📜

ધાતુપાઠ ¶ વિલાસિનિયા

નમો તસ્સ ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ

૧.

સમ્માસમ્બુદ્ધ સૂરિયો યો સમ્બોધો દયો દિતો;

જગુ પઙ્કજ સઙ્ઘાતે બોધયી પણમામિ તં.

૨.

સદ્ધમ્મભાનુ યો લોકા લોકં કત્વાન ધી તમં;

ધંસયી મુનિના સમ્મા પાતુભૂતો નમામિ તં.

૩.

સિલગન્ધસમાકિણ્ણો બુદ્ધો સદ્ધમ્મહાય યો;

સઙ્ઘતોયરુહો પાણ લી તોસેસિ નમામિ તં-

૪.

નત્વા મમ ગરુંવાસિ પદુમારામ નામકં;

પાળિં નિસ્સાય કસ્સા હં ધાતુપાઠવિલાસિનિ-

૫.

ઇમઞ્હિ ગન્થકરણં સત્થાગમનયે રતો;

મૂકલંગમુ સઙ્ખાતે ગામે સજ્જનકારિતે-

૬.

સુવિસુદ્ધારામનામ વિહારમ્હિ નિવાસકો;

તસ્મિં પધાન થેરો સિ કતઞ્ઞૂ સન્તવુત્તિ યો-

૭.

ગુણાલઙ્કારનામો સો થેરો થેરન્વયે રતો;

યાચિ મં અભિગન્ત્વાન મિત્તો મે વઙ્કમાનસો.

૮.

બુદ્ધો હેસ્સં યદા લોકે નિદ્દેસો હં તદા ઇતિ;

પાપુણિસ્સ મહઙ્કારં કો વાદો પનિ હન્તરે-

અપ્પચ્ચયો ¶ પરો હોતિ ભૂવાદિ ગણતો સતિ;

સુદ્ધકત્તુ કિરયાખ્યાને સબ્બધાતુક નિસ્સિતં-

પયુત્તો ¶ કત્તુના યોગે ઠિતો યેવા પ્પધાનિયે;

કિરયં સાધેતિ એતસ્સ દીપકં સાસને પદં-

કરણ વચનંયેવ યેભુય્યેન પદિસ્સતિ;

આખ્યાતે કારિતટ્ઠાનં સન્ધાય કથિતં ઇદં;

ન નામે કારતટ્ઠાનં બોધેતા ઇતિઆદિકં-

સુનખેહિપિ ખાદાપેન્તિ ઇચ્ચાદિનિ પદાનિતુ;

આહરિત્વાન દીપેય્ય પયોગ કુસલો બુધો-યી.

કથિતો ¶ સચ્ચ સઙ્ખેપે પચ્ચન્ત વચનેન વે;

ભુય્યતે ઇતિ સદ્દસ્સ સમ્બન્ધો ભાવદીપનો-

નિદ્દેસપાળિયં રૂપં વિહોતિ વિહવીયતિ;

ઇતિ દસ્સનતોવાપિ પચ્ચત્તવચનં થિરં-

તથા ધજગ્ગસુત્તન્તે મુનિના હચ્ચ ભાસિતે;

સો પહીયિસ્સતિ ઇતિ પાળિદસ્સનતોપિચ-

પારમિતાનુ ભાવેન મહેસીનંવ દેહતો;

સન્નિ નિપ્ફાદના નેવ સક્કટાદિ વચો વિય-

પચ્ચત્ત દસ્સનેનેવ પુરિસત્તય યોજનં;

એકવચનિકઞ્ચાપિ બહુવચનિકમ્પિચ;

કાતબ્બ મિતિ નો ખન્તી પરસ્સપદઆદિકે-

ભાવે કિરયાપદં નામ પાળિયા અતિદુદ્દસં;

તસ્મા તગ્ગહણૂપાયો વુત્તો એત્તાવતા મયા-યી.

યં ¶ તિકાલં તિપુરિસં કિરયાવાચિ તિકારકં;

અત્તિલિઙ્ગં દ્વિવચનં ત દાખ્યાતન્તિ વુચ્ચતિ-યી.

આખ્યાત ¶ સાગર મથ જ્જતનિ તરઙ્ગં,

ધાતુજ્જલં વિકરણ ગમ કાલમીનં;

લોપા નુબન્ધ રય મત્થ વિભાગતીરં,

ધીરા તરન્તિ કવિનો પુથુ બુદ્ધિ નાવા-યી.

ચક્ખક્ખી ¶ નયનં નેત્તં લોચનં દિટ્ઠિ દસ્સનં;

પેક્ખનં અચ્છિ પમ્હન્તુ પખુમન્તિ પવુચ્ચતિ-યિ.

‘‘પબ્બાજિતો ¶ સકા રટ્ઠા, અઞ્ઞં જનપદં ગતો,

મહન્તં કોટ્ઠં કયિરાથ, દુરુત્તાનં નિવેતવે’’-

પોરાણ ¶ મેતં અતુલ નેતં અજ્જતનામિવ,

નિન્દન્તિ તુણ્હિ માસીનં નિન્દન્તિ બહુભાણિનં;

મિતભાણિનમ્પિ નિન્દન્તિ નત્થિ લોકે અનિન્દિતો-

નગરં ¶ યથા પચ્ચન્તં ‘‘ગુત્તં’’ સન્તરબાહિયં,

એવં ‘ગોપેથ’ અત્તાનં, ખણે વે મા ઉપચ્ચગા-

ધિરત્થુ ¶ તં વિસવન્તં, યમહં જીવિત કારણા,

વન્તં પચ્છા વમિસ્સામિ, મતં મે જિવિતં વરં-

વિલુપ્પતેવ ¶ પુરિસો, યાવસ્સ ઉપકપ્પતિ,

યદા ચઞ્ઞે વિલુમ્પન્તી, સો વિલુત્તો વિલુમ્પતી-

‘‘અપ્પમાદો ¶ અમતપદં, પમાદો મચ્ચુનો પદં,

અપ્પમત્તા ન મીયન્તિ, યે પમત્તા યથામતા’’.

૧. ¶

ઞાણવિમલ તિસ્સાખ્યો, યો મહાસઙ્ઘ નાયકો,

મરમ્મવંસં આદોચ, દીપે સણ્ઠાપયી ઇધ-

૨.

તસ્સ પધાન સિસ્સોસિ, પાળિ યટ્ઠકથા વિદૂ,

ધમ્મધાર સમઞ્ઞાતો, યો મહા સઙ્ઘસામિકો-

૩.

યો તસ્સ મુખ્યસિંસ્સા સિ, ધમ્મે સત્થેવ કોવિદો,

ઞાણાનન્દ મહાથેરો, ખે મા વિય સુપાકટો-

૪.

વિમલસાર તિસ્સાખ્યો, મહાસંસાધિપો કવિ,

સિસ્સોસિ દુતિયો તસ્સ, પરિયત્તિ વિસારદો-

૫.

પદુમારામ નામો મે, આચેરો થેરપુઙ્ગવો,

તતિયો તસ્સ સિસ્સો સિ સિક્ખાગારવ સઞ્ઞુતો-

૬.

સઙ્ઘાધિપોચ વિમલ, સારાખ્યો થેરકુઞ્જરો,

પદુમારામ વિખ્યાત, મહાથેરો ચિમે દુવે-

૭.

ધમ્માધાર મહાસઙ્ઘ, સામિનોચ ઉપન્તિકે,

ઞાણાનન્દ મહાથેર, સ્સન્તિકેવ સમુગ્ગહું-

૮. ¶

તેસુ ખો પદુમારામ મહાથેરો અવં મમં,

સિક્ખયિ સદ્દ સત્થેચ, પાળિયટ્ઠકથાસુ ચ-

૯.

તસ્મિં દિવઙ્ગતે પચ્છા, છન્દો વ્યાકરણાદિકં,

વિમલસાર મહાથેર, સ્સન્તિકેચ સમુગ્ગહિં-

૧૦.

તસ્સ ખો પદુમારામ મહાથેરસ્સ ધીમતો,

સિસ્સેન ઞાણતિલક થેરેન સંસસામિના-

૧૧.

બુદ્ધસ્સ પરિનિબ્બાણ વીસહસ્સે ચતુસ્સતે,

સ સત્તત્યાધિકે વસ્સે જેટ્ઠમાસે મનોરમે-

૧૨.

અટ્ઠમિયં કાળપક્ખે, કતાયં મતિસૂદની,

ધાતુપાઠત્થ બોધાય ધાતુપાઠ વિલાસિની-

૧૩.

આદિ મુદ્દાપનં અસ્સા, ગુણાલઙ્કાર નામિનો,

ઓનોજિતં, મમાયત્તં તતોપરિ તપસ્સિનો-

૧૪.

સિસ્સો મય્હં ગુનાનન્દો ઉનાકુરુવ ગામજો,

મમુ પત્થમ્હિતો આસિ, ગણ્ઠિટ્ઠાનેસનાદિતો;

૧૫.

બસ્ત્યં સમઞ્ઞકો રાજા, મચ્ચો મમ પિતા અહુ,

ઓન્તીન્યા વી સનામા મે માતા સેનાપતાન્યનુ–

૧૬.

આચેરા ચેવ પાચેરા, જનકો જનનીવ મે,

દેવા ચેત્યઙ્ગિનો સબ્બે, નેનપપ્પોન્તુ નિબ્બુતિન્તિ-

ધાતુપાઠવિલાસિનિયા સમાપ્તયિ.