📜
દાઠાવંસો ¶
નમો તસ્સ ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ
વિસારદં વાદપથાતિ વત્તિનં,
તિલોકપજ્જોતમસય્હસાહિનં;
અસેસ ઞેય્યાવરણપ્પહાયિનં,
નમામિ સત્થારમનન્તગોચરં.
૨. ¶
તિલોક નાથપ્પભવં ભયાપહં,
વિસુદ્ધવિજ્જાચરણેહિ સેવિતં;
પપઞ્ચ સંયોજનબન્ધનચ્છિદં,
નમામિ ધમ્મં નિપુણં સુદુદ્દસં.
પસાદમત્તેન’પિ યત્થ પાણિનો,
ફૂસન્તિ દુક્ખક્ખયમચ્ચુતં પદં;
તમાહુણેય્યં સુસમાહિતિન્દ્રિયં,
નમામિ સઙ્ઘં મુનિરાજસાવકં.
વિભુસયં કાળકનાગરન્વ યં,
પરક્કમો કારુણિકો ચમૂપતિ;
ગવેસમાનો જિનસાસનસ્સ યો,
વિરૂળ્હિમત્થઞ્ચ જનસ્સ પત્થયં.
૫. ¶
સુધામયૂખામલ પણ્ડુવંસજં,
વિરૂળ્હસદ્ધં મુનિરાજસાસને;
પિયં વદં નીતિપથાનુવત્તિનિં,
સદા પજાનં જનિકં’વ માતરં.
પિયં પરક્કન્તિભુજસ્સ રાજિનો,
મહેસિ મચ્ચુન્નતખુદ્ધિસમ્પદં;
વિધાય લીલાવતિમિચ્છિતત્થદં,
અસેસ લઙ્કાતલરજ્જલક્ખિયં.
કુમારમારાધિતસાધુમન્તિનં,
મહાદયં પણ્ડુનરિન્દ વંસજં;
વિધાય સદ્ધં મધુરિન્દનામકં,
સુસિક્ખીતં પાવચને કલાસુ ચ.
૮. ¶
નરિન્દસુઞ્ઞં સુચિરં તિસીહળં,
ઇતિપ્પતીતં અયસં અપાનુદિ;
ચિરં પણીતેન ચ ચિવરાદિના,
સુસઞ્ઞતે સંયમિનો અતપ્પયિ.
ચિરટ્ઠિતિં પાવચનસ્સ ઇચ્છતા,
કતઞ્ઞુના વિક્કમ બુદ્દિસાલિના;
સતીમતા ચન્દિમ બન્ધુકિત્તિના,
સગારવં તેન’ભીયાચિતો અહં.
સદેસ ભાસાય કવીહિ સીહળે,
કતમ્પિ વંસં જિનદન્તધાતુયા;
નિરુત્તિયા માગધિકાય વુદ્ધિયા,
કરોમિ દીપન્તરવાસિનં અપિ.
૧૧. ¶
જીનો’યમિદ્ધે અમરવ્હયે પુરે,
કદાચિ હુત્વાન સુમેધનામકો;
સવેદવેદઙ્ગવિભાગકોવિદો,
મહદ્ધને વિપ્પકુલમ્હિ માણવો.
અહઞ્હિ જાતિબ્યસનેન પીળિતો,
જરાભિભુતો મરણેન ઓત્થટો;
સિવં પદં જાતિજરાદિનિસ્સટં,
ગવેસયિસ્સં’તિ રહો વિચિન્તિય.
અનેકસઙ્ખં ધનધઞ્ઞસમ્પદં,
પતિટ્ઠપેત્વા કપણેસિ દુચ્ચજં;
અનપ્પકે પેમભરાનુબન્ધિનો,
વિહાય મિત્તે ચ સુતેચ બન્ધવે.
૧૪. ¶
પહાય કામે નિખિલે મનોરમે,
ઘરાભિનિક્ખમ્મ હિમાચલન્તિકે;
મહીધરં ધમ્મિકનામ વિસ્સુતં,
ઉપેચ્ચ નાનાતરુરાજિભુસિતં.
મનોનુકૂલે સુરરાજનિમ્મીતે,
અસમ્મિગાનં અગતિમ્હિ અસ્સમે;
નિવત્તચીરો અજિનક્ખિપં વહં,
જટાધરો તાપસ વેસમગ્ગહી.
સુસઞ્ઞતત્તોપરિવારિ તિન્દ્રિયો,
ફલાફલાદીહિ પવત્તયં તનું;
ગતો અભિઞ્ગ્ઞાસુ ચ પારમિં વસી,
તહિં સમાપત્તિ સુખં અવિન્દિ સો.
૧૭. ¶
સુસજ્જિતે રમ્મપુરાધિવાસિના,
મહાજનેન’ત્તમનેન અઞ્જસે;
પથપ્પદેસે અભિયન્તમત્તનો,
અનિટ્ઠિતેયેવ સુમેધ તાપસો.
અગાધઞેય્યોદધીપારદસ્સિનં,
ભવન્તગું નિબ્બનથં વિનાયકં;
અનેકખીણાસવલક્ખસેવિતં,
કદા ચિ દીપઙ્કરબુદ્ધમદ્દસ.
તતો સસઙ્ઘસ્સ તિલોકભત્તુનો,
પરિચ્ચજિત્વાન તનુમ્પિ જીવિતં;
પસારયિત્વાન જટાજિનાદિકં,
વિધાય સેતું તનુમેવ પલ્લલે.
૨૦. ¶
અનક્કમિત્વા કલલં મહાદયે,
સભિક્ખુકો ગચ્ચતુ પિટ્ઠિયા ઇતિ;
અધિટ્ઠહિત્વાન નિપન્નકો તહિં,
અનાથ મેતં તિભવં સમેક્ખિય.
દયાય સઞ્ચોદિતમાનસો જને,
ભવણ્ણવા ઉદ્ધરિતું દુખદ્દિતે;
અકાસિ સમ્બોધિપદસ્સ પત્તિયા,
મહાભિનીહારમુદગ્ગવિક્કમો.
૨૨. ¶
અથો વિદિત્વા વસિનો તમાસયં,
અદાસિ સો વ્યાકરણં મહામુનિ;
તતો પુરં તમ્હિ તથાગતે ગતે,
સયંવસી સમ્મસિ પારમિગુણે.
તતો ચ કપ્પાનમલીનવિક્કમો,
અસંખિયે સો ચતુરો સલક્ખકે;
તહિં તહિં જાતિસુ બોધિપાચને,
વિસુદ્ધસમ્ભારગુણે અપૂરયિ;
અથાભિજાતો તુસિતે મહાયસો,
વિસુદ્ધસમ્બોધિપદોપલદ્ધિયા;
ઉદિક્ખમાનો સમયં દયાધનો,
ચિરં વિભુતિં અનુભોસિ સબ્બસો.
૨૫. ¶
સહસ્સસઙ્ખા દસચક્કવાલતો,
સમાગતાનેકસુરાધિપાદિહિ;
ઉદગ્ગુદગ્ગેહિ જિનત્તપત્તિયા,
સગારવં સો અભિગમ્મ યાચિતો.
તતો ચવિત્વા કપિળવ્હયે પુરે,
સદા સતો સક્યકુલેકકેતુનો;
અહોસિ સુદ્ધોદનભુમિભત્તુનો,
મહાદિમાયાય મહેસિયા સુતો.
૨૭. ¶
વિજાતમત્તો’વ વસુન્ધરાય સો,
પતિટ્ઠહિત્વાન દિસા વિલોકયી;
તદા અહેસું વિવટઙ્ગના દિસા,
અપૂજયું તત્થ ચ દેવમાનુસા.
આધારયું આતપવારણાદિકં,
અદિસ્સમાનાવ નભમ્ભિ દેવતા;
પદાનિ સો સત્ત ચ ઉત્તરામુખો,
ઉપેચ્ચ નિચ્છારયિ વાચમાસભિં.
યથત્થસિદ્ધત્તકુમારનામકો,
મહબ્બલો યોબ્બનહારિવિગ્ગહો;
ઉતુત્તયાનુચ્છવિકેસુ તીસુ સો,
નુભોસિ પાસાદવરેસુ સમ્પદં.
૩૦. ¶
કદાચિ ઉય્યાનપથે જરાહતં,
તથાતુરં કાલકતઞ્ચ સંયમિં;
કમેન દિસ્વાન વિરત્તમાનસો,
ભવેસુ સો પબ્બજિતું અકામયિ.
સપુપ્ફદીપાદીકરેહિ રત્તિયં,
પુરક્ખતો સો તિદિવાધિવાસિહિ;
સછન્નકો કન્તકવાજિયાનતો,
તતો મહાકારુણિકો’ભિનિક્ખમિ.
કમેન પત્વાન અનોમમાપગં,
સુધોતમુત્તાફલહારિસેકતે;
પતિટ્ઠહિત્વા વરમોળિબન્ધનં,
સિતાસિલૂનં ગગને સમુક્ખિપી.
૩૩. ¶
પટિગ્ગહેત્વા તિદસાનમિસ્સરો,
સુવણ્નચઙ્ગોટવરેન તં તદા;
તિયોજનં નીલમણીહિ ચેતિયં,
અકાસિ ચૂળામણિમત્તનો પુરે.
તતો ઘટીકારસરોજયોનિના,
સમાહટં ધારયી ચીવરાદિકં;
અથો સકં વત્થયુગં નભત્થલે,
પસત્થવેસગ્ગહણો સમુક્ખિપી.
પટિગ્ગહેત્વાન તમમ્બુજાસનો,
મહિદ્ધિકો ભત્તિભરેન ચોદિતો;
સકે ભવે દ્વાદસયોજનં અકા,
મણીહિ નીલાદિહિ દુસ્સચેતિયં.
૩૬. ¶
સુસઞ્ઞતત્તો સતિમા જિતિન્દ્રિયો,
વિનીતવેસો રસગેધવજ્જિતો;
છહાયનાનેવ અનોમવિક્કમો,
મહાપધાનં પદહિત્થ દુક્કરં.
વિસાખમાસસ્સથ પુણ્ણમાસિયં,
ઉપેચ્ચ મૂલં સહજાય બોધિયા;
તિણાસને ચુદ્દસહત્થસમ્મિતે,
અધિટ્ઠહિત્વા વીરિયં નિસજ્જિ સો.
અવત્થરન્તિં વસુધંચ અમ્બરં,
વિરૂપવેસગ્ગહણેન ભિંસનં;
પકમ્પયન્તો સધરાધરં મહિં,
જિનો પદોસે’જિનિ મારવાહિણિં.
૩૯. ¶
સુરાસુરબ્રહ્મગણેહિ સજ્જિતે,
જગત્તયે પુપ્ફમયગઘિકાદિના;
પવત્તમાને સુરદુન્દુભિસ્સરે,
અબુજ્ઝિબોધિં રજનીપરિક્ખયે.
તદા પકમ્પિંસુ સસેલકાનના,
સહસ્સસંખા દસલોકધાતુયો;
અગઞ્જિ સો લોણપયોધિ સાધુતં,
મહાવભાસો ભુવનેસુ પત્થરી.
લભિંસુ અન્ધા વિમલે વિલોચને,
સુણિંસુ સદ્દે બધિરાપિ જાતિયા;
લપિંસુ મૂગા વચનેન વગ્ગુના,
ચરિંસુ ખેલં પદસા’વ પઙ્ગુલા.
ભવિંસુ ખુજ્જા ઉજુસોમ્મવિગ્ગહા,
સિખી’પિ નિબ્બાયિ અવીચિઆદિસુ;
અપાગમું બન્ધનતો’પિ જન્તવો,
ખુદાદિકં પેતભવા અપક્કમી.
૪૩. ¶
સમિંસુ રોગવ્યસનાનિ પાણિનં,
ભયં તિરચ્ચાનગતે ન પીળયી;
જના અહેસું સખિલા પિયંવદા,
પવત્તયું કોઞ્ચનદં મતઙ્ગજા.
હયા ચ હેસિંસુ પહટ્ઠમાનસા,
નદિંસુ સબ્બા સયમેવ દુન્દુભી;
રવિંસુ દેહાભરણાનિ પાણિનં,
દિસા પસીદિંસુ સમા સમન્તતો.
પવાયિ મન્દો સુખસીતમારુતો,
પવસ્સિ મેઘો’પિ અકાલસમ્બવો;
જહિંસુ આકાસગતિં વિહઙ્ગમા,
મહિં સમુભિજ્જજલં સમુટ્ઠહી.
અસન્દમાના’વ ઠિતા સવન્તિયો,
નભે વિરોચિંસુ અસેસજોતિયો;
ભવા અહેસું વિવટા સમન્તતો,
જનસ્સ નાસું વચનૂપપત્તિયો.
૪૭. ¶
સમેક્ખતં નાવરણા નગાદયો,
પવાયિ ગન્ધો અપિ દિબ્બસમ્મતો;
દુમા અહેસું ફલપુપ્ફ ધારિનો,
અહોસિ છન્નો કમલેહિ અણ્ણવો.
થલેસુ તોયેસુ ચ પુપ્ફમાનકા,
વિચિત્તપુપ્ફા વિકસિંસુ સબ્બથા;
નિરન્તરં પુપ્ફસુગન્ધવુટ્ઠિયા,
અહોસિ સબ્બં વસુધમ્બરન્નરં.
નિસજ્જ પલ્લઙ્કવરે તહિં જિનો,
સુખં સમાપત્તિવિહારસમ્ભવં;
તતો’નુભોન્તો સુચિરાભિપત્થિતં,
દિનાનિ સત્તેવ અતિક્કમાપયી.
૫૦. ¶
સમુપ્પતિત્વા ગગણઙ્ગનં તતો,
પદસ્સયિત્વા યમકં મહામુનિ;
સપાટિહીરં તિદિવાધિવાસિનં,
જિનત્તને સંસયિતં નિરાકરિ.
અથોતરિત્વાન જયાસનસ્સ સો,
ઠિતો’વ પુબ્બુત્તરકણ્ણનિસ્સિતો;
દિનાનિ સત્તાનિમિસેન ચક્ખુના,
તમાસનં બોધિતરુંચ’પૂજયિ.
અથ’ન્તરાળે મણિચઙ્કમે જિનો,
ઠિતપ્પદેસસ્સ ચ આસનસ્સ ચ;
મહારહે દેવવરાભિનિમ્મિતે,
દિનાનિ સત્તેવ અકાસિ વઙ્કમં.
૫૩. ¶
તતો દિસાયં અપરાય બોધિયા,
ઉપાવિસિત્વા રતનાલયે જિનો;
સમન્તપટ્ઠાનનયં વિચિન્તયં,
દિનાનિ સત્તેવ સવીતિનામયિ.
વિનિગ્ગતો સત્થુસરીરતો તદા,
જુતિપ્પબન્ધો પટિબન્ધવજ્જિતો;
પમાણસુઞ્ઞાસુ ચ લોકધાતુસુ,
સમન્તતો ઉદ્ધમધો ચ પત્થરી.
વટસ્સ મૂલે અજપાલસઞ્ઞિનો,
સુખં ફુસન્તો પવિવેકસમ્ભવં;
વિનાયકો સત્ત વિહાસિ વાસરે,
અનન્તદસ્સી સુરરાજપૂજિતો.
૫૬. ¶
વિહાસિ મૂલે મુચલિન્દસાખિનો,
નિસજ્જ ભોગાવલિમન્દિરોદરે;
વિકિણ્ણપુપ્ફે મુચલિન્દભોગિનો,
સમાધિના વાસરસત્તકં જિનો.
દુમે’પિ રાજાયતને સમાધિના,
વિહાસિ રત્તિન્દિવ સત્તકં મુનિ;
સહસ્સનેત્તો અથ દન્તપોણકં,
મુખોદકઞ્ચાપિ અદાસિ સત્થુનો.
તતો મહારાજવરેહિ આભતં,
સિલામયં પત્ત ચતુક્કમેકકં;
વિધાય મત્થં મધુપિણ્ડિકં તહિં,
પટિગ્ગહેત્વાન સવાણિજાહટા.
૫૯. ¶
કતન્નકિચ્ચો સરણેસુ તે ઉભો,
પતિટ્ઠપેત્વાન તપસ્સુભલ્લિકે;
અદાસિ તેસં અભિપૂજિતું સકં,
પરામસિત્વાન સિરં સિરોરુહે.
વટસ્સમુલે અજપાલસઞ્ઞિનો,
સહમ્પતીબ્રહ્મવરેન યાચિતો;
જનસ્સ કાતું વરધમ્મસઙ્ગહં,
અગઞ્છિ બારાણસિમેકકો મુનિ.
૬૧. ¶
ગન્ત્વા સો ધમ્મરાજા વનમિસિપતનં સઞ્ઞતાનં નિકેતં,
પલ્લઙ્કસ્મિં નિસિન્નો તહિમવિચલિતટ્ઠાનસમ્પાદિતમ્હિ;
આસાળ્હે પુણ્ણમાયં સિતરુચિરુચિયા જોતિતે ચક્કવાળે,
દેવબ્રહ્માદિકાનં દુરિતમલહરં વત્તયિ ધમ્મચક્કં.
સુત્વા સદ્ધમ્મમગ્ગં તિભૂવનકુહરાભોગવિત્થારિકં તં,
અઞ્ઞાકોણ્ડઞ્ઞનામદ્વિજમુનિપમુખાટ્ઠારસબ્રહ્મકોટી;
અઞ્ઞાસું મગ્ગધમ્મં પરિમિતરહિતે ચક્કવાળે ઉળારો,
ઓભાસો પાતુભુતો સપદિ બહુવિધં આસિ અચ્છેરકઞ્ચ.
પઠમો પરિચ્છેદો.
૬૩. ¶
તતો પટ્ઠાય સો સત્થા વિનેન્તો દેવમાનુસે,
બોધિતો ફુસ્સમાસમ્હિ નવમે પુણ્ણમાસિયં.
લઙ્કમાગમ્મ ગઙ્ગાય તીરે યોજનવિત્થતે,
મહાનાગવનુય્યાને આયામેન તિયોજને.
યક્ખાનં સમિતિં ગન્ત્વા ઠત્વાન ગગને તહિં;
વાતન્ધકારવુટ્ઠિહિ કત્વા યક્ખે ભયદ્દિતે.
લદ્ધાભયેહિ યક્ખેહિ તેહિ દિન્નાય ભુમિયા;
ચમ્મખણ્ડં પસારેત્વા નિસીદિત્વાન તઙ્ખણે.
ચમ્મખણ્ડં પદિત્તગ્ગિ જાલામાલાસમાકુલં;
ઇદ્ધિયા વડ્ઢયિત્વાન યાવ સિન્ધું સમન્તતો.
૬૮. ¶
જવેન સિન્ધુવેલાય રાસિભુતે નિસાચરે;
ગિરિદીપમિધાનેત્વા પતિટ્ઠાપેસિ તે તહિં.
દેસયિત્વા જિનો ધમ્મં તદા દેવસમાગમે;
બહુન્નં પાણકોટીનં ધમ્માભિસમયં અકા.
મહાસુમનદેવસ્સ સેલે સુમનકૂટકે;
દત્વા નમસ્સિતું કેસે અગા જેતવનં જિનો.
પતિટ્ઠપેત્વા તે સત્થુ નિસિન્નાસનભુમિયં;
ઇન્દનીલમયં થૂપં કરિત્વા સો અપૂજયિ.
નિસ્સાય મણિપલ્લઙ્કં પબ્બતણ્ણવવાસિનો;
દિસ્વા યુદ્ધત્થિકે નાગે ચૂળોદર મહોદરે.
બોધિતો પઞ્ચમે વસ્સે ચિત્તમાસે મહામુનિ;
ઉપોસથે કાલપક્ખે નાગદીપમુપાગમી.
૭૪. ¶
તદા સમિદ્ધિસુમનો દેવો જેતવને ઠિતં;
અત્તનો ભવનંયેવ રાજાયતનપાદપં.
ઇન્દનીલદ્દિકૂટં’વ ગહેત્વાતુટ્ઠમાનસો;
ધારયિત્વા સહાગઞ્છિ છત્તં કત્વાન સત્થુનો.
ઉભિન્નં નાગરાજૂનં વત્તમાને મહાહવે;
નિસિન્નો ગગને નાથો માપયિત્થ મહાતમં.
આલોકં દસ્સયિત્વાથ અસ્સાસેત્વાન ભોગિનો;
સામગ્ગિકરણં ધમ્મં અભાસિ પુરિસાસભો.
અસીતિકોટિયો નાગા અચલમ્બુધિવાસિનો;
પતિટ્ઠહિંસુ મુદિતા સીલેસુ સરણેસુ ચ.
૭૯. ¶
દત્વાન મણિપલ્લઙ્કં સત્થુનો ભુજગાધિપા;
તત્થાસીનં મહાવીરં અન્નપાનેહિ તપ્પયું.
પતિટ્ઠપેત્વા સો તત્થ રાજાયતનપાદપં;
પલ્લઙ્કં તઞ્ચ નાગાનં અદાસિ અભિપૂજિતું.
બોધિતો અટ્ઠમે વસ્સે વેસાખે પુણ્ણમાસિયં;
મણિઅક્ખિકનામેન નાગિન્દેન નિમન્તિતો.
નાગરાજસ્સ તસ્સેવ ભવનં સાધુ સજ્જીતં;
કલ્યાણિયં પઞ્ચભિક્ખૂ સતેહિ સહ આગમિ.
કલ્યાણિચેતિયટ્ઠાને કતે રતન મણ્ડપે;
મહારહમ્હિ પલ્લઙ્કે ઉપાવિસિ નરાસભો.
દિબ્બેહિ ખજ્જભોજ્જેહિ સસઙ્ઘં લોકનાયકં;
સન્તપ્પેસિ ફણિન્દો સો ભુજઙ્ગેહિ પુરક્ખતો.
૮૫. ¶
દેસયિત્વાન સદ્ધમ્મં સગ્ગમોક્ખસુખાવહં;
સો સત્થા સુમને કૂટે દસ્સેસિ પદલઞ્છનં.
તતો પબ્બતપાદમ્હિ સસઙ્ઘો સો વિનાયકો;
દિવાવિહારં કત્વાન દીઘવાપિં ઉપાગમિ.
થૂપટ્ઠાને તહિં બુદ્ધો સસઙ્ઘો’ભિનિસીદિય;
સમાપત્તિ સમુબભુતં અવિન્દિ અસમં સુખં.
મહાબોધિતરુટ્ઠાને સમાધિં અપ્પયિ જિનો;
મહાથૂપપ્પદેસે ચ વિહરિત્થ સમાધિના.
થૂપારામમ્હિ થૂપસ્સ ઠાને ઝાનસુખેન સો;
સભિક્ખુસઙ્ઘો સમ્બુદ્ધો મુહુત્તં વીતિનામયી.
૯૦. ¶
સિલાથુપપ્પદેસમ્હિ ઠત્વાકાલાવિદૂ મુનિ;
દેવે સમનુસાસિત્વા તતો જેતવનં અગા.
અગિદ્ધો લાભસક્કારે અસય્હમવમાનનં;
સહન્તો કેવલં સબ્બ લોકનિત્થરણત્થિકો.
સંવચ્છરાનિ ઠત્વાન ચત્તાળીસઞ્ચ પઞ્ચ ચ;
દેસયિત્વાન સુત્તાદિ નવઙ્ગં સત્થુસાસનં.
તારેત્વા ભવકન્તારા જને સઙ્ખ્યાતિવત્તિનો;
બુદ્ધકિચ્ચાનિ સબ્બાનિ નિટ્ઠાપેત્વાન ચક્ખુમા.
૯૪. ¶
કુસિનારાપુરે રઞ્ઞં મલ્લાનમુપવત્તને;
સાલવનમ્હિ યમકસાલરુક્ખાનમન્તરે.
મહારહે સુપઞ્ઞત્તે મઞ્ચે ઉત્તરસીસકં;
નિપન્નો સીહસેય્યાય વેસાખે પુણ્ણમાસિયં.
દેસેત્વા પઠમે યામે મલ્લાનં ધમ્મમુત્તમં;
સુભદ્દં મજ્ઝિમે યામે પાપેત્વા અમતં પદં.
ભિક્ખુ પચ્છિમયામમ્હિ ધમ્મક્ખન્ધે અસેસકે;
સઙ્ગય્હ ઓવદિત્વાન અપ્પમાદ પદેન ચ.
પચ્ચુસસમયે ઝાનસમાપત્તિવિહારતો;
ઉટ્ઠાય પરિનિબ્બાયિ સેસોપાદિવિવજ્જિતો.
૯૯. ¶
મહીકમ્પાદયો આસું તદા અચ્છરિયાવહા;
પૂજાવિસેસા વત્તિંસુ દેવમાનુસકા બહૂ.
પરિનિબ્બાણસુત્તન્તે વુત્તાનુક્કમતો પન;
પૂજાવિસેસો વિઞ્ઞેય્યો ઇચ્છન્તેહિ અસેસતો.
અહતેહિ ચ વત્થેહિ વેઠેત્વા પઠમં જિનં;
વેઠયિત્વાન કપ્પાસપિચુના વિહતેન ચ.
એવં પઞ્ચસતક્ખત્તું વેઠયિત્વાન સાધુકં;
પક્ખિપિત્વા સુવણ્ણાય તેલપુણ્ણાય દોણિયા.
વીસંહત્થસતુબ્બેધં ગન્ધદારૂહિ સઙ્ખતં;
આરોપયિંસુ ચિતકં મલ્લાનં પમુખા તદા.
મહાકસ્સપથેરેન ધમ્મરાજે અવન્દિતે;
ચિતકં મા જલિત્થાતિ દેવધિટ્ઠાનતો પન.
૧૦૫. ¶
પામોક્ખા મલ્લરાજૂનં વાયમન્તોપ’નેકધા;
ચિતકં તં ન સક્ખિંસુ ગાહાપેતું હુતાસનં.
મહાકસ્સપથેરેન અધિટ્ઠાનેન અત્તનો;
વત્થાદીનિ મહાદોણિં ચિતકઞ્ચ મહારહં.
દ્વિધા કત્વાન નિક્ખમ્મ સકસીસે પતિટ્ઠિતા;
વન્દિતા સત્થુનો પાદા યથાટ્ઠાને પતિટ્ઠિતા.
તતો દેવાનુભાવેન પજ્જલિત્થ ચિતાનલો;
ન મસિ સત્થુદેહસ્સ દડ્ઢસ્સાસિ ન છારિકા.
ધાતુયો અવસિસ્સિંસુ મુત્તાભા કઞ્ચનપ્પભા;
અદિટ્ઠાનેન બુદ્ધસ્સ વિપ્પકિણ્ણા અનેકધા.
૧૧૦. ¶
ઉણ્હીસં અક્ખકા દ્વે ચ ચતસ્સો દન્તધાતુયો;
ઇચ્ચેતા ધાતુયો સત્ત વિપ્પકિણ્ણા ન સત્થુનો.
આકાસતો પતિત્વાપિ ઉગ્ગન્ત્વાપિ મહીતલા;
સમન્તા જલધારાયો નિબ્બાપેસું ચિતાનલં.
થેરસ્સ સારિપુત્તસ્સ અન્તેવાસિ મહિદ્ધિકો;
સરભુનામકો થેરો પભિન્ન પટિસમ્ભિદો.
ગીવાધાતું ગહેત્વાન ચિતતો મહિયઙ્ગણે;
પતિટ્ઠપેત્વા થૂપમ્હિ અકા કઞ્ચુકચેતિયં.
ખેમવ્હયો કારુણિકો ખીણસંયોજનો મુનિ;
ચિતકા તો તતો વામદાઠાધાતું સમગ્ગહિ.
અટ્ઠન્નમથ રાજુનં ધાતુઅત્થાય સત્થુનો;
ઉપ્પન્નં વિગ્ગહં દોણો સમેત્વાન દ્વિજુત્તમો.
૧૧૬. ¶
કત્વાન અટ્ઠ કોટ્ઠાસે ભાજેત્વા સેસધાતુયો;
અદાસિ અટ્ઠરાજૂનં તં તં નગરવાસિનં.
હટ્ઠતુટ્ઠા ગહેત્વાન ધાતુયો તા નરાધિપા;
ગન્ત્વા સકે સકે રટ્ઠે ચેતિયાનિ અકારયું.
એકા દાઠા સુરિન્દેન એકા ગન્ધારવાસિહિ;
એકા ભુજઙ્ગરાજૂહિ આસિ સક્કતપૂજિતા.
દન્તધાતું તતો ખેમો અત્તના ગહિતં અદા;
દન્તપુરે કલિઙ્ગસ્સ બ્રહ્મદત્તસ્સ રાજિનો.
દેસયિત્વાન સો ધમ્મં ભેત્વા સબ્બા કુદિટ્ઠિયો;
રાજાનં તં પસાદેસિ અગ્ગમ્ભી રતનત્તયે.
૧૨૧. ¶
અજ્ઝોગાળ્હો મુનિન્દસ્સ ધમ્મામતમહણ્ણવં;
સો નરિન્દોપવાહેસિ મલં મચ્છરિયાદિકં.
પાવુસ્સકો યથા મેઘો નાના રતનવસ્સતો;
દાળિદ્દિયનિદાઘં સો નિબ્બાપેસિ નરુત્તમો.
સુવણ્ણખચિતાલમ્બ મુત્તાજાલેહિ સોભિતં;
કૂટાગારસતાકીણ્ણં તરુણાદિચ્ચસન્નિભં.
નાનારતનસોભાય દુદિક્ખં ચક્ખુમૂસનં;
યાનં સગ્ગાપવગ્ગસ્સ પસાદાતિસયાવહં.
કારયિત્વાન સો રાજા દાઠાધાતુનિવેસનં;
ધાતુપીઠઞ્ચ તત્થેવ કારેત્વા રતનુજ્જલં.
તહિં સમપ્પયિત્વાન દાઠાધાતું મહેસિનો;
પૂજાવત્થૂહિ પૂજેસિ રત્તિન્દિવમતન્દિતો.
૧૨૭. ¶
ઇતિ સો સઞ્ચિનિત્વાન પુઞ્ઞસમ્ભાર સમ્પદં;
જહિત્વા માનુસં દેહં સગ્ગકાયમલઙ્કરિ.
અનુજાતો તતો તસ્સ કાસિરાજવ્હયો સુતો;
રજ્જં લદ્ધા અમચ્ચાનં સોકસલ્લમપાનુદી.
પુપ્ફગન્ધાદિના દન્તધાતું તમભિપૂજિય;
નિચ્ચં મણિપ્પદીપેહિ જોતયિ ધાતુમન્દિરં.
ઇચ્ચેવમાદિં સો રાજા કત્વા કુસલસઞ્ચયં;
જહિત્વાન નિજં દેહં દેવિન્દપુરમજ્ઝગા.
સુનન્દો નામ રાજિન્દો આનન્દજનનો સતં;
તસ્સ’ત્રજો તતો આસિ બુદ્ધસાસનમામકો.
સમ્માનેત્વાન સો દન્તધાતું ઞેય્યન્તદસ્સિનો;
મહતા ભત્તિયોગેન અગા દેવસહવ્યતં.
૧૩૩. ¶
તતો પરઞ્ચ અઞ્ઞે’પિ બહવો વસુધાધિપા;
દન્તધાતું મુનિન્દસ્સ કમેન અભિપૂજયું.
ગુહસીવવ્હયો રાજા દુરતિક્કમ સાસનો;
તતો રજ્જસિરિં પત્વા અનુગણ્હિ મહાજનં.
સપરત્થાનભિઞ્ઞે સો લાભસક્કારલોલુપે;
માયાવિનો અવિજ્જન્ધે નિગન્ઠે સમુપટ્ઠહિ.
વસ્સારત્તે યથા ચન્દો મોહક્ખન્ધેન આવટો;
નાસક્ખી ગુણરંસીહિ જલિતું સો નરાસભો.
ધમ્મમગ્ગા અપેતે’પિ પવિટ્ઠે દિટ્ઠિકાનનં;
તસ્મિં સાધુપથં અઞ્ઞે નાતિવત્તિંસુ પાણિનો
૧૩૮. ¶
હેમતોરણમાલાહિ ધજેહિ કદલિહિ ચ;
પુપ્ફગઘિયેહિ’નેકેહિ સજ્જેત્વા નાગરા પુરં
મઙ્ગલત્થુતિ ઘોસેહિ નચ્ચગીતાદિકેહિ ચ;
હેમરૂપિયપુપ્ફેહિ ગન્ધચુણ્ણાદિકેહિ ચ.
પૂજેન્તા મુનિરાજસ્સ દાઠાધાતું કુદાચનં;
અકંસુ એકનિગ્ઘોસં સંવટ્ટમ્બુધિસન્નિભં.
ઉગ્ઘાટેત્વા નરિન્દો સો પાસાદે સિહપઞ્જરં;
પસ્સન્તો જનમદ્દક્ખી પૂજાવિધિપરાયણં.
અથામચ્ચસભામજેત્ધ રાજા વિમ્ભીત માનસો;
કોતુહલાકુલો હુત્વા ઇદં વચનમબ્રવી.
અચ્છેરકં કિમેતન્નુ કીદિસં પાટિહારિયં;
મમેતં નગરં કસ્મા છણનિસ્સિતકં ઇતિ.
૧૪૪. ¶
તતો અમચ્ચો આચિક્ખિ મેધાવી બુદ્ધમામકો;
રાજિનો તસ્સ સમ્બુદ્ધાનુભાવમવિજાનતો.
સબ્બાભિભુસ્સબુદ્દસ્સ તન્હાસઙ્કયદસ્સિનો;
એસા ધાતુ મહારાજ ખેમત્થેરેન આહટા.
તં ધાતું પૂજયિત્વાન રાજાનો પુબ્બકા ઇધ;
કલ્યાણમિત્તે નિસ્સાય દેવકાયમુપાગમું.
નાગરાપિ ઇમે સબ્બે સમ્પરાય સુકત્થિકા;
પૂજયન્તિ સમાગમ્મ ધાતું તં સત્થુનો ઇતિ.
તસ્સામચ્ચસ્સ સો રાજા સુત્વા ધમ્મં સુભાસિતં;
દુલ્લદ્ધીમલમુજ્ઝિત્વા પસીદિ રતનત્તયે.
૧૪૯. ¶
ધાતુપૂજં કરોન્તો સો રાજા અચ્છરિયા વહં;
તિત્થિયે દુમ્મને’કાસિ સુમને ચેતરે જને.
ઇમે અહિરિકા સબ્બે સદ્ધાદિગુણવજ્જિતા;
થદ્ધા સઠા ચ દુપ્પઞ્ઞા સગ્ગમોક્ખવિબન્ધકા.
ઇતિ સો ચિન્તયિત્વાન ગુહસીવો નરાધિપો;
પબ્બાજેસિ સકા રટ્ઠા નિગણ્ઠે તે અસેસકે.
તતો નિગ્ણ્ઠા સબ્બે’પિ ઘતસિત્તાનલા યથા;
કોધગ્ગિજલિતા’ગઞ્છું પુરં પાટલિપુત્તકં.
તત્થ રાજા મહાતેજો જમ્બુદીપસ્સ ઇસ્સરો;
પણ્ડુનામો તદા આસિ અનન્તબલવાહણો.
૧૫૪. ¶
કોધન્ધાથ નિગણ્ઠા તે સબ્બે પેસુઞ્ઞકારકા;
ઉપસઙ્કમ્મ રાજાનં ઇદં વચનમબ્રવૂં.
સબ્બદેવમનુસ્સેહિ વન્દનીયે મહિદ્ધિકે;
સિવબ્રહ્માદયો દેવે નિચ્ચં તુમ્હે નમસ્સથ.
તુય્હં સામન્તભુપાલો ગુહસીવો પનાધુના;
નિન્દન્નો તાદિસે દેવે છવટ્ઠિં વન્દતે ઇતિ.
સુત્વાન વચનં તેસં રાજા કોધવસાનુગો;
સૂરં સામન્તભૂપાલં ચિત્તયાનમથ’બ્રવી.
કલિઙ્ગરટ્ઠં ગન્ત્વાન ગુહસીવમિધાનય;
પૂજિતં તં છવટ્ઠિઞ્ચ તેન રત્તિન્દિવં ઇતિ.
ચિત્તયાનો તતો રાજા મહતિં ચતુરઙ્ગિનિં;
સન્નયહિત્વા સકં સેનં પુરા તમ્હાભિનિક્ખમિ.
૧૬૦. ¶
ગન્ત્વાન સો મહીપાલો સેનઙ્ગેહિ પુરક્ખતો;
દન્તપુરસ્સાવિદૂરે ખન્ધાવારં નિવેસયિ.
સુત્વા આગમનં તસ્સ કલિઙ્ગો સો મહિપતિ;
ગજિન્દપાભતાદિહિ તં તોસેસિ નરાધિપં.
હિતજ્ઝાસયતં ઞત્વા ગુહસીવસ્સ રાજિનો;
દન્તપુરં ચિત્તયાનો સદ્ધિં સેનાય પાવિસિ.
પાકારગોપુરટ્ટાલપાસાદગઘિકચિત્તિતં;
દાનસાલાહિ સો રાજા સમિદ્ધં પુરમદ્દસ.
તતો સો સુમનો ગન્ત્વા પવિટ્ઠો રાજમન્દિરં;
ગુહસીવસ્સ આચિક્ખિ પણ્ડુરાજસ્સ સાસનં.
૧૬૫. ¶
સુત્વાન સાસનં તસ્સ દારુણં દુરતિક્કમં;
પસન્નમુખવણ્ણો’વ ચિત્તયાનં સમબ્રવી.
સબ્બલોકહિતત્થાય મંસનેત્તાદિદાનતો;
અનપ્પકપ્પે સમ્ભારે સમ્ભરિત્વા અતન્દિતો.
જેત્વા નમુચિનો સેનં પત્વા સબ્બાસવક્ખયં;
અનાવરણઞાણેન સબ્બધમ્મેસુ પારગુ.
દિટ્ઠધમ્મસુકસ્સાદં અગણેત્વાન અત્તનો;
ધમ્મનાવાય તારેસિ જનતં યો ભવણ્ણવા.
દેવાતિદેવં તં બુદ્ધં સરણં સબ્બપાણિનં;
જનો હિ અવજાનન્તો અદ્ધા સો વઞ્ચિતો ઇતિ.
૧૭૦. ¶
ઇચ્ચેવમાદિં સુત્વાન સો રાજા સત્થુવણ્ણનં;
આનન્દસ્સુપ્પબન્ધેહિ પવેદેસિ પસન્નતં.
ગુહસીવો પસન્નં તં ચિત્તયાનં ઉદિક્ખિય;
તેન સદ્ધિં મહગ્ઘં તં અગમા ધાતુમન્દિરં.
હરિચન્દનસમ્ભુતં દ્વારબાહાદિકેહિ ચ;
પવાળવાળમાલાહિ લમ્બમુત્તાલતાહિ ચ.
ઇન્દનીલકવાટેહિ મણિકિઙ્કિણિકાહિ ચ;
સોવણ્ણકણ્ણમાલાહિ સોભિતં મણિથૂપિકં.
ઉચ્ચં વેલુરિયુબ્ભાસિ છદનં મકરાકુલં;
ધાતુમન્દિરમદ્દક્ખિ રતનુજ્જલ પીઠકં.
તતો સેતાતપત્તસ્સ હેટ્ઠા રતનચિત્તિતં;
દિસ્વા ધાતુકરન્ડઞ્ચ તુટ્ઠો વિમ્ભયમજ્ઝગા.
૧૭૬. ¶
તતો કલિઙ્ગનાથો સો વિવરિત્વા કરણ્ડકં;
મહીતલે નિહન્ત્વાન દક્ખિણં જાનુમણ્ડલં.
અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વાન ગુણે દસબલાદિકે;
સરિત્વા બુદ્ધસેટ્ઠસ્સ અકાસિ અભિયાચનં.
ગણ્ડમ્બરુક્ખમૂલમ્હિ તયા તિત્થીયમદ્દને;
યમકં દસ્સયન્તેન પાટિહારિયમબ્ભુતં.
પુબ્બકાયાદિનિક્ખન્તજલાનલસમાકુલં;
ચક્કવાળઙ્ગણં કત્વા જના સબ્બે પસાદિતા.
દેસેત્વાન તયો માસે અભિધમ્મં સુધાસિનં;
નગરં ઓતરન્તેન સઙ્કસ્સં તાવતિંસતો.
૧૮૧. ¶
છત્તવામરસઙ્ખાદિગાહકેહિ અનેકધા;
બ્રહ્મદેવાસુરાદીહિ પૂજિતેન તયા પન.
ઠત્વાન મણિસોપાણે વિસ્સકમ્માભિનિમ્મિતે;
લોકવિવરણં નામ દસ્સિતં પાટિહારિયં.
તથાનેકેસુ ઠાનેસુ મુનિરાજ તયાપુન;
બહૂનિ પાટિહિરાનિ દસ્સિતાનિ સયમ્ભુના.
પાટિહારિયમજ્જાપિ સગ્ગમોક્ખસુખાવહં;
પસ્સન્તાનં મનુસ્સાનં દસ્સનીયં તયા ઇતિ.
૧૮૫. ¶
અબ્ભુગ્ગન્ત્વા ગગણ કુહરં ચન્દલેખાભિરામા,
વિસ્સજ્જેન્તિ રજત ધવલા રંસિયો દન્તધાતુ;
ધૂપાયન્તિ સપદિ બહુધા પજ્જલન્તી મુહુત્તં,
નિબ્બાયન્તી નયનસુભગં પાટિહીરં અકાસિ.
અચ્છેરં તં પરમ રુચિરં ચિત્તયાનો નરિન્દો,
દિસ્વા હટ્ઠો ચિરપરિચિતં દિટ્ઠિજાલં જહિત્વા;
ગન્ત્વા બુદ્ધં સરણમસમં સબ્બસેણીહિ સદ્ધિં,
અગ્ગં પુઞ્ઞં પસવિ બહુધા ધાતુસમ્માનનાય.
દુતિયો પરિચ્છેદો
૧૮૭. ¶
તતો કલિઙ્ગાધિપતિસ્સ તસ્સસોચિત્તયાનોપરમપ્પતીતો;
તં સાસનં પણ્ડુનરાધિપસ્સ ઞાપેસિ ધીરો દુરતિક્કમં’તિ.
રાજાતતો દન્તપુરં ધજેહિ પુપ્ફેહિ ધૂપેહિ ચ તોરણેહિ;
અલઙ્કરિત્વાન મહાવિતાન નિવારિતાદિચ્ચમરીચિજાલં.
અસ્સુપ્પબન્ધાવુતલોચનેહિ પુરક્ખતો નેગમ નાગરેહિ;
સમુબ્બહન્તો સિરસા નિજેન મહારહં ધાતુકરણ્ડકં તં.
સમુસ્સિતોદાર સિતાતપત્તં સઙ્ખોદરોદાત તુરઙ્ગયુત્તં;
રથં નવાદિચ્ચસમાનવણ્ણ મારુય્હ ચિત્તત્થરણાભિરામં.
અનેકસઙ્ખેહિ બલેહિ સદ્ધિં વેલાતિવત્તમ્બુધિસન્નિભેહી;
નિવત્તમાનસ્સ બહુજ્જનસ્સ વિનાપિ દેહં મનસાનુયાતો
૧૯૨. ¶
સુસન્થતં સબ્બધિવાલુકાહિ સુસજ્જિતં પુણ્ણ ઘટાદિકેહિ;
પુપ્ફાભિકિણ્ણં પટિપજ્જિ દીઘં સુવિત્થતં પાટલિપુત્તમગ્ગં.
કલિઙ્ઘનાથો કુસુમાદિકેહિ નચ્ચેહિ ગીતેહિ ચ વાદિતેહિ;
દિને દિને અદ્ધનિ દન્તધાતું પૂજેસિ સદ્ધિં વનદેવતાહિ.
સુદુગ્ગમં સિન્ધુમહીધરેહિ કમેન મદ્ધાનમતિક્કમિત્વા;
આદાય ધાતું મનુજાધિનાથો અગા પુરં પાટલિ પુત્તનામં.
રાજાધિરાજો’થ સભાય મજ્ઝે દિસ્વાન તં વીતભયં વિસઙ્કં;
કલિઙ્ગરાજં પટિઘાભિભુતો અભાસિ પેસુઞ્ઞકરે નિગણ્ઠે
દેવે જહિત્વાન નમસ્સનીયે છવટ્ઠિમેતેન નમસ્સિતં’તં;
અઙ્ગારરાસિમ્હિ સજોતિભૂતે નિક્ખિપ્પ ખિપ્પં દહથાધુનેતિ.
૧૯૭. ¶
પહટ્ઠચિત્તા’વતતો નિગણ્ઠારાજઙ્ગણે તે મહતિં ગભીરં;
વીતચ્ચિકઙ્ગારક રાસિ પુણ્ણં અઙ્ગારકાસું અભિસઙ્ખરિંસુ.
સમન્તતો પજ્જલિતાય તાય સજોતિયા રોરુવભેરવાય;
મોહન્ધભુતા અથ તિત્થિયા તે તં દન્તધાતું અભિનિક્ખિપિંસુ.
તસ્સાનુભાવેન તમગ્ગીરાસિં હેત્વા સરોજં રથચક્કમત્તં;
સમન્તતો ઉગ્ગતરેણુજાલ મુટ્ઠાસિ કિઞ્જક્ખ ભરાભિરામં.
તસ્મિં ખણે પઙ્કજ કણ્ણિકાય પતિટ્ઠહિત્વા જિનદન્તધાતુ;
કુન્દાવદાતાહિ પભાહિ સબ્બા દિસા પભાસેસિ પભસ્સરાહિ.
૨૦૧. ¶
દિસ્વાન તં અચ્છરિયં મનુસ્સા પસન્નચિત્તા રતનાદિકેહિ;
સમ્પૂજયિત્વા જિનદન્તધાતું સકં સકં દિટ્ઠિમવોસ્સજિંસુ.
સો પણ્ડુરાજા પન દિટ્ઠિજાલં ચિરાનુબદ્ધં અપરિચ્ચજન્તો;
પતિટ્ઠપેત્વા’ધિકરઞ્ઞમેતં કુટેન ઘાતાપયિ દન્તધાતું.
તસ્સં નિમુગ્ગા’ધિકરઞ્ઞમેસા ઉપડ્ઢભાગે નચ દિસ્સમાના;
પુબ્બાચલટ્ઠો’વ સુધામરીચિ જોતેસિ રંસીહિ દિસા સમન્તા.
દિસ્વાનુભાવં જિનદન્તધાતુ યાપજ્જિ સો વિમ્ભય મગ્ગરાજા;
એકો’થ ઇસ્સાપસુતો નિગણ્ઠો તં રાજરાજાનમિદં અવોચ.
રામાદયો દેવ જનદ્દનસ્સ નાનાવતારા ભુવને અહેસું;
તસ્સેકદેસો’ચ ઇદં છવટ્ઠિનોચે’નુભાવોકથમીદિસોતિ.
૨૦૬. ¶
અદ્ધા મનુસ્સત્તમુપાગતસ્સ દેવસ્સ પચ્છા તિદિવં ગતસ્સ;
દેહેકદેસો ઠપિતો હિતત્થમેતન્તિ સચ્ચંવચનંભવેય્ય.
સંવણ્ણયિત્વાન ગુણે પહૂતે નારાયણસ્સ’સ્સમહિદ્ધિકસ્સ;
નિમુગ્ગમેત્તા’ધિકરઞ્ઞમેતંસમ્પસ્સતો મેબહિનીહરિત્વા.
સમ્પાદયિત્વાન મહાજનાનં મુખાનિ પઙ્કેરુહસુન્દરાનિ;
યટિચ્છિતં ગણ્હથ વત્થુજાતં ઇચ્ચાહ રાજા મુખરે નિગણ્ઠે.
તે તિત્થિયા વિણહુસુરં ગુણેહિ વિચિત્ત રૂપેહિ અભિત્થવિત્વા;
તોયેન સિઞ્ચિંસુ સઠા તથાપિ ઠિતપ્પદેસા ન ચલિત્થ ધાતુ.
જિગુચ્છમાનો અથ તે નિગણ્ઠે સો ધાતુયાનીહરણે ઉપાયં;
અન્વેસમાનો વસુધાધિનાથો ભેરિં ચરાપેસિ સકે પુરમ્હિ.
૨૧૧. ¶
નિમુગ્ગમેત્થા’ધિકરઞ્ઞમજ્જિ યો ધાતુમેતં બહિ નીહરેય્ય;
લદ્ધાન સો ઇસ્સરિયં મહન્તં રઞ્ઞોસકાસાસુખમેસ્સતીતિ
સુત્વા ન તં ભેરિરવંઉળારંપુઞઞ્ઞત્થિકોબુદ્ધબલેપસન્નો;
તસ્મિં પુરે સેટ્ઠિસુતો સુભદ્દો પાવેક્ખિરઞ્ઞો સમિતિં પગબ્ભો.
તમગ્ગરાજં અથ સો નમિત્વા સામાજિકાનં હદયઙ્ગમાય;
ભાસાય સબ્બઞ્ઞુગુણપ્પભાવં વણ્ણેસિ સારજ્જવિમુત્ત ચિત્તો.
ભુમિં કિણિત્વા મહતા ધનેન મનોરમં જેતવનં વિહારં;
યો કારયિત્વાન જિનસ્સ દત્વા ઉપટ્ઠહિ તં ચતુપચ્ચયેહિ.
૨૧૫. ¶
અનાથપિણ્ડિપ્પદસેટ્ઠિસેટ્ઠોસોદિટ્ઠધમ્મોપપિતામહોમે;
તિલોકનાથે મમ ધમ્મરાજે તુમ્હે’ધુનાપસ્સથભત્તિભારં.
ઇત્થં નદિત્વાન પહૂતપઞેઞ્ઞા કત્વાન એકંસમથુત્તરીયં;
મહીતલં દક્ખિણજાનુકેન આહચ્ચ બદ્ધઞ્જલિકો અવોચ.
છદ્દન્તનાગો સવિસેન વિદ્ધો સલ્લેન યો લોહિતમક્ખિ તઙ્ગો;
છબ્બણ્ણરંસીહિ સમુજ્જલન્તે છેત્વાન લુદ્દાય અદાસિ દન્તે.
સસો’પિ હુત્વાન વિસુદ્ધસીલો અજ્ઝત્તદાનાભિરતો દ્વિજાય;
યો’દજ્જિદેહમ્પિ સકં નિપચ્ચ અઙ્ગારરાસિમ્હિ બુભુક્ખિતાય.
૨૧૯. ¶
યો બોધિયા બાહિરવત્થુદાના અતિત્તરૂપો સિવિરાજ સેટ્ઠો;
અદાસિ ચક્ખૂનિ પભસ્સરાનિ દ્વિજાય જિણ્ણાય અચક્ખુકાય.
યોખન્તિવાદી’પિ કલાબુરાજે છેદાપયન્તે’પિ સહત્થપાદં;
પરિપ્લુતઙ્ગોરુધિરે તિતિક્ખિમેત્તાયમાનો યસદાયકે’વ.
યો ધમ્મપાલો અપિ સત્તમાસ જાતોપદુટ્ઠે જનકેસકમ્હિ;
કારાપયન્તે અસિમાલકમ્મં ચિત્તં ન દૂસેસિ પતાપરાજે.
સાખામિગો યો અસતા પુમેન વને પપાતા સયમુદ્ધટેન;
સિલાય ભિન્ને’પિ સકે લલાટે તં ખેમભુમિં અનયિત્થમૂળ્હં.
રુટ્ઠેન મારેન’ભિનિમ્મિતમ્પિ અઙ્ગારકાસું જલિતં વિહિજ્જ;
સમુટ્ઠિતે સજ્જુમહારવિન્દે ઠત્વાન યો સેટ્ઠિ અદાસિ દાનં.
૨૨૪. ¶
મિગેન યેનાપેવિજઞ્ઞમેકં ભીતંવધામોચયિતુંકુરઙ્ગિં;
આઘાતને અત્તસિરંઠપેત્વાપમોચિતા’ઞ્ઞ્ઞપિપાણિસઙ્ઘા.
યો સત્તવસ્સો વિસિખાય પંસુ કીળાપરો સમ્ભવનામકો’પિ;
સબ્બઞ્ઞુલીળ્હાય નિગુળ્હપઞ્હં પુટ્ઠો વિયાકાસિ સુચીરતેન.
હિત્વા નિકન્તિં સકજીવિતે’પિ બદ્ધાસકુચ્છિમ્હિ ચ વેત્તવલ્લિં;
સાખામિગે નેકસહસ્સસઙ્ખે વધાપમોચેસિ કપિસ્સરોયો.
સન્તપ્પયં ધમ્મસુધારસેન યો માનુસે તુણ્ડિલસૂકરો’પિ;
ઇસી’વ કત્વા અથ ઞાયગન્થં નિજં પવત્તેસિ ચિરાય ધમ્મં.
૨૨૮. ¶
પચ્ચત્થિકં પુણ્ણકયક્ખમુગ્ગં મહિદ્ધિકં કામગુણેસુ ગિદ્ધં;
યો તિક્ખપઞ્ઞોવિધુરાભિધાનોદમેસિ કાળાગિરિમત્તકમ્હિ.
કુલાવસાયિ અવિરૂળ્હપક્ખો યો બુદ્ધિમા વટ્ટકપોતકો’પિ;
સચ્ચેન દાવગ્ગિમભિજ્જલન્તં વસ્સેન નિબ્બાપયિ વારિદો’વ.
યો મચ્છરાજાપિ અવુટ્ઠિકાલેદિસ્વાનમચ્છે તસિતેકિલન્તે;
સચ્ચેનવાક્યેનમહોઘપુણ્ણંમુહુત્તમત્તેનઅકાસિરટ્ઠં.
વિચિત્તહત્થસ્સ રથાદિકાનિ વસુન્ધરા કમ્પન કારણાનિ;
પુત્તે’નુજાતે સદિસેચદારેયો’દજ્જિવેસ્સન્તરજાતિયમ્પિ.
૨૩૨. ¶
બુદ્ધો ભવિત્વા અપિ દિટ્ઠધમ્મ સુખાનપેક્ખો કરુણાનુવત્તી;
સબ્બં સહન્તો અવમાનનાદિં યોદુક્કરં લોકહિતંઅકાસિ.
બલેન સદ્ધિં ચતુરઙ્ગિકેન અભિદ્દવન્તં અતિભિંસનેન;
અજેય્યસત્થં પરમિદ્ધિપત્તં દમેસિ યો આલવકમ્પી યક્ખં.
દેહાભિનિક્ખન્ત હુતાસનચ્ચિ માલાકુલં બ્રહ્મભવં કરિત્વા;
ભેત્વાન દિટ્ઠિં સુચિરાનુબદ્ધં દમેસિ યો બ્રહ્મવરં મુનિન્દો.
અચ્ચઙ્કુસં દાનસુધોત ગણ્ડં નિપાતિતટ્ઠાલક ગોપુરાદિં;
ધાવન્તમગ્ગે ધનપાલહત્થિં દમેસિ યો દારુણમન્તકં’વ.
૨૩૬. ¶
મનુસ્સરત્તારુણપાણિપાદમુક્ખિપ્પ ખગ્ગં અનુબન્ધમાનં;
મહાદયો દુપ્પસહં પરેહિ દમેસિ યો અઙ્ગુલિમાલચોરં.
યો ધમ્મરાજા વિજિતારિસઙ્ઘો પવત્તયન્તો વરધમ્મચક્કં;
સદ્ધમ્મ સઞ્ઞં રતનાકરઞ્ચ ઓગાહયી સં પરિસં સમગ્ગં.
તસ્સેવ સદ્ધમ્મ વરાધિપસ્સતથાગતસ્સ’પ્પટિપુગ્ગલસ્સ;
અનન્તઞાણસ્સ વિસારદસ્સ એસા મહાકારુણિકસ્સ ધાતુ.
અનેન સચ્ચેન જિનસ્સ ધાતુ ખિપ્પં સમારુય્હ નભન્તરાળં;
સુધંસુલેખેવ સમુજ્જલન્તિ કઙ્ખં વિનોદેતુ મહાજનસ્સ.
૨૪૦. ¶
તસ્મિં ખણે સા જિનદન્તધાતુ નભં સમુગ્ગમ્મ પભાસયન્તી;
સબ્બા દિસા ઓસધિતારકા’વ જનં પસાદેસિ વ્તિણ્ણકઙ્ખં.
અથોતરિત્વા ગગનઙ્ગણમ્હા સા મત્થકે સેટ્ઠિસુતસ્સ તસ્સ;
પતિટ્ઠહિત્વાન સુધાભિસિત્તગત્તં’વ તં પીણયિ ભત્તિતિન્નં.
દસ્વાન તં અચ્છરિયં નિગણ્ઠા ઇચ્ચબ્રવું પણ્ડુનરાધિપં તં;
વિજ્જાબલં સેટ્ઠિસુતસ્સ એતં ન ધાતુયા દેવ અયમ્પભાવો.
નિસમ્મ તેસં વચનં નરિન્દો ઇચ્ચબ્રવી સેટ્ઠિસુતં સુભદ્દં;
યથા ચ એતે અભિસદ્દહેય્યું તથાવિધં દસ્સય ઇદ્ધિમઞ્ઞં.
તતો સુભદ્દો તપનીયપત્તે સુગન્ધિસીતોદકપૂરિતમ્હિ;
વડ્ઢેસિ ધાતું મુનિપુઙ્ગવસ્સ અનુસ્સરન્તો ચરિતબ્ભુતાનિ.
૨૪૫. ¶
સા રાજહં સી’વ વિધાવમાના સુગન્ધિતોયમ્હિ પદક્ખિણેન;
ઉમ્મુજ્જમાના ચ નિમુજ્જમાના જને પમોદસ્સુધરે અકાસિ.
તતો ચ કાસું વિસિખાયમજ્ઝે કત્વા તહિં ધાતુમભિક્ખિપિત્વા;
પંસૂહિ સમ્મા અભિપૂરયિત્વા બહૂહિ મદ્દાપયિ કુઞ્જરેહિ.
ભેત્વા મહિંઉટ્ઠહિ ચક્કમત્તં વિરાજમાનં મણિકણ્ણિકાય;
પભસ્સરં રૂપિયકેસરેહિ સરોરુહં કઞ્ચનપત્તપાળિં.
પતિટ્ઠભિત્વાન તહિં સરોજે મન્દાનિલાવત્તિતરેણુ જાલે;
ઓભાસયન્તિ’વ દિસા પભાહિ દિટ્ઠા મુહુત્તેન જિનસ્સધાતુ.
ખિપિંસુ વત્થાભરણાનિ મચ્ચા પવસ્સયું પુપ્ફમયઞ્ચ વસ્સં;
ઉક્કુટ્ઠિસદ્દેહિ ચ સધુકારનાદેહિ પુણ્ણં નગરં અકંસુ.
૨૫૦. ¶
તે તિત્થિયા તં અભિવઞ્ચનં’તિ રાજાધિરાજં અથ સઞ્ઞપેત્વા;
જિગુચ્છનીયે કુણપાદિકેહિ ખિપિંસુ ધાતું પરિખાય પિટ્ઠે.
તસ્મિં ખણે પઞ્ચવિધમ્બુજેહિસઞ્છાદિતાહંસગણોપભુત્તા;
મધુબ્બતાલી વિરુતાભિરામા અહોસિ સા પોક્ખરણી’વ નન્દા.
ગજાધિપા કોઞ્ઞ્ચરવં રવિંસુ કરિંસુ હેસાનિનદં તુરઙ્ગા;
ઉક્કુટ્ઠિનાદં અકરિંસુ મચ્ચા સુવાદિતા દુન્દુભિઆદયો’પિ.
થોમિંસુ મચ્ચા થુતિગીતકેહિ નચ્ચિંસુ ઓત્તપ્પવિભુસના’પિ;
વત્થાનિ સીસે ભમયિંસુ મત્તા ભુજાનિ પોઠેસુમુદગ્ગચિત્તા.
૨૫૪. ¶
ધૂપેહિ કાલાગરુસમ્ભવેહિ ઘનાવનદ્ધં’વ નભં અહોસિ;
સમુસ્સિતાનેકધજાવલીહિ પુરં તદા વત્થમયં’વ આસિ.
દિસ્વા તમચ્છેરમચિન્તનીયં આમોદિતામચ્ચગણા સમગ્ગા;
અત્થે નિયોજેતુ મુપેચ્ચ તસ્સ વદિંસુ પણ્ડુસ્સ નરાધિપસ્સ.
દિસ્વાન યો ઈદિસકમ્પિ રાજ ઇદ્ધાનુભાવં મુનિપુઙ્ગવસ્સ;
પસાદમત્તમ્પિ કરેય્ય નોચે કિમત્થિયા તસ્સ ભવેય્ય પઞ્ઞા.
પસાદનીયેસુ ગુણેસુ રાજ પસાદનં સાધુજનસ્સ ધમ્મો;
પુપ્ફન્તિ સબ્બે સયમેવ વન્દે સમુગ્ગતે કોમુદકાનનાનિ.
૨૫૮. ¶
વાચાય તેસં પન દુમ્મતીનં મા સગ્ગમગ્ગં પજહિત્થ રાજ;
અન્ધે ગહેત્વા વિચરેય્ય કો હિ અન્વેસમાનો સુપથં અમૂળ્હો.
નરાધિપા કપ્પિણ બિમ્બિસાર સુદ્ધોદનાદિ અપિ તેજવન્તા;
તં ધમ્મરાજં સરણં ઉપેચ્ચ પિવિંસુ ધમ્મામતમાદરેન.
સહસ્સનેત્તો તિદસાધિપો’પિ ખીણાયુકો ખિણભવં મુનિન્દં;
ઉપેચ્ચ ધમ્મં વિમલં નિસમ્મ અલત્થ આયું અપિ દિટ્ઠધમ્મો.
તુવમ્પિ તસ્મિં જિતપઞ્ચમારે દેવાતિદેવે વરધમ્મરાજે;
સગ્ગાપવગ્ગાધિગમાય ખિપ્પં ચિત્તં પસાદેહિ નરાધિરાજ.
૨૬૨. ¶
સુત્વાનતેસં વચનં નરિન્દો વિકિણ્ણકઙ્ખો રતનત્તયમ્હિ;
સેનાપતિં અત્થવરં અવોચ પહટ્ઠભાવો પરિસાય મજ્ઝે.
અસદ્દહાનો રતનત્તયસ્સ ગુણે ભવચ્છેદનકારણસ્સ;
ચિરાય દુલ્લદ્ધિપથે ચરન્તો ઠિતો સરજ્જે અપિ વઞ્ચિતોહં.
મોહેન ખજ્જોપનકં ધમેસિં સીતદ્દિતો ધુમસિખે જલન્તે;
પિપાસિતો સિન્ધુજલં પહાય પિવિં પમાદેન મરીચિતોયં.
પરિચ્ચજિત્વા અમતં ચિરાય જિવત્થિકો તિક્ખવિસં અખાદિં;
વિહાય’હં ચમ્પકપુપ્ફદામં અધારયિં જત્તુસુ નાગભારં.
૨૬૬. ¶
ગન્ત્વાન ખિપ્પં પરિખા સમીપં આરાધયિત્વા જિનદન્તધાતું;
આનેહિ પૂજાવિધિના કરિસ્સં પુઞ્ઞાનિ સબ્બત્થ સુખાવહાનિ.
ગન્ત્વાતતેસોપરિખાસમીપં સેનાધિનાથો પરમપ્પતીતો;
ધાતું મુનિન્દસ્સ નમસ્સમાનો અજ્ઝેસિ રઞ્ઞો હિતમા ચરન્તો
ચિરાગતં દિટ્ઠિમલં પહાય અલત્થ સદ્ધં સુગતે નરિન્દો;
પાસાદમાગમ્મ પસાદમસ્સ વડ્ઢેહિ રઞ્ઞો રતનત્તયમ્હિ.
તસ્મિં ખણે પોક્ખરણી વિચિત્તા ફુલ્લેહિ સોવણ્ણસરોરુહેહિ;
અલઙ્કરોન્તી ગગનં અહોસિ મન્દાકિનીવાભિનવાવતારા.
હંસઙ્ગણેવાથ મુનિન્દધાતુ સા પઙ્કજા પઙ્કજમોક્કમન્તિ;
કુન્દાવદાતાહિ પભાહિ સબ્બં ખિરોદકુચ્છિં’વ પુરં અકાસિ.
૨૭૧. ¶
તતો સુરત્તઞ્જલિપઙ્કજમ્હિ પતિટ્ઠહિત્વાન ચમુપતિસ્સ;
સન્દિસ્સમાના મહતા જનેન મહપ્ફલં માનુસકં અકત્થ.
સુત્વાન વુત્તન્તમિમં નરિન્દો પહટ્ઠભાવોપદસા’વ ગન્ત્વા;
સંસૂચયન્તો દિગુણં પસાદં સુવિમ્હિતોપઞ્જલિકોઅવોચ.
વોહારદક્ખા મનુજા મુનિન્દ સઙ્ઘટ્ટયિત્વા નિકસોપલમ્હિ;
કરોન્તિઅગ્ઘં વરકઞ્ચનસ્સ એસોહિ ધમ્મો ચરિતોપુરાણો.
મણિં પસત્થાકરસમ્ભવમ્પિ હુતાસકમ્મેહભીસઙ્ખરિત્વા;
પાપેન્તિરાજઞ્ઞકિરીટકોટિં વિભુસનત્તં વિદુનોમનુસ્સા.
૨૭૫. ¶
વીમંસનત્થાય તવાધુનાપિ મયા કતં સબ્બમિદં મુનિન્દ;
આગું મહન્તં ખમ ભુરિપઞ્ઞ ખિપ્પં મમાલઙ્કુરુ ઉત્તમઙ્ગં.
પતિટ્ઠિતા તસ્સ તતો કિરીટે મણિપ્પભા ભાસિનિ દન્તધાતુ;
અમુઞ્ચિ રંસી ધવલા પજાસુ સિનેહજાતા ઇવ ખીરધારા.
સો દન્તધાતું સિરસાવહન્તો પદક્ખિણંતંનગરં કરિત્વા;
સમ્પૂજયન્તો કુસુમાદિકેહિ સુસજ્જિતન્તે પુરમાહરિત્થ.
સમુસ્સિતોદારસિતાતપત્તે પલ્લઙ્કસેટ્ઠે રતનુજ્જલમ્હિ;
પતિટ્ઠપેત્વાન જિનસ્સ ધાતું પૂજેસિ રાજા રતનાદિકેહિ.
બુદ્ધાદિવત્થુત્તયમેવ રાજા આપાણકોટિં સરણં ઉપેચ્ચ;
હિત્વા વિહિંસં કરુણાધિવાસો આરાધયી સબ્બજનં ગુણેહિ.
૨૮૦. ¶
કારેસિ નાનારતનપ્પભાહિ સહસ્સરંસીં’વ વિરોચમાનં;
નરાધિપો ભત્તિભરાનુરૂપં સુચિત્તિતં ધાતુનિવેસનમ્પિ.
વડ્ઢેસિ સો ધાતુઘરમ્હિ ધાતું અલઙ્કરિત્વા સકલં પુરમ્પિ;
સેસેન પૂજાવિધિના અતિત્તો પૂજેસિ રટ્ઠં સધનં સભોગ્ગં.
આમન્તયિત્વા ગુહસીવરાજં સમ્માનિતં અત્તસમં કરિત્વા;
દાનાદિકં પુઞ્ઞમનેકરૂપં સદ્ધાધનો સઞ્ચિણિરાજસેટ્ઠો.
તતો સો ભુપાલો કુમતિજનસંસગ્ગમનયં,
નિરાકત્વા મગ્ગે સુગતવચનુજ્જોતસુગમે;
પધાવન્તો સમ્મા સપરહિતસમ્પત્તિચતુરો,
પસત્થં લોકત્થં અચરિ ચરિતાવજ્જિતજનો.
તતિયો પરિચ્છેદો.
૨૮૪. ¶
ચરતિ ધરણિ પાલે રાજધમ્મેસુ તસ્મિં,
સમરચતુરસેનો ખીરધારો નરિન્દો;
નિજભુજબલલીલા’રાતિદપ્પપ્પમાથી,
વિભવજનિતમાનો યુદ્ધસજ્જો’ભિગઞ્છિ.
કરિવરમથ દિસ્વા સો ગુહાદ્વારયાતં,
પટિભયરહિતત્તો સીહરાજા’વ રાજા;
નિજનગરસમીપાયાતમેતં નરિન્દં,
અમિતબલમમહોઘેનોત્થરન્તા’ભિયાયિ.
ઉદિતબહળધૂલીપાળિરુદ્ધન્તળિક્ખો,
સમદવિવિધયોધારાવસંરમ્ભભીમે;
નિસિતસરસતાલીવસ્સધારાકરાળે,
અજિનિ મહતિ યુદ્ધે પણ્ડુકો ખીરધારં.
૨૮૭. ¶
અથ નરપતિસેટ્ઠો સઙ્ગહેત્વાન રટ્ઠં,
નિજ તનુજ વરસ્મિં રજ્જભારં નિધાય;
સુગત દસન ધાતું સમ્પટિચ્છાપયિત્વા,
પહિણિ ચ ગુહસીવં સક્કરિત્વા સરટ્ઠં.
સુવિરમવનીપાલો સઞ્ઞમં અજ્ઝુપેતો,
વિવિધ વિભવ દાનાયાચકે તપ્પયિત્વા;
તિદસપુર સમાજં દેહભેદા પયાતો,
કુસલ ફલમનપ્પં પત્થિતં પચ્ચલત્થ.
નરપતિ ગુહસીવો તં મુનિન્દસ્સ ધાતું,
સકપુરમુપનેત્વા સાધુ સમ્માનયન્તો;
સુગતિ ગમન મગ્ગે પાણિનો યોજયન્તો,
સુચરિત મભિરૂપં સઞ્ચિણન્તો વિહાસિ.
૨૯૦. ¶
અગણિતમહિમસ્સુજ્જે નિરઞ્ઞો તનૂજો,
પુરિમ વયસિ યેવારદ્ધસદ્ધાભિયોગો;
દસબલ તનુધાતું પૂજિતું તસ્સ રઞ્ઞો,
પુરવર મુપાયાતો દન્તનામો કુમારો.
ગુણજનિત પસાદં તં કલિઙ્ગાધિનાથં,
નિખિલ ગુણ નિવાસો સો કુમારો કરિત્વા;
વિવિધ મહવિધાનં સાધુસમ્પાદયન્તો,
અવસિ સુગતધાતું અન્વહં વન્દમાનો.
અભવિ ચ ગુહસીવસ્સાવનીસસ્સ ધિતા,
વિકચ કુવલયક્ખી હંસકન્તાભિયાતા;
વદન જિત સરોજા હારિધમ્મિલ્લભારા,
કુચભરનમિતઙ્ગિ હેમ માલાભિધાના.
૨૯૩. ¶
અખિલગુણનિધાનં બન્ધુભાવાનુરૂપં,
સુવિમલકુલજાતં તં કુમારં વિદિત્વા;
નરપતિ ગુહસીવો અત્તનો ધીતરં તં,
અદદિ સબહુમાનં રાજપુત્તસ્સ તસ્સ.
મનુજપતિ કુમારં ધાતુરક્ખાધિકારે,
પચુરપરિજનં તં સબ્બથા યોજયિત્વા;
ગવ મહિસ સહસ્સાદીહિ સમ્પીણયિત્વા,
સક વિભવ સરિક્ખે ઇસ્સરત્તે ઠપેસિ.
સમરભુવિ વિનટ્ઠે ખીરધારે નરિન્દે,
મલયવનમુપેતા ભાગિનેય્યા કુમારા;
પબલ મતિ મહન્તં સંહરિત્વા બલગ્ગં,
ઉપપુરમુપગઞ્છું ધાતુયા ગણ્હનત્થં.
અથ નગરસમીપે તે નિવેસં કરિત્વા,
સવણકટુકમેતં સાસનં પેસયિંસુ;
સુગતદસનધાતું દેહિ વા ખિપ્પમમ્હં,
યસસિરિજનનિં વા કીળ સઙ્ગામકેળિં.
૨૯૭. ¶
સપદિ ધરણિપાલો સાસનં તં સુણિત્વા,
અવદિ રહસિ વાચં રાજપુત્તસ્સ તસ્સ;
નહિ સતિ મમ દેહે ધાતુમઞ્ઞસ્સ દસ્સં,
અહમપિ યદિ જેતું નેવ તે સક્કુણેય્યં.
સુરનર નમિતં તં દન્તધાતું ગહેત્વા,
ગહિત દિજવિલાસો સીહળં યાહિ દીપં;
ઇતિ વચનમુદારં માતુલસ્સાથ સુત્વા,
તમવચ ગુહસીવં દન્તનામો કુમારો.
તવચ મમચ કો વા સીહળે બન્ધુભૂતો,
જિનવરણસરોજે ભત્તિયુત્તો ચ કોવા;
જલનીધિપરતીરે સીહળં ખુદ્દદેસં,
કથમહમતિનેસ્સં દન્તધાતું જિનસ્સ.
૩૦૦. ¶
તમવદિ ગુહસીવો ભાગિનેય્યં કુમારં,
દસબલતનુધાતુ સણ્ઠિતા સીહળસ્મિં;
ભવભયહતિદક્ખો વત્તતે સત્થુધમ્મો,
ગણનપથમતીતા ભિક્ખવો ચાવસિંસુ.
મમ ચ પિયસહાયો સો મહાસેન રાજા,
જિનચરણસરોજદ્વન્દસેવાભિયુત્તો;
સલિલમપિ ચ ફુટ્ઠં ધાતુયા પત્થયન્તો,
વિવિધરતનજાતં પાભતં પેસયિત્થ.
પભવતિ મનુજિન્દો સબ્બદા બુદ્ધિમા સો,
સુગતદસનધાતું પૂજિતું પૂજનેય્યં;
પરિચિતવિસયમ્હા વિપ્પવુત્થં ભવન્તં,
વિવિધવિભવદાના સાધુ સઙ્ગણ્હિતુઞ્ચ.
૩૦૩. ¶
નિજ દુહિતુપતિં તં ઇત્થમારાધયિત્વા,
નરપતિ ગુહસીવો સઙ્ગહેત્વાન સેનં;
રણધરણિમુપેતો સો કુમારેહિ સદ્ધિં,
મરણપરવસત્તં અજ્ઝગા યુજ્ઝમાનો.
અથ નરપતિ પુત્તો દન્તનામો સુણિત્વા,
સવણ કટુકમેતં માતુલસ્સપ્પવત્તિં;
ગહિત દિજવિલાસો દન્તધાતું ગહેત્વા,
તુરિત તુરિત ભૂતો સો પુરમ્હા પળાયિ.
સરભસ મુપગન્ત્વા દક્ખિણં ચાથ દેસં,
અવિચલિતસભાવો ઇદ્ધિયા દેવતાનં;
નદિમતિમહતિં સો ઉત્તરિત્વાન પુણ્ણં,
નિદહિ દસનધાતું વાલુકારાસિમજ્ઝે.
પુન પુરમુપગન્ત્વા તં ગહીતઞ્ઞવેસં,
ભરિયમપિ ગહેત્વા આગતો તત્થ ખિપ્પં;
સુગતદસનધાતું વાલુકાથુપકુચ્છિં,
ઠપિતમુપચરન્તો અચ્છિ ગુમ્બન્તરસ્મિં.
૩૦૭. ¶
સપદિ નભસિ થેરો ગચ્છમાનો પનેકો,
વિવિધકિરણજાલં વાલુકારાસિથૂપા;
અવિરળિતમુદેન્તં ધાતુયા તાય દિસ્વા,
પણમિ સુગતધાતું ઓતરિત્વાન તત્થ.
મુનિસુતમથ દિસ્વા જમ્પતી તે પતીતા,
નિજગમનવિધાનં સબ્બમારોચયિંસુ;
દસબલતનુજો સો ધાતુરક્ખા નિયુત્તો,
પરહિતનિરતત્તો તે ઉભો અજ્ઝભાસિ.
દસબલતનુધાતું સીહળં નેથ તુમ્હે,
અગણિત તનુખેદા વીતસારજ્જમેતં;
અપિ ચ ગમનમગ્ગે જાતમત્તે વિઘાતે,
સરથ મમમનેકોપદ્દવચ્છેદદક્ખં.
૩૧૦. ¶
ઇતિ સુગતનનૂજો જમ્પતીનં કથેત્વા,
પુન’પિ તદનુરૂપં દેસયિત્વાન ધમ્મં;
પુથુતરમપનેત્વા સોકસલ્લઞ્ચ ગાળ્હં,
સકવસતિમુપેતો અન્તલિક્ખેન ધીરો.
ભુજગભવનવાસી નિન્નગાયાથ તસ્સા,
ભુજગપતિ મહિદ્ધિ પણ્ડુહારાભિધાનો;
સકપુરપવરમ્હા નિક્ખમિત્વા ચરન્તો,
સમુપગમિ તદા તં ઠાનમિચ્છાવસેન.
વિમલપુલિનથૂપા સો સમુગ્ગચ્છમાનં,
સસિરુચિરમરીચિજ્જાલમાલોકયિત્વા;
ઠિતમથ મુનિધાતું વાલુકારસિગબ્ભે,
કિમિદમિતિ સકઙ્ખં પેક્ખમાનો અવેદિ.
૩૧૩. ¶
સપદિ સબહુમાનો સો અસન્દિસ્સમાનો,
રતનમયકરણ્ડં ધાતુયુત્તં ગિલિત્વા;
વિતતપુથુલદેહો ભોગમાલાહિ તુઙ્ગં,
કણકસિખરિરાજં વેઠયિત્વા સયિત્થ.
સલિલનિધિસમીપં જમ્પતી ગન્તુકામા,
પુલિનતલગતં તં દન્તધાતું અદિસ્વા;
નયનસલિલધારં સોકજાતં કિરન્તા,
સુગતસુતવરં તં તઙ્ખણે’નુસ્સરિંસુ.
અથ સુગતસુતો સો ચિન્તિતં સંવિદિત્વા,
અગમિ સવિધમેસં સોકદિનાનનાનં;
અસુણિ ચ જિનધાતું વાલુકારાસિમજ્ઝે,
નીહિતમપિ અદિટ્ઠં પૂજિતં જમ્પતીહિ.
સયિતમથ યતીસો દિબ્બચક્ખુપ્પભાવા,
રતનગિરિનિકુઞ્જે નાગરાજં અપસ્સિ;
વિહગપતિસરીરં માપયિ તમ્મુહુત્તે,
વિતતપુથુલપક્ખેન’ન્તળિક્ખં થકેન્તં.
૩૧૭. ¶
જલધિમતિગભીરં તં દ્વિધા સો કરિત્વા,
પબલપવનવેગેન’ત્તનો પક્ખજેન;
સરભસ મહિધાવં ભીમસંરમ્ભયોગા,
અભિગમિ ભુજગિન્દં મેરુપાદે નિપન્નં.
જહિતભુજગવેસો તઙ્ખણે સો ફણિન્દો,
પટિભયચકિતત્તો સંખિપિત્વાન ભોગે;
સરભસ મુપગન્ત્વા તસ્સ પાદે નમિત્વા,
વિનયમધુરમિત્થં તં મુનીસં અવોચ.
સકલજનહિતત્થં એવ જાયન્તિ બુદ્ધા,
ભવતિ જનહિતત્થં ધાતુમત્તસ્સ પૂજા;
અહમપિ જિનધાતું પૂજયિત્વા મહગ્ઘં,
કુસલફલમનપ્પં સઞ્ચિણિસ્સં’તિ ગણ્હિં.
૩૨૦. ¶
અથ મનુજગણાનં સચ્ચબોધારહાનં,
વસતિભવનમેસા નીય્યતે સીહળં તં;
મુનિવરતનુધાતું તેન દેહીતિ વુત્તો,
ભુજગપતિ કરણ્ડં ધાતુગબ્ભં અદજ્જિ.
વિહગપતિતનું તં સંહરિત્વાન થેરો,
જલચરસતભીમા અણ્ણવા ઉપ્પતિત્વા;
સકલપથવિચક્કે રજ્જલક્ખિં’વ ધાતું,
નરપતિતનુજાનં જમ્પતીનં અદાસિ.
ઇતિ કતબહુકારે સંયમિન્દે પયાતે,
સુગતદસનધાતું મુદ્ધના ઉબ્બહન્તા;
મહતિ વિપિનદેવાદીહિ મગ્ગે પયુત્તે,
વિવિધમહવિધાને તે તતો નિક્ખમિંસુ.
૩૨૩. ¶
મુદુસુરભીસમીરો કણ્ટકાદિવ્યપેતો,
વિમલપુલિનહારી આસી સબ્બત્થ મગ્ગો;
અયનમુપગતે તે દન્તધાતુપ્પભાવા,
નિગમનગરવાસી સાધુ સમ્માનયિંસુ.
કુસુમસુરભિચુણ્ણાકિણ્ણહત્થાહિ નિચ્ચા,
સકુતુકમનુયાતા કાનને દેવતાહી;
અચલગહણદુગ્ગં ખેપયિત્વાન મગ્ગં,
અગમુમતુરિતા તે પટ્ટનં તામલિત્તિં.
અચલપદરબદ્ધં સુટ્ઠિતોદારકૂપં,
ઉદિતપુથુલકારં દક્ખનીયામકઞ્ચ;
સયમભિમતલઙ્કાગામિનિં નાવમેતે,
સપદિ સમુપરૂળ્હં અદ્દસું વાણિજેહિ.
૩૨૬. ¶
અથ દિજપવરા તે સીહળં ગન્તુમિચ્છં,
સરભસ મુપગન્ત્વા નાવિકસ્સાવદિંસુ;
સુતિસુખવચસા સો સાધુવુત્તેન ચેસં,
પમુદિતહદયો તે નાવમારોપયિત્થ.
જલનિધિમભિરૂળ્હેસ્વેસુ આદાય ધાતું,
સમભવુમુપસન્ના લોલકલ્લોલમાલા;
સમસુરભિમનુઞ્ઞો ઉત્તરો વાયિ વાતો,
વિમલરુચિરસોભા સબ્બથા’સું દિસા’પિ.
નભસિ અસિતસોભે વેનતેય્યો’વ નાવા,
પબલપવનવેગા સત્તતં ધાવમાના;
નયનવિસયભાવાતીતતીરાચલાદિં,
પવિસિ જલધિમજ્ઝં ફેણપુપ્ફાભિકિણ્ણં.
૩૨૯. ¶
અથ અભવિ સમુદ્દો ભીમસંવટ્ટવાતા,
ભીહતસિખરિકૂટાકારવીચિપ્પબન્ધો;
સવનભિદુરઘોરારાવરુન્ધન્તલિક્ખો,
ભયચકિતમનુસ્સક્કન્દિતો સબ્બરત્તિં.
ઉદયસિખરિસીસં નૂતનાદિચ્ચબિમ્બે,
ઉપગતવતિ તસ્સા રત્તિયા અચ્ચયમ્હિ;
સલિલનિધિજલં તં સન્તકલ્લોલમાલં,
અસિતમણિવિચિત્તં કોટ્ટિમં’વાવભાસિ.
અથ વિતતફણાલી ભિંસના કેચિ નાગા,
સુરભિકુસુમહત્થા કેચિ દિબ્બત્તભાવા;
રુચિરમણિપદીપે કેચિ સન્ધારયન્તા,
નિજસિરસિ કરોન્તા કેચિ કણ્ડુપ્પલાની.
૩૩૨. ¶
ફુટકુમુદકલાપે જત્તુનેકે વહન્તા,
કણકકલસમાલા ઉક્ખિપત્તા ચ કેચિ;
પવનચલિતકેતુગ્ગાહકા કેચિ એકે,
રુચિર કણક ચુણ્ણાપુણ્ણચઙ્ગોટહત્થા.
સલળિતરમણિયં કેચિ નચ્ચં કરોન્તા,
સલયમધુરગીતં ગાયમાના’વ કેચિ;
પચુરતુરિયભણ્ડે આહનન્તા’વ એકે,
મુનિવરતનુધાતું પૂજિતું ઉટ્ઠહિંસુ.
રુચિરકચકલાપા રાજકઞ્ઞાય તસ્સા,
મુનિવરદસનં તં નિગ્ગતેવિન્દુલેખા;
ઉજુરજતસલાકા સન્નિભે મુઞ્ચિ રંસી.
૩૩૫. ¶
અતુલિતમનુભાવં ધાતુયા પેક્ખતં તં,
પમુદિતહદયાનં તઙ્ખણે પન્નગાનં;
પટિરવહરિતાનં સાધુવાદાદિકાનં,
ગગનમપરિયન્તં’વાસિ વિત્થારિતાનં.
પવિસિ સુગત દાઠાધાતુ સા મોળિગબ્ભં,
પુન ગગનતલમ્હા ઓતરિત્વાન તસ્સા;
ફણધરનિવહા તે તં તરિં વારયિત્વા,
મહમકરુમુદારં સત્તરત્તિન્દિવંહિ.
અચલમિવ વિમાનં અન્તલિક્ખમ્હિ નાવં,
ગતિવિરહિતમમ્હોરાસિમજ્ઝમ્હિ દિસ્વા;
ભયવિલુલિતચિત્તા જમ્પતી તે સમગ્ગા,
દસબલતનુજં તં ઇદ્ધિમન્તં સરિંસુ.
સપદિ મુનિસુતો સો ચિત્તમેસં વિદિત્વા,
નભસિ જલધરાલી મદ્દમાનો’ભિગન્ત્વા;
વિહગપતિસરીરં માપયિત્વા મહન્તં,
ભયચકિતભુજઙ્ગે તે પળાપેસિ ખિપ્પં.
૩૩૯. ¶
ઇત્થં બુદ્ધિસુતે ભુજઙ્ગજનિતં ભીતિં સમેત્વા ગતે,
સા નાવા પવના પકમ્પિતધજા તુઙ્ગં તરઙ્ગાવલિં;
ભીન્દન્તી ગતિવેગસા પુથુતરં મેઘાવલીસન્નિભં,
લઙ્કાપટ્ટનમોતરિત્થ સહસા થેરસ્સ તસ્સિદ્ધિયા.
ચતુત્થો પરિચ્છેદો.
સંવચ્છરમ્હિ નવમમ્હિ મહાદિસેન,
પુત્તસ્સ કિત્તિસિરિમેઘનરાધિપસ્સ;
તે જમ્પતી તમથ પટ્ટનમોતરિત્વા,
દેવાલયે પટિવસિંસુ મનોભિરામે.
૩૪૧. ¶
દિસ્વાન તે દ્વિજવરો પથિકે નિસાયં,
સન્તપ્પયિત્થ મધુરાસનપાનકેહિ;
રત્તિક્ખયે ચ અનુરાધપુરસ્સ મગ્ગં,
છાયાપતીનમથ સો અભિવેદયિત્થ.
આદાય તે દસનધાતુવરં જિનસ્સ,
સમ્માનિતા દ્વિજવરેન’થ પટ્ટનમ્હા;
નિક્ખમ્મ દૂરતરમગ્ગમતિક્કમિત્વા,
પદ્વારગામમનુરાધપુરસ્સ’ગઞ્છું.
યં ધમ્મિકં નરવરં અભિતક્કયિત્વા,
જાયાપતી વિસયમેતમુપાગમિંસુ;
તં વ્યાધિના સમુદિતેન મહાદિસેન,
લઙ્કિસ્સરંસુચિરકાલકતં સુણિંસુ.
સોકેન તે સિખરિનેવ સમુગ્ગતેન,
અજ્ઝોત્થટા બહુતરં વિલપીંસુ મુળ્હા;
કાયિંસુ તેસમથ મુચ્છિતમાનસાનં,
સબ્બા દિસા ચ વિદિસા ચ ઘનન્ધકારા
૩૪૫. ¶
સુત્વાન કિત્તિસિરિમેઘનરાધિપસ્સ,
રજ્જેઠિતસ્સ રતનત્તયમામકત્તં;
વસ્સેન નિબ્બુતમહાદહના’વ કચ્છા,
તે જમ્પતી સમભવું હતસોકતાપા.
સુત્વાન મેઘગિરિનામમહાવિહારે,
ભિક્ખુસ્સ કસ્સચિ નરાધિપવલ્લભત્તં;
તસ્સ’ન્તિકં સમુપગમ્મ કતાતિથેય્યા,
ધાતુપ્પવત્તિમવદિંસુ ઉભો સમેચ્ચ.
સુત્વાન સો મુનિવરો દસનપ્પવત્તિં,
હટ્ઠો યથામતરસેન’હિસિત્તગત્તો;
ગેહે સકે સપદિ પટ્ટવિતાનકેહિ,
વડ્ઢેસિ ધાતુમમલં સમલઙ્કતમ્હિ.
૩૪૮. ¶
તેસઞ્ચ જાનિપતિકાનમુભિન્નમેસો,
કત્વાન સઙ્ગહમુળારતરં યથિચ્છં;
વુત્તન્તમેતમભિવેદયિતું પસત્થં,
લઙ્કાધિપસ્સ સવિધં પહિણિત્થ ભિક્ખું.
રાજા વસન્તસમયે સહ કામિનીહિ,
ઉય્યાનકેળિસુખ મેકદિને’નુભોન્તો;
આગચ્છમાનમથ તત્થ સુદુરતો’ચ,
તં વિપ્પસન્નમુખવણ્ણમપસ્સિ ભિક્ખું.
સો સંયમિ સમુપગમ્મ નરાધિપં તં,
વુત્તન્તમેતમભિવેદયિ તુટ્ઠચિત્તો;
સુત્વાન તં પરમપીતિભરં વહન્તો,
સમ્પત્તચક્કરતનો’વ અહોસિ રાજા.
૩૫૧. ¶
લઙ્કિસ્સરો દ્વિજવરા જિનદન્તધાતુ,
માદાય જાનિપતયો ઉભયે સમેચ્ચ;
એસ્સન્તિ લઙ્કમચિરેન ઇતીરિતં તં,
નેમિત્તિકસ્સ વચનઞ્ચ તથં અમઞ્ઞિ.
રાજા તતો મહતિયા પરિસાય સદ્ધિં,
તસ્સાનુરાધનગરસ્સ પુરુત્તરાય;
આસાય તં સપદિ મેઘગિરિં વિહારં,
સદ્ધો અગઞ્છિ પદસા’વ પસન્નચિત્તો.
દિસ્વા તતો સુગતધાતુમલબ્ભનેય્યં,
આનન્દજસ્સુનિવહેહિ ચ તારહારં;
સિઞ્ચં વિધાય પણિધિં બહુમાનપુબ્બં,
રોમઞ્ચકઞ્ચુકધરો ઇતિ ચિન્તયિત્થ.
૩૫૪. ¶
સો’હં અનેકરતનુજ્જલમોળિધારિં,
પૂજેય્યમજ્જ યદિ દુચ્ચજમુત્તમઙ્ગં;
લોકત્તયેકસરણસ્સ તથાગતસ્સ,
નો ધાતુયા મહમનુચ્છવિકં કરેય્યં.
એતં પહૂતરતનં સધનં સભોગ્ગં,
સમ્પૂજયં અપિ ધરાવલયં અસેસં;
પૂજં કરોમિ તદનુચ્છવિકં અહં’તિ,
ચિન્તેય્ય કોહિ ભુવનેસુ અમૂળ્હતિત્તો.
લઙ્કાધિપચ્ચમિદમપ્પતરં મમાસિ,
બુદ્ધો ગુણેહિ વિવિધેહિ પમાણ સુઞ્ઞો;
સો’હં પરિત્તવિભવો તિભવેકનાથં,
તં તાદિસં દસબલં કથમચ્ચયિસ્સં.
૩૫૭. ¶
ઇત્થં પુનપ્પુન તદેવ વિચિન્તયન્તો,
આપજ્જિ સો ધિતિયુતો’પિ વિસઞ્ઞિભાવં;
સંવીજિતો સપદિ ચામરમારુતેન,
ખિન્નેન સેવકજનેન અલત્થ સઞ્ઞં.
થોકમ્પિ બીજમથ વા અભિરોપયન્તા,
મેધાવિનો મહતિયા’પિ મસુન્ધરાય;
કાલેન પત્ત તવ પુપ્ફફલદિકાનિ,
વિન્દન્તિ પત્થિતફલાનિ અનપ્પકાનિ.
એવં ગુણેહિ વિવિધેહિ’પિ અપ્પમેય્ય,
ધમ્મિસ્સરમ્હિ મહમપ્પતરમ્પિ કત્વા;
કાલચ્ચયેન પરિણામ વિસેસરમ્મં,
સગ્ગાપવગ્ગસુખમપ્પટિમં લભિસ્સં.
૩૬૦. ¶
ઇત્થં વિચિન્તિય પમોદભરાતિરેક,
સમ્પુણ્ણચન્દિમસરિક્ખમુખો નરિન્દો;
સબ્બઞ્ઞુનો દસનધાતુવરસ્સ તસ્સ,
પૂજેસિ સબ્બમપિ સીહળદીપમેતં.
ભિક્ખૂ’પિ તેપિટક જાતકભાણકાદિ,
તક્કગમાદિ કુસલા અપિ બુદ્ધિમન્તો;
વત્થુત્તયેકસરણા અપિ પોરવગ્ગા,
કોતુહલા સપદિ સન્નિપતિંસુ તત્થ.
રાજા તતો મહતિય પરિસાય મજ્ઝે,
ઇચ્ચબ્રુવી મુનિવરો હિ સુસુક્કદાઠો;
દાઠા જિનસ્સ યદિ ઓસધિતારકા’વ,
સેતા ભવેય્ય કિમયં મલિનાવભાસા.
૩૬૩. ¶
તસ્મિં ખણે દસનધાતુ મુનિસ્સરસ્સ,
પક્ખે પસારિય દુવે વિય રાજહંસી;
વિત્થારિતં’સુનિ વહા ગગનઙ્ગનમ્હિ,
આવટ્ટતો છવિ જવેન મુહુત્તમત્તં.
પચ્ચગ્ઘમત્થરણકં સિતમત્થરિત્વા,
ભદ્દાસનમ્હિ વિનિધાય મુનિન્દધાતું;
તં જાતિપુપ્ફનિકરેન થકેસિ રાજા,
વસ્સચ્ચયમ્બુધરકૂટસમપ્પભેન.
ઉગ્ગમ્મ ખિપ્પમથ ધાતુ મુનિસ્સરસ્સ,
સા પુપ્ફરાસિસિખરમ્હિ પતિટ્ઠહિત્વા;
રંસીહિ દુદ્ધધવલેહિ વિરોચમાના,
સમ્પસ્સતં અનિમિસે નયને અકાસિ.
૩૬૬. ¶
તં ધાતુમાસનગતમ્હિ પતિટ્ઠપેત્વા,
ખીરોદએણેપટલપ્પટિમે દુકુળે;
છાદેસિ સાટકસતેહિ મહારહેહિ,
ભિય્યો’પિ સો ઉપપરિક્ખિતુકામતાય.
અબ્ભુગ્ગતા સપદિ વત્થસતાનિ ભેત્વા,
સેતમ્બુદોદરવિનિગ્ગતચન્દિમા’વ;
ઠત્વાન સા ઉપરિ તેસમભાસયિત્થ,
રંસીહિ કુન્દવિસદેહિ દિસા સમન્તા
તસ્મિં ખણે વસુમતી સહ ભૂધરેહિ,
ગજ્જિત્થ સાધુવચનં’વ સમુગ્ગિરન્તી;
તં અબ્ભૂતં વિય સમેક્ખિતુમમ્બુરાસિ,
સો નિચ્ચલો અભવિ સન્તતરઙ્ગબાહુ.
૩૬૯. ¶
મત્તેભકમ્પિતસુપુપફિતસાલતો’વ,
ભસ્સિંસુ દિબ્બકુસુમાનિ’પિ અન્તળિક્ખા;
નચ્ચેસુ ચાતુરિયયમચ્છરિયં જનસ્સ,
સન્દસ્સયિંસુ ગગને સુરસુન્દરી’પિ.
આનન્દસઞ્જનિતતારરવાભિરામં,
ગાયિંસુ ગીતમમતાસનગાયકા’પિ;
મુઞ્ચિંસુ દિબ્બતુરિયાનિ’પિ વાદિતાનિ,
ગમ્ભીરમુચ્ચમધુરં દ્વિગુણં નિનાદં.
સંસિબ્બિતં રજતરજ્જુસતાનુકારી,
ધારાસતેહિ વસુધમ્બરમમ્બુદેન;
સબ્બા દિસા જલદકુટમહગઘિયેસુ,
દિત્તાચિરજ્જુતિપદીપસતાવભાસા.
૩૭૨. ¶
આધુયમાન મલયાવલ કાનનન્તો,
સમથુલ્લ પુપ્ફજ પરાગહરાભિહારિ;
સેદોદ બિન્દુગણ સંહરણપ્પવીણો,
મન્દં અવાસિ સિસિરો અપિ ગન્ધવાહો.
રાજા તમબ્ભુતમવેક્ખિય પાટિહીરં,
લોકુસ્સવં બહુતરઞ્ચ અદિટ્ઠપુબ્બં;
ચિપ્ફારિતક્ખિયુગલો પરમપ્પમોદા,
પૂજં કરિત્થ મહતિં રતનાદિકેહિ.
સો ધાતુમત્તસિરસા’થ સમુબ્બહન્તો,
ઠત્વા સમુસ્સિત સિતાતપવારણમ્હિ;
ચિત્તત્થરે રથવરે સિતવાજિયુત્તે,
લક્ખિનિધાનનુરાધપુરં પવેક્ખિ.
૩૭૫. ¶
દેવિન્દ મન્દિર સમે સમલઙ્કતમ્હિ,
રાજા સકમ્હિ ભવને અતુલાનુભાવો;
સીહાસને પટિક કોજવ સન્થતમ્હિ,
ધાતું ઠપેસિ મુનિનો સસિતાતપત્તે.
અન્તો’વ ભુમિપતિ ધાતુઘરં મહગ્ઘં,
કત્વાન તત્થ વિનિધાય મુનિન્દધાતું;
સમ્પૂજયિત્થ વિવિધેહિ ઉપાયનેહિ,
રત્તીન્દિવં તિદિવમોક્ખ સુખાભિકઙ્ખી.
તેસઞ્ચ જાનિપતિકાનમુભિન્નમેવ,
તુટ્ઠો બહૂનિ રતનાભરણાદિકાનિ;
ગામેચ ઇસ્સરકુલેક નીવાસભુતે,
દત્વાન સઙ્ગહમકાસિ તિસીહળિન્દો.
૩૭૮. ¶
સઙ્ગમ્મ જાનપદ નેગમ નાગરાદી,
ઉક્કણ્ઠિતા સુગતધાતુમપસ્સમાના;
લોકુત્તમસ્સ ચરિતાનિ અભિત્થવન્તા,
ઉગ્ઘોસયિંસુ ધરણીપતિસન્નિધાનિ;
ધમ્મિસ્સરો સકલલોકહિતાય લોકે,
જાયિત્થ સબ્બજનતાહિતમાચરિત્થ;
વિત્થારિતા બહુજનસ્સ હિતાય ધાતુ,
ઇચ્છામ ધાતુમભિપૂજયિતું મયમ્પિ.
સો સન્નિપાતિય મહીપતિ ભિક્ખુસઙ્ઘ,
મારામવાસિમનુરાધપુરોપકણ્ઠે;
અજ્ઝાસયં તમભિવેદયિ સત્થુધાતુ,
પૂજાય સન્નિપતિતસ્સ મહાજનસ્સ.
૩૮૧. ¶
થેરો તહિં મહતિ ભિક્ખુગણે પનેકો,
મેધાબલેન અસમો કરુણાધિવાસો;
એવં તિસીહળપતિસ્સ મહામતિસ્સ,
લોકત્થચારચતુરસ્સ નિવેદયિત્થ.
યો આચરેય્ય અનુજીવિજનસ્સ અત્થં,
એસો ભવે’નુચરિતો મહતં સભાવો;
ધાતું વસન્તસમયે બહિ નીહરિત્વા,
દસ્સેહિ પુઞ્ઞમભિપત્થયતં જનાનં.
સુત્વાન સંયમિવરસ્સ સુભાસિતાનિ,
પુચ્છિત્થ સો નરવરો પુન ભિક્ખુસઙ્ઘં;
ધાતું નમસ્સિતુમનેન મહાજનેન,
ઠાનં કિમેત્થ રમણીયતરં સિયા’તિ.
૩૮૪. ¶
સબ્બે’પિ તે અથ નિકાય નિવાસિ ભિક્ખૂ,
ઠાનં સકં સકમ વણ્ણયુમાદરેન;
અઞ્ઞોઞ્ઞભિન્નવચનેસુ ચ તેસુ રાજા,
નેવાભિનન્દિ ન પટિક્ખિપિ કિઞ્ચિવાક્યં.
મજ્ઝત્તતાનુગતમાનસતાય કિન્તુ,
રાજા અવો ચ પુન ભિક્ખુગણસ્સ મજ્ઝે;
અત્તાનુરૂપમયમેવ મુનિન્દધાતુ,
ઠાનં ખણેન સયમેવ ગમિસ્સતીતિ.
રાજા તતો ભવનમેવ સકં ઉપેચ્ચ,
ધાતુપ્પણામમભિપત્થયતં જનાનં;
ખિપ્પંમુખમ્બુજવનાની વિકાસયન્તો,
સજ્જેતુમાહ નગરઞ્ચ વિહારમગ્ગં.
સમ્મજ્જિતા સલિલ સેવન સન્તધૂલી,
રચ્છા તદા’સિ પુલિનત્થરણાભિરામા;
ઉસ્સાપિતાનિ કણકાદિવિચિત્તિતાનિ,
વ્યગ્ઘાદિ રૂપખચિતાનિ ચ તોરણાનિ.
૩૮૮. ¶
છાયા નિવારિત વિરોચન રંસિતાપા,
નચ્ચં’વ દસ્સયતિ વાતધૂતા ધજાલિ;
વીથિ વસન્તવનરાજિ સમાનવણ્ણા,
જાતા સુજાતકદલીતરુમાલિકાહિ.
સંસૂચયન્તિ ચ સતં નવપુણ્ણકુમ્ભા,
સગ્ગાપવગ્ગસુખમિચ્છિતમિજ્ઝતીતિ;
કપ્પુરસારતગરાગરુસમ્ભવેહિ,
ધૂપેહિ દુદ્દિનમથો સુદિનં અહોસિ.
ઓલમ્બમાનસિતમુત્તકજાલકાનિ,
સજ્જાપિતાનિ વિવિધાનિ ચ મણ્ડપાનિ;
સમ્પાદિતાનિ ચ તહિં કુસુમગઘિકાનિ,
આમોદ લુદ્ધ મધુપાવલિ કુજિતાનિ.
૩૯૧. ¶
ગચ્છિંસુ કેચિ ગહિતુસ્સવ વેસસોભા,
એકે સમુગ્ગપરિપુરિતપુપ્ફહત્થા;
અઞ્ઞે જના સુરભિચુણ્ણભરં વહન્તા,
તત્થેતરે ધતવિચિત્તમહાતપત્તા.
લઙ્કિસ્સરો’થ સસિપણ્ડરવાજિયુત્તે,
ઉજ્જોતિતે રથવરે રતનપ્પભાહિ;
ધાતું તિલોકતિલકસ્સ પતિટ્ઠપેત્વા,
એતં અવોચ વચનં પણિપાતપુબ્બં.
સમ્બોધિયા ઇવ મુનિસ્સર બોધિમણ્ડં,
ગણ્ડમ્બરુક્ખમિવ તિત્થિયમદ્દનાય;
ધમ્મઞ્ચ સંવિભજિતું મિગદાયમજ્જ,
પૂજાનુરૂપમુપગચ્છ સયં પદેસં.
૩૯૪. ¶
રાજા તતો સમુચિતાચરણેસુ દક્ખો,
વિસ્સજ્જિ ફુસ્સરથમટ્ઠિતસારથિં તં;
પચ્છા સયં મહતિયા પરિસાય સદ્ધિં,
પૂજાવિસેસમસમં અગમા કરોન્તો.
ઉક્કુટ્ઠિનાદવિસરેન મહાજનસ્સ,
હેસારવેન વિસટેન તુરઙ્ગમાનં;
ભેરીરવેન મહતા કરિ ગજ્જિતેન,
ઉદ્દામસાગર સમં નગરં અહોસિ.
આમોદિતા ઉભયવીથિગતા કુલિત્થિ,
વાતાયનેહિ કનકાભરણે ખિપિંસુ;
સબ્બત્થકં કુસુમવસ્સમવસ્સયિંસુ,
ચેલાનિચેવ ભમયિંસુનિજુત્તમઙ્ગે.
૩૯૭. ¶
પાચીનગોપુરસમીપમુપાગતમ્હિ,
તસ્મિં રથે જલધિપિટ્ઠિગતે’વ પોતે;
તુટ્ઠા તહિં યતિગણા મનુજા ચ સબ્બે,
સમ્પુજયિંસુ વિવિધેહિ ઉપાયનેહિ.
કત્વા પદક્ખિણમથો પુરમુત્તરેન,
દ્વારેન સો રથવરો બહિ નિક્ખમિત્વા;
ઠાને મહિન્દમિનુધમ્મકથાપવિત્તે,
અટ્ઠાસિ તિત્થગમિતા ઇવ ભણ્ડનાવા.
ઠાને તહિં દસનધાતુવરં જિનસ્સ,
લઙ્કિસ્સરો રતનવિત્તકરણ્ડગબ્ભા;
સઞ્ઝાઘના ઇવ વિધું બહિનીહરિત્વા,
દસ્સેસિ જાનપદ નેગમ નાગરાનં.
૪૦૦. ¶
તસ્મિં જને સપદિ આભરણાદિવસ્સ,
મચ્ચન્તપીતિભરિતે અભિવસ્સયન્તે;
સાનન્દિવન્દિજનમઙ્ગલગીતકેહિ,
સમ્પાદિતેસુ મુખરેસુ દિસામુખેસુ.
હત્થારવિન્દનિવહેસુ મહાજનસ્સ,
ચન્દોદયે’ચ મુકુલત્તનમાગતેસુ;
બ્રહ્મામરાદિજનિતામિત સાધુવાદે,
તારાપથમ્હિ ભુવનોદર મોત્થરન્તે.
સાદન્તધાતુ સસિખણ્ડ સમાનવણ્ણા,
રંસીહિ કુન્દ નવચન્દન પણ્ડરેહિ;
પાસાદ ગોપુર સિલુચ્ચય પાદપાદિં,
નિદ્ધોત રૂપિયમયં’વ અકા ખણેન.
તં પાટિહારિય મચિન્તિય મચ્ચુળારં,
દિસ્વાન કે તહીમહેસુ મહટ્ઠલોમા;
કેવા’નયું સકસકાભરણાનિ ગેહં,
કેવા ન અત્તપટિલાભમવણ્ણયિંસુ.
૪૦૪. ¶
કે નોજહિંસુ સકદિટ્ઠિમલાનુબદ્ધં,
કે વા ન બુદ્ધમહિમં અભિપત્થયિંસુ;
કે નામ મચ્છરિયપાસવસા અહેસું,
વત્થુત્તયઞ્ચ સરણં નગમિંસુ કેવા.
લઙ્કિસ્સરો’પિ નવલક્ખ પરિબ્બયેન,
સબ્બઞ્ઞુધાતુમતુલં અભિપૂજયિત્વા;
તં દન્તધાતુભવનં પુન વડ્ઢયિત્વા,
અન્તેપુરમ્હિ પટિવાસરમચ્ચયિત્થ.
ધાતું વિહારમહયુત્તરમેવ નેત્વા,
પૂજં વિધાતુમનુવચ્છરમેવરૂપં;
રાજા’થ કિત્તિસિરિમેઘસમવ્હયો સો,
વારિત્તલેખ મભિલેખયિ સચ્ચસન્ધો.
૪૦૭. ¶
વારિત્તમેતમિતરે’પિ પવત્તયન્તા,
તે બુદ્ધદાસપમુખા વસુધાધિનાથા;
સદ્ધાદયાધિકગુણાભરણાભિરામા,
તં સક્કરિંસુ બહુધા જિનદન્તધાતું.
સત્થારા સમ્ભતત્થં પુરિમતરભવે સમ્પજાનં પજાનં,
સમ્બોધિં તસ્સ સબ્બાસવવિગમકરિં સદ્દહન્તો’દહન્તો;
સોતં તસ્સ’ગ્ગધમ્મે નિપુણમતિ સતં સઙ્ગમેસઙ્ગમેસં,
નિબ્બાણં સન્તમિચ્છે તિભવભયપરિચ્ચાગહેતું ગહેતું.
પઞ્ચમો પરિચ્છેદો.
૪૦૯. ¶
યો ચન્દગોમિ રચિતેવરસદ્દસત્થે,
ટીકં પસત્થમકરિત્થ ચ પઞ્ચિકાય;
બુદ્ધપ્પભાવજન નિંચ અકા સમન્ત,
પાસાદિકાય વિનયટ્ઠકથાય ટીકં.
અઙ્ગુત્તરાગમવરટ્ઠકથાય ટીકં,
સમ્મોભવિબ્ભમ વિઘાતકરિં અકાસિ;
અત્થાય સંયમિગણસ્સ પધાનિકસ્સ,
ગન્થં અકા વિનયસઙ્ગહનામધેય્યં.
સન્તિન્દ્રિયસ્સપટિપત્તિ પરાયણસ્સ,
સલ્લેખ વુત્તિ નિરતસ્સ સમાહિતસ્સ;
અપ્પિચ્છતાદિ ગુણયોગ વિભુસનસ્સ,
સમ્બુદ્ધસાસનમહોદયકારણસ્સ.
૪૧૨. ¶
સબ્બેસુઆચરિયતં પરમં ગતસ્સ,
સત્થેસુ સબ્બસમયન્તર કોવિદસ્સ;
સિસ્સેનસારિતનુજસ્સ મહાદિસામિ.
સુદ્ધન્વયેન કરુણાદિગુણોદયેન,
તક્કાગમાદિ કુસલેન વિસારદેન;
સબ્બત્થ પત્થટ સુધાકરરંસિજાલ,
સઙ્કાસકિત્તિવિસરેન પરિક્ખકેન.
૪૧૪. ¶
સદ્ધાધનેન સખિલેન ચ ધમ્મકિત્તિ,
નામેન રાજગરુના ચરિયેન એસો;
સોતુપ્પસાદજનનો જિનદન્તધાતુ,
વંસો કતો નિખિલદસ્સિપભાવદીપો.
ધમ્મો પવત્તતુ ચિરાય મુનિસ્સરસ્સ,
ધમ્મે ઠિતા વસુમતીપતયો ભવન્તુ;
કાલે પવસ્સતુ ઘનો નિખિલા પજા’પિ,
અઞ્ઞોઞ્ઞમેત્તિપટિલાભસુખં લભન્તુ.