📜
джиначаритайа ¶
намо тасса бхагавато арахато самма̄самбуддхасса
уттамам̣ уттаман̇гена намасситва̄ махесино;
нибба̄н̣амадхудам̣ па̄дапан̇каджам̣ саджджана̄линам̣.
маха̄мохатамам̣ локе дхам̣сентам̣ дхаммабха̄карам̣;
па̄тубхӯтам̣ маха̄теджам̣ дхаммара̄джодайа̄чале.
джантучиттасаре джа̄там̣ паса̄дакумудам̣ сада̄;
бодхентам̣ сан̇гхавандан̃ча силорукиран̣уджджалам̣.
тахим̣, тахим̣ сувиттхин̣н̣ам̣ джинасса чаритам̣ хитам̣;
паваккха̄ми сама̄сена сада̄’нуссаран̣аттхико.
пан̣итам̣ там̣ саранта̄нам̣ дуллабхампи сивам̣падам̣;
адуллабхам̣ бхаве бхогапат̣ила̄бхамхи ка̄ катха̄?
тасма̄ там̣ бхан̃н̃ама̄нам̣ ме читтавуттападаккамам̣;
сундарам̣ мадхурам̣ суддхам̣ сотусотараса̄йанам̣.
сотахаттхапут̣а̄ самма̄ гахетва̄на нирантарам̣;
аджара̄марами’ччханта̄ са̄дхаво парибхун̃джатха.
каппасатасахассасса чатуннам̣ ча̄’пи маттхаке;
асан̇кхеййа̄нама̄’ва̄сам̣ саббада̄ пун̃н̃ака̄минам̣.
9. ¶
на̄на̄ратанасампаннам̣ на̄на̄джанасама̄кулам̣;
вичитта̄пан̣а сам̣кин̣н̣ам̣ торан̣а ггхика бхӯситам̣.
йуттам̣ дасахи саддехи девиндапурасаннибхам̣;
пурам̣ амарасан̇кха̄там̣ ахосӣ ручирам̣ варам̣.
тахим̣ бра̄хманвайе джа̄то саббалока̄бхипӯджито;
маха̄дайо маха̄пан̃н̃о абхирӯпо манорамо.
сумедхо на̄ма на̄мена ведаса̄гарапа̄рагӯ;
кума̄ро’си гарӯнам̣ со аваса̄не джинам̣куро.
ра̄сивад̣д̣хакамаччена дасситам̣ амитам̣ дханам̣;
анекасатагаббхесу ничитам̣ там̣ удиккхийа.
дханасанничайам̣ катва̄ ахо майхам̣ пита̄дайо;
гата̄ ма̄сакаме’кампи нева̄’да̄йа дивам̣ ити.
сам̣вегаму’пайа̄то’вачӣмантесӣ’ти гун̣а̄каро;
дханаса̄рам̣ ихам̣ гайха гантум̣ йуттанти ме пана.
рахогато нисӣдитва̄ сундаре ниджамандире;
дехе досо удиккханто оваданто’пи аттано.
бхеданам̣ танунодуккхам̣ дуккхо тассо’дайо’пи ча;
джа̄тидхаммо джара̄дхаммо вйа̄дхидхаммо ахам̣ ити.
евама̄’дӣхи дехасмим̣ дисва̄ досе анекадха̄;
пуре бхерим̣ чара̄петва̄ а̄рочетва̄на ра̄джино.
бхерина̄дасугандхена йа̄чака̄лисама̄гате;
да̄накин̃джаккхаогхена сатта̄хам̣ пӣнайӣ тато.
да̄наггахимабиндӯнам̣ нипа̄тена̄’пи дхам̣санам̣;
айа̄там̣ там̣ вилокетва̄ ратанамбуджака̄нанам̣.
рудато н̃а̄тисан̇гхасса джалита̄налака̄нана̄;
гаджиндо вийа гехамха̄ никкхамитва̄ манорама̄.
22. ¶
махантам̣ со маха̄вӣро упаган̃чхи хима̄лайам̣;
харичанданакаппӯра̄гаругандхехи ва̄ситам̣.
супхаллачампака̄сокапа̄т̣алӣтилакехи ча;
пӯгапунна̄гана̄га̄дипа̄дапехи ча ман̣д̣итам̣.
сӣхавйаггхатараччхехи ибхадӣпикапӣхи ча;
туран̇гама̄динекехи мигехи ча сама̄кулам̣.
са̄л̣ика̄равихам̣сехи хам̣сакон̃часувехи ча;
капотакаравӣка̄дисакунтехи ча кӯджитам̣.
йаккхараккхасагандхаббадевада̄навакехи ча;
сиддхавиджджа̄дхара̄дӣхи бхӯтехи ча нисевитам̣.
маносӣлинданӣлоруча̄рупаббатапантихи;
саджджхухема̄динекехи бхӯдхарехи ча бха̄сурам̣.
суван̣н̣аман̣исопа̄нанекатиттхасарехи ча;
собхитам̣ таттха кӣл̣антанекадеван̇гана̄хи ча.
сӣтасӣкарасан̃чханнаниджджхара̄нам̣ сатехи ча;
кин̣н̣арорагаран̇гехи раммехи вира̄джитам̣.
сикхан̣д̣исан̣д̣аначчехи лата̄нам̣ ман̣д̣апехи ча;
сетава̄лукасан̃чханнама̄лакехи ча ман̣д̣итам̣.
суван̣н̣аман̣имутта̄ди анекаратана̄карам̣;
иччханта̄нам̣ джана̄лӣнам̣ пун̃н̃акин̃джаккхама̄’лайам̣.
тама’джджхогайха со дхӣро сахассаккхена ма̄пите;
дисва̄ исипариккха̄ре пан̣н̣аса̄лаваре тахим̣.
исивесам̣ гахетва̄на вихаранто сама̄хито;
сатта̄ха’ббхантаре пан̃ча абхин̃н̃а’т̣т̣хавидха̄’пи ча.
уппа̄детва̄ сама̄паттисукхене’ча таподхано;
набхаса̄ дивасе’касмим̣ гаччханто джанатам̣ иси.
35. ¶
содхентама’н̃джасам̣ дисва̄ отаритва̄ набха̄ тахим̣;
ити там̣ джанатам̣ пуччхи касма̄ содхетха ан̃джасам̣.
сумедха твам̣ наджа̄на̄си дӣпан̇карататха̄гато;
самбодхиму’ттамам̣ патва̄ дхаммачаккама’нуттарам̣.
паваттетва̄на локасса каронто дхаммасан̇гахам̣;
раммам̣ раммапурам̣ патва̄ васатӣ’ха судассане.
бхиккхусатасахассехи чатӯхи вималехи там̣;
нимантайимха да̄нена майам̣ локекана̄йака.
тасса а̄гаманаттха̄йа маггам̣ содхема чаккхума;
ити сотасса со тасса сукхам̣ денто джано’бравим̣.
буддхо’ти вачанам̣ сутва̄ пӣтийо’даггама̄насо;
сакабха̄вена сан̣т̣ха̄тум̣ невасаккхи гун̣а̄каро.
тена̄’раддхан̃джаса̄ дхӣро йа̄читва̄на падесакам̣;
лабхитва̄ висамам̣ т̣ха̄нам̣ самам̣ ка̄тум̣ сама̄рабхи.
на̄’лан̇катейева тахим̣ падесе,
локекана̄тхо санара̄марехи;
сампӯджито локахито махеси,
васӣхи саддхим̣ пат̣ипаджджи маггам̣.
чхаббан̣н̣арам̣сиджа̄лехи паджджалантам̣ татха̄гатам̣;
а̄гаччхантам̣ тахи дисва̄ модама̄но вичинтайи.
йаннӯни’масса дхӣрасса сетум̣ катва̄на каддаме;
сакатта̄нам̣ нипаджджайе сасан̇гхасса махесино.
дӣгхаратта̄ма’лам̣ там̣ ме хита̄йа ча сукха̄йа ча;
ичче’вам̣ чинтайитва̄на нипанно’со джинан̇куро.
пабодхетва̄на дисва̄на ча̄рулочанапан̇кадже;
пуна’пе’вам̣ вичинтеси нипанно дхитима̄ тахим̣.
47. ¶
иччхеййам̣ че’хама’дждже’ва хантва̄’нантаран̣е бхаве;
сан̇гхасса навако хутва̄ пависеййам̣ пурам̣ варам̣.
кима’н̃н̃а̄такавесена клесанибба̄пан̣ена ме;
айам̣ буддхо’ва’хам̣ буддхо хутва̄ локе ануттаро.
джанатам̣ дхаммана̄ва̄йа та̄ретва̄на бхаван̣н̣ава̄ва;
нибба̄н̣апурама̄’нетва̄ сеййам̣ ме париниббутам̣.
ичче’вам̣ чинтайитва̄на нипанно каддаме тахим̣;
суван̣н̣акадаликкхандхасаннибхо со’ти собхати.
чхаббан̣н̣арам̣сӣхи вира̄джама̄нам̣,
дисва̄ манун̃н̃ам̣ сугататтабха̄вам̣;
сан̃джа̄тапӣтӣхи удаггачитто,
самбодхийа̄ чхандама’ка̄си дхӣро.
а̄гантва̄на тахим̣ т̣ха̄нам̣ исим̣ пан̇ке нипаннакам̣;
локасса сетубхӯто’пи сетубхӯтам̣ тама’ттано.
дисва̄ уссӣсаке тасса т̣хатва̄ локекасетуно;
локекалочано дхӣро дӣпан̇карататха̄гато.
готамо на̄ма на̄мена самбуддхо’йам̣ ана̄гате;
бхависсатӣти вйа̄ка̄си са̄ваке ча пура̄дике.
идам̣ ватва̄на катва̄на сасан̇гхо там̣ падаккхин̣ам̣;
пӯджеси ат̣т̣хамут̣т̣хихи кусумехи гун̣аппийо.
ити ка̄тӯна па̄йа̄си сасан̇гхо локана̄йакова;
раммакам̣ на̄ма нагарам̣ рамма̄ра̄ма̄лайа̄лайам̣
джинасса вачанам̣ сутва̄ ут̣т̣хахитва̄на пан̇като;
мудито девасан̇гхехи кусума̄дӣхи пӯджито.
паллан̇кама̄’бхуджитва̄на нисӣди кусума̄сане;
маха̄тапо маха̄пан̃н̃о сумедхо дамитиндрийо.
59. ¶
дева̄ дасасахассесу чаккава̄л̣есу модита̄;
абхитвавим̣су там̣ дхӣрам̣ нисиннам̣ кусума̄сане.
нисинно упадха̄реси дхамме буддхакаре тада̄;
кимуддхам̣ ва̄ адхо ва̄’пи диса̄су видиса̄су ча.
ичче’вам̣ вичинанто со сакалам̣ дхаммадха̄тукам̣;
аддаккхи сакасанта̄не пат̣хамам̣ да̄напа̄рамим̣.
еваме’вам̣ гавесанто уттарим̣ па̄рамӣ видӯ;
сабба̄ па̄рамийо дисва̄ аттано н̃а̄н̣ачаккхуна̄.
сам̣са̄ре сам̣саранто со бахум̣ дуккхам̣ титиккхийа;
гавесанто’матам̣ санто пӯретва̄ да̄напа̄рамим̣.
саттанам̣ каппаруккхо’ва чинта̄ман̣и’ва ка̄мадо;
иччхитиччхитаманна̄дим̣ даданто дадатам̣ варо.
та̄рака̄хи бахум̣ катва̄ набхе ча̄рувилочане;
уппа̄т̣етва̄ дадам̣ дхӣро йа̄чака̄нам̣ памодито.
махийа̄ пам̣суто ча̄’пи самуддодакато’дхикам̣;
дадам̣ сарӣрамам̣сан̃ча лохитампи ча аттано.
молина̄’лан̇кате сӣсе’дхикам̣ катва̄ синеруто;
кампайитва̄ махим̣ денто суте ча̄’пи сакан̇гата̄ва.
сӣланеккаммапан̃н̃а̄дӣ пӯретва̄ саббапа̄рамӣ;
вессантараттабха̄ве’ вампатва̄ тамбха̄ чуто пана.
уппаджджитва̄ сура̄ва̄се сундаре тусите пуре;
васанто сучирам̣ ка̄лам̣ бхутва̄на̄’тантасампадам̣.
катан̃джалӣхи девехи йа̄чито дипадуттамо;
самбодха̄йа маха̄вӣра ка̄ло туйхантиа̄дина̄.
вилокетва̄на ка̄ла̄дим̣ н̃атва̄ ка̄ланти бодхийа̄;
пат̣ин̃н̃ам̣ девасан̇гхасса датва̄ нанданака̄нанам̣.
72. ¶
гантва̄на девасан̇гхехи сугатим̣ гаччхи’то чуто;
абхиттхуто маха̄пан̃н̃о чавитва̄на тато идха.
сусаджджитан̇горутуран̇гама̄куле,
вичиттана̄на̄пан̣апан̣йасампаде;
манорамуттун̇гаджиндара̄джите,
вибхӯсите торан̣акетура̄сихи.
алан̇катат̣т̣а̄лависа̄лама̄лайе,
сугопуре сундарасундара̄лайе;
судассанӣйе капил̣авхайе пуре,
пуриндадасса̄’пи пурасса ха̄саке.
бхӯпа̄ламол̣иратана̄линисевитан̇гхи,
пан̇керухам̣ вималанекагун̣а̄дхива̄сам̣;
окка̄кара̄джакулакетумана̄тхана̄тхам̣,
суддходанам̣ нарапатим̣ паварам̣ пат̣ичча.
со саджджхуда̄мадхавала̄маладассанӣйа,
сон̣д̣а̄йа сам̣гахитасетавара̄рачиндам̣;
чанда̄вада̄таварава̄ран̣ара̄джаван̣н̣ам̣,
сандассайитва супинена виса̄лапан̃н̃о.
бимба̄дхара̄йа викачуппалалочана̄йа,
девиндача̄паратичад̣д̣ханабхӯлата̄йа;
сампун̣н̣асоммавималиндувара̄нана̄йа,
сован̣н̣ахам̣сайугача̄рупайодхара̄йа.
па̄да̄равиндакарапаллавасундара̄йа,
сован̣н̣аван̣н̣атануван̣н̣авира̄джита̄йа;
сӣла̄динека гун̣абхӯсанабхӯсита̄йа,
ма̄йа̄йа ра̄джаванита̄йу’паган̃чхи куччхим̣.
пат̣исандхиккхан̣е тасса джа̄та̄’некавидхаббхута̄;
атха̄’йам̣ гахита̄раккхо нарехи амарехи ча.
80. ¶
манун̃н̃араттамбуджакан̣н̣ика̄йа,
ма̄’сӣнасин̇гӣпат̣има̄’ва рамма̄;
суван̣н̣аван̣н̣о дипада̄наминдо,
паллан̇кама̄’бхун̃чхийа ма̄тугаббхе.
ман̣имхи виппасаннамхи раттасуттами’ва̄’вутам̣;
ма̄тучиттамбуджам̣ дхӣро бодхайанто падиссати.
дасама̄са̄васа̄намхи девӣ ран̃н̃о катхеси’дам̣;
майхам̣ н̃а̄тигхарам̣ дева гантуми’ччха̄ма’хам̣ ити.
ран̃н̃о’тха саманун̃н̃ата̄ гаччханти кулама’ттано;
махата̄ париха̄рена диббан̃джаса саман̃джасе.
сурабхикусумасан̣д̣а̄лан̇катасса̄ласан̣д̣ам̣,
самадахамарама̄ла̄гӣйама̄наггана̄дам̣;
найанавихагасан̇гхе авхайантам̣’ва дисва̄,
випуларатинива̄сам̣ лумбинӣка̄нанам̣ там̣.
випулатараратим̣ са̄ тамхи ка̄тӯна рамме,
амарайуватилӣла̄ча̄рулӣла̄бхира̄ма̄;
викаситавараса̄лассо’пагантва̄на мӯлам̣,
сайама’тинамите кам̣ са̄ласа̄кхам̣ аган̣хи.
тасмим̣ кхан̣е каммаджама̄лута’сса̄,
чалим̣су са̄нӣхи париккхипитва̄;
девим̣ джано там̣ абхипа̄лайанто,
тамха̄ пат̣иккамма сусан̣т̣хита̄’тха.
сагача̄рухемавалайа̄дивибхӯситена,
аччантатамбанакхарам̣сисамуджджалена;
тула̄тикомаласураттакарена са̄кхам̣,
оламба таттха маджанеси т̣т̣хита̄’ва дхӣрам̣.
88. ¶
сован̣н̣аван̣н̣атануван̣н̣авира̄джама̄нам̣,
нетта̄бхира̄маматулам̣ атула̄йа габбха̄;
самма̄ паса̄ритакаран̇гхӣйуга̄бхира̄мам̣,
пан̇керуха̄ кан̣акахам̣сами’во’тарантам̣.
брахма̄ манаггхаративад̣д̣ханахемаджа̄ла,
ма̄’да̄йа тена упагамма пат̣иггахетва̄;
‘‘саммода деви айа ма’ггатаро суто те,
джа̄то’’ти та̄йа пурато катхайим̣су т̣хатва̄.
джа̄йанти сесамануджа̄ маламаккхитан̇га̄,
джа̄то пане’са паваро дипада̄наминдо;
аччанта сан̣хамалака̄сикаваттхакамхи,
никкхиттанаггхатарача̄руман̣ӣ’ва суддхо.
ева’мпи санте сабхато’пагантва̄,
две ва̄ридха̄ра̄ субхагасса дехе;
джанеттидехе’пи утум̣ манун̃н̃ам̣,
га̄ха̄пайум̣ ман̇галакиччата̄йа.
тесам̣ карам̣ ратикара̄ аджинаппавен̣ӣ,
ма̄’да̄йа тена упагамма пат̣иггахесум̣;
дева̄ дукӯламайачумбат̣акена вӣрам̣,
тесам̣ карам̣ наравара̄ нарасӣхара̄джам̣.
тесам̣ кара̄ ратикаро вимало’ва чандо,
чаккан̇киторучаран̣ехи махӣталасмим̣;
самма̄ патит̣т̣хийа пураттхимакам̣ дисам̣ со,
олокайиттха камала̄йаталочанехи.
екан̇гана̄ некасата̄ни чакка,
ва̄л̣а̄на’хесум̣ санара̄мара̄’тха;
дхӣрам̣ сугандхаппабхӯтӣхи тесу,
сампӯджайанта̄ идама’бравим̣су.
95. ¶
наттхе’ттха тумхехи само судхӣса,
еко пума̄’па’ггатаро куто’ти;
евам̣ диса̄ локийа локана̄тхо,
тапеккхама̄но садиса’мпи екам̣.
уттара̄’бхимукхо саттападам̣ гантва̄ катхеси’дам̣,
‘‘агго’хамасми локасса джет̣т̣хо сет̣т̣хо’’тиа̄дикам̣.
анан̃н̃аса̄дха̄ран̣ана̄даму’ттамам̣,
сура̄сурабрахманариндапӯджитам̣;
наринда’ма̄да̄йа гато маха̄джано,
сусаджджитам̣ там̣ капил̣авхайам̣ пурам̣.
бха̄ра̄тибха̄ранагапа̄дапамерура̄джам̣,
сабба’мпи са̄гараджалам̣ вахитум̣ саматтха̄;
джа̄таккхан̣е,пи гун̣абха̄рама’сайхама̄на̄,
сан̇кампайӣ’ва патхавӣ паварасса тасса.
рамим̣су сон̣а̄ харин̣ехи саддхим̣,
ка̄ка̄ улӯкехи мудаггудагга̄;
супан̣н̣ара̄джӯхи махорага̄ ча,
маджджа̄расан̇гха̄’пи ча ундурехи.
мига̄ мигиндехи сама̄гамим̣су,
путтехи ма̄та̄питаро йатхе’ва;
на̄ва̄ видеса’мпи гата̄ садесам̣,
гата̄’ча кан̣д̣ам̣ сарабхан̇гасаттху.
на̄на̄вира̄гуджджалапан̇каджехи,
вибхӯсито сантатаран̇гама̄ло;
махан̣н̣аво а̄си тахим̣ джала’мпи,
аччантаса̄таттаму’па̄гама̄си.
супхуллаоламбакапан̇каджехи,
сама̄кулаттам̣ гаганам̣ аган̃чхи;
джахим̣су паккхӣ гаманам̣ набхамхи,
т̣хита̄’ча синдхӯ’пи асандама̄на̄.
103. ¶
ака̄ламегхаппийасан̇гамена,
махӣвадхӯ сомматама̄ ахоси;
марӯхи васса̄питанекапуппха,
вибхӯситена̄’тивибхӯсита̄ва.
супхуллама̄ла̄бхаран̣а̄бхира̄ма̄,
латан̇гана̄’лим̣гитапа̄дапинда̄;
сугандхакин̃джаккхаварамбарехи,
дисан̇гана̄йо атисобхайим̣су.
сугандхадхӯпехи набхам̣ асесам̣,
пава̄ситам̣ рамматарам̣ ахоси;
сура̄суринда̄ чханавесадха̄рӣ,
сам̣гӣтийутта̄ вичарим̣су саббе.
пийам̣вада̄ саббаджана̄ ахесум̣,
диса̄ асеса̄’пи ча виппасанна̄;
гаджа̄’тигаджджим̣су надим̣су сӣха̄,
хеса̄раво ча̄’си туран̇гама̄нам̣.
савен̣увӣн̣а̄ сурадундубхӣ набхе,
сакам̣ сакам̣ ча̄русарампамочайум̣;
сапаббатиндаппутхулокадха̄туйа̄,
ул̣а̄раобха̄савайо манорамо.
манун̃н̃агандхо мудусӣтала̄нило,
сукхаппадам̣ ва̄йи асесаджантуно;
анекарога̄дупапӣл̣итам̣гино,
тато памутта̄ сукхино сийум̣ джана̄.
виджамбхама̄на̄митава̄л̣авӣджаниппа,
-бха̄бхира̄мам̣ бхуванам̣ ахоси.
махим̣хи бхетва̄ чу’дака̄ни сандайум̣,
гамим̣су буджджа̄ уджугаттатам̣ джана̄.
110. ¶
андха̄ пан̇гуланачча̄ни лӣлопета̄ни пеккхайум̣;
сун̣им̣су бадхира̄ мӯга гӣтийо’пи манорама̄.
ситалаттаму’па̄ган̃чхи авӣчагги’пи та̄ваде;
модим̣су джаладжа̄ тасмим̣ джантаво пахасим̣су ча.
кхуппипа̄са̄бхи бхӯта̄нам̣ пета̄нам̣ а̄си бходжанам̣;
локантаре’пи а̄локо андхака̄ранирантаре.
атирекатара̄ та̄ра̄вал̣ичандадива̄кара̄;
вирочим̣су набхе бхӯмигата̄ни ратана̄ни ча.
махӣтала̄дайо бхетва̄ никкхамма упарӯпари;
вичиттапан̃чаван̣н̣а̄’сум̣ супхуллавипуламбуджа̄.
дундубха̄дӣ ча’лан̇ка̄ра̄ ава̄дита агхат̣т̣ита̄;
аччантамадхурам̣ на̄дам̣ памун̃чам̣су махӣтале.
баддха̄ сан̇кхалика̄дӣхи мун̃чим̣су мануджа̄ тато;
бхуване бхаванадва̄ракава̄т̣а̄ виват̣а̄ сайам̣.
‘‘пуре капил̣аваттхумхи джа̄то суддходанатраджо;
нисаджджа бодхиман̣д̣е’ти айам̣ буддхо бхависсати.’’
челуккхепа̄дайо ча̄’пӣ паваттента̄ памодита̄;
кӣл̣им̣су девасан̇гха̄ те та̄ватим̣са̄лайе тада̄.
иддхиманто маха̄пан̃н̃о ка̄ладевалата̄пасо;
суддходананариндасса дхӣмато со кулӯпаго.
бходжанасса̄васа̄намхи та̄ватим̣са̄лайам̣ гато;
гантва̄ дива̄виха̄ра̄йа нисинно бхаване тахим̣.
чханавесам̣ гахетва̄на кӣл̣анте те удиккхийа;
сантосака̄ран̣ам̣ пуччхи тесам̣ те’пи на’мабравум̣.
сутва̄ там̣ таттато тамха̄ пӣтийо’даггама̄насо;
та̄вадево’пагантва̄на суддходананивесанам̣.
123. ¶
пависитва̄ супан̃н̃атте нисиссо а̄сане иси;
‘‘джа̄то кира маха̄ра̄джа путто те нуттаро судхи.
дат̣т̣т̣ху’миччха̄ма’хам̣ там̣’’ти а̄ха ра̄джа̄ алан̇катам̣;
а̄на̄петва̄ кума̄рам̣ там̣ ванда̄пету’мупа̄гамӣ.
кума̄рабхӯтасса’пи та̄вадева гун̣а̄нубха̄вена манорама̄ни;
па̄да̄равинда̄ париваттийа’гга̄ патит̣т̣хита̄ муддхани та̄пасасса.
тенаттабха̄вена наруттамасса,
на вандитаббо тибхавепи кочи;
тилокана̄тхасса саче хи сӣсам̣,
тапассино па̄датале т̣хапеййам̣.
пха̄леййамуддха̄ кхалу та̄пасасса паггайха со ан̃джалимуттамасса;
ат̣т̣ха̄си дхӣрасса гун̣ан̣н̣авасса на̄сету’матта̄на’майуттаканти.
дисва̄на там̣ аччхарийам̣ нариндо дева̄тидевасса сакатраджасса;
па̄да̄равинда̄на’бхиванди тут̣т̣хо вичиттачаккан̇китакомала̄ни.
йада̄’си ран̃н̃о путхуваппаман̇галам̣ тада̄ пурам̣ девапурам̣’ва саджджитам̣;
вибхӯсита̄ та̄ джаната̄ манорама̄ сама̄гата̄ тасса никетамуттамам̣.
вибхӯситан̇го джаната̄хи та̄хи со пураккхато бхӯсанабхӯситатраджам̣;
тама̄’дайитва̄’тулаваппаман̇галам̣ суриндалӣла̄йа гато нариссаро.
на̄на̄вира̄гуджджалача̄руса̄ни париккхите камхи ча джамбумӯле;
сайа̄пайитва̄ бахиман̇галам̣ там̣ удиккхитум̣ дха̄тиган̣а̄ гамим̣су.
132. ¶
суван̣н̣ата̄ра̄дивира̄джама̄на’вита̄наджотуджджаладжамбумӯле;
нисаджджа дхӣро сайане манун̃н̃е’джха̄нам̣ сама̄паджджи ката̄вака̄со.
суван̣н̣абимбам̣ вийа там̣ нисиннам̣ чха̄йан̃ча тасса̄ т̣хитаме’ва дисва̄;
тамабравӣ дха̄тиджано’пагантва̄ ‘‘путтасса те аббхутамӣ’дисанти.’’
висуддхачанда̄нанабха̄сурасса сутва̄на там̣ пан̇каджалочанасса;
саванданам̣ ме дутийа’нти ватва̄ путтасса па̄де сираса̄’бхиванди.
тадан̃н̃а̄нипи локасмим̣ джа̄та̄’некавидхаббхута̄;
дассита̄ ме сама̄сена гантхавиттха̄рабхӣруна̄.
йасмим̣ вичиттаман̣иман̣д̣итамандира̄нам̣,
на̄на̄вита̄насайана̄санаман̣д̣ита̄нам̣;
ниссен̣и сен̣и путхубхӯмикабхӯсита̄нам̣,
тин̣н̣ам̣ утӯнама’нурӯпама’лан̇ката̄нам̣.
син̇гесу рам̣синикара̄ сурамандира̄нам̣,
син̇гесу рам̣симапаха̄сакара̄’ва ниччам̣;
а̄диччарам̣си вийа пан̇каджака̄нана̄ни,
лока̄нанамбуджавана̄ни вика̄сайанти.
на̄на̄ ман̣ивичитта̄хи бхиттӣти ванита̄ сада̄;
вина̄’пи даппан̣аччха̄йам̣ паса̄дхенти сакам̣ танум̣.
тела̄санагасан̇ка̄сам̣ вилочанараса̄йанам̣;
судха̄лан̇катапа̄ка̄равалайам̣ йаттха диссате.
инданӣлорувалайам̣ на̄на̄ ратанабхӯситам̣;
диссате’ва сада̄ йасмим̣ парикха̄некапан̇каджа̄.
141. ¶
патва̄на вуддхим̣ випуле манун̃н̃е,
бхутва̄на ка̄ме ча тахим̣ васанто;
гаччхам̣ тилокекавилочано со,
уййа̄накӣл̣а̄йа маха̄патхамхи.
камена джин̣н̣ам̣ бйадхитам̣ матан̃ча,
дисва̄на рӯпам̣ тибхаве виратто;
манорамам̣ паббаджитан̃ча рӯпам̣,
катва̄ ратим̣ тамхи чатуттхава̄ре.
супхуллана̄на̄тарусан̣д̣аман̣д̣итам̣ сикхан̣д̣исан̣д̣а̄дидиджӯпакӯджитам̣;
судассанӣйам̣ вийа нанданам̣ ванам̣ манорамуййа̄нама’га̄ маха̄йасо.
суран̇гана̄ сундарасундарӣнам̣ манораме ва̄дитаначчагӣте суриндалӣла̄йа;
тахим̣ нариндо рамитва ка̄мам̣ дипада̄на’миндо.
а̄бхуджитва̄на паллан̇кам̣ нисинно ручира̄сане;
ка̄ра̄петума’чинтеси дехабхӯсана’маттано.
тасса читтам̣ видитва̄на виссакаммасси’дам̣бравӣ;
алан̇карохи сиддхаттха’мити дева̄намиссаро.
тена̄’н̣атто’пагантва̄на виссакаммо йасассино;
дасадуссасахассехи сӣсам̣ вет̣хеси собханам̣.
танум̣ манун̃н̃ампи ака̄си собханам̣,
анан̃н̃аса̄дха̄ран̣алаккхан̣уджджалам̣;
вичиттана̄нуттамабхӯсанехи со,
сугандхигандхуппалачандана̄дина̄.
вибхӯсито тена вибхӯситан̇гина̄,
тахим̣ нисинно вимале сила̄тале;
суран̇гана̄саннибхасундарӣхи со,
пураккхато девапатӣва собхати.
150. ¶
суддходананариндена песитам̣ са̄сануттамам̣;
‘‘путто те путта джа̄то’’ти сутва̄на дӣпадуттамо.
‘‘мама’джджа бандханам̣ джа̄там̣’’ити ватва̄на та̄ваде;
самиддхам̣ саббака̄мехи агама̄ сундарам̣ пурам̣.
т̣хита̄ упарипа̄са̄де киса̄готами там̣ тада̄;
ра̄джентам̣ сатарам̣си’м̣ва ра̄джам̣ дисва̄ катхе си’дам̣.
‘‘йесам̣ сӯну айам̣ дхӣро йа̄ ча джа̄йа̄ имасса ту;
те саббе ниббута̄ нӯна сада̄’нӯнагун̣асса ве’’.
итӣ’дисам̣ гирам̣ сутва̄ манун̃н̃ам̣ та̄йа бха̄ситам̣;
сан̃джа̄тапӣтийа̄ пӣно гаччхама̄но сака̄лайам̣.
сӣталам̣ вималам̣ ха̄рим̣ ха̄рам̣ там̣ ративад̣д̣ханам̣;
песетва̄ сантикам̣ тасса̄ омун̃читва̄на кан̣т̣хато.
па̄са̄дама’бхирӯхитва̄ веджайантам̣’ва сундарам̣ва;
нипаджджи девара̄джа̄’ва сайане со маха̄рахе.
сундарӣ там̣ пураккхатва̄ сурасундарисаннибха̄;
пайоджайим̣су начча̄ни гӣта̄ни вивидха̄ни’пи.
паббаджджа̄бхирато дхӣро пан̃чака̄ме нира̄лайо;
та̄дисе наччагӣте’пи на рамитва̄ манораме.
нипанно виссамитва̄на ӣсакам̣ сайане тахим̣;
паллан̇кама̄’бхуджитва̄на маха̄вӣро махӣпати.
нисинно’ва’некаппака̄рам̣ вика̄рам̣,
падисва̄на ниддупага̄нам̣ вадхӯнам̣;
гамисса̄ми’да̄нӣ’ти уббиггачитто,
бхаве два̄рамӯлам̣’пагантва̄на раммам̣.
т̣хапетва̄на сӣсам̣ субхумма̄ракасмим̣,
сун̣исса̄ми дхӣрасса садданти тасмим̣;
нипаннам̣ судантам̣ паса̄да̄вахантам̣,
саха̄йам̣ амаччам̣ маха̄пун̃н̃авантам̣.
162. ¶
аччханнасаванам̣ чханнам̣ а̄мантетва̄ катхеси’дам̣;
‘‘а̄нехи ити каппетва̄ кантхакам̣ на̄ма синдхавам̣.’’
со чханно патиган̣хитва̄ там̣ гирам̣ тена бха̄ситам̣;
тато гантва̄на каппетва̄ сӣгхама̄’неси синдхавам̣.
абхиниккхаманам̣ тасса н̃атва̄ варатуран̇гамо;
тена саджджийама̄но со хеса̄раваму’дӣрайи.
паттхаритва̄на гаччхантам̣ саддам̣ там̣ сакалам̣ пурам̣;
саббе сураган̣а̄ тасмим̣ сотум̣ на̄’дам̣су кассачи.
атха со саджджана̄нандо уттамам̣ путтама’ттано;
пасситва̄ пат̣хамам̣ гантва̄ паччха̄ буддхо бхава̄ма’хам̣.
чинтайитва̄на ева’мпи гантва̄ джа̄йа̄нивесанам̣;
т̣хапетва̄ па̄даду’мма̄ре гӣвам̣ анто павесийа.
кусумехи сама̄кин̣н̣е девиндасайанӯпаме;
нипаннам̣ ма̄туйа̄ саддхим̣ сайане сакама’траджам̣.
вилокетва̄на чинтеси ити локекана̄йако;
сача̄’хам̣ девийа̄ ба̄хума’панетва̄ мама’траджам̣.
ган̣хисса̄ма’нтара̄йа’мпи кареййа гаманасса ме;
пабуджджхитва̄ махантена пемене’са̄ йасодхара̄.
буддхо хутва̄ пуна̄’гамма пассисса̄мӣ’ти атраджам̣;
нара̄дхипо тада̄ тамха̄ па̄са̄даталато’тари.
песала̄нанакаран̇гхипан̇каджа̄ ха̄сапхенабхамувӣчибха̄сура̄;
неттанӣлакамала̄ йасодхара̄комудӣ’ва найана̄липаттхита̄.
саматтхо асса ко тасса̄ джахитум̣ дехасампадам̣;
виндама̄но вина̄ дхӣрам̣ т̣хитам̣ парамимуддхани.
‘‘ассо са̄ми майа̄нӣто ка̄лам̣ джа̄на ратхесабха’’;
ити абрави чханно со бхӯпа̄ласса йасассино.
175. ¶
махӣпати тада̄ сутва̄ чханнено’дӣритам̣ гирам̣;
па̄са̄да̄ отаритва̄на гантва̄ кантхакасантикам̣.
тасси’дам̣ вачанам̣ бха̄си саббасаттахите рато;
‘‘кантхака’дждже’караттим̣ ма̄ та̄рехи’’ санара̄марам̣.
локаму’тта̄райисса̄ми буддхо хутва̄ ануттаро;
бхаваса̄гарато гхораджара̄димакара̄кара̄.’’
идам̣ ватва̄ тама̄’руйха синдхавам̣ сан̇кхасаннибхам̣;
га̄ха̄петва̄на чханнена судал̣хам̣ тасса ва̄ладхим̣.
патва̄на со маха̄два̄расамӣпам̣ самачинтайи;
бхавеййа виват̣ам̣ два̄рам̣ йена кеначи но саче.
ва̄ладхим̣ гахитенева саддхим̣ чханнена кантхакам̣,
ниппӣл̣айитва̄ саттхӣхи имамаччуггатам̣ субхам̣;
уллан̇гхитва̄на па̄ка̄рам̣ гаччха̄мӣ’ти махаббало.
татха̄ тха̄мабалӯпето чханно’пи турагуттамо;
висум̣ висум̣ вичинтесум̣ па̄ка̄рам̣ саматиккамам̣.
тасса читтам̣ видитва̄на модита̄ гамане субхе;
виварим̣су тада̄ два̄рам̣ два̄ре’дхиггахита̄ сура̄.
там̣ сиддхаттхама’сиддхаттхам̣ карисса̄мӣ’ти чинтийа;
а̄гантва̄ тасси’дам̣ бха̄си анталиккхе т̣т̣хитантико.
‘‘ма̄ никкхами маха̄вӣра ито те саттаме дине;
диббам̣ ту чаккаратанам̣ аддха̄ па̄тубхависсати.’’
иччевам̣ вуччама̄но со антакена маха̄йасо;
‘‘ко’си твами’ти’’там̣ бха̄си ма̄ро ча’тта̄нама̄’диси.
‘‘ма̄раджа̄на̄ма’хам̣ майхам̣ диббачаккасса самбхавам̣;
гаччха твами’дха ма̄ тит̣т̣ха на’мхи радждженаматтхико.
саббам̣ дасасахассимпи локадха̄тума’хам̣ пана;
унна̄детва̄ бхависса̄ми буддхо локекана̄йако.’’
188. ¶
евам̣ вутте маха̄сатте аттано гираму’ттарим̣;
га̄ха̄петума’сакконто таттхе’ва’нтарадха̄йи’со.
па̄пимасса идам̣ ватва̄ чаккаваттисиримпи ча;
паха̄йа кхепин̣д̣ам̣’ва паччусасамайе васим̣.
гаччхантама’бхипӯджетум̣ сама̄гантва̄на та̄ваде;
ратанукка̄сахасса̄ни дха̄райанта̄ марӯ тахим̣.
паччхато пурато тасса убхопассесу гаччхаре;
татхе’ва абхипӯджента̄ супан̣н̣а̄ ча махорага̄.
сувипуласурасена̄ ча̄рулӣла̄бхира̄ма̄,
кусумасалиладха̄ра̄ вассайанта̄ набхамха̄;
ихахи дасасахассӣ чаккава̄л̣а̄ гата̄ та̄,
сукхуматанутаметодаггудагга̄ чаранти.
йасмим̣ сугандхаварапуппхасудхӯпа чун̣н̣а,
хемаддхаджаппабхутибха̄сурача̄румагге;
гаччхам̣ маха̄джававаран̇га турам̣га ра̄джа̄,
гантум̣ на саккхи джавато кусума̄дилагго.
иттхам̣ тамхи патхе рамме ваттама̄не маха̄махе;
гаччханто раттисесена тим̣сайоджанаман̃джасе.
патва̄’нома̄надӣтӣрам̣ пит̣т̣хито турагасса со;
отаритва̄на вимале сӣтале сиката̄тале.
виссамитва̄ идам̣ ватва̄ ‘‘гаччха̄хӣ’ти сакам̣ пурам̣;
а̄бхаран̣а̄ни а̄дийа чханне’мам̣ гурагампи ча.’’
т̣хито тасмим̣ маха̄вӣро аччанта нисита̄’сина̄;
сугандхава̄ситам̣ мол̣им̣ чхетва̄’нуккхипи амбаре.
ча̄рухемасумуггена кесадха̄тум̣ набхуггатам̣;
пӯджанаттхам̣ сахассаккхо сираса̄ сампат̣иччхийа.
199. ¶
вилочана̄нандакаринданӣламайехи чӯл̣а̄ман̣и четийам̣ со;
патит̣т̣хапеса̄’малата̄ватим̣се уббедхато йоджанаматтамагга̄.
уттамат̣т̣хапариккха̄рам̣ дха̄ретва̄ брахмуна̄бхатам̣;
амбаре’ча павиджджхиттха варам̣ дуссайугампи ча.
тама̄’да̄йа маха̄брахма̄ брахмалоке манорамам̣;
два̄дасайоджануббедхам̣ дуссатхӯпам̣ ака̄райи.
на̄мена̄’нупийам̣ на̄ма гантва̄ амбаванам̣ тахим̣;
сатта̄хам̣ вӣтина̄метва̄ паббаджджа̄сукхато тато.
гантва̄не’кадинене’ва тим̣сайоджанаман̃джасам̣;
патва̄ ра̄джагахам̣ дхӣро пин̣д̣а̄йа чари суббато.
инданӣласила̄йа̄’пи ката̄ па̄ка̄рагопура̄;
хемачала̄’ва диссанти тасса̄’бха̄ги тахим̣ тада̄.
ко’йам̣ сакко нукхо брахма̄ ма̄ро на̄го’тиа̄дина̄;
бхиййо котухал̣аппатто падисва̄ там̣ маха̄джано.
пависитва̄ гарахетӯна бхаттам̣ йа̄панаматтакам̣;
йугаматтам̣’ва пеккханто гаччханто ра̄джавӣтхийам̣.
матхитам̣ мерумантхена самудда’ва маха̄джанам̣;
тамха̄ со а̄кулӣ катва̄ гантва̄ пан̣д̣авапаббатам̣.
тато тассе’ва чха̄йа̄йа бхӯмибха̄ге манораме;
нисинно миссакам̣ бхаттам̣ парибхун̃джитума̄’рабхи.
паччавеккхан̣аматтена антасаппам̣ нива̄риса;
дехаваммикато дхӣро никкхамантам̣ махаббало.
бхутва̄на бимбиса̄рена нариндена нара̄сабхо;
нимантино’пи раджджена упагантва̄на’некадха̄.
211. ¶
пат̣иккхипийа там̣ раджджам̣ атха тена̄’бхийа̄чито;
дхаммам̣ десехи майханти буддхо хутва̄ ануттаро.
датва̄ пат̣ин̃н̃ам̣ мануджа̄дхипасса дхӣро’пагантва̄на падха̄набхӯмим̣;
анан̃н̃аса̄дха̄ран̣адуккара̄ни катва̄ тато кин̃чи апассама̄но.
ол̣а̄риканнапа̄на̄ни бхун̃джитва̄ дехасампадам̣;
патва̄’джапа̄ланигродхамӯлам̣ патто суро вийа.
пураттха̄’бхимукхо хутва̄ нисинно’си джутиндхаро;
дехаван̣н̣ехи нигродхо хемаван̣н̣о’си тасса со.
самиддхапаттхана̄ ека̄ суджа̄та̄ на̄ма сундарӣ;
хемапа̄тим̣ сапа̄йа̄сам̣ сӣсена̄’да̄йа оната̄.
тасмим̣ адхиггахӣтасса руккхадевасса та̄ваде;
балим̣ даммӣ’ти гантва̄на дисва̄ та̄ дӣпадуттамам̣.
дово’ти сан̃н̃а̄йа удаггачитта̄ па̄йа̄сапа̄тим̣ паварасса датва̄;
‘‘а̄сим̣сана̄ иджджхийатха̄ хи майхам̣ туйхампи са̄ са̄ми самиджджхитӯ’ти.’’
ичче’вам̣ вачанам̣ ватва̄ гата̄ тамха̄ варан̇гана̄;
атха па̄йа̄сапа̄тим̣ там̣ гахетва̄ мунипун̇гаво.
гантва̄ неран̃джара̄тӣрам̣ бхӯтва̄ там̣ варабходжанам̣;
пат̣исотам̣ пависсаджджи тасса̄ па̄тим̣ манорамам̣.
джанта̄липа̄лимананеттавилумпама̄нам̣,
сампхулласа̄лаванара̄дживира̄джама̄нам̣;
девиндананданаванам̣’ва’бхинанданӣйа,
му’ййа̄наму’ттаматарам̣ паваро’пагантва̄.
катва̄ дива̄виха̄рам̣ со са̄йан̣хасамайе тахим̣;
гаччхам̣ кесаралӣла̄йа бодхипа̄дапасантикам̣.
222. ¶
брахмасура̄сурамахорагапаккхира̄джа,
сам̣саджджиторуват̣уме дипада̄наминдо;
па̄йа̄си соттхийадвиджо тин̣аха̄рако там̣,
дисва̄на тасса адада̄ тин̣амут̣т̣хийо со.
индивара̄равинда̄дикусума̄на’мбара̄ тахим̣;
патантӣ вут̣т̣хидха̄ра̄’ва гаччханте дӣпадуттаме.
ча̄ручанданачун̣н̣а̄ди’дхупагандхехи некадха̄;
анока̄со’си а̄ка̄со гаччханте дӣпадуттаме.
ратануджджалачхаттехи ча̄рухемаддхаджехи ча;
анока̄со’си а̄ка̄со гаччханте дипадуттаме.
велуккхепасахассехи кӣл̣антехи марӯхи’пи;
анока̄со’си а̄ка̄со гаччханте дипадуттаме.
сурадундубхиваджджа̄ни каронтехи марӯхипи;
анока̄со’си а̄ка̄со гаччханте дипадуттаме.
суран̇гана̄хи сан̇гитим̣ га̄йантихи’пи’некадха̄;
анока̄со’си а̄ка̄со гаччханте дипадуттаме.
манорама̄ кин̣н̣аракин̣н̣аран̇гана̄,
манораман̇га̄ урагораган̇кана̄;
манорама̄ тамхи ча наччагӣтийо,
манорама̄’некавидха̄ паваттайум̣.
тада̄ махогхе’ва маха̄магехи,
паваттама̄не ити со маха̄йасо;
тин̣е гахетва̄ тибхавекана̄йако,
упа̄гато бодхидуминдасантикам̣.
виддума̄ситаселаггараджата̄чаласаннибхам̣;
катва̄ падаккхин̣ам̣ бодхипа̄дапам̣ дипадуттамо.
пураттхимадиса̄бха̄ге ачале ран̣адхам̣саке;
махӣтале т̣хито дхӣро ча̄леси тин̣амут̣т̣хийо.
233. ¶
виддасахаттхаматто со паллан̇ко а̄си та̄ваде;
атха нам̣ аббхутам̣ дисва̄ маха̄пан̃н̃о вичинтайи.
‘‘мам̣салохитамат̣т̣хи ча наха̄рӯ ча тачо ча ме;
ка̄мам̣ суссату нева̄’хам̣ джаха̄ми вӣрийам̣’’ити.
а̄бхуджитва̄ маха̄вӣро паллан̇кама’пара̄джитам̣;
па̄чина̄бхимукхо тасмим̣ нисӣди дӣпадуттамо.
девадевасса девиндо сан̇кхама̄’да̄йа та̄ваде;
вӣсуттарасатуббедхам̣ дхамайанто тахим̣ т̣хито.
дутийам̣ пун̣н̣ачандам̣’ва сетаччхаттам̣ тийоджанам̣;
дха̄райанто т̣хито самма̄ маха̄брахма̄ сахампати.
ча̄руча̄марама̄’да̄йа суйа̄мо’пи сура̄дхипо;
вӣджайанто т̣хито таттха мандам̣ мандам̣ тига̄вутам̣.
белувам̣ вӣн̣ама̄’да̄йа суропан̃часикхавхайо;
на̄на̄видхалайопетам̣ ва̄дайанто татха̄ т̣хито.
тхутигӣта̄ни га̄йанто на̄т̣акӣхи пураккхато;
татхе’ва’т̣т̣ха̄си со на̄гара̄джа̄ ка̄лавхайо’пи ча.
гахетва̄ хемаман̃джуса̄ сурапуппхехи пӯрита̄;
пӯджайанта̄’ва ат̣т̣хам̣су баттим̣са̄’пи кума̄рика̄.
сендадевасан̇гхехи техи иттхам̣ маха̄махе;
ваттама̄не тада̄ ма̄ро па̄пима̄ ити чинтайи.
‘‘атиккамитука̄мо’йам̣ кума̄ро висайам̣ мама;
сиддхаттхо атха сиддхаттхам̣ карисса̄мӣ’’ти та̄ваде.
ма̄петва бхим̣санатарорусахассаба̄хум̣,
сан̇гайха техи джалита̄ вивидха̄йудха̄ни;
а̄руйха ча̄ру дирадам̣ гиримекхала̄ккхйам̣,
чан̣д̣ам̣ дийад̣д̣хасатайоджанама̄йатам̣ там̣.
245. ¶
на̄на̄нана̄йа’налаван̣н̣асироруха̄йа,
ратторуват̣т̣абахиниггаталочана̄йа;
дат̣т̣хот̣т̣хабхим̣санамукха̄йу’рагаббхуджа̄йа,
сена̄йа со паривуто вивидха̄йудха̄йа.
таттхо’пагамма атибхӣмарамам̣ раванто,
сиддхаттхаме’тха ити ган̣хатха бандхатхе’мам̣;
а̄н̣а̄пайам̣ сураган̣ам̣ сахадассанена,
чан̣д̣а̄нӣлуггатапичум̣’ва пала̄пайиттха.
гамбхӣрамегхаравасантибхаван̣д̣ана̄дам̣,
ва̄там̣ча ма̄пийа тато субхагасса тасса;
кан̣н̣ампи вӣвараварасса манорамасса,
но а̄сийева чалитум̣ пабху антакотха.
сам̣ват̣т̣авут̣т̣хиджавасаннибхабхӣмагхора,
вассам̣ павассийа тато’дакабиндукампи;
на̄саккхи нетума’туласса самӣпакампи,
дисва̄ тама’ббхутама’тхо’пи судуммукхо со.
аччантабхӣманал̣ааччисамуджджалору,
па̄са̄набхасмакалала̄йудхавассадха̄ра̄;
ан̇га̄рападжджалитава̄лукавассадха̄ра̄,
васса̄пайиттха сакала̄ни има̄ни та̄ни.
ма̄ра̄нубха̄вабалато набхато’пагантва̄,
патва̄на пун̃н̃асикхаруггатасантикам̣ ту;
ма̄ла̄гул̣аппабхӯтибха̄вагата̄ни’тха̄пи,
локантаре’ва тимирам̣ тимирам̣ сугхорам̣.
ма̄петва мохатимирампи хатасса тасса,
дехаппабха̄ги сатарам̣сисатодитам̣’ва;
джа̄там̣ манораматарам̣ атидассанӣйа,
ма̄’локапун̃джама’валокийа па̄падхаммо.
252. ¶
копопараттавадано бхукут̣иппава̄ра̄,
аччантабхим̣санавирӯпакавесадха̄рӣ;
аччантатин̣хатарадха̄рамасан̇гаме’ва,
чакка̄йудхам̣ чаратарам̣ апи мерура̄джам̣.
сан̇кхан̣д̣айантами’ва тхӯлакалӣракан̣д̣ам̣,
виссаджджи тена’пи на кин̃чи гун̣а̄карасса;
ка̄тум̣ пахуттаму’паган̃чхи тато таме’там̣,
гантва̄ набха̄ кусумачхаттатама̄’га сӣсам̣.
виссаджджита̄’пи сена̄йа селакӯт̣а̄нала̄кула̄;
пагантва̄ набхаса̄ ма̄ла̄гулаттам̣ самупа̄гата̄.
тампи дисва̄ сасоко со гантва̄ дхӣрасса сантикам̣;
па̄пун̣а̄ти мамева̄’йам̣ паллан̇ко апара̄джито.
ито ут̣т̣хаха паллан̇ка̄ ити’бха̄ситтха дхӣмато;
катакалйа̄н̣акаммасса паллан̇каттха̄йа ма̄ра те.
ко саккхӣ’ти павутто со име саббе’ти саккхино;
сена̄йа̄’бхимукхам̣ хаттхам̣ паса̄ретва̄на па̄пима̄.
гхорана̄дена’хам̣ саккхи ахам̣ саккхӣ’ти та̄йа’пи;
саккхибха̄вам̣ вада̄петва̄ тассе’вам̣ самудӣрайи.
ко те сиддхаттха саккхӣ’ти атха тена̄’тулена’пи;
маме’ттха саккхино ма̄ра насанти’ти сачетана̄.
раттамегхопаниккхантахемавиджджувабха̄сурам̣;
нӣхаритва̄ сураттамбха̄ чӣвара̄ даккхин̣ам̣ карам̣.
бхӯмийа̄’бхимукхам̣ катва̄ касма̄ па̄рамибхӯмийам̣;
унна̄детва̄ ни’да̄не’вам̣ ниссадда̄сӣ’ти бхӯмийа̄.
мун̃ча̄пите раве некасате мегхараве йатха̄;
буддхана̄габала̄ на̄гам̣ джа̄нӯхи супапатит̣т̣хитам̣.
263. ¶
дисва̄ни’да̄ни ган̣ха̄ти’да̄ни ган̣ха̄ти чинтийа;
самбхиннада̄т̣хасаппо’ва хатадаппо судуммукхо.
паха̄йа̄’йудхаваттха̄ни’лан̇ка̄ра̄ни анекадха̄;
чаккава̄л̣а̄вала̄ йа̄ва сасена̄йа пала̄йи со.
там̣ ма̄расенам̣ сабхайам̣ сасокам̣ пала̄йама̄нам̣ ити девасан̇гха̄;
дисва̄на ма̄расса пара̄джайо’йам̣ джайо’ти сиддхаттха кума̄ракасса.
саммодама̄нам̣ абхипӯджайанта̄ дхӣрам̣ сугандхаппабхӯтихи тасмим̣;
пуна̄’гата̄ некатхутӣхи самма̄ уггхосама̄на̄ чханавесадха̄ри.
евам̣ ма̄рабалам̣ дхӣро виддхам̣сетва̄ махаббало;
а̄дичче дхарама̄не’ва нисинно ачала̄сане.
йа̄масмим̣ пат̣хаме пуббенива̄сам̣ н̃а̄н̣а’муттамо;
висодхетва̄на йа̄масмим̣ маджджхиме диббалочанам̣.
со пат̣иччасамуппа̄де атха паччхимайа̄маке;
ота̄ретва̄на н̃а̄н̣ам̣сам̣ саммасанно анекадха̄.
локадха̄тусатам̣ самма̄ унна̄детва̄’рун̣одайе;
буддхо хутва̄на самбуддхосамбуддхаджалочано.
‘‘анекаджа̄тисам̣са̄рам̣ сандха̄висса’’нтиа̄дина̄;
уда̄не’дам̣ уда̄неси пӣтивегена са̄дисо.
саллаккхетва̄гун̣е тасса паллан̇касса анекадха̄;
на̄ та̄ва’ут̣т̣хахисса̄ми ито паллан̇като ити.
сама̄паттӣ сама̄паджджӣ анекасатакот̣ийо;
саттха̄ таттхе’ва сатта̄хам̣ нисинно ачала̄сане.
аджджа̄’пи нӯна дхӣрасса сиддхаттхасса йасассино;
аттхи каттаббакиччан̃хи тасма̄ а̄санама̄лайам̣.
275. ¶
наджаха̄сӣ’ти екаччадевата̄на̄’си сам̣сайам̣;
н̃атва̄ та̄сам̣ витаккам̣ там̣ саметум̣ сантама̄насо.
ут̣т̣ха̄йа хемахам̣со’ва хемаван̣н̣о пабхан̇каро;
аббхуггантва̄ набхам̣ на̄тхо ака̄си па̄т̣иха̄рийам̣.
витаккаме’вам̣ имина̄ марӯнам̣ самму’пасамма̄’нимисеси бодхим̣;
сампӯджайанто найанамбуджехи сатта̄хама’т̣т̣ха̄си джайа̄санан̃ча.
субха̄сурасмим̣ ратанехи тасмим̣ саван̇каманто варачан̇камасмим̣;
манорамасмим̣ ратана̄лайехи’пи висуддхадхаммам̣ вичинам̣ висуддхо.
мӯледжапа̄латарура̄джаварасса тасса,
ма̄ран̇гана̄нама’мала̄нанапан̇каджа̄ни;
самма̄ мила̄пийа тато мучалиндамӯле,
бхогиндачиттакумуда̄ни пабодхайанто.
мӯле’пи ра̄джайатанасса тасса тасмим̣ сама̄паттисукхампи виндам̣;
сам̣вӣтина̄меси манун̃н̃аван̣н̣о екӯнапан̃н̃а̄садина̄ни дхӣма̄.
анотаттодакам̣ дантакат̣т̣хана̄галата̄майам̣;
харӣт̣ака̄гадам̣ бхутва̄ девиндена̄бхатуттамам̣.
ва̄ниджехи сама̄нӣтам̣ саматтхамадхупин̣д̣икам̣;
маха̄ра̄джӯпанӣтамхи паттамхи патиган̣хийа.
бходжанасса̄васа̄намхи джапа̄латарумӯлакам̣;
гантва̄дхигатадхаммасса гамбхӣраттамануссари.
махӣсандха̄рако ва̄риккхандхасаннибхако айам̣;
гамбхӣродхигато дхаммо майа̄ санто’тиа̄дина̄.
285. ¶
дхаммагамбхӣратам̣ дхаммара̄джасса сарато сато;
а̄севам̣ таккан̣ам̣ дхаммам̣ имам̣ ме пат̣ивиджджхитум̣.
ва̄йаманто сампаттайа̄чака̄нам̣ манорамам̣;
кантетва̄ уттаман̇ган̃ча мол̣ибхӯсанабхӯситам̣.
суван̃джита̄ни аккхини уппа̄т̣етва̄на лохитам̣;
гал̣ато нӣхиритва̄на бхарийам̣ ла̄ван̣н̣абха̄сурам̣.
атраджан̃ча дадантена кулавам̣саппадӣпакам̣;
да̄нам̣ на̄ма на диннан̃ча наттхи сӣлам̣ араккхитам̣.
татха̄хи сан̇кхапа̄ла̄диаттабха̄весу джӣвитам̣;
майа̄ париччаджантена сӣлабхедабхайена ча.
кхантива̄да̄дике некааттабха̄ве апӯрита̄;
чхеджджа̄дим̣ па̄пунаттена па̄рамӣ наттхи ка̄чи ме.
тасса ме видхамантасса ма̄расенам̣ васундхара̄;
на кампиттха айам̣ пуббенива̄сам̣ сарато’пи ча.
висодхентасса ме йа̄ме маджджхиме диббалочанам̣;
на кампиттха пакампиттха паччхиме пана йа̄маке.
паччайа̄ка̄ран̃а̄н̣ам̣ ме та̄ваде пат̣ивиджджхато;
са̄дхука̄рам̣ дадантӣ’ча мун̃чама̄на̄ маха̄равам̣.
сампун̣н̣ала̄пӯ вийа кан̃джика̄хи,
таккехи пун̣н̣ам̣ вийа ва̄т̣ика̄’ва;
саммаккхито’ва’н̃джанакехи хаттхо,
васа̄хи сампӣта пилотика̄’ва.
килесапун̃джаббхарито килит̣т̣хо,
ра̄гена ратто апи десадут̣т̣хо;
мохена мӯл̣хо’ти махаббалена,
локо авиджджа̄никара̄каро’йам̣.
296. ¶
кинна̄ма дхаммам̣ пат̣ивиджджхате’там̣,
аттхо хи ко тасси’ти десана̄йа;
евам̣ нирусса̄хама’ган̃чхи на̄тхо,
паджа̄йа дхамма̄матапа̄нада̄не.
ниччха̄ретва̄ маха̄на̄дам̣ тато брахма̄ сахампатӣ;
нассати вата бхо локо ити локо винассати.
брахмасан̇гхам̣ сама̄да̄йа девасан̇гхан̃ча та̄ваде;
локадха̄тусате саттху самӣпам̣ самупа̄гато.
гантва̄ махӣтале джа̄нум̣ нихачча сирасан̃джалим̣;
паггайха ‘‘бхагава̄ дхаммам̣ десету’’ итиа̄дина̄.
йа̄чито тена самбуддхаравиндавадано джино;
локадха̄тусатам̣ буддхачаккхуна̄’локайам̣ тада̄.
тасмим̣ аппараджаккха̄димачча̄ дисва̄’ти еттака̄;
вибхаджитва̄’тха те сатте бхабба̄бхаббавасена со.
абхаббе париваджджетва̄ бхаббе’ва̄’да̄йа буддхийа̄;
упанету джано’да̄ни саддха̄бха̄джанама’ттано.
пӯресса̄мӣ’ти там̣ тасса саддхамма̄матада̄нато;
виссаджджи брахмасан̇гхасса вачана̄матарам̣сийо.
татоджапа̄лодайапаббатодито,
махаппабхо буддхадива̄каро набхе;
ман̣иппабха̄саннибхабха̄сураппабхо,
памочайам̣ бха̄сурабуддхарам̣сийо.
памодайанто упака̄дайо тада̄,
камена ат̣т̣ха̄расайоджанан̃джасам̣;
атиккамитва̄на супхуллапа̄дапе,
виджамбхама̄на̄лиган̣а̄бхикӯджитам̣.
306. ¶
нирантарам̣ некадиджупакӯджитам̣ супхраллапан̇керуха гандхава̄ситам̣ гато;
йасассӣ мигада̄йамуттамам̣ тахим̣ тапассӣ атха пан̃чаваггийа̄.
дева̄тидевам̣ тибхавекана̄тхам̣,
локантадассим̣ сугатам̣ сугаттам̣;
дисва̄на дхӣрам̣ мунисӣхара̄джам̣,
кумантан̣ам̣ те ити мантайим̣су.
‘‘бхутва̄на ол̣а̄рикааннапа̄нам̣,
суван̣н̣аван̣н̣о парипун̣н̣ака̄йо;
ета̄’вусо’йам̣ саман̣о имасса,
карома на̄’мхе абхива̄дана̄дим̣.
айам̣ виса̄ланвайато сасӯто,
самбха̄ванӣйо бхуви кетубхӯто;
пат̣иггахетум̣’рахата̄’санам̣ ту,
тасма̄’санам̣’йеви’ти пан̃н̃апема.’’
н̃атва̄’тха бхагава̄ тесам̣ витаккам̣ тиккхабуддхийа̄;
метта̄нилакадамбехи ма̄накетум̣ падхам̣сайӣ.
саматтха̄ нахи сан̣т̣ха̄тум̣ сака̄йа катика̄йа те;
акам̣су локана̄тхасса вандана̄дӣни дхӣмато.
буддхабха̄вам̣ аджа̄нанта̄ мунайо мунира̄джино;
а̄вусо ва̄дато тасса кевалам̣ самудӣрайум̣.
атха локавидӯ локана̄тхо тесаму‘‘дӣратха;
а̄вусова̄дато нева саттхуно’’ самудӣрайи.
‘‘бхиккхаве арахам̣ самма̄ самбуддхо’ти татха̄гато’’;
буддхабха̄вам̣ пака̄сетва̄ аттано тесаму’ттамо.
нисинно техи пан̃н̃атте дассанеййуттама̄сане;
брахмана̄дена те тхере сӣлабхӯсанабхӯсите.
316. ¶
а̄мантетва̄на брахма̄нам̣ некакот̣ипураккхато;
дхаммачаккам̣ паваттенто десана̄рам̣сина̄ тада̄.
мохандхака̄рара̄симпи хантва̄ локе манорамам̣;
дхамма̄локам̣ падассетва̄ венеййамбуджабуддхийа̄.
мигака̄нанасан̇кха̄то ран̣абхӯмитале ити;
ра̄джа̄ маха̄нубха̄во’вадхаммара̄джа̄ виса̄радо.
десана̄сим̣ сама̄да̄йа дхӣбхуджена манорамам̣;
венеййаджанабандхунам̣ маха̄наттхакарам̣ сада̄.
килеса̄рӣ пада̄л̣етва̄ саддхаммаджайадундубхим̣;
пахаритва̄на саддхаммаджайакетум̣ судуджджайам̣.
усса̄петва̄на саддхаммаджайаттхун̣уттамам̣ субхам̣;
патит̣т̣ха̄пийа локекара̄джа̄ хутва̄ сиван̇каро.
памочетва̄на джанатам̣ браха̄сам̣са̄рабандхана̄;
нибба̄н̣анагарам̣ нетука̄мо локахите рато.
суван̣н̣а̄чалакӯт̣ам̣’ва джан̇гамам̣ ча̄рудассанам̣;
патво’рувелага̄мим̣ там̣ ан̃джасам̣’ва суран̃джасам̣.
бхаддаваггийабхӯпа̄лакума̄ре тим̣саматтаке;
маггаттайа̄матарасам̣ па̄йенва̄ расаму’ттамам̣.
паббаджджаму’ттамам̣ датва̄ локасса’ттха̄йа бхиккхаво;
уййоджетва̄на самбуддхо ча̄рикам̣ чаратха̄’ти те.
гантво’рувелам̣ джат̣ила̄нама’нто-
джат̣а̄ ча чхетва̄на джат̣а̄ бахиддха̄;
па̄петва агган̃джасаму’ттамо те,
пураккхато инду’ва та̄рака̄бхи.
пураккхато техи ана̄савехи,
чхаббан̣н̣арам̣са̄бхарануттамехи;
дисан̇гана̄йо атисобхайанто,
паккхӣнамаккхӣни’пи пӣн̣айанто.
328. ¶
диннам̣ пат̣ин̃н̃ам̣ самануссаранто,
там̣ бимбиса̄расса маха̄йасасса;
мочетука̄мо варара̄джавам̣сам̣,
дхаджӯпама̄насса гун̣а̄лайасса.
сикхан̣д̣иман̣д̣ала̄раддханаччам̣ лат̣т̣хиванавхайам̣;
уййа̄нама’гама̄ некатарусан̣д̣а̄бхиман̣д̣итам̣.
бимбиса̄ранариндо со’гатабха̄вам̣ махесино;
сун̣итва̄ пӣтипа̄моджджабхӯсанена вибхӯсито.
таму’ййа̄ну’пагантва̄на маха̄маччапураккхато;
саттхупа̄да̄равиндехи собхайанто сирорухе.
нисинно бимбиса̄рам̣ там̣ саддхаммааматамбуна̄;
девиндагӣйама̄наггаван̣н̣о ван̣н̣а̄бхира̄джито.
девада̄навабхогиндапӯджито со маха̄йасо;
раммам̣ ра̄джагахам̣ гантва̄ девиндапурасаннибхам̣.
нариндагехам̣ а̄нӣто нариндена сара̄сабхо;
бходжанасса̄’васа̄намхи ча̄лайанто маха̄махим̣.
патиган̣хийа сампхуллатарура̄джавира̄джитам̣;
раммам̣ велувана̄ра̄мам̣ вилочана раса̄йанам̣.
ситапулинасамӯхаччханнабха̄лан̇катасмим̣,
сурабхикусумагандха̄кин̣н̣аманда̄ниласмим̣;
вивидхакамалама̄ла̄лан̇катамба̄сайасмим̣,
випулавималатасмим̣ валлийа̄ман̣д̣апасмим̣.
суранарамаханӣйо ча̄рупа̄да̄равиндо,
вималакамаланетто кундаданта̄бхира̄мо;
гун̣аратанасамуддо на̄тхана̄тхо муниндо,
кан̣акакиран̣асобхо сомасомма̄нано со.
338. ¶
вималапаварасӣлаккхандхава̄ран̃ча катва̄,
ручираварасама̄дхӣкунтаму‘‘сса̄пайитва̄;
тикхин̣атарасубхаггам̣ буддхан̃а̄н̣орукан̣д̣ам̣,
вихарати бхамайанто ка̄мама’гга̄ виха̄ра̄.
тада̄ суддходано ра̄джа̄‘‘путто самбодхимуттамам̣;
патва̄ паваттасаддхаммачакко локахита̄йа ме.
ра̄джагахам̣’ча нисса̄йа рамме велуване’дхуна̄;
васатӣ‘‘ти сун̣итва̄на буддхабхӯтам̣ сакатраджам̣.
дат̣т̣хука̄мо наваккхаттум̣ нава̄мачче махесино;
навайодхасахассехи саддхим̣ песеси сантикам̣.
гантва̄ те дхаммара̄джасса сутва̄’нопамадесанам̣;
уттаматтхам̣ лабхитва̄на са̄санампи напесайум̣.
тесве’кампи апассанто ка̄луда̄йим̣ субха̄ратим̣;
а̄мантетва̄ маха̄маччам̣ паббаджджа̄бхиратам̣ сада̄.
‘‘сугаттаратанам̣ нетва̄ мама неттараса̄йанам̣;
йена кеначу’па̄йена карохӣ’’ти тама’бравӣ.
атха йодхасахассена тампи песеси со’пи ча;
гантва̄ сапарисо саттху сутва̄ сундарадесанам̣.
арахаттан̃джасам̣ патва̄ паббаджитва̄ нара̄сабхам̣;
намассанто са самбуддхам̣ паггайха сирасан̃джалим̣.
‘‘васантака̄ладжджанӣта̄тираттаван̣н̣а̄бхира̄ман̇курапаллава̄ни;
сунӣлаван̣н̣уджджалапаттайутта̄ са̄кха̄сахасса̄ни манорама̄ни.
висит̣т̣хагандха̄кулапха̄липхуллана̄на̄вичитта̄ни махӣруха̄ни;
сучиттана̄на̄мигапаккхисан̇гхасан̇гӣйама̄нуттамака̄нана̄ни.
349. ¶
сунӣласа̄тодакапӯрита̄ни суна̄дика̄дамбакадамбака̄ни;
сугандхендӣваракаллаха̄ра̄ равиндараттамбуджабхӯсита̄ни.
тӣрантаре джа̄тадумесу пуппхакин̃джаккхара̄джӣхи вира̄джита̄ни;
мутта̄тисета̄маласеката̄ни рамма̄ни нека̄ни джала̄сайа̄ни.
манун̃н̃авел̣урийакан̃чука̄нивагун̣т̣хита̄ни’ча сусаддалехи;
сунӣлабхӯта̄ни махӣтала̄ни набха̄ни манда̄нила сан̇кула̄ни.
анантабхогехи джанехи пхӣтам̣,
сура̄джадха̄ним̣ капил̣а̄бхидха̄ним̣;
гантум̣ бхаданте самайо’’тиа̄дим̣,
сам̣ван̣н̣и ван̣н̣ам̣ гаманан̃джасасса.
суван̣н̣анам̣ там̣ сугато сун̣итва̄,
‘‘ван̣н̣еси ван̣н̣ам̣ гаманассу’да̄йи;
киннӯ‘‘ти бха̄ситтха тато уда̄йи,
катхеси’дам̣ тасса сиван̇карасса.
‘‘бханте пита̄ дассанами’ччхате те,
суддходано ра̄джаваро йасассӣ;
татха̄гато локахитекана̄тхо,
кароту сан̃н̃а̄такасан̇гаханти.’’
сун̣итва̄ мадхурам̣ тасса гирам̣ локахите рато;
‘‘са̄дху’да̄йи карисса̄ми н̃а̄така̄нанти сан̇гахам̣.’’
джан̇гамо хемамерӯ’ва раттакамбалалан̇като;
вимало пун̣н̣ачандо’ва та̄рака̄парива̄рито.
саддхим̣ вӣсасахассехи сантачиттехи та̄дихи;
гаччханто сирисампанно ан̃джасе сат̣т̣хийоджане.
358. ¶
дине дине васитва̄на йоджане йоджане джино;
двӣхи ма̄сехи сампатто буддхо джа̄тапурам̣ варам̣.
буддхам̣ висуддхакамала̄нанасобхама̄нам̣,
ба̄лам̣сума̄лисатабха̄нусама̄набха̄нум̣;
чаккан̇киторучаран̣ам̣ чаран̣а̄дхива̄сам̣,
локаттайекасаран̣ам̣ аран̣аггака̄йам̣.
сампун̣н̣ахемагхат̣аторан̣адхӯмагандха,
ма̄лехи вен̣упан̣ава̄дихи дундубхӣхи;
читтехи чхаттадхаджача̄маравӣджанӣхи,
суддходана̄диванипа̄ абхипӯджайим̣сӯ.
сусаджджитам̣ пурам̣ патва̄ муниндо там̣ манорамам̣;
сугандхипуппхакин̃джаккха̄лан̇каторутала̄кулам̣.
супхулладжаладжа̄кин̣н̣а аччходакаджала̄лайам̣;
майӯраман̣д̣ала̄раддха ран̇гехи ча вира̄джитам̣.
ча̄ручан̇камапа̄са̄да лата̄ман̣д̣апаман̣д̣итам̣;
па̄веккхи паваро раммам̣ нигродха̄ра̄мамуттамам̣.
‘‘амха̄каме’сасиддхаттхо путто натто’ти’’а̄дина̄;
чинтайитва̄на сан̃джа̄тама̄насаттхаддхаса̄кийа̄.
дахаре дахаре ра̄джа кума̄ре идама’бравум̣;
‘‘тумхе вандатха сиддхаттхам̣ наванда̄ма майанти там̣.’’
идам̣ ватва̄ нисӣдим̣су катва̄ те пурато тато;
адантадамако данто тилокекавилочано.
тесам̣ аджджха̄сайам̣ н̃атва̄ ‘‘на мам̣ ванданти н̃а̄тайо;
ханда ванда̄пайисса̄ми’да̄ни несанти’’ та̄ваде.
абхин̃н̃а̄ па̄дакаджджха̄нам̣ сама̄паджджитва̄ джха̄нато;
вут̣т̣ха̄йа хемахам̣со’ва хемаван̣н̣о пабхан̇каро.
369. ¶
аббхуггантва̄ набхам̣ саббасаттанеттараса̄йанам̣;
ган̣д̣амбаруккхамӯласмим̣ па̄т̣иха̄рийасаннибхам̣.
аса̄дха̄ран̣ама’н̃н̃есам̣ па̄т̣иха̄рийаму’ттамам̣;
раманӣйатаре тасмим̣ ака̄си мунипун̇гаво.
дисва̄ тама’ббхутам̣ ра̄джа̄ суддходанонара̄сабхо;
сан̃джа̄тапӣтипа̄моджджо сакйавам̣секана̄йако.
саттхупа̄да̄равиндехи саке ча̄русирорухе;
бхӯсите’ка̄си те саббе са̄кийа’ акарум̣ татха̄.
дхӣро поккхаравассасса аваса̄не манорамам̣;
дхаммавассам̣ павассетва̄ саттачитта̄вануггатам̣.
маха̄мохараджам̣ хантва̄ сасан̇гхо дутийе дине;
павеккхи сапада̄нена пин̣д̣а̄йа пураму’ттамам̣.
тасса па̄да̄равинда̄ни’равинда̄ни анекадха̄;
уггантва̄ патиган̣хим̣су аккантаккантат̣ха̄нато.
дехаджотикадамбехи гопурат̣т̣а̄ламандира̄;
пин̃джараттам̣ гата̄ тасмим̣ па̄ка̄раппабхӯти тада̄.
чарантам̣ пависитва̄на пин̣д̣а̄йа пуравӣтхийам̣;
лока̄локакарам̣ вӣрам̣ сантам̣ дантам̣ пабхан̇карам̣.
паса̄даджанаке рамме па̄са̄де са̄ йасодхара̄;
сӣхапан̃джарато дисва̄ т̣хита̄ пемапара̄йан̣а̄.
бхӯсане ман̣ирам̣сӣхи бха̄сурам̣ ра̄хулам̣ варам̣;
а̄мантетва̄ падассетва̄ ‘‘туйхаме’со пита̄’’ти там̣.
никетаму’пасан̇камма суддходанайасассино;
вандитва̄ тама’нека̄хи иттхӣхи парива̄рита̄.
‘‘дева девиндалӣла̄йа путто те’дха пуре пуре;
чаритва̄ чарате’да̄ни пин̣д̣а̄йа̄’ти гхаре гхаре’’.
382. ¶
паведеси паведетва̄’гама̄ мандирама’ттано;
а̄нандаджаласандоха пӯрито’ручилочана̄.
тато сесанаринда̄нам̣ индо индова лан̇като;
кампама̄но пагантва̄на вегена джинасантикам̣.
‘‘сакйапун̇гава те не’са вам̣со ма̄ чара ма̄ чара;
вам̣се путте’кара̄джа̄’пи на пин̣д̣а̄йа чарӣ пуре.’’
ити вутте нариндена муниндо гун̣асекхаро;
‘‘туйхаме’со маха̄ра̄джа вам̣со майхам̣ пана’нвайо.
буддхавам̣со’’ти самбуддхавам̣сам̣ тасса пака̄сайӣ;
атхо тасмим̣ т̣хитойева десенто дхаммаму’ттарим̣.
‘‘уттит̣т̣хе наппамаджджеййа дхаммами’’чча̄диму’ттамам̣;
га̄тхам̣ манорамам̣ ватва̄ сотӯнам̣ сивама̄’вахам̣.
дассанаггарасам̣ датва̄ сантаппетва̄ таму’ттамо;
тена̄’бхийа̄чито тасса никетам̣ самупа̄гато.
саддхим̣ висасахассехи та̄дӣхи дипадуттамам̣;
мадхуроданапа̄нена сантаппетва̄ махӣпати.
чул̣а̄ман̣ӣмарӣчӣхи пин̃джаран̃джаликехи там̣;
ра̄джухи саха вандитва̄ нисӣди джинасантике.
та̄’пи некасата̄ гантва̄ сундара̄ ра̄джасундарӣ;
нариндена анун̃н̃а̄та̄ нисидим̣су тахим̣ тада̄.
десетва̄ мадхурам̣ дхаммам̣ тилокатилако джино;
ахампа’джджа на гаччхеййам̣ саве бимба̄йа мандирам̣.
дайа̄йа хадайам̣ тасса̄ пха̄леййа̄’ти дайа̄лайо;
са̄вакаггайугам̣ гайха мандирам̣ питара̄ гато.
нисӣди пависитва̄на буддхо буддха̄сане тахим̣;
чхаббан̣н̣арам̣сиджа̄лехи бха̄суранто’ва бха̄нума̄.
395. ¶
маносила̄чун̣н̣асама̄надехамарӣвиджа̄лехи вира̄джама̄на̄;
пакампита̄ хемалата̄’ва бимба̄ бимбадхара̄ саттху самӣпа’ма̄га.
саттху па̄десу сампхассасӣталуттамава̄рина̄;
нибба̄песи маха̄сокапа̄вакам̣ хадайиндхане.
ра̄джа̄ саттху паведеси бимба̄йа̄’ти бахум̣ гун̣ам̣;
муниндо’пи пака̄сеси чандакин̣н̣араджа̄такам̣.
тада̄ нандакума̄расса сампатте ман̇галаттайе;
вива̄хо абхисеко ча ити гехаппавесанам̣.
ман̇гала̄нам̣ пурейева пабба̄джеси пабхан̇каро;
аниччхантам̣’ва нетва̄ там̣ а̄ра̄мам̣ раммамуттамам̣.
атта̄нама’нугаччхантам̣ да̄йаджджаттхам̣ сакатраджам̣;
кума̄рам̣ ра̄хулам̣ ча̄’пи кума̄ра̄бхаран̣уджджалам̣.
‘‘сукха̄’ва чха̄йа̄ те ме’’ти уггирантам̣ гирам̣ пийам̣;
‘‘да̄йаджджам̣ ме дада̄хӣ’ти да̄йаджджам̣ ме дада̄хи ча’’.
а̄ра̄мамева нетва̄на пабба̄джеси нируттарам̣;
саддхаммаратанам̣ датва̄ да̄йаджджам̣ тасса дхӣмато.
никкхамма тамха̄ сугатам̣сума̄ли тахим̣ джантусароруха̄ни;
саддхаммарам̣сӣхи вика̄сайанто упа̄гато ра̄джагахам̣ пуна̄’пи.
кусума̄кула сундаратарупаване падумуппала бха̄сурасараникаре;
путхучан̇камаман̣д̣итаситасикате субхасӣтаване вихарати сугато.
тада̄ судаттавхайасет̣т̣хисет̣т̣хо,
бахӯхи бхан̣д̣ам̣ сакат̣ехи гайха;
са̄ваттхито ра̄джагахе манун̃н̃е,
саха̄йасет̣т̣хисса гхарӯ’пагантва̄.
406. ¶
тене’ва вутто субхагена буддхо,
джа̄то’ти локе дипада̄наминдо;
сан̃джа̄тапӣтӣхи удаггачитто,
раттим̣ пабха̄там̣ ити ман̃н̃ама̄но.
никкхамма тамха̄ вигатандхака̄ре,
дева̄нубха̄вена маха̄патхамхи;
гантва̄на там̣ сӣтаванам̣ сураммам̣,
сампун̣н̣а чандам̣’ва вира̄джама̄нам̣.
там̣ дӣпаруккхам̣ вийа паджджалантам̣,
вилочана̄нандакарам̣ махесим̣;
дисва̄на тассу’ттамапа̄дара̄гам̣,
пат̣иггахетва̄ сираса̄ судхӣма̄.
гамбхӣрам̣ нипун̣ам̣ дхаммам̣ сун̣итва̄ вималам̣ варам̣;
сота̄паттипхала’мпатва̄ сахассанайа ман̣д̣итам̣.
нимантетва̄на самбуддхам̣ сасан̇гхам̣ локана̄йакам̣;
ван̣н̣агандхарасӯпетам̣ датва̄ да̄нам̣ сукха̄вахам̣.
саттху а̄гаманаттха̄йа са̄ваттхинагарам̣ варам̣;
пат̣ин̃н̃ам̣ со гахетва̄на гаччханто антара̄патхе.
йоджане йоджане ва̄ру читтакаммасамуджджале;
виха̄ре паваре датва̄ ка̄ра̄петва̄ бахум̣ дханам̣.
са̄ваттхим̣ пуна’ра̄гантва̄ па̄са̄дасатаман̣д̣итам̣;
торан̣ан̇гхикапа̄ка̄рагопура̄дивира̄джитам̣.
пурам̣ апахасантам̣’ва девиндасса̄’пи саббада̄;
саббасампаттисампаннам̣ наччагӣта̄дисобхитам̣.
касмим̣ со вихареййа̄’ти бхагава̄ локана̄йако;
саманта̄нувилокенто виха̄ра̄рахабхӯмикам̣.
416. ¶
джетара̄джакума̄расса уййа̄нам̣ нанданопамам̣;
чха̄йӯдака̄дисампаннам̣ бхӯмибха̄гам̣ удиккхийа.
хиран̃н̃акот̣исантха̄равасене’ва маха̄йасо;
кин̣итва̄ паваре тамхи нара̄мараманохаре.
ниччам̣ кин̇кин̣иджа̄лана̄даручирам̣ син̇гӣва син̇га̄кулам̣,
раммам̣некаман̣ӣхи чханначхаданам̣ а̄муттамутта̄валим̣;
на̄на̄ра̄гавита̄на бха̄суратарам̣ пуппха̄дина̄’лан̇ката,
читрам̣ гандхакут̣им̣ варам̣ сувипулам̣ ка̄реси бхӯсекхарам̣.
джинатраджа̄нампи виса̄лама̄лайам̣,
вита̄нана̄на̄сайана̄сануджджалам̣;
суман̣д̣итам̣ ман̣д̣апаван̇кама̄дина̄,
вилумпама̄нам̣ маналочанам̣ сада̄.
атха̄пи сан̣ха̄маласетава̄лукам̣,
саведика̄ча̄рувиса̄лама̄лакам̣;
джала̄сайам̣ са̄та’тисӣталодакам̣,
сугандхисогандхикапан̇каджа̄кулам̣.
супхулласа̄ла̄санасогана̄га,
пунна̄гапӯга̄дивира̄джама̄нам̣;
манорамам̣ джетавана̄бхидха̄нам̣,
ка̄ра̄пайӣ сет̣т̣хи виха̄расет̣т̣хам̣.
виса̄лакела̄садхара̄дхаруттама̄-
бхира̄мапа̄ка̄рапханиндагопито;
джанасса сабба̄бхиманаттхаса̄дхако,
виха̄рачинта̄ман̣и со вира̄джите.
тато а̄гаманаттха̄йа муниндам̣ на̄тхапин̣д̣ико;
дӯтам̣ па̄хеси со саттха̄ сутва̄ дӯтасса са̄санам̣.
махата̄ бхиккхусан̇гхена тада̄ тамха̄ пураккхато;
никкхамитва̄’нупуббена патто са̄ваттхимуттамам̣.
425. ¶
самуджджала̄ни нека̄ни дхаджа̄на̄да̄йа сундара̄;
кума̄ра̄ пурато саттху никкхамим̣су сура̄ йатха̄.
никкхамим̣су тато тесам̣ паччхато тарун̣ан̇гана̄;
ча̄рупун̣н̣агхат̣а̄да̄йа девакан̃н̃а̄ йатха̄ татха̄.
пун̣н̣апа̄тим̣ гахетва̄на сет̣т̣хино бхарийа̄ татха̄;
саддхим̣ некасатиттхихи нека̄лан̇ка̄ралан̇ката̄.
маха̄сет̣т̣хи маха̄сет̣т̣хисатехи саха на̄йакам̣;
аббхугган̃чхи маха̄вӣрам̣ пӯджито техи некадха̄.
чхаббан̣н̣арам̣сӣхи манорамехи,
пурам̣ варам̣ пин̃джараван̣н̣абха̄вам̣;
ненто муниндо сугато сугатто,
упа̄висӣ джетаванам̣ виха̄рам̣.
ча̄туддисасса сан̇гхасса самбуддхапамукхасса’хам̣;
имам̣ дамми виха̄ранти саттху ча̄рукарамбудже.
сугандхава̄ситам̣ ва̄рим̣ хемабхин̇ка̄рато варам̣;
а̄киритва̄ ада̄ раммам̣ виха̄рам̣ ча̄рудассанам̣.
сураммам̣ виха̄рам̣ пат̣иггайаха сет̣т̣хам̣,
анаггхе вичитта̄санасмим̣ нисинно;
джанинда̄наминдо тилокеканетто,
тилокаппаса̄да̄вахам̣ там̣ манун̃н̃ам̣.
уда̄ра̄нисам̣сам̣ виха̄раппада̄не,
ана̄тхаппада̄нена на̄тхасса тасса;
судатта̄бхидха̄насса сет̣т̣хисса саттха̄,
йасассӣ хитесӣ махесӣ адесӣ.
уда̄ра̄нисам̣сам̣ виха̄раппада̄не,
катхетум̣ саматтхо вина̄ бхӯрипан̃н̃ам̣;
тилокекана̄тхам̣ наро коси йутто,
мукха̄нам̣ сахассехи некехи ча̄’пи.
435. ¶
ити випулайасо со тасса дхаммам̣ катхетва̄,
апи сакаладжана̄нам̣ ма̄насе тосайанто;
парамамадхурана̄дам̣ дхаммабхерим̣ махантам̣,
вихарати пахаранто таттха таттхӯпагантва̄.
евам̣ тилокахитадена маха̄дайена,
локуттамена парибхуттападесапантим̣;
ниччам̣сура̄сурамахорагараккхаса̄ди,
сампӯджитам̣ ахами’да̄ни нидассасиссам̣.
саддхаммарам̣синикарехи джинам̣сума̄ли,
венеййапан̇каджавана̄ни вика̄сайанто;
ва̄сам̣ ака̄си паваро пат̣хамамхи вассе,
ба̄ра̄н̣асимхи нагаре мигака̄нанамхи.
на̄на̄ппака̄раратана̄пан̣апантивӣтхи,
рамме пуре паварара̄джагаха̄бхидха̄не;
ва̄сам̣ ака̄си дутийе татийе чатуттхе,
вассепи кантатаравелуванева на̄тхо.
бхӯпа̄ламол̣иман̣ирам̣сивира̄джама̄нам̣,
веса̄лина̄мавидитам̣ нагарам̣ сураммам̣;
нисса̄йа сакйамуникесари пан̃чамамхӣ,
вассамхи ва̄самакариттха маха̄ванасмим̣.
пхулла̄тинӣлавималуппалача̄рунетто,
сим̣гӣсама̄натануджотихи джотама̄но;
буддхо анантагун̣асаннидхи чхат̣т̣хавассе,
ва̄сам̣ ака̄ випуламан̇кула паббатасмим̣.
гамбхӣрадуддасатарам̣ мадхурам̣ марӯнам̣,
десетва дхаммаматуло сирисаннива̄со;
девиндасӣталависа̄ласила̄санасмим̣,
вассамхи ва̄сама’карӣ муни саттамамхи.
442. ¶
пхулла̄равиндачаран̣о чаран̣а̄дхива̄со,
со сум̣сума̄рагирина̄мадхара̄дхарамхи;
ва̄сам̣ ака̄ парамама̄раджи ат̣т̣хамасмим̣,
вассамхи кантарабхесакала̄ванамхи.
на̄на̄мата̄тибахутиттхийасаппадаппам̣,
хантва̄ тилокатилако навамамхи вассе;
ва̄сам̣ ака̄си ручире атидассанӣйе,
косамбисимбаливане джинапаккхира̄джа̄.
тесам̣ махантакалахам̣ самитум̣ йатӣнам̣,
нисса̄йа ва̄ран̣аварам̣ дасамамхи вассе;
пуппха̄бхикин̣н̣авипула̄малака̄нанасмим̣,
ва̄сам̣ ака̄ муниваро варапа̄ралеййо.
дхамма̄матена джанатам̣ аджара̄мараттам̣,
ненто вилочанаманохарасуддхаданто;
на̄ла̄бхидха̄надиджага̄маваре муниндо,
ва̄сам̣ ака̄ амитабуддхи дасекавассе.
веран̃джа ча̄рудиджага̄масамӣпабхӯте,
а̄ра̄маке сурабхипуппхапхала̄бхира̄ме;
саббан̃н̃у сакйамуни ба̄расамамхи вассе,
ва̄сам̣ ака̄си пучимандадуминдамӯле.
пхулла̄равиндавадано рачича̄русобхо,
локасса аттхачарийа̄йа дайа̄дхива̄со;
ва̄сам̣ ака̄ ручирача̄лийапаббатасмим̣,
вӣро тилокагару терасамамхи вассе.
бандхӯкапуппхасамапа̄дакара̄бхира̄мо,
дхаммиссаро павараджетаване сурамме;
дхӣро махиддхи муни чуддасамамхи вассе,
ва̄сам̣ ака̄ сакаласаттахитесу йутто.
449. ¶
венеййабандхуванара̄гагадже вихантва̄,
вассамхи пан̃чадасаме мунисӣхара̄джа̄;
ва̄сам̣ ака̄ капилаваттхудхара̄дхарору,
нигродхара̄мараман̣ӣйаман̣иггуха̄йам̣.
йаккхампи каккхалатарам̣ сувинӣтабха̄вам̣,
нетва̄ пуре варатама̄лавака̄бхидха̄не;
васмамхи ва̄самакарӣ дасачхат̣т̣хамамхи,
ненто джанам̣ бахутарампи ча сантимаггам̣.
па̄ка̄рагопураникетанаторан̣а̄ди,
нетта̄бхира̄маварара̄джагахе махеси;
ва̄сам̣ ака̄надхиваро дасасаттамамхи,
вассамхи паттхайасо бхуванаттайасмим̣.
дхаммосадхена мадхурена сукха̄вахена,
локасса гхоратарара̄гараджам̣ вихантва̄;
вассамхи ва̄самакарӣ дасаат̣т̣хамасмим̣,
ан̇гӣрасо паварача̄лийапаббатасмим̣.
венаййабандхуджанамохарипум̣ ул̣а̄рам̣,
хантва̄на дхаммаасина̄ варадхаммара̄джа̄;
екӯнавӣсатимаке пуна таттха вассе,
ва̄сам̣ ака̄ мадхурабха̄рати локана̄тхо.
суддха̄сайо паварара̄джагахе вичитте,
ва̄сам̣ ака̄си самавӣсатимамхи вассе;
локасса аттхачаран̣е субхакаппаруккхо,
чинта̄ман̣иппаварабхаддагхат̣о муниндо.
евам̣ тилокамахито анибаддхава̄сам̣,
катва̄ чарампат̣хамабодхийуда̄рапан̃н̃о;
чхаббан̣н̣арам̣сисамупетавичиттадехо,
локекабандху бхагава̄ авасесака̄ле.
456. ¶
са̄ваттхийам̣ павараджетаване ча рамме,
дибба̄лайе ча самалан̇катапуббара̄ме;
ва̄сам̣ ака̄си муни вӣсатипан̃чавассе,
лока̄бхивуддхинирато сукхасаннива̄со.
ити амитадайо йо пан̃чата̄л̣ӣсавассе,
мануджаманаванасмим̣ джа̄тара̄гаггира̄сим̣;
парамамадхурадхаммамбухи нибба̄пайанто,
аваси самунимегхо локасантим̣ кароту!
пан̃н̃а̄варан̇гана̄ майхам̣ сан̃джа̄та̄ манамандире;
тосайантӣ саббаджанам̣ вуддхим̣ гаччхату саббада̄.
читам̣ йам̣ рачайантена джинасса чаритам̣ майа̄;
пун̃н̃ам̣ тасса̄нубха̄вена сампатто тусита̄лайам̣.
меттеййалокана̄тхасса сун̣анто дхаммадесанам̣;
тена саддхим̣ чирам̣ ка̄лам̣ винданто махатим̣ сирим̣.
буддхе джа̄те маха̄сатторамме кетуманӣпуре;
ра̄джавам̣се джанӣтва̄на тихетупат̣исандхико.
чиварам̣ пин̣д̣апа̄тан̃ча анаггхам̣ випулам̣ варам̣;
сена̄санан̃ча бхесаджджам̣ датва̄ тасса махесино.
са̄сане паббаджитва̄на джотенто тамануттарам̣;
иддхима̄ сатима̄ самма̄ дха̄ренто пит̣акаттайам̣.
вйа̄като тена буддхо йам̣ хессатӣти ана̄гате;
уппаннуппаннабуддха̄нам̣ да̄нам̣ датва̄ сукха̄вахам̣.
сам̣са̄ре сам̣саранто хи каппаруккхо ча па̄н̣инам̣;
иччхитиччхитаманна̄дим̣ даданто мадхурам̣ чарам̣.
мам̣салохитанетта̄дим̣ дадам̣ читтасама̄хито;
сӣланеккхаммапан̃н̃а̄дим̣ пӯренто саббапа̄рамим̣.
467. ¶
па̄рамисикхарам̣ патва̄ буддхо хутва̄ ануттаро;
десетва̄ мадхурам̣ дхаммам̣ джантӯнам̣ сивама̄вахам̣.
саббам̣ садевакам̣ локам̣ браха̄сам̣са̄рабандхана̄;
мочайитва̄ варам̣ кхемам̣ па̄пун̣йем̣ сивам̣ пурам̣.
лан̇ка̄лан̇ка̄ра бхӯтена бхӯпа̄ланвайакетуна̄;
виджайаба̄хуна̄ ран̃н̃а̄ сакана̄мена ка̄рите.
сатойа̄сайапа̄ка̄ра гопура̄дивира̄джите;
паривен̣аваре рамме васата̄ сантавуттина̄.
медхан̇кара̄бхидха̄нена дайа̄ва̄сена дхӣмата̄;
тхерена рачитам̣ етам̣ саббха сам̣севитам̣ сада̄.
бхаве бхаве’дха га̄тха̄нам̣ тесаттати чатуссатам̣;
гантхато пан̃чапан̃н̃а̄са̄-дхикам̣ пан̃часатам̣ ити.