📜

નમો તસ્સ ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ

સુત્તન્તપિટક

સંયુત્તનિકાયે

સગાથાવગ્ગપાળિ

સંગાયનસ્સ પુચ્છા વિસ્સજ્જના

પુચ્છા – પઠમમહાસંગીતિકાલે ¶ આવુસો ધમ્મસંગાહકા મહાકસ્સપાદયો મહાથેરવરા પોરાણસંગીતિકારા પઠમં વિનયપિટકં સંગાયિત્વા તદનન્તરં સુત્તન્તપિટકં સંગાયન્તા દીઘનિકાયઞ્ચ મજ્ઝિમનિકાયઞ્ચ સંગાયિત્વા તદનન્તરં કિંનામ પાવચનં સંગાયિંસુ.

વિસ્સજ્જના – પઠમમહાસંગીતિકાલે ભન્તે ધમ્મસંગાહકા મહાકસ્સપાદયો પોરાણથેરવરા પઠમં વિનયપિટકં સંગાયિત્વા તદનન્તરં સુત્તન્તપિટકં સંગાયન્તા દીઘનિકાયઞ્ચ મજ્ઝિમનિકાયઞ્ચ સંગાયિત્વા તદનન્તરં સત્તહિ ચ સુત્તસહસ્સેહિ સત્તહિ ચ સુત્તસતેહિ દ્વાસટ્ઠિયા ચ સુત્તેહિ પટિમણ્ડિતં ભાણવારસતપરિમાણં સંયુત્તનિકાયં નામ પાવચનં સંગાયિંસુ.

પુચ્છા – સંયુત્તનિકાયે ¶ ચ આવુસો સગાથાવગ્ગો નિદાનવગ્ગો ખન્ધવગ્ગો સળાયતનવગ્ગો મહાવગ્ગોતિ પઞ્ચસંયુત્તપ્પકરણાનિ, તેસુ પઠમં કતરં સંયુત્તપ્પકરણં તે સંગાયિંસુ.

વિસ્સજ્જના – પઞ્ચસુ ભન્તે સંયુત્તપ્પકરણેસુ પઠમં સગાથાવગ્ગસંયુત્તપ્પકરણં સંગાયિંસુ.

પુચ્છા – સગાથાવગ્ગેપિ ¶ આવુસો દેવતાસંયુત્તાદિવસેન એકાદસસંયુત્તાનિ, તેસુ પઠમં કતરં સંયુત્તં તે સંગાયિંસુ.

વિસ્સજ્જના – એકાદસસુ ભન્તે સંયુત્તેસુ પઠમં દેવતાસંયુત્તં સંગાયિંસુ.

પુચ્છા – દેવતાસંયુત્તેપિ આવુસો નળવગ્ગાદયો અટ્ઠ વગ્ગા, ઓઘતરણસુત્તાદીનિ ચ એકાસીતિ સુત્તાનિ, તેસુ પઠમં કતરં વગ્ગં કતરઞ્ચ સુત્તં સગાયિંસુ.

વિસ્સજ્જના – અટ્ઠસુ ભન્તે વગ્ગેસુ પઠમં નળવગ્ગં એકાસીતિયા ચ સુત્તેસુ પઠમં ઓઘતરણસુત્તં સંગાયિંસુ.

સાધુ ¶ સાધુ આવુસો, મયમ્પિ દાનિ તતોયેવ પટ્ઠાય સંગીતિપુબ્બઙ્ગમાનિ પુચ્છનવિસ્સજ્જનકિચ્ચાનિ આવહિતું સમારભાર.

દેવતાસંયુત્ત

ઓઘતરણસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ભગવતા જાનતા પસ્સતા અરહતા સમ્માસમ્બુદ્ધેન ઓઘતરણસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે અઞ્ઞતરં દેવતં આરબ્ભ ભાસિતં, અઞ્ઞતરા ભન્તે દેવતા અભિક્કન્તાય રત્તિયા અભિક્કન્તવણ્ણા કેવલકપ્પં જેતવનં ઓભાસેત્વા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં અટ્ઠાસિ, એકમન્તં ઠિતા ખો સા દેવતા ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘કથં નુ ત્વં મારિસ ઓઘમતરી’’તિ,

તસ્મિં ¶ ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘અપતિટ્ઠં ખ્વાહં આવુસો અનાયૂહં ઓઘમતરિં’’તિ, એવં ખો ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

અચ્ચેન્તિસુત્ત

પુચ્છા – અચ્ચેન્તિસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે અઞ્ઞતરં દેવતં આરબ્ભ ભાસિતં. અઞ્ઞતરા ભન્તે દેવતા ભગવન્તં એતદવોચ–

‘‘અચ્ચેન્તિ કાલા તરયન્તિ રત્તિયો,

વયોગુણા અનુપુબ્બં જહન્તિ,

એતં ભયં મરણે પેક્ખમાનો,

પુઞ્ઞાનિ કયિરાથ સુખાવહાની’’તિ–

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં –

‘‘અચ્ચેન્તિ કાલા તરયન્તિ રત્તિયો,

વયોગુણા અનુપુબ્બં જહન્તિ,

એતં ભયં મરણે પેક્ખમાનો,

લોકામિસં પજહે સન્તિપેક્ખો’’તિ –

એવં ખો ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

સત્તિસુત્ત

પુચ્છા – સત્તિસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે અઞ્ઞતરં દેવતં આરબ્ભ ભાસિતં, અઞ્ઞતરા ભન્તે દેવતા ભગવન્તં એતદવોચ–

‘‘સત્તિયા વિય ઓમટ્ઠો, ડય્હમાનોવ મત્થકે;

કામરાગપ્પહાનાય, સતો ભિક્ખુ પરિબ્બજે’’તિ–

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

સત્તિયા ¶ વિય ઓમટ્ઠો ડય્હમાનોવ મત્થકે;

સક્કાયદિટ્ઠિપ્પહાનાય, સતો ભિક્ખુ પરિબ્બજેતિ;

એવં ખો ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

સત્તિયા વિય ઓમટ્ઠો, ડય્હમાનોવ મત્થકે;

કામરાગપ્પહાનાય, સતો ભિક્ખુ પરિબ્બજે –

સત્તિયા ¶ વિય ઓમટ્ઠો, ડય્હમાનોવ મત્થકે,

સક્કાયદિટ્ઠિપ્પમાનાય, સતો ભિક્ખુ પરિબ્બજે –

જટાસુત્ત

પુચ્છા – જટાસુત્તં પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે અઞ્ઞતરં દેવતં આરબ્ભ ભાસિતં, અઞ્ઞતરા ભન્તે દેવતા ભવગન્તં એતદવોચ–

‘‘અન્તો જટા બહિજટા, જટાય જટિતા પજા;

તં તં ગોતમ પુચ્છામિ, કો ઇમં વિજટયે જટ’’ન્તિ–

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં –

સીલે પતિટ્ઠાય નરો સપઞ્ઞો, ચિત્તં પઞ્ઞઞ્ચ ભાવયં;

આતાપી નિપકો ભિક્ખુ, સો ઇમં વિજટયે જટં.

યેસં ¶ રાગો ચ દોસો ચ, અવિજ્જા ચ વિરાજિતા;

ખીણાસવા અરહન્તો, તેસં વિજટિતા જટાતિ;

એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

સીલે ¶ પતિટ્ઠાય નરો સપઞ્ઞો, ચિત્તં પઞ્ઞઞ્ચ ભાવયં;

આતાપી નિપકો ભિક્ખુ, સો ઇમં વિજટયે જટં–

યેસં રાગો ચ દોસો ચ, અવિજ્જા ચ વિરાજિતા;

ખીણાસવા અરહન્તો, તેસં વિજટિતા જટા–

યત્થ ¶ નામઞ્ચ રૂપઞ્ચ, અસેસં ઉપરુજ્ઝતિ;

પટિઘં રૂપસઞ્ઞા ચ, એત્થેસા છિજ્જતે જટા.

અચ્છરાસુત્ત

પુચ્છા – અચ્છરાસુત્તં પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે અઞ્ઞતરં દેવપુત્તં આરબ્ભ ભાસિતં. અઞ્ઞતરો ભન્તે દેવપુત્તો ભગવન્તં એતદવોચ–

‘‘અચ્છરાગણસઙ્ઘટ્ઠં, પિસાચ ગણસેવિતં;

વનન્તં મોહનં નામ, કથં યાત્રા ભવિસ્સતી’’તિ.

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

‘‘ઉજુકો નામ સો મગ્ગો, અભયા નામ સા દિસા,

રથો અકૂજનો નામ, ધમ્મચક્કેહિ સંયુતો.

હિરી ¶ તસ્સ અપાલમ્બો, સત્યસ્સ પરિવારણં;

ધમ્માહં સારથિં બ્રૂમિ, સમ્માદિટ્ઠિ પુરેજવં.

યસ્સ એતાદિસં યાનં, ઇત્થિયા પુરિસસ્સ વા;

સ વે એતેન યાનેન, નિબ્બાનસ્સેવ સન્તિકે’’તિ.

એવં ખો ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

અચ્છરાગણસઙ્ઘુટ્ઠં ¶ , પિસાચગણસેવિતં;

વનન્તં મોહનં નામ, કથં યાત્રા ભવિસ્સતિ–

જરાસુત્ત

પુચ્છા – જરાસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે અઞ્ઞતરં દેવતં આરબ્ભ ભાસિતં. અઞ્ઞતરા ભન્તે દેવતા ભગવન્તં એતદવોચ–

‘‘કિં સુ યાવ જરા સાધુ, કિં સુ સાધુ પતિટ્ઠિતં;

કિં સુ નરાનં રતનં, કિં સુ ચોરેહિ દૂહર’’ન્તિ.

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

‘‘સીલં યાવ જરા સાધુ, સદ્ધા સાધુ પતિટ્ઠિતા;

પઞ્ઞા નરાનં રતનં, પુઞ્ઞં ચોરેહિ દૂહર’’ન્તિ.

એવં ખો ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

કિં સુ યાવ જરા સાધુ.

કિં સુ સાધુ પતિટ્ઠિતં.

કિં ¶ સુ નરાનં રતનં.

કિં સુ ચોરેહિ દૂહરં.

દેવપુત્તસંયુત્ત

સુબ્રહ્મસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ભગવતા જાનતા પસ્સતા અરહતા સમ્માસમ્બુદ્ધેન સુબ્રહ્મસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કતઞ્ચ ભાસિતં. કીદિસો ચ તત્થ ધમ્મપટિગ્ગાહકસ્સ ધમ્મસ્સવનાનિસંસો અધિગતો.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ¶ ભન્તે સુબ્રહ્મદેવપુત્તં આરબ્ભ ભાસિતં. સુબ્રહ્મા ભન્તે દેવપુત્તો મરણભયભીતો ભગવન્તં ઉપસઙ્કમિત્વા એતદવોચ–

‘‘નિચ્ચં ઉત્રસ્તમિદં ચિત્તં, નિચ્ચં ઉબ્બિગ્ગમિદં મનો;

અનુપ્પન્નેસુ કિચ્છેસુ, અથો ઉપ્પતિતેસુ ચ;

સચે અત્થિ અનુત્રસ્તં, તં મે અક્ખાહિ પુચ્છિતો’’તિ–

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં.

‘‘નાઞ્ઞત્ર બોજ્જા તપસા, નાઞ્ઞત્રિન્દ્રિયસંવરા;

નાઞ્ઞત્ર સબ્બનિસ્સગ્ગા, સોત્થિં પસ્સામિ પાણિન’’ન્તિ.

એવં ખો ભન્તે ભગવતા ભાસિતં. દેસનાપરિયોસાને ચ ભન્તે સુબ્રહ્મસ્સ દેવપુત્તસ્સ તસ્મિંયેવ આસને વિરજં વીતમલં ધમ્મચક્ખું ઉદપાદિ, ‘‘યંકિઞ્ચિ સમુદયધમ્મં, સબ્બં તં નિરોધધમ્મ’’ન્તિ.

નિચ્ચં ¶ ઉત્રસ્તમિદં ચિત્તં, નિચ્ચં ઉબ્બિગ્ગમિદં મનો;

અનુપ્પન્નેસુ કિચ્છેસુ, અથો ઉપ્પતિતેસુ ચ;

સચે અત્થિ અનુત્રસ્ત, તં મે અક્ખાહિ પુચ્છિતો-હુ–

નાઞ્ઞત્ર ¶ બોજ્જા તપસા, નાઞ્ઞત્રિન્દ્રિયસંવરા;

નાઞ્ઞત્ર સબ્બનિસ્સગ્ગા, સોત્થિં પસ્સામિ પાણિનં–

રોહિતસ્સસુત્ત

પુચ્છા – રોહિતસ્સસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે રોહિતસ્સં દેવપુત્તં આરબ્ભ ભાસિતં. રોહિતસ્સો ભન્તે દેવપુત્તો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘યત્થ નુ ખો ભન્તે ન જાયતિ ન જીયતિ ન મીયતિ ન ચવતિ ન ઉપપજ્જતિ, સક્કા નુ ખો સો ભન્તે ગમનેન લોકસ્સ અન્તો ઞાતું વા દટ્ઠું વા પાપુણિતું વા’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘યત્થ ખો આવુસો ન જાયતિ ન જીયતિ ન મીયતિ ન ચવતિ ન ઉપપજ્જતિ, નાહં તં ગમનેન લોકસ્સ અન્તં ઞાતેય્યં અટ્ઠેય્યં પત્તેય્યન્તિ વદામી’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

કોસલસંયુત્ત

દહરસુત્ત

પુચ્છા – દહરસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે રાજાનં પસેનદિં કોસલં આરબ્ભ ભાસિતં. રાજા ભન્તે પસેનદિ કોસલો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવતા સદ્ધિં સમ્મોદિ, એકમન્તં નિસિન્નો ખો ભન્તે રાજા પસેનદિ કોસલો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘ભવમ્પિ નો ગોતમો ‘અનુત્તરં સમ્માસમ્બોધિં અભિસમ્બુદ્ધો’તિ પટિજાનાતી’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘યઞ્હિ તં મહારાજ સમ્મા વદમાનોવદેય્ય ‘અનુત્તરં સમ્માસમ્બોધિં અભિસમ્બુદ્ધો’તિ ¶ , મમેવ તં સમ્મા વદમાનો વદેય્યા’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

તસ્મા ¶ હિ પણ્ડિતો પોસો, સમ્પસ્સં અત્થમત્તનો;

ભુજઙ્ગમં પાવકઞ્ચ, ખત્તિયઞ્ચ યસસ્સિનં;

ભિક્ખુઞ્ચ સીલસમ્પન્નં, સમ્મદેવ સમાચરે–

અત્તરક્ખિતસુત્ત

પુચ્છા – અત્તરક્ખિતસુત્તં પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે રાજાનંયેવ પસેનદિં કોસલં આરબ્ભ ભાસિતં. રાજા ભન્તે પસેનદિ કોસલો ભગવન્તં ઉપસઙ્કમિત્વા ‘‘ઇધ મય્હં ભન્તે રહોગતસ્સ પટિસલ્લીનસ્સ ¶ એવં ચેતસો પરિવિતક્કો ઉદપાદી’’તિ એવમાદિકં વચનં અવોચ. ભગવા ચ ભન્તે એવમેતં મહારાજ એવમેતં મહારાજાતિ એવમાદિના વિભજિત્વા ભાસિતં.

કાયેન ¶ સંવરો સાધુ, સાધુ વાચાય સંવરો;

મનસા સંવરો સાધુ, સાધુ, સબ્બત્થ સંવરો;

સબ્બત્થ સંવુતો લજ્જી, રક્ખિતોતિ પવુચ્ચતિ.

અપ્પકસુત્ત

પુચ્છા – અપ્પકસુત્તં પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે રાજાનંયેવ પસેનદિં કોસલં આરબ્ભ ભાસિતં. રાજા ભન્તે પસેનદિ કોસલો ભગવન્તં ઉપસઙ્કમિત્વા ‘‘ઇધ મય્હં ભન્તે રહોગતસ્સ પટિસલ્લીનસ્સ એવં ચેતસો પરિવિતક્કો ઉદપાદિ અપ્પકા તે સત્તા લોકસ્મિં, યે ઉળારે ઉળારે ભોગે લભિત્વા ન ચેવ મજ્જન્તિ ન ચ પમજ્જન્તિ, ન ચ કામેસુ ગેધં આપજ્જન્તી’’તિ એવમાદિકં વચનં અવોચ. ભગવા ચ ભન્તે ‘‘એવમેતં મહારાજ એવમેતં મહારાજા’’તિ એવમાદિના અપ્પકસુત્તં ભાસિતં.

મલ્લિકાસુત્ત

પુચ્છા – મલ્લિકાસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે રાજાનંયેવ પસેનદિં કોસલં આરબ્ભ ભાસિતં. રાજા ભન્તે પસેનદિ કોસલો મલ્લિકં દેવિં એતદવોચ ‘‘અત્થિ નુ ખો તે મલ્લિકે કોચઞ્ઞો અત્તના પિયતરો’’તિ. તસ્મિં વત્થુસ્મિં સબ્બાદિસા અનુપરિગમ્મ ચેતસાતિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

સબ્બા ¶ દિસા અનુપરિગમ્મ ચેતસા, નેવજ્ઝગા પિયતરમત્તના ક્વચિ. એવં પિયો પુથુ અત્તા પરેસં, તસ્મા ન હિંસે પરમત્તકામો–

સત્તજટિલસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ¶ ભગવતા…પે… સમ્માસમ્બુદ્ધેન સત્તજટિલસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે રાજાનં પસેનદિં કોસલં આરબ્ભ ભાસિતં. રાજા ભન્તે પસેનદિ કોસલો અચિરપક્કન્તેસુ સત્તસુ ચ જટિલેસુ સત્તસુ ચ નિગણ્ઠેસુ સત્તસુ ચ અચેલકેસુ સત્તસુ ચ એકસાટકેસુ સત્તસુ ચ પરિબ્બાજકેસુ યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ, એકમન્તં નિસિન્નો ખો ભન્તે રાજા પસેનદિ કોસલો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘યે તે ભન્તે લોકે અરહન્તો વા અરહત્તમગ્ગં વા સમાપન્ના, એતે તેસં અઞ્ઞતરા’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘દુજ્જાનં ખો એતં મહારાજ તયા ગિહિના કામભોગિના પુત્તસમ્બાધસયનં અજ્ઝાવસન્તેન કાસિણચન્દનં પચ્ચનુભોન્તેન માલાગન્ધવિલેપનં ધારયન્તેન જાતરૂપરજતં સાદિયન્તેન ‘‘ઇમે વા અરહન્તો, ઇમે વા અરહત્તમગ્ગં સમાપન્ના’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

ન ¶ વણ્ણરૂપેન નરો સુજાનો, ન વિસ્સસે ઇત્તરદસ્સનેન;

સુસઞ્ઞતાનઞ્હિ વિયઞ્જનેન, અસઞ્ઞતા લોકમિમં ચરન્તિ.

પતિરૂપકો મત્તિકાકુણ્ડલોવ, લોહડ્ઢમાસોવ સુવણ્ણછન્નો;

ચરન્તિ લોકે પરિવારછન્ના, અન્તો અસુદ્ધા બહિસોભમાના-હૂ

પઞ્ચરાજસુત્ત

પુચ્છા – પઞ્ચરાજસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે રાજાનંયેવ પસેનદિં કોસલં આરબ્ભ ભાસિતં. રાજા ભન્તે પસેનદિ કોસલો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘કિં નુ ખો ભન્તે કામાનં અગ્ગ’’ન્તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘મનાપપરિયન્તં ખ્વાહં મહારાજ પઞ્ચસુ કામગુણેસુ અગ્ગન્તિ વદામી’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

ઇધ ¶ ભન્તે અમ્હાકં પઞ્ચન્નં રાજૂનં પઞ્ચહિ કામગુણેહિ સમપ્પિતાનં સમઙ્ગીભૂતાનં પરિચારયમાનાનં અયમન્તરાકથા ઉદપાદિં ‘કિં નુ ખો કામાનં અગ્ગ’ન્તિ–

પદુમં ¶ યથા કોકનદં સુગન્ધં, પાતો સિયા ફુલ્લમવીતગન્ધં. અઙ્ગીરસં પસ્સ વિરોચમાનં, તપન્તમાદિચ્ચમિવન્તલિક્ખે–

દુતિયઅપુત્તકસુત્ત

પુચ્છા – દુતિયઅપુત્તકસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે રાજાનંયેવ પસેનદિં કોસલં આરબ્ભ ભાસિતં. રાજા ભન્તે પસેનદિ કોસલો ભગવન્તં ઉપસઙ્કમિત્વા ‘‘ઇધ ભન્તે સાવત્થિયં સેટ્ઠિ ગહપતિ કાલઙ્કતો, તમહં અપુત્તકં સાપતેય્યં રાજન્તેપુરં અતિહરિત્વા આગચ્છામી’’તિ એવમાદિકં વચનં અવોચ. ભગવા ચ ભન્તે ‘‘એવમેતં મહારાજ, એવમેતં મહારાજ, ભૂતપુબ્બં સો મહારાજ સેટ્ઠિ ગહપતિ તગ્ગરસિખિં નામ પચ્ચેકસમ્બુદ્ધં પિણ્ડપાતેન પટિપાદેસી’’તિ એવમાદિના તસ્સ સેટ્ઠિસ્સ ગહપતિસ્સ અતીતં વત્થું આહરિત્વા પરિયોસાને ચતૂહિ ગાથાહિ ભાસિતં.

ધઞ્ઞં ¶ ધનં રજતં જાતરૂપં, પરિગ્ગહં વાપિ યદત્થિ કિઞ્ચિ,

દાસા કમ્મકરા પેસ્સા, યે ચસ્સ અનુજીવિનો.

સબ્બં નાદાય ગન્તબ્બં, સબ્બં નિક્ખિપ્પગામિનં;

યઞ્ચ કરોતિ કાયેન, વાચાય ઉદચેતસા.

તઞ્હિ તસ્સ સકં હોતિ, તંવ આદાય ગચ્છતિ;

તંવસ્સ અનુગં હોતિ, છાયાવ અનપાયિની.

તસ્મા કરેય્ય કલ્યાણં, નિચયં સમ્પરાયિકં;

પુઞ્ઞાનિ પરલોકસ્મિં, પતિટ્ઠા હોન્તિ પાણિનં –

મારસંયુત્ત

તપોકમ્મસુત્ત

પુચ્છા – તપોકમ્મસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા જિનેન કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – ઉરુવેલાયં ભન્તે મારં પાપિમન્તં આરબ્ભ ભાસિતં. મારો ભન્તે પાપિમા ભગવન્તં ઉપસઙ્કમિત્વા ગાથાય અજ્ઝભાસિ.

‘‘તપોકમ્મા અપક્કમ્મ, યેન સુજ્ઝન્તિ માણવા;

અસુદ્ધો મઞ્ઞસિ સુદ્ધો, સુદ્ધિમગ્ગા અપરદ્ધો’’તિ.

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

‘‘અનત્તસંહિતં ઞત્વા, યં કિઞ્ચિ અમરં તપં;

સબ્બં નત્થાવહં હોતિ, ફિયારિત્તંવ ધમ્મનિ;

સીલં સમાધિ પઞ્ઞઞ્ચ, મગ્ગં બોધાય ભાવયં;

પત્તોસ્મિ પરમં સુદ્ધિં, નિહતો ત્વમસિ અન્તકા’’તિ.

એવં ખો ભન્તે ભગવતા જિનેન ભાસિતં.

તપોકમ્મા ¶ અપક્કમ્મ, યે ન સુજ્ઝન્તિ માણવા;

અસુદ્ધો મઞ્ઞસિ સુદ્ધો, સુદ્ધિમગ્ગા અપરદ્ધો–

અનત્થસંહિતં ¶ ઉત્વા, યંકિઞ્ચિ અમરં તપં;

સબ્બં નત્થાવહં હોતિ, ફિયારિત્તંવ ધમ્મનિ;

હત્થિરાજવણ્ણસુત્ત

પુચ્છા – હત્થિરાજવણ્ણસુત્તં ¶ પનાવુસો ભવગતા જિનેન કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – ઉરુવેલાયં ભન્તે મારકંયેવ પાપિમન્તં આરબ્ભ ભાસિતં. મારો ભન્તે પાપિમા ભગવતો ભયં છમ્ભિતત્તં લોમહંસં ઉપ્પાદેતુકામો મહન્તં હત્થિરાજવણ્ણં અભિનિમ્મિનિત્વા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ.

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

‘‘સંસરં દીઘમદ્ધાનં, વણ્ણં કત્વા સુભાસુભં;

અલં તે તેન પાપિમ, નિહતો ત્વમસિ અન્તકા’’તિ.

એવં ખો ભન્તે ભગવતા જિનેન ભાસિતં.

સંસરં ¶ દીઘમદ્ધાનં, વણ્ણં કત્વા સુભાસુભં,

અલં તે તેન પાપિમ, નિહતો ત્વમસિ અન્તક –

ભિક્ખુનીસંયુત્ત

આળવિકાસુત્ત

પુચ્છા – ઇદાનિ આવુસો ભિક્ખુની સંયુત્તં પુચ્છામિ, યં તસ્સ ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ સાવિકાહિ થેરીહિ અત્તનો

ચ ¶ બુદ્ધસાસનસ્સ ચ યથાભૂતં ગુણં પકાસેત્વા ભાસિતં. તત્થાવુસો પઠમં પોરાણકેહિ મહાકસ્સપાદીહિ ધમ્મસંગાહકેહિ થેરવરેહિ સંગીતં આળવિકાસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે મારં પાપિમન્તં આરબ્ભ આળવિકાય ભિક્ખુનિયા ભાસિતં. મારો ભન્તે પાપિમા આળવિકાય ભિક્ખુનિયા ભયં છમ્ભિતત્તં લોમહંસં ઉપ્પાદેતુકામો વિવેકમ્હા ચાવેતુકામો આળવિકં ભિક્ખુનિં ગાથાય અજ્ઝભાસિ–

‘‘નત્થિ નિસ્સરણં લોકે, કિં વિવેકેન કાહસિ;

ભુઞ્જસ્સ કામરતિયો, માહુ પચ્છાનુતાપિની’’તિ.

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

‘‘અત્થિ નિસ્સરણં લોકે, પઞ્ઞાય મે સુફુસ્સિતં;

પમત્તબન્ધુ પાપિમ, ન ત્વં જાનાસિ તં પદં;

સત્તિસૂલૂપમા કામા, ખન્ધાસં અધિકુટ્ટના;

યં ત્વં કામરતિં બ્રૂસિ, અરહિ મય્હ સા અહૂ’’તિ.

એવં ખો ભન્તે આળવિકાય ભિક્ખુનિયા ભાસિતં.

નત્થિ ¶ નિસ્સરણં લોકે, કિં વિવેકેન કાહસિ;

ભુઞ્જસ્સુ કામરતિયો, માહુ પચ્છાનુતાપિની-હુ–

અત્થિ ¶ નિસ્સરણં લોકે, પઞ્ઞાય મે સુફુસ્સિતં;

પમત્તબન્ધુ પાપિમ, ન ત્વં જાનાસિ તં પદં.

સત્તિસૂલૂપમા કામા, ખન્ધાસં અધિકુટ્ટના;

યં ત્વં કામરતિં બ્રૂસિ, અરતિ મય્હ સા અહુ–

સોમાસુત્ત

પુચ્છા – સોમાસુત્તં ¶ પનાવુસો કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયંયેવ ભન્તે અન્ધવને મારં પાપિમન્તં આરબ્ભ સોમાય ભિક્ખુનિયા ભાસિતં. મારો ભન્તે પાપિમા સોમાય ભિક્ખુનિયા ભયં છમ્ભિતત્તં લોમહંસં ઉપ્પાદેતુકામો સમાધિમ્હા ચાવેતુકામો સોમં ભિક્ખુનિં ગાથાય અજ્ઝભાસિ.

‘‘યં તં ઇસીહિ પત્તબ્બં, ઠાનં દુરભિસમ્ભવં;

ન તં દ્વઙ્ગુલપઞ્ઞાય, સક્કા પપ્પોતુમિત્થિયા’’તિ.

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

‘‘ઇત્થિભાવો કિં કયિરા, ચિત્તમ્હિ સુસમાહિતે;

ઞાણમ્હિ વત્તમાનમ્હિ, સમ્મા ધમ્મં વિપસ્સતો;

યસ્સ નૂન સિયા એવં, ઇત્થાહં પુરિસોતિ વા;

કિઞ્ચિ વા પન અઞ્ઞસ્મિ, તં મારો વત્તુમરહતી’’તિ.

એવં ખો ભન્તે સોમાય ભિક્ખુનિયા અરિયસાવિકાય ભાસિતં.

યં ¶ તં ઇસીહિ પત્તબ્બં, ઠાનં દુરભિસમ્ભવં;

ન તં દ્વઙ્ગુલપઞ્ઞાય, સક્કા પપ્પોતુમિત્થિયા–

ઇત્થિ ¶ ભાવો કિં કયિરા, ચિત્તમ્હિ સુસમાહિતે;

ઞાણમ્હિ વત્ત માનમ્હિ, સમ્મા ધમ્મં વિપસ્સતો.

યસ્સ નૂન સિયા એવં, ઇત્થાહં પુરિસોતિ વા;

કિઞ્ચિ વા પન અઞ્ઞસ્મિ, તં મારો વત્તુમરહતિ.

કિસાગોતમીસુત્ત

પુચ્છા – તત્થાવુસો ¶ કિસાગોતમીસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયંયેવ ભન્તે અન્ધવને મારં પાપિમન્તં આરબ્ભ કિસાગોતમિયા ભિક્ખુનિયા થેરિયા ભાસિતં. મારો ભન્તે પાપિમા કિસાગોતમિયા ભિક્ખુનિયા ભયં છમ્ભિતત્તં લોમહંસં ઉપ્પાદેતુકામો સમાધિમ્હા ચાવેતુકામો કિસાગોતમિં ભિક્ખુનિં ગાથાય અજ્ઝભાસિ–

‘‘કિં નુ ત્વં મતપુત્તાવ, એકમાસિ રુદમ્મુખી;

વનમજ્ઝગતા એકા, પુરિસં નુ ગવેસસી’’તિ.

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

અચ્ચન્તં મતપુત્તામ્હિ, પુરિસા એકદન્તિકા;

ન સોચામિ ન રોદામિ, ન તં ભાયામિ આવુસો.

સબ્બત્થ વિહતા નન્દી, તમોક્ખન્ધો પદાલિતો;

જેત્વાન મચ્ચુનો સેનં, વિહરામિ અનાસવા’’તિ.

એવં ખો ભન્તે કિસાગોતમિયા ભિક્ખુનિયા ભાસિતં.

કિં ¶ નુ ત્વં મતપુત્તાવ, એકમાસિ રુદમ્મુખી;

વનમજ્ઝગતા એકા, પુરિસં નુ ગસેસસિ-હુ–

અચ્ચન્તં મતપુત્તામ્હિ, પુરિસા એતદન્તિકા;

ન સોચામિ ન રોદામિ, ન તં ભાયામિ આવુસો.

સબ્બત્થ ¶ વિહતા નન્દી, તમોક્ખન્ધો પદાલિતો;

જેત્વાન મચ્ચુનો સેનં, વિહરામિ અનાસવા.

ઉપ્પલવણ્ણાસુત્ત

પુચ્છા – તત્થાવુસો પોરાણેહિ સંગીતિકારમહાથેરવરેહિ સંગીતં ઉપ્પલવણ્ણસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયંયેવ ભન્તે અન્ધવને મારં પાપિમન્તં આરબ્ભ ઉપ્પલવણ્ણાય ભિક્ખુનિયા ભાસિતં. મારો ભન્તે પાપિમા ઉપ્પલવણ્ણાય ભિક્ખુનિયા ભયં છમ્ભિતત્તં લોમહંસં ઉપ્પાદેતુકામો સમાધિમ્હા ચાવેતુકામો ઉપ્પલવણ્ણં ભિક્ખુનિં ગાથાય અજ્ઝભાસિ–

‘‘સુપુપ્ફિતગ્ગં ¶ ઉપગમ્મ ભિક્ખુનિ, એકા તુવં તિટ્ઠસિ સાલમૂલે. ન ચત્થિ તે દુતિયા વણ્ણધાતુ, બાલે ન ત્વં ભાયસિ ધુત્તકાન’’ન્તિ.

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

‘‘સતં સહસ્સાનિપિ ધુત્તકાનં,

ઇધાગતા તાદિસકા ભવેય્યું;

લોમં ન ઇઞ્જામિ ન સન્તસામિ,

ન માર ભાયામિ તમેકિકાપિ.

એસા અન્તરધાયામિ, કુચ્છિં વા પવિસામિ તે;

પખુમન્તરિકાયમ્પિ, તિટ્ઠન્તિં મં ન દક્ખસિ.

ચિત્તસ્મિં વસીભૂતામ્હિ, ઇદ્ધિપાદા સુભાવિતા;

સબ્બબન્ધનમુત્તામ્હિ, ન તં ભાયામિ આવુસો’’તિ.

એવં ખો ભન્તે ઉપ્પલવણ્ણાય ભિક્ખુનિયા ભાસિતં.

ચાલાસુત્ત

પુચ્છા – તત્થાવુસો ¶ ચાલાસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે અન્ધવને મારંયેવ પાપિમન્તં આરબ્ભ ચાલાય ભિક્ખુનિયા અરિયસાવિકાય ભાસિતં. મારો ભન્તે પાપિમા ચાલં ભિક્ખુનિં ઉપસઙ્કમિત્વા એતદવોચ ‘‘કિં નુ ત્વં ભિક્ખુનિ ન રોચેસી’’તિ. જાતિં ખ્વાહં આવુસો ન રોચેમી’’તિ.

કિં નુ જાતિં ન રોચેસિ, જાતો કામાનિ ભુઞ્જતિ;

કો નુ તં ઇદમાદપયિ, જાતિં મા રોચ ભિક્ખુનીતિ.

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

જાતસ્સ મરણં હોતિ, જાતો દુક્ખાનિ ફુસ્સતિ;

બન્ધં વધં પરિક્લેસં, તસ્મા જાતિં ન રોચયે.

બુદ્ધો ધમ્મમદેસેસિ, જાતિયા સમતિક્કમં;

સબ્બદુક્ખપ્પહાનાય, સો મં સચ્ચે નિવેસયિ.

યે ચ રૂપૂપગા સત્તા, યે ચ અરૂપટ્ઠાયિનો;

નિરોધં અપ્પજાનન્તા, આગન્તારો પુનબ્ભવન્તિ.

એવં ખો ભન્તે ચાલાય ભિક્ખુનિયા ભાસિતં.

કિં ¶ નુ જાતિં ન રોચેસિ, જાતો કામાનિ ભુઞ્જતિ;

કો નુ તં ઇદમાદપયિ, જાતિં મા રોચ ભિક્ખુની.

જાતસ્સ ¶ મરણં હોતિ, જાતો દુક્ખાનિ ફુસ્સતિ;

બન્ધં વધં પરિક્લેસં, તસ્મા જાતિં ન રોચયે.

બુદ્ધો ધમ્મમદેસેસિ, જાતિયા સમતિક્કમં,

સબ્બદુક્ખપ્પહાનાય, સો મં સચ્ચે નિવેસયિ.

સેલાસુત્ત

પુચ્છા – તત્થાવુસો ¶ સેલાસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે મારંયેવ પાપિમન્તં આરબ્બ્ભ સેલાય ભિક્ખુનિયા અરિયસાવિકાય ભાસિતં. મારો ભન્તે પાપિમા સેલાય ભિક્ખુનિયા ભયં છમ્ભિતત્તં લોમહંસં ઉપ્પાદેતુકામો સમાધિમ્હા ચાવેતુકામો સેલં ભિક્ખુનિં ગાથાય અજ્ઝભાસિ–

કેનિદં પકતં બિમ્બં, ક્વનુ બિમ્બસ્સ કારકો;

ક્વનુ બિમ્બં સમુપ્પન્નં, ક્વનુ બિમ્બં નિરુજ્ઝતીતિ.

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

નયિદં અત્તકતં બિમ્બં, નયિદં પરકતં અઘં;

હેતું પટિચ્ચ સમ્ભૂતં, હેતુભઙ્ગા નિરુજ્ઝતીતિ.

એવમાદિના ભન્તે સેલાય ભિક્ખુનિયા ભાસિતં.

કેનિદં ¶ પકતં બિમ્બં, ક્વનુ બિમ્બસ્સ કારકો;

ક્વનુ બિમ્બં સમુપ્પન્નં, ક્વનુ બિમ્બં નિરુજ્ઝતિ-હુ–

નયિદં અત્તકતં બિમ્બં, નયિદં પરકતં અઘં;

હેતું પટિચ્ચ સમ્ભૂતં, હેતુભઙ્ગા નિરુજ્ઝતિ.

વજિરાસુત્ત

પુચ્છા – તત્થાવુસો ¶ પોરાણકેહિ મહાકસ્સપાદીહિ ધમ્મસંગાહકથેરવરેહિ સંગીતં વજિરાસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે મારં પાપિમન્તં આરબ્ભ વજિરાય થેરિયા ભિક્ખુનિયા ભાસિતં. મારો ભન્તે પાપિમા પુરિમનયેનેવ વજિરં ભિક્ખુનિં ગાથાય અજ્ઝભાસિ–

કેનાયં ¶ પકતો સત્તો, કુવં સત્તસ્સ કારકો,

કુવં સત્તો સમુપ્પન્નો, કુવં સત્તો નિરુજ્ઝતીતિ.

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

કિં નુ સત્તોતિ પચ્ચેસિ, મારદિટ્ઠિગતં નુ તે;

સુદ્ધસઙ્ખારપુઞ્જોયં, નયિધ સત્તુપલબ્ભતિ.

યથા હિ અઙ્ગસમ્ભારા, હોતિ સદ્દો રથો ઇતિ;

એવં ખન્ધેસુ સન્તેસુ, હોતિ સત્તોતિ સમ્મુતિ.

દુક્ખમેવ હિ સમ્ભોતિ, દુક્ખં તિટ્ઠતિ વેતિ ચ,

નાઞ્ઞત્ર દુક્ખા સમ્ભોતિ, નાઞ્ઞં દુક્ખા નિરુજ્ઝતીતિ.

એવં ખો ભન્તે વજિરાય ભિક્ખુનિયા ભાસિતં.

કેનાયં પકતો સત્તો, કુવં સત્તસ્સકારકો;

કુવં સત્તો સમુપ્પન્નો, કુવં સત્તો નિરુજ્ઝતિ-હુ–

કિં ¶ નુ સત્તોતિ પચ્ચેસિ, માર દિટ્ઠિગતં નુ તે;

સુદ્ધસઙ્ખારપુઞ્જોયં, નયિધ સત્તુપલબ્ભતિ.

બ્રહ્મસંયુત્ત

ગારવસુત્ત

પુચ્છા – બ્રહ્મસંયુત્તે ¶ આવુસો પોરાણેહિ મહાકસ્સપથેરાદીહિ ધમ્મસંગાહકથેરવરેહિ દુતિયં સંગીતં ગારવસુત્તં કત્થ કથઞ્ચ સમુપ્પન્નં.

વિસ્સજ્જના – ઉરુવેલાયં ભન્તે સમુપ્પન્નં. ભગવા ભન્તે ઉરુવેલાયં વિહરતિ નજ્જા નેરઞ્જરાય તીરે અજપાલનિગ્રોધમૂલે પઠમાભિસમ્બુદ્ધો. અથ ખો ભગવતો રહોગતસ્સ પટિસલ્લીનસ્સ એવં ચેતસો પરિવિતક્કો ઉદપાદિ ‘‘દુક્ખં ખો અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, કં નુ ખ્વાહં સમણં વા બ્રાહ્મણં વા સક્કત્વા ગરું કત્વા ઉપનિસ્સાય વિહરેય્ય’’ન્તિ.

અથ ખો ભન્તે ભગવતો એતદહોસિ ‘‘અપરિપુણ્ણસ્સ ખો સીલક્ખન્ધસ્સ પારિપૂરિયા અઞ્ઞં સમણં વા બ્રાહ્મણં વા સક્કત્વા ગરું કત્વા ઉપનિસ્સાય વિહરેય્યું, ન ખો પનાહં પસ્સામિ સદેવકે લોકે સમારકે સબ્રહ્મકે સસ્સમણબ્રાહ્મણિયા પજાય સદેવમનુસ્સાય અત્તના સીલસમ્પન્નતરં અઞ્ઞં સમણં વા

બ્રાહ્મણં ¶ વા, યમહં સક્કત્વા ગરું કત્વા ઉપનિસ્સાય વિહરેય્યું.

અપરિપુણ્ણસ્સ ખો સમાધિક્ખન્ધસ્સ;

અપરિપુણ્ણસ્સ ખો પઞ્ઞાક્ખન્ધસ્સ;

અપરિપુણ્ણસ્સ ખો વિમુત્તિક્ખન્ધસ્સ.

અપરિપુણ્ણસ્સ ખો વિમુત્તિઞાણદસ્સનક્ખન્ધસ્સ પારિપૂરિયા અઞ્ઞં સમણં વા બ્રાહ્મણં વા સક્કત્વા ગરું કત્વા ઉપનિનિસ્સાય વિહરેય્યં. ન ખો પનાહં પસ્સામિ સદેવકે લોકે સમારકે સબ્રહ્મકે સસ્સમણબ્રાહ્મણિયા પજાય સદેવમનુસ્સાય અત્તના વિમુત્તિઞાણદસ્સનસમ્પન્નતરં અઞ્ઞં સમણં વા બ્રાહ્મણં વા, યમહં સક્કત્વા ગરું કત્વા ઉપનિસ્સાય વિહરેય્યં. યંનૂનાહં ય્વાયં ધમ્મો મયા અભિસમ્બુદ્ધો, તમેવ ધમ્મં સક્કત્વા ગરું કત્વા ઉપનિસ્સાય વિહરેય્ય’’ન્તિ. એવં ખો ભન્તે ભગવતો ચેતસો પરિવિતક્કવસેન ઉપ્પન્નં.

યે ¶ ચ અતીતા સમ્બુદ્ધા, યે ચ બુદ્ધા અનાગતા;

યો ચેતરહિ સમ્બુદ્ધો, બહૂનં સોકનાસનો;

સબ્બે સદ્ધમ્મગરુનો, વિહંસુ વિહરન્તિ ચ;

તથાપિ વિહરિસ્સન્તિ, એસા બુદ્ધાન ધમ્મતા.

તસ્મા હિ અત્તકામેન, મહત્તમભિકઙ્ખતા;

સદ્ધમ્મો ગરુકાતબ્બો, સરં બુદ્ધાન સાસનં.

અઞ્ઞરતબ્રહ્મસુત્ત

પુચ્છા- તત્થાવુસો ¶ પોરાણકેહિ મહાકસ્સપાદીહિ ધમ્મસંગાહકથેરવરેહિ પઠમં સંગીતં અઞ્ઞતરબ્રહ્મસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – બ્રહ્મલોકે ભન્તે અઞ્ઞતરં બ્રહ્માનં આરબ્ભ આયસ્મતા મહામોગ્ગલ્લાનત્થેરેન ભાસિતં. અઞ્ઞતરસ્સ ભન્તે બ્રહ્મુનો એવરૂપં પાપકં દિટ્ઠિગતં ઉપ્પન્નં હોતિ ‘‘નત્થિ સો સમણો વા બ્રાહ્મણો વા, યો ઇધ આગચ્છેય્યા’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

અજ્જાપિ તે આવુસો સા દિટ્ઠિ, યા તે દિટ્ઠિ પુરે અહુ;

પસ્સસિ વીતિવત્તન્તં, બ્રહ્મલોકે પભસ્સરન્તિ;

એવં ખો ભન્તે આયસ્મતા મહામોગ્ગલ્લાનત્થેરેન ભાસિતં.

અજ્જાપિ ¶ તે આવુસો સા દિટ્ઠિ, યા તે દિટ્ઠિ પુરે અહુ;

પસ્સસિ વીતિવત્તન્ત, બ્રહ્મલોકે પભસ્સરં-હુ–

ન મે મારિસ સા દિટ્ઠિ, યા મે દિટ્ઠિ પુરે અહુ;

પસ્સામિ વીતિવત્તન્તં, બ્રહ્મલોકે પભસ્સરં;

સ્વાહં અજ્જ કથં વજ્જં, અહં નિચ્ચોમ્હિ સસ્સતો હુ–

તેવિજ્જા ¶ ઇદ્ધિપત્તા ચ, ચેતોપરિયાય કોવિદા;

ખીણાસવા અરહન્તો, બહૂ બુદ્ધસ્સ સાવકા-હુ–

અરુણવતીસુત્ત

પુચ્છા – તત્થાવુસો ¶ અરુણવતીસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘ભૂતપુબ્બં ભિક્ખવે રાજા અહોસિ અરુણવા નામ. રઞ્ઞો ખો પન ભિક્ખવે અરુણવતો અરુણવતી નામ રાજધાની અહોસી’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા અરુણવતી સુત્તં ભાસિતં.

આરમ્ભથ ¶ નિક્કમથ, યુઞ્જથ બુદ્ધસાસને;

ધુનાથ મચ્ચુનો સેનં, નળાગારંવ કુઞ્જરો;

યો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે, અપ્પમત્તો વિહસ્સતિ;

પહાય જાતિ સંસારં, દુક્ખસ્સન્તં કરિસ્સતિ-હુ–

બ્રાહ્મણસંયુત્ત

ધનઞ્જાનીસુત્ત

પુચ્છા – બ્રાહ્મણસંયુત્તે ¶ આવુસો પઠમં સંગીતં ધનઞ્જાનીસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે ભારદ્વાજગોત્તં બ્રાહ્મણં આરબ્ભ ભાસિતં. ભારદ્વાજગોત્તો ભન્તે બ્રાહ્મણો ભગવન્તં ઉપસઙ્કમિત્વા ગાથાય અજ્ઝભાસિ.

‘‘કિં સુ છેત્વા સુખં સેતિ,

કિં સુ છેત્વા ન સોચતિ;

કિસ્સસ્સુ એકધમ્મસ્સ,

વધં રોચેસિ ગોતમા’’તિ–

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

‘‘કોધં છેત્વા સુખં સેતિ;

કોધં છેત્વા ન સોચતિ;

કોધસ્સ વિસમૂલસ્સ,

મધુરગ્ગસ્સ બ્રાહ્મણ;

વધં અરિયા પસંસન્તિ,

તઞ્હિ છેત્વા ન સોચતી’’તિ;

એવં ખો ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

કિં ¶ સુ છેત્વા સુખંસેતિ, કિં સુ છેત્વા ન સોચતિ;

કિસ્સસ્સુ એકધમ્મસ્સ, વધં રોચેસિ ગોતમ–

પુચ્છા – ઇમઞ્ચ ¶ પનાવુસો ધમ્મદેસનં સુત્વા ભારદ્વાજગોત્તો બ્રાહ્મણો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે પસન્નો કીદિસં પસન્નાકારમકાસિ, કીવત્તકઞ્ચ અત્થં સમ્પાદેસિ.

વિસ્સજ્જના – ઇમઞ્ચ પન ભન્તે ધમ્મદેસનં સુત્વા ભારદ્વાજગોત્તો બ્રાહ્મણો ‘‘અભિક્કન્તં ભો ગોતમ, અભિક્કન્તં ભો ગોતમ, સેય્યથાપિ ભો ગોતમ નિક્કુજ્જિતં વા ઉક્કુજ્જેય્ય, પટિચ્છન્નં વા વિવરેય્ય, મૂળ્હસ્સ વા મગ્ગં આચિક્ખેય્ય, અન્ધકારે વા તેલપજ્જોતં ધારેય્ય ચક્ખુમન્તો રૂપાનિ દક્ખન્તી’’તિ એવમાદિના ભન્તે ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે પસન્નો પસન્નાકારમકાસિ. ઇમઞ્ચ પન ભન્તે ધમ્મદેસનં સુત્વા ભારદ્વાજગોત્તો બ્રાહ્મણો ભગવતો સન્તિકે પબ્બજ્જં ઉપસમ્પદં યાચિત્વા અચિરૂપસમ્પન્નો યાવ અરહત્તં સમ્પાદેસિ.

અક્કોસસુત્ત

પુચ્છા – અક્કોસકભારદ્વાજસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે અક્કોસકભારદ્વાજં બ્રાહ્મણં આરબ્ભ ભાસિતં. અક્કોસકભારદ્વાજો ભન્તે બ્રાહ્મણો ભગવન્તં ઉપસઙ્કમિત્વા અસબ્ભાહિ ફરુસાહિ વાચાહિ ભગવન્તં અક્કોસતિ પરિભાસતિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘તં કિં મઞ્ઞસિ બ્રાહ્મણ, અપિ નુખો તે આગચ્છન્તિ મિત્તામચ્ચા ¶ ઞાતિસાલોહિતા અતિતિયો’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

અક્કોધસ્સ ¶ કુતો કોધો,

દન્તસ્સ સમજીવિનો;

સમ્મદઞ્ઞા વિમુત્તસ્સ,

ઉપસન્તસ્સ તાદિનો.

તસ્સેવ ¶ તેન પાપિયો,

યો કુદ્ધં પટિકુજ્ઝતિ;

કુદ્ધં અપ્પટિકુજ્ઝન્તો,

સઙ્ગામં જેતિ દુજ્જયં.

ઉભિન્નમત્થં ચરતિ,

અત્તનો ચ પરસ્સ ચ;

પરં સઙ્કુપિતં ઞત્વા,

યો સતો ઉપસમ્મતિ.

ઉભિન્નં તિકિચ્છન્તાનં,

અત્તનો ચ પરસ્સ ચ;

જના મઞ્ઞન્તિ બાલોતિ,

યે ધમ્મસ્સ અકોવિદા.

પુચ્છા – ઇમઞ્ચ ¶ પનાવુસો ધમ્મદેસનં સુત્વા અક્કોસકભારદ્વાજો બ્રાહ્મણો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે પસન્નો કીદિસં પસન્નાકારમકાસિ. કીવત્તકઞ્ચ અત્થં સમ્પાદેસિ.

વિસ્સજ્જના – ઇમઞ્ચ પન ભન્તે ધમ્મદેસનં સુત્વા અક્કોસકભારદ્વાજો બ્રાહ્મણો ‘‘અભિક્કન્તં ભો ગોતમ, અભિક્કન્તં ભો ગોતમા’’તિ એવમાદિના ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે પસન્નો પસન્નાકારમકાસિ. યાવ અરહત્તા ચ પન મહન્તં અત્થં સમ્પાદેસિ.

બહુધીતરસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ¶ ભગવતા જાનતા…પે… સમ્માસમ્બુદ્ધેન બ્રાહ્મણસંયુત્તે બહુધીતરસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – કોસલેસુ ભન્તે અઞ્ઞતરસ્મિં વનસણ્ડે અઞ્ઞતરં ભારદ્વાજગોત્તં બ્રાહ્મણં આરબ્ભ ભાસિતં. અઞ્ઞતરો ભન્તે ભારદ્વાજગોત્તો બ્રાહ્મણો ગોણે નટ્ઠે પરિયેસન્તો ભગવતો સન્તિકે ઇમા ગાથાયો અભાસિ.

‘‘ન હિ નૂનિમસ્સ સમણસ્સ, બલીબદ્દા ચતુદ્દસ;

અજ્જસટ્ઠિં ન દિસ્સન્તિ, તેનાયં સમણો સુખી;

ન હિ નૂનિમસ્સ સમણસ્સ, તિલાખેત્તસ્મિ પાપકા;

એકપણ્ણા દુપણ્ણા ચ, તેનાયં સમણો સુખી.

(પેય્યાલ)

ન હિ નૂનિમસ્સ સમણસ્સ, પચ્ચૂસમ્હિ ઇણાયિકા;

દેથ દેથાતિ ચોદેન્તિ, તેનાયં સમણો સુખી’’તિ.

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

ન હિ મય્હં બ્રાહ્મણ, બલીબદ્દા ચતુદ્દસ;

અજ્જસટ્ઠિં ન દિસ્સન્તિ, તેનાહં બ્રાહ્મણા સુખી;

ન હિ મય્હં બ્રાહ્મણ, તિલાખેત્તસ્મિ પાપકા;

એકપણ્ણા દુપણ્ણા ચ, તેનાહં બ્રાહ્મણા સુખી.

(પેય્યાલ)

ન હિ મય્હં બ્રાહ્મણ, પચ્ચૂસમ્હિ ઇણાયિકા;

દેથ દેથાતિ ચોદેન્તિ, તેનાહં બ્રાહ્મણા સુખીતિ.

એવં ખો ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

(૧)

ન ¶ હિ નૂનિમસ્સ સમણસ્સ, બલીબદ્દા ચતુદ્દસ;

અજ્જસટ્ઠિં ન દિસ્સન્તિ, તેનાહં સમણો સુખી.

(૨)

ન હિ નૂનિમસ્સ સમણસ્સ, તિલાખેત્તસ્મિ પાપકા;

એકપણ્ણા દુપણ્ણા ચ, તેનાયં સમણો સુખી.

(૩)

ન ¶ હિ નૂનિમસ્સ સમણસ્સ, તુચ્છકોટ્ઠસ્મિ મૂસિકા;

ઉસ્સોળ્હિકાય નચ્ચન્તિ, તેનાયં સમણો સુખી.

(૪)

ન હિ નૂનિમસ્સ સમણસ્સ, સન્થારો સત્તમાસિકો;

ઉપ્પાટકેહિ સઞ્છન્નો, તેનાયં સમણો સુખી.

(૫)

ન હિ નૂનિમસ્સ સમણસ્સ, વિધવા સત્ત ધીતરો;

એકપુત્તા દુપુત્તા ચ, તેનાયં સમણો સુખી.

(૬)

ન ¶ હિ નૂનિમસ્સ સમણસ્સ, પિઙ્ગલા તિલકાહતા;

સોત્તં પાદેન બોધેતિ, તેનાયં સમણો સુખી.

(૭)

ન હિ નૂનિમસ્સ સમણસ્સ, પચ્ચૂસમિ ઇણાયિકા;

દેથ દેથાતિ ચોદેન્તિ, તેનાયં સમણો સુખી.

(૧)

ન ¶ હિ મય્હં બ્રાહ્મણ, બલીબદ્દા ચતુદ્દસ;

અજ્જસટ્ઠિં ન દિસ્સન્તિ, તેનાહં બ્રાહ્મણા સુખી.

(૨)

ન હિ મય્હં બ્રાહ્મણ, તિલાખેત્તસ્મિ પાપકા;

એકપણ્ણા દુપણ્ણા ચ, તેનાહં બ્રાહ્મણા સુખી.

(૩)

ન હિ મય્હં બ્રાહ્મણ, તુચ્છકોટ્ઠસ્મિ મૂસિકા;

ઉસ્સોળ્હીકાય નચ્ચન્તિ, તેનાહં બ્રાહ્મણા સુખી.

(૪)

ન હિ મય્હં બ્રાહ્મણ, સન્થારો સત્તમાસિકો;

ઉપ્પાટકેહિ સઞ્છન્નો, તેનાહં બ્રાહ્મણા સુખી.

(૫)

ન ¶ હિ મય્હં બ્રાહ્મણ, વિધવા સત્ત ધીતરો;

એકપુત્તા દુપુત્તા ચ, તેનાહં બ્રાહ્મણા સુખી.

(૬)

ન હિ મય્હં બ્રાહ્મણ, પિઙ્ગલા તિલકાહતા;

સોત્તં પાદેન બોધેતિ, તેનાહં બ્રાહ્મણા સુખી.

(૭)

ન હિ મય્હં બ્રાહ્મણ, પચ્ચૂસમ્હિ ઇણાયિકા;

દેથ દેથાતિ ચોદેન્તિ, તેનાહં બ્રાહ્મણા સુખી.

પુચ્છા – ઇમઞ્ચ ¶ પનાવુસો ધમ્મદેસનં સુત્વા સો ભારદ્વાજગોત્તો બ્રાહ્મણો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે પસન્નો કીદિસં પસન્નાકારમકાસિ. કીવ મહન્તઞ્ચ ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે અત્થં સમ્પાદેસિ.

વિસ્સજ્જના – ઇમઞ્ચ પન ભન્તે ધમ્મદેસનં સુત્વા સો ભારદ્વાજગોત્તો બ્રાહ્મણો ‘‘અભિક્કન્તં ભો ગોતમ અભિક્કન્તં ભો ગોતમ, સેય્યથાપિ ભોગોતમ, નિક્કુજ્જિતં વા ઉક્કુજ્જેય્ય, પટિચ્છન્નં વા વિવરેય્ય, મૂળ્હસ્સ વા મગ્ગં આચિક્ખેય્ય, અન્ધકારે વા તેલપજ્જોતં ધારેય્ય, ચક્ખુમન્તો રૂપાનિ દુક્ખન્તી’’તિ એવમાદિના ઇમસ્મિ ધમ્મવિનયે પસન્નો પસન્નાકારમકાસિ. ભગવતો ચ સન્તિકે ‘‘લભેય્યાહં ભોતો ગોતમસ્સ સન્તિકે પબ્બજં, લભેય્યં ઉપસમ્પદ’’ન્તિ એવમાદિના પબ્બજ્જં ઉપસમ્પદં યાચિત્વા અચિરૂપસમ્પન્નો યાવ અરહત્તા મહન્તં વિસેસં સમ્પાદેસિ.

કસિભારદ્વાજસુત્ત

પુચ્છા – તત્થાવુસો ¶ એકાદસમં મહાકસ્સપાદીહિ પોરાણધમ્મસંગાહકથેરેહિ સંગીતં કસિભારદ્વાજસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – મગધેસુ ભન્તે દક્ખિણાગિરિસ્મિં એકનાળાયં બ્રાહ્મણગામે કસિભારદ્વાજં બ્રાહ્મણં આરબ્ભ ભાસિતં. કસિભારદ્વાજો ભન્તે બ્રાહ્મણો ભગવન્તં ગાથાય અજ્ઝભાસિ.

‘‘કસ્સકો ¶ પટિજાનાસિ, ન ચ પસ્સામિ તે કસિં. કસ્સકો પુચ્છિતો બ્રૂહિ, કથં જાનેમુ તં કસિ’’ન્તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

‘‘સદ્ધા બીજં તપો વુટ્ઠિ, પઞ્ઞા મે યુગનઙ્ગલં;

હિરી ઈસા મનો યોત્તં, સતિ મે ફાલપાચનં.

કાયગુત્તો વચીગુત્તો, આહારે ઉદરે યતો;

સચ્ચં કરોમિ નિદ્દાનં, સોરચ્ચં મે પમોચનં.

વીરિયં મે ધુરધોરય્હં, યોગક્ખેમાધિવાહનં;

ગચ્છતિ અનિવત્તન્તં, યત્થ ગન્ત્વા ન સોચતિ.

એવમેસા કસી કટ્ઠા, સા હોતિ અમતપ્ફલા;

એતં કસિં કસિત્વાન, સબ્બદુક્ખા પમુચ્ચતી’’તિ.

એવં ખો ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

કસ્સકો ¶ પટિજાનાસિ, ન ચ પસ્સામિ તે કસિં;

કસ્સકો પુચ્છિતો બ્રૂહિ, કથં જાનેમુ તં કસિં.

સદ્ધા ¶ બીજં તપો વુટ્ઠિ, પઞ્ઞા મે યુગનઙ્ગલં;

હિરી ઈસા મનો યોત્તં, સતિ મે ફાલપાચનં.

પુચ્છા – ઇમઞ્ચ ¶ પનાવુસો ધમ્મદેસનં સુત્વા સો કસિભારદ્વાજો બ્રાહ્મણો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે પસન્નો કીદિસં પસન્નાકારમકાસિ.

વિસ્સજ્જના – ઇમઞ્ચ પન ભન્તે ધમ્મદેસનં સુત્વા કસિભારદ્વાજો બ્રાહ્મણો ‘‘અભિક્કન્તં ભો ગોતમ, અભિક્કન્તં ભો ગોતમા’’તિએવમાદિના ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે પસન્નો પસન્નાકારમકાસિ.

સેય્યથાપિ ભો ગોતમ ઉક્કુજ્જિતં વા નિક્કુજ્જેય્ય.

ઉદયસુત્ત

પુચ્છા – ઉદયસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે ઉદયં બ્રાહ્મણં આરબ્ભ ભાસિતં. ઉદયો ભન્તે બ્રાહ્મણો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘પકટ્ઠકોયં સમણો ગોતમો પુનપ્પુનં આગચ્છતી’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

પુનપ્પુનઞ્ચેવ વપન્તિ બીજં, પુનપ્પુનં વસ્સતિ દેવરાજા;

પુનપ્પુનં ખેત્તં કસન્તિ કસ્સકા, પુનપ્પુનં ધઞ્ઞમુપેતિ રટ્ઠં.

એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

પુનપ્પુનં ¶ ચેવ વપન્તિ બીજં, પુનપ્પુનં વસ્સતિ દેવ રાજા;

પુનપ્પુનં ખેત્તં કસન્તિ કસ્સકા, પુનપ્પુનં ધઞ્ઞમુપેતિ રટ્ઠં.

પુનપ્પુનં ¶ યાચકા યાચયન્તિ, પુનપ્પુનં દાનપતી દદન્તિ;

પુનપ્પુનં દાનપતી દદિત્વા, પુનપ્પુનં સગ્ગમુપેતિ ઠાનં.

પુનપ્પુનં ખીરનિકા દુહન્તિ, પુનપ્પુનં વચ્છો ઉપેતિ માતરં;

પુનપ્પુનં કિલમતિ ફન્દતિ ચ, પુનપ્પુનં ગબ્ભમુપેતિ મન્દો.

પુનપ્પુનં જાયતિ મીયતિ ચ, પુનપ્પુનં સિવથિકં હરન્તિ;

મગ્ગઞ્ચ લદ્ધા અપુનબ્ભવાય, ન પુનપ્પુનં જાયતિ ભૂરિપઞ્ઞો-હુ–

માતુપોસકસુત્ત

પુચ્છા – માતુપોસકસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે માતુપોસકં બ્રાહ્મણં આરબ્ભ ભાસિતં. માતુપોસકો ભન્તે બ્રાહ્મણો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘અહઞ્હિ ભો ગોતમ ધમ્મેન ભિક્ખં પરિયેસામિ, ધમ્મેન ભિક્ખં પરિયેસિત્વા માતાપિતરો પોસેમિ, કચ્ચાહં ભો ગોતમ એવંકારી કિચ્ચકારી હોમી’’તિ, તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘તગ્ઘ ત્વં બ્રાહ્મણ એવંકારી કિચ્ચકારી હોસિ, યો ખો બ્રાહ્મણ ધમ્મેન ભિક્ખં પરિયેસતિ, ધમ્મેન ભિક્ખં પરિયેસિત્વા માતાપિતરો પોસેતિ, બહું સો પુઞ્ઞં પસવતી’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતા.

યો ¶ માતરં વા પિતરં વા, મચ્ચો ધમ્મેન પોસતિ;

તાય નં પારિચરિયાય, માતાપિતૂસુ પણ્ડિતા;

ઇધેવ નં પસંસન્તિ, પેચ્ચ સગ્ગે પમોદતિ–

ખોમદુસ્સસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ¶ ભગવતા…પે… સમ્માસમ્બુદ્ધેન બ્રાહ્મણસંયુત્તે ખોમદુસ્સસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સક્કેસુ ભન્તે ખોમદુસ્સે નામ સક્યાનં નિગમે ખોમદુસ્સકે બ્રાહ્મણગહપતિકે આરબ્ભ ભાસિત, ખોમદુસ્સકા ભન્તે બ્રાહ્મણગહપતિકા ભગવન્તં એતદવોચું ‘‘કે ચ મુણ્ડકા સમણકા, કે ચ સભાધમ્મં જાનિસ્સન્તી’’તિ.

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

‘‘નેસા સભા યત્થ ન સન્તિ સન્તો,

સન્તો ન તે યે ન વદન્તિ ધમ્મં;

રાગઞ્ચ દોસઞ્ચ પહાય મોહં,

ધમ્મં વદન્તા ચ ભવન્તિ સન્તો’’તિ.

એવં ખો ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

નેસા ¶ સભા યત્થ નસન્તિ સન્તો,

સન્તો ન તે યે ન વદન્તિ ધમ્મં;

રાગઞ્ચ દોસઞ્ચ પહાય મોહં,

ધમ્મં વદન્તા ચ ભવન્તિ સન્તો–

વઙ્ગીસસંયુત્ત

આનન્દસુત્ત

પુચ્છા – વઙ્ગીસસંયુત્તે ¶ પનાવુસો ચતુત્થં સંઙ્ગીતં આનન્દસુત્તં કત્થકં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે આયસ્મન્તં વઙ્ગીસત્થેરં આરબ્ભ આયસ્મતા આનન્દત્થેરેન ધમ્મભણ્ડાગારિકેન ભાસિતં. આયસ્મતા ભન્તે વઙ્ગીસો આયસ્મન્તં આનન્દં ગાથાય અજ્ઝભાસિ–

‘‘કામરાગેન ડય્હામિ, ચિત્તં મે પરિડય્હતિ;

સાધુ નિબ્બાપનં બ્રૂહિ, અનુકમ્પાય ગોતમા’’તિ.

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

‘‘સઞ્ઞાય વિપરિયેસા, ચિત્તં તે પરિડય્હતિ;

નિમિત્તં પરિવજ્જેહિ, સુભં રાગૂપસંહિતં;

સઙ્ખારે પરતો પસ્સ, દુક્ખતો મા ચ અત્તતો;

નિબ્બાપેહિ મહારાગં, મા ડય્હિત્થો પુનપ્પુનં;

અસુભાય ચિત્તં ભાવેહિ, એકગ્ગં સુસમાહિતં;

સતિ કાયગતા ત્યત્થુ, નિબ્બિદાબહુલો ભવ;

અનિમિત્તઞ્ચ ભાવેહિ, માનાનુસયમુજ્જહ;

તતો માનાભિસમયા, ઉપસન્તો ચરિસ્સસી’’તિ.

એવં ખો ભન્તે આયસ્મતા આનન્દત્થેરેન ધમ્મભણ્ડાગારિકેન ભાસિતં.

કામરાગેન ¶ ડય્હામિ, ચિત્તં મે પરિડય્હતિ;

સાધુ નિબ્બાપનં બ્રૂહિ, અનુકમ્પાય ગોતમ–

સઞ્ઞાય ¶ વિપરિયેસા, ચિત્તં તે પરિડય્હતિ;

નિમિત્તં પરિવજ્જેહિ, સુભં રાગૂપસંહિતં.

સઙ્ખારે પરતોપસ્સ, દુક્ખતો મા ચ અત્તતો;

નિબ્બાપેહિ મહારાગં, મા ડય્હિત્થો પુનપ્પુનં.

અસુભાય ચિત્તં ભાવેહિ, એકગ્ગં સુસમાહિતં;

સતિ કાયગતા ત્યત્થુ, નિબ્બિદાબહુલો ભવ.

અનિમિત્તઞ્ચ ¶ ભાવેહિ, માનાનુસયમુજ્જહ;

તતો માનાભિસમયા, ઉપસન્તો ચરિસ્સસિ.

વઙ્ગીસસુત્ત

પુચ્છા – તત્થ આવુસો દ્વાદસમં વઙ્ગીસસુત્તં કત્થ કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે આયસ્મતા વઙ્ગીસત્થેરેન અચિર અરહત્તપ્પત્તેન વિમુત્તિસુખપટિસંવેદિના–

‘‘કાવેય્યમત્તા વિચરિમ્હ પુબ્બે, ગામાગામં પુરાપુરં,

અથદ્દસામ સમ્બુદ્ધં, સદ્ધા નો ઉપપજ્જથ;

સો મે ધમ્મ મદેસેસિ, ખન્ધાયતન ધાતુયો;

તસ્સાહં ધમ્મં સુત્વાન, પબ્બજિં અનગારિયં;

બહુન્નં વત અત્થાય, બોધિં અજ્ઝગમા મુનિ;

ભિક્ખૂનં ભિક્ખૂનીનઞ્ચ, યે નિયામગતદ્દસા;

સ્વાગતં ¶ વત મે આસિ, મમ બુદ્ધસ્સ સન્તિકે;

તિસ્સો વિજ્જા અનુપ્પત્તા, કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં;

પુબ્બે નિવાસં જાનામિ, દિબ્બચક્ખું વિસોધિતં;

તેવિજ્જો ઇદ્ધિપત્તોમ્હિ, ચેતોપરિયાય કોવિદો.

એવં ખો ભન્તે ઉદાનવસેન ભાસિતં.

કાવેય્ય ¶ મત્તા વિચરિમ્હ પુબ્બે; ગામાગામંપુરાપુરં,

અથદ્દસામ સમ્બુદ્ધં, સદ્ધા નો ઉપપજ્જથ.

સો ¶ મે ધમ્મમદેસેસિ, ખન્ધાયતન ધાતુયો;

તસ્સાહં ધમ્મં સુત્વાન, પબ્બજિં અનગારિયં.

બહુન્નં વત અત્થાય, બોધિં અજ્ઝગમા મુનિ;

ભિક્ખૂનં ભિક્ખુની નઞ્ચ, યે નિયામગતદ્દસા.

સ્વાગતં વત મે આસિ, મમ બુદ્ધસ્સ સન્તિકે;

તસ્સો વિજ્જા અનુપ્પત્તા, કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં.

પુબ્બેનિવાસં ¶ જાનામિ; દિબ્બચક્ખુ વિસોધિતં;

તેવિજ્જો ઇદ્ધિપત્તોમ્હિ, ચેતોપરિયાયકોવિદો.

વનસંયુત્ત

આનન્દસુત્ત

પુચ્છા – વનસંયુત્તે પનાવુસો પઞ્ચમં સંગીતં આનન્દસુત્તં કદા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – કોસલેસુ ભન્તે અઞ્ઞતરસ્મિં વનસણ્ડે અચિરપરિનિબ્બુતે ભગવતિ આયસ્મન્તં આનન્દં આરબ્ભ તસ્મિં વનસણ્ડે અધિવત્થાય દેવતાય ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે આનન્દો અચિરપરિનિબ્બુતે ભગવતિ અતિવેલં ગિહિસઞ્ઞત્તિબહુલો વિહરતિ, તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

‘‘રુક્ખમૂલગહનં પસક્કિય,

નિબ્બાનં હદયસ્મિં ઓપિય;

ઝાય ગોતમ મા પમાદો,

કિં તે બિળિબિળિકા કરિસ્સતી’’તિ.

એવં ¶ ખો ભન્તે વનસણ્ડે અધિવત્થાય દેવતાય આયસ્મતો આનન્દત્થેરસ્સ અનુકમ્પિકાય અત્થકામાય ભાસિતં.

રુક્ખમૂલ ¶ ગહનં પસક્કિય, નિબ્બાનં હદયસ્મિં ઓપિય;

ઝાય ગોતમ મા પમાદો, કિં તે બિળિબિળિકા કરિસ્સતિ-હુ–

યક્ખસંયુત્ત

ઇન્દકસુત્ત

પુચ્છા – યક્ખસંયુત્તે ¶ પનાવુસો પઠમં સંગીતં ઇન્દકસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે ઇન્દકૂટે પબ્બતે ઇન્દકસ્સ યક્ખસ્સ ભવને ઇન્દકં યક્ખં આરબ્ભ ભાસિતં. ઇન્દકો ભન્તે યક્ખો અત્તવાદો ભગવન્તં ઉપસઙ્કમિત્વા ગાથાય અજ્ઝભાસિ–

‘‘રૂપં ન જીવન્તિ વદન્તિ બુદ્ધા,

કથં ન્વયં વિન્દતિમં સરીરં;

કુતસ્સ અટ્ઠીયકપિણ્ડમેભિ,

કથં ન્વયં સજ્જતિ ગબ્ભરસ્મિ’’ન્તિ.

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

‘‘પઠમં કલલં હોતિ, કલલા હોતિ અબ્બુદં,

અબ્બુદા જાયતે પેસિ, પેસિ નિબ્બત્તતી ઘનો;

ઘના પસાખા જાયન્તિ, કેસા લોમા નખાપિચ;

યઞ્ચસ્સ ભુઞ્જતી માતા, અન્નં પાનઞ્ચ ભોજનં;

તેન સો તત્થ યાપેતિ, માતુકુચ્છિગતોનરો’’તિ.

એવં ખો ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

આળવકસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ¶ ભગવતા…પે… સમ્માસમ્બુદ્ધેન યક્ખસંયુત્તે આળવકસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – આળવિયં ભન્તે આળવકસ્સ યક્ખસ્સ ભવને આળવકં યક્ખં આરબ્ભ ભાસિતં. આળવકો ભન્તે યક્ખો ભગવન્તં ગાથાય અજ્ઝભાસિ–

કિં સૂધવિત્તં પુરિસસ્સ સેટ્ઠં,

કિં સુ સુચિણ્ણં સુખમાવહાતિ;

કિં સુ હવે સાદુતરં રસાનં,

કથં જીવિં જીવિતામાહુ સેટ્ઠન્તિ.

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

સદ્ધીચ વિત્તં પુરિસસ્સ સેટ્ઠં,

ધમ્મો સુચિણ્ણો સુખમાવહાતિ;

સચ્ચં હવે સાદુતરં રસાનં,

પઞ્ઞાજીવિં જીવિતમાહુ સેટ્ઠન્તિ.

એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

ન ¶ ખ્વાહં તં આવુસો નિક્ખમિસ્સામિ, યં તે કરણીયં, તં કરોહિ,

પઞ્હં તં સમણ પુચ્છિસ્સામિ, સચે મે ન બ્યાકરિસ્સસિ, ચિત્તં વા તે ખિપિસ્સામિ, હદયં વા તે ફાલેસ્સામિ, પાદેસુ વા ગહેત્વા પારગઙ્ગાય ખિપિસ્સામિ–

કિં ¶ સૂખ વિત્તં પુરિસસ્સ સેટ્ઠં, કિં સુ સુચિણ્ણં સુખમાવહાતિ;

કિં સુ હવે સાદુભરં રસાનં, કથં જીવિં જીવિતમાહુ સેટ્ઠં–

સદ્ધીધ વિત્તં પુરિસસ્સ સેટ્ઠં, ધમ્મો સુચિણ્ણો સુખમાવહાતિ;

સચ્ચં હવે સાદુતરં રસાનં, પઞ્ઞાજીવિં જીવિતમાહુ સેટ્ઠં;

કથંસુ ¶ તરતિ ઓઘં, કથંસુ તરતિ અણ્ણવં;

કથંસુ દુક્ખ મચ્ચેતિ, કથંસુ પરિસુજ્ઝતિ.

સદ્ધાય તરતિ ઓઘં, અપ્પમાદેન અણ્ણવં;

વીરિયેન દુક્ખ મચ્ચેતિ, પઞ્ઞાય પરિસુજ્ઝતિ–

કથંસુ ¶ લભતે પઞ્ઞં, કથંસુ વિન્દતે ધનં;

કથંસુ કિત્તિં પપ્પોતિ, કથં મિત્તાનિ ગન્થતિ;

અસ્મા લોકા પરં લોકં, કથં પેચ્ચ ન સોચતિ–

સદ્દહાનો અરહતં, ધમ્મં નિબ્બાનપત્તિયા;

સુસ્સૂસં લભતે પઞ્ઞં, અપ્પમત્તો વિચક્ખણો;

પતિરૂપકારી ધુરવા, ઉટ્ઠાતા વિન્દતે ધનં;

સચ્ચેન ¶ કિત્તિં પપ્પોતિ, દદં મિત્તાનિ ગન્થતિ;

અસ્મા લોકા પરં લોકં, એવં પેચ્ચ ન સોચતિ;

યસ્સેતે ચતુરો ધમ્મા, સદ્ધસ્સ ઘરમેસિનો;

સચ્ચં ધમ્મો ધિતિ ચાગો, સ વે પેચ્ચન સોચતિ–

સક્કસંયુત્ત

વતપદસુત્ત

પુચ્છા – સક્કસંયુત્તે ¶ પનાવુસો વતપદસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ સક્કસ્સ ભિક્ખવે દેવાનમિન્દસ્સ પુબ્બે મનુસ્સભૂતસ્સ સત્ત વતપદાનિ સમત્તાનિ સમાદિન્નાનિ અહેસું, યેસં સમાદિન્નત્તા સક્કો સક્કત્તં અજ્ઝગાતિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

સક્કસ્સ ¶ ભિક્ખવે દેવાનમિન્દસ્સ પુબ્બે મનુસ્સભૂતસ્સ ઇમાનિ સત્ત વતપદાનિ સમત્તાનિ સમાદિન્નાનિ અહેસું.

માતાપેત્તિભરં જન્તું, કુલે જેટ્ઠાપચાયિનં;

સણ્હં સખિલસમ્ભાસં, પેસુણેય્યપ્પહાયિનં;

મચ્છેરવિનયે યુત્તં, સચ્ચં કોધાભિભું નરં;

તં વે દેવા તાવતિંસા, આહુ ‘‘સપ્પુરિસો’’ઇતિ.

દલિદ્દસુત્ત

પુચ્છા – દલિદ્દસુત્તં પનાવુસો કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં. વિસ્સજ્જના. રાજગહે ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘ભૂતપુબ્બં ભિક્ખવે અઞ્ઞતરો પુરિસો ઇમસ્મિંયેવ રાજગહે મનુસ્સદલિદ્દો ¶ અહોસિ મનુસ્સકપણો મનુસ્સવરાકો, સો તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે સદ્ધં સમાદિયિ, સીલં, સુતં, ચાગં, પઞ્ઞં સમાદિયી’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

યસ્સ ¶ સદ્ધા તથાગતે, અચલા સુપ્પતિટ્ઠિતા;

સીલઞ્ચ યસ્સ કલ્યાણં, અરિયકન્તં પસંસિતં.

યજમાનસુત્ત

પુચ્છા – યજમાનસુત્તં પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ¶ ભન્તે સક્કં દેવાનમિન્દં આરબ્ભ ભાસિતં. સક્કો ભન્તે દેવાનમિન્દો ભગવન્તં ગાથાય અજ્ઝભાસિ–

‘‘યજમાનાનં મનુસ્સાનં, પુઞ્ઞપેક્ખાન પાણિનં;

કરોતં ઓપધિકં પુઞ્ઞં, કત્થ દિન્નં મહપ્ફલ’’ન્તિ.

તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં–

‘‘ચત્તારો ચ પટિપન્ના, ચત્તારોચ ફલે ઠિતા;

એસ સઙ્ઘો ઉજુભૂતો, પઞ્ઞાસીલસમાહિતો;

યજમાનાનં મનુસ્સાનં, પુઞ્ઞપેક્ખાન પાણિનં;

કરોતં ઓપધિકં પુઞ્ઞં, સઙ્ઘે દિન્નં મહપ્ફલં’’ન્તિ.

એવં ખો ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

યજમાનાનં ¶ મનુસ્સાનં, પુઞ્ઞપેક્ખાન પાણિનં,

કરોતં ઓપધિતં પુઞ્ઞં, કત્થ દિન્નં મહપ્ફલં–

ચત્તારો ચ પટિપન્ના, ચત્તારો ચ ફલે ઠિતા;

એસ સઙ્ઘો ઉજુભૂતો, પઞ્ઞાસીલસમાહિતો;

યજમાનાનં મનુસ્સાનં, પુઞ્ઞપેક્ખાન પાણિનં;

કરોતં ઓપધિકં પુઞ્ઞં, સઙ્ઘે દિન્નં મહપ્ફલં–

ગહટ્ઠવન્દનાસુત્ત

પુચ્છા – ગહટ્ઠવન્દનાસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘ભૂતપુબ્બં ભિક્ખવે સક્કો દેવાનમિન્દો માતલિં સઙ્ગાહકં આમન્તેસી’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

તં ¶ નમસ્સન્તિ તેવિજ્જા, સબ્બે ભુમ્માચ ખત્તિયા;

ચત્તારો ચ મહારાજા, તિદસાચ યસસ્સિનો;

અથકો નામ સો યક્ખો, યં ત્વં સક્ક નમસ્સસિ–

અહઞ્ચ ¶ સીલસમ્પન્ને, ચિરરત્તસમાહિતે;

સમ્માપબ્બજિતે વન્દે, બ્રહ્મચરિયપરાયને.

યે ગહટ્ઠા પુઞ્ઞકરા, સીલવન્તો ઉપાસકા;

ધમ્મેન દારં પોસેન્તિ, તે નમસ્સામિ માતલિ.

નિદાનવગ્ગપાળિ

નિદાનસંયુત્ત

પટિચ્ચસમુપ્પાદસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ¶ ભગવતા…પે… સમ્માસમ્બુદ્ધેન નિદાનવગ્ગસંયુત્તે પઠમં સંગીતં પટિચ્ચસમુપ્પાદસુત્તં કત્થ તં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે પઞ્ચસતે જનપદવાસિનો ભિક્ખૂ આરબ્ભ ભાસિતં. પઞ્ચસતા ભન્તે જનપદવાસિનો ભિક્ખૂ સબ્બે ઉગ્ઘાટિતઞ્ઞુનો ધુતઙ્ગધરા આરદ્ધવીરિયા યુત્તયોગા વિપસ્સકા સણ્હં સુખુમં સુઞ્ઞતં પચ્ચયાકારધમ્મદેસનં પત્થયમાના ભગવન્તં અભિવાદેત્વા ભગવન્તં પરિવારેત્વા નિસીદિંસુ. તસ્મિં વત્થુસ્મિં ‘‘પટિચ્ચસમુપ્પાદં વો ભિક્ખવે દેસેસ્સામિ, તં સુણાથ સાધુકં મનસિ કરોથ, ભાસિસ્સામી’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

કતમો ¶ ચ ભિક્ખવે પટિચ્ચસમુપ્પાદો. અવિજ્જાપચ્ચયા ભિક્ખવે સઙ્ખારા, સઙ્ખારપચ્ચયા વિઞ્ઞાણં (પેય્યાલ) જાતિપચ્ચયા જરામરણં સોકપરિદેવદુક્ખદોમનસ્સુપાસા સમ્ભવન્તિ, એવમેતસ્સ કેવલસ્સ દુક્ખન્ધસ્સ સમુદયો હોતિ. અયં વુચ્ચતિ ભિક્ખવે પટિચ્ચસમુપ્પાદો.

અવિજ્જાય ત્વેવ અસેસવિરાગનિરોધો સઙ્ખારનિરોધો (પેય્યાલ) જાતિનિરોધા જરામરણં સોકપરિદેવદુક્ખદોમનસ્સુપાયાસા નિરુજ્ઝન્તિ, એવમેતસ્સ કેવલસ્સ દુક્ખક્ખન્ધસ્સ નિરોધો હોતિ –

વિભઙ્ગસુત્ત

પુચ્છા – તત્થાવુસો ¶ દુતિયં સંગીતં વિભઙ્ગસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે પઞ્ચસતે જનપદવાસિનો વિપઞ્ચિતઞ્ઞુનો ભિક્ખૂ આરબ્ભ ભાસિતં. પઞ્ચસતા ભન્તે જનપદવાસિકા ભિક્ખૂ વિપઞ્ચિતઞ્ઞુનો ધુતઙ્ગધરા આરદ્ધવીરિયા યુત્તયોગા વિસ્સકા સણ્હં સુખુમં સુઞ્ઞતપટિસંયુત્તં પચ્ચયાકારધમ્મદેસનં પત્થયમાના ભગવન્તં પરિવારેત્વા નિસીદિંસુ. તસ્મિં વત્થુસ્મિં ‘‘પટિચ્ચ સમુપ્પાદં વો ભિક્ખવે દેદેસ્સામિ વિભજિસ્સામિ, તં સુણાથ સાધુકં મનસિકરોથ, ભાસિસ્સામી’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

પઞ્ચવેરભયસુત્ત

પુચ્છા – પઞ્ચવેરભયસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે અનાથપિણ્ડિકં ગહપતિં આરબ્ભ ‘‘યતો ખો ગહપતિ અરિયસાવકસ્સ પઞ્ચ ભયાનિ વેરાનિ વૂપસન્તાનિ હોન્તિ, ચતૂહિ ચ સોતાપત્તિયઙ્ગેહિ સમન્નાગતો હોતિ, અરિયો ચસ્સ ઞાયો પઞ્ઞાય સુદિટ્ઠો હોતિ સુપ્પટિવિદ્ધો, સો આકઙ્ખમાનો અત્તનાવ અત્તાનં બ્યાકરેય્ય ખીણનિરયોમિ ખીણતિરચ્છાનયોનિ ખીણપેત્તિવિસયો ખીણાપાયદુગ્ગતિવિનિપાતો, સોતાપન્નોહમસ્મિ અવિનિપાતધમ્મો નિયતો સમ્બોધિપરાયનો’’તિ એવં ખો ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસોતત્થ ¶ ભગવતા અરિયસાવકસ્સ પઞ્ચન્નં ભયાનં વેરાનં વૂપસન્તતા પકાસિતા.

વિસ્સજ્જના – ‘‘કતમાનિ ¶ પઞ્ચ ભયાનિ વેરાનિ વૂપસન્તાનિ હોન્તિ. યં ગહપતિ પાણાતિપાતી પાણાતિપાતપચ્ચયા દિટ્ઠધમ્મિકમ્પિ ભયં વેરં પસવતિ, સમ્પરાયિકમ્પિ ભયં વેરં પસવતિ, ચેતસિકમ્પિ દુક્ખં દોમનસ્સં પટિસંવેદયતિ. પાણાતિપાતા ટિવિરતસ્સ એવં તં ભયં વેરં વૂપસન્તં હોતી’’તિ એવમાદિના ભન્તે તત્થ ભગવતા અરિયસાવકસ્સ પઞ્ચન્નં ભયાનં વેરાનં વૂપસન્તતા પકાસિતા.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ ભગવતા અરિયસાવકસ્સ ચતૂહિ સોતાપત્તિયઙ્ગેહિ સમન્નાગતતા પકાસિતા.

વિસ્સજ્જના – કતમેહિ ચતૂહિ સોતાપત્તિયઙ્ગેહિ સમન્નાગતો હોતિ. ઇધ ગહપતિ અરિયસાવકો બુદ્ધે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો હોતિ ‘‘ઇતિપિસો ભગવા અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો વિજ્જાચરણસમ્પન્નો સુગતો લોકવિદૂ અનુત્તરોપુરિસદમ્મસારથિ સત્થાદેવમનુસ્સાનં બુદ્ધો ભગવા’’તિ એવમાદિના ભન્તે તત્થ ભગવતા અરિયસાવકસ્સ ચતૂહિ સોતાપત્તિયઙ્ગેહિ સમન્નાગતતા પકાસિતા.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ ભગવતા અરિયસાવકેન અરિયસ્સ ઞાયસ્સ પઞ્ઞાય સુદિટ્ઠતા સુપ્પટિવિદ્ધતા પકાસિતા.

વિસ્સજ્જના – કતમો ચસ્સ અરિયો ઞાયો પઞ્ઞાય સુદિટ્ઠો હોતિ સુપ્પટિવિદ્ધો. ઇધ ગહપતિ અરિયસાવકો પટિચ્ચસમુપ્પાદઞ્ઞેવ સાધુકં યોનિસો મનસિ કરોતિ ‘‘ઇતિ ઇમસ્મિં સતિ ઇદં હોતિ, ઇમસ્મિં અસતિ ઇદં ન હોતિ, ઇમસ્સુપ્પાદા ઇદં ઉપ્પજ્જતિ, ઇમસ્સ નિરોધા ઇદં નિરુજ્ઝતિ, યદિદં અવિજ્જાપચ્ચયા (પેય્યાલ) એવમેતસ્સ કેવલસ્સ દુક્ખક્ખન્ધસ્સ નિરોધો હોતી’’તિ, એવં ખો ભન્તે ભગવતા તત્થ અરિયસાવકેન અરિયસ્સ ઞાયસ્સ પઞ્ઞાય સુદિટ્ઠતા સુપ્પટિવિદ્ધતા પકાસિતા.

યતો ¶ ખો ગહપતિ અરિયસાવકસ્સ ઇમાનિ પઞ્ચ ભયાનિ વેરાનિ વૂપસન્તાનિ હોન્તિ. ઇમેહિ ચતૂહિ સોતાપત્તિયઙ્ગેહિ સમન્નાગતો હોતિ. અયઞ્ચસ્સ અરિયો ઞાયો પઞ્ઞાય સુદિટ્ઠો હોતિ સુપ્પટિવિદ્ધો–

દુક્ખસુત્ત

પુચ્છા – દુક્ખસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘દુક્ખસ્સ ભિક્ખવે સમુદયઞ્ચ અત્થઙ્ગમઞ્ચ દેસેસ્સામી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ ભગવતા દુક્ખસમુદયો પકાસિતો.

વિસ્સજ્જના – કતમો ચ ભિક્ખવે દુક્ખસ્સ સમુદયો. ચક્ખુઞ્ચ પટિચ્ચ રૂપે ચ ઉપ્પજ્જતિ ચક્ખુવિઞ્ઞાણં, તિણ્ણં સઙ્ગતિ ફસ્સો, ફસ્સપચ્ચયા વેદના, વેદનાપચ્ચયા તણ્હા. અયં ખો ભિક્ખવે દુક્ખસ્સ સમુદયો. સોતઞ્ચ પટિચ્ચ સદ્દે ચ ઉપ્પજ્જતિ સોતવિઞ્ઞાણં…પે… ઘાનઞ્ચ પટિચ્ચ ગન્ધે ચ…પે… જિવ્હઞ્ચ પટિચ્ચ રસે ચ…પે… કાયઞ્ચ પટિચ્ચ ફોટ્ઠબ્બે ચ…પે… મનઞ્ચ પટિચ્ચ ધમ્મે ચ ઉપ્પજ્જતિ મનોવિઞ્ઞાણં, તિણ્ણં સઙ્ગતિ ફસ્સો, ફસ્સપચ્ચયા વેદના, વેદનાપચ્ચયા તણ્હા. અયં ખો ભિક્ખવે દુક્ખસ્સ સમુદયોતિ એવંખો ભન્તે તત્થ ભગવતા દુક્ખસ્સ સમુદયો પકાસિતો.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ ભગવતા દુક્ખસ્સ અત્થઙ્ગમો પકાસિતો.

વિસ્સજ્જના – કતમો ચ ભિક્ખવે દુક્ખસ્સ અત્થઙ્ગમો. ચક્ખુઞ્ચ પટિચ્ચ રૂપે ચ ઉપ્પજ્જતિ ચક્ખુવિઞ્ઞાણં, તિણ્ણં સઙ્ગતિ ફસ્સો, ફસ્સપચ્ચયા વેદના, વેદનાપચ્ચયા તણ્હા, તસ્સાયેવ તણ્હાય અસેસવિરાગનિરોધા ઉપાદાનનિરોધો ઉપાદાનનિરોધા ભવનિરોધો, ભવનિરોધા જાતિનિરોધો, જાતિનિરોધા જરામરણં સોકપરિદેવદુક્ખદોમનસ્સુપાયાસા નિરુજ્ઝન્તિ. એવમેતસ્સ કેવલસ્સ દુક્ખક્ખન્ધસ્સ નિરોધો હોતીતિ એવમાદિના ભન્તે તત્થ ભગવતા દુક્ખસ્સ અત્થઙ્ગમો પકાસિતો.

પુત્તમંસૂપમસુત્ત

પુચ્છા – પુત્તમંસૂપમસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે અધુના પબ્બજિતે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ભાસિતં. ભગવતો ચ ભન્તે ભિક્ખુસઙ્ઘસ્સ ચ મહાલાભસક્કારો ઉદપાદિ, એકચ્ચે ચ ભન્તે ભિક્ખૂ નવા અચિરપબ્બજિતા કુલપુત્તા આહારં અપચ્ચવેક્ખિત્વા પરિભુઞ્જિંસુ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘ચત્તારોમે ભિક્ખવે આહારા ભૂતાનં વા સત્તાનં ઠિતિયા સમ્ભવેસીનં વા અનુગ્ગહાય. કતમે ચત્તારો કબળીકારો આહારો ઓળારિકો વા સુખુમો વા ફસ્સો દુતિયો મનોસઞ્ચેતના તતિયા વિઞ્ઞાણં ચતુત્થ’’ન્તિ એવં ખો ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ કબળીકારસ્સ આહારસ્સ દટ્ઠબ્બાકારો ભગવતા પકાસિતો.

વિસ્સજ્જના – સેય્યથાપિ ભિક્ખવે દ્વે જાયમ્પતિકા પરિત્તં સમ્બલં આદાય કન્તારમગ્ગં પટિપજ્જેય્યું. તેસમસ્સ એકપુત્તકો પિયો મનાપોતિ એવમાદિના ભન્તે તત્થ ભગવતા ¶ કબળીકારસ્સ આહારસ્સ દટ્ઠબ્બાકારો પકાસિતો.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ ભગવતા ફસ્સાહારસ્સ દટ્ઠબ્બાકારો પકાસિતો.

વિસ્સજ્જના – સેય્યથાપિ ભિક્ખવે ગાવી નિચ્ચમ્મા કુટ્ટં ચે નિસ્સાય તિટ્ઠેય્ય, યે કુટ્ટનિસ્સિતા પાણા, તે નં ખાદેય્યું. રુક્ખં ચે નિસ્સાય તિટ્ઠેય્ય. ઉદકં ચે નિસ્સાય તિટ્ઠેય્ય. આકાસં ચે નિસ્સાય તિટ્ઠેય્ય, યે આકાસનિસ્સિતા પાણા, તે નં ખાદેય્યુન્તિ એવમાદિના ભન્તે તત્થ ભગવતા ફસ્સસ્સ આહારસ્સ દટ્ઠબ્બાકારો વિત્થારેત્વા પકાસિતો.

એવમેવ ¶ ખ્વાહં ભિક્ખવે ફસ્સાહારો દટ્ઠબ્બોતિ વદામિ.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ ભગવતા મનોસઞ્ચેતનાહારસ્સ દટ્ઠબ્બાકારો પકાસિતો.

વિસ્સજ્જના – સેય્યથાપિ ભિક્ખવે અઙ્ગારકાસુ સાધિકપોરિસા પુણ્ણા અઙ્ગારાનં વીતચ્ચિકાનં વીતધૂમાનં. અથ પુરિસો આગચ્છેય્ય જીવિતુકામો અમરિતુકામો સુખ કામો દુક્ખપ્પટિકૂલોતિ એવમાદિના ભન્તે તત્થ ભગવતા મનોસઞ્ચેતનાહારસ્સ દટ્ઠબ્બાકારો વિત્થારેન પકાસિતો.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ ભગવતા વિઞ્ઞાણાહારસ્સ દટ્ઠબ્બાકારો પકાસિતો.

વિસ્સજ્જના – સેય્યથાપિ ભિક્ખવે ચોરં આગુચારિં ગહેત્વા રઞ્ઞો દસ્સેય્યું ‘‘અયં તે દેવચોરો આગુચારી, ઇમસ્સ યં ઇચ્છસિ, તં દણ્ડં પણેહી’’તિ એવમાદિના ભન્તે તત્થ ભગવતા વિઞ્ઞાણાહારસ્સ દટ્ઠબ્બાકારો પકાસિતો.

સુસિમપરિબ્બાજકસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ¶ ભગવતા…પે… સમ્માસમ્બુદ્ધેન સુસિમપરિબ્બાજક સુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે આયસ્મન્તં સુસિમં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે સુસિમો યાવતકો ભિક્ખૂહિ સદ્ધિં અહોસિ કથાસલ્લાપો, તં સબ્બં ભગવતો આરોચેસિ. તસ્મિં વત્થુસ્મિં ‘‘પુબ્બે ખો સુસિમ ધમ્મટ્ઠિતિઞાણં, પચ્છા નિબ્બાને ઞાણ’’ન્તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ ભગવા આયસ્મતો સુસિમત્થેરસ્સ સમ્પતિઅરહત્તપત્તસ્સ અનુયોગવસેન પટિપુચ્છિત્વા પટિપુચ્છિત્વા ઉત્તરિ ધમ્મદેસનં વિત્થારેત્વા દેસેસિ.

વિસ્સજ્જના – જાતિપચ્ચયા જરામરણન્તિ સુસિમ પસ્સસીતિ. એવં ભન્તે. ભવપચ્ચયા જાતીતિ સુસિમ પસ્સસીતિ. એવં ભન્તેતિ એવમાદિના ભન્તે ભગવા તત્થ આયસ્મતો સુસિમસ્સ સમ્પતિઅરહત્તપત્તસ્સ ઉત્તરિપિ અનુયોગવસેન પટિપુચ્છિત્વા પટિપુચ્છિત્વા વિત્થારતો ધમ્મં દેસેસિ.

તસ્સ ¶ મે ભન્તે ભગવા અચ્ચયં અચ્ચયતો પટિગ્ગણ્હાતુ આયતિંસંવરાય–

અભિસમયસંયુત્ત

નખસિખાસુત્ત

પુચ્છા – અભિસમયસંયુત્તે ¶ પનાવુસો પઠમં સંગીતં નખસિખાસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘તં કિં મઞ્ઞથ ભિક્ખવે, કતમં નુ ખો બહુતરં, યો વાયં મયા પરિત્તો નખસિખાયં પંસુઆરોપિતો, અયં વા મહાપથવી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

ધાતુસંયુત્ત

ચઙ્કમસુત્ત

પુચ્છા – ધાતુસંયુત્તે ¶ પનાવુસો ચઙ્કમસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘ધાતુસોવ ભિક્ખવે સત્તા સંસન્દન્તિ સમેન્તિ, હીનાધિમુત્તિકા હીનાધિમુત્તિકેહિ સદ્ધિં સંસન્દન્તિ સમેન્તિ, કલ્યાણાધિમુત્તિકા કલ્યાણાધિમુત્તિકેહિ સદ્ધિં સંસન્દન્તિ સમેન્તી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

અસ્સદ્ધસંસન્દનસુત્ત

પુચ્છા – અસ્સદ્ધસંસન્દનસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘ધાતુસોવ ભિક્ખવે સત્તા સંસન્દન્તિ સમેન્તિ, અસ્સદ્ધા અસ્સદ્ધેહિ સદ્ધિં સંસન્દન્તિ સમેન્તિ, અહિરિકા અહિરિકેહિ સદ્ધિં સંસન્દન્તિ સમેન્તિ, અનોત્તપ્પિનો. અપ્પસ્સુતા. કુસીતા. મુટ્ઠસ્સતિનો. દુપ્પઞ્ઞા દુપ્પઞ્ઞેહિ સદ્ધિં સંસન્દન્તિ સમેન્તી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

અનમતગ્ગસંયુત્ત

પથવીસુત્ત

પુચ્છા – અનમતગ્ગસંયુત્તે ¶ આવુસો દુતિયં સંગીતં પથવીસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘અનમતગ્ગોયં ભિક્ખવે સંસારો, પુબ્બા કોટિ ન પઞ્ઞાયતિ અવિજ્જાનીવરણાનં સત્તાનં તણ્હાસંયોજનાનં સન્ધાવતં સંસરતં. સેય્યથાપિ ભિક્ખવે પુરિસો ઇમં મહાપથવિં કોલટ્ઠિમત્તં કોલટ્ઠિમત્તં મત્તિકાગુળિકં કરિત્વા નિક્ખિપેય્ય ‘અયં મે પિયા, તસ્સ મે પિતુ અયં પિતા’તિ. અપરિયાદિન્નાવ ભિક્ખવે તસ્સ પુરિસસ્સ પિતુપિતરો અસ્સુ. અથાયં મહાપથવી પરિક્ખયં પરિયાદાનં ગચ્છેય્ય. તં કિસ્સહેતુ, અનમતગ્ગોયં ભિક્ખવે સંસારો, પુબ્બા કોટિ ન પઞ્ઞાયતિ અવિજ્જાનીવરણાનં સત્તાનં તણ્હા સંયોજનાનં સન્ધાવતં સંસરતં’’ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

એવં ¶ દીઘરત્તં વો ભિક્ખવે દુક્ખં પચ્ચનુભૂતં તિબ્બં પચ્ચનુભૂતં બ્યસનં પચ્ચનુભૂતં કટસી વડ્ઢિતા.

અલમેવ ¶ સબ્બસઙ્ખારેસુ નિબ્બિન્દિતું,

અલં વિરજ્જિતું, અલં વિમુચ્ચિતું,

અસ્સુસુત્ત

પુચ્છા – તત્થાવુસો તતિયં સંગીતં અસ્સુસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલેયેવ ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘તં કિં મઞ્ઞથ ભિક્ખવે, કતમં નુ ખો બહુતરં, યં વા વો ઇમિના દીઘેન અદ્ધુના સન્ધાવતં સંસરતં અમનાપસમ્પયોગા મનાપવિપ્પયોગા કન્દન્તાનં રોદન્તાનં અસ્સુ પસ્સન્નં પગ્ઘરિતં, યં વા ચતૂસુ મહાસમુદ્દેસુ ઉદક’’ન્તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

સાસપસુત્ત

પુચ્છા – તત્થાવુસો ¶ છટ્ઠં સંગીતં સાસપસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે અઞ્ઞતરં ભિક્ખું આરબ્ભ ભાસિતં. અઞ્ઞતરો ભન્તે ભિક્ખુ ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘કીવદીઘો નુ ખો ભન્તે કપ્પો’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘દીઘો ખો ભિક્ખુ કપ્પો, સો ન સુકરો સઙ્ખાતું એત્તકાનિ વસ્સાનિ ઇતિવા, (પેય્યાલ) એત્તકાનિ વસ્સસતસહસ્સાનિ ઇતિવાતિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

ગઙ્ગાસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો…પે… ¶ સમ્માસમ્બુદ્ધેન અનમતગ્ગસંયુત્તે ગઙ્ગાસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે અઞ્ઞતરં બ્રાહ્મણં આરબ્ભ ભાસિતં. અઞ્ઞતરો ભન્તે બ્રાહ્મણો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘કીવ-

બહુકા ¶ નુ ખો ભો ગોતમ કપ્પા અબ્ભતીતા અતિક્કન્તા’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘બહુકા ખો બ્રાહ્મણ કપ્પા અબ્ભતીતા અતિક્કન્તા, તે ન સુકરા સઙ્ખાતું ‘એત્તકા કપ્પા’ ઇતિ વા ‘એત્તકાનિ કપ્પસતાનિ’ ઇતિ વા ‘એત્તકાનિ કપ્પસહસ્સાનિ’ ઇતિવા ‘એત્તકાનિ કપ્પસતસહસ્સાનિ’ ઇતિ વા’’તિ એવ માદિના ભગવતા ભાસિતં.

પુગ્ગલસુત્ત

પુચ્છા – પુગ્ગલસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘અનમતગ્ગોયં ભિક્ખવે સંસારો, પુબ્બાકોટિ ન પઞ્ઞાયતિ અવિજ્જા નીવરણાનં સત્તાનં તણ્હાસંયોજનાનં સન્ધાવતં સંસરતં. એકપુગ્ગલસ્સ ભિક્ખવે કપ્પં સન્ધાવતો સંસરતો સિયા એવં મહા અટ્ઠિકઙ્કલો અટ્ઠિપુઞ્જો અટ્ઠિરાસિ, યથા યં વેપુલ્લો પબ્બતો. સચે સંહારકો અસ્સ, સમ્ભતઞ્ચ ન વિનસ્સેત્યા’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

દુગ્ગતસુત્ત, સુખિતસુત્ત

પુચ્છા – તત્થાવુસો ¶ દુગ્ગતસુત્તઞ્ચ સુખિતસુત્તઞ્ચ ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘અનમતગ્ગોયં ભિક્ખવે સંસારો, પુબ્બા કોટિ ન પઞ્ઞાયતિ અવિજ્જાનીવરણાનં સત્તાનં તણ્હાસંયોજનાનં સન્ધાવતં સંસરતં. યં ભિક્ખવે પસ્સેય્યાથ દુગ્ગતં દુરૂપેતં, નિટ્ઠમેત્થ ગન્તબ્બં ‘અમ્હેહિપિ એવરૂપં પચ્ચનુભૂતં ઇમિના દીઘેન અદ્ધુના’તિ, યં ભિક્ખવે પસ્સેય્યાથ સુખિતં સુસજ્જિતં,

નિટ્ઠમેત્થ ¶ ગન્તબ્બં, ‘‘અમ્હેહિપિ પચ્ચનુભૂતં ઇમિના દીઘેન અદ્ધુના’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

તિંસમત્તસુત્ત

પુચ્છા – તિંસમત્તસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે તિંસમત્તે પાવેય્યકે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘અનમતગ્ગોયં ભિક્ખવે સંસારો, પુબ્બાકોટિ ન પઞ્ઞાયતિ અવિજ્જાનીવરણાનં સત્તાનં તણ્હાસંયોજનાનં સન્ધાવતં સંસરતં. તં કિં મઞ્ઞથ ભિક્ખવે, કતમં નુ ખો બહુતરં, યં વા વો ઇમિના દીઘેન અદ્ધુના સન્ધાવતં સંસરતં સીસચ્છિન્નાનં લોહિતં પસ્સન્નં પગ્ઘરિતં, યં વા ચતૂસુ મહાસમુદ્દેસુ ઉદક’’ન્તિ એવમાદિના ભવગતા ભાસિતં.

માતુસુત્ત

પુચ્છા – માતુસુત્તાદીનિ ¶ પનાવુસો છસુત્તાનિ ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘અનમતગ્ગોયં ભિક્ખવે સંસારો, પુબ્બા કોટિ ન પઞ્ઞાયતિ અવિજ્જાનીવરણાનં સત્તાનં તણ્હાસંયોજનાનં સન્ધાવતં સંસરતં. ન સો ભિક્ખવે સત્તો સુલભરૂપો, યો ન માતાભૂતપુબ્બો ઇમિના દીઘેન અદ્ધુના. યો ન પિતાભૂતપુબ્બો. યો ન ભાતાભૂતપુબ્બો. યો ન ભગિનિભૂતપુબ્બો. યો ન પુત્તભૂતપુબ્બો. યો ન ધીતાભૂતપુબ્બો ¶ ઇમિના દીઘેન અદ્ધુના’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

કસ્સપસંયુત્ત

ચન્દૂપમસુત્ત

પુચ્છા – કસ્સપસંયુત્તે ¶ પનાવુસો ચન્દૂપમસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘ચન્દૂપમા ભિક્ખવે કુલાનિ ઉપસઙ્કમથ અપકસ્સેવ કાયં અપકસ્સ ચિત્તં નિચ્ચનવકા કુલેસુ અપ્પગબ્ભા. સેય્યથાપિ ભિક્ખવે પુરિસો જરુદપાનં વા ઓલોકેય્ય પબ્બતવિસમં વા નદીવિદુગ્ગં વા અપકસ્સેવ કાયં અપકસ્સ ચિત્તં. એવમેવ ખો ભિક્ખવે ચન્દૂપમા કુલાનિ ઉપસઙ્કમથ અપકસ્સેવ કાયં અપકસ્સ ચિત્તં નિચ્ચનવકા કુલેસુ અપ્પગબ્ભા’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

તં ¶ કિં મઞ્ઞથ ભિક્ખવે, કથં રૂપા ભિક્ખુ અરહતિ કુલાનિ ઉપસઙ્કમિતું.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ ભગવતા પરિસુદ્ધાપરિસુદ્ધ ધમ્મદેસનં દસ્સેત્વા ભિક્ખૂનં ઓવાદો દિન્નો.

વિસ્સજ્જના – ‘‘તં કિં મઞ્ઞથ ભિક્ખવે, કથં રૂપસ્સ ભિક્ખુનો અપરિસુદ્ધા ધમ્મદેસના હોતિ, કથં રૂપસ્સ ભિક્ખુનો પરિસુદ્ધા ધમ્મદેસના ¶ હોતી’’તિ એવમાદિના પરિસુદ્ધાપરિસુદ્ધધમ્મદેસના વિત્થારતો દસ્સેત્વા ‘‘કસ્સપેન વા હિ વો ભિક્ખવે ઓવદિસ્સામિ યો વા પનસ્સ કસ્સપસદિસો, ઓવદિતેહિ ચ પન વો તથત્તાય પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ. એવં ખો ભન્તે ભગવતો ભિક્ખૂનં ઓવાદો દિન્નો.

યો ¶ હિ કોચિ ભિક્ખવે ભિક્ખુ એવંચિત્તો પરેસં ધમ્મં દેસેતિ ‘‘અહો વત મે ધમ્મં સુણેય્યું, સુત્વા ચ પન ધમ્મં પસીદેય્યું, પસન્ના ચ મે પસન્નાકારં કરેય્યું–

સ્વાક્ખાતો ભગવતા ધમ્મો સન્દિટ્ઠિકો અકાલિકો એહિ પસ્સિકો ઓપનેય્યિકો પચ્ચત્તં વેદિતબ્બો વિઞ્ઞૂહિ–

કસ્સપેન ¶ વા હિ વો ભિક્ખવે ઓવદિસ્સામિ યો વા પનસ્સ કસ્સપસદિસો, ઓવદિતેહિ ચ પન વો તથત્તાય પટિપજ્જિતબ્બં–

કુલૂપકસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ¶ ભગવતા…પે… સમ્માસમ્બુદ્ધેન કસ્સપસંયુત્તે ચતુત્થં કુલૂપકસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘તં કિં મઞ્ઞથ ભિક્ખવે, કથં રૂપો ભિક્ખુ અરહતિ કુલૂપકો હોતું, કથં રૂપો ભિક્ખુ ન અરહતિ કુલૂપકો હોતુ’’ન્તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

કસ્સપેન ¶ વા હિ વો ભિક્ખવે ઓવદિસ્સામિ યો વા પનસ્સ કસ્સપસદિસો, ઓવદિતેહિ ચ પન વો તથત્તાય પટિપજ્જિતબ્બં.

દુતિય ઓવાદસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવાવુસો ¶ ભગવતા દુતિય ઓવાદસુત્તં કત્થ કેન સદ્ધિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે આયસ્મતા મહાકસ્સપેન સદ્ધિં ‘‘ઓવદ કસ્સપ ભિક્ખૂ, કરોહિ કસ્સપ ભિક્ખૂનં ધમ્મિં કથં, અહં વા કસ્સપ ભિક્ખૂ ઓવદેય્યં ત્વં વા, અહં વા ભિક્ખૂનં ધમ્મિં કથં કરેય્યં ત્વં વા’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

યસ્સ ¶ કસ્સચિ ભન્તે સદ્ધા નત્થિ કુસલેસુ ધમ્મેસુ, હિરી નત્થિ. ઓત્તપ્પં નત્થિ. વીરિયં નત્થિ. પઞ્ઞા નત્થિ કુસલેસુ ધમ્મેસુ.

તતિય ઓવાદસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવાવુસો ¶ ભગવતા તતિયઓવાદસુત્તં કત્થ કેન સદ્ધિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે આયસ્મતાયેવ મહાકસ્સપેન સદ્ધિં ‘‘ઓવદ કસ્સપ ભિક્ખૂ. કરોહિ કસ્સપ ભિક્ખૂનં ધમ્મિં કથં, અહં વા કસ્સપ ભિક્ખૂ ઓવદેય્યં ત્વં વા. અહં વા ભિક્ખૂનં ધમ્મં કથં કરેય્યં ત્વં વા’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

દુબ્બચા ¶ ખો ભન્તે એતરહિ ભિક્ખૂ દોવચસ્સકરણેહિ ધમ્મેહિ સમન્નાગતા અક્ખમા અપ્પદક્ખિણગ્ગાહિનો અનુસાસનિં–

સદ્ધમ્મપ્પતિરૂપકસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવાવુસો ¶ ભગવતા પરિયોસાનં સદ્ધમ્મપ્પતિરૂપકસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે આયસ્મન્તંયેવ મહાકસ્સપં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે મહાકસ્સપો ભગવન્તં એતદેવોચ ‘‘કો નુ ખો ભન્તે હેતુ કો પચ્ચયો, યેન પુબ્બે અપ્પતરાનિ ચેવ સિક્ખાપદાનિ અહેસું, બહુતરા ચ ભિક્ખૂ અઞ્ઞાય સણ્ઠહિંસુ. કો પન ભન્તે હેતુ કો પચ્ચયો, યેનેતરહિ બહુતરાનિ ચેવ સક્ખાપદાનિ અપ્પતરા ચ ભિક્ખૂ અઞ્ઞાય સણ્ઠહન્તી’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘એવઞ્ચેતં કસ્સપ હોતિ સત્તેસુ હાયમાનેસુ સદ્ધમ્મે અન્તરધાયમાને બહુતરાનિચેવ સિક્ખાપદાનિ ¶ હોન્તિ, અપ્પતરાચ ભિક્ખૂ અઞ્ઞાય સણ્ઠહન્તી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

લાભસક્કારસંયુત્ત

મીળ્હકસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો…પે… ¶ સમ્માસમ્બુદ્ધેન લાભસક્કારંયુત્તે પઞ્ચમં સંગીતં મીળ્હકસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘દારુણો ભિક્ખવે લાભસક્કારસિલોકો ફરુસો અન્તરાયિકો અનુત્તરસ્સ યોગક્ખેમસ્સ અધિગમાય. સેય્યથાપિ ભિક્ખવે મીળ્હકા ગૂથાદી ગૂથપૂરા પુણ્ણા ગૂથસ્સ, પુરતો ચસ્સ મહાગૂથપુઞ્જો, સા તેન અઞ્ઞા મીળ્હકા અતિમઞ્ઞેય્ય ‘‘અહમ્હિ ગૂથાદી ગૂથપૂરા પુણ્ણા ગૂથસ્સ, પુરતો ચ મ્યાયં મહાગૂથપુઞ્જો’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

તં ¶ હિ તસ્સ ભિક્ખવે મોઘપુરિસસ્સ હોતિ દીઘરત્તં અહિતાય દુક્ખાય.

એવં દારુણો ખો ભિક્ખવે લાભસક્કારસિલોકો.

તસ્માતિહ ¶ ભિક્ખવે એવં સિક્ખિતબ્બં, ‘‘ઉપ્પન્નં લાભસક્કારસિ લોકં પજહિસ્સામ, ન ચ નો ઉપ્પન્નો લાભસક્કારસિલોકો ચિત્તં પરિયાદાય ઠસ્સભી’’તિ, એવઞ્હિ ખો ભિક્ખવે સિક્ખિતબ્બં.

એકપુત્તકસુત્ત

પુચ્છા – તત્થો આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકેહિ સંગીતં એકપુત્તકસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘દારુણો ભિક્ખવે લાભસક્કારસિલોકો કટુકો ફરુસો અન્તરાયિકો અનુત્તરસ્સ યોગક્ખેમસ્સ અધિગમાય, સદ્ધા ભિક્ખવે ઉપાસિકા એકપુત્તકં પિયં મનાપં એવં સમ્માઆયાચમાના ¶ આયાચેય્ય તાદિસો તાત ભવાહિ, યાદિસો ચિત્તો ચ ગહપતિ હત્થકો ચ આળવકો’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

એસા ¶ ભિક્ખવે તુલા એતં પમાણં મમ સાવકાનં ઉપાસકાનં યદિદં ચિત્તો ચ ગહપતિ હત્થકો ચ આળવકો.

સચે ખો ત્વં તાત અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજસિ, તાદિસો તાત ભવાહિ, યાદિસા સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાના.

મા ચ ખો ત્વં તાત સેખં અપ્પત્તમાનસં લાભસક્કારસિલોકો અનુપાપુણાતુ–

એવં ¶ દારુણો ભિક્ખવે લાભસક્કારસિલોકો કટુકો ફરુસો અન્તરાયિકો અનુત્તરસ્સ યોગક્ખેમસ્સ અધિગમાય.

એકવીતુસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાયકેહિ સંગીતં એકધીતુસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયંયેવ ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘દારુણો ભિક્ખવે લાભસક્કારસિલોકો કટુકો ફરુસો અન્તરાયિકો અનુત્તરસ્સ યોગક્ખેમસ્સ અધિગમાય. સદ્ધા ભિક્ખવે ઉપાસિકા એકં ધીતરં પિયં મનાપં એવં સમ્મા આયાચમાના આયાચેય્ય ‘તાદિસા અય્યે ભવાહિ, યાદિસા ખુજ્જુત્તરા ચ ઉપાસિકા વેળુકણ્ડકિયા ચ નન્દમાતા’તિ. એસા ભિક્ખવે તુલા એતં પમાણં મમ સાવિકાનં ઉપાસિકાનં, યદિદં ખુજ્જુત્તરા ચ ઉપાસિકા વેળુકણ્ડકિયા ચ નન્દમાતા’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

સચે ¶ ખો ત્વં અય્યે અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજસિ, ભાદિસા અય્યે ભવાહિ, યાદિસા ખેમા ચ ભિક્ખુની ઉપ્પલવણ્ણા ચ–

તસ્માતિહ ¶ ભિક્ખવે એવં સિક્ખિતબ્બં.

રાહુલસંયુત્ત

પુચ્છા – રાહુલસંયુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે આયસ્મન્તં રાહુલં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે રાહુલો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘સાધુ મે ભન્તે ભગવા સંખિત્તેન ધમ્મં દેસેતુ, યમહં ભગવતો ધમ્મં સુત્વા એકો વૂપકટ્ઠો અપ્પમત્તો આતાપી પહિતત્તો વિહરેય્ય’’ન્તિ, તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘તં કિં મઞ્ઞસિ રાહુલ, ચક્ખુનિચ્ચં વા અનિચ્ચં વાતિ. અનિચ્ચં ભન્તે. યં પનાનિચ્ચં, દુક્ખં વા તં સુખં વાતિ. દુક્ખં ભન્તે. યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વિપરિણામધમ્મં, કલ્લં નુ તં સમનુપસ્સિતું ‘એતં મમ, એસો હમસ્મિ, એસો મે અત્તા’તિ. નો હેતં ભન્તે’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

લક્ખણસંયુત્ત

અટ્ઠિસુત્ત

પુચ્છા – લક્ખણસંયુત્તે ¶ પનાવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકત્થેરેહિ પઠમં સંગીતં અટ્ઠિસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે આયસ્મન્તઞ્ચ લક્ખણં આયસ્મન્તઞ્ચ મહામોગ્ગલ્લાનં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે લક્ખણો ભગવતા સમ્મુખે આયસ્મન્તં મહામોગ્ગલ્લાનં એતદવોચ ¶ ‘‘ઇધાયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો ગિજ્ઝકૂટા પબ્બતા ઓરોહન્તો અઞ્ઞતરસ્મિં પદેસે સિતં પાત્વાકાસિ, કો નુ ખો આવુસો મોગ્ગલ્લાન હેતુ, કો પચ્ચયો સિતસ્સ પાતુકમ્માયા’’તિ. આયસ્મા ચ ભન્તે મહામોગ્ગલ્લાનો ‘‘ઇધાહં આવુસો ગિજ્ઝકૂટા પબ્બતા ઓરોહન્તો અદ્દસં અટ્ઠિકસઙ્ખલિકં વેહાસં ગચ્છન્તિં’’તિ એવમાદિના આરોચેસિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘ચક્ખુભૂતા વત ભિક્ખવે સાવકા વિહરન્તિ, ઞાણભૂતા વત ભિક્ખવે સાવકા વિહરન્તિ, યત્રહિ નામ સાવકો એવરૂપં ઞસ્સતિ વા દક્ખતિ વા સક્ખિં વા કરિસ્સતી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

અચ્છરિયં ¶ વત ભો, અબ્ભુતં વત ભો;

એવરૂપોપિ નામ સત્તો ભવિસ્સતિ.

પિણ્ડસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ¶ જાનતા…પે… સમ્માસમ્બુદ્ધેન લક્ખણસંયુત્તે તતિયં સંગીતં પિણ્ડસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે આયસ્મન્તઞ્ચ લક્ખણં આયસ્મન્તઞ્ચ મહામોગ્ગલ્લાનં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે લક્ખણો ભગ્ગવતો સમ્મુખે આયસ્મન્તં મહામોગ્ગલ્લાનં એતદવોચ ‘‘ઇધાયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો ગિજ્ઝકૂટા પબ્બતા ઓરોહન્તો અઞ્ઞતરસ્મિં પદેસે સિતં પાત્વાકાસિ ¶ , કો નુખો આવુસો મોગ્ગલ્લાનહેતુ, કો પચ્ચયો સિતસ્સ પાતુકમ્માયા’’તિ. આયસ્મા ચ ભન્તે મહામોગ્ગલ્લાનો ‘‘ઇધાહં આવુસો ગિજ્ઝકૂટા પબ્બતા ઓરોહન્તો અદ્દસં મંસપિણ્ડં વેહાસં ગચ્છન્તં, તમેનં ગિજ્ઝાપિ કાકાપિ કુલલાપિ અનુપતિત્વા અનુપતિત્વા વિતચ્છેન્તિ વિરાજેન્તિ. સા સુદં અટ્ટસ્સરં કરોતી’’તિ એવમાદિના આરોચેસિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘ચક્ખુભૂતા વત ભિક્ખવે સાવકા વિહરન્તિ, ઞાણભૂતા વત ભિક્ખવે સાવકા વિહરન્તિ, યત્રહિ નામ સાવકો એવરૂપં ઞસ્સતિ વા દક્ખતિ વા સક્ખિં વા કરિસ્સતી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

અસિલોમસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકેહિ મહાથેરેહિ સંગીતં અસિલોમસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે આયસ્મન્તઞ્ચ લક્ખણં આયસ્મન્તઞ્ચ મહામોગ્ગલ્લાનં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે લક્ખણો ભગવતો સમ્મુખે આયસ્મન્તં મહામોગ્ગલ્લાનં ¶ એતદવોચ ‘‘કો નુ ખો આવુસો મોગ્ગલ્લાન હેતુ, કો પચ્ચયો સિતસ્સ પાતુકમ્માયા’’તિ. આયસ્મા ચ ભન્તે મહામોગ્ગલ્લાનત્થેરો ‘‘ઇધાહં આવુસો ગિજ્ઝકૂટા પબ્બતા ઓરોહન્તો અદ્દસં અસિલોમં વેહાસં ગચ્છન્તં’’તિ એવમાદિના આરોચેસિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ચક્ખુભૂતા વત ભિક્ખવે સાવકા વિહરન્તિ, ઞાણભૂતા વત ભિક્ખવે સાવકા વિહરન્તિ. (પેય્યાલ) એસો ભિક્ખવે સત્તો ઇમસ્મિંયેવ રાજગહે સૂકરિકો અહોસી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

સૂચિલોમસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ સંગીતં સૂચિલોમસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – તત્થેવ ભન્તે રાજગહે આયસ્મન્તઞ્ચ લક્ખણં આયસ્મન્તઞ્ચ મહામોગ્ગલ્લાનં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે લક્ખણો ભગવતો સમ્મુખે તથેવ અવોચ.

આયસ્મા ¶ ચ ભન્તે મહામોગ્ગલ્લાનો તથેવ આરોચેસિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘ચક્ખુભૂતા વત ભિક્ખવે સાવકા વિહરન્તિ, ઞાણભૂતા વત ભિક્ખવે સાવકા વિહરન્તિ, (પેય્યાલ) એસો ભિક્ખવે સત્તો ઇમસ્મિંયેવ રાજગહે સૂતો અહોસી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતા.

પાપભિક્ખુસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ સંગીતાનિ પાપભિક્ખુસુત્તાદીનિ પઞ્ચસુત્તાનિ ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતાનિ.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે આયસ્મન્તઞ્ચ લક્ખણં આયસ્મન્તઞ્ચ મહામોગ્ગલ્લાનં આરબ્ભ ભાસિતાનિ. આયસ્મા ભન્તે લક્ખણો ભગવતો સમ્મુખે પુબ્બે વુત્તનયેનેવ આરોચેસિ. આયસ્મા ચ ભન્તે મહામોગ્ગલ્લાનો ‘‘ઇધાહં આવુસો ગિજ્ઝકૂટા પબ્બતા ઓરોહન્તો અદ્દસં ભિક્ખું વેહાસં ગચ્છન્તં. અદ્દસં ભિક્ખુનિં વેહાસં ગચ્છન્તિં. અદ્દસં સિક્ખમાનં વેહાસં ગચ્છન્તિં. અદ્દસં સામણેરં વેહાસં ગચ્છન્તં. અદ્દસં સામણેરિં વેહાસં ગચ્છન્તિં. તસ્સા સઙ્ઘાટિપિ આદિત્તા સમ્પજ્જલિતા સજોતિભૂતા, પત્તોપિ આદિત્તો સમ્પજ્જલિતો સજોતિભૂતો, કાયબન્ધનમ્પિ આદિત્તં સમ્પજ્જલિતં સજોતિભૂતં ¶ , કાયોપિ આદિત્તો સમ્પજ્જલિતો સજોતિભૂતો, સા સુદં અટ્ટસ્સરં કરોતી’’તિ એવમાદિના આરોચેસિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘ચક્ખુભૂતા વત ભિક્ખવે સાવકા વિહરન્તિ ઞાણભૂતા વત ભિક્ખવે સાવકા વિહરન્તિ. (પેય્યાલ). એસો ભિક્ખવે ભિક્ખુ કસ્સપસ્સસમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ પાવચને પાપભિક્ખુ અહોસિ. એસા ભિક્ખવે ભિક્ખુની કસ્સપસ્સ સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ પાવચને પાપભિક્ખુની અહોસિ. એસા ભિક્ખવે સિક્ખમાના કસ્સપસ્સ સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ પાવચને પાપસિક્ખમાના અહોસિ. એસો ભિક્ખવે સામણેરો કસ્સપસ્સસમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ પાવચને પાપસામણેરો અહોસિ. એસા ભિક્ખવે સામણેરી કસ્સપસ્સ સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ પાવચને પાપસામણેરી અહોસી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતાનિ.

ઓપમ્મસંયુત્ત

નખસિખસુત્ત

પુચ્છા – ઓપમ્મસંયુત્તે ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ સંગીતં નખસિખસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘તં કિં મઞ્ઞથ ભિક્ખવે, કતમં નુ ખો બહુતરં, યો ચાયં મયા પરિત્તો ¶ નખસિખાયં પંસુ આરોપિતો, યા ચાયં મહાપથવી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

તં કિં મઞ્ઞથ ભિક્ખવે, કતમં નુ ખો બહુતરં.

તસ્માતિહ ¶ ભિક્ખવે એવં સિક્ખિતબ્બં.

આણિસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ સંગીતં આણિસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયંયેવ ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘ભૂતપુબ્બં ભિક્ખવે દસારહાનં આનકો નામ મુદિઙ્ગો અહોસિ, તસ્સ દસારહા આનકે ઘટિતે અઞ્ઞં આણિં ઓદહિંસુ, અહુ ખો સો ભિક્ખવે સમયો યં આનકસ્સ મુદિઙ્ગસ્સ પોરાણં પોક્ખરફલકં અન્તરધાયિ ¶ , આણિસઙ્ઘાટોવ અવસિસ્સી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

ભિક્ખુસંયુત્ત

નવસુત્ત

પુચ્છા – ભિક્ખુસંયુત્તે ¶ આવુસો ભગવતા નવસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે અઞ્ઞતરં નવં ભિક્ખું આરબ્ભ ભાસિતં. અઞ્ઞતરો ભન્તે નવો ભિક્ખુ પચ્છાભત્તં પિણ્ડપાતપટિક્કન્તો વિહારં પવિસિત્વા અપ્પોસુક્કો તુણ્હીભૂતો સઙ્કસાયભિ, ન ભિક્ખૂનં વેય્યાવચ્ચં કરોતિ ચીવરકારસમયે તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘મા ખો તુમ્હે ભિક્ખવે એતસ્સ ભિક્ખુનો ઉજ્ઝાયિત્થા એસો ખો ભિક્ખવે ભિક્ખુ ચતુન્નં ઝાનાનં આભિચેતસિકાનં દિટ્ઠધમ્મ સુખવિહારાનં નિકામલાભી અકિચ્છલાભી અકસિરલાભી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

અહમ્પિ ¶ ખો ભન્તે સકં કિચ્ચં કરોમિ,

એસો ¶ ખો ભિક્ખવે ભિક્ખુ ચતુન્નં ઝાનાનં આભિચેતસિકાનં દિટ્ઠધમ્મસુખવિહારાનં નિકામલાભી અકિચ્છલાભી અકસિરલાભી –

નયિદં સિથિલમારબ્ભ, નયિદં અપ્પેન થામસા;

નિબ્બાનં અધિગન્તબ્બં, સબ્બદુક્ખપ્પમોચનં;

અયઞ્ચ દહરો ભિક્ખુ, અયમુત્તમપુરિસો;

ધારેતિ અન્તિમં દેહં, જેત્વા મારં સવાહિનિં–

ખન્ધવગ્ગસંયુત્તપાળિ

સંગાયનસ્સ પુચ્છા વિસ્સજ્જના

નકુલપિતુસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ¶ ભગવતા જાનતા…પે… સમ્માસમ્બુદ્ધેન ખન્ધવગ્ગસંયુત્તે પઠમં નકુલપિતુસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – ભગ્ગેસુ ભન્તે સુસુમારગિરે ભેસકળાવને મિગદાયે નકુલપિતરં ગહપતિં આરબ્ભ ભાસિતં. નકુલપિતા ભન્તે ગહપતિ ભગવન્તં ‘‘અહમસ્મિ ભન્તે જિણ્ણો વુડ્ઢો મહલ્લકો અદ્ધગતો વયોઅનુપ્પત્તો આતુરકાયો અભિક્ખણાતઙ્કો, અનિચ્ચદસ્સાવી ખો પનાહં ભન્તે ભગવતો મનોભાવનીયાનઞ્ચ ભિક્ખૂનં, ઓવદતુ મં ભન્તે ભગવા, અનુસાસતુ મં ભન્તે ભગવા, યં મમસ્સ દીઘરત્તં હિતાય સુખાયા’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘એવમેતં ગહપતિ, એવમેતં ગહપતિ, આતુરો હાયં ગહપતિ કાયો અણ્ડભૂતો પરિયોનદ્ધો, યો હિ ગહપતિ ઇમં કાયં પરિહરન્તો મુહુત્તમ્પિ આરોગ્યં પટિજાનેય્ય, કિમઞ્ઞત્ર બાલ્યા. તસ્માતિહ તે ગહપતિ એવં સિક્ખિતબ્બં ‘આતુરકાયસ્સ મે સતો ચિત્તં અનાતુરં ભવિસ્સતી’તિ. એવઞ્હિ તે ગહપતિ સિક્ખિતબ્બ’’ન્તિ. એવં ખો ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

તસ્માતિહ ¶ તે ગહપતિ એવં સિક્ખિતબ્બં.

પુચ્છા – તઞ્ચાવુસો ¶ ભગવતા સંખિત્તેન ભાસિતં વિત્થારેન કેન કથઞ્ચ વિભત્તં.

વિસ્સજ્જના – તં ખો ભન્તે ભગવતા સંખિત્તેન દેસિતં ‘‘કથઞ્ચ ગહપતિ આતુરકાયો ચેવ હોતિ આતુરચિત્તો ચ. ઇધ ગહપતિ અસ્સુતવા પુથુજ્જનો અરિયાનં અદસ્સાવી અરિયધમ્મસ્સ અકોવિદો અરિયધમ્મે અવિનીતો, સપ્પુરિસાનં અદસ્સાવી સપ્પુરિસધમ્મસ્સ અકોવિદો સપ્પુરિસધમ્મે અવિનીતો રૂપં અત્તતો સમનુપસ્સતિ રૂપવન્તં વા અત્તાનં, અત્તનિ વા રૂપં, રૂપસ્મિં વા અત્તાનં, ‘‘અહં રૂપં મમ રૂપ’’ન્તિ પરિયુટ્ઠટ્ઠાયી હોતિ. તસ્સ ‘‘અહં રૂપં મમ રૂપ’’ન્તિ પરિયુટ્ઠટ્ઠાયિનો તં રૂપં વિપરિણમતિ અઞ્ઞથા હોતિ. તસ્સ રૂપવિપરિણામઞ્ઞથાભાવા ઉપ્પજ્જન્તિ સોકપરિદેવદુક્ખદોમનસ્સુપાયાસા’’તિ એવમાદિના ભન્તે આયસ્મતા સારિપુત્તેન ધમ્મસેનાપતિના વિત્થારેન વિભત્તં.

અનિચ્ચસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો દુતિયવગ્ગે પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહક મહાથેરેહિ પઠમં સંગીતં અનિચ્ચસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘રૂપં ભિક્ખવેઅનિચ્ચં, વેદના અનિચ્ચા, સઞ્ઞા અનિચ્ચા, સઙ્ખારા અનિચ્ચા, વિઞ્ઞાણં અનિચ્ચં. એવં પસ્સં ભિક્ખવે સુતવા અરિયસાવકો રૂપસ્મિમ્પિ નિબ્બિન્દતિ, વેદનાયપિ નિબ્બિન્દતિ, સઞ્ઞાયપિ નિબ્બિન્દતિ, સઙ્ખારેસુપિ નિબ્બિન્દતિ, વિઞ્ઞાણસ્મિમ્પિ નિબ્બિન્દતિ, નિબ્બિન્દં વિરજ્જતિ, વિરાગા વિમુચ્ચતિ, વિમુત્તસ્મિં ‘વિમુત્ત’મિતિ ઞાણં હોતી’’તિ. એવં ખો ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

દુક્ખઅનત્તસુત્ત

પુચ્છા – દુક્ખઅનત્તસુત્તાનિ ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતાનિ.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયંયેવ ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘રૂપં ભિક્ખવે દુક્ખં, વેદના દુક્ખા, સઞ્ઞા દુક્ખા, સઙ્ખારા દુક્ખા, વિઞ્ઞાણં દુક્ખં. રૂપં ભિક્ખવે અનત્તા, વેદના અનત્તા, સઞ્ઞા અનત્તા, સઙ્ખારા અનત્તા, વિઞ્ઞાણં અનત્તા. એવં પસ્સં ભિક્ખવે સુતવા અરિયસાવકો રૂપસ્મિમ્પિ નિબ્બિન્દતિ, વેદનાયપિ નિબ્બિન્દતિ, સઞ્ઞાયપિ નિબ્બિન્દતિ, સઙ્ખારેસુપિ નિબ્બિન્દતિ, વિઞ્ઞાણસ્મિમ્પિ નિબ્બિન્દતિ, નિબ્બિન્દં વિરજ્જતિ, વિરાગા વિમુચ્ચતિ, વિમુત્તસ્મિં ‘વિમુત્ત’મિતિ ઞાણં હોતિ, ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયાતિ પજાનાતી’’તિ એવં ખો ભન્તે ભગવતા ભાસિતાનિ.

ભારસુત્ત

પુચ્છા – ભારસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયંયેવ ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘ભારઞ્ચ વો ભિક્ખવે દેસેસ્સામિ ભારહારઞ્ચ ભારાદાનઞ્ચ ભારનિક્ખેપનઞ્ચ, તં સુણાથ. કતમો ચ ભિક્ખવેભારો, ‘પઞ્ચુપાદાનક્ખન્ધા’ તિસ્સ વચનીયં. કતમે પઞ્ચ, રૂપુપાદાનક્ખન્ધો વેદનુપાદાનક્ખન્ધો સઞ્ઞુપાદાનક્ખન્ધો સઙ્ખારુપાદાનક્ખન્ધો વિઞ્ઞાણુપાદાનક્ખન્ધો. અયં વુચ્ચતિ ભિક્ખવે ભારો’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

ભારા ¶ હવે પઞ્ચક્ખન્ધા, ભારહારો ચ પુગ્ગલો;

ભારાદાનં દુખં લોકે, ભારનિક્ખેપનં સુખં;

નિક્ખિપિત્વા ગરું ભારં, અઞ્ઞં ભારં અનાદિય;

સમૂલં તણ્હમબ્બુય્હ, નિચ્છાતો પરિનિબ્બુતો.

નતુમ્હાકસુત્ત

પુચ્છા – ન તુમ્હાકસુત્તં પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયંયેવ ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખુ આરબ્ભ ‘‘યં ભિક્ખવે નતુમ્હાકં તં પજહથ, તં વો પહીનં હિતાય સુખાયભવિસ્સતી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

અનત્તલક્ખણસુત્ત

પુચ્છા – અનત્તલક્ખણસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – બારાણસિયં ભન્તે ઇસિપતને મિગદાયે પઞ્ચવગ્ગિયે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘રૂપં ભિક્ખવે અનત્તા, રૂપઞ્ચ હિદં ભિક્ખવે અત્તા અભવિસ્સ, નયિદં રૂપં આબાધાય સંવત્તેય્ય, લબ્ભેથ ચ રૂપે એવં મે રૂપં હોતુ, એવં મે રૂપં મા અહોસી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

યમકસુત્ત

પુચ્છા – થેરવગ્ગે પનાવુસો તતિયં સંગીતં યમકસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે આયસ્મન્તં યમકત્થેરં આરબ્ભ આયસ્મતા સારિપુત્તત્થેરેન ધમ્મસેનાપતિના ભાસિતં. આયસ્મતો ભન્તે યમકત્થેરસ્સ એવરૂપં પાપકં દિટ્ઠિગતં ઉપ્પન્નં હોતિ ‘‘તથાહં ભગવતા ધમ્મં દેસિતં આજાનામિ, યથા ખીણાસવો ભિક્ખુ કાયસ્સ ભેદા ઉચ્છિજ્જતિ વિનસ્સતિ, ન હોતિ પરંમરણા’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘તં કિં મઞ્ઞસિ આવુસો યમક, રૂપં નિચ્ચં વા અનિચ્ચં વા’’તિ એવમાદિના ભન્તે આયસ્મતા સારિપુત્તત્થેરેન ધમ્મસેનાપતિના ભાસિતં.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ આયસ્મા સારિપુત્તત્થેરો ધમ્મસેનાપતિ આયસ્મતો યમકત્થેરસ્સ પટિવિદ્ધસચ્ચસ્સ દિટ્ઠિસમ્પન્નસ્સ અનુયોગવત્તઝાપનવસેન પટિપુચ્છિત્વા ઉત્તરિ ધમ્મદેસનં વિત્થારેન દેસેસિ.

વિસ્સજ્જના – તં કિં મઞ્ઞસિ આવુસો યમક, રૂપં ‘તથાગતો’તિ સમનુપસ્સસીતિ. ‘નો હેતં આવુસો’. વેદનં. સઞ્ઞં. સઙ્ખારે. વિઞ્ઞાણં ‘તથાગતો’તિ સમનુપસ્સસીતિ. ‘નો હેતં આવુસો’તિ એવમાદિના ભન્તે આયસ્મા સારિપુત્તત્થેરો ધમ્મસેનાપતિ આયસ્મતો યમકત્થેરસ્સ અનુયોગવત્તઝાપનવસેન પટિપુચ્છિત્વા પટિપુચ્છિત્વા ઉત્તરિ ધમ્મદેસનં પવત્તેસિ.

તં ¶ કિં મઞ્ઞસિ આવુસો યમક, રૂપં, વેદનં, સઞ્ઞં, સઙ્ખારે, વિઞ્ઞાણં ‘તથાગતો’તિ સમનુપસ્સસિ–

વક્કલિસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ¶ ભગવતા…પે… સમ્માસમ્બુદ્ધેન ખન્ધવગ્ગસંયુત્તે થેરવગ્ગે પઞ્ચમં વક્કલિસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે આયસ્મન્તં વક્કલિં થેરં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે વક્કલિથેરો આબાધિકો દુક્ખિતો બાળ્હગિલાનો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘ચિરપટિકાહં ભન્તે ભગવન્તં દસ્સનાય ઉપસઙ્કમિતુકામો, નત્થિ ચ મે કાયસ્મિં તાવતિકા બલમત્તા, યાવતાહં ભગવન્તં દસ્સનાય ઉપસઙ્કમેય્ય’’ન્તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘અલં વક્કલિ, કિં તે ઇમિના પૂતિકાયેન દિટ્ઠેન, યો ખો વક્કલિ ધમ્મં પસ્સતિ, સો મં પસ્સતિ, યો મં પસ્સતિ, સો ધમ્મં પસ્સતિ. ધમ્મઞ્હિ વક્કલિ પસ્સન્તો મં પસ્સતિ, મં પસ્સન્તો ધમ્મં પસ્સતિ. તં કિં મઞ્ઞસિ વક્કલિ ¶ , રૂપં નિચ્ચં વા અનિચ્ચં વા’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

‘‘અહં ¶ વક્કલિ, કિં તે ઇમિના પૂતિકાયેન દિટ્ઠેન’’ –

‘‘તં કિં મઞ્ઞસિ વક્કલિ, રૂપં નિચ્ચં વા અનિચ્ચં વા’’ –

અનિચ્ચં ભન્તે.

‘‘યં પનાનિચ્ચં, દુક્ખં વા તં સુખં વા’’–

દુક્ખં ભન્તે.

યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વિપરિણામધમ્મં, કલ્લં નુ તં સમનુપસ્સિતું ‘‘એતં મમ, એસોહમસ્મિ, એસો મે અત્તા’’–

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ પુનપિ ભગવા ભિક્ખૂ પેસેત્વા આયસ્મતો વક્કલિત્થેરસ્સ પગ્ગહવચનં આરોચાપેસિ. સોપિ કથં અત્તનો પવત્તિં ભગવતો પચ્ચારોચાપેસિ. કથઞ્ચસ્સ અભિસમ્પરાયો અહોસિ.

વિસ્સજ્જના – સુણાવુસો ત્વં વક્કલિ ભગવતો વચનં દ્વિન્નઞ્ચ દેવતાનં, ઇમં આવુસો રત્તિં દ્વે દેવતાયો અભિક્કન્તાય રત્તિયા અભિક્કન્તવણ્ણા કેવલકપ્પં ગિજ્ઝકૂટં ઓભાસેત્વા યેન

ભગવા ¶ તેનુપસઙ્કમિંસુ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં અટ્ઠંસુ, એકમન્તં ઠિતા ખો આવુસો એકા દેવતા ભગવન્તં એતદવોચ ‘વક્કલિ ભન્તે ભિક્ખુ વિમોક્ખાય ચેતેતી’તિ. અપરા દેવતા ભગવન્તં એતદવોચ ‘સો હિ નૂન ભન્તે સુવિમુત્તો વિમુચ્ચિસ્સતી’તિ. ભગવા ચ તં આવુસો વક્કલિ એવમાહ ‘મા ભાયિ વક્કલિ, મા ભાયિ વક્કલિ, અપાપકં તે મરણં ભવિસ્સતિ, અપાપિકા કાલકિરિયા’તિ. એવં ખો ભન્તે ભગવા પુનપિ ભિક્ખૂ પેસેત્વા આયસ્મતો વક્કલિત્થેરસ્સ પગ્ગહવચનં આરોચાપેસિ. સોપિ ભન્તે આયસ્મા તેનહાવુસો મમ વચનેન ભગવતો પાદે સિરસા વન્દથ ‘‘વક્કલિ ભન્તે ભિક્ખુ આબાધિકો દુક્ખિતો બાળ્હગિલાનો, સો ભગવતો પાદે સિરસા વન્દતી’’તિ, એવઞ્ચ વદેથ ‘‘રૂપં અનિચ્ચં, તાહં ભન્તે ન કઙ્ખામિ, યદનિચ્ચં તં દુક્ખન્તિ નવિચિકિચ્છામિ, યદનિચ્ચં દુક્ખં વિપરિણામધમ્મં, નત્થિ મે તત્થ છન્દો વા રાગો વા પેમંવાતિ ન વિચિકિચ્છામી’’તિ એવમાદિના ભગવતો અત્તનો પવત્તિં પચ્ચારોચાપેસિ. સો હિ ભન્તે આયસ્મા અચિરપક્કન્તેસુ તેસુ ભિક્ખૂસુ સત્થં આહરિત્વા વેદનં વિક્ખમ્ભેત્વા મૂલકમ્મટ્ઠાનં આદાય સમ્પજાનો અરહત્તં સચ્છિકત્વા કાલમકાસિ. એવં ખો ભન્તે તસ્સ આયસ્મતો અભિસમ્પરાયો અહોસિ.

અસ્સજિસુત્ત

પુચ્છા – અસ્સજિસુત્તં ¶ પનાવુસો ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે આયસ્મન્તં અસ્સજિં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે અસ્સજિ આબાધિકો દુક્ખિતો બાળ્હગિલાનો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘પુબ્બે ખ્વાહં ભન્તે ગેલઞ્ઞે પસ્સમ્ભેત્વા પસ્સમ્ભેત્વા કાયસઙ્ખારે વિહરામિ, સોહં સમાધિં નપ્પટિલભામિ. તસ્સ મય્હં ભન્તે તં સમાધિં અપ્પટિલભતો એવં હોતિ નો ચસ્સાહં પરિહાયામી’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘યે તે અસ્સજિ સમણબ્રાહ્મણા સમાધિસારકા સમાધિસામઞ્ઞા, તેસં તં સમાધિં અપ્પટિલભતં એવં હોતિ ‘નો ચસ્સુ મયં પરિહાયામા’તિ. તં કિં મઞ્ઞસિ અસ્સજિ, રૂપં નિચ્ચં વા અનિચ્ચં વા’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

ખેમકસુત્ત

પુચ્છા – ખેમકસુત્તં ¶ પનાવુસો કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – કોસમ્બિયં ભન્તે સમ્બહુલે થેરે ભિક્ખૂ આરબ્ભ આયસ્મતા ખેમકત્થેરેન ભાસિતં. સમ્બહુલા ભન્તે થેરા ભિક્ખૂ આયસ્મન્તં દાસકં પેસેત્વા ચતુક્ખત્તું આયસ્મન્તં ખેમકં આબાધિકં દુક્ખિતં બાળ્હગિલાનં ગેલઞ્ઞકારણઞ્ચ ધમ્મઞ્ચ પુચ્છિંસુ ¶ , તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘પઞ્ચિમે આવુસો ઉપાદાનક્ખન્ધા વુત્તા ભગવતા. સેય્યથિદં, રૂપુપાદાનક્ખન્ધો વેદનુપાદાનક્ખન્ધો સઞ્ઞુપાદાનક્ખન્ધો સઙ્ખારુપાદાનક્ખન્ધો વિઞ્ઞાણુપાદાનક્ખન્ધો, ઇમેસુ ખ્વાહં આવુસો પઞ્ચસુ ઉપાદાનક્ખન્ધેસુ ન કિઞ્ચિ અત્તં વા અત્તનિયં વા સમનુપસ્સામી’’તિ એવમાદિના ભન્તે આયસ્મતા ખેમકત્થેરેન ભાસિતં.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ આયસ્મા ખેમકો ઉત્તરિ ધમ્મદેસનં પવડ્ઢેત્વા વિત્થારેન થેરાનં ભિક્ખૂનં દેસેસિ. કીદિસો ચ નેસં ધમ્મદેસકધમ્મપ્પટિગ્ગાહકાનં ધમ્મદેસનાય આનિસંસો અધિગતો.

વિસ્સજ્જના – ચતુત્થે ભન્તે વારે આયસ્મા ખેમકો ‘‘અલં આવુસો દાસક કિં ઇમાય સન્ધાવનિકાય, આહરાવુસો દણ્ડં, અહમેવ થેરાનં સન્તિકં ગમિસ્સામી’’તિ દણ્ડમોલુબ્ભ આયસ્મા ખેમકો યેન થેરા ભિક્ખૂ તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા થેરેહિ ભિક્ખૂહિ પુચ્છિતો ‘‘નખ્વાહં આવુસો રૂપં અસ્મીતિ વદામિ, નપિ અઞ્ઞત્ર રૂપા અસ્મીતિ વદામિ. ન ખ્વાહં આવુસો વેદનં અસ્મીતિ વદામિ, નપિ અઞ્ઞત્ર વેદના અસ્મીતિ વદામી’’તિ એવમાદિના ભન્તે આયસ્મા ખેમકો ઉત્તરિપિ ધમ્મદેસનં પવડ્ઢેત્વા વિત્થારેન દેસેસિ. ઇમસ્મિઞ્ચ પન ભન્તે વેય્યાકરણસ્મિં ભઞ્ઞમાને સટ્ઠિમત્તાનં થેરાનં ભિક્ખૂનં અનુપાદાય આસવેહિ ચિત્તાનિ વિમુચ્ચિંસુ આયસ્મતોચ ખેમકસ્સ. એવં ખો ભન્તે તેસં થેરાનં ધમ્મદેસકધમ્મપ્પટિગ્ગાહકાનં ધમ્માભિસમયો અહોસિ.

છન્નસુત્ત

પુચ્છા – છન્નસુત્તં ¶ પનાવુસો કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – કોસમ્બિયં ભન્તે આયસ્મન્તં છન્નત્થેરં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે છન્નત્થેરો આયસ્મન્તં આનન્દં એતદવોચ ‘‘ઓવદતુ મં આયસ્મા આનન્દો, અનુસાસતુ મં આયસ્મા આનન્દો, કરોતુ મે આયસ્મા આનન્દો ધમ્મિં કથં, યથાહં ધમ્મં પસ્સેય્ય’’ન્તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘સમ્મુખા મે તં આવુસો છન્ન ભગવતો સુતં, સમ્મુખા પટિગ્ગહિતં કચ્ચાનગોત્તં ભિક્ખું ઓવદન્તસ્સ, દ્વયનિસ્સિતો ખ્વાયં કચ્ચાન લોકો યેભુય્યેન અત્થિતઞ્ચેવ નત્થિતઞ્ચ, લોકસમુદયં ખો કચ્ચાન યથાભૂતં સમ્મપ્પઞ્ઞાય પસ્સતો યા લોકે નત્થિતા, સા ન હોતી’’તિ એવમાદિના ભન્તે આયસ્મતા આનન્દત્થેરેન ધમ્મભણ્ડાગારિકેન ભાસિતં.

ઓવદતુ ¶ મં આયસ્મા આનન્દો, અનુસાસતુ મં આયસ્મા આનન્દો.

પુપ્ફસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો…પે… ¶ સમ્માસમ્બુદ્ધેન ખન્ધવગ્ગસંયુત્તે પુપ્ફવગ્ગે પુપ્ફસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘નાહં ભિક્ખવે લોકેન વિવદામિ, લોકોવ મયા વિવદતિ, ન ભિક્ખવે ધમ્મવાદી ¶ કેનચિ લોકસ્મિં વિવદતિ, યં ભિક્ખવે નત્થિ સમ્મતં લોકે પણ્ડિતાનં, અહમ્પિતં ‘‘નત્થી’’તિ વદામિ, યં ભિક્ખવે અત્થિસમ્મતં લોકે પણ્ડિતાનં, અહમ્પિતં ‘‘અત્થી’’તિ વદામી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

નાહં ભિક્ખવે લોકેન વિવદામિ.

ન ભિક્ખવે ધમ્મવાદી કેનચિ લોકસ્મિં વિવદતિ.

ફેણપિણ્ડૂપમસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો ફેણપિણ્ડૂપમસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – અયુજ્ઝાયં ભન્તે ગઙ્ગાય નદિયા તીરે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘સેય્યથાપિ ભિક્ખવે અયં ગઙ્ગા નદી મહન્તં ફેણપિણ્ડં આવહેય્ય, તમેનં ચક્ખુમા પુરિસો પસ્સેય્ય નિજ્ઝાયેય્ય યોનિસો ઉપપરિક્ખેય્ય, તસ્સ તં પસ્સતો નિજ્ઝાયતો યોનિસો ઉપપરિક્ખતો રિત્તકઞ્ઞેવ ખાયેય્ય, તુચ્છકઞ્ઞેવ ખાયેય્ય, અસારકઞ્ઞેવ ખાયેય્ય, કિં સિયા ભિક્ખવે ફેણપિણ્ડે સારો. એવમેવ ખો ભિક્ખવે યં કિઞ્ચિ રૂપં અતીતાનાગતપચ્ચુપ્પન્નં અજ્ઝત્તંવા બહિદ્ધા વા ઓળારિકં વા સુખુમં વા હીનં વા પણીતં વા યં દૂરે સન્તિકે વા, તં ભિક્ખુ પસ્સતિ નિજ્ઝાયતિ યોનિસો ઉપપરિક્ખતિ, તસ્સ તં પસ્સતો નિજ્ઝાયતો યોનિસો ઉપપરિક્ખતો રિત્તકઞ્ઞેવ ખાયતિ, તુચ્છકઞ્ઞેવ ખાયતિ, અસારકઞ્ઞેવ ખાયતિ, કિઞ્હિ સિયા ભિક્ખવે રૂપે સારો’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

ફેણપિણ્ડૂપમં ¶ રૂપં, વેદના પુબ્બુળુપમા;

મરીચિકૂપમા સઞ્ઞા, સઙ્ખારા કદલૂપમા;

માયૂપમઞ્ચ વિઞ્ઞાણં, દેસિતાદિચ્ચબન્ધુના;

યથા યથા નિજ્ઝાયતિ, યોનિસો ઉપપરિક્ખતિ;

રિત્તકં તુચ્છકં હોતિ, યો નં પસ્સતિ યોનિસો.

ઇમઞ્ચ ¶ કાયં આરબ્ભ, ભૂરિપઞ્ઞેન દેસિતં;

પહાનં તિણ્ણં ધમ્માનં, રૂપં પસ્સથ છડ્ડિતં.

આયુ ઉસ્માચ વિઞ્ઞાણં, યદા કાયં જહન્તિમં;

અપવિદ્ધો તદા સેતિ, પરભત્તં અચેતનં.

એતાદિસાયં સન્તાનો, માયાયં બાલલાપિની;

વધકો એસ અક્ખાતો, સારો એત્થ ન વિજ્જતિ.

એવં ખન્ધે અવેક્ખેય્ય, ભિક્ખુ આરદ્ધવીરિયો;

દિવા વા યદિ વા રત્તિં, સમ્પજાનો પટિસ્સતો.

જહેય્ય સબ્બસંયોગં, કરેય્ય સરણત્તનો;

ચરેય્યાદિત્તસીસોવ, પત્થયં અચ્ચુતં પદં.

દુતિયધમ્મકતિકસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ આવુસો ધમ્મકથિકવગ્ગે દુતિયધમ્મકથિકસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે અઞ્ઞતરં ભિક્ખું આરબ્ભ ભાસિતં. અઞ્ઞતમો ભન્તે ભિક્ખુ ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘ધમ્મકથિકો ધમ્મકથિકોતિ ભન્તે વુચ્ચતિ, કિત્તાવતા નુ ખો ભન્તે ધમ્મકથિકો હોતિ, કિત્તાવતા ધમ્માનુધમ્મપ્પટિપન્નો હોતિ, કિત્તાવતા દિટ્ઠધમ્મનિબ્બાનપ્પત્તો હોતી’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘રૂપસ્સ ચે ભિક્ખુ નિબ્બિદાય વિરાગાય નિરોધાય ધમ્મં દેસેતિ, ‘ધમ્મકથિકો ભિક્ખૂ’તિ અલં વચનાયા’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

સીલવન્તસુત્ત, સુતવન્તસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ સંગીતં સીલવન્તસુત્તઞ્ચ સુતવન્તસુત્તઞ્ચ કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – બારાણસિયં ¶ ભન્તે આયસ્મન્તં મહાકોટ્ઠિકં આરબ્ભ આયસ્મતા સારિપુત્તત્થેરેન ધમ્મસેનાપતિના ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે મહાકોટ્ઠિકો સાયન્હસમયં પટિસલ્લાના વુટ્ઠિતો યેનાયસ્મા સારિપુત્તો તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા આયસ્મન્તં સારિપુત્તં એતદવોચ ‘‘સીલવતાવુસો સારિપુત્ત ભિક્ખુના કતમે ધમ્મા યોનિસો મનસિકાતબ્બા. સુતાવતાવુસો સારિપુત્ત ભિક્ખુના કતમે ધમ્મા યોનિસો મનસિકાતબ્બા’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘સીલવતાવુસો કોટ્ઠિક ભિક્ખુના, સુતાવતાવુસો કોટ્ઠિક ભિક્ખુના પઞ્ચુપાદાનક્ખન્ધા અનિચ્ચતો દુક્ખતો રોગતો ગણ્ડતો સલ્લતો અઘતો આબાધતો પરતો પલોકતો સુઞ્ઞતો અનત્તતો યોનિસો મનસિકાતબ્બા’’તિ એવમાદિના આયસ્મતા સારિપુત્તત્થેરેન ધમ્મસેનાપતિના ભાસિતં.

રાધસંયુત્ત

સત્તસુત્ત

પુચ્છા – રાધસંયુત્તે ¶ પનાવુસો દુતિયં સત્તસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે આયસ્મન્તં રાધત્થેરં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે રાધત્થેરો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘સત્તો સત્તોતિ ભન્તે વુચ્ચતિ, કિત્તાવતા નુ ખો ભન્તે સત્તોતિ વુચ્ચતી’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘રૂપે ખો રાધ યો છન્દો યો રાગો યા નન્દી યા તણ્હા, તત્ર સત્તો તત્ર વિસત્તો, તસ્મા સત્તોતિ વુચ્ચતી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

દિટ્ઠિસંયુત્ત

સોઅત્તાસુત્ત

પુચ્છા – દિટ્ઠિસંયુત્તે ¶ પનાવુસો તતિયં સંગીતં સોઅત્તા સુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘કિસ્મિં નુ ખો ભિક્ખવે સતિ કિં ઉપાદાય કિં અભિનિવિસ્સ એવં દિટ્ઠિ ઉપ્પજ્જતિ સો અત્તા સો લોકો સો પેચ્ચ ભવિસ્સામિ નિચ્ચો ધુવો સસ્સતો અવિપરિણામધમ્મો’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

નત્થિદિન્નસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પઞ્ચમં નત્થિદિન્નસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયંયેવ ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘કિસ્મિં નુ ખો ભિક્ખવે સતિ કિં ઉપાદાય કિં અભિનિવિસ્સ એવં દિટ્ઠિ ઉપ્પજ્જતિ નત્થિ દિન્નં, નત્થિ યિટ્ઠં, નત્થિ હુતં, નત્થિ સુકતદુક્કટાનં કમ્માનં ફલં વિપાકો’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

ઓક્કન્તસંયુત્ત

ચક્ખુસુત્ત

પુચ્છા – ઓક્કન્તસંયુત્તે ¶ પનાવુસો પઠમં ચક્ખુસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ¶ ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘ચક્ખું ભિક્ખવે અનિચ્ચં વિપરિણામિ અઞ્ઞથાભાવિ. સોતં. ઘાનં. જિવ્હં. કાયો. મનો અનિચ્ચો વિપરિણામી અઞ્ઞથાભાવી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

સારિપુત્તસંયુત્ત

સુચિમુખીસુત્ત

પુચ્છા – સારિપુત્તસંયુત્તે ¶ પનાવુસો દસમં સુચિમુખીસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે સુચિમુખિં પરિબ્બાજિકં આરબ્ભ આયસ્મતા સારિપુત્તત્થેરેન ધમ્મસેનાપતિના ભાસિતં. સુચિમુખી ભન્તે પરિબ્બાજિકા આયસ્મન્તં સારિપુત્તં એતદવોચ ‘‘કિં નુ ખો સમણ અધોમુખો ભુઞ્જસી’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘ન ખ્વાહં ભગિનિ અધોમુખો ભુઞ્જામી’’તિ એવમાદિના પટિક્ખિપિત્વા ‘‘યે હિ કેચિ ભગિનિ સમણબ્રાહ્મણા વત્થુવિજ્જા તિરચ્છાનવિજ્જાય મિચ્છાજીવેન જીવિકં કપ્પેન્તિ, ઇમે વુચ્ચન્તિ ભગિનિ સમણબ્રાહ્મણા અધોમુખા ભુઞ્જન્તી’’તિ એવમાદિના આયસ્મતા સારિપુત્તત્થેરેન ધમ્મસેનાપતિના ભાસિતં.

કિં ¶ નુ ખો સમણ અધો મુખો ભુઞ્જસિ.

ન ખ્વાહં ભગિનિ અધોમુખો ભુઞ્જામિ.

તેન હિ સમણ ઉબ્ભમુખો ભુઞ્જસિ.

ન ખ્વાહં ભગિનિ ઉબ્ભમુખો ભુઞ્જામિ.

સળાયતનવગ્ગસંયુત્તપાળિ

અજ્ઝત્તાનિચ્ચસુત્ત, બાહિરસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ¶ ભગવતા…પે… સમ્માસમ્બુદ્ધેન સળાયતનવગ્ગસંયુત્તે પઠમં અજ્ઝત્તાનિચ્ચસુત્તઞ્ચ ચતુત્થં બાહિરાનિચ્ચસુત્તઞ્ચ કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘ચક્ખું ભિક્ખવે અનિચ્ચં, યદનિચ્ચં તં દુક્ખં, યં દુક્ખં તદનત્તા, યદનત્તા તં ‘નેતં મમ, નેસોહમસ્મિ, ન મેસો અત્તા’તિ એવમેતં યથાભૂતં સમ્મપ્પઞ્ઞાય દટ્ઠબ્બ’’ન્તિ એવમાદિનાચ. ‘‘રૂપા ભિક્ખવે અનિચ્ચા. યદનિચ્ચં તં દુક્ખં, યં દુક્ખં તદનત્તા, યદનત્તા તં નેતં મમ, નેસોહમસ્મિ, ન મેસો અત્તા’’તિ ચ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

સબ્બવગ્ગ

આદિત્તસુત્ત

પુચ્છા – તત્થાવુસો ¶ સબ્બવગ્ગે છટ્ઠં આદિત્તસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – ગયાયં ¶ ભન્તે ગયાસીસે પુરાણજટિલં ભિક્ખુસહસ્સં આરબ્ભ ‘‘સબ્બં ભિક્ખવે આદિત્તં, કિઞ્ચ ભિક્ખવે સબ્બં આદિત્તં. ચક્ખુ ભિક્ખવે આદિત્તં, રૂપા આદિત્તા, ચક્ખુવિઞ્ઞાણં આદિત્તં, ચક્ખુસમ્ફસ્સો આદિત્તો, યમ્પિદં ચક્ખુસમ્ફસ્સપચ્ચયા ઉપ્પજ્જતિ, વેદયિતં સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખંવા, તમ્પિ આદિત્તં. કેન આદિત્તં. રાગગ્ગિના દોસગ્ગિના મોહગ્ગિના આદિત્તં, જાતિયા જરાય મરણેન સોકેહિ પરિદેવેહિ દુક્ખેહિ દોમનસ્સેહિ ઉપાયાસેહિ આદિત્તન્તિ વદામી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

મિગજાલવગ્ગ

પઠમ મિગજાલસુત્ત

પુચ્છા – મિગજાલવગ્ગે ¶ આવુસો પઠમમિગજાલસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ¶ ભન્તે આયસ્મન્તં મિગજાલત્થેરં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે મિગજાલત્થેરો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘એકવિહારી એકવિહારીતિ ભન્તે વુચ્ચતિ, કિત્તાવતાનુખો ભન્તે એકવિહારી હોતિ, કિત્તાવતાચ પન સદુતિયવિહારી હોતી’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘સન્તિ ખો મિગજાલ ચક્ખુવિઞ્ઞેયા રૂપા ઇટ્ઠા કન્તા મનાપા પિયરૂપા કામૂપસંહિતા રજનીયા, તઞ્ચે ભિક્ખુ અભિનન્દતિ અભિવદતિ અજ્ઝોસાય તિટ્ઠતિ, તસ્સ તં અભિનન્દતો અભિવદતો અજ્ઝોસાય તિટ્ઠતો ઉપ્પજ્જતિ નન્દી, નન્દિયા સતિ સારાગો હોતિ, સારાગે સતિ સંયોગો હોતિ, નન્દિસંયોજનસંયુત્તો ખો મિગજાલ ભિક્ખુ સદુતિયવિહારીતિ વુચ્ચતી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

પઠમ છફસ્સાયતનસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ નવમં સંગીતં પઠમછફસ્સાયતનસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘યો હિ કોચિ વિક્ખવે ભિક્ખુ છન્નં ફસ્સાયતનાનં સમુદયઞ્ચ અત્થઙ્ગમઞ્ચ અસ્સાદઞ્ચ આદીનવઞ્ચ નિસ્સરણઞ્ચ યથાભૂતં નપ્પજાનાતિ, અવુસિતં તેન બ્રહ્મચરિયં, આરકા સો ઇમસ્મા ધમ્મવિનયા’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

અહં ¶ હિ ભન્તે છન્નં ફસ્સાયતનાનં સમુદયઞ્ચ અત્થઙ્ગમઞ્ચ અસ્સાદઞ્ચ આદીનવઞ્ચ નિસ્સરણઞ્ચ યથાભૂતં નપ્પજાનામિ.

ચક્ખું ¶ એતં મમ, એસોહમસ્મિ, એસો મે અત્તાતિ સમનુપસ્સસિ.

નો હેતં ભન્તે.

એત્થ ચ તે ભિક્ખુ ચક્ખુ નેતં મમ, નેસોહમસ્મિ, ન મેસો અત્તાતિ એવમેતં યથાભૂતં સમ્મપ્પઞ્ઞાય સુદિટ્ઠં ભવિસ્સતિ, એસેવન્તો દુક્ખસ્સ.

ગિલાનવગ્ગ

પઠમ ગિલાનસુત્ત

પુચ્છા – ગિલાનવગ્ગે ¶ પનાવુસો પઠમં ગિલાનસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે અઞ્ઞતરં નવં ભિક્ખું ગિલાનં આબાધિતં દુક્ખિતં બાળ્હગિલાનં આરબ્ભ ભાસિતં. અઞ્ઞતરો ભન્તે ભિક્ખુ ગિલાનો આબાધિકો દુક્ખિતો બાળ્હગિલાનો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘નખ્વાહં ભન્તે સીલવિસુદ્ધત્થં ભગવતા ધમ્મં દેસિતં આજાનામી’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં તં ભિક્ખું પટિપુચ્છિત્વા તસ્સ ચ વચનં સાધુકારં દત્વા ‘‘રાગવિરાગત્થો હિ ભિક્ખુ મયા ધમ્મો દેસિતો, તં કિં મઞ્ઞસિ ભિક્ખુ, ચક્ખુ નિચ્ચં વા અનિચ્ચં વાતિ. અનિચ્ચં ભન્તે. યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વા તં સુખં વાતિ, દુક્ખં ભન્તે’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

ન ¶ મે ભન્તે ખમનીયં.

સાધુ ¶ ખો ત્વં ભિક્ખુ રાગવિરાગત્થં મયા ધમ્મં દેસિતં આજાનાસિ,

છન્નવગ્ગ

પુણ્ણસુત્ત

પુચ્છા – છન્નવગ્ગે ¶ પનાવુસો પઞ્ચમં સંગીતં પુણ્ણસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે આયસ્મન્તં પુણ્ણત્થેરં આરબ્ભ ભાસિતં, આયસ્મા ભન્તે પુણ્ણત્થેરો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘સાધુ મે ભન્તે ભગવા સંખિત્તેન ધમ્મં દેસેતુ, યમહં ભગવતો ધમ્મં સુત્વા એકો વૂપકટ્ઠો અપ્પમત્તો આતાપી પહિતત્તો વિહરેય્ય’’ન્તિ. તસ્મિં વત્થુસ્મિં ‘‘સન્તિ ખો પુણ્ણ ચક્ખુવિઞ્ઞેય્યા રૂપા ઇટ્ઠા કન્તા મનાપા પિયરૂપા કામૂપસંહિતા રજનીયા, તઞ્ચે ભિક્ખુ અભિનન્દતિ અભિવદતિ અજ્ઝોસાય તિટ્ઠતિ, તસ્સ તં અભિનન્દતો અભિવદતો અજ્ઝોસાય તિટ્ઠતો ઉપ્પજ્જતિ નન્દી, નન્દી સમુદયો દુક્ખસમુદયો પુણ્ણાતિ વદામી’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

પુચ્છા – એવઞ્ચાવુસો ¶ ભગવા આયસ્મતો પુણ્ણત્થેરસ્સ સંખિત્તેન ઓવાદં દત્વા કથઞ્ચ નં પટિપુચ્છિ, કથઞ્ચ સો ભગવતો આરોચેસિ, કથઞ્ચસ્સાયસ્મતો પુણ્ણત્થેરસ્સ અભિસમ્પરાયો અહોસિ.

વિસ્સજ્જના – એવં ખો ભન્તે ભગવા આયસ્મતો પુણ્ણત્થેરસ્સ સંખિત્તેન ઓવાદં દત્વા ‘‘ઇમિના ત્વં પુણ્ણ મયા સંખિત્તેન ઓવાદેન ઓવદિતો કતમસ્મિં જનપદે વિહરિસ્સસી’’તિ તં આયસ્મન્તં પુણ્ણત્થેરં પટિપુચ્છિ. સો ચ ભન્તે આયસ્મા ‘‘અત્થિ ભન્તે સુનાપરન્તો નામ જનપદો, તત્થાહં વિહરિસ્સામી’’તિ એવમાદિના ભગવતો આરોચેસિ. સો હિ ભન્તે આયસ્મા સુનાપરન્તે જનપદે વસિત્વા તેનેવ અન્તરવસ્સેન તિસ્સો વિજ્જા સચ્છાકાસિ. તેનેવ અન્તરવસ્સેન પરિનિબ્બાયિ. એવં ખો ભન્તે તસ્સ આયસ્મતો અભિસમ્પરાયો અહોસિ.

સન્તિ ¶ ખો તસ્સ ભગવતો સાવકા કાયેન ચ જીવિતેન ચ અટ્ટીયમાના હરાયમાના જિગુચ્છમાના સત્થહારકં પરિયેસન્તિ.

સક્ખિસ્સસિ ખો ત્વં પુણ્ણ ઇમિના દમૂપસમેન સમન્નાગતો સુનાપરસન્તસ્મિં જનપદે વત્થું.

સળવગ્ગ

માલુક્યપુત્તસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ¶ ભગવતા…પે… સમ્માસમ્બુદ્ધેન સળવગ્ગે દુતિયં માલુક્યપુત્તસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ¶ ભન્તે આયસ્મન્તં માલુક્યપુત્તત્થેરં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે માલુક્યપુત્તત્થેરો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘સાધુ મે ભન્તે ભગવા સંખિત્તેન ધમ્મં દેસેતુ, યમહં ભગવતો ધમ્મં સુત્વા એકો વૂપકટ્ઠો અપ્પમત્તો આતાપી પહિતત્તો વિહરેય્ય’’ન્તિ. તસ્મિં વત્થુસ્મિં ‘‘એત્થ દાનિ માલુક્યપુત્ત કિં દહરે ભિક્ખૂ વક્ખામાતિ’’આદિના થેરં અપસાદેત્વા ચેવ ઉસ્સાદેત્વા ચ ‘‘તં કિં મઞ્ઞસિ માલુક્યપુત્ત, યે તે ચક્ખુવિઞ્ઞેય્યા રૂપા અદિટ્ઠા અદિટ્ઠપુબ્બા, ન ચ પસ્સસિ, ન ચ તે હોતિ પસ્સેય્યન્તિ, અત્થિ તે તત્થ છન્દો વા રાગો વા એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

પુચ્છા – ઇમસ્મિં ¶ ચ ખો પનાવુસો ભગવતા ઓવાદે સંખિત્તેન ભાસિતે સો આયસ્મા માલુક્યપુત્તત્થેરો ભગવન્તં કિં અવોચ કથઞ્ચસ્સ ભગવા અનુઞ્ઞાસિ. કીદિસો ચસ્સાયસ્મતો માલુક્યપુત્તત્થેરસ્સ ધમ્માભિસમયો અહોસિ.

વિસ્સજ્જના – ઇમસ્મિં ખો ભન્તે ઓવાદે ભગવતા સંખિત્તેન ભાસિતે આયસ્મા માલુક્યપુત્તત્થેરો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘ઇમસ્સ ખ્વાહં ભન્તે ભગવતા સંખિત્તેન ભાસિતસ્સ વિત્થારેન અત્થં આજાનામિ.

રૂપં દિસ્વા મુટ્ઠા, પિયં નિમિત્તં મનસિ કરોતો;

સારત્તચિત્તો વેદેતિ, તઞ્ચ અજ્ઝોસ તિટ્ઠતિ.

તસ્સ વડ્ઢન્તિ વેદના, અનેકા રૂપસમ્ભવા;

અભિજ્ઝા ચ વિહેસા ચ, ચિત્તમસ્સૂપહઞ્ઞતિ;

એવં આચિનતો દુક્ખં, આરા નિબ્બાન વુચ્ચતિ;

પેય્યાલ

ન સો રજ્જતિ ધમ્મેસુ, ધમ્મં ઞત્વા પટિસ્સતો;

વિરત્તચિત્તો વેદેતિ, તઞ્ચ નાજ્ઝોસ તિટ્ઠતિ.

યથાસ્સ જાનતો ધમ્મં, સેવતો ચાપિ વેદનં;

ખીયતિ નોપચીયતિ, એવં સો ચરતી સતો;

એવં અપચિનતો દુક્ખં, સન્તિકે નિબ્બાન વુચ્ચતીતિ.

ઇમસ્સ ખ્વાહં ભન્તે ભગવતા સંખિત્તેન ભાસિતસ્સ એવં વિત્થારેન અત્થં આજાનામીતિ. ભગવા ચ ભન્તે ‘‘સાધુ સાધુ માલુક્યપુત્ત, સાધુ ખો ત્વં માલુક્યપુત્ત મયા સંખિત્તેન ભાસિતસ્સ વિત્થારેન અત્થં આજાનાસી’’તિ સાધુકારં દત્વા–

‘‘રૂપં દિસ્વા સતિ મુટ્ઠો, પિયં નિમિત્તં મનસિ કરોતો;

સારત્તચિત્તો વેદેતિ, તઞ્ચ અજ્ઝોસ તિટ્ઠતી’’તિ–

આદિના

થેરસ્સ વચનં સમનુઞ્ઞાસિ. સો ચ ભન્તે આયસ્મા માલુક્યપુત્તત્થેરો એકો વૂપકટ્ઠો અપ્પમત્તો આતાપી પહિતત્તો ¶ વિહરન્તો નચિરસ્સેવ યસ્સત્થાય કુલપુત્તા સમ્મદેવ અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજન્તિ, તદનુત્તરં બ્રહ્મચરિયપરિયોસાનં દિટ્ઠેવ ધમ્મે સયં અભિઞ્ઞા સચ્છિકત્વા ઉપસમ્પજ્જ વિહાસિ, ‘‘ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયા’’તિ અબ્ભઞ્ઞાસિ. અઞ્ઞતરોચ પનાયસ્મા માલુક્યપુત્તો અરહતં અહોસિ. એવં ખો ભન્તે તસ્સ આયસ્મતો અભિસમ્પરાયો અહોસિ.

રૂપં ¶ દિસ્વા સતિ મુટ્ઠા, પિયં નિમિત્તં મનસિ કરોતો;

સારત્તચિત્તો વેદેતિ, તઞ્ચ અજ્ઝોસ તિટ્ઠતિ.

પમાદવિહારીસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો ચતુત્થં પમાદવિહારીસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘પમાદવિહારિઞ્ચ વો ભિક્ખવે દેસેસ્સામિ અપ્પમાદવિહારિઞ્ચ, તં સુણાથ. કથઞ્ચ ભિક્ખવે પમાદવિહારી હોતિ. ચક્ખુન્દ્રિયં અસંવુતસ્સ ભિક્ખવે વિહરતો ચિત્તં બ્યાસિઞ્ચતિ ચક્ખુવિઞ્ઞેય્યેસુ રૂપેસુ, તસ્સ બ્યાસિત્તચિત્તસ્સ પામોજ્જં ન હોતિ, પામોજ્જે અસતિ પીતિ ન હોતિ, પીતિયા પસ્સદ્ધિ ન હોતિ, પસ્સદ્ધિયા અસતિ દુક્ખં હોતિ, દુક્ખિનો ચિત્તં ન સમાધિયતિ, અસમાહિ તે ચિત્તે ધમ્મા ન પાતુભવન્તિ, ધમ્માનં અપાતુભાવા પમાદવિહારીત્વેવ સઙ્ખં ગચ્છતી’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

લોકકામગુણવગ્ગ

રાહુલોવાદસુત્ત

પુચ્છા – લોકકામગુણવગ્ગે ¶ આવુસો અટ્ઠમં રાહુલોવાદસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયંયેવ ભન્તે આયસ્મન્તં રાહુલં આરબ્ભ ‘‘તં કિં મઞ્ઞસિ રાહુલ, ચક્ખુ નિચ્ચં વા અનિચ્ચં વાતિ. અનિચ્ચં ભન્તે. યં પનાનિચ્ચં, દુક્ખં વા તં સુખંવાતિ. દુક્ખં ભન્તે. યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વિપરિણામધમ્મં કલ્લં નુ તં સમનુપસ્સિતું ‘એતં મમ, એસોહમસ્મિ, એસો મે અત્તા’તિ. નો હેતં ભન્તે’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

યંનૂનાહં ¶ રાહુલં ઉત્તરિં આસવાનં ખયે વિનેય્યં.

ગણ્હાહિ રાહુલ નિસીદનં.

ગહપતિવગ્ગ

ભારદ્વાજસુત્ત

પુચ્છા – ગહપતિવગ્ગે ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ ચતુત્થં સંગીતં ભારદ્વાજસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – કોસમ્બિયં ભન્તે રાજાનં ઉદેનં આરબ્ભ આયસ્મતા પિણ્ડોલભારદ્વાજત્થેરેન ભાસિતં. રાજા ભન્તે ઉદેનો આયસ્મન્તં પિણ્ડોલભારદ્વાજં એતદવોચ ‘‘કો નુ ખો ભો ભારદ્વાજ હેતુ કો પચ્ચયો, યેનિમે દહરા ભિક્ખૂ સુસૂ કાળકેસા ભદ્રેન યોબ્બનેન સમન્નાગતા પઠમેન વયસા અનિકીળિતાવિનો કામેસુ યાવજીવં પરિપુણ્ણં પરિસુદ્ધં બ્રહ્મચરિયં ચરન્તિ, અદ્ધાનઞ્ચ આપાદેન્તી’’તિ. તસ્મિં વત્થુસ્મિં ‘‘વુત્તં ખો

એતં ¶ મહારાજ તેન ભગવતા જાનતા પસ્સતા અરહતા સમ્માસમ્બુદ્ધેન એથ તુમ્હે ભિક્ખવે માતુમત્તીસુ માતુચિત્તં ઉપટ્ઠપેથ. ભગનિમત્તીસુ ભગિનિચિત્તં ઉપટ્ઠપેથ, ધીતુમત્તીસુ ધીતુચિત્તં ઉપટ્ઠપેથા’’તિ એવમાદિના ભન્તે આયસ્મતા પિણ્ડોલ ભારદ્વાજત્થેરેન ભાસિતં.

વેરહચ્ચાનિસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ દસમં સંગીતં વેરહચ્ચાનિસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – કામણ્ડાયં ભન્તે વેરહચ્ચાનિગોત્તં બ્રાહ્મણિં આરબ્ભ આયસ્મતા ઉદાયિત્થેરેન ભાસિતં. વેરહચ્ચાનીગોત્તા ભન્તે બ્રાહ્મણી આયસ્મન્તં ઉદાયિત્થેરં એતદવોચ ‘‘કિસ્મિં નુ ખો ભન્તે સતિ અરહન્તો સુખદુક્ખં પઞ્ઞપેન્તિ, કિસ્મિં અસતિ અરહન્તો સુખદુક્ખં ન પઞ્ઞપેન્તી’’તિ. તસ્મિં વત્થુસ્મિં ‘‘ચક્ખુસ્મિં ખો ભગિનિ સતિ ¶ અરહન્તો સુખદુક્ખં પઞ્ઞપેન્તિ, ચક્ખુસ્મિં અસતિ અરહન્તો સુખદુક્ખં ન પઞ્ઞપેન્તી’’તિ એવમાદિના ભન્તે આયસ્મતા ઉદાયિત્થેરેન ભાસિતં.

દેવદહવગ્ગ

ખણસુત્ત

પુચ્છા – દેવદહવગ્ગે ¶ આવુસો ખણસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સક્કેસુ ભન્તે દેવદહે નામ સક્યાનં નિગમે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘લાભા વો ભિક્ખવે, સુલદ્ધં વો ભિક્ખવે, ખણો વો પટિલદ્ધો બ્રહ્મચરિયવાસાયા’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

સમુદ્દવગ્ગ

બાળિસિકોપમસુત્ત

પુચ્છા – સમુદ્દવગ્ગે ¶ પનાવુસો તતિયં બાળિસિકોપમસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ¶ ભન્તે જીવકમ્બવને સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘સેય્યથાપિ ભિક્ખવે બાળિસિકો આમિસગતબળિસં ગમ્ભીરે ઉદકરહદે પક્ખિપેય્યા’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

આદિત્તપરિયાયસુત્ત

પુચ્છા – સળાયતનવગ્ગસંયુત્તે ¶ સમુદ્દવગ્ગે પનાવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ સંગીતં અટ્ઠમં આદિત્તપરિયાયસુત્તં ભગવતા કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સમ્બહુલે ભન્તે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘આદિત્તપરિયાયં વો ભિક્ખવે ધમ્મપરિયાયં દેસેસ્સામિ, તં સુણાથ. કતમો ચ ભિક્ખવે આદિત્તપરિયાયો ધમ્મપરિયાયો. વરં ભિક્ખવે તત્તાય અયોસલાકાય આદિત્તાય સમ્પજ્જલિતાય સજોતિભૂતાય ચક્ખુન્દ્રિયં સમ્પલિમટ્ઠં, નત્વેવ ચક્ખુવિઞ્ઞેય્યેસુ રૂપેસુ અનુબ્યઞ્જનસો નિમિત્તગ્ગાહો’’તિઆદિના ભગવતા ભાસિતં.

આસીવિસવગ્ગ

પઠમદારુક્ખન્ધોપમસુત્ત

પુચ્છા – આસીવિસવગ્ગે ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ ચતુત્થં સંગીતં પઠમદારુક્ખન્ધોપમસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – કોસમ્બિયં ભન્તે ગઙ્ગાય નદિયા તીરે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘પસ્સથ નો તુમ્હે ભિક્ખવે અમ્હં મહન્તં દારુક્ખન્ધં ગઙ્ગાય નદિયા સોતેન વુય્હમાન’’ન્તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતા.

ઉપચારવચનં

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ ભગવતા ઓરિમતીરાદીનં ઉપચારવચનાનં અત્થો વિત્થારેન વિભજિત્વા પકાસિતો.

વિસ્સજ્જના – ઓરિમં તીરન્તિ ખો ભિક્ખુ છન્નેતં અજ્ઝત્તિકાનં આયતનાનં અધિવચનં. પારિમં તીરન્તિ ખો ભિક્ખુ છન્નેતં બાહિરાનં આયતનાનં અધિવચનં. મજ્ઝે સંસીદોતિ ખો ભિક્ખુ નન્દિરાગસ્સેતં અધિવચનં. થલે ઉસ્સાદોતિ ખો ભિક્ખુ અસ્મિમાનસ્સેતં અધિવચનન્તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા તત્થ ઓરિમતીરાદીનં ઉપચારવચનાનં અત્થો વિત્થારેન વિભજિત્વા પકાસિતો.

પુચ્છા – ઇમસ્મિં ¶ ખો પન આવુસો સુત્તે ભગવતા ભાસિતે વિસેસતો કસ્સ કીદિસો અત્થો કથઞ્ચ પટિલદ્ધો.

વિસ્સજ્જના – ઇમસ્મિં ભન્તે સુત્તે ભગવતા ભાસિતે વિસેસતો નન્દસ્સ ગોપાલકસ્સ પબ્બજ્જા ચ ઉપસમ્પદા ચ યાવ અરહત્તાચ વિસેસતો અત્થો અધિગતો.

લભેય્યાહં ¶ ભન્તે ભગવતો સન્તિકે પબ્બજ્જં, લભેય્યં ઉપસમ્પદં.

તેન હિ ત્વં નન્દ સામિકાનં ગાવો નિય્યાતેહિ.

ગમિસ્સન્તિ ¶ ભન્તે ગાવો વચ્છગિદ્ધિનિયો.

કિંસુકોપમસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ અટ્ઠમં સંગીતં કિંસુકોપમસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સક્કેસુ ભન્તે કપિલવત્થુસ્મિં નિગ્રોધારામે અઞ્ઞતરં કારકં ભિક્ખું આરબ્ભ ભાસિતં. અઞ્ઞતરો ભન્તે કારકો ભિક્ખુ ચત્તારો ખાણાસવે ભિક્ખૂ ઞાણદસ્સનવિસુદ્ધં પુચ્છિત્વા અસન્તુટ્ઠો તેસં ભિક્ખૂનં પઞ્હાવેય્યાકરણેન યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ. ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘કિત્તાવતા નુ ખો ભન્તે ભિક્ખુનો દસ્સનં સુવિસુદ્ધં હોતી’’તિ. તસ્મિં વત્થુસ્મિં ‘‘સેય્યથાપિ ભિક્ખુ પુરિસસ્સ કિંસુકો અદિટ્ઠપુબ્બો અસ્સ, સો યેનઞ્ઞતરો પુરિસો કિંસુકસ્સ દસ્સાવી તેનુપસઙ્કમેય્યા’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

છપ્પાણકોપમસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ દસમં સંગીતં છપ્પાણકોપમસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સક્કેસુયેવ ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘સેય્યથાપિ, ભિક્ખવે પુરિસો અરુગત્તો પક્કગત્તો સરવનં પવિસેય્યા’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ ભગવતા અસંવરો વિત્થારેન વિભજિત્વા દેસિતો.

વિસ્સજ્જના – કથઞ્ચ ભિક્ખવે અસંવરો હોતિ, ઇધ ભિક્ખવે ભિક્ખુ ચક્ખુના રૂપં દિસ્વા પિયરૂપે રૂપે અધિમુચ્ચતિ, અપ્પિયરૂપે રૂપે બ્યાપજ્જતિ, અનુપટ્ઠિતકાયસ્સતિ ચ વિહરતિ પરિત્તચેતસો. તઞ્ચ ચેતોવિમુત્તિં પઞ્ઞાવિમુત્તિં યથાભૂતં નપ્પજાનાતિ, યત્થસ્સ તે ઉપ્પન્ના પાપકા અકુસલા ધમ્મા અપરિસેસા નિરુજ્ઝન્તીતિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા તત્થ અસંવરો વિત્થારેન વિભજિત્વા દેસિતો.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ ભગવતા સંવરો વિભજિત્વા વિત્થારેન દેસિતો.

વિસ્સજ્જના – કથઞ્ચ ભિક્ખવે સંવરો હોતિ, ઇધ ભિક્ખવે ભિક્ખુ ચક્ખુના રૂપં દિસ્વા પિયરૂપે રૂપે નાધિમુચ્ચતિ, અપ્પિયરૂપે રૂપે ન બ્યાપજ્જતીતિ, એવમાદિના ¶ ભન્તે ભગવતા તત્થ સંવરો વિભજિત્વા વિત્થારેન દેસિતો.

વેદનાસંયુત્ત

દટ્ઠબ્બસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ¶ ભગવતા…પે… સમ્માસમ્બુદ્ધેન વેદનાસંયુત્તે પઞ્ચમં દટ્ઠબ્બસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સક્કેસુ ભન્તે કપિલવત્થુસ્મિં નિગ્રોધારામે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘તિસ્સો ઇમા ભિક્ખવે વેદના. કતમા તિસ્સો, સુખા વેદના દુક્ખાવેદના અદુક્ખમસુખા વેદના. સુખા ભિક્ખવે વેદના દુક્ખતો દટ્ઠબ્બા, દુક્ખા વેદના સલ્લતો દટ્ઠબ્બા, અદુક્ખમસુખા વેદના અનિચ્ચતો દટ્ઠબ્બા’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

સુખા ¶ ભિક્ખવે વેદના દુક્ખતો દટ્ઠબ્બા.

યો સુખં દુક્ખતો અદ્દસ, દુક્ખમદ્દક્ખિ સલ્લતો;

અદુક્ખમસુખં સન્તં, અદ્દક્ખિનં અનિચ્ચતો.

સ વે સમ્મદ્દસો ભિક્ખુ, પરિજાનાતિ વેદના;

સો વેદના પરિઞ્ઞાય, દિટ્ઠે ધમ્મે અનાસવો;

કાયસ્સ ભેદા ધમ્મટ્ઠો, સઙ્ખ્યં નોપેતિ વેદગૂ.

સલ્લસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો છટ્ઠં સલ્લસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સક્કેસુ ભન્તે કપિલવત્થુસ્મિં નિગ્રોધારામે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘અસ્સુતવા ભિક્ખવે પુથુજ્જનો સુખમ્પિ વેદનં વેદયતિ, દુક્ખમ્પિ વેદનં વેદયતિ, અદુક્ખમસુખમ્પિ વેદનં વેદયતિ. સુતવા ભિક્ખવે અરિયસાવકો સુખમ્પિ વેદનં વેદયતિ, દુક્ખમ્પિ વેદનં વેદયતિ, અદુક્ખમસુખમ્પિ વેદનં વેદયતિ. તત્ર ભિક્ખવે કો વિસેસો, કો અધિપ્પયાસો, કિં નાનાકરણં સુતવતો અરિયભાવકસ્સ અસ્સુતવતા પુથુજ્જનેના’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

જમ્બુખાદકસંયુત્ત

નિબ્બાનપઞ્હાસુત્ત

પુચ્છા – જમ્બુખાદકસંયુત્તે ¶ આવુસો પઠમં નિબ્બાનપઞ્હાસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – મગધેસુ ભન્તે નાલકગામકે જમ્બુખાદકં પરિબ્બાજકં આરબ્ભ આયસ્મતા સારિપુત્તત્થેરેન ધમ્મસેનાપતિના ભાસિતં. જમ્બુખાદકો ભન્તે પરિબ્બાજકો આયસ્મન્તં સારિપુત્તં એતદવોચ ‘‘નિબ્બાનં નિબ્બાનન્તિ આવુસો સારિપુત્ત વુચ્ચતિ, કતમં નુખો આવુસો નિબ્બાન’’ન્તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘યો ¶ ખો આવુસો રાગક્ખયો દોસક્ખયો મોહક્ખયો, ઇદં વુચ્ચતિ નિબ્બાન’’ન્તિ એવમાદિના આયસ્મતા સારિપુત્તત્થેરેન ધમ્મસેનાપતિના ભાસિતં.

ધમ્મવાદીપઞ્હાસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ તતિયં સંગીતં ધમ્મવાદીપઞ્હાસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – મગધેસુયેવ ભન્તે નાલકગામે જમ્બુખાદકં પરિબ્બાજકં આરબ્ભ આયસ્મતા સારિપુત્તત્થેરેન ધમ્મસેનાપતિના ભાસિતં. જમ્બુખાદકો ભન્તે પરિબ્બાજકો આયસ્મન્તં સારિપુત્તં એતદવોચ ‘‘કે નુ ખો આવુસો સારિપુત્ત લોકે ધમ્મવાદિનો, કે લોકે સુપ્પટિપન્ના, કે લોકે સુગતા’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘યે ખો આવુસો રાગપ્પહાનાય ધમ્મં દેસેન્તિ, દોસપ્પહાનાય ધમ્મં દેસેન્તિ, મોહપ્પહાનાય ધમ્મં દેસેન્તિ. તે લોકે ધમ્મવાદિનો’’તિ એવમાદિના આયસ્મતા સારિપુત્તત્થેરેન ધમ્મસેનાપતિના ભાસિતં.

કે ¶ લોકે સુપ્પટિપન્ના.

કે લોકે સુગતા.

દુક્કરપઞ્હાસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહક મહાથેરેહિ પરિયોસાનસુત્તભાવેન સંગીતં દુક્કરપઞ્હાસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – મગધેસુયેવ નાલકગામે જમ્બુખાદકં પરિબ્બાજકં આરબ્ભ આયસ્મતા સારિપુત્તત્થેરેન ધમ્મસેનાપતિના ભાસિતં. જમ્બુખાદકો ભન્તે પરિબ્બાજકો આયસ્મન્તં સારિપુત્તં એતદવોચ ‘‘કિં નુ ખો આવુસો સારિપુત્ત ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે દુક્કર’’ન્તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘પબ્બજ્જા ખો આવુસો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે દુક્કરા’’તિ એવમાદિના આયસ્મતા સારિપુત્તત્થેરેન ધમ્મસેનાપતિના ભાસિતં.

મોગ્ગલ્લાનસંયુત્ત

સક્કસુત્ત

પુચ્છા – મોગ્ગલ્લાનસંયુત્તે ¶ આવુસો દસમં સંગીતં સક્કસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – દેવેસુ ભન્તે તાવતિંસેસુ સક્કં દેવાનમિન્દં આરબ્ભ ‘‘સાધુ ખો દેવાનમિન્દ બુદ્ધસરણગમનં હોતિ, બુદ્ધસરણગમનહેતુ ખો દેવાનમિન્દ ¶ એવમિધેકચ્ચે સત્તા કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા સુગતિં સગ્ગં લોકં ઉપપજ્જન્તી’’તિ એવમાદિના ભન્તે આયસ્મતા મહામોગ્ગલ્લાનત્થેરેન ભાસિતં.

ચિત્તસંયુત્ત

નિગણ્ઠનાટપુત્તસુત્ત

પુચ્છા – ચિત્તસંયુત્તે ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ અટ્ઠમં સંગીતં નિગણ્ઠનાટપુત્તસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – મચ્છિકાસણ્ડે ભન્તે નિગણ્ઠં નાટપુત્તં આરબ્ભ ચિત્તેન ગહપતિના ભાસિતં. નિગણ્ઠો ભન્તે નાટપુત્તો ચિત્તં ગહપતિં એતદવોચ ‘‘સદ્દહસિ ત્વં ગહપતિ સમણસ્સ ગોતમસ્સ અત્થિ અવિતક્કો અવિચારો સમાધિ, અત્થિ વિતક્કવિચારાનં નિરોધો’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘ન ખ્વાહં એત્થ ભન્તે ભગવતો સદ્ધાય ગચ્છામિ, અત્થિ અવિતક્કો અવિચારો સમાધિ, અત્થિ વિતક્કવિચારાનં નિરોધો’’તિ એવમાદિના ચિત્તેન ગહપતિના ભાસિતં.

ઇદં ¶ ભવન્તો પસ્સન્તુ.

યાવ ઉજુકો ચાયં ચિત્તો ગહપતિ.

‘‘અહં ¶ ખો ભન્તે યાવદેવ આકઙ્ખામિ, વિવિચ્ચેવ કામેહિ વિવિચ્ચ અકુસલેહિ ધમ્મેહિ સવિતક્કં સવિચારં વિવેકજં પીતિસુખં પઠમં ઝાનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરામિ’’ –

ઇદં ¶ ભવન્તો પસ્સન્તુ.

અચેલકસ્સપસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ નવમં સંગીતં અચેલકસ્સપસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – તત્થેવ ભન્તે મચ્છિકાસણ્ડે અચેલં કસ્સપં આરબ્ભ ચિત્તેન ગહપતિના ભાસિતં. અચેલો ભન્તે કસ્સપો ચિત્તં ગહપતિં એતદવોચ ‘‘ઇમેહિ પન તે ગહપતિ તિંસમત્તેહિ વસ્સેહિ અત્થિ કોચિ ઉત્તરિમનુસ્સધમ્મો અલમરિયઞાણદસ્સનવિસેસો અધિગતો ફાસુવિહારો’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘ગિહિનોપિ સિયા ભન્તે અહઞ્હિ ભન્તે યાવદેવ આકઙ્ખામિ, વિવિચ્ચેવ કામેહિ વિવિચ્ચ અકુસલેહિ ધમ્મેહિ સવિતક્કં સવિચારં વિવેકજં પીતિસુખં પઠમં ઝાનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરામી’’તિ એવમાદિના ચિત્તેન ગહપતિના ભાસિતં.

ગામણિસંયુત્ત

ચણ્ડસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ¶ ભગવતા…પે… સમ્માસમ્બુદ્ધેન ગામણિસંયુત્તે પઠમં ચણ્ડસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ¶ ભન્તે ચણ્ડં ગામણિં આરબ્ભ ભાસિતં. ચણ્ડો ભન્તે ગામણિ ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘કો નુ ખો ભન્તે હેતુ કો પચ્ચયો, યેન મિધેકચ્ચો ચણ્ડો ચણ્ડોત્વેવ સઙ્ખં ગચ્છતિ. કો પન ભન્તે હેતુ કો પચ્ચયો, યેન મિધેકચ્ચો સોરતો સોરતોત્વેવ સઙ્ખં ગચ્છતી’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘ઇધ ગામણિ એકચ્ચસ્સ રાગો અપ્પહીનો હોતિ, રાગસ્સ અપ્પહીનત્તા પરે કોપેન્તિ, પરેહિ કોપિયમાનો કોપં પાતુકરોતિ, સો ચણ્ડોત્વેવ સઙ્ખં ગચ્છતી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

ખેત્તૂપમસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ સત્તમં સંગીતં ખેત્તૂપમસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – નાળન્દાયં ભન્તે પાવારિકમ્બવને અસિબન્ધકપુત્તં ગામણિં આરબ્ભ ભાસિતં. અસિબન્ધકપુત્તો ભન્તે ગામણિ ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘નનુ ભન્તે ભગવા સબ્બપાણભૂતહિતાનુકમ્પી વિહરતીતિ. એવં ગામણિ તથાગતો સબ્બપાણભૂતહિતાનુકમ્પી વિહરતીતિ. અથ કિઞ્ચરહિ ભન્તે ભગવા એકચ્ચાનં સક્કચ્ચં ધમ્મં દેસેતિ, એકચ્ચાનં નો તથા ¶ સક્કચ્ચં ધમ્મં દેસેતી’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘તેન હિ ગામણિ તઞ્ઞેવેત્થ પટિપુચ્છિસ્સામિ, યથા તે ખમેય્ય, તથા નં બ્યાકરેય્યાસી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

સઙ્ખધમસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહક મહાથેરેહિ અટ્ઠમં સંગીતં સઙ્ખધમસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – નાળન્દાયંયેવ ભન્તે પાવારિકમ્બવને અસિબન્ધકપુત્તં ગામણિં નિગણ્ઠસાવકં આરબ્ભ ભાસિતં. ભગવા ભન્તે અસિબન્ધકપુત્તં ગામણિં નિગણ્ઠસાવકં એતદવોચ ‘‘કથં નુ ખો ગામણિ નિગણ્ઠો નાટપુત્તો સાવકાનં ધમ્મં દેસેતી’’તિ. એવં ખો ભન્તે નિગણ્ઠો નાટપુત્તો સાવકાનં ધમ્મં દેસેતિ ‘‘યો કોચિ પાણં અતિપાતેતિ, સબ્બો સો આપાયિકો નેરયિકો. (પેય્યાલ) યંબહુલં યંબહુલં વિહરતિ, તેન તેન નીયતી’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘યંબહુલં યંબહુલઞ્ચ ગામણિ વિહરતિ, તેન તેન નીયતિ, એવં સન્તે ન કોચિ આપાયિકો નેરયિકો ભવિસ્સતિ, યથા નિગણ્ઠસ્સ નાટપુત્તસ્સ વચન’’ન્તિ એવં ખો ભગવતા સંખિત્તેન ભાસિતં.

યં બહુલવાદ

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ ભગવતા યંબહુલવાદે દોસો પકાસિતો.

વિસ્સજ્જના – તં કિં મઞ્ઞસિ ગામણિ, યો સો પુરિસો પાણાતિપાતી રત્તિયા વા દિવસસ્સ વા સમયાસમયં ઉપાદાય કતમો બહુતરો સમયો યં વાસો પાણમતિપાતેતિ. યં વા સો પાણં નાતિપાતેતીતિ એવમાદિના ભન્તે તત્થ ભગવતા અસિબન્ધકં નિગણ્ઠનાટપુત્તસ્સ સાવકં ગામણિં પુચ્છિત્વા પુચ્છિત્વા યંબહુલવાદે દોસો પકાસિતો.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ ભગવતા અનેકંસ વિપાકકમ્મસ્સ એકં સવિપાકવાદે દોસો પકાસિતો.

વિસ્સજ્જના – ઇધ ગામણિ એકચ્ચો સત્થા એવંવાદી હોતિ એવંદિટ્ઠિ યો કોચિ પાણમતિપાતેતિ, સબ્બો સો આપાયિકો નેરયિકોતિ એવમાદિના ભન્તે તત્થ ભગવતા અનેકંસ કમ્મવિપાકસ્સ એકંસવિપાકવાદે દોસો વિત્થારેત્વા પકાસિતો.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ ભગવતા યથાધમ્મસાસને ગુણોવિભજિત્વા પકાસિતો.

વિસ્સજ્જના – ઇધ ¶ પન ગામણિ તથાગતો લોકે ઉપ્પજ્જતિ અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો વિજ્જાચરણસમ્પન્નો સુગતો લોકવિદૂ અનુત્તરોપુરિસ દમ્મસારથિ સત્થાદેવમનુસ્સાનં બુદ્ધો ભગવા, સો અનેકપરિયાયેન પાણાતિપાતં ગરહતિ વિગરહતિ. ‘‘પાણાતિપાતા વિરમથા’’તિ ચાહાતિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા તત્થ યથાધમ્મસાસને ગુણો વિત્થારેત્વા પકાસિતો.

ભદ્રકસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ એકાદસમં સંગીતં ભદ્રકસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – મલ્લેસુ ભન્તે ઉરુવેલકપ્પેનામ મલ્લાનં નિગમે ભદ્રકં ગામણિં આરબ્ભ ભાસિતં. ભદ્રકો ભન્તે ગામણિ ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘સાધુ મે ભન્તે ભગવા દુક્ખસ્સ સમુદયઞ્ચ અત્થઙ્ગમઞ્ચ દેસેતૂ’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘અહઞ્ચે તે ગામણિ અતીતમદ્ધાનં આરબ્ભ દુક્ખસ્સ સમુદયઞ્ચ અત્થઙ્ગમઞ્ચ દેસેય્યં ‘એવં અહોસિ અતીતમદ્ધાન’ન્તિ. તત્ર તે સિયા કઙ્ખા સિયા વિમતી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

સાધુ ¶ મે ભન્તે ભગવા દુક્ખસ્સ

સમુદયઞ્ચ અત્થઙ્ગમઞ્ચ દેસેતુ–

‘‘તં ¶ કિં મઞ્ઞસિ ગામણિ, અત્થિ ઉરુવેલકપ્પે મનુસ્સા’’ –

રાસિયસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ¶ ભગવતા…પે… સમ્માસમ્બુદ્ધેન ગામણિસંયુત્તે દ્વાદસમં સંગીતં રાસિયસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – મલ્લેસુ ભન્તે ઉરુવેલકપ્પેનામ મલ્લાનં નિગમે રાસિયં ગામણિં આરબ્ભ ભાસિતં. રાસિયો ભન્તે ગામણિ ભગવન્તં ઉપસઙ્કમિત્વા એતદદોચ ¶ ‘‘સુતં મે ભન્તે ‘સમણો ગોતમો સબ્બં તપં ગરહતિ, સબ્બં તમસ્સિં લૂખજીવિં એકંસેન ઉપવદતિ ઉપક્કોસતી’’તિ. યે તે ભન્તે એવમાહંસુ ‘સમણો ગોતમો સબ્બં તપં ગરહતિ, સબ્બં તપસ્સિં લૂખજીવિં એકંસેન ઉપવદતિ ઉપક્કોસતી’’તિ. કચ્ચિ તે ભન્તે ભગવતો વુત્તવાદિનો, ન ચ ભગવન્તં અભૂતેન અબ્ભાચિક્ખન્તિ, ધમ્મસ્સ ચાનુધમ્મં બ્યાકરોન્તી’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં યે તે ગામણિ એવમાહંસુ ‘‘સમણો ગોતમો સબ્બં તપં ગરહતિ, સબ્બં તપસ્સિં લૂખજીવિં એકંસેન ઉપવદતિ ઉપક્કોસતી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ ભગવતા ગરહિતબ્બાગરહિતબ્બા કામભોગિનો વિત્થારેન વિભજિત્વા પકાસિતા.

વિસ્સજ્જના – તયો ખો મે ગામણિ કામભોગિનો સન્તો સંવિજ્જમાના લોકસ્મિં. કતમે તયો. ઇધ ગામણિ એકચ્ચો કામભોગી અધમ્મેન ¶ ભોગે પરિયેસતિ સાહસેન, અધમ્મેન ભોગે પરિયેસિત્વા સાહસેન ન અત્તાનં સુખેતિ ન પીણેતિ, ન સંવિભજતિ ન પુઞ્ઞાનિ કરોતીતિ એવમાદિના ભન્તે તત્થ ભગવતા ગરહિતબ્બાગરહિતબ્બા કામભોગિનો વિત્થારેન વિભજિત્વા પકાસિતા.

પુચ્છા – કથઞ્ચાવુસો ¶ તત્થ ભગવતા ગરહિતબ્બાગરહિતબ્બા તપસ્સિનો લૂખજીવિનો વિત્થારેન વિભજિત્વા પકાસિતા.

વિસ્સજ્જના – તયો મે ગામણિ તપસ્સિનો લૂખજીવિનો સન્તો સંવિજ્જમાના લોકસ્મિં. કતમે તયો. ઇધ ગામણી એકચ્ચો તપસ્સી લૂખજીવી સદ્ધા અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજિતો હોતિ ‘‘અપ્પેવ નામ કુસલં ધમ્મં અધિગચ્છેય્યં, અપ્પેવ નામ ઉત્તરિમનુસ્સધમ્મા અલમરિયઞાણદસ્સનવિસેસં સચ્છિકરેય્ય’’ન્તિ, સો અત્તાનં આતાપેતિ પરિતાપેતિ, કુસલઞ્ચ ધમ્મં નાધિગચ્છતિ, ઉત્તરિ ચ મનુસ્સધમ્મા અલમરિયઞાણદસ્સનવિસેસં ન સચ્છિકરોતીતિ એવમાદિના ભન્તે તત્થ ભગવતા ગરહિતબ્બાગરહિતબ્બા તપસ્સિનો લૂખજીવિનો વિત્થારેન વિભજિત્વા પકાસિતા.

અબ્યાકતસંયુત્ત

ખેમાસુત્ત

પુચ્છા – અબ્યાકતસંયુત્તે ¶ પનાવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહક મહાથેરેહિ પઠમં સંગીતં ખેમાસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં. કથઞ્ચ તં ભગવતાપિ પુન ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – અન્તરા ચ ભન્તે સાવત્થિં અન્તરા ચ સાકેતં તોરણવત્થુસ્મિં પદેસે રાજાનં પસેનદિં કોસલં આરબ્ભ ખેમાય ભિક્ખુનિયા ભાસિતં. રાજા ભન્તે પસેનદિ કોસલો યેન ખેમા ભિક્ખુની તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ, એકમન્તં નિસિન્નો ખો ભન્તે રાજા પસેનદિકોસલો ખેમં ભિક્ખુનિં એતદવોચ ‘‘કિં નુખો અય્યે હોતિ તથાગતો પરંમરણા’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘અબ્યાકતં ખો એતં મહારાજ ભગવતા હોતિ તથાગતો પરં મરણા’’તિ એવમાદિના ખેમાય ભિક્ખુનિયા ભાસિતં. ભગવતા ચ ભન્તે અપરેન સમયેન રઞ્ઞા પસેનદિકોસલેન પુટ્ઠેન એવમેવ પુન ભાસિતં.

કિં ¶ પનય્યે નહોતિ તથાગતો પરં મરણા.

કુતૂહલસાલાસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ નવમં સંગીતં કુતૂહલસાલાસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – વેસાલિયં ભન્તે વચ્છગોત્તં પરિબ્બાજકં આરબ્ભ ભાસિતં. વચ્છગોત્તો ભન્તે પરિબ્બાજકો ભગવન્તં ઉપસઙ્કમિત્વા ‘‘પુરિમાનિ ભો ગોતમ દિવસાનિ પુરિમતરાનિ સમ્બહુલાનં નાનાતિત્થિયાનં સમણબ્રાહ્મણાનં પરિબ્બાજકાનં કુતૂહલસાલાયં સન્નિસિન્નાનં સન્નિપતિતાનં અયમન્તરકથા ઉદપાદી’’તિ એવમાદિકં વચનં અવોચ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘અલઞ્હિ તે વચ્છ કઙ્ખિતું, અલં વિચિકિચ્છિતું. કઙ્ખનીયે ચ પન તે ઠાને વિચિકિચ્છા ઉપ્પન્ના’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

મહાવગ્ગસંયુત્તપાળિ

અવિજ્જાવગ્ગ

ઉપડ્ઢસુત્ત

પુચ્છા – મહાવગ્ગસંયુત્તે ¶ પનાવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ દુતિયં સંગીતં ઉપડ્ઢસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સક્કેસુ ભન્તે સક્કરે નામ સક્યાનં નિગમે આયસ્મન્તં આનન્દત્થેરં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે આનન્દત્થેરો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘ઉપડ્ઢમિદં ભન્તે બ્રહ્મચરિયં યદિદં કલ્યાણમિત્તતા કલ્યાણસહાયતા કલ્યાણસમ્પવઙ્કતા’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘મા હેવં આનન્દ, મા હેવં આનન્દ, સકલમેવિદં આનન્દ બ્રહ્મચરિયં યદિદં કલ્યાણમિત્તતા કલ્યાણસહાયતા કલ્યાણસમ્પવઙ્કતા’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

મમં ¶ હિ આનન્દ કલ્યાણમિત્તં આગમ્મ જાતિધમ્મા સત્તા જાતિયા પરિમુચ્ચન્તિ.

બોજ્ઝઙ્ગસંયુત્ત

કુણ્ડલિયસુત્ત

પુચ્છા – બોજ્ઝઙ્ગસંયુત્તે ¶ પનાવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ છટ્ઠં સંગીતં કુણ્ડલિયસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાકેતે ભન્તે અઞ્જનવને મિગદાયે કુણ્ડલિયં પરિબ્બાજકં આરબ્ભ ભાસિતં. કુણ્ડલિયો ભન્તે પરિબ્બાજકો ભગવન્તં ઉપસઙ્કમિત્વા ‘‘અહમસ્મિ ભો ગોતમ આરામનિસ્સયી પરિસાવચરો, તસ્સ મય્હં ભો ગોતમ પચ્છાભત્તં ભુત્તપાતરાસસ્સ અયમાચારો હોતિ આરામેન આરામં ઉય્યાનેન ઉય્યાનં અનુચઙ્કમામિ અનુવિચરામિ, સો તત્થ પસ્સામિ એકે સમણબ્રાહ્મણે ઇતિવાદપ્પમોક્ખાનિસંસઞ્ચેવ કથં કથન્તે ઉપારમ્ભાનિસંસઞ્ચ, ભવં પન ગોતમો કિમાનિસંસો વિહરતી’’તિ એતં વચનં અવોચ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘વિજ્જાવિમુત્તિફલાનિસંસો ¶ ખો કુણ્ડલિય તથાગતો વિહરતી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

પઠમ ગિલાનસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ¶ ભગવ્વતા જાનતા…પે… સમ્માસમ્બુદ્ધેન બોજ્ઝઙ્ગસંયુત્તે દુતિયે ગિલાનવગ્ગે પઠમગિલાનસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે પિપ્પલિગુહાયં આયસ્મન્તં મહાકસ્સપત્થેરં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે મહાકસ્સપત્થેરો પિપ્પલિગુહાયં વિહરતિ આબાધિકો દુક્ખિતો બાળ્હગિલાનો. અથ ખો ભન્તે ભગવા સાયન્હસમયં પટિસલ્લાના વુટ્ઠિતો યેનાયસ્મા મહાકસ્સપો તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા પઞ્ઞત્તે આસને નિસીદિ, નિસજ્જ ખો ભગવા આયસ્મન્તં મહાકસ્સપં ¶ એતદવોચ– ‘‘કચ્ચિ તે કસ્સપ ખમનીયં, કચ્ચિ યાપનીયં, કચ્ચિ દુક્ખા વેદના પટિક્કમન્તિ નો અભિક્કમન્તિ, પટિક્કમોસાનં પઞ્ઞાયતિ નો અભિક્કમોતિ. ન મે ભન્તે ખમનીયં ન યાપનીયં, બાળ્હા મે દુક્ખા વેદના અભિક્કમન્તિ નો પટિક્કમન્તિ, અભિક્કમોસાનં પઞ્ઞાયતિ નો પટિક્કમો’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘સત્તિમે કસ્સપ બોજ્ઝઙ્ગા મયા સમ્મદક્ખાતા ભાવિતા બહુલીકતા અભિઞ્ઞાય સમ્બોધાય નિબ્બાનાય સંવત્તન્તી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

ઉદાયિસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો તતિયે ઉદાયિવગ્ગે પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ દસમં સંગીતં ઉદાયિસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સુમ્ભેસુ ભન્તે સેતકેનામ સુમ્ભાનં નિગમે આયસ્મન્તં ઉદાયિત્થેરં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે ઉદાયિત્થેરો ભગવન્તં ઉપસઙ્કમિત્વા ‘‘અચ્છરિયં ભન્તે, અબ્ભુતં ભન્તે, યાવ બહુકતઞ્ચ મે ભન્તે ભગવતિ પેમઞ્ચ ગારવો ચ હિરી ચ ઓત્તપ્પઞ્ચાતિ એવમાદિકં વચનં અવોચ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘સાધુ સાધુ ઉદાયિ એસો હિ તે ઉદાયિ મગ્ગો પટિલદ્ધો. યો તે ભાવિતો બહુલીકતો, તથા તથા વિહરન્તં તથત્તાય ઉપનેસ્સતિ, યથા ત્વં ‘ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયા’તિ પજાનિસ્સતી’’તિ. એવં ખો ભગવતા ભાસિતં.

સતિપટ્ઠાનસંયુત્ત

સતિસુત્ત

પુચ્છા – સતિપટ્ઠાનસંયુત્તે ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહક મહાથેરેહિ દુતિયં સંગીતં સતિસુત્તં ભગવતા કત્થ કં કારબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – વેસાલિયં ભન્તે અમ્બપાલિવને સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘સતો ભિક્ખવે ભિક્ખુ વિહરેય્ય સમ્પજાનો અયં વો અમ્હાકં અનુસાસની’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

સાલસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ ચતુત્થં સંગીતં સાલસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – કોસલેસુ ભન્તે સાલાયનામ કેસલાનં બ્રાહ્મણગામે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘યે તે ભિક્ખવે ભિક્ખૂ નવા અચિરપબ્બજિતા અધુનાગતા ઇમં ધમ્મવિનયં, તે વો ભિક્ખવે ભિક્ખૂ ચતુન્નં સતિપટ્ઠાનાનં ભાવનાય સમાદપેતબ્બા નિવેસેતબ્બા પતિટ્ઠાપેતબ્બા’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

સકુણગ્ઘિસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ છટ્ઠં સંગીતં સકુણગ્ઘિસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘ભૂતપુબ્બં ભિક્ખવે સકુણગ્ઘિ લાપં સકુણં સહસા અજ્ઝપ્પત્તા અગ્ગહેસિ. અથ ખો ભિક્ખવે લાપો સકુણો સકુણગ્ઘિયા હરિયમાનો એવં પરિદેવસિ મયમેવમ્હ અલક્ખિકા, મયં અપ્પપુઞ્ઞા, યે મયં અગોચરે ચરિમ્હ પરવિસયે, સચેજ્જ મયં ગોચરે ચરેય્યામ સકે પેત્તિકે વિસયે, ન મ્યાહં સકુણગ્ઘિ અલં અભવિસ્સ યદિદં યુદ્ધાયા’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

મયમેવમ્હ ¶ અલક્ખિકા, મયં અપ્પપુઞ્ઞા.

કો પન તે લાપ ગોચરો સકો પેત્તિકો વિસયો.

યદિદં નઙ્ગલકટ્ઠકરણં લેડ્ડુટ્ઠાનં.

એહિ ¶ ખો દાનિ મે સકુણગ્ઘિ, એહિ ખો દાનિ મે સકુણગ્ઘિ,

(દારુગુળોવિય વિનિવત્તિત્વા તસ્સેવ લેડ્ડુસ્સ અન્તરે પચ્ચુપાદિ. અટ્ઠકથા)

એવઞ્હિ તં ભિક્ખવે હોતિ યો અગોચરે ચરતિ પરવિસયે.

તસ્માતિહ ¶ ભિક્ખવે મા અગોચરે ચરિત્થ પરવિસયે.

ગોચરે ભિક્ખવે ચરથ સકે પેત્તિકે વિસયે.

ગોચરે ભિક્ખવે ચરતં સકે પેત્તિકે વિસયે ન લચ્છતિ મારો ઓતારં, ન લચ્છતિ મારો આરમ્મણં.

ભિક્ખુનુપસ્સયસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ દસમં સંગીતં ભિક્ખુનુપસ્સયસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે આયસ્મન્તં આનન્દત્થેરં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે આનન્દો યાવત્તકો અહોસિ ભિક્ખુનીહિ સદ્ધિં કથાસલ્લાપો તં સબ્બં ભગવતો આરોચેસિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘એવમેતં આનન્દ, એવમેતં આનન્દ, યોહિ કોચિ આનન્દ ભિક્ખુ વા ભિક્ખુની વા ચતૂસુ સતિપટ્ઠાનેસુ સુપ્પતિટ્ઠિતચિત્તો વિહરતિ, તસ્સેતં પાટિકઙ્ખં ઉળારં પુબ્બેનાપરં વિસેસં સઞ્જાનિસ્સતી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

ચુન્દસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો દુતિયે નાલન્દવગ્ગે પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ તતિયં સંગીતં ચુન્દસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે આયસ્મન્તંયેવ આનન્દત્થેરં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે આનન્દત્થેરો ચુન્દેન સમણુદ્દેસેન સદ્ધિં યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ. ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો ભન્તે આયસ્મા આનન્દો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘અયં ભન્તે ચુન્દો સમણુદ્દેસો એવમાહ ‘આયસ્મા ભન્તે સારિપુત્તો પરિનિબ્બુતો, ઇદમસ્સ પત્તચીવર’ન્તિ. અપિ ચ મે ભન્તે મધુરકજાતો વિય કાયો, દિસાપિ મે ન પક્ખાયન્તિ, ધમ્માપિ મં નપ્પટિભન્તિ ‘આયસ્મા સારિપુત્તો પરિનિબ્બુતો’તિ સુત્વા’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘કિં નુ ખો તે આનન્દ સારિપુત્તો સીલક્ખન્ધં વા આદાય પરિનિબ્બુતો, સમાધિક્ખન્ધં વા, પઞ્ઞાક્ખન્ધંવા, વિમુત્તિક્ખન્ધંવા, વિમુત્તિઞાણદસ્સનક્ખન્ધં વા આદાય પરિનિબ્બુતો’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

અયં ¶ ભન્તે ચુન્દોસમણુદ્દેસો એવમાહ.

તસ્માતિહાનન્દ ¶ અત્તદીપા વિહરથ અત્તસરણા અનઞ્ઞસરણા ધમ્મદીપા ધમ્મસરણા અનઞ્ઞસરણા.

બાહિયસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ પઞ્ચમં સંગીતં બાહિયસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે આયસ્મન્તં બાહિયં આરબ્ભ ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે બાહિયો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘સાધુ મે ભન્તે ભગવા સંખિત્તેન ધમ્મં દેસેતુ, યમહં ભગવતો ધમ્મં સુત્વા એકો વૂપકટ્ઠો અપ્પમત્તો આતાપી પહિતત્તો વિહરેય્ય’’ન્તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘તસ્માતિહ ત્વં બાહિય આદિમેવ વિસોધેહિ કુસલેસુ ધમ્મેસુ. કો ચાદિકુસલાનં ધમ્માનં, સીલઞ્ચ સુવિસુદ્ધં દિટ્ઠિચ ઉજુકા’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

સીલટ્ઠિતિવગ્ગ

ચિરટ્ઠિતિસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો તતિયે સીલટ્ઠિતિવગ્ગે પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ દુતિયં સંગીતં ચિરટ્ઠિતિસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – પાટલિપુત્તે ભન્તે આયસ્મન્તં ભદ્દં આરબ્ભ આયસ્મતા આનન્દત્થેરેન ધમ્મભણ્ડાગારિકેન ભાસિતં. આયસ્મા ભન્તે ભદ્દો સાયન્હસમયં પટિસલ્લાના વુટ્ઠિતો યેનાયસ્મા આનન્દો તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા આયસ્મન્તં આનન્દં એતદવોચ ‘‘કો નુ ખો આવુસો આનન્દ હેતુ કો પચ્ચયો, યેન તથાગતે પરિનિબ્બુતે સદ્ધમ્મો ન ચિરટ્ઠિતિકો હોતિ, કો પનાવુસો આનન્દ હેતુ કો પચ્ચયો, યેન તથાગતે પરિનિબ્બુતે સદ્ધમ્મો ચિરટ્ઠિતિકો હોતી’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘સાધુ સાધુ આવુસો ભદ્દ, ભદ્દકો ખો તે આવુસો ભદ્દ ઉમ્મઙ્ગો’’તિ એવમાદિના આયસ્મતા આનન્દત્થેરેન ધમ્મભણ્ડાગારિકેન ભાસિતં.

ભદ્દકો ¶ તે આવુસો ભદ્દ ઉમ્મઙ્ગો.

‘‘ચતુન્નં ¶ ખો આવુસો સતિપટ્ઠાનાનં અભાવિતત્તા અબહુલીકતત્તા તથાગતે પરિનિબ્બુતે સદ્ધમ્મો ન ચિરટ્ઠિતિકો હોતી’’ –

સિરિવડ્ઢસુત્ત

પુચ્છા – તસ્સાવુસો ભગવતા અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ પાવચનસમુદયભૂતાય મહાવગ્ગપાળિયા સતિપટ્ઠાનસંયુત્તે સીલટ્ઠિતિવગ્ગે નવમં સિરિવડ્ઢસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ભન્તે સિરિવડ્ઢં ગહપતિં આરબ્ભ આયસ્મતા આનન્દત્થેરેન ધમ્મભણ્ડાગારિકેન ભાસિતં. સિરિવડ્ઢો ભન્તે ગહપતિ આબાધિકો હોતિ દુક્ખિતો બાળ્હગિલાનો. અથખો ભન્તે આયસ્મા આનન્દો યેનસિરિવડ્ઢસ્સ ગહપતિસ્સ નિવેસનં તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા પઞ્ઞત્તે આસને નિસીદિ ¶ . નિસજ્જ ખો આયસ્મા આનન્દો સિરિવડ્ઢં ગહપતિં એતદવોચ ‘‘કચ્ચિ તે ગહપતિ ખમનીયં, કચ્ચિ યાપનીયં, કચ્ચિ દુક્ખા વેદના પટિક્કમન્તિ નો અભિક્કમન્તિ, પટિક્કમોસાનં પઞ્ઞાયતિ નો અભિક્કમો’’તિ. ન મે ભન્તે ખમનીયં, ન યાપનીયં, બાળ્હા મે દુક્ખા વેદના અભિક્કમન્તિ નો પટિક્કમન્તિ, અભિક્કમોસાનં પઞ્ઞાયતિ નો પટિક્કમો’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘તસ્માતિહ તે ગહપતિ એવં સિક્ખિતબ્બં ‘કાયે કાયાનુપસ્સી વિહરિસ્સામિ આતાપી સમ્પજાનો સતિમા વિનેય્ય લોકે અભિજ્ઝા દોમનસ્સં. વેદનાસુ. ચિત્તે. ધમ્મેસુ ધમ્માનુપસ્સી વિહરિસ્સામિ આતાપી સમ્પજાનો સતિમા વિનેય્ય લોકે અભિજ્ઝા દોમનસ્સ’ન્તિ. એવઞ્હિ તે ગહપતિ સિક્ખિતબ્બ’’ન્તિ. એવં ખો આયસ્મતા આનન્દત્થેરેન ધમ્મભણ્ડાગારિકેન ભાસિતં.

ઇદ્ધિપાદસંયુત્ત

મોગ્ગલ્લાનસુત્ત

પુચ્છા – ઇદ્ધિપાદસંયુત્તે ¶ આવુસો ચતુત્થં મોગ્ગલ્લાનસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ભાસિતં. સમ્બહુલા ભન્તે ભિક્ખૂ હેટ્ઠામિગારમાતુપાસાદે વિહરન્તિ ઉદ્ધતા ઉન્નળા ચપલા મુખરા વિકિણ્ણવાચા મુટ્ઠસ્સતિનો અસમ્પજાના અસમાહિતા ભન્તચિત્તા પાકતિન્દ્રિયા. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં આયસ્મન્તં મહામોગ્ગલ્લાનં તે ભિક્ખૂ સંવેજેત્વા ‘‘કિં નુ તુમ્હે ભિક્ખવે સંવિગ્ગા લોમહટ્ઠજાતા એકમન્તં ઠિતા’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

અચ્છરિયં ¶ વત ભો, અબ્ભુતં વત ભો.

નિવાતઞ્ચ વત.

અયઞ્ચ મિગારમાતુપાસાદો ગમ્ભીરનેમો.

તુમ્હેવ ¶ ખો ભિક્ખવે સંવેજેતુકામેન મોગ્ગલ્લાનેન ભિક્ખુના પાદઙ્ગુટ્ઠકેન મિગારમાતુપાસાદો સઙ્કમ્પિતો સમ્પકમ્પિતો સમ્પધાલિતો.

તં કિં મઞ્ઞથ ભિક્ખવે, કતમેસં ધમ્માનં ભાવિતત્તા બહુલીકતત્તા મોગ્ગલ્લાનો ભિક્ખુ એવં મહિદ્ધિકો એવં મહાનુભાવો.

અનુરુદ્ધસંયુત્ત

બાળ્હગિલાનસુત્ત

પુચ્છા – અનુરુદ્ધસંયુત્તે ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ દસમં સંગીતં બાળ્હગિનાનસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ આયસ્મતા અનુરુદ્ધત્થેરેન ભાસિતં. સમ્બહુલા ભન્તે ભિક્ખૂ આયસ્મન્તં અનુરુદ્ધં આબાધિકં દુક્ખિતં બાળ્હગિલાનં એતદવોચું ‘‘કતમેનાયસ્મતો અનુરુદ્ધસ્સ વિહારેન વિહરતો ઉપ્પન્ના સારીરિકા દુક્ખા વેદના ચિત્તં ન પરિયાદાય તિટ્ઠન્તી’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘ચતૂસુ ખો મે આવુસો સતિપટ્ઠાનેસુ સુપ્પતિટ્ઠિતચિત્તસ્સ વિહરતો ઉપ્પન્ના સારીરિકા દુક્ખા વેદના ચિત્તં ન પરિયાદાય તિટ્ઠન્તી’’તિ એવમાદિના આયસ્મતા અનુરુદ્ધત્થેરેન ભાસિતં.

આનાપાનસંયુત્ત

મહાકપ્પિનસુત્ત

પુચ્છા – આનાપાનસંયુત્તે ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ સત્તમં સંગીતં મહાકપ્પિનસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘પસ્સથ નો તુમ્હે ભિક્ખવે એતસ્સ ભિક્ખુનો કાયસ્સ ઇઞ્જિતત્તં વા ફન્દિતબ્બં વા’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

ઇચ્છાનઙ્ગલસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો દુતિયવગ્ગે પઠમં ઇચ્છાનઙ્ગલસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – ઇચ્છાનઙ્ગલે ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘સચે ખો ભિક્ખવે અઞ્ઞતિત્થિયા પરિબ્બાજકા એવં પુચ્છેય્યું ‘કતમે નાવુસો વિહારેન સમણો ગોતમો વસ્સાવાસં બહુલં વિહાસી’તિ. એવં પુટ્ઠા તુમ્હે ભિક્ખવે તેસં અઞ્ઞતિત્થિયાનં પરિબ્બાજકાનં એવં બ્યાકરેય્યાથ આનાપાનસ્સતિસમાધિના ખો આવુસો ભગવા વસ્સાવાસં બહુલં વિહાસી’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

સોતાપત્તિસંયુત્ત

ચક્કવત્તિરાજસુત્ત

પુચ્છા – સોતાપત્તિસંયુત્તે ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ પઠમં સંગીતં ચક્કવત્તિરાજસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘કિઞ્ચાપિ ભિક્ખવે રાજા ચક્કવત્તી ચતુન્નં દીપાનં ઇસ્સરિયાધિપચ્ચં રજ્જં કારેત્વા કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા સુગતિં સગ્ગં લોકં ઉપપજ્જતિ દેવાનં તાવતિંસાનં સહબ્યતં, સો તત્થ નન્દને વને અચ્છરાસઙ્ઘપરિવુતો દિબ્બેહિ ચ પઞ્ચહિ કામગુણેહિ સમપ્પિતો સમઙ્ગીભૂતો પરિચારેતિ સો ચતૂહિ ધમ્મેહિ અસમન્નાગતો, અથ ખો સો અપરિમુત્તોવ નિરયા, અપરિમુત્તો તિરચ્છાનયોનિયા, અપરિમુત્તો પેત્તિવિસયા, અપરિમુત્તો અપાયદુગ્ગતિવિનિપાતા’’તિ એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

દીઘાવુ ઉપાસકસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ તતિયં સંગીતં દીઘાવુઉપાસકસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – રાજગહે ¶ ભન્તે દીઘાવું ઉપાસકં આરબ્ભ ભાસિતં. ભગવા ભન્તે દીઘાવું ઉપાસકં આબાધિકં દુક્ખિતં બાળ્હગિલાનં એતદવોચ ‘‘કચ્ચિ તે દીઘાવુ ખમનીયં, કચ્ચિ યાપનીયં, કચ્ચિ દુક્ખા વેદના પટિક્કમન્તિ નો અભિક્કમન્તિ, પટિક્કમોસાનં પઞ્ઞાયતિ નો અભિક્કમો’’તિ. ન મે ભન્તે ખમનીયં, ન યાપનીયં બાળ્હા મે દુક્ખા વેદના અભિક્કમન્તિ નો પટિક્કમન્તિ, અભિક્કમોસાનં પઞ્ઞાયતિ નો પટિક્કમોતિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘તસ્માતિહ તે દીઘાવુ એવં સિક્ખિતબ્બં બુદ્ધે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો ભવિસ્સામી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

યાનિમાનિ ¶ ભન્તે ભગવતા ચત્તારિ સોતાપત્તિયઙ્ગાનિ દેસિતાનિ, સંવિજ્જન્તે તે ધમ્મા મયિ–

તસ્માતિહ ત્વં દીઘાવુ ઇમેસુ ચતૂસુ સોતાપત્તિયઙ્ગેસુ પતિટ્ઠાય છ વિજ્જાભાગિયે ધમ્મે ઉત્તરિ ભાવેય્યાસિ–

મા ¶ ત્વં તાત દીઘાવુ એવં મનસાકાસિ.

ઇઙ્ઘ ત્વં તાત દીઘાવુ યદેવ તે ભગવા આહ, તદેવ ત્વં સાધુકં મનસિકરોહિ.

પણ્ડિતો ¶ ભિક્ખવે દીઘાવુ ઉપાસકો.

પચ્ચપાદિ ધમ્મસ્સાનુધમ્મં.

ન ¶ ચ મં ધમ્માધિકરણં વિહેઠેસિ.

દીઘાવુ ભિક્ખવે ઉપાસકો પઞ્ચન્નં ઓરમ્ભાગિયાનં સંયોજનાનં પરિક્ખયા ઓપપાતિકો તત્થ પરિનિબ્બાયી અનાવત્તિધમ્મો તસ્મા લોકા.

વેળુદ્વારેય્યસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો ભગવતા…પે… સમ્માસમ્બુદ્ધેન સોતાપત્તિસંયુત્તે સત્તમં સંગીતં વેળુદ્વારેય્યસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – કોસલેસુ ભન્તે વેળુદ્વારે નામ કોસલાનં બ્રાહ્મણ ગામે વેળુદ્વારેય્યકે બ્રાહ્મણગહપતિકે આરબ્ભ ભાસિતં.

વેળુદ્વારેય્યકા ¶ ભન્તે બ્રાહ્મણગહપતિકા ભગવન્તં એતદવોચું ‘‘મયં ભો ગોતમ એવંકામા એવંછન્દા એવંઅધિપ્પાયા પુત્તસમ્બાધસયનં અજ્ઝાવસેય્યામ…પે… જાતરૂપરજતં સાદિયેય્યામ, કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા સુગતિં સગ્ગં લોકં ઉપપજ્જેય્યામ, તેસં નો ભવં ગોતમો અમ્હાકં એવંકામાનં એવંછન્દાનં એવંઅધિપ્પાયાનં તથા દમ્મં દેસેતુ, યથા મયં પુત્તસમ્બાધસયનં અજ્ઝાવસેય્યામ…પે… કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા સુગતિં સગ્ગં લોકં ઉપપજ્જેય્યામા’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘અત્તૂપનાયિકં વો ગહપતયો ધમ્મપરિયાયં દેસેસ્સામિ, તં સુણાથ સાધુકં મનસિ કરોથ, ભાસિસ્સામી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

સરણાનિવગ્ગ

પઠમ મહાનામસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો તતિયે સરણાનિવગ્ગે પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ પઠમં સંગીતં પઠમમહાનામસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સક્કેસુ ¶ ભન્તે કપિલવત્થુસ્મિં નિગ્રોધારામે મહાનામં સક્કં આરબ્ભ ભાસિતં. મહાનામો ભન્તે સક્કો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘ઇદં ભન્તે કપિલવત્થુ ઇદ્ધઞ્ચેવ ફીતઞ્ચ બાહુજઞ્ઞં આકિણ્ણમનુસ્સં સમ્બાધબ્યૂહં, સો ખ્વાહં ભન્તે ભગવન્તં વા પયિરુપાસિત્વા મનોભાવનીયે વા ભિક્ખૂ સાયન્હસમયં કપિલવત્થું પવિસન્તો ભન્તેનપિ હત્થિના સમાગચ્છામિ, ભન્તેનપિ અસ્સેન સમાગચ્છામિ, ભન્તેનપિ રથેન સમાગચ્છામિ, ભન્તેનપિ સકટેન સમાગચ્છામિ, ભન્તેનપિ પુરિસેન સમાગચ્છામિ, તસ્સ મય્હં ભન્તે તસ્મિં સમયે મુસ્સતેવ ભગવન્તં આરબ્ભ સતિ, મુસ્સતિ ધમ્મં આરબ્ભ સતિ, મુસ્સતિ સઙ્ઘં આરબ્ભ સતિ, તસ્સ મય્હં ભન્તે એવં હોતિ ઇમમ્હિ ચાહં સમયે કાલં કરેય્યં, કા મય્હં ગતિ, કો અભિસમ્પરાયો’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘મા ભાયિ મહાનામ, મા ભાયિ મહાનામ, અપાપકં તે મરણં ભવિસ્સતિ અપાપિકા કાલં કિરિયા’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

દુતિય સરણાનિસક્કસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ પઞ્ચમં સંગીતં દુતિયસરણાનિસક્કસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સક્કેસુ ભન્તે કપિલવત્થુસ્મિં નિગ્રોધારામે મહાનામંયેવ સક્કં આરબ્ભ ભાસિતં.

મહાનામો ભન્તે સક્કો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘ઇધ ભન્તે સરણાનિ સક્કો કાલઙ્કતો, સો ભગવતા બ્યાકતો ‘સોતાપન્નો અવિનિપાતધમ્મો નિયતો સમ્બોધિપરાયણો’તિ. તત્ર સુદં ભન્તે સમ્બહુલા સક્કા સઙ્ગમ્મ સમાગમ્મ ઉજ્ઝાયન્તિ ખીયન્તિ વિપાચેન્તિ ‘અચ્છરિયં વત ભો, અબ્ભુતં વત

ભો ¶ , એત્થ દાનિ કો ન સોતાપન્નો ભવિસ્સતિ, યત્ર હિ નામ સરણાનિ સક્કો કાલઙ્કતો, સો ભગવતા બ્યાકતો ‘સોતાપન્નો અવિનિપાતધમ્મો નિયતો સમ્બોધિપરાયણો’તિ, સરણાનિ સક્કો સિક્ખાય અપરિપૂરકારી અહોસી’’તિ તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘યો સો મહાનામ દીઘરત્તં ઉપાસકો બુદ્ધં સરણં ગતો, ધમ્મં સરણં ગતો, સઙ્ઘં સરણં ગતો, સો કથં વિનિપાતં ગચ્છેય્યા’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

પઠમ અનાથપિણ્ડિકસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ છટ્ઠં સંગીતં પઠમઅનાથપિણ્ડિકસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કેન કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે અનાથપિણ્ડિકં ગહપતિં આરબ્ભ આયસ્મતા સારિપુત્તત્થેરેન ધમ્મસેનાપતિના ભાસિતં.

આયસ્મા ભન્તે સારિપુત્તત્થેરો આયસ્મતા આનન્દત્થેરેન પચ્છાસમણેન સદ્ધિં યેન અનાથપિણ્ડિકસ્સ ગહપતિસ્સ નિવેસનં તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા પઞ્ઞત્તે આસને નિસીદિ, નિસજ્જ ખો આયસ્મા સારિપુત્તો અનાથપિણ્ડિકં ગહપતિં આબાધિકં દુક્ખિતં બાળ્હગિલાનં એતદવોચ ‘‘કચ્ચિ તે ગહપતિ ખમનીયં કચ્ચિ યાપનીયં, કચ્ચિ દુક્ખા વેદના પટિક્કમન્તિ, નો અભિક્કમન્તિ, પટિક્કમોસાનં પઞ્ઞાયતિ, નો અભિક્કમો’’તિ, ન મે ભન્તે ખમનીયં, ન યાપનીયં, બાળ્હા મે દુક્ખા વેદના અભિક્કમન્તિ, નો પટિક્કમન્તિ, અભિક્કમોસાનં પઞ્ઞાયતિ, નો પટિક્કમોતિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘યથા રૂપેન ખો ગહપતિ બુદ્ધે અપ્પસાદેન સમન્નાગતો અસ્સુતવા પુથુજ્જનો કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા અપાયં દુગ્ગતિં વિનિપાતં નિયરં ઉપપજ્જતિ તથારૂપો તે બુદ્ધે અપ્પસાદો નત્થિ, અત્થિ ચ ખો તે ગહપતિ બુદ્ધે અવેચ્ચપ્પસાદો ‘ઇતિપિ સો ભગવા અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો…પે… ભગવા’તિ તઞ્ચ પન તે બુદ્ધે અવેચ્ચપ્પસાદં અત્તનિ સમનુપસ્સતો ઠાનસો વેદના પટિપ્પસ્સમ્ભેય્યા’’તિ એવમાદિના આયસ્મતા સારિપુત્તત્થેરેન ધમ્મસેનાપતિના ભાસિતં.

યસ્સ ¶ સદ્ધા તથાગતે, અચલા સુપ્પતિટ્ઠિતા;

સીલઞ્ચ યસ્સ કલ્યાણં, અરિયકન્તં પસંસિતં.

સઙ્ઘે પસાદો યસ્સત્થિ, ઉજુભૂતઞ્ચ દસ્સનં;

અદલિદ્દોતિ તં આહુ, અમોઘં તસ્સ જીવિતં.

તસ્મા સદ્ધઞ્ચ સીલઞ્ચ, પસાદં ધમ્મદસ્સનં;

અનુયુઞ્જેથ મેધાવી, સરં બુદ્ધાનસાસનં.

પુઞ્ઞાભિસન્દવગ્ગ

મહાનામસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ આવુસો પુઞ્ઞાભિસન્દવગ્ગો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ સત્તમં સંગીતં મહાનામસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સક્કેસુ ¶ ભન્તે કપિલવત્થુસ્મિં મહાનામં સક્કં આરબ્ભ ભાસિતં.

મહાનામો ભન્તે સક્કો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘કિત્તાવતા નુ ખો ભન્તે ઉપાસકો હોતી’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘યતો ખો મહાનામ બુદ્ધં સરણં ગતો હોતિ, ધમ્મં સરણં ગતો હોતિ, સઙ્ઘં સરણં ગતો હોતી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

કિત્તાવતા નુ ખો ભન્તે ઉપાસકો હોતિ.

કાળિગોધસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ નવમં સંગીતં કાળિગોધસુત્તં ભગવતા કત્થ કં કારબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સક્કેસુ ભન્તે કાળિગોધં નામ સાકિયાનિં આરબ્ભ ‘‘ચતૂહિ ખો ગોધે ધમ્મેહિ સમન્નાગતા અરિયસાવિકા સોતાપન્ના હોતિ અવિનિપાતધમ્મા નિયતા સમ્બોધિપરાયણા’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

લાભા ¶ તે ગોધે, સુલદ્ધં તે ગોધે, સોતાપત્તિફલં તયા ગોધે –

નન્દિયસક્કસુત્ત

પુચ્છા – તેનાવુસો જાનતા…પે… સમ્માસમ્બુદ્ધેન સોતાપત્તિસંયુત્તે પુઞ્ઞાભિસન્દવગ્ગે દસમં નન્દિયસક્કસુત્તં કત્થ કં આરબ્ભ કિસ્મિં વત્થુસ્મિં કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સક્કેસુ ભન્તે કપિલવત્થુસ્મિં નિગ્રોધારામે નન્દિયં સક્કં આરબ્ભ ભાસિતં. નન્દિયો ભન્તે સક્કો ભગવન્તં એતદવોચ ‘‘યસ્સેવ નુ ખો ભન્તે અરિયસાવકસ્સ ચત્તારિ સોતાપત્તિયઙ્ગાનિ સબ્બેન સબ્બં સબ્બથાસબ્બં નત્થિ, સ્વેવ નુ ખો ભન્તે અરિયસાવકો પમાદવિહારી’’તિ. તસ્મિં ભન્તે વત્થુસ્મિં ‘‘યસ્સ ખો નન્દિય ચત્તારિ સોતાપત્તિયઙ્ગાનિ સબ્બેનસબ્બં સબ્બથાસબ્બં નત્થિ, તમહં બાહિરો પુથુજ્જનપક્ખે ઠિતોતિ વદામી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

સચ્ચસંયુત્ત

તિરચ્છાનકથાસુત્ત

પુચ્છા – સચ્ચસંયુત્તે ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાયકમહાથેરેહિ દસમં સંગીતં તિરચ્છાનકથાસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ મા ભિક્ખવે અનેકવિહિતં તિરચ્છાનકથં કથેય્યાથ. સેય્યથિદં, રાજકથં ચોરકથં મહામત્તકથં સેનાકથં ભયકથં યુદ્ધકથં અન્નકથં પાનકથં વત્થકથં સયનકથં એવમાદિના ભન્તે ભગવતા ભાસિતં.

ઇદં ¶ દુક્ખન્તિ કથેય્યાથ.

તસ્માતિહ ¶ ભિક્ખવે ઇદં દુક્ખન્તિ યોગો કરણીયો…પે… અયં દુક્ખનિરોધગામિની પટિપદાતિ યોગો કરણીયો.

ધમ્મચક્કપવત્તનસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ આવુસો ધમ્મચક્કપ્પવત્તનવગ્ગે પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ પઠમં સંગીતં ધમ્મચક્કપવત્તનસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – બારાણસિયં ભન્તે ઇસિપતને મિગદાયે પઞ્ચવગ્ગિયે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘દ્વે મે ભિક્ખવે અન્તા પબ્બજિતેન નસેવિતબ્બા. કતમે દ્વે, યો ચાયં કામેસુ કામસુખલ્લિકાનુયોગો હીનો ગમ્મો પોથુજ્જનિકો અનરિયો અનત્થસંહિતો, યો ચાયં અત્તકિલમથાનુયોગો ¶ દુક્ખો અનરિયો અનત્થસંહિતો, એતે ખો ભિક્ખવે ઉભો અન્તે અનુપગમ્મ મજ્ઝિમાપટિપદા તથાગતેન અભિસમ્બુદ્ધા’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

આસવક્ખયસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો કોટિગામવગ્ગે પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ પઞ્ચમં સંગીતં આસવક્ખયસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – સાવત્થિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘જાનતોહં ભિક્ખવે પસ્સતો આસવાનં ખયં વદામિ, નો અજાનતો અપસ્સતો. કિઞ્ચ ભિક્ખવે જાનતો પસ્સતો આસવાનં ખયો હોતિ, ઇદં દુક્ખન્તિ ભિક્ખવે જાનતો પસ્સતો આસવાનં ખયો હોતિ, અયં દુક્ખસમુદયોતિ, અયં દુક્ખનિરોધોતિ, અયં દુક્ખનિરોધગામિનીપટિપદાતિ જાનતો પસ્સતો આસવાનં ખયો હોતિ. એવં ખો ભિક્ખવે જાનતો એવં પસ્સતો આસવાનં ખયો હોતિ. તસ્માતિહ ભિક્ખવે ‘‘ઇદં દુક્ખ’’ન્તિ યોગો કરણીયો, અયં દુક્ખસમુદયોતિ, અયં દુક્ખનિરોધોતિ, અયં દુક્ખનિરોધગામિનીપટિપદાતિ યોગો કરણીયો’’તિ એવં ખો ભગવતા ભાસિતં.

સીસપાવનસુત્ત

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો સીસપાવનવગ્ગે પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ પઠમં સંગીતં સીસપાવનસુત્તં ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતં.

વિસ્સજ્જના – કોસમ્બિયં ¶ ભન્તે સીસપાવને સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘તં કિં મઞ્ઞથ ભિક્ખવે, કતમં નુખો બહુતરં યાનિ વા મયા પરિત્તાનિ સીસપાપણ્ણાનિ પાણિના ગહિતાનિ યદિદં ઉપરિ સીસપાવને’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતં.

પઞ્ચગતિપેય્યાલવગ્ગ

પુચ્છા – તત્થેવ ¶ આવુસો પોરાણકેહિ ધમ્મસંગાહકમહાથેરેહિ પરિયોસાનભાવેન સંગીતો પઞ્ચગતિપેય્યાલવગ્ગે, ભગવતા કત્થ કં આરબ્ભ કથઞ્ચ ભાસિતો.

વિસ્સજ્જના – વેસાલિયં ભન્તે સમ્બહુલે ભિક્ખૂ આરબ્ભ ‘‘તં કિં મઞ્ઞથ ભિક્ખવે, કતમં નુ ખો બહુતરં, યો વાયં મયા પરિત્તો નખસિખાયં પંસુ આરોપિતો, અયં વા મહાપથવી’’તિ એવમાદિના ભગવતા ભાસિતો.

પુચ્છા – કે ¶ આવુસો સિક્ખન્તિ.

વિસ્સજ્જના – સેક્ખા ચ ભન્તે પુથુજ્જનકલ્યાણકા ચ સિક્ખન્તિ.

પુચ્છા – કે ¶ આવુસો સિક્ખિતસિક્ખા.

વિસ્સજ્જના – અરહન્તો ભન્તે સિક્ખિતસિક્ખા.

પુચ્છા – કત્થ આવુસો ઠિતં.

વિસ્સજ્જના – સિક્ખાકામેસુ ભન્તે ઠિતં.

પુચ્છા – કે આવુસો ધારેન્તિ.

વિસ્સજ્જના – યેસં ભન્તે વત્તતિ તે ધારેન્તિ.

પુચ્છા – કસ્સ ¶ આવુસો વચનં.

વિસ્સજ્જના – ભગવતો ભન્તે વચનં અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ.

પુચ્છા – કેન આવુસો આભતં.

વિસ્સજ્જના – પરમ્પરાય ભન્તે આભતં.