📜

নমো তস্স ভগৰতো অরহতো সম্মাসম্বুদ্ধস্স

ৰিনযপিটকে

পারাজিকপাল়ি

ৰেরঞ্জকণ্ডং

. তেন সমযেন বুদ্ধো ভগৰা ৰেরঞ্জাযং ৰিহরতি নল়েরুপুচিমন্দমূলে মহতা ভিক্খুসঙ্ঘেন সদ্ধিং পঞ্চমত্তেহি ভিক্খুসতেহি. অস্সোসি খো ৰেরঞ্জো ব্রাহ্মণো – ‘‘সমণো খলু, ভো, গোতমো সক্যপুত্তো সক্যকুলা পব্বজিতো ৰেরঞ্জাযং ৰিহরতি নল়েরুপুচিমন্দমূলে মহতা ভিক্খুসঙ্ঘেন সদ্ধিং পঞ্চমত্তেহি ভিক্খুসতেহি. তং খো পন ভৰন্তং গোতমং এৰং কল্যাণো কিত্তিসদ্দো অব্ভুগ্গতো – ‘ইতিপি সো ভগৰা অরহং সম্মাসম্বুদ্ধো ৰিজ্জাচরণসম্পন্নো সুগতো লোকৰিদূ অনুত্তরো পুরিসদম্মসারথি সত্থা দেৰমনুস্সানং বুদ্ধো ভগৰা [ভগৰাতি (স্যা.), দী. নি. ১.১৫৭, অব্ভুগ্গতাকারেন পন সমেতি]. সো ইমং লোকং সদেৰকং সমারকং সব্রহ্মকং সস্সমণব্রাহ্মণিং পজং সদেৰমনুস্সং সযং অভিঞ্ঞা সচ্ছিকত্ৰা পৰেদেতি. সো ধম্মং দেসেতি আদিকল্যাণং মজ্ঝেকল্যাণং পরিযোসানকল্যাণং সাত্থং সব্যঞ্জনং; কেৰলপরিপুণ্ণং পরিসুদ্ধং ব্রহ্মচরিযং পকাসেতি; সাধু খো পন তথারূপানং অরহতং দস্সনং হোতী’’’তি.

. [ইতো পরং যাৰ পারা. ১৫-১৬ পদক্খিণং কত্ৰা পক্কামীতি পাঠো অ. নি. ৮.১১] অথ খো ৰেরঞ্জো ব্রাহ্মণো যেন ভগৰা তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা ভগৰতা সদ্ধিং সম্মোদি. সম্মোদনীযং কথং সারণীযং ৰীতিসারেত্ৰা একমন্তং নিসীদি. একমন্তং নিসিন্নো খো ৰেরঞ্জো ব্রাহ্মণো ভগৰন্তং এতদৰোচ – ‘‘সুতং মেতং, ভো গোতম – ‘ন সমণো গোতমো ব্রাহ্মণে জিণ্ণে ৰুড্ঢে মহল্লকে অদ্ধগতে ৰযোঅনুপ্পত্তে অভিৰাদেতি ৰা পচ্চুট্ঠেতি ৰা আসনেন ৰা নিমন্তেতী’তি. তযিদং, ভো গোতম, তথেৰ? ন হি ভৰং গোতমো ব্রাহ্মণে জিণ্ণে ৰুড্ঢে মহল্লকে অদ্ধগতে ৰযোঅনুপ্পত্তে অভিৰাদেতি ৰা পচ্চুট্ঠেতি ৰা আসনেন ৰা নিমন্তেতি? তযিদং, ভো গোতম, ন সম্পন্নমেৰা’’তি.

‘‘নাহং তং, ব্রাহ্মণ, পস্সামি সদেৰকে লোকে সমারকে সব্রহ্মকে সস্সমণব্রাহ্মণিযা পজায সদেৰমনুস্সায যমহং অভিৰাদেয্যং ৰা পচ্চুট্ঠেয্যং ৰা আসনেন ৰা নিমন্তেয্যং. যঞ্হি, ব্রাহ্মণ, তথাগতো অভিৰাদেয্য ৰা পচ্চুট্ঠেয্য ৰা আসনেন ৰা নিমন্তেয্য, মুদ্ধাপি তস্স ৰিপতেয্যা’’তি.

. ‘‘অরসরূপো ভৰং গোতমো’’তি? ‘‘অত্থি খ্ৰেস, ব্রাহ্মণ, পরিযাযো যেন মং পরিযাযেন সম্মা ৰদমানো ৰদেয্য – ‘অরসরূপো সমণো গোতমো’তি. যে তে, ব্রাহ্মণ, রূপরসা সদ্দরসা গন্ধরসা রসরসা ফোট্ঠব্বরসা তে তথাগতস্স পহীনা উচ্ছিন্নমূলা তালাৰত্থুকতা অনভাৰংকতা [অনভাৰকতা (সী.) অনভাৰংগতা (স্যা.)] আযতিং অনুপ্পাদধম্মা. অযং খো, ব্রাহ্মণ, পরিযাযো যেন মং পরিযাযেন সম্মা ৰদমানো ৰদেয্য – ‘অরসরূপো সমণো গোতমো’তি, নো চ খো যং ত্ৰং সন্ধায ৰদেসী’’তি.

. ‘‘নিব্ভোগো ভৰং গোতমো’’তি? ‘‘অত্থি খ্ৰেস, ব্রাহ্মণ, পরিযাযো যেন মং পরিযাযেন সম্মা ৰদমানো ৰদেয্য – ‘নিব্ভোগো সমণো গোতমো’তি. যে তে, ব্রাহ্মণ, রূপভোগা সদ্দভোগা গন্ধভোগা রসভোগা ফোট্ঠব্বভোগা তে তথাগতস্স পহীনা উচ্ছিন্নমূলা তালাৰত্থুকতা অনভাৰংকতা আযতিং অনুপ্পাদধম্মা. অযং খো, ব্রাহ্মণ, পরিযাযো যেন মং পরিযাযেন সম্মা ৰদমানো ৰদেয্য – ‘নিব্ভোগো সমণো গোতমো’তি, নো চ খো যং ত্ৰং সন্ধায ৰদেসী’’তি.

. ‘‘অকিরিযৰাদো ভৰং গোতমো’’তি? ‘‘অত্থি খ্ৰেস, ব্রাহ্মণ, পরিযাযো যেন মং পরিযাযেন সম্মা ৰদমানো ৰদেয্য – ‘অকিরিযৰাদো সমণো গোতমো’তি. অহঞ্হি, ব্রাহ্মণ, অকিরিযং ৰদামি কাযদুচ্চরিতস্স ৰচীদুচ্চরিতস্স মনোদুচ্চরিতস্স. অনেকৰিহিতানং পাপকানং অকুসলানং ধম্মানং অকিরিযং ৰদামি. অযং খো, ব্রাহ্মণ, পরিযাযো যেন মং পরিযাযেন সম্মা ৰদমানো ৰদেয্য – ‘অকিরিযৰাদো সমণো গোতমো’তি, নো চ খো যং ত্ৰং সন্ধায ৰদেসী’’তি.

. ‘‘উচ্ছেদৰাদো ভৰং গোতমো’’তি? ‘‘অত্থি খ্ৰেস, ব্রাহ্মণ, পরিযাযো যেন মং পরিযাযেন সম্মা ৰদমানো ৰদেয্য – ‘উচ্ছেদৰাদো সমণো গোতমো’তি. অহঞ্হি, ব্রাহ্মণ, উচ্ছেদং ৰদামি রাগস্স দোসস্স মোহস্স. অনেকৰিহিতানং পাপকানং অকুসলানং ধম্মানং উচ্ছেদং ৰদামি. অযং খো, ব্রাহ্মণ, পরিযাযো যেন মং পরিযাযেন সম্মা ৰদমানো ৰদেয্য – ‘উচ্ছেদৰাদো সমণো গোতমো’তি, নো চ খো যং ত্ৰং সন্ধায ৰদেসী’’তি.

. ‘‘জেগুচ্ছী ভৰং গোতমো’’তি? ‘‘অত্থি খ্ৰেস, ব্রাহ্মণ, পরিযাযো যেন মং পরিযাযেন সম্মা ৰদমানো ৰদেয্য – ‘জেগুচ্ছী সমণো গোতমো’তি. অহঞ্হি, ব্রাহ্মণ, জিগুচ্ছামি কাযদুচ্চরিতেন ৰচীদুচ্চরিতেন মনোদুচ্চরিতেন. অনেকৰিহিতানং পাপকানং অকুসলানং ধম্মানং সমাপত্তিযা জিগুচ্ছামি. অযং খো, ব্রাহ্মণ, পরিযাযো যেন মং পরিযাযেন সম্মা ৰদমানো ৰদেয্য – ‘জেগুচ্ছী সমণো গোতমো’তি, নো চ খো যং ত্ৰং সন্ধায ৰদেসী’’তি.

. ‘‘ৰেনযিকো ভৰং গোতমো’’তি? ‘‘অত্থি খ্ৰেস, ব্রাহ্মণ, পরিযাযো যেন মং পরিযাযেন সম্মা ৰদমানো ৰদেয্য – ‘ৰেনযিকো সমণো গোতমো’তি. অহঞ্হি, ব্রাহ্মণ, ৰিনযায ধম্মং দেসেমি রাগস্স দোসস্স মোহস্স. অনেকৰিহিতানং পাপকানং অকুসলানং ধম্মানং ৰিনযায ধম্মং দেসেমি. অযং খো, ব্রাহ্মণ, পরিযাযো যেন মং পরিযাযেন সম্মা ৰদমানো ৰদেয্য – ‘ৰেনযিকো সমণো গোতমো’তি, নো চ খো যং ত্ৰং সন্ধায ৰদেসী’’তি.

. ‘‘তপস্সী ভৰং গোতমো’’তি? ‘‘অত্থি খ্ৰেস, ব্রাহ্মণ, পরিযাযো যেন মং পরিযাযেন সম্মা ৰদমানো ৰদেয্য – ‘তপস্সী সমণো গোতমো’তি. তপনীযাহং, ব্রাহ্মণ, পাপকে অকুসলে ধম্মে ৰদামি, কাযদুচ্চরিতং ৰচীদুচ্চরিতং মনোদুচ্চরিতং. যস্স খো, ব্রাহ্মণ, তপনীযা পাপকা অকুসলা ধম্মা পহীনা উচ্ছিন্নমূলা তালাৰত্থুকতা অনভাৰংকতা আযতিং অনুপ্পাদধম্মা তমহং তপস্সীতি ৰদামি. তথাগতস্স খো, ব্রাহ্মণ, তপনীযা পাপকা অকুসলা ধম্মা পহীনা উচ্ছিন্নমূলা তালাৰত্থুকতা অনভাৰংকতা আযতিং অনুপ্পাদধম্মা. অযং খো, ব্রাহ্মণ, পরিযাযো যেন মং পরিযাযেন সম্মা ৰদমানো ৰদেয্য – ‘তপস্সী সমণো গোতমো’তি, নো চ খো যং ত্ৰং সন্ধায ৰদেসী’’তি.

১০. ‘‘অপগব্ভো ভৰং গোতমো’’তি? ‘‘অত্থি খ্ৰেস, ব্রাহ্মণ, পরিযাযো যেন মং পরিযাযেন সম্মা ৰদমানো ৰদেয্য – ‘অপগব্ভো সমণো গোতমো’তি. যস্স খো, ব্রাহ্মণ, আযতিং গব্ভসেয্যা পুনব্ভৰাভিনিব্বত্তি পহীনা উচ্ছিন্নমূলা তালাৰত্থুকতা অনভাৰংকতা আযতিং অনুপ্পাদধম্মা তমহং অপগব্ভোতি ৰদামি. তথাগতস্স খো, ব্রাহ্মণ, আযতিং গব্ভসেয্যা পুনব্ভৰাভিনিব্বত্তি পহীনা উচ্ছিন্নমূলা তালাৰত্থুকতা অনভাৰংকতা আযতিং অনুপ্পাদধম্মা. অযং খো, ব্রাহ্মণ, পরিযাযো যেন মং পরিযাযেন সম্মা ৰদমানো ৰদেয্য – ‘অপগব্ভো সমণো গোতমো’তি, নো চ খো যং ত্ৰং সন্ধায ৰদেসি’’.

১১. ‘‘সেয্যথাপি, ব্রাহ্মণ, কুক্কুটিযা অণ্ডানি অট্ঠ ৰা দস ৰা দ্ৰাদস ৰা. তানস্সু কুক্কুটিযা সম্মা অধিসযিতানি সম্মা পরিসেদিতানি সম্মা পরিভাৰিতানি. যো নু খো তেসং কুক্কুটচ্ছাপকানং পঠমতরং পাদনখসিখায ৰা মুখতুণ্ডকেন ৰা অণ্ডকোসং পদালেত্ৰা সোত্থিনা অভিনিব্ভিজ্জেয্য, কিন্তি স্ৰাস্স ৰচনীযো – ‘‘জেট্ঠো ৰা কনিট্ঠো ৰা’’তি? ‘‘জেট্ঠোতিস্স, ভো গোতম, ৰচনীযো. সো হি নেসং জেট্ঠো হোতী’’তি. ‘‘এৰমেৰ খো অহং, ব্রাহ্মণ, অৰিজ্জাগতায পজায অণ্ডভূতায পরিযোনদ্ধায অৰিজ্জণ্ডকোসং পদালেত্ৰা একোৰ লোকে অনুত্তরং সম্মাসম্বোধিং অভিসম্বুদ্ধো. স্ৰাহং, ব্রাহ্মণ, জেট্ঠো সেট্ঠো লোকস্স’’.

‘‘আরদ্ধং খো পন মে, ব্রাহ্মণ, ৰীরিযং [ৰিরিযং (সী. স্যা.)] অহোসি অসল্লীনং, উপট্ঠিতা সতি অসম্মুট্ঠা [অপ্পমুট্ঠা (সী. স্যা.)], পস্সদ্ধো কাযো অসারদ্ধো, সমাহিতং চিত্তং একগ্গং. সো খো অহং, ব্রাহ্মণ, ৰিৰিচ্চেৰ কামেহি ৰিৰিচ্চ অকুসলেহি ধম্মেহি সৰিতক্কং সৰিচারং ৰিৰেকজং পীতিসুখং পঠমং ঝানং উপসম্পজ্জ ৰিহাসিং. ৰিতক্কৰিচারানং ৰূপসমা অজ্ঝত্তং সম্পসাদনং চেতসো একোদিভাৰং অৰিতক্কং অৰিচারং সমাধিজং পীতিসুখং দুতিযং ঝানং উপসম্পজ্জ ৰিহাসিং. পীতিযা চ ৰিরাগা উপেক্খকো চ ৰিহাসিং সতো চ সম্পজানো, সুখঞ্চ কাযেন পটিসংৰেদেসিং, যং তং অরিযা আচিক্খন্তি – ‘উপেক্খকো সতিমা সুখৰিহারী’তি ততিযং ঝানং উপসম্পজ্জ ৰিহাসিং. সুখস্স চ পহানা দুক্খস্স চ পহানা পুব্বেৰ সোমনস্সদোমনস্সানং অত্থঙ্গমা অদুক্খমসুখং উপেক্খাসতিপারিসুদ্ধিং চতুত্থং ঝানং উপসম্পজ্জ ৰিহাসিং.

১২. ‘‘সো এৰং সমাহিতে চিত্তে পরিসুদ্ধে পরিযোদাতে অনঙ্গণে ৰিগতূপক্কিলেসে মুদুভূতে কম্মনিযে ঠিতে আনেঞ্জপ্পত্তে পুব্বেনিৰাসানুস্সতিঞাণায চিত্তং অভিনিন্নামেসিং. সো অনেকৰিহিতং পুব্বেনিৰাসং অনুস্সরামি, সেয্যথিদং – একম্পি জাতিং দ্ৰেপি জাতিযো তিস্সোপি জাতিযো চতস্সোপি জাতিযো পঞ্চপি জাতিযো দসপি জাতিযো ৰীসম্পি জাতিযো তিংসম্পি জাতিযো চত্তালীসম্পি জাতিযো পঞ্ঞাসম্পি জাতিযো জাতিসতম্পি, জাতিসহস্সম্পি জাতিসতসহস্সম্পি, অনেকেপি সংৰট্টকপ্পে অনেকেপি ৰিৰট্টকপ্পে অনেকেপি সংৰট্টৰিৰট্টকপ্পে – ‘অমুত্রাসিং এৰংনামো এৰংগোত্তো এৰংৰণ্ণো এৰমাহারো এৰংসুখদুক্খপ্পটিসংৰেদী এৰমাযুপরিযন্তো; সো ততো চুতো অমুত্র উদপাদিং; তত্রাপাসিং এৰংনামো এৰংগোত্তো এৰংৰণ্ণো এৰমাহারো এৰংসুখদুক্খপ্পটিসংৰেদী এৰমাযুপরিযন্তো; সো ততো চুতো ইধূপপন্নোতি. ইতি সাকারং সউদ্দেসং অনেকৰিহিতং পুব্বেনিৰাসং অনুস্সরামি. অযং খো মে, ব্রাহ্মণ, রত্তিযা পঠমে যামে পঠমা ৰিজ্জা অধিগতা, অৰিজ্জা ৰিহতা, ৰিজ্জা উপ্পন্না, তমো ৰিহতো, আলোকো উপ্পন্নো – যথা তং অপ্পমত্তস্স আতাপিনো পহিতত্তস্স ৰিহরতো. অযং খো মে, ব্রাহ্মণ, পঠমাভিনিব্ভিদা অহোসি কুক্কুটচ্ছাপকস্সেৰ অণ্ডকোসম্হা.

১৩. ‘‘সো এৰং সমাহিতে চিত্তে পরিসুদ্ধে পরিযোদাতে অনঙ্গণে ৰিগতূপক্কিলেসে মুদুভূতে কম্মনিযে ঠিতে আনেঞ্জপ্পত্তে সত্তানং চুতূপপাতঞাণায চিত্তং অভিনিন্নামেসিং. সো দিব্বেন চক্খুনা ৰিসুদ্ধেন অতিক্কন্তমানুসকেন [অতিক্কন্তমানুস্সকেন (ক.)] সত্তে পস্সামি চৰমানে উপপজ্জমানে হীনে পণীতে সুৰণ্ণে দুব্বণ্ণে. সুগতে দুগ্গতে যথাকম্মূপগে সত্তে পজানামি – ‘ইমে ৰত ভোন্তো সত্তা কাযদুচ্চরিতেন সমন্নাগতা ৰচীদুচ্চরিতেন সমন্নাগতা মনোদুচ্চরিতেন সমন্নাগতা অরিযানং উপৰাদকা মিচ্ছাদিট্ঠিকা মিচ্ছাদিট্ঠিকম্মসমাদানা; তে কাযস্স ভেদা পরং মরণা অপাযং দুগ্গতিং ৰিনিপাতং নিরযং উপপন্না. ইমে ৰা পন ভোন্তো সত্তা কাযসুচরিতেন সমন্নাগতা ৰচীসুচরিতেন সমন্নাগতা মনোসুচরিতেন সমন্নাগতা অরিযানং অনুপৰাদকা সম্মাদিট্ঠিকা সম্মাদিট্ঠিকম্মসমাদানা; তে কাযস্স ভেদা পরং মরণা সুগতিং সগ্গং লোকং উপপন্না’তি. ইতি দিব্বেন চক্খুনা ৰিসুদ্ধেন অতিক্কন্তমানুসকেন সত্তে পস্সামি চৰমানে উপপজ্জমানে হীনে পণীতে সুৰণ্ণে দুব্বণ্ণে. সুগতে দুগ্গতে যথাকম্মূপগে সত্তে পজানামি. অযং খো মে, ব্রাহ্মণ, রত্তিযা মজ্ঝিমে যামে দুতিযা ৰিজ্জা অধিগতা, অৰিজ্জা ৰিহতা, ৰিজ্জা উপ্পন্না, তমো ৰিহতো, আলোকো উপ্পন্নো – যথা তং অপ্পমত্তস্স আতাপিনো পহিতত্তস্স ৰিহরতো. অযং খো মে, ব্রাহ্মণ, দুতিযাভিনিব্ভিদা অহোসি কুক্কুটচ্ছাপকস্সেৰ অণ্ডকোসম্হা.

১৪. ‘‘সো এৰং সমাহিতে চিত্তে পরিসুদ্ধে পরিযোদাতে অনঙ্গণে ৰিগতূপক্কিলেসে মুদুভূতে কম্মনিযে ঠিতে আনেঞ্জপ্পত্তে আসৰানং খযঞাণায চিত্তং অভিনিন্নামেসিং. সো ‘ইদং দুক্খ’ন্তি যথাভূতং অব্ভঞ্ঞাসিং, ‘অযং দুক্খসমুদযো’তি যথাভূতং অব্ভঞ্ঞাসিং, ‘অযং দুক্খনিরোধো’তি যথাভূতং অব্ভঞ্ঞাসিং, ‘অযং দুক্খনিরোধগামিনী পটিপদা’তি যথাভূতং অব্ভঞ্ঞাসিং; ‘ইমে আসৰা’তি যথাভূতং অব্ভঞ্ঞাসিং, ‘অযং আসৰসমুদযো’তি যথাভূতং অব্ভঞ্ঞাসিং, ‘অযং আসৰনিরোধো’তি যথাভূতং অব্ভঞ্ঞাসিং, ‘অযং আসৰনিরোধগামিনী পটিপদা’তি যথাভূতং অব্ভঞ্ঞাসিং. তস্স মে এৰং জানতো এৰং পস্সতো কামাসৰাপি চিত্তং ৰিমুচ্চিত্থ ভৰাসৰাপি চিত্তং ৰিমুচ্চিত্থ অৰিজ্জাসৰাপি চিত্তং ৰিমুচ্চিত্থ. ৰিমুত্তস্মিং ৰিমুত্তমিতি ঞাণং অহোসি. ‘খীণা জাতি, ৰুসিতং ব্রহ্মচরিযং, কতং করণীযং, নাপরং ইত্থত্তাযা’তি অব্ভঞ্ঞাসিং. অযং খো মে, ব্রাহ্মণ, রত্তিযা পচ্ছিমে যামে ততিযা ৰিজ্জা অধিগতা, অৰিজ্জা ৰিহতা, ৰিজ্জা উপ্পন্না, তমো ৰিহতো, আলোকো উপ্পন্নো – যথা তং অপ্পমত্তস্স আতাপিনো পহিতত্তস্স ৰিহরতো. অযং খো মে, ব্রাহ্মণ, ততিযাভিনিব্ভিদা অহোসি – কুক্কুটচ্ছাপকস্সেৰ অণ্ডকোসম্হা’’তি.

১৫. এৰং ৰুত্তে, ৰেরঞ্জো ব্রাহ্মণো ভগৰন্তং এতদৰোচ – ‘‘জেট্ঠো ভৰং গোতমো, সেট্ঠো ভৰং গোতমো! অভিক্কন্তং, ভো গোতম, অভিক্কন্তং, ভো গোতম!! সেয্যথাপি, ভো গোতম, নিক্কুজ্জিতং ৰা উক্কুজ্জেয্য, পটিচ্ছন্নং ৰা ৰিৰরেয্য, মূল়্হস্স ৰা মগ্গং আচিক্খেয্য, অন্ধকারে ৰা তেলপজ্জোতং ধারেয্য – চক্খুমন্তো রূপানি দক্খন্তীতি, এৰমেৰং ভোতা গোতমেন অনেকপরিযাযেন ধম্মো পকাসিতো. এসাহং ভৰন্তং গোতমং সরণং গচ্ছামি ধম্মঞ্চ ভিক্খুসঙ্ঘঞ্চ. উপাসকং মং ভৰং গোতমো ধারেতু অজ্জতগ্গে পাণুপেতং সরণং গতং. অধিৰাসেতু চ মে ভৰং গোতমো ৰেরঞ্জাযং ৰস্সাৰাসং সদ্ধিং ভিক্খুসঙ্ঘেনা’’তি. অধিৰাসেসি ভগৰা তুণ্হীভাৰেন. অথ খো ৰেরঞ্জো ব্রাহ্মণো ভগৰতো অধিৰাসনং ৰিদিত্ৰা উট্ঠাযাসনা ভগৰন্তং অভিৰাদেত্ৰা পদক্খিণং কত্ৰা পক্কামি.

১৬. তেন খো পন সমযেন ৰেরঞ্জা দুব্ভিক্খা হোতি দ্ৰীহিতিকা সেতট্ঠিকা সলাকাৰুত্তা ন সুকরা উঞ্ছেন পগ্গহেন যাপেতুং. তেন খো পন সমযেন উত্তরাপথকা [উত্তরাহকা (সী.)] অস্সৰাণিজা [অস্সৰণিজা (ক.)] পঞ্চমত্তেহি অস্সসতেহি ৰেরঞ্জং ৰস্সাৰাসং উপগতা হোন্তি. তেহি অস্সমণ্ডলিকাসু ভিক্খূনং পত্থপত্থপুলকং [পত্থপত্থমূলকং (ক.)] পঞ্ঞত্তং হোতি. ভিক্খূ পুব্বণ্হসমযং নিৰাসেত্ৰা পত্তচীৰরমাদায ৰেরঞ্জং পিণ্ডায পৰিসিত্ৰা পিণ্ডং অলভমানা অস্সমণ্ডলিকাসু পিণ্ডায চরিত্ৰা পত্থপত্থপুলকং আরামং আহরিত্ৰা উদুক্খলে কোট্টেত্ৰা কোট্টেত্ৰা পরিভুঞ্জন্তি. আযস্মা পনানন্দো পত্থপুলকং সিলাযং পিসিত্ৰা ভগৰতো উপনামেতি. তং ভগৰা পরিভুঞ্জতি.

অস্সোসি খো ভগৰা উদুক্খলসদ্দং. জানন্তাপি তথাগতা পুচ্ছন্তি, জানন্তাপি ন পুচ্ছন্তি; কালং ৰিদিত্ৰা পুচ্ছন্তি, কালং ৰিদিত্ৰা ন পুচ্ছন্তি; অত্থসংহিতং তথাগতা পুচ্ছন্তি, নো অনত্থসংহিতং. অনত্থসংহিতে সেতুঘাতো তথাগতানং. দ্ৰীহি আকারেহি বুদ্ধা ভগৰন্তো ভিক্খূ পটিপুচ্ছন্তি – ধম্মং ৰা দেসেস্সাম, সাৰকানং ৰা সিক্খাপদং পঞ্ঞপেস্সামাতি [পঞ্ঞাপেস্সামাতি (সী. স্যা.)]. অথ খো ভগৰা আযস্মন্তং আনন্দং আমন্তেসি – ‘‘কিং নু খো সো, আনন্দ, উদুক্খলসদ্দো’’তি? অথ খো আযস্মা আনন্দো ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসি. ‘‘সাধু সাধু, আনন্দ! তুম্হেহি, আনন্দ সপ্পুরিসেহি ৰিজিতং. পচ্ছিমা জনতা সালিমংসোদনং অতিমঞ্ঞিস্সতী’’তি.

১৭. অথ খো আযস্মা মহামোগ্গল্লানো [মহামোগ্গলানো (ক.)] যেন ভগৰা তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা ভগৰন্তং অভিৰাদেত্ৰা একমন্তং নিসীদি. একমন্তং নিসিন্নো খো আযস্মা মহামোগ্গল্লানো ভগৰন্তং এতদৰোচ – ‘‘এতরহি, ভন্তে, ৰেরঞ্জা দুব্ভিক্খা দ্ৰীহিতিকা সেতট্ঠিকা সলাকাৰুত্তা. ন সুকরা উঞ্ছেন পগ্গহেন যাপেতুং. ইমিস্সা, ভন্তে, মহাপথৰিযা হেট্ঠিমতলং সম্পন্নং – সেয্যথাপি খুদ্দমধুং অনীলকং এৰমস্সাদং. সাধাহং, ভন্তে, পথৰিং পরিৰত্তেয্যং. ভিক্খূ পপ্পটকোজং পরিভুঞ্জিস্সন্তী’’তি. ‘‘যে পন তে, মোগ্গল্লান, পথৰিনিস্সিতা পাণা তে কথং করিস্সসী’’তি? ‘‘একাহং, ভন্তে, পাণিং অভিনিম্মিনিস্সামি – সেয্যথাপি মহাপথৰী. যে পথৰিনিস্সিতা পাণা তে তত্থ সঙ্কামেস্সামি. একেন হত্থেন পথৰিং পরিৰত্তেস্সামী’’তি. ‘‘অলং, মোগ্গল্লান, মা তে রুচ্চি পথৰিং পরিৰত্তেতুং. ৰিপল্লাসম্পি সত্তা পটিলভেয্যু’’ন্তি. ‘‘সাধু, ভন্তে, সব্বো ভিক্খুসঙ্ঘো উত্তরকুরুং পিণ্ডায গচ্ছেয্যা’’তি. ‘‘অলং, মোগ্গল্লান, মা তে রুচ্চি সব্বস্স ভিক্খুসঙ্ঘস্স উত্তরকুরুং পিণ্ডায গমন’’ন্তি.

১৮. অথ খো আযস্মতো সারিপুত্তস্স রহোগতস্স পটিসল্লীনস্স এৰং চেতসো পরিৰিতক্কো উদপাদি – ‘‘কতমেসানং খো বুদ্ধানং ভগৰন্তানং ব্রহ্মচরিযং ন চিরট্ঠিতিকং অহোসি; কতমেসানং বুদ্ধানং ভগৰন্তানং ব্রহ্মচরিযং চিরট্ঠিতিকং অহোসী’’তি? অথ খো আযস্মা সারিপুত্তো সাযন্হসমযং [সাযণ্হসমযং (সী.)] পটিসল্লানা ৰুট্ঠিতো যেন ভগৰা তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা ভগৰন্তং অভিৰাদেত্ৰা একমন্তং নিসীদি. একমন্তং নিসিন্নো খো আযস্মা সারিপুত্তো ভগৰন্তং এতদৰোচ – ‘‘ইধ ময্হং, ভন্তে, রহোগতস্স পটিসল্লীনস্স এৰং চেতসো পরিৰিতক্কো উদপাদি – ‘কতমেসানং খো বুদ্ধানং ভগৰন্তানং ব্রহ্মচরিযং ন চিরট্ঠিতিকং অহোসি, কতমেসানং বুদ্ধানং ভগৰন্তানং ব্রহ্মচরিযং চিরট্ঠিতিকং অহোসী’তি. ‘কতমেসানং নু খো, ভন্তে, বুদ্ধানং ভগৰন্তানং ব্রহ্মচরিযং ন চিরট্ঠিতিকং অহোসি, কতমেসানং বুদ্ধানং ভগৰন্তানং ব্রহ্মচরিযং চিরট্ঠিতিকং অহোসী’’’তি?

‘‘ভগৰতো চ, সারিপুত্ত, ৰিপস্সিস্স ভগৰতো চ সিখিস্স ভগৰতো চ ৰেস্সভুস্স ব্রহ্মচরিযং ন চিরট্ঠিতিকং অহোসি. ভগৰতো চ, সারিপুত্ত, ককুসন্ধস্স ভগৰতো চ কোণাগমনস্স ভগৰতো চ কস্সপস্স ব্রহ্মচরিযং চিরট্ঠিতিকং অহোসী’’তি.

১৯. ‘‘কো নু খো, ভন্তে, হেতু কো পচ্চযো, যেন ভগৰতো চ ৰিপস্সিস্স ভগৰতো চ সিখিস্স ভগৰতো চ ৰেস্সভুস্স ব্রহ্মচরিযং ন চিরট্ঠিতিকং অহোসী’’তি? ‘‘ভগৰা চ, সারিপুত্ত, ৰিপস্সী ভগৰা চ সিখী ভগৰা চ ৰেস্সভূ কিলাসুনো অহেসুং সাৰকানং ৰিত্থারেন ধম্মং দেসেতুং. অপ্পকঞ্চ নেসং অহোসি সুত্তং গেয্যং ৰেয্যাকরণং গাথা উদানং ইতিৰুত্তকং জাতকং অব্ভুতধম্মং ৰেদল্লং. অপঞ্ঞত্তং সাৰকানং সিক্খাপদং. অনুদ্দিট্ঠং পাতিমোক্খং. তেসং বুদ্ধানং ভগৰন্তানং অন্তরধানেন বুদ্ধানুবুদ্ধানং সাৰকানং অন্তরধানেন যে তে পচ্ছিমা সাৰকা নানানামা নানাগোত্তা নানাজচ্চা নানাকুলা পব্বজিতা তে তং ব্রহ্মচরিযং খিপ্পঞ্ঞেৰ অন্তরধাপেসুং. সেয্যথাপি, সারিপুত্ত, নানাপুপ্ফানি ফলকে নিক্খিত্তানি সুত্তেন অসঙ্গহিতানি তানি ৰাতো ৰিকিরতি ৰিধমতি ৰিদ্ধংসেতি. তং কিস্স হেতু? যথা তং সুত্তেন অসঙ্গহিতত্তা. এৰমেৰ খো, সারিপুত্ত, তেসং বুদ্ধানং ভগৰন্তানং অন্তরধানেন বুদ্ধানুবুদ্ধানং সাৰকানং অন্তরধানেন যে তে পচ্ছিমা সাৰকা নানানামা নানাগোত্তা নানাজচ্চা নানাকুলা পব্বজিতা তে তং ব্রহ্মচরিযং খিপ্পঞ্ঞেৰ অন্তরধাপেসুং.

‘‘অকিলাসুনো চ তে ভগৰন্তো অহেসুং সাৰকে চেতসা চেতো পরিচ্চ ওৰদিতুং. ভূতপুব্বং, সারিপুত্ত, ৰেস্সভূ ভগৰা অরহং সম্মাসম্বুদ্ধো অঞ্ঞতরস্মিং ভিংসনকে [ভীসনকে (ক.)] ৰনসণ্ডে সহস্সং ভিক্খুসঙ্ঘং চেতসা চেতো পরিচ্চ ওৰদতি অনুসাসতি – ‘এৰং ৰিতক্কেথ, মা এৰং ৰিতক্কযিত্থ; এৰং মনসিকরোথ, মা এৰং মনসাকত্থ [মনসাকরিত্থ (ক.)]; ইদং পজহথ, ইদং উপসম্পজ্জ ৰিহরথা’তি. অথ খো, সারিপুত্ত, তস্স ভিক্খুসহস্সস্স ৰেস্সভুনা ভগৰতা অরহতা সম্মাসম্বুদ্ধেন এৰং ওৰদিযমানানং এৰং অনুসাসিযমানানং অনুপাদায আসৰেহি চিত্তানি ৰিমুচ্চিংসু. তত্র সুদং, সারিপুত্ত, ভিংসনকস্স ৰনসণ্ডস্স ভিংসনকতস্মিং হোতি – যো কোচি অৰীতরাগো তং ৰনসণ্ডং পৰিসতি, যেভুয্যেন লোমানি হংসন্তি. অযং খো, সারিপুত্ত, হেতু অযং পচ্চযো যেন ভগৰতো চ ৰিপস্সিস্স ভগৰতো চ সিখিস্স ভগৰতো চ ৰেস্সভুস্স ব্রহ্মচরিযং ন চিরট্ঠিতিকং অহোসী’’তি.

২০. ‘‘কো পন, ভন্তে, হেতু কো পচ্চযো যেন ভগৰতো চ ককুসন্ধস্স ভগৰতো চ কোণাগমনস্স ভগৰতো চ কস্সপস্স ব্রহ্মচরিযং চিরট্ঠিতিকং অহোসী’’তি? ‘‘ভগৰা চ, সারিপুত্ত, ককুসন্ধো ভগৰা চ কোণাগমনো ভগৰা চ কস্সপো অকিলাসুনো অহেসুং সাৰকানং ৰিত্থারেন ধম্মং দেসেতুং. বহুঞ্চ নেসং অহোসি সুত্তং গেয্যং ৰেয্যাকরণং গাথা উদানং ইতিৰুত্তকং জাতকং অব্ভুতধম্মং ৰেদল্লং, পঞ্ঞত্তং সাৰকানং সিক্খাপদং, উদ্দিট্ঠং পাতিমোক্খং. তেসং বুদ্ধানং ভগৰন্তানং অন্তরধানেন বুদ্ধানুবুদ্ধানং সাৰকানং অন্তরধানেন যে তে পচ্ছিমা সাৰকা নানানামা নানাগোত্তা নানাজচ্চা নানাকুলা পব্বজিতা তে তং ব্রহ্মচরিযং চিরং দীঘমদ্ধানং ঠপেসুং. সেয্যথাপি, সারিপুত্ত, নানাপুপ্ফানি ফলকে নিক্খিত্তানি সুত্তেন সুসঙ্গহিতানি তানি ৰাতো ন ৰিকিরতি ন ৰিধমতি ন ৰিদ্ধংসেতি. তং কিস্স হেতু? যথা তং সুত্তেন সুসঙ্গহিতত্তা. এৰমেৰ খো, সারিপুত্ত, তেসং বুদ্ধানং ভগৰন্তানং অন্তরধানেন বুদ্ধানুবুদ্ধানং সাৰকানং অন্তরধানেন যে তে পচ্ছিমা সাৰকা নানানামা নানাগোত্তা নানাজচ্চা নানাকুলা পব্বজিতা তে তং ব্রহ্মচরিযং চিরং দীঘমদ্ধানং ঠপেসুং. অযং খো, সারিপুত্ত, হেতু অযং পচ্চযো যেন ভগৰতো চ ককুসন্ধস্স ভগৰতো চ কোণাগমনস্স ভগৰতো চ কস্সপস্স ব্রহ্মচরিযং চিরট্ঠিতিকং অহোসী’’তি.

২১. অথ খো আযস্মা সারিপুত্তো উট্ঠাযাসনা একংসং উত্তরাসঙ্গং করিত্ৰা যেন ভগৰা তেনঞ্জলিং পণামেত্ৰা ভগৰন্তং এতদৰোচ – ‘‘এতস্স, ভগৰা, কালো! এতস্স, সুগত, কালো! যং ভগৰা সাৰকানং সিক্খাপদং পঞ্ঞপেয্য [পঞ্ঞাপেয্য (সী. স্যা.)], উদ্দিসেয্য পাতিমোক্খং, যথযিদং ব্রহ্মচরিযং অদ্ধনিযং অস্স চিরট্ঠিতিক’’ন্তি. ‘‘আগমেহি ত্ৰং, সারিপুত্ত! আগমেহি ত্ৰং, সারিপুত্ত! তথাগতোৰ তত্থ কালং জানিস্সতি. ন তাৰ, সারিপুত্ত, সত্থা সাৰকানং সিক্খাপদং পঞ্ঞপেতি উদ্দিসতি [ন উদ্দিসতি (সী.)] পাতিমোক্খং যাৰ ন ইধেকচ্চে আসৰট্ঠানীযা ধম্মা সঙ্ঘে পাতুভৰন্তি. যতো চ খো, সারিপুত্ত, ইধেকচ্চে আসৰট্ঠানীযা ধম্মা সঙ্ঘে পাতুভৰন্তি, অথ সত্থা সাৰকানং সিক্খাপদং পঞ্ঞপেতি উদ্দিস্সতি পাতিমোক্খং তেসংযেৰ আসৰট্ঠানীযানং ধম্মানং পটিঘাতায. ন তাৰ, সারিপুত্ত, ইধেকচ্চে আসৰট্ঠানীযা ধম্মা সঙ্ঘে পাতুভৰন্তি যাৰ ন সঙ্ঘো রত্তঞ্ঞুমহত্তং পত্তো হোতি. যতো চ খো, সারিপুত্ত, সঙ্ঘো রত্তঞ্ঞুমহত্তং পত্তো হোতি অথ ইধেকচ্চে আসৰট্ঠানীযা ধম্মা সঙ্ঘে পাতুভৰন্তি, অথ, সত্থা সাৰকানং সিক্খাপদং পঞ্ঞপেতি উদ্দিসতি পাতিমোক্খং তেসংযেৰ আসৰট্ঠানীযানং ধম্মানং পটিঘাতায. ন তাৰ, সারিপুত্ত, ইধেকচ্চে আসৰট্ঠানীযা ধম্মা সঙ্ঘে পাতুভৰন্তি, যাৰ ন সঙ্ঘো ৰেপুল্লমহত্তং পত্তো হোতি. যতো চ খো, সারিপুত্ত, সঙ্ঘো ৰেপুল্লমহত্তং পত্তো হোতি, অথ ইধেকচ্চে আসৰট্ঠানীযা ধম্মা সঙ্ঘে পাতুভৰন্তি, অথ সত্থা সাৰকানং সিক্খাপদং পঞ্ঞপেতি উদ্দিসতি পাতিমোক্খং তেসংযেৰ আসৰট্ঠানীযানং ধম্মানং পটিঘাতায. ন তাৰ, সারিপুত্ত, ইধেকচ্চে আসৰট্ঠানীযা ধম্মা সঙ্ঘে পাতুভৰন্তি, যাৰ ন সঙ্ঘো লাভগ্গমহত্তং পত্তো হোতি. যতো চ খো, সারিপুত্ত, সঙ্ঘো লাভগ্গমহত্তং পত্তো হোতি, অথ ইধেকচ্চে আসৰট্ঠানীযা ধম্মা সঙ্ঘে পাতুভৰন্তি, অথ সত্থা সাৰকানং সিক্খাপদং পঞ্ঞপেতি উদ্দিসতি পাতিমোক্খং তেসংযেৰ আসৰট্ঠানীযানং ধম্মানং পটিঘাতায. ন তাৰ, সারিপুত্ত, ইধেকচ্চে আসৰট্ঠানীযা ধম্মা সঙ্ঘে পাতুভৰন্তি, যাৰ ন সঙ্ঘো বাহুসচ্চমহত্তং পত্তো হোতি. যতো চ খো, সারিপুত্ত, সঙ্ঘো বাহুসচ্চমহত্তং পত্তো হোতি, অথ ইধেকচ্চে আসৰট্ঠানীযা ধম্মা সঙ্ঘে পাতুভৰন্তি, অথ সত্থা সাৰকানং সিক্খাপদং পঞ্ঞপেতি উদ্দিসতি পাতিমোক্খং তেসংযেৰ আসৰট্ঠানীযানং ধম্মানং পটিঘাতায. নিরব্বুদো হি, সারিপুত্ত, ভিক্খুসঙ্ঘো নিরাদীনৰো অপগতকাল়কো সুদ্ধো সারে পতিট্ঠিতো. ইমেসঞ্হি, সারিপুত্ত, পঞ্চন্নং ভিক্খুসতানং যো পচ্ছিমকো ভিক্খু সো সোতাপন্নো অৰিনিপাতধম্মো নিযতো সম্বোধিপরাযণো’’তি.

২২. অথ খো ভগৰা আযস্মন্তং আনন্দং আমন্তেসি – ‘‘আচিণ্ণং খো পনেতং, আনন্দ, তথাগতানং যেহি নিমন্তিতা ৰস্সং ৰসন্তি, ন তে অনপলোকেত্ৰা জনপদচারিকং পক্কমন্তি. আযামানন্দ, ৰেরঞ্জং ব্রাহ্মণং অপলোকেস্সামা’’তি. ‘‘এৰং ভন্তে’’তি খো আযস্মা আনন্দো ভগৰতো পচ্চস্সোসি. অথ খো ভগৰা নিৰাসেত্ৰা পত্তচীৰরমাদায আযস্মতা আনন্দেন পচ্ছাসমণেন যেন ৰেরঞ্জস্স ব্রাহ্মণস্স নিৰেসনং তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা পঞ্ঞত্তে আসনে নিসীদি. অথ খো ৰেরঞ্জো ব্রাহ্মণো যেন ভগৰা তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা ভগৰন্তং অভিৰাদেত্ৰা একমন্তং নিসীদি. একমন্তং নিসিন্নং খো ৰেরঞ্জং ব্রাহ্মণং ভগৰা এতদৰোচ – ‘‘নিমন্তিতম্হ তযা, ব্রাহ্মণ, ৰস্সংৰুট্ঠা [ৰস্সংৰুত্থা (সী. স্যা. ক.)], অপলোকেম তং, ইচ্ছাম মযং জনপদচারিকং পক্কমিতু’’ন্তি. ‘‘সচ্চং, ভো গোতম, নিমন্তিতত্থ মযা ৰস্সংৰুট্ঠা; অপি চ, যো দেয্যধম্মো সো ন দিন্নো. তঞ্চ খো নো অসন্তং, নোপি অদাতুকম্যতা, তং কুতেত্থ লব্ভা বহুকিচ্চা ঘরাৰাসা বহুকরণীযা. অধিৰাসেতু মে ভৰং গোতমো স্ৰাতনায ভত্তং সদ্ধিং ভিক্খুসঙ্ঘেনা’’তি. অধিৰাসেসি ভগৰা তুণ্হীভাৰেন. অথ খো ভগৰা ৰেরঞ্জং ব্রাহ্মণং ধম্মিযা কথায সন্দস্সেত্ৰা সমাদপেত্ৰা সমুত্তেজেত্ৰা সম্পহংসেত্ৰা উট্ঠাযাসনা পক্কামি. অথ খো ৰেরঞ্জো ব্রাহ্মণো তস্সা রত্তিযা অচ্চযেন সকে নিৰেসনে পণীতং খাদনীযং ভোজনীযং পটিযাদাপেত্ৰা ভগৰতো কালং আরোচাপেসি – ‘‘কালো, ভো গোতম, নিট্ঠিতং ভত্ত’’ন্তি.

২৩. অথ খো ভগৰা পুব্বণ্হসমযং নিৰাসেত্ৰা পত্তচীৰরমাদায যেন ৰেরঞ্জস্স ব্রাহ্মণস্স নিৰেসনং তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা পঞ্ঞত্তে আসনে নিসীদি সদ্ধিং ভিক্খুসঙ্ঘেন. অথ খো ৰেরঞ্জো ব্রাহ্মণো বুদ্ধপ্পমুখং ভিক্খুসঙ্ঘং পণীতেন খাদনীযেন ভোজনীযেন সহত্থা সন্তপ্পেত্ৰা সম্পৰারেত্ৰা ভগৰন্তং ভুত্তাৰিং ওনীতপত্তপাণিং [ওণীতপত্তপাণিং (ক.)] তিচীৰরেন অচ্ছাদেসি, একমেকঞ্চ ভিক্খুং একমেকেন দুস্সযুগেন অচ্ছাদেসি. অথ খো ভগৰা ৰেরঞ্জং ব্রাহ্মণং ধম্মিযা কথায সন্দস্সেত্ৰা সমাদপেত্ৰা সমুত্তেজেত্ৰা সম্পহংসেত্ৰা উট্ঠাযাসনা পক্কামি. অথ খো ভগৰা ৰেরঞ্জাযং যথাভিরন্তং ৰিহরিত্ৰা অনুপগম্ম সোরেয্যং সঙ্কস্সং কণ্ণকুজ্জং যেন পযাগপতিট্ঠানং তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা পযাগপতিট্ঠানে গঙ্গং নদিং উত্তরিত্ৰা যেন বারাণসী তদৰসরি. অথ খো ভগৰা বারাণসিযং যথাভিরন্তং ৰিহরিত্ৰা যেন ৰেসালী তেন চারিকং পক্কামি. অনুপুব্বেন চারিকং চরমানো যেন ৰেসালী তদৰসরি. তত্র সুদং ভগৰা ৰেসালিযং ৰিহরতি মহাৰনে কূটাগারসালাযন্তি.

ৰেরঞ্জভাণৰারো নিট্ঠিতো.

১. পারাজিককণ্ডং

১. পঠমপারাজিকং

সুদিন্নভাণৰারো

২৪. তেন খো পন সমযেন ৰেসালিযা অৰিদূরে কলন্দগামো নাম অত্থি [কলন্দগামো নাম হোতি (সী.), কলন্দগামো হোতি (স্যা.)]. তত্থ সুদিন্নো নাম কলন্দপুত্তো সেট্ঠিপুত্তো হোতি. অথ খো সুদিন্নো কলন্দপুত্তো সম্বহুলেহি [সম্পহূলেহি (সী.)] সহাযকেহি সদ্ধিং ৰেসালিং অগমাসি কেনচিদেৰ করণীযেন. তেন খো পন সমযেন ভগৰা মহতিযা পরিসায পরিৰুতো ধম্মং দেসেন্তো নিসিন্নো হোতি. অদ্দস খো সুদিন্নো কলন্দপুত্তো ভগৰন্তং মহতিযা পরিসায পরিৰুতং ধম্মং দেসেন্তং নিসিন্নং. দিস্ৰানস্স এতদহোসি – ‘‘যংনূনাহম্পি ধম্মং সুণেয্য’’ন্তি. অথ খো সুদিন্নো কলন্দপুত্তো যেন সা পরিসা তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা একমন্তং নিসীদি. একমন্তং নিসিন্নস্স খো সুদিন্নস্স কলন্দপুত্তস্স এতদহোসি – ‘‘যথা যথা খো অহং ভগৰতা ধম্মং দেসিতং আজানামি, নযিদং সুকরং অগারং অজ্ঝাৰসতা একন্তপরিপুণ্ণং একন্তপরিসুদ্ধং সঙ্খলিখিতং ব্রহ্মচরিযং চরিতুং; যংনূনাহং কেসমস্সুং ওহারেত্ৰা কাসাযানি ৰত্থানি অচ্ছাদেত্ৰা অগারস্মা অনগারিযং পব্বজেয্য’’ন্তি. অথ খো সা পরিসা ভগৰতা ধম্মিযা কথায সন্দস্সিতা সমাদপিতা সমুত্তেজিতা সম্পহংসিতা উট্ঠাযাসনা ভগৰন্তং অভিৰাদেত্ৰা পদক্খিণং কত্ৰা পক্কামি.

২৫. অথ খো সুদিন্নো কলন্দপুত্তো অচিরৰুট্ঠিতায পরিসায যেন ভগৰা তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা ভগৰন্তং অভিৰাদেত্ৰা একমন্তং নিসীদি. একমন্তং নিসিন্নো খো সুদিন্নো কলন্দপুত্তো ভগৰন্তং এতদৰোচ – ‘‘যথা যথাহং, ভন্তে, ভগৰতা ধম্মং দেসিতং আজানামি, নযিদং সুকরং অগারং অজ্ঝাৰসতা একন্তপরিপুণ্ণং একন্তপরিসুদ্ধং সঙ্খলিখিতং ব্রহ্মচরিযং চরিতুং; ইচ্ছামহং, ভন্তে, কেসমস্সুং ওহারেত্ৰা কাসাযানি ৰত্থানি অচ্ছাদেত্ৰা অগারস্মা অনগারিযং পব্বজিতুং. পব্বাজেতু মং ভগৰা’’তি. ‘‘অনুঞ্ঞাতোসি পন ত্ৰং, সুদ্দিন্ন, মাতাপিতূহি অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জাযা’’তি? ‘‘ন খো অহং, ভন্তে, অনুঞ্ঞাতো মাতাপিতূহি অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জাযা’’তি. ‘‘ন খো, সুদিন্ন, তথাগতা অননুঞ্ঞাতং মাতাপিতূহি পুত্তং পব্বাজেন্তী’’তি. ‘‘সোহং, ভন্তে, তথা করিস্সামি যথা মং মাতাপিতরো অনুজানিস্সন্তি অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জাযা’’তি.

২৬. অথ খো সুদিন্নো কলন্দপুত্তো ৰেসালিযং তং করণীযং তীরেত্ৰা যেন কলন্দগামো যেন মাতাপিতরো তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা মাতাপিতরো এতদৰোচ – ‘‘অম্মতাতা, যথা যথাহং ভগৰতা ধম্মং দেসিতং আজানামি, নযিদং সুকরং অগারং অজ্ঝাৰসতা একন্তপরিপুণ্ণং একন্তপরিসুদ্ধং সঙ্খলিখিতং ব্রহ্মচরিযং চরিতুং; ইচ্ছামহং কেসমস্সুং ওহারেত্ৰা কাসাযানি ৰত্থানি অচ্ছাদেত্ৰা অগারস্মা অনগারিযং পব্বজিতুং. অনুজানাথ মং অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জাযা’’তি. এৰং ৰুত্তে সুদিন্নস্স কলন্দপুত্তস্স মাতাপিতরো সুদিন্নং কলন্দপুত্তং এতদৰোচুং – ‘‘ত্ৰং খোসি, তাত সুদিন্ন, অম্হাকং একপুত্তকো পিযো মনাপো সুখেধিতো সুখপরিহতো. ন ত্ৰং, তাত সুদিন্ন, কিঞ্চি দুক্খস্স জানাসি. মরণেনপি মযং তে অকামকা ৰিনা ভৰিস্সাম, কিং পন মযং তং জীৰন্তং অনুজানিস্সাম অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জাযা’’তি. দুতিযম্পি খো সুদিন্নো কলন্দপুত্তো মাতাপিতরো এতদৰোচ – ‘‘অম্মতাতা, যথা যথাহং ভগৰতা ধম্মং দেসিতং আজানামি, নযিদং সুকরং অগারং অজ্ঝাৰসতা একন্তপরিপুণ্ণং একন্তপরিসুদ্ধং সঙ্খলিখিতং ব্রহ্মচরিযং চরিতুং; ইচ্ছামহং কেসমস্সুং ওহারেত্ৰা কাসাযানি ৰত্থানি অচ্ছাদেত্ৰা অগারস্মা অনগারিযং পব্বজিতুং. অনুজানাথ মং অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জাযা’’তি. দুতিযম্পি খো সুদিন্নস্স কলন্দপুত্তস্স মাতাপিতরো সুদিন্নং কলন্দপুত্তং এতদৰোচুং – ‘‘ত্ৰং খোসি, তাত সুদিন্ন, অম্হাকং একপুত্তকো পিযো মনাপো সুখেধিতো সুখপরিহতো. ন ত্ৰং, তাত সুদিন্ন, কিঞ্চি দুক্খস্স জানাসি. মরণেনপি মযং তে অকামকা ৰিনা ভৰিস্সাম, কিং পন মযং তং জীৰন্তং অনুজানিস্সাম অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জাযা’’তি! ততিযম্পি খো সুদিন্নো কলন্দপুত্তো মাতাপিতরো এতদৰোচ – ‘‘অম্মতাতা, যথা যথাহং ভগৰতা ধম্মং দেসিতং আজানামি, নযিদং সুকরং অগারং অজ্ঝাৰসতা একন্তপরিপুণ্ণং একন্তপরিসুদ্ধং সঙ্খলিখিতং ব্রহ্মচরিযং চরিতুং; ইচ্ছামহং কেসমস্সুং ওহারেত্ৰা কাসাযানি ৰত্থানি অচ্ছাদেত্ৰা অগারস্মা অনগারিযং পব্বজিতুং. অনুজানাথ মং অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জাযা’’তি. ততিযম্পি খো সুদিন্নস্স কলন্দপুত্তস্স মাতাপিতরো সুদিন্নং কলন্দপুত্তং এতদৰোচুং – ‘‘ত্ৰং খোসি, তাত সুদিন্ন, অম্হাকং একপুত্তকো পিযো মনাপো সুখেধিতো সুখপরিহতো. ন ত্ৰং, তাত সুদিন্ন, কিঞ্চি দুক্খস্স জানাসি. মরণেনপি মযং তে অকামকা ৰিনা ভৰিস্সাম, কিং পন মযং তং জীৰন্তং অনুজানিস্সাম অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জাযা’’তি!

২৭. অথ খো সুদিন্নো কলন্দপুত্তো – ‘‘ন মং মাতাপিতরো অনুজানন্তি অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জাযা’’তি, তত্থেৰ অনন্তরহিতায ভূমিযা নিপজ্জি – ইধেৰ মে মরণং ভৰিস্সতি পব্বজ্জা ৰাতি. অথ খো সুদিন্নো কলন্দপুত্তো একম্পি ভত্তং ন ভুঞ্জি, দ্ৰেপি ভত্তানি ন ভুঞ্জি, তীণিপি ভত্তানি ন ভুঞ্জি, চত্তারিপি ভত্তানি ন ভুঞ্জি, পঞ্চপি ভত্তানি ন ভুঞ্জি, ছপি ভত্তানি ন ভুঞ্জি, সত্তপি ভত্তানি ন ভুঞ্জি.

২৮. অথ খো সুদিন্নস্স কলন্দপুত্তস্স মাতাপিতরো সুদিন্নং কলন্দপুত্তং এতদৰোচুং – ‘‘ত্ৰং খোসি, তাত সুদিন্ন, অম্হাকং একপুত্তকো পিযো মনাপো সুখেধিতো সুখপরিহতো. ন ত্ৰং, তাত সুদিন্ন, কিঞ্চি দুক্খস্স জানাসি. মরণেনপি মযং তে অকামকা ৰিনা ভৰিস্সাম, কিং পন মযং তং জীৰন্তং অনুজানিস্সাম অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জায? উট্ঠেহি, তাত সুদিন্ন, ভুঞ্জ চ পিৰ চ পরিচারেহি চ, ভুঞ্জন্তো পিৰন্তো পরিচারেন্তো কামে পরিভুঞ্জন্তো পুঞ্ঞানি করোন্তো অভিরমস্সু. ন তং মযং অনুজানাম অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জাযা’’তি. এৰং ৰুত্তে সুদিন্নো কলন্দপুত্তো তুণ্হী অহোসি. দুতিযম্পি খো…পে… ততিযম্পি খো সুদিন্নস্স কলন্দপুত্তস্স মাতাপিতরো সুদিন্নং কলন্দপুত্তং এতদৰোচুং – ‘‘ত্ৰং খোসি, তাত সুদিন্ন, অম্হাকং একপুত্তকো পিযো মনাপো সুখেধিতো সুখপরিহতো. ন ত্ৰং, তাত সুদিন্ন, কিঞ্চি দুক্খস্স জানাসি. মরণেনপি মযং তে অকামকা ৰিনা ভৰিস্সাম, কিং পন মযং তং জীৰন্তং অনুজানিস্সাম অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জায! উট্ঠেহি, তাত সুদিন্ন, ভুঞ্জ চ পিৰ চ পরিচারেহি চ, ভুঞ্জন্তো পিৰন্তো পরিচারেন্তো কামে পরিভুঞ্জন্তো পুঞ্ঞানি করোন্তো অভিরমস্সু. ন তং মযং অনুজানাম অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জাযা’’তি. ততিযম্পি খো সুদিন্নো কলন্দপুত্তো তুণ্হী অহোসি.

অথ খো সুদিন্নস্স কলন্দপুত্তস্স সহাযকা যেন সুদিন্নো কলন্দপুত্তো তেনুপসঙ্কমিংসু; উপসঙ্কমিত্ৰা সুদিন্নং কলন্দপুত্তং এতদৰোচুং – ‘‘ত্ৰং খোসি, সম্ম সুদিন্ন, মাতাপিতূনং একপুত্তকো পিযো মনাপো সুখেধিতো সুখপরিহতো. ন ত্ৰং, সম্ম সুদিন্ন, কিঞ্চি দুক্খস্স জানাসি. মরণেনপি তে মাতাপিতরো অকামকা ৰিনা ভৰিস্সন্তি, কিং পন তং জীৰন্তং অনুজানিস্সন্তি অগারস্মা অনগারিযং পব্বজায! উট্ঠেহি, সম্ম সুদিন্ন, ভুঞ্জ চ পিৰ চ পরিচারেহি চ, ভুঞ্জন্তো পিৰন্তো পরিচারেন্তো কামে পরিভুঞ্জন্তো পুঞ্ঞানি করোন্তো অভিরমস্সু, ন তং মাতাপিতরো অনুজানিস্সন্তি অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জাযা’’তি. এৰং ৰুত্তে, সুদিন্নো কলন্দপুত্তো তুণ্হী অহোসি. দুতিযম্পি খো…পে… ততিযম্পি খো সুদিন্নস্স কলন্দপুত্তস্স সহাযকা সুদিন্নং কলন্দপুত্তং এতদৰোচুং – ‘‘ত্ৰং খোসি, সম্ম সুদিন্ন…পে… ততিযম্পি খো সুদিন্নো কলন্দপুত্তো তুণ্হী অহোসি.

২৯. অথ খো সুদিন্নস্স কলন্দপুত্তস্স সহাযকা যেন সুদিন্নস্স কলন্দপুত্তস্স মাতাপিতরো তেনুপসঙ্কমিংসু; উপসঙ্কমিত্ৰা সুদিন্নস্স কলন্দপুত্তস্স মাতাপিতরো এতদৰোচুং – ‘‘অম্মতাতা, এসো সুদিন্নো অনন্তরহিতায ভূমিযা নিপন্নো – ‘ইধেৰ মে মরণং ভৰিস্সতি পব্বজ্জা ৰা’তি. সচে তুম্হে সুদিন্নং নানুজানিস্সথ অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জায, তত্থেৰ মরণং আগমিস্সতি. সচে পন তুম্হে সুদিন্নং অনুজানিস্সথ অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জায, পব্বজিতম্পি নং দক্খিস্সথ. সচে সুদিন্নো নাভিরমিস্সতি অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জায, কা তস্স অঞ্ঞা গতি ভৰিস্সতি, ইধেৰ পচ্চাগমিস্সতি. অনুজানাথ সুদিন্নং অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জাযা’’তি. ‘‘অনুজানাম, তাতা, সুদিন্নং অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জাযা’’তি. অথ খো সুদিন্নস্স কলন্দপুত্তস্স সহাযকা যেন সুদিন্নো কলন্দপুত্তো তেনুপসঙ্কমিংসু; উপসঙ্কমিত্ৰা সুদিন্নং কলন্দপুত্তং এতদৰোচুং – ‘‘উট্ঠেহি, সম্ম সুদিন্ন, অনুঞ্ঞাতোসি মাতাপিতূহি অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জাযা’’তি.

৩০. অথ খো সুদিন্নো কলন্দপুত্তো – ‘‘অনুঞ্ঞাতোম্হি কির মাতাপিতূহি অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জাযা’’তি, হট্ঠো উদগ্গো পাণিনা গত্তানি পরিপুঞ্ছন্তো ৰুট্ঠাসি. অথ খো সুদিন্নো কলন্দপুত্তো কতিপাহং বলং গাহেত্ৰা যেন ভগৰা তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা ভগৰন্তং অভিৰাদেত্ৰা একমন্তং নিসীদি. একমন্তং নিসন্নো খো সুদিন্নো কলন্দপুত্তো ভগৰন্তং এতদৰোচ – ‘‘অনুঞ্ঞাতো [অনুঞ্ঞাতোম্হি (সী. স্যা.)] অহং, ভন্তে, মাতাপিতূহি অগারস্মা অনগারিযং পব্বজ্জায. পব্বাজেতু মং ভগৰা’’তি. অলত্থ খো সুদিন্নো কলন্দপুত্তো ভগৰতো সন্তিকে পব্বজ্জং, অলত্থ উপসম্পদং. অচিরূপসম্পন্নো চ পনাযস্মা সুদিন্নো এৰরূপে ধুতগুণে সমাদায ৰত্ততি, আরঞ্ঞিকো হোতি পিণ্ডপাতিকো পংসুকূলিকো সপদানচারিকো, অঞ্ঞতরং ৰজ্জিগামং উপনিস্সায ৰিহরতি.

তেন খো পন সমযেন ৰজ্জী দুব্ভিক্খা হোতি দ্ৰীহিতিকা সেতট্ঠিকা সলাকাৰুত্তা, ন সুকরা উঞ্ছেন পগ্গহেন যাপেতুং. অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স এতদহোসি – ‘‘এতরহি খো ৰজ্জী দুব্ভিক্খা দ্ৰীহিতিকা সেতট্ঠিকা সলাকাৰুত্তা, ন সুকরা উঞ্ছেন পগ্গহেন যাপেতুং. বহূ খো পন মে ৰেসালিযং ঞাতী অড্ঢা মহদ্ধনা মহাভোগা পহূতজাতরূপরজতা পহূতৰিত্তূপকরণা পহূতধনধঞ্ঞা. যংনূনাহং ঞাতী উপনিস্সায ৰিহরেয্যং! ঞাতী মং [ঞাতকাপি মং (স্যা.)] নিস্সায দানানি দস্সন্তি পুঞ্ঞানি করিস্সন্তি, ভিক্খূ চ লাভং লচ্ছন্তি, অহঞ্চ পিণ্ডকেন ন কিলমিস্সামী’’তি. অথ খো আযস্মা সুদিন্নো সেনাসনং সংসামেত্ৰা পত্তচীৰরমাদায যেন ৰেসালী তেন পক্কামি. অনুপুব্বেন যেন ৰেসালী তদৰসরি. তত্র সুদং আযস্মা সুদিন্নো ৰেসালিযং ৰিহরতি মহাৰনে কূটাগারসালাযং. অস্সোসুং খো আযস্মতো সুদিন্নস্স ঞাতকা – ‘‘সুদিন্নো কির কলন্দপুত্তো ৰেসালিং অনুপ্পত্তো’’তি. তে আযস্মতো সুদিন্নস্স সট্ঠিমত্তে থালিপাকে ভত্তাভিহারং অভিহরিংসু. অথ খো আযস্মা সুদিন্নো তে সট্ঠিমত্তে থালিপাকে ভিক্খূনং ৰিস্সজ্জেত্ৰা পুব্বণ্হসমযং নিৰাসেত্ৰা পত্তচীৰরমাদায কলন্দগামং পিণ্ডায পাৰিসি. কলন্দগামে সপদানং পিণ্ডায চরমানো যেন সকপিতু নিৰেসনং তেনুপসঙ্কমি.

৩১. তেন খো পন সমযেন আযস্মতো সুদিন্নস্স ঞাতিদাসী আভিদোসিকং কুম্মাসং ছড্ডেতুকামা [ছট্টেতুকামা (ক.)] হোতি. অথ খো আযস্মা সুদিন্নো তং ঞাতিদাসিং এতদৰোচ – ‘‘সচে তং, ভগিনি, ছড্ডনীযধম্মং, ইধ মে পত্তে আকিরা’’তি. অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স ঞাতিদাসী তং আভিদোসিকং কুম্মাসং আযস্মতো সুদিন্নস্স পত্তে আকিরন্তী হত্থানঞ্চ পাদানঞ্চ সরস্স চ নিমিত্তং অগ্গহেসি. অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স ঞাতিদাসী যেনাযস্মতো সুদিন্নস্স মাতা তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা আযস্মতো সুদিন্নস্স মাতরং এতদৰোচ – ‘‘যগ্ঘেয্যে, জানেয্যাসি, অয্যপুত্তো সুদিন্নো অনুপ্পত্তো’’তি. ‘‘সচে, জে, ত্ৰং সচ্চং ভণসি, অদাসিং তং করোমী’’তি.

৩২. তেন খো পন সমযেন আযস্মা সুদিন্নো তং আভিদোসিকং কুম্মাসং অঞ্ঞতরং কুট্টমূলং [কুড্ডমূলং (সী. স্যা.)] নিস্সায পরিভুঞ্জতি. পিতাপি খো আযস্মতো সুদিন্নস্স কম্মন্তা আগচ্ছন্তো অদ্দস আযস্মন্তং সুদিন্নং তং আভিদোসিকং কুম্মাসং অঞ্ঞতরং কুট্টমূলং নিস্সায পরিভুঞ্জন্তং. দিস্ৰান যেনাযস্মা সুদিন্নো তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা আযস্মন্তং সুদিন্নং এতদৰোচ – ‘‘অত্থি নাম, তাত সুদিন্ন, আভিদোসিকং কুম্মাসং পরিভুঞ্জিস্সসি! ননু নাম, তাত সুদিন্ন, সকং গেহং গন্তব্ব’’ন্তি? ‘‘অগমিম্হ [অগমম্হা (ক.)] খো তে গহপতি, গেহং. ততোযং আভিদোসিকো কুম্মাসো’’তি. অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স পিতা আযস্মতো সুদিন্নস্স বাহাযং গহেত্ৰা আযস্মন্তং সুদিন্নং এতদৰোচ – ‘‘এহি, তাত সুদিন্ন, ঘরং গমিস্সামা’’তি. অথ খো আযস্মা সুদিন্নো যেন সকপিতু নিৰেসনং তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা পঞ্ঞত্তে আসনে নিসীদি. অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স পিতা আযস্মন্তং সুদিন্নং এতদৰোচ – ‘‘ভুঞ্জ, তাত সুদিন্না’’তি. ‘‘অলং, গহপতি, কতং মে অজ্জ ভত্তকিচ্চ’’ন্তি. ‘‘অধিৰাসেহি, তাত সুদিন্ন, স্ৰাতনায ভত্ত’’ন্তি. অধিৰাসেসি খো আযস্মা সুদিন্নো তুণ্হীভাৰেন. অথ খো আযস্মা সুদিন্নো উট্ঠাযাসনা পক্কামি.

৩৩. অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স মাতা তস্সা রত্তিযা অচ্চযেন হরিতেন গোমযেন পথৰিং ওপুঞ্জাপেত্ৰা [ওপুচ্ছাপেত্ৰা (সী. স্যা.)] দ্ৰে পুঞ্জে কারাপেসি – একং হিরঞ্ঞস্স, একং সুৰণ্ণস্স. তাৰ মহন্তা পুঞ্জা অহেসুং, ওরতো ঠিতো পুরিসো পারতো ঠিতং পুরিসং ন পস্সতি; পারতো ঠিতো পুরিসো ওরতো ঠিতং পুরিসং ন পস্সতি. তে পুঞ্জে কিলঞ্জেহি পটিচ্ছাদাপেত্ৰা মজ্ঝে আসনং পঞ্ঞাপেত্ৰা তিরোকরণীযং পরিক্খিপিত্ৰা আযস্মতো সুদিন্নস্স পুরাণদুতিযিকং আমন্তেসি – ‘‘তেন হি, ৰধু, যেন অলঙ্কারেন অলঙ্কতা পুত্তস্স মে সুদিন্নস্স পিযা অহোসি মনাপা তেন অলঙ্কারেন অলঙ্করা’’তি. ‘‘এৰং, অয্যে’’তি, খো আযস্মতো সুদিন্নস্স পুরাণদুতিযিকা আযস্মতো সুদিন্নস্স মাতুযা পচ্চস্সোসি.

৩৪. অথ খো আযস্মা সুদিন্নো পুব্বণ্হসমযং নিৰাসেত্ৰা পত্তচীৰরমাদায যেন সকপিতু নিৰেসনং তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা পঞ্ঞত্তে আসনে নিসীদি. অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স পিতা যেনাযস্মা সুদিন্নো তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা তে পুঞ্জে ৰিৰরাপেত্ৰা আযস্মন্তং সুদিন্নং এতদৰোচ – ‘‘ইদং তে, তাত সুদিন্ন, মাতু মত্তিকং ইত্থিকায ইত্থিধনং, অঞ্ঞং পেত্তিকং অঞ্ঞং পিতামহং. লব্ভা, তাত সুদিন্ন, হীনাযাৰত্তিত্ৰা ভোগা চ ভুঞ্জিতুং পুঞ্ঞানি চ কাতুং. এহি ত্ৰং, তাত সুদিন্ন, হীনাযাৰত্তিত্ৰা ভোগে চ ভুঞ্জস্সু পুঞ্ঞানি চ করোহী’’তি. ‘‘তাত, ন উস্সহামি ন ৰিসহামি, অভিরতো অহং ব্রহ্মচরিযং চরামী’’তি. দুতিযম্পি খো…পে… ততিযম্পি খো আযস্মতো সুদিন্নস্স পিতা আযস্মন্তং সুদিন্নং এতদৰোচ – ‘‘ইদং তে, তাত সুদিন্ন, মাতু মত্তিকং, ইত্থিকায ইত্থিধনং, অঞ্ঞং পেত্তিকং, অঞ্ঞং পিতামহং. লব্ভা, তাত সুদিন্ন, হীনাযাৰত্তিত্ৰা ভোগা চ ভুঞ্জিতুং পুঞ্ঞানি চ কাতুং. এহি ত্ৰং, তাত সুদিন্ন, হীনাযাৰত্তিত্ৰা ভোগে চ ভুঞ্জস্সু পুঞ্ঞানি চ করোহী’’তি. ‘‘ৰদেয্যাম খো তং, গহপতি, সচে ত্ৰং নাতিকড্ঢেয্যাসী’’তি. ‘‘ৰদেহি, তাত সুদিন্না’’তি. তেন হি ত্ৰং, গহপতি, মহন্তে মহন্তে সাণিপসিব্বকে কারাপেত্ৰা হিরঞ্ঞসুৰণ্ণস্স পূরাপেত্ৰা সকটেহি নিব্বাহাপেত্ৰা মজ্ঝে গঙ্গায সোতে ওপাতেহি [ওসাদেহি (সী. স্যা.)]. তং কিস্স হেতু? যঞ্হি তে, গহপতি, ভৰিস্সতি ততোনিদানং ভযং ৰা ছম্ভিতত্তং ৰা লোমহংসো ৰা আরক্খো ৰা সো তে ন ভৰিস্সতী’’তি. এৰং ৰুত্তে, আযস্মতো সুদিন্নস্স পিতা অনত্তমনো অহোসি – ‘‘কথঞ্হি নাম পুত্তো সুদিন্নো এৰং ৰক্খতী’’তি!

৩৫. অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স পিতা আযস্মতো সুদিন্নস্স পুরাণদুতিযিকং আমন্তেসি – ‘‘তেন হি, ৰধু, ত্ৰং পিযা চ মনাপা চ [ত্ৰম্পি যাচ (সী.)]. অপ্পেৰ নাম পুত্তো সুদিন্নো তুয্হম্পি ৰচনং করেয্যা’’তি! অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স পুরাণদুতিযিকা আযস্মতো সুদিন্নস্স পাদেসু গহেত্ৰা আযস্মন্তং সুদিন্নং এতদৰোচ – ‘‘কীদিসা নাম তা, অয্যপুত্ত, অচ্ছরাযো যাসং ত্ৰং হেতু ব্রহ্মচরিযং চরসী’’তি? ‘‘ন খো অহং, ভগিনি, অচ্ছরানং হেতু ব্রহ্মচরিযং চরামী’’তি. অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স পুরাণদুতিযিকা – ‘‘অজ্জতগ্গে মং অয্যপুত্তো সুদিন্নো ভগিনিৰাদেন সমুদাচরতী’’তি, তত্থেৰ মুচ্ছিতা পপতা.

অথ খো আযস্মা সুদিন্নো পিতরং এতদৰোচ – ‘‘সচে, গহপতি, ভোজনং দাতব্বং দেথ, মা নো ৰিহেঠযিত্থা’’তি. ‘‘ভুঞ্জ, তাত সুদিন্না’’তি. অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স মাতা চ পিতা চ আযস্মন্তং সুদিন্নং পণীতেন খাদনীযেন ভোজনীযেন সহত্থা সন্তপ্পেসুং সম্পৰারেসুং. অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স মাতা আযস্মন্তং সুদিন্নং ভুত্তাৰিং ওনীতপত্তপাণিং এতদৰোচ – ‘‘ইদং, তাত সুদিন্ন, কুলং অড্ঢং মহদ্ধনং মহাভোগং পহূতজাতরূপরজতং পহূতৰিত্তূপকরণং পহূতধনধঞ্ঞং. লব্ভা, তাত সুদিন্ন, হীনাযাৰত্তিত্ৰা ভোগা চ ভুঞ্জিতুং পুঞ্ঞানি চ কাতুং. এহি ত্ৰং, তাত সুদিন্ন, হীনাযাৰত্তিত্ৰা ভোগে চ ভুঞ্জস্সু পুঞ্ঞানি চ করোহী’’তি. ‘‘অম্ম, ন উস্সহামি ন ৰিসহামি, অভিরতো অহং ব্রহ্মচরিযং চরামী’’তি. দুতিযম্পি খো…পে… ততিযম্পি খো আযস্মতো সুদিন্নস্স মাতা আযস্মন্তং সুদিন্নং এতদৰোচ – ‘‘ইদং, তাত সুদিন্ন, কুলং অড্ঢং মহদ্ধনং মহাভোগং পহূতজাতরূপরজতং পহূতৰিত্তূপকরণং পহূতধনধঞ্ঞং [পহূতধনধঞ্ঞং (প. চরামীতি) ইতিপাঠো সব্বত্থ নত্থি, ঊনো মঞ্ঞে]. তেন হি, তাত সুদিন্ন, বীজকম্পি দেহি – মা নো অপুত্তকং সাপতেয্যং লিচ্ছৰযো অতিহরাপেসু’’ন্তি. ‘‘এতং খো মে, অম্ম, সক্কা কাতু’’ন্তি. ‘‘কহং পন, তাত সুদিন্ন, এতরহি ৰিহরসী’’তি? ‘‘মহাৰনে, অম্মা’’তি. অথ খো আযস্মা সুদিন্নো উট্ঠাযাসনা পক্কামি.

৩৬. অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স মাতা আযস্মতো সুদিন্নস্স পুরাণদুতিযিকং আমন্তেসি – ‘‘তেন হি, ৰধু, যদা উতুনী হোসি, পুপ্ফং তে উপ্পন্নং হোতি, অথ মে আরোচেয্যাসী’’তি. ‘‘এৰং অয্যে’’তি খো আযস্মতো সুদিন্নস্স পুরাণদুতিযিকা আযস্মতো সুদিন্নস্স মাতুযা পচ্চস্সোসি. অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স পুরাণদুতিযিকা নচিরস্সেৰ উতুনী অহোসি, পুপ্ফংসা উপ্পজ্জি. অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স পুরাণদুতিযিকা আযস্মতো সুদিন্নস্স মাতরং এতদৰোচ – ‘‘উতুনীম্হি, অয্যে, পুপ্ফং মে উপ্পন্ন’’ন্তি. ‘‘তেন হি, ৰধু, যেন অলঙ্কারেন অলঙ্কতা পুত্তস্স সুদিন্নস্স পিযা অহোসি মনাপা তেন অলঙ্কারেন অলঙ্করা’’তি. ‘‘এৰং অয্যে’’তি খো আযস্মতো সুদিন্নস্স পুরাণদুতিযিকা আযস্মতো সুদিন্নস্স মাতুযা পচ্চস্সোসি. অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স মাতা আযস্মতো সুদিন্নস্স পুরাণদুতিযিকং আদায যেন মহাৰনং যেনাযস্মা সুদিন্নো তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা আযস্মন্তং সুদিন্নং এতদৰোচ – ‘‘ইদং, তাত সুদিন্ন, কুলং অড্ঢং মহদ্ধনং মহাভোগং পহূতজাতরূপরজতং পহূতৰিত্তূপকরণং পহূতধনধঞ্ঞং. লব্ভা, তাত সুদিন্ন, হীনাযাৰত্তিত্ৰা ভোগা চ ভুঞ্জিতুং পুঞ্ঞানি চ কাতুং. এহি ত্ৰং, তাত সুদিন্ন, হীনাযাৰত্তিত্ৰা ভোগে চ ভুঞ্জস্সু পুঞ্ঞানি চ করোহী’’তি. ‘‘অম্ম, ন উস্সহামি ন ৰিসহামি, অভিরতো অহং ব্রহ্মচরিযং চরামী’’তি. দুতিযম্পি খো…পে… ততিযম্পি খো আযস্মতো সুদিন্নস্স মাতা আযস্মন্তং সুদিন্নং এতদৰোচ – ‘‘ইদং, তাত সুদিন্ন, কুলং অড্ঢং মহদ্ধনং মহাভোগং পহূতজাতরূপরজতং পহূতৰিত্তূপকরণং পহূতধনধঞ্ঞং. তেন হি, তাত সুদিন্ন, বীজকম্পি দেহি – মা নো অপুত্তকং সাপতেয্যং লিচ্ছৰযো অতিহরাপেসু’’ন্তি. ‘‘এতং খো মে, অম্ম, সক্কা কাতু’’ন্তি, পুরাণদুতিযিকায বাহাযং গহেত্ৰা মহাৰনং অজ্ঝোগাহেত্ৰা অপঞ্ঞত্তে সিক্খাপদে অনাদীনৰদস্সো পুরাণদুতিযিকায তিক্খত্তুং মেথুনং ধম্মং অভিৰিঞ্ঞাপেসি. সা তেন গব্ভং গণ্হি. ভুম্মা দেৰা সদ্দমনুস্সাৰেসুং – ‘‘নিরব্বুদো ৰত, ভো, ভিক্খুসঙ্ঘো নিরাদীনৰো; সুদিন্নেন কলন্দপুত্তেন অব্বুদং উপ্পাদিতং, আদীনৰো উপ্পাদিতো’’তি. ভুম্মানং দেৰানং সদ্দং সুত্ৰা চাতুমহারাজিকা [চাতুম্মহারাজিকা (সী. স্যা.)] দেৰা সদ্দমনুস্সাৰেসুং…পে… তাৰতিংসা দেৰা… যামা দেৰা … তুসিতা দেৰা… নিম্মানরতী দেৰা… পরনিম্মিতৰসৰত্তী দেৰা… ব্রহ্মকাযিকা দেৰা সদ্দমনুস্সাৰেসুং – ‘‘নিরব্বুদো ৰত, ভো, ভিক্খুসঙ্ঘো নিরাদীনৰো; সুদিন্নেন কলন্দপুত্তেন অব্বুদং উপ্পাদিতং, আদীনৰো উপ্পাদিতো’’তি. ইতিহ তেন খণেন তেন মুহুত্তেন যাৰ ব্রহ্মলোকা সদ্দো অব্ভুগ্গচ্ছি.

অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স পুরাণদুতিযিকা তস্স গব্ভস্স পরিপাকমন্ৰায পুত্তং ৰিজাযি. অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স সহাযকা তস্স দারকস্স ‘বীজকো’তি নামং অকংসু. আযস্মতো সুদিন্নস্স পুরাণদুতিযিকায বীজকমাতাতি নামং অকংসু. আযস্মতো সুদিন্নস্স বীজকপিতাতি নামং অকংসু. তে অপরেন সমযেন উভো অগারস্মা অনগারিযং পব্বজিত্ৰা অরহত্তং সচ্ছাকংসু.

৩৭. অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স অহুদেৰ কুক্কুচ্চং, অহু ৰিপ্পটিসারো – ‘‘অলাভা ৰত মে, ন ৰত মে লাভা! দুল্লদ্ধং ৰত মে, ন ৰত মে সুলদ্ধং! যোহং এৰং স্ৰাক্খাতে ধম্মৰিনযে পব্বজিত্ৰা নাসক্খিং যাৰজীৰং পরিপুণ্ণং পরিসুদ্ধং ব্রহ্মচরিযং চরিতু’’ন্তি. সো তেনেৰ কুক্কুচ্চেন তেন ৰিপ্পটিসারেন কিসো অহোসি লূখো দুব্বণ্ণো উপ্পণ্ডুপ্পণ্ডুকজাতো ধমনিসন্থতগত্তো অন্তোমনো লীনমনো দুক্খী দুম্মনো ৰিপ্পটিসারী পজ্ঝাযি.

৩৮. অথ খো আযস্মতো সুদিন্নস্স সহাযকা ভিক্খূ আযস্মন্তং সুদিন্নং এতদৰোচুং – ‘‘পুব্বে খো ত্ৰং, আৰুসো সুদিন্ন, ৰণ্ণৰা অহোসি পীণিন্দ্রিযো পসন্নমুখৰণ্ণো ৰিপ্পসন্নছৰিৰণ্ণো; সো দানি ত্ৰং এতরহি কিসো লূখো দুব্বণ্ণো উপ্পণ্ডুপ্পণ্ডুকজাতো ধমনিসন্থতগত্তো অন্তোমনো লীনমনো দুক্খী দুম্মনো ৰিপ্পটিসারী পজ্ঝাযসি. কচ্চি নো ত্ৰং, আৰুসো সুদিন্ন, অনভিরতো ব্রহ্মচরিযং চরসী’’তি? ‘‘ন খো অহং, আৰুসো, অনভিরতো ব্রহ্মচরিযং চরামি. অত্থি মে পাপকম্মং কতং; পুরাণদুতিযিকায মেথুনো ধম্মো পটিসেৰিতো; তস্স ময্হং, আৰুসো, অহুদেৰ কুক্কুচ্চং অহু ৰিপ্পটিসারো – ‘অলাভা ৰত মে, ন ৰত মে লাভা; দুল্লদ্ধং ৰত মে, ন ৰত মে সুলদ্ধং; যোহং এৰং স্ৰাক্খাতে ধম্মৰিনযে পব্বজিত্ৰা নাসক্খিং যাৰজীৰং পরিপুণ্ণং পরিসুদ্ধং ব্রহ্মচরিযং চরিতু’’ন্তি. ‘‘অলঞ্হি তে, আৰুসো সুদিন্ন, কুক্কুচ্চায অলং ৰিপ্পটিসারায যং ত্ৰং এৰং স্ৰাক্খাতে ধম্মৰিনযে পব্বজিত্ৰা ন সক্খিস্সসি যাৰজীৰং পরিপুণ্ণং পরিসুদ্ধং ব্রহ্মচরিযং চরিতুং. ননু, আৰুসো, ভগৰতা অনেকপরিযাযেন ৰিরাগায ধম্মো দেসিতো, নো সরাগায; ৰিসংযোগায ধম্মো দেসিতো, নো সংযোগায; অনুপাদানায ধম্মো দেসিতো, নো সউপাদানায. তত্থ নাম ত্ৰং, আৰুসো, ভগৰতা ৰিরাগায ধম্মে দেসিতে সরাগায চেতেস্সসি, ৰিসংযোগায ধম্মে দেসিতে সংযোগায চেতেস্সসি, অনুপাদানায ধম্মে দেসিতে সউপাদানায চেতেস্সসি! ননু, আৰুসো, ভগৰতা অনেকপরিযাযেন রাগৰিরাগায ধম্মো দেসিতো, মদনিম্মদনায পিপাসৰিনযায আলযসমুগ্ঘাতায ৰট্টুপচ্ছেদায তণ্হাক্খযায ৰিরাগায নিরোধায নিব্বানায ধম্মো দেসিতো! ননু, আৰুসো, ভগৰতা অনেকপরিযাযেন কামানং পহানং অক্খাতং, কামসঞ্ঞানং পরিঞ্ঞা অক্খাতা, কামপিপাসানং পটিৰিনযো অক্খাতো, কামৰিতক্কানং সমুগ্ঘাতো অক্খাতো, কামপরিল়াহানং ৰূপসমো অক্খাতো! নেতং, আৰুসো, অপ্পসন্নানং ৰা পসাদায, পসন্নানং ৰা ভিয্যোভাৰায. অথ খ্ৰেতং, আৰুসো, অপ্পসন্নানঞ্চেৰ অপ্পসাদায পসন্নানঞ্চ একচ্চানং অঞ্ঞথত্তাযা’’তি.

৩৯. অথ খো তে ভিক্খূ আযস্মন্তং সুদিন্নং অনেকপরিযাযেন ৰিগরহিত্ৰা ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. অথ খো ভগৰা এতস্মিং নিদানে এতস্মিং পকরণে ভিক্খুসঙ্ঘং সন্নিপাতাপেত্ৰা আযস্মন্তং সুদিন্নং পটিপুচ্ছি – ‘‘সচ্চং কির ত্ৰং, সুদিন্ন, পুরাণদুতিযিকায মেথুনং ধম্মং পটিসেৰী’’তি? ‘‘সচ্চং, ভগৰা’’তি. ৰিগরহি বুদ্ধো ভগৰা – ‘‘অননুচ্ছৰিকং [অননুচ্ছৰিযং (সী.)], মোঘপুরিস, অননুলোমিকং অপ্পটিরূপং অস্সামণকং অকপ্পিযং অকরণীযং. কথঞ্হি নাম ত্ৰং, মোঘপুরিস, এৰং স্ৰাক্খাতে ধম্মৰিনযে পব্বজিত্ৰা ন সক্খিস্সসি যাৰজীৰং পরিপুণ্ণং পরিসুদ্ধং ব্রহ্মচরিযং চরিতুং! ননু মযা, মোঘপুরিস, অনেকপরিযাযেন ৰিরাগায ধম্মো দেসিতো, নো সরাগায; ৰিসংযোগায ধম্মো দেসিতো, নো সংযোগায; অনুপাদানায ধম্মো দেসিতো, নো সউপাদানায! তত্থ নাম ত্ৰং, মোঘপুরিস, মযা ৰিরাগায ধম্মে দেসিতে সরাগায চেতেস্সসি, ৰিসংযোগায ধম্মে দেসিতে সংযোগায চেতেস্সসি, অনুপাদানায ধম্মে দেসিতে সউপাদানায চেতেস্সসি! ননু মযা, মোঘপুরিস, অনেকপরিযাযেন রাগৰিরাগায ধম্মো দেসিতো! মদনিম্মদনায পিপাসৰিনযায আলযসমুগ্ঘাতায ৰট্টুপচ্ছেদায তণ্হাক্খযায ৰিরাগায নিরোধায নিব্বানায ধম্মো দেসিতো! ননু মযা, মোঘপুরিস, অনেকপরিযাযেন কামানং পহানং অক্খাতং, কামসঞ্ঞানং পরিঞ্ঞা অক্খাতা, কামপিপাসানং পটিৰিনযো অক্খাতো, কামৰিতক্কানং সমুগ্ঘাতো অক্খাতো, কামপরিল়াহানং ৰূপসমো অক্খাতো! ৰরং তে, মোঘপুরিস, আসিৰিসস্স [আসীৰিসস্স (সী. স্যা.)] ঘোরৰিসস্স মুখে অঙ্গজাতং পক্খিত্তং, ন ত্ৰেৰ মাতুগামস্স অঙ্গজাতে অঙ্গজাতং পক্খিত্তং. ৰরং তে, মোঘপুরিস, কণ্হসপ্পস্স মুখে অঙ্গজাতং পক্খিত্তং, ন ত্ৰেৰ মাতুগামস্স অঙ্গজাতে অঙ্গজাতং পক্খিত্তং. ৰরং তে, মোঘপুরিস, অঙ্গারকাসুযা আদিত্তায সম্পজ্জলিতায সজোতিভূতায অঙ্গজাতং পক্খিত্তং, ন ত্ৰেৰ মাতুগামস্স অঙ্গজাতে অঙ্গজাতং পক্খিত্তং. তং কিস্স হেতু? ততোনিদানঞ্হি, মোঘপুরিস, মরণং ৰা নিগচ্ছেয্য মরণমত্তং ৰা দুক্খং, ন ত্ৰেৰ তপ্পচ্চযা কাযস্স ভেদা পরং মরণা অপাযং দুগ্গতিং ৰিনিপাতং নিরযং উপপজ্জেয্য. ইতোনিদানঞ্চ খো, মোঘপুরিস, কাযস্স ভেদা পরং মরণা অপাযং দুগ্গতিং ৰিনিপাতং নিরযং উপপজ্জেয্য. তত্থ নাম ত্ৰং, মোঘপুরিস, যং ত্ৰং অসদ্ধম্মং গামধম্মং ৰসলধম্মং দুট্ঠুল্লং ওদকন্তিকং রহস্সং দ্ৰযংদ্ৰযসমাপত্তিং সমাপজ্জিস্সসি, বহূনং খো ত্ৰং, মোঘপুরিস, অকুসলানং ধম্মানং আদিকত্তা পুব্বঙ্গমো. নেতং, মোঘপুরিস, অপ্পসন্নানং ৰা পসাদায, পসন্নানং ৰা ভিয্যোভাৰায; অথ খ্ৰেতং, মোঘপুরিস, অপ্পসন্নানঞ্চেৰ অপ্পসাদায, পসন্নানঞ্চ একচ্চানং অঞ্ঞথত্তাযা’’তি.

অথ খো ভগৰা আযস্মন্তং সুদিন্নং অনেকপরিযাযেন ৰিগরহিত্ৰা দুব্ভরতায দুপ্পোসতায মহিচ্ছতায অসন্তুট্ঠিতায [অসন্তুট্ঠতায (স্যা.)] সঙ্গণিকায কোসজ্জস্স অৰণ্ণং ভাসিত্ৰা অনেকপরিযাযেন সুভরতায সুপোসতায অপ্পিচ্ছস্স সন্তুট্ঠস্স সল্লেখস্স ধুতস্স পাসাদিকস্স অপচযস্স ৰীরিযারম্ভস্স [ৰীরিযারব্ভস্স (ক.)] ৰণ্ণং ভাসিত্ৰা ভিক্খূনং তদনুচ্ছৰিকং তদনুলোমিকং ধম্মিং কথং কত্ৰা ভিক্খূ আমন্তেসি – ‘‘তেন হি, ভিক্খৰে, ভিক্খূনং সিক্খাপদং পঞ্ঞপেস্সামি [পঞ্ঞাপেস্সামি (সী. স্যা.)] দস অত্থৰসে পটিচ্চ – সঙ্ঘসুট্ঠুতায, সঙ্ঘফাসুতায, দুম্মঙ্কূনং পুগ্গলানং নিগ্গহায, পেসলানং ভিক্খূনং ফাসুৰিহারায, দিট্ঠধম্মিকানং আসৰানং সংৰরায, সম্পরাযিকানং আসৰানং পটিঘাতায, অপ্পসন্নানং পসাদায, পসন্নানং ভিয্যোভাৰায, সদ্ধম্মট্ঠিতিযা, ৰিনযানুগ্গহায. এৰঞ্চ পন, ভিক্খৰে, ইমং সিক্খাপদং উদ্দিসেয্যাথ –

‘‘যো পন ভিক্খু মেথুনং ধম্মং পটিসেৰেয্য, পারাজিকো হোতি অসংৰাসো’’তি.

এৰঞ্চিদং ভগৰতা ভিক্খূনং সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং হোতি.

সুদিন্নভাণৰারো নিট্ঠিতো.

মক্কটীৰত্থু

৪০. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ৰেসালিযং মহাৰনে মক্কটিং আমিসেন উপলাপেত্ৰা তস্সা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰতি. অথ খো সো ভিক্খু পুব্বণ্হসমযং নিৰাসেত্ৰা পত্তচীৰরং আদায ৰেসালিং পিণ্ডায পাৰিসি. তেন খো পন সমযেন সম্বহুলা ভিক্খূ সেনাসনচারিকং আহিণ্ডন্তা যেন তস্স ভিক্খুনো ৰিহারো তেনুপসঙ্কমিংসু. অদ্দস খো সা মক্কটী তে ভিক্খূ দূরতোৰ আগচ্ছন্তে. দিস্ৰান যেন তে ভিক্খূ তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা তেসং ভিক্খূনং পুরতো কটিম্পি চালেসি ছেপ্পম্পি চালেসি, কটিম্পি ওড্ডি, নিমিত্তম্পি অকাসি. অথ খো তেসং ভিক্খূনং এতদহোসি – ‘‘নিস্সংসযং খো সো ভিক্খু ইমিস্সা মক্কটিযা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰতী’’তি. একমন্তং নিলীযিংসু. অথ খো সো ভিক্খু ৰেসালিযং পিণ্ডায চরিত্ৰা পিণ্ডপাতং আদায পটিক্কমি.

৪১. অথ খো সা মক্কটী যেন সো ভিক্খু তেনুপসঙ্কমি. অথ খো সো ভিক্খু তং পিণ্ডপাতং একদেসং ভুঞ্জিত্ৰা একদেসং তস্সা মক্কটিযা অদাসি. অথ খো সা মক্কটী তং পিণ্ডপাতং ভুঞ্জিত্ৰা তস্স ভিক্খুনো কটিং ওড্ডি. অথ খো সো ভিক্খু তস্সা মক্কটিযা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰতি. অথ খো তে ভিক্খূ তং ভিক্খুং এতদৰোচুং – ‘‘ননু, আৰুসো, ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং; কিস্স ত্ৰং, আৰুসো, মক্কটিযা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰসী’’তি? ‘‘সচ্চং, আৰুসো, ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং; তঞ্চ খো মনুস্সিত্থিযা, নো তিরচ্ছানগতাযা’’তি. ‘‘ননু, আৰুসো, তথেৰ তং হোতি. অননুচ্ছৰিকং, আৰুসো, অননুলোমিকং অপ্পটিরূপং অস্সামণকং অকপ্পিযং অকরণীযং. কথঞ্হি নাম ত্ৰং, আৰুসো, এৰং স্ৰাক্খাতে ধম্মৰিনযে পব্বজিত্ৰা ন সক্খিস্সসি যাৰজীৰং পরিপুণ্ণং পরিসুদ্ধং ব্রহ্মচরিযং চরিতুং! ননু, আৰুসো, ভগৰতা অনেকপরিযাযেন ৰিরাগায ধম্মো দেসিতো, নো সরাগায…পে… কামপরিল়াহানং ৰূপসমো অক্খাতো! নেতং, আৰুসো, অপ্পসন্নানং ৰা পসাদায পসন্নানং ৰা ভিয্যোভাৰায. অথ খ্ৰেতং, আৰুসো, অপ্পসন্নানঞ্চেৰ অপ্পসাদায, পসন্নানঞ্চ একচ্চানং অঞ্ঞথত্তাযা’’তি. অথ খো তে ভিক্খূ তং ভিক্খুং অনেকপরিযাযেন ৰিগরহিত্ৰা ভগৰতো এতমত্থং অরোচেসুং.

৪২. অথ খো ভগৰা এতস্মিং নিদানে এতস্মিং পকরণে ভিক্খুসঙ্ঘং সন্নিপাতাপেত্ৰা তং ভিক্খুং পটিপুচ্ছি – ‘‘সচ্চং কির ত্ৰং, ভিক্খু, মক্কটিযা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰী’’তি? ‘‘সচ্চং, ভগৰা’’তি. ৰিগরহি বুদ্ধো ভগৰা – ‘‘অননুচ্ছৰিকং, মোঘপুরিস, অননুলোমিকং অপ্পতিরূপং অস্সামণকং অকপ্পিযং অকরণীযং. কথঞ্হি নাম ত্ৰং, মোঘপুরিস, এৰং স্ৰাক্খাতে ধম্মৰিনযে পব্বজিত্ৰা ন সক্খিস্সসি যাৰজীৰং পরিপুণ্ণং পরিসুদ্ধং ব্রহ্মচরিযং চরিতুং! ননু মযা, মোঘপুরিস, অনেকপরিযাযেন ৰিরাগায ধম্মো দেসিতো, নো সরাগায …পে… কামপরিল়াহানং ৰূপসমো অক্খাতো! ৰরং তে, মোঘপুরিস, আসীৰিসস্স ঘোরৰিসস্স মুখে অঙ্গজাতং পক্খিত্তং, ন ত্ৰেৰ মক্কটিযা অঙ্গজাতে অঙ্গজাতং পক্খিত্তং. ৰরং তে, মোঘপুরিস, কণ্হসপ্পস্স মুখে অঙ্গজাতং পক্খিত্তং, ন ত্ৰেৰ মক্কটিযা অঙ্গজাতে অঙ্গজাতং পক্খিত্তং. ৰরং তে, মোঘপুরিস, অঙ্গারকাসুযা আদিত্তায সম্পজ্জলিতায সজোতিভূতায অঙ্গজাতং পক্খিত্তং, ন ত্ৰেৰ মক্কটিযা অঙ্গজাতে অঙ্গজাতং পক্খিত্তং. তং কিস্স হেতু? ততোনিদানঞ্হি, মোঘপুরিস, মরণং ৰা নিগচ্ছেয্য মরণমত্তং ৰা দুক্খং; ন ত্ৰেৰ তপ্পচ্চযা কাযস্স ভেদা পরং মরণা অপাযং দুগ্গতিং ৰিনিপাতং নিরযং উপপজ্জেয্য. ইতোনিদানঞ্চ খো, মোঘপুরিস, কাযস্স ভেদা পরং মরণা অপাযং দুগ্গতিং ৰিনিপাতং নিরযং উপপজ্জেয্য. তত্থ নাম ত্ৰং, মোঘপুরিস, যং ত্ৰং অসদ্ধম্মং গামধম্মং ৰসলধম্মং দুট্ঠুল্লং ওদকন্তিকং রহস্সং দ্ৰযংদ্ৰযসমাপত্তিং সমাপজ্জিস্সসি! নেতং, মোঘপুরিস, অপ্পসন্নানং ৰা পসাদায…পে… এৰঞ্চ পন, ভিক্খৰে, ইমং সিক্খাপদং উদ্দিসেয্যাথ –

‘‘যো পন ভিক্খু মেথুনং ধম্মং পটিসেৰেয্য অন্তমসো তিরচ্ছানগতাযপি, পারাজিকো হোতি অসংৰাসো’’তি.

এৰঞ্চিদং ভগৰতা ভিক্খূনং সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং হোতি.

মক্কটীৰত্থু নিট্ঠিতং.

সন্থতভাণৰারো

৪৩. তেন খো পন সমযেন সম্বহুলা ৰেসালিকা ৰজ্জিপুত্তকা ভিক্খূ যাৰদত্থং ভুঞ্জিংসু, যাৰদত্থং সুপিংসু, যাৰদত্থং ন্হাযিংসু. যাৰদত্থং ভুঞ্জিত্ৰা যাৰদত্থং সুপিত্ৰা যাৰদত্থং ন্হাযিত্ৰা অযোনিসো মনসি করিত্ৰা সিক্খং অপচ্চক্খায দুব্বল্যং অনাৰিকত্ৰা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰিংসু. তে অপরেন সমযেন ঞাতিব্যসনেনপি ফুট্ঠা ভোগব্যসনেনপি ফুট্ঠা রোগব্যসনেনপি ফুট্ঠা আযস্মন্তং আনন্দং উপসঙ্কমিত্ৰা এৰং ৰদন্তি – ‘‘ন মযং, ভন্তে আনন্দ, বুদ্ধগরহিনো ন ধম্মগরহিনো ন সঙ্ঘগরহিনো; অত্তগরহিনো মযং, ভন্তে আনন্দ, অনঞ্ঞগরহিনো. মযমেৰম্হা অলক্খিকা মযং অপ্পপুঞ্ঞা, যে মযং এৰং স্ৰাক্খাতে ধম্মৰিনযে পব্বজিত্ৰা নাসক্খিম্হা যাৰজীৰং পরিপুণ্ণং পরিসুদ্ধং ব্রহ্মচরিযং চরিতুং. ইদানি চেপি [ইদানিপি চে (স্যা.)] মযং, ভন্তে আনন্দ, লভেয্যাম ভগৰতো সন্তিকে পব্বজ্জং লভেয্যাম উপসম্পদং, ইদানিপি মযং ৰিপস্সকা কুসলানং ধম্মানং পুব্বরত্তাপররত্তং বোধিপক্খিকানং ধম্মানং ভাৰনানুযোগমনুযুত্তা ৰিহরেয্যাম. সাধু, ভন্তে আনন্দ, ভগৰতো এতমত্থং আরোচেহী’’তি. ‘‘এৰমাৰুসো’’তি খো আযস্মা আনন্দো ৰেসালিকানং ৰজ্জিপুত্তকানং পটিস্সুণিত্ৰা যেন ভগৰা তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসি.

‘‘অট্ঠানমেতং, আনন্দ, অনৰকাসো যং তথাগতো ৰজ্জীনং ৰা ৰজ্জিপুত্তকানং ৰা কারণা সাৰকানং পারাজিকং সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং সমূহনেয্যা’’তি.

অথ খো ভগৰা এতস্মিং নিদানে এতস্মিং পকরণে ধম্মিং কথং কত্ৰা ভিক্খূ আমন্তেসি – ‘‘যো, ভিক্খৰে [যো পন ভিক্খৰে ভিক্খু (সী.) যো খো ভিক্খৰে ভিক্খু (স্যা.)], সিক্খং অপচ্চক্খায দুব্বল্যং অনাৰিকত্ৰা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰতি সো আগতো ন উপসম্পাদেতব্বো; যো চ খো, ভিক্খৰে [যো চ খো ভিক্খৰে ভিক্খু (সী. স্যা.)], সিক্খং পচ্চক্খায দুব্বল্যং আৰিকত্ৰা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰতি সো আগতো উপসম্পাদেতব্বো. এৰঞ্চ পন, ভিক্খৰে, ইমং সিক্খাপদং উদ্দিসেয্যাথ –

৪৪. ‘‘যো পন ভিক্খু ভিক্খূনং সিক্খাসাজীৰসমাপন্নো সিক্খং অপচ্চক্খায দুব্বল্যং অনাৰিকত্ৰা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰেয্য অন্তমসো তিরচ্ছানগতাযপি, পারাজিকো হোতি অসংৰাসো’’তি.

৪৫. যো পনাতি যো যাদিসো যথাযুত্তো যথাজচ্চো যথানামো যথাগোত্তো যথাসীলো যথাৰিহারী যথাগোচরো থেরো ৰা নৰো ৰা মজ্ঝিমো ৰা. এসো ৰুচ্চতি ‘যো পনা’তি.

[ৰিভ. ৫১০, ঝানৰিভঙ্গেপি] ভিক্খূতি ভিক্খকোতি ভিক্খু, ভিক্খাচরিযং অজ্ঝুপগতোতি ভিক্খু, ভিন্নপটধরোতি ভিক্খু, সমঞ্ঞায ভিক্খু, পটিঞ্ঞায ভিক্খু, এহি ভিক্খূতি ভিক্খু, তীহি সরণগমনেহি উপসম্পন্নোতি ভিক্খু, ভদ্রো ভিক্খু, সারো ভিক্খু, সেখো ভিক্খু, অসেখো ভিক্খু, সমগ্গেন সঙ্ঘেন ঞত্তিচতুত্থেন কম্মেন অকুপ্পেন ঠানারহেন উপসম্পন্নোতি ভিক্খু. তত্র য্ৰাযং ভিক্খু সমগ্গেন সঙ্ঘেন ঞত্তিচতুত্থেন কম্মেন অকুপ্পেন ঠানারহেন উপসম্পন্নো, অযং ইমস্মিং অত্থে অধিপ্পেতো ভিক্খূতি.

[দী. নি. ৩.৩০৫] সিক্খাতি তিস্সো সিক্খা – অধিসীলসিক্খা, অধিচিত্তসিক্খা, অধিপঞ্ঞাসিক্খা. তত্র যাযং অধিসীলসিক্খা, অযং ইমস্মিং অত্থে অধিপ্পেতা সিক্খাতি.

সাজীৰং নাম যং ভগৰতা পঞ্ঞত্তং সিক্খাপদং, এতং সাজীৰং নাম. তস্মিং সিক্খতি, তেন ৰুচ্চতি সাজীৰসমাপন্নোতি.

সিক্খং অপচ্চক্খায দুব্বল্যং অনাৰিকত্ৰাতি অত্থি, ভিক্খৰে, দুব্বল্যাৰিকম্মঞ্চেৰ হোতি সিক্খা চ অপচ্চক্খাতা; অত্থি, ভিক্খৰে, দুব্বল্যাৰিকম্মঞ্চেৰ হোতি সিক্খা চ পচ্চক্খাতা.

‘‘কথঞ্চ, ভিক্খৰে, দুব্বল্যাৰিকম্মঞ্চেৰ হোতি সিক্খা চ অপচ্চক্খাতা. ইধ, ভিক্খৰে, ভিক্খু উক্কণ্ঠিতো অনভিরতো সামঞ্ঞা চৰিতুকামো ভিক্খুভাৰং অট্টীযমানো হরাযমানো জিগুচ্ছমানো গিহিভাৰং পত্থযমানো উপাসকভাৰং পত্থযমানো আরামিকভাৰং পত্থযমানো সামণেরভাৰং পত্থযমানো তিত্থিযভাৰং পত্থযমানো তিত্থিযসাৰকভাৰং পত্থযমানো অস্সমণভাৰং পত্থযমানো অসক্যপুত্তিযভাৰং পত্থযমানো – ‘যংনূনাহং বুদ্ধং পচ্চক্খেয্য’ন্তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি. এৰম্পি, ভিক্খৰে, দুব্বল্যাৰিকম্মঞ্চেৰ হোতি সিক্খা চ অপচ্চক্খাতা.

‘‘অথ ৰা পন উক্কণ্ঠিতো অনভিরতো সামঞ্ঞা চৰিতুকামো ভিক্খুভাৰং অট্টীযমানো হরাযমানো জিগুচ্ছমানো গিহিভাৰং পত্থযমানো…পে… অসক্যপুত্তিযভাৰং পত্থযমানো – ‘যংনূনাহং ধম্মং পচ্চক্খেয্য’ন্তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি…পে… যংনূনাহং সঙ্ঘং… যংনূনাহং সিক্খং… যংনূনাহং ৰিনযং… যংনূনাহং পাতিমোক্খং… যংনূনাহং উদ্দেসং… যংনূনাহং উপজ্ঝাযং… যংনূনাহং আচরিযং… যংনূনাহং সদ্ধিৰিহারিকং… যংনূনাহং অন্তেৰাসিকং… যংনূনাহং সমানুপজ্ঝাযকং… যংনূনাহং সমানাচরিযকং যংনূনাহং সব্রহ্মচারিং পচ্চক্খেয্য’ন্তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি. ‘যংনূনাহং গিহী অস্স’ন্তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি. ‘যংনূনাহং উপাসকো অস্স’ন্তি… ‘যংনূনাহং আরামিকো অস্স’ন্তি… ‘যংনূনাহং সামণেরো অস্স’ন্তি… ‘যংনূনাহং তিত্থিযো অস্স’ন্তি… ‘যংনূনাহং তিত্থিযসাৰকো অস্স’ন্তি… ‘যংনূনাহং অস্সমণো অস্স’ন্তি… ‘যংনূনাহং অসক্যপুত্তিযো অস্স’ন্তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি. এৰম্পি, ভিক্খৰে, দুব্বল্যাৰিকম্মঞ্চেৰ হোতি সিক্খা চ অপচ্চক্খাতা.

৪৬. ‘‘অথ ৰা পন উক্কণ্ঠিতো অনভিরতো সামঞ্ঞা চৰিতুকামো ভিক্খুভাৰং অট্টীযমানো হরাযমানো জিগুচ্ছমানো গিহিভাৰং পত্থযমানো…পে… অসক্যপুত্তিযভাৰং পত্থযমানো – ‘যদি পনাহং বুদ্ধং পচ্চক্খেয্য’ন্তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি…পে… ‘যদি পনাহং অসক্যপুত্তিযো অস্স’ন্তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি…পে… ‘অপাহং বুদ্ধং পচ্চক্খেয্য’ন্তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি…পে… ‘অপাহং অসক্যপুত্তিযো অস্স’ন্তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি…পে… ‘হন্দাহং বুদ্ধং পচ্চক্খেয্য’ন্তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি…পে… ‘হন্দাহং অসক্যপুত্তিযো অস্স’ন্তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি…পে… ‘হোতি মে বুদ্ধং পচ্চক্খেয্য’ন্তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি…পে… ‘হোতি মে অসক্যপুত্তিযো অস্স’ন্তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি. এৰম্পি, ভিক্খৰে, দুব্বল্যাৰিকম্মঞ্চেৰ হোতি সিক্খা চ অপচ্চক্খাতা.

৪৭. ‘‘অথ ৰা পন উক্কণ্ঠিতো অনভিরতো সামঞ্ঞা চৰিতুকামো ভিক্খুভাৰং অট্টীযমানো হরাযমানো জিগুচ্ছমানো গিহিভাৰং পত্থযমানো…পে… অসক্যপুত্তিযভাৰং পত্থযমানো ‘মাতরং সরামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘পিতরং সরামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ভাতরং সরামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ভগিনিং সরামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘পুত্তং সরামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ধীতরং সরামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘পজাপতিং সরামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ঞাতকে সরামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘মিত্তে সরামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘গামং সরামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘নিগমং সরামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘খেত্তং সরামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ৰত্থুং সরামি’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘হিরঞ্ঞং সরামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘সুৰণ্ণং সরামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘সিপ্পং সরামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘পুব্বে হসিতং লপিতং কীল়িতং সমনুস্সরামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি. এৰম্পি, ভিক্খৰে, দুব্বল্যাৰিকম্মঞ্চেৰ হোতি সিক্খা চ অপচ্চক্খাতা.

৪৮. ‘‘অথ ৰা পন উক্কণ্ঠিতো অনভিরতো সামঞ্ঞা চৰিতুকামো ভিক্খুভাৰং অট্টীযমানো হরাযমানো জিগুচ্ছমানো গিহিভাৰং পত্থযমানো…পে… অসক্যপুত্তিযভাৰং পত্থযমানো – ‘মাতা মে অত্থি, সা মযা পোসেতব্বা’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘পিতা মে অত্থি, সো মযা পোসেতব্বো’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ভাতা মে অত্থি, সো মযা পোসেতব্বো’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ভগিনী মে অত্থি, সা মযা পোসেতব্বা’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘পুত্তো মে অত্থি, সো মযা পোসেতব্বো’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ধীতা মে অত্থি, সা মযা পোসেতব্বা’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘পজাপতি মে অত্থি, সা মযা পোসেতব্বা’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি … ‘ঞাতকা মে অত্থি, তে মযা পোসেতব্বা’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘মিত্তা মে অত্থি, তে মযা পোসেতব্বা’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি. এৰম্পি, ভিক্খৰে, দুব্বল্যাৰিকম্মঞ্চেৰ হোতি সিক্খা চ অপচ্চক্খাতা.

৪৯. ‘‘অথ ৰা পন উক্কণ্ঠিতো অনভিরতো সামঞ্ঞা চৰিতুকামো ভিক্খুভাৰং অট্টীযমানো হরাযমানো জিগুচ্ছমানো গিহিভাৰং পত্থযমানো…পে… অসক্যপুত্তিযভাৰং পত্থযমানো – ‘মাতা মে অত্থি, সা মং পোসেস্সতী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘পিতা মে অত্থি, সো মং পোসেস্সতী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ভাতা মে অত্থি, সো মং পোসেস্সতী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ভগিনী মে অত্থি, সা মং পোসেস্সতী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘পুত্তো মে অত্থি, সো মং পোসেস্সতী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ধীতা মে অত্থি, সা মং পোসেস্সতী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘পজাপতি মে অত্থি, সা মং পোসেস্সতী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ঞাতকা মে অত্থি, তে মং পোসেস্সন্তী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘মিত্তা মে অত্থি, তে মং পোসেস্সন্তী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘গামো মে অত্থি, তেনাহং জীৰিস্সামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘নিগমো মে অত্থি, তেনাহং জীৰিস্সামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘খেত্তং মে অত্থি, তেনাহং জীৰিস্সামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ৰত্থু মে অত্থি, তেনাহং জীৰিস্সামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘হিরঞ্ঞং মে অত্থি, তেনাহং জীৰিস্সামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘সুৰণ্ণং মে অত্থি, তেনাহং জীৰিস্সামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘সিপ্পং মে অত্থি, তেনাহং জীৰিস্সামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি. এৰম্পি, ভিক্খৰে, দুব্বল্যাৰিকম্মঞ্চেৰ হোতি সিক্খা চ অপচ্চক্খাতা.

৫০. ‘‘অথ ৰা পন উক্কণ্ঠিতো অনভিরতো সামঞ্ঞা চৰিতুকামো ভিক্খুভাৰং অট্টীযমানো হরাযমানো জিগুচ্ছমানো গিহিভাৰং পত্থযমানো…পে… অসক্যপুত্তিযভাৰং পত্থযমানো ‘দুক্কর’ন্তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ন সুকর’ন্তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘দুচ্চর’ন্তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ন সুচর’ন্তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ন উস্সহামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ন ৰিসহামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ন রমামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘নাভিরমামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি. এৰম্পি খো, ভিক্খৰে, দুব্বল্যাৰিকম্মঞ্চেৰ হোতি সিক্খা চ অপচ্চক্খাতা.

৫১. ‘‘কথঞ্চ, ভিক্খৰে, দুব্বল্যাৰিকম্মঞ্চেৰ হোতি সিক্খা চ পচ্চক্খাতা? ইধ, ভিক্খৰে, ভিক্খু উক্কণ্ঠিতো অনভিরতো সামঞ্ঞা চৰিতুকামো ভিক্খুভাৰং অট্টীযমানো হরাযমানো জিগুচ্ছমানো গিহিভাৰং পত্থযমানো…পে… অসক্যপুত্তিযভাৰং পত্থযমানো – ‘বুদ্ধং পচ্চক্খামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি. এৰম্পি, ভিক্খৰে, দুব্বল্যাৰিকম্মঞ্চেৰ হোতি সিক্খা চ পচ্চক্খাতা.

‘‘অথ ৰা পন উক্কণ্ঠিতো অনভিরতো সামঞ্ঞা চৰিতুকামো ভিক্খুভাৰং অট্টীযমানো হরাযমানো জিগুচ্ছমানো গিহিভাৰং পত্থযমানো…পে… অসক্যপুত্তিযভাৰং পত্থযমানো – ‘ধম্মং পচ্চক্খামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘সঙ্ঘং পচ্চক্খামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘সিক্খং পচ্চক্খামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ৰিনযং পচ্চক্খামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘পাতিমোক্খং পচ্চক্খামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘উদ্দেসং পচ্চক্খামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘উপজ্ঝাযং পচ্চক্খামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘আচরিযং পচ্চক্খামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘সদ্ধিৰিহারিকং পচ্চক্খামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘অন্তেৰাসিকং পচ্চক্খামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘সমানুপজ্ঝাযকং পচ্চক্খামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘সমানাচরিযকং পচ্চক্খামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘সব্রহ্মচারিং পচ্চক্খামী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘গিহীতি মং ধারেহী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘উপাসকোতি মং ধারেহী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘আরামিকোতি মং ধারেহী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘সামণেরোতি মং ধারেহী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘তিত্থিযোতি মং ধারেহী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘তিত্থিযসাৰকোতি মং ধারেহী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘অস্সমণোতি মং ধারেহী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘অসক্যপুত্তিযোতি মং ধারেহী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি. এৰম্পি, ভিক্খৰে, দুব্বল্যাৰিকম্মঞ্চেৰ হোতি সিক্খা চ পচ্চক্খাতা.

৫২. ‘‘অথ ৰা পন উক্কণ্ঠিতো অনভিরতো সামঞ্ঞা চৰিতুকামো ভিক্খুভাৰং অট্টীযমানো হরাযমানো জিগুচ্ছমানো গিহিভাৰং পত্থযমানো…পে… অসক্যপুত্তিযভাৰং পত্থযমানো – ‘অলং মে বুদ্ধেনা’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি…পে… ‘অলং মে সব্রহ্মচারীহী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি. এৰম্পি…পে… অথ ৰা পন…পে… ‘কিং নু মে বুদ্ধেনা’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি…পে… ‘কিং নু মে সব্রহ্মচারীহী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘ন মমত্থো বুদ্ধেনা’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি…পে… ‘ন মমত্থো সব্রহ্মচারীহী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি… ‘সুমুত্তাহং বুদ্ধেনা’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি…পে… ‘সুমুত্তাহং সব্রহ্মচারীহী’তি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি. এৰম্পি, ভিক্খৰে, দুব্বল্যাৰিকম্মঞ্চেৰ হোতি সিক্খা চ পচ্চক্খাতা.

৫৩. ‘‘যানি ৰা পনঞ্ঞানিপি অত্থি বুদ্ধৰেৰচনানি ৰা ধম্মৰেৰচনানি ৰা সঙ্ঘৰেৰচনানি ৰা সিক্খাৰেৰচনানি ৰা ৰিনযৰেৰচনানি ৰা পাতিমোক্খৰেৰচনানি ৰা উদ্দেসৰেৰচনানি ৰা উপজ্ঝাযৰেৰচনানি ৰা আচরিযৰেৰচনানি ৰা সদ্ধিৰিহারিকৰেৰচনানি ৰা অন্তেৰাসিকৰেৰচনানি ৰা সমানুপজ্ঝাযকৰেৰচনানি ৰা সমানাচরিযকৰেৰচনানি ৰা সব্রহ্মচারিৰেৰচনানি ৰা গিহিৰেৰচনানি ৰা উপাসকৰেৰচনানি ৰা আরামিকৰেৰচনানি ৰা সামণেরৰেৰচনানি ৰা তিত্থিযৰেৰচনানি ৰা তিত্থিযসাৰকৰেৰচনানি ৰা অস্সমণৰেৰচনানি ৰা অসক্যপুত্তিযৰেৰচনানি ৰা, তেহি আকারেহি তেহি লিঙ্গেহি তেহি নিমিত্তেহি ৰদতি ৰিঞ্ঞাপেতি. এৰং খো, ভিক্খৰে, দুব্বল্যাৰিকম্মঞ্চেৰ হোতি সিক্খা চ পচ্চক্খাতা.

৫৪. ‘‘কথঞ্চ, ভিক্খৰে, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা? ইধ, ভিক্খৰে, যেহি আকারেহি যেহি লিঙ্গেহি যেহি নিমিত্তেহি সিক্খা পচ্চক্খাতা হোতি তেহি আকারেহি তেহি লিঙ্গেহি তেহি নিমিত্তেহি উম্মত্তকো সিক্খং পচ্চক্খাতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. উম্মত্তকস্স সন্তিকে সিক্খং পচ্চক্খাতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. খিত্তচিত্তো সিক্খং পচ্চক্খাতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. খিত্তচিত্তস্স সন্তিকে সিক্খং পচ্চক্খাতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. ৰেদনাট্টো সিক্খং পচ্চক্খাতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. ৰেদনাট্টস্স সন্তিকে সিক্খং পচ্চক্খাতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. দেৰতায সন্তিকে সিক্খং পচ্চক্খাতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. তিরচ্ছানগতস্স সন্তিকে সিক্খং পচ্চক্খাতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. অরিযকেন মিলক্খস্স [মিলক্খকস্স (সী. স্যা.) মিলক্খুস্স (ক.)] সন্তিকে সিক্খং পচ্চক্খাতি, সো চ ন পটিৰিজানাতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. মিলক্খকেন অরিযকস্স সন্তিকে সিক্খং পচ্চক্খাতি, সো চ ন পটিৰিজানাতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. অরিযকেন অরিযস্স সন্তিকে সিক্খং পচ্চক্খাতি, সো চ ন পটিৰিজানাতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. মিলক্খকেন মিলক্খস্স সন্তিকে সিক্খং পচ্চক্খাতি, সো চ ন পটিৰিজানাতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. দৰায সিক্খং পচ্চক্খাতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. রৰায সিক্খং পচ্চক্খাতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. অসাৰেতুকামো সাৰেতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. সাৰেতুকামো ন সাৰেতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. অৰিঞ্ঞুস্স সাৰেতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. ৰিঞ্ঞুস্স ন সাৰেতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. সব্বসো ৰা পন ন সাৰেতি, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা. এৰং খো, ভিক্খৰে, অপচ্চক্খাতা হোতি সিক্খা’’.

৫৫. [মহানি. ৪৯, ৫০, ৫১] মেথুনধম্মো নাম যো সো অসদ্ধম্মো গামধম্মো ৰসলধম্মো দুট্ঠুল্লং ওদকন্তিকং রহস্সং দ্ৰযংদ্ৰযসমাপত্তি, এসো মেথুনধম্মো নাম.

পটিসেৰতি নাম যো নিমিত্তেন নিমিত্তং অঙ্গজাতেন অঙ্গজাতং অন্তমসো তিলফলমত্তম্পি পৰেসেতি, এসো পটিসেৰতি নাম.

অন্তমসো তিরচ্ছানগতাযপীতি তিরচ্ছানগতিত্থিযাপি মেথুনং ধম্মং পটিসেৰিত্ৰা অস্সমণো হোতি অসক্যপুত্তিযো, পগেৰ মনুস্সিত্থিযা. তেন ৰুচ্চতি – ‘অন্তমসো তিরচ্ছানগতাযপী’তি.

পারাজিকো হোতীতি সেয্যথাপি নাম পুরিসো সীসচ্ছিন্নো অভব্বো তেন সরীরবন্ধনেন জীৰিতুং, এৰমেৰ ভিক্খু মেথুনং ধম্মং পটিসেৰিত্ৰা অস্সমণো হোতি অসক্যপুত্তিযো. তেন ৰুচ্চতি – ‘পারাজিকো হোতী’তি.

অসংৰাসোতি সংৰাসো নাম এককম্মং একুদ্দেসো সমসিক্খতা – এসো সংৰাসো নাম. সো তেন সদ্ধিং নত্থি. তেন ৰুচ্চতি – ‘অসংৰাসো’তি.

৫৬. তিস্সো ইত্থিযো – মনুস্সিত্থী, অমনুস্সিত্থী, তিরচ্ছানগতিত্থী. তযো উভতোব্যঞ্জনকা – মনুস্সুভতোব্যঞ্জনকো, অমনুস্সুভতোব্যঞ্জনকো, তিরচ্ছানগতুভতোব্যঞ্জনকো. তযো পণ্ডকা – মনুস্সপণ্ডকো, অমনুস্সপণ্ডকো, তিরচ্ছানগতপণ্ডকো. তযো পুরিসা – মনুস্সপুরিসো, অমনুস্সপুরিসো, তিরচ্ছানগতপুরিসো.

মনুস্সিত্থিযা তযো মগ্গে মেথুনং ধম্মং পটিসেৰন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – ৰচ্চমগ্গে, পস্সাৰমগ্গে, মুখে. অমনুস্সিত্থিযা…পে… তিরচ্ছানগতিত্থিযা তযো মগ্গে মেথুনং ধম্মং পটিসেৰন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – ৰচ্চমগ্গে, পস্সাৰমগ্গে, মুখে. মনুস্সুভতোব্যঞ্জনকস্স… অমনুস্সুভতোব্যঞ্জনকস্স… তিরচ্ছানগতুভতোব্যঞ্জনকস্স তযো মগ্গে মেথুনং ধম্মং পটিসেৰন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – ৰচ্চমগ্গে, পস্সাৰমগ্গে, মুখে. মনুস্সপণ্ডকস্স দ্ৰে মগ্গে মেথুনং ধম্মং পটিসেৰন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – ৰচ্চমগ্গে, মুখে. অমনুস্সপণ্ডকস্স… তিরচ্ছানগতপণ্ডকস্স… মনুস্সপুরিসস্স… অমনুস্সপুরিসস্স… তিরচ্ছানগতপুরিসস্স দ্ৰে মগ্গে মেথুনং ধম্মং পটিসেৰন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – ৰচ্চমগ্গে, মুখে.

৫৭. ভিক্খুস্স সেৰনচিত্তং উপট্ঠিতে মনুস্সিত্থিযা ৰচ্চমগ্গং অঙ্গজাতং পৰেসেন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স. ভিক্খুস্স সেৰনচিত্তং উপট্ঠিতে মনুস্সিত্থিযা পস্সাৰমগ্গং… মুখং অঙ্গজাতং পৰেসেন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স. ভিক্খুস্স সেৰনচিত্তং উপট্ঠিতে অমনুস্সিত্থিযা… তিরচ্ছানগতিত্থিযা… মনুস্সুভতোব্যঞ্জনকস্স… অমনুস্সুভতোব্যঞ্জনকস্স… তিরচ্ছানগতুভতোব্যঞ্জনকস্স… ৰচ্চমগ্গং পস্সাৰমগ্গং মুখং অঙ্গজাতং পৰেসেন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স. ভিক্খুস্স সেৰনচিত্তং উপট্ঠিতে মনুস্সপণ্ডকস্স ৰচ্চমগ্গং মুখং অঙ্গজাতং পৰেসেন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স. ভিক্খুস্স সেৰনচিত্তং উপট্ঠিতে অমনুস্সপণ্ডকস্স… তিরচ্ছানগতপণ্ডকস্স… মনুস্সপুরিসস্স… অমনুস্সপুরিসস্স… তিরচ্ছানগতপুরিসস্স ৰচ্চমগ্গং মুখং অঙ্গজাতং পৰেসেন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

৫৮. ভিক্খুপচ্চত্থিকা মনুস্সিত্থিং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা ৰচ্চমগ্গেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি. সো চে পৰেসনং সাদিযতি [পৰিসনং সাদযতি (ক.)], পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি পারাজিকস্স. ভিক্খুপচ্চত্থিকা মনুস্সিত্থিং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা ৰচ্চমগ্গেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি. সো চে পৰেসনং ন সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি পারাজিকস্স. ভিক্খুপচ্চত্থিকা মনুস্সিত্থিং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা ৰচ্চমগ্গেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি. সো চে পৰেসনং ন সাদিযতি, পৰিট্ঠং ন সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি পারাজিকস্স. ভিক্খুপচ্চত্থিকা মনুস্সিত্থিং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা ৰচ্চমগ্গেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি. সো চে পৰেসনং ন সাদিযতি, পৰিট্ঠং ন সাদিযতি, ঠিতং ন সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি আপত্তি পারাজিকস্স. ভিক্খুপচ্চত্থিকা মনুস্সিত্থিং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা ৰচ্চমগ্গেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি. সো চে পৰেসনং ন সাদিযতি, পৰিট্ঠং ন সাদিযতি, ঠিতং ন সাদিযতি, উদ্ধরণং ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

ভিক্খুপচ্চত্থিকা মনুস্সিত্থিং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা পস্সাৰমগ্গেন… মুখেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি পারাজিকস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

৫৯. ভিক্খুপচ্চত্থিকা মনুস্সিত্থিং জাগরন্তিং… সুত্তং… মত্তং… উম্মত্তং… পমত্তং… মতং অক্খাযিতং… মতং যেভুয্যেন অক্খাযিতং…পে… আপত্তি পারাজিকস্স. মতং যেভুয্যেন খাযিতং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা ৰচ্চমগ্গেন… পস্সাৰমগ্গেন… মুখেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

ভিক্খুপচ্চত্থিকা অমনুস্সিত্থিং… তিরচ্ছানগতিত্থিং… মনুস্সুভতোব্যঞ্জনকং… অমনুস্সুভতোব্যঞ্জনকং… তিরচ্ছানগতুভতোব্যঞ্জনকং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা ৰচ্চমগ্গেন… পস্সাৰমগ্গেন… মুখেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি পারাজিকস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

ভিক্খুপচ্চত্থিকা তিরচ্ছানগতুভতোব্যঞ্জনকং জাগরন্তং… সুত্তং… মত্তং… উম্মত্তং… পমত্তং… মতং অক্খাযিতং… মতং যেভুয্যেন অক্খাযিতং…পে… আপত্তি পারাজিকস্স. মতং যেভুয্যেন খাযিতং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা ৰচ্চমগ্গেন… পস্সাৰমগ্গেন… মুখেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

ভিক্খুপচ্চত্থিকা মনুস্সপণ্ডকং… অমনুস্সপণ্ডকং… তিরচ্ছানগতপণ্ডকং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা ৰচ্চমগ্গেন… মুখেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি পারাজিকস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

ভিক্খুপচ্চত্থিকা তিরচ্ছানগতপণ্ডকং জাগরন্তং… সুত্তং… মত্তং… উম্মত্তং… পমত্তং… মতং অক্খাযিতং … মতং যেভুয্যেন অক্খাযিতং…পে… আপত্তি পারাজিকস্স. মতং যেভুয্যেন খাযিতং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা ৰচ্চমগ্গেন… মুখেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

৬০. ভিক্খুপচ্চত্থিকা মনুস্সপুরিসং… অমনুস্সপুরিসং… তিরচ্ছানগতপুরিসং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা ৰচ্চমগ্গেন… মুখেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি পারাজিকস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

ভিক্খুপচ্চত্থিকা তিরচ্ছানগতপুরিসং জাগরন্তং… সুত্তং… মত্তং… উম্মত্তং… পমত্তং… মতং অক্খাযিতং… মতং যেভুয্যেন অক্খাযিতং…পে… আপত্তি পারাজিকস্স. মতং যেভুয্যেন খাযিতং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা ৰচ্চমগ্গেন… মুখেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

৬১. ভিক্খুপচ্চত্থিকা মনুস্সিত্থিং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা ৰচ্চমগ্গেন… পস্সাৰমগ্গেন… মুখেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি সন্থতায অসন্থতস্স, অসন্থতায সন্থতস্স, সন্থতায সন্থতস্স, অসন্থতায অসন্থতস্স. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি পারাজিকস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

ভিক্খুপচ্চত্থিকা মনুস্সিত্থিং জাগরন্তিং… সুত্তং… মত্তং… উম্মত্তং… পমত্তং… মতং অক্খাযিতং… মতং যেভুয্যেন অক্খাযিতং…পে… আপত্তি পারাজিকস্স. মতং যেভুয্যেন খাযিতং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা ৰচ্চমগ্গেন… পস্সাৰমগ্গেন… মুখেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি, সন্থতায অসন্থতস্স, অসন্থতায সন্থতস্স, সন্থতায সন্থতস্স, অসন্থতায অসন্থতস্স. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

ভিক্খুপচ্চত্থিকা অমনুস্সিত্থিং… তিরচ্ছানগতিত্থিং… মনুস্সুভতোব্যঞ্জনকং… অমনস্সুভতোব্যঞ্জনকং … তিরচ্ছানগতুভতোব্যঞ্জনকং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা ৰচ্চমগ্গেন… পস্সাৰমগ্গেন… মুখেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি সন্থতস্স অসন্থতস্স, অসন্থতস্স সন্থতস্স, সন্থতস্স সন্থতস্স, অসন্থতস্স অসন্থতস্স. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি পারাজিকস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

ভিক্খুপচ্চত্থিকা তিরচ্ছানগতুভতোব্যঞ্জনকং জাগরন্তং… সুত্তং… মত্তং… উম্মত্তং… পমত্তং… মতং অক্খাযিতং… মতং যেভুয্যেন অক্খাযিতং…পে… আপত্তি পারাজিকস্স. মতং যেভুয্যেন খাযিতং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা ৰচ্চমগ্গেন… পস্সাৰমগ্গেন… মুখেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি, সন্থতস্স অসন্থতস্স, অসন্থতস্স সন্থতস্স, সন্থতস্স সন্থতস্স, অসন্থতস্স অসন্থতস্স. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

৬২. ভিক্খুপচ্চত্থিকা মনুস্সপণ্ডকং… অমনুস্সপণ্ডকং… তিরচ্ছানগতপণ্ডকং… মনুস্সপুরিসং… অমনুস্সপুরিসং… তিরচ্ছানগতপুরিসং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা ৰচ্চমগ্গেন… মুখেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি সন্থতস্স অসন্থতস্স, অসন্থতস্স সন্থতস্স, সন্থতস্স সন্থতস্স, অসন্থতস্স অসন্থতস্স. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি পারাজিকস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

ভিক্খুপচ্চত্থিকা তিরচ্ছানগতপুরিসং জাগরন্তং… সুত্তং… মত্তং… উম্মত্তং… পমত্তং… মতং অক্খাযিতং… মতং যেভুয্যেন অক্খাযিতং…পে… আপত্তি পারাজিকস্স. মতং যেভুয্যেন খাযিতং ভিক্খুস্স সন্তিকে আনেত্ৰা ৰচ্চমগ্গেন… মুখেন অঙ্গজাতং অভিনিসীদেন্তি, সন্থতস্স অসন্থতস্স, অসন্থতস্স সন্থতস্স, সন্থতস্স সন্থতস্স, অসন্থতস্স অসন্থতস্স. সো চ পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

৬৩. ভিক্খুপচ্চত্থিকা ভিক্খুং মনুস্সিত্থিযা সন্তিকে আনেত্ৰা অঙ্গজাতেন ৰচ্চমগ্গং… পস্সাৰমগ্গং… মুখং অভিনিসীদেন্তি. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি পারাজিকস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

ভিক্খুপচ্চত্থিকা ভিক্খুং মনুস্সিত্থিযা জাগরন্তিযা… সুত্তায… মত্তায… উম্মত্তায… পমত্তায … মতায অক্খাযিতায… মতায যেভুয্যেন অক্খাযিতায…পে… আপত্তি পারাজিকস্স. মতায যেভুয্যেন খাযিতায সন্তিকে আনেত্ৰা অঙ্গজাতেন ৰচ্চমগ্গং… পস্সাৰমগ্গং… মুখং অভিনিসীদেন্তি. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

ভিক্খুপচ্চত্থিকা ভিক্খুং অমনুস্সিত্থিযা… তিরচ্ছানগতিত্থিযা… মনুস্সুভতোব্যঞ্জনকস্স… অমনুস্সুভতোব্যঞ্জনকস্স… তিরচ্ছানগতুভতোব্যঞ্জনকস্স… মনুস্সপণ্ডকস্স… অমনুস্সপণ্ডকস্স… তিরচ্ছানগতপণ্ডকস্স… মনুস্সপুরিসস্স… অমনুস্সপুরিসস্স… তিরচ্ছানগতপুরিসস্স সন্তিকে আনেত্ৰা অঙ্গজাতেন ৰচ্চমগ্গং… মুখং অভিনিসীদেন্তি. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি পারাজিকস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

ভিক্খুপচ্চত্থিকা ভিক্খুং তিরচ্ছানগতপুরিসস্স জাগরন্তস্স… সুত্তস্স… মত্তস্স… উম্মত্তস্স… পমত্তস্স… মতস্স অক্খাযিতস্স… মতস্স যেভুয্যেন অক্খাযিতস্স…পে… আপত্তি পারাজিকস্স. মতস্স যেভুয্যেন খাযিতস্স সন্তিকে আনেত্ৰা অঙ্গজাতেন ৰচ্চমগ্গং… মুখং অভিনিসীদেন্তি. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

৬৪. ভিক্খুপচ্চত্থিকা ভিক্খুং মনুস্সিত্থিযা সন্তিকে আনেত্ৰা অঙ্গজাতেন ৰচ্চমগ্গং… পস্সাৰমগ্গং… মুখং অভিনিসীদেন্তি সন্থতস্স অসন্থতায, অসন্থতস্স সন্থতায, সন্থতস্স সন্থতায, অসন্থতস্স অসন্থতায. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি পারাজিকস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

ভিক্খুপচ্চত্থিকা ভিক্খুং মনুস্সিত্থিযা জাগরন্তিযা… সুত্তায… মত্তায… উম্মত্তায… পমত্তায… মতায অক্খাযিতায… মতায যেভুয্যেন অক্খাযিতায…পে… আপত্তি পারাজিকস্স. মতায যেভুয্যেন খাযিতায সন্তিকে আনেত্ৰা অঙ্গজাতেন ৰচ্চমগ্গং… পস্সাৰমগ্গং… মুখং অভিনিসীদেন্তি সন্থতস্স অসন্থতায, অসন্থতস্স সন্থতায, সন্থতস্স সন্থতায, অসন্থতস্স অসন্থতায. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

ভিক্খুপচ্চত্থিকা ভিক্খুং অমনুস্সিত্থিযা… তিরচ্ছানগতিত্থিযা… মনুস্সুভতোব্যঞ্জনকস্স… অমনুস্সুভতোব্যঞ্জনকস্স… তিরচ্ছানগতুভতোব্যঞ্জনকস্স… মনুস্সপণ্ডকস্স… অমনুস্সপণ্ডকস্স… তিরচ্ছানগতপণ্ডকস্স… মনুস্সপুরিসস্স… অমনুস্সপুরিসস্স… তিরচ্ছানগতপুরিসস্স সন্তিকে আনেত্ৰা অঙ্গজাতেন ৰচ্চমগ্গং… মুখং অভিনিসীদেন্তি সন্থতস্স অসন্থতস্স, অসন্থতস্স সন্থতস্স, সন্থতস্স সন্থতস্স, অসন্থতস্স অসন্থতস্স. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি পারাজিকস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

৬৫. ভিক্খুপচ্চত্থিকা ভিক্খুং তিরচ্ছানগতপুরিসস্স জাগরন্তস্স… সুত্তস্স… মত্তস্স… উম্মত্তস্স… পমত্তস্স… মতস্স অক্খাযিতস্স… মতস্স যেভুয্যেন অক্খাযিতস্স…পে… আপত্তি পারাজিকস্স. মতস্স যেভুয্যেন খাযিতস্স সন্তিকে আনেত্ৰা অঙ্গজাতেন ৰচ্চমগ্গং… মুখং অভিনিসীদেন্তি সন্থতস্স অসন্থতস্স, অসন্থতস্স সন্থতস্স, সন্থতস্স সন্থতস্স, অসন্থতস্স অসন্থতস্স. সো চে পৰেসনং সাদিযতি, পৰিট্ঠং সাদিযতি, ঠিতং সাদিযতি, উদ্ধরণং সাদিযতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স…পে… ন সাদিযতি, অনাপত্তি.

যথা ভিক্খুপচ্চত্থিকা ৰিত্থারিতা, এৰং ৰিত্থারেতব্বা.

রাজপচ্চত্থিকা… চোরপচ্চত্থিকা… ধুত্তপচ্চত্থিকা… উপ্পল়গন্ধপচ্চত্থিকা. সংখিত্তং.

৬৬. মগ্গেন মগ্গং পৰেসেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. মগ্গেন অমগ্গং পৰেসেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. অমগ্গেন মগ্গং পৰেসেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. অমগ্গেন অমগ্গং পৰেসেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

ভিক্খু সুত্তভিক্খুম্হি ৰিপ্পটিপজ্জতি; পটিবুদ্ধো সাদিযতি, উভো নাসেতব্বা. পটিবুদ্ধো ন সাদিযতি, দূসকো নাসেতব্বো. ভিক্খু সুত্তসামণেরম্হি ৰিপ্পটিপজ্জতি; পটিবুদ্ধো সাদিযতি, উভো নাসেতব্বা. পটিবুদ্ধো ন সাদিযতি, দূসকো নাসেতব্বো. সামণেরো সুত্তভিক্খুম্হি ৰিপ্পটিপজ্জতি; পটিবুদ্ধো সাদিযতি, উভো নাসেতব্বা. পটিবুদ্ধো ন সাদিযতি, দূসকো নাসেতব্বো. সামণেরো সুত্তসামণেরম্হি ৰিপ্পটিপজ্জতি; পটিবুদ্ধো সাদিযতি, উভো নাসেতব্বা. পটিবুদ্ধো ন সাদিযতি, দূসকো নাসেতব্বো.

অনাপত্তি অজানন্তস্স, অসাদিযন্তস্স, উম্মত্তকস্স, খিত্তচিত্তস্স, ৰেদনাট্টস্স, আদিকম্মিকস্সাতি.

সন্থতভাণৰারো নিট্ঠিতো.

ৰিনীতৰত্থুউদ্দানগাথা

মক্কটী ৰজ্জিপুত্তা চ, গিহী নগ্গো চ তিত্থিযা;

দারিকুপ্পলৰণ্ণা চ, ব্যঞ্জনেহিপরে দুৰে.

মাতা ধীতা ভগিনী চ, জাযা চ মুদু লম্বিনা;

দ্ৰে ৰণা লেপচিত্তঞ্চ, দারুধীতলিকায চ.

সুন্দরেন সহ পঞ্চ, পঞ্চ সিৰথিকট্ঠিকা;

নাগী যক্খী চ পেতী চ, পণ্ডকোপহতো ছুপে.

ভদ্দিযে অরহং সুত্তো, সাৰত্থিযা চতুরো পরে;

ৰেসালিযা তযো মালা, সুপিনে ভারুকচ্ছকো.

সুপব্বা সদ্ধা ভিক্খুনী, সিক্খমানা সামণেরী চ;

ৰেসিযা পণ্ডকো গিহী, অঞ্ঞমঞ্ঞং ৰুড্ঢপব্বজিতো মিগোতি.

ৰিনীতৰত্থু

৬৭. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু মক্কটিযা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি – ‘‘ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং, কচ্চি নু খো অহং পারাজিকং আপত্তিং আপন্নো’’তি? ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসি. ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন সম্বহুলা ৰেসালিকা ৰজ্জিপুত্তকা ভিক্খূ সিক্খং অপচ্চক্খায দুব্বল্যং অনাৰিকত্ৰা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰিংসু. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি – ‘‘ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং, কচ্চি নু খো মযং পারাজিকং আপত্তিং আপন্না’’তি? ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘আপত্তিং তুম্হে, ভিক্খৰে, আপন্না পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু – ‘এৰং মে অনাপত্তি ভৰিস্সতী’তি, গিহিলিঙ্গেন মেথুনং ধম্মং পটিসেৰি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি ‘‘ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং, কচ্চি নু খো অহং পারাজিকং আপত্তিং আপন্নো’’তি? ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসি. ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু – ‘এৰং মে অনাপত্তি ভৰিস্সতী’তি, নগ্গো হুত্ৰা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু – ‘এৰং মে অনাপত্তি ভৰিস্সতী’তি, কুসচীরং নিৰাসেত্ৰা… ৰাকচীরং নিৰাসেত্ৰা… ফলকচীরং নিৰাসেত্ৰা… কেসকম্বলং নিৰাসেত্ৰা… ৰালকম্বলং নিৰাসেত্ৰা… উলূকপক্খিকং নিৰাসেত্ৰা… অজিনক্খিপং নিৰাসেত্ৰা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো পিণ্ডচারিকো ভিক্খু পীঠকে নিপন্নং দারিকং পস্সিত্ৰা সারত্তো অঙ্গুট্ঠং অঙ্গজাতং পৰেসেসি. সা কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্সা’’তি.

৬৮. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো মাণৰকো উপ্পলৰণ্ণায ভিক্খুনিযা পটিবদ্ধচিত্তো হোতি. অথ খো সো মাণৰকো উপ্পলৰণ্ণায ভিক্খুনিযা গামং পিণ্ডায পৰিট্ঠায কুটিকং পৰিসিত্ৰা নিলীনো অচ্ছি. উপ্পলৰণ্ণা ভিক্খুনী পচ্ছাভত্তং পিণ্ডপাতপটিক্কন্তা পাদে পক্খালেত্ৰা কুটিকং পৰিসিত্ৰা মঞ্চকে নিসীদি. অথ খো সো মাণৰকো উপ্পলৰণ্ণং ভিক্খুনিং উগ্গহেত্ৰা দূসেসি. উপ্পলৰণ্ণা ভিক্খুনী ভিক্খুনীনং এতমত্থং আরোচেসি. ভিক্খুনিযো ভিক্খূনং এতমত্থং আরোচেসুং. ভিক্খূ ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, অসাদিযন্তিযা’’তি.

৬৯. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো ইত্থিলিঙ্গং পাতুভূতং হোতি. ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘অনুজানামি, ভিক্খৰে, তংযেৰ উপজ্ঝং তমেৰ উপসম্পদং তানিযেৰ [তানি (সী. স্যা.)] ৰস্সানি ভিক্খুনীহি সঙ্গমিতুং [সঙ্কমিতুং (সী. স্যা.)]. যা আপত্তিযো ভিক্খূনং ভিক্খুনীহি সাধারণা তা আপত্তিযো ভিক্খুনীনং সন্তিকে ৰুট্ঠাতুং. যা আপত্তিযো ভিক্খূনং ভিক্খুনীহি অসাধারণা তাহি আপত্তীহি অনাপত্তী’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরিস্সা ভিক্খুনিযা পুরিসলিঙ্গং পাতুভূতং হোতি. ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘অনুজানামি, ভিক্খৰে, তংযেৰ উপজ্ঝং তমেৰ উপসম্পদং তানিযেৰ [তানি (সী. স্যা.)] ৰস্সানি ভিক্খূহি সঙ্গমিতুং [সঙ্কমিতুং (সী. স্যা.)]. যা আপত্তিযো ভিক্খুনীনং ভিক্খূহি সাধারণা তা আপত্তিযো ভিক্খূনং সন্তিকে ৰুট্ঠাতুং. যা আপত্তিযো ভিক্খুনীনং ভিক্খূহি অসাধারণা তাহি আপত্তীহি অনাপত্তী’’তি.

৭০. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু – ‘এৰং মে অনাপত্তি ভৰিস্সতী’তি, মাতুযা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰি… ধীতুযা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰি… ভগিনিযা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰি… তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু পুরাণদুতিযিকায মেথুনং ধম্মং পটিসেৰি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

৭১. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু মুদুপিট্ঠিকো হোতি. সো অনভিরতিযা পীল়িতো অত্তনো অঙ্গজাতং মুখেন অগ্গহেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পরাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু লম্বী হোতি. সো অনভিরতিযা পীল়িতো অত্তনো অঙ্গজাতং অত্তনো ৰচ্চমগ্গং পৰেসেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু মতসরীরং পস্সি. তস্মিঞ্চ সরীরে অঙ্গজাতসামন্তা ৰণো হোতি. সো – ‘এৰং মে অনাপত্তি ভৰিস্সতী’তি, অঙ্গজাতে অঙ্গজাতং পৰেসেত্ৰা ৰণেন নীহরি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু মতসরীরং পস্সি. তস্মিঞ্চ সরীরে অঙ্গজাতসামন্তা ৰণো হোতি. সো – ‘এৰং মে অনাপত্তি ভৰিস্সতী’তি, ৰণে অঙ্গজাতং পৰেসেত্ৰা অঙ্গজাতেন নীহরি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সারত্তো লেপচিত্তস্স নিমিত্তং অঙ্গজাতেন ছুপি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সারত্তো দারুধীতলিকায নিমিত্তং অঙ্গজাতেন ছুপি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

৭২. তেন খো পন সমযেন সুন্দরো নাম ভিক্খু রাজগহা পব্বজিতো রথিকায [রথিযায (ক.)] গচ্ছতি. অঞ্ঞতরা ইত্থী – ‘মুহুত্তং [ইত্থী তং পস্সিত্ৰা এতদৰোচ মুহুত্তং (স্যা.)], ভন্তে, আগমেহি, ৰন্দিস্সামী’তি সা ৰন্দন্তী অন্তরৰাসকং উক্খিপিত্ৰা মুখেন অঙ্গজাতং অগ্গহেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘সাদিযি ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘নাহং, ভগৰা, সাদিযি’’ন্তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অসাদিযন্তস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ইত্থী ভিক্খুং পস্সিত্ৰা এতদৰোচ – ‘‘এহি, ভন্তে, মেথুনং ধম্মং পটিসেৰা’’তি. ‘‘অলং, ভগিনি, নেতং কপ্পতী’’তি. ‘‘এহি, ভন্তে, অহং ৰাযমিস্সামি, ত্ৰং মা ৰাযমি, এৰং তে অনাপত্তি ভৰিস্সতী’’তি. সো ভিক্খু তথা অকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ইত্থী ভিক্খুং পস্সিত্ৰা এতদৰোচ – ‘‘এহি, ভন্তে, মেথুনং ধম্মং পটিসেৰা’’তি. ‘‘অলং, ভগিনি, নেতং কপ্পতী’’তি. ‘‘এহি ভন্তে, ত্ৰং ৰাযম, অহং ন ৰাযমিস্সামি, এৰং তে অনাপত্তি ভৰিস্সতী’’তি. সো ভিক্খু তথা অকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ইত্থী ভিক্খুং পস্সিত্ৰা এতদৰোচ – ‘‘এহি, ভন্তে, মেথুনং ধম্মং পটিসেৰা’’তি. ‘‘অলং, ভগিনি, নেতং কপ্পতী’’তি. ‘‘এহি, ভন্তে, অব্ভন্তরং ঘট্টেত্ৰা বহি মোচেহি…পে… বহি ঘট্টেত্ৰা অব্ভন্তরং মোচেহি, এৰং তে অনাপত্তি ভৰিস্সতী’’তি. সো ভিক্খু তথা অকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

৭৩. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সিৰথিকং গন্ত্ৰা অক্খাযিতং সরীরং পস্সিত্ৰা তস্মিং মেথুনং ধম্মং পটিসেৰি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সিৰথিকং গন্ত্ৰা যেভুয্যেন অক্খাযিতং সরীরং পস্সিত্ৰা তস্মিং মেথুনং ধম্মং পটিসেৰি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সিৰথিকং গন্ত্ৰা যেভুয্যেন খাযিতং সরীরং পস্সিত্ৰা তস্মিং মেথুনং ধম্মং পটিসেৰি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সিৰথিকং গন্ত্ৰা ছিন্নসীসং পস্সিত্ৰা ৰট্টকতে মুখে ছুপন্তং অঙ্গজাতং পৰেসেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সিৰথিকং গন্ত্ৰা ছিন্নসীসং পস্সিত্ৰা ৰট্টকতে মুখে অচ্ছুপন্তং অঙ্গজাতং পৰেসেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অঞ্ঞতরিস্সা ইত্থিযা পটিবদ্ধচিত্তো হোতি. সা কালঙ্কতা [কালকতা (সী. স্যা.)] সুসানে ছড্ডিতা. অট্ঠিকানি ৰিপ্পকিণ্ণানি হোন্তি. অথ খো সো ভিক্খু সিৰথিকং গন্ত্ৰা অট্ঠিকানি সঙ্কড্ঢিত্ৰা নিমিত্তে অঙ্গজাতং পটিপাদেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু নাগিযা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰি… যক্খিনিযা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰি… পেতিযা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰি … পণ্ডকস্স মেথুনং ধম্মং পটিসেৰি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু উপহতিন্দ্রিযো হোতি. সো – ‘নাহং ৰেদিযামি [ৰেদযামি (ক.)] সুখং ৰা দুক্খং ৰা, অনাপত্তি মে ভৰিস্সতী’তি, মেথুনং ধম্মং পটিসেৰি. ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘ৰেদযি ৰা সো, ভিক্খৰে, মোঘপুরিসো ন ৰা ৰেদযি, আপত্তি পারাজিকস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু – ‘ইত্থিযা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰিস্সামী’তি, ছুপিতমত্তে ৰিপ্পটিসারী অহোসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্সা’’তি.

৭৪. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ভদ্দিযে জাতিযাৰনে দিৰাৰিহারগতো নিপন্নো হোতি. তস্স অঙ্গমঙ্গানি ৰাতূপত্থদ্ধানি হোন্তি. অঞ্ঞতরা ইত্থী পস্সিত্ৰা অঙ্গজাতে অভিনিসীদিত্ৰা যাৰদত্থং কত্ৰা পক্কামি. ভিক্খূ কিলিন্নং পস্সিত্ৰা ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘পঞ্চহি, ভিক্খৰে, আকারেহি অঙ্গজাতং কম্মনিযং হোতি – রাগেন, ৰচ্চেন, পস্সাৰেন, ৰাতেন, উচ্চালিঙ্গপাণকদট্ঠেন. ইমেহি খো, ভিক্খৰে, পঞ্চহাকারেহি অঙ্গজাতং কম্মনিযং হোতি. অট্ঠানমেতং, ভিক্খৰে, অনৰকাসো যং তস্স ভিক্খুনো রাগেন অঙ্গজাতং কম্মনিযং অস্স. অরহং সো, ভিক্খৰে, ভিক্খু. অনাপত্তি, ভিক্খৰে, তস্স ভিক্খুনো’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সাৰত্থিযা অন্ধৰনে দিৰাৰিহারগতো নিপন্নো হোতি. অঞ্ঞতরা গোপালিকা পস্সিত্ৰা অঙ্গজাতে অভিনিসীদি. সো ভিক্খু পৰেসনং সাদিযি, পৰিট্ঠং সাদিযি, ঠিতং সাদিযি, উদ্ধরণং সাদিযি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সাৰত্থিযা অন্ধৰনে দিৰাৰিহারগতো নিপন্নো হোতি. অঞ্ঞতরা অজপালিকা পস্সিত্ৰা… অঞ্ঞতরা কট্ঠহারিকা পস্সিত্ৰা… অঞ্ঞতরা গোমযহারিকা পস্সিত্ৰা অঙ্গজাতে অভিনিসীদি. সো ভিক্খু পৰেসনং সাদিযি, পৰিট্ঠং সাদিযি, ঠিতং সাদিযি, উদ্ধরণং সাদিযি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

৭৫. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ৰেসালিযং মহাৰনে দিৰাৰিহারগতো নিপন্নো হোতি. অঞ্ঞতরা ইত্থী পস্সিত্ৰা অঙ্গজাতে অভিনিসীদিত্ৰা যাৰদত্থং কত্ৰা সামন্তা হসমানা ঠিতা হোতি. সো ভিক্খু পটিবুজ্ঝিত্ৰা তং ইত্থিং এতদৰোচ – ‘‘তুয্হিদং কম্ম’’ন্তি? ‘‘আম, ময্হং কম্ম’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘সাদিযি ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘নাহং, ভগৰা, জানামী’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অজানন্তস্সা’’তি.

৭৬. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ৰেসালিযং মহাৰনে দিৰাৰিহারগতো রুক্খং অপস্সায নিপন্নো হোতি. অঞ্ঞতরা ইত্থী পস্সিত্ৰা অঙ্গজাতে অভিনিসীদি. সো ভিক্খু সহসা ৰুট্ঠাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘সাদিযি ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘নাহং, ভগৰা, সাদিযি’’ন্তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অসাদিযন্তস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ৰেসালিযং মহাৰনে দিৰাৰিহারগতো রুক্খং অপস্সায নিপন্নো হোতি. অঞ্ঞতরা ইত্থী পস্সিত্ৰা অঙ্গজাতে অভিনিসীদি. সো ভিক্খু অক্কমিত্ৰা পৰত্তেসি [পৰট্টেসি (সী. স্যা.)]. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘সাদিযি ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘নাহং, ভগৰা, সাদিযি’’ন্তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অসাদিযন্তস্সা’’তি.

৭৭. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ৰেসালিযং মহাৰনে কূটাগারসালাযং দিৰাৰিহারগতো দ্ৰারং ৰিৰরিত্ৰা নিপন্নো হোতি. তস্স অঙ্গমঙ্গানি ৰাতূপত্থদ্ধানি হোন্তি. তেন খো পন সমযেন সম্বহুলা ইত্থিযো গন্ধঞ্চ মালঞ্চ আদায আরামং আগমংসু ৰিহারপেক্খিকাযো. অথ খো তা ইত্থিযো তং ভিক্খুং পস্সিত্ৰা অঙ্গজাতে অভিনিসীদিত্ৰা যাৰদত্থং কত্ৰা, পুরিসূসভো ৰতাযন্তি ৰত্ৰা গন্ধঞ্চ মালঞ্চ আরোপেত্ৰা পক্কমিংসু. ভিক্খূ কিলিন্নং পস্সিত্ৰা ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘পঞ্চহি, ভিক্খৰে, আকারেহি অঙ্গজাতং কম্মনিযং হোতি – রাগেন, ৰচ্চেন, পস্সাৰেন, ৰাতেন, উচ্চালিঙ্গপাণকদট্ঠেন. ইমেহি খো, ভিক্খৰে, পঞ্চহাকারেহি অঙ্গজাতং কম্মনিযং হোতি. অট্ঠানমেতং, ভিক্খৰে, অনৰকাসো, যং তস্স ভিক্খুনো রাগেন অঙ্গজাতং কম্মনিযং অস্স. অরহং সো, ভিক্খৰে, ভিক্খু. অনাপত্তি, ভিক্খৰে, তস্স ভিক্খুনো. অনুজানামি, ভিক্খৰে, দিৰা পটিসল্লীযন্তেন দ্ৰারং সংৰরিত্ৰা পটিসল্লীযিতু’’ন্তি.

৭৮. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভারুকচ্ছকো ভিক্খু সুপিনন্তে [সুপিনন্তেন (সী. স্যা.)] পুরাণদুতিযিকায মেথুনং ধম্মং পটিসেৰিত্ৰা – ‘অস্সমণো অহং, ৰিব্ভমিস্সামী’তি, ভারুকচ্ছং গচ্ছন্তো অন্তরামগ্গে আযস্মন্তং উপালিং পস্সিত্ৰা এতমত্থং আরোচেসি. আযস্মা উপালি এৰমাহ – ‘‘অনাপত্তি, আৰুসো, সুপিনন্তেনা’’তি.

তেন খো পন সমযেন রাজগহে সুপব্বা নাম উপাসিকা মুধপ্পসন্না [মুদ্ধপ্পসন্না (সী.)] হোতি. সা এৰংদিট্ঠিকা হোতি – ‘‘যা মেথুনং ধম্মং দেতি সা অগ্গদানং দেতী’’তি. সা ভিক্খুং পস্সিত্ৰা এতদৰোচ – ‘‘এহি, ভন্তে, মেথুনং ধম্মং পটিসেৰা’’তি. ‘‘অলং, ভগিনি, নেতং কপ্পতী’’তি. ‘‘এহি, ভন্তে, ঊরুন্তরিকায [ঊরন্তরিকায (সী.)] ঘট্টেহি, এৰং তে অনাপত্তি ভৰিস্সতী’’তি…পে… এহি, ভন্তে, নাভিযং ঘট্টেহি… এহি, ভন্তে, উদরৰট্টিযং ঘট্টেহি… এহি, ভন্তে, উপকচ্ছকে ঘট্টেহি… এহি, ভন্তে, গীৰাযং ঘট্টেহি… এহি, ভন্তে, কণ্ণচ্ছিদ্দে ঘট্টেহি… এহি, ভন্তে, কেসৰট্টিযং ঘট্টেহি… এহি, ভন্তে, অঙ্গুলন্তরিকায ঘট্টেহি… ‘‘এহি, ভন্তে, হত্থেন উপক্কমিত্ৰা মোচেস্সামি, এৰং তে অনাপত্তি ভৰিস্সতী’’তি. সো ভিক্খু তথা অকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্সা’’তি.

৭৯. তেন খো পন সমযেন সাৰত্থিযং সদ্ধা নাম উপাসিকা মুধপ্পসন্না হোতি. সা এৰংদিট্ঠিকা হোতি – ‘‘যা মেথুনং ধম্মং দেতি সা অগ্গদানং দেতী’’তি. সা ভিক্খুং পস্সিত্ৰা এতদৰোচ – ‘‘এহি, ভন্তে, মেথুনং ধম্মং পটিসেৰা’’তি. ‘‘অলং, ভগিনি, নেতং কপ্পতী’’তি. ‘‘এহি, ভন্তে, ঊরুন্তরিকায ঘট্টেহি…পে… এহি, ভন্তে, হত্থেন উপক্কমিত্ৰা মোচেস্সামি, এৰং তে অনাপত্তি ভৰিস্সতী’’তি. সো ভিক্খু তথা অকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্সা’’তি.

৮০. তেন খো পন সমযেন ৰেসালিযং লিচ্ছৰিকুমারকা ভিক্খুং গহেত্ৰা ভিক্খুনিযা ৰিপ্পটিপাদেসুং… সিক্খমানায ৰিপ্পটিপাদেসুং… সামণেরিযা ৰিপ্পটিপাদেসুং. উভো সাদিযিংসু. উভো নাসেতব্বা. উভো ন সাদিযিংসু. উভিন্নং অনাপত্তি.

৮১. তেন খো পন সমযেন ৰেসালিযং লিচ্ছৰিকুমারকা ভিক্খুং গহেত্ৰা ৰেসিযা ৰিপ্পটিপাদেসুং… পণ্ডকে ৰিপ্পটিপাদেসুং… গিহিনিযা ৰিপ্পটিপাদেসুং. ভিক্খু সাদিযি. ভিক্খু নাসেতব্বো. ভিক্খু ন সাদিযি. ভিক্খুস্স অনাপত্তি.

তেন খো পন সমযেন ৰেসালিযং লিচ্ছৰিকুমারকা ভিক্খূ গহেত্ৰা অঞ্ঞমঞ্ঞং ৰিপ্পটিপাদেসুং. উভো সাদিযিংসু. উভো নাসেতব্বা. উভো ন সাদিযিংসু. উভিন্নং অনাপত্তি.

৮২. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ৰুড্ঢপব্বজিতো ভিক্খু পুরাণদুতিযিকায দস্সনং অগমাসি. সা – ‘এহি, ভন্তে, ৰিব্ভমা’তি অগ্গহেসি. সো ভিক্খু পটিক্কমন্তো উত্তানো পরিপতি. সা উব্ভজিত্ৰা [উব্ভুজিত্ৰা (সী. স্যা.)] অঙ্গজাতে [অঙ্গজাতেন (সী.)] অভিনিসীদি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি …পে… ‘‘সাদিযি ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘নাহং, ভগৰা, সাদিযি’’ন্তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অসাদিযন্তস্সা’’তি.

৮৩. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অরঞ্ঞে ৰিহরতি. মিগপোতকো তস্স পস্সাৰট্ঠানং আগন্ত্ৰা পস্সাৰং পিৰন্তো মুখেন অঙ্গজাতং অগ্গহেসি. সো ভিক্খু সাদিযি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

পঠমপারাজিকং সমত্তং.

২. দুতিযপারাজিকং

৮৪. তেন সমযেন বুদ্ধো ভগৰা রাজগহে ৰিহরতি গিজ্ঝকূটে পব্বতে. তেন খো পন সমযেন সম্বহুলা সন্দিট্ঠা সম্ভত্তা ভিক্খূ ইসিগিলিপস্সে তিণকুটিযো করিত্ৰা ৰস্সং উপগচ্ছিংসু. আযস্মাপি ধনিযো কুম্ভকারপুত্তো তিণকুটিকং করিত্ৰা ৰস্সং উপগচ্ছি. অথ খো তে ভিক্খূ ৰস্সংৰুট্ঠা তেমাসচ্চযেন তিণকুটিযো ভিন্দিত্ৰা তিণঞ্চ কট্ঠঞ্চ পটিসামেত্ৰা জনপদচারিকং পক্কমিংসু. আযস্মা পন ধনিযো কুম্ভকারপুত্তো তত্থেৰ ৰস্সং ৰসি, তত্থ হেমন্তং, তত্থ গিম্হং. অথ খো আযস্মতো ধনিযস্স কুম্ভকারপুত্তস্স গামং পিণ্ডায পৰিট্ঠস্স তিণহারিযো কট্ঠহারিযো তিণকুটিকং ভিন্দিত্ৰা তিণঞ্চ কট্ঠঞ্চ আদায অগমংসু. দুতিযম্পি খো আযস্মা ধনিযো কুম্ভকারপুত্তো তিণঞ্চ কট্ঠঞ্চ সংকড্ঢিত্ৰা তিণকুটিকং অকাসি. দুতিযম্পি খো আযস্মতো ধনিযস্স কুম্ভকারপুত্তস্স গামং পিণ্ডায পৰিট্ঠস্স তিণহারিযো কট্ঠহারিযো তিণকুটিকং ভিন্দিত্ৰা তিণঞ্চ কট্ঠঞ্চ আদায অগমংসু. ততিযম্পি খো আযস্মা ধনিযো কুম্ভকারপুত্তো তিণঞ্চ কট্ঠঞ্চ সংকড্ঢিত্ৰা তিণকুটিকং অকাসি. ততিযম্পি খো আযস্মতো ধনিযস্স কুম্ভকারপুত্তস্স গামং পিণ্ডায পৰিট্ঠস্স তিণহারিযো কট্ঠহারিযো তিণকুটিকং ভিন্দিত্ৰা তিণঞ্চ কট্ঠঞ্চ আদায অগমংসু.

অথ খো আযস্মতো ধনিযস্স কুম্ভকারপুত্তস্স এতদহোসি – ‘‘যাৰততিযকং খো মে গামং পিণ্ডায পৰিট্ঠস্স তিণহারিযো কট্ঠহারিযো তিণকুটিকং ভিন্দিত্ৰা তিণঞ্চ কট্ঠঞ্চ আদায অগমংসু. অহং খো পন সুসিক্খিতো অনৰযো সকে আচরিযকে কুম্ভকারকম্মে পরিযোদাতসিপ্পো. যংনূনাহং সামং চিক্খল্লং মদ্দিত্ৰা সব্বমত্তিকামযং কুটিকং করেয্য’’ন্তি! অথ খো আযস্মা ধনিযো কুম্ভকারপুত্তো সামং চিক্খল্লং মদ্দিত্ৰা সব্বমত্তিকামযং কুটিকং করিত্ৰা তিণঞ্চ কট্ঠঞ্চ গোমযঞ্চ সংকড্ঢিত্ৰা তং কুটিকং পচি. সা অহোসি কুটিকা অভিরূপা দস্সনীযা পাসাদিকা লোহিতিকা [লোহিতকা (স্যা.)], সেয্যথাপি ইন্দগোপকো. সেয্যথাপি নাম কিঙ্কণিকসদ্দো [কিঙ্কিণিকসদ্দো (সী. স্যা.)] এৰমেৰং তস্সা কুটিকায সদ্দো অহোসি.

৮৫. অথ খো ভগৰা সম্বহুলেহি ভিক্খূহি সদ্ধিং গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দস তং কুটিকং অভিরূপং দস্সনীযং পাসাদিকং লোহিতিকং. দিস্ৰান ভিক্খূ আমন্তেসি – ‘‘কিং এতং, ভিক্খৰে, অভিরূপং দস্সনীযং পাসাদিকং লোহিতিকং, সেয্যথাপি ইন্দগোপকো’’তি? অথ খো তে ভিক্খূ ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ৰিগরহি বুদ্ধো ভগৰা – ‘‘অননুচ্ছৰিকং, ভিক্খৰে, তস্স মোঘপুরিসস্স অননুলোমিকং অপ্পতিরূপং অস্সামণকং অকপ্পিযং অকরণীযং. কথঞ্হি নাম সো, ভিক্খৰে, মোঘপুরিসো সব্বমত্তিকামযং কুটিকং করিস্সতি! ন হি নাম, ভিক্খৰে, তস্স মোঘপুরিসস্স পাণেসু অনুদ্দযা অনুকম্পা অৰিহেসা ভৰিস্সতি! গচ্ছথেতং, ভিক্খৰে, কুটিকং ভিন্দথ. মা পচ্ছিমা জনতা পাণেসু পাতব্যতং আপজ্জি. ন চ, ভিক্খৰে, সব্বমত্তিকামযা কুটিকা কাতব্বা. যো করেয্য, আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি. ‘‘এৰং, ভন্তে’’তি, খো তে ভিক্খূ ভগৰতো পটিস্সুণিত্ৰা যেন সা কুটিকা তেনুপসঙ্কমিংসু; উপসঙ্কমিত্ৰা তং কুটিকং ভিন্দিংসু. অথ খো আযস্মা ধনিযো কুম্ভকারপুত্তো তে ভিক্খূ এতদৰোচ – ‘‘কিস্স মে তুম্হে, আৰুসো, কুটিকং ভিন্দথা’’তি? ‘‘ভগৰা, আৰুসো, ভেদাপেতী’’তি. ‘‘ভিন্দথাৰুসো, সচে ধম্মস্সামী ভেদাপেতী’’তি.

৮৬. অথ খো আযস্মতো ধনিযস্স কুম্ভকারপুত্তস্স এতদহোসি – ‘‘যাৰততিযকং খো মে গামং পিণ্ডায পৰিট্ঠস্স তিণহারিযো কট্ঠহারিযো তিণকুটিকং ভিন্দিত্ৰা তিণঞ্চ কট্ঠঞ্চ আদায অগমংসু. যাপি মযা সব্বমত্তিকামযা কুটিকা কতা সাপি ভগৰতা ভেদাপিতা. অত্থি চ মে দারুগহে গণকো সন্দিট্ঠো. যংনূনাহং দারুগহে গণকং দারূনি যাচিত্ৰা দারুকুটিকং করেয্য’’ন্তি. অথ খো আযস্মা ধনিযো কুম্ভকারপুত্তো যেন দারুগহে গণকো তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা দারুগহে গণকং এতদৰোচ – ‘‘যাৰততিযকং খো মে, আৰুসো, গামং পিণ্ডায পৰিট্ঠস্স তিণহারিযো কট্ঠহারিযো তিণকুটিকং ভিন্দিত্ৰা তিণঞ্চ কট্ঠঞ্চ আদায অগমংসু. যাপি মযা সব্বমত্তিকামযা কুটিকা কতা সাপি ভগৰতা ভেদাপিতা. দেহি মে, আৰুসো, দারূনি. ইচ্ছামি দারুকুটিকং [দারুকুড্ডিকং কুটিকং (সী.)] কাতু’’ন্তি. ‘‘নত্থি, ভন্তে, তাদিসানি দারূনি যানাহং অয্যস্স দদেয্যং. অত্থি, ভন্তে, দেৰগহদারূনি নগরপটিসঙ্খারিকানি আপদত্থায নিক্খিত্তানি. সচে তানি দারূনি রাজা দাপেতি হরাপেথ, ভন্তে’’তি. ‘‘দিন্নানি, আৰুসো, রঞ্ঞা’’তি. অথ খো দারুগহে গণকস্স এতদহোসি – ‘‘ইমে খো সমণা সক্যপুত্তিযা ধম্মচারিনো সমচারিনো [সম্মচারিনো (ক.)] ব্রহ্মচারিনো সচ্চৰাদিনো সীলৰন্তো কল্যাণধম্মা. রাজাপিমেসং অভিপ্পসন্নো. নারহতি অদিন্নং দিন্নন্তি ৰত্তু’’ন্তি. অথ খো দারুগহে গণকো আযস্মন্তং ধনিযং কুম্ভকারপুত্তং এতদৰোচ – ‘‘হরাপেথ, ভন্তে’’তি. অথ খো আযস্মা ধনিযো কুম্ভকারপুত্তো তানি দারূনি খণ্ডাখণ্ডিকং ছেদাপেত্ৰা সকটেহি নিব্বাহাপেত্ৰা দারুকুটিকং অকাসি.

৮৭. অথ খো ৰস্সকারো ব্রাহ্মণো মগধমহামত্তো রাজগহে কম্মন্তে অনুসঞ্ঞাযমানো যেন দারুগহে গণকো তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা দারুগহে গণকং এতদৰোচ – ‘‘যানি তানি, ভণে, দেৰগহদারূনি নগরপটিসঙ্খারিকানি আপদত্থায নিক্খিত্তানি কহং তানি দারূনী’’তি? ‘‘তানি, সামি, দারূনি দেৰেন অয্যস্স ধনিযস্স কুম্ভকারপুত্তস্স দিন্নানী’’তি. অথ খো ৰস্সকারো ব্রাহ্মণো মগধমহামত্তো অনত্তমনো অহোসি – ‘‘কথঞ্হি নাম দেৰো দেৰগহদারূনি নগরপটিসঙ্খারিকানি আপদত্থায নিক্খিত্তানি ধনিযস্স কুম্ভকারপুত্তস্স দস্সতী’’তি! অথ খো ৰস্সকারো ব্রাহ্মণো মগধমহামত্তো যেন রাজা মাগধো সেনিযো বিম্বিসারো তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা রাজানং মাগধং সেনিযং বিম্বিসারং এতদৰোচ – ‘‘সচ্চং কির, দেৰেন [সচ্চং কির দেৰ দেৰেন (সী.)] দেৰগহদারূনি নগরপটিসঙ্খারিকানি আপদত্থায নিক্খিত্তানি ধনিযস্স কুম্ভকারপুত্তস্স দিন্নানী’’তি? ‘‘কো এৰমাহা’’তি? ‘‘দারুগহে গণকো, দেৰা’’তি. ‘‘তেন হি, ব্রাহ্মণ, দারুগহে গণকং আণাপেহী’’তি. অথ খো ৰস্সকারো ব্রাহ্মণো মগধমহামত্তো দারুগহে গণকং বন্ধং [বদ্ধং (সী.)] আণাপেসি. অদ্দস খো আযস্মা ধনিযো কুম্ভকারপুত্তো দারুগহে গণকং বন্ধং নিয্যমানং. দিস্ৰান দারুগহে গণকং এতদৰোচ – ‘‘কিস্স ত্ৰং, আৰুসো, বন্ধো নিয্যাসী’’তি? ‘‘তেসং, ভন্তে, দারূনং কিচ্চা’’তি. ‘‘গচ্ছাৰুসো, অহম্পি আগচ্ছামী’’তি. ‘‘এয্যাসি, ভন্তে, পুরাহং হঞ্ঞামী’’তি.

৮৮. অথ খো আযস্মা ধনিযো কুম্ভকারপুত্তো যেন রঞ্ঞো মাগধস্স সেনিযস্স বিম্বিসারস্স নিৰেসনং তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা পঞ্ঞত্তে আসনে নিসীদি. অথ খো রাজা মাগধো সেনিযো বিম্বিসারো যেনাযস্মা ধনিযো কুম্ভকারপুত্তো তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা আযস্মন্তং ধনিযং কুম্ভকারপুত্তং অভিৰাদেত্ৰা একমন্তং নিসীদি. একমন্তং নিসিন্নো খো রাজা মাগধো সেনিযো বিম্বিসারো আযস্মন্তং ধনিযং কুম্ভকারপুত্তং এতদৰোচ – ‘‘সচ্চং কির মযা, ভন্তে, দেৰগহদারূনি নগরপটিসঙ্খারিকানি আপদত্থায নিক্খিত্তানি অয্যস্স দিন্নানী’’তি? ‘‘এৰং, মহারাজা’’তি. ‘‘মযং খো, ভন্তে, রাজানো নাম বহুকিচ্চা বহুকরণীযা, দত্ৰাপি ন সরেয্যাম; ইঙ্ঘ, ভন্তে, সরাপেহী’’তি. ‘‘সরসি ত্ৰং, মহারাজ, পঠমাভিসিত্তো এৰরূপিং ৰাচং ভাসিতা – ‘‘দিন্নঞ্ঞেৰ সমণব্রাহ্মণানং তিণকট্ঠোদকং পরিভুঞ্জন্তূ’’তি. ‘‘সরামহং, ভন্তে. সন্তি, ভন্তে, সমণব্রাহ্মণা লজ্জিনো কুক্কুচ্চকা সিক্খাকামা. তেসং অপ্পমত্তকেপি কুক্কুচ্চং উপ্পজ্জতি. তেসং মযা সন্ধায ভাসিতং, তঞ্চ খো অরঞ্ঞে অপরিগ্গহিতং. সো ত্ৰং, ভন্তে, তেন লেসেন দারূনি অদিন্নং হরিতুং মঞ্ঞসি! কথঞ্হি নাম মাদিসো সমণং ৰা ব্রাহ্মণং ৰা ৰিজিতে ৰসন্তং হনেয্য ৰা বন্ধেয্য ৰা পব্বাজেয্য ৰা! গচ্ছ, ভন্তে, লোমেন ত্ৰং মুত্তোসি. মাস্সু পুনপি এৰরূপং অকাসী’’তি. মনুস্সা উজ্ঝাযন্তি খিয্যন্তি ৰিপাচেন্তি – ‘‘অলজ্জিনো ইমে সমণা সক্যপুত্তিযা দুস্সীলা মুসাৰাদিনো. ইমে হি নাম ধম্মচারিনো সমচারিনো ব্রাহ্মচারিনো সচ্চৰাদিনো সীলৰন্তো কল্যাণধম্মা পটিজানিস্সন্তি! নত্থি ইমেসং সামঞ্ঞং, নত্থি ইমেসং ব্রহ্মঞ্ঞং. নট্ঠং ইমেসং সামঞ্ঞং, নট্ঠং ইমেসং ব্রহ্মঞ্ঞং. কুতো ইমেসং সামঞ্ঞং, কুতো ইমেসং ব্রহ্মঞ্ঞং! অপগতা ইমে সামঞ্ঞা, অপগতা ইমে ব্রহ্মঞ্ঞা. রাজানম্পি ইমে ৰঞ্চেন্তি, কিং পনঞ্ঞে মনুস্সে’’তি! অস্সোসুং খো ভিক্খূ তেসং মনুস্সানং উজ্ঝাযন্তানং খিয্যন্তানং ৰিপাচেন্তানং. যে তে ভিক্খূ অপ্পিচ্ছা সন্তুট্ঠা লজ্জিনো কুক্কুচ্চকা সিক্খাকামা তে উজ্ঝাযন্তি খিয্যন্তি ৰিপাচেন্তি – ‘‘কথঞ্হি নাম আযস্মা ধনিযো কুম্ভকারপুত্তো রঞ্ঞো দারূনি অদিন্নং আদিযিস্সতী’’তি! অথ খো তে ভিক্খূ আযস্মন্তং ধনিযং কুম্ভকারপুত্তং অনেকপরিযাযেন ৰিগরহিত্ৰা ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. অথ খো ভগৰা এতস্মিং নিদানে এতস্মিং পকরণে ভিক্খুসঙ্ঘং সন্নিপাতাপেত্ৰা আযস্মন্তং ধনিযং কুম্ভকারপুত্তং পটিপুচ্ছি – ‘‘সচ্চং কির ত্ৰং, ধনিয, রঞ্ঞো দারূনি অদিন্নং আদিযী’’তি? ‘‘সচ্চং, ভগৰা’’তি. ৰিগরহি বুদ্ধো ভগৰা – ‘‘অননুচ্ছৰিকং, মোঘপুরিস, অননুলোমিকং অপ্পতিরূপং অস্সামণকং অকপ্পিযং অকরণীযং. কথঞ্হি নাম ত্ৰং, মোঘপুরিস, রঞ্ঞো দারূনি অদিন্নং আদিযিস্সসি! নেতং, মোঘপুরিস, অপ্পসন্নানং ৰা পসাদায পসন্নানং ৰা ভিয্যোভাৰায; অথখ্ৰেতং, মোঘপুরিস, অপ্পসন্নানঞ্চেৰ অপ্পসাদায পসন্নানঞ্চ একচ্চানং অঞ্ঞথত্তাযা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো পুরাণৰোহারিকো মহামত্তো ভিক্খূসু পব্বজিতো ভগৰতো অৰিদূরে নিসিন্নো হোতি. অথ খো ভগৰা তং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘কিত্তকেন খো ভিক্খু রাজা মাগধো সেনিযো বিম্বিসারো চোরং গহেত্ৰা হনতি ৰা বন্ধতি ৰা পব্বাজেতি ৰা’’তি? ‘‘পাদেন ৰা, ভগৰা, পাদারহেন ৰা’’তি [পাদারহেনৰা অতিরেকপাদেনৰাতি (স্যা.)]. তেন খো পন সমযেন রাজগহে পঞ্চমাসকো পাদো হোতি. অথ খো ভগৰা আযস্মন্তং ধনিযং কুম্ভকারপুত্তং অনেকপরিযাযেন ৰিগরহিত্ৰা দুব্ভরতায…পে… এৰঞ্চ পন, ভিক্খৰে, ইমং সিক্খাপদং উদ্দিসেয্যাথ –

৮৯. ‘‘যো পন ভিক্খু অদিন্নং থেয্যসঙ্খাতং আদিযেয্য, যথারূপে অদিন্নাদানে রাজানো চোরং গহেত্ৰা হনেয্যুং ৰা বন্ধেয্যুং ৰা পব্বাজেয্যুং ৰা – ‘চোরোসি বালোসি মূল়্হোসি থেনোসী’তি, তথারূপং ভিক্খু অদিন্নং আদিযমানো অযম্পি পারাজিকো হোতি অসংৰাসো’’তি.

এৰঞ্চিদং ভগৰতা ভিক্খূনং সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং হোতি.

৯০. তেন খো পন সমযেন ছব্বগ্গিযা ভিক্খূ রজকত্থরণং গন্ত্ৰা রজকভণ্ডিকং অৰহরিত্ৰা আরামং হরিত্ৰা ভাজেসুং. ভিক্খূ এৰমাহংসু – ‘‘মহাপুঞ্ঞত্থ তুম্হে, আৰুসো. বহুং তুম্হাকং চীৰরং উপ্পন্ন’’ন্তি. ‘‘কুতো আৰুসো, অম্হাকং পুঞ্ঞং, ইদানি মযং রজকত্থরণং গন্ত্ৰা রজকভণ্ডিকং অৰহরিম্হা’’তি. ‘‘ননু, আৰুসো, ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং. কিস্স তুম্হে, আৰুসো, রজকভণ্ডিকং অৰহরিত্থা’’তি? ‘‘সচ্চং, আৰুসো, ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং. তঞ্চ খো গামে, নো অরঞ্ঞে’’তি. ‘‘ননু, আৰুসো, তথেৰেতং হোতি. অননুচ্ছৰিকং, আৰুসো, অননুলোমিকং অপ্পতিরূপং অস্সামণকং অকপ্পিযং অকরণীযং. কথঞ্হি নাম তুম্হে, আৰুসো, রজকভণ্ডিকং অৰহরিস্সথ! নেতং, আৰুসো, অপ্পসন্নানং ৰা পসাদায পসন্নানং ৰা ভিয্যোভাৰায; অথখ্ৰেতং, আৰুসো, অপ্পসন্নানঞ্চেৰ অপ্পসাদায পসন্নানঞ্চ একচ্চানং অঞ্ঞথত্তাযা’’তি. অথ খো তে ভিক্খূ ছব্বগ্গিযে ভিক্খূ অনেকপরিযাযেন ৰিগরহিত্ৰা ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. অথ খো ভগৰা এতস্মিং নিদানে এতস্মিং পকরণে ভিক্খুসঙ্ঘং সন্নিপাতাপেত্ৰা ছব্বগ্গিযে ভিক্খূ পটিপুচ্ছি – ‘‘সচ্চং কির তুম্হে, ভিক্খৰে, রজকত্থরণং গন্ত্ৰা রজকভণ্ডিকং অৰহরিত্থা’’তি? ‘‘সচ্চং, ভগৰা’’তি. ৰিগরহি বুদ্ধো ভগৰা – ‘‘অননুচ্ছৰিকং, মোঘপুরিসা, অননুলোমিকং অপ্পটিরূপং অস্সামণকং অকপ্পিযং অকরণীযং. কথঞ্হি নাম তুম্হে, মোঘপুরিসা, রজকভণ্ডিকং অৰহরিস্সথ! নেতং, মোঘপুরিসা, অপ্পসন্নানং ৰা পসাদায পসন্নানং ৰা ভিয্যোভাৰায; অথ খ্ৰেতং, মোঘপুরিসা, অপ্পসন্নানঞ্চেৰ অপ্পসাদায পসন্নানঞ্চ একচ্চানং অঞ্ঞথত্তাযা’’তি. অথ খো ভগৰা ছব্বগ্গিযে ভিক্খূ অনেকপরিযাযেন ৰিগরহিত্ৰা দুব্ভরতায…পে… ৰীরিযারম্ভস্স ৰণ্ণং ভাসিত্ৰা ভিক্খূনং তদনুচ্ছৰিকং তদনুলোমিকং ধম্মিং কথং কত্ৰা ভিক্খূ আমন্তেসি…পে… ‘‘এৰঞ্চ পন, ভিক্খৰে, ইমং সিক্খাপদং উদ্দিসেয্যাথ –

৯১. ‘‘যো পন ভিক্খু গামা ৰা অরঞ্ঞা ৰা অদিন্নং থেয্যসঙ্খাতং আদিযেয্য, যথারূপে অদিন্নাদানে রাজানো চোরং গহেত্ৰা হনেয্যুং ৰা বন্ধেয্যুং ৰা পব্বাজেয্যুং ৰা – ‘চোরোসি বালোসি মূল়্হোসি থেনোসী’তি, তথারূপং ভিক্খু অদিন্নং আদিযমানো অযম্পি পারাজিকো হোতি অসংৰাসো’’তি.

৯২. যো পনাতি যো যাদিসো…পে… ভিক্খূতি…পে… অযং ইমস্মিং অত্থে অধিপ্পেতো ভিক্খূতি.

গামো নাম এককুটিকোপি গামো, দ্ৰিকুটিকোপি গামো, তিকুটিকোপি গামো, চতুকুটিকোপি গামো, সমনুস্সোপি গামো, অমনুস্সোপি গামো, পরিক্খিত্তোপি গামো, অপরিক্খিত্তোপি গামো, গোনিসাদিনিৰিট্ঠোপি গামো, যোপি সত্থো অতিরেকচতুমাসনিৰিট্ঠো সোপি ৰুচ্চতি গামো.

গামূপচারো নাম পরিক্খিত্তস্স গামস্স ইন্দখীলে [ইন্দখিলে (ক.)] ঠিতস্স মজ্ঝিমস্স পুরিসস্স লেড্ডুপাতো, অপরিক্খিত্তস্স গামস্স ঘরূপচারে ঠিতস্স মজ্ঝিমস্স পুরিসস্স লেড্ডুপাতো.

অরঞ্ঞং নাম ঠপেত্ৰা গামঞ্চ গামূপচারঞ্চ অৰসেসং অরঞ্ঞং নাম.

অদিন্নং নামং যং অদিন্নং অনিস্সট্ঠং অপরিচ্চত্তং রক্খিতং গোপিতং মমাযিতং পরপরিগ্গহিতং. এতং অদিন্নং নাম.

থেয্যসঙ্খাতন্তি থেয্যচিত্তো অৰহরণচিত্তো.

আদিযেয্যাতি আদিযেয্য হরেয্য অৰহরেয্য ইরিযাপথং ৰিকোপেয্য ঠানা চাৰেয্য সঙ্কেতং ৰীতিনামেয্য.

যথারূপং নাম পাদং ৰা পাদারহং ৰা অতিরেকপাদং ৰা.

রাজানো নাম পথব্যারাজা পদেসরাজা মণ্ডলিকা অন্তরভোগিকা অক্খদস্সা মহামত্তা, যে ৰা পন ছেজ্জভেজ্জং করোন্তা অনুসাসন্তি. এতে রাজানো নাম.

চোরো নাম যো পঞ্চমাসকং ৰা অতিরেকপঞ্চমাসকং ৰা অগ্ঘনকং অদিন্নং থেয্যসঙ্খাতং আদিযতি. এসো চোরো নাম.

হনেয্যুং ৰাতি হত্থেন ৰা পাদেন ৰা কসায ৰা ৰেত্তেন ৰা অড্ঢদণ্ডকেন ৰা ছেজ্জায ৰা হনেয্যুং.

বন্ধেয্যুং ৰাতি রজ্জুবন্ধনেন ৰা অন্দুবন্ধনেন ৰা সঙ্খলিকবন্ধনেন ৰা ঘরবন্ধনেন ৰা নগরবন্ধনেন ৰা গামবন্ধনেন ৰা নিগমবন্ধনেন ৰা বন্ধেয্যুং, পুরিসগুত্তিং ৰা করেয্যুং.

পব্বাজেয্যুং ৰাতি গামা ৰা নিগমা ৰা নগরা ৰা জনপদা ৰা জনপদপদেসা ৰা পব্বাজেয্যুং.

চোরোসি বালোসি মূল়্হোসি থেনোসীতি পরিভাসো এসো.

তথারূপং নাম পাদং ৰা পাদারহং ৰা অতিরেকপাদং ৰা.

আদিযমানোতি আদিযমানো হরমানো অৰহরমানো ইরিযাপথং ৰিকোপযমানো ঠানা চাৰযমানো সঙ্কেতং ৰীতিনামযমানো.

অযম্পীতি পুরিমং উপাদায ৰুচ্চতি.

পারাজিকো হোতীতি সেয্যথাপি নাম পণ্ডুপলাসো বন্ধনা পৰুত্তো [হরিতত্তায (সী. স্যা.)] অভব্বো হরিতত্থায [হরিতত্তায (সী. স্যা.)], এৰমেৰ ভিক্খু পাদং ৰা পাদারহং ৰা অতিরেকপাদং ৰা অদিন্নং থেয্যসঙ্খাতং আদিযিত্ৰা অস্সমণো হোতি অসক্যপুত্তিযো. তেন ৰুচ্চতি – ‘পারাজিকো হোতী’তি.

অসংৰাসোতি সংৰাসো নাম এককম্মং একুদ্দেসো সমসিক্খতা. এসো সংৰাসো নাম. সো তেন সদ্ধিং নত্থি. তেন ৰুচ্চতি – ‘অসংৰাসো’তি.

৯৩. ভূমট্ঠং থলট্ঠং আকাসট্ঠং ৰেহাসট্ঠং উদকট্ঠং নাৰট্ঠং যানট্ঠং ভারট্ঠং আরামট্ঠং ৰিহারট্ঠং খেত্তট্ঠং ৰত্থুট্ঠং গামট্ঠং অরঞ্ঞট্ঠং উদকং দন্তপোণং [দন্তপোনং (সী. ক.)] ৰনপ্পতি হরণকং উপনিধি সুঙ্কঘাতং পাণো অপদং দ্ৰিপদং চতুপ্পদং বহুপ্পদং ওচরকো ওণিরক্খো সংৰিদাৰহারো সঙ্কেতকম্মং নিমিত্তকম্মন্তি.

৯৪. ভূমট্ঠং নাম ভণ্ডং ভূমিযং নিক্খিত্তং হোতি নিখাতং পটিচ্ছন্নং. ভূমট্ঠং ভণ্ডং অৰহরিস্সামীতি থেয্যচিত্তো দুতিযং ৰা পরিযেসতি কুদালং ৰা পিটকং ৰা পরিযেসতি গচ্ছতি ৰা, আপত্তি দুক্কটস্স. তত্থ জাতকং কট্ঠং ৰা লতং ৰা ছিন্দতি, আপত্তি দুক্কটস্স. তত্থ পংসুং খণতি ৰা ব্যূহতি [ৰিযূহতি (স্যা.)] ৰা উদ্ধরতি ৰা, আপত্তি দুক্কটস্স. কুম্ভিং আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. অত্তনো ভাজনং পৰেসেত্ৰা পঞ্চমাসকং ৰা অতিরেকপঞ্চমাসকং ৰা অগ্ঘনকং থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. অত্তনো ভাজনগতং ৰা করোতি মুট্ঠিং ৰা ছিন্দতি, আপত্তি পারাজিকস্স. সুত্তারুল়্হং ভণ্ডং পামঙ্গং ৰা কণ্ঠসুত্তকং ৰা কটিসুত্তকং ৰা সাটকং ৰা ৰেঠনং ৰা থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. কোটিযং গহেত্ৰা উচ্চারেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঘংসন্তো নীহরতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. অন্তমসো কেসগ্গমত্তম্পি কুম্ভিমুখা মোচেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. সপ্পিং ৰা তেলং ৰা মধুং ৰা ফাণিতং ৰা পঞ্চমাসকং ৰা অতিরেকপঞ্চমাসকং ৰা অগ্ঘনকং থেয্যচিত্তো একেন পযোগেন পিৰতি, আপত্তি পারাজিকস্স. তত্থেৰ ভিন্দতি ৰা ছড্ডেতি ৰা ঝাপেতি ৰা অপরিভোগং ৰা করোতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

৯৫. থলট্ঠং নাম ভণ্ডং থলে নিক্খিত্তং হোতি. থলট্ঠং ভণ্ডং অৰহরিস্সামীতি থেয্যচিত্তো দুতিযং ৰা পরিযেসতি গচ্ছতি ৰা, আপত্তি দুক্কটস্স. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

৯৬. আকাসট্ঠং নাম ভণ্ডং আকাসগতং হোতি. মোরো ৰা কপিঞ্জরো ৰা তিত্তিরো ৰা ৰট্টকো ৰা, সাটকং ৰা ৰেঠনং ৰা হিরঞ্ঞং ৰা সুৰণ্ণং ৰা ছিজ্জমানং পততি. আকাসট্ঠং ভণ্ডং অৰহরিস্সামীতি থেয্যচিত্তো দুতিযং ৰা পরিযেসতি গচ্ছতি ৰা, আপত্তি দুক্কটস্স. গমনং উপচ্ছিন্দতি, আপত্তি দুক্কটস্স. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

৯৭. ৰেহাসট্ঠং নাম ভণ্ডং ৰেহাসগতং হোতি. মঞ্চে ৰা পীঠে ৰা চীৰরৰংসে ৰা চীৰররজ্জুযা ৰা ভিত্তিখিলে ৰা নাগদন্তে ৰা রুক্খে ৰা লগ্গিতং হোতি, অন্তমসো পত্তাধারকেপি. ৰেহাসট্ঠং ভণ্ডং অৰহরিস্সামীতি থেয্যচিত্তো দুতিযং ৰা পরিযেসতি গচ্ছতি ৰা, আপত্তি দুক্কটস্স. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

৯৮. উদকট্ঠং নাম ভণ্ডং উদকে নিক্খিত্তং হোতি. উদকট্ঠং ভণ্ডং অৰহরিস্সামীতি থেয্যচিত্তো দুতিযং ৰা পরিযেসতি গচ্ছতি ৰা, আপত্তি দুক্কটস্স. নিমুজ্জতি ৰা উম্মুজ্জতি ৰা, আপত্তি দুক্কটস্স. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. তত্থ জাতকং উপ্পলং ৰা পদুমং ৰা পুণ্ডরীকং ৰা ভিসং ৰা মচ্ছং ৰা কচ্ছপং ৰা পঞ্চমাসকং ৰা অতিরেকপঞ্চমাসকং ৰা অগ্ঘনকং থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

৯৯. নাৰা নাম যায তরতি. নাৰট্ঠং নাম ভণ্ডং নাৰায নিক্খিত্তং হোতি. ‘‘নাৰট্ঠং ভণ্ডং অৰহরিস্সামী’’তি থেয্যচিত্তো দুতিযং ৰা পরিযেসতি গচ্ছতি ৰা, আপত্তি দুক্কটস্স. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. নাৰং অৰহরিস্সামীতি থেয্যচিত্তো দুতিযং ৰা পরিযেসতি গচ্ছতি ৰা, আপত্তি দুক্কটস্স. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. বন্ধনং মোচেতি, আপত্তি দুক্কটস্স. বন্ধনং মোচেত্ৰা আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. উদ্ধং ৰা অধো ৰা তিরিযং ৰা অন্তমসো কেসগ্গমত্তম্পি সঙ্কামেতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

১০০. যানং নাম ৰয্হং রথো সকটং সন্দমানিকা. যানট্ঠং নাম ভণ্ডং যানে নিক্খিত্তং হোতি. যানট্ঠং ভণ্ডং অৰহরিস্সামীতি থেয্যচিত্তো দুতিযং ৰা পরিযেসতি গচ্ছতি ৰা, আপত্তি দুক্কটস্স. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. যানং অৰহরিস্সামীতি থেয্যচিত্তো দুতিযং ৰা পরিযেসতি গচ্ছতি ৰা, আপত্তি দুক্কটস্স. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

১০১. ভারো নাম সীসভারো খন্ধভারো কটিভারো ওলম্বকো. সীসে ভারং থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. খন্ধং ওরোপেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. খন্ধে ভারং থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. কটিং ওরোপেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. কটিযা ভারং থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. হত্থেন গণ্হাতি, আপত্তি পারাজিকস্স. হত্থে ভারং থেয্যচিত্তো ভূমিযং নিক্খিপতি, আপত্তি পারাজিকস্স. থেয্যচিত্তো ভূমিতো গণ্হাতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

১০২. আরামো নাম পুপ্ফারামো ফলারামো. আরামট্ঠং নাম ভণ্ডং আরামে চতূহি ঠানেহি নিক্খিত্তং হোতি – ভূমট্ঠং থলট্ঠং, আকাসট্ঠং, ৰেহাসট্ঠং. আরামট্ঠং ভণ্ডং অৰহরিস্সামীতি থেয্যচিত্তো দুতিযং ৰা পরিযেসতি গচ্ছতি ৰা, আপত্তি দুক্কটস্স. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. তত্থ জাতকং মূলং ৰা তচং ৰা পত্তং ৰা পুপ্ফং ৰা ফলং ৰা পঞ্চমাসকং ৰা অতিরেকপঞ্চমাসকং ৰা অগ্ঘনকং থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. আরামং অভিযুঞ্জতি, আপত্তি দুক্কটস্স. সামিকস্স ৰিমতিং উপ্পাদেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. সামিকো ন ময্হং ভৰিস্সতীতি ধুরং নিক্খিপতি, আপত্তি পারাজিকস্স. ধম্মং চরন্তো সামিকং পরাজেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. ধম্মং চরন্তো পরজ্জতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

১০৩. ৰিহারট্ঠং নাম ভণ্ডং ৰিহারে চতূহি ঠানেহি নিক্খিত্তং হোতি – ভূমট্ঠং, থলট্ঠং, আকাসট্ঠং, ৰেহাসট্ঠং. ৰিহারট্ঠং ভণ্ডং অৰহরিস্সামীতি থেয্যচিত্তো দুতিযং ৰা পরিযেসতি গচ্ছতি ৰা, আপত্তি দুক্কটস্স. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. ৰিহারং অভিযুঞ্জতি, আপত্তি দুক্কটস্স. সামিকস্স ৰিমতিং উপ্পাদেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. সামিকো ন ময্হং ভৰিস্সতীতি ধুরং নিক্খিপতি, আপত্তি পারাজিকস্স. ধম্মং চরন্তো সামিকং পরাজেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. ধম্মং চরন্তো পরজ্জতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

১০৪. খেত্তং নাম যত্থ পুব্বণ্ণং ৰা অপরণ্ণং ৰা জাযতি. খেত্তট্ঠং নাম ভণ্ডং খেত্তে চতূহি ঠানেহি নিক্খিত্তং হোতি – ভূমট্ঠং, থলট্ঠং, আকাসট্ঠং, ৰেহাসট্ঠং. খেত্তট্ঠং ভণ্ডং অৰহরিস্সামীতি থেয্যচিত্তো দুতিযং ৰা পরিযেসতি গচ্ছতি ৰা, আপত্তি, দুক্কটস্স. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. তত্থ জাতকং পুব্বণ্ণং ৰা অপরণ্ণং ৰা পঞ্চমাসকং ৰা অতিরেকপঞ্চমাসকং ৰা অগ্ঘনকং থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. খেত্তং অভিযুঞ্জতি, আপত্তি দুক্কটস্স. সামিকস্স ৰিমতিং উপ্পাদেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. সামিকো ন ময্হং ভৰিস্সতীতি ধুরং নিক্খিপতি, আপত্তি পারাজিকস্স. ধম্মং চরন্তো সামিকং পরাজেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. ধম্মং চরন্তো পরজ্জতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. খিলং ৰা রজ্জুং ৰা ৰতিং ৰা মরিযাদং ৰা সঙ্কামেতি, আপত্তি দুক্কটস্স. একং পযোগং অনাগতে, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. তস্মিং পযোগে আগতে, আপত্তি পারাজিকস্স.

১০৫. ৰত্থু নাম আরামৰত্থু ৰিহারৰত্থু. ৰত্থুট্ঠং নাম ভণ্ডং ৰত্থুস্মিং চতূহি ঠানেহি নিক্খিত্তং হোতি – ভূমট্ঠং, থলট্ঠং, আকাসট্ঠং, ৰেহাসট্ঠং. ৰত্থুট্ঠং ভণ্ডং অৰহরিস্সামীতি থেয্যচিত্তো দুতিযং ৰা পরিযেসতি গচ্ছতি ৰা, আপত্তি দুক্কটস্স. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. ৰত্থুং অভিযুঞ্জতি, আপত্তি দুক্কটস্স. সামিকস্স ৰিমতিং উপ্পাদেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. সামিকো ন ময্হং ভৰিস্সতীতি ধুরং নিক্খিপতি, আপত্তি পারাজিকস্স. ধম্মং চরন্তো সামিকং পরাজেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. ধম্মং চরন্তো পরজ্জতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. খীলং ৰা রজ্জুং ৰা ৰতিং ৰা পাকারং ৰা সঙ্কামেতি, আপত্তি দুক্কটস্স. একং পযোগং অনাগতে আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. তস্মিং পযোগে আগতে আপত্তি পারাজিকস্স.

১০৬. গামট্ঠং নাম ভণ্ডং গামে চতূহি ঠানেহি নিক্খিত্তং হোতি – ভূমট্ঠং, থলট্ঠং, আকাসট্ঠং, ৰেহাসট্ঠং. গামট্ঠং ভণ্ডং অৰহরিস্সামীতি থেয্যচিত্তো দুতিযং ৰা পরিযেসতি গচ্ছতি ৰা, আপত্তি দুক্কটস্স. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

১০৭. অরঞ্ঞং নাম যং মনুস্সানং পরিগ্গহিতং হোতি, তং অরঞ্ঞং. অরঞ্ঞট্ঠং নাম ভণ্ডং অরঞ্ঞে চতূহি ঠানেহি নিক্খিত্তং হোতি – ভূমট্ঠং, থলট্ঠং, আকাসট্ঠং, ৰেহাসট্ঠং. অরঞ্ঞট্ঠং ভণ্ডং অৰহরিস্সামীতি থেয্যচিত্তো দুতিযং ৰা পরিযেসতি গচ্ছতি ৰা, আপত্তি দুক্কটস্স. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. তত্থ জাতকং কট্ঠং ৰা লতং ৰা তিণং ৰা পঞ্চমাসকং ৰা অতিরেকপঞ্চমাসকং ৰা অগ্ঘনকং থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

১০৮. উদকং নাম ভাজনগতং ৰা হোতি পোক্খরণিযা ৰা তল়াকে ৰা. থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. অত্তনো ভাজনং পৰেসেত্ৰা পঞ্চমাসকং ৰা অতিরেকপঞ্চমাসকং ৰা অগ্ঘনকং উদকং থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. অত্তনো ভাজনগতং করোতি, আপত্তি পারাজিকস্স. মরিযাদং ভিন্দতি, আপত্তি দুক্কটস্স. মরিযাদং ভিন্দিত্ৰা পঞ্চমাসকং ৰা অতিরেকপঞ্চমাসকং ৰা অগ্ঘনকং উদকং নিক্খামেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. অতিরেকমাসকং ৰা ঊনপঞ্চমাসকং ৰা অগ্ঘনকং উদকং নিক্খামেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মাসকং ৰা ঊনমাসকং ৰা অগ্ঘনকং উদকং নিক্খামেতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

১০৯. দন্তপোণং নাম ছিন্নং ৰা অচ্ছিন্নং ৰা. পঞ্চমাসকং ৰা অতিরেকপঞ্চমাসকং ৰা অগ্ঘনকং থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

১১০. ৰনপ্পতি নাম যো মনুস্সানং পরিগ্গহিতো হোতি রুক্খো পরিভোগো. থেয্যচিত্তো ছিন্দতি, পহারে পহারে আপত্তি দুক্কটস্স. একং পহারং অনাগতে, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. তস্মিং পহারে আগতে, আপত্তি পারাজিকস্স.

১১১. হরণকং নাম অঞ্ঞস্স হরণকং ভণ্ডং. থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. সহভণ্ডহারকং পদসা নেস্সামীতি পঠমং পাদং সঙ্কামেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. দুতিযং পাদং সঙ্কামেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. পতিতং ভণ্ডং গহেস্সামীতি পাতাপেতি, আপত্তি দুক্কটস্স. পতিতং ভণ্ডং পঞ্চমাসকং ৰা অতিরেকপঞ্চমাসকং ৰা অগ্ঘনকং থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

১১২. উপনিধি নাম উপনিক্খিত্তং ভণ্ডং. দেহি মে ভণ্ডন্তি ৰুচ্চমানো নাহং গণ্হামীতি ভণতি, আপত্তি দুক্কটস্স. সামিকস্স ৰিমতিং উপ্পাদেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. সামিকো ন ময্হং দস্সতীতি ধুরং নিক্খিপতি, আপত্তি পারাজিকস্স. ধম্মং চরন্তো সামিকং পরাজেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. ধম্মং চরন্তো পরজ্জতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

১১৩. সুঙ্কঘাতং নাম রঞ্ঞা ঠপিতং হোতি পব্বতখণ্ডে ৰা নদীতিত্থে ৰা গামদ্ৰারে ৰা – ‘অত্র পৰিট্ঠস্স সুঙ্কং গণ্হন্তূ’তি. তত্র পৰিসিত্ৰা রাজগ্গং [রাজগ্ঘং (সী. স্যা.)] ভণ্ডং পঞ্চমাসকং ৰা অতিরেকপঞ্চমাসকং ৰা অগ্ঘনকং থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. পঠমং পাদং সুঙ্কঘাতং অতিক্কামেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. দুতিযং পাদং অতিক্কামেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. অন্তোসুঙ্কঘাতে ঠিতো বহিসুঙ্কঘাতং পাতেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. সুঙ্কং পরিহরতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

১১৪. পাণো নাম মনুস্সপাণো ৰুচ্চতি. থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. পদসা নেস্সামীতি পঠমং পাদং সঙ্কামেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. দুতিযং পাদং সঙ্কামেতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

অপদং নাম অহি মচ্ছা. পঞ্চমাসকং ৰা অতিরেকপঞ্চমাসকং ৰা অগ্ঘনকং থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

১১৫. দ্ৰিপদং নাম মনুস্সা, পক্খজাতা. থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. পদসা নেস্সামীতি পঠমং পাদং সঙ্কামেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. দুতিযং পাদং সঙ্কামেতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

১১৬. চতুপ্পদং নাম – হত্থী অস্সা ওট্ঠা গোণা গদ্রভা পসুকা. থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. পদসা নেস্সামীতি পঠমং পাদং সঙ্কামেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. দুতিযং পাদং সঙ্কামেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ততিযং পাদং সঙ্কামেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. চতুত্থং পাদং সঙ্কামেতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

১১৭. বহুপ্পদং নাম – ৰিচ্ছিকা সতপদী উচ্চালিঙ্গপাণকা. পঞ্চমাসকং ৰা অতিরেকপঞ্চমাসকং ৰা অগ্ঘনকং থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স. পদসা নেস্সামীতি সঙ্কামেতি, পদে পদে আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. পচ্ছিমং পাদং সঙ্কামেতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

১১৮. ওচরকো নাম ভণ্ডং ওচরিত্ৰা আচিক্খতি – ‘‘ইত্থন্নামং ভণ্ডং অৰহরা’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো তং ভণ্ডং অৰহরতি, আপত্তি উভিন্নং পারাজিকস্স.

ওণিরক্খো নাম আহটং ভণ্ডং গোপেন্তো পঞ্চমাসকং ৰা অতিরেকপঞ্চমাসকং ৰা অগ্ঘনকং থেয্যচিত্তো আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

সংৰিদাৰহারো নাম সম্বহুলা সংৰিদহিত্ৰা একো ভণ্ডং অৰহরতি, আপত্তি সব্বেসং পারাজিকস্স.

১১৯. সঙ্কেতকম্মং নাম সঙ্কেতং করোতি – ‘‘পুরেভত্তং ৰা পচ্ছাভত্তং ৰা রত্তিং ৰা দিৰা ৰা তেন সঙ্কেতেন তং ভণ্ডং অৰহরা’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তেন সঙ্কেতেন তং ভণ্ডং অৰহরতি, আপত্তি উভিন্নং পারাজিকস্স. তং সঙ্কেতং পুরে ৰা পচ্ছা ৰা তং ভণ্ডং অৰহরতি, মূলট্ঠস্স অনাপত্তি. অৰহারকস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

১২০. নিমিত্তকম্মং নাম নিমিত্তং করোতি. অক্খিং ৰা নিখণিস্সামি ভমুকং ৰা উক্খিপিস্সামি সীসং ৰা উক্খিপিস্সামি, তেন নিমিত্তেন তং ভণ্ডং অৰহরাতি, আপত্তি দুক্কটস্স. তেন নিমিত্তেন তং ভণ্ডং অৰহরতি, আপত্তি উভিন্নং পারাজিকস্স. তং নিমিত্তং পুরে ৰা পচ্ছা ৰা তং ভণ্ডং অৰহরতি, মূলট্ঠস্স অনাপত্তি. অৰহারকস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

১২১. ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামং ভণ্ডং অৰহরা’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো তং মঞ্ঞমানো তং অৰহরতি, আপত্তি উভিন্নং পারাজিকস্স.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামং ভণ্ডং অৰহরা’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো তং মঞ্ঞমানো অঞ্ঞং অৰহরতি, মূলট্ঠস্স অনাপত্তি. অৰহারকস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামং ভণ্ডং অৰহরা’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো অঞ্ঞং মঞ্ঞমানো তং অৰহরতি, আপত্তি উভিন্নং পারাজিকস্স.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামং ভণ্ডং অৰহরা’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো অঞ্ঞং মঞ্ঞমানো অঞ্ঞং অৰহরতি, মূলট্ঠস্স অনাপত্তি. অৰহারকস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামস্স পাৰদ – ‘ইত্থন্নামো ইত্থন্নামস্স পাৰদতু – ইত্থন্নামো ইত্থন্নামং ভণ্ডং অৰহরতূ’’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো ইতরস্স আরোচেতি, আপত্তি দুক্কটস্স. অৰহারকো পটিগ্গণ্হাতি, মূলট্ঠস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. সো তং ভণ্ডং অৰহরতি, আপত্তি সব্বেসং পারাজিকস্স.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামস্স পাৰদ – ‘ইত্থন্নামো ইত্থন্নামস্স পাৰদতু – ইত্থন্নামো ইত্থন্নামং ভণ্ডং অৰহরতূ’’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো অঞ্ঞং আণাপেতি, আপত্তি দুক্কটস্স. অৰহারকো পটিগ্গণ্হাতি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো তং ভণ্ডং অৰহরতি, মূলট্ঠস্স অনাপত্তি. আণাপকস্স চ অৰহারকস্স চ আপত্তি পারাজিকস্স.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামং ভণ্ডং অৰহরা’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো গন্ত্ৰা পুন পচ্চাগচ্ছতি – ‘‘নাহং সক্কোমি তং ভণ্ডং অৰহরিতু’’ন্তি. সো পুন আণাপেতি – ‘‘যদা সক্কোসি তদা তং ভণ্ডং অৰহরা’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো তং ভণ্ডং অৰহরতি, আপত্তি উভিন্নং পারাজিকস্স.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামং ভণ্ডং অৰহরা’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো আণাপেত্ৰা ৰিপ্পটিসারী ন সাৰেতি – ‘‘মা অৰহরী’’তি. সো তং ভণ্ডং অৰহরতি, আপত্তি উভিন্নং পারাজিকস্স.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামং ভণ্ডং অৰহরা’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো আণাপেত্ৰা ৰিপ্পটিসারী সাৰেতি – ‘‘মা অৰহরী’’তি. সো ‘‘আণত্তো অহং তযা’’তি, তং ভণ্ডং অৰহরতি, মূলট্ঠস্স অনাপত্তি. অৰহারকস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামং ভণ্ডং অৰহরা’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো আণাপেত্ৰা ৰিপ্পটিসারী সাৰেতি – ‘‘মা অৰহরী’’তি. সো ‘‘সাধূ’’তি [সুট্ঠূতি (ক.)]? ওরমতি, উভিন্নং অনাপত্তি.

১২২. পঞ্চহি আকারেহি অদিন্নং আদিযন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পরপরিগ্গহিতঞ্চ হোতি, পরপরিগ্গহিতসঞ্ঞী চ, গরুকো চ হোতি পরিক্খারো, পঞ্চমাসকো ৰা অতিরেকপঞ্চমাসকো ৰা, থেয্যচিত্তঞ্চ পচ্চুপট্ঠিতং হোতি. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

১২৩. পঞ্চহি আকারেহি অদিন্নং আদিযন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স – পরপরিগ্গহিতঞ্চ হোতি, পরপরিগ্গহিতসঞ্ঞী চ, লহুকো চ হোতি পরিক্খারো, অতিরেকমাসকো ৰা ঊনপঞ্চমাসকো ৰা, থেয্যচিত্তঞ্চ পচ্চুপট্ঠিতং হোতি. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

১২৪. পঞ্চহি আকারেহি অদিন্নং আদিযন্তস্স আপত্তি দুক্কটস্স. পরপরিগ্গহিতঞ্চ হোতি, পরপরিগ্গহিতসঞ্ঞী চ, লহুকো চ হোতি পরিক্খারো, মাসকো ৰা ঊনমাসকো ৰা, থেয্যচিত্তঞ্চ পচ্চুপট্ঠিতং হোতি. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

১২৫. ছহি আকারেহি অদিন্নং আদিযন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স. ন চ সকসঞ্ঞী, ন চ ৰিস্সাসগ্গাহী, ন চ তাৰকালিকং, গরুকো চ হোতি পরিক্খারো, পঞ্চমাসকো ৰা অতিরেকপঞ্চমাসকো ৰা, থেয্যচিত্তঞ্চ পচ্চুপট্ঠিতং হোতি. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস. ফন্দাপেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

১২৬. ছহি আকারেহি অদিন্নং আদিযন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ন চ সকসঞ্ঞী, ন চ ৰিস্সাসগ্গাহী, ন চ তাৰকালিকং, লহুকো চ হোতি পরিক্খারো অতিরেকমাসকো ৰা ঊনপঞ্চমাসকো ৰা, থেয্যচিত্তঞ্চ পচ্চুপট্ঠিতং হোতি. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

১২৭. ছহি আকারেহি অদিন্নং আদিযন্তস্স আপত্তি দুক্কটস্স. ন চ সকসঞ্ঞী, ন চ ৰিস্সাসগ্গাহী, ন চ তাৰকালিকং, লহুকো চ হোতি পরিক্খারো, মাসকো ৰা ঊনমাসকো ৰা, থেয্যচিত্তঞ্চ পচ্চুপট্ঠিতং হোতি. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

১২৮. পঞ্চহি আকারেহি অদিন্নং আদিযন্তস্স আপত্তি দুক্কটস্স. ন চ পরপরিগ্গহিতং হোতি, পরপরিগ্গহিতসঞ্ঞী চ, গরুকো চ হোতি পরিক্খারো, পঞ্চমাসকো ৰা অতিরেকপঞ্চমাসকো ৰা, থেয্যচিত্তঞ্চ পচ্চুপট্ঠিতং হোতি. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

১২৯. পঞ্চহি আকারেহি অদিন্নং আদিযন্তস্স আপত্তি দুক্কটস্স. ন চ পরপরিগ্গহিতং হোতি, পরপরিগ্গহিতসঞ্ঞী চ, লহুকো চ হোতি পরিক্খারো, অতিরেকমাসকো ৰা ঊনপঞ্চমাসকো ৰা, থেয্যচিত্তঞ্চ পচ্চুপট্ঠিতং হোতি. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

১৩০. পঞ্চহি আকারেহি অদিন্নং আদিযন্তস্স আপত্তি দুক্কটস্স. ন চ পরপরিগ্গহিতং হোতি, পরপরিগ্গহিতসঞ্ঞী চ, লহুকো চ হোতি পরিক্খারো, মাসকো ৰা ঊনমাসকো ৰা, থেয্যচিত্তঞ্চ পচ্চুপট্ঠিতং হোতি. আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ফন্দাপেতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ঠানা চাৰেতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

১৩১. অনাপত্তি সসঞ্ঞিস্স, ৰিস্সাসগ্গাহে, তাৰকালিকে, পেতপরিগ্গহে, তিরচ্ছানগতপরিগ্গহে, পংসুকূলসঞ্ঞিস্স, উম্মত্তকস্স, (খিত্তচিত্তস্স ৰেদনাট্টস্স) [(খিত্তচিত্তস্স ৰেদনাট্টস্স) কত্থচি নত্থি] আদিকম্মিকস্সাতি.

অদিন্নাদানম্হি পঠমভাণৰারো নিট্ঠিতো.

ৰিনীতৰত্থুউদ্দানগাথা

রজকেহি পঞ্চ অক্খাতা, চতুরো অত্থরণেহি চ;

অন্ধকারেন ৰে পঞ্চ, পঞ্চ হারণকেন চ.

নিরুত্তিযা পঞ্চ অক্খাতা, ৰাতেহি অপরে দুৰে;

অসম্ভিন্নে কুসাপাতো, জন্তগ্গেন [জন্তাঘরেন (স্যা.)] সহা দস.

ৰিঘাসেহি পঞ্চ অক্খাতা, পঞ্চ চেৰ অমূলকা;

দুব্ভিক্খে কুরমংসঞ্চ [কূরমংসঞ্চ (স্যা.)], পূৰসক্খলিমোদকা.

ছপরিক্খারথৰিকা, ভিসিৰংসা ন নিক্খমে;

খাদনীযঞ্চ ৰিস্সাসং, সসঞ্ঞাযপরে দুৰে.

সত্ত নাৰহরামাতি, সত্ত চেৰ অৰাহরুং;

সঙ্ঘস্স অৰহরুং সত্ত, পুপ্ফেহি অপরে দুৰে.

তযো চ ৰুত্তৰাদিনো, মণি তীণি অতিক্কমে;

সূকরা চ মিগা মচ্ছা, যানঞ্চাপি পৰত্তযি.

দুৰে পেসী দুৰে দারূ, পংসুকূলং দুৰে দকা;

অনুপুব্বৰিধানেন, তদঞ্ঞো ন পরিপূরযি.

সাৰত্থিযা চতুরো মুট্ঠী, দ্ৰে ৰিঘাসা দুৰে তিণা;

সঙ্ঘস্স ভাজযুং সত্ত, সত্ত চেৰ অস্সামিকা.

দারুদকা মত্তিকা দ্ৰে তিণানি;

সঙ্ঘস্স সত্ত অৰহাসি সেয্যং;

সস্সামিকং ন চাপি নীহরেয্য;

হরেয্য সস্সামিকং তাৰকালিকং.

চম্পা রাজগহে চেৰ, ৰেসালিযা চ অজ্জুকো;

বারাণসী চ কোসম্বী, সাগলা দল়্হিকেন চাতি.

ৰিনীতৰত্থু

১৩২. তেন খো পন সমযেন ছব্বগ্গিযা ভিক্খূ রজকত্থরণং গন্ত্ৰা রজকভণ্ডিকং অৰহরিংসু. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি – ‘‘ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং. কচ্চি নু খো মযং পারাজিকং আপত্তিং আপন্না’’তি. ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘আপত্তিং তুম্হে, ভিক্খৰে, আপন্না পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু রজকত্থরণং গন্ত্ৰা মহগ্ঘং দুস্সং পস্সিত্ৰা থেয্যচিত্তং উপ্পাদেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি – ‘‘ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং, কচ্চি নু খো অহং পারাজিকং আপত্তিং আপন্নো’’তি? ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, চিত্তুপ্পাদে’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু রজকত্থরণং গন্ত্ৰা মহগ্ঘং দুস্সং পস্সিত্ৰা থেয্যচিত্তো আমসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু রজকত্থরণং গন্ত্ৰা মহগ্ঘং দুস্সং পস্সিত্ৰা থেয্যচিত্তো ফন্দাপেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু রজকত্থরণং গন্ত্ৰা মহগ্ঘং দুস্সং পস্সিত্ৰা থেয্যচিত্তো ঠানা চাৰেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

১৩৩. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো পিণ্ডচারিকো ভিক্খু মহগ্ঘং উত্তরত্থরণং পস্সিত্ৰা থেয্যচিত্তং উপ্পাদেসি…পে… থেয্যচিত্তো আমসি…পে… থেয্যচিত্তো ফন্দাপেসি…পে… থেয্যচিত্তো ঠানা চাৰেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

১৩৪. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু দিৰা ভণ্ডং পস্সিত্ৰা নিমিত্তং অকাসি – ‘রত্তিং অৰহরিস্সামী’তি. সো তং মঞ্ঞমানো তং অৰহরি…পে… তং মঞ্ঞমানো অঞ্ঞং অৰহরি…পে… অঞ্ঞং মঞ্ঞমানো তং অৰহরি…পে… অঞ্ঞং মঞ্ঞমানো অঞ্ঞং অৰহরি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু দিৰা ভণ্ডং পস্সিত্ৰা নিমিত্তং অকাসি – ‘‘রত্তিং অৰহরিস্সামী’’তি. সো তং মঞ্ঞমানো অত্তনো ভণ্ডং অৰহরি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অঞ্ঞস্স ভণ্ডং হরন্তো সীসে ভারং থেয্যচিত্তো আমসি…পে… থেয্যচিত্তো ফন্দাপেসি…পে… থেয্যচিত্তো খন্ধং ওরোপেসি…পে… খন্ধে ভারং থেয্যচিত্তো আমসি…পে… থেয্যচিত্তো ফন্দাপেসি…পে… থেয্যচিত্তো কটিং ওরোপেসি…পে… কটিযা ভারং থেয্যচিত্তো আমসি…পে… থেয্যচিত্তো ফন্দাপেসি…পে… থেয্যচিত্তো হত্থেন অগ্গহেসি…পে… হত্থে ভারং থেয্যচিত্তো ভূমিযং নিক্খিপি…পে… থেয্যচিত্তো ভূমিতো অগ্গহেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

১৩৫. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অজ্ঝোকাসে চীৰরং পত্থরিত্ৰা ৰিহারং পাৰিসি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু – ‘মাযিদং চীৰরং নস্সী’তি, পটিসামেসি. সো নিক্খমিত্ৰা তং ভিক্খুং পুচ্ছি – ‘‘আৰুসো, ময্হং চীৰরং কেন অৰহট’’ন্তি? সো এৰমাহ – ‘‘মযা অৰহট’’ন্তি. ‘‘সো তং আদিযি, অস্সমণোসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে…. ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসি. ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘নিরুত্তিপথো অহং, ভগৰা’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নিরুত্তিপথে’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু পীঠে চীৰরং নিক্খিপিত্ৰা. পীঠে নিসীদনং নিক্খিপিত্ৰা… হেট্ঠাপীঠে পত্তং নিক্খিপিত্ৰা ৰিহারং পাৰিসি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু – ‘‘মাযং পত্তো নস্সী’’তি পটিসামেসি. সো নিক্খমিত্ৰা তং ভিক্খুং পুচ্ছি – ‘‘আৰুসো, ময্হং পত্তো কেন অৰহটো’’তি? সো এৰমাহ – ‘‘মযা অৰহটো’’তি. ‘‘সো তং আদিযি, অস্সমণোসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নিরুত্তিপথে’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ভিক্খুনী ৰতিযা চীৰরং পত্থরিত্ৰা ৰিহারং পাৰিসি. অঞ্ঞতরা ভিক্খুনী – ‘মাযিদং চীৰরং নস্সী’তি পটিসামেসি. সা নিক্খমিত্ৰা তং ভিক্খুনিং পুচ্ছি – ‘‘অয্যে, ময্হং চীৰরং কেন অৰহট’’ন্তি? সা এৰমাহ – ‘‘মযা অৰহট’’ন্তি. ‘‘সা তং আদিযি, অস্সমণীসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্সা কুক্কুচ্চং অহোসি. অথ খো সা ভিক্খুনী ভিক্খুনীনং এতমত্থং আরোচেসি. ভিক্খুনিযো ভিক্খূনং এতমত্থং আরোচেসুং. ভিক্খূ ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, নিরুত্তিপথে’’তি.

১৩৬. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ৰাতমণ্ডলিকায উক্খিত্তং সাটকং পস্সিত্ৰা সামিকানং দস্সামীতি, অগ্গহেসি. সামিকা তং ভিক্খুং চোদেসুং – ‘‘অস্সমণোসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং ভিক্খূ’’তি? ‘‘অথেয্যচিত্তো অহং, ভগৰা’’তি. অনাপত্তি, ভিক্খু, অথেয্যচিত্তস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ৰাতমণ্ডলিকায উক্খিত্তং ৰেঠনং পস্সিত্ৰা ‘পুরে সামিকা পস্সন্তী’তি থেয্যচিত্তো অগ্গহেসি. সামিকা তং ভিক্খুং চোদেসুং – ‘‘অস্সমণোসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

১৩৭. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সুসানং গন্ত্ৰা অভিন্নে সরীরে পংসুকূলং অগ্গহেসি. তস্মিঞ্চ সরীরে পেতো অধিৰত্থো হোতি. অথ খো সো পেতো তং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘মা, ভন্তে, ময্হং সাটকং অগ্গহেসী’’তি. সো ভিক্খু অনাদিযন্তো অগমাসি. অথ খো তং সরীরং উট্ঠহিত্ৰা তস্স ভিক্খুনো পিট্ঠিতো পিট্ঠিতো অনুবন্ধি. অথ খো সো ভিক্খু ৰিহারং পৰিসিত্ৰা দ্ৰারং থকেসি. অথ খো তং সরীরং তত্থেৰ পরিপতি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. ন চ, ভিক্খৰে, অভিন্নে সরীরে পংসুকূলং গহেতব্বং. সো গণ্হেয্য, আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

১৩৮. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সঙ্ঘস্স চীৰরে ভাজীযমানে থেয্যচিত্তো কুসং সঙ্কামেত্ৰা চীৰরং অগ্গহেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

১৩৯. তেন খো পন সমযেন আযস্মা আনন্দো জন্তাঘরে অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো অন্তরৰাসকং অত্তনো মঞ্ঞমানো নিৰাসেসি. অথ খো সো ভিক্খু আযস্মন্তং আনন্দং এতদৰোচ – ‘‘কিস্স মে ত্ৰং, আৰুসো আনন্দ, অন্তরৰাসকং নিৰাসেসী’’তি? ‘‘সকসঞ্ঞী অহং, আৰুসো’’তি. ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, সকসঞ্ঞিস্সা’’তি.

১৪০. তেন খো পন সমযেন সম্বহুলা ভিক্খূ গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তা সীহৰিঘাসং পস্সিত্ৰা পচাপেত্ৰা পরিভুঞ্জিংসু. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, সীহৰিঘাসে’’তি.

তেন খো পন সমযেন সম্বহুলা ভিক্খূ গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তা ব্যগ্ঘৰিঘাসং পস্সিত্ৰা… দীপিৰিঘাসং পস্সিত্ৰা… তরচ্ছৰিঘাসং পস্সিত্ৰা… কোকৰিঘাসং পস্সিত্ৰা পচাপেত্ৰা পরিভুঞ্জিংসু. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, তিরচ্ছানগতপরিগ্গহে’’তি.

১৪১. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সঙ্ঘস্স ওদনে ভাজীযমানে – ‘অপরস্স ভাগং দেহী’তি অমূলকং অগ্গহেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. আপত্তি সম্পজানমুসাৰাদে পাচিত্তিযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সঙ্ঘস্স খাদনীযে ভাজিযমানে… সঙ্ঘস্স পূৰে ভাজিযমানে… সঙ্ঘস্স উচ্ছুম্হি ভাজিযমানে… সঙ্ঘস্স তিম্বরূসকে ভাজিযমানে – ‘অপরস্স ভাগং দেহী’তি অমূলকং অগ্গহেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে…. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. আপত্তি সম্পজানমুসাৰাদে পাচিত্তিযস্সা’’তি.

১৪২. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু দুব্ভিক্খে ওদনীযঘরং পৰিসিত্ৰা পত্তপূরং ওদনং থেয্যচিত্তো অৰহরি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু দুব্ভিক্খে সূনঘরং [সূনাঘরং (সী. স্যা)] পৰিসিত্ৰা পত্তপূরং মংসং থেয্যচিত্তো অৰহরি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু দুব্ভিক্খে পূৰঘরং পৰিসিত্ৰা পত্তপূরং পূৰং থেয্যচিত্তো অৰহরি…পে… পত্তপূরা সক্খলিযো থেয্যচিত্তো অৰহরি…পে… পত্তপূরে মোদকে থেয্যচিত্তো অৰহরি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

১৪৩. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু দিৰা পরিক্খারং পস্সিত্ৰা নিমিত্তং অকাসি – ‘‘রত্তিং অৰহরিস্সামী’’তি. সো তং মঞ্ঞমানো তং অৰহরি…পে… তং মঞ্ঞমানো অঞ্ঞং অৰহরি…পে… অঞ্ঞং মঞ্ঞমানো তং অৰহরি…পে… অঞ্ঞং মঞ্ঞমানো অঞ্ঞং অৰহরি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু দিৰা পরিক্খারং পস্সিত্ৰা নিমিত্তং অকাসি – ‘‘রত্তিং অৰহরিস্সামী’’তি. সো তং মঞ্ঞমানো অত্তনো পরিক্খারং অৰহরি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

১৪৪. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু পীঠে থৰিকং পস্সিত্ৰা – ‘‘ইতো গণ্হন্তো পারাজিকো ভৰিস্সামী’’তি সহ পীঠকেন সঙ্কামেত্ৰা অগ্গহেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সঙ্ঘস্স ভিসিং থেয্যচিত্তো অৰহরি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

১৪৫. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু চীৰরৰংসে চীৰরং থেয্যচিত্তো অৰহরি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ৰিহারে চীৰরং অৰহরিত্ৰা – ‘‘ইতো নিক্খমন্তো পারাজিকো ভৰিস্সামী’’তি ৰিহারা ন নিক্খমি…পে… ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘নিক্খমি [নিক্খমেয্য (সী. স্যা.)] ৰা সো, ভিক্খৰে, মোঘপুরিসো ন ৰা নিক্খমি [নিক্খমেয্য (সী. স্যা.)], আপত্তি পারাজিকস্সা’’তি.

১৪৬. তেন খো পন সমযেন দ্ৰে ভিক্খূ সহাযকা হোন্তি. একো ভিক্খু গামং পিণ্ডায পাৰিসি. দুতিযো ভিক্খু সঙ্ঘস্স খাদনীযে ভাজীযমানে সহাযকস্স ভাগং গহেত্ৰা তস্স ৰিস্সসন্তো পরিভুঞ্জি. সো জানিত্ৰা তং চোদেসি – ‘‘অস্সমণোসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘কিং চিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘ৰিস্সাসগ্গাহো অহং, ভগৰা’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, ৰিস্সাসগ্গাহে’’তি.

১৪৭. তেন খো পন সমযেন সম্বহুলা ভিক্খূ চীৰরকম্মং করোন্তি. সঙ্ঘস্স খাদনীযে ভাজীযমানে সব্বেসং পটিৰিসা আহরিত্ৰা উপনিক্খিত্তা হোন্তি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো পটিৰিসং অত্তনো মঞ্ঞমানো পরিভুঞ্জি. সো জানিত্ৰা তং চোদেসি – ‘‘অস্সমণোসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘সকসঞ্ঞী অহং, ভগৰা’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সকসঞ্ঞিস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন সম্বহুলা ভিক্খূ চীৰরকম্মং করোন্তি. সঙ্ঘস্স খাদনীযে ভাজিযমানে অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো পত্তেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো পটিৰিসো আহরিত্ৰা উপনিক্খিত্তো হোতি. পত্তসামিকো ভিক্খু অত্তনো মঞ্ঞমানো পরিভুঞ্জি. সো জানিত্ৰা তং চোদেসি – ‘‘অস্সমণোসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সকসঞ্ঞিস্সা’’তি.

১৪৮. তেন খো পন সমযেন অম্বচোরকা অম্বং পাতেত্ৰা ভণ্ডিকং আদায অগমংসু. সামিকা তে চোরকে অনুবন্ধিংসু. চোরকা সামিকে পস্সিত্ৰা ভণ্ডিকং পাতেত্ৰা পলাযিংসু. ভিক্খূ পংসুকূলসঞ্ঞিনো পটিগ্গহাপেত্ৰা পরিভুঞ্জিংসু. সামিকা তে ভিক্খূ চোদেসুং – ‘‘অস্সমণাত্থ তুম্হে’’তি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘কিংচিত্তা তুম্হে, ভিক্খৰে’’তি? ‘‘পংসুকূলসঞ্ঞিনো মযং, ভগৰা’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পংসুকূলসঞ্ঞিস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন জম্বুচোরকা… লবুজচোরকা… পনসচোরকা… তালপক্কচোরকা… উচ্ছুচোরকা… তিম্বরূসকচোরকা তিম্বরূসকে উচ্চিনিত্ৰা ভণ্ডিকং আদায অগমংসু. সামিকা তে চোরকে অনুবন্ধিংসু. চোরকা সামিকে পস্সিত্ৰা ভণ্ডিকং পাতেত্ৰা পলাযিংসু. ভিক্খূ পংসুকূলসঞ্ঞিনো পটিগ্গহাপেত্ৰা পরিভুঞ্জিংসু. সামিকা তে ভিক্খূ চোদেসুং – ‘‘অস্সমণাত্থ তুম্হে’’তি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পংসুকূলসঞ্ঞিস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অম্বচোরকা অম্বং পাতেত্ৰা ভণ্ডিকং আদায অগমংসু. সামিকা তে চোরকে অনুবন্ধিংসু. চোরকা সামিকে পস্সিত্ৰা ভণ্ডিকং পাতেত্ৰা পলাযিংসু. ভিক্খূ – ‘পুরে সামিকা পস্সন্তী’তি, থেয্যচিত্তা পরিভুঞ্জিংসু. সামিকা তে ভিক্খূ চোদেসুং – ‘‘অস্সমণাত্থ তুম্হে’’তি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং তুম্হে, ভিক্খৰে, আপন্না পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন জম্বুচোরকা… লবুজচোরকা… পনসচোরকা… তালপক্কচোরকা… উচ্ছুচোরকা… তিম্বরূসকচোরকা তিম্বরূসকে উচ্চিনিত্ৰা ভণ্ডিকং আদায অগমংসু. সামিকা তে চোরকে অনুবন্ধিংসু. চোরকা সামিকে পস্সিত্ৰা ভণ্ডিকং পাতেত্ৰা পলাযিংসু. ভিক্খূ – ‘পুরে সামিকা পস্সন্তী’তি, থেয্যচিত্তা পরিভুঞ্জিংসু. সামিকা তে ভিক্খূ চোদেসুং – ‘‘অস্সমণাত্থ তুম্হে’’তি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং তুম্হে, ভিক্খৰে, আপন্না পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সঙ্ঘস্স অম্বং থেয্যচিত্তো অৰহরি… সঙ্ঘস্স জম্বুং… সঙ্ঘস্স লবুজং… সঙ্ঘস্স পনসং… সঙ্ঘস্স তালপক্কং… সঙ্ঘস্স উচ্ছুং… সঙ্ঘস্স তিম্বরূসকং থেয্যচিত্তো অৰহরি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

১৪৯. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু পুপ্ফারামং গন্ত্ৰা ওচিতং পুপ্ফং পঞ্চমাসগ্ঘনকং থেয্যচিত্তো অৰহরি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু পুপ্ফারামং গন্ত্ৰা পুপ্ফং ওচিনিত্ৰা পঞ্চমাসগ্ঘনকং থেয্যচিত্তো অৰহরি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

১৫০. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গামকং গচ্ছন্তো অঞ্ঞতরং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘আৰুসো, তুয্হং উপট্ঠাককুলং ৰুত্তো ৰজ্জেমী’’তি. সো গন্ত্ৰা একং সাটকং আহরাপেত্ৰা অত্তনা পরিভুঞ্জি. সো জানিত্ৰা তং চোদেসি – ‘‘অস্সমণোসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. ন চ, ভিক্খৰে, ৰুত্তো ৰজ্জেমীতি ৰত্তব্বো. যো ৰদেয্য, আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গামকং গচ্ছতি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু তং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘আৰুসো, ময্হং উপট্ঠাককুলং ৰুত্তো ৰজ্জেহী’’তি. সো গন্ত্ৰা যুগসাটকং আহরাপেত্ৰা একং অত্তনা পরিভুঞ্জি, একং তস্স ভিক্খুনো অদাসি. সো জানিত্ৰা তং চোদেসি – ‘‘অস্সমণোসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. ন চ, ভিক্খৰে, ৰুত্তো ৰজ্জেহীতি ৰত্তব্বো. যো ৰদেয্য, আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গামকং গচ্ছন্তো অঞ্ঞতরং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘আৰুসো, তুয্হং উপট্ঠাককুলং ৰুত্তো ৰজ্জেমী’’তি. সোপি এৰমাহ – ‘‘ৰুত্তো ৰজ্জেহী’’তি. সো গন্ত্ৰা আল়্হকং সপ্পিং তুলং গুল়ং দোণং তণ্ডুলং আহরাপেত্ৰা অত্তনা পরিভুঞ্জি. সো জানিত্ৰা তং চোদেসি – ‘‘অস্সমণোসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. ন চ, ভিক্খৰে, ৰুত্তো ৰজ্জেমীতি ৰত্তব্বো, ন চ ৰুত্তো ৰজ্জেহীতি ৰত্তব্বো. যো ৰদেয্য, আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

১৫১. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো পুরিসো মহগ্ঘং মণিং আদায অঞ্ঞতরেন ভিক্খুনা সদ্ধিং অদ্ধানমগ্গপ্পটিপন্নো হোতি. অথ খো সো পুরিসো সুঙ্কট্ঠানং পস্সিত্ৰা তস্স ভিক্খুনো অজানন্তস্স থৰিকায মণিং পক্খিপিত্ৰা সুঙ্কট্ঠানং অতিক্কমিত্ৰা অগ্গহেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘নাহং, ভগৰা, জানামী’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অজানন্তস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো পুরিসো মহগ্ঘং মণিং আদায অঞ্ঞতরেন ভিক্খুনা সদ্ধিং অদ্ধানমগ্গপ্পটিপন্নো হোতি. অথ খো সো পুরিসো সুঙ্কট্ঠানং পস্সিত্ৰা গিলানালযং করিত্ৰা অত্তনো ভণ্ডিকং তস্স ভিক্খুনো অদাসি. অথ খো সো পুরিসো সুঙ্কট্ঠানং অতিক্কমিত্ৰা তং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘আহর মে, ভন্তে, ভণ্ডিকং; নাহং অকল্লকো’’তি. ‘‘কিস্স পন ত্ৰং, আৰুসো, এৰরূপং অকাসী’’তি? অথ খো সো পুরিসো তস্স ভিক্খুনো এতমত্থং আরোচেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘নাহং, ভগৰা, জানামী’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অজানন্তস্সা’’তি.

১৫২. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সত্থেন সদ্ধিং অদ্ধানমগ্গপ্পটিপন্নো হোতি. অঞ্ঞতরো পুরিসো তং ভিক্খুং আমিসেন উপলাপেত্ৰা সুঙ্কট্ঠানং পস্সিত্ৰা মহগ্ঘং মণিং তস্স ভিক্খুনো অদাসি – ‘‘ইমং, ভন্তে, মণিং সুঙ্কট্ঠানং অতিক্কামেহী’’তি. অথ খো সো ভিক্খু তং মণিং সুঙ্কট্ঠানং অতিক্কামেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

১৫৩. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু পাসে বন্ধং সূকরং কারুঞ্ঞেন মুঞ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘কারুঞ্ঞাধিপ্পাযো অহং, ভগৰা’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, কারুঞ্ঞাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু পাসে বন্ধং সূকরং – ‘‘পুরে সামিকা পস্সন্তী’’তি, থেয্যচিত্তো মুঞ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু পাসে বন্ধং মিগং কারুঞ্ঞেন মুঞ্চি… পাসে বন্ধং মিগং – ‘‘পুরে সামিকা পস্সন্তী’’তি, থেয্যচিত্তো মুঞ্চি … কুমিনে বন্ধে মচ্ছে কারুঞ্ঞেন মুঞ্চি… কুমিনে বন্ধে মচ্ছে – ‘‘পুরে সামিকা পস্সন্তী’’তি থেয্যচিত্তো মুঞ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু যানে ভণ্ডং পস্সিত্ৰা – ‘‘ইতো গণ্হন্তো পারাজিকো ভৰিস্সামী’’তি, অতিক্কমিত্ৰা পৰট্টেত্ৰা [পৰত্তেত্ৰা (ক.)] অগ্গহেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু কুললেন উক্খিত্তং মংসপেসিং – ‘‘সামিকানং দস্সামী’’তি অগ্গহেসি. সামিকা তং ভিক্খুং চোদেসুং – ‘‘অস্সমণোসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অথেয্যচিত্তস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু কুললেন উক্খিত্তং মংসপেসিং – ‘‘পুরে সামিকা পস্সন্তী’’তি, থেয্যচিত্তো অগ্গহেসি. সামিকা তং ভিক্খুং চোদেসুং – ‘‘অস্সমণোসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

১৫৪. তেন খো পন সমযেন মনুস্সা উল়ুম্পং বন্ধিত্ৰা অচিরৰতিযা নদিযা ওসারেন্তি. বন্ধনে ছিন্নে কট্ঠানি ৰিপ্পকিণ্ণানি অগমংসু. ভিক্খূ পংসুকূলসঞ্ঞিনো উত্তারেসুং. সামিকা তে ভিক্খূ চোদেসুং – ‘‘অস্সমণাত্থ তুম্হে’’তি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পংসুকূলসঞ্ঞিস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন মনুস্সা উল়ুম্পং বন্ধিত্ৰা অচিরৰতিযা নদিযা ওসারেন্তি. বন্ধনে ছিন্নে কট্ঠানি ৰিপ্পকিণ্ণানি অগমংসু. ভিক্খূ – ‘‘পুরে সামিকা পস্সন্তী’’তি, থেয্যচিত্তা উত্তারেসুং. সামিকা তে ভিক্খূ চোদেসুং – ‘‘অস্সমণাত্থ তুম্হে’’তি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং তুম্হে, ভিক্খৰে, আপন্না পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো গোপালকো রুক্খে সাটকং আলগ্গেত্ৰা উচ্চারং অগমাসি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু পংসুকূলসঞ্ঞী অগ্গহেসি. অথ খো সো গোপালকো তং ভিক্খুং চোদেসি – ‘‘অস্সমণোসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পংসুকূলসঞ্ঞিস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো নদিং তরন্তস্স রজকানং হত্থতো মুত্তং সাটকং পাদে লগ্গং হোতি. সো ভিক্খু – ‘‘সামিকানং দস্সামী’’তি অগ্গহেসি. সামিকা তং ভিক্খুং চোদেসুং – ‘‘অস্সমণোসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অথেয্যচিত্তস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো নদিং তরন্তস্স রজকানং হত্থতো মুত্তং সাটকং পাদে লগ্গং হোতি. সো ভিক্খু – ‘‘পুরে সামিকা পস্সন্তী’’তি, থেয্যচিত্তো অগ্গহেসি. সামিকা তং ভিক্খুং চোদেসুং – ‘‘অস্সমণোসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

১৫৫. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সপ্পিকুম্ভিং পস্সিত্ৰা থোকং থোকং পরিভুঞ্জি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন সম্বহুলা ভিক্খূ সংৰিদহিত্ৰা অগমংসু – ‘‘ভণ্ডং অৰহরিস্সামা’’তি. একো ভণ্ডং অৰহরি. তে এৰমাহংসু – ‘‘ন মযং পারাজিকা. যো অৰহটো সো পারাজিকো’’তি. ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং… ‘‘আপত্তিং তুম্হে, ভিক্খৰে, আপন্না পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন সম্বহুলা ভিক্খূ সংৰিদহিত্ৰা ভণ্ডং অৰহরিত্ৰা ভাজেসুং. তেহি ভাজীযমানে একমেকস্স পটিৰিসো ন পঞ্চমাসকো পূরি. তে এৰমাহংসু – ‘‘ন মযং পারাজিকা’’তি. ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘আপত্তিং তুম্হে, ভিক্খৰে, আপন্না পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সাৰত্থিযং দুব্ভিক্খে আপণিকস্স তণ্ডুলমুট্ঠিং থেয্যচিত্তো অৰহরি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সাৰত্থিযং দুব্ভিক্খে আপণিকস্স মুগ্গমুট্ঠিং… মাসমুট্ঠিং… তিলমুট্ঠিং থেয্যচিত্তো অৰহরি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন সাৰত্থিযং অন্ধৰনে চোরকা গাৰিং হন্ত্ৰা মংসং খাদিত্ৰা সেসকং পটিসামেত্ৰা অগমংসু. ভিক্খূ পংসুকূলসঞ্ঞিনো পটিগ্গহাপেত্ৰা পরিভুঞ্জিংসু. চোরকা তে ভিক্খূ চোদেসুং – ‘‘অস্সমণাত্থ তুম্হে’’তি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পংসুকূলসঞ্ঞিস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন সাৰত্থিযং অন্ধৰনে চোরকা সূকরং হন্ত্ৰা মংসং খাদিত্ৰা সেসকং পটিসামেত্ৰা অগমংসু. ভিক্খূ পংসুকূলসঞ্ঞিনো পটিগ্গহাপেত্ৰা পরিভুঞ্জিংসু. চোরকা তে ভিক্খূ চোদেসুং – ‘‘অস্সমণাত্থ তুম্হে’’তি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পংসুকূলসঞ্ঞিস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু তিণক্খেত্তং গন্ত্ৰা লূতং তিণং পঞ্চমাসগ্ঘনকং থেয্যচিত্তো অৰহরি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি …পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু তিণক্খেত্তং গন্ত্ৰা তিণং লাযিত্ৰা পঞ্চমাসগ্ঘনকং থেয্যচিত্তো অৰহরি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

১৫৬. তেন খো পন সমযেন আগন্তুকা ভিক্খূ সঙ্ঘস্স অম্বং ভাজাপেত্ৰা পরিভুঞ্জিংসু. আৰাসিকা ভিক্খূ তে ভিক্খূ চোদেসুং – ‘‘অস্সমণাত্থ তুম্হে’’তি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘কিংচিত্তা তুম্হে, ভিক্খৰে’’তি? ‘‘পরিভোগত্থায [পরিভোগত্থা (সী.)] মযং ভগৰা’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পরিভোগত্থাযা’’তি.

তেন খো পন সমযেন আগন্তুকা ভিক্খূ সঙ্ঘস্স জম্বুং… সঙ্ঘস্স লবুজং… সঙ্ঘস্স পনসং… সঙ্ঘস্স তালপক্কং… সঙ্ঘস্স উচ্ছুং… সঙ্ঘস্স তিম্বরূসকং ভাজাপেত্ৰা পরিভুঞ্জিংসু. আৰাসিকা ভিক্খূ তে ভিক্খূ চোদেসুং – ‘‘অস্সমণাত্থ, তুম্হে’’তি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পরিভোগত্থাযা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অম্বপালকা ভিক্খূনং অম্বফলং দেন্তি. ভিক্খূ – ‘‘গোপেতুং ইমে ইস্সরা, নযিমে দাতু’’ন্তি, কুক্কুচ্চাযন্তা ন পটিগ্গণ্হন্তি. ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, গোপকস্স দানে’’তি.

তেন খো পন সমযেন জম্বুপালকা… লবুজপালকা… পনসপালকা… তালপক্কপালকা… উচ্ছুপালকা… তিম্বরূসকপালকা ভিক্খূনং তিম্বরূসকং দেন্তি. ভিক্খূ – ‘‘গোপেতুং ইমে ইস্সরা, নযিমে দাতু’’ন্তি, কুক্কুচ্চাযন্তা ন পটিগ্গণ্হন্তি. ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, গোপকস্স দানে’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সঙ্ঘস্স দারুং তাৰকালিকং হরিত্ৰা অত্তনো ৰিহারস্স কুট্টং উপত্থম্ভেসি. ভিক্খূ তং ভিক্খুং চোদেসুং – ‘‘অস্সমণোসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি. ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসি. ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘তাৰকালিকো অহং, ভগৰা’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, তাৰকালিকে’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সঙ্ঘস্স উদকং থেয্যচিত্তো অৰহরি… সঙ্ঘস্স মত্তিকং থেয্যচিত্তো অৰহরি… সঙ্ঘস্স পুঞ্জকিতং তিণং থেয্যচিত্তো অৰহরি… তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সঙ্ঘস্স পুঞ্জকিতং তিণং থেয্যচিত্তো ঝাপেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সঙ্ঘস্স মঞ্চং থেয্যচিত্তো অৰহরি… তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সঙ্ঘস্স পীঠং… সঙ্ঘস্স ভিসিং… সঙ্ঘস্স বিব্বোহনং [বিম্বোহনং (সী. স্যা.)] … সঙ্ঘস্স কৰাটং… সঙ্ঘস্স আলোকসন্ধিং… সঙ্ঘস্স গোপানসিং থেয্যচিত্তো অৰহরি… তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

১৫৭. [চূল়ৰ. ৩২৪] তেন খো পন সমযেন ভিক্খূ অঞ্ঞতরস্স উপাসকস্স ৰিহারপরিভোগং সেনাসনং অঞ্ঞত্র পরিভুঞ্জন্তি. অথ খো সো উপাসকো উজ্ঝাযতি খিয্যতি ৰিপাচেতি – ‘‘কথঞ্হি নাম ভদন্তা অঞ্ঞত্র পরিভোগং অঞ্ঞত্র পরিভুঞ্জিস্সন্তী’’তি! ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘ন, ভিক্খৰে, অঞ্ঞত্র পরিভোগো অঞ্ঞত্র পরিভুঞ্জিতব্বো. যো পরিভুঞ্জেয্য, আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

[চূল়ৰ. ৩২৪] তেন খো পন সমযেন ভিক্খূ উপোসথগ্গম্পি সন্নিসজ্জম্পি হরিতুং কুক্কুচ্চাযন্তা ছমাযং নিসীদন্তি. গত্তানিপি চীৰরানিপি পংসুকিতানি হোন্তি. ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘অনুজানামি, ভিক্খৰে, তাৰকালিকং হরিতু’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন চম্পাযং থুল্লনন্দায ভিক্খুনিযা অন্তেৰাসিনী ভিক্খুনী থুল্লনন্দায ভিক্খুনিযা উপট্ঠাককুলং গন্ত্ৰা – ‘‘অয্যা ইচ্ছতি তেকটুলযাগুং পাতু’’ন্তি, পচাপেত্ৰা হরিত্ৰা অত্তনা পরিভুঞ্জি. সা জানিত্ৰা তং চোদেসি – ‘‘অস্সমণীসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্সা কুক্কুচ্চং অহোসি. অথ খো সা ভিক্খুনী ভিক্খুনীনং এতমত্থং আরোচেসি. ভিক্খুনিযো ভিক্খূনং এতমত্থং আরোচেসুং. ভিক্খূ ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পারাজিকস্স; আপত্তি সম্পজানমুসাৰাদে পাচিত্তিযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন রাজগহে থুল্লনন্দায ভিক্খুনিযা অন্তেৰাসিনী ভিক্খুনী থুল্লনন্দায ভিক্খুনিযা উপট্ঠাককুলং গন্ত্ৰা – ‘‘অয্যা ইচ্ছতি মধুগোল়কং খাদিতু’’ন্তি, পচাপেত্ৰা হরিত্ৰা অত্তনা পরিভুঞ্জি. সা জানিত্ৰা তং চোদেসি – ‘‘অস্সমণীসি ত্ৰ’’ন্তি. তস্সা কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পারাজিকস্স; আপত্তি সম্পজানমুসাৰাদে পাচিত্তিযস্সা’’তি.

১৫৮. তেন খো পন সমযেন ৰেসালিযং আযস্মতো অজ্জুকস্স উপট্ঠাকস্স গহপতিনো দ্ৰে দারকা হোন্তি – পুত্তো চ ভাগিনেয্যো চ. অথ খো সো গহপতি আযস্মন্তং অজ্জুকং এতদৰোচ – ‘‘ইমং, ভন্তে, ওকাসং যো ইমেসং দ্ৰিন্নং দারকানং সদ্ধো হোতি পসন্নো তস্স আচিক্খেয্যাসী’’তি [আচিক্খেয্যাসীতি সো কালমকাসি (স্যা.)]. তেন খো পন সমযেন তস্স গহপতিনো ভাগিনেয্যো সদ্ধো হোতি পসন্নো. অথ খো আযস্মা অজ্জুকো তং ওকাসং তস্স দারকস্স আচিক্খি. সো তেন সাপতেয্যেন কুটুম্বঞ্চ সণ্ঠপেসি দানঞ্চ পট্ঠপেসি. অথ খো তস্স গহপতিনো পুত্তো আযস্মন্তং আনন্দং এতদৰোচ – ‘‘কো নু খো, ভন্তে আনন্দ, পিতুনো দাযজ্জো – পুত্তো ৰা ভাগিনেয্যো ৰা’’তি? ‘‘পুত্তো খো, আৰুসো, পিতুনো দাযজ্জো’’তি. ‘‘অযং, ভন্তে, অয্যো অজ্জুকো অম্হাকং সাপতেয্যং অম্হাকং মেথুনকস্স আচিক্খী’’তি. ‘‘অস্সমণো, আৰুসো, আযস্মা অজ্জুকো’’তি. অথ খো আযস্মা অজ্জুকো আযস্মন্তং আনন্দং এতদৰোচ – ‘‘দেহি মে, আৰুসো আনন্দ, ৰিনিচ্ছয’’ন্তি. তেন খো পন সমযেন আযস্মা উপালি আযস্মতো অজ্জুকস্স পক্খো হোতি. অথ খো আযস্মা উপালি আযস্মন্তং আনন্দং এতদৰোচ – ‘‘যো নু খো, আৰুসো আনন্দ, সামিকেন ‘ইমং ওকাসং ইত্থন্নামস্স আচিক্খেয্যাসী’তি ৰুত্তো তস্স আচিক্খতি, কিং সো আপজ্জতী’’তি? ‘‘ন, ভন্তে, কিঞ্চি আপজ্জতি, অন্তমসো দুক্কটমত্তম্পী’’তি. ‘‘অযং, আৰুসো, আযস্মা অজ্জুকো সামিকেন – ‘ইমং ওকাসং ইত্থন্নামস্স আচিক্খা’তি ৰুত্তো তস্স আচিক্খতি; অনাপত্তি, আৰুসো, আযস্মতো অজ্জুকস্সা’’তি.

১৫৯. তেন খো পন সমযেন বারাণসিযং আযস্মতো পিলিন্দৰচ্ছস্স উপট্ঠাককুলং চোরেহি উপদ্দুতং হোতি. দ্ৰে চ দারকা নীতা হোন্তি. অথ খো আযস্মা পিলিন্দৰচ্ছো তে দারকে ইদ্ধিযা আনেত্ৰা পাসাদে ঠপেসি. মনুস্সা তে দারকে পস্সিত্ৰা – ‘‘অয্যস্সাযং পিলিন্দৰচ্ছস্স ইদ্ধানুভাৰো’’তি, আযস্মন্তে পিলিন্দৰচ্ছে অভিপ্পসীদিংসু. ভিক্খূ উজ্ঝাযন্তি খিয্যন্তি ৰিপাচেন্তি – ‘‘কথঞ্হি নাম আযস্মা পিলিন্দৰচ্ছো চোরেহি নীতে দারকে আনেস্সতী’’তি! ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে [ইদ্ধিমতো (সী.), ইদ্ধিমন্তস্স (স্যা.)], ইদ্ধিমস্স ইদ্ধিৰিসযে’’তি.

১৬০. তেন খো পন সমযেন দ্ৰে ভিক্খূ সহাযকা হোন্তি – পণ্ডুকো চ কপিলো চ. একো গামকে ৰিহরতি, একো কোসম্বিযং. অথ খো তস্স ভিক্খুনো গামকা কোসম্বিং গচ্ছন্তস্স অন্তরামগ্গে নদিং তরন্তস্স সূকরিকানং হত্থতো মুত্তা মেদৰট্টি পাদে লগ্গা হোতি. সো ভিক্খু – ‘‘সামিকানং দস্সামী’’তি অগ্গহেসি. সামিকা তং ভিক্খুং চোদেসুং – ‘‘অস্সমণোসি ত্ৰ’’ন্তি. তং উত্তিণ্ণং গোপালিকা [অঞ্ঞতরা গোপালিকা (সী. স্যা.)] পস্সিত্ৰা এতদৰোচ – ‘‘এহি, ভন্তে, মেথুনং ধম্মং পটিসেৰা’’তি. সো – ‘‘পকতিযাপাহং অস্সমণো’’তি তস্সা মেথুনং ধম্মং পটিসেৰিত্ৰা কোসম্বিং গন্ত্ৰা ভিক্খূনং এতমত্থং আরোচেসি. ভিক্খূ ভগৰতো এতমত্থং ওরোচেসুং. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, অদিন্নাদানে পারাজিকস্স; আপত্তি মেথুনধম্মসমাযোগে পারাজিকস্সা’’তি.

১৬১. তেন খো পন সমযেন সাগলাযং আযস্মতো দল়্হিকস্স সদ্ধিৰিহারিকো ভিক্খু অনভিরতিযা পীল়িতো আপণিকস্স ৰেঠনং অৰহরিত্ৰা আযস্মন্তং দল়্হিকং এতদৰোচ – ‘‘অস্সমণো অহং, ভন্তে, ৰিব্ভমিস্সামী’’তি. ‘‘কিং তযা, আৰুসো, কত’’ন্তি? সো তমত্থং আরোচেসি. আহরাপেত্ৰা অগ্ঘাপেসি. তং অগ্ঘাপেন্তং ন পঞ্চমাসকে অগ্ঘতি. ‘‘অনাপত্তি, আৰুসো, পারাজিকস্সা’’তি. ধম্মকথং অকাসি. সো ভিক্খু অভিরমতীতি [অভিরমীতি (সী. স্যা.)].

দুতিযপারাজিকং সমত্তং.

৩. ততিযপারাজিকং

১৬২. [ইদং ৰত্থু সং. নি. ৫.৯৮৫] তেন সমযেন বুদ্ধো ভগৰা ৰেসালিযং ৰিহরতি মহাৰনে কূটাগারসালাযং. তেন খো পন সমযেন ভগৰা ভিক্খূনং অনেকপরিযাযেন অসুভকথং কথেতি, অসুভায ৰণ্ণং ভাসতি, অসুভভাৰনায ৰণ্ণং ভাসতি, আদিস্স আদিস্স অসুভসমাপত্তিযা ৰণ্ণং ভাসতি. অথ খো ভগৰা ভিক্খূ আমন্তেসি – ‘‘ইচ্ছামহং, ভিক্খৰে, অদ্ধমাসং পটিসল্লীযিতুং. নম্হি কেনচি উপসঙ্কমিতব্বো, অঞ্ঞত্র একেন পিণ্ডপাতনীহারকেনা’’তি. ‘‘এৰং, ভন্তে’’তি, খো তে ভিক্খূ ভগৰতো পটিস্সুণিত্ৰা নাস্সুধ কোচি ভগৰন্তং উপসঙ্কমতি, অঞ্ঞত্র একেন পিণ্ডপাতনীহারকেন. ভিক্খূ – ‘‘ভগৰা খো অনেকপরিযাযেন অসুভকথং কথেতি, অসুভায ৰণ্ণং ভাসতি, অসুভভাৰনায ৰণ্ণং ভাসতি, আদিস্স আদিস্স অসুভসমাপত্তিযা ৰণ্ণং ভাসতী’’তি (তে) [( ) (?) এৰমুপরিপি ঈদিসেসু ঠানেসু] অনেকাকারৰোকারং অসুভভাৰনানুযোগমনুযুত্তা ৰিহরন্তি. তে সকেন কাযেন অট্টীযন্তি হরাযন্তি জিগুচ্ছন্তি. সেয্যথাপি নাম ইত্থী ৰা পুরিসো ৰা দহরো যুৰা মণ্ডনকজাতিকো সীসংন্হাতো অহিকুণপেন ৰা কুক্কুরকুণপেন ৰা মনুস্সকুণপেন ৰা কণ্ঠে আসত্তেন অট্টীযেয্য হরাযেয্য জিগুচ্ছেয্য, এৰমেৰ তে ভিক্খূ সকেন কাযেন অট্টীযন্তা হরাযন্তা জিগুচ্ছন্তা অত্তনাপি অত্তানং জীৰিতা ৰোরোপেন্তি, অঞ্ঞমঞ্ঞম্পি জীৰিতা ৰোরোপেন্তি, মিগলণ্ডিকম্পি সমণকুত্তকং উপসঙ্কমিত্ৰা এৰং ৰদন্তি – ‘‘সাধু নো, আৰুসো, জীৰিতা ৰোরোপেহি. ইদং তে পত্তচীৰরং ভৰিস্সতী’’তি. অথ খো মিগলণ্ডিকো সমণকুত্তকো পত্তচীৰরেহি ভটো সম্বহুলে ভিক্খূ জীৰিতা ৰোরোপেত্ৰা লোহিতকং [লোহিতগতং (ক.)] অসিং আদায যেন ৰগ্গমুদা নদী তেনুপসঙ্কমি.

১৬৩. অথ খো মিগলণ্ডিকস্স সমণকুত্তকস্স লোহিতকং তং অসিং ধোৰন্তস্স অহুদেৰ কুক্কুচ্চং অহু ৰিপ্পটিসারো – ‘‘অলাভা ৰত মে, ন ৰত মে লাভা; দুল্লদ্ধং ৰত মে, ন ৰত মে সুলদ্ধং. বহুং ৰত মযা অপুঞ্ঞং পসুতং, যোহং ভিক্খূ সীলৰন্তে কল্যাণধম্মে জীৰিতা ৰোরোপেসি’’ন্তি. অথ খো অঞ্ঞতরা মারকাযিকা দেৰতা অভিজ্জমানে উদকে আগন্ত্ৰা মিগলণ্ডিকং সমণকুত্তকং এতদৰোচ – ‘‘সাধু সাধু সপ্পুরিস, লাভা তে সপ্পুরিস, সুলদ্ধং তে সপ্পুরিস. বহুং তযা সপ্পুরিস পুঞ্ঞং পসুতং, যং ত্ৰং অতিণ্ণে তারেসী’’তি. অথ খো মিগলণ্ডিকো সমণকুত্তকো – ‘‘লাভা কির মে, সুলদ্ধং কির মে, বহুং কির মযা পুঞ্ঞং পসুতং, অতিণ্ণো কিরাহং তারেমী’’তি তিণ্হং অসিং আদায ৰিহারেন ৰিহারং পরিৰেণেন পরিৰেণং উপসঙ্কমিত্ৰা এৰং ৰদেতি – ‘‘কো অতিণ্ণো, কং তারেমী’’তি? তত্থ যে তে ভিক্খূ অৰীতরাগা তেসং তস্মিং সমযে হোতিযেৰ ভযং হোতি ছম্ভিতত্তং হোতি লোমহংসো. যে পন তে ভিক্খূ ৰীতরাগা তেসং তস্মিং সমযে ন হোতি ভযং ন হোতি ছম্ভিতত্তং ন হোতি লোমহংসো. অথ খো মিগলণ্ডিকো সমণকুত্তকো একম্পি ভিক্খুং একাহেন জীৰিতা ৰোরোপেসি, দ্ৰেপি ভিক্খূ একাহেন জীৰিতা ৰোরোপেসি, তযোপি ভিক্খূ একাহেন জীৰিতা ৰোরোপেসি, চত্তারোপি ভিক্খূ একাহেন জীৰিতা ৰোরোপেসি, পঞ্চপি ভিক্খূ একাহেন জীৰিতা ৰোরোপেসি, দসপি ভিক্খূ একাহেন জীৰিতা ৰোরোপেসি, ৰীসম্পি ভিক্খূ একাহেন জীৰিতা ৰোরোপেসি, তিংসম্পি ভিক্খূ একাহেন জীৰিতা ৰোরোপেসি, চত্তালীসম্পি ভিক্খূ একাহেন জীৰিতা ৰোরোপেসি, পঞ্ঞাসম্পি ভিক্খূ একাহেন জীৰিতা ৰোরোপেসি, সট্ঠিম্পি ভিক্খূ একাহেন জীৰিতা ৰোরোপেসি.

১৬৪. অথ খো ভগৰা তস্স অদ্ধমাসস্স অচ্চযেন পটিসল্লানা ৰুট্ঠিতো আযস্মন্তং আনন্দং আমন্তেসি – ‘‘কিং নু খো, আনন্দ, তনুভূতো ৰিয ভিক্খুসঙ্ঘো’’তি? ‘‘তথা হি পন, ভন্তে, ভগৰা ভিক্খূনং অনেকপরিযাযেন অসুভকথং কথেতি, অসুভায ৰণ্ণং ভাসতি, অসুভভাৰনায ৰণ্ণং ভাসতি, আদিস্স আদিস্স অসুভসমাপত্তিযা ৰণ্ণং ভাসতি. তে চ, ভন্তে, ভিক্খূ – ‘ভগৰা খো অনেকপরিযাযেন অসুভকথং কথেতি, অসুভায ৰণ্ণং ভাসতি, অসুভভাৰনায ৰণ্ণং ভাসতি, আদিস্স আদিস্স অসুভসমাপত্তিযা ৰণ্ণং ভাসতী’তি, তে অনেকাকারৰোকারং অসুভভাৰনানুযোগমনুযুত্তা ৰিহরন্তি. তে সকেন কাযেন অট্টীযন্তি হরাযন্তি জিগুচ্ছন্তি. সেয্যথাপি নাম ইত্থী ৰা পুরিসো ৰা দহরো যুৰা মণ্ডনকজাতিকো সীসংন্হাতো অহিকুণপেন ৰা কুক্কুরকুণপেন ৰা মনুস্সকুণপেন ৰা কণ্ঠে আসত্তেন অট্টীযেয্য হরাযেয্য জিগুচ্ছেয্য, এৰমেৰ তে ভিক্খূ সকেন কাযেন অট্টীযন্তা হরাযন্তা জিগুচ্ছন্তা অত্তনাপি অত্তানং জীৰিতা ৰোরোপেন্তি, অঞ্ঞমঞ্ঞম্পি জীৰিতা ৰোরোপেন্তি, মিগলণ্ডিকম্পি সমণকুত্তকং উপসঙ্কমিত্ৰা এৰং ৰদন্তি – ‘সাধু নো, আৰুসো, জীৰিতা ৰোরোপেহি. ইদং তে পত্তচীৰরং ভৰিস্সতী’তি. অথ খো, ভন্তে, মিগলণ্ডিকো সমণকুত্তকো পত্তচীৰরেহি ভটো একম্পি ভিক্খুং একাহেন জীৰিতা ৰোরোপেসি…পে… সট্ঠিম্পি ভিক্খূ একাহেন জীৰিতা ৰোরোপেসি. সাধু, ভন্তে, ভগৰা অঞ্ঞং পরিযাযং আচিক্খতু যথাযং ভিক্খুসঙ্ঘো অঞ্ঞায সণ্ঠহেয্যা’’তি. ‘‘তেনহানন্দ, যাৰতিকা ভিক্খূ ৰেসালিং উপনিস্সায ৰিহরন্তি তে সব্বে উপট্ঠানসালাযং সন্নিপাতেহী’’তি. ‘‘এৰং, ভন্তে’’তি, খো আযস্মা আনন্দো ভগৰতো পটিস্সুণিত্ৰা যাৰতিকা ভিক্খূ ৰেসালিং উপনিস্সায ৰিহরন্তি তে সব্বে উপট্ঠানসালাযং সন্নিপাতেত্ৰা যেন ভগৰা তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা ভগৰন্তং এতদৰোচ – ‘‘সন্নিপতিতো, ভন্তে ভিক্খুসঙ্ঘো; যস্স দানি, ভন্তে, ভগৰা কালং মঞ্ঞতী’’তি.

১৬৫. অথ খো ভগৰা যেন উপট্ঠানসালা তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা পঞ্ঞত্তে আসনে নিসীদি. নিসজ্জ খো ভগৰা ভিক্খূ আমন্তেসি – ‘‘অযম্পি খো, ভিক্খৰে, আনাপানস্সতিসমাধি ভাৰিতো বহুলীকতো সন্তো চেৰ পণীতো চ অসেচনকো চ সুখো চ ৰিহারো উপ্পন্নুপ্পন্নে চ পাপকে অকুসলে ধম্মে ঠানসো অন্তরধাপেতি ৰূপসমেতি. সেয্যথাপি, ভিক্খৰে, গিম্হানং পচ্ছিমে মাসে উহতং [ঊহতং (ক.)] রজোজল্লং তমেনং মহা অকালমেঘো ঠানসো অন্তরধাপেতি ৰূপসমেতি, এৰমেৰ খো, ভিক্খৰে, আনাপানস্সতিসমাধি ভাৰিতো বহুলীকতো সন্তো চেৰ পণীতো চ অসেচনকো চ সুখো চ ৰিহারো উপ্পন্নুপ্পন্নে চ পাপকে অকুসলে ধম্মে ঠানসো অন্তরধাপেতি ৰূপসমেতি. কথং ভাৰিতো চ, ভিক্খৰে, আনাপানস্সতিসমাধি কথং বহুলীকতো সন্তো চেৰ পণীতো চ অসেচনকো চ সুখো চ ৰিহারো উপ্পন্নুপ্পন্নে চ পাপকে অকুসলে ধম্মে ঠানসো অন্তরধাপেতি ৰূপসমেতি? ইধ, ভিক্খৰে, ভিক্খু অরঞ্ঞগতো ৰা রুক্খমূলগতো ৰা সুঞ্ঞাগারগতো ৰা নিসীদতি পল্লঙ্কং আভুজিত্ৰা উজুং কাযং পণিধায পরিমুখং সতিং উপট্ঠপেত্ৰা. সো সতোৰ অস্সসতি সতো পস্সসতি. দীঘং ৰা অস্সসন্তো দীঘং অস্সসামীতি পজানাতি, দীঘং ৰা পস্সসন্তো দীঘং পস্সসামীতি পজানাতি. রস্সং ৰা অস্সসন্তো রস্সং অস্সসামীতি পজানাতি, রস্সং ৰা পস্সসন্তো রস্সং পস্সসামীতি পজানাতি. সব্বকাযপ্পটিসংৰেদী অস্সসিস্সামীতি সিক্খতি. সব্বকাযপ্পটিসংৰেদী পস্সসিস্সামীতি সিক্খতি. পস্সম্ভযং কাযসঙ্খারং অস্সসিস্সামীতি সিক্খতি. পস্সম্ভযং কাযসঙ্খারং পস্সসিস্সামীতি সিক্খতি. পীতিপ্পটিসংৰেদী অস্সসিস্সামীতি সিক্খতি. পীতিপ্পটিসংৰেদী পস্সসিস্সামীতি সিক্খতি. সুখপ্পটিসংৰেদী অস্সসিস্সামীতি সিক্খতি. সুখপ্পটিসংৰেদী পস্সসিস্সামীতি সিক্খতি. চিত্তসঙ্খারপ্পটিসংৰেদী অস্সসিস্সামীতি সিক্খতি. চিত্তসঙ্খারপ্পটিসংৰেদী পস্সসিস্সামীতি সিক্খতি. পস্সম্ভযং চিত্তসঙ্খারং অস্সসিস্সামীতি সিক্খতি. পস্সম্ভযং চিত্তসঙ্খারং পস্সসিস্সামীতি সিক্খতি. চিত্তপ্পটিসংৰেদী অস্সসিস্সামীতি সিক্খতি. চিত্তপ্পটিসংৰেদী পস্সসিস্সামীতি সিক্খতি. অভিপ্পমোদযং চিত্তং…পে… সমাদহং চিত্তং…পে… ৰিমোচযং চিত্তং…পে… অনিচ্চানুপস্সী…পে… ৰিরাগানুপস্সী…পে… নিরোধানুপস্সী…পে… পটিনিস্সগ্গানুপস্সী অস্সসিস্সামীতি সিক্খতি. পটিনিস্সগ্গানুপস্সী পস্সসিস্সামীতি সিক্খতি. এৰং ভাৰিতো খো, ভিক্খৰে, আনাপানস্সতিসমাধি এৰং বহুলীকতো সন্তো চেৰ পণীতো চ অসেচনকো চ সুখো চ ৰিহারো উপ্পন্নুপ্পন্নে চ পাপকে অকুসলে ধম্মে ঠানসো অন্তরধাপেতি ৰূপসমেতী’’তি.

১৬৬. অথ খো ভগৰা এতস্মিং নিদানে এতস্মিং পকরণে ভিক্খুসঙ্ঘং সন্নিপাতাপেত্ৰা ভিক্খূ পটিপুচ্ছি – ‘‘সচ্চং কির, ভিক্খৰে, ভিক্খূ অত্তনাপি অত্তানং জীৰিতা ৰোরোপেন্তি, অঞ্ঞমঞ্ঞম্পি জীৰিতা ৰোরোপেন্তি মিগলণ্ডিকম্পি সমণকুত্তকং উপসঙ্কমিত্ৰা এৰং ৰদন্তি – ‘সাধু নো, আৰুসো, জীৰিতা ৰোরোপেহি, ইদং তে পত্তচীৰরং ভৰিস্সতী’’’তি? ‘‘সচ্চং, ভগৰা’’তি. ৰিগরহি বুদ্ধো ভগৰা – ‘‘অননুচ্ছৰিকং, ভিক্খৰে, তেসং ভিক্খূনং অননুলোমিকং অপ্পটিরূপং অস্সামণকং অকপ্পিযং অকরণীযং. কথঞ্হি নাম তে, ভিক্খৰে, ভিক্খূ অত্তনাপি অত্তানং জীৰিতা ৰোরোপেস্সন্তি, অঞ্ঞমঞ্ঞম্পি জীৰিতা ৰোরোপেস্সন্তি, মিগলণ্ডিকম্পি সমণকুত্তকং উপসঙ্কমিত্ৰা এৰং ৰক্খন্তি – ‘সাধু নো, আৰুসো, জীৰিতা ৰোরোপেহি, ইদং তে পত্তচীৰরং ভৰিস্সতী’তি. নেতং, ভিক্খৰে, অপ্পসন্নানং ৰা পসাদায…পে… এৰঞ্চ পন, ভিক্খৰে, ইমং সিক্খাপদং উদ্দিসেয্যাথ –

১৬৭. ‘‘যো পন ভিক্খু সঞ্চিচ্চ মনুস্সৰিগ্গহং জীৰিতা ৰোরোপেয্য সত্থহারকং ৰাস্স পরিযেসেয্য, অযম্পি পারাজিকো হোতি অসংৰাসো’’তি.

এৰঞ্চিদং ভগৰতা ভিক্খূনং সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং হোতি.

১৬৮. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো উপাসকো গিলানো হোতি. তস্স পজাপতি অভিরূপা হোতি দস্সনীযা পাসাদিকা. ছব্বগ্গিযা ভিক্খূ তস্সা ইত্থিযা পটিবদ্ধচিত্তা হোন্তি. অথ খো ছব্বগ্গিযানং ভিক্খূনং এতদহোসি – ‘‘সচে খো সো, আৰুসো, উপাসকো জীৰিস্সতি ন মযং তং ইত্থিং লভিস্সাম. হন্দ মযং, আৰুসো, তস্স উপাসকস্স মরণৰণ্ণং সংৰণ্ণেমা’’তি. অথ খো ছব্বগ্গিযা ভিক্খূ যেন সো উপাসকো তেনুপসঙ্কমিংসু; উপসঙ্কমিত্ৰা তং উপাসকং এতদৰোচুং – ‘‘ত্ৰং খোসি, উপাসক, কতকল্যাণো কতকুসলো কতভীরুত্তাণো অকতপাপো অকতলুদ্দো অকতকিব্বিসো. কতং তযা কল্যাণং, অকতং তযা পাপং. কিং তুয্হিমিনা পাপকেন দুজ্জীৰিতেন! মতং তে জীৰিতা সেয্যো. ইতো ত্ৰং কালঙ্কতো কাযস্স ভেদা পরং মরণা সুগতিং সগ্গং লোকং উপপজ্জিস্সসি. তত্থ দিব্বেহি পঞ্চহি কামগুণেহি সমপ্পিতো সমঙ্গীভূতো পরিচারেস্সসী’’তি.

১৬৯. অথ খো সো উপাসকো – ‘‘সচ্চং খো অয্যা আহংসু. অহঞ্হি কতকল্যাণো কতকুসলো কতভীরুত্তাণো অকতপাপো অকতলুদ্দো অকতকিব্বিসো. কতং মযা কল্যাণং, অকতং মযা পাপং. কিং ময্হিমিনা পাপকেন দুজ্জীৰিতেন! মতং মে জীৰিতা সেয্যো. ইতো অহং কালঙ্কতো কাযস্স ভেদা পরং মরণা সুগতিং সগ্গং লোকং উপপজ্জিস্সামি. তত্থ দিব্বেহি পঞ্চহি কামগুণেহি সমপ্পিতো সমঙ্গীভূতো পরিচারেস্সামী’’তি, সো অসপ্পাযানি চেৰ ভোজনানি ভুঞ্জি অসপ্পাযানি চ খাদনীযানি খাদি অসপ্পাযানি চ সাযনীযানি সাযি অসপ্পাযানি চ পানানি পিৰি. তস্স অসপ্পাযানি চেৰ ভোজনানি ভুঞ্জতো অসপ্পাযানি চ খাদনীযানি খাদতো অসপ্পাযানি চ সাযনীযানি সাযতো অসপ্পাযানি চ পানানি পিৰতো খরো আবাধো উপ্পজ্জি. সো তেনেৰ আবাধেন কালমকাসি. তস্স পজাপতি উজ্ঝাযতি খিয্যতি ৰিপাচেতি – ‘‘অলজ্জিনো ইমে সমণা সক্যপুত্তিযা দুস্সীলা মুসাৰাদিনো. ইমে হি নাম ধম্মচারিনো সমচারিনো ব্রহ্মচারিনো সচ্চৰাদিনো সীলৰন্তো কল্যাণধম্মা পটিজানিস্সন্তি! নত্থি ইমেসং সামঞ্ঞং নত্থি ইমেসং ব্রহ্মঞ্ঞং, নট্ঠং ইমেসং সামঞ্ঞং নট্ঠং ইমেসং ব্রহ্মঞ্ঞং, কুতো ইমেসং সামঞ্ঞং কুতো ইমেসং ব্রহ্মঞ্ঞং, অপগতা ইমে সামঞ্ঞা অপগতা ইমে ব্রহ্মঞ্ঞা. ইমে মে সামিকস্স মরণৰণ্ণং সংৰণ্ণেসুং. ইমেহি মে সামিকো মারিতো’’তি. অঞ্ঞেপি মনুস্সা উজ্ঝাযন্তি খিয্যন্তি ৰিপাচেন্তি – ‘‘অলজ্জিনো ইমে সমণা সক্যপুত্তিযা দুস্সীলা মুসাৰাদিনো. ইমে হি নাম ধম্মচারিনো সমচারিনো ব্রহ্মচারিনো সচ্চৰাদিনো সীলৰন্তো কল্যাণধম্মা পটিজানিস্সন্তি! নত্থি ইমেসং সামঞ্ঞং নত্থি ইমেসং ব্রহ্মঞ্ঞং, নট্ঠং ইমেসং সামঞ্ঞং নট্ঠং ইমেসং ব্রহ্মঞ্ঞং, কুতো ইমেসং সামঞ্ঞং কুতো ইমেসং ব্রহ্মঞ্ঞং, অপগতা ইমে সামঞ্ঞা অপগতা ইমে ব্রহ্মঞ্ঞা. ইমে উপাসকস্স মরণৰণ্ণং সংৰণ্ণেসুং. ইমেহি উপাসকো মারিতো’’তি. অস্সোসুং খো ভিক্খূ তেসং মনুস্সানং উজ্ঝাযন্তানং খিয্যন্তানং ৰিপাচেন্তানং. যে তে ভিক্খূ অপ্পিচ্ছা…পে… তে উজ্ঝাযন্তি খিয্যন্তি ৰিপাচেন্তি – ‘‘কথঞ্হি নাম ছব্বগ্গিযা ভিক্খূ উপাসকস্স মরণৰণ্ণং সংৰণ্ণিস্সন্তী’’তি!

১৭০. অথ খো তে ভিক্খূ ছব্বগ্গিযে ভিক্খূ অনেকপরিযাযেন ৰিগরহিত্ৰা ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং…পে… ‘‘সচ্চং কির তুম্হে, ভিক্খৰে, উপাসকস্স মরণৰণ্ণং সংৰণ্ণেথা’’তি? ‘‘সচ্চং, ভগৰা’’তি. ৰিগরহি বুদ্ধো ভগৰা – ‘‘অননুচ্ছৰিকং, মোঘপুরিসা, অননুলোমিকং অপ্পটিরূপং অস্সামণকং অকপ্পিযং অকরণীযং. কথঞ্হি নাম তুম্হে, মোঘপুরিসা, উপাসকস্স মরণৰণ্ণং সংৰণ্ণিস্সথ! নেতং, মোঘপুরিসা, অপ্পসন্নানং ৰা পসাদায…পে… এৰঞ্চ পন, ভিক্খৰে, ইমং সিক্খাপদং উদ্দিসেয্যাথ

১৭১. ‘‘যো পন ভিক্খু সঞ্চিচ্চ মনুস্সৰিগ্গহং জীৰিতা ৰোরোপেয্য সত্থহারকং ৰাস্স পরিযেসেয্য মরণৰণ্ণং ৰা সংৰণ্ণেয্য মরণায ৰা সমাদপেয্য – ‘অম্ভো পুরিস, কিং তুয্হিমিনা পাপকেন দুজ্জীৰিতেন, মতং তে জীৰিতা সেয্যো’তি, ইতি চিত্তমনো চিত্তসঙ্কপ্পো অনেকপরিযাযেন মরণৰণ্ণং ৰা সংৰণ্ণেয্য, মরণায ৰা সমাদপেয্য, অযম্পি পারাজিকো হোতি অসংৰাসো’’তি.

১৭২. যো পনাতি যো যাদিসো…পে… ভিক্খূতি…পে… অযং ইমস্মিং অত্থে অধিপ্পেতো ভিক্খূতি.

সঞ্চিচ্চাতি জানন্তো সঞ্জানন্তো চেচ্চ অভিৰিতরিত্ৰা ৰীতিক্কমো.

মনুস্সৰিগ্গহো নাম যং মাতুকুচ্ছিস্মিং পঠমং চিত্তং উপ্পন্নং পঠমং ৰিঞ্ঞাণং পাতুভূতং, যাৰ মরণকালা এত্থন্তরে এসো মনুস্সৰিগ্গহো নাম.

জীৰিতা ৰোরোপেয্যাতি জীৰিতিন্দ্রিযং উপচ্ছিন্দতি উপরোধেতি সন্ততিং ৰিকোপেতি.

সত্থহারকং ৰাস্স পরিযেসেয্যাতি অসিং ৰা সত্তিং ৰা ভেণ্ডিং ৰা [ভেন্দিং ৰা (ক.)] লগুল়ং ৰা [সূলংৰা লগুল়ংৰা (স্যা.)] পাসাণং ৰা সত্থং ৰা ৰিসং ৰা রজ্জুং ৰা.

মরণৰণ্ণং ৰা সংৰণ্ণেয্যাতি জীৰিতে আদীনৰং দস্সেতি, মরণে ৰণ্ণং ভণতি.

মরণায ৰা সমাদপেয্যাতি সত্থং ৰা আহর, ৰিসং ৰা খাদ, রজ্জুযা ৰা উব্বন্ধিত্ৰা কালঙ্করোহীতি.

অম্ভো পুরিসাতি আলপনাধিৰচনমেতং.

কিং তুয্হিমিনা পাপকেন দুজ্জীৰিতেনাতি পাপকং নাম জীৰিতং অড্ঢানং জীৰিতং উপাদায দলিদ্দানং জীৰিতং পাপকং লামকং, সধনানং জীৰিতং উপাদায অধনানং জীৰিতং পাপকং, দেৰানং জীৰিতং উপাদায মনুস্সানং জীৰিতং পাপকং.

দুজ্জীৰিতং নাম হত্থচ্ছিন্নস্স পাদচ্ছিন্নস্স হত্থপাদচ্ছিন্নস্স কণ্ণচ্ছিন্নস্স নাসচ্ছিন্নস্স কণ্ণনাসচ্ছিন্নস্স, ইমিনা চ পাপকেন ইমিনা চ দুজ্জীৰিতেন মতং তে জীৰিতা সেয্যোতি.

ইতি চিত্তমনোতি যং চিত্তং তং মনো, যং মনো তং চিত্তং.

চিত্তসঙ্কপ্পোতি মরণসঞ্ঞী মরণচেতনো মরণাধিপ্পাযো.

অনেকপরিযাযেনাতি উচ্চাৰচেহি আকারেহি.

মরণৰণ্ণং ৰা সংৰণ্ণেয্যাতি জীৰিতে আদীনৰং দস্সেতি, মরণে ৰণ্ণং ভণতি – ‘‘ইতো ত্ৰং কালঙ্কতো কাযস্স ভেদা পরং মরণা সুগতিং সগ্গং লোকং উপপজ্জিস্সসি, তত্থ দিব্বেহি পঞ্চহি কামগুণেহি সমপ্পিতো সমঙ্গীভূতো পরিচারেস্সসী’’তি.

মরণায ৰা সমাদপেয্যাতি সত্থং ৰা আহর, ৰিসং ৰা খাদ, রজ্জুযা ৰা উব্বন্ধিত্ৰা কালঙ্করোহি, সোব্ভে ৰা নরকে ৰা পপাতে ৰা পপতাতি.

অযম্পীতি পুরিমে উপাদায ৰুচ্চতি.

পারাজিকো হোতীতি সেয্যথাপি নাম পুথুসিলা দ্ৰিধা ভিন্না [দ্ৰেধা ভিন্না (স্যা.)] অপ্পটিসন্ধিকা হোতি, এৰমেৰ ভিক্খু সঞ্চিচ্চ মনুস্সৰিগ্গহং জীৰিতা ৰোরোপেত্ৰা অস্সমণো হোতি অসক্যপুত্তিযো. তেন ৰুচ্চতি – ‘পারাজিকো হোতী’তি.

অসংৰাসোতি সংৰাসো নাম এককম্মং একুদ্দেসো সমসিক্খতা – এসো সংৰাসো নাম. সো তেন সদ্ধিং নত্থি, তেন ৰুচ্চতি অসংৰাসোতি.

১৭৩. সামং, অধিট্ঠায, দূতেন, দূতপরংপরায, ৰিসক্কিযেন দূতেন, গতপচ্চাগতেন দূতেন, অরহো রহোসঞ্ঞী, রহো অরহোসঞ্ঞী, অরহো অরহোসঞ্ঞী, রহো রহোসঞ্ঞী কাযেন সংৰণ্ণেতি, ৰাচায সংৰণ্ণেতি, কাযেন ৰাচায সংৰণ্ণেতি, দূতেন সংৰণ্ণেতি, লেখায সংৰণ্ণেতি, ওপাতং অপস্সেনং, উপনিক্খিপনং, ভেসজ্জং, রূপূপহারো, সদ্দূপহারো, গন্ধূপহারো, রসূপহারো, ফোট্ঠব্বূপহারো, ধম্মূপহারো, আচিক্খনা, অনুসাসনী, সঙ্কেতকম্মং, নিমিত্তকম্মন্তি.

১৭৪. সামন্তি সযং হনতি কাযেন ৰা কাযপটিবদ্ধেন ৰা নিস্সগ্গিযেন ৰা.

অধিট্ঠাযাতি অধিট্ঠহিত্ৰা আণাপেতি – ‘‘এৰং ৰিজ্ঝ, এৰং পহর, এৰং ঘাতেহী’’তি.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামং জীৰিতা ৰোরোপেহী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো তং মঞ্ঞমানো তং জীৰিতা ৰোরোপেতি, আপত্তি উভিন্নং পারাজিকস্স.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামং জীৰিতা ৰোরোপেহী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো তং মঞ্ঞমানো অঞ্ঞং জীৰিতা ৰোরোপেত্তি, মূলট্ঠস্স অনাপত্তি. ৰধকস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামং জীৰিতা ৰোরোপেহী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো অঞ্ঞং মঞ্ঞমানো তং জীৰিতা ৰোরোপেতি, আপত্তি উভিন্নং পারাজিকস্স.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামং জীৰিতা ৰোরোপেহী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো অঞ্ঞং মঞ্ঞমানো অঞ্ঞং জীৰিতা ৰোরোপেতি; মূলট্ঠস্স অনাপত্তি, ৰধকস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামস্স পাৰদ – ‘ইত্থন্নামো ইত্থন্নামস্স পাৰদতু – ইত্থন্নামো ইত্থন্নামং জীৰিতা ৰোরোপেতূ’’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো ইতরস্স আরোচেতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ৰধকো পটিগ্গণ্হাতি, মূলট্ঠস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. সো তং জীৰিতা ৰোরোপেতি, আপত্তি সব্বেসং পারাজিকস্স.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামস্স পাৰদ – ‘ইত্থন্নামো ইত্থন্নামস্স পাৰদতু – ইত্থন্নামো ইত্থন্নামং জীৰিতা ৰোরোপেতূ’’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো অঞ্ঞং আণাপেতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ৰধকো পটিগ্গণ্হাতি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো তং জীৰিতা ৰোরোপেতি, মূলট্ঠস্স অনাপত্তি; আণাপকস্স চ ৰধকস্স চ আপত্তি পারাজিকস্স.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামং জীৰিতা ৰোরোপেহী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো গন্ত্ৰা পুন পচ্চাগচ্ছতি – ‘‘নাহং সক্কোমি তং জীৰিতা ৰোরোপেতু’’ন্তি. সো পুন আণাপেতি – ‘‘যদা সক্কোসি তদা তং জীৰিতা ৰোরোপেহী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো তং জীৰিতা ৰোরোপেতি, আপত্তি উভিন্নং পারাজিকস্স.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামং জীৰিতা ৰোরোপেহী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো আণাপেত্ৰা ৰিপ্পটিসারী ন সাৰেতি – ‘‘মা ঘাতেহী’’তি. সো তং জীৰিতা ৰোরোপেতি, আপত্তি উভিন্নং পারাজিকস্স.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামং জীৰিতা ৰোরোপেহী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো আণাপেত্ৰা ৰিপ্পটিসারী সাৰেতি – ‘‘মা ঘাতেহী’’তি. সো – ‘‘আণত্তো অহং তযা’’তি তং জীৰিতা ৰোরোপেতি, মূলট্ঠস্স অনাপত্তি. ৰধকস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

ভিক্খু ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘ইত্থন্নামং জীৰিতা ৰোরোপেহী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সো আণাপেত্ৰা ৰিপ্পটিসারী সাৰেতি – ‘‘মা ঘাতেহী’’তি. সো সাধূতি ওরমতি, উভিন্নং অনাপত্তি.

১৭৫. অরহো রহোসঞ্ঞী উল্লপতি – ‘‘অহো ইত্থন্নামো হতো অস্সা’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. রহো অরহোসঞ্ঞী উল্লপতি – ‘‘অহো ইত্থন্নামো হতো অস্সা’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. অরহো অরহোসঞ্ঞী উল্লপতি – ‘‘অহো ইত্থন্নামো হতো অস্সা’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. রহো রহোসঞ্ঞী উল্লপতি – ‘‘অহো ইত্থন্নামো হতো অস্সা’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স.

কাযেন সংৰণ্ণেতি নাম কাযেন ৰিকারং করোতি – ‘‘যো এৰং মরতি সো ধনং ৰা লভতি যসং ৰা লভতি সগ্গং ৰা গচ্ছতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তায সংৰণ্ণনায মরিস্সামীতি দুক্খং ৰেদনং উপ্পাদেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

ৰাচায সংৰণ্ণেতি নাম ৰাচায ভণতি – ‘‘যো এৰং মরতি সো ধনং ৰা লভতি যসং ৰা লভতি সগ্গং ৰা গচ্ছতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তায সংৰণ্ণনায মরিস্সামীতি দুক্খং ৰেদনং উপ্পাদেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

কাযেন ৰাচায সংৰণ্ণেতি নাম কাযেন চ ৰিকারং করোতি, ৰাচায চ ভণতি – ‘‘যো এৰং মরতি সো ধনং ৰা লভতি যসং ৰা লভতি সগ্গং ৰা গচ্ছতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তায সংৰণ্ণনায মরিস্সামীতি দুক্খং ৰেদনং উপ্পাদেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

দূতেন সংৰণ্ণেতি নাম দূতস্স সাসনং আরোচেতি – ‘‘যো এৰং মরতি সো ধনং ৰা লভতি যসং ৰা লভতি সগ্গং ৰা গচ্ছতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. দূতস্স সাসনং সুত্ৰা মরিস্সামীতি দুক্খং ৰেদনং উপ্পাদেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

১৭৬. লেখায সংৰণ্ণেতি নাম লেখং ছিন্দতি – ‘‘যো এৰং মরতি সো ধনং ৰা লভতি যসং ৰা লভতি সগ্গং ৰা গচ্ছতী’’তি, অক্খরক্খরায আপত্তি দুক্কটস্স. লেখং পস্সিত্ৰা মরিস্সামীতি দুক্খং ৰেদনং উপ্পাদেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

ওপাতং নাম মনুস্সং উদ্দিস্স ওপাতং খনতি – ‘‘পপতিত্ৰা মরিস্সতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. পপতিতে দুক্খা ৰেদনা উপ্পজ্জতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স. অনোদিস্স ওপাতং খনতি – ‘‘যো কোচি পপতিত্ৰা মরিস্সতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. মনুস্সো তস্মিং পপততি, আপত্তি দুক্কটস্স. পপতিতে দুক্খা ৰেদনা উপ্পজ্জতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স. যক্খো ৰা পেতো ৰা তিরচ্ছানগতমনুস্সৰিগ্গহো ৰা তস্মিং পপততি, আপত্তি দুক্কটস্স. পপতিতে দুক্খা ৰেদনা উপ্পজ্জতি, আপত্তি দুক্কটস্স. মরতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. তিরচ্ছানগতো তস্মিং পপততি, আপত্তি দুক্কটস্স. পপতিতে দুক্খা ৰেদনা উপ্পজ্জতি, আপত্তি দুক্কটস্স. মরতি, আপত্তি পাচিত্তিযস্স.

১৭৭. অপস্সেনং নাম অপস্সেনে সত্থং ৰা ঠপেতি ৰিসেন ৰা মক্খেতি দুব্বলং ৰা করোতি সোব্ভে ৰা নরকে ৰা পপাতে ৰা ঠপেতি – ‘‘পপতিত্ৰা মরিস্সতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. সত্থেন ৰা ৰিসেন ৰা পপতিতেন ৰা দুক্খা ৰেদনা উপ্পজ্জতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

উপনিক্খিপনং নাম অসিং ৰা সত্তিং ৰা ভেণ্ডিং ৰা লগুল়ং ৰা পাসাণং ৰা সত্থং ৰা ৰিসং ৰা রজ্জুং ৰা উপনিক্খিপতি – ‘‘ইমিনা মরিস্সতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. ‘‘তেন মরিস্সামী’’তি দুক্খং ৰেদনং উপ্পাদেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

ভেসজ্জং নাম সপ্পিং ৰা নৰনীতং ৰা তেলং ৰা মধুং ৰা ফাণিতং ৰা দেতি – ‘‘ইমং সাযিত্ৰা মরিস্সতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তং সাযিতে দুক্খা ৰেদনা উপ্পজ্জতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

১৭৮. রূপূপহারো নাম অমনাপিকং রূপং উপসংহরতি ভযানকং ভেরৰং – ‘‘ইমং পস্সিত্ৰা উত্তসিত্ৰা মরিস্সতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তং পস্সিত্ৰা উত্তসতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স. মনাপিকং রূপং উপসংহরতি [উপসংহরতি পেমনীযং হদযঙ্গমং (স্যা.)] – ‘‘ইমং পস্সিত্ৰা অলাভকেন সুস্সিত্ৰা মরিস্সতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তং পস্সিত্ৰা অলাভকেন সুস্সতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

সদ্দূপহারো নাম অমনাপিকং সদ্দং উপসংহরতি ভযানকং ভেরৰং – ‘‘ইমং সুত্ৰা উত্তসিত্ৰা মরিস্সতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তং সুত্ৰা উত্তসতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স. মনাপিকং সদ্দং উপসংহরতি পেমনীযং হদযঙ্গমং – ‘‘ইমং সুত্ৰা অলাভকেন সুস্সিত্ৰা মরিস্সতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তং সুত্ৰা অলাভকেন সুস্সতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

গন্ধূপহারো নাম অমনাপিকং গন্ধং উপসংহরতি জেগুচ্ছং পাটিকুল্যং [পটিকূলং (?)] – ‘‘ইমং ঘাযিত্ৰা জেগুচ্ছতা পাটিকুল্যতা মরিস্সতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তং ঘাযিতে জেগুচ্ছতা পাটিকুল্যতা দুক্খা ৰেদনা উপ্পজ্জতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স. মনাপিকং গন্ধং উপসংহরতি – ‘‘ইমং ঘাযিত্ৰা অলাভকেন সুস্সিত্ৰা মরিস্সতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তং ঘাযিত্ৰা অলাভকেন সুস্সতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

রসূপহারো নাম অমনাপিকং রসং উপসংহরতি জেগুচ্ছং পাটিকুল্যং [পটিকূলং (?)] – ‘‘ইমং সাযিত্ৰা জেগুচ্ছতা পাটিকুল্যতা মরিস্সতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তং সাযিতে জেগুচ্ছতা পাটিকুল্যতা দুক্খা ৰেদনা উপ্পজ্জতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স. মনাপিকং রসং উপসংহরতি – ‘‘ইমং সাযিত্ৰা অলাভকেন সুস্সিত্ৰা মরিস্সতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তং সাযিত্ৰা অলাভকেন সুস্সতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

ফোট্ঠব্বূপহারো নাম অমনাপিকং ফোট্ঠব্বং উপসংহরতি দুক্খসম্ফস্সং খরসম্ফস্সং – ‘‘ইমিনা ফুট্ঠো মরিস্সতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তেন ফুট্ঠস্স দুক্খা ৰেদনা উপ্পজ্জতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স. মনাপিকং ফোট্ঠব্বং উপসংহরতি সুখসম্ফস্সং মুদুসম্ফস্সং – ‘‘ইমিনা ফুট্ঠো অলাভকেন সুস্সিত্ৰা মরিস্সতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তেন ফুট্ঠো অলাভকেন সুস্সতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

ধম্মূপহারো নাম নেরযিকস্স নিরযকথং কথেতি – ‘‘ইমং সুত্ৰা উত্তসিত্ৰা মরিস্সতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তং সুত্ৰা উত্তসতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স. কল্যাণকম্মস্স সগ্গকথং কথেতি – ‘‘ইমং সুত্ৰা অধিমুত্তো মরিস্সতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তং সুত্ৰা অধিমুত্তো মরিস্সামীতি দুক্খং ৰেদনং উপ্পাদেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

১৭৯. আচিক্খনা নাম পুট্ঠো ভণতি – ‘‘এৰং মরস্সু. যো এৰং মরতি সো ধনং ৰা লভতি যসং ৰা লভতি সগ্গং ৰা গচ্ছতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তায আচিক্খনায মরিস্সামীতি দুক্খং ৰেদনং উপ্পাদেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

অনুসাসনী নাম অপুট্ঠো ভণতি – ‘‘এৰং মরস্সু. যো এৰং মরতি সো ধনং ৰা লভতি যসং ৰা লভতি সগ্গং ৰা গচ্ছতী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তায অনুসাসনিযা মরিস্সামীতি দুক্খং ৰেদনং উপ্পাদেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. মরতি, আপত্তি পারাজিকস্স.

সঙ্কেতকম্মং নাম সঙ্কেতং করোতি পুরেভত্তং ৰা পচ্ছাভত্তং ৰা রত্তিং ৰা দিৰা ৰা – ‘‘তেন সঙ্কেতেন তং জীৰিতা ৰোরোপেহী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তেন সঙ্কেতেন তং জীৰিতা ৰোরোপেতি, আপত্তি উভিন্নং পারাজিকস্স. তং সঙ্কেতং পুরে ৰা পচ্ছা ৰা তং জীৰিতা ৰোরোপেতি, মূলট্ঠস্স অনাপত্তি, ৰধকস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

নিমিত্তকম্মং নাম নিমিত্তং করোতি – ‘‘অক্খিং ৰা নিখণিস্সামি ভমুকং ৰা উক্খিপিস্সামি সীসং ৰা উক্খিপিস্সামি, তেন নিমিত্তেন তং জীৰিতা ৰোরোপেহী’’তি, আপত্তি দুক্কটস্স. তেন নিমিত্তেন তং জীৰিতা ৰোরোপেতি, আপত্তি উভিন্নং পারাজিকস্স. তং নিমিত্তং পুরে ৰা পচ্ছা ৰা তং জীৰিতা ৰোরোপেতি, মূলট্ঠস্স অনাপত্তি, ৰধকস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

অনাপত্তি অসঞ্চিচ্চ অজানন্তস্স নমরণাধিপ্পাযস্স উম্মত্তকস্স [উম্মত্তকস্স খিত্তচিত্তস্স ৰেদনাট্টস্স (স্যা.)] আদিকম্মিকস্সাতি.

মনুস্সৰিগ্গহপারাজিকম্হি পঠমভাণৰারো নিট্ঠিতো.

ৰিনীতৰত্থুউদ্দানগাথা

সংৰণ্ণনা নিসীদন্তো, মুসলোদুক্খলেন চ;

ৰুড্ঢপব্বজিতাভিসন্নো, অগ্গৰীমংসনাৰিসং.

তযো চ ৰত্থুকম্মেহি, ইট্ঠকাহিপরে তযো;

ৰাসী গোপানসী চেৰ, অট্টকোতরণং পতি.

সেদং নত্থুঞ্চ সম্বাহো, ন্হাপনব্ভঞ্জনেন চ;

উট্ঠাপেন্তো নিপাতেন্তো, অন্নপানেন মারণং.

জারগব্ভো সপত্তী চ, মাতা পুত্তং উভো ৰধি;

উভো ন মিয্যরে মদ্দা, তাপং ৰঞ্ঝা ৰিজাযিনী.

পতোদং নিগ্গহে যক্খো, ৰাল়যক্খঞ্চ পাহিণি;

তং মঞ্ঞমানো পহরি, সগ্গঞ্চ নিরযং ভণে.

আল়ৰিযা তযো রুক্খা, দাযেহি অপরে তযো;

মা কিলমেসি ন তুয্হং, তক্কং সোৰীরকেন চাতি.

ৰিনীতৰত্থু

১৮০. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তস্স ভিক্খূ কারুঞ্ঞেন মরণৰণ্ণং সংৰণ্ণেসুং. সো ভিক্খু কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি ‘‘ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং, কচ্চি নু খো মযং পারাজিকং আপত্তিং আপন্না’’তি? ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘আপত্তিং তুম্হে, ভিক্খৰে, আপন্না পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো পিণ্ডচারিকো ভিক্খু পীঠকে পিলোতিকায পটিচ্ছন্নং দারকং নিসীদন্তো ওত্থরিত্ৰা মারেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি ‘‘ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং, কচ্চি নু খো অহং পারাজিকং আপত্তিং আপন্নো’’তি? ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. ন চ, ভিক্খৰে, অপ্পটিৰেক্খিত্ৰা আসনে নিসীদিতব্বং; যো নিসীদেয্য, আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ভত্তগ্গে অন্তরঘরে আসনং পঞ্ঞপেন্তো মুসলে উস্সিতে একং মুসলং অগ্গহেসি. দুতিযো মুসলো পরিপতিত্ৰা অঞ্ঞতরস্স দারকস্স মত্থকে অৰত্থাসি. সো কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘অসঞ্চিচ্চ অহং, ভগৰা’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অসঞ্চিচ্চা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ভত্তগ্গে অন্তরঘরে আসনং পঞ্ঞপেন্তো উদুক্খলভণ্ডিকং অক্কমিত্ৰা পৰট্টেসি. অঞ্ঞতরং দারকং ওত্থরিত্ৰা মারেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অসঞ্চিচ্চা’’তি.

তেন খো পন সমযেন পিতাপুত্তা ভিক্খূসু পব্বজিতা হোন্তি. কালে আরোচিতে পুত্তো পিতরং এতদৰোচ – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, সঙ্ঘো তং পতিমানেতী’’তি পিট্ঠিযং গহেত্ৰা পণামেসি. সো পপতিত্ৰা কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘নাহং, ভগৰা, মরণাধিপ্পাযো’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন পিতাপুত্তা ভিক্খূসু পব্বজিতা হোন্তি. কালে আরোচিতে পুত্তো পিতরং এতদৰোচ – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, সঙ্ঘো তং পতিমানেতী’’তি মরণাধিপ্পাযো পিট্ঠিযং গহেত্ৰা পণামেসি. সো পপতিত্ৰা কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন পিতাপুত্তা ভিক্খূসু পব্বজিতা হোন্তি. কালে আরোচিতে পুত্তো পিতরং এতদৰোচ – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, সঙ্ঘো তং পতিমানেতী’’তি মরণাধিপ্পাযো পিট্ঠিযং গহেত্ৰা পণামেসি. সো পপতিত্ৰা ন কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

১৮১. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো ভুঞ্জন্তস্স মংসং কণ্ঠে ৰিলগ্গং হোতি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু তস্স ভিক্খুনো গীৰাযং পহারং অদাসি. সলোহিতং মংসং পতি. সো ভিক্খু কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো ভুঞ্জন্তস্স মংসং কণ্ঠে ৰিলগ্গং হোতি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু মরণাধিপ্পাযো তস্স ভিক্খুনো গীৰাযং পহারং অদাসি. সলোহিতং মংসং পতি. সো ভিক্খু কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো ভুঞ্জন্তস্স মংসং কণ্ঠে ৰিলগ্গং হোতি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু মরণাধিপ্পাযো তস্স ভিক্খুনো গীৰাযং পহারং অদাসি. সলোহিতং মংসং পতি. সো ভিক্খু ন কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো পিণ্ডচারিকো ভিক্খু ৰিসগতং পিণ্ডপাতং লভিত্ৰা পটিক্কমনং হরিত্ৰা ভিক্খূনং অগ্গকারিকং অদাসি. তে ভিক্খূ কালমকংসু. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘নাহং, ভগৰা, জানামী’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অজানন্তস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ৰীমংসাধিপ্পাযো অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো ৰিসং অদাসি. সো ভিক্খু কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘ৰীমংসাধিপ্পাযো অহং, ভগৰা’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

১৮২. তেন খো পন সমযেন আল়ৰকা [আল়ৰিকা (স্যা.)] ভিক্খূ ৰিহারৰত্থুং করোন্তি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু হেট্ঠা হুত্ৰা সিলং উচ্চারেসি. উপরিমেন ভিক্খুনা দুগ্গহিতা সিলা হেট্ঠিমস্স ভিক্খুনো মত্থকে অৰত্থাসি. সো ভিক্খু কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অসঞ্চিচ্চা’’তি.

তেন খো পন সমযেন আল়ৰকা ভিক্খূ ৰিহারৰত্থুং করোন্তি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু হেট্ঠা হুত্ৰা সিলং উচ্চারেসি. উপরিমো ভিক্খু মরণাধিপ্পাযো হেট্ঠিমস্স ভিক্খুনো মত্থকে সিলং মুঞ্চি. সো ভিক্খু কালমকাসি…পে… সো ভিক্খু ন কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন আল়ৰকা ভিক্খূ ৰিহারস্স কুট্টং উট্ঠাপেন্তি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু হেট্ঠা হুত্ৰা ইট্ঠকং উচ্চারেসি. উপরিমেন ভিক্খুনা দুগ্গহিতা ইট্ঠকা হেট্ঠিমস্স ভিক্খুনো মত্থকে অৰত্থাসি. সো ভিক্খু কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপতি, ভিক্খু, অসঞ্চিচ্চা’’তি.

তেন খো পন সমযেন আল়ৰকা ভিক্খূ ৰিহারস্স কুট্টং উট্ঠাপেন্তি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু হেট্ঠা হুত্ৰা ইট্ঠকং উচ্চারেসি. উপরিমো ভিক্খু মরণাধিপ্পাযো হেট্ঠিমস্স ভিক্খুনো মত্থকে ইট্ঠকং মুঞ্চি. সো ভিক্খু কালমকাসি…পে… সো ভিক্খু ন কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

১৮৩. তেন খো পন সমযেন আল়ৰকা ভিক্খূ নৰকম্মং করোন্তি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু হেট্ঠা হুত্ৰা ৰাসিং উচ্চারেসি. উপরিমেন ভিক্খুনা দুগ্গহিতা ৰাসী হেট্ঠিমস্স ভিক্খুনো মত্থকে অৰত্থাসি. সো ভিক্খু কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অসঞ্চিচ্চা’’তি.

তেন খো পন সমযেন আল়ৰকা ভিক্খূ নৰকম্মং করোন্তি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু হেট্ঠা হুত্ৰা ৰাসিং উচ্চারেসি. উপরিমো ভিক্খু মরণাধিপ্পাযো হেট্ঠিমস্স ভিক্খুনো মত্থকে ৰাসিং মুঞ্চি. সো ভিক্খু কালমকাসি…পে… সো ভিক্খু ন কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন আল়ৰকা ভিক্খূ নৰকম্মং করোন্তি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু হেট্ঠা হুত্ৰা গোপানসিং উচ্চারেসি. উপরিমেন ভিক্খুনা দুগ্গহিতা গোপানসী হেট্ঠিমস্স ভিক্খুনো মত্থকে অৰত্থাসি. সো ভিক্খু কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অসঞ্চিচ্চা’’তি.

তেন খো পন সমযেন আল়ৰকা ভিক্খূ নৰকম্মং করোন্তি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু হেট্ঠা হুত্ৰা গোপানসিং উচ্চারেসি. উপরিমো ভিক্খু মরণাধিপ্পাযো হেট্ঠিমস্স ভিক্খুনো মত্থকে গোপানসিং মুঞ্চি. সো ভিক্খু কালমকাসি…পে… সো ভিক্খু ন কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন আল়ৰকা ভিক্খূ নৰকম্মং করোন্তা অট্টকং বন্ধন্তি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু অঞ্ঞতরং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘আৰুসো, অত্রট্ঠিতো বন্ধাহী’’তি. সো তত্রট্ঠিতো বন্ধন্তো পরিপতিত্ৰা কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘নাহং, ভগৰা, মরণাধিপ্পাযো’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন আল়ৰকা ভিক্খূ নৰকম্মং করোন্তা অট্টকং বন্ধন্তি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু মরণাধিপ্পাযো অঞ্ঞতরং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘আৰুসো, অত্রট্ঠিতো বন্ধাহী’’তি. সো তত্রট্ঠিতো বন্ধন্তো পরিপতিত্ৰা কালমকাসি…পে… পরিপতিত্ৰা ন কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ৰিহারং ছাদেত্ৰা ওতরতি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু তং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘আৰুসো, ইতো ওতরাহী’’তি. সো তেন ওতরন্তো পরিপতিত্ৰা কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ৰিহারং ছাদেত্ৰা ওতরতি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু মরণাধিপ্পাযো তং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘আৰুসো, ইতো ওতরাহী’’তি. সো তেন ওতরন্তো পরিপতিত্ৰা কালমকাসি…পে… পরিপতিত্ৰা ন কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অনভিরতিযা পীল়িতো গিজ্ঝকূটং পব্বতং অভিরুহিত্ৰা পপাতে পপতন্তো অঞ্ঞতরং ৰিলীৰকারং ওত্থরিত্ৰা মারেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. ন চ, ভিক্খৰে, অত্তানং পাতেতব্বং. যো পাতেয্য, আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন ছব্বগ্গিযা ভিক্খূ গিজ্ঝকূটং পব্বতং অভিরুহিত্ৰা দৰায সিলং পৰিজ্ঝিংসু. সা অঞ্ঞতরং গোপালকং ওত্থরিত্ৰা মারেসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি …পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পারাজিকস্স. ন চ, ভিক্খৰে, দৰায সিলা পৰিজ্ঝিতব্বা. যো পৰিজ্ঝেয্য, আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

১৮৪. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ সেদেসুং. সো ভিক্খু কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ মরণাধিপ্পাযা সেদেসুং. সো ভিক্খু কালমকাসি.…পে… সো ভিক্খু ন কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো সীসাভিতাপো হোতি. তস্স ভিক্খূ নত্থুং অদংসু. সো ভিক্খু কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো সীসাভিতাপো হোতি. তস্স ভিক্খূ মরণাধিপ্পাযা নত্থুং অদংসু. সো ভিক্খু কালমকাসি…পে… সো ভিক্খু ন কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ সম্বাহেসুং. সো ভিক্খু কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ মরণাধিপ্পাযা সম্বাহেসুং. সো ভিক্খু কালমকাসি…পে… সো ভিক্খু ন কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খু ন্হাপেসুং. সো ভিক্খু কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ মরণাধিপ্পাযা ন্হাপেসুং. সো ভিক্খু কালমকাসি…পে… সো ভিক্খু ন কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ তেলেন অব্ভঞ্জিংসু. সো ভিক্খু কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ মরণাধিপ্পাযা তেলেন অব্ভঞ্জিংসু. সো ভিক্খু কালমকাসি…পে… সো ভিক্খু ন কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

১৮৫. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ উট্ঠাপেসুং. সো ভিক্খু কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ মরণাধিপ্পাযা উট্ঠাপেসুং. সো ভিক্খু কালমকাসি…পে… সো ভিক্খু ন কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ নিপাতেসুং. সো ভিক্খু কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ মরণাধিপ্পাযা নিপাতেসুং. সো ভিক্খু কালমকাসি…পে… সো ভিক্খু ন কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তস্স ভিক্খূ অন্নং অদংসু. সো ভিক্খু কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তস্স ভিক্খূ মরণাধিপ্পাযা অন্নং অদংসু. সো ভিক্খু কালমকাসি…পে… সো ভিক্খু ন কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তস্স ভিক্খু পানং অদংসু. সো ভিক্খু কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তস্স ভিক্খূ মরণাধিপ্পাযা পানং অদংসু. সো ভিক্খু কালমকাসি…পে… সো ভিক্খু ন কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

১৮৬. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ইত্থী পৰুত্থপতিকা জারেন গব্ভিনী হোতি. সা কুলূপকং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘ইঙ্ঘায্য গব্ভপাতনং জানাহী’’তি. ‘‘সুট্ঠু, ভগিনী’’তি তস্সা গব্ভপাতনং অদাসি. দারকো কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স পুরিসস্স দ্ৰে পজাপতিযো হোন্তি – একা ৰঞ্ঝা, একা ৰিজাযিনী. ৰঞ্ঝা ইত্থী কুলূপকং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘সচে সা, ভন্তে, ৰিজাযিস্সতি সব্বস্স কুটুম্বস্স ইস্সরা ভৰিস্সতি. ইঙ্ঘায্য, তস্সা গব্ভপাতনং জানাহী’’তি.‘‘সুট্ঠু, ভগিনী’’তি তস্সা গব্ভপাতনং অদাসি. দারকো কালমকাসি, মাতা ন কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স পুরিসস্স দ্ৰে পজাপতিযো হোন্তি – একা ৰঞ্ঝা, একা ৰিজাযিনী. ৰঞ্ঝা ইত্থী কুলূপকং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘সচে সা, ভন্তে, ৰিজাযিস্সতি সব্বস্স কুটুম্বস্স ইস্সরা ভৰিস্সতি. ইঙ্ঘায্য, তস্সা গব্ভপাতনং জানাহী’’তি. ‘‘সুট্ঠু, ভগিনী’’তি তস্সা গব্ভপাতনং অদাসি. মাতা কালমকাসি, দারকো ন কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স পুরিসস্স দ্ৰে পজাপতিযো হোন্তি – একা ৰঞ্ঝা, একা ৰিজাযিনী. ৰঞ্ঝা ইত্থী কুলূপকং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘সচে সা, ভন্তে, ৰিজাযিস্সতি সব্বস্স কুটুম্বস্স ইস্সরা ভৰিস্সতি. ইঙ্ঘায্য, তস্সা গব্ভপাতনং জানাহী’’তি. ‘‘সুট্ঠু, ভগিনী’’তি তস্সা গব্ভপাতনং অদাসি. উভো কালমকংসু…পে… উভো ন কালমকংসু. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

১৮৭. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা গব্ভিনী ইত্থী কুলূপকং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘ইঙ্ঘায্য, গব্ভপাতনং জানাহী’’তি. ‘‘তেন হি, ভগিনি, মদ্দস্সূ’’তি. সা মদ্দাপেত্ৰা গব্ভং পাতেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা গব্ভিনী ইত্থী কুলূপকং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘ইঙ্ঘায্য, গব্ভপাতনং জানাহী’’তি. ‘‘তেন হি, ভগিনি, তাপেহী’’তি. সা তাপেত্ৰা গব্ভং পাতেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ৰঞ্ঝা ইত্থী কুলূপকং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘ইঙ্ঘায্য, ভেসজ্জং জানাহি যেনাহং ৰিজাযেয্য’’ন্তি. ‘‘সুট্ঠু, ভগিনী’’তি তস্সা ভেসজ্জং অদাসি. সা কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ৰিজাযিনী ইত্থী কুলূপকং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘ইঙ্ঘায্য, ভেসজ্জং জানাহি যেনাহং ন ৰিজাযেয্য’’ন্তি. ‘‘সুট্ঠু, ভগিনী’’তি তস্সা ভেসজ্জং অদাসি. সা কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন ছব্বগ্গিযা ভিক্খূ সত্তরসৰগ্গিযং ভিক্খুং অঙ্গুলিপতোদকেন হাসেসুং. সো ভিক্খু উত্তন্তো অনস্সাসকো কালমকাসি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পারাজিকস্সা’’তি [পারাজিকস্স, আপত্তি পাচিত্তিযস্সাতি (স্যা.)].

তেন খো পন সমযেন সত্তরসৰগ্গিযা ভিক্খূ ছব্বগ্গিযং ভিক্খুং কম্মং করিস্সামাতি ওত্থরিত্ৰা মারেসুং. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পারাজিকস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভূতৰেজ্জকো ভিক্খু যক্খং জীৰিতা ৰোরোপেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অঞ্ঞতরং ভিক্খুং ৰাল়যক্খৰিহারং পাহেসি. তং যক্খা জীৰিতা ৰোরোপেসুং. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু মরণাধিপ্পাযো অঞ্ঞতরং ভিক্খুং ৰাল়যক্খৰিহারং পাহেসি. তং যক্খা জীৰিতা ৰোরোপেসুং…পে… তং যক্খা জীৰিতা ন ৰোরোপেসুং. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অঞ্ঞতরং ভিক্খুং ৰাল়কন্তারং পাহেসি. তং ৰাল়া জীৰিতা ৰোরোপেসুং. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু মরণাধিপ্পাযো অঞ্ঞতরং ভিক্খুং ৰাল়কন্তারং পাহেসি. তং ৰাল়া জীৰিতা ৰোরোপেসুং…পে… তং ৰাল়া জীৰিতা ন ৰোরোপেসুং. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অঞ্ঞতরং ভিক্খুং চোরকন্তারং পাহেসি. তং চোরা জীৰিতা ৰোরোপেসুং. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু মরণাধিপ্পাযো অঞ্ঞতরং ভিক্খুং চোরকন্তারং পাহেসি. তং চোরা জীৰিতা ৰোরোপেসুং…পে… তং চোরা জীৰিতা ন ৰোরোপেসুং. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

১৮৮. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু তং মঞ্ঞমানো তং জীৰিতা ৰোরোপেসি…পে… তং মঞ্ঞমানো অঞ্ঞং জীৰিতা ৰোরোপেসি…পে… অঞ্ঞং মঞ্ঞমানো তং জীৰিতা ৰোরোপেসি…পে… অঞ্ঞং মঞ্ঞমানো অঞ্ঞং জীৰিতা ৰোরোপেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অমনুস্সেন গহিতো হোতি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু তস্স ভিক্খুনো পহারং অদাসি. সো ভিক্খু কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অমনুস্সেন গহিতো হোতি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু মরণাধিপ্পাযো তস্স ভিক্খুনো পহারং অদাসি. সো ভিক্খু কালমকাসি…পে… সো ভিক্খু ন কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু কল্যাণকম্মস্স সগ্গকথং কথেসি. সো অধিমুত্তো কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু মরণাধিপ্পাযো কল্যাণকম্মস্স সগ্গকথং কথেসি. সো অধিমুত্তো কালমকাসি…পে… সো অধিমুত্তো ন কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু নেরযিকস্স নিরযকথং কথেসি. সো উত্তসিত্ৰা কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু মরণাধিপ্পাযো নেরযিকস্স নিরযকথং কথেসি. সো উত্তসিত্ৰা কালমকাসি…পে… সো উত্তসিত্ৰা ন কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

১৮৯. তেন খো পন সমযেন আল়ৰকা ভিক্খূ নৰকম্মং করোন্তা রুক্খং ছিন্দন্তি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু অঞ্ঞতরং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘আৰুসো, অত্রট্ঠিতো ছিন্দাহী’’তি. তং তত্রট্ঠিতং ছিন্দন্তং রুক্খো ওত্থরিত্ৰা মারেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন আল়ৰকা ভিক্খূ নৰকম্মং করোন্তা রুক্খং ছিন্দন্তি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু মরণাধিপ্পাযো অঞ্ঞতরং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘আৰুসো, অত্রট্ঠিতো ছিন্দাহী’’তি. তং তত্রট্ঠিতং ছিন্দন্তং রুক্খো ওত্থরিত্ৰা মারেসি…পে… রুক্খো ওত্থরিত্ৰা ন মারেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

১৯০. তেন খো পন সমযেন ছব্বগ্গিযা ভিক্খূ দাযং আলিম্পেসুং [আল়িম্পেসুং (স্যা. ক.)]; মনুস্সা দড্ঢা কালমকংসু. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, নমরণাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন ছব্বগ্গিযা ভিক্খূ মরণাধিপ্পাযা দাযং আলিম্পেসুং. মনুস্সা দড্ঢা কালমকংসু…পে… মনুস্সা দড্ঢা ন কালমকংসু. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

১৯১. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু আঘাতনং গন্ত্ৰা চোরঘাতং এতদৰোচ – ‘‘আৰুসো, মাযিমং কিলমেসি. একেন পহারেন জীৰিতা ৰোরোপেহী’’তি. ‘‘সুট্ঠু, ভন্তে’’তি একেন পহারেন জীৰিতা ৰোরোপেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু আঘাতনং গন্ত্ৰা চোরঘাতং এতদৰোচ – ‘‘আৰুসো, মাযিমং কিলমেসি. একেন পহারেন জীৰিতা ৰোরোপেহী’’তি. সো – ‘‘নাহং তুয্হং ৰচনং করিস্সামী’’তি তং জীৰিতা ৰোরোপেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

১৯২. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো পুরিসো ঞাতিঘরে হত্থপাদচ্ছিন্নো ঞাতকেহি সম্পরিকিণ্ণো হোতি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু তে মনুস্সে এতদৰোচ – ‘‘আৰুসো, ইচ্ছথ ইমস্স মরণ’’ন্তি? ‘‘আম, ভন্তে, ইচ্ছামা’’তি. ‘‘তেন হি তক্কং পাযেথা’’তি. তে তং তক্কং পাযেসুং. সো কালমকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো পুরিসো কুলঘরে হত্থপাদচ্ছিন্নো ঞাতকেহি সম্পরিকিণ্ণো হোতি. অঞ্ঞতরা ভিক্খুনী তে মনুস্সে এতদৰোচ – ‘‘আৰুসো, ইচ্ছথ ইমস্স মরণ’’ন্তি? ‘‘আময্যে, ইচ্ছামা’’তি. ‘‘তেন হি লোণসোৰীরকং পাযেথা’’তি. তে তং লোণসোৰীরকং পাযেসুং. সো কালমকাসি. তস্সা কুক্কুচ্চং অহোসি. অথ খো সা ভিক্খুনী ভিক্খুনীনং এতমত্থং আরোচেসি. ভিক্খুনিযো ভিক্খূনং এতমত্থং আরোচেসুং. ভিক্খূ ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘আপত্তিং সা, ভিক্খৰে, ভিক্খুনী আপন্না পারাজিক’’ন্তি.

ততিযপারাজিকং সমত্তং.

৪. চতুত্থপারাজিকং

১৯৩. [ইদং ৰত্থু পাচি. ৬৭] তেন সমযেন বুদ্ধো ভগৰা ৰেসালিযং ৰিহরতি মহাৰনে কূটাগারসালাযং. তেন খো পন সমযেন সম্বহুলা সন্দিট্ঠা সম্ভত্তা ভিক্খূ ৰগ্গুমুদায নদিযা তীরে ৰস্সং উপগচ্ছিংসু. তেন খো পন সমযেন ৰজ্জী দুব্ভিক্খা হোতি দ্ৰীহিতিকা সেতট্ঠিকা সলাকাৰুত্তা, ন সুকরা উঞ্ছেন পগ্গহেন যাপেতুং. অথ খো তেসং ভিক্খূনং এতদহোসি – ‘‘এতরহি খো ৰজ্জী দুব্ভিক্খা দ্ৰীহিতিকা সেতট্ঠিকা সলাকাৰুত্তা, ন সুকরা উঞ্ছেন পগ্গহেন যাপেতুং. কেন নু খো মযং উপাযেন সমগ্গা সম্মোদমানা অৰিৰদমানা ফাসুকং ৰস্সং ৰসেয্যাম, ন চ পিণ্ডকেন কিলমেয্যামা’’তি? একচ্চে এৰমাহংসু – ‘‘হন্দ মযং, আৰুসো, গিহীনং কম্মন্তং অধিট্ঠেম, এৰং তে অম্হাকং দাতুং মঞ্ঞিস্সন্তি. এৰং মযং সমগ্গা সম্মোদমানা অৰিৰদমানা ফাসুকং ৰস্সং ৰসিস্সাম, ন চ পিণ্ডকেন কিলমিস্সামা’’তি. একচ্চে এৰমাহংসু – ‘‘অলং, আৰুসো, কিং গিহীনং কম্মন্তং অধিট্ঠিতেন! হন্দ মযং, আৰুসো, গিহীনং দূতেয্যং হরাম, এৰং তে অম্হাকং দাতুং মঞ্ঞিস্সন্তি. এৰং মযং সমগ্গা সম্মোদমানা অৰিৰদমানা ফাসুকং ৰস্সং ৰসিস্সাম, ন চ পিণ্ডকেন কিলমিস্সামা’’তি. একচ্চে এৰমাহংসু – ‘‘অলং, আৰুসো, কিং গিহীনং কম্মন্তং অধিট্ঠিতেন! কিং গিহীনং দূতেয্যং হটেন! হন্দ মযং, আৰুসো, গিহীনং অঞ্ঞমঞ্ঞস্স উত্তরিমনুস্সধম্মস্স ৰণ্ণং ভাসিস্সাম – ‘অসুকো ভিক্খু পঠমস্স ঝানস্স লাভী, অসুকো ভিক্খু দুতিযস্স ঝানস্স লাভী, অসুকো ভিক্খু ততিযস্স ঝানস্স লাভী, অসুকো ভিক্খু চতুত্থস্স ঝানস্স লাভী, অসুকো ভিক্খু সোতাপন্নো, অসুকো ভিক্খু সকদাগামী, অসুকো ভিক্খু অনাগামী, অসুকো ভিক্খু অরহা, অসুকো ভিক্খু তেৰিজ্জো, অসুকো ভিক্খু ছল়ভিঞ্ঞো’তি. এৰং তে অম্হাকং দাতুং মঞ্ঞিস্সন্তি. এৰং মযং সমগ্গা সম্মোদমানা অৰিৰদমানা ফাসুকং ৰস্সং ৰসিস্সাম, ন চ পিণ্ডকেন কিলমিস্সামা’’তি. ‘‘এসোযেৰ খো, আৰুসো, সেয্যো যো অম্হাকং গিহীনং অঞ্ঞমঞ্ঞস্স উত্তরিমনুস্সধম্মস্স ৰণ্ণো ভাসিতো’’তি.

১৯৪. অথ খো তে ভিক্খূ গিহীনং অঞ্ঞমঞ্ঞস্স উত্তরিমনুস্সধম্মস্স ৰণ্ণং ভাসিংসু – ‘‘অসুকো ভিক্খু পঠমস্স ঝানস্স লাভী…পে… অসুকো ভিক্খু ছল়ভিঞ্ঞো’’তি. অথ খো তে মনুস্সা – ‘‘লাভা ৰত নো, সুলদ্ধং ৰত নো, যেসং ৰত নো এৰরূপা ভিক্খূ ৰস্সং উপগতা; ন ৰত নো ইতো পুব্বে এৰরূপা ভিক্খূ ৰস্সং উপগতা যথযিমে ভিক্খূ সীলৰন্তো কল্যাণধম্মা’’তি, তে ন তাদিসানি ভোজনানি অত্তনা পরিভুঞ্জন্তি মাতাপিতূনং দেন্তি পুত্তদারস্স দেন্তি দাসকম্মকরপোরিসস্স দেন্তি মিত্তামচ্চানং দেন্তি ঞাতিসালোহিতানং দেন্তি, যাদিসানি ভিক্খূনং দেন্তি. তে ন তাদিসানি খাদনীযানি সাযনীযানি পানানি অত্তনা খাদন্তি সাযন্তি পিৰন্তি মাতাপিতূনং দেন্তি পুত্তদারস্স দেন্তি দাসকম্মকরপোরিসস্স দেন্তি মিত্তামচ্চানং দেন্তি ঞাতিসালোহিতানং দেন্তি, যাদিসানি ভিক্খূনং দেন্তি. অথ খো তে ভিক্খূ ৰণ্ণৰা অহেসুং পীণিন্দ্রিযা পসন্নমুখৰণ্ণা ৰিপ্পসন্নছৰিৰণ্ণা.

আচিণ্ণং খো পনেতং ৰস্সংৰুট্ঠানং ভিক্খূনং ভগৰন্তং দস্সনায উপসঙ্কমিতুং. অথ খো তে ভিক্খূ ৰস্সংৰুট্ঠা তেমাসচ্চযেন সেনাসনং সংসামেত্ৰা পত্তচীৰরং আদায যেন ৰেসালী তেন পক্কমিংসু. অনুপুব্বেন যেন ৰেসালী মহাৰনং কূটাগারসালা যেন ভগৰা তেনুপসঙ্কমিংসু; উপসঙ্কমিত্ৰা ভগৰন্তং অভিৰাদেত্ৰা একমন্তং নিসীদিংসু.

তেন খো পন সমযেন দিসাসু ৰস্সংৰুট্ঠা ভিক্খূ কিসা হোন্তি লূখা দুব্বণ্ণা উপ্পণ্ডুপ্পণ্ডুকজাতা ধমনিসন্থতগত্তা; ৰগ্গুমুদাতীরিযা পন ভিক্খূ ৰণ্ণৰা হোন্তি পীণিন্দ্রিযা পসন্নমুখৰণ্ণা ৰিপ্পসন্নছৰিৰণ্ণা. আচিণ্ণং খো পনেতং বুদ্ধানং ভগৰন্তানং আগন্তুকেহি ভিক্খূহি সদ্ধিং পটিসম্মোদিতুং. অথ খো ভগৰা ৰগ্গুমুদাতীরিযে ভিক্খূ এতদৰোচ – ‘‘কচ্চি, ভিক্খৰে, খমনীযং কচ্চি যাপনীযং কচ্চি সমগ্গা সম্মোদমানা অৰিৰদমানা ফাসুকং ৰস্সং ৰসিত্থ ন চ পিণ্ডকেন কিলমিত্থা’’তি? ‘‘খমনীযং, ভগৰা, যাপনীযং, ভগৰা. সমগ্গা চ মযং, ভন্তে, সম্মোদমানা অৰিৰদমানা ফাসুকং ৰস্সং ৰসিম্হা, ন চ পিণ্ডকেন কিলমিম্হা’’তি. জানন্তাপি তথাগতা পুচ্ছন্তি, জানন্তাপি ন পুচ্ছন্তি…পে… দ্ৰীহাকারেহি বুদ্ধা ভগৰন্তো ভিক্খূ পটিপুচ্ছন্তি – ধম্মং ৰা দেসেস্সাম, সাৰকানং ৰা সিক্খাপদং পঞ্ঞাপেস্সামাতি. অথ খো ভগৰা ৰগ্গুমুদাতীরিযে ভিক্খূ এতদৰোচ – ‘‘যথা কথং পন তুম্হে, ভিক্খৰে, সমগ্গা সম্মোদমানা অৰিৰদমানা ফাসুকং ৰস্সং ৰসিত্থ ন চ পিণ্ডকেন কিলমিত্থা’’তি? অথ খো তে ভিক্খূ ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং – ‘‘কচ্চি পন ৰো, ভিক্খৰে, ভূত’’ন্তি? ‘‘অভূতং, ভগৰা’’তি. ৰিগরহি বুদ্ধো ভগৰা – ‘‘অননুচ্ছৰিকং, মোঘপুরিসা, অননুলোমিকং অপ্পতিরূপং অস্সামণকং অকপ্পিযং অকরণীযং. কথঞ্হি নাম তুম্হে, মোঘপুরিসা, উদরস্স কারণা গিহীনং অঞ্ঞমঞ্ঞস্স উত্তরিমনুস্সধম্মস্স ৰণ্ণং ভাসিস্সথ! ৰরং তুম্হেহি, মোঘপুরিসা, তিণ্হেন গোৰিকন্তনেন [গোৰিকত্তনেন (সী. ক.)] কুচ্ছিং পরিকন্তো, ন ত্ৰেৰ উদরস্স কারণা গিহীনং অঞ্ঞমঞ্ঞস্স উত্তরিমনুস্সধম্মস্স ৰণ্ণো ভাসিতো! তং কিস্স হেতু? ততো নিদানঞ্হি, মোঘপুরিসা, মরণং ৰা নিগচ্ছেয্য মরণমত্তং ৰা দুক্খং, ন ত্ৰেৰ তপ্পচ্চযা কাযস্স ভেদা পরং মরণা অপাযং দুগ্গতিং ৰিনিপাতং নিরযং উপপজ্জেয. ইতো নিদানঞ্চ খো, মোঘপুরিসা, কাযস্স ভেদা পরং মরণা অপাযং দুগ্গতিং ৰিনিপাতং নিরযং উপপজ্জেয্য. নেতং, মোঘপুরিসা, অপ্পসন্নানং ৰা পসাদায’’…পে… ৰিগরহিত্ৰা ধম্মিং কথং কত্ৰা ভিক্খূ আমন্তেসি –

১৯৫. ‘‘পঞ্চিমে, ভিক্খৰে, মহাচোরা সন্তো সংৰিজ্জমানা লোকস্মিং. কতমে পঞ্চ? ইধ, ভিক্খৰে, একচ্চস্স মহাচোরস্স এৰং হোতি – ‘কুদাস্সু নামাহং সতেন ৰা সহস্সেন ৰা পরিৰুতো গামনিগমরাজধানীসু আহিণ্ডিস্সামি হনন্তো ঘাতেন্তো ছিন্দন্তো ছেদাপেন্তো পচন্তো পাচেন্তো’তি! সো অপরেন সমযেন সতেন ৰা সহস্সেন ৰা পরিৰুতো গামনিগমরাজধানীসু আহিণ্ডতি হনন্তো ঘাতেন্তো ছিন্দন্তো ছেদাপেন্তো পচন্তো পাচেন্তো. এৰমেৰ খো, ভিক্খৰে, ইধেকচ্চস্স পাপভিক্খুনো এৰং হোতি – ‘কুদাস্সু নামাহং সতেন ৰা সহস্সেন ৰা পরিৰুতো গামনিগমরাজধানীসু চারিকং চরিস্সামি সক্কতো গরুকতো মানিতো পূজিতো অপচিতো গহট্ঠানঞ্চেৰ পব্বজিতানঞ্চ, লাভী চীৰরপিণ্ডপাতসেনাসনগিলানপ্পচ্চযভেসজ্জপরিক্খারান’ন্তি! সো অপরেন সমযেন সতেন ৰা সহস্সেন ৰা পরিৰুতো গামনিগমরাজধানীসু চারিকং চরতি সক্কতো গরুকতো মানিতো পূজিতো অপচিতো গহট্ঠানঞ্চেৰ পব্বজিতানঞ্চ, লাভী চীৰরপিণ্ডপাতসেনাসনগিলানপ্পচ্চযভেসজ্জপরিক্খারানং. অযং, ভিক্খৰে, পঠমো মহাচোরো সন্তো সংৰিজ্জমানো লোকস্মিং.

‘‘পুন চপরং, ভিক্খৰে, ইধেকচ্চো পাপভিক্খু তথাগতপ্পৰেদিতং ধম্মৰিনযং পরিযাপুণিত্ৰা অত্তনো দহতি. অযং, ভিক্খৰে, দুতিযো মহাচোরো সন্তো সংৰিজ্জমানো লোকস্মিং.

‘‘পুন চপরং, ভিক্খৰে, ইধেকচ্চো পাপভিক্খু সুদ্ধং ব্রহ্মচারিং পরিসুদ্ধং ব্রহ্মচরিযং চরন্তং অমূলকেন অব্রহ্মচরিযেন অনুদ্ধংসেতি. অযং, ভিক্খৰে, ততিযো মহাচোরো সন্তো সংৰিজ্জমানো লোকস্মিং.

‘‘পুন চপরং, ভিক্খৰে, ইধেকচ্চো পাপভিক্খু যানি তানি সঙ্ঘস্স গরুভণ্ডানি গরুপরিক্খারানি, সেয্যথিদং – আরামো আরামৰত্থু ৰিহারো ৰিহারৰত্থু মঞ্চো পীঠং ভিসি বিম্বোহনং [বিম্বোহনং (সী. স্যা.)] লোহকুম্ভী লোহভাণকং লোহৰারকো লোহকটাহং ৰাসী পরসু [ফরসু (সী. স্যা.)] কুঠারী কুদালো নিখাদনং ৰল্লি ৰেল়ু মুঞ্জং পব্বজং তিণং মত্তিকা দারুভণ্ডং মত্তিকাভণ্ডং, তেহি গিহীং সঙ্গণ্হাতি উপলাপেতি. অযং, ভিক্খৰে, চতুত্থো মহাচোরো সন্তো সংৰিজ্জমানো লোকস্মিং.

‘‘সদেৰকে, ভিক্খৰে, লোকে সমারকে সব্রহ্মকে সস্সমণব্রাহ্মণিযা পজায সদেৰমনুস্সায অযং অগ্গো মহাচোরো যো অসন্তং অভূতং উত্তরিমনুস্সধম্মং উল্লপতি. তং কিস্স হেতু? থেয্যায ৰো, ভিক্খৰে, রট্ঠপিণ্ডো ভুত্তো’’তি.

[সং. নি. ১.৩৫] অঞ্ঞথা সন্তমত্তানং, অঞ্ঞথা যো পৰেদযে;

নিকচ্চ কিতৰস্সেৰ, ভুত্তং থেয্যেন তস্স তং.

[ধ. প. ৩০৭ ধম্মপদেপি] কাসাৰকণ্ঠা বহৰো, পাপধম্মা অসঞ্ঞতা;

পাপা পাপেহি কম্মেহি, নিরযং তে উপপজ্জরে.

[ধ. প. ৩০৭ ধম্মপদেপি] সেয্যো অযোগুল়ো ভুত্তো, তত্তো অগ্গিসিখূপমো;

যঞ্চে ভুঞ্জেয্য দুস্সীলো, রট্ঠপিণ্ডং অসঞ্ঞতোতি.

অথ খো ভগৰা তে ৰগ্গুমুদাতীরিযে ভিক্খূ অনেকপরিযাযেন ৰিগরহিত্ৰা দুব্ভরতায দুপ্পোসতায…পে… এৰঞ্চ পন, ভিক্খৰে, ইমং সিক্খাপদং উদ্দিসেয্যাথ –

‘‘যো পন ভিক্খু অনভিজানং উত্তরিমনুস্সধম্মং অত্তুপনাযিকং অলমরিযঞাণদস্সনং সমুদাচরেয্য – ‘ইতি জানামি ইতি পস্সামী’তি, ততো অপরেন সমযেন সমনুগ্গাহীযমানো ৰা অসমনুগ্গাহীযমানো ৰা আপন্নো ৰিসুদ্ধাপেক্খো এৰং ৰদেয্য – ‘অজানমেৰং, আৰুসো, অৰচং জানামি, অপস্সং পস্সামি. তুচ্ছং মুসা ৰিলপি’ন্তি, অযম্পি পারাজিকো হোতি অসংৰাসো’’তি.

এৰঞ্চিদং ভগৰতা ভিক্খূনং সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং হোতি.

১৯৬. তেন খো পন সমযেন সম্বহুলা ভিক্খূ অদিট্ঠে দিট্ঠসঞ্ঞিনো অপত্তে পত্তসঞ্ঞিনো অনধিগতে অধিগতসঞ্ঞিনো অসচ্ছিকতে সচ্ছিকতসঞ্ঞিনো অধিমানেন অঞ্ঞং ব্যাকরিংসু. তেসং অপরেন সমযেন রাগাযপি চিত্তং নমতি দোসাযপি চিত্তং নমতি মোহাযপি চিত্তং নমতি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি – ‘‘ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং. মযঞ্চম্হ অদিট্ঠে দিট্ঠসঞ্ঞিনো অপত্তে পত্তসঞ্ঞিনো অনধিগতে অধিগতসঞ্ঞিনো অসচ্ছিকতে সচ্ছিকতসঞ্ঞিনো, অধিমানেন অঞ্ঞং ব্যাকরিম্হা. কচ্চি নু খো মযং পারাজিকং আপত্তিং আপন্না’’তি? তে আযস্মতো আনন্দস্স এতমত্থং আরোচেসুং. আযস্মা আনন্দো ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসি. ‘‘হোন্তি যে তে, আনন্দ [হোন্তি যেৰানন্দ (স্যা.), হোন্তি তে আনন্দ (সী.)], ভিক্খূ অদিট্ঠে দিট্ঠসঞ্ঞিনো অপত্তে পত্তসঞ্ঞিনো অনধিগতে অধিগতসঞ্ঞিনো অসচ্ছিকতে সচ্ছিকতসঞ্ঞিনো অধিমানেন অঞ্ঞং ব্যাকরোন্তি. তঞ্চ খো এতং অব্বোহারিক’’ন্তি.

‘‘এৰঞ্চ পন, ভিক্খৰে, ইমং সিক্খাপদং উদ্দিসেয্যাথ –

১৯৭. ‘‘যো পন ভিক্খু অনভিজানং উত্তরিমনুস্সধম্মং অত্তুপনাযিকং অলমরিযঞাণদস্সনং সমুদাচরেয্য – ‘ইতি জানামি ইতি পস্সামী’তি, ততো অপরেন সমযেন সমনুগ্গাহীযমানো ৰা অসমনুগ্গাহীযমানো ৰা আপন্নো ৰিসুদ্ধাপেক্খো এৰং ৰদেয্য – ‘অজানমেৰং, আৰুসো, অৰচং জানামি, অপস্সং পস্সামি. তুচ্ছং মুসা ৰিলপি’ন্তি, অঞ্ঞত্র অধিমানা, অযম্পি পারাজিকো হোতি অসংৰাসো’’তি.

১৯৮. যো পনাতি যো যাদিসো…পে… ভিক্খূতি…পে… অযং ইমস্মিং অত্থে অধিপ্পেতো ভিক্খূতি.

অনভিজানন্তি অসন্তং অভূতং অসংৰিজ্জমানং অজানন্তো অপস্সন্তো অত্তনি কুসলং ধম্মং – অত্থি মে কুসলো ধম্মোতি.

[পাচি. ৭০] উত্তরিমনুস্সধম্মো নাম ঝানং ৰিমোক্খো [ৰিমোক্খং (সী. স্যা.)] সমাধি সমাপত্তি ঞাণদস্সনং মগ্গভাৰনা ফলসচ্ছিকিরিযা কিলেসপ্পহানং ৰিনীৰরণতা চিত্তস্স সুঞ্ঞাগারে অভিরতি.

অত্তুপনাযিকন্তি তে ৰা কুসলে ধম্মে অত্তনি উপনেতি অত্তানং ৰা তেসু কুসলেসু ধম্মেসু উপনেতি.

ঞাণন্তি তিস্সো ৰিজ্জা. দস্সনন্তি যং ঞাণং তং দস্সনং. যং দস্সনং তং ঞাণং.

সমুদাচরেয্যাতি আরোচেয্য ইত্থিযা ৰা পুরিসস্স ৰা গহট্ঠস্স ৰা পব্বজিতস্স ৰা.

ইতি জানামি ইতি পস্সামীতি জানামহং এতে ধম্মে, পস্সামহং এতে ধম্মে অত্থি চ এতে ধম্মা মযি, অহঞ্চ এতেসু ধম্মেসু সন্দিস্সামীতি.

ততো অপরেন সমযেনাতি যস্মিং খণে সমুদাচিণ্ণং হোতি তং খণং তং লযং তং মুহুত্তং ৰীতিৰত্তে.

সমনুগ্গাহীযমানোতি যং ৰত্থু পটিঞ্ঞাতং হোতি তস্মিং ৰত্থুস্মিং সমনুগ্গাহীযমানো – ‘‘কিন্তে অধিগতং, কিন্তি তে অধিগতং, কদা তে অধিগতং, কত্থ তে অধিগতং, কতমে তে কিলেসা পহীনা, কতমেসং ত্ৰং ধম্মানং লাভী’’তি.

অসমনুগ্গাহীযমানোতি ন কেনচি ৰুচ্চমানো.

আপন্নোতি পাপিচ্ছো ইচ্ছাপকতো অসন্তং অভূতং উত্তরিমনুস্সধম্মং উল্লপিত্ৰা পারাজিকং আপত্তিং আপন্নো হোতি.

ৰিসুদ্ধাপেক্খোতি গিহী ৰা হোতুকামো উপাসকো ৰা হোতুকামো আরামিকো ৰা হোতুকামো সামণেরো ৰা হোতুকামো.

অজানমেৰং, আৰুসো, অৰচং – জানামি, অপস্সং পস্সামীতি নাহং এতে ধম্মে জানামি, নাহং এতে ধম্মে পস্সামি, নত্থি চ এতে ধম্মা মযি, ন চাহং এতেসু ধম্মেসু সন্দিস্সামীতি.

তুচ্ছং মুসা ৰিলপিন্তি তুচ্ছকং মযা ভণিতং, মুসা মযা ভণিতং, অভূতং মযা ভণিতং, অজানন্তেন মযা ভণিতং.

অঞ্ঞত্র অধিমানাতি ঠপেত্ৰা অধিমানং.

অযম্পীতি পুরিমে উপাদায ৰুচ্চতি.

পারাজিকো হোতীতি সেয্যথাপি নাম তালো মত্থকচ্ছিন্নো অভব্বো পুন ৰিরূল়্হিযা, এৰমেৰ ভিক্খু পাপিচ্ছো ইচ্ছাপকতো অসন্তং অভূতং উত্তরিমনুস্সধম্মং উল্লপিত্ৰা অস্সমণো হোতি অসক্যপুত্তিযো. তেন ৰুচ্চতি – ‘‘পারাজিকো হোতী’’তি.

অসংৰাসোতি সংৰাসো নাম এককম্মং একুদ্দেসো সমসিক্খতা – এসো সংৰাসো নাম. সো তেন সদ্ধিং নত্থি. তেন ৰুচ্চতি – ‘‘অসংৰাসো’’তি.

১৯৯. উত্তরিমনুস্সধম্মো নাম ঝানং ৰিমোক্খো সমাধি সমাপত্তি ঞাণদস্সনং মগ্গভাৰনা ফলসচ্ছিকিরিযা কিলেসপ্পহানং ৰিনীৰরণতা চিত্তস্স সুঞ্ঞাগারে অভিরতি.

[পাচি. ৭০] ঝানন্তি পঠমং ঝানং দুতিযং ঝানং ততিযং ঝানং চতুত্থং ঝানং.

[পাচি. ৭০] ৰিমোক্খোতি সুঞ্ঞতো ৰিমোক্খো অনিমিত্তো ৰিমোক্খো অপ্পণিহিতো ৰিমোক্খো.

[পাচি. ৭০] সমাধীতি সুঞ্ঞতো সমাধি অনিমিত্তো সমাধি অপ্পণিহিতো সমাধি.

[পাচি. ৭০] সমাপত্তীতি সুঞ্ঞতা সমাপত্তি অনিমিত্তা সমাপত্তি অপ্পণিহিতা সমাপত্তি.

[পাচি. ৭০] ঞাণদস্সনন্তি তিস্সো ৰিজ্জা.

[পাচি. ৭০] মগ্গভাৰনাতি চত্তারো সতিপট্ঠানা, চত্তারো সম্মপ্পধানা, চত্তারো ইদ্ধিপাদা, পঞ্চিন্দ্রিযানি, পঞ্চ বলানি, সত্ত বোজ্ঝঙ্গা, অরিযো অট্ঠঙ্গিকো মগ্গো.

[পাচি. ৭০] ফলসচ্ছিকিরিযাতি সোতাপত্তিফলস্স সচ্ছিকিরিযা, সকদাগামিফলস্স সচ্ছিকিরিযা, অনাগামিফলস্স সচ্ছিকিরিযা, অরহত্তস্স [অরহত্তফলস্স (স্যা.)] সচ্ছিকিরিযা.

[পাচি. ৭০] কিলেসপ্পহানন্তি রাগস্স পহানং দোসস্স পহানং মোহস্স পহানং.

[পাচি. ৭০] ৰিনীৰরণতা চিত্তস্সাতি রাগা চিত্তং ৰিনীৰরণতা, দোসা চিত্তং ৰিনীৰরণতা, মোহা চিত্তং ৰিনীৰরণতা.

[পাচি. ৭০] সুঞ্ঞাগারে অভিরতীতি পঠমেন ঝানেন সুঞ্ঞাগারে অভিরতি, দুতিযেন ঝানেন সুঞ্ঞাগারে অভিরতি, ততিযেন ঝানেন সুঞ্ঞাগারে অভিরতি, চতুত্থেন ঝানেন সুঞ্ঞাগারে অভিরতি.

২০০. তীহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপজ্জিন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স, পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি.

চতূহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপজ্জিন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং.

পঞ্চহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপজ্জিন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং ৰিনিধায খন্তিং.

ছহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপজ্জিন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং.

সত্তহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপজ্জিন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং, ৰিনিধায ভাৰং.

২০১. তীহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপজ্জামীতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি.

চতূহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপজ্জামীতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং.

পঞ্চহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপজ্জামীতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং.

ছহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপজ্জামীতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং.

সত্তহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপজ্জামীতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং, ৰিনিধায ভাৰং.

২০২. তীহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপন্নোতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি.

চতূহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপন্নোতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং.

পঞ্চহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপন্নোতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং.

ছহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপন্নোতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং.

সত্তহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপন্নোতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং, ৰিনিধায ভাৰং.

২০৩. তীহাকারেহি পঠমস্স ঝানস্স লাভীম্হীতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি.

চতূহাকারেহি পঠমস্স ঝানস্স লাভীম্হীতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং.

পঞ্চহাকারেহি পঠমস্স ঝানস্স লাভীম্হীতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং.

ছহাকারেহি পঠমস্স ঝানস্স লাভীম্হীতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং.

সত্তহাকারেহি পঠমস্স ঝানস্স লাভীম্হীতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং, ৰিনিধায ভাৰং.

২০৪. তীহাকারেহি পঠমস্স ঝানস্স ৰসীম্হীতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি.

চতূহাকারেহি পঠমস্স ঝানস্স ৰসীম্হীতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং.

পঞ্চহাকারেহি পঠমস্স ঝানস্স ৰসীম্হীতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং.

ছহাকারেহি পঠমস্স ঝানস্স ৰসীম্হীতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং.

সত্তহাকারেহি পঠমস্স ঝানস্স ৰসীম্হীতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং, ৰিনিধায ভাৰং.

২০৫. তীহাকারেহি পঠমং ঝানং সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি.

চতূহাকারেহি পঠমং ঝানং সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং.

পঞ্চহাকারেহি পঠমং ঝানং সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং.

ছহাকারেহি পঠমং ঝানং সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং.

সত্তহাকারেহি পঠমং ঝানং সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং, ৰিনিধায ভাৰং.

যথা ইদং পঠমং ঝানং ৰিত্থারিতং তং সব্বম্পি ৰিত্থারেতব্বং.

২০৬. তীহাকারেহি…পে… সত্তহাকারেহি দুতিযং ঝানং…পে… ততিযং ঝানং…পে… চতুত্থং ঝানং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… চতুত্থস্স ঝানস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… চতুত্থং ঝানং সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স. পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং, ৰিনিধায ভাৰং.

২০৭. তীহাকারেহি সুঞ্ঞতং ৰিমোক্খং… অনিমিত্তং ৰিমোক্খং… অপ্পণিহিতং ৰিমোক্খং… সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… অপ্পণিহিতস্স ৰিমোক্খস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… অপ্পণিহিতো ৰিমোক্খো সচ্ছিকতো মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স…পে….

তীহাকারেহি সুঞ্ঞতং সমাধিং… অনিমিত্তং সমাধিং… অপ্পণিহিতং সমাধিং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… অপ্পণিহিতস্স সমাধিস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… অপ্পণিহিতো সমাধি সচ্ছিকতো মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি সুঞ্ঞতং সমাপত্তিং… অনিমিত্তং সমাপত্তিং… অপ্পণিহিতং সমাপত্তিং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… অপ্পণিহিতায সমাপত্তিযা লাভীম্হি… ৰসীম্হি… অপ্পণিহিতা সমাপত্তি সচ্ছিকতা মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি তিস্সো ৰিজ্জা সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি সমাপন্নো… তিস্সন্নং ৰিজ্জানং লাভীম্হি… ৰসীম্হি… তিস্সো ৰিজ্জা সচ্ছিকতা মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি চত্তারো সতিপট্ঠানে… চত্তারো সম্মপ্পধানে… চত্তারো ইদ্ধিপাদে সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… চতুন্নং ইদ্ধিপাদানং লাভীম্হি… ৰসীম্হি… চত্তারো ইদ্ধিপাদা সচ্ছিকতা মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি পঞ্চিন্দ্রিযানি… পঞ্চ বলানি সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো … পঞ্চন্নং বলানং লাভীম্হি… ৰসীম্হি… পঞ্চবলানি সচ্ছিকতানি মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি সত্ত বোজ্ঝঙ্গে সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… সত্তন্নং বোজ্ঝঙ্গানং লাভীম্হি… ৰসীম্হি… সত্ত বোজ্ঝঙ্গা সচ্ছিকতা মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি অরিযং অট্ঠঙ্গিকং মগ্গং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… অরিযস্স অট্ঠঙ্গিকস্স মগ্গস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… অরিযো অট্ঠঙ্গিকো মগ্গো সচ্ছিকতো মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি সোতাপত্তিফলং… সকদাগামিফলং… অনাগামিফলং… অরহত্তং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… অরহত্তস্স লাভীম্হি ৰসীম্হি অরহত্তং সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি রাগো মে চত্তো ৰন্তো মুত্তো পহীনো পটিনিস্সট্ঠো উক্খেটিতো সমুক্খেটিতোতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি দোসো মে চত্তো ৰন্তো মুত্তো পহীনো পটিনিস্সট্ঠো উক্খেটিতো সমুক্খেটিতোতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি মোহো মে চত্তো ৰন্তো মুত্তো পহীনো পটিনিস্সট্ঠো উক্খেটিতো সমুক্খেটিতোতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি রাগা মে চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি দোসা মে চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি …পে… সত্তহাকারেহি মোহা মে চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স – পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং, ৰিনিধায ভাৰং.

সুদ্ধিকং নিট্ঠিতং.

২০৮. তীহাকারেহি পঠমঞ্চ ঝানং দুতিযঞ্চ ঝানং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… পঠমস্স চ ঝানস্স দুতিযস্স চ ঝানস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… পঠমঞ্চ ঝানং দুতিযঞ্চ ঝানং সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স…পে….

তীহাকারেহি পঠমঞ্চ ঝানং ততিযঞ্চ ঝানং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… পঠমস্স চ ঝানস্স ততিযস্স চ ঝানস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… পঠমঞ্চ ঝানং ততিযঞ্চ ঝানং সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি পঠমঞ্চ ঝানং চতুত্থঞ্চ ঝানং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… পঠমস্স চ ঝানস্স চতুত্থস্স চ ঝানস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… পঠমঞ্চ ঝানং চতুত্থঞ্চ ঝানং সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি পঠমঞ্চ ঝানং সুঞ্ঞতঞ্চ ৰিমোক্খং… পঠমঞ্চ ঝানং অনিমিত্তঞ্চ ৰিমোক্খং… পঠমঞ্চ ঝানং অপ্পণিহিতঞ্চ ৰিমোক্খং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… পঠমস্স চ ঝানস্স অপ্পণিহিতস্স চ ৰিমোক্খস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… পঠমঞ্চ ঝানং অপ্পণিহিতো চ ৰিমোক্খো সচ্ছিকতো মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি পঠমঞ্চ ঝানং সুঞ্ঞতঞ্চ সমাধিং… পঠমঞ্চ ঝানং অনিমিত্তঞ্চ সমাধিং… পঠমঞ্চ ঝানং অপ্পণিহিতঞ্চ সমাধিং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো পঠমস্স চ ঝানস্স অপ্পণিহিতস্স চ সমাধিস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… পঠমঞ্চ ঝানং অপ্পণিহিতো চ সমাধি সচ্ছিকতো মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি পঠমঞ্চ ঝানং সুঞ্ঞতঞ্চ সমাপত্তিং… পঠমঞ্চ ঝানং অনিমিত্তঞ্চ সমাপত্তিং… পঠমঞ্চ ঝানং অপ্পণিহিতঞ্চ সমাপত্তিং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো পঠমস্স চ ঝানস্স অপ্পণিহিতায চ সমাপত্তিযা লাভীম্হি… ৰসীম্হি… পঠমঞ্চ ঝানং অপ্পণিহিতা চ সমাপত্তি সচ্ছিকতা মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি পঠমঞ্চ ঝানং তিস্সো চ ৰিজ্জা সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… পঠমস্স চ ঝানস্স তিস্সন্নঞ্চ ৰিজ্জানং লাভীম্হি… ৰসীম্হি… পঠমঞ্চ ঝানং তিস্সো চ ৰিজ্জা সচ্ছিকতা মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি পঠমঞ্চ ঝানং চত্তারো চ সতিপট্ঠানে… পঠমঞ্চ ঝানং চত্তারো চ সম্মপ্পধানে… পঠমঞ্চ ঝানং চত্তারো চ ইদ্ধিপাদে সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… পঠমস্স চ ঝানস্স চতুন্নঞ্চ ইদ্ধিপাদানং লাভীম্হি… ৰসীম্হি… পঠমঞ্চ ঝানং চত্তারো চ ইদ্ধিপাদা সচ্ছিকতা মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি পঠমঞ্চ ঝানং পঞ্চ চ ইন্দ্রিযানি… পঠমঞ্চ ঝানং পঞ্চ চ বলানি সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… পঠমস্স চ ঝানস্স পঞ্চন্নঞ্চ বলানং লাভীম্হি… ৰসীম্হি… পঠমঞ্চ ঝানং পঞ্চ চ বলানি সচ্ছিকতানি মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

২০৯. তীহাকারেহি পঠমঞ্চ ঝানং সত্ত চ বোজ্ঝঙ্গে সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… পঠমস্স চ ঝানস্স সত্তন্নঞ্চ বোজ্ঝঙ্গানং লাভীম্হি… ৰসীম্হি… পঠমঞ্চ ঝানং সত্ত চ বোজ্ঝঙ্গা সচ্ছিকতা মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি পঠমঞ্চ ঝানং অরিযঞ্চ অট্ঠঙ্গিকং মগ্গং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… পঠমস্স চ ঝানস্স অরিযস্স চ অট্ঠঙ্গিকস্স মগ্গস্স লাভীম্হি ৰসীম্হি… পঠমঞ্চ ঝানং অরিযো চ অট্ঠঙ্গিকো মগ্গো সচ্ছিকতো মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি পঠমঞ্চ ঝানং সোতাপত্তিফলঞ্চ… পঠমঞ্চ ঝানং সকদাগামিফলঞ্চ… পঠমঞ্চ ঝানং অনাগামিফলঞ্চ… পঠমঞ্চ ঝানং অরহত্তঞ্চ সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… পঠমস্স চ ঝানস্স অরহত্তস্স চ লাভীম্হি… ৰসীম্হি… পঠমঞ্চ ঝানং অরহত্তঞ্চ সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি পঠমঞ্চ ঝানং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… পঠমস্স চ ঝানস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… পঠমঞ্চ ঝানং সচ্ছিকতং মযা, রাগো চ মে চত্তো… দোসো চ মে চত্তো… মোহো চ মে চত্তো ৰন্তো মুত্তো পহীনো পটিনিস্সট্ঠো উক্খেটিতো সমুক্খেটিতোতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি…পে… সত্তহাকারেহি পঠমঞ্চ ঝানং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… পঠমস্স চ ঝানস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… পঠমঞ্চ ঝানং সচ্ছিকতং মযা, রাগা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং… দোসা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স. পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং, ৰিনিধায ভাৰং.

খণ্ডচক্কং নিট্ঠিতং.

২১০. তীহাকারেহি দুতিযঞ্চ ঝানং ততিযঞ্চ ঝানং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… দুতিযস্স চ ঝানস্স ততিযস্স চ ঝানস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… দুতিযঞ্চ ঝানং ততিযঞ্চ ঝানং সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি দুতিযঞ্চ ঝানং চতুত্থঞ্চ ঝানং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… দুতিযস্স চ ঝানস্স চতুত্থস্স চ ঝানস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… দুতিযঞ্চ ঝানং চতুত্থঞ্চ ঝানং সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি দুতিযঞ্চ ঝানং সুঞ্ঞতঞ্চ ৰিমোক্খং… অনিমিত্তঞ্চ ৰিমোক্খং… অপ্পণিহিতঞ্চ ৰিমোক্খং… সুঞ্ঞতঞ্চ সমাধিং… অনিমিত্তঞ্চ সমাধিং… অপ্পণিহিতঞ্চ সমাধিং… সুঞ্ঞতঞ্চ সমাপত্তিং… অনিমিত্তঞ্চ সমাপত্তিং… অপ্পণিহিতঞ্চ সমাপত্তিং… তিস্সো চ ৰিজ্জা… চত্তারো চ সতিপট্ঠানে… চত্তারো চ সম্মপ্পধানে… চত্তারো চ ইদ্ধিপাদে… পঞ্চ চ ইন্দ্রিযানি… পঞ্চ চ বলানি… সত্ত চ বোজ্ঝঙ্গে… অরিযঞ্চ অট্ঠঙ্গিকং মগ্গং… সোতাপত্তিফলঞ্চ… সকদাগামিফলঞ্চ… অনাগামিফলঞ্চ… অরহত্তঞ্চ সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… দুতিযস্স চ ঝানস্স অরহত্তস্স চ লাভীম্হি… ৰসীম্হি… দুতিযঞ্চ ঝানং অরহত্তঞ্চ সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি দুতিযঞ্চ ঝানং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… দুতিযস্স চ ঝানস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… দুতিযঞ্চ ঝানং সচ্ছিকতং মযা, রাগো চ মে চত্তো… দোসো চ মে চত্তো… মোহো চ মে চত্তো ৰন্তো মুত্তো পহীনো পটিনিস্সট্ঠো উক্খেটিতো সমুক্খেটিতো. রাগা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং… দোসা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি …পে… সত্তহাকারেহি দুতিযঞ্চ ঝানং পঠমঞ্চ ঝানং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… দুতিযস্স চ ঝানস্স পঠমস্স চ ঝানস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… দুতিযঞ্চ ঝানং পঠমঞ্চ ঝানং সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স…পে… ৰিনিধায ভাৰং.

বদ্ধচক্কং.

এৰং একেকং মূলং কাতুন বদ্ধচক্কং পরিৰত্তকং কত্তব্বং.

ইদং সংখিত্তং.

২১১. তীহাকারেহি ততিযঞ্চ ঝানং চতুত্থঞ্চ ঝানং…পে… ততিযঞ্চ ঝানং অরহত্তঞ্চ সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… ততিযস্স চ ঝানস্স অরহত্তস্স চ লাভীম্হি… ৰসীম্হি… ততিযঞ্চ ঝানং অরহত্তঞ্চ সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি ততিযঞ্চ ঝানং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… ততিযস্স চ ঝানস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… ততিযঞ্চ ঝানং সচ্ছিকতং মযা, রাগো চ মে চত্তো… দোসো চ মে চত্তো… মোহো চ মে চত্তো ৰন্তো মুত্তো পহীনো পটিনিস্সট্ঠো উক্খেটিতো সমুক্খেটিতো. রাগা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং… দোসা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি ততিযঞ্চ ঝানং পঠমঞ্চ ঝানং… ততিযঞ্চ ঝানং দুতিযঞ্চ ঝানং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… ততিযস্স চ ঝানস্স দুতিযস্স চ ঝানস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… ততিযঞ্চ ঝানং দুতিযঞ্চ ঝানং সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীকারেহি মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং পঠমঞ্চ ঝানং…পে… দুতিযঞ্চ ঝানং… ততিযঞ্চ ঝানং… চতুত্থঞ্চ ঝানং সমাপজ্জিং সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং চতুত্থস্স চ ঝানস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং চতুত্থঞ্চ ঝানং সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

২১২. তীহাকারেহি মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং সুঞ্ঞতঞ্চ ৰিমোক্খং… অনিমিত্তঞ্চ ৰিমোক্খং… অপ্পণিহিতঞ্চ ৰিমোক্খং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং অপ্পণিহিতস্স চ ৰিমোক্খস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং অপ্পণিহিতো চ ৰিমোক্খো সচ্ছিকতো মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং সুঞ্ঞতঞ্চ সমাধিং… অনিমিত্তঞ্চ সমাধিং… অপ্পণিহিতঞ্চ সমাধিং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং অপ্পণিহিতস্স চ সমাধিস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং অপ্পণিহিতো চ সমাধি সচ্ছিকতো মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং সুঞ্ঞতঞ্চ সমাপত্তিং… অনিমিত্তঞ্চ সমাপত্তিং… অপ্পণিহিতঞ্চ সমাপত্তিং সমাপজ্জিং সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং অপ্পণিহিতায চ সমাপত্তিযা লাভীম্হি… ৰসীম্হি… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং অপ্পণিহিতা চ সমাপত্তি সচ্ছিকতা মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং তিস্সো চ ৰিজ্জা সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… ‘মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং তিস্সন্নঞ্চ ৰিজ্জানং লাভীম্হি… ৰসীম্হি… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং তিস্সো চ ৰিজ্জা সচ্ছিকতা মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং চত্তারো চ সতিপট্ঠানে… চত্তারো চ সম্মপ্পধানে… চত্তারো চ ইদ্ধিপাদে সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং চতুন্নঞ্চ ইদ্ধিপাদানং লাভীম্হি… ৰসীম্হি… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং চত্তারো চ ইদ্ধিপাদা সচ্ছিকতা মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

২১৩. তীহাকারেহি মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং পঞ্চ চ ইন্দ্রিযানি… পঞ্চ চ বলানি সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং পঞ্চন্নঞ্চ বলানং লাভীম্হি… ৰসীম্হি… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং পঞ্চ চ বলানি সচ্ছিকতানি মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং সত্ত চ বোজ্ঝঙ্গে সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং সত্তন্নঞ্চ বোজ্ঝঙ্গানং লাভীম্হি … ৰসীম্হি… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং সত্ত চ বোজ্ঝঙ্গা সচ্ছিকতা মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং অরিযঞ্চ অট্ঠঙ্গিকং মগ্গং সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং অরিযস্স চ অট্ঠঙ্গিকস্স মগ্গস্স লাভীম্হি… ৰসীম্হি… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং অরিযো চ অট্ঠঙ্গিকো মগ্গো সচ্ছিকতো মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং সোতাপত্তিফলঞ্চ… সকদাগামিফলঞ্চ… অনাগামিফলঞ্চ… অরহত্তঞ্চ সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং অরহত্তস্স চ লাভীম্হি… ৰসীম্হি… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং অরহত্তঞ্চ সচ্ছিকতং মযাতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং, রাগো চ মে চত্তো… দোসো চ মে চত্তো… মোহো চ মে চত্তো ৰন্তো মুত্তো পহীনো পটিনিস্সট্ঠো উক্খেটিতো সমুক্খেটিতোতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স.

তীহাকারেহি…পে… সত্তহাকারেহি মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং রাগা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং… দোসা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং, ৰিনিধায ভাৰং.

একমূলকং নিট্ঠিতং. [একমূলকং সঙ্খিত্তং নিট্ঠিতং (স্যা.)]

যথা একমূলকং ৰিত্থারিতং এৰমেৰ দুমূলকাদিপি ৰিত্থারেতব্বং.

ইদং সব্বমূলকং

২১৪. তীহাকারেহি …পে… সত্তহাকারেহি পঠমঞ্চ ঝানং দুতিযঞ্চ ঝানং ততিযঞ্চ ঝানং চতুত্থঞ্চ ঝানং সুঞ্ঞতঞ্চ ৰিমোক্খং অনিমিত্তঞ্চ ৰিমোক্খং অপ্পণিহিতঞ্চ ৰিমোক্খং সুঞ্ঞতঞ্চ সমাধিং অনিমিত্তঞ্চ সমাধিং অপ্পণিহিতঞ্চ সমাধিং সুঞ্ঞতঞ্চ সমাপত্তিং অনিমিত্তঞ্চ সমাপত্তিং অপ্পণিহিতঞ্চ সমাপত্তিং তিস্সো চ ৰিজ্জা চত্তারো চ সতিপট্ঠানে চত্তারো চ সম্মপ্পধানে চত্তারো চ ইদ্ধিপাদে পঞ্চ চ ইন্দ্রিযানি পঞ্চ চ বলানি সত্ত চ বোজ্ঝঙ্গে অরিযঞ্চ অট্ঠঙ্গিকং মগ্গং সোতাপত্তিফলঞ্চ সকদাগামিফলঞ্চ অনাগামিফলঞ্চ অরহত্তঞ্চ সমাপজ্জিং… সমাপজ্জামি… সমাপন্নো…পে… রাগো চ মে চত্তো, দোসো চ মে চত্তো, মোহো চ মে চত্তো ৰন্তো মুত্তো পহীনো পটিনিস্সট্ঠো উক্খেটিতো সমুক্খেটিতো. রাগা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং, দোসা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং, মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স. পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং, ৰিনিধায ভাৰং.

সব্বমূলকং নিট্ঠিতং.

সুদ্ধিকৰারকথা নিট্ঠিতা.

২১৫. তীহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপজ্জিন্তি ৰত্তুকামো দুতিযং ঝানং সমাপজ্জিন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

তীহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপজ্জিন্তি ৰত্তুকামো ততিযং ঝানং সমাপজ্জিন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

তীহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপজ্জিন্তি ৰত্তুকামো চতুত্থং ঝানং সমাপজ্জিন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

তীহাকারেহি …পে… সত্তহাকারেহি পঠমং ঝানং সমাপজ্জিন্তি ৰত্তুকামো সুঞ্ঞতং ৰিমোক্খং… অনিমিত্তং ৰিমোক্খং… অপ্পণিহিতং ৰিমোক্খং… সুঞ্ঞতং সমাধিং… অনিমিত্তং সমাধিং… অপ্পণিহিতং সমাধিং… সুঞ্ঞতং সমাপত্তিং… অনিমিত্তং সমাপত্তিং… অপ্পণিহিতং সমাপত্তিং… তিস্সো ৰিজ্জা… চত্তারো সতিপট্ঠানে… চত্তারো সম্মপ্পধানে… চত্তারো ইদ্ধিপাদে… পঞ্চিন্দ্রিযানি… পঞ্চ বলানি… সত্ত বোজ্ঝঙ্গে… অরিযং অট্ঠঙ্গিকং মগ্গং… সোতাপত্তিফলং… সকদাগামিফলং… অনাগামিফলং… অরহত্তং সমাপজ্জিং…পে… রাগো মে চত্তো… দোসো মে চত্তো… মোহো মে চত্তো ৰন্তো মুত্তো পহীনো পটিনিস্সট্ঠো উক্খেটিতো সমুক্খেটিতো. রাগা মে চিত্তং ৰিনীৰরণং… দোসা মে চিত্তং ৰিনীৰরণং… মোহা মে চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং, ৰিনিধায ভাৰং.

ৰত্থুৰিসারকস্স একমূলকস্স খণ্ডচক্কং নিট্ঠিতং.

২১৬. তীহাকারেহি দুতিযং ঝানং সমাপজ্জিন্তি ৰত্তুকামো ততিযং ঝানং সমাপজ্জিন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

তীহাকারেহি দুতিযং ঝানং সমাপজ্জিন্তি ৰত্তুকামো চতুত্থং ঝানং সমাপজ্জিন্তি…পে… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

তীহাকারেহি…পে… সত্তহাকারেহি দুতিযং ঝানং সমাপজ্জিন্তি ৰত্তুকামো পঠমং ঝানং সমাপজ্জিন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স…পে… ৰিনিধায ভাৰং.

ৰত্থুৰিসারকস্স একমূলকস্স বদ্ধচক্কং.

মূলং সংখিত্তং.

২১৭. তীহাকারেহি মোহা মে চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি ৰত্তুকামো পঠমং ঝানং সমাপজ্জিন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

তীহাকারেহি…পে… সত্তহাকারেহি মোহা মে চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি ৰত্তুকামো দোসা মে চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স…পে… ৰিনিধায ভাৰং.

ৰত্থুৰিসারকস্স একমূলকং নিট্ঠিতং.

যথা একমূলকং ৰিত্থারিতং এৰমেৰ দুমূলকাদিপি ৰিত্থারেতব্বং.

ইদং সব্বমূলকং

২১৮. তীহাকারেহি…পে… সত্তহাকারেহি পঠমঞ্চ ঝানং দুতিযঞ্চ ঝানং ততিযঞ্চ ঝানং চতুত্থঞ্চ ঝানং সুঞ্ঞতঞ্চ ৰিমোক্খং অনিমিত্তঞ্চ ৰিমোক্খং অপ্পণিহিতঞ্চ ৰিমোক্খং সুঞ্ঞতঞ্চ সমাধিং অনিমিত্তঞ্চ সমাধিং অপ্পণিহিতঞ্চ সমাধিং সুঞ্ঞতঞ্চ সমাপত্তিং অনিমিত্তঞ্চ সমাপত্তিং অপ্পণিহিতঞ্চ সমাপত্তিং তিস্সো চ ৰিজ্জা চত্তারো চ সতিপট্ঠানে চত্তারো চ সম্মপ্পধানে চত্তারো চ ইদ্ধিপাদে পঞ্চ চ ইন্দ্রিযানি পঞ্চ চ বলানি সত্ত চ বোজ্ঝঙ্গে অরিযঞ্চ অট্ঠঙ্গিকং মগ্গং সোতাপত্তিফলঞ্চ সকদাগামিফলঞ্চ অনাগামিফলঞ্চ অরহত্তঞ্চ সমাপজ্জিং…পে… রাগো চ মে চত্তো… দোসো চ মে চত্তো… মোহো চ মে চত্তো ৰন্তো মুত্তো পহীনো পটিনিস্সট্ঠো উক্খেটিতো সমুক্খেটিতো. রাগা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং… দোসা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি ৰত্তুকামো মোহা মে চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. [[ ] এত্থন্তরে পাঠা স্যামপোত্থকে নত্থি]

২১৯. তীহাকারেহি দুতিযঞ্চ ঝানং ততিযঞ্চ ঝানং চতুত্থঞ্চ ঝানং সুঞ্ঞতঞ্চ ৰিমোক্খং অনিমিত্তঞ্চ ৰিমোক্খং অপ্পণিহিতঞ্চ ৰিমোক্খং সুঞ্ঞতঞ্চ সমাধিং অনিমিত্তঞ্চ সমাধিং অপ্পণিহিতঞ্চ সমাধিং সুঞ্ঞতঞ্চ সমাপত্তিং অনিমিত্তঞ্চ সমাপত্তিং অপ্পণিহিতঞ্চ সমাপত্তিং তিস্সো চ ৰিজ্জা চত্তারো চ সতিপট্ঠানে চত্তারো চ সম্মপ্পধানে চত্তারো চ ইদ্ধিপাদে পঞ্চ চ ইন্দ্রিযানি পঞ্চ চ বলানি সত্ত চ বোজ্ঝঙ্গে অরিযঞ্চ অট্ঠঙ্গিকং মগ্গং সোতাপত্তিফলঞ্চ সকদাগামিফলঞ্চ অনাগামিফলঞ্চ অরহত্তঞ্চ সমাপজ্জিং…পে… রাগো চ মে চত্তো… দোসো চ মে চত্তো… মোহো চ মে চত্তো ৰন্তো মুত্তো পহীনো পটিনিস্সট্ঠো উক্খেটিতো সমুক্খেটিতো. রাগা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং… দোসা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি ৰত্তুকামো পঠমং ঝানং সমাপজ্জিন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

তীহাকারেহি ততিযঞ্চ ঝানং চতুত্থঞ্চ ঝানং…পে… মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং পঠমঞ্চ ঝানং সমাপজ্জিন্তি ৰত্তুকামো দুতিযং ঝানং সমাপজ্জিন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

তীহাকারেহি…পে… সত্তহাকারেহি মোহা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণং পঠমঞ্চ ঝানং দুতিযঞ্চ ঝানং ততিযঞ্চ ঝানং চতুত্থঞ্চ ঝানং…পে… রাগা চ মে চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি ৰত্তুকামো দোসা মে চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি পারাজিকস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং, ৰিনিধায ভাৰং.

ৰত্থুৰিসারকস্স সব্বমূলকং নিট্ঠিতং.

ৰত্থুৰিসারকস্স চক্কপেয্যালং নিট্ঠিতং.

ৰত্থুকামৰারকথা নিট্ঠিতা.

২২০. তীহাকারেহি যো তে ৰিহারে ৰসি সো ভিক্খু পঠমং ঝানং সমাপজ্জি… সমাপজ্জতি… সমাপন্নো… সো ভিক্খু পঠমস্স ঝানস্স লাভী… ৰসী… তেন ভিক্খুনা পঠমং ঝানং সচ্ছিকতন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি দুক্কটস্স.

চতূহাকারেহি … পঞ্চহাকারেহি… ছহাকারেহি… সত্তহাকারেহি যো তে ৰিহারে ৰসি সো ভিক্খু পঠমং ঝানং সমাপজ্জি… সমাপজ্জতি… সমাপন্নো… সো ভিক্খু পঠমস্স ঝানস্স লাভী… ৰসী… তেন ভিক্খুনা পঠমং ঝানং সচ্ছিকতন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি দুক্কটস্স. পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং, ৰিনিধায ভাৰং.

তীহাকারেহি যো তে ৰিহারে ৰসি সো ভিক্খু দুতিযং ঝানং… ততিযং ঝানং… চতুত্থং ঝানং… সুঞ্ঞতং ৰিমোক্খং… অনিমিত্তং ৰিমোক্খং… অপ্পণিহিতং ৰিমোক্খং… সুঞ্ঞতং সমাধিং… অনিমিত্তং সমাধিং… অপ্পণিহিতং সমাধিং… সুঞ্ঞতং সমাপত্তিং… অনিমিত্তং সমাপত্তিং… অপ্পণিহিতং সমাপত্তিং… তিস্সো ৰিজ্জা… চত্তারো সতিপট্ঠানে… চত্তারো সম্মপ্পধানে… চত্তারো ইদ্ধিপাদে… পঞ্চ ইন্দ্রিযানি… পঞ্চ বলানি… সত্ত বোজ্ঝঙ্গে… অরিযং অট্ঠঙ্গিকং মগ্গং… সোতাপত্তিফলং… সকদাগামিফলং… অনাগামিফলং… অরহত্তং সমাপজ্জি… সমাপজ্জতি… সমাপন্নো… সো ভিক্খু অরহত্তস্স লাভী… ৰসী… তেন ভিক্খুনা অরহত্তং সচ্ছিকতন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি দুক্কটস্স.

তীহাকারেহি যো তে ৰিহারে ৰসি, তস্স ভিক্খুনো রাগো চত্তো… দোসো চত্তো… মোহো চত্তো ৰন্তো মুত্তো পহীনো পটিনিস্সট্ঠো উক্খেটিতো সমুক্খেটিতোতি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি দুক্কটস্স.

তীহাকারেহি…পে… সত্তহাকারেহি যো তে ৰিহারে ৰসি, তস্স ভিক্খুনো রাগা চিত্তং ৰিনীৰরণং… দোসা চিত্তং ৰিনীৰরণং… মোহা চিত্তং ৰিনীৰরণন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি দুক্কটস্স…পে… পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং, ৰিনিধায ভাৰং.

তীহাকারেহি…পে… সত্তহাকারেহি যো তে ৰিহারে ৰসি সো ভিক্খু সুঞ্ঞাগারে পঠমং ঝানং… দুতিযং ঝানং… ততিযং ঝানং… চতুত্থং ঝানং সমাপজ্জি … সমাপজ্জতি… সমাপন্নো… সো ভিক্খু সুঞ্ঞাগারে চতুত্থস্স ঝানস্স লাভী… ৰসী… তেন ভিক্খুনা সুঞ্ঞাগারে চতুত্থং ঝানং সচ্ছিকতন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি দুক্কটস্স. পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি ভণিতস্স হোতি, মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং, ৰিনিধায ভাৰং.

যথা ইদং ৰিত্থারিতং এৰমেৰ সেসানিপি ৰিত্থারেতব্বানি.

২২১. তীহাকারেহি…পে… সত্তহাকারেহি যো তে চীৰরং পরিভুঞ্জি… যো তে পিণ্ডপাতং পরিভুঞ্জি… যো তে সেনাসনং পরিভুঞ্জি… যো তে গিলানপ্পচ্চযভেসজ্জপরিক্খারং পরিভুঞ্জি সো ভিক্খু সুঞ্ঞাগারে চতুত্থং ঝানং সমাপজ্জি… সমাপজ্জতি… সমাপন্নো… সো ভিক্খু সুঞ্ঞাগারে চতুত্থস্স ঝানস্স লাভী… ৰসী… তেন ভিক্খুনা সুঞ্ঞাগারে চতুত্থং ঝানং সচ্ছিকতন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি দুক্কটস্স…পে… ৰিনিধায ভাৰং.

তীহাকারেহি…পে… সত্তহাকারেহি যেন তে ৰিহারো পরিভুত্তো… যেন তে চীৰরং পরিভুত্তং… যেন তে পিণ্ডপাতো পরিভুত্তো… যেন তে সেনাসনং পরিভুত্তং… যেন তে গিলানপ্পচ্চযভেসজ্জপরিক্খারো পরিভুত্তো… সো ভিক্খু সুঞ্ঞাগারে চতুত্থং ঝানং সমাপজ্জি… সমাপজ্জতি… সমাপন্নো… সো ভিক্খু সুঞ্ঞাগারে চতুত্থস্স ঝানস্স লাভী… ৰসী… তেন ভিক্খুনা সুঞ্ঞাগারে চতুত্থং ঝানং সচ্ছিকতন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি দুক্কটস্স…পে… ৰিনিধায ভাৰং.

তীহাকারেহি …পে… সত্তহাকারেহি যং ত্ৰং আগম্ম ৰিহারং অদাসি… চীৰরং অদাসি… পিণ্ডপাতং অদাসি… সেনাসনং অদাসি… গিলানপ্পচ্চযভেসজ্জপরিক্খারং অদাসি সো ভিক্খু সুঞ্ঞাগারে চতুত্থং ঝানং সমাপজ্জি… সমাপজ্জতি… সমাপন্নো… সো ভিক্খু সুঞ্ঞাগারে চতুত্থস্স ঝানস্স লাভী… ৰসী… তেন ভিক্খুনা সুঞ্ঞাগারে চতুত্থং ঝানং সচ্ছিকতন্তি সম্পজানমুসা ভণন্তস্স পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি থুল্লচ্চযস্স; ন পটিৰিজানন্তস্স আপত্তি দুক্কটস্স. পুব্বেৰস্স হোতি মুসা ভণিস্সন্তি, ভণন্তস্স হোতি মুসা ভণামীতি, ভণিতস্স হোতি মুসা মযা ভণিতন্তি, ৰিনিধায দিট্ঠিং, ৰিনিধায খন্তিং, ৰিনিধায রুচিং, ৰিনিধায ভাৰং.

পেয্যালপন্নরসকং নিট্ঠিতং.

পচ্চযপ্পটিসংযুত্তৰারকথা নিট্ঠিতা.

উত্তরিমনুস্সধম্মচক্কপেয্যালং নিট্ঠিতং.

২২২. অনাপত্তি অধিমানেন, অনুল্লপনাধিপ্পাযস্স, উম্মত্তকস্স, খিত্তচিত্তস্স, ৰেদনাট্টস্স, আদিকম্মিকস্সাতি.

ৰিনীতৰত্থুউদ্দানগাথা

অধিমানে [অধিমানেন (পী.)] অরঞ্ঞম্হি, পিণ্ডোপজ্ঝারিযাপথো;

সংযোজনা রহোধম্মা, ৰিহারো পচ্চুপট্ঠিতো.

ন দুক্করং ৰীরিযমথোপি মচ্চুনো;

ভাযাৰুসো ৰিপ্পটিসারি সম্মা;

ৰিরিযেন যোগেন আরাধনায;

অথ ৰেদনায অধিৰাসনা দুৰে.

ব্রাহ্মণে পঞ্চ ৰত্থূনি, অঞ্ঞং ব্যাকরণা তযো;

অগারাৰরণা কামা, রতি চাপি অপক্কমি.

অট্ঠি পেসি উভো গাৰঘাতকা;

পিণ্ডো সাকুণিকো নিচ্ছৰি ওরব্ভি;

অসি চ সূকরিকো সত্তি মাগৰি;

উসু চ কারণিকো সূচি সারথি.

যো চ সিব্বীযতি সূচকো হি সো;

অণ্ডভারি অহু গামকূটকো;

কূপে নিমুগ্গো হি সো পারদারিকো;

গূথখাদী অহু দুট্ঠব্রাহ্মণো.

নিচ্ছৰিত্থী অতিচারিনী অহু;

মঙ্গুলিত্থী অহু ইক্খণিত্থিকা;

ওকিলিনী হি সপত্তঙ্গারোকিরি;

সীসচ্ছিন্নো অহু চোরঘাতকো.

ভিক্খু ভিক্খুনী সিক্খমানা;

সামণেরো অথ সামণেরিকা;

কস্সপস্স ৰিনযস্মিং পব্বজং;

পাপকম্মমকরিংসু তাৰদে.

তপোদা রাজগহে যুদ্ধং, নাগানোগাহনেন চ;

সোভিতো অরহং ভিক্খু, পঞ্চকপ্পসতং সরেতি.

ৰিনীতৰত্থু

২২৩. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অধিমানেন অঞ্ঞং ব্যাকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি – ‘‘ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং. কচ্চি নু খো অহং পারাজিকং আপত্তিং আপন্নো’’তি? ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অধিমানেনা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু পণিধায অরঞ্ঞে ৰিহরতি – ‘‘এৰং মং জনো সম্ভাৰেস্সতী’’তি. তং জনো সম্ভাৰেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. ন চ, ভিক্খৰে, পণিধায অরঞ্ঞে ৰত্থব্বং. যো ৰসেয্য, আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু পণিধায পিণ্ডায চরতি – ‘‘এৰং মং জনো সম্ভাৰেস্সতী’’তি. তং জনো সম্ভাৰেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. ন চ, ভিক্খৰে, পণিধায পিণ্ডায চরিতব্বং. যো চরেয্য, আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অঞ্ঞতরং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘যে, আৰুসো, অম্হাকং উপজ্ঝাযস্স সদ্ধিৰিহারিকা সব্বেৰ অরহন্তো’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘উল্লপনাধিপ্পাযো অহং, ভগৰা’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অঞ্ঞতরং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘যে, আৰুসো, অম্হাকং উপজ্ঝাযস্স অন্তেৰাসিকা সব্বেৰ মহিদ্ধিকা মহানুভাৰা’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘উল্লপনাধিপ্পাযো অহং, ভগৰা’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু পণিধায চঙ্কমতি… পণিধায তিট্ঠতি… পণিধায নিসীদতি… পণিধায সেয্যং কপ্পেতি – ‘‘এৰং মং জনো সম্ভাৰেস্সতী’’তি. তং জনো সম্ভাৰেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স. ন চ, ভিক্খৰে, পণিধায সেয্যা কপ্পেতব্বা. যো কপ্পেয্য, আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো উত্তরিমনুস্সধম্মং উল্লপতি. সোপি এৰমাহ – ‘‘ময্হম্পি, আৰুসো, সংযোজনা পহীনা’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

২২৪. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু রহোগতো উত্তরিমনুস্সধম্মং উল্লপতি. পরচিত্তৰিদূ ভিক্খু তং ভিক্খুং অপসাদেসি – ‘‘মা, আৰুসো, এৰরূপং অভণি. নত্থেসো তুয্হ’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু রহোগতো উত্তরিমনুস্সধম্মং উল্লপতি. দেৰতা তং ভিক্খুং অপসাদেসি – ‘‘মা, ভন্তে, এৰরূপং অভণি. নত্থেসো তুয্হ’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অঞ্ঞতরং উপাসকং এতদৰোচ – ‘‘যো, আৰুসো, তুয্হং ৰিহারে ৰসতি সো ভিক্খু অরহা’’তি. সো চ তস্স ৰিহারে ৰসতি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘উল্লপনাধিপ্পাযো অহং, ভগৰা’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অঞ্ঞতরং উপাসকং এতদৰোচ – ‘‘যং ত্ৰং, আৰুসো, উপট্ঠেসি চীৰরপিণ্ডপাতসেনাসনগিলানপ্পচ্চযভেসজ্জপরিক্খারেন সো ভিক্খু অরহা’’তি. সো চ তং উপট্ঠেতি চীৰরপিণ্ডপাতসেনাসনগিলানপ্পচ্চযভেসজ্জপরিক্খারেন. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘উল্লপনাধিপ্পাযো অহং, ভগৰা’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

২২৫. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ এতদৰোচুং – ‘‘অত্থাযস্মতো উত্তরিমনুস্সধম্মো’’তি? ‘‘নাৰুসো, দুক্করং অঞ্ঞং ব্যাকাতু’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি – ‘‘যে খো তে ভগৰতো সাৰকা তে এৰং ৰদেয্যুং. অহঞ্চম্হি ন ভগৰতো সাৰকো. কচ্চি নু খো অহং পারাজিকং আপত্তিং আপন্নো’’তি? ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসি. ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘অনুল্লপনাধিপ্পাযো অহং, ভগৰা’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অনুল্লপনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ এতদৰোচুং – ‘‘অত্থাযস্মতো উত্তরিমনুস্সধম্মো’’তি? ‘‘আরাধনীযো খো, আৰুসো, ধম্মো আরদ্ধৰীরিযেনা’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অনুল্লপনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ এতদৰোচুং – ‘‘মা খো, আৰুসো, ভাযী’’তি. নাহং, আৰুসো, মচ্চুনো ভাযামী’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অনুল্লপনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ এতদৰোচুং – ‘‘মা খো, আৰুসো, ভাযী’’তি. ‘‘যো নূনাৰুসো, ৰিপ্পটিসারী অস্স সো ভাযেয্যা’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অনুল্লপনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ এতদৰোচুং – ‘‘অত্থাযস্মতো উত্তরিমনুস্সধম্মো’’তি? ‘‘আরাধনীযো খো, আৰুসো, ধম্মো সম্মাপযুত্তেনা’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অনুল্লপনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ এতদৰোচুং – ‘‘অত্থাযস্মতো উত্তরিমনুস্সধম্মো’’তি? ‘‘আরাধনীযো খো, আৰুসো, ধম্মো আরদ্ধৰীরিযেনা’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অনুল্লপনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ এতদৰোচুং – ‘‘অত্থাযস্মতো উত্তরিমনুস্সধম্মো’’তি? ‘‘আরাধনীযো খো, আৰুসো, ধম্মো যুত্তযোগেনা’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অনুল্লপনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ এতদৰোচুং – ‘‘কচ্চাৰুসো, খমনীযং, কচ্চি যাপনীয’’ন্তি? ‘‘নাৰুসো, সক্কা যেন ৰা তেন ৰা অধিৰাসেতু’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অনুল্লপনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু গিলানো হোতি. তং ভিক্খূ এতদৰোচুং – ‘‘কচ্চাৰুসো খমনীযং, কচ্চি যাপনীয’’ন্তি? ‘‘নাৰুসো, সক্কা পুথুজ্জনেন অধিৰাসেতু’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘উল্লপনাধিপ্পাযো অহং, ভগৰা’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, পারাজিকস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

২২৬. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ব্রাহ্মণো ভিক্খূ নিমন্তেত্ৰা এতদৰোচ – ‘‘আযন্তু, ভোন্তো অরহন্তো’’তি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি – ‘‘মযঞ্চম্হ ন অরহন্তো [অনরহন্তো (সী.)]. অযঞ্চ ব্রাহ্মণো অম্হে অরহন্তৰাদেন সমুদাচরতি. কথং নু খো অম্হেহি পটিপজ্জিতব্ব’’ন্তি? ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পসাদভঞ্ঞে’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ব্রাহ্মণো ভিক্খূ নিমন্তেত্ৰা এতদৰোচ – ‘‘নিসীদন্তু, ভোন্তো অরহন্তো’’তি… ‘‘ভুঞ্জন্তু, ভোন্তো অরহন্তো’’তি… ‘‘তপ্পেন্তু, ভোন্তো অরহন্তো’’তি… ‘‘গচ্ছন্তু, ভোন্তো অরহন্তো’’তি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি – ‘‘মযঞ্চম্হ ন অরহন্তো. অযঞ্চ ব্রাহ্মণো অম্হে অরহন্তৰাদেন সমুদাচরতি. কথং নু খো অম্হেহি পটিপজ্জিতব্ব’’ন্তি? ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খৰে, পসাদভঞ্ঞে’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো উত্তরিমনুস্সধম্মং উল্লপতি. সোপি এৰমাহ – ‘‘ময্হম্পি, আৰুসো, আসৰা পহীনা’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো উত্তরিমনুস্সধম্মং উল্লপতি. সোপি এৰমাহ – ‘‘ময্হম্পি, আৰুসো, এতে ধম্মা সংৰিজ্জন্তী’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো উত্তরিমনুস্সধম্মং উল্লপতি. সোপি এৰমাহ – ‘‘অহম্পাৰুসো, তেসু ধম্মেসু সন্দিস্সামী’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরং ভিক্খুং ঞাতকা এতদৰোচুং – ‘‘এহি, ভন্তে, অগারং অজ্ঝাৰসা’’তি. ‘‘অভব্বো খো, আৰুসো, মাদিসো অগারং অজ্ঝাৰসিতু’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অনুল্লপনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

২২৭. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরং ভিক্খুং ঞাতকা এতদৰোচুং – ‘‘এহি, ভন্তে, কামে পরিভুঞ্জা’’তি. ‘‘আৰটা মে, আৰুসো, কামা’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অনুল্লপনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরং ভিক্খুং ঞাতকা এতদৰোচুং – ‘‘অভিরমসি, ভন্তে’’তি? ‘‘অভিরতো অহং, আৰুসো, পরমায অভিরতিযা’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি. ‘‘যে খো তে ভগৰতো সাৰকা তে এৰং ৰদেয্যুং! অহঞ্চম্হি ন ভগৰতো সাৰকো. কচ্চি নু খো অহং পারাজিকং আপত্তিং আপন্নো’’তি? ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসি. ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘অনুল্লপনাধিপ্পাযো অহং, ভগৰা’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, অনুল্লপনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন সম্বহুলা ভিক্খূ কতিকং কত্ৰা অঞ্ঞতরস্মিং আৰাসে ৰস্সং উপগচ্ছিংসু – ‘‘যো ইমম্হা আৰাসা পঠমং পক্কমিস্সতি তং মযং অরহাতি জানিস্সামা’’তি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু – ‘‘মং অরহাতি জানন্তূ’’তি, তম্হা আৰাসা পঠমং পক্কামি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো পারাজিক’’ন্তি.

২২৮. [ইমানি ৰত্থুনি সং. নি. ২.২০২ আগতানি] তেন সমযেন বুদ্ধো ভগৰা রাজগহে ৰিহরতি ৰেল়ুৰনে কলন্দকনিৰাপে. তেন খো পন সমযেন আযস্মা চ লক্খণো আযস্মা চ মহামোগ্গল্লানো গিজ্ঝকূটে পব্বতে ৰিহরন্তি. অথ খো আযস্মা মহামোগ্গল্লানো পুব্বণ্হসমযং নিৰাসেত্ৰা পত্তচীৰরং আদায যেনাযস্মা লক্খণো তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা আযস্মন্তং লক্খণং এতদৰোচ – ‘‘আযামাৰুসো লক্খণ, রাজগহং পিণ্ডায পৰিসিস্সামা’’তি. ‘‘এৰমাৰুসো’’তি খো আযস্মা লক্খণো আযস্মতো মহামোগ্গল্লানস্স পচ্চস্সোসি. অথ খো আযস্মা মহামোগ্গল্লানো গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অঞ্ঞতরস্মিং পদেসে সিতং পাত্ৰাকাসি. অথ খো আযস্মা লক্খণো আযস্মন্তং মহামোগ্গল্লানং এতদৰোচ – ‘‘কো নু খো, আৰুসো মোগ্গল্লান, হেতু কো পচ্চযো সিতস্স পাতুকম্মাযা’’তি? ‘‘অকালো খো, আৰুসো লক্খণ, এতস্স পঞ্হস্স [পঞ্হস্স ব্যাকরণায (স্যা.)]. ভগৰতো মং সন্তিকে এতং পঞ্হং পুচ্ছাতি. অথ খো আযস্মা চ লক্খণো আযস্মা চ মহামোগ্গল্লানো রাজগহে পিণ্ডায চরিত্ৰা পচ্ছাভত্তং পিণ্ডপাতপটিক্কন্তা যেন ভগৰা তেনুপসঙ্কমিংসু; উপসঙ্কমিত্ৰা ভগৰন্তং অভিৰাদেত্ৰা একমন্তং নিসীদিংসু. একমন্তং নিসিন্নো খো আযস্মা লক্খণো আযস্মন্তং মহামোগ্গল্লানং এতদৰোচ – ‘‘ইধাযস্মা মহামোগ্গল্লানো গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অঞ্ঞতরস্মিং পদেসে সিতং পাত্ৰাকাসি. কো নু খো, আৰুসো মোগ্গল্লান, হেতু কো পচ্চযো সিতস্স পাতুকম্মাযা’’তি? ‘‘ইধাহং, আৰুসো, গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দসং অট্ঠিকসঙ্খলিকং ৰেহাসং গচ্ছন্তিং. তমেনং গিজ্ঝাপি কাকাপি কুললাপি অনুপতিত্ৰা অনুপতিত্ৰা ফাসুল়ন্তরিকাহি ৰিতুডেন্তি [ৰিতুদেন্তি ৰিতচ্ছেন্তি ৰিরাজেন্তি (স্যা.)]. সা সুদং অট্টস্সরং করোতি. তস্স ময্হং, আৰুসো, এতদহোসি – ‘অচ্ছরিযং ৰত ভো, অব্ভুতং ৰত ভো, এৰরূপোপি নাম সত্তো ভৰিস্সতি! এৰরূপোপি নাম যক্খো ভৰিস্সতি! এৰরূপোপি নাম অত্তভাৰপ্পটিলাভো ভৰিস্সতী’’’তি! ভিক্খূ উজ্ঝাযন্তি খিয্যন্তি ৰিপাচেন্তি – ‘‘উত্তরিমনুস্সধম্মং আযস্মা মহামোগ্গল্লানো উল্লপতী’’তি. অথ খো ভগৰা ভিক্খূ আমন্তেসি – ‘‘চক্খুভূতা ৰত, ভিক্খৰে, সাৰকা ৰিহরন্তি. ঞাণভূতা ৰত, ভিক্খৰে, সাৰকা ৰিহরন্তি. যত্র হি নাম সাৰকো এৰরূপং ঞস্সতি ৰা দক্খতি ৰা সক্খিং ৰা করিস্সতি. পুব্বেৰ মে সো, ভিক্খৰে, সত্তো দিট্ঠো অহোসি. অপি চাহং ন ব্যাকাসিং. অহঞ্চেতং ব্যাকরেয্যং পরে চ মে ন সদ্দহেয্যুং. যে মে ন সদ্দহেয্যুং তেসং তং অস্স দীঘরত্তং অহিতায দুক্খায. এসো, ভিক্খৰে, সত্তো ইমস্মিংযেৰ রাজগহে গোঘাতকো অহোসি. সো তস্স কম্মস্স ৰিপাকেন বহূনি ৰস্সানি বহূনি ৰস্সসতানি বহূনি ৰস্সসহস্সানি বহূনি ৰস্সসতসহস্সানি নিরযে পচ্চিত্ৰা তস্সেৰ কম্মস্স ৰিপাকাৰসেসেন এৰরূপং অত্তভাৰপ্পটিলাভং পটিসংৰেদেতি. সচ্চং, ভিক্খৰে, মোগ্গল্লানো আহ. অনাপত্তি, ভিক্খৰে, মোগ্গল্লানস্সা’’তি.

২২৯. ‘‘ইধাহং, আৰুসো, গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দসং মংসপেসিং ৰেহাসং গচ্ছন্তিং. তমেনং গিজ্ঝাপি কাকাপি কুললাপি অনুপতিত্ৰা অনুপতিত্ৰা ৰিতচ্ছেন্তি ৰিভজ্জেন্তি [ৰিতুদেন্তি ৰিতচ্ছেন্তি ৰিরাজেন্তি (স্যা.)]. সা সুদং অট্টস্সরং করোতি…পে… এসো, ভিক্খৰে, সত্তো ইমস্মিংযেৰ রাজগহে গোঘাতকো অহোসি…পে….

‘‘ইধাহং, আৰুসো, গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দসং মংসপিণ্ডং ৰেহাসং গচ্ছন্তং. তমেনং গিজ্ঝাপি কাকাপি কুললাপি অনুপতিত্ৰা অনুপতিত্ৰা ৰিতচ্ছেন্তি ৰিভজ্জেন্তি. সো সুদং অট্টস্সরং করোতি…পে… এসো, ভিক্খৰে, সত্তো ইমস্মিংযেৰ রাজগহে সাকুণিকো অহোসি…পে….

‘‘ইধাহং, আৰুসো, গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দসং নিচ্ছৰিং পুরিসং ৰেহাসং গচ্ছন্তং. তমেনং গিজ্ঝাপি কাকাপি কুললাপি অনুপতিত্ৰা অনুপতিত্ৰা ৰিতচ্ছেন্তি ৰিভজ্জেন্তি. সো সুদং অট্টস্সরং করোতি…পে… এসো, ভিক্খৰে, সত্তো ইমস্মিংযেৰ রাজগহে ওরব্ভিকো অহোসি…পে….

‘‘ইধাহং, আৰুসো, গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দসং অসিলোমং পুরিসং ৰেহাসং গচ্ছন্তং. তস্স তে অসী উপ্পতিত্ৰা উপ্পতিত্ৰা তস্সেৰ কাযে নিপতন্তি. সো সুদং অট্টস্সরং করোতি…পে… এসো, ভিক্খৰে, সত্তো ইমস্মিংযেৰ রাজগহে সূকরিকো অহোসি…পে….

‘‘ইধাহং, আৰুসো, গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দসং সত্তিলোমং পুরিসং ৰেহাসং গচ্ছন্তং. তস্স তা সত্তিযো উপ্পতিত্ৰা উপ্পতিত্ৰা তস্সেৰ কাযে নিপতন্তি. সো সুদং অট্টস্সরং করোতি…পে… এসো, ভিক্খৰে, সত্তো ইমস্মিংযেৰ রাজগহে মাগৰিকো অহোসি…পে….

‘‘ইধাহং, আৰুসো, গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দসং উসুলোমং পুরিসং ৰেহাসং গচ্ছন্তং. তস্স তে উসূ উপ্পতিত্ৰা উপ্পতিত্ৰা তস্সেৰ কাযে নিপতন্তি. সো সুদং অট্টস্সরং করোতি…পে… এসো, ভিক্খৰে, সত্তো ইমস্মিংযেৰ রাজগহে কারণিকো অহোসি…পে….

‘‘ইধাহং, আৰুসো, গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দসং সূচিলোমং পুরিসং ৰেহাসং গচ্ছন্তং. তস্স তা সূচিযো উপ্পতিত্ৰা উপ্পতিত্ৰা তস্সেৰ কাযে নিপতন্তি. সো সুদং অট্টস্সরং করোতি…পে… এসো, ভিক্খৰে, সত্তো ইমস্মিংযেৰ রাজগহে সারথিকো অহোসি…পে….

‘‘ইধাহং, আৰুসো, গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দসং সূচিলোমং পুরিসং ৰেহাসং গচ্ছন্তং. তস্স তা সূচিযো সীসে পৰিসিত্ৰা মুখতো নিক্খমন্তি; মুখে পৰিসিত্ৰা উরতো নিক্খমন্তি; উরে পৰিসিত্ৰা উদরতো নিক্খমন্তি; উদরে পৰিসিত্ৰা ঊরূহি নিক্খমন্তি; ঊরূসু পৰিসিত্ৰা জঙ্ঘাহি নিক্খমন্তি; জঙ্ঘাসু পৰিসিত্ৰা পাদেহি নিক্খমন্তি. সো সুদং অট্টস্সরং করোতি…পে… এসো, ভিক্খৰে, সত্তো ইমস্মিংযেৰ রাজগহে সূচকো অহোসি…পে….

‘‘ইধাহং, আৰুসো, গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দসং কুম্ভণ্ডং পুরিসং ৰেহাসং গচ্ছন্তং. সো গচ্ছন্তোপি তেৰ অণ্ডে খন্ধে আরোপেত্ৰা গচ্ছতি, নিসীদন্তোপি তেস্ৰেৰ অণ্ডেসু নিসীদতি. তমেনং গিজ্ঝাপি কাকাপি কুললাপি অনুপতিত্ৰা অনুপতিত্ৰা ৰিতচ্ছেন্তি ৰিভজ্জেন্তি. সো সুদং অট্টস্সরং করোতি…পে… এসো, ভিক্খৰে, সত্তো ইমস্মিংযেৰ রাজগহে গামকূটো অহোসি…পে….

‘‘ইধাহং, আৰুসো, গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দসং পুরিসং গূথকূপে সসীসকং নিমুগ্গং…পে… এসো, ভিক্খৰে, সত্তো ইমস্মিংযেৰ রাজগহে পারদারিকো অহোসি…পে….

‘‘ইধাহং, আৰুসো, গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দসং পুরিসং গূথকূপে সসীসকং নিমুগ্গং উভোহি হত্থেহি গূথং খাদন্তং…পে… এসো, ভিক্খৰে, সত্তো ইমস্মিংযেৰ রাজগহে দুট্ঠব্রাহ্মণো অহোসি. সো কস্সপস্স সম্মাসম্বুদ্ধস্স পাৰচনে ভিক্খুসঙ্ঘং ভত্তেন নিমন্তেত্ৰা দোণিযো [দোণিযো (ইতিপি)] গূথস্স পূরাপেত্ৰা কালং আরোচাপেত্ৰা এতদৰোচ – ‘অতো [ইতো (স্যা.) অহো (ইতিপি)], ভোন্তো, যাৰদত্থং ভুঞ্জন্তু চেৰ হরন্তু চা’’’তি…পে….

২৩০. ‘‘ইধাহং, আৰুসো, গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দসং নিচ্ছৰিং ইত্থিং ৰেহাসং গচ্ছন্তিং. তমেনং গিজ্ঝাপি কাকাপি কুললাপি অনুপতিত্ৰা অনুপতিত্ৰা ৰিতচ্ছেন্তি ৰিভজ্জেন্তি. সা সুদং অট্টস্সরং করোতি…পে… এসা, ভিক্খৰে, ইত্থী ইমস্মিংযেৰ রাজগহে অতিচারিনী অহোসি…পে….

‘‘ইধাহং, আৰুসো, গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দসং ইত্থিং দুগ্গন্ধং মঙ্গুলিং ৰেহাসং গচ্ছন্তিং. তমেনং গিজ্ঝাপি কাকাপি কুললাপি অনুপতিত্ৰা অনুপতিত্ৰা ৰিতচ্ছেন্তি ৰিভজ্জেন্তি. সা সুদং অট্টস্সরং করোতি…পে… এসা, ভিক্খৰে, ইত্থী ইমস্মিংযেৰ রাজগহে ইক্খণিকা অহোসি…পে….

‘‘ইধাহং, আৰুসো, গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দসং ইত্থিং উপ্পক্কং ওকিলিনিং ওকিরিনিং ৰেহাসং গচ্ছন্তিং. সা সুদং অট্টস্সরং করোতি…পে… এসা, ভিক্খৰে, ইত্থী কালিঙ্গস্স রঞ্ঞো অগ্গমহেসী অহোসি. সা ইস্সাপকতা সপত্তিং অঙ্গারকটাহেন ওকিরি…পে….

‘‘ইধাহং, আৰুসো, গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দসং অসীসকং কবন্ধং ৰেহাসং গচ্ছন্তং. তস্স উরে অক্খীনি চেৰ হোন্তি মুখঞ্চ. তমেনং গিজ্ঝাপি কাকাপি কুললাপি অনুপতিত্ৰা অনুপতিত্ৰা ৰিতচ্ছেন্তি ৰিভজ্জেন্তি. সো সুদং অট্টস্সরং করোতি…পে… এসো, ভিক্খৰে, সত্তো ইমস্মিংযেৰ রাজগহে হারিকো নাম চোরঘাতকো অহোসি…পে….

‘‘ইধাহং, আৰুসো, গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দসং ভিক্খুং ৰেহাসং গচ্ছন্তং. তস্স সঙ্ঘাটিপি আদিত্তা সম্পজ্জলিতা সজোতিভূতা, পত্তোপি আদিত্তো সম্পজ্জলিতো সজোতিভূতো, কাযবন্ধনম্পি আদিত্তং সম্পজ্জলিতং সজোতিভূতং, কাযোপি আদিত্তো সম্পজ্জলিতো সজোতিভূতো. সো সুদং অট্টস্সরং করোতি…পে… এসো, ভিক্খৰে, ভিক্খু কস্সপস্স সম্মাসম্বুদ্ধস্স পাৰচনে পাপভিক্খু অহোসি…পে….

‘‘ইধাহং, আৰুসো, গিজ্ঝকূটা পব্বতা ওরোহন্তো অদ্দসং ভিক্খুনিং… অদ্দসং সিক্খমানং… অদ্দসং সামণেরং… অদ্দসং সামণেরিং ৰেহাসং গচ্ছন্তিং. তস্সা সঙ্ঘাটিপি আদিত্তা সম্পজ্জলিতা সজোতিভূতা, পত্তোপি আদিত্তো সম্পজ্জলিতো সজোতিভূতো, কাযবন্ধনম্পি আদিত্তং সম্পজ্জলিতং সজোতিভূতং, কাযোপি আদিত্তো সম্পজ্জলিতো সজোতিভূতো. সা সুদং অট্টস্সরং করোতি. তস্স ময্হং, আৰুসো, এতদহোসি – ‘অচ্ছরিযং ৰত ভো, অব্ভুতং ৰত ভো, এৰরূপোপি নাম সত্তো ভৰিস্সতি! এৰরূপোপি নাম যক্খো ভৰিস্সতি! এৰরূপোপি নাম অত্তভাৰপ্পটিলাভো ভৰিস্সতী’’’তি! ভিক্খূ উজ্ঝাযন্তি খিয্যন্তি ৰিপাচেন্তি – ‘‘উত্তরিমনুস্সধম্মং আযস্মা মহামোগ্গল্লানো উল্লপতী’’তি.

অথ খো ভগৰা ভিক্খূ আমন্তেসি – ‘‘চক্খুভূতা ৰত, ভিক্খৰে, সাৰকা ৰিহরন্তি. ঞাণভূতা ৰত, ভিক্খৰে, সাৰকা ৰিহরন্তি. যত্র হি নাম সাৰকো এৰরূপং ঞস্সতি ৰা দক্খতি ৰা সক্খিং ৰা করিস্সতি! পুব্বেৰ মে সা, ভিক্খৰে, সামণেরী দিট্ঠা অহোসি. অপি চাহং ন ব্যাকাসিং. অহঞ্চেতং ব্যাকরেয্যং পরে চ মে ন সদ্দহেয্যুং. যে মে ন সদ্দহেয্যুং তেসং তং অস্স দীঘরত্তং অহিতায দুক্খায. এসা, ভিক্খৰে, সামণেরী কস্সপস্স সম্মাসম্বুদ্ধস্স পাৰচনে পাপসামণেরী অহোসি. সা তস্স কম্মস্স ৰিপাকেন বহূনি ৰস্সানি বহূনি ৰস্সসতানি বহূনি ৰস্সসহস্সানি বহূনি ৰস্সসতসহস্সানি নিরযে পচ্চিত্ৰা তস্সেৰ কম্মস্স ৰিপাকাৰসেসেন এৰরূপং অত্তভাৰপ্পটিলাভং পটিসংৰেদেতি. সচ্চং, ভিক্খৰে, মোগ্গল্লানো আহ. অনাপত্তি, ভিক্খৰে, মোগ্গল্লানস্সা’’তি.

২৩১. অথ খো আযস্মা মহামোগ্গল্লানো ভিক্খূ আমন্তেসি – ‘‘যতাযং, আৰুসো, তপোদা সন্দতি সো দহো অচ্ছোদকো সীতোদকো সাতোদকো সেতকো সুপ্পতিত্থো রমণীযো পহূতমচ্ছকচ্ছপো চক্কমত্তানি চ পদুমানি পুপ্ফন্তী’’তি. ভিক্খূ উজ্ঝাযন্তি খিয্যন্তি ৰিপাচেন্তি – ‘‘কথঞ্হি নাম আযস্মা মহামোগ্গল্লানো এৰং ৰক্খতি – ‘যতাযং, আৰুসো, তপোদা সন্দতি সো দহো অচ্ছোদকো সীতোদকো সাতোদকো সেতকো সুপ্পতিত্থো রমণীযো পহূতমচ্ছকচ্ছপো চক্কমত্তানি চ পদুমানি পুপ্ফন্তী’তি. অথ চ পনাযং তপোদা কুথিতা সন্দতি. উত্তরিমনুস্সধম্মং আযস্মা মহামোগ্গল্লানো উল্লপতী’’তি. ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘যতাযং, ভিক্খৰে, তপোদা সন্দতি সো দহো অচ্ছোদকো সীতোদকো সাতোদকো সেতকো সুপ্পতিত্থো রমণীযো পহূতমচ্ছকচ্ছপো চক্কমত্তানি চ পদুমানি পুপ্ফন্তি. অপি চাযং, ভিক্খৰে, তপোদা দ্ৰিন্নং মহানিরযানং অন্তরিকায আগচ্ছতি. তেনাযং তপোদা কুথিতা সন্দতি. সচ্চং, ভিক্খৰে, মোগ্গল্লানো আহ. অনাপত্তি, ভিক্খৰে, মোগ্গল্লানস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন রাজা মাগধো সেনিযো বিম্বিসারো লিচ্ছৰীহি সদ্ধিং সঙ্গামেন্তো পভগ্গো অহোসি. অথ রাজা পচ্ছা সেনং সঙ্কড্ঢিত্ৰা লিচ্ছৰযো পরাজেসি. সঙ্গামে চ নন্দি চরতি – ‘‘রঞ্ঞা লিচ্ছৰী পভগ্গা’’তি. অথ খো আযস্মা মহামোগ্গল্লানো ভিক্খূ আমন্তেসি – ‘‘রাজা, আৰুসো, লিচ্ছৰীহি পভগ্গো’’তি. ভিক্খূ উজ্ঝাযন্তি খিয্যন্তি ৰিপাচেন্তি – ‘‘কথঞ্হি নাম আযস্মা মহামোগ্গল্লানো এৰং ৰক্খতি – ‘রাজা, আৰুসো, লিচ্ছৰীহি পভগ্গো’তি! সঙ্গামে চ নন্দিং চরতি – ‘রঞ্ঞা লিচ্ছৰী পভগ্গা’তি! উত্তরিমনুস্সধম্মং আযস্মা মহামোগ্গল্লানো উল্লপতী’’তি. ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘পঠমং, ভিক্খৰে, রাজা লিচ্ছৰীহি পভগ্গো. অথ রাজা পচ্ছা সেনং সঙ্কড্ঢিত্ৰা লিচ্ছৰযো পরাজেসি. সচ্চং, ভিক্খৰে, মোগ্গল্লানো আহ. অনাপত্তি, ভিক্খৰে, মোগ্গল্লানস্সা’’তি.

২৩২. অথ খো আযস্মা মহামোগ্গল্লানো ভিক্খূ আমন্তেসি – ‘‘ইধাহং, আৰুসো, সপ্পিনিকায নদিযা তীরে আনেঞ্জং সমাধিং সমাপন্নো নাগানং ওগয্হ উত্তরন্তানং কোঞ্চং করোন্তানং সদ্দং অস্সোসি’’ন্তি. ভিক্খূ উজ্ঝাযন্তি খিয্যন্তি ৰিপাচেন্তি – ‘‘কথঞ্হি নাম আযস্মা মহামোগ্গল্লানো আনেঞ্জং সমাধিং সমাপন্নো সদ্দং সোস্সতি! উত্তরিমনুস্সধম্মং আযস্মা মহামোগ্গল্লানো উল্লপতী’’তি. ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘অত্থেসো, ভিক্খৰে, সমাধি সো চ খো অপরিসুদ্ধো. সচ্চং, ভিক্খৰে, মোগ্গল্লানো আহ. অনাপত্তি, ভিক্খৰে, মোগ্গল্লানস্সা’’তি.

অথ খো আযস্মা সোভিতো ভিক্খূ আমন্তেসি – ‘‘অহং, আৰুসো, পঞ্চ কপ্পসতানি অনুস্সরামী’’তি. ভিক্খূ উজ্ঝাযন্তি খিয্যন্তি ৰিপাচেন্তি – ‘‘কথঞ্হি নাম আযস্মা সোভিতো এৰং ৰক্খতি – ‘অহং, আৰুসো, পঞ্চ কপ্পসতানি অনুস্সরামী’তি! উত্তরিমনুস্সধম্মং আযস্মা সোভিতো উল্লপতী’’তি. ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘অত্থেসা, ভিক্খৰে, সোভিতস্স. সা চ খো একাযেৰ জাতি. সচ্চং, ভিক্খৰে, সোভিতো আহ. অনাপত্তি, ভিক্খৰে, সোভিতস্সাতি.

চতুত্থপারাজিকং সমত্তং.

২৩৩. উদ্দিট্ঠা খো আযস্মন্তো চত্তারো পারাজিকা ধম্মা, যেসং ভিক্খু অঞ্ঞতরং ৰা অঞ্ঞতরং ৰা আপজ্জিত্ৰা ন লভতি ভিক্খূহি সদ্ধিং সংৰাসং, যথা পুরে তথা পচ্ছা, পারাজিকো হোতি অসংৰাসো. তত্থাযস্মন্তে পুচ্ছামি – ‘‘কচ্চিত্থ পরিসুদ্ধা’’? দুতিযম্পি পুচ্ছামি – ‘‘কচ্চিত্থ পরিসুদ্ধা’’? ততিযম্পি পুচ্ছামি – ‘‘কচ্চিত্থ পরিসুদ্ধা’’? পরিসুদ্ধেত্থাযস্মন্তো, তস্মা তুণ্হী, এৰমেতং ধারযামীতি.

পারাজিকং নিট্ঠিতং.

তস্সুদ্দানং –

মেথুনাদিন্নাদানঞ্চ, মনুস্সৰিগ্গহুত্তরি;

পারাজিকানি চত্তারি, ছেজ্জৰত্থূ অসংসযাতি.

পারাজিককণ্ডং নিট্ঠিতং.

২. সঙ্ঘাদিসেসকণ্ডং

১. সুক্কৰিস্সট্ঠিসিক্খাপদং

ইমে খো পনাযস্মন্তো তেরস সঙ্ঘাদিসেসা

ধম্মা উদ্দেসং আগচ্ছন্তি.

২৩৪. তেন সমযেন বুদ্ধো ভগৰা সাৰত্থিযং ৰিহরতি জেতৰনে অনাথপিণ্ডিকস্স আরামে. তেন খো পন সমযেন আযস্মা সেয্যসকো অনভিরতো ব্রহ্মচরিযং চরতি. সো তেন কিসো হোতি লূখো দুব্বণ্ণো উপ্পণ্ডুপ্পণ্ডুকজাতো ধমনিসন্থতগত্তো. অদ্দস খো আযস্মা উদাযী আযস্মন্তং সেয্যসকং কিসং লূখং দুব্বণ্ণং উপ্পণ্ডুপ্পণ্ডুকজাতং ধমনিসন্থতগত্তং. দিস্ৰান আযস্মন্তং সেয্যসকং এতদৰোচ – ‘‘কিস্স ত্ৰং, আৰুসো সেয্যসক, কিসো লূখো দুব্বণ্ণো উপ্পণ্ডুপ্পণ্ডুকজাতো ধমনিসন্থতগত্তো? কচ্চি নো ত্ৰং, আৰুসো সেয্যসক, অনভিরতো ব্রহ্মচরিযং চরসী’’তি? ‘‘এৰমাৰুসো’’তি. ‘‘তেন হি ত্ৰং, আৰুসো সেয্যসক, যাৰদত্থং ভুঞ্জ যাৰদত্থং সুপ যাৰদত্থং ন্হায. যাৰদত্থং ভুঞ্জিত্ৰা যাৰদত্থং সুপিত্ৰা যাৰদত্থং ন্হাযিত্ৰা যদা তে অনভিরতি উপ্পজ্জতি রাগো চিত্তং অনুদ্ধংসেতি তদা হত্থেন উপক্কমিত্ৰা অসুচিং মোচেহী’’তি. ‘‘কিং নু খো, আৰুসো, কপ্পতি এৰরূপং কাতু’’ন্তি? ‘‘আম, আৰুসো. অহম্পি এৰং করোমী’’তি.

অথ খো আযস্মা সেয্যসকো যাৰদত্থং ভুঞ্জি যাৰদত্থং সুপি যাৰদত্থং ন্হাযি. যাৰদত্থং ভুঞ্জিত্ৰা যাৰদত্থং সুপিত্ৰা যাৰদত্থং ন্হাযিত্ৰা যদা অনভিরতি উপ্পজ্জতি রাগো চিত্তং অনুদ্ধংসেতি তদা হত্থেন উপক্কমিত্ৰা অসুচিং মোচেসি. অথ খো আযস্মা সেয্যসকো অপরেন সমযেন ৰণ্ণৰা অহোসি পীণিন্দ্রিযো পসন্নমুখৰণ্ণো ৰিপ্পসন্নছৰিৰণ্ণো. অথ খো আযস্মতো সেয্যসকস্স সহাযকা ভিক্খূ আযস্মন্তং সেয্যসকং এতদৰোচুং – ‘‘পুব্বে খো ত্ৰং, আৰুসো সেয্যসক, কিসো অহোসি লূখো দুব্বণ্ণো উপ্পণ্ডুপ্পণ্ডুকজাতো ধমনিসন্থতগত্তো. সো দানি ত্ৰং এতরহি ৰণ্ণৰা পীণিন্দ্রিযো পসন্নমুখৰণ্ণো ৰিপ্পসন্নছৰিৰণ্ণো. কিং নু খো ত্ৰং, আৰুসো সেয্যসক, ভেসজ্জং করোসী’’তি? ‘‘ন খো অহং, আৰুসো, ভেসজ্জং করোমি. অপিচাহং যাৰদত্থং ভুঞ্জামি যাৰদত্থং সুপামি যাৰদত্থং ন্হাযামি. যাৰদত্থং ভুঞ্জিত্ৰা যাৰদত্থং সুপিত্ৰা যাৰদত্থং ন্হাযিত্ৰা যদা মে অনভিরতি উপ্পজ্জতি রাগো চিত্তং অনুদ্ধংসেতি তদা হত্থেন উপক্কমিত্ৰা অসুচিং মোচেমী’’তি. ‘‘কিং পন ত্ৰং, আৰুসো সেয্যসক, যেনেৰ হত্থেন সদ্ধাদেয্যং ভুঞ্জসি তেনেৰ হত্থেন উপক্কমিত্ৰা অসুচিং মোচেসী’’তি? ‘‘এৰমাৰুসো’’তি. যে তে ভিক্খূ অপ্পিচ্ছা…পে… তে উজ্ঝাযন্তি খিয্যন্তি ৰিপাচেন্তি – ‘‘কথঞ্হি নাম আযস্মা সেয্যসকো হত্থেন উপক্কমিত্ৰা অসুচিং মোচেস্সতী’’তি!

অথ খো তে ভিক্খূ আযস্মন্তং সেয্যসকং অনেকপরিযাযেন ৰিগরহিত্ৰা ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. অথ খো ভগৰা এতস্মিং নিদানে এতস্মিং পকরণে ভিক্খুসঙ্ঘং সন্নিপাতাপেত্ৰা আযস্মন্তং সেয্যসকং পটিপুচ্ছি – ‘‘সচ্চং কির ত্ৰং, সেয্যসক, হত্থেন উপক্কমিত্ৰা অসুচিং মোচেসী’’তি? ‘‘সচ্চং, ভগৰা’’তি. ৰিগরহি বুদ্ধো ভগৰা – ‘‘অননুচ্ছৰিকং, মোঘপুরিস, অননুলোমিকং অপ্পতিরূপং অস্সামণকং অকপ্পিযং অকরণীযং. কথঞ্হি নাম ত্ৰং, মোঘপুরিস, হত্থেন উপক্কমিত্ৰা অসুচিং মোচেস্সসি! ননু মযা, মোঘপুরিস, অনেকপরিযাযেন ৰিরাগায ধম্মো দেসিতো নো সরাগায, ৰিসঞ্ঞোগায ধম্মো দেসিতো নো সঞ্ঞোগায, অনুপাদানায ধম্মো দেসিতো নো সউপাদানায! তত্থ নাম ত্ৰং, মোঘপুরিস, মযা ৰিরাগায ধম্মে দেসিতে সরাগায চেতেস্সসি, ৰিসঞ্ঞোগায ধম্মে দেসিতে সঞ্ঞোগায চেতেস্সসি, অনুপাদানায ধম্মে দেসিতে সউপাদানায চেতেস্সসি! ননু মযা, মোঘপুরিস, অনেকপরিযাযেন রাগৰিরাগায ধম্মো দেসিতো, মদনিম্মদনায পিপাসৰিনযায আলযসমুগ্ঘাতায ৰট্টুপচ্ছেদায তণ্হক্খযায ৰিরাগায নিরোধায নিব্বানায ধম্মো দেসিতো? ননু মযা, মোঘপুরিস, অনেকপরিযাযেন কামানং পহানং অক্খাতং, কামসঞ্ঞানং পরিঞ্ঞা অক্খাতা, কামপিপাসানং পটিৰিনযো অক্খাতো, কামৰিতক্কানং সমুগ্ঘাতো অক্খাতো, কামপরিল়াহানং ৰূপসমো অক্খাতো? নেতং, মোঘপুরিস, অপ্পসন্নানং ৰা পসাদায, পসন্নানং ৰা ভিয্যোভাৰায. অথ খ্ৰেতং, মোঘপুরিস, অপ্পসন্নানঞ্চেৰ অপ্পসাদায, পসন্নানঞ্চ একচ্চানং অঞ্ঞথত্তাযা’’তি. অথ খো ভগৰা আযস্মন্তং সেয্যসকং অনেকপরিযাযেন ৰিগরহিত্ৰা দুব্ভরতায…পে… ‘‘এৰঞ্চ পন, ভিক্খৰে, ইমং সিক্খাপদং উদ্দিসেয্যাথ –

‘‘সঞ্চেতনিকা সুক্কৰিস্সট্ঠি [ৰিসট্ঠি (সী. স্যা.)] সঙ্ঘাদিসেসো’’তি.

এৰঞ্চিদং ভগৰতা ভিক্খূনং সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং হোতি.

২৩৫. তেন খো পন সমযেন ভিক্খূ পণীতভোজনানি ভুঞ্জিত্ৰা মুট্ঠস্সতী অসম্পজানা নিদ্দং ওক্কমন্তি. তেসং মুট্ঠস্সতীনং অসম্পজানানং নিদ্দং ওক্কমন্তানং সুপিনন্তেন অসুচি মুচ্চতি. তেসং কুক্কুচ্চং অহোসি – ‘‘ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং – ‘সঞ্চেতনিকা সুক্কৰিস্সট্ঠি সঙ্ঘাদিসেসো’তি. অম্হাকঞ্চ সুপিনন্তেন অসুচি মুচ্চতি. অত্থি চেত্থ চেতনা লব্ভতি. কচ্চি নু খো মযং সঙ্ঘাদিসেসং আপত্তিং আপন্না’’তি? ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. ‘‘অত্থেসা, ভিক্খৰে, চেতনা; সা চ খো অব্বোহারিকাতি. এৰঞ্চ পন, ভিক্খৰে, ইমং সিক্খাপদং উদ্দিসেয্যাথ –

২৩৬. ‘‘সঞ্চেতনিকা সুক্কৰিস্সট্ঠি অঞ্ঞত্র সুপিনন্তা সঙ্ঘাদিসেসো’’তি.

২৩৭. সঞ্চেতনিকাতি জানন্তো সঞ্জানন্তো চেচ্চ অভিৰিতরিত্ৰা ৰীতিক্কমো.

সুক্কন্তি দস সুক্কানি – নীলং পীতকং লোহিতকং ওদাতং তক্কৰণ্ণং দকৰণ্ণং তেলৰণ্ণং খীরৰণ্ণং দধিৰণ্ণং সপ্পিৰণ্ণং.

ৰিস্সট্ঠীতি ঠানতো চাৰনা ৰুচ্চতি ৰিস্সট্ঠীতি.

অঞ্ঞত্র সুপিনন্তাতি ঠপেত্ৰা সুপিনন্তং.

সঙ্ঘাদিসেসোতি সঙ্ঘোৰ তস্সা আপত্তিযা পরিৰাসং দেতি, মূলায পটিকস্সতি, মানত্তং দেতি, অব্ভেতি; ন সম্বহুলা, ন একপুগ্গলো. তেন ৰুচ্চতি – ‘‘সঙ্ঘাদিসেসো’’তি. তস্সেৰ আপত্তিনিকাযস্স নামকম্মং অধিৰচনং. তেনপি ৰুচ্চতি – ‘‘সঙ্ঘাদিসেসো’’তি.

অজ্ঝত্তরূপে মোচেতি, বহিদ্ধারূপে মোচেতি, অজ্ঝত্তবহিদ্ধারূপে মোচেতি, আকাসে কটিং কম্পেন্তো মোচেতি; রাগূপত্থম্ভে মোচেতি, ৰচ্চূপত্থম্ভে মোচেতি, পস্সাৰূপত্থম্ভে মোচেতি, ৰাতূপত্থম্ভে মোচেতি, উচ্চালিঙ্গপাণকদট্ঠূপত্থম্ভে মোচেতি; আরোগ্যত্থায মোচেতি, সুখত্থায মোচেতি, ভেসজ্জত্থায মোচেতি, দানত্থায মোচেতি, পুঞ্ঞত্থায মোচেতি, যঞ্ঞত্থায মোচেতি, সগ্গত্থায মোচেতি, বীজত্থায মোচেতি, ৰীমংসত্থায মোচেতি, দৰত্থায মোচেতি; নীলং মোচেতি, পীতকং মোচেতি, লোহিতকং মোচেতি, ওদাতং মোচেতি, তক্কৰণ্ণং মোচেতি, দকৰণ্ণং মোচেতি, তেলৰণ্ণং মোচেতি, খীরৰণ্ণং মোচেতি, দধিৰণ্ণং মোচেতি, সপ্পিৰণ্ণং মোচেতি.

২৩৮. অজ্ঝত্তরূপেতি অজ্ঝত্তং উপাদিন্নে [উপাদিণ্ণে (সী. ক.)] রূপে.

বহিদ্ধারূপেতি বহিদ্ধা উপাদিন্নে ৰা অনুপাদিন্নে ৰা.

অজ্ঝত্তবহিদ্ধারূপেতি তদুভযে.

আকাসে কটিং কম্পেন্তোতি আকাসে ৰাযমন্তস্স অঙ্গজাতং কম্মনিযং হোতি.

রাগূপত্থম্ভেতি রাগেন পীল়িতস্স অঙ্গজাতং কম্মনিযং হোতি.

ৰচ্চূপত্থম্ভেতি ৰচ্চেন পীল়িতস্স অঙ্গজাতং কম্মনিযং হোতি.

পস্সাৰূপত্থম্ভেতি পস্সাৰেন পীল়িতস্স অঙ্গজাতং কম্মনিযং হোতি.

ৰাতূপত্থম্ভেতি ৰাতেন পীল়িতস্স অঙ্গজাতং কম্মনিযং হোতি.

উচ্চালিঙ্গপাণকদট্ঠূপত্থম্ভেতি উচ্চালিঙ্গপাণকদট্ঠেন অঙ্গজাতং কম্মনিযং হোতি.

২৩৯. আরোগ্যত্থাযাতি অরোগো ভৰিস্সামি.

সুখত্থাযাতি সুখং ৰেদনং উপ্পাদেস্সামি.

ভেসজ্জত্থাযাতি ভেসজ্জং ভৰিস্সতি.

দানত্থাযাতি দানং দস্সামি.

পুঞ্ঞত্থাযাতি পুঞ্ঞং ভৰিস্সতি.

যঞ্ঞত্থাযাতি যঞ্ঞং যজিস্সামি.

সগ্গত্থাযাতি সগ্গং গমিস্সামি.

বীজত্থাযাতি বীজং ভৰিস্সতি.

ৰীমংসত্থাযাতি নীলং ভৰিস্সতি, পীতকং ভৰিস্সতি, লোহিতকং ভৰিস্সতি, ওদাতং ভৰিস্সতি, তক্কৰণ্ণং ভৰিস্সতি, দকৰণ্ণং ভৰিস্সতি, তেলৰণ্ণং ভৰিস্সতি, খীরৰণ্ণং ভৰিস্সতি, দধিৰণ্ণং ভৰিস্সতি, সপ্পিৰণ্ণং ভৰিস্সতীতি.

দৰত্থাযাতি খিড্ডাধিপ্পাযো.

২৪০. অজ্ঝত্তরূপে চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

বহিদ্ধারূপে চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

অজ্ঝত্তবহিদ্ধারূপে চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

আকাসে কটিং কম্পেন্তো চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

রাগূপত্থম্ভে চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

ৰচ্চূপত্থম্ভে চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পস্সাৰূপত্থম্ভে চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

ৰাতূপত্থম্ভে চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

উচ্চালিঙ্গপাণকদট্ঠূপত্থম্ভে চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

আরোগ্যত্থায চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

সুখত্থায…পে… ভেসজ্জত্থায… দানত্থায… পুঞ্ঞত্থায… যঞ্ঞত্থায… সগ্গত্থায… বীজত্থায… ৰীমংসত্থায… দৰত্থায চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

নীলং চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পীতকং… লোহিতকং… ওদাতং… তক্কৰণ্ণং… দকৰণ্ণং… তেলৰণ্ণং… খীরৰণ্ণং… দধিৰণ্ণং… সপ্পিৰণ্ণং চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

সুদ্ধিকং নিট্ঠিতং.

আরোগ্যত্থঞ্চ সুখত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

আরোগ্যত্থঞ্চ ভেসজ্জত্থঞ্চ…পে… আরোগ্যত্থঞ্চ দানত্থঞ্চ… আরোগ্যত্থঞ্চ পুঞ্ঞত্থঞ্চ… আরোগ্যত্থঞ্চ যঞ্ঞত্থঞ্চ… আরোগ্যত্থঞ্চ সগ্গত্থঞ্চ… আরোগ্যত্থঞ্চ বীজত্থঞ্চ… আরোগ্যত্থঞ্চ ৰীমংসত্থঞ্চ… আরোগ্যত্থঞ্চ দৰত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

একমূলকস্স খণ্ডচক্কং নিট্ঠিতং.

২৪১. সুখত্থঞ্চ ভেসজ্জত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

সুখত্থঞ্চ দানত্থঞ্চ…পে… সুখত্থঞ্চ পুঞ্ঞত্থঞ্চ… সুখত্থঞ্চ যঞ্ঞত্থঞ্চ… সুখত্থঞ্চ সগ্গত্থঞ্চ… সুখত্থঞ্চ বীজত্থঞ্চ… সুখত্থঞ্চ ৰীমংসত্থঞ্চ… সুখত্থঞ্চ দৰত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

সুখত্থঞ্চ আরোগ্যত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

২৪২. ভেসজ্জত্থঞ্চ দানত্থঞ্চ…পে… ভেসজ্জত্থঞ্চ পুঞ্ঞত্থঞ্চ… ভেসজ্জত্থঞ্চ যঞ্ঞত্থঞ্চ… ভেসজ্জত্থঞ্চ সগ্গত্থঞ্চ… ভেসজ্জত্থঞ্চ বীজত্থঞ্চ… ভেসজ্জত্থঞ্চ ৰীমংসত্থঞ্চ… ভেসজ্জত্থঞ্চ দৰত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

ভেসজ্জত্থঞ্চ আরোগ্যত্থঞ্চ…পে… ভেসজ্জত্থঞ্চ সুখত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

দানত্থঞ্চ পুঞ্ঞত্থঞ্চ…পে… দানত্থঞ্চ যঞ্ঞত্থঞ্চ… দানত্থঞ্চ সগ্গত্থঞ্চ… দানত্থঞ্চ বীজত্থঞ্চ… দানত্থঞ্চ ৰীমংসত্থঞ্চ… দানত্থঞ্চ দৰত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

দানত্থঞ্চ আরোগ্যত্থঞ্চ…পে… দানত্থঞ্চ সুখত্থঞ্চ… দানত্থঞ্চ ভেসজ্জত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুঞ্ঞত্থঞ্চ যঞ্ঞত্থঞ্চ…পে… পুঞ্ঞত্থঞ্চ সগ্গত্থঞ্চ… পুঞ্ঞত্থঞ্চ বীজত্থঞ্চ… পুঞ্ঞত্থঞ্চ ৰীমংসত্থঞ্চ… পুঞ্ঞত্থঞ্চ দৰত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুঞ্ঞত্থঞ্চ আরোগ্যত্থঞ্চ…পে… পুঞ্ঞত্থঞ্চ সুখত্থঞ্চ… পুঞ্ঞত্থঞ্চ ভেসজ্জত্থঞ্চ… পুঞ্ঞত্থঞ্চ দানত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

যঞ্ঞত্থঞ্চ সগ্গত্থঞ্চ…পে… যঞ্ঞত্থঞ্চ বীজত্থঞ্চ… যঞ্ঞত্থঞ্চ ৰীমংসত্থঞ্চ … যঞ্ঞত্থঞ্চ দৰত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

যঞ্ঞত্থঞ্চ আরোগ্যত্থঞ্চ…পে… যঞ্ঞত্থঞ্চ সুখত্থঞ্চ… যঞ্ঞত্থঞ্চ ভেসজ্জত্থঞ্চ… যঞ্ঞত্থঞ্চ দানত্থঞ্চ… যঞ্ঞত্থঞ্চ পুঞ্ঞত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

সগ্গত্থঞ্চ বীজত্থঞ্চ…পে… সগ্গত্থঞ্চ ৰীমংসত্থঞ্চ… সগ্গত্থঞ্চ দৰত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

সগ্গত্থঞ্চ আরোগ্যত্থঞ্চ…পে… সগ্গত্থঞ্চ সুখত্থঞ্চ… সগ্গত্থঞ্চ ভেসজ্জত্থঞ্চ… সগ্গত্থঞ্চ দানত্থঞ্চ… সগ্গত্থঞ্চ পুঞ্ঞত্থঞ্চ… সগ্গত্থঞ্চ যঞ্ঞত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

বীজত্থঞ্চ ৰীমংসত্থঞ্চ…পে… বীজত্থঞ্চ দৰত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

বীজত্থঞ্চ আরোগ্যত্থঞ্চ…পে… বীজত্থঞ্চ সুখত্থঞ্চ… বীজত্থঞ্চ ভেসজ্জত্থঞ্চ… বীজত্থঞ্চ দানত্থঞ্চ… বীজত্থঞ্চ পুঞ্ঞত্থঞ্চ… বীজত্থঞ্চ যঞ্ঞত্থঞ্চ… বীজত্থঞ্চ সগ্গত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

ৰীমংসত্থঞ্চ দৰত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

ৰীমংসত্থঞ্চ আরোগ্যত্থঞ্চ…পে… ৰীমংসত্থঞ্চ সুখত্থঞ্চ… ৰীমংসত্থঞ্চ ভেসজ্জত্থঞ্চ… ৰীমংসত্থঞ্চ দানত্থঞ্চ… ৰীমংসত্থঞ্চ পুঞ্ঞত্থঞ্চ… ৰীমংসত্থঞ্চ যঞ্ঞত্থঞ্চ… ৰীমংসত্থঞ্চ সগ্গত্থঞ্চ… ৰীমংসত্থঞ্চ বীজত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

দৰত্থঞ্চ আরোগ্যত্থঞ্চ…পে… দৰত্থঞ্চ সুখত্থঞ্চ… দৰত্থঞ্চ ভেসজ্জত্থঞ্চ… দৰত্থঞ্চ দানত্থঞ্চ… দৰত্থঞ্চ পুঞ্ঞত্থঞ্চ… দৰত্থঞ্চ যঞ্ঞত্থঞ্চ… দৰত্থঞ্চ সগ্গত্থঞ্চ… দৰত্থঞ্চ বীজত্থঞ্চ… দৰত্থঞ্চ ৰীমংসত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

একমূলকস্স বদ্ধচক্কং নিট্ঠিতং.

আরোগ্যত্থঞ্চ সুখত্থঞ্চ ভেসজ্জত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স…পে… আরোগ্যত্থঞ্চ সুখত্থঞ্চ দৰত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

দুমূলকস্স খণ্ডচক্কং.

সুখত্থঞ্চ ভেসজ্জত্থঞ্চ দানত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স…পে… সুখত্থঞ্চ ভেসজ্জত্থঞ্চ দৰত্থঞ্চ…পে… সুখত্থঞ্চ ভেসজ্জত্থঞ্চ আরোগ্যত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

দুমূলকস্স বদ্ধচক্কং সংখিত্তং.

ৰীমংসত্থঞ্চ দৰত্থঞ্চ আরোগ্যত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স. ৰীমংসত্থঞ্চ দৰত্থঞ্চ বীজত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

দুমূলকং নিট্ঠিতং.

তিমূলকম্পি চতুমূলকম্পি পঞ্চমূলকম্পি ছমূলকম্পি সত্তমূলকম্পি অট্ঠমূলকম্পি নৰমূলকম্পি এৰমেৰ ৰিত্থারেতব্বং.

ইদং সব্বমূলকং.

২৪৩. আরোগ্যত্থঞ্চ সুখত্থঞ্চ ভেসজ্জত্থঞ্চ দানত্থঞ্চ পুঞ্ঞত্থঞ্চ যঞ্ঞত্থঞ্চ সগ্গত্থঞ্চ বীজত্থঞ্চ ৰীমংসত্থঞ্চ দৰত্থঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

সব্বমূলকং নিট্ঠিতং.

২৪৪. নীলঞ্চ পীতকঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

নীলঞ্চ লোহিতকঞ্চ…পে… নীলঞ্চ ওদাতঞ্চ… নীলঞ্চ তক্কৰণ্ণঞ্চ… নীলঞ্চ দকৰণ্ণঞ্চ… নীলঞ্চ তেলৰণ্ণঞ্চ… নীলঞ্চ খীরৰণ্ণঞ্চ… নীলঞ্চ দধিৰণ্ণঞ্চ… নীলঞ্চ সপ্পিৰণ্ণঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চত্তি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

একমূলকস্স খণ্ডচক্কং নিট্ঠিতং.

২৪৫. পীতকঞ্চ লোহিতকঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পীতকঞ্চ ওদাতঞ্চ…পে… পীতকঞ্চ তক্কৰণ্ণঞ্চ… পীতকঞ্চ দকৰণ্ণঞ্চ… পীতকঞ্চ তেলৰণ্ণঞ্চ… পীতকঞ্চ খীরৰণ্ণঞ্চ… পীতকঞ্চ দধিৰণ্ণঞ্চ… পীতকঞ্চ সপ্পিৰণ্ণঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পীতকঞ্চ নীলঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

একমূলকস্স বদ্ধচক্কং.

২৪৬. লোহিতকঞ্চ ওদাতঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

লোহিতকঞ্চ তক্কৰণ্ণঞ্চ…পে… লোহিতকঞ্চ দকৰণ্ণঞ্চ… লোহিতকঞ্চ তেলৰণ্ণঞ্চ… লোহিতকঞ্চ খীরৰণ্ণঞ্চ… লোহিতকঞ্চ দধিৰণ্ণঞ্চ… লোহিতকঞ্চ সপ্পিৰণ্ণঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

লোহিতকঞ্চ নীলঞ্চ…পে… লোহিতকঞ্চ পীতকঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

ওদাতঞ্চ তক্কৰণ্ণঞ্চ…পে… ওদাতঞ্চ দকৰণ্ণঞ্চ… ওদাতঞ্চ তেলৰণ্ণঞ্চ… ওদাতঞ্চ খীরৰণ্ণঞ্চ… ওদাতঞ্চ দধিৰণ্ণঞ্চ… ওদাতঞ্চ সপ্পিৰণ্ণঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

ওদাতঞ্চ নীলঞ্চ…পে… ওদাতঞ্চ পীতকঞ্চ… ওদাতঞ্চ লোহিতকঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

তক্কৰণ্ণঞ্চ দকৰণ্ণঞ্চ…পে… তক্কৰণ্ণঞ্চ তেলৰণ্ণঞ্চ… তক্কৰণ্ণঞ্চ খীরৰণ্ণঞ্চ… তক্কৰণ্ণঞ্চ দধিৰণ্ণঞ্চ… তক্কৰণ্ণঞ্চ সপ্পিৰণ্ণঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

তক্কৰণ্ণঞ্চ নীলঞ্চ…পে… তক্কৰণ্ণঞ্চ পীতকঞ্চ… তক্কৰণ্ণঞ্চ লোহিতকঞ্চ… তক্কৰণ্ণঞ্চ ওদাতঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

দকৰণ্ণঞ্চ তেলৰণ্ণঞ্চ…পে… দকৰণ্ণঞ্চ খীরৰণ্ণঞ্চ… দকৰণ্ণঞ্চ দধিৰণ্ণঞ্চ… দকৰণ্ণঞ্চ সপ্পিৰণ্ণঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

দকৰণ্ণঞ্চ নীলঞ্চ…পে… দকৰণ্ণঞ্চ পীতকঞ্চ… দকৰণ্ণঞ্চ লোহিতকঞ্চ… দকৰণ্ণঞ্চ ওদাতঞ্চ… দকৰণ্ণঞ্চ তক্কৰণ্ণঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

তেলৰণ্ণঞ্চ খীরৰণ্ণঞ্চ…পে… তেলৰণ্ণঞ্চ দধিৰণ্ণঞ্চ… তেলৰণ্ণঞ্চ সপ্পিৰণ্ণঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

তেলৰণ্ণঞ্চ নীলঞ্চ…পে… তেলৰণ্ণঞ্চ পীতকঞ্চ… তেলৰণ্ণঞ্চ লোহিতকঞ্চ… তেলৰণ্ণঞ্চ ওদাতঞ্চ… তেলৰণ্ণঞ্চ তক্কৰণ্ণঞ্চ… তেলৰণ্ণঞ্চ দকৰণ্ণঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

খীরৰণ্ণঞ্চ দধিৰণ্ণঞ্চ…পে… খীরৰণ্ণঞ্চ সপ্পিৰণ্ণঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

খীরৰণ্ণঞ্চ নীলঞ্চ…পে… খীরৰণ্ণঞ্চ পীতকঞ্চ… খীরৰণ্ণঞ্চ লোহিতকঞ্চ… খীরৰণ্ণঞ্চ ওদাতঞ্চ… খীরৰণ্ণঞ্চ তক্কৰণ্ণঞ্চ… খীরৰণ্ণঞ্চ দকৰণ্ণঞ্চ… খীরৰণ্ণঞ্চ তেলৰণ্ণঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

দধিৰণ্ণঞ্চ সপ্পিৰণ্ণঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

দধিৰণ্ণঞ্চ নীলঞ্চ…পে… দধিৰণ্ণঞ্চ পীতকঞ্চ… দধিৰণ্ণঞ্চ লোহিতকঞ্চ… দধিৰণ্ণঞ্চ ওদাতঞ্চ… দধিৰণ্ণঞ্চ তক্কৰণ্ণঞ্চ… দধিৰণ্ণঞ্চ দকৰণ্ণঞ্চ… দধিৰণ্ণঞ্চ তেলৰণ্ণঞ্চ… দধিৰণ্ণঞ্চ খীরৰণ্ণঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

সপ্পিৰণ্ণঞ্চ নীলঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

সপ্পিৰণ্ণঞ্চ পীতকঞ্চ…পে… সপ্পিৰণ্ণঞ্চ লোহিতকঞ্চ… সপ্পিৰণ্ণঞ্চ ওদাতঞ্চ… সপ্পিৰণ্ণঞ্চ তক্কৰণ্ণঞ্চ… সপ্পিৰণ্ণঞ্চ দকৰণ্ণঞ্চ… সপ্পিৰণ্ণঞ্চ তেলৰণ্ণঞ্চ… সপ্পিৰণ্ণঞ্চ খীরৰণ্ণঞ্চ … সপ্পিৰণ্ণঞ্চ দধিৰণ্ণঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

একমূলকস্স বদ্ধচক্কং নিট্ঠিতং.

নীলঞ্চ পীতকঞ্চ লোহিতকঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স…পে… নীলঞ্চ পীতকঞ্চ সপ্পিৰণ্ণঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

দুমূলকস্স খণ্ডচক্কং.

পীতকঞ্চ লোহিতকঞ্চ ওদাতঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স…পে… পীতকঞ্চ লোহিতকঞ্চ সপ্পিৰণ্ণঞ্চ…পে… পীতকঞ্চ লোহিতকঞ্চ নীলঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

দুমূলকস্স বদ্ধচক্কং সংখিত্তং.

দধিৰণ্ণঞ্চ সপ্পিৰণ্ণঞ্চ নীলঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স…পে… দধিৰণ্ণঞ্চ সপ্পিৰণ্ণঞ্চ খীরৰণ্ণঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

দুমূলকং নিট্ঠিতং.

তিমূলকম্পি চতুমূলকম্পি পঞ্চমূলকম্পি ছমূলকম্পি সত্তমূলকম্পি অট্ঠমূলকম্পি নৰমূলকম্পি এৰমেৰ ৰিত্থারেতব্বং.

ইদং সব্বমূলকং.

২৪৭. নীলঞ্চ পীতকঞ্চ লোহিতকঞ্চ ওদাতঞ্চ তক্কৰণ্ণঞ্চ দকৰণ্ণঞ্চ তেলৰণ্ণঞ্চ খীরৰণ্ণঞ্চ দধিৰণ্ণঞ্চ সপ্পিৰণ্ণঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

সব্বমূলকং নিট্ঠিতং.

২৪৮. আরোগ্যত্থঞ্চ নীলঞ্চ [আরোগ্যত্থং নীলং (?)] চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

আরোগ্যত্থঞ্চ সুখত্থঞ্চ নীলঞ্চ পীতকঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

আরোগ্যত্থঞ্চ সুখত্থঞ্চ ভেসজ্জত্থঞ্চ নীলঞ্চ পীতকঞ্চ লোহিতকঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

উভতো ৰড্ঢকং এৰমেৰ ৰড্ঢেতব্বং.

আরোগ্যত্থঞ্চ সুখত্থঞ্চ ভেসজ্জত্থঞ্চ দানত্থঞ্চ পুঞ্ঞত্থঞ্চ যঞ্ঞত্থঞ্চ সগ্গত্থঞ্চ বীজত্থঞ্চ ৰীমংসত্থঞ্চ দৰত্থঞ্চ নীলঞ্চ পীতকঞ্চ লোহিতকঞ্চ ওদাতঞ্চ তক্কৰণ্ণঞ্চ দকৰণ্ণঞ্চ তেলৰণ্ণঞ্চ খীরৰণ্ণঞ্চ দধিৰণ্ণঞ্চ সপ্পিৰণ্ণঞ্চ চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

মিস্সকচক্কং নিট্ঠিতং.

২৪৯. নীলং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি পীতকং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

নীলং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি লোহিতকং…পে… ওদাতং … তক্কৰণ্ণং… দকৰণ্ণং… তেলৰণ্ণং… খীরৰণ্ণং… দধিৰণ্ণং… সপ্পিৰণ্ণং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

খণ্ডচক্কং নিট্ঠিতং.

২৫০. পীতকং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি লোহিতকং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পীতকং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি ওদাতং…পে… তক্কৰণ্ণং… দকৰণ্ণং… তেলৰণ্ণং… খীরৰণ্ণং… দধিৰণ্ণং… সপ্পিৰণ্ণং… নীলং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

বদ্ধচক্কমূলং সংখিত্তং.

২৫১. সপ্পিৰণ্ণং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি নীলং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

সপ্পিৰণ্ণং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি পীতকং…পে… লোহিতকং… ওদাতং … তক্কৰণ্ণং… দকৰণ্ণং… তেলৰণ্ণং… খীরৰণ্ণং… দধিৰণ্ণং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

কুচ্ছিচক্কং নিট্ঠিতং.

২৫২. পীতকং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি নীলং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

লোহিতকং…পে… ওদাতং… তক্কৰণ্ণং… দকৰণ্ণং… তেলৰণ্ণং… খীরৰণ্ণং… দধিৰণ্ণং… সপ্পিৰণ্ণং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি নীলং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পিট্ঠিচক্কস্স পঠমং গমনং নিট্ঠিতং.

২৫৩. লোহিতকং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি পীতকং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

ওদাতং…পে… তক্কৰণ্ণং… দকৰণ্ণং… তেলৰণ্ণং… খীরৰণ্ণং

… দধিৰণ্ণং… সপ্পিৰণ্ণং… নীলং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি পীতকং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পিট্ঠিচক্কস্স দুতিযং গমনং নিট্ঠিতং.

২৫৪. ওদাতং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি লোহিতকং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

তক্কৰণ্ণং…পে… দকৰণ্ণং… তেলৰণ্ণং… খীরৰণ্ণং… দধিৰণ্ণং…

সপ্পিৰণ্ণং… নীলং … পীতকং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি লোহিতকং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পিট্ঠিচক্কস্স ততিযং গমনং নিট্ঠিতং.

২৫৫. তক্কৰণ্ণং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি ওদাতং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

দকৰণ্ণং…পে… তেলৰণ্ণং… খীরৰণ্ণং… দধিৰণ্ণং… সপ্পিৰণ্ণং… নীলং… পীতকং… লোহিতকং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি ওদাতং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পিট্ঠিচক্কস্স চতুত্থং গমনং নিট্ঠিতং.

২৫৬. দকৰণ্ণং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি তক্কৰণ্ণং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

তেলৰণ্ণং …পে… খীরৰণ্ণং… দধিৰণ্ণং… সপ্পিৰণ্ণং… নীল…

পীতকং… লোহিতকং… ওদাতং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি তক্কৰণ্ণং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পিট্ঠিচক্কস্স পঞ্চমং গমনং নিট্ঠিতং.

২৫৭. তেলৰণ্ণং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি দকৰণ্ণং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

খীরৰণ্ণং…পে… দধিৰণ্ণং… সপ্পিৰণ্ণং… নীলং … পীতকং… লোহিতকং…

ওদাতং… তক্কৰণ্ণং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি দকৰণ্ণং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পিট্ঠিচক্কস্স ছট্ঠং গমনং নিট্ঠিতং.

২৫৮. খীরৰণ্ণং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি তেলৰণ্ণং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

দধিৰণ্ণং…পে… সপ্পিৰণ্ণং… নীলং… পীতকং… লোহিতকং… ওদাতং… তক্কৰণ্ণং… দকৰণ্ণং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি তেলৰণ্ণং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পিট্ঠিচক্কস্স সত্তমং গমনং নিট্ঠিতং.

২৫৯. দধিৰণ্ণং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি খীরৰণ্ণং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

সপ্পিৰণ্ণং…পে… নীলং… পীতকং… লোহিতকং… ওদাতং… তক্কৰণ্ণং… দকৰণ্ণং… তেলৰণ্ণং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি খীরৰণ্ণং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পিট্ঠিচক্কস্স অট্ঠমং গমনং নিট্ঠিতং.

২৬০. সপ্পিৰণ্ণং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি দধিৰণ্ণং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

নীলং…পে… পীতকং… লোহিতকং… ওদাতং… তক্কৰণ্ণং… দকৰণ্ণং… তেলৰণ্ণং… খীরৰণ্ণং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি দধিৰণ্ণং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পিট্ঠিচক্কস্স নৰমং গমনং নিট্ঠিতং.

২৬১. নীলং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি সপ্পিৰণ্ণং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পীতকং …পে… লোহিতকং… ওদাতং… তক্কৰণ্ণং… দকৰণ্ণং … তেলৰণ্ণং… খীরৰণ্ণং… দধিৰণ্ণং মোচেস্সামীতি চেতেতি উপক্কমতি সপ্পিৰণ্ণং মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পিট্ঠিচক্কস্স দসমং গমনং নিট্ঠিতং.

পিট্ঠিচক্কং নিট্ঠিতং.

২৬২. চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

চেতেতি উপক্কমতি ন মুচ্চতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

চেতেতি ন উপক্কমতি মুচ্চতি, অনাপত্তি.

চেতেতি ন উপক্কমতি ন মুচ্চতি, অনাপত্তি.

ন চেতেতি উপক্কমতি মুচ্চতি, অনাপত্তি.

ন চেতেতি উপক্কমতি ন মুচ্চতি, অনাপত্তি.

ন চেতেতি ন উপক্কমতি মুচ্চতি, অনাপত্তি.

ন চেতেতি ন উপক্কমতি ন মুচ্চতি, অনাপত্তি.

অনাপত্তি সুপিনন্তেন, নমোচনাধিপ্পাযস্স, উম্মত্তকস্স, খিত্তচিত্তস্স, ৰেদনাট্টস্স, আদিকম্মিকস্সাতি.

ৰিনীতৰত্থুউদ্দানগাথা

সুপিনোচ্চারপস্সাৰো, ৰিতক্কুণ্হোদকেন চ;

ভেসজ্জং কণ্ডুৰং মগ্গো, ৰত্থি জন্তাঘরুপক্কমো [জন্তগ্গুপক্কমো (সী.), জন্তাঘরং ঊরু (স্যা.)].

সামণেরো চ সুত্তো চ, ঊরু মুট্ঠিনা পীল়যি;

আকাসে থম্ভং নিজ্ঝাযি, ছিদ্দং কট্ঠেন ঘট্টযি.

সোতো উদঞ্জলং ধাৰং, পুপ্ফাৰলিযং পোক্খরং;

ৰালিকা কদ্দমুস্সেকো [কদ্দমোসেকো (?)], সযনঙ্গুট্ঠকেন চাতি.

ৰিনীতৰত্থু

২৬৩. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো সুপিনন্তেন অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি – ‘‘ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং, কচ্চি নু খো অহং সঙ্ঘাদিসেসং আপত্তিং আপন্নো’’তি? ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সুপিনন্তেনা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো উচ্চারং করোন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘নাহং, ভগৰা, মোচনাধিপ্পাযো’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমোচনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো পস্সাৰং করোন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমোচনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো কামৰিতক্কং ৰিতক্কেন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, ৰিতক্কেন্তস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো উণ্হোদকেন ন্হাযন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘কিংচিত্তো ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘নাহং, ভগৰা, মোচনাধিপ্পাযো’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমোচনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স উণ্হোদকেন ন্হাযন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো সঙ্ঘাদিসেস’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স উণ্হোদকেন ন্হাযন্তস্স অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো অঙ্গজাতে ৰণো হোতি. ভেসজ্জেন [তস্স ভেসজ্জেন (?)] আলিম্পেন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমোচনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো অঙ্গজাতে ৰণো হোতি. মোচনাধিপ্পাযস্স [তস্স মোচনামিপ্পাযস্স (স্যা.)] ভেসজ্জেন আলিম্পেন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো অণ্ডং কণ্ডুৰন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমোচনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স অণ্ডং কণ্ডুৰন্তস্স [কণ্ডূৰন্তস্স (সী.)] অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

২৬৪. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মগ্গং গচ্ছন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমোচনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স মগ্গং গচ্ছন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো ৰত্থিং গহেত্ৰা পস্সাৰং করোন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমোচনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স ৰত্থিং গহেত্ৰা পস্সাৰং করোন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো জন্তাঘরে উদরৰট্টিং তাপেন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমোচনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স জন্তাঘরে উদরৰট্টিং তাপেন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো জন্তাঘরে উপজ্ঝাযস্স পিট্ঠিপরিকম্মং করোন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমোচনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স জন্তাঘরে উপজ্ঝাযস্স পিট্ঠিপরিকম্মং করোন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

২৬৫. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো ঊরুং ঘট্টাপেন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমোচনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স ঊরুং ঘট্টাপেন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু মোচনাধিপ্পাযো অঞ্ঞতরং সামণেরং এতদৰোচ – ‘‘এহি মে ত্ৰং, আৰুসো সামণের, অঙ্গজাতং গণ্হাহী’’তি. সো তস্স অঙ্গজাতং অগ্গহেসি. তস্সেৰ অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো সঙ্ঘাদিসেস’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সুত্তস্স সামণেরস্স অঙ্গজাতং অগ্গহেসি. তস্সেৰ অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি …পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

২৬৬. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স ঊরূহি অঙ্গজাতং পীল়েন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স মুট্ঠিনা অঙ্গজাতং পীল়েন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স আকাসে কটিং কম্পেন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো কাযং থম্ভেন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমোচনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স কাযং থম্ভেন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সারত্তো মাতুগামস্স অঙ্গজাতং উপনিজ্ঝাযি. তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স. ন চ, ভিক্খৰে, সারত্তেন মাতুগামস্স অঙ্গজাতং উপনিজ্ঝাযিতব্বং. যো উপনিজ্ঝাযেয্য, আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

২৬৭. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স তাল়চ্ছিদ্দং অঙ্গজাতং পৰেসেন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স কট্ঠেন অঙ্গজাতং ঘট্টেন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো পটিসোতে ন্হাযন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমোচনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স পটিসোতে ন্হাযন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো উদঞ্জলং কীল়ন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমোচনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স উদঞ্জলং কীল়ন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো উদকে ধাৰন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমোচনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স উদকে ধাৰন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো পুপ্ফাৰলিযং [পুপ্ফাৰল়িযং (স্যা. ক.)] কীল়ন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমোচনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স পুপ্ফাৰলিযং কীল়ন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

২৬৮. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো পোক্খরৰনে ধাৰন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমোচনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স পোক্খরৰনে ধাৰন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স ৰালিকং অঙ্গজাতং পৰেসেন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স কদ্দমং অঙ্গজাতং পৰেসেন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো উদকেন অঙ্গজাতং ওসিঞ্চন্তস্স অসুচি মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নমোচনাধিপ্পাযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স উদকেন অঙ্গজাতং ওসিঞ্চন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স সযনে অঙ্গজাতং ঘট্টেন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরস্স ভিক্খুনো মোচনাধিপ্পাযস্স অঙ্গুট্ঠেন অঙ্গজাতং ঘট্টেন্তস্স অসুচি মুচ্চি…পে… অসুচি ন মুচ্চি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি – ‘‘ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং, কচ্চি নু খো অহং সঙ্ঘাদিসেসং আপত্তিং আপন্নো’’তি? ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

সুক্কৰিস্সট্ঠিসিক্খাপদং নিট্ঠিতং পঠমং.

২. কাযসংসগ্গসিক্খাপদং

২৬৯. তেন সমযেন বুদ্ধো ভগৰা সাৰত্থিযং ৰিহরতি জেতৰনে অনাথপিণ্ডিকস্স আরামে. তেন খো পন সমযেন আযস্মা উদাযী অরঞ্ঞে ৰিহরতি. তস্সাযস্মতো ৰিহারো অভিরূপো হোতি দস্সনীযো পাসাদিকো, মজ্ঝেগব্ভো, সমন্তাপরিযাগারো, সুপঞ্ঞত্তং মঞ্চপীঠং ভিসিবিম্বোহনং, পানীযং পরিভোজনীযং সুপট্ঠিতং, পরিৰেণং সুসম্মট্ঠং. বহূ মনুস্সা আযস্মতো উদাযিস্স ৰিহারপেক্খকা আগচ্ছন্তি. অঞ্ঞতরোপি ব্রাহ্মণো সপজাপতিকো যেনাযস্মা উদাযী তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা আযস্মন্তং উদাযিং এতদৰোচ – ‘‘ইচ্ছাম মযং ভোতো উদাযিস্স ৰিহারং পেক্খিতু’’ন্তি. ‘‘তেন হি, ব্রাহ্মণ, পেক্খস্সূ’’তি, অৰাপুরণং [অপাপুরণং (স্যা.)] আদায ঘটিকং উগ্ঘাটেত্ৰা কৰাটং পণামেত্ৰা ৰিহারং পাৰিসি. সোপি খো ব্রাহ্মণো আযস্মতো উদাযিস্স পিট্ঠিতো পাৰিসি. সাপি খো ব্রাহ্মণী তস্স ব্রাহ্মণস্স পিট্ঠিতো পাৰিসি. অথ খো আযস্মা উদাযী একচ্চে ৰাতপানে ৰিৰরন্তো একচ্চে ৰাতপানে থকেন্তো গব্ভং অনুপরিগন্ত্ৰা পিট্ঠিতো আগন্ত্ৰা তস্সা ব্রাহ্মণিযা অঙ্গমঙ্গানি পরামসি. অথ খো সো ব্রাহ্মণো আযস্মতা উদাযিনা সদ্ধিং পটিসম্মোদিত্ৰা অগমাসি. অথ খো সো ব্রাহ্মণো অত্তমনো অত্তমনৰাচং নিচ্ছারেসি – ‘‘উল়ারা ইমে সমণা সক্যপুত্তিযা যে ইমে এৰরূপে অরঞ্ঞে ৰিহরন্তি. ভৰম্পি উদাযী উল়ারো যো এৰরূপে অরঞ্ঞে ৰিহরতী’’তি.

এৰং ৰুত্তে সা ব্রাহ্মণী তং ব্রাহ্মণং এতদৰোচ – ‘‘কুতো তস্স উল়ারত্ততা! যথেৰ মে ত্ৰং অঙ্গমঙ্গানি পরামসি এৰমেৰ মে সমণো উদাযী অঙ্গমঙ্গানি পরামসী’’তি. অথ খো সো ব্রাহ্মণো উজ্ঝাযতি খিয্যতি ৰিপাচেতি – ‘‘অলজ্জিনো ইমে সমণা সক্যপুত্তিযা দুস্সীলা মুসাৰাদিনো. ইমে হি নাম ধম্মচারিনো সমচারিনো ব্রহ্মচারিনো সচ্চৰাদিনো সীলৰন্তো কল্যাণধম্মা পটিজানিস্সন্তি! নত্থি ইমেসং সামঞ্ঞং নত্থি ইমেসং ব্রহ্মঞ্ঞং, নট্ঠং ইমেসং সামঞ্ঞং নট্ঠং ইমেসং ব্রহ্মঞ্ঞং, কুতো ইমেসং সামঞ্ঞং কুতো ইমেসং ব্রহ্মঞ্ঞং, অপগতা ইমে সামঞ্ঞা অপগতা ইমে ব্রহ্মঞ্ঞা. কথঞ্হি নাম সমণো উদাযী মম ভরিযায অঙ্গমঙ্গানি পরামসিস্সতি! ন হি সক্কা কুলিত্থীহি কুলধীতাহি কুলকুমারীহি কুলসুণ্হাহি কুলদাসীহি আরামং ৰা ৰিহারং ৰা গন্তুং. সচে [সচে হি (স্যা.)] কুলিত্থিযো কুলধীতরো [কুলধীতাযো (সী. স্যা.)] কুলকুমারিযো কুলসুণ্হাযো কুলদাসিযো আরামং ৰা ৰিহারং ৰা গচ্ছেয্যুং, তাপি সমণা সক্যপুত্তিযা দূসেয্যু’’ন্তি!

অস্সোসুং খো ভিক্খু তস্স ব্রাহ্মণস্স উজ্ঝাযন্তস্স খিয্যন্তস্স ৰিপাচেন্তস্স. যে তে ভিক্খূ অপ্পিচ্ছা…পে… তে উজ্ঝাযন্তি খিয্যন্তি ৰিপাচেন্তি – ‘‘কথঞ্হি নাম আযস্মা উদাযী মাতুগামেন সদ্ধিং কাযসংসগ্গং সমাপজ্জিস্সতী’’তি! অথ খো তে ভিক্খূ আযস্মন্তং উদাযিং অনেকপরিযাযেন ৰিগরহিত্ৰা ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. অথ খো ভগৰা এতস্মিং নিদানে এতস্মিং পকরণে ভিক্খুসঙ্ঘং সন্নিপাতাপেত্ৰা আযস্মন্তং উদাযিং পটিপুচ্ছি – ‘‘সচ্চং কির ত্ৰং, উদাযি, মাতুগামেন সদ্ধিং কাযসংসগ্গং সমাপজ্জসী’’তি? ‘‘সচ্চং, ভগৰা’’তি. ৰিগরহি বুদ্ধো ভগৰা – ‘‘অননুচ্ছৰিকং, মোঘপুরিস, অননুলোমিকং অপ্পতিরূপং অস্সামণকং অকপ্পিযং অকরণীযং. কথঞ্হি নাম ত্ৰং, মোঘপুরিস, মাতুগামেন সদ্ধিং কাযসংসগ্গং সমাপজ্জিস্সসি! ননু মযা, মোঘপুরিস, অনেকপরিযাযেন ৰিরাগায ধম্মো দেসিতো নো সরাগায…পে… কামপরিল়াহানং ৰূপসমো অক্খাতো. নেতং, মোঘপুরিস, অপ্পসন্নানং ৰা পসাদায…পে… এৰঞ্চ পন, ভিক্খৰে, ইমং সিক্খাপদং উদ্দিসেয্যাথ –

২৭০. ‘‘যো পন ভিক্খু ওতিণ্ণো ৰিপরিণতেন চিত্তেন মাতুগামেন সদ্ধিং কাযসংসগ্গং সমাপজ্জেয্য হত্থগ্গাহং ৰা ৰেণিগ্গাহং ৰা অঞ্ঞতরস্স ৰা অঞ্ঞতরস্স ৰা অঙ্গস্স পরামসনং, সঙ্ঘাদিসেসো’’তি.

২৭১. যো পনাতি যো যাদিসো…পে… ভিক্খূতি…পে… অযং ইমস্মিং অত্থে অধিপ্পেতো ভিক্খূতি.

ওতিণ্ণো নাম সারত্তো অপেক্খৰা পটিবদ্ধচিত্তো.

ৰিপরিণতন্তি রত্তম্পি চিত্তং ৰিপরিণতং. দুট্ঠম্পি চিত্তং ৰিপরিণতং. মূল়্হম্পি চিত্তং ৰিপরিণতং. অপিচ, রত্তং চিত্তং ইমস্মিং অত্থে অধিপ্পেতং ৰিপরিণতন্তি.

মাতুগামো নাম মনুস্সিত্থী, ন যক্খী ন পেতী, ন তিরচ্ছানগতা. অন্তমসো তদহুজাতাপি দারিকা, পগেৰ মহত্তরী.

সদ্ধিন্তি একতো.

কাযসংসগ্গং সমাপজ্জেয্যাতি অজ্ঝাচারো ৰুচ্চতি.

হত্থো নাম কপ্পরং উপাদাযং যাৰ অগ্গনখা.

ৰেণী নাম সুদ্ধকেসা ৰা, সুত্তমিস্সা ৰা, মালামিস্সা ৰা, হিরঞ্ঞমিস্সা ৰা, সুৰণ্ণমিস্সা ৰা, মুত্তামিস্সা ৰা, মণিমিস্সা ৰা.

অঙ্গং নাম হত্থঞ্চ ৰেণিঞ্চ ঠপেত্ৰা অৰসেসং অঙ্গং নাম.

২৭২. আমসনা, পরামসনা, ওমসনা, উম্মসনা, ওলঙ্ঘনা, উল্লঙ্ঘনা, আকড্ঢনা, পতিকড্ঢনা, অভিনিগ্গণ্হনা, অভিনিপ্পীল়না, গহণং, ছুপনং.

আমসনা নাম আমট্ঠমত্তা.

পরামসনা নাম ইতোচিতো চ সংচোপনা.

ওমসনা নাম হেট্ঠা ওরোপনা.

উম্মসনা নাম উদ্ধং উচ্চারণা.

ওলঙ্ঘনা নাম হেট্ঠা ওনমনা.

উল্লঙ্ঘনা নাম উদ্ধং উচ্চারণা.

আকড্ঢনা নাম আৰিঞ্ছনা [আৰিঞ্জনা (সী. স্যা.)].

পতিকড্ঢনা নাম পতিপ্পণামনা.

অভিনিগ্গণ্হনা নাম অঙ্গং গহেত্ৰা নিপ্পীল়না.

অভিনিপ্পীল়না নাম কেনচি সহ নিপ্পীল়না.

গহণং নাম গহিতমত্তং.

ছুপনং নাম ফুট্ঠমত্তং.

সঙ্ঘাদিসেসোতি…পে… তেনপি ৰুচ্চতি সঙ্ঘাদিসেসোতি.

২৭৩. ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ ভিক্খু চ. নং ইত্থিযা কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি ওমসতি উম্মসতি ওলঙ্ঘেতি উল্লঙ্ঘেতি আকড্ঢতি পতিকড্ঢতি অভিনিগ্গণ্হাতি অভিনিপ্পীল়েতি গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

ইত্থী চ হোতি ৰেমতিকো সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং ইত্থিযা কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

ইত্থী চ হোতি পণ্ডকসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং ইত্থিযা কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

ইত্থী চ হোতি পুরিসসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং ইত্থিযা কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

ইত্থী চ হোতি তিরচ্ছানগতসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং ইত্থিযা কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

পণ্ডকো চ হোতি পণ্ডকসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং পণ্ডকস্স কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

পণ্ডকো চ হোতি ৰেমতিকো সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং পণ্ডকস্স কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

পণ্ডকো চ হোতি পুরিসসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং পণ্ডকস্স কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

পণ্ডকো চ হোতি তিরচ্ছানগতসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং পণ্ডকস্স কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

পণ্ডকো চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং পণ্ডকস্স কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

পুরিসো চ হোতি পুরিসসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং পুরিসস্স কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

পুরিসো চ হোতি ৰেমতিকো…পে… পুরিসো চ হোতি তিরচ্ছানগতসঞ্ঞী… পুরিসো চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী… পুরিসো চ হোতি পণ্ডকসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং পুরিসস্স কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

তিরচ্ছানগতো চ হোতি তিরচ্ছানগতসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং তিরচ্ছানগতস্স কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

তিরচ্ছানগতো চ হোতি ৰেমতিকো…পে… তিরচ্ছানগতো চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী… তিরচ্ছানগতো চ হোতি পণ্ডকসঞ্ঞী… তিরচ্ছানগতো চ হোতি. পুরিসসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং তিরচ্ছানগতস্স কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

একমূলকং নিট্ঠিতং.

২৭৪. দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং ইত্থীনং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং সঙ্ঘাদিসেসানং.

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ৰেমতিকো সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং ইত্থীনং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং থুল্লচ্চযানং.

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং পণ্ডকসঞ্ঞী…পে… পুরিসসঞ্ঞী… তিরচ্ছানগতসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ দ্ৰিন্নং ইত্থীনং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং থুল্লচ্চযানং.

দ্ৰে পণ্ডকা দ্ৰিন্নং পণ্ডকানং পণ্ডকসঞ্ঞী সারত্তো চ ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং পণ্ডকানং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং থুল্লচ্চযানং.

দ্ৰে পণ্ডকা দ্ৰিন্নং পণ্ডকানং ৰেমতিকো…পে… পুরিসসঞ্ঞী… তিরচ্ছানগতসঞ্ঞী… ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং পণ্ডকানং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং.

দ্ৰে পুরিসা দ্ৰিন্নং পুরিসানং পুরিসসঞ্ঞী সারত্তো চ ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং পুরিসানং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং.

দ্ৰে পুরিসা দ্ৰিন্নং পুরিসানং ৰেমতিকো…পে… তিরচ্ছানগতসঞ্ঞী… ইত্থিসঞ্ঞী… পণ্ডকসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং পুরিসানং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং.

দ্ৰে তিরচ্ছানগতা দ্ৰিন্নং তিরচ্ছানগতানং তিরচ্ছানগতসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং তিরচ্ছানগতানং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং.

দ্ৰে তিরচ্ছানগতা দ্ৰিন্নং তিরচ্ছানগতানং ৰেমতিকো…পে… ইত্থিসঞ্ঞী… পণ্ডকসঞ্ঞী … পুরিসসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং তিরচ্ছানগতানং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং.

২৭৫. ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসেন দুক্কটস্স.

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ৰেমতিকো সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি থুল্লচ্চযেন দুক্কটস্স.

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং পণ্ডকসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং থুল্লচ্চযানং.

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং পুরিসসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি থুল্লচ্চযেন দুক্কটস্স.

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং তিরচ্ছানগতসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি থুল্লচ্চযেন দুক্কটস্স.

ইত্থী চ পুরিসো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসেন দুক্কটস্স.

ইত্থী চ পুরিসো চ উভিন্নং ৰেমতিকো…পে… পণ্ডকসঞ্ঞী… পুরিসসঞ্ঞী… তিরচ্ছানগতসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি থুল্লচ্চযেন দুক্কটস্স.

ইত্থী চ তিরচ্ছানগতো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসেন দুক্কটস্স.

ইত্থী চ তিরচ্ছানগতো চ উভিন্নং ৰেমতিকো…পে… পণ্ডকসঞ্ঞী… পুরিসসঞ্ঞী … তিরচ্ছানগতসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি থুল্লচ্চযেন দুক্কটস্স.

পণ্ডকো চ পুরিসো চ উভিন্নং পণ্ডকসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি থুল্লচ্চযেন দুক্কটস্স.

পণ্ডকো চ পুরিসো চ উভিন্নং ৰেমতিকো…পে… পুরিসসঞ্ঞী… তিরচ্ছানগতসঞ্ঞী… ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং.

পণ্ডকো চ তিরচ্ছানগতো চ উভিন্নং পণ্ডকসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি থুল্লচ্চযেন দুক্কটস্স.

পণ্ডকো চ তিরচ্ছানগতো চ উভিন্নং ৰেমতিকো…পে… পুরিসসঞ্ঞী… তিরচ্ছানগতসঞ্ঞী… ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং.

পুরিসো চ তিরচ্ছানগতো চ উভিন্নং পুরিসসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং.

পুরিসো চ তিরচ্ছানগতো চ উভিন্নং ৰেমতিকো…পে… তিরচ্ছানগতসঞ্ঞী… ইত্থিসঞ্ঞী… পণ্ডকসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং.

দুমূলকং নিট্ঠিতং.

২৭৬. ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং ইত্থিযা কাযেন কাযপটিবদ্ধং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স…পে….

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং ইত্থীনং কাযেন কাযপটিবদ্ধং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং থুল্লচ্চযানং …পে….

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযেন কাযপটিবদ্ধং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি থুল্লচ্চযেন দুক্কটস্স…পে….

ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং ইত্থিযা কাযপটিবদ্ধেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স…পে….

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং ইত্থীনং কাযপটিবদ্ধেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং থুল্লচ্চযানং…পে….

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযপটিবদ্ধেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি থুল্লচ্চযেন দুক্কটস্স…পে….

ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং ইত্থিযা কাযপটিবদ্ধেন কাযপটিবদ্ধং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দুক্কটস্স…পে….

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং ইত্থীনং কাযপটিবদ্ধেন কাযপটিবদ্ধং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযপটিবদ্ধেন কাযপটিবদ্ধং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং ইত্থিযা নিস্সগ্গিযেন কাযং আমসতি আপত্তি দুক্কটস্স…পে….

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং ইত্থীনং নিস্সগ্গিযেন কাযং আমসতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং নিস্সগ্গিযেন কাযং আমসতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং ইত্থিযা নিস্সগ্গিযেন কাযপটিবদ্ধং আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স…পে….

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং ইত্থীনং নিস্সগ্গিযেন কাযপটিবদ্ধং আমসতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং নিস্সগ্গিযেন কাযপটিবদ্ধং আমসতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং ইত্থিযা নিস্সগ্গিযেন নিস্সগ্গিযং আমসতি, আপত্তি দুক্কটস্স…পে….

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং ইত্থীনং নিস্সগ্গিযেন নিস্সগ্গিযং আমসতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং নিস্সগ্গিযেন নিস্সগ্গিযং আমসতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

ভিক্খুপেয্যালো নিট্ঠিতো.

২৭৭. ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ইত্থী চ নং ভিক্খুস্স কাযেন কাযং আমসতি পরামসতি ওমসতি উম্মসতি ওলঙ্ঘেতি উল্লঙ্ঘেতি আকড্ঢতি পতিকড্ঢতি অভিনিগ্গণ্হাতি অভিনিপ্পীল়েতি গণ্হাতি ছুপতি, সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স…পে….

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ইত্থিযো চ নং ভিক্খুস্স কাযেন কাযং আমসন্তি পরামসন্তি ওমসন্তি উম্মসন্তি ওলঙ্ঘেন্তি উল্লঙ্ঘেন্তি আকড্ঢন্তি পতিকড্ঢন্তি অভিনিগ্গণ্হন্তি অভিনিপ্পীল়েন্তি গণ্হন্তি ছুপন্তি, সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং সঙ্ঘাদিসেসানং…পে….

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. উভো চ নং ভিক্খুস্স কাযেন কাযং আমসন্তি পরামসন্তি…পে… গণ্হন্তি ছুপন্তি, সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসেন দুক্কটস্স…পে….

ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ইত্থী চ নং ভিক্খুস্স কাযেন কাযপটিবদ্ধং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স…পে….

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ইত্থিযো চ নং ভিক্খুস্স কাযেন কাযপটিবদ্ধং আমসন্তি পরামসন্তি…পে… গণ্হন্তি ছুপন্তি, সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং থুল্লচ্চযানং…পে….

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. উভো চ নং ভিক্খুস্স কাযেন কাযপটিবদ্ধং আমসন্তি পরামসন্তি…পে… গণ্হন্তি ছুপন্তি, সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি থুল্লচ্চযেন দুক্কটস্স…পে….

ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ইত্থী চ নং ভিক্খুস্স কাযপটিবদ্ধেন কাযং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স…পে….

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ইত্থিযো চ নং ভিক্খুস্স কাযপটিবদ্ধেন কাযং আমসন্তি পরামসন্তি…পে… গণ্হন্তি ছুপন্তি, সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং থুল্লচ্চযানং…পে….

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. উভো চ নং ভিক্খুস্স কাযপটিবদ্ধেন কাযং আমসন্তি পরামসন্তি…পে… গণ্হন্তি ছুপন্তি, সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি থুল্লচ্চযেন দুক্কটস্স…পে….

২৭৮. ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ইত্থী চ নং ভিক্খুস্স কাযপটিবদ্ধেন কাযপটিবদ্ধং আমসতি পরামসতি…পে… গণ্হাতি ছুপতি, সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি দুক্কটস্স…পে….

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ইত্থিযো চ নং ভিক্খুস্স কাযপটিবদ্ধেন কাযপটিবদ্ধং আমসন্তি পরামসন্তি…পে… গণ্হন্তি ছুপন্তি, সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. উভো চ নং ভিক্খুস্স কাযপটিবদ্ধেন কাযপটিবদ্ধং আমসন্তি পরামসন্তি…পে… গণ্হন্তি ছুপন্তি, সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ইত্থী চ নং ভিক্খুস্স নিস্সগ্গিযেন কাযং আমসতি. সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি দুক্কটস্স…পে….

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ইত্থিযো চ নং ভিক্খুস্স নিস্সগ্গিযেন কাযং আমসন্তি. সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. উভো চ নং ভিক্খুস্স নিস্সগ্গিযেন কাযং আমসন্তি. সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ইত্থী চ নং ভিক্খুস্স নিস্সগ্গিযেন কাযপটিবদ্ধং আমসতি. সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি দুক্কটস্স…পে….

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ইত্থিযো চ নং ভিক্খুস্স নিস্সগ্গিযেন কাযপটিবদ্ধং আমসন্তি. সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. উভো চ নং ভিক্খুস্স নিস্সগ্গিযেন কাযপটিবদ্ধং আমসন্তি. সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ইত্থী চ নং ভিক্খুস্স নিস্সগ্গিযেন নিস্সগ্গিযং আমসতি. সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি, ন চ ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি দুক্কটস্স…পে….

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ইত্থিযো চ নং ভিক্খুস্স নিস্সগ্গিযেন নিস্সগ্গিযং আমসন্তি. সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি, ন চ ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. উভো চ নং ভিক্খুস্স নিস্সগ্গিযেন নিস্সগ্গিযং আমসন্তি. সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি, ন চ ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

২৭৯. সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

সেৰনাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি, ন চ ফস্সং পটিৰিজানাতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

সেৰনাধিপ্পাযো ন চ কাযেন ৰাযমতি, ফস্সং পটিৰিজানাতি, অনাপত্তি.

সেৰনাধিপ্পাযো ন চ কাযেন ৰাযমতি, ন চ ফস্সং পটিৰিজানাতি, অনাপত্তি.

মোক্খাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি, ফস্সং পটিৰিজানাতি, অনাপত্তি.

মোক্খাধিপ্পাযো কাযেন ৰাযমতি, ন চ ফস্সং পটিৰিজানাতি, অনাপত্তি.

মোক্খাধিপ্পাযো ন চ কাযেন ৰাযমতি, ফস্সং পটিৰিজানাতি, অনাপত্তি.

মোক্খাধিপ্পাযো ন চ কাযেন ৰাযমতি, ন চ ফস্সং পটিৰিজানাতি, অনাপত্তি.

২৮০. অনাপত্তি অসঞ্চিচ্চ, অসতিযা, অজানন্তস্স, অসাদিযন্তস্স, উম্মত্তকস্স, খিত্তচিত্তস্স, ৰেদনাট্টস্স, আদিকম্মিকস্সাতি.

ৰিনীতৰত্থুউদ্দানগাথা

মাতা ধীতা ভগিনী চ, জাযা যক্খী চ পণ্ডকো;

সুত্তা মতা তিরচ্ছানা, দারুধিতলিকায চ.

সম্পীল়ে সঙ্কমো মগ্গো, রুক্খো নাৰা চ রজ্জু চ;

দণ্ডো পত্তং পণামেসি, ৰন্দে ৰাযমি নচ্ছুপেতি.

ৰিনীতৰত্থু

২৮১. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু মাতুযা মাতুপেমেন আমসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি – ‘‘ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং, কচ্চি নু খো অহং সঙ্ঘাদিসেসং আপত্তিং আপন্নো’’তি? ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ধীতুযা ধীতুপেমেন আমসি…পে… ভগিনিযা ভগিনিপেমেন আমসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু পুরাণদুতিযিকায কাযসংসগ্গং সমাপজ্জি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো সঙ্ঘাদিসেস’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু যক্খিনিযা কাযসংসগ্গং সমাপজ্জি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু পণ্ডকস্স কাযসংসগ্গং সমাপজ্জি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সুত্তিত্থিযা কাযসংসগ্গং সমাপজ্জি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো সঙ্ঘাদিসেস’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু মতিত্থিযা কাযসংসগ্গং সমাপজ্জি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু তিরচ্ছানগতিত্থিযা কাযসংসগ্গং সমাপজ্জি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু দারুধীতলিকায কাযসংসগ্গং সমাপজ্জি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

২৮২. তেন খো পন সমযেন সম্বহুলা ইত্থিযো অঞ্ঞতরং ভিক্খুং সম্পীল়েত্ৰা বাহাপরম্পরায আনেসুং. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘সাদিযি ত্ৰং, ভিক্খূ’’তি? ‘‘নাহং, ভগৰা, সাদিযি’’ন্তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খূ, অসাদিযন্তস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ইত্থিযা অভিরূল়্হং সঙ্কমং সারত্তো সঞ্চালেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ইত্থিং পটিপথে পস্সিত্ৰা সারত্তো অংসকূটেন পহারং অদাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো সঙ্ঘাদিসেস’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ইত্থিযা অভিরূল়্হং রুক্খং সারত্তো সঞ্চালেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ইত্থিযা অভিরূল়্হং নাৰং সারত্তো সঞ্চালেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ইত্থিযা গহিতং রজ্জুং সারত্তো আৰিঞ্ছি [আৰিঞ্জি (সী. স্যা.)]. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ইত্থিযা গহিতং দণ্ডং সারত্তো আৰিঞ্ছি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সারত্তো ইত্থিং পত্তেন পণামেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ইত্থিযা ৰন্দন্তিযা সারত্তো পাদং উচ্চারেসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো সঙ্ঘাদিসেস’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু ইত্থিং গহেস্সামীতি ৰাযমিত্ৰা ন ছুপি.

তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

কাযসংসগ্গসিক্খাপদং নিট্ঠিতং দুতিযং.

৩. দুট্ঠুল্লৰাচাসিক্খাপদং

২৮৩. তেন সমযেন বুদ্ধো ভগৰা সাৰত্থিযং ৰিহরতি জেতৰনে অনাথপিণ্ডিকস্স আরামে. তেন খো পন সমযেন আযস্মা উদাযী অরঞ্ঞে ৰিহরতি. তস্সাযস্মতো ৰিহারো অভিরূপো হোতি দস্সনীযো পাসাদিকো. তেন খো পন সমযেন সম্বহুলা ইত্থিযো আরামং আগমংসু ৰিহারপেক্খিকাযো. অথ খো তা ইত্থিযো যেনাযস্মা উদাযী তেনুপসঙ্কমিংসু; উপসঙ্কমিত্ৰা আযস্মন্তং উদাযিং এতদৰোচুং – ‘‘ইচ্ছাম মযং, ভন্তে, অয্যস্স ৰিহারং পেক্খিতু’’ন্তি. অথ খো আযস্মা উদাযী তা ইত্থিযো ৰিহারং পেক্খাপেত্ৰা তাসং ইত্থীনং ৰচ্চমগ্গং পস্সাৰমগ্গং আদিস্স ৰণ্ণম্পি ভণতি অৰণ্ণম্পি ভণতি যাচতিপি আযাচতিপি পুচ্ছতিপি পটিপুচ্ছতিপি আচিক্খতিপি অনুসাসতিপি অক্কোসতিপি. যা তা ইত্থিযো ছিন্নিকা ধুত্তিকা অহিরিকাযো তা আযস্মতা উদাযিনা সদ্ধিং উহসন্তিপি উল্লপন্তিপি উজ্জগ্ঘন্তিপি উপ্পণ্ডেন্তিপি. যা পন তা ইত্থিযো হিরিমনা তা নিক্খমিত্ৰা ভিক্খূ উজ্ঝাপেন্তি – ‘‘ইদং, ভন্তে, নচ্ছন্নং নপ্পতিরূপং. সামিকেনপি মযং এৰং ৰুত্তা ন ইচ্ছেয্যাম, কিং পনায্যেন উদাযিনা’’তি. যে তে ভিক্খূ অপ্পিচ্ছা…পে… তে উজ্ঝাযন্তি খিয্যন্তি ৰিপাচেন্তি – ‘‘কথঞ্হি নাম আযস্মা উদাযী মাতুগামং দুট্ঠুল্লাহি ৰাচাহি ওভাসিস্সতী’’তি! অথ খো তে ভিক্খূ আযস্মন্তং উদাযিং অনেকপরিযাযেন ৰিগরহিত্ৰা ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. অথ খো ভগৰা এতস্মিং নিদানে এতস্মিং পকরণে ভিক্খুসঙ্ঘং সন্নিপাতাপেত্ৰা আযস্মন্তং উদাযিং পটিপুচ্ছি – ‘‘সচ্চং কির ত্ৰং, উদাযি, মাতুগামং দুট্ঠুল্লাহি ৰাচাহি ওভাসসী’’তি? ‘‘সচ্চং, ভগৰা’’তি. ৰিগরহি বুদ্ধো ভগৰা – ‘‘অননুচ্ছৰিকং, মোঘপুরিস, অননুলোমিকং অপ্পতিরূপং অস্সামণকং অকপ্পিযং অকরণীযং. কথঞ্হি নাম ত্ৰং, মোঘপুরিস, মাতুগামং দুট্ঠুল্লাহি ৰাচাহি ওভাসিস্সসি! ননু মযা, মোঘপুরিস, অনেকপরিযাযেন ৰিরাগায ধম্মো দেসিতো নো সরাগায…পে… কামপরিল়াহানং ৰূপসমো অক্খাতো. নেতং, মোঘপুরিস, অপ্পসন্নানং ৰা পসাদায…পে… এৰঞ্চ পন, ভিক্খৰে, ইমং সিক্খাপদং উদ্দিসেয্যাথ –

২৮৪. ‘‘যো পন ভিক্খু ওতিণ্ণো ৰিপরিণতেন চিত্তেন মাতুগামং দুট্ঠুল্লাহি ৰাচাহি ওভাসেয্য যথা তং যুৰা যুৰতিং মেথুনুপসংহিতাহি, সঙ্ঘাদিসেসো’’তি.

২৮৫. যো পনাতি যো যাদিসো…পে… ভিক্খূতি…পে… অযং ইমস্মিং অত্থে অধিপ্পেতো ভিক্খূতি.

ওতিণ্ণো নাম সারত্তো অপেক্খৰা পটিবদ্ধচিত্তো.

ৰিপরিণতন্তি রত্তম্পি চিত্তং ৰিপরিণতং, দুট্ঠম্পি চিত্তং ৰিপরিণতং মূল়্হম্পি চিত্তং ৰিপরিণতং. অপিচ, রত্তং চিত্তং ইমস্মিং অত্থে অধিপ্পেতং ৰিপরিণতন্তি.

মাতুগামো নাম মনুস্সিত্থী, ন যক্খী, ন পেতী, ন তিরচ্ছানগতা. ৰিঞ্ঞূ পটিবলা সুভাসিতদুব্ভাসিতং দুট্ঠুল্লাদুট্ঠুল্লং আজানিতুং.

দুট্ঠুল্লা নাম ৰাচা ৰচ্চমগ্গপস্সাৰমগ্গমেথুনধম্মপ্পটিসংযুত্তা ৰাচা.

ওভাসেয্যাতি অজ্ঝাচারো ৰুচ্চতি.

যথা তং যুৰা যুৰতিন্তি দহরো দহরিং, তরুণো তরুণিং, কামভোগী কামভোগিনিং.

মেথুনুপসংহিতাহীতি মেথুনধম্মপ্পটিসংযুত্তাহি.

সঙ্ঘাদিসেসোতি …পে… তেনপি ৰুচ্চতি সঙ্ঘাদিসেসোতি.

দ্ৰে মগ্গে আদিস্স ৰণ্ণম্পি ভণতি, অৰণ্ণম্পি ভণতি, যাচতিপি, আযাচতিপি, পুচ্ছতিপি, পটিপুচ্ছতিপি, আচিক্খতিপি, অনুসাসতিপি, অক্কোসতিপি.

ৰণ্ণং ভণতি নাম দ্ৰে মগ্গে থোমেতি ৰণ্ণেতি পসংসতি.

অৰণ্ণং ভণতি নাম দ্ৰে মগ্গে খুংসেতি ৰম্ভেতি গরহতি.

যাচতি নাম দেহি মে, অরহসি মে দাতুন্তি.

আযাচতি নাম কদা তে মাতা পসীদিস্সতি, কদা তে পিতা পসীদিস্সতি, কদা তে দেৰতাযো পসীদিস্সন্তি, কদা [কদা তে (স্যা.)] সুখণো সুলযো সুমুহুত্তো ভৰিস্সতি, কদা তে মেথুনং ধম্মং লভিস্সামীতি.

পুচ্ছতি নাম কথং ত্ৰং সামিকস্স দেসি, কথং জারস্স দেসীতি?

পটিপুচ্ছতি নাম এৰং কির ত্ৰং সামিকস্স দেসি, এৰং জারস্স দেসীতি.

আচিক্খতি নাম পুট্ঠো ভণতি – ‘‘এৰং দেহি. এৰং দেন্তা সামিকস্স পিযা ভৰিস্সসি মনাপা চা’’তি.

অনুসাসতি নাম অপুট্ঠো ভণতি – ‘‘এৰং দেহি. এৰং দেন্তা সামিকস্স পিযা ভৰিস্সতি মনাপা চা’’তি.

অক্কোসতি নাম অনিমিত্তাসি, নিমিত্তমত্তাসি, অলোহিতাসি, ধুৰলোহিতাসি, ধুৰচোল়াসি, পগ্ঘরন্তীসি, সিখরণীসি, ইত্থিপণ্ডকাসি, ৰেপুরিসিকাসি, সম্ভিন্নাসি, উভতোব্যঞ্জনাসীতি.

২৮৬. ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং ইত্থিযা ৰচ্চমগ্গং পস্সাৰমগ্গং আদিস্স ৰণ্ণম্পি ভণতি অৰণ্ণম্পি ভণতি যাচতিপি আযাচতিপি পুচ্ছতিপি পটিপুচ্ছতিপি আচিক্খতিপি অনুসাসতিপি অক্কোসতিপি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স…পে….

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ৰচ্চমগ্গং পস্সাৰমগ্গং আদিস্স ৰণ্ণম্পি ভণতি অৰণ্ণংপি ভণতি…পে… অক্কোসতিপি, আপত্তি দ্ৰিন্নং সঙ্ঘাদিসেসানং…পে….

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং ৰচ্চমগ্গং পস্সাৰমগ্গং আদিস্স ৰণ্ণম্পি ভণতি অৰণ্ণম্পি ভণতি…পে… অক্কোসতিপি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসেন দুক্কটস্স…পে….

ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং ইত্থিযা ৰচ্চমগ্গং পস্সাৰমগ্গং ঠপেত্ৰা অধক্খকং উব্ভজাণুমণ্ডলং আদিস্স ৰণ্ণম্পি ভণতি অৰণ্ণম্পি ভণতি…পে… অক্কোসতিপি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স…পে….

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ৰচ্চমগ্গং পস্সাৰমগ্গং ঠপেত্ৰা অধক্খকং উব্ভজাণুমণ্ডলং আদিস্স ৰণ্ণম্পি ভণতি অৰণ্ণম্পি ভণতি…পে… অক্কোসতিপি, আপত্তি দ্ৰিন্নং থুল্লচ্চযানং…পে….

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং ৰচ্চমগ্গং পস্সাৰমগ্গং ঠপেত্ৰা অধক্খকং উব্ভজাণুমণ্ডলং আদিস্স ৰণ্ণম্পি ভণতি অৰণ্ণম্পি ভণতি…পে… অক্কোসতিপি, আপত্তি থুল্লচ্চযেন দুক্কটস্স…পে….

ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং ইত্থিযা উব্ভক্খকং অধোজাণুমণ্ডলং আদিস্স ৰণ্ণম্পি ভণতি অৰণ্ণম্পি ভণতি…পে… অক্কোসতিপি, আপত্তি দুক্কটস্স…পে….

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং ইত্থীনং উব্ভক্খকং অধোজাণুমণ্ডলং আদিস্স ৰণ্ণম্পি ভণতি অৰণ্ণম্পি ভণতি…পে… অক্কোসতিপি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং উব্ভক্খকং অধোজাণুমণ্ডলং আদিস্স ৰণ্ণম্পি ভণতি অৰণ্ণম্পি ভণতি…পে… অক্কোসতিপি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং ইত্থিযা কাযপটিবদ্ধং আদিস্স ৰণ্ণম্পি ভণতি অৰণ্ণম্পি ভণতি…পে… অক্কোসতিপি, আপত্তি দুক্কটস্স…পে….

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং ইত্থীনং কাযপটিবদ্ধং আদিস্স ৰণ্ণম্পি ভণতি অৰণ্ণম্পি ভণতি…পে… অক্কোসতিপি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং কাযপটিবদ্ধং আদিস্স ৰণ্ণম্পি ভণতি অৰণ্ণম্পি ভণতি…পে… অক্কোসতিপি, আপত্তি দ্ৰিন্নং দুক্কটানং…পে….

২৮৭. অনাপত্তি অত্থপুরেক্খারস্স, ধম্মপুরেক্খারস্স, অনুসাসনিপুরেক্খারস্স, উম্মত্তকস্স, আদিকম্মিকস্সাতি.

ৰিনীতৰত্থুউদ্দানগাথা

লোহিতং কক্কসাকিণ্ণং, খরং দীঘঞ্চ ৰাপিতং;

কচ্চি সংসীদতি মগ্গো, সদ্ধা দানেন কম্মুনাতি.

ৰিনীতৰত্থু

২৮৮. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ইত্থী নৰরত্তং কম্বলং পারুতা হোতি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু সারত্তো তং ইত্থিং এতদৰোচ – ‘‘লোহিতং খো তে, ভগিনী’’তি. সা ন পটিৰিজানি. ‘‘আমায্য, নৰরত্তো কম্বলো’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি ‘‘ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং, কচ্চি নু খো অহং সঙ্ঘাদিসেসং আপত্তিং আপন্নো’’তি? ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ইত্থী খরকম্বলং পারুতা হোতি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু সারত্তো তং ইত্থিং এতদৰোচ – ‘‘কক্কসলোমং খো তে, ভগিনী’’তি. সা ন পটিৰিজানি. ‘‘আমায্য, খরকম্বলকো’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ইত্থী নৰাৰুতং কম্বলং পারুতা হোতি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু সারত্তো তং ইত্থিং এতদৰোচ – ‘‘আকিণ্ণলোমং খো তে, ভগিনী’’তি. সা ন পটিৰিজানি. ‘‘আমায্য, নৰাৰুতো কম্বলো’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ইত্থী খরকম্বলং পারুতা হোতি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু সারত্তো তং ইত্থিং এতদৰোচ – ‘‘খরলোমং খো তে, ভগিনী’’তি. সা ন পটিৰিজানি. ‘‘আমায্য, খরকম্বলকো’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ইত্থী পাৰারং [দীঘপাৰারং (স্যা.)] পারুতা হোতি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু সারত্তো তং ইত্থিং এতদৰোচ – ‘‘দীঘলোমং খো তে, ভগিনী’’তি. সা ন পটিৰিজানি. ‘‘আমায্য, পাৰারো’’ [দীঘপাৰারো (স্যা.)] তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

২৮৯. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ইত্থী খেত্তং ৰপাপেত্ৰা আগচ্ছতি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু সারত্তো তং ইত্থিং এতদৰোচ – ‘‘ৰাপিতং খো তে, ভগিনী’’তি? সা ন পটিৰিজানি. ‘‘আমায্য, নো চ খো পটিৰুত্ত’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু পরিব্বাজিকং পটিপথে পস্সিত্ৰা সারত্তো তং পরিব্বাজিকং এতদৰোচ – ‘‘কচ্চি, ভগিনি, মগ্গো সংসীদতী’’তি? সা ন পটিৰিজানি. ‘‘আম ভিক্খু, পটিপজ্জিস্সসী’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সারত্তো অঞ্ঞতরং ইত্থিং এতদৰোচ – ‘‘সদ্ধাসি ত্ৰং, ভগিনি. অপিচ, যং সামিকস্স দেসি তং নাম্হাকং দেসী’’তি. ‘‘কিং, ভন্তে’’তি? ‘‘মেথুনধম্ম’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো সঙ্ঘাদিসেস’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু সারত্তো অঞ্ঞতরং ইত্থিং এতদৰোচ – ‘‘সদ্ধাসি ত্ৰং, ভগিনি. অপিচ, যং অগ্গদানং তং নাম্হাকং দেসী’’তি. ‘‘কিং, ভন্তে, অগ্গদান’’ন্তি? ‘‘মেথুনধম্ম’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো সঙ্ঘাদিসেস’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ইত্থী কম্মং করোতি. অঞ্ঞতরো ভিক্খু সারত্তো তং ইত্থিং এতদৰোচ – ‘‘তিট্ঠ, ভগিনি, অহং করিস্সামীতি…পে… নিসীদ, ভগিনি, অহং করিস্সামীতি…পে… নিপজ্জ, ভগিনি, অহং করিস্সামী’’তি. সা ন পটিৰিজানি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

দুট্ঠুল্লৰাচাসিক্খাপদং নিট্ঠিতং ততিযং.

৪. অত্তকামপারিচরিযসিক্খাপদং

২৯০. তেন সমযেন বুদ্ধো ভগৰা সাৰত্থিযং ৰিহরতি জেতৰনে অনাথপিণ্ডিকস্স আরামে. তেন খো পন সমযেন আযস্মা উদাযী সাৰত্থিযং কুলূপকো হোতি, বহুকানি কুলানি উপসঙ্কমতি. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ইত্থী মতপতিকা অভিরূপা হোতি দস্সনীযা পাসাদিকা. অথ খো আযস্মা উদাযী পুব্বণ্হসমযং নিৰাসেত্ৰা পত্তচীৰরমাদায যেন তস্সা ইত্থিযা নিৰেসনং তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা পঞ্ঞত্তে আসনে নিসীদি. অথ খো সা ইত্থী যেনাযস্মা উদাযী তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা আযস্মন্তং উদাযিং অভিৰাদেত্ৰা একমন্তং নিসীদি. একমন্তং নিসিন্নং খো তং ইত্থিং আযস্মা উদাযী ধম্মিযা কথায সন্দস্সেসি সমাদপেসি সমুত্তেজেসি সম্পহংসেসি. অথ খো সা ইত্থী আযস্মতা উদাযিনা ধম্মিযা কথায সন্দস্সিতা সমাদপিতা সমুত্তেজিতা সম্পহংসিতা আযস্মন্তং উদাযিং এতদৰোচ – ‘‘ৰদেয্যাথ, ভন্তে, যেন অত্থো. পটিবলা মযং অয্যস্স দাতুং যদিদং চীৰরপিণ্ডপাতসেনাসনগিলানপ্পচ্চযভেসজ্জপরিক্খার’’ন্তি.

‘‘ন খো তে, ভগিনি, অম্হাকং দুল্লভা যদিদং চীৰরপিণ্ডপাতসেনাসনগিলানপ্পচ্চযভেসজ্জপরিক্খারা. অপিচ, যো অম্হাকং দুল্লভো তং দেহী’’তি. ‘‘কিং, ভন্তে’’তি? ‘‘মেথুনধম্ম’’ন্তি. ‘‘অত্থো, ভন্তে’’তি? ‘‘অত্থো, ভগিনী’’তি. ‘‘এহি, ভন্তে’’তি, ওৰরকং পৰিসিত্ৰা সাটকং নিক্খিপিত্ৰা মঞ্চকে উত্তানা নিপজ্জি. অথ খো আযস্মা উদাযী যেন সা ইত্থী তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা – ‘‘কো ইমং ৰসলং দুগ্গন্ধং আমসিস্সতী’’তি, নিট্ঠুহিত্ৰা পক্কামি. অথ খো সা ইত্থী উজ্ঝাযতি খিয্যতি ৰিপাচেতি – ‘‘অলজ্জিনো ইমে সমণা সক্যপুত্তিযা দুস্সীলা মুসাৰাদিনো. ইমে হি নাম ধম্মচারিনো সমচারিনো ব্রহ্মচারিনো সচ্চৰাদিনো সীলৰন্তো কল্যাণধম্মা পটিজানিস্সন্তি! নত্থি ইমেসং সামঞ্ঞং নত্থি ইমেসং ব্রহ্মঞ্ঞং, নট্ঠং ইমেসং সামঞ্ঞং নট্ঠং ইমেসং ব্রহ্মঞ্ঞং, কুতো ইমেসং সামঞ্ঞং কুতো ইমেসং ব্রহ্মঞ্ঞং, অপগতা ইমে সামঞ্ঞা অপগতা ইমে ব্রহ্মঞ্ঞা. কথঞ্হি নাম সমণো উদাযী মং সামং মেথুনধম্মং যাচিত্ৰা, ‘কো ইমং ৰসলং দুগ্গন্ধং আমসিস্সতী’’তি নিট্ঠুহিত্ৰা পক্কমিস্সতি! কিং মে পাপকং কিং মে দুগ্গন্ধং, কস্সাহং কেন হাযামী’’তি? অঞ্ঞাপি ইত্থিযো উজ্ঝাযন্তি খিয্যন্তি ৰিপাচেন্তি – ‘‘অলজ্জিনো ইমে সমণা সক্যপুত্তিযা দুস্সীলা মুসাৰাদিনো…পে… কথঞ্হি নাম সমণো উদাযী ইমিস্সা সামং মেথুনধম্মং যাচিত্ৰা, ‘কো ইমং ৰসলং দুগ্গন্ধং আমসিস্সতী’তি নিট্ঠুহিত্ৰা পক্কমিস্সতি! কিং ইমিস্সা পাপকং কিং ইমিস্সা দুগ্গন্ধং, কস্সাযং কেন হাযতী’’তি? অস্সোসুং খো ভিক্খূ তাসং ইত্থীনং উজ্ঝাযন্তীনং খিয্যন্তীনং ৰিপাচেন্তীনং. যে তে ভিক্খূ অপ্পিচ্ছা…পে… তে উজ্ঝাযন্তি খিয্যন্তি ৰিপাচেন্তি – ‘‘কথঞ্হি নাম আযস্মা উদাযী মাতুগামস্স সন্তিকে অত্তকামপারিচরিযায ৰণ্ণং ভাসিস্সতী’’তি!

অথ খো তে ভিক্খূ আযস্মন্তং উদাযিং অনেকপরিযাযেন ৰিগরহিত্ৰা ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. অথ খো ভগৰা এতস্মিং নিদানে এতস্মিং পকরণে ভিক্খুসঙ্ঘং সন্নিপাতাপেত্ৰা আযস্মন্তং উদাযিং পটিপুচ্ছি – ‘‘সচ্চং কির ত্ৰং, উদাযি, মাতুগামস্স সন্তিকে অত্তকামপারিচরিযায ৰণ্ণং ভাসসী’’তি? ‘‘সচ্চং, ভগৰা’’তি. ৰিগরহি বুদ্ধো ভগৰা – ‘‘অননুচ্ছৰিকং, মোঘপুরিস, অননুলোমিকং অপ্পতিরূপং অস্সামণকং অকপ্পিযং অকরণীযং. কথঞ্হি নাম ত্ৰং, মোঘপুরিস, মাতুগামস্স সন্তিকে অত্তকামপারিচরিযায ৰণ্ণং ভাসিস্সসি! ননু মযা, মোঘপুরিস, অনেকপরিযাযেন ৰিরাগায ধম্মো দেসিতো নো সরাগায…পে… কামপরিল়াহানং ৰূপসমো অক্খাতো? নেতং, মোঘপুরিস, অপ্পসন্নানং ৰা পসাদায…পে… এৰঞ্চ পন, ভিক্খৰে, ইমং সিক্খাপদং উদ্দিসেয্যাথ –

২৯১. ‘‘যো পন ভিক্খু ওতিণ্ণো ৰিপরিণতেন চিত্তেন মাতুগামস্স সন্তিকে অত্তকামপারিচরিযায ৰণ্ণং ভাসেয্য – ‘এতদগ্গং, ভগিনি, পারিচরিযানং যা মাদিসং সীলৰন্তং কল্যাণধম্মং ব্রহ্মচারিং এতেন ধম্মেন পরিচরেয্যাতি মেথুনুপসংহিতেন’, সঙ্ঘাদিসেসো’’তি.

২৯২. যো পনাতি যো যাদিসো…পে… ভিক্খূতি…পে… অযং ইমস্মিং অত্থে অধিপ্পেতো ভিক্খূতি.

ওতিণ্ণো নাম সারত্তো অপেক্খৰা পটিবদ্ধচিত্তো.

ৰিপরিণতন্তি রত্তম্পি চিত্তং ৰিপরিণত্তং, দুট্ঠম্পি চিত্তং ৰিপরিণতং, মূল়্হম্পি চিত্তং ৰিপরিণতং. অপিচ, রত্তং চিত্তং ইমস্মিং অত্থে অধিপ্পেতং ৰিপরিণতন্তি.

মাতুগামো নাম মনুস্সিত্থী, ন যক্খী, ন পেতী, ন তিরচ্ছানগতা. ৰিঞ্ঞূ পটিবলা সুভাসিতদুব্ভাসিতং দুট্ঠল্লাদুট্ঠুল্লং আজানিতুং.

মাতুগামস্স সন্তিকেতি মাতুগামস্স সামন্তা, মাতুগামস্স অৰিদূরে.

অত্তকামন্তি অত্তনো কামং অত্তনো হেতুং অত্তনো অধিপ্পাযং অত্তনো পারিচরিযং.

এতদগ্গন্তি এতং অগ্গং এতং সেট্ঠং এতং মোক্খং এতং উত্তমং এতং পৰরং.

যাতি খত্তিযী [খত্তিযা (স্যা.)] ৰা ব্রাহ্মণী ৰা ৰেস্সী ৰা সুদ্দী ৰা.

মাদিসন্তি খত্তিযং ৰা ব্রাহ্মণং ৰা ৰেস্সং ৰা সুদ্দং ৰা.

সীলৰন্তন্তি পাণাতিপাতা পটিৰিরতং, অদিন্নাদানা পটিৰিরতং, মুসাৰাদা পটিৰিরতং.

ব্রহ্মচারিন্তি মেথুনধম্মা পটিৰিরতং.

কল্যাণধম্মো নাম তেন চ সীলেন তেন চ ব্রহ্মচরিযেন কল্যাণধম্মো হোতি.

এতেন ধম্মেনাতি মেথুনধম্মেন.

পরিচরেয্যাতি অভিরমেয্য.

মেথুনুপসংহিতেনাতি মেথুনধম্মপ্পটিসংযুত্তেন.

সঙ্ঘাদিসেসোতি…পে… তেনপি ৰুচ্চতি সঙ্ঘাদিসেসোতি.

২৯৩. ইত্থী চ হোতি ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং ইত্থিযা সন্তিকে অত্তকামপারিচরিযায ৰণ্ণং ভাসতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

ইত্থী চ হোতি ৰেমতিকো…পে… পণ্ডকসঞ্ঞী… পুরিসসঞ্ঞী… তিরচ্ছানগতসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং ইত্থিযা সন্তিকে অত্তকামপারিচরিযায ৰণ্ণং ভাসতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

পণ্ডকো চ হোতি পণ্ডকসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং পণ্ডকস্স সন্তিকে অত্তকামপারিচরিযায ৰণ্ণং ভাসতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

পণ্ডকো চ হোতি ৰেমতিকো…পে… পুরিসসঞ্ঞী… তিরচ্ছানগতসঞ্ঞী… ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং পণ্ডকস্স সন্তিকে অত্তকামপারিচরিযায ৰণ্ণং ভাসতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

পুরিসো চ হোতি…পে… তিরচ্ছানগতো চ হোতি তিরচ্ছানগতসঞ্ঞী…পে… ৰেমতিকো ইত্থিসঞ্ঞী… পণ্ডকসঞ্ঞী… পুরিসসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং তিরচ্ছানগতস্স সন্তিকে অত্তকামপারিচরিযায ৰণ্ণং ভাসতি, আপত্তি দুক্কটস্স.

দ্ৰে ইত্থিযো দ্ৰিন্নং ইত্থীনং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং দ্ৰিন্নং ইত্থীনং সন্তিকে অত্তকামপারিচরিযায ৰণ্ণং ভাসতি, আপত্তি দ্ৰিন্নং সঙ্ঘাদিসেসানং…পে….

ইত্থী চ পণ্ডকো চ উভিন্নং ইত্থিসঞ্ঞী সারত্তো চ. ভিক্খু চ নং উভিন্নং সন্তিকে অত্তকামপারিচরিযায ৰণ্ণং ভাসতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসেন দুক্কটস্স…পে….

২৯৪. অনাপত্তি ‘‘চীৰরপিণ্ডপাতসেনাসনগিলানপ্পচ্চযভেসজ্জপরিক্খারেন উপট্ঠহা’’তি ভণতি, উম্মত্তকস্স আদিকম্মিকস্সাতি.

ৰিনীতৰত্থুউদ্দানগাথা

কথং ৰঞ্ঝা লভে পুত্তং, পিযা চ সুভগা সিযং;

কিং দজ্জং কেনুপট্ঠেয্যং, কথং গচ্ছেয্যং সুগ্গতিন্তি.

ৰিনীতৰত্থু

২৯৫. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ৰঞ্ঝা ইত্থী কুলূপকং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘কথাহং, ভন্তে, ৰিজাযেয্য’’ন্তি? ‘‘তেন হি, ভগিনি, অগ্গদানং দেহী’’তি. ‘‘কিং, ভন্তে, অগ্গদান’’ন্তি? ‘‘মেথুনধম্ম’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো সঙ্ঘাদিসেস’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ৰিজাযিনী ইত্থী কুলূপকং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘কথাহং, ভন্তে, পুত্তং লভেয্য’’ন্তি? ‘‘তেন হি, ভগিনি, অগ্গদানং দেহী’’তি. ‘‘কিং, ভন্তে, অগ্গদান’’ন্তি? ‘‘মেথুনধম্ম’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো সঙ্ঘাদিসেস’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ইত্থী কুলূপকং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘কথাহং, ভন্তে, সামিকস্স পিযা অস্স’’ন্তি? ‘‘তেন হি, ভগিনি, অগ্গদানং দেহী’’তি. ‘‘কিং, ভন্তে, অগ্গদান’’ন্তি? ‘‘মেথুনধম্ম’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো সঙ্ঘাদিসেস’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ইত্থী কুলূপকং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘কথাহং, ভন্তে, সুভগা অস্স’’ন্তি? ‘‘তেন হি, ভগিনি, অগ্গদানং দেহী’’তি. ‘‘কিং, ভন্তে, অগ্গদান’’ন্তি? ‘‘মেথুনধম্ম’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো সঙ্ঘাদিসেস’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ইত্থী কুলূপকং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘ক্যাহং, ভন্তে, অয্যস্স দজ্জামী’’তি? ‘‘অগ্গদানং, ভগিনী’’তি. ‘‘কিং, ভন্তে, অগ্গদান’’ন্তি? ‘‘মেথুনধম্ম’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো সঙ্ঘাদিসেস’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ইত্থী কুলূপকং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘কেনাহং, ভন্তে, অয্যং উপট্ঠেমী’’তি? ‘‘অগ্গদানেন, ভগিনী’’তি. ‘‘কিং, ভন্তে, অগ্গদান’’ন্তি? ‘‘মেথুনধম্ম’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো সঙ্ঘাদিসেস’’ন্তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ইত্থী কুলূপকং ভিক্খুং এতদৰোচ – ‘‘কথাহং,

ভন্তে, সুগতিং গচ্ছেয্য’’ন্তি? ‘‘তেন হি, ভগিনি, অগ্গদানং দেহী’’তি. ‘‘কিং, ভন্তে, অগ্গদান’’ন্তি? ‘‘মেথুনধম্ম’’ন্তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘আপত্তিং ত্ৰং, ভিক্খু, আপন্নো সঙ্ঘাদিসেস’’ন্তি.

অত্তকামপারিচরিযসিক্খাপদং নিট্ঠিতং চতুত্থং.

৫. সঞ্চরিত্তসিক্খাপদং

২৯৬. তেন সমযেন বুদ্ধো ভগৰা সাৰত্থিযং ৰিহরতি জেতৰনে অনাথপিণ্ডিকস্স আরামে. তেন খো পন সমযেন আযস্মা উদাযী সাৰত্থিযং কুলূপকো হোতি. বহুকানি কুলানি উপসঙ্কমতি. যত্থ পস্সতি কুমারকং ৰা অপজাপতিকং, কুমারিকং ৰা অপতিকং, কুমারকস্স মাতাপিতূনং সন্তিকে কুমারিকায ৰণ্ণং ভণতি – ‘‘অমুকস্স কুলস্স কুমারিকা অভিরূপা দস্সনীযা পাসাদিকা পণ্ডিতা ব্যত্তা মেধাৰিনী দক্খা অনলসা. ছন্না সা কুমারিকা ইমস্স কুমারকস্সা’’তি. তে এৰং ৰদন্তি – ‘‘এতে খো, ভন্তে, অম্হে ন জানন্তি – ‘কে ৰা ইমে কস্স ৰা’তি. সচে, ভন্তে, অয্যো দাপেয্য আনেয্যাম মযং তং কুমারিকং ইমস্স কুমারকস্সা’’তি. কুমারিকায মাতাপিতূনং সন্তিকে কুমারকস্স ৰণ্ণং ভণতি – ‘‘অমুকস্স কুলস্স কুমারকো অভিরূপো দস্সনীযো পাসাদিকো পণ্ডিতো ব্যত্তো মেধাৰী দক্খো অনলসো. ছন্নাযং কুমারিকা তস্স কুমারকস্সা’’তি [ছন্নো সো কুমারকো ইমিস্সা কুমারিকাযাতি (স্যা.)]. তে এৰং ৰদন্তি – ‘‘এতে খো, ভন্তে, অম্হে ন জানন্তি – ‘কে ৰা ইমে কস্স ৰা’তি, কিস্মিং ৰিয কুমারিকায ৰত্তুং. সচে, ভন্তে, অয্যো যাচাপেয্য দজ্জেয্যাম মযং ইমং কুমারিকং তস্স কুমারকস্সা’’তি. এতেনেৰ উপাযেন আৰাহানিপি কারাপেতি, ৰিৰাহানিপি কারাপেতি, ৰারেয্যানিপি কারাপেতি.

২৯৭. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরিস্সা পুরাণগণকিযা ধীতা অভিরূপা হোতি দস্সনীযা পাসাদিকা. তিরোগামকা আজীৰকসাৰকা আগন্ত্ৰা তং গণকিং এতদৰোচুং – ‘‘দেহায্যে, ইমং কুমারিকং অম্হাকং কুমারকস্সা’’তি. সা এৰমাহ – ‘‘অহং খ্ৰয্যো [খ্ৰয্যা (স্যা.), খ্ৰায্যো (ক.)] তুম্হে ন জানামি – ‘কে ৰা ইমে কস্স ৰা’তি. অযঞ্চ মে একধীতিকা, তিরোগামো চ গন্তব্বো, নাহং দস্সামী’’তি. মনুস্সা তে আজীৰকসাৰকে এতদৰোচুং – ‘‘কিস্স তুম্হে, অয্যো, আগতত্থা’’তি? ‘‘ইধ মযং, অয্যো, অমুকং নাম গণকিং ধীতরং যাচিম্হা অম্হাকং কুমারকস্স. সা এৰমাহ – ‘অহং, খ্ৰয্যো তুম্হে ন জানামি – কে ৰা ইমে কস্স ৰা’তি. অযঞ্চ মে একধীতিকা, তিরোগামো চ গন্তব্বো, নাহং দস্সামী’’তি. ‘‘কিস্স তুম্হে, অয্যো, তং গণকিং ধীতরং যাচিত্থ? ননু অয্যো উদাযী ৰত্তব্বো. অয্যো উদাযী দাপেস্সতী’’তি.

অথ খো তে আজীৰকসাৰকা যেনাযস্মা উদাযী তেনুপসঙ্কমিংসু; উপসঙ্কমিত্ৰা আযস্মন্তং উদাযিং এতদৰোচুং – ‘‘ইধ মযং, ভন্তে, অমুকং নাম গণকিং ধীতরং যাচিম্হা অম্হাকং কুমারকস্স. সা এৰমাহ – ‘অহং খ্ৰয্যো তুম্হে ন জানামি – কে ৰা ইমে কস্স ৰাতি. অযঞ্চ মে একধীতিকা, তিরোগামো চ গন্তব্বো, নাহং দস্সামী’তি. সাধু, ভন্তে, অয্যো তং গণকিং ধীতরং দাপেতু অম্হাকং কুমারকস্সা’’তি. অথ খো আযস্মা উদাযী যেন সা গণকী তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা তং গণকিং এতদৰোচ – ‘‘কিস্সিমেসং ধীতরং ন দেসী’’তি? ‘‘অহং খ্ৰয্য, ইমে ন জানামি – ‘কে ৰা ইমে কস্স ৰা’তি. অযঞ্চ মে একধীতিকা, তিরোগামো চ গন্তব্বো, নাহং দস্সামী’’তি. ‘‘দেহিমেসং. অহং ইমে জানামী’’তি. ‘‘সচে, ভন্তে, অয্যো জানাতি, দস্সামী’’তি. অথ খো সা গণকী তেসং আজীৰকসাৰকানং ধীতরং অদাসি. অথ খো তে আজীৰকসাৰকা তং কুমারিকং নেত্ৰা মাসংযেৰ সুণিসভোগেন ভুঞ্জিংসু. ততো অপরেন দাসিভোগেন ভুঞ্জন্তি.

অথ খো সা কুমারিকা মাতুযা সন্তিকে দূতং পাহেসি – ‘‘অহম্হি দুগ্গতা দুক্খিতা, ন সুখং লভামি. মাসংযেৰ মং সুণিসভোগেন ভুঞ্জিংসু. ততো অপরেন দাসিভোগেন ভুঞ্জন্তি. আগচ্ছতু মে মাতা, মং নেস্সতূ’’তি. অথ খো সা গণকী যেন তে আজীৰকসাৰকা তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা তে আজীৰকসাৰকে এতদৰোচ – ‘‘মায্যো, ইমং কুমারিকং দাসিভোগেন ভুঞ্জিত্থ. সুণিসভোগেন ইমং কুমারিকং ভুঞ্জথা’’তি. তে এৰমাহংসু – ‘‘নত্থম্হাকং তযা সদ্ধিং আহারূপহারো, সমণেন সদ্ধিং অম্হাকং আহারূপহারো. গচ্ছ ত্ৰং. ন মযং তং জানামা’’তি. অথ খো সা গণকী তেহি আজীৰকসাৰকেহি অপসাদিতা পুনদেৰ সাৰত্থিং পচ্চাগঞ্ছি. দুতিযম্পি খো সা কুমারিকা মাতুযা সন্তিকে দূতং পাহেসি – ‘‘অহম্হি দুগ্গতা দুক্খিতা, ন সুখং লভামি. মাসংযেৰ মং সুণিসভোগেন ভুঞ্জিংসু. ততো অপরেন দাসিভোগেন ভুঞ্জন্তি. আগচ্ছতু মে মাতা, মং নেস্সতূ’’তি. অথ খো সা গণকী যেনাযস্মা উদাযী তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা আযস্মন্তং উদাযিং এতদৰোচ – ‘‘সা কির, ভন্তে, কুমারিকা দুগ্গতা দুক্খিতা, ন সুখং লভতি. মাসংযেৰ নং সুণিসভোগেন ভুঞ্জিংসু. ততো অপরেন দাসিভোগেন ভুঞ্জন্তি. ৰদেয্যাথ, ভন্তে – ‘মায্যো, ইমং কুমারিকং দাসিভোগেন ভুঞ্জিত্থ. সুণিসভোগেন ইমং কুমারিকং ভুঞ্জিথা’’’তি.

অথ খো আযস্মা উদাযী যেন তে আজীৰকসাৰকা তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা তে আজীৰকসাৰকে এতদৰোচ – ‘‘মায্যো, ইমং কুমারিকং দাসিভোগেন ভুজ্জিত্থ. সুণিসভোগেন ইমং কুমারিকং ভুঞ্জথা’’তি. তে এৰমাহংসু – ‘‘নত্থম্হাকং তযা সদ্ধিং আহারূপহারো, গণকিযা সদ্ধিং অম্হাকং আহারূপহারো. সমণেন ভৰিতব্বং অব্যাৰটেন. সমণো অস্স সুসমণো, গচ্ছ ত্ৰং, ন মযং তং জানামা’’তি. অথ খো আযস্মা উদাযী তেহি আজীৰকসাৰকেহি অপসাদিতো পুনদেৰ সাৰত্থিং পচ্চাগঞ্ছি. ততিযম্পি খো সা কুমারিকা মাতুযা সন্তিকে দূতং পাহেসি – ‘‘অহম্হি দুগ্গতা দুক্খিতা, ন সুখং লভামি. মাসংযেৰ মং সুণিসভোগেন ভুঞ্জিংসু. ততো অপরেন দাসিভোগেন ভুঞ্জন্তি. আগচ্ছতু মে মাতা, মং নেস্সতূ’’তি. দুতিযম্পি খো সা গণকী যেনাযস্মা উদাযী তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা আযস্মন্তং উদাযিং এতদৰোচ – ‘‘সা কির, ভন্তে, কুমারিকা দুগ্গতা দুক্খিতা, ন সুখং লভতি. মাসংযেৰ নং সুণিসভোগেন ভুঞ্জিংসু. ততো অপরেন দাসিভোগেন ভুঞ্জন্তি. ৰদেয্যাথ, ভন্তে – ‘মায্যো, ইমং কুমারিকং দাসিভোগেন ভুঞ্জিত্থ, সুণিসভোগেন ইমং কুমারিকং ভুঞ্জথা’’’তি. ‘‘পঠমংপাহং তেহি আজীৰকসাৰকেহি অপসাদিতো. গচ্ছ ত্ৰং. নাহং গমিস্সামী’’তি.

২৯৮. অথ খো সা গণকী উজ্ঝাযতি খিয্যতি ৰিপাচেতি – ‘‘এৰং দুগ্গতো হোতু অয্যো উদাযী, এৰং দুক্খিতো হোতু অয্যো উদাযী, এৰং মা সুখং লভতু অয্যো উদাযী, যথা মে কুমারিকা দুগ্গতা দুক্খিতা ন সুখং লভতি পাপিকায সস্সুযা পাপকেন সসুরেন পাপকেন সামিকেনা’’তি. সাপি খো কুমারিকা উজ্ঝাযতি খিয্যতি ৰিপাচেতি – ‘‘এৰং দুগ্গতো হোতু অয্যো উদাযী, এৰং দুক্খিতো হোতু অয্যো উদাযী, এৰং মা সুখং লভতু অয্যো উদাযী, যথাহং দুগ্গতা দুক্খিতা ন সুখং লভামি পাপিকায সস্সুযা পাপকেন সসুরেন পাপকেন সামিকেনা’’তি. অঞ্ঞাপি ইত্থিযো অসন্তুট্ঠা সস্সূহি ৰা সসুরেহি ৰা সামিকেহি ৰা, তা এৰং ওযাচন্তি – ‘‘এৰং দুগ্গতো হোতু অয্যো উদাযী, এৰং দুক্খিতো হোতু অয্যো উদাযী, এৰং মা সুখং লভতু অয্যো উদাযী, যথা মযং দুগ্গতা দুক্খিতা ন সুখং লভাম পাপিকাহি সস্সূহি পাপকেহি সসুরেহি পাপকেহি সামিকেহী’’তি. যা পন তা ইত্থিযো সন্তুট্ঠা সস্সূহি ৰা সসুরেহি ৰা সামিকেহি ৰা তা এৰং আযাচন্তি – ‘‘এৰং সুখিতো হোতু অয্যো উদাযী, এৰং সজ্জিতো হোতু অয্যো উদাযী, এৰং সুখমেধো [সুখমেধিতো (সী. ক.)] হোতু অয্যো উদাযী, যথা মযং সুখিতা সজ্জিতা সুখমেধা ভদ্দিকাহি সস্সূহি ভদ্দকেহি সসুরেহি ভদ্দকেহি সামিকেহী’’তি.

অস্সোসুং খো ভিক্খূ একচ্চানং ইত্থীনং ওযাচন্তীনং একচ্চানং ইত্থীনং আযাচন্তীনং. যে তে ভিক্খূ অপ্পিচ্ছা…পে… তে উজ্ঝাযন্তি খিয্যন্তি ৰিপাচেন্তি – ‘‘কথঞ্হি নাম আযস্মা উদাযী সঞ্চরিত্তং সমাপজ্জিস্সতী’’তি! অথ খো তে ভিক্খূ আযস্মন্তং উদাযিং অনেকপরিযাযেন ৰিগরহিত্ৰা ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং. অথ খো ভগৰা এতস্মিং নিদানে এতস্মিং পকরণে ভিক্খুসঙ্ঘং সন্নিপাতাপেত্ৰা আযস্মন্তং উদাযিং পটিপুচ্ছি – ‘‘সচ্চং কির ত্ৰং, উদাযি, সঞ্চরিত্তং সমাপজ্জসী’’তি? ‘‘সচ্চং, ভগৰা’’তি. ৰিগরহি বুদ্ধো ভগৰা…পে… কথঞ্হি নাম ত্ৰং, মোঘপুরিস, সঞ্চরিত্তং সমাপজ্জসি! নেতং, মোঘপুরিস, অপ্পসন্নানং ৰা পসাদায…পে… এৰঞ্চ পন, ভিক্খৰে, ইমং সিক্খাপদং উদ্দিসেয্যাথ –

২৯৯. ‘‘যো পন ভিক্খু সঞ্চরিত্তং সমাপজ্জেয্য, ইত্থিযা ৰা পুরিসমতিং পুরিসস্স ৰা ইত্থিমতিং, জাযত্তনে ৰা জারত্তনে ৰা, সঙ্ঘাদিসেসো’’তি.

এৰঞ্চিদং ভগৰতা ভিক্খূনং সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং হোতি.

৩০০. তেন খো পন সমযেন সম্বহুলা ধুত্তা উয্যানে পরিচারেন্তা অঞ্ঞতরিস্সা ৰেসিযা সন্তিকে দূতং পাহেসুং – ‘‘আগচ্ছতু উয্যানে, পরিচারেস্সামা’’তি. সা এৰমাহ – ‘‘অহং খ্ৰয্যো তুম্হে ন জানামি – ‘কে ৰা ইমে কস্স ৰা’তি. অহঞ্চম্হি বহুভণ্ডা বহুপরিক্খারা, বহিনগরঞ্চ গন্তব্বং. নাহং গমিস্সামী’’তি. অথ খো সো দূতো তেসং ধুত্তানং এতমত্থং আরোচেসি. এৰং ৰুত্তে, অঞ্ঞতরো পুরিসো তে ধুত্তে এতদৰোচ – ‘‘কিস্স তুম্হে অয্যো এতং ৰেসিং যাচিত্থ? ননু অয্যো উদাযী ৰত্তব্বো! অয্যো উদাযী উয্যোজেস্সতী’’তি. এৰং ৰুত্তে, অঞ্ঞতরো উপাসকো তং পুরিসং এতদৰোচ – ‘‘মায্যো এৰং অৰচ. ন কপ্পতি সমণানং সক্যপুত্তিযানং এৰরূপং কাতুং. নায্যো উদাযী এৰং করিস্সতী’’তি. এৰং ৰুত্তে, ‘‘করিস্সতি ন করিস্সতী’’তি অব্ভুতমকংসু. অথ খো তে ধুত্তা যেনাযস্মা উদাযী তেনুপসঙ্কমিংসু; উপসঙ্কমিত্ৰা আযস্মন্তং উদাযিং এতদৰোচুং – ‘‘ইধ মযং, ভন্তে, উয্যানে পরিচারেন্তা অসুকায নাম ৰেসিযা সন্তিকে দূতং পহিণিম্হা – ‘আগচ্ছতু উয্যানে, পরিচারেস্সামা’তি. সা এৰমাহ – ‘অহং খ্ৰয্যো তুম্হে ন জানামি – কে ৰা ইমে কস্স ৰাতি, অহঞ্চম্হি বহুভণ্ডা বহুপরিক্খারা, বহিনগরঞ্চ গন্তব্বং. নাহং গমিস্সামী’তি. সাধু, ভন্তে, অয্যো তং ৰসিং উয্যোজেতূ’’তি.

অথ খো আযস্মা উদাযী যেন সা ৰেসী তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা তং ৰেসিং এতদৰোচ – ‘‘কিস্সিমেসং ন গচ্ছসী’’তি? ‘‘অহং খ্ৰয্য ইমে ন জানামি – ‘কে ৰা ইমে কস্স ৰা’তি. অহঞ্চম্হি বহুভণ্ডা বহুপরিক্খারা, বহিনগরঞ্চ গন্তব্বং. নাহং গমিস্সামী’’তি. ‘‘গচ্ছিমেসং. অহং ইমে জানামী’’তি. ‘‘সচে, ভন্তে, অয্যো জানাতি অহং গমিস্সামী’’তি. অথ খো তে ধুত্তা তং ৰেসিং আদায উয্যানং অগমংসু. অথ খো সো উপাসকো উজ্ঝাযতি খিয্যতি ৰিপাচেতি – ‘‘কথঞ্হি নাম অয্যো উদাযী তঙ্খণিকং সঞ্চরিত্তং সমাপজ্জিস্সতী’’তি. অস্সোসুং খো ভিক্খূ তস্স উপাসকস্স উজ্ঝাযন্তস্স খিয্যন্তস্স ৰিপাচেন্তস্স. যে তে ভিক্খূ অপ্পিচ্ছা…পে… তে উজ্ঝাযন্তি খিয্যন্তি ৰিপাচেন্তি – ‘‘কথঞ্হি নাম আযস্মা উদাযী তঙ্খণিকং সঞ্চরিত্তং সমাপজ্জিস্সতী’’তি! অথ খো তে ভিক্খূ আযস্মন্তং উদাযিং অনেকপরিযাযেন ৰিগরহিত্ৰা ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসুং…পে… ‘‘সচ্চং কির ত্ৰং, উদাযি, তঙ্খণিকং সঞ্চরিত্তং সমাপজ্জসী’’তি? ‘‘সচ্চং, ভগৰা’’তি. ৰিগরহি বুদ্ধো ভগৰা…পে… ‘‘কথঞ্হি নাম ত্ৰং, মোঘপুরিস, তঙ্খণিকং সঞ্চরিত্তং সমাপজ্জিস্সসি? নেতং, মোঘপুরিস, অপ্পসন্নানং ৰা পসাদায…পে… এৰঞ্চ পন, ভিক্খৰে, ইমং সিক্খাপদং উদ্দিসেয্যাথ –

৩০১. ‘‘যো পন ভিক্খু সঞ্চরিত্তং সমাপজ্জেয্য, ইত্থিযা ৰা পুরিসমতিং পুরিসস্স ৰা ইত্থিমতিং, জাযত্তনে ৰা জারত্তনে ৰা, অন্তমসো তঙ্খণিকাযপি, সঙ্ঘাদিসেসো’’তি.

৩০২. যো পনাতি যো যাদিসো…পে… ভিক্খূতি…পে… অযং ইমস্মিং অত্থে অধিপ্পেতো ভিক্খূতি.

সঞ্চরিত্তং সমাপজ্জেয্যাতি ইত্থিযা ৰা পহিতো পুরিসস্স সন্তিকে গচ্ছতি, পুরিসেন ৰা পহিতো ইত্থিযা সন্তিকে গচ্ছতি.

ইত্থিযা ৰা পুরিসমতিন্তি পুরিসস্স মতিং ইত্থিযা আরোচেতি.

পুরিসস্স ৰা ইত্থিমতিন্তি ইত্থিযা মতিং পুরিসস্স আরোচেতি.

জাযত্তনে ৰাতি জাযা ভৰিস্সসি.

জারত্তনে ৰাতি জারী ভৰিস্সসি.

অন্তমসো তঙ্খণিকাযপীতি মুহুত্তিকা ভৰিস্সসি.

সঙ্ঘাদিসেসোতি…পে… তেনপি ৰুচ্চতি সঙ্ঘাদিসেসোতি.

৩০৩. দস ইত্থিযো – মাতুরক্খিতা পিতুরক্খিতা মাতাপিতুরক্খিতা ভাতুরক্খিতা ভগিনিরক্খিতা ঞাতিরক্খিতা গোত্তরক্খিতা ধম্মরক্খিতা সারক্খা সপরিদণ্ডা.

দস ভরিযাযো – ধনক্কীতা ছন্দৰাসিনী ভোগৰাসিনী পটৰাসিনী ওদপত্তকিনী ওভটচুম্বটা দাসী চ ভরিযা চ কম্মকারী চ ভরিযা চ ধজাহটা মুহুত্তিকা.

৩০৪. মাতুরক্খিতা নাম মাতা রক্খতি গোপেতি ইস্সরিযং কারেতি ৰসং ৰত্তেতি.

পিতুরক্খিতা নাম পিতা রক্খতি গোপেতি ইস্সরিযং কারেতি ৰসং ৰত্তেতি.

মাতাপিতুরক্খিতা নাম মাতাপিতরো রক্খন্তি গোপেন্তি ইস্সরিযং কারেন্তি ৰসং ৰত্তেন্তি.

ভাতুরক্খিতা নাম ভাতা রক্খতি গোপেতি ইস্সরিযং কারেতি ৰসং ৰত্তেতি.

ভগিনিরক্খিতা নাম ভগিনী রক্খতি গোপেতি ইস্সরিযং কারেতি ৰসং ৰত্তেতি.

ঞাতিরক্খিতা নাম ঞাতকা রক্খন্তি গোপেন্তি ইস্সরিযং কারেন্তি ৰসং ৰত্তেন্তি.

গোত্তরক্খিতা নাম সগোত্তা রক্খন্তি গোপেন্তি ইস্সরিযং কারেন্তি ৰসং ৰত্তেন্তি.

ধম্মরক্খিতা নাম সহধম্মিকা রক্খন্তি গোপেন্তি ইস্সরিযং কারেন্তি ৰসং ৰত্তেন্তি.

সারক্খা নাম গব্ভেপি পরিগ্গহিতা হোতি – ময্হং এসাতি. অন্তমসো মালাগুল়পরিক্খিত্তাপি.

সপরিদণ্ডা নাম কেহিচি দণ্ডো ঠপিতো হোতি – যো ইত্থন্নামং ইত্থিং গচ্ছতি এত্তকো দণ্ডোতি.

ধনক্কীতা নাম ধনেন কিণিত্ৰা ৰাসেতি.

ছন্দৰাসিনী নাম পিযো পিযং ৰাসেতি.

ভোগৰাসিনী নাম ভোগং দত্ৰা ৰাসেতি.

পটৰাসিনী নাম পটং দত্ৰা ৰাসেতি.

ওদপত্তকিনী নাম উদকপত্তং আমসিত্ৰা ৰাসেতি.

ওভটচুম্বটা নাম চুম্বটং ওরোপেত্ৰা ৰাসেতি.

দাসী নাম দাসী চেৰ হোতি ভরিযা চ.

কম্মকারী নাম কম্মকারী চেৰ হোতি ভরিযা চ.

ধজাহটা নাম করমরানীতা ৰুচ্চতি.

মুহুত্তিকা নাম তঙ্খণিকা ৰুচ্চতি.

৩০৫. পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং পিতুরক্খিতং ব্রূহি…পে… মাতাপিতুরক্খিতং ব্রূহি… ভাতুরক্খিতং ব্রূহি… ভগিনিরক্খিতং ব্রূহি… ঞাতিরক্খিতং ব্রূহি… গোত্তরক্খিতং ব্রূহি… ধম্মরক্খিতং ব্রূহি… সারক্খং ব্রূহি… সপরিদণ্ডং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

নিক্খেপপদানি.

৩০৬. পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতঞ্চ পিতুরক্খিতঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো ধনক্কীতা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতঞ্চ মাতাপিতুরঅখতঞ্চ…পে…

মাতুরক্খিতঞ্চ ভাতুরক্খিতঞ্চ… মাতুরক্খিতঞ্চ ভগিনিরক্খিতঞ্চ… মাতুরক্খিতঞ্চ ঞাতিরক্খিতঞ্চ… মাতুরক্খিতঞ্চ গোত্তরক্খিতঞ্চ… মাতুরক্খিতঞ্চ ধম্মরক্খিতঞ্চ… মাতুরক্খিতঞ্চ সারক্খঞ্চ… মাতুরক্খিতঞ্চ সপরিদণ্ডঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো ধনক্কীতা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

খণ্ডচক্কং.

৩০৭. পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং পিতুরক্খিতঞ্চ মাতাপিতুরক্খিতঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো ধনক্কীতা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং পিতুরক্খিতঞ্চ ভাতুরক্খিতঞ্চ…পে… পিতুরক্খিতঞ্চ ভগিনিরক্খিতঞ্চ… পিতুরক্খিতঞ্চ ঞাতিরক্খিতঞ্চ… পিতুরক্খিতঞ্চ গোত্তরক্খিতঞ্চ… পিতুরক্খিতঞ্চ ধম্মরক্খিতঞ্চ… পিতুরক্খিতঞ্চ সারক্খঞ্চ… পিতুরক্খিতঞ্চ সপরিদণ্ডঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো ধনক্কীতা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং পিতুরক্খিতঞ্চ মাতুরক্খিতঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো ধনক্কীতা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

বদ্ধচক্কং মূলং সংখিত্তং.

৩০৮. পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং সপরিদণ্ডঞ্চ মাতুরক্খিতঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো ধনক্কীতা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং সপরিদণ্ডঞ্চ পিতুরঅখতঞ্চ…পে…

সপরিদণ্ডঞ্চ মাতাপিতুরক্খিতঞ্চ… সপরিদণ্ডঞ্চ ভাতুরক্খিতঞ্চ… সপরিদণ্ডঞ্চ ভগিনিরক্খিতঞ্চ… সপরিদণ্ডঞ্চ ঞাতিরক্খিতঞ্চ… সপরিদণ্ডঞ্চ গোত্তরক্খিতঞ্চ… সপরিদণ্ডঞ্চ ধম্মরক্খিতঞ্চ… সপরিদণ্ডঞ্চ সারক্খঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো ধনক্কীতা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

একমূলকং নিট্ঠিতং.

এৰং দুমূলকম্পি তিমূলকম্পি যাৰ নৰমূলকং কাতব্বং.

ইদং দসমূলকং

৩০৯. পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতঞ্চ পিতুরক্খিতঞ্চ মাতাপিতুরক্খিতঞ্চ ভাতুরক্খিতঞ্চ ভগিনিরক্খিতঞ্চ ঞাতিরক্খিতঞ্চ গোত্তরক্খিতঞ্চ ধম্মরক্খিতঞ্চ সারক্খঞ্চ সপরিদণ্ডঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো ধনক্কীতা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

ধনক্কীতাচক্কং নিট্ঠিতং.

৩১০. পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা ছন্দৰাসিনী…পে… ভোগৰাসিনী… পটৰাসিনী… ওদপত্তকিনী… ওভটচুম্বটা… দাসী চ ভরিযা চ… কম্মকারী চ ভরিযা চ… ধজাহটা… মুহুত্তিকা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং পিতুরক্খিতং ব্রূহি…পে… মাতাপিতুরক্খিতং ব্রূহি… ভাতুরক্খিতং ব্রূহি… ভগিনিরক্খিতং ব্রূহি… ঞাতিরক্খিতং ব্রূহি… গোত্তরক্খিতং ব্রূহি… ধম্মরক্খিতং ব্রূহি… সারক্খং ব্রূহি… সপরিদণ্ডং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা মুহুত্তিকা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

নিক্খেপপদানি.

৩১১. পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতঞ্চ পিতুরক্খিতঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো মুহুত্তিকা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতঞ্চ মাতাপিতুরক্খিতঞ্চ…পে… মাতুরক্খিতঞ্চ সপরিদণ্ডঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো মুহুত্তিকা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

খণ্ডচক্কং.

৩১২. পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং পিতুরক্খিতঞ্চ মাতাপিতুরক্খিতঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো মুহুত্তিকা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং পিতুরক্খিতঞ্চ ভাতুরক্খিতঞ্চ…পে… পিতুরক্খিতঞ্চ সপরিদণ্ডঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো মুহুত্তিকা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং পিতুরক্খিতঞ্চ মাতুরক্খিতঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো মুহুত্তিকা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

বদ্ধচক্কং মূলং সংখিত্তং.

৩১৩. পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং সপরিদণ্ডঞ্চ মাতুরক্খিতঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো মুহুত্তিকা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং সপরিদণ্ডঞ্চ পিতুরক্খিতঞ্চ…পে… সপরিদণ্ডঞ্চ সারক্খঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো মুহুত্তিকা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

একমূলকং নিট্ঠিতং.

দুমূলকাদীনিপি এৰমেৰ কাতব্বানি.

ইদং দসমূলকং

৩১৪. পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতঞ্চ পিতুরক্খিতঞ্চ মাতাপিতুরক্খিতঞ্চ ভাতুরক্খিতঞ্চ ভগিনিরক্খিতঞ্চ ঞাতিরক্খিতঞ্চ গোত্তরক্খিতঞ্চ ধম্মরক্খিতঞ্চ সারক্খঞ্চ সপরিদণ্ডঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো মুহুত্তিকা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

মুহুত্তিকাচক্কং নিট্ঠিতং.

৩১৫. পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা ছন্দৰাসিনী…পে… ভোগৰাসিনী… পটৰাসিনী… ওদপত্তকিনী… ওভটচুম্বটা… দাসী চ ভরিযা চ… কম্মকারী চ ভরিযা চ… ধজাহটা… মুহুত্তিকা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

নিক্খেপপদানি.

৩১৬. পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা চ ছন্দৰাসিনী চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা চ ভোগৰাসিনী চ…পে… ধনক্কীতা চ পটৰাসিনী চ… ধনক্কীতা চ ওদপত্তকিনী চ… ধনক্কীতা চ ওভটচুম্বটা চ… ধনক্কীতা চ দাসী চ ভরিযা চ… ধনক্কীতা চ কম্মকারী চ ভরিযা চ… ধনক্কীতা চ ধজাহটা চ… ধনক্কীতা চ মুহুত্তিকা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

খণ্ডচক্কং.

৩১৭. পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা ছন্দৰাসিনী চ ভোগৰাসিনী চ…পে… ছন্দৰাসিনী চ মুহুত্তিকা চ… ছন্দৰাসিনী চ ধনক্কীতা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

বদ্ধচক্কং মূলং সংখিত্তং.

৩১৮. পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা মুহুত্তিকা চ ধনক্কীতা চ…পে… মুহুত্তিকা চ ছন্দৰাসিনী চ…পে… মুহুত্তিকা চ ধজাহটা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

একমূলকং নিট্ঠিতং.

দুমূলকাদীনিপি এৰমেৰ কাতব্বানি.

ইদং দসমূলকং

৩১৯. পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা চ ছন্দৰাসিনী চ ভোগৰাসিনী চ পটৰাসিনী চ ওদপত্তকিনী চ ওভটচুম্বটা চ দাসী চ ভরিযা চ কম্মকারী চ ভরিযা চ ধজাহটা চ মুহুত্তিকা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

মাতুরক্খিতাচক্কং নিট্ঠিতং.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং পিতুরক্খিতং…পে… মাতাপিতুরক্খিতং… ভাতুরক্খিতং… ভগিনিরক্খিতং … ঞাতিরক্খিতং… গোত্তরক্খিতং… ধম্মরক্খিতং … সারক্খং… সপরিদণ্ডং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং সপরিদণ্ডং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা ছন্দৰাসিনী…পে… ভোগৰাসিনী, পটৰাসিনী, ওদপত্তকিনী, ওভটচুম্বটা, দাসী চ ভরিযা চ, কম্মকারী চ ভরিযা চ, ধজাহটা, মুহুত্তিকা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

নিক্খেপপদানি.

৩২০. পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং সপরিদণ্ডং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা চ ছন্দৰাসিনী চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং সপরিদণ্ডং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা চ ভোগৰাসিনী চ…পে… ধনক্কীতা চ মুহুত্তিকা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

খণ্ডচক্কং.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং সপরিদণ্ডং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা ছন্দৰাসিনী চ ভোগৰাসিনী চ…পে… ছন্দৰাসিনী চ মুহুত্তিকা চ, ছন্দৰাসিনী চ ধনক্কীতা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

বদ্ধচক্কং মূলং সংখিত্তং.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং সপরিদণ্ডং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা মুহুত্তিকা চ ধনক্কীতা চ…পে… মুহুত্তিকা চ ছন্দৰাসিনী চ, মুহুত্তিকা চ ধজাহটা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

একমূলকং নিট্ঠিতং.

দুমূলকম্পি তিমূলকম্পি যাৰ নৰমূলকং এৰমেৰ কাতব্বং.

ইদং দসমূলকং.

৩২১. পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং সপরিদণ্ডং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা চ ছন্দৰাসিনী চ ভোগৰাসিনী চ পটৰাসিনী চ ওদপত্তকিনী চ ওভটচুম্বটা চ দাসী চ ভরিযা চ কম্মকারী চ ভরিযা চ ধজাহটা চ মুহুত্তিকা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

সপরিদণ্ডাচক্কং নিট্ঠিতং.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতং ব্রূহি – ‘হোহি কির ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতঞ্চ পিতুরক্খিতঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো ধনক্কীতা চ ছন্দৰাসিনী চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতঞ্চ পিতুরক্খিতঞ্চ মাতাপিতুরক্খিতঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো ধনক্কীতা চ ছন্দৰাসিনী চ ভোগৰাসিনী চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

এৰং উভতোৰড্ঢকং কাতব্বং.

পুরিসো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং মাতুরক্খিতঞ্চ পিতুরক্খিতঞ্চ মাতাপিতুরক্খিতঞ্চ ভাতুরক্খিতঞ্চ ভগিনিরক্খিতঞ্চ ঞাতিরক্খিতঞ্চ গোত্তরক্খিতঞ্চ ধম্মরক্খিতঞ্চ সারক্খঞ্চ সপরিদণ্ডঞ্চ ব্রূহি – ‘হোথ কির ইত্থন্নামস্স ভরিযাযো ধনক্কীতা চ ছন্দৰাসিনী চ ভোগৰাসিনী চ পটৰাসিনী চ ওদপত্তকিনী চ ওভটচুম্বটা চ দাসী চ ভরিযা চ কম্মকারী চ ভরিযা চ ধজাহটা চ মুহুত্তিকা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

উভতোৰড্ঢকং নিট্ঠিতং.

পুরিসস্স মাতা ভিক্খুং পহিণতি…পে… পুরিসস্স পিতা ভিক্খুং পহিণতি…পে… পুরিসস্স মাতাপিতরো ভিক্খুং পহিণন্তি…পে… পুরিসস্স ভাতা ভিক্খুং পহিণতি…পে… পুরিসস্স ভগিনী ভিক্খুং পহিণতি…পে… পুরিসস্স ঞাতকা ভিক্খুং পহিণন্তি…পে… পুরিসস্স গোত্তা ভিক্খুং পহিণন্তি…পে… পুরিসস্স সহধম্মিকা ভিক্খুং পহিণন্তি…পে….

পুরিসস্স পেয্যালো ৰিত্থারেতব্বো.

উভতোৰড্ঢকং যথা পুরিমনযো তথেৰ ৰিত্থারেতব্বং.

৩২২. মাতুরক্খিতায মাতা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোতু ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

মাতুরক্খিতায মাতা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোতু ইত্থন্নামস্স ভরিযা ছন্দৰাসিনী…পে… ভোগৰাসিনী, পটৰাসিনী, ওদপত্তকিনী, ওভটচুম্বটা, দাসী চ ভরিযা চ, কম্মকারী চ ভরিযা চ, ধজাহটা, মুহুত্তিকা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

নিক্খেপপদানি.

৩২৩. মাতুরক্খিতায মাতা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোতু ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা চ ছন্দৰাসিনী চ…পে… ধনক্কীতা চ ভোগৰাসিনী চ, ধনক্কীতা চ মুহুত্তিকা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

খণ্ডচক্কং.

৩২৪. মাতুরক্খিতায মাতা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোতু ইত্থন্নামস্স ভরিযা ছন্দৰাসিনী চ ভোগৰাসিনী চ…পে… ছন্দৰাসিনী চ মুহুত্তিকা চ, ছন্দৰাসিনী চ ধনক্কীতা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

বদ্ধচক্কং মূলং সংখিত্তং.

৩২৫. মাতুরক্খিতায মাতা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোতু ইত্থন্নামস্স ভরিযা মুহুত্তিকা চ ধনক্কীতা চ…পে… মুহুত্তিকা চ ছন্দৰাসিনী চ…পে… মুহুত্তিকা চ ধজাহটা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

একমূলকং নিট্ঠিতং.

দুমূলকম্পি তিমূলকম্পি যাৰ নৰমূলকং এৰমেৰ কাতব্বং.

ইদং দসমূলকং

৩২৬. মাতুরক্খিতায মাতা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোতু ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা চ ছন্দৰাসিনী চ ভোগৰাসিনী চ পটৰাসিনী চ ওদপত্তকিনী চ ওভটচুম্বটা চ দাসী চ ভরিযা চ কম্মকারী চ ভরিযা চ ধজাহটা চ মুহুত্তিকা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

মাতুচক্কং নিট্ঠিতং.

পিতুরক্খিতায পিতা ভিক্খুং পহিণতি…পে… মাতাপিতুরক্খিতায মাতাপিতরো ভিক্খুং পহিণন্তি… ভাতুরক্খিতায ভাতা ভিক্খুং পহিণতি… ভগিনিরক্খিতায ভগিনী ভিক্খুং পহিণতি… ঞাতিরক্খিতায ঞাতকা ভিক্খুং পহিণন্তি… গোত্তরক্খিতায গোত্তা [সগোত্তা (?)] ভিক্খুং পহিণন্তি… ধম্মরক্খিতায সহধম্মিকা ভিক্খুং পহিণন্তি… সারক্খায যেন পরিগ্গহিতা হোতি সো ভিক্খুং পহিণতি… সপরিদণ্ডায যেন দণ্ডো ঠপিতো হোতি সো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোতু ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

সপরিদণ্ডায যেন দণ্ডো ঠপিতো হোতি সো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোতু ইত্থন্নামস্স ভরিযা ছন্দৰাসিনী…পে… ভোগৰাসিনী… পটৰাসিনী… ওদপত্তকিনী… ওভটচুম্বটা… দাসী চ ভরিযা চ… কম্মকারী চ ভরিযা চ… ধজাহটা… মুহুত্তিকা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

নিক্খেপপদানি.

৩২৭. সপরিদণ্ডায যেন দণ্ডো ঠপিতো হোতি সো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোতু ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা চ ছন্দৰাসিনী চ…পে… ধনক্কীতা চ ভোগৰাসিনী চ… ধনক্কীতা চ মুহুত্তিকা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

খণ্ডচক্কং.

৩২৮. সপরিদণ্ডায যেন দণ্ডো ঠপিতো হোতি সো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোতু ইত্থন্নামস্স ভরিযা ছন্দৰাসিনী চ ভোগৰাসিনী চ…পে… ছন্দৰাসিনী চ মুহুত্তিকা চ… ছন্দৰাসিনী চ ধনক্কীতা চা’’’ তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

বদ্ধচক্কং মূলং সংখিত্তং.

৩২৯. সপরিদণ্ডায যেন দণ্ডো, ঠপিতো হোতি সো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোতু ইত্থন্নামস্স ভরিযা মুহুত্তিকা চ ধনক্কীতা চ…পে… মুহুত্তিকা চ ছন্দৰাসিনী চ…পে… মুহুত্তিকা চ ধজাহটা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

একমূলকং নিট্ঠিতং.

দুমূলকম্পি তিমূলকম্পি যাৰ নৰমূলকং এৰমেৰ কাতব্বং.

ইদং দসমূলকং

৩৩০. সপরিদণ্ডায যেন দণ্ডো ঠপিতো হোতি সো ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোতু ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা চ ছন্দৰাসিনী চ ভোগৰাসিনী চ পটৰাসিনী চ ওদপত্তকিনী চ ওভটচুম্বটা চ দাসী চ ভরিযা চ কম্মকারী চ ভরিযা চ ধজাহটা চ মুহুত্তিকা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

দণ্ডঠপিতচক্কং নিট্ঠিতং.

মাতুরক্খিতা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোমি ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

মাতুরক্খিতা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোমি ইত্থন্নামস্স ভরিযা ছন্দৰাসিনী…পে… ভোগৰাসিনী… পটৰাসিনী… ওদপত্তকিনী… ওভটচুম্বটা… দাসী চ ভরিযা চ… কম্মকারী চ ভরিযা চ… ধজাহটা… মুহুত্তিকা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

নিক্খেপপদানি.

৩৩১. মাতুরক্খিতা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোমি ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা চ ছন্দৰাসিনী চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

মাতুরক্খিতা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোমি ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা চ ভোগৰাসিনী চ…পে… ধনক্কীতা চ পটৰাসিনী চ…পে… ধনক্কীতা চ মুহুত্তিকা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

খণ্ডচক্কং.

৩৩২. মাতুরক্খিতা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোমি ইত্থন্নামস্স ভরিযা ছন্দৰাসিনী চ ভোগৰাসিনী চ…পে… ছন্দৰাসিনী চ মুহুত্তিকা চ… ছন্দৰাসিনী চ ধনক্কীতা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

বদ্ধচক্কং মূলং সংখিত্তং.

মাতুরক্খিতা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোমি ইত্থন্নামস্স ভরিযা মুহুত্তিকা চ ধনক্কীতা চ…পে… মুহুত্তিকা চ ছন্দৰাসিনী চ…পে… মুহুত্তিকা চ ধজাহটা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

একমূলকং নিট্ঠিতং.

দুমূলকাদীনিপি এৰমেৰ কাতব্বানি.

ইদং দসমূলকং

৩৩৩. মাতুরক্খিতা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোমি ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা চ ছন্দৰাসিনী চ ভোগৰাসিনী চ পটৰাসিনী চ ওদপত্তকিনী চ ওভটচুম্বটা চ দাসী চ ভরিযা চ কম্মকারী চ ভরিযা চ ধজাহটা চ মুহুত্তিকা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

অপরং মাতুরক্খিতাচক্কং নিট্ঠিতং.

পিতুরক্খিতা ভিক্খুং পহিণতি…পে… মাতাপিতুরক্খিতা ভিক্খুং পহিণতি… ভাতুরক্খিতা ভিক্খুং পহিণতি… ভগিনিরক্খিতা ভিক্খুং পহিণতি… ঞাতিরক্খিতা ভিক্খুং পহিণতি… গোত্তরক্খিতা ভিক্খুং পহিণতি… ধম্মরক্খিতা ভিক্খুং পহিণতি… সারক্খা ভিক্খুং পহিণতি… সপরিদণ্ডা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোমি ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

সপরিদণ্ডা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোমি ইত্থন্নামস্স ভরিযা ছন্দৰাসিনী…পে… ভোগৰাসিনী… পটৰাসিনী… ওদপত্তকিনী… ওভটচুম্বটা… দাসী চ ভরিযা চ… কম্মকারী চ ভরিযা চ… ধজাহটা… মুহুত্তিকা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

নিক্খেপপদানি.

৩৩৪. সপরিদণ্ডা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোমি ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা চ ছন্দৰাসিনী চ…পে… ধনক্কীতা চ মুহুত্তিকা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

খণ্ডচক্কং.

৩৩৫. সপরিদণ্ডা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোমি ইত্থন্নামস্স ভরিযা ছন্দৰাসিনী চ ভোগৰাসিনী চ…পে… ছন্দৰাসিনী চ মুহুত্তিকা চ… ছন্দৰাসিনী চ ধনক্কীতা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

বদ্ধচক্কং মূলং সংখিত্তং.

৩৩৬. সপরিদণ্ডা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোমি ইত্থন্নামস্স ভরিযা মুহুত্তিকা চ ধনক্কীতা চ…পে… মুহুত্তিকা চ ছন্দৰাসিনী চ…পে… মুহুত্তিকা চ ধজাহটা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

একমূলকং নিট্ঠিতং.

দুমূলকাদীনিপি এৰমেৰ কাতব্বানি.

ইদং দসমূলকং

৩৩৭. সপরিদণ্ডা ভিক্খুং পহিণতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ব্রূহি – ‘হোমি ইত্থন্নামস্স ভরিযা ধনক্কীতা চ ছন্দৰাসিনী চ ভোগৰাসিনী চ পটৰাসিনী চ ওদপত্তকিনী চ ওভটচুম্বটা চ দাসী চ ভরিযা চ কম্মকারী চ ভরিযা চ ধজাহটা চ মুহুত্তিকা চা’’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

অপরং সপরিদণ্ডাচক্কং নিট্ঠিতং.

সব্বং চক্কপেয্যালং নিট্ঠিতং.

৩৩৮. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি ন পচ্চাহরতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. পটিগ্গণ্হাতি ন ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. পটিগ্গণ্হাতি ন ৰীমংসতি ন পচ্চাহরতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ন পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স. ন পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি ন পচ্চাহরতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ন পটিগ্গণ্হাতি ন ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি দুক্কটস্স. ন পটিগ্গণ্হাতি ন ৰীমংসতি ন পচ্চাহরতি, অনাপত্তি.

পুরিসো সম্বহুলে ভিক্খূ আণাপেতি – ‘‘গচ্ছথ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ইত্থিং ৰীমংসথা’’তি. সব্বে পটিগ্গণ্হন্তি সব্বে ৰীমংসন্তি সব্বে পচ্চাহরন্তি, আপত্তি সব্বেসং সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো সম্বহুলে ভিক্খূ আণাপেতি – ‘‘গচ্ছথ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ইত্থিং ৰীমংসথা’’তি. সব্বে পটিগ্গণ্হন্তি সব্বে ৰীমংসন্তি একং পচ্চাহরাপেন্তি, আপত্তি সব্বেসং সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো সম্বহুলে ভিক্খূ আণাপেতি – ‘‘গচ্ছথ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ইত্থিং ৰীমংসথা’’তি. সব্বে পটিগ্গণ্হন্তি, একং ৰীমংসাপেত্ৰা সব্বে পচ্চাহরন্তি, আপত্তি সব্বেসং সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো সম্বহুলে ভিক্খূ আণাপেতি – ‘‘গচ্ছথ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ইত্থিং ৰীমংসথা’’তি. সব্বে পটিগ্গণ্হন্তি, একং ৰীমংসাপেত্ৰা একং পচ্চাহরাপেন্তি, আপত্তি সব্বেসং সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ইত্থিং ৰীমংসা’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি পচ্চাহরতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ইত্থিং ৰীমংসা’’তি. পটিগ্গণ্হাতি ৰীমংসতি অন্তেৰাসিং পচ্চাহরাপেতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ইত্থিং ৰীমংসা’’তি. পটিগ্গণ্হাতি অন্তেৰাসিং ৰীমংসাপেত্ৰা অত্তনা পচ্চাহরতি আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

পুরিসো ভিক্খুং আণাপেতি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ইত্থি ৰিমংসা’’তি. পটিগ্গণ্হাতি অন্তেৰাসিং ৰীমংসাপেতি অন্তেৰাসী ৰীমংসিত্ৰা বহিদ্ধা পচ্চাহরতি, আপত্তি উভিন্নং থুল্লচ্চযস্স.

৩৩৯. গচ্ছন্তো সম্পাদেতি, আগচ্ছন্তো ৰিসংৰাদেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

গচ্ছন্তো ৰিসংৰাদেতি, আগচ্ছন্তো সম্পাদেতি, আপত্তি থুল্লচ্চযস্স.

গচ্ছন্তো সম্পাদেতি, আগচ্ছন্তো সম্পাদেতি, আপত্তি সঙ্ঘাদিসেসস্স.

গচ্ছন্তো ৰিসংৰাদেতি, আগচ্ছন্তো ৰিসংৰাদেতি, অনাপত্তি.

৩৪০. অনাপত্তি সঙ্ঘস্স ৰা চেতিযস্স ৰা গিলানস্স ৰা করণীযেন গচ্ছতি, উম্মত্তকস্স, আদিকম্মিকস্সাতি.

ৰিনীতৰত্থুউদ্দানগাথা

সুত্তা মতা চ নিক্খন্তা, অনিত্থী ইত্থিপণ্ডকা;

কলহং কত্ৰান সম্মোদি, সঞ্চরিত্তঞ্চ পণ্ডকেতি.

ৰিনীতৰত্থু

৩৪১. তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো পুরিসো অঞ্ঞতরং ভিক্খুং আণাপেসি – [আণাপেতি (স্যা. ক.)] ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ইত্থিং ৰীমংসা’’তি. সো গন্ত্ৰা মনুস্সে পুচ্ছি – ‘‘কহং ইত্থন্নামা’’তি? ‘‘সুত্তা, ভন্তে’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি – ‘‘ভগৰতা সিক্খাপদং পঞ্ঞত্তং, কচ্চি নু খো অহং সঙ্ঘাদিসেসং আপত্তিং আপন্নো’’তি? ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো পুরিসো অঞ্ঞতরং ভিক্খুং আণাপেসি – ‘‘গচ্ছ, ভন্তে, ইত্থন্নামং ইত্থিং ৰীমংসা’’তি. সো গন্ত্ৰা মনুস্সে পুচ্ছি – ‘‘কহং ইত্থন্নামা’’তি? ‘‘মতা, ভন্তে’’তি…পে… ‘‘নিক্খন্তা, ভন্তে’’তি… ‘‘অনিত্থী, ভন্তে’’তি… ‘‘ইত্থিপণ্ডকা, ভন্তে’’তি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি দুক্কটস্সা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরা ইত্থী সামিকেন সহ ভণ্ডিত্ৰা মাতুঘরং অগমাসি. কুলূপকো ভিক্খু সম্মোদনীযং অকাসি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অলংৰচনীযা, ভিক্খূ’’তি? ‘‘নালংৰচনীযা, ভগৰা’’তি. ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, নালংৰচনীযাযা’’তি.

তেন খো পন সমযেন অঞ্ঞতরো ভিক্খু পণ্ডকে সঞ্চরিত্তং সমাপজ্জি. তস্স কুক্কুচ্চং অহোসি…পে… ‘‘অনাপত্তি, ভিক্খু, সঙ্ঘাদিসেসস্স; আপত্তি থুল্লচ্চযস্সা’’তি.

সঞ্চরিত্তসিক্খাপদং নিট্ঠিতং পঞ্চমং.

৬. কুটিকারসিক্খাপদং

৩৪২. তেন সমযেন বুদ্ধো ভগৰা রাজগহে ৰিহরতি ৰেল়ুৰনে কলন্দকনিৰাপে. তেন খো পন সমযেন আল়ৰকা ভিক্খূ সঞ্ঞাচিকাযো কুটিযো কারাপেন্তি অস্সামিকাযো অত্তুদ্দেসিকাযো অপ্পমাণিকাযো. তাযো ন নিট্ঠানং গচ্ছন্তি. তে যাচনবহুলা ৰিঞ্ঞত্তিবহুলা ৰিহরন্তি – ‘‘পুরিসং দেথ, পুরিসত্থকরং দেথ, গোণং দেথ, সকটং দেথ, ৰাসিং দেথ, পরসুং দেথ, কুঠারিং দেথ, কুদালং দেথ, নিখাদনং দেথ, ৰল্লিং দেথ, ৰেল়ুং দেথ, মুঞ্জং দেথ, পব্বজং দেথ, তিণং দেথ, মত্তিকং দেথা’’তি. মনুস্সা উপদ্দুতা যাচনায উপদ্দুতা ৰিঞ্ঞত্তিযা ভিক্খূ দিস্ৰা উব্বিজ্জন্তিপি উত্তসন্তিপি পলাযন্তিপি অঞ্ঞেনপি গচ্ছন্তি অঞ্ঞেনপি মুখং করোন্তি দ্ৰারম্পি থকেন্তি, গাৰিম্পি দিস্ৰা পলাযন্তি ভিক্খূতি মঞ্ঞমানা.

অথ খো আযস্মা মহাকস্সপো রাজগহে ৰস্সংৰুট্ঠো যেন আল়ৰী তেন পক্কামি. অনুপুব্বেন যেন আল়ৰী তদৰসরি. তত্র সুদং আযস্মা মহাকস্সপো আল়ৰিযং ৰিহরতি অগ্গাল়ৰে চেতিযে. অথ খো আযস্মা মহাকস্সপো পুব্বণ্হসমযং নিৰাসেত্ৰা পত্তচীৰরমাদায আল়ৰিং পিণ্ডায পাৰিসি. মনুস্সা আযস্মন্তং মহাকস্সপং পস্সিত্ৰা উব্বিজ্জন্তিপি উত্তসন্তিপি পলাযন্তিপি অঞ্ঞেনপি গচ্ছন্তি অঞ্ঞেনপি মুখং করোন্তি দ্ৰারম্পি থকেন্তি. অথ খো আযস্মা মহাকস্সপো আল়ৰিযং পিণ্ডায চরিত্ৰা পচ্ছাভত্তং পিণ্ডপাতপ্পটিক্কন্তো ভিক্খূ আমন্তেসি – ‘‘পুব্বাযং, আৰুসো, আল়ৰী সুভিক্খা অহোসি সুলভপিণ্ডা সুকরা উঞ্ছেন পগ্গহেন যাপেতুং; এতরহি পনাযং আল়ৰী দুব্ভিক্খা দুল্লভপিণ্ডা, ন সুকরা উঞ্ছেন পগ্গহেন যাপেতুং. কো নু খো, আৰুসো, হেতু কো পচ্চযো, যেনাযং আল়ৰী দুব্ভিক্খা দুল্লভপিণ্ডা, ন সুকরা উঞ্ছেন পগ্গহেন যাপেতু’’ন্তি? অথ খো তে ভিক্খূ আযস্মতো মহাকস্সপস্স এতমত্থং আরোচেসুং.

৩৪৩. অথ খো ভগৰা রাজগহে যথাভিরন্তং ৰিহরিত্ৰা যেন আল়ৰী তেন চারিকং পক্কামি. অনুপুব্বেন চারিকং চরমানো যেন আল়ৰী তদৰসরি. তত্র সুদং ভগৰা আল়ৰিযং ৰিহরতি অগ্গাল়ৰে চেতিযে. অথ খো আযস্মা মহাকস্সপো যেন ভগৰা তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা ভগৰন্তং অভিৰাদেত্ৰা একমন্তং নিসীদি. একমন্তং নিসিন্নো খো আযস্মা মহাকস্সপো ভগৰতো এতমত্থং আরোচেসি. অথ খো ভগৰা এতস্মিং নিদানে এতস্মিং পকরণে ভিক্খুসঙ্ঘং সন্নিপাতাপেত্ৰা আল়ৰকে ভিক্খূ পটিপুচ্ছি – ‘‘সচ্চং কির তুম্হে, ভিক্খৰে, সঞ্ঞাচিকাযো কুটিযো কারাপেথ অস্সামিকাযো অত্তুদ্দেসিকাযো অপ্পমাণিকাযো. তাযো ন নিট্ঠানং গচ্ছন্তি. তে তুম্হে যাচনবহুলা ৰিঞ্ঞত্তিবহুলা ৰিহরথ – ‘পুরিসং দেথ পুরিসত্থকরং দেথ…পে… তিণং দেথ মত্তিকং দেথা’তি. মনুস্সা উপদ্দুতা যাচনায উপদ্দুতা ৰিঞ্ঞত্তিযা ভিক্খূ দিস্ৰা উব্বিজ্জন্তিপি উত্তসন্তিপি পলাযন্তিপি অঞ্ঞেনপি গচ্ছন্তি অঞ্ঞেনপি মুখং করোন্তি দ্ৰারম্পি থকেন্তি, গাৰিম্পি দিস্ৰা পলাযন্তি ভিক্খূতি মঞ্ঞমানা’’তি? ‘‘সচ্চং, ভগৰা’’তি. ৰিগরহি বুদ্ধো ভগৰা…পে… ‘‘কথঞ্হি নাম তুম্হে, মোঘপুরিসা, সংযাচিকাযো কুটিযো কারাপেস্সথ অস্সামিকাযো অত্তুদ্দেসিকাযো অপ্পমাণিকাযো! তাযো ন নিট্ঠানং গচ্ছন্তি. তে তুম্হে যাচনবহুলা ৰিঞ্ঞত্তিবহুলা ৰিহরিস্সথ – ‘পুরিসং দেথ পুরিসত্থকরং দেথ…পে… তিণং দেথ মত্তিকং দেথা’তি! নেতং মোঘপুরিসা, অপ্পসন্নানং ৰা পসাদায…পে…’’ ৰিগরহিত্ৰা ধম্মিং কথং কত্ৰা ভিক্খূ আমন্তেসি –

৩৪৪. ‘‘ভূতপুব্বং, ভিক্খৰে, দ্ৰে ভাতরো ইসযো গঙ্গং নদিং উপনিস্সায ৰিহরিংসু. অথ খো, ভিক্খৰে, মণিকণ্ঠো নাগরাজা গঙ্গং নদিং উত্তরিত্ৰা যেন কনিট্ঠো ইসি তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা কনিট্ঠং ইসিং সত্তক্খত্তুং ভোগেহি পরিক্খিপিত্ৰা উপরিমুদ্ধনি মহন্তং ফণং করিত্ৰা অট্ঠাসি. অথ খো, ভিক্খৰে, কনিট্ঠো ইসি তস্স নাগস্স ভযা কিসো অহোসি লূখো দুব্বণ্ণো উপ্পণ্ডুপ্পণ্ডুকজাতো ধমনিসন্থতগত্তো. অদ্দস খো, ভিক্খৰে, জেট্ঠো ইসি কনিট্ঠং ইসিং কিসং লূখং দুব্বণ্ণং উপ্পণ্ডুপ্পণ্ডুকজাতং ধমনিসন্থতগত্তং. দিস্ৰান কনিট্ঠং ইসিং এতদৰোচ – ‘‘কিস্স ত্ৰং, ভো, কিসো লূখো দুব্বণ্ণো উপ্পণ্ডুপ্পণ্ডুকজাতো ধমনিসন্থতগত্তো’’তি? ‘‘ইধ, ভো, মণিকণ্ঠো নাগরাজা গঙ্গং নদিং উত্তরিত্ৰা যেনাহং তেনুপসঙ্কমি; উপসঙ্কমিত্ৰা মং সত্তক্খত্তুং ভোগেহি পরিক্খিপিত্ৰা উপরিমুদ্ধনি মহন্তং ফণং করিত্ৰা অট্ঠাসি. তস্সাহং, ভো, নাগস্স ভযা [ভযাম্হি (সী.)] কিসো লূখো দুব্বণ্ণো উপ্পণ্ডুপ্পণ্ডুকজাতো ধমনিসন্থতগ