📜

নমো তস্স ভগৰতো অরহতো সম্মাসম্বুদ্ধস্স

অভিধম্মপিটকে

ধাতুকথাপাল়ি

উদ্দেসো

১. নযমাতিকা

. (১) সঙ্গহো অসঙ্গহো (২) সঙ্গহিতেন অসঙ্গহিতং (৩) অসঙ্গহিতেন সঙ্গহিতং (৪) সঙ্গহিতেন সঙ্গহিতং (৫) অসঙ্গহিতেন অসঙ্গহিতং (৬) সম্পযোগো ৰিপ্পযোগো (৭)সম্পযুত্তেন ৰিপ্পযুত্তং (৮) ৰিপ্পযুত্তেন সম্পযুত্তং (৯) সম্পযুত্তেন সম্পযুত্তং (১০)ৰিপ্পযুত্তেন ৰিপ্পযুত্তং (১১) সঙ্গহিতেন সম্পযুত্তং ৰিপ্পযুত্তং (১২) সম্পযুত্তেন সঙ্গহিতং অসঙ্গহিতং (১৩) অসঙ্গহিতেন সম্পযুত্তং ৰিপ্পযুত্তং (১৪) ৰিপ্পযুত্তেন সঙ্গহিতং অসঙ্গহিতং.

২. অব্ভন্তরমাতিকা

. (১) পঞ্চক্খন্ধা (২) দ্ৰাদসাযতনানি (৩) অট্ঠারস ধাতুযো (৪) চত্তারি সচ্চানি (৫) বাৰীসতিন্দ্রিযানি (৬) পটিচ্চসমুপ্পাদো (৭) চত্তারো সতিপট্ঠানা (৮)চত্তারো সম্মপ্পধানা (৯) চত্তারো ইদ্ধিপাদা (১০) চত্তারি ঝানানি (১১) চতস্সো অপ্পমঞ্ঞাযো (১২) পঞ্চিন্দ্রিযানি (১৩) পঞ্চ বলানি (১৪) সত্ত বোজ্ঝঙ্গা (১৫)অরিযো অট্ঠঙ্গিকো মগ্গো (১৬) ফস্সো ৰেদনা সঞ্ঞা চেতনা চিত্তং অধিমোক্খো মনসিকারো.

৩. নযমুখমাতিকা

. তীহি সঙ্গহো, তীহি অসঙ্গহো, চতূহি সম্পযোগো, চতূহি ৰিপ্পযোগো.

৪. লক্খণমাতিকা

. সভাগো, ৰিসভাগো.

৫. বাহিরমাতিকা

. সব্বাপি ধম্মসঙ্গণী ধাতুকথায মাতিকাতি.

১. পঠমনযো

১. সঙ্গহাসঙ্গহপদনিদ্দেসো

১. খন্ধো

. রূপক্খন্ধো কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতো? রূপক্খন্ধো একেন খন্ধেন একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতো. কতিহি অসঙ্গহিতো? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতো.

. ৰেদনাক্খন্ধো কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতো? ৰেদনাক্খন্ধো একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতো. কতিহি অসঙ্গহিতো? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতো.

. সঞ্ঞাক্খন্ধো কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতো? সঞ্ঞাক্খন্ধো একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতো. কতিহি অসঙ্গহিতো? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতো.

. সঙ্খারক্খন্ধো কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতো? সঙ্খারক্খন্ধো একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতো. কতিহি অসঙ্গহিতো? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতো.

১০. ৰিঞ্ঞাণক্খন্ধো কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতো? ৰিঞ্ঞাণক্খন্ধো একেন খন্ধেন একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সঙ্গহিতো. কতিহি অসঙ্গহিতো? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতো.

(একমূলকং.)

১১. রূপক্খন্ধো চ ৰেদনাক্খন্ধো চ কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? রূপক্খন্ধো চ ৰেদনাক্খন্ধো চ দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১২. রূপক্খন্ধো চ সঞ্ঞাক্খন্ধো চ…পে… দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৩. রূপক্খন্ধো চ সঙ্খারক্খন্ধো চ…পে… দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৪. রূপক্খন্ধো চ ৰিঞ্ঞাণক্খন্ধো চ…পে… দ্ৰীহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? তীহি খন্ধেহি, ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

(দুকমূলকং.)

১৫. রূপক্খন্ধো চ ৰেদনাক্খন্ধো চ সঞ্ঞাক্খন্ধো চ কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? রূপক্খন্ধো চ ৰেদনাক্খন্ধো চ সঞ্ঞাক্খন্ধো চ তীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৬. রূপক্খন্ধো চ ৰেদনাক্খন্ধো চ সঙ্খারক্খন্ধো চ…পে… তীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৭. রূপক্খন্ধো চ ৰেদনাক্খন্ধো চ ৰিঞ্ঞাণক্খন্ধো চ…পে… তীহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি, ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

(তিকমূলকং.)

১৮. রূপক্খন্ধো চ ৰেদনাক্খন্ধো চ সঞ্ঞাক্খন্ধো চ সঙ্খারক্খন্ধো চ কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? রূপক্খন্ধো চ ৰেদনাক্খন্ধো চ সঞ্ঞাক্খন্ধো চ সঙ্খারক্খন্ধো চ চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৯. রূপক্খন্ধো চ ৰেদনাক্খন্ধো চ সঞ্ঞাক্খন্ধো চ ৰিঞ্ঞাণক্খন্ধো চ…পে… চতূহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন, ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

(চতুক্কমূলকং.)

২০. রূপক্খন্ধো চ ৰেদনাক্খন্ধো চ সঞ্ঞাক্খন্ধো চ সঙ্খারক্খন্ধো চ ৰিঞ্ঞাণক্খন্ধো চ কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? রূপক্খন্ধো চ ৰেদনাক্খন্ধো চ সঞ্ঞাক্খন্ধো চ সঙ্খারক্খন্ধো চ ৰিঞ্ঞাণক্খন্ধো চ পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২১. পঞ্চক্খন্ধা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? পঞ্চক্খন্ধা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

(পঞ্চকং.)

২. আযতনং

২২. চক্খাযতনং কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতং? চক্খাযতনং একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

২৩. সোতাযতনং … ঘানাযতনং… জিৰ্হাযতনং… কাযাযতনং… রূপাযতনং… সদ্দাযতনং… গন্ধাযতনং… রসাযতনং… ফোট্ঠব্বাযতনং…পে… একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

২৪. মনাযতনং একেন খন্ধেন একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

২৫. ধম্মাযতনং অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? একেন খন্ধেন একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

(একমূলকং.)

২৬. চক্খাযতনঞ্চ সোতাযতনঞ্চ একেন খন্ধেন দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২৭. চক্খাযতনঞ্চ ঘানাযতনঞ্চ… চক্খাযতনঞ্চ জিৰ্হাযতনঞ্চ… চক্খাযতনঞ্চ কাযাযতনঞ্চ… চক্খাযতনঞ্চ রূপাযতনঞ্চ… চক্খাযতনঞ্চ সদ্দাযতনঞ্চ… চক্খাযতনঞ্চ গন্ধাযতনঞ্চ… চক্খাযতনঞ্চ রসাযতনঞ্চ… চক্খাযতনঞ্চ ফোট্ঠব্বাযতনঞ্চ একেন খন্ধেন দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২৮. চক্খাযতনঞ্চ মনাযতনঞ্চ দ্ৰীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? তীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২৯. চক্খাযতনঞ্চ ধম্মাযতনঞ্চ অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

(দুকমূলকং.)

৩০. দ্ৰাদসাযতনানি কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? দ্ৰাদসাযতনানি অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

(দ্ৰাদসকং.)

৩. ধাতু

৩১. চক্খুধাতু কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? চক্খুধাতু একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৩২. সোতধাতু… ঘানধাতু… জিৰ্হাধাতু… কাযধাতু… রূপধাতু… সদ্দধাতু… গন্ধধাতু… রসধাতু… ফোট্ঠব্বধাতু… চক্খুৰিঞ্ঞাণধাতু… সোতৰিঞ্ঞাণধাতু… ঘানৰিঞ্ঞাণধাতু… জিৰ্হাৰিঞ্ঞাণধাতু… কাযৰিঞ্ঞাণধাতু… মনোধাতু… মনোৰিঞ্ঞাণধাতু একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৩৩. ধম্মধাতু অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

(একমূলকং.)

৩৪. চক্খুধাতু চ সোতধাতু চ একেন খন্ধেন দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৩৫. চক্খুধাতু চ ঘানধাতু চ… চক্খুধাতু চ জিৰ্হাধাতু চ… চক্খুধাতু চ কাযধাতু চ… চক্খুধাতু চ রূপধাতু চ… চক্খুধাতু চ সদ্দধাতু চ… চক্খুধাতু চ গন্ধধাতু চ… চক্খুধাতু চ রসধাতু চ… চক্খুধাতু চ ফোট্ঠব্বধাতু চ একেন খন্ধেন দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৩৬. চক্খুধাতু চ চক্খুৰিঞ্ঞাণধাতু চ দ্ৰীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? তীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৩৭. চক্খুধাতু চ সোতৰিঞ্ঞাণধাতু চ… চক্খুধাতু চ ঘানৰিঞ্ঞাণধাতু চ… চক্খুধাতু চ জিৰ্হাৰিঞ্ঞাণধাতু চ… চক্খুধাতু চ কাযৰিঞ্ঞাণধাতু চ… চক্খুধাতু চ মনোধাতু চ… চক্খুধাতু চ মনোৰিঞ্ঞাণধাতু চ দ্ৰীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? তীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৩৮. চক্খুধাতু চ ধম্মধাতু চ অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

(দুকমূলকং.)

৩৯. অট্ঠারস ধাতুযো কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? অট্ঠারস ধাতুযো অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

(অট্ঠারসকং.)

৪. সচ্চং

৪০. দুক্খসচ্চং কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতং? দুক্খসচ্চং পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

৪১. সমুদযসচ্চং মগ্গসচ্চং একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

৪২. নিরোধসচ্চং ন কেহিচি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? পঞ্চহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

(একমূলকং.)

৪৩. দুক্খসচ্চঞ্চ সমুদযসচ্চঞ্চ পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৪. দুক্খসচ্চঞ্চ মগ্গসচ্চঞ্চ পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৫. দুক্খসচ্চঞ্চ নিরোধসচ্চঞ্চ অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

(দুকমূলকং.)

৪৬. দুক্খসচ্চঞ্চ সমুদযসচ্চঞ্চ মগ্গসচ্চঞ্চ পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৭. দুক্খসচ্চঞ্চ সমুদযসচ্চঞ্চ নিরোধসচ্চঞ্চ অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

(তিকমূলকং.)

৪৮. দুক্খসচ্চঞ্চ সমুদযসচ্চঞ্চ মগ্গসচ্চঞ্চ নিরোধসচ্চঞ্চ অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৯. চত্তারি সচ্চানি কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতানি? চত্তারি সচ্চানি অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতানি. কতিহি অসঙ্গহিতানি? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতানি.

(চতুক্কং.)

৫. ইন্দ্রিযং

৫০. চক্খুন্দ্রিযং কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতং? চক্খুন্দ্রিযং একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

৫১. সোতিন্দ্রিযং… ঘানিন্দ্রিযং… জিৰ্হিন্দ্রিযং… কাযিন্দ্রিযং… ইত্থিন্দ্রিযং … পুরিসিন্দ্রিযং একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

৫২. মনিন্দ্রিযং একেন খন্ধেন একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

৫৩. জীৰিতিন্দ্রিযং দ্ৰীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? তীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

৫৪. সুখিন্দ্রিযং … দুক্খিন্দ্রিযং… সোমনস্সিন্দ্রিযং… দোমনস্সিন্দ্রিযং… উপেক্খিন্দ্রিযং… সদ্ধিন্দ্রিযং… ৰীরিযিন্দ্রিযং… সতিন্দ্রিযং… সমাধিন্দ্রিযং… পঞ্ঞিন্দ্রিযং… অনঞ্ঞাতঞ্ঞস্সামীতিন্দ্রিযং… অঞ্ঞিন্দ্রিযং… অঞ্ঞাতাৰিন্দ্রিযং একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

(একমূলকং.)

৫৫. চক্খুন্দ্রিযঞ্চ সোতিন্দ্রিযঞ্চ একেন খন্ধেন দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫৬. চক্খুন্দ্রিযঞ্চ ঘানিন্দ্রিযঞ্চ… চক্খুন্দ্রিযঞ্চ জিৰ্হিন্দ্রিযঞ্চ… চক্খুন্দ্রিযঞ্চ কাযিন্দ্রিযঞ্চ… চক্খুন্দ্রিযঞ্চ ইত্থিন্দ্রিযঞ্চ… চক্খুন্দ্রিযঞ্চ পুরিসিন্দ্রিযঞ্চ একেন খন্ধেন দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫৭. চক্খুন্দ্রিযঞ্চ মনিন্দ্রিযঞ্চ দ্ৰীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? তীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫৮. চক্খুন্দ্রিযঞ্চ জীৰিতিন্দ্রিযঞ্চ দ্ৰীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? তীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫৯. চক্খুন্দ্রিযঞ্চ সুখিন্দ্রিযঞ্চ… চক্খুন্দ্রিযঞ্চ দুক্খিন্দ্রিযঞ্চ… চক্খুন্দ্রিযঞ্চ সোমনস্সিন্দ্রিযঞ্চ… চক্খুন্দ্রিযঞ্চ দোমনস্সিন্দ্রিযঞ্চ… চক্খুন্দ্রিযঞ্চ উপেক্খিন্দ্রিযঞ্চ… চক্খুন্দ্রিযঞ্চ সদ্ধিন্দ্রিযঞ্চ… চক্খুন্দ্রিযঞ্চ ৰীরিযিন্দ্রিযঞ্চ… চক্খুন্দ্রিযঞ্চ সতিন্দ্রিযঞ্চ… চক্খুন্দ্রিযঞ্চ সমাধিন্দ্রিযঞ্চ… চক্খুন্দ্রিযঞ্চ পঞ্ঞিন্দ্রিযঞ্চ… চক্খুন্দ্রিযঞ্চ অনঞ্ঞাতঞ্ঞস্সামীতিন্দ্রিযঞ্চ… চক্খুন্দ্রিযঞ্চ অঞ্ঞিন্দ্রিযঞ্চ… চক্খুন্দ্রিযঞ্চ অঞ্ঞাতাৰিন্দ্রিযঞ্চ দ্ৰীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? তীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

(দুকমূলকং.)

৬০. বাৰীসতিন্দ্রিযানি কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতানি? বাৰীসতিন্দ্রিযানি চতূহি খন্ধেহি সত্তহাযতনেহি তেরসহি ধাতূহি সঙ্গহিতানি. কতিহি অসঙ্গহিতানি? একেন খন্ধেন পঞ্চহাযতনেহি পঞ্চহি ধাতূহি অসঙ্গহিতানি.

৬. পটিচ্চসমুপ্পাদাদি

৬১. অৰিজ্জা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৬২. অৰিজ্জাপচ্চযা সঙ্খারা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৬৩. সঙ্খারপচ্চযা ৰিঞ্ঞাণং একেন খন্ধেন একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

৬৪. ৰিঞ্ঞাণপচ্চযা নামরূপং চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? একেন খন্ধেন একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

৬৫. নামরূপপচ্চযা সল়াযতনং দ্ৰীহি খন্ধেহি ছহাযতনেহি দ্ৰাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? তীহি খন্ধেহি ছহাযতনেহি ছহি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

৬৬. সল়াযতনপচ্চযা ফস্সো… ফস্সপচ্চযা ৰেদনা… ৰেদনাপচ্চযা তণ্হা… তণ্হাপচ্চযা উপাদানং… কম্মভৰো [উপাদানপচ্চযা কম্মভৰো (সী. স্যা.)] একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতো. কতিহি অসঙ্গহিতো? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতো.

৬৭. উপপত্তিভৰো … কামভৰো… সঞ্ঞাভৰো… পঞ্চৰোকারভৰো পঞ্চহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি সঙ্গহিতো. কতিহি অসঙ্গহিতো? ন কেহিচি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা অসঙ্গহিতো.

৬৮. রূপভৰো পঞ্চহি খন্ধেহি পঞ্চহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতো. কতিহি অসঙ্গহিতো? ন কেহিচি খন্ধেহি সত্তহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতো.

৬৯. অরূপভৰো… নেৰসঞ্ঞানাসঞ্ঞাভৰো… চতুৰোকারভৰো চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতো. কতিহি অসঙ্গহিতো? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতো.

৭০. অসঞ্ঞাভৰো… একৰোকারভৰো একেন খন্ধেন দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতো. কতিহি অসঙ্গহিতো? চতূহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতো.

৭১. জাতি দ্ৰীহি খন্ধেহি… জরা দ্ৰীহি খন্ধেহি… মরণং দ্ৰীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? তীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

৭২. সোকো… পরিদেৰো… দুক্খং… দোমনস্সং… উপাযাসো… সতিপট্ঠানং… সম্মপ্পধানং একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

৭৩. ইদ্ধিপাদো দ্ৰীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতো. কতিহি অসঙ্গহিতো? তীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতো.

৭৪. ঝানং দ্ৰীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? তীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

৭৫. অপ্পমঞ্ঞা … পঞ্চিন্দ্রিযানি… পঞ্চ বলানি… সত্ত বোজ্ঝঙ্গা… অরিযো অট্ঠঙ্গিকো মগ্গো… ফস্সো… ৰেদনা… সঞ্ঞা… চেতনা… অধিমোক্খো… মনসিকারো একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতো. কতিহি অসঙ্গহিতো? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতো.

৭৬. চিত্তং একেন খন্ধেন একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সঙ্গহিতং. কতিহি অসঙ্গহিতং? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতং.

৭. তিকং

৭৭. কুসলা ধম্মা… অকুসলা ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? কুসলা ধম্মা… অকুসলা ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৭৮. অব্যাকতা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৭৯. সুখায ৰেদনায সম্পযুত্তা ধম্মা… দুক্খায ৰেদনায সম্পযুত্তা ধম্মা তীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি তীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৮০. অদুক্খমসুখায ৰেদনায সম্পযুত্তা ধম্মা তীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি সত্তহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৮১. ৰিপাকা ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৮২. ৰিপাকধম্মধম্মা… সংকিলিট্ঠসংকিলেসিকা ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৮৩. নেৰৰিপাকনৰিপাকধম্মধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি তেরসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি পঞ্চহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৮৪. উপাদিন্নুপাদানিযা ধম্মা পঞ্চহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা অসঙ্গহিতা.

৮৫. অনুপাদিন্নুপাদানিযা ধম্মা পঞ্চহি খন্ধেহি সত্তহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি পঞ্চহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৮৬. অনুপাদিন্নঅনুপাদানিযা ধম্মা… অসংকিলিট্ঠঅসংকিলেসিকা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৮৭. অসংকিলিট্ঠসংকিলেসিকা ধম্মা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৮৮. সৰিতক্কসৰিচারা ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি তীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৮৯. অৰিতক্কৰিচারমত্তা ধম্মা… পীতিসহগতা ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৯০. অৰিতক্কঅৰিচারা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি একায ধাতুযা অসঙ্গহিতা.

৯১. সুখসহগতা ধম্মা তীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি তীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৯২. উপেক্খাসহগতা ধম্মা তীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি সত্তহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৯৩. দস্সনেন পহাতব্বা ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বা ধম্মা… দস্সনেন পহাতব্বহেতুকা ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বহেতুকা ধম্মা… আচযগামিনো ধম্মা… অপচযগামিনো ধম্মা… সেক্খা ধম্মা… অসেক্খা ধম্মা… মহগ্গতা ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৯৪. নেৰ দস্সনেন ন ভাৰনায পহাতব্বা ধম্মা… নেৰ দস্সনেন ন ভাৰনায পহাতব্বহেতুকা ধম্মা… নেৰাচযগামিনাপচযগামিনো ধম্মা… নেৰসেক্খনাসেক্খা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৯৫. পরিত্তা ধম্মা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৯৬. অপ্পমাণা ধম্মা… পণীতা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৯৭. পরিত্তারম্মণা [পরিত্তারমণা (?)] ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৯৮. মহগ্গতারম্মণা ধম্মা… অপ্পমাণারম্মণা ধম্মা… হীনা ধম্মা… মিচ্ছত্তনিযতা ধম্মা… সম্মত্তনিযতা ধম্মা… মগ্গারম্মণা ধম্মা… মগ্গহেতুকা ধম্মা… মগ্গাধিপতিনো ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৯৯. মজ্ঝিমা ধম্মা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১০০. অনিযতা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১০১. উপ্পন্না ধম্মা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১০২. অনুপ্পন্না ধম্মা পঞ্চহি খন্ধেহি সত্তহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি পঞ্চহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১০৩. উপ্পাদিনো ধম্মা পঞ্চহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা অসঙ্গহিতা.

১০৪. অতীতা ধম্মা… অনাগতা ধম্মা… পচ্চুপ্পন্না ধম্মা… অজ্ঝত্তা ধম্মা… অজ্ঝত্তবহিদ্ধা ধম্মা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১০৫. বহিদ্ধা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১০৬. অতীতারম্মণা ধম্মা… অনাগতারম্মণা ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১০৭. পচ্চুপ্পন্নারম্মণা ধম্মা… অজ্ঝত্তারম্মণা ধম্মা… বহিদ্ধারম্মণা ধম্মা… অজ্ঝত্তবহিদ্ধারম্মণা ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১০৮. সনিদস্সনসপ্পটিঘা ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১০৯. অনিদস্সনসপ্পটিঘা ধম্মা একেন খন্ধেন নৰহাযতনেহি নৰহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি তীহাযতনেহি নৰহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১১০. অনিদস্সনঅপ্পটিঘা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি, দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৮. দুকং

১১১. হেতূ ধম্মা… হেতূ চেৰ সহেতুকা চ ধম্মা… হেতূ চেৰ হেতুসম্পযুত্তা চ ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১১২. ন হেতূ ধম্মা… অহেতুকা ধম্মা… হেতুৰিপ্পযুত্তা ধম্মা… ন হেতূ অহেতুকা [ন হেতূ অহেতুকা (স্যা. ক.) ৰিভ. দুকপঞ্হাপুচ্ছকেপি] ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১১৩. সহেতুকা ধম্মা… হেতুসম্পযুত্তা ধম্মা… সহেতুকা চেৰ ন চ হেতূ ধম্মা… হেতুসম্পযুত্তা চেৰ ন চ হেতূ ধম্মা… ন হেতূ সহেতুকা ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১১৪. সপ্পচ্চযা ধম্মা… সঙ্খতা ধম্মা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১১৫. অপ্পচ্চযা ধম্মা… অসঙ্খতা ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? পঞ্চহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১১৬. সনিদস্সনা ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১১৭. অনিদস্সনা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি, একেনাযতনেন একায ধাতুযা অসঙ্গহিতা.

১১৮. সপ্পটিঘা ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১১৯. অপ্পটিঘা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি, দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১২০. রূপিনো ধম্মা একেন খন্ধেন একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১২১. অরূপিনো ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১২২. লোকিযা ধম্মা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১২৩. লোকুত্তরা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১২৪. কেনচি ৰিঞ্ঞেয্যা ধম্মা… কেনচি ন ৰিঞ্ঞেয্যা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১২৫. আসৰা ধম্মা… আসৰা চেৰ সাসৰা চ ধম্মা… আসৰা চেৰ আসৰসম্পযুত্তা চ ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১২৬. নো আসৰা ধম্মা… আসৰৰিপ্পযুত্তা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১২৭. সাসৰা ধম্মা… সাসৰা চেৰ নো চ আসৰা ধম্মা… আসৰৰিপ্পযুত্তা সাসৰা ধম্মা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১২৮. অনাসৰা ধম্মা… আসৰৰিপ্পযুত্তা অনাসৰা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১২৯. আসৰসম্পযুত্তা ধম্মা… আসৰসম্পযুত্তা চেৰ নো চ আসৰা ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৩০. সংযোজনা ধম্মা… গন্থা ধম্মা… ওঘা ধম্মা… যোগা ধম্মা… নীৰরণা ধম্মা… পরামাসা ধম্মা… পরামাসা চেৰ পরামট্ঠা চ ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৩১. নো পরামাসা ধম্মা… পরামাসৰিপ্পযুত্তা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৩২. পরামট্ঠা ধম্মা… পরামট্ঠা চেৰ নো চ পরামাসা ধম্মা… পরামাসৰিপ্পযুত্তা পরামট্ঠা ধম্মা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৩৩. অপরামট্ঠা ধম্মা… পরামাসৰিপ্পযুত্তা অপরামট্ঠা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৩৪. পরামাসসম্পযুত্তা ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৩৫. সারম্মণা ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৩৬. অনারম্মণা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা একেন খন্ধেন একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৩৭. চিত্তা ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৩৮. নো চিত্তা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৩৯. চেতসিকা ধম্মা… চিত্তসম্পযুত্তা ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠা ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৪০. অচেতসিকা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা দ্ৰীহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? তীহি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৪১. চিত্তৰিপ্পযুত্তা ধম্মা… চিত্তৰিসংসট্ঠা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা একেন খন্ধেন একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৪২. চিত্তসমুট্ঠানা ধম্মা চতূহি খন্ধেহি ছহাযতনেহি ছহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন ছহাযতনেহি দ্ৰাদসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৪৩. নো চিত্তসমুট্ঠানা ধম্মা… নো চিত্তসহভুনো ধম্মা… নো চিত্তানুপরিৰত্তিনো ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা দ্ৰীহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? তীহি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৪৪. চিত্তসহভুনো ধম্মা… চিত্তানুপরিৰত্তিনো ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৪৫. চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানা ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানসহভুনো ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানানুপরিৰত্তিনো ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৪৬. নো চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানা ধম্মা… নো চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানসহভুনো ধম্মা… নো চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানানুপরিৰত্তিনো ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা দ্ৰীহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? তীহি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৪৭. অজ্ঝত্তিকা ধম্মা দ্ৰীহি খন্ধেহি ছহাযতনেহি দ্ৰাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? তীহি খন্ধেহি ছহাযতনেহি ছহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৪৮. বাহিরা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা চতূহি খন্ধেহি ছহাযতনেহি ছহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন ছহাযতনেহি দ্ৰাদসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৪৯. উপাদা ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৫০. নো উপাদা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি তীহাযতনেহি নৰহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি নৰহাযতনেহি নৰহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৫১. উপাদিন্না ধম্মা পঞ্চহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা অসঙ্গহিতা.

১৫২. অনুপাদিন্না ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি সত্তহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি পঞ্চহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৫৩. উপাদানা ধম্মা… কিলেসা ধম্মা… কিলেসা চেৰ সংকিলেসিকা চ ধম্মা… কিলেসা চেৰ সংকিলিট্ঠা চ ধম্মা… কিলেসা চেৰ কিলেসসম্পযুত্তা চ ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৫৪. নো কিলেসা ধম্মা… অসংকিলিট্ঠা ধম্মা… কিলেসৰিপ্পযুত্তা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৫৫. সংকিলেসিকা ধম্মা… সংকিলেসিকা চেৰ নো চ কিলেসা ধম্মা… কিলেসৰিপ্পযুত্তা সংকিলেসিকা ধম্মা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৫৬. অসংকিলেসিকা ধম্মা… কিলেসৰিপ্পযুত্তা অসংকিলেসিকা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৫৭. সংকিলিট্ঠা ধম্মা… কিলেসসম্পযুত্তা ধম্মা… সংকিলিট্ঠা চেৰ নো চ কিলেসা ধম্মা… কিলেসসম্পযুত্তা চেৰ নো চ কিলেসা ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৫৮. দস্সনেন পহাতব্বা ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বা ধম্মা… দস্সনেন পহাতব্বহেতুকা ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বহেতুকা ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৫৯. ন দস্সনেন পহাতব্বা ধম্মা… ন ভাৰনায পহাতব্বা ধম্মা … ন দস্সনেন পহাতব্বহেতুকা ধম্মা… ন ভাৰনায পহাতব্বহেতুকা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৬০. সৰিতক্কা ধম্মা… সৰিচারা ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি তীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৬১. অৰিতক্কা ধম্মা… অৰিচারা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি একায ধাতুযা অসঙ্গহিতা.

১৬২. সপ্পীতিকা ধম্মা… পীতিসহগতা ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৬৩. অপ্পীতিকা ধম্মা… ন পীতিসহগতা ধম্মা… ন সুখসহগতা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৬৪. সুখসহগতা ধম্মা তীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি তীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৬৫. উপেক্খাসহগতা ধম্মা তীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি সত্তহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৬৬. ন উপেক্খাসহগতা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি তেরসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি পঞ্চহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৬৭. কামাৰচরা ধম্মা… পরিযাপন্না ধম্মা… সউত্তরা ধম্মা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৬৮. ন কামাৰচরা ধম্মা… অপরিযাপন্না ধম্মা… অনুত্তরা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৬৯. রূপাৰচরা ধম্মা… অরূপাৰচরা ধম্মা… নিয্যানিকা ধম্মা… নিযতা ধম্মা… সরণা ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৭০. ন রূপাৰচরা ধম্মা… ন অরূপাৰচরা ধম্মা… অনিয্যানিকা ধম্মা… অনিযতা ধম্মা… অরণা ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? অরণা ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

সঙ্গহাসঙ্গহপদনিদ্দেসো পঠমো.

২. দুতিযনযো

২. সঙ্গহিতেনঅসঙ্গহিতপদনিদ্দেসো

১৭১. চক্খাযতনেন যে ধম্মা… ফোট্ঠব্বাযতনেন যে ধম্মা… চক্খুধাতুযা যে ধম্মা… ফোট্ঠব্বধাতুযা যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা? তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৭২. চক্খুৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা… সোতৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা… ঘানৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা… জিৰ্হাৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা… কাযৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা… মনোধাতুযা যে ধম্মা… মনোৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা…পে… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি দ্ৰাদসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৭৩. চক্খুন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সোতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… ঘানিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… জিৰ্হিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… কাযিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… ইত্থিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… পুরিসিন্দ্রিযেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা…পে… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৭৪. অসঞ্ঞাভৰেন যে ধম্মা… একৰোকারভৰেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা…পে… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি তীহাযতনেহি নৰহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৭৫. পরিদেৰেন যে ধম্মা… সনিদস্সনসপ্পটিঘেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা…পে… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৭৬. অনিদস্সনসপ্পটিঘেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা…পে… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৭৭. সনিদস্সনেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা…পে… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৭৮. সপ্পটিঘেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপাদাধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা? তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

দসাযতনা সত্তরস ধাতুযো,

সত্তিন্দ্রিযা অসঞ্ঞাভৰো একৰোকারভৰো;

পরিদেৰো সনিদস্সনসপ্পটিঘং,

অনিদস্সনং পুনদেৰ [পুনরেৰ (পী.)] সপ্পটিঘং উপাদাতি.

সঙ্গহিতেনঅসঙ্গহিতপদনিদ্দেসো দুতিযো.

৩. ততিযনযো

৩. অসঙ্গহিতেনসঙ্গহিতপদনিদ্দেসো

১৭৯. ৰেদনাক্খন্ধেন যে ধম্মা… সঞ্ঞাক্খন্ধেন যে ধম্মা… সঙ্খারক্খন্ধেন যে ধম্মা… সমুদযসচ্চেন যে ধম্মা… মগ্গসচ্চেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা.

১৮০. নিরোধসচ্চেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা…পে… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা.

১৮১. জীৰিতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা…পে… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা দ্ৰীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা.

১৮২. ইত্থিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… পুরিসিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সুখিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… দুক্খিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সোমনস্সিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… দোমনস্সিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… উপেক্খিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সদ্ধিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… ৰীরিযিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সমাধিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… পঞ্ঞিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অনঞ্ঞাতঞ্ঞস্সামীতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অঞ্ঞিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অঞ্ঞাতাৰিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অৰিজ্জায যে ধম্মা… অৰিজ্জাপচ্চযা সঙ্খারেন যে ধম্মা… সল়াযতনপচ্চযা ফস্সেন যে ধম্মা… ফস্সপচ্চযা ৰেদনায যে ধম্মা… ৰেদনাপচ্চযা তণ্হায যে ধম্মা… তণ্হাপচ্চযা উপাদানেন যে ধম্মা… কম্মভৰেন [উপাদানপচ্চযা কম্মভৰেন (স্যা.)] যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা…পে… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা.

১৮৩. জাতিযা যে ধম্মা… জরায যে ধম্মা… মরণেন যে ধম্মা… ঝানেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা…পে… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা দ্ৰীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা.

১৮৪. সোকেন যে ধম্মা… দুক্খেন যে ধম্মা… দোমনস্সেন যে ধম্মা… উপাযাসেন যে ধম্মা… সতিপট্ঠানেন যে ধম্মা… সম্মপ্পধানেন যে ধম্মা… অপ্পমঞ্ঞায যে ধম্মা… পঞ্চহি ইন্দ্রিযেহি যে ধম্মা… পঞ্চহি বলেহি যে ধম্মা… সত্তহি বোজ্ঝঙ্গেহি যে ধম্মা… অরিযেন অট্ঠঙ্গিকেন মগ্গেন যে ধম্মা… ফস্সেন যে ধম্মা… ৰেদনায যে ধম্মা… সঞ্ঞায যে ধম্মা… চেতনায যে ধম্মা… অধিমোক্খেন যে ধম্মা… মনসিকারেন যে ধম্মা… হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতূহি চেৰ সহেতুকেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতূহি চেৰ হেতুসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা…পে… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা.

১৮৫. অপ্পচ্চযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অসঙ্খতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা…পে… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা.

১৮৬. আসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰেহি চেৰ সাসৰেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰেহি চেৰ আসৰসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা.

১৮৭. সংযোজনেহি … গন্থেহি… ওঘেহি… যোগেহি… নীৰরণেহি… পরামাসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসেহি চেৰ পরামট্ঠেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা.

১৮৮. চেতসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানসহভূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানানুপরিৰত্তীহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা…পে… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা.

১৮৯. চিত্তসহভূমি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তানুপরিৰত্তীহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা…পে… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা.

১৯০. উপাদানেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ সংকিলেসিকেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ সংকিলিট্ঠেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ কিলেসসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা.

তযো খন্ধা তথা সচ্চা, ইন্দ্রিযানি চ সোল়স;

পদানি পচ্চযাকারে, চুদ্দসূপরি চুদ্দস.

সমতিংস পদা হোন্তি, গোচ্ছকেসু দসস্ৰথ;

দুৰে চূল়ন্তরদুকা [চুল্লন্তরদুকা (সী.)], অট্ঠ হোন্তি মহন্তরাতি.

অসঙ্গহিতেনসঙ্গহিতপদনিদ্দেসো ততিযো.

৪. চতুত্থনযো

৪. সঙ্গহিতেনসঙ্গহিতপদনিদ্দেসো

১৯১. সমুদযসচ্চেন যে ধম্মা… মগ্গসচ্চেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা.

১৯২. ইত্থিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… পুরিসিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সুখিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… দুক্খিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সোমনস্সিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… দোমনস্সিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… উপেক্খিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সদ্ধিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… ৰীরিযিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সমাধিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… পঞ্ঞিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অনঞ্ঞাতঞ্ঞস্সামীতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অঞ্ঞিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অঞ্ঞাতাৰিন্দ্রিযেন যে ধম্মা….

অৰিজ্জায যে ধম্মা… অৰিজ্জাপচ্চযা সঙ্খারেন যে ধম্মা… সল়াযতনপচ্চযা ফস্সেন যে ধম্মা… ৰেদনাপচ্চযা তণ্হায যে ধম্মা… তণ্হাপচ্চযা উপাদানেন যে ধম্মা… কম্মভৰেন যে ধম্মা… সোকেন যে ধম্মা… পরিদেৰেন যে ধম্মা… দুক্খেন যে ধম্মা… দোমনস্সেন যে ধম্মা… উপাযাসেন যে ধম্মা….

সতিপট্ঠানেন যে ধম্মা… সম্মপ্পধানেন যে ধম্মা… অপ্পমঞ্ঞায যে ধম্মা… পঞ্চহি ইন্দ্রিযেহি যে ধম্মা… পঞ্চহি বলেহি যে ধম্মা… সত্তহি বোজ্ঝঙ্গেহি যে ধম্মা… অরিযেন অট্ঠঙ্গিকেন মগ্গেন যে ধম্মা… ফস্সেন যে ধম্মা… চেতনায যে ধম্মা… অধিমোক্খেন যে ধম্মা… মনসিকারেন যে ধম্মা ….

হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতূহি চেৰ সহেতুকেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতূহি চেৰ হেতুসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰেহি… সংযোজনেহি… গন্থেহি… ওঘেহি… যোগেহি… নীৰরণেহি… পরামাসেহি… উপাদানেহি… কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ সংকিলেসিকেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ সংকিলিট্ঠেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ কিলেসসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা.

দ্ৰে সচ্চা পন্নরসিন্দ্রিযা, একাদস পটিচ্চপদা;

উদ্ধং পুন একাদস, গোচ্ছকপদমেত্থ তিংসৰিধাতি [তিংসৰিধন্তি (পী.)].

সঙ্গহিতেনসঙ্গহিতপদনিদ্দেসো চতুত্থো.

৫. পঞ্চমনযো

৫. অসঙ্গহিতেনঅসঙ্গহিতপদনিদ্দেসো

১৯৩. রূপক্খন্ধেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা? তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৯৪. ৰেদনাক্খন্ধেন যে ধম্মা… সঞ্ঞাক্খন্ধেন যে ধম্মা… সঙ্খারক্খন্ধেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৯৫. ৰিঞ্ঞাণক্খন্ধেন যে ধম্মা… মনাযতনেন যে ধম্মা… চক্খুৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা…পে… মনোধাতুযা যে ধম্মা… মনোৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা… মনিন্দ্রিযেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৯৬. চক্খাযতনেন যে ধম্মা…পে… ফোট্ঠব্বাযতনেন যে ধম্মা… চক্খুধাতুযা যে ধম্মা…পে… ফোট্ঠব্বধাতুযা যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৯৭. ধম্মাযতনেন যে ধম্মা… ধম্মধাতুযা যে ধম্মা… ইত্থিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… পুরিসিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… জীৰিতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৯৮. সমুদযসচ্চেন যে ধম্মা… মগ্গসচ্চেন যে ধম্মা… নিরোধসচ্চেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১৯৯. চক্খুন্দ্রিযেন যে ধম্মা…পে… কাযিন্দ্রিযেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২০০. সুখিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… দুক্খিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সোমনস্সিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… দোমনস্সিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… উপেক্খিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সদ্ধিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… ৰীরিযিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সমাধিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… পঞ্ঞিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অনঞ্ঞাতঞ্ঞস্সামীতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অঞ্ঞিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অঞ্ঞাতাৰিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অৰিজ্জায যে ধম্মা… অৰিজ্জাপচ্চযা সঙ্খারেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২০১. সঙ্খারপচ্চযা ৰিঞ্ঞাণেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২০২. ৰিঞ্ঞাণপচ্চযা নামরূপেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২০৩. নামরূপপচ্চযা সল়াযতনেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা অসঙ্গহিতা.

২০৪. সল়াযতনপচ্চযা ফস্সেন যে ধম্মা… ফস্সপচ্চযা ৰেদনায যে ধম্মা… ৰেদনাপচ্চযা তণ্হায যে ধম্মা… তণ্হাপচ্চযা উপাদানেন যে ধম্মা… কম্মভৰেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২০৫. অরূপভৰেন যে ধম্মা… নেৰসঞ্ঞানাসঞ্ঞাভৰেন যে ধম্মা … চতুৰোকারভৰেন যে ধম্মা… ইদ্ধিপাদেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২০৬. অসঞ্ঞাভৰেন যে ধম্মা… একৰোকারভৰেন যে ধম্মা… জাতিযা যে ধম্মা… জরায যে ধম্মা… মরণেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২০৭. পরিদেৰেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২০৮. সোকেন যে ধম্মা… দুক্খেন যে ধম্মা… দোমনস্সেন যে ধম্মা… উপাযাসেন যে ধম্মা… সতিপট্ঠানেন যে ধম্মা… সম্মপ্পধানেন যে ধম্মা… ঝানেন যে ধম্মা… অপ্পমঞ্ঞায যে ধম্মা… পঞ্চহি ইন্দ্রিযেহি যে ধম্মা… পঞ্চহি বলেহি যে ধম্মা… সত্তহি বোজ্ঝঙ্গেহি যে ধম্মা… অরিযেন অট্ঠঙ্গিকেন মগ্গেন যে ধম্মা… ফস্সেন যে ধম্মা… ৰেদনায যে ধম্মা… সঞ্ঞায যে ধম্মা… চেতনায যে ধম্মা… অধিমোক্খেন যে ধম্মা … মনসিকারেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২০৯. চিত্তেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

১. তিকং

২১০. কুসলেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অকুসলেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সুখায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… দুক্খায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অদুক্খমসুখায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ৰিপাকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ৰিপাকধম্মধম্মেহি যে ধম্মা… অনুপাদিন্নঅনুপাদানিযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সংকিলিট্ঠসংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অসংকিলিট্ঠঅসংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সৰিতক্কসৰিচারেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অৰিতক্কৰিচারমত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পীতিসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সুখসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপেক্খাসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… দস্সনেন পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… দস্সনেন পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আচযগামীহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অপচযগামীহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সেক্খেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অসেক্খেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মহগ্গতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অপ্পমাণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরিত্তারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মহগ্গতারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অপ্পমাণারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হীনেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পণীতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মিচ্ছত্তনিযতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সম্মত্তনিযতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মগ্গারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মগ্গহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মগ্গাধিপতীহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অতীতারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনাগতারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পচ্চুপন্নারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অজ্ঝত্তারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… বহিদ্ধারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অজ্ঝত্তবহিদ্ধারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২১১. সনিদস্সনসপ্পটিঘেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনিদস্সনসপ্পটিঘেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২. দুকং

২১২. হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতূহি চেৰ সহেতুকেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতূহি চেৰ হেতুসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২১৩. সহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতুসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সহেতুকেহি চেৰ ন চ হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতুসম্পযুত্তেহি চেৰ ন চ হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ন হেতুসহেতুকেহি [ন হেতূ সহেতুকেহি (সী.), ন হেতূহি সহেতুকেহি (স্যা. ক.)] ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২১৪. অপ্পচ্চযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অসঙ্খতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২১৫. সনিদস্সনেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সপ্পটিঘেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২১৬. রূপীহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২১৭. অরূপীহি ধম্মেহি যে ধম্মা… লোকুত্তরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২১৮. আসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰেহি চেৰ সাসৰেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰেহি চেৰ আসৰসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২১৯. অনাসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰসম্পযুত্তেহি চেৰ নো চ আসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰৰিপ্পযুত্তেহি অনাসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২২০. সংযোজনেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… গন্থেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ওঘেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… যোগেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… নীৰরণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসেহি চেৰ পরামট্ঠেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২২১. অপরামট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসৰিপ্পযুত্তেহি অপরামট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২২২. অনারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… নো চিত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তৰিপ্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তৰিসংসট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসমুট্ঠানেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসহভূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তানুপরিৰত্তীহি ধম্মেহি যে ধম্মা… বাহিরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপাদাধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২২৩. চিত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২২৪. চেতসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানসহভূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানানুপরিৰত্তীহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২২৫. অজ্ঝত্তিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা অসঙ্গহিতা.

২২৬. উপাদানেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ সংকিলেসিকেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ সংকিলিট্ঠেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ কিলেসসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা…পে… তে ধম্মা দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

২২৭. অসংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সংকিলিট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সংকিলিট্ঠেহি চেৰ নো চ কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসসম্পযুত্তেহি চেৰ নো চ কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসৰিপ্পযুত্তেহি অসংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… দস্সনেন পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… দস্সনেন পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সৰিতক্কেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সৰিচারেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সপ্পীতিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পীতিসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সুখসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপেক্খাসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ন কামাৰচরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… রূপাৰচরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অরূপাৰচরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অপরিযাপন্নেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… নিয্যানিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… নিযতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনুত্তরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সরণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা? তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

রূপঞ্চ ধম্মাযতনং ধম্মধাতু, ইত্থিপুমং জীৰিতং নামরূপং;

দ্ৰে ভৰা জাতি জরা মচ্চুরূপং, অনারম্মণং নো চিত্তং চিত্তেন ৰিপ্পযুত্তং.

ৰিসংসট্ঠং সমুট্ঠান-সহভু অনুপরিৰত্তি;

বাহিরং উপাদা দ্ৰে, ৰিসযো [দ্ৰেৰীসতি (স্যা.)] এসনযো সুবুদ্ধো.

অসঙ্গহিতেনঅসঙ্গহিতপদনিদ্দেসো পঞ্চমো.

৬. ছট্ঠনযো

৬. সম্পযোগৰিপ্পযোগপদনিদ্দেসো

১. খন্ধো

২২৮. রূপক্খন্ধো কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সম্পযুত্তোতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তো? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তো; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তো.

২২৯. ৰেদনাক্খন্ধো… সঞ্ঞাক্খন্ধো… সঙ্খারক্খন্ধো তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সম্পযুত্তো; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তো. কতিহি ৰিপ্পযুত্তো? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তো; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তো.

২৩০. ৰিঞ্ঞাণক্খন্ধো তীহি খন্ধেহি সম্পযুত্তো; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তো. কতিহি ৰিপ্পযুত্তো? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তো; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তো.

২. আযতনং

২৩১. চক্খাযতনং…পে… ফোট্ঠব্বাযতনং…পে… সম্পযুত্তন্তি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তং? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তং.

২৩২. মনাযতনং তীহি খন্ধেহি সম্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তং. কতিহি ৰিপ্পযুত্তং? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তং.

৩. ধাতু

২৩৩. চক্খুধাতু …পে… ফোট্ঠব্বধাতু…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৩৪. চক্খুৰিঞ্ঞাণধাতু…পে… মনোধাতু… মনোৰিঞ্ঞাণধাতু তীহি খন্ধেহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪. সচ্চাদি

২৩৫. সমুদযসচ্চং… মগ্গসচ্চং তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তং; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তং. কতিহি ৰিপ্পযুত্তং? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তং.

২৩৬. নিরোধসচ্চং… চক্খুন্দ্রিযং…পে… কাযিন্দ্রিযং… ইত্থিন্দ্রিযং… পুরিসিন্দ্রিযং…পে… সম্পযুত্তন্তি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তং? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তং.

২৩৭. মনিন্দ্রিযং তীহি খন্ধেহি সম্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তং. কতিহি ৰিপ্পযুত্তং? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তং.

২৩৮. সুখিন্দ্রিযং… দুক্খিন্দ্রিযং… সোমনস্সিন্দ্রিযং… দোমনস্সিন্দ্রিযং তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তং. কতিহি ৰিপ্পযুত্তং? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তং.

২৩৯. উপেক্খিন্দ্রিযং তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন ছহি ধাতূহি সম্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তং. কতিহি ৰিপ্পযুত্তং? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তং.

২৪০. সদ্ধিন্দ্রিযং… ৰীরিযিন্দ্রিযং… সতিন্দ্রিযং… সমাধিন্দ্রিযং… পঞ্ঞিন্দ্রিযং… অনঞ্ঞাতঞ্ঞস্সামীতিন্দ্রিযং… অঞ্ঞিন্দ্রিযং… অঞ্ঞাতাৰিন্দ্রিযং… অৰিজ্জা… অৰিজ্জাপচ্চযা সঙ্খারা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৪১. সঙ্খারপচ্চযা ৰিঞ্ঞাণং তীহি খন্ধেহি সম্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তং. কতিহি ৰিপ্পযুত্তং? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তং.

২৪২. সল়াযতনপচ্চযা ফস্সো তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সম্পযুত্তো; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তো. কতিহি ৰিপ্পযুত্তো? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তো; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তো.

২৪৩. ফস্সপচ্চযা ৰেদনা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৪৪. ৰেদনাপচ্চযা তণ্হা… তণ্হাপচ্চযা উপাদানং… কম্মভৰো তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তো; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তো. কতিহি ৰিপ্পযুত্তো? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তো; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তো.

২৪৫. রূপভৰো…পে… সম্পযুত্তোতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তো? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি তীহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তো.

২৪৬. অরূপভৰো… নেৰসঞ্ঞানাসঞ্ঞাভৰো… চতুৰোকারভৰো…পে… সম্পযুত্তোতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তো? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তো; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তো.

২৪৭. অসঞ্ঞাভৰো… একৰোকারভৰো… পরিদেৰো…পে… সম্পযুত্তোতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তো? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তো; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তো.

২৪৮. সোকো… দুক্খং… দোমনস্সং তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তং. কতিহি ৰিপ্পযুত্তং? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তং.

২৪৯. উপাযাসো… সতিপট্ঠানং… সম্মপ্পধানং তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তং; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তং. কতিহি ৰিপ্পযুত্তং? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তং.

২৫০. ইদ্ধিপাদো দ্ৰীহি খন্ধেহি সম্পযুত্তো; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তো. কতিহি ৰিপ্পযুত্তো? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তো; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তো.

২৫১. ঝানং দ্ৰীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তং; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তং. কতিহি ৰিপ্পযুত্তং? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তং.

২৫২. অপ্পমঞ্ঞা… পঞ্চিন্দ্রিযানি… পঞ্চ বলানি… সত্ত বোজ্ঝঙ্গা… অরিযো অট্ঠঙ্গিকো মগ্গো তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তো; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তো. কতিহি ৰিপ্পযুত্তো? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তো; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তো.

২৫৩. ফস্সো … চেতনা… মনসিকারো তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সম্পযুত্তো; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তো. কতিহি ৰিপ্পযুত্তো? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তো; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তো.

২৫৪. ৰেদনা… সঞ্ঞা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৫৫. চিত্তং তীহি খন্ধেহি সম্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তং. কতিহি ৰিপ্পযুত্তং? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তং; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তং.

২৫৬. অধিমোক্খো তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন দ্ৰীহি ধাতূহি সম্পযুত্তো; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তো. কতিহি ৰিপ্পযুত্তো? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তো; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তো.

৫. তিকং

২৫৭. কুসলা ধম্মা… অকুসলা ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৫৮. সুখায ৰেদনায সম্পযুত্তা ধম্মা… দুক্খায ৰেদনায সম্পযুত্তা ধম্মা একেন খন্ধেন সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৫৯. অদুক্খমসুখায ৰেদনায সম্পযুত্তা ধম্মা একেন খন্ধেন সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৬০. ৰিপাকা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৬১. ৰিপাকধম্মধম্মা… সংকিলিট্ঠসংকিলেসিকা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৬২. নেৰৰিপাকনৰিপাকধম্মধম্মা… অনুপাদিন্নুপাদানিযা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি পঞ্চহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

২৬৩. অনুপাদিন্নঅনুপাদানিযা ধম্মা… অসংকিলিট্ঠঅসংকিলেসিকা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ছহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

২৬৪. সৰিতক্কসৰিচারা ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৬৫. অৰিতক্কৰিচারমত্তা ধম্মা… পীতিসহগতা ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৬৬. অৰিতক্কঅৰিচারা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি একায ধাতুযা ৰিপ্পযুত্তা.

২৬৭. সুখসহগতা ধম্মা একেন খন্ধেন সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৬৮. উপেক্খাসহগতা ধম্মা একেন খন্ধেন সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৬৯. দস্সনেন পহাতব্বা ধম্মা ভাৰনায পহাতব্বা ধম্মা… দস্সনেন পহাতব্বহেতুকা ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বহেতুকা ধম্মা… আচযগামিনো ধম্মা… অপচযগামিনো ধম্মা… সেক্খা ধম্মা… অসেক্খা ধম্মা… মহগ্গতা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৭০. অপ্পমাণা ধম্মা… পণীতা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ছহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

২৭১. পরিত্তারম্মণা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৭২. মহগ্গতারম্মণা ধম্মা… অপ্পমাণারম্মণা ধম্মা… হীনা ধম্মা… মিচ্ছত্তনিযতা ধম্মা… সম্মত্তনিযতা ধম্মা… মগ্গারম্মণা ধম্মা… মগ্গহেতুকা ধম্মা… মগ্গাধিপতিনো ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৭৩. অনুপ্পন্না ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি পঞ্চহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

২৭৪. অতীতারম্মণা ধম্মা…পে… অনাগতারম্মণা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৭৫. পচ্চুপ্পন্নারম্মণা ধম্মা… অজ্ঝত্তারম্মণা ধম্মা… বহিদ্ধারম্মণা ধম্মা… অজ্ঝত্তবহিদ্ধারম্মণা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৭৬. সনিদস্সনসপ্পটিঘা ধম্মা… অনিদস্সনসপ্পটিঘা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৬. দুকং

২৭৭. হেতূ ধম্মা… হেতূ চেৰ সহেতুকা চ ধম্মা… হেতূ চেৰ হেতুসম্পযুত্তা চ ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৭৮. সহেতুকা ধম্মা… হেতুসম্পযুত্তা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৭৯. সহেতুকা চেৰ ন চ হেতূ ধম্মা… হেতুসম্পযুত্তা চেৰ ন চ হেতূ ধম্মা… ন হেতুসহেতুকা ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৮০. অপ্পচ্চযা ধম্মা… অসঙ্খতা ধম্মা… সনিদস্সনা ধম্মা… সপ্পটিঘা ধম্মা… রূপিনো ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৮১. লোকুত্তরা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ছহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

২৮২. আসৰা ধম্মা… আসৰা চেৰ সাসৰা চ ধম্মা… আসৰা চেৰ আসৰসম্পযুত্তা চ ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৮৩. অনাসৰা ধম্মা… আসৰৰিপ্পযুত্তা অনাসৰা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ছহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

২৮৪. আসৰসম্পযুত্তা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৮৫. আসৰসম্পযুত্তা চেৰ নো চ আসৰা ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৮৬. সংযোজনা ধম্মা… গন্থা ধম্মা… ওঘা ধম্মা… যোগা ধম্মা… নীৰরণা ধম্মা… পরামাসা ধম্মা… পরামাসা চেৰ পরামট্ঠা চ ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৮৭. অপরামট্ঠা ধম্মা… পরামাসৰিপ্পযুত্তা অপরামট্ঠা ধম্মা সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ছহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

২৮৮. পরামাসসম্পযুত্তা ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৮৯. সারম্মণা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৯০. অনারম্মণা ধম্মা… চিত্তৰিপ্পযুত্তা ধম্মা… চিত্তৰিসংসট্ঠা ধম্মা… উপাদা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৯১. চিত্তা ধম্মা তীহি খন্ধেহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৯২. চেতসিকা ধম্মা… চিত্তসম্পযুত্তা ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠা ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানা ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানসহভুনো ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানানুপরিৰত্তিনো ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৯৩. অনুপাদিন্না ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি পঞ্চহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

২৯৪. উপাদানা ধম্মা… কিলেসা ধম্মা… কিলেসা চেৰ সংকিলেসিকা চ ধম্মা… কিলেসা চেৰ সংকিলিট্ঠা চ ধম্মা… কিলেসা চেৰ কিলেসসম্পযুত্তা চ ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৯৫. অসংকিলেসিকা ধম্মা… কিলেসৰিপ্পযুত্তা অসংকিলেসিকা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ছহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

২৯৬. সংকিলিট্ঠা ধম্মা… কিলেসসম্পযুত্তা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৯৭. সংকিলিট্ঠা চেৰ নো চ কিলেসা ধম্মা… কিলেসসম্পযুত্তা চেৰ নো চ কিলেসা ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৯৮. দস্সনেন পহাতব্বা ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বা ধম্মা… দস্সনেন পহাতব্বহেতুকা ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বহেতুকা ধম্মা… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২৯৯. সৰিতক্কা ধম্মা… সৰিচারা ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩০০. অৰিতক্কা ধম্মা… অৰিচারা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি একায ধাতুযা ৰিপ্পযুত্তা.

৩০১. সপ্পীতিকা ধম্মা… পীতিসহগতা ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩০২. সুখসহগতা ধম্মা একেন খন্ধেন সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩০৩. উপেক্খাসহগতা ধম্মা একেন খন্ধেন সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩০৪. ন কামাৰচরা ধম্মা… অপরিযাপন্না ধম্মা… অনুত্তরা ধম্মা…পে… সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ছহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

৩০৫. রূপাৰচরা ধম্মা… অরূপাৰচরা ধম্মা… নিয্যানিকা ধম্মা… নিযতা ধম্মা… সরণা ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

ধম্মাযতনং ধম্মধাতু, দুক্খসচ্চঞ্চ জীৰিতং;

সল়াযতনং নামরূপং, চত্তারো চ মহাভৰা.

জাতি জরা চ মরণং, তিকেস্ৰেকূনৰীসতি;

গোচ্ছকেসু চ পঞ্ঞাস, অট্ঠ চূল়ন্তরে পদা.

মহন্তরে পন্নরস, অট্ঠারস ততো পরে;

তেৰীস পদসতং এতং, সম্পযোগে ন লব্ভতীতি.

সম্পযোগৰিপ্পযোগপদনিদ্দেসো ছট্ঠো.

৭. সত্তমনযো

৭. সম্পযুত্তেনৰিপ্পযুত্তপদনিদ্দেসো

৩০৬. ৰেদনাক্খন্ধেন যে ধম্মা… সঞ্ঞাক্খন্ধেন যে ধম্মা… সঙ্খারক্খন্ধেন যে ধম্মা… ৰিঞ্ঞাণক্খন্ধেন যে ধম্মা… মনাযতনেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা? তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩০৭. চক্খুৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা…পে… মনোধাতুযা যে ধম্মা… মনোৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি একায ধাতুযা ৰিপ্পযুত্তা.

৩০৮. মনিন্দ্রিযেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩০৯. উপেক্খিন্দ্রিযেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি পঞ্চহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

৩১০. সঙ্খারপচ্চযা ৰিঞ্ঞাণেন যে ধম্মা… সল়াযতনপচ্চযা ফস্সেন যে ধম্মা… ফস্সপচ্চযা ৰেদনায যে ধম্মা… ফস্সেন যে ধম্মা… ৰেদনায যে ধম্মা… সঞ্ঞায যে ধম্মা… চেতনায যে ধম্মা… চিত্তেন যে ধম্মা… মনসিকারেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩১১. অধিমোক্খেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি একায ধাতুযা ৰিপ্পযুত্তা.

৩১২. অদুক্খমসুখায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপেক্খাসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি পঞ্চহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

৩১৩. সৰিতক্কসৰিচারেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি একায ধাতুযা ৰিপ্পযুত্তা.

৩১৪. চিত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চেতসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা … চিত্তসংসট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানসহভূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানানুপরিৰত্তীহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩১৫. সৰিতক্কেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সৰিচারেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি একায ধাতুযা ৰিপ্পযুত্তা.

৩১৬. উপেক্খাসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা? তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি পঞ্চহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

খন্ধা চতুরো আযতনঞ্চ মেকং;

ধাতূসু সত্ত দ্ৰেপি চ ইন্দ্রিযতো.

তযো পটিচ্চ তথরিৰ ফস্সপঞ্চমা;

অধিমুচ্চনা মনসি তিকেসু তীণি.

সত্তন্তরা দ্ৰে চ মনেন যুত্তা;

ৰিতক্কৰিচারণা উপেক্খকায চাতি.

সম্পযুত্তেনৰিপ্পযুত্তপদনিদ্দেসো সত্তমো.

৮. অট্ঠমনযো

৮. ৰিপ্পযুত্তেনসম্পযুত্তপদনিদ্দেসো

৩১৭. রূপক্খন্ধেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সম্পযুত্তাতি? নত্থি.

৩১৮. ৰেদনাক্খন্ধেন যে ধম্মা… সঞ্ঞাক্খন্ধেন যে ধম্মা… সঙ্খারক্খন্ধেন যে ধম্মা… ৰিঞ্ঞাণক্খন্ধেন যে ধম্মা…পে… সরণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অরণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সম্পযুত্তাতি? নত্থি.

ধম্মাযতনং ধম্মধাতু, অথ জীৰিতং নামরূপং;

সল়াযতনং জাতিজরামতং, দ্ৰে চ তিকে ন লব্ভরে.

পঠমন্তরে সত্ত চ, গোচ্ছকে দস অপরন্তে;

চুদ্দস ছ চ মত্থকে, ইচ্চেতে সত্তচত্তালীস ধম্মা;

সমুচ্ছেদে ন লব্ভন্তি, মোঘপুচ্ছকেন চাতি.

ৰিপ্পযুত্তেনসম্পযুত্তপদনিদ্দেসো অট্ঠমো.

৯. নৰমনযো

৯. সম্পযুত্তেনসম্পযুত্তপদনিদ্দেসো

৩১৯. ৰেদনাক্খন্ধেন যে ধম্মা… সঞ্ঞাক্খন্ধেন যে ধম্মা… সঙ্খারক্খন্ধেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সম্পযুত্তা? তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩২০. ৰিঞ্ঞাণক্খন্ধেন যে ধম্মা… মনাযতনেন যে ধম্মা… চক্খুৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা…পে… মনোধাতুযা যে ধম্মা… মনোৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা…পে… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩২১. সমুদযসচ্চেন যে ধম্মা… মগ্গসচ্চেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩২২. মনিন্দ্রিযেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩২৩. সুখিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… দুক্খিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সোমনস্সিন্দ্রিযেন যে ধম্মা … দোমনস্সিন্দ্রিযেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩২৪. উপেক্খিন্দ্রিযেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন ছহি ধাতূহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩২৫. সদ্ধিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… ৰীরিযিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সমাধিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… পঞ্ঞিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অনঞ্ঞাতঞ্ঞস্সামীতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অঞ্ঞিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অঞ্ঞাতাৰিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অৰিজ্জায যে ধম্মা… অৰিজ্জাপচ্চযা সঙ্খারেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩২৬. সঙ্খারপচ্চযা ৰিঞ্ঞাণেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩২৭. সল়াযতনপচ্চযা ফস্সেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩২৮. ফস্সপচ্চযা ৰেদনায যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩২৯. ৰেদনাপচ্চযা তণ্হায যে ধম্মা… তণ্হাপচ্চযা উপাদানেন যে ধম্মা… কম্মভৰেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৩০. সোকেন যে ধম্মা… দুক্খেন যে ধম্মা… দোমনস্সেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৩১. উপাযাসেন যে ধম্মা… সতিপট্ঠানেন যে ধম্মা… সম্মপ্পধানেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৩২. ইদ্ধিপাদেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা দ্ৰীহি খন্ধেহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৩৩. ঝানেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা দ্ৰীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৩৪. অপ্পমঞ্ঞায যে ধম্মা… পঞ্চহি ইন্দ্রিযেহি যে ধম্মা … পঞ্চহি বলেহি যে ধম্মা… সত্তহি বোজ্ঝঙ্গেহি যে ধম্মা… অরিযেন অট্ঠঙ্গিকেন মগ্গেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৩৫. ফস্সেন যে ধম্মা… চেতনায যে ধম্মা… মনসিকারেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৩৬. ৰেদনায যে ধম্মা… সঞ্ঞায যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৩৭. চিত্তেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৩৮. অধিমোক্খেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন দ্ৰীহি ধাতূহি সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৩৯. সুখায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… দুক্খায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অদুক্খমসুখায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৪০. সৰিতক্কসৰিচারেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অৰিতক্কৰিচারমত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পীতিসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৪১. সুখসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপেক্খাসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৪২. হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতূহি চেৰ সহেতুকেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতূহি চেৰ হেতুসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৪৩. সহেতুকেহি চেৰ ন চ হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতুসম্পযুত্তেহি চেৰ ন চ হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ন হেতুসহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি [ন হেতূহি সহেতুকেহি (বহূসু)] যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৪৪. আসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰেহি চেৰ সাসৰেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰেহি চেৰ আসৰসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৪৫. আসৰসম্পযুত্তেহি চেৰ নো চ আসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৪৬. সংযোজনেহি… গন্থেহি… ওঘেহি… যোগেহি… নীৰরণেহি… পরামাসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসেহি চেৰ পরামট্ঠেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৪৭. পরামাসসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৪৮. চিত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৪৯. চেতসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানসহভূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানানুপরিৰত্তীহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সম্পযুত্তা.

৩৫০. উপাদানেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ সংকিলেসিকেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ সংকিলিট্ঠেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ কিলেসসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৫১. সংকিলিট্ঠেহি চেৰ নো চ কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসসম্পযুত্তেহি চেৰ নো চ কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সৰিতক্কেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সৰিচারেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সপ্পীতিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পীতিসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

৩৫২. সুখসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপেক্খাসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সম্পযুত্তা? তে ধম্মা একেন খন্ধেন সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা.

অরূপক্খন্ধা চত্তারো, মনাযতনমেৰ চ;

ৰিঞ্ঞাণধাতুযো সত্ত, দ্ৰে সচ্চা চুদ্দসিন্দ্রিযা.

পচ্চযে দ্ৰাদস পদা, ততো উপরি সোল়স;

তিকেসু অট্ঠ গোচ্ছকে, তেচত্তালীসমেৰ চ.

মহন্তরদুকে সত্ত, পদা পিট্ঠি দুকেসু ছ;

নৰমস্স পদস্সেতে, নিদ্দেসে সঙ্গহং গতাতি.

সম্পযুত্তেনসম্পযুত্তপদনিদ্দেসো নৰমো.

১০. দসমনযো

১০. ৰিপ্পযুত্তেনৰিপ্পযুত্তপদনিদ্দেসো

৩৫৩. রূপক্খন্ধেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা? তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৫৪. ৰেদনাক্খন্ধেন যে ধম্মা… সঞ্ঞাক্খন্ধেন যে ধম্মা… সঙ্খারক্খন্ধেন যে ধম্মা… ৰিঞ্ঞাণক্খন্ধেন যে ধম্মা… মনাযতনেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা…পে… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৫৫. চক্খাযতনেন যে ধম্মা…পে… ফোট্ঠব্বাযতনেন যে ধম্মা… চক্খুধাতুযা যে ধম্মা…পে… ফোট্ঠব্বধাতুযা যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৫৬. চক্খুৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা…পে… মনোৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা… সমুদযসচ্চেন যে ধম্মা… মগ্গসচ্চেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৫৭. নিরোধসচ্চেন যে ধম্মা… চক্খুন্দ্রিযেন যে ধম্মা…পে… কাযিন্দ্রিযেন যে ধম্মা.. ইত্থিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… পুরিসিন্দ্রিযেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৫৮. মনিন্দ্রিযেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৫৯. সুখিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… দুক্খিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সোমনস্সিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… দোমনস্সিন্দ্রিযেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৬০. উপেক্খিন্দ্রিযেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৬১. সদ্ধিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… ৰীরিযিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সমাধিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… পঞ্ঞিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অনঞ্ঞাতঞ্ঞস্সামীতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অঞ্ঞিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অঞ্ঞাতাৰিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অৰিজ্জায যে ধম্মা… অৰিজ্জাপচ্চযা সঙ্খারেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৬২. সঙ্খারপচ্চযা ৰিঞ্ঞাণেন যে ধম্মা… সল়াযতনপচ্চযা ফস্সেন যে ধম্মা… ফস্সপচ্চযা ৰেদনায যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৬৩. ৰেদনাপচ্চযা তণ্হায যে ধম্মা… তণ্হাপচ্চযা উপাদানেন যে ধম্মা… কম্মভৰেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৬৪. রূপভৰেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি তীহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৬৫. অসঞ্ঞাভৰেন যে ধম্মা… একৰোকারভৰেন যে ধম্মা… পরিদেৰেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৬৬. অরূপভৰেন যে ধম্মা… নেৰসঞ্ঞানাসঞ্ঞাভৰেন যে ধম্মা… চতুৰোকারভৰেন যে ধম্মা… সোকেন যে ধম্মা… দুক্খেন যে ধম্মা… দোমনস্সেন যে ধম্মা… উপাযাসেন যে ধম্মা… সতিপট্ঠানেন যে ধম্মা… সম্মপ্পধানেন যে ধম্মা… ইদ্ধিপাদেন যে ধম্মা… ঝানেন যে ধম্মা… অপ্পমঞ্ঞায যে ধম্মা… পঞ্চহি ইন্দ্রিযেহি যে ধম্মা… পঞ্চহি বলেহি যে ধম্মা… সত্তহি বোজ্ঝঙ্গেহি যে ধম্মা… অরিযেন অট্ঠঙ্গিকেন মগ্গেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৬৭. ফস্সেন যে ধম্মা… ৰেদনায যে ধম্মা… সঞ্ঞায যে ধম্মা… চেতনায যে ধম্মা… চিত্তেন যে ধম্মা… মনসিকারেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৬৮. অধিমোক্খেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

১. তিকং

৩৬৯. কুসলেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অকুসলেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৭০. সুখায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… দুক্খায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৭১. অদুক্খমসুখায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৭২. ৰিপাকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৭৩. ৰিপাকধম্মধম্মেহি যে ধম্মা… সংকিলিট্ঠসংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৭৪. নেৰৰিপাকনৰিপাকধম্মধম্মেহি যে ধম্মা… অনুপাদিন্নুপাদানিযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি পঞ্চহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৭৫. অনুপাদিন্নঅনুপাদানিযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অসংকিলিট্ঠঅসংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ছহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৭৬. সৰিতক্কসৰিচারেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৭৭. অৰিতক্কৰিচারমত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পীতিসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৭৮. অৰিতক্কঅৰিচারেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি একায ধাতুযা ৰিপ্পযুত্তা.

৩৭৯. সুখসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৮০. উপেক্খাসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৮১. দস্সনেন পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… দস্সনেন পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আচযগামীহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অপচযগামীহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সেক্খেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অসেক্খেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মহগ্গতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৮২. অপ্পমাণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পণীতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ছহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৮৩. পরিত্তারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৮৪. মহগ্গতারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অপ্পমাণারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হীনেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মিচ্ছত্তনিযতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সম্মত্তনিযতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মগ্গারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মগ্গহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মগ্গাধিপতীহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৮৫. অনুপ্পন্নেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি পঞ্চহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৮৬. অতীতারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনাগতারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৮৭. পচ্চুপ্পন্নারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অজ্ঝত্তারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… বহিদ্ধারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অজ্ঝত্তবহিদ্ধারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৮৮. সনিদস্সনসপ্পটিঘেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনিদস্সনসপ্পটিঘেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

২. দুকং

৩৮৯. হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতুসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতূহি চেৰ সহেতুকেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… সহেতুকেহি চেৰ ন চ হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতূহি চেৰ হেতুসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতুসম্পযুত্তেহি চেৰ ন চ হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ন হেতুসহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৯০. অপ্পচ্চযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অসঙ্খতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সনিদস্সনেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সপ্পটিঘেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… রূপীহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৯১. লোকুত্তরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ছহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৯২. আসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰেহি চেৰ সাসৰেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰেহি চেৰ আসৰসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰসম্পযুত্তেহি চেৰ নো চ আসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৯৩. অনাসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰৰিপ্পযুত্তেহি অনাসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ছহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৯৪. সংযোজনেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… গন্থেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ওঘেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… যোগেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… নীৰরণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসেহি চেৰ পরামট্ঠেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৯৫. অপরামট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসৰিপ্পযুত্তেহি অপরামট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ছহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৯৬. সারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চেতসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানসহভূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানানুপরিৰত্তীহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৯৭. অনারম্মণেহি [অনুপাদিণ্ণেহি (সী. ক.)] ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তৰিপ্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তৰিসংসট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপাদাধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৯৮. অনুপাদিন্নেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি পঞ্চহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

৩৯৯. উপাদানেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সংকিলিট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ সংকিলেসিকেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ সংকিলিট্ঠেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… সংকিলিট্ঠেহি চেৰ নো চ কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ কিলেসসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসসম্পযুত্তেহি চেৰ নো চ কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪০০. অসংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসৰিপ্পযুত্তেহি অসংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ছহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

৪০১. দস্সনেন পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… দস্সনেন পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪০২. সৰিতক্কেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সৰিচারেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪০৩. অৰিতক্কেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অৰিচারেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি একায ধাতুযা ৰিপ্পযুত্তা.

৪০৪. সপ্পীতিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পীতিসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪০৫. সুখসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪০৬. উপেক্খাসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪০৭. ন কামাৰচরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অপরিযাপন্নেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনুত্তরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ছহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা.

৪০৮. রূপাৰচরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অরূপাৰচরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… নিয্যানিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… নিযতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সরণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা? তে ধম্মা একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

ধম্মাযতনং ধম্মধাতু, দুক্খসচ্চঞ্চ জীৰিতং;

সল়াযতনং নামরূপং, চত্তারো চ মহাভৰা.

জাতি জরা চ মরণং, তিকেস্ৰেকূনৰীসতি;

গোচ্ছকেসু চ পঞ্ঞাস, অট্ঠ চূল়ন্তরে পদা.

মহন্তরে পন্নরস, অট্ঠারস ততো পরে;

তেৰীস পদসতং এতং, সম্পযোগে ন লব্ভতীতি.

ৰিপ্পযুত্তেনৰিপ্পযুত্তপদনিদ্দেসো দসমো.

১১. একাদসমনযো

১১. সঙ্গহিতেনসম্পযুত্তৰিপ্পযুত্তপদনিদ্দেসো

৪০৯. সমুদযসচ্চেন যে ধম্মা… মগ্গসচ্চেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সম্পযুত্তা? তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪১০. ইত্থিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… পুরিসিন্দ্রিযেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪১১. সুখিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… দুক্খিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সোমনস্সিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… দোমনস্সিন্দ্রিযেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা…পে… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪১২. উপেক্খিন্দ্রিযেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন দ্ৰীহি ধাতূহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪১৩. সদ্ধিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… ৰীরিযিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সমাধিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… পঞ্ঞিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অনঞ্ঞাতঞ্ঞস্সামীতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অঞ্ঞিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অঞ্ঞাতাৰিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অৰিজ্জায যে ধম্মা… অৰিজ্জাপচ্চযা সঙ্খারেহি যে ধম্মা… সল়াযতনপচ্চযা ফস্সেন যে ধম্মা… ৰেদনাপচ্চযা তণ্হায যে ধম্মা… তণ্হাপচ্চযা উপাদানেন যে ধম্মা… কম্মভৰেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪১৪. পরিদেৰেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪১৫. সোকেন যে ধম্মা… দুক্খেন যে ধম্মা… দোমনস্সেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪১৬. উপাযাসেন যে ধম্মা… সতিপট্ঠানেন যে ধম্মা… সম্মপ্পধানেন যে ধম্মা… অপ্পমঞ্ঞায যে ধম্মা… পঞ্চহি ইন্দ্রিযেহি যে ধম্মা… পঞ্চহি বলেহি যে ধম্মা… সত্তহি বোজ্ঝঙ্গেহি যে ধম্মা… অরিযেন অট্ঠঙ্গিকেন মগ্গেন যে ধম্মা… ফস্সেন যে ধম্মা… চেতনায যে ধম্মা… অধিমোক্খেন যে ধম্মা… মনসিকারেন যে ধম্মা… হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতূহি চেৰ সহেতুকেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতূহি চেৰ হেতুসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰেহি চেৰ সাসৰেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰেহি চেৰ আসৰসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… সংযোজনেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… গন্থেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ওঘেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… যোগেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… নীৰরণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপাদানেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ সংকিলেসিকেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ সংকিলিট্ঠেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ কিলেসসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন সঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন সঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন সঙ্গহিতা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সম্পযুত্তা? তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সম্পযুত্তা; একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

দ্ৰে সচ্চা পন্নরসিন্দ্রিযা, একাদস পটিচ্চপদা;

উদ্ধং পুন একাদস, গোচ্ছকপদমেত্থ তিংসৰিধাতি.

সঙ্গহিতেনসম্পযুত্তৰিপ্পযুত্তপদনিদ্দেসো একাদসমো.

১২. দ্ৰাদসমনযো

১২. সম্পযুত্তেনসঙ্গহিতাসঙ্গহিতপদনিদ্দেসো

৪১৭. ৰেদনাক্খন্ধেন যে ধম্মা… সঞ্ঞাক্খন্ধেন যে ধম্মা… সঙ্খারক্খন্ধেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪১৮. ৰিঞ্ঞাণক্খন্ধেন যে ধম্মা… মনাযতনেন যে ধম্মা… চক্খুৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা…পে… মনোধাতুযা যে ধম্মা… মনোৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা সম্পযুত্তা…পে… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪১৯. সমুদযসচ্চেন যে ধম্মা… মগ্গসচ্চেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪২০. মনিন্দ্রিযেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪২১. সুখিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… দুক্খিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সোমনস্সিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… দোমনস্সিন্দ্রিযেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা…, তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪২২. উপেক্খিন্দ্রিযেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি সত্তহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪২৩. সদ্ধিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… ৰীরিযিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সমাধিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… পঞ্ঞিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অনঞ্ঞাতঞ্ঞস্সামীতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অঞ্ঞিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অঞ্ঞাতাৰিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অৰিজ্জায যে ধম্মা… অৰিজ্জাপচ্চযা সঙ্খারেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪২৪. সঙ্খারপচ্চযা ৰিঞ্ঞাণেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪২৫. সল়াযতনপচ্চযা ফস্সেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪২৬. ফস্সপচ্চযা ৰেদনায যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪২৭. ৰেদনাপচ্চযা তণ্হায যে ধম্মা… তণ্হাপচ্চযা উপাদানেন যে ধম্মা… কম্মভৰেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪২৮. সোকেন যে ধম্মা… দুক্খেন যে ধম্মা… দোমনস্সেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪২৯. উপাযাসেন যে ধম্মা… সতিপট্ঠানেন যে ধম্মা… সম্মপ্পধানেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৩০. ইদ্ধিপাদেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৩১. ঝানেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৩২. অপ্পমঞ্ঞায যে ধম্মা… পঞ্চহি ইন্দ্রিযেহি যে ধম্মা… পঞ্চহি বলেহি যে ধম্মা… সত্তহি বোজ্ঝঙ্গেহি যে ধম্মা… অরিযেন অট্ঠঙ্গিকেন মগ্গেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৩৩. ফস্সেন যে ধম্মা… চেতনায যে ধম্মা… মনসিকারেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৩৪. ৰেদনায যে ধম্মা… সঞ্ঞায যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৩৫. চিত্তেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৩৬. অধিমোক্খেন যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি তীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৩৭. সুখায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… দুক্খায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অদুক্খমসুখায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সৰিতক্কসৰিচারেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অৰিতক্কৰিচারমত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পীতিসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সুখসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপেক্খাসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৩৮. হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতূহি চেৰ সহেতুকেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতূহি চেৰ হেতুসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৩৯. সহেতুকেহি চেৰ ন চ হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতুসম্পযুত্তেহি চেৰ ন চ হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ন হেতুসহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৪০. আসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰেহি চেৰ সাসৰেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰেহি চেৰ আসৰসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৪১. আসৰসম্পযুত্তেহি চেৰ নো চ আসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৪২. সংযোজনেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… গন্থেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ওঘেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… যোগেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… নীৰরণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসেহি চেৰ পরামট্ঠেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৪৩. পরামাসসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৪৪. চিত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? দ্ৰীহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৪৫. চেতসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানসহভূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানানুপরিৰত্তীহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৪৬. উপাদানেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ সংকিলেসিকেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ সংকিলিট্ঠেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ কিলেসসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৪৭. সংকিলিট্ঠেহি চেৰ নো চ কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসসম্পযুত্তেহি চেৰ নো চ কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সৰিতক্কেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সৰিচারেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সপ্পীতিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পীতিসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সুখসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপেক্খাসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা সম্পযুত্তা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? তে ধম্মা একেন খন্ধেন একেনাযতনেন একায ধাতুযা সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

রূপক্খন্ধা চত্তারো, মনাযতনমেৰ চ;

ৰিঞ্ঞাণধাতুযো সত্ত, দ্ৰে সচ্চা চুদ্দসিন্দ্রিযা.

পচ্চযে দ্ৰাদস পদা, ততো উপরি সোল়স;

তিকেসু অট্ঠ গোচ্ছকে, তেচত্তালীসমেৰ চ.

মহন্তরদুকে সত্ত, পদা পিট্ঠিদুকেসু ছ;

নৰমস্স পদস্সেতে, নিদ্দেসে সঙ্গহং গতাতি.

সম্পযুত্তেনসঙ্গহিতাসঙ্গহিতপদনিদ্দেসো দ্ৰাদসমো.

১৩. তেরসমনযো

১৩. অসঙ্গহিতেনসম্পযুত্তৰিপ্পযুত্তপদনিদ্দেসো

৪৪৮. রূপক্খন্ধেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সম্পযুত্তা? তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪৪৯. ধম্মাযতনেন যে ধম্মা… ধম্মধাতুযা যে ধম্মা… ইত্থিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… পুরিসিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… জীৰিতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… ৰিঞ্ঞাণপচ্চযা নামরূপেন যে ধম্মা… অসঞ্ঞাভৰেন যে ধম্মা… একৰোকারভৰেন যে ধম্মা… জাতিযা যে ধম্মা… জরায যে ধম্মা… মরণেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা…পে… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪৫০. অরূপভৰেন যে ধম্মা… নেৰসঞ্ঞানাসঞ্ঞাভৰেন যে ধম্মা… চতুৰোকারভৰেন যে ধম্মা… ইদ্ধিপাদেন যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সম্পযুত্তাতি? নত্থি? কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪৫১. কুসলেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অকুসলেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সুখায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… দুক্খায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অদুক্খমসুখায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ৰিপাকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ৰিপাকধম্মধম্মেহি যে ধম্মা… অনুপাদিন্নঅনুপাদানিযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সংকিলিট্ঠসংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অসংকিলিট্ঠঅসংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সৰিতক্কসৰিচারেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অৰিতক্কৰিচারমত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পীতিসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সুখসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপেক্খাসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… দস্সনেন পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… দস্সনেন পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আচযগামীহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অপচযগামীহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সেক্খেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অসেক্খেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মহগ্গতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অপ্পমাণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরিত্তারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মহগ্গতারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অপ্পমাণারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হীনেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পণীতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মিচ্ছত্তনিযতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সম্মত্তনিযতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মগ্গারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মগ্গহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মগ্গাধিপতীহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অতীতারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনাগতারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পচ্চুপ্পন্নারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অজ্ঝত্তারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… বহিদ্ধারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অজ্ঝত্তবহিদ্ধারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতুসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সহেতুকেহি চেৰ ন চ হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতুসম্পযুত্তেহি চেৰ ন চ হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ন হেতুসহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪৫২. রূপীহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা… তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪৫৩. অরূপীহি ধম্মেহি যে ধম্মা… লোকুত্তরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনাসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰৰিপ্পযুত্তেহি চেৰ নো চ আসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰৰিপ্পযুত্তেহি অনাসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অসংযোজনিযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অগন্থনিযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনোঘনিযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অযোগনিযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনীৰরণিযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অপরামট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসৰিপ্পযুত্তেহি অপরামট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪৫৪. অনারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… নো চিত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তৰিপ্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা … চিত্তৰিসংসট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসমুট্ঠানেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসহভূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তানুপরিৰত্তীহি ধম্মেহি যে ধম্মা… বাহিরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপাদাধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গেন অসঙ্গহিতা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সম্পযুত্তা? তে ধম্মা তীহি খন্ধেহি সম্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি সম্পযুত্তা. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

৪৫৫. অনুপাদানিযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপাদানসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপাদানসম্পযুত্তেহি চেৰ নো চ উপাদানেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপাদানৰিপ্পযুত্তেহি অনুপাদানিযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অসংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অসংকিলিট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সংকিলিট্ঠেহি চেৰ নো চ কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসসম্পযুত্তেহি চেৰ নো চ কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসৰিপ্পযুত্তেহি অসংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… দস্সনেন পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… দস্সনেন পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সৰিতক্কেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সৰিচারেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সপ্পীতিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পীতিসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সুখসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপেক্খাসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ন কামাৰচরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… রূপাৰচরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অরূপাৰচরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অপরিযাপন্নেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… নিয্যানিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা … নিযতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনুত্তরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সরণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা খন্ধসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা আযতনসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা ধাতুসঙ্গহেন অসঙ্গহিতা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সম্পযুত্তাতি? নত্থি. কতিহি ৰিপ্পযুত্তা? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি ৰিপ্পযুত্তা; একেনাযতনেন একায ধাতুযা কেহিচি ৰিপ্পযুত্তা.

রূপঞ্চ ধম্মাযতনং ধম্মধাতু, ইত্থিপুমং জীৰিতং নামরূপং;

দ্ৰে ভৰা জাতিজরা মচ্চুরূপং, অনারম্মণং নো চিত্তং চিত্তেন ৰিপ্পযুত্তং.

ৰিসংসট্ঠং সমুট্ঠানসহভু, অনুপরিৰত্তি বাহিরং উপাদা;

দ্ৰে ৰিসযো এসনযো সুবুদ্ধোতি.

অসঙ্গহিতেনসম্পযুত্তৰিপ্পযুত্তপদনিদ্দেসো তেরসমো.

১৪. চুদ্দসমনযো

১৪. ৰিপ্পযুত্তেনসঙ্গহিতাসঙ্গহিতপদনিদ্দেসো

১. খন্ধাদি

৪৫৬. রূপক্খন্ধেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৫৭. ৰেদনাক্খন্ধেন যে ধম্মা… সঞ্ঞাক্খন্ধেন যে ধম্মা… সঙ্খারক্খন্ধেন যে ধম্মা… ৰিঞ্ঞাণক্খন্ধেন যে ধম্মা… মনাযতনেন যে ধম্মা… মনিন্দ্রিযেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা একেন খন্ধেন একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৫৮. চক্খাযতনেন যে ধম্মা…পে… ফোট্ঠব্বাযতনেন যে ধম্মা… চক্খুধাতুযা যে ধম্মা…পে… ফোট্ঠব্বধাতুযা যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা…পে… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৫৯. চক্খুৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা… সোতৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা… ঘানৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা… জিৰ্হাৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা… কাযৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা… মনোধাতুযা যে ধম্মা… মনোৰিঞ্ঞাণধাতুযা যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি, একায ধাতুযা অসঙ্গহিতা.

২. সচ্চাদি

৪৬০. দুক্খসচ্চেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৬১. সমুদযসচ্চেন যে ধম্মা… মগ্গসচ্চেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৬২. নিরোধসচ্চেন যে ধম্মা… চক্খুন্দ্রিযেন যে ধম্মা … কাযিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… ইত্থিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… পুরিসিন্দ্রিযেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৬৩. সুখিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… দুক্খিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সোমনস্সিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… দোমনস্সিন্দ্রিযেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৬৪. উপেক্খিন্দ্রিযেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি তেরসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি পঞ্চহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৬৫. সদ্ধিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… ৰীরিযিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… সমাধিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… পঞ্ঞিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অনঞ্ঞাতঞ্ঞস্সামীতিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অঞ্ঞিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অঞ্ঞাতাৰিন্দ্রিযেন যে ধম্মা… অৰিজ্জায যে ধম্মা… অৰিজ্জাপচ্চযা সঙ্খারেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৬৬. সঙ্খারপচ্চযা ৰিঞ্ঞাণেন যে ধম্মা… সল়াযতনপচ্চযা ফস্সেন যে ধম্মা… ফস্সপচ্চযা ৰেদনায যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা একেন খন্ধেন একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৬৭. ৰেদনাপচ্চযা তণ্হায যে ধম্মা… তণ্হাপচ্চযা উপাদানেন যে ধম্মা… কম্মভৰেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৬৮. উপপত্তিভৰেন যে ধম্মা… সঞ্ঞাভৰেন যে ধম্মা… পঞ্চৰোকারভৰেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি তীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৬৯. কামভৰেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি পঞ্চহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি তেরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৭০. রূপভৰেন যে ধম্মা… অসঞ্ঞাভৰেন যে ধম্মা… একৰোকারভৰেন যে ধম্মা… পরিদেৰেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৭১. অরূপভৰেন যে ধম্মা… নেৰসঞ্ঞানাসঞ্ঞাভৰেন যে ধম্মা… চতুৰোকারভৰেন যে ধম্মা… সোকেন যে ধম্মা… দুক্খেন যে ধম্মা… দোমনস্সেন যে ধম্মা… উপাযাসেন যে ধম্মা… সতিপট্ঠানেন যে ধম্মা… সম্মপ্পধানেন যে ধম্মা… ইদ্ধিপাদেন যে ধম্মা… ঝানেন যে ধম্মা… অপ্পমঞ্ঞায যে ধম্মা… পঞ্চহি ইন্দ্রিযেহি যে ধম্মা… পঞ্চহি বলেহি যে ধম্মা … সত্তহি বোজ্ঝঙ্গেহি যে ধম্মা… অরিযেন অট্ঠঙ্গিকেন মগ্গেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৩. ফস্সাদিসত্তকং

৪৭২. ফস্সেন যে ধম্মা… ৰেদনায যে ধম্মা… সঞ্ঞায যে ধম্মা… চেতনায যে ধম্মা… চিত্তেন যে ধম্মা… মনসিকারেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা একেন খন্ধেন একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৭৩. অধিমোক্খেন যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি একায ধাতুযা অসঙ্গহিতা.

৪. তিকং

৪৭৪. কুসলেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অকুসলেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সুখায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… দুক্খায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৭৫. অব্যাকতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৭৬. অদুক্খমসুখায ৰেদনায সম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ৰিপাকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি তেরসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি পঞ্চহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৭৭. ৰিপাকধম্মধম্মেহি যে ধম্মা… সংকিলিট্ঠসংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৭৮. নেৰৰিপাকনৰিপাকধম্মধম্মেহি যে ধম্মা… অনুপাদিন্নুপাদানিযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনুপাদিন্নঅনুপাদানিযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অসংকিলিট্ঠঅসংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৭৯. উপাদিন্নুপাদানিযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি তীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৮০. অসংকিলিট্ঠসংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৮১. সৰিতক্কসৰিচারেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি একায ধাতুযা অসঙ্গহিতা.

৪৮২. অৰিতক্কৰিচারমত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পীতিসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সুখসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৮৩. অৰিতক্কঅৰিচারেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি তীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৮৪. উপেক্খাসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি তেরসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি পঞ্চহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৮৫. দস্সনেন পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… দস্সনেন পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আচযগামীহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অপচযগামীহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সেক্খেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অসেক্খেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মহগ্গতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৮৬. নেৰ দস্সনেন ন ভাৰনায পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… নেৰ দস্সনেন ন ভাৰনায পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… নেৰাচযগামিনাপচযগামীহি ধম্মেহি যে ধম্মা… নেৰসেক্খনাসেক্খেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরিত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৮৭. অপ্পমাণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পণীতেহি ধম্মেহি যে ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৮৮. পরিত্তারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি দ্ৰাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ছহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৮৯. মহগ্গতারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অপ্পমাণারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হীনেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মিচ্ছত্তনিযতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সম্মত্তনিযতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মগ্গারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মগ্গহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… মগ্গাধিপতীহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৯০. মজ্ঝিমেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনিযতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৯১. উপ্পন্নেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনুপ্পন্নেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপ্পাদীহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অতীতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনাগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পচ্চুপ্পন্নেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অজ্ঝত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… বহিদ্ধাহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সনিদস্সনসপ্পটিঘেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনিদস্সনসপ্পটিঘেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৯২. অতীতারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনাগতারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অজ্ঝত্তারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… বহিদ্ধারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৯৩. পচ্চুপ্পন্নারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অজ্ঝত্তবহিদ্ধারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি দ্ৰাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ছহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫. দুকং

৪৯৪. হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতুসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতূহি চেৰ সহেতুকেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… সহেতুকেহি চেৰ ন চ হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতূহি চেৰ হেতুসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতুসম্পযুত্তেহি চেৰ ন চ হেতূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ন হেতুসহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৯৫. অহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… হেতুৰিপ্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ন হেতুঅহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৯৬. অপ্পচ্চযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অসঙ্খতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সনিদস্সনেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সপ্পটিঘেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… রূপীহি ধম্মেহি যে ধম্মা… লোকুত্তরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৯৭. লোকিযেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৯৮. আসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰেহি চেৰ সাসৰেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰেহি চেৰ আসৰসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰসম্পযুত্তেহি চেৰ নো চ আসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৪৯৯. সাসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰৰিপ্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সাসৰেহি চেৰ নো চ আসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰৰিপ্পযুত্তেহি সাসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫০০. অনাসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… আসৰৰিপ্পযুত্তেহি অনাসৰেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫০১. সংযোজনেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… গন্থেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ওঘেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… যোগেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… নীৰরণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসেহি চেৰ পরামট্ঠেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫০২. পরামট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসৰিপ্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামট্ঠেহি চেৰ নো চ পরামাসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসৰিপ্পযুত্তেহি পরামট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫০৩. অপরামট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরামাসৰিপ্পযুত্তেহি অপরামট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫০৪. সারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চেতসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানসহভূহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠসমুট্ঠানানুপরিৰত্তীহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা একেন খন্ধেন একাদসহাযতনেহি একাদসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? চতূহি খন্ধেহি একেনাযতনেন সত্তহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫০৫. অনারম্মণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তৰিপ্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… চিত্তসংসট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… উপাদাধম্মেহি যে ধম্মা… অনুপাদিন্নেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫০৬. উপাদিন্নেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি তীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি পন্নরসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫০৭. উপাদানেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সংকিলিট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসসম্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ সংকিলেসিকেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ সংকিলিট্ঠেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… সংকিলিট্ঠেহি চেৰ নো চ কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসেহি চেৰ কিলেসসম্পযুত্তেহি চ ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসসম্পযুত্তেহি চেৰ নো চ কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫০৮. সংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অসংকিলিট্ঠেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসৰিপ্পযুত্তেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সংকিলেসিকেহি চেৰ নো চ কিলেসেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসৰিপ্পযুত্তেহি সংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫০৯. অসংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… কিলেসৰিপ্পযুত্তেহি অসংকিলেসিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫১০. দস্সনেন পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… দস্সনেন পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ভাৰনায পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫১১. ন দস্সনেন পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ন ভাৰনায পহাতব্বেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ন দস্সনেন পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ন ভাৰনায পহাতব্বহেতুকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫১২. সৰিতক্কেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সৰিচারেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি সত্তরসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি একায ধাতুযা অসঙ্গহিতা.

৫১৩. সপ্পীতিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পীতিসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সুখসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫১৪. উপেক্খাসহগতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি তেরসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি পঞ্চহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫১৫. কামাৰচরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… পরিযাপন্নেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… সউত্তরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫১৬. ন কামাৰচরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অপরিযাপন্নেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনুত্তরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি অট্ঠহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি দসহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫১৭. রূপাৰচরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অরূপাৰচরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… নিয্যানিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… নিযতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা … সরণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা… তে ধম্মা অসঙ্খতং খন্ধতো ঠপেত্ৰা পঞ্চহি খন্ধেহি দ্ৰাদসহাযতনেহি অট্ঠারসহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? ন কেহিচি খন্ধেহি ন কেহিচি আযতনেহি ন কাহিচি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

৫১৮. ন রূপাৰচরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… ন অরূপাৰচরেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনিয্যানিকেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অনিযতেহি ধম্মেহি যে ধম্মা… অরণেহি ধম্মেহি যে ধম্মা ৰিপ্পযুত্তা, তে ধম্মা কতিহি খন্ধেহি কতিহাযতনেহি কতিহি ধাতূহি সঙ্গহিতা? তে ধম্মা চতূহি খন্ধেহি দ্ৰীহাযতনেহি দ্ৰীহি ধাতূহি সঙ্গহিতা. কতিহি অসঙ্গহিতা? একেন খন্ধেন দসহাযতনেহি সোল়সহি ধাতূহি অসঙ্গহিতা.

ধম্মাযতনং ধম্মধাতু, অথ জীৰিতং নামরূপং;

সল়াযতনং জাতিজরামতং, দ্ৰে চ তিকে ন লব্ভরে.

পঠমন্তরে সত্ত চ, গোচ্ছকে দস অপরন্তে;

চুদ্দস ছ চ মত্থকে, ইচ্চেতে সত্তচত্তালীস ধম্মা;

সমুচ্ছেদে ন লব্ভন্তি, মোঘপুচ্ছকেন চাতি.

ৰিপ্পযুত্তেনসঙ্গহিতাসঙ্গহিতপদনিদ্দেসো চুদ্দসমো.

ধাতুকথাপকরণং নিট্ঠিতং.