મૂલ > સુત્તપિટક > ખુદ્દકનિકાય

THA Vol 2
MMR Vol 2
VRI Vol 2
PTS Vol 0

Misc. Paragraph

ખુદ્દકનિકાયે

ચરિયાપિટકપાળિ

નમો તસ્સ ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ

‘‘કપ્પે ¶ ¶ ¶ ¶ ચ સતસહસ્સે, ચતુરો ચ અસઙ્ખિયે;

એત્થન્તરે યં ચરિતં, સબ્બં તં બોધિપાચનં.

‘‘અતીતકપ્પે ચરિતં, ઠપયિત્વા ભવાભવે;

ઇમમ્હિ કપ્પે ચરિતં, પવક્ખિસ્સં સુણોહિ મે.

‘‘યદા અહં બ્રહારઞ્ઞે, સુઞ્ઞે વિપિનકાનને;

અજ્ઝોગાહેત્વા [અજ્ઝોગહેત્વા (સી. સ્યા.)] વિહરામિ, અકિત્તિ નામ તાપસો.

‘‘તદા ¶ મં તપતેજેન, સન્તત્તો તિદિવાભિભૂ;

ધારેન્તો બ્રાહ્મણવણ્ણં, ભિક્ખાય મં ઉપાગમિ.

‘‘પવના આભતં પણ્ણં, અતેલઞ્ચ અલોણિકં;

મમ દ્વારે ઠિતં દિસ્વા, સકટાહેન આકિરિં.

‘‘તસ્સ દત્વાનહં પણ્ણં, નિક્કુજ્જિત્વાન ભાજનં;

પુનેસનં જહિત્વાન, પાવિસિં પણ્ણસાલકં.

‘‘દુતિયમ્પિ ¶ તતિયમ્પિ, ઉપગઞ્છિ મમન્તિકં;

અકમ્પિતો અનોલગ્ગો, એવમેવમદાસહં.

‘‘ન ¶ મે તપ્પચ્ચયા અત્થિ, સરીરસ્મિં વિવણ્ણિયં;

પીતિસુખેન રતિયા, વીતિનામેમિ તં દિવં.

‘‘યદિ માસમ્પિ દ્વેમાસં, દક્ખિણેય્યં વરં લભે;

અકમ્પિતો અનોલીનો, દદેય્યં દાનમુત્તમં.

‘‘ન તસ્સ દાનં દદમાનો, યસં લાભઞ્ચ પત્થયિં;

સબ્બઞ્ઞુતં પત્થયાનો, તાનિ કમ્માનિ આચરિ’’ન્તિ.

‘‘પુનાપરં ¶ યદા હોમિ, બ્રાહ્મણો સઙ્ખસવ્હયો;

મહાસમુદ્દં તરિતુકામો, ઉપગચ્છામિ પટ્ટનં.

‘‘તત્થદ્દસં પટિપથે, સયમ્ભું અપરાજિતં;

કન્તારદ્ધાનં પટિપન્નં [કન્તારદ્ધાનપટિપન્નં (સી. સ્યા.)], તત્તાય કઠિનભૂમિયા.

‘‘તમહં પટિપથે દિસ્વા, ઇમમત્થં વિચિન્તયિં;

‘ઇદં ખેત્તં અનુપ્પત્તં, પુઞ્ઞકામસ્સ જન્તુનો.

‘‘‘યથા કસ્સકો પુરિસો, ખેત્તં દિસ્વા મહાગમં;

તત્થ બીજં ન રોપેતિ, ન સો ધઞ્ઞેન અત્થિકો.

‘‘‘એવમેવાહં ¶ ¶ પુઞ્ઞકામો, દિસ્વા ખેત્તવરુત્તમં;

યદિ તત્થ કારં ન કરોમિ, નાહં પુઞ્ઞેન અત્થિકો.

‘‘‘યથા અમચ્ચો મુદ્દિકામો, રઞ્ઞો અન્તેપુરે જને;

ન દેતિ તેસં ધનધઞ્ઞં, મુદ્દિતો પરિહાયતિ.

‘‘‘એવમેવાહં પુઞ્ઞકામો, વિપુલં દિસ્વાન દક્ખિણં;

યદિ તસ્સ દાનં ન દદામિ, પરિહાયિસ્સામિ પુઞ્ઞતો’.

‘‘એવાહં ચિન્તયિત્વાન, ઓરોહિત્વા ઉપાહના;

તસ્સ પાદાનિ વન્દિત્વા, અદાસિં છત્તુપાહનં.

‘‘તેનેવાહં ¶ સતગુણતો, સુખુમાલો સુખેધિતો;

અપિ ચ દાનં પરિપૂરેન્તો, એવં તસ્સ અદાસહ’’ન્તિ.

‘‘પુનાપરં યદા હોમિ, ઇન્દપત્થે [ઇન્દપત્તે (સી. ક.)] પુરુત્તમે;

રાજા ધનઞ્ચયો નામ, કુસલે દસહુપાગતો.

‘‘કલિઙ્ગરટ્ઠવિસયા, બ્રાહ્મણા ઉપગઞ્છુ મં;

આયાચું મં હત્થિનાગં, ધઞ્ઞં મઙ્ગલસમ્મતં.

‘‘‘અવુટ્ઠિકો જનપદો, દુબ્ભિક્ખો છાતકો મહા;

દદાહિ પવરં નાગં, નીલં અઞ્જનસવ્હયં.

‘‘‘ન ¶ ¶ મે યાચકમનુપ્પત્તે, પટિક્ખેપો અનુચ્છવો;

મા મે ભિજ્જિ સમાદાનં, દસ્સામિ વિપુલં ગજં’.

‘‘નાગં ગહેત્વા સોણ્ડાય, ભિઙ્ગારે [ભિઙ્કારે (સી.)] રતનામયે;

જલં હત્થે આકિરિત્વા, બ્રાહ્મણાનં અદં ગજં.

‘‘તસ્સ નાગે પદિન્નમ્હિ, અમચ્ચા એતદબ્રવું;

‘કિં નુ તુય્હં વરં નાગં, યાચકાનં પદસ્સસિ.

‘‘‘ધઞ્ઞં ¶ મઙ્ગલસમ્પન્નં, સઙ્ગામવિજયુત્તમં;

તસ્મિં નાગે પદિન્નમ્હિ, કિં તે રજ્જં કરિસ્સતિ.

‘‘‘રજ્જમ્પિ મે દદે સબ્બં, સરીરં દજ્જમત્તનો;

સબ્બઞ્ઞુતં પિયં મય્હં, તસ્મા નાગં અદાસહ’’’ન્તિ.

‘‘કુસાવતિમ્હિ નગરે, યદા આસિં મહીપતિ;

મહાસુદસ્સનો નામ, ચક્કવત્તી મહબ્બલો.

‘‘તત્થાહં ¶ દિવસે તિક્ખત્તું, ઘોસાપેમિ તહિં તહિં;

‘કો કિં ઇચ્છતિ પત્થેતિ, કસ્સ કિં દીયતૂ ધનં.

‘‘‘કો છાતકો કો તસિતો, કો માલં કો વિલેપનં;

નાનારત્તાનિ વત્થાનિ, કો નગ્ગો પરિદહિસ્સતિ.

‘‘‘કો પથે છત્તમાદેતિ, કોપાહના મુદૂ સુભા’;

ઇતિ ¶ સાયઞ્ચ પાતો ચ, ઘોસાપેમિ તહિં તહિં.

‘‘ન તં દસસુ ઠાનેસુ, નપિ ઠાનસતેસુ વા;

અનેકસતઠાનેસુ, પટિયત્તં યાચકે ધનં.

‘‘દિવા વા યદિ વા રત્તિં, યદિ એતિ વનિબ્બકો;

લદ્ધા યદિચ્છકં ભોગં, પૂરહત્થોવ ગચ્છતિ.

‘‘એવરૂપં મહાદાનં, અદાસિં યાવજીવિકં;

નપાહં દેસ્સં ધનં દમ્મિ, નપિ નત્થિ નિચયો મયિ.

‘‘યથાપિ આતુરો નામ, રોગતો પરિમુત્તિયા;

ધનેન વેજ્જં તપ્પેત્વા, રોગતો પરિમુચ્ચતિ.

‘‘તથેવાહં જાનમાનો, પરિપૂરેતુમસેસતો;

ઊનમનં પૂરયિતું, દેમિ દાનં વનિબ્બકે;

નિરાલયો અપચ્ચાસો, સમ્બોધિમનુપત્તિયા’’તિ.

‘‘પુનાપરં ¶ ¶ યદા હોમિ, સત્તરાજપુરોહિતો;

પૂજિતો નરદેવેહિ, મહાગોવિન્દબ્રાહ્મણો.

‘‘તદાહં સત્તરજ્જેસુ, યં મે આસિ ઉપાયનં;

તેન દેમિ મહાદાનં, અક્ખોબ્ભં [અક્ખોભં (સ્યા. કં.)] સાગરૂપમં.

‘‘ન ¶ ¶ મે દેસ્સં ધનં ધઞ્ઞં, નપિ નત્થિ નિચયો મયિ;

સબ્બઞ્ઞુતં પિયં મય્હં, તસ્મા દેમિ વરં ધન’’ન્તિ.

‘‘પુનાપરં યદા હોમિ, મિથિલાયં પુરુત્તમે;

નિમિ નામ મહારાજા, પણ્ડિતો કુસલત્થિકો.

‘‘તદાહં માપયિત્વાન, ચતુસ્સાલં ચતુમ્મુખં;

તત્થ દાનં પવત્તેસિં, મિગપક્ખિનરાદિનં.

‘‘અચ્છાદનઞ્ચ સયનં, અન્નં પાનઞ્ચ ભોજનં;

અબ્બોચ્છિન્નં કરિત્વાન, મહાદાનં પવત્તયિં.

‘‘યથાપિ સેવકો સામિં, ધનહેતુમુપાગતો;

કાયેન વાચા મનસા, આરાધનીયમેસતિ.

‘‘તથેવાહં સબ્બભવે, પરિયેસિસ્સામિ બોધિજં;

દાનેન સત્તે તપ્પેત્વા, ઇચ્છામિ બોધિમુત્તમ’’ન્તિ.

‘‘પુનાપરં ¶ ¶ યદા હોમિ, એકરાજસ્સ અત્રજો;

નગરે પુપ્ફવતિયા, કુમારો ચન્દસવ્હયો.

‘‘તદાહં ¶ યજના મુત્તો, નિક્ખન્તો યઞ્ઞવાટતો;

સંવેગં જનયિત્વાન, મહાદાનં પવત્તયિં.

‘‘નાહં પિવામિ ખાદામિ, નપિ ભુઞ્જામિ ભોજનં;

દક્ખિણેય્યે અદત્વાન, અપિ છપ્પઞ્ચરત્તિયો.

‘‘યથાપિ ¶ વાણિજો નામ, કત્વાન ભણ્ડસઞ્ચયં;

યત્થ લાભો મહા હોતિ, તત્થ તં [તત્થ નં (સી.), તત્થ (ક.)] હરતિ ભણ્ડકં.

‘‘તથેવ સકભુત્તાપિ, પરે દિન્નં મહપ્ફલં;

તસ્મા પરસ્સ દાતબ્બં, સતભાગો ભવિસ્સતિ.

‘‘એતમત્થવસં ઞત્વા, દેમિ દાનં ભવાભવે;

ન પટિક્કમામિ દાનતો, સમ્બોધિમનુપત્તિયા’’તિ.

‘‘અરિટ્ઠસવ્હયે નગરે, સિવિનામાસિ ખત્તિયો;

નિસજ્જ પાસાદવરે, એવં ચિન્તેસહં તદા.

‘‘‘યં કિઞ્ચિ માનુસં દાનં, અદિન્નં મે ન વિજ્જતિ;

યોપિ યાચેય્ય મં ચક્ખું, દદેય્યં અવિકમ્પિતો’.

‘‘મમ સઙ્કપ્પમઞ્ઞાય, સક્કો દેવાનમિસ્સરો;

નિસિન્નો દેવપરિસાય, ઇદં વચનમબ્રવિ.

‘‘‘નિસજ્જ ¶ પાસાદવરે, સિવિરાજા મહિદ્ધિકો;

ચિન્તેન્તો વિવિધં દાનં, અદેય્યં સો ન પસ્સતિ.

‘‘‘તથં ¶ નુ વિતથં નેતં, હન્દ વીમંસયામિ તં;

મુહુત્તં આગમેય્યાથ, યાવ જાનામિ તં મનં’.

‘‘પવેધમાનો પલિતસિરો, વલિગત્તો [વલિતગત્તો (સી.)] જરાતુરો;

અન્ધવણ્ણોવ હુત્વાન, રાજાનં ઉપસઙ્કમિ.

‘‘સો ¶ તદા પગ્ગહેત્વાન, વામં દક્ખિણબાહુ ચ;

સિરસ્મિં અઞ્જલિં કત્વા, ઇદં વચનમબ્રવિ.

‘‘‘યાચામિ તં મહારાજ, ધમ્મિક રટ્ઠવડ્ઢન;

તવ દાનરતા કિત્તિ, ઉગ્ગતા દેવમાનુસે.

‘‘‘ઉભોપિ ¶ નેત્તા નયના, અન્ધા ઉપહતા મમ;

એકં મે નયનં દેહિ, ત્વમ્પિ એકેન યાપય’.

‘‘તસ્સાહં વચનં સુત્વા, હટ્ઠો સંવિગ્ગમાનસો;

કતઞ્જલી વેદજાતો, ઇદં વચનમબ્રવિં.

‘‘‘ઇદાનાહં ચિન્તયિત્વાન, પાસાદતો ઇધાગતો;

ત્વં મમ ચિત્તમઞ્ઞાય, નેત્તં યાચિતુમાગતો.

‘‘‘અહો મે માનસં સિદ્ધં, સઙ્કપ્પો પરિપૂરિતો;

અદિન્નપુબ્બં દાનવરં, અજ્જ દસ્સામિ યાચકે.

‘‘‘એહિ સિવક ઉટ્ઠેહિ, મા દન્ધયિ મા પવેધયિ;

ઉભોપિ નયનં દેહિ, ઉપ્પાટેત્વા વણિબ્બકે’.

‘‘તતો ¶ સો ચોદિતો મય્હં, સિવકો વચનં કરો;

ઉદ્ધરિત્વાન પાદાસિ, તાલમિઞ્જંવ યાચકે.

‘‘દદમાનસ્સ દેન્તસ્સ, દિન્નદાનસ્સ મે સતો;

ચિત્તસ્સ અઞ્ઞથા નત્થિ, બોધિયાયેવ કારણા.

‘‘ન મે દેસ્સા ઉભો ચક્ખૂ, અત્તા ન મે ન દેસ્સિયો;

સબ્બઞ્ઞુતં પિયં મય્હં, તસ્મા ચક્ખું અદાસહ’’ન્તિ.

‘‘યા ¶ મે અહોસિ જનિકા, ફુસ્સતી [ફુસતી (સી.)] નામ ખત્તિયા;

સા અતીતાસુ જાતીસુ, સક્કસ્સ મહેસી પિયા.

‘‘તસ્સા આયુક્ખયં ઞત્વા, દેવિન્દો એતદબ્રવિ;

‘દદામિ તે દસ વરે, વરભદ્દે યદિચ્છસિ’.

‘‘એવં વુત્તા ચ સા દેવી, સક્કં પુનિદમબ્રવિ;

‘કિં નુ મે અપરાધત્થિ, કિં નુ દેસ્સા અહં તવ;

રમ્મા ચાવેસિ મં ઠાના, વાતોવ ધરણીરુહં’.

‘‘એવં ¶ વુત્તો ચ સો સક્કો, પુન તસ્સિદમબ્રવિ;

‘ન ચેવ તે કતં પાપં, ન ચ મે ત્વંસિ અપ્પિયા.

‘‘‘એત્તકંયેવ ¶ તે આયુ, ચવનકાલો ભવિસ્સતિ;

પટિગ્ગણ્હ મયા દિન્ને, વરે દસ વરુત્તમે’.

‘‘સક્કેન ¶ સા દિન્નવરા, તુટ્ઠહટ્ઠા પમોદિતા;

મમં અબ્ભન્તરં કત્વા, ફુસ્સતી દસ વરે વરી.

‘‘તતો ચુતા સા ફુસ્સતી, ખત્તિયે ઉપપજ્જથ;

જેતુત્તરમ્હિ નગરે, સઞ્જયેન સમાગમિ.

‘‘યદાહં ફુસ્સતિયા કુચ્છિં, ઓક્કન્તો પિયમાતુયા;

મમ તેજેન મે માતા, સદા દાનરતા અહુ.

‘‘અધને આતુરે જિણ્ણે, યાચકે અદ્ધિકે [પથિકે (ક.)] જને;

સમણે બ્રાહ્મણે ખીણે, દેતિ દાનં અકિઞ્ચને.

‘‘દસ માસે ધારયિત્વાન, કરોન્તે પુરં પદક્ખિણં;

વેસ્સાનં વીથિયા મજ્ઝે, જનેસિ ફુસ્સતી મમં.

‘‘ન મય્હં મત્તિકં નામં, નપિ પેત્તિકસમ્ભવં;

જાતેત્થ વેસ્સવીથિયા, તસ્મા વેસ્સન્તરો અહુ.

‘‘યદાહં દારકો હોમિ, જાતિયા અટ્ઠવસ્સિકો;

તદા નિસજ્જ પાસાદે, દાનં દાતું વિચિન્તયિં.

‘‘‘હદયં ¶ દદેય્યં ચક્ખું, મંસમ્પિ રુધિરમ્પિ ચ;

દદેય્યં કાયં સાવેત્વા, યદિ કોચિ યાચયે મમં’.

‘‘સભાવં ચિન્તયન્તસ્સ, અકમ્પિતમસણ્ઠિતં;

અકમ્પિ તત્થ પથવી, સિનેરુવનવટંસકા.

‘‘અન્વદ્ધમાસે પન્નરસે, પુણ્ણમાસે ઉપોસથે;

પચ્ચયં નાગમારુય્હ, દાનં દાતું ઉપાગમિં.

‘‘કલિઙ્ગરટ્ઠવિસયા ¶ , બ્રાહ્મણા ઉપગઞ્છુ મં;

અયાચું મં હત્થિનાગં, ધઞ્ઞં મઙ્ગલસમ્મતં.

‘‘અવુટ્ઠિકો ¶ જનપદો, દુબ્ભિક્ખો છાતકો મહા;

દદાહિ પવરં નાગં, સબ્બસેતં ગજુત્તમં.

‘‘દદામિ ન વિકમ્પામિ, યં મં યાચન્તિ બ્રાહ્મણા;

સન્તં નપ્પતિગૂહામિ [નપ્પતિગુય્હામિ (સી. ક.)], દાને મે રમતે મનો.

‘‘ન મે યાચકમનુપ્પત્તે, પટિક્ખેપો અનુચ્છવો;

‘મા મે ભિજ્જિ સમાદાનં, દસ્સામિ વિપુલં ગજં’.

‘‘નાગં ગહેત્વા સોણ્ડાય, ભિઙ્ગારે રતનામયે;

જલં હત્થે આકિરિત્વા, બ્રાહ્મણાનં અદં ગજં.

‘‘પુનાપરં દદન્તસ્સ, સબ્બસેતં ગજુત્તમં;

તદાપિ પથવી કમ્પિ, સિનેરુવનવટંસકા.

‘‘તસ્સ નાગસ્સ દાનેન, સિવયો કુદ્ધા સમાગતા;

પબ્બાજેસું સકા રટ્ઠા, ‘વઙ્કં ગચ્છતુ પબ્બતં’.

‘‘તેસં નિચ્છુભમાનાનં, અકમ્પિત્થમસણ્ઠિતં;

મહાદાનં પવત્તેતું, એકં વરમયાચિસં.

‘‘યાચિતા ¶ સિવયો સબ્બે, એકં વરમદંસુ મે;

સાવયિત્વા કણ્ણભેરિં, મહાદાનં દદામહં.

‘‘અથેત્થ વત્તતી સદ્દો, તુમુલો ભેરવો મહા;

દાનેનિમં નીહરન્તિ, પુન દાનં દદાતયં.

‘‘હત્થિં ¶ અસ્સે રથે દત્વા, દાસિં દાસં ગવં ધનં;

મહાદાનં દદિત્વાન, નગરા નિક્ખમિં તદા.

‘‘નિક્ખમિત્વાન ¶ નગરા, નિવત્તિત્વા વિલોકિતે;

તદાપિ પથવી કમ્પિ, સિનેરુવનવટંસકા.

‘‘ચતુવાહિં રથં દત્વા, ઠત્વા ચાતુમ્મહાપથે;

એકાકિયો અદુતિયો, મદ્દિદેવિં ઇદમબ્રવિં.

‘‘‘ત્વં મદ્દિ કણ્હં ગણ્હાહિ, લહુકા એસા કનિટ્ઠિકા;

અહં જાલિં ગહેસ્સામિ, ગરુકો ભાતિકો હિ સો’.

‘‘પદુમં ¶ પુણ્ડરીકંવ, મદ્દી કણ્હાજિનગ્ગહી;

અહં સુવણ્ણબિમ્બંવ, જાલિં ખત્તિયમગ્ગહિં.

‘‘અભિજાતા સુખુમાલા, ખત્તિયા ચતુરો જના;

વિસમં સમં અક્કમન્તા, વઙ્કં ગચ્છામ પબ્બતં.

‘‘યે કેચિ મનુજા એન્તિ, અનુમગ્ગે પટિપ્પથે;

મગ્ગન્તે પટિપુચ્છામ, ‘કુહિં વઙ્કન્ત [વઙ્કત (સી.)] પબ્બતો’.

‘‘તે તત્થ અમ્હે પસ્સિત્વા, કરુણં ગિરમુદીરયું;

દુક્ખં તે પટિવેદેન્તિ, દૂરે વઙ્કન્તપબ્બતો.

‘‘યદિ પસ્સન્તિ પવને, દારકા ફલિને દુમે;

તેસં ફલાનં હેતુમ્હિ, ઉપરોદન્તિ દારકા.

‘‘રોદન્તે દારકે દિસ્વા, ઉબ્બિદ્ધા [ઉબ્બિગ્ગા (સ્યા. કં.)] વિપુલા દુમા;

સયમેવોણમિત્વાન, ઉપગચ્છન્તિ દારકે.

‘‘ઇદં ¶ અચ્છરિયં દિસ્વા, અબ્ભુતં લોમહંસનં;

સાહુકારં [સાધુકારં (સબ્બત્થ)] પવત્તેસિ, મદ્દી સબ્બઙ્ગસોભના.

‘‘અચ્છેરં વત લોકસ્મિં, અબ્ભુતં લોમહંસનં;

વેસ્સન્તરસ્સ તેજેન, સયમેવોણતા દુમા.

‘‘સઙ્ખિપિંસુ પથં યક્ખા, અનુકમ્પાય દારકે;

નિક્ખન્તદિવસેનેવ [નિક્ખન્તદિવસેયેવ (સી.)], ચેતરટ્ઠમુપાગમું.

‘‘સટ્ઠિરાજસહસ્સાનિ, તદા વસન્તિ માતુલે;

સબ્બે પઞ્જલિકા હુત્વા, રોદમાના ઉપાગમું.

‘‘તત્થ વત્તેત્વા સલ્લાપં, ચેતેહિ ચેતપુત્તેહિ;

તે તતો નિક્ખમિત્વાન, વઙ્કં અગમુ પબ્બતં.

‘‘આમન્તયિત્વા ¶ દેવિન્દો, વિસ્સકમ્મં [વિસુકમ્મં (ક.)] મહિદ્ધિકં;

અસ્સમં સુકતં રમ્મં, પણ્ણસાલં સુમાપય.

‘‘સક્કસ્સ વચનં સુત્વા, વિસ્સકમ્મો મહિદ્ધિકો;

અસ્સમં ¶ સુકતં રમ્મં, પણ્ણસાલં સુમાપયિ.

‘‘અજ્ઝોગાહેત્વા ¶ પવનં, અપ્પસદ્દં નિરાકુલં;

ચતુરો જના મયં તત્થ, વસામ પબ્બતન્તરે.

‘‘અહઞ્ચ મદ્દિદેવી ચ, જાલી કણ્હાજિના ચુભો;

અઞ્ઞમઞ્ઞં સોકનુદા, વસામ અસ્સમે તદા.

‘‘દારકે અનુરક્ખન્તો, અસુઞ્ઞો હોમિ અસ્સમે;

મદ્દી ફલં આહરિત્વા, પોસેતિ સા તયો જને.

‘‘પવને ¶ વસમાનસ્સ, અદ્ધિકો મં ઉપાગમિ;

આયાચિ પુત્તકે મય્હં, જાલિં કણ્હાજિનં ચુભો.

‘‘યાચકં ઉપગતં દિસ્વા, હાસો મે ઉપપજ્જથ;

ઉભો પુત્તે ગહેત્વાન, અદાસિં બ્રાહ્મણે તદા.

‘‘સકે પુત્તે ચજન્તસ્સ, જૂજકે બ્રાહ્મણે યદા;

તદાપિ પથવી કમ્પિ, સિનેરુવનવટંસકા.

‘‘પુનદેવ સક્કો ઓરુય્હ, હુત્વા બ્રાહ્મણસન્નિભો;

આયાચિ મં મદ્દિદેવિં, સીલવન્તિં પતિબ્બતં.

‘‘મદ્દિં હત્થે ગહેત્વાન, ઉદકઞ્જલિ પૂરિય;

પસન્નમનસઙ્કપ્પો, તસ્સ મદ્દિં અદાસહં.

‘‘મદ્દિયા દીયમાનાય, ગગને દેવા પમોદિતા;

તદાપિ પથવી કમ્પિ, સિનેરુવનવટંસકા.

‘‘જાલિં કણ્હાજિનં ધીતં, મદ્દિદેવિં પતિબ્બતં;

ચજમાનો ન ચિન્તેસિં, બોધિયાયેવ કારણા.

‘‘ન મે દેસ્સા ઉભો પુત્તા, મદ્દિદેવી ન દેસ્સિયા;

સબ્બઞ્ઞુતં પિયં મય્હં, તસ્મા પિયે અદાસહં.

‘‘પુનાપરં બ્રહારઞ્ઞે, માતાપિતુસમાગમે;

કરુણં પરિદેવન્તે, સલ્લપન્તે સુખં દુખં.

‘‘હિરોત્તપ્પેન ¶ ગરુના [ગરુનં (સ્યા. ક.)], ઉભિન્નં ઉપસઙ્કમિ;

તદાપિ પથવી કમ્પિ, સિનેરુવનવટંસકા.

‘‘પુનાપરં ¶ ¶ બ્રહારઞ્ઞા, નિક્ખમિત્વા સઞાતિભિ;

પવિસામિ પુરં રમ્મં, જેતુત્તરં પુરુત્તમં.

‘‘રતનાનિ સત્ત વસ્સિંસુ, મહામેઘો પવસ્સથ;

તદાપિ પથવી કમ્પિ, સિનેરુવનવટંસકા.

‘‘અચેતનાયં પથવી, અવિઞ્ઞાય સુખં દુખં;

સાપિ દાનબલા મય્હં, સત્તક્ખત્તું પકમ્પથા’’તિ.

‘‘પુનાપરં ¶ યદા હોમિ, સસકો પવનચારકો;

તિણપણ્ણસાકફલભક્ખો, પરહેઠનવિવજ્જિતો.

‘‘મક્કટો ચ સિઙ્ગાલો ચ, સુત્તપોતો ચહં તદા;

વસામ એકસામન્તા, સાયં પાતો ચ દિસ્સરે [સાયં પાતો પદિસ્સરે (ક.)].

‘‘અહં તે અનુસાસામિ, કિરિયે કલ્યાણપાપકે;

‘પાપાનિ પરિવજ્જેથ, કલ્યાણે અભિનિવિસ્સથ’.

‘‘ઉપોસથમ્હિ દિવસે, ચન્દં દિસ્વાન પૂરિતં;

એતેસં તત્થ આચિક્ખિં, દિવસો અજ્જુપોસથો.

‘‘દાનાનિ પટિયાદેથ, દક્ખિણેય્યસ્સ દાતવે;

દત્વા દાનં દક્ખિણેય્યે, ઉપવસ્સથુપોસથં.

‘‘તે ¶ મે સાધૂતિ વત્વાન, યથાસત્તિ યથાબલં;

દાનાનિ પટિયાદેત્વા, દક્ખિણેય્યં ગવેસિસું [ગવેસય્યું (ક.)].

‘‘અહં નિસજ્જ ચિન્તેસિં, દાનં દક્ખિણનુચ્છવં;

‘યદિહં લભે દક્ખિણેય્યં, કિં મે દાનં ભવિસ્સતિ.

‘‘‘ન ¶ મે અત્થિ તિલા મુગ્ગા, માસા વા તણ્ડુલા ઘતં;

અહં તિણેન યાપેમિ, ન સક્કા તિણ દાતવે.

‘‘‘યદિ ¶ કોચિ એતિ દક્ખિણેય્યો, ભિક્ખાય મમ સન્તિકે;

દજ્જાહં સકમત્તાનં, ન સો તુચ્છો ગમિસ્સતિ’.

‘‘મમ સઙ્કપ્પમઞ્ઞાય, સક્કો બ્રાહ્મણવણ્ણિના;

આસયં મે ઉપાગચ્છિ, દાનવીમંસનાય મે.

‘‘તમહં દિસ્વાન સન્તુટ્ઠો, ઇદં વચનમબ્રવિં;

‘સાધુ ખોસિ અનુપ્પત્તો, ઘાસહેતુ મમન્તિકે.

‘‘‘અદિન્નપુબ્બં દાનવરં, અજ્જ દસ્સામિ તે અહં;

તુવં સીલગુણૂપેતો, અયુત્તં તે પરહેઠનં.

‘‘‘એહિ અગ્ગિં પદીપેહિ, નાનાકટ્ઠે સમાનય;

અહં પચિસ્સમત્તાનં, પક્કં ત્વં ભક્ખયિસ્સસિ’.

‘‘‘સાધૂ’તિ સો હટ્ઠમનો, નાનાકટ્ઠે સમાનયિ;

મહન્તં અકાસિ ચિતકં, કત્વા અઙ્ગારગબ્ભકં.

‘‘અગ્ગિં તત્થ પદીપેસિ, યથા સો ખિપ્પં મહા ભવે;

ફોટેત્વા રજગતે ગત્તે, એકમન્તં ઉપાવિસિં.

‘‘યદા ¶ મહાકટ્ઠપુઞ્જો, આદિત્તો ધમધમાયતિ [ધુમધુમાયતિ (સી.), ધમમાયતિ (ક.)];

તદુપ્પતિત્વા પપતિં, મજ્ઝે જાલસિખન્તરે.

‘‘યથા ¶ સીતોદકં નામ, પવિટ્ઠં યસ્સ કસ્સચિ;

સમેતિ દરથપરિળાહં, અસ્સાદં દેતિ પીતિ ચ.

‘‘તથેવ જલિતં અગ્ગિં, પવિટ્ઠસ્સ મમં તદા;

સબ્બં સમેતિ દરથં, યથા સીતોદકં વિય.

‘‘છવિં ચમ્મં મંસં ન્હારું, અટ્ઠિં હદયબન્ધનં;

કેવલં સકલં કાયં, બ્રાહ્મણસ્સ અદાસહ’’ન્તિ.

અકિત્તિબ્રાહ્મણો ¶ સઙ્ખો, કુરુરાજા ધનઞ્ચયો;

મહાસુદસ્સનો રાજા, મહાગોવિન્દબ્રાહ્મણો.

નિમિ ચન્દકુમારો ચ, સિવિ વેસ્સન્તરો સસો;

અહમેવ તદા આસિં, યો તે દાનવરે અદા.

એતે દાનપરિક્ખારા, એતે દાનસ્સ પારમી;

જીવિતં યાચકે દત્વા, ઇમં પારમિ પૂરયિં.

ભિક્ખાય ઉપગતં દિસ્વા, સકત્તાનં પરિચ્ચજિં;

દાનેન મે સમો નત્થિ, એસા મે દાનપારમીતિ.

‘‘યદા ¶ ¶ ¶ ¶ અહોસિં પવને, કુઞ્જરો માતુપોસકો;

ન તદા અત્થિ મહિયા, ગુણેન મમ સાદિસો.

‘‘પવને દિસ્વા વનચરો, રઞ્ઞો મં પટિવેદયિ;

‘તવાનુચ્છવો મહારાજ, ગજો વસતિ કાનને.

‘‘‘ન તસ્સ પરિક્ખાયત્થો, નપિ આળકકાસુયા;

સહ ગહિતે [સમં ગહિતે (સી.)] સોણ્ડાય, સયમેવ ઇધેહિ’તિ.

‘‘તસ્સ તં વચનં સુત્વા, રાજાપિ તુટ્ઠમાનસો;

પેસેસિ હત્થિદમકં, છેકાચરિયં સુસિક્ખિતં.

‘‘ગન્ત્વા સો હત્થિદમકો, અદ્દસ પદુમસ્સરે;

ભિસમુળાલં [ભિસમૂલં (ક.)] ઉદ્ધરન્તં, યાપનત્થાય માતુયા.

‘‘વિઞ્ઞાય મે સીલગુણં, લક્ખણં ઉપધારયિ;

‘એહિ પુત્તા’તિ પત્વાન, મમ સોણ્ડાય અગ્ગહિ.

‘‘યં મે તદા પાકતિકં, સરીરાનુગતં બલં;

અજ્જ નાગસહસ્સાનં, બલેન સમસાદિસં.

‘‘યદિહં તેસં પકુપ્પેય્યં, ઉપેતાનં ગહણાય મં;

પટિબલો ભવે તેસં, યાવ રજ્જમ્પિ માનુસં.

‘‘અપિ ¶ ચાહં સીલરક્ખાય, સીલપારમિપૂરિયા;

ન કરોમિ ચિત્તે અઞ્ઞથત્તં, પક્ખિપન્તં મમાળકે.

‘‘યદિ તે મં તત્થ કોટ્ટેય્યું, ફરસૂહિ તોમરેહિ ચ;

નેવ તેસં પકુપ્પેય્યં, સીલખણ્ડભયા મમા’’તિ.

‘‘પુનાપરં ¶ ¶ ¶ યદા હોમિ, ભૂરિદત્તો મહિદ્ધિકો;

વિરૂપક્ખેન મહારઞ્ઞા, દેવલોકમગઞ્છહં.

‘‘તત્થ પસ્સિત્વાહં દેવે, એકન્તં સુખસમપ્પિતે;

તં સગ્ગગમનત્થાય, સીલબ્બતં સમાદિયિં.

‘‘સરીરકિચ્ચં કત્વાન, ભુત્વા યાપનમત્તકં;

ચતુરો અઙ્ગે અધિટ્ઠાય, સેમિ વમ્મિકમુદ્ધનિ.

‘‘છવિયા ચમ્મેન મંસેન, નહારુઅટ્ઠિકેહિ વા;

યસ્સ એતેન કરણીયં, દિન્નંયેવ હરાતુ સો.

‘‘સંસિતો અકતઞ્ઞુના, આલમ્પાયનો [આલમ્બણો (સી.)] મમગ્ગહિ;

પેળાય પક્ખિપિત્વાન, કીળેતિ મં તહિં તહિં.

‘‘પેળાય પક્ખિપન્તેપિ, સમ્મદ્દન્તેપિ પાણિના;

આલમ્પાયને [આલમ્બણે (સી.)] ન કુપ્પામિ, સીલખણ્ડભયા મમ.

‘‘સકજીવિતપરિચ્ચાગો ¶ , તિણતો લહુકો મમ;

સીલવીતિક્કમો મય્હં, પથવીઉપ્પતનં વિય.

‘‘નિરન્તરં જાતિસતં, ચજેય્યં મમ જીવિતં;

નેવ સીલં પભિન્દેય્યં, ચતુદ્દીપાન હેતુપિ.

‘‘અપિ ચાહં સીલરક્ખાય, સીલપારમિપૂરિયા;

ન કરોમિ ચિત્તે અઞ્ઞથત્તં, પક્ખિપન્તમ્પિ પેળકે’’તિ.

‘‘પુનાપરં યદા હોમિ, ચમ્પેય્યકો મહિદ્ધિકો;

તદાપિ ધમ્મિકો આસિં, સીલબ્બતસમપ્પિતો.

‘‘તદાપિ ¶ મં ધમ્મચારિં, ઉપવુત્થં ઉપોસથં;

અહિતુણ્ડિકો ગહેત્વાન, રાજદ્વારમ્હિ કીળતિ.

‘‘યં ¶ યં સો વણ્ણં ચિન્તયિ, નીલંવ પીતલોહિતં;

તસ્સ ચિત્તાનુવત્તન્તો, હોમિ ચિન્તિતસન્નિભો.

‘‘થલં ¶ કરેય્યમુદકં, ઉદકમ્પિ થલં કરે;

યદિહં તસ્સ પકુપ્પેય્યં, ખણેન છારિકં કરે.

‘‘યદિ ચિત્તવસી હેસ્સં, પરિહાયિસ્સામિ સીલતો;

સીલેન પરિહીનસ્સ, ઉત્તમત્થો ન સિજ્ઝતિ.

‘‘કામં ¶ ભિજ્જતુયં કાયો, ઇધેવ વિકિરીયતુ;

નેવ સીલં પભિન્દેય્યં, વિકિરન્તે ભુસં વિયા’’તિ.

‘‘પુનાપરં યદા હોમિ, ચૂળબોધિ સુસીલવા;

ભવં દિસ્વાન ભયતો, નેક્ખમ્મં અભિનિક્ખમિં.

‘‘યા મે દુતિયિકા આસિ, બ્રાહ્મણી કનકસન્નિભા;

સાપિ વટ્ટે અનપેક્ખા, નેક્ખમ્મં અભિનિક્ખમિ.

‘‘નિરાલયા છિન્નબન્ધૂ, અનપેક્ખા કુલે ગણે;

ચરન્તા ગામનિગમં, બારાણસિમુપાગમું.

‘‘તત્થ વસામ નિપકા, અસંસટ્ઠા કુલે ગણે;

નિરાકુલે અપ્પસદ્દે, રાજુય્યાને વસામુભો.

‘‘ઉય્યાનદસ્સનં ગન્ત્વા, રાજા અદ્દસ બ્રાહ્મણિં;

ઉપગમ્મ મમં પુચ્છિ, ‘તુય્હેસા કા કસ્સ ભરિયા’.

‘‘એવં વુત્તે અહં તસ્સ, ઇદં વચનમબ્રવિં;

‘ન મય્હં ભરિયા એસા, સહધમ્મા એકસાસની’.

‘‘તિસ્સા ¶ [તસ્સા (સી.)] સારત્તગધિતો, ગાહાપેત્વાન ચેટકે;

નિપ્પીળયન્તો બલસા, અન્તેપુરં પવેસયિ.

‘‘ઓદપત્તકિયા ¶ મય્હં, સહજા એકસાસની;

આકડ્ઢિત્વા નયન્તિયા, કોપો મે ઉપપજ્જથ.

‘‘સહ ¶ કોપે સમુપ્પન્ને, સીલબ્બતમનુસ્સરિં;

તત્થેવ કોપં નિગ્ગણ્હિં, નાદાસિં વડ્ઢિતૂપરિ.

‘‘યદિ નં બ્રાહ્મણિં કોચિ, કોટ્ટેય્ય તિણ્હસત્તિયા;

નેવ સીલં પભિન્દેય્યં, બોધિયાયેવ કારણા.

‘‘ન મેસા બ્રાહ્મણી દેસ્સા, નપિ મે બલં ન વિજ્જતિ;

સબ્બઞ્ઞુતં પિયં મય્હં, તસ્મા સીલાનુરક્ખિસ’’ન્તિ.

‘‘પુનાપરં ¶ યદા હોમિ, મહિંસો પવનચારકો;

પવડ્ઢકાયો બલવા, મહન્તો ભીમદસ્સનો.

‘‘પબ્ભારે ગિરિદુગ્ગે [વનદુગ્ગે (સી.)] ચ, રુક્ખમૂલે દકાસયે;

હોતેત્થ ઠાનં મહિંસાનં, કોચિ કોચિ તહિં તહિં.

‘‘વિચરન્તો બ્રહારઞ્ઞે, ઠાનં અદ્દસ ભદ્દકં;

તં ઠાનં ઉપગન્ત્વાન, તિટ્ઠામિ ચ સયામિ ચ.

‘‘અથેત્થ કપિમાગન્ત્વા, પાપો અનરિયો લહુ;

ખન્ધે નલાટે ભમુકે, મુત્તેતિ ઓહનેતિતં.

‘‘સકિમ્પિ દિવસં દુતિયં, તતિયં ચતુત્થમ્પિ ચ;

દૂસેતિ મં સબ્બકાલં, તેન હોમિ ઉપદ્દુતો.

‘‘મમં ¶ ઉપદ્દુતં દિસ્વા, યક્ખો મં ઇદમબ્રવિ;

‘નાસેહેતં છવં પાપં, સિઙ્ગેહિ ચ ખુરેહિ ચ’.

‘‘એવં ¶ વુત્તે તદા યક્ખે, અહં તં ઇદમબ્રવિં;

‘કિં ત્વં મક્ખેસિ કુણપેન, પાપેન અનરિયેન મં.

‘‘‘યદિહં ¶ તસ્સ પકુપ્પેય્યં, તતો હીનતરો ભવે;

સીલઞ્ચ મે પભિજ્જેય્ય, વિઞ્ઞૂ ચ ગરહેય્યુ મં.

‘‘‘હીળિતા જીવિતા વાપિ, પરિસુદ્ધેન મતં વરં;

ક્યાહં જીવિતહેતૂપિ, કાહામિં પરહેઠનં’.

‘‘મમેવાયં મઞ્ઞમાનો, અઞ્ઞેપેવં કરિસ્સતિ;

તેવ તસ્સ વધિસ્સન્તિ, સા મે મુત્તિ ભવિસ્સતિ.

‘‘હીનમજ્ઝિમઉક્કટ્ઠે, સહન્તો અવમાનિતં;

એવં લભતિ સપ્પઞ્ઞો, મનસા યથા પત્થિત’’ન્તિ.

‘‘પુનાપરં યદા હોમિ, સુતત્તકનકસન્નિભો;

મિગરાજા રુરુનામ, પરમસીલસમાહિતો.

‘‘રમ્મે પદેસે રમણીયે, વિવિત્તે અમનુસ્સકે;

તત્થ વાસં ઉપગઞ્છિં, ગઙ્ગાકૂલે મનોરમે.

‘‘અથ ¶ ઉપરિ ગઙ્ગાય, ધનિકેહિ પરિપીળિતો;

પુરિસો ગઙ્ગાય પપતિ, ‘જીવામિ વા મરામિ વા’.

‘‘રત્તિન્દિવં ¶ સો ગઙ્ગાય, વુય્હમાનો મહોદકે;

રવન્તો કરુણં રવં, મજ્ઝે ગઙ્ગાય ગચ્છતિ.

‘‘તસ્સાહં સદ્દં સુત્વાન, કરુણં પરિદેવતો;

ગઙ્ગાય તીરે ઠત્વાન, અપુચ્છિં ‘કોસિ ત્વં નરો’.

‘‘સો મે પુટ્ઠો ચ બ્યાકાસિ, અત્તનો કરણં તદા;

‘ધનિકેહિ ભીતો તસિતો, પક્ખન્દોહં મહાનદિં’.

‘‘તસ્સ ¶ કત્વાન કારુઞ્ઞં, ચજિત્વા મમ જીવિતં;

પવિસિત્વા નીહરિં તસ્સ, અન્ધકારમ્હિ રત્તિયા.

‘‘અસ્સત્થકાલમઞ્ઞાય, તસ્સાહં ઇદમબ્રવિં;

‘એકં તં વરં યાચામિ, મા મં કસ્સચિ પાવદ’.

‘‘નગરં ¶ ગન્ત્વાન આચિક્ખિ, પુચ્છિતો ધનહેતુકો;

રાજાનં સો ગહેત્વાન, ઉપગઞ્છિ મમન્તિકં.

‘‘યાવતા કરણં સબ્બં, રઞ્ઞો આરોચિતં મયા;

રાજા સુત્વાન વચનં, ઉસું તસ્સ પકપ્પયિ;

‘ઇધેવ ઘાતયિસ્સામિ, મિત્તદુબ્ભિં [મિત્તદૂભિં (સી.)] અનારિયં’.

‘‘તમહં અનુરક્ખન્તો, નિમ્મિનિં મમ અત્તના;

‘તિટ્ઠતેસો મહારાજ, કામકારો ભવામિ તે’.

‘‘અનુરક્ખિં મમ સીલં, નારક્ખિં મમ જીવિતં;

સીલવા હિ તદા આસિં, બોધિયાયેવ કારણા’’તિ.

‘‘પુનાપરં ¶ યદા હોમિ, જટિલો ઉગ્ગતાપનો;

માતઙ્ગો નામ નામેન, સીલવા સુસમાહિતો.

‘‘અહઞ્ચ બ્રાહ્મણો એકો, ગઙ્ગાકૂલે વસામુભો;

અહં વસામિ ઉપરિ, હેટ્ઠા વસતિ બ્રાહ્મણો.

‘‘વિચરન્તો અનુકૂલમ્હિ, ઉદ્ધં મે અસ્સમદ્દસ;

તત્થ મં પરિભાસેત્વા, અભિસપિ મુદ્ધફાલનં.

‘‘યદિહં તસ્સ પકુપ્પેય્યં, યદિ સીલં ન ગોપયે;

ઓલોકેત્વાનહં તસ્સ, કરેય્યં છારિકં વિય.

‘‘યં ¶ સો તદા મં અભિસપિ, કુપિતો દુટ્ઠમાનસો;

તસ્સેવ મત્થકે નિપતિ, યોગેન તં પમોચયિં.

‘‘અનુરક્ખિં ¶ મમ સીલં, નારક્ખિં મમ જીવિતં;

સીલવા હિ તદા આસિં, બોધિયાયેવ કારણા’’તિ.

‘‘પુનાપરં ¶ યદા હોમિ, મહાપક્ખો મહિદ્ધિકો;

ધમ્મો નામ મહાયક્ખો, સબ્બલોકાનુકમ્પકો.

‘‘દસકુસલકમ્મપથે ¶ , સમાદપેન્તો મહાજનં;

ચરામિ ગામનિગમં, સમિત્તો સપરિજ્જનો.

‘‘પાપો કદરિયો યક્ખો, દીપેન્તો દસ પાપકે;

સોપેત્થ મહિયા ચરતિ, સમિત્તો સપરિજ્જનો.

‘‘ધમ્મવાદી અધમ્મો ચ, ઉભો પચ્ચનિકા મયં;

ધુરે ધુરં ઘટ્ટયન્તા, સમિમ્હા પટિપથે ઉભો.

‘‘કલહો વત્તતી ભેસ્મા, કલ્યાણપાપકસ્સ ચ;

મગ્ગા ઓક્કમનત્થાય, મહાયુદ્ધો ઉપટ્ઠિતો.

‘‘યદિહં તસ્સ કુપ્પેય્યં, યદિ ભિન્દે તપોગુણં;

સહપરિજનં તસ્સ, રજભૂતં કરેય્યહં.

‘‘અપિચાહં સીલરક્ખાય, નિબ્બાપેત્વાન માનસં;

સહ જનેનોક્કમિત્વા, પથં પાપસ્સ દાસહં.

‘‘સહ પથતો ઓક્કન્તે, કત્વા ચિત્તસ્સ નિબ્બુતિં;

વિવરં અદાસિ પથવી, પાપયક્ખસ્સ તાવદે’’તિ.

‘‘પઞ્ચાલરટ્ઠે ¶ ¶ નગરવરે, કપિલાયં [કમ્પિલાયં (સી.), કપ્પિલાયં (સ્યા.)] પુરુત્તમે;

રાજા જયદ્દિસો નામ, સીલગુણમુપાગતો.

‘‘તસ્સ ¶ રઞ્ઞો અહં પુત્તો, સુતધમ્મો સુસીલવા;

અલીનસત્તો ગુણવા, અનુરક્ખપરિજનો સદા.

‘‘પિતા મે મિગવં ગન્ત્વા, પોરિસાદં ઉપાગમિ;

સો મે પિતુમગ્ગહેસિ, ‘ભક્ખોસિ મમ મા ચલિ’.

‘‘તસ્સ ¶ તં વચનં સુત્વા, ભીતો તસિતવેધિતો;

ઊરુક્ખમ્ભો અહુ તસ્સ, દિસ્વાન પોરિસાદકં.

‘‘મિગવં ગહેત્વા મુઞ્ચસ્સુ, કત્વા આગમનં પુન;

બ્રાહ્મણસ્સ ધનં દત્વા, પિતા આમન્તયી મમં.

‘‘‘રજ્જં પુત્ત પટિપજ્જ, મા પમજ્જિ પુરં ઇદં;

કતં મે પોરિસાદેન, મમ આગમનં પુન’.

‘‘માતાપિતૂ ચ વન્દિત્વા, નિમ્મિનિત્વાન અત્તના;

નિક્ખિપિત્વા ધનું ખગ્ગં, પોરિસાદં ઉપાગમિં.

‘‘સસત્થહત્થૂપગતં, કદાચિ સો તસિસ્સતિ;

તેન ભિજ્જિસ્સતિ સીલં, પરિત્તાસં [પરિતાસં (સી.)] કતે મયિ.

‘‘સીલખણ્ડભયા મય્હં, તસ્સ દેસ્સં ન બ્યાહરિં;

મેત્તચિત્તો હિતવાદી, ઇદં વચનમબ્રવિં.

‘‘‘ઉજ્જાલેહિ મહાઅગ્ગિં, પપતિસ્સામિ રુક્ખતો;

ત્વં પક્કકાલમઞ્ઞાય [સુપક્કકાલમઞ્ઞાય (પી.)], ભક્ખય મં પિતામહ’.

‘‘ઇતિ સીલવતં હેતુ, નારક્ખિં મમ જીવિતં;

પબ્બાજેસિં ચહં તસ્સ, સદા પાણાતિપાતિક’’ન્તિ.

‘‘પુનાપરં ¶ ¶ ¶ યદા હોમિ, સઙ્ખપાલો મહિદ્ધિકો;

દાઠાવુધો ઘોરવિસો, દ્વિજિવ્હો ઉરગાધિભૂ.

‘‘ચતુપ્પથે મહામગ્ગે, નાનાજનસમાકુલે;

ચતુરો અઙ્ગે અધિટ્ઠાય, તત્થ વાસમકપ્પયિં.

‘‘છવિયા ચમ્મેન મંસેન, નહારુઅટ્ઠિકેહિ વા;

યસ્સ એતેન કરણીયં, દિન્નંયેવ હરાતુ સો.

‘‘અદ્દસંસુ ¶ ભોજપુત્તા, ખરા લુદ્દા અકારુણા;

ઉપગઞ્છું મમં તત્થ, દણ્ડમુગ્ગરપાણિનો.

‘‘નાસાય વિનિવિજ્ઝિત્વા, નઙ્ગુટ્ઠે પિટ્ઠિકણ્ટકે;

કાજે આરોપયિત્વાન, ભોજપુત્તા હરિંસુ મં.

‘‘સસાગરન્તં પથવિં, સકાનનં સપબ્બતં;

ઇચ્છમાનો ચહં તત્થ, નાસાવાતેન ઝાપયે.

‘‘સૂલેહિ વિનિવિજ્ઝન્તે, કોટ્ટયન્તેપિ સત્તિભિ;

ભોજપુત્તે ન કુપ્પામિ, એસા મે સીલપારમી’’તિ.

હત્થિનાગો ¶ ભૂરિદત્તો, ચમ્પેય્યો બોધિ મહિંસો;

રુરુ માતઙ્ગો ધમ્મો ચ, અત્રજો ચ જયદ્દિસો.

એતે નવ સીલબલા, પરિક્ખારા પદેસિકા;

જીવિતં પરિરક્ખિત્વા, સીલાનિ અનુરક્ખિસં.

સઙ્ખપાલસ્સ મે સતો, સબ્બકાલમ્પિ જીવિતં;

યસ્સ કસ્સચિ નિય્યત્તં, તસ્મા સા સીલપારમીતિ.

‘‘યદાહં ¶ ¶ ¶ અમિતયસો, રાજપુત્તો યુધઞ્જયો;

ઉસ્સાવબિન્દું સૂરિયાતપે, પતિતં દિસ્વાન સંવિજિં.

‘‘તઞ્ઞેવાધિપતિં કત્વા, સંવેગમનુબ્રૂહયિં;

માતાપિતૂ ચ વન્દિત્વા, પબ્બજ્જમનુયાચહં.

‘‘યાચન્તિ મં પઞ્જલિકા, સનેગમા સરટ્ઠકા;

‘અજ્જેવ પુત્ત પટિપજ્જ, ઇદ્ધં ફીતં મહામહિં’.

‘‘સરાજકે સહોરોધે, સનેગમે સરટ્ઠકે;

કરુણં પરિદેવન્તે, અનપેક્ખોવ પરિચ્ચજિં.

‘‘કેવલં પથવિં રજ્જં, ઞાતિપરિજનં યસં;

ચજમાનો ન ચિન્તેસિં, બોધિયાયેવ કારણા.

‘‘માતાપિતા ન મે દેસ્સા, નપિ મે દેસ્સં મહાયસં;

સબ્બઞ્ઞુતં પિયં મય્હં, તસ્મા રજ્જં પરિચ્ચજિ’’ન્તિ.

‘‘પુનાપરં ¶ યદા હોમિ, ઇન્દપત્થે પુરુત્તમે;

કામિતો દયિતો પુત્તો, સોમનસ્સોતિ વિસ્સુતો.

‘‘સીલવા ગુણસમ્પન્નો, કલ્યાણપટિભાનવા;

વુડ્ઢાપચાયી હિરીમા, સઙ્ગહેસુ ચ કોવિદો.

‘‘તસ્સ ¶ રઞ્ઞો પતિકરો, અહોસિ કુહકતાપસો;

આરામં માલાવચ્છઞ્ચ, રોપયિત્વાન જીવતિ.

‘‘તમહં ¶ દિસ્વાન કુહકં, થુસરાસિંવ અતણ્ડુલં;

દુમંવ અન્તો સુસિરં, કદલિંવ અસારકં.

‘‘નત્થિમસ્સ ¶ સતં ધમ્મો, સામઞ્ઞાપગતો અયં;

હિરીસુક્કધમ્મજહિતો, જીવિતવુત્તિકારણા.

‘‘કુપિતો અહુ [અહોસિ (સી.), આસિ (સ્યા.)] પચ્ચન્તો, અટવીહિ પરન્તિહિ;

તં નિસેધેતું ગચ્છન્તો, અનુસાસિ પિતા મમં.

‘‘‘મા પમજ્જિ તુવં તાત, જટિલં ઉગ્ગતાપનં;

યદિચ્છકં પવત્તેહિ, સબ્બકામદદો હિ સો’.

‘‘તમહં ગન્ત્વાનુપટ્ઠાનં, ઇદં વચનમબ્રવિં;

‘કચ્ચિ તે ગહપતિ કુસલં, કિં વા તે આહરીયતુ’.

‘‘તેન સો કુપિતો આસિ, કુહકો માનનિસ્સિતો;

‘ઘાતાપેમિ તુવં અજ્જ, રટ્ઠા પબ્બાજયામિ વા’.

‘‘નિસેધયિત્વા ¶ પચ્ચન્તં, રાજા કુહકમબ્રવિ;

‘કચ્ચિ તે ભન્તે ખમનીયં, સમ્માનો તે પવત્તિતો’.

‘‘તસ્સ આચિક્ખતી પાપો, કુમારો યથા નાસિયો;

તસ્સ તં વચનં સુત્વા, આણાપેસિ મહીપતિ.

‘‘‘સીસં તત્થેવ છિન્દિત્વા, કત્વાન ચતુખણ્ડિકં;

રથિયા રથિયં દસ્સેથ, સા ગતિ જટિલહીળિતા’.

‘‘તત્થ કારણિકા ગન્ત્વા, ચણ્ડા લુદ્દા અકારુણા;

માતુઅઙ્કે નિસિન્નસ્સ, આકડ્ઢિત્વા નયન્તિ મં.

‘‘તેસાહં એવમવચં, બન્ધતં ગાળ્હબન્ધનં;

‘રઞ્ઞો દસ્સેથ મં ખિપ્પં, રાજકિરિયાનિ અત્થિ મે’.

‘‘તે મં રઞ્ઞો દસ્સયિંસુ, પાપસ્સ પાપસેવિનો;

દિસ્વાન તં સઞ્ઞાપેસિં, મમઞ્ચ વસમાનયિં.

‘‘સો મં તત્થ ખમાપેસિ, મહારજ્જમદાસિ મે;

સોહં તમં દાલયિત્વા, પબ્બજિં અનગારિયં.

‘‘ન ¶ મે દેસ્સં મહારજ્જં, કામભોગો ન દેસ્સિયો;

સબ્બઞ્ઞુતં પિયં મય્હં, તસ્મા રજ્જં પરિચ્ચજિ’’ન્તિ.

‘‘પુનાપરં ¶ ¶ ¶ યદા હોમિ, કાસિરાજસ્સ અત્રજો;

અયોઘરમ્હિ સંવડ્ઢો, નામેનાસિ અયોઘરો.

‘‘દુક્ખેન જીવિતો લદ્ધો, સંપીળે પતિપોસિતો;

અજ્જેવ પુત્ત પટિપજ્જ, કેવલં વસુધં ઇમં.

‘‘સરટ્ઠકં સનિગમં, સજનં વન્દિત્વ ખત્તિયં;

અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વાન, ઇદં વચનમબ્રવિં.

‘‘‘યે કેચિ મહિયા સત્તા, હીનમુક્કટ્ઠમજ્ઝિમા;

નિરારક્ખા સકે ગેહે, વડ્ઢન્તિ સકઞાતિભિ.

‘‘‘ઇદં લોકે ઉત્તરિયં, સંપીળે મમ પોસનં;

અયોઘરમ્હિ સંવડ્ઢો, અપ્પભે ચન્દસૂરિયે.

‘‘‘પૂતિકુણપસમ્પુણ્ણા, મુચ્ચિત્વા માતુ કુચ્છિતો;

તતો ઘોરતરે દુક્ખે, પુન પક્ખિત્તયોઘરે.

‘‘‘યદિહં તાદિસં પત્વા, દુક્ખં પરમદારુણં;

રજ્જેસુ યદિ રજ્જામિ [રઞ્જામિ (સી.)], પાપાનં ઉત્તમો સિયં.

‘‘‘ઉક્કણ્ઠિતોમ્હિ કાયેન, રજ્જેનમ્હિ અનત્થિકો;

નિબ્બુતિં પરિયેસિસ્સં, યત્થ મં મચ્ચુ ન મદ્દિયે’.

‘‘એવાહં ચિન્તયિત્વાન, વિરવન્તે મહાજને;

નાગોવ બન્ધનં છેત્વા, પાવિસિં કાનનં વનં.

‘‘માતાપિતા ¶ ¶ ન મે દેસ્સા, નપિ મે દેસ્સં મહાયસં;

સબ્બઞ્ઞુતં પિયં મય્હં, તસ્મા રજ્જં પરિચ્ચજિ’’ન્તિ.

‘‘પુનાપરં યદા હોમિ, કાસીનં પુરવરુત્તમે;

ભગિની ચ ભાતરો સત્ત, નિબ્બત્તા સોત્થિયે કુલે.

‘‘એતેસં ¶ પુબ્બજો આસિં, હિરીસુક્કમુપાગતો;

ભવં દિસ્વાન ભયતો, નેક્ખમ્માભિરતો અહં.

‘‘માતાપિતૂહિ ¶ પહિતા, સહાયા એકમાનસા;

કામેહિ મં નિમન્તેન્તિ, ‘કુલવંસં ધરેહિ’તિ.

‘‘યં તેસં વચનં વુત્તં, ગિહીધમ્મે સુખાવહં;

તં મે અહોસિ કઠિનં, તત્ત [સન્તત્ત (ક.)] ફાલસમં વિય.

‘‘તે મં તદા ઉક્ખિપન્તં, પુચ્છિંસુ પત્થિતં મમ;

‘કિં ત્વં પત્થયસે સમ્મ, યદિ કામે ન ભુઞ્જસિ’.

‘‘તેસાહં એવમવચં, અત્થકામો હિતેસિનં;

‘નાહં પત્થેમિ ગિહીભાવં, નેક્ખમ્માભિરતો અહં’.

‘‘તે મય્હં વચનં સુત્વા, પિતુમાતુ ચ સાવયું;

માતાપિતા એવમાહુ, ‘સબ્બેવ પબ્બજામ ભો’.

‘‘ઉભો ¶ માતાપિતા મય્હં, ભગિની ચ સત્ત ભાતરો;

અમિતધનં છડ્ડયિત્વા, પાવિસિમ્હા મહાવન’’ન્તિ.

‘‘પુનાપરં ¶ યદા હોમિ, નગરે બ્રહ્મવડ્ઢને;

તત્થ કુલવરે સેટ્ઠે, મહાસાલે અજાયહં.

‘‘તદાપિ લોકં દિસ્વાન, અન્ધીભૂતં તમોત્થટં;

ચિત્તં ભવતો પતિકુટતિ, તુત્તવેગહતં વિય.

‘‘દિસ્વાન વિવિધં પાપં, એવં ચિન્તેસહં તદા;

‘કદાહં ગેહા નિક્ખમ્મ, પવિસિસ્સામિ કાનનં’.

‘‘તદાપિ મં નિમન્તેસું, કામભોગેહિ ઞાતયો;

તેસમ્પિ છન્દમાચિક્ખિં, ‘મા નિમન્તેથ તેહિ મં’.

‘‘યો ¶ મે કનિટ્ઠકો ભાતા, નન્દો નામાસિ પણ્ડિતો;

સોપિ મં અનુસિક્ખન્તો, પબ્બજ્જં સમરોચયિ.

‘‘અહં સોણો ચ નન્દો ચ, ઉભો માતાપિતા મમ;

તદાપિ ભોગે છડ્ડેત્વા, પાવિસિમ્હા મહાવન’’ન્તિ.

‘‘પુનાપરં ¶ ¶ યદા હોમિ, કાસિરાજસ્સ અત્રજો;

મૂગપક્ખોતિ નામેન, તેમિયોતિ વદન્તિ મં.

‘‘સોળસિત્થિસહસ્સાનં, ન વિજ્જતિ પુમો તદા [સદા (સી.)];

અહોરત્તાનં અચ્ચયેન, નિબ્બત્તો અહમેકકો.

‘‘કિચ્છા લદ્ધં પિયં પુત્તં, અભિજાતં જુતિન્ધરં;

સેતચ્છત્તં ધારયિત્વાન, સયને પોસેતિ મં પિતા.

‘‘નિદ્દાયમાનો સયનવરે, પબુજ્ઝિત્વાનહં તદા;

અદ્દસં પણ્ડરં છત્તં, યેનાહં નિરયં ગતો.

‘‘સહ ¶ દિટ્ઠસ્સ મે છત્તં, તાસો ઉપ્પજ્જિ ભેરવો;

વિનિચ્છયં સમાપન્નો, ‘કથાહં ઇમં મુઞ્ચિસ્સં’.

‘‘પુબ્બસાલોહિતા મય્હં, દેવતા અત્થકામિની;

સા મં દિસ્વાન દુક્ખિતં, તીસુ ઠાનેસુ યોજયિ.

‘‘‘મા પણ્ડિચ્ચયં વિભાવય, બાલમતો ભવ સબ્બપાણિનં;

સબ્બો તં જનો ઓચિનાયતુ, એવં તવ અત્થો ભવિસ્સતિ’.

‘‘એવં વુત્તાયહં તસ્સા, ઇદં વચનમબ્રવિં;

‘કરોમિ તે તં વચનં, યં ત્વં ભણસિ દેવતે;

અત્થકામાસિ મે અમ્મ, હિતકામાસિ દેવતે’.

‘‘તસ્સાહં વચનં સુત્વા, સાગરેવ થલં લભિં;

હટ્ઠો ¶ સંવિગ્ગમાનસો, તયો અઙ્ગે અધિટ્ઠહિં.

‘‘મૂગો ¶ અહોસિં બધિરો, પક્ખો ગતિવિવજ્જિતો;

એતે અઙ્ગે અધિટ્ઠાય, વસ્સાનિ સોળસં વસિં.

‘‘તતો મે હત્થપાદે ચ, જિવ્હં સોતઞ્ચ મદ્દિય;

અનૂનતં મે પસ્સિત્વા, ‘કાળકણ્ણી’તિ નિન્દિસું.

‘‘તતો જાનપદા સબ્બે, સેનાપતિપુરોહિતા;

સબ્બે એકમના હુત્વા, છડ્ડનં અનુમોદિસું.

‘‘સોહં તેસં મતિં સુત્વા, હટ્ઠો સંવિગ્ગમાનસો;

યસ્સત્થાય તપોચિણ્ણો, સો મે અત્થો સમિજ્ઝથ.

‘‘ન્હાપેત્વા અનુલિમ્પિત્વા, વેઠેત્વા રાજવેઠનં;

છત્તેન અભિસિઞ્ચિત્વા, કારેસું પુરં પદક્ખિણં.

‘‘સત્તાહં ધારયિત્વાન, ઉગ્ગતે રવિમણ્ડલે;

રથેન મં નીહરિત્વા, સારથી વનમુપાગમિ.

‘‘એકોકાસે ¶ રથં કત્વા, સજ્જસ્સં હત્થમુચ્ચિતો [હત્થમુઞ્ચિતો (સી. સ્યા.)];

સારથી ખણતી કાસું, નિખાતું પથવિયા મમં.

‘‘અધિટ્ઠિતમધિટ્ઠાનં, તજ્જેન્તો વિવિધકારણા;

ન ભિન્દિં તમધિટ્ઠાનં, બોધિયાયેવ કારણા.

‘‘માતાપિતા ન મે દેસ્સા, અત્તા મે ન ચ દેસ્સિયો;

સબ્બઞ્ઞુતં પિયં મય્હં, તસ્મા વતમધિટ્ઠહિં.

‘‘એતે ¶ ¶ અઙ્ગે અધિટ્ઠાય, વસ્સાનિ સોળસં વસિં;

અધિટ્ઠાનેન મે સમો નત્થિ, એસા મે અધિટ્ઠાનપારમી’’તિ.

‘‘યદા અહં કપિ આસિં, નદીકૂલે દરીસયે;

પીળિતો સુસુમારેન, ગમનં ન લભામહં.

‘‘યમ્હોકાસે ¶ અહં ઠત્વા, ઓરા પારં પતામહં;

તત્થચ્છિ સત્તુ વધકો, કુમ્ભીલો લુદ્દદસ્સનો.

‘‘સો મં અસંસિ ‘એહી’તિ, ‘અહંપેમી’તિ તં વતિં;

તસ્સ મત્થકમક્કમ્મ, પરકૂલે પતિટ્ઠહિં.

‘‘ન તસ્સ અલિકં ભણિતં, યથા વાચં અકાસહં;

સચ્ચેન મે સમો નત્થિ, એસા મે સચ્ચપારમી’’તિ.

‘‘પુનાપરં યદા હોમિ, તાપસો સચ્ચસવ્હયો;

સચ્ચેન લોકં પાલેસિં, સમગ્ગં જનમકાસહ’’ન્તિ.

‘‘પુનાપરં ¶ ¶ ¶ યદા હોમિ, મગધે વટ્ટપોતકો;

અજાતપક્ખો તરુણો, મંસપેસિ કુલાવકે.

‘‘મુખતુણ્ડકેનાહરિત્વા [મુખતુણ્ડેનાહરિત્વા (સી.)], માતા પોસયતી મમં;

તસ્સા ફસ્સેન જીવામિ, નત્થિ મે કાયિકં બલં.

‘‘સંવચ્છરે ગિમ્હસમયે, દવડાહો [વનદાહો (ક.)] પદિપ્પતિ;

ઉપગચ્છતિ અમ્હાકં, પાવકો કણ્હવત્તની.

‘‘ધમધમા ઇતિએવં, સદ્દાયન્તો મહાસિખી;

અનુપુબ્બેન ઝાપેન્તો, અગ્ગિ મમમુપાગમિ.

‘‘અગ્ગિવેગભયાતીતા, તસિતા માતાપિતા મમ;

કુલાવકે મં છડ્ડેત્વા, અત્તાનં પરિમોચયું.

‘‘પાદે ¶ પક્ખે પજહામિ, નત્થિ મે કાયિકં બલં;

સોહં અગતિકો તત્થ, એવં ચિન્તેસહં તદા.

‘‘‘યેસાહં ઉપધાવેય્યં, ભીતો તસિતવેધિતો;

તે મં ઓહાય પક્કન્તા, કથં મે અજ્જ કાતવે.

‘‘‘અત્થિ લોકે સીલગુણો, સચ્ચં સોચેય્યનુદ્દયા;

તેન સચ્ચેન કાહામિ, સચ્ચકિરિયમુત્તમં.

‘‘‘આવેજ્જેત્વા ધમ્મબલં, સરિત્વા પુબ્બકે જિને;

સચ્ચબલમવસ્સાય, સચ્ચકિરિયમકાસહં.

‘‘‘સન્તિ ¶ પક્ખા અપતના, સન્તિ પાદા અવઞ્ચના;

માતાપિતા ચ નિક્ખન્તા, જાતવેદ પટિક્કમ’.

‘‘સહસચ્ચે કતે મય્હં, મહાપજ્જલિતો સિખી;

વજ્જેસિ સોળસકરીસાનિ, ઉદકં પત્વા યથા સિખી;

સચ્ચેન મે સમો નત્થિ, એસા મે સચ્ચપારમી’’તિ.

‘‘પુનાપરં ¶ ¶ યદા હોમિ, મચ્છરાજા મહાસરે;

ઉણ્હે સૂરિયસન્તાપે, સરે ઉદક ખીયથ.

‘‘તતો કાકા ચ ગિજ્ઝા ચ, કઙ્કા [બકા (સી.)] કુલલસેનકા;

ભક્ખયન્તિ દિવારત્તિં, મચ્છે ઉપનિસીદિય.

‘‘એવં ચિન્તેસહં તત્થ, સહ ઞાતીહિ પીળિતો;

‘કેન નુ ખો ઉપાયેન, ઞાતી દુક્ખા પમોચયે’.

‘‘વિચિન્તયિત્વા ધમ્મત્થં, સચ્ચં અદ્દસ પસ્સયં;

સચ્ચે ઠત્વા પમોચેસિં, ઞાતીનં તં અતિક્ખયં.

‘‘અનુસ્સરિત્વા સતં ધમ્મં, પરમત્થં વિચિન્તયં;

અકાસિ સચ્ચકિરિયં, યં લોકે ધુવસસ્સતં.

‘‘‘યતો ¶ સરામિ અત્તાનં, યતો પત્તોસ્મિ વિઞ્ઞુતં;

નાભિજાનામિ સઞ્ચિચ્ચ, એકપાણમ્પિ હિંસિતં.

‘‘‘એતેન ¶ સચ્ચવજ્જેન, પજ્જુન્નો અભિવસ્સતુ;

અભિત્થનય પજ્જુન્ન, નિધિં કાકસ્સ નાસય;

કાકં સોકાય રન્ધેહિ, મચ્છે સોકા પમોચય’.

‘‘સહકતે સચ્ચવરે, પજ્જુન્નો અભિગજ્જિય;

થલં નિન્નઞ્ચ પૂરેન્તો, ખણેન અભિવસ્સથ.

‘‘એવરૂપં સચ્ચવરં, કત્વા વીરિયમુત્તમં;

વસ્સાપેસિં મહામેઘં, સચ્ચતેજબલસ્સિતો;

સચ્ચેન મે સમો નત્થિ, એસા મે સચ્ચપારમી’’તિ.

‘‘પુનાપરં ¶ યદા હોમિ, કણ્હદીપાયનો ઇસિ;

પરોપઞ્ઞાસવસ્સાનિ, અનભિરતોચરિં અહં.

‘‘ન કોચિ એતં જાનાતિ, અનભિરતિમનં મમ;

અહઞ્હિ કસ્સચિ નાચિક્ખિં, અરતિ મે ચરતિ માનસે.

‘‘સબ્રહ્મચારી ¶ મણ્ડબ્યો, સહાયો મે મહાઇસિ;

પુબ્બકમ્મસમાયુત્તો, સૂલમારોપનં લભિ.

‘‘તમહં ઉપટ્ઠહિત્વાન, આરોગ્યમનુપાપયિં;

આપુચ્છિત્વાન આગઞ્છિં, યં મય્હં સકમસ્સમં.

‘‘સહાયો ¶ બ્રાહ્મણો મય્હં, ભરિયં આદાય પુત્તકં;

તયો જના સમાગન્ત્વા, આગઞ્છું પાહુનાગતં.

‘‘સમ્મોદમાનો તેહિ સહ, નિસિન્નો સકમસ્સમે;

દારકો વટ્ટમનુક્ખિપં, આસીવિસમકોપયિ.

‘‘તતો સો વટ્ટગતં મગ્ગં, અન્વેસન્તો કુમારકો;

આસીવિસસ્સ હત્થેન, ઉત્તમઙ્ગં પરામસિ.

‘‘તસ્સ ¶ આમસને કુદ્ધો, સપ્પો વિસબલસ્સિતો;

કુપિતો પરમકોપેન, અડંસિ દારકં ખણે.

‘‘સહદટ્ઠો આસીવિસેન [અતિવિસેન (પી. ક.)], દારકો પપતિ [પતતિ (ક.)] ભૂમિયં;

તેનાહં દુક્ખિતો આસિં, મમ વાહસિ તં દુક્ખં.

‘‘ત્યાહં અસ્સાસયિત્વાન, દુક્ખિતે સોકસલ્લિતે;

પઠમં અકાસિં કિરિયં, અગ્ગં સચ્ચં વરુત્તમં.

‘‘‘સત્તાહમેવાહં પસન્નચિત્તો, પુઞ્ઞત્થિકો અચરિં બ્રહ્મચરિયં;

અથાપરં યં ચરિતં મમેદં, વસ્સાનિ પઞ્ઞાસસમાધિકાનિ.

‘‘‘અકામકો વાહિ અહં ચરામિ, એતેન સચ્ચેન સુવત્થિ હોતુ;

‘‘સહ ¶ ¶ સચ્ચે કતે મય્હં, વિસવેગેન વેધિતો;

અબુજ્ઝિત્વાન વુટ્ઠાસિ, અરોગો ચાસિ માણવો;

સચ્ચેન મે સમો નત્થિ, એસા મે સચ્ચપારમી’’તિ.

‘‘પુનાપરં યદા હોમિ, સુતસોમો મહીપતિ;

ગહિતો પોરિસાદેન, બ્રાહ્મણે સઙ્ગરં સરિં.

‘‘ખત્તિયાનં એકસતં, આવુણિત્વા કરત્તલે;

એતેસં પમિલાપેત્વા, યઞ્ઞત્થે ઉપનયી મમં.

‘‘અપુચ્છિ ¶ મં પોરિસાદો, ‘કિં ત્વં ઇચ્છસિ નિસ્સજં;

યથામતિ તે કાહામિ, યદિ મે ત્વં પુનેહિસિ’.

‘‘તસ્સ ¶ પટિસ્સુણિત્વાન, પણ્હે આગમનં મમ;

ઉપગન્ત્વા પુરં રમ્મં, રજ્જં નિય્યાદયિં તદા.

‘‘અનુસ્સરિત્વા સતં ધમ્મં, પુબ્બકં જિનસેવિતં;

બ્રાહ્મણસ્સ ધનં દત્વા, પોરિસાદં ઉપાગમિં.

‘‘નત્થિ મે સંસયો તત્થ, ઘાતયિસ્સતિ વા ન વા;

સચ્ચવાચાનુરક્ખન્તો, જીવિતં ચજિતુમુપાગમિં;

સચ્ચેન મે સમો નત્થિ, એસા મે સચ્ચપારમી’’તિ.

‘‘સામો ¶ ¶ યદા વને આસિં, સક્કેન અભિનિમ્મિતો;

પવને સીહબ્યગ્ઘે ચ, મેત્તાયમુપનામયિં.

‘‘સીહબ્યગ્ઘેહિ દીપીહિ, અચ્છેહિ મહિસેહિ ચ;

પસદમિગવરાહેહિ, પરિવારેત્વા વને વસિં.

‘‘ન મં કોચિ ઉત્તસતિ, નપિ ભાયામિ કસ્સચિ;

મેત્તાબલેનુપત્થદ્ધો, રમામિ પવને તદા’’તિ.

‘‘પુનાપરં યદા હોમિ, એકરાજાતિ વિસ્સુતો;

પરમં સીલં અધિટ્ઠાય, પસાસામિ મહામહિં.

‘‘દસ કુસલકમ્મપથે, વત્તામિ અનવસેસતો;

ચતૂહિ સઙ્ગહવત્થૂહિ, સઙ્ગણ્હામિ [સઙ્ગહામિ (ક.)] મહાજનં.

‘‘એવં મે અપ્પમત્તસ્સ, ઇધ લોકે પરત્થ ચ;

દબ્બસેનો ¶ ઉપગન્ત્વા, અચ્છિન્દન્તો પુરં મમ.

‘‘રાજૂપજીવે ¶ નિગમે, સબલટ્ઠે સરટ્ઠકે;

સબ્બં હત્થગતં કત્વા, કાસુયા નિખણી મમં.

‘‘અમચ્ચમણ્ડલં રજ્જં, ફીતં અન્તેપુરં મમ;

અચ્છિન્દિત્વાન ગહિતં, પિયં પુત્તંવ પસ્સહં;

મેત્તાય મે સમો નત્થિ, એસા મે મેત્તાપારમી’’તિ.

‘‘સુસાને ¶ ¶ સેય્યં કપ્પેમિ, છવટ્ઠિકં ઉપનિધાયહં;

ગામણ્ડલા [ગોમણ્ડલા (સી.), ગામમણ્ડલા (સ્યા.)] ઉપાગન્ત્વા, રૂપં દસ્સેન્તિનપ્પકં.

‘‘અપરે ગન્ધમાલઞ્ચ, ભોજનં વિવિધં બહું;

ઉપાયનાનૂપનેન્તિ, હટ્ઠા સંવિગ્ગમાનસા.

‘‘યે મે દુક્ખં ઉપહરન્તિ, યે ચ દેન્તિ સુખં મમ;

સબ્બેસં સમકો હોમિ, દયા કોપો ન વિજ્જતિ.

‘‘સુખદુક્ખે તુલાભૂતો, યસેસુ અયસેસુ ચ;

સબ્બત્થ સમકો હોમિ, એસા મે ઉપેક્ખાપારમી’’તિ.

યુધઞ્જયો સોમનસ્સો, અયોઘરભિસેન ચ;

સોણનન્દો મૂગપક્ખો, કપિરાજા સચ્ચસવ્હયો.

વટ્ટકો મચ્છરાજા ચ, કણ્હદીપાયનો ઇસિ;

સુતસોમો પુન આસિં [આસિ (સ્યા.)], સામો ચ એકરાજહુ;

ઉપેક્ખાપારમી આસિ, ઇતિ વુત્થં [વુત્તં (સબ્બત્થ) અટ્ઠકથા ઓલોકેતબ્બા] મહેસિના.

એવં ¶ બહુબ્બિધં દુક્ખં, સમ્પત્તી ચ બહુબ્બિધા [સમ્પત્તિ ચ બહુવિધા (સી.), સમ્પત્તિં ચ બહુવિધં (ક.)];

ભવાભવે અનુભવિત્વા, પત્તો સમ્બોધિમુત્તમં.

દત્વા દાતબ્બકં દાનં, સીલં પૂરેત્વા અસેસતો;

નેક્ખમ્મે પારમિં ગન્ત્વા, પત્તો સમ્બોધિમુત્તમં.

પણ્ડિતે ¶ પરિપુચ્છિત્વા, વીરિયં કત્વાન મુત્તમં;

ખન્તિયા પારમિં ગન્ત્વા, પત્તો સમ્બોધિમુત્તમં.

કત્વા દળ્હમધિટ્ઠાનં, સચ્ચવાચાનુરક્ખિય;

મેત્તાય ¶ પારમિં ગન્ત્વા, પત્તો સમ્બોધિમુત્તમં.

લાભાલાભે ¶ યસાયસે, સમ્માનનાવમાનને;

સબ્બત્થ સમકો હુત્વા, પત્તો સમ્બોધિમુત્તમં.

કોસજ્જં ભયતો દિસ્વા, વીરિયારમ્ભઞ્ચ ખેમતો;

આરદ્ધવીરિયા હોથ, એસા બુદ્ધાનુસાસની.

વિવાદં ભયતો દિસ્વા, અવિવાદઞ્ચ ખેમતો;

સમગ્ગા સખિલા હોથ, એસા બુદ્ધાનુસાસની.

પમાદં ભયતો દિસ્વા, અપ્પમાદઞ્ચ ખેમતો;

ભાવેથટ્ઠઙ્ગિકં મગ્ગં, એસા બુદ્ધાનુસાસની.

ઇત્થં સુદં ભગવા અત્તનો પુબ્બચરિયં સમ્ભાવયમાનો બુદ્ધાપદાનિયં નામ ધમ્મપરિયાયં અભાસિત્થાતિ.