📜
જિનચરિતય ¶
નમો તસ્સ ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ
ઉત્તમં ઉત્તમઙ્ગેન નમસ્સિત્વા મહેસિનો;
નિબ્બાણમધુદં પાદપઙ્કજં સજ્જનાલિનં.
મહામોહતમં લોકે ધંસેન્તં ધમ્મભાકરં;
પાતુભૂતં મહાતેજં ધમ્મરાજોદયાચલે.
જન્તુચિત્તસરે જાતં પસાદકુમુદં સદા;
બોધેન્તં સઙ્ઘવન્દઞ્ચ સિલોરુકિરણુજ્જલં.
તહિં, તહિં સુવિત્થિણ્ણં જિનસ્સ ચરિતં હિતં;
પવક્ખામિ સમાસેન સદા’નુસ્સરણત્થિકો.
પણિતં તં સરન્તાનં દુલ્લભમ્પિ સિવંપદં;
અદુલ્લભં ભવે ભોગપટિલાભમ્હિ કા કથા?
તસ્મા તં ભઞ્ઞમાનં મે ચિત્તવુત્તપદક્કમં;
સુન્દરં મધુરં સુદ્ધં સોતુસોતરસાયનં.
સોતહત્થપુટા સમ્મા ગહેત્વાન નિરન્તરં;
અજરામરમિ’ચ્છન્તા સાધવો પરિભુઞ્જથ.
કપ્પસતસહસ્સસ્સ ચતુન્નં ચા’પિ મત્થકે;
અસઙ્ખેય્યાનમા’વાસં સબ્બદા પુઞ્ઞકામિનં.
૯. ¶
નાનારતનસમ્પન્નં નાનાજનસમાકુલં;
વિચિત્તાપણ સંકિણ્ણં તોરણ ગ્ઘિક ભૂસિતં.
યુત્તં દસહિ સદ્દેહિ દેવિન્દપુરસન્નિભં;
પુરં અમરસઙ્ખાતં અહોસી રુચિરં વરં.
તહિં બ્રાહ્મન્વયે જાતો સબ્બલોકાભિપૂજિતો;
મહાદયો મહાપઞ્ઞો અભિરૂપો મનોરમો.
સુમેધો નામ નામેન વેદસાગરપારગૂ;
કુમારો’સિ ગરૂનં સો અવસાને જિનંકુરો.
રાસિવડ્ઢકમચ્ચેન દસ્સિતં અમિતં ધનં;
અનેકસતગબ્ભેસુ નિચિતં તં ઉદિક્ખિય.
ધનસન્નિચયં કત્વા અહો મય્હં પિતાદયો;
ગતા માસકમે’કમ્પિ નેવા’દાય દિવં ઇતિ.
સંવેગમુ’પયાતો’વચીમન્તેસી’તિ ગુણાકરો;
ધનસારં ઇહં ગય્હ ગન્તું યુત્તન્તિ મે પન.
રહોગતો નિસીદિત્વા સુન્દરે નિજમન્દિરે;
દેહે દોસો ઉદિક્ખન્તો ઓવદન્તો’પિ અત્તનો.
ભેદનં તનુનોદુક્ખં દુક્ખો તસ્સો’દયો’પિ ચ;
જાતિધમ્મો જરાધમ્મો વ્યાધિધમ્મો અહં ઇતિ.
એવમા’દીહિ દેહસ્મિં દિસ્વા દોસે અનેકધા;
પુરે ભેરિં ચરાપેત્વા આરોચેત્વાન રાજિનો.
ભેરિનાદસુગન્ધેન યાચકાલિસમાગતે;
દાનકિઞ્જક્ખઓઘેન સત્તાહં પીનયી તતો.
દાનગ્ગહિમબિન્દૂનં નિપાતેના’પિ ધંસનં;
અયાતં તં વિલોકેત્વા રતનમ્બુજકાનનં.
રુદતો ઞાતિસઙ્ઘસ્સ જલિતાનલકાનના;
ગજિન્દો વિય ગેહમ્હા નિક્ખમિત્વા મનોરમા.
૨૨. ¶
મહન્તં સો મહાવીરો ઉપગઞ્છિ હિમાલયં;
હરિચન્દનકપ્પૂરાગરુગન્ધેહિ વાસિતં.
સુફલ્લચમ્પકાસોકપાટલીતિલકેહિ ચ;
પૂગપુન્નાગનાગાદિપાદપેહિ ચ મણ્ડિતં.
સીહવ્યગ્ઘતરચ્છેહિ ઇભદીપિકપીહિ ચ;
તુરઙ્ગમાદિનેકેહિ મિગેહિ ચ સમાકુલં.
સાળિકારવિહંસેહિ હંસકોઞ્ચસુવેહિ ચ;
કપોતકરવીકાદિસકુન્તેહિ ચ કૂજિતં.
યક્ખરક્ખસગન્ધબ્બદેવદાનવકેહિ ચ;
સિદ્ધવિજ્જાધરાદીહિ ભૂતેહિ ચ નિસેવિતં.
મનોસીલિન્દનીલોરુચારુપબ્બતપન્તિહિ;
સજ્ઝુહેમાદિનેકેહિ ભૂધરેહિ ચ ભાસુરં.
સુવણ્ણમણિસોપાનનેકતિત્થસરેહિ ચ;
સોભિતં તત્થ કીળન્તનેકદેવઙ્ગનાહિ ચ.
સીતસીકરસઞ્છન્નનિજ્ઝરાનં સતેહિ ચ;
કિણ્ણરોરગરઙ્ગેહિ રમ્મેહિ વિરાજિતં.
સિખણ્ડિસણ્ડનચ્ચેહિ લતાનં મણ્ડપેહિ ચ;
સેતવાલુકસઞ્છન્નમાલકેહિ ચ મણ્ડિતં.
સુવણ્ણમણિમુત્તાદિ અનેકરતનાકરં;
ઇચ્છન્તાનં જનાલીનં પુઞ્ઞકિઞ્જક્ખમા’લયં.
તમ’જ્ઝોગય્હ સો ધીરો સહસ્સક્ખેન માપિતે;
દિસ્વા ઇસિપરિક્ખારે પણ્ણસાલવરે તહિં.
ઇસિવેસં ગહેત્વાન વિહરન્તો સમાહિતો;
સત્તાહ’બ્ભન્તરે પઞ્ચ અભિઞ્ઞ’ટ્ઠવિધા’પિ ચ.
ઉપ્પાદેત્વા સમાપત્તિસુખેને’ચ તપોધનો;
નભસા દિવસે’કસ્મિં ગચ્છન્તો જનતં ઇસિ.
૩૫. ¶
સોધેન્તમ’ઞ્જસં દિસ્વા ઓતરિત્વા નભા તહિં;
ઇતિ તં જનતં પુચ્છિ કસ્મા સોધેથ અઞ્જસં.
સુમેધ ત્વં નજાનાસિ દીપઙ્કરતથાગતો;
સમ્બોધિમુ’ત્તમં પત્વા ધમ્મચક્કમ’નુત્તરં.
પવત્તેત્વાન લોકસ્સ કરોન્તો ધમ્મસઙ્ગહં;
રમ્મં રમ્મપુરં પત્વા વસતી’હ સુદસ્સને.
ભિક્ખુસતસહસ્સેહિ ચતૂહિ વિમલેહિ તં;
નિમન્તયિમ્હ દાનેન મયં લોકેકનાયક.
તસ્સ આગમનત્થાય મગ્ગં સોધેમ ચક્ખુમ;
ઇતિ સોતસ્સ સો તસ્સ સુખં દેન્તો જનો’બ્રવિં.
બુદ્ધો’તિ વચનં સુત્વા પીતિયો’દગ્ગમાનસો;
સકભાવેન સણ્ઠાતું નેવસક્ખિ ગુણાકરો.
તેના’રદ્ધઞ્જસા ધીરો યાચિત્વાન પદેસકં;
લભિત્વા વિસમં ઠાનં સમં કાતું સમારભિ.
ના’લઙ્કતેયેવ તહિં પદેસે,
લોકેકનાથો સનરામરેહિ;
સમ્પૂજિતો લોકહિતો મહેસિ,
વસીહિ સદ્ધિં પટિપજ્જિ મગ્ગં.
છબ્બણ્ણરંસિજાલેહિ પજ્જલન્તં તથાગતં;
આગચ્છન્તં તહિ દિસ્વા મોદમાનો વિચિન્તયિ.
યન્નૂનિ’મસ્સ ધીરસ્સ સેતું કત્વાન કદ્દમે;
સકત્તાનં નિપજ્જયે સસઙ્ઘસ્સ મહેસિનો.
દીઘરત્તામ’લં તં મે હિતાય ચ સુખાય ચ;
ઇચ્ચે’વં ચિન્તયિત્વાન નિપન્નો’સો જિનઙ્કુરો.
પબોધેત્વાન દિસ્વાન ચારુલોચનપઙ્કજે;
પુન’પે’વં વિચિન્તેસિ નિપન્નો ધિતિમા તહિં.
૪૭. ¶
ઇચ્છેય્યં ચે’હમ’જ્જે’વ હન્ત્વા’નન્તરણે ભવે;
સઙ્ઘસ્સ નવકો હુત્વા પવિસેય્યં પુરં વરં.
કિમ’ઞ્ઞાતકવેસેન ક્લેસનિબ્બાપણેન મે;
અયં બુદ્ધો’વ’હં બુદ્ધો હુત્વા લોકે અનુત્તરો.
જનતં ધમ્મનાવાય તારેત્વાન ભવણ્ણવાવ;
નિબ્બાણપુરમા’નેત્વા સેય્યં મે પરિનિબ્બુતં.
ઇચ્ચે’વં ચિન્તયિત્વાન નિપન્નો કદ્દમે તહિં;
સુવણ્ણકદલિક્ખન્ધસન્નિભો સો’તિ સોભતિ.
છબ્બણ્ણરંસીહિ વિરાજમાનં,
દિસ્વા મનુઞ્ઞં સુગતત્તભાવં;
સઞ્જાતપીતીહિ ઉદગ્ગચિત્તો,
સમ્બોધિયા છન્દમ’કાસિ ધીરો.
આગન્ત્વાન તહિં ઠાનં ઇસિં પઙ્કે નિપન્નકં;
લોકસ્સ સેતુભૂતો’પિ સેતુભૂતં તમ’ત્તનો.
દિસ્વા ઉસ્સીસકે તસ્સ ઠત્વા લોકેકસેતુનો;
લોકેકલોચનો ધીરો દીપઙ્કરતથાગતો.
ગોતમો નામ નામેન સમ્બુદ્ધો’યં અનાગતે;
ભવિસ્સતીતિ વ્યાકાસિ સાવકે ચ પુરાદિકે.
ઇદં વત્વાન કત્વાન સસઙ્ઘો તં પદક્ખિણં;
પૂજેસિ અટ્ઠમુટ્ઠિહિ કુસુમેહિ ગુણપ્પિયો.
ઇતિ કાતૂન પાયાસિ સસઙ્ઘો લોકનાયકોવ;
રમ્મકં નામ નગરં રમ્મારામાલયાલયં
જિનસ્સ વચનં સુત્વા ઉટ્ઠહિત્વાન પઙ્કતો;
મુદિતો દેવસઙ્ઘેહિ કુસુમાદીહિ પૂજિતો.
પલ્લઙ્કમા’ભુજિત્વાન નિસીદિ કુસુમાસને;
મહાતપો મહાપઞ્ઞો સુમેધો દમિતિન્દ્રિયો.
૫૯. ¶
દેવા દસસહસ્સેસુ ચક્કવાળેસુ મોદિતા;
અભિત્વવિંસુ તં ધીરં નિસિન્નં કુસુમાસને.
નિસિન્નો ઉપધારેસિ ધમ્મે બુદ્ધકરે તદા;
કિમુદ્ધં વા અધો વા’પિ દિસાસુ વિદિસાસુ ચ.
ઇચ્ચે’વં વિચિનન્તો સો સકલં ધમ્મધાતુકં;
અદ્દક્ખિ સકસન્તાને પઠમં દાનપારમિં.
એવમે’વં ગવેસન્તો ઉત્તરિં પારમી વિદૂ;
સબ્બા પારમિયો દિસ્વા અત્તનો ઞાણચક્ખુના.
સંસારે સંસરન્તો સો બહું દુક્ખં તિતિક્ખિય;
ગવેસન્તો’મતં સન્તો પૂરેત્વા દાનપારમિં.
સત્તનં કપ્પરુક્ખો’વ ચિન્તામણિ’વ કામદો;
ઇચ્છિતિચ્છિતમન્નાદિં દદન્તો દદતં વરો.
તારકાહિ બહું કત્વા નભે ચારુવિલોચને;
ઉપ્પાટેત્વા દદં ધીરો યાચકાનં પમોદિતો.
મહિયા પંસુતો ચા’પિ સમુદ્દોદકતો’ધિકં;
દદં સરીરમંસઞ્ચ લોહિતમ્પિ ચ અત્તનો.
મોલિના’લઙ્કતે સીસે’ધિકં કત્વા સિનેરુતો;
કમ્પયિત્વા મહિં દેન્તો સુતે ચા’પિ સકઙ્ગતાવ.
સીલનેક્કમ્મપઞ્ઞાદી પૂરેત્વા સબ્બપારમી;
વેસ્સન્તરત્તભાવે’ વમ્પત્વા તમ્ભા ચુતો પન.
ઉપ્પજ્જિત્વા સુરાવાસે સુન્દરે તુસિતે પુરે;
વસન્તો સુચિરં કાલં ભુત્વાના’તન્તસમ્પદં.
કતઞ્જલીહિ દેવેહિ યાચિતો દિપદુત્તમો;
સમ્બોધાય મહાવીર કાલો તુય્હન્તિઆદિના.
વિલોકેત્વાન કાલાદિં ઞત્વા કાલન્તિ બોધિયા;
પટિઞ્ઞં દેવસઙ્ઘસ્સ દત્વા નન્દનકાનનં.
૭૨. ¶
ગન્ત્વાન દેવસઙ્ઘેહિ સુગતિં ગચ્છિ’તો ચુતો;
અભિત્થુતો મહાપઞ્ઞો ચવિત્વાન તતો ઇધ.
સુસજ્જિતઙ્ગોરુતુરઙ્ગમાકુલે,
વિચિત્તનાનાપણપણ્યસમ્પદે;
મનોરમુત્તુઙ્ગજિન્દરાજિતે,
વિભૂસિતે તોરણકેતુરાસિહિ.
અલઙ્કતટ્ટાલવિસાલમાલયે,
સુગોપુરે સુન્દરસુન્દરાલયે;
સુદસ્સનીયે કપિળવ્હયે પુરે,
પુરિન્દદસ્સા’પિ પુરસ્સ હાસકે.
ભૂપાલમોળિરતનાલિનિસેવિતઙ્ઘિ,
પઙ્કેરુહં વિમલનેકગુણાધિવાસં;
ઓક્કાકરાજકુલકેતુમનાથનાથં,
સુદ્ધોદનં નરપતિં પવરં પટિચ્ચ.
સો સજ્ઝુદામધવલામલદસ્સનીય,
સોણ્ડાય સંગહિતસેતવરારચિન્દં;
ચન્દાવદાતવરવારણરાજવણ્ણં,
સન્દસ્સયિત્વ સુપિનેન વિસાલપઞ્ઞો.
બિમ્બાધરાય વિકચુપ્પલલોચનાય,
દેવિન્દચાપરતિચડ્ઢનભૂલતાય;
સમ્પુણ્ણસોમ્મવિમલિન્દુવરાનનાય,
સોવણ્ણહંસયુગચારુપયોધરાય.
પાદારવિન્દકરપલ્લવસુન્દરાય,
સોવણ્ણવણ્ણતનુવણ્ણવિરાજિતાય;
સીલાદિનેક ગુણભૂસનભૂસિતાય,
માયાય રાજવનિતાયુ’પગઞ્છિ કુચ્છિં.
પટિસન્ધિક્ખણે તસ્સ જાતા’નેકવિધબ્ભુતા;
અથા’યં ગહિતારક્ખો નરેહિ અમરેહિ ચ.
૮૦. ¶
મનુઞ્ઞરત્તમ્બુજકણ્ણિકાય,
મા’સીનસિઙ્ગીપટિમા’વ રમ્મા;
સુવણ્ણવણ્ણો દિપદાનમિન્દો,
પલ્લઙ્કમા’ભુઞ્છિય માતુગબ્ભે.
મણિમ્હિ વિપ્પસન્નમ્હિ રત્તસુત્તમિ’વા’વુતં;
માતુચિત્તમ્બુજં ધીરો બોધયન્તો પદિસ્સતિ.
દસમાસાવસાનમ્હિ દેવી રઞ્ઞો કથેસિ’દં;
મય્હં ઞાતિઘરં દેવ ગન્તુમિ’ચ્છામ’હં ઇતિ.
રઞ્ઞો’થ સમનુઞ્ઞતા ગચ્છન્તિ કુલમ’ત્તનો;
મહતા પરિહારેન દિબ્બઞ્જસ સમઞ્જસે.
સુરભિકુસુમસણ્ડાલઙ્કતસ્સાલસણ્ડં,
સમદહમરમાલાગીયમાનગ્ગનાદં;
નયનવિહગસઙ્ઘે અવ્હયન્તં’વ દિસ્વા,
વિપુલરતિનિવાસં લુમ્બિનીકાનનં તં.
વિપુલતરરતિં સા તમ્હિ કાતૂન રમ્મે,
અમરયુવતિલીલાચારુલીલાભિરામા;
વિકસિતવરસાલસ્સો’પગન્ત્વાન મૂલં,
સયમ’તિનમિતે કં સાલસાખં અગણ્હિ.
તસ્મિં ખણે કમ્મજમાલુત’સ્સા,
ચલિંસુ સાનીહિ પરિક્ખિપિત્વા;
દેવિં જનો તં અભિપાલયન્તો,
તમ્હા પટિક્કમ્મ સુસણ્ઠિતા’થ.
સગચારુહેમવલયાદિવિભૂસિતેન,
અચ્ચન્તતમ્બનખરંસિસમુજ્જલેન;
તુલાતિકોમલસુરત્તકરેન સાખં,
ઓલમ્બ તત્થ મજનેસિ ટ્ઠિતા’વ ધીરં.
૮૮. ¶
સોવણ્ણવણ્ણતનુવણ્ણવિરાજમાનં,
નેત્તાભિરામમતુલં અતુલાય ગબ્ભા;
સમ્મા પસારિતકરઙ્ઘીયુગાભિરામં,
પઙ્કેરુહા કણકહંસમિ’વો’તરન્તં.
બ્રહ્મા મનગ્ઘરતિવડ્ઢનહેમજાલ,
મા’દાય તેન ઉપગમ્મ પટિગ્ગહેત્વા;
‘‘સમ્મોદ દેવિ અય મ’ગ્ગતરો સુતો તે,
જાતો’’તિ તાય પુરતો કથયિંસુ ઠત્વા.
જાયન્તિ સેસમનુજા મલમક્ખિતઙ્ગા,
જાતો પને’સ પવરો દિપદાનમિન્દો;
અચ્ચન્ત સણ્હમલકાસિકવત્થકમ્હિ,
નિક્ખિત્તનગ્ઘતરચારુમણી’વ સુદ્ધો.
એવ’મ્પિ સન્તે સભતો’પગન્ત્વા,
દ્વે વારિધારા સુભગસ્સ દેહે;
જનેત્તિદેહે’પિ ઉતું મનુઞ્ઞં,
ગાહાપયું મઙ્ગલકિચ્ચતાય.
તેસં કરં રતિકરા અજિનપ્પવેણી,
મા’દાય તેન ઉપગમ્મ પટિગ્ગહેસું;
દેવા દુકૂલમયચુમ્બટકેન વીરં,
તેસં કરં નરવરા નરસીહરાજં.
તેસં કરા રતિકરો વિમલો’વ ચન્દો,
ચક્કઙ્કિતોરુચરણેહિ મહીતલસ્મિં;
સમ્મા પતિટ્ઠિય પુરત્થિમકં દિસં સો,
ઓલોકયિત્થ કમલાયતલોચનેહિ.
એકઙ્ગના નેકસતાનિ ચક્ક,
વાળાન’હેસું સનરામરા’થ;
ધીરં સુગન્ધપ્પભૂતીહિ તેસુ,
સમ્પૂજયન્તા ઇદમ’બ્રવિંસુ.
૯૫. ¶
નત્થે’ત્થ તુમ્હેહિ સમો સુધીસ,
એકો પુમા’પ’ગ્ગતરો કુતો’તિ;
એવં દિસા લોકિય લોકનાથો,
તપેક્ખમાનો સદિસ’મ્પિ એકં.
ઉત્તરા’ભિમુખો સત્તપદં ગન્ત્વા કથેસિ’દં,
‘‘અગ્ગો’હમસ્મિ લોકસ્સ જેટ્ઠો સેટ્ઠો’’તિઆદિકં.
અનઞ્ઞસાધારણનાદમુ’ત્તમં,
સુરાસુરબ્રહ્મનરિન્દપૂજિતં;
નરિન્દ’માદાય ગતો મહાજનો,
સુસજ્જિતં તં કપિળવ્હયં પુરં.
ભારાતિભારનગપાદપમેરુરાજં,
સબ્બ’મ્પિ સાગરજલં વહિતું સમત્થા;
જાતક્ખણે,પિ ગુણભારમ’સય્હમાના,
સઙ્કમ્પયી’વ પથવી પવરસ્સ તસ્સ.
રમિંસુ સોણા હરિણેહિ સદ્ધિં,
કાકા ઉલૂકેહિ મુદગ્ગુદગ્ગા;
સુપણ્ણરાજૂહિ મહોરગા ચ,
મજ્જારસઙ્ઘા’પિ ચ ઉન્દુરેહિ.
મિગા મિગિન્દેહિ સમાગમિંસુ,
પુત્તેહિ માતાપિતરો યથે’વ;
નાવા વિદેસ’મ્પિ ગતા સદેસં,
ગતા’ચ કણ્ડં સરભઙ્ગસત્થુ.
નાનાવિરાગુજ્જલપઙ્કજેહિ,
વિભૂસિતો સન્તતરઙ્ગમાલો;
મહણ્ણવો આસિ તહિં જલ’મ્પિ,
અચ્ચન્તસાતત્તમુ’પાગમાસિ.
સુફુલ્લઓલમ્બકપઙ્કજેહિ,
સમાકુલત્તં ગગનં અગઞ્છિ;
જહિંસુ પક્ખી ગમનં નભમ્હિ,
ઠિતા’ચ સિન્ધૂ’પિ અસન્દમાના.
૧૦૩. ¶
અકાલમેઘપ્પિયસઙ્ગમેન,
મહીવધૂ સોમ્મતમા અહોસિ;
મરૂહિ વસ્સાપિતનેકપુપ્ફ,
વિભૂસિતેના’તિવિભૂસિતાવ.
સુફુલ્લમાલાભરણાભિરામા,
લતઙ્ગના’લિંગિતપાદપિન્દા;
સુગન્ધકિઞ્જક્ખવરમ્બરેહિ,
દિસઙ્ગનાયો અતિસોભયિંસુ.
સુગન્ધધૂપેહિ નભં અસેસં,
પવાસિતં રમ્મતરં અહોસિ;
સુરાસુરિન્દા છનવેસધારી,
સંગીતિયુત્તા વિચરિંસુ સબ્બે.
પિયંવદા સબ્બજના અહેસું,
દિસા અસેસા’પિ ચ વિપ્પસન્ના;
ગજા’તિગજ્જિંસુ નદિંસુ સીહા,
હેસારવો ચા’સિ તુરઙ્ગમાનં.
સવેણુવીણા સુરદુન્દુભી નભે,
સકં સકં ચારુસરમ્પમોચયું;
સપબ્બતિન્દપ્પુથુલોકધાતુયા,
ઉળારઓભાસવયો મનોરમો.
મનુઞ્ઞગન્ધો મુદુસીતલાનિલો,
સુખપ્પદં વાયિ અસેસજન્તુનો;
અનેકરોગાદુપપીળિતંગિનો,
તતો પમુત્તા સુખિનો સિયું જના.
વિજમ્ભમાનામિતવાળવીજનિપ્પ,
-ભાભિરામં ભુવનં અહોસિ.
મહિંહિ ભેત્વા ચુ’દકાનિ સન્દયું,
ગમિંસુ બુજ્જા ઉજુગત્તતં જના.
૧૧૦. ¶
અન્ધા પઙ્ગુલનચ્ચાનિ લીલોપેતાનિ પેક્ખયું;
સુણિંસુ બધિરા મૂગ ગીતિયો’પિ મનોરમા.
સિતલત્તમુ’પાગઞ્છિ અવીચગ્ગિ’પિ તાવદે;
મોદિંસુ જલજા તસ્મિં જન્તવો પહસિંસુ ચ.
ખુપ્પિપાસાભિ ભૂતાનં પેતાનં આસિ ભોજનં;
લોકન્તરે’પિ આલોકો અન્ધકારનિરન્તરે.
અતિરેકતરા તારાવળિચન્દદિવાકરા;
વિરોચિંસુ નભે ભૂમિગતાનિ રતનાનિ ચ.
મહીતલાદયો ભેત્વા નિક્ખમ્મ ઉપરૂપરિ;
વિચિત્તપઞ્ચવણ્ણા’સું સુફુલ્લવિપુલમ્બુજા.
દુન્દુભાદી ચ’લઙ્કારા અવાદિત અઘટ્ટિતા;
અચ્ચન્તમધુરં નાદં પમુઞ્ચંસુ મહીતલે.
બદ્ધા સઙ્ખલિકાદીહિ મુઞ્ચિંસુ મનુજા તતો;
ભુવને ભવનદ્વારકવાટા વિવટા સયં.
‘‘પુરે કપિળવત્થુમ્હિ જાતો સુદ્ધોદનત્રજો;
નિસજ્જ બોધિમણ્ડે’તિ અયં બુદ્ધો ભવિસ્સતિ.’’
ચેલુક્ખેપાદયો ચા’પી પવત્તેન્તા પમોદિતા;
કીળિંસુ દેવસઙ્ઘા તે તાવતિંસાલયે તદા.
ઇદ્ધિમન્તો મહાપઞ્ઞો કાલદેવલતાપસો;
સુદ્ધોદનનરિન્દસ્સ ધીમતો સો કુલૂપગો.
ભોજનસ્સાવસાનમ્હિ તાવતિંસાલયં ગતો;
ગન્ત્વા દિવાવિહારાય નિસિન્નો ભવને તહિં.
છનવેસં ગહેત્વાન કીળન્તે તે ઉદિક્ખિય;
સન્તોસકારણં પુચ્છિ તેસં તે’પિ ન’મબ્રવું.
સુત્વા તં તત્તતો તમ્હા પીતિયો’દગ્ગમાનસો;
તાવદેવો’પગન્ત્વાન સુદ્ધોદનનિવેસનં.
૧૨૩. ¶
પવિસિત્વા સુપઞ્ઞત્તે નિસિસ્સો આસને ઇસિ;
‘‘જાતો કિર મહારાજ પુત્તો તે નુત્તરો સુધિ.
દટ્ટ્ઠુ’મિચ્છામ’હં તં’’તિ આહ રાજા અલઙ્કતં;
આનાપેત્વા કુમારં તં વન્દાપેતુ’મુપાગમી.
કુમારભૂતસ્સ’પિ તાવદેવ ગુણાનુભાવેન મનોરમાનિ;
પાદારવિન્દા પરિવત્તિય’ગ્ગા પતિટ્ઠિતા મુદ્ધનિ તાપસસ્સ.
તેનત્તભાવેન નરુત્તમસ્સ,
ન વન્દિતબ્બો તિભવેપિ કોચિ;
તિલોકનાથસ્સ સચે હિ સીસં,
તપસ્સિનો પાદતલે ઠપેય્યં.
ફાલેય્યમુદ્ધા ખલુ તાપસસ્સ પગ્ગય્હ સો અઞ્જલિમુત્તમસ્સ;
અટ્ઠાસિ ધીરસ્સ ગુણણ્ણવસ્સ નાસેતુ’મત્તાન’મયુત્તકન્તિ.
દિસ્વાન તં અચ્છરિયં નરિન્દો દેવાતિદેવસ્સ સકત્રજસ્સ;
પાદારવિન્દાન’ભિવન્દિ તુટ્ઠો વિચિત્તચક્કઙ્કિતકોમલાનિ.
યદા’સિ રઞ્ઞો પુથુવપ્પમઙ્ગલં તદા પુરં દેવપુરં’વ સજ્જિતં;
વિભૂસિતા તા જનતા મનોરમા સમાગતા તસ્સ નિકેતમુત્તમં.
વિભૂસિતઙ્ગો જનતાહિ તાહિ સો પુરક્ખતો ભૂસનભૂસિતત્રજં;
તમા’દયિત્વા’તુલવપ્પમઙ્ગલં સુરિન્દલીલાય ગતો નરિસ્સરો.
નાનાવિરાગુજ્જલચારુસાનિ પરિક્ખિતે કમ્હિ ચ જમ્બુમૂલે;
સયાપયિત્વા બહિમઙ્ગલં તં ઉદિક્ખિતું ધાતિગણા ગમિંસુ.
૧૩૨. ¶
સુવણ્ણતારાદિવિરાજમાન’વિતાનજોતુજ્જલજમ્બુમૂલે;
નિસજ્જ ધીરો સયને મનુઞ્ઞે’ઝાનં સમાપજ્જિ કતાવકાસો.
સુવણ્ણબિમ્બં વિય તં નિસિન્નં છાયઞ્ચ તસ્સા ઠિતમે’વ દિસ્વા;
તમબ્રવી ધાતિજનો’પગન્ત્વા ‘‘પુત્તસ્સ તે અબ્ભુતમી’દિસન્તિ.’’
વિસુદ્ધચન્દાનનભાસુરસ્સ સુત્વાન તં પઙ્કજલોચનસ્સ;
સવન્દનં મે દુતિય’ન્તિ વત્વા પુત્તસ્સ પાદે સિરસા’ભિવન્દિ.
તદઞ્ઞાનિપિ લોકસ્મિં જાતા’નેકવિધબ્ભુતા;
દસ્સિતા મે સમાસેન ગન્થવિત્થારભીરુના.
યસ્મિં વિચિત્તમણિમણ્ડિતમન્દિરાનં,
નાનાવિતાનસયનાસનમણ્ડિતાનં;
નિસ્સેણિ સેણિ પુથુભૂમિકભૂસિતાનં,
તિણ્ણં ઉતૂનમ’નુરૂપમ’લઙ્કતાનં.
સિઙ્ગેસુ રંસિનિકરા સુરમન્દિરાનં,
સિઙ્ગેસુ રંસિમપહાસકરા’વ નિચ્ચં;
આદિચ્ચરંસિ વિય પઙ્કજકાનનાનિ,
લોકાનનમ્બુજવનાનિ વિકાસયન્તિ.
નાના મણિવિચિત્તાહિ ભિત્તીતિ વનિતા સદા;
વિના’પિ દપ્પણચ્છાયં પસાધેન્તિ સકં તનું.
તેલાસનગસઙ્કાસં વિલોચનરસાયનં;
સુધાલઙ્કતપાકારવલયં યત્થ દિસ્સતે.
ઇન્દનીલોરુવલયં નાના રતનભૂસિતં;
દિસ્સતે’વ સદા યસ્મિં પરિખાનેકપઙ્કજા.
૧૪૧. ¶
પત્વાન વુદ્ધિં વિપુલે મનુઞ્ઞે,
ભુત્વાન કામે ચ તહિં વસન્તો;
ગચ્છં તિલોકેકવિલોચનો સો,
ઉય્યાનકીળાય મહાપથમ્હિ.
કમેન જિણ્ણં બ્યધિતં મતઞ્ચ,
દિસ્વાન રૂપં તિભવે વિરત્તો;
મનોરમં પબ્બજિતઞ્ચ રૂપં,
કત્વા રતિં તમ્હિ ચતુત્થવારે.
સુફુલ્લનાનાતરુસણ્ડમણ્ડિતં સિખણ્ડિસણ્ડાદિદિજૂપકૂજિતં;
સુદસ્સનીયં વિય નન્દનં વનં મનોરમુય્યાનમ’ગા મહાયસો.
સુરઙ્ગના સુન્દરસુન્દરીનં મનોરમે વાદિતનચ્ચગીતે સુરિન્દલીલાય;
તહિં નરિન્દો રમિત્વ કામં દિપદાન’મિન્દો.
આભુજિત્વાન પલ્લઙ્કં નિસિન્નો રુચિરાસને;
કારાપેતુમ’ચિન્તેસિ દેહભૂસન’મત્તનો.
તસ્સ ચિત્તં વિદિત્વાન વિસ્સકમ્મસ્સિ’દંબ્રવી;
અલઙ્કરોહિ સિદ્ધત્થ’મિતિ દેવાનમિસ્સરો.
તેના’ણત્તો’પગન્ત્વાન વિસ્સકમ્મો યસસ્સિનો;
દસદુસ્સસહસ્સેહિ સીસં વેઠેસિ સોભનં.
તનું મનુઞ્ઞમ્પિ અકાસિ સોભનં,
અનઞ્ઞસાધારણલક્ખણુજ્જલં;
વિચિત્તનાનુત્તમભૂસનેહિ સો,
સુગન્ધિગન્ધુપ્પલચન્દનાદિના.
વિભૂસિતો તેન વિભૂસિતઙ્ગિના,
તહિં નિસિન્નો વિમલે સિલાતલે;
સુરઙ્ગનાસન્નિભસુન્દરીહિ સો,
પુરક્ખતો દેવપતીવ સોભતિ.
૧૫૦. ¶
સુદ્ધોદનનરિન્દેન પેસિતં સાસનુત્તમં;
‘‘પુત્તો તે પુત્ત જાતો’’તિ સુત્વાન દીપદુત્તમો.
‘‘મમ’જ્જ બન્ધનં જાતં’’ઇતિ વત્વાન તાવદે;
સમિદ્ધં સબ્બકામેહિ અગમા સુન્દરં પુરં.
ઠિતા ઉપરિપાસાદે કિસાગોતમિ તં તદા;
રાજેન્તં સતરંસિ’ંવ રાજં દિસ્વા કથે સિ’દં.
‘‘યેસં સૂનુ અયં ધીરો યા ચ જાયા ઇમસ્સ તુ;
તે સબ્બે નિબ્બુતા નૂન સદા’નૂનગુણસ્સ વે’’.
ઇતી’દિસં ગિરં સુત્વા મનુઞ્ઞં તાય ભાસિતં;
સઞ્જાતપીતિયા પીનો ગચ્છમાનો સકાલયં.
સીતલં વિમલં હારિં હારં તં રતિવડ્ઢનં;
પેસેત્વા સન્તિકં તસ્સા ઓમુઞ્ચિત્વાન કણ્ઠતો.
પાસાદમ’ભિરૂહિત્વા વેજયન્તં’વ સુન્દરંવ;
નિપજ્જિ દેવરાજા’વ સયને સો મહારહે.
સુન્દરી તં પુરક્ખત્વા સુરસુન્દરિસન્નિભા;
પયોજયિંસુ નચ્ચાનિ ગીતાનિ વિવિધાનિ’પિ.
પબ્બજ્જાભિરતો ધીરો પઞ્ચકામે નિરાલયો;
તાદિસે નચ્ચગીતે’પિ ન રમિત્વા મનોરમે.
નિપન્નો વિસ્સમિત્વાન ઈસકં સયને તહિં;
પલ્લઙ્કમા’ભુજિત્વાન મહાવીરો મહીપતિ.
નિસિન્નો’વ’નેકપ્પકારં વિકારં,
પદિસ્વાન નિદ્દુપગાનં વધૂનં;
ગમિસ્સામિ’દાની’તિ ઉબ્બિગ્ગચિત્તો,
ભવે દ્વારમૂલં’પગન્ત્વાન રમ્મં.
ઠપેત્વાન સીસં સુભુમ્મારકસ્મિં,
સુણિસ્સામિ ધીરસ્સ સદ્દન્તિ તસ્મિં;
નિપન્નં સુદન્તં પસાદાવહન્તં,
સહાયં અમચ્ચં મહાપુઞ્ઞવન્તં.
૧૬૨. ¶
અચ્છન્નસવનં છન્નં આમન્તેત્વા કથેસિ’દં;
‘‘આનેહિ ઇતિ કપ્પેત્વા કન્થકં નામ સિન્ધવં.’’
સો છન્નો પતિગણ્હિત્વા તં ગિરં તેન ભાસિતં;
તતો ગન્ત્વાન કપ્પેત્વા સીઘમા’નેસિ સિન્ધવં.
અભિનિક્ખમનં તસ્સ ઞત્વા વરતુરઙ્ગમો;
તેન સજ્જિયમાનો સો હેસારવમુ’દીરયિ.
પત્થરિત્વાન ગચ્છન્તં સદ્દં તં સકલં પુરં;
સબ્બે સુરગણા તસ્મિં સોતું ના’દંસુ કસ્સચિ.
અથ સો સજ્જનાનન્દો ઉત્તમં પુત્તમ’ત્તનો;
પસ્સિત્વા પઠમં ગન્ત્વા પચ્છા બુદ્ધો ભવામ’હં.
ચિન્તયિત્વાન એવ’મ્પિ ગન્ત્વા જાયાનિવેસનં;
ઠપેત્વા પાદદુ’મ્મારે ગીવં અન્તો પવેસિય.
કુસુમેહિ સમાકિણ્ણે દેવિન્દસયનૂપમે;
નિપન્નં માતુયા સદ્ધિં સયને સકમ’ત્રજં.
વિલોકેત્વાન ચિન્તેસિ ઇતિ લોકેકનાયકો;
સચા’હં દેવિયા બાહુમ’પનેત્વા મમ’ત્રજં.
ગણ્હિસ્સામ’ન્તરાય’મ્પિ કરેય્ય ગમનસ્સ મે;
પબુજ્ઝિત્વા મહન્તેન પેમેને’સા યસોધરા.
બુદ્ધો હુત્વા પુના’ગમ્મ પસ્સિસ્સામી’તિ અત્રજં;
નરાધિપો તદા તમ્હા પાસાદતલતો’તરિ.
પેસલાનનકરઙ્ઘિપઙ્કજા હાસફેનભમુવીચિભાસુરા;
નેત્તનીલકમલા યસોધરાકોમુદી’વ નયનાલિપત્થિતા.
સમત્થો અસ્સ કો તસ્સા જહિતું દેહસમ્પદં;
વિન્દમાનો વિના ધીરં ઠિતં પરમિમુદ્ધનિ.
‘‘અસ્સો સામિ મયાનીતો કાલં જાન રથેસભ’’;
ઇતિ અબ્રવિ છન્નો સો ભૂપાલસ્સ યસસ્સિનો.
૧૭૫. ¶
મહીપતિ તદા સુત્વા છન્નેનો’દીરિતં ગિરં;
પાસાદા ઓતરિત્વાન ગન્ત્વા કન્થકસન્તિકં.
તસ્સિ’દં વચનં ભાસિ સબ્બસત્તહિતે રતો;
‘‘કન્થક’જ્જે’કરત્તિં મા તારેહિ’’ સનરામરં.
લોકમુ’ત્તારયિસ્સામિ બુદ્ધો હુત્વા અનુત્તરો;
ભવસાગરતો ઘોરજરાદિમકરાકરા.’’
ઇદં વત્વા તમા’રુય્હ સિન્ધવં સઙ્ખસન્નિભં;
ગાહાપેત્વાન છન્નેન સુદળ્હં તસ્સ વાલધિં.
પત્વાન સો મહાદ્વારસમીપં સમચિન્તયિ;
ભવેય્ય વિવટં દ્વારં યેન કેનચિ નો સચે.
વાલધિં ગહિતેનેવ સદ્ધિં છન્નેન કન્થકં,
નિપ્પીળયિત્વા સત્થીહિ ઇમમચ્ચુગ્ગતં સુભં;
ઉલ્લઙ્ઘિત્વાન પાકારં ગચ્છામી’તિ મહબ્બલો.
તથા થામબલૂપેતો છન્નો’પિ તુરગુત્તમો;
વિસું વિસું વિચિન્તેસું પાકારં સમતિક્કમં.
તસ્સ ચિત્તં વિદિત્વાન મોદિતા ગમને સુભે;
વિવરિંસુ તદા દ્વારં દ્વારે’ધિગ્ગહિતા સુરા.
તં સિદ્ધત્થમ’સિદ્ધત્થં કરિસ્સામી’તિ ચિન્તિય;
આગન્ત્વા તસ્સિ’દં ભાસિ અન્તલિક્ખે ટ્ઠિતન્તિકો.
‘‘મા નિક્ખમિ મહાવીર ઇતો તે સત્તમે દિને;
દિબ્બં તુ ચક્કરતનં અદ્ધા પાતુભવિસ્સતિ.’’
ઇચ્ચેવં વુચ્ચમાનો સો અન્તકેન મહાયસો;
‘‘કો’સિ ત્વમિ’તિ’’તં ભાસિ મારો ચ’ત્તાનમા’દિસિ.
‘‘મારજાનામ’હં મય્હં દિબ્બચક્કસ્સ સમ્ભવં;
ગચ્છ ત્વમિ’ધ મા તિટ્ઠ ન’મ્હિ રજ્જેનમત્થિકો.
સબ્બં દસસહસ્સિમ્પિ લોકધાતુમ’હં પન;
ઉન્નાદેત્વા ભવિસ્સામિ બુદ્ધો લોકેકનાયકો.’’
૧૮૮. ¶
એવં વુત્તે મહાસત્તે અત્તનો ગિરમુ’ત્તરિં;
ગાહાપેતુમ’સક્કોન્તો તત્થે’વ’ન્તરધાયિ’સો.
પાપિમસ્સ ઇદં વત્વા ચક્કવત્તિસિરિમ્પિ ચ;
પહાય ખેપિણ્ડં’વ પચ્ચુસસમયે વસિં.
ગચ્છન્તમ’ભિપૂજેતું સમાગન્ત્વાન તાવદે;
રતનુક્કાસહસ્સાનિ ધારયન્તા મરૂ તહિં.
પચ્છતો પુરતો તસ્સ ઉભોપસ્સેસુ ગચ્છરે;
તથે’વ અભિપૂજેન્તા સુપણ્ણા ચ મહોરગા.
સુવિપુલસુરસેના ચારુલીલાભિરામા,
કુસુમસલિલધારા વસ્સયન્તા નભમ્હા;
ઇહહિ દસસહસ્સી ચક્કવાળા ગતા તા,
સુખુમતનુતમેતોદગ્ગુદગ્ગા ચરન્તિ.
યસ્મિં સુગન્ધવરપુપ્ફસુધૂપ ચુણ્ણ,
હેમદ્ધજપ્પભુતિભાસુરચારુમગ્ગે;
ગચ્છં મહાજવવરઙ્ગ તુરંગ રાજા,
ગન્તું ન સક્ખિ જવતો કુસુમાદિલગ્ગો.
ઇત્થં તમ્હિ પથે રમ્મે વત્તમાને મહામહે;
ગચ્છન્તો રત્તિસેસેન તિંસયોજનમઞ્જસે.
પત્વા’નોમાનદીતીરં પિટ્ઠિતો તુરગસ્સ સો;
ઓતરિત્વાન વિમલે સીતલે સિકતાતલે.
વિસ્સમિત્વા ઇદં વત્વા ‘‘ગચ્છાહી’તિ સકં પુરં;
આભરણાનિ આદિય છન્ને’મં ગુરગમ્પિ ચ.’’
ઠિતો તસ્મિં મહાવીરો અચ્ચન્ત નિસિતા’સિના;
સુગન્ધવાસિતં મોળિં છેત્વા’નુક્ખિપિ અમ્બરે.
ચારુહેમસુમુગ્ગેન કેસધાતું નભુગ્ગતં;
પૂજનત્થં સહસ્સક્ખો સિરસા સમ્પટિચ્છિય.
૧૯૯. ¶
વિલોચનાનન્દકરિન્દનીલમયેહિ ચૂળામણિ ચેતિયં સો;
પતિટ્ઠપેસા’મલતાવતિંસે ઉબ્બેધતો યોજનમત્તમગ્ગા.
ઉત્તમટ્ઠપરિક્ખારં ધારેત્વા બ્રહ્મુનાભતં;
અમ્બરે’ચ પવિજ્ઝિત્થ વરં દુસ્સયુગમ્પિ ચ.
તમા’દાય મહાબ્રહ્મા બ્રહ્મલોકે મનોરમં;
દ્વાદસયોજનુબ્બેધં દુસ્સથૂપં અકારયિ.
નામેના’નુપિયં નામ ગન્ત્વા અમ્બવનં તહિં;
સત્તાહં વીતિનામેત્વા પબ્બજ્જાસુખતો તતો.
ગન્ત્વાને’કદિનેને’વ તિંસયોજનમઞ્જસં;
પત્વા રાજગહં ધીરો પિણ્ડાય ચરિ સુબ્બતો.
ઇન્દનીલસિલાયા’પિ કતા પાકારગોપુરા;
હેમચલા’વ દિસ્સન્તિ તસ્સા’ભાગિ તહિં તદા.
કો’યં સક્કો નુખો બ્રહ્મા મારો નાગો’તિઆદિના;
ભિય્યો કોતુહળપ્પત્તો પદિસ્વા તં મહાજનો.
પવિસિત્વા ગરહેતૂન ભત્તં યાપનમત્તકં;
યુગમત્તં’વ પેક્ખન્તો ગચ્છન્તો રાજવીથિયં.
મથિતં મેરુમન્થેન સમુદ્દ’વ મહાજનં;
તમ્હા સો આકુલી કત્વા ગન્ત્વા પણ્ડવપબ્બતં.
તતો તસ્સે’વ છાયાય ભૂમિભાગે મનોરમે;
નિસિન્નો મિસ્સકં ભત્તં પરિભુઞ્જિતુમા’રભિ.
પચ્ચવેક્ખણમત્તેન અન્તસપ્પં નિવારિસ;
દેહવમ્મિકતો ધીરો નિક્ખમન્તં મહબ્બલો.
ભુત્વાન બિમ્બિસારેન નરિન્દેન નરાસભો;
નિમન્તિનો’પિ રજ્જેન ઉપગન્ત્વાન’નેકધા.
૨૧૧. ¶
પટિક્ખિપિય તં રજ્જં અથ તેના’ભિયાચિતો;
ધમ્મં દેસેહિ મય્હન્તિ બુદ્ધો હુત્વા અનુત્તરો.
દત્વા પટિઞ્ઞં મનુજાધિપસ્સ ધીરો’પગન્ત્વાન પધાનભૂમિં;
અનઞ્ઞસાધારણદુક્કરાનિ કત્વા તતો કિઞ્ચિ અપસ્સમાનો.
ઓળારિકન્નપાનાનિ ભુઞ્જિત્વા દેહસમ્પદં;
પત્વા’જપાલનિગ્રોધમૂલં પત્તો સુરો વિય.
પુરત્થા’ભિમુખો હુત્વા નિસિન્નો’સિ જુતિન્ધરો;
દેહવણ્ણેહિ નિગ્રોધો હેમવણ્ણો’સિ તસ્સ સો.
સમિદ્ધપત્થના એકા સુજાતા નામ સુન્દરી;
હેમપાતિં સપાયાસં સીસેના’દાય ઓનતા.
તસ્મિં અધિગ્ગહીતસ્સ રુક્ખદેવસ્સ તાવદે;
બલિં દમ્મી’તિ ગન્ત્વાન દિસ્વા તા દીપદુત્તમં.
દોવો’તિ સઞ્ઞાય ઉદગ્ગચિત્તા પાયાસપાતિં પવરસ્સ દત્વા;
‘‘આસિંસના ઇજ્ઝિયથા હિ મય્હં તુય્હમ્પિ સા સામિ સમિજ્ઝિતૂ’તિ.’’
ઇચ્ચે’વં વચનં વત્વા ગતા તમ્હા વરઙ્ગના;
અથ પાયાસપાતિં તં ગહેત્વા મુનિપુઙ્ગવો.
ગન્ત્વા નેરઞ્જરાતીરં ભૂત્વા તં વરભોજનં;
પટિસોતં પવિસ્સજ્જિ તસ્સા પાતિં મનોરમં.
જન્તાલિપાલિમનનેત્તવિલુમ્પમાનં,
સમ્ફુલ્લસાલવનરાજિવિરાજમાનં;
દેવિન્દનન્દનવનં’વ’ભિનન્દનીય,
મુ’ય્યાનમુ’ત્તમતરં પવરો’પગન્ત્વા.
કત્વા દિવાવિહારં સો સાયણ્હસમયે તહિં;
ગચ્છં કેસરલીલાય બોધિપાદપસન્તિકં.
૨૨૨. ¶
બ્રહ્મસુરાસુરમહોરગપક્ખિરાજ,
સંસજ્જિતોરુવટુમે દિપદાનમિન્દો;
પાયાસિ સોત્થિયદ્વિજો તિણહારકો તં,
દિસ્વાન તસ્સ અદદા તિણમુટ્ઠિયો સો.
ઇન્દિવરારવિન્દાદિકુસુમાન’મ્બરા તહિં;
પતન્તી વુટ્ઠિધારા’વ ગચ્છન્તે દીપદુત્તમે.
ચારુચન્દનચુણ્ણાદિ’ધુપગન્ધેહિ નેકધા;
અનોકાસો’સિ આકાસો ગચ્છન્તે દીપદુત્તમે.
રતનુજ્જલછત્તેહિ ચારુહેમદ્ધજેહિ ચ;
અનોકાસો’સિ આકાસો ગચ્છન્તે દિપદુત્તમે.
વેલુક્ખેપસહસ્સેહિ કીળન્તેહિ મરૂહિ’પિ;
અનોકાસો’સિ આકાસો ગચ્છન્તે દિપદુત્તમે.
સુરદુન્દુભિવજ્જાનિ કરોન્તેહિ મરૂહિપિ;
અનોકાસો’સિ આકાસો ગચ્છન્તે દિપદુત્તમે.
સુરઙ્ગનાહિ સઙ્ગિતિં ગાયન્તિહિ’પિ’નેકધા;
અનોકાસો’સિ આકાસો ગચ્છન્તે દિપદુત્તમે.
મનોરમા કિણ્ણરકિણ્ણરઙ્ગના,
મનોરમઙ્ગા ઉરગોરગઙ્કના;
મનોરમા તમ્હિ ચ નચ્ચગીતિયો,
મનોરમા’નેકવિધા પવત્તયું.
તદા મહોઘે’વ મહામગેહિ,
પવત્તમાને ઇતિ સો મહાયસો;
તિણે ગહેત્વા તિભવેકનાયકો,
ઉપાગતો બોધિદુમિન્દસન્તિકં.
વિદ્દુમાસિતસેલગ્ગરજતાચલસન્નિભં;
કત્વા પદક્ખિણં બોધિપાદપં દિપદુત્તમો.
પુરત્થિમદિસાભાગે અચલે રણધંસકે;
મહીતલે ઠિતો ધીરો ચાલેસિ તિણમુટ્ઠિયો.
૨૩૩. ¶
વિદ્દસહત્થમત્તો સો પલ્લઙ્કો આસિ તાવદે;
અથ નં અબ્ભુતં દિસ્વા મહાપઞ્ઞો વિચિન્તયિ.
‘‘મંસલોહિતમટ્ઠિ ચ નહારૂ ચ તચો ચ મે;
કામં સુસ્સતુ નેવા’હં જહામિ વીરિયં’’ઇતિ.
આભુજિત્વા મહાવીરો પલ્લઙ્કમ’પરાજિતં;
પાચિનાભિમુખો તસ્મિં નિસીદિ દીપદુત્તમો.
દેવદેવસ્સ દેવિન્દો સઙ્ખમા’દાય તાવદે;
વીસુત્તરસતુબ્બેધં ધમયન્તો તહિં ઠિતો.
દુતિયં પુણ્ણચન્દં’વ સેતચ્છત્તં તિયોજનં;
ધારયન્તો ઠિતો સમ્મા મહાબ્રહ્મા સહમ્પતિ.
ચારુચામરમા’દાય સુયામો’પિ સુરાધિપો;
વીજયન્તો ઠિતો તત્થ મન્દં મન્દં તિગાવુતં.
બેલુવં વીણમા’દાય સુરોપઞ્ચસિખવ્હયો;
નાનાવિધલયોપેતં વાદયન્તો તથા ઠિતો.
થુતિગીતાનિ ગાયન્તો નાટકીહિ પુરક્ખતો;
તથે’વ’ટ્ઠાસિ સો નાગરાજા કાલવ્હયો’પિ ચ.
ગહેત્વા હેમમઞ્જુસા સુરપુપ્ફેહિ પૂરિતા;
પૂજયન્તા’વ અટ્ઠંસુ બત્તિંસા’પિ કુમારિકા.
સેન્દદેવસઙ્ઘેહિ તેહિ ઇત્થં મહામહે;
વત્તમાને તદા મારો પાપિમા ઇતિ ચિન્તયિ.
‘‘અતિક્કમિતુકામો’યં કુમારો વિસયં મમ;
સિદ્ધત્થો અથ સિદ્ધત્થં કરિસ્સામી’’તિ તાવદે.
માપેત્વ ભિંસનતરોરુસહસ્સબાહું,
સઙ્ગય્હ તેહિ જલિતા વિવિધાયુધાનિ;
આરુય્હ ચારુ દિરદં ગિરિમેખલાક્ખ્યં,
ચણ્ડં દિયડ્ઢસતયોજનમાયતં તં.
૨૪૫. ¶
નાનાનનાય’નલવણ્ણસિરોરુહાય,
રત્તોરુવટ્ટબહિનિગ્ગતલોચનાય;
દટ્ઠોટ્ઠભિંસનમુખાયુ’રગબ્ભુજાય,
સેનાય સો પરિવુતો વિવિધાયુધાય.
તત્થો’પગમ્મ અતિભીમરમં રવન્તો,
સિદ્ધત્થમે’થ ઇતિ ગણ્હથ બન્ધથે’મં;
આણાપયં સુરગણં સહદસ્સનેન,
ચણ્ડાનીલુગ્ગતપિચું’વ પલાપયિત્થ.
ગમ્ભીરમેઘરવસન્તિભવણ્ડનાદં,
વાતંચ માપિય તતો સુભગસ્સ તસ્સ;
કણ્ણમ્પિ વીવરવરસ્સ મનોરમસ્સ,
નો આસિયેવ ચલિતું પભુ અન્તકોથ.
સંવટ્ટવુટ્ઠિજવસન્નિભભીમઘોર,
વસ્સં પવસ્સિય તતો’દકબિન્દુકમ્પિ;
નાસક્ખિ નેતુમ’તુલસ્સ સમીપકમ્પિ,
દિસ્વા તમ’બ્ભુતમ’થો’પિ સુદુમ્મુખો સો.
અચ્ચન્તભીમનળઅચ્ચિસમુજ્જલોરુ,
પાસાનભસ્મકલલાયુધવસ્સધારા;
અઙ્ગારપજ્જલિતવાલુકવસ્સધારા,
વસ્સાપયિત્થ સકલાનિ ઇમાનિ તાનિ.
મારાનુભાવબલતો નભતો’પગન્ત્વા,
પત્વાન પુઞ્ઞસિખરુગ્ગતસન્તિકં તુ;
માલાગુળપ્પભૂતિભાવગતાનિ’થાપિ,
લોકન્તરે’વ તિમિરં તિમિરં સુઘોરં.
માપેત્વ મોહતિમિરમ્પિ હતસ્સ તસ્સ,
દેહપ્પભાગિ સતરંસિસતોદિતં’વ;
જાતં મનોરમતરં અતિદસ્સનીય,
મા’લોકપુઞ્જમ’વલોકિય પાપધમ્મો.
૨૫૨. ¶
કોપોપરત્તવદનો ભુકુટિપ્પવારા,
અચ્ચન્તભિંસનવિરૂપકવેસધારી;
અચ્ચન્તતિણ્હતરધારમસઙ્ગમે’વ,
ચક્કાયુધં ચરતરં અપિ મેરુરાજં.
સઙ્ખણ્ડયન્તમિ’વ થૂલકલીરકણ્ડં,
વિસ્સજ્જિ તેન’પિ ન કિઞ્ચિ ગુણાકરસ્સ;
કાતું પહુત્તમુ’પગઞ્છિ તતો તમે’તં,
ગન્ત્વા નભા કુસુમછત્તતમા’ગ સીસં.
વિસ્સજ્જિતા’પિ સેનાય સેલકૂટાનલાકુલા;
પગન્ત્વા નભસા માલાગુલત્તં સમુપાગતા.
તમ્પિ દિસ્વા સસોકો સો ગન્ત્વા ધીરસ્સ સન્તિકં;
પાપુણાતિ મમેવા’યં પલ્લઙ્કો અપરાજિતો.
ઇતો ઉટ્ઠહ પલ્લઙ્કા ઇતિ’ભાસિત્થ ધીમતો;
કતકલ્યાણકમ્મસ્સ પલ્લઙ્કત્થાય માર તે.
કો સક્ખી’તિ પવુત્તો સો ઇમે સબ્બે’તિ સક્ખિનો;
સેનાયા’ભિમુખં હત્થં પસારેત્વાન પાપિમા.
ઘોરનાદેન’હં સક્ખિ અહં સક્ખી’તિ તાય’પિ;
સક્ખિભાવં વદાપેત્વા તસ્સે’વં સમુદીરયિ.
કો તે સિદ્ધત્થ સક્ખી’તિ અથ તેના’તુલેન’પિ;
મમે’ત્થ સક્ખિનો માર નસન્તિ’તિ સચેતના.
રત્તમેઘોપનિક્ખન્તહેમવિજ્જુવભાસુરં;
નીહરિત્વા સુરત્તમ્ભા ચીવરા દક્ખિણં કરં.
ભૂમિયા’ભિમુખં કત્વા કસ્મા પારમિભૂમિયં;
ઉન્નાદેત્વા નિ’દાને’વં નિસ્સદ્દાસી’તિ ભૂમિયા.
મુઞ્ચાપિતે રવે નેકસતે મેઘરવે યથા;
બુદ્ધનાગબલા નાગં જાનૂહિ સુપપતિટ્ઠિતં.
૨૬૩. ¶
દિસ્વાનિ’દાનિ ગણ્હાતિ’દાનિ ગણ્હાતિ ચિન્તિય;
સમ્ભિન્નદાઠસપ્પો’વ હતદપ્પો સુદુમ્મુખો.
પહાયા’યુધવત્થાનિ’લઙ્કારાનિ અનેકધા;
ચક્કવાળાવલા યાવ સસેનાય પલાયિ સો.
તં મારસેનં સભયં સસોકં પલાયમાનં ઇતિ દેવસઙ્ઘા;
દિસ્વાન મારસ્સ પરાજયો’યં જયો’તિ સિદ્ધત્થ કુમારકસ્સ.
સમ્મોદમાનં અભિપૂજયન્તા ધીરં સુગન્ધપ્પભૂતિહિ તસ્મિં;
પુના’ગતા નેકથુતીહિ સમ્મા ઉગ્ઘોસમાના છનવેસધારિ.
એવં મારબલં ધીરો વિદ્ધંસેત્વા મહબ્બલો;
આદિચ્ચે ધરમાને’વ નિસિન્નો અચલાસને.
યામસ્મિં પઠમે પુબ્બેનિવાસં ઞાણ’મુત્તમો;
વિસોધેત્વાન યામસ્મિં મજ્ઝિમે દિબ્બલોચનં.
સો પટિચ્ચસમુપ્પાદે અથ પચ્છિમયામકે;
ઓતારેત્વાન ઞાણંસં સમ્મસન્નો અનેકધા.
લોકધાતુસતં સમ્મા ઉન્નાદેત્વા’રુણોદયે;
બુદ્ધો હુત્વાન સમ્બુદ્ધોસમ્બુદ્ધજલોચનો.
‘‘અનેકજાતિસંસારં સન્ધાવિસ્સ’’ન્તિઆદિના;
ઉદાને’દં ઉદાનેસિ પીતિવેગેન સાદિસો.
સલ્લક્ખેત્વાગુણે તસ્સ પલ્લઙ્કસ્સ અનેકધા;
ના તાવ’ઉટ્ઠહિસ્સામિ ઇતો પલ્લઙ્કતો ઇતિ.
સમાપત્તી સમાપજ્જી અનેકસતકોટિયો;
સત્થા તત્થે’વ સત્તાહં નિસિન્નો અચલાસને.
અજ્જા’પિ નૂન ધીરસ્સ સિદ્ધત્થસ્સ યસસ્સિનો;
અત્થિ કત્તબ્બકિચ્ચઞ્હિ તસ્મા આસનમાલયં.
૨૭૫. ¶
નજહાસી’તિ એકચ્ચદેવતાના’સિ સંસયં;
ઞત્વા તાસં વિતક્કં તં સમેતું સન્તમાનસો.
ઉટ્ઠાય હેમહંસો’વ હેમવણ્ણો પભઙ્કરો;
અબ્ભુગ્ગન્ત્વા નભં નાથો અકાસિ પાટિહારિયં.
વિતક્કમે’વં ઇમિના મરૂનં સમ્મુ’પસમ્મા’નિમિસેસિ બોધિં;
સમ્પૂજયન્તો નયનમ્બુજેહિ સત્તાહમ’ટ્ઠાસિ જયાસનઞ્ચ.
સુભાસુરસ્મિં રતનેહિ તસ્મિં સવઙ્કમન્તો વરચઙ્કમસ્મિં;
મનોરમસ્મિં રતનાલયેહિ’પિ વિસુદ્ધધમ્મં વિચિનં વિસુદ્ધો.
મૂલેજપાલતરુરાજવરસ્સ તસ્સ,
મારઙ્ગનાનમ’મલાનનપઙ્કજાનિ;
સમ્મા મિલાપિય તતો મુચલિન્દમૂલે,
ભોગિન્દચિત્તકુમુદાનિ પબોધયન્તો.
મૂલે’પિ રાજયતનસ્સ તસ્સ તસ્મિં સમાપત્તિસુખમ્પિ વિન્દં;
સંવીતિનામેસિ મનુઞ્ઞવણ્ણો એકૂનપઞ્ઞાસદિનાનિ ધીમા.
અનોતત્તોદકં દન્તકટ્ઠનાગલતામયં;
હરીટકાગદં ભુત્વા દેવિન્દેનાભતુત્તમં.
વાનિજેહિ સમાનીતં સમત્થમધુપિણ્ડિકં;
મહારાજૂપનીતમ્હિ પત્તમ્હિ પતિગણ્હિય.
ભોજનસ્સાવસાનમ્હિ જપાલતરુમૂલકં;
ગન્ત્વાધિગતધમ્મસ્સ ગમ્ભીરત્તમનુસ્સરિ.
મહીસન્ધારકો વારિક્ખન્ધસન્નિભકો અયં;
ગમ્ભીરોધિગતો ધમ્મો મયા સન્તો’તિઆદિના.
૨૮૫. ¶
ધમ્મગમ્ભીરતં ધમ્મરાજસ્સ સરતો સતો;
આસેવં તક્કણં ધમ્મં ઇમં મે પટિવિજ્ઝિતું.
વાયમન્તો સમ્પત્તયાચકાનં મનોરમં;
કન્તેત્વા ઉત્તમઙ્ગઞ્ચ મોળિભૂસનભૂસિતં.
સુવઞ્જિતાનિ અક્ખિનિ ઉપ્પાટેત્વાન લોહિતં;
ગળતો નીહિરિત્વાન ભરિયં લાવણ્ણભાસુરં.
અત્રજઞ્ચ દદન્તેન કુલવંસપ્પદીપકં;
દાનં નામ ન દિન્નઞ્ચ નત્થિ સીલં અરક્ખિતં.
તથાહિ સઙ્ખપાલાદિઅત્તભાવેસુ જીવિતં;
મયા પરિચ્ચજન્તેન સીલભેદભયેન ચ.
ખન્તિવાદાદિકે નેકઅત્તભાવે અપૂરિતા;
છેજ્જાદિં પાપુનત્તેન પારમી નત્થિ કાચિ મે.
તસ્સ મે વિધમન્તસ્સ મારસેનં વસુન્ધરા;
ન કમ્પિત્થ અયં પુબ્બેનિવાસં સરતો’પિ ચ.
વિસોધેન્તસ્સ મે યામે મજ્ઝિમે દિબ્બલોચનં;
ન કમ્પિત્થ પકમ્પિત્થ પચ્છિમે પન યામકે.
પચ્ચયાકારઞાણં મે તાવદે પટિવિજ્ઝતો;
સાધુકારં દદન્તી’ચ મુઞ્ચમાના મહારવં.
સમ્પુણ્ણલાપૂ વિય કઞ્જિકાહિ,
તક્કેહિ પુણ્ણં વિય વાટિકા’વ;
સમ્મક્ખિતો’વ’ઞ્જનકેહિ હત્થો,
વસાહિ સમ્પીત પિલોતિકા’વ.
કિલેસપુઞ્જબ્ભરિતો કિલિટ્ઠો,
રાગેન રત્તો અપિ દેસદુટ્ઠો;
મોહેન મૂળ્હો’તિ મહબ્બલેન,
લોકો અવિજ્જાનિકરાકરો’યં.
૨૯૬. ¶
કિન્નામ ધમ્મં પટિવિજ્ઝતે’તં,
અત્થો હિ કો તસ્સિ’તિ દેસનાય;
એવં નિરુસ્સાહમ’ગઞ્છિ નાથો,
પજાય ધમ્મામતપાનદાને.
નિચ્છારેત્વા મહાનાદં તતો બ્રહ્મા સહમ્પતી;
નસ્સતિ વત ભો લોકો ઇતિ લોકો વિનસ્સતિ.
બ્રહ્મસઙ્ઘં સમાદાય દેવસઙ્ઘઞ્ચ તાવદે;
લોકધાતુસતે સત્થુ સમીપં સમુપાગતો.
ગન્ત્વા મહીતલે જાનું નિહચ્ચ સિરસઞ્જલિં;
પગ્ગય્હ ‘‘ભગવા ધમ્મં દેસેતુ’’ ઇતિઆદિના.
યાચિતો તેન સમ્બુદ્ધરવિન્દવદનો જિનો;
લોકધાતુસતં બુદ્ધચક્ખુના’લોકયં તદા.
તસ્મિં અપ્પરજક્ખાદિમચ્ચા દિસ્વા’તિ એત્તકા;
વિભજિત્વા’થ તે સત્તે ભબ્બાભબ્બવસેન સો.
અભબ્બે પરિવજ્જેત્વા ભબ્બે’વા’દાય બુદ્ધિયા;
ઉપનેતુ જનો’દાનિ સદ્ધાભાજનમ’ત્તનો.
પૂરેસ્સામી’તિ તં તસ્સ સદ્ધમ્મામતદાનતો;
વિસ્સજ્જિ બ્રહ્મસઙ્ઘસ્સ વચનામતરંસિયો.
તતોજપાલોદયપબ્બતોદિતો,
મહપ્પભો બુદ્ધદિવાકરો નભે;
મણિપ્પભાસન્નિભભાસુરપ્પભો,
પમોચયં ભાસુરબુદ્ધરંસિયો.
પમોદયન્તો ઉપકાદયો તદા,
કમેન અટ્ઠારસયોજનઞ્જસં;
અતિક્કમિત્વાન સુફુલ્લપાદપે,
વિજમ્ભમાનાલિગણાભિકૂજિતં.
૩૦૬. ¶
નિરન્તરં નેકદિજુપકૂજિતં સુફ્રલ્લપઙ્કેરુહ ગન્ધવાસિતં ગતો;
યસસ્સી મિગદાયમુત્તમં તહિં તપસ્સી અથ પઞ્ચવગ્ગિયા.
દેવાતિદેવં તિભવેકનાથં,
લોકન્તદસ્સિં સુગતં સુગત્તં;
દિસ્વાન ધીરં મુનિસીહરાજં,
કુમન્તણં તે ઇતિ મન્તયિંસુ.
‘‘ભુત્વાન ઓળારિકઅન્નપાનં,
સુવણ્ણવણ્ણો પરિપુણ્ણકાયો;
એતા’વુસો’યં સમણો ઇમસ્સ,
કરોમ ના’મ્હે અભિવાદનાદિં.
અયં વિસાલન્વયતો સસૂતો,
સમ્ભાવનીયો ભુવિ કેતુભૂતો;
પટિગ્ગહેતું’રહતા’સનં તુ,
તસ્મા’સનં’યેવિ’તિ પઞ્ઞપેમ.’’
ઞત્વા’થ ભગવા તેસં વિતક્કં તિક્ખબુદ્ધિયા;
મેત્તાનિલકદમ્બેહિ માનકેતું પધંસયી.
સમત્થા નહિ સણ્ઠાતું સકાય કતિકાય તે;
અકંસુ લોકનાથસ્સ વન્દનાદીનિ ધીમતો.
બુદ્ધભાવં અજાનન્તા મુનયો મુનિરાજિનો;
આવુસો વાદતો તસ્સ કેવલં સમુદીરયું.
અથ લોકવિદૂ લોકનાથો તેસમુ‘‘દીરથ;
આવુસોવાદતો નેવ સત્થુનો’’ સમુદીરયિ.
‘‘ભિક્ખવે અરહં સમ્મા સમ્બુદ્ધો’તિ તથાગતો’’;
બુદ્ધભાવં પકાસેત્વા અત્તનો તેસમુ’ત્તમો.
નિસિન્નો તેહિ પઞ્ઞત્તે દસ્સનેય્યુત્તમાસને;
બ્રહ્મનાદેન તે થેરે સીલભૂસનભૂસિતે.
૩૧૬. ¶
આમન્તેત્વાન બ્રહ્માનં નેકકોટિપુરક્ખતો;
ધમ્મચક્કં પવત્તેન્તો દેસનારંસિના તદા.
મોહન્ધકારરાસિમ્પિ હન્ત્વા લોકે મનોરમં;
ધમ્માલોકં પદસ્સેત્વા વેનેય્યમ્બુજબુદ્ધિયા.
મિગકાનનસઙ્ખાતો રણભૂમિતલે ઇતિ;
રાજા મહાનુભાવો’વધમ્મરાજા વિસારદો.
દેસનાસિં સમાદાય ધીભુજેન મનોરમં;
વેનેય્યજનબન્ધુનં મહાનત્થકરં સદા.
કિલેસારી પદાળેત્વા સદ્ધમ્મજયદુન્દુભિં;
પહરિત્વાન સદ્ધમ્મજયકેતું સુદુજ્જયં.
ઉસ્સાપેત્વાન સદ્ધમ્મજયત્થુણુત્તમં સુભં;
પતિટ્ઠાપિય લોકેકરાજા હુત્વા સિવઙ્કરો.
પમોચેત્વાન જનતં બ્રહાસંસારબન્ધના;
નિબ્બાણનગરં નેતુકામો લોકહિતે રતો.
સુવણ્ણાચલકૂટં’વ જઙ્ગમં ચારુદસ્સનં;
પત્વો’રુવેલગામિં તં અઞ્જસં’વ સુરઞ્જસં.
ભદ્દવગ્ગિયભૂપાલકુમારે તિંસમત્તકે;
મગ્ગત્તયામતરસં પાયેન્વા રસમુ’ત્તમં.
પબ્બજ્જમુ’ત્તમં દત્વા લોકસ્સ’ત્થાય ભિક્ખવો;
ઉય્યોજેત્વાન સમ્બુદ્ધો ચારિકં ચરથા’તિ તે.
ગન્ત્વો’રુવેલં જટિલાનમ’ન્તો-
જટા ચ છેત્વાન જટા બહિદ્ધા;
પાપેત્વ અગ્ગઞ્જસમુ’ત્તમો તે,
પુરક્ખતો ઇન્દુ’વ તારકાભિ.
પુરક્ખતો તેહિ અનાસવેહિ,
છબ્બણ્ણરંસાભરનુત્તમેહિ;
દિસઙ્ગનાયો અતિસોભયન્તો,
પક્ખીનમક્ખીનિ’પિ પીણયન્તો.
૩૨૮. ¶
દિન્નં પટિઞ્ઞં સમનુસ્સરન્તો,
તં બિમ્બિસારસ્સ મહાયસસ્સ;
મોચેતુકામો વરરાજવંસં,
ધજૂપમાનસ્સ ગુણાલયસ્સ.
સિખણ્ડિમણ્ડલારદ્ધનચ્ચં લટ્ઠિવનવ્હયં;
ઉય્યાનમ’ગમા નેકતરુસણ્ડાભિમણ્ડિતં.
બિમ્બિસારનરિન્દો સો’ગતભાવં મહેસિનો;
સુણિત્વા પીતિપામોજ્જભૂસનેન વિભૂસિતો.
તમુ’ય્યાનુ’પગન્ત્વાન મહામચ્ચપુરક્ખતો;
સત્થુપાદારવિન્દેહિ સોભયન્તો સિરોરુહે.
નિસિન્નો બિમ્બિસારં તં સદ્ધમ્મઅમતમ્બુના;
દેવિન્દગીયમાનગ્ગવણ્ણો વણ્ણાભિરાજિતો.
દેવદાનવભોગિન્દપૂજિતો સો મહાયસો;
રમ્મં રાજગહં ગન્ત્વા દેવિન્દપુરસન્નિભં.
નરિન્દગેહં આનીતો નરિન્દેન સરાસભો;
ભોજનસ્સા’વસાનમ્હિ ચાલયન્તો મહામહિં.
પતિગણ્હિય સમ્ફુલ્લતરુરાજવિરાજિતં;
રમ્મં વેલુવનારામં વિલોચન રસાયનં.
સિતપુલિનસમૂહચ્છન્નભાલઙ્કતસ્મિં,
સુરભિકુસુમગન્ધાકિણ્ણમન્દાનિલસ્મિં;
વિવિધકમલમાલાલઙ્કતમ્બાસયસ્મિં,
વિપુલવિમલતસ્મિં વલ્લિયામણ્ડપસ્મિં.
સુરનરમહનીયો ચારુપાદારવિન્દો,
વિમલકમલનેત્તો કુન્દદન્તાભિરામો;
ગુણરતનસમુદ્દો નાથનાથો મુનિન્દો,
કણકકિરણસોભો સોમસોમ્માનનો સો.
૩૩૮. ¶
વિમલપવરસીલક્ખન્ધવારઞ્ચ કત્વા,
રુચિરવરસમાધીકુન્તમુ‘‘સ્સાપયિત્વા;
તિખિણતરસુભગ્ગં બુદ્ધઞાણોરુકણ્ડં,
વિહરતિ ભમયન્તો કામમ’ગ્ગા વિહારા.
તદા સુદ્ધોદનો રાજા‘‘પુત્તો સમ્બોધિમુત્તમં;
પત્વા પવત્તસદ્ધમ્મચક્કો લોકહિતાય મે.
રાજગહં’ચ નિસ્સાય રમ્મે વેલુવને’ધુના;
વસતી‘‘તિ સુણિત્વાન બુદ્ધભૂતં સકત્રજં.
દટ્ઠુકામો નવક્ખત્તું નવામચ્ચે મહેસિનો;
નવયોધસહસ્સેહિ સદ્ધિં પેસેસિ સન્તિકં.
ગન્ત્વા તે ધમ્મરાજસ્સ સુત્વા’નોપમદેસનં;
ઉત્તમત્થં લભિત્વાન સાસનમ્પિ નપેસયું.
તેસ્વે’કમ્પિ અપસ્સન્તો કાલુદાયિં સુભારતિં;
આમન્તેત્વા મહામચ્ચં પબ્બજ્જાભિરતં સદા.
‘‘સુગત્તરતનં નેત્વા મમ નેત્તરસાયનં;
યેન કેનચુ’પાયેન કરોહી’’તિ તમ’બ્રવી.
અથ યોધસહસ્સેન તમ્પિ પેસેસિ સો’પિ ચ;
ગન્ત્વા સપરિસો સત્થુ સુત્વા સુન્દરદેસનં.
અરહત્તઞ્જસં પત્વા પબ્બજિત્વા નરાસભં;
નમસ્સન્તો સ સમ્બુદ્ધં પગ્ગય્હ સિરસઞ્જલિં.
‘‘વસન્તકાલજ્જનીતાતિરત્તવણ્ણાભિરામઙ્કુરપલ્લવાનિ;
સુનીલવણ્ણુજ્જલપત્તયુત્તા સાખાસહસ્સાનિ મનોરમાનિ.
વિસિટ્ઠગન્ધાકુલફાલિફુલ્લનાનાવિચિત્તાનિ મહીરુહાનિ;
સુચિત્તનાનામિગપક્ખિસઙ્ઘસઙ્ગીયમાનુત્તમકાનનાનિ.
૩૪૯. ¶
સુનીલસાતોદકપૂરિતાનિ સુનાદિકાદમ્બકદમ્બકાનિ;
સુગન્ધેન્દીવરકલ્લહારા રવિન્દરત્તમ્બુજભૂસિતાનિ.
તીરન્તરે જાતદુમેસુ પુપ્ફકિઞ્જક્ખરાજીહિ વિરાજિતાનિ;
મુત્તાતિસેતામલસેકતાનિ રમ્માનિ નેકાનિ જલાસયાનિ.
મનુઞ્ઞવેળુરિયકઞ્ચુકાનિવગુણ્ઠિતાનિ’ચ સુસદ્દલેહિ;
સુનીલભૂતાનિ મહીતલાનિ નભાનિ મન્દાનિલ સઙ્કુલાનિ.
અનન્તભોગેહિ જનેહિ ફીતં,
સુરાજધાનિં કપિળાભિધાનિં;
ગન્તું ભદન્તે સમયો’’તિઆદિં,
સંવણ્ણિ વણ્ણં ગમનઞ્જસસ્સ.
સુવણ્ણનં તં સુગતો સુણિત્વા,
‘‘વણ્ણેસિ વણ્ણં ગમનસ્સુ’દાયિ;
કિન્નૂ‘‘તિ ભાસિત્થ તતો ઉદાયિ,
કથેસિ’દં તસ્સ સિવઙ્કરસ્સ.
‘‘ભન્તે પિતા દસ્સનમિ’ચ્છતે તે,
સુદ્ધોદનો રાજવરો યસસ્સી;
તથાગતો લોકહિતેકનાથો,
કરોતુ સઞ્ઞાતકસઙ્ગહન્તિ.’’
સુણિત્વા મધુરં તસ્સ ગિરં લોકહિતે રતો;
‘‘સાધુ’દાયિ કરિસ્સામિ ઞાતકાનન્તિ સઙ્ગહં.’’
જઙ્ગમો હેમમેરૂ’વ રત્તકમ્બલલઙ્કતો;
વિમલો પુણ્ણચન્દો’વ તારકાપરિવારિતો.
સદ્ધિં વીસસહસ્સેહિ સન્તચિત્તેહિ તાદિહિ;
ગચ્છન્તો સિરિસમ્પન્નો અઞ્જસે સટ્ઠિયોજને.
૩૫૮. ¶
દિને દિને વસિત્વાન યોજને યોજને જિનો;
દ્વીહિ માસેહિ સમ્પત્તો બુદ્ધો જાતપુરં વરં.
બુદ્ધં વિસુદ્ધકમલાનનસોભમાનં,
બાલંસુમાલિસતભાનુસમાનભાનું;
ચક્કઙ્કિતોરુચરણં ચરણાધિવાસં,
લોકત્તયેકસરણં અરણગ્ગકાયં.
સમ્પુણ્ણહેમઘટતોરણધૂમગન્ધ,
માલેહિ વેણુપણવાદિહિ દુન્દુભીહિ;
ચિત્તેહિ છત્તધજચામરવીજનીહિ,
સુદ્ધોદનાદિવનિપા અભિપૂજયિંસૂ.
સુસજ્જિતં પુરં પત્વા મુનિન્દો તં મનોરમં;
સુગન્ધિપુપ્ફકિઞ્જક્ખાલઙ્કતોરુતલાકુલં.
સુફુલ્લજલજાકિણ્ણ અચ્છોદકજલાલયં;
મયૂરમણ્ડલારદ્ધ રઙ્ગેહિ ચ વિરાજિતં.
ચારુચઙ્કમપાસાદ લતામણ્ડપમણ્ડિતં;
પાવેક્ખિ પવરો રમ્મં નિગ્રોધારામમુત્તમં.
‘‘અમ્હાકમે’સસિદ્ધત્થો પુત્તો નત્તો’તિ’’આદિના;
ચિન્તયિત્વાન સઞ્જાતમાનસત્થદ્ધસાકિયા.
દહરે દહરે રાજ કુમારે ઇદમ’બ્રવું;
‘‘તુમ્હે વન્દથ સિદ્ધત્થં નવન્દામ મયન્તિ તં.’’
ઇદં વત્વા નિસીદિંસુ કત્વા તે પુરતો તતો;
અદન્તદમકો દન્તો તિલોકેકવિલોચનો.
તેસં અજ્ઝાસયં ઞત્વા ‘‘ન મં વન્દન્તિ ઞાતયો;
હન્દ વન્દાપયિસ્સામિ’દાનિ નેસન્તિ’’ તાવદે.
અભિઞ્ઞા પાદકજ્ઝાનં સમાપજ્જિત્વા ઝાનતો;
વુટ્ઠાય હેમહંસો’વ હેમવણ્ણો પભઙ્કરો.
૩૬૯. ¶
અબ્ભુગ્ગન્ત્વા નભં સબ્બસત્તનેત્તરસાયનં;
ગણ્ડમ્બરુક્ખમૂલસ્મિં પાટિહારિયસન્નિભં.
અસાધારણમ’ઞ્ઞેસં પાટિહારિયમુ’ત્તમં;
રમનીયતરે તસ્મિં અકાસિ મુનિપુઙ્ગવો.
દિસ્વા તમ’બ્ભુતં રાજા સુદ્ધોદનોનરાસભો;
સઞ્જાતપીતિપામોજ્જો સક્યવંસેકનાયકો.
સત્થુપાદારવિન્દેહિ સકે ચારુસિરોરુહે;
ભૂસિતે’કાસિ તે સબ્બે સાકિય’ અકરું તથા.
ધીરો પોક્ખરવસ્સસ્સ અવસાને મનોરમં;
ધમ્મવસ્સં પવસ્સેત્વા સત્તચિત્તાવનુગ્ગતં.
મહામોહરજં હન્ત્વા સસઙ્ઘો દુતિયે દિને;
પવેક્ખિ સપદાનેન પિણ્ડાય પુરમુ’ત્તમં.
તસ્સ પાદારવિન્દાનિ’રવિન્દાનિ અનેકધા;
ઉગ્ગન્ત્વા પતિગણ્હિંસુ અક્કન્તક્કન્તઠાનતો.
દેહજોતિકદમ્બેહિ ગોપુરટ્ટાલમન્દિરા;
પિઞ્જરત્તં ગતા તસ્મિં પાકારપ્પભૂતિ તદા.
ચરન્તં પવિસિત્વાન પિણ્ડાય પુરવીથિયં;
લોકાલોકકરં વીરં સન્તં દન્તં પભઙ્કરં.
પસાદજનકે રમ્મે પાસાદે સા યસોધરા;
સીહપઞ્જરતો દિસ્વા ઠિતા પેમપરાયણા.
ભૂસને મણિરંસીહિ ભાસુરં રાહુલં વરં;
આમન્તેત્વા પદસ્સેત્વા ‘‘તુય્હમે’સો પિતા’’તિ તં.
નિકેતમુ’પસઙ્કમ્મ સુદ્ધોદનયસસ્સિનો;
વન્દિત્વા તમ’નેકાહિ ઇત્થીહિ પરિવારિતા.
‘‘દેવ દેવિન્દલીલાય પુત્તો તે’ધ પુરે પુરે;
ચરિત્વા ચરતે’દાનિ પિણ્ડાયા’તિ ઘરે ઘરે’’.
૩૮૨. ¶
પવેદેસિ પવેદેત્વા’ગમા મન્દિરમ’ત્તનો;
આનન્દજલસન્દોહ પૂરિતો’રુચિલોચના.
તતો સેસનરિન્દાનં ઇન્દો ઇન્દોવ લઙ્કતો;
કમ્પમાનો પગન્ત્વાન વેગેન જિનસન્તિકં.
‘‘સક્યપુઙ્ગવ તે ને’સ વંસો મા ચર મા ચર;
વંસે પુત્તે’કરાજા’પિ ન પિણ્ડાય ચરી પુરે.’’
ઇતિ વુત્તે નરિન્દેન મુનિન્દો ગુણસેખરો;
‘‘તુય્હમે’સો મહારાજ વંસો મય્હં પન’ન્વયો.
બુદ્ધવંસો’’તિ સમ્બુદ્ધવંસં તસ્સ પકાસયી;
અથો તસ્મિં ઠિતોયેવ દેસેન્તો ધમ્મમુ’ત્તરિં.
‘‘ઉત્તિટ્ઠે નપ્પમજ્જેય્ય ધમ્મમિ’’ચ્ચાદિમુ’ત્તમં;
ગાથં મનોરમં વત્વા સોતૂનં સિવમા’વહં.
દસ્સનગ્ગરસં દત્વા સન્તપ્પેત્વા તમુ’ત્તમો;
તેના’ભિયાચિતો તસ્સ નિકેતં સમુપાગતો.
સદ્ધિં વિસસહસ્સેહિ તાદીહિ દિપદુત્તમં;
મધુરોદનપાનેન સન્તપ્પેત્વા મહીપતિ.
ચુળામણીમરીચીહિ પિઞ્જરઞ્જલિકેહિ તં;
રાજુહિ સહ વન્દિત્વા નિસીદિ જિનસન્તિકે.
તા’પિ નેકસતા ગન્ત્વા સુન્દરા રાજસુન્દરી;
નરિન્દેન અનુઞ્ઞાતા નિસિદિંસુ તહિં તદા.
દેસેત્વા મધુરં ધમ્મં તિલોકતિલકો જિનો;
અહમ્પ’જ્જ ન ગચ્છેય્યં સવે બિમ્બાય મન્દિરં.
દયાય હદયં તસ્સા ફાલેય્યા’તિ દયાલયો;
સાવકગ્ગયુગં ગય્હ મન્દિરં પિતરા ગતો.
નિસીદિ પવિસિત્વાન બુદ્ધો બુદ્ધાસને તહિં;
છબ્બણ્ણરંસિજાલેહિ ભાસુરન્તો’વ ભાનુમા.
૩૯૫. ¶
મનોસિલાચુણ્ણસમાનદેહમરીવિજાલેહિ વિરાજમાના;
પકમ્પિતા હેમલતા’વ બિમ્બા બિમ્બધરા સત્થુ સમીપ’માગ.
સત્થુ પાદેસુ સમ્ફસ્સસીતલુત્તમવારિના;
નિબ્બાપેસિ મહાસોકપાવકં હદયિન્ધને.
રાજા સત્થુ પવેદેસિ બિમ્બાયા’તિ બહું ગુણં;
મુનિન્દો’પિ પકાસેસિ ચન્દકિણ્ણરજાતકં.
તદા નન્દકુમારસ્સ સમ્પત્તે મઙ્ગલત્તયે;
વિવાહો અભિસેકો ચ ઇતિ ગેહપ્પવેસનં.
મઙ્ગલાનં પુરેયેવ પબ્બાજેસિ પભઙ્કરો;
અનિચ્છન્તં’વ નેત્વા તં આરામં રમ્મમુત્તમં.
અત્તાનમ’નુગચ્છન્તં દાયજ્જત્થં સકત્રજં;
કુમારં રાહુલં ચા’પિ કુમારાભરણુજ્જલં.
‘‘સુખા’વ છાયા તે મે’’તિ ઉગ્ગિરન્તં ગિરં પિયં;
‘‘દાયજ્જં મે દદાહી’તિ દાયજ્જં મે દદાહિ ચ’’.
આરામમેવ નેત્વાન પબ્બાજેસિ નિરુત્તરં;
સદ્ધમ્મરતનં દત્વા દાયજ્જં તસ્સ ધીમતો.
નિક્ખમ્મ તમ્હા સુગતંસુમાલિ તહિં જન્તુસરોરુહાનિ;
સદ્ધમ્મરંસીહિ વિકાસયન્તો ઉપાગતો રાજગહં પુના’પિ.
કુસુમાકુલ સુન્દરતરુપવને પદુમુપ્પલ ભાસુરસરનિકરે;
પુથુચઙ્કમમણ્ડિતસિતસિકતે સુભસીતવને વિહરતિ સુગતો.
તદા સુદત્તવ્હયસેટ્ઠિસેટ્ઠો,
બહૂહિ ભણ્ડં સકટેહિ ગય્હ;
સાવત્થિતો રાજગહે મનુઞ્ઞે,
સહાયસેટ્ઠિસ્સ ઘરૂ’પગન્ત્વા.
૪૦૬. ¶
તેને’વ વુત્તો સુભગેન બુદ્ધો,
જાતો’તિ લોકે દિપદાનમિન્દો;
સઞ્જાતપીતીહિ ઉદગ્ગચિત્તો,
રત્તિં પભાતં ઇતિ મઞ્ઞમાનો.
નિક્ખમ્મ તમ્હા વિગતન્ધકારે,
દેવાનુભાવેન મહાપથમ્હિ;
ગન્ત્વાન તં સીતવનં સુરમ્મં,
સમ્પુણ્ણ ચન્દં’વ વિરાજમાનં.
તં દીપરુક્ખં વિય પજ્જલન્તં,
વિલોચનાનન્દકરં મહેસિં;
દિસ્વાન તસ્સુ’ત્તમપાદરાગં,
પટિગ્ગહેત્વા સિરસા સુધીમા.
ગમ્ભીરં નિપુણં ધમ્મં સુણિત્વા વિમલં વરં;
સોતાપત્તિફલ’મ્પત્વા સહસ્સનય મણ્ડિતં.
નિમન્તેત્વાન સમ્બુદ્ધં સસઙ્ઘં લોકનાયકં;
વણ્ણગન્ધરસૂપેતં દત્વા દાનં સુખાવહં.
સત્થુ આગમનત્થાય સાવત્થિનગરં વરં;
પટિઞ્ઞં સો ગહેત્વાન ગચ્છન્તો અન્તરાપથે.
યોજને યોજને વારુ ચિત્તકમ્મસમુજ્જલે;
વિહારે પવરે દત્વા કારાપેત્વા બહું ધનં.
સાવત્થિં પુન’રાગન્ત્વા પાસાદસતમણ્ડિતં;
તોરણઙ્ઘિકપાકારગોપુરાદિવિરાજિતં.
પુરં અપહસન્તં’વ દેવિન્દસ્સા’પિ સબ્બદા;
સબ્બસમ્પત્તિસમ્પન્નં નચ્ચગીતાદિસોભિતં.
કસ્મિં સો વિહરેય્યા’તિ ભગવા લોકનાયકો;
સમન્તાનુવિલોકેન્તો વિહારારહભૂમિકં.
૪૧૬. ¶
જેતરાજકુમારસ્સ ઉય્યાનં નન્દનોપમં;
છાયૂદકાદિસમ્પન્નં ભૂમિભાગં ઉદિક્ખિય.
હિરઞ્ઞકોટિસન્થારવસેને’વ મહાયસો;
કિણિત્વા પવરે તમ્હિ નરામરમનોહરે.
નિચ્ચં કિઙ્કિણિજાલનાદરુચિરં સિઙ્ગીવ સિઙ્ગાકુલં,
રમ્મંનેકમણીહિ છન્નછદનં આમુત્તમુત્તાવલિં;
નાનારાગવિતાન ભાસુરતરં પુપ્ફાદિના’લઙ્કત,
ચિત્રં ગન્ધકુટિં વરં સુવિપુલં કારેસિ ભૂસેખરં.
જિનત્રજાનમ્પિ વિસાલમાલયં,
વિતાનનાનાસયનાસનુજ્જલં;
સુમણ્ડિતં મણ્ડપવઙ્કમાદિના,
વિલુમ્પમાનં મનલોચનં સદા.
અથાપિ સણ્હામલસેતવાલુકં,
સવેદિકાચારુવિસાલમાલકં;
જલાસયં સાત’તિસીતલોદકં,
સુગન્ધિસોગન્ધિકપઙ્કજાકુલં.
સુફુલ્લસાલાસનસોગનાગ,
પુન્નાગપૂગાદિવિરાજમાનં;
મનોરમં જેતવનાભિધાનં,
કારાપયી સેટ્ઠિ વિહારસેટ્ઠં.
વિસાલકેલાસધરાધરુત્તમા-
ભિરામપાકારફનિન્દગોપિતો;
જનસ્સ સબ્બાભિમનત્થસાધકો,
વિહારચિન્તામણિ સો વિરાજિતે.
તતો આગમનત્થાય મુનિન્દં નાથપિણ્ડિકો;
દૂતં પાહેસિ સો સત્થા સુત્વા દૂતસ્સ સાસનં.
મહતા ભિક્ખુસઙ્ઘેન તદા તમ્હા પુરક્ખતો;
નિક્ખમિત્વા’નુપુબ્બેન પત્તો સાવત્થિમુત્તમં.
૪૨૫. ¶
સમુજ્જલાનિ નેકાનિ ધજાનાદાય સુન્દરા;
કુમારા પુરતો સત્થુ નિક્ખમિંસુ સુરા યથા.
નિક્ખમિંસુ તતો તેસં પચ્છતો તરુણઙ્ગના;
ચારુપુણ્ણઘટાદાય દેવકઞ્ઞા યથા તથા.
પુણ્ણપાતિં ગહેત્વાન સેટ્ઠિનો ભરિયા તથા;
સદ્ધિં નેકસતિત્થિહિ નેકાલઙ્કારલઙ્કતા.
મહાસેટ્ઠિ મહાસેટ્ઠિસતેહિ સહ નાયકં;
અબ્ભુગ્ગઞ્છિ મહાવીરં પૂજિતો તેહિ નેકધા.
છબ્બણ્ણરંસીહિ મનોરમેહિ,
પુરં વરં પિઞ્જરવણ્ણભાવં;
નેન્તો મુનિન્દો સુગતો સુગત્તો,
ઉપાવિસી જેતવનં વિહારં.
ચાતુદ્દિસસ્સ સઙ્ઘસ્સ સમ્બુદ્ધપમુખસ્સ’હં;
ઇમં દમ્મિ વિહારન્તિ સત્થુ ચારુકરમ્બુજે.
સુગન્ધવાસિતં વારિં હેમભિઙ્કારતો વરં;
આકિરિત્વા અદા રમ્મં વિહારં ચારુદસ્સનં.
સુરમ્મં વિહારં પટિગ્ગયહ સેટ્ઠં,
અનગ્ઘે વિચિત્તાસનસ્મિં નિસિન્નો;
જનિન્દાનમિન્દો તિલોકેકનેત્તો,
તિલોકપ્પસાદાવહં તં મનુઞ્ઞં.
ઉદારાનિસંસં વિહારપ્પદાને,
અનાથપ્પદાનેન નાથસ્સ તસ્સ;
સુદત્તાભિધાનસ્સ સેટ્ઠિસ્સ સત્થા,
યસસ્સી હિતેસી મહેસી અદેસી.
ઉદારાનિસંસં વિહારપ્પદાને,
કથેતું સમત્થો વિના ભૂરિપઞ્ઞં;
તિલોકેકનાથં નરો કોસિ યુત્તો,
મુખાનં સહસ્સેહિ નેકેહિ ચા’પિ.
૪૩૫. ¶
ઇતિ વિપુલયસો સો તસ્સ ધમ્મં કથેત્વા,
અપિ સકલજનાનં માનસે તોસયન્તો;
પરમમધુરનાદં ધમ્મભેરિં મહન્તં,
વિહરતિ પહરન્તો તત્થ તત્થૂપગન્ત્વા.
એવં તિલોકહિતદેન મહાદયેન,
લોકુત્તમેન પરિભુત્તપદેસપન્તિં;
નિચ્ચંસુરાસુરમહોરગરક્ખસાદિ,
સમ્પૂજિતં અહમિ’દાનિ નિદસ્સસિસ્સં.
સદ્ધમ્મરંસિનિકરેહિ જિનંસુમાલિ,
વેનેય્યપઙ્કજવનાનિ વિકાસયન્તો;
વાસં અકાસિ પવરો પઠમમ્હિ વસ્સે,
બારાણસિમ્હિ નગરે મિગકાનનમ્હિ.
નાનાપ્પકારરતનાપણપન્તિવીથિ,
રમ્મે પુરે પવરરાજગહાભિધાને;
વાસં અકાસિ દુતિયે તતિયે ચતુત્થે,
વસ્સેપિ કન્તતરવેલુવનેવ નાથો.
ભૂપાલમોળિમણિરંસિવિરાજમાનં,
વેસાલિનામવિદિતં નગરં સુરમ્મં;
નિસ્સાય સક્યમુનિકેસરિ પઞ્ચમમ્હી,
વસ્સમ્હિ વાસમકરિત્થ મહાવનસ્મિં.
ફુલ્લાતિનીલવિમલુપ્પલચારુનેત્તો,
સિંગીસમાનતનુજોતિહિ જોતમાનો;
બુદ્ધો અનન્તગુણસન્નિધિ છટ્ઠવસ્સે,
વાસં અકા વિપુલમઙ્કુલ પબ્બતસ્મિં.
ગમ્ભીરદુદ્દસતરં મધુરં મરૂનં,
દેસેત્વ ધમ્મમતુલો સિરિસન્નિવાસો;
દેવિન્દસીતલવિસાલસિલાસનસ્મિં,
વસ્સમ્હિ વાસમ’કરી મુનિ સત્તમમ્હિ.
૪૪૨. ¶
ફુલ્લારવિન્દચરણો ચરણાધિવાસો,
સો સુંસુમારગિરિનામધરાધરમ્હિ;
વાસં અકા પરમમારજિ અટ્ઠમસ્મિં,
વસ્સમ્હિ કન્તરભેસકલાવનમ્હિ.
નાનામતાતિબહુતિત્થિયસપ્પદપ્પં,
હન્ત્વા તિલોકતિલકો નવમમ્હિ વસ્સે;
વાસં અકાસિ રુચિરે અતિદસ્સનીયે,
કોસમ્બિસિમ્બલિવને જિનપક્ખિરાજા.
તેસં મહન્તકલહં સમિતું યતીનં,
નિસ્સાય વારણવરં દસમમ્હિ વસ્સે;
પુપ્ફાભિકિણ્ણવિપુલામલકાનનસ્મિં,
વાસં અકા મુનિવરો વરપારલેય્યો.
ધમ્મામતેન જનતં અજરામરત્તં,
નેન્તો વિલોચનમનોહરસુદ્ધદન્તો;
નાલાભિધાનદિજગામવરે મુનિન્દો,
વાસં અકા અમિતબુદ્ધિ દસેકવસ્સે.
વેરઞ્જ ચારુદિજગામસમીપભૂતે,
આરામકે સુરભિપુપ્ફફલાભિરામે;
સબ્બઞ્ઞુ સક્યમુનિ બારસમમ્હિ વસ્સે,
વાસં અકાસિ પુચિમન્દદુમિન્દમૂલે.
ફુલ્લારવિન્દવદનો રચિચારુસોભો,
લોકસ્સ અત્થચરિયાય દયાધિવાસો;
વાસં અકા રુચિરચાલિયપબ્બતસ્મિં,
વીરો તિલોકગરુ તેરસમમ્હિ વસ્સે.
બન્ધૂકપુપ્ફસમપાદકરાભિરામો,
ધમ્મિસ્સરો પવરજેતવને સુરમ્મે;
ધીરો મહિદ્ધિ મુનિ ચુદ્દસમમ્હિ વસ્સે,
વાસં અકા સકલસત્તહિતેસુ યુત્તો.
૪૪૯. ¶
વેનેય્યબન્ધુવનરાગગજે વિહન્ત્વા,
વસ્સમ્હિ પઞ્ચદસમે મુનિસીહરાજા;
વાસં અકા કપિલવત્થુધરાધરોરુ,
નિગ્રોધરામરમણીયમણિગ્ગુહાયં.
યક્ખમ્પિ કક્ખલતરં સુવિનીતભાવં,
નેત્વા પુરે વરતમાલવકાભિધાને;
વસ્મમ્હિ વાસમકરી દસછટ્ઠમમ્હિ,
નેન્તો જનં બહુતરમ્પિ ચ સન્તિમગ્ગં.
પાકારગોપુરનિકેતનતોરણાદિ,
નેત્તાભિરામવરરાજગહે મહેસિ;
વાસં અકાનધિવરો દસસત્તમમ્હિ,
વસ્સમ્હિ પત્થયસો ભુવનત્તયસ્મિં.
ધમ્મોસધેન મધુરેન સુખાવહેન,
લોકસ્સ ઘોરતરરાગરજં વિહન્ત્વા;
વસ્સમ્હિ વાસમકરી દસઅટ્ઠમસ્મિં,
અઙ્ગીરસો પવરચાલિયપબ્બતસ્મિં.
વેનય્યબન્ધુજનમોહરિપું ઉળારં,
હન્ત્વાન ધમ્મઅસિના વરધમ્મરાજા;
એકૂનવીસતિમકે પુન તત્થ વસ્સે,
વાસં અકા મધુરભારતિ લોકનાથો.
સુદ્ધાસયો પવરરાજગહે વિચિત્તે,
વાસં અકાસિ સમવીસતિમમ્હિ વસ્સે;
લોકસ્સ અત્થચરણે સુભકપ્પરુક્ખો,
ચિન્તામણિપ્પવરભદ્દઘટો મુનિન્દો.
એવં તિલોકમહિતો અનિબદ્ધવાસં,
કત્વા ચરમ્પઠમબોધિયુદારપઞ્ઞો;
છબ્બણ્ણરંસિસમુપેતવિચિત્તદેહો,
લોકેકબન્ધુ ભગવા અવસેસકાલે.
૪૫૬. ¶
સાવત્થિયં પવરજેતવને ચ રમ્મે,
દિબ્બાલયે ચ સમલઙ્કતપુબ્બરામે;
વાસં અકાસિ મુનિ વીસતિપઞ્ચવસ્સે,
લોકાભિવુદ્ધિનિરતો સુખસન્નિવાસો.
ઇતિ અમિતદયો યો પઞ્ચતાળીસવસ્સે,
મનુજમનવનસ્મિં જાતરાગગ્ગિરાસિં;
પરમમધુરધમ્મમ્બુહિ નિબ્બાપયન્તો,
અવસિ સમુનિમેઘો લોકસન્તિં કરોતુ!
પઞ્ઞાવરઙ્ગના મય્હં સઞ્જાતા મનમન્દિરે;
તોસયન્તી સબ્બજનં વુદ્ધિં ગચ્છતુ સબ્બદા.
ચિતં યં રચયન્તેન જિનસ્સ ચરિતં મયા;
પુઞ્ઞં તસ્સાનુભાવેન સમ્પત્તો તુસિતાલયં.
મેત્તેય્યલોકનાથસ્સ સુણન્તો ધમ્મદેસનં;
તેન સદ્ધિં ચિરં કાલં વિન્દન્તો મહતિં સિરિં.
બુદ્ધે જાતે મહાસત્તોરમ્મે કેતુમનીપુરે;
રાજવંસે જનીત્વાન તિહેતુપટિસન્ધિકો.
ચિવરં પિણ્ડપાતઞ્ચ અનગ્ઘં વિપુલં વરં;
સેનાસનઞ્ચ ભેસજ્જં દત્વા તસ્સ મહેસિનો.
સાસને પબ્બજિત્વાન જોતેન્તો તમનુત્તરં;
ઇદ્ધિમા સતિમા સમ્મા ધારેન્તો પિટકત્તયં.
વ્યાકતો તેન બુદ્ધો યં હેસ્સતીતિ અનાગતે;
ઉપ્પન્નુપ્પન્નબુદ્ધાનં દાનં દત્વા સુખાવહં.
સંસારે સંસરન્તો હિ કપ્પરુક્ખો ચ પાણિનં;
ઇચ્છિતિચ્છિતમન્નાદિં દદન્તો મધુરં ચરં.
મંસલોહિતનેત્તાદિં દદં ચિત્તસમાહિતો;
સીલનેક્ખમ્મપઞ્ઞાદિં પૂરેન્તો સબ્બપારમિં.
૪૬૭. ¶
પારમિસિખરં પત્વા બુદ્ધો હુત્વા અનુત્તરો;
દેસેત્વા મધુરં ધમ્મં જન્તૂનં સિવમાવહં.
સબ્બં સદેવકં લોકં બ્રહાસંસારબન્ધના;
મોચયિત્વા વરં ખેમં પાપુણ્યેં સિવં પુરં.
લઙ્કાલઙ્કાર ભૂતેન ભૂપાલન્વયકેતુના;
વિજયબાહુના રઞ્ઞા સકનામેન કારિતે.
સતોયાસયપાકાર ગોપુરાદિવિરાજિતે;
પરિવેણવરે રમ્મે વસતા સન્તવુત્તિના.
મેધઙ્કરાભિધાનેન દયાવાસેન ધીમતા;
થેરેન રચિતં એતં સબ્ભ સંસેવિતં સદા.
ભવે ભવે’ધ ગાથાનં તેસત્તતિ ચતુસ્સતં;
ગન્થતો પઞ્ચપઞ્ઞાસા-ધિકં પઞ્ચસતં ઇતિ.