📜

જિનવંસદીપં ¶

નમો તસ્સ ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ

૧.

મહાદયો યો હદયો’દયો’દયો

હિતાય દુક્ખાનુભવે ભવે ભવે,

અકાસિ સમ્બોધિપદં પદં પદં

તમાભિવન્દામિ જિનં જિનં જિનં; (યમકબન્ધનં)

૨. ¶

પહાય યત્થા’ભિરતિં રતિં રતિં

રમન્તિ ધમ્મેવ મુની મુની મુની,

વિમુત્તિદં સબ્બભવા ભવા’ભવા

તમાભિવન્દે મહિતં હિતં હિતં; (યમકબન્ધનં)

૩. ¶

નિપીતસદ્ધમ્મરસા રસા’રસા

સુપુઞ્ઞખેત્તો’રસતં સતં સતં,

ગતા વિધૂતા વિનયેન યેન યે

તમાભિવન્દે’સિગણઙ્ગણ’ઙ્ગણં; (યમકબન્ધનં)

૪. ¶

જિના’નતમ્ભોરુહ હંસરાજિની

જિનોરસાનં મુખપઞ્જરા’લિ ની,

સદત્થસારં સરસં વિસૂદ ની

ઉપેતુ મે માનસમેવ વાણિ ની;

૫.

કમ્માવસેસા વિચિતો’પજાત્યા

ગન્થા’હિસઙ્ખારવિબન્ધકા મે,

પણામ પુઞ્ઞાતિસયેન’નેન

મા પાકદાના’વસરા ભવન્તુ;

૬.

સુવણ્ણવણ્ણસ્સ જિનસ્સ વણ્ણં

વણ્ણેય્ય કપ્પમ્પિ કજિતો સુવણ્ણો,

કપ્પસ્સિ’વોસાન મનત્તતાય

ન પાપુણે બુદ્ધગુણાન મન્તં;

૭. ¶

નિદ્ધન્ત ચામીકર ચારુ રૂપં

સરસ્સતી ભૂસણ ભાસનંચ,

અનઞ્ઞ સાધારણ ઞાણમસ્સ

અવાવિયા’ચિન્તિય મપક્પમેય્યં;

૮.

કુહિં અસાધારણ રૂપ લીલા

કુહિં અસાધારણ વાણિ લીલા,

કુહિં અસાધારણઞાણ લીલા

કુહિં નુ મે મન્દમતિસ્સ લીલા;

૯. ¶

વિભાવિમાની પરવમ્હિનો યે

ઇસ્સા’ભિમાનેન વિભઞ્ઞમાના,

ગવેસયન્તી’ધ પરસ્સ રન્ધં

તેસં પસંસાગરહાહિ કિમ્મે;

૧૦.

પસત્થ સત્થાગમ પારદસ્સી

યે સાધવો સાધુ ગુણપ્પસન્તા,

ગન્થસ્સ નિમ્માણપરિસ્સમં નો

જાનન્તિ તેયેવ ઇધપ્પમાણા;

૧૧.

આદિચ્ચવંસપ્પભવસ્સ તસ્સ

જિનસ્સ સત્થાગમકોવિદેહિ,

વુત્તોપિ પુબ્બાચરિયેહિ યેસુ

ગન્થેસુ સઙ્ખેપવસેન વંસો;

૧૨.

ન તેહિ સક્કા સુગતસ્સ વંસં

કિઞ્ચાપિ વિઞ્ઞાતુ મસેસયિત્વા,

સમ્પુણ્ણવંસસ્સ વિભાવનાય

તસ્મા સમુસ્સાહિત માનસેન;

૧૩. ¶

અભિપ્પસન્નો રતનત્તયમ્હિ

પસત્થવંસપ્પભવો પભુનં,

વિભુસણો વિસ્સુતકિત્તિઘોસો

યો ભાતિ લઙ્કાય મુળારભાગ્યો;

૧૪.

અમન્દચાગા’ભિરતસ્સ

પુનન્દુ નામસ્સ દયાધનસ્સ,

બુદ્ધે પસાદાતિસયસ્સ તસ્સ

અજ્ઝેસનઞ્ચાપિ પટિગ્ગહેત્વા;

૧૫.

નસ્સાય પુબ્બાચરિયો’પદેસં

સોતૂન મત્થાય મયા હિતાય,

નિરુત્તિયા માગધિકાય સમ્મા

વિધીયતે’દં જિનવંસદીપં;

૧૬. ¶

સદ્ધાસિનેહાનુગતાય પઞ્ઞા-

દસાય સોતૂહિ મનોવિમાને,

પદીપિતો’યં જિનવંસદીપ-

દીપોહરેપાપતમપ્પબન્ધં;

૧૭.

પુરઙ્ગપુણ્ણા સિરિજમ્બુદીપે

સમ્પત્તિભારેન દિવા’વતિણ્ણા,

યા દેવરાજસ્સ’મરાવતી’વા-

મરાવતીનામ પુરી પુરે’સી;

૧૮.

વિજ્જાધરાનઞ્ચ વિહઙ્ગમાનં

વિબન્ધ વેહાસગતિં બહાસ,

યસ્મિં પુરસ્મિં જિતવેરિ ચક્કં

પાકારચક્કં વિય ચક્કવાળં;

૧૯. ¶

સઞ્ચુમ્બિતમ્હોજ રજો પબન્ધ-

સુપિઞ્જરાપા પરિખાહિરામા,

પુરિત્થિ પાકાર નિતમ્બભાગે

સમુબ્બહી કઞ્ચન મેખલા’ભં;

૨૦.

રત્તિન્દિવા રત્તમણિ’ન્દનીલ-

મણિપ્પભારઞ્જિત રાજધાનિ,

બબન્ધ યા’મન્દસુરિન્દચાપ-

સમુજ્જલાકાસતલબ્બિલાસં;

૨૧.

યહિંવધૂનં વદનમ્બુજેહિ

કતાવમાનં હરિણઙ્કબિમ્બં,

પભાહિ નીલોપલતોરણાતં

સોકાભીભૂતંચ વિવણ્ણમાપ;

૨૨. ¶

સરોરુહ’ન્તી મણિમન્દિરાભા-

સઞ્ચુમ્બિતં પુણ્ણસસઙ્કબિમ્બં;

સઙ્કાય રામાજનતા’ભિરામા

કરે પસારેસિ પુરમ્હિ યસ્મિં;

૨૩.

યત્થ’ઙ્ગનાનં પટિબિમ્બિતાનિ

આદાસભિત્તીસુ મુખમ્બુજાનિ,

આસું વિઘાતાય મધુબ્બતાનં

વિલોચનાલીન મનુગ્ગહાય;

૨૪.

સમ્મત્ત માતઙ્ગ ધરાધરેહિ

યસ્મિં અભિસ્સન્દ મદસ્સવન્તિ,

તુરઙ્ગ રઙ્ગેહી તરઙ્ગ માલા

સમાકુલેવા’સિ વિધૂત ધૂલી;

૨૫. ¶

નિક્ખિત્તવીણા મણિનુપુરાનં

વિલાસિનીનં મુદુપાણિ પાદે,

મત્તાલિમાલા કલનાદિની કિં

નાલઙ્કરું યત્થ કતાવકાસા;

૨૬.

ધવત્થિનીનં કુચસારસેહિ

નેત્તાલિભારા’નનનીરજેહિ,

યા હાસવીચીહિ પુરી રજન્યા

રરાજ સમફુલ્લસરોજિની’વ;

૨૭.

ચન્દપ્પભા ચુમ્બિત ચન્દકન્ત

પાસાણધારા મણિચન્દિકાસૂ,

ચન્દાનનાનં યહિ મઙ્ગનાહં

પરિસ્સમસ્સો’પસમાય’હેસું;

૨૮. ¶

યસ્મિં પૂરે ઉદ્ધમધો વિનદ્ધ-

જુતિપ્પબન્ધો મણિમન્દિરાનં,

સમુબ્બહી ગેરુક પઙ્ક દિદ્ધ-

વિતાન પચ્ચત્થરણબ્બિલાસં

૨૯.

સુવણ્ણ મુત્તા મણિ વંસવણ્ણા-

પવાળ રૂપી વજિરેહિઞ્ચા’પિ,

યા સત્તધઞ્ઞેહિ ધનેહિ ફીતા

અહૂ પુરિ ધઞ્ઞવતી’વ નારી; (સિલેસબન્ધનં)

૩૦.

પસારિતા’નેકદિસામુખેસુ

વિચિત્તવત્થા’ભરણાદિપૂરા,

યત્થા’પણા નિજ્જિતકપ્પરુક્ખા

કરિંસુ લોકાભિમતત્થસિદ્ધિં;

૩૧. ¶

પરાગરત્તા મધુપાતિમત્તા

સમ્હિન્નવેલા ઘનનીલવાલા,

હંસાસયા પઞ્ચસરાભિરામા

યસ્મિં તળાકા વિય કામભોગી; (સિલેસબન્ધનં)

૩૨.

પુરન્તરસ્મિં રતનગ્ઘિકાનં

રંસિપ્પબન્ધેહિ હતન્ધકારે,

કુન્દારવિન્દબ્ભુદયેનયસ્મિં

રત્તિન્દિવાભેદ મવેદિ લોકો;

૩૩. ¶

માતઙ્ગજીમૂતઘટાય ઘણ્ટા-

ટઙ્કારગમ્ભીરરવાય યસ્મિં,

પલમ્ભીતા મત્તસિખણ્ડિમાલા

અકા વિકાલેપિ અખણ્ડકીળં;

૩૪.

પુરમ્હિ યસ્મિં ચરણમ્બુજેહિ

વધૂજતો બન્ધિતનૂપુરેહિ,

વિકાસ કોકાસન સીસ બદ્ધ

મત્તાલિ સેસ’મ્બુજિની અજેસિ;

૩૫.

રસાતલં નાગફણાવનદ્ધં

નભોતલં વિજ્જુલતાવનદ્ધં,

યા છાદિતા રૂપિયજાતરૂપ-

ધજાવલીહા’જિનિ રાજધાની;

૩૬. ¶

નાનત્થસારં મિતધાતુવણ્ણં

છન્દારહં પાણગણા’ભિરામં,

કવિપ્પસત્થં સરસં સિલેસા-

લઙ્કારપજ્જં’વ પુરં યમાસિ; (સિલેસબન્ધનં)

૩૭.

પુરમ્હિ તસ્મિં કરુણાનિધાનો

બુદ્ધઙ્કુરો બ્રાહ્મણસારવંસે,

અસઙ્ખકપ્પાન મિતો ચતુન્નં

લક્ખાદિકાનં ઉદપાદિ પુબ્બે;

૩૮.

ભોવાદિવંસે’કદિવાકરસ્સ

પુઞ્ઞાનુભાવો’દયમઙ્ગલેહિ,

જાતસ્સ ખો સમ્પતિ જમ્બુદીપો

વિલુમ્પયી મઙ્ગલવાસલીલં;

૩૯. ¶

જાતક્ખણે તસ્સ સરીરજેન

ગન્ધેન વણ્ણેન સકે નિકેતે,

હતપ્પભા ચન્દનતેલદીપા

સણ્ઠાનમત્તેહિ વિજાનિયાસું;

૪૦.

વિમુત્તદોસાહિ સુખેધિતાહિ

ધાતીહિ કુમ્ભોરુપયોધરાહિ,

ભતો કુમારો સુકુમારકાયો

ખેપેસિ સો કાનિચિ વાસરાનિ;

૪૧.

મહામહેચા’થ પવત્તમાને

સવેદ વેદઙ્ગ વિદૂ વિદૂહિ,

કારાપયું તે પિતરો’રસસ્સ

નામં સુમેધો’તિ પદત્થસારં;

૪૨. ¶

ઉળારભાગ્યેન સમં કુમારે

સંવદ્ધમાને જનની ન તિત્તિં,

પાયાસિ નીલામકલલોચનાલિં

મુખમ્બુજં તસ્સ’ભિચુમ્બમાના;

૪૩.

સુખેધિત’ઙ્ગાવયવો કુમારો

વિમાનભુમ્યા મણિનિમ્મિતાય,

પરોદિ માતાપિતરો’ભિયાચં

બિમ્બં કનિજં જાનુયુગેન ગચ્છં;

૪૪.

સુવણ્ણબિમ્બો’પમચારુરૂપો

સમાચરં ધાતિભુજા’વલમ્બં,

વિઞ્ઞાસપાદ’ઙ્ગુલિમઞ્જરીહિ

સલીલમાવાસમલઙ્કરિત્થ;

૪૫. ¶

નિજેન તેજેન ચ જિવલોકં

યસેન’પુબ્બાચરિમં ફુસન્તો,

તિરોકરિત્વા રવિચન્દસોભં

સંવડ્ઢિ ધીરો ઉભતો સુજતો;

૪૬.

સો સત્તમા યાવ પિતામહસ્સ

યુગા સગબ્ભાસયસુદ્ધિકો’સિ,

નિહીનજચ્ચો’તિ ન જાતિવાદા

ખિત્તો’પકુટ્ઠો ભવિ વિપ્પસેટ્ઠો;

૪૭.

વેદન્તયં સો સનિઘણ્ટુ સત્થં

સકેટુભં સાક્ખરભેદ સત્થં,

સાધબ્બતબ્બેદિ’તિહાસ સત્થં

અવેદિ વેદઙ્ગયુતં પ સત્થં;

૪૮.

અજ્ઝાયકો મન્તધરો પવીણો

કલાસુ લોકાયતલક્ખણેસુ,

પપૂરકારિ પદકો કવીનં

તેતા’સિ વેય્યાકરણો ગણિસો;

૪૯. ¶

કન્દપ્પદપ્પા’નલધુમરાજિ-

લીલાવલમ્બિ નિજમસ્સુરાજિ,

ન કેવલં કોમલગણ્ડભાગં

મનમ્પિ થીનં મલિનીકરિત્થ;

૫૦.

તન્દેભવણ્ણાયતન’ણ્ણવમ્હિ

નરૂપતણ્હાતરણિ નરાનં,

પાયાસિ ચક્ખાયતનપ્પિયાહિ

તીરન્તરં ચિત્તનિયામકટ્ઠા;

૫૧.

દ્વિજો સુમેધો સુવિસુદ્ધમેધો

માતાપિતુન્નં નિધનાવસાને,

પુઞ્ઞાનુભાવપ્પભવં અગાર-

મજ્ઝાવસં કામસુખં’નુભુઞ્જી;

૫૨. ¶

નિસજ્જ પાસાદતલે’કદા સો

પલ્લઙ્કમાધાય રહોગતોવ,

પુનબ્ભવુપ્પત્તિ સરીરભેદો

દુક્ખો’તિ ચિન્તેસિ સભાવચિન્તી;

૫૩.

જાતો સ’હં જાતિજરારુજાદિ-

ધમ્મો’મ્હિ તસ્મા ભવદુક્ખસુઞ્ઞં,

નિચ્ચં અજાતિં અજરં અરોગં

ગવેસિતું વટ્ટતિ નિબ્બુતિ’ન્તિ;

૫૪.

યથાપિદુક્ખે સતિ ચ’ત્થિસાતં

તદઞ્ઞમુણ્હે સતિ સીતમત્થિ,

ભવમ્હિ સન્તે વિભવો’પિ એવં

નિબ્બાણમત્થી તિવિધગ્ગિસન્તે;

૫૫. ¶

સાવજ્જધમ્મે ઇહવિજ્જમાને

સંવિજ્જતે ભો નિરવજ્જધમ્મો,

અજાતિ હોતિ સતિ જાતિયા’તિ

એવં વિચિન્તેસિ સદત્થવિન્તી;

૫૬.

દિસ્વા યથા ગુથગતો તળાકં

ન તસ્સ દોસો ન તમોતરેય્ય,

કિલેસધોવે અમતમ્હિ સન્તે

તથા ન સેવેથ ન તસ્સ દોસો;

૫૭.

પાપારિરુદ્ધો સતિ ખેમમગ્ગે

ન તસ્સ દોસો ન સુખં વજેય્ય,

પાપારિરુદ્ધો સતિ ખેમમગ્ગે

તથા નગચ્છેય્ય ન તસ્સ દોસો; (યમકબન્ધનં)

૫૮. ¶

યથાપિ વેજ્જે સતિ ઘોરરોગી

ન તસ્સ દોસો ત લભે તિકિચ્છં,

રાગાદિરોગી સતિ બુદ્ધવેજ્જે

ધમ્મોસધં ને’ચ્છતિ કસ્સ દોસો;

૫૯.

યો કણ્ઠબદ્ધં કુણપં પહાય

યથાસુખં ગચ્છતિ સેરિચારી,

તથેવિ’મં કુચ્છિત પૂતિકાયં

યંનૂન ગચ્છેય્યમહં જહિત્વા;

૬૦.

ઉચ્ચારઠાનમ્હિ જના’નપેક્ખા

કત્વા કરીસાનિ કયથા વજન્તિ,

તથા સરીરં કુણપેહિ પૂરં

યંનૂન ગચ્છેય્યમહં જહિત્વા;

૬૧. ¶

નાવં યથા જજ્જરમાપગાહિં

વજેય્ય નેતા અતપેક્ખકોવ,

તથા નવદ્વારસવં સરીરં

યંનૂન ગચ્છેય્યમહં જહિત્વા;

૬૨.

ચોરેહિ ગચ્છં અવહારભીત્યા

ખેમં સુમેધો પુરમોતરેય્ય,

તથા સરીરં કુસલાવહારં

યંનૂન ગચ્છેય્યમહં જહિત્વા;

૬૩.

નેક્ખમ્મ સઙ્કપ્પ પરો’પમાહિ

અનુસ્સરિત્વે’વમુળારવીરો,

હતો’રપારે તિભવે અસારે

વિહાસિ ઉક્કણ્ઠિતમાનસો સો;

૬૪. ¶

સુવણ્ણ મુત્તા મણિ રૂપિયાદિ-

ધનેહિ ધઞ્ઞેહિ ચ પૂરિતાનિ,

અવાપુરિત્વાન,થ કોસકોટ્ઠા-

ગારાનિ તં દસ્સયિ રાસિવડ્ઢો;

૬૫.

પિતામહાનં પકપિતામહાનં

માતાપિતુન્નં વિભવા પનેત્થ,

અનપ્પકાથાવરજઙ્ગમાતે

સંદિસ્સરે ધીર સુમેધવિપ્પ;

૬૬.

સો સત્તમા યાવ પવેણિવટ્ટા

વિભાવયિત્વા વિભવસ્સરાસિં,

ધનાગમસ્સાપિ ધનબ્બયસ્સ

પમાણ’માચીક્ખિપમાણદસ્સિં;

૬૭.

કુટુમ્બમેતં પટિપજ્જમાનો

કામેસુ દેવોવિય ઇન્દ્રિયાનિ,

ઇચ્છાનુરૂપં પરિચારયસ્સુ

ઇચ્ચેવ મારોચયિ રાસિવડ્ઢો;

૬૮. ¶

અમું મહન્તં ધનધઞ્ઞરાસિં

સમાવિનિત્વે’ક કહાપણમ્પિ,

ના’દાય માતાપિતરોપ્ય’હો તો

ગતા યથાકમ્મ મિતો પરત્થ;

૬૯.

તબ્બત્થુસારગ્ગહણાતિસૂરો

વોસ્સગ્ગસન્તો અથ સત્તસારો,

રઞ્ઞો સમારોચિય એતમત્થં

ભેરિં ચરાપેસિ સકે પુરમ્હિ;

૭૦.

સન્તપ્પયિ ભેરિવિરાવગન્ધ-

માઘાય સમ્પત્તજાતા’લિજાતં,

ભોવાદિ નાનારતનાદિભોગ-

મધૂહિ સત્તાહ’મનાથનાથો;

૭૧. ¶

તદગ્ગ યઞ્ઞાલય વારિવાહ-

ધારાનિપાતદ્ધનવુટ્ઠિહેતુ,

મહા જનસ્સા’ધિકવત્થુતણ્હા-

તટાનિ ભિન્નાનિ મનોદહેસુ;

૭૨.

સુખેધિતો કામસુખં પહાય

ઘરા’ભીનિક્ખમ્મ તતો સુમેધો,

અજ્ઝોગહેત્વા હિમવન્ત’માપ

ધમ્મેસકો ધમ્મકપકબ્બત’ન્તં;

૭૩.

વિતક્કમઞ્ઞાય’થ દેવરઞ્ઞા

વ્યાપારિતો માપયિ વિસ્સકમ્મો,

તહિં વિવેકક્ખમક મસ્સમઞ્ચ

મનોરમં ચઙ્કમભુમિભાગં;

૭૪. ¶

તમસ્સમં પબ્બજિતેહિ સુઞ્ઞં

ઉપેચ્ચ સોઞ્ચારમવાપુરિત્વા,

ઞત્વા તદન્તોલિખિત’ક્ખરાનિ

ખારિંપરિક્ખારભરંઅવેક્ખિ;

૭૫.

નિવત્થવત્થંનવવદોસુપેતં

વિવજ્જિયાવજ્જિયવજ્જદસ્સિ,

ધારેસિતંબારસધાનિસંસ-

મનોજપુપ્ફત્થરવાકચીરં;

૭૬.

પુન્નાગપુપ્ફત્થરકા’ભિરામં

અંસે વિધાયા’જિનચમ્મખણ્ડં,

કત્વા જટામણ્ડલ મિત્તમઙ્ગે

તિવઙ્ક માદાય’થ ખારિકાજં;

૭૭.

ભુજઙ્ગભોગો’રુભુજેન ધીરો

આદાય ચાલમ્બનદણ્ડકોટિં,

સમગ્ગહી તાપસવેસમેવં

વિરત્તચિત્તોક વિભવેવ ભવે’પિ;

૭૮. ¶

સો ચઙ્કમી ચઙ્કમમોતરિત્વા

સિલાતલસ્મિઞ્ચ દિવા નિસજ્જિ,

સાયં પવિટ્ઠો વસિ પણ્ણસાલં

નિપજ્જિ કટ્ઠત્થરસેસમઞ્ચે;

૭૯.

પચચૂસકાલમ્હિ પબુજ્ઝિતો સો

આવજ્જયિત્વા’ગમનપ્પવત્તિં,

વિવેકકામસ્સ મમે’ત્થ વાસો

કામં ઘરાવાસસમો સિયા’તિ;

૮૦.

અદુઞ્હિ પણ્ણચ્છદનં કપોત-

પાદારુણં બેલુવપક્કવણ્ણા,

ભૂમીપિ ભિત્તી રજતાવદાતા

મઞ્ચો’પિ ચિત્તત્થરવારુરૂપો;

૮૧. ¶

સુભાક મનાપા મમ પકણ્ણસાલા

સાદીનવા દુપ્પરિભારિયા’યં,

પણીતભિક્ખા પરિયેટ્ઠિ મૂલ-

દુક્ખસ્સ નત્થિ’તિ પમાણ મન્તો;

૮૨.

અગારસઞ્ઞાય પટિક્ખપિત્વા

તઞ્ચ’ટ્ઠદોસા કુલપણ્ણસાલં,

દસઙ્ગ સાધારણ રુક્ખમૂલં

ફલાફખલાહાર મુપેચ્ચ ભોજી;

૮૩.

સુમેધસો સો દિવસાનિ સત્ત

મહાપધાનં પદહં સુમેધો,

પત્તો અભિઞ્ઞાસુ વસિસુ પારં

સબ્બંક સમાપત્તિસુખં અવિન્દિ;

૮૪. ¶

તસ્મિંખણે કાનન દેવતાહિ

સાધૂ’તિ નિગ્ઘોસિતપીતિઘોસો,

અબ્ભુગ્ગતો તસ્સ યસેન સદ્ધિં

વિસુદ્ધવિજ્જાચરણુ’બ્ભવેન;

૮૫.

વિજ્જાધરા તગ્ગુણદીપકાનિ

મુતિઙ્ગવીણાધનિબન્ધવાનિ,

ગાયિંસુ ગીતાનિ’વ નચ્ચમાનો

હિમાચલો સમ્પતિ સમ્પવેધિ;

૮૬.

મુદ્ધઙ્કુરં ભુધરકુટબાહુ-

સતેહિ તન્નિજ્ઝર ચામરેહિ,

વિધૂયમાનેહિ વિધૂતપાપં

કતોપહારેવ મહાસરા’પી;

૮૭. ¶

અકાલમેઘદ્ધનિ ભેરિરાવ-

વ્યાપારિતા મત્તસિખણ્ડિસણ્ડા;

અજ્ઝાવસન્તં વનસણ્ડમજ્ઝં

મહિંસુચા’ખણ્ડનતણ્ડવેન;

૮૮.

મન્દા’નિલા’મન્દભુજા’વલમ્બ-

સુનીલસાખામણિવિજનીહિ,

લતઙ્ગના’લિઙ્ગિતસાલસામી

સંવિજયું વિતદરમ્પિ ધીરં;

૯૦. ¶

કપીતના’સોક તમાલ નીપા

કપીતના’સોક તમાલ નીપા, (સમત્તપાદભ્યાસ મહા યમકં)

કપીતના’સોક તમાલ નીપા

કપીતના’સોક તમાલ નીપા;

૯૧.

ન વેલલિતા કિં પસવકા’વતંસા

લતાવિતાના મધુપાલિસાલી,

લતાવિતાના મધુપા’લિસાલી

ન વેલ્લિતા કિં પકસવા’વતંસા;(સમુગ્ગભેદ યમકં)

૯૨. ¶

પુપ્ફાવલી કન્દલ પાટલગ્ગા

કલાપિની સા વનરાજિનીલા,

પુપ્ફાકુલી કન્દન પાટલક્ખી

કલાપનીલા વર રાજિનીવ; (અદ્ધગોમુત્તિકા બન્ધનં)

૯૩. ¶

નતાસિરો મઞ્જરિકાસુરમ્હા

નતાસિરો પઞ્જલિકાવ રમ્મે,

વને નિબદ્ધં રમિતો વિભાસિ

વિનેય્ય બન્ધૂરચીતો પહારો; (પાદગોમુત્તિકા બન્ધનં)

૯૪.

રજોકિરન્તા’વનતા લતાસું

લાજોકિરન્તા વનિતા નતાવ,

દ્વિજોઅરઞ્ઞં વસિતા પિતાઘો

ગજોતરન્તોવ લતા વિતાનં; (સિલોકગોમુત્તિકા બન્ધનં આકુલજાલમિતિપિ)

૯૫. ¶

મતઙ્ગજિન્દા ન મસક્કરિંસુ

પાદાનિ નત્વાન પદિપધામં,

પઞ્ઞાધવં પીન તપં ફલેહિ

હિમદ્દિપાદે પરિસુત્તમઞ્હિ; (કબ્બનામ ગબ્ભ ચક્કં)

૯૬. ¶

મેત્તાય છત્તં’વ ફણં ફણિન્દો

ધારેસિ સીસે વસિનો ચચાર,

નથામવા’કાવ’બલેસુ કિઞ્ચિ

મેધાય નન્દો થિરવાચિ ખેમે; (કવિનામ ગબ્ભ ચક્કં)

૯૭. ¶

નો’સિતેહિ’સ્સ સન્તાસ’નૂ’ન તોસ વતો દો,

દાયતો વસતો ન’નુસન્તાસસ્સ હિતેસિનો; (ગાથદ્ધવિસય પટિલોમ યમકં)

૯૮.

યોકા’સા’વાસ કાયો કામ’કામ’મકામ’કા,

સકાયના’નાય’કાસ વામ ના ગ ગના’મવા; (સબ્બતો ભદ્દ બન્ધનં)

૯૯. ¶

દયાય વસિતો દાયે યાપજાસિવ માસદા,

યજારહં રઞ્જમાનો વસિહંસો ચિરંવસિ; (અદ્ધબ્ભમ બન્ધનં)

૧૦૦.

મધુમદ મધુકર વિરુતે વિરુતે

મલયજ સુરહીત પવને પવને

હિમવતિ વિકસિત પદુમે પદુમે

અધિસુખ મનુભવિ સવસિ સવકસિ; (પાદન્ત યમકં)

ઇતિ મેધાનન્દાભિધાનેન યતિના વિરચિતે સકલકવિજન હદયાનન્દદાનનિદાને જિનવંસદીપે દૂરેનિદાને સુમેધબ્રાહ્મણાપદાનપરિદીપો.

પઠમો સગ્ગો.

૧. ¶

(મન્દા’ક્કન્તા) મરપુરસિરિં સબ્બસમ્પત્તિસારં

જમ્બુદ્દીપા’સમ સરસિજે કણ્ણિકા સન્નિકાસં,

રમ્મં રમ્મવ્હય પુરવરં પારમીપારદસ્સી

બુદ્ધો દીપઙ્કર દસબલો સબ્બલોકેકદી; ()

તસ્મિં કાલે વિપુલકરુણા નારિસઞ્ચોદિત’ત્તો

નાના ખીણાસવ પરિવુતો ચારિકં સઞ્ચરન્તો,

સંવત્તેન્તો સુનિપુણતયં ધમ્મચક્કં કમેન

પત્વા તસ્મિં પટિવસતિ સોદસ્સનવ્હે વિહારે; ()

૩. ¶

સુત્વા દિપઙ્કર ભગવતો નાગરા કિત્તિસદ્દં

સમ્બુદ્ધો સો ઇતિપિ અરહં ત્યાદિના’બ્ભુગ્ગતં તં,

ગાહાપેત્વા તુવટતુવટં વત્થભેસજ્જ પાનં

તન્નિત્તા’સું પમુદિતમતા ગન્ધમકાલાદિહત્થા; ()

૪.

પત્વા દીપઙ્કરતરિહરિં ગન્ધમાલાદિકેહિ

પૂજેત્વાત’ઞજલિમુકુલિકા એકમન્તં નિસિન્ના,

ધમ્મં સુત્વા સવણસુભગં બુદ્ધપામોક્ખસઙ્ઘં

સંયાચિત્વા મુદિતહદયા સ્વાત્તયા’પગઞ્જું; ()

૫. ¶

સજ્જેત્વા તે દુતિયદિવસે સજ્જના દાનસાલં

ઉસ્સાપત્તા ધજકદલિયો પુણ્ણકુમ્ભે ઠપેન્ના,

કુબ્બન્તા’પિ ધવલસુળિનુ’ક્ખેપ લાજોપહારં

એવં તસ્સા’ગમન મયનં લઙ્કરોન્તા વિહાસું; ()

૬.

અબ્ભુગ્ગન્ત્વા અથ હિમવતા સો સુમેધો તપસ્સિ

ગચ્છં તેસં ઉપરિ નભસા વાકચીરં ધુનન્નો,

દિસ્વા પીતિપ્પમુદિતજતે અઞ્જસં સોધયન્તે

સઞ્ઝામેઘો રિવ પરિલસં ધતરિત્થે’કમન્તં; ()

૭.

સંસોધેન્તા કલલવિસમટ્ઠાન સઙ્કારધાનં

કસ્મા તુમ્હે પટિપથમિમં’લઙ્કરોથા’તિ પુચ્છિ,

ભન્તે દીપઙ્કરતરહરિ’દાનિ નિસ્સાય રમ્મં

બુદ્ધો હુત્વા વિહરતિ મહાધમ્મસઙ્ખં ધમન્તો; ()

૮. ¶

સો સમ્બુદ્ધો પરિવુતમહાભિક્ખુસઙ્ઘો યતો નો

ગામક્ખેત્તં પવિસતિ તતો’લઙ્કરોમા’બ્રુવિંસુ,

બુદ્ધૂપ્પાદો કિમુત સુતરં દુલ્લભો બુદ્ધસદ્દો

ઇચ્ચેવંસો સુમરિય અલઙ્કત્તુકામો’સિ મગ્ગં; ()

૯.

ઝાના’ભિઞ્ઞા રતતકવચુ’જ્જોતમાન’ત્તભાવો

સદ્ધાયે’સો અચલસદિસો ઇદ્ધિમા તાપસો’તિ,

સલ્લક્ખેત્વા કલલવિસમં દુગ્ગમગ્ગપ્પદેસં

સજ્જેતું તે સપદિ મુદિતા સાધવો તસ્સ’દંસુ; ()

૧૦. ¶

નાનાપુપ્ફં જલજથલજં ઓચિનિત્વા વનમ્હા

તેત્વા દેવાસુરભવનતો કોવિળારાદિપુપ્ફે,

આનેત્વા’હં ભુજગભવતા ફુલ્લકણ્ડુપ્પલાનિ

છેકોસ્મી’તિ વિથરિય પથં ઇદ્ધિયા સંવિધાતું; ()

૧૧.

કત્વે’વં મે હદયમકુળં તોવિકાસેય્ય તસ્મા

વેય્યાવચ્ચં વિસદમતિનો કાયિકં સંવિધાય,

અજ્જેવા’હં વિપુલકુસલં સઞ્ચિનિસ્સ’ન્તી ધીરો

સંસોધેતું કલલકલુસં અઞ્જસં આરભિત્થ; ()

૧૨.

પસ્સન્તાનં વિમલનયનો’ભાસ જિમૂતગબ્ભે

બુદ્ધોબુદ્ધો’ત્ય’ભિહિતવચો વિજ્જુરાજીવ ચારી,

તસ્મિં પઙ્કે નિજકરતલ’મેભાજપચ્છિહિ ધીમા

પંસું દત્વા રજતધવલં વાલુકં વોકિરન્તો; ()

૧૩. ¶

તસ્મિ ઠાને કલ્લલુલિતે સુટ્ઠુ ના’લઙ્કતેવ

સદ્ધિં દીપઙ્કર’નધિવરો’નેકખીણાસવેહિ,

પત્તો બ્રહ્મા’મરનરફણિસિદ્ધવિજ્જાધરાનં

સંવત્તન્તે સુવિપુલમહે પાટિહીરે ઉળારે; ()

૧૪.

હેમ’મ્ભોજો’પમસુવદનં મણ્ડિતં લક્ખણ્હો-

સીત્યા’નુબ્યઞ્જનવિલસિતં કેતુમાલાવિલાસં,

સત્થારં તં દિસિદિસિ પભાનિચ્છરન્ત’ઞ્જસમ્ભિ

આગચ્છન્તં વિય મણિતલે મત્તમાતઙ્ગરાજા; ()

૧૫. ¶

ઓલોકેત્વા વિમલનયનઞ્ચન્દનિલુપ્પલાનિ

ઉમ્મિલેત્વા રતનફલકં અક્કમન્તોવ પિટ્ઠિં,

નાનાખીણાસવપરિચુતો કદ્દમં ના’ક્કમિત્વા

સમ્બુદ્ધોયં વજતુ ઇતિ મે દીઘરત્તં હિતાય; ()

૧૬.

સલ્લક્ખેત્વા ખર’જિનજટાવાકચીરાનિ કેસે

ઓમુઞ્ચિત્વા વિસમકલલે પત્થરિત્વા’ત્તભાવં,

સેતું કત્વા પરમપણિધી કોમિની ચોદિત’ત્તો

પઞ્ચા’ભિઞ્ઞારતનમણિમા સ્વા’ચકુજ્જો નિપજ્જિ; ()

૧૭.

સુત્વા ગાથાપદમ્પિ ન મે ભારિયં સંકિલેસે

વિદ્ધંસેત્વા વરસિવુરં પત્તુમિચ્છે સચા’હં,

સંવિજ્જન્તે તિભવભવને દુક્ખિતા’નન્તસત્તે

સો’ભં એકો કથમધિગમે ધમ્મ મઞ્ઞાતવેસો;()

૧૮. ¶

યન્નૂના’હં પરહિતરતો સમ્મદઞ્ઞાય બોધિં

આરોપેત્વા નિખિલજનતં’નુત્તરં ધમ્મનાવં,

ઉત્તારેત્વા વરસિવપુરં વટ્ટદુક્ખોદધિમ્હા

પચ્છા દીપઙ્કરમુનિ યથા નિબ્બુતિં પાપુણિસ્સં; ()

૧૯.

ઇચ્ચેવં સો પુમરિય સમોધાનયિત્વા’ટ્ઠધમ્મે

સંસારમ્હા’વતરણમહાસેતુરૂપો પજાનં,

મુદ્ધાબદ્ધ’ઞ્જલિપુટજટો પઙ્કપિટ્ઠે નિપન્નો

સમ્બોધત્થં પણિધિમકરિ તાવ તપ્પાદમૂલે; ()

૨૦. ¶

ઉસ્સિસઠો સપદિ ભગવા પઞ્ચવણ્ણપ્પસાદં

ઉમ્મીલેત્વા નયનયુગલં ફુલ્લનીલુપ્પલાભં,

દિસ્વા નીલોપલમણિમયં વાતપાનઞ્ચયં’વ

ઉગ્ઘાટેન્તો ઇસિવરમ્હાપઙ્કજં પઙ્કપિટ્ઠે; ()

૨૧.

એતસ્સિ’જઝિસ્સતિ ઇતિ અયં પત્થના’નાગતંસ-

ઞાણં સમ્મા પતિનિય ઇતો કપ્પલક્ખાધિકાનં,

આવજ્જેન્તો ઉપરિ ચતુરાસઙ્ખિયાનન્ત્ય’વેદિ

પત્વા બોધિં અહમિવ સિયા ગોતમો નામ બુદ્ધો; ()

૨૨.

તુમ્હે સમ્પસ્સથ ઇતિ ઇમં તાપસં સઙ્ઘમજ્ઝે

વત્વે’વં સો પદમસદિસં ધમ્મરાજા દદન્તો,

સમ્હિન્દિત્થા’ધરકિસલયા’લત્તકં નાગતંય-

પઞ્ઞામુદ્દા’ઙ્કિતપદસતં વત્તસન્દેસગબ્ભં; ()

૨૩. ¶

વાસટ્ઠાનં કપિલનગરં નામ માસામહેસિ

માતા સુદ્ધોદનનરપતિ તે પિતા’દિચ્ચવંસે,

બિમ્બા બિમ્બા ધરવતિ પિયા હેમ બિમ્બા ભિરામા

તસ્મિંકાલે તનુજરતનં રાહુલો હેસ્સતે તે; ()

૨૪.

હેસ્સન્તે તે પઠમદુતિયસ્સાવકા સારિપુત્ત-

મોગ્ગલ્લાના દ્વિજકુલભવા ભુરિપઞ્ઞિદ્ધિમન્તો,

આનન્દાખ્યો યતિ પતિ રુપટ્ઠાયકોસાવિકાનં

ખેમાથેરિ પરમ યુગલં ઉપ્પલબ્બણ્ણથેરિ; ()

૨૫. ¶

અસ્સત્થો તે વિજયવિટપી ત્વઞ્ચ ખો ગોતમવ્હો

છબ્બસ્સાની પદહિય ઘરા નિક્ખમિત્વા સકમ્હા,

પાયાસગ્ગં પરિવિસિય ભો ત્વં સુજાતાય દિન્નં

બોધિં બુજ્ઝિસ્સસિ ઇતિ ધુવં બોધિમૂલે નિસજ્જ; ()

૨૬.

સત્થા સઞ્ઝાઘનપટલતો મુત્તવિજ્જુલ્લતે,વ

સન્દસ્સેત્વા નિજભુજલતં ચીવરબ્ભન્તરમ્હા,

પખ્યાકાસિ જલધરરવા’કારગમ્ભીરઘોયં

નિચ્છારેત્વા સુરધનુરિવો’ભાસ છબ્બણ્ણરંસિ; ()

૨૭.

અમ્હે દીપઙ્કરભગવતો સાસને ના’વબુદ્ધા

લચ્છામા’તિ તવ પરિમુખે’વા’યતિં મોક્ખધમ્મં,

તસ્મિં પત્તા’ખીલ સુરનરાપત્થયું તઙ્ખણેવં

પૂજેત્વા’તઞ્જલિસરસિજે પાદપીઠમ્હિ તસ્સ; ()

૨૮. ¶

બુદ્ધો બ્રહ્મામરનરસિરો ચુમ્બિતઙ્ઘી સરોજો

સમ્પૂજેત્વા’ટ્ઠહિ જટિલકં પુપ્ફમુટ્ઠીહિ તમ્હા,

પક્કામિ સો કનકસિખરીહારિ કિઞ્જક્ખભારે

ઉબ્ભૂત’મ્હોરુહવનસિરે અપ્પયન્તો પદાનિ; ()

૨૯.

રમ્મં રમ્મં મહીય જટિલં પુપ્ફમુટ્ઠીહિ કત્વા

ખીણા ખીણાસવવસિગણા દક્ખિણં પક્કમિંસુ,

દેવા’દેવા પવુરમકરું વન્દનામાનપૂજં

દીપં દીપઙ્કરદસબલઞ્ચા’નુગન્ત્વા નિવત્તા; ()

૩૦. ¶

તમ્હા ઠાના ગતસતિ જને સન્નિસિન્નસ્સ તસ્સ

પલ્લઙ્કેના’મરનર પરિચ્ચન્ત પુપ્ફાસનમ્હિ,

જાતિક્ખેત્તા તહિમુપગતા દેવતા એતમત્થં

આરોચેસું મહિતવરણા અઞ્જલિમઞ્જરીહિં; ()

૩૧.

પુબ્બે પુપ્ફાસનુપરિ સમારૂળ્હબુદ્ધઙ્કુરાનં

અદ્ધાને’વે’તરહિ ભવતોચા’સનારોહણમ્હિ,

એકાલોકા દસહિ ગુણિતા લોકધાતુ સહસ્સી

સંવત્તન્તે ત્વમનવરતં હેસ્સસે તેન બુદ્ધો; ()

૩૨.

તાસં વાચં સવણમધુરં દેવતાનં નિસમ્મ

ભિય્યો ચિત્તપ્પભવવીરિયો પીતિવિપ્ફારિતત્તો,

પુબ્બે સત્તુત્તમપરિચિતા બોધિસમ્ભારધમ્મા

આવજ્જેસિ કતિ ઇતિ સુધી ધમ્મધાતું સહેતું; ()

૩૩. ¶

ઓકુજ્જિત્વા ધરણિઠપિતો પુણ્ણ કુમ્ભો સુમેધ

વિસ્સન્દેત્વા સલિલમખિલં કિન્તુપચ્ચાહરેથ,

એવં દત્વા ધનસુતકલત્ત’ઙ્ગપચ્ચઙ્ગજીવે

નિબ્બિન્નો મા ભવિ’તિ પઠમં પારમિં’ધિટ્ઠહિ સો; ()

૩૪.

ના’પેક્ખિત્વા યથરિવ નિજં જીવિતં જીવિતં’વ

રક્ખન્તો સઞ્ચરતિ ચમરિ ચામર ચન્દિકાભં,

એવં સીલં વરસિવપુરદ્વારમારક્ખ ધીર

અજ્ઝિટ્ઠાસિ ઇતિ સદુતિયં પારમિં સુદ્ધસીલો; ()

૩૫. ¶

સંવિગ્ગો યો ચિરપરિવસં ઘોરકારાઘરમ્હિ

મુત્તીં તમ્હા’ગમયતિ યથા હોહિ નેક્ખમ્મનિત્તો

નિબ્બિન્નો ત્વં તથરિવ ભવે બન્ધનાગારરૂપે

અજ્ઝિટ્ઠાસિ તતિયમ્પિ સો પારમિન્ત્યે’કચારી; ()

૩૬.

હીનુક્કટ્ઠં કુલમનુઘરં ભિક્ખકો ભિક્ખુ ભિક્ખં

અણ્વાહિણ્ડં લભતિ નચિરં સંવરટ્ઠો યથે’વં,

સમ્બોધત્થ ભજ પટિબલે પણ્ડિતે પુટ્ઠપઞ્હો

અજ્ઝિટ્ઠાસિ ત્વમિતિ મતિમા પારમિં સો ચતુત્થિં; ()

૩૭.

નિચ્ચુસ્સાહો વિચરતિ યથા કેસરી સેરિચારી

એવં ઠાને ગમનસયનેચા’સને ત્વં સુમેધ,

ઉસ્સોળ્હી ત્યાસિથિલવીરિયો હોતિ સમ્બોધનત્થં

અજ્ઝીટ્ઠાસિ થિરવીરિયવા પઞ્ચમિં પારમિં સો; ()

૩૮. ¶

ઇટ્ઠાનિટ્ઠં પથવિરિવ ભો સબ્બમાનાવમાનં

નાપજ્જિત્વા મનસિવિક્તિં ત્વં સહન્તો ખમન્તો,

સમ્બોધત્થં પરવધખમો હોહિ’તી ખન્તિવાદી

અજ્ઝિટ્ઠાસિ પરહિતરતો છટ્ઠમિં પારમિં સો; ()

૩૯.

વીથિં નાતિક્કમતિ નિયમં ઓસધીતારકા’યં

એવં સન્તુત્તમ પરિચિતં સચ્ચવાચં સુમેધ,

ત્વં માવિતિક્કમિ કરહચિ બોદ્ધુકામો સુબોધિં

અજ્ઝિટ્ઠાસિ’ત્ય’વિતથકથિ સત્તમિં પારમિં સો; ()

૪૦. ¶

તમ્હાઠાના બલવપવને વાયમાને’પિ થોકં

કપ્પટ્ઠાસિ તચલતિ યથા પબ્બતો સુપ્પતટ્ઠો,

ત્વં તિટ્ઠાહિ તથરિવ અધિટ્ઠાનધમ્મેસુ દળ્હં

અજ્ઝિટ્ઠાસી’ત્યવલસદિસો ચ’ટ્ઠમિં પારમિં સો; ()

૪૧.

ઓતિણ્ણેસુ ઉદકરહદો ભો નિહીનુત્તમેસુ

સીતત્તં સમ્ફરતિ હિ સમં વારિના ભાવયેનિ,

મેત્તાયેવં તિભવભવને સબ્બસત્તેસુ તુલ્યં

અજ્ઝિટ્ઠાસિ સમુતિ નવમિં પારમિં મેત્ત ચિત્તો; ()

૪૨.

ઇટ્ઠાનિટ્ઠે સતિ પટિહતે વત્થુજાતે યથાહિ

મજ્ઝત્તા’યં વસુમતિવધૂ હોતિ દુક્ખે સુખેક વા,

એવં ભો ત્વં ભવ સમતુલાસન્તિભો’પેક્ખ કો’તિ

અજ્ઝિટ્ઠાસિ સવસિ દસમિં પારમિં ભુરિમેધો; ()

૪૩. ¶

આલોલેન્તો તિદસપમિતં પારમિસાગરં સો

સત્તાધિસો નિસિતમતિમા ઞાણમત્થા’ચલેન,

આવજ્જેસિ વસુમતવધુ સાધુકારં’વ દેન્તિ

સંકમ્પિ સમ્પતિ સતિમતો ધમ્મતેજેન તેન; ()

૪૪.

ભીરૂચ્છમ્હી ઘણપથવિયા કમ્પમાતાયિ’માય

પત્વા દીપઙ્કરભગવતો રમ્મવાસી સમીપં,

સમ્પુચ્છિંસુ વસુમતિ ભુસં કમ્પિ તંકિસ્સહેતુ

આવજ્જેત્વા સમુતિ મુનિનો તમ્પવત્તિં કથેસિ; ()

૪૫.

નિક્કઙ્ખા તે પુનપિ નગરા નાગરા તં ઉપેચ્ચ

સમ્પૂજેસું ચરણયુગલં ગન્ધમાલાદિકેહિ,

કત્વા તેન’ઞ્જલિસરસિજે યેન દીપઙ્કરે’ણો

ઉટ્ઠાસિ સો પુરિસતિસહો સન્નીસિન્નાસનમ્હા; ()

૪૬. ¶

મા તે રોગો ભવિ પટિભયં મા ભવિ છમ્ભિતત્તં

સઙ્કપ્પો તે પરમપણિધિ સિજ્ઝતં ખિપ્પમેવ,

ઇત્થઞ્ચા’સિથુતિપદસતં જાતિખેત્તા ગતા તં

પુપ્ફાદીહિ મહીય જટિલં નિજ્જરા બ્યાહરિંસુ; ()

૪૭.

અબ્ભુગ્ગન્ત્વા પવનપદવિં દેવતાનં મનાનિ

બોધાત્વો હિમવતિ સકં અસ્સમં તાપસો સો,

પત્તો અત્થાચલમુપગમી તઙ્ખણે રંસિમાલી

સઙ્કોચેત્વા સરસિજવનં સંહરિત્વા’ંસુજાલં; ()

૪૮. ¶

રમ્મં દીપઙ્કરભગવતો રમ્મવત્યા’ભિધાનં

વાસટ્ઠાનં જનકજનની દ્વે સુદેવસ્સુમેધા,

નિચ્ચોપટ્ઠાયકયતિવરો સાગતોમઙ્ગલોચ

તિસ્સોચા’સું પઠમદુતિયસ્સાવકા થેરનાગા; ()

૪૯.

નાનાખીણાસવપરિવુતો ચા’સિ નન્દા સુનન્દા

તસ્સા’હેસું પઠમદુતિયસ્સાવિકા અગ્ગભૂતા,

કાયો’સિતિરતનપમિતો પિપ્ફલિનામબોધિ

અટ્ઠાસિ સો પચુરજનતં તારયં વસ્સલક્ખં; ()

૫૦.

સત્થા દીપઙ્કરવ્હો સુરનરસરણોદીપદીપોચિરસ્સં

દીપેવો ધમ્મદીપં તિભુવનભવને વીત’વિજ્જન્ધકારં

અગ્ગિક્ખન્ધો’વભાસં વિહરિય પરિનિબ્બાયિ ખીણાસવા’પિ

ખીણસ્નેહાપદીપાયથરિવ અરિયા સાવકા નિબ્બુતા’સું; ()

ઇતિ મેધાનન્દાભિધાનેન યતિના વિરચિતે સકલકવિજન હદયાનન્દદાનનિદાને જિતવંસદીપે દૂરેનિદાને સુમેધ તાપસસ્સ મૂલપણિઠાનટ્ઠપનપવત્તિ પરિદીપો દુતિયો સગ્ગો.

૧. ¶

લોકં (’વસન્તતિલકો) કુમુદાકરં મા

કોણ્ડઞ્ઞનામભગવા’થ પબોધયત્તો,

જાતો તદા વરમતી વિજિતાવિ રાજા

સમ્પન્ન ચક્કરતનો’ભવિ ચક્કમત્તિ; ()

૨.

સઙ્ઘસ્સ બુદ્ધપમુખસ્સ ઉળારદાનં

દત્વા વિધાય પણિધિં વરબોધિયા સો,

રજ્જં પહાય જિનસાસનમોતરિત્વા

ઝાનાન્ય’લત્થ પટિલઙ્વરપ્પદાનો; ()

૩. ¶

તસ્સા’સિ રમ્મવતિનામ પુરં સુનન્દો

રાજા અહોસિ જનકો જનની સુજાતા,

ભદ્દસ્સુભદ્દસમણા વરસાવકા’સું

તિસ્સો’પતિસ્સ’સમણિ વરસાવિકાયો; ()

૪.

લક્ખાયુકો વિજયબોધિ વિસાલસાલ-

કલ્યાણિ નામ તદુપટ્ઠહિ ચા’નુરુદ્ધો,

તસ્સા’ટ્ઠ સીતિરતનપ્પમિતં સરીરં

આસું તયો અરિયસાવકસન્નિપાતા; ()

૫.

તસ્સા’પરેન સમયેનિ’હ’નઙ્ગભઙ્ગો

ઉપ્પજ્જિ મઙ્ગલજિનો જનમઙ્ગલાય,

બુદ્ધઙ્કુરો’તિરુચિરો સુરુચી સમઞ્ઞો

આસિ તદા’વતિસુરો દ્વિજવંસકેતુ; ()

૬. ¶

દત્વા સસાવકજિતસ્સ દિનાનિ સત્ત

પત્થેસિ બોધિમસમં ગવપાનદાનં,

પબ્યાકતો ભગવતા ભવના’હીગન્ત્વા

પબ્બજ્જિતો સુખમવિન્દિ સમાધિજં સો; ()

૭.

તસ્સુ’ન્તરં પુરવરં પિતરો’ત્તર’વ્હા

આસું સુદેવસમણો વસિ ધમ્મસેનો,

તસ્સા’ગ્ગસાવકયુગં સકસાવિકાનં

ભદ્દંયુગં અભવિ સિવલિચા’પ્ય’સોકા; ()

૮. ¶

તં પાલિતો જિનમુપટ્ઠહિ અટ્ઠ’સીતિ

હત્થો’સિ તસ્સ વજિરૂપમરૂપકાયો,

બોધી’પિ નાગતરુ સાવકસન્તિપાતા

આસું તયો નવુતિવસ્સસહસ્સમાયુ; ()

૯.

તસ્સા’પરેન સુમનો કરુણાનિધાનો

નાથો મનોજમથનો ઉદપાદિ લોકે,

બુદ્ધઙ્કુરો’ભવિ તદા’તુલનાગરાજા

તેજ’ગ્ગિજાલજલિતો અતુલિદ્ધિમા સો; ()

૧૦.

નાગો’પિ નાગભવનમ્હિ સસાવકસ્સ

બુદ્ધસ્સ દિબ્બતુરિયેહિ કતુપહારો,

દત્વાન દાનમતુલં પણિધિં અકાસિ

બુદ્ધો ભવિસ્સસિ તુવન્તિ અહાસિ બુદ્ધો; ()

૧૧. ¶

ખેમવ્હયં પુરમહૂ જનકો સુદન્તો

રાજા જનેત્તિ સિરિમા નિજસાવકાનં;

અગ્ગા ભવિંસુ સરણો વસિ ભાવિતત્તો

સોણા તદગ્ગસમણિ’સિ તથુ’પસોણા; ()

૧૨.

તસ્સા’સિ નાગતરુ બોધિ ઉદેનતેરો-

પટ્ઠાયકો નવુતિવસ્સસહસ્સમાયુ,

ઉબ્બેધતો નવુતિહત્થમિતં સરીરં

આસું તયો અરિયસાવકસન્નિપાતા; ()

૧૩.

તસ્સા’પરેન ઉદપાદિ’હ રેવતાખ્યો

દેવાદિવન્દિતપદો ભુવિ દેવદેવો,

સત્તુત્તમો ભવિ તદા અતિદેવનામો

ભોવાદિવંસતિલકો ચતુવેદવેદી; ()

૧૪. ¶

બદ્ધઞ્જલી સિરસિ ધમ્મકથં નિસમ્મ

ગન્ત્વાન તં સરણમુત્તરમુત્તરિયં;

દત્વા’હિપત્થયિ સુખોધિમથો મહેસિ

બુદ્ધો ભવિસ્સસિ તુવન્તી વિસાકરિત્થ; ()

૧૫.

તસ્સા’સિ ધઞ્ઞવતિનામ પુરં જિનસ્સ

માતા મહેસિ વિપુલા વિપુલો પિતા’સિ,

સબ્રહ્મદેવવરુણો ભવિ સઙ્ઘમજ્ઝે

ભદ્દા ચ ભદ્દયુગલં દુવિધં સુભદ્દા; ()

૧૬.

તં સમ્ભવો વસિ ઉપટ્ઠહિ નાગબોધિ

રુક્ખોપ્ય’સિતિરતનં ભવિ અત્તભાવો,

આયુપ્પમાણમ્પિ સટ્ઠિસહસ્સવસ્સં

આસું તયો અરિયસાવકસન્નિપાતાત;

૧૭. ¶

તસ્સા’પરમ્હિ સમયે જનપારિજાતો

ઉપ્પજ્જિ સોભિતજિનો જિતપઞ્ચમારો,

અજ્ઝાયકો સકલવેદ મુળારભોગી

બુદ્ધઙ્કુરો ભવિ તદા’જિતનામવપ્પો;

૧૮.

ધમ્મં નિસમ્મ સરણેસુ પતિટ્ઠહિત્વા

સઙ્ઘસ્સ બુદ્ધપમુખસ્સ ઉળારદાનં,

દત્વા પધાનપણિધાન મકાસિ ધીરો

ત્વં લચ્છસિ’તિ વરબોધિ મહાસિ સત્થા; ()

૧૯.

રમ્મં સુધમ્મમહુ તસ્સ પુરં સુધમ્મો

રાજા અહોસિ જનકો જનિકા સુધમ્મા

તસ્સા’ગ્ગસાવકયુગં અસમો સુનેત્તો

તસ્સાવિકા’ગ્ગયુગલં નકુલા સુજાતા; ()

૨૦. ¶

નાગસ્સ નાગતરુ બોધિ સરીરમટ્ઠ-

પણ્ણાસહત્થપમિતં તમતોમથેરો,

સોપટ્ઠહી નવુતિવસ્સસહસ્સમાયુ

આસું તયો અરિય સાવક સન્નિપાતા; ()

૨૧.

ઉપ્પજ્જિ તસ્સ અપરેન અનોમદસ્સિ

બુદ્ધો પબુદ્ધકમલામલનીલનેત્તો,

બુદ્ધઙ્કુરો જિતસુરારિ તદાનિ યક્ખ-

સેનાપતી ભવિ મહિદ્ધિમહાનુભાવો; ()

૨૨.

સમ્બોધિ મગ્ગપુરિસો પણિધાનયં સો

સઙ્ઘસ્સ બુદ્ધપમુખસ્સ ઉળારદાનં,

પાદાસિ તિસુ સરણેસુ પતિટ્ઠહિત્વા

બુદ્ધો ભવિસ્સસિ તુવન્તિ જિનો’બ્રુવિતં; ()

૨૩. ¶

ઠાનઞ્હિ ચન્દવતિનામ યસોધરાખ્યા

માતા મહેસિ યસવા જનકો જનિન્દો,

તસ્સ’ગ્ગસાવકયુગં નિસભો અતોમો

દ્વે સુન્દરી ચ સુમના ચરસાવિકા’સું; ()

૨૪.

બોધી’પિ તસ્સ કકુધો મુનિદેહમટ્ઠ-

પણ્ણાસહત્થપમિતં વરુણાભિધાનો,

થેરો ઉપટ્ઠહિ ચ લક્ખપમાણમાયુ

આસું તયો અરિયસાવકસન્નિપાતા; ()

૨૫.

તસ્સા’પરેન પદુમો દિપદાનમિન્દો

જાતો પબુજ્ઝિતમનોપદુમો પજાનં,

ધીરો બભૂવ વરવારણકુમ્ભભેદી

સીહો તદા રુચિરકેસરભારગીવો; ()

૨૬. ¶

બુદ્ધં નિરોધસુખવેદિયનં વતમ્હિ

સત્તાહમક્ખિપદૂમેહિ તમચ્ચયિત્વા,

ચિત્તં પસાદિય પુના’ગતસાવકેસુ

સીહો વિભાસિ પટિલદ્ધવરપ્પદાનો; ()

૨૭.

તસ્સા’સિ ચમ્પકપુરં પદુમાભિધાનો

રાજા અહોસિ જનકો અસમા જનેત્તી,

સાલોપસાલયતયો વરસાવકા’સું

રામા’પિ તસ્સ પરમાસમણિ સુરામા; ()

૨૮.

નામેનુ’પટ્ઠહિ વસિ વરુણો તમટ્ઠ-

પણ્ણાસહત્થમિત મસ્સ સરીરમા’સિ,

બોધિ’પિ સોણતરુ લક્ખપમાણમાયુ

આસું તયો અરિયસાવકસન્નિપાતા; ()

૨૯. ¶

તસ્સા’પરેન વરદો મુનિ નારદવ્હો

પાપન્ધકારનિકરં ભીદુરો’દપાદિ,

બુદ્ધઙ્કુરો ભવિ તદા’ખિલઝાતભિઞ્ઞા-

લાભી પવત્તફલભોજિ તપોધનીસો; ()

૩૦.

કત્વાનુ’ળારપણિધાન મુળારવિરો

દત્વા સસાવકજિનસ્સ ઉળારદાનં,

પૂજેસિ તં સુરભિના હરિચન્દનેન

સત્થાપિ સમ્પતિ વિયાકરણં અદાસિ; ()

૩૧.

તસ્સા’સિ ધઞ્ઞવતિનામ પુરં સુમેધો

રાજા અહોસિ જનકો જનની અનોમા,

દ્વે ભદ્દસાલજિતમિત્તવસિ વસિન-

મગ્ગો’ન્તરા સમણિ ફગ્ગુણિ ભિક્ખુનીતં; ()

૩૨. ¶

વાસેટ્ઠભિક્ખુ તદુપટ્ઠહિ રૂપકાયો

તસ્સા’ટ્ઠસિતિરતનં મહસોણસાખી,

બોધિદ્દુમો નવુતિવસ્સસહસ્સમાયુ

આસું તયો અરિયસાવકસન્તિપાતા; ()

૩૩.

તસ્સા’પરેન પદુમુત્તર ધમ્મરાજા

જાતો તિલોકપદુમો પદુમપ્પિતઙ્ઘી,

અડ્ઢો ઉળારવિભવો મહરટ્ઠિયો સો

બુદ્ધઙ્કુરો ભવિ તદા જટિલાભિધાનો;()

૩૪.

સમ્બોધિયા’ધિગમ પચ્ચયપત્થનં સો

વિરોવિધાય પદુમુત્તરપાદમૂલે,

સઙ્ઘસ્સ બુદ્ધપમુખસ્સ તિચિવરાનિ

પાદાસિ તીસુરતનેસુ અભિપ્પસન્નો; ()

૩૫. ¶

તસ્સા’સિ હંસવતિનામ પુરં જિનસ્સ

આનન્દભુપતિ પિતા જનિકા સુજાતા,

દ્વે તસ્સ દેવલસુજાતવસિ વસિનં

અગ્ગા ભવિંસુ સમણિસ્વામિતાસમા’ગ્ગા; ()

૩૬.

લક્ખાયુકો સજયબોધિક વિસાલસાલ

રુક્ખો ઉપટ્ઠહિ મુનિં સુમનાભિધાનો,

તસ્સ’ટ્ઠ’સિતિરતનપ્પમિતં સરીરં

આસું તયો ભગવતો ગણસન્નિપાતા; ()

૩૭.

તસ્સા’પરેન સમયેન સુમેધનામો

લોકમ્હિ પાતુભવિ લોકહિતાય સત્થા,

બુદ્ધઙ્કુરો કિર તદાન્યુ’ભતો સુજાતો

સ્વા’સિતિકોટિવિભવો’ત્તર માણવો’સિ; ()

૩૮. ¶

વિસ્સજ્જિયાન વિભવં તિંસતિકોટિં

દત્વાન દાનમસ્મં સુગતે સસઙ્ઘે,

પબ્બજ્જિતો પરમબોધિ મપત્થયિત્થ

બ્યાકાસિ સોમુનિ ત’મિજ્ઝનભાવ’મદ્ધા; ()

૩૯.

રમ્મં સુદસ્સનમહૂ નગરં સુદન્તો

તસ્સા’સિ ભૂપતિ પિતા જનની સુદત્તા,

સઙ્ઘેસુ’હોસુ સરણો વસિ સબ્બકામો

રામા યમાનિ પરમાન્ય’ભવુંક સુરામા; ()

૪૦. ¶

બોધી’પિ નીપતરુ સાગરનામથેરો

’પટ્ઠાસિ તં નવુતિવસ્સસહસ્સમાયુ,

તસ્સા’ઢસિતિરતનુ’ગ્ગતમાસિ ગત્તં

આસું તયો સતિમતો ગણસન્તિપાતા; ()

૪૧.

તસ્સા’પરેન સમયેન જનપ્પદીપો

જાતો સુજાતભગવા જિતપઞ્ચમારો,

સમ્પન્નસત્તરતતો વરચક્કવત્તિ

રાજા બભૂવિ’હ મહાપુરિસો તદાસો; ()

૪૨.

ધમ્મા’મતેન મુદિતો રતનદ્વયસ્સ

દત્વા સસત્તરતનં ચતુદીપરજ્જં,

પબ્બજ્જિ બોધિપણિધિં પણિધાય ધીમા

ઞત્વા મહામુનિ તમિજ્ઝનભાવમાહ;

૪૩. ¶

રમ્મં સુમઙ્ગલમહૂ પુરમુગ્ગતાખ્યો

રાજા પિતાભવિ પભાવતિનામ માતા,

અગ્ગાભવિંસુ ચ સુદસ્સનદેવથેરા

નાગા ગણસ્સદસિ નાગસમાલથેરિ; ()

૪૪.

તં નારદોમુનિરુ’પટ્ઠહિ ચ’ત્તભાવો

પણ્ણાસહત્થપમિતો ભવિવેણુબોધિ,

તસ્સા’ભવી નવુતિવસ્સસહસ્સમાયુ

આસું તયો ધીતિમતો ગણસન્નિપાતા; ()

૪૫.

તસ્સા’પરેનિ’હ નિરૂપમરૂપસારો

જાતોબભૂવ પિયદસ્સિસમન્તદસ્સિ,

ધીરો તદન્ય’ભવિ કસ્સપમાણવો સો

વેદેસુ તીસુ કુસલો કુસલં ગવેસિ; ()

૪૬. ¶

સો કોટિલક્ખપરિમાણધતબ્બયેન

સઙ્ગસ્સ બુદ્ધપમુખસ્સ મહાવિહારં,

કત્વા પદાસિ અભિપત્થિતબુદ્ધભાવો

બુદ્ધો’પિ તપ્પણિધિસિદ્ધિ સિયા’ત્ય’ભાસિ; ()

૪૭.

ચન્દામહેસિ જનની જનકો પુદિન્નો

રાજા બભૂવ પુરમસ્સ અનોમનામં,

આસું તદગ્ગયુગલાનિ સુજાતધમ્મ-

દિન્ના ગણસ્સદસિ પકાલિતસબ્બદસ્સિ; ()

૪૮.

તં સોતવ્હસમણો સમુપટ્ઠહિત્થ

બોધી પિયઙ્ગુ ભગવા’સિ અસિતિહત્થો,

અટ્ઠાસિક સો નવુતિવસ્સસહસ્સમ’સ્સ

આસું તયો મતિમતો ગણસન્નિપાતા; ()

૪૯. ¶

તસ્સા’પરેન સમયેનુ’દપાદિ લોકે

લોકત્થસાધનરતો મુનિર’ત્થદસ્સી,

સત્તુન્તમો’પિ નિરતિક્કમધમ્મસિમો

તેજિદ્ધિમા ઇસિ તદા’સિ સુસિમનામો; ()

૫૦.

આનીય દિબ્બભવના કુસુમાનિ તસ્સ

મન્દારવાનિ સુપતિટ્ઠિતપાદપીઠે,

સમ્પૂજિયાન પણિધાનમકાસિ સત્થા

ત્વં માદિસો’બ્રુવિ ભવિસ્સસિ ચા’યતિન્તિ; ()

૫૧.

તસ્સા’સિ સોભિતપુરં ભવિસાગરવ્હો

રાજા પિતા જનતિદેવિ સુદસ્સનાખ્યા,

સન્તોપસન્તસમણા વરસાવકા’સું

ધમ્મા તદગ્ગસમણિપ્ય’ભવું સુધમ્મા; ()

૫૨. ¶

તઞ્ચા’ભયો મુનિરૂપટ્ઠહિ સોપ્ય’સીતિ-

હત્થુગ્ગતો સતસહસ્સપમાણમાયુ,

ચમ્પેય્યસાખિ ભવિ બોધિ સુબોધિહેતુ

આસું તયો અરિયસવકસન્નિતા; ()

૫૩.

તસ્સા’પરેન ઉદપાદિ’હ ધમ્મદસ્સી

નિસ્સીમધી’નધિવરો ભવપારદસ્સિ,

સો તાવતિંસભવતમ્હિ મહાનુભાવો

બુદ્ધઙ્કુરો ભવિ તદા કિર દેવરાજા;()

૫૪.

દિબ્બાનિ ગન્ધકુસુમાનિ કથાગતસ્સ

ચક્કઙ્કિતોરુચરણમ્બુરુહાસનમ્હિ,

પૂજેસિ દિબ્બતુરિયેહિ ચ બુદ્ધભાવં

સો પત્થયં મુનિતમિજ્ઝ નભાવમાહ; ()

૫૫. ¶

ઠાનિયમાસિ સરણં સુગતસ્સ તસ્સ

રાજા પિતા’સિ સરણો જનનિ સુનન્દા,

અગ્ગાભવિંસુ પદુમોવસિ ફુસ્સદેવો

ખેમા ચ ભિક્ખુસમણિસ્વ’પિ સબ્બનામા; ()

૫૬.

થેરો સુનેત્તવિસુતો તદુપટ્ઠહિ સો

લક્ખાયુકો’સિ જયબોધિ ઞ્ચ બિમ્બિજાલો,

તસ્સા’પ્ય’સિતિરતનપ્પમિતં સરીરં

આસું તયો અરિયસાવકસન્નિપાતા; ()

૫૭.

તસ્સા’પરેન સમયેનિ’ગ સિદ્ધબોધિ

સિદ્ધત્થનામવિદિતો ઉદપાદિ સત્થા,

બુદ્ધઙ્કુરો ભવિ તદા’ખીલઙઝાનલાભી

ભોજિ પવત્તિતફલં વસિ મઙ્ગલાખ્યો; ()

૫૮. ¶

સમ્પન્નગન્ધરસિકં પરિપક્કમેકં

આનીય સો વિપકુલજમ્બુભલં વનમ્હા,

પાદાસિ તસ્સ પણિધીકતબુદ્ધભાવો

તઞ્ચાનુભુય ભગવાપિ વિયાકરિત્થ; ()

૫૯.

વેહારમાસિ નગરં જયસેનનામો

રાજા અહોસિ જનકો જનની સુફસ્સા

ભિક્ખૂસુ તસ્સ વસિ સમ્બહુલો સુમિત્તો

દ્વે સીવલિ ઞ્ચ સમણીસુ વરા સુરામા; ()

૬૦.

તં રેવતોમુનિ મુનિન્દમુટ્ઠહિત્થ

બોધી’પિ તસ્સ કણિકારમભીરુહો’સિ,

લક્ખાયુકો સ’નરસારથિ સટ્ઠિહત્થો

આસું તયો અરિયસાવકસન્નિપાતા; ()

૬૧. ¶

તસ્સા’પરેનિ’હ સમુબ્ભવિ નિસ્સનામો

સત્થા પસત્થચરણો ચતુરો’ઘતિણ્ણો,

બુદ્ધઙ્કુરો ભવિ તદાનિ સુજાતરાજા

રાજઞ્ઞમોળિમણિલઙ્કતપાદપીઠો; ()

૬૨.

હિત્વા સ’રજ્જમિસિવેયધરો સુધીરો

દિબ્બેહિ’નેકકુસુમેહિ જિનં વજન્તં,

પૂજેસિ મુદ્ધનિ તમાપવિતાનસોભં

સત્થા’પિ તપ્પણિધિસિદ્ધિ સિયા’ત્ય’ભાસિ; ()

૬૩.

ખેમં પુરઞ્હિ જનકો જનસન્ધનામો

રાજા જનેત્તિ પદુમા નિજસઙ્ઘમજ્ઝે,

દ્વે બ્રહ્મદેવુદય વિસ્સુતથેરનાગા

ફુસ્સા ચ અગ્ગયુગલાન્ય’ભવું સુદત્તા; ()

૬૪. ¶

તં સમ્ભવોવસિ વસિન્દમુપટ્ઠહિત્થ

તસ્સા’સનવ્હતરુ બોધિ સ’સટ્ઠિતત્થો,

અટ્ઠાસિ વસ્સગણનાય મહેસિ લક્ખં

આસું તયો અરિયસાવકસન્નિપાતા; ()

૬૫.

તસ્સા’પરેન ભવસાગરપાદસ્સિ

ફુસ્સો મહામુનિરિ’હકબ્ભુદપાદિ લોકે,

ધીરો તદાનિ વિજિતાવિ જિતારિવગ્ગો

રાજા બભૂવ સુરરાજનિભો’રુતેજો; ()

૬૬.

સમ્બોધિ મગ્ગપુરિસો પણીધાય ફીતં

રજ્જં વિવજ્જિય સ’પબ્બજિતો જનસ્સ,

અઞ્ઞાય તીણિપિટકાનિ કથેસિ ધમ્મં

વ્યાકાસિ ફુસ્સભગવા’પિ’વ પુબ્બબુદ્ધા; ()

૬૭. ¶

તસ્સા’સિ કાસિનગરં જયસેનનામો

રાજા પિતા’સિ જનતિ સિરિમા મહેસિ,

સઙ્ઘેસુ’ભોસુ’પિ સુરક્ખિતધમ્મસેતા

ચાલા તદગ્ગયુગલાનિ તથૂ’પઞ્ચાલા; ()

૬૮.

બોધિદ્દુમા’મલકસાખિ સરીરમટ્ઠ-

પણ્ણાસહત્થપમિતં સભિયાભિધાનો,

સોપટ્ઠહી નવુતિવસ્સસહસ્સમાયુ

આસું તયો ભકવતો ગણસન્નિપાતા; ()

૬૯.

તસ્સા’પરેન સનરામરસત્તસારો

સત્થા વિપસ્સિ’હ સમુબ્ભવિ સબ્બદસ્સી,

કમ્મેન કેનચિ મહિદ્ધિમહાનુભાવો

બુદ્ધઙ્કુરો’ભવિ તદા’તુલનાગરાજા; ()

૭૦. ¶

અઙ્ગીરસસ્સ ઘનકઞ્ચનહદ્દપીઠં

પાદાસિ તસ્સ ખવિતં રતનેહિ નાના,

સો બુદ્ધભાવમહિપત્થિય બોધિસત્તો

વ્યાકાસિ તત્થસુનિસજ્જ જિનો વિપસ્સિ; ()

૭૧.

તસ્સા’સિ બન્ધુમતિનામપુરં તદેવ-

નામો પિતા જનનિ બન્ધુમતી મહેસિ,

દ્વે ખણ્ડતિસ્સવસિનો વરસાવકા’સું

ચન્દા ચ ભદ્દયુગલં ભવિ ચન્દમિત્તા; ()

૭૨.

દેહં અસિતિરતતં તમસોકથેરો-

પટ્ઠાસિ બોધિવિટપી ભવિ કણ્હવણ્ટા,

વાસંઅકા મુનિર’સીતિસહસ્સવસ્સં

આસું તયો અરિયસાવકસન્નિપાતા; ()

૭૩. ¶

તસ્સા’પરેન અધિસીલસમાધિપઞ્ઞો

સત્થા સમુબ્ભવી સિખી જનકપ્પસાખી,

ધીરો તદા’ભવિ અરિન્દમનામરાજા

સદ્ધો પહૂતરતતો રતનત્તયમ્હિ; ()

૭૪.

ભિક્ખઞ્ચ સત્તરતનાભરણાભિરામં

ઞત્વાન હત્થિરતનં સુગતે સસઙ્ઘે,

સો બુદ્ધભાવમહિપત્થયિ સત્તસારો

વ્યાકાસિ લચ્છસિ સુખોધિપદન્તિ સત્થા; ()

૭૫.

બુદ્ધસ્સ ચારિણવતી નગરં અહોસિ

માતા પભાવતિ પિતા અરુણવ્હ રાજા,

સઙ્ઘેસુ’ભોસુ અભિભુવસિ સમ્ભવો ચ

અગ્ગાભવિંસુ મખિલાપદુમાભિધાના; ()

૭૬. ¶

ખેમઙ્કરો જિનમુપટ્ઠહિ સત્તતિંસ-

હત્થુચ્છિતો વિજયબોધિ ચ પુણ્ડરિકો,

સો સત્તતિંસતિસહસ્સ મિતાયુકો’સિ

આસું તયો તદિયસાવકસન્નિપાતા; ()

૭૭.

તસ્સા’પરેનિ’હ સમુબ્ભવિ કેતુમાલા-

બ્યામપ્પભાપરિલસં મુનિવેસ્સભૂ’તિ,

બુદ્ધઙ્કુરો કિર તદાનિ સુદસ્સનવ્હ-

રાજા બભૂવ પરરાજગજિન્દસીહો; ()

૭૮.

સઙ્ઘસ્સ બુદ્ધપમુખસ્સ સચીવરં સો

દત્વાન દાનમતુલં જિનસાસનમ્હિ,

સબ્બઞ્ઞુબોધિમભિપત્થિય પબ્બજિત્થ

બુદ્ધો ભવિસ્સસિ ધુવન્તિ તમાહસત્થા; ()

૭૯. ¶

તસ્સા’પ્ય’નોપમપુરં ભવિ સુપ્પતીતો

રાજા પિતા યસવતી જનિકા મહેસી,

સોણુત્તરા ચ નિજસાવકસાવિકાનં

દામા મતિદ્ધિપરમા પરમા સમાલા; ()

૮૦.

બોધી’પિ તસ્સ ભવિ સાલમહીરૂહો’પ-

સમ્પન્નભિક્ખુ તદુપટ્ઠહિ સટ્ઠિહત્થો,

સત્થા વિહાસિ સમસટ્ઠિસહસ્સવસ્સં

આસું તયો તદિયસાવકસત્તિપાતા; ()

૮૧.

તસ્સા’પરેનિ’કહ સમુબ્ભવિ સચ્ચસન્દો

વેનેય્યબન્ધુ ભગવા કકુસન્ધનામો,

બુદ્ધઙ્કુરો ભુવિ તદા’ભવિ ખેમરાજા

દાનપ્પબન્ધજલસેકસુધોતહત્થો; ()

૮૨. ¶

સો પત્તચીવરપભૂતિકમન્નપાનં

દત્વા સસાવકજિનસ્સ ઘરા’ભિગન્ત્વા,

પબ્બજ્જિ બોધિપણિધિં પણિધાય રાજા

સત્થાસયા’ત્ય’વચ તપ્પણિધાનસિદ્ધિ; ()

૮૩.

ખેમવહયં નગરમસ્સ પિતા’ગ્ગિદત્તો

વિપ્પો વિભાવિ અભવિ જનિકા વિસાખા,

સઞ્જિવથેરદુતિયો વિધુરો ચ થેરો

સામા તદગ્ગયુગલં ભવિ ચમ્પકાખ્યા; ()

૮૪. ¶

તં બુદ્ધિજો જિનમુપટ્ઠહિ તસ્સ ગત્તં

તાળિસહત્થમિતમાસિ સિરિસબોધિ,

તાળિસહાયનસહસ્સપમાણમાયુ

એકો’વ તસ્સ ભવિ સાવકસન્નિપાતો; ()

૮૫.

તસ્સા’પરમ્હિ સમયે કરુણાનિધાનો

લોકાભિભૂ કનકભુધરહારિરૂપો,

ઉપ્પજ્જિ કોણગમનોમુનિ પબ્બતાખ્યો

ભુમિસ્સરો ભવિ મહાપુરિસો તદાનિ; ()

૮૬.

સઙ્ઘસ્સ બુદ્ધપમુખસ્સ ઉળારદાનં

દત્વા મહગ્ઘવરચિવરસાટકે ચ,

સો પકબ્બજિત્થ અભિપત્થિત બુદ્ધભાવો

બુદ્ધો ભવિસ્સસિ તુવન્તિ તમાહસત્થા; ()

૮૭. ¶

નામેન સોભવતિ તમ્પુરમુત્તરાખ્યા

માતા પિતા’વનિસુરો ભવિ યઞ્ઞદત્તો,

હીયોસોત્તરવસી સમણિ સમુદ્દા

તસ્સો’ત્તરા ચ પરમા પરિસાસુ’ભોસુ; ()

૮૮.

તં સોત્થિજો જિનમુપટ્ઠહિ તિંસહત્થો

અઙ્ગીરસો ભવિ ઉદુમ્બરસાખિ બોધિ,

સો તિંસહાયનસહસ્સમિતાયુકો’સિ

એકો’વ તસ્સ ભવિ સાવકસન્તિપાતો; ()

૮૯.

તસ્સા’પરેનિ’હ મહામુનિ કસ્સપાખ્યો

લોકમ્હિ પાતુભવિ ખગ્ગવિસાણકપ્પો,

બુદ્ધઙ્કુરો ભુવિ તદા’ભવિ જોતિપાલો

વેદેસુ તીસુ સકલાસુ કલાસુ છેકો; ()

૯૦. ¶

કલ્યાણમિત્તદુતિયો સુગતં ઉપેચ્ચ

સુત્વાન ધમ્મમથસાસન મોતરિત્વા,

સબ્બઞ્ઞુભાવમ્હિપત્થયિ માણવો સો

વ્યાકાસિ કસ્સપમુની’પિ મુની’ચ પુબ્બા; ()

૯૧.

બારાણસિ નગરમાસિ પિતા ચ માતા

દ્વે બ્રહ્મદત્તધનવત્ય’ભિધાનવન્તો,

ભિક્ખુસુ તસ્સ સમણિસ્વ’પિ તિસ્સભાર-

દ્વાજા ચ ભદ્દયુગલાત્ય’નુલોરુવેલા; ()

૯૨.

તં સબ્બમિત્તસમણો સમુપટ્ઠહિત્થ

નિગ્રોધસાખી જયબોધિ સ’વીસહત્થો,

તસ્સા’સિ વિસતિસહસ્સ પમાણમાયુ

એકો’વ’હૂ અરિયસાવકસન્નીપાતો; ()

ઇતિ મેધાનન્દાભિધાનેન યતિતા વિરચિતે સકલકવિજન હદયાનન્દ દાનનિદાને જિનવંસદીપે દૂરેનિદાને બોધિસત્તસ્સ સેસપણિધાતટ્ઠપન પવત્તિ પરિદીપો તતિયો સગ્ગો.

૧. ¶

દીપઙ્કરાદિચતુવીસતિ બુદ્ધપાદ-

મૂલેસુ લઙપણિધાન મહાનિધાનો,

લક્ખાધિકં ચતુરસઙ્ખિયકપ્પસઙ્ખં

પુઞ્ઞાભિસન્દમભિસઙ્ખરિ બોધિસત્તો; ()

૨.

એત્થન્તરે વિવિધબાહિરવત્થુજાતં

સિસ’ક્ખિમંસરુધિરાનિ ચ પુત્તદારે,

સો જિવિતમ્પિ કપણડિકયાચકાનં

વીરો પરિચ્ચજિ પજાય હિતત્થમેવ; ()

૩. ¶

દાનાધિમુત્તિપરિયેસન વિપ્પવેસો

પત્વા તપોવનમકિત્તિ તપોધનસ્સ,

તિહં અલત્થ સકટાહમલોણડાકં

યસ્સા’ભિભૂતજઠરસ્સ જિઘચ્છિતત્તા; () (અકિત્તિચરિયં)

૪.

કન્તારમગ્ગ પટિપન્ન મનાતપત્તં

પચ્ચેક બુદ્ધમહિપસ્સિય સઙક્ખવિપ્પો,

ફુટ્ઠં સકિચ્ચપસુતો સૂરિયાતપેન

યો છત્તુપાહણમદાસિ સુધોતપાણિ; () (સઙ્ખચરિયં)

૫.

દુબ્ભિક્ખપીળનભયેન કલિઙ્ગરટ્ઠા

સંયાચતં યદુપગમ્મ ધનઞ્જયવ્હો,

સોણ્ડાય ગય્હ નિજમઞ્જન નાગરાજં

યો દક્ખિણોદક નિસેકમકાસિ રાજા; () (કુરુધમ્મચરિયં)

૬. ¶

હુત્વાન યો મહસુદસ્સન ચક્કવત્તી

રાજા કુસાવતિપુરમ્હિ દિવા ચ રત્તો,

વત્થત્તપાનમુપતેસિ ચરાપયિત્વા

ભેરિંક અસેસકપણ્ડિકયાચકાનં; () (મહાસુદસ્સનચરિયં)

૭.

યો સત્તભુમિભુજસાસિ પુરોહિતો’પિ

રાજૂહિ લદ્ધમખિલં ધનધઞ્ઞરાસિં,

સમ્પત્તયાચકજનસ્સ પરિચ્છજિત્વા

પુઞ્ઞપ્પબન્ધમભિસઞ્ચિનિ બોધિહેતુ; () (મહાગોવિન્દચરિયં)

૮.

ધમ્માનુસાસિ નિમિનામ મહીભુજો’પિ

સાલં વિધાય મિથિલાય ચતુમ્મુખં યો,

અચ્છિન્નમત્થિજનપક્ખિચતુપ્પદાનં

દાનં પવત્તયી પુરા દદતં વરિટ્ઠો; () (નિમિરાજચરિયં)

૯. ¶

યો એકરાજસુતચન્દકુમારભૂતો

મુદ્ધાભિસેક કરણાય જનેહિ ગચ્છં,

સંવેજિતો સવિભવે તિભવે’પિ યઞ્ઞા-

વાટં વિધાય’ભિપવત્તયિ દાનવટ્ટં; () (ચન્દકુમારચરિયં)

૧૦.

યો વત્થુસારગહણેન અતિત્તરૂપો

ભુમિસ્સરો’પિ સિવિનામ સુરાધિપસ્સ,

જચ્ચન્ધવેસગહિતસ્સ વિલોચનાનિ

ઉપ્પાટયિત્વ પદદં લભિ દિબ્બચક્ખૂ; () (સિવિરાજચરિયં;)

૧૧.

દાનાધિમુત્તિપરમો સસપણ્ડિતો યો

મિત્તેનુ સાસિય અધિટ્ઠિતુપોસથઙ્ગો,

અઙ્ગારમુદ્ધનિ પપાત સજીવિતાસં

હિત્વા દ્વિજસ્સ તનુમંસપદાતુકામો; () (સસપણ્ડિતચરિયં; ઇતિદાનપારમીં)

૧૨. ¶

યો માતુપોસકકરિ ભિસમુદ્ધરત્તો

અન્ધાય હત્થિદમકેન કરેણુકાય,

સોણ્ડાય સુટ્ઠુગહિતો’પ્ય’વિકણ્ડિતસ્સ

સીલસ્સ ખણ્ડનભયા નજનેસિ કોપં; () (માતુપોસકચરિયં)

૧૩.

યો ભુરિદત્તભુજગો’પરિવમ્મિકટ્ઠો,

સીલબ્બતં વિસધરો સમધિટ્ઠહિત્વા,

પેળાય ખિત્તભુજગે અહિગુણ્ઠિકમ્હિ

સીલસ્સ કુપ્પનભયેન જહાસિ કોપં; () (ભુરિદત્તચરિયં;)

૧૪.

સીલબ્બતાદિવિભવો જલિતિદ્ધિમા યો

ચમ્પેય્યનામભુજગો અહિગુણ્ઠિકમ્હિ,

ઇચ્છાનુરૂપવિચરો ચમરી’વ વાલં

સીલં જુગોપ નપિ તબ્બધકે ચુકોપ; () (ચમ્પેય્યચરિયં;)

૧૫. ¶

યો ચૂલબોધિવિસુતો સમદિટ્ઠહત્વા

સીલબ્બતં વનમુપેચ્ચ વસં પિયાય,

તાયં પસય્હ ગહિતાય’પિ કાસિરઞ્ઞા

સીલબ્બિસોધનપરો પજહિત્થ રોસં; () (ચૂલબોધિચરિયં)

૧૬.

યો ભિંસરૂપિ મહિસો’પિ વલિમુખસ્સ

આગું તિતિક્ખમખીલં પરિસુદ્ધસિલો,

રુક્ખટ્ઠયક્ખવચનાનિ પટિક્ખિપિત્વા

તં સીલભઙ્ગભયતો ભયતો મુમોચ; ()

૧૭.

યો વુય્હમાનમપનીય નદીપવાહા

મિત્તદ્દુહિં પુતસજીવિતદાનહેતુ,

રઞ્ઞા મુમોચ વધિયં અવિકોપનેન

સીલસ્સ રૂરુહરિણો’પિ હરિસ્સવણ્ણો, () (રૂરુમિગરાજચરિયં;)

૧૮. ¶

યો દન્તકટ્ઠસકલેહિ જટાકુલેહિ

કુદ્ધેન કુટજટિલેન કતાહિસાપો,

માતઙ્ગનામમુનિ સીલધનં જુગોપ

સમ્પાતસાપરિપુમિદ્ધિબલેન રક્ખં; () (માતઙ્ગચરિયં;)

૧૯.

મગ્ગાવતિણ્ણમધમં કલ્હાભીલાસા-

સઙ્ઘટ્ટિતોભયરથઙ્ગમધમ્મયક્ખં,

કોપગ્ગિના નપરિઝાપયમિદ્ધિમા યો

સીલં રરક્ખ ખલુ ધમ્મિકયક્ખરાજા; () (ધમ્માધમ્મ દેવપુત્તચરિયં;)

૨૦.

યો પોરિસાદવસગસ્સ જયદ્દિસસ્સ

રઞ્ઞો પટિઞ્ઞમધિકિચ્ચ વિજિવિતાસો,

ખીત્તાયુધો તદુપગમ્મ અલીનસત્તો

યક્ખં દમેસિ નનુ સીલવતં નિદાના; () (અલીનસત્તચરિયં;)

૨૧. ¶

યો સઙ્ખપાલભુજગો નિજભોગપૂર-

વ્યાભઙ્ગિભારતરવાહિતિ ભોજપુત્તે,

કારુઞ્ઞમાપ અભિગન્તુમપાદતાય

સીલસ્સ ભઙ્ગભયતો’પિ હુતાસતેજો; () (સઙ્ખપાલચરિયં; ઇતિ સીલપારમિં;)

૨૨.

સઙ્ખારધમ્મખણભઙ્ગસભાવદસ્સિ

ઉસ્સાવબિન્દુવિલયં’વ યુધઞ્જયો યો,

રાજા જનસ્સ રુદતો પવિહાય રજ્જં

નેક્ખમ્મપારમિમપુરયિ પબ્બજિત્વા; () (યુધઞ્જય ચરિયં;)

૨૩.

યો સોમનસ્સવિસુતો કુરુરાજપુત્તો

દુસ્સીલકુટજટિલબ્બચનં પટિચ્ચ,

રઞ્ઞા નિયોજિતવધો વધકાવકાસં

લદ્ધાનુસાસિય’ભિનિક્ખમિ ચત્તરજ્જો; () (સોમનસ્સ ચરિયં;)

૨૪. ¶

યો કાસિરાજતનુજો’પિ અયોઘરાખ્યો

ઈહં ભતો ચિરમયોઘરવાસહીરૂ,

રજ્જં પહાય પરમં પિતરા પદત્તં

નેક્ખમ્મપારમિપરો વનમોતરિત્થ; () (અયોઘરચરિયં;)

૨૫.

યો પઞ્ચકામગુણદીપનતો’પદિટ્ઠ-

સમ્ભત્તમિત્તવચનમ્પિ પટિક્ખિપિત્વા,

નિદ્ધન્તકઞ્ચનનિભચ્છવિ કઞ્ચનાખ્યો

પત્વા તપોવનમપબ્બજિ બન્ધવેહિ; () (ભિસચરિયં;)

૨૬. ¶

પક્ખિત્તદદ્દુલનહારુરિવા’નલમ્હિ

સઙ્ખારધમ્મવિસયે પટિવટ્ટિતત્તો,

યો સોણભુસુરસુધી વિભવં પહાય

પબ્બજ્જિતું સપરિસો પવનં જગામ; () (સોણપણ્ડિતચરિયં; ઇતિ નેક્ખમ્મ પારમિ;)

૨૭.

યો સેણકો સુધિ પસિબ્બકગબ્ભસાયિં

વિપ્પસ્સિ મોહકલુસિકતમાનસસ્સ,

સપ્પં સુઘોરમુપદસ્સિય દીઘદસ્સી

પઞ્ઞાસુપારમિમપૂરયિ ભુરિમેધો; () (સેણકપણ્ડિત ચરિયં;)

૨૮.

યો યં મહોસધસમાખ્યસુધી સુધીસો

ઉમ્મગ્ગસંવુતનિસગ્ગવતિસમો’પિ,

ઉમ્મગ્ગતો’વ સબલં મિથિલાધિનાથં

પઞ્ઞાપજાપતિપતિ રિપુતો મુમોચ; () (મહોસધચરિયં ઇતિ પઞ્ઞા પારમી;)

૨૯. ¶

વાલેનુ’ળારવીરિયો વીરિયેન ઘોરં

સંસારદુક્ખમિવ યો કિસકાલકો’પિ,

ગમ્ભીરસાગરજલં સપજાનુકમ્પી

ઉસ્સિઞ્ચિતું સતતમારહિ સત્તસારો; () (કાલક ચરિયં)

૩૦.

રાજામહાદિજનકો જનકુન્દચન્દો

ગમ્ભીરભુરિસલિલં સલિલાકરં યો,

સૂરો’રુબાહુવીરિયો વીરિયં તતાર

સંસારસિન્ધુતરણે તરણીસરૂપો; () (મહાજનકચરિયં; ઇતિ વીરિયપારમિ;)

૩૧.

યો ખન્તિતિન્તહદયો યતિખન્તિવાદી

છેદાપિતે’પિ સકલં સકલત્તભાવે,

સમપૂતખન્તિજલમેવભૂસં સિસેચ

વ્યાપાદપાવકપદિત્તકલાબુરાજે; () (ખન્તિવાદી ચરિયં)

૩૨. ¶

યો ધમ્મપાલનપરો સુસુ ધમ્મપાલો

કારાપિતે’પિ વધકેહ’સિમાલકમ્મં,

આસન્નતાપનિરયમ્હિ પતાપરાજે

ખન્તિં પવત્તયિ મનપ્પિતખન્તિમેત્તો; () (ધમ્મપાલ ચરિયં; ઇતિ ખન્તિપારમી;)

૩૩.

યો અન્તરીપગભયંકરસુંસુમાર-

મુદ્ધાસમપ્પિતપદો કપિરાજભૂતો,

દિન્નં પટિઞ્ઞમનુકુબ્બમનઞ્ઞલબ્ભં

નજ્જા પપાત પરતીરમસચ્ચભીરૂ; () (કપિરાજ ચરિયં)

૩૪. ¶

યો સચ્ચપારમિપરો વસિ પચ્ચનામો

સચ્ચેન સચ્ચમહીસન્ધિય સચ્ચદસ્સી,

પોરિં સમગ્ગકરણિં સિરિજમ્બુદીપે

સમ્પાલયં સકલલોકમવોચ વાચં; () (સચ્ચસવ્ભય ચરિયં;)

૩૫.

યો વટ્ટપોતકદિજો અવિરૂળ્હપક્ખ-

પાદો’તિખુદ્દકકુલાવકગબ્ભસાયી,

સચ્ચેન સોળસકરિસમિતપ્પદેસે

દાવગ્ગિનિબ્બુતિમકા થિરમાયુગન્તં; () (વટ્ટપોતક ચરિયં;)

૩૬.

યો ગિજ્ઝકાકબકબાણકભક્ખભુત-

બન્ધુ નિદાઘરવિતાપપરિક્ખયા’પે,

રિત્તે સરમ્હિ પરિમોચયિ મચ્છરાજા

સચ્ચેન’કાલજલદાગમપચ્ચયેન; () (મચ્છરાજ ચરિયં;)

૩૭. ¶

દુટ્ઠાહિદટ્ઠવિસવેગવિમુચ્છિતં યો

મણ્ડબ્બતાપસવરો’રસયઞ્ઞદત્તં,

કત્વાન સચ્ચકિરિયં કરુણાય કણ્હ-

દીપાયનો મુનિ મુમોચ તમાપદમ્હા; () (કણ્હાદીપાયન ચરિયં;)

૩૮.

યો પોરિસાદવસગો સુતસોમરાજા

રજ્જે તિયોજનસતે સકજીવિતે’પિ,

સચ્ચં રરક્ખ નનુ સચ્ચપરો નિરાસો

દિન્નં પટિસ્સવમુભિન્નમપાનુકુબ્બં; () (સુતસોમચરિયં; ઇતિ સચ્ચપારમી;)

૩૯.

નિબ્બિન્નરજ્જવિભવો ભવભીરૂતાય

યો મૂગપક્ખબધિરાકતિ મૂગપક્ખો,

નીતે નિખાતુમપકિ સીવથિકાવકાસે

દળ્હં અધિટ્ઠિતવતં વત નોજહાસિ; () (તેમિયચરિયં; ઇતિ અધિટ્ઠાન પારમી;)

૪૦. ¶

મેત્તવિહારપરમો પિતુરન્ધયટ્ઠિ

યો સોમસોમ્મયદયો’પિ સુવણ્ણસામો,

વાળેહિ સમ્પરિવુતો પવને વિહારિ

મેત્તાખ્યપારમિમપૂરયિ પાપભીરૂ; () (સુવણ્ણસામચરિયં;)

૪૧.

યો એકરાજવિસુતો ભુવિ કાસિરાજા

મેત્તાકલત્તદુતિયો સકજીવિતે’પિ,

અવછિન્નરજ્જવિભાવે પટિપક્ખરાજે

મેત્તાય સમ્ફરિ સમં પરિભાવિતાય; () (એકરાજચરિયં; ઇતિ મેત્તા પારમી;)

૪૨. ¶

યા લોમેહંસવિસુતો’પિ તુલાસરિક્ખો

માનાવમાનનકરેસુ સુખે ચ દુક્ખ,

વાસં ચવટ્ઠિપરિકિણ્ણસુસાનમજ્ઝે

વેરં અવેરમનુપેચ્ચ રરક્ખુ’પેક્ખં; () (લોમહંસચરિયં; ઇતિ ઉપેક્ખાક પકારમિં)

૪૩.

સો બોધિયા’ભિનિયતો પરિપક્કઞાણો

બુદ્ધઙ્કુરો’પચિતપારમિતાબલેન,

નિજ્ઝામતણ્હ’સિતકઞ્જક્ખુપ્પિપાસ-

લોકન્તરોરુનિરયેસુ ન જાતુ જાતો; ()

૪૪.

નાલત્થ પણ્ડકનપુંસકમૂગપક્ખ-

છચ્ચન્ધજાતિબધિરિત્થિજળત્તભાવં,

સો મક્ખિકામકસકુત્થકિપિલ્લિકાદિ-

જાત્યા નપાતુભવિ કીટપટઙ્ગજાત્યા; ()

૪૫. ¶

નાલત્થ ગન્ધગજતો પુથુલત્ત ભાવં

નાલત્થ વટ્ટસુસુકા સુખુમન્ત ભાવં,

નાલત્થ ઉમ્દનમમ્મનકત્ત ભાવં

નાલત્થ એવમતિહીનતરત્ત ભાવં;

૪૬.

નાહોસિ માતુવધકો પિતુઘાતકો વા

નાહોસિ સઙ્ઘભિદુરો અરહન્તઘાતો,

નાહોસિ દુટ્ઠહદયેન તથાગતસ્સ

નાહોસિ સંજનનકો રુધિરસ્સ કાયે; ()

૪૭.

કમ્મં ફખલં તદુભયં પટિબાહિનો યે

ઉચ્છેદદિટ્ઠિગતિકા વિહરિંસુ તેસં,

લદ્ધિં કદાચિ નપરામસિ સદ્દહાનો

કમ્મં ફલં નિયતબોધિપરાયણો સો; ()

૪૮. ¶

યસ્મિં ભવે ભવતિ નામચતુક્કમત્તં

તત્રા’પિ પુઞ્ઞકરણત્થ મસઞ્ઞસત્તે,

અટ્ઠાનતો નપટિસન્ધિમગણ્હિ સુદ્ધા-

વાસેસુ પઞ્ચસુ કદાચિ પપઞ્ચભીરૂ; ()

૪૯.

બુદ્ધઙ્કુરો નિયતબોધિપદો કદાચિ

દીઘાયુકેસુ’પિભવેસુ સુખાનપેખો,

કત્વા’ધિમુત્તિવચનં ઇધ જીવલોકે

નિબ્બત્તિ સો તિદસપારમિપૂરણત્થં; ()

૫૦.

ઇચ્ચેવં સો પુરિસનિસભો દુપ્પવેસસ્સ બોધિ-

પાસાદસ્સા’વતરણસમત્તિંસતિસ્સેણિરૂપં,

નિપ્ફાદેન્તો પરહિતરતો પારમીધમ્મજાતં

સંસારે સંસરિ ચિરતરં ઘોરદુક્ખં તિતિક્ખં; ()

ઇતિ મેધાનન્દાભિધાનેન યતિના વિરચિતે સકલકવિજન હદયાનન્દ દાનનિદાને જિનવંસદીપે દુરેનિદાને પારમિધમ્માભિસઙ્ખરણ પવત્તિ પરિદીપો ચતુત્થો સગ્ગો.

૧. ¶

અત્થવત્તપદં નાનાવણ્ણમણ્ણવજાન્વિતં,

પત્થ્યાવત્તમિવાહોસિ જેતુત્તરપુરં પુરે; () (સિલેસ બન્ધનં;)

૨.

પરિખામેખલાદામ બદ્ધપાકારસોણિની,

રરાજ રાજધાની સા વધૂવ પતિમણ્ડિતા; ()

૩. ¶

મણિસિઙ્ગંસુમાલાભિ બાલંસુમાલિવિબ્ભમં,

સસઙ્કમણ્ડલં તસ્મિં પલમ્હેસા’ભીસારિકા; ()

૪.

ઇન્દિરામન્દિરા’મન્દમણિમન્દિરસાલિની,

હેમદ્ધજાવલિ તસ્મિં કિળાપયિ કલાપિનો; ()

૫.

રરાજ નાગરાજાનં કપ્પિતાભરણેહિ ચ,

દાઠાહિ દાનધારાહિ મેઘવચ્છન્તા’વ સા પુરી; ()

૬.

તુરઙ્ગનિકરોણ્ડુતધુલિધૂસરિતમ્બરં,

નિવારિતાતપંરઙ્ગવિતાનસ્સિરિમાહરિ; ()

૭. ¶

નીલસેવાલધમ્મિલ્લા સમ્ફુલ્લકમલા’નના,

તહિમુપ્પલલોલ’ક્ખી હંસપીનપયોધરા; ()

૮.

કિઞ્જક્ખરાજિરસાનારુદ્ધરોધનિતમ્બિની,

ભિઙ્ગાલિમણિમઞ્જિરા નારી’વા’સું સરોજિની; () (સિલેસ બન્ધનં;)

૯.

કેવકલં કપ્પરુક્ખેહિ વિના સા રાજધાન્ય’હુ,

વિસાણારાજધાની’વ સબ્બસમ્પત્તિસાલિની; ()

૧૦.

કદાચિ પુરિસાજઞ્ઞો રાજા’હોસિ પુરે તહિં,

વેસ્સન્તરો’તિનામેન વિસ્સુતો ભુવનત્તયે; ()

૧૧. ¶

કુમારો’વ સમાનો સો દાનકીળાપરાયણો,

કાયૂપગાનિ ધાતીનં રતનાભરણાનિ’પિ; ()

૧૨.

ખણ્ડાખણ્ડં કરિત્વાન નવક્ખન્તું કપરિચ્ચજિ,

એવં બાહિરવત્થૂનિદદન્તો અટ્ઠવસ્સિકો; ()

૧૩.

પાસાદમભિરીહિત્વા સોનિસજ્જા’ભિયાચનં,

દસ્સામી’તિ વિચિન્તેસિ સિસક્ખિમંસલોહિતં; ()

૧૪.

સુખેધિતો મહાસત્તો સુક્કપક્ખે’વ ચન્દિમા,

પાલેસિ દસધમ્મેન પત્વા રજ્જસિરિં પજં; ()

૧૫.

નિસજ્જો પરિપાસાદે સો રાજા એકદા રહો,

કામાનં સઙ્કિલેસઞ્ચ વોકારાદીનવં સરિ; ()

૧૬. ¶

પબ્બજ્જાહિરતો રાજા નિબ્બિન્તો વિભવેભવે,

સમ્પત્તિસારમાદાય હિત્વા રજ્જસિરિં વરં; ()

૧૭.

મત્તમાતઙ્ગરાજા’વ અગ્ગિપજ્જલકાનના,

રુદતો ઞાતિસઙ્ઘસ્સ અગારસ્મા’ભિ નિક્ખમી; ()

૧૮.

ચમ્પકાસોકવકુલતરુસણ્ડસુમણ્ડિતં,

સિખણ્ડિમણ્ડલાખણ્ડકીળં કોકિલકૂજનં; ()

૧૯.

અનેકમિગપક્ખીનમાસયં સલિલાસયં,

વીકાસકુસુમામોદપ્પવાસિતસમીરણં; ()

૨૦.

મધુમત્તા’લિઙ્ધઙ્કારનિબ્ભર’મ્બુરુહાકરં,

સમ્પાતનિજ્ઝરા’રાવગમ્ભીરભુરિભૂધરં; ()

૨૧. ¶

પવવેકક્ખમં વઙ્કપબ્ભારં ગિરિગબ્ભરં,

દુપ્પવેસપકથં વઙ્કગિરિનામતપોવનં; ()

૨૨.

પત્વા લદ્ધે’સિપબ્બજ્જા કવિલાસો સો મહીભુજો,

ચરન્તો બ્રહ્મચરિયં ચિરસ્સં વીતિનામયિ; ()

૨૩.

તસ્સરઞ્ઞો મહેસિપિ મદ્દીનામ સુખેધિતા,

પુત્તધીતૂભિસદ્ધિં તં તપોવનમુપાવિસિ; ()

૨૪.

મહિચ્છો પૂજકોવિપ્પો તદા બીગચ્છદસ્સનો,

યેન વેસ્સન્તરોસત્તસારો તેનુપસઙ્કમિ; ()

૨૫. ¶

અત્થો કમ્મકરેહી’તિ જરાજજ્જરિતસ્સ મે,

પુત્તઞ્ચધીતરં યાચી ધીરં પત્વા દયાપરં; ()

૨૬.

ઉભો કણ્હાજિનં જાલિં સસેનહભારભાજનં,

સમ્માસમ્બોધિકામો સો તણ્હાદાસબ્યમુત્તિયા; ()

૨૭.

દક્ખિણોદકસમ્પુતજૂજક’ઞ્જલિભાજને,

સમપ્પયિત્થ બન્ધિત્વા અગમા’દાય નિદ્દયો; ()

૨૮.

દાનાધિમુત્તીવીમંસી વિપ્પાકપ્પેનુ’પાગતો,

સંયાચિ દેવરાજા’થ મદ્દિદેવિં પતિબ્બતં; ()

૨૯.

દક્ખિણોદકનિદ્ધોતહત્થો સો દક્ખિણોદકં,

કત્વા દેવેસવિપ્પસ્સ દેવિં દેવો પરિચ્ચજિ; ()

૩૦. ¶

સત્તક્ખત્તું પકમ્પિત્થ તસ્સ પારમિતેજસા,

સાધુસાધૂતિ પત્તાનુમોદન્તી’વ મહીવધૂ; ()

૩૧.

ઇચ્ચેવં પુરિસારઞ્ઞો પરિપાચિનપારમી,

મણિરંસિસ્મુજ્જોત પાસાદસતલઙ્કતે; ()

૩૨.

મન્દમન્દાનિલોણ્ડૂત પઞ્ચવણ્ણદ્ધજાલીનં,

મણિકિંકિણિજાલાનુરાવસોતરસાયને; ()

૩૩.

દિબ્બેહિ નચ્ચગીતેહિ વાદિતેહિ મનોરમે,

કન્દપ્પમણ્ડપાકાર રઙ્ગમણ્ડપમણ્ડિતે; ()

૩૪.

દિબ્બન્તદિબ્બરાજૂનં ઇન્દચાપસતેહિ’વ,

ચૂળામણીમરીચિહી સમ્બાધીકળિત’મ્બરે; ()

૩૫. ¶

અચ્છરાહિ કુચઞ્ચન્દનમિતઙ્ગીહિ દૂરતો,

વિધૂતચન્દિકારાજિ ચારુચામર મારુતે; ()

૩૬.

સુત્તપ્પબુદ્ધપોસો’વ તુસિતે તિદસાલયે,

તતો ચવિત્વા નિબ્બત્તિ હુત્વા સન્તુસિત’વ્હયો; ()

૩૭.

દિબ્બેસુ પઞ્ચકામેસુ વસન્તો તુસિતાલયે,

પઞ્ચિન્દ્રિયાનિ લોકેકલોચનો પરિચારયિ; ()

૩૮.

તદા દસસહસ્સેસુ ચક્કવાળેસુ દેવતા,

એકત્થ સન્નિપતિતા સુત્વા બુદ્ધહળાહળં; ()

૩૯.

તેનો’પસઙ્કમિત્વાન યેના’સિ પુરિસુત્તમો,

કત્વા તબ્બદનમ્ભોજં નયનાલિકુલાલયં; ()

૪૦. ¶

ચૂળામણિમયુખમ્બુતિદ્ધોતચરણાસને,

બદ્ધઞ્જલિપુટમ્ભોજમકુલાતિ સમપ્પયું; ()

૪૧.

ચક્કવત્તિપદં સક્કમારબ્રહ્મપદતયા,

નખો મારિસ પત્થેત્વા પારમી પરિપાચિતા; ()

૪૨.

વેનેય્યબન્ધુભુતેન સમ્માસમ્બોધિમિચ્છતા,

તયા મારિસ કિચ્છેન પૂરિતા દસપારમી; ()

૪૩.

સદેવકસ્સ લોકસ્સ હિતાય માતુકુચ્છિયં,

ઉપ્પજ્જતૂતિ યાચિંસુ તંધીરં કરુણાપરં; ()

૪૪.

સતવસ્સાયુહેટ્ઠાપિ ઉદ્ધં સહસહસ્સતો,

યસ્મા અકાલો બુદ્ધાનં તસ્મા કાલં વિપસ્સિ સો; ()

૪૫. ¶

યસ્મા અઞ્ઞેસુ દીપેસુ સમ્બુદ્ધા નોપપજ્જરે,

જાયન્તિ જમ્બુદીપસ્મિં તસ્મા દીપં વિપસ્સિ સો; ()

૪૬.

યસ્મા મિલક્ખદેસેસુ નૂપ્પજ્જન્તિ તથાગતા,

જાયરે મજ્ઝિમે દેસે તસ્માદેસં વિપસ્સિ સો; ()

૪૭.

યસ્મા નજાયરે વેસ્સસુદ્દત્વયેસુ જાયરે,

ખન્તિયે બ્રાહ્મણે બુદ્ધા કુલં તસ્મા વિપસ્સિ સો; ()

૪૮.

યસ્મા અનઞ્ઞવિસયા કુચ્છિ સમ્બુદ્ધમાતુયા,

તસ્મા આયુપરિચ્છેદવસેન પસ્સિ માતરં; ()

૪૯.

લોકેકલોચનો એવં કત્વા પઞ્ચાવલોકનં,

તાસં પટિઞ્ઞં પાદાસિ કરુણાપુણ્ણમાનસો; ()

૫૦. ¶

તપ્પાદતામરસચુમ્બિત મોળિમાલા

સમ્પત્તદેવપરિસા’ન્તરધાયિ તાવ,

ઓગય્હ નન્દનવનં તુસિતાધિરાજા

તમ્હા ચવી મતિદયાદયિનાસભાયો; ()

ઇતિ મેધાનન્દાભિધાનેનયતિના વિરચિતે સકલકવિજન હદયાનન્દદાનતિદાને જિનવંસદીપે દુરેનિદાને વેસ્સન્તરચરિયપ્પભુતિદેવારાધના પવત્તિ પરિદીપો પઞ્ચમો સગ્ગો.

જિનવંસદીપે દૂરેનિદાન ભાગો પઠમો.

૧. ¶

યા સત્તસારપભવા સિરિજમ્બુદીપે

ફીતા’મરાવતિપુરી’વ પુરીવતંસા,

આદિચ્ચવંસિકનરિન્દપવેણિ ભૂમિ

લક્ખ્યાલયા કપિલવત્થુપુરી પુરે’સિ; ()

૨.

વણ્ણેહિ કણ્ણસુખસદ્દરસેહિ જાત-

રૂપેહિ અત્થવિસરેહિ યતીહિ યુત્તા,

યા રાજધાનિ પુથુપાણગણપ્પદેહિ

આસી (વસન્તતિલકા) રચના યથેવ; () (સિલેસ બન્ધનં;)

૩. ¶

પાચીદિસાભુજલતાય મહીયુવત્યા

સન્નદ્ધસઙ્ખવલયસ્સિરિમાવહન્તં,

યસ્સા સુધાસુપરિકમ્મકતં રરાજ

પાકારચક્કમચલં મકુટાનુકારં; ()

૪.

યસ્સા રરાજ પરિખા નગરિન્દિરાય

કિઞ્જક્ખિઞ્જરિતતીરદસાભિરામા,

સંસિબ્બિતાલિવિત્તીમણિતન્તુપન્તી

પાકારસોણિભરતો ગલિતમ્બરં’વ; ()

૫.

કન્દપ્પદપ્પમદિરામદમત્તધુત્તા

મન્દાનિલેરિતસુનીલલતાવિતાનં,

યસ્મિં વિલોલનયનઞ્જલિપિયમાનં

આપાનભુમિનિભમોપવનંભજિંસુ; ()

૬. ¶

મત્તઙ્ગનાય નવયોબ્બનગબ્બિતાય

રઙ્ગાલયગ્ગમણિદપ્પણબિમ્બિતેહિ,

યા રાજધાનિ ઘનપીનપયોધરેહિ

સોમ્માનનેહિ ભજિ માનસવાપિસોભં; ()

૭.

સઙ્કપ્પિતાભરણરંસિ સતેરતાલી

દાઠાબલાકવિસરા મદવુટ્ઠિધારા,

યસ્મિં પુરે ઘરમયૂરકુલં અકાલે

કીળાપયિંસુ વરવારણવારિવાહા; ()

૮.

પાકારચક્કબહિનિગ્ગત મુગ્ગરાગં

યસ્મિં તુરઙ્ગનિકરુદ્ધટધૂલિજાલં,

રચ્છાવતારજનતાય ખણં જનેસિ

ભીતિં પદિત્તપલયાનલજાલસોભં; ()

૯. ¶

યસ્મિં વિમાનમણિસિઙ્ગજુતિપ્પબન્ધ-

સઞ્ચુમ્બિતં જિતરવિં હરિણ્ડકબિમ્બં,

નારીજનાનનસરોજકતાવમાનં

કોધાભિભુતમિવ વણ્ણવિકારમાપ; ()

૧૦.

યત્થિસ્સરેહિ સમધિગ્ગહિતાનિ તુઙ્ગ-

કેલાસકુટધવલાતિ મનોહરાતિ,

નિચ્ચં સુધાસુપરિકમ્મકતાનિ ચા’સું

લક્ખીનિકેતનનિભાનિ નિકેતનાનિ; ()

૧૧.

યત્થિન્દનિલમણિમાપિતમણ્ડપગ્ગે

હેમદ્ધજાવલિપરિબ્ભમણંક પુરમ્હિ,

જીમૂતકૂટપમુખે સતવિજ્જુમાલા-

લીલાવહં વિરહિનીનમઘં જનેસિ; ()

૧૨. ¶

સઞ્ઝાનુરાગમણિતોરણદીધિતીહિ

ભિન્નન્ધકારનિકરા’ખિલનાગરાનં,

યા રાજધાનિ જનયન્તિપિ તુઙ્ગતુટ્ઠિં

પીત્યા નવાસિ રજનીસ્મ ભિસારિકાનં; ()

૧૩.

સેવાલકેસરસમાકુલતીરભાગા

સમ્ફુલ્લરત્તપદુમુપ્પલકલ્લહારા,

હંસાલિસારસસમોસરણાભિરામા

યસ્મિં સુનિમ્મલજલા કમલાકરાસું; ()

૧૪.

યસ્મિંપુરે કુલવધૂવદનમ્બુજાનં

લદ્ધું નિરૂપમસિરિં ભુસમુસ્સહન્તા,

યાવજ્જ સેતસરસિરુહસીતરંસી

અઞ્ઞોઞ્ઞબદ્ધપટિઘા’વ વજન્તિ નાસં; ()

૧૫. ¶

યસ્મિં સુવણ્ણમકણિરૂપિયવંસવણ્ણ-

મુત્તાપવાળચજિરેહિ મહારહેહિ,

નાનાપણા સુખુમકાસિકસાણહઙ્ગ-

કોસેય્યખોમવસનેહિ’ભવું પપુણ્ણા; ()

૧૬.

ચક્કાસિસત્તિધનુકુન્તગદાદિભત્થા

સન્નદ્ધહેમકવચા વિજિતારિવગ્ગા,

સઙ્ગામસાગરસમુત્તરણાતિસુરા

યોધા યહિં પુરવરે અકરિંસુ રક્ખં; ()

૧૭.

ફૂટ્ઠા ક વાટનિકટે મણિમન્દિરાનં

કપ્પાસપટ્ટધવલા સરદબ્ભરાજી,

યસ્મિં ખણં જવનિકાસિરિમાદધાના

થીનં જુગોપ મધુપેહિ મુખમ્બુજાનિ; ()

૧૮. ¶

નિબ્બિદ્ધવીથિવિસરેહિ સુસજ્જિતેહિ

નિચ્ચુસ્સવાય પુરમુસ્સિતતોરસેહિ,

ભોગિન્દભોગનિકરેહિ રસાતલં’વ

યં સમ્પસારિતફણેહિ બભુવ રમ્મં; ()

૧૯.

યસ્મિંપુરે વિવટમન્દિરજાલકાનં

ઉદ્ધૂતધુલિમલિનીકળિતાલકાનં,

નારિનમિન્દુરુચીરાનન દપ્પણેસુ

લોકસ્સ લોચનમણિ પટિબિમ્બિતા’સું; ()

૨૦.

ગમ્ભીરસઙ્ખપટભદ્ધનિભૂરિઘોસં

કેલાસકૂટધવલાલયફેણપિણ્ડં,

યં પુણ્ણસત્તરતનં પુરખીરસિન્ધું

લક્ખી અલઙ્કરિ તુરઙ્ગતરઙ્ગવેગં; ()

૨૧. ¶

રેણુપ્પબન્ધમલિનં કવનરાજિનીલં

મધવાતિમત્તમધુપં પદુમાભિરામં,

યં રાજહંસભજિતં અવતિણ્ણલોકં

આસિ પુરં વિકચકઞ્જવનં યથેવ; () (સિલેસબન્ધનં;)

૨૨.

યસ્મિંપુરમ્હિ રતનુજ્જલનીલકણ્ઠા

રાગાવમદ્દિતધરા’વિવટદ્વિજાલિ,

આસુંપયોધરભરા’વિરળપ્પદેસા

સમ્પત્તવુટ્ઠિદિવસાવિયમાતુગામા; () (સિલેસબન્ધનં;)

૨૩. ¶

ધમ્માનુધમ્મપટિપત્તિ પરાયણસ્સ

સંસારભીરુકજનસ્સ તપોવનાભા,

યા રાજધાનિ પચુરન્ધપુથુજ્જનાનં

આપાનભુમિવ બભૂવુ’ભયપ્પકારા; ()

૨૪.

બુદ્ધઙ્કુરસ્સ રવિવંસપભઙ્કરસ્સ

સમ્મા સુખાનુભાવનાય સુભુમિભુતા,

ભો યાદિસિ કપિલવત્થુપુરિ પુરે’સિ

ધમ્મસ્સભાવમધુના પરિદીપયે સા; ()

૨૫.

તસ્મિં બભૂવ નગરે નગરાધિરાજે

રાજા સુનીતિચતુરો ચતુસઙ્ગહેહિ,

ધમ્મેન સબ્બજનરઞ્જનકો કદાચિ

સુદ્ધોદનવ્હવિસુતો રવિવંસકેતુ; ()

૨૬. ¶

દિસ્વા’વતારકલુસિકતમત્તભાવં

ઉક્કણ્ઠિતે’વ કમલા કમલાપતિસ્સ,

ભૂપાલિપાલિભજિતં ચરણારવિન્દં

સંસેવિ યસ્સ રવિવંસધજસ્સ રઞ્ઞો; ()

૨૭.

યસ્સા’વનીસકવિનો કવિકણ્ઠભુસા

વાણિવધૂ મધુરકોમકલકત્તવાણી,

પત્વા ચતુમ્મુખમુખમ્બુજકાનનમ્હા

હંસીવ માનસતળાકમલઙ્કરિત્થ; ()

૨૮.

સબ્બારિદપ્પમથનોપરિ એકધત્વા

અજ્ઝત્તિકારિપરાજિયમપ્પસય્હં,

સંસુદ્ધચિત્તનિકસે નિસિતેન તાવ

પઞ્ઞાયુધેન અવધિત્થ મહીભુજો યો; ()

૨૯. ¶

યસ્મા મહીપતિમહીધરતો ઉપેક્ખા-

વેળાતલાવધિ દયાસલિલેન પુણ્ણા,

મેત્તાસવન્તિ પભવા મુદિતુમિમાલા

અજ્ઝોત્થરિત્થ ભુવનત્તયગંજનોઘં; ()

૩૦.

સમ્પન્નદાનસદનમ્બુધરેહિ યસ્સ

દાનાધિમુત્તિપરમસ્સ મનોદહેસુ,

તણ્હાતટાનિ કપણદ્ધિકયાચકાનં

હિન્નાનિ સત્તરતનમ્બુનિપાતનેન; ()

૩૧.

યસ્સિન્દનીલનયનં રજતાવદાત-

દન્તં સુવણ્ણવદનઞ્ચ પવાળસીસં,

મુત્તામયઙ્ગવયવં રતનેહિ નાના

દેહં સુમાપિતમિવાસિ પિતામહેન; () (સીલેસબન્ધનં)

૩૨. ¶

યસ્સાતિપણ્ડરયસોવિસરો’સધીસો

સઙેક્કાચિતાનનસરો’રિનરાધિપાનં,

સોકન્ધકારભિદુરો રિપુરાજિનીનં

આસાગરન્તપથવિં પરિધિકરિત્થ; ()

૩૩.

રાજઞ્ઞછપ્પદકુલં સકલં પદેસ-

રજ્જાધિપચ્ચમકરન્દરસાભિલાસં,

યસ્સત્તભાવકમલાકરફુલ્લિતાનિ

સંસેવિ ચારુચરણમ્બૂરુહાનિ ભત્યા; ()

૩૪. ¶

સેતાતપત્તમિવ વિસ્સુતકિત્તિપુઞ્જં

કત્વા’સિપત્તમિવ પાવકભીમતેજં,

યસ્મિં સરજ્જમનુસાસતિ સેસભૂપા

છત્તાસિભૂસિતકરા સકકિઙ્કરા’વ; ()

૩૫.

દ્વારાનિ’નેકકપણ્ડિકયાચકાનં

ઉગ્ઘાટિતોપ્ય’વિરતં રતનાલયેસુ,

સદ્ધાદિસત્તધનરક્ખણતપ્પરો સં

દ્વારત્તયં પિદહિ યો કપિલાધિનાથો; ()

૩૬.

યસ્સુસ્સિતદ્ધનુએણો પબલારિવગ્ગં

વિસ્સટ્ઠાબાણવિસરબ્બિસમુબ્બહન્તો,

ભસ્મિકરિ કરિકરાયતપીનબાહુ-

સપ્પો સુફોઠિતજિયાપરિફન્દજિવ્હો; ()

૩૭. ¶

લક્ખીનિધાનનગરણ્ણવપાતુભૂતો

મન્તિન્દકૂટસિખરીવલયાવુતો યો,

વાલગ્ગમત્તમ્પિ રાજસિણેરુરાજા

કોધાનિલેન રિપુરઞ્ઞમકમ્પિયો’સિ; ()

૩૮.

ભસ્મિકતાખીલવિપક્ખનરિન્દકટ્ઠો

કોધાનલો સરસમીરણભાવિતોપિ,

નિબ્બાયિ પગ્ઘરિતબપ્પજલેહિ યસ્સ

લોલબ્બિલોચનઘટેહિ વિપક્ખથીનં; ()

૩૯.

સન્નીતિમગ્ગજલિતુગ્ગમતિપ્પદીપો

કિત્તિપ્પબન્ધધવલીકતજિવલોકો,

રાજિન્દમોળિમણિલઙ્કતપાદપીઠો

ધમ્મેન રજ્જમનુસાસિ ચિરં સરાજા; ()

૪૦. ¶

તસ્સતિપીવરપયોધરભદ્દકુમ્ભ-

દ્વન્દાતિભારવિરળીકતમજ્ઝભાગા,

નિદ્દોસબાલરવિમણ્ડલચારુગણ્ડા

દિબ્બચ્છરાજિતવિરાજિતરૂપસોભા; ()

૪૧.

સમ્ફુલ્લનીલકમલામલનીલનેત્તા

ઓલમ્બમાનમણિકુણ્ડલલમ્બકણ્ણા,

મુત્તાવલિવદસનાવલિ હંસધેનુ-

હેલાપહાસગમના મુદુચારુવાણી; ()

૪૨.

બિમ્બાધરા જલધરાયતકેસપાસા

સોવણ્ણદપ્પણનિભાનનચન્દબિમ્બા,

સન્નીરપુપ્ફમકુળોપમચારુજઙ્ઘા

કન્દપ્પ મઙ્ગલસિલાતલસોણિભાગા; ()

૪૩. ¶

નાભાલવાળરુહનીલતમાલવલ્લી-

લીલાવિનદ્ધનવકોમલરોમરાજી,

લાવણ્ણવારિધિતરઙ્ગભુજા’ભિનીલ-

સુબ્ભુલતામકરકેતનચાપરૂપા; ()

૪૪.

ભુપાલવંસકમલાકરરાજભંસિ

માયાવધુ ઇવ સુજમ્પતિનો સુજાતા,

ચન્દસ્સકોમુદિ’વ વિજ્જુરિવ’મ્બુદસ્સ

રઞ્ઞો’તિચારુચરિતાસિ પિયા મહેસિ; ()

૪૫. ¶

તસ્મિં નગોપમઘરે નગરે તદાસિ

આસાળ્હિમઙ્ગલમહો દિવસાનિસત્ત,

મિલાસુગન્ધપરમં વિગતાસવં તં

નક્ખત્તકીળમકરિત્થ મહેસિ માયા; ()

૪૬.

વુટ્ઠાય સત્તમદિનાગતપુણ્ણમાય

પાતો સુગન્ધપરિવાસિતવારિના સા,

કત્વા સિનાનમતુલં કપણ્ડિકાનં

દાનં અદાસિ ચતુલક્ખધનબ્બયેન; ()

૪૭.

વત્થાહતેહિ સુનિવત્થસુપારુતા સા

ભુત્વા’ગ્ગભોજનમધિટ્ઠિતુપોસથ’ઙ્ગા,

નિદ્દાતુરા સુપિનમોવરકં પવિસ્સ

કલ્યાણમદ્દસ સિરીસયને નિપન્ના; ()

૪૮. ¶

નેત્વા નિપન્નસયનં હિમવન્તપસ્સે

હેટ્ઠા વિસાલતરસાળમહીરુહસ્સ,

નં સટ્ઠિયોજનકચારુમનોસિલાયં

આરોપયિંસુ ચતુરો કિર દેવરાજા; ()

૪૯.

નેત્વા મનુસ્સમલસંહરણાય તમ્હા’

નોતત્તનામરહદં સુનહાપયિત્વા,

દેવિત્થિયો સપદિ દિબ્બમયેહિ નેસં

વત્થેહિ ગન્ધકુસુમેહિ અલઙ્કરિત્વા; ()

૫૦.

તત્થુબ્ભવો લસતિ રૂપિયપકબ્બતો યો

તસ્સોદરે’તિરુચિરે કનકબ્બિમાને,

પાચીનસીસવતિ દિબ્બમયમ્હિ સમ્મા

પઞ્ઞાપિતગ્ગસયનમ્હિ સયાપયિંસુ; ()

૫૧.

ઓરુય્હ સેતવરવારણરાજવેસો

બુદ્ધઙ્કુરો રુચિરકઞ્ચનપબ્બતમ્હા,

આરુય્હ સજ્ઝુધરણિધરમુત્તરાય

સોણ્ડાય સેતસરસિરુહમુબ્બહન્તો; ()

૫૨. ¶

પત્વા વિમાનવથકુઞ્ચનદં નદિત્વા

કત્વા પદક્ખિણમલઙ્કતમાતુસેય્યં,

ભેત્વાન તાયપન દક્ખિણપસ્સમન્તો

કુચ્છિં પવિટ્ઠસદિસો સુપિનેન દિટ્ઠો; ()

૫૩.

માયાય રાજવધુયા રુચિરાનનાય

આસાળ્હિપુણ્ણમિયમુત્તર’સાળ્હભેન,

બુદ્ધઙ્કુરસ્સ પઠમેન મહાવિપાક-

ચિત્તેન સમ્પતિ અહૂ પટિસન્ધિગબ્ભે; ()

૫૪.

બુદ્ધઙ્કુરસ્સ પટિસન્ધિગતસ્સ ગબ્ભે

માયાય ચારુચરિતાય ચ ખગ્ગહત્થા,

નિસ્સેસુપદ્દવનિરાકરણાય રક્ખં

ગણ્હિંસુ તાવ ચતુરો સુરરાજપુત્તા; ()

૫૫. ¶

માયાય ભત્તુપરમાય તતોપ્પભુતિ

નૂપ્પજ્જિ કિઞ્ચિ પુરિસેસુ સરાગચિત્તં,

સા પઞ્ચકામસુખિની અકિલન્તકાયા

લાભેનુળારયસસાપ્યભિવડ્ઢિતાસિ; ()

૫૬.

પઞ્ઞાયિ ધોતરતને જનિકાય અન્તો

કુચ્છિં ગતો યથરિવાવુતપણ્ડુસુત્તં,

તં કુચ્છિના પરિહરી દસમાસમત્તં

પત્તેન તેલમિવ રાજિનિ અપ્પમત્તા; ()

૫૭.

પાતો’વ પાટિપદગે દિવસે પબુદ્ધા

રઞ્ઞો કથેસિ સુપિનં અથ સો નરિન્દો,

વેદઙ્ગવેદચતુરે ચતુસટ્ઠમત્તે

પક્કોસયી દ્વિજવરે દ્વિજવંસકેતૂ; ()

૫૮. ¶

લાજુત્તરાય પરિભણ્ડકતાય ભુમ્યા

પઞ્ઞાપિતેસુ સુખુમત્થરણત્થતેસુ,

ભદ્દાસનેસુ ભવનમ્હિનિસિન્નકાનં

નેમિત્તિકાનમવનીપતિ ભુસુરાનં; ()

૫૯.

પક્ખિત્તસપ્પિમધુસક્ખિરખીરમિસ્સ-

પાયાસપુણ્ણહરિરૂપિયભાજનેહિ,

વત્થાહતાનિ ધનધઞ્ઞચયઞ્ચ ધેનૂ

દત્વાન દિટ્ઠસુપિનસ્સ ફખલં અપુચ્છિ; ()

૬૦.

માચિન્તયિત્થ તવ રાજિનિયા જનિન્દ

કુચ્છિમ્હિ તમ્પતિ પતિટ્ઠહિ પુત્તગબ્ભો,

અજ્ઝાવસિસ્સતિ સઞ્ચેપન ચક્કવત્તિ

રાજા ભવિસ્સતિ અગારમસંસયં સો; ()

૬૧. ¶

હિત્વા સસત્તરતનં ચતુદીપરજ્જં

સો પબ્બજિસ્સતિ સચે ભવના’ભિગન્ત્વા,

બુદ્ધો ભવિસ્સતિ ધુવં ચતુસચ્ચબુદ્ધો

ઇચ્ચબ્રુવિંસુ સુપિનત્થવિદૂ વિદૂ તે; ()

૬૨.

સા ગબ્ભભારવઠરિકતમજ્ઝભાગા

ગન્તું સકં કુલઘરં કુલકઞ્જહંસિ,

ઇચ્છામહન્તિ પટિવેદયિ દેવિ રઞ્ઞો

સો સમ્પટિચ્છિ વચનં કરવીકવાણ્યા; ()

૬૩.

તમ્હા મહાનગરતો નગરઙ્ગપુણ્ણં

સો યાવ દેવદહનામિકરાજધાની,

મુત્તા’વદાતપુળિનત્થરણેહિ રાજા

લાજોપહારવિધિના કમલુપ્પલેહિ; ()

૬૪. ¶

સન્તીરપુપ્ફકલસેહિ સમપ્પિતેહિ

મન્દાતિલેરિતપટાક ધજાવલીહિ,

કારાપયી કનકરૂપિયતોરણેહિ

અદ્ધાનમગ્ગસમલઙ્કરણં’તખિપ્પં; ()

૬૫.

વન્દી’ભિગીતથુતિમઙ્ગલગીતિકાહિ

પઞ્ચઙ્ગિકેહિ તુરિયેહિ કતુપહારં,

તસ્મિં સુમણ્ડિતપસાધિતમઞ્જસમ્હિ

દિબ્બવ્ચરાસિરિવિડમ્બનરૂપસોભં; ()

૬૬.

દેવિં સુવણ્ણસિવિકાય સુસજ્જિતાય

આરોપયિત્વ ખચિતાય મણીહિ નાના,

પેસેસિ ભુપતિ પુરક્ખતઞાતિસઙ્ઘં

સદ્ધિં સહસ્સસચિવેહિ સુખેધિતં સો; ()

૬૭. ¶

સમ્થુલ્લપુપ્ફફલપલ્લવવત્તભાર-

રુક્ખાકુલં ઘનસુનીલલતાવિતાનં,

હિન્તાલતાલનળકીચકનાળિકેર-

સન્નીરપૂગતિણપાદપપન્તિસાલિં; ()

૬૮.

સેવાલનીલસલિલાનિલસીતલેહિ

ઓતિણ્ણકહંસવિસરેહિ સમુલ્લસત્તં,

ઝઙ્કારરાવમુખરાલિકુલાકરાલ-

કિઞ્જક્ખજાલભરિતમ્બુરુહાકરેહિ; ()

૬૯.

પુપ્ફાભિગન્ધસુરભીકતગન્ધવાહં

અદ્દક્ખિસબ્બજનલોચનપીયમાનં,

નિન્દન્તનન્દનવનં વનજાયતક્ખી

સા લુમ્બિનીવનમનઙ્ગવિમાનભૂતિં; ()

૭૦. ¶

સા રાજિની નવદલઙ્ગુલિપન્તીચારુ-

સાખાભુજોપહિતમઞ્જરિચામરેહિ,

સન્નદ્ધકોમલલતાવનિતાનમગ્ગે

અત્તુપહારકરણાય કતાવકાસા; ()

૭૧.

સેનાય ચારુચરણમ્બુરુહોદ્ધટેહિ

રેણૂહિ ધૂસરિતમગ્ગમનક્કમન્તિ,

સદ્ધિં સકાય પરિસાય તતોતરિત્વા

તં લુમ્બિનીવનમુપાવિસિ રામણેય્યં;()

૭૨.

તં રાજિનિં વનવધુ જિતહંસગામિં

આમોદમન્દમલયાનિલહત્થગેહિ,

સમ્ભાવયિત્થ મુખરાલિકુલાભિકિણ્ણ-

રેણુપ્પબન્ધહરિસઙ્ખસતેહિ મગ્ગે; ()

૭૩. ¶

ગચ્છન્તિયા ચરણનૂપુરનાદપાસ-

બદ્ધાનમુન્નતસિરોમિગપોતકાનં,

ઉમ્મીલિતાયતવિલોચનપન્તિપક્ખે

દસ્સેસિ નીલનલિનીવનરાજિસોભં; ()

૭૪.

ઉદ્ધં સમગ્ગસિખરેહિ કતાવકાસ-

મગ્ગન્તરેહિ કલિકાકુસુમાકુલેહિ,

નાનાલતાકુલમહિરુહતોરણેહિ

ઉય્યાનભુમિ ઉપહારરતે’વ ભુય; ()

૭૫.

ઉક્ખિત્તપિઞ્છભરમન્તસિખણ્ડિમાલા-

કીળાહિ કોકિલકુલઙનિકાહળેહિ,

ઉય્યાનભુમિ મકરઙજરઙ્ગભુમિ-

લીલં ભજિત્થ ભમરદ્ધનિવલ્લકીહિ; ()

૭૬. ¶

નિચ્ચં વસન્તસમયસ્સિરિમુબ્બહન્તં

તંખોવનં વનવધૂહદયાનુતાપી,

પત્તો નિદાઘસમયોપિ જનેસિ તુટ્ઠિં

તસ્સા સિરિસકુસુમાલિકુલાવતંસો; ()

૭૭.

તસ્મિં નિદાઘસૂરિયાતપતાપિતામ્ભં

રિત્તાલવાળમિવકાલમકાલમેઘો,

ચિન્તાતુરં હદયમત્તસખીજનોપિ

પીણેસિ ગબ્ભપરિપાકભરં વાહન્ત્યા; ()

૭૮.

કટ્ઠાવસિટ્ઠતરવો પરિહીનપત્તા

તસ્સાધરક્ખિદસનજ્જુતિસઙ્ગમેન,

આસું નવઙ્કુરપલાસવિકાસપુપ્ફ-

સંવેલ્લિતા’વ રમણીયવનપ્પ દેસે; ()

૭૯. ¶

ગિમ્હાભીતાપપરિપીળિતઙ્ધલ્લિકાનં

ગમ્ભીરરાવમુખરીકતદાયરાજિ,

દુક્ખાતુરબ્બિરહિનીપમદાજનસ્સ

આસિ વિલાપબધિરીકળિતે’વ સાળા; ()

૮૦.

તસ્મિં વિકાસકલિકાવલિહારિહારા

કિઞ્ચાપિ પક્કફખલવલ્લરિકણ્ઠભુસા,

નાસક્ખિ પૂગતરુપન્તિ સુમણ્ડિતાય

માયાય તાય સિરિમાભરિતું ઘટન્તી; ()

૮૧.

ઉય્યાનમુબ્ભમિતમત્તમધુબ્બતેહિ

ચમ્પેય્યપુપ્ફમકુલેહિ સમાકુલંતં,

ઉદ્ધુતધુમપટલેહિ મનોભવસ્સ

દીપેહિ વાસભવકનં’વ લસન્તમાસિ; ()

૮૨. ¶

ગબ્ભૂપગં ભમરકેસકલાપભારા

બુદ્ધઙ્કુરં પરિણતઙ્કુરલોમહંસા,

વન્દન્તિયો વિય તહિં થબકઞ્જલીહિ

મન્દાનિલેરિતલતાવનિતા કનતા’સું; ()

૮૩.

ગબ્ભૂપગસ્સ પરિપક્કફલેહિ નાના

પુઞ્ઞાનુભાવપભવોતુસમુબ્ભવેહિ,

માયાય ગબ્ભબલિકમ્મનિ તપ્પરે’વ

ઉય્યાનભુમિ જનતં ભવિ તપ્પયન્તિ; ()

૮૪.

ગબ્ભૂપગસ્સ હિ મહાપુરિસસ્સ ગબ્ભ-

વુટ્ઠાનમઙ્ગલમહુસ્સવવાસરમ્હિ,

ઉય્યાનભુમિ સકલોતુસમુબ્ભવેહિ

આસિ વિકાસકુસુમેહિ સમાભિકિણ્ણા; ()

૮૫. ¶

સાલુમ્બિનીવનસિરિં કલહંસઘોસં

સમફુલ્લપુપ્ફસુરભિંફલસમ્ભવોજં,

પઞ્ચિન્દ્રિયેહિ ગિરિનિજ્ઝરસિતવાતં

પચ્ચક્ખપઞ્ચવિધકામરસંઅવિન્દિ; ()

૮૬.

નિય્યાસસારસુરહિંફખલપલ્લવેહિ

ઝંકારિતાલિકુલકુજિતકોકિલેહિ,

સમ્ફુલ્લપુપ્ફનિકરેહિ સમાભિકિણ્ણ

મદ્દક્ખિસાયુવતિમઙ્ગલસાળસાલં; ()

૮૭.

સમ્ફુલ્લસાળકલિકંતયતાલિમાલા

સઞ્ચુમ્બિતંકુવલયામલલોચનાય,

સાખંસુકોમલકરઙ્ગુલિપલ્લવેહિ

માયામહેસિસમલઙ્કરિ વિતમાયા; ()

૮૮. ¶

ભારોનતા’વ રુચિરઙ્ગુલિપલ્લવાનં

ઝઙ્કારરાવમુખરાલિકુલાભિરામા,

સાખા વિકાસકુસુમેહિસમાકુલા સા

ઓલમ્બયટ્ઠિ ભવિ ગબ્ભભરાતુરાય; ()

૮૯.

તસ્સા ચલિત્થ પવનો ચલલોચનાય

કમ્મુબ્ભવો વરતિરોકરણેહિ તાવ,

દેવિં નિરૂપમસિરિં સુપરિક્ખિપિત્વા

તમ્હા પટિક્કમિ જનો કળિતાવકાસો; ()

૯૦.

બ્રહ્મામરાસુરનરોરગપૂજનીયં

બત્તિંસલક્ખણસમુજ્જલરૂપ સારં

નિદ્ધોતજાતિમણિસન્નિભસુદ્ધગત્તં

સત્તુત્તમં સપદિ દેવિ ઠિતા વિજાયિ; ()

૯૧. ¶

દુગ્ગન્ધમુત્તમલસોણિતમક્ખિતઙ્ગા

જાયન્ત્ય’સેસમનુજા મનુજેસુને’વં,

ચઙ્ગોટકમ્હિ જિનધાતુરિવાધિવાસો

થૂપમ્હિ સોણ્ણપટિમારિવ માતુગબ્ભં; ()

૯૨.

નિસ્સેણિતોવ પુરિસો રતનાસનમ્હા

થેરોવ ધમ્મકથિકો ઠિતકો’તરન્તો,

સમ્મા પસારિય ઉભો મુદુપાણિપાદે

સો નિક્ખમિત્થ કુણપેહિ અમક્ખિતઙ્ગો; ()

૯૩. ¶

તત્રોપગમ્મ ચતુરો ચતુરાનના તં

જાલેન કઞ્ચનમયેન વિસુદ્ધચિત્તા,

આદાય માતુપુરતો તનયં ઠપેત્વા

ચન્દાનને ભવતુ નન્દમના’ત્ય’વોચું; ()

૯૪.

આદિચ્ચવંસકમલાકરભાકરસ્સ

બુદ્ધઙ્કુરસ્સ સુભસીતલવારિધારા,

નિક્ખમ્મ તાવ નભસા નિજમાતુયા ચ

ગાહાપયું ઉતુમુભોસુ કલેબરેસુ; ()

૯૫.

તેસં કરેહિ ચતુરો સુરરાજપુત્તા

ગણ્હિંસુ સણ્હસુખુમાય’જિણપ્પવેણ્યા,

તેસઞ્હિ પાણિતલતો પણિપાતપુબ્બં

ગણ્હિંસુ તં દુકુલચુમ્બટકેન’મચ્ચા; ()

૯૬. ¶

તેસં કરેહિ પથવિતલમોતરિત્વા

ઠત્વા પુરત્થિમદિસં અસમો વિપસ્સિ,

ઉદ્ધં અધો ચતુદિસાનુદિસા ચ એવં

એકઙ્ગનં ભવિતદા’ખિલલોકધાતુ; ()

૯૭.

તુમ્હેહિ ઉત્તરિતરો ભુવસે તીસુ

નત્થીતિ મત્થકજટામકુટપ્પિતેહિ,

કત્વાનિજઞ્જલિપુટેહિ નિપચ્ચકારં

બ્રહ્મામરાસુરનરા તમભિત્થવિંસુ; ()

૯૮.

સોચ’ત્તના સમમદિસ્વ દિસાસુ તાસૂ

તપ્પાદવીતિહરણેન પદાનિસત્ત,

ગન્ત્વાન ઉત્તરદિસા’ભિમુખો અવન્યા

અબ્ભુગ્ગતમ્બુરુહમુદ્ધનિ તિટ્ઠમાનો; ()

૯૯. ¶

અગ્ગો’હમસ્મિ અહમસ્મિ જનસ્સ જેટ્ઠો

સેટ્ઠો’હમસ્મિ અયમન્તિમ’જાતિ મય્હં,

ધીરો મમેતરહિ નત્થિ પુનબ્ભવો’તિ

નિચ્છારિતાસભિવચો નદિ સીહકનાદં; ()

૧૦૦.

વેસાખેમાસે સુહકુજદિને પુણ્ણમાયં વિસાખે

નક્ખત્તેયોગે સુરગુરુગતે સો કુળીરવ્હરાસિં,

સઞ્જાતો નાથો પરમકરુણાભાવનાભાવતત્તો

માયાકુચ્છિમ્હા કુસુમિતલતાવેલલિતુય્યાનભુમ્યા; ()

ઇતિ મેધાનન્દાભિધાનેન યતિના વિરચિતે સકલ કવિજન હદયાનન્દદાનનિદાને જિનવંસદીપે અવિદુરેનિદાને પચ્છિમભવિક મહાબોધિ સત્તુપ્પત્તિ પવત્તિપરિદીપો છટ્ઠોસગ્ગો.

૧. ¶

અથરમ્મતરા’સિ જાતિખેત્ત-

પરિયાપત્ત’વકાસલોકધાતુ,

કમલુપ્પલ (માલભારિની) હિ

તદુપટ્ઠાનગતાહિ દેવતાહિ; ()

૨.

કમલાસનદેવદાનવાનં

ભુવને’કત્થ સમાગમો તદા’સિ,

જિનચક્કપટિગ્ગહસ્સ ઠાનં

અવિવાદેન સદેવમાનુસાનં; ()

૩.

પટિલાભનિમિત્તમાદિસન્તી

વત સબ્બઞ્ઞુતઞાણસમ્પદાય,

દસસઙ્ખસહસ્સિલોકધાતુ

અભિકમ્પી પહટે’વ કંસપાતી; ()

૪. ¶

જનનુસ્સવવાસરમ્હિ તસ્મિં

નિજદેહજ્જુતિપિઞ્જરો’દપાદિ,

દસસઙ્ખસહસ્સચક્કવાળ-

કુહરાલોકકરો મહાવભાસો; ()

૫.

અપતાળિતચમ્મનદ્ધભેરી-

વિકતીનં સયમેવ વજ્જનમ્પિ,

તદનુત્તરધમ્મદેસનાય

ભવિ ઠાનં અનુસાવણસ્સ લોકે; ()

૬.

ઘણકાહળવંસસઙ્ખવીણા-

ભરણાનં સયમેવ વજ્જનમ્પી,

અનુપુબ્બવિહારભાવનાનં

પટિલાભાય નિબન્ધનં બભૂવ; ()

૭. ¶

પરિમુત્તિવરત્તપાસકારા-

ઘર,યોસઙ્ખલિકાદિબન્ધનેહિ,

મિગપક્ખિનરાનમસ્મિમાન-

વિગમસ્સા’સિ નિદાનમાદિભુતં; ()

૮.

ભુવનેસુ મહાજનસ્સ રોગા-

પગમેના’દિસનં અહોસુખન્તિ,

ચતુરારિયસચ્ચદસ્સનેન

ભવિ ઠાનં ચતુસચ્ચદેસનાય; ()

૯.

વિવિધબ્ભુતરૂપગોચરાનં

ભુવિ જચ્ચન્ધજનસ્સલોચનાનં,

પભવો પભવો’સિ દિબ્બચક્ખુ

પટિલાભાય તિલોકલોચનસ્સ; ()

૧૦. ¶

થુતગીતિસુધારસસ્સ પાનં

બધિરાનં સવણઞ્જલીપુટેહિ,

અતિમાનુસદિબ્બસોતધાતુ-

પટિવેધાય નિદાનમાસિ તસ્સ; ()

૧૧.

ભુવિ જાતિજળાદિપુગ્ગલાનં

તદહે’નુસ્સતિયા સુપાતુભાવો,

ભવિ પુબ્બમુપટ્ઠિતસ્સતિસ્સ

સતિપટ્ઠાનનિબોધનાય ઠાનં; ()

૧૨.

વિસિખાચરણં સરોજચારુ-

પદવિઞ્ઞાસવસેન પઙ્ગુલાનં,

પુરિમં ચતુરિદ્ધિપાદવેગ-

પટિલાભાય નિમિત્તમાસિ લોકે; ()

૧૩.

મધુરેન સરેન જાતિમૂગા

થુતિગીતાન્ય’વદિંસુ વન્દિનો’વ,

ભુવિ ખુજ્જજનો’જુગત્તલાભો

કુટિલત્તા’પગમાય ઠાનમાસિ; ()

૧૪. ¶

સરણં પુરિસાસભો સિયાનો

ભવતો દુગ્ગતિતો વિમુત્તિયા’તિ,

કરિનો’પિ કરિંસુ કુઞ્ચનાદં

તુરગા હેસમકંસુ પીતિયે’વ; ()

૧૫.

વિસદા પટિસમ્ભિદા ચતસ્સો

પટિવિજ્ઝિસ્સતિ ચા’યતિં સચા’યં,

સકપટ્ટનમેવ તન્નિદાના

તરણી સીઘમુપાગમું વિદેસા; ()

૧૬.

સયમેવ વિરોચનં તદાનિ

રતનાનં ભુવનાકરુબ્ભવાનં,

રવિવંસરવિસ્સ ધમ્મરંસી

વિસરસ્સુ’જ્જલનાય ઠાનમાસી; ()

૧૭. ¶

તુરિયાનિ સકંસકં નિનાદં

અકરું તગ્ગુણદીપકાનિવા’ત્ર,

વિવટા વિદિસાદિસા સકિત્તિ-

વિસરોકાસકતે’વ’હિપ્પસત્તા; ()

૧૮.

સકલસ્સ કિલેસપાવકસ્સ

પરિનિબ્બાનસભાવદીપનેન,

નિરયેસુ હુતાસજાલમાલા

તદહે નિબ્બુતિમાપ જાતિખેત્તે; ()

૧૯.

પરિસાસુ વિસારદસ્સ તસ્સ

ચતુવેસારદઞાણલાભહેતુ,

ભુવનેસુ તદામહાનદીનં

અનભિસ્સન્દનમાસિ કુન્નદીનં; ()

૨૦.

ઉદપાદિ પભા નિરાકરિત્વા-

બિલલોકન્તરિયેસુ અન્ધકારં,

હતમોહતમ’ગ્ગ મગ્ગઞાણ-

જ્જુતિલાભાય નિબન્ધનં તમાસિ; ()

૨૧. ¶

સુવિમુત્તિરસો સિયા’વ તસ્સ

ચતુરાસિતસહસ્સધમ્મખન્ધો,

મધુરં ચતુરોદધીનમાસિ

સલિલં સન્તતરં તરઙ્ગરિત્તં; ()

૨૨.

વિદિસાસુ ચતુદ્દિસાસુ ચણ્ડ-

પવનસ્સા’પિ અવાયનં તદાનિ,

ભવિ પુબ્બનિમિત્તમત્તનો’પિ

ભટદિટ્ઠ્યાભવદટ્ઠિભેદનાય; ()

૨૩.

નવપલ્લવપત્તસેખરાનં

વિટપીનં કુસુમાહિકિણ્ણભાવો,

ભવિ પુબ્બનિબન્ધનં વિમુત્તિ

કુસુમેહા’તુમદેહભૂસણાય; ()

૨૪. ¶

કુમુદાકરબોધકસ્સ ચન્દ-

કિરણસ્સા’તિવિરોચનં તદાસિ,

સતિબુદ્ધસુધાકરો’દયમ્હિ

જનસન્દોહમનોપસાદહેતુ; ()

૨૫.

વિમલત્તમનુણ્હતા નિદાઘ-

સૂરિયસ્સૂ’પસમો નિમિત્તમગ્ગં,

ભવિ ચેતસિકસ્સ કાયિકસ્સ

પટિલાભાય સુખસ્સ તમ્હિજાતે; ()

૨૬.

ગગના’ગનગાદિતો’તરિત્વા

પથવિસઙ્કમણં તદા ખગાનં,

સરણાગમનસ્સ ઠાનમાસિ

જિનધમ્મં સુનિસમ્મ સજ્જનાનં; ()

૨૭.

નભસા’ભિપવસ્સનં તદાનિ

ચતુદીપેસુ અકાલવારિદાનં,

પરિસાસુ અખણ્ડધમ્મવુટ્ઠિ-

પતનસ્સા’સિ નિબન્ધનં જિનમ્હા; ()

૨૮. ¶

છણમઙ્ગલકીળણં તદાનિ

તિદસાનમ્પિ સકેસકે વિમાને,

ઉપગમ્મ તહિંતહિં ઉદાન

સમુદાનસ્સનિદાનમા’સિ બોધિં; ()

૨૯.

વિવટા સયમેવ મન્દિરાનં

પિહિતઞ્ચારકવાટવાતપાના,

ભવદુક્ખનિરોધગામિમગ્ગ-

પટિલાભાય નિમિત્તમાહરિંસુ; ()

૩૦.

તદહે મધુરામિસસ્સ પેત્તી-

વિસયેસ્વાહરણં ખુદાતુરાનં,

ભવિ કાયગતાસતામતસ્સ

પટિલાભાય નિમિત્તમત્તનો’પિ; ()

૩૧. ¶

દિવસે જનનુસ્સવે પિપાસા-

વિગમો દીનજનસ્સ પેતલોકે,

સુખિતત્તસ્સ ઉપેચ્ચબુદ્ધભાવં; ()

૩૨.

પટિપક્ખજનસ્સ મેત્તિલાભો

તદહે વાયસવાયસારિનમ્પિ,

ભવિઠાનમનન્તસત્તલોક-

વિસયબ્રહ્મવિહારભાવનાય; ()

૩૩.

સતિમગ્ગફલુબ્ભવે યથેવ

ભવભીત્યાપગમો તથાગતાનં,

સતિ જાતમહામહે ભયં વા

નતિરચ્છાનગતાનમાસિ તાસો; ()

૩૪.

પિયભાવુપસઙ્કમો પજાનં

હદયાનન્દકરાય ખો ગિરાય,

જિનધમ્મકથાય સાવકાનં

વિય સામગ્ગિરસસ્સ પાતુભાવો; ()

૩૫. ¶

સિતકિત્તિલતાય રોપિતાય

ભવતો’સ્મિં ભુવનાલવાળગબ્ભે,

વિય નિમ્મિતયન્તવારિધારા

જલધારા ધરણીતલુટ્ઠહિંસુ; ()

૩૬.

ભમરાવલિભારપઞ્ચવણ્ણ-

કમલચ્છન્નમહીતલં રરાજ,

જલજં થલજં પરાગહારં

ભુવિ સબ્બત્થ અપુપ્ફિ પુપ્ફજાતં, ()

૩૭.

વિટપીસુ લતાસુ ખન્ધસાખા-

સતપત્તાનિ તદા સુપુપ્ફિતાનિ,

નરવીર’ભિરૂપદસ્સનાય

ભૂસમુમ્મીલિતલોચનાનિ’વાસું; ()

૩૮. ¶

ઉપરૂપરિ સત્તસત્ત હુત્વા

સતપત્તાનિ સીલાતલુબ્ભવાનિ,

તવ અબ્ભુદયો સુદુલ્લભોતિ

કથયન્તિવિ’હ કપાતુભાવતો નો; ()

૩૯.

નિજપારમિતાલતાય કત્તિ-

લતયા’લઙ્કતપુપ્ફહાસરૂપા,

સમલઙ્કરિ યાવતા ભવગ્ગં

ધજમાલા જનનુસ્સવે તિલોકં; ()

૪૦.

અવકુજ્જસરોરુહાભિરામં

નભવમ્ભોજવનસ્સિરિં બબન્ધ,

ભુવિ પોક્ખરવસ્સમીદિસન્તિ

વદમાનંવ પવસ્સિ ધમ્મવસ્સં; ()

૪૧.

રમણી રમણીયરૂપસોભા

અચરું ધમ્મમનઙ્ગરઙ્ગભૂમિ,

મધુપા મધુપાનમન્દિરાનિ

તદહે નાવસરિંસુ ધમ્મકામા; () (અબ્યપેત પઠમદુતિય પાદાદિયમેકં)

૪૨. ¶

કમલા કમલાલયા વિવેસ

ભુવનં ભૂરિનવાવતારહારી,

ધરણી ધરણીધરાવતંસા

ઉપહારાતિભરાતુરેવ કમ્પિ; () (અબ્યપેત પઠમદુતિય પાદાદિયમકં)

૪૩.

રુચિરં રુચિરઙ્ગના તદાનિ

અકરું કીળમનેકચન્દિકાસુ,

સુવીરં સુચિરંસિકિણ્ણતારા-

નિકરો’ભાસતરો’સિ ભાકરો’વ; () (અબ્યપેત પઠમદુતિય પાદાદિયમકં)

૪૪.

પવનો’પવનો’પવાયમાનો

પવિનોદેસિ પરિસ્સમં જનસ્સ,

વનદા વનદાહવુપસન્તિં

અકરું સબ્બધિ સસ્સસમ્પદઞ્ચ; () (અબ્યપેત પઠમદુતિય પાદાદિયમકં)

૪૫. ¶

વિસદા વિસદા સકિત્તિરામા

મુખરઙ્ગાલય માપકોવિદાનં,

સુજના’સુજના ભજિંસુ તસ્સ

ચરણાન્યઙ્કિતચક્કલક્ખણાનિ; () (અબ્યપેત પઠમદુતિય પાદાદિયમકં)

૪૬.

વસુધં વસુધમ્પતી સમગ્ગા

દસધમ્મેન’નુસાસયું તદાનિ,

હદયં યદયઙ્ગમાય વાણ્યા

અસતં મિત્તદુહી વિધાનયિંસુ; () (અબ્યપેત પઠમદુતિય પાદાદિયમકં)

૪૭.

તિમદા’તિમદા ગજાધિપાપિ

મિગરાજૂહિ તદા સમાચરિંસુ,

પબલા’પબલા મિગા તદઞ્ઞે

પટિસત્થારમકંસુ અઞ્ઞમઞ્ઞં; () (અબ્યપેત પઠમદુતિય પાદાદિયમકં)

૪૮. ¶

ભુવને ભુવનેકલોચનસ્સ

જનનસ્મિં દિવસે સમુજ્જલાની,

નિહનિતા’નિહિતાયુધાતિ ભિતિં

જનયું પાપિમતોવ નેતરેસં; () (અબ્યપેત પઠમદુતિય પાદાદિયમકં)

૪૯.

પરિવાદિતદિબ્બભેરિવીણા-

તુરિયં દસ્સિતદિબ્બનચ્ચભેદં,

ગગનં સુરરઙ્ગમણ્ડલાભં

તિદસાનં ઉપહારસારમાસિ; ()

૫૦. ¶

સોવણ્ણવણ્ણવધુયા ગરુગબ્ભગસ્મિં

તંનન્દનબ્બનસમાનવનઙ્ગતસ્મિં,

ભુતબ્ભુતન્વિતમહે નયનઞ્જનસ્મિં

જાતમ્હિ તમ્હિ તનુજે ભવિ ભદ્દભત્તિ; () (માલાબન્ધનં)

ઇતિ મેધાનન્દાભિધાનેન યતિના વિરચિતે સકલકવિજન હદયાનન્દનનિદાને જિનવંસદીપે અવિદૂરેનિદાને વિવિધપુબ્બનિમિત્તપાતુભાવપ્પવત્તિ પરિદિપો. સત્તમોસગ્ગો.

૧. ¶

વિસુદ્ધ (વંસટ્ઠ) મસેસબન્ધવો

કુમારમાદાય તિલોકલોચનં,

અગંસુ તમ્હા કપિલવ્હયંપુરં

પુરીવતંસં સમલઙ્કતઞ્જસં; ()

૨.

તદા અભિઞ્ઞાસુ વસિસુ પારગો

સમાધિવિક્ખમ્ભિતસબ્બકિબ્બિસો,

વિહાસિ સુદ્ધોદનભુમિભત્તુનો

કુલૂપગો દેવલનામતાપસો; ()

૩. ¶

તપોધનો સો પવિવેકકામવા

દિવાવિહારત્થમુપાગતો દિવં,

તમત્થમઞ્ઞાતુમપુચ્છિ દેવતા-

પવત્તિતં પસ્સિયમઙ્ગલુસ્સવં; ()

૪.

તવેવુપટ્ઠાયકભુમિભત્તુનો

વરોરસો મારિય મારવાહિનિં,

પરાજયં લચ્છતિ બોધિમાયતિં

મહુસ્સવો તમ્પતિ વત્તતે, બ્રવું; ()

૫.

ઇમાય વુત્તન્તકથાય ચોદિતો

તપોધનો ઇદ્ધિબલેન ઇદ્ધિમા,

સુરાલયે અન્તરધાન’નન્તરં

નિકેતને પાતુરહોસિ રાજિનો; ()

૬. ¶

કુમારનિજ્ઝાનમનોરથોક વસિ

તહિં સુપઞ્ઞત્તમહારહકાસને,

નિસજ્જ સુદ્ધોદનરાજિનો’બ્રુવિ

તવત્રજં દટ્ઠુમિધાગતોત્ય’હં; ()

૭.

નરિન્દચૂળામણિચુમ્બિતાન્ય’થ

પદાનિ વન્દાપયિતુ તપસ્સિનો,

વિભુસણાલઙ્કતમત્તસમ્ભવં

નરાધિપો રાજકુમારમાહરિ; ()

૮.

તદત્તભાવેન’હિવાદનારહ-

સ્સ’ભાવતો તસ્સ રરાજ સૂનુનો,

પવટ્ટયિત્વા જટિલસ્સ સમ્પતિ

જટાસુ ચક્કઙ્કિતપાદપઙ્કજં; ()

૯.

કુમારમાદાય સમપ્પિતઞ્જલિં

વિધાય પાદેસ્વનિસમ્મકારિનો,

સચે ઠપેય્યું જટિલસ્સ સત્તધા

ફલેય્ય મુદ્ધા જટિતોજટાય’પિ; ()

૧૦.

સકાસનુટ્ઠાય અથે’સિભૂમિયા

નિહચ્ચ સો દક્ખિણજાનુમણ્ડલં,

અકા મહાકારુણિકસ્સ ગારવં

સિરોવિરૂળ્હઞ્જલિ પુપ્ફમઞ્જરી; ()

૧૧.

ઉદિક્ખમાનો વસિના સમપ્પિતં

તમઞ્જલિં ભત્તિભરેન ભૂપતિ,

અથો’નમેત્વા તનુમીસકં સકં

પવન્દિ પાદમ્બુરુહાનિ સુનુનો; ()

૧૨.

સિયા’વ બુદ્ધો પુરિસાસભો અયં

નદસ્સનં તસ્સ સિયા મમન્તી સો,

નિરૂપમં રૂપસિરિં સમેક્ખિય

પયાસિ નિટ્ઠં ઉપધારયં વસિ; ()

૧૩. ¶

વવત્થયિત્વેવમુળારબુદ્ધિમા

વિતિણ્ણકઙ્ખો હસમીસકં રુદં,

નરિન્દમોરોધપુરક્ખતં વસી

તદવસીદાપયિ સંસયણ્ણવે; ()

૧૪.

તમાહરિત્વાન પકવત્તિમબ્ભુતં

પુરક્ખતો’રોધજનસ્સ રાજિનો,

યતિસ્સરો સંસયસલ્લમુદ્ધરં

સબન્ધવે’નુસ્સરિ કાલદેવલો;()

૧૫.

સકેકુલે નાળકનામદારકો

સયમ્ભુનો લચ્છતિ દસ્સનં ઇતિ,

તમત્થમઞ્ઞા સમુપેચ્ચ તંકુલં

ત્વમાહ પબ્બજ્જિતિ ભાગિનેય્યકં; ()

૧૬. ¶

નિરામયં પઞ્ચમવાસરમ્હિ સો

વરોરસં વાસિતગન્ધવારિના,

પવત્તમાને ભવને મહામહે

નહાપયિ ભૂપતિ બન્ધુમજ્ઝગો; ()

૧૭.

પસત્થમન્વત્થભિધાન મત્તનો

કુમારમારોપયિતું પરોસતં,

સવેદવેદઙ્ગપભેદકોવિદે

દ્વિજે નિમન્તાપયિ સો નરાધિપો; ()

૧૮.

સુરિન્દરૂપો સુરમન્દિરોપમં

તમિન્દિરાધારનરિન્દમન્દિરં,

જનિન્દસીહો’પગતા’વનીસુરે

અમન્દપૂજાવિધિના’ભિરાધયિ; ()

૧૯.

અનેનસિદ્ધા સમતિંસપારમી-

સદત્થસમ્પત્તિપરત્થકારિના,

તથા’ત્થ સઙ્ખાતધનં નિધાનગં

ઇમમ્હિ સિદ્ધં સહજાતિયા યતો; (૫)

૨૦. ¶

દ્વિજેહિ તન્તિબ્બચનદ્વયારહં

સમાસસંખિત્તપદત્થસંહિતં,

સુતસ્સ સિદ્ધત્થ’ભિધાનમત્તનો

તતો’ભિવોહારસુખાય કારયિ; ()

૨૧.

સુયામરામદ્ધજમન્તિલક્ખણ-

સુભોજકોણ્ડઞ્ઞસુદત્તસઞ્ઞિનો,

ઇમે દ્વિજા રાજસુપૂજિતા તદા

વિચક્ખણાલક્ખણપાઠકા’ભવં; ()

૨૨.

સુભાસુભં પસ્સિય દેહલક્ખણં

વિભાવયવ્હો ઇતિ તેસમબ્રુવિ,

સમુક્ખિપિત્વા’ઙ્ગુલિપલ્લવદ્વયં

જનાધિપં સત્તજના’બ્રવું દ્વિધા; ()

૨૩. ¶

સચે મહારાજ અગારમાવસે

વરોરસો તે પરિચારિતિન્દ્રિયો,

સમઙ્ગિભુતો રતનેહિ સત્તહિ

ભવેય્ય રાજા વતચક્કવત્ય’યં; ()

૨૪.

મહાદયો’યં કરુણાય ચોદિતો

ઘરા’ભિગન્ત્વા યદિ પબ્બજિસ્સતિ,

ભવેય્ય બુદ્ધો’ખિલઞેય્યમણ્ડલં

સયં અભિઞ્ઞાય નહે’ત્થસંસયો; ()

૨૫.

કણિટ્ઠભૂતો વયસા તદન્તરે

પસત્થસત્થા’વગમેન જેટ્ઠકો,

સમુક્ખિપિત્વા’ઙ્ગુલિમેકમબ્રુવિ

ઇતીહ કોણ્ડઞ્ઞસમઞ્ઞભુસુરો; ()

૨૬. ¶

ઇમસ્સ વેનેય્યજનાકતઞ્જલી

સમં ફુસન્તાનિ વસુન્ધરાતલં,

સુભાનિ ભોપાદતલાતિ સબ્બદા

ભજન્તિ ભત્યા કમલાનિવાલિનો; ()

૨૭.

ઇમસ્સ ખેમન્તમસેસપાણિનો

તિપટ્ટકન્તારપથાવતારણે,

સુસજ્જિતં ચક્કયુગંવ પારમી

રથમ્હિ પાદઙ્કિતચક્કલક્ખણં; ()

૨૮.

ઇમસ્સ ભો કમ્બલભેણ્ડુકોપમં

સુમટ્ટવટ્ટાયતપણ્હિમણ્ડલં,

સદા પદમ્ભોજનિવાસલક્ખિયા

તનોતિ પીનત્થનપિણ્ડવિબ્ભમં; ()

૨૯. ¶

ઇમસ્સ દીઘઙ્ગુલિપન્તિ વટ્ટિત-

મનોસિલાલત્તકવત્તિકોપમા,

વિભાતિ ભો બાહુલતાય પારમી-

લતાય વા નૂતનપત્તપન્તિવ; ()

૩૦.

ઇમસ્સ પારેવટપાદ પાટલા

સપાણિપાદા તળુણાતિકોમલા,

ઉળારપૂજાવિધિસમ્પટિચ્છને

પવાળપાતિ’વ સમુલ્લસન્તિ ભો; ()

૩૧.

ઇમસ્સરૂપસ્સિરિમન્દિરોદરે

સમપ્પમાણાભિનવઙ્ગુલીહિ ભો,

પદિસ્સરે જાલકવાટસન્તિભા

સપાણિપાદા તતજાલલક્ખણા ()

૩૨. ¶

ઇમસ્સ ઉસ્સઙ્ખપદસ્સ ગોપ્ફકા

પદમ્બુજાનં ચતુરઙ્ગુલોપરિ,

પતિટ્ઠિતા પુણ્ણઘટેસુકન્ધરા-

વિલાસમાલિઙ્ગિય રાજભાસરે; ()

૩૩.

ઇમસ્સ દેહજ્જુતિવારિપૂરિત-

સરીરકેદારભવા ફલત્થિનો,

સુરત્તસાલ્યોદરસન્નિભા સુભા

દુવેણિજઙ્ઘા અભિપીણયન્તી ભો; ()

૩૪.

ઇમસ્સ ભો જાનુયુગં પરામસં

અનોનમન્તો ઠિતકો મહાભુજો,

સહત્તના સમ્ભવબોધિસાખિનો

વિસાલસાખાય વિલાસમાદિસે; ()

૩૫.

ઇમસ્સ કોસોહિતવત્થગુય્હકો

અભિન્નકોકાસકકોસકોસગો,

અનઞ્ઞસાધારણતાદિના’યતિં

અનઙ્ગસઙ્ગામપરમ્મુખો સિયા; ()

૩૬. ¶

ઇમસ્સ ભો ગોતમગોત્તકેતુનો

કલેવરે કઞ્ચનસત્તિભત્તચો,

સુવણ્ણવણ્ણો જિનચીવરસ્સપિ

તનોતિ સોભં ઘનબુદ્ધરંસિનો; ()

૩૭.

ઇમસ્સ જમ્બોનદીપિઞ્જરાય ભો

સિરિસપુપ્ફસ્સુકુમારચારિયા

રજોનુમત્તં છવિયા નલિમ્પતે

સરોજપત્તેરિવ વારિબિન્દવો; ()

૩૮.

ઇમસ્સ લોમાનિ કલેવરે વરે

વિસું વિસું કૂપગતાનિ સૂનુનો,

વિલુમ્પરે રૂપવિલાસલક્ખિયા

મનોરમં ભો કમણિકઞ્ચુકસ્સિરિં; ()

૩૯. ¶

ઇમસ્સ ઉદ્ધગ્ગમુખં મુખસ્સિરિં

પદક્ખિણાવત્ત મપેક્ખિનો યથા,

તિરોકરે રોમવિતાન મિન્દિરા-

નિકેતનિન્દીવરકાનનસ્સિરિં; ()

૪૦.

ઇમસ્સ ભોરાજ સરોજયોનિનો

યથોજુગત્તં ઉજુગત્તમાયતિં,

અનઞ્ઞસામઞ્ઞગુણાવકાસતો

પજાભિપૂજાવિધિભાજનં સિયા; ()

૪૧.

ઇમસ્સ સત્તુસ્સદલક્ખણં સુભં

સમંસમદ્દિટ્ઠસિરાવલિં સદા,

દધાતિ ભો પારમિધમ્મસિપક્પિનો

સુધન્તચામીકરપિણ્ડવિબ્ભમં; ()

૪૨. ¶

ઇમસ્સ પુણ્ણોભયકાયભાગિમં

મિગિન્દપુબ્બદ્ધસરીરલક્ખણં,

કુદિટ્ઠિવાદીભસિરોવિદારણે

નરિન્દસામત્થિયમુબ્બહે નકિં; ()

૪૩.

ઇમસ્સુ’પેતો ઘનમંસવટ્ટિયા

ચિતન્તરંસો મુદુચારુપિટ્ઠિયં,

ભવણ્ણવા કઞ્ચનપચ્ચરિસિરં

તનોતિ સત્તુત્તરણે નરાધિપ; ()

૪૪.

ઇમસ્સ નિગ્રોધમહીરુહસ્સિવ

સમપ્પમાણો પરિમણ્ડલોપ્ય’યં,

કદાચિ દુક્ખાતપખિન્નદેહિનં

પરિસ્સમં ભો પજહે ભવઞ્જસે; ()

૪૫. ¶

ઇમસ્સ રાજિત્તયરઞ્જિતો’ત્તરિં

કરીયમાનુ’ત્તમધમ્મનિસ્સનો,

સુમટ્ટવટ્ટો સમવત્તખન્ધકો

મુતિઙ્ગખન્ધોરિવ રાજ રાજતે; () (સિલેસ બન્ધનં)

૪૬.

ઇમસ્સ ભો સત્તસહસ્સસમ્મિતા

યથા’મતજ્ઝોહરણાભિલાસિનો,

રસગ્ગસા સન્તિ રસાદનુમ્મુખા

રસગ્ગસગ્ગી’ત્ય’ભિધીયતે તતો; ()

૪૭.

ઇમસ્સ’નુબ્યઞ્જનતારકાકુલે

અનન્તરૂપાયતનમ્બરો દરે,

વિરોચતેબારસમીસસિરિવ

નરિન્દસીહસ્સહનૂપમાહનૂ; ()

૪૮. ¶

ઇમસ્સ તાળિસતિદન્તપન્તિ ભો

પહૂતજિવ્હારથિકં ચરન્તિયા,

મનુઞ્ઞવાણિવનિતાય તત્વતે

પસત્થમુત્તાવલિલીલમાયતિં; ()

૪૯.

ઇમસ્સ જવ્હાવરકણ્ણિકાવહે

મુખમ્બુજે સચ્ચસુગન્ધવાસિતે,

સમપ્પમાણા દસનાવલી સુભા

વિભાતિ કિઞ્જક્ખતતીવ ભૂપતી; ()

૫૦.

ઇમસ્સ ભો ખણ્ડિતસઙ્ખપણ્ડરા

દ્વિજાવલી નિબ્બિવરન્તરાયતિં,

સમુબ્ભવાયુત્તિલતાય તાયતિ

મુખાલવાળે મુકુલાવલિસ્સિરિં; ()

૫૧. ¶

ઇમસ્સ પીણાનનચન્દચન્દિકા

સુસુક્કદાઠાવલિ સચ્ચવાદિનો,

પદિસ્સતે ધમ્મતળાકકીળને

કતાભિલાસારિવહંસમાલિની; ()

૫૨.

ઇમસ્સ ચાનુત્તરધમ્મદેસના-

તરણ્યમાલોલલકારરૂપિની,

પહૂતજિવ્હા ભવસાગરા’યતિં

નરિન્દ પારં જનતા’વતારયે; ()

૫૩.

ઇમસ્સ ભો બ્રહ્મસરોપમો સદા

સહસ્સધા’યં કરવીકરાવતો,

મનોહરટ્ઠઙ્ગસમઙ્ગિસુસ્સરો

સસોતકાનં મણિકુણ્ડલાયતે; ()

૫૪. ¶

ઇમસ્સ નીલં નયનુપ્પલઞ્ચયં

નિરૂપમે રૂપવિલાસમન્દિરે,

નિરોપિતં ભો મણિસીહપઞ્જર-

દ્વયંવ ભાસે કુસલેન કેનચિ; ()

૫૫.

ઇમસ્સ પાઠીનયુગં’વ દિસ્સતે

વિસિટ્ઠરૂપાયતનાપગાસયં,

સુભં ગવચ્છાપવિલોચનોપમં

મણિપ્પભં ગોપખુમદ્વયં સદા; ()

૫૬.

ઇમસ્સા ઉણ્ણા ભમુકન્તરુબ્ભવા

ળાટમજ્ઝોપગતા વિરોચતિ,

યદત્થિ સઞઝાઘનરાજિમજ્ઝગં

સસઙ્કહીનં સસિમણ્ડલં તથા ()

૫૭. ¶

ઇમસ્સ ઉણ્હીસકસીસલક્ખણં

સધમ્મરજ્જિસ્સરિયં અનાગતે,

કરિયમાનસ્સ હિ ચક્કવત્તિનો

દધાતિ ઉણ્હીસકસિસવિબ્ભમં; ()

૫૮.

ઇમસ્સ ભુમિસ્સર સુપક્પતિટ્ઠિત-

પદઙ્કિતે ચક્કયુગમ્હિ દિસ્સરે,

અરાસહસ્સાનિ ચ નેમિનાભિયો

તિવટ્ટરેખા સિરિવચ્છકાદયો; ()

૫૯.

ઇમેહિ બત્તિંસતિલક્ખણેહિ ભો

અસીત્યનુબ્યઞ્જનલક્ખણેહિ’પિ,

સમુજ્જલન્તો પુરિસાસભોત્યયં

ભવેય્ય બુદ્ધો ભવબન્ધનચ્છિદો; ()

૬૦. ¶

સસોતમાપાથગતાય તાવદે

દ્વિજસ્સ વિત્થારકથાય ચોદિતો,

અપુચ્છિ રાજા કિમયં સમેક્ખિય

અનાગતે બ્રાહ્મણ પબ્બજિસ્સતિ; ()

૬૧.

કદાચિ ઉય્યાનગતો મહાપથે

જરારુજામચ્ચુવિરૂપદસ્સનં,

વિધાય નિબ્બિન્તમનો ભવત્તયે

તપોધનં પસ્સિય પબ્બજિસ્સતિ; ()

૬૨.

ઇતિહ વત્વાન સકંસકં ઘરં

તતો’પગન્ત્વા’દ્ધનિમિત્તપાઠકા,

મહલ્લકા’દાનિ મયન્તિ સુનવો

તમાનુપબ્બજ્જિતુમોવદિંસુ તે; ()

૬૩. ¶

દ્વિજેસુ વુદ્ધેસુ મતેસુ સત્તસુ

અયંહિ કોણ્ડઞ્ઞસમવ્હયો સુધી,

મહાપધાનં પુરિસાસભો’ધુના

કરોતિ સુત્વા કરુણાય ચોદિતો; ()

૬૪.

સમાનલદ્ધિહિ કુલેસુ તેસુ હિ

ચતુહિ વિપ્પેહિ સહ’ન્તપઞ્ચમો,

અથો’રુવેલં ઉપગમ્મ પબ્બજિ

ભવિંસુ તેપઞ્ચિ’ધ પઞ્ચવગ્ગિયા; ()

૬૫.

કદાચિ લદ્ધા પરિયન્તસાગરં

ઇમં ચતુદ્દીપિકરજ્જમત્રજં,

જિતારિવગ્ગં વિચરન્તમમ્બરે

કરોમિ પચ્ચક્ખમહન્તિ ચિન્તિય; ()

૬૬.

નિમિત્તરૂપક્ખિપથપ્પવેસનં

નિવારણત્થં તનિજરાજસૂનુના,

નરાધિપો સો પુરિસેહિ સબ્બથા

દિસાસુ રક્ખાવરણં અકારયિ; ()

૬૭. ¶

અયં કુમારો યદિ ચક્કવત્તિવા

ભવેય્ય સમ્બોધિપદં લભેય્યવા,

સકેકુલે ખત્તિયબન્ધવેહિ સો

પુરક્ખતોયેવ ચરિસ્સતં ઇતિ; ()

૬૮.

કુમારનામટ્ઠપનમ્હિ વાસરે

સહસ્સમત્તેસુ કુલેસ્વ’સિતિયા,

અદાસિ પચ્ચેકજનો પટિસ્સવં

પદાતુકામોવ વિસુંવિસું સુતે; ()

૬૯.

અસેસદોસાપગતા સુખેધિ તા

સુવણ્ણકુમ્ભોરુપયોધરો ન તા,

અનેકધાતી વરવણ્ણગબ્બિ તા

સપચ્ચુપટ્ઠાપયિ તઙ્ખણેપિ તા; ()

૭૦. ¶

તળાકતીરમ્હિ તરઙ્ગભાસુરે

યથેવ હંસ્યા કલહંસપોતકં,

મહેસિયા’ઙ્કે સયને સિતત્થરે

સુવાસરે ભુપતિ પુત્તમદ્દસ; ()

૭૧.

અદિટ્ઠપુત્તાનનપઙ્કજા ચિરં

લહું પરિક્ખીણવયોગુણા ઇતો,

ચુતા’વ માયાજનનિ નિરામયા

ઉપાવિસિ સત્તમવાસરે દિવં; ()

૭૨.

મહેસિમાયાભગિની તદા મહા-

પજાપતિગોતમિનામરાજિની,

નિજં કુમારં ભરણાય ધાતિનં

વિધાય ભારં પટિજગ્ગિ તં સયં; ()

૭૩. ¶

તદા’ભવું દીપસિખા જગન્તયે

કલેબરો’ભાસલવેન સુનુનો,

વિનટ્ઠતેજારિવ રઙ્ગદીપિકા

વિમાનદિપેસુ કથાવકા’ત્તનો; ()

૭૪.

વિચિત્તભુમ્મત્થરણે અભિક્ખણં

સજન્નુકેહા’ચરિ મન્દિરોદરે,

મહાવનસ્મિં મણિવાલુકાતલે

વિજમ્ભમાનોરિવ સિહપોતકો; ()

૭૫.

સુતસ્સ કીળાપસુતસ્સ મન્દિ રે

ભમન્તબિમ્બં મણિદપ્પણોદ રે

નિબદ્ધમદ્દક્ખિ ચરન્તમમ્બ રે

યથેવ ચક્કં રતનં મહીભુ જો; ()

૭૬. ¶

તદઙ્ઘિવિઞ્ઞાસવસેન ભુમિયા

વજન્તમઙ્કો’પનિધાય ભુમિપો,

તદા’ભિનિચ્છારિત માસભિં ગિરં

ઇદાનિ મં સાવય પુત્તમબ્રુવિ; ()

૭૭.

નિબદ્ધમન્તોમણિવેદિકાતલે

મુખેન્દુબિમ્બુદ્ધરણે પયોજયં,

સયં પલમ્ભેસિ અમચ્ચસૂનવો

વયેન મન્દો’પિ અમન્દબુદ્ધિમા; ()

૭૮.

ઉળારસોકં પિતુચિત્તસમ્ભવં

તિલોકદીપો નિજપુઞ્ઞતેજસા,

તમોપબન્ધં ભુવનો’દરુબ્ભવં

નિરાકરિ બાલરવી’વ રંસિના; ()

૭૯.

વિકિણ્ણલાજાકુસુમાકુલઞ્જસે

વિતાનરઙ્ગદ્ધજનિબ્ભરમ્બરે,

પુરે તહિં મઙ્ગલકિચ્ચસમ્મતં

કદાચિ રઞ્ઞો ભવિ વપ્પમઙ્ગલં; ()

૮૦. ¶

સુગન્ધમાલાભરણાદિમણ્ડિત-

પસાધિતા કાપિલવત્થવા નરા,

સકિઙ્કરા કમ્મકરા’પિ કપ્પિતા

તતો તતો સત્તિપતિંસુ તં કુલં; ()

૮૧.

મહચ્ચસેનાયપુરક્ખતોહિસો

ઉળારરાજિદ્ધિસમુજ્જલંતતો

પયાસિકમ્મન્તપદેસમત્રજં

કુમારમાદાયપુરિન્દદોપમો; ()

૮૨.

છણમ્હિ તસ્મિં મનુવંસકેતુનો

મનોરમં મઙ્ગલનઙ્ગલાદિકં,

સુવણ્ણપટ્ટેહિ પરિક્ખટંક મહા-

જનસ્સ’પી રૂપિયપટ્ટછાદિતં; ()

૮૩. ¶

વિસાલસાખાકુલજમ્બુસાખિનો

વિધાય હેટ્ઠા સયને મહારહે,

નિજં કુમારં સજનો જનાધિપો

સમારહી સમ્પતિ વપ્પમઙ્ગલં; ()

૮૪.

કુમારરક્ખાવરણાયુ’પટ્ઠિતા

તમુસ્સવં ધાતિજના વિપસ્સિતું,

અપક્કમિત્વા બહિ સાણિતો ખણં

પમત્તરૂપા વિચરિંસ્વિ’તોચિતો; ()

૮૫.

પરિગ્ગહેત્વા’નમપાન માસને

નિસજ્જ પલ્લઙ્ક મલત્થ બન્ધિય,

જિનઙ્કુરો નીવરણેહિ નિસ્સટં

વિવેકજં ઝાનમગાધબુદ્ધિમા; ()

૮૬. ¶

વિપસ્સ પુત્તસ્સુ’પવેસનં તહિં

દુમસ્સ છાયાય નિવત્તતં તથા,

પવન્દિ રાજા પટિહારિકાકથા-

પચોદિતોપુત્તમુપેચ્ચ તઙ્ખણે; ()

૮૭.

કલાસુ વુજ્જાસુ ચ પુત્તમત્તનો

વિનેતુકામો વિનયક્ખમં પિતા;

પસત્થસત્થન્તરપારદસ્સિનં

કદાચિ વિપ્પાચરિયં કિરા’નયિ; ()

૮૮.

સમપ્પિતં તં ગુરુનો કરમ્બુજે

સદેવલોકસ્સ ગુરું સગારવં,

મહીસુરો સો જલબિન્દુના યથા

સુદુત્તરાગાધમહોદધીરસં; ()

૮૯. ¶

સવણ્ણભેદં સનિઘણ્ટુકેટુભં

અથબ્બબેદેનિ’નિહાસપઞ્ચમં,

તિવેદમુદ્દેસપદેન દુદ્દસં

તથા કલાસિપ્પતં નિબોધયી; ()

૯૦.

અનઞ્ઞસાધારણપુઞ્ઞવાસના-

વિધૂતસમ્મોહવિસુદ્ધબુદ્ધિનો,

સમત્તવિજ્જા સકલાકલા ધિયા

કલમ્પિ નાલં બહુભાસનેન કિં; ()

૯૧.

ન કેવલં તસ્સ કલેબરં બહિ

વિભાતિ બત્તિંસતિલક્ખણેહિ ભો,

ભુસં તદબ્ભન્તરવત્થુ દિપ્પતે

સુબુદ્ધસત્થન્તરલક્ખણેહી’પિ; ()

૯૨. ¶

તિલોચનસ્સા’પિ તિલોકચક્ખુનો

અયં વિસેસો નયનેહિ દિસ્સતે,

લલાટનેત્તો પુરિમો નસોભતિ

પરો’વ અબ્ભત્તરઞાણલોચનો; ()

૯૩.

અનુબ્બજન્તો નવયોબ્બનસ્સિરિં

યસોપબન્ધેન સકે નિકેતને,

પવડ્ઢિ ધીરો સકલં કલાન્તરં

કલાનિધી રંસિચયેનિ’વ’મ્બરે; ()

૯૪.

ઉપડ્ઢગણ્ડાહિતદાઠિકાય સો

યસોધનો સોળસવસ્સિકો યદા,

કપોલફુટ્ઠઞ્જનદાનરાજિયા

કરિ યથા બાલદસં વ્યતિક્કમિ ()

૯૫. ¶

તદા નરિન્દો સુરમન્દિરો’પમં

ઉતુત્તયાનુચ્છવિકં મનોરમં,

પયોજયિત્વાન પવિણસિપ્પિકે

સુતાય કારાપયિ મન્દિરત્તયં; ()

૯૬.

નિસિતસમ્બાધતલં નિવારિત-

સરોનિલં ફસ્સિતસિહપઞ્જરં,

મહિવતંસં નવભુમિકં ઘરં

બભુવ રમ્મં ભુવિ રમ્મનામિકં; ()

૯૭.

સસિકર’મ્ભોધરરાવનિબ્ભર-

વિતાન મુગ્ઘાટકવાટબન્ધનં,

સુરમ્મનામં હતઘમ્મમિન્દિરા-

નિવાસરમ્મં ભવિ પઞ્ચભૂમિકં; ()

૯૮.

અહિણ્હસિતુણ્ભગુણેહિ પાવુસે

સુખાનુલોમં સમસત્તભુમિકં,

સુફસ્સિતા’ફસ્સિતસિહપઞ્જરં

સુભં સુભં નામ નિકેતનં ભવિ; ()

૯૯. ¶

વયોનુપત્તસ્સ નરિન્દસુનુનો

ઉળારરાજિદ્ધિવિલાસદસ્સને,

કતા’ભિલાસો જનકો જનાધિપો

પદાતુકામો નિજરજ્જસમ્પદં; ()

૧૦૦.

વસન્તિ ચે યોબ્બનહારિદારિકા

નરિન્દસન્દેસહરેહિ પેસયિ

સ સાકિયાનં સચિવેહિ સાસને; ()

૧૦૧.

નિવેદયું યોબ્બનગબ્બિતસ્સ તે

નકિઞ્ચિસિકપ્પાયતન’ન્તદસ્સિનો,

સુતસ્સ દારાભરણાય ધીતરો

કથન્નુ દસ્સામ મયન્તિ ખત્તિયા; ()

૧૦૨. ¶

સુતેન તં રાજસુતેન ચોદિતો

પિતા ચરાપેસિ પુરમ્હિ ભેરિયો,

મમ’ત્રજો કાહતિ સિપ્પદીપનં

ઇતોપરં સત્તમવાસરે ઇતિ; ()

૧૦૩.

વરો કુમારો હિ કુમારવિક્કમો

કલાપસન્નદ્ધ કલેબરો તદા,

વિપસ્સતં બન્ધુજનાનમોસરિ

અનપ્પદપ્પો રણકેળિમણ્ડલં; ()

૧૦૪.

ધનુદ્ધરો સો પઠમં સકે ભુજે

સહસ્સથામં સસરં સરાસનં,

વિધાય પોઠેસિ જિયં વસુન્ધરા-

વિદારણાકારમહારવં રવિ; ()

૧૦૫. ¶

ચતુદ્દિસા’ધરધનુદ્ધરા મમં

કરોન્તુ લક્ખં નિજખાણપત્તિયા,

ઇતીહ વત્વા સરવારણેન સો

અભુતપુબ્બં સરસિપ્પમાહરિ; ()

૧૦૬.

ચતુદ્દિસાયં ચતુરો ધનુદ્ધરે

મમે’કબાણેન હણામ’હં ઇતિ,

અકાસિ તદદીપયમઞ્ઞથા’બ્ભુતં

સ ચક્કવેધવ્હયસિપ્પદીપનં; ()

૧૦૭.

સરેહિ વેણ્યા’યતયટ્ઠિરજ્જુકં

સરેહિ ચા’રોહણમણ્ડપાલયં,

સરેહિ પાકારતળાકપઙ્કજં

સરેહિ વસ્સં ઇતિસિપ્પમાહરિ; ()

૧૦૮. ¶

મહાસત્તો લોકપ્પભવમસમં સિપ્પજાતં જનાનં

તદા સંદસ્સેસિ મુદિતહદયા સાકિયા દારિકાયો,

ઉપટ્ઠાપેસું તા સુરતિરતિસઙ્ગામચતુરા

સહસ્સાનં તાળિસતિપરિમિતા નાટિકા’સું ઘરેસૂ; ()

ઇતિ મેધાનન્દાભિધાનેન યતિના વિરચિતે સકલકવિજન હદયાનન્દ દાનનિદાને જિનવંસદીપે અવિદૂરેનિદાને લક્ખણપટિગ્ગહણ કુમારસમ્ભરણાદિ પવત્તિ પરિદિપો અટ્ઠમો સગ્ગો.

૧. ¶

ઇતિ વિહિતે સતિ સિપ્પદીપનસ્મિં

તદભિમુખે’તરખત્તિયા’તિસૂરા,

અપગતમાનમદાભવિંસુમઞ્ઞો

(તરુણમિગિન્દમુખે)વ મત્તદન્તિ; ()

૨.

વિજટિત સંસયબન્ધનો પદાતું

સુમરિય દેવદહમ્હિ સુપક્પબુદ્ધો,

નરપવરો નિજધીતરં કુમારિં

સુવિમલ કોલિયવંસકઞ્જહંસિં; ()

૩.

તહિમથમન્તિવરેહિ મન્તયિત્વા

નિખિલપવત્તિનિવેદનાય દૂતે,

પહિણિ કવિવાહમહે વિધિયતન્તિ

તવ તનુજેન મમઞ્હિ ધીતુકઞ્ઞા; ()

૪. ¶

વલયિતતારમુપટ્ઠિતો’દયં તે

હિમકરબિમ્બમિવો’પવિટ્ઠપીઠં,

પરિવુતમન્તિગણં પણમ્મ રાજં

કપિલપુરોપગતા તમત્થમાહુ;

૫.

અથ પટિલદ્ધપટિસ્સવેનુ’દગ્ગા

પદયુગમઞ્જલિપુપ્ફમઞ્જરીહિ,

સુમહિય તં પટિવેદયિંસુ રઞ્ઞો

સકવિસયં સમુપેચ્ચ રાજદૂતા; ()

૬.

ઉભયકુલમ્હિ મહીભુજા’ઞ્ઞમઞ્ઞં

પુનરપિ મન્તિવરેહિ મન્તયિત્વા,

વિસદમતીહિ નિમિત્તપાઠકેહિ

નિયમિતમઙ્ગલવાસરમ્હિતમ્હા; ()

૭.

કનકવિતાનવિનદ્ધહારિહારં

કુસુમસમાકુલહેમપુણ્ણકુમ્ભં,

તિદિવવિમાનસમાનમુલ્લસન્ન-

રતનવિચિત્તવિવાહમણ્ડપગ્ગં; ()

૮. ¶

ગહિતવિતાનસિતાતપત્તકેતુ-

દ્ધજમણિવિજનિચરુચામરેહિ,

પચુરજનેહિ કતુપહારમગ્ગે

સુપરિવુતં ચતુઙ્ગિરનિધજિન્યા; (૬)

૯.

વિવિધવિભૂસણભુસિતત્તભાવં

અભિનવપીનપયોધરાભિરામં,

હરિસિવિકાય યસોધરં કુમારિં

મણિખચિતાય વિધાય ચા’નયિંસુ; ()

૧૦.

વલયિતમાલતિદામહેમમાલા

પરિમલભાવિતકુન્તલપ્પવેણિ,

વિરળબકાવલિમપ્પવિજ્જુરાજિં

જલધરમાલમજેસિ કોમલાય ()

૧૧. ¶

નિરવધિરૂપનભોતલમ્હિ તસ્સા

જનમનકુન્દવિકાસનં બભાસ,

કુટિલતરાલકકાલમેઘરાજિ-

જટિતલલાટતલદ્ધચન્દબિમ્બં; ()

૧૨.

મિગમદકુઙ્કુમગન્ધપઙ્કલિત્તો

કુલવધુયા તિલકો લલાટમજ્ઝે,

મકરધજેન નિરોપિતોરિ’વા’સિ

તિભુવનભુતજયાય પુપ્ફકેતુ; ()

૧૩.

જનનયનઞ્જનરૂપસમ્પદાય

કુલમપદાય રરાજ નિમ્મદાય,

પરમસિરિં સરુસીરુહાભિરામં

વદનમનઙ્ગસુવણ્ણદપ્પણાભં; ()

૧૪. ¶

મણિગણમણ્ડિતકુણ્ડલેહિ તસ્સા

સવણ્યુગં ઘટિતાવગણ્ડભાગં,

મનસિજસાકુણિકેન ખિત્તપાસ-

યુગલમિવક્ખિવિભઙ્ગમાનમાસિ; ()

૧૫.

સુવિમલકન્તિપબન્ધસન્દનત્થં

નયનનદીનમુભિન્નમન્તરાળે,

કનકપણાળિસમપ્પિતે’વ તાય

વરવદનાય રરાજ તુઙ્ગનાસા; ()

૧૬.

નિરુપમરૂપવિલાસમન્દિરસ્મિં

સજવનિકાનિ’વ સીહપઞ્જરાનિ,

રુચિરવિલાસિનિયા લસિંસુ પમ્ભા-

વલિસહિતાનિ સુનીલલોચનાનિ; ()

૧૭. ¶

કનકકપાલનિભં મનોભવસ્સ

વિમલકપોલયુગં સિનિદ્ધકન્નિં,

નવસસિમણ્ડલપુણ્ડરીકસણ્ડ-

સસિરિમવરુન્ધિમનોહરાધરાય; (૬)

૧૮.

સુચરિતપારમિતાલતાય તાય

પરિણતરાગલતાય ભૂલતાય,

અધરયુગં તરુણઙ્કુરદ્વયં વા

કિમિતિ વિતક્કહતો’યમાસિ લોકો; ()

૧૯.

કુલવધુયા વદના’લવાળગબ્ભે

નવકલિકાવલિફુલ્લિતે’વકિઞ્ચિ,

સુમધુરવાણિલતાય મન્દહાસ-

જ્જુતિધવલિ દસનવલિ રરાજ; ()

૨૦. ¶

કુવલયનીલવિલોલલોચનાય

મુખકમલા’લિકુલાનુકારિનીભુ,

નયનમયૂખગુણેહ’પાઙ્ગભઙ્ગ-

નિસિત્સરેહિ અનઙ્ગચાપરૂપા; ()

૨૧.

કલરવમઞ્જુગિરા તિવટ્ટરાજિ

ઘનકુચભદ્દઘટાય કમ્બુગીવા,

મધુરગભીરવિરાવ રઙ્ગલેખં

અજિનિ સુવણ્ણમુતિઙ્ગભેરિસઙ્ખં; ()

૨૨.

અભિનવપિનપયોધરો’પધાનં

સુખુમતરચ્છવિકોજવાભિરામં,

ઉરસયનં સમલઙ્કતં વિયા’સિ

નિજપતિસઙ્ગમમઙ્ગલાય તાય; ()

૨૩. ¶

કુચકનકા’ચલસમ્ભવાય નાભિ-

કુહરતટાભિમુખાય કન્તિનજ્જા,

છઠારવલિત્તયમિન્દિરોપમાય

અવહરિ તુઙ્ગતરઙ્ગપન્તિકન્તિં; ()

૨૪.

મણિરસનાગુણમન્થરાય તસ્સા

ઘનકુચભારકિસો કિસોદરાય,

હરિસિરિવચ્છસુહજ્જમજ્ઝભાગો

મદધનુમુટ્ઠિવિલાસમાહરિત્થ; ()

૨૫.

સરસિજતન્તુપવેસનાવકાસ

મવહરિ પીનપયોધરન્તરાળં,

નિજગળભાસુરહારનિજ્ઝરેહિ

કનકદરિમુખવિબ્ભમં યુવત્યા; ()

૨૬. ¶

અવિકલરૂપવિલાસસિન્ધુવેલા

વિરલવિલગ્ગિનિયાક વિસાલસોણિ,

પરિહરિ રાજકુમારિકાય તાય

કુસુમસરાભવભુમિભાગસોભં; ()

૨૭.

કુલવધુયા કમલામલાનનાય

કુવલયકોમલનિલરોમરાજિ,

ભુસમભિચુમ્બિ ગભિરનાભિગબ્ભં;

કમલવિવાયતમત્તભિઙ્ગરાજિ ()

૨૮.

રુચિરતરોરુયુગં સુવણ્ણ રમ્ભા-

કરિકરપીવરમિન્દિરોપમાય,

ભજિ મકરદ્ધજરઙ્ગમન્દિરસ્મિં

હરિમયથમ્ભયુગસ્સિરિં રમાય; ()

૨૯. ¶

મદરયરૂપરસદ્વયં તુલાય

સુપરિમિતાય ચતુમ્મુખેન તુલ્યં,

નિજમિહજાનુયુગં પવાળપાતિ-

યુગલવિવાસિ અવમ્મુખોપનીતં; ()

૩૦.

વિસયવિતક્કતમાકુલં યુવત્યા

મદનુપસઙ્કમણે મનોવિમાનં,

જિતમદમત્તમયૂરકણ્ઠભૂતિ

જલિતપદીપસિખે’વ ચારુજઙ્ઘા; ()

૩૧.

મણિમયનૂપુરભાસુરેહિ તસ્સા

ચરણતલેહિ પરાજિતાનિ થીનં,

મુખપદુમાનિવ સઙ્કુચન્તિ મઞ્ઞે

ભમરભરમ્બુરુહાનિ કઞ્જનીનં; ()

૩૨.

કરચરણઙ્ગુલિપલ્લ’વગ્ગસાલી-

જલલવપન્તિનિભા’તિકોમલાય,

અભિનવતમ્બનખાવલી બભૂવ

મકરધજસ્સ કતે’વ પુપ્ફપૂજા; ()

૩૩. ¶

સપરિજનો વનિતાય તાય સદ્ધિં

મણિગણમણ્ડિતમણ્ડપપ્પદેસે,

દિનકરવંસધજસ્સ રાજપુત્ત-

સ્સુપગમનં અપલોકયં નિસીદિ; ()

૩૪.

પરિવુતબન્ધુજનેહિ રાજપુત્તો

યથરિવ દેવગણેહિ દેવરાજા,

સપદિ તુરઙ્ગરથં સમાહિરૂળ્હો

તદભિમુખો યસસા જલં પયાસિ; ()

૩૫.

તહિમુપગમ્મ ઠિતસ્સ મણ્ડપસ્મિં

પરિદહિતુ’ત્તરસાટકેન તસ્સ,

હરિમણિમણ્ડનમણ્ડિત’ત્તભાવો

હિમપટલેન હિમાચલો રિવાસિ; ()

૩૬. ¶

મણિમકુટેન નિવત્થકાસિકેન

નરપતિસુનુ સુમણ્ડિતો રરાજ,

સુરભવનેન ચ ખીરસાગરેન

કનકસિણેરુગિરી’વ નિચ્ચલટ્ઠો; ()

૩૭.

નભસિ સમાકુલતારકાવલી’વ

ઉરસિ વિરાજિતતારહારપન્તી,

નરપવરો પિવિ તાય રૂપસારં

અમતમિવા’યતલોચન’ઞ્જલીહિ; ()

૩૮.

તદહનિ રાજકુમારપુબ્બસેલ-

પ્પભવવરાનનચન્દમણ્ડલેન,

મુકુળિતલોચનનીલનીરજાય

અભવિમનોકુમુદાકરપ્પબોધો; ()

૩૯. ¶

યુવતયુવાનમપેક્ખતં જનાનં

અનિમિસલોચનનીલકન્તિગઙ્ગા,

રુચિરવધૂહિ વિધૂતચામરેહિ

અનિલવિલોલતરઙ્ગસાલિનીવ; ()

૪૦.

ગગનતલોપરિ તારકાકુલમ્હિ

યુવયુવતીનવચન્દચન્દિકેવ,

નિચિતસુવણ્ણકહાપણે વરેજું

અથમણિમણ્ડપવેદિકાતલમ્હિ; ()

૪૧.

સકલકલાકુસલો’પગમ્મવિપ્પા-

ચરિયગણો જયમઙ્ગલાય તેસં,

સુપરિસમાપયિ સબ્બપુબ્બકિચ્ચં

સપદિ પવસ્સિ અખણ્ડલાવુજટ્ઠિ; ()

૪૨. ¶

કરતલતામરસેસુ કુણ્ડિકાય

મણિખવિતાય પુરોહિતો ઉભિન્નં,

સુભમભિસેકજલં નિપાતયં તે

પુનહિપયોજયિ પાણિપીળણસ્મિં; ()

૪૩.

સુરધનુવિજ્જુલતે’વ વારિવાહં

રથમભિરુય્હ ગહીરમન્દઘોસં,

પરિવુતખત્તિયબન્ધવેહિ તમ્હા

કપિલપુરા’ભિમુખાભવું ઉભોત તે; ()

૪૪.

અથ સમલઙ્કતવીથિમજ્ઝિગાનં

વિવટનિકેતનસીહપઞ્જરટ્ઠા,

અનિમિસલોચનપઙ્કજોપહારં

ભૂસમકરું કપિલઙ્ગના પસન્ના; ()

૪૫. ¶

ગમનવિલાસમુદિક્ખતં જનાનં

રુચિરસિરોપહિત’ઞ્જલીહિ ભત્ત્યા,

મણિકલસપ્પિતપુપ્ફમઞ્જરીહિ

રચિતમિવોભયવીથિપસ્સમાસિ; ()

૪૬.

તિખિણવિલોચનબાણલક્ખભાવં

નિરુપમરૂપિનિ કામિનીહિ નીતે,

પતિત’નુરાગસરેહિયેવ તાસં

હદયવિદારણમાસિ તપ્ફલં’વ; ()

૪૭.

કથમપિ કાપિલવત્થવા અહેસું

તદહનિ નિચ્ચલલોચનુપ્પલેહિ,

કપિલપુરં તિદસાલયાવતિણ્ણા

તિદસગણા’વ વિપસ્સનાયુ’ભિન્નં; ()

૪૮. ¶

તિદિવપુરા નિજવેજયન્તનામ-

સુરભવનં’વ સુજમ્પતી સુજાતા,

કપિલપુરા પુનરાગમિંસુ તમ્હા

પતિપતિની નિજરાજમન્દિરં દ્વે; ()

૪૯.

ધરણિપતિસુતો પત્તરજ્જાભિસેકો

કપિલપુરવરે તેસુ તિસ્વાલયેસુ,

અપરિમિતસુખં તાય બિમ્બાય સદ્ધિં

સુચિરમનુભવિ ચન્દબિમ્બાનનાય; ()

૫૦.

વિકચકમલ (નન્દીમુખિ) મઞ્જુભાણી

તિવિધવયસિ દિબ્બચ્છરારૂપસોભા,

અગમિ ખયવયં સા’પિ બિમ્બામહેસિ

સરથ સરથ સઙ્ખારધમ્મસ્સભાવં; ()

ઇતિ મ્બેધાનન્દાભિધાનેન યતિના વિરચિતે સકલકવિજન હદયાનન્દદાનનિદાને જિનવંસદીપે અવિદૂરેનિદાને પાણિગ્ગહમઙ્ગલુસ્સવપવત્તિપરિદીપો. નવમો સગ્ગો.

૧. ¶

ગુણમણિમણિમા સો દેવરાજા’વ રાજા

સુખમનુભવમાનો વાજિયાનેન યેન,

ભમરભરિતમાલા મઙ્ગલુય્યાનભૂમિ

તદવસરિ કદાચિ સાલિની (માલિની) હિ; ()

૨.

ઉપગતસમયો’તિ બુજ્ઝનત્થાય બોધિં

સુમરિય સુરપુત્તા બોધિસત્તે વજન્તે,

ભવવિરતિસમત્થં દસ્સયું માપયિત્વા

જરસકટસરૂપં જિણ્ણરૂપંક વિરૂપં; ()

૩. ¶

કિમિદમિતિહપુટ્ઠો જિણ્ણરૂપં વિપસ્સ

વિમતિપરવસો સો સારથિં રૂપસારો,

નિજહદયનિધાને દેવતાચોદિતસ્સ

નિદહિ ધનમિવગ્ઘં તસ્સધમ્મોપદેસં; ()

૪.

હરિતનળકલાપં મઙ્ગલુય્યાનમગ્ગે

યથરિવ’હિમુખટ્ઠા કુઞ્જરિ ભઞ્જમાના,

તથરિવ’ભિભવન્તી સબ્બયોબ્બઞ્ઞદપ્પં

ખરતરજરતા સા અત્તપચ્ચક્ખભૂતા; ()

૫.

મુખકુકવલયગબ્ભા ભટ્ઠકિઞ્જક્ખસોભા

ભવિ કઠિનજરારિખણ્ડદન્તટ્ઠિપન્તિ,

કુટિલપલિતજાતં તઞ્જરાયા’ભિસેકે

સિરસિ રચિતસેતચ્છત્તસોભં બબન્ધ; ()

૬. ¶

અવિરળવલિયો તા જિણ્ણરૂપસ્સ ચમ્મે

પભવબલવતેજોધાતુવેગુટ્ઠિતા’સું,

તરલસલિલપિટ્ઠે સેય્યથાપો’દધિસ્સ

તરલસલિલપિટ્ઠે સેય્યથાપો’દધિસ્સ

પલયપવનવેગુ’ત્તુઙ્ગકલ્લોલમાલા ()

૭.

ઠિતમુપવનપન્થે વઙ્કગોપાણસિ’વ

અનુજુકમુજુભુતં દણ્ડમોલુબ્ભ ભુમ્યા,

નિજતરુણવિલાસં લક્ખમાપાદયન્તં

ધનુમિવ સગુણં તં રૂપમદ્દક્ખિ ધીરો; ()

૮. ¶

જિનિઅજગરભોગે જિણ્ણનિમ્મોકભારં

તિલકવિબતચમ્મં તન્તિરોજત્તભાવે,

અપગતઘનમંસો ફાસુકટ્ઠિપ્પન્ધો

અજિનિતિરવલેપં કુડ્ડદારુપ્પબન્ધં; ()

૯.

વિગતબલમદાદિં વિસ્સવન્તં સરીરે

નવ્હિ વણમુખેહિ ગુથમુત્તાદ્ય’સૂવિં,

વલિવિસમકપોલં કમ્પમાનુત્તમઙ્ગં

સુવિસદમતિનો તં પસ્સતો જિણ્ણરૂપં; ()

૧૦.

ભુવનમનવસેસં તસ્સુ’પટ્ઠાસિ સમ્પ-

જ્જલિતમથ જરાયા’દિત્તગેહત્તયં’વ,

અહમપકિ અનતીતો ધમ્મમેતન્તિ વત્વા

ભવનવનમગઞ્છિ જાતિયુ’ક્કણ્ઠિતત્તો; ()

૧૧. ¶

પુનરુપવનમગ્ગં ઓગહન્તસ્સ રઞ્ઞો

સુખમનુભવનત્થં દેવતામાપયિત્વા,

પરપરિહરનીયં ઘોરરોગાવતિણ્ણં

અપરમપિ વિરૂપં દસ્સયું વ્યાધિરૂપં; ()

૧૨.

વિસદમતિ વિમત્યા સક્યવંસેકકેતુ

કિમિમિવપલિપન્નં વચ્ચપસ્સાવપઙ્કે,

પભવબલવદુક્ખં તં પરાધીનવુત્તિં

કિમિદમિતિ પદિસ્વા પાજિતારં અપુચ્છિ; ()

૧૩.

વરમતિ વરધમ્મં તેન સૂતેન વુત્તં

અમતમિવ પિબન્તો સોતધાત્વઞ્જલીહિ,

અગમપિ અનતિતો બ્યાધિધમ્મન્તિ તમ્હા

નિજભવનવનં સોપા’ગ સંવિગ્ગરૂપો; ()

૧૪. ¶

તદુપવનવિમાનં વાજિયાનેન નાથે

વજતિ સતિ કદાચિ માપયું દેવતાયો,

સુણખકુલલગિજ્ઝાદીહીવા ખજ્જમાનં

નરકુણપસરીરં ઉદ્ધુમાતં પઠમ્હિ; ()

૧૫.

પભવકિમિકુલાનં ચાલયં નીલવણ્ણં

વણવિવરમુખેહિ લોહિતં પગ્ઘરન્તં,

સકુણગણ્વિતચ્છિં મક્ખિકામક્ખિતઙ્ગં

સુમતિ મતસરીરં અદ્દસા સારહીનં; ()

૧૬.

અભિગમિ ગમયન્તો ભારતિં સારથિસ્સ

નિજસવણયુગસ્મિં હેમતાડઙ્કસોભં,

અહમ્પિ મરણં ભો નાતિવત્તોતિ વત્વા

વનમિવ મિગરાજા સક્યરાજા વિમાનં; ()

૧૭. ¶

પુનપિ સપરિસો સો યાનમારુય્હ ભદ્રં

કતિપયદિવસાનં અચ્ચયેના’ધિરાજા,

કપિલપુરવરમ્હા’નઙ્ગરઙ્ગાલયાભં

તદુપવનમગઞ્છિ પઞ્ચબાણાભિરૂપો; ()

૧૮.

ગુણમણિ મણિવણ્ણં પત્તમાદાય પત્થે

પનસસરસરાગં વીવરંપારુપિત્વા,

ઠિતમવિકલચક્ખું નિમ્મિતં દેવતાહિ

સુમતિ સમણરૂપં બુદ્ધરૂપં’વ પસ્સિ; ()

૧૯.

તદહનિ વિબુધા’ધિટ્ઠાનતો ભાવનીયો

યતિપતિરિવ સૂતો અત્થધમ્માનુસાસિ,

સમણગુણમનેકાદીનવં પઞ્ચકામે

તમવદિ ગમનસ્મિં આનિસંસઞ્ચ ગેહા; ()

૨૦. ¶

કુહનલપનમિચ્છાજીવમોહાય કુચ્છિ-

પરહરણસમત્થં મત્તિકાપત્તમસ્સ,

કર કમકલગતં સો પારમીચોદિતત્તો

વિસદમતિ પદિસ્વા સમ્પસાદં જનેસિ; ()

૨૧.

વિકસિતકલિકાલઙ્કારમુદ્દાલસાલ-

મિવ સમણવિલાસં ચીવરોભાસમગ્ગે,

નયનમધુકરાનં ભારમાધાય ધીરો

નિજમનસિ જનેસિ ચીવરે સમ્પસાદં; ()

૨૨.

ખણિકમરણદુક્ખાવટ્ટમાબાધરાસિ-

મકરનિકરભિમં તં જરાવીચિવેગં,

ભવજલધિમગાધં જાતિવેલાવધિં સો

અયમિવ પટિપન્ના નિત્તરેય્યુન્ત્ય’વેદિ; ()

૨૩. ¶

સમણવદનપીનચ્ચન્દબિમ્બોદયેન

વિકસિતમનકુન્દો નન્દનુય્યાનસોભં,

ઉપવનમભીગન્તું સન્દનં ચારયે’તિ

તદહનિ મનુજિન્દો સન્દનાચારિમાહ; ()

૨૪.

વલયિતનળતાળીતાલહિન્તાલપન્તિં

મલયજતરુજાયાસીતલં નિમ્મલાપં,

ઉપવનમવતિણ્ણો નન્દનં વાસવો’વ

અકરિ દિવસભાગં સાધુકીળં સરાજા; ()

૨૫.

દસસતકિરણસ્મિં યસ્સ કિત્તિપ્પબન્ધ-

સરદજલદરાજિછાદિતસ્મિં નભસ્મિં,

ઉપરિસિરસિ સેતચ્છત્તસોભં ભજન્તે

તદિયચરણલક્ખ્યા’લઙ્કરિ વાપિતીરં; ()

૨૬. ¶

સરસિજવદનેહિ હંસપીનત્થનેહિ

કુવલયનયનેહી નીલિકાકુન્તલેહિ,

મધુમદમુદિતાલીનૂપુરેભા’વરોધ-

જનમિવ રમણીયં ઓતરિ સો તળાકં; () (સિલેસબન્ધનં)

૨૭.

વરયુવતિજનાનં કુમ્ભગમ્ભીરનાભિ-

વિવરગહિતવારિ વાપિ સા રિત્તરૂપા,

ઘનથનજઘનાનં સઙ્ગમેને’તરાસં

પુનરભવિ કપપુણ્ણા પીતિવિપ્ફારિનીવ; ()

૨૮.

અભિનવરમણિનં જાતુલજ્જાતુરાનં

વિમુખનયનમીને મીનકેતુપમેન,

ઉપવધિતુમીવગ્ગે ખિત્તજાલબ્બિલાસં

ખણમવહરિ રઞ્ઞા વિદ્ધહત્થમ્બુધારા; ()

૨૯. ¶

નવજલકણિકાલઙ્કારવત્તારવિન્દા

ઘનકુચકલહંસા કેસસેવાલનીલા,

પતિમથિતતરઙ્ગાકિણ્ણસુસ્સોણિવેલા

સરસિ સરસિ’વા’સિ તત્ર કીળાતુરે’કા; ()

૩૦.

સસિરૂચિરમુખીનં ખોમવત્થન્તરીયે

સનિકમપનયન્તે વિચીહત્થેહિ રઞ્ઞા,

રચિતનયનકન્તી બ્યન્ત ગમ્ભીરનાભી-

સરસિજપરિયન્તા નાળપન્તીરિ’વા’સિ; ()

૨૯. ¶

નવજલકણિકાલઙ્કારવત્તારવિન્દા

ઘનકુચકલહંસા કેસસેવાલનીલા,

પતિમથિતતરઙ્ગાકિણ્ણસુસ્સોણિવેલા

સરસિ સરસિ’વા’સિ તત્ર કીળાતુરે’કા; ()

૩૦.

સસિરુચિરમુખીનં ખોમવત્થન્તરીયે

સનિકમપનયન્તે વિવિભણ્થેહિ રઞ્ઞા,

રચિતનયનકન્તી બ્યન્ત ગમ્હીરનાહી

સરસિજપરિયન્તા નાળપન્તિરિ’વા’સિ; ()

૩૧. ¶

પુનરપિ કુચકુમ્ભઞ્ચન્દહારેનિવા’પે

નિજગળપરિમાણે સન્નિમુગ્ગઙ્ગનાનં,

મલિનકમલિની સા લોચનેહા’નનેહિ

અભવિ ભમરભાર’મ્ભોજસણ્ડા’કુલે’ચ; ()

૩૨.

મધુમદમધુપેહિ ગીયમાનેહિ વિચિ-

ભુજસતપહટાહિ સોણિભેરીહિ થિનં,

લલિતકમલસીસે નચ્ચમાનિન્દિરાય

અજિનિ જલજિની સા દિબ્બસઙ્ગીતસાલં; ()

૩૩.

તુહિનકરમુખીનં તન્તળાક’ન્તલિક્ખે

સુલલિતભુજવલ્લી વિજ્જુલેખાભિરામા,

કુવલયવનરાજિ નીલજીમુતરાજિ

પતિનયનમયૂરે કીળયન્તી રરાજ; ()

૩૪. ¶

ફુટકુવલયહત્થં રાજભંસેહિ ખિત્તં

વિવિધમધુપભુત્તં ધમ્મવેલાતિવત્તં,

યથરિવ ગણિકં તં કઞ્જનિં સો જનિન્દો

તદહનિ પરિભુત્વા’મન્દમાનન્વ્દમાપ; () (સિલેસબન્ધનં)

૩૫.

ચરણ’નુવજમાનબ્બીચિસઙ્ખોભતીરં

જહતિ સતિ તળાકં સાવરોધે નરિન્દે,

સરસિવિરહિનીસંરુદ્ધનિસ્સાસરૂપો

મુદુસુરભિસમીરો મન્દમન્દં પવાયિ; ()

૩૬. ¶

પરિભવિ રવિબિમ્બં તઙ્ખણત્થાચલટ્ઠં

તહિમુપલતલટ્ઠો ભાનુવંસેકભાનુ,

અથ સરસિવધૂનં કિઞ્ચિસઙ્કોવિતાનિ

સરસિજવદનાતિ સોકદીનાનિવા’સું; ()

૩૭.

અસિતનભસિ સઞ્ઝામેઘમાલાવિલાસં

અભિભવિય નિસિન્ને તત્ર સક્યાધિનાથે,

તુવટમુપગતા તં કપ્પકા’નેકવત્થા-

ભરણવિકતિહત્થા ભૂપતિં ભૂસણત્થં; ()

૩૮.

રવિકુલરવિનો ખો ધમ્મતેજાભિભૂતો

સુરપતિ સુરપુત્તં વિસ્સકમ્માભિધાનં,

સપદિ પહિણિ સમ્મા દિબ્બવત્થાદિના ભો

તિભુવનસરણં તં ભૂસયસ્સૂ’તિ વત્વા; ()

૩૯. ¶

ગહિતમનુજવેસો સો’પસઙ્કમ્મ સીસે

સુખુમપટસતેહી વેઠનઞ્ચા’પિ દત્વા,

મણિકનકમયેહિ ભૂસયિ ભૂસણેહિ

તદહનિ ભવિ સક્કો દેવરાજા’વ રાજા; ()

૪૦.

તિમિરહમરભાર’ક્કન્તપાચીનપસ્સં

મુકુલિતસતસઞ્ઝામેઘપત્તાવલીનં,

ગગનતલતળાકાધારમન્દારનાળં

કમલમકુલસોભં ભાનુબિમ્બં બબન્ધ; ()

૪૧.

પહિણિ પિતુનરિન્દો સાસનં તાવ તસ્સ

નિજતનુજકુમારુ’પ્પત્તિમારોચયિત્વા,

પમુદિતભદયો સો લેખણાલોકનેન

અવદિતિ મમ જાતં બન્ધનં રાહુજાતો; ()

૪૨. ¶

તદહનિપિતુરઞ્ઞા વુત્તવાક્યાનુરૂપં

તહિમખિલપદત્થં સદ્દસત્થક્કમેન,

કરહચી મનુજિન્દો અય્યકો સઙ્ગહેત્વા

અવદિતિ મમતત્તા રાહુલોનામહોતં; ()

૪૩.

વનસુરવનિતાનં લોચનિન્દીવરેહિ

મહિતસિરિસરિરો ભદ્રમારુય્હ યાનં,

સભવનમભિગન્તું ઓસરિ નાગરાનં

સુવિમલનયનાલીતોરણાકિણ્ણવીથિં; ()

૪૪.

વિવટમણિકવાટો’પન્તિકટ્ઠા વિમાને

જિતસુરવનિતા’સિ યા પિતુચ્છાય ધીતા,

નયનકરપુટેહિ રૂપસારં નિપીય

સમિતરતિપિપાસા સા કિસાગોતમી થી; ()

૪૫. ¶

જિતમનસિજરૂપં ઈદિસં યેસમત્થિ

તનુજરતનમદ્ધા નિબ્બુતા સા’પિ માતા,

પિતુજગતિપતી સો નિબ્બુતો સીતિભૂતો

નિજપિયભરિયા’પિ નિબ્બુતા’ત્યે’વમાહ; ()

૪૬.

હદયગતકિલેસે નિબ્બુતે વૂપસન્તે

યતિપતિરિવ દિટ્ઠો નિબ્બુતો સો’હમસ્મિ,

ઇતિ વરમતિ સુત્વા તાય ગાથં સુગીતં

વિવિધનયવિભત્તં તપ્પદત્થં અવેદિ; ()

૪૭.

અહમિતિપદમસ્સા નિબ્બુતિં સાવિતો’સ્મિ

સુમરિય ગરુભત્યા તાય લક્ખગ્ઘમગ્ગં,

ધવલકિરણભારં ભાસુરં હારિહારં

પહિણિય ભવનં સો પાવિસિ સાવરોધો; ()

૪૮. ¶

મયમિવ વરબોધિં બુજ્ઝમાનસ્સ જાતુ

મનસિ વુપસમે’તિ તુય્હમેકાદસગ્ગિ,

ઉપગમુમુપસન્તિં વ્યાકરોન્તી’વ તાવ

અપરદિસિ વિનદ્ધા’નેકસઞ્ઝાઘનાલી; ()

૪૯.

અતુલધવજછત્તં ધોતમુત્તાવલીહિ

વલયિતમિવ રઞ્ઞો તસ્સ સિહાસનસ્મિં,

ઉદયસિખરિસીસે તાવતારાવલીહિ

પરિવુતમતિસોભં ચન્દબિમ્બં બહાસ; ()

૫૦.

ઘનતરતિમિરેહા’વત્થરત્તેહિ લોકે

મસિમલિનવિલાસં તઙ્ખણે દસ્સયન્તિ,

રજનિકરકરેહિ વિપ્ફુરત્તેહિ ફીતા

કતનવપરિકમ્મે’વા’સિ સા રાજધાનિ; ()

૫૧. ¶

હિમકરકરભારક્કત્તરત્તન્ધકાર-

ગલિતતિમિરલેખાકારમાવી કરોન્તિ,

ફુટકુમુદ વનેસુ ચાસિકુન્દાટવીસુ

સુમધુર મધુમત્તા ભિઙ્ગમાલા પમત્તા; ()

૫૨.

જિતસુરપતિવેસો ધમ્મચિન્તાપરો સો

જલિત મણિપદીપાલોકભિન્નન્ધકારે,

નિજસિરિભવનસ્મિં હેમસીહાસનસ્મિં

નચિર મભિનિસજ્જી પઞ્ચકામે વિરત્તો; ()

૫૩.

સપદિ તુરિયહત્થા નીલજિમુતકેસા

કુવલયદલનેત્તા ચન્દલેખાલલાટા,

વિકચકમલવત્તા મેખલાભારસોણી

કુચહરવિરળઙ્ગી ચારુવામોરુજઙ્ઘા; ()

૫૪. ¶

કુમુદમુદકપોલા કુણ્ડલોલમ્બકણ્ણા

અવિવરદસનાલિમાલતીદામલિલા,

કનકરતનમાલાભારગીવા, ભિરામા,

અભિનવવનિતાયો નચ્ચગીતેસુ છેકા; ()

૫૫.

રહદમિવપસન્નં નિચ્ચલાસિનમિનં

સુમતિમુપનિસિન્નં સંવુતદ્વારુપેતં,

તમભિરતિનિરાસં બુદ્ધભાવાભિલાસં

અભિરમયિતુકામા ઓતરું રઙ્ગભૂમિં; ()

૫૬. ¶

મણિમયવસુમત્યા પાદસઙ્ઘટ્ટનેન

કનકવકલયઘોસં કાચિ નિચ્છારયન્તી,

ચલકિસલયલીલા અઙ્ગુલિ ચાલયન્તિ

અનુલયમભિનચ્ચું હેમવલ્લીવિલાસા; ()

૫૭.

નરપતિમુખબિમ્બંક લક્ખમાપાદયન્તી

નયનખરસરાનં રઙ્ગસઙ્ગામભૂમ્યા,

જિતકલરવવાણી કાચિ રામા ભિરામા

સવણસુભગગીતં ગાયમાના વિભાસું; ()

૫૮.

જિતસુરલલનાયોકાવિ પઞ્ચઙ્ગિકાનિ

તદહનિ તુરિયાનિ વાદયું લોલપાઙ્ગા,

સવણમધુરવીણા ભેરિનાદેહિ તાસં

ગગનતલ મિવા,સિ પાવુસે રઙ્ગભૂમિ; ()

૫૯. ¶

વરમતિ રમણીનં તં મહાભૂતરૂપ-

પ્પભવમિવવિકારં નચ્ચમદ્દક્ખિ તાસં,

વિસમભવકુટીરે રાજરોગાતુરાનં

અસુનિતુરિયરાવં ગીતમટ્ટસ્સરં,વ; ()

૬૦.

ભુસમનહિરતો સો નચ્ચગીતેસુ તાસં

સિરિસયનવરસ્મિં સીહસેય્યં અકાસિ,

ઇતિગહિતવિહેસા લદ્ધનિદ્દાવકાસા

સપદિ મદનપાસા તા નિપજ્જિંસુનારી; ()

૬૧.

સહકુમુદિનિયા સો સુત્તમત્તપ્પબુદ્ધો

નિજસિરિસયનસ્મિં સન્નિસિન્નો રજન્યા,

ગહિતતુરિયભણ્ડે તત્થતત્થો, ત્થરિત્વા

યુવતિજનમપસ્સિ દળ્હનિદ્દાભિભૂતં; ()

૬૨. ¶

અનિલચલકપો લા કાચિ લાલં ગિલન્તે

ગલિતબહળખે ળા કાચિ ખાદન્તિ દન્તે,

ભગમપગતચો ળા કાચિ સંદસ્સય ન્ને

ખલિતવચનમા લા કાચિ યંયં લપન્તે; ()

૬૩.

ખિપિતમપિ કરોન્તી કાચિ કાસન્તિકાચિ

ઇતિ પચુરવિકારં નિસ્સિરિકં અસારં,

ભવનમનવસેસં તસ્સુ, પટ્ઠાસિ દળ્હં

નરકુણપવિકિણ્ણં આમકાળાહણંવ; ()

૬૪.

તદહનિ તિભવં ચા,દિત્તગેહત્તયં,વ

સુમરિય વતભો, પસ્સટ્ઠમોપદ્દુતં ભો,

ઇતિ પરમમુદાનં કવત્તયં તબ્બિમુત્યા

મનસિ પુરિસસૂરો સૂરભાવં જનેસિ; ()

૬૫. ¶

સુરતચતુરરામારક્ખસિવાસભૂતે

સિરિભવનવનસ્મિં મોહયન્તમ્હિ બાલે,

અલમિતિ મમ વાસો હન્દ નિક્ખમ્મ તમ્હા

તિભવભયવિમુત્તિં એસયિસ્સામહં,તિ; ()

૬૬.

ઉપકમિય વિમાનદ્વારમુમ્મારુપન્તે

સયનુપરિ નિપન્નં છન્નમુટ્ઠાપયિત્વા,

તમવદિ અભિગન્તું કપ્પયિત્વં, નયેતિ

પબલજવબલગ્ગં વાજિરાજં સરાજા, ()

૬૭.

ગતસતિ હયસાળં તઙ્ખણે છન્નમચ્ચે

સકપતિગમનત્થં એસમં કપ્પનત્થો,

અગમિતિ સહજાતો કત્થકો વાજિરાજા

અકરિ વિપુલહેસારાવમાનન્દભારો; ()

૬૮. ¶

પવિસિય સિરિગબ્ભં તેલદીપુજ્જલન્તં

રતનખચિતમઞ્ચે ગન્ધપુપ્ફાભિકિણ્ણે,

ધરણિપતિનિપન્નં હેમબિમ્બોપમાનં

નિજતનુજકુમારં પસ્સિબિમ્બાયસદ્ધિં; ()

૬૯.

યદિ અહમપનેત્વા દેવિયા હત્થપાસં

મમ તનુજકુમારં અઙ્કમારોપયામિ,

વદનજિતસરોજા રાજિની વુટ્ઠહિત્વા

વનમહીગમનં મે વારયે દુન્નિવારં; ()

૭૦.

તનુજમુખસરોજં બુદ્ધભૂતો સમાનો

નયનમધુકરાનં જાતુ કાહામિભારં,

સુમરિય ચરણં સો ઉદ્ધરન્તો,વ મેરું

અવતરિ ભવનમ્હા ઉક્ખિપિત્વા પવીરો; ()

૭૧. ¶

કુવલયદલનેત્તઞ્ચન્દમમ્હોજવત્તં

મદનરથરથઙ્ગાકારસુસ્સોણિભારં,

કથમવતરિ બિમ્બાનામદેવિં પહાય

નરપતિ ભવનમ્હા હેમબિમ્બાભિરામં; ()

૭૨.

મરકતપટિમાભં સમ્ભવં સક્યવંસે

સમુપચિતસુપુઞ્ઞં લક્ખણાકિણ્ણગત્તં,

પજહિય સુકુમારં રાહુલાખ્યં કુમારં

કથમવતરિ પાદમન્દમુક્ખિપ્પ ધીરો; ()

૭૩.

રિપુગજમિગરાજં જમ્બુદીપગ્ગરાજં

તદહનિ પિતુરાજં પુત્તસોકણ્ણવમ્હિ,

કથમમિતદયો સો નિદ્દયો પક્ખિપિત્વા

અવતરિ ભવનમ્હાક ઉદ્ધરિત્વાન પાદે; ()

૭૪. ¶

સકલપથવિચક્કં ચક્કવાળાવધિં સો

અભિવિજિય અસત્થો સત્તમે વાસરમ્હિ,

નરહરિ કતપુઞ્ઞો ચક્કવત્તિ અહુત્વા

કથમવતરિ તમ્હા ઉક્ખિપિત્વાન પાદે; ()

૭૫.

અવતરિય વિમાના અજ્જ મં તારયત્વં

ત્વમપિતિભવતો)હં ઉત્તરેય્ય’ન્તિ વત્વા,

તમભિરુહિ જનિન્દો વાજિરાજિન્દ’મટ્ઠા-

રસરતનપમાણં ધોતસઙ્ખાવદાતં; ()

૭૬.

પવનતુરિતવેગો કન્થકો વાજિરાજા

યદહનિ પદસદ્દં ચા’પિ હેસં કરેય્ય,

નનુ સકલપુરં સો યાતિ અજ્ઝોત્થરિત્વા

તદહનિ કતસદ્દં વારયું દેવતાયો; ()

૭૭. ¶

કરકમલતલેસુ દેવતાનિમ્મિતેસુ

પનિહિતપદવારં અસ્સ મારુય્હ ધીરો,

લહુમુપગમિ છન્નં વાલધિં ગાહયિત્વા

થિરપિહિતકવાટદ્વારપાકારુપન્તં; ()

૭૮.

યદિ પિહિતકવાટુગ્ઘાટનં ના’ભવિસ્સા

હયવરમપિ છન્નામચ્ચમાદાય સોહં,

અસરિ પુરિસસિહો ઉપ્પતેય્યન્તિ અટ્ઠા-

રસરતતપમાણુ’ત્તુઙ્ગપાકારચક્કં; ()

૭૯.

તથરિવ હયરાજા છન્નનામો ચ મન્તી

વીરિયબલસમઙ્ગી ચીન્તયું તાવદેવ,

વિવરિ તદધિવત્થા દેવતા ચોદિતત્તા

પુરિસદસસતેનુ’ગ્ઘાટિયં દ્વારબાહં; ()

૮૦. ¶

મમ વિસયમસેસં એસસિદ્ધત્થનામો

અભિભવિય સુબોધિં જાતુ બુજ્ઝિસ્સતીતિ,

અથ સુમરિય મારો પાપિમા’તીવકુદ્ધો

પટિપથમુપગઞ્છિ નિક્ખમિત્વા વિમાના; ()

૮૧.

તુરિતમહિવજન્તે મારવેરિમ્હિ મારો

અસિતનભસિ ઠત્વા ઇત્થમારોચયિત્થ,

વરપુરિસ ઇતો ખો સત્તમે વાસરમ્હિ

ત્વમહિવિજિય લોકં હેસ્સસે ચક્કવત્તી; ()

૮૨.

સુખમનુભવમાનો ચક્કવત્તી ભવિત્વા

ઘરમધિવસ ચક્કં વત્તયં યાવજીવં,

અમિતમતિ તુવં મા નિક્ખમસ્સૂ’તિ મારો

અભિગમનનિસેધં કાતુમિચ્ચાનુસાસિ; ()

૮૩. ¶

નમુવિલપિતવાચં સોતધાત્વઞ્જલીહિ

સવિસમિવ પિબન્તો તં તુવં કો’સિ પુચ્છિ,

પવનપથઠિતો’હં ઇસ્સરો દેવતાનં

નરવર વસવત્તી પાપિમા’ત્યે’વ માહ; ()

૮૪.

સુરનરસરણો સો નિબ્ભયો દિબ્બચદ્દ-

રતનજનનમદ્ધા મારજાનામહ’ન્તિ,

પટિવચનમદાસિ માદિસો દુપ્પસય્હો

ભવતિ દસસહસ્સેહા’પિ તુમ્હાદિસેહિ; ()

૮૫.

યદિ મનસિ સિયા તે કામદોસબ્બિહિંસા-

પભુતિપરિવિતક્કો તાવજાનામ’હન્તિ,

પટિઘપરવસો સો કિઞ્ચિઓતારપેખો

અનુપદમનુબન્ધિ તસ્સ છાયાયથેવ; ()

૮૬. ¶

પુનરભિવજતોવા’સાળ્હિયા પુણ્ણમાય

કપિલપુરવિભૂતિં દટ્ઠુકામમ્હિ જાતે,

વસુમતિ પરિવત્તી દસ્સયિ અસ્સરઞ્ઞો

પુરવરભિમુખટ્ઠો ચેતિયટ્ઠાનભુમિં; ()

૮૭.

સપદિ દસસહસ્સિચક્કવાળેસુ દેવા

તિભુવનસરણસ્સા’રક્ખણે વ્યાવટાસું,

મણિકનકમયેહિ દણ્ડદીપાદિકેહિ

અનિમિસતનયે’કે મગ્ગમાલોકયિંસુ; ()

૮૮.

સુરભિકુસુમદામોલમ્બમાનબ્બિતાન-

કનકકલસસેતચ્છત્તકેતુદ્ધજેહિ,

તદહિગમનમગ્ગં દેવતા’લઙ્કરિંસુ

ભુવનકુહરમાસિ પુપ્ફપૂજાભિરામં; ()

૮૯. ¶

ગગનમસનિઘોસચ્છન્તમેવટ્ઠસટ્ઠિ-

તુરિયસતસહસ્સારવવિપ્ફારમાસિ,

મહિતસુરભિપુપ્ફાકિણ્ણમગ્ગાવતિણ્ણો

અતુરિતમભિગન્ત્વા યોજનન્તિંસમત્તં; ()

૯૦.

વિમલસલિલપુણ્ણં ફેણમાલાભિકિણ્ણં

વિકચકમલરાજિં તુઙ્ગકલ્લોલરાજિં,

સસિરતરસમીરં વાળુકાકિણ્ણતિરં

સમુપગમિ અનોમાનામગઙ્ગં સવીરો; ()

૯૧.

અસિતમણિતલાભા છન્ન કા નામિકા’યં

ઇતિ વરમતિ પુચ્છિ સો અનોમાનદીતિ,

તમવદિ યદિ તીરે એત્થ’હં પબ્બજેય્યં

અતિવિય સફખલા મે સા અનોમાસિયા’તિ; ()

૯૨. ¶

રવિકુલતિલકો સો પણ્હિયા વાજિરાજં

સજવમદદિ સઞ્ઞં તાય અટ્ઠોસભાય,

સુવિમલસલિલાયા’નોમગઙ્ગાય તીરે

તરણિરિવ ઠિતો’સિ ઉપ્પતિત્વા તુરઙ્ગો; ()

૯૩.

સિતપુલિનતલટ્ઠો તિણ્હધારા’સિહત્થો

વિસદમતિ સમોળિં ચૂળમાદાય દળ્હં,

અલુનિ સિરસિ સેસા દ્વઙ્ગુલા નીલકેસા

ન તદુપરિ પરૂળ્હા દક્ખિણાવત્તયિંસુ; ()

૯૪.

અભવિ તદનુરૂપં દાઠિકા મસ્સુચા’પિ

અયમુપરિ સચા’હં ઠાતુ બુદ્ધો ભવેય્યં,

નભસિ ખિપિ સિખં તં ઇચ્ચધિટ્ઠાય ધીરો

પરિભવિય ઠિતા સા મેઘમાલાવિલાસં; ()

૯૫. ¶

સપદિ સુરપુરમ્હા દેવરાજાભિ’ગન્ત્વા

તમભિહરિય ચૂળં ચારિચઙ્ગોટકેન,

રતનમયમુળારં ચેતિયં માપયિત્થ

સુરગણમહનીયં તત્ર ચૂળામણિન્તિ; ()

૯૬.

વિધિરભવિ સહાયો યો ઘટિકારનામો

અદદિ સમણકપ્પંક સો કપરિક્ખારમસ્સ,

ગહિતસમણવેસો પુબ્બબુદ્ધા’વ નાથો

નભસિ ખિપિ નિવત્થં સાટકં સંહરિત્વા; ()

૯૭.

તમભિહરિય દુસ્સં પક્ખિપિત્વા સમુગ્ગે

રતનમયમતુલ્યં યોજનદ્વાદસુચ્ચં,

અકરિ પરહિતત્થં બ્રહ્મલોકેક વિધાતા

મકુટમણિમરિચીચુમ્બિયં ચેતિયંસો; ()

૯૮. ¶

પિતુનરપતિનો ત્વં ભુસણાદીનિ દત્વા

ઇતિ મમ વચનેના’રોગ્યમારોચયસ્સુ,

સચિવમનુપલબ્ભા’ દાનિ પબ્બજ્જિતું તે

પહિણિ હયસહાયં ઓવદિત્વાન છન્નં; ()

૯૯.

પટિપથમવતિણ્ણો ગન્તુકામો સરટ્ઠં

ધરણિપતિવિયોગા સોકનિબ્બિદ્ધગત્તો,

તુરગપતિ ચવિત્વા કન્થકો દેવપુત્તો

ભવિ કનકવિમાને તઙ્ખણેતાવતિંસે; ()

૧૦૦.

સકલવનસુરાનં અઞ્જલિમઞ્જરિહિ

મહિતઞ્ચરણપીઠો યેન પબ્બજ્જિતો સો,

તદવસરિઅનોમાનામનજ્જા સમીપે

વનમનુપિયનામં અમ્બરુક્ખાભિરામં; ()

૧૦૧. ¶

સો નિક્ખમ્મ અભિન્નખત્તિયકુલા નેક્ખમ્મ ધમ્માલયો

ભોગક્ખન્ધમુળારચક્કરતનં ઉચ્ચારભારં વિય,

ઓહાયા’નુપિયમ્બનામવિપિને સત્તાહમજ્ઝાવસં

પબ્બજ્જાપટિલાભસમ્ભવસુખં વેદેસિ બુદ્ધઙ્કુરો; ()

ઇતિ મેધાનન્દાભિધાનેન યતિના વિરચિતે સકલ કવિજન હદયાનન્દ દાનનિદાને જિનવંસદીપે અવિદૂરે નિદાને મહાભિનિક્ખમન પવત્તિપરિદીપો દસમો સગ્ગો.

૧. ¶

મન્દાનિલેરિતતરુસણ્ડમણ્ડિતે

તસ્મિં તપોવનગહણે તપોધનો,

ભુત્વા (પભાવતિ) વનદેવતા યથા

દિબ્બં સુખં સુખમનગારિયં તતો; ()

૨.

યો સેનિયો નરપતિ માગધો તદા

યસ્મિં પુરે વસતિ પુરઙ્ગભાસુરે,

રાજગ્ગહં તમહિપવેસનત્થિકો

અદ્ધાનમોસરિ સમતિંસયોજનં; ()

૩.

ચક્કઙ્કિતસ્સિરિચારણો સુસઞ્ઞમો

દીઘઞ્જસં વસિ તદહેન ખેપયં,

રાજગ્ગહં કપુરવરમિન્દિરાલયં

સમ્પાવિસિ જિતગજરાજગામિ સો; ()

૪. ¶

ઇન્દાસુધાવલિવલયિકતો મહા-

મગ્ગમ્હિ જઙ્ગમ્મણિપબ્બતોરિવ,

ખત્તિંસલક્ખણસમલઙ્કતો મહા-

વીરો તપોનિધિ યુગમત્તદસ્સનો; ()

૫.

બોધાપયં બુધજનમાનસમ્બુજે

અવ્હાપયં પથિકજન’ક્ખિપક્ખિનો,

વિમ્હાપયં નિજસિરિયા સદેવકે

તસ્મિં પુરે ચરિ સપદાનચારિકં; ()

૬.

પિણ્ડાય ગચ્છતિસતિ રૂપદસ્સન-

પબ્યાવટા’ખિલજનતાય ગોતમે,

સઙ્ઘોભિતા’સુરમિસરેહિ સા પુરિ

પત્તે યથેવ’સુરપુરિ પુરિન્દદે; ()

૭. ¶

ખત્તિંસલક્ખણસુરચાપભાસુરે

રૂપમ્બરે વરપુરિસસ્સ ગચ્છતો,

લોકસ્સ લોચનસકુણાવલિતદા

અન્તં નપાપુણિ પરિસઙ્કમન્તીપિ; ()

૮.

મઞ્જીરપિઞ્જરકર કન્ધરામણિ-

કેયૂરભાસુરચરણા સિરિમતો,

સીમન્તિની પરમસિરિં વિપસ્સિતું

ધાવિંસુ નિજ્જિતકલહંસકામિની; ()

૯.

નારિજના મહિતુમિવા’ભિગચ્છતો

રૂપિન્દિરાય’ નિમિસલોચનુપ્પલે,

ધમ્મિલ્લવેલ્લિતભુજચમ્પકાવલી

ધાવિંસુ પીવરકુચહારપીળિતા; ()

૧૦. ¶

નિસ્સાસિની સમજલબિન્દુચુમ્બિત-

વત્તમ્બુજા સિથિલિતકાસિકમ્બરા,

કાચિત્થિયો સમણમુદિક્ખિતું પથે

ધાવન્તિયો કિમુપતિસઙ્કિયા’ભવું; ()

૧૧.

ઉગ્ઘાટિતા’સિતમણિસિહપઞ્જરા

રામાપસારિતવદનમ્બુજાક વસિં,

દટ્ઠું પભુજનભવનેસુ તઙ્ખણે

મન્દાકિનિસરસિવિલાસમાહરું; ()

૧૨.

ઉચ્છઙ્ગતોપતિતસુતા’ભિરૂપિનો

રૂપપ્પલમ્હિતહદયાક પૂરીવધૂ,

પસ્સન્તિયો પથિકજનસ્સહત્થગે

નાકંસુ કિં અધિકરણા’ધિરોપણં; ()

૧૩. ¶

એકે જના યતિપતિરૂપદસ્સન-

કોતુહળા સકપટિભાનમબ્રવું,

સીમન્તિની મનકુમુદાનિ બોધયં

પત્તો’ત્ય’યં પકતિનિસાપતીનુખો; ()

૧૪.

સુત્વાન તં સકલકલાન્તરોપગં

બિમ્બં તદઙ્કિતહરિણઙ્કમમ્બરે,

તુમ્હે નપસ્સથ હિમરંસિનો ઇતિ

ગબ્બાભિજપ્પિતવચના’પરેજના; ()

૧૫.

અચ્છેરપઙ્કજવિસરાનિ ચિન્તિય

સઞ્ચુમ્બિતું પુરલલનાનન’મ્બુજે;

વેરોચનો ઇધુપગમા વિરૂપિમા

ઇચ્ચબ્રવું પુનરનિસમ્મકારિનો; ()

૧૬.

સુત્વાન તં ગગનતલઙ્ગને’ધુના

વેરોચનસ્સ’ભિચરતો નપસ્સથ,

ચણ્ડાતપં થિરપરિવેસમમ્બુજ-

પાણિન્તિ ગજ્જિતવચના’પરેજના; ()

૧૭. ¶

ઉત્તુઙ્ગમન્દિરમણિચન્દિકાતલે

દિબ્બચ્છરાનિભરમણિહિ વઞ્ચિતો,

એયા’મરાવતિનગરિતિ ચિન્તિય

સક્કો ચરે નનુ સકવાદમપક્પયું; ()

૧૮.

સક્કસ્સ દાનવવિજયા’ભિલાસિનો

પાણિમ્હિ દિસ્સતિ વજિરાયુધં ખરં,

સંવિજ્જરે દસસતલોચનાનિ’પિ

નોતાદિસો અયમિતિ તબ્બિપક્ખિનો; ()

૧૯.

યા સાલવત્ય’ધિવચના’ભિરૂપિની

સઞ્ચોદિતો જિતગિરિજાય તાય હો,

કેલાસપબ્બતનિભપણ્ડવાચલ-

ઞત્તં વજં અયમિતિઇસ્સરો’બ્રવું; ()

૨૦. ¶

તુમ્હે નપસ્સથ પરમિસ્સરસ્સ કિં

નગ્ગત્તનં પસુસયનો’પવેસનં,

પાણિં કપાલકમધિકક્ખિમણ્ડલં

ઇત્થં પવેદિતવચના’પરેજના; ()

૨૧.

એસા’વલમ્બિતપુરખીરનીરધિં

લક્ખિં સમેક્ખિય નિજલક્ખિસંસયો,

પીતમ્બરં પરિદહિય’ઞ્જસે ચરં

નારાયનો ઇતિ મતિમપ્પયું સકં; ()

૨૨.

નારાયનો કુવલયનીલવિગ્ગહો

કોપન્તરો’રગસયનિન્દિરાધનો,

ચક્કાયુધો’લ્લસિતકરો’તિવામનો

તબ્બાદમદ્દનચતુરે’તરે જના; ()

૨૩. ¶

વેદત્તયં વિબુધજનાનમાનને

સ્વ’જ્ઝાયતં વસતિનુખો સરસ્સતી,

સઞ્જાતસંસય જટિતો પિતામહો

તસ્સાગવેસનપસુતો’ત્યુ’દીરયું; ()

૨૪.

સુત્વાન તં સરસિજયોનિનો સદા

પાણિમ્હિ વિજ્જતિ વરમત્તપોત્થકં,

ચત્તારિચાનનપદુમાનિ દિસ્સરે

ગચ્છં અયંપન પુરિસો નતાદિસો; ()

૨૫.

સુદ્ધોદનવ્હયવસુધાધિપ’ત્રજો

બુદ્ધો ભવિસ્સતિ ઇતિ વેદકોવિદા,

કોણ્ડઞ્ઞભુસુરપમુખા દ્વિજા તદા

પબ્યાકરું તનુ બહુભાસણેન કિં; ()

૨૬. ¶

ઉક્કણ્ઠિતો સકભવના મહામતી

નિક્ખમ્મ સત્તમદિવસોતિ વિસ્સુતો,

આપાથગં નિજસવણઞ્જલિહિ ભો

તં બ્યપ્પથં નપિવથ કિં યથામતં; ()

૨૭.

વેદાગતં વરપુરિસઙ્ગલક્ખણં

દેહમ્હિ વિજ્જતિ સમણસ્સ ગચ્છતો,

અન્ધા’વ ભો અપગતરૂપદસ્સના

તુમ્હે’પિ કિં તલહથ રૂપદસ્સનં; ()

૨૮.

નિક્ખમ્મ છડ્ડિતવિભવો મહાકુલા

સુદ્ધાસયો સુગહિય પત્તચીવરં,

પબ્બજ્જિયા’નહિરમિતો ભવત્તયે

અત્થાચરં અનુઘરમઞ્જસે’ધુના; ()

૨૯. ¶

સુદ્ધોદનાવનિપતિનો વરોરસો

એસો સમુજ્જલસતપુઞ્ઞલક્ખણો,

વ્યાપારિતો કુસલબલેન બોધિયા

હોતે’વ ગોતમસમણો નસંસયો; ()

૩૦.

દિસ્વા તપોધનમહિયન્તમઞ્જસે

યે માનવા સકસકવાદમપ્પયું,

તબ્બાદબન્ધનવિનિવેઠના પરં

ઇચ્ચાહુ પણ્ડિતપુરિસા યથાવતો; ()

૩૧.

દુતા તદા સુરસિ સમપ્પિતઞ્જલી

રઞ્ઞો તમચ્છરિયપવત્તિમાહરું,

અદ્દક્ખિ ભુપતિ ચરમાનમઞ્જસે

પિણ્ડાય’થબ્બિવરિય સિહપઞ્જરં; ()

૩૨.

ના ગો સિયા પઠમિનિમુજ્જનં ક રે

યક્ખો સિયા સહયમદસ્સનં ક રે,

દે વો સિયા ગગનતલઙ્ગણઞ્ચ રે

પોસો સિયા યદિ પટિલદ્ધમાહ રે; ()

૩૩. ¶

દૂતેનુ’સાસિય મગધાધિપો ઇતિ

વીમંસિતું પકતિમનઙ્ગહઙ્ગિનો,

પાહેસિ તે પદમનુગમ્મુ’પાગમું

સદ્ધિં મહાસમણવરેન પણ્ડવં; ()

૩૪.

વિક્ખાલયં મુખકમલં કુલે કુલે

ભિક્ખાટનેન’ ભિહટમિસ્સભોજનં,

લદ્ધા જિગુચ્છિય વસિ પણ્ડવાચલ-

ચ્છાયાય મારભિ સુનિસજ્જ ભુઞ્જિતું; ()

૩૫.

ભત્તમ્હી કુક્કુરવમથૂપમે મુહું

અન્તોદરં પવિસતિ ધીમતો સતિ,

અન્તાનિ બાહિરકરણાનિ’વા’ભવું

તંખો સહી વસિસનિસમ્પજઞ્ઞવા; ()

૩૬. ¶

પબ્બજ્જિતં સુગહિતપત્તચીવરં

દિસ્વા રતિં પજહિય રાજભોજને,

સિદ્ધત્થ નો ત્વમભિગમિત્થ અત્તના

અત્તાનમોવદિય પભુઞ્જિ ભોજનં; ()

૩૭.

દૂતેહિ ચોદિતહદયો દયાધનો

સો માગધો નરપતિ તેન પાવિસિ,

યેના’સિ પણ્ડવગિરિ ભદ્રવાહનં

આરુય્હ દસ્સનરસઘેધલોચનો; ()

૩૮.

અઞ્ઞાય સાકિયકુલસમ્ભવં વસિં

રાજા પસિદિય અરિયે’રિયાપથે,

મા કાહસે સખ ઇતિ દુક્કરં ખરં

રજ્જેન તંનરપવરં પવારયિ; ()

૩૯. ¶

રજ્જેન કિં તવ ચતુરણ્ણવાવધિં

રજ્જં નિજં પજહિય આગતસ્સ મે,

બોધિં પબુજ્ઝિય પઠમં તથાસતિ

આગચ્છતં મમ વિજિતન્ત્ય’વોચ નં; ()

૪૦.

દત્વા પટિસ્સવમથ ભુમિભત્તુનો

લોકસ્સ લોચનમણિતોરણાકુલે,

દીઘઞ્જસે વસિ ઠપિતઙ્ઘિપઙ્કજો

આળારાકં ઇસિપવરં ઉપાવિસિ; ()

૪૧.

પત્વાન કિં કુસલગવેસિ સો વસિ

આળારકં વિરજમુળારઝાયિનં,

ઇચ્છામહન્તિ’સિ તવ સન્તિકે’ધુના

ધમ્મં સમાચરિતુમિધાગતો બ્રુવિ; ()

૪૨. ¶

સુત્વાન તં તતિયમરૂપિકં વસિ

ઝાનં વિયાકરિ પટિલદ્ધમત્તના,

ખિપ્પં તપોનિધિપગુણં અકાસિ તં

ધમ્મં સકાચરિયનયા’વલમ્બિય; ()

૪૩.

ના’યં વસિ તનુતરસદ્ધયા મમં

ધમ્મં સયં સમધિગતં વિયાકરે,

ગોસામિકો યથરિવ પઞ્ચગોરસં

અદ્ધાફલં અનુભવતીતિ તિન્તિય; ()

૪૪.

કાલામ દ્વે અધિગતઝાનસમ્ભવં

ત્વં યાવતાસુખ મનુભોસિ મં વદ,

પુટ્ઠસ્સ તસ્સિ’તિ નચકિઞ્ચિ ભાવિયં

આકિઞ્ચનં અવચ અકિઞ્ચનાલયો; ()

૪૫. ¶

સંવિજ્જરે મમપકિ ઇમસ્સિ’વે’સિનો

સદ્ધાસતીવીરિયસમાધિબુદ્ધિયો,

એવં વિતક્કિય નચિરં કતુસ્સહો

ઝાનં લભી તતીયમરૂપિકં વસી;

૪૬.

યં ખો તુવં વિહરસિ ઝાતમપક્પિતો

સમ્પજ્જ સમ્પતિ વિહરામહન્તિ તં,

આળારિ’સિ વરપુરિસેન સાવિતો

લાભા’વુસોત્યવચ સુલદ્ધમાવુસો;

૪૭.

જાનામિ પાવચનમહં યથા તુવં

જાનાસિ પાવચનમહં યથા તુવં,

ત્વં તાદિસો અહમપિ યાદિસો ભવે

ત્વં યાદિસો અહમપકિ તાદિસો ભવે;

૪૮. ¶

એહા’વુસો સમણ મયં ઉભો જના

કાહામિ’તો પરિહરણં ગણસ્સિ’દં,

વત્વાન આચરિયસમાનકો સકં

સિસ્સં અકા તમસમમત્તના સમં; ()

૪૯.

ધમ્મોપ્ય’યં નભવતિ નિબ્બિદાય વા

બોધાયવા નવુપસમાય કેવલં,

આરુપ્પભુમિયમુપપત્તિયા સિયા

ઇચ્ચાનલઙ્કરિય તતો અપક્કમિ; ()

૫૦.

કાલમતો ઉપરિવિસેસમુદ્દકો

જઞ્ઞા’ત્ય’યં સુમરિય રામપુત્તકો,

પત્વા’સ્સમં સમધિગતં ત્વયા’પ’હં

ધમ્મં સમાચરિતુમિધાગતો’બ્રુવિ; ()

૫૧. ¶

ઞત્વા સકાચરિયમતઞ્હિ બુદ્ધિમા

ધમ્મઞ્ચરે મમ સમયો ચ તાદિસો,

વત્વે’વમુદ્દકવસિ ખિપ્પમત્તનો

સિક્ખેસિ પાવચનપથે તપોધનં; ()

૫૨.

સદ્ધાય મં સકસમયા’નુસાસકો

અદ્ધા સમાધિજફલમાહરે’ત્ય’યં,

ચિન્તાપરો વરપુરિસો અરૂપિકં

ઝાનં વલઞ્જસિ કતમન્ત્ય’પુચ્છિ નં; ()

૫૩.

સુત્વા તમુદ્દકવસિ સન્તમાનસો

સન્તંહિ’દં પરમમિદન્તિ ભાવિયં,

સામં વલઞ્જનકમરૂપભુમિકં

ઝાનં ચતુત્થકમવિકમ્પમાહરી; ()

૫૪. ¶

સંવિજ્જરે મમપિ મનોનિકેતને

સદ્ધાદિસગ્ગુણરતનાનિ’મસ્સિ’વ,

એવંસરં નચિરમરૂપિકં વસિ

ઝાનં લભી વીરિયબલેનવા’ન્તમં; ()

૫૫.

લદ્ધં તયા યમધિગતન્તિ તમ્મયા

આરોચિતે સમણ વરે’સિપુઙ્ગવો,

અમ્હે ગણં સુપરિહરામુ’ભો’તિમં

વત્વા તમાચરિયધુરેન માનયિ; ()

૫૬.

ના’યં પથો ભવપરિમુત્તિયા સિયા

અદ્ધાભવે મમપકિ ભવગ્ગપત્તિયા,

એવં વવત્થિતહદયો મહાદયો

નિબ્બિજ્જસો તદપગતો’નલંઇતિ; ()

૫૭. ¶

મોક્ખેસકો જિતવરવારણક્કમો

એકોચરં વસિ મગધેસુ ચારિકં,

સેનાનિવિસ્સુન્નિગમો યહિંસિયા

તં તાપસાલયમુરુવેલમોસરિ; ()

૫૮.

અદ્દક્ખિ સો હરિણવિહઙ્ગમાકુલં

મન્દાનિલેરિતતરુસણ્ડમણ્ડિતં,

નેરઞ્જરાસલિલપવાહસિતલં

પાસાદિકં પરમતપોવનં તહિં; ()

૫૯.

અન્તોજટં જટિલજટા’લિવુમ્બિત-

પાદમ્બુજો વિજટયિતું ઘટં વસી,

અત્તાહિતાપનપટિપત્તિયા તહિં

વિજ્જાધરે જટિલવરે પસાદયી; ()

૬૦. ¶ સઞ્ચારિતો જનપદચારિકં તદા

પત્વા તપોવનમથ પઞ્ચવગ્ગિયા,

ભિક્ખુ મહાપુરિસમુપટ્ઠહિંસુ તં

આરદ્ધદુક્કરકિરિયં યથાબલં. ()

૬૧. ધીરો’તિદુક્કરપટિપત્તિપૂરકો

દન્તાનિ વીસતિદસનેહિ વીસતિ,

તાલું નિરુમ્હિય રસનાય ચેતસા

ચિત્તં નિપીળયિ પરિતાપયિ તહિં. ()

૬૨. પગ્ગય્હ મુદ્ધનિ બલવા’તિદુબ્બલં

નિપ્ફીળયે યથરિવ ધીમતો તથા,

અત્તાહિતાપનપસુતસ્સ પગ્ઘરું

કચ્છાદિના’ધીકતરસેદબિન્દવો; ()

૬૩. ¶ મગ્ગોભવત્ય’યમિતિ બોધિસિદ્ધિયા

અપ્પાણકં પટિપદ માચરં ચિરં,

વાસં અકા વસિ મુખતો ચ નાસતો

અસ્સાસમપ્પટિપટિમો’પરુન્ધિય; ()

૬૪.

રુદ્ધેસુ તેસ્વ’ પિહિતસોતરન્ધતો

વાતો’ભિનિક્ખમિ અધિમત્તનિસ્સનો,

કમ્મારગગ્ગરિમુખતો રવો ભુસં

નિગ્ગચ્છતે અભિધમનેન સેય્યથા; ()

૬૫.

યાવેદના ખરસિખરેન જાયરે

સીસસ્સ વિજ્ઝનસમયે સુખત્થિનો,

એવં તદા કઠિનસિરોરુજા’ભવું

રુદ્ધાનિલસ્સ હિ મુખકણ્ણનાસતો; ()

૬૬. ¶

વાતાભિઘાતનસમયે સુધિમતો

સીસે’ભવું પુનરપિસિસવેદના,

દળ્હેન યો સિરસિ વરત્તકેન યં

દળ્હં દદે યથરિવ સિસવેઠનં; ()

૬૭.

સમ્મા નિરુમ્હિતમુખકણ્ણનાસતો

ધીરો સમીરણમુપરુન્ધિચુ’ત્તરિં,

ગબ્ભન્તરં ખરતરવેદના’તુરં

વાતા’ભિમન્થિય પરિકન્તયું તતો; ()

૬૮.

ગોઘાતકો ચતુરતરો વિકત્તયે

કુચ્છિં ગવં તિખિણવિકન્તનેન ચે,

રુદ્ધાતિલેહ’નરિયમગ્ગગામિનો

જાતા તથા ખરતર કુચ્છિવેદના; ()

૬૯. ¶

અપ્પાનકં પુનરપિ ઝાનમાચરં

વીરો સમીરણ મુપરુન્ધિ સબ્બથા,

ચીન્તુબ્ભવં સકમુખકણ્ણનાસગં

તેના’સિ કાયિકદરથો ધિતીમતો; ()

૭૦.

દળ્હં ઉભો ચરપુરિસા મહબ્બલા

બાહાસુ ગણ્હિય પુરિસં’તિદુબ્બલં,

અઙ્ગારકાસુયમહિતાપયન્તિચે

સો તાદિસિં અનુભવિ દુક્ખવેદનં; ()

૭૧.

ખિત્તં કલિઙ્ગરમિવકાવિદેવતા

રુદ્ધાનિલુબ્ભવખરવેદનાતુરં,

વીરં વિલોકિય પતિતં તપોવને

પબ્યાકરુંક વરપુરિસો મતો ઇતિ; ()

૭૨. ¶

કાલંકરોત્ય’યમિતિ કાચિ દેવતા

નોચાહુકિં તદિતર દેવતા વતં,

અસ્સે’વ ગોતમસમણસ્સ મારિસા

આરોચયું વિહરણમીદિસંઇતિ; ()

૭૩.

યંનૂન’હં પટિપદહેય્યમાયતિં

આહારયાપનહરણાય સબ્બસો,

એવં સચિન્તયિ કરુણાય ચોદિતા

તા દેવતા તુવટુમુપેચ્ચ ગોતમં; ()

૭૪.

આરોચયું યદિપન નિચ્ચભોજનો-

પચ્છેદનં સમણતુવં કરિસ્સસિ,

કાહામ તે મયમિતિલોમકુપતો

દિબ્બોજમોકિરિય સરિરતપ્પણં; ()

૭૫.

ઘાસસ્સછેદનવીરિયં કરોમિ ચે

યાપેન્તિ તા મધુર સુધારસેન મં,

તેના’ભિયાપનવિધિમિચ્છતો સતો

તંખોતપં નભવતિ કિં મુસા મમં; ()

૭૬. ¶

નાલન્તિ સો કુહનવસેન દેવતા-

વિમ્હાપનેતિ’હ નિજદેહતપ્પણં,

એવં અનુસ્સરિય’નુવાસરં વસી

આહારમાહરિ વિરસં પરિત્તકં; ()

૭૭.

સ્વાચેલકો વિચરિકરાપલેખણો

આચારમુત્ત્ય’ભવિ નચેહિતિટ્ઠિકો,

ઉદ્દિસ્સકં અભિહટકં નિમન્તનં

નાસાદયિ પિટકકલોપિકુમ્ભિકં; ()

૭૮. ¶

સો દણ્ડમુગ્ગરમુસલે’ળકન્તરં

પાયન્તિગબ્ભિનિપનિતીહિ ચા’હટં,

સામક્ખિકાવિસય મુહિન્નમેકિકં

સઙ્કિત્તિનોદનમપિ નાભિસાદયી; ()

૭૯.

સોવીરકં નપિવિ સુરં નમેરયં

સુક્ખામકં યદપિ તિકોવિસુદ્ધિકં,

સો મચ્છમંસકવિકતિં પટિક્ખિપિ

અપ્પેકદા તપસિ નિરામગન્ધિકો; ()

૮૦. ¶

સો સત્તતોપ્પભુતિ કમેન હાપયં

યાવેકમાહરિ કબલં બલત્થિકો,

સો સત્તતોપ્પભુતિ કમેન હાપયં

એકં કુલં ઉપગમિ યાવ ભિક્ખિતું; () (યમકબન્ધનં)

૮૧.

એકાય દીહિપિ તિચતૂહિ પઞ્ચહિ

દિન્નં પટિગ્ગહિ છહિ દત્તિસત્તહિ,

એકાહિકપ્પભુતિકમદ્ધમાસિકં

મૂલં સયં પતિતફલં પભુઞ્જિ સો; ()

૮૨.

સામાકતણ્ડુલમથસાકમદ્દકં

નીવારકુણ્ડકહટદદ્દુલાદિકં,

પિઞ્ઞાકગોમયતિણ ઝામકોદનં

વીરો મહાવિકટમપાનુભુઞ્જિ સો; ()

૮૩. ¶

થોકં પિવિ પકસતમિતં હરેણુક-

યૂસં તથા ચનક કુલત્થમુગ્ગજં,

સો અપ્પભોજનપરમો સજીવિતં

એકેન યાપયિ તિલતણ્ડુલેન’પિ; ()

૮૪.

સાણમ્મસાણ?જિન’જિનક્ખિપચ્છવ-

દુસ્સં તિરીટકકુસવાકચીરકં,

સો કેસકમ્બલમપિવાળકમ્બલ

મોળુકપક્ખિકફલકાન્ય’ધારયિ; ()

૮૫. ¶

દુબ્બણ્ણનત્તકમયમગ્ગપુગ્ગલો

અપ્પેકદા પરિદહિ પંસુકૂલકં,

અત્તન્તપોવરણ પરાયણો ભવિ

સો મસ્સુકુન્તલતનુલોમલોચકો; ()

૮૬.

ઉબ્ભટ્ઠકો’ભવિ પરિવજ્જિતાસનો

ઉક્કટ્ઠમુક્કુટિકવતં અધિટ્ઠહી,

ઉદ્ધગ્ગકણ્ટકવીસમે અપસ્સયે

સેય્યં અકા તદુપરિઠાનચઙ્કમં; ()

૮૭.

સો સાયતતિયકમુદકાવરોહણ-

યુત્તો પવાહયિતુમઘં સમુસ્સ હી,

આતાપયં ઇતિ પરિતાપયં સકં

દેહં ચિરં પરિહરિ પાપભીરુકો; ()

૮૮. ¶

યો નેકહાયનગણિકો’ત્થિ’તિન્દુક-

રુક્ખસ્સ ખો પપટિકજાતખાણુકો,

એવં તથા પપટિકજાતમત્તનો

ગત્તઞ્ચ સન્નિવિતરજોમલં ભવિ; ()

૮૯.

સોવા પરો નતુ પરિવજ્જયી રજો-

જલ્લાનિ કજ્જલમલિનાનિ પાણિના,

દેહં સુભોજનજહનેન જજ્જરં

તેલં વિલેપિય રજસા’ભિથૂલયી; ()

૯૦.

સો દ્વે’કપસ્સયિકવતં પપૂરયી

આપાનકો’ ભવિ ફલકે’પિ થણ્ડિલે,

સેય્યં અકાક વિહરિ વિવેકકામવા

અજ્ઝોગહં અદુતિયકો મહાવનં; ()

૯૧. ¶

પાણે ઇમે વિસમગતે’તિખુદ્દકે

ના’હં વધિસ્સમિતિ પટિચ્ચ’નુદ્દયં,

ઉસ્સાવમદ્દનહિરભીરુતાય સો

નાથો અભિક્કમિ ચ સતો પટિક્કમિ; ()

૯૨.

નિન્નત્થલા વનગહના વનાસયો

નિન્નત્થલં વનગહનં મિગો યથા,

હીતો વિપસ્સિય વિપિનોપગે જને

તાસાભિભૂ પપનતિ એવમેવખો; ()

૯૩.

દિસ્વાન લુદ્દકવનકમ્મિકાદયો

ગોપાલકે તિણનળકટ્ઠહારકે,

માચદ્દસં અહમપિ તેત્ય’યંજનો

મા મં વિપસ્સતુ સમધિટ્ઠહં વતં; ()

૯૪.

એકોવસઙ્ગણિકવિહારભીતિયા

નિન્નત્થલા વનગહના તપોનિધી,

નિન્નત્થલં વનગહનં પપાત સો

તસ્સાસિ તાદિસિ પવિવિત્તતા તદા; ()

૯૫. ¶

યસ્મિંવને ચરતમવીતરાગીનં

રોમુગ્ગમો ચરણતલાનિ કમ્પરે,

દિસ્વાન ભિંસણકવનં તથાવિધં

અજ્ઝોગહં વસિ પવિવેકકામવા; ()

૯૬.

ઉસ્સાવપાતતસમયે’ન્તરટ્ઠકે

હેમન્તિકે સિસિરતરાય રત્તિયા,

અબ્ભાવકાસિક મભિપૂરયિ વતં

કિચ્છં વસિ વસિ વનસણ્ડગો દિવા; ()

૯૭.

ગિમ્હોતુ પચ્છિમદિવસન્તરે દિવા

અબ્ભાવકાસિકધુતધમ્મપૂરકો,

રત્તિં વને વિહરિ જવટ્ઠિકાન્યુ’પ

નિસ્સાય સો અસયિ સુસાનભૂમિયં; ()

૯૮. ¶

બુદ્ધઙ્કુરં ઉપગમિયો’ઠુભન્તિ’પિ

ઓમુત્તયન્તિપિ રજસો’કિરન્તિ’પિ,

ગોમણ્ડલા સવણખિલેસુ દણ્ડકં

દત્વા વદાપયિતુમુપક્કમન્તિ’પિ; ()

૯૯.

સોવાધિવાસયિ સતિમા ઉપેક્ખકો

તંવેદનં કટુકક મનઞ્ઞવેદિયં,

દુક્ખે સુખે સુમતિ તુલાસરિક્ખકો

બાલેસુ તેસ્વ’પિ નવિકોપયિમનં; ()

૧૦૦.

આહારતપ્પણવિધિના વિસુદ્ધિ’તિ

એકે વદન્તિ’હ સમણાઞ્ઞતિત્થિયા,

કોલાદિભોજનવિકતિં તથાવિધં

અપ્પિચ્છતાય’નુભવિ સુદ્ધિકામવા; ()

૧૦૧. ¶

અપ્પોજભોજનવિકતિં પભુઞ્જતો

ખત્તિંસલક્ખણસિરિયા સમુજ્જલં,

કાયો સુરદ્દુમરુચિરો’ધિમત્તક-

સીમાનમટ્ઠિકતચ માપધીમતો; ()

પબ્બાનિવા અસિતલનાસ્વ’સિતિક-

વલ્લિસુ ઉન્નત’વનતાનિ સેય્યથા,

આસું તથા કરચરણાદિકાનિ’પિ

તસ્સુ’ન્નતોનત’વયવાતિ વિગ્ગહે; ()

૧૦૩.

મોક્ખેસિનો કરભપદંવ નિસ્સિરિં

નિમ્મંસ માનિસદ મહૂ સિરિમતો;

તસ્સુ’ન્તતાવનતકપિટ્ઠિકણ્ટકો

આસિ યથાવલયિતવટ્ટનાવલિ; ()

૧૦૪. ¶

ગોપાણસિ સિથિલિતબન્ધના જર-

સાળાય હેટ્ઠુપરિઠિતે’વ ધીમતો,

નિમ્મંસલોહિતકકલેબરે પ્ય’વ-

ભગ્ગા ભવું પવિસમફાસુકાવલી; ()

૧૦૫.

અપ્પં કુભોજનવિકતિં પભુઞ્જનો

તસ્સ’ક્ખિકૂપગયુગલક્ખિતારકા,

ઓક્કાયિકા અભવુ મગાધગા તદા

ગમ્ભીરકુપગદકતારકાક વિય; ()

૧૦૬.

વાતાતપેન’ ભિફુસિતો યથા’મક-

ચ્છિન્નો’ભિસમ્ફુટનિ અલાબુ તિત્તકો,

સીસચ્છવી સુખુમછવિસ્સ ભોજનો-

પચ્છેદનેન’ભિફુટિતા ઠિતં તથા; ()

૧૦૭. ¶

તસ્સોદરચ્છવિ પન પિટ્ઠિકણ્ટકં

અલ્લિયિ સો મુનિ મલમુત્તમોચકો,

ઓકુજ્જિતો પરિપતિ પૂતિમૂલક-

લોમાનિ તબ્બપુગલિતાનિ ભૂમિયં; ()

૧૦૮.

સો પિટ્ઠિકણ્ટકમવસઙ્ગપાણિના

કુચ્છિચ્છવિં ફુસિતુમિતો પરામસિ,

સો પિટ્ઠિકણ્ટકમવસઙ્ગપાણિના

કુચ્છિચ્છવિં ફુસિતુમિતો પરામસિ; () (યમકબન્ધનં)

૧૦૯.

કાલોનુખો વરપુરિસો’તિ નો તથા

સામોનુખો નપિ નનુમઙ્ગુરચ્છવિ,

આસું તદા કવિમતિકથાપરા નરા

દિસ્વા મલગ્ગહિતમસોભનચ્છવિં; ()

૧૧૦. ¶

યે સન્તી સમ્પતી સમણા’ભવું પુરે

અત્તન્તપા તપસિ અનાગતે સિયું,

તે વેદનં કટુકમિતોધિકં કિમુ

વેદેન્તિ વેદયુ મભિવેદયિસ્સરે; ()

૧૧૧.

ઈહાય દુક્કરકિરિયાયિ’માય’પિ

નેવ’જ્ઝગા યમરિયઞાણદસ્સનં,

અત્તૂપતાપનકસિરસ્સ કેવલં

ભાગી ભવિ અનરિયમગ્ગગામિસો; ()

૧૧૨.

સંસારે સાતિસારે બરતરદરથે સંસરં સચ્ચસન્ધો

ખેદેવેદેસિ દેવાસિરનરસરણોએસયંસત્તસન્તિં,

ધીરોવીરોવરોયોપભવભવભયોપાપતાપબ્બિપત્તો

આયોગં યોગિયોગી પરિહરિ હિરિમાએવમેવચ્છવસ્સં; () (મુત્તાહાર બન્ધનં)

ઇતિ મેધાનન્દાભિધાનેન યતિના વિરચિતે સકલ કવિજન હકયાનન્દદાનનિદાને જિનવંસદીપે અવિદુરેનિદાને મહાબોધિસત્તસ્સ મહા પધાનાનુયોગપ્પવત્તિપરિદીપો એકાદસમોસગ્ગો.

૧. ¶

કામં કામસુખલ્લિકા’નુયોગો

હીનો’નત્થકરો’ત્ય’ને(’કરૂપં),

ચિન્તેત્વાન તપોવનં વિમાના

ત્વં સિદ્ધત્થુ’પગમ્મ કાહસે કિં; ()

૨. ¶

કોનામ’ન્તુ’પતાપના’નુયુત્તો

પત્તો હોતિ સુખપ્પદં કદાચિ,

તસ્મા અત્તુ’પતાપના’નુયોગો

હીનો’નત્થકરો’તિ ચિન્તયસ્સુ; ()

૩.

અત્તાનં સયમેવમોવદિત્વા

પિણ્ડાયા’નુઘરં ચરિત્વ લદ્ધં,

ભત્તં ભુત્તવતો સકમ્હિ કાયે

આસું પાકતિકાનિ લક્ખણાનિ, ()

૪.

હીનન્તદ્વયવજ્જનેન જાતુ

ઞાણુક્કંસગતમ્હિ તમ્હિ વીરે,

બોધાયૂ’પસમાય નિબ્બિદાય

ઉક્કટ્ઠં પટિપત્તિમાચરન્તે; ()

૫. ¶

છબ્બસ્સાન્ય’નિદુક્કરં કરિત્વા

બોધિં નાજ્ઝગતો સુભોજનાનિ,

ભુઞ્જન્તો કિમુ કુબ્બતે’ પધાના

વિબ્ભન્તો ઇતિ પઞ્ચવગ્ગિયાયં; ()

૬.

મદદિત્વા સિકતં સિનેહલદ્ધા

કેવા’સું સમણં હિ’મં ઉપેચ્ચ,

કો મૂળ્હો’ધિગમાધિગન્તુમિચ્છે

ચિન્તેત્વા મિગદાયમોતરિંસુ; ()

૭.

સેનાનીનિગમે તદાનિ સેટ્ઠિ-

ધીતા સામિકુલં અલઙ્કતા’સિ,

ભારેના’વનતઙ્ગિની કુચાનં

હંસિવા’લસગામિની સુજાતા; ()

૮. ¶

જાતે પત્થિતપત્થનાસમિદ્ધે

રુક્ખા’ધિગ્ગહિતાય દેવતાય,

કાતું સાબલિકમ્મક માનયિત્વા

ધેનૂ લટ્ઠિવનોપગા સહસ્સં; ()

૯.

તાસં પઞ્ચસતાનિ દુદ્ધખીરં

પાયેત્વા કતપુન યાવતા’ઢધેનૂ,

ખીરાનં પરિવત્તનં વિધાય

પચ્ચૂસમ્હિ દુદોહ તા’ઢધેનૂ; ()

૧૦.

મિસ્સેત્વા સયમેવવ દુદ્ધખીરં

પાયાસં પચિતું સમારભિત્થ,

દેવા તત્થ સુધારસં ખિપિત્વા

આરક્ખાદિમકંસુ ઉદ્ધનસ્મિં; ()

૧૧.

તસ્સા’સિ હિમાવાચલો’પધાનં

પલ્લઙ્કો પથવિતલં અહૂ ચે,

હત્થા પચ્છિમપુબ્બસાગરેસુ

પાદા દક્ખિણસાગરે ભવિંસૂ; ()

૧૨. ¶

ઉગ્ગન્ત્વા તિણજાતિ નાહિરન્ધા

તસ્સા’હચ્ચ ઠિતા નભં અસેસં,

છાદેસું ચરણુટ્ઠિતા’સ્સ કણ્હ-

સીસા’જાનુયુગા’પ્ય’કણ્હકીટા; ()

૧૩.

ચત્તારો સકુણા ચતુદ્દિસાહિ

પત્વા તપ્પદપઞ્જરં વિવણ્ણા,

સેતા’સું પુથુમીળ્હપબ્બતસ્સ

સીસે ચઙ્કમિ સો અલિમ્પમાનો; ()

૧૪.

ઇચ્ચેવં સુમતિ’ટ્ઠપાકદાનિ

પસ્સિત્વા સુપિનાનિ પઞ્ચ નિટ્ઠં,

પત્તો અજ્જ ભવામહન્તિ બુદ્ધો

નિગ્રોધં સમુપેચ્ચ સન્નિસીદિ; ()

૧૫. ¶

સોધેતં સહિતા તુ પુણ્ણદાસી

પચ્ચૂસે વટમૂલપુબ્બસેલે,

તં લોકેકરવિં વિરાજમાનં

દિસ્વા’વોચ સુજાતમેતમત્થં; ()

૧૬.

લક્ખગ્ઘં હરિપાતિમાહરિત્વા

સા આવજ્જયિ પક્કભાજનં સો,

પાયાસો વિનિવટ્ટિતો ઠિતો’સિ

તાયં પોક્ખરપત્તતોવ’તોયં; ()

૧૭.

સા અઞ્ઞાય સુવણ્ણપાતિયા તં

છાદેત્વા મુદિતા પસન્તચિત્તા

ગન્ત્વા મણ્ડન મણ્ડિતા સસીસે

કત્વા પૂજયિ ભોજનં સુજાતા; ()

૧૮.

કાલં એત્તકમેવબોધિસત્તં

નાતિક્કમ્મ વિધાતુદિન્નપત્તો,

સમ્પત્તો’સિ અદસ્સનં તતો તં

પાતિં સોણ્ણમયં પટિગ્ગહેત્વા; ()

૧૯. ¶

હંસાલિમલિનીકતારવિન્દ-

રેણુચ્છન્નસુનીલનીરપુરા,

યા નેરઞ્જરવિસ્સુતા’સિ તાય

નજ્જાતીરમગઞ્જિ સત્તસારો; ()

૨૦.

પાયાસામિસપુણ્ણસોણ્ણપાતિં

કાસાવાનિ જિનઙ્કુરો ઠપેત્વા,

તીરે તાય સવન્તિયા નહાતું

તિત્થં ગન્ધગજોરિવો’તરિત્થ; ()

૨૧.

રોલમ્બાકુલનીલનીરજેહિ

સેવાલેહિ નદીજલં સુનિલં,

નિક્ખન્તજ્જુતિસઞ્ચયેહિ દેહા

ઓતિણ્ણસ્સ જગામ પિઞ્જરત્તં; ()

૨૨. ¶

ગઙ્ગાકામિનિ કઞ્જરેણુગન્ધ-

ચુણ્ણં તુઙ્ગતરઙ્ગબાહુના તં,

ભત્તારં સલિલેન સીતલેન

મક્ખેત્વાસુનહાપયન્તી’વા’સિ; ()

૨૩.

તુલ્યં તબ્બદનમ્બુજેન લદ્ધું

આયન્તં રવિરંસિસઙ્ગમેન,

હંસસ્સેણિ સરોજકોસરાસિં

સંદૂસેસિ આવારિયો હિ પાકો; ()

૨૪.

તીરે સારસચક્કવાકપક્ખી

સોસાય’સ્સવિસારિતં’સપક્ખા,

ગમ્ભીરમ્ભસિ મત્તમાહરિંસુ

મઞ્ઞે નિક્કરુણાય એત્તકન્તી; ()

૨૫. ¶

તુણ્ડે મણ્ડિતપુણ્ડરીકદણ્ડો

પક્ખે કેરવપણ્ડરે પસારી,

નાથસ્સુ’બ્બહિ મત્તહંસરાજા

સેતચ્છત્તવિભુતિમુત્તમઙ્ગે; ()

૨૬.

વત્તમ્હોજપલોભિતાલિચક્કં

ચક્ખવાપાથગતં જિનઙ્કુરસ્સ,

સંદસ્સેસિ પધાનભુઠિતસ્સ

નિલસ્મિં કસિણમ્હિ ભૂતિભારં; ()

૨૭.

વેય્યાવચ્ચકરારિવાપગાયં

સેવાલાદિમલાપનેન મીના,

પાદઞ્ચન્દગમીનલક્ખણસ્સ

તસ્સ’ગ્ગે વિમલિકરિંસુ વારિં; ()

૨૮. ¶

ઉત્તિણ્ણસ્સ વિસાલસાળસાખી-

સાખાહત્થપુટેહિ પુઞ્ક્નાય,

ગત્તં મન્દસુગન્ધગન્ધવાહ-

વત્થં સાળવનઙ્ગના અદાસિ; ()

૨૯.

લોકિન્દો પરિમણ્ડલં નિવત્થો

છાદેત્વાન તિમણ્ડલ’ન્તરિયં,

બન્ધિત્વોપરિ કાયબન્ધનમ્પિ

કાસાવં પરિધાયિ પંસુકૂલં; ()

૩૦.

પાયાસસ્સ નિરૂદકસ્સ ઊન-

પઞ્ઞાસપ્પમિતે વિધાય પિણ્ડે,

પાચીનાભિમુખો નિસજ્જ નજ્જા

તીરે તાય અકાસિ ભત્તકિચ્ચં; ()

૩૧. ¶

પાયાસો મધુરો’યમસ્સ સત્ત-

સત્તાહં પટિવિદ્ધબોધિનો હિ,

ઓજાસમફરણાય ઠાનમાસિ

તસ્મા સો પવિહાસિ નિબ્બિહેસં; ()

૩૨.

બુજ્ઝેય્યં યદિ બોધિમજ્જ સોહં

ઉદ્ધંસોતમયં સુવણ્ણપાતિ,

ગઙ્ગાયં ખિપકિ ગચ્છતૂતિ વત્વા

ધીમા દક્ખિણહત્થગં તમગ્ઘં; ()

૩૩.

સોતં ભિન્દિય સા સવન્તિમજ્ઝે

ઠત્વા પાતિ યતો અસીતિહત્થં,

ઉદ્ધંસોતમુપેચ્ચ સન્નિમુજ્જિ

તસ્મા સો’પિ નિમુજ્જિ પીતિનજ્જં; ()

૩૪.

નાગાનં ભવનં ઉપેચ્ચ તિણ્ણં

બુદ્ધાનં પનિમમ્હિ ભદ્દકપ્પે,

સાપાતિપરિભુત્તસોણ્ણપાતિ

ઘટ્ટેત્વાન ઠિતા કતાનુરાવા; ()

૩૫.

તં દીઘાયુકકાલનાગરાજા

સુત્વા સદ્દમથજ્જપે’કબુદ્ધો,

ઉપ્પન્નોતિ જિનં અભિત્થવન્તો

અટ્ઠાસિ થુતિગીતિકાસતેહિ; ()

૩૬.

છાયાબદ્ધવિસાલસાળસાલં

પત્વાસાળવનં નદીસમીપે,

આજીવટ્ઠમસીલસંવરેન

આદોયેવ વિસુદ્ધકાયવાચો; ()

૩૭.

કત્વાટ્ઠારસપિટ્ઠિકણ્ટકાનં

કોટીનંપટિપાદનં કમેન,

પલ્લઙ્કસ્સનિસજ્જબન્ધનેન

કમ્મટ્ઠાનસતિં ઉપટ્ઠપેત્વા; ()

૩૮. ¶

આનાપાનસતિંપરિગ્ગહેત્વા

નિબ્બત્તેસિમલગ્ગહીતપુબ્બે,

રૂપારૂપસમાધયો’ટ્ઠપઞ્ચા-

ભિઞ્ઞાયો વસિતાચ સો વસીસો ()

૩૯.

ઝાનસ્સાદરતો દિવાવિહારં

કત્વા સાળવને સુરાસુરેહિ,

ધીરો મગ્ગમલઙ્કતં કરીવ

ગન્તું ઓતરિયત્રબોધિમૂલં; ()

૪૦.

લાજાદીકુસુમેહિવિપ્પકિણ્ણો

મુત્તાપણ્ડરવાળુકાત્થતો સો,

મગ્ગો તુઙ્ગતરઙ્ગ ભઙ્ગહારિ

લક્ખીવાસપયોદધીરિ’વા’સિ; ()

૪૧. ¶

મજ્ઝા’રોપિતપઙ્કજાભિરામં

મુત્તાદામસમાકુલં સમન્તા,

કણ્ણોલમ્બસુવણ્ણઘણ્ટમસ્સ

દેટા દિબ્બવિતાન મુક્ખિપિંસુ; ()

૪૨.

લોકત્થં કરણાય ચોદિતસ્મિં

તસ્મિં લોકદિવાકરે’કવીરે,

ગચ્છન્તે સહજાતબોધિમૂલં

આલોકો ઉદપાદિ સબ્બલોકે; ()

૪૩.

આયન્તં તિણ્હારકો પથમ્હિ

દિસ્વા સોત્થિયનામભૂસુરો તં,

પાદાસિ તિણમુટ્ઠિયો’ટ્ઠમત્તા

નાથો તાનિ તિણાનિ સમ્પટિચ્છિ; ()

૪૪. ¶

વત્તત્તે વરપાટિહારિયમ્હિ

મગ્ગે ગન્ધગજો’ચ જમ્હમાનો,

સમ્પત્તો કરુણાકલત્તભત્તા

સમ્બોધાધિગમાય બોધિમૂલં; ()

૪૫.

તસ્સોસીદઠિતં’વ ચક્કવાળં

હેટ્ઠા દક્ખિણતો’ત્તરાનનસ્સ,

પઞ્ઞાયુ’ત્તરચક્કવાળમુદ્ધં

લઙ્ઘિત્વાનઠિતં’વ આભવગ્ગં; ()

૪૬.

એવં પચ્છિમમુત્તરં દિસમ્પિ

અટ્ઠાનન્તિ પદક્ખિણં કરોન્તો,

ગન્ત્વા ઠાનવરં પુરત્થિમસ્મિં

અટ્ઠાસિ વસિ પચ્છિમાનનો સો; ()

૪૭. ¶

ધીમા દક્ખિણપાણિપલ્લવેન

અગ્ગે તાનિ તિણાનિ સત્થરી સો,

તમ્હા ચુદ્દસહત્થમુપ્પતિત્વા

પલ્લઙ્કો સમલઙ્કરી દુમિન્દં; ()

૪૮.

દક્ખો કારુપવીણચિત્તકારો

કાતું વા’લિખિતું યથાનસક્કા,

અટ્ઠંસુ હરિતાનિ સન્થતાનિ

એવં તાનિ તિણાનિ ઉપ્પતિત્વા; ()

૪૯.

મંસાદી ઉપસુસ્સરે નહારૂ

અટ્ઠીચેપ્યવસિસ્સરે સરીરે;

મુઞ્ચેય્યં ચતુરાસવેહિ યાવ

ભિન્દિસ્સામિ નતાવિમં અહન્તિ; ()

૫૦. ¶

દળ્હં ચિન્તિય દળ્હમાનસો સો

પાચીનાભિમુખો દુમિન્દબન્ધં;

કત્વા પિટ્ઠિગતં નિસીદિ બોધિ-

પલ્લઙ્કમ્હિ યુગન્ધરે રવી’વ; ()

૫૧.

લોકેસો સસિમણ્ડલાવભાસં

સેતચ્છત્તમધારયી તદઞ્ઞે,

સુદ્ધાવાસતલટ્ઠદેવતા તં

પૂજેસું મકુટપ્પિતઞ્જલીહિ; ()

૫૨.

યે રૂપાવચરે વસન્તિ દેવા

તે ચ’ઞ્ઞત્ર અસઞ્ઞસત્તદેવે,

સમ્પત્વા વજિરાસને નિસિન્નં

પૂજેસું કુસુમાકુલઞ્જલીહિ ()

૫૩. ¶

એકચ્ચે પરનિમ્મિતાદિલોકા

પત્વા ભત્તિભરા’મરા મહિંસુ,

પૂજાભણ્ડસમાભિકિણ્ણહત્થા

મારારિં તહિમાપ પાપિમા કિં; ()

૫૪.

યે નિમ્માણરતિમ્હિ નિજ્જરા તે;

પત્વા ગન્ધકરણ્ડમણ્ડલેહિ,

સમ્પૂજેસુમલઙ્કતઙ્ઘિપીઠં

નં સેટ્ઠં વિજયાસનોપવિટ્ઠં; ()

૫૫.

અટ્ઠાસિ તુસિતાલયા સસેનો

પત્વા સન્તુસિતવ્હદેવરાજા,

વિજેન્તો હરિમોર પિઞ્છપુઞ્જ-

સોભં કઞ્ચનતાલવણ્ટપન્તિં; ()

૫૬.

પત્વા યામસુરાલયા સસેનો

સંવિજેસિ સુયામ દેવરાજા,

ધીરં સોણ્ણપણાળિકાનિપાત-

ધારાસન્નિભચારુચામરેહિ; ()

૫૭. ¶

દેવિન્દો વિજયુત્તરાખ્યસઙ્ખં

વીસં હત્થસતં ધમીતદઞ્ઞે,

પૂજેસું તમુપેચ્ચ કોવિળાર-

પુપ્ફાદીહિ ચ તાવતિંસદેવા; ()

૫૮.

યક્ખાદીહિ પુરક્ખતા’પિ દેવ-

રાજાનો ચતુરો ચતુદ્દિસાસુ,

રક્ખં સંવિદહિંસુ દેવલોકા

તં પત્વાન વિનટ્ઠલોમહટ્ઠં; ()

૫૯.

વાદેન્તો સરમણ્ડલં વિધાય

વીણં પઞ્ચસિખો’પિ બેળુવાખ્યં,

તં સમ્પૂજયિ કાલનાગરાજા

થોમેન્તો થુતિગીતિકાસતેહિ; ()

૬૦. ¶

એવં કાહળભેરિસઙ્ખવીણા-

ઘણ્ટાવીજનિછત્તચામરેહિ,

નચ્ચાદીહિચલાજપઞ્ચમેહિ

દીપદ્ધુપધજેહિ માનયું તં; ()

૬૧.

સિદ્ધત્થો પટિસિદ્ધમારધેય્યો

કત્તું અત્તવસે સદેવલોકં,

સુત્વા વાયમતીતિ બોધિમણ્ડે

મારો તત્ર સમારભિત્થગન્તું; ()

૬૨.

તસ્મિં ખો સમયે ભયાવહાનિ

મારસ્સો’તરણાય કારણાનિ,

ચક્ખચાપાથગતાનિ દુન્નિમિત્ત-

રૂપાદીનિ તિલોકલોચનસ્સ; ()

૬૩. ¶

સુક્ખ’મ્હોધરરાવભેરિરાવ-

વિપ્ફારાબધિરીકતમ્બરમ્પિ,

ભીમં વિજ્જુલતા’સિઘટ્ટણેહિ

મારસ્સા’હવમ્બ્ડલાભમાહ; ()

૬૪.

મારસ્સા’ગમનઞ્જસે રજોવ

વાજીનં ખુરઘટ્ટણેન જાતો,

ઉક્કાપાતસતં જનેસિ તસ્સ

ચક્ખવાનિટ્ઠફખલં દિસાસુ ડાહો; ()

૬૫.

વેહાસે વિચરું કબન્ધરૂપા

કાકોલા બલિપુટ્ઠવાયસારી,

ઉન્નાદિંસુ ખરાનિલો પવાયી

અબ્ભુટ્ઠાસિ રજો દિસાસુ ધૂમો; ()

૬૬.

આલોકો વિગતો ઘણન્ધકારો

ઓતિણ્ણો મહિકાસમાભિકિણ્ણો,

આકાસો પથવિ ભૂસં પકમ્પિ

મેઘચ્છન્નદિનં દિનં બભૂવ; ()

૬૭. ¶

સિદ્ધત્થઞ્હિ અસિદ્ધમત્થમેતં

કાતું અસ્સવમારકિઙ્કરામે,

વત્વે’થા’તિ પજાપતી સસેનો

તત્થેવ’ન્તરધાયિ તાવદેવ; ()

૬૮.

સા સેતા પુરતો પજાપતિસ્સ

આસી બારસયોજનં વિનદ્ધા,

એવં દક્ખિણવામનો ચ લોક-

ધાત્વન્તાવધીમાસિ પચ્છતો’પિ; ()

૬૯.

ઉદ્ધં સા નવયોજનપ્પમાણા

સદ્દો ભૂમિવિદારણોરિ’વા સિ,

સો’પડ્ઢં સતયોજનં બભૂવ

ઉચ્ચં સો ગિરિમેખલો ગજિન્દો; ()

૭૦. ¶

નાહેસું પરિસાસુ નિમ્મિતાસું

દ્વેયોધા સદિસાયુધાદધાના,

તબ્યાસેન અલઞ્હિ લોમહંસો

યસ્સા’નુસ્સરણેન ચે સિયા મે; ()

૭૧.

માપેત્વા સહસા સહસ્સબાહું

ગણ્હિત્વા વિવિધાયુધાનિ તેહિ,

આરૂળ્હો ગિરિમેખલં સસેનો

મારો પાતુરહોસિ બદ્ધવેરો; ()

૭૨.

દેવેસો યસસા સમં સકેન

સેતચ્છત્ત મગઞ્છિ સંહરિત્વા,

દેવેસો યસસા સમં સકેન

સઙક્ખં પિટ્ઠિગતં વિધાય ધાવી; () (યમકબન્ધનં)

૭૩. ¶

સઙ્કોચા’નનકાહલો જગામ

પાતાલં ખલુ કાલનાગરાજા,

વીણાદોણિસખો સખાનપેખો

તમ્હા પઞ્ચસિખો કલહું પલાયિ; ()

૭૪.

દિસ્વા મારબલં સમોસરન્તં

સમ્પત્તા જનતા પલાયિ ભીતા,

સોસીહો’વ વિહાસિ સક્યસીહો

એકો કમારકરિન્દકુમ્હભેદી; ()

૭૫.

પસ્સિત્વા’ધરકન્તિભારમસ્સ

વત્તમ્હોરુહ મિન્દિરાવિહારં,

સિદ્ધત્થેન સમો નચત્થિ લોકે

ઇચ્ચેવં કલિમા’હ મારસેનં; ()

૭૬. ¶

એતસસા’ભિમુખા મયં કદાચિ

નોસક્કોમ’ભિયુજ્ઝિતુન્તિ તાતા,

વત્વા ઉત્તરપસ્સતો સમારો

ખન્ધાવારમબન્ધિ બદ્ધવેરો;

૭૭.

દિસ્વા’જ્ઝોત્થરમાનમારસેનં

આરક્ખાવરણં થિરં વિધાય,

ખન્ધાવારમબન્ધિ સોપિ વીરો

જેતું તં દસપારમી ભટેહિ; ()

૭૮.

મારો ભુધરમેરુચક્કવાળે

રુક્ખાદીનિ વિચુણ્ણિતું સમત્થં,

ખોભેત્વા ભુવનત્તયં દિસાસુ

ઉટ્ઠાપેસિ સમીરણં સુઘોરં; ()

૭૯.

વાતો પારમિધામવારિતો સો

નિત્તેજં પલયાનિલસ્સમોપિ,

પત્તો ચામરમન્દમારુતોવ

તન્દેહોતુપરિસ્સમં જહાસિ; ()

૮૦. ¶

ધારાવેગવિહિન્નભૂમિભાગં

ગમ્ભીરા’સનિરાવનિબ્ભરા’ઘં,

મારો માપયિ તુઙ્ગવીચભઙ્ગં

વસ્સોઘં પરિપાતરુક્ખસેલં; ()

૮૧.

વીરો પારમિપાળિબન્ધનેન

રક્ખં બન્ધિ નિજન્તભાવખેત્તે,

તેનો’ઘો વિપથઙ્ગમો વિપક્ખ-

સેનાયા’સિ પવાહણે નિદાનં; ()

૮૨.

તેજોખણ્ડસમાનમત્તનો સો

તત્તં પજ્જલિતં સજોતિભૂતં,

માપેત્વો’પલવસ્સમપ્પસય્હં

ઝાપેતું તમુપક્કમિત્થ મારો; ()

૮૩. ¶

મારસ્સેવ પતન્તમુત્તમઙ્ગે

ઘોરં પારમિવાયુવેગરુદ્ધં,

તંવસ્સં વજિરાસનૂપચારે

પૂજાપુપ્ફગુળત્તનં જગામ; ()

૮૪.

અસ્સદ્ધો વિસદિદ્ધતિણ્હધારં

આદિત્તં પિહિતમ્બરો’દરં સો,

માપેસિ અસિસત્તિતોમરાદિ-

વસ્સં સબ્બદિસાનિપાતમાનં; ()

૮૫.

તસ્મિં પારમિવમ્મવમ્મિતસ્મિં

વિસ્સટ્ઠા’યુધવુટ્ઠિ કુણ્ઠિતગ્ગા,

પત્વા સમ્પતિ પુપ્ફવુટ્ઠિભાવં

તપ્પાદાસનમત્થકે પપાત; ()

૮૬. ¶

મારો વિચ્ચિટચિચ્ચિટાયમાનં

સંવટ્ટાનલખણ્ડવિબ્ભમં સો,

વસ્સઙ્ગારમયં સવિપ્ફુલિઙ્ગં

ઉટ્ઠાપેસિ પલાસપકુપ્ફવણ્ણં; ()

૮૭.

ખિપ્પંપારમિમન્તજપ્પનેન

અઙ્ગારાનિનિવારિતાનિતાનિ,

તંબુદ્ધઙ્કુરપુણ્ણચન્દબિમ્બં

સેવન્તાનિવિકિણ્ણભાનિવાસું; ()

૮૮.

ભસ્મીકાતુમલન્તિમારવેરિં

ધૂમાકિણ્ણમનિગ્ગતગ્ગિજાલં,

મારોભેરવરાવમુસ્સદાભ-

મબ્ભુટ્ઠાપયિખારભસ્મવસ્સં; ()

૮૯.

સેતામુદ્ધનિવિપ્પકિણ્ણભસ્મિં

તંવસ્સંચિતપારમીબલેન,

પત્વાચન્દનગન્ધચુણ્ણભાવં

મારારિસ્સપપાતપાદમૂલે; ()

૯૦. ¶

અસ્મિં ગુવલયાલવાળગબ્ભે

સમ્પાતાનલદડ્ઢવણ્ણુધારં,

ઉત્તાસાવહમત્તનો’પિ કણ્હો

વસ્સાપેસિ ઉળારવણ્ણુવસ્સં; ()

૯૧.

દિસ્વા’ઙક્ઘીનખરાલિરંસિગઙ્ગા-

તીરુસ્સારિતવણ્ણુરાસિ મસ્સ,

અઙ્ગારો’વ’ધિકોધપાવકેન

કણ્હો કણ્હતરો’સિ ઝાપિતત્તો; ()

૯૨.

ધૂપાયન્તમવીચિમચ્ચિમન્તં

સમ્ફુટ્ઠં ઘનફેણણબુબ્બુલેહિ,

વસ્સં પઙ્કમયં ભુસં નિમુગ્ગો

મારો માપયિ પઞ્ચકામપઙ્કે; ()

૯૩. ¶

તસ્મિંપારમિસત્તીસિતિભૂતે

પઙ્કે ચન્દનપઙ્કભાવયાતે,

મારો પસ્સિય ફુલ્લપઙ્કજાહં

કોપા પઙ્કહતાનનોરિવાસિ; ()

૯૪.

મારારિં ઇમિના હનામહન્તી

સો લોકન્તરિયન્ધકારઘોરં,

મારો સૂવિવિદારિયં દિસાસુ

ઉટ્ઠાપેસિઘનન્ધકારખન્ધં; ()

૯૫.

સો’યં પારમિજાતરંસિજાલ-

ભિન્ના’સેસતમોજિનઙ્કુરેણો,

પલ્લઙ્કોદયપબ્બતોદિતો’સિ

કામં મારતુસારસોસનાય; ()

૯૬. ¶

એતં ગણ્હથ બન્ધથા’તિ વત્વા

નિટ્ઠં કપ્પમવણ્ણિયં કવીહિ,

સદ્ધિં મારબલેનુ’પાગતો સો

કુદ્ધો યુદ્ધમકા પમત્તબન્ધુ; ()

૯૭.

તં દિસ્વા’ચલનિચ્ચલટ્ઠમેસ

પલ્લઙ્કો નચપાપુણાતિ તુય્હં,

મય્હં હે’સુ’પકપક્પતેવ તસ્મા

અસ્મા વુટ્ઠહથા’વુસોત્ય’વોચ; ()

૯૮.

એકા’પી સમતિંસપારમીનં

પલ્લઙ્કત્થમપૂરિતા તયા’તિ,

વુત્તે સો ખિપિ નિજ્જિતો’રચક્કં

ચક્કં ચક્કવરઙ્કિતસ્સ સીસે; ()

૯૯.

તં ચક્કાયુધમુજ્ઝિતપ્પભાવં

યુદ્ધે લદ્ધજયસ્સ મારજિસ્સ,

ઉસ્સિસમ્હિ વરાસનૂપચારે

સેતચ્છન્તમિવુસ્સિતં રરાજ; ()

૧૦૦. ¶

તુય્હં સઞ્ચિનનમ્હિ પારમીનં

કો સક્ખી’તિ અહઞ્ચ સક્ખિહોમિ,

સક્ખી’ગન્તિ પવત્તમારસેના-

ઘોસો ભુમિવિદારણોરિ’વાસિ; ()

૧૦૧.

દાપેન્તોનિજસક્ખિમુગ્ગતેજો

બાહુંતાવપસારયી પવિરો,

સક્ખીહન્તીવદં’વ મારસેનં

તજ્જેન્તો’વ બભૂવ ભુમિચાલો; ()

૧૦૨.

માતઙ્ગો ગિરિમેખલો છિતારિં

વન્દન્તો’વપપાત જન્નુકેહિ,

મારો લદ્ધપરાજયો નિવત્થ-

વત્થસ્સા’પિ અનિસ્સરો પલાયિ; ()

૧૦૩. ¶

ઘોરમારબલવારણાધિપ-

માનદપ્પનિભકુમ્ભદારણો,

બોધિમૂલવજિરાસનોપરિ

કેસરીવ વિરરાજ મારજિ; ()

ઇતિ મેધાનન્દાભિધાનેન યતિના વિરચિતે સકલ કવકિજન હદયાનન્દદાનનિદાને જિનવંસદીપે અવિદૂરે નિદાને દેવપુત્ત મારબલ વિદ્ધંસન પવત્તિપરિદીપો દ્વાદસમો સગ્ગો.

૧.

નિખિલમારતુસારવિસોસિનો

અથજિનઙ્કુરદીધિતિમાલિનો,

રવિ કતાવસરો’વ’પરાચલં

(દુત’વિલમ્બિત) ગામિમુપાગમી; ()

૨. ¶

જલધિવારિસિનેહસુપુરિતે

અભવિ પંસુમહીતલમલ્લકે,

પણિહિતાપરભુધરવત્તિકા-

જલિતદીપસિખે’વ નભોમણિ; ()

૩.

ઉદયપબ્બતગબ્ભસમુબ્ભવં

સકયસોપટિબિમ્બસમંસુભં,

સપદિ તપ્પમુખે સસિમણ્ડલં

કસિણમણ્ડલવિબ્ભમમુબ્બહિ; ()

૪.

અરુણવણ્ણસુધાકર ભાકરા

દિવસસન્ધિવિલાસિનિયા ખણં,

પરિહરિંસુ’દયાપરભુધર-

સવણગં મણિમણ્ડન વિબ્ભમં; ()

૫. ¶

રવિધુરા વિધુરા સરસીવધુ

કમલકોમલકોસપુટઞ્જલી,

ઉપવને પવને’રિતભૂરુહા

પનમિતાનમિતાવ તપોધનં; () (યમકબન્ધનં;)

૬.

અપરસાગરમુદ્ધનિ ભાસુરં

તિમિરજાલપરં રવિમણ્ડલં,

મુકુલિતમ્બુરુહસ્સિરિમાહરિ

ભમરચક્કભરં સરસૂપરિ; ()

૭.

લવણવારિધિકાચસરાવકે

અપરભૂધર કૂટ ભુજપ્પિતા,

સૂરિયમણ્ડલપાતિ નિમુજ્જિય

પુરિમયામમુખંનકિમાહરિ; ()

૮. ¶

મણિપભારુણ ભાકર મણ્ડલં

તમનુભુય મહમ્બુધિરાહુના,

મુખગતંવમિતં વિયક લોહિતં

જલદરાજિ રરાજ દિનચ્ચયે; ()

૯.

વિતતમેઘપભાહિ મુહું મુહું

કળિત પાટલ પલ્લવ સમ્પદં,

વનઘટં વિટપન્તરગં કમા

ફૂટતમોપટલંપરિણામયી ()

૧૦.

સુભજનેભજનેનિરપેક્ખિની

વિપતિની પતિનીવ રજસ્સલા,

સુમધુપે મધુપે પરિવજ્જયું

કમલિનીમલિનીકતનિરજા; () (યમકબન્ધનં;)

૧૧. ¶

મધુમદાલિકુલા મકુલાવલી

અનિલભઙ્ગ તરઙ્ગ ભુજેરિતા,

પદુમિની રમણીહિ સિરિમતો

સુમહિતામણિકિઙ્કિણિસેણિવ; ()

૧૨.

રસિકપક્ક ફલાફલ સાલિસુ

તરુસિરેસુ સમોસરમાનકા,

તિમિરખણ્ડનિભા બધિરીકરું

રવિપથં વિરુતેહિ વિભઙ્ગમા; ()

૧૩.

કુમુદિનીપમદા’થસુધાકર-

કરસતેહિ પરામસનાપરં,

કુસુમહાસવિલાસધરા ભુસં

ભુવનવન્દિરગબ્ભમલઙ્કરિ; ()

૧૪. ¶

હિમકરો હરિણઞ્જનહારિના

નિજકરેન નિરાકરિ તઙ્ખણે,

સકલલોક’વિલોચન સમ્ભવં

ઘનતમોપટલંહિસજો યથા; () (સિલેસબન્ધનં)

૧૫.

સપદિપારમિતારમિતાસયો

નવમ’નુસ્સતિયાસતિયા પરં,

અધિકતા’ધિ સમાધિ સમાહિતો

પુરિમજાતિભવે તિભવે સરિ; () (યમકબન્ધનં)

૧૬.

સુમતિપાદક ઝાન સમુટ્ઠિતો

પુરિમખન્ધસમૂહમનુક્કમં,

અસરિસો’પનિસિન્નજયાસન-

પ્પભુતિ યાવસુમેધભવાવધિં; ()

૧૭. ¶

ઇધભવે સમનન્તરજાતિયં

તદિયખન્ધપબન્ધમનુસ્સરિ,

તિચતુપઞ્ચછસત્ત નવ’ટ્ઠપિ

દસપિ વિસતિતિંસતિ જાતિયો; ()

૧૮.

લહુમનુસ્સરિતાળિસ જાતિયો

પભવ ખન્ધવસેન તહિંતહિં,

ભવસતંભવુપડ્ઢસતંભવ-

દસસતંભવલક્ખમથાપરં ()

૧૯.

અપરિમાણ યુગન્તગજાતિયો

અપરિમાણ વિવટ્ટગજાતિયો,

અપરિમાણ યુગન્ત વિવટ્ટગા

અપરિમાણ ગુણો સરિજાતિયો; ()

૨૦. ¶

ચતુસુયોનિસુસત્તમનટ્ઠિતિ-

તિભવપઞ્ચગતીસુપરિબ્ભમિં,

કસિરભારવહો અહમઞ્જસે

સકટભારવહો ગવજોયથા; ()

૨૧.

ઇતિસમઞ્ઞ ધરો’સિમમુત્ર’હં

ઇતિ નિહીનપસત્થ કુલો ભવિં,

ઇતિ ભવિં અભીરૂપવિરૂપિમા

ઇતિપિ ભત્ત ફખલાફલ માહરિં; ()

૨૨. ¶

અનુભવિંકુસલાકુસલારહં

વિવિધદુક્ખમદુક્ખ મદુક્ખ ખં,

દસસતાયુ સતાયુમિતોભવિં

ઇતિભવંતિભવંસમનુસ્સરિ; () (યમકબન્ધનં)

૨૩.

ઇતિહ યાવસુમેધ ભવં સુધી

સુમરિયા’તિગતા’મિતજાતિયો,

અસરિ સોપટિલોમવસા તતો-

પ્પભુતિ યાવ ઇતો તતિયં ભવં; ()

૨૪.

પુનરમુત્ર તતોભવતો ચુતો

સમુપપજ્જિ મનન્તરજાતિયં,

તહિમહંતુસિતે તિદસાલયે

ભવિમતિજ્જુતિ સન્તુસિતાભિધો; ()

૨૫. ¶

તુસિતદેવનિકાયસમત્વયો

પરમરૂપ વિલાસધરો’ભવિં,

સુમધુરામતમાહરિ મિદિસં

અનુભવિંસુખમિન્દ્રિય ગોચરં; ()

૨૬.

સમુપજીવિમમાનુસહાયન-

ચતુસહસ્સ મહંતુસિતાલયે,

મરુગણમ્બુરુહાસનયાચનં

ઇહ પટિચ્ચ તતો ભવતો ચુતો; ()

૨૭.

જનનિરાજિનિયા મણિચેતિયે

સુગતધાતુમિવા’સમકુચ્છિયં,

રવિકુલે પટિસન્ધિમહં પિત્ર-

નરપતિં અધિકિચ્ચ સમપ્પયિં; ()

૨૮.

ઇતિહ રૂપમરૂપમનાદિકં

વિપરિવત્તતિ વત્તતિ નાપરં,

વિસતિયા સતિ યાવ ધિયા’સનં

વિહતમોહતમો’સિ ભવે સુધી; () (યમકબન્ધનં;)

૨૯. ¶

ચુતુપપત્તિપબન્ધવસેનહિ

અવસવકત્તનધાતુપરમ્પરા,

જલિતદીપસિખે’વ પવત્તતિ

નયિધપુગ્ગલવેદકકારકો; ()

૩૦.

પુરિમખન્ધપબન્ધમનેકધા

ઇતિવવત્થયતો હિ કુદિટ્ઠિયો,

અપગતા’ત્તનિ વીસતિવત્થુકા

તમિહદિટ્ઠિવિસુદ્ધિ’તિ વુચ્ચતિ; ()

૩૧. ¶

સતિમતો રવિમણ્ડલસન્તિભા

સકટમગ્ગનિભા’યમનુસ્સતિ,

પુરિમજાતિસુ નાભિવિરજ્ઝતિ

સરવયે સરભઙ્ગસરો યથા; ()

૩૨.

અચુતિયાચુતિયામતિ માસને

સુતવતી’તવતી’હતિ બુજ્ઝિતું,

સમુદિતે’મુદિતે કુમુદાનિ’મ

નકમલા કમલાનિ અલઙ્કરિ; () (યમકબન્ધનં;)

૩૩.

રુચિરચન્દમરિચિવિલેપિની

કુમુદસણ્ડવિકાસવિહાસિની,

રજનિમજ્ઝિમયામવિલાસિની

તદધિસીલધનં વિજાભાસિ કિં ()

૩૪. ¶

ઘનસુનીલવિસાલતપોવનં

અનલભાસુરકીટકુલાકુલં,

રજનિરાજિનિયા કુસુમાકુલા-

વિરળકેસકલાપસિરિં ભજી; ()

૩૫.

તદુપહારરતાયિ’વ કોમુદી-

ભુજલતાય વિભાવરિભીરુયા,

ગહિતલાજકભાજનવિબ્ભમં

ફુટિતકેરવકાનન માહરિ; ()

૩૬.

તિભુવનેકરવિં રવિભત્તરિ

અપરદીપગતે સરસીવધૂ,

રજનિયા વિહિતાવસરા’પિ કિં

પરિચરિંસુ પતિબ્બતમબ્ભુતં; ()

૩૭.

પરિલસિંસુ ભુસં ભુવને’વુ ભો

રવિપથે વિતતા, વિતતારકા,

અનિમિસે હિ મહાય મહિમતો

જલિતદીપસિખાચ મહીતલે; ()

૩૮. ¶

મકરતેનકેતનસન્તિભા

તુહિનદીધિતિદીધિતિ મજ્ઝિમે,

નિસિ દદાર સદારસરાગિનં

હદયકેરવકેરવકાનનં; () (યમકબન્ધનં)

૩૯.

અથ ભવાભવદિટ્ઠિવિભેદ નં

વિમતિ મોહ તમોપુટપાટ નં,

ચુતુપપાતપભુતિ વિજાન નં

કથમલત્થ સદિબ્બવિલોચ નં; ()

૪૦.

કુસલકમ્મપભાવસમુબ્ભવં

સુખુમદુરગતાનિ’પિ ગોચરં,

અનિમિસાન પસાદવિલોચનં

રુધિરસેમ્ભમકલાપગતંક યથા; ()

૪૧. ¶

તથરિવ’ક્ખિસમેન સુધાસિનં

વિમતિદિટ્ઠિમિસોધનહેતુના,

હતમનોપકિલેસમલેન સો

વિગતમાનુસકેનહિ ચક્ખુના; ()

૪૨.

કરતલમ્બુરુહોપરિચક્ખુમા

યથારિવા’મલકીબદરીફલં,

ચુતુપપત્તિગતેપિ તથાગતે

તિભુવનમ્હિ યથિચ્છિત મદ્દસ; ()

૪૩.

નવુપપાતખણેચ ચુતિક્ખણે

વિસયભાવમુપેન્તિ તથાગતા,

તદુપચારવસેનિ’હદસ્સનં

ખમતિ અટ્ઠકથાચરિયાસભો; ()

૪૪. ¶

ઉપધિહીન’ધિહનીનતથાગતે

અનપનીતપણીત તથાગતે,

અનભિરૂપ’ભિરૂપતથાગતે

સુગતિ દુગ્ગતિ દુગ્ગ મુપાગતે; () (યમકબન્ધનં;)

૪૫.

તિરિયમુદ્ધમધોપતિતીય સો

મતિપહં અભિપસ્સિ યથારહં,

નિચિતકમ્મપથેચ તથાગતે

ઉપરિ પાદકઝાનસમુટ્ઠિતો; ()

૪૬.

અકુસલાનિ કરિંસુ ઇમે તિધા

સુચરિતાનિ કરિંસુ તિધા ઇમે,

અરિયમગ્ગફલેહિક સમઙ્ગિનો

નસમણા’તિપિ અન્તિમવત્થુના; ()

૪૭.

ગુણનિરાકરણેન અસાધવો

ઉપવદિંસુ નસન્તિ ગુણા’તિ’મે,

અપિચસપ્પુરિસા’રિયપુગ્ગલે

તદનુરૂપગુણેહિ પસંસયું; ()

૪૮.

વિતથલદ્ધિપરામસના ઇમે

પરમલદ્ધિપરામસના ઇમે,

ગહિતલદ્ધિવસેન તહિંતહિં

નિચિતકમ્મપથા જનતા અયં; ()

૪૯.

ચતુરપાયમપાયમપાયતિં

ઉપગતા સુગતિ સુગતિંઇતિ,

યતિ સમાહિતવાહિતવા’ દ્દસ

અનિમિસક્ખિસમક્ખિસમન્વિતો; () (યમકબન્ધનં)

૫૦. ¶

સમ્માસમ્મસતોસતો સતિમતો કમ્માદિહેતુબ્ભવં

રૂપારૂપમનાગતઙ્નિ મહા મોહન્ધકારો ધિયા,

અબ્ભત્થઙ્ગમિ યાય સોળસવિધા કઙ્ખાચતેકાલિકા

સાકઙ્ખાતરણબ્બિસુદ્ધુ દુતિયેયામે પવત્તા મતિ; ()

ઇતિ મેધાનન્દાભિધાનેનયતિના વિરચિતે સકલકવિજન હદયાનન્દદાનનિદાને જિનવંસદીપે અવિદુરે નિદાને પુબ્બેનિવાસઞાણદિબ્બચક્ખુઞાણાધિગમ પવત્તિપરિદીપો તેરસમો સગ્ગો.

૧. ¶

સુધાકરે વિકસિતકેરવાકરે

કમેનુ’ પાસતિ સતિ પચ્છિમં દિસં,

વિહાવરી સસિરુચિરાનનં જિનં

ભજન્તિ પચ્છિમમથયામ મોતરિ; ()

૨.

ખણં નિસાપતિ વિરહાતુરેવ’યં

નિસાવધૂ મલિનપયોધરમ્બરા,

ચતુદ્દિસાયતનયનેહિ સમ્પતિ

મુમોચ સીકરનિકરસ્સુબિન્દવો; ()

૩.

કિલેસનાસનપસુતો સમાધિના

પુથુજ્જનો તદનુસયં યથુબ્બહે,

તથં’સુના ભુવનકલઙ્કસોધનો

નહે કલાનિધિ સકલઙ્ક મુબ્બહી; ()

૪. ¶

પુરત્થિમે નભસિ વિકિણ્ણ તારકા-

પબન્ધનિબ્ભરતિમિરં વિયાકરી

નિસાવધુ વલયિતહારભાસુર-

સુનીલકોમલનવકુન્તલસ્સિરિં; ()

૫.

વિપસ્સનાબલવિમલીકતન્તરો

જિનઙ્કુરો દુરિતમલંવ ચન્દિમા,

મરિચિસઞ્ચયધવલીકતમ્બરો

તમોચયં તમનુચરં નિરાકરી; ()

૬.

પવાયિ સીતલમલયાનિલો ભુસં

દિસઙ્ગના સિસિરતુસારબિન્દવો,

મુમોચ સા વિચરિ નિસા નિસાકર-

મરીચિમઞ્જરિપરિચુમ્બિતે ભુવિ; ()

૭. ¶

નિરઙ્ગણે નિરુપકિલેસ નિચ્ચલે

મુદુમ્હિ કમ્મનિયવિસુદ્ધિભાવગે,

સમાહિતે મનસિ વિપસ્સનામનં

અથાસવક્ખયમતિયા’ ભીનીહરિ; ()

૮.

સબારસઙ્ગિકભવચક્ક મજ્ઝગા

અનુક્કમેન’પિ પટિલોમતો સુધી

વવત્થયં યમરિયઞાણદસ્સનં

વિસુદ્ધિયા વિસદ્ધિયા તદુચ્ચતે; ()

૯.

ખણેન યો સરતિ સહસ્સલોચનો

યથાવતો દસસતમત્થ મસ્સપિ,

વિધાતુનો નિજચરણઙ્ગુલિપ્પભા-

વિભુસિતા’ખિલભુવનોદરસ્સ’પિ; ()

૧૦. ¶

અસેસનીવરણતુસારસોસિનો

સમાધિસમ્ભવ’ ખિલઝાનલાભિનો,

જગત્તયં કરબદરં’વ દસ્સિનો

નયસ્સ કસ્સચિ વિસયત્ત માગતં; ()

૧૧.

અદિટ્ઠ મપ્પટિ વિદિતં સયંપુરા

અનુત્તરંતમરિયઞાણદસ્સનં,

ઇમસ્સ ગોતમસમણસ્સ સિજ્ઝતે

ગરૂપસેવનવિરહસ્સ અબ્ભૂતં; ()

૧૨.

ભવેભવે પરિવિતદાનપારમિ-

બલેન’હૂ વિજટિતલોભબન્ધનો,

સમેત્તિખન્ત્યનુગતસીલપારમી-

જલેન નિબ્બુતપટિઘાદિપાવકો; ()

૧૩. ¶

ભવેભવે ભવિ થિરઞાણપારમી-

પધંસિતા’ખિલવિપરીતદસ્સનો,

વિનાયકપ્પભુતિ ગરૂપસેવન-

વસેન પુચ્છિય હતમોહસંસયો; ()

૧૪.

ભવેભવે બુધજનપુજનાદિના

ગરૂભિવાદનબહુમાનનાદિના,

જનાપચાયનવિધિના વિનોદયિ

સદપ્પ મુન્નતિ મભિમાન મુદ્ધટં; ()

૧૫.

ભવેભવે વિભવરતિં રતિંભવે

અનઙ્ગસઙ્ગમરતિ મઙ્ગનારતિં,

ઘરા’ભિનિક્ખમિય’નગારિયંરતો

અપાનુદી પટિલભિ ઝાન મત્તના; ()

૧૬. ¶

ભવેભવે સ’વીરિય સચ્ચપારમી-

પરાયણો અધિકુસલેસુ ચારતિં,

જહં વચીદુરિતમલં ચતુબ્બિધં

વિસોધયી નિજહદયઞ્ચ પગ્ગહી; ()

૧૭.

ભવે ભવે ઇતિ સમતિંસપારમી-

વિસુજ્ઝિતા’ કુસલમનોમલિમસો,

કમેન ઇન્દ્રિય પરિપાકતં ગતો

નચઞ્ઞસમ્પદ મહિપત્થયી સુધી; ()

૧૮.

ભવે ભવે અગણિતમેવ બોધિયા

દયાય ચોદિતહદયો’હિ કપત્થનં,

અકા ચતુબ્બિધફલસમ્પદા તતો

પદિસ્સરે નિરવસરા રિવ’ન્તનિ; ()

૧૯. ¶

ભવે ભવે સકપણિધાનસત્તિયા

તિધા’હિસઙ્ખતકુસલં ઇમસ્સ ભો,

નસાધયે કિમરિયઞાણદસ્સનં

અનઞ્ઞપુગ્ગલવિસયં નસંસયો; ()

૨૦.

અનિચ્ચતો’દયવયતાય દુક્ખતો

સદુક્ખતાયપિ અવિધેયતાદિના,

અનત્તતો વરમતિ ખન્ધપઞ્ચકં

પુનપ્પુનં સમુપપરિક્ખ મુસ્સહી; ()

૨૧.

કલાપસમ્મસનમુખેન બારસ-

વિધે અનાદિકભવચક્કનિસ્સિતે,

કમેન સત્તસુ અનુપસ્સનાસુ સો

જિનઙ્કુરો તદવયવે’ભિનીહરિ; ()

૨૨. ¶

અનિચ્ચતોભુસમનુપસ્સમુદ્ધરિ

અસેસસઙ્ખતગતનિચ્ચસઞ્ઞિતં,

અનત્તતો સમનુવિપસ્સ દુક્ખતો

સસઙ્ખતેપજહિ સુખત્તસઞ્ઞિતં; ()

૨૩.

વિનોદયી સુમતિ વિરાગનિબ્બિદા-

વસેન સઙ્ખતગતરાગનન્દિયો,

નિરોધનિસ્સજનવસા’નુપસ્સિય

તથોદયાદિયનમસેસઙ્ઘતે; ()

૨૪.

વિધાયદુબ્બિધમનુપસ્સતો કસતો

અસેસસઙ્ખતમપિ નામરૂપતો,

નિદાનતો પુનખણતો’દયબ્બયં

ઉપટ્ઠહિ દ્વિગુણિતપઞ્ચવિસધા; ()

૨૫. ¶

સુધીમતો તરુણવિપસ્સનાયિ’મે

વિપસ્સકસ્સિ’તિ દસુપક્કિલેસકા,

ભવુંપભાસતિમતિપીતિનિચ્છયો

સુખી’હનાસમથનિકન્ત્યુપેક્ખના; ()

૨૬. ¶

પસન્નલોહિત પરિપુણ્ણવિગ્ગહા

વિનિગ્ગતા નિરવધિલોકધાતુસુ,

વિપસ્સનાબલપભવા’ભિપત્થરિ

સુધન્તકઞ્ચનરસપિઞ્જરપ્પભા; ()

૨૭.

અયંપથો નભવતિ તપ્પભાદયો

વિસત્તિકાપભુતિકિલેસવત્થુકા,

પુનોદયબ્બય મનુપસ્સતો તતો

પથો સમુબ્ભવિ દસુપક્કિલેસગં; ()

૨૮.

પથાપથં સમુપપરિક્ખતોઇતિ

સુધીમતો તરુણવિપસ્સકસ્સયા,

સમુટ્ઠિતા નિસિતવિપસ્સનામતિ

પથાપથિક્ખણકવિસુદ્ધિ વુચ્ચતે; ()

૨૯. ¶

નરાસભો અધિગતઞાતતીરણ-

પરિઞ્ઞવા ઉપરિપહાણસઙ્ખયા,

પરિઞ્ઞયા ઉભય વિસુદ્ધિસિદ્ધિયા

તિસચ્ચદસ્સનપસુતો સમારભી; ()

૩૦.

અનિચ્ચલક્ખણમપકિ દુક્ખલક્ખણં

અનત્તલક્ખણમથ સબ્બસઙ્ખતે,

યથાવતો નસમનુપસ્સિ સન્તતિ-

રિયાપથેહિચ પિહિતંઘણેનસો; ()

૩૧.

વિસોધયં મતિમુદયબ્બયે તતો

લહું તિલક્ખણવિસદત્તગો ભુસં,

વિપસ્સનાપથપટિપન્ન મત્તના

અલત્થભઙ્ગધિભયઞાણમાદિકં; ()

૩૨. ¶

સયમ્ભુનો ઉપરિનવાનુપસ્સના-

વિભાવના નવગુણવણ્ણનાયિધ,

વિધીયતે નવવિધઞ્ણભાવના

પવુચ્ચતે સપકટિપદાવિસુદ્ધિતિ; ()

૩૩.

મતીહિતિહિપિ ચતુસચ્ચછાદક-

તમોવિધંસન સમનન્તરં થિરં,

નિરોધગોચરમલભિત્થ ગોત્રભુ-

મતિં સુધી અનરિયગોત્તબાહિરં; ()

૩૪. ¶

પસત્થગોત્રભુમતિદિન્નસઞ્ઞકં

સમૂલમુદ્ધટકલુસત્તયં સુધી,

વિબન્ધદુગ્ગતિવિનિપાતનાદિકં

અથાદિમંપટિલભી ઞાણદસ્સનં; ()

૩૫.

યદેવનન્તરફલદન્તિ પણ્ડિતા

વદન્તિતપ્ફલમપિ પચ્ચવેક્ખણં,

અલત્થ સો પુન દુતિયાય ભુમિયા

વિપસ્સનં સમધિગમાય ભાવયી; ()

૩૬.

ભુસોવિસોસિત ભવદુક્ખકદ્દમં

અકાલિકં તનુકતકિબ્બિસત્તયં,

અનુત્તરં દુતિયમલત્થ તપ્ફલં

સપચ્ચવેક્ખણમથ ઞાણદસ્સનં; ()

૩૭. ¶

વિપસ્સનંપુનરપિભાવયં સયં

સમુદ્ધટાલયપટિઘં ભવાપહં,

સપચ્ચવેક્ખણફલઞાણમજ્ઝગા

અનુત્તરં તતિયક ઞાણદસ્સનં; ()

૩૮.

તિલક્ખણં થિરમતિમા’ભિપત્તિયા

સુભાવયિક ઉપરિ ચતુત્થભુમિયા,

અવારિયાસનિરિવ તાલમત્થકે

કિલેસમુદ્ધનિરનિહચ્ચચારિનં; ()

૩૯.

નિવારિતાખિલ ભવચક્કવિબ્ભમં

સવાસનાપરિમિત પકાપનાસનં,

અનઞ્ઞગોચર વરઞાણદસ્સનં

અલત્થ તપ્ફલમપિપચ્ચવેક્ખણં; ()

૪૦. ¶

તદાસવક્ખયમતિગ્ઞાણદસ્સન-

વિસુદ્ધિવુચ્ચતિ અરહત્તપત્તિયા,

સહેવચુદ્દસવિધ બુદ્ધબુદ્ધિયો

જિનો ચતુબ્બિધ પટિસમ્ભિદાલભી; ()

૪૧.

અસાધારણં ઞાણછક્કંબલાનિ

દસ’ટ્ઠારસાવેણિકા બુદ્ધધમ્મા,

ચતુદ્ધાવિસારજ્જમિદ્ધાનુભાવા

સમિદ્ધાસહેચારહત્તેન તસ્સ; ()

૪૨.

અભિઞ્ઞેય્યધમ્મે અભિઞ્ઞાય સામં

પરિઞ્ઞેય્ય ધમ્મે પરિઞ્ઞાય સામં,

પહાતબ્બ ધમ્મે પહન્ત્વાન સામં

સનિબ્બાનમગ્ગપ્ફલં સચ્છિકત્વા; ()

૪૩. ¶

સિયાયાવતાઞેય્ય ધમ્મપ્પવત્તિ

સિયાતાવતા તસ્સ ઞાણપ્પવત્તિ,

અભિઞ્ઞાય સબ્બઞ્ઞુતાઞાણ માસિ

સહેવારહત્તેન સબ્બઞ્ઞુ બુદ્ધો; ()

૪૪.

મહામોહનિદ્દાપગોમગ્ગઞાણ-

પ્પબુદ્ધો’હિસમ્બોધિયા સોભમાનો,

મુનિન્દો દિનિન્દં’ સુસન્દોહહાસિ-

’ન્દિરામન્દિરિન્દિવરાભંઅહાસિ; ()

૪૫.

સુબુદ્ધાભિસમ્બોધિપુબ્બાચલમ્ભા

સહેવારુણો બુદ્ધસૂરોદયેન,

સમુટ્ઠાસિ વેનેય્ય બન્ધૂહિસદ્ધિં

પબુજ્ઝિંસુ અબ્ભુગ્ગતમ્હોજકોસા; ()

૪૬. ¶

ઉળારાવભાસો તદા જાતિખેત્તે

ભુસંપાતુભુતો મહીસમ્પવેધિ,

સિળાસાળસેળાવતંસા સુભાનિ

નિમત્તાનિ બત્તિંસજાતાતિલોકે; ()

૪૭.

તમોજાલવિદ્ધંસનાદીનિ લોકે

કરોન્તોવ ચત્તારિકિચ્ચાનિ’માનિ,

સમુટ્ઠાસિ તસ્મિંખણે રંસિમાલિ

રિવાદિચ્ચવંસુબ્ભવો બુદ્ધસૂરો; ()

૪૮.

મહીલાજવુટ્ઠીહિ સઞ્છન્નભુતા

નભં કનિબ્ભરં ગન્ધધુપદ્ધજેહિ,

છણ્હોકુલા કેવલં લોકધાતુ

મહામઙ્ગલાવાસ કલીલાવલમ્બિં ()

૪૯. ¶

તદાતપ્પદમ્ભોજ પૂજાગતાનં

સિરો ભત્તિભારઞ્જલીનં સુરાનં,

નિરાલમ્બમાકાસ રન્ધં બભાસ

પભાસાર ચૂળામણિહકા’કરાળં; ()

૫૦.

ગુણોનામ સક્ખન્ધસન્તાન સુદ્ધિ

સકોસુદ્ધખન્વ્ધપ્પબન્ધોહિ બુદ્ધો,

નમોબુદ્ધભુતસ્સ નિપ્ફન્તઞાણ-

પ્પહાણાનુભાવાહિરૂપસ્સતસ્સ; ()

ઇતિ મેધાનન્દાભિધાનેનયતિના વિરચિતે સકલકવિજન હદયાનન્દદાનનિદાને જિનવંસદીપે અવિદુરે નિદાને મહા બોધિસત્તસ્સ અરિયમગ્ગઞાણાભિસમ્બોધિ સમધિગમ પવત્તિપરિદીપો ચુદ્દસમો સગ્ગો.

જિનવંસદીપે અવિદુરે નિદાનભાગો દુતિયો.

૧. ¶

અસ્સેવ પકલ્લઙ્કવરસ્સકારણા

સીસક્ખિમંસાનિ ચ દારસુનવો,

દત્વા ચિરસ્સં અકરિન્તિ દુક્કરં

સો (ઇન્દવંસા’)ભિધજો વિચિન્તયી; ()

૨.

પલ્લઙ્કતો તાવ નવુટ્ઠહં તહિં

પલ્લઙ્કમાધાય નિસજ્જ સત્તહં,

સઙ્કપ્પપુણ્ણો’ધિસમાધયો મુનિ

સમ્મા સમાપજ્જિ અનેકકોટિયો; ()

૩.

ના’યં જહાતે વિજયાસના’લયં

યંકિઞ્ચિકિચ્ચં કરણિયમસ્સહિ,

સંવિજ્જતે દાનિપિ કાચિ દેવતા

સઙ્કાભિઘા’તાભિવિતક્કયું ઇતિ; ()

૪. ¶

તાસં વિદિત્વાન વિતક્કમાસના

અબ્ભુટ્ઠિતો સો ગગનઙ્ગણં ખણં,

સંદસ્સયન્તો યમપાટિહારિયં

નિસ્સંસયો સંસયસલ્લમુદ્ધરી; ()

૫.

નિસ્સાય પલ્લઙ્કમિમં મહીરુહં

સમ્પત્તસમ્બોધિપદો’સ્મિ ચિન્તિય,

ઓરુય્હ પકલ્લઙ્કઠિતપ્પદેસતો

પુબ્બુત્તરાનઞ્હિ દિસાન મન્તરા; ()

૬.

સત્તાહ મિન્દિવરચારુલોચન-

પઞ્ચપ્પભાસારનિસેચનેન સો,

સમપૂજયન્તો જયબોધિમાસનં

અટ્ઠાસિ લોકેકવિલોચનો જિનો; ()

૭. ¶

ગન્ત્વા ઠીતટ્ઠાનજયાસનન્તરા

પુબ્બાપરસ્સં દિસિ સત્તવાસરં,

નિક્ખિત્તચક્કઙ્કિતપાદપઙ્કજો

સો ચઙ્કમી નિમ્મિતરતનચઙ્કમે; ()

૮.

સો બોધિતો ઉત્તરપચ્છિમન્તરા

દેવેહિ નાનારતનેહિ નિમ્મિતે,

સત્તાહમત્તં મણિમન્દિરે મુનિ

સમ્માભિધમ્મં પવિહાસિ સમ્મસં; ()

૯.

મન્થાચલે’નમ્બુનિધિં’વ કેસવો

વિઞ્ઞાણકણ્ડાદિટસા ચતુબ્બિધં,

તસ્મિં નિસિન્નો મુનિ ધમ્મસઙ્ગણિ-

માલોલયી ઞાણબલેન દુદ્દસં; ()

૧૦. ¶

વેભઙ્ગિયં ખન્ધવિભઙ્ગમાદિકં

ગમ્ભીરમટ્ઠારસધા સુદુબ્બુધં,

સો મારભઙ્ગો’થ વિભઙ્ગસાગરં

સંખોભયી ઞાણયુગન્તવાયુના; ()

૧૧.

સો ધાતુસુઞ્ઞત્તપજાનનો જિનો

નિસ્સત્તનિજ્જિવસભાવધાતુયો,

વિત્થારયન્તો તદનન્તરં વરં

નાનાનયં ધાતુકથં વવત્થયી; ()

૧૨.

ખન્ધાદિપઞ્ઞત્તિવસેન છબ્બિધા

પઞ્ઞત્તિયો’તિ સુવિભત્તમાતિકં,

પઞ્ઞાય સબ્બઞ્ઞુજિનો’થ પુગ્ગલ-

પઞ્ઞત્તિ માલોલયિ અગ્ગપુગ્ગલો; ()

૧૩. ¶

વાદીભસીહો સકવાદમણ્ડલં

ઓરુય્હ સમ્મા પરવાદમણ્ડલં,

સુત્તાનિ સઙ્ગય્હ સહસ્સમટ્ઠધા

સંખિત્ત માદો મુખવાદયુત્તિકં; ()

૧૪.

ઞાણેન વિત્થારિયમાન મત્તનો

કિઞ્ચાપ્ય’નન્તાપરિયન્ત મુત્તમં,

તક્કીહિ નક્કાવચરં નકેહિચિ

નાથો કથાવત્થુ મથા’ભિસમ્મસિ; ()

૧૫.

યં મૂલખન્ધાદિવસા દસબ્બિધં

ઉદ્દેસનિદ્દેસપદા’નુરૂપતો,

નિટ્ઠાનતો સંસયતો વિભાગિયં

ગમ્ભીરઞાણેન’થ સાગરૂપમં; ()

૧૬. ¶

સન્તં પણિતં નિપુણં સુદુદ્દસં

ગુળ્હં અતક્કાવચરં અચિન્તિયં,

નાનાનયં તં યમકં સુસઞ્ઞમો

ધમ્મસ્સરો સમ્મસિ નિપ્પદેસતો; ()

૧૭.

નાનાનયુ’ત્તુઙ્ગતરઙ્ગનિબ્ભરં

નેય્યત્થનીતત્થમણિહિ મણ્ડિતં,

ધમ્મન્તરાવટ્ટસતં અથાપરં

સદ્ધમ્મખન્ધોદકખન્ધપૂરિતં; ()

૧૮.

સત્થા ચતુબ્બિસ તિમત્તપચ્ચય-

વેલં પરિચ્છેદવિસાલપટ્ટનં,

ગમ્ભીરપટ્ઠાન મહણ્ણવં કથં

આલોલયં સમ્મસિ ઞાણમેરુના; ()

૧૯. ¶

નિસ્સઙ્ગઞાણો મુનિ હેતુપચ્ચયો

ઇચ્ચાદિના’રોપિતમાતિકારહં,

નિદ્દિટ્ઠનિદેદસપદં પપઞ્ચિત-

ઞેય્યં ચતુબ્બીસવિધં સુદુબ્બુધં; ()

૨૦.

નિસ્સાય બાવીસવિધે તિકે તિક-

પટ્ઠાન મન્તોગધનામરૂપિકે

નિસ્સાય નિસ્સેસકે તથા દુક-

પટ્ઠાન મન્તોગધનામરૂપિકે ()

૨૧.

બાવિસમત્તા તિકમાતિકા દુકે

પક્ખિપ્પ પટ્ઠાનવિદં દુકન્તિકં,

બાવીસમત્તાય તિકે સતંદુકે

પક્ખિપ્પ પટ્ઠાનમિદંક તિકદ્દુકં; ()

૨૨. ¶

કત્વા તિકેસ્વે’વ તિકે દુવીસતિ

પટ્ઠાન મન્તોગતિકે તિકત્તિકં,

કત્વા દુકેસ્વે’વ તથા સતંદુકે

પટ્ઠાન મન્તાગેતિકે દુકદ્દુકં; ()

૨૩.

ઇચ્ચાનુલોમે જનયાનિ પક્ખિપં

છ પ્પચ્ચનીયે’પિ નયાનિ પક્ખિપં,

એવં ખિપિત્વા અનુલોમપચ્ચનિ-

યેચા’પિ છ પ્પચ્ચનિયા’નુલોમકે; ()

૨૪.

ગમ્ભીરપટ્ઠાનમહોદધિં ઇતિ

સઙ્ખોભયં સમ્મસિ ઞાણમેરુના,

તં સમ્મસન્તસ્સ સવત્થુકં છવિ-

વણ્ણો પસન્તો’સિ પસીદિ લોહિતં; ()

૨૫. ¶

તસ્મિંખણે ચત્તજવણ્ણધાતુયો

અટ્ઠંસુ ઠાનમ્હિ અસિતિહત્થકે,

અઞ્ઞત્ર’ધિટ્ઠાનબલં સરીરતો

છબ્બણ્ણરંસી વિસરા’હિનિચ્છરું; ()

૨૬.

સેવાલકાલિન્દિનદિ’ન્દિરાપતિ-

નિલમ્બરિ’ન્દિવરવણ્ણસન્તિભા,

કેસ’ક્ખિમસ્સૂહિક વિનિગ્ગતા ભુસં

નીલપ્પભા’સેસદિસા અલઙ્કરું; ()

૨૭.

તાસં વસા’ સેસદિસાવિલાસિની

આસું યથા પારુતનીલકમ્બલા,

તા ચક્કવાળાતિ પપૂરયન્તિયો

ધાવિંસુ નિલોપલચુણ્ણસન્નિભા; ()

૨૮. ¶

નિસ્સેસલોકં હરિતાલકુઙ્કુમ-

ચુણ્ણેહિ સોવણ્ણરસેહિ મિસ્સકં,

આલેપયન્તીવિય પીતરંસિયો

યા નિગ્ગતા કઞ્ચનસન્નિભત્તચા; ()

૨૯.

તાસં વસેના’સિ સિણેરુપબ્બત-

રાજા વિલિનો’વ મહણ્ણવે જલં,

સંકપ્પિતા’વ’ટ્ઠ દિસાગજા’ભવું

નિદ્ધન્તચામીકરકપ્પનાદિના; ()

૩૦.

લાખારસાનં પરિસેચનં વિય

નિન્દૂરચુણ્ણો’કિરણં’વ યાદિસિ,

સઞ્ઝાપભારત્તસુરત્તરંસિયો

નિક્ખમ્મ ધાવિંસુ સમંસલોહિતા; ()

૩૧.

તાસં વસેના’ખિલભૂમિકામિની

આસી નિમુગ્ગારિવ ઉત્તરણ્ણવે,

અમ્ભોજરાગેહિ સુનિમ્મિતાનિ’વ

સબ્બાનિ દબ્બાન્ય’ભવું જગત્તયે;()

૩૨. ¶

યાકુન્દસોગન્ધિકચન્દચન્દિકા-

કપ્પૂરખીરોદધિવીચિપણ્ડરા,

અટ્ઠીહિ દાઠાહી વિતસ્સટા ભુસં

ઓદાતરંસી ધવલીકરું દિસા; ()

૩૩.