📜
নমো তস্স ভগৰতো অরহতো সম্মাসম্বুদ্ধস্স
ৰিনযৰিনিচ্ছযো
গন্থারম্ভকথা
ৰন্দিত্ৰা ¶ ¶ সিরসা সেট্ঠং, বুদ্ধমপ্পটিপুগ্গলং;
ভৰাভাৰকরং ধম্মং, গণঞ্চেৰ নিরঙ্গণং.
ভিক্খূনং ভিক্খুনীনঞ্চ, হিতত্থায সমাহিতো;
পৰক্খামি সমাসেন, ৰিনযস্সৰিনিচ্ছযং.
অনাকুলমসংকিণ্ণং, মধুরত্থপদক্কমং;
পটুভাৰকরং এতং, পরমং ৰিনযক্কমে.
অপারং ওতরন্তানং, সারং ৰিনযসাগরং;
ভিক্খূনং ভিক্খুনীনঞ্চ, নাৰাভূতং মনোরমং.
তস্মা ৰিনযনূপাযং, ৰিনযস্সৰিনিচ্ছযং;
অৰিক্খিত্তেন চিত্তেন, ৰদতো মে নিবোধথ.
ভিক্খুৰিভঙ্গো
পারাজিককথা
পঠমপারাজিককথা
তিৰিধে ¶ ¶ তিলমত্তম্পি, মগ্গে সেৰনচেতনো;
অঙ্গজাতং পৰেসেন্তো, অল্লোকাসে পরাজিতো.
পৰেসনং পৰিট্ঠং ৰা, ঠিতমুদ্ধরণম্পি ৰা;
সসিক্খো সাদিযন্তো সো, ঠপেত্ৰা কিরিযং চুতো.
সন্থতেনঙ্গজাতেন, সন্থতং ৰা অসন্থতং;
মগ্গং পন পৰেসেন্তো, তথেৰাসন্থতেন চ.
উপাদিন্নেনুপাদিন্নে, অনুপাদিন্নকেন ৰা;
ঘট্টিতে অনুপাদিন্নে, সচে সাদিযতেত্থ সো.
হোতি পারাজিকক্খেত্তে, পৰিট্ঠে তু পরাজিতো;
খেত্তে থুল্লচ্চযং তস্স, দুক্কটঞ্চ ৰিনিদ্দিসে.
মতে অক্খাযিতে চাপি, যেভুয্যক্খাযিতেপি চ;
মেথুনং পটিসেৰন্তো, হোতি পারাজিকো নরো.
যেভুয্যক্খাযিতে চাপি, উপড্ঢক্খাযিতেপি চ;
হোতি থুল্লচ্চযাপত্তি, সেসে আপত্তি দুক্কটং.
নিমিত্তমত্তং সেসেত্ৰা, খাযিতেপি সরীরকে;
নিমিত্তে মেথুনং তস্মিং, সেৰতোপি পরাজযো.
উদ্ধুমাতাদিসম্পত্তে, সব্বত্থাপি চ দুক্কটং;
খাযিতাক্খাযিতং নাম, সব্বং মতসরীরকে.
ছিন্দিত্ৰা পন তচ্ছেত্ৰা, নিমিত্তুপ্পাটিতে পন;
ৰণসঙ্খেপতো তস্মিং, সেৰং থুল্লচ্চযং ফুসে.
ততো ¶ ¶ মেথুনরাগেন, পতিতায নিমিত্ততো;
তাযং উপক্কমন্তস্স, দুক্কটং মংসপেসিযং.
নখপিট্ঠিপ্পমাণেপি, মংসে ন্হারুম্হি ৰা সতি;
মেথুনং পটিসেৰন্তো, জীৰমানে পরাজিতো.
কণ্ণচ্ছিদ্দক্খিনাসাসু, ৰত্থিকোসে ৰণেসু ৰা;
অঙ্গজাতং পৰেসেন্তো, রাগা থুল্লচ্চযং ফুসে.
অৰসেসসরীরস্মিং, উপকচ্ছূরুকাদিসু;
ৰসা মেথুনরাগস্স, সেৰমানস্স দুক্কটং.
অস্সগোমহিসাদীনং, ওট্ঠগদ্রভদন্তিনং;
নাসাসু ৰত্থিকোসেসু, সেৰং থুল্লচ্চযং ফুসে.
তথা সব্বতিরচ্ছানং, অক্খিকণ্ণৰণেসুপি;
অৰসেসসরীরেসু, সেৰমানস্স দুক্কটং.
তেসং অল্লসরীরেসু, মতানং সেৰতো পন;
তিৰিধাপি সিযাপত্তি, খেত্তস্মিং তিৰিধে সতি.
বহি মেথুনরাগেন, নিমিত্তং ইত্থিযা পন;
নিমিত্তেন ছুপন্তস্স, তস্স থুল্লচ্চযং সিযা.
কাযসংসগ্গরাগেন, নিমিত্তেন মুখেন ৰা;
নিমিত্তং ইত্থিযা তস্স, ছুপতো গরুকং সিযা.
তথেৰোভযরাগেন, নিমিত্তং পুরিসস্সপি;
নিমিত্তেন ছুপন্তস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
নিমিত্তেন নিমিত্তং তু, তিরচ্ছানগতিত্থিযা;
থুল্লচ্চযং ছুপন্তস্স, হোতি মেথুনরাগতো.
কাযসংসগ্গরাগেন, তিরচ্ছানগতিত্থিযা;
নিমিত্তেন নিমিত্তস্স, ছুপনে দুক্কটং মতং.
অঙ্গজাতং পৰেসেত্ৰা, তমাৰট্টকতে মুখে;
তত্থাকাসগতং কত্ৰা, নীহরন্তস্স দুক্কটং.
তথা ¶ চতূহি পস্সেহি, ইত্থিযা হেট্ঠিমত্তলং;
অছুপন্তং পৰেসেত্ৰা, নীহরন্তস্স দুক্কটং.
উপ্পাটিতোট্ঠমংসেসু ¶ , বহি নিক্খন্তকেসু ৰা;
দন্তেসু ৰাযমন্তস্স, তস্স থুল্লচ্চযং সিযা.
অট্ঠিসঙ্ঘট্টনং কত্ৰা, মগ্গে দুৰিধরাগতো;
সুক্কে মুত্তেপি ৰামুত্তে, ৰাযমন্তস্স দুক্কটং.
ইত্থিং মেথুনরাগেন, আলিঙ্গন্তস্স দুক্কটং;
হত্থগ্গাহপরামাস-চুম্বনাদীস্ৰযং নযো.
অপদে অহযো মচ্ছা, কপোতা দ্ৰিপদেপি চ;
গোধা চতুপ্পদে হেট্ঠা, ৰত্থু পারাজিকস্সিমে.
সেৰেতুকামতাচিত্তং, মগ্গে মগ্গপ্পৰেসনং;
ইদমঙ্গদ্ৰযং ৰুত্তং, পঠমন্তিমৰত্থুনো.
দুক্কটং পঠমস্সেৰ, সামন্তমিতি ৰণ্ণিতং;
সেসানং পন তিণ্ণম্পি, থুল্লচ্চযমুদীরিতং.
‘‘অনাপত্তী’’তি ঞাতব্বং, অজানন্তস্স ভিক্খুনো;
তথেৰাসাদিযন্তস্স, জানন্তস্সাদিকম্মিনো.
ৰিনযে অনযূপরমে পরমে;
সুজনস্স সুখানযনে নযনে;
পটু হোতি পধানরতো ন রতো;
ইধ যো পন সারমতে রমতে.
ইমং হিতৰিভাৰনং ভাৰনং;
অৰেদি সুরসম্ভৰং সম্ভৰং;
স মারবল়িসাসনে সাসনে;
সমো ভৰতুপালিনা পালিনা.
ইতি ৰিনযৰিনিচ্ছযে পঠমপারাজিককথা নিট্ঠিতা.
দুতিযপারাজিককথা
আদিযন্তো ¶ হরন্তোৰ-হরন্তো ইরিযাপথং;
ৰিকোপেন্তো তথা ঠানা, চাৰেন্তোপি পরাজিতো.
তত্থ ¶ নানেকভণ্ডানং, পঞ্চকানং ৰসা পন;
অৰহারা দসেৰেতে, ৰিঞ্ঞাতব্বা ৰিভাৰিনা.
সাহত্থাণত্তিকো চেৰ, নিস্সগ্গো অত্থসাধকো;
ধুরনিক্খেপনঞ্চাতি, ইদং সাহত্থপঞ্চকং.
পুব্বসহপযোগো চ, সংৰিদাহরণম্পি চ;
সঙ্কেতকম্মং নেমিত্তং, পুব্বযোগাদিপঞ্চকং.
থেয্যপসয্হপরিকপ্প-পটিচ্ছন্নকুসাদিকা;
অৰহারা ইমে পঞ্চ, ৰেদিতব্বাৰ ৰিঞ্ঞুনা.
ৰত্থুকালগ্ঘদেসে চ, পরিভোগঞ্চ পঞ্চপি;
ঞত্ৰা এতানি কাতব্বো, পণ্ডিতেন ৰিনিচ্ছযো.
দুতিযং ৰাপি কুদ্দালং, পিটকং পরিযেসতো;
গচ্ছতো থেয্যচিত্তেন, দুক্কটং পুব্বযোগতো.
তত্থজাতককট্ঠং ৰা, লতং ৰা ছিন্দতো পন;
দুক্কটং উভযত্থাপি, ৰুত্তং সহপযোগতো.
পথৰিং খণতো ৰাপি, ব্যূহতো পংসুমেৰ ৰা;
আমসন্তস্স ৰা কুম্ভিং, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
মুখে পাসং পৰেসেত্ৰা, খাণুকে বদ্ধকুম্ভিযা;
বন্ধনানং ৰসা ঞেয্যো, ঠানভেদো ৰিজানতা.
দ্ৰে ঠানানি পনেকস্মিং, খাণুকে বদ্ধকুম্ভিযা;
ৰলযং রুক্খমূলস্মিং, পৰেসেত্ৰা কতায ৰা.
উদ্ধরন্তস্স খাণুং ৰা, ছিন্দতো সঙ্খলিম্পি ৰা;
থুল্লচ্চযং ততো কুম্ভিং, ঠানা চাৰেতি চে চুতো.
পঠমং ¶ পন কুম্ভিং ৰা, উদ্ধরিত্ৰা তথা পুন;
ঠানা চাৰেতি খাণুং ৰা, সঙ্খলিং ৰাপি সো নযো.
ইতো চিতো চ ঘংসন্তো, মূলে সারেতি রক্খতি;
ৰলযং খেগতং তত্থ, করোন্তোৰ পরাজিতো.
জাতং ছিন্দতি চে রুক্খং, দুক্কটং কুম্ভিমত্থকে;
সমীপে ছিন্দতো তস্স, পাচিত্তিযমতত্থজং.
অন্তোকুম্ভিগতং ¶ ভণ্ডং, ফন্দাপেতি সচে পন;
অপব্যূহেতি তত্থেৰ, তস্স থুল্লচ্চযং সিযা.
হরন্তো কুম্ভিযা ভণ্ডং, মুট্ঠিং ছিন্দতি অত্তনো;
ভাজনে ৰা গতং কত্ৰা, হোতি ভিক্খু পরাজিতো.
হারং ৰা পন পামঙ্গং, সুত্তারুল়্হং তু কুম্ভিযা;
ফন্দাপেতি যথাৰত্থুং, ঠানা চাৰেতি চে চুতো.
সপ্পিআদীসু যং কিঞ্চি, পিৰতো পাদপূরণং;
একেনেৰ পযোগেন, পীতমত্তে পরাজযো.
কত্ৰাৰ ধুরনিক্খেপং, পিৰন্তস্স পুনপ্পুনং;
সকলম্পি চ তং কুম্ভিং, পিৰতো ন পরাজযো.
সচে খিপতি যং কিঞ্চি, ভণ্ডকং তেলকুম্ভিযং;
তং পাদগ্ঘনকং তেলং, ধুৰং পিৰতি তাৰদে.
হত্থতো মুত্তমত্তেৰ, থেয্যচিত্তো ৰিনস্সতি;
আৰিঞ্জেত্ৰাপি ৰা কুম্ভিং, তেলং গাল়েতি চে তথা.
তেলস্সাকিরণং ঞত্ৰা, খিত্তং রিত্তায কুম্ভিযা;
পীতং তেলঞ্চ তং ভণ্ডং, উদ্ধরন্তোৰ ধংসিতো.
তত্থেৰ ভিন্দতো তেলং, ছড্ডেন্তস্স তথেৰ চ;
ঝাপেন্তস্স অভোগং ৰা, করোন্তস্স চ দুক্কটং.
ভূমট্ঠকথা.
ঠপিতং ¶ পত্থরিত্ৰা চ, সাটকত্থরণাদিকং;
ৰেঠেত্ৰা উদ্ধরন্তস্স, মুত্তে ঠানা পরাভৰো.
ওরিমন্তেন ৰা ফুট্ঠ-মোকাসং পারিমন্ততো;
পারাজিকমতিক্কন্তে, কড্ঢতো উজুকম্পি ৰা.
থলট্ঠকথা.
পুরতো মুখতুণ্ডঞ্চ, কলাপগ্গঞ্চ পচ্ছতো;
দ্ৰীসু পস্সেসু পক্খন্তো, হেট্ঠা পাদনখা তথা.
উদ্ধঞ্চাপি ¶ সিখগ্গন্তি, গগনে গচ্ছতো পন;
মোরস্স ছ পরিচ্ছেদা, ৰেদিতব্বা ৰিভাৰিনা.
ভিক্খু ‘‘সস্সামিকং মোরং, গহেস্সামী’’তি খেগতং;
হত্থং ৰাপি পসারেতি, পুরতো ৰাস্স তিট্ঠতি.
মোরোপি গগনে পক্খে, চারেতি ন চ গচ্ছতি;
দুক্কটং গমনচ্ছেদে, আমসন্তস্স চেৰ তং.
ঠানা মোরমমোচেন্তো, ফন্দাপেতি সচে পন;
এৰং ফন্দাপনে তস্স, থুল্লচ্চযমুদীরিতং.
অগ্গহেত্ৰা গহেত্ৰা ৰা, হত্থেন পন অত্তনো;
ঠানা চাৰেতি চে মোরং, সযং ঠানা চুতো সিযা.
ফুট্ঠোকাসং মুখগ্গেন, কলাপগ্গেন ৰা পন;
কলাপগ্গেন ৰা ফুট্ঠং, মুখতুণ্ডেন ভিক্খু চে.
অতিক্কামেয্য যো মোরং, ঠানা চাৰেতি নাম সো;
এসেৰ চ নযো পাদ-সিখাপক্খেসু দীপিতো.
গগনে পন গচ্ছন্তো, করে মোরো নিলীযতি;
তং করেনেৰ চারেন্তো, ফন্দাপেতীতি ৰুচ্চতি.
সচে ¶ গণ্হাতি তং মোরং, ইতরেন করেন সো;
চাৰিতত্তা পন ঠানা, ভিক্খু ঠানা চুতো সিযা.
ইতরং পন মোরস্স, উপনেতি সচে করং;
ন দোসো তত্থ উড্ডেত্ৰা, সযমেৰ নিলীযতি.
দিস্ৰা অঙ্গে নিলীনং তং, থেয্যচিত্তেন গচ্ছতো;
পাদে থুল্লচ্চযং হোতি, দুতিযে চ পরাজযো.
ভূমিযং ঠিতমোরস্স, তীণি ঠানানি পণ্ডিতো;
পাদানঞ্চ কলাপস্স, ৰসেন পরিদীপযে.
ততো কেসগ্গমত্তম্পি, মোরং পথৰিতো পন;
হোতি পারাজিকং তস্স, উক্খিপন্তস্স ভিক্খুনো.
ছিজ্জমানং সুৰণ্ণাদিং, পত্তে পততি চে পন;
হত্থেন উদ্ধরন্তস্স, তস্স পারাজিকং সিযা.
সচে ¶ অনুদ্ধরিত্ৰাৰ, থেয্যচিত্তেন গচ্ছতি;
দুতিযে পদৰারস্মিং, পারাজিকমুদীরযে.
এসেৰ চ নযো ঞেয্যো, হত্থে ৰত্থেৰ মত্থকে;
তং তং তস্স ভৰে ঠানং, যত্থ যত্থ পতিট্ঠিতং.
আকাসট্ঠকথা.
থেয্যচিত্তেন যং কিঞ্চি, মঞ্চপীঠাদিসুট্ঠিতং;
আমাসম্পি অনামাসং, আমসন্তস্স দুক্কটং.
সংহরিত্ৰা সচে ৰংসে, ঠপিতং হোতি চীৰরং;
কত্ৰা পুনোরতো ভোগং, তথা অন্তঞ্চ পারতো.
চীৰরেন ফুট্ঠোকাসো, ঠানং তস্স পৰুচ্চতি;
ন তু চীৰরৰংসো সো, হোতীতি সকলো মতো.
ওরিমন্তেন ¶ ওকাসং, ফুট্ঠং তমিতরেন ৰা;
ইতরেনপি ৰা ফুট্ঠং, ওরিমন্তেন ৰা পুন.
দক্খিণন্তেন ফুট্ঠং ৰা, ৰামন্তেনিতরেন ৰা;
ৰামন্তেন ফুট্ঠট্ঠানং, অতিক্কামযতো চুতি.
উদ্ধং ৰা উক্খিপন্তস্স, চীৰরং পন ৰংসতো;
কেসগ্গমত্তে উক্খিত্তে, তস্স পারাজিকং ভৰে.
রজ্জুকেন চ বন্ধিত্ৰা, ঠপিতং পন চীৰরং;
থুল্লচ্চযং ৰিমোচেন্তো, মুত্তে পারাজিকং ফুসে.
ৰেঠেত্ৰা ঠপিতং ৰংসে, নিব্বেঠেন্তস্স ভিক্খুনো;
ৰলযং ছিন্দতো ৰাপি, মোচেন্তস্সপ্যযং নযো.
চীৰরস্স পসারেত্ৰা, ঠপিতস্স হি ৰংসকে;
সংহরিত্ৰা তু নিক্খিত্তে, চীৰরে ৰিয নিচ্ছযো.
সিক্কায পক্খিপিত্ৰা যং, লগ্গিতং হোতি ভণ্ডকং;
সিক্কাতো তং হরন্তো ৰা, সহ সিক্কায ৰা চুতো.
কুন্তাদিং নাগদন্তেসু, ঠিতেসু পটিপাটিযা;
অগ্গে ৰা পন বুন্দে ৰা, গহেত্ৰা পরিকড্ঢতো.
পারাজিকং ¶ ফুট্ঠোকাসং, অতিক্কামযতো সিযা;
উজুকং উক্খিপন্তস্স, কেসগ্গেন পরাজযো.
পাকারাভিমুখো ঠত্ৰা, আকড্ঢতি সচে পন;
ওরিমন্তফুট্ঠোকাস-মিতরন্তচ্চযে চুতো.
তথেৰ পরতো তস্স, পেল্লেন্তস্সাপি ভিক্খুনো;
ভিত্তিং পন চ নিস্সায, ঠপিতেপি অযং নযো.
চালেন্তস্স চ তালস্স, ফলং ৰত্থু হি পূরতি;
যেনস্স বন্ধনা মুত্তে, তস্মিং পারাজিকং ভৰে.
পিণ্ডিং ¶ ছিন্দতি তালস্স, সচে পারাজিকং সিযা;
এসেৰ চ নযো সেস-রুক্খপুপ্ফফলেসুপি.
ৰেহাসট্ঠকথা.
গচ্ছতো হি নিধিট্ঠানং, পদৰারেন দুক্কটং;
উদকে পন গম্ভীরে, তথা নিমুজ্জনাদিসু.
তত্থজাতকপুপ্ফেসু, যেন পুপ্ফেন পূরতি;
ৰত্থু তং ছিন্দতো পুপ্ফং, তস্স পারাজিকং ৰদে.
একনাল়স্স ৰা পস্সে, ৰাকো উপ্পলজাতিযা;
ন ছিজ্জতি ততো যাৰ, তাৰ নং পরিরক্খতি.
সামিকেহেৰ পুপ্ফেসু, ছিন্দিত্ৰা ঠপিতেসুপি;
পুব্বে ৰুত্তনযেনেৰ, ৰেদিতব্বো ৰিনিচ্ছযো.
ভারবদ্ধানি পুপ্ফানি, ছস্ৰাকারেসু কেনচি;
আকারেন সচে তানি, ঠানা চাৰেতি নস্সতি.
ঠপিতং পন পুপ্ফানং, কলাপং জলপিট্ঠিযং;
চালেত্ৰা উদকং পুপ্ফ-ট্ঠানা চাৰেতি চে চুতো.
পরিকপ্পেতি চে ‘‘এত্থ, গহেস্সামী’’তি রক্খতি;
উদ্ধরন্তো গতট্ঠানা, ভট্ঠো নাম পৰুচ্চতি.
অচ্চুগ্গতস্স তং ঠানং, জলতো সকলং জলং;
উপ্পাটেত্ৰা ততো পুপ্ফং, উজুমুদ্ধরতো পন.
নাল়ন্তে ¶ জলতো মুত্ত-মত্তে পারাজিকং ভৰে;
অমুত্তে জলতো তস্মিং, থুল্লচ্চযমুদীরিতং.
পুপ্ফে গহেত্ৰা নামেত্ৰা, উপ্পাটেতি সচে পন;
ন তস্স উদকং ঠানং, নট্ঠো উপ্পাটিতক্খণে.
যো ¶ হি সস্সামিকে মচ্ছে, থেয্যচিত্তেন গণ্হতি;
বল়িসেনপি জালেন, হত্থেন কুমিনেন ৰা.
তস্সেৰং গণ্হতো ৰত্থু, যেন মচ্ছেন পূরতি;
তস্মিং উদ্ধটমত্তস্মিং, জলা হোতি পরাজযো.
ঠানং সলিলজানঞ্হি, কেৰলং সকলং জলং;
সলিলট্ঠং ৰিমোচেন্তো, জলা পারাজিকো ভৰে.
নীরতো উপ্পতিত্ৰা যো, তীরে পততি ৰারিজো;
গণ্হতো তং পনাপত্তিং, ভণ্ডগ্ঘেন ৰিনিদ্দিসে.
মারণত্থায মচ্ছানং, তল়াকে নদিযাপি ৰা;
নিন্নে মচ্ছৰিসং নাম, পক্খিপিত্ৰা গতে পন.
পচ্ছা মচ্ছৰিসং মচ্ছা, খাদিত্ৰা পিলৰন্তি চে;
পারাজিকং মতে মচ্ছে, থেয্যচিত্তেন গণ্হতো.
পংসুকূলিকসঞ্ঞায, ন দোসো কোচি গণ্হতো;
সামিকেস্ৰাহরন্তেসু, ভণ্ডদেয্যমুদীরিতং.
গহেত্ৰা সামিকা মচ্ছে, সচে যন্তি নিরালযা;
গণ্হতো পন তে সেসে, থেয্যচিত্তেন দুক্কটং.
অমতেসু অনাপত্তিং, ৰদন্তি ৰিনযঞ্ঞুনো;
এসেৰ চ নযো সেসে, কচ্ছপাদিম্হি ৰারিজে.
উদকট্ঠকথা.
‘‘নাৰং নাৰট্ঠং ৰা ভণ্ডং, থেনেত্ৰা গণ্হিস্সামী’’তি;
পাদুদ্ধারে দোসা ৰুত্তা, ভিক্খুস্সেৰং গচ্ছন্তস্স.
বদ্ধায ¶ নাৰায হি চণ্ডসোতে;
ঠানং মতং বন্ধনমেকমেৰ;
ভিক্খুস্স ¶ তস্মিং মুত্তমত্তে;
পারাজিকং তস্স ৰদন্তি ধীরা.
নিচ্চলে উদকে নাৰ-মবন্ধনমৰট্ঠিতং;
পুরতো পচ্ছতো ৰাপি, পস্সতো ৰাপি কড্ঢতো.
একেনন্তেন সম্ফুট্ঠ-মোকাসমিতরেন তং;
অতিক্কামযতো নাৰং, তস্স পারাজিকং সিযা.
উদ্ধং কেসগ্গমত্তম্পি, উদকম্হা ৰিমোচিতে;
অধোনাৰাতলং তেন, ফুট্ঠঞ্চ মুখৰট্টিযা.
বন্ধিত্ৰা পন যা তীরে, ঠপিতা নিচ্চলে জলে;
বন্ধনঞ্চ ঠিতোকাসো, ঠানং তস্সা দ্ৰিধা মতং.
হোতি থুল্লচ্চযং পুব্বং, বন্ধনস্স ৰিমোচনে;
পচ্ছা কেনচুপাযেন, ঠানা চাৰেতি চে চুতো.
চাৰেত্ৰা পঠমং ঠানা, পচ্ছা বন্ধনমোচনে;
এসেৰ চ নযো ৰুত্তো, থেয্যচিত্তস্স ভিক্খুনো.
উস্সারেত্ৰা নিকুজ্জিত্ৰা, ঠপিতায থলে পন;
ফুট্ঠোকাসোৰ হি ঠানং, নাৰায মুখৰট্টিযা.
ঞেয্যো ঠানপরিচ্ছেদো;
আকারেহেৰ পঞ্চহি;
যতো কুতোচি চাৰেন্তো;
হোতি পারাজিকো নরো.
এসেৰ চ নযো ঞেয্যো, নাৰাযুক্কুজ্জিতাযপি;
ঠপিতাযপি নাৰায, ঘটিকানং তথূপরি.
থেয্যা ¶ তিত্থে ঠিতং নাৰং, আরুহিত্ৰা সচে পন;
অরিত্তেন ফিযেনাপি, পাজেন্তস্স পরাজযো.
সচে ছত্তং পণামেত্ৰা, উস্সাপেত্ৰাৰ চীৰরং;
লঙ্কারসদিসং কত্ৰা, গণ্হাপেতি সমীরণং.
আগম্ম ¶ বলৰা ৰাতো, নাৰং হরতি চে পন;
ৰাতেনেৰ হটা নাৰা, ন দোসো কোচি ৰিজ্জতি.
সযমেৰ চ যং কিঞ্চি, গামতিত্থমুপাগতং;
অচাৰেন্তোৰ তং ঠানা, কিণিত্ৰা চে পলাযতি.
অৰহারো ন ভিক্খুস্স, ভণ্ডদেয্যমুদীরিতং;
সযমেৰ চ গচ্ছন্তিং, ঠানা চাৰেতি চে চুতো.
নাৰট্ঠকথা.
যানং নাম রথো ৰয্হং, সকটং সন্দমানিকা;
যানং অৰহরিস্সামি, যানট্ঠমিতি ৰা পন.
গচ্ছতো দুক্কটং ৰুত্তং, দুতিযং পরিযেসতো;
ঠানা চাৰনযোগস্মিং, ৰিজ্জমানে পরাজযো.
যানস্স দুকযুত্তস্স, দস ঠানানি দীপযে;
যানং পাজযতো তস্স, নিসীদিত্ৰা ধুরে পন.
থুল্লচ্চযং তু গোণানং, পাদুদ্ধারে ৰিনিদ্দিসে;
চক্কানঞ্হি ঠিতোকাস-মতিক্কন্তে পরাভৰো.
অযুত্তকস্সাপি চ যানকস্স, ধুরেনুপত্থম্ভনিযং ঠিতস্স;
ৰসেনুপত্থম্ভনিচক্ককানং, ঠানানি তীণেৰ ভৰন্তি তস্স.
তথা ধুরেন দারূনং, উপরিট্ঠপিতস্স চ;
ভূমিযম্পি ধুরেনেৰ, তথেৰ ঠপিতস্স চ.
পুরতো ¶ পচ্ছতো ৰাপি, ঠানা চাৰেতি চে পন;
থুল্লচ্চযং তু তিণ্ণম্পি, ঠানা চাৰে পরাজযো.
অপনেত্ৰান চক্কানি, অক্খানং সীসকেহি তু;
ঠিতস্সূপরি দারূনং, ঠানানি দ্ৰে ৰিনিদ্দিসে.
কড্ঢন্তো উক্খিপন্তো ৰা, ফুট্ঠোকাসচ্চযে চুতো;
ঠপিতস্স পনঞ্ঞস্স, ভূমিযং যস্স কস্সচি.
অক্খুদ্ধীনং ধুরস্সাতি, পঞ্চ ঠানানি দীপযে;
উদ্ধীসু ৰা গহেত্ৰা তং, ঠানা চাৰেতি চে চুতো.
ঠপিতস্স ¶ হি চক্কস্স, নাভিযা পন ভূমিযং;
একমেৰ সিযা ঠানং, পরিচ্ছেদোপি পঞ্চধা.
ফুসিত্ৰা যং ঠিতং ভূমিং, নেমিপস্সেন নাভিযা;
ঠানানি দ্ৰে ভৰন্তস্স, নট্ঠো তেসমতিক্কমে.
দিস্ৰা যানমনারক্খং, পটিপন্নং মহাপথে;
আরুহিত্ৰা অচোদেত্ৰা, কিণিত্ৰা যাতি ৰট্টতি.
যানট্ঠকথা.
সীসক্খন্ধকটোলম্ব-ৰসা ভারো চতুব্বিধো;
তত্থ সীসগতং ভারং, আমসন্তস্স দুক্কটং.
ইতো চিতো চ ঘংসন্তো, থেয্যচিত্তেন যো পন;
সিরস্মিংযেৰ সারেতি, তস্স থুল্লচ্চযং সিযা.
খন্ধং ওরোপিতে ভারে, তস্স পারাজিকং মতং;
সীসতো কেসমত্তম্পি, মোচেন্তোপি পরাজিতো.
ভারং পথৰিযং কিঞ্চি, ঠপেত্ৰা সুদ্ধমানসো;
পচ্ছা তং থেয্যচিত্তেন, উদ্ধরন্তো পরাজিতো.৫২২
এত্থ ¶ ৰুত্তনযেনেৰ, সেসেসুপি অসেসতো;
ভারেসু মতিসারেন, ৰেদিতব্বো ৰিনিচ্ছযো.
ভারট্ঠকথা.
দুক্কটং মুনিনা ৰুত্তং, আরামং অভিযুঞ্জতো;
পরাজেতি পরং ধম্মং, চরন্তো চে পরাজিতো.৫২২
ৰিমতিং জনযন্তস্স, তস্স থুল্লচ্চযং সিযা;
পরজ্জতি সযং ধম্মং, চরন্তো যোপি তস্স চ.
সামিনো ধুরনিক্খেপে, ‘‘ন দস্সামী’’তি চত্তনো;
পারাজিকং ভৰে তস্স, সব্বেসং কূটসক্খিনং.
আরামট্ঠকথা.
ৰিহারং ¶ সঙ্ঘিকং কিঞ্চি, অচ্ছিন্দিত্ৰান গণ্হিতুং;
সব্বেসং ধুরনিক্খেপা-ভাৰতোৰ ন সিজ্ঝতি.
ৰিহারট্ঠকথা.
সীসানি সালিআদীনং, নিরুম্ভিত্ৰান গণ্হতো;
অসিতেন চ লাযিত্ৰা, ছিন্দিত্ৰা ৰা করেন চ.
যস্মিং বীজেপি ৰা ৰত্থু, সীসে পূরেতি মুট্ঠিযং;
বন্ধনা মোচিতে তস্মিং, তস্স পারাজিকং ভৰে.
অচ্ছিন্নো পন দণ্ডো ৰা, তচো ৰা অপ্পমত্তকো;
ৰীহিনাল়ম্পি ৰা দীঘং, অনিক্খন্তোৰ রক্খতি.
সচে ¶ সো পরিকপ্পেতি, ‘‘মদ্দিত্ৰা পনিদং অহং;
পপ্ফোটেত্ৰা ইতো সারং, গণ্হিস্সামী’’তি রক্খতি.
মদ্দনুদ্ধরণে নত্থি, দোসো পপ্ফোটনেপি ৰা;
অত্তনো ভাজনগতং, করোন্তস্স পরাজযো.
জানং কেসগ্গমত্তম্পি, পথৰিং পরসন্তকং;
থেয্যচিত্তেন চে খীলং, সঙ্কামেতি পরাজযো.
তঞ্চ খো সামিকানং তু, ধুরনিক্খেপনে সতি;
অনগ্ঘা ভূমি নামেসা, তস্মা এৰমুদীরিতং.
গহেতব্বা সচে হোতি, দ্ৰীহি খীলেহি যা পন;
আদো থুল্লচ্চযং তেসু, দুতিযেৰ পরাজযো.
ঞাপেতুকামো যো ভিক্খু, ‘‘মমেদং সন্তক’’ন্তি চ;
রজ্জুং ৰাপি পসারেতি, যট্ঠিং পাতেতি দুক্কটং.
যেহি দ্ৰীহি পযোগেহি, অত্তনো সন্তকং সিযা;
আদো থুল্লচ্চযং তেসু, দুতিযে চ পরাজযো.
খেত্তট্ঠকথা.
খেত্তে ৰুত্তনযেনেৰ, ৰত্থুট্ঠস্স ৰিনিচ্ছযো;
গামট্ঠেপি চ ৰত্তব্বং, অপুব্বং নত্থি কিঞ্চিপি.
ৰত্থুট্ঠগামট্ঠকথা.
তিণং ¶ ৰা পন পণ্ণং ৰা, লতং ৰা কট্ঠমেৰ ৰা;
ভণ্ডগ্ঘেনেৰ কাতব্বো, গণ্হন্তো তত্থজাতকং.
মহগ্ঘে পন রুক্খস্মিং, ছিন্নমত্তেপি নস্সতি;
তচ্ছেত্ৰা ঠপিতো রুক্খো, গহেতব্বো ন কোচিপি.
ছিন্দিত্ৰা ¶ ঠপিতং মূলে, রুক্খমদ্ধগতং পন;
‘‘ছড্ডিতো সামিকেহী’’তি, গহেতুং পন ৰট্টতি.
লক্খণে ছল্লিযোনদ্ধে, ন দোসো কোচি গণ্হতো;
অজ্ঝাৰুত্থং কতং ৰাপি, ৰিনস্সন্তঞ্চ গণ্হতো.
যো চারক্খট্ঠানং পত্ৰা, কত্ৰা কম্মট্ঠানাদীনি;
চিত্তে চিন্তেন্তো ৰা অঞ্ঞং, ভণ্ডদেয্যং হোতেৰস্স.
ৰরাহব্যগ্ঘচ্ছতরচ্ছকাদিতো;
উপদ্দৰা মুচ্চিতুকামতায যো;
তথেৰ তং ঠানমতিক্কমেতি চে;
ন কোচি দোসো পন ভণ্ডদেয্যকং.
ইদমারক্খণট্ঠানং, গরুকং সুঙ্কঘাততো;
তস্মা দুক্কটমুদ্দিট্ঠং, তমনোক্কম্ম গচ্ছতো.
এতং পরিহরন্তস্স, থেয্যচিত্তেন সত্থুনা;
পারাজিকমনুদ্দিট্ঠং, আকাসেনাপি গচ্ছতো.
তস্মা এত্থ ৰিসেসেন, সতিসম্পন্নচেতসা;
অপ্পমত্তেন হোতব্বং, পিযসীলেন ভিক্খুনা.
অরঞ্ঞট্ঠকথা.
তোযদুল্লভকালস্মিং, ভাজনে গোপিতং জলং;
আৰিঞ্জিত্ৰা পৰেসেত্ৰা, ছিদ্দং কত্ৰাপি ৰা তথা.
ৰাপিযং ৰা তল়াকে ৰা, ভাজনং অত্তনো পন;
গণ্হন্তস্স পৰেসেত্ৰা, ভণ্ডগ্ঘেন ৰিনিদ্দিসে.
ছিন্দতো মরিযাদং তু, অদিন্নাদানপুব্বতো;
ভূতগামেন সদ্ধিম্পি, দুক্কটং পরিদীপিতং.
অন্তো ¶ ¶ ঠত্ৰা বহি ঠত্ৰা, ছিন্দন্তো উভযত্থপি;
বহিঅন্তেন কাতব্বো, অন্তোঅন্তেন মজ্ঝতো.
উদককথা.
ৰারেন সামণেরা যং, দন্তকট্ঠমরঞ্ঞতো;
আনেত্ৰাচরিযানম্পি, আহরন্তি সচে পন.
ছিন্দিত্ৰা যাৰ সঙ্ঘস্স, ন নিয্যাদেন্তি তে পন;
আভতং তাৰ তং সব্বং, তেসমেৰ চ সন্তকং.
তস্মা তং থেয্যচিত্তেন, গণ্হন্তস্স চ ভিক্খুনো;
গরুভণ্ডঞ্চ সঙ্ঘস্স, ভণ্ডগ্ঘেন পরাভৰো.
যদা নিয্যাদিতং তেহি, ততো পট্ঠায সঙ্ঘিকং;
গণ্হন্তস্সাপি থেয্যায, অৰহারো ন ৰিজ্জতি.
অরক্খত্তা যথাৰুড্ঢ-মভাজেতব্বতোপি চ;
সব্বসাধারণত্তা চ, অঞ্ঞং ৰিয ন হোতিদং.
দন্তকট্ঠকথা.
অগ্গিং ৰা দেতি সত্থেন, আকোটেতি সমন্ততো;
আকোটেতি ৰিসং ৰাপি, মণ্ডূকণ্টকনামকং.
যেন ৰা তেন ৰা রুক্খো, ৰিনস্সতি চ ডয্হতি;
সব্বত্থ ভিক্খুনো তস্স, ভণ্ডদেয্যং পকাসিতং.
ৰনপ্পতিকথা.
সীসতো কণ্ণতো ৰাপি, গীৰতো হত্থতোপি ৰা;
ছিন্দিত্ৰা ৰাপি মোচেত্ৰা, গণ্হতো থেয্যচেতসা.
হোতি ¶ মোচিতমত্তস্মিং, সীসাদীহি পরাজযো;
থুল্লচ্চযং করোন্তস্স, আকড্ঢনৰিকড্ঢনং.
হত্থা অনীহরিত্ৰাৰ, ৰলযং কটকম্পি ৰা;
অগ্গবাহুঞ্চ ঘংসন্তো, চারেতি অপরাপরং.
তমাকাসগতং ¶ চোরো, করোতি যদি রক্খতি;
সৰিঞ্ঞাণকতো মূলে, ৰলযংৰ ন হোতিদং.
নিৰত্থং পন ৰত্থং যো, অচ্ছিন্দতি পরস্স চে;
পরোপি পন লজ্জায, সহসা তং ন মুঞ্চতি.
আকড্ঢতি চ চোরোপি, সো পরো তাৰ রক্খতি;
পরস্স হত্থতো ৰত্থে, মুত্তমত্তে পরাজযো.
সভণ্ডহারকং ভণ্ডং, নেন্তস্স পঠমে পদে;
থুল্লচ্চযমতিক্কন্তে, দুতিযেৰ চুতো সিযা.
পাতাপেতি সচে ভণ্ডং, তজ্জেত্ৰা থেয্যচেতনো;
পরস্স হত্থতো ভণ্ডে, মুত্তমত্তে পরাজযো.
অথাপি পরিকপ্পেত্ৰা, পাতাপেতি ৰ যো পন;
তস্স পাতাপনে ৰুত্তং, দুক্কটামসনেপি চ.
ফন্দাপেতি যথাৰত্থুং, ঠানা চাৰেতি চে চুতো;
‘‘তিট্ঠ তিট্ঠা’’তি ৰদতো, ন দোসো ছড্ডিতেপি চ.
আগন্ত্ৰা থেয্যচিত্তেন, পচ্ছা তং গণ্হতো সিযা;
পারাজিকং তদুদ্ধারে, সালযে সামিকে গতে.
গণ্হতো সকসঞ্ঞায, গহণে পন রক্খতি;
ভণ্ডদেয্যং তথা পংসু-কূলসঞ্ঞায গণ্হতো.
‘‘তিট্ঠ ¶ তিট্ঠা’’তি ৰুত্তো চ, ছড্ডেত্ৰা পন ভণ্ডকং;
কত্ৰাৰ ধুরনিক্খেপং, ভীতো চোরা পলাযতি.
গণ্হতো থেয্যচিত্তেন, উদ্ধারে দুক্কটং পুন;
দাতব্বমাহরাপেন্তে, অদেন্তস্স পরাজযো.
‘‘কস্মা? তস্স পযোগেন, ছড্ডিতত্তা’’তি সাদরং;
মহাঅট্ঠকথাযং তু, ৰুত্তমঞ্ঞাসু নাগতং.
হরণকথা.
সম্পজানমুসাৰাদং, ‘‘ন গণ্হামী’’তি ভাসতো;
অদিন্নাদানপুব্বত্তা, দুক্কটং হোতি ভিক্খুনো.
‘‘রহো ¶ মযা পনেতস্স, ঠপিতং কিং নু দস্সতি’’;
ইচ্চেৰং ৰিমতুপ্পাদে, তস্স থুল্লচ্চযং সিযা.
তস্মিং দানে নিরুস্সাহে, পরো চে নিক্খিপে ধুরং;
উভিন্নং ধুরনিক্খেপে, ভিক্খু হোতি পরাজিতো.
চিত্তেনাদাতুকামোৰ, ‘‘দস্সামী’’তি মুখেন চে;
ৰদতো ধুরনিক্খেপে, সামিনো হি পরাজযো.
উপনিধিকথা.
সুঙ্কঘাতস্স অন্তোৰ, ঠত্ৰা পাতেতি চে বহি;
ধুৰং পততি চে হত্থা, মুত্তমত্তে পরাজযো.
তং রুক্খে খাণুকে ৰাপি, হুত্ৰা পটিহতং পুন;
ৰাতুক্খিত্তম্পি ৰা অন্তো, সচে পততি রক্খতি.
পতিত্ৰা ¶ ভূমিযং পচ্ছা, ৰট্টন্তং পন ভণ্ডকং;
সচে পৰিসত্যন্তোৰ, তস্স পারাজিকং সিযা.
ঠত্ৰা ঠত্ৰা পৰট্টন্তং, পৰিট্ঠং চে পরাজযো;
অতিট্ঠমানং ৰট্টিত্ৰা, পৰিট্ঠং পন রক্খতি.
ইতি ৰুত্তং দল়্হং কত্ৰা, কুরুন্দট্ঠকথাদিসু;
সারতো তং গহেতব্বং, যুত্তং ৰিয চ দিস্সতি.
সযং ৰা যদি ৰট্টেতি, ৰট্টাপেতি পরেন ৰা;
অট্ঠত্ৰা ৰট্টমানং তং, গতং নাসকরং সিযা.
ঠত্ৰা ঠত্ৰা সচে অন্তো, বহি গচ্ছতি রক্খতি;
ঠপিতে সুদ্ধচিত্তেন, সযং ৰট্টতি ৰট্টতি.
গচ্ছন্তে পন যানে ৰা, গজে ৰা তং ঠপেতি চে;
বহি নীহরণত্থায, নাৰহারোপি নীহটে.
ঠপিতে ঠিতযানে ৰা, পযোগেন ৰিনা গতে;
সতিপি থেয্যচিত্তস্মিং, অৰহারো ন ৰিজ্জতি.
সচে পাজেতি তং যানং, ঠপেত্ৰা যানকে মণিং;
সিযা পারাজিকং তস্স, সীমাতিক্কমনে পন.
সুঙ্কট্ঠানে ¶ মতং সুঙ্কং, গন্তুং দত্ৰাৰ ৰট্টতি;
সেসো ইধ কথামগ্গো, অরঞ্ঞট্ঠকথাসমো.
সুঙ্কঘাতকথা.
অন্তোজাতং ধনক্কীতং, দিন্নং ৰা পন কেনচি;
দাসং করমরানীতং, হরন্তস্স পরাজযো.
ভুজিস্সং ৰা হরন্তস্স, মানুসং মাতরাপি ৰা;
পিতরাঠপিতং ৰাপি, অৰহারো ন ৰিজ্জতি.
তং ¶ পলাপেতুকামোৰ, উক্খিপিত্ৰা ভুজেহি ৰা;
তং ঠিতট্ঠানতো কিঞ্চি, সঙ্কামেতি পরাজযো.
তজ্জেত্ৰা পদসা দাসং, নেন্তস্স পদৰারতো;
হোন্তি আপত্তিযো ৰুত্তা, তস্স থুল্লচ্চযাদযো.
হত্থাদীসু গহেত্ৰা তং, কড্ঢতোপি পরাজযো;
‘‘গচ্ছ যাহি পলাযা’’তি, ৰদতোপি অযং নযো.
ৰেগসাৰ পলাযন্তং, ‘‘পলাযা’’তি চ ভাসতো;
হোতি পারাজিকেনস্স, অনাপত্তি হি ভিক্খুনো.
সণিকং পন গচ্ছন্তং, সচে ৰদতি সোপি চ;
সীঘং গচ্ছতি চে তস্স, ৰচনেন পরাজযো.
পলাযিত্ৰা সচে অঞ্ঞং, গামং ৰা নিগমম্পি ৰা;
গতং দিস্ৰা ততো তঞ্চে, পলাপেতি পরাজযো.
পাণকথা.
থেয্যা সপ্পকরণ্ডং চে, পরামসতি দুক্কটং;
ফন্দাপেতি যথাৰত্থুং, ঠানতো চাৰনে চুতো.
উগ্ঘাটেত্ৰা করণ্ডং তু, সপ্পমুদ্ধরতো পন;
করণ্ডতলতো মুত্তে, নঙ্গুট্ঠে তু পরাজযো.
ঘংসিত্ৰা কড্ঢতো সপ্পং, নঙ্গুট্ঠে মুখৰট্টিতো;
তস্স সপ্পকরণ্ডস্স, মুত্তমত্তে পরাজযো.
করণ্ডং ¶ ৰিৰরিত্ৰা চে, পক্কোসন্তস্স নামতো;
সো নিক্খমতি চে সপ্পো, তস্স পারাজিকং সিযা.
তথা কত্ৰা তু মণ্ডূক-মূসিকানং রৰম্পি ৰা;
পক্কোসন্তস্স নামেন, নিক্খন্তেপি পরাজযো.
মুখং ¶ অৰিৰরিত্ৰাৰ, করোন্তস্সেৰমেৰ চ;
যেন কেনচি নিক্খন্তে, সপ্পে পারাজিকং সিযা.
মুখে ৰিৰরিতে সপ্পো, সযমেৰ পলাযতি;
ন পক্কোসতি চে তস্স, ভণ্ডদেয্যমুদীরিতং.
অপদকথা.
থেয্যচিত্তেন যো হত্থিং, করোতামসনাদযো;
হোন্তি আপত্তিযো তস্স, তিৰিধা দুক্কটাদযো.
সালাযং ঠিতহত্থিস্স, অন্তোৰত্থঙ্গণেসুপি;
ঠানং সালা চ ৰত্থু চ, অঙ্গণং সকলং সিযা.
অবদ্ধস্স হি বদ্ধস্স, ঠিতট্ঠানঞ্চ বন্ধনং;
তস্মা তেসং ৰসা হত্থিং, হরতো কারযে বুধো.
নগরস্স বহিদ্ধা তু, ঠিতস্স পন হত্থিনো;
ঠিতট্ঠানং ভৰে ঠানং, পদৰারেন কারযে.
নিপন্নস্স গজস্সেকং, ঠানং তং উট্ঠপেতি চে;
তস্মিং উট্ঠিতমত্তে তু, তস্স পারাজিকং সিযা.
এসেৰ চ নযো ঞেয্যো, তুরঙ্গমহিসাদিসু;
নত্থি কিঞ্চিপি ৰত্তব্বং, দ্ৰিপদেপি বহুপ্পদে.
চতুপ্পদকথা.
পরেসন্তি ৰিজানিত্ৰা, পরেসং সন্তকং ধনং;
গরুকং থেয্যচিত্তেন, ঠানা চাৰেতি চে চুতো.
অনাপত্তি সসঞ্ঞিস্স, তিরচ্ছানপরিগ্গহে;
তাৰকালিকৰিস্সাস-গ্গাহে পেতপরিগ্গহে.
যো ¶ ¶ পনেত্থ চ ৰত্তব্বো, পাল়িমুত্তৰিনিচ্ছযো;
তং মযং পরতোযেৰ, ভণিস্সাম পকিণ্ণকে.
পরাজিতানেকমলেন ৰুত্তং;
পারাজিকং যং দুতিযং জিনেন;
ৰুত্তো সমাসেন মযস্স চত্থো;
ৰত্তুং অসেসেন হি কো সমত্থো.
ইতি ৰিনযৰিনিচ্ছযে দুতিযপারাজিককথা নিট্ঠিতা.
ততিযপারাজিককথা
মনুস্সজাতিং জানন্তো, জীৰিতা যো ৰিযোজযে;
নিক্খিপেয্যস্স সত্থং ৰা, ৰদেয্য মরণে গুণং.
দেসেয্য মরণূপাযং, হোতাযম্পি পরাজিতো;
অসন্ধেয্যোৰ সো ঞেয্যো, দ্ৰেধা ভিন্নসিলা ৰিয.
ৰুত্তা পাণাতিপাতস্স, পযোগা ছ মহেসিনা;
সাহত্থিকো তথাণত্তি-নিস্সগ্গিথাৰরাদযো.
তত্থ কাযেন ৰা কায-পটিবদ্ধেন ৰা সযং;
মারেন্তস্স পরং ঘাতো, অযং সাহত্থিকো মতো.
‘‘এৰং ত্ৰং পহরিত্ৰা তং, মারেহী’’তি চ ভিক্খুনো;
পরস্সাণাপনং নাম, অযমাণত্তিকো নযো.
দূরং মারেতুকামস্স, উসুআদিনিপাতনং;
কাযেন পটিবদ্ধেন, অযং নিস্সগ্গিযো ৰিধি.
অসঞ্চারিমুপাযেন, মারণত্থং পরস্স চ;
ওপাতাদিৰিধানং তু, পযোগো থাৰরো অযং.
পরং ¶ ¶ মারেতুকামস্স, ৰিজ্জায জপ্পনং পন;
অযং ৰিজ্জামযো নাম, পযোগো পঞ্চমো মতো.
সমত্থা মারণে যা চ, ইদ্ধি কম্মৰিপাকজা;
অযমিদ্ধিমযো নাম, পযোগো সমুদীরিতো.
একেকো দুৰিধো তত্থ, হোতীতি পরিদীপিতো;
উদ্দেসোপি অনুদ্দেসো, ভেদো তেসমযং পন.
বহুস্ৰপি যমুদ্দিস্স, পহারং দেতি চে পন;
মরণেন চ তস্সেৰ, কম্মুনা তেন বজ্ঝতি.
অনুদ্দিস্স পহারেপি, যস্স কস্সচি দেহিনো;
পহারপ্পচ্চযা তস্স, মরণং চে পরাজযো.
মতে পহটমত্তে ৰা, পচ্ছা মুভযথাপি চ;
হন্তা পহটমত্তস্মিং, কম্মুনা তেন বজ্ঝতি.
এৰং সাহত্থিকো ঞেয্যো, তথা আণত্তিকোপি চ;
এত্তাৰতা সমাসেন, দ্ৰে পযোগা হি দস্সিতা.
ৰত্থু কালো চ দেসো চ, সত্থঞ্চ ইরিযাপথো;
করণস্স ৰিসেসোতি, ছ আণত্তিনিযামকা.
মারেতব্বো হি যো তত্থ, সো ‘‘ৰত্থূ’’তি পৰুচ্চতি;
পুব্বণ্হাদি সিযা কালো, সত্তানং যোব্বনাদি চ.
দেসো গামাদি ৰিঞ্ঞেয্যো, সত্থং তং সত্তমারণং;
মারেতব্বস্স সত্তস্স, নিসজ্জাদিরিযাপথো.
ৰিজ্ঝনং ভেদনঞ্চাপি, ছেদনং তাল়নম্পি ৰা;
এৰমাদিৰিধোনেকো, ৰিসেসো করণস্স তু.
‘‘যং মারেহী’’তি আণত্তো, অঞ্ঞং মারেতি চে ততো;
‘‘পুরতো পহরিত্ৰান, মারেহী’’তি চ ভাসিতো.
পচ্ছতো ¶ পস্সতো ৰাপি, পহরিত্ৰান মারিতে;
ৰত্থাণত্তি ৰিসঙ্কেতা, মূলট্ঠো পন মুচ্চতি.
ৰত্থুং তং অৰিরজ্ঝিত্ৰা, যথাণত্তিঞ্চ মারিতে;
উভযেসং যথাকালং, কম্মবদ্ধো উদীরিতো.
আণত্তো ¶ ‘‘অজ্জ পুব্বণ্হে, মারেহী’’তি চ যো পন;
সো চে মারেতি সাযন্হে, মূলট্ঠো পরিমুচ্চতি.
আণত্তস্সেৰ সো ৰুত্তো;
কম্মবদ্ধো মহেসিনা;
কালস্স হি ৰিসঙ্কেতা;
দোসো নাণাপকস্স সো.
‘‘অজ্জ মারেহি পুব্বণ্হে, স্ৰেৰা’’তি অনিযামিতে;
যদা কদাচি পুব্বণ্হে, ৰিসঙ্কেতো ন মারিতে.
এতেনেৰ উপাযেন, কালভেদেসু সব্বসো;
সঙ্কেতো চ ৰিসঙ্কেতো, ৰেদিতব্বো ৰিভাৰিনা.
‘‘ইমং গামে ঠিতং ৰেরিং, মারেহী’’তি চ ভাসিতো;
সচে সো পন মারেতি, ঠিতং তং যত্থ কত্থচি.
নত্থি তস্স ৰিসঙ্কেতো, উভো বজ্ঝন্তি কম্মুনা;
‘‘গামেযেৰা’’তি আণত্তো, ৰনে ৰা সাৰধারণং.
‘‘ৰনেযেৰা’’তি ৰা ৰুত্তো, গামে মারেতি চেপি ৰা;
ৰিসঙ্কেতো ৰিঞ্ঞাতব্বো, মূলট্ঠো পরিমুচ্চতি.
এতেনেৰ উপাযেন, সব্বদেসেসু ভেদতো;
সঙ্কেতো চ ৰিসঙ্কেতো, ৰেদিতব্বোৰ ৰিঞ্ঞুনা.
‘‘সত্থেন পন মারেহি, আণত্তো’’তি চ কেনচি;
যেন কেনচি সত্থেন, ৰিসঙ্কেতো ন মারিতে.
‘‘ইমিনা ¶ ৰাসিনা হী’’তি, ৰুত্তো অঞ্ঞেন ৰাসিনা;
‘‘ইমস্সাসিস্স ৰাপি ত্ৰং, ধারাযেতায মারয’’.
ইতি ৰুত্তো সচে ৰেরিং, ধারায ইতরায ৰা;
থরুনা ৰাপি তুণ্ডেন, ৰিসঙ্কেতোৰ মারিতে.
এতেনেৰ উপাযেন, সব্বাৰুধকজাতিসু;
সঙ্কেতো চ ৰিসঙ্কেতো, ৰেদিতব্বো ৰিসেসতো.
‘‘গচ্ছন্তমেনং মারেহি’’, ইতি ৰুত্তো পরেন সো;
মারেতি নং নিসিন্নং চে, ৰিসঙ্কেতো ন ৰিজ্জতি.
‘‘নিসিন্নংযেৰ ¶ মারেহি’’, ‘‘গচ্ছন্তংযেৰ ৰা’’তি চ;
ৰুত্তো মারেতি গচ্ছন্তং, নিসিন্নং ৰা যথাক্কমং.
ৰিসঙ্কেতন্তি ঞাতব্বং, ভিক্খুনা ৰিনযঞ্ঞুনা;
এসেৰ চ নযো ঞেয্যো, সব্বিরিযাপথেসু চ.
‘‘মারেহী’’তি চ ৰিজ্ঝিত্ৰা, আণত্তো হি পরেন সো;
ৰিজ্ঝিত্ৰাৰ তমারেতি, ৰিসঙ্কেতো ন ৰিজ্জতি.
‘‘মারেহী’’তি চ ৰিজ্ঝিত্ৰা, আণত্তো হি পরেন সো;
ছিন্দিত্ৰা যদি মারেতি, ৰিসঙ্কেতোৰ হোতি সো.
এতেনেৰ উপাযেন, সব্বেসু করণেসুপি;
সঙ্কেতে চ ৰিসঙ্কেতে, ৰেদিতব্বো ৰিনিচ্ছযো.
দীঘং রস্সং কিসং থূলং, কাল়ং ওদাতমেৰ ৰা;
আণত্তো অনিযামেত্ৰা, মারেহীতি চ কেনচি.
সোপি যং কিঞ্চি আণত্তো, সচে মারেতি তাদিসং;
নত্থি তত্থ ৰিসঙ্কেতো, উভিন্নম্পি পরাজযো.
মনুস্সং কিঞ্চি উদ্দিস্স, সচে খণতিৰাটকং;
খণন্তস্স চ ওপাতং, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
দুক্খস্সুপ্পত্তিযা ¶ তত্থ, তস্স থুল্লচ্চযং সিযা;
পতিত্ৰা চ মতে তস্মিং, তস্স পারাজিকং ভৰে.
নিপতিত্ৰা পনঞ্ঞস্মিং, মতে দোসো ন ৰিজ্জতি;
অনুদ্দিস্সকমোপাতো, খতো হোতি সচে পন.
‘‘পতিত্ৰা এত্থ যো কোচি, মরতূ’’তি হি যত্তকা;
মরন্তি নিপতিত্ৰা চে, দোসা হোন্তিস্স তত্তকা.
আনন্তরিযৰত্থুস্মিং, আনন্তরিযকং ৰদে;
তথা থুল্লচ্চযাদীনং, হোন্তি থুল্লচ্চযাদযো.
পতিত্ৰা গব্ভিনী তস্মিং, সগব্ভা চে মরিস্সতি;
হোন্তি পাণাতিপাতা দ্ৰে, একোৰেকেকধংসনে.
অনুবন্ধেত্থ চোরেহি, পতিত্ৰা চে মরিস্সতি;
ওপাতখণকস্সেৰ, হোতি পারাজিকং কির.
ৰেরিনো ¶ তত্থ পাতেত্ৰা, সচে মারেন্তি ৰেরিনো;
পতিতং তত্থ মারেন্তি, নীহরিত্ৰা সচে বহি.
নিব্বত্তিত্ৰা হি ওপাতে, মতা চে ওপপাতিকা;
অসক্কোন্তা চ নিক্খন্তুং, সব্বত্থ চ পরাজযো.
যক্খাদযো পনুদ্দিস্স, খণনে দুক্খসম্ভৰে;
দুক্কটং মরণে ৰত্থু-ৰসা থুল্লচ্চযাদযো.
মনুস্সেযেৰ উদ্দিস্স, খতে ওপাতকে পন;
অনাপত্তি পতিত্ৰা হি, যক্খাদীসু মতেসুপি.
তথা যক্খাদযো পাণে, খতে উদ্দিস্স ভিক্খুনা;
নিপতিত্ৰা মরন্তেসু, মনুস্সেসুপ্যযং নযো.
‘‘পাণিনো এত্থ বজ্ঝিত্ৰা, মরন্তূ’’তি অনুদ্দিসং;
পাসং ওড্ডেতি যো তত্থ, সচে বজ্ঝন্তি পাণিনো.
হত্থতো মুত্তমত্তস্মিং, তস্স পারাজিকং সিযা;
আনন্তরিযৰত্থুস্মিং, আনন্তরিযমেৰ চ.
উদ্দিস্স ¶ হি কতে পাসে, যং পনুদ্দিস্স ওড্ডিতো;
বন্ধনেসু তদঞ্ঞেসং, অনাপত্তি পকাসিতা.
মূলেন ৰা মুধা ৰাপি, দিন্নে পাসে পরস্স হি;
মূলট্ঠস্সেৰ হোতীতি, কম্মবদ্ধো নিযামিতো.
যেন লদ্ধো সচে লোপি, পাসমুগ্গল়িতম্পি ৰা;
থিরং ৰাপি করোতেৰং, উভিন্নং কম্মবন্ধনং.
যো পাসং উগ্গল়াপেত্ৰা, যাতি পাপভযা সচে;
তং দিস্ৰা পুন অঞ্ঞোপি, সণ্ঠপেতি হি তত্থ চ.
বদ্ধা বদ্ধা মরন্তি চে, মূলট্ঠো ন চ মুচ্চতি;
ঠপেত্ৰা গহিতট্ঠানে, পাসযট্ঠিং ৰিমুচ্চতি.
গোপেত্ৰাপি ন মোক্খো হি, পাসযট্ঠিং সযংকতং;
তমঞ্ঞো পুন গণ্হিত্ৰা, সণ্ঠপেতি সচে পন.
তপ্পচ্চযা মরন্তেসু, মূলট্ঠো ন চ মুচ্চতি;
নাসেত্ৰা সব্বসো ৰা তং, ঝাপেত্ৰা ৰা ৰিমুচ্চতি.
রোপেন্তস্স ¶ চ সূলং ৰা, সজ্জেন্তস্স অদূহলং;
ওপাতেন চ পাসেন, সদিসোৰ ৰিনিচ্ছযো.
অনাপত্তি অসঞ্চিচ্চ, অজানন্তস্স ভিক্খুনো;
তথামরণচিত্তস্স, মতেপ্যুম্মত্তকাদিনো.
মনুস্সপাণিম্হি চ পাণসঞ্ঞিতা;
সচস্স চিত্তং মরণূপসংহিতং;
উপক্কমো তেন চ তস্স নাসো;
পঞ্চেত্থ অঙ্গানি মনুস্সঘাতে.
ইতি ৰিনযৰিনিচ্ছযে ততিযপারাজিককথা নিট্ঠিতা.
চতুত্থপারাজিককথা
অসন্তমত্তস্সিতমেৰ ¶ কত্ৰা;
ভৰং অধিট্ঠায চ ৰত্তমানং;
অঞ্ঞাপদেসঞ্চ ৰিনাধিমানং;
ঝানাদিভেদং সমুদাচরেয্য.
কাযেন ৰাচাযপি ৰা তদত্থে;
ঞাতেৰ ৰিঞ্ঞত্তিপথে অভব্বো;
যথেৰ তালো পন মত্থকস্মিং;
ছিন্নো অভব্বো পুন রুল়্হিভাৰে.
অসন্তমেৰত্তনি যো পরস্স;
দীপেতি ঝানাদিমনন্তরং সো;
জানাতি চে হোতি চুতো হি নো চে;
জানাতি থুল্লচ্চযমস্স হোতি.
‘‘যো ¶ তে ৰিহারে ৰসতীধ ভিক্খু;
সো ঝানলাভী’’তি চ দীপিতে চে;
জানাতি থুল্লচ্চযমস্স নো চে;
জানাতি তং দুক্কটমেৰ হোতি.
অসন্তমেৰত্তনি ধম্মমেতং;
অত্থীতি কত্ৰা ৰদতোধিমানা;
ৰুত্তো অনাপত্তিনযো পনেৰং;
অৰত্তুকামস্স তথাদিকস্স.
পাপিচ্ছতা তস্স অসন্তভাৰো;
আরোচনঞ্চেৰ মনুস্সকস্স;
নঞ্ঞাপদেসেন তদেৰ ঞাণং;
পঞ্চেত্থ অঙ্গানি ৰদন্তি ধীরা.
পঠমে দুতিযে চন্তে, পরিযাযো ন ৰিজ্জতি;
দুতিযে ততিযেযেৰ, আণত্তি ন পনেতরে.
আদি ¶ মেকসমুট্ঠানং, দুৰঙ্গং কাযচিত্ততো;
সেসা চ তিসমুট্ঠানা, তেসমঙ্গানি সত্ত তু.
সুখোপেক্খাযুতং আদি, ততিযং দুক্খৰেদনং;
দুতিযঞ্চ চতুত্থঞ্চ, তিৰেদনমুদীরিতং.
পঠমস্সট্ঠ চিত্তানি, ততিযস্স দুৰে পন;
দুতিযস্স চতুত্থস্স, দস চিত্তানি লব্ভরে.
তস্মা সচিত্তকং ৰুত্তং, সব্বমেতং চতুব্বিধং;
ক্রিযা সঞ্ঞাৰিমোক্খঞ্চ, লোকৰজ্জন্তি দীপিতং.
ইদমাপত্তিযংযেৰ, ৰিধানং পন যুজ্জতি;
তস্মা আপত্তিযংযেৰ, গহেতব্বং ৰিভাৰিনা.
মুদুপিট্ঠি চ লম্বী চ, মুখগ্গাহী নিসীদকো;
পারাজিকা ইমে তেসং, চত্তারো অনুলোমিকা.
ভিক্খুনীনঞ্চ চত্তারি, ৰিব্ভন্তা ভিক্খুনী সযং;
তথা একাদসাভব্বা, সব্বেতে চতুৰীসতি.
ইমে ¶ পারাজিকা ৰুত্তা, চতুৰীসতি পুগ্গলা;
অভব্বা ভিক্খুভাৰায, সীসচ্ছিন্নোৰ জীৰিতুং.
পণ্ডকো চ তিরচ্ছানো, উভতোব্যঞ্জনোপি চ;
তযো ৰত্থুৰিপন্না হি, অহেতুপটিসন্ধিকা.
পঞ্চানন্তরিকা থেয্য-সংৰাসোপি চ দূসকো;
তিত্থিপক্কন্তকো চেতি, ক্রিযানট্ঠা পনট্ঠ তে.
ৰিনিচ্ছযো যো পন সারভূতো;
পারাজিকানং কথিতো মযাযং;
তস্সানুসারেন বুধেন ঞাতুং;
সক্কা হি সেসোপি অসেসতোৰ.
পিটকে ¶ পটুভাৰকরে পরমে;
ৰিনযে ৰিৰিধেহি নযেহি যুতে;
পরমত্থনযং অভিপত্থযতা;
পরিযাপুণিতব্বমযং সততং.
ইতি ৰিনযৰিনিচ্ছযে চতুত্থপারাজিককথা নিট্ঠিতা.
সঙ্ঘাদিসেসকথা
মোচেতুকামতাচিত্তং, ৰাযামো সুক্কমোচনং;
অঞ্ঞত্র সুপিনন্তেন, হোতি সঙ্ঘাদিসেসতা.
পরেনুপক্কমাপেত্ৰা, অঙ্গজাতং পনত্তনো;
সুক্কং যদি ৰিমোচেতি, গরুকং তস্স নিদ্দিসে.
সঞ্চিচ্চুপক্কমন্তস্স, অঙ্গজাতং পনত্তনো;
থুল্লচ্চযং সমুদ্দিট্ঠং, সচে সুক্কং ন মুচ্চতি.
সঞ্চিচ্চুপক্কমন্তস্স ¶ , আকাসে কম্পনেনপি;
হোতি থুল্লচ্চযং তস্স, যদি সুক্কং ন মুচ্চতি.
ৰত্থিং কীল়ায পূরেত্ৰা, পস্সাৰেতুং ন ৰট্টতি;
নিমিত্তং পন হত্থেন, কীল়াপেন্তস্স দুক্কটং.
তিস্সন্নং পন ইত্থীনং, নিমিত্তং রত্তচেতসা;
পুরতো পচ্ছতো ৰাপি, ওলোকেন্তস্স দুক্কটং.
একেনেকং পযোগেন, দিৰসম্পি চ পস্সতো;
নাপত্তিযা ভৰে অঙ্গং, উম্মীলননিমীলনং.
অমোচনাধিপ্পাযস্স, অনুপক্কমতোপি চ;
সুপিনন্তেন মুত্তস্মিং, অনাপত্তি পকাসিতা.
সুক্কৰিসট্ঠিকথা.
আমসন্তো ¶ মনুস্সিত্থিং, কাযসংসগ্গরাগতো;
‘‘মনুস্সিত্থী’’তি সঞ্ঞায, হোতি সঙ্ঘাদিসেসিকো.
লোমেনন্তমসো লোমং, ফুসন্তস্সাপি ইত্থিযা;
কাযসংসগ্গরাগেন, হোতি আপত্তি ভিক্খুনো.
ইত্থিযা যদি সম্ফুট্ঠো, ফস্সং সেৰনচেতনো;
ৰাযমিত্ৰাধিৰাসেতি, হোতি সঙ্ঘাদিসেসতা.
একেন পন হত্থেন, গহেত্ৰা দুতিযেন ৰা;
তত্থ তত্থ ফুসন্তস্স, একাৰাপত্তি দীপিতা.
অগ্গহেত্ৰা ফুসন্তস্স, যাৰ পাদঞ্চ সীসতো;
কাযা হত্থমমোচেত্ৰা, একাৰ দিৰসম্পি চ.
অঙ্গুলীনং তু পঞ্চন্নং, গহণে একতো পন;
একাযেৰ সিযাপত্তি, ন হি কোট্ঠাসতো সিযা.
নানিত্থীনং সচে পঞ্চ, গণ্হাত্যঙ্গুলিযো পন;
একতো পঞ্চ সঙ্ঘাদি-সেসা হোন্তিস্স ভিক্খুনো.
ইত্থিযা ৰিমতিস্সাপি, পণ্ডকাদিকসঞ্ঞিনো;
কাযেন ইত্থিযা কায-সম্বদ্ধং ফুসতোপি ৰা.
পণ্ডকে ¶ যক্খিপেতীসু, তস্স থুল্লচ্চযং সিযা;
দুক্কটং কাযসংসগ্গে, তিরচ্ছানগতিত্থিযা.
ভিক্খুনো পটিবদ্ধেন, কাযেন পন ইত্থিযা;
কাযেন পটিবদ্ধঞ্চ, ফুসন্তস্সপি দুক্কটং.
ইত্থীনং ইত্থিরূপঞ্চ, দারুলোহমযাদিকং;
তাসং ৰত্থমলঙ্কারং, আমসন্তস্স দুক্কটং.
তত্থজাতফলং খজ্জং, মুগ্গাদিং তত্থজাতকং;
ধঞ্ঞানি পন সব্বানি, আমসন্তস্স দুক্কটং.
সব্বং ¶ ধমনসঙ্খাদিং, পঞ্চঙ্গতুরিযম্পি চ;
রতনানি চ সব্বানি, আমসন্তস্স দুক্কটং.
সব্বমাৰুধভণ্ডঞ্চ, জিযা চ ধনুদণ্ডকো;
অনামাসমিদং সব্বং, জালঞ্চ সরৰারণং.
সুৰণ্ণপটিবিম্বাদি, চেতিযং আরকূটকং;
অনামাসন্তি নিদ্দিট্ঠং, কুরুন্দট্ঠকথায হি.
সব্বং ওনহিতুং ৰাপি, ওনহাপেতুমেৰ ৰা;
ৰাদাপেতুঞ্চ ৰাদেতুং, ৰাদিতং ন চ ৰট্টতি.
‘‘করিস্সামুপহার’’ন্তি, ৰুত্তেন পন ভিক্খুনা;
পূজা বুদ্ধস্স কাতব্বা, ৰত্তব্বাতি চ ৰিঞ্ঞুনা.
সযং ফুসিযমানস্স, ইত্থিযা পন ধুত্তিযা;
অৰাযমিত্ৰা কাযেন, ফস্সং পটিৰিজানতো.
অনাপত্তি অসঞ্চিচ্চ, অজানন্তস্স ভিক্খুনো;
মোক্খাধিপ্পাযিনো চেৰ, তথা উম্মত্তকাদিনো.
পঠমেন সমানাৰ, সমুট্ঠানাদযো পন;
কাযসংসগ্গরাগস্স, তথা সুক্কৰিসট্ঠিযা.
কাযসংসগ্গকথা.
দুট্ঠুল্লৰাচস্সাদেন, ইত্থিযা ইত্থিসঞ্ঞিনো;
দ্ৰিন্নঞ্চ পন মগ্গানং, ৰণ্ণাৰণ্ণৰসেন চ.
মেথুনযাচনাদীহি ¶ , ওভাসন্তস্স ভিক্খুনো;
ৰিঞ্ঞুং অন্তমসো হত্থ-মুদ্দাযপি গরুং সিযা.
‘‘সিখরণীসি ¶ , সম্ভিন্না, উভতোব্যঞ্জনা’’তি চ;
অক্কোসৰচনেনাপি, গরুকং তু সুণন্তিযা.
পুনপ্পুনোভাসন্তস্স, একৰাচায ৰা বহূ;
গণনায চ ৰাচানং, ইত্থীনং গরুকা সিযুং.
সা চে নপ্পটিজানাতি, তস্স থুল্লচ্চযং সিযা;
আদিস্স ভণনে চাপি, উব্ভজাণুমধক্খকং.
উব্ভক্খকমধোজাণু-মণ্ডলং পন উদ্দিসং;
ৰণ্ণাদিভণনে কায-পটিবদ্ধে চ দুক্কটং.
থুল্লচ্চযং ভৰে তস্স, পণ্ডকে যক্খিপেতিসু;
অধক্খকোব্ভজাণুম্হি, দুক্কটং পণ্ডকাদিসু.
উব্ভক্খকমধোজাণু-মণ্ডলেপি অযং নযো;
সব্বত্থ দুক্কটং ৰুত্তং, তিরচ্ছানগতিত্থিযা.
অত্থধম্মপুরেক্খারং, কত্ৰা ওভাসতোপি চ;
ৰদতোপি অনাপত্তি, পুরক্খত্ৰানুসাসনিং.
তথা উম্মত্তকাদীনং, সমুট্ঠানাদযো নযা;
অদিন্নাদানতুল্যাৰ, ৰেদনেত্থ দ্ৰিধা মতা.
দুট্ঠুল্লৰাচাকথা.
ৰণ্ণং পনত্তনো কাম-পারিচরিযায ভাসতো;
তস্মিংযেৰ খণে সা চে, জানাতি গরুকং সিযা.
নো চে জানাতি সা যক্খি-পেতিদেৰীসু পণ্ডকে;
হোতি থুল্লচ্চযং তস্স, সেসে আপত্তি দুক্কটং.
চীৰরাদীহি অঞ্ঞেহি, ৰত্থুকামেহি অত্তনো;
নত্থি দোসো ভণন্তস্স, পারিচরিযায ৰণ্ণনং.
ইত্থিসঞ্ঞা ¶ মনুস্সিত্থী, পারিচরিযায রাগিতা;
ওভাসো তেন রাগেন, খণে তস্মিং ৰিজাননং.
পঞ্চঙ্গানি ¶ ইমানেত্থ, ৰেদিতব্বানি ৰিঞ্ঞুনা;
সমুট্ঠানাদযোপ্যস্স, অনন্তরসমা মতা.
অত্তকামপারিচরিযকথা.
পটিগ্গণ্হাতি সন্দেসং, পুরিসস্সিত্থিযাপি ৰা;
ৰীমংসতি গরু হোতি, পচ্চাহরতি চে পন.
‘‘যস্সা হি সন্তিকং গন্ত্ৰা, আরোচেহী’’তি পেসিতো;
তমদিস্ৰা তদঞ্ঞস্স, অৰস্সারোচকস্স সো.
‘‘আরোচেহী’’তি ৰত্ৰা তং, পচ্চাহরতি চে পন;
ভিক্খু সঙ্ঘাদিসেসম্হা, সঞ্চরিত্তা ন মুচ্চতি.
‘‘মাতরা রক্খিতং ইত্থিং, গচ্ছ ব্রূহী’’তি পেসিতো;
পিতুরক্খিতমঞ্ঞং ৰা, ৰিসঙ্কেতোৰ ভাসতো.
পটিগ্গণ্হনতাদীহি, তীহি অঙ্গেহি সংযুতে;
সঞ্চরিত্তে সমাপন্নে, গরুকাপত্তিমাদিসে.
দ্ৰীহি থুল্লচ্চযং ৰুত্তং, পণ্ডকাদীসু তীহিপি;
একেনেৰ চ সব্বত্থ, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
চেতিযস্স চ সঙ্ঘস্স, গিলানস্স চ ভিক্খুনো;
গচ্ছতো পন কিচ্চেন, অনাপত্তি পকাসিতা.
মনুস্সত্তং তথা তস্সা, ননালংৰচনীযতা;
পটিগ্গণ্হনতাদীনং, ৰসা পঞ্চঙ্গিকং মতং.
ইদঞ্হি ছসমুট্ঠানং, অচিত্তকমুদীরিতং;
অলংৰচনীযত্তং ৰা, পণ্ণত্তিং ৰা অজানতো.
গহেত্ৰা ¶ সাসনং কায-ৰিকারেনূপগম্ম তং;
ৰীমংসিত্ৰা হরন্তস্স, গরুকং কাযতো সিযা.
সুত্ৰা যথানিসিন্নোৰ, ৰচনং ইত্থিযা পুন;
তং তত্থেৰাগতস্সেৰ, আরোচেন্তস্স ৰাচতো.
অজানন্তস্স পণ্ণত্তিং, কাযৰাচাহি তং ৰিধিং;
করোতো হরতো ৰাপি, গরুকং কাযৰাচতো.
জানিত্ৰাপি ¶ করোন্তস্স, গরুকাপত্তিযো তথা;
সচিত্তকেহি তীহেৰ, সমুট্ঠানেহি জাযরে.
সঞ্চরিত্তকথা.
সযংযাচিতকেহেৰ, কুটিকং অপ্পমাণিকং;
অত্তুদ্দেসং করোন্তস্স, তথাদেসিতৰত্থুকং.
হোন্তি সঙ্ঘাদিসেসা দ্ৰে, সারম্ভাদীসু দুক্কটং;
সচে একৰিপন্না সা, গরুকং এককং সিযা.
পুরিসং যাচিতুং কম্ম-সহাযত্থায ৰট্টতি;
মূলচ্ছেজ্জৰসেনেৰ, যাচমানস্স দুক্কটং.
অৰজ্জং হত্থকম্মম্পি, যাচিতুং পন ৰট্টতি;
হত্থকম্মম্পি নামেতং, কিঞ্চি ৰত্থু ন হোতি হি.
গোণমাযাচমানস্স, ঠপেত্ৰা ঞাতকাদিকে;
দুক্কটং তস্স নিদ্দিট্ঠং, মূলচ্ছেজ্জেন তেসুপি.
‘‘গোণং দেমা’’তি ৰুত্তেপি, গহেতুং ন চ ৰট্টতি;
সকটং দারুভণ্ডত্তা, গহেতুং পন ৰট্টতি.
ৰাসিফরসুকুদ্দাল-কুঠারাদীস্ৰযং নযো;
অনজ্ঝাৰুত্থকং সব্বং, হরাপেতুম্পি ৰট্টতি.
ৰল্লিআদিম্হি ¶ সব্বস্মিং, গরুভণ্ডপ্পহোনকে;
পরেসং সন্তকেযেৰ, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
পচ্চযেসু হি তীস্ৰেৰ, ৰিঞ্ঞত্তি ন চ ৰট্টতি;
ততিযে পরিকথোভাস-নিমিত্তানি চ লব্ভরে.
‘‘অদেসিতে চ ৰত্থুস্মিং, পমাণেনাধিকং কুটিং;
করিস্সামী’’তি চিন্তেত্ৰা, অরঞ্ঞং গচ্ছতোপি চ.
ফরসুং ৰাপি ৰাসিং ৰা, নিসেন্তস্সাপি দুক্কটং;
ছিন্দতো দুক্কটং রুক্খং, তস্স পাচিত্তিযা সহ.
এৰং পুব্বপযোগস্মিং, কুটিকারকভিক্খুনো;
যথাপযোগমাপত্তিং, ৰিনযঞ্ঞূ ৰিনিদ্দিসে.
যা ¶ পন দ্ৰীহি পিণ্ডেহি, নিট্ঠানং তু গমিস্সতি;
হোতি থুল্লচ্চযং তেসু, পঠমে দুতিযে গরু.
অনাপত্তি সচঞ্ঞস্স, দেতি ৰিপ্পকতং কুটিং;
তথা ভূমিং সমং কত্ৰা, ভিন্দতোপি চ তং কুটিং.
গুহং লেণং করোন্তস্স, তিণপণ্ণচ্ছদম্পি ৰা;
ৰাসাগারং ঠপেত্ৰান, অঞ্ঞস্সত্থায ৰা তথা.
দেসাপেত্ৰাৰ ভিক্খূহি, ৰত্থুং পন চ ভিক্খুনো;
ক্রিযতোৰ সমুট্ঠাতি, করোতো অপ্পমাণিকং.
অদেসেত্ৰা করোন্তস্স, তং ক্রিযাক্রিযতো সিযা;
সমুট্ঠানাদযো সেসা, সঞ্চরিত্তসমা মতা.
কুটিকারসিক্খাপদকথা.
অদেসেত্ৰা সচে ৰত্থুং, যো করেয্য মহল্লকং;
ৰিহারং অত্তৰাসত্থং, গরুকং তস্স নিদ্দিসে.
পমাণাতিক্কমেনাপি ¶ , দোসো নত্থি মহল্লকে;
তস্মা ক্রিযসমুট্ঠানা-ভাৰং সমুপলক্খযে.
পমাণনিযমাভাৰা, একসঙ্ঘাদিসেসতা;
সমুট্ঠানাদিকং সেসং, অনন্তরসমং মতং.
মহল্লককথা.
পারাজিকানি ৰুত্তানি, চতুৰীসতি সত্থুনা;
ভিক্খুনো অনুরূপানি, তেসু একূনৰীসতি.
অমূলকেন চোদেতি, হুত্ৰা চাৰনচেতনো;
সুদ্ধং ৰা যদি ৰাসুদ্ধং, তেসু অঞ্ঞতরেন যো.
গরুকং তস্স আপত্তিং, কতোকাসম্হি নিদ্দিসে;
তথেৰ অকতোকাসে, দুক্কটাপত্তিযা সহ.
‘‘কোণ্ঠোসি চ নিগণ্ঠোসি;
সামণেরোসি তাপসো;
গহট্ঠোসি ¶ তথা জেট্ঠ-;
ব্বতিকোসি উপাসকো.
দুস্সীলো পাপধম্মোসি, অন্তোপূতি অৰস্সুতো’’;
ইচ্চেৰম্পি ৰদন্তস্স, গরুকং তস্স নিদ্দিসে.
সম্মুখা হত্থমুদ্দায, চোদেন্তস্সপি তঙ্খণে;
তং চে পরো ৰিজানাতি, হোতি আপত্তি ভিক্খুনো.
গরুকং সম্মুখে ঠত্ৰা, চোদাপেন্তস্স কেনচি;
তস্স ৰাচায ৰাচায, চোদাপেন্তস্স নিদ্দিসে.
অথ সোপি ‘‘মযা দিট্ঠং, সুতং ৰা’’তি চ ভাসতি;
তেসং দ্ৰিন্নম্পি সঙ্ঘাদি-সেসো হোতি ন সংসযো.
দূতং ¶ ৰা পন পেসেত্ৰা, পণ্ণং ৰা পন সাসনং;
চোদাপেন্তস্স আপত্তি, ন হোতীতি পকাসিতা.
তথা সঙ্ঘাদিসেসেহি, ৰুত্তে চাৰনসঞ্ঞিনো;
হোতি পাচিত্তিযাপত্তি, সেসাপত্তীহি দুক্কটং.
অক্কোসনাধিপ্পাযস্স, অকতোকাসমত্তনা;
সহ পাচিত্তিযেনস্স, ৰদন্তস্স চ দুক্কটং.
অসম্মুখা ৰদন্তস্স, আপত্তীহিপি সত্তহি;
তথা কম্মং করোন্তস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
ন দোসুম্মত্তকাদীনং, হোতি পঞ্চঙ্গসংযুতং;
উপসম্পন্নতা তস্মিং, পুগ্গলে সুদ্ধসঞ্ঞিতা.
পারাজিকেন চোদেতি, যেন তস্স অমূলতা;
সম্মুখা চোদনা চেৰ, তস্স চাৰনসঞ্ঞিনো.
তঙ্খণে জাননঞ্চেৰ, পঞ্চঙ্গানি ভৰন্তি হি;
ইদং তু তিসমুট্ঠানং, সচিত্তং দুক্খৰেদনং.
দুট্ঠদোসকথা.
লেসমত্তমুপাদায, ভিক্খুমন্তিমৰত্থুনা;
চোদেয্য গরুকাপত্তি, সচে চাৰনচেতনো.
চোদেতি ¶ ৰা তথাসঞ্ঞী, চোদাপেতি পরেন ৰা;
অনাপত্তি সিযা সেসো, অনন্তরসমো মতো.
দুতিযদুট্ঠদোসকথা.
সমগ্গস্স চ সঙ্ঘস্স, ভেদত্থং ৰাযমেয্য যো;
ভেদহেতুং গহেত্ৰা ৰা, তিট্ঠেয্য পরিদীপযং.
সো ¶ হি ভিক্খূহি ৰত্তব্বো, ‘‘ভেদত্থং মা পরক্কম’’;
ইতি ‘‘সঙ্ঘস্স মা তিট্ঠ, গহেত্ৰা ভেদকারণং’’.
ৰুচ্চমানো হি তেহেৰ, নিস্সজ্জেয্য ন চেৰ যং;
সমনুভাসিতব্বো তং, অচ্চজং গরুকং ফুসে.
পরক্কমন্তং সঙ্ঘস্স, ভিক্খুং ভেদায ভিক্খুনো;
দিস্ৰা সুত্ৰা হি ঞত্ৰা ৰা, অৰদন্তস্স দুক্কটং.
গন্ত্ৰা চ পন ৰত্তব্বো, অদ্ধযোজনতাদিকং;
দূরম্পি পন গন্তব্বং, সচে সক্কোতি তাৰদে.
তিক্খত্তুং পন ৰুত্তস্স, অপরিচ্চজতোপি তং;
দূতং ৰা পন পণ্ণং ৰা, পেসতোপি চ দুক্কটং.
ঞত্তিযা পরিযোসানে, দুক্কটং পরিদীপিতং;
কম্মৰাচাহি চ দ্ৰীহি, হোতি থুল্লচ্চযং দ্ৰযং.
য্য-কারে পন সম্পত্তে, গরুকেযেৰ তিট্ঠতি;
পস্সম্ভন্তি হি তিস্সোপি, ভিক্খুনো দুক্কটাদযো.
অকতে পন কম্মস্মিং, অপরিচ্চজতোপি চ;
তস্স সঙ্ঘাদিসেসেন, অনাপত্তি পকাসিতা.
ঞত্তিতো পন পুব্বে ৰা, পচ্ছা ৰা তঙ্খণেপি ৰা;
অসম্পত্তে য্য-কারস্মিং, পটিনিস্সজ্জতোপি চ.
পটিনিস্সজ্জতো ৰাপি, তং ৰা সমনুভাসতো;
তথেৰুম্মত্তকাদীনং, অনাপত্তি পকাসিতা.
যঞ্হি ভিক্খুমনুদ্দিস্স, মচ্ছমংসং কতং ভৰে;
যস্মিঞ্চ নিব্বেমতিকো, তং সব্বং তস্স ৰট্টতি.
সমুদ্দিস্স ¶ কতং ঞত্ৰা, ভুঞ্জন্তস্সেৰ দুক্কটং;
তথা অকপ্পিযং মংসং, অজানিত্ৰাপি খাদতো.
হত্থুস্সচ্ছমনুস্সানং ¶ , অহিকুক্কুরদীপিনং;
সীহব্যগ্ঘতরচ্ছানং, মংসং হোতি অকপ্পিযং.
থুল্লচ্চযং মনুস্সানং, মংসে সেসেসু দুক্কটং;
সচিত্তকং সমুদ্দিস্স-কতং সেসমচিত্তকং.
পুচ্ছিত্ৰাযেৰ মংসানং, ভিক্খূনং গহণং পন;
এতং ৰত্তন্তি ৰত্তট্ঠা, ৰদন্তি ৰিনযঞ্ঞুনো.
ইদমেকসমুট্ঠানং, ৰুত্তং সমনুভাসনং;
কাযকম্মং ৰচীকম্মং, অক্রিযং দুক্খৰেদনং.
সঙ্ঘভেদকথা.
দুতিযে সঙ্ঘভেদস্মিং, ৰত্তব্বং নত্থি কিঞ্চিপি;
সমুট্ঠানাদযোপিস্স, পঠমেন সমা মতা.
দুতিযসঙ্ঘভেদকথা.
উদ্দেসপরিযাপন্নে, ভিক্খু দুব্বচজাতিকো;
অৰচনীযমত্তানং, করোতি গরুকং সিযা.
দুব্বচেপি পনেতস্মিং, সঙ্ঘভেদকৰণ্ণনে;
সব্বো ৰুত্তনযেনেৰ, ৰেদিতব্বো ৰিনিচ্ছযো.
দুব্বচকথা.
যো ছন্দগামিতাদীহি, পাপেন্তো কুলদূসকো.
কম্মে করিযমানে তং, অচ্চজং গরুকং ফুসে.
চুণ্ণং পণ্ণং ফলং পুপ্ফং, ৰেল়ুং কট্ঠঞ্চ মত্তিকং;
কুলসঙ্গহণত্থায, অত্তনো ৰা পরস্স ৰা.
সন্তকং ¶ দদতো হোতি, কুলদূসনদুক্কটং;
ভণ্ডগ্ঘেন চ কাতব্বো, থেয্যা সঙ্ঘঞ্ঞসন্তকে.
সঙ্ঘিকং ¶ গরুভণ্ডং ৰা, সেনাসননিযামিতং;
যোপিস্সরৰতাযেৰ, দেন্তো থুল্লচ্চযং ফুসে.
হরিত্ৰা ৰা হরাপেত্ৰা, পক্কোসিত্ৰাগতস্স ৰা;
কুলসঙ্গহণত্থায, পুপ্ফং দেন্তস্স দুক্কটং.
হরিত্ৰা ৰা হরাপেত্ৰা, পিতূনং পন ৰট্টতি;
দাতুং পুপ্ফং পনঞ্ঞস্স, আগতস্সেৰ ঞাতিনো.
তঞ্চ খো ৰত্থুপূজত্থং, দাতব্বং ন পনঞ্ঞথা;
সিৰাদিপূজনত্থং ৰা, মণ্ডনত্থং ন ৰট্টতি.
ফলাদীসুপি সেসেসু, ভিক্খুনা ৰিনযঞ্ঞুনা;
পুপ্ফে ৰুত্তনযেনেৰ, ৰেদিতব্বো ৰিনিচ্ছযো.
পুপ্ফাদিভাজনে কোচি, আগচ্ছতি সচে পন;
সম্মতেনস্স দাতব্বং, ঞাপেত্ৰা ইতরেন তু.
উপড্ঢভাগং দাতব্বং, ইতি ৰুত্তং কুরুন্দিযং;
‘‘থোকং থোক’’ন্তি নিদ্দিট্ঠং, মহাপচ্চরিযং পন.
গিলানানং মনুস্সানং, দাতব্বং তু সকং ফলং;
পরিব্বযৰিহীনস্স, সম্পত্তিস্সরিযস্সপি.
সঙ্ঘারামে যথা যত্র, সঙ্ঘেন কতিকা কতা;
ফলরুক্খপরিচ্ছেদং, কত্ৰা তত্রাগতস্সপি.
ফলং যথাপরিচ্ছেদং, দদতো পন ৰট্টতি;
‘‘দস্সেতব্বাপি ৰা রুক্খা’’, ‘‘ইতো গণ্হ ফল’’ন্তি চ.
সযং খণিত্ৰা পথৰিং, মালাগচ্ছাদিরোপনে;
হোতি পাচিত্তিযেনস্স, দুক্কটং কুলদূসনে.
অকপ্পিযেন ¶ ৰাক্যেন, তথা রোপাপনেপি চ;
সব্বত্থ দুক্কটং ৰুত্তং, ভিক্খুনো কুলদূসনে.
রোপনে দুক্কটংযেৰ, হোতি কপ্পিযভূমিযং;
তথা রোপাপনে ৰুত্তং, উভযত্থ চ ভিক্খুনো.
সকিং আণত্তিযা তস্স, বহূনং রোপনে পন;
সদুক্কটা তু পাচিত্তি, সুদ্ধং ৰা দুক্কটং সিযা.
কপ্পিযেনেৰ ¶ ৰাক্যেন, উভযত্থ চ ভূমিযা;
রোপনে পরিভোগত্থং, ন দোসো কোচি ৰিজ্জতি.
কপ্পিযভূমি চে হোতি, সযং রোপেতুমেৰ চ;
ৰট্টতীতি চ নিদ্দিট্ঠং, মহাপচ্চরিযং পন.
আরামাদীনমত্থায, সযং সংরোপিতস্স ৰা;
ৰট্টতেৰ চ ভিক্খূনং, তং ফলং পরিভুঞ্জিতুং.
সিঞ্চনে পন সব্বত্থ, সযং সিঞ্চাপনেপি চ;
অকপ্পিযোদকেনেৰ, হোতি পাচিত্তি ভিক্খুনো.
কুলসঙ্গহণত্থঞ্চ, পরিভোগত্থমেৰ ৰা;
সদ্ধিং পাচিত্তিযেনস্স, সিঞ্চতো হোতি দুক্কটং.
তেসংযেৰ পনত্থায, দ্ৰিন্নং কপ্পিযৰারিনা;
সিঞ্চনে দুক্কটং ৰুত্তং, তথা সিঞ্চাপনেপি চ.
কুলসঙ্গহণত্থায, পুপ্ফানং ওচিনাপনে;
সযমোচিননে চাপি, সপাচিত্তিযদুক্কটং.
পুপ্ফানং গণনাযস্স, পুপ্ফমোচিনতো পন;
হোতি পাচিত্তিযাপত্তি, কুলত্থং চে সদুক্কটা.
গন্থিমং গোপ্ফিমং নাম, ৰেধিমং ৰেঠিমম্পি চ;
পূরিমং ৰাযিমং চেতি, ছব্বিধো পুপ্ফসঙ্গহো.
তত্থ ¶ দণ্ডেন দণ্ডং ৰা, ৰণ্টেনপি চ ৰণ্টকং;
গন্থিত্ৰা করণং সব্বং, ‘‘গন্থিম’’ন্তি পৰুচ্চতি.
গোপ্ফিমং নাম গোপ্ফেত্ৰা, সুত্তাদীহি করীযতি;
একতোৰণ্টিকা মালা, উভতোৰণ্টিকা চ তং.
ৰেধিমং নাম ৰিজ্ঝিত্ৰা, বুন্দেসু মকুলাদিকং;
আৰুতা সূচিআদীহি, মালাৰিকতি ৰুচ্চতি.
ৰেঠিমং নাম ৰেঠেত্ৰা, কতং মালাগুণেহি ৰা;
ৰাকাদীহি চ বদ্ধং ৰা, ‘‘ৰেঠিম’’ন্তি পৰুচ্চতি.
পূরিমং পন দট্ঠব্বং, পুপ্ফমালাহি পূরণে;
বোধিং পুপ্ফপটাদীনং, পরিক্খেপেসু লব্ভতি.
ৰাযিমং ¶ নাম দট্ঠব্বং, পুপ্ফরূপপটাদিসু;
পুপ্ফমালাগুণেহেৰ, ৰাযিত্ৰা করণে পন.
সব্বমেতং সযং কাতুং, কারাপেতুং পরেহি ৰা;
ভিক্খূনং ভিক্খুনীনঞ্চ, বুদ্ধস্সপি ন ৰট্টতি.
তথা কলম্বকং কাতুং, অড্ঢচন্দকমেৰ ৰা;
অঞ্ঞেহি পূরিতং পুপ্ফ-পটং ৰা ৰাযিতুম্পি চ.
পিট্ঠকাচমযং দামং, গেণ্ডুপুপ্ফমযম্পি চ;
খরপত্তমযং মালং, সব্বং কাতুং ন ৰট্টতি.
কণিকারাদিপুপ্ফানি, ৰিতানে বদ্ধকণ্টকে;
হীরাদীহি পটাকত্থং, ৰিজ্ঝন্তস্সপি দুক্কটং.
কণ্টকাদীহি ভিক্খুস্স, একপুপ্ফম্পি ৰিজ্ঝিতুং;
পুপ্ফেসুযেৰ ৰা পুপ্ফং, পৰেসেতুং ন ৰট্টতি.
অসোকপিণ্ডিআদীনং, অন্তরে ধম্মরজ্জুযা;
পৰেসেন্তস্স পুপ্ফানি, ন দোসো কোচি ৰিজ্জতি.
ঠপিতেসু ¶ পৰেসেত্ৰা, কদলিচ্ছত্তভিত্তিসু;
কণ্টকেসুপি পুপ্ফানি, ৰিজ্ঝন্তস্সপি দুক্কটং.
কপ্পিযং পন ৰত্তব্বং, ৰচনং ৰত্থুপূজনে;
নিমিত্তোভাসপরিযা, ৰট্টন্তীতি পকাসিতা.
ন কেৰলমকত্তব্বং, কুলদূসনমেৰ চ;
অথ খো ৰেজ্জকম্মাদি, ন কত্তব্বং কুদাচনং.
কাতব্বং পন ভেসজ্জং, পঞ্চন্নং সহধম্মিনং;
কত্ৰাপ্যকতৰিঞ্ঞত্তিং, কা কথা অত্তনো ধনে.
তথা মাতাপিতূনম্পি, তদুপট্ঠাকজন্তুনো;
ভণ্ডুকস্সত্তনো চেৰ, ৰেয্যাৰচ্চকরস্সপি.
জেট্ঠভাতা কনিট্ঠো চ, তথা ভগিনিযো দুৰে;
চূল়মাতা চূল়পিতা, মহামাতা মহাপিতা.
পিতুচ্ছা মাতুলো চাতি, দসিমে ঞাতযো মতা;
ইমেসম্পি দসন্নঞ্চ, কাতুং ৰট্টতি ভিক্খুনো.
সচে ¶ ভেসজ্জমেতেসং, নপ্পহোতি ন হোতি ৰা;
যাচন্তিপি চ তং ভিক্খুং, দাতব্বং তাৰকালিকং.
সচে তে ন চ যাচন্তি, দাতব্বং তাৰকালিকং;
আভোগং পন কত্ৰা ৰা, ‘‘দস্সন্তি পুন মে ইমে’’.
এতেসং তু কুলা যাৰ, সত্তমা কুলদূসনং;
ভেসজ্জকরণাপত্তি, ৰিঞ্ঞত্তি ৰা ন রূহতি.
ভাতুজাযাপি ৰা হোতি, সচে ভগিনিসামিকো;
সচে তে ঞাতকা হোন্তি, কাতুং তেসম্পি ৰট্টতি.
অঞ্ঞাতকা সচে হোন্তি, ভাতুনো অনুজায ৰা;
‘‘তুম্হাকং জগ্গনট্ঠানে, দেথা’’তি চ ৰদে বুধো.
অথ ¶ তেসম্পি পুত্তানং, কত্ৰা দাতব্বমেৰ ৰা;
‘‘মাতাপিতূনং তুম্হাকং, দেথা’’তি ৰিনযঞ্ঞুনা.
অঞ্ঞোপি যো কোচি পনিস্সরো ৰা;
চোরোপি ৰা যুদ্ধপরাজিতো ৰা;
আগন্তুকো খীণপরিব্বযো ৰা;
অকল্লকো ঞাতিজনুজ্ঝিতো ৰা.
এতেসং পন সব্বেসং, অপচ্চাসীসতা সতা;
কাতব্বো পটিসন্থারো, ভিক্খুনা সাধুনাধুনা.
পরিত্তোদকসুত্তানি, ৰুত্তে দেথাতি কেনচি;
জলং হত্থেন চালেত্ৰা, মদ্দিত্ৰা পন সুত্তকং.
দাতব্বং ভিক্খুনা কত্ৰা, তেসমেৰ চ সন্তকং;
অত্তনো উদকং তেসং, সুত্তং ৰা দেতি দুক্কটং.
অনামট্ঠোপি দাতব্বো, পিণ্ডপাতো ৰিজানতা;
দ্ৰিন্নং মাতাপিতূনম্পি, তদুপট্ঠাযকস্স চ.
ইস্সরস্সাপি দাতব্বো, চোরদামরিকস্স চ;
ভণ্ডুকস্সত্তনো চেৰ, ৰেয্যাৰচ্চকরস্সপি.
দাতুং পণ্ডুপলাসস্স, থালকেপি চ ৰট্টতি;
ঠপেত্ৰা তং পনঞ্ঞস্স, পিতুনোপি ন ৰট্টতি.
গিহীনং ¶ পন দূতেয্যং, জঙ্ঘপেসনিযম্পি চ;
সত্থুনা দুক্কটং ৰুত্তং, করোন্তস্স পদে পদে.
ভণ্ডুমাতাপিতূনম্পি, ৰেয্যাৰচ্চকরস্স চ;
সাসনং সহধম্মীনং, হরিতুং পন ৰট্টতি.
কুলদূসনকম্মেন, লদ্ধং অট্ঠৰিধেনপি;
পঞ্চন্নং সহধম্মীনং, ন চ ৰট্টতি ভুঞ্জিতুং.
অজ্ঝোহারেসু ¶ সব্বত্থ, দুক্কটং পরিদীপিতং;
পরিভোগৰসেনেৰ, সেসেসুপি অযং নযো.
কত্ৰা রূপিযৰোহারং, অভূতারোচনেন চ;
উপ্পন্নপচ্চযা সব্বে, সমানাতি পকাসিতা.
ৰিঞ্ঞত্তিনুপ্পদানঞ্চ, ৰেজ্জকম্মমনেসনং;
পারিভটুকতং মুগ্গ-সূপতং ৰত্থুৰিজ্জকং.
জঙ্ঘপেসনিযং দূত-কম্মঞ্চ কুলদূসনং;
অভূতারোচনং বুদ্ধ-পটিকুট্ঠং ৰিৰজ্জযে.
ন দোসুম্মত্তকাদীনং, পটিনিস্সজ্জতোপি তং;
সমুট্ঠানাদিকং সব্বং, সঙ্ঘভেদসমং মতং.
কুলদূসনকথা.
জানং যাৰতিহং যেন, ছাদিতাপত্তি ভিক্খুনা;
অকামা পরিৰত্থব্বং, তেন তাৰতিহং পন.
আপত্তি চ অনুক্খিত্তো, পহু চানন্তরাযিকো;
চতুস্ৰপি চ তংসঞ্ঞী, তস্স ছাদেতুকামতা.
ছাদনন্তি পনেতেহি, দসহঙ্গেহি ভিক্খুনা;
ছন্না নাম সিযাপত্তি, অরুণুগ্গমনেন সা.
দ্ৰে ভাণৰারা নিট্ঠিতা.
তিৰিধো পরিৰাসো হি, তিৰিধাপেতচেতসা;
পটিচ্ছন্নো চ সুদ্ধন্তো, সমোধানোতি দীপিতো.
তত্রাযং ¶ ¶ তু পটিচ্ছন্ন-পরিৰাসো পকাসিতো;
পটিচ্ছন্নায দাতব্বো, ৰসেনাপত্তিযাতি চ.
ৰত্থুগোত্তৰসেনাপি, নামাপত্তিৰসেন ৰা;
কম্মৰাচা হি কাতব্বা, দাতব্বো তস্স তেন চ.
‘‘ৰত্তং সমাদিযামী’’তি, ‘‘পরিৰাস’’ন্তি ৰা পুন;
সমাদিযিত্ৰা সঙ্ঘস্স, আরোচেতব্বমাদিতো.
পুনপ্পুনাগতানম্পি, আরোচেন্তোৰ রত্তিযা;
ছেদং ৰা ৰত্তভেদং ৰা, অকত্ৰাৰ সদা ৰসে.
পরিৰাসো ৰিসোধেতুং, ন সক্কা তত্থ চে পন;
নিক্খিপিত্ৰান তং ৰত্তং, ৰত্থব্বং তেন ভিক্খুনা.
তত্থেৰ সঙ্ঘমজ্ঝে ৰা, পুগ্গলে ৰাপি নিক্খিপে;
নিক্খিপামীতি ৰত্তং ৰা, পরিৰাসন্তি ৰা তথা.
এৰমেকপদেনাপি, পদেহি দ্ৰীহি ৰা পন;
ৰত্তং নিক্খিপিতব্বং তং, সমাদানেপ্যযং নযো.
নিক্খিত্তকালতো উদ্ধং, পকতত্তোতি ৰুচ্চতি;
পুন পচ্চূসকালস্মিং, সদ্ধিমেকেন ভিক্খুনা.
পরিক্খিত্তৰিহারস্স, দ্ৰে পরিক্খেপতো বহি;
পরিক্খেপারহট্ঠানা, অপরিক্খিত্ততো বহি.
লেড্ডুপাতে অতিক্কম্ম, ওক্কমিত্ৰা চ মগ্গতো;
গুম্বেন ৰতিযা ৰাপি, ছন্নট্ঠানে ঠিতেন তু.
তেন অন্তোরুণেযেৰ, ৰত্তমাদায ৰিঞ্ঞুনা;
আরোচেত্ৰারুণে তস্মিং, ৰুট্ঠিতে তস্স সন্তিকে.
নিক্খিপিত্ৰা ততো ৰত্তং, গন্তব্বং তু যথাসুখং;
অন্তোযেৰারুণে ভিক্খু, গতো চে যস্স কস্সচি.
আরোচেত্ৰাৰ ¶ তং ৰত্তং, নিক্খিপে পুন পণ্ডিতো;
সেসং সমুচ্চযস্সট্ঠ-কথায চ ৰিভাৰযে.
আপত্তীনঞ্চ রত্তীনং, পরিচ্ছেদং ন জানতি;
যো তস্স পন দাতব্বো, ‘‘সুদ্ধন্তো’’তি পৰুচ্চতি.
এসেৰ ¶ পরিসুদ্ধেহি, সুদ্ধন্তো দুৰিধো মতো;
চূল়সুদ্ধন্তনামো চ, মহাসুদ্ধন্তনামকো.
দুৰিধোপি অযং রত্তি-পরিচ্ছেদং অজানতো;
একচ্চং সকলং ৰাপি, দাতব্বো ৰিমতিস্স ৰা.
ইতরোপি সমোধান-পরিৰাসো তিধা মতো;
সো ওধানসমোধানো, অগ্ঘমিস্সকপুব্বকো.
আপজ্জিত্ৰান্তরাপত্তিং, ছাদেন্তস্স হি ভিক্খুনো;
দিৰসে পরিৰুত্থে তু, ওধুনিত্ৰা পদীযতে.
পুরিমাপত্তিযা মূল-দিৰসে তু ৰিনিচ্ছিতে;
পচ্ছা আপন্নমাপত্তিং, সমোধায ৰিধানতো.
যাচমানস্স সঙ্ঘেন, দাতব্বো পন ভিক্খুনো;
এসোধানসমোধান-পরিৰাসো পকাসিতো.
তথা সম্বহুলাস্ৰেকা, দ্ৰে ৰা সম্বহুলাপি ৰা;
যা যা চিরপটিচ্ছন্না, তাসং অগ্ঘৰসেন হি.
আপত্তীনং ততো ঊন-পটিচ্ছন্নানমেৰ যো;
সমোধায পদাতব্বো, পরিৰাসোতি ৰুচ্চতি.
নানাৰত্থুকসঞ্ঞাযো, সব্বা আপত্তিযো পন;
সব্বাতা একতো কত্ৰা, দাতব্বো মিস্সকো মতো.
পরিৰুত্থপরিৰাসস্স, মানত্তং দেয্যমুত্তরি;
ছ রত্তিযো পটিচ্ছন্না-পটিচ্ছন্নৰসা দুৰে.
তত্থ ¶ যা অপটিচ্ছন্না, হোতি আপত্তি যস্স তু;
তস্স দাতব্বমানত্তং, অপটিচ্ছন্ননামকং.
যস্সাপত্তি পটিচ্ছন্না, পরিৰাসাৰসানকে;
তস্স দাতব্বমানত্তং, ‘‘পটিচ্ছন্ন’’ন্তি ৰুচ্চতি.
গন্ত্ৰা চতূহি ভিক্খূহি, পচ্চূসসমযে সহ;
পরিৰাসে ৰিনিদ্দিট্ঠ-প্পকারং দেসমেৰ চ.
‘‘ৰত্তং সমাদিযামী’’তি, ‘‘মানত্ত’’মিতি ৰা পন;
আদিযিত্ৰান তং তেসং, আরোচেত্ৰা ৰিসারদো.
নিক্খিপে ¶ সন্তিকে তেসং, ৰত্তং তেসু গতেসু ৰা;
ভিক্খুস্স পুব্বদিট্ঠস্স, আরোচেত্ৰান নিক্খিপে.
তস্স দানৰিধানঞ্চ, রত্তিচ্ছেদাদিকো নযো;
ঞেয্যো সমুচ্চযস্সট্ঠ-কথাপাল়িৰসেন তু.
পুন তং চিণ্ণমানত্তং, সঙ্ঘো ৰীসতিৰগ্গিকো;
অব্ভেয্য ৰিধিনা ভিক্খু, পকতত্তো পুনব্ভিতো.
ছাদেন্তিযাপি আপত্তিং, পরিৰাসো ন ৰিজ্জতি;
ন চ ভিক্খুনিযাপত্তি, অত্তনো ছাদযন্তিযা.
ছাদেত্ৰা ৰাপি আপত্তিং, অচ্ছাদেত্ৰাপি ৰা পন;
কেৰলং চরিতব্বন্তি, পক্খমানত্তমেৰ তু.
ৰিনযনযমতিবুদ্ধিদীপনং;
ৰিনযৰিনিচ্ছযমেতমুত্তমং;
ৰিৰিধনযনযুতং উপেন্তি যে;
ৰিনযনযে পটুতং উপেন্তি তে.
ইতি ৰিনযৰিনিচ্ছযে সঙ্ঘাদিসেসকথা নিট্ঠিতা.
অনিযতকথা
রহো ¶ নিসজ্জস্সাদেন, মাতুগামস্স সন্তিকং;
গন্তুকামো নিৰাসেতি, অক্খিং অঞ্জেতি ভুঞ্জতি.
পযোগে চ পযোগে চ, হোতি সব্বত্থ দুক্কটং;
গচ্ছতো পদৰারেন, গন্ত্ৰা চস্স নিসীদতো.
নিসজ্জায উভিন্নম্পি, পযোগগণনায চ;
হোতি পাচিত্তিযং তস্স, বহুকানি বহূস্ৰপি.
সমীপেপি ¶ ঠিতো অন্ধো, অন্তোদ্ৰাদসহত্থকে;
ন করোতি অনাপত্তিং, ইত্থীনং তু সতম্পি চ.
চক্খুমাপি নিপজ্জিত্ৰা, নিদ্দাযন্তোপি কেৰলং;
দ্ৰারে পিহিতগব্ভস্স, নিসিন্নোপি ন রক্খতি.
অনন্ধে সতি ৰিঞ্ঞুস্মিং, ঠিতস্সারহসঞ্ঞিনো;
নিসজ্জপচ্চযা দোসো, নত্থি ৰিক্খিত্তচেতসো.
ন দোসুম্মত্তকাদীনং, আপত্তীহিপি তীহিপি;
সমুট্ঠানাদযো তুল্যা, পঠমন্তিমৰত্থুনা.
পঠমানিযতকথা.
অনন্ধাবধিরো ৰিঞ্ঞূ, ইত্থী ৰা পুরিসোপি ৰা;
অন্তোদ্ৰাদসহত্থট্ঠো, অনাপত্তিকরো সিযা.
অন্ধো অবধিরো ৰাপি, বধিরো ৰাপি চক্খুমা;
ন করোতি অনাপত্তিং, তিসমুট্ঠানমেৰিদং.
দুতিযানিযতকথা.
ইতি ৰিনযৰিনিচ্ছযে অনিযতকথা নিট্ঠিতা.
নিস্সগ্গিযকথা
খোমং ¶ কপ্পাসকোসেয্যং, সাণং ভঙ্গঞ্চ কম্বলং;
চীৰরং ছব্বিধং ৰুত্তং, জাতিতো পন কপ্পিযং.
দুকূলঞ্চেৰ পত্তুণ্ণং, চিনং সোমারপট্টকং;
ইদ্ধিজং দেৰদিন্নঞ্চ, তস্সেতং অনুলোমিকং.
তিচীৰরং পরিক্খার-চোল়ঞ্চ মুখপুঞ্ছনং;
নিসীদনমধিট্ঠেয্য, পচ্চত্থরণমেৰ চ.
একাহম্পি ¶ ৰিনা ভিক্খু, ন ৰসেয্য তিচীৰরং;
ন ৰসেয্য তথাধিট্ঠা, চাতুমাসং নিসীদনং.
রজিত্ৰা কপ্পিযং বিন্দুং, দত্ৰা তত্থ তিচীৰরং;
উপপন্নং পমাণেন, অধিট্ঠাতব্বমেৰ তং.
পচ্ছিমন্তেন সঙ্ঘাটি, দীঘসো মুট্ঠিপঞ্চকা;
মুট্ঠিত্তিকা চ তিরিযং, উত্তমন্তেন সা পন.
সত্থুনো চীৰরূনাপি, ৰট্টতীতি পকাসিতা;
ইদমেৰুত্তরাসঙ্গে, পমাণং পরিদীপিতং.
মুট্ঠিপঞ্চকং দীঘন্তং, পমাণং তিরিযন্ততো;
অড্ঢতেয্যং দ্ৰিহত্থং ৰা, সেসে অন্তরৰাসকে.
অহতাহতকপ্পানং, সঙ্ঘাটি দিগুণা মতা;
একপট্টুত্তরাসঙ্গো, এৰমন্তরৰাসকো.
উতুদ্ধটানং পন চীৰরানং;
সঙ্ঘাটি ভিক্খুস্স চতুগ্গুণা ৰা;
দুৰেপি সেসা দিগুণাৰ ৰুত্তা;
যথাসুখং ৰট্টতি পংসুকূলং.
তীণিপি ¶ দ্ৰেপি চেকং ৰা, ছিন্দিতব্বং পহোতি চে;
সব্বেসু অপ্পহোন্তেসু, দেয্যমন্ৰাধিকম্পি ৰা.
অচ্ছিন্নং ৰা অনাদিন্নং, ধারেন্তস্স তিচীৰরং;
ভিক্খুনো দুক্কটং ৰুত্তং, দুব্ভোগেন চ সেৰতো.
কুসিং অড্ঢকুসিঞ্চাপি, মণ্ডলং অড্ঢমণ্ডলং;
ৰিৰট্টং অনুৰিৰট্টং, বাহন্তম্পি চ ভিক্খুনো.
দস্সেত্ৰাৰ ৰিধিং সব্বং, পঞ্চকাদিপ্পভেদকং;
ছিন্নং সমণসারুপ্পং, কাতব্বং তু তিচীৰরং.
দানেনচ্ছিজ্জগাহেন, ৰিস্সাসগ্গহণেন চ;
হীনাযাৰত্তনেনাপি, সিক্খায চ পহানতো.
পচ্চুদ্ধারৰিনাসেহি, লিঙ্গস্স পরিৰত্তনা;
সব্বং ভিজ্জতিধিট্ঠানং, ছিদ্দভাৰে তিচীৰরং.
কনিট্ঠস্সঙ্গুলস্সেৰ ¶ , নখপিট্ঠিপ্পমাণকং;
ৰিনিৰিদ্ধং পনচ্ছিদ্দ-মধিট্ঠানৰিনাসনং.
একো তন্তুপি অচ্ছিন্নো, অধিট্ঠানং ন ভিন্দতি;
সেতভাৰং করোন্তেন, ধোতম্পি রজকেন ৰা.
পঠমং অগ্গল়ং দত্ৰা, পচ্ছা ছিন্দতি রক্খতি;
ঘটেত্ৰা কোটিযো দ্ৰে ৰা, পচ্ছা ছিন্দতি রক্খতি.
চতুরট্ঠঙ্গুলা ওরং, একদ্ৰিন্নং তিরীযতো;
তিণ্ণম্পি দীঘতো ছিদ্দং, ভিন্দতেৰ ৰিদত্থিযা.
নিসীদনস্স দীঘেন, ভৰন্তি দ্ৰে ৰিদত্থিযো;
ৰিত্থারেন দিযড্ঢা চ, সুগতস্স ৰিদত্থিযা.
হোন্তি কণ্ডুপ্পটিচ্ছাদি, তিরিযং দ্ৰে ৰিদত্থিযো;
দীঘতোপি চতস্সোৰ, সুগতস্স ৰিদত্থিযা.
দীঘতো ¶ সুগতস্সেৰ, ভৰন্তি ছ ৰিদত্থিযো;
ৰিত্থারেনড্ঢতেয্যাৰ, সিযা ৰস্সিকসাটিকা.
মুনিনা তীসু এতেসু, করোন্তস্স তদুত্তরিং;
অধিকচ্ছেদনং তস্স, পাচিত্তিযমুদীরিতং.
মুখপুঞ্ছনচোল়স্স, পচ্চত্থরণকস্স ৰা;
পমাণং অপ্পমাণেন, ন চেৰ পরিদীপিতং.
সদসং অদসং সব্বং, পচ্চত্থরণচীৰরং;
মহন্তং খুদ্দকং এক-মনেকম্পি চ ৰট্টতি.
মুখপুঞ্ছনচোল়েকং, দ্ৰেপি ৰট্টন্তি সব্বথা;
সদসং অদসং ৰাপি, সদসংৰ নিসীদনং.
অদসা রজিতাযেৰ, ৰট্টতাদিন্নকপ্পকা;
ৰুত্তা কণ্ডুপ্পটিচ্ছাদি, তথা ৰস্সিকসাটিকা.
গণনং ৰা পমাণং ৰা, ন পরিক্খারচোল়কে;
পমাণগণনাতীতি, ভণন্তি পকতঞ্ঞুনো.
সুগতট্ঠঙ্গুলাযামং, চতুরঙ্গুলৰিত্থতং;
ৰিকপ্পনুপগং হোতি, পচ্ছিমং নাম চীৰরং.
পরিস্সাৰপটং ¶ পত্ত-পোত্থকত্থৰিকাদিকং;
অধিট্ঠেয্য পরিক্খার-চোল়ং পচ্ছিমচীৰরং.
বহূনি একতো কত্ৰা, অধিট্ঠাতুম্পি ৰট্টতি;
মাতুআদীনমত্থায, ঠপিতে নত্থি দোসতা.
ৰস্সমাসে অধিট্ঠেয্য, চতুরো ৰস্সসাটিকং;
পুন পচ্চুদ্ধরিত্ৰা তং, ৰিকপ্পেয্য ততো পরং.
তাৰ কণ্ডুপ্পটিচ্ছাদিং, যাৰ রোগো ন সম্মতি;
অধিট্ঠহিত্ৰা ততো উদ্ধং, উদ্ধরিত্ৰা ৰিকপ্পযে.
‘‘ইমং কণ্ডুপ্পটিচ্ছাদিং, ইমমন্তরৰাসকং;
অধিট্ঠামী’’তিধিট্ঠেয্য, সেসেসুপি অযং নযো.
‘‘ইমং ¶ কণ্ডুপ্পটিচ্ছাদিং, এত’’ন্তি চ অসম্মুখে;
ৰত্ৰা পচ্চুদ্ধরেয্যেৰং, সেসেসুপি ৰিচক্খণো.
আভোগং মনসা কত্ৰা, কাযেন ফুসনাকতং;
ৰচসাধিট্ঠিতঞ্চাতি, অধিট্ঠানং দ্ৰিধা মতং.
ইতি সব্বমিদং ৰুত্তং, তেচীৰরিকভিক্খুনো;
তথা ৰত্ৰাৰধিট্ঠেয্য, তং পরিক্খারচোল়িকো.
তিচীৰরং পরিক্খার-চোল়ং কাতুম্পি ৰট্টতি;
এৰং চুদোসিতে ৰুত্তো, পরিহারো নিরত্থকো.
ন, তেচীৰরিকস্সেৰ, ৰুত্তত্তা তত্থ সত্থুনা;
তং পরিক্খারচোল়স্স, তস্মা সব্বম্পি ৰট্টতি.
‘‘অধিট্ঠেতি ৰিকপ্পেতি, অনাপত্তী’’তি এত্থ চ;
অধিট্ঠাতব্বকস্সেৰ, ৰিকপ্পনৰিধানতো.
ভিক্খুস্সেৰং করোন্তস্স, ন দোসো উপলব্ভতি;
এৰঞ্চ ন সিযা কস্মা, মুখপুঞ্ছনকাদিকং.
মুখপুঞ্ছনকাদীনং, তেসং কিচ্চৰিধানতো;
অকিচ্চস্সামিকস্সস্স, অধিট্ঠানং তু যুজ্জতি.
নিধানমুখমেতন্তি, মহাপচ্চরিযং পন;
ৰুত্তত্তা চ নিসেধেতুং, ন সক্কা ৰিনযঞ্ঞুনা.
চীৰরং ¶ পরিপুণ্ণন্তি, নিদানুপ্পত্তিতোপি চ;
নিধানমুখমেতন্তি, ৰেদিতব্বং ৰিভাৰিনা.
কুসৰাকাদিচীরানি, কম্বলং কেসৰালজং;
থুল্লচ্চযং ধারযতো-লূকপক্খাজিনক্খিপে.
কদলেরকদুস্সেসু, অক্কদুস্সে চ পোত্থকে;
দুক্কটং তিরিটে ৰাপি, ৰেঠনে কঞ্চুকেপি চ.
সব্বনীলকমঞ্জেট্ঠ-কণ্হলোহিতপীতকে ¶ ;
মহানামমহারঙ্গ-রত্তেসুপি চ দুক্কটং.
অচ্ছিন্নদসকে দীঘ-ফলপুপ্ফদসেসু চ;
অচ্ছিন্নচীৰরস্সেত্থ, নত্থি কিঞ্চি অকপ্পিযং.
অধিট্ঠেতি ৰিকপ্পেতি, ৰিস্সজ্জেতি ৰিনস্সতি;
অন্তোদসাহং ৰিস্সাসে, অনাপত্তি পকাসিতা.
কথিনং নাম নামেন, সমুট্ঠানমিদং পন;
অচিত্তমক্রিযং ৰুত্তং, তিচিত্তঞ্চ তিৰেদনং.
পঠমকথিনকথা.
গামাদীসু পদেসেসু, তিপঞ্চসু তিচীৰরং;
ঠপেত্ৰা একরত্তম্পি, সঙ্ঘসম্মুতিযা ৰিনা.
ভিক্খুনো পন তেনস্স, ৰিপ্পৰত্থুং ন ৰট্টতি;
হোতি নিস্সগ্গিযং ৰিপ্প-ৰসতো অরুণুগ্গমে.
চীৰরং নিক্খিপিত্ৰান, ন্হাযন্তস্সেৰ রত্তিযং;
অরুণে উট্ঠিতে কিং নু, কাতব্বং তেন ভিক্খুনা.
দুক্কটং মুনিনা ৰুত্তং, নিস্সগ্গিযনিৰাসনে;
তব্ভযা পন সো ভিক্খু, নগ্গো গচ্ছতি দুক্কটং.
অচ্ছিন্নচীৰরট্ঠানে, ঠিতত্তা পন ভিক্খুনো;
ন তস্সাকপ্পিযং নাম, চীৰরং অত্থি কিঞ্চিপি.
নিগাসেত্ৰা গহেত্ৰা চ, গন্ত্ৰা ভিক্খুস্স সন্তিকং;
নিস্সজ্জিত্ৰা পনাপত্তি, দেসেতব্বাৰ ৰিঞ্ঞুনা.
পরস্স ¶ নিস্সজ্জিত্ৰা তং, দুক্কটং পরিভুঞ্জতো;
পযোগে চ পযোগে চ, হোতি পারুপনাদিসু.
অনাপত্তি ¶ তমঞ্ঞস্স, ভিক্খুনো পরিভুঞ্জতো;
অদেন্তস্স চ নিস্সট্ঠং, দুক্কটং পরিযাপুতং.
থেরে চ দহরে মগ্গং, গচ্ছন্তেসু উভোসুপি;
পত্তচীৰরমাদায, ওহীনে দহরে পন.
অসম্পত্তে গরুং তস্মিং, উগ্গচ্ছত্যরুণো যদি;
হোতি নিস্সগ্গিযং ৰত্থং, ন পস্সম্ভতি নিস্সযো.
মুহুত্তং ৰিস্সমিত্ৰান, গচ্ছন্তে দহরে পন;
হোতি নিস্সগ্গিযং ৰত্থং, পস্সম্ভতি চ নিস্সযো.
সুতা ধম্মকথা যস্মিং, উগ্গচ্ছত্যরুণো যদি;
হোতি নিস্সগ্গিযং ৰত্থং, পস্সম্ভতি চ নিস্সযো.
পচ্চুদ্ধারে অনাপত্তি, লদ্ধসম্মুতিকস্সপি;
অন্তোযেৰারুণে তং ৰা, ৰিস্সজ্জেতি ৰিনস্সতি.
পঠমেন সমানাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা;
অপচ্চুদ্ধরণং এত্থ, অক্রিযাতি ৰিসেসিতং.
দুতিযকথিনকথা.
অকালচীৰরং মাস-পরমং নিক্খিপে সতি;
পচ্চাসায ততো উদ্ধং, ঠপেতুং ন চ ৰট্টতি.
দসাহাতিক্কমোযেৰ;
পঠমে কথিনে ইধ;
মাসস্সাতিক্কমো ৰুত্তো;
সেসো তেন সমো মতো.
ততিযকথিনকথা.
ভিক্খু ¶ ভিক্খুনিযা ভুত্তং, ৰত্থং অঞ্ঞাতিকায যো;
ধোৰাপেতি রজাপেতি, আকোটাপেতি চে ততো.
তস্স ¶ নিস্সগ্গিযাপত্তি, পঠমেন পকাসিতা;
তথা সেসেহি চ দ্ৰীহি, দীপিতং দুক্কটদ্ৰযং.
সিক্খমানায ৰা হত্থে, ধোৰনত্থায দেতি চে;
সা হুত্ৰা উপসম্পন্না, পচ্ছা ধোৰতি সো নযো.
সামণেরনিদ্দেসেপি, লিঙ্গং চে পরিৰত্ততি;
ভিক্খুনীসুপসম্পজ্জ, ধোতে নিস্সগ্গিযং সিযা.
দহরানঞ্চ ভিক্খূনং, হত্থে ৰত্থে নিয্যাদিতে;
পরিৰত্তিতলিঙ্গেসু, তেসুপেস নযো মতো.
তথা ভিক্খুনিযা হত্থে, দিন্নে ‘‘ধোৰা’’তি চীৰরে;
পরিৰত্তে তু লিঙ্গস্মিং, সচে ধোৰতি ৰট্টতি.
‘‘ধোৰা’’তি ভিক্খুনী ৰুত্তা, সচে সব্বং করোতি সা;
ধোৰনপ্পচ্চযাযেৰ, তস্স নিস্সগ্গিযং সিযা.
‘‘ইমস্মিং চীৰরে সব্বং, কত্তব্বং ত্ৰং করোহি’’তি;
হোতি নিস্সগ্গিযঞ্চেৰ, ৰদতো দুক্কটদ্ৰযং.
ঞাতিকাঞাতিসঞ্ঞিস্স, পচ্চত্থরনিসীদনং;
অঞ্ঞস্স সন্তকং ৰাপি, ধোৰাপেন্তস্স দুক্কটং.
একতোউপসম্পন্না, ভিক্খুনীনং ৰসেন যা;
তায ধোৰাপনে ৰাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
অৰুত্তা পরিভুত্তং ৰা, অঞ্ঞং ৰা যদি ধোৰতি;
ন দোসো, সঞ্চরিত্তেন, সমুট্ঠানাদযো সমা.
পুরাণচীৰরধোৰাপনকথা.
ৰিকপ্পনুপগং ¶ কিঞ্চি, পচ্ছিমং পন চীৰরং;
গণ্হতো হোতি আপত্তি, ঠপেত্ৰা পারিৰত্তকং.
পযোগে গহণত্থায, দুক্কটং পরিযাপুতং;
তস্স নিস্সগ্গিযাপত্তি, গহণেন পকাসিতা.
সচে অনুপসম্পন্ন-হত্থে পেসেতি চীৰরং;
অঞ্ঞত্র পারিৰত্তাপি, গহেতুং পন ৰট্টতি.
ঞাতিকাযপি ¶ অঞ্ঞাতি-সঞ্ঞিস্স ৰিমতিস্স ৰা;
একতোউপসম্পন্ন-হত্থা গণ্হাতি দুক্কটং.
‘‘দস্সামী’’তি চ আভোগং, কত্ৰা ৰা পারিৰত্তকং;
তাৰকালিকৰিস্সাস-গ্গাহে দোসো ন ৰিজ্জতি.
অঞ্ঞং পন পরিক্খারং, ন দোসো হোতি গণ্হতো;
সঞ্চরিত্তসমুট্ঠানং, ইদং ৰুত্তং ক্রিযাক্রিযং.
চীৰরপটিগ্গহণকথা.
চীৰরং ৰিঞ্ঞাপেন্তস্স, অঞ্ঞাতকাপ্পৰারিতং;
হোতি নিস্সগ্গিযাপত্তি, অঞ্ঞত্র সমযা পন.
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, তথেৰ দ্ৰিকদুক্কটং;
ঞাতকেঞাতিসঞ্ঞিস্স, তত্থ ৰেমতিকস্স চ.
সমযে ৰিঞ্ঞাপেন্তস্স, ঞাতকে ৰা পৰারিতে;
অঞ্ঞস্সত্থায ৰা তস্স, ঞাতকে ৰা পৰারিতে.
অনাপত্তীতি ঞাতব্বং, তথা উম্মত্তকাদিনো;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, সঞ্চরিত্তসমা মতা.
অঞ্ঞাতকৰিঞ্ঞত্তিকথা.
অপ্পৰারিতমঞ্ঞাতিং ¶ , চীৰরং তু তদুত্তরিং;
হোতি নিস্সগ্গিযাপত্তি, ৰিঞ্ঞাপেন্তস্স ভিক্খুনো.
যস্স তীণিপি নট্ঠানি, দ্ৰে ৰা একম্পি ৰা পন;
দ্ৰে ৰা একম্পি ৰা তেন, সাদিতব্বং ন কিঞ্চিপি.
সেসকং আহরন্তস্স, দিন্নে নচ্ছিন্নকারণা;
সন্তকে ঞাতকাদীনং, অত্তনোপি ধনেন ৰা.
অনাপত্তীতি ঞাতব্বং, তথা উম্মত্তকাদিনো;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, সঞ্চরিত্তসমা মতা.
ততুত্তরিকথা.
কল্যাণকম্যতাহেতু ¶ , আপজ্জতি ৰিকপ্পনং;
চীৰরে পন যো তস্স, লাভা নিস্সগ্গিযং ভৰে.
মহগ্ঘং দাতুকামম্হি, অপ্পগ্ঘং ৰিঞ্ঞাপেতি যো;
সন্তকে ঞাতকাদীনং, অনাপত্তি পকাসিতা.
ঞাতকেঞ্ঞাতিসঞ্ঞিস্স, দুক্কটং ৰিমতিস্স চ;
সঞ্চরিত্তসমা ৰুত্তা, সমুট্ঠানাদযো নযা.
পঠমোপক্খটকথা.
দুতিযোপক্খটে যস্মা, ৰত্তব্বং নত্থি কিঞ্চিপি;
তস্মা অনন্তরেনস্স, সদিসোৰ ৰিনিচ্ছযো.
দুতিযোপক্খটকথা.
রঞ্ঞা ৰা রাজভোগ্গেন, ভিক্খুমুদ্দিস্সমাভতং;
অকপ্পিযং সুৰণ্ণাদিং, গহেতুং ন চ ৰট্টতি.
রজতং ¶ জাতরূপং ৰা, অত্তনো ৰা পরস্স ৰা;
অত্থায গণ্হিতুং কিঞ্চি, দীযমানং ন ৰট্টতি.
অঞ্ঞস্সত্থায নিদ্দিট্ঠং, ভিক্খুনো পটিগ্গণ্হতো;
দুক্কটং তস্স হোতীতি, মহাপচ্চরিযং পন.
নেত্ৰা অকপ্পিযং ভণ্ডং, ইত্থং কোচি সচে ৰদে;
‘‘ইদং সঙ্ঘস্স দম্মীতি, পুগ্গলস্স গণস্স ৰা.
আরামং ৰা ৰিহারং ৰা, চেতিযং ৰা করোহি’’তি;
ন চ ৰট্টতি তং ৰত্থুং, সব্বেসং সম্পটিচ্ছিতুং.
অনামসিত্ৰা সঙ্ঘং ৰা, গণং ৰা পুগ্গলম্পি ৰা;
‘‘চেতিযস্স ৰিহারস্স, দেমা’’তিপি ৰদন্তি চে.
তং হিরঞ্ঞং সুৰণ্ণং ৰা, নিসেধেতুং ন ৰট্টতি;
আরামিকানং ৰত্তব্বং, ‘‘ৰদন্তেৰমিমে’’তি চ.
রজতং জাতরূপং ৰা, সঙ্ঘস্স পটিগ্গণ্হতো;
হোতি নিস্সগ্গিযাপত্তি, পরিভোগে চ দুক্কটং.
তল়াকস্স ¶ চ খেত্তত্তা, সস্সুপ্পত্তিনিদানতো;
গহণং পরিভোগো ৰা, ন চ ৰট্টতি ভিক্খুনো.
‘‘চত্তারো পচ্চযে সঙ্ঘো, গণো ৰা পরিভুঞ্জতু’’;
ইচ্চেৰং পন ৰত্ৰা চে, দেতি সব্বম্পি ৰট্টতি.
কারাপেতি চ কেদারে, ছিন্দাপেত্ৰা ৰনং পন;
কেদারেসু পুরাণেসু, অতিরেকম্পি গণ্হতি.
অপরিচ্ছিন্নভাগস্মিং, নৰসস্সেপি ‘‘এত্তকং;
ভাগং দেথা’’তি ৰত্ৰা চে, উট্ঠাপেতি কহাপণে.
ৰত্ৰা অকপ্পিযং ৰাচং, ‘‘কসথ ৰপথা’’তি চ;
উপ্পাদিতঞ্চ সব্বেসং, হোতি সব্বমকপ্পিযং.
‘‘এত্তকো ¶ নাম ভাগোতি, এত্তিকায চ ভূমিযা’’;
পতিট্ঠাপেতি যো ভূমিং, অৰত্ৰা কসথাদিকং.
সযমেৰ পমাণস্স, জাননত্থং তু ভূমিযা;
রজ্জুযা ৰাপি দণ্ডেন, খেত্তং মিনাতি যো পন.
খলে ৰা রক্খতি ঠত্ৰা, খলতোপি ততো পুন;
নীহরাপেতি ৰা ৰীহী, তস্সেৰেতমকপ্পিযং.
‘‘এত্তকেহি চ ৰীহীহি, ইদং আহরথা’’তি চ;
আহরন্তি সচে ৰুত্তা, তস্সেৰেতমকপ্পিযং.
‘‘এত্তকেন হিরঞ্ঞেন, ইদমাহরথা’’তি চ;
আহরন্তি চ যং ৰুত্তা, সব্বেসং তমকপ্পিযং.
পেসকারকদাসং ৰা, অঞ্ঞং ৰা রজকাদিসু;
আরামিকানং নামেন, দেন্তে ৰট্টতি গণ্হিতুং.
‘‘গাৰো দেমা’’তি ৰুত্তেপি, গহেতুং ন চ ৰট্টতি;
পঞ্চগোরসভোগত্থং, ৰুত্তে দেমাতি ৰট্টতি.
অজিকাদীসু এসেৰ, নযো ঞেয্যো ৰিভাৰিনা;
কপ্পিযেন চ ৰাক্যেন, সব্বং ৰট্টতি গণ্হিতুং.
হত্থিং ৰা মহিসং অস্সং, গোণং কুক্কুটসূকরং;
দেন্তেসু চ মনুস্সেসু, ন চ ৰট্টতি গণ্হিতুং.
পটিসিদ্ধেপি ¶ সঙ্ঘস্স, দত্ৰা গচ্ছতি চে পন;
মূলং দত্ৰা চ সঙ্ঘস্স, কেচি গণ্হন্তি ৰট্টতি.
‘‘খেত্তং ৰত্থুং তল়াকং ৰা, দেম গোঅজিকাদিকং;
ৰিহারস্সা’’তি ৰুত্তেপি, নিসেধেতুং ন ৰট্টতি.
তিক্খত্তুং চোদনা ৰুত্তা, ছক্খত্তুং ঠানমব্রৰি;
যদি চোদেতিযেৰ ছ, চোদনা দিগুণা ঠিতি.
অনাপত্তি ¶ অচোদেত্ৰা, লদ্ধে উম্মত্তকাদিনো;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, সঞ্চরিত্তসমা মতা.
রাজসিক্খাপদকথা.
চীৰরৰগ্গো পঠমো.
একেনাপি চ মিস্সেত্ৰা, সন্থতং কোসিযংসুনা;
হোতি নিস্সগ্গিযাপত্তি, কারাপেন্তস্স ভিক্খুনো.
পরত্থায করোন্তস্স, কারাপেন্তস্স সন্থতং;
অঞ্ঞেন চ কতং লদ্ধা, সেৰমানস্স দুক্কটং.
অনাপত্তি ৰিতানং ৰা, ভূমত্থরণমেৰ ৰা;
ভিসি বিব্বোহনং ৰাপি, করোন্তস্সাদিকম্মিনো.
কোসিযকথা.
কাল়কেল়কলোমানং, সুদ্ধানং সন্থতং সচে;
করেয্যাপত্তি হোতিস্স, সেসং তু পঠমূপমং.
সুদ্ধকাল়ককথা.
অনাপত্তি তুলং ৰাপি, বহুং ৰা সব্বমেৰ ৰা;
করোন্তস্স গহেত্ৰান, ওদাতং কপিলম্পি ৰা.
অনুক্কমেন এতানি, সন্থতানি চ তীণিপি;
নিস্সজ্জিত্ৰাপি লদ্ধানি, সেৰমানস্স দুক্কটং.
সমুট্ঠানাদযো ¶ সব্বে, সঞ্চরিত্তসমা মতা;
ইমেসং পন তিণ্ণম্পি, ততিযং তু ক্রিযাক্রিযং.
দ্ৰেভাগকথা.
ছন্নং ¶ ওরেন ৰস্সানং, করোন্তস্স চ সন্থতং;
হোতি নিস্সগ্গিযাপত্তি, ঠপেত্ৰা ভিক্খুসম্মুতিং.
অনাপত্তি পরত্থায, কারাপেতি করোতি ৰা;
কতং ৰা পন অঞ্ঞেন, লভিত্ৰা পরিভুঞ্জতো.
ছব্বস্সানি করোন্তস্স, তদুদ্ধম্পি চ সন্থতং;
ৰিতানে সাণিপাকারে, নিস্সজ্জিত্ৰা কতেপি চ.
ছব্বস্সকথা.
অনাপত্তি অনাদায, অসন্তে সন্থতে পন;
অঞ্ঞস্সত্থায কারেতুং, কতঞ্চ পরিভুঞ্জিতুং.
অনাদানৰসেনস্স, সুগতস্স ৰিদত্থিযা;
করণেন চ সত্থারা, ৰুত্তমেতং ক্রিযাক্রিযং.
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, সঞ্চরিত্তসমা মতা;
অনন্তরস্সিমস্সাপি, ৰিসেসো নুপলব্ভতি.
নিসীদনসন্থতকথা.
গচ্ছন্তে পন যানে ৰা, হত্থিঅস্সাদিকেসু ৰা;
ঠপেতি যদি লোমানি, সামিকস্স অজানতো.
তিযোজনমতীতেসু, তেসু আপত্তি ভিক্খুনো;
অগচ্ছন্তেসু তেস্ৰেৰ, ঠপিতেসুপ্যযং নযো.
যানে পন অগচ্ছন্তে, অস্সে ৰা হত্থিপিট্ঠিযং;
ঠপেত্ৰা অভিরূহিত্ৰা, সচে সারেতি ৰট্টতি.
ন ৰট্টতীতি নিদ্দিট্ঠং, কুরুন্দট্ঠকথায হি;
তং পনঞ্ঞং হরাপেতি, ৰচনেন ৰিরুজ্ঝতি.
কণ্ণচ্ছিদ্দেসু ¶ ¶ লোমানি, পক্খিপিত্ৰাপি গচ্ছতো;
হোতিযেৰ কিরাপত্তি, লোমানং গণনাৰসা.
সুত্তকেন চ বন্ধিত্ৰা, ঠপিতং পন ৰট্টতি;
ৰেণিং কত্ৰা হরন্তস্স, আপত্তি পরিদীপিতা.
সুঙ্কঘাতং অনুপ্পত্ৰা, চোরাদীহি উপদ্দুতো;
যো চঞ্ঞৰিহিতো ৰাপি, আপত্তি যদি গচ্ছতি.
তিযোজনং হরন্তস্স, ঊনকং ৰা তিযোজনং;
তথা পচ্চাহরন্তস্স, তানিযেৰ তিযোজনং.
নিৰাসত্থায ৰা গন্ত্ৰা, হরন্তস্স ততো পরং;
অচ্ছিন্নং ৰাপি নিস্সট্ঠং, লভিত্ৰা হরতোপি চ.
হরাপেন্তস্স অঞ্ঞেন, হরতো কতভণ্ডকং;
তথা উম্মত্তকাদীনং, অনাপত্তি পকাসিতা.
ইদং পন সমুট্ঠানং, কাযতো কাযচিত্ততো;
অচিত্তং কাযকম্মঞ্চ, তিচিত্তঞ্চ তিৰেদনং.
এল়কলোমকথা.
সমুট্ঠানাদিনা সদ্ধিং, লোমধোৰাপনম্পি চ;
চীৰরস্স পুরাণস্স, ধোৰাপনসমং মতং.
এল়কলোমধোৰাপনকথা.
গণ্হেয্য ৰা গণ্হাপেয্য, রজতং জাতরূপকং;
নিস্সজ্জিত্ৰা পনাপত্তি, দেসেতব্বাৰ ভিক্খুনা.
রজতং জাতরূপঞ্চ, উভিন্নং মাসকোপি চ;
এতং চতুব্বিধং ৰত্থু, হোতি নিস্সগ্গিযাৰহং.
মুত্তা ¶ মণি সিলা সঙ্খো, পৰাল়ং লোহিতঙ্ককো;
মসারগল্লং ধঞ্ঞানি, সত্ত গোমহিসাদিকং.
খেত্তং ৰত্থুং তল়াকঞ্চ, দাসিদাসাদিকং পন;
দুক্কটস্সেৰ ৰত্থূনি, দীপিতানি মহেসিনা.
মুগ্গমাসাদিকং ¶ সব্বং, সপ্পিআদীনি তণ্ডুলা;
সুত্তং ৰত্থং হলং ফালং, কপ্পিযং এৰমাদিকং.
তত্থত্তনো পনত্থায, ৰত্থুং নিস্সগ্গিযস্স হি;
সম্পটিচ্ছতি যো ভিক্খু, তস্স নিস্সগ্গিযং সিযা.
সঙ্ঘাদীনং তমত্থায, গণ্হতো দুক্কটং তথা;
দুক্কটস্স চ ৰত্থুম্পি, সব্বত্থায চ দুক্কটং.
সচে কহাপণাদীনং, সহস্সং পটিগণ্হতি;
ৰত্থূনং গণনাযস্স, আপত্তিগণনা সিযা.
তথা সিথিলবদ্ধেসু, থৰিকাদীসু রূপতো;
আপত্তিগণনা ৰুত্তা, মহাপচ্চরিযং পন.
‘‘ইদং অয্যস্স হোতূ’’তি, ৰুত্তে ৰা পন কেনচি;
সচে গণ্হিতুকামোপি, নিসেধেতব্বমেৰ চ.
পটিক্খিত্তেপি তং ৰত্থুং, ঠপেত্ৰা যদি গচ্ছতি;
তথা গোপাযিতব্বং তং, যথা তং ন ৰিনস্সতি.
‘‘আহরেদমিদং গণ্হ, ইদং দেহীধ নিক্খিপ’’;
ইচ্চেৰং ভিক্খুনো ৰত্তুং, ন ৰট্টতি অকপ্পিযং.
ঠপেত্ৰা রূপিযগ্গাহং, নিস্সট্ঠপরিৰত্তিতং;
সব্বেহি পরিভোত্তব্বং, ভাজেত্ৰা সপ্পিআদিকং.
অত্তনো পত্তভাগম্পি, পটিগ্গাহকভিক্খুনো;
গহেতুং অঞ্ঞতো লদ্ধং, ভুঞ্জিতুং ৰা ন ৰট্টতি.
যং ¶ কিঞ্চি পন সম্ভূতং, পচ্চযং ৰত্থুতো ততো;
ভিক্খুনো সেৰমানস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
অজ্ঝারামে অনাপত্তি, তমজ্ঝাৰসথেপি ৰা;
গহেত্ৰা ৰা গহাপেত্ৰা, নিক্খিপন্তস্স ভিক্খুনো.
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, রূপিযন্তি অরূপিযে;
সঞ্ঞিনো ৰিমতিস্সাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
সমুট্ঠানাদযো ¶ সব্বে, সঞ্চরিত্তসমা মতা;
ক্রিযাক্রিযমিদং ৰুত্তং, অযমেৰ ৰিসেসতা.
রূপিযপটিগ্গহণকথা.
ৰত্থুং নিস্সগ্গিযস্সাপি, ৰত্থুং ৰা দুক্কটস্স চ;
কপ্পিযস্স চ ৰত্থুং ৰা, যো নিস্সগ্গিযৰত্থুনা.
ৰত্থুনা দুক্কটস্সাপি, ৰত্থুং নিস্সগ্গিযস্স ৰা;
পরিৰত্তেতি আপত্তি, কপ্পিযেন চ ৰত্থুনা.
দুক্কটস্স চ ৰত্থুং ৰা, ৰত্থুং ৰা কপ্পিযস্স চ;
ৰত্থুনা দুক্কটস্সেৰ, পরিৰত্তেতি দুক্কটং.
ৰত্থুনা কপ্পিযস্সাপি, তথা দুক্কটৰত্থুকং;
পরিৰত্তেতি যো তস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
ৰত্থুনো দুক্কটস্সাপি, তথা নিস্সগ্গিযস্স চ;
গহণং ৰারিতং পুব্বে, ইমিনা পরিৰত্তনং.
রূপিযন্তি চ সঞ্ঞিস্স, ৰিমতিস্স অরূপিযে;
তেন দ্ৰে দুক্কটা হোন্তি, চেতাপেন্তস্স রূপিযং.
অরূপিযন্তি সঞ্ঞিস্স, অনাপত্তি অরূপিযে;
‘‘ইদং গহেত্ৰা দেহী’’তি, ৰদতোপি চ পঞ্চহি.
সেসং ¶ অনন্তরেনেৰ, সমুট্ঠানাদিকং সমং;
ইদং ক্রিযসমুট্ঠানং, অযমেৰ ৰিসেসতা.
রূপিযসংৰোহারকথা.
কপ্পিযং কপ্পিযেনেৰ, পরিৰত্তযতো পন;
হোতি নিস্সগ্গিযাপত্তি, ঠপেত্ৰা সহধম্মিকে.
অকপ্পিযস্স ৰত্থুস্স, তেনেৰ পরিৰত্তনং;
ন গচ্ছতীতি নিদ্দিট্ঠং, কযৰিক্কযসঙ্গহং.
তস্মা মাতাপিতূনম্পি, ৰত্থুং যং কিঞ্চি কপ্পিযং;
‘‘ইমং দেহিমিনা হী’’তি, ৰদতো পন দুক্কটং.
সকং ¶ ৰা দেতি চে ভণ্ডং, এৰং ৰত্ৰান মাতুযা;
মাতুযা ৰা তথা ভণ্ডং, সযং গণ্হাতি দুক্কটং.
সহত্থং পরভণ্ডস্মিং, পরহত্থঞ্চ অত্তনো;
ভণ্ডকে পন সম্পত্তে, নিস্সগ্গিযমুদীরিতং.
‘‘গহেত্ৰা ৰা ইদং নাম, ভুঞ্জিত্ৰা ওদনং ইমং;
ইদং নাম করোহী’’তি, ৰত্তুং পন ন ৰট্টতি.
ৰিঘাসাদমথঞ্ঞং ৰা, ‘‘ভুঞ্জিত্ৰা ওদনং ইমং;
ছল্লিং ৰা পন ৰল্লিং ৰা, কট্ঠং ৰা দারুমেৰ ৰা.
আহরা’’তি ৰদন্তস্স, ৰত্থূনং গণনাৰসা;
হোন্তি আপত্তিযো তস্স, ভিক্খুনো কযৰিক্কযে.
‘‘ইমঞ্চ যাগুং পিৰ ভুঞ্জ ভত্তং;
ভুত্তোসি ভুঞ্জিস্সসি ভুঞ্জসীদং;
ভত্তং, ইমং নাম করোহি কম্মং’’;
ইচ্চেৰ ৰত্তুং পন ৰট্টতেৰ.
ভূমিযা ¶ সোধনে ৰাপি, লিম্পনে ৰত্থধোৰনে;
এত্থ কিঞ্চাপি নত্থঞ্ঞং, ভণ্ডং নিস্সজ্জিতব্বকং.
নিস্সগ্গিযে চ ৰত্থুম্হি, নট্ঠে ভুত্তেপি ৰা যথা;
দেসেতব্বাৰ আপত্তি, দেসেতব্বা তথা অযং.
‘‘ইমিনাৰ ইমং নাম, গহেত্ৰা দেহি মে’’ইতি;
আচিক্খতি অনাপত্তি, ঠপেত্ৰা ভণ্ডসামিকং.
‘‘ইদং মমত্থি অত্থো মে, ইমিনা’’তি চ ভাসতো;
সেসং অনন্তরেনেৰ, সমুট্ঠানাদিকং সমং.
কযৰিক্কযকথা.
কোসিযৰগ্গো দুতিযো.
মত্তিকাযোমযা পত্তা, কপ্পিযা জাতিতো দুৰে;
তযো পত্তস্স ৰণ্ণা তু, উক্কট্ঠো মজ্ঝিমোমকো.
দ্ৰিন্নং ¶ তণ্ডুলনাল়ীনং, ভত্তং মগধনাল়িযা;
খাদনঞ্চ চতুব্ভাগং, ব্যঞ্জনঞ্চ তদূপিযং.
উক্কট্ঠো নাম সো পত্তো, যো তং সব্বং তু গণ্হতি;
মজ্ঝিমো তস্সুপড্ঢো চ, তদুপড্ঢো চ ওমকো.
উক্কট্ঠস্স চ উক্কট্ঠো, তস্সেৰোমকমজ্ঝিমা;
এৰং মজ্ঝিমওমেসু, নৰ পত্তা ভৰন্তি হি.
উক্কট্ঠুক্কট্ঠকো তেসু, অপত্তো ওমকোমকো;
তস্মা নাপি অধিট্ঠানং, ন গচ্ছন্তি ৰিকপ্পনং.
সেসং সত্তৰিধং পত্তং, পত্তলক্খণসংযুতং;
অধিট্ঠায ৰিকপ্পেত্ৰা, পরিভুঞ্জেয্য পণ্ডিতো.
দসাহপরমং ¶ কালং, ধারেয্য অতিরেকতো;
অতিক্কমযতো পত্তং, তঞ্হি নিস্সগ্গিযং সিযা.
যং পত্তং ন ৰিকপ্পেতি, যং নাধিট্ঠেতি ৰা পন;
ৰিনযঞ্ঞূহি সো পত্তো, অতিরেকোতি ৰণ্ণিতো.
ৰত্তব্বং তু ‘‘ইমং পত্তং, অধিট্ঠামী’’তি সম্মুখে;
‘‘এতং পত্ত’’ন্তি দূরস্মিং, পচ্চুদ্ধারেপ্যযং নযো.
আভোগং মনসা কত্ৰা, কত্ৰা কাযৰিকারকং;
কাযেনপি চ পত্তস্স, অধিট্ঠানং পকাসিতং.
পত্তো জহতিধিট্ঠানং, দানভেদকনাসতো;
ৰিব্ভমুদ্ধারপচ্চক্খ-পরিৰত্তনগাহতো.
কঙ্গুসিত্থপ্পমাণেন, খেনাধিট্ঠানমুজ্ঝতি;
পিদহিত্ৰা অধিট্ঠেয্য, অযোচুণ্ণেন ৰাণিযা.
যো হি নিস্সগ্গিযং পত্তং, অনিস্সজ্জেৰ ভুঞ্জতি;
দুক্কটং তস্স নিদ্দিট্ঠং, ভুত্ৰা ধোৰনধোৰনে.
সুৰণ্ণমণিপত্তো চ, ৰেল়ুরিযফলিকুব্ভৰো;
কংসকাচমযো পত্তো, তিপুসীসমযোপি চ.
তথা দারুমযো পত্তো, তম্বসজ্ঝুমযোপি চ;
একাদসৰিধো পত্তো, ৰুত্তো দুক্কটৰত্থুকো.
ঘটসীসকটাহো ¶ চ, তুম্বং চস্সানুলোমিকং;
তম্বলোহমযং তত্থ, থালকং পন ৰট্টতি.
ফলিককাচকংসানং, তট্টিকাদীনি কানিচি;
পুগ্গলস্স ন ৰট্টন্তি, ৰট্টন্তি গিহিসঙ্ঘিকা.
যং কিঞ্চি সোদকং পত্তং, পটিসামেয্য দুক্কটং;
সাধুকং ৰোদকং কত্ৰা, পটিসামেয্য পণ্ডিতো.
ভিক্খুনো ¶ সোদকং পত্তং, ওতাপেতুং ন ৰট্টতি;
উণ্হে ন নিদহেতব্বো, নিদহন্তস্স দুক্কটং.
মিড্ঢন্তে পরিভণ্ডন্তে, ঠপেতুং ন চ ৰট্টতি;
মিড্ঢিযা পরিভণ্ডে ৰা, ৰিত্থিণ্ণে পন ৰট্টতি.
দারুআধারকে পত্তে, দ্ৰে ঠপেতুম্পি ৰট্টতি;
অযমেৰ নযো দণ্ড-ভূমিআধারকেসুপি.
তট্টিকাযপি চোল়ে ৰা, পোত্থকে কটসারকে;
পরিভণ্ডকতাযাপি, ভূমিযং ৰালুকাসু ৰা.
তথারূপাসু সুদ্ধাসু, ঠপেতুং পন ৰট্টতি;
সরজায ঠপেন্তস্স, দুক্কটং খরভূমিযা.
দণ্ডে ৰা নাগদন্তে ৰা, লগ্গেতুম্পি ন ৰট্টতি;
ছত্তঙ্গমঞ্চপীঠেসু, ঠপেন্তস্স চ দুক্কটং.
অটনীসু হি বন্ধিত্ৰা, ওলম্বেতুম্পি ৰট্টতি;
বন্ধিত্ৰা পন মঞ্চস্স, ঠপেতুংপরি ৰট্টতি.
মঞ্চপীঠট্টকে পত্তং, ঠপেতুং পন ৰট্টতি;
ভত্তপূরোপি ৰা ছত্তে, ঠপেতুং ন চ ৰট্টতি.
তযো ভাণৰারা নিট্ঠিতা.
কৰাটং ন পণামেয্য, পত্তহত্থো সচে পন;
যেন কেনচি অঙ্গেন, পণামেয্যস্স দুক্কটং.
ন নীহরেয্য পত্তেন, চলকানট্ঠিকানি ৰা;
উচ্ছিট্ঠমুদকং ৰাপি, নীহরন্তস্স দুক্কটং.
পত্তং ¶ পটিগ্গহং কত্ৰা, ধোৰিতুং হত্থমেৰ ৰা;
মুখতো নীহটং পত্তে, ঠপেতুং ন চ ৰট্টতি.
অনাপত্তি ¶ দসাহস্স, অন্তোযেৰ চ যো পন;
অধিট্ঠেতি ৰিকপ্পেতি, ৰিস্সজ্জেতি ৰিনস্সতি.
পঠমস্স হি পত্তস্স, পঠমেন মহেসিনা;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, কথিনেন সমা মতা.
পঠমপত্তকথা.
পঞ্চবন্ধনঊনস্মিং, পত্তে সতি চ যো পন;
ৰিঞ্ঞাপেয্য নৰং পত্তং, তস্স নিস্সগ্গিযং সিযা.
বন্ধনং একমুদ্দিট্ঠং, দ্ৰঙ্গুলায চ রাজিযা;
বন্ধনানি চ চত্তারি, তথাট্ঠঙ্গুলরাজিযা.
পঞ্চ ৰা রাজিযো যস্স, একা ৰাপি দসঙ্গুলা;
অপত্তো নামযং পত্তো, ৰিঞ্ঞাপেয্য ততো পরং.
অযোপত্তো অনেকেহি, লোহমণ্ডলকেহি ৰা;
বদ্ধো ৰট্টতি মট্ঠো চে, অযোচুণ্ণেন ৰাণিযা.
পত্তং সঙ্ঘস্স নিস্সট্ঠং, তস্স নিস্সগ্গিযং পন;
অনুকম্পায তং তস্মিং, অগণ্হন্তস্স দুক্কটং.
দীযমানে তু পত্তস্মিং, যস্স সো ন চ রুচ্চতি;
অপ্পিচ্ছতায ৰা পত্তং, তং ন গণ্হাতি ৰট্টতি.
অপত্তস্স তু ভিক্খুস্স;
ন দাতব্বোতি দীপিতো;
তত্থ যো পত্তপরিযন্তো;
সো দেয্যো তস্স ভিক্খুনো.
সচে সো তং জিগুচ্ছন্তো, অপ্পদেসে ঠপেতি ৰা;
ৰিস্সজ্জেতি অভোগেন, পরিভুঞ্জতি দুক্কটং.
নট্ঠে ¶ ভিন্নেপি ৰা পত্তে, অনাপত্তি পকাসিতা;
অত্তনো ঞাতকাদীনং, গণ্হতো ৰা ধনেন ৰা.
সঞ্চরিত্তসমুট্ঠানং ¶ , ক্রিযং পণ্ণত্তিৰজ্জকং;
কাযকম্মং ৰচীকম্মং, তিচিত্তঞ্চ তিৰেদনং.
দুতিযপত্তকথা.
সপ্পিআদিং পুরেভত্তং, ভেসজ্জং পটিগয্হ হি;
সামিসম্পি পুরেভত্তং, পরিভুঞ্জতি ৰট্টতি.
ততো পট্ঠায সত্তাহং, তং ৰট্টতি নিরামিসং;
সত্তাহাতিক্কমে তস্স, নিস্সগ্গিযমুদীরিতং.
পচ্ছাভত্তম্পি গণ্হিত্ৰা, কত্ৰা সন্নিধিকারকং;
সাযতো পন সত্তাহং, ৰট্টতেৰ নিরামিসং.
পুরেভত্তম্পি পচ্ছা ৰা, সযমুগ্গহিতং পন;
সরীরভোগে নেতব্বং, সাযিতুং ন চ ৰট্টতি.
নৰনীতং পুরেভত্তং, ভিক্খুনা গহিতং সচে;
তাপেত্ৰানুপসম্পন্নো, দেতি ৰট্টতি সামিসং.
সযং তাপেতি চে ভিক্খু, সত্তাহম্পি নিরামিসং;
তাপনং নৰনীতস্স, সামপাকো ন হোতি সো.
পচ্ছাভত্তং গহেত্ৰা চে, যেন কেনচি তাপিতং;
ৰট্টতেৰ চ তং সপ্পি, সত্তাহম্পি নিরামিসং.
খীরং দধিং চাপি পটিগ্গহেত্ৰা;
সযং পুরেভত্তমথো করোতি;
সপ্পিং পুরেভত্তকমেৰ তস্স;
নিরামিসং ৰট্টতি ভিক্খুনো তং.
পচ্ছাভত্তকতো উদ্ধং, তং ন ৰট্টতি সাযিতুং;
সৰত্থুকস্স সপ্পিস্স, গহিতত্তাৰ ভিক্খুনো.
সত্তাহাতিক্কমেপিস্স ¶ , ন দোসো কোচি ৰিজ্জতি;
‘‘পটিগ্গহেত্ৰা তানী’’তি, ৰুত্তত্তা হি মহেসিনা.
যথা কপ্পিযসপ্পিম্হি, নিস্সগ্গিযমুদীরিতং;
তথাকপ্পিযসপ্পিম্হি, দুক্কটং পরিদীপিতং.
সব্বাকপ্পিযমংসানং ¶ , ৰজ্জেত্ৰা মংসমেৰ চ;
খীরং দধি চ সপ্পি চ, নৰনীতঞ্চ ৰট্টতি.
‘‘যেসং কপ্পতি মংসঞ্হি, তেসং সপ্পী’’তি কিং ইদং?
পণীতভোজনস্সাপি, তথা সত্তাহকালিকে.
নিস্সগ্গিযস্স ৰত্থূনং, পরিচ্ছেদনিযামনং;
ন চাকপ্পিযমংসানং, সপ্পিআদি নিৰারিতং.
নৰনীতেপি সপ্পিম্হি, গহিতুগ্গহিতাদিকে;
সব্বো ৰুত্তনযেনেৰ, ৰেদিতব্বো ৰিনিচ্ছযো.
তেলভিক্খায ভিক্খূনং, পৰিট্ঠানং উপাসকা;
তেলং ৰা নৰনীতং ৰা, সপ্পিং ৰা আকিরন্তি হি.
ভত্তসিত্থানি ৰা তত্থ, তণ্ডুলা ৰা ভৰন্তি চে;
আদিচ্চপক্কসংসট্ঠং, হোতি সত্তাহকালিকং.
তিলসাসপতেলং ৰা, মধুকেরণ্ডতেলকং;
গহিতং তু পুরেভত্তং, সামিসম্পি নিরামিসং.
পচ্ছাভত্তকতো উদ্ধং, সাযিতব্বং নিরামিসং;
সত্তাহাতিক্কমে তেসং, ৰসা নিস্সগ্গিযং সিযা.
এরণ্ডমধুকট্ঠীনি, সাসপাদীনি চত্তনা;
গহেত্ৰা কততেলম্পি, হোতি সত্তাহকালিকং.
যাৰজীৰিকৰত্থুত্তা, তেসং তিণ্ণম্পি ভিক্খুনো;
সৰত্থুগহণে তস্স, কাচাপত্তি ন ৰিজ্জতি.
অত্তনা ¶ যং কতং তেলং, তং ৰট্টতি নিরামিসং;
সত্তাহাতিক্কমেনস্স, হোতি নিস্সগ্গিযং পন.
দুক্কটং সাসপাদীনং, তেলত্থাযেৰ ভিক্খুনা;
গহেত্ৰা ঠপিতানং তু, সত্তাহাতিক্কমে সিযা.
নাল়িকেরকরঞ্জানং, তেলং কুরুৰকস্স চ;
নিম্বকোসম্বকানঞ্চ, তেলং ভল্লাতকস্স চ.
ইচ্চেৰমাদিকং সব্বং, অৰুত্তং পাল়িযং পন;
গহেত্ৰা নিক্খিপন্তস্স, দুক্কটং সমযচ্চযে.
যাৰকালিকভেদঞ্চ ¶ , যাৰজীৰকমেৰ চ;
ৰিদিত্ৰা সেসমেত্থাপি, সপ্পিনা সদিসো নযো.
অচ্ছমচ্ছৰরাহানং, সুসুকাগদ্রভস্স চ;
ৰসানং পন পঞ্চন্নং, তেলং পঞ্চৰিধং ভৰে.
সব্বমেৰ ৰসাতেলং, কপ্পিযাকপ্পিযস্স চ;
মনুস্সানং ৰসাতেলং, ঠপেত্ৰা পন ৰট্টতি.
ৰসং পটিগ্গহেত্ৰান, পুরেভত্তং পনত্তনা;
পক্কং ৰট্টতি সংসট্ঠং, সত্তাহম্পি নিরামিসং.
সচে অনুপসম্পন্নো, কত্ৰা তং দেতি ৰট্টতি;
সামিসম্পি পুরেভত্তং, ততো উদ্ধং নিরামিসং.
পটিগ্গহেতুং কাতুং ৰা, পচ্ছাভত্তং ন ৰট্টতি;
সেসো ৰুত্তনযেনেৰ, ৰেদিতব্বো ৰিভাৰিনা.
গহিতঞ্হি পুরেভত্তং, মধুং মধুকরীকতং;
ৰট্টতেৰ পুরেভত্তং, সামিসম্পি নিরামিসং.
পচ্ছাভত্তকতো ¶ উদ্ধং, সত্তাহম্পি নিরামিসং;
সত্তাহাতিক্কমে দোসো, ৰত্থূনং গণনাৰসা.
উচ্ছুম্হা পন নিব্বত্তং, পক্কাপক্কং ঘনাঘনং;
রসাদি পন তং সব্বং, ‘‘ফাণিত’’ন্তি পৰুচ্চতি.
ফাণিতং তু পুরেভত্তং, গহিতং পন ৰট্টতি;
সামিসম্পি পুরেভত্তং, ততো উদ্ধং নিরামিসং.
অসংসট্ঠেন উচ্ছুস্স, রসেন কতফাণিতং;
গহিতেন পুরেভত্তং, তদহেৰ নিরামিসং.
উচ্ছুং পটিগ্গহেত্ৰান, কতেপেস নযো মতো;
পচ্ছাভত্তকতো উদ্ধং, তং ন ৰট্টতি সাযিতুং.
গহিতত্তা সৰত্থুস্স, সত্তাহাতিক্কমেপি চ;
হোতি তস্স অনাপত্তি, পচ্ছাভত্তং কতেপি চ.
সংসট্ঠঞ্চ পুরেভত্তং, গহিতং তমুপাসকো;
তদহে দেতি চে কত্ৰা, সামিসম্পি চ ৰট্টতি.
সংসট্ঠেন ¶ পুরেভত্তং, গহিতেন সযংকতং;
পচ্ছাভত্তং কতঞ্চাপি, সত্তাহম্পি নিরামিসং.
কতং মধুকপুপ্ফানং, ফাণিতং সীতৰারিনা;
সামিসম্পি পুরেভত্তং, ততো উদ্ধং নিরামিসং.
সত্তাহাতিক্কমেপিস্স, দুক্কটং পরিদীপিতং;
পক্খিপিত্ৰা কতং খীরং, হোতি তং যাৰকালিকং.
ফলানং পন সব্বেসং, যাৰকালিকসঞ্ঞিনং;
যাৰকালিকমিচ্চেৰ, ফাণিতং পরিদীপিতং.
পচ্ছাভত্তম্পি ভিক্খুস্স, পচ্চযে সতি কেৰলং;
কালিকা পন ৰট্টন্তি, পুরেভত্তং যথাসুখং.
লভিত্ৰা পন নিস্সট্ঠং, তং তু সত্তাহকালিকং;
অরুআদীনি মক্খেতুং, সাযিতুং ৰা ন ৰট্টতি.
অঞ্ঞস্স ¶ পন ভিক্খুস্স, কাযভোগে চ ৰট্টতি;
চজিত্ৰা নিরপেক্খোৰ, লভিত্ৰা পুন সাযিতুং.
অনাপত্তি অধিট্ঠেতি, ৰিস্সজ্জেতি ৰিনস্সতি;
অচ্ছিন্দিত্ৰা চ ৰিস্সাসং, গণ্হতুম্মত্তকাদিনো.
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, কথিনেন সমা মতা;
সদাকথিনচিত্তেন, পঠমেনেৰ সত্থুনা.
ভেসজ্জসিক্খাপদকথা.
মাসো সেসোতি গিম্হানং, পরিযেসেয্য সাটিকং;
অদ্ধমাসোৰ সেসোতি, কত্ৰা পরিদহে বুধো.
কত্ৰা পন সতুপ্পাদং, ৰস্সসাটিকচীৰরং;
নিপ্ফাদেন্তস্স ভিক্খুস্স, সমযে পিট্ঠিসম্মতে.
হোতি নিস্সগ্গিযাপত্তি, ঞাতকাঞ্ঞাতকাদিনো;
তেসুযেৰ চ ৰিঞ্ঞত্তিং, কত্ৰা নিপ্ফাদনে তথা.
কত্ৰা পন সতুপ্পাদং, সমযে কুচ্ছিসঞ্ঞিতে;
নিপ্ফাদেন্তস্স ভিক্খুস্স, ৰত্থমঞ্ঞাতকাদিনো.
তস্সাদিন্নকপুব্বেসু ¶ , ৰত্তভেদেন দুক্কটং;
করোতো তত্র ৰিঞ্ঞত্তিং, নিস্সগ্গিযমুদীরিতং.
ওৰস্সাপেতি চে কাযং, নগ্গো সতিপি চীৰরে;
ন্হানস্স পরিযোসানে, দুক্কটং ৰিৰটঙ্গণে.
ঊনকে পন মাসস্মিং, অতিরেকোতি সঞ্ঞিনো;
তত্থ ৰেমতিকস্সাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
অচ্ছিন্নচীৰরস্সাপি, অনাপত্তাপদাসুপি;
ন্হানকোট্ঠকৰাপীসু, ন্হাযন্তস্স চ ভিক্খুনো.
সঞ্চরিত্তসমুট্ঠানং ¶ , ক্রিযং পণ্ণত্তিৰজ্জকং;
কাযকম্মং ৰচীকম্মং, তিচিত্তঞ্চ তিৰেদনং.
ৰস্সিকসাটিককথা.
সামং তু চীৰরং দত্ৰা, অচ্ছিন্দন্তস্স তং পুন;
সকসঞ্ঞায ভিক্খুস্স, তস্স নিস্সগ্গিযং সিযা.
একাযেৰ পনাপত্তি, একমচ্ছিন্দতো সিযা;
বহূনি একবদ্ধানি, অচ্ছিন্দন্তস্স ৰা তথা.
ৰিসুং ঠিতানি একেক-মাহরাপযতো পন;
ৰত্থানং গণনাযস্স, আপত্তিগণনা সিযা.
‘‘মযা দিন্নানি সব্বানি, আহরা’’তি চ ভাসতো;
একেন ৰচনেনেৰ, হোন্তি আপত্তিযো বহূ.
আণাপেতি সচে অঞ্ঞং, ভিক্খুং গণ্হাতি চীৰরং;
বহূনি গণ্হতাণত্তো, একং পাচিত্তিযং সিযা.
‘‘মযা দিন্নানি সব্বানি, গণ্হা’’তি ৰদতো পন;
একাযস্স চ ৰাচায, হোন্তি আপত্তিযো বহূ.
‘‘সঙ্ঘাটিমুত্তরাসঙ্গং, গণ্হ গণ্হা’’তি ভাসতো;
হোতি ৰাচায ৰাচায, আণাপেন্তস্স দুক্কটং.
ৰিকপ্পনুপগং কিঞ্চি, ঠপেত্ৰা পচ্ছিমং পরং;
অঞ্ঞং পন পরিক্খারং, ছিন্দাপেন্তস্স দুক্কটং.
ঠপেত্ৰা ¶ উপসম্পন্নং, অঞ্ঞেসং চীৰরাদিকং;
অচ্ছিন্দতোপি ভিক্খুস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
এৰং অনুপসম্পন্নে, উপসম্পন্নসঞ্ঞিনো;
তত্থ ৰেমতিকস্সাপি, অচ্ছিন্দন্তস্স দুক্কটং.
সো ¶ ৰা দেতি সচে তুট্ঠো, দুট্ঠো ৰিস্সাসমেৰ ৰা;
গণ্হতোপি অনাপত্তি, তথা উম্মত্তকাদিনো.
অদিন্নাদানতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা;
অঞ্ঞত্র ৰেদনাযেত্থ, হোতি সা দুক্খৰেদনা.
চীৰরচ্ছিন্দনকথা.
ৰিঞ্ঞাপেত্ৰা সচে সুত্তং, ছব্বিধং সানুলোমিকং;
চীৰরং তন্তৰাযেহি, ৰাযাপেতি ন ৰট্টতি.
সামং ৰিঞ্ঞাপিতং সুত্তং, অকপ্পিযমুদীরিতং;
তন্তৰাযোপি ৰিঞ্ঞত্তো, তথা অঞ্ঞাতকাদিকো.
ৰিঞ্ঞত্ততন্তৰাযেন, সুত্তেনাকপ্পিযেন চ;
চীৰরং ৰাযাপেন্তস্স, নিস্সগ্গিযমুদীরিতং.
ৰিদত্থিমত্তে দীঘেন, হত্থমত্তে তিরীযতো;
ৰীতে নিস্সগ্গিযং ৰুত্তং, ফলকে ফলকেপি চ.
তেনেৰ কপ্পিযং সুত্তং, ৰাযাপেন্তস্স দুক্কটং;
তথেৰ তন্তৰাযেন, কপ্পিযেন অকপ্পিযং.
একন্তরিকতো ৰাপি, দীঘতো ৰা তিরীযতো;
কপ্পিযাকপ্পিযেহেৰ, ৰীতে সুত্তেহি দুক্কটং.
কপ্পিযাকপ্পিযেহেৰ, তন্তৰাযেহি ৰে কতে;
কপ্পিযাকপ্পিযং সুত্তং, মিস্সেত্ৰা তস্স দুক্কটং.
সচে অকপ্পিযং সুত্তং, ৰারেনেৰ ৰিনন্তি তে;
দস্সেত্ৰাৰ পরিচ্ছেদং, অকপ্পিযৰিতে পন.
পাচিত্তিযং পমাণস্মিং, তদূনে দুক্কটং সিযা;
ইতরেন ৰিতে ৰত্থে, উভযত্থেৰ দুক্কটং.
দ্ৰেপি ¶ ¶ ৰেমং গহেত্ৰা ৰা, একতো ৰা ৰিনন্তি চে;
ফলকে ফলকে তস্স, দুক্কটং পরিদীপিতং.
এতেনেৰ উপাযেন, ভেদে সব্বত্থ সাধুকং;
আপত্তিভেদো ৰিঞ্ঞেয্যো, ৰিঞ্ঞুনা ৰিনযঞ্ঞুনা.
কপ্পিযো তন্তৰাযোপি, সচে সুত্তম্পি কপ্পিযং;
চীৰরং ৰাযাপেন্তস্স, অনাপত্তি পকাসিতা.
অনাপত্তি পরিস্সাৰে, আযোগে অংসবদ্ধকে;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, সঞ্চরিত্তসমা মতা.
সুত্তৰিঞ্ঞত্তিকথা.
অপ্পৰারিতঞাতীনং, তন্তৰাযে সমেচ্চ চে;
ৰিকপ্পং চীৰরে ভিক্খু, আপজ্জতি ন ৰট্টতি.
দীঘাযতপ্পিতত্থায, সুত্তৰড্ঢনকে কতে;
ভিক্খু নিস্সগ্গিযাপত্তিং, আপজ্জতি ন সংসযো.
ভিক্খুনো ঞাতকাদীনং, তন্তৰাযেসু অত্তনো;
ধনেনঞ্ঞস্স চত্থায, অনাপত্তিং ৰিনিদ্দিসে.
ৰাযাপেন্তস্স অপ্পগ্ঘং, মহগ্ঘং কত্তুকামিনো;
তথা উম্মত্তকাদীনং, সেসং ৰুত্তমনন্তরে.
পেসকারকথা.
ৰস্সংৰুট্ঠে যমুদ্দিস্স, ভিক্খূ দীযতি চীৰরং;
পৰারণায পুব্বেৰ, তং হোতচ্চেকচীৰরং.
পুরে পৰারণাযেৰ, ভাজেত্ৰা যদি গয্হতি;
ৰস্সচ্ছেদো ন কাতব্বো, সঙ্ঘিকং তং করোতি চে.
অনাপত্তি ¶ অধিট্ঠেতি, অন্তোসমযমেৰ তং;
ৰিস্সজ্জেতি ৰিকপ্পেতি, ৰিনস্সতি চ ডয্হতি.
তস্সচ্চাযিকৰত্থস্স, কথিনে তু অনত্থতে;
পরিহারেকমাসোৰ, দসাহপরমো মতো.
অত্থতে ¶ কথিনে তস্স, পঞ্চ মাসা পকাসিতা;
পরিহারো মুনিন্দেন, দসাহপরমা পন.
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, কথিনেন সমা মতা;
পঠমেনাক্রিযাচিত্তং, তিচিত্তঞ্চ তিৰেদনং.
অচ্চেকচীৰরকথা.
ৰসিত্ৰা পন চে ভিক্খু, পুব্বকত্তিকপুণ্ণমং;
ঠপেত্ৰা চীৰরং গামে, পচ্চযে সতি তাদিসে.
ছারত্তপরমং তেন, ৰসিতব্বং ৰিনা ততো;
উত্তরিং ৰসতো দোসো, ৰিনা সঙ্ঘস্স সম্মুতিং.
কত্তিকেযেৰ মাসস্মিং, পঠমায পৰারিতো;
পচ্ছিমেন পমাণেন, যুত্তে সাসঙ্কসম্মতে.
সেনাসনে ৰসন্তোৰ, ঠপেতুং একচীৰরং;
চতুরঙ্গসমাযোগে, লভতীতি পকাসিতো.
যং গামং গোচরং কত্ৰা, ভিক্খু আরঞ্ঞকে ৰসে;
তস্মিং গামে ঠপেতুং তং, মাসমেকং তু ৰট্টতি.
অঞ্ঞত্থেৰ ৰসন্তস্স, ছারত্তপরমং মতং;
অযমস্স অধিপ্পাযো, পটিচ্ছন্নো পকাসিতো.
সেনাসনমথাগন্ত্ৰা, সত্তমং অরুণং পন;
উট্ঠাপেতুং ৰিদূরত্তা, অসক্কোন্তস্স ভিক্খুনো.
গামসীমম্পি ¶ ৰা গন্ত্ৰা, ৰসিত্ৰা যত্থ কত্থচি;
চীৰরস্স পৰত্তিং সো, ঞত্ৰা গচ্ছতি ৰট্টতি.
এৰঞ্চাপি অসক্কোন্তো, ঞত্ৰা তত্থেৰ পণ্ডিতো;
খিপ্পং পচ্চুদ্ধরে ঠানে, অতিরেকে হি তিট্ঠতি.
ৰিস্সজ্জেতি অনাপত্তি, ৰিনস্সতি চ ডয্হতি;
অচ্ছিন্দনে চ ৰিস্সাসে, ভিক্খুসম্মুতিযাপি ৰা.
সমুট্ঠানাদযো ¶ সব্বে, কথিনেন সমা মতা;
দুতিযেন, মুনিন্দেন, তেন সাসঙ্কসম্মতে.
সাসঙ্ককথা.
জানং পরিণতং লাভং, ভিক্খুসঙ্ঘস্স যো পন;
অত্তনো পরিণামেয্য, তস্স নিস্সগ্গিযং সিযা.
সচে ‘‘অঞ্ঞস্স দেহী’’তি, পরিণামেতি ভিক্খুনো;
সুদ্ধিকং সুদ্ধচিত্তেন, পাচিত্তিযমুদীরিতং.
চীৰরং ৰা পরস্সেক-মেকং ৰা পন অত্তনো;
পরিণামেয্য চে সদ্ধিং, দ্ৰে পাচিত্তিযো সিযুং.
সঙ্ঘস্স পন যং দিন্নং, তং গহেতুং ন ৰট্টতি;
সঙ্ঘস্সেৰ পদাতব্বো, অদেন্তস্স পরাজযো.
চেতিযস্স চ সঙ্ঘস্স, পুগ্গলস্সপি ৰা পন;
অঞ্ঞস্স পোণমঞ্ঞস্স, পরিণামেয্য দুক্কটং.
যো পনন্তমসো ভিক্খু, সুনখস্সপি ওণতং;
সুনখস্স পনঞ্ঞস্স, পরিণামেয্য দুক্কটং.
ইদঞ্হি ¶ তিসমুট্ঠানং, ক্রিযং সঞ্ঞাৰিমোক্খকং;
কাযকম্মং ৰচীকম্মং, তিচিত্তঞ্চ তিৰেদনং.
পরিণতকথা.
পত্তৰগ্গো ততিযো.
তেনেকৰত্থুগ্গতরঙ্গমালং;
সীলন্তমাপত্তিৰিপত্তিগাহং;
তরন্তি পঞ্ঞত্তিমহাসমুদ্দং;
ৰিনিচ্ছযং যে পনিমং তরন্তি.
ইতি ৰিনযৰিনিচ্ছযে নিস্সগ্গিযকথা নিট্ঠিতা.
পাচিত্তিযকথা
সম্পজানমুসাৰাদে ¶ , পাচিত্তিযমুদীরিতং;
দৰা রৰা ভণন্তস্স, ন দোসুম্মত্তকাদিনো.
অঞ্ঞত্থাপত্তিযো পঞ্চ, মুসাৰাদস্স কারণা;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, অদিন্নাদানতুল্যকা.
সম্পজানমুসাৰাদকথা.
জাতিআদীসু ৰুত্তেসু, দসস্ৰক্কোসৰত্থুসু;
ভূতেন ৰা অভূতেন, যেন কেনচি ৰত্থুনা.
যায কাযচি ভাসায, হত্থমুদ্দায ৰা পন;
পারাজিকমনাপন্নং, ভিক্খুমাপন্নমেৰ ৰা.
অঞ্ঞত্রঞ্ঞাপদেসেন, ওমসন্তস্স ভিক্খুনো;
তত্থ পাচিত্তিযাপত্তি, সম্বুদ্ধেন পকাসিতা.
তেহেৰঞ্ঞাপদেসেন ¶ , পাল়িমুত্তপদেহিপি;
সব্বত্থানুপসম্পন্নং, অক্কোসন্তস্স দুক্কটং.
অনক্কোসিতুকামস্স, কেৰলং দৰকম্যতা;
ৰদতো পন সব্বত্থ, দুব্ভাসিতমুদীরিতং.
পৰিট্ঠানুপসম্পন্ন-ট্ঠানে ইধ চ ভিক্খুনী;
অনাপত্তি পুরক্খত্ৰা, অত্থধম্মানুসাসনিং.
ৰদতো পন ভিক্খুস্স, সমুট্ঠানাদযো নযা;
অনন্তরসমা ৰুত্তা, দুক্খা হোতেত্থ ৰেদনা.
ওমসৰাদকথা.
আপত্তি ভিক্খুপেসুঞ্ঞে, দুৰিধাকারতো সিযা;
অত্তনো পিযকামস্স, পরভেদত্থিনোপি ৰা.
অক্কোসন্তস্স পরিযায-পাল়িমুত্তনযেহি চ;
ৰচনস্সুপসংহারে, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
তথা ¶ অনুপসম্পন্ন-অক্কোসং হরতোপি চ;
ঠিতা অনুপসম্পন্ন-ট্ঠানে ইধ চ ভিক্খুনী.
ন চেৰ পিযকামস্স, ন চ ভেদত্থিনোপি ৰা;
পাপানং গরহত্থায, ৰদন্তস্স চ ভিক্খুনো.
তথা উম্মত্তকাদীনং, অনাপত্তীতি দীপিতা;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, অদিন্নাদানসাদিসা.
পেসুঞ্ঞকথা.
ঠপেত্ৰা ভিক্খুনিং ভিক্খুং, অঞ্ঞেন পিটকত্তযং;
ধম্মং সহ ভণন্তস্স, তস্স পাচিত্তিযং সিযা.
রাজোৰাদাদযো ¶ ৰুত্তা, মহাপচ্চরিযাদিসু;
অনারুল়্হেসু সঙ্গীতিং, আপত্তিজনকাতি হি.
দুক্কটং হোতি ভিক্খুস্মিং, তথা ভিক্খুনিযাপি চ;
ভিক্খুস্সানুপসম্পন্ন-সঞ্ঞিনো ৰিমতিস্স ৰা.
একতো উদ্দিসাপেতি, সজ্ঝাযং ৰা করোতি যো;
ভণন্তং পগুণং গন্থং, ওপাতেতি চ যো পন.
তস্স চানুপসম্পন্ন-সন্তিকে গণ্হতোপি চ;
উদ্দেসং তু অনাপত্তি, ভণনে তেন একতো.
ৰাচতো চ সমুট্ঠাতি, ৰাচাচিত্তদ্ৰযাপি চ;
সমুট্ঠানমিদং ৰুত্তং, পদসোধম্মসঞ্ঞিতং.
পদসোধম্মকথা.
সব্বচ্ছন্নপরিচ্ছন্নে, নিপজ্জেয্য সচে পন;
যেভুয্যেন পরিচ্ছন্নে, ছন্নে সেনাসনেপি ৰা.
তিস্সন্নং পন রত্তীনং, উদ্ধং যো পন রত্তিযং;
ঠপেত্ৰা ভিক্খুং অঞ্ঞেন, তস্স পাচিত্তিযং সিযা.
ৰত্থুং যং পন নিদ্দিট্ঠং, মেথুনস্স পহোনকং;
আপত্যন্তমসো তেন, তিরচ্ছানগতেনপি.
নিপন্নে ¶ উপসম্পন্নে, ইতরো চে নিপজ্জতি;
ইতরস্মিং নিপন্নে ৰা, সচে ভিক্খু নিপজ্জতি.
উভিন্নং উট্ঠহিত্ৰা ৰা, নিপজ্জনপযোগতো;
আপত্তানুপসম্পন্ন-গণনাযপি ৰা সিযা.
সচে পিধায ৰা গব্ভং, নিপজ্জতিপিধায ৰা;
আপত্তত্থঙ্গতে সূরিযে, চতুত্থদিৰসে সিযা.
দিযড্ঢহত্থুব্বেধেন ¶ , পাকারচযনাদিনা;
পরিক্খিত্তম্পি তং সব্বং, পরিক্খিত্তন্তি ৰুচ্চতি.
ভিক্খুস্সন্তমসো দুস্স-কুটিযং ৰসতোপি চ;
সহসেয্যায আপত্তি, হোতীতি পরিদীপিতো.
সব্বচ্ছন্নপরিচ্ছন্ন-যেভুয্যাদিপ্পভেদতো;
সত্ত পাচিত্তিযানেত্থ, দট্ঠব্বানি সুবুদ্ধিনা.
অড্ঢচ্ছন্নপরিচ্ছন্নে, দুক্কটং পরিদীপিতং;
সব্বচূল়পরিচ্ছন্ন-ছন্নাদীহিপি পঞ্চধা.
অনাপত্তি দিরত্তং ৰা, তিরত্তং ৰসতো সহ;
অরুণস্স পুরেযেৰ, ততিযায চ রত্তিযা.
নিক্খমিত্ৰা ৰসন্তস্স, পুন সদ্ধিঞ্চ ভিক্খুনো;
তথা সব্বপরিচ্ছন্ন-সব্বচ্ছন্নাদিকেপি চ.
এৰং অনুপসম্পন্নে, নিপন্নেপি নিসীদতো;
সেসা এল়কলোমেন, সমুট্ঠানাদযো সমা.
সহসেয্যকথা.
সচে তদহুজাতায, অপি যো মানুসিত্থিযা;
সহসেয্যং পকপ্পেয্য, তস্স পাচিত্তিযং সিযা.
দিস্সমানকরূপায, যক্খিযা পেতিযা সহ;
রত্তিযং যো নিপজ্জেয্য, দেৰিযা পণ্ডকেন ৰা.
মেথুনৰত্থুভূতায, তিরচ্ছানগতিত্থিযা;
ৰত্থূনং গণনাযস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
ইধেকদিৰসেনেৰ ¶ , আপত্তি পরিদীপিতা;
সেসো অনন্তরে ৰুত্ত-সদিসোৰ ৰিনিচ্ছযো.
দুতিযসহসেয্যকথা.
উদ্ধং ¶ ছপ্পঞ্চৰাচাহি, ৰিঞ্ঞুং পুরিসৰিগ্গহং;
ৰিনা ধম্মং ভণন্তস্স, হোতি পাচিত্তি ইত্থিযা.
গাথাপাদো পনেকোৰ, একৰাচাতি সঞ্ঞিতো;
পদসোধম্মং নিদ্দিট্ঠং, ধম্মমট্ঠকথম্পি ৰা.
ছন্নং উপরি ৰাচানং, পদাদীনং ৰসা পন;
দেসেন্তস্স সিযাপত্তি, পদাদিগণনায চ.
নিম্মিনিত্ৰা ঠিতেনাপি, সদ্ধিং পুরিসৰিগ্গহং;
যক্খেনপি চ পেতেন, তিরচ্ছানগতেনপি.
ঠিতস্স মাতুগামস্স, ধম্মং যো পন ভাসতি;
ছন্নং উপরি ৰাচানং, তস্স পাচিত্তিযং সিযা.
পুরিসে ইত্থিসঞ্ঞিস্স, ৰিমতিস্স চ পণ্ডকে;
উত্তরি ছহি ৰাচাহি, ৰদতো হোতি দুক্কটং.
ইত্থিরূপং গহেত্ৰান, ঠিতানং ভাসতোপি চ;
দুক্কটং যক্খিপেতীনং, তিরচ্ছানগতিত্থিযা.
পুরিসে সতি ৰিঞ্ঞুস্মিং, সযং উট্ঠায ৰা পুন;
দেসেন্তস্স নিসীদিত্ৰা, মাতুগামস্স ৰা তথা.
অঞ্ঞিস্সা পুন অঞ্ঞিস্সা, ইত্থিযা ভণতোপি চ;
ছহি পঞ্চহি ৰাচাহি, অনাপত্তি পকাসিতা.
পদসোধম্মতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো মতা;
অযমেৰ ৰিসেসোতি, ক্রিযাক্রিযমিদং পন.
ধম্মদেসনাকথা.
মহগ্গতং পণীতং ৰা, আরোচেন্তস্স ভিক্খুনো;
ঠপেত্ৰা ভিক্খুনিং ভিক্খুং, ভূতে পাচিত্তিযং সিযা.
নো ¶ ¶ চে জানাতি সো ৰুত্তং, আরোচেন্তস্স ভিক্খুনো;
পরিযাযৰচনে চস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
অনাপত্তি তথারূপে, কারণে সতি ভাসতো;
সব্বস্সপি চ সীলাদিং, ৰদতো আদিকম্মিনো.
উম্মত্তকপদং এত্থ, ন ৰুত্তং তদসম্ভৰা;
ভূতারোচনকং নাম, সমুট্ঠানমিদং মতং.
কাযতো ৰাচতো কায-ৰাচতো চ তিধা সিযা;
কুসলাব্যাকতেহেৰ, দ্ৰিচিত্তঞ্চ দ্ৰিৰেদনং.
ভূতারোচনকথা.
আপত্তিং পন দুট্ঠুল্লং, আরোচেন্তস্স ভিক্খুনো;
আপত্তানুপসম্পন্নে, ঠপেত্ৰা ভিক্খুসম্মুতিং.
সঙ্ঘাদিসেসমাপন্নো, মোচেত্ৰা অসুচিং অযং;
ঘটেত্ৰা ৰত্থুনাপত্তিং, ৰদন্তস্সেৰ ৰজ্জতা.
ইধ সঙ্ঘাদিসেসাৰ, দুট্ঠুল্লাপত্তিযো মতা;
তস্মা সুদ্ধস্স দুট্ঠুল্লং, ৰদং পাচিত্তিযং ফুসে.
অদুট্ঠুল্লায দুট্ঠুল্ল-সঞ্ঞিনো ৰিমতিস্স ৰা;
আপত্তিযোপি ৰা সেসা, আরোচেন্তস্স দুক্কটং.
তথা অনুপসম্পন্নে, দুট্ঠুল্লং পঞ্চধা মতং;
অজ্ঝাচারমদুট্ঠুল্লং, আরোচেতুং ন ৰট্টতি.
ৰত্থুং ৰা পন আপত্তিং, আরোচেন্তস্স কেৰলং;
অনাপত্তীতি ঞাতব্বং, ভিক্খুসম্মুতিযা তথা.
এৰমুম্মত্তকাদীনং, সমুট্ঠানাদযো নযা;
অদিন্নাদানতুল্যাৰ, ৰেদনা দুক্খৰেদনা.
দুট্ঠুল্লারোচনকথা.
খণেয্য ¶ ৰা খণাপেয্য, পথৰিং যো অকপ্পিযং;
ভেদাপেয্য চ ভিন্দেয্য, তস্স পাচিত্তিযং সিযা.
সযমেৰ ¶ খণন্তস্স, পথৰিং পন ভিক্খুনো;
পহারস্মিং পহারস্মিং, পাচিত্তিযমুদীরিতং.
আণাপেন্তস্স একাৰ, দিৰসং খণতোপি চ;
পুনপ্পুনাণাপেন্তস্স, ৰাচতো ৰাচতো সিযা.
‘‘খণ পোক্খরণিং ৰাপিং, আৰাটং খণ কূপকং’’;
ইচ্চেৰং তু ৰদন্তস্স, কোচি দোসো ন ৰিজ্জতি.
‘‘ইমং খণ চ ওকাসং, ইধ পোক্খরণিং খণ;
ইমস্মিং খণ ওকাসে’’, ৰত্তুমেৰং ন ৰট্টতি.
‘‘কন্দং খণ কুরুন্দং ৰা, থূণং খণ চ খাণুকং;
মূলং খণ চ তালং ৰা’’, এৰং ৰদতি ৰট্টতি.
‘‘ইমং মূলং ইমং ৰল্লিং, ইমং তালং ইমং নল়ং;
খণা’’তি নিযমেত্ৰান, ৰত্তুং পন ন ৰট্টতি.
উস্সিঞ্চিতুং সচে সক্কা, ঘটেহি তনুকদ্দমো;
ভিক্খুনা অপনেতব্বো, বহলং ন চ ৰট্টতি.
ভিজ্জিত্ৰা নদিযাদীনং, পতিতং তোযসন্তিকে;
তটং ৰট্ঠং ৰিকোপেতুং, চাতুমাসম্পি ৰট্টতি.
সচে পততি তোযস্মিং, দেৰে ৰুট্ঠেপি ৰট্টতি;
চাতুমাসমতিক্কন্তে, তোযে দেৰো হি ৰস্সতি.
পাসাণপিট্ঠিযং সোণ্ডিং, খণন্তি যদি তত্থ তু;
রজং পততি চে পুব্বং, পচ্ছা দেৰোভিৰস্সতি.
সোধেতুং ভিন্দিতুং অন্তো-চাতুমাসং তু ৰট্টতি;
চাতুমাসকতো উদ্ধং, ৰিকোপেতুং ন ৰট্টতি.
ৰারিনা ¶ পঠমং পুণ্ণে, পচ্ছা পততি চে রজং;
তং ৰট্টতি ৰিকোপেতুং, তোযে দেৰো হি ৰস্সতি.
অল্লীযতি ফুসাযন্তে, পিট্ঠিপাসাণকে রজং;
চাতুমাসচ্চযে তম্পি, ৰিকোপেতুং ন ৰট্টতি.
সচে অকতপব্ভারে, ৰম্মিকো পন উট্ঠিতো;
যথাসুখং ৰিকোপেয্য, চাতুমাসচ্চযেপি চ.
অব্ভোকাসে ¶ সচে ৰট্ঠো, চাতুমাসং তু ৰট্টতি;
রুক্খে উপচিকাদীনং, মত্তিকাযপি সো নযো.
মূসিকুক্কর গোকণ্ট-গণ্ডুপ্পাদমলেসুপি;
অযমেৰ নযো ৰুত্তো, অসম্বদ্ধেসু ভূমিযা.
তেহেৰ সদিসা হোন্তি, কসিনঙ্গলমত্তিকা;
অচ্ছিন্না ভূমিসম্বন্ধা, সা জাতপথৰী সিযা.
সেনাসনম্পি অচ্ছন্নং, ৰিনট্ঠছদনম্পি ৰা;
চাতুমাসকতো উদ্ধং, ওৰট্ঠং ন ৰিকোপযে.
ততো ‘‘গোপানসিং ভিত্তিং, থম্ভং ৰা পদরত্থরং;
গণ্হিস্সামী’’তি সঞ্ঞায, গহেতুং পন ৰট্টতি.
গণ্হন্তস্সিট্ঠকাদীনি, সচে পততি মত্তিকা;
অনাপত্তি সিযাপত্তি, মত্তিকং যদি গণ্হতি.
অতিন্তো মত্তিকাপুঞ্জো, অন্তোগেহে সচে সিযা;
অনোৰট্ঠো চ ভিক্খূনং, সব্বদা হোতি কপ্পিযো.
ৰুট্ঠে পুন চ গেহস্মিং, গেহং ছাদেন্তি তং সচে;
চাতুমাসচ্চযে সব্বো, তিন্তো হোতি অকপ্পিযো.
যত্তকং তত্থ তিন্তং তু, তত্তকং হোত্যকপ্পিযং;
অতিন্তং তত্থ যং যং তু, তং তং হোতি হি কপ্পিযং.
তেমিতো ¶ ৰারিনা সো চে, একাবদ্ধোৰ ভূমিযা;
পথৰী চেৰ সা জাতা, ন ৰট্টতি ততো পরং.
অব্ভোকাসে চ পাকারো, ওৰট্ঠো মত্তিকামযো;
চাতুমাসচ্চযে ‘‘জাতা, পথৰী’’তি পৰুচ্চতি.
তত্থ লগ্গং রজং সণ্হং, অঘংসন্তোৰ মত্তসো;
ছুপিত্ৰা অল্লহত্থেন, সচে গণ্হাতি ৰট্টতি.
সচে ইট্ঠকপাকারো, যেভুয্যকথলে পন;
ঠানে তিট্ঠতি সো তস্মা, ৰিকোপেয্য যথাসুখং.
অব্ভোকাসে ঠিতং থম্ভং, চালেত্ৰা পনিতো চিতো;
পথৰিং তু ৰিকোপেত্ৰা, গহেতুং ন চ ৰট্টতি.
অঞ্ঞম্পি ¶ সুক্খরুক্খং ৰা, খাণুকং ৰাপি গণ্হতো;
অযমেৰ নযো দোসো, উজুমুদ্ধরতো ন চ.
পাসাণং যদি ৰা রুক্খং, উচ্চালেত্ৰা পৰট্টতি;
ন দোসো সুদ্ধচিত্তস্স, সচে পথৰি ভিজ্জতি.
ফালেন্তানম্পি দারূনি, সাখাদীনি চ কড্ঢতো;
অযমেৰ নযো ৰুত্তো, ভূমিযং সুদ্ধচেতসো.
কণ্টকং সূচিমট্ঠিং ৰা, খিলং ৰা ভূমিযং পন;
আকোটেতুং পৰেসেতুং, ভিক্খুনো ন চ ৰট্টতি.
‘‘অহং পস্সাৰধারায, ভিন্দিস্সামী’’তি মেদিনিং;
ভিক্খুস্স পন পস্সাৰ-মেৰং কাতুং ন ৰট্টতি.
অনাপত্তি করোন্তস্স, সচে ভিজ্জতি মেদিনী;
সমজ্জতো সমং কাতুং, ঘংসিতুং ন চ ৰট্টতি.
পাদঙ্গুট্ঠেন ৰা ভূমিং, লিখিতুম্পি ন ৰট্টতি;
ভিন্দন্তেন চ পাদেহি, তথা চঙ্কমিতুম্পি ৰা.
পথৰিং অল্লহত্থেন, ছুপিত্ৰা সুখুমং রজং;
অঘংসন্তো গহেত্ৰা চে, হত্থং ধোৰতি ৰট্টতি.
সযং ¶ দহতি চে ভূমিং, দহাপেতি পরেহি ৰা;
আপত্তন্তমসো পত্তং, দহন্তস্সাপি ভিক্খুনো.
ঠানেসু যত্তকেস্ৰগ্গিং, দেতি দাপেতি ৰা পন;
তত্তকানেৰ ভিক্খুস্স, হোন্তি পাচিত্তিযানিপি.
ঠপেতুং ভিক্খুনো অগ্গিং, ভূমিযং ন চ ৰট্টতি;
কপালে পত্তপচনে, ঠপেতুং পন ৰট্টতি.
অগ্গিং উপরি দারূনং, ঠপেতুং ন চ ৰট্টতি;
দহন্তো তানি গন্ত্ৰা সো, ভূমিং দহতি চে পন.
এসেৰ চ নযো ৰুত্তো, ইট্ঠকাৰাসকাদিসু;
ঠপেতুং ইট্ঠকাদীনং, মত্থকেস্ৰেৰ ৰট্টতি.
কস্মা পনাতি চে? তেস-মনুপাদানভাৰতো;
খাণুকে সুক্খরুক্খে ৰা, অগ্গিং দাতুং ন ৰট্টতি.
অনাপত্তি ¶ তিণুক্কং তু, গহেত্ৰা পন গচ্ছতো;
ডয্হমানে তু হত্থস্মিং, সচে পাতেতি ভূমিযং.
পুন তং পতিতট্ঠানে, দত্ৰা তস্স পনিন্ধনং;
অগ্গিং ৰট্টতি কাতুন্তি, মহাপচ্চরিযং রুতং.
তস্সাপথৰিযংযেৰ, পথৰীতি চ সঞ্ঞিনো;
ৰিমতিস্সুভযত্থাপি, দুক্কটং পরিযাপুতং.
অনাপত্তি ‘‘ইমং জান, ইমমাহর দেহি’’তি;
ৰদন্তস্স, সচিত্তঞ্চ, তিসমুট্ঠানমেৰ চ.
পথৰীখণনকথা.
মুসাৰাদৰগ্গো পঠমো.
ভৰন্তস্স ¶ চ ভূতস্স, ভূতগামস্স ভিক্খুনো;
পাতব্যতানিমিত্তং তু, পাচিত্তিযমুদীরিতং.
উদকট্ঠো থলট্ঠোতি, দুৰিধো হোতি সো পন;
তিলবীজাদিকো তত্থ, সপণ্ণোপি অপণ্ণকো.
উদকট্ঠোতি ৰিঞ্ঞেয্যো, সব্বো সেৰালজাতিকো;
ৰিকোপেন্তস্স তং সব্বং, তস্স পাচিত্তিযং সিযা.
ৰিযূহিত্ৰা তু হত্থেন, ন্হাযিতুং পন ৰট্টতি;
হোতি তস্স চ সব্বম্পি, ঠানঞ্হি সকলং জলং.
উদকেন ৰিনা চেচ্চ, তং পনুদ্ধরিতুং জলা;
ন চ ৰট্টতি ভিক্খুস্স, ঠানসঙ্কমনঞ্হি তং.
উদকেনুক্খিপিত্ৰা তং, পক্খিপন্তস্স ৰারিসু;
ৰট্টতীতি চ নিদ্দিট্ঠং, সব্বঅট্ঠকথাসুপি.
জলে ৰল্লিতিণাদীনি, উদ্ধরন্তস্স তোযতো;
ৰিকোপেন্তস্স ৰা তত্থ, হোতি পাচিত্তি ভিক্খুনো.
পরেহুপ্পাটিতানেত্থ, ৰিকোপেন্তস্স দুক্কটং;
গচ্ছন্তি হি যতো তানি, বীজগামেন সঙ্গহং.
থলট্ঠে ¶ ছিন্নরুক্খানং, ঠিতো হরিতখাণুকো;
উদ্ধং ৰড্ঢনকো তস্স, ভূতগামেন সঙ্গহো.
নাল়িকেরাদিকানম্পি, খাণু উদ্ধং ন ৰড্ঢতি;
তস্মা তস্স কতো হোতি, বীজগামেন সঙ্গহো.
তথা কদলিযা খাণু, ফলিতায পকাসিতো;
অফলিতায যো খাণু, ভূতগামেন সো মতো.
ফলিতা কদলী যাৰ, নীলপণ্ণা চ তাৰ সা;
নল়ৰেল়ুতিণাদীন-মযমেৰ ৰিনিচ্ছযো.
অগ্গতো ¶ পন পট্ঠায, যদাযং ৰেল়ু সুস্সতি;
তদা সঙ্গহিতো হোতি, বীজগামেন নামসো.
ইন্দসালাদিরুক্খানং, বীজগামেন সঙ্গহো;
ছিন্দিত্ৰা ঠপিতানং তু, ৰিঞ্ঞেয্যো ৰিনযঞ্ঞুনা.
মণ্ডপাদীনমত্থায, নিক্খণন্তি চ তে সচে;
নিগ্গতে মূলপণ্ণস্মিং, ভূতগামেন সঙ্গহো.
মূলমত্তেপি ৰা যেসং, পণ্ণমত্তেপি ৰা পন;
নিগ্গতেপি কতো তেসং, বীজগামেন সঙ্গহো.
সকন্দা পন তালট্ঠি, বীজগামোতি ৰুচ্চতি;
পত্তৰট্টি যদা নীলা, নিগ্গচ্ছতি তদা ন চ.
নাল়িকেরতচং ভিত্ৰা, দন্তসূচীৰ অঙ্কুরো;
নিগ্গচ্ছতি তদা সোপি, বীজগামোতি ৰুচ্চতি.
মিগসিঙ্গসমানায, সতিযা পত্তৰট্টিযা;
অনিগ্গতেপি মূলস্মিং, ভূতগামোতি ৰুচ্চতি.
ন হোন্তি হরিতা যাৰ, ৰীহিআদীনমঙ্কুরা;
নিগ্গতেসুপি পণ্ণেসু, বীজগামেন সঙ্গহো.
চত্তারো ভাণৰারা নিট্ঠিতা.
অম্বজম্বুট্ঠিকাদীন-মেসেৰ চ ৰিনিচ্ছযো;
ৰন্দাকা ৰাপি অঞ্ঞং ৰা, রুক্খে জাযতি যং পন.
রুক্খোৰস্স ¶ সিযা ঠানং, ৰিকোপেতুং ন ৰট্টতি;
অমূলৰল্লিআদীন-মযমেৰ ৰিনিচ্ছযো.
পাকারাদীসু সেৰালো, অগ্গবীজন্তি ৰুচ্চতি;
যাৰ দ্ৰে তীণি পত্তানি, ন সঞ্জাযন্তি তাৰ সো.
পত্তেসু পন জাতেসু, ৰত্থু পাচিত্তিযস্স সো;
ঘংসিত্ৰা পন তং তস্মা, অপনেতুং ন ৰট্টতি.
সেৰালে ¶ বহি পানীয-ঘটাদীনং তু দুক্কটং;
অব্বোহারোৰ সো অন্তো, পূৰাদীসুপি কণ্ণকং.
পাসাণদদ্দুসেৰাল-সেলেয্যপ্পভুতীনি চ;
হোন্তি দুক্কটৰত্থূনি, অপত্তানীতি নিদ্দিসে.
পুপ্ফিতং তু অহিচ্ছত্তং, অব্বোহারিকতং গতং;
সচে তং মকুল়ং হোতি, হোতি দুক্কটৰত্থুকং.
রুক্খে তচং ৰিকোপেত্ৰা, তথা পপ্পটিকম্পি চ;
নিয্যাসম্পি পনল্লস্মিং, গহেতুং ন চ ৰট্টতি.
নুহিআদীসু রুক্খেসু, তালপণ্ণাদিকেসু ৰা;
লিখতো তত্থজাতেসু, পাচিত্তিযমুদীরযে.
পুপ্ফং পণ্ডুপলাসং ৰা, ফলং ৰা পক্কমেৰ ৰা;
পাতেন্তস্স চ চালেত্ৰা, পাচিত্তিযমুদীরিতং.
নামেত্ৰা ফলিনিং সাখং, দাতুং ৰট্টতি গণ্হতো;
সযং খাদিতুকামো চে, দাতুমেৰং ন ৰট্টতি.
উক্খিপিত্ৰা পরং কঞ্চি, গাহাপেতুম্পি ৰট্টতি;
পুপ্ফানি ওচিনন্তেসু, অযমেৰ ৰিনিচ্ছযো.
যেসং রুহতি রুক্খানং, সাখা তেসম্পি সাখিনং;
কপ্পিযং তমকারেত্ৰা, ৰিকোপেন্তস্স দুক্কটং.
অযমেৰ নযো অল্ল-সিঙ্গিৰেরাদিকেসুপি;
দুক্কটং বীজগামেসু, নিদ্দিট্ঠত্তা মহেসিনা.
‘‘রুক্খং ছিন্দ লতং ছিন্দ, কন্দং মূলম্পি উদ্ধর;
উপ্পাটেহী’’তি ৰত্তুম্পি, ৰট্টতেৰানিযামতো.
‘‘অম্বং ¶ জম্বুম্পি নিম্বং ৰা, ছিন্দ ভিন্দুদ্ধরা’’তি ৰা;
গহেত্ৰা পন নামম্পি, ৰট্টতেৰানিযামতো.
‘‘ইমং ¶ রুক্খং ইমং ৰল্লিং, ইমং ছল্লিং ইমং লতং;
ছিন্দ ভিন্দা’’তি ৰা ৰত্তুং, নিযমেত্ৰা ন ৰট্টতি.
পূরেত্ৰা উচ্ছুখণ্ডানং, পচ্ছিযো আহরন্তি চে;
সব্বমেৰ কতং হোতি, একস্মিং কপ্পিযে কতে.
একতো পন বদ্ধানি, উচ্ছুদারূনি হোন্তি চে;
কপ্পিযং করোন্তো পন, দারুং ৰিজ্ঝতি ৰট্টতি.
ৰল্লিযা রজ্জুযা ৰাপি, যায বদ্ধানি তানি হি;
ভাজনেন সমানত্তা, তং ৰিজ্ঝতি ন ৰট্টতি.
ভত্তং মরিচপক্কেহি, মিস্সেত্ৰা আহরন্তি চে;
একসিত্থেপি ভত্তস্স, সচে ৰিজ্ঝতি ৰট্টতি.
অযমেৰ নযো ৰুত্তো, তিলতণ্ডুলকাদিসু;
একাবদ্ধে কপিত্থেপি, কটাহে কপ্পিযং করে.
কটাহং যদি মুঞ্চিত্ৰা, অন্তো চরতি মিঞ্জকং;
ভিন্দাপেত্ৰা কপিত্থং তং, কারেতব্বং তু কপ্পিযং.
অভূতগামবীজেসু, ভূতগামাদিসঞ্ঞিনো;
তত্থ ৰেমতিকস্সাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
অতথাসঞ্ঞিনো তত্থ, অসঞ্চিচ্চাসতিস্স চ;
উম্মত্তকাদিকানঞ্চ, অনাপত্তি পকাসিতা.
ইদঞ্চ তিসমুট্ঠানং, ক্রিযং সঞ্ঞাৰিমোক্খকং;
কাযকম্মং ৰচীকম্মং, তিচিত্তঞ্চ তিৰেদনং.
ভূতগামকথা.
কতে সঙ্ঘেন কম্মস্মিং, অঞ্ঞৰাদৰিহেসকে;
তথা পুন করোন্তস্স, হোতি পাচিত্তিযদ্ৰযং.
তিকপাচিত্তিযং ¶ ধম্মে, অধম্মে তিকদুক্কটং;
কম্মে অরোপিতে চেৰং, ৰদন্তস্স চ দুক্কটং.
আপত্তিং ¶ ৰাপি আপন্নং, অজানন্তস্স, ‘‘ভণ্ডনং;
ভৰিস্সতী’’তি সঞ্ঞিস্স, গিলানস্স ন দোসতা.
অদিন্নাদানতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা;
ক্রিযাক্রিযমিদং ৰুত্তং, ৰেদনা দুক্খৰেদনা.
অঞ্ঞৰাদকথা.
অযসং কত্তুকামোৰ, সম্মতস্স হি ভিক্খুনো;
ৰদন্তো উপসম্পন্নে, উজ্ঝাপেতি চ খীযতি.
তস্মিং ৰত্থুদ্ৰযে তস্স, হোতি পাচিত্তিযদ্ৰযং;
তিকপাচিত্তিযং ধম্মে, অধম্মে তিকদুক্কটং.
অৰণ্ণংনুপসম্পন্ন-সন্তিকে পন ভিক্খুনো;
অসম্মতস্স ভিক্খুস্স, ভাসতো যস্স কস্সচি.
সামণেরস্স ৰা ৰণ্ণং, সম্মতাসম্মতস্সপি;
ৰদতো দুক্কটং হোতি, যস্স কস্সচি সন্তিকে.
ছন্দাদীনং ৰসেনেৰ, করোন্তং ভণতো পন;
অনাপত্তি ক্রিযাসেস-মনন্তরসমং মতং.
উজ্ঝাপনকথা.
অজ্ঝোকাসে তু মঞ্চাদিং, অত্তনো ৰা পরস্স ৰা;
অত্থায সন্থরাপেত্ৰা, সন্থরিত্ৰাপি ৰা পন.
নেৰুদ্ধরেয্য সঙ্ঘস্স, উদ্ধরাপেয্য ৰা ন তং;
পক্কমন্তো সচে তস্স, হোতি পাচিত্তি ভিক্খুনো.
ৰস্সিকে ¶ চতুরো মাসে, সচে দেৰো ন ৰস্সতি;
অজ্ঝোকাসে তথা চাপি, ঠপেতুং ন চ ৰট্টতি.
যত্থ ৰস্সতি হেমন্তে, চত্তারো অপরেপি চ;
ঠপেতুং তত্থ মঞ্চাদিং, অট্ঠ মাসে ন ৰট্টতি.
কাকাদীনং নিৰাসস্মিং, রুক্খমূলে কদাচিপি;
মঞ্চাদিং পন সঙ্ঘস্স, ঠপেতুং ন চ ৰট্টতি.
অঞ্ঞস্সত্থায ¶ যং কিঞ্চি, সন্থতং যদি সঙ্ঘিকং;
যত্থ কত্থচি ৰা ঠানে, যেন কেনচি ভিক্খুনা.
যাৰ সো ন নিসীদেয্য, ‘‘গচ্ছা’’তি ন ৰদেয্য ৰা;
তাৰ সন্থারকস্সেৰ, ভারো তন্তি পৰুচ্চতি.
সচে তং সামণেরেন, সন্থরাপেতি সন্থতং;
সন্থরাপিতভিক্খুস্স, পলিবোধোতি দীপিতো.
সন্থতং ভিক্খুনা তং চে, ভারো তস্সেৰ তাৰ তং;
যাৰ আণাপকো তত্থ, আগন্ত্ৰা ন নিসীদতি.
ভিক্খুং ৰা সামণেরং ৰা, আরামিকমুপাসকং;
অনাপুচ্ছা নিয্যাতেত্ৰা, সঙ্ঘিকং সযনাসনং.
লেড্ডুপ্পাতমতিক্কম্ম, গচ্ছতো পঠমে পদে;
দুক্কটং, দুতিযে ৰারে, পাচিত্তিযমুদীরিতং.
ঠত্ৰা ভোজনসালাযং, ৰত্ৰা যো সামণেরকং;
অসুকস্মিং দিৰাট্ঠানে, পঞ্ঞাপেহীতি মঞ্চকং.
নিক্খমিত্ৰা সচে তস্মা, ঠানা অঞ্ঞত্থ গচ্ছতি;
পাদুদ্ধারেন সো ভিক্খু, কারেতব্বোতি দীপিতো.
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, তিকাতীতেন সত্থুনা;
তথা পুগ্গলিকে তেন, দীপিতং তিকদুক্কটং.
চিমিলিং তট্টিকং চম্মং, ফলকং পাদপুঞ্ছনিং;
ভূমত্থরণকং ৰাপি, উত্তরত্থরণম্পি ৰা.
দারুমত্তিকভণ্ডানি ¶ , পত্তাধারকমেৰ ৰা;
অব্ভোকাসে ঠপেত্ৰা তং, গচ্ছতো হোতি দুক্কটং.
সচে আরঞ্ঞকেনাপি, অনোৰস্সে চ নো সতি;
লগ্গেত্ৰা পন রুক্খস্মিং, গন্তব্বং তু যথাসুখং.
যথা উপচিকাদীহি, ন খজ্জতি ন লুজ্জতি;
তথা কত্ৰাপি তং সব্বং, গন্তুং পন চ ৰট্টতি.
অনাপত্তুদ্ধরাপেত্ৰা, আপুচ্ছিত্ৰাপি গচ্ছতো;
অত্তনো সন্তকে রুদ্ধে, আপদাসুপি ভিক্খুনো.
সমুট্ঠানাদযো ¶ সব্বে, কথিনেন সমা মতা;
ক্রিযাক্রিযমিদং ৰুত্ত-মযমেৰ ৰিসেসতা.
পঠমসেনাসনকথা.
ভিসিচিমিলিকা ভূম-ত্থরণং উত্তরত্থরং;
তট্টিকা চম্মখণ্ডো চ, পচ্চত্থরনিসীদনং.
সন্থারো তিণপণ্ণানং, সেয্যা দসৰিধা সিযা;
সব্বচ্ছন্নপরিচ্ছন্নে, ৰিহারে ভিক্খু যো পন.
এতং দসৰিধং সেয্যং, সন্থরিত্ৰাপি ৰা সযং;
অনুদ্ধরিত্ৰানাপুচ্ছা, অতিক্কমতি তং সচে.
আরামস্সূপচারং ৰা, পরিক্খেপং পনস্স ৰা;
পঠমে দুক্কটং পাদে, পাচিত্তি দুতিযে সিযা.
সেনাসনস্স সেয্যায, উভযেসং ৰিনাসতো;
গচ্ছতো সন্থরিত্ৰন্তো-গব্ভে পাচিত্তি ৰণ্ণিতা.
উপচারে ৰিহারস্স, দুক্কটং মণ্ডপাদিকে;
গচ্ছতো সন্থরিত্ৰা ৰা, সেয্যামত্তং ৰিনাসতো.
তিকপাচিত্তিযং ¶ ৰুত্তং, সঙ্ঘিকে দসৰত্থুকে;
তথা পুগ্গলিকে তস্স, দীপিতং তিকদুক্কটং.
অনাপত্তুদ্ধরিত্ৰা ৰা, আপুচ্ছং ৰাপি গচ্ছতো;
পলিবুদ্ধেপি ৰাঞ্ঞেন, অত্তনো সন্তকেপি ৰা.
সাপেক্খোৰ চ গন্ত্ৰা তং, তত্থ ঠত্ৰাপি পুচ্ছতি;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, অনন্তরসমা মতা.
দুতিযসেনাসনকথা.
যো পুব্বুপগতং ভিক্খুং, জানং অনুপখজ্জ চ;
কপ্পেয্য সঙ্ঘিকাৰাসে, সেয্যং পাচিত্তিযস্স চে.
পাদধোৰনপাসাণা, পৰিসন্তস্স ভিক্খুনো;
যাৰ তং মঞ্চপীঠং ৰা, নিক্খমন্তস্স ৰা পন.
মঞ্চপীঠকতো ¶ যাৰ, পস্সাৰট্ঠানমেৰ তু;
এত্থন্তরে ইদং ঠানং, উপচারোতি ৰুচ্চতি.
তত্থ বাধেতুকামস্স, উপচারে তু ভিক্খুনো;
দসস্ৰঞ্ঞতরং সেয্যং, সন্থরন্তস্স দুক্কটং.
নিসীদন্তস্স ৰা তত্থ, নিপজ্জন্তস্স ৰা পন;
তথা দ্ৰেপি করোন্তস্স, হোতি পাচিত্তিযদ্ৰযং.
পুনপ্পুনং করোন্তস্স, পযোগগণনাৰসা;
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, পুগ্গলে তিকদুক্কটং.
ৰুত্তূপচারং মুঞ্চিত্ৰা, সেয্যং সন্থরতোপি ৰা;
ৰিহারস্সূপচারে ৰা, অজ্ঝোকাসেপি ৰা পন.
সন্থরাপযতো ৰাপি, তত্থ তস্স নিসীদতো;
সব্বত্থ দুক্কটং ৰুত্তং, নিৰাসো চ নিৰারিতো.
অনাপত্তি ¶ গিলানস্স, সীতাদুপ্পীল়িতস্স ৰা;
আপদাসুপি ভিক্খুস্স, তথা উম্মত্তকাদিনো.
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, পঠমন্তিমৰত্থুনা;
সদিসাতি চ ৰিঞ্ঞেয্যা, হোতীদং দুক্খৰেদনং.
অনুপখজ্জকথা.
ৰিহারা সঙ্ঘিকা ভিক্খুং, নিক্কড্ঢেয্য সচে পন;
নিক্কড্ঢাপেয্য ৰা কুদ্ধো, তস্স পাচিত্তিযং সিযা.
বহুভূমাপি পাসাদা, পযোগেনেককেন যো;
নিক্কড্ঢেতি সচে তস্স, একা পাচিত্তি দীপিতা.
ঠপেত্ৰা চ ঠপেত্ৰা চ, নিক্কড্ঢন্তস্স অন্তরা;
দ্ৰারানং গণনাযস্স, হোন্তি পাচিত্তিযো পন.
‘‘নিক্খমা’’তি ৰদন্তস্স, ৰাচাযপি অযং নযো;
আণত্তিযা খণেযেৰ, আণাপেন্তস্স দুক্কটং.
সচে সো সকিমাণত্তো, দ্ৰারেপি বহুকে পন;
অতিক্কামেতি একাৰ, বহুকানি বহূনি চে.
তস্সূপট্ঠানসালাদি-ৰিহারস্সূপচারতো ¶ ;
কাযেনপি চ ৰাচায, তথা নিক্কড্ঢনেপি চ.
ৰিহারস্সূপচারা ৰা, ৰিহারা ৰাপি চেতরং;
নিক্কড্ঢন্তস্স সব্বেসং, পরিক্খারম্পি দুক্কটং.
অসম্বদ্ধেসু ভিক্খুস্স, পরিক্খারেসু পণ্ডিতো;
ৰত্থূনং গণনাযস্স, দুক্কটং পরিদীপযে.
অন্তেৰাসিমলজ্জিং ৰা, তথা সদ্ধিৰিহারিকং;
নিক্কড্ঢন্তস্স উম্মত্তং, সযং উম্মত্তকস্স চ.
অত্তনো ¶ ৰসনট্ঠানা, তথা ৰিস্সাসিকস্স ৰা;
পরিক্খারঞ্চ ৰা তেসং, অনাপত্তি পকাসিতা.
সঙ্ঘারামাপি সব্বস্মা, তথা কলহকারকং;
ইদং তু তিসমুট্ঠানং, ৰেদনা দুক্খৰেদনা.
নিক্কড্ঢনকথা.
মজ্ঝিমাসীসঘট্টায, ৰেহাসকুটিযূপরি;
আহচ্চপাদকে মঞ্চে, পীঠে ৰা পন ভিক্খুনো.
নিসীদন্তস্স ৰা তস্মিং, নিপজ্জন্তস্স ৰা পন;
পযোগগণনাযেৰ, তস্স পাচিত্তিযো সিযুং.
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, পুগ্গলে তিকদুক্কটং;
হেট্ঠা অপরিভোগে ৰা, সীসঘট্টায ৰা পন.
অৰেহাসৰিহারে ৰা, অত্তনো সন্তকেপি ৰা;
ৰিস্সাসিকৰিহারে ৰা, ন দোসুম্মত্তকাদিনো.
যত্থ পটাণি ৰা দিন্না, তত্থ ঠত্ৰা লগেতি ৰা;
ইদমেল়কলোমেন, সমুট্ঠানং সমং মতং.
ৰেহাসকুটিকথা.
যাৰ দ্ৰারস্স কোসম্হা, অগ্গল়ট্ঠপনায তু;
ভিক্খুনা লিম্পিতব্বং ৰা, লেপাপেতব্বমেৰ ৰা.
ঞেয্যো ¶ আলোকসন্ধীনং, পরিকম্মেপ্যযং নযো;
ছদনস্স দ্ৰত্তিপরিযাযং, ঠিতেন হরিতে পন.
অধিট্ঠেয্যং ততো উদ্ধং, অধিট্ঠেতি সচে পন;
তস্স পাচিত্তিযং হোতি, দুক্কটং তত্থ তিট্ঠতো.
পিট্ঠিৰংসে ¶ ঠিতো কোচি, ছদনস্স মুখৰট্টিযা;
যস্মিং ঠানে ঠিতং ভিক্খুং, ওলোকেন্তো ন পস্সতি.
তস্মিং ঠানে পন ঠাতুং, নেৰ ভিক্খুস্স ৰট্টতি;
ৰিহারস্স পতন্তস্স, পতনোকাসতো হি তং.
ঊনকদ্ৰত্তিপরিযাযে, অতিরেকোতি সঞ্ঞিনো;
তত্থ ৰেমতিকস্সাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
ন দোসো দ্ৰত্তিপরিযাযে, লেণে তিণকুটীসু ৰা;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, সঞ্চরিত্তসমা মতা.
দ্ৰত্তিপরিযাযকথা.
জানং সপ্পাণকং তোযং, তিণং ৰা মত্তিকম্পি ৰা;
যদি সিঞ্চেয্য পাচিত্তি, সিঞ্চাপেয্য পরেহি ৰা.
অচ্ছিন্দিত্ৰা সচে ধারং, মত্তিকং সিঞ্চতো পন;
একস্মিম্পি ঘটে একা, পাচিত্তি পরিদীপিতা.
ৰিচ্ছিন্দতি সচে ধারং, পযোগগণনাৰসা;
সম্মুখম্পি করোন্তস্স, মাতিকং সন্দমানকং.
একাৰ চে সিযাপত্তি, দিৰসম্পি চ সন্দতু;
বন্ধতো তত্থ তত্থস্স, পযোগগণনা সিযা.
সচে সকটপুণ্ণম্পি, মত্তিকং তিণমেৰ ৰা;
উদকে পক্খিপন্তস্স, একা পাচিত্তি একতো.
একেকং পক্খিপন্তস্স, পযোগগণনায চে;
খযং ৰা আৰিলত্তং ৰা, জলং গচ্ছতি তাদিসে.
‘‘সিঞ্চাহী’’তি ৰদন্তস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং;
একাযাণত্তিযা একা, দিৰসম্পি চ সিঞ্চতো.
অপ্পাণে ¶ ¶ উদকে সুদ্ধে, সপ্পাণমিতি সঞ্ঞিনো;
সব্বত্থ ৰিমতিস্সাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
সব্বত্থাপাণসঞ্ঞিস্স, অসঞ্চিচ্চাসতিস্স ৰা;
অজানতো অনাপত্তি, তথা উম্মত্তকাদিনো.
সপ্পাণকত্তং তোযস্স, সপ্পাণন্তি ৰিজাননং;
ৰিনা ৰধকচিত্তেন, তিণাদীনং নিসেচনং.
চত্তারেৰস্স অঙ্গানি, নিদ্দিট্ঠানি মহেসিনা;
অদিন্নাদানতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা.
ইদং পণ্ণত্তিৰজ্জঞ্চ, তিচিত্তঞ্চাতি দীপিতং;
ইদমেৰেত্থ নিদ্দিট্ঠং, তস্স চস্স ৰিসেসনং.
সপ্পাণককথা.
সেনাসনৰগ্গো দুতিযো.
ভিক্খুস্সাট্ঠঙ্গযুত্তস্স, ভিক্খুনোৰাদসম্মুতি;
ইধ ঞত্তিচতুত্থেন, অনুঞ্ঞাতা মহেসিনা.
যো তাযাসম্মতো ভিক্খু, গরুধম্মেহি অট্ঠহি;
একং সম্বহুলা ৰাপি, ভিক্খুনিসঙ্ঘমেৰ ৰা.
ওসারেন্তোৰ তে ধম্মে, ওৰদেয্য সচে পন;
ওৰাদপরিযোসানে, তস্স পাচিত্তিযং সিযা.
অঞ্ঞেন পন ধম্মেন, ওৰদন্তস্স দুক্কটং;
একতোউপসম্পন্নং, গরুধম্মেহি ৰা তথা.
ভিক্খূনং সন্তিকেযেৰ, উপসম্পন্নভিক্খুনিং;
তথা, লিঙ্গৰিপল্লাসে, পাচিত্তেৰ পকাসিতা.
সম্মতস্সাপি ¶ ভিক্খুস্স, দুক্কটং সমুদীরিতং;
ওৰাদং অনিযাদেত্ৰা, ধম্মেনঞ্ঞেন ভাসতো.
‘‘সমগ্গম্হা’’তি ৰুত্তেপি, অঞ্ঞেনোৰদতো তথা;
‘‘ৰগ্গম্হা’’তি চ ৰুত্তেপি, গরুধম্মেহি দুক্কটং.
অগণ্হন্তস্স ¶ ওৰাদং, অপচ্চাহরতোপি তং;
ঠপেত্ৰা দুক্কটং বালং, গিলানং গমিকং সিযা.
অধম্মে পন কম্মস্মিং, অধম্মন্তি চ সঞ্ঞিনো;
ৰগ্গে ভিক্খুনিসঙ্ঘস্মিং, তিকপাচিত্তিযং সিযা.
তথা ৰেমতিকস্সাপি, ধম্মকম্মন্তি সঞ্ঞিনো;
নৰ পাচিত্তিযো ৰুত্তা, সমগ্গেপি চ তত্তকা.
নৰকানং ৰসা দ্ৰিন্নং, অট্ঠারস ভৰন্তি তা;
দুক্কটং ধম্মকম্মেপি, সত্তরসৰিধং সিযা.
‘‘ওসারেহী’’তি ৰুত্তো ৰা, পঞ্হং পুট্ঠো কথেতি ৰা;
সিক্খমানায ৰা নেৰ, দোসো উম্মত্তকাদিনো.
ৰাচুগ্গতাৰ কাতব্বা, পগুণা দ্ৰেপি মাতিকা;
সুত্তন্ততো চ চত্তারো, ভাণৰারা পকাসিতা.
একো পরিকথত্থায, কথামগ্গো পকাসিতো;
মঙ্গলামঙ্গলত্থায, তিস্সোযেৰানুমোদনা.
উপোসথাদিঅত্থায, কম্মাকম্মৰিনিচ্ছযো;
কম্মট্ঠানং তথা একং, উত্তমত্থস্স পাপকং.
এত্তকং উগ্গহেত্ৰান, পঞ্চৰস্সো বহুস্সুতো;
মুঞ্চিত্ৰা নিস্সযং কামং, ৰসিতুং লভতিস্সরো.
ৰাচুগ্গতা ৰিভঙ্গা দ্ৰে, পগুণা ব্যঞ্জনাদিতো;
চতূস্ৰপি নিকাযেসু, একো ৰা পোত্থকোপি চ.
কম্মাকম্মঞ্চ ৰত্তানি, উগ্গহেতব্বমেত্তকং;
সব্বন্তিমপরিচ্ছেদো, দসৰস্সো সচে পন.
বহুস্সুতো ¶ দিসামোক্খো, যেনকামংগমো সিযা;
পরিসং লভতে কামং, উপট্ঠাপেতুমিস্সরো.
যস্স সাট্ঠকথং সব্বং, ৰাচুগ্গং পিটকত্তযং;
সোযং বহুস্সুতো নাম, ভিক্খুনোৰাদকো সিযা.
অস্সাসম্মততাদীনি ¶ , তীণি অঙ্গানি দীপযে;
পদসোধম্মতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা.
ওৰাদকথা.
পাচিত্তি গরুধম্মেহি, ধম্মেনঞ্ঞেন ৰা পন;
হোত্যত্থঙ্গতে সূরিযে, ওৰদন্তস্স ভিক্খুনিং.
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, সম্মতস্সাপি ভিক্খুনো;
একতোউপসম্পন্নং, ওৰদন্তস্স দুক্কটং.
তথানত্থঙ্গতে সূরিযে, গতে অত্থন্তি সঞ্ঞিনো;
তত্থ ৰেমতিকস্সাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
উদ্দেসাদিনযেনস্স, অনাপত্তি পকাসিতা;
অনন্তরসমা সেসা, সমুট্ঠানাদযো নযা.
অত্থঙ্গতসূরিযকথা.
ভিক্খুনিং ওৰদন্তস্স, গন্ত্ৰা ভিক্খুনুপস্সযং;
গরুধম্মেহি অঞ্ঞত্র, কালা পাচিত্তিযং সিযা.
সচে অসম্মতো হোতি, হোতি পাচিত্তিযদ্ৰযং;
অত্থঙ্গতে চ সূরিযে, সচে ৰদতি তীণিপি.
অঞ্ঞেন পন ধম্মেন, ৰদতো দুক্কটদ্ৰযং;
একং পাচিত্তিযং হোতি, ভিক্খুনো রত্তিহেতুকং.
সম্মতস্সাপি ভিক্খুস্স, হোতি পাচিত্তিযদ্ৰযং;
গরুধম্মনিদানস্স, সম্মতত্তা অভাৰতো.
তস্সেৰঞ্ঞেন ¶ ধম্মেন, ওৰদন্তস্স দুক্কটং;
সম্মতত্তা অনাপত্তি, একা পাচিত্তি রত্তিযং.
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, দুক্কটং ইতরদ্ৰযে;
একতোউপসম্পন্নং, ওৰদন্তস্স দুক্কটং.
তথা অঞ্ঞেন ধম্মেন, গন্ত্ৰা ভিক্খুনুপস্সযং;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, কথিনেন সমা মতা.
ভিক্খুনুপস্সযকথা.
চীৰরাদীনমত্থায ¶ , ওৰদন্তীতি ভিক্খুনিং;
ৰদতো সম্মতে ভিক্খু, তস্স পাচিত্তিযং সিযা.
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, তথেৰ তিকদুক্কটং;
সঙ্ঘেনাসম্মতং ভিক্খুং, ৰদন্তস্স চ দুক্কটং.
তথেৰানুপসম্পন্নং, সম্মতং ৰা অসম্মতং;
ন দোসো আমিসত্থায, ওৰদন্তস্স ভাসতো.
তথা উম্মত্তকাদীনং, অনাপত্তি পকাসিতা;
ইদঞ্হি তিসমুট্ঠানং, ৰেদনা দুক্খৰেদনা.
আমিসকথা.
সচে ভিক্খুনিযা ভিক্খু, দদেয্য পন চীৰরং;
অঞ্ঞাতিকায পাচিত্তি, ঠপেত্ৰা পারিৰত্তকং.
চীৰরস্স পটিগ্গাহ-সিক্খাপদসমো নযো;
অৰসেসো মতো সদ্ধিং, সমুট্ঠানাদিনা পন.
তত্থ ভিক্খুনিযা দিন্নং, চীৰরং ইধ ভিক্খুনা;
তত্থ নিস্সগ্গিযং সুদ্ধ-পাচিত্তি ইধ সূচিতা.
চীৰরদানকথা.
চীৰরং ¶ যো হি সিব্বেয্য, সিব্বাপেয্য পরেন ৰা;
অঞ্ঞাতিকায পাচিত্তি, হোতি ভিক্খুনিযা পন.
যং ৰা নিৰাসিতুং সক্কা, যং ৰা পারুপনূপগং;
চীৰরন্তি অধিপ্পেতো, ইদমেত্থ মহেসিনা.
সযং সূচিং পৰেসেত্ৰা, সিব্বন্তস্স চ ভিক্খুনো;
সূচিনীহরণে তস্স, পাচিত্তিযমুদীরিতং.
সতক্খত্তুম্পি ৰিজ্ঝিত্ৰা, সকিং নীহরতো পন;
একং পাচিত্তিযং ৰুত্তং, পযোগস্স ৰসা বহূ.
‘‘সিব্বা’’তি পন আণত্তো, অৰিসেসেন ভিক্খুনা;
নিট্ঠাপেতি সচে সব্বং, একং পাচিত্তিযং সিযা.
‘‘যমেত্থ ¶ চীৰরে কম্মং, ভারো সব্বং তৰা’’তি হি;
আণত্তো ভিক্খুনা সব্বং, নিট্ঠাপেতি সচে পন.
ভিক্খুস্সাণাপকস্সেৰ, একাযাণত্তিযা পন;
হোন্তি পাচিত্তিযাপত্তি, অনেকারাপথে পথে.
পুনপ্পুনাণাপেন্তস্স, অনেকাণত্তিযং পন;
কা হি নাম কথা অত্থি? তিকপাচিত্তিযং সিযা.
ঞাতিকায চ অঞ্ঞাতি-সঞ্ঞিস্স ৰিমতিস্স ৰা;
একতোউপসম্পন্ন-চীৰরে দুক্কটং সিযা.
ঠপেত্ৰা চীৰরং অঞ্ঞং, পরিক্খারঞ্চ সিব্বতো;
অনাপত্তি ৰিনিদ্দিট্ঠা, সিক্খমানাদিকাযপি.
সঞ্চরিত্তসমুট্ঠানং, ক্রিযং পণ্ণত্তিৰজ্জকং;
কাযকম্মং ৰচীকম্মং, তিচিত্তঞ্চ তিৰেদনং.
চীৰরসিব্বনকথা.
ভিক্খু ¶ ভিক্খুনিযা সদ্ধিং, সংৰিধায পনেকতো;
পটিপজ্জেয্য মগ্গং চে, অঞ্ঞত্র সমযা ইধ.
গামন্তরোক্কমে ৰাপি, অদ্ধযোজনতিক্কমে;
অগামকে অরঞ্ঞে ৰা, হোতি আপত্তি ভিক্খুনো.
এত্থাকপ্পিযভূমট্ঠো, সংৰিধানং করোতি যো;
সংৰিধাননিমিত্তং তু, দুক্কটং তস্স দীপিতং.
সংৰিধানং করোন্তস্স, ঠত্ৰা কপ্পিযভূমিযং;
সংৰিধাননিমিত্তং তু, ন ৰদন্তস্স দুক্কটং.
উভযত্থাপি পাচিত্তি, গচ্ছন্তস্সেৰ ভিক্খুনো;
অনন্তরস্স গামস্স, উপচারোক্কমে সিযা.
তত্রাপি পঠমে পাদে, দুক্কটং সমুদীরিতং;
দুতিযে পদৰারস্মিং, পাচিত্তিযমুদীরিতং.
অন্তরা সংৰিধানেপি, ভিক্খুনো দুক্কটং সিযা;
দ্ৰারমগ্গৰিসঙ্কেতে, সতি চাপত্তি ৰুচ্চতি.
অসংৰিদহিতে ¶ কালে, ৰিদহিতোতি সঞ্ঞিনো;
ভিক্খুস্সেৰ ৰিধানস্মিং, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
সমযে ৰিদহিত্ৰা ৰা, ৰিসঙ্কেতেন গচ্ছতো;
আপদাসু অনাপত্তি, তথা উম্মত্তকাদিনো.
ইদং চতুসমুট্ঠানং, কাযতো কাযৰাচতো;
কাযচিত্তা সমুট্ঠাতি, কাযৰাচাদিকত্তযা.
সংৰিধানকথা.
একমুজ্জৰনিং নাৰং, তথা ওজৰনিম্পি ৰা;
অভিরূহেয্য পাচিত্তি, সদ্ধিং ভিক্খুনিযা সচে.
সগামতীরপস্সেন ¶ , গামন্তরৰসেন ৰা;
অগামতীরপস্সেন, গমনে অদ্ধযোজনে.
তথা যোজনৰিত্থিণ্ণ-নদীমজ্ঝেন গচ্ছতো;
অদ্ধযোজনসঙ্খায, হোন্তি পাচিত্তিযো পন.
যথাসুখং সমুদ্দস্মিং, সব্বঅট্ঠকথাসু হি;
নদিযংযেৰ আপত্তি, ন সমুদ্দে ৰিচারিতা.
তিত্থসম্পাদনত্থায, উদ্ধং ৰা নদিযা অধো;
সচে হরন্তি তংযুত্তা, অনাপত্তি পকাসিতা.
তথা সংৰিদহিত্ৰা ৰা, তিরিযং তরণায ৰা;
আপদাসু ৰিসেসো হি, অনন্তরসমো মতো.
নাৰাভিরুহনকথা.
ঞত্ৰা ভিক্খুনিযা ভত্তং, ভুঞ্জতো পরিপাচিতং;
হিত্ৰা গিহিসমারম্ভং, হোতি পাচিত্তি ভিক্খুনো.
ভোজনং পঞ্চধা ৰুত্তং, গহণে তস্স দুক্কটং;
অজ্ঝোহারেসু সব্বেসু, তস্স পাচিত্তিযো সিযুং.
সন্তকং ঞাতকাদীনং, গিহিসম্পাদিতম্পি ৰা;
ৰিনা ভিক্খুনিযা দোসো, ভুঞ্জতো পরিপাচিতং.
পরিপাচিতসঞ্ঞিস্স ¶ , ভিক্খুস্সাপরিপাচিতে;
উভোসু ৰিমতিস্সাপি, হোতি সব্বত্থ দুক্কটং.
একতোউপসম্পন্ন-পরিপাচিতভোজনং;
অজ্ঝোহারৰসেনেৰ, দুক্কটং পরিভুঞ্জতো.
অঞ্ঞং ৰা পন যং কিঞ্চি, ঠপেত্ৰা পঞ্চভোজনং;
ভুঞ্জন্তস্স অনাপত্তি, যাগুখজ্জফলাদিকং.
সমুট্ঠানাদযো ¶ তুল্যা, পঠমন্তিমৰত্থুনা;
ইদং পণ্ণত্তিৰজ্জং তু, তিচিত্তঞ্চ তিৰেদনং.
পরিপাচিতকথা.
দুতিযানিযতেনেৰ, দসমং সদিসং মতং;
ইদং সিক্খাপদং সব্বং, সমুট্ঠাননযাদিনা.
রহোনিসজ্জকথা.
ভিক্খুনিৰগ্গো ততিযো.
একো আৰসথো পিণ্ডো, অগিলানেন ভিক্খুনা;
ভুঞ্জিতব্বো ততো উদ্ধং, পাচিত্তি পরিভুঞ্জতো.
অনোদিস্সেৰ পঞ্ঞত্তে, যাৰদত্থেৰ ভিক্খুনা;
ভুঞ্জিতব্বং সকিং তত্থ, ততো উদ্ধং ন ৰট্টতি.
দুতিযে দিৰসে তত্থ, গহণে দুক্কটং মতং;
অজ্ঝোহারেসু সব্বেসু, তস্স পাচিত্তিযো মতা.
কুলেনেকেন পঞ্ঞত্তে, সহ নানাকুলেহি ৰা;
নানেকট্ঠানভেদেসু, একভাগোৰ ৰট্টতি.
নানাট্ঠানেসু পঞ্ঞত্তো, যো চ, নানাকুলেহি ৰা;
ভুঞ্জতো পন সব্বত্থ, ন দোসো পটিপাটিযা.
পটিপাটিমসেসেন, খেপেত্ৰা পুন ভুঞ্জতো;
আদিতো পন পট্ঠায, ন চ কপ্পতি ভিক্খুনো.
অনাপত্তি ¶ গিলানস্স, আগচ্ছন্তস্স গচ্ছতো;
ওদিস্সপি চ পঞ্ঞত্তে, পরিত্তে ভুঞ্জতো সকিং.
যাগুআদীনি ¶ নিচ্চম্পি, ভুঞ্জিতুং পন ৰট্টতি;
সেসমেল়কলোমেন, সমুট্ঠানাদিকং সমং.
আৰসথকথা.
অঞ্ঞত্র সমযা ৰুত্তা, পাচিত্তি গণভোজনে;
গণোতি পন নিদ্দিট্ঠা, চত্তারো ৰা ততুত্তরিং.
যং নিমন্তনতো ৰাপি, লদ্ধং ৰিঞ্ঞত্তিতোপি ৰা;
ভোজনং পন পঞ্চন্নং, হোতি অঞ্ঞতরং ইধ.
ভোজনানম্পি পঞ্চন্নং, গহেত্ৰা নামমেৰ তু;
নিমন্তেতি সচে ভিক্খূ, চত্তারো বহুকেপি ৰা.
‘‘ওদনং ভোজনং ভত্তং, সম্পটিচ্ছথ গণ্হথ’’;
ইতি ৰেৰচনেহেৰ, অথ ভাসন্তরেন ৰা.
ততো তস্স চ তে ভিক্খূ, সাদিযিত্ৰা নিমন্তনং;
একতো নানতো ৰা চে, গন্ত্ৰা গণ্হন্তি একতো.
সব্বেসং হোতি পাচিত্তি, গণভোজনকারণা;
একতো গহণং এত্থ, গণভোজনকারণং.
একতো নানতো ৰাপি, গমনং ভোজনম্পি ৰা;
কারণন্তি ন তং ৰিঞ্ঞূ, ভণন্তি গণভোজনে.
সচেপি ওদনাদীনং, গহেত্ৰা নামমেৰ ৰা;
একতো নানতো ৰাপি, ৰিঞ্ঞাপেত্ৰা মনুস্সকে.
নানতো ৰেকতো গন্ত্ৰা, সচে গণ্হন্তি একতো;
এৰম্পি পন হোতীতি, ৰণ্ণিতং গণভোজনং.
দুৰিধস্সাপি এতস্স, পটিগ্গহণকারণা;
দুক্কটং হোতি পাচিত্তি, অজ্ঝোহারেসু দীপিতা.
সমযেসু ¶ অনাপত্তি, সত্তস্ৰপি পকাসিতা;
গহেত্ৰা একতো দ্ৰিন্নং, তিণ্ণং ৰা ভুঞ্জতং তথা.
মুনিনানুপসম্পন্ন-চারিপত্তানিমন্তিতা ¶ ;
চতুত্থে একতো কত্ৰাপি, গণভেদো পকাসিতো.
নেৰ সমযলদ্ধানং, ৰসেনপি হি সব্বসো;
গণভেদো পনাপত্তি, ৰেদিতব্বা ৰিভাৰিনা.
ভোজনানঞ্চ পঞ্চন্নং, ৰসেন গণভোজনে;
নত্থেৰ চ ৰিসঙ্কেতং, যাগুআদীসু তং সিযা.
গণভোজনসঞ্ঞিস্স, ভিক্খুস্সাগণভোজনে;
তত্থ ৰেমতিকস্সাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
ভোজনানি চ পঞ্চেৰ, ঠপেত্ৰা যাগুআদিসু;
অনাপত্তীতি ঞাতব্বা, নিচ্চভত্তাদিকেসুপি.
তথা উম্মত্তকাদীনং, সমুট্ঠানাদিনা পন;
ইদং এল়কলোমেন, সদিসন্তি পকাসিতং.
গণভোজনকথা.
বহূহি যো ভিক্খু মনুস্সকেহি;
নিমন্তিতো পঞ্চহি ভোজনেহি;
হিত্ৰা সচে পুব্বনিমন্তনায;
ৰিকপ্পনং পঞ্চসু যস্স কস্স.
পচ্ছা নিমন্তিতং ভত্তং, তথা উপ্পটিপাটিযা;
ভুঞ্জতো একসিত্থম্পি, তস্স পাচিত্তিযং সিযা.
ভোজনানং তু পঞ্চন্নং, যেন কেন নিমন্তিতো;
তং ঠপেত্ৰা সচে অঞ্ঞং, ভোজনং পরিভুঞ্জতি.
তেসমেৰ ¶ চ পঞ্চন্নং, ভোজনানং মহেসিনা;
এতং পরম্পরং নাম, ভোজনং পরিদীপিতং.
যত্থ খীরং রসং ৰাপি, আকিরন্তি সচে পন;
যেন অজ্ঝোত্থটং ভত্তং, সব্বমেকরসং সিযা.
কোটিতো পন পট্ঠায, সংসট্ঠং পরিভুঞ্জতো;
অনাপত্তীতি নিদ্দিট্ঠং, মহাপচ্চরিযং পন.
পরম্পরন্তি ¶ সঞ্ঞায, অপরম্পরভোজনে;
তত্থ ৰেমতিকস্সাপি, দুক্কটং পরিভুঞ্জতো.
সকলেনপি গামেন, পূগেন নিগমেন ৰা;
নিমন্তিতস্স ৰা নিচ্চ-ভত্তে দোসো ন ৰিজ্জতি.
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, কথিনেনাদিনা সমা;
ক্রিযাক্রিযমিদং ৰুত্তং, ভোজনঞ্চাৰিকপ্পনং.
পরম্পরভোজনকথা.
পূৰা পহেণকত্থায, পটিযত্তা সচে পন;
পাথেয্যত্থায মন্থা ৰা, যে হি তত্থ চ ভিক্খুনা.
দ্ৰত্তিপত্তা গহেতব্বা, পূরা পূৰেহি সত্তুহি;
ততো চে উত্তরিং তস্স, হোতি পাচিত্তি গণ্হতো.
গহেত্ৰা নিক্খমন্তেন, ‘‘দ্ৰত্তিপত্তা মযা ইধ;
গহিতা পন পূৰা’’তি, ভিক্খুং দিস্ৰা ৰদে বুধো.
‘‘মা খো ত্ৰং পটিগণ্হা’’তি, অৰদন্তস্স দুক্কটং;
গণ্হতোপি চ তং সুত্ৰা, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
ঊনকদ্ৰত্তিপত্তেসু, অতিরেকোতি সঞ্ঞিনো;
তত্থ ৰেমতিকস্সাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
যেন ¶ তত্থ তযো লদ্ধা, পত্তপূরা ততো পন;
দ্ৰে সঙ্ঘস্স পদাতব্বা, দ্ৰে চে একো, ন একতো.
অপহেণকপাথেয্যং, অৰসেসম্পি ৰা ততো;
সন্তকং ঞাতকাদীনং, দেন্তানম্পি তদূনকং.
গণ্হতোপি অনাপত্তি, তথা উম্মত্তকাদিনো;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, সঞ্চরিত্তসমা মতা.
কাণমাতুকথা.
অঞ্ঞেন পন পঞ্চন্নং, ভোজনানং পৰারিতো;
পাচিত্তিনতিরিত্তং চে, পুন ভুঞ্জতি ভোজনং.
অসনং ¶ ভোজনঞ্চেৰ, হত্থপাসাভিহারতা;
কাযৰাচাপটিক্খেপো, পঞ্চঙ্গেহি পৰারণা.
ওদনো সত্তু কুম্মাসো, মচ্ছো মংসন্তি সব্বসো;
নিপ্পপঞ্চেন নিদ্দিট্ঠং, ভোজনং পঞ্চধা মতং.
ওদনো তত্থ সত্তন্নং, ধঞ্ঞানং ওদনো মতো;
ভজ্জিতানং তু ধঞ্ঞানং, চুণ্ণং ‘‘সত্তূ’’তি ৰুচ্চতি.
কুম্মাসো যৰকুম্মাসো, মচ্ছো ৰুচ্চতি ওদকো;
মংসম্পি কপ্পিযমংসং, অযমেত্থ ৰিনিচ্ছযো.
সালি ৰীহি যৰো কঙ্গু, ৰরকো গোধুমো তথা;
কুদ্রূসকোতি সত্তেতে, ধঞ্ঞা ধঞ্ঞেন দেসিতা.
সামাকাদিতিণং সব্বং, কুদ্রূসেনেৰ দীপিতং;
নীৰারো সালিযং ৰুত্তো, ৰরকে ৰরকচোরকো.
সত্তন্নং পন ধঞ্ঞানং, ওদনো যাগু ৰা পন;
অঙ্গসম্পত্তিযা যুত্তা, সঞ্জনেতি পৰারণং.
হত্থেন ¶ গহিতোকাসে, ওধিং দস্সেতি যা পন;
যাগুসা ইধ সব্বাপি, ওদনোতি পৰুচ্চতি.
অব্ভুণ্হা পন যা যাগু, উদ্ধনোরোপিতা তনু;
সচে ওধিং ন দস্সেতি, ন জনেতি পৰারণং.
পুন সা সীতলীভূতা, ঘনভাৰং গতা সচে;
ওধিং দস্সেতি সো পুব্বে, তনুভাৰো ন রক্খতি.
তক্কধঞ্ঞরসাদীনি, আরোপেত্ৰা বহূনিপি;
ফলপণ্ণকল়ীরানি, পক্খিপিত্ৰান তত্থ চ.
তণ্ডুলে মুট্ঠিমত্তেপি, পক্খিপিত্ৰা পচন্তি চে;
ওধিং পন চ দস্সেতি, সঞ্জনেতি পৰারণং.
রসে ধঞ্ঞরসে খীরে, ৰাকিরিত্ৰান ওদনং;
‘‘যাগুং গণ্হথ, যাগু’’ন্তি, ৰত্ৰা দেন্তি সচে পন.
কিঞ্চাপি তনুকা হোতি, সঞ্জনেতি পৰারণং;
তং পচিত্ৰা সচে দেন্তি, যাগুসঙ্গহিতা পন.
ছুপন্তি ¶ মচ্ছমংসং ৰা, তনুকাযপি যাগুযা;
সচে সাসপমত্তম্পি, পঞ্ঞাযতি পৰারণং.
মচ্ছমংসরসো সুদ্ধো, সংসত্তো রসযাগু ৰা;
ন চাকপ্পিযমংসং ৰা, সঞ্জনেতি পৰারণং.
ঠপেত্ৰা ৰুত্তধঞ্ঞানং, ওদনং পন সব্বসো;
ৰেল়ুতণ্ডুলকাদীনং, ন পৰারেতি ওদনো.
পুথুকা ৰা ততো তাহি, কতভত্তম্পি সত্তুপি;
সুদ্ধা ন পন পূৰা ৰা, পৰারেন্তি কদাচিপি.
খরপাকেন ভট্ঠানং, ৰীহীনং তণ্ডুলে পন;
কোট্টেত্ৰা দেন্তি তং চুণ্ণং, সত্তুসঙ্গহিতং মতং.
ভজ্জিতানং ¶ তু ৰীহীনং, ন পৰারেন্তি তণ্ডুলা;
তেসং পন চ যং চুণ্ণং, তং জনেতি পৰারণং.
খরপাকেন ভট্ঠানং, ৰীহীনং কুণ্ডকম্পি চ;
সত্তুনং মোদকো ৰাপি, সঞ্জনেতি পৰারণং.
সমপাকেন ভট্ঠানং, সুক্খানং আতপেন চ;
কুণ্ডকং পন ৰীহীনং, ন জনেতি পৰারণং.
লাজা ৰা পন তেহেৰ, কতভত্তম্পি সত্তু ৰা;
খজ্জকং পন সুদ্ধং ৰা, ন জনেতি পৰারণং.
পূরিতং মচ্ছমংসেহি, তং জনেতি পৰারণং;
যং কিঞ্চি ভজ্জিতং পিট্ঠং, ন পৰারেতি সুদ্ধকং.
যৰেহি কতকুম্মাসো, পৰারেতি, ন চাপরো;
মচ্ছমংসেসু ৰত্তব্বং, পাকটত্তা ন ৰিজ্জতি.
খাদন্তো কপ্পিযং মংসং, নিসেধেতি অকপ্পিযং;
ন সো তেন পৰারেতি, অৰত্থুত্তাতি দীপিতং.
তথেৰাকপ্পিযং মংসং, খাদন্তো কপ্পিযং সচে;
নিসেধেতি পৰারেতি, ৰত্থুকত্তাতি ৰণ্ণিতং.
মংসং পন চ খাদন্তো, কপ্পিযং ৰা অকপ্পিযং;
পৰারেতি নিসেধেতি, কিঞ্চি কপ্পিযভোজনং.
সচে ¶ অকপ্পিযং মংসং, খাদন্তোৰ অকপ্পিযং;
নিসেধং ন পৰারেতি, তথা অঞ্ঞং অকপ্পিযং.
সচে অজ্ঝোহটং হোতি, সিত্থমেকম্পি ভিক্খুনা;
পত্তে হত্থে মুখে ৰাপি, ভোজনং পন ৰিজ্জতি.
পৰারণপহোনং চে, পটিক্খিপতি ভোজনং;
পৰারেতি সচে নত্থি, ন পৰারেতি কত্থচি.
গিলিত্ৰা চ মুখে ভত্তং, সেসমাদায গচ্ছতি;
অন্তরা চ নিসেধেন্তো, ন পৰারেতি ভোজনং.
মুখে ¶ চ ভত্তং গিলিতঞ্চ হত্থে;
ভত্তং তু অঞ্ঞস্স চ দাতুকামো;
পত্তে চ ভত্তং পুন দাতুকামো;
পটিক্খিপন্তো ন পৰারিতো সো.
অসনস্স উপচ্ছেদা, ন পৰারেতি সোতি হি;
কথযন্তি মহাপঞ্ঞা, কারণাকারণঞ্ঞুনো.
গণ্হতো পচ্ছিমং অঙ্গং, দদতো পুরিমং পন;
উভিন্নং অড্ঢতেয্যং চে, ৰিনা হত্থং পসারিতং.
তস্মিং অভিহটং ঠানে, পৰারণপহোনকং;
তাদিসং ভুঞ্জমানোৰ, নিসেধেতি পৰারিতো.
হত্থে আধারকে ৰাপি, পত্তং ঊরূসু ৰা ঠিতং;
আহরিত্ৰা সচে ভিক্খু, ‘‘ভত্তং গণ্হা’’তি ভাসতি.
অনন্তরে নিসিন্নোৰ, তং পটিক্খিপতো পন;
অভিহারস্স চাভাৰা, নত্থি তস্স পৰারণা.
ভত্তপচ্ছিং পণামেত্ৰা, ঠপেত্ৰা পুরতো ‘‘ইদং;
গণ্হাহী’’তি চ ৰুত্তেপি, অযমেৰ ৰিনিচ্ছযো.
অনন্তরস্স ভিক্খুস্স, দীযমানে পনেতরো;
পিদহন্তো সকং পত্তং, হত্থেহি ন পৰারিতো.
কাযেনাভিহটং ভত্তং, পটিক্খিপতি যো পন;
কাযেন ৰাপি ৰাচায, হোতি কস্স পৰারণা.
একো ¶ অভিহটে ভত্তে, পৰারণভযা পন;
‘‘আকিরাকির কোট্টেত্ৰা, কোট্টেত্ৰা পূরযা’’তি চ.
সচে ৰদতি তস্সাপি, ন পনত্থি পৰারণা;
ইচ্চেৰাহ মহাথেরো, মহাপদুমনামকো.
সমংসঞ্হি ¶ রসং নেত্ৰা, গণ্হথাতি রসং ৰদে;
তং সুত্ৰা চ নিসেধেন্তো, নেৰ হোতি পৰারিতো.
‘‘গণ্হ মচ্ছরসং সারং, গণ্হ মংসরস’’ন্তি ৰা;
‘‘ইদং গণ্হা’’তি ৰা ৰুত্তে, পটিক্খেপে পৰারণা.
সচে মংসং ৰিসুং কত্ৰা, ‘‘গণ্হ মংসরস’’ন্তি ৰা;
ৰদেয্যত্থি চ মংসং চে, পটিক্খেপে পৰারণা.
ওদনেন চ পুচ্ছন্তং, ‘‘মুহুত্তং আগমেহি’’তি;
গহণত্থং ঠপেন্তস্স, নেৰ তস্স পৰারণা.
কল়ীরপনসাদীহি, মিস্সকং মচ্ছমংসকং;
‘‘কল়ীরসূপকং গণ্হ, পনসব্যঞ্জন’’ন্তি ৰা.
ৰদন্তি চে পটিক্খেপে, নেৰ হোতি পৰারণা;
অপৰারণহেতূনং, নামেন পন ৰুত্ততো.
‘‘মচ্ছসূপ’’ন্তি ৰা ৰুত্তে, ‘‘মংসসূপ’’ন্তি ৰা পন;
‘‘ইদং গণ্হা’’তি ৰা ৰুত্তে, হোতিযেৰ পৰারণা.
এসেৰ চ নযো ৰুত্তো, ঞেয্যো মংসকরম্বকে;
সব্বেসু মচ্ছমংসেহি, মিস্সকেসু অযং নযো.
ভত্তসম্মিস্সিতং যাগুং, আহরিত্ৰা সচে পন;
‘‘যাগুং গণ্হা’’তি ৰুত্তস্মিং, ন পৰারেতি ৰারযং.
‘‘ভত্তং গণ্হা’’তি ৰুত্তে তু, পৰারেতি পটিক্খিপং;
যেন ৰাপুচ্ছিতো তস্স, অত্থিতাযাতি কারণং.
‘‘যাগুমিস্সকং গণ্হা’’তি, ৰুত্তে তত্থ চ যাগু চে;
সমা বহুতরা ৰা সা, ন পৰারেতি সো কির.
মন্দা যাগু, বহুং ভত্তং, সচে হোতি পৰারণা;
ইদং সব্বত্থ নিদ্দিট্ঠং, কারণং পন দুদ্দসং.
রসং ¶ বহুরসে ভত্তে, খীরং ৰা বহুখীরকে;
গণ্হথাতি ৰিসুং কত্ৰা, দেতি নত্থি পৰারণা.
গচ্ছন্তেনেৰ ¶ ভোত্তব্বং, গচ্ছন্তো চে পৰারিতো;
ভুঞ্জিতব্বং ঠিতেনেৰ, ঠত্ৰা যদি পৰারিতো.
উদকং ৰাপি পত্ৰা সো, সচে তিট্ঠতি কদ্দমং;
অতিরিত্তং তু কারেত্ৰা, ভুঞ্জিতব্বং ততো পুন.
পীঠকে যো নিসীদিত্ৰা, পৰারেতি সচে পন;
আসনং অৰিচালেত্ৰা, ভুঞ্জিতব্বং যথাসুখং.
সচে মঞ্চে নিসীদিত্ৰা, পৰারেতি ততো পন;
ইতো সংসরিতুং এত্তো, ঈসকম্পি ন লব্ভতি.
তেন মঞ্চেন নং সদ্ধিং, ৰট্টতঞ্ঞত্র নেন্তি চে;
এৰং সব্বত্থ ঞাতব্বং, ৰিঞ্ঞুনা ৰিনযঞ্ঞুনা.
নিপজ্জিত্ৰাৰ ভোত্তব্বং, নিপন্নো চে পৰারিতো;
ৰারেতুক্কুটিকো হুত্ৰা, ভুঞ্জিতব্বং তথেৰ চ.
অথালমেতং সব্বন্তি, ৰত্তব্বং তেন ভিক্খুনা;
অতিরিত্তং করোন্তেন, ওনমেত্ৰান ভাজনং.
কপ্পিযং পন কাতব্বং, ন পত্তেযেৰ কেৰলং;
পচ্ছিযং যদি ৰা কুণ্ডে, কাতুং ৰট্টতি ভাজনে.
পৰারিতানং অপৰারিতানং;
অঞ্ঞেসমেতং পন ৰট্টতেৰ;
যেনাতিরিত্তং তু কতং ঠপেত্ৰা;
তমেৰ চেকং পরিভুঞ্জিতব্বং.
কপ্পিযং পন কারেত্ৰা, ভুঞ্জন্তস্সেৰ ভিক্খুনো;
ব্যঞ্জনং ৰাপি যং কিঞ্চি, পত্তে তস্সাকিরন্তি চে.
অতিরিত্তং তু কারেত্ৰা, ভুঞ্জিতব্বং তথা পুন;
যেন তং অকতং যং ৰা, কাতব্বং তেন তং ৰিসুং.
কতং ¶ অকপ্পিযাদীহি, অতিরিত্তং তু সত্তহি;
ন গিলানাতিরিত্তঞ্চ, তং হোতিনতিরিত্তকং.
যোপি ¶ পাতোৰ একম্পি, সিত্থং ভুত্ৰা নিসীদতি;
উপকট্ঠূপনীতম্পি, কাতুং লভতি কপ্পিযং.
আহারত্থায যামাদি-কালিকং পটিগণ্হতো;
অনামিসং তমেৰস্স, দুক্কটং পরিভুঞ্জতো.
তথা অনতিরিত্তন্তি, সঞ্ঞিনো অতিরিত্তকে;
তত্থ ৰেমতিকস্সাপি, দুক্কটং পরিদীপিতং.
অনাপত্তাতিরিত্তং তু, কারাপেত্ৰান ভুঞ্জতো;
গিলানস্সাতিরিত্তং ৰা, তথা উম্মত্তকাদিনো.
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, কথিনেন সমা মতা;
কপ্পিযাকরণঞ্চেৰ, ভোজনঞ্চ ক্রিযাক্রিযং.
পঠমপৰারণকথা.
যো পনানতিরিত্তেন, পৰারেয্য পৰারিতং;
জানং আসাদনাপেক্খো, ভুত্তে পাচিত্তি তস্স তু.
দুক্কটং অভিহারে চ, গহণে ইতরস্স হি;
অজ্ঝোহারপযোগেসু, সব্বেসুপি চ দুক্কটং.
ভোজনস্সাৰসানস্মিং, পাচিত্তি পরিদীপিতা;
অভিহারকভিক্খুস্স, সব্বং তস্সেৰ দস্সিতং.
পৰারিতোতি সঞ্ঞিস্স, ভিক্খুস্মিং অপৰারিতে;
ৰিমতিস্সুভযত্থাপি, দুক্কটং পরিদীপিতং.
অনাপত্তাতিরিত্তং ৰা, কারাপেত্ৰাৰ দেতি চে;
গিলানস্সাৰসেসং ৰা, অঞ্ঞস্সত্থায দেতি ৰা.
সেসং ¶ সব্বমসেসেন, অনন্তরসমং মতং;
ওমসৰাদতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা.
দুতিযপৰারণকথা.
খাদনীযং ৰা ভোজনীযং ৰা;
কিঞ্চি ৰিকালে যো পন ভিক্খু;
খাদতি ¶ ভুঞ্জতি ৰাপি চ তং;
সো জিনৰুত্তং দোসমুপেতি.
যমামিসগতঞ্চেত্থ, ৰনমূলফলাদিকং;
কালিকেস্ৰসম্মোহত্থং, ৰেদিতব্বমিদং পন.
মূলং কন্দং মুল়ালঞ্চ, মত্থকং খন্ধকং তচং;
পত্তং পুপ্ফং ফলং অট্ঠি, পিট্ঠং নিয্যাসমেৰ চ.
মূলখাদনীযাদীনং, মুখমত্তনিদস্সনং;
ভিক্খূনং পাটৰত্থায, নামত্থেসু নিবোধথ.
মূলকং খারকঞ্চেৰ, ৰত্থুলং তণ্ডুলেয্যকং;
তম্বকং জজ্ঝরিকঞ্চ, চচ্চু ৰজকলীপি চ.
মূলানি এৰমাদীনং, সাকানং আমিসে পন;
সঙ্গহং ইধ গচ্ছন্তি, আহারত্থং ফরন্তি হি.
ছড্ডেন্তি জরট্ঠং ছেত্ৰা, যং তং ৰজকলিস্স তু;
তং যাৰজীৰিকং ৰুত্তং, সেসানং যাৰকালিকং.
হলিদ্দি সিঙ্গিৰেরঞ্চ, ৰচত্তং অতিৰিসং ৰচং;
উসীরং ভদ্দমুত্তঞ্চ, তথা কটুকরোহিণী.
ইচ্চেৰমাদিকং অঞ্ঞং, পঞ্চমূলাদিকং বহু;
নানপ্পকারকং মূলং, ৰিঞ্ঞেয্যং যাৰজীৰিকং.
মসালুপিণ্ডলাদীনং ¶ , ৰল্লীনং আলুৰস্স চ;
কন্দো উপ্পলজাতীনং, তথা পদুমজাতিযা.
কদলীসিগ্গুতালানং, মালুৰস্স চ ৰেল়ুযা;
সতাৰরি কসেরূনং, কন্দো অম্বাটকস্স চ.
ইচ্চেৰমাদযো কন্দা;
দস্সিতা যাৰকালিকা;
ধোতো সো আমিসে ৰুত্তো;
কন্দো যো খীরৰল্লিযা.
অধোতো লসুণঞ্চেৰ, খীরকাকোলিআদযো;
কন্দা ৰাক্যপথাতীতা, ৰিঞ্ঞেয্যা যাৰজীৰিকা.
পুণ্ডরীকমুল়ালঞ্চ ¶ , মুল়ালং পদুমস্স চ;
এৰমাদিমনেকম্পি, মুল়ালং যাৰকালিকং.
তালহিন্তালকুন্তাল-নাল়িকেরাদিসম্ভৰং;
হলিদ্দিসিঙ্গিৰেরানং, মুল়ালং যাৰজীৰিকং.
তালহিন্তালকুন্তাল-কল়ীরো কেতকস্স চ;
কদলীনাল়িকেরানং, মত্থকং মূলকস্স চ.
খজ্জুরেরকৰেত্তানং, উচ্ছুৰেল়ুনল়াদিনং;
সত্তন্নং পন ধঞ্ঞানং, কল়ীরো সাসপস্স চ.
ইচ্চেৰমাদযোনেকে, মত্থকা যাৰকালিকা;
অঞ্ঞে হলিদ্দিআদীনং, মত্থকা যাৰজীৰিকা.
তালকুন্তালকাদীনং, ছিন্দিত্ৰা পাতিতো পন;
গতো জরট্ঠবুন্দো সো, সঙ্গহং যাৰজীৰিকে.
খন্ধখাদনীযং নাম, উচ্ছুখন্ধো পকাসিতো;
সালকল্যাণিযা খন্ধো, তথা পথৰিযং গতো.
এৰমুপ্পলজাতীনং, দণ্ডকো যাৰকালিকো;
পণ্ণদণ্ডুপ্পলাদীনং, সব্বো পদুমজাতিযা.
যাৰজীৰিকসঙ্খাতা ¶ , করমদ্দাদিদণ্ডকা;
তচেসুচ্ছুতচোৰেকো, সরসো যাৰকালিকো.
মূলকং খারকো চচ্চু, তম্বকো তণ্ডুলেয্যকো;
ৰত্থুলো চীনমুগ্গো চ, উম্মা ৰজকলী তথা.
জজ্ঝরী কাসমদ্দো চ, সেল্লু সিগ্গু চ নাল়িকা;
ৰরুণো অগ্গিমন্থো চ, জীৰন্তী সুনিসন্নকো.
রাজমাসো চ মাসো চ, নিপ্ফাৰো মিগপুপ্ফিকা;
ৰণ্টকো ভূমিলোণীতি, এৰমাদিমনেককং.
পত্তখাদনীযং নাম, কথিতং যাৰকালিকং;
ইতরা চ মহালোণি, দীপিতা যাৰজীৰিকা.
যাৰকালিকমিচ্চেৰ, কথিতং অম্বপল্লৰং;
নিম্বস্স কুটজস্সাপি, পণ্ণং সুলসিযাপি চ.
কপ্পাসিকপটোলানং ¶ , তেসং পুপ্ফফলানি চ;
ফণিজ্জকজ্জুকানঞ্চ, পণ্ণং তং যাৰজীৰিকং.
অট্ঠন্নং মূলকাদীনং, পুপ্ফং নিপ্ফাৰকস্স চ;
তথা পুপ্ফং করীরস্স, পুপ্ফং ৰরুণকস্স চ.
পুপ্ফং কসেরুকস্সাপি, জীৰন্তী সিগ্গুপুপ্ফকং;
পদুমুপ্পলজাতীনং, পুপ্ফানং কণ্ণিকাপি চ.
নাল়িকেরস্স তালস্স, তরুণং কেতকস্স চ;
ইচ্চেৰমাদিকং পুপ্ফ-মনেকং যাৰকালিকং.
যাৰকালিকপুপ্ফানি, ঠপেত্ৰা পন সেসকং;
যাৰজীৰিকপুপ্ফন্তি, দীপযে সব্বমেৰ চ.
তিলকমকুলসালমল্লিকানং ¶ ;
ককুধকপিত্থককুন্দকল়ীনং;
কুরৰককরৰীরপাটলীনং;
কুসুমমিদং পন যাৰজীৰিকং.
অম্বম্বাটকজম্বূনং, ফলঞ্চ পনসস্স চ;
মাতুলুঙ্গকপিত্থানং, ফলং তিন্তিণিকস্স চ.
তালস্স নাল়িকেরস্স, ফলং খজ্জূরিযাপি চ;
লবুজস্স চ চোচস্স, মোচস্স মধুকস্স চ.
বদরস্স করমদ্দস্স, ফলং ৰাতিঙ্গণস্স চ;
কুম্ভণ্ডতিপুসানঞ্চ, ফলং এল়ালুকস্স চ.
রাজাযতনফলং পুস্স-ফলং তিম্বরুকস্স চ;
এৰমাদিমনেকম্পি, ফলং তং যাৰকালিকং.
তিফলং পিপ্ফলী জাতি-ফলঞ্চ কটুকপ্ফলং;
গোট্ঠফলং বিলঙ্গঞ্চ, তক্কোলমরিচানি চ.
এৰমাদীনি ৰুত্তানি, অৰুত্তানি চ পাল়িযং;
ফলানি পন গচ্ছন্তি, যাৰজীৰিকসঙ্গহং.
পনসম্বাটকট্ঠীনি, সালট্ঠি লবুজট্ঠি চ;
চিঞ্চাবিম্বফলট্ঠীনি, পোক্খরট্ঠি চ সব্বসো.
খজ্জূরিকেতকাদীনং ¶ , তথা তালফলট্ঠি চ;
এৰমাদীনি গচ্ছন্তি, যাৰকালিকসঙ্গহং.
পুন্নাগমধুকট্ঠীনি, সেল্লট্ঠি তিফলট্ঠি চ;
এৰমাদীনি অট্ঠীনি, নিদ্দিট্ঠানি অনামিসে.
সত্তন্নং পন ধঞ্ঞানং, অপরণ্ণানমেৰ চ;
পিট্ঠং পনসসালানং, লবুজম্বাটকস্স চ.
তালপিট্ঠং ¶ তথা ধোতং, পিট্ঠং যং খীরৰল্লিযা;
এৰমাদিমনেকম্পি, কথিতং যাৰকালিকং.
অধোতং তালপিট্ঠঞ্চ, পিট্ঠং যং খীরৰল্লিযা;
অস্সগন্ধাদিপিট্ঠঞ্চ, হোতি তং যাৰজীৰিকং.
নিয্যাসো উচ্ছুনিব্বত্তো, একো সত্তাহকালিকো;
অৰসেসো চ হিঙ্গাদি, নিয্যাসো যাৰজীৰিকো.
মূলাদীসু মযা কিঞ্চি, মুখমত্তং নিদস্সিতং;
এতস্সেৰানুসারেন, সেসো ঞেয্যো ৰিভাৰিনা.
‘‘ভুঞ্জিস্সামি ৰিকালে’’তি, আমিসং পটিগণ্হতো;
কালে ৰিকালসঞ্ঞিস্স, কালে ৰেমতিকস্স চ.
দুক্কটং, কালসঞ্ঞিস্স, অনাপত্তি পকাসিতা;
ইদং এল়কলোমেন, সমুট্ঠানাদিনা সমং.
ৰিকালভোজনকথা.
ভোজনং সন্নিধিং কত্ৰা, খাদনং ৰাপি যো পন;
ভুঞ্জেয্য ৰাপি খাদেয্য, তস্স পাচিত্তিযং সিযা.
ভিক্খু যং সামণেরানং, পরিচ্চজত্যনালযো;
নিদহিত্ৰা সচে তস্স, দেন্তি তং পুন ৰট্টতি.
সযং পটিগ্গহেত্ৰান, অপরিচ্চত্তমেৰ যং;
দুতিযে দিৰসে তস্স, নিহিতং তং ন ৰট্টতি.
ততো অজ্ঝোহরন্তস্স, একসিত্থম্পি ভিক্খুনো;
পাচিত্তি কথিতা সুদ্ধা, সুদ্ধচিত্তেন তাদিনা.
অকপ্পিযেসু ¶ মংসেসু, মনুস্সস্সেৰ মংসকে;
থুল্লচ্চযেন পাচিত্তি, দুক্কটেন সহেতরে.
যামকালিকসঙ্খাতং ¶ , পাচিত্তি পরিভুঞ্জতো;
দুক্কটাপত্তিযা সদ্ধিং, আহারত্থায ভুঞ্জতো.
সচে পৰারিতো হুত্ৰা, অন্নং অনতিরিত্তকং;
ভুঞ্জতো পকতং তস্স, হোতি পাচিত্তিযদ্ৰযং.
থুল্লচ্চযেন সদ্ধিং দ্ৰে, মংসে মানুসকে সিযুং;
সেসে অকপ্পিযে মংসে, দুক্কটেন সহ দ্ৰযং.
যামকালিকসঙ্খাতং, ভুঞ্জতো সতি পচ্চযে;
সামিসেন মুখেন দ্ৰে, একমেৰ নিরামিসং.
তমেৰজ্ঝোহরন্তস্স, আহারত্থায কেৰলং;
দ্ৰীসু তেসু ৰিকপ্পেসু, দুক্কটং পন ৰড্ঢতি.
ৰিকালে ভুঞ্জতো সুদ্ধং, সন্নিধিপচ্চযাপি চ;
ৰিকালভোজনা চেৰ, হোতি পাচিত্তিযদ্ৰযং.
মংসে থুল্লচ্চযঞ্চেৰ, দুক্কটম্পি চ ৰড্ঢতি;
মনুস্সমংসে সেসে চ, যথানুক্কমতো দ্ৰযং.
নত্থেৰানতিরিত্তম্পি, ৰিকালে পরিভুঞ্জতো;
দোসো সব্বৰিকপ্পেসু, ভিক্খুনো তন্নিমিত্তকো.
ৰিকালপচ্চযা ৰাপি, ন দোসো যামকালিকে;
সত্তাহকালিকং যাৰ-জীৰিকং পটিগণ্হতো.
আহারস্সেৰ অত্থায, গহণে দুৰিধস্স তু;
অজ্ঝোহারপযোগেসু, দুক্কটং তু নিরামিসে.
অথ আমিসসংসট্ঠং, গহেত্ৰা ঠপিতং সচে;
পুন অজ্ঝোহরন্তস্স, পাচিত্তেৰ পকাসিতা.
কালো যামো চ সত্তাহং, ইতি কালত্তযং ইদং;
অতিক্কমযতো দোসো, কালং তং তং তু কালিকং.
অত্তনা তীণি সম্ভিন্ন-রসানি ইতরানি হি;
সভাৰমুপনেতেৰ, যাৰকালিকমত্তনো.
এৰমেৰ ¶ ¶ চ সেসেসু, কালিকেসু ৰিনিদ্দিসে;
ইমেসু পন সব্বেসু, কালিকেসু চতূস্ৰপি.
কালিকদ্ৰযমাদিম্হি, অন্তোৰুত্থঞ্চ সন্নিধি;
উভযম্পি ন হোতেৰ, পচ্ছিমং কালিকদ্ৰযং.
অকপ্পিযায কুটিযা, ৰুত্থেনন্তদ্ৰযেন তং;
গহিতং তদহে ৰাপি, দ্ৰযং পুব্বং ন ৰট্টতি.
মুখসন্নিধি নামাযং, অন্তোৰুত্থং ন কপ্পতি;
ইতি ৰুত্তং দল়্হং কত্ৰা, মহাপচ্চরিযং পন.
ন দোসো নিদহিত্ৰাপি, পঠমং কালিকত্তযং;
তং তং সকং সকং কাল-মনতিক্কম্ম ভুঞ্জতো.
তথা উম্মত্তকাদীনং, অনাপত্তি পকাসিতা;
সমমেল়কলোমেন, সমুট্ঠানাদিনা ইদং.
সন্নিধিকারকথা.
ভোজনানি পণীতানি, অগিলানো পনত্তনো;
অত্থায ৰিঞ্ঞাপেত্ৰান, পাচিত্তি পরিভুঞ্জতো.
‘‘সপ্পিনা দেহি ভত্তং মে, সসপ্পিং সপ্পিমিস্সকং;
সপ্পিভত্তঞ্চ দেহী’’তি, ৰিঞ্ঞাপেন্তস্স দুক্কটং.
ৰিঞ্ঞাপেত্ৰা তথা তং চে, দুক্কটং পটিগণ্হতো;
পুন অজ্ঝোহরন্তস্স, পাচিত্তি পরিযাপুতা.
সুদ্ধানি সপ্পিআদীনি, ৰিঞ্ঞাপেত্ৰান ভুঞ্জতো;
সেখিযেসুপি ৰিঞ্ঞত্তি, দুক্কটং পরিদীপযে.
তস্মা পণীতসংসট্ঠং, ৰিঞ্ঞাপেত্ৰাৰ ভুঞ্জতো;
সত্তধঞ্ঞমযং ভত্তং, পাচিত্তিযমুদীরযে.
সচে ¶ ‘‘গোসপ্পিনা ময্হং, দেহি ভত্ত’’ন্তি যাচিতো;
অজিযা সপ্পিআদীহি, ৰিসঙ্কেতং দদাতি চে.
‘‘সপ্পিনা দেহি’’ ৰুত্তো চে, নৰনীতাদিকেসুপি;
দেতি অঞ্ঞতরেনস্স, ৰিসঙ্কেতন্তি দীপিতং.
যেন ¶ যেন হি ৰিঞ্ঞত্তং, তস্মিং মূলেপি তস্স ৰা;
লদ্ধেপি পন তং লদ্ধং, হোতিযেৰ ন অঞ্ঞথা.
ঠপেত্ৰা সপ্পিআদীনি, আগতানি হি পাল়িযং;
অঞ্ঞেহি ৰিঞ্ঞাপেন্তস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
সব্বেহি সপ্পিআদীহি, ৰিঞ্ঞাপেত্ৰাৰ একতো;
ভুঞ্জতেকরসং কত্ৰা, নৰ পাচিত্তিযো মতা.
অকপ্পিযেন ৰুত্তেপি, সপ্পিনা দেতি তেন চে;
গহণে পরিভোগেপি, দুক্কটং পরিদীপিতং.
গিলানস্স গিলানোতি, সঞ্ঞিনো ৰিমতিস্স ৰা;
দুক্কটং মুনিনা ৰুত্তং, অনাপত্তি পকাসিতা.
গিলানকালে ৰিঞ্ঞত্ত-মগিলানস্স ভুঞ্জতো;
গিলানস্সাৰসেসং ৰা, ঞাতকাদীনমেৰ ৰা.
ইদং চতুসমুট্ঠানং, কাযতো কাযৰাচতো;
কাযচিত্তা তথা কায-ৰাচাচিত্তত্তযাপি চ.
পণীতভোজনকথা.
অদিন্নঞ্হি মুখদ্ৰারং, আহারং আহরেয্য যো;
দন্তপোনোদকং হিত্ৰা, তস্স পাচিত্তিযং সিযা.
হত্থপাসোভিনীহারো, মজ্ঝিমুচ্চারণক্খমো;
মনুস্সো ৰামনুস্সো ৰা, দেতি কাযাদিনা তিধা.
পটিগ্গণ্হাতি ¶ তং ভিক্খু, দীযমানং সচে দ্ৰিধা;
এৰং পঞ্চঙ্গসংযোগে, গহণং তস্স রূহতি.
দাযকো গগনট্ঠো চে, ভূমট্ঠো চেতরো সিযা;
ভূমট্ঠস্স চ সীসেন, গগনট্ঠস্স দেহিনো.
যমাসন্নতরং অঙ্গং, ওরিমন্তেন তস্স তু;
দাতুং ৰাপি গহেতুং ৰা, ৰিনা হত্থং পসারিতং.
হত্থপাসো মিনেতব্বো, নগট্ঠাদীস্ৰযং নযো;
এৰরূপে পন ঠানে, ঠত্ৰা চে দেতি ৰট্টতি.
পক্খী ¶ ৰা মুখতুণ্ডেন, হত্থী সোণ্ডায ৰা পন;
সচে যং কিঞ্চি পুপ্ফং ৰা, ফলং ৰা দেতি ৰট্টতি.
ভত্তব্যঞ্জনপুণ্ণানি, ভাজনানি বহূনিপি;
সীসেনাদায ভিক্খুস্স, গন্ত্ৰা কস্সচি সন্তিকং.
ঈসকং পন ওনত্ৰা, ‘‘গণ্হা’’তি যদি ভাসতি;
তেন হত্থং পসারেত্ৰা, হেট্ঠিমং পন ভাজনং.
পটিচ্ছিতব্বং তং এক- দেসেনাপি চ ভিক্খুনা;
হোন্তি এত্তাৰতা তানি, গহিতানেৰ সব্বসো.
ততো পট্ঠায তং সব্বং, ওরোপেত্ৰা যথাসুখং;
উগ্ঘাটেত্ৰা ততো ইট্ঠং, গহেতুং পন ৰট্টতি.
পচ্ছিআদিম্হি ৰত্তব্ব-মত্থি কিং একভাজনে;
কাজভত্তং হরন্তো চে, ওনত্ৰা দেতি ৰট্টতি.
তিংসহত্থো সিযা ৰেল়ু, অন্তেসু চ দুৰে ঘটা;
সপ্পিনো, গহিতেকস্মিং, সব্বং গহিতমেৰ তং.
বহুপত্তা চ মঞ্চে ৰা, পীঠে ৰা কটসারকে;
ঠপিতা দাযকো হত্থ-পাসে ঠত্ৰান দেতি চে.
পটিগ্গহণসঞ্ঞায, মঞ্চাদীনি সচে পন;
নিসীদতি ফুসিত্ৰা যো, যঞ্চ পত্তেসু দীযতি.
গহিতং ¶ তেন তং সব্বং, হোতিযেৰ ন সংসযো;
পটিগ্গহেস্সামিচ্চেৰ, মঞ্চাদীনি সচে পন.
গহিতং হোতি তং সব্বং, আরুহিত্ৰা নিসীদতি;
আহচ্চ কুচ্ছিযা কুচ্ছিং, ঠিতা পত্তা হি ভূমিযং.
যং যং অঙ্গুলিযা ৰাপি, ফুসিত্ৰা সূচিযাপি ৰা;
নিসিন্নো তত্থ তত্থেৰ, দীযমানং তু ৰট্টতি.
কটসারে মহন্তস্মিং, তথা হত্থত্থরাদিসু;
গণ্হতো হত্থপাসস্মিং, ৰিজ্জমানে তু ৰট্টতি.
তত্থজাতকপণ্ণেসু, গহেতুং ন চ ৰট্টতি;
ন পনেতানি কাযেন, পটিবদ্ধানি হোন্তি হি.
অসংহারিমপাসাণে ¶ , ফলকে ৰাপি তাদিসে;
খাণুবদ্ধেপি ৰা মঞ্চে, গহণং নেৰ রূহতি.
তিন্তিণিকাদিপণ্ণেসু, ভূমিযং পত্থটেসু ৰা;
ধারেতুমসমত্থত্তা, গহণং ন চ রূহতি.
হত্থপাসমতিক্কম্ম, দীঘদণ্ডেন দেতি চে;
ৰত্তব্বো ভিক্খুনাগন্ত্ৰা, দেহীতি পরিৰেসকো.
সচে পত্তে রজো হোতি, ধোৰিতব্বো জলে সতি;
তস্মিং অসতি পুঞ্ছিত্ৰা, গহেতব্বো অসেসতো.
পিণ্ডায ৰিচরন্তস্স, রজং পততি চে পন;
ভিক্খা পটিগ্গহেত্ৰাৰ, গহেতব্বা ৰিজানতা.
অপ্পটিগ্গহিতে ভিক্খুং, গণ্হতো পন দুক্কটং;
পটিগ্গহেত্ৰানাপত্তি, পচ্ছা তং পরিভুঞ্জতো.
‘‘পটিগ্গহেত্ৰা দেথা’’তি, ৰুত্তে তং ৰচনং পন;
অসুত্ৰানাদিযিত্ৰা ৰা, দেন্তি চে নত্থি দুক্কটং.
পচ্ছা পটিগ্গহেত্ৰাৰ, গহেতব্বং ৰিজানতা;
সচে রজং নিপাতেতি, মহাৰাতো ততো ততো.
ন ¶ সক্কা চ সিযা ভিক্খং, গহেতুং যদি ভিক্খুনা;
অঞ্ঞস্স দাতুকামেন, গহেতুং পন ৰট্টতি.
সামণেরস্স তং দত্ৰা, দিন্নং ৰা তেন তং পুন;
তস্স ৰিস্সাসতো ৰাপি, ভুঞ্জিতুং পন ৰট্টতি.
ভিক্খাচারে সচে ভত্তং, সরজং দেতি ভিক্খুনো;
‘‘পটিগ্গহেত্ৰা ভিক্খং ত্ৰং, গণ্হ ৰা ভুঞ্জ ৰা’’তি চ.
ৰত্তব্বো সো তথা তেন, কত্তব্বঞ্চেৰ ভিক্খুনা;
রজং উপরি ভত্তস্স, তস্সুপ্লৰতি চে পন.
কঞ্জিকং তু পৰাহেত্ৰা, ভুঞ্জিতব্বং যথাসুখং;
অন্তো পটিগ্গহেতব্বং, পৰিট্ঠং তু সচে পন.
পতিতং সুক্খভত্তে চে, অপনীযাৰ তং রজং;
সুখুমং চে সভত্তম্পি, ভুঞ্জিতব্বং যথাসুখং.
উল়ুঙ্কেনাহরিত্ৰাপি ¶ , দেন্তস্স পঠমং পন;
থেৰো উল়ুঙ্কতো পত্তে, সচে পততি ৰট্টতি.
ভত্তে আকিরমানে তু, চরুকেন ততো পন;
মসি ৰা ছারিকা ৰাপি, সচে পততি ভাজনে.
তস্স চাভিহটত্তাপি, ন দোসো উপলব্ভতি;
অনন্তরস্স ভিক্খুস্স, দীযমানং তু পত্ততো.
উপ্পভিত্ৰা সচে পত্তে, ইতরস্স চ ভিক্খুনো;
পততি ৰট্টতেৰাযং, পটিগ্গহিতমেৰ তং.
পাযাসস্স চ পূরেত্ৰা, পত্তং চে দেন্তি ভিক্খুনো;
উণ্হত্তা পন তং হেট্ঠা, গহেতুং ন চ সক্কতি.
ৰট্টতীতি চ নিদ্দিট্ঠং, গহেতুং মুখৰট্টিযং;
ন সক্কা চে গহেতব্বো, তথা আধারকেনপি.
সচে ¶ আসনসালাযং, গহেত্ৰা পত্তমত্তনো;
নিদ্দাযতি নিসিন্নোৰ, দীযমানং ন জানতি.
নেৰাহরিযমানং ৰা, অপ্পটিগ্গহিতমেৰ তং;
আভোগং পন কত্ৰা চে, নিসিন্নো হোতি ৰট্টতি.
সচে হত্থেন মুঞ্চিত্ৰা, পত্তং আধারকম্পি ৰা;
পেল্লেত্ৰা পন পাদেন, নিদ্দাযতি হি ৰট্টতি.
পাদেনাধারকং অক্ক-মিত্ৰাপি পটিগণ্হতো;
জাগরস্সাপি হোতেৰ, গহণস্মিং অনাদরো.
তস্মা তং ন চ কাতব্বং, ভিক্খুনা ৰিনযঞ্ঞুনা;
যং দীযমানং পততি, গহেতুং তং তু ৰট্টতি.
ভুঞ্জন্তানঞ্চ দন্তা ৰা, খীযন্তিপি নখাপি ৰা;
তথা পত্তস্স ৰণ্ণো ৰা, অব্বোহারনযো অযং.
সত্থকেনুচ্ছুআদীনি, ফালেন্তানং সচে মলং;
পঞ্ঞাযতি হি তং তেসু, সিযা নৰসমুট্ঠিতং.
পটিগ্গহেত্ৰা তং পচ্ছা, খাদিতব্বং তু ভিক্খুনা;
ন পঞ্ঞাযতি চে তস্মিং, মলং ৰট্টতি খাদিতুং.
পিসন্তানম্পি ¶ ভেসজ্জং, কোট্টেন্তানম্পি ৰা তথা;
নিসদোদুক্খলাদীনং, খীযনেপি অযং নযো.
ভেসজ্জত্থায তাপেত্ৰা, ৰাসিং খীরে খিপন্তি চে;
উট্ঠেতি নীলিকা তত্থ, সত্থকে ৰিয নিচ্ছযো.
সচে আমকতক্কে ৰা, খীরে ৰা পক্খিপন্তি তং;
সামপাকনিমিত্তম্হা, ন তু মুচ্চতি দুক্কটা.
পিণ্ডায ৰিচরন্তস্স, ৰস্সকালেসু ভিক্খুনো;
পত্তে পততি চে তোযং, কিলিট্ঠং কাযৰত্থতো.
পচ্ছা পটিগ্গহেত্ৰা তং, ভুঞ্জিতব্বং যথাসুখং;
এসেৰ চ নযো ৰুত্তো, রুক্খমূলেপি ভুঞ্জতো.
সত্তাহং ¶ পন ৰস্সন্তে, দেৰে সুদ্ধং জলং সচে;
অব্ভোকাসেপি ৰা পত্তে, তোযং পততি ৰট্টতি.
ওদনং পন দেন্তেন, সামণেরস্স ভিক্খুনা;
দাতব্বো অচ্ছুপন্তেন, তস্স পত্তগতোদনং.
পটিগ্গহেত্ৰা ৰা পত্তং, দাতব্বো তস্স ওদনো;
ছুপিত্ৰা দেতি চে ভত্তং, তং পনুগ্গহিতং সিযা.
অঞ্ঞস্স দাতুকামেন, পরিচ্চত্তং সচে পন;
যাৰ হত্থগতং তাৰ, পটিগ্গহিতমেৰ তং.
‘‘গণ্হা’’তি নিরপেক্খোৰ, পত্তমাধারকে ঠিতং;
সচে ৰদতি পচ্ছা তং, পটিগ্গণ্হেয্য পণ্ডিতো.
সাপেক্খোযেৰ যো পত্তং, ঠপেত্ৰাধারকে পন;
‘‘এত্তো পূৰম্পি ভত্তং ৰা, কিঞ্চি গণ্হা’’তি ভাসতি.
সামণেরোপি তং ভত্তং, ধোৰিত্ৰা হত্থমত্তনো;
অত্তপত্তগতং ভত্তং, অফুসিত্ৰা সচে পন.
পক্খিপন্তো সতক্খত্তুং, উদ্ধরিত্ৰাপি গণ্হতু;
তংপটিগ্গহণে কিচ্চং, পুন তস্স ন ৰিজ্জতি.
অত্তপত্তগতং ভত্তং, ফুসিত্ৰা যদি গণ্হতি;
পচ্ছা পটিগ্গহেতব্বং, সংসট্ঠত্তা পরেন তং.
ভিক্খূনং ¶ যাগুআদীনং, পচনে ভাজনে পন;
পক্খিপিত্ৰা ঠপেন্তেন, অঞ্ঞস্সত্থায ওদনং.
ভাজনুপরি হত্থেসু, সামণেরস্স পক্খিপে;
পতিতং হত্থতো তস্মিং, ন করোতি অকপ্পিযং.
পরিচ্চত্তঞ্হি তং এৰং, অকত্ৰাকিরতেৰ চে;
ভুঞ্জিতব্বং তু তং কত্ৰা, পত্তং ৰিয নিরামিসং.
সচে যাগুকুটং পুণ্ণং, সামণেরো হি দুব্বলো;
ভিক্খুং পটিগ্গহাপেতুং, ন সক্কোতি হি তং পুন.
কুটস্স ¶ গীৰং পত্তস্স, ঠপেত্ৰা মুখৰট্টিযং;
ভিক্খুনা উপনীতস্স, আৰজ্জেতি হি ৰট্টতি.
অথ ৰা ভূমিযংযেৰ, হত্থে ভিক্খু ঠপেতি চে;
আরোপেতি পৰট্টেত্ৰা, তত্থ চে পন ৰট্টতি.
ভত্তপচ্ছুচ্ছুভারেসু, অযমেৰ ৰিনিচ্ছযো;
দ্ৰে তযো সামণেরা ৰা, দেন্তি চে গহণূপগং.
ভারমেকস্স ভিক্খুস্স, গহেতুং পন ৰট্টতি;
একেন ৰা তথা দিন্নং, গণ্হন্তি দ্ৰে তযোপি ৰা.
মঞ্চস্স পাদে পীঠস্স, পাদে তেলঘটাদিকং;
লগ্গেন্তি তত্থ ভিক্খুস্স, ৰট্টতেৰ নিসীদিতুং.
অপ্পটিগ্গহিতং হেট্ঠা-মঞ্চে চে তেলথালকং;
সম্মুজ্জন্তো চ ঘট্টেতি, ন পনুগ্গহিতং সিযা.
পটিগ্গহিতসঞ্ঞায, অপ্পটিগ্গহিতং পন;
গণ্হিত্ৰা পুন তং ঞত্ৰা, ঠপেতুং তত্থ ৰট্টতি.
ৰিৰরিত্ৰা সচে পুব্বে, ঠপিতং পিহিতম্পি চ;
তথেৰ তং ঠপেতব্বং, কত্তব্বং ন পনঞ্ঞথা.
বহি ঠপেতি চে তেন, ছুপিতব্বং ন তং পুন;
যদি ছুপতি চে ঞত্ৰা, তং পনুগ্গহিতং সিযা.
পটিগ্গহিততেলস্মিং, উট্ঠেতি যদি কণ্ণকা;
সিঙ্গীৰেরাদিকে মূলে, ঘনচুণ্ণম্পি ৰা তথা.
তংসমুট্ঠানতো ¶ সব্বং, তঞ্ঞেৰাতি পৰুচ্চতি;
পটিগ্গহণকিচ্চং তু, তস্মিং পুন ন ৰিজ্জতি.
তালং ৰা নাল়িকেরং ৰা, আরুল়্হো কোচি পুগ্গলো;
তত্রট্ঠো তালপিণ্ডিং সো, ওতারেত্ৰান রজ্জুযা.
সচে ¶ ৰদতি ‘‘গণ্হা’’তি, ন গহেতব্বমেৰ চ;
তমঞ্ঞো পন ভূমট্ঠো, গহেত্ৰা দেতি ৰট্টতি.
ছিন্দিত্ৰা চে ৰতিং উচ্ছুং, ফলং ৰা দেতি গণ্হিতুং;
দণ্ডকে অফুসিত্ৰাৰ, নিগ্গতং পন ৰট্টতি.
সচে ন পুথুলো হোতি, পাকারো অতিউচ্চকো;
অন্তোট্ঠিতবহিট্ঠানং, হত্থপাসো পহোতি চে.
উদ্ধং হত্থসতং গন্ত্ৰা, সম্পত্তং পুন তং পন;
গণ্হতো ভিক্খুনো দোসো, কোচি নেৰূপলব্ভতি.
ভিক্খুনো সামণেরং তু, খন্ধেন ৰহতো সচে;
ফলং গহেত্ৰা তত্থেৰ, নিসিন্নো দেতি ৰট্টতি.
অপরোপি ৰহন্তোৰ, ভিক্খুং যো কোচি পুগ্গলো;
ফলং খন্ধে নিসিন্নস্স, ভিক্খুনো দেতি ৰট্টতি.
গহেত্ৰা ফলিনিং সাখং, ছাযত্থং যদি গচ্ছতি;
পুন চিত্তে সমুপ্পন্নে, খাদিতুং পন ভিক্খুনো.
সাখং পটিগ্গহাপেত্ৰা, ফলং খাদতি ৰট্টতি;
মক্খিকানং নিৰারত্থং, গহিতাযপ্যযং নযো.
কপ্পিযং পন কারেত্ৰা, পটিগ্গণ্হাতি তং পুন;
ভোত্তুকামো সচে মূল-গহণংযেৰ ৰট্টতি.
মাতাপিতূনমত্থায, গহেত্ৰা সপ্পিআদিকং;
গচ্ছন্তো অন্তরামগ্গে, যং ইচ্ছতি ততো পন.
তং সো পটিগ্গহাপেত্ৰা, পরিভুঞ্জতি ৰট্টতি;
তং পটিগ্গহিতং মূল-গহণংযেৰ ৰট্টতি.
সামণেরস্স পাথেয্য-তণ্ডুলে ভিক্খু গণ্হতি;
ভিক্খুস্স সামণেরোপি, গহেত্ৰা পন গচ্ছতি.
তণ্ডুলেসু ¶ হি খীণেসু, অত্তনা গহিতেসু সো;
সচে যাগুং পচিত্ৰান, তণ্ডুলেহিতরেহিপি.
উভিন্নং ¶ দ্ৰীসু পত্তেসু, আকিরিত্ৰা পনত্তনো;
যাগুং ভিক্খুস্স তং দত্ৰা, সযং পিৰতি তস্স চে.
সন্নিধিপচ্চযা নেৰ, ন উগ্গহিতকারণা;
সামণেরস্স পীতত্তা, দোসো ভিক্খুস্স ৰিজ্জতি.
মাতাপিতূনমত্থায, তেলাদিং হরতোপি চ;
সাখং ছাযাদিঅত্থায, ইমস্স ন ৰিসেসতা.
তস্মা হিস্স ৰিসেসস্স, চিন্তেতব্বং তু কারণং;
তস্স সালযভাৰং তু, ৰিসেসং তক্কযামহং.
তণ্ডুলে পন ধোৰিত্ৰা, নিচ্চালেতুঞ্হি চেলকো;
ন সক্কোতি সচে তে চ, তণ্ডুলে ভাজনম্পি চ.
পটিগ্গহেত্ৰা ধোৰিত্ৰা, আরোপেত্ৰা পনুদ্ধনং;
ভিক্খুনাগ্গি ন কাতব্বো, ৰিৰরিত্ৰাপি পক্কতা.
ঞাতব্বা পক্ককালস্মিং, ওরোপেত্ৰা যথাসুখং;
ভুঞ্জিতব্বং, ন পচ্ছস্স, পটিগ্গহণকারণং.
আরোপেত্ৰা সচে ভিক্খু, উদ্ধনং সুদ্ধভাজনং;
উদকং যাগুঅত্থায, তাপেতি যদি ৰট্টতি.
তত্তে পনুদকে কোচি, চে পক্খিপতি তণ্ডুলে;
ততো পট্ঠায তেনগ্গি, ন কাতব্বোৰ ভিক্খুনা.
পটিগ্গহেত্ৰা তং যাগুং, পাতুং ৰট্টতি ভিক্খুনো;
সচে পচতি পচ্ছা তং, সামপাকা ন মুচ্চতি.
তত্থজাতফলং কিঞ্চি, সহ চালেতি ৰল্লিযা;
তস্সেৰ চ ততো লদ্ধং, ফলং কিঞ্চি ন ৰট্টতি.
ফলরুক্খং পরামট্ঠুং, তমপস্সযিতুম্পি ৰা;
কণ্টকে বন্ধিতুং ৰাপি, ভিক্খুনো কির ৰট্টতি.
সণ্ডাসেন ¶ চ দীঘেন, গহেত্ৰা থালকং পন;
পচতো ভিক্খুনো তেলং, ভস্মং পততি তত্থ চে.
অমুঞ্চন্তেন ¶ হত্থেন, পচিত্ৰা তেলথালকং;
ওতারেত্ৰাৰ তং পচ্ছা, পটিগ্গণ্হেয্য ৰট্টতি.
পটিগ্গহেত্ৰা অঙ্গারে, তানি দারূনি ৰা পন;
ঠপিতানি সচে হোন্তি, পুব্বগাহোৰ ৰট্টতি.
উচ্ছুং খাদতি চে ভিক্খু, সামণেরোপি ইচ্ছতি;
‘‘ছিন্দিত্ৰা ত্ৰমিতো গণ্হ’’, ইতি ৰুত্তো চ গণ্হতি.
নত্থেৰ অৰসেসস্স, পটিগ্গহণকারণং;
খাদতো গুল়পিণ্ডম্পি, অযমেৰ ৰিনিচ্ছযো.
কাতুং সাগরতোযেন, লোণকিচ্চং তু ৰট্টতি;
যাৰজীৰিকসঙ্খাতং, তোযত্তা ন তু গচ্ছতি.
ইদং কালৰিনিম্মুত্তং, উদকং পরিদীপিতং;
নিব্বানং ৰিয নিব্বান-কুসলেন মহেসিনা.
উদকেন সমা ৰুত্তা, হিমস্স করকাপি চ;
কূপাদীসু জলং পাতুং, বহলম্পি চ ৰট্টতি.
খেত্তেসু কসিতট্ঠানে, বহলং তং ন ৰট্টতি;
সন্দিত্ৰা যদি তং গন্ত্ৰা, নদিং পূরেতি ৰট্টতি.
সোব্ভেসু ককুধাদীনং, জলে পুপ্ফসমাকুলে;
ন ঞাযতি রসো তেসং, ন পটিগ্গহণকারণং.
সরেণুকানি পুপ্ফানি, পানীযস্স ঘটে পন;
পক্খিত্তানি সচে হোন্তি, পটিগ্গণ্হেয্য তং পন.
পটিগ্গহেত্ৰা দেয্যানি, ৰাসপুপ্ফানি তত্থ ৰা;
কমল্লিকাসু দিন্নাসু, অব্বোহারোতি ৰট্টতি.
অপ্পটিগ্গহিতস্সেৰ ¶ , দন্তকট্ঠস্স যো রসো;
অজানন্তস্স পাচিত্তি, সো চে ৰিসতি খাদতো.
সরীরট্ঠেসু ভূতেসু, কিং ৰট্টতি? ন ৰট্টতি?
কপ্পাকপ্পিযমংসানং, খীরং সব্বম্পি ৰট্টতি.
কণ্ণক্খিগূথকো দন্ত- মলং মুত্তং করীসকং;
সেম্হং সিঙ্ঘাণিকা খেল়ো, অস্সু লোণন্তি ৰট্টতি.
যং ¶ পনেত্থ সকট্ঠানা, চৰিত্ৰা পতিতং সিযা;
পত্তে ৰা পন হত্থে ৰা, পটিগ্গণ্হেয্য তং পুন.
অঙ্গলগ্গমৰিচ্ছন্নং, পটিগ্গহিতমেৰ তং;
উণ্হযাগুং পিৰন্তস্স, সেদো হত্থেসু জাযতি.
পিণ্ডায ৰিচরন্তস্স, সেদো হত্থানুসারতো;
ওরোহতি সচে পত্তং, ন পটিগ্গহণকারণং.
সামং গহেত্ৰা চত্তারি, ৰিকটানি নদাযকে;
সপ্পদট্ঠক্খণেযেৰ, ন দোসো পরিভুঞ্জতো.
পথৰিং মত্তিকত্থায, খণিতুং ছিন্দিতুম্পি ৰা;
তরুম্পি ছারিকত্থায, ভিক্খুনো পন ৰট্টতি.
অচ্ছেদগাহনিরপেক্খনিসজ্জতো চ;
সিক্খপ্পহানমরণেহি চ লিঙ্গভেদা;
দানেন তস্স চ পরস্স অভিক্খুকস্স;
সব্বং পটিগ্গহণমেতি ৰিনাসমেৰং.
দুরূপচিণ্ণে নিদ্দিট্ঠং, গহণুগ্গহিতস্সপি;
অন্তোৰুত্থে সযংপক্কে, অন্তোপক্কে চ দুক্কটং.
পটিগ্গহিতকে তস্মিং, অপ্পটিগ্গহিতসঞ্ঞিনো;
তত্থ ৰেমতিকস্সাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
পটিগ্গহিতসঞ্ঞিস্স ¶ , দন্তপোনোদকেসুপি;
ন দোসেল়কলোমেন, সমুট্ঠানাদযো সমা.
নৰমজ্ঝিমথেরভিক্খুনীনং;
অৰিসেসেন যতিচ্ছিতব্বকো;
সকলো অসমাসতোৰ মযা;
কথিতো এত্থ ৰিনিচ্ছযো ততো.
দন্তপোনকথা.
ভোজনৰগ্গো চতুত্থো.
যং ¶ কিঞ্চিচেলকাদীনং, তিত্থিযানং পনামিসং;
দেন্তস্সেকপযোগেন, একং পাচিত্তিযং সিযা.
ৰিচ্ছিন্দিত্ৰান দেন্তস্স, পযোগগণনাৰসা;
হোন্তি পাচিত্তিযো তস্স, তিকপাচিত্তিযং সিযা.
উদকং দন্তপোনং ৰা, দেন্তস্স চ অতিত্থিযে;
তিত্থিযোতি চ সঞ্ঞিস্স, দুক্কটং ৰিমতিস্স চ.
দাপেন্তস্স পনঞ্ঞেন, সামণেরাদিকেন ৰা;
নিক্খিত্তভাজনে তেসং, দেন্তস্স বহিলেপনং.
ঠপেত্ৰা ভোজনং তেসং, সন্তিকে ‘‘গণ্হথা’’তি চ;
ৰদন্তস্স অনাপত্তি, সমুট্ঠানেল়কূপমং.
অচেলককথা.
দাপেত্ৰা ৰা অদাপেত্ৰা, ভিক্খু যং কিঞ্চি আমিসং;
কত্তুকামো সচে সদ্ধিং, হসনাদীনি ইত্থিযা.
উয্যোজেতি ¶ হি ‘‘গচ্ছা’’তি, ৰত্ৰা তপ্পচ্চযা পন;
তস্সুয্যোজনমত্তস্মিং, দুক্কটং পঠমেন চ.
পাদেনস্সুপচারস্মিং, অতিক্কন্তে চ দুক্কটং;
দুতিযেনস্স পাচিত্তি, সীমাতিক্কমনে পন.
দস্সনে উপচারস্স, হত্থা দ্ৰাদস দেসিতা;
পমাণং সৰনে চেৰং, অজ্ঝোকাসে ন চেতরে.
ভিক্খুস্মিং তিকপাচিত্তি, ইতরে তিকদুক্কটং;
উভিন্নং দুক্কটং ৰুত্তং, কলিসাসনরোপনে.
উয্যোজেন্তস্স কিচ্চেন, ন দোসুম্মত্তকাদিনো;
অদিন্নাদানতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা.
উয্যোজনকথা.
খুদ্দকে পিট্ঠিৰংসং যো, অতিক্কম্ম নিসীদতি;
সভোজনে কুলে তস্স, হোতি পাচিত্তি ভিক্খুনো.
হত্থপাসং ¶ অতিক্কম্ম, পিট্ঠিসঙ্ঘাটকস্স চ;
সযনস্স পনাসন্নে, ঠানে দোসো মহল্লকে.
অসযনিঘরে তস্স, সযনিঘরসঞ্ঞিনো;
তত্থ ৰেমতিকস্সাপি, দুক্কটং পরিদীপিতং.
নিসীদন্তস্সনাপত্তি, ভিক্খুস্স দুতিযে সতি;
ৰীতরাগেসু ৰা তেসু, নিক্খন্তেসু উভোসু ৰা.
নিসিন্নস্সানতিক্কম্ম, পদেসং ৰুত্তলক্খণং;
সমুট্ঠানাদযো তুল্যা, পঠমন্তিমৰত্থুনা.
সভোজনকথা.
চতুত্থে ¶ পঞ্চমে চেৰ, ৰত্তব্বং নত্থি কিঞ্চিপি;
ৰত্তব্বং যঞ্চ তং সব্বং, ৰুত্তং অনিযতদ্ৰযে.
সমুট্ঠানং পনেতেসং, অনন্তরসমং মতং;
অযমেৰ ৰিসেসোতি, তেসমেসঞ্চ দীপিতো.
রহোপটিচ্ছন্নরহোনিসজ্জকথা.
ভোজনানং তু পঞ্চন্নং, ৰুত্তো অঞ্ঞতরেন যো;
সন্তং ভিক্খুমনাপুচ্ছা, আপজ্জেয্য কুলেসু চে.
চারিত্তং তস্স পাচিত্তি, অঞ্ঞত্র সমযা সিযা;
ঠপেত্ৰা সমযং ভিক্খু, দুৰিধং ৰুত্তলক্খণং.
অৰীতিৰত্তে মজ্ঝণ্হে, ঘরমঞ্ঞস্স গচ্ছতি;
ঘরূপচারোক্কমনে, পঠমেন হি দুক্কটং.
অতিক্কন্তে ঘরুম্মারে, অপরম্পি চ দুক্কটং;
দুতিযেন চ পাদেন, পাচিত্তি সমতিক্কমে.
ঠিতট্ঠানে সচে ভিক্খুং, ওলোকেত্ৰা ন পস্সতি;
‘‘অসন্ত’’ন্তি অনাপুচ্ছা, পৰিট্ঠো নাম ৰুচ্চতি.
সচে দূরে ঠিতো হোতি, অসন্তো নাম ভিক্খু সো;
নত্থি আরোচনে কিচ্চং, গৰেসিত্ৰা ইতো চিতো.
ন ¶ দোসো সমযে সন্তং, আপুচ্ছিত্ৰা চ গচ্ছতো;
ভিক্খুং ঘরেন মগ্গো চে, আরামং গচ্ছতোপি চ.
তিত্থিযানম্পি সেয্যং ৰা, তথা ভিক্খুনুপস্সযং;
আপদাসনসালং ৰা, ভত্তিযস্স ঘরম্পি ৰা.
ইদং পন সমুট্ঠানং, কথিনেন সমং মতং;
ক্রিযাক্রিযমচিত্তঞ্চ, তিচিত্তঞ্চ তিৰেদনং.
চারিত্তকথা.
সব্বাপি ¶ সাদিতব্বাৰ, চতুমাসপৰারণা;
ভিক্খুনা অগিলানেন, পুন নিচ্চপৰারণা.
‘‘ৰিঞ্ঞাপেস্সামি রোগস্মিং, সতি মে পচ্চযে’’তি চ;
ন পটিক্খিপিতব্বা সা, ‘‘রোগো দানি ন মে’’তি চ.
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, দুক্কটং নততুত্তরিং;
ততুত্তরিন্তি সঞ্ঞিস্স, তত্থ ৰেমতিকস্স চ.
নততুত্তরিসঞ্ঞিস্স, যেহি যেন পৰারিতো;
ততো অঞ্ঞেহি ৰা ভিয্যো, আচিক্খিত্ৰা যথাতথং.
ৰিঞ্ঞাপেন্তস্স ভিক্খুস্স, অঞ্ঞস্সত্থায ৰা পন;
ঞাতকানমনাপত্তি, অত্তনো ৰা ধনেনপি.
তথা উম্মত্তকাদীনং, অনাপত্তি পকাসিতা;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, সঞ্চরিত্তসমা মতা.
ভেসজ্জকথা.
উয্যুত্তং ভিক্খুনো সেনং, দস্সনত্থায গচ্ছতো;
অঞ্ঞত্র পচ্চযা তস্স, দুক্কটং তু পদে পদে.
দস্সনস্সুপচারস্মিং, ঠত্ৰা পাচিত্তি পস্সতো;
উপচারং ৰিমুঞ্চিত্ৰা, পস্সন্তস্স পযোগতো.
আরোহা পন চত্তারো, দ্ৰে দ্ৰে তংপাদরক্খকা;
এৰং দ্ৰাদসপোসো চ, একো হত্থীতি ৰুচ্চতি.
দ্ৰেপাদরক্খা ¶ আরোহো, একো তিপুরিসোহযো;
একো সারথি যোধেকো, আণিরক্খা দুৰে জনা.
চতুপোসো রথো ৰুত্তো, চতুসচ্চৰিভাৰিনা;
চত্তারো পদহত্থা চ, পুরিসা পত্তীতি ৰুচ্চতি.
ৰুত্তলক্খণসম্পন্না ¶ , অযং পচ্ছিমকোটিযা;
চতুরঙ্গসমাযুত্তা, সেনা নাম পৰুচ্চতি.
হত্থিআদীসু একেকং, দস্সনত্থায গচ্ছতো;
অনুয্যুত্তেপি উয্যুত্ত-সঞ্ঞিস্সাপি চ দুক্কটং.
অত্তনো চ ঠিতোকাসং, সম্পত্তং পন পস্সতি;
আপদাসু অনাপত্তি, তথারূপে চ পচ্চযে.
উয্যুত্তকথা.
চতুত্থে দিৰসে অত্থ-ঙ্গতে সূরিযে অরোগৰা;
সচে তিট্ঠতু সেনায, নিসীদতু নিপজ্জতু.
আকাসে ইদ্ধিযা সেয্যং, পকপ্পেতু চ ইদ্ধিমা;
হোতেৰ তস্স পাচিত্তি, তিকপাচিত্তিযং সিযা.
ঊনকে চ তিরত্তস্মিং, অতিরেকোতি সঞ্ঞিনো;
তত্থ ৰেমতিকস্সাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
পুরারুণাৰ নিক্খম্ম, ততিযায চ রত্তিযা;
ন দোসো পুন ৰসন্তস্স, গিলানস্সাপদাসুপি.
সেনাৰাসকথা.
উয্যোধিকং বলগ্গং ৰা, সেনাব্যূহম্পি ৰা পন;
দস্সনত্থাযনীকং ৰা, হোতি পাচিত্তি গচ্ছতো.
পুরিমে পন যো ৰুত্তো, ‘‘হত্থী দ্ৰাদসপোরিসো’’;
ইতি তেন তযো হত্থী, ‘‘হত্থানীক’’ন্তি দীপিতং.
সেসেসুপি ¶ চ এসেৰ, নযো ঞেয্যো ৰিভাৰিনা;
তিণ্ণমেল়কলোমেন, সমুট্ঠানাদযো সমা.
উয্যোধিককথা.
অচেল়কৰগ্গো পঞ্চমো.
পিট্ঠাদীহি ¶ কতং মজ্জং, সুরা নামাতি ৰুচ্চতি;
পুপ্ফাদীহি কতো সব্বো, আসৰো হোতি মেরযং.
বীজতো পন পট্ঠায, পিৰন্তস্সুভযম্পি চ;
পযোগে চ পযোগে চ, হোতি পাচিত্তি ভিক্খুনো.
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, অমজ্জে মজ্জসঞ্ঞিনো;
তত্থ ৰেমতিকস্সাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
অমজ্জং মজ্জৰণ্ণঞ্চ, মজ্জগন্ধরসম্পি চ;
অরিট্ঠং লোণসোৰীরং, সুত্তকং পিৰতোপি চ.
ৰাসগাহাপনত্থায, পক্খিপিত্ৰান ঈসকং;
সূপাদীনং তু পাকেপি, অনাপত্তি পকাসিতা.
হোতেল়কসমুট্ঠানং, অচিত্তং ৰত্থুজাননা;
ইদঞ্চাকুসলেনেৰ, পানতো লোকৰজ্জকং.
সুরাপানকথা.
যেন কেনচি অঙ্গেন, হসাধিপ্পাযিনো পন;
ফুসতো উপসম্পন্নং, হোতি পাচিত্তি ভিক্খুনো.
সব্বত্থ দুক্কটং কায-পটিবদ্ধাদিকে নযে;
তথেৰানুপসম্পন্নে, দীপিতং তিকদুক্কটং.
এত্থ ¶ চানুপসম্পন্ন-ট্ঠানে তিট্ঠতি ভিক্খুনী;
খিড্ডাধিপ্পাযিনো তম্পি, ফুসন্তস্স চ দুক্কটং.
অনাপত্তি নহসাধি-প্পাযস্স ফুসতো পরং;
সতি কিচ্চে ফুসন্তস্স, তথা উম্মত্তকাদিনো.
অঙ্গুলিপতোদককথা.
জলে নিমুজ্জনাদীন-মত্থায পন কেৰলং;
পদৰারেসু সব্বেসু, ওতরন্তস্স দুক্কটং.
কীল়াপেক্খো সচে হুত্ৰা, জলে উপরিগোপ্ফকে;
নিমুজ্জেয্যপি ৰা ভিক্খু, উম্মুজ্জেয্য তরেয্য ৰা.
পযোগে ¶ চ পযোগে চ, তস্স পাচিত্তিযং সিযা;
অন্তোযেৰোদকে তস্স, নিমুজ্জিত্ৰান গচ্ছতো.
হত্থপাদপযোগেহি, পাচিত্তিং পরিদীপযে;
হত্থেহেৰ তরন্তস্স, হত্থৰারেহি কারযে.
যেন যেন পনঙ্গেন, ভিক্খুনো তরতো জলং;
তস্স তস্স পযোগেন, পাচিত্তিং পরিদীপযে.
তরুতো তীরতো ৰাপি, পাচিত্তি পততো জলে;
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, তথেৰ তিকদুক্কটং.
পাজেন্তোপি সচে নাৰং, অরিত্তেন ফিযেন ৰা;
উস্সারেন্তোপি তীরে ৰা, নাৰং কীল়তি দুক্কটং.
হত্থেন ৰাপি পাদেন, কট্ঠেন কথলায ৰা;
উদকং নীহরন্তস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
উদকং কঞ্জিকং ৰাপি, চিক্খল্লং ৰাপি ৰিক্খিপং;
কীল়ন্তস্সাপি ভিক্খুস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
ৰিগাহিত্ৰা ¶ জলং কিচ্চে, সতি নিম্মুজ্জনাদিকং;
করোন্তস্স অনাপত্তি, তথা পারঞ্চ গচ্ছতো.
সমুট্ঠানাদযো তুল্যা, পঠমন্তিমৰত্থুনা;
অনন্তরস্সিমস্সাপি, নত্থি কাচি ৰিসেসতা.
হসধম্মকথা.
ৰুচ্চমানো সচে ভিক্খু, পঞ্ঞত্তেনেৰ ভিক্খুনা;
অকত্তুকামতাযস্স, ৰচনং ধম্মমেৰ ৰা.
যো অসিক্খিতুকামোৰ, ন করোতি পনাদরং;
তস্সানাদরিযে তস্মিং, পাচিত্তিযমুদীরযে.
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, তিকাতীতেন সত্থুনা;
তথেৰানুপসম্পন্না-নাদরে তিকদুক্কটং.
সুত্তেনেৰাভিধম্মেন, অপঞ্ঞত্তেন ভিক্খুনা;
দুক্কটং সামণেরেন, ৰুত্তস্স উভযেনপি.
‘‘আচরিযানমযং ¶ গাহো, অম্হাকং তু পৰেণিযা;
আগতো’’তি ভণন্তস্স, ন দোসুম্মত্তকাদিনো.
এত্থ নেৰ গহেতব্বো, গারয্হাচরিযুগ্গহো;
ওমসৰাদতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা.
অনাদরিযকথা.
ভযসঞ্জননত্থায, রূপাদিং উপসংহরে;
ভযানকং কথং ৰাপি, কথেয্য পরসন্তিকে.
দিস্ৰা ৰা পন তং সুত্ৰা, মা ৰা ভাযতু, ভাযতু;
ইতরস্স তু ভিক্খুস্স, হোতি পাচিত্তি তঙ্খণে.
তিকপাচিত্তিযং ¶ ৰুত্তং, তথেৰ তিকদুক্কটং;
সামণেরং গহট্ঠং ৰা, ভিংসাপেন্তস্স ভিক্খুনো.
নভিংসাপেতুকামস্স, অনাপত্তাদিকম্মিনো;
সমুট্ঠানাদি সব্বম্পি, অনন্তরসমং মতং.
ভিংসাপনকথা.
জোতিং তপ্পেতুকামো চে, জলাপেয্য জলেয্য ৰা;
ঠপেত্ৰা হোতি পাচিত্তি, তথারূপং তু পচ্চযং.
সযং সমাদহন্তস্স, যাৰ জালা ন জাযতি;
তাৰ সব্বপযোগেসু, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
জালুট্ঠানে পনাপত্তি, পাচিত্তি পরিদীপিতা;
জালাপেন্তস্স অঞ্ঞেন, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
গিলানস্স গিলানোতি, সঞ্ঞিস্স ৰিমতিস্স ৰা;
অলাতং উক্খিপন্তস্স, অৰিজ্ঝাতং তু দুক্কটং.
ৰিজ্ঝাতং তুজ্জলন্তস্স, যথাৰত্থুকতা মতা;
অনাপত্তি গিলানস্স, কতং অঞ্ঞেন ৰা পন.
ৰিসিব্বেন্তস্স অঙ্গারং, পদীপুজ্জালনাদিকে;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, সঞ্চরিত্তসমা মতা.
জোতিসমাদহনকথা.
অপুণ্ণে ¶ অদ্ধমাসস্মিং, দেসে চে মজ্ঝিমে পন;
‘‘ন্হাযিস্সামী’’তি চুণ্ণং ৰা, মত্তিকং ৰাপি গোমযং.
অভিসঙ্খরতো সব্ব-পযোগেসুপি দুক্কটং;
ন্হানস্স পরিযোসানে, হোতি পাচিত্তি ভিক্খুনো.
অতিরেকদ্ধমাসূন-সঞ্ঞিনো ¶ ৰিমতিস্স ৰা;
দুক্কটং অতিরেকদ্ধ- মাসে চ সমযেসু চ.
ন্হাযন্তস্স অনাপত্তি, নদীপারম্পি গচ্ছতো;
ৰালিকং উক্কিরিত্ৰান, কতাৰাটেসু ৰা তথা.
পচ্চন্তিমেপি ৰা দেসে, সব্বেসং আপদাসুপি;
ইদমেল়কলোমেন, সমুট্ঠানাদিনা সমং.
ন্হানকথা.
চীৰরং যং নিৰাসেতুং, সক্কা পারুপিতুম্পি ৰা;
ছন্নমঞ্ঞতরং ভিক্খু, রজিত্ৰা যত্থ কত্থচি.
পদেসে কংসনীলেন, পত্তনীলেন ৰা পন;
যেন কেনচি কাল়েন, কদ্দমেনপি ৰা তথা.
মঙ্গুলস্স মযূরস্স, পিট্ঠিঅক্খিপ্পমাণকং;
অকত্ৰা কপ্পিযং বিন্দুং, পাচিত্তি পরিভুঞ্জতো.
পাল়িকণ্ণিককপ্পো ৰা, ন চ ৰট্টতি কত্থচি;
একং ৰাপি অনেকং ৰা, বিন্দু ৰট্টতি ৰট্টকং.
আদিন্নেপি অনাদিন্ন-সঞ্ঞিনো ৰিমতিস্স চ;
দুক্কটং মুনিনা ৰুত্তং, অনাপত্তি পকাসিতা.
কপ্পে নট্ঠেপি ৰা সদ্ধিং, তেন সংসিব্বিতেসু ৰা;
ক্রিযাক্রিযমিদং ৰুত্তং, সমুট্ঠানেল়কূপমং.
দুব্বণ্ণকরণকথা.
ৰিকপ্পনা দুৰে ৰুত্তা, সম্মুখাসম্মুখাতিপি;
সম্মুখায ৰিকপ্পেন্তো, ভিক্খুস্সেকস্স সন্তিকে.
একত্তং ¶ ¶ বহুভাৰং ৰা, দূরসন্তিকতম্পি ৰা;
চীৰরানং তু জানিত্ৰা, যথাৰচনযোগতো.
‘‘ইমাহং চীৰরং তুয্হং, ৰিকপ্পেমী’’তি নিদ্দিসে;
কপ্পতেত্তাৰতা কামং, নিধেতুং, ন চ কপ্পতি.
পরিভোগাদিকং তেন, অপচ্চুদ্ধটতো পন;
তেন পচ্চুদ্ধটেযেৰ, পরিভোগাদি ৰট্টতি.
‘‘সন্তকং পন ময্হং ত্ৰং, পরিভুঞ্জ পরিচ্চজ;
যথাপচ্চযং করোহী’’তি, ৰুত্তে পচ্চুদ্ধটং সিযা.
অপরা সম্মুখা ৰুত্তা, ভিক্খুস্সেকস্স সন্তিকে;
যস্স কস্সচি নামং তু, গহেত্ৰা সহধম্মিনং.
‘‘ইমাহং চীৰরং তিস্স- ভিক্খুনো, তিস্সথেরিযা;
ৰিকপ্পেমী’’তি ৰত্তব্বং, ৰত্তব্বং পুন তেনপি.
‘‘তিস্সস্স ভিক্খুনো ৰা ত্ৰং, তস্সা তিস্সায থেরিযা;
সন্তকং পরিভুঞ্জাহি, ৰিস্সজ্জেহী’’তি ৰা তথা.
ততো পভুতি সব্বম্পি, পরিভোগাদি ৰট্টতি;
এৰং পরম্মুখাযাপি, ৰত্তব্বং একসন্তিকে.
‘‘ইমাহং চীৰরং তুয্হং, ৰিকপ্পত্থায দম্মি’’তি;
পুন তেনপি ৰত্তব্বং, ‘‘কো তে মিত্তো’’তি ভিক্খুনা.
ইতরেনপি ৰত্তব্বং, ‘‘তিস্সো তিস্সা’’তি ৰা পুন;
ৰত্তব্বং ভিক্খুনা তেন, ‘‘ইদং তিস্সস্স সন্তকং.
তিস্সায থেরিযা ৰা ত্ৰং, সন্তকং পরিভুঞ্জ ৰা;
ৰিস্সজ্জেহী’’তি ৰা ৰুত্তে, হোতি পচ্চুদ্ধটং পুন.
ইচ্চেতাসু পন দ্ৰীসু, যায কাযচি চীৰরং;
ৰিকপ্পেত্ৰা সধম্মেসু, যস্স কস্সচি পঞ্চসু.
অপচ্চুদ্ধারকং ৰাপি, অৰিস্সাসেন তস্স ৰা;
যেন তং ৰিনযং কম্মং, কতং পনিধ ভিক্খুনা.
চীৰরং ¶ পরিভুঞ্জেয্য, হোতি পাচিত্তি ভিক্খুনো;
তঞ্চেৰাধিট্ঠহন্তস্স, ৰিস্সজ্জন্তস্স দুক্কটং.
পচ্চুদ্ধারকৰত্থেসু ¶ , অপচ্চুদ্ধারসঞ্ঞিনো;
তত্থ ৰেমতিকস্সাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
পচ্চুদ্ধারণসঞ্ঞিস্স, ৰিস্সাসা পরিভুঞ্জতো;
অনাপত্তি সমুট্ঠানং, কথিনেনাদিনা সমং.
ৰিকপ্পনকথা.
অধিট্ঠানুপগং পত্তং, চীৰরং ৰাপি তাদিসং;
তথা সূচিঘরং কায-বন্ধনং ৰা নিসীদনং.
অপনেত্ৰা নিধেন্তস্স, হসাপেক্খস্স কেৰলং;
হোতি পাচিত্তিযং অঞ্ঞং, আণাপেন্তস্স দুক্কটং.
তেনাপনিহিতে তস্স, পাচিত্তিং পরিদীপযে;
ৰুত্তং অনুপসম্পন্ন-সন্তকে তিকদুক্কটং.
ৰিনা ৰুত্তপ্পকারানি, পত্তাদীনি ততো পন;
অঞ্ঞং অপনিধেন্তস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
সব্বেস্ৰনুপসম্পন্ন-সন্তকেসুপি দুক্কটং;
দুন্নিক্খিত্তমনাপত্তি, পটিসামযতো পন.
তথা ‘‘ধম্মকথং কত্ৰা, দস্সামী’’তি নিধেতি চে;
অৰিহেসেতুকামস্স, অকীল়স্সাদিকম্মিনো.
সমুট্ঠানাদযো তুল্যা, দুতিযন্তিমৰত্থুনা;
ইদং অকুসলেনেৰ, সচিত্তঞ্চ তিৰেদনং.
চীৰরাপনিধানকথা.
সুরাপানৰগ্গো ছট্ঠো.
তিরচ্ছানগতং ¶ পাণং, মহন্তং খুদ্দকম্পি ৰা;
হোতি পাচিত্তিযাপত্তি, মারেন্তস্সস্স ভিক্খুনো.
অপ্পাণে পাণসঞ্ঞিস্স, ৰিমতিস্সুভযত্থ চ;
দুক্কটং তু অনাপত্তি, অসঞ্চিচ্চ অজানতো.
ন ¶ চ মারেতুকামস্স, তথা উম্মত্তকাদিনো;
সমুট্ঠানাদযো তুল্যা, ততিযন্তিমৰত্থুনা.
সঞ্চিচ্চপাণকথা.
সপ্পাণকং জলং জানং, পাচিত্তি পরিভুঞ্জতো;
পযোগবহুতাযস্স, পাচিত্তিবহুতা সিযা.
একেনেৰ পযোগেন, অৰিচ্ছিজ্জ সচে পন;
পিৰতো পত্তপূরম্পি, একং পাচিত্তিযং সিযা.
তাদিসেনুদকেনস্স, আৰিঞ্ছিত্ৰান সামিসং;
ধোৰতো পন পত্তং ৰা, নিব্বাপেন্তস্স যাগুযো.
হত্থেন তং উল়ুঙ্কেন, গহেত্ৰা ন্হাযতোপি ৰা;
পযোগে চ পযোগে চ, পাচিত্তি পরিদীপিতা.
অপ্পাণকেপি সপ্পাণ-সঞ্ঞিস্স উভযত্থপি;
ৰিমতিস্সাপি ভিক্খুস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
সপ্পাণেপি চ অপ্পাণে, অপ্পাণমিতি সঞ্ঞিনো;
ন দোসো ‘‘পরিভোগেন, ন মরন্তী’’তি জানতো.
পতনং সলভাদীনং, ঞত্ৰা সুদ্ধেন চেতসা;
পদীপুজ্জলনঞ্চেত্থ, ঞত্ৰা সপ্পাণভাৰতং.
ভুঞ্জতো জলসঞ্ঞায, ঞেয্যা পণ্ণত্তিৰজ্জতা;
সিঞ্চনে সিঞ্চনং ৰুত্তং, পরিভোগে ইদং পন.
অযমেৰ ¶ ৰিসেসোতি, তস্স চেৰ পনস্স চ;
অদিন্নাদানতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা.
সপ্পাণককথা.
নিহতং তু যথাধম্মং, কিচ্চাধিকরণং পুন;
নিহাতব্বন্তি পাচিত্তি, উক্কোটেন্তস্স ভিক্খুনো.
‘‘অকতং দুক্কতং কম্মং, কাতব্বং পুনদেৰি’’তি;
ৰদতা পন তং কম্মং, উচ্চালেতুং ন ৰট্টতি.
সচে ¶ ৰিপ্পকতে কম্মে, পটিক্কোসতি তং পুন;
সঞ্ঞাপেত্ৰাৰ কাতব্বং, ন কাতব্বং পনঞ্ঞথা.
অধম্মে পন কম্মস্মিং, ধম্মকম্মন্তি সঞ্ঞিনো;
ৰিমতিস্সুভযত্থাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
‘‘অধম্মেন চ ৰগ্গেন, ন চ কম্মারহস্স ৰা;
কত’’ন্তি জানতো নত্থি, দোসো উক্কোটনে পন.
তথা উম্মত্তকাদীন-মনাপত্তি পকাসিতা;
ওমসৰাদতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা.
উক্কোটনকথা.
সঙ্ঘাদিসেসং দুট্ঠুল্লং, আপত্তিং ভিক্খুনো পন;
ঞত্ৰা ছাদযতো তস্স, পাচিত্তি পরিযাপুতা.
নিক্খিপিত্ৰা ধুরং তস্স, পটিচ্ছাদনহেতুকং;
আরোচেতি সচঞ্ঞস্স, সোপি অঞ্ঞস্স ৰাতি হি.
এৰং সতম্পি ভিক্খূনং, সহস্সম্পি চ তাৰ তং;
আপজ্জতেৰ আপত্তিং, যাৰ কোটি ন ছিজ্জতি.
মূলেনারোচিতস্সেৰ ¶ , দুতিযস্স পকাসিতে;
ততিযেন নিৰত্তিত্ৰা, কোটি ছিন্নাতি ৰুচ্চতি.
দুট্ঠুল্লায চ দুট্ঠল্ল-সঞ্ঞী পাচিত্তিযং ফুসে;
ইতরেসু পন দ্ৰীসু, দুক্কটং পরিদীপিতং.
অদুট্ঠুল্লায সব্বত্থ, নিদ্দিট্ঠং তিকদুক্কটং;
সব্বত্থানুপসম্পন্ন-ৰারেসুপি চ দুক্কটং.
‘‘সঙ্ঘস্স ভেদনাদীনি, ভৰিস্সন্তী’’তি ৰা পন;
ন চ ছাদেতুকামো ৰা, সভাগং ৰা ন পস্সতি.
‘‘পঞ্ঞাযিস্সতি কম্মেন, সকেনাযন্তি কক্খল়ো’’;
অনারোচেতি চে দোসো, নত্থি উম্মত্তকাদিনো.
ধুরনিক্খেপতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা;
কাযকম্মং ৰচীকম্মং, অক্রিযং দুক্খৰেদনং.
দুট্ঠুল্লকথা.
ঊনৰীসতিৰস্সং ¶ যো, করেয্য উপসম্পদং;
তস্স পাচিত্তিযং হোতি, সেসানং হোতি দুক্কটং.
উপসম্পাদিতো চেসো, জানতা ৰা অজানতা;
হোতেৰানুপসম্পন্নো, কাতব্বো পুনরেৰ সো.
দসৰস্সচ্চযেনস্স, উপজ্ঝাযস্স চে সতো;
উপসম্পাদনে দোসো, অঞ্ঞেসং নত্থি কোচিপি.
মুঞ্চিত্ৰা পন তং ভিক্খুং, গণো চে পরিপূরতি;
হোন্তি তে সূপসম্পন্না, ন দোসো কোচি ৰিজ্জতি.
উপজ্ঝাযো সচে হুত্ৰা, গণং আচরিযম্পি ৰা;
পরিযেসতি পত্তং ৰা, সম্মন্নতি চ মাল়কং.
‘‘উপসম্পাদযিস্সামি’’ ¶ , ইতি সব্বেসু তস্স হি;
ঞত্তিযা চ তথা দ্ৰীসু, কম্মৰাচাসু দুক্কটং.
কম্মৰাচায ওসানে, পাচিত্তি পরিদীপিতা;
ঊনৰীসতিসঞ্ঞিস্স, পরিপুণ্ণেপি পুগ্গলে.
ৰিমতিস্সুভযত্থাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং;
পরিপুণ্ণোতি সঞ্ঞিস্স, উভযত্থ ন দোসতা.
তথা উম্মত্তকস্সাপি, আদিকম্মিকভিক্খুনো;
অদিন্নাদানতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা.
ঊনৰীসতিকথা.
থেয্যসত্থেন জানন্তো, সংৰিধায সচে পন;
মগ্গং গচ্ছতি সদ্ধিং যো, তস্স পাচিত্তিযং সিযা.
গমনে সংৰিধানে চ, ৰত্তব্বো যো ৰিনিচ্ছযো;
সো চ ভিক্খুনিৰগ্গস্মিং, ৰুত্তত্তা ন চ উদ্ধটো.
মগ্গাটৰিৰিসঙ্কেতে, যথাৰত্থুকমেৰ তু;
তেস্ৰসংৰিদহন্তেসু, সযং ৰিদহতোপি চ.
তথেৰাথেয্যসত্থেপি, থেয্যসত্থন্তি সঞ্ঞিনো;
ৰিমতিস্সুভযত্থাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
অথেয্যসত্থসঞ্ঞিস্স ¶ , অসংৰিদহতোপি চ;
আপদাসু অনাপত্তি, ৰিসঙ্কেতে চ কালিকে.
থেয্যসত্থসমুট্ঠানং, কথিতং কাযচিত্ততো;
কাযৰাচাচিত্ততো চ, তিচিত্তঞ্চ তিৰেদনং.
থেয্যসত্থকথা.
হোতি ¶ ভিক্খুনিযা সদ্ধিং, সংৰিধানেন সত্তমং;
সমুট্ঠানাদিনা তুল্যং, ৰিসেসো নত্থি কোচিপি.
সংৰিধানকথা.
কম্মং কিলেসো পাকো চ, উপৰাদো অতিক্কমো;
অন্তরাযকরা এতে, পঞ্চ ধম্মা পকাসিতা.
‘‘অনন্তরাযিকা এতে, যথা হোন্তি তথা অহং;
দেসিতং মুনিনা ধম্ম-মাজানামী’’তি যো ৰদে.
তিক্খত্তুং তেহি ৰত্তব্বো, যে পস্সন্তি সুণন্তি চ;
‘‘মা হেৰং অৰচাযস্মা’’, ইতি ভিক্খূহি সো পন.
দুক্কটং অৰদন্তস্স, তং অনিস্সজতোপি চ;
ঞত্তিযা চ তথা দ্ৰীহি, কম্মৰাচাহি দুক্কটং.
কম্মৰাচায ওসানে, পাচিত্তি পরিদীপিতা;
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, অধম্মে তিকদুক্কটং.
নাপত্তাকতকম্মস্স, পটিনিস্সজতোপি চ;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, ৰুত্তা সমনুভাসনে
অরিট্ঠকথা.
ঞত্ৰাকতানুধম্মেন, তথাৰাদিকভিক্খুনা;
সংৰসেয্য চ ভুঞ্জেয্য, পাচিত্তি সহ সেয্য ৰা.
উপোসথাদিকং কম্মং, করোতো সহ তেন হি;
কম্মস্স পরিযোসানে, তস্স পাচিত্তিযং সিযা.
একেনেৰ ¶ পযোগেন, গণ্হতো আমিসং বহুং;
দদতোপি তথা একং, বহূনি চ বহূস্ৰপি.
উক্খিত্তকে ¶ নিপন্নস্মিং, ইতরো সেতি চে পন;
ইতরস্মিং নিপন্নে ৰা, পরো সেতি উভোপি ৰা.
নিপজ্জনপযোগানং, ৰসেনাপত্তিযো সিযুং;
একনানূপচারেসু, একচ্ছন্নে ৰিনিচ্ছযো.
অনুক্খিত্তেপি উক্খিত্ত-সঞ্ঞিনো পন ভিক্খুনো;
ৰিমতিস্সুভযত্থাপি, দুক্কটং পরিদীপিতং.
অনাপত্তুভযত্থাপি, অনুক্খিত্তকসঞ্ঞিনো;
নিস্সট্ঠোতি চ তং দিট্ঠিং, সঞ্ঞিস্সোসারিতোতি চ.
তথা উম্মত্তকাদীনং, ইদং পণ্ণত্তিৰজ্জকং;
অদিন্নাদানতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা.
উক্খিত্তকথা.
তথা ৰিনাসিতং জানং, উপলাপেয্য তেন ৰা;
উপট্ঠাপেয্য পাচিত্তি, সংভুঞ্জেয্য ৰসেয্য ৰা.
সংৰাসেন চ লিঙ্গেন, দণ্ডকম্মেন নাসনা;
তিস্সো এত্থ অধিপ্পেতা, দণ্ডকম্মেন নাসনা.
সম্ভোগা সহসেয্যা চ, অনন্তরসমা মতা;
তত্থ ৰুত্তনযেনেৰ, ৰেদিতব্বো ৰিনিচ্ছযো.
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, অরিট্ঠেন সমা মতা;
ন হেত্থ কিঞ্চি ৰত্তব্বং, সব্বং উত্তানমেৰিদং.
কণ্টককথা.
সপ্পাণকৰগ্গো সত্তমো.
ৰুচ্চমানো ¶ হি ভিক্খূহি, ভিক্খু সিক্খাপদেন যো;
‘‘সিক্খাপদে পনেতস্মিং, ন সিক্খিস্সামি তাৰহং.
যাৰ ¶ নাঞ্ঞং ৰিযত্তঞ্চ, পকতঞ্ঞুং বহুস্সুতং;
পুচ্ছামী’’তি ভণন্তস্স, তস্স পাচিত্তিযং সিযা.
সত্থুনানুপসম্পন্নে, দীপিতং তিকদুক্কটং;
ন সল্লেখাযিদং হোতি, ৰুচ্চমানস্সুভোহিপি.
অপঞ্ঞত্তেন তস্সেৰং, ৰদতো হোতি দুক্কটং;
ন দোসুম্মত্তকাদীনং, ‘‘সিক্খিস্সামী’’তি ভাসতো.
সহধম্মিককথা.
উদ্দিট্ঠেহি কিমেতেহি, কুক্কুচ্চাদিনিদানতো;
হোতি পাচিত্তিযাপত্তি, সিক্খাপদৰিৰণ্ণনে.
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, তথেৰ তিকদুক্কটং;
ৰিৰণ্ণেনুপসম্পন্ন-সন্তিকে তং সচে পন.
দুক্কটং পনুভিন্নম্পি, অঞ্ঞধম্মৰিৰণ্ণনে;
নৰিৰণ্ণেতুকামস্স, ‘‘সুত্তন্তং পরিযাপুণ.
ৰিনযং পন পচ্ছাপি, হন্দ পরিযাপুণিস্সসি’’;
ইচ্চেৰং তু ৰদন্তস্স, তথা উম্মত্তকাদিনো.
অনাপত্তীতি ঞাতব্বং, সমুট্ঠানাদযো নযা;
অনন্তরস্সিমস্সাপি, ওমসৰাদসাদিসা.
ৰিলেখনকথা.
অঞ্ঞাণেন পনাপত্তি, মোক্খো নেৰস্স ৰিজ্জতি;
কারেতব্বো তথা ভিক্খু, যথা ধম্মো ঠিতো পন.
তস্সারোপনিযো ¶ মোহো, উত্তরিম্পি হি ভিক্খুনো;
দুতিযেনেৰ কম্মেন, নিন্দিত্ৰা তঞ্হি পুগ্গলং.
এৰং আরোপিতে মোহে, যদি মোহেতি যো পন;
তস্মিং মোহনকে ৰুত্তা, পাচিত্তি পন পুগ্গলে.
অধম্মে পন কম্মস্মিং, দীপিতং তিকদুক্কটং;
তথানারোপিতে মোহে, দুক্কটং পরিকিত্তিতং.
ন ¶ চ মোহেতুকামস্স, ৰিত্থারেনাসুতস্সপি;
ঊনকে দ্ৰত্তিক্খত্তুং ৰা, ৰিত্থারেনাসুতস্স চ.
অনাপত্তীতি ৰিঞ্ঞেয্যং, তথা উম্মত্তকাদিনো;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, অনন্তরসমা মতা.
মোহনকথা.
কুদ্ধো দেতি পহারং চে, তস্স পাচিত্তিযং সিযা;
সম্পহরিতুকামেন, পহারে ভিক্খুনো পন.
দিন্নে ভিজ্জতু সীসং ৰা, পাদো ৰা পরিভিজ্জতু;
সো চে মরতু ৰা, মা ৰা, পাচিত্তি পরিদীপিতা.
ৰিরূপকরণাপেক্খো, ‘‘ইচ্চাযং ন ৰিরোচতি’’;
কণ্ণং ৰা তস্স নাসং ৰা, যদি ছিন্দতি দুক্কটং.
তথেৰানুপসম্পন্নে, ইত্থিযা পুরিসস্স ৰা;
তিরচ্ছানগতস্সাপি, পহারং দেতি দুক্কটং.
সচে পহরতিত্থিঞ্চ, ভিক্খু রত্তেন চেতসা;
গরুকা তস্স আপত্তি, ৰিনিদ্দিট্ঠা মহেসিনা.
পহারং দেতি মোক্খাধি-প্পাযো দোসো ন ৰিজ্জতি;
কাযেন কাযবদ্ধেন, তথা নিস্সগ্গিযেন ৰা.
পস্সিত্ৰা ¶ অন্তরামগ্গে, চোরং পচ্চত্থিকম্পি ৰা;
হেঠেতুকামমাযন্তং, ‘‘মা ইধাগচ্ছুপাসক’’.
ইতি ৰত্ৰা পনাযন্তং, ‘‘গচ্ছ রে’’তি চ মুগ্গরং;
সত্থং ৰাপি গহেত্ৰা ৰা, পহরিত্ৰা তু যাতি চে.
অনাপত্তি সচে তেন, পহারেন মতেপি চ;
এসেৰ চ নযো ৰুত্তো, ধুত্তৰাল়মিগেসুপি.
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, সেসে চ তিকদুক্কটং;
কাযচিত্তসমুট্ঠানং, সচিত্তং দুক্খৰেদনং.
পহারকথা.
কাযং ¶ ৰা কাযবদ্ধং ৰা, উচ্চারেয্য সচে পন;
হোতি পাচিত্তিযাপত্তি, তস্সুগ্গিরণপচ্চযা.
উগ্গিরিত্ৰা ৰিরদ্ধো সো, পহারং দেতি চে পন;
অসম্পহরিতুকামেন, দিন্নত্তা দুক্কটং সিযা.
সচে তেন পহারেন, পহটস্স চ ভিক্খুনো;
হত্থাদীসুপি যং কিঞ্চি, অঙ্গং ভিজ্জতি দুক্কটং.
সেসো অনন্তরে ৰুত্ত-নযেন ৰিনযঞ্ঞুনা;
সমুট্ঠানাদিনা সদ্ধিং, ৰেদিতব্বো ৰিনিচ্ছযো.
তলসত্তিকথা.
অমূলকেন সঙ্ঘাদি-সেসেন পন ভিক্খু যো;
চোদাপেয্যপি চোদেয্য, তস্স পাচিত্তিযং সিযা.
তিকপাচিত্তিযং তত্থ, দিট্ঠাচারৰিপত্তিযা;
চোদতো দুক্কটাপত্তি, সেসে চ তিকদুক্কটং.
তথাসঞ্ঞিস্সনাপত্তি ¶ , তথা উম্মত্তকাদিনো;
ওমসৰাদতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা.
অমূলককথা.
সঞ্চিচ্চ পন কুক্কুচ্চং, উপ্পাদেন্তস্স ভিক্খুনো;
‘‘ঊনৰীসতিৰস্সো ত্ৰং, মঞ্ঞে’’ ইচ্চেৰমাদিনা.
হোতি ৰাচায ৰাচায, পাচিত্তি পন ভিক্খুনো;
তথারূপে পনঞ্ঞস্মিং, সচে অসতি পচ্চযে.
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, সেসে চ তিকদুক্কটং;
নউপ্পাদেতুকামস্স, কুক্কুচ্চং নত্থি ৰজ্জতা.
‘‘হিতেসিতাযহং মঞ্ঞে, নিসিন্নং ইত্থিযা সহ;
ৰিকালে চ তযা ভুত্তং, মা এৰ’’ন্তি চ ভাসতো.
তথা উম্মত্তকাদীন-মনাপত্তি পকাসিতা;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, অনন্তরসমা মতা.
সঞ্চিচ্চকথা.
সচে ¶ ভণ্ডনজাতানং, ভিক্খূনং পন ভিক্খু যো;
তিট্ঠেয্যুপস্সুতিং সোতুং, তস্স পাচিত্তিযং সিযা.
‘‘যং ইমে তু ভণিস্সন্তি, তং সোস্সামী’’তি গচ্ছতো;
চোদেতুকামতাযস্স, দুক্কটং তু পদে পদে.
পুরতো গচ্ছতো সোতুং, ওহীযন্তস্স দুক্কটং;
গচ্ছতো তুরিতং ৰাপি, অযমেৰ ৰিনিচ্ছযো.
ঠিতোকাসং পনাগন্ত্ৰা, যদি মন্তেন্তি অত্তনো;
উক্কাসিত্ৰাপি ৰা এত্থ, ঞাপেতব্বমহন্তি ৰা.
তস্সেৰমকরোন্তস্স ¶ , পাচিত্তি সৰনে সিযা;
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, সেসে চ তিকদুক্কটং.
‘‘ইমেসং ৰচনং সুত্ৰা, ওরমিস্স’’ন্তি গচ্ছতো;
তথা উম্মত্তকাদীন-মনাপত্তি পকাসিতা.
থেয্যসত্থসমুট্ঠানং, ইদং হোতি ক্রিযাক্রিযং;
কাযকম্মং ৰচীকম্মং, সদোসং দুক্খৰেদনং.
উপস্সুতিকথা.
ধম্মিকানং তু কম্মানং, ছন্দং দত্ৰা সচে পন;
পচ্ছা খীযতি পাচিত্তি, ৰাচতো ৰাচতো সিযা.
অধম্মে পন কম্মস্মিং, ধম্মকম্মন্তি সঞ্ঞিনো;
ৰিমতিস্সুভযত্থাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
‘‘অধম্মেন চ ৰগ্গেন, তথাকম্মারহস্স চ;
ইমে কম্মং করোন্তী’’তি, ঞত্ৰা খীযতি তস্স চ.
তথা উম্মত্তকাদীন-মনাপত্তি পকাসিতা;
অমূলকসমানাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা.
কম্মপটিবাহনকথা.
যাৰ আরোচিতং ৰত্থু, অৰিনিচ্ছিতমেৰ ৰা;
ঠপিতা ঞত্তি ৰা নিট্ঠং, কম্মৰাচা ন গচ্ছতি.
এতস্মিং ¶ অন্তরে কম্মং, কোপেতুং পরিসায হি;
হত্থপাসং জহন্তস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
অদত্ৰা জহিতে ছন্দং, তস্স পাচিত্তিযং সিযা;
ধম্মকম্মে অধম্মে চ, ৰিমতিস্স চ দুক্কটং.
অধম্মেপি ¶ চ কম্মস্মিং, ধম্মকম্মন্তি সঞ্ঞিনো;
‘‘সঙ্ঘস্স ভণ্ডনাদীনি, ভৰিস্সন্তী’’তি সঞ্ঞিনো.
গিলানো ৰা গিলানস্স, করণীযে ন দোসতা;
ন চ কোপেতুকামস্স, কম্মং পস্সাৰনাদিনা.
পীল়িতস্সাগমিস্সামি, ইচ্চেৰং গচ্ছতোপি ৰা;
সমং সমনুভাসেন, সমুট্ঠানং ক্রিযাক্রিযং.
ছন্দং অদত্ৰা গমনকথা.
সমগ্গেন চ সঙ্ঘেন, সদ্ধিং দত্ৰান চীৰরং;
সম্মতস্স হি ভিক্খুস্স, পচ্ছা খীযতি যো পন.
তস্স ৰাচায ৰাচায, পাচিত্তি পরিদীপিতা;
তিকপাচিত্তিযং ধম্ম- কম্মে ৰুত্তং তু চীৰরং.
ঠপেত্ৰাঞ্ঞপরিক্খারং, দত্ৰা খীযতি দুক্কটং;
সঙ্ঘেনাসম্মতস্সাপি, চীৰরং অঞ্ঞমেৰ ৰা.
তথেৰানুপসম্পন্নে, সব্বত্থাপি চ দুক্কটং;
ছন্দাদীনং ৰসেনেৰ, করোন্তঞ্চ সভাৰতো.
খীযন্তস্স অনাপত্তি, তথা উম্মত্তকাদিনো;
অমূলকসমা ঞেয্যা, সমুট্ঠানাদযো নযা.
দুব্বলকথা.
ইদং তিংসককণ্ডস্মিং, অন্তিমেন চ সব্বথা;
তুল্যং দ্ৰাদসমং সব্বং, অযমেৰ ৰিসেসতা.
তত্থ ¶ নিস্সগ্গিযং ৰুত্তং, অত্তনো পরিণামনা;
ইধ সুদ্ধিকপাচিত্তি, পুগ্গলে পরিণামনা.
পরিণামনকথা.
সহধম্মিকৰগ্গো অট্ঠমো.
অনিক্খন্তে ¶ চে রাজস্মিং, অনিক্খন্তায দেৰিযা;
সযনীযঘরা তস্স, উম্মারং যো অতিক্কমে.
দুক্কটং পঠমে পাদে, পাচিত্তি দুতিযে সিযা;
দেৰিযা ৰাপি রঞ্ঞো ৰা, সচে ন ৰিদিতাগমো.
পটিসংৰিদিতে নেৰ-পটিসংৰিদিতসঞ্ঞিনো;
তত্থ ৰেমতিকস্সাপি, দুক্কটং পরিদীপিতং.
পটিসংৰিদিতসঞ্ঞিস্স, নেৰ চ খত্তিযস্স ৰা;
ন খত্তিযাভিসেকেন, অভিসিত্তস্স ৰা পন.
উভোসুভিন্নমঞ্ঞস্মিং, নিক্খন্তে ৰিসতোপি ৰা;
ন দোসুম্মত্তকাদীনং, কথিনেন ক্রিযাক্রিযং.
অন্তেপুরকথা.
রজতং জাতরূপং ৰা, উগ্গণ্হন্তস্স অত্তনো;
তস্স নিস্সগ্গিযাপত্তি, উগ্গণ্হাপযতোপি ৰা.
গণপুগ্গলসঙ্ঘানং, নৰকম্মস্স চেতিযে;
উগ্গণ্হাপযতো হোতি, দুক্কটং গণ্হতোপি ৰা.
অৰসেসঞ্চ মুত্তাদি-রতনং অত্তনোপি ৰা;
সঙ্ঘাদীনম্পি অত্থায, উগ্গণ্হন্তস্স দুক্কটং.
সচে ¶ কপ্পিযৰত্থুং ৰা, ৰত্থুং ৰাপি অকপ্পিযং;
তালপণ্ণম্পি ৰা হোতু, মাতুকণ্ণপিলন্ধনং.
ভণ্ডাগারিকসীসেন, যং কিঞ্চি গিহিসন্তকং;
তস্স পাচিত্তিযাপত্তি, পটিসামযতো পন.
‘‘ইদং ঠপেত্ৰা দেহী’’তি, ৰুত্তেন পন কেনচি;
‘‘ন ৰট্টতী’’তি ৰত্ৰা তং, ন নিধেতব্বমেৰ তু.
‘‘ঠপেহী’’তি চ পাতেত্ৰা, সচে গচ্ছতি পুগ্গলো;
পলিবোধো হি নামেসো, ঠপেতুং পন ৰট্টতি.
অনুঞ্ঞাতে পনট্ঠানে, উগ্গহেত্ৰা অনাদরা;
সম্মা অনিক্খিপন্তস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
অনুঞ্ঞাতে ¶ পনট্ঠানে, গহেত্ৰা রতনং পন;
নিক্খিপন্তস্স ৰা সম্মা, ভণ্ডং রতনসম্মতং.
গণ্হন্তস্স চ ৰিস্সাসং, তাৰকালিকমেৰ চ;
ন দোসুম্মত্তকাদীনং, সঞ্চরিত্তসমোদযং.
রতনকথা.
মজ্ঝণ্হসমযা উদ্ধং, অরুণুগ্গমতো পুরে;
এতস্মিং অন্তরে কালো, ৰিকালোতি পৰুচ্চতি.
সন্তং ভিক্খুমনাপুচ্ছা, ৰিকালে পচ্চযং ৰিনা;
পরিক্খিত্তস্স গামস্স, পরিক্খেপোক্কমে পন.
অপরিক্খিত্তগামস্স, উপচারোক্কমেপি ৰা;
দুক্কটং পঠমে পাদে, পাচিত্তি দুতিযে সিযা.
অথ সম্বহুলা গামং, ৰিকালে পৰিসন্তি চে;
আপুচ্ছিত্ৰাৰ গন্তব্বং, অঞ্ঞমঞ্ঞং ন চঞ্ঞথা.
গচ্ছন্তি ¶ চে ততো অঞ্ঞং, ততো অঞ্ঞন্তি ৰট্টতি;
পুন আপুচ্ছনে কিচ্চং, নত্থি গামসতেপি চ.
পস্সম্ভেত্ৰান উস্সাহং, ৰিহারত্থায নিগ্গতা;
পৰিসন্তি সচে অঞ্ঞং, পুচ্ছিতব্বং তু অন্তরা.
কত্ৰা কুলঘরে ভত্ত- কিচ্চং অঞ্ঞত্থ ৰা পন;
সচে চরিতুকামো যো, সপ্পিভিক্খায ৰা সিযা.
আপুচ্ছিত্ৰাৰ গন্তব্বং, পস্সে চে ভিক্খু লব্ভতি;
অসন্তে পন নত্থীতি, গন্তব্বং তু যথাসুখং.
ওতরিত্ৰা মহাৰীথিং, ভিক্খুং যদি চ পস্সতি;
নত্থি আপুচ্ছনে কিচ্চং, চরিতব্বং যথাসুখং.
গামমজ্ঝেন মগ্গেন, গচ্ছন্তস্সেৰ ভিক্খুনো;
‘‘চরিস্সামী’’তি উপ্পন্নে, তেলভিক্খায মানসে.
আপুচ্ছিত্ৰাৰ গন্তব্বং, পস্সে চে ভিক্খু ৰিজ্জতি;
অনোক্কম্ম চরন্তস্স, মগ্গা আপুচ্ছনেন কিং?
তিকপাচিত্তিযং ¶ , কালে, ৰিকালোযন্তি সঞ্ঞিনো;
কালে ৰেমতিকস্সাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
আপুচ্ছিত্ৰাৰ সন্তং ৰা, অনাপুচ্ছা অসন্তকং;
কিচ্চে অচ্চাযিকে ৰাপি, পৰিসন্তস্স ভিক্খুনো.
গচ্ছতো অন্তরারামং, ভিক্খুনীনং উপস্সযং;
তথা আসনসালং ৰা, তিত্থিযানং উপস্সযং.
সিযা গামেন মগ্গো চে, অনাপত্তাপদাসুপি;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, কথিনেন সমা মতা.
ন কেৰলমনাপুচ্ছা, অবন্ধিত্ৰা চ বন্ধনং;
অপারুপিত্ৰা সঙ্ঘাটিং, গচ্ছতোপিনৰজ্জতা.
ৰিকালগামপ্পৰেসনকথা.
অট্ঠিদন্তমযং ¶ সূচি-ঘরং ৰাপি ৰিসাণজং;
কারাপনে চ করণে, ভিক্খুনো হোতি দুক্কটং.
লাভে ভেদনকং তস্স, পাচিত্তিযমুদীরিতং;
অঞ্ঞস্সত্থায করণে, তথা কারাপনেপি চ.
অঞ্ঞেন চ কতং লদ্ধা, দুক্কটং পরিভুঞ্জতো;
অনাপত্তারণিকে ৰিধে, গণ্ঠিকঞ্জনিকাসুপি.
দকপুঞ্ছনিযা ৰাসি-জটে উম্মত্তকাদিনো;
সমুট্ঠানাদযো নযা, সঞ্চরিত্তসমা মতা.
সূচিঘরকথা.
নৰং মঞ্চম্পি পীঠং ৰা, কারাপেন্তেন ভিক্খুনা;
অট্ঠঙ্গুলপ্পমাণেন, সুগতঙ্গুলতো পন.
কারাপেতব্বমেৰং তু, ঠপেত্ৰা হেট্ঠিমাটনিং;
সচ্ছেদা তস্স পাচিত্তি, তমতিক্কমতো সিযা.
অঞ্ঞস্সত্থায করণে, তথা কারাপনেপি চ;
অঞ্ঞেন চ কতং লদ্ধা, দুক্কটং পরিভুঞ্জতো.
অনাপত্তি ¶ পমাণেন, করোন্তস্সপ্পমাণিকং;
লভিত্ৰা তস্স পাদেসু, ছিন্দিত্ৰা পরিভুঞ্জতো.
নেৰ ছিন্দিতুকামো চে, নিখণিত্ৰা পমাণতো;
উত্তানং ৰাপি অট্টং ৰা, বন্ধিত্ৰা পরিভুঞ্জতো.
মঞ্চকথা.
মঞ্চং ৰা পন পীঠং ৰা, তূলোনদ্ধং করেয্য যো;
তস্সুদ্দালনকং ৰুত্তং, পাচিত্তিযমনীতিনা.
অনাপত্তি ¶ পনাযোগে, বন্ধনে অংসবদ্ধকে;
বিব্বোহনে পরিস্সাৰে, থৰিকাদীসু ভিক্খুনো.
অঞ্ঞেন চ কতং লদ্ধা, উদ্দালেত্ৰা নিসেৰতো;
অনন্তরস্সিমস্সাপি, সঞ্চরিত্তসমা নযা.
তূলোনদ্ধকথা.
নিসীদনং করোন্তেন, কাতব্বং তু পমাণতো;
পমাণাতিক্কমে তস্স, পযোগে দুক্কটং সিযা.
পটিলাভেন সচ্ছেদং, পাচিত্তিযমুদীরিতং;
দ্ৰীসু ঠানেসু ফালেত্ৰা, তস্স তিস্সো দসা সিযুং.
অনাপত্তি পমাণেন, করোন্তস্স তদূনকং;
ৰিতানাদিং করোন্তস্স, সঞ্চরিত্তসমা নযা.
নিসীদনকথা.
রোগে কণ্ডুপটিচ্ছাদি, কাতব্বা হি পমাণতো;
পমাণাতিক্কমে তস্স, পযোগে দুক্কটং সিযা.
পটিলাভেন সচ্ছেদং, পাচিত্তিযমুদীরিতং;
অনাপত্তিনযোপেত্থ, অনন্তরসমো মতো.
কণ্ডুপটিচ্ছাদিকথা.
পমাণেনেৰ ¶ কাতব্বা, তথা ৰস্সিকসাটিকা;
পমাণাতিক্কমে তস্স, অনন্তরসমো নযো.
ৰস্সিকসাটিককথা.
চীৰরেন ¶ সচে তুল্য-প্পমাণং সুগতস্স তু;
চীৰরং ভিক্খু কারেয্য, করণে দুক্কটং সিযা.
পটিলাভেন সচ্ছেদং, পাচিত্তিযমুদীরিতং;
অনন্তরসমোযেৰ, অনাপত্তিনযো মতো.
দীঘসো চ পমাণেন, নৰ তস্স ৰিদত্থিযো;
তিরিযং ছ ৰিনিদ্দিট্ঠা, সুগতস্স ৰিদত্থিযা.
অঞ্ঞেন চ কতং লদ্ধা, সেৰতো দুক্কটং ভৰে;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, সঞ্চরিত্তসমা মতা.
নন্দকথা.
রাজৰগ্গো নৰমো.
ইতি ৰিনযৰিনিচ্ছযে পাচিত্তিযকথা নিট্ঠিতা.
পাটিদেসনীযকথা
যো চন্তরঘরং ভিক্খু, পৰিট্ঠায তু হত্থতো;
অঞ্ঞাতিকায যং কিঞ্চি, তস্স ভিক্খুনিযা পন.
সহত্থা পটিগ্গণ্হেয্য, খাদনং ভোজনম্পি ৰা;
গহণে দুক্কটং ভোগে, পাটিদেসনিযং সিযা.
রথিকাযপি ৰা ব্যূহে, সন্ধিসিঙ্ঘাটকেসু ৰা;
হত্থিসালাদিকে ঠত্ৰা, গণ্হতোপি অযং নযো.
রথিকায ¶ সচে ঠত্ৰা, দেতি ভিক্খুনি ভোজনং;
আপত্তি অন্তরারামে, ঠত্ৰা গণ্হাতি ভিক্খু চে.
এত্থন্তরঘরং তস্সা, পৰিট্ঠায হি ৰাক্যতো;
ভিক্খুস্স চ ঠিতট্ঠানং, নপ্পমাণন্তি ৰণ্ণিতং.
তস্মা ¶ ভিক্খুনিযা ঠত্ৰা, আরামাদীসু দেন্তিযা;
ৰীথিযাদীসু চে ঠত্ৰা, ন দোসো পটিগণ্হতো.
যামকালিকসত্তাহ-কালিকং যাৰজীৰিকং;
আহারত্থায গহণে, অজ্ঝোহারে চ দুক্কটং.
আমিসেন অসম্ভিন্ন-রসং সন্ধায ভাসিতং;
পাটিদেসনিযাপত্তি, সম্ভিন্নেকরসে সিযা.
একতোউপসম্পন্ন-হত্থতো পটিগণ্হতো;
কালিকানং চতুন্নম্পি, আহারত্থায দুক্কটং.
ঞাতিকাযপি অঞ্ঞাতি-সঞ্ঞিনো ৰিমতিস্স ৰা;
দুক্কটং ঞাতিসঞ্ঞিস্স, তথা অঞ্ঞাতিকায ৰা.
দাপেন্তিযা অনাপত্তি, দদমানায ৰা পন;
নিক্খিপিত্ৰান্তরারামা-দীসু ঠত্ৰাপি দেন্তিযা.
গামতো নীহরিত্ৰা ৰা, দেতি চে বহি ৰট্টতি;
‘‘পচ্চযে সতি ভুঞ্জা’’তি, দেতি চে কালিকত্তযং.
হত্থতো সামণেরীনং, সিক্খমানায ৰা তথা;
ইদং এল়কলোমেন, সমুট্ঠানং সমং মতং.
পঠমপাটিদেসনীযকথা.
অৰুত্তে ‘‘অপসক্কা’’তি, একেনাপি চ ভিক্খুনা;
সচেজ্ঝোহরণত্থায, আমিসং পটিগণ্হতি.
গহণে দুক্কটং ভোগে, পাটিদেসনিযং সিযা;
একতোউপসম্পন্নং, ন ৰারেন্তস্স দুক্কটং.
তথেৰানুপসম্পন্না-যুপসম্পন্নসঞ্ঞিনো;
তত্থ ৰেমতিকস্সাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
অনাপত্তিত্তনো ¶ ¶ ভত্তং, পদাপেতি ন দেতি চে;
তথা অঞ্ঞস্স ভত্তং ৰা, ন দাপেতি পদেতি চে.
যং ন দিন্নং তং দাপেতি, ন দিন্নং যত্থ ৰাপি চ;
তত্থ তম্পি চ সব্বেসং, সমং দাপেতি ভিক্খুনী.
ৰোসাসন্তী ঠিতা সিক্খ-মানা ৰা সামণেরিকা;
ভোজনানি চ পঞ্চেৰ, ৰিনা, উম্মত্তকাদিনো.
কথিনেন সমুট্ঠানং, সমানন্তি পকাসিতং;
ক্রিযাক্রিযমিদং ৰুত্তং, তিচিত্তঞ্চ তিৰেদনং.
দুতিযপাটিদেসনীযকথা.
সেক্খন্তি সম্মতে ভিক্খু, লদ্ধসম্মুতিকে কুলে;
ঘরূপচারোক্কমনা, পুব্বেৰ অনিমন্তিতো.
অগিলানো গহেত্ৰা চে, পরিভুঞ্জেয্য আমিসং;
গহণে দুক্কটং ভোগে, পাটিদেসনিযং সিযা.
যামকালিকসত্তাহ-কালিকে যাৰজীৰিকে;
গহণে পরিভোগে চ, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
অসেক্খসম্মতে সেক্খ-সম্মতন্তি চ সঞ্ঞিনো;
তত্থ ৰেমতিকস্সাপি, তথেৰ পরিদীপিতং.
অনাপত্তি গিলানস্স, গিলানস্সাৰসেসকে;
নিমন্তিতস্স ৰা ভিক্খা, অঞ্ঞেসং তত্থ দীযতি.
ঘরতো নীহরিত্ৰা ৰা, দেন্তি চে যত্থ কত্থচি;
নিচ্চভত্তাদিকে ৰাপি, তথা উম্মত্তকাদিনো.
অনাগতে হি ভিক্খুম্হি, ঘরতো পঠমং পন;
নীহরিত্ৰা সচে দ্ৰারে, সম্পত্তে দেন্তি ৰট্টতি.
ভিক্খুং ¶ পন চ দিস্ৰাৰ, নীহরিত্ৰান গেহতো;
ন ৰট্টতি সচে দেন্তি, সমুট্ঠানেল়কূপমং.
ততিযপাটিদেসনীযকথা.
গহট্ঠেনাগহট্ঠেন ¶ , ইত্থিযা পুরিসেন ৰা;
আরামং উপচারং ৰা, পৰিসিত্ৰা সচে পন.
‘‘ইত্থন্নামস্স তে ভত্তং, যাগু ৰা আহরীযতি’’;
এৰমারোচিতং ৰুত্তং, পটিসংৰিদিতন্তি হি.
আহরীযতু তং পচ্ছা, যথারোচিতমেৰ ৰা;
তস্স ৰা পরিৰারম্পি, অঞ্ঞং কত্ৰা বহুং পন.
যাগুযা ৰিদিতং কত্ৰা, পূৰং ভত্তং হরন্তি চে;
ইদম্পি ৰিদিতং ৰুত্তং, ৰট্টতীতি কুরুন্দিযং.
কুলানি পন অঞ্ঞানি, দেয্যধম্মং পনত্তনো;
হরন্তি তেন সদ্ধিং চে, সব্বং ৰট্টতি তম্পি চ.
অনারোচিতমেৰং যং, যং আরামমনাভতং;
তং অসংৰিদিতং নাম, সহধম্মিকঞাপিতং.
যং অসংৰিদিতং কত্ৰা, আভতং পন তং বহি;
আরামং পন পেসেত্ৰা, কারাপেত্ৰা তমাহরে.
গন্ত্ৰা ৰা অন্তরামগ্গে, গহেতব্বং তু ভিক্খুনা;
সচে এৰমকত্ৰা তং, আরামে উপচারতো.
গহেত্ৰাজ্ঝোহরন্তস্স, গহণে দুক্কটং সিযা;
অজ্ঝোহারপযোগেসু, পাটিদেসনিযং মতং.
পটিসংৰিদিতেযেৰ, অসংৰিদিতসঞ্ঞিনো;
তত্থ ৰেমতিকস্সাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
পটিসংৰিদিতে ¶ তস্স, গিলানস্সাৰসেসকে;
বহারামে গহেত্ৰা ৰা, অন্তোযেৰস্স ভুঞ্জতো.
তত্থজাতফলাদীনি, অনাপত্তেৰ খাদতো;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, কথিনেন সমা মতা.
চতুত্থপাটিদেসনীযকথা.
ইতি ৰিনযৰিনিচ্ছযে পাটিদেসনীযকথা নিট্ঠিতা.
সেখিযকথা
যো ¶ অনাদরিযেনেৰ, পুরতো পচ্ছতোপি ৰা;
ওলম্বেত্ৰা নিৰাসেয্য, তস্স চাপত্তি দুক্কটং.
হত্থিসোণ্ডাদিতুল্যং তু, নিৰাসেন্তস্স দুক্কটং;
আপত্তিভীরুনা নিচ্চং, ৰত্থব্বং পরিমণ্ডলং.
জাণুমণ্ডলতো হেট্ঠা, অট্ঠঙ্গুলপ্পমাণকং;
ওতারেত্ৰা নিৰত্থব্বং, ততো ঊনং ন ৰট্টতি.
অসঞ্চিচ্চাসতিস্সাপি, অজানন্তস্স কেৰলং;
অনাপত্তি গিলানস্সা-পদাসুম্মত্তকাদিনো.
পরিমণ্ডলকথা.
উভো কোণে সমং কত্ৰা, সাদরং পরিমণ্ডলং;
কত্ৰা পারুপিতব্বেৰং, অকরোন্তস্স দুক্কটং.
অৰিসেসেন ৰুত্তং তু, ইদং সিক্খাপদদ্ৰযং;
তস্মা ঘরে ৰিহারে ৰা, কত্তব্বং পরিমণ্ডলং.
দুতিযং.
গণ্ঠিকং ¶ পটিমুঞ্চিত্ৰা, কত্ৰা কোণে উভো সমং;
ছাদেত্ৰা মণিবন্ধঞ্চ, গন্তব্বং গীৰমেৰ চ.
তথা অকত্ৰা ভিক্খুস্স, জত্তূনিপি উরম্পি চ;
ৰিৰরিত্ৰা যথাকামং, গচ্ছতো হোতি দুক্কটং.
ততিযং.
গলৰাটকতো উদ্ধং, সীসঞ্চ মণিবন্ধতো;
হত্থে পিণ্ডিকমংসম্হা, হেট্ঠা পাদে উভোপি চ.
ৰিৰরিত্ৰাৰসেসঞ্চ ¶ , ছাদেত্ৰা চে নিসীদতি;
হোতি সো সুপ্পটিচ্ছন্নো, দোসো ৰাসূপগস্স ন.
চতুত্থং.
হত্থং ৰা পন পাদং ৰা, অচালেন্তেন ভিক্খুনা;
সুৰিনীতেন গন্তব্বং, ছট্ঠে নত্থি ৰিসেসতা.
পঞ্চমছট্ঠানি.
সতীমতাৰিকারেন, যুগমত্তঞ্চ পেক্খিনা;
সুসংৰুতেন গন্তব্বং, ভিক্খুনোক্খিত্তচক্খুনা.
যত্থ কত্থচি হি ট্ঠানে, একস্মিং অন্তরে ঘরে;
ঠত্ৰা পরিস্সযাভাৰং, ওলোকেতুম্পি ৰট্টতি.
যো অনাদরিযং কত্ৰা, ওলোকেন্তো তহিং তহিং;
সচেন্তরঘরে যাতি, দুক্কটং অট্ঠমং তথা.
সত্তমট্ঠমানি.
একতো ¶ উভতো ৰাপি, হুত্ৰা উক্খিত্তচীৰরো;
ইন্দখীলকতো অন্তো, গচ্ছতো হোতি দুক্কটং.
নৰমং.
তথা নিসিন্নকালেপি, নীহরন্তেন কুণ্ডিকং;
অনুক্খিপিত্ৰা দাতব্বা, দোসো ৰাসূপগস্স ন.
দসমং.
পঠমো ৰগ্গো.
ন ৰট্টতি হসন্তেন, গন্তুঞ্চেৰ নিসীদিতুং;
ৰত্থুস্মিং হসনীযস্মিং, সিতমত্তং তু ৰট্টতি.
পঠমদুতিযানি.
অপ্পসদ্দেন ¶ গন্তব্বং, চতুত্থেপি অযং নযো;
মহাসদ্দং করোন্তস্স, উভযত্থাপি দুক্কটং.
ততিযচতুত্থানি.
কাযপ্পচালকং কত্ৰা, বাহুসীসপ্পচালকং;
গচ্ছতো দুক্কটং হোতি, তথেৰ চ নিসীদতো.
কাযং বাহুঞ্চ সীসঞ্চ, পগ্গহেত্ৰা উজুং পন;
গন্তব্বমাসিতব্বঞ্চ, সমেনিরিযাপথেন তু.
নিসীদনেন যুত্তেসু, তীসু ৰাসূপগস্স হি;
অনাপত্তীতি ঞাতব্বং, ৰিঞ্ঞুনা ৰিনযঞ্ঞুনা.
দুতিযো ৰগ্গো.
খম্ভং ¶ কত্ৰা সসীসং ৰা, পারুপিত্ৰান গচ্ছতো;
দুক্কটং মুনিনা ৰুত্তং, তথা উক্কুটিকায ৰা.
হত্থপল্লত্থিকাযাপি, দুস্সপল্লত্থিকায ৰা;
তস্সন্তরঘরে হোতি, নিসীদন্তস্স দুক্কটং.
দুতিযে চ চতুত্থে চ, ছট্ঠে ৰাসূপগস্স তু;
অনাপত্তীতি সারুপ্পা, ছব্বীসতি পকাসিতা.
ছট্ঠং.
সক্কচ্চং সতিযুত্তেন, ভিক্খুনা পত্তসঞ্ঞিনা;
পিণ্ডপাতো গহেতব্বো, সমসূপোৰ ৰিঞ্ঞুনা.
সূপো ভত্তচতুব্ভাগো, ‘‘সমসূপো’’তি ৰুচ্চতি;
মুগ্গমাসকুলত্থানং, সূপো ‘‘সূপো’’তি ৰুচ্চতি.
অনাপত্তি অসঞ্চিচ্চ, গিলানস্স রসেরসে;
তথেৰ ঞাতকাদীনং, অঞ্ঞত্থায ধনেন ৰা.
সত্তমট্ঠমনৰমানি.
অন্তোলেখাপমাণেন ¶ , পত্তস্স মুখৰট্টিযা;
পূরিতোৰ গহেতব্বো, অধিট্ঠানূপগস্স তু.
তত্থ থূপীকতং কত্ৰা, গণ্হতো যাৰকালিকং;
যং কিঞ্চি পন ভিক্খুস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
অধিট্ঠানূপগে পত্তে, কালিকত্তযমেৰ চ;
সেসে থূপীকতং সব্বং, ৰট্টতেৰ ন সংসযো.
দ্ৰীসু পত্তেসু ভত্তং তু, গহেত্ৰা পত্তমেককং;
পূরেত্ৰা যদি পেসেতি, ভিক্খূনং পন ৰট্টতি.
পত্তে ¶ পক্খিপ্পমানং যং, উচ্ছুখণ্ডফলাদিকং;
ওরোহতি সচে হেট্ঠা, ন তং থূপীকতং সিযা.
পুপ্ফতক্কোলকাদীনং, ঠপেত্ৰা চে ৰটংসকং;
দিন্নং অযাৰকালিত্তা, ন তং থূপীকতং সিযা.
ৰটংসকং তু পূৰস্স, ঠপেত্ৰা ওদনোপরি;
পিণ্ডপাতং সচে দেন্তি, ইদং থূপীকতং সিযা.
ভত্তস্সূপরি পণ্ণং ৰা, থালকং ৰাপি কিঞ্চিপি;
ঠপেত্ৰা পরিপূরেত্ৰা, সচে গণ্হাতি ৰট্টতি.
পটিগ্গহেতুমেৰস্স, তং তু সব্বং ন ৰট্টতি;
গহিতং সুগহিতং, পচ্ছা, ভুঞ্জিতব্বং যথাসুখং.
ততিযো ৰগ্গো.
পঠমং দুতিযং ৰুত্ত-নযং তু ততিযে পন;
উপরোধিমদস্সেত্ৰা, ভোত্তব্বং পটিপাটিযা.
অঞ্ঞেসং অত্তনো ভত্তং, আকিরং পন ভাজনে;
নত্থোমসতি চে দোসো, তথা উত্তরিভঙ্গকং.
ততিযং.
চতুত্থে যং তু ৰত্তব্বং, ৰুত্তং পুব্বে অসেসতো;
পঞ্চমে মত্থকং দোসো, মদ্দিত্ৰা পরিভুঞ্জতো.
অনাপত্তি ¶ গিলানস্স, পরিত্তেপি চ সেসকে;
একতো পন মদ্দিত্ৰা, সংকড্ঢিত্ৰান ভুঞ্জতো.
চতুত্থপঞ্চমানি.
যো ¶ ভিয্যোকম্যতাহেতু, সূপং ৰা ব্যঞ্জনম্পি ৰা;
পটিচ্ছাদেয্য ভত্তেন, তস্স চাপত্তি দুক্কটং.
ছট্ঠং.
ৰিঞ্ঞত্তিযং তু ৰত্তব্বং, অপুব্বং নত্থি কিঞ্চিপি;
অট্ঠমে পন উজ্ঝানে, গিলানোপি ন মুচ্চতি.
‘‘দস্সামি দাপেস্সামী’’তি, ওলোকেন্তস্স ভিক্খুনো;
অনাপত্তীতি ঞাতব্বং, ন চ উজ্ঝানসঞ্ঞিনো.
অট্ঠমং.
মহন্তং পন মোরণ্ডং, কুক্কুটণ্ডঞ্চ খুদ্দকং;
তেসং মজ্ঝপ্পমাণেন, কত্তব্বো কবল়ো পন.
খজ্জকে পন সব্বত্থ, মূলখাদনিযাদিকে;
ফলাফলে অনাপত্তি, গিলানুম্মত্তকাদিনো.
নৰমং.
অদীঘো পন কাতব্বো, আলোপো পরিমণ্ডলো;
খজ্জতুত্তরিভঙ্গস্মিং, অনাপত্তি ফলাফলে.
দসমং.
চতুত্থো ৰগ্গো.
অনাহটে মুখদ্ৰারং, অপ্পত্তে কবল়ে পন;
অত্তনো চ মুখদ্ৰারং, ৰিৰরন্তস্স দুক্কটং.
পঠমং.
মুখে ¶ ¶ চ সকলং হত্থং, পক্খিপন্তস্স দুক্কটং;
মুখে চ কবল়ং কত্ৰা, কথেতুং ন চ ৰট্টতি.
ৰচনং যত্তকেনস্স, পরিপুণ্ণং ন হোতি হি;
মুখস্মিংতত্তকে সন্তে, ব্যাহরন্তস্স দুক্কটং.
মুখে হরীতকাদীনি, পক্খিপিত্ৰা কথেতি যো;
ৰচনং পরিপুণ্ণং চে, কথেতুং পন ৰট্টতি.
দুতিযততিযানি.
যো পিণ্ডুক্খেপকং ভিক্খু, কবল়চ্ছেদকম্পি ৰা;
মক্কটো ৰিয গণ্ডে ৰা, কত্ৰা ভুঞ্জেয্য দুক্কটং.
চতুত্থপঞ্চমছট্ঠানি.
নিদ্ধুনিত্ৰান হত্থং ৰা, ভত্তং সিত্থাৰকারকং;
জিৰ্হানিচ্ছারকং ৰাপি, তথা ‘‘চপু চপূ’’তি ৰা.
অনাদরৰসেনেৰ, ভুঞ্জতো হোতি দুক্কটং;
সত্তমে অট্ঠমে নত্থি, দোসো কচৰরুজ্ঝনে.
সত্তমদসমানি.
পঞ্চমো ৰগ্গো.
কত্ৰা এৰং ন ভোত্তব্বং, সদ্দং ‘‘সুরু সুরূ’’তি চ;
হত্থনিল্লেহকং ৰাপি, ন চ ৰট্টতি ভুঞ্জিতুং.
ফাণিতং ঘনযাগুং ৰা, গহেত্ৰা অঙ্গুলীহি তং;
মুখে অঙ্গুলিযো ভোত্তুং, পৰেসেত্ৰাপি ৰট্টতি.
ন ¶ পত্তো লেহিতব্বোৰ, একাযঙ্গুলিকায ৰা;
একওট্ঠোপি জিৰ্হায, ন চ নিল্লেহিতব্বকো.
চতুত্থং.
সামিসেন ¶ তু হত্থেন, ন চ পানীযথালকং;
গহেতব্বং, পটিক্খিত্তং, পটিক্কূলৰসেন হি.
পুগ্গলস্স চ সঙ্ঘস্স, গহট্ঠস্সত্তনোপি চ;
সন্তকো পন সঙ্খো ৰা, সরাৰং ৰাপি থালকং.
তস্মা ন চ গহেতব্বং, গণ্হতো হোতি দুক্কটং;
অনামিসেন হত্থেন, গহণং পন ৰট্টতি.
পঞ্চমং.
উদ্ধরিত্ৰাপি ভিন্দিত্ৰা, গহেত্ৰা ৰা পটিগ্গহে;
নীহরিত্ৰা অনাপত্তি, ছড্ডেন্তস্স ঘরা বহি.
ছট্ঠং.
ছত্তং যং কিঞ্চি হত্থেন, সরীরাৰযৰেন ৰা;
সচে ধারযমানস্স, ধম্মং দেসেতি দুক্কটং.
সত্তমং.
অযমেৰ নযো ৰুত্তো, দণ্ডপাণিম্হি পুগ্গলে;
চতুহত্থপ্পমাণোৰ, দণ্ডো মজ্ঝিমহত্থতো.
অট্ঠমং.
তথেৰ ¶ সত্থপাণিস্স, ধম্মং দেসেতি দুক্কটং;
সত্থপাণী ন হোতাসিং, সন্নয্হিত্ৰা ঠিতো পন.
নৰমং.
ধনুং সরেন সদ্ধিং ৰা, ধনুং ৰা সরমেৰ ৰা;
সজিযং নিজিযং ৰাপি, গহেত্ৰা ধনুদণ্ডকং.
ঠিতস্সপি নিসিন্নস্স, নিপন্নস্সাপি ৰা তথা;
সচে দেসেতি সদ্ধম্মং, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
পটিমুক্কম্পি ¶ কণ্ঠম্হি, ধনুং হত্থেন যাৰতা;
ন গণ্হাতি নরো তাৰ, ধম্মং দেসেয্য ৰট্টতি.
ছট্ঠো ৰগ্গো.
পাদুকারুল়্হকস্সাপি, ধম্মং দেসেতি দুক্কটং;
অক্কমিত্ৰা ঠিতস্সাপি, পটিমুক্কস্স ৰা তথা.
পঠমং.
উপাহনগতস্সাপি, অযমেৰ ৰিনিচ্ছযো;
সব্বত্থ অগিলানস্স, যানে ৰা সযনেপি ৰা.
নিপন্নস্সাগিলানস্স, কটসারে ছমায ৰা;
পীঠে মঞ্চেপি ৰা উচ্চে, নিসিন্নেন ঠিতেন ৰা.
ন চ ৰট্টতি দেসেতুং, ঠত্ৰা ৰা উচ্চভূমিযং;
সযনেসু গতেনাপি, সযনেসু গতস্স চ.
সমানে ৰাপি উচ্চে ৰা, নিপন্নে নেৰ ৰট্টতি;
নিপন্নেন ঠিতস্সাপি, নিপন্নস্সপি ৰট্টতি.
নিসিন্নেন ¶ নিসিন্নস্স, ঠিতস্সাপি চ ৰট্টতি;
ঠিতস্সেৰ ঠিতেনাপি, দেসেতুম্পি তথেৰ চ.
দুতিযততিযচতুত্থানি.
পল্লত্থিকা নিসিন্নস্স, অগিলানস্স দেহিনো;
তথা ৰেঠিতসীসস্স, ধম্মং দেসেতি দুক্কটং.
কেসন্তং ৰিৰরাপেত্ৰা, দেসেতি যদি ৰট্টতি;
সসীসং পারুতস্সাপি, অযমেৰ ৰিনিচ্ছযো.
পঞ্চমছট্ঠসত্তমানি.
অট্ঠমে ¶ নৰমে ৰাপি, দসমে নত্থি কিঞ্চিপি;
সচেপি থেরুপট্ঠানং, গন্ত্ৰান দহরং ঠিতং.
পঞ্হং পুচ্ছতি চে থেরো, কথেতুং ন চ ৰট্টতি;
তস্স পস্সে পনঞ্ঞস্স, কথেতব্বং ৰিজানতা.
অট্ঠমনৰমদসমানি.
সত্তমো ৰগ্গো.
গচ্ছতো পুরতো পঞ্হং, ন ৰত্তব্বং তু পচ্ছতো;
‘‘পচ্ছিমস্স কথেমী’’তি, ৰত্তব্বং ৰিনযঞ্ঞুনা.
সদ্ধিং উগ্গহিতং ধম্মং, সজ্ঝাযতি হি ৰট্টতি;
সমমেৰ যুগগ্গাহং, কথেতুং গচ্ছতোপি চ.
পঠমং.
একেকস্সাপি ¶ চক্কস্স, পথেনাপি চ গচ্ছতো;
উপ্পথেন সমং ৰাপি, গচ্ছন্তস্সেৰ ৰট্টতি.
দুতিযং.
ততিযে নত্থি ৰত্তব্বং, চতুত্থে হরিতে পন;
উচ্চারাদিচতুক্কং তু, করোতো দুক্কটং সিযা.
জীৰরুক্খস্স যং মূলং, দিস্সমানং তু গচ্ছতি;
সাখা ৰা ভূমিলগ্গা তং, সব্বং হরিতমেৰ হি.
সচে অহরিতং ঠানং, পেক্খন্তস্সেৰ ভিক্খুনো;
ৰচ্চং নিক্খমতেৰস্স, সহসা পন ৰট্টতি.
পলালণ্ডুপকে ৰাপি, গোমযে ৰাপি কিস্মিচি;
কত্তব্বং, হরিতং পচ্ছা, তমোত্থরতি ৰট্টতি.
কতো অহরিতে ঠানে, হরিতং এতি ৰট্টতি;
সিঙ্ঘাণিকা গতা এত্থ, খেল়েনেৰ চ সঙ্গহং.
চতুত্থং.
ৰচ্চকুটিসমুদ্দাদি-উদকেসুপি ¶ ভিক্খুনো;
তেসং অপরিভোগত্তা, করোতো নত্থি দুক্কটং.
দেৰে পন চ ৰস্সন্তে, উদকোঘে সমন্ততো;
অজলং অলভন্তেন, জলে কাতুম্পি ৰট্টতি.
পঞ্চমং.
অট্ঠমো ৰগ্গো.
সমুট্ঠানাদযো ¶ ঞেয্যা, সেখিযানং পনেত্থ হি;
উজ্জগ্ঘিকাদিচত্তারি, কবল়েন মুখেন চ.
ছমানীচাসনট্ঠান-পচ্ছা উপ্পথৰা দস;
সমুট্ঠানাদযো তুল্যা, ৰুত্তা সমনুভাসনে.
ছত্তং দণ্ডাৰুধং সত্থং, পাদুকারুল়্হুপাহনা;
যানং সযনপল্লত্থ-ৰেঠিতোগুণ্ঠিতানি চ.
ধম্মদেসনাতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদিনা পন;
সূপোদনেন ৰিঞ্ঞত্তি, থেয্যসত্থসমং মতং.
অৰসেসা তিপঞ্ঞাস, সমানা পঠমেন তু;
সেখিযেসুপি সব্বেসু, অনাপত্তাপদাসুপি.
উজ্ঝানসঞ্ঞিকে থূপী-কতে সূপপটিচ্ছদে;
তীসু সিক্খাপদেস্ৰেৰ, গিলানো ন পনাগতো.
সেখিযকথা.
ইমং ৰিদিত্ৰা ৰিনযে ৰিনিচ্ছযং;
ৰিসারদো হোতি, ৰিনীতমানসো;
পরেহি সো হোতি চ দুপ্পধংসিযো;
ততো হি সিক্খে সততং সমাহিতো.
ইমং ¶ পরমসংকরং সংকরং;
অৰেচ্চ সৰনামতং নামতং;
পটুত্তমধিকে হিতে কে হি তে;
ন যন্তি কলিসাসনে সাসনে.
ইতি ৰিনযৰিনিচ্ছযে
ভিক্খুৰিভঙ্গকথা নিট্ঠিতা.
ভিক্খুনীৰিভঙ্গো
ভিক্খুনীনং ¶ ¶ হিতত্থায, ৰিভঙ্গং যং জিনোব্রৰি;
তস্মিং অপি সমাসেন, কিঞ্চিমত্তং ভণামহং.
পারাজিককথা
ছন্দসো মেথুনং ধম্মং, পটিসেৰেয্য যা পন;
হোতি পারাজিকা নাম, সমণী সা পৰুচ্চতি.
মনুস্সপুরিসাদীনং, নৰন্নং যস্স কস্সচি;
সজীৰস্সাপ্যজীৰস্স, সন্থতং ৰা অসন্থতং.
অত্তনো তিৰিধে মগ্গে, যেভুয্যক্খাযিতাদিকং;
অঙ্গজাতং পৰেসেন্তী, অল্লোকাসে পরাজিতা.
ইতো পরমৰত্ৰাৰ, সাধারণৰিনিচ্ছযং;
অসাধারণমেৰাহং, ভণিস্সামি সমাসতো.
অধক্খকং সরীরকং, যদুব্ভজাণুমণ্ডলং;
সরীরকেন চে তেন, ফুসেয্য ভিক্খুনী পন.
অৰস্সুতস্সাৰস্সুতা, মনুস্সপুগ্গলস্স যা;
সরীরমস্স তেন ৰা, ফুট্ঠা পারাজিকা সিযা.
কপ্পরস্স পনুদ্ধম্পি, গহিতং উব্ভজাণুনা;
যথাৰুত্তপ্পকারেন, কাযেনানেন অত্তনো.
পুরিসস্স তথা কায- পটিবদ্ধং ফুসন্তিযা;
তথা যথাপরিচ্ছিন্ন- কাযবদ্ধেন অত্তনো.
অৰসেসেন ৰা তস্স, কাযং কাযেন অত্তনো;
হোতি থুল্লচ্চযং তস্সা, পযোগে পুরিসস্স চ.
যক্খপেততিরচ্ছান- পণ্ডকানং ¶ ¶ অধক্খকং;
উব্ভজাণুং তথেৰস্সা, উভতোৰস্সৰে সতি.
একতোৰস্সৰে চাপি, থুল্লচ্চযমুদীরিতং;
অৰসেসে চ সব্বত্থ, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
উব্ভক্খকমধোজাণু-মণ্ডলং পন যং ইধ;
কপ্পরস্স চ হেট্ঠাপি, গতং এত্থেৰ সঙ্গহং.
কেলাযতি সচে ভিক্খু, সদ্ধিং ভিক্খুনিযা পন;
উভিন্নং কাযসংসগ্গ-রাগে সতি হি ভিক্খুনো.
হোতি সঙ্ঘাদিসেসোৰ, নাসো ভিক্খুনিযা সিযা;
কাযসংসগ্গরাগো চ, সচে ভিক্খুনিযা সিযা.
ভিক্খুনো মেথুনো রাগো, গেহপেমম্পি ৰা ভৰে;
তস্সা থুল্লচ্চযং ৰুত্তং, ভিক্খুনো হোতি দুক্কটং.
উভিন্নং মেথুনে রাগে, গেহপেমেপি ৰা সতি;
অৰিসেসেন নিদ্দিট্ঠং, উভিন্নং দুক্কটং পন.
যস্স যত্থ মনোসুদ্ধং, তস্স তত্থ ন দোসতা;
উভিন্নম্পি অনাপত্তি, উভিন্নং চিত্তসুদ্ধিযা.
কাযসংসগ্গরাগেন, ভিন্দিত্ৰা পঠমং পন;
পচ্ছা দূসেতি চে নেৰ, হোতি ভিক্খুনিদূসকো.
অথ ভিক্খুনিযা ফুট্ঠো, সাদিযন্তোৰ চেতসা;
নিচ্চলো হোতি চে ভিক্খু, ন হোতাপত্তি ভিক্খুনো.
ভিক্খুনী ভিক্খুনা ফুট্ঠা, সচে হোতিপি নিচ্চলা;
অধিৰাসেতি সম্ফস্সং, তস্সা পারাজিকং সিযা.
তথা থুল্লচ্চযং খেত্তে, দুক্কটঞ্চ ৰিনিদ্দিসে;
ৰুত্তত্তা ‘‘কাযসংসগ্গং, সাদিযেয্যা’’তি সত্থুনা.
তস্সা ক্রিযসমুট্ঠানং, এৰং সতি ন দিস্সতি;
ইদং তব্বহুলেনেৰ, নযেন পরিদীপিতং.
অনাপত্তি ¶ অসঞ্চিচ্চ, অজানিত্ৰামসন্তিযা;
সতি আমসনে তস্সা, ফস্সং ৰাসাদিযন্তিযা.
ৰেদনট্টায ¶ ৰা খিত্ত-চিত্তাযুম্মত্তিকায ৰা;
সমুট্ঠানাদযো তুল্যা, পঠমন্তিমৰত্থুনা.
উব্ভজাণুমণ্ডলকথা.
পারাজিকত্তং জানন্তি, সলিঙ্গে তু ঠিতায হি;
‘‘ন কস্সচি পরস্সাহং, আরোচেস্সামি দানি’’তি.
ধুরে নিক্খিত্তমত্তস্মিং, সা চ পারাজিকা সিযা;
অযং ৰজ্জপটিচ্ছাদি- নামিকা পন নামতো.
সেসং সপ্পাণৰগ্গস্মিং, দুট্ঠুল্লেন সমং নযে;
ৰিসেসো তত্র পাচিত্তি, ইধ পারাজিকং সিযা.
ৰজ্জপটিচ্ছাদিকথা.
সঙ্ঘেনুক্খিত্তকো ভিক্খু, ঠিতো উক্খেপনে পন;
যংদিট্ঠিকো চ সো তস্সা, দিট্ঠিযা গহণেন তং.
অনুৰত্তেয্য যা ভিক্খুং, ভিক্খুনী সা ৰিসুম্পি চ;
সঙ্ঘমজ্ঝেপি অঞ্ঞাহি, ৰুচ্চমানা তথেৰ চ.
অচজন্তীৰ তং ৰত্থুং, গহেত্ৰা যদি তিট্ঠতি;
তস্স কম্মস্স ওসানে, উক্খিত্তস্সানুৰত্তিকা.
হোতি পারাজিকাপন্না, হোতাসাকিযধীতরা;
পুন অপ্পটিসন্ধেযা, দ্ৰিধা ভিন্না সিলা ৰিয.
অধম্মে পন কম্মস্মিং, নিদ্দিট্ঠং তিকদুক্কটং;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, ৰুত্তা সমনুভাসনে.
উক্খিত্তানুৰত্তিককথা.
অপারাজিকখেত্তস্স ¶ , গহণং যস্স কস্সচি;
অঙ্গস্স পন তং হত্থ-গ্গহণন্তি পৰুচ্চতি.
পারুতস্স নিৰত্থস্স, গহণং যস্স কস্সচি;
এতং সঙ্ঘাটিযা কণ্ণ-গ্গহণন্তি পৰুচ্চতি.
কাযসংসগ্গসঙ্খাত-অসদ্ধম্মস্স ¶ কারণা;
ভিক্খুনী হত্থপাসস্মিং, তিট্ঠেয্য পুরিসস্স ৰা.
সল্লপেয্য তথা তত্থ, ঠত্ৰা তু পুরিসেন ৰা;
সঙ্কেতং ৰাপি গচ্ছেয্য, ইচ্ছেয্যা গমনস্স ৰা.
তদত্থায পটিচ্ছন্ন-ট্ঠানঞ্চ পৰিসেয্য ৰা;
উপসংহরেয্য কাযং ৰা, হত্থপাসে ঠিতা পন.
অযমস্সমণী হোতি, ৰিনট্ঠা অট্ঠৰত্থুকা;
অভব্বা পুনরুল়্হায, ছিন্নো তালোৰ মত্থকে.
অনুলোমেন ৰা ৰত্থুং, পটিলোমেন ৰা চুতা;
অট্ঠমং পরিপূরেন্তী, তথেকন্তরিকায ৰা.
অথাদিতো পনেকং ৰা, দ্ৰে ৰা তীণিপি সত্ত ৰা;
সতক্খত্তুম্পি পূরেন্তী, নেৰ পারাজিকা সিযা.
আপত্তিযো পনাপন্না, দেসেত্ৰা তাহি মুচ্চতি;
ধুরনিক্খেপনং কত্ৰা, দেসিতা গণনূপিকা.
ন হোতাপত্তিযা অঙ্গং, সউস্সাহায দেসিতা;
দেসনাগণনং নেতি, দেসিতাপি অদেসিতা.
অনাপত্তি অসঞ্চিচ্চ, অজানিত্ৰা করোন্তিযা;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, অনন্তরসমা মতা.
‘‘অসদ্ধম্মো’’তি নামেত্থ, কাযসংসগ্গনামকো;
অযমুদ্দিসিতো অত্থো, সব্বঅট্ঠকথাসুপি.
ৰিঞ্ঞূ ¶ পটিবলো কায-সংসগ্গং পটিপজ্জিতুং;
কাযসংসগ্গভাৰে তু, সাধকং ৰচনং ইদং.
অট্ঠৰত্থুককথা.
অৰস্সুতা পটিচ্ছাদী, উক্খিত্তা অট্ঠৰত্থুকা;
অসাধারণপঞ্ঞত্তা, চতস্সোৰ মহেসিনা.
পারাজিককথা নিট্ঠিতা.
সঙ্ঘাদিসেসকথা
যা ¶ পন ভিক্খুনী উস্সযৰাদা;
অট্টকরী মুখরী ৰিহরেয্য;
যেন কেনচি নরেনিধ সদ্ধিং;
সা গরুকং কির দোসমুপেতি.
সক্খিং ৰাপি সহাযং ৰা, পরিযেসতি দুক্কটং;
পদে পদে তথা অট্টং, কাতুং গচ্ছন্তিযাপি চ.
আরোচেতি সচে পুব্বং, ভিক্খুনী অত্তনো কথং;
দিস্ৰা ৰোহারিকং তস্সা, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
আরোচেতি সচে পচ্ছা, ইতরো অত্তনো কথং;
হোতি ভিক্খুনিযা তস্সা, থুল্লচ্চযমনন্তরং.
আরোচেতিতরো পুব্বং, সচে সো অত্তনো কথং;
পচ্ছা ভিক্খুনী চে পুব্ব-সদিসোৰ ৰিনিচ্ছযো.
‘‘আরোচেহী’’তি ৰুত্তা চে, ‘‘কথং তৰ মমাপি চ’’;
আরোচেতু যথাকামং, পঠমে দুক্কটং সিযা.
দুতিযারোচনে ¶ তস্সা, থুল্লচ্চযমুদীরিতং;
উপাসকেন ৰুত্তেপি, অযমেৰ ৰিনিচ্ছযো.
আরোচিতকথং সুত্ৰা, উভিন্নম্পি যথা তথা;
ৰিনিচ্ছযে কতে তেহি, অট্টে পন চ নিট্ঠিতে.
অট্টস্স পরিযোসানে, জযে ভিক্খুনিযা পন;
পরাজযেপি ৰা তস্সা, হোতি সঙ্ঘাদিসেসতা.
দূতং ৰাপি পহিণিত্ৰা, আগন্ত্ৰান সযম্পি ৰা;
পচ্চত্থিকমনুস্সেহি, আকড্ঢীযতি যা পন.
আরামে পন অঞ্ঞেহি, অনাচারং কতং সচে;
অনোদিস্স পরং কিঞ্চি, রক্খং যাচতি তত্থ যা.
যায ¶ কিঞ্চি অৰুত্তাৰ, ধম্মট্ঠা সযমেৰ তু;
সুত্ৰা তং অঞ্ঞতো অট্টং, নিট্ঠাপেন্তি সচে পন.
তস্সা, উম্মত্তিকাদীন-মনাপত্তি পকাসিতা;
কথিনেন সমুট্ঠানং, তুল্যং সকিরিযং ইদং.
অট্টকারিকথা.
জানন্তী ভিক্খুনী চোরিং, ৰজ্ঝং ৰিদিতমেৰ যা;
সঙ্ঘং অনপলোকেত্ৰা, রাজানং গণমেৰ ৰা.
ৰুট্ঠাপেয্য ৰিনা কপ্পং, চোরিৰুট্ঠাপনং পন;
সঙ্ঘাদিসেসমাপত্তি-মাপন্না নাম হোতি সা.
পঞ্চমাসগ্ঘনং যায, হরিতং পরসন্তকং;
অতিরেকগ্ঘনং ৰাপি, অযং ‘‘চোরী’’তি ৰুচ্চতি.
ভিক্খুনীসু পনঞ্ঞাসু, তিত্থিযেসুপি ৰা তথা;
যা পব্বজিতপুব্বা সা, অযং ‘‘কপ্পা’’তি ৰুচ্চতি.
ৰুট্ঠাপেতি ¶ চ যা চোরিং, ঠপেত্ৰা কপ্পমেৰিদং;
সচে আচরিনিং পত্তং, চীৰরং পরিযেসতি.
সম্মন্নতি চ সীমং ৰা, তস্সা আপত্তি দুক্কটং;
ঞত্তিযা দুক্কটং দ্ৰীহি, কম্মৰাচাহি চ দ্ৰযং.
থুল্লচ্চযস্স, কম্মন্তে, গরুকং নিদ্দিসে বুধো;
গণো আচরিনী চেৰ, ন চ মুচ্চতি দুক্কটং.
অনাপত্তি অজানন্তী, ৰুট্ঠাপেতি, তথেৰ চ;
কপ্পং ৰা অপলোকেত্ৰা, তস্সা উম্মত্তিকায ৰা.
চোরিৰুট্ঠাপনং নাম, জাযতে ৰাচচিত্ততো;
কাযৰাচাদিতো চেৰ, সচিত্তঞ্চ ক্রিযাক্রিযং.
চোরিৰুট্ঠাপনকথা.
গামন্তরং নদীপারং, গচ্ছেয্যেকাৰ যা সচে;
ওহীযেয্য গণম্হা ৰা, রত্তিং ৰিপ্পৰসেয্য ৰা.
পঠমাপত্তিকং ¶ ধম্মং, সাপন্না গরুকং সিযা;
সকগামা অনাপত্তি, ঞাতব্বা নিক্খমন্তিযা.
নিক্খমিত্ৰা ততো অঞ্ঞং, গামং গচ্ছন্তিযা পন;
দুক্কটং পদৰারেন, ৰেদিতব্বং ৰিভাৰিনা.
একেন পদৰারেন, গামস্স ইতরস্স চ;
পরিক্খেপে অতিক্কন্তে, উপচারোক্কমেপি ৰা.
থুল্লচ্চযং অতিক্কন্তে, ওক্কন্তে দুতিযেন তু;
পাদেন গরুকাপত্তি, হোতি ভিক্খুনিযা পন.
নিক্খমিত্ৰা সচে পচ্ছা, সকং গামং ৰিসন্তিযা;
অযমেৰ নযো ঞেয্যো, ৰতিচ্ছিদ্দেন ৰা তথা.
পাকারেন ¶ ৰিহারস্স, ভূমিং তু পৰিসন্তিযা;
কপ্পিযন্তি পৰিট্ঠত্তা, ন দোসো কোচি ৰিজ্জতি.
ভিক্খুনীনং ৰিহারস্স, ভূমি তাসং তু কপ্পিযা;
হোতি ভিক্খুৰিহারস্স, ভূমি তাসমকপ্পিযা.
হত্থিঅস্সরথাদীহি, ইদ্ধিযা ৰা ৰিসন্তিযা;
অনাপত্তি সিযাপত্তি, পদসা গমনে পন.
যং কিঞ্চি সকগামং ৰা, পরগামম্পি ৰা তথা;
বহিগামে পন ঠত্ৰা, আপত্তি পৰিসন্তিযা.
লক্খণেনুপপন্নায, নদিযা দুতিযং ৰিনা;
পারং গচ্ছতি যা তীরং, তস্সা সমণিযা পন.
পঠমং উদ্ধরিত্ৰান, পাদং তীরে ঠপেন্তিযা;
হোতি থুল্লচ্চযাপত্তি, দুতিযাতিক্কমে গরু.
অন্তরনদিযংযেৰ, সদ্ধিং দুতিযিকায হি;
ভণ্ডিত্ৰা ওরিমং তীরং, তথা পচ্চুত্তরন্তিযা.
ইদ্ধিযা সেতুনা নাৰা-যানরজ্জূহি ৰা পন;
এৰম্পি চ পরং তীরং, অনাপত্তুত্তরন্তিযা.
ন্হাযিতুং পিৰিতুং ৰাপি, ওতিণ্ণাথ নদিং পুন;
পদসাৰোরিমং তীরং, পচ্চুত্তরতি ৰট্টতি.
পদসা ¶ ওতরিত্ৰান, নদিং উত্তরণে পন;
আরোহিত্ৰা তথা সেতুং, অনাপত্তুত্তরন্তিযা.
সেতুনা উপগন্ত্ৰা ৰা, যানাকাসেহি ৰা সচে;
যাতি উত্তরণে কালে, পদসা গরুকং ফুসে.
নদিযা পারিমং তীরং, ইতো ওরিমতীরতো;
উল্লঙ্ঘিত্ৰান ৰেগেন, অনাপত্তুত্তরন্তিযা.
পিট্ঠিযং ৰা নিসীদিত্ৰা, খন্ধে ৰা উত্তরন্তিযা;
হত্থসঙ্ঘাতনে ৰাপি, দুস্সযানেপি ৰট্টতি.
‘‘পুরেরুণোদযাযেৰ ¶ , পাসং দুতিযিকায হি;
গমিস্সামী’’তি আভোগং, ৰিনা ভিক্খুনিযা পন.
একগব্ভেপি ৰা হত্থ-পাসং দুতিযিকায হি;
অতিক্কম্ম সিযাপত্তি, অরুণং উট্ঠপেন্তিযা.
‘‘গমিস্সামী’’তি আভোগং, কত্ৰা গচ্ছন্তিযা পন;
ন দোসো দুতিযা পাসং, উট্ঠেতি অরুণং সচে.
ইন্দখীলমতিক্কম্ম, অরঞ্ঞং এত্থ দীপিতং;
গামতো বহি নিক্খম্ম, তস্সা দুতিযিকায তু.
দস্সনস্সুপচারং তু, জানিত্ৰা ৰিজহন্তিযা;
হোতি থুল্লচ্চযাপত্তি, জহিতে গরুকং সিযা.
সাণিপাকারপাকার-তরুঅন্তরিতে পন;
সৰনস্সুপচারেপি, সতি আপত্তি হোতি হি.
অজ্ঝোকাসে তু দূরেপি, দস্সনস্সুপচারতা;
হোতি, এত্থ কথং ধম্ম-সৰনারোচনে ৰিয.
মগ্গমূল়্হস্স সদ্দেন, ৰিয কূজন্তিযা পন;
‘‘অয্যে’’তি তস্সা সদ্দস্স, সৰনাতিক্কমেপি চ.
হোতি, ভিক্খুনিযাপত্তি, গরুকা এৰরূপকে;
এত্থ ভিক্খুনী একাপি, গণাযেৰাতি ৰুচ্চতি.
ওহীযিত্ৰাথ গচ্ছন্তী, ‘‘পাপুণিস্সামি দানিহং’’;
ইচ্চেৰং তু সউস্সাহা, অনুবন্ধতি ৰট্টতি.
দ্ৰিন্নং ¶ মগ্গং গচ্ছন্তীনং, একা গন্তুং নো সক্কোতি;
উস্সাহস্সচ্ছেদং কত্ৰা, ওহীনা চে তস্সাপত্তি.
ইতরাপি সচে যাতি, ‘‘ওহীযতু অয’’ন্তি চ;
হোতি তস্সাপি আপত্তি, সউস্সাহা ন হোতি চে.
গচ্ছন্তীসু তথা দ্ৰীসু, পুরিমা যাতি এককং;
অঞ্ঞং পন সচে মগ্গং, পচ্ছিমাপি চ গণ্হতি.
একিস্সা ¶ পন পক্কন্ত-ট্ঠানে তিট্ঠতি চেতরা;
তস্মা তত্থ উভিন্নম্পি, অনাপত্তি পকাসিতা.
অরুণুগ্গমনা পুব্বে, নিক্খমিত্ৰা সগামতো;
অরুণুগ্গমনে কালে, গামন্তরগতায হি.
অতিক্কমন্তিযা পারং, নদিযা দুতিযিকং ৰিনা;
আপত্তিযো চতস্সোপি, হোন্তি একক্খণে পন.
পক্কন্তা ৰাপি ৰিব্ভন্তা, যাতা পেতানং লোকং ৰা;
পক্খসঙ্কন্তা ৰা নট্ঠা, সদ্ধিং যাতা সা চে হোতি.
গামন্তরোক্কমাদীনি, চত্তারিপি করোন্তিযা;
অনাপত্তীতি ঞাতব্বং, এৰং উম্মত্তিকাযপি.
রত্তিযং ৰিপ্পৰাসং তু, হত্থপাসোৰ রক্খতি;
অগামকে অরঞ্ঞে তু, গণা ওহীযনং মতং.
সকগামে যথাকামং, দিৰা চ ৰিচরন্তিযা;
চত্তারোপি চ সঙ্ঘাদি-সেসা তস্সা ন ৰিজ্জরে.
সমুট্ঠানাদযো তুল্যা, পঠমন্তিমৰত্থুনা;
সচিত্তং কাযকম্মঞ্চ, তিচিত্তঞ্চ তিৰেদনং.
গামন্তরগমনকথা.
সীমাসম্মুতিযা চেৰ, গণস্স পরিযেসনে;
ঞত্তিযা দুক্কটং, দ্ৰীহি, হোন্তি থুল্লচ্চযা দুৰে.
কম্মস্স পরিযোসানে, হোতি সঙ্ঘাদিসেসতা;
তিকসঙ্ঘাদিসেসং তু, অধম্মে তিকদুক্কটং.
পুচ্ছিত্ৰা ¶ কারকং সঙ্ঘং, ছন্দং দত্ৰা গণস্স ৰা;
ৰত্তে ৰা পন ৰত্তন্তিং, অসন্তে কারকেপি ৰা.
ভিক্খুনিং ¶ পন উক্খিত্তং, যা ওসারেতি ভিক্খুনী;
তস্সা উম্মত্তিকাদীন-মনাপত্তি পকাসিতা.
সঙ্ঘভেদসমা ৰুত্তা, সমুট্ঠানাদযো নযা;
ক্রিযাক্রিযমিদং ৰুত্তং, অযমেৰ ৰিসেসতা.
চতুত্থং.
সযং অৰস্সুতা তথা, অৰস্সুতস্স হত্থতো;
মনুস্সপুগ্গলস্স চে, যদেৰ কিঞ্চি গণ্হতি.
আমিসং, গহণে তস্সা;
থুল্লচ্চযমুদীরিতং;
অজ্ঝোহারেসু সঙ্ঘাদি-;
সেসা হোন্তি পযোগতো.
একতোৰস্সুতে কিঞ্চি, পটিগ্গণ্হতি, দুক্কটং;
অজ্ঝোহারপ্পযোগেসু, থুল্লচ্চযচযো সিযা.
যক্খপেততিরচ্ছান-পণ্ডকানঞ্চ হত্থতো;
মনুস্সৰিগ্গহানম্পি, উভতোৰস্সুতে তথা.
একতোৰস্সুতে এত্থ, উদকে দন্তকট্ঠকে;
গহণে পরিভোগে চ, সব্বত্থাপি চ দুক্কটং.
উভযাৰস্সুতাভাৰে, ন দোসো যদি গণ্হতি;
‘‘অৰস্সুতো ন চায’’ন্তি, ঞত্ৰা গণ্হতি যা পন.
তস্সা উম্মত্তিকাদীন-মনাপত্তি পকাসিতা;
সমুট্ঠানাদযো তুল্যা, পঠমন্তিমৰত্থুনা.
পঞ্চমং.
উয্যোজনে পনেকিস্সা, ইতরিস্সা পটিগ্গহে;
দুক্কটানি চ ভোগেসু, থুল্লচ্চযগণো সিযা.
ভোজনস্সাৰসানস্মিং ¶ ¶ , হোতি সঙ্ঘাদিসেসতা;
যক্খাদীনং চতুন্নম্পি, তথেৰ পুরিসস্স চ.
দন্তকট্ঠুদকানঞ্চ, গহণুয্যোজনে পন;
তেসঞ্চ পরিভোগেপি, দুক্কটং পরিকিত্তিতং.
যক্খাদীনং তু সেসস্স, গহণুয্যোজনে পন;
ভোগে চ দুক্কটং, ভুত্তে, থুল্লচ্চযমুদীরিতং.
‘‘নাৰস্সুতো’’তি ঞত্ৰা ৰা, কুপিতা ৰা ন গণ্হতি;
কুলানুদ্দযতা ৰাপি, উয্যোজেতি চ যা পন.
তস্সা উম্মত্তিকাদীন-মনাপত্তি পকাসিতা;
অদিন্নাদানতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা.
ছট্ঠং.
সত্তমং অট্ঠমং সঙ্ঘ-ভেদেন সদিসং মতং;
সমুট্ঠানাদিনা সদ্ধিং, নত্থি কাচি ৰিসেসতা.
সত্তমট্ঠমানি.
নৰমে দসমে ৰাপি, ৰত্তব্বং নত্থি কিঞ্চিপি;
অনন্তরসমাযেৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা.
নৰমদসমানি.
দুট্ঠদোসদ্ৰযেনাপি, সঞ্চরিত্তেন তেন ছ;
যাৰততিযকা অট্ঠ, চত্তারি চ ইতো ততো.
সঙ্ঘাদিসেসকথা.
নিস্সগ্গিযকথা
অধিট্ঠানূপগং ¶ ¶ পত্তং, অনধিট্ঠায ভিক্খুনী;
ৰিকপ্পনমকত্ৰা ৰা, একাহম্পি ঠপেয্য চে.
অরুণুগ্গমনেনেৰ, সদ্ধিং ভিক্খুনিযা সিযা;
তস্সা নিস্সগ্গিযাপত্তি, পত্তসন্নিধিকারণা.
সেসো পন কথামগ্গো, পত্তসিক্খাপদে ইধ;
সব্বো ৰুত্তনযেনেৰ, ৰেদিতব্বো ৰিনিচ্ছযো.
দসাহাতিক্কমে তত্থ, একাহাতিক্কমে ইধ;
তস্সিমস্স উভিন্নম্পি, অযমেৰ ৰিসেসতা.
পঠমং.
অকালে চীৰরং দিন্নং, দিন্নং কালেপি কেনচি;
আদিস্স পন ‘‘সম্পত্তা, ভাজেন্তূ’’তি নিযামিতং.
অকালচীৰরং ‘‘কাল-চীৰর’’ন্তি সচে পন;
ভাজাপেয্য চ যা তস্সা, পযোগে দুক্কটং সিযা.
অত্তনা পটিলদ্ধং যং, তং তু নিস্সগ্গিযং ভৰে;
লভিত্ৰা পন নিস্সট্ঠং, যথাদানে নিযোজযে.
কত্ৰা ৰিনযকম্মং তু, পটিলদ্ধম্পি তং পুন;
তস্স চাযমধিপ্পাযো, সেৰিতুং ন চ ৰট্টতি.
অকালৰত্থসঞ্ঞায, দুক্কটং কালচীৰরে;
উভযত্থপি নিদ্দিট্ঠং, তথা ৰেমতিকাযপি.
কালচীৰরসঞ্ঞায, চীৰরে উভযত্থপি;
ন দোসুম্মত্তিকাদীনং, তিসমুট্ঠানতা মতা.
দুতিযং.
চীৰরেসুপি ¶ বন্ধিত্ৰা, ঠপিতেসু বহূস্ৰপি;
একাযেৰ সিযাপত্তি, অচ্ছিন্দতি সচে সযং.
তথাচ্ছিন্দাপনে ¶ একা, একাযাণত্তিযা ভৰে;
ইতরেসু চ ৰত্থূনং, পযোগস্স ৰসা সিযা.
তিকপাচিত্তি অঞ্ঞস্মিং, পরিক্খারে তু দুক্কটং;
তিকদুক্কটমুদ্দিট্ঠং, ইতরিস্সা তু চীৰরে.
তায ৰা দীযমানং তু, তস্সা ৰিস্সাসমেৰ ৰা;
গণ্হন্তিযা অনাপত্তি, তিসমুট্ঠানতা মতা.
ততিযং.
ৰিঞ্ঞাপেত্ৰা সচে অঞ্ঞং, তদঞ্ঞং ৰিঞ্ঞাপেন্তিযা;
ৰিঞ্ঞত্তিদুক্কটং তস্সা, লাভা নিস্সগ্গিযং সিযা.
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, অনঞ্ঞে দ্ৰিকদুক্কটং;
অনঞ্ঞেনঞ্ঞসঞ্ঞায, অপ্পহোন্তেপি ৰা পুন.
তস্মিং তঞ্ঞেৰ ৰা অঞ্ঞং, অঞ্ঞেনত্থেপি ৰা সতি;
আনিসংসঞ্চ দস্সেত্ৰা, তদঞ্ঞং ৰিঞ্ঞাপেন্তিযা.
অনাপত্তীতি ঞাতব্বং, তথা উম্মত্তিকাযপি;
সঞ্চরিত্তসমা ৰুত্তা, সমুট্ঠানাদযো নযা.
চতুত্থং.
অঞ্ঞং চেতাপেত্ৰা পুব্বং, পচ্ছা অঞ্ঞং চেতাপেয্য;
এৰং সঞ্ঞাযঞ্ঞং ধঞ্ঞং, ময্হং আনেত্ৰা দেতীতি.
চেতাপনপযোগেন, মূলট্ঠায হি দুক্কটং;
লাভে নিস্সগ্গিযং হোতি, তেন চঞ্ঞেন ৰাভতং.
সেসং ¶ অনন্তরেনেৰ, সদিসন্তি ৰিনিদ্দিসে;
সমুট্ঠানাদিনা সদ্ধিং, অপুব্বং নত্থি কিঞ্চিপি.
পঞ্চমং.
অঞ্ঞদত্থায দিন্নেন, পরিক্খারেন যা পন;
চেতাপেয্য সচে অঞ্ঞং, সঙ্ঘিকেনিধ ভিক্খুনী.
পযোগে ¶ দুক্কটং, লাভে, তস্সা নিস্সগ্গিযং সিযা;
অনঞ্ঞদত্থিকে এত্থ, নিদ্দিট্ঠং দ্ৰিকদুক্কটং.
সেসকং অঞ্ঞদত্থায, অনাপত্তুপনেন্তিযা;
পুচ্ছিত্ৰা সামিকে ৰাপ্যা-পদাসুম্মত্তিকায ৰা.
সঞ্চরিত্তসমা ৰুত্তা, সমুট্ঠানাদযো নযা;
সত্তমং ছট্ঠসদিসং, সযং যাচিতকং ৰিনা.
ছট্ঠসত্তমানি.
অট্ঠমে নৰমে ৰাপি, ৰত্তব্বং নত্থি কিঞ্চিপি;
‘‘মহাজনিকসঞ্ঞাচি-কেনা’’তি পদতাধিকা.
দসমেপি কথা সব্বা, অনন্তরসমা মতা;
সমুট্ঠানাদিনা সদ্ধিং, ৰিসেসো নত্থি কোচিপি.
অট্ঠমনৰমদসমানি.
পঠমো ৰগ্গো.
অতিরেকচতুক্কংসং, গরুপাৰুরণং পন;
চেতাপেয্য সচে তস্সা, চতুসচ্চপ্পকাসিনা.
পযোগে ¶ দুক্কটং ৰুত্তং, লাভে নিস্সগ্গিযং মতং;
কহাপণচতুক্কং তু, কংসো নাম পৰুচ্চতি.
ঊনকে তু চতুক্কংসে, উদ্দিট্ঠং দ্ৰিকদুক্কটং;
অনাপত্তি চতুক্কংস-পরমং গরুকং পন.
চেতাপেতি তদূনং ৰা, ঞাতকানঞ্চ সন্তকে;
অঞ্ঞস্সত্থায ৰা অত্ত-ধনেনুম্মত্তিকায ৰা.
চেতাপেন্তং মহগ্ঘং যা, চেতাপেতপ্পমেৰ ৰা;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, সঞ্চরিত্তসমা মতা.
একাদসমং.
লহুপাৰুরণং ¶ অড্ঢ- তেয্যকংসগ্ঘনং পন;
ততো চে উত্তরিং যং তু, চেতাপেতি হি ভিক্খুনী.
তস্সা নিস্সগ্গিযাপত্তি, পাচিত্তি পরিযাপুতা;
অনন্তরসমং সেসং, নত্থি কাচি ৰিসেসতা.
দ্ৰাদসমং.
সাধারণানি সেসানি, তানি অট্ঠারসাপি চ;
ইমানি দ্ৰাদসেৰাপি, সমতিংসেৰ হোন্তি হি.
নিস্সগ্গিযকথা.
পাচিত্তিযকথা
লসুণং ভণ্ডিকং ৰুত্তং, ন একদ্ৰিতিমিঞ্জকং;
আমকং মাগধংযেৰ, ‘‘খাদিস্সামী’’তি গণ্হতি.
গহণে দুক্কটং তস্সা, পাচিত্তি যদি খাদতি;
অজ্ঝোহারৰসেনেৰ, পাচিত্তিং পরিদীপযে.
দ্ৰে ¶ তযো ভণ্ডিকে সদ্ধিং, সঙ্খাদিত্ৰা সচে পন;
অজ্ঝোহরতি যা তস্সা, একং পাচিত্তিযং সিযা.
ভিন্দিত্ৰা তত্থ একেকং, মিঞ্জং খাদন্তিযা পন;
মিঞ্জানং গণনাযস্সা, পাচিত্তিগণনা সিযা.
পলণ্ডুকো ভঞ্জনকো, হরিতো চাপলোপি চ;
লসুণা পন চত্তারো, ৰট্টন্তেৰ সভাৰতো.
পলণ্ডুকো পণ্ডুৰণ্ণো, ভঞ্জনো লোহিতোপি চ;
হরিতো হরিতৰণ্ণো, চাপলো সেতকোপি চ.
একা মিঞ্জা পলণ্ডুস্স, ভঞ্জনস্স দুৰে সিযুং;
তিস্সো হরিতকস্সাপি, চাপলো হোত্যমিঞ্জকো.
সূপমংসাদিসংপাকে ¶ , সাল়ৰুত্তরিভঙ্গকে;
ন দোসুম্মত্তিকাদীনং, সমুট্ঠানেল়কূপমং.
পঠমং.
সম্বাধে উপকচ্ছেসু, মুত্তস্স করণেপি ৰা;
একলোমম্পি পাচিত্তি, সংহরাপেন্তিযা সিযা.
বহুকেপি তথা লোমে, সংহরাপেন্তিযা পন;
পযোগগণনাযস্সা, ন লোমগণনায হি.
ন দোসো সতি আবাধে, লোমকে সংহরন্তিযা;
সমুট্ঠানাদযো মগ্গ- সংৰিধানসমা মতা.
দুতিযং.
হোতি অন্তমসো মুত্ত-করণস্স তলঘাতনে;
কেসরেনাপি রাগেন, পাচিত্তি পদুমস্স ৰা.
গণ্ডং ¶ তত্থ ৰণং ৰাপি, ন দোসো পহরন্তিযা;
সমুট্ঠানাদযো তুল্যা, পঠমন্তিমৰত্থুনা.
ততিযং.
যা পনুপ্পলপত্তম্পি, ব্যঞ্জনে ভিক্খুনত্তনো;
কামরাগপরেতা তু, পৰেসেতি ন ৰট্টতি.
ইদং ৰত্থুৰসেনেৰ, ৰুত্তং তু জতুমট্ঠকং;
দণ্ডমেলাল়ুকং ৰাপি, মুত্তস্স করণে পন.
সম্ফস্সং সাদিযন্তিযা, পৰেসেতি সচে পন;
পৰেসাপেতি ৰা তস্মিং, তস্সা পাচিত্তিযং সিযা.
আবাধপচ্চযা দোসো, নত্থি উম্মত্তিকায ৰা;
তলঘাতকতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো মতা.
চতুত্থং.
অঙ্গুলীনং ¶ পন দ্ৰিন্নং, অগ্গপব্বদ্ৰযাধিকং;
পাচিত্তিযং পৰেসেত্ৰা, দকসুদ্ধিং করোন্তিযা.
একিস্সাঙ্গুলিযা তীণি, পব্বানি পন দীঘতো;
পাচিত্তিযং ভৰে সুদ্ধিং, পৰেসেত্ৰাদিযন্তিযা.
চতুন্নং ৰাপি তিস্সন্নং, একপব্বম্পি যা পন;
ৰিত্থারতো পৰেসেতি, তস্সা পাচিত্তিযং সিযা.
ইতি সব্বপ্পকারেন, মহাপচ্চরিযা পন;
অভিব্যত্ততরং কত্ৰা, অযমত্থো ৰিভাৰিতো.
দোসো দ্ৰঙ্গুলপব্বে ৰা, নত্থি আবাধকারণা;
অধিকম্পি পৰেসেত্ৰা, দকসুদ্ধিং করোন্তিযা.
তথা ¶ উম্মত্তিকাদীন-মনাপত্তি পকাসিতা;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, তলঘাতসমা মতা.
পঞ্চমং.
ভুঞ্জতো পন ভিক্খুস্স, পানীযং ৰা ৰিধূপনং;
গহেত্ৰা উপতিট্ঠেয্য, তস্সা পাচিত্তিযং সিযা.
গহিতা উদকেনেৰ, খীরতক্কাদযো রসা;
‘‘বীজনী’’তি চ যা কাচি, ৰত্থকোণাদি ৰুচ্চতি.
হত্থপাসে ইধট্ঠান-পচ্চযাপত্তি দীপিতা;
পহারপচ্চযা ৰুত্তং, খন্ধকে দুক্কটং ৰিসুং.
হত্থপাসং জহিত্ৰা ৰা, উপতিট্ঠন্তিযা পন;
খাদতো খাদনং ৰাপি, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
ন দোসো দেতি দাপেতি, তথা উম্মত্তিকায ৰা;
ইদং এল়কলোমেন, সমুট্ঠানং সমং মতং.
ছট্ঠং.
ৰিঞ্ঞত্ৰা আমকং ধঞ্ঞং, ভজ্জিত্ৰা যদি ভিক্খুনী;
কোট্টেত্ৰা চ পচিত্ৰা চ, পাচিত্তি পরিভুঞ্জতি.
ন ¶ কেৰলং তু ধঞ্ঞানং, গহণেযেৰ দুক্কটং;
হরণেপি চ ধঞ্ঞানং, তথা সুক্খাপনে পন.
ভজ্জনত্থায ধঞ্ঞানং, কপল্লুদ্ধনসজ্জনে;
অগ্গিস্স করণে দব্বি-সজ্জনে চ, কপল্লকে.
ধঞ্ঞপক্খিপনে তত্থ, দব্বিযা ঘট্টকোট্টনে;
পপ্ফোটনাদিকে সব্ব-পযোগে দুক্কটং ভৰে.
ভোজনঞ্চেৰ ¶ ৰিঞ্ঞত্তি, পমাণং ইদমেত্থ হি;
ৰিঞ্ঞত্ৰা ৰা সযং তস্মা, ভজ্জনাদীনি অঞ্ঞতো.
ৰিঞ্ঞাপেত্ৰা পনঞ্ঞায, ভজ্জনাদীনি ৰা সযং;
কারাপেত্ৰাপি কত্ৰা ৰা, অজ্ঝোহরতি যা পন.
অজ্ঝোহারপযোগেসু, তস্সা পাচিত্তিযো সিযুং;
মাতরং ৰাপি যাচিত্ৰা, পাচিত্তি পরিভুঞ্জতি.
ভজ্জনাদীনি কত্ৰা ৰা, কারাপেত্ৰাপি ৰা পন;
অৰিঞ্ঞত্তি সযং লদ্ধং, দুক্কটং পরিভুঞ্জতি.
ৰিঞ্ঞত্তিযা পনঞ্ঞায, লদ্ধং তায সযম্পি ৰা;
কারাপেত্ৰাপি কত্ৰা ৰা, তথা অজ্ঝোহরন্তিযা.
সেদকম্মাদিঅত্থায, ধঞ্ঞৰিঞ্ঞত্তিযা পন;
ঠপেত্ৰা সত্ত ধঞ্ঞানি, সেসৰিঞ্ঞত্তিযাপি চ.
অনাপত্তীতি ঞাতব্বং, তথা উম্মত্তিকায চ;
ঞাতকানম্পি ধঞ্ঞং তু, আমকং ন চ ৰট্টতি.
ৰিনা ৰিঞ্ঞত্তিযা লদ্ধং, নৰকম্মেসু ৰট্টতি;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, অদ্ধানসদিসা মতা.
সত্তমং.
উচ্চারং ৰাপি পস্সাৰং, সঙ্কারং ৰা ৰিঘাসকং;
ছড্ডেয্য ৰা তিরোকুট্টে, ছড্ডাপেয্য পরেহি ৰা.
হোতি পাচিত্তিযং তস্সা, পাকারেপি অযং নযো;
ছড্ডেন্তিযা পনেকেক-মনেকাপত্তি দীপিতা.
এতানি ¶ পন ৰত্থূনি, চত্তারি সকলানিপি;
একেনেৰ পযোগেন, একা ছড্ডেন্তিযা সিযা.
আণত্তিযম্পি ¶ এসেৰ, নযো ঞেয্যো ৰিভাৰিনা;
ছড্ডনে দন্তকট্ঠস্স, পাচিত্তি পরিদীপিতা.
সব্বত্থ পন ভিক্খুস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং;
অৰলঞ্জেপি ৰা ঠানে, ওলোকেত্ৰাপি ৰা পন.
ছড্ডেন্তিযা অনাপত্তি, তথা উম্মত্তিকায ৰা;
সঞ্চরিত্তসমুট্ঠানং, ক্রিযাক্রিযমিদং সিযা.
অট্ঠমং.
খেত্তে ৰা নাল়িকেরাদি-আরামে ৰাপি যা পন;
রোপিমে হরিতট্ঠানে, যত্থ কত্থচি ভিক্খুনী.
তানি চত্তারি ৰত্থূনি, সচে ছড্ডেতি ৰা সযং;
ছড্ডাপেতি তথা ৰুত্ত-নযো আপত্তিনিচ্ছযো.
ভুঞ্জমানা নিসীদিত্ৰা, খেত্তে তু হরিতে তথা;
উচ্ছুআদীনি খাদন্তী, গচ্ছন্তী পন তত্থ যা.
ছড্ডেতি যদি উচ্ছিট্ঠং, উদকং চলকানি ৰা;
হোতি পাচিত্তিযং তস্সা, ভিক্খুনো হোতি দুক্কটং.
ছড্ডেন্তিযা সিযাপত্তি, ঠানে অন্তমসো জলং;
পিৰিত্ৰা মত্থকচ্ছিন্নং, নাল়িকেরম্পি তাদিসে.
কসিতে তু পনট্ঠানে, বীজনিক্খেপনে কতে;
ন উট্ঠেতঙ্কুরং যাৰ, সব্বেসং তাৰ দুক্কটং.
লাযিতম্পি মনুস্সানং, খেত্তং রক্খতি চে পুন;
রোহনত্থায তত্থস্সা, যথাৰত্থুকমেৰ হি.
ন দোসো ছড্ডিতে খেত্তে, সব্বং ছড্ডেন্তিযা পন;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, অট্ঠমেন সমা মতা.
নৰমং.
নচ্চং ¶ ¶ ৰা পন গীতং ৰা, ৰাদিতং ৰাপি ভিক্খুনী;
দস্সনত্থায গচ্ছেয্য, তস্সা পাচিত্তিযং সিযা.
দস্সনত্থায নচ্চস্স, গীতস্স সৰনায চ;
গচ্ছন্তিযা সিযা তস্সা, পদৰারেন দুক্কটং.
সচে একপযোগেন, ওলোকেন্তী চ পস্সতি;
সুণাতি তেসং গীতম্পি, একা পাচিত্তি দীপিতা.
অঞ্ঞস্মিম্পি দিসাভাগে, নচ্চং পস্সতি চে পন;
সুণাতি অঞ্ঞতো গীতং, ৰিসুং পাচিত্তিযো সিযুং.
পযোগগণনাযেত্থ, আপত্তিগণনা সিযা;
নচ্চিতুং গাযিতুং নেৰ, সযং লভতি ভিক্খুনী.
‘‘অঞ্ঞং নচ্চাতি ৰাদেহি’’, ইতি ৰত্তুং ন ৰট্টতি;
‘‘উপট্ঠানং করোমা’’তি, ৰুত্তে ৰা সম্পটিচ্ছিতুং.
তস্সা পাচিত্তি সব্বত্থ, ভিক্খুনো হোতি দুক্কটং;
‘‘উপট্ঠানং করোমা’’তি, ৰুত্তে ভিক্খুনিযা পন.
‘‘উপট্ঠানং পসত্থ’’ন্তি, ৰত্তুমেৰং তু ৰট্টতি;
আরামেযেৰ ঠত্ৰা ৰা, যা পস্সতি সুণাতি ৰা.
অত্তনো চ ঠিতোকাসং, আগন্ত্ৰা চ পযোজিতং;
গন্ত্ৰা পস্সন্তিযা ৰাপি, তথারূপা হি কারণা.
পস্সন্তিযা তথা মগ্গং, নচ্চং পটিপথেপি চ;
তথা উম্মত্তিকাদীন-মনাপত্তাপদাসুপি.
ইদমেল়কলোমেন, সমুট্ঠানং সমং মতং;
লোকৰজ্জমিদং পাপ-চিত্তঞ্চেৰ তিৰেদনং.
দসমং.
লসুণৰগ্গো পঠমো.
যাধ ¶ রত্তন্ধকারস্মিং, অপ্পদীপে পনেকিকা;
সন্তিট্ঠতি সচে সদ্ধিং, পুরিসেন চ ভিক্খুনী.
তস্সা ¶ পাচিত্তিযং ৰুত্তং, সদ্ধিং ৰা সল্লপন্তিযা;
হত্থপাসং সমাগন্ত্ৰা, রহস্সাদৰসেন তু.
হত্থপাসং জহিত্ৰা ৰা, পুরিসস্স সচে পন;
অজহিত্ৰাপি ৰা যক্খ-পেতাদীনম্পি ভিক্খুনী.
সন্তিট্ঠতি চ যা তস্সা, দুক্কটং পরিদীপিতং;
অনাপত্তি সচে কোচি, দুতিযা ৰিঞ্ঞু ৰিজ্জতি.
তথা উম্মত্তিকাদীন-মথঞ্ঞৰিহিতায ৰা;
থেয্যসত্থসমুট্ঠানং, ক্রিযং সঞ্ঞাৰিমোক্খকং.
পঠমং.
দুতিযে তু ‘‘পটিচ্ছন্নে, ওকাসে’’তি ইদং পন;
অধিকং ইতরং সব্বং, পঠমেন সমং মতং.
দুতিযং.
ততিযেপি চতুত্থেপি, অপুব্বং নত্থি কিঞ্চিপি;
সমানং পঠমেনেৰ, সমুট্ঠানাদিনা সহ.
ততিযচতুত্থানি.
ছদনন্তো নিসীদিত্ৰা, অনোৰস্সপ্পদেসকং;
অজ্ঝোকাসে নিসীদিত্ৰা, উপচারম্পি ৰা সচে.
অতিক্কমেতি যা, হোতি, দুক্কটং পঠমে পদে;
দুতিযে চ পদে তস্সা, পাচিত্তি পরিযাপুতা.
পল্লঙ্কস্স ¶ অনোকাসে, দুক্কটং সমুদীরিতং;
তথাপুট্ঠে অনাপুট্ঠ-সঞ্ঞায ৰিচিকিচ্ছতো.
অসংহারিমেনাপত্তি, গিলানাযাপদাসু ৰা;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, কথিনেন সমা মতা.
পঞ্চমং.
একাপত্তি ¶ নিসীদিত্ৰা, হোতি গচ্ছন্তিযা পন;
একাৰ অনিসীদিত্ৰা, নিপজ্জিত্ৰা ৰজন্তিযা.
নিসীদিত্ৰা নিপজ্জিত্ৰা, হোন্তি গচ্ছন্তিযা দুৰে;
সেসং অনন্তরেনেৰ, সমুট্ঠানাদিনা সমং.
ছট্ঠং.
ছট্ঠেন সত্তমং তুল্যং, অট্ঠমে নত্থি কিঞ্চিপি;
ৰত্তব্বং তিসমুট্ঠানং, সচিত্তং দুক্খৰেদনং.
সত্তমট্ঠমানি.
নিরযব্রহ্মচরিযেহি, অত্তানং ৰা পরম্পি ৰা;
অভিসপেয্য পাচিত্তি, ৰাচতো ৰাচতো সিযা
ঠপেত্ৰা নিরযঞ্চেৰ, ব্রহ্মচরিযঞ্চ যা পন;
‘‘সুনখী সূকরী কাকী, কাণা কুণী’’তিআদিনা.
অক্কোসতি চ ৰাচায, ৰাচাযাপত্তি দুক্কটং;
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, সেসায তিকদুক্কটং.
পুরক্খত্ৰা ৰদন্তীন-মত্থধম্মানুসাসনিং;
অনাপত্তট্ঠমেনেৰ, সমুট্ঠানাদযো সমা.
নৰমং.
রোদন্তিযা ¶ ৰধিত্ৰা ৰা, পাচিত্তি পরিদীপিতা;
দ্ৰীসু তেসু পনেকেকং, দুক্কটং তু করোন্তিযা.
সেসমুত্তানমেৰেত্থ, সমুট্ঠানাদযো পন;
ধুরনিক্খেপতুল্যাৰ, ক্রিযামত্তং ৰিসেসকং.
দসমং.
অন্ধকারৰগ্গো দুতিযো.
ন্হাযতি ¶ নগ্গা যা পন হুত্ৰা;
সব্বপযোগে দুক্কটমস্সা;
তস্স চ ৰোসানে জিনৰুত্তং;
ভিক্খুনি দোসং সা সমুপেতি.
অচ্ছিন্নচীৰরা নট্ঠ-চীৰরা আপদাসু ৰা;
ন দোসেল়কলোমেন, সমুট্ঠানাদযো সমা.
পঠমং.
দুতিযে পন ৰত্তব্বং, অপুব্বং নত্থি কিঞ্চিপি;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, সঞ্চরিত্তসমা মতা.
দুতিযং.
দুস্সিব্বিতং ৰিসিব্বেত্ৰা, সিব্বনত্থায চীৰরং;
অনন্তরায তং পচ্ছা, যা ন সিব্বেয্য ভিক্খুনী.
ঠপেত্ৰা চতুপঞ্চাহং, ‘‘ন সিব্বিস্সাম্যহ’’ন্তি হি;
ধুরে নিক্খিত্তমত্তেৰ, তস্সা পাচিত্তিযং সিযা.
পচ্ছা ¶ সিব্বতি পাচিত্তি, নিক্খিপিত্ৰা ধুরং সচে;
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, সেসায তিকদুক্কটং.
ৰুত্তং উভিন্নমঞ্ঞস্মিং, পরিক্খারে তু দুক্কটং;
অনাপত্তি গিলানায, অন্তরাযেপি ৰা সতি.
অতিক্কমেতি পঞ্চাহং, করোন্তী ৰাপি চীৰরং;
ধুরনিক্খেপনং নাম, সমুট্ঠানমিদং মতং.
ততিযং.
পঞ্চাহিকং তু সঙ্ঘাটি-চারং যাতিক্কমেয্য হি;
হোতি পাচিত্তিযাপত্তি, ছট্ঠে তস্সারুণুগ্গমে.
একস্মিং চীৰরে একা, পঞ্চ পঞ্চসু দীপিতা;
তিচীৰরঞ্চ সংকচ্চি, দকসাটীতি পঞ্চ তু.
তিকপাচিত্তি ¶ পঞ্চাহা-নতিক্কন্তে দ্ৰিদুক্কটং;
পঞ্চমে দিৰসে পঞ্চ, চীৰরানি নিসেৰতি.
ওতাপেতি গিলানায, অনাপত্তিপদাসুপি;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, কথিনেন সমা মতা.
চতুত্থং.
গহেত্ৰা যা অনাপুচ্ছা, সঙ্কমেতব্বচীৰরং;
পরিভুঞ্জতি অঞ্ঞিস্সা, তস্সা পাচিত্তিযং সিযা.
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, সেসায তিকদুক্কটং;
অচ্ছিন্নচীৰরা নট্ঠ-চীৰরা আপদাসু ৰা.
তথা উম্মত্তিকাদীন-মনাপত্তি পকাসিতা;
কথিনেন সমুট্ঠানং, তুল্যমেতং ক্রিযাক্রিযং.
পঞ্চমং.
যা ¶ হি ভিক্খুনি সঙ্ঘস্স, লভিতব্বং তু চীৰরং;
নিৰারেতি সচে তস্সা, পাচিত্তি পরিদীপযে.
গণস্সাপি চ একিস্সা, লাভে আপত্তি দুক্কটং;
তথেৰঞ্ঞং পরিক্খারং, নিৰারেতি সচে পন.
আনিসংসং নিদস্সেত্ৰা, নিৰারেতি ন দোসতা;
অদিন্নাদানতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো মতা.
ছট্ঠং.
চীৰরানং ৰিভঙ্গং যা, পটিসেধেয্য ধম্মিকং;
হোতি পাচিত্তিযং তস্সা, দুক্কটং পরিদীপিতং.
অধম্মে ধম্মসঞ্ঞায, উভো ৰেমতিকায ৰা;
আনিসংসং নিদস্সেত্ৰা, পটিসেধেন্তিযা পন.
তথা উম্মত্তিকাদীন-মনাপত্তি পকাসিতা;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, অনন্তরসমা মতা.
সত্তমং.
নিৰাসনূপগং ¶ ৰাপি, তথা পারুপনূপগং;
কপ্পবিন্দুকতং কিঞ্চি, মুঞ্চিত্ৰা সহধম্মিকে.
পিতরোপি পনঞ্ঞস্স, দদেয্য যদি চীৰরং;
যস্স কস্সচি তস্সাপি, পাচিত্তি পরিযাপুতা.
গণনায ৰসেনেত্থ, চীৰরানং তু তা পন;
পাচিত্তিযো গণেতব্বা, ভিক্খুনো দুক্কটং সিযা.
তাৰকালিকমঞ্ঞেস-মনাপত্তি দদাতি চে;
সঞ্চরিত্তসমা ৰুত্তা, সমুট্ঠানাদযো নযা.
অট্ঠমং.
চীৰরস্স ¶ ৰিভঙ্গং যা, নিসেধেত্ৰান চীৰরে;
কালং অতিক্কমেয্যস্সা, দুব্বলাসায দোসতা.
অদুব্বলে তু চীৰরে, সুদুব্বলন্তি চেতসা;
উভোসু কঙ্খিতায ৰা, অৰোচ দুক্কটং জিনো.
আনিসংসং নিদস্সেত্ৰা, নিৰারেতি ন দোসতা;
অদিন্নাদানতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো মতা.
নৰমং.
ধম্মিকং কথিনুদ্ধারং, যা নিৰারেয্য ভিক্খুনী;
তস্সা পাচিত্তিযাপত্তি, মুনিন্দেন পকাসিতা.
আনিসংসো মহা হোতি, যস্স অত্থারমূলকো;
উদ্ধারমূলকো অপ্পো, ন দাতব্বো পনীদিসো.
আনিসংসো মহা হোতি, যস্স উব্ভারমূলকো;
অত্থারমূলকো অপ্পো, দাতব্বো এৰরূপকো.
তথা সমানিসংসোপি, সদ্ধাপালনকারণা;
আনিসংসং নিদস্সেত্ৰা, পটিসেধেতি ৰট্টতি.
সেসং পন অসেসেন, সত্তমেন সমং মতং;
সমুট্ঠানাদিনা সদ্ধিং, অপুব্বং নত্থি কিঞ্চিপি.
দসমং.
নগ্গৰগ্গো ততিযো.
একায ¶ তু নিপন্নায, অপরা ৰা নিপজ্জতু;
নিপজ্জেয্যুং সহেৰ দ্ৰে, দ্ৰিন্নং পাচিত্তিযং সিযা.
আপত্তিবহুকা ¶ ঞেয্যা, পুনপ্পুনং নিপজ্জনে;
একায চ নিপন্নায, সচে একা নিসীদতি.
উভো ৰাপি নিসীদন্তি, সমং, উম্মত্তিকায ৰা;
অনাপত্তি সমুট্ঠানং, এল়কেন সমং মতং.
পঠমং.
পাৰারকটসারাদিং, সন্থরিত্ৰা পনেককং;
সংহারিমেসু তেনেৰ, পারুপিত্ৰা সচে পন.
নিপজ্জন্তি সহেৰ দ্ৰে, তাসং পাচিত্তিযং সিযা;
একস্মিং দুক্কটং দ্ৰিন্নং, ৰুত্তং তু দ্ৰিকদুক্কটং.
ৰৰত্থানং নিদস্সেত্ৰা, নিপজ্জন্তি সচে পন;
ন দোসুম্মত্তিকাদীনং, সেসং তুল্যং পনাদিনা.
দুতিযং.
পুরতো চ অনাপুচ্ছা, যদি চঙ্কমনাদযো;
করেয্য পন পাচিত্তি, অঞ্ঞিস্সাফাসুকারণা.
নিৰত্তনানং গণনায তস্সা;
পাচিত্তিযানং গণনা চ ঞেয্যা;
পযোগতোযেৰ ভৰন্তি দোসা;
নিপজ্জনট্ঠাননিসীদনানং.
উদ্দেসাদীসু পাচিত্তি, পদানং গণনাৰসা;
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, সেসায তিকদুক্কটং.
ন চ অফাসুকামায, আপুচ্ছা পুরতো পন;
তস্সা চঙ্কমনাদীনি, অনাপত্তি করোন্তিযা.
অদিন্নাদানতুল্যাৰ ¶ , সমুট্ঠানাদযো নযা;
ক্রিযাক্রিযমিদং পাপ- মানসং দুক্খৰেদনং.
ততিযং.
সযং ¶ অনন্তরাযা যা, দুক্খিতং সহজীৰিনিং;
নুপট্ঠাপেয্য চঞ্ঞায, নুপট্ঠেয্য সযম্পি ৰা.
ধুরে নিক্খিত্তমত্তেৰ, তস্সা পাচিত্তিযং সিযা;
অন্তেৰাসিনিযা ৰাপি, দুক্কটং ইতরায ৰা.
অনাপত্তি গিলানায, গৰেসিত্ৰালভন্তিযা;
আপদুম্মত্তিকাদীনং, ধুরনিক্খেপনোদযং.
চতুত্থং.
সকং পুগ্গলিকং দত্ৰা, সকৰাটং উপস্সযং;
সযং উপস্সযা তম্হা, নিক্কড্ঢতি সচে পন.
একেনেৰ পযোগেন, দ্ৰারাদীসু বহূনিপি;
তং নিক্কড্ঢন্তিযা তস্সা, একং পাচিত্তিযং সিযা.
পযোগগণনাযেত্থ, পাচিত্তিগণনা মতা;
আণত্তিযম্পি এসেৰ, নযো ৰুত্তো মহেসিনা.
‘‘এত্তকাৰ ইমং দ্ৰারা, নিক্কড্ঢাহী’’তি ভাসতি;
একাযাণত্তিযা দ্ৰার-গণনাপত্তিযো সিযুং.
দুক্কটং অকৰাটম্হা, সেসায তিকদুক্কটং;
উভিন্নং পন সব্বত্থ, পরিক্খারেসু দুক্কটং.
সেসমেত্থ অসেসেন, সমুট্ঠানাদিনা সহ;
সঙ্ঘিকা হি ৰিহারস্মা, নিক্কড্ঢনসমং মতং.
পঞ্চমং.
ছট্ঠে ¶ পনিধ ৰত্তব্বং, অপুব্বং নত্থি কিঞ্চিপি;
সিক্খাপদেনরিট্ঠস্স, সদিসোৰ ৰিনিচ্ছযো.
ছট্ঠং.
সাসঙ্কসম্মতে অন্তো-রট্ঠে ভিক্খুনিযা পন;
চরন্তিযা সিযাপত্তি, ৰিনা সত্থেন চারিকং.
গামন্তরপৰেসে ¶ চ, অরঞ্ঞে অদ্ধযোজনে;
পাচিত্তিযনযো ঞেয্যো, ভিক্খুনা ৰিনযঞ্ঞুনা.
ন দোসো সহ সত্থেন, খেমট্ঠানাপদাসু ৰা;
ইদং এল়কলোমেন, সমুট্ঠানাদিনা সমং.
সত্তমং.
অট্ঠমে নৰমে ৰাপি, অনুত্তানং ন ৰিজ্জতি;
সত্তমেন সমানানি, সমুট্ঠানাদিনা সহ.
অট্ঠমনৰমানি.
পাচিত্তি ধুরনিক্খেপে, ‘‘ন গমিস্সাম্যহ’’ন্তি চ;
কত্ৰা চ ধুরনিক্খেপং, পচ্ছা গচ্ছন্তিযা তথা.
যোজনানি পৰারেত্ৰা, পঞ্চ গন্তুম্পি ৰট্টতি;
ছসু ৰত্তব্বমেৰত্থি, কিন্নু নামিধ তং সিযা.
তীণি গন্ত্ৰা চ তেনেৰ, পচ্চাগন্তুং ন ৰট্টতি;
অঞ্ঞেন পন মগ্গেন, পচ্ছাগচ্ছতি ৰট্টতি.
অনাপত্তন্তরাযস্মিং, তস্সা দসৰিধে সতি;
আপদাসু গিলানায, অলাভে দুতিযায ৰা.
রাজচোরমনুস্সগ্গি-তোযৰাল়সরীসপা;
মনুস্সজীৰিতব্রহ্ম-চরিযস্সন্তরাযিকা.
সমুট্ঠানাদিনা ¶ তুল্যং, পঠমন্তিমৰত্থুনা;
অযমেৰ ৰিসেসো হি, অক্রিযং দুক্খৰেদনং.
দসমং.
তুৰট্টৰগ্গো চতুত্থো.
রাজাগারং চিত্তাগারং, আরামং কীল়ুয্যানং ৰা;
কীল়াৰাপিং নানাকারং, দট্ঠুং গচ্ছন্তিনং তানি.
নিদ্দিট্ঠং ¶ মুনিনা তাসং, দুক্কটং তু পদে পদে;
পদং অনুদ্ধরিত্ৰাৰ, সচে পস্সন্তি পঞ্চপি.
একাযেৰ পনাপত্তি, পাচিত্তি পরিদীপিতা;
গন্ত্ৰা পস্সন্তি চে তং তং, পাটেক্কাপত্তিযো সিযুং.
পযোগবহুতাযাপি, পাচিত্তিবহুতা সিযা;
ভিক্খুস্স পন সব্বত্থ, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
অৰসেসো অনাপত্তি-কথামগ্গৰিনিচ্ছযো;
নচ্চদস্সনতুল্যোৰ, সমুট্ঠানাদিনা সহ.
পঠমং.
আসন্দিং ৰা পল্লঙ্কং ৰা, মাণনাতীতং ৰাল়ূপেতং;
সেৰন্তীনং যাসং তাসং, পাচিত্তাপত্তিং সত্থাহ.
নিসীদনস্সাপি নিপজ্জনস্স;
পযোগবাহুল্লৰসেন হোতি;
ইচ্চেৰমচ্চন্তযসেন ৰুত্তা;
পাচিত্তিযানং গণনা পনেৰং.
পাদে ¶ আসন্দিযা ছেত্ৰা, ভিত্ৰা পল্লঙ্কৰাল়কে;
অনাপত্তি সমুট্ঠান-মনন্তরসমং মতং.
দুতিযং.
ছন্নং অঞ্ঞতরং সুত্তং, যদি কন্ততি ভিক্খুনী;
যত্তকং অঞ্ছিতং হত্থা, তস্মিং তক্কম্হি ৰেঠিতে.
একা পাচিত্তি নিদ্দিট্ঠা, সুত্তকন্তনতো পন;
সব্বপুব্বপযোগেসু, দুক্কটং হত্থৰারতো.
ন দোসো কন্তিতং সুত্তং, পুন কন্তন্তিযা পন;
ইদং এল়কলোমেন, সমুট্ঠানাদিনা সমং.
ততিযং.
কোট্টনং ¶ তণ্ডুলানং তু, আদিং কত্ৰান দুক্কটং;
সব্বপুব্বপযোগেসু, ৰেয্যাৰচ্চং করোন্তিযা.
ভাজনানি গণেত্ৰাৰ, পাচিত্তি যাগুআদিসু;
খজ্জকাদীসু রূপানং, গণনায হি দীপযে.
সচে মাতাপিতূনম্পি, আগতানং পনত্তনো;
কিঞ্চি কম্মং অকারেত্ৰা, কিঞ্চি কাতুং ন ৰট্টতি.
সঙ্ঘস্স যাগুপানে ৰা, সঙ্ঘভত্তেপি ৰা তথা;
চেতিযস্স চ পূজায, ৰেয্যাৰচ্চকরস্স ৰা.
অত্তনো চ অনাপত্তি, তথা উম্মত্তিকায ৰা;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, ততিযেন সমা মতা.
চতুত্থং.
পাচিত্তি ¶ ধুরনিক্খেপে, যথা চীৰরসিব্বনে;
তথা ইধ পনেকাহং, পরিহারো ন লব্ভতি.
সেসং ৰুত্তনযেনেৰ, তত্থ চীৰরসিব্বনে;
সমুট্ঠানাদিনা সদ্ধিং, ৰেদিতব্বং ৰিভাৰিনা;
পঞ্চমং.
কাযেন কাযবদ্ধেন, তথা নিস্সগ্গিযেন ৰা;
গিহীনং পন যং কিঞ্চি, দন্তপোনোদকং ৰিনা.
অজ্ঝোহরণিযং অঞ্ঞং, অঞ্ঞেসং তু দদাতি যা;
হোতি পাচিত্তিযং তস্সা, ঠপেত্ৰা সহধম্মিকে.
দন্তকট্ঠোদকে ৰুত্তং, দুক্কটং মুনিনা ইধ;
যা ন দেতি চ দাপেতি, নিক্খমিত্ৰাপি দেন্তিযা.
দেতি বাহিরলেপং ৰা, ন দোসুম্মত্তিকায ৰা;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, ততিযেন সমা মতা.
ছট্ঠং.
অদত্ৰা ¶ পরিভুঞ্জেয্য, যা চাৰসথচীৰরং;
দিৰসে তু চতুত্থে তং, ধোৰিত্ৰা পুন চীৰরং.
সামণেরায ৰা অন্ত-মসো উতুনিযা সচে;
তস্সা পাচিত্তিযং ৰুত্তং, তিকপাচিত্তিযং সিযা.
তস্সা নিস্সজ্জিতে তস্মিং, ৰুত্তং তু দ্ৰিকদুক্কটং;
উতুনীনং অভাৰে তু, অঞ্ঞাসং পুন পরিযযে.
অচ্ছিন্নচীৰরাদীন-মনাপত্তাপদাসুপি;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, কথিনেন সমা মতা.
সত্তমং.
অদত্ৰা ¶ রক্খণত্থায, ৰিহারং সকৰাটকং;
হোতি পাচিত্তিযং তস্সা, চারিকং পক্কমন্তিযা.
অত্তনো গামতো অঞ্ঞং, গামং গচ্ছন্তিযা পন;
পরিক্খিত্তৰিহারস্স, পরিক্খেপম্পি ৰা তথা.
ইতরস্সুপচারং ৰা, পঠমেন পদেন তং;
দুক্কটং সমতিক্কন্তে, পাচিত্তি দুতিযেন তু.
অকৰাটবন্ধনস্মিং, দুক্কটং পরিদীপিতং;
অন্তরাযে অনাপত্তি, জগ্গিকং অলভন্তিযা.
আপদাসু গিলানায, তথা উম্মত্তিকায ৰা;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, কথিনেন সমা মতা.
অট্ঠমং.
হত্থিঅস্সরথাদীহি, সংযুত্তং সিপ্পমেৰ ৰা;
পরূপঘাতকং মন্তা-গদযোগপ্পভেদকং.
পরিযাপুণেয্য চে কিঞ্চি, যস্স কস্সচি সন্তিকে;
হোতি পাচিত্তিযং তস্সা, পদাদীনং ৰসেনিধ.
লেখে পন অনাপত্তি, ধারণায চ গুত্তিযা;
পরিত্তেসু চ সব্বেসু, তথা উম্মত্তিকায ৰা.
নৰমং.
দসমে ¶ নত্থি ৰত্তব্বং, নৰমেন সমং ইদং;
সমুট্ঠানাদযো দ্ৰিন্নং, পদসোধম্মসাদিসা.
দসমং.
চিত্তাগারৰগ্গো পঞ্চমো.
সভিক্খুকং ¶ পনারামং, জানিত্ৰা পৰিসন্তিযা;
অনাপুচ্ছাৰ যং কিঞ্চি, পাচিত্তি পরিযাপুতা.
সচে অন্তমসো রুক্খ-মূলস্সপি চ ভিক্খুনী;
অনাপুচ্ছা পরিক্খেপং, অতিক্কামেতি যা পন.
উপচারোক্কমে ৰাপি, অপরিক্খিত্তকস্স তু;
দুক্কটং পঠমে পাদে, পাচিত্তি দুতিযে সিযা.
অভিক্খুকে সভিক্খূতি, সঞ্ঞায পনুভোসুপি;
জাতকঙ্খায ৰা তস্সা, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
পঠমং পৰিসন্তীনং, তাসং সীসানুলোকিকা;
তা সন্নিপতিতা যত্থ, তাসং গচ্ছতি সন্তিকং.
সন্তং ভিক্খুং পনাপুচ্ছা, মগ্গো ৰারামমজ্ঝতো;
তেন গচ্ছন্তিযা ৰাপি, আপদাসু ৰিসন্তিযা.
তথা উম্মত্তিকাদীন-মনাপত্তি পকাসিতা;
ধুরনিক্খেপতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা.
পঠমং.
অক্কোসেয্য চ যা ভিক্খুং, পরিভাসেয্য ৰা পন;
তিকপাচিত্তিযং তস্সা, সেসে চ তিকদুক্কটং.
পুরক্খত্ৰা ৰদন্তীন-;
মত্থধম্মানুসাসনিং;
ন দোসোমসৰাদেন;
তুল্যো সেসনযো মতো.
দুতিযং.
যা ¶ সঙ্ঘং পরিভাসেয্য, তস্সা পাচিত্তিযং সিযা;
একং সম্বহুলা ৰাপি, তথেৰ ইতরায ৰা.
পরিভাসন্তিযা ¶ তস্সা, দুক্কটং পরিদীপিতং;
সেসং অনন্তরেনেৰ, সমুট্ঠানাদিনা সমং.
ততিযং.
নিমন্তিতাপি ৰা সচে, পৰারিতাপি ৰা পন;
নিমন্তনপৰারণা, উভোপি ৰুত্তলক্খণা.
পুরেভত্তং তু যাগুঞ্চ, ঠপেত্ৰা কালিকত্তযং;
যা চজ্ঝোহরণত্থায, যং কিঞ্চি পন আমিসং.
পটিগ্গণ্হাতি চে তস্সা, গহণে দুক্কটং সিযা;
অজ্ঝোহারৰসেনেত্থ, পাচিত্তি পরিদীপিতা.
কালিকানি চ তীণেৰ, আহারত্থায গণ্হতি;
গহণে দুক্কটং ৰুত্তং, তথা অজ্ঝোহরন্তিযা.
নিমন্তিতা যা পন অপ্পৰারিতা;
সচেপি যাগুং পিৰতীধ ৰট্টতি;
তথা কথেত্ৰা পুন সামিকস্স ৰা;
সচেপি সা ভুঞ্জতি অঞ্ঞভোজনং.
কালিকানি চ তীণেৰ, পচ্চযে সতি ভুঞ্জতি;
তথা উম্মত্তিকাদীনং, অনাপত্তি পকাসিতা.
সমুট্ঠানমিদং তুল্যং, অদ্ধানেন ক্রিযাক্রিযং;
নিমন্তিতা অনাপুচ্ছা, সামিং ভুঞ্জতি চে পন.
কপ্পিযং পন কারেত্ৰা, অকারেত্ৰাপি ৰা যদি;
পরিভুঞ্জতি যা তস্সা, পাচিত্তি ক্রিযতো সিযা.
চতুত্থং.
ভিক্খুনীনং অৰণ্ণং ৰা, পাচিত্তি কুলসন্তিকে;
কুলস্সাৰণ্ণনং ৰাপি, ভিক্খুনীনং ৰদন্তিযা.
সন্তং ¶ ¶ ভাসন্তিযা দোসং, ন দোসুম্মত্তিকায ৰা;
ওমসৰাদতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা.
পঞ্চমং.
অদ্ধযোজনতো ওরে, ভিক্খু ওৰাদদাযকো;
ন ৰসতি সচে মগ্গো, অখেমো ৰা সচে সিযা.
অযং অভিক্খুকো নাম, আৰাসো পন তত্থ হি;
উপগচ্ছন্তিযা ৰস্সং, আপত্তি অরুণুগ্গমে.
পক্কন্তা পক্খসঙ্কন্তা, ৰিব্ভন্তা ৰা মতাপি ৰা;
ৰস্সং উপগতা ভিক্খূ, অনাপত্তাপদাসুপি.
সেসো ঞেয্যো কথামগ্গো;
ভিক্খুনোৰাদকো পন;
ইদং এল়কলোমেন;
সমুট্ঠানাদিনা সমং.
ছট্ঠং.
যা ভিক্খুনুভতোসঙ্ঘে, ৰস্সংৰুট্ঠা ততো পুন;
‘‘নাহং পৰারেস্সামী’’তি, সা নিক্খিপতি চে ধুরং.
ধুরে নিক্খিত্তমত্তস্মিং, তস্সা পাচিত্তিযং সিযা;
সতি ৰা অন্তরাযস্মিং, গিলানাযাপদাসুপি.
পরিযেসিত্ৰাপি ৰা ভিক্খুং, ন দোসো অলভন্তিযা;
ইদং তু ধুরনিক্খেপ-সমুট্ঠানমুদীরিতং.
সত্তমং.
‘‘ওৰাদাদীনমত্থায, ন গচ্ছিস্সাম্যহ’’ন্তি হি;
ধুরে নিক্খিত্তমত্তস্মিং, পাচিত্তি পরিদীপযে.
সদিসং ¶ তু সমুট্ঠানং, পঠমন্তিমৰত্থুনা;
অক্রিযং লোকৰজ্জঞ্চ, কাযিকং দুক্খৰেদনং.
অট্ঠমং.
‘‘ন ¶ যাচিস্সামি ওৰাদং, ন পুচ্ছিস্সামুপোসথং’’;
ইচ্চেৰং পন নিক্খিত্তে, ধুরে পাচিত্তিযং সিযা.
সতি ৰা অন্তরাযস্মিং, গিলানাযাপদাসু ৰা;
ন দোসো পরিযেসিত্ৰা, দুতিযং অলভন্তিযা.
অট্ঠমেপি অনাপত্তি, এৰমেৰ পকাসিতা;
ইদং তু ধুরনিক্খেপ-সমুট্ঠানমুদীরিতং.
নৰমং.
পসাখে পন সঞ্জাতং, গণ্ডং রুচিতমেৰ ৰা;
অনাপুচ্ছাৰ সঙ্ঘং ৰা, গণং একেন একিকা.
‘‘ভিন্দ ফালেহি ধোৰা’’তি, সব্বানেৰাণাপেন্তিযা;
কতেসু দুক্কটানিচ্ছ, তস্সা পাচিত্তিযো ছ চ.
‘‘যমেত্থ অত্থি কাতব্বং, তং সব্বং ত্ৰং করোহি’’তি;
আণাপেতি সচে এৰং, সো চ সব্বং করোতি চে.
একায পন ৰাচায, দুক্কটানি পনচ্ছ চ;
তস্সা পাচিত্তিযচ্ছক্কং, দ্ৰাদসাপত্তিযো সিযুং.
ভেদনাদীসু একং সা, আণাপেতি সচে পন;
সো করোতি চ সব্বানি, একং পাচিত্তিযং সিযা.
আপুচ্ছিত্ৰাপি ৰা ৰিঞ্ঞুং, গহেত্ৰা দুতিযম্পি ৰা;
ভেদনাদীনি সব্বানি, কারাপেতি সচে পন.
তস্সা ¶ উম্মত্তিকাদীন-মনাপত্তি পকাসিতা;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, কথিনেন সমা মতা.
দসমং.
আরামৰগ্গো ছট্ঠো.
গণংপরিযেসনাদিস্মিং, গব্ভিনিং ৰুট্ঠপেন্তিযা;
ঞত্তিযা কম্মৰাচাহি, উপজ্ঝাযায দুক্কটং.
কম্মৰাচায ¶ ওসানে, পাচিত্তি পরিযাপুতা;
তথা গব্ভিনিসঞ্ঞায, ন চ গব্ভিনিযা পন.
উভো সঞ্জাতকঙ্খায, হোতি আপত্তি দুক্কটং;
তথাচরিনিযা তস্সা, গণস্সাপি চ দীপিতং.
দ্ৰীস্ৰগব্ভিনিসঞ্ঞায, ন দোসুম্মত্তিকায ৰা;
অদিন্নাদানতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা.
পঠমং.
দুতিযে নত্থি ৰত্তব্বং, পঠমেন সমং মতং;
সমুট্ঠানাদিনা সদ্ধিং, নত্থি কাচি ৰিসেসতা.
দুতিযং.
ছস্ৰসিক্খিতসিক্খং তু, সিক্খমানঞ্হি ভিক্খুনী;
দ্ৰে ৰস্সানি সিযাপত্তি, ৰুট্ঠাপেয্য সচে পন.
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, ধম্মকম্মে তু সত্থুনা;
অধম্মে পন কম্মস্মিং, দীপিতং তিকদুক্কটং.
ছসু সিক্খিতসিক্খং যা, দ্ৰে ৰস্সানি অখণ্ডতো;
ৰুট্ঠাপেতি অনাপত্তি, তথা উম্মত্তিকায ৰা.
ইমা ¶ হি ছ চ সিক্খাযো, সট্ঠিৰস্সাপি চে পন;
পব্বজ্জায পদাতব্বা, অদত্ৰা ন চ কারযে.
ততিযং.
চতুত্থে নত্থি ৰত্তব্বং, ইধ সঙ্ঘেন সম্মতং;
সিক্খমানমনাপত্তি, হোতি তং ৰুট্ঠপেন্তিযা.
অদিন্না পঠমং হোতি, সচে ৰুট্ঠানসম্মুতি;
তত্থাপি চ পদাতব্বা, উপসম্পদমাল়কে.
ততিযঞ্চ চতুত্থঞ্চ, সমুট্ঠানাদিনা পন;
পঠমেন সমং ঞেয্যং, চতুত্থং তু ক্রিযাক্রিযং.
চতুত্থং.
ঊনদ্ৰাদসৰস্সং ¶ তু, কঞ্চি গিহিগতং পন;
পরিপুণ্ণাতি সঞ্ঞায, ন দোসো ৰুট্ঠপেন্তিযা.
হোতি ৰানুপসম্পন্না, উপসম্পাদিতাপি সা;
অসেসেন চ সেসং তু, পঠমেন সমং মতং.
পঞ্চমং.
ছট্ঠং তু ততিযে ৰুত্ত-নযেনেৰ ৰিভাৰযে;
সত্তমম্পি তথা সব্বং, চতুত্থেন সমং মতং.
ছট্ঠসত্তমানি.
যং তুৰট্টকৰগ্গস্মিং, দুক্খিতং সহজীৰিনিং;
ৰুত্তং তেন সমং ঞেয্যং, অট্ঠমং ন ৰিসেসতা.
অট্ঠমং.
দ্ৰে ¶ ৰস্সানি চ যা কাচি, ৰুট্ঠাপিতপৰত্তিনিং;
নানুবন্ধেয্য চে তস্সা, পাচিত্তি পরিযাপুতা.
‘‘দ্ৰে ৰস্সানি অহং নানু-বন্ধিস্সামী’’তি চে পন;
ধুরে নিক্খিত্তমত্তস্মিং, তস্সা পাচিত্তিযং সিযা.
তঞ্চ বালমলজ্জিং ৰা, গিলানাযাপদাসু ৰা;
নানুবন্ধন্তিযা তস্সা, ন দোসুম্মত্তিকায ৰা.
সমুট্ঠানাদযো তুল্যা, পঠমন্তিমৰত্থুনা;
ইদং পনাক্রিযং ৰুত্তং, ৰেদনা দুক্খৰেদনা.
নৰমং.
ৰুট্ঠাপেত্ৰা তু যা কাচি, ভিক্খুনী সহজীৰিনিং;
তং গহেত্ৰা ন গচ্ছেয্য, ন চঞ্ঞং আণাপেয্য চে.
ধুরে নিক্খিত্তমত্তস্মিং, তস্সা পাচিত্তিযং সিযা;
সতি ৰা অন্তরাযস্মিং, দুতিযং অলভন্তিযা.
আপদাসু ¶ গিলানায, তথা উম্মত্তিকায ৰা;
ন দোসো ধুরনিক্খেপ-সমুট্ঠানমিদং পন.
দসমং.
গব্ভিনিৰগ্গো সত্তমো.
কুমারিভূতৰগ্গস্স, পঠমাদীনি তীণিপি;
গিহিগতেহি তীহেৰ, সদিসানীতি নিদ্দিসে.
যা মহূপপদা দ্ৰে তু, সিক্খমানা পনাদিতো;
‘‘গতা ৰীসতিৰস্সা’’তি, ৰিঞ্ঞাতব্বা ৰিভাৰিনা.
সচে ¶ গিহিগতা হোন্তি, ন চ ৰা পুরিসং গতা;
‘‘সিক্খমানা’’তি ৰত্তব্বা, তা হি সম্মুতিআদিসু.
ন তা ‘‘কুমারিভূতা’’তি, তথা ‘‘গিহিগতা’’তি ৰা;
ৰত্তব্বা পনুভোপেতা, এৰং ৰত্তুং ন ৰট্টতি.
সম্মুতিং দসৰস্সায, দত্ৰা দ্ৰাদসৰস্সিকা;
কত্তব্বা উপসম্পন্না, সেসাসুপি অযং নযো.
যা অট্ঠারসৰস্সা তু, ততো পট্ঠায সা পন;
ৰুত্তা ‘‘কুমারিভূতা’’তি, তথা ‘‘গিহিগতা’’তিপি.
ৰুত্তা ‘‘কুমারিভূতা’’তি, সামণেরী হি যা পন;
‘‘কুমারিভূতা’’ ইচ্চেৰ, ৰত্তব্বা ন পনঞ্ঞথা.
এতা তু পন তিস্সোপি, সিক্খাসম্মুতিদানতো;
‘‘সিক্খমানা’’তি ৰত্তুম্পি, ৰট্টতেৰ ন সংসযো.
ততিযং.
ঊনদ্ৰাদসৰস্সাৰ, ৰুট্ঠাপেতি সচে পরং;
হুত্ৰা সযমুপজ্ঝাযা, সিক্খমানং তু ভিক্খুনী.
পুব্বে ৰুত্তনযেনেৰ, দুক্কটানমনন্তরং;
কম্মৰাচানমোসানে, তস্সা পাচিত্তি দীপিতা.
চতুত্থং.
পঞ্চমে ¶ নত্থি ৰত্তব্বং, চতুত্থং পঞ্চমম্পি চ;
উভযং তিসমুট্ঠানং, পঞ্চমং তু ক্রিযাক্রিযং.
পঞ্চমং.
সঙ্ঘেনুপপরিক্খিত্ৰা, ‘‘অলং তাৰা’’তি ৰারিতা;
উপসম্পাদিতেনেত্থ, পচ্ছা খীযতি দোসতা.
উজ্ঝাযতি ¶ সচে ছন্দ-দোসাদীহি করোন্তিযা;
ন দোসো তিসমুট্ঠানং, সচিত্তং দুক্খৰেদনং.
ছট্ঠং.
লদ্ধে চ চীৰরে পচ্ছা, অসন্তে অন্তরাযিকে;
‘‘ৰুট্ঠাপেস্সামি নাহ’’ন্তি, ধুরনিক্খেপনে পন.
হোতি পাচিত্তিযং তস্সা, গিলানাযাপদাসুপি;
ন দোসো পরিযেসিত্ৰা, পরিসং অলভন্তিযা.
ইদঞ্হি ধুরনিক্খেপ-সমুট্ঠানং সচিত্তকং;
অক্রিযং লোকৰজ্জঞ্চ, হোতিদং দুক্খৰেদনং.
সত্তমং.
অট্ঠমং সত্তমেনেৰ, সদিসং পন সব্বথা;
নৰমেপি চ ৰত্তব্বং, নত্থি উত্তানমেৰিদং.
নত্থাজানন্তিযা দোসো, তথা উম্মত্তিকায ৰা;
অদিন্নাদানতুল্যাৰ, সমুট্ঠানাদযো নযা.
অট্ঠমনৰমানি.
মাতরা পিতরা ৰাথ, নানুঞ্ঞাতং তু সামিনা;
তস্সা পাচিত্তিযাপত্তি, তং ৰুট্ঠাপেন্তিযা সিযা.
উপসম্পদকালস্মিং, তথা পব্বাজনক্খণে;
দ্ৰিক্খত্তুং পুচ্ছিতব্বং তু, ভিক্খুনীহি, ন ভিক্খুনা.
অনাপত্তি ¶ ন জানাতি, মাতুআদীনমত্থিতং;
ইদং চতুসমুট্ঠানং, ৰাচতো কাযৰাচতো.
ৰাচামানসতো ¶ চেৰ, কাযৰাচাদিতোপি চ;
ক্রিযাক্রিযমচিত্তঞ্চ, তিচিত্তঞ্চ তিৰেদনং.
দসমং.
যা পারিৰাসিকেনেত্থ, ছন্দদানেন ভিক্খুনী;
ৰুট্ঠাপেতি সচে সিক্খ-মানং পাচিত্তিযং সিযা.
অৰুট্ঠিতাযনাপত্তি, পরিসাযাৰিহায ৰা;
ছন্দং তু তিসমুট্ঠানং, তিচিত্তঞ্চ তিৰেদনং.
একাদসমং.
দ্ৰাদসে তেরসে ৰাপি, ৰত্তব্বং নত্থি কিঞ্চিপি;
সমুট্ঠানাদযো সব্বে, অনন্তরসমা মতা.
দ্ৰাদসমতেরসমানি.
কুমারীভূতৰগ্গো অট্ঠমো.
সমণী অগিলানা যা, ধারেয্য ছত্তুপাহনং;
তস্সা পাচিত্তিযাপত্তি, হোতীতি পরিযাপুতা.
সচে একপযোগেন, মগ্গস্স গমনে পন;
দিৰসম্পি চ ধারেতি, একং পাচিত্তিযং সিযা.
কদ্দমাদীনি পস্সিত্ৰা, ওমুঞ্চিত্ৰা উপাহনা;
ছত্তমেৰ চ ধারেন্তী, যদি গচ্ছতি দুক্কটং.
সচে উপাহনারুল়্হা, দিস্ৰা গচ্ছাদিকং পন;
তং ছত্তমপনামেত্ৰা, দুক্কটং হোতি গচ্ছতি.
ছত্তম্পি অপনামেত্ৰা, ওমুঞ্চিত্ৰা উপাহনা;
পুন ধারেন্তিযা তস্সা, হোতি পাচিত্তিযং পন.
পযোগগণনাযেৰ ¶ ¶ , পাচিত্তিগণনা সিযা;
তিকপাচিত্তিযং ৰুত্তং, তথেৰ দ্ৰিকদুক্কটং.
আরামে উপচারে ৰা, দোসো নত্থাপদাসুপি;
ইদং এল়কলোমেন, সমুট্ঠানাদিনা সমং.
পঠমং.
হোতি ভিক্খুনিযা যানা, ওরোহিত্ৰা পুনপ্পুনং;
অভিরূহন্তিযাপত্তি, পযোগগণনাৰসা.
আপদাসু অনাপত্তি, তথা উম্মত্তিকায ৰা;
সেসং অনন্তরেনেৰ, সমুট্ঠানাদিনা সমং.
দুতিযং.
যা চ ধারেয্য সঙ্ঘাণিং, যং কিঞ্চিপি কটূপিযং;
তস্সা পাচিত্তিযাপত্তি, হোতীতি পরিযাপুতা.
ধারেন্তিযা পনেত্থাপি, ওমুঞ্চিত্ৰা পুনপ্পুনং;
পযোগগণনাযেৰ, তস্সা পাচিত্তিযো সিযুং.
আবাধপচ্চযা যা তু, ধারেতি কটিসুত্তকং;
তথা উম্মত্তিকাদীন-মনাপত্তি পকাসিতা.
সেসং তু পঠমেনেৰ, সদিসন্তি পকাসিতং;
ইধ চাকুসলং চিত্তং, লোকৰজ্জং ৰিসেসতা.
ততিযং.
ধারেতি পন যং কিঞ্চি, সচে সীসূপগাদিসু;
তস্সা তস্স চ ৰত্থুস্স, গণনাপত্তিযো সিযুং.
আবাধপচ্চযা ¶ দোসো, কিঞ্চি ধারেন্তিযা ন চ;
সেসং অনন্তরেনেৰ, সদিসং পরিদীপিতং.
চতুত্থং.
যেন ¶ কেনচি গন্ধেন, সৰণ্ণাৰণ্ণকেন চ;
ন্হাসন্তিযা পনাপত্তি, ন্হানোসানে পকাসিতা.
গন্ধযোজনতো সব্ব-পযোগে দুক্কটং সিযা;
আবাধপচ্চযা দোসো, নত্থি উম্মত্তিকায ৰা.
সেসং তু ততিযেনেৰ, সদিসং সব্বথা মতং;
ছট্ঠম্পি ততিযেনেৰ, সদিসন্তি পকাসিতং.
পঞ্চমছট্ঠানি.
উব্বট্টাপেয্য চঞ্ঞায, সম্বাহাপেয্য ৰা তথা;
হোতি ভিক্খুনিযাপত্তি, সচে ভিক্খুনিযা পন.
এত্থ হত্থমমোচেত্ৰা, একা উব্বট্টনে সিযা;
মোচেত্ৰা পন মোচেত্ৰা, পযোগগণনা সিযা.
সম্বাহনেপি এসেৰ, নযো ঞেয্যো ৰিভাৰিনা;
আপদাসু গিলানায, অনাপত্তি পকাসিতা.
সেসং তু ততিযেনেৰ, সমুট্ঠানাদিনা সমং;
সত্তমেন সমানাৰ, অট্ঠমাদীনি তীণিপি.
সত্তমট্ঠমনৰমদসমানি.
যা অন্তোউপচারস্মিং, ভিক্খুস্স পুরতো পন;
অনাপুচ্ছা নিসীদেয্য, ছমাযপি ন ৰট্টতি.
তিকপাচিত্তিযং ¶ ৰুত্তং, পুচ্ছিতে দুক্কটদ্ৰযং;
আপদাসু গিলানায, ন দোসুম্মত্তিকায ৰা.
ইদং পন সমুট্ঠানং, কথিনেন সমং মতং;
ক্রিযাক্রিযমচিত্তঞ্চ, তিচিত্তঞ্চ তিৰেদনং.
একাদসমং.
অনোকাসকতং ভিক্খুং, পঞ্হং পুচ্ছেয্য দোসতা;
ৰিনযে চ কতোকাসং, সুত্তং পুচ্ছন্তিযাপি চ.
কারেত্ৰা ¶ পন ওকাসং, অনোদিস্সাপি পুচ্ছতি;
ন দোসো পদসোধম্ম-সমুট্ঠানমিদং পন.
দ্ৰাদসমং.
সংকচ্চিকং ৰিনা গামং, পদসা পৰিসন্তিযা;
পরিক্খিত্তস্স গামস্স, পরিক্খেপোক্কমে পন.
দুক্কটং পঠমে পাদে, পাচিত্তি দুতিযে সিযা;
উপচারোক্কমেপেত্থ, এসেৰ চ নযো মতো.
যস্সা সংকচ্চিকং নট্ঠং, অচ্ছিন্নং ৰাপি কেনচি;
অনাপত্তি সিযা তস্সা, গিলানাযাপদাসুপি.
ইদমেল়কলোমেন, সমুট্ঠানাদিনা সমং;
সেসং ৰুত্তনযেনেৰ, ৰিঞ্ঞাতব্বং ৰিভাৰিনা.
তেরসমং.
ছত্তুপাহনৰগ্গো নৰমো.
ইতি ৰিনযৰিনিচ্ছযে পাচিত্তিযকথা নিট্ঠিতা.
পাটিদেসনীযকথা
অগিলানা ¶ সচে সপ্পিং, লদ্ধং ৰিঞ্ঞত্তিযা সযং;
‘‘ভুঞ্জিস্সামী’’তি গহণে, দুক্কটং পরিদীপিতং.
অজ্ঝোহারৰসেনেৰ, পাটিদেসনিযং সিযা;
তিপাটিদেসনীযং তু, গিলানায দ্ৰিদুক্কটং.
গিলানা ৰিঞ্ঞাপেত্ৰান, পচ্ছা সেৰন্তিযাপি চ;
গিলানাযাৰসেসং ৰা, ৰিঞ্ঞত্তং ঞাতকাদিতো.
অঞ্ঞস্সত্থায ¶ ৰা অত্ত-ধনেনুম্মত্তিকায ৰা;
অনাপত্তি সমুট্ঠানং, অদ্ধানসদিসং মতং.
পঠমং.
অযমেৰ চ সেসেসু, দুতিযাদীসু নিচ্ছযো;
সমুট্ঠানাদিনা সদ্ধিং, নত্থি কাচি ৰিসেসতা.
অনাগতেসু সব্বেসু, সপ্পিআদীসু পাল়িযং;
ভুঞ্জন্তিযা তু ৰিঞ্ঞত্ৰা, অট্ঠসুপি চ দুক্কটং.
ইতি ৰিনযৰিনিচ্ছযে
পাটিদেসনীযকথা নিট্ঠিতা.
সেখিযা পন যে ধম্মা, উদ্দিট্ঠা পঞ্চসত্ততি;
তেসং মহাৰিভঙ্গে তু, ৰুত্তো অত্থৰিনিচ্ছযো.
ইতি ৰিনযৰিনিচ্ছযে
সিক্খাকরণীযকথা নিট্ঠিতা.
উভতোপাতিমোক্খানং ¶ ;
সৰিভঙ্গানমেৰ যো;
অত্থো অট্ঠকথাসারো;
সো চ ৰুত্তো ৰিসেসতো.
তঞ্চ সব্বং সমাদায, ৰিনযস্স ৰিনিচ্ছযো;
ভিক্খূনং ভিক্খুনীনঞ্চ, হিতত্থায কতো মযা.
ইমং পটিভানজন্তু নো জন্তুনো;
সুণন্তি ৰিনযে হি তে যে হিতে;
জনস্স সুমতাযনে তাযনে;
ভৰন্তি পকতঞ্ঞুনো তঞ্ঞুনো.
বহুসারনযে ৰিনযে পরমে;
অভিপত্থযতা হি ৰিসারদতং;
পরমা পন বুদ্ধিমতা মহতী;
করণীযতমা যতিনাদরতা.
অৰগচ্ছতি যো পন ভিক্খু ইমং;
ৰিনযস্স ৰিনিচ্ছযমত্থযুতং;
অমরং অজরং অরজং অরুজং;
অধিগচ্ছতি সন্তিপদং পন সো.
ইতি ৰিনযৰিনিচ্ছযে
ভিক্খুনীৰিভঙ্গকথা নিট্ঠিতা.
খন্ধককথা
মহাৰগ্গো
মহাখন্ধককথা
পব্বজ্জাকথা
সীলক্খন্ধাদিযুত্তেন ¶ ¶ , সুভক্খন্ধেন দেসিতে;
খন্ধকেপি পৰক্খামি, সমাসেন ৰিনিচ্ছযং.
মাতরা অননুঞ্ঞাতং, পিতরা ৰাপি ভিক্খুনো;
ভণ্ডুকম্মমপুচ্ছিত্ৰা, পব্বাজেন্তস্স দুক্কটং.
উদ্দেসপরিপুচ্ছায, সযং চে ব্যাৰটো সিযা;
দহরো আণাপেতব্বো, পব্বাজেত্ৰানযাতি চ.
উপজ্ঝাযমথুদ্দিস্স, অৰুত্তো দহরো পন;
পব্বাজেতি সচে তং সো, সযমেৰাপি ৰট্টতি.
সামণেরোপি ৰত্তব্বো, দহরো নত্থি তত্থ চে;
‘‘খণ্ডসীমমিমং নেত্ৰা, পব্বাজেত্ৰানযা’’তি চ.
সরণানি পনেতস্স, দাতব্বানেৰ অত্তনা;
এৰম্পি ভিক্খুনাযেৰ, হোতি পব্বাজিতো নরো.
পুরিসং ভিক্খুতো অঞ্ঞো, পব্বাজেতি ন ৰট্টতি;
ইত্থিং ভিক্খুনিতো অঞ্ঞো, পব্বাজেতি ন ৰট্টতি.
সামণেরোপি ৰা দাতুং, সামণেরীপি ৰা তথা;
আণত্তিযা উভিন্নম্পি, কাসাযানি লভন্তি তে.
সযমেৰ চ যং কিঞ্চি, পব্বাজেন্তেন ভিক্খুনা;
কেসাপনযনং কত্ৰা, পঠমং উদকে পুন.
ন্হাপেতব্বো ¶ ¶ সিযা সুট্ঠু, ঘংসিত্ৰা গোমযাদিনা;
সরীরে পীল়কা ৰাপি, কচ্ছু ৰা তস্স হোন্তি চে.
মাতা যথা নিযংপুত্তং, ন জিগুচ্ছতি সব্বসো;
ন্হাপেতব্বোৰ যতিনা, তথেৰ অজিগুচ্ছতা.
কস্মা? পনেত্তকেনাপি, উপকারেন সাসনে;
সো সদা বলৰস্নেহো, হোতুপজ্ঝাযকাদিসু.
ৰিনোদেত্ৰা পনুপ্পন্নং, উক্কণ্ঠং কুলপুত্তকা;
সিক্খাযো পরিপূরেত্ৰা, নিব্বানং পাপুণন্তি হি.
গন্ধচুণ্ণেন ৰা পচ্ছা, চুণ্ণেনপি হলিদ্দিযা;
সরীরং তস্স সীসঞ্চ, উব্বট্টেত্ৰা পুনপ্পুনং.
গিহিগন্ধং ৰিনোদেত্ৰা, কাসাযানি পনেকতো;
দ্ৰত্তিক্খত্তুং সকিং ৰাপি, দাতব্বানিস্স ভিক্খুনা.
অথ হত্থেপি ৰা তস্স, অদত্ৰা সযমেৰ তং;
অচ্ছাদেতি উপজ্ঝাযো, ৰট্টতাচরিযোপি ৰা.
নিৰাসেতি অনাণত্তো, সো পারুপতি ৰা সযং;
অপনেত্ৰা ততো সব্বং, পুন দাতব্বমেৰ তং.
ভিক্খুনা তু সহত্থেন, তথা আণত্তিযাপি ৰা;
দিন্নং ৰট্টতি কাসাৰং, নাদিন্নং পন ৰট্টতি.
তস্সেৰ সন্তকং ৰাপি, কা কথা অত্তসন্তকে;
ৰন্দাপেত্ৰা তত্থ ভিক্খূ, কারাপেত্ৰান উক্কুটিং.
অঞ্জলিং পগ্গহাপেত্ৰা, দাতব্বং সরণত্তযং;
পটিপাটিৰসেনেৰ, ন চ উপ্পটিপাটিযা.
সচে একপদং ৰাপি, দেতি একক্খরম্পি ৰা;
পটিপাটিং ৰিরজ্ঝিত্ৰা, গহিতং চে ন ৰট্টতি.
তিক্খত্তুং যদি ৰা দেতি, বুদ্ধং সরণমেৰ ৰা;
তথা সেসেসু চেৰম্পি, ন দিন্নানেৰ হোন্তি হি.
কত্ৰানুনাসিকন্তানি ¶ , একাবদ্ধানি ৰা পন;
ৰিচ্ছিন্দিত্ৰাথ ম-ন্তানি, দাতব্বানি ৰিজানতা.
উপসম্পদকম্মং ¶ তু, একতোসুদ্ধিযা সিযা;
ন হোতি পন পব্বজ্জা, উভতোসুদ্ধিযা ৰিনা.
তস্মা আচরিযেনাপি, তথান্তেৰাসিকেনপি;
বু-দ্ধ-কারাদযো ৰণ্ণা, ঠানকরণসম্পদং.
অহাপেন্তেন ৰত্তব্বা, পব্বজ্জাগুণমিচ্ছতা;
একৰণ্ণৰিনাসেন, পব্বজ্জা হি ন রূহতি.
যদি সিদ্ধাপি পব্বজ্জা, সরণাগমনতোৰ হি;
দাতব্বা দস সীলানি, পূরণত্থায ভিক্খুনা.
পব্বজ্জাকথা.
উপজ্ঝাযমথাচরিযং, নিস্সায ৰসতা পন;
কত্তব্বানেৰ ৰত্তানি, পিযসীলেন ভিক্খুনা.
আসনং পঞ্ঞপেতব্বং, দন্তকট্ঠং মুখোদকং;
দাতব্বং তস্স কালেন, সচে যাগু ভৰিস্সতি.
যাগু তস্সুপনেতব্বা, সঙ্ঘতো কুলতোপি ৰা;
পত্তে ৰত্তঞ্চ কাতব্বং, ৰত্তং গামপ্পৰেসনে.
চীৰরে যানি ৰত্তানি, ৰুত্তানি হি মহেসিনা;
সেনাসনে তথা পাদ-পীঠকথলিকাদিসু.
এৰমাদীনি ৰত্তানি, সব্বানি পন রোগতো;
ৰুট্ঠানাগমনন্তানি, সত্ততিংসসতং সিযুং.
ৰত্তভেদেন সব্বত্থ, দুক্কটং তু পকাসিতং;
অনাদরৰসেনেৰ, অকরোন্তস্স ভিক্খুনো.
উপজ্ঝাযাচরিযৰত্তকথা.
উপজ্ঝাযস্স ¶ ৰত্তানি, তথা সদ্ধিৰিহারিকে;
সতং তেরস হোন্তেৰ, তথান্তেৰাসিকেপি চ.
সদ্ধিৰিহারিকন্তেৰাসিকৰত্তকথা.
পক্কন্তে ৰাপি ৰিব্ভন্তে, পক্খসঙ্কন্তকে মতে;
আণত্তিযা উপজ্ঝাযা, পস্সম্ভতি চ নিস্সযো.
হোতি আচরিযম্হাপি, ছধা নিস্সযভেদনং;
পক্কন্তে ¶ ৰাপি ৰিব্ভন্তে, পক্খসঙ্কন্তকে মতে.
আণত্তিযং উভিন্নম্পি, ধুরনিক্খেপনেপি চ;
একেকস্স উভিন্নং ৰা, নালযে সতি ভিজ্জতি.
উপজ্ঝাযসমোধান-গতস্সাপি চ ভিজ্জতি;
দস্সনং সৰনঞ্চাতি, সমোধানং দ্ৰিধা মতং.
অদ্ধিকস্স গিলানস্স, গিলানুপট্ঠকস্স চ;
যাচিতস্স ন দোসোৰ, ৰসিতুং নিস্সযং ৰিনা.
জানতা অত্তনো চেৰ, ৰনে ফাসুৰিহারতং;
সভাগে দাযকেসন্তে, ৰসিতুম্পি চ ৰট্টতি.
নিস্সযপটিপ্পস্সম্ভনকথা.
কুট্ঠিং গণ্ডিং কিলাসিঞ্চ, সোসিঞ্চ অপমারিকং;
তথা রাজভটং চোরং, লিখিতং কারভেদকং.
কসাহতং নরঞ্চেৰ, পুরিসং লক্খণাহতং;
ইণাযিকঞ্চ দাসঞ্চ, পব্বাজেন্তস্স দুক্কটং.
হত্থচ্ছিন্নমল়চ্ছিন্নং, পাদচ্ছিন্নঞ্চ পুগ্গলং;
কণ্ণনাসঙ্গুলিচ্ছিন্নং, কণ্ডরচ্ছিন্নমেৰ চ.
কাণং কুণিঞ্চ খুজ্জঞ্চ, ৰামনং ফণহত্থকং;
খঞ্জং পক্খহতঞ্চেৰ, সীপদিং পাপরোগিনং.
জরায ¶ দুব্বলং অন্ধং, বধিরঞ্চেৰ মম্মনং;
পীঠসপ্পিং তথা মূগং, পব্বাজেন্তস্স দুক্কটং.
অতিদীঘোতিরস্সো ৰা, অতিকালোপি ৰা তথা;
অচ্চোদাতোপি ৰা মট্ঠ-তম্বলোহনিদস্সনো.
অতিথূলো অতিকিস্সো, মহাসীসোপি ৰা তথা;
অতিখুদ্দকসীসেন, সহিতেন যুত্তোপি ৰা.
কুটকুটকসীসো ¶ ৰা, তথা সিখরসীসকো;
ৰেল়ুনাল়িসমানেন, সীসেন চ যুতো নরো.
কপ্পসীসোপি পব্ভার-সীসো ৰা ৰণসীসকো;
তথা কণ্ণিককেসো ৰা, থূলকেসোপি ৰা তথা.
পূতিনিল্লোমসীসো ৰা, জাতিপণ্ডরকেসকো;
জাতিযা তম্বকেসো ৰা, তথেৰাৰট্টসীসকো.
সীসলোমেকবদ্ধেহি, ভমুকেহি যুতোপি ৰা;
সম্বদ্ধভমুকো ৰাপি, নিল্লোমভমুকোপি ৰা.
মহন্তখুদ্দনেত্তো ৰা, তথা ৰিসমলোচনো;
কেকরো ৰাপি গম্ভীর-নেত্তো ৰিসমচক্কলো.
জতুমূসিককণ্ণো ৰা, হত্থিকণ্ণোপি ৰা পন;
ছিদ্দমত্তককণ্ণো ৰা, তথেৰাৰিদ্ধকণ্ণকো.
তথা টঙ্কিতকণ্ণো ৰা, পূতিকণ্ণোপি ৰা পন;
যোনকাদিপ্পভেদোপি, নাযং পরিসদূসকো.
অতিপিঙ্গলনেত্তো ৰা, তথা নিপ্পখুমক্খি ৰা;
অস্সুপগ্ঘরনেত্তো ৰা, পক্কপুপ্ফিতলোচনো.
তথেৰ চ মহানাসো, অতিখুদ্দকনাসিকো;
তথা চিপিটনাসো ৰা, নরো কুটিলনাসিকো.
নিচ্চৰিস্সৰনাসো ¶ ৰা, যো ৰা পন মহামুখো;
ৰঙ্কভিন্নমুখো ৰাপি, মহাওট্ঠোপি ৰা পন.
তথা তনুকওট্ঠো ৰা, ৰিপুলুত্তরওট্ঠকো;
ওট্ঠছিন্নোপি উপ্পক্ক-মুখো এল়মুখোপি ৰা.
সঙ্খতুণ্ডোপি দুগ্গন্ধ-মুখো ৰা পন পুগ্গলো;
মহাদন্তোপি অচ্চন্তং, তথা অসুরদন্তকো.
হেট্ঠা উপরিতো ৰাপি, বহিনিক্খন্তদন্তকো;
অদন্তো পূতিদন্তো ৰা, অতিখুদ্দকদন্তকো.
যস্স দন্তন্তরে দন্তো, কাল়কদন্তসন্নিভো;
সুখুমোৰ ঠিতো, তং চে, পব্বাজেতুম্পি ৰট্টতি.
যো ¶ মহাহনুকো পোসো;
দীঘেন হনুনা যুতো;
চিপিটহনুকো ৰাপি;
রস্সেন হনুনা যুতো.
নিম্মস্সুদাঠিকো ৰাপি, অতিদীঘগলোপি ৰা;
অতিরস্সগলোপি ৰা, ভিন্নগণ্ঠিগলোপি ৰা.
তথা ভট্ঠংসকূটো ৰা, ভিন্নপিট্ঠিউরোপি ৰা;
সুদীঘরস্সহত্থো ৰা, কচ্ছুকণ্ডুসমাযুতো.
মহানিসদমংসো ৰা, উদ্ধনগ্গুপমাযুতো;
ৰাতণ্ডিকো মহাঊরু, সঙ্ঘট্টনকজাণুকো.
ভিন্নজাণু মহাজাণু, দীঘজঙ্ঘো ৰিজঙ্ঘকো;
ৰিকটো ৰাপি পণ্হো ৰা, তথা উব্বদ্ধপিণ্ডিকো.
যট্ঠিজঙ্ঘো মহাজঙ্ঘো, মহাপাদোপি যো নরো;
তথা পিট্ঠিকপাদো ৰা, মহাপণ্হিপি ৰা পন.
ৰঙ্কপাদো ¶ নরো যো ৰা, গণ্ঠিকঙ্গুলিকোপি ৰা;
যো পনন্ধনখো ৰাপি, কাল়পূতিনখোপি চ.
ইচ্চেৰমাদিকং কঞ্চি, নরং পরিসদূসকং;
পব্বাজেন্তস্স ভিক্খুস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
পরিসদূসককথা.
‘‘সামণেরজ্জ মা খাদ, মা ভুঞ্জ চ পিৰা’’তি চ;
নিৰারেন্তস্স আহারং, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
‘‘নিৰারেস্সামি আহার’’-মিতি ৰা পত্তচীৰরং;
অন্তো নিক্খিপতো সব্ব-পযোগেসুপি দুক্কটং.
দুব্বচসামণেরস্স, অনাচারস্স কেৰলং;
দণ্ডকম্মং হৰে কত্ৰা, হিতকামেন ভিক্খুনা.
যাগুং ৰা পন ভত্তং ৰা, দস্সেত্ৰা কির ভাসিতুং;
‘‘আহটে দণ্ডকম্মে ত্ৰং, লচ্ছসীদ’’ন্তি ৰট্টতি.
অপরাধানুরূপেন ¶ , দণ্ডকম্মং তু কারযে;
ৰালিকাসলিলাদীন-মাহরাপনমেৰ তং.
সীসে ৰা নিক্খিপাপেতুং, পাসাণাদীনি কানিচি;
নিপজ্জাপেতুমুণ্হে ৰা, পাসাণে ভূমিযাপি ৰা.
উদকং ৰা পৰেসেতুং, ন চ ৰট্টতি ভিক্খুনো;
ইধাৰরণমত্তং তু, দণ্ডকম্মং পকাসিতং.
নিৰারণকথা.
পক্খোপক্কমিকাসিত্তা, চতুত্থো পনুসূযকো;
নপুংসকেন পঞ্চেতে, পণ্ডকা পরিদীপিতা.
তেসু আসিত্তুসূযানং, পব্বজ্জা ন নিৰারিতা;
ইতরেসং তু তিণ্ণম্পি, পণ্ডকানং নিৰারিতা.
ৰারিতা ¶ যস্স পব্বজ্জা, নাসেতব্বোতি সো মতো;
তিৰিধে পন তে ঞত্ৰা, পব্বাজেন্তস্স দুক্কটং.
পণ্ডককথা.
লিঙ্গত্থেনো চ সংৰাস-ত্থেনো তদুভযস্স চ;
থেয্যসংৰাসকো নাম, তিৰিধোপি পৰুচ্চতি.
সযমেৰ চ যো তত্থ, পব্বজিত্ৰা ন গণ্হতি;
ভিক্খুৰস্সানি ৰা নেৰ, যথাৰুড্ঢম্পি ৰন্দনং.
লিঙ্গত্থেনো অযং লিঙ্গ-মত্তস্স থেনতো সিযা;
যো চ পব্বজিতো হুত্ৰা, ভিক্খুৰস্সানি গণ্হতি.
সংৰাসং সাদিযন্তোৰ, সংৰাসত্থেনকো মতো;
উভযত্থেনকো ৰুত্ত-নযোযেৰ, যথাহ চ.
‘‘রাজদুব্ভিক্খকন্তার-রোগৰেরিভযেহি ৰা;
চীৰরাহরণত্থং ৰা, লিঙ্গমাদিযতীধ যো.
সংৰাসং নাধিৰাসেতি, যাৰ সো সুদ্ধমানসো;
থেয্যসংৰাসকো নাম, তাৰ এস ন ৰুচ্চতি’’.
থেয্যসংৰাসককথা.
‘‘তিত্থিযোহং ¶ ভৰিস্স’’ন্তি, উপসম্পন্নভিক্খু চে;
সলিঙ্গেনেৰ যো যাতি, তিত্থিযানমুপস্সযং.
গচ্ছতো পদৰারেন, হোতি আপত্তি দুক্কটং;
হোতি তিত্থিযপক্কন্তো, লিঙ্গে তেসং তু নিস্সিতে.
‘‘তিত্থিযোহং ভৰিস্স’’ন্তি, কুসচীরাদিকং পন;
সযমেৰ নিৰাসেতি, সোপি পক্কন্তকো সিযা.
নগ্গো ¶ আজীৰকাদীনং, গন্ত্ৰা তেসং উপস্সযং;
লুঞ্চাপেতি সচে কেসে, ৰত্তানাদিযতীধ ৰা.
মোরপিঞ্ছাদিকং তেসং, লিঙ্গং গণ্হাতি ৰা সচে;
সারতো চেৰ ৰা তেসং, পব্বজ্জং লদ্ধিমেৰ ৰা.
হোতি তিত্থিযপক্কন্তো, ন পনেস ৰিমুচ্চতি;
নগ্গস্স গচ্ছতো ৰুত্তং, পদৰারেন দুক্কটং.
ৰুত্তো অনুপসম্পন্ন-ৰসেন থেয্যৰাসকো;
তথা তিত্থিযপক্কন্তো, উপসম্পন্নভিক্খুনা.
তিত্থিযপক্কন্তকথা.
নাগো ৰাপি সুপণ্ণো ৰা, যক্খো সক্কোপি ৰা ইধ;
তিরচ্ছানগতো ৰুত্তো, পব্বাজেতুং ন ৰট্টতি.
তিরচ্ছানকথা.
পঞ্চানন্তরিকে পোসে, পব্বাজেন্তস্স দুক্কটং;
উভতোব্যঞ্জনঞ্চেৰ, তথা ভিক্খুনিদূসকং.
একতোউপসম্পন্নং, ভিক্খুনীনং তু সন্তিকে;
দূসেত্ৰা পন সো নেৰ, ভিক্খুনীদূসকো সিযা.
সচে অনুপসম্পন্ন-দূসকো উপসম্পদং;
লভতেৰ চ পব্বজ্জং, সা চ নেৰ পরাজিতা.
একাদসঅভব্বপুগ্গলকথা.
নূপসম্পাদনীযোৰ ¶ , অনুপজ্ঝাযকো নরো;
করোতো দুক্কটং হোতি, ন কুপ্পতি সচে কতং.
কুপ্পতীতি ¶ ৰদন্তেকে, ন গহেতব্বমেৰ তং;
সেসেসুপি অযং ঞেয্যো, নযো সব্বত্থ ৰিঞ্ঞুনা.
উপসম্পদকম্মস্স, অভব্বা পঞ্চৰীসতি;
অজানিত্ৰা কতো চাপি, ওসারো নাসনারহো.
হত্থচ্ছিন্নাদিবাত্তিংস, কুট্ঠিআদি চ তেরস;
অপত্তো তেসমোসারো, কতো চে পন রূহতি.
একূপজ্ঝাযকো হোতি;
হোন্তি আচরিযা তযো;
উপসম্পদাপেক্খা চ;
হোন্তি দ্ৰে ৰা তযোপি ৰা.
তীহি আচরিযেহেৰ, একতো অনুসাৰনং;
ওসারেত্ৰা কতং কম্মং, ন চ কুপ্পতি কপ্পতি.
একূপজ্ঝাযকো হোতি;
আচরিযোপি তথেকতো;
উপসম্পদাপেক্খা চ;
হোন্তি দ্ৰে ৰা তযোপি ৰা.
অনুপুব্বেন সাৰেত্ৰা, তেসং নামং তু তেন চ;
একতো অনুসাৰেত্ৰা, কতম্পি চ ন কুপ্পতি.
নানুপজ্ঝাযকেনাপি, নানাচরিযকেন চ;
অঞ্ঞমঞ্ঞানুসাৰেত্ৰা, কতং কম্মঞ্চ ৰট্টতি.
সুমনো তিস্সথেরস্স, অনুসাৰেতি সিস্সকং;
তিস্সো সুমনথেরস্স, অনুসাৰেতি সিস্সকং.
নানুপজ্ঝাযকেনেৰ, একাচরিযকেনিধ;
উপসম্পদা পটিক্খিত্তা, বুদ্ধেনাদিচ্চবন্ধুনা.
মহাখন্ধককথা.
উপোসথক্খন্ধককথা
বদ্ধাবদ্ধৰসেনেৰ ¶ ¶ , সীমা নাম দ্ৰিধা মতা;
নিমিত্তেন নিমিত্তং তু, ঘটেত্ৰা পন সম্মতা.
অযং সীমাৰিপত্তীহি, একাদসহি ৰজ্জিতা;
বদ্ধা নাম সিযা সীমা, সা তিসম্পত্তিসংযুতা.
খণ্ডসমানসংৰাসা-ৰিপ্পৰাসাদিভেদতো;
ইতি বদ্ধা তিধা ৰুত্তা, অবদ্ধাপি তিধা মতা.
গামতো উদকুক্খেপা, সত্তব্ভন্তরতোপি চ;
তত্থ গামপরিচ্ছেদো, ‘‘গামসীমা’’তি ৰুচ্চতি.
জাতস্সরে সমুদ্দে ৰা, নদিযা ৰা সমন্ততো;
মজ্ঝিমস্সুদকুক্খেপো, উদকুক্খেপসঞ্ঞিতো.
অগামকে অরঞ্ঞে তু, সত্তেৰব্ভন্তরা পন;
সমন্ততো অযং সীমা, সত্তব্ভন্তরনামিকা.
একং অব্ভন্তরং ৰুত্তং, অট্ঠৰীসতিহত্থকং;
গুল়ুক্খেপনযেনেৰ, উদকুক্খেপকা মতা.
ইমা দ্ৰে পন সীমাযো, ৰড্ঢন্তি পরিসাৰসা;
অব্ভন্তরূদকুক্খেপা, ঠিতোকাসা পরং সিযুং.
ঠিতো অন্তোপরিচ্ছেদে, হত্থপাসং ৰিহায ৰা;
তত্তকং অনতিক্কম্ম, পরিচ্ছেদম্পি ৰা পরং.
ঠিতো কম্মং ৰিকোপেতি, ইতি অট্ঠকথানযো;
তস্মা সো হত্থপাসে ৰা, কাতব্বো বহি ৰা পন.
বদ্ধসীমায সণ্ঠানং, নিমিত্তং দিসকিত্তনং;
ঞত্ৰা পমাণং সোধেত্ৰা, সীমং বন্ধেয্য পণ্ডিতো.
তিকোণং ¶ চতুরস্সঞ্চ, ৰট্টঞ্চ পণৰূপমং;
ৰিতানং ধনুকাকারং, মুদিঙ্গসকটূপমং.
পব্বতং ¶ ৰনং পাসাণং, রুক্খং মগ্গঞ্চ ৰম্মিকং;
উদকঞ্চ নদিঞ্চাতি, নিমিত্তানট্ঠ দীপযে.
তেসু তীণি নিমিত্তানি, আদিং কত্ৰা সমন্ততো;
নিমিত্তানং সতেনাপি, বন্ধিতুং পন ৰট্টতি.
তিযোজনপরা সীমা, উক্কট্ঠাতি পকাসিতা;
একৰীসতি ভিক্খূনং, গণ্হন্তী হেট্ঠিমা মতা.
উক্কট্ঠাযপি উক্কট্ঠা, হেট্ঠিমাযপি হেট্ঠিমা;
এতা দ্ৰেপি অসীমাতি, ৰুত্তা আদিচ্চবন্ধুনা.
নিমিত্তং পন কিত্তেত্ৰা, সব্বমেৰ সমন্ততো;
পচ্ছা ঞত্তিদুতিযেন, সীমং বন্ধিতুমরহতি.
বন্ধিত্ৰানন্তরং পচ্ছা, চীৰরাৰিপ্পৰাসকং;
সম্মন্নিত্ৰান বদ্ধা সা-ৰিপ্পৰাসাতি ৰুচ্চতি.
নদীসরসমুদ্দেসু, সীমং বন্ধতি চে পন;
ন ৰোত্থরতি তেনেৰ, অসীমাতি জিনোব্রৰি.
সীমাকথা.
দিনকারককত্তব্বা-কারানঞ্চ ৰসা পন;
নৰেৰুপোসথা ৰুত্তা, বুদ্ধেনাদিচ্চবন্ধুনা.
চাতুদ্দসো পন্নরসো, সামগ্গী চ উপোসথো;
দিৰসেনেৰ নিদ্দিট্ঠা, তযোপেতে উপোসথা.
সঙ্ঘে উপোসথো চেৰ, গণে পুগ্গলুপোসথো;
কারকানং ৰসেনেৰ, তযো ৰুত্তা উপোসথা.
সুত্তুদ্দেসাভিধানো ¶ চ, পারিসুদ্ধিউপোসথো;
অধিট্ঠানন্তি নিদ্দিট্ঠা, তযো কম্মেনুপোসথা.
সঙ্ঘস্স পাতিমোক্খো চ, পারিসুদ্ধি গণস্স চ;
অধিট্ঠানমথেকস্স, নিদ্দিট্ঠং পন সত্থুনা.
পাতিমোক্খস্স উদ্দেসা, পঞ্চ ৰুত্তা মহেসিনা;
নিদানং উদ্দিসিত্ৰান, সাৰেতব্বং তু সেসকং.
অযমেৰ ¶ নযো ঞেয্যো, সেসেসুপি চ ৰিঞ্ঞুনা;
চত্তারো ভিক্খুনীনঞ্চ, উদ্দেসা নৰিমে পন.
পাতিমোক্খস্স উদ্দেসো, কাতব্বোৰ উপোসথে;
অন্তরাযং ৰিনা চেৰ, অনুদ্দেসো নিৰারিতো.
থেরো চ ইস্সরো তস্স;
‘‘থেরাধেয্য’’ন্তি পাঠতো;
অৰত্তন্তেন অজ্ঝিট্ঠো;
যস্স সো পন ৰত্ততি.
উদ্দিসন্তে সমপ্পা ৰা, আগচ্ছন্তি সচে পন;
উদ্দিট্ঠং তং সুউদ্দিট্ঠং, সাৰেতব্বং তু সেসকং.
উদ্দিট্ঠমত্তে ভিক্খূনং, পরিসাযুট্ঠিতায ৰা;
পারিসুদ্ধি তু কত্তব্বা, মূলে তেসং, সচে বহূ.
সম্মজ্জিতুং পদীপেতুং, পঞ্ঞাপেতুং দকাসনে;
ৰিনিদ্দিট্ঠস্স থেরেন, অকরোন্তস্স দুক্কটং.
কত্ৰা সম্মজ্জনং দীপং, ঠপেত্ৰা উদকাসনং;
গণঞত্তিং ঠপেত্ৰাৰ, কত্তব্বো তীহুপোসথো.
পুব্বকিচ্চং সমাপেত্ৰা, অধিট্ঠেয্য পনেককো;
নো চে অধিট্ঠহেয্যস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
অধম্মেন ¶ চ ৰগ্গেন, সমগ্গেন অধম্মতো;
তথা ধম্মেন ৰগ্গেন, সমগ্গেন চ ধম্মতো.
উপোসথস্স এতানি, কম্মানীতি জিনোব্রৰি;
চতূস্ৰপি পনেতেসু, চতুত্থং ধম্মিকং মতং.
অধম্মেনিধ ৰগ্গো হি, কতমো চেত্থুপোসথো?
ৰসন্তি একসীমাযং, চত্তারো যত্থ ভিক্খুনো.
একস্স পারিসুদ্ধিং তে, আনযিত্ৰা তযো জনা;
করোন্তি পারিসুদ্ধিং চে, অধম্মো ৰগ্গুপোসথো.
অধম্মেন সমগ্গো হি, চত্তারো ভিক্খুনেকতো;
করোন্তি পারিসুদ্ধিং চে, সমগ্গো হোত্যধম্মিকো.
ধম্মেন ¶ পন ৰগ্গো হি, কতমো সো উপোসথো;
ৰসন্তি একসীমাযং, চত্তারো যত্থ ভিক্খুনো.
একস্স পারিসুদ্ধিং তে, আনযিত্ৰা তযো জনা;
পাতিমোক্খুদ্দিসন্তে চে, ৰগ্গো ধম্মেনুপোসথো.
ধম্মতো হি সমগ্গো সো;
চত্তারো ভিক্খুনেকতো;
পাতিমোক্খুদ্দিসন্তীধ;
সমগ্গো ধম্মতো মতো.
ৰগ্গে সমগ্গে ৰগ্গোতি, সঞ্ঞিনো ৰিমতিস্স ৰা;
উপোসথং করোন্তস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
ভেদাধিপ্পাযতো তস্স, হোতি থুল্লচ্চযং পন;
ৰগ্গে সমগ্গেনাপত্তি, সমগ্গোতি চ সঞ্ঞিনো.
উক্খিত্তেন গহট্ঠেন, সেসেহি সহধম্মিহি;
চুতনিক্খিত্তসিক্খেহি, একাদসহি ৰা সহ.
উপোসথো ন কাতব্বো, সভাগাপত্তিকেন ৰা;
ছন্দেন পারিৰুত্থেন, করোতো হোতি দুক্কটং.
অদেসেত্ৰা ¶ পনাপত্তিং, নাৰিকত্ৰান ৰেমতিং;
উপোসথো ন কাতব্বো, দিনে ৰা অনুপোসথে.
উপোসথে পনাৰাসা, সভিক্খুম্হা চ ভিক্খুনা;
আৰাসো ৰা অনাৰাসো, ন গন্তব্বো কুদাচনং.
যস্মিং উপোসথে কিচ্চং;
আৰাসে পন ৰত্ততি;
সো চে সভিক্খুকো নাম;
আৰাসোতি পকাসিতো.
উপোসথো কিমত্থায, কিমত্থায পৰারণা;
উপোসথো সমগ্গত্থো, ৰিসুদ্ধত্থা পৰারণা.
কোপেতুং ধম্মিকং কম্মং, পটিক্কোসেয্য দুক্কটং;
ছন্দং ৰা কাযসামগ্গিং, অদেন্তস্সপি দুক্কটং.
হোতি ¶ পঞ্চৰিধো সঙ্ঘো, চতুৰগ্গাদিভেদতো;
সো চ কত্তব্বকম্মস্স, ৰসেন পরিদীপিতো.
পৰারণং তথাব্ভানং, কম্মঞ্চ উপসম্পদং;
ঠপেত্ৰা চতুৰগ্গেন, অকত্তব্বং ন ৰিজ্জতি.
পঞ্চৰগ্গেন অব্ভানং, মজ্ঝদেসূপসম্পদং;
দসৰগ্গেন অব্ভানং, ৰিনা সব্বং তু ৰট্টতি.
কম্মং ৰীসতিৰগ্গেন, ন কত্তব্বং ন কিঞ্চিপি;
ঊনে দোসোতি ঞাপেতুং, নাধিকে অতিরেকতা.
চত্তারো পকতত্তাৰ, কম্মপ্পত্তাতি দীপিতা;
চতুৰগ্গেন কত্তব্বে, সেসেসু চ অযং নযো.
চতুৰগ্গাদিকত্তব্বং, কত্ৰাসংৰাসপুগ্গলং;
গণপূরং করোন্তস্স, কতং কুপ্পতি দুক্কটং.
পরিৰাসাদিকম্মেপি ¶ , তত্রট্ঠং গণপূরকং;
কত্ৰা পন করোন্তানং, তথা, সেসং তু ৰট্টতি.
উপোসথক্খন্ধককথা.
ৰস্সূপনাযিকক্খন্ধককথা
পুরিমা পচ্ছিমা চাতি, দুৰে ৰস্সূপনাযিকা;
আলযো ৰা ৰচীভেদো, কত্তব্বো উপগচ্ছতা.
ৰস্সূপগমনং ৰাপি, জানং অনুপগচ্ছতো;
তেমাসমৰসিত্ৰা ৰা, চরন্তস্সপি দুক্কটং.
রুক্খস্স সুসিরে ছত্তে, চাটিছৰকুটীসু ৰা;
অজ্ঝোকাসেপি ৰা ৰস্সং, উপগন্তুং ন ৰট্টতি.
ৰস্সচ্ছেদে অনাপত্তি, অন্তরাযো সচে সিযা;
ছিন্নৰস্সস্স ভিক্খুস্স, ৰারিতাৰ পৰারণা.
মাতাপিতূনং ¶ পন দস্সনত্থং;
পঞ্চন্নমত্থে সহধম্মিকানং;
দট্ঠুং গিলানং তদুপট্ঠকানং;
ভত্তাদি নেসং পরিযেসনত্থং.
তথানভিরতং গন্ত্ৰা, ৰূপকাসেস্সমুট্ঠিতং;
দিট্ঠিং ৰা তস্স কুক্কুচ্চং, ৰিনোদেস্সামহন্তি ৰা.
এৰং সত্তাহকিচ্চেন, ভিক্খুনা ৰিনযঞ্ঞুনা;
অপেসিতেপি গন্তব্বং, পগেৰ পহিতে পন.
ৰস্সং উপগতেনেত্থ, অনিমন্তিতভিক্খুনা;
ধম্মস্স সৰনত্থায, গন্তুং পন ন ৰট্টতি.
‘‘অসুকং ¶ নাম দিৰসং, সন্নিপাতো ভৰিস্সতি’’;
ইচ্চেৰং কতিকা পুব্বং, কতা চে পন ৰট্টতি.
‘‘ধোৰিস্সামি রজিস্সামি, ভণ্ডক’’ন্তি ন ৰট্টতি;
সচাচরিযুপজ্ঝাযা, পহিণন্তি চ ৰট্টতি.
উদ্দেসাদীনমত্থায, গন্তুং নেৰ চ ৰট্টতি;
গরূনং দস্সনত্থায, গন্তুং লভতি পুগ্গলো.
সচে আচরিযো ‘‘অজ্জ, মা গচ্ছাহী’’তি ভাসতি;
রত্তিচ্ছেদে অনাপত্তি, হোতীতি পরিদীপিতা.
যস্স কস্সচি ঞাতিস্স, উপট্ঠাককুলস্স ৰা;
গচ্ছতো দস্সনত্থায, রত্তিচ্ছেদে চ দুক্কটং.
‘‘আগমিস্সামি অজ্জেৰ, গন্ত্ৰাহং গামক’’ন্তি চ;
সচে পাপুণিতুং গচ্ছং, ন সক্কোতেৰ ৰট্টতি.
ৰজে সত্থেপি নাৰাযং, তীসু ঠানেসু ভিক্খুনো;
ৰস্সচ্ছেদে অনাপত্তি, পৰারেতুঞ্চ ৰট্টতি.
সতি পচ্চযৰেকল্লে, সরীরাফাসুতায ৰা;
এসেৰ অন্তরাযোতি, ৰস্সং ছেত্ৰাপি পক্কমে.
যেন কেনন্তরাযেন, ৰস্সং নোপগতো হি যো;
দুতিযা উপগন্তব্বা, ছিন্নৰস্সেন ৰা পন.
ৰস্সং ¶ অনুপগন্ত্ৰা ৰা, তদহেৰ চ গচ্ছতি;
বহিদ্ধা এৰ সত্তাহং, উপগন্ত্ৰাপি ৰা পন.
ৰীতিনামেতি চে তস্স, পুরিমাপি ন ৰিজ্জতি;
পটিস্সৰে চ ভিক্খুস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
ৰস্সং পনুপগন্ত্ৰা চ, উট্ঠাপেত্ৰা ন চারুণং;
গচ্ছতো পন সত্তাহ-করণেনেৰ ভিক্খুনো.
অন্তোযেৰ চ সত্তাহং, নিৰত্তন্তস্স তস্স তু;
অনাপত্তীতি কো ৰাদো, ৰসিত্ৰা বহি গচ্ছতো.
‘‘ৰসিস্সামীধ ¶ ৰস্স’’ন্তি, আলযো যদি ৰিজ্জতি;
নোপেতসতিযা ৰস্সং, তেন সেনাসনং পন.
গহিতং সুগ্গহিতং হোতি, ছিন্নৰস্সো ন হোতি সো;
লভতেৰ পৰারেতুং, ন দোসো কোচি ৰিজ্জতি.
‘‘ইমস্মিং ৰিহারে তেমাসং, ইমং ৰস্সং উপেমি’’তি;
নিচ্ছারিতে চ তিক্খত্তুং, ৰস্সং উপগতো সিযা.
আদিং তু নৰমিং কত্ৰা, গন্তুং ৰট্টতি ভিক্খুনো;
আগচ্ছতু চ পচ্ছা সো, মা ৰা দোসো ন ৰিজ্জতি.
ৰস্সূপনাযিকক্খন্ধককথা.
পৰারণক্খন্ধককথা
চাতুদ্দসী পঞ্চদসী, সামগ্গী চ পৰারণা;
তেৰাচী দ্ৰেকৰাচী চ, সঙ্ঘে চ গণপুগ্গলে.
এতা পন মুনিন্দেন, ৰুত্তা নৰ পৰারণা;
তীণি কম্মানি মুঞ্চিত্ৰা, অন্তেনেৰ পৰারযে.
পুব্বকিচ্চং সমাপেত্ৰা, পত্তকল্লে সমানিতে;
ঞত্তিং ঠপেত্ৰা সঙ্ঘেন, কত্তব্বা হি পৰারণা.
পৰারেন্তেসু ¶ থেরেসু, নিসীদেয্য নৰো পন;
সযং যাৰ পৰারেয্য, তাৰ উক্কুটিকঞ্হি সো.
ঞত্তিং ৰত্ৰা পৰারেয্যুং, চত্তারো ৰা তযোপি ৰা;
পুব্বকিচ্চং সমাপেত্ৰা, একাৰাসে ৰসন্তি চে.
অঞ্ঞমঞ্ঞং পৰারেয্যুং, ৰিনা ঞত্তিং দুৰে জনা;
অধিট্ঠেয্য পনেকোপি, সেসা সঙ্ঘপৰারণা.
পৰারিতে ¶ চ সঙ্ঘস্মিং, করেয্যনাগতো পন;
অৰুট্ঠো ছিন্নৰস্সো ৰা, পারিসুদ্ধিউপোসথং.
পঞ্চ যস্মিং পনাৰাসে, চত্তারো ৰা তযোপি ৰা;
একেকস্স হরিত্ৰান, সমণা তে পৰারণং.
অঞ্ঞমঞ্ঞং পৰারেন্তি, সচে আপত্তি দুক্কটং;
সেসং উপোসথে ৰুত্ত-নযেনিধ নযে বুধো.
পারিসুদ্ধিপ্পদানেন, সম্পাদেতত্তনো সুচিং;
ছন্দদানেন সঙ্ঘস্স, সব্বং সাধেতি, নত্তনো.
তস্মা পন উভিন্নম্পি, কিচ্চসিদ্ধত্থমেৰিধ;
পারিসুদ্ধিপি দাতব্বা, ছন্দং দেন্তেন ভিক্খুনা.
ছন্দেকেন বহূনম্পি, হাতব্বো পারিসুদ্ধিপি;
পরম্পরাহটো ছন্দো, ন গচ্ছতি ৰিসুদ্ধিযা.
ছন্দং ৰা পারিসুদ্ধিং ৰা, গহেত্ৰা ৰা পৰারণং;
সামণেরাদিভাৰং ৰা, পটিজানেয্য হারকো.
সচে সো সঙ্ঘমপ্পত্ৰা, ৰিব্ভমেয্য মরেয্য ৰা;
নাহটঞ্চেৰ তং সব্বং, পত্ৰা চেৰং সিযাহটং.
সঙ্ঘং পত্ৰা পমত্তো ৰা, সুত্তো ৰা খিত্তচিত্তকো;
নারোচেতি অনাপত্তি, হোতি সঞ্চিচ্চ দুক্কটং.
যে তে ৰিপস্সনাযুত্তা, রত্তিন্দিৰমতন্দিতা;
পুব্বরত্তাপররত্তং, ৰিপস্সনপরাযণা.
লদ্ধফাসুৰিহারানং, সিযা ন পরিহানিতি;
পৰারণায সঙ্গাহো, ৰুত্তো কত্তিকমাসকে.
পৰারণক্খন্ধককথা.
চম্মক্খন্ধককথা
এল়কাজমিগানং ¶ ¶ তু, চম্মং ৰট্টতি ভিক্খুনো;
রোহিতেণিকুরঙ্গানং, পসদংমিগমাতুযা.
ঠপেত্ৰা চম্মমেতেসং, অঞ্ঞং দুক্কটৰত্থুকং;
থৰিকোপাহনে সব্বং, চম্মং ৰট্টত্যমানুসং.
ৰট্টন্তি মজ্ঝিমে দেসে, ন গুণঙ্গুণুপাহনা;
ৰট্টন্তি অন্তোআরামে, সব্বত্থাপি চ রোগিনো.
পুটখল্লকবদ্ধা চ, তথেৰ পালিগুণ্ঠিমা;
তূলপুণ্ণা ন ৰট্টন্তি, সব্বনীলাদযোপি চ.
চিত্রা উপাহনা মেণ্ড-ৰিসাণূপমৰদ্ধিকা;
ন চ ৰট্টন্তি মোরস্স, পিঞ্ছেন পরিসিব্বিতা.
মজ্জারকাল়কোলূক-সীহব্যগ্ঘুদ্দদীপিনং;
অজিনস্স চ চম্মেন, ন ৰট্টতি পরিক্খটা.
পুটাদিং অপনেত্ৰা ৰা, ছিন্দিত্ৰা ৰাপি সব্বসো;
ৰণ্ণভেদং তথা কত্ৰা, ধারেতব্বা উপাহনা.
সব্বাপি পন ধারেতুং, ন চ ৰট্টন্তি পাদুকা;
ঠপেত্ৰা তত্থ পস্সাৰ- ৰচ্চাচমনপাদুকা.
আসন্দিঞ্চেৰ পল্লঙ্কং, উচ্চাসযনসঞ্ঞিতং;
অতিক্কন্তপমাণং তু, সেৰমানস্স দুক্কটং.
গোনকং কুত্তকং চিত্তং, পটিকং পটলিকম্পি চ;
একন্তলোমিং ৰিকতিং, তূলিকং উদ্দলোমিকং.
কট্টিস্সং পন কোসেয্যং, হত্থিঅস্সরথত্থরং;
কদলিমিগপৰর-পচ্চত্থরণকম্পি চ.
হেট্ঠা ¶ রত্তৰিতানস্স, দ্ৰিধা রত্তূপধানকং;
অকপ্পিযমিদং সব্বং, দুক্কটং পরিভুঞ্জতো.
হেট্ঠা ¶ অকপ্পিযে পচ্চত্থরে সতি ন ৰট্টতি;
উদ্ধং সেতৰিতানম্পি, তস্মিং অসতি ৰট্টতি.
আসন্দিং পন পল্লঙ্কং, ঠপেত্ৰা তূলিকম্পি চ;
সেসং পন চ সব্বম্পি, লভতে গিহিসন্তকং.
ধম্মাসনে অনাপত্তি, ভত্তগ্গেপি নিসীদিতুং;
ভূমত্থরণকে তত্থ, সযিতুম্পি চ ৰট্টতি.
চম্মক্খন্ধককথা.
ভেসজ্জক্খন্ধককথা
ৰুত্তা গহপতিস্সাপি, সম্মুতুস্সাৰনন্তিকা;
গোনিসাদীতি কপ্পিযা, চতস্সো হোন্তি ভূমিযো.
সঙ্ঘস্স সন্তকং গেহং, সন্তকং ভিক্খুনোপি ৰা;
কপ্পিযং পন কত্তব্বং, সহসেয্যপ্পহোনকং.
ঠপেত্ৰা ভিক্খুমঞ্ঞেহি, দিন্নং কপ্পিযভূমিযা;
অত্থায সন্তকং তেসং, গেহং গহপতেৰিদং.
সা হি সম্মুতিকা নাম, যা হি সঙ্ঘেন সম্মতা;
কম্মৰাচমৰত্ৰা ৰা, ৰট্টতেৰাপলোকনং.
পঠমিট্ঠকপাসাণ-থম্ভাদিট্ঠপনে পন;
‘‘কপ্পিযকুটিং করোমা’’তি, ৰদন্তেহি সমন্ততো.
উক্খিপিত্ৰা ঠপেন্তেসু, আমসিত্ৰা পরেসু ৰা;
সযমেৰুক্খিপিত্ৰা ৰা, ঠপেয্যুস্সাৰনন্তিকা.
ইট্ঠকাদিপতিট্ঠানং ¶ , ভিক্খূনং ৰদতং পন;
ৰাচায পরিযোসানং, সমকালং তু ৰট্টতি.
আরামো অপরিক্খিত্তো, সকলো ভুয্যতোপি ৰা;
দুৰিধোপি চ ৰিঞ্ঞূহি, গোনিসাদীতি ৰুচ্চতি.
এতা ¶ পন চতস্সোপি, হোন্তি কপ্পিযভূমিযো;
এত্থ পক্কঞ্চ ৰুত্থঞ্চ, সব্বং ৰট্টতি আমিসং.
উস্সাৰনন্তিকা যা সা, থম্ভাদীসু অধিট্ঠিতা;
থম্ভাদীস্ৰপনীতেসু, তদঞ্ঞেসুপি তিট্ঠতি.
অপনীতেসু সব্বেসু, সিযা জহিতৰত্থুকা;
গোনিসাদী পরিক্খিত্তা, সেসা ছদননাসতো.
ভিক্খুং ঠপেত্ৰা অঞ্ঞেসং, হত্থতো চ পটিগ্গহো;
তেসঞ্চ সন্নিধি অন্তো- ৰুত্তং ভিক্খুস্স ৰট্টতি.
ভিক্খুস্স ভিক্খুনিযা ৰা, সন্তকং সঙ্ঘিকম্পি ৰা;
অন্তোৰুত্থঞ্চ পক্কঞ্চ, উভিন্নং ন চ ৰট্টতি.
অকপ্পকুটিযা ৰুত্থং, সপ্পিআদিৰিমিস্সিতং;
‘‘অন্তোৰুত্থ’’ন্তি নিদ্দিট্ঠং, পঠমং কালিকদ্ৰযং.
তেহেৰ সপ্পিআদীহি, ভিক্খুনা যাৰজীৰিকং;
পক্কং তং পন সত্তাহং, ৰট্টতেৰ নিরামিসং.
সচে আমিসসংসট্ঠং, পক্কং তং পরিভুঞ্জতি;
অন্তোৰুত্থঞ্চ ভিয্যোপি, সামপক্কঞ্চ ভুঞ্জতি.
যাৰকালিকমাহারো, পানকং যামকালিকং;
সত্তাহকালিকং নাম, সপ্পিআদিকপঞ্চকং.
সেসং পন হলিদ্দাদি, ভেসজ্জং যাৰজীৰিকং;
চতুধা কালিকা ৰুত্তা, উদকং হোত্যকালিকং.
পটিগ্গহৰসেনেৰ, কালাতীতা তিকালিকা;
হোন্তি দোসকরা ভুত্তা, অভুত্তং ততিযম্পি চ.
অম্বং ¶ জম্বু চ চোচঞ্চ, মোচঞ্চ মধু মুদ্দিকা;
সালু ফারুসকঞ্চাতি, পানকং অট্ঠধা মতং.
পানকত্থমনুঞ্ঞাতং, ফলং পক্কঞ্চ আমকং;
পানহেতু পটিক্খিত্তো, সৰত্থুকপটিগ্গহো.
অম্বপক্কং সুকোট্টেত্ৰা, মদ্দিত্ৰা উদকে পন;
পচ্ছা পরিস্সৰং কত্ৰা, পাতুং ৰট্টতি পানকং.
ৰট্টতাদিচ্চপাকং ¶ তু, অগ্গিপক্কং ন ৰট্টতি;
এসেৰ চ নযো সেস-পানকেসুপি দীপিতো.
পুপ্ফপত্তফলুচ্ছূনং, চত্তারো পনিমে রসা;
অনুঞ্ঞাতা ইমানট্ঠ, পানানি অনুজানতা.
সব্বো পুপ্ফরসো ৰুত্তো, মধুকস্স রসং ৰিনা;
সব্বো পত্তরসো ৰুত্তো, পক্কডাকরসং ৰিনা.
সত্তন্নং সানুলোমানং, ধঞ্ঞানং ফলজং রসং;
ঠপেত্ৰানুমতো সব্বো, ৰিকালে ফলজো রসো.
যাৰকালিকপত্তান-মপি সীতুদকে কতো;
মদ্দিত্ৰাদিচ্চপাকোপি, ৰিকালে পন ৰট্টতি.
তালঞ্চ নাল়িকেরঞ্চ, পনসং লবুজম্পি চ;
তিপুসালাবুকুম্ভণ্ডং, তথা পুস্সফলম্পি চ.
এৰমেল়ালুকঞ্চাতি, নৰেতানি ফলানি হি;
অপরণ্ণঞ্চ সব্বম্পি, সত্তধঞ্ঞানুলোমিকং.
বদরং তিম্বরূ সেলু, কোসম্বং করমদ্দকং;
মাতুলুঙ্গকপিত্থঞ্চ, ৰেত্তং চিঞ্চফলম্পি চ.
ফলানং এৰমাদীনং, খুদ্দকানং রসো পন;
অট্ঠপানানুলোমত্তা, নিদ্দিট্ঠো অনুলোমিকে.
সানুলোমস্স ¶ ধঞ্ঞস্স, ঠপেত্ৰা ফলজং রসং;
অঞ্ঞো ফলরসো নত্থি, অযামকালিকো ইধ.
ভেসজ্জক্খন্ধককথা.
কথিনক্খন্ধককথা
ভিক্খূনং ৰুট্ঠৰস্সানং, কথিনত্থারমব্রৰি;
পঞ্চন্নং আনিসংসানং, কারণা মুনিপুঙ্গৰো.
ন ¶ উল্লিখিতমত্তাদি-চতুৰীসতিৰজ্জিতং;
চীৰরং ভিক্খুনাদায, উদ্ধরিত্ৰা পুরাণকং.
নৰং অধিট্ঠহিত্ৰাৰ, ৰত্তব্বং ৰচসা পুন;
‘‘ইমিনান্তরৰাসেন, কথিনং অত্থরামি’’তি.
ৰুত্তে তিক্খত্তুমিচ্চেৰং, কথিনং হোতি অত্থতং;
সঙ্ঘং পনুপসঙ্কম্ম, আদায কথিনং ইতি.
‘‘অত্থতং কথিনং ভন্তে, সঙ্ঘস্স অনুমোদথ;
ধম্মিকো কথিনত্থারো’’, ৰত্তব্বং তেন ভিক্খুনা.
‘‘সুঅত্থতং তযা ভন্তে, সঙ্ঘস্স কথিনং পুন;
ধম্মিকো কথিনত্থারো, অনুমোদামি’’তীরযে.
কথিনস্স চ কিং মূলং, কিং ৰত্থু কা চ ভূমিযো;
কতিধম্মৰিদো ভিক্খু, কথিনত্থারমরহতি.
মূলমেকং, সিযা ৰত্থু, তিৰিধং, ভূমিযো ছ চ;
অট্ঠধম্মৰিদো ভিক্খু, কথিনত্থারমরহতি.
সঙ্ঘো মূলন্তি নিদ্দিট্ঠং, ৰত্থু হোতি তিচীৰরং;
খোমাদীনি ছ ৰুত্তানি, চীৰরানি ছ ভূমিযো.
পুব্বপচ্চুদ্ধরাধিট্ঠা-নত্থারো ¶ মাতিকাপি চ;
পলিবোধো চ উদ্ধারো, আনিসংসা পনট্ঠিমে.
ধোৰনঞ্চ ৰিচারো চ, ছেদনং বন্ধনম্পি চ;
সিব্বনং রজনং কপ্পং, ‘‘পুব্বকিচ্চ’’ন্তি ৰুচ্চতি.
সঙ্ঘাটি উত্তরাসঙ্গো, অথো অন্তরৰাসকো;
পচ্চুদ্ধারো অধিট্ঠানং, অত্থারোপেসমেৰ তু.
পক্কমনঞ্চ নিট্ঠানং, সন্নিট্ঠানঞ্চ নাসনং;
সৰনাসা চ সীমা চ, সহুব্ভারোতি অট্ঠিমা.
কতচীৰরমাদায, আৰাসে নিরপেক্খকো;
অতিক্কন্তায সীমায, হোতি পক্কমনন্তিকা.
আনিসংসমথাদায, ৰিহারে অনপেক্খকো;
গন্ত্ৰা পন ৰিহারং সো, অঞ্ঞং সুখৰিহারিকং.
তত্থ ¶ তং ৰিহরন্তোৰ, করোতি যদি চীৰরং;
নিট্ঠিতে চীৰরে তস্মিং, নিট্ঠানন্তাতি ৰুচ্চতি.
‘‘চীৰরং ন করিস্সামি, ন পচ্চেস্সং তমস্সমং’’;
এৰং তু ধুরনিক্খেপে, সন্নিট্ঠানন্তিকা মতা.
কথিনচ্ছাদনং লদ্ধা, ‘‘ন পচ্চেস্স’’ন্তি চে গতো;
করোন্তস্সেৰ নট্ঠং ৰা, দড্ঢং ৰা নাসনন্তিকা.
লদ্ধানিসংসো সাপেক্খো, বহিসীমং গতো পন;
সুণাতি চন্তরুব্ভারং, সা হোতি সৰনন্তিকা.
চীৰরাসায পক্কন্তো, বহিসীমং গতো পন;
‘‘দস্সামি চীৰরং তুয্হং’’, ৰুত্তো সৰতি কেনচি.
পুন ৰুত্তে ‘‘ন সক্কোমি, দাতুন্তি তৰ চীৰরং’’;
আসায ছিন্নমত্তায, আসাৰচ্ছেদিকা মতা.
ৰস্সংৰুট্ঠৰিহারম্হা ¶ , ৰিহারঞ্ঞং গতো সিযা;
আগচ্ছং অন্তরামগ্গে, তদুদ্ধারমতিক্কমে.
তস্স সো কথিনুদ্ধারো, সীমাতিক্কন্তিকো মতো;
কথিনানিসংসমাদায, সাপেক্খোৰ সচে গতো.
সম্ভুণাতি পুনাগন্ত্ৰা, কথিনুদ্ধারমেৰ চে;
তস্স সো কথিনুদ্ধারো, ‘‘সহুব্ভারো’’তি ৰুচ্চতি.
পক্কমনঞ্চ নিট্ঠানং, সন্নিট্ঠানঞ্চ সীমতো;
চত্তারো পুগ্গলাধীনা, সঙ্ঘাধীনন্তরুব্ভরো.
নাসনং সৰনঞ্চেৰ, আসাৰচ্ছেদিকাপি চ;
তযোপি কথিনুব্ভারা, ন তু সঙ্ঘা, ন ভিক্খুতো.
আৰাসপলিবোধো চ, পলিবোধো চ চীৰরে;
পলিবোধা দুৰে ৰুত্তা, যুত্তমুত্তত্থৰাদিনা.
অট্ঠন্নং মাতিকানং ৰা, অন্তরুব্ভারতোপি ৰা;
উব্ভারাপি দুৰে ৰুত্তা, কথিনস্স মহেসিনা.
অনামন্তাসমাদানং, গণতো যাৰদত্থিকং;
তত্থ যো চীৰরুপ্পাদো, আনিসংসা চ পঞ্চিমে.
কথিনক্খন্ধককথা.
চীৰরক্খন্ধককথা
চীৰরস্স ¶ পনুপ্পাদা, অট্ঠ চীৰরমাতিকা;
সীমায দেতি, কতিকা, ভিক্খাপঞ্ঞত্তিযা, তথা.
সঙ্ঘস্স, উভতোসঙ্ঘে, ৰস্সংৰুট্ঠস্স দেতি চ,;
আদিস্স, পুগ্গলস্সাতি, অট্ঠিমা পন মাতিকা.
তত্থ ¶ সীমায দেতীতি, অন্তোসীমং গতেহি তু;
ভিক্খূহি ভাজেতব্বন্তি, ৰণ্ণিতং ৰরৰণ্ণিনা.
কতিকায চ দিন্নং যে, ৰিহারা একলাভকা;
এত্থ দিন্নঞ্চ সব্বেহি, ভাজেতব্বন্তি ৰুচ্চতি.
সঙ্ঘস্স ধুৰকারা হি, যত্থ করীযন্তি তত্থ চ;
ভিক্খাপঞ্ঞত্তিযা দিন্নং, দিন্নং ৰুত্তং মহেসিনা.
সঙ্ঘস্স পন যং দিন্নং, উজুভূতেন চেতসা;
তঞ্হি সম্মুখিভূতেন, ভাজেতব্বন্তি ৰুচ্চতি.
উভতোসঙ্ঘ মুদ্দিস্স, দেতি সদ্ধায চীৰরং;
থোকা ৰা বহু ৰা ভিক্খূ, সমভাগোৰ ৰট্টতি.
ৰস্সংৰুট্ঠস্স সঙ্ঘস্স, চীৰরং দেতি যং পন;
তং তস্মিং ৰুট্ঠৰস্সেন, ভাজেতব্বন্তি ৰণ্ণিতং.
যাগুযা পন ভত্তে ৰা, দেতিআদিস্স চে পন;
চীৰরং তত্থ তত্থেৰ, যোজেতব্বং ৰিজানতা.
পুগ্গলং পন উদ্দিস্স, চীৰরং যং তু দীযতি;
পুগ্গলোদিস্সকং নাম, দানং তং তু পৰুচ্চতি.
সহধম্মিকেসু যো কোচি, পঞ্চস্ৰপি ‘‘মমচ্চযে;
অযং ময্হং পরিক্খারো, মাতুযা পিতুনোপি ৰা.
উপজ্ঝাযস্স ৰা হোতু’’, ৰদতিচ্চেৰমেৰ চে;
ন হোতি পন তং তেসং, সঙ্ঘস্সেৰ চ সন্তকং.
পঞ্চন্নং ¶ অচ্চযে দানং, ন চ রূহতি কিঞ্চিপি;
সঙ্ঘস্সেৰ চ তং হোতি, গিহীনং পন রূহতি.
ভিক্খু ৰা সামণেরো ৰা, কালং ভিক্খুনুপস্সযে;
করোত্যস্স পরিক্খারা, ভিক্খূনংযেৰ সন্তকা.
ভিক্খুনী ¶ সামণেরী ৰা, ৰিহারস্মিং সচে মতা;
হোন্তি তস্সা পরিক্খারা, ভিক্খুনীনং তু সন্তকা.
‘‘দেহি নেত্ৰাসুকস্সা’’তি, দিন্নং তং পুরিমস্স তু;
‘‘ইদং দম্মী’’তি দিন্নং তং, পচ্ছিমস্সেৰ সন্তকং.
এৰং দিন্নৰিধিং ঞত্ৰা, মতস্স ৰামতস্স ৰা;
ৰিস্সাসং ৰাপি গণ্হেয্য, গণ্হে মতকচীৰরং.
মূলপত্তফলক্খন্ধ-তচপুপ্ফপ্পভেদতো;
ছব্বিধং রজনং ৰুত্তং, ৰন্তদোসেন তাদিনা.
মূলে হলিদ্দিং, খন্ধেসু, মঞ্জেট্ঠং তুঙ্গহারকং;
পত্তেসু অল্লিযা পত্তং, তথা পত্তঞ্চ নীলিযা.
কুসুম্ভং কিংসুকং পুপ্ফে, তচে লোদ্দঞ্চ কণ্ডুলং;
ঠপেত্ৰা রজনং সব্বং, ফলং সব্বম্পি ৰট্টতি.
কিলিট্ঠসাটকং ৰাপি, দুব্বণ্ণং ৰাপি চীৰরং;
অল্লিযা পন পত্তেন, ধোৰিতুং পন ৰট্টতি.
চীৰরানং কথা সেসা, পঠমে কথিনে পন;
তত্থ ৰুত্তনযেনেৰ, ৰেদিতব্বা ৰিভাৰিনা.
চীৰরক্খন্ধককথা.
মহাৰগ্গো নিট্ঠিতো.
চূল়ৰগ্গো
পারিৰাসিকক্খন্ধককথা
তজ্জনীযং ¶ ¶ নিযস্সঞ্চ, পব্বাজং পটিসারণং;
তিৰিধুক্খেপনঞ্চাতি, সত্ত কম্মানি দীপযে.
তেচত্তালীস ৰত্তানি, খন্ধকে কম্মসঞ্ঞিতে;
নৰাধিকানি তিংসেৰ, খন্ধকে তদনন্তরে.
এৰং সব্বানি ৰত্তানি, দ্ৰাসীতেৰ মহেসিনা;
হোন্তি খন্ধকৰত্তানি, গহিতাগহণেন তু.
পারিৰাসঞ্চ ৰত্তঞ্চ, সমাদিন্নস্স ভিক্খুনো;
রত্তিচ্ছেদো কথং ৰুত্তো, ৰত্তভেদো কথং ভৰে?
সহৰাসো ৰিনাৰাসো, অনারোচনমেৰ চ;
পারিৰাসিকভিক্খুস্স, রত্তিচ্ছেদো চ দুক্কটং.
একচ্ছন্নে পনাৰাসে, পকতত্তেন ভিক্খুনা;
নিৰাসো দকপাতেন, উক্খিত্তস্স নিৰারিতো.
পারিৰাসিকভিক্খুস্স, অন্তোযেৰ ন লব্ভতি;
ইচ্চেৰং পন নিদ্দিট্ঠং, মহাপচ্চরিযং পন.
‘‘অৰিসেসেন নিদ্দিট্ঠং, মহাঅট্ঠকথাদিসু;
উভিন্নং দকপাতেন, নিৰাসো ৰারিতো’’তি হি.
অভিক্খুকে পনাৰাসে, অনাৰাসেপি কত্থচি;
ৰিপ্পৰাসং ৰসন্তস্স, রত্তিচ্ছেদো চ দুক্কটং.
পারিৰাসিকভিক্খুস্স, ভিক্খুং দিস্ৰান তঙ্খণে;
নারোচেন্তস্স চেতস্স, রত্তিচ্ছেদো চ দুক্কটং.
পঞ্চেৰ ¶ চ যথাৰুড্ঢং, লভতে পারিৰাসিকো;
কাতুং তত্থেৰ চ ঠত্ৰা, উপোসথপৰারণং.
ৰস্সসাটিং ¶ যথাৰুড্ঢং, দেন্তি চে সঙ্ঘদাযকা;
ওণোজনং তথা ভত্তং, লভতে পঞ্চিমে পন.
পারিৰাসিকক্খন্ধককথা.
সমথক্খন্ধককথা
ৰিৰাদাধারতা চানু-ৰাদাধিকরণম্পি চ;
আপত্তাধারতা চেৰ, কিচ্চাধিকরণম্পি চ.
এতানি পন চত্তারি, ৰুত্তানি চ মহেসিনা;
ভেদকারকৰত্থূনি, ৰিৰাদো তত্থ নিস্সিতো.
ৰিপত্তিযো চতস্সোৰ, অনুৰাদো উপাগতো;
আপত্তাধারতা নাম, সত্ত আপত্তিযো মতা.
সঙ্ঘকিচ্চানি নিস্সায, কিচ্চাধিকরণং সিযা;
এতেসং তু চতুন্নম্পি, সমত্তা সমথা মতা.
সম্মুখা সতি চামূল়্হো, পটিঞ্ঞাৰিনযোপি চ;
তস্সপাপিযসী চেৰ, তথা যেভুয্যসীপি চ.
তিণৰত্থারকো চেৰ, সত্তমো ৰিনযো মতো;
সত্তিমে সমথা ৰুত্তা, বুদ্ধেনাদিচ্চবন্ধুনা.
ৰিৰাদো সম্মতি দ্ৰীহি, অনুৰাদো চতূহি চ;
আপত্তি পন তীহেৰ, কিচ্চমেকেন সম্মতি.
ছট্ঠেন পঠমেনাপি, ৰিৰাদো এত্থ সম্মতি;
সম্মুখাৰিনযাদীহি, অনুপুব্বেন তীহিপি.
তথেৰ ¶ পঞ্চমেনাপি, অনুৰাদো হি সম্মতি;
সম্মুখেন পটিঞ্ঞায, তিণৰত্থারকেন চ.
আপত্তূপসমং যাতি, তীহেৰ সমথেহি সা;
সম্মুখাৰিনযেনেৰ, কিচ্চমেকেন সম্মতি.
যেভুয্যসিককম্মে ¶ তু, সলাকং গাহযে বুধো;
গূল়্হেন ৰিৰটেনাপি, কণ্ণজপ্পেন ৰা পন.
অলজ্জুস্সদে গূল়্হেন, ৰিৰটেনেৰ লজ্জিসু;
বালেসু কণ্ণজপ্পেন, সলাকং গাহযে বুধো.
লজ্জী অলজ্জী বালোতি, কেন সক্কা ৰিজানিতুং?
সকেন কম্মুনাযেৰ, তেন সক্কা ৰিজানিতুং.
আপজ্জতি চ সঞ্চিচ্চ, আপত্তিং পরিগূহতি;
ছন্দাদিঅগতিং যাতি, অলজ্জী এদিসো সিযা.
নাপজ্জতি চ সঞ্চিচ্চ, আপত্তিং ন চ গূহতি;
ন গচ্ছতিগতিঞ্চাপি, এদিসো লজ্জি পুগ্গলো.
দুচ্চিন্তিতো চ দুব্ভাসী, তথা দুক্কটকারিকো;
এদিসো পন ‘‘বালো’’তি, লক্খণেনেৰ ঞাযতি.
তিধা সলাকগাহেন, বহুকা ধম্মৰাদিনো;
যেভুয্যসিককম্মেন, কত্তব্বন্তি জিনোব্রৰি.
অলজ্জী সানুৰাদো চ, অসুচী কম্মতো চ যো;
তস্সপাপিযসীকম্ম-যোগ্গো সো হোতি পুগ্গলো.
ভণ্ডনে কলহে জাতে, ৰিৰাদস্মিং অনপ্পকে;
বহুঅস্সামণে চিণ্ণে, অনগ্গেপি চ ভস্সকে.
মূলমূলং গৰেসন্তং, হোতি ৰাল়ঞ্চ কক্খল়ং;
তিণৰত্থারকেনেৰ, কাতব্বন্তি পকাসিতং.
যথা ¶ চ তিণপণ্ণেন, ছন্নং গূথঞ্চ মুত্তকং;
ন চ ৰাযতি দুগ্গন্ধং, ৰূপসম্মতি তঙ্খণে.
ঠপেত্ৰা থুল্লৰজ্জঞ্চ, গিহীহি পটিসংযুতং;
দিট্ঠাৰিকম্মিকঞ্চেৰ, যো চ তত্থ ন হোতি তং.
সেসাযাপত্তিযা যাৰ, উপসম্পদমাল়তো;
সুদ্ধো হোতি নিরাপত্তি, তিণৰত্থারকে তথা.
সমথক্খন্ধককথা.
খুদ্দকৰত্থুক্খন্ধককথা
রুক্খে ¶ ৰা পন কুট্টেৰা, অট্টানে থম্ভকেসু ৰা;
ন্হাযমানো সকং কাযং, উগ্ঘংসেয্যস্স দুক্কটং.
কাযং গন্ধব্বহত্থেন, কুরুৰিন্দকসুত্তিযা;
মল্লকেন ন ঘংসেয্য, নাঞ্ঞমঞ্ঞঞ্চ কাযতো.
অকতং মল্লকং নাম, গিলানস্সেৰ ৰট্টতি;
কতং তং মল্লকং নাম, সব্বেসম্পি ন ৰট্টতি.
কপালিট্ঠকখণ্ডানি, সব্বস্স পুথুপাণিকং;
গিলানস্সাগিলানস্স, ৰত্থৰট্টি চ ৰট্টতি.
ৰুত্তা ফেণকপাসাণ-কথলা পাদঘংসনে;
ৰট্টং ৰা চতুরস্সং ৰা, কতকং ন চ ৰট্টতি.
যং কিঞ্চিপি অলঙ্কারং, ধারেন্তস্সপি দুক্কটং;
হোতি অন্তমসো তাল-পণ্ণমত্তম্পি ভিক্খুনো.
ওসণ্হেয্য সকে কেসে, যো হত্থফণকেন ৰা;
ফণকেনপি কোচ্ছেন, দুক্কটং তস্স নিদ্দিসে.
সিত্থতেলোদতেলেহি ¶ , মণ্ডনত্থং ন ৰট্টতি;
অনুলোমনিপাতত্থং, উদ্ধংলোমেন ভিক্খুনা.
হত্থং তেলেন তেমেত্ৰা, পুঞ্ছিতব্বা সিরোরুহা;
ৰট্টতুণ্হাভিতত্তস্স, অল্লহত্থেন পুঞ্ছিতুং.
আদাসে উদপত্তে ৰা, যত্থ কত্থচি অত্তনো;
মুখবিম্বং ৰিনা হেতুং, ওলোকেন্তস্স দুক্কটং.
‘‘সঞ্ছৰিং তু মুখং, নো’’তি, দট্ঠুমাবাধপচ্চযা;
‘‘জিণ্ণো নো’’তাযুসঙ্খার-জাননত্থঞ্চ ৰট্টতি.
নচ্চং ৰা পন গীতং ৰা, ৰাদিতং ৰাপি ভিক্খুনো;
দট্ঠুং ৰা পন সোতুং ৰা, গচ্ছতো হোতি দুক্কটং.
দট্ঠুমন্তমসো মোর-নচ্চম্পি চ ন ৰট্টতি;
সোতুমন্তমসো দন্ত-গীতম্পি চ ন ৰট্টতি.
নচ্চন্তস্স ¶ সযং ৰাপি, নচ্চাপেন্তস্স দুক্কটং;
অনাপত্তন্তরারামে, ঠত্ৰা সুণাতি পস্সতি.
‘‘পস্সিস্সামী’’তি নচ্চং ৰা, গীতং ৰা পন ৰাদিতং;
ৰিহারতো ৰিহারং ৰা, গচ্ছতো হোতি দুক্কটং.
আপত্তন্তোৰিহারেপি, উট্ঠহিত্ৰান গচ্ছতো;
ঠত্ৰা গীৰং পসারেত্ৰা, পস্সতোপি চ ৰীথিযং.
কেসা দীঘা ন ধারেয্যা, যো ধারেয্যস্স দুক্কটং;
দ্ৰঙ্গুলং ৰা দুমাসং ৰা, ততো উদ্ধং ন ৰট্টতি.
নখে নাসিকলোমানি, দীঘানি ন তু ধারযে;
ন চ ৰীসতিমট্ঠং ৰা, কাতুং ৰট্টতি ভিক্খুনো.
কপ্পাপেয্য ৰিসুং মস্সুং, দাঠিকং ৰা ঠপেয্য যো;
সংহরাপেয্য ৰা লোমং, সম্বাধে তস্স দুক্কটং.
ছিন্দতো ¶ দুক্কটং ৰুত্তং, কেসে কত্তরিকায ৰা;
অগিলানস্স অঞ্ঞেন, ছিন্দাপেন্তস্স ৰা তথা.
ছিন্দতো অত্তনো অঙ্গ-জাতং থুল্লচ্চযং সিযা;
সেসঙ্গছেদনে অত্ত-ৰধে আপত্তি দুক্কটং.
অহিকীটাদিদট্ঠস্স, তাদিসাবাধপচ্চযা;
ন দোসো ছিন্দতো অঙ্গং, মোচেন্তস্স চ লোহিতং.
অপরিস্সাৰনো মগ্গং, সচে গচ্ছতি দুক্কটং;
যাচমানস্স ৰা মগ্গে, তথেৰাদদতোপি তং.
ন ভুঞ্জে ন পিৰে নগ্গো, ন খাদে ন চ সাযযে;
ন দদে ন চ গণ্হেয্য, ন গচ্ছেয্যপি অঞ্জসং.
ৰন্দিতব্বং ন নগ্গেন, ৰন্দাপেতব্বমেৰ ৰা;
পরিকম্মং ন কাতব্বং, ন নগ্গেন চ কারযে.
পরিকম্মে পটিচ্ছাদী, তিস্সো জন্তাঘরাদিকা;
ৰুত্তা, ৰত্থপটিচ্ছাদী, সব্বত্থ পন ৰট্টতি.
যত্থ কত্থচি পেল়াযং, ভুঞ্জিতুং ন চ ৰট্টতি;
একতো ভুঞ্জতো হোতি, দুক্কটং একভাজনে.
একপাৰুরণা ¶ এক-ত্থরণা ৰা নিপজ্জরে;
একমঞ্চেপি ৰা তেসং, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
ন নিসীদেয্য সঙ্ঘাটি-পল্লত্থিকমুপাগতো;
কিঞ্চি কীল়ং ন কীল়েয্য, পলিতং ন চ গাহযে.
ভমুকায নলাটে ৰা, দাঠিকাযপি উগ্গতং;
তাদিসং পলিতং চঞ্ঞং, গাহাপেতুম্পি ৰট্টতি.
অগিলানো সচে ভিক্খু, ছত্তং ধারেয্য দুক্কটং;
অত্তনো চীৰরাদীনং, গুত্তত্থং পন ৰট্টতি.
হত্থিসোণ্ডং ¶ চতুক্কণ্ণং, ৰসনং মচ্ছৰাল়কং;
ৰেল্লিযং তালৰণ্টঞ্চ, নিৰাসেন্তস্স দুক্কটং.
গহিপারুপনং ৰাপি, পারুপন্তস্স দুক্কটং;
নিৰাসনে পারুপনে, পরিমণ্ডলতা মতা.
লোকাযতং ন ৰাচেয্য, ন চ তং পরিযাপুণে;
ন তিরচ্ছানৰিজ্জা ৰা, ৰাচেতব্বাৰ ভিক্খুনা.
ন চ ৰট্টতি ধারেতুং, সব্বা চামরিবীজনী;
ন চালিম্পেয্য দাযং ৰা, ন চ লঞ্জে মুখম্পি চ.
ন ৰহে উভতোকাজং, ৰট্টতন্তরকাজকং;
সীসক্খন্ধকটোলম্ব-ভারে দোসো ন ৰিজ্জতি.
অট্ঠঙ্গুলাদিকং ভিক্খু, পচ্ছিমং চতুরঙ্গুলা;
খাদতো দন্তকট্ঠঞ্চ, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
রুক্খং নেৰাভিরূহেয্য, কিচ্চে সতিপি পোরিসং;
আপদাসু যথাকামং, ৰট্টতেৰাভিরূহিতুং.
লসুণং ন চ খাদেয্য, সচে নাকল্লকো সিযা;
নারোপেতব্বকং বুদ্ধ-ৰচনং অঞ্ঞথা পন.
খিপিতেন চ ৰত্তব্বং, ‘‘জীৰা’’তি, গিহিনা পুন;
‘‘জীৰথা’’তি চ ৰুত্তেন, ‘‘চিরং জীৰা’’তি ৰট্টতি.
সামণেরং গহট্ঠং ৰা, আকোটেন্তস্স দুক্কটং;
সযনে পুপ্ফসংকিণ্ণে, ন ৰট্টতি নিপজ্জিতুং.
খুরভণ্ডং ¶ ন গণ্হেয্য, সচে ন্হাপিতপুব্বকো;
ন চ ধারণিযা উণ্হী, সব্বা বাহিরলোমিকা.
অঙ্গরাগং করোন্তস্স, দুক্কটং সমুদীরিতং;
অকাযবন্ধনস্সাপি, গামং পৰিসতোপি চ.
লোহজং ¶ দারুজং সব্বং, কপ্পিযং মত্তিকামযং;
ৰিনা সত্থঞ্চ পত্তঞ্চ, কতকং কুম্ভকারিকং.
খুদ্দকৰত্থুক্খন্ধককথা.
সেনাসনক্খন্ধককথা
আসন্দিকো অতিক্কন্ত-পমাণোপি চ ৰট্টতি;
তথা পঞ্চঙ্গপীঠম্পি, সত্তঙ্গম্পি চ ৰট্টতি.
তূলোনদ্ধা ঘরেযেৰ, মঞ্চপীঠা নিসীদিতুং;
সীসপাদূপধানঞ্চ, অগিলানস্স ৰট্টতি.
সন্থরিত্ৰা গিলানস্স, উপধানানি তত্থ চ;
পচ্চত্থরণকং দত্ৰা, নিপজ্জন্তস্স ৰট্টতি.
তিরিযং মুট্ঠিরতনং, হোতি বিম্বোহনং মিতং;
দীঘতো চ দিযড্ঢং ৰা, দ্ৰিহত্থন্তি কুরুন্দিযং.
পূরিতা চোল়পণ্ণুণ্ণ-তিণৰাকেহি পঞ্চহি;
ভিসিযো ভাসিতা পঞ্চ, তূলানং গণনাৰসা.
ভিসিতূলানি পঞ্চেৰ, তথা তূলানি তীণিপি;
লোমানি মিগপক্খীনং, গব্ভা বিম্বোহনস্সিমে.
মনুস্সলোমং লোমেসু, পুপ্ফেসু বকুলাদিকং;
সুদ্ধং তমালপত্তঞ্চ, পণ্ণেসু ন চ ৰট্টতি.
উণ্ণাদিকং পঞ্চৰিধঞ্চ তূলং;
মহেসিনা যং ভিসিযং পৰুত্তং;
মসূরকে ¶ তং পন ৰট্টতীতি;
কুরুন্দিযং অট্ঠকথায ৰুত্তং.
যদেতং ¶ তিৰিধং তূলং, ভিসিযং তং অকপ্পিযং;
মিস্সং তমালপত্তং তু, সব্বত্থ পন ৰট্টতি.
রূপং তু পুরিসিত্থীনং, তিরচ্ছানগতস্স ৰা;
কারেন্তস্স করোতো ৰা, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
জাতকং পন ৰত্থুং ৰা, কারাপেতুং পরেহি ৰা;
মালাকম্মং লতাকম্মং, সযং কাতুম্পি ৰট্টতি.
সমানাসনিকো নাম, দ্ৰীহি ৰস্সেহি যো পন;
ৰুড্ঢো ৰা দহরো ৰাপি, ৰস্সেনেকেন ৰা পন.
সমানৰস্সে ৰত্তব্বং, কিঞ্চ নামিধ ৰিজ্জতি;
সত্তৰস্সতিৰস্সেহি, পঞ্চৰস্সো নিসীদতি.
হেট্ঠা দীঘাসনং তিণ্ণং, যং পহোতি নিসীদিতুং;
একমঞ্চেপি পীঠে ৰা, দ্ৰে নিসীদন্তি ৰট্টতি.
উভতোব্যঞ্জনং ইত্থিং, ঠপেত্ৰা পণ্ডকং পন;
দীঘাসনে অনুঞ্ঞাতং, সব্বেহিপি নিসীদিতুং.
পুরিমিকো পচ্ছিমিকো, তথেৰন্তরমুত্তকো;
তযো সেনাসনগ্গাহা, সম্বুদ্ধেন পকাসিতা.
পুব্বারুণা পাটিপদস্স যাৰ;
পুনারুণো ভিজ্জতি নেৰ তাৰ;
ইদঞ্হি সেনাসনগাহকস্স;
খেত্তন্তি ৰস্সূপগমে ৰদন্তি.
পাতোৰ গাহিতে অঞ্ঞো, ভিক্খু সেনাসনে পন;
সচে যাচতি আগন্ত্ৰা, ৰত্তব্বো গাহিতন্তি সো.
সঙ্ঘিকং অপলোকেত্ৰা, গহিতং ৰস্সৰাসিকং;
অন্তোৰস্সেপি ৰিব্ভন্তো, লভতে তত্রজং সচে.
ৰুট্ঠৰস্সো ¶ সচে ভিক্খু, কিঞ্চি আৰাসিহত্থতো;
গহেত্ৰা কপ্পিযং ভণ্ডং, দত্ৰা তস্সত্তনো পন.
‘‘অসুকস্মিং ¶ কুলে ময্হং, ৰস্সাৰাসিকচীৰরং;
গাহিতং গণ্হ’’ইচ্চেৰং, ৰত্ৰা গচ্ছতি সো দিসং.
উপ্পব্বজতি চে তত্থ, গতট্ঠানে, ন লব্ভতি;
গহেতুং তস্স সম্পত্তং, সঙ্ঘিকংযেৰ তং সিযা.
মনুস্সে সম্মুখা তত্থ, পটিচ্ছাপেতি চে পন;
সব্বং লভতি সম্পত্তং, ৰস্সাৰাসিকচীৰরং.
আরামো চ ৰিহারো চ, ৰত্থূনি দুৰিধস্সপি;
ভিসি বিম্বোহনং মঞ্চ-পীঠন্তি ততিযং পন.
লোহকুম্ভী কটাহঞ্চ, ভাণকো লোহৰারকো;
ৰাসি ফরসু কুদ্দালো, কুঠারী চ নিখাদনং.
ৰল্লি ৰেল়ু তিণং পণ্ণং, মুঞ্জপব্বজমেৰ চ;
মত্তিকা দারুভণ্ডঞ্চ, পঞ্চমং তু যথাহ চ.
‘‘দ্ৰীহি সঙ্গহিতানি দ্ৰে, ততিযং চতুসঙ্গহং;
চতুত্থং নৰকোট্ঠাসং, পঞ্চমং অট্ঠধা মতং.
ইতি পঞ্চহি রাসীহি, পঞ্চনিম্মললোচনো;
পঞ্চৰীসৰিধং নাথো, গরুভণ্ডং পকাসযি’’.
ইদঞ্হি পন সঙ্ঘস্স, সন্তকং গরুভণ্ডকং;
ৰিস্সজ্জেন্তো ৰিভাজেন্তো, ভিক্খু থুল্লচ্চযং ফুসে.
ভিক্খুনা গরুভণ্ডং তু, সঙ্ঘেন হি গণেন ৰা;
ৰিস্সজ্জিতমৰিস্সট্ঠং, ৰিভত্তমৰিভাজিতং.
পুরিমেসু হি তীস্ৰেত্থ, ন চত্থাগরুভণ্ডকং;
লোহকুম্ভী কটাহো চ, লোহভাণকমেৰ চ.
তিৰিধং ¶ খুদ্দকং ৰাপি, গরুভণ্ডকমেৰিদং;
পাদগণ্হনকো লোহ-ৰারকো ভাজিযো মতো.
উদ্ধং পন ততো লোহ-ৰারকো গরুভণ্ডকং;
ভিঙ্কারাদীনি সব্বানি, গরুভণ্ডানি হোন্তি হি.
ভাজেতব্বো অযোপত্তো;
তম্বাযোথালকাপি চ;
ধূমনেত্তাদিকং ¶ নেৰ;
ভাজেতব্বন্তি দীপিতং.
অত্তনা পটিলদ্ধং তং, লোহভণ্ডং তু কিঞ্চিপি;
ন পুগ্গলিকভোগেন, ভুঞ্জিতব্বঞ্হি ভিক্খুনা.
কংসৰট্টকলোহানং, ভাজনানিপি সব্বসো;
ন পুগ্গলিকভোগেন, ৰট্টন্তি পরিভুঞ্জিতুং.
তিপুভণ্ডেপি এসেৰ, নযো ঞেয্যো ৰিভাৰিনা;
ন দোসো সঙ্ঘিকে অত্থি, গিহীনং সন্তকেসু ৰা.
খীরপাসাণসম্ভূতং, গরুকং তট্টকাদিকং;
পাদগণ্হনতো উদ্ধং, ঘটকো গরুভণ্ডকো.
সিঙ্গিসজ্ঝুমযং হার-কূটজং ফলিকুব্ভৰং;
ভাজনানি ন ৰট্টন্তি, গিহীনং সন্তকানিপি.
ৰাসি ভাজনিযা খুদ্দা, গরুভণ্ডং মহত্তরী;
তথা ফরসু ৰেজ্জানং, সিরাৰেধনকম্পি চ.
কুঠারি ৰাসি কুদ্দালো, গরুভণ্ডং নিখাদনং;
সিখরম্পি চ তেনেৰ, গহিতন্তি পকাসিতং.
চতুরস্সমুখং দোণি-মুখং ৰঙ্কম্পি তত্থ চ;
সদণ্ডং খুদ্দকং সব্বং, গরুভণ্ডং নিখাদনং.
মুট্ঠিকমধিকরণী ¶ , সণ্ডাসো ৰা তুলাদিকং;
কিঞ্চি সঙ্ঘস্স দিন্নং চে, তং সব্বং গরুভণ্ডকং.
ন্হাপিতস্স চ সণ্ডাসো, কত্তরী চ মহত্তরী;
মহাপিপ্ফলকং তুন্ন-কারানং গরুভণ্ডকং.
ৰল্লি সঙ্ঘস্স দিন্না ৰা, তত্থজাতাপি রক্খিতা;
অড্ঢবাহুপ্পমাণাপি, গরু ৰেত্তলতাদিকা.
সুত্তৰাকাদিনিব্বত্তা, রজ্জুকা যোত্তকানি ৰা;
সঙ্ঘস্স দিন্নকালে তু, গচ্ছন্তি গরুভণ্ডতং.
নাল়িকেরস্স হীরে ৰা, ৰাকে ৰা পন কেনচি;
ৰট্টেত্ৰা হি কতা এক-ৰট্টাপি গরুভণ্ডকং.
ৰেল়ু ¶ সঙ্ঘস্স দিন্নো ৰা, রক্খিতো তত্থজাতকো;
অট্ঠঙ্গুলাযতো সূচি-দণ্ডমত্তো গরুং সিযা.
ছত্তদণ্ডসলাকাযো, দণ্ডো কত্তরযট্ঠিপি;
পাদগণ্হনকা তেল-নাল়ী ভাজনিযা ইমে.
মুঞ্জাদীসুপি যং কিঞ্চি, মুট্ঠিমত্তং গরুং সিযা;
তালপণ্ণাদিমেকম্পি, দিন্নং ৰা তত্থজাতকং.
অট্ঠঙ্গুলপ্পমাণোপি, গরুকং রিত্তপোত্থকো;
মত্তিকা পকতী ৰাপি, পঞ্চৰণ্ণা সুধাপি ৰা.
সিলেসাদীসু ৰা কিঞ্চি, দিন্নং ৰা তত্থজাতকং;
তালপক্কপমাণং তু, গরুভণ্ডন্তি দীপিতং.
ৰল্লিৰেল়াদিকং কিঞ্চি, অরক্খিতমগোপিতং;
গরুভণ্ডং ন হোতেৰ, গহেতব্বং যথাসুখং.
রক্খিতং গোপিতং ৰাপি, গহেতব্বং তু গণ্হতা;
সমকং অতিরেকং ৰা, দত্ৰা ফাতিকমেৰ ৰা.
অঞ্জনং ¶ হরিতালঞ্চ, তথা হিঙ্গু মনোসিলা;
ভাজেতব্বন্তি ৰিঞ্ঞেয্যং, ৰিঞ্ঞুনা ৰিনযঞ্ঞুনা.
দারুভণ্ডেপি যো কোচি, সূচিদণ্ডপ্পমাণকো;
অট্ঠঙ্গুলাযতো দারু-ভণ্ডকো গরুভণ্ডকং.
মহাঅট্ঠকথাযং তু, ৰিভজিত্ৰাৰ দস্সিতং;
আসন্দিকোপি সত্তঙ্গো, ভদ্দপীঠঞ্চ পীঠিকা.
পীঠমেল়কপাদঞ্চ, তথামণ্ডকৰট্টকং;
কোচ্ছং পলালপীঠঞ্চ, ধোৰনে ফলকম্পি চ.
ভণ্ডিকা মুগ্গরো চেৰ, ৰত্থঘট্টনমুগ্গরো;
অম্বণম্পি চ মঞ্জূসা, নাৰা রজনদোণিকা.
উল়ুঙ্কোপি সমুগ্গোপি, করণ্ডম্পি কটচ্ছুপি;
এৰমাদি তু সব্বম্পি, সঙ্ঘিকং গরুভণ্ডকং.
সব্বং দারুমযং গেহ-সম্ভারং গরুকং মতং;
ভাজিযং কপ্পিযং চম্মং, অকপ্পিযমভাজিযং.
এল়চম্মং ¶ গরুং ৰুত্তং, তথেৰোদুক্খলাদিকং;
পেসকারাদিভণ্ডঞ্চ, কসিভণ্ডঞ্চ সঙ্ঘিকং.
তথেৰাধারকো পত্ত-পিধানং তালৰণ্টকং;
বীজনী পচ্ছি চঙ্কোটং, সব্বা সম্মুঞ্জনী গরু.
যং কিঞ্চি ভূমত্থরণং, যো কোচি কটসারকো;
চক্কযুত্তকযানঞ্চ, সব্বম্পি গরুভণ্ডকং.
ছত্তঞ্চ মুট্ঠিপণ্ণঞ্চ, ৰিসাণংতুম্বভাজনং;
উপাহনারণীধম্ম-করণাদি লহুং ইদং.
হত্থিদন্তো ৰিসাণঞ্চ, যথাগতমতচ্ছিতং;
মঞ্চপাদাদি যং কিঞ্চি, ভাজনীযমনিট্ঠিতং.
নিট্ঠিতো ¶ তচ্ছিতো ৰাপি, ৰিধো হিঙ্গুকরণ্ডকো;
অঞ্জনী চ সলাকাযো, ভাজনী উদপুঞ্ছনী.
সব্বং কুলালভণ্ডম্পি, পরিভোগারহং পন;
পত্তঙ্গারকটাহঞ্চ, ধূমদানং কপল্লিকা.
থূপিকা দীপরুক্খো চ, চযনচ্ছদনিট্ঠকা;
সঙ্ঘিকং পন সব্বম্পি, গরুভণ্ডন্তি দীপিতং.
পত্তো কঞ্চনকো চেৰ, থালকং কুণ্ডিকাপি চ;
ঘটকো লোহভণ্ডেপি, কুণ্ডিকাপি চ ভাজিযা.
গরুনা গরুভণ্ডঞ্চ, থাৰরেন চ থাৰরং;
সঙ্ঘস্স পরিৰত্তেত্ৰা, গণ্হিতুং পন ৰট্টতি.
অধোতেন চ পাদেন, নক্কমে সযনাসনং;
অল্লপাদেন ৰা ভিক্খু, তথেৰ সউপাহনো.
ভূমিযা নিট্ঠুভন্তস্স, পরিকম্মকতায ৰা;
পরিকম্মকতং ভিত্তিং, অপস্সেন্তস্স দুক্কটং.
পরিকম্মকতং ভূমিং, সঙ্ঘিকং মঞ্চপীঠকং;
অত্তনো সন্তকেনেৰ, পত্থরিত্ৰান কেনচি.
নিপজ্জিতব্বং, সহসা, তস্স নিদ্দাযতো যদি;
সরীরাৰযৰো কোচি, মঞ্চং ফুসতি দুক্কটং.
লোমেসু ¶ পন লোমানং, গণনাযেৰ দুক্কটং;
তলেন হত্থপাদানং, ৰট্টতক্কমিতুং পন.
সহস্সগ্ঘনকো কোচি, পিণ্ডপাতো সচীৰরো;
পত্তো অৰস্সিকং ভিক্খুং, লিখিত্ৰা ঠপিতোপি চ.
তাদিসো পিণ্ডপাতোৰ, সট্ঠিৰস্সানমচ্চযে;
উপ্পন্নো সট্ঠিৰস্সস্স, ঠিতিকায দদে বুধো.
উদ্দেসভত্তং ¶ ভুঞ্জিত্ৰা, জাতো চে সামণেরকো;
গহেতুং লভতি তং পচ্ছা, সামণেরস্স পাল়িযা.
সম্পুণ্ণৰীসৰস্সো যো, স্ৰে উদ্দেসং লভিস্সতি;
অজ্জ সো উপসম্পন্নো, অতীতা ঠিতিকা সিযা.
সচে পন সলাকা তু, লদ্ধা ভত্তং ন তংদিনে;
লদ্ধং, পুনদিনে তস্স, গাহেতব্বং, ন সংসযো.
উত্তরুত্তরিভঙ্গস্স, ভত্তস্সেকচরস্স হি;
ৰিসুঞ্হি ঠিতিকা কত্ৰা, দাতব্বা তু সলাকিকা.
ভত্তমেৰ সচে লদ্ধং, ন পনুত্তরিভঙ্গকং;
লদ্ধমুত্তরিভঙ্গং ৰা, ন লদ্ধং ভত্তমেৰ ৰা.
যেন যেন হি যং যং তু, ন লদ্ধং, তস্স তস্স চ;
তং তং পুনদিনে চাপি, গাহেতব্বন্তি দীপিতং.
সঙ্ঘুদ্দেসাদিকং ভত্তং, ইদং সত্তৰিধম্পি চ;
আগন্তুকাদিভত্তঞ্চ, চতুব্বিধমুদীরিতং.
ৰিহারৰারভত্তঞ্চ, নিচ্চঞ্চ কুটিভত্তকং;
পন্নরসৰিধং ভত্তং, উদ্দিট্ঠং সব্বমেৰিধ.
পাল়িমট্ঠকথঞ্চেৰ, ওলোকেত্ৰা পুনপ্পুনং;
সঙ্ঘিকে পচ্চযে সম্মা, ৰিভজেয্য ৰিচক্খণো.
সেনাসনক্খন্ধককথা.
ৰত্তক্খন্ধককথা
আগন্তুকাৰাসিকপিণ্ডচারী-;
সেনাসনারঞ্ঞনুমোদনাসু ¶ ;
ৰত্তানি ভত্তে গমিকস্স জন্তা-;
ঘরে তথা ৰচ্চকুটিপ্পৰেসে.
আচরিযুপজ্ঝাযকসিস্সসদ্ধি- ¶ ;
ৰিহারিৰত্তানিপি সব্বসোৰ;
ৰত্তানি ৰুত্তানি চতুদ্দসেৰ;
ৰিসুদ্ধচিত্তেন ৰিনাযকেন.
আগন্তুকেন আরামং, পৰিসন্তেন ভিক্খুনা;
ছত্তং পনাপনেতব্বং, মুঞ্চিতব্বা উপাহনা.
ওগুণ্ঠনং ন কাতব্বং, সীসে চীৰরমেৰ ৰা;
ন হি তেন চ ধোতব্বা, পাদা পানীযৰারিনা.
ৰন্দিতব্বাৰ পুচ্ছিত্ৰা, ৰিহারে ৰুড্ঢভিক্খুনো;
কালে সেনাসনং তেন, পুচ্ছিতব্বঞ্চ ভিক্খুনা.
ৰচ্চট্ঠানঞ্চ পস্সাৰ-ট্ঠানং পানীযমেৰ চ;
পরিভোজনীযং সঙ্ঘ-কতিকং গোচরাদিকং.
ৰুড্ঢমাগন্তুকং দিস্ৰা, ভিক্খুনাৰাসিকেনপি;
পত্তং পটিগ্গহেতব্বং, পচ্চুগ্গন্ত্ৰান চীৰরং.
আসনং পঞ্ঞপেতব্বং, তস্স পাদোদকম্পি চ;
উপনিক্খিপিতব্বঞ্চ, পুচ্ছিতব্বঞ্চ ৰারিনা.
ৰন্দেয্যো পঞ্ঞপেতব্বং, তস্স সেনাসনম্পি চ;
অজ্ঝাৰুত্থমৰুত্থং ৰা, গোচরাগোচরম্পি চ.
ৰচ্চট্ঠানঞ্চ পস্সাৰ-ট্ঠানং সেক্খকুলানি চ;
পৰেসে নিক্খমে কালো, ৰত্তব্বো পানিযাদিকং.
সচে সো নৰকো হোতি;
আগতাগন্তুকো যথা;
নিসিন্নেনেৰ ¶ তেনস্স;
সব্বমাৰাসিভিক্খুনা.
‘‘অত্র ¶ পত্তং ঠপেহীতি, নিসীদাহীদমাসনং’’;
ইচ্চেৰং পন ৰত্তব্বং, দেয্যং সেনাসনম্পি চ.
দারুমত্তিকভণ্ডানি, গন্তুকামেন ভিক্খুনা;
গন্তব্বং পটিসামেত্ৰা, থকেত্ৰাৰসথম্পি চ.
আপুচ্ছিত্ৰাপি গন্তব্বং, ভিক্খুনা সযনাসনং;
পুচ্ছিতব্বে অসন্তেপি, গোপেত্ৰা ৰাপি সাধুকং.
সহসা পৰিসে নাপি, সহসা ন চ নিক্খমে;
নাতিদূরে নচ্চাসন্নে, ঠাতব্বং পিণ্ডচারিনা.
ৰামহত্থেন সঙ্ঘাটিং, উচ্চারেত্ৰাথ ভাজনং;
দক্খিণেন পণামেত্ৰা, ভিক্খং গণ্হেয্য পণ্ডিতো.
সূপং ৰা দাতুকামাতি, সল্লক্খেয্য মুহুত্তকং;
ওলোকেয্যন্তরা ভিক্খু, ন ভিক্খাদাযিকামুখং.
পানীযাদি পনানেয্যং, ভিক্খুনারঞ্ঞকেনপি;
নক্খত্তং তেন যোগো চ, জানিতব্বা দিসাপি চ.
ৰচ্চপস্সাৰতিত্থানি, ভৰন্তি পটিপাটিযা;
করোন্তস্স যথাৰুড্ঢং, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
সহসা উব্ভজিত্ৰা ৰা, ন চ ৰচ্চকুটিং ৰিসে;
উক্কাসিত্ৰা বহি ঠত্ৰা, পৰিসে সণিকং পন.
ৰচ্চং ন নিত্থুনন্তেন, কাতব্বং পন ভিক্খুনা;
খাদতো দন্তকট্ঠং ৰা, করোতো হোতি দুক্কটং.
ৰচ্চং পন ন কাতব্বং, বহিদ্ধা ৰচ্চদোণিযা;
পস্সাৰোপি ন কাতব্বো, বহি পস্সাৰদোণিযা.
খরেন নাৰলেখেয্য, ন কট্ঠং ৰচ্চকূপকে;
ছড্ডেয্য ন চ পাতেয্য, খেল়ং পস্সাৰদোণিযা.
পাদুকাসু ¶ ঠিতোযেৰ, উব্ভজেয্য ৰিচক্খণো;
পটিচ্ছাদেয্য তত্থেৰ, ঠত্ৰা নিক্খমনে পন.
নাচমেয্য ¶ সচে ৰচ্চং, কত্ৰা যো সলিলে সতি;
তস্স দুক্কটমুদ্দিট্ঠং, মুনিনা মোহনাসিনা.
সসদ্দং নাচমেতব্বং, কত্ৰা চপু চপূতি চ;
আচমিত্ৰা সরাৰেপি, সেসেতব্বং ন তূদকং.
ঊহতম্পি অধোৰিত্ৰা, নিক্খমন্তস্স দুক্কটং;
উক্লাপাপি সচে হোন্তি, সোধেতব্বং অসেসতো.
অৰলেখনকট্ঠেন, পূরো চে পীঠরো পন;
ছড্ডেয্য কুম্ভি রিত্তা চে, কুম্ভিং পূরেয্য ৰারিনা.
অনজ্ঝিট্ঠো হি ৰুড্ঢেন, পাতিমোক্খং ন উদ্দিসে;
ধম্মং ন চ ভণে, পঞ্হং, ন পুচ্ছেয্য ন ৰিস্সজে.
আপুচ্ছিত্ৰা কথেন্তস্স, ৰুড্ঢং ৰুড্ঢতরাগমে;
পুন আপুচ্ছনে কিচ্চং, নত্থীতি পরিদীপিতং.
ৰুড্ঢেনেকৰিহারস্মিং, সদ্ধিং ৰিহরতা পন;
অনাপুচ্ছা হি সজ্ঝাযো, ন কাতব্বো কদাচিপি.
উদ্দেসোপি ন কাতব্বো, পরিপুচ্ছায কা কথা;
ন চ ধম্মো কথেতব্বো, ভিক্খুনা ধম্মচক্খুনা.
ন দীপো ৰিজ্ঝাপেতব্বো, কাতব্বো ৰা ন চেৰ সো;
ৰাতপানকৰাটানি, থকেয্য ৰিৰরেয্য নো.
চঙ্কমে চঙ্কমন্তো চ, ৰুড্ঢতো পরিৰত্তযে;
তম্পি চীৰরকণ্ণেন, কাযেন ন চ ঘট্টযে.
পুরতো নেৰ থেরানং, ন্হাযেয্য ন পনূপরি;
উত্তরং ওতরন্তানং, দদে মগ্গং, ন ঘট্টযে.
ৰত্তং ¶ অপরিপূরেন্তো, ন সীলং পরিপূরতি;
অসুদ্ধসীলো দুপ্পঞ্ঞো, চিত্তেকগ্গং ন ৰিন্দতি.
ৰিক্খিত্তচিত্তোনেকগ্গো, সদ্ধম্মং ন চ পস্সতি;
অপস্সমানো সদ্ধম্মং, দুক্খা ন পরিমুচ্চতি.
তস্মা হি ৰত্তং পূরেয্য, জিনপুত্তো ৰিচক্খণো;
ওৰাদং বুদ্ধসেট্ঠস্স, কত্ৰা নিব্বানমেহিতি.
ৰত্তক্খন্ধককথা.
ভিক্খুনিক্খন্ধককথা
কাযং ¶ ঊরুং থনং ৰাপি, ৰিৰরিত্ৰান ভিক্খুনী;
অত্তনো অঙ্গজাতং ৰা, ভিক্খুস্স ন চ দস্সযে.
ভিক্খুনা সহ যং কিঞ্চি, সম্পযোজেন্তিযাপি চ;
ততো ভাসন্তিযা ভিক্খুং, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
ন চ ভিক্খুনিযা দীঘং, ধারেয্য কাযবন্ধনং;
তেনেৰ কাযবন্ধেন, থনপট্টেন ৰা পন.
ৰিলীৰেন চ পট্টেন, চম্মপট্টেন ৰা তথা;
দুস্সপট্টেন ৰা দুস্স-ৰেণিযা দুস্সৰট্টিযা.
ন ফাসুকা নমেতব্বা, দুক্কটং তু নমেন্তিযা;
ন ঘংসাপেয্য সমণী, জঘনং অট্ঠিকাদিনা.
হত্থং ৰা হত্থকোচ্ছং ৰা, পাদং ৰা মুখমূরুকং;
কোট্টাপেতি সচে তস্সা, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
ন মুখং লিম্পিতব্বং তু, ন চুণ্ণেতব্বমেৰ চ;
মনোসিলায ৰাপত্তি, মুখং লঞ্জন্তিযা সিযা.
অঙ্গরাগো ¶ ন কাতব্বো, মুখরাগোপি ৰা তথা;
অৰঙ্গং ন চ কাতব্বং, ন কাতব্বং ৰিসেসকং.
ওলোকনকতো রাগা, ওলোকেতুং ন ৰট্টতি;
ঠাতব্বং ন চ সালোকে, সনচ্চং ন চ কারযে.
দুক্কটং মুনিনা ৰুত্তং, গণিকং ৰুট্ঠপেন্তিযা;
সুরং ৰা পন মংসং ৰা, পণ্ণং ৰা ৰিক্কিণন্তিযা.
ৰড্ঢিং ৰাপি ৰণিজ্জং ৰা, পযোজেতুং ন ৰট্টতি;
তিরীটং কঞ্চুকং ৰাপি, যদি ধারেতি দুক্কটং.
দাসো ৰা পন দাসী ৰা, তথা কম্মকরোপি ৰা;
ন চেৰুপট্ঠপেতব্বো, তিরচ্ছানগতোপি ৰা.
ন চ ভিক্খুনিযা সব্ব-নীলাদিং পন চীৰরং;
ধারেতব্বং, ন ধারেয্য, সব্বং নমতকম্পি চ.
পটিচ্ছন্নাপটিচ্ছন্নং ¶ , ছিন্নং ৰাচ্ছিন্নমেৰ ৰা;
পুরিসব্যঞ্জনং সব্বং, ওলোকেতুং ন ৰট্টতি.
দূরতোৰ চ পস্সিত্ৰা, ভিক্খুং ভিক্খুনিযা পন;
মগ্গো তস্স পদাতব্বো, ওক্কমিত্ৰান দূরতো.
ভিক্খুং পন চ পস্সিত্ৰা, পত্তং ভিক্খং চরন্তিযা;
নীহরিত্ৰা তমুক্কুজ্জং, দস্সেতব্বং তু ভিক্খুনো.
সংৰেল্লিকঞ্চ কাতুং ৰা, ধারেতুং কটিসুত্তকং;
উতুকালে অনুঞ্ঞাতং, উতুনীনং মহেসিনা.
ইত্থিপোসযুতং যানং, হত্থৰট্টকমেৰ ৰা;
পাটঙ্কী চ গিলানায, ৰট্টতেৰাভিরূহিতুং.
গরুধম্মে ঠিতাযাপি, মানত্তং তু চরন্তিযা;
সম্মন্নিত্ৰা পদাতব্বা, দুতিযা পন ভিক্খুনী.
যস্সা পব্বজ্জকালে তু, গব্ভো ৰুট্ঠাতি ইত্থিযা;
পুত্তো যদি চ তস্সাপি, দাতব্বা দুতিযা তথা.
মাতা ¶ লভতি পাযেতুং, ভোজেতুং পুত্তমত্তনো;
মণ্ডেতুম্পি উরে কত্ৰা, সেতুং লভতি সা পন.
ঠপেত্ৰা সহসেয্যং তু, তস্মিং দুতিযিকায হি;
পুরিসেসু যথাঞ্ঞেসু, ৰত্তিতব্বং তথেৰ চ.
ৰিব্ভমেনেৰ সা হোতি, যস্মা ইধ অভিক্খুনী;
তস্মা ভিক্খুনিযা সিক্খা-পচ্চক্খানং ন ৰিজ্জতি.
ৰিব্ভন্তায যথা তস্সা, পুন নত্থূপসম্পদা;
গতায তিত্থাযতনং, তথা নত্থূপসম্পদা.
ছেদনং নখকেসানং, পুরিসেহি চ ৰন্দনং;
ৰণস্স পরিকম্মম্পি, সাদিতুং পন ৰট্টতি.
ন ৰচ্চকুটিযা ৰচ্চো, কাতব্বো যায কাযচি;
হেট্ঠাপি ৰিৰটে উদ্ধং, পটিচ্ছন্নেপি ৰট্টতি.
ন চ ৰট্টতি সব্বত্থ, পল্লঙ্কেন নিসীদিতুং;
গিলানাযড্ঢপল্লঙ্কং, ৰট্টতীতি পকাসিতং.
ন ¶ চ ভিক্খুনিযারঞ্ঞে, ৰত্থব্বং তু কথঞ্চন;
অতিত্থে নরতিত্থে ৰা, ন্হাযিতুং ন চ ৰট্টতি.
সমণী গন্ধচুণ্ণেন, যা চ ৰাসিতমত্তিযা;
ন্হাযেয্য পটিসোতে ৰা, তস্সা আপত্তি দুক্কটং.
‘‘ত্ৰংযেৰ পরিভুঞ্জা’’তি, পরিভোগত্থমত্তনো;
দিন্নং অভুত্ৰা অঞ্ঞস্স, দেন্তিযা পন দুক্কটং.
সব্বং পটিগ্গহাপেত্ৰা, ভিক্খূহি পরিভুঞ্জিতুং;
অসন্তেনুপসম্পন্নে, ভিক্খুনীনং তু ৰট্টতি.
ভিক্খুনিক্খন্ধককথা.
ইতি ৰিনযৰিনিচ্ছযে খন্ধককথা নিট্ঠিতা.
চতুব্বিধকম্মকথা
চত্তারিমানি ¶ কম্মানি, অপলোকনসঞ্ঞিতং;
ঞত্তি ঞত্তিদুতিযঞ্চ, কম্মং ঞত্তিচতুত্থকং.
অপলোকনকম্মং তু, পঞ্চ ঠানানি গচ্ছতি;
ঞত্তিকম্মং নৰট্ঠানং, দুতিযং সত্ত গচ্ছতি.
তথা ঞত্তিচতুত্থম্পি, সত্ত ঠানানি গচ্ছতি;
নিস্সারণঞ্চ ওসারো, ভণ্ডুকং ব্রহ্মদণ্ডকো.
অপলোকনকম্মঞ্হি, কম্মলক্খণপঞ্চমং;
নিস্সারণঞ্চ ওসারং, সমণুদ্দেসতো ৰদে.
ভণ্ডুকং পব্বজন্তেন, ছন্নেন ব্রহ্মদণ্ডকং;
অঞ্ঞস্সপি চ কাতব্বো, তথারূপস্স ভিক্খুনো.
সব্বো সন্নিপতিত্ৰান, আপুচ্ছিত্ৰান সব্বসো;
চীৰরাদিপরিক্খারং, সঙ্ঘো যং দেতি তস্স হি.
তিক্খত্তুং অপলোকেত্ৰা, ভিক্খূনং রুচিযা পন;
এৰং সঙ্ঘস্স দানং তু, হোতি তং কম্মলক্খণং.
নিস্সারণমথোসারো ¶ , উপোসথপৰারণা;
সম্মুতি চেৰ দানঞ্চ, পটিগ্গাহো চ সত্তমো.
পচ্চুক্কড্ঢনতা চেৰ, অট্ঠমী পরিকিত্তিতা;
কম্মস্স লক্খণঞ্চাতি, নৰ ঠানানি ঞত্তিযা.
ৰিনিচ্ছযে অসম্পত্তে, থেরস্সাৰিনযঞ্ঞুনো;
তস্স নিস্সারণা ৰুত্তা, যা সা নিস্সারণাতি হি.
উপসম্পদাপেক্খস্স, আগচ্ছোসারণাতি সা;
উপোসথৰসেনাপি, পৰারণৰসেনপি.
ঞত্তিযা ¶ ঠপিতত্তা হি, ঞত্তিকম্মানিমে দুৰে;
‘‘উপসম্পদাপেক্খঞ্হি, অনুসাসেয্যহ’’ন্তি চ.
‘‘ইত্থন্নামমহং ভিক্খুং, পুচ্ছেয্যং ৰিনয’’ন্তি চ;
এৰমাদিপৰত্তা হি, এদিসা ঞত্তি সম্মুতি.
নিস্সট্ঠচীৰরাদীনং, দানং ‘‘দান’’ন্তি ৰুচ্চতি;
আপত্তীনং পটিগ্গাহো, ‘‘পটিগ্গাহো’’তি ৰুচ্চতি.
পচ্চুক্কড্ঢনতা নাম, পৰারুক্কড্ঢনা মতা;
‘‘ইমং উপোসথং কত্ৰা, কালে পৰারযামি’’তি.
তিণৰত্থারকে সব্ব-পঠমা ঞত্তি চেতরা;
কম্মলক্খণমেতন্তি, নৰ ঠানানি ঞত্তিযা.
ঞত্তিদুতিযকম্মম্পি, সত্ত ঠানানি গচ্ছতি;
নিস্সারণমথোসারং, সম্মুতিং দানমেৰ চ.
উদ্ধারং দেসনং কম্ম-লক্খণং পন সত্তমং;
পত্তনিক্কুজ্জনাদী তু, নিস্সারোসারণা মতা.
সম্মুতি নাম সীমাদি, সা পঞ্চদসধা মতা;
দানং কথিনৰত্থস্স, দানং মতকৰাসসো.
কথিনস্সন্তরুব্ভারো, ‘‘উব্ভারো’’তি পৰুচ্চতি;
দেসনা কুটিৰত্থুস্স, ৰিহারস্স চ ৰত্থুনো.
তিণৰত্থারকম্মে চ, মোহারোপনতাদিসু;
কম্মৰাচাৰসেনেত্থ, কম্মলক্খণতা মতা.
ইতি ¶ ঞত্তিদুতিযস্স, ইমে সত্ত পকাসিতা;
তথা ঞত্তিচতুত্থম্পি, সত্ত ঠানানি গচ্ছতি.
নিস্সারণমথোসারং, সম্মুতিং দাননিগ্গহং;
সমনুভাসনঞ্চেৰ, সত্তমং কম্মলক্খণং.
সত্তন্নং তজ্জনাদীনং, কম্মানং করণং পন;
নিস্সারণাথ পস্সদ্ধি, তেসং ওসারণা মতা.
ওৰাদো ¶ ভিক্খুনীনং তু, সম্মুতীতি পকাসিতা;
মানত্তপরিৰাসানং, দানং ‘‘দান’’ন্তি ৰুচ্চতি.
পুন মূলাপটিক্কস্সো, ‘‘নিগ্গহো’’তি পৰুচ্চতি;
উক্খিত্তস্সানুৰত্তিকা, অট্ঠ যাৰততীযকা.
অরিট্ঠো চণ্ডকাল়ী চ, একাদস ভৰন্তিমে;
ইমেসং তু ৰসা ঞেয্যা, দসেকা সমনুভাসনা.
উপসম্পদকম্মঞ্চ, কম্মমব্ভানসঞ্ঞিতং;
ইদং ঞত্তিচতুত্থে তু, সত্তমং কম্মলক্খণং.
অপলোকনকম্মঞ্চা-পলোকেত্ৰাৰ কারযে;
ঞত্তিযা দুতিযেনাপি, চতুত্থেন ন কারযে.
ঞত্তিদুতিযকম্মানি, লহুকানত্থি কানিচি;
কাতব্বানপলোকেত্ৰা, সব্বা সম্মুতিযো সিযুং.
সেসানি অপলোকেত্ৰা, কাতুং পন ন ৰট্টতি;
যথাৰুত্তনযেনেৰ, তেন তেনেৰ কারযে.
চতুব্বিধকম্মকথা.
কম্মৰিপত্তিকথা
ৰত্থুতো ঞত্তিতো চেৰ, অনুস্সাৰনসীমতো;
পরিসতোতি পঞ্চেৰ, কম্মদোসা পকাসিতা.
সম্মুখাকরণীযং ¶ যং, তং করোতি অসম্মুখা;
কম্মং ৰত্থুৰিপন্নং তং, অধম্মন্তি পৰুচ্চতি.
অসম্মুখাকরণীযানি, অট্ঠেৰ চ ভৰন্তি হি;
পত্তনিক্কুজ্জনঞ্চেৰ, পত্তস্সুক্কুজ্জনম্পি চ.
পকাসনীযকম্মঞ্চ ¶ , সেক্খউম্মত্তসম্মুতি;
অৰন্দিযো তথা ব্রহ্ম-দণ্ডো দূতূপসম্পদা.
ইমানট্ঠ ঠপেত্ৰান, সেসানি পন সব্বসো;
সম্মুখাকরণীযানি, কম্মানি সুগতোব্রৰি.
ঞত্তিতো পন পঞ্চেৰ, ৰিপজ্জননযা মতা;
ন পরামসতি ৰত্থুঞ্চ, সঙ্ঘং পুগ্গলমেৰ ৰা.
ন পরামসতি ঞত্তিং ৰা, পচ্ছা ঞত্তিং ঠপেতি ৰা;
পঞ্চহেতেহি কম্মানি, ঞত্তিতোৰ ৰিপজ্জরে.
অনুস্সাৰনতো পঞ্চ, কম্মদোসা পকাসিতা;
ন পরামসতি ৰত্থুং ৰা, সঙ্ঘং পুগ্গলমেৰ ৰা.
হাপেতি সাৰনং ৰাপি, সাৰেতসমযেপি ৰা;
এৰং পন ৰিপজ্জন্তি, অনুস্সাৰনতোপি চ.
একাদসহি সীমাহি, সীমতো কম্মদোসতা;
ৰুত্তা উপোসথে তাৰ, খন্ধকে সব্বসো মযা.
চতুৰগ্গেন কাতব্বে, কম্মপ্পত্তা অনাগতা;
ছন্দো চ ন পনানীতো, পটিক্কোসন্তি সম্মুখা.
এৰং তিৰঙ্গিকো দোসো, পরিসায ৰসা সিযা;
আগতা কম্মপত্তা চ, ছন্দো চ ন পনাগতো.
সম্মুখা পটিসেধেন্তি, দুতিযে চতুৰগ্গিকে;
আগতা কম্মপত্তা চ, ছন্দোপি চ সমাহটো.
পটিক্কোসোৰ এত্থত্থি, ততিযে চতুৰগ্গিকে;
এৰং পঞ্চাদিৰগ্গেসু, সঙ্ঘেসু তিৰিধেসুপি.
চতুত্থিকা ¶ সিযুং দোসা, দস দ্ৰে পরিসাৰসা;
এৰং দ্ৰাদসধা এত্থ, কম্মানি হি ৰিপজ্জরে.
কম্মৰিপত্তিকথা.
সেদমোচনকথা
ক.
সোল়সপরিৰারস্স ¶ , পরিৰারস্স সাদরা;
সুণাথ নিপুণে পঞ্হে, গূল়্হত্থে ভণতো মম.
খ.
দিৰাপজ্জতি নো রত্তিং, রত্তিংযেৰ চ নো দিৰা;
কথঞ্চ পটিগ্গণ্হন্তো, ন গণ্হন্তো কথং পন.
গ.
ছিন্দন্তস্স সিযাপত্তি, তথেৰাছিন্দতোপি চ;
ছাদেন্তস্স তথাপত্তি-ন ছাদেন্তস্স ভিক্খুনো.
ঘ.
কা চাপত্তি সমাপত্তি-লাভিনোযেৰ ভিক্খুনো;
অসমাপত্তিলাভিস্স, কা চ নামস্স সা ভৰে.
ঙ.
গরুকং ভণতো সচ্চং, অলিকং ভণতো সিযুং;
লহুং সচ্চং ভণন্তস্স, মুসা চ ভণতো গরুং.
চ.
পৰিসন্তো চ আরামং, আপজ্জতি ন নিক্খমং;
নিক্খমন্তোৰ আপত্তি, ন চেৰ পৰিসং পন;
ছ.
সমাদিযন্তো অসমাদিযন্তো;
অনাদিযন্তোপি চ আদিযন্তো;
দেন্তো অদেন্তোপি সিযা সদোসো;
তথা করোন্তোপি চ নো করোন্তো.
জ.
আপজ্জতি চ ধারেন্তো, অধারেন্তো তথেৰ চ;
দ্ৰিন্নং মাতা পিতা সাৰ, কথং হোতি? ভণাহি মে.
ঝ.
উভতোব্যঞ্জনা ¶ ইত্থী, গব্ভং গণ্হাতি অত্তনা;
গণ্হাপেতি পরং গব্ভং, তস্মা মাতাপিতা চ সা.
ঞ.
গামে ৰা যদি ৰারঞ্ঞে, যং পরেসং মমাযিতং;
ন হরন্তোৰ তং থেয্যা, কথং পারাজিকো ভৰে;
ট.
থেয্যসংৰাসকো এসো, লিঙ্গসংৰাসথেনকো;
পরভণ্ডং অগণ্হন্তো, তেন হোতি পরাজিতো.
ঠ.
নারিং রূপৰতিং ভিক্খু, রত্তচিত্তো অসঞ্ঞতো;
মেথুনং তায কত্ৰাপি, ন সো পারাজিকো কথং;
ড.
অচ্ছরাসদিসং ¶ নারিং, সুপিনন্তেন পস্সতি;
তায মেথুনসংযোগে, কতেপি ন ভৰিস্সতি.
ঢ.
বহিদ্ধা গেহতো ভিক্খু, ইত্থী গব্ভন্তরং গতা;
ছিদ্দং গেহস্স নেৰত্থি, কথং মেথুনতো চুতো;
ণ.
অন্তোদুস্সকুটিট্ঠেন, মাতুগামেন মেথুনং;
সন্থতাদিৰসেনেৰ, কত্ৰা হোতি পরাজিতো.
ত.
সুত্তে চ ৰিনযেযেৰ, খন্ধকে সানুলোমিকে;
সব্বত্থ নিপুণা ধীরা, ইমে পঞ্হে ভণন্তি তে.
থ.
খন্ধকে পরিৰারে চ, ৰিনযে সানুলোমিকে;
আদরো করণীযোৰ, পটুভাৰং পনিচ্ছিতা.
সেদমোচনকথা.
পকিণ্ণকৰিনিচ্ছযকথা
ছত্তং পণ্ণমযং কিঞ্চি, বহি অন্তো চ সব্বসো;
পঞ্চৰণ্ণেন সুত্তেন, সিব্বিতুং ন চ ৰট্টতি.
ছিন্দিতুং ¶ অড্ঢচন্দং ৰা, পণ্ণে মকরদন্তকং;
ঘটকং ৰাল়রূপং ৰা, লেখা দণ্ডে ন ৰট্টতি.
সিব্বিতুং একৰণ্ণেন, ছত্তং সুত্তেন ৰট্টতি;
থিরত্থং, পঞ্চৰণ্ণানং, পঞ্জরং ৰা ৰিনন্ধিতুং.
ঘটকং ৰাল়রূপং ৰা, লেখা ৰা পন কেৰলা;
ভিন্দিত্ৰা ৰাপি ঘংসিত্ৰা, ধারেতুং পন ৰট্টতি.
অহিছত্তকসণ্ঠানং, দণ্ডবুন্দম্হি ৰট্টতি;
উক্কিরিত্ৰা কতা লেখা, বন্ধনত্থায ৰট্টতি.
নানাৰণ্ণেহি সুত্তেহি, মণ্ডনত্থায চীৰরং;
সমং সতপদাদীনং, সিব্বিতুং ন চ ৰট্টতি.
পত্তস্স ¶ পরিযন্তে ৰা, তথা পত্তমুখেপি ৰা;
ৰেণিং সঙ্খলিকং ৰাপি, করোতো হোতি দুক্কটং.
পট্টম্পি গণ্ঠিপাসানং, অট্ঠকোণাদিকংৰিধিং;
তত্থগ্ঘিযগদারূপং, মুগ্গরাদিং করোন্তি চ.
তত্থ কক্কটকক্খীনি, উট্ঠাপেন্তি ন ৰট্টতি;
সুত্তা চ পিল়কা তত্থ, দুৰিঞ্ঞেয্যাৰ দীপিতা.
চতুকোণাৰ ৰট্টন্তি, গণ্ঠিপাসকপট্টকা;
কণ্ণকোণেসু সুত্তানি, রত্তে ছিন্দেয্য চীৰরে.
সূচিকম্মৰিকারং ৰা, অঞ্ঞং ৰা পন কিঞ্চিপি;
চীৰরে ভিক্খুনা কাতুং, কারাপেতুং ন ৰট্টতি.
যো চ পক্খিপতি ভিক্খু চীৰরং;
কঞ্জিপিট্ঠখলিঅল্লিকাদিসু;
ৰণ্ণমট্ঠমভিপত্থযং পরং;
তস্স নত্থি পন মুত্তি দুক্কটা.
সূচিহত্থমলাদীনং ¶ , করণে চীৰরস্স চ;
তথা কিলিট্ঠকালে চ, ধোৰনত্থং তু ৰট্টতি.
রজনে পন গন্ধং ৰা, তেলং ৰা লাখমেৰ ৰা;
কিঞ্চি পক্খিপিতুং তত্থ, ভিক্খুনো ন চ ৰট্টতি.
সঙ্খেন মণিনা ৰাপি, অঞ্ঞেনপি চ কেনচি;
চীৰরং ন চ ঘট্টেয্য, ঘংসিতব্বং ন দোণিযা.
চীৰরং দোণিযং কত্ৰা, নাপি ঘট্টেয্য মুট্ঠিনা;
রত্তং পহরিতুং কিঞ্চি, হত্থেহেৰ চ ৰট্টতি.
গণ্ঠিকে পন লেখা ৰা, পিল়কা ৰা ন ৰট্টতি;
কপ্পবিন্দুৰিকারো ৰা, পাল়িকণ্ণিকভেদতো.
থালকস্স চ পত্তস্স, বহি অন্তোপি ৰা পন;
আরগ্গেন কতা লেখা, ন চ ৰট্টতি কাচিপি.
আরোপেত্ৰা ভমং পত্তং, মজ্জিত্ৰা চে পচন্তি চ;
‘‘মণিৰণ্ণং করিস্সাম’’, ইতি কাতুং ন ৰট্টতি.
পত্তমণ্ডলকে ¶ কিঞ্চি, ভিত্তিকম্মং ন ৰট্টতি;
ন দোসো কোচি তত্থস্স, কাতুং মকরদন্তকং.
ন ধম্মকরণচ্ছত্তে, লেখা কাচিপি ৰট্টতি;
কুচ্ছিযং ৰা ঠপেত্ৰা তং, লেখং তু মুখৰট্টিযং.
সুত্তং ৰা দিগুণং কত্ৰা, কোট্টেন্তি চ তহিং তহিং;
কাযবন্ধনসোভত্থং, তং ন ৰট্টতি ভিক্খুনো.
দসামুখে দল়্হত্থায, দ্ৰীসু অন্তেসু ৰট্টতি;
মালাকম্মলতাকম্ম-চিত্তিকম্পি ন ৰট্টতি.
অক্খীনি তত্থ দস্সেত্ৰা, কোট্টিতে পন কা কথা;
কক্কটক্খীনি ৰা তত্থ, উট্ঠাপেতুং ন ৰট্টতি.
ঘটং ¶ দেড্ডুভসীসং ৰা, মকরস্স মুখম্পি ৰা;
ৰিকাররূপং যং কিঞ্চি, ন ৰট্টতি দসামুখে.
উজুকং মচ্ছকণ্টং ৰা, মট্ঠং ৰা পন পট্টিকং;
খজ্জূরিপত্তকাকারং, কত্ৰা ৰট্টতি কোট্টিতং.
পট্টিকা সূকরন্তন্তি, দুৰিধং কাযবন্ধনং;
রজ্জুকা দুস্সপট্টাদি, সব্বং তস্সানুলোমিকং.
মুরজং মদ্দৰীণঞ্চ, দেড্ডুভঞ্চ কলাবুকং;
রজ্জুযো ন চ ৰট্টন্তি, পুরিমা দ্ৰেদসা সিযুং.
দসা পামঙ্গসণ্ঠানা, নিদ্দিট্ঠা কাযবন্ধনে;
একা দ্ৰিতিচতস্সো ৰা, ৰট্টন্তি ন ততো পরং.
একরজ্জুমযং ৰুত্তং, মুনিনা কাযবন্ধনং;
তঞ্চ পামঙ্গসণ্ঠানং, একম্পি চ ন ৰট্টতি.
রজ্জুকে একতো কত্ৰা, বহূ একায রজ্জুযা;
নিরন্তরঞ্হি ৰেঠেত্ৰা, কতং ৰট্টতি বন্ধিতুং.
দন্তকট্ঠৰিসাণট্ঠি-লোহৰেল়ুনল়ব্ভৰা;
জতুসঙ্খমযাসুত্ত-ফলজা ৰিধকা মতা.
কাযবন্ধনৰিধেপি, ৰিকারো ন চ ৰট্টতি;
তত্থ তত্থ পরিচ্ছেদ-লেখামত্তং তু ৰট্টতি.
মালাকম্মলতাকম্ম-নানারূপৰিচিত্তিতা ¶ ;
ন চ ৰট্টতি ভিক্খূনং, অঞ্জনী জনরঞ্জনী.
তাদিসং পন ঘংসিত্ৰা, ৰেঠেত্ৰা সুত্তকেন ৰা;
ৰল়ঞ্জন্তস্স ভিক্খুস্স, ন দোসো কোচি ৰিজ্জতি.
ৰট্টা ৰা চতুরস্সা ৰা, অট্ঠংসা ৰাপি অঞ্জনী;
ৰট্টতেৰাতি নিদ্দিট্ঠা, ৰণ্ণমট্ঠা ন ৰট্টতি.
তথাঞ্জনিসলাকাপি ¶ , অঞ্জনিথৰিকায চ;
নানাৰণ্ণেহি সুত্তেহি, চিত্তকম্মং ন ৰট্টতি.
একৰণ্ণেন সুত্তেন, সিপাটিং যেন কেনচি;
যং কিঞ্চি পন সিব্বেত্ৰা, ৰল়ঞ্জন্তস্স ৰট্টতি.
মণিকং পিল়কং ৰাপি, পিপ্ফলে আরকণ্টকে;
ঠপেতুং পন যং কিঞ্চি, ন চ ৰট্টতি ভিক্খুনো.
দণ্ডকেপি পরিচ্ছেদ-লেখামত্তং তু ৰট্টতি;
ৰলিত্ৰা চ নখচ্ছেদং, করোন্তীতি হি ৰট্টতি.
উত্তরারণিযং ৰাপি, ধনুকে পেল্লদণ্ডকে;
মালাকম্মাদি যং কিঞ্চি, ৰণ্ণমট্ঠং ন ৰট্টতি.
সণ্ডাসে দন্তকট্ঠানং, তথা ছেদনৰাসিযা;
দ্ৰীসু পস্সেসু লোহেন, বন্ধিতুং পন ৰট্টতি.
তথা কত্তরদণ্ডেপি, চিত্তকম্মং ন ৰট্টতি;
ৰট্টলেখাৰ ৰট্টন্তি, একা ৰা দ্ৰেপি হেট্ঠতো.
ৰিসাণে নাল়িযং ৰাপি, তথেৰামণ্ডসারকে;
তেলভাজনকে সব্বং, ৰণ্ণমট্ঠং তু ৰট্টতি.
পানীযস্স উল়ুঙ্কেপি, দোণিযং রজনস্সপি;
ঘটে ফলকপীঠেপি, ৰলযাধারকাদিকে.
তথা পত্তপিধানে চ, তালৰণ্টে চ বীজনে;
পাদপুঞ্ছনিযং ৰাপি, সম্মুঞ্জনিযমেৰ চ.
মঞ্চে ভূমত্থরে পীঠে, ভিসিবিম্বোহনেসু চ;
মালাকম্মাদিকং চিত্তং, সব্বমেৰ চ ৰট্টতি.
নানামণিমযত্থম্ভ-কৰাটদ্ৰারভিত্তিকং ¶ ;
সেনাসনমনুঞ্ঞাতং, কা কথা ৰণ্ণমট্ঠকে.
সোৰণ্ণিযং ¶ দ্ৰারকৰাটবদ্ধং;
সুৰণ্ণনানামণিভিত্তিভূমিং;
ন কিঞ্চি একম্পি নিসেধনীযং;
সেনাসনং ৰট্টতি সব্বমেৰ.
বুদ্ধং ধম্মঞ্চ সঙ্ঘঞ্চ, ন উদ্দিস্স দৰং করে;
মূগব্বতাদিকং নেৰ, গণ্হেয্য তিত্থিযব্বতং.
কাযং ৰা অঙ্গজাতং ৰা, ঊরুং ৰা ন তু দস্সযে;
ভিক্খুনীনং তু তা ৰাপি, ন সিঞ্চে উদকাদিনা.
ৰস্সমঞ্ঞত্থ ৰুট্ঠো চে, ভাগমঞ্ঞত্থ গণ্হতি;
দুক্কটং পুন দাতব্বং, গীৰা নট্ঠেপি জজ্জরে.
চোদিতো সো সচে তেহি, ভিক্খূহি ন দদেয্যতং;
ধুরনিক্খেপনে তেসং, ভণ্ডগ্ঘেনেৰ কারযে.
অকপ্পিযসমাদানং, করোতো হোতি দুক্কটং;
দৰা সিলং পৰিজ্ঝন্তো, দুক্কটা ন চ মুচ্চতি.
গিহীগোপকদানস্মিং, ন দোসো কোচি গণ্হতো;
পরিচ্ছেদনযো ৰুত্তো, সঙ্ঘচেতিযসন্তকে.
যানং পুরিসসংযুত্তং, হত্থৰট্টকমেৰ ৰা;
পাটঙ্কিঞ্চ গিলানস্স, ৰট্টতেৰাভিরূহিতুং.
ন চ ভিক্খুনিযা সদ্ধিং, সম্পযোজেয্য কিঞ্চিপি;
দুক্কটং ভিক্খুনিং রাগা, ওভাসেন্তস্স ভিক্খুনো.
ভিক্খুনীনং হৰে ভিক্খু, পাতিমোক্খং ন উদ্দিসে;
আপত্তিং ৰা সচে তাসং, পটিগ্গণ্হেয্য দুক্কটং.
অত্তনো পরিভোগত্থং, দিন্নমঞ্ঞস্স কস্সচি;
পরিভোগমকত্ৰাৰ, দদতো পন দুক্কটং.
অসপ্পাযং ¶ সচে সব্বং, অপনেতুম্পি ৰট্টতি;
অগ্গং গহেত্ৰা দাতুং ৰা, পত্তাদীসুপ্যযং নযো.
পঞ্চৰগ্গূপসম্পদা ¶ , গুণঙ্গুণউপাহনা;
চম্মত্থারো ধুৰন্হানং, মজ্ঝদেসে ন ৰট্টতি.
সম্বাধস্স চ সামন্তা, সত্থকম্মং দুৰঙ্গুলা;
ৰারিতং, ৰত্থিকম্মম্পি, সম্বাধেযেৰ সত্থুনা.
পণ্ণানি অজ্জুকাদীনং, লোণং ৰা উণ্হযাগুযা;
পক্খিপিত্ৰান পাকত্থং, চালেতুং ন চ ৰট্টতি.
সচে পরিসমঞ্ঞস্স, উপল়ালেতি দুক্কটং;
তত্থ চাদীনৰং তস্স, ৰত্তুং পন চ ৰট্টতি.
‘‘মক্খনং গূথমুত্তেহি, গতেন ন্হাযিতুং ৰিয;
কতং নিস্সায দুস্সীলং, তযা ৰিহরতা’’তি চ.
ভত্তগ্গে যাগুপানে চ, অন্তোগামে চ ৰীথিযং;
অন্ধকারে অনাৰজ্জো, একাৰত্তো চ ব্যাৰটো.
সুত্তো খাদঞ্চ ভুঞ্জন্তো, ৰচ্চং মুত্তম্পি ৰা করং;
ৰন্দনা তেরসন্নং তু, অযুত্তত্থেন ৰারিতা.
নগ্গো অনুপসম্পন্নো, নানাসংৰাসকোপি চ;
যো পচ্ছা উপসম্পন্নো, উক্খিত্তো মাতুগামকো.
একাদস অভব্বা চ, গরুকট্ঠা চ পঞ্চিমে;
ৰন্দতো দুক্কটং ৰুত্তং, বাৰীসতি চ পুগ্গলে.
যো পুরে উপসম্পন্নো, নানাসংৰাসৰুড্ঢকো;
ধম্মৰাদী চ সম্বুদ্ধো, ৰন্দনীযা তযো ইমে.
তজ্জনাদিকতে এত্থ, চতুরো পন পুগ্গলে;
ৰন্দতোপি অনাপত্তি, তেহি কম্মঞ্চ কুব্বতো.
অধিট্ঠানং ¶ পনেকস্স, দ্ৰিন্নং ৰা তিণ্ণমেৰ ৰা;
দিট্ঠাৰিকম্মমুদ্দিট্ঠং, ততো উদ্ধং নিৰারণং.
সন্দিট্ঠো হোতি সম্ভত্তো, জীৰতালপিতোপি চ;
গহিতত্তমনো হোতি, ৰিস্সাসো পঞ্চধা সিযা.
সীলদিট্ঠিৰিপত্তি চ, আচারাজীৰসম্ভৰা;
ৰিপত্তিযো চতস্সোৰ, ৰুত্তা আদিচ্চবন্ধুনা.
তত্থ ¶ অপ্পটিকম্মা চ, যা চ ৰুট্ঠানগামিনী;
আপত্তিযো দুৰে সীল-ৰিপত্তীতি পকাসিতা.
অন্তগ্গাহিকদিট্ঠি চ, যা দিট্ঠি দসৰত্থুকা;
অযং দিট্ঠিৰিপত্তীতি, দুৰিধা দিট্ঠি দীপিতা.
দেসনাগামিনিকা যা চ, পঞ্চ থুল্লচ্চযাদিকা;
ৰুত্তাচারৰিপত্তীতি, আচারকুসলেন সা.
কুহনাদিপ্পৰত্তো হি, মিচ্ছাজীৰোতি দীপিতো;
আজীৰপচ্চযাপত্তি, ছব্বিধাতি পকাসিতা.
কম্মুনা লদ্ধিসীমাহি, নানাসংৰাসকা তযো;
উক্খিত্তো তিৰিধো কম্ম-নানাসংৰাসকো মতো.
অধম্মৰাদিপক্খস্মিং, নিসিন্নোৰ ৰিচিন্তিযং;
‘‘ধম্মৰাদী পনেতে’’তি, উপ্পন্নে পন মানসে.
নানাসংৰাসকো নাম, লদ্ধিযাযং পকাসিতো;
তত্রট্ঠো পন সো দ্ৰিন্নং, কম্মং কোপেতি সঙ্ঘিকং.
বহিসীমাগতো সীমা-নানাসংৰাসকো মতো;
নানাসংৰাসকা এৰং, তযো ৰুত্তা মহেসিনা.
চুতো অনুপসম্পন্নো, নানাসংৰাসকা তযো;
ভিক্খূনেকাদসাভব্বা, অসংৰাসা ইমে সিযুং.
অসংৰাসস্স ¶ সব্বস্স, তথা কম্মারহস্স চ;
সঙ্ঘে উম্মত্তকাদীনং, পটিক্খেপো ন রূহতি.
সসংৰাসেকসীমট্ঠ-পকতত্তস্স ভিক্খুনো;
ৰচনেন পটিক্খেপো, রূহতানন্তরস্সপি.
ভিক্খু আপজ্জতাপত্তিং, আকারেহি পনচ্ছহি;
ৰুত্তা সমণকপ্পা চ, পঞ্চ, পঞ্চ ৰিসুদ্ধিযো.
নিদানং পুগ্গলং ৰত্থুং, ৰিধিং পঞ্ঞত্তিযা পন;
ৰিপত্তাপত্তনাপত্তি, সমুট্ঠাননযম্পি চ.
ৰজ্জকম্মক্রিযাসঞ্ঞা, চিত্তাণত্তিৰিধিং পন;
তথেৰঙ্গৰিধানঞ্চ, ৰেদনা কুসলত্তিকং.
সত্তরসৰিধং ¶ এতং, দস্সেত্ৰা লক্খণং বুধো;
সিক্খাপদেসু যোজেয্য, তত্থ তত্থ যথারহং.
নিদানং তত্থ ৰেসালী, তথা রাজগহং পুরং;
সাৰত্থাল়ৰি কোসম্বী, সক্কভগ্গা পকাসিতা.
দস ৰেসালিযা ৰুত্তা, একৰীসং গিরিব্বজে;
সতানি হি ছ ঊনানি, তীণি সাৰত্থিযা সিযুং.
ছ পনাল়ৰিযং ৰুত্তা, অট্ঠ কোসম্বিযং কতা;
অট্ঠ সক্কেসু পঞ্ঞত্তা, তযো ভগ্গে পকাসিতা.
তেৰীসতিৰিধা ৰুত্তা, সুদিন্নধনিযাদযো;
ভিক্খূনং পাতিমোক্খস্মিং, আদিকম্মিকপুগ্গলা.
ভিক্খুনীনং তথা পাতি-মোক্খস্মিং আদিকম্মিকা;
থুল্লনন্দাদযো সত্ত, সব্বে তিংস ভৰন্তি তে.
তরুং ¶ তিমূলং নৰপত্তমেনং;
দ্ৰযঙ্কুরং সত্তফলং ছপুপ্ফং;
জানাতি যো দ্ৰিপ্পভৰং দ্ৰিসাখং;
জানাতি পঞ্ঞত্তিমসেসতো সো.
ইতি পরমমিমং ৰিনিচ্ছযং;
মধুরপদত্থমনাকুলং তু যো;
পঠতি সুণতি পুচ্ছতে চ সো;
ভৰতুপালিসমো ৰিনিচ্ছযে.
ইতি ৰিনযৰিনিচ্ছযে পকিণ্ণকৰিনিচ্ছযকথা সমত্তা.
কম্মট্ঠানভাৰনাৰিধানকথা
পামোক্খে পাতিমোক্খস্মিং, মুখে মোক্খপ্পৰেসনে;
সব্বদুক্খক্খযে ৰুত্তে, ৰুত্তমেৰিতরত্তযং.
ইদং ¶ চতুব্বিধং সীলং, ঞত্ৰা তত্থ পতিট্ঠিতো;
সমাধিং পুন ভাৰেত্ৰা, পঞ্ঞায পরিমুচ্চতি.
দসানুস্সতিযো ৰুত্তা, কসিণা চ দসাসুভা;
চতস্সো অপ্পমঞ্ঞাযো, তথারুপ্পা পরদ্ৰযং.
ইচ্চেৰং পন সব্বম্পি, চত্তালীসৰিধং সিযা;
কম্মট্ঠানং সমুদ্দিট্ঠং, মম্মট্ঠানং মনোভুনো.
উপচারপ্পনাতো চ, ঝানভেদা অতিক্কমা;
ৰড্ঢনাৰড্ঢনা চাপি, তথারম্মণভূমিতো.
গহণা পচ্চযা ভিয্যো, তথা চরিযানুকূলতো;
ৰিসেসো অযমেতেসু, ৰিঞ্ঞাতব্বো ৰিভাৰিনা.
অট্ঠানুস্সতিযো ¶ সঞ্ঞা-ৰৰত্থানঞ্চ তত্থিমে;
উপচারৰহা, সেসা, তিংস ঝানৰহা মতা.
পঠমজ্ঝানিকা তত্থ, অসুভা কাযগতাসতি;
আনাপানঞ্চ কসিণা, চতুক্কজ্ঝানিকা ইমে.
তিকজ্ঝানানি তিস্সোৰ, অপ্পমঞ্ঞাথ পচ্ছিমা;
চত্তারোপি চ আরুপ্পা, চতুত্থজ্ঝানিকা মতা.
অতিক্কমো দ্ৰিধা ৰুত্তো, অঙ্গারম্মণতোপি চ;
চতুক্কতিকঝানেসু, অঙ্গাতিক্কমতা মতা.
চতুত্থা অপ্পমঞ্ঞাপি, অঙ্গাতিক্কমতো সিযা;
আরম্মণমতিক্কম্ম, আরুপ্পা পন জাযরে.
কসিণানি দসেৰেত্থ, ৰড্ঢেতব্বানি যোগিনা;
সেসং পন চ সব্বম্পি, ন ৰড্ঢেতব্বমেৰ তং.
নিমিত্তারম্মণা তত্থ, কসিণা চ দসাসুভা;
কাযে সতানাপানঞ্চ, বাৰীসতি ভৰন্তিমে.
সেসানুস্সতিযো অট্ঠ, সঞ্ঞা ধাতুৰৰত্থনং;
ৰিঞ্ঞাণং নেৰসঞ্ঞা চ, দস দ্ৰে ভাৰগোচরা.
চতস্সো অপ্পমঞ্ঞাযো, দ্ৰে চ আরুপ্পমানসা;
ইমে ধম্মা ৰিনিদ্দিট্ঠা, ছ নৰত্তব্বগোচরা.
দসাসুভা ¶ পটিক্কূল-সঞ্ঞা কাযগতাসতি;
দেৰেসু ন পৰত্তন্তি, দ্ৰাদসেৰাতি ভূমিতো.
তানি দ্ৰাদস ভিয্যো চ, আনাপানসতীপি চ;
সব্বসো তেরস ৰাপি, ব্রহ্মলোকে ন জাযরে.
ঠপেত্ৰা চতুরারুপ্পে, অরূপাৰচরে কির;
অঞ্ঞে পন ন জাযন্তি, সব্বে জাযন্তি মানুসে.
চতুত্থং কসিণং হিত্ৰা, কসিণা চ দসাসুভা;
দিট্ঠেনেৰ গহেতব্বা, পুব্বভাগে ভৰন্তি তে.
আনাপানঞ্চ ¶ ফুট্ঠেন, দিট্ঠেন তচপঞ্চকং;
মালুতো দিট্ঠফুট্ঠেন, সুতেন চেত্থ সেসকং.
আকাসকসিণঞ্চেত্থ, ঠপেত্ৰা কসিণা নৰ;
পঠমারুপ্পচিত্তস্স, পচ্চযা পন জাযরে.
ভৰন্তি হি অভিঞ্ঞাণং, কসিণানি দসাপি চ;
তিস্সোপি অপ্পমঞ্ঞাযো, চতুত্থস্স তু পচ্চযা.
হেট্ঠিমহেট্ঠিমারুপ্পং, পরস্স চ পরস্স চ;
নেৰসঞ্ঞা নিরোধস্স, পচ্চযোতি পকাসিতা.
সব্বে সুখৰিহারস্স, ভৰনিস্সরণস্স চ;
তথা ভৰসুখানঞ্চ, পচ্চযাতি চ দীপিতা.
অসুভা দস ৰিঞ্ঞেয্যা, তথা কাযগতাসতি;
অনুকূলা ইমে রাগ-চরিতস্স ৰিসেসতো.
চতস্সো অপ্পমঞ্ঞাযো, সৰণ্ণকসিণা তথা;
অনুকূলা ইমে দোস-চরিতস্স পকাসিতা.
ৰিতক্কচরিতস্সাপি, মোহপ্পকতিনোপি চ;
আনাপানসতেকাৰ, সপ্পাযাতি ৰিভাৰিতা.
সঞ্ঞা চেৰ ৰৰত্থানং, মরণূপসমে সতি;
পঞ্ঞাপকতিনো এতে, অনুকূলাতি দীপিতা.
আদিঅনুস্সতিচ্ছক্কং, সদ্ধাচরিতৰণ্ণিতং;
আরুপ্পা কসিণা সেসা, দস সব্বানুরূপকা.
এৰং ¶ পভেদতো ঞত্ৰা, কম্মট্ঠানানি পণ্ডিতো;
চরিযাযানুকূলং তু, তেসু যং অত্তনো পন.
তং গহেত্ৰান মেধাৰী, দল়্হং কল্যাণমিত্তকো;
উচ্ছেদং পলিবোধানং, কত্ৰা পঠমমেৰ চ.
অনুরূপে ৰসন্তেন, ৰিহারে দোসৰজ্জিতে;
ভাৰেত্ৰা পঠমাদীনি, ঝানানি পন সব্বসো.
ততো ¶ ৰুট্ঠায সপ্পঞ্ঞো, ঝানম্হা পঠমাদিতো;
নামরূপৰৰত্থানং, কত্ৰা কঙ্খং ৰিতীরিয.
উপক্লেসে অমগ্গোতি, দসোভাসাদযো পন;
মগ্গো ৰিপস্সনাঞাণং, ইতি জানাতি পণ্ডিতো.
তিণ্ণং তেসং ৰৰত্থানে, কতে এত্তাৰতা পন;
তিণ্ণং পন চ সচ্চানং, ৰৰত্থানং কতং সিযা.
উদযব্বযভঙ্গা চ, ভযাদীনৰনিব্বিদা;
মুঞ্চিতুকম্যতাঞাণং, পটিসঙ্খানুপস্সনা.
সঙ্খারুপেক্খাঞাণঞ্চ, নৰমং সচ্চানুলোমিকং;
অযং ‘‘পটিপদাঞাণ-দস্সন’’ন্তি পকাসিতা.
ততো গোত্রভুচিত্তস্স, সমনন্তরমেৰ চ;
সন্তিমারম্মণং কত্ৰা, জাযতে ঞাণদস্সনং.
‘‘ঞাণদস্সনসুদ্ধী’’তি, ইদং ঞাণং পকাসিতং;
পচ্চৰেক্খণপরিযন্তং, ফলং তস্সানুজাযতে.
তেনেৰ চ উপাযেন, ভাৰেন্তো সো পুনপ্পুনং;
পাপুণাতি যথা ভিক্খু, সেসমগ্গফলানি চ.
ইচ্চেৰমচ্চন্তমৰেচ্চ ধম্মং;
ৰিদ্ধংসযিত্ৰাকুসলং অসেসং;
ৰিসোসযিত্ৰান তযো ভৰে সো;
উপেতি সন্তিং নিরুপাদিসেসং.
ৰিঞ্ঞাসক্কমতো ৰাপি, পুব্বাপরৰসেন ৰা;
যদি অক্খরবন্ধে ৰা, অযুত্তং ৰিয দিস্সতি.
তং ¶ তথা ন গহেতব্বং, গহেতব্বমদোসতো;
মযা উপপরিক্খিত্ৰা, কতত্তা পন সব্বসো.
সেট্ঠস্স ¶ চোল়রট্ঠস্স, নাভিভূতে নিরাকুলে;
সব্বস্স পন লোকস্স, গামে সম্পিণ্ডিতে ৰিয.
কদলীসালতালুচ্ছু-নাল়িকেরৰনাকুলে;
কমলুপ্পলসঞ্ছন্ন-সলিলাসযসোভিতে.
কাৰেরিজলসম্পাত-পরিভূতমহীতলে;
ইদ্ধে সব্বঙ্গসম্পন্নে, মঙ্গলে ভূতমঙ্গলে.
পৰরাকারপাকার-পরিখাপরিৰারিতে;
ৰিহারে ৰেণ্হুদাসস্স, দস্সনীযে মনোরমে.
তীরন্তরুহৰাতির-তরুরাজৰিরাজিতে;
নানাদিজগণারামে, নানারামমনোরমে.
চারুপঙ্কজসংকিণ্ণ-তল়াকসমলঙ্কতে;
সুরসোদকসম্পুণ্ণ-ৰরকূপোপসোভিতে.
ৰিচিত্রৰিপুলচ্চুগ্গ-ৰরমণ্ডপমণ্ডিতে;
আৰাসেহি চনেকেহি, অচ্চন্তমুপসোভিতে.
উপ্পতেন চ থূপেন, ভেত্ৰাৰ ধরণীতলং;
জিত্ৰাৰাৰহসন্তেন, কেলাসসিখরং খরং.
সরদম্বুদসঙ্কাসে, দস্সনীযে সমুস্সিতে;
পসাদজননে রম্মে, পাসাদে ৰসতা মযা.
ৰুত্তস্স বুদ্ধসীহেন, ৰিনযস্স ৰিনিচ্ছযো;
বুদ্ধসীহং সমুদ্দিস্স, মম সদ্ধিৰিহারিকং.
কতোযং পন ভিক্খূনং, হিতত্থায সমাসতো;
ৰিনযস্সাৰবোধত্থং, সুখেনেৰাচিরেন চ.
অচ্চুতচ্চুতৰিক্কন্তে, কলম্বকুলনন্দনে;
মহিং সমনুসাসন্তে, আরদ্ধো চ সমাপিতো.
যথা সিদ্ধিমযং পত্তো, অন্তরাযং ৰিনা তথা;
সব্বে সিজ্ঝন্তু সঙ্কপ্পা, সত্তানং ধম্মসংযুতা.
যাৰ ¶ ¶ তিট্ঠতি লোকস্মিং, মন্দারো চারুকন্দরো;
তাৰ তিট্ঠতু বুদ্ধস্স, সাসনং কলিসাসনং.
কালে সম্মা পৰস্সন্তু, ৰস্সং ৰস্সৰলাহকা;
পালযন্তু মহীপালা, ধম্মতো সকলং মহিং.
ইমং সারভূতং হিতং অত্থযুত্তং;
করোন্তেন পত্তং মযা যং তু পুঞ্ঞং;
অযং তেন লোকো মুনিন্দপ্পযাতং;
সিৰং ৰীতসোকং পুরং পাপুণাতু.
ইতি ৰিনযৰিনিচ্ছযে কম্মট্ঠানভাৰনাৰিধানকথা
সমত্তা.
ইতি তম্বপণ্ণিযেন পরমৰেয্যাকরণেন তিপিটকনযৰিধিকুসলেন পরমকৰিজনহদযপদুমৰনৰিকসনকরেন কৰিৰরৰসভেন পরমরতিকরৰরমধুরৰচনুগ্গারেন উরগপুরেন বুদ্ধদত্তেন রচিতোযং ৰিনযৰিনিচ্ছযো.
ৰিনযৰিনিচ্ছযো সমত্তো.
নমো তস্স ভগৰতো অরহতো সম্মাসম্বুদ্ধস্স
উত্তরৰিনিচ্ছযো
গন্থারম্ভকথা
সব্বসত্তুত্তমং ¶ ¶ ধীরং, ৰন্দিত্ৰা সিরসা জিনং;
ধম্মঞ্চাধম্মৰিদ্ধংসং, গণমঙ্গণনাসনং.
যো মযা রচিতো সারো, ৰিনযস্স ৰিনিচ্ছযো;
তস্স দানি করিস্সামি, সব্বানুত্তরমুত্তরং.
ভণতো পঠতো পযুঞ্জতো;
সুণতো চিন্তযতো পনুত্তরং;
পরমং অবুদ্ধ বুদ্ধিৰড্ঢনং;
ৰদতো মে নিরতা নিবোধথ.
মহাৰিভঙ্গসঙ্গহকথা
মেথুনং ¶ পটিসেৰন্তো, কতি আপত্তিযো ফুসে;
মেথুনং পটিসেৰন্তো, তিস্সো আপত্তিযো ফুসে.
ভৰে পারাজিকং খেত্তে, যেভুয্যক্খাযিতে পন;
থুল্লচ্চযং মুখে ৰট্ট-কতে ৰুত্তং তু দুক্কটং.
অদিন্নং আদিযন্তো যো;
কতি আপত্তিযো ফুসে;
অদিন্নং আদিযন্তো সো;
তিস্সো আপত্তিযো ফুসে.
পঞ্চমাসগ্ঘনে ¶ ৰাপি, অধিকে ৰা পরাজযো;
মাসে ৰা দুক্কটং ঊনে, মজ্ঝে থুল্লচ্চযং ততো.
মনুস্সজাতিং মারেন্তো;
কতি আপত্তিযো ফুসে;
মনুস্সজাতিং মারেন্তো;
তিস্সো আপত্তিযো ফুসে.
মনুস্সমুদ্দিস্সোপাতং, খণনে দুক্কটং সিযা;
দুক্খে থুল্লচ্চযং জাতে, মতে পারাজিকং সিযা.
অসন্তং উত্তরিং ধম্মং, ৰদমত্তূপনাযিকং;
কতি আপজ্জতাপত্তী? তিস্সো আপত্তিযো ফুসে.
অসন্তং উত্তরিং ধম্মং, ভণন্তস্স পরাজযো;
থুল্লচ্চযং পরিযাযে, ঞাতে, নো চে তু দুক্কটং.
পারাজিককথা.
ভণ সুক্কং ৰিমোচেন্তো;
কতি আপত্তিযো ফুসে;
সুণ ¶ সুক্কং ৰিমোচেন্তো;
তিস্সো আপত্তিযো ফুসে.
গরুকং যদি চেতেতি, উপক্কমতি মুচ্চতি;
দ্ৰঙ্গে থুল্লচ্চযং ৰুত্তং, পযোগে দুক্কটং সিযা.
ইতো পট্ঠায মুঞ্চিত্ৰা, পঞ্হাপুচ্ছনমত্তকং;
ৰিস্সজ্জনৰসেনেৰ, হোতি অত্থৰিনিচ্ছযো.
ইত্থিযা কাযসংসগ্গে, তিস্সো আপত্তিযো ফুসে;
আমসন্তস্স কাযেন, কাযং তু গরুকং সিযা.
কাযেন কাযবদ্ধং তু, ফুসং থুল্লচ্চযং ফুসে;
পটিবদ্ধেন কাযেন, পটিবদ্ধে তু দুক্কটং.
ইত্থিং ¶ দুট্ঠুল্লৰাচাহি, তিস্সো ওভাসতো সিযুং;
ৰণ্ণাৰণ্ণং ৰদং দ্ৰিন্নং, মগ্গানং গরুকং ফুসে.
ৰণ্ণাদিভঞ্ঞে আদিস্স, উব্ভজাণুমধক্খকং;
হোতি থুল্লচ্চযং, কায-পটিবদ্ধে তু দুক্কটং.
অত্তকামচরিযায, ৰদতো ৰণ্ণমিত্থিযা;
সন্তিকে গরুকং হোতি, সচে জানাতি সা পন.
সন্তিকে পণ্ডকস্সাপি, তস্স থুল্লচ্চযং সিযা;
তিরচ্ছানগতস্সাপি, সন্তিকে দুক্কটং মতং.
পটিগ্গণ্হনৰীমংসা, পচ্চাহরণকত্তিকে;
সঞ্চরিত্তং সমাপন্নে, গরুকং নিদ্দিসে বুধো.
তস্স দ্ৰঙ্গসমাযোগে, হোতি থুল্লচ্চযং তথা;
অঙ্গে সতি পনেকস্মিং, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
সংযাচিকায চ কুটিং;
ৰিহারঞ্চ মহল্লকং;
কারাপেতি সচে ভিক্খু;
তিস্সো আপত্তিযো ফুসে.
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, একপিণ্ডে অনাগতে;
হোতি থুল্লচ্চযং, তস্মিং, পিণ্ডে গরুকমাগতে.
পারাজিকেন ¶ ধম্মেন, ভিক্খুং অমূলকেনিধ;
অনুদ্ধংসেতি যো তস্স, তিস্সো আপত্তিযো সিযুং.
ওকাসং ন চ কারেত্ৰা, হুত্ৰা চাৰনচেতনো;
সচে চোদেতি সঙ্ঘাদি-সেসেন সহ দুক্কটং.
ওকাসং পন কারেত্ৰা, হুত্ৰা অক্কোসচেতনো;
চোদেতি ওমসৰাদে, পাচিত্তিং পরিদীপযে.
অনন্তরসমানোৰ ¶ , নৰমে অঞ্ঞভাগিযে;
সব্বো আপত্তিভেদো হি, নত্থি কাচি ৰিসেসতা.
সঙ্ঘস্স ভেদকো ভিক্খু, যাৰততিযকং পন;
সমনুভাসনাযেৰ, গাহং ন পটিনিস্সজং.
ঞত্তিযা দুক্কটং, দ্ৰীহি, কম্মৰাচাহি থুল্লতং;
কম্মৰাচায ওসানে, আপত্তি গরুকং সিযা.
ভেদানুৰত্তকে চেৰ, দুব্বচে কুলদূসকে;
সঙ্ঘভেদকতুল্যোৰ, হোতি আপত্তিনিচ্ছযো.
সঙ্ঘাদিসেসকথা.
অতিক্কমন্তো অতিরেকচীৰরং;
দসাহমাপজ্জতি একমেৰ;
নিস্সগ্গিপাচিত্তিযমেকরত্তিং;
তিচীৰরেনাপি ৰিনা ৰসন্তো.
মাসং অতিক্কমন্তো হি, গহেত্ৰা কালচীৰরং;
একং আপজ্জতাপত্তিং, নিস্সগ্গিযমুদীরিতং.
অঞ্ঞাতিকায যং কিঞ্চি;
পুরাণচীৰরং পন;
ধোৰাপেতি সচে তস্স;
হোন্তি আপত্তিযো দুৰে.
ধোৰাপেতি পযোগস্মিং, দুক্কটং সমুদাহটং;
নিস্সগ্গিযাৰ পাচিত্তি, হোতি ধোৰাপিতে পন.
অঞ্ঞাতিকায ¶ হত্থম্হা, চীৰরং পটিগণ্হতো;
গহণে দুক্কটং ৰুত্তং, পাচিত্তি গহিতে সিযা.
অঞ্ঞাতকং গহপতিং, গহপতানিমেৰ ৰা;
চীৰরং ৰিঞ্ঞাপেন্তো দ্ৰে, ভিক্খু আপত্তিযো ফুসে.
ৰিঞ্ঞাপেতি ¶ পযোগস্মিং, দুক্কটং পরিকিত্তিতং;
ৰিঞ্ঞাপিতে চ নিস্সগ্গি, পাচিত্তি পরিযাপুতা.
ভিক্খু চীৰরমঞ্ঞাতিং, ৰিঞ্ঞাপেন্তো তদুত্তরিং;
পযোগে দুক্কটং, ৰিঞ্ঞা-পিতে নিস্সগ্গিযং ফুসে.
অঞ্ঞাতকং কঞ্চি উপাসকং ৰা;
উপাসিকং ৰা উপসঙ্কমিত্ৰা;
পুব্বেৰ হুত্ৰা পন অপ্পৰারিতো;
ৰত্থে ৰিকপ্পং পটিপজ্জমানো.
দুৰে আপজ্জতাপত্তী, পযোগে দুক্কটং সিযা;
ৰিকপ্পং পন আপন্নে, নিস্সগ্গিযমুদীরিতং.
অঞ্ঞাতিং উপসঙ্কম্ম, পুব্বেযেৰপ্পৰারিতো;
ৰিকপ্পং চীৰরে ভিক্খু, আপজ্জন্তো দুৰে ফুসে.
তথাতিরেকতিক্খত্তুং, চোদনায চ ভিক্খু চে;
গন্ত্ৰাতিরেকছক্খত্তুং, ঠানেনপি চ চীৰরং.
নিপ্ফাদেতি সচে তস্স, হোন্তি আপত্তিযো দুৰে;
পযোগে দুক্কটং, তস্স, লাভে নিস্সগ্গিযং সিযা.
কথিনৰগ্গো পঠমো.
দোসা কোসিযৰগ্গস্স, দ্ৰেদ্ৰেআদীসু পঞ্চসু;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, লাভে নিস্সগ্গিযং সিযা.
গহেত্ৰেল়কলোমানি, তিযোজনমতিক্কমং;
দুক্কটং পঠমে পাদে, নিস্সগ্গিং দুতিযে ফুসে.
ভিক্খু ভিক্খুনিযঞ্ঞায, ধোৰাপেতেল়লোমকং;
পযোগে দুক্কটং, তস্স, ধোতে নিস্সগ্গিযং সিযা.
রূপিযং ¶ ¶ পটিগণ্হন্তো, দ্ৰে পনাপত্তিযো ফুসে;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, নিস্সগ্গি গহিতে সিযা.
নানাকারং সমাপজ্জং, সংৰোহারঞ্চ রূপিযে;
সমাপন্নে চ নিস্সগ্গিং, পযোগে দুক্কটং ফুসে.
নানপ্পকারকং ভিক্খু, আপজ্জে কযৰিক্কযং;
পযোগে দুক্কটং, তস্মিং, কতে নিস্সগ্গিযং ফুসে.
কোসিযৰগ্গো দুতিযো.
পত্তং অতিক্কমেন্তস্স, দসাহমতিরেককং;
তস্স নিস্সগ্গিযাপত্তি, হোতি একাৰ ভিক্খুনো.
অপঞ্চবন্ধনে পত্তে, ৰিজ্জমানেপি ভিক্খুনো;
অঞ্ঞং পন নৰং পত্তং, চেতাপেতি সচে পন.
দ্ৰে পনাপত্তিযো ভিক্খু, আপজ্জতি, ন সংসযো;
পযোগে দুক্কটং, তস্স, লাভে নিস্সগ্গিযং ফুসে.
পটিগ্গহেত্ৰা ভেসজ্জং, সত্তাহং যো অতিক্কমে;
একং নিস্সগ্গিযাপত্তিং, আপজ্জতি হি সো পন.
অকালে পরিযেসন্তো, ৰস্সসাটিকচীৰরং;
পযোগে দুক্কটং, তস্স, লাভে নিস্সগ্গিযং ফুসে.
ভিক্খুনো চীৰরং দত্ৰা, অচ্ছিন্দন্তো দুৰে ফুসে;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, হটে নিস্সগ্গিযং সিযা.
ৰিঞ্ঞাপেত্ৰা সযং সুত্তং, তন্তৰাযেহি চীৰরং;
ৰাযাপেতি সচে ভিক্খু, দ্ৰে পনাপত্তিযো ফুসে.
যো পনঞ্ঞাতকস্সেৰ, তন্তৰাযে সমেচ্চ চে;
ৰিকপ্পং চীৰরে ভিক্খু, আপজ্জং অপ্পৰারিতো.
দ্ৰে ¶ পনাপত্তিযো সো হি, আপজ্জতি, ন সংসযো;
পযোগে দুক্কটং, তস্স, লাভে নিস্সগ্গিযং সিযা.
পটিগ্গহেত্ৰা অচ্চেক-সঞ্ঞিতং পন চীৰরং;
কালং অতিক্কমেন্তো তং, একং নিস্সগ্গিযং ফুসে.
তিণ্ণমঞ্ঞতরং ¶ ৰত্থং, নিদহিত্ৰা ঘরেধিকং;
ছারত্ততো ৰিনা তেন, ৰসং নিস্সগ্গিযং ফুসে.
জানং পরিণতং লাভং, সঙ্ঘিকং অত্তনো পন;
পরিণামেতি চে ভিক্খু, দ্ৰে পনাপত্তিযো ফুসে.
পযোগে দুক্কটং হোতি, নিস্সগ্গি পরিণামিতে;
সব্বত্থ অপ্পনাৰার-পরিহানি কতা মযা.
পত্তৰগ্গো ততিযো.
তিংসনিস্সগ্গিযকথা.
ৰদন্তস্স মুসাৰাদং, পঞ্চ আপত্তিযো সিযুং;
মনুস্সুত্তরিধম্মে তু, অভূতস্মিং পরাজযো.
চোদনায গরুং ভিক্খুং, অমূলন্তিমৰত্থুনা;
পরিযাযৰচনে ঞাতে, থুল্লচ্চযমুদীরিতং.
নো চে পটিৰিজানাতি, দুক্কটং সমুদাহটং;
সম্পজানমুসাৰাদে, পাচিত্তি পরিদীপিতা.
আপত্তিযো দুৰে ৰুত্তা, ভিক্খুস্সোমসতো পন;
পাচিত্তি উপসম্পন্নং, দুক্কটং ইতরং সিযা.
পেসুঞ্ঞহরণে দ্ৰেপি, হোন্তি, পাচিত্তিযং পন;
উপসম্পন্নপেসুঞ্ঞে, সেসে আপত্তি দুক্কটং.
পদসোনুপসম্পন্নং ¶ , ধম্মং ৰাচেতি চে দুৰে;
পযোগে দুক্কটং, পাদে, পাদে পাচিত্তিযং সিযা.
তিরত্তানুপসম্পন্ন-সহসেয্যায উত্তরিং;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, পন্নে পাচিত্তিযং সিযা.
কপ্পেতি মাতুগামেন, সহসেয্যং সচে পন;
দ্ৰে সো আপজ্জতাপত্তী, রত্তিযং দুক্কটাদযো.
উদ্ধং ছপ্পঞ্চৰাচাহি, ধম্মং দেসেতি ইত্থিযা;
পযোগে দুক্কটং, পাদে, পাদে পাচিত্তিযং সিযা.
ভূতং ¶ অনুপসম্পন্নে, মনুস্সুত্তরিধম্মকং;
আরোচেতি সচে তস্স, হোন্তি দ্ৰে দুক্কটাদযো.
ৰদং অনুপসম্পন্নে, দুট্ঠুল্লাপত্তিমঞ্ঞতো;
পযোগে দুক্কটং তস্স, পাচিত্তারোচিতে সিযা.
পথৰিং খণতো তস্স, পযোগে দুক্কটং মতং;
পহারে চ পহারে চ, পাচিত্তি পরিযাপুতা.
মুসাৰাদৰগ্গো পঠমো.
ভূতগামং তু পাতেন্তো, দ্ৰে পনাপত্তিযো ফুসে;
পযোগে দুক্কটং, তস্স, পাতে পাচিত্তি দীপিতা.
অঞ্ঞেনঞ্ঞং ৰদন্তস্স, দ্ৰে সিযুং অঞ্ঞৰাদকে;
অরোপিতে দুক্কটং তু, হোতি পাচিত্তি রোপিতে.
উজ্ঝাপেন্তো পরং ভিক্খুং, দ্ৰে পনাপত্তিযো ফুসে;
পযোগে দুক্কটং, উজ্ঝা-পিতে পাচিত্তিযং সিযা.
অজ্ঝোকাসে তু মঞ্চাদিং, সন্থরিত্ৰান সঙ্ঘিকং;
পক্কমন্তো অনাপুচ্ছা, আপত্তিং দুৰিধং ফুসে.
লেড্ডুপাতে ¶ অতিক্কন্তে, পাদেন পঠমেন তু;
দুক্কটং, দুতিযেনাপি, পাচিত্তি পরিদীপযে.
ৰিহারে সঙ্ঘিকে সেয্যং, সন্থরিত্ৰা অনুদ্ধরং;
অনাপুচ্ছা পক্কমন্তো, দুৰিধাপত্তিযো ফুসে.
পরিক্খেপে অতিক্কন্তে, পাদেন পঠমেন তু;
দুক্কটং পন উদ্দিট্ঠং, পাচিত্তি দুতিযেন তু.
ৰিহারে সঙ্ঘিকে জানং, পুব্বূপগতভিক্খুকং;
সেয্যং কপ্পযতো হোন্তি, পযোগে দুক্কটাদযো.
সঙ্ঘিকা কুপিতো ভিক্খুং, নিক্কড্ঢতি ৰিহারতো;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, সেসং নিক্কড্ঢিতে সিযা.
ৰিহারে সঙ্ঘিকে ভিক্খু, ৰেহাসকুটিযূপরি;
আহচ্চপাদকে সীদং, ফুসে দ্ৰে দুক্কটাদযো.
অধিট্ঠিত্ৰা ¶ দ্ৰত্তিপরিযাযে, উত্তরিম্পি অধিট্ঠতো;
পযোগে দুক্কটং হোতি, পাচিত্তি পনধিট্ঠিতে.
জানং সপ্পাণকং তোযং, তিণং ৰা সিঞ্চতো পন;
পযোগে দুক্কটং হোতি, সিত্তে পাচিত্তিযং সিযা.
ভূতগামৰগ্গো দুতিযো.
ফুসে ভিক্খুনিযো ভিক্খু, ওৰদন্তো অসম্মতো;
পযোগে দুক্কটং, তস্স, পাচিত্তোৰদিতে সিযা.
দুতিযে ততিযে চেৰ, চতুত্থেপি চ সব্বসো;
পঠমেন সমানাৰ, আপত্তীনং ৰিভাগতা.
চীৰরং ভিক্খু অঞ্ঞাতি-কায দেন্তো দুৰে ফুসে;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, দিন্নে পাচিত্তিযং সিযা.
অঞ্ঞাতিকভিক্খুনিযা ¶ , ভিক্খু সিব্বেয্য চীৰরং;
পযোগে দুক্কটং তস্স, পাচিত্তি পন সিব্বিতে.
অদ্ধানঞ্ঞত্র সমযা, ভিক্খু ভিক্খুনিযা সহ;
সংৰিধায তু গচ্ছন্তো, ফুসে দ্ৰে দুক্কটাদযো.
নাৰেকং অভিরূহন্তো, ভিক্খু ভিক্খুনিযা সহ;
সংৰিধায ফুসে দ্ৰেপি, পযোগে দুক্কটাদযো.
জানং ভিক্খুনিযা পিণ্ড-পাতং তু পরিপাচিতং;
ভুঞ্জন্তো দুৰিধাপত্তি-মাপজ্জতি, ন সংসযো.
‘‘ভুঞ্জিস্সামী’’তি চে ভত্তং, পটিগ্গণ্হাতি দুক্কটং;
অজ্ঝোহারপযোগেসু, পাচিত্তি পরিদীপিতা.
ভিক্খু ভিক্খুনিযা সদ্ধিং, নিসজ্জং তু রহো পন;
কপ্পেন্তো হি ফুসে দ্ৰেপি, পযোগে দুক্কটাদযো.
ওৰাদৰগ্গো ততিযো.
তদুত্তরিং আৰসথ-পিণ্ডং তু পরিভুঞ্জতো;
অনন্তরস্স ৰগ্গস্স, নৰমেন সমো নযো.
দুতিযে ¶ ততিযে চাপি, ৰিসেসো নত্থি কোচিপি;
অনন্তরসমানাৰ, আপত্তীনং ৰিভাগতা.
দ্ৰত্তিপত্তে গহেত্ৰান, গণ্হতো হি তদুত্তরিং;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, পাচিত্তি গহিতে সিযা.
পঞ্চমে পঠমেনেৰ, সমো আপত্তিনিচ্ছযো;
ছট্ঠে অনতিরিত্তেন, ভুত্তাৰিং তু পৰারিতং.
অভিহট্ঠুং পৰারেন্তো, দ্ৰে পনাপত্তিযো ফুসে;
ৰচনেন চ তস্সেৰ, ‘‘ভুঞ্জিস্সামী’’তি গণ্হতি.
গহণে ¶ দুক্কটং তস্স, পিটকে সমুদাহটং;
ভোজনস্স পনোসানে, পাচিত্তি পরিযাপুতা.
সত্তমে অট্ঠমে চেৰ, নৰমে দসমেপি চ;
পঠমেন সমানাৰ, আপত্তীনং ৰিভাগতা.
ভোজনৰগ্গো চতুত্থো.
অচেলকাদিনো দেন্তো, সহত্থা ভোজনাদিকং;
পযোগে দুক্কটং পত্তো, দিন্নে পাচিত্তিযং ফুসে.
দাপেত্ৰা ৰা অদাপেত্ৰা, উয্যোজেন্তো দুৰে ফুসে;
পযোগে দুক্কটং, তস্মিং, পাচিত্তুয্যোজিতে সিযা.
নিসজ্জং ভিক্খু কপ্পেন্তো, কুলে পন সভোজনে;
আপত্তিযো ফুসে দ্ৰেপি, পযোগে দুক্কটাদযো.
চতুত্থে পঞ্চমে ৰাপি, ৰিসেসো নত্থি কোচিপি;
ততিযেন সমানাৰ, আপত্তিগণনা সিযা.
সন্তং ভিক্খুং অনাপুচ্ছা, সভত্তো চ নিমন্তিতো;
কুলেসু পন চারিত্তং, আপজ্জন্তো দুৰে ফুসে.
পঠমেন চ পাদেন, উম্মারাতিক্কমে পন;
দুক্কটং পিটকে ৰুত্তং, পাচিত্তি দুতিযেন তু.
তদুত্তরিং তু ভেসজ্জং, ৰিঞ্ঞাপেন্তো দুৰে ফুসে;
পযোগে দুক্কটং, ৰিঞ্ঞা-পিতে পাচিত্তিযং সিযা.
উয্যুত্তং ¶ দস্সনত্থায, গচ্ছন্তো দ্ৰে ফুসে বলং;
গচ্ছতো দুক্কটং ৰুত্তং, হোতি পাচিত্তি পস্সতো.
অতিরেকতিরত্তং তু, সেনায ৰসতো দুৰে;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, পাচিত্তি ৰসিতে সিযা.
উয্যোধিকং ¶ তু গচ্ছন্তো, দ্ৰে পনাপত্তিযো ফুসে;
গচ্ছন্তো দুক্কটং ৰুত্তং, হোতি পাচিত্তি পস্সতো.
অচেলকৰগ্গো পঞ্চমো.
সুরং ৰা পন মেরেয্যং, পিৰন্তো দ্ৰে ফুসে মুনি;
গণ্হতো দুক্কটং পাতুং, পীতে পাচিত্তিযং সিযা.
ভিক্খঙ্গুলিপতোদেন, হাসেন্তো দ্ৰে ফুসে হৰে;
পযোগে দুক্কটং তস্স, পাচিত্তি হসিতে সিযা.
কীল়ন্তো উদকে ভিক্খু, দ্ৰে পনাপত্তিযো ফুসে;
দুক্কটং গোপ্ফকা হেট্ঠা, পাচিত্তুপরিগোপ্ফকে.
যো পনাদরিযং ভিক্খু, করোন্তো দ্ৰে ফুসে হৰে;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, কতে পাচিত্তিযং সিযা.
ভিংসাপেন্তো হৰে ভিক্খু, দ্ৰে পনাপত্তিযো ফুসে;
পযোগে দুক্কটং, ভিংসা-পিতে পাচিত্তিযং সিযা.
জোতিং সমাদহিত্ৰান, ৰিসিব্বেন্তো দুৰে ফুসে;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, পাচিত্তিযং ৰিসীৰিতে.
ওরসো অদ্ধমাসস্স, ন্হাযন্তো দ্ৰে ফুসে হৰে;
পযোগে দুক্কটং, ন্হান-স্সোসানে ইতরং সিযা.
দুব্বণ্ণকরণানং তু, তিণ্ণমেকমনাদিয;
চীৰরং পরিভুঞ্জন্তো, দ্ৰে ফুসে দুক্কটাদযো.
চীৰরং ভিক্খুআদীনং, ৰিকপ্পেত্ৰা অনুদ্ধরং;
দ্ৰে ফুসে পরিভুঞ্জন্তো, পযোগে দুক্কটাদযো.
ভিক্খুস্সাপনিধেন্তো ¶ দ্ৰে, ফুসে পত্তাদিকং পন;
পযোগে দুক্কটং, তস্মিং, সেসাপনিহিতে সিযা.
সুরাপানৰগ্গো ছট্ঠো.
সঞ্চিচ্চ ¶ জীৰিতা পাণং, ৰোরোপেন্তো তপোধনো;
আপত্তিযো চতস্সোৰ, আপজ্জতি, ন সংসযো.
অনোদিস্সকমোপাতং, খণতো হোতি দুক্কটং;
মনুস্সো মরতি তস্মিং, পতিত্ৰা চে পরাজযো.
যক্খো ৰাপি তিরচ্ছান-গতো মনুস্সৰিগ্গহো;
পতিত্ৰা মরতী পেতো, তস্স থুল্লচ্চযং সিযা.
তিরচ্ছানগতে তস্মিং, নিপতিত্ৰা মতে পন;
তস্স পাচিত্তিযাপত্তি, পঞ্ঞত্তা পটুবুদ্ধিনা.
জানং সপ্পাণকং তোযং, পরিভুঞ্জং দুৰে ফুসে;
পযোগে দুক্কটং তস্স, ভুত্তে পাচিত্তিযং সিযা.
নিহতাধিকরণং জানং, উক্কোটেন্তো দুৰে ফুসে;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, পাচিত্তুক্কোটিতে সিযা.
জানং ভিক্খুস্স দুট্ঠুল্লং, ছাদেন্তো পন ৰজ্জকং;
একমাপজ্জতাপত্তিং, পাচিত্তিমিতি দীপিতং.
ঊনৰীসতিৰস্সং তু, করোন্তো উপসম্পদং;
পযোগে দুক্কটং পত্তো, সেসা সম্পাদিতে সিযা.
জানং তু থেয্যসত্থেন, সংৰিধায সহেৰ চ;
তথেৰ মাতুগামেন, মগ্গং তু পটিপজ্জতো.
দ্ৰে পনাপত্তিযো হোন্তি, পযোগে দুক্কটং মতং;
পটিপন্নে পনুদ্দিট্ঠং, পাচিত্তিযমনন্তরং.
অচ্চজং ¶ পাপিকং দিট্ঠিং, ঞত্তিযা দুক্কটং ফুসে;
কম্মৰাচায ওসানে, হোতি পাচিত্তি ভিক্খুনো.
তথাকটানুধম্মেন, সংভুঞ্জন্তো দুৰে ফুসে;
পযোগে দুক্কটং তস্স, ভুত্তে পাচিত্তিযং সিযা.
নাসিতং সমণুদ্দেসংপলাপেন্তো দুৰে ফুসে;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, পাচিত্তি উপলাপিতে.
সপ্পাণকৰগ্গো সত্তমো.
ৰুচ্চমানস্স ¶ ভিক্খুস্স, ভিক্খূহি সহধম্মিকং;
‘‘ন সক্খিস্সামি’’ইচ্চেৰং, ভণতো দুক্কটাদযো.
ৰিনযং তু ৰিৰণ্ণেন্তো, দ্ৰে পনাপত্তিযো ফুসে;
পযোগে দুক্কটং তস্স, পাচিত্তেৰ ৰিৰণ্ণিতে.
মোহেন্তো দ্ৰে ফুসে, মোহে, দুক্কটং তু অরোপিতে;
রোপিতে পন মোহস্মিং, পাচিত্তিযমুদীরিতং.
পহারং কুপিতো দেন্তো, ভিক্খুস্স দ্ৰে ফুসে হৰে;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, পাচিত্তি পহটে সিযা.
ভিক্খুস্স কুপিতো ভিক্খু, উগ্গিরং তলসত্তিকং;
দ্ৰে ফুসে দুক্কটং যোগে, পাচিত্তুগ্গিরিতে সিযা.
ভিক্খু সঙ্ঘাদিসেসেন, অমূলেনেৰ চোদযং;
দ্ৰে ফুসে দুক্কটং যোগে, পাচিত্তুদ্ধংসিতে সিযা.
ভিক্খু সঞ্চিচ্চ কুক্কুচ্চং, জনযন্তো হি ভিক্খুনো;
দ্ৰে ফুসে দুক্কটং যোগে, পাচিত্তুপ্পাদিতে সিযা.
তিট্ঠন্তুপস্সুতিং ভিক্খু, দ্ৰে পনাপত্তিযো ফুসে;
গচ্ছতো দুক্কটং সোতুং, পাচিত্তি সুণতো সিযা.
ধম্মিকানং ¶ তু কম্মানং, ছন্দং দত্ৰা ততো পুন;
খীযনধম্মমাপজ্জং, দ্ৰে ফুসে দুক্কটাদযো.
সঙ্ঘে ৰিনিচ্ছযে নিট্ঠং, অগতে ছন্দমত্তনো;
অদত্ৰা গচ্ছতো তস্স, দ্ৰে পনাপত্তিযো সিযুং.
হত্থপাসং তু সঙ্ঘস্স, জহতো হোতি দুক্কটং;
জহিতে হত্থপাসস্মিং, হোতি পাচিত্তি ভিক্খুনো.
সমগ্গেন চ সঙ্ঘেন, দত্ৰান সহ চীৰরং;
খীযন্তো দ্ৰে ফুসে পচ্ছা, পযোগে দুক্কটাদযো.
লাভং পরিণতং জানং, সঙ্ঘিকং পুগ্গলস্স হি;
দ্ৰে ফুসে পরিণামেন্তো, পযোগে দুক্কটাদযো.
সহধম্মিকৰগ্গো অট্ঠমো.
পুব্বে ¶ অৰিদিতো হুত্ৰা, রঞ্ঞো অন্তেপুরং পন;
পৰিসন্তস্স ভিক্খুনো, দ্ৰে পনাপত্তিযো সিযুং.
পঠমেন চ পাদেন, উম্মারাতিক্কমে পন;
দুক্কটং পন উদ্দিট্ঠং, পাচিত্তি দুতিযেন তু.
রতনং পন গণ্হন্তো, দ্ৰে পনাপত্তিযো ফুসে;
পযোগে দুক্কটং তস্স, পাচিত্তি গহিতে সিযা.
সন্তং ভিক্খুং অনাপুচ্ছা, ৰিকালে গামকং পন;
সমণো পৰিসং দোসে, আপজ্জতি দুৰে পন.
পঠমেন চ পাদেন, পরিক্খেপং অতিক্কমে;
দুক্কটং তস্স নিদ্দিট্ঠং, পাচিত্তি দুতিযেন তু.
অট্ঠিদন্তৰিসাণাভি-নিব্বত্তং সূচিযা ঘরং;
কারাপেন্তো ফুসে দ্ৰেপি, পযোগে দুক্কটাদযো.
পমাণাতীতমঞ্চাদিং ¶ , কারাপেন্তো দুৰে ফুসে;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, সেসা কারাপিতে সিযা.
তূলোনদ্ধং তু মঞ্চাদিং, কারাপেন্তো দুৰে ফুসে;
পযোগে দুক্কটং, তস্মিং, সেসা কারাপিতে সিযা.
সত্তমে অট্ঠমে চেৰ, নৰমে দসমেপি চ;
অনন্তরসমোযেৰ, আপত্তীনং ৰিনিচ্ছযো.
রতনৰগ্গো নৰমো.
পাচিত্তিযকথা.
চতূসু দুৰিধাপত্তি, পাটিদেসনিযেসুপি;
অৰিসেসেন নিদ্দিট্ঠা, বুদ্ধেনাদিচ্চবন্ধুনা.
‘‘ভুঞ্জিস্সামী’’তি ভিক্খুস্স, দুক্কটং পটিগণ্হতো;
অজ্ঝোহারেসু সব্বত্থ, পাটিদেসনিযং সিযা.
পাটিদেসনীযকথা.
সেখিযেসু ¶ চ ধম্মেসু, একাৰাপত্তি দীপিতা;
অনাদরৰসেনেৰ, দুক্কটং সমুদাহটং.
সেখিযকথা.
পঞ্ঞত্তা মেথুনং ধম্মং, পটিসেৰনপচ্চযা;
কতি আপত্তিযো হোন্তি? চতস্সোৰ ভৰন্তি হি.
মেথুনং পটিসেৰন্তো, অল্লোকাসপ্পৰেসনে;
মতে অক্খাযিতে ৰাপি, ভিক্খু পারাজিকং ফুসে.
থুল্লচ্চযং তু যেভুয্য-ক্খাযিতে, দুক্কটং তথা;
মুখে ৰট্টকতে ৰুত্তং, পাচিত্তি জতুমট্ঠকে.
পঞ্ঞত্তা ¶ কাযসংসগ্গং, সমাপজ্জনপচ্চযা;
কতি আপত্তিযো হোন্তি? পঞ্চ আপত্তিযো সিযুং.
অৰস্সুতস্স পোসস্স, তথা ভিক্খুনিযাপি চ;
পারাজিকমধক্খাদি-গহণং সাদিযন্তিযা.
কাযেন ফুসতো কাযং, ভিক্খুস্স গরুকং সিযা;
কাযেন কাযবদ্ধং তু, ফুসং থুল্লচ্চযং সিযা.
পটিবদ্ধেন কাযেন, পটিবদ্ধং তু দুক্কটং;
পাচিত্তিযং পনুদ্দিট্ঠং, তস্সঙ্গুলিপতোদকে.
সেসেসু সেখিযন্তেসু, আপত্তীনং ৰিনিচ্ছযো;
হেট্ঠা ৰুত্তনযেনেৰ, ৰেদিতব্বো ৰিভাৰিনা.
মহাৰিভঙ্গসঙ্গহো নিট্ঠিতো.
ভিক্খুনীৰিভঙ্গো
ভিক্খূনং পাটৰত্থায, ৰিনযস্স ৰিনিচ্ছযে;
ভিক্খুনীনং ৰিভঙ্গোপি, কিঞ্চিমত্তং ভণামহং.
অৰস্সুতস্স ¶ পোসস্স, ভিক্খুনীপি অৰস্সুতা;
নন্দন্তী কাযসংসগ্গং, কতি আপত্তিযো ফুসে;
তিস্সো আপত্তিযো উব্ভ-জাণুস্সাধক্খকস্স চ;
হোতি পারাজিকং তস্সা, গহণং সাদিযন্তিযা.
উব্ভক্খকং অধোজাণু-গহণং সাদিযন্তিযা;
থুল্লচ্চযং সিযা, কায-পটিবদ্ধে তু দুক্কটং.
ছাদেন্তী ভিক্খুনী ৰজ্জং, তিস্সো আপত্তিযো ফুসে;
জানং পারাজিকং ধম্মং, ছাদেন্তী সা পরাজিকা.
থুল্লচ্চযং ¶ ৰেমতিকা, পটিচ্ছাদেতি চে পন;
অথাচারৰিপত্তিং চে, পটিচ্ছাদেতি দুক্কটং.
নিস্সজ্জন্তী ন তং লদ্ধিং, উক্খিত্তস্সানুৰত্তিকা;
সমনুভাসনাযেৰ, তিস্সো আপত্তিযো ফুসে.
ঞত্তিযা দুক্কটং, দ্ৰীহি, কম্মৰাচাহি থুল্লতা;
কম্মৰাচায ওসানে, পারাজিকমুদীরিতং.
পূরেন্তী অট্ঠমং ৰত্থুং, তিস্সো আপত্তিযো ফুসে;
পুরিসেনিধাগচ্ছাতি, ৰুত্তাগচ্ছতি দুক্কটং.
থুল্লচ্চযং তু পোসস্স, হত্থপাসপ্পৰেসনে;
পূরেন্তী অট্ঠমং ৰত্থুং, সমণী সা পরাজিতা.
পারাজিককথা.
উস্সযৰাদিকা অট্টং, করোন্তী তিৰিধং ফুসে;
একস্সারোচনে তস্সা, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
দুতিযারোচনে তস্সা, থুল্লচ্চযমুদীরিতং;
অট্টস্স পরিযোসানে, হোতি সঙ্ঘাদিসেসতা.
চোরিৰুট্ঠাপিকা ৰাপি, ঞত্তিযা দুক্কটং ফুসে;
দ্ৰীহি থুল্লচ্চযং কম্ম-ৰাচোসানে গরুং সিযা.
একা গামন্তরং গচ্ছে, গমনে দুক্কটং সিযা;
পরিক্খেপে অতিক্কন্তে, পাদেন পঠমেন তু.
হোতি ¶ থুল্লচ্চযাপত্তি, তস্সা সমণিযা পন;
দুতিযেন অতিক্কন্তে, গরুকে পন তিট্ঠতি.
চতুত্থে দুতিযে ৰুত্ত-সদিসোৰ ৰিনিচ্ছযো;
আপত্তীনং পভেদে তু, কাচি নত্থি ৰিসেসতা.
অৰস্সুতা ¶ সযং হুত্ৰা, তাদিসস্সেৰ হত্থতো;
গহেত্ৰা পন ভুঞ্জন্তী, ভোজনাদীসু কিঞ্চিপি.
ফুসে আপত্তিযো তিস্সো, ভোজনাদীসু কিঞ্চিপি;
পটিগ্গণ্হন্তিযা তস্সা, হোতি থুল্লচ্চযং পন.
অজ্ঝোহারেসু সব্বেসু, হোতি সঙ্ঘাদিসেসতা;
উদকং দন্তপোনং ৰা, পটিগ্গণ্হাতি দুক্কটং.
‘‘সহত্থেন গহেত্ৰা ত্ৰং, খাদ ৰা ভুঞ্জ ৰা’’তিপি;
উয্যোজেন্তী পনেৰং তু, তিস্সো আপত্তিযো ফুসে.
দুক্কটং ৰচনে তস্সা, ‘‘ভুঞ্জিস্সামী’’তি গণ্হতি;
অজ্ঝোহারেসু সব্বেসু, তস্সা থুল্লচ্চযং সিযা.
ভোজনস্স পনোসানে, হোতি সঙ্ঘাদিসেসতা;
উয্যোজেতি চ যা তস্সা, ইমা তিস্সোতি দীপযে.
সত্তমে অট্ঠমে চাপি, নৰমে দসমেপি চ;
চোরিৰুট্ঠাপনেনেৰ, সমানোৰ ৰিনিচ্ছযো.
সঙ্ঘাদিসেসকথা.
পত্তসন্নিচযং যিহ, করোন্তী ভিক্খুনী পন;
একং নিস্সগ্গিযংযেৰ, ফুসে পাচিত্তিযং তু সা.
অকালচীৰরং কাল-চীৰরং ভাজাপেন্তিযা;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, লাভে নিস্সগ্গিযং সিযা.
চীৰরং পরিৰত্তেত্ৰা, অচ্ছিন্দতি সচে পন;
পযোগে দুক্কটং, ছিন্নে, তস্সা নিস্সগ্গিযং সিযা.
ৰিঞ্ঞাপেত্ৰাৰ অঞ্ঞং চে, ৰিঞ্ঞাপেতি ততো পরং;
পযোগে দুক্কটং, ৰিঞ্ঞা-পিতে নিস্সগ্গিযং সিযা.
চেতাপেত্ৰা ¶ ¶ হি অঞ্ঞং চে, চেতাপেতি ততো পরং;
পযোগে দুক্কটং, চেতা-পিতে নিস্সগ্গিযং সিযা.
এৰমেৰ চ সেসেসু, ছট্ঠাদীসু চ সত্তসু;
অনন্তরসমানোৰ, আপত্তীনং ৰিনিচ্ছযো.
নিস্সগ্গিযকথা.
লসুণং খাদতি দ্ৰে চে, দুক্কটং গহণে সিযা;
অজ্ঝোহারপযোগেসু, পাচিত্তি পরিযাপুতা.
সংহরাপেন্তিযা লোমং, সম্বাধে দ্ৰেৰ হোন্তি হি;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, হোতি পাচিত্তি সংহটে.
করোন্তী তলঘাতং তু, দ্ৰে পনাপত্তিযো ফুসে;
পযোগে দুক্কটং হোতি, কতে পাচিত্তিযং সিযা.
জতুনা মট্ঠকং কিঞ্চি, সাদিযন্তী দুৰে ফুসে;
পযোগে দুক্কটাদিন্নে, তস্সা পাচিত্তিযং সিযা.
পঞ্চমং তু চতুত্থেন, সমানমিতি দীপযে;
আপত্তীনং ৰিভাগস্মিং, ৰিসেসো নত্থি কোচিপি.
ভিক্খুস্স ভুঞ্জমানস্স, পানীযেনুপতিট্ঠতি;
হত্থপাসে তু পাচিত্তি, হিত্ৰা তিট্ঠতি দুক্কটং.
ৰিঞ্ঞাপেত্ৰামকং ধঞ্ঞং, ‘‘ভুঞ্জিস্সামী’’তি গণ্হতি;
দুক্কটং হোতি পাচিত্তি, অজ্ঝোহারেসু দীপযে.
উচ্চারাদিং তিরোকুট্টে, ছড্ডেন্তী দ্ৰে ফুসে হৰে;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, পাচিত্তি ছড্ডিতে সিযা.
উচ্চারাদিচতুক্কং তু, ছড্ডেতি হরিতে সচে;
পযোগে দুক্কটং তস্সা, পাচিত্তি ছড্ডিতে সিযা.
নচ্চাদিং ¶ দস্সনত্থায, সচে গচ্ছতি দুক্কটং;
পস্সন্তিযাপি পাচিত্তি, তথেৰ চ সুণন্তিযা.
লসুণৰগ্গো পঠমো.
পঠমে ¶ দুতিযে চেৰ, ততিযে চ চতুত্থকে;
তুল্যো লসুণৰগ্গস্স, ছট্ঠেনিধ ৰিনিচ্ছযো.
কুলানি উপসঙ্কম্ম, নিসীদিত্ৰা পনাসনে;
সামিকে তু অনাপুচ্ছা, পক্কমন্তী দুৰে ফুসে.
পঠমেন চ পাদেন, অনোৰস্সমতিক্কমে;
দুক্কটং হোতি, পাচিত্তি, দুতিযাতিক্কমে সিযা.
সামিকে তু অনাপুচ্ছা, আসনে চে নিসীদতি;
পযোগে দুক্কটং হোতি, পাচিত্তি চ নিসীদিতে.
ছট্ঠেন সত্তমং সব্বং, সমানং অট্ঠমে পন;
পযোগে দুক্কটং, উজ্ঝা-পিতে পাচিত্তিযং সিযা.
অত্তানং চাভিসপ্পেন্তী, দ্ৰে ফুসে নিরযাদিনা;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, পাচিত্তি অভিসপ্পিতে.
ৰধিত্ৰা পন অত্তানং, রোদন্তী তু দুৰে ফুসে;
ৰধতি রোদতি পাচিত্তি, করোতেকং তু দুক্কটং.
রত্তন্ধকারৰগ্গো দুতিযো.
নগ্গা ন্হাযতি দ্ৰে চেৰ, পযোগে দুক্কটং সিযা;
ন্হানস্স পরিযোসানে, তস্সা পাচিত্তিযং সিযা.
কারাপেতি ¶ পমাণাতি-ক্কন্তং উদকসাটিকং;
পযোগে দুক্কটং, কারা-পিতে পাচিত্তিযং সিযা.
চীৰরং তু ৰিসিব্বেত্ৰা, ৰিসিব্বাপেত্ৰ ৰা পন;
নেৰ সিব্বন্তিযা ৰুত্ত-মেকং পাচিত্তিযং পন.
পঞ্চাহিকং তু সঙ্ঘাটি-চারং পন অতিক্কমে;
একাৰস্সা পনাপত্তি, পাচিত্তি পরিদীপিতা.
সচে সঙ্কমনীযং তু, ধারেতি পন চীৰরং;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, পাচিত্তি পন ধারিতে.
গণচীৰরলাভস্স, অন্তরাযং করোতি চে;
পযোগে দুক্কটং হোতি, কতে পাচিত্তিযং সিযা.
ৰিভঙ্গং ¶ পটিবাহন্তী, চীৰরানং তু ধম্মিকং;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, পাচিত্তি পটিবাহিতে.
অগারিকাদিনো দেতি, সচে সমণচীৰরং;
পযোগে দুক্কটং, দিন্নে, পাচিত্তি পরিযাপুতা.
চীৰরে দুব্বলাসায, কালং চে সমতিক্কমে;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, পাচিত্তি সমতিক্কমে.
ধম্মিকং কথিনুদ্ধারং, পটিবাহন্তিযা দুৰে;
পযোগে দুক্কটং হোতি, পাচিত্তি পটিবাহিতে.
ন্হানৰগ্গো ততিযো.
দুৰে ভিক্খুনিযো এক-মঞ্চস্মিং চে তুৰট্টেয্যুং;
পযোগে দুক্কটং তাসং, নিপন্নে ইতরং সিযা.
দুতিযং পঠমেনেৰ, সদিসং ততিযে পন;
পযোগে দুক্কটং হোতি, কতে পাচিত্তিযং সিযা.
নুপট্ঠাপেন্তিযা ¶ ৰাপি, দুক্খিতং সহজীৰিনিং;
একাযেৰ পনাপত্তি, পাচিত্তি পরিদীপিতা.
সচে উপস্সযং দত্ৰা, নিক্কড্ঢতি চ ভিক্খুনিং;
পযোগে দুক্কটং তস্সা, হোতি পাচিত্তি কড্ঢিতে.
ছট্ঠে পন চ সংসট্ঠা, ঞত্তিযা দুক্কটং ফুসে;
কম্মৰাচায ওসানে, পাচিত্তি পরিদীপিতা.
অন্তোরট্ঠে তু সাসঙ্কে, চারিকং তু চরন্তিযা;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, পটিপন্নায সেসকং.
অট্ঠমং নৰমঞ্চেৰ, সত্তমেন সমং মতং;
দসমে পন একাৰ, পাচিত্তি পরিদীপিতা.
তুৰট্টৰগ্গো চতুত্থো.
রাজাগারাদিকং সব্বং, দস্সনত্থায গচ্ছতি;
পযোগে দুক্কটং তস্সা, পাচিত্তি যদি পস্সতি.
আসন্দিং ¶ ৰাপি পল্লঙ্কং, পরিভুঞ্জন্তিযা দুৰে;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, ভুত্তে পাচিত্তিযং সিযা.
সুত্তং কন্তন্তিযা দ্ৰেৰ, পযোগে দুক্কটং মতং;
উজ্জৰুজ্জৰনে তস্সা, পাচিত্তি সমুদাহরে.
ৰেয্যাৰচ্চং গিহীনং তু, দ্ৰেৰ হোন্তি করোন্তিযা;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, কতে পাচিত্তিযং সিযা.
পঞ্চমে পন একাৰ, পাচিত্তি পরিদীপিতা;
পযোগে দুক্কটং ছট্ঠে, দিন্নে পাচিত্তিযং সিযা.
সত্তমং দুতিযেনেৰ, সমাপত্তিপভেদতো;
অট্ঠমং দুতিযে ৰগ্গে, পঞ্চমেন সমং মতং.
তিরচ্ছানগতং ¶ ৰিজ্জং, দ্ৰেৰ হোন্তি পঠন্তিযা;
পযোগে দুক্কটং হোতি, পাচিত্তি হি পদে পদে.
দসমং নৰমেনেৰ, সমানং সব্বথা পন;
‘‘পরিযাপুণাতি, ৰাচেতি’’, পদমত্তং ৰিসেসকং.
চিত্তাগারৰগ্গো পঞ্চমো.
সভিক্খুকং তমারামং, জানন্তী পন ভিক্খুনী;
পৰিসন্তী অনাপুচ্ছা, দ্ৰে পনাপত্তিযো ফুসে.
পঠমেন চ পাদেন, পরিক্খেপস্সতিক্কমে;
দুক্কটং পিটকে ৰুত্তং, পাচিত্তি দুতিযেন তু.
অক্কোসতি চ যা ভিক্খুং, ভিক্খুনী পরিভাসতি;
পযোগে দুক্কটং তস্সা, পাচিত্তক্কোসিতে সিযা.
যা হি চণ্ডিকভাৰেন, গণং তু পরিভাসতি;
পযোগে দুক্কটং তস্সা, পরিভট্ঠে পনেতরং.
নিমন্তিতা পৰারিতা, খাদনং ভোজনম্পি ৰা;
ভুঞ্জন্তী ভিক্খুনী সা হি, দ্ৰে পনাপত্তিযো ফুসে.
‘‘ভুঞ্জিস্সামী’’তি যং কিঞ্চি, পটিগ্গণ্হাতি দুক্কটং;
অজ্ঝোহারপযোগেসু, পাচিত্তি পরিদীপযে.
কুলং ¶ তু মচ্ছরাযন্তী, দ্ৰে পনাপত্তিযো ফুসে;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, সেসা মচ্ছরিতে সিযা.
অভিক্খুকে পনাৰাসে, ভৰে ৰস্সং ৰসন্তিযা;
দুক্কটং পুব্বকিচ্চেসু, পাচিত্তি অরুণুগ্গমে.
ভিক্খুনী উভতোসঙ্ঘে, ৰস্সংৰুট্ঠা তু তীহিপি;
ঠানেহি অপ্পৰারেন্তী, একং পাচিত্তিযং ফুসে.
ওৰাদত্থায ¶ ৰা ভিক্খুং, সংৰাসত্থায ৰা তথা;
ন গচ্ছতি সচে তস্সা, একং পাচিত্তিযং সিযা.
ওৰাদম্পি ন যাচন্তী, ন গচ্ছন্তী উপোসথং;
একং পাচিত্তিযাপত্তি-মাপজ্জতি, ন সংসযো.
অপুচ্ছিত্ৰাৰ সঙ্ঘং ৰা, ভেদাপেতি পসাখজং;
পযোগে দুক্কটং, ভিন্নে, পাচিত্তি পরিযাপুতা.
আরামৰগ্গো ছট্ঠো.
গব্ভিনিং ৰুট্ঠপেন্তী হি, দ্ৰে পনাপত্তিযো ফুসে;
পযোগে দুক্কটং, ৰুট্ঠা-পিতে পাচিত্তিযং সিযা.
দুতিযং ততিযঞ্চেৰ, চতুত্থং পঞ্চমম্পি চ;
ছট্ঠঞ্চ সত্তমঞ্চেৰ, পঠমেন সমং মতং.
ভিক্খুনী ৰুট্ঠপেত্ৰান, ভিক্খুনিং সহজীৰিনিং;
দ্ৰেৰস্সং নানুগ্গণ্হন্তী, একং পাচিত্তিযং ফুসে.
নৰমং দসমঞ্চেৰ, অট্ঠমেন সমং মতং;
দ্ৰীসু আপত্তিভেদস্মিং, নানত্তং নত্থি কিঞ্চিপি.
গব্ভিনীৰগ্গো সত্তমো.
কুমারীভূতৰগ্গস্স, আদিতো পন পঞ্চপি;
সমানা গব্ভিনীৰগ্গে, পঠমেনেৰ সব্বসো.
‘‘অলং ৰুট্ঠাপিতেনা’’তি, ৰুচ্চমানা হি খীযতি;
পযোগে দুক্কটং, পচ্ছা, হোতি পাচিত্তি খীযিতে.
সত্তমে ¶ ¶ অট্ঠমে চেৰ, একং পাচিত্তিযং মতং;
আদিনাৰ সমানানি, নৰমাদীনি পঞ্চপি.
কুমারীভূতৰগ্গো অট্ঠমো.
আপত্তিযো ফুসে দ্ৰেপি, ধারেন্তী ছত্তুপাহনং;
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, হোতি পাচিত্তি ধারিতে.
যানেন পন যাযন্তী, দ্ৰে কিরাপত্তিযো ফুসে;
পযোগে দুক্কটং হোতি, পাচিত্তি যদি যাযিতে.
ধারেন্তিযা তু সঙ্ঘাণিং, পযোগে দুক্কটং সিযা;
ধারিতে পন পাচিত্তি, চতুত্থেপি অযং নযো.
ন্হাযন্তী গন্ধৰণ্ণেন, পযোগে দুক্কটং ফুসে;
ন্হানস্স পরিযোসানে, তস্সা পাচিত্তিযং সিযা.
ছট্ঠম্পি পঞ্চমেনেৰ, সমানং সব্বথা পন;
সত্তমে অট্ঠমে চেৰ, নৰমে দসমেপি চ.
পযোগে দুক্কটং ৰুত্তং, পাচিত্তুম্মদ্দিতে সিযা;
আপত্তীনং ৰিভাগস্মিং, নত্থি কাচি ৰিসেসতা.
অনাপুচ্ছা তু ভিক্খুস্স, পুরতো যা নিসীদতি;
পযোগে দুক্কটং তস্সা, পাচিত্তি তু নিসীদিতে.
অনোকাসকতং ভিক্খুং, পঞ্হং পুচ্ছন্তিযা পন;
পযোগে দুক্কটং হোতি, ৰুত্তা পাচিত্তি পুচ্ছিতে.
সংকচ্চিকং ৰিনা গামং, পদসা পৰিসন্তিযা;
পঠমেনেৰ আরাম-ৰগ্গস্স সদিসং ৰদে.
ছত্তুপাহনৰগ্গো নৰমো.
পাচিত্তিযকথা.
অট্ঠসু ¶ দুৰিধাপত্তি, পাটিদেসনিযেসুপি;
ৰিঞ্ঞাপেত্ৰা সচে সপ্পিং, ‘‘ভুঞ্জিস্সামী’’তি গণ্হতি.
ততো ¶ ভিক্খুনিযা তস্সা, হোতি আপত্তি দুক্কটং;
অজ্ঝোহারেসু সব্বেসু, পাটিদেসনিযং সিযা.
পাটিদেসনীযকথা.
ইমং ৰিদিত্ৰা পরমং পনুত্তরং;
নিরুত্তরং অত্থৰসেন ভিক্খু;
সুখেন পঞ্ঞত্তমহাসমুদ্দং;
দুরুত্তরং উত্তরতেৰ ধীরো.
যস্মা তস্মা অস্মিং যোগং;
উস্মাযুত্তো যুত্তো কাতুং;
সত্তো সত্তো কঙ্খচ্ছেদে;
সত্থে সত্থে নিচ্চং নিচ্চং.
ভিক্খুনীৰিভঙ্গো নিট্ঠিতো.
চতুৰিপত্তিকথা
কতি আপত্তিযো সীল-ৰিপত্তিপচ্চযা পন;
চতস্সোৰ সিযুং সীল-ৰিপত্তিপচ্চযা পন.
জানং পারাজিকং ধম্মং, সচে ছাদেতি ভিক্খুনী;
চুতা, থুল্লচ্চযং হোতি, সচে ৰেমতিকা সিযা.
পাচিত্তি ভিক্খু সঙ্ঘাদি-সেসং ছাদেতি চে পন;
অত্তনো পন দুট্ঠুল্লং, ছাদেন্তো দুক্কটং ফুসে.
আপত্তিযো ¶ কতাচার-ৰিপত্তিপচ্চযা পন;
একাযেৰ সিযাচার-ৰিপত্তিপচ্চযা পন.
পটিচ্ছাদেতি আচার-ৰিপত্তিং পন ভিক্খু চে;
একমেৰস্স ভিক্খুস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
কতি আপত্তিযো দিট্ঠি-ৰিপত্তিপচ্চযা পন?
দ্ৰে পনাপত্তিযো দিট্ঠি-ৰিপত্তিপচ্চযা সিযুং.
অচ্চজং ¶ পাপিকং দিট্ঠিং, ঞত্তিযা দুক্কটং ফুসে;
কম্মৰাচায ওসানে, পাচিত্তি পরিযাপুতা.
আপত্তিযো কতাজীৰ-ৰিপত্তিপচ্চযা পন?
ছল়েৰাপজ্জতাজীৰ-ৰিপত্তিপচ্চযা পন.
আজীৰহেতু পাপিচ্ছো, অসন্তং পন অত্তনি;
মনুস্সুত্তরিধম্মং তু, ৰদং পারাজিকং ফুসে.
সঞ্চরিত্তং সমাপন্নো, হোতি সঙ্ঘাদিসেসতা;
পরিযাযৰচনে ঞাতে, তস্স থুল্লচ্চযং সিযা.
পণীতভোজনং ৰত্ৰা, পাচিত্তি পরিভুঞ্জতো;
ভিক্খুনী তু সচে হোতি, পাটিদেসনিযং সিযা.
আজীৰহেতু সূপং ৰা, ওদনং ৰা পনত্তনো;
অত্থায ৰিঞ্ঞাপেত্ৰান, দুক্কটং পরিভুঞ্জতো.
চতুৰিপত্তিকথা.
অধিকরণপচ্চযকথা
ৰিৰাদাধিকরণম্হা, কতি আপত্তিযো সিযুং?
ৰিৰাদাধিকরণম্হা, দ্ৰে পনাপত্তিযো সিযুং.
পাচিত্তি ¶ উপসম্পন্নং, হোতি ওমসতো পন;
ভিক্খুস্সানুপসম্পন্নং, ওমসন্তস্স দুক্কটং.
অনুৰাদাধিকরণ-পচ্চযাপত্তিযো কতি?
অনুৰাদাধিকরণ-পচ্চযা তিৰিধা সিযুং.
অনুদ্ধংসেতি চে ভিক্খুং, অমূলন্তিমৰত্থুনা;
সঙ্ঘাদিসেসমাপত্তি-মাপজ্জতি, ন সংসযো.
তথা সঙ্ঘাদিসেসেন, অনুদ্ধংসেতি চে পন;
পাচিত্তি, দুক্কটং ৰুত্তং, তথাচারৰিপত্তিযা.
আপত্তিপচ্চযা ¶ ৰুত্তা, কতি আপত্তিযো পন?
আপত্তিপচ্চযা ৰুত্তা, চতস্সোৰ মহেসিনা.
জানং পারাজিকং ধম্মং, সচে ছাদেতি ভিক্খুনী;
চুতা, থুল্লচ্চযং হোতি, সচে ৰেমতিকা সিযা.
পাচিত্তি ভিক্খু সঙ্ঘাদি-সেসং ছাদেতি চে পন;
তথাচারৰিপত্তিং তু, সচে ছাদেতি দুক্কটং.
আপত্তিযো হি কিচ্চাধি-করণপচ্চযা কতি?
পঞ্চেৰ হোন্তি কিচ্চাধি-করণপচ্চযা পন.
সমনুভাসনাযেৰ, ঞত্তিযা দুক্কটং ফুসে;
সমণী অচ্চজন্তীৰ, উক্খিত্তস্সানুৰত্তিকা.
থুল্লচ্চযং দ্ৰযং দ্ৰীহি, কম্মৰাচাহি সা ফুসে;
কম্মৰাচায ওসানে, তস্সা পারাজিকং সিযা.
সমনুভাসনাযেৰ, ভেদকস্সানুৰত্তিকা;
ন পরিচ্চজতি তং লদ্ধিং, হোতি সঙ্ঘাদিসেসতা.
সমনুভাসনাযেৰ, পাপিকায চ দিট্ঠিযা;
যাৰততিযকং তস্সা, পাচিত্তচ্চজতোপি চ.
অধিকরণপচ্চযকথা.
খন্ধকপুচ্ছাকথা
খন্ধকেসুপি ¶ আপত্তি-পভেদং আগতং পন;
পাটৰত্থায ভিক্খূনং, পৰক্খামি নিবোধথ.
খন্ধকে পঠমে তাৰ, কতি আপত্তিযো সিযুং?
খন্ধকে পঠমে তাৰ, দ্ৰে পনাপত্তিযো সিযুং.
ঊনৰীসতিৰস্সং তু, করোতো উপসম্পদং;
হোতি পাচিত্তিযং তস্স, সেসেসু পন দুক্কটং.
কতি ¶ আপত্তিযো হোন্তি;
খন্ধকে তু উপোসথে?
তিস্সো আপত্তিযো হোন্তি;
খন্ধকে তু উপোসথে.
‘‘নস্সন্তেতে ৰিনস্সন্তু’’, ইতি ভেদপুরক্খকা;
উপোসথস্স করণে, থুল্লচ্চযমুদীরিতং.
উক্খিত্তকেন সদ্ধিং তু, করোন্তস্স উপোসথং;
হোতি পাচিত্তিযং তস্স, সেসেসু পন দুক্কটং.
কতি আপত্তিযো ৰুত্তা, ৰদ ৰস্সূপনাযিকে?
একাৰ দুক্কটাপত্তি, ৰুত্তা ৰস্সূপনাযিকে.
কতি আপত্তিযো ৰুত্তা, খন্ধকে তু পৰারণে?
তিস্সো আপত্তিযো ৰুত্তা, উপোসথসমা মতা.
কতি আপত্তিযো ৰুত্তা, চম্মে? তিস্সোৰ দীপিতা;
মারেন্তানং তু পাচিত্তি, গহেত্ৰা ৰচ্ছতরিং পন.
অঙ্গজাতং ছুপন্তস্স, রত্তেন পন চেতসা;
তস্স থুল্লচ্চযং ৰুত্তং, সেসেসু পন দুক্কটং.
কতি আপত্তিযো ৰুত্তা, ভেসজ্জক্খন্ধকে পন?
তিস্সো আপত্তিযো ৰুত্তা, ভেসজ্জক্খন্ধকে পন.
সমন্তা ¶ দ্ৰঙ্গুলে তত্থ, থুল্লচ্চযমুদীরিতং;
ভোজ্জযাগূসু পাচিত্তি, সেসেসু পন দুক্কটং.
কথিনে নত্থি আপত্তি, পঞ্ঞত্তং কেৰলং পন;
কতি চীৰরসংযুত্তে, ৰুত্তা আপত্তিযো পন?
তিস্সো চীৰরসংযুত্তে, ৰুত্তা আপত্তিযো পন;
কুসৰাকমযে চীরে, থুল্লচ্চযমুদীরিতং.
সনিস্সগ্গাৰ পাচিত্তি, অতিরেকে তু চীৰরে;
সেসেসু দুক্কটং ৰুত্তং, বুদ্ধেনাদিচ্চবন্ধুনা.
চম্পেয্যকে চ কোসম্বে, কম্মস্মিং পারিৰাসিকে;
তথা সমুচ্চযে একা, দুক্কটাপত্তি দীপিতা.
কতি ¶ আপত্তিযো ৰুত্তা, সমথক্খন্ধকে পন?
দ্ৰেযেৰাপত্তিযো ৰুত্তা, সমথক্খন্ধকে পন.
ছন্দস্স দাযকো ভিক্খু, পাচিত্তি যদি খীযতি;
সেসেসু পন সব্বত্থ, দুক্কটং সমুদাহটং.
কতি খুদ্দকৰত্থুস্মিং, ৰুত্তা আপত্তিযো পন?
তিস্সো খুদ্দকৰত্থুস্মিং, ৰুত্তা আপত্তিযো পন.
অত্তনো অঙ্গজাতং তু, ছিন্দং থুল্লচ্চযং ফুসে;
রোমন্থে হোতি পাচিত্তি, সেসে আপত্তি দুক্কটং.
তথা সেনাসনস্মিং তু, তিস্সো আপত্তিযো সিযুং;
ৰিস্সজ্জনে চ গরুনো, থুল্লচ্চযমুদীরিতং.
নিক্কড্ঢনে চ পাচিত্তি, সঙ্ঘিকম্হা ৰিহারতো;
সেসেসু পন সব্বত্থ, দুক্কটং সমুদাহটং.
কতি আপত্তিযো সঙ্ঘ-ভেদে ৰুত্তা মহেসিনা?
দ্ৰে পনাপত্তিযো সঙ্ঘ-ভেদে ৰুত্তা মহেসিনা.
ভেদানুৰত্তকানং ¶ তু, থুল্লচ্চযমুদীরিতং;
গণভোগে তু ভিক্খূনং, পাচিত্তি পরিদীপিতা.
খন্ধকে ৰত্তসংযুত্তে, কতি আপত্তিযো মতা?
খন্ধকে ৰত্তসংযুত্তে, দুক্কটাপত্তিযেৰ সা.
ঠপনে পাতিমোক্খস্স, তথা একাৰ দীপিতা;
ভিক্খুনিক্খন্ধকে চাপি, কতি আপত্তিযো মতা?
ভিক্খুনিক্খন্ধকে চাপি, দ্ৰে পনাপত্তিযো মতা;
অপৰারণায পাচিত্তি, সেসেসু পন দুক্কটং.
খন্ধকপুচ্ছাকথা নিট্ঠিতা.
সমুট্ঠানসীসকথা
ৰিভঙ্গেসু ¶ পন দ্ৰীসু, পঞ্ঞত্তানি মহেসিনা;
যানি পারাজিকাদীনি, উদ্দিসন্তি উপোসথে.
তেসং দানি পৰক্খামি, সমুট্ঠানমিতো পরং;
পাটৰত্থায ভিক্খূনং, তং সুণাথ সমাহিতা.
কাযো চ ৰাচাপি চ কাযৰাচা;
তানেৰ চিত্তেন যুতানি তীণি;
একঙ্গিকং দ্ৰঙ্গিতিৰঙ্গিকন্তি;
ছধা সমুট্ঠানৰিধিং ৰদন্তি.
তেসু একেন ৰা দ্ৰীহি, তীহি ৰাথ চতূহি ৰা;
ছহি ৰাপত্তিযো নানা-সমুট্ঠানেহি জাযরে.
তত্থ পঞ্চসমুট্ঠানা, কা চাপত্তি ন ৰিজ্জতি;
হোতি একসমুট্ঠানা, পচ্ছিমেহেৰ তীহিপি.
তথেৰ ¶ দ্ৰিসমুট্ঠানা, কাযতো কাযচিত্ততো;
ৰাচতো ৰাচচিত্তম্হা, ততিযচ্ছট্ঠতোপি চ.
চতুত্থচ্ছট্ঠতো চেৰ, পঞ্চমচ্ছট্ঠতোপি চ;
জাযতে পঞ্চধাৰেসা, সমুট্ঠাতি ন অঞ্ঞতো.
তিসমুট্ঠানিকা নাম, পঠমেহি চ তীহিপি;
পচ্ছিমেহি চ তীহেৰ, সমুট্ঠাতি ন অঞ্ঞতো.
পঠমা ততিযা চেৰ, চতুত্থচ্ছট্ঠতোপি চ;
দুতিযা ততিযা চেৰ, পঞ্চমচ্ছট্ঠতোপি চ.
দ্ৰিধা চতুসমুট্ঠানা, জাযতে ন পনঞ্ঞতো;
একধা ছসমুট্ঠানা, সমুট্ঠাতি ছহেৰ হি.
আহ চ –
‘‘তিধা একসমুট্ঠানা, পঞ্চধা দ্ৰিসমুট্ঠিতা;
দ্ৰিধা তিচতুরো ঠানা, একধা ছসমুট্ঠিতা’’.
তেরসেৰ ¶ চ নামানি, সমুট্ঠানৰিসেসতো;
লভন্তাপত্তিযো সব্বা, তানি ৰক্খামিতো পরং.
পঠমন্তিমৰত্থুঞ্চ, দুতিযং সঞ্চরিত্তকং;
সমনুভাসনঞ্চেৰ, কথিনেল়কলোমকং.
পদসোধম্মমদ্ধানং, থেয্যসত্থঞ্চ দেসনা;
ভূতারোচনকঞ্চেৰ, চোরিৰুট্ঠাপনম্পি চ.
অননুঞ্ঞাতকঞ্চাতি, সীসানেতানি তেরস;
তেরসেতে সমুট্ঠান-নযা ৰিঞ্ঞূহি চিন্তিতা.
তত্থ যা তু চতুত্থেন, সমুট্ঠানেন জাযতে;
আদিপারাজিকুট্ঠানা, অযন্তি পরিদীপিতা.
সচিত্তকেহি ¶ তীহেৰ, সমুট্ঠানেহি যা পন;
জাযতে সা পনুদ্দিট্ঠা, অদিন্নাদানপুব্বকা.
সমুট্ঠানেহি যাপত্তি, জাতুচ্ছহিপি জাযতে;
সঞ্চরিত্তসমুট্ঠানা, নামাতি পরিদীপিতা.
ছট্ঠেনেৰ সমুট্ঠাতি, সমুট্ঠানেন যা পন;
সমুট্ঠানৰসেনাযং, ৰুত্তা সমনুভাসনা.
ততিযচ্ছট্ঠতোযেৰ, সমুট্ঠাতি হি যা পন;
সমুট্ঠানৰসেনাযং, কথিনুপপদা মতা.
জাযতে যা পনাপত্তি, কাযতো কাযচিত্ততো;
অযমেল়কলোমাদি-সমুট্ঠানাতি দীপিতা.
জাযতে যা পনাপত্তি, ৰাচতো ৰাচচিত্ততো;
অযং তু পদসোধম্ম-সমুট্ঠানাতি ৰুচ্চতি.
কাযতো কাযৰাচম্হা, চতুত্থচ্ছট্ঠতোপি চ;
জাযতে সা পনদ্ধান-সমুট্ঠানাতি সূচিতা.
চতুত্থচ্ছট্ঠতোযেৰ, সমুট্ঠাতি হি যা পন;
থেয্যসত্থসমুট্ঠানা, অযন্তি পরিদীপিতা.
পঞ্চমেনেৰ যা চেত্থ, সমুট্ঠানেন জাযতে;
সমুট্ঠানৰসেনাযং, ধম্মদেসনসঞ্ঞিতা.
অচিত্তকেহি ¶ তীহেৰ, সমুট্ঠানেহি যা সিযা;
সমুট্ঠানৰসেনাযং, ভূতারোচনপুব্বকা.
পঞ্চমচ্ছট্ঠতোযেৰ, যা সমুট্ঠানতো সিযা;
অযং তু পঠিতা চোরি-ৰুট্ঠাপনসমুট্ঠিতা.
দুতিযা ততিযম্হা চ, পঞ্চমচ্ছট্ঠতোপি যা;
জাযতে অননুঞ্ঞাত-সমুট্ঠানা অযং সিযা.
পঠমং দুতিযং তত্থ, চতুত্থং নৰমম্পি চ;
দসমং দ্ৰাদসমঞ্চাতি, সমুট্ঠানং সচিত্তকং.
একেকস্মিং ¶ সমুট্ঠানে, সদিসা ইধ দিস্সরে;
সুক্কঞ্চ কাযসংসগ্গো, পঠমানিযতোপি চ.
পুব্বুপপরিপাকো চ, রহো ভিক্খুনিযা সহ;
সভোজনে, রহো দ্ৰে চ, অঙ্গুলী, উদকে হসং.
পহারে, উগ্গিরে চেৰ, তেপঞ্ঞাসা চ সেখিযা;
অধক্খকুব্ভজাণুঞ্চ, গামন্তরমৰস্সুতা.
তলমট্ঠুদসুদ্ধি চ, ৰস্সংৰুট্ঠা তথেৰ চ;
ওৰাদায ন গচ্ছন্তী, নানুবন্ধে পৰত্তিনিং.
পঞ্চসত্ততি নিদ্দিট্ঠা, কাযচিত্তসমুট্ঠিতা;
ইমে একসমুট্ঠানা, মেথুনেন সমা মতা.
পঠমপারাজিকসমুট্ঠানং.
ৰিগ্গহং, উত্তরিঞ্চেৰ, দুট্ঠুল্লং, অত্তকামতা;
দুট্ঠদোসা দুৰে চেৰ, দুতিযানিযতোপি চ.
অচ্ছিন্দনঞ্চ পরিণামো, মুসা, ওমসপেসুণা;
দুট্ঠুল্লারোচনঞ্চেৰ, পথৰীখণনম্পি চ.
ভূতগামঞ্ঞৰাদো চ, উজ্ঝাপনকমেৰ চ;
নিক্কড্ঢো, সিঞ্চনঞ্চেৰ, তথা আমিসহেতু চ.
ভুত্তাৰিং, এহনাদরিং, ভিংসাপনকমেৰ চ;
অপনিধেয্য, সঞ্চিচ্চ, পাণং, সপ্পাণকম্পি চ.
উক্কোটনং =০০ তথা ঊনো, সংৰাসো, নাসনেন চ;
সহধম্মিকং, ৰিলেখায, মোহনামূলকেন চ.
কুক্কুচ্চং, খীযনং দত্ৰা, পরিণামেয্য পুগ্গলে;
কিং তে, অকালং, অচ্ছিন্দে, দুগ্গহা, নিরযেন ৰা.
গণস্স ¶ চ ৰিভঙ্গঞ্চ, দুব্বলাসা তথেৰ চ;
ধম্মিকং কথিনুদ্ধারং, সঞ্চিচ্চাফাসুমেৰ চ.
সযং উপস্সযং দত্ৰা, অক্কোসেয্য চ চণ্ডিকা;
কুলমচ্ছরিনী অস্স, গব্ভিনিং ৰুট্ঠপেয্য চ.
পাযন্তিং, দ্ৰে চ ৰস্সানি, সঙ্ঘেনাসম্মতম্পি চ;
তিস্সো গিহিগতা ৰুত্তা, তিস্সোযেৰ কুমারিকা.
ঊনদ্ৰাদসৰস্সা দ্ৰে, তথালং তাৰ তেতি চ;
সোকাৰস্সা তথা পারি-ৰাসিকচ্ছন্দদানতো.
অনুৰস্সং দুৰে চাতি, সিক্খা একূনসত্ততি;
অদিন্নাদানতুল্যত্তা, তিসমুট্ঠানিকা কতা.
দুতিযপারাজিকসমুট্ঠানং.
সঞ্চরিকুটিমহল্লকং, ধোৰাপনঞ্চ পটিগ্গহো;
চীৰরস্স চ ৰিঞ্ঞত্তি, গহণঞ্চ তদুত্তরিং.
উপক্খটদ্ৰযঞ্চেৰ, তথা দূতেন চীৰরং;
কোসিযং, সুদ্ধকাল়ানং, দ্ৰেভাগাদানমেৰ চ.
ছব্বস্সানি, পুরাণস্স, লোমধোৰাপনম্পি চ;
রূপিযস্স পটিগ্গাহো, উভো নানপ্পকারকা.
ঊনবন্ধনপত্তো চ, ৰস্সসাটিকসুত্তকং;
ৰিকপ্পাপজ্জনং, যাৰ, দ্ৰার, দানঞ্চ সিব্বনং.
পূৰেহি, পচ্চযো জোতিং, রতনং, সূচি, মঞ্চকং;
তূলং, নিসীদনং, কণ্ডু, ৰস্সিকা, সুগতস্স চ.
অঞ্ঞৰিঞ্ঞত্তিসিক্খা চ, অঞ্ঞচেতাপনম্পি চ;
সঙ্ঘিকেন দুৰে ৰুত্তা, দ্ৰে মহাজনিকেন চ.
তথা ¶ =০১ পুগ্গলিকেনেকং, গরুপাৰুরণং লহুং;
দ্ৰে ৰিঘাসোদসাটী চ, তথা সমণচীৰরং.
ইতি একূনপণ্ণাস, ধম্মা দুক্খন্তদস্সিনা;
ছসমুট্ঠানিকা এতে, সঞ্চরিত্তসমা কতা.
সঞ্চরিত্তসমুট্ঠানং.
সঙ্ঘভেদো চ ভেদানু-ৰত্তদুব্বচদূসকা;
দুট্ঠুল্লচ্ছাদনং, দিট্ঠি, ছন্দ, উজ্জগ্ঘিকা দুৰে.
অপ্পসদ্দা দুৰে ৰুত্তা, তথা ন ব্যাহরেতি চ;
ছমা, নীচাসনে, ঠানং, পচ্ছতো, উপ্পথেন চ.
ৰজ্জচ্ছাদানুৰত্তা চ, গহণং, ওসারেয্য চ;
পচ্চক্খামীতি সিক্খা চ, তথা কিস্মিঞ্চিদেৰ চ.
সংসট্ঠা দ্ৰে, ৰধিত্ৰা চ, ৰিসিব্বেত্ৰা চ দুক্খিতং;
পুনদেৰ চ সংসট্ঠা, নেৰ ৰূপসমেয্য চ.
জানং সভিক্খুকারামং, তথেৰ ন পৰারযে;
তথা অন্ৰদ্ধমাসঞ্চ, সহজীৰিনিযো দুৰে.
সচে মে চীৰরং অয্যে, অনুবন্ধিস্সসীতি চ;
সত্ততিংস ইমে ধম্মা, সম্বুদ্ধেন পকাসিতা.
সব্বে এতে সমুট্ঠানা, কাযৰাচাদিতো সিযুং;
সমাসমসমেনেৰ, কতা সমনুভাসনা.
সমনুভাসনসমুট্ঠানং.
কথিনানি চ তীণাদি, পত্তো, ভেসজ্জমেৰ চ;
অচ্চেকম্পি চ সাসঙ্কং, পক্কমন্তদ্ৰযম্পি চ.
তথা ¶ উপস্সযং গন্ত্ৰা, ভোজনঞ্চ পরম্পরং;
অনতিরিত্তং সভত্তো, ৰিকপ্পেত্ৰা তথেৰ চ.
রঞ্ঞো, ৰিকালে, ৰোসাসা-রঞ্ঞকুস্সযৰাদিকা;
পত্তসন্নিচযঞ্চেৰ, পুরে, পচ্ছা, ৰিকালকে.
পঞ্চাহিকং =০২, সঙ্কমনিং, তথা আৰসথদ্ৰযং;
পসাখে, আসনে চাতি, একূনতিংসিমে পন.
দ্ৰিসমুট্ঠানিকা ধম্মা, নিদ্দিট্ঠা কাযৰাচতো;
কাযৰাচাদিতো চেৰ, সব্বে কথিনসম্ভৰা.
কথিনসমুট্ঠানং.
দ্ৰে সেয্যাহচ্চপাদো চ, পিণ্ডঞ্চ গণভোজনং;
ৰিকালে, সন্নিধিঞ্চেৰ, দন্তপোনমচেলকং.
উয্যুত্তঞ্চ ৰসুয্যোধিং, সুরা, ওরেন ন্হাযনং;
দুব্বণ্ণকরণঞ্চেৰ, পাটিদেসনিযদ্ৰযং.
লসুণং, উপতিট্ঠেয্য, নচ্চদস্সনমেৰ চ;
নগ্গং, অত্থরণং, মঞ্চে, অন্তোরট্ঠে, তথা বহি.
অন্তোৰস্সমগারঞ্চ, আসন্দিং, সুত্তকন্তনং;
ৰেয্যাৰচ্চং, সহত্থা চ, আৰাসে চ অভিক্খুকে.
ছত্তং, যানঞ্চ সঙ্ঘাণিং, অলঙ্কারং, গন্ধৰাসিতং;
ভিক্খুনী, সিক্খমানা চ, সামণেরী, গিহীনিযা.
তথা সংকচ্চিকা চাতি, তেচত্তালীসিমে পন;
সব্বে এল়কলোমেন, দ্ৰিসমুট্ঠানিকা সমা.
এল়কলোমসমুট্ঠানং.
অঞ্ঞত্রাসম্মতো ¶ চেৰ, তথা অত্থঙ্গতেন চ;
তিরচ্ছানৰিজ্জা দ্ৰে ৰুত্তা, অনোকাসকতম্পি চ.
সব্বে ছ পনিমে ধম্মা, ৰাচতো ৰাচচিত্ততো;
দ্ৰিসমুট্ঠানিকা হোন্তি, পদসোধম্মতুল্যতা.
পদসোধম্মসমুট্ঠানং.
একং নাৰং, পণীতঞ্চ, সংৰিধানঞ্চ সংহরে;
ধঞ্ঞং, নিমন্তিতা চেৰ, পাটিদেসনিযট্ঠকং.
এতা =০৩ চতুসমুট্ঠানা, সিক্খা চুদ্দস হোন্তি হি;
পঞ্ঞত্তা বুদ্ধসেট্ঠেন, অদ্ধানেন সমা মতা.
অদ্ধানসমুট্ঠানং.
সুতিং, সূপাদিৰিঞ্ঞত্তিং, অন্ধকারে তথেৰ চ;
পটিচ্ছন্নে চ ওকাসে, ব্যূহে চাতি ইমে ছপি.
সব্বে তু দ্ৰিসমুট্ঠানা, চতুত্থচ্ছট্ঠতো সিযুং;
থেয্যসত্থসমুট্ঠানা, দেসিতাদিচ্চবন্ধুনা.
থেয্যসত্থসমুট্ঠানং.
ছত্ত, দণ্ডকরস্সাপি, সত্থাৰুধকরস্সপি;
পাদুকূপাহনা, যানং, সেয্যা, পল্লত্থিকায চ.
ৰেঠিতোগুণ্ঠিতো চাতি, একাদস নিদস্সিতা;
সব্বে একসমুট্ঠানা, ধম্মদেসনসঞ্ঞিতা.
ধম্মদেসনসমুট্ঠানং.
ভূতারোচনকঞ্চেৰ ¶ , চোরিৰুট্ঠাপনম্পি চ;
অননুঞ্ঞাতমত্তঞ্হি, অসম্ভিন্নমিদং তযং.
সমুট্ঠানসীসকথা নিট্ঠিতা.
একুত্তরনযকথা
কতি আপত্তিযো হোন্তি, সমুট্ঠানেন আদিনা?
পঞ্চ আপত্তিযো হোন্তি, কুটিং সংযাচিকায তু.
করোতো পন তিস্সোৰ, পযোগে দুক্কটাদযো;
ৰিকালে পন পাচিত্তি, তথা অঞ্ঞাতিহত্থতো.
গহেত্ৰা ভুঞ্জতো ৰুত্তং, পাটিদেসনিযম্পি চ;
পঞ্চিমাপত্তিযো হোন্তি, সমুট্ঠানেন আদিনা.
কতি =০৪ আপত্তিযো হোন্তি, দুতিযেন তুৰং ভণ?
আপত্তিযো চতস্সোৰ, হোন্তীতি পরিদীপযে.
‘‘কুটিং মম করোথা’’তি, সমাদিসতি ভিক্খু চে;
করোন্তি চে কুটিং তস্স, ৰিপন্নং সব্বথা পন.
তিস্সো পুরিমনিদ্দিট্ঠা, পযোগে দুক্কটাদযো;
পদসোধম্মমূলেন, চতস্সোৰ ভৰন্তিমা.
ততিযেন কতি জাযন্তি, সমুট্ঠানেন মে ভণ?
ততিযেন তুৰং ব্রূমি, পঞ্চধাপত্তিযো সিযুং.
ভিক্খু সংৰিদহিত্ৰান;
করোতি চ কুটিং সচে;
তিস্সো আপত্তিযো হোন্তি;
পযোগে দুক্কটাদযো.
পণীতভোজনং ¶ ৰত্ৰা, হোতি পাচিত্তি ভুঞ্জতো;
ভিক্খুনিং ন নিৰারেত্ৰা, পাটিদেসনিযং সিযা.
সিযুং কতি চতুত্থেন, সমুট্ঠানেন মে ভণ?
ছল়েৰাপত্তিযো হোন্তি, মেথুনং যদি সেৰতি.
হোতি পারাজিকং তস্স, কুটিং সংযাচিকায তু;
করোতো পন তিস্সোৰ, পযোগে দুক্কটাদযো.
ৰিকালে পন পাচিত্তি, তথা অঞ্ঞাতিহত্থতো;
গহেত্ৰা ভুঞ্জতো ৰুত্তং, পাটিদেসনিযম্পি চ.
কতি আপত্তিযো হোন্তি, পঞ্চমেন? ছ হোন্তি হি;
মনুস্সুত্তরিধম্মং তু, ৰদং পারাজিকং ফুসে.
‘‘কুটিং মম করোথা’’তি;
সমাদিসতি ভিক্খু চে;
করোন্তি চে কুটিং তিস্সো;
হোন্তি তা দুক্কটাদযো.
ৰাচেতি পদসো ধম্মং, হোতি পাচিত্তি ভিক্খুনো;
দৰকম্যতা ৰদন্তস্স, তস্স দুব্ভাসিতং সিযা.
সমুট্ঠানেন =০৫ ছট্ঠেন, কতি আপত্তিযো সিযুং?
ছ চ সংৰিদহিত্ৰান, ভণ্ডং হরতি চে চুতো.
‘‘কুটিং মম করোথা’’তি;
সমাদিসতি ভিক্খু চে;
করোন্তি চে কুটিং তিস্সো;
হোন্তি তা দুক্কটাদযো.
পণীতভোজনং ৰত্ৰা, হোতি পাচিত্তি ভুঞ্জতো;
ভিক্খুনিং ন নিৰারেত্ৰা, পাটিদেসনিযং সিযা.
ইধ ¶ যো ৰিমতূপরমং পরমং;
ইমমুত্তরমুত্তরতি;
ৰিনযং সুনযং সুনযেন যুতো;
স চ দুত্তরমুত্তরমুত্তরতি.
আপত্তিসমুট্ঠানকথা.
ইতো পরং পৰক্খামি, পরমেকুত্তরং নযং;
অৰিক্খিত্তেন চিত্তেন, তং সুণাথ সমাহিতা.
কে আপত্তিকরা ধম্মা, অনাপত্তিকরাপি কে?
কা পনাপত্তিযো নাম, লহুকা গরুকাপি কা?
সাৰসেসা চ কাপত্তি, কা নামানৰসেসকা?
দুট্ঠুল্লা নাম কাপত্তি, অদুট্ঠুল্লাপি নাম কা?
নিযতা নাম কাপত্তি, কা পনানিযতাপি চ?
দেসনাগামিনী কা চ, কা চাদেসনগামিনী?
সমুট্ঠানানি আপত্তি-করা ধম্মাতি দীপিতা;
অনাপত্তিকরা ধম্মা, সমথা সত্ত দস্সিতা.
পারাজিকাদযো সত্ত-ৰিধা আপত্তিযো সিযুং;
লহুকা তত্থ পঞ্চেৰ, হোন্তি থুল্লচ্চযাদযো.
পারাজিকং ঠপেত্ৰান, সাৰসেসাৰসেসকা;
একা পারাজিকাপত্তি, মতা অনৰসেসকা.
‘‘দুট্ঠুল্লা’’তি =০৬ চ নিদ্দিট্ঠা, দুৰিধাপত্তিআদিতো;
সেসা পঞ্চৰিধাপত্তি, ‘‘অদুট্ঠুল্লা’’তি দীপিতা.
পঞ্চানন্তরিযসংযুত্তা, নিযতানিযতেতরা;
দেসনাগামিনী পঞ্চ, দ্ৰে পনাদেসগামিকা.
একককথা.
অভব্বাপত্তিকো ¶ কো চ, ভব্বাপত্তিকপুগ্গলো?
উপসম্পদকম্মং তু, সত্থুনা কস্স ৰারিতং?
আপত্তিমাপজ্জিতুং দ্ৰেৰ লোকে;
বুদ্ধা চ পচ্চেকবুদ্ধা অভব্বা;
আপত্তিমাপজ্জিতুং দ্ৰেৰ লোকে;
ভিক্খূ চ ভব্বা অথ ভিক্খুনী চ.
অদ্ধৰিহীনো অঙ্গৰিহীনো;
ৰত্থুৰিপন্নো দুক্কটকারী;
নো পরিপুণ্ণো যাচতি যো নো;
তস্সুপসম্পদা পটিসিদ্ধা.
অত্থাপত্তি হৰে লদ্ধ-সমাপত্তিস্স ভিক্খুনো;
অত্থাপত্তি হি নো লদ্ধ-সমাপত্তিস্স দীপিতা.
ভূতস্সারোচনং লদ্ধ-সমাপত্তিস্স নিদ্দিসে;
অভূতারোচনাপত্তি, অসমাপত্তিলাভিনো.
অত্থি সদ্ধম্মসংযুত্তা, অসদ্ধম্মযুতাপি চ;
সপরিক্খারসংযুত্তা, পরসন্তকসংযুতা.
পদসোধম্মমূলাদী, সদ্ধম্মপটিসংযুতা;
দুট্ঠুল্লৰাচসংযুত্তা, অসদ্ধম্মযুতা সিযা.
অতিরেকদসাহং তু, ঠপনে চীৰরাদিনো;
অনিস্সজ্জিত্ৰা ভোগে চ, সপরিক্খারসংযুতা.
সঙ্ঘস্স মঞ্চপীঠাদিং, অজ্ঝোকাসত্থরেপি চ;
অনাপুচ্ছাৰ গমনে, পরসন্তকসংযুতা.
কথঞ্হি =০৭ ভণতো সচ্চং, গরুকং হোতি ভিক্খুনো?
কথং মুসা ভণন্তস্স, লহুকাপত্তি জাযতে?
‘‘সিখরণী’’তি ¶ সচ্চং তু, ভণতো গরুকং সিযা;
সম্পজানমুসাৰাদে, পাচিত্তি লহুকা ভৰে.
কথং মুসা ভণন্তস্স, গরুকং হোতি ভিক্খুনো?
কথঞ্চ ভণতো সচ্চং, আপত্তি লহুকা সিযা?
অভূতারোচনে তস্স, গরুকাপত্তি দীপিতা;
ভূতস্সারোচনে সচ্চং, ৰদতো লহুকা সিযা.
কথং ভূমিগতো দোসং, ন ৰেহাসগতো ফুসে?
কথং ৰেহাসগো দোসং, ন চ ভূমিগতো ফুসে?
সঙ্ঘকম্মং ৰিকোপেতুং, হত্থপাসং জহং ফুসে;
কেসমত্তম্পি আকাসে, তিট্ঠতো নত্থি ৰজ্জতা.
আহচ্চপাদকং মঞ্চং, ৰেহাসকুটিযূপরি;
পীঠং ৰাভিনিসীদন্তো, আপজ্জতি ন ভূমিতো.
পৰিসন্তো কথং ভিক্খু, আপজ্জতি, ন নিক্খমং?
পৰিসন্তো কথং ভিক্খু, পৰিসন্তো ন চেৰ তং?
সছত্তুপাহনো ৰত্ত-মপূরেত্ৰান কেৰলং;
পৰিসন্তো পনাপত্তিং, আপজ্জতি, ন নিক্খমং.
গমিকো গমিকৰত্তানি, অপূরেত্ৰান নিক্খমং;
নিক্খমন্তোৰ আপত্তিং, ফুসেয্য, পৰিসং ন চ.
আদিযন্তো পনাপত্তিং, আপজ্জতি কথং ৰদ?
তথেৰানাদিযন্তোপি, আপজ্জতি কথং ৰদ?
ভিক্খুনী অতিগম্ভীরং, যা কাচুদকসুদ্ধিকং;
আদিযন্তী পনাপত্তিং, আপজ্জতি, ন সংসযো.
অনাদিযিত্ৰা দুব্বণ্ণ-করণং পন চীৰরং;
যেৰং অনাদিযন্তোৰ, আপজ্জতি হি নাম সো.
সমাদিযন্তো আপত্তিং, আপজ্জতি কথং পন?
তথাসমাদিযন্তোপি, আপজ্জতি কথং পন?
যো ¶ =০৮ হি মূগব্বতাদীনি, ৰতানিধ সমাদিযং;
সমাদিযন্তো আপত্তিং, আপজ্জতি হি নাম সো.
যো হি কম্মকতো ভিক্খু, ৰুত্তং ৰত্তং পনত্তনো;
তঞ্চাসমাদিযন্তোৰ, আপজ্জতি হি নাম সো.
করোন্তোৰ পনাপত্তিং, কথমাপজ্জতে নরো?
ন করোন্তো কথং নাম, সমণো দোসৰা সিযা?
ভণ্ডাগারিককম্মঞ্চ, ৰেজ্জকম্মঞ্চ চীৰরং;
অঞ্ঞাতিকায সিব্বন্তো, করং আপজ্জতে নরো.
উপজ্ঝাযস্স ৰত্তানি, ৰত্তানি ইতরস্স ৰা;
অকরোন্তো পনাপত্তিং, আপজ্জতি হি নাম সো.
দেন্তো আপজ্জতাপত্তিং, ন দেন্তোপি কথং ভণ?
অঞ্ঞাতিকায যং কিঞ্চি, ভিক্খু ভিক্খুনিযা পন.
চীৰরং দদমানো হি, দেন্তো আপজ্জতে পন;
তথন্তেৰাসিকাদীনং, অদেন্তো চীৰরাদিকং.
অত্তসন্নিস্সিতা অত্থি, তথেৰ পরনিস্সিতা;
মুদুলম্বাদিনো অত্তা, সেসা হি পরনিস্সিতা.
কথঞ্চ পটিগণ্হন্তো, আপজ্জতি হি ৰজ্জতং?
কথমপ্পটিগণ্হন্তো, আপজ্জতি হি ৰজ্জতং?
চীৰরং পটিগণ্হন্তো, ভিক্খু অঞ্ঞাতিহত্থতো;
ওৰাদঞ্চ ন গণ্হন্তো, আপজ্জতি হি ৰজ্জতং.
কথঞ্চ পরিভোগেন, আপজ্জতি তপোধনো?
কথং ন পরিভোগেন, আপজ্জতি তপোধনো?
যো হি নিস্সগ্গিযং ৰত্থুং, অচ্চজিত্ৰা নিসেৰতি;
অযং তু পরিভোগেন, আপজ্জতি, ন সংসযো.
অতিক্কমেন্তী সঙ্ঘাটি-চারং পঞ্চাহিকং পন;
অযং তু পরিভোগেন, আপজ্জতি হি ভিক্খুনী.
দিৰাপজ্জতি ¶ নো রত্তিং, রত্তিমেৰ চ নো দিৰা;
দ্ৰারং অসংৰরিত্ৰান, সেন্তো আপজ্জতে দিৰা.
সগারসেয্যকং =০৯ রত্তিং, আপজ্জতি হি নো দিৰা;
অরুণুগ্গে পনাপত্তি, কথং ন অরুণুগ্গমে?
একছারত্তসত্তাহ-দসাহাদিঅতিক্কমে;
ফুসন্তো ৰুত্তমাপত্তিং, আপজ্জত্যরুণুগ্গমে.
পৰারেত্ৰান ভুঞ্জন্তো, ফুসে ন অরুণুগ্গমে;
ছিন্দন্তস্স সিযাপত্তি, কথমচ্ছিন্দতো সিযা?
ছিন্দন্তো ভূতগামঞ্চ, অঙ্গজাতঞ্চ অত্তনো;
পারাজিকঞ্চ পাচিত্তিং, ফুসে থুল্লচ্চযম্পি চ.
ন ছিন্দন্তো নখে কেসে, আপজ্জতি হি নাম সো;
ছাদেন্তোপজ্জতাপত্তিং, নচ্ছাদেন্তো কথং পন?
ছাদেন্তো পন আপত্তিং, ছাদেন্তোপজ্জতে নরো;
আপজ্জতি পনচ্ছিন্নো, নচ্ছাদেন্তো তিণাদিনা.
আপজ্জতি হি ধারেন্তো, ন ধারেন্তো কথং পন?
ধারেন্তো কুসচীরাদিং, ধারেন্তোপজ্জতে পন.
দিন্নং নিস্সট্ঠপত্তং তং, অধারেন্তোৰ দোসৰা;
সচিত্তকদুকং সঞ্ঞা-ৰিমোক্খকদুকং ভৰে.
দুককথা.
অত্থাপত্তি হি তিট্ঠন্তে, নাথে, নো পরিনিব্বুতে;
নিব্বুতে ন তু তিট্ঠন্তে, অত্থাপত্তুভযত্থপি.
রুহিরুপ্পাদনাপত্তি, ঠিতে, নো পরিনিব্বুতে;
থেরমাৰুসৰাদেন, ৰদতো পরিনিব্বুতে.
আপত্তিযো ¶ ইমা দ্ৰেপি, ঠপেত্ৰা সুগতে পন;
অৰসেসা ধরন্তেপি, ভৰন্তি পরিনিব্বুতে.
কালেযেৰ সিযাপত্তি, ৰিকালে ন সিযা কথং?
ৰিকালে তু সিযাপত্তি, ন কালে, উভযত্থপি?
ভুঞ্জতোনতিরিত্তং তু, কালস্মিং, নো ৰিকালকে;
ৰিকালভোজনাপত্তি, ৰিকালে, তু ন কালকে.
অৰসেসং =১০ পনাপত্তিং, আপজ্জতি হি সব্বদা;
সব্বং কালে ৰিকালে চ, নত্থি তত্থ চ সংসযো.
রত্তিমেৰ পনাপত্তিং, আপজ্জতি চ নো দিৰা;
দিৰাপজ্জতি নো রত্তিং, আপজ্জতুভযত্থপি.
সহসেয্যা সিযা রত্তিং, দ্ৰারাসংৰরমূলকা;
দিৰা, সেসা পনাপত্তি, সিযা রত্তিং দিৰাপি চ.
দসৰস্সো তু নো ঊন-দসৰস্সো সিযা কথং?
হোতূনদসৰস্সো, নো, দসৰস্সূভযত্থপি?
উপট্ঠাপেতি চে বালো, পরিসং দসৰস্সিকো;
আপত্তিং পন অব্যত্তো, আপজ্জতি, ন সংসযো.
তথূনদসৰস্সো চ, ‘‘পণ্ডিতোহ’’ন্তি গণ্হতি;
পরিসং, দসৰস্সো নো, সেসমাপজ্জতে উভো.
কাল়ে আপজ্জতাপত্তিং, ন জুণ্হে জুণ্হকে কথং;
আপজ্জতি, ন কাল়স্মিং, আপজ্জতূভযত্থপি?
ৰস্সং অনুপগচ্ছন্তো, কাল়ে, নো জুণ্হকে পন;
আপজ্জতাপৰারেন্তো, জুণ্হে, ন পন কাল়কে.
অৰসেসং তু পঞ্ঞত্ত-মাপত্তিমৰিপত্তিনা;
কাল়ে চেৰ চ জুণ্হে চ, আপজ্জতি, ন সংসযো.
ৰস্সূপগমনং কাল়ে, নো জুণ্হে, তু পৰারণা;
জুণ্হে কপ্পতি, নো কাল়ে, সেসং পনুভযত্থপি.
অত্থাপত্তি ¶ তু হেমন্তে, ন হোতীতরুতুদ্ৰযে;
গিম্হেযেৰ ন সেসেসু, ৰস্সে নো ইতরদ্ৰযে.
দিনে পাল়িপদক্খাতে, কত্তিকে পুণ্ণমাসিযা;
ঠপিতং তু ৰিকপ্পেত্ৰা, ৰস্সসাটিকচীৰরং.
আপজ্জতি চ হেমন্তে, নিৰাসেতি চ তং সচে;
পুণ্ণমাদিৰসস্মিঞ্হি, কত্তিকস্স তু পচ্ছিমে.
তং অপচ্চুদ্ধরিত্ৰাৰ, হেমন্তেযেৰ, নেতরে;
আপজ্জতীতি নিদ্দিট্ঠং, কুরুন্দট্ঠকথায তু.
‘‘অতিরেকমাসো =১১ সেসো’’তি;
পরিযেসন্তো চ গিম্হিকে;
গিম্হে আপজ্জতাপত্তিং;
ন ত্ৰেৰিতরুতুদ্ৰযে.
ৰিজ্জমানে সচে নগ্গো, ৰস্সসাটিকচীৰরে;
ওৰস্সাপেতি যো কাযং, ৰস্সে আপজ্জতীধ সো.
আপজ্জতি হি সঙ্ঘোৰ, ন গণো ন চ পুগ্গলো;
গণোৰ ন চ সেসা হি, পুগ্গলোৰ ন চাপরে.
অধিট্ঠানং করোন্তো ৰা, পারিসুদ্ধিউপোসথং;
সঙ্ঘো ৰাপজ্জতাপত্তিং, ন গণো ন চ পুগ্গলো.
সুত্তুদ্দেসমধিট্ঠানং, করোন্তো ৰা উপোসথং;
গণো ৰাপজ্জতাপত্তিং, ন সঙ্ঘো ন চ পুগ্গলো.
সুত্তুদ্দেসং করোন্তো ৰা, একো পন উপোসথং;
পুগ্গলোপজ্জতাপত্তিং, ন চ সঙ্ঘো গণো ন চ.
আপজ্জতি গিলানোৰ, নাগিলানো কথং পন;
আপজ্জতাগিলানোৰ, নো গিলানো উভোপি চ?
ভেসজ্জেন ¶ পনঞ্ঞেন, অত্থে সতি চ যো পন;
ৰিঞ্ঞাপেতি তদঞ্ঞং সো, আপজ্জতি অকল্লকো.
ন ভেসজ্জেন অত্থেপি, ভেসজ্জং ৰিঞ্ঞাপেতি চে;
আপজ্জতাগিলানোৰ, সেসং পন উভোপি চ.
অত্থাপত্তি হি অন্তোৰ, ন বহিদ্ধা, তথা বহি;
আপজ্জতি, ন চেৰন্তো, অত্থাপত্তুভযত্থপি.
অনুপখজ্জ সেয্যং তু, কপ্পেন্তো পন কেৰলং;
আপজ্জতি পনাপত্তিং, অন্তোযেৰ চ, নো বহি.
অজ্ঝোকাসে তু মঞ্চাদিং, সন্থরিত্ৰান পক্কমং;
বহিযেৰ চ, নো অন্তো, সেসং পনুভযত্থপি.
অন্তোসীমাযেৰাপত্তিং, বহিসীমায নেৰ চ;
বহিসীমায, নো অন্তো-সীমায, উভযত্থপি.
সছত্তুপাহনো =১২ ভিক্খু, পৰিসন্তো তপোধনো;
উপচারসীমোক্কন্তে, অন্তো আপজ্জতে পন.
গমিকো দারুভণ্ডাদিং, পটিসামনৰত্তকং;
অপূরেত্ৰান গচ্ছন্তো, উপচারস্সতিক্কমে.
আপজ্জতি পনাপত্তিং, বহিসীমাযযেৰ সো;
সেসমাপজ্জতে অন্তো-বহিসীমায সব্বসো.
তিককথা.
সকৰাচায আপন্নো, পরৰাচায সুজ্ঝতি;
পরৰাচায আপন্নো, সকৰাচায সুজ্ঝতি.
সকৰাচায আপন্নো, সকৰাচায সুজ্ঝতি;
পরৰাচায আপন্নো, পরৰাচায সুজ্ঝতি.
ৰচীদ্ৰারিকমাপত্তিং ¶ , আপন্নো সকৰাচতো;
তিণৰত্থারকং গন্ত্ৰা, পরৰাচায সুজ্ঝতি.
তথা অপ্পটিনিস্সগ্গে, পাপিকায হি দিট্ঠিযা;
পরস্স কম্মৰাচায, আপজ্জিত্ৰান ৰজ্জতং.
দেসেন্তো ভিক্খুনো মূলে, সকৰাচায সুজ্ঝতি;
ৰচীদ্ৰারিকমাপত্তিং, আপন্নো ভিক্খুসন্তিকে.
দেসেত্ৰা তং ৰিসুজ্ঝন্তো, সকৰাচায সুজ্ঝতি;
সঙ্ঘাদিসেসমাপত্তিং, যাৰততিযকং পন.
পরস্স কম্মৰাচায, আপজ্জিত্ৰা তথা পুন;
পরস্স পরিৰাসাদি-কম্মৰাচায সুজ্ঝতি.
কাযেনাপজ্জতাপত্তিং, ৰাচায চ ৰিসুজ্ঝতি;
ৰাচাযাপজ্জতাপত্তিং, কাযেন চ ৰিসুজ্ঝতি.
কাযেনাপজ্জতাপত্তিং, কাযেনেৰ ৰিসুজ্ঝতি;
ৰাচাযাপজ্জতাপত্তিং, ৰাচাযেৰ ৰিসুজ্ঝতি.
কাযদ্ৰারিকমাপত্তিং, কাযেনাপজ্জতে, পুন;
দেসেন্তো তং পনাপত্তিং, ৰাচাযেৰ ৰিসুজ্ঝতি.
ৰচীদ্ৰারিকমাপত্তিং =১৩, আপজ্জিত্ৰান ৰাচতো;
তিণৰত্থারকং গন্ত্ৰা, কাযেনেৰ ৰিসুজ্ঝতি.
কাযদ্ৰারিকমাপত্তিং, আপজ্জিত্ৰান কাযতো;
তিণৰত্থারকং গন্ত্ৰা, কাযেনেৰ ৰিসুজ্ঝতি.
ৰচীদ্ৰারিকমাপত্তিং, আপজ্জিত্ৰা তপোধনো;
তমেৰ পন দেসেন্তো, ৰাচাযেৰ ৰিসুজ্ঝতি.
সুত্তো আপজ্জতাপত্তিং, পটিবুদ্ধো ৰিসুজ্ঝতি;
আপন্নো পটিবুদ্ধোৰ, সুত্তো সুজ্ঝতি সো কথং?
সুত্তো আপজ্জতাপত্তিং, সুত্তোযেৰ ৰিসুজ্ঝতি;
পটিবুদ্ধোৰ আপন্নো, পটিবুদ্ধো ৰিসুজ্ঝতি?
সগারসেয্যকাদিং ¶ তু, সুত্তো আপজ্জতে নরো;
দেসেন্তো পন তং ঞত্ৰা, পটিবুদ্ধো ৰিসুজ্ঝতি.
আপজ্জিত্ৰান জগ্গন্তো, তিণৰত্থারকে পন;
সমথে তু সযন্তোৰ, সুত্তো ৰুট্ঠাতি নাম সো.
সগারসেয্যকাদিং তু, সুত্তো আপজ্জতে নরো;
সযন্তো তিণৰত্থারে, সুত্তোযেৰ ৰিসুজ্ঝতি.
আপজ্জিত্ৰা পনাপত্তিং, জগ্গন্তো পন কেৰলং;
দেসেন্তো পন তং পচ্ছা, পটিবুদ্ধো ৰিসুজ্ঝতি.
আপজ্জিত্ৰা অচিত্তোৰ, সচিত্তোৰ ৰিসুজ্ঝতি;
আপজ্জিত্ৰা সচিত্তোৰ, অচিত্তোৰ ৰিসুজ্ঝতি.
আপজ্জিত্ৰা অচিত্তোৰ, অচিত্তোৰ ৰিসুজ্ঝতি;
আপজ্জিত্ৰা সচিত্তোৰ, সচিত্তোৰ ৰিসুজ্ঝতি.
অচিত্তো, চিত্তকাপত্তিং, আপজ্জিত্ৰা তপোধনো;
পচ্ছা তং পন দেসেন্তো, সচিত্তোৰ ৰিসুজ্ঝতি.
তথা সচিত্তকাপত্তিং, আপজ্জিত্ৰা সচিত্তকো;
সযন্তো তিণৰত্থারে, অচিত্তোৰ ৰিসুজ্ঝতি.
এৰমেৰং অমিস্সেত্ৰা, পচ্ছিমং তু পদদ্ৰযং;
এত্থ ৰুত্তানুসারেন, ৰেদিতব্বং ৰিভাৰিনা.
আপজ্জতি =১৪ চ কম্মেন, অকম্মেন ৰিসুজ্ঝতি;
আপজ্জতি অকম্মেন, কম্মেনেৰ ৰিসুজ্ঝতি.
কম্মেনাপজ্জতাপত্তিং, কম্মেনেৰ ৰিসুজ্ঝতি;
আপজ্জতি অকম্মেন, অকম্মেন ৰিসুজ্ঝতি.
অচ্চজং পাপিকং দিট্ঠিং, আপজ্জিত্ৰান কম্মতো;
দেসেন্তো পন তং পচ্ছা, অকম্মেন ৰিসুজ্ঝতি.
ৰিসট্ঠিআদিকাপত্তিং ¶ , আপজ্জিত্ৰা অকম্মতো;
পরিসুজ্ঝতি কম্মেন, পরিৰাসাদিনা পন.
সমনুভাসনং ভিক্খু, আপজ্জতি চ কম্মতো;
পরিৰাসাদিনা পচ্ছা, কম্মেনেৰ ৰিসুজ্ঝতি.
অৰসেসং পনাপত্তিং, আপজ্জতি অকম্মতো;
দেসেন্তো পন তং পচ্ছা, অকম্মেনেৰ সুজ্ঝতি.
সম্মুখাপত্তিমাপন্নো, ৰিসুজ্ঝতি অসম্মুখা;
অসম্মুখাপি আপন্নো, সম্মুখাৰ ৰিসুজ্ঝতি.
সম্মুখাপত্তিমাপন্নো, সম্মুখাৰ ৰিসুজ্ঝতি;
অসম্মুখাৰ আপন্নো, ৰিসুজ্ঝতি অসম্মুখা.
অচ্চজং পাপকং দিট্ঠিং, আপন্নো সঙ্ঘসম্মুখে;
ৰুট্ঠানকালে সঙ্ঘেন, কিঞ্চি কম্মং ন ৰিজ্জতি.
ৰিসট্ঠিআদিকাপত্তিং, আপজ্জিত্ৰা অসম্মুখা;
সঙ্ঘসম্মুখতোযেৰ, ৰিসুজ্ঝতি ন চঞ্ঞথা.
সমনুভাসনং সঙ্ঘ-সম্মুখাপজ্জতে, পুন;
সঙ্ঘস্স সম্মুখাযেৰ, ৰিসুজ্ঝতি, ন চঞ্ঞথা.
মুসাৰাদাদিকং সেসং, আপজ্জতি অসম্মুখা;
তং পচ্ছা পন দেসেন্তো, ৰিসুজ্ঝতি অসম্মুখা.
অজানন্তোৰ আপন্নো, জানন্তোৰ ৰিসুজ্ঝতি;
জানন্তো পন আপন্নো, অজানন্তো ৰিসুজ্ঝতি.
অজানন্তোৰ আপন্নো, অজানন্তো ৰিসুজ্ঝতি;
জানন্তো পন আপন্নো, জানন্তোৰ ৰিসুজ্ঝতি.
অচিত্তকচতুক্কেন =১৫, সদিসং সব্বথা ইদং;
অজানন্তচতুক্কন্তি, ৰেদিতব্বং ৰিভাৰিনা.
আগন্তুকোৰ আপত্তিং, আপজ্জতি, ন চেতরো;
আৰাসিকোৰ আপত্তিং, আপজ্জতি, ন চেতরো.
আগন্তুকো ¶ তথাৰাসি-কোপি আপজ্জরে উভো;
অত্থাপত্তি চ সেসং তু, উভো নাপজ্জরে পন.
সছত্তুপাহনো চেৰ, সসীসং পারুতোপি চ;
ৰিহারং পৰিসন্তো চ, ৰিচরন্তোপি তত্থ চ.
আগন্তুকোৰ আপত্তিং, আপজ্জতি, ন চেতরো;
আৰাসৰত্তমাৰাসী, অকরোন্তোৰ দোসৰা.
ন চেৰাগন্তুকো, সেস-মাপজ্জন্তি উভোপি চ;
অসাধারণমাপত্তিং, নাপজ্জন্তি উভোপি চ.
ৰত্থুনানত্ততা অত্থি, নত্থি আপত্তিনানতা;
অত্থি আপত্তিনানত্তং, নত্থি ৰত্থুস্স নানতা.
ৰত্থুনানত্ততা চেৰ, অত্থি আপত্তিনানতা;
নেৰত্থি ৰত্থুনানত্তং, নো চ আপত্তিনানতা.
পারাজিকচতুক্কস্স, ৰত্থুনানত্ততা মতা;
আপত্তিনানতা নত্থি, সেসাপত্তীস্ৰযং নযো.
সমণো সমণী কায-সংসগ্গং তু করোন্তি চে;
সঙ্ঘাদিসেসো ভিক্খুস্স, ভিক্খুনিযা পরাজযো.
এৰং আপত্তিনানত্তং, নত্থি ৰত্থুস্স নানতা;
কাযস্স পন সংসগ্গো, উভিন্নং ৰত্থু হোতি হি.
তথেৰ লসুণস্সাপি, খাদনে ভিক্খুনী পন;
আপজ্জতি হি পাচিত্তিং, ভিক্খুনো হোতি দুক্কটং.
পারাজিকানং পন চে চতুন্নং;
সঙ্ঘাদিসেসেহি চ তেরসেহি;
হোতেৰ ৰত্থুস্স চ নানভাৰো;
আপত্তিযা চেৰ হি নানভাৰো.
পারাজিকানি =১৬ ¶ চত্তারি, আপজ্জন্তানমেকতো;
ভিক্খুনীসমণানং তু, উভিন্নং পন সব্বসো.
ৰত্থুস্স নত্থি নানত্তং, নত্থি আপত্তিনানতা;
ৰিসুং পনাপজ্জন্তেসু, অযমেৰ ৰিনিচ্ছযো.
অত্থি ৰত্থুসভাগত্তং, নত্থাপত্তিসভাগতা;
অত্থাপত্তিসভাগতা, নত্থি ৰত্থুসভাগতা.
অত্থি ৰত্থুসভাগত্তং, অত্থাপত্তিসভাগতা;
নত্থি ৰত্থুসভাগত্তং, নত্থাপত্তিসভাগতা.
ভিক্খূনং ভিক্খুনীনঞ্চ, কাযসংসগ্গকে সতি;
অত্থি ৰত্থুসভাগত্তং, নত্থাপত্তিসভাগতা.
আদিতো পন ভিক্খুস্স, চতূস্ৰন্তিমৰত্থুসু;
সিযাপত্তিসভাগত্তং, ন চ ৰত্থুসভাগতা.
ভিক্খূনং ভিক্খুনীনঞ্চ, চতূস্ৰন্তি মৰত্থুসু;
অত্থি ৰত্থুসভাগত্তং, অত্থাপত্তিসভাগতা.
সাধারণাসু সব্বাসু, আপত্তীস্ৰপ্যযং নযো;
অসাধারণাসু নেৰত্থি, ৰত্থাপত্তিসভাগতা.
অত্থাপত্তি উপজ্ঝাযে, নেৰ সদ্ধিৰিহারিকে;
অত্থি সদ্ধিৰিহারস্মিং, উপজ্ঝাযে ন ৰিজ্জতি.
অত্থাপত্তি উপজ্ঝাযে, তথা সদ্ধিৰিহারিকে;
নেৰাপত্তি উপজ্ঝাযে, নেৰ সদ্ধিৰিহারিকে.
উপজ্ঝাযেন কত্তব্ব-ৰত্তস্সাকরণে পন;
উপজ্ঝাযো ফুসে ৰজ্জং, ন চ সদ্ধিৰিহারিকো.
উপজ্ঝাযস্স কত্তব্ব-ৰত্তস্সাকরণে পন;
নত্থাপত্তি উপজ্ঝাযে, অত্থি সদ্ধিৰিহারিকে.
সেসং পনিধ আপত্তিং, আপজ্জন্তি উভোপি চ;
অসাধারণমাপত্তিং, নাপজ্জন্তি উভোপি চ.
আদিযন্তো ¶ গরুং দোসং, পযোজেন্তো লহুং ফুসে;
আদিযন্তো লহুং দোসং, পযোজেন্তো গরুং ফুসে.
আদিযন্তো =১৭ পযোজেন্তো, গরুকেযেৰ তিট্ঠতি;
আদিযন্তো পযোজেন্তো, লহুকেযেৰ তিট্ঠতি.
পাদং ৰাপি ততো উদ্ধং, আদিযন্তো গরুং ফুসে;
‘‘গণ্হা’’তি ঊনকং পাদং, আণাপেন্তো লহুং ফুসে.
এতেনেৰ উপাযেন, সেসকম্পি পদত্তযং;
অত্থসম্ভৰতোযেৰ, ৰেদিতব্বং ৰিভাৰিনা.
কালেযেৰ পনাপত্তি, নো ৰিকালে কথং সিযা?
ৰিকালেযেৰ আপত্তি, ন চ কালে কথং সিযা?
অত্থাপত্তি হি কালে চ, ৰিকালে চ পকাসিতা?
নেৰ কালে ৰিকালে চ, অত্থাপত্তি পকাসিতা?
পৰারেত্ৰান ভুঞ্জন্তো, কালে অনতিরিত্তকং;
কালে আপজ্জতাপত্তিং, ন ৰিকালেতি দীপযে.
ৰিকালভোজনাপত্তিং, ৰিকালে ন চ কালকে;
সেসং কালে ৰিকালে চ, আপজ্জতি, ন সংসযো.
অসাধারণমাপত্তিং, ভিক্খুনীনং ৰসা পন;
নেৰাপজ্জতি কালেপি, নো ৰিকালেপি সব্বদা.
কিং পটিগ্গহিতং কালে, নো ৰিকালে তু কপ্পতি?
ৰিকালে কিঞ্চ নো কালে, গহিতং পন কপ্পতি?
কালে চেৰ ৰিকালে চ, কিং নাম ৰদ কপ্পতি?
নেৰ কালে চ কিং নাম, নো ৰিকালে চ কপ্পতি?
আমিসং তু পুরেভত্তং, পটিগ্গহিতকং পন;
কালেযেৰ তু ভিক্খূনং, নো ৰিকালে তু কপ্পতি.
পানকং তু ৰিকালস্মিং, পটিগ্গহিতকং পন;
ৰিকালেযেৰ কালে চ, অপরজ্জু ন কপ্পতি.
সত্তাহকালিকঞ্চেৰ ¶ , চতুত্থং যাৰজীৰিকং;
কালে চেৰ ৰিকালে চ, কপ্পতীতি ৰিনিদ্দিসে.
অত্তনো অত্তনো কাল-মতীতং কালিকত্তযং;
মংসং অকপ্পিযঞ্চেৰ, তথা উগ্গহিতম্পি চ.
কুলদূসনকম্মাদিং =১৮, কত্ৰা উপ্পন্নভোজনং;
কালে চেৰ ৰিকালে চ, ন চ কপ্পতি ভিক্খুনো.
পচ্চন্তিমেসু দেসেসু, আপজ্জতি ন মজ্ঝিমে;
মজ্ঝিমে পন দেসস্মিং, ন চ পচ্চন্তিমেসু হি.
পচ্চন্তিমেসু দেসেসু, আপজ্জতি চ মজ্ঝিমে;
পচ্চন্তিমেসু দেসেসু, নাপজ্জতি ন মজ্ঝিমে.
সীমং সমুদ্দে বন্ধন্তো, ভিক্খু পচ্চন্তিমেসু হি;
আপজ্জতি পনাপত্তিং, ন চাপজ্জতি মজ্ঝিমে.
গণেন পঞ্চৰগ্গেন, করোন্তো উপসম্পদং;
চম্মত্থরণং ধুৰন্হানং, সগুণঙ্গুণুপাহনং.
ধারেন্তো মজ্ঝিমে ৰজ্জং, ফুসে পচ্চন্তিমেসু নো;
অৰসেসং পনাপত্তিং, আপজ্জতূভযত্থপি.
অসাধারণআপত্তিং, ভিক্খুনীনং ৰসা পন;
পচ্চন্তিমেসু ৰা ভিক্খু, নাপজ্জতি ন মজ্ঝিমে.
পচ্চন্তিমেসু দেসেসু, কপ্পতে ন চ মজ্ঝিমে;
কপ্পতে, মজ্ঝিমে দেসে, নো চ পচ্চন্তিমেসু হি.
পচ্চন্তিমেসু দেসেসু, কপ্পতে, মজ্ঝিমেপি কিং?
পচ্চন্তিমেসু চেৰাপি, কিং ন কপ্পতি মজ্ঝিমে?
পচ্চন্তিমেসু দেসেসু, ৰুত্তং ৰত্থু চতুব্বিধং;
নিদ্দিসে কপ্পতী চেৰ, ন চ কপ্পতি মজ্ঝিমে.
‘‘ইদং ¶ চতুব্বিধং ৰত্থু, দেসস্মিং পন মজ্ঝিমে;
ন কপ্পতী’’তি ৰুত্তঞ্হি, ‘‘মজ্ঝিমেযেৰ কপ্পতি’’.
পচ্চন্তিমেসু দেসেসু, এৰং ৰুত্তং ন কপ্পতি;
পঞ্চলোণাদিকং সেসং, উভযত্থপি কপ্পতি.
অকপ্পিযন্তি যং নাম, পটিক্খিত্তং মহেসিনা;
উভযত্থপি তং সব্বং, ন চ কপ্পতি ভিক্খুনো.
অন্তো আপজ্জতাপত্তিং, আপজ্জতি চ, নো বহি;
বহি আপজ্জতাপত্তিং, ন চ অন্তো কুদাচনং.
আপজ্জতি =১৯ পনন্তো চ, বহি চেৰুভযত্থপি;
নেৰ অন্তো চ আপত্তিং, আপজ্জতি চ, নো বহি.
অনুপখজ্জসেয্যাদিং, অন্তোযেৰ চ, নো বহি;
সঙ্ঘিকং পন মঞ্চাদিং, অজ্ঝোকাসে তু কিঞ্চিপি.
নিক্খিপিত্ৰান গচ্ছন্তো, নো অন্তো, বহিযেৰ চ;
সেসমাপজ্জতাপত্তিং, অন্তো চেৰ তথা বহি.
অসাধারণমাপত্তিং, ভিক্খুনীনং ৰসা পন;
নেৰাপজ্জতি অন্তোপি, ন বহিদ্ধাপি সব্বথা.
গামে আপজ্জতাপত্তিং, নো অরঞ্ঞে কথং ৰদ?
আপজ্জতি অরঞ্ঞস্মিং, ন চ গামে কথং ৰদ?
আপজ্জতি চ গামেপি, অরঞ্ঞেপি কথং ৰদ?
নেৰাপজ্জতি গামেপি, নো অরঞ্ঞে কথং ৰদ?
অন্তরঘরসংযুত্তা, সেক্খপঞ্ঞত্তিযো পন;
আপজ্জতি হি তং ভিক্খু, গামস্মিং, নো অরঞ্ঞকে.
অগণা অরুণং নাম, উট্ঠাপেন্তী চ ভিক্খুনী;
আপজ্জতি পনাপত্তিং, অরঞ্ঞে, নো চ গামকে.
মুসাৰাদাদিমাপত্তিং ¶ , আপজ্জতূভযত্থপি;
অসাধারণমাপত্তিং, আপজ্জতি ন কত্থচি.
আপজ্জতি গিলানোৰ, নাগিলানো কুদাচনং;
অগিলানোৰ আপত্তিং, ফুসে, নো চ গিলানকো.
অগিলানো গিলানো চ, আপজ্জন্তি উভোপি চ;
নাপজ্জন্তি গিলানো চ, অগিলানো উভোপি চ.
ভেসজ্জেন পনঞ্ঞেন, অত্থে সতি চ যো পন;
ৰিঞ্ঞাপেতি তদঞ্ঞং সো, আপজ্জতি অকল্লকো.
ন ভেসজ্জেন অত্থেপি, ভেসজ্জং ৰিঞ্ঞাপেতি চে;
আপজ্জতাগিলানোৰ, আপত্তিং লোলমানসো.
মুসাৰাদাদিকং সেসং, আপজ্জন্তি উভোপি চ;
অসাধারণমাপত্তিং, নাপজ্জন্তি উভোপি চ.
চতুক্ককথা.
পঞ্চ =২০ আপত্তিযো হোন্তি, মুসাৰাদস্স কারণা;
পারাজিকং গরুংথুল্ল-চ্চযং পাচিত্তি দুক্কটং.
আনিসংসা পনুদ্দিট্ঠা, পঞ্চেৰ কথিনত্থরে;
অনামন্তাসমাদান-চরণং গণভোজনং.
যো তত্থ চীৰরুপ্পাদো, সো চ নেসং ভৰিস্সতি;
চীৰরং যাৰদত্থঞ্চ, গহেতুম্পি চ ৰট্টতি.
তেলং পঞ্চৰিধং ৰুত্তং, নিপ্পপঞ্চেন সত্থুনা;
ৰসা মধুকএরণ্ড-তিলসাসপসম্ভৰং.
অচ্ছমচ্ছৰসা চেৰ, সুসুকা সূকরস্স চ;
গদ্রভস্স ৰসা চেতি, ৰসা পঞ্চৰিধা মতা.
মূলখন্ধগ্গবীজানি ¶ , ফল়ুবীজঞ্চ পণ্ডিতো;
পঞ্চমং বীজবীজন্তি, পঞ্চ বীজানি দীপযে.
ফলং সমণকপ্পেহি, পরিভুঞ্জেয্য পঞ্চহি;
অগ্গিসত্থনখক্কন্তং, অবীজুব্বট্টবীজকং.
পণ্ণুণ্ণতিণচোল়ানং, ৰাকস্স চ ৰসেনিধ;
ভিসিযো ভাসিতা পঞ্চ, মুনিনা মোহনাসিনা.
পৰারণাপি পঞ্চেৰ, ওদনাদীহি পঞ্চহি;
পটিগ্গাহাপি পঞ্চেৰ, কাযাদিগহণেন চ.
পঞ্চানিসংসা ৰিনযঞ্ঞুকস্মিং;
মহেসিনা কারুণিকেন ৰুত্তা;
সুরক্খিতং হোতি সকঞ্চ সীলং;
কুক্কুচ্চমঞ্ঞস্স নিরাকরোতি.
ৰিসারদো ভাসতি সঙ্ঘমজ্ঝে;
সুখেন নিগ্গণ্হতি ৰেরিভিক্খূ;
ধম্মস্স চেৰ ঠিতিযা পৰত্তো;
তস্মাদরং তত্থ করেয্য ধীরো.
পঞ্চককথা.
ছৰচ্ছেদনকা =২১ ৰুত্তা, ছল়ভিঞ্ঞেন তাদিনা;
মঞ্চপীঠমতিক্কন্ত-পমাণঞ্চ নিসীদনং.
তথা কণ্ডুপটিচ্ছাদী, ৰস্সসাটিকচীৰরং;
চীৰরং সুগতস্সাপি, চীৰরেন পমাণকং.
ছহাকারেহি আপত্তিং, আপজ্জতি ন অঞ্ঞথা;
অলজ্জিতায অঞ্ঞাণ-কুক্কুচ্চেহি তথেৰ চ.
ৰিপরিতায সঞ্ঞায, কপ্পিযেপি অকপ্পিযে;
সতিসম্মোসতো চেৰ, আপজ্জতি, ন সংসযো.
ছহি ¶ অঙ্গেহি যুত্তেন;
উপসম্পাদনা পন;
কাতব্বা, নিস্সযো চেৰ;
দাতব্বো, সামণেরকো.
ভিক্খুনাপট্ঠপেতব্বো, সততং ধম্মচক্খুনা;
আপত্তিং পন জানাতি, অনাপত্তিং গরুং লহুং.
পাতিমোক্খানি ৰিত্থারা, উভযানি পনস্স হি;
স্ৰাগতানি ভৰন্তেৰ, সুৰিভত্তানি অত্থতো.
অনুব্যঞ্জনসো চেৰ, সুত্তসো সুৰিনিচ্ছিতা;
দসৰস্সোপি ৰা হোতিতিরেকদসৰস্সিকো.
ছক্ককথা.
সত্ত সামীচিযো ৰুত্তা, সত্তেৰ সমথাপি চ;
পঞ্ঞত্তাপত্তিযো সত্ত, সত্তবোজ্ঝঙ্গদস্সিনা.
সত্তককথা.
কুলানি ইধ দূসেতি, আকারেহি পনট্ঠহি;
পুপ্ফেন চ ফলেনাপি, চুণ্ণেনপি চ দূসকো.
মত্তিকাদন্তকট্ঠেহি, ৰেল়ুযা ৰেজ্জিকাযপি;
জঙ্ঘপেসনিকেনাপি, আজীৰস্সেৰ কারণা.
অট্ঠেৰানতিরিত্তাপি ¶ , অতিরিত্তাপি অট্ঠ চ;
অকপ্পিযকতং চেৰাগহিতুচ্চারিতম্পি চ.
কতং অহত্থপাসেপি, ন চ ভুত্তাৰিনা কতং;
পৰারিতেন যঞ্চেৰ, কতং ভুত্তাৰিনাপি চ.
আসনা ¶ ৰুট্ঠিতেনাপি, অতিরিত্তকতম্পি চ;
অৰুত্তমলমেতন্তি, ন গিলানাতিরিত্তকং.
ইমে অট্ঠেৰ নিদ্দিট্ঠা, ঞেয্যা অনতিরিত্তকা;
অতিরিত্তা পনেতেসং, পটিক্খেপেন দীপিতা.
সহপুব্বপযোগেসু, দুক্কটং ঞাতঞত্তিসু;
দুরূপচিণ্ণে আমাসে, দুক্কটং পটিসাৰনে.
অট্ঠমং পন নিদ্দিট্ঠং, তথা ৰিনযদুক্কটং;
ইতি অট্ঠৰিধং হোতি, সব্বমেৰ চ দুক্কটং.
এহিভিক্খূপসম্পদা, সরণগমনেন চ;
পঞ্হাব্যাকরণোৰাদা, গরুধম্মপটিগ্গহো.
তথা ঞত্তিচতুত্থেন, কম্মেনেৰট্ঠৰাচিকা;
দূতেন ভিক্খুনীনন্তি, অট্ঠেৰ উপসম্পদা.
অসদ্ধম্মা পনট্ঠেৰ, নিদ্দিট্ঠা সুদ্ধদিট্ঠিনা;
অট্ঠেৰুপোসথঙ্গানি, ৰেদিতব্বানি ৰিঞ্ঞুনা.
সক্কারো চ অসক্কারো;
লাভালাভো যসাযসো;
পাপিচ্ছা পাপমিত্তত্তং;
অসদ্ধম্মা পনট্ঠিমে.
পাণং ন হনে, ন চাদিন্নমাদিযে;
মুসা ন ভাসে, ন চ মজ্জপো সিযা;
অব্রহ্মচরিযা ৰিরমেয্য মেথুনা;
রত্তিং ন ভুঞ্জেয্য ৰিকালভোজনং.
মালং ¶ ন ধারে, ন চ গন্ধমাচরে;
মঞ্চে ছমাযংৰ সযেথ সন্থতে;
এতঞ্হি ¶ অট্ঠঙ্গিকমাহুপোসথং;
বুদ্ধেন দুক্খন্তগুনা পকাসিতং.
অট্ঠেৰ পন পানানি, নিদ্দিট্ঠানি মহেসিনা;
ভিক্খু অট্ঠঙ্গসংযুত্তো, ভিক্খুনোৰাদমরহতি.
অট্ঠককথা.
ভোজনানি পণীতানি, নৰ ৰুত্তানি সত্থুনা;
দুক্কটং পন নিদ্দিট্ঠং, নৰ মংসানি খাদতো.
পাতিমোক্খস্স উদ্দেসা, নৰেৰ পরিদীপিতা;
উপোসথা নৰেৰেত্থ, সঙ্ঘো নৰহি ভিজ্জতি.
নৰককথা.
দস অক্কোসৰত্থূনি, দস সিক্খাপদানি চ;
অকপ্পিযানি মংসানি, দস সুক্কানি ৰে দস.
জাতি নামঞ্চ গোত্তঞ্চ, কম্মং সিপ্পঞ্চ রোগতা;
লিঙ্গাপত্তি কিলেসা চ, অক্কোসেন দসেৰ হি.
দস আদীনৰা রঞ্ঞো, অন্তেপুরপ্পৰেসনে;
দসাকারেহি সঙ্ঘাদি-সেসো ছন্নোতি দীপিতো.
দস কম্মপথা পুঞ্ঞা, অপুঞ্ঞাপি তথা দস;
দসেৰ দানৰত্থূনি, দসেৰ রতনানি চ.
অন্নং পানঞ্চ ৰত্থঞ্চ, মালা গন্ধৰিলেপনং;
যানঞ্চ সেয্যাৰসথং, পদীপেয্যন্তিমে দস.
অৰন্দিযা মুনিন্দেন, দীপিতা দস পুগ্গলা;
দসেৰ পংসুকূলানি, দস চীৰরধারণা.
সোসানিকং ¶ পাপণিকং, তথা উন্দূরখাযিতং;
গোখাযিতগ্গিনা দড্ঢং, অজিকূপচিকখাযিতং.
থূপচীৰরিকঞ্চেৰ, তথেৰ অভিসেকিযং;
গতপচ্ছাগতঞ্চেতি, দসধা পংসুকূলিকং.
সব্বনীলাদযো ¶ ৰুত্তা, দস চীৰরধারণা;
চীৰরানি নৰেৰেত্থ, সদ্ধিং সংকচ্চিকায চ.
দসককথা.
একাদস পনাভব্বা, পুগ্গলা পণ্ডকাদযো;
হোন্তেৰানুপসম্পন্না, উপসম্পাদিতাপি চ.
পত্তা অকপ্পিযা ৰুত্তা, একাদস ভৰন্তি হি;
দারুজেন চ পত্তেন, দসেৰ রতনুব্ভৰা.
একাদস তথা হোন্তি, পাদুকাপি অকপ্পিযা;
একাদসেৰ সীমাযো, অসীমাতি পকাসিতা.
অতিখুদ্দাতিমহন্তা, খণ্ডচ্ছাযানিমিত্তকা;
অনিমিত্তা, বহিট্ঠেন, সম্মতা, নদিযং তথা.
জাতস্সরে, সমুদ্দে ৰা, সম্ভিন্নজ্ঝোত্থটাপি চ;
সীমাযপি অসীমাযো, একাদস ইমা সিযুং.
একাদসেৰ পথৰী, কপ্পিযা চ অকপ্পিযা;
গণ্ঠিকা কপ্পিযা ৰুত্তা, একাদস চ ৰীধকা.
একাদসৰিধং ৰুত্তং, অধিট্ঠাতব্বচীৰরং;
তিচীৰরং তথা কণ্ডু-পটিচ্ছাদী, নিসীদনং.
পচ্চত্থরণং, ৰস্সিক-সাটিকা, মুখপুঞ্ছনং;
দকসাটি, পরিক্খার-চোল়ং, সংকচ্চিকাপি চ.
যাৰততিযকা ¶ সব্বে, একাদস পকাসিতা;
অরিট্ঠো, চণ্ডকাল়ী চ, উক্খিত্তস্সানুৰত্তিকা.
অট্ঠ সঙ্ঘাদিসেসেসু, উভিন্নং তু ৰসা পন;
একাদস ইমে যাৰ-ততিযাতি পকাসিতা.
নিস্সযস্স দসেকাৰ, পটিপ্পস্সদ্ধিযো পন;
ছধাচরিযতো ৰুত্তা, উপজ্ঝাযা তু পঞ্চধা.
একাদসককথা.
তেরসেৰ ¶ ধুতঙ্গানি, পরমানি চ চুদ্দস;
সোল়সেৰ তু ‘‘জান’’ন্তি, পঞ্ঞত্তানি মহেসিনা.
সউত্তরং ৰিনযৰিনিচ্ছযং তু যো;
অনুত্তরং সকলমপীধ জানতি;
মহত্তরে ৰিনযনযে অনুত্তরে;
নিরুত্তরো ভৰতি হি সো, ন সংসযো.
একুত্তরনযো সমত্তো.
সেদমোচনকথা
ইতো পরং পৰক্খামি, ভিক্খূনং সুণতং পুন;
সেদমোচনগাথাযো, পটুভাৰকরা ৰরা.
উব্ভক্খকং ৰিৰজ্জেত্ৰা, অধোনাভিং ৰিৰজ্জিয;
পটিচ্চ মেথুনং ধম্মং, কথং পারাজিকো সিযা?
কবন্ধসত্তকাযস্স, উরে হোতি মুখং সচে;
মুখেন মেথুনং ধম্মং, কত্ৰা পারাজিকো ভৰে.
সুঞ্ঞে নিস্সত্তকে দীপে, একো ভিক্খু সচে ৰসে;
মেথুনপচ্চযা তস্স, কথং পারাজিকো সিযা?
লম্বী ¶ ৰা মুদুপিট্ঠী ৰা, ৰচ্চমগ্গে মুখেপি ৰা;
অঙ্গজাতং পৰেসেন্তো, সকে পারাজিকো ভৰে.
সযং নাদিযতে কিঞ্চি, পরঞ্চ ন সমাদপে;
সংৰিধানঞ্চ নেৰত্থি, কথং পারাজিকো সিযা?
সুঙ্কঘাতে অতিক্কন্তে, নাদিযন্তো পরস্স তু;
আণত্তিঞ্চ ৰিনাযেৰ, হোতি পারাজিকো যতি.
হরন্তো গরুকং ভণ্ডং, থেয্যচিত্তেন পুগ্গলো;
পরস্স তু পরিক্খারং, ন চ পারাজিকো কথং?
তিরচ্ছানগতানং ¶ তু, পুগ্গলো গরুভণ্ডকং;
গণ্হন্তো থেয্যচিত্তেন, ন চ পারাজিকো সিযা.
অত্তনো সন্তকং দত্ৰা, ভিক্খু পারাজিকো কথং?
‘‘মরতূ’’তি অসপ্পায-ভোজনং দেতি চে চুতো.
পিতরি পিতুসঞ্ঞী চ, মাতুসঞ্ঞী চ মাতরি;
হন্ত্ৰানন্তরিযং কম্মং, ন ফুসেয্য কথং নরো?
তিরচ্ছানগতা মাতা, তিরচ্ছানগতো পিতা;
তস্মানন্তরিযং নত্থি, মারিতেসু উভোসুপি.
অনাদিযন্তো গরুকং, পরঞ্চ ন সমাদপে;
গচ্ছং ঠিতো নিসিন্নো ৰা, কথং পারাজিকো ভণ?
মনুস্সুত্তরিকে ধম্মে, কত্ৰান কতিকং ততো;
সম্ভাৰনাধিপ্পাযো সো, অতিক্কমতি চে চুতো.
সঙ্ঘাদিসেসা চত্তারো, ভৰেয্যুং একৰত্থুকা;
কথং? কথেহি মে পুট্ঠো, ৰিনযে চে ৰিসারদো.
সঞ্চরিত্তঞ্চ দুট্ঠুল্লং, সংসগ্গং অত্তকামতং;
ইত্থিযা পটিপজ্জন্তো, ফুসেয্য চতুরো ইমে.
সঙ্ঘাদিসেসমাপন্নো, ছাদেত্ৰা সুচিরং পন;
অচরিত্ৰা যথাৰুত্তং, ৰত্তং সো ৰুট্ঠিতো কথং?
সুক্কৰিস্সট্ঠিমাপন্নো ¶ , ভিক্খুভাৰে ঠিতো পন;
পরিৰত্তে তু লিঙ্গস্মিং, নত্থি সঙ্ঘাদিসেসতা.
কুদ্ধো আরাধকো হোতি;
কুদ্ধো হোতি চ নিন্দিতো;
অথ কো নাম সো ধম্মো;
যেন কুদ্ধো পসংসিতো?
ৰণ্ণস্মিং ভঞ্ঞমানে যো, তিত্থিযানং তু কুজ্ঝতি;
আরাধকো, সম্বুদ্ধস্স, যদি কুজ্ঝতি নিন্দিতো.
অত্থঙ্গতে তু সূরিযে, ভোজনং ভিক্খু ভুঞ্জতি;
ন খিত্তচিত্তোনুম্মত্তো, নিরাপত্তি কথং ভৰে?
যো ¶ চ রোমন্থযিত্ৰান, রত্তিং ঘসতি ভোজনং;
নত্থি তস্স পনাপত্তি, ৰিকালভোজনেন হি.
অত্থঙ্গতে চ সূরিযে, গহেত্ৰা ভিক্খু ভোজনং;
সচে ভুঞ্জেয্য আপত্তি, অনাপত্তি কথং ভৰে?
ৰিকালুত্তরকুরুং গন্ত্ৰা, তত্থ লদ্ধান ভোজনং;
আগন্ত্ৰা ইধ কালেন, নত্থি আপত্তি ভুঞ্জতো.
গামে ৰা যদি ৰারঞ্ঞে, যং পরেসং মমাযিতং;
ন হরন্তোৰ তং থেয্যা, কথং পারাজিকো সিযা?
থেয্যসংৰাসকো নাম, লিঙ্গসংৰাসথেনকো;
পরভণ্ডং অগণ্হন্তো, হোতি এস পরাজিতো.
নারী রূপৰতী বালা, ভিক্খু রত্তেন চেতসা;
মেথুনং তায কত্ৰাপি, সো ন পারাজিকো কথং?
ভিক্খু রূপৰতিং নারিং, সুপিনন্তেন পস্সতি;
তায মেথুনসংযোগে, কতেপি ন ৰিনস্সতি.
একিস্সা ¶ দ্ৰে সিযুং পুত্তা, জাতা ইধ পনিত্থিযা;
দ্ৰিন্নং মাতা পিতা সাৰ, কথং হোতি ভণাহি মে?
উভতোব্যঞ্জনা ইত্থী, গব্ভং গণ্হাতি অত্তনা;
গণ্হাপেতি পরং গব্ভং, তস্মা মাতা পিতা চ সা.
পুরিসেন সহাগারে, রহো ৰসতি ভিক্খুনী;
পরামসতি তস্সঙ্গং, অনাপত্তি কথং সিযা?
সহাগারিকসেয্যঞ্চ, সব্বঞ্চ পটিজগ্গনং;
দারকস্স চ মাতা হি, কাতুং লভতি ভিক্খুনী.
কো চ ভিক্খূহি সিক্খাসু, অসাধারণতং গতো;
ন পারিৰাসিকো ব্রূহি, ন উক্খিত্তাদিকোপি চ?
গহেতুং খুরভণ্ডং তু, সচে ন্হাপিতপুব্বকো;
ন সো লভতি অঞ্ঞেসং, কপ্পতীতি চ নিদ্দিসে.
কথেতি কুসলং ধম্মং, পরমং অত্থসংহিতং;
কতমো পুগ্গলো ব্রূহি, ন মতো ন চ জীৰতি?
কথেতি ¶ কুসলং ধম্মং, পরমং অত্থসংহিতং;
হোতি নিম্মিতবুদ্ধো সো, ন মতো ন চ জীৰতি.
সংযাচিকং করোন্তস্স, কুটিং দেসিতৰত্থুকং;
পমাণিকমনারম্ভং, আপত্তি সপরিক্কমং.
নরো করোতি চে কুটিং, স সব্বমত্তিকামযং;
ন মুচ্চতেৰ ৰজ্জতো, জিনেন ৰুত্ততো ততো.
সংযাচিকায ভিক্খুস্স, অনাপত্তি কথং সিযা;
সব্বলক্খণহীনং তু, করোন্তস্স কুটিং পন?
সংযাচিকং করোন্তস্স, তিণচ্ছদনকং কুটিং;
ভিক্খুনো জিনচন্দেন, অনাপত্তি পকাসিতা.
ন ¶ কাযিকং কঞ্চি পযোগমাচরে;
ন কিঞ্চি ৰাচায পরং ভণেয্য;
ফুসে গরুং অন্তিমৰত্থুহেতুকং;
ৰিসারদো চে ৰিনযে ভণাহি ত্ৰং?
পরস্সা পন যা ৰজ্জং, পটিচ্ছাদেতি ভিক্খুনী;
অযং পারাজিকাপত্তিং, তন্নিমিত্তং গরুং ফুসে.
ন কাযিকং কিঞ্চিপি পাপমাচরে;
ন কিঞ্চি ৰাচায চরেয্য পাপকং;
সুনাসিতোযেৰ চ নাসিতো সিযা;
কথং তুৰং ব্রূহি মযাসি পুচ্ছিতো?
অভব্বা পন যে ৰুত্তা, পুগ্গলা পণ্ডকাদযো;
একাদস মুনিন্দেন, নাসিতা তে সুনাসিতা.
অনুগ্গিরং গিরং কিঞ্চি, সুভং ৰা যদি ৰাসুভং;
ফুসে ৰাচসিকং ৰজ্জং, কথং মে পুচ্ছিতো ভণ?
সন্তিমেৰ পনাপত্তিং, ভিক্খু নাৰিকরেয্য যো;
সম্পজানমুসাৰাদে, দুক্কটং তস্স ৰণ্ণিতং.
একতোউপসম্পন্না, উভো তাসং তু হত্থতো;
চীৰরং গণ্হতো হোন্তি, নানাআপত্তিযো কথং?
একতোউপসম্পন্না ¶ , ভিক্খূনং তু ৰসেন যা;
চীৰরং হত্থতো তস্সা, পাচিত্তি পটিগণ্হতো.
একতোউপসম্পন্না, ভিক্খুনীনং ৰসেন যা;
চীৰরং হত্থতো তস্সা, দুক্কটং পটিগণ্হতো.
সংৰিধায চ চত্তারো, গরুং থেনিংসু ভণ্ডকং;
থেরো থুল্লচ্চযং তেসু, পত্তো, সেসা পরাজযং.
কথং ¶ ? ছমাসকং ভণ্ডং, তত্থ সাহত্থিকা তযো;
হটা থেরেন মাসা তু, তযো আণত্তিযাপি চ.
তীহি সাহত্থিকোকেকো;
পঞ্চ আণত্তিযা হটা;
তস্মা থুল্লচ্চযং থেরো;
পত্তো, সেসা পরাজযং.
বহিদ্ধা গেহতো ভিক্খু, ইত্থী গব্ভন্তরং গতা;
ছিদ্দং গেহস্স নো অত্থি, মেথুনপচ্চযা চুতো.
অন্তোদুস্সকুটিট্ঠেন, মাতুগামেন মেথুনং;
সন্থতাদিৰসেনেৰ, কত্ৰা হোতি পরাজিতো.
সপ্পিআদিং তু ভেসজ্জং, গহেত্ৰা সামমেৰ তং;
অৰীতিৰত্তে সত্তাহে, কথং আপত্তি সেৰতো?
পরিৰত্তিতলিঙ্গস্স, ভিক্খুনো ইতরায ৰা;
অৰীতিৰত্তে সত্তাহে, হোতি আপত্তি সেৰতো.
নিস্সগ্গিযেন পাচিত্তি, সুদ্ধপাচিত্তিযম্পি চ;
একতোৰ কথং ভিক্খু, আপজ্জেয্য ভণাহি মে?
সঙ্ঘে পরিণতং লাভং, অত্তনো চ পরস্স চ;
একতো পরিণামেন্তো, পযোগেন দ্ৰযং ফুসে.
ভিক্খূ সমাগম্ম সমগ্গসঞ্ঞা;
সব্বে করেয্যুং পন সঙ্ঘকম্মং;
ভিক্খুট্ঠিতো দ্ৰাদসযোজনস্মিং;
কথং কতং কুপ্পতি ৰগ্গহেতু?
অত্থি ¶ সচে পন ভিক্খু নিসিন্নো;
দ্ৰাদসযোজনিকে নগরে তু;
তত্থ কতং পন কম্মমকম্মং;
নত্থি ৰিহারগতা যদি সীমা.
সঙ্ঘাটি ¶ পারুতা কাযে, নিৰত্থোন্তরৰাসকো;
নিস্সগ্গিযানি সব্বানি, কথং হোন্তি কথেহি মে?
কণ্ণং গহেত্ৰা তত্থেৰ, কদ্দমং যদি ধোৰতি;
ভিক্খুনী কাযঙ্গানেৰ, তানি নিস্সগ্গিযানি হি.
পুরিসং অপিতরং হন্ত্ৰা, ইত্থিং হন্ত্ৰা অমাতরং;
আনন্তরিযকং কম্মং, আপজ্জতি কথং নরো?
পরিৰত্তে তু লিঙ্গস্মিং, পিতরং ইত্থিতং গতং;
মাতরং পুরিসত্তং তু, গতং হন্ত্ৰা গরুং ফুসে.
মাতরং পন মারেত্ৰা, মারেত্ৰা পিতরম্পি চ;
আনন্তরিযকং কম্মং, নাপজ্জেয্য কথং নরো?
তিরচ্ছানগতা মাতা, তিরচ্ছানগতো পিতা;
মাতরং পিতরং হন্ত্ৰা, নানন্তরিযকং ফুসে.
চোদেত্ৰা সম্মুখীভূতং, সঙ্ঘো কম্মং করেয্য চে;
কথং কম্মং অকম্মং তং, সঙ্ঘো সাপত্তিকো সিযা?
ৰুত্তং তু পণ্ডকাদীনং, সন্ধায উপসম্পদং;
অনাপত্তিস্স কম্মং তু, সন্ধাযাতি কুরুন্দিযং.
কপ্পবিন্দুকতং রত্তং, চীৰরং তু অধিট্ঠিতং;
কথমস্স সিযাপত্তি, সেৰমানস্স দুক্কটং?
সকং অনিস্সজিত্ৰান, যো নিস্সগ্গিযচীৰরং;
পরিভুঞ্জতি তস্সায-মাপত্তি পরিদীপিতা.
পঞ্চ পাচিত্তিযানেৰ, নানাৰত্থুকতানি হি;
অপুব্বং অচরিমং এক-ক্খণে আপজ্জতে কথং?
ভেসজ্জানি হি পঞ্চেৰ, গহেত্ৰা ভাজনে ৰিসুং;
ঠপিতেসু চ সত্তাহা-তিক্কমে হোন্তি পঞ্চপি.
ন ¶ ¶ রত্তচিত্তো ন চ থেয্যচিত্তো;
ন চাপি চিত্তং মরণায তস্স;
দেন্তস্স পারাজিকমাহ সত্থা;
থুল্লচ্চযং তং পটিগণ্হতোপি.
সলাকং সঙ্ঘভেদায, পদেন্তস্স পরাজযো;
হোতি থুল্লচ্চযং তস্স, সলাকং পটিগণ্হতো.
একত্থ নিক্খিপিত্ৰান, চীৰরং অদ্ধযোজনে;
অরুণং উট্ঠাপেন্তস্স, অনাপত্তি কথং সিযা?
সুপ্পতিট্ঠিতনিগ্রোধ-সদিসে রুক্খমূলকে;
অনাপত্তি হি সো রুক্খো, হোতি এককুলস্স চে.
কথং আপত্তিযো নানা-;
ৰত্থুকাযো হি কাযিকা;
অপুব্বং অচরিমং এক-;
ক্খণে সম্বহুলা ফুসে?
নানিত্থীনং তু কেসে ৰা, তাসং অঙ্গুলিযোপি ৰা;
একতো গহণে তস্স, হোন্তি সম্বহুলা পন.
কথং ৰাচসিকা নানা-ৰত্থুকাযো ন কাযিকা;
অপুব্বং অচরিমং এক-ক্খণে আপত্তিযো ফুসে?
দুট্ঠুল্লং যো ৰদতি চ ৰাচং;
‘‘সব্বা তুম্হে সিখরণিযো’’তি;
ৰুত্তা দোসা ৰিনযনসত্থে;
তস্সিত্থীনং গণনৰসেন.
ইত্থিযা পুরিসেনাপি, পণ্ডকেন নিমিত্তকে;
মেথুনং ন চ সেৰন্তো, মেথুনপ্পচ্চযা চুতো?
মেথুনে পুব্বভাগং তু, কাযসংসগ্গতং গতা;
মেথুনপ্পচ্চযা ছেজ্জং, আপন্না অট্ঠৰত্থুকং.
মাতরং ¶ চীৰরং যাচে, সঙ্ঘে পরিণতং ন চ;
কেনস্স হোতি আপত্তি, অনাপত্তি চ ঞাতকে?
ৰস্সসাটিকলাভত্থং ¶ , সমযে পিট্ঠিসঞ্ঞিতে;
সিযাপত্তি সতুপ্পাদং, করোতো মাতরম্পি চ.
সঙ্ঘাদিসেসমাপত্তিং, পাচিত্তিং দুক্কটং কথং;
পাটিদেসনিযং থুল্ল-চ্চযং একক্খণে ফুসে?
অৰস্সুতাৰস্সুতহত্থতো হি;
পিণ্ডং গহেত্ৰা লসুণং পণীতং;
মনুস্সমংসঞ্চ অকপ্পমঞ্ঞং;
সব্বেকতো খাদতি, হোন্তি তস্সা.
একো উপজ্ঝাযকপুগ্গলেকো;
আচরিযকো দ্ৰেপি চ পুণ্ণৰস্সা;
একাৰ তেসং পন কম্মৰাচা;
একস্স কম্মং তু ন রূহতে কিং?
কেসগ্গমত্তম্পি মহিদ্ধিকেসু;
আকাসগো হোতি সচে পনেকো;
কতম্পি তং রূহতি নেৰ কম্মং;
আকাসগস্সেৰ, ন ভূমিগস্স.
সঙ্ঘেনপি হি আকাসে, ঠিতেন পন ইদ্ধিযা;
ভূমিগস্স ন কাতব্বং, করোতি যদি কুপ্পতি.
ন চ কপ্পকতং ৰত্থং, ন চ রত্তং অকপ্পিযং;
নিৰত্থস্স পনাপত্তি, অনাপত্তি কথং সিযা?
অচ্ছিন্নচীৰরস্সেত্থ, ভিক্খুস্স পন কিঞ্চিপি;
ন চস্সাকপ্পিযং নাম, চীৰরং পন ৰিজ্জতি.
ন ¶ কুতোপি চ গণ্হতি কিঞ্চি হৰে;
ন তু দেতি চ কিঞ্চিপি ভোজনতো;
গরুকং পন ৰজ্জমুপেতি কথং;
ৰদ মে ৰিনযে কুসলোসি যদি?
আদায যং কিঞ্চি অৰস্সুতম্হা;
উয্যোজিতা ভুঞ্জতি ভোজনঞ্চে;
উয্যোজিতা ¶ যা পন যায তস্সা;
সঙ্ঘাদিসেসং কথযন্তি ধীরা.
কস্সচি কিঞ্চি ন দেতি সহত্থা;
নেৰ চ গণ্হতি কিঞ্চি কুতোচি;
ৰজ্জমুপেতি লহুং, ন গরুং তু;
ব্রূহি কথং যদি বুজ্ঝসি সাধু?
দন্তপোনোদকানং তু, গহণে পন ভিক্খুনী;
উয্যোজেন্তী লহুং ৰজ্জং, আপজ্জতি নিসেৰিতে.
আপজ্জতি পনাপত্তিং, গরুকং সাৰসেসকং;
ছাদেতি, ন ফুসে ৰজ্জং, কথং জানাসি মে ৰদ?
সঙ্ঘাদিসেসমাপত্তিং, আপজ্জিত্ৰা অনাদরো;
ছাদেন্তোপি তমাপত্তিং, নাঞ্ঞং উক্খিত্তকো ফুসে.
সপ্পাণপ্পাণজং নেৰ, জঙ্গমং ন ৰিহঙ্গমং;
দ্ৰিজং কন্তমকন্তঞ্চ, সচে জানাসি মে ৰদ?
সপ্পাণপ্পাণজো ৰুত্তো;
চিত্তজো উতুজোপি চ;
দ্ৰীহেৰ পন জাতত্তা;
মতো সদ্দো দ্ৰিজোতি হি.
ৰিনযে ¶ অনযূপরমে পরমে;
সুজনস্স সুখানযনে নযনে;
পটু হোতি পধানরতো ন রতো;
ইধ যো পন সারমতে রমতে.
সেদমোচনগাথাযো সমত্তা.
সাধারণাসাধারণকথা
সব্বসিক্খাপদানাহং ¶ , নিদানং গণনম্পি চ;
ভিক্খূহি ভিক্খুনীনঞ্চ, ভিক্খূনং ভিক্খুনীহি চ.
অসাধারণপঞ্ঞত্তং, তথা সাধারণম্পি চ;
পৰক্খামি সমাসেন, তং সুণাথ সমাহিতা.
নিদানং নাম ৰেসালী, তথা রাজগহং পুরং;
সাৰত্থাল়ৰি কোসম্বী, সক্কভগ্গা পকাসিতা.
কতি ৰেসালিযা ৰুত্তা, কতি রাজগহে কতা?
কতি সাৰত্থিপঞ্ঞত্তা, কতি আল়ৰিযং কতা?
কতি কোসম্বিপঞ্ঞত্তা, কতি সক্কেসু ভাসিতা?
কতি ভগ্গেসু পঞ্ঞত্তা, তং মে অক্খাহি পুচ্ছিতো?
দস ৰেসালিযা ৰুত্তা, একৰীস গিরিব্বজে;
ছঊনানি সতানেৰ, তীণি সাৰত্থিযং কতা.
ছ পনাল়ৰিযং ৰুত্তা, অট্ঠ কোসম্বিযং কতা;
অট্ঠ সক্কেসু পঞ্ঞত্তা, তযো ভগ্গেসু দীপিতা.
মেথুনং ৰিগ্গহো চেৰ, চতুত্থন্তিমৰত্থুকং;
অতিরেকচীৰরং সুদ্ধ-কাল়কেল়কলোমকং.
ভূতং ¶ পরম্পরঞ্চেৰ, মুখদ্ৰারমচেলকো;
ভিক্খুনীসু চ অক্কোসো, দস ৰেসালিযং কতা.
দুতিযন্তিমৰত্থুঞ্চ, দ্ৰে অনুদ্ধংসনানি চ;
সঙ্ঘভেদা দুৰে চেৰ, চীৰরস্স পটিগ্গহো.
রূপিযং সুত্তৰিঞ্ঞত্তি, তথা উজ্ঝাপনম্পি চ;
পরিপাচিতপিণ্ডো চ, তথেৰ গণভোজনং.
ৰিকালভোজনঞ্চেৰ, চারিত্তং ন্হানমেৰ চ;
ঊনৰীসতিৰস্সঞ্চ, দত্ৰা সঙ্ঘেন চীৰরং.
ৰোসাসন্তী চ নচ্চং ৰা, গীতং ৰা চারিকদ্ৰযং;
ছন্দদানেনিমে রাজ-গহস্মিং একৰীসতি.
কুটি ¶ কোসিযসেয্যঞ্চ, পথৰীভূতগামকং;
সপ্পাণকঞ্চ সিঞ্চন্তি, এতে ছাল়ৰিযং কতা.
মহল্লকৰিহারো চ, দোৰচস্সং তথেৰ চ;
অঞ্ঞেনঞ্ঞং তথা দ্ৰার-কোসা মজ্ঝঞ্চ পঞ্চমং.
অনাদরিযং সহধম্মো, পযোপানঞ্চ সেখিযে;
কোসম্বিযং তু পঞ্ঞত্তা, অট্ঠিমে সুদ্ধদিট্ঠিনা.
ধোৰনেল়কলোমানি, পত্তো চ দুতিযো পন;
ওৰাদোপি চ ভেসজ্জং, সূচি আরঞ্ঞকেসু চ.
উদকসুদ্ধিকঞ্চেৰ, ওৰাদাগমনম্পি চ;
পুরে কপিলৰত্থুস্মিং, পঞ্ঞত্তা পন অট্ঠিমে.
জোতিং সমাদহিত্ৰান, সামিসেন সসিত্থকং;
ইমে ভগ্গেসু পঞ্ঞত্তা, তযো আদিচ্চবন্ধুনা.
পারাজিকানি চত্তারি, গরুকা সোল়সা, দুৰে;
অনিযতা, চতুত্তিংস, হোন্তি নিস্সগ্গিযানি হি.
ছপ্পণ্ণাসসতঞ্চেৰ ¶ , খুদ্দকানি ভৰন্তি হি;
দসেৰ পন গারয্হা, দ্ৰেসত্ততি চ সেখিযা.
ছঊনানি চ তীণেৰ, সতানি সমচেতসা;
ইমে ৰুত্তাৰসেসা হি, সব্বে সাৰত্থিযং কতা.
পারাজিকানি চত্তারি, সত্ত সঙ্ঘাদিসেসকা;
নিস্সগ্গিযানি অট্ঠেৰ, দ্ৰত্তিংসেৰ চ খুদ্দকা.
দ্ৰে গারয্হা, তযো সেখা, ছপ্পঞ্ঞাসেৰ সব্বসো;
ভৰন্তি ছসু পঞ্ঞত্তা, নগরেসু চ পিণ্ডিতা.
সব্বানেৰ পনেতানি, নগরেসু চ সত্তসু;
অড্ঢুড্ঢানি সতানেৰ, পঞ্ঞত্তানি ভৰন্তি হি.
সিক্খাপদানি ভিক্খূনং, ৰীসঞ্চ দ্ৰে সতানি চ;
ভিক্খুনীনং তু চত্তারি, তথা তীণি সতানি চ.
পারাজিকানি চত্তারি, গরুকা পন তেরস;
অনিযতা দুৰে ৰুত্তা, তিংস নিস্সগ্গিযানি চ.
খুদ্দকা ¶ নৰুতি দ্ৰে চ, চত্তারো পাটিদেসনা;
নিপ্পপঞ্চেন নিদ্দিট্ঠা, পঞ্চসত্ততি সেখিযা.
দ্ৰে সতানি চ ৰীসঞ্চ, ৰসা ভিক্খূনমেৰ চ;
সিক্খাপদানি উদ্দেসমাগচ্ছন্তি উপোসথে.
পারাজিকানি অট্ঠেৰ, গরুকা দস সত্ত চ;
নিস্সগ্গিযানি তিংসেৰ, ছসট্ঠি চ সতম্পি চ.
খুদ্দকানট্ঠ গারয্হা, পঞ্চসত্ততি সেখিযা;
সব্বানি পন চত্তারি, তথা তীণি সতানি চ.
ভৰন্তি পন এতানি, ভিক্খুনীনং ৰসা পন;
সিক্খাপদানি উদ্দেসমাগচ্ছন্তি উপোসথে.
ছচত্তালীস হোন্তেৰ, ভিক্খূনং ভিক্খুনীহি তু;
অসাধারণভাৰং তু, গমিতানি মহেসিনা.
ছ ¶ চ সঙ্ঘাদিসেসা চ, তথা অনিযতা দুৰে;
দ্ৰাদসেৰ চ নিস্সগ্গা, দ্ৰাৰীসতি চ খুদ্দকা.
চত্তারোপি চ গারয্হা, ছচত্তালীস হোন্তিমে;
ভিক্খূনংযেৰ পঞ্ঞত্তা, গোতমেন যসস্সিনা.
ৰিসট্ঠি কাযসংসগ্গো, দুট্ঠুল্লং অত্তকামতা;
কুটি চেৰ ৰিহারো চ, ছল়েতে গরুকা সিযুং.
নিস্সগ্গিযাদিৰগ্গস্মিং, ধোৰনঞ্চ পটিগ্গহো;
এল়কলোমৰগ্গেপি, আদিতো পন সত্ত চ.
ততিযেপি চ ৰগ্গস্মিং, পত্তো চ পঠমো তথা;
ৰস্সসাটিকমারঞ্ঞ-মিতি দ্ৰাদস দীপিতা.
পাচিত্তিযানি ৰুত্তানি, সব্বানি গণনাৰসা;
ভিক্খূনং ভিক্খুনীনঞ্চ, অট্ঠাসীতিসতং, ততো.
সব্বো ভিক্খুনিৰগ্গোপি, সপরম্পরভোজনো;
তথা অনতিরিত্তো চ, অভিহট্ঠুং পৰারণা.
পণীতভোজনৰিঞ্ঞত্তি, তথেৰাচেলকোপি চ;
নিমন্তিতো সভত্তো চ, দুট্ঠুল্লচ্ছাদনম্পি চ.
ঊনৰীসতিৰস্সং ¶ তু, মাতুগামেন সদ্ধিপি;
অন্তেপুরপ্পৰেসো চ, ৰস্সসাটি নিসীদনং.
খুদ্দকানি পনেতানি, দ্ৰাৰীসতি ভৰন্তি হি;
চত্তারো পন গারয্হা, ভিক্খূনং পাতিমোক্খকে.
একতো পন পঞ্ঞত্তা, ছচত্তালীস হোন্তিমে;
ভিক্খুনীহি তু ভিক্খূনং, অসাধারণতং গতা.
ভিক্খূহি ভিক্খুনীনঞ্চ, সতং তিংস ভৰন্তি হি;
অসাধারণভাৰং তু, গমিতানি মহেসিনা.
পারাজিকানি চত্তারি, দস সঙ্ঘাদিসেসকা;
দ্ৰাদসেৰ চ নিস্সগ্গা, খুদ্দকা নৰুতিচ্ছ চ.
অট্ঠেৰ ¶ পন গারয্হা, সতং তিংস ভৰন্তিমে;
ভিক্খুনীনঞ্চ ভিক্খূহি, অসাধারণতং গতা.
ভিক্খুনীনং তু সঙ্ঘাদি-সেসেহি ছ পনাদিতো;
যাৰততিযকা চেৰ, চত্তারোতি ইমে দস.
অকালচীৰরঞ্চেৰ, তথা অচ্ছিন্নচীৰরং;
সত্তঞ্ঞদত্থিকাদীনি, পত্তো চেৰ গরুং লহুং.
দ্ৰাদসেৰ পনেতানি, ভিক্খুনীনং ৰসেনিধ;
নিস্সগ্গিযানি সত্থারা, পঞ্ঞত্তানি পনেকতো.
অসাধারণপঞ্ঞত্তা, খুদ্দকা নৰুতিচ্ছ চ;
গারয্হা চ পনট্ঠাতি, সব্বেৰ গণনাৰসা.
ভিক্খুনীনং তু ভিক্খূহি, অসাধারণতং গতা;
একতোযেৰ পঞ্ঞত্তা, সতং তিংস ভৰন্তি হি.
অসাধারণুভিন্নম্পি, সতং সত্ততি চচ্ছ চ;
পারাজিকানি চত্তারি, গরুকা চ দসচ্ছ চ.
অনিযতা দুৰে চেৰ, নিস্সগ্গা চতুৰীসতি;
সতং অট্ঠারসেৰেত্থ, খুদ্দকা পরিদীপিতা.
দ্ৰাদসেৰ চ গারয্হা, সতং সত্ততি চচ্ছ চ;
অসাধারণুভিন্নম্পি, ইমেতি পরিদীপিতা.
সাধারণা ¶ উভিন্নম্পি, পঞ্ঞত্তা পন সত্থুনা;
সতং সত্ততি চত্তারি, ভৰন্তীতি পকাসিতা.
পারাজিকানি চত্তারি, সত্ত সঙ্ঘাদিসেসকা;
অট্ঠারস চ নিস্সগ্গা, সমসত্ততি খুদ্দকা.
পঞ্চসত্ততি পঞ্ঞত্তা, সেখিযাপি চ সব্বসো;
সতং সত্ততি চত্তারি, উভিন্নং সমসিক্খতা.
সাধারণাসাধারণকথা.
লক্খণকথা
ইতো ¶ পরং পৰক্খামি, লক্খণং পন সব্বগং;
সৰনে সাদরং কত্ৰা, ৰদতো মে নিবোধথ.
নিদানং পুগ্গলো ৰত্থু, পঞ্ঞত্তিৰিধিমেৰ চ;
ৰিপত্তাপত্তনাপত্তি, আণত্তঙ্গকিরিযাপি চ.
সঞ্ঞাচিত্তসমুট্ঠানং, ৰজ্জকম্মপভেদকং;
তিকদ্ৰযন্তি সব্বত্থ, যোজেতব্বমিদং পন.
পুব্বে ৰুত্তনযং যঞ্চ, যঞ্চ উত্তানমেৰিধ;
তং সব্বং পন ৰজ্জেত্ৰা, করিস্সামত্থজোতনং.
পুগ্গলো নাম যং যং তু, ভিক্খুমারব্ভ ভিক্খুনিং;
সিক্খাপদং তু পঞ্ঞত্তং, অযং ৰুচ্চতি পুগ্গলো.
তেৰীসতিৰিধা তে চ, সুদিন্নধনিযাদযো;
ভিক্খূনং পাতিমোক্খস্মিং, আদিকম্মিকপুগ্গলা.
ভিক্খুনীনং তথা পাতি-মোক্খস্মিং আদিকম্মিকা;
থুল্লনন্দাদযো সত্ত, সব্বে তিংস ভৰন্তি হি.
ৰত্থূতি পুগ্গলস্সেৰ, তস্স তস্স চ সব্বসো;
ৰত্থুনো তস্স তস্সেৰ, অজ্ঝাচারো পৰুচ্চতি.
কেৰলা ¶ পন পঞ্ঞত্তি, মূলভূতা তথেৰ সা;
অন্ৰনুপ্পন্নসব্বত্থ-পদেসপদপুব্বিকা.
সাধারণা চ পঞ্ঞত্তি, তথাসাধারণাপি চ;
একতোউভতোপুব্বা, এৰং নৰৰিধা সিযা.
তত্থ ‘‘যো মেথুনং ধম্মং, পটিসেৰেয্য ভিক্খু’’তি;
‘‘অদিন্নং আদিযেয্যা’’তি, পঞ্ঞত্তিচ্চেৰমাদিকা.
হোতি ¶ ‘‘অন্তমসো ভিক্খু, তিরচ্ছানগতাযপি’’;
ইচ্চেৰমাদিকা সব্বা, অনুপঞ্ঞত্তি দীপিতা.
তথানুপ্পন্নপঞ্ঞত্তি, অনুপ্পন্নে তু ৰজ্জকে;
অট্ঠন্নং গরুধম্মানং, ৰসেনেৰাগতা হি সা.
চম্মত্থরণকঞ্চেৰ, সগুণঙ্গুণুপাহনং;
তথেৰ চ ধুৰন্হানং, পঞ্চৰগ্গূপসম্পদা.
এসা পদেসপঞ্ঞত্তি, নামাতি হি চতুব্বিধা;
ৰুত্তা মজ্ঝিমদেসস্মিং-যেৰ হোতি, ন অঞ্ঞতো.
ইতো সেসা হি সব্বত্থ-পঞ্ঞত্তীতি পকাসিতা;
অত্থতো একমেৰেত্থ, সাধারণদুকাদিকং.
সাণত্তিকা পনাপত্তি, হোতি নাণত্তিকাপি চ;
আণত্তীতি চ নামেসা, ঞেয্যা আণাপনা পন.
আপত্তীনং তু সব্বাসং, সব্বসিক্খাপদেসুপি;
সব্বো পনঙ্গভেদো হি, ৰিঞ্ঞাতব্বো ৰিভাৰিনা.
কাযেনপি চ ৰাচায, যা করোন্তস্স জাযতে;
অযং ক্রিযসমুট্ঠানা, নাম পারাজিকা ৰিয.
কাযৰাচাহি কত্তব্বং, অকরোন্তস্স হোতি যা;
সা চাক্রিযসমুট্ঠানা, পঠমে কথিনে ৰিয.
করোন্তস্সাকরোন্তস্স, ভিক্খুনো হোতি যা পন;
সা ক্রিযাক্রিযতো হোতি, চীৰরগ্গহণে ৰিয.
সিযা পন করোন্তস্স, অকরোন্তস্স যা সিযা;
সা ক্রিযাক্রিযতো হোতি, রূপিযুগ্গহণে ৰিয.
যা করোতো অকুব্বতো;
সিযা কিরিযতো চেৰ;
সা ক্রিযাক্রিযতোপি চ.
সব্বা চাপত্তিযো সঞ্ঞা-;
ৰসেন দুৰিধা সিযুং;
সঞ্ঞাৰিমোক্খা নোসঞ্ঞা-;
ৰিমোক্খাতি পকাসিতা.
ৰীতিক্কমনসঞ্ঞায, অভাৰেন যতো পন;
ৰিমুচ্চতি অযং সঞ্ঞা-ৰিমোক্খাতি পকাসিতা.
ইতরা পন নোসঞ্ঞা-ৰিমোক্খাতি পকাসিতা;
পুন সব্বাৰ চিত্তস্স, ৰসেন দুৰিধা সিযুং.
সচিত্তকা অচিত্তাতি, সুচিত্তেন পকাসিতা;
সচিত্তকসমুট্ঠান-ৰসেন পন যা সিযা.
অযং সচিত্তকা নাম, আপত্তি পরিদীপিতা;
সচিত্তকেহি ৰা মিস্স-ৰসেনাযমচিত্তকা.
সব্বা চাপত্তিযো ৰজ্জ-ৰসেন দুৰিধা রুতা;
সুৰিজ্জেনানৰজ্জেন, লোকপণ্ণত্তিৰজ্জতো.
যস্সা সচিত্তকে পক্খে, চিত্তং অকুসলং সিযা;
লোকৰজ্জাতি নামাযং, সেসা পণ্ণত্তিৰজ্জকা.
সব্বা চাপত্তিযো কম্ম-ৰসেন তিৰিধা সিযুং;
কাযকম্মং ৰচীকম্মং, তথা তদুভযম্পি চ.
তিকদ্ৰযন্তি নামেতং, কুসলাদিতিকদ্ৰযং;
কুসলাকুসলচিত্তো ৰা, তথাব্যাকতমানসো.
হুত্ৰা ¶ আপজ্জতাপত্তিং, আপজ্জন্তো ন অঞ্ঞথা;
সুখৰেদনাসমঙ্গী ৰা, তথা দুক্খাদিসংযুতো.
ইদং তু লক্খণং ৰুত্তং, সব্বসিক্খাপদেসুপি;
যোজেত্ৰা পন দস্সেয্য, ৰিনযস্মিং ৰিসারদো.
তরুং ¶ তিমূলং নৰপত্তমেনং;
চতুস্সিখং সত্তফলং ছপুপ্ফং;
জানাতি যো দ্ৰিপ্পভৰং দ্ৰিসাখং;
জানাতি পঞ্ঞত্তিমসেসতো সো.
ইমমুত্তরং গতমনুত্তরতং;
পরিযাপুণাতি পরিপুচ্ছতি যো;
উপযাতনুত্তরতমুত্তরতো;
স চ কাযৰাচৰিনযে ৰিনযে.
লক্খণকথা.
সোল়সপরিৰারস্স, পরিৰারস্স সব্বসো;
ইতো পরং পৰক্খামি, সব্বসঙ্কলনং নযং.
কতি আপত্তিযো ৰুত্তা;
কাযিকা, ৰাচসিকা কতি?
ছাদেন্তস্স কতাপত্তী;
কতি সংসগ্গপচ্চযা?
কাযিকা ছব্বিধাপত্তি, তথা ৰাচসিকাপি চ;
ছাদেন্তস্স চ তিস্সোৰ, পঞ্চ সংসগ্গপচ্চযা.
কতি আপত্তিমূলানি, পঞ্ঞত্তানি মহেসিনা?
কতি আপত্তিযো ৰুত্তা, দুট্ঠুল্লচ্ছাদনে পন?
দ্ৰে ¶ পনাপত্তিমূলানি, কাযো ৰাচা ভৰন্তি হি;
পারাজিকা চ পাচিত্তি, দুট্ঠুল্লচ্ছাদনে সিযুং.
কতি গামন্তরে ৰুত্তা, নদীপারে তথা কতি?
কতি থুল্লচ্চযং মংসে, কতি মংসেসু দুক্কটং?
গামন্তরে চতস্সোৰ, নদীপারেপি তত্তকা;
থুল্লচ্চযং মনুস্সানং, মংসে, নৰসু দুক্কটং.
ভিক্খু ভিক্খুনিযা সদ্ধিং, সংৰিধাতি চ দুক্কটং;
পাচিত্তঞ্ঞস্স গামস্স, উপচারোক্কমে সিযা.
থুল্লচ্চযং ¶ পরিক্খিত্তে, গামস্মিং পঠমে পদে;
গরুকং দুতিযে তস্সা, গামন্তরং ৰজন্তিযা.
তথা ভিক্খুনিযা সদ্ধিং, সংৰিধানে তু দুক্কটং;
অভিরূহতি নাৰং চে, হোতি পাচিত্তি ভিক্খুনো.
নদিযুত্তরণে কালে, পাদে থুল্লচ্চযং ফুসে;
পঠমে, দুতিযে তস্সা, হোতি ভিক্খুনিযা গরুং.
কতি ৰাচসিকা রত্তিং, কতি ৰাচসিকা দিৰা?
দুৰে ৰাচসিকা রত্তিং, দুৰে ৰাচসিকা দিৰা.
রত্তন্ধকারে পুরিসেন সদ্ধিং;
ঠিতা অদীপে পন হত্থপাসে;
পাচিত্তি তস্সা যদি সল্লপেয্য;
ৰদেয্য চে দুক্কটমেৰ দূরে.
ছন্নে দিৰা যা পুরিসেন সদ্ধিং;
ঠিতা ৰদেয্যস্স চ হত্থপাসে;
পাচিত্তি, হিত্ৰা পন হত্থপাসং;
ৰদেয্য চে দুক্কটমেৰ তস্সা.
কতি ৰা দদমানস্স, কতি ৰা পটিগণ্হতো?
দদমানস্স তিস্সোৰ, চতস্সোৰ পটিগ্গহে.
মনুস্সস্স ¶ ৰিসং দেতি, সচে মরতি তেন সো;
হোতি পারাজিকং, যক্খে, পেতে থুল্লচ্চযং মতং.
তিরচ্ছানগতে তেন, মতে পাচিত্তিযং সিযা;
তথা পাচিত্তি অঞ্ঞাতি-কায চে দেতি চীৰরং.
হত্থগাহে তথা ৰেণি-গাহে সঙ্ঘাদিসেসতা;
মুখেন অঙ্গজাতস্স, গহণে তু পরাজযো.
অঞ্ঞাতিকায হত্থম্হা, চীৰরস্স পটিগ্গহে;
সনিস্সগ্গা চ পাচিত্তি, হোতীতি পরিযাপুতা.
অৰস্সুতস্স হত্থম্হা, সযং ৰাপি অৰস্সুতা;
হোতি থুল্লচ্চযং তস্সা, ভোজনং পটিগণ্হতো.
কতি ¶ ঞত্তিচতুত্থেন, ৰুত্তা সম্মুতিযো ইধ?
একা এৰ পনুদ্দিট্ঠা, ভিক্খুনোৰাদসম্মুতি.
কতি ধঞ্ঞরসা ৰুত্তা, ৰিকালে কপ্পিযা পন?
লোণসোৰীরকং একং, ৰিকালে কপ্পিযং মতং.
কতি পারাজিকা কাযা, কতি সংৰাসভূমিযো?
রত্তিচ্ছেদো কতীনং তু, পঞ্ঞত্তা দ্ৰঙ্গুলা কতি?
পারাজিকানি কাযম্হা, দ্ৰে দ্ৰে সংৰাসভূমিযো;
রত্তিচ্ছেদো দুৰিন্নং তু, পঞ্ঞত্তা দ্ৰঙ্গুলা দুৰে.
পঠমন্তিমৰত্থুঞ্চ, কাযসংসগ্গজম্পি চ;
পারাজিকানি কাযম্হা, ইমে দ্ৰে পন জাযরে.
সমানসংৰাসকভূমি একা;
তথেৰ নানাপদপুব্বিকা চ;
দ্ৰে এৰ সংৰাসকভূমিযো হি;
মহেসিনা কারুণিকেন ৰুত্তা.
পারিৰাসিকভিক্খুস্স ¶ , তথা মানত্তচারিনো;
রত্তিচ্ছেদো দুৰিন্নং তু, দ্ৰযাতীতেন দীপিতো.
দ্ৰঙ্গুলপব্বপরমং, আদাতব্বং, তথেৰ চ;
দ্ৰঙ্গুলং ৰা দুমাসং ৰা, পঞ্ঞত্তা দ্ৰঙ্গুলা দুৰে.
কতি পাণাতিপাতস্মিং, ৰাচা পারাজিকা কতি?
কতি ওভাসনে ৰুত্তা, সঞ্চরিত্তে তথা কতি?
তিস্সো পাণাতিপাতস্মিং;
ৰাচা পারাজিকা তযো;
ওভাসনে তযো ৰুত্তা;
সঞ্চরিত্তে তথা তযো.
অনোদিস্সকমোপাতে, খতে মরতি মানুসো;
পারাজিকং সিযা, যক্খে, পেতে থুল্লচ্চযং মতে.
তিরচ্ছানগতে তত্থ, মতে পাচিত্তিযং ৰদে;
ইমা পাণাতিপাতস্মিং, তিস্সো আপত্তিযো সিযুং.
মনুস্সমারণাদিন্না-দানমাণত্তিযাপি ¶ চ;
মনুস্সুত্তরিধম্মঞ্চ, ৰদতো ৰাচিকা তযো.
মগ্গদ্ৰযং পনোদিস্স, ৰণ্ণাদিভণনে গরুং;
থুল্লচ্চযং পনোদিস্স, উব্ভজাণুমধক্খকং.
উব্ভক্খকমধোজাণু-মাদিস্স ভণতো পন;
দুক্কটং পন নিদ্দিট্ঠং, তিস্সো ওভাসনা যিমা.
পটিগ্গণ্হনতাদীহি, তীহি সঙ্ঘাদিসেসতা;
দ্ৰীহি থুল্লচ্চযং ৰুত্তং, একেন পন দুক্কটং.
ছিন্দতো কতি আপত্তি, ছড্ডিতপ্পচ্চযা কতি?
ছিন্দন্তস্স তু তিস্সোৰ, পঞ্চ ছড্ডিতপচ্চযা.
হোতি পারাজিকং তস্স, ছিন্দন্তস্স ৰনপ্পতিং;
ভূতগামং তু পাচিত্তি, অঙ্গজাতং তু থুল্লতা.
ৰিসং ¶ ছড্ডেত্যনোদিস্স, মনুস্সো মরতি তেন চে;
পারাজিকং, মতে যক্খে, পেতে থুল্লচ্চযং সিযা.
তিরচ্ছানে তু পাচিত্তি, ৰিসট্ঠিছড্ডনে গরুং;
হরিতুচ্চারপস্সাৰ-ছড্ডনে দুক্কটং মতং.
গচ্ছতো কতিধাপত্তি, ঠিতস্স কতি মে ৰদ?
কতি হোন্তি নিসিন্নস্স, নিপন্নস্সাপি কিত্তকা?
গচ্ছন্তস্স চতস্সোৰ, ঠিতস্সাপি চ তত্তকা;
নিসিন্নস্স চতস্সোৰ, নিপন্নস্সাপি তত্তকা.
ভিক্খু ভিক্খুনিযা সদ্ধিং, সংৰিধানে তু দুক্কটং;
পাচিত্তঞ্ঞস্স গামস্স, উপচারোক্কমে সিযা.
থুল্লচ্চযং পরিক্খিত্তে, গামস্মিং পঠমে পদে;
গরুকং দুতিযে হোতি, গামন্তরং ৰজন্তিযা.
পটিচ্ছন্নে পনোকাসে, ভিক্খুনী মিত্তসন্থৰা;
পোসস্স হত্থপাসে তু, পাচিত্তি যদি তিট্ঠতি.
হত্থপাসং জহিত্ৰান, সচে তিট্ঠতি দুক্কটং;
অরুণুগ্গমনে কালে, দুতিযা হত্থপাসকং.
হিত্ৰা ¶ তিট্ঠন্তিযা তস্সা, থুল্লচ্চযমুদীরিতং;
হিত্ৰা তিট্ঠতি চে তস্সা, হোতি সঙ্ঘাদিসেসতা.
নিসিন্নায চতস্সোৰ, নিপন্নাযাপি তত্তকা;
হোন্তি ৰুত্তপ্পকারাৰ, ৰিঞ্ঞেয্যা ৰিনযঞ্ঞুনা.
যাৰততিযকে ৰুত্তা, কতি আপত্তিযো ৰদ?
যাৰততিযকে ৰুত্তা, তিস্সো আপত্তিযো সুণ.
ফুসে পারাজিকাপত্তিং, উক্খিত্তস্সানুৰত্তিকা;
সঙ্ঘাদিসেসতা সঙ্ঘ-ভেদকস্সানুৰত্তিনো.
অনিস্সগ্গে তু পাচিত্তি, পাপিকায চ দিট্ঠিযা;
যাৰততিযকে তিস্সো, হোন্তি আপত্তিযো ইমা.
খাদতো ¶ কতি নিদ্দিট্ঠা, ভোজনপ্পচ্চযা কতি?
খাদতো পন তিস্সোৰ, পঞ্চ ভোজনকারণা.
থুল্লচ্চযং মনুস্সানং, মংসং খাদতি, দুক্কটং;
সেসকানং তু, পাচিত্তি, লসুণং ভক্খযন্তিযা.
অৰস্সুতস্স পোসস্স, হত্থতো হি অৰস্সুতা;
গহেত্ৰা ভোজনং কিঞ্চি, সব্বং মংসং অকপ্পিযং.
ৰিঞ্ঞাপেত্ৰান অত্তত্থং, গহেত্ৰা ভোজনম্পি চ;
লসুণম্পি চ মিস্সেত্ৰা, একতজ্ঝোহরন্তিযা.
থুল্লচ্চযঞ্চ পাচিত্তি, পাটিদেসনিযম্পি চ;
দুক্কটং গরুকঞ্চাতি, পঞ্চ আপত্তিযো সিযুং.
ওলোকেন্তস্স নিদ্দিট্ঠা, কতি আপত্তিযো ৰদ?
ওলোকেন্তস্স নিদ্দিট্ঠা, একাপত্তি মহেসিনা.
দুক্কটং রত্তচিত্তেন, অঙ্গজাতং পনিত্থিযা;
ওলোকেন্তস্স ৰা ৰুত্তং, মুখং ভিক্খং দদন্তিযা.
কতি উক্খিত্তকা ৰুত্তা, সম্মাৰত্তনকা কতি?
তযো উক্খিত্তকা ৰুত্তা, তেচত্তালীস ৰত্তনা.
অদস্সনপ্পটীকম্মে, আপন্নাপত্তিযা দুৰে;
একো অপ্পটিনিস্সগ্গে, পাপিকায চ দিট্ঠিযা.
কতি ¶ নাসিতকা ৰুত্তা, কতীনং একৰাচিকা?
তযো নাসিতকা ৰুত্তা, তিণ্ণন্নং একৰাচিকা.
মেত্তিযা দূসকো চেৰ, কণ্টকোতি তযো ইমে;
লিঙ্গসংৰাসদণ্ডেহি, নাসিতা হি যথাক্কমং.
একুপজ্ঝাযকেনেৰ, একেনাচরিযেন চ;
দ্ৰে তযো অনুসাৰেতুং, ৰট্টতীতি চ নিদ্দিসে.
ঞত্তিযা কপ্পনা চেৰ, তথা ৰিপ্পকতম্পি চ;
অতীতকরণঞ্চেতি, তযো কম্মস্স সঙ্গহা.
ঞত্তিযা ¶ কপ্পনা নাম, ‘‘দদেয্য’’চ্চেৰমাদিকা;
‘‘দেতি সঙ্ঘো, করোতী’’তি, আদি ৰিপ্পকতং সিযা.
‘‘দিন্নং, কতং’’ পনিচ্চাদি, অতীতকরণং সিযা;
সঙ্গয্হন্তি হি সব্বানি, কম্মানেতেহি তীহিপি.
সঙ্ঘে সলাকগাহেন, কম্মেনপি চ কেৰলং;
কারণেহি পন দ্ৰীহি, সঙ্ঘো ভিজ্জতি, নঞ্ঞথা.
সঙ্ঘভেদকভিক্খুস্স, তস্স পারাজিকং সিযা;
অনুৰত্তকভিক্খূনং, থুল্লচ্চযমুদীরিতং.
পযুত্তাযুত্তৰাচায, কতি আপত্তিযো ফুসে?
পযুত্তাযুত্তৰাচায, ছ পনাপত্তিযো ফুসে.
আজীৰহেতু পাপিচ্ছো, ইচ্ছাপকতমানসো;
অসন্তং উত্তরিং ধম্মং, উল্লপন্তো পরাজিতো.
সঞ্চরিত্তং সমাপন্নে, তথা সঙ্ঘাদিসেসতা;
যো তে ৰসতি আরামে, ৰদং থুল্লচ্চযং ফুসে.
ৰিঞ্ঞাপেত্ৰা পণীতং তু, ভোজনং ভিক্খু ভুঞ্জতি;
পাচিত্তি ভিক্খুনিযা চে, পাটিদেসনিযং সিযা.
ৰিঞ্ঞাপেত্ৰান সূপং ৰা, ওদনং ৰা অনামযো;
ভিক্খু ভুঞ্জতি চে তস্স, হোতি আপত্তি দুক্কটং.
দসসতানি রত্তীনং, ছাদেত্ৰাপত্তিযো পন;
দস রত্তিযো ৰসিত্ৰান, মুচ্চেয্য পারিৰাসিকো.
পারাজিকানি ¶ অট্ঠেৰ, তেৰীস গরুকা পন;
দ্ৰেযেৰানিযতা ৰুত্তা, বুদ্ধেনাদিচ্চবন্ধুনা.
নিস্সগ্গিযানি ৰুত্তানি, দ্ৰেচত্তালীস হোন্তি হি;
হোন্তি পাচিত্তিযা সব্বা, অট্ঠাসীতিসতং পন.
পাটিদেসনিযা ¶ ৰুত্তা, দ্ৰাদসেৰ মহেসিনা;
ৰুত্তা পন সুসিক্খেন, পঞ্চসত্ততি সেখিযা.
পঞ্ঞত্তানি সুপঞ্ঞেন, গোতমেন যসস্সিনা;
ভৰন্তি পন সব্বানি, অড্ঢুড্ঢানি সতানি হি.
যো পনেতেসু ৰত্তব্বো;
সারভূতো ৰিনিচ্ছযো;
সো মযা সকলো ৰুত্তো;
সমাসেনেৰ সব্বথা.
মযা সুট্ঠু ৰিচারেত্ৰা, পাল়িঅট্ঠকথানযং;
কতত্তা আদরং কত্ৰা, উগ্গহেতব্বমেৰিদং.
অত্থে অক্খরবন্ধে ৰা, ৰিঞ্ঞাসস্স কমেপি ৰা;
কঙ্খা তস্মা ন কাতব্বা, কাতব্বা বহুমানতা.
সউত্তরং যো জানাতি;
ৰিনযস্স ৰিনিচ্ছযং;
নিস্সযং সো ৰিমুঞ্চিত্ৰা;
যথাকামঙ্গমো সিযা.
নিস্সযং দাতুকামেন, সৰিভঙ্গং সমাতিকং;
সুট্ঠু ৰাচুগ্গতং কত্ৰা, ঞত্ৰা দাতব্বমেৰিদং.
ইমং পঠতি চিন্তেতি, সুণাতি পরিপুচ্ছতি;
ৰাচেতি চ পরং নিচ্চং, অত্থং উপপরিক্খতি.
যো তস্স পন ভিক্খুস্স, অত্থা ৰিনযনিস্সিতা;
উপট্ঠহন্তি সব্বেৰ, হত্থে আমলকং ৰিয.
ইমং পরমমুত্তরং উত্তরং;
নরো হমতসাগরং সাগরং;
অবুদ্ধিজনসারদং ¶ সারদং;
সিযা ৰিনযপারগো পারগো.
অতো ¶ হি নিচ্চং ইমমুত্তমং তমং;
ৰিধূয সিক্খে গুণসংহিতং হিতং;
নরো হি সক্কচ্চৰপূরতো রতো;
সুখস্স সব্বঙ্গণকম্মদং পদং.
ৰিনযে পটুভাৰকরে পরমে;
পিটকে পটুতং অভিপত্থযতা;
ৰিধিনা পটুনা পটুনা যতিনা;
পরিযাপুণিতব্বমিদং সততং.
নিগমনকথা
রচিতো বুদ্ধদত্তেন, সুদ্ধচিত্তেন ধীমতা;
সুচিরট্ঠিতিকামেন, সাসনস্স মহেসিনো.
অন্তরেনন্তরাযং তু, যথা সিদ্ধিমুপাগতো;
অত্থতো গন্থতো চেৰ, উত্তরোযমনুত্তরো.
তথা সিজ্ঝন্তু সঙ্কপ্পা, সত্তানং ধম্মসংযুতা;
রাজা পাতু মহিং সম্মা, কালে দেৰো পৰস্সতু.
যাৰ তিট্ঠতি সেলিন্দো, যাৰ চন্দো ৰিরোচতি;
তাৰ তিট্ঠতু সদ্ধম্মো, গোতমস্স মহেসিনো.
খন্তিসোরচ্চসোসীল্য-বুদ্ধিসদ্ধাদযাদযো;
পতিট্ঠিতা গুণা যস্মিং, রতনানীৰ সাগরে.
ৰিনযাচারযুত্তেন, তেন সক্কচ্চ সাদরং;
যাচিতো সঙ্ঘপালেন, থেরেন থিরচেতসা.
সুচিরট্ঠিতিকামেন ¶ , ৰিনযস্স মহেসিনো;
ভিক্খূনং পাটৰত্থায, ৰিনযস্স ৰিনিচ্ছযে.
অকাসিং ¶ পরমং এতং, উত্তরং নাম নামতো;
সৰনে সাদরং কত্ৰা, সিক্খিতব্বো ততো অযং.
পঞ্ঞাসাধিকসঙ্খ্যানি, নৰগাথাসতানি হি;
গণনা উত্তরস্সাযং, ছন্দসানুট্ঠুভেন তু.
গাথা চতুসহস্সানি, সতঞ্চ ঊনৰীসতি;
পমাণতো ইমা ৰুত্তা, ৰিনযস্স ৰিনিচ্ছযেতি.
ইতি তম্বপণ্ণিযেন পরমৰেয্যাকরণেন তিপিটকনযৰিধিকুসলেন পরমকৰিজনহদযপদুমৰনৰিকসনকরেন কৰিৰরৰসভেন পরমরতিকরৰরমধুরৰচনুগ্গারেন উরগপুরেন বুদ্ধদত্তেন রচিতো উত্তরৰিনিচ্ছযো সমত্তোতি.
উত্তরৰিনিচ্ছযো নিট্ঠিতো.