📜

નમો તસ્સ ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ

વિનયપિટકે

ચૂળવગ્ગપાળિ

૧. કમ્મક્ખન્ધકં

૧. તજ્જનીયકમ્મં

૧. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન પણ્ડુકલોહિતકા ભિક્ખૂ અત્તના ભણ્ડનકારકા કલહકારકા વિવાદકારકા ભસ્સકારકા સઙ્ઘે અધિકરણકારકા, યેપિ ચઞ્ઞે ભિક્ખૂ ભણ્ડનકારકા કલહકારકા વિવાદકારકા ભસ્સકારકા સઙ્ઘે અધિકરણકારકા તે ઉપસઙ્કમિત્વા એવં વદન્તિ – ‘‘મા ખો તુમ્હે, આયસ્મન્તો, એસો અજેસિ. બલવાબલવં પટિમન્તેથ. તુમ્હે તેન પણ્ડિતતરા ચ બ્યત્તતરા ચ બહુસ્સુતતરા ચ અલમત્તતરા ચ [અલમત્થતરા ચ (સ્યા. ક.)]. મા ચસ્સ ભાયિત્થ. મયમ્પિ તુમ્હાકં પક્ખા ભવિસ્સામા’’તિ. તેન અનુપ્પન્નાનિ ચેવ ભણ્ડનાનિ ઉપ્પજ્જન્તિ ઉપ્પન્નાનિ ચ ભણ્ડનાનિ ભિય્યોભાવાય વેપુલ્લાય સંવત્તન્તિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ પણ્ડુકલોહિતકા ભિક્ખૂ અત્તના ભણ્ડનકારકા કલહકારકા વિવાદકારકા ભસ્સકારકા સઙ્ઘે અધિકરણકારકા, યેપિ ચઞ્ઞે ભિક્ખૂ ભણ્ડનકારકા કલહકારકા વિવાદકારકા ભસ્સકારકા સઙ્ઘે અધિકરણકારકા તે ઉપસઙ્કમિત્વા એવં વક્ખન્તિ – ‘મા ખો તુમ્હે, આયસ્મન્તો, એસો અજેસિ. બલવાબલવં પટિમન્તેથ. તુમ્હે તેન પણ્ડિતતરા ચ બ્યત્તતરા ચ બહુસ્સુતતરા ચ અલમત્તતરા ચ. મા ચસ્સ ભાયિત્થ. મયમ્પિ તુમ્હાકં પક્ખા ભવિસ્સામા’તિ. તેન અનુપ્પન્નાનિ ચેવ ભણ્ડનાનિ ઉપ્પજ્જન્તિ ઉપ્પન્નાનિ ચ ભણ્ડનાનિ ભિય્યોભાવાય વેપુલ્લાય સંવત્તન્તી’’તિ.

૨. અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા ભિક્ખૂ પટિપુચ્છિ – ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, પણ્ડુકલોહિતકા ભિક્ખૂ અત્તના ભણ્ડનકારકા કલહકારકા વિવાદકારકા ભસ્સકારકા સઙ્ઘે અધિકરણકારકા, યેપિ ચઞ્ઞે ભિક્ખૂ ભણ્ડનકારકા કલહકારકા વિવાદકારકા ભસ્સકારકા સઙ્ઘે અધિકરણકારકા તે ઉપસઙ્કમિત્વા એવં વદન્તિ – ‘મા ખો તુમ્હે, આયસ્મન્તો, એસો અજેસિ. બલવાબલવં પટિમન્તેથ. તુમ્હે તેન પણ્ડિતતરા ચ બ્યત્તતરા ચ બહુસ્સુતતરા ચ અલમત્તતરા ચ. મા ચસ્સ ભાયિત્થ. મયમ્પિ તુમ્હાકં પક્ખા ભવિસ્સામા’તિ. તેન અનુપ્પન્નાનિ ચેવ ભણ્ડનાનિ ઉપ્પજ્જન્તિ, ઉપ્પન્નાનિ ચ ભણ્ડનાનિ ભિય્યોભાવાય વેપુલ્લાય સંવત્તન્તી’’તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા – ‘‘અનનુચ્છવિકં, ભિક્ખવે, તેસં મોઘપુરિસાનં અનનુલોમિકં અપ્પતિરૂપં અસ્સામણકં અકપ્પિયં અકરણીયં. કથઞ્હિ નામ તે, ભિક્ખવે, મોઘપુરિસા અત્તના ભણ્ડનકારકા…પે… સઙ્ઘે અધિકરણકારકા, યેપિ ચઞ્ઞે ભિક્ખૂ ભણ્ડનકારકા…પે… સઙ્ઘે અધિકરણકારકા તે ઉપસઙ્કમિત્વા એવં વક્ખન્તિ – ‘મા ખો તુમ્હે, આયસ્મન્તો, એસો અજેસિ. બલવાબલવં પટિમન્તેથ. તુમ્હે તેન પણ્ડિતતરા ચ બ્યત્તતરા ચ બહુસ્સુતતરા ચ અલમત્તતરા ચ. મા ચસ્સ ભાયિત્થ. મયમ્પિ તુમ્હાકં પક્ખા ભવિસ્સામા’તિ? તેન અનુપ્પન્નાનિ ચેવ ભણ્ડનાનિ ઉપ્પજ્જન્તિ, ઉપ્પન્નાનિ ચ ભણ્ડનાનિ ભિય્યોભાવાય વેપુલ્લાય સંવત્તન્તિ. નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય પસન્નાનં વા ભિય્યોભાવાય. અથ ખ્વેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનઞ્ચેવ અપ્પસાદાય પસન્નાનઞ્ચ એકચ્ચાનં અઞ્ઞથત્તાયા’’તિ.

અથ ખો ભગવા તે [પણ્ડુકલોહિતકે (સ્યા.)] ભિક્ખૂ અનેકપરિયાયેન વિગરહિત્વા દુબ્ભરતાય દુપ્પોસતાય મહિચ્છતાય અસન્તુટ્ઠિતાય [અસન્તુટ્ઠતાય (સ્યા.), અસન્તુટ્ઠિયા (સી.)] સઙ્ગણિકાય કોસજ્જસ્સ અવણ્ણં ભાસિત્વા અનેકપરિયાયેન સુભરતાય સુપોસતાય અપ્પિચ્છસ્સ સન્તુટ્ઠસ્સ સલ્લેખસ્સ ધુતસ્સ પાસાદિકસ્સ અપચયસ્સ વીરિયારમ્ભસ્સ [વિરિયારમ્ભસ્સ (સી.), વીરિયારબ્ભસ્સ (ક.)] વણ્ણં ભાસિત્વા ભિક્ખૂનં તદનુચ્છવિકં તદનુલોમિકં ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયકમ્મં કરોતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, કાતબ્બં. પઠમં પણ્ડુકલોહિતકા ભિક્ખૂ ચોદેતબ્બા, ચોદેત્વા સારેતબ્બા, સારેત્વા આપત્તિં [આપત્તિ (સી. સ્યા.)] આરોપેતબ્બા, આપત્તિં આરોપેત્વા બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૩. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. ઇમે પણ્ડુકલોહિતકા ભિક્ખૂ અત્તના ભણ્ડનકારકા કલહકારકા વિવાદકારકા ભસ્સકારકા સઙ્ઘે અધિકરણકારકા, યેપિ ચઞ્ઞે ભિક્ખૂ ભણ્ડનકારકા કલહકારકા વિવાદકારકા ભસ્સકારકા સઙ્ઘે અધિકરણકારકા તે ઉપસઙ્કમિત્વા એવં વદન્તિ – ‘મા ખો તુમ્હે, આયસ્મન્તો, એસો અજેસિ. બલવાબલવં પટિમન્તેથ. તુમ્હે તેન પણ્ડિતતરા ચ બ્યત્તતરા ચ બહુસ્સુતતરા ચ અલમત્તતરા ચ. મા ચસ્સ ભાયિત્થ. મયમ્પિ તુમ્હાકં પક્ખા ભવિસ્સામા’તિ. તેન અનુપ્પન્નાનિ ચેવ ભણ્ડનાનિ ઉપ્પજ્જન્તિ, ઉપ્પન્નાનિ ચ ભણ્ડનાનિ ભિય્યોભાવાય વેપુલ્લાય સંવત્તન્તિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયકમ્મં કરેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. ઇમે પણ્ડુકલોહિતકા ભિક્ખૂ અત્તના ભણ્ડનકારકા…પે… સઙ્ઘે અધિકરણકારકા, યેપિ ચઞ્ઞે ભિક્ખૂ ભણ્ડનકારકા…પે… સઙ્ઘે અધિકરણકારકા તે ઉપસઙ્કમિત્વા એવં વદન્તિ – ‘મા ખો તુમ્હે, આયસ્મન્તો, એસો અજેસિ. બલવાબલવં પટિમન્તેથ. તુમ્હે તેન પણ્ડિતતરા ચ બ્યત્તતરા ચ બહુસ્સુતતરા ચ અલમત્તતરા ચ. મા ચસ્સ ભાયિત્થ. મયમ્પિ તુમ્હાકં પક્ખા ભવિસ્સામા’તિ. તેન અનુપ્પન્નાનિ ચેવ ભણ્ડનાનિ ઉપ્પજ્જન્તિ, ઉપ્પન્નાનિ ચ ભણ્ડનાનિ ભિય્યોભાવાય વેપુલ્લાય સંવત્તન્તિ. સઙ્ઘો પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયકમ્મં કરોતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયસ્સ કમ્મસ્સ કરણં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. ઇમે પણ્ડુકલોહિતકા ભિક્ખૂ અત્તના ભણ્ડનકારકા…પે… સઙ્ઘે અધિકરણકારકા, યેપિ ચઞ્ઞે ભિક્ખૂ ભણ્ડનકારકા…પે… સઙ્ઘે અધિકરણકારકા તે ઉપસઙ્કમિત્વા એવં વદન્તિ – ‘મા ખો તુમ્હે, આયસ્મન્તો, એસો અજેસિ. બલવાબલવં પટિમન્તેથ. તુમ્હે તેન પણ્ડિતતરા ચ બ્યત્તતરા ચ બહુસ્સુતતરા ચ અલમત્તતરા ચ. મા ચસ્સ ભાયિત્થ. મયમ્પિ તુમ્હાકં પક્ખા ભવિસ્સામા’તિ. તેન અનુપ્પન્નાનિ ચેવ ભણ્ડનાનિ ઉપ્પજ્જન્તિ, ઉપ્પન્નાનિ ચ ભણ્ડનાનિ ભિય્યોભાવાય વેપુલ્લાય સંવત્તન્તિ. સઙ્ઘો પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયકમ્મં કરોતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયસ્સ કમ્મસ્સ કરણં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. ઇમે પણ્ડુકલોહિતકા ભિક્ખૂ અત્તના ભણ્ડનકારકા…પે… સઙ્ઘે અધિકરણકારકા, યેપિ ચઞ્ઞે ભિક્ખૂ ભણ્ડનકારકા…પે… સઙ્ઘે અધિકરણકારકા તે ઉપસઙ્કમિત્વા એવં વદન્તિ – ‘મા ખો તુમ્હે, આયસ્મન્તો, એસો અજેસિ. બલવાબલવં પટિમન્તેથ. તુમ્હે તેન પણ્ડિતતરા ચ બ્યત્તતરા ચ બહુસ્સુતતરા ચ અલમત્તતરા ચ. મા ચસ્સ ભાયિત્થ. મયમ્પિ તુમ્હાકં પક્ખા ભવિસ્સામા’તિ. તેન અનુપ્પન્નાનિ ચેવ ભણ્ડનાનિ ઉપ્પજ્જન્તિ, ઉપ્પન્નાનિ ચ ભણ્ડનાનિ ભિય્યોભાવાય વેપુલ્લાય સંવત્તન્તિ. સઙ્ઘો પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયકમ્મં કરોતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયસ્સ કમ્મસ્સ કરણં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘કતં સઙ્ઘેન પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયકમ્મં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

અધમ્મકમ્મદ્વાદસકં

૪. ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ [અધમ્મકમ્મઞ્ચેવ (સ્યા.)] હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અસમ્મુખા કતં હોતિ, અપ્પટિપુચ્છા કતં હોતિ, અપ્પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અનાપત્તિયા કતં હોતિ, અદેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, દેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અચોદેત્વા કતં હોતિ, અસારેત્વા કતં હોતિ, આપત્તિં અનારોપેત્વા કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અસમ્મુખા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અપ્પટિપુચ્છા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અપ્પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અનાપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અદેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. દેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અચોદેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અસારેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. આપત્તિં અનારોપેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

અધમ્મકમ્મદ્વાદસકં નિટ્ઠિતં.

ધમ્મકમ્મદ્વાદસકં

૫. ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. સમ્મુખા કતં હોતિ, પટિપુચ્છા કતં હોતિ, પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. આપત્તિયા કતં હોતિ, દેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, અદેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. ચોદેત્વા કતં હોતિ, સારેત્વા કતં હોતિ, આપત્તિં આરોપેત્વા કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. સમ્મુખા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. પટિપુચ્છા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. દેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. અદેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. ચોદેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. સારેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. આપત્તિં આરોપેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તજ્જનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

ધમ્મકમ્મદ્વાદસકં નિટ્ઠિતં.

આકઙ્ખમાનછક્કં

૬. [પરિ. ૩૨૩] ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, તજ્જનીયકમ્મં કરેય્ય. ભણ્ડનકારકો હોતિ કલહકારકો વિવાદકારકો ભસ્સકારકો સઙ્ઘે અધિકરણકારકો; બાલો હોતિ અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, તજ્જનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, તજ્જનીયકમ્મં કરેય્ય. અધિસીલે સીલવિપન્નો હોતિ, અજ્ઝાચારે આચારવિપન્નો હોતિ, અતિદિટ્ઠિયા દિટ્ઠિવિપન્નો હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, તજ્જનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, તજ્જનીયકમ્મં કરેય્ય. બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, તજ્જનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘તિણ્ણં, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, તજ્જનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો ભણ્ડનકારકો હોતિ કલહકારકો વિવાદકારકો ભસ્સકારકો સઙ્ઘે અધિકરણકારકો; એકો બાલો હોતિ અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; એકો ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, તજ્જનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, તજ્જનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો અધિસીલે સીલવિપન્નો હોતિ, એકો અજ્ઝાચારે આચારવિપન્નો હોતિ, એકો અતિદિટ્ઠિયા દિટ્ઠિવિપન્નો હોતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, તજ્જનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, તજ્જનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, એકો ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, એકો સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, તજ્જનીયકમ્મં કરેય્ય.

આકઙ્ખમાનછક્કં નિટ્ઠિતં.

અટ્ઠારસવત્તં

૭. ‘‘તજ્જનીયકમ્મકતેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સમ્મા વત્તિતબ્બં. તત્રાયં સમ્માવત્તના – ન ઉપસમ્પાદેતબ્બં, ન નિસ્સયો દાતબ્બો, ન સામણેરો ઉપટ્ઠાપેતબ્બો, ન ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિ [સમ્મતિ (સ્યા.)] સાદિતબ્બા, સમ્મતેનપિ ભિક્ખુનિયો ન ઓવદિતબ્બા. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન તજ્જનીયકમ્મં કતં હોતિ સા આપત્તિ ન આપજ્જિતબ્બા, અઞ્ઞા વા તાદિસિકા, તતો વા પાપિટ્ઠતરા; કમ્મં ન ગરહિતબ્બં, કમ્મિકા ન ગરહિતબ્બા. ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથો ઠપેતબ્બો, ન પવારણા ઠપેતબ્બા, ન સવચનીયં કાતબ્બં, ન અનુવાદો પટ્ઠપેતબ્બો, ન ઓકાસો કારેતબ્બો, ન ચોદેતબ્બો, ન સારેતબ્બો, ન ભિક્ખૂહિ [ન ભિક્ખૂ ભિક્ખૂહિ (સ્યા.)] સમ્પયોજેતબ્બ’’ન્તિ.

તજ્જનીયકમ્મે અટ્ઠારસવત્તં નિટ્ઠિતં.

નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બઅટ્ઠારસકં

૮. અથ ખો સઙ્ઘો પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયકમ્મં અકાસિ. તે સઙ્ઘેન તજ્જનીયકમ્મકતા સમ્મા વત્તન્તિ, લોમં પાતેન્તિ, નેત્થારં વત્તન્તિ, ભિક્ખૂ ઉપસઙ્કમિત્વા એવં વદન્તિ – ‘‘મયં, આવુસો, સઙ્ઘેન તજ્જનીયકમ્મકતા સમ્મા વત્તામ, લોમં પાતેમ, નેત્થારં વત્તામ, કથં નુ ખો અમ્હેહિ પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે…. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતુ.

પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો તજ્જનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ઉપસમ્પાદેતિ, નિસ્સયં દેતિ, સામણેરં ઉપટ્ઠાપેતિ, ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિં સાદિયતિ, સમ્મતોપિ ભિક્ખુનિયો ઓવદતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો તજ્જનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

[પરિ. ૪૨૦] ‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો તજ્જનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન તજ્જનીયકમ્મં કતં હોતિ તં આપત્તિં આપજ્જતિ, અઞ્ઞં વા તાદિસિકં, તતો વા પાપિટ્ઠતરં; કમ્મં ગરહતિ, કમ્મિકે ગરહતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો તજ્જનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અટ્ઠહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો તજ્જનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથં ઠપેતિ, પવારણં ઠપેતિ, સવચનીયં કરોતિ, અનુવાદં પટ્ઠપેતિ, ઓકાસં કારેતિ, ચોદેતિ, સારેતિ, ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતિ [ભિક્ખૂ ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતિ (સ્યા.)] – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, અટ્ઠહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો તજ્જનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બઅટ્ઠારસકં નિટ્ઠિતં.

પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બઅટ્ઠારસકં

૯. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો તજ્જનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ન ઉપસમ્પાદેતિ, ન નિસ્સયં દેતિ, ન સામણેરં ઉપટ્ઠાપેતિ, ન ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિં સાદિયતિ, સમ્મતોપિ ભિક્ખુનિયો ન ઓવદતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો તજ્જનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો તજ્જનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન તજ્જનીયકમ્મં કતં હોતિ તં આપત્તિં ન આપજ્જતિ, અઞ્ઞં વા તાદિસિકં, તતો વા પાપિટ્ઠતરં; કમ્મં ન ગરહતિ, કમ્મિકે ન ગરહતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો તજ્જનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અટ્ઠહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો તજ્જનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથં ઠપેતિ, ન પવારણં ઠપેતિ, ન સવચનીયં કરોતિ, ન અનુવાદં પટ્ઠપેતિ, ન ઓકાસં કારેતિ, ન ચોદેતિ, ન સારેતિ, ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, અટ્ઠહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, તજ્જનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બઅટ્ઠારસકં નિટ્ઠિતં.

૧૦. ‘‘એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. તેહિ, ભિક્ખવે, પણ્ડુકલોહિતકેહિ ભિક્ખૂહિ સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘મયં, ભન્તે, સઙ્ઘેન તજ્જનીયકમ્મકતા સમ્મા વત્તામ, લોમં પાતેમ, નેત્થારં વત્તામ, તજ્જનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચામા’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. ઇમે પણ્ડુકલોહિતકા ભિક્ખૂ સઙ્ઘેન તજ્જનીયકમ્મકતા સમ્મા વત્તન્તિ, લોમં પાતેન્તિ, નેત્થારં વત્તન્તિ, તજ્જનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચન્તિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. ઇમે પણ્ડુકલોહિતકા ભિક્ખૂ સઙ્ઘેન તજ્જનીયકમ્મકતા સમ્મા વત્તન્તિ, લોમં પાતેન્તિ, નેત્થારં વત્તન્તિ, તજ્જનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચન્તિ. સઙ્ઘો પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. ઇમે પણ્ડુકલોહિતકા ભિક્ખૂ સઙ્ઘેન તજ્જનીયકમ્મકતા સમ્મા વત્તન્તિ, લોમં પાતેન્તિ, નેત્થારં વત્તન્તિ, તજ્જનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચન્તિ. સઙ્ઘો પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. ઇમે પણ્ડુકલોહિતકા ભિક્ખૂ સઙ્ઘેન તજ્જનીયકમ્મકતા સમ્મા વત્તન્તિ, લોમં પાતેન્તિ, નેત્થારં વત્તન્તિ, તજ્જનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચન્તિ. સઙ્ઘો પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘પટિપ્પસ્સદ્ધં સઙ્ઘેન પણ્ડુકલોહિતકાનં ભિક્ખૂનં તજ્જનીયકમ્મં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ,

તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

તજ્જનીયકમ્મં નિટ્ઠિતં પઠમં.

૨. નિયસ્સકમ્મં

૧૧. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા સેય્યસકો બાલો હોતિ અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ; અપિસ્સુ ભિક્ખૂ પકતા [પકતત્તા (સી. સ્યા.)] પરિવાસં દેન્તા મૂલાય પટિકસ્સન્તા માનત્તં દેન્તા અબ્ભેન્તા. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ આયસ્મા સેય્યસકો બાલો ભવિસ્સતિ અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; ગિહિસંસટ્ઠો વિહરિસ્સતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ; અપિસ્સુ ભિક્ખૂ પકતા પરિવાસં દેન્તા મૂલાય પટિકસ્સન્તા માનત્તં દેન્તા અબ્ભેન્તા’’તિ. અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું.

અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા ભિક્ખૂ પટિપુચ્છિ – ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, સેય્યસકો ભિક્ખુ બાલો અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ; અપિસ્સુ ભિક્ખૂ પકતા પરિવાસં દેન્તા મૂલાય પટિકસ્સન્તા માનત્તં દેન્તા અબ્ભેન્તા’’તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા – ‘‘અનનુચ્છવિકં, ભિક્ખવે, તસ્સ મોઘપુરિસસ્સ અનનુલોમિકં અપ્પતિરૂપં અસ્સામણકં અકપ્પિયં અકરણીયં. કથઞ્હિ નામ સો, ભિક્ખવે, મોઘપુરિસો બાલો ભવિસ્સતિ અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; ગિહિસંસટ્ઠો વિહરિસ્સતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ; અપિસ્સુ ભિક્ખૂ પકતા પરિવાસં દેન્તા મૂલાય પટિકસ્સન્તા માનત્તં દેન્તા અબ્ભેન્તા. નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો સેય્યસકસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં [નિયસકમ્મં (ક.)] કરોતુ – નિસ્સાય તે વત્થબ્બન્તિ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, કાતબ્બં. પઠમં સેય્યસકો ભિક્ખુ ચોદેતબ્બો, ચોદેત્વા સારેતબ્બો, સારેત્વા આપત્તિં આરોપેતબ્બો [આપત્તિ આરોપેતબ્બા (સી. સ્યા.)], આપત્તિં આરોપેત્વા બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૨. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં સેય્યસકો ભિક્ખુ બાલો અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ; અપિસ્સુ ભિક્ખૂ પકતા પરિવાસં દેન્તા મૂલાય પટિકસ્સન્તા માનત્તં દેન્તા અબ્ભેન્તા. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો સેય્યસકસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં કરેય્ય – નિસ્સાય તે વત્થબ્બન્તિ. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં સેય્યસકો ભિક્ખુ બાલો અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ; અપિસ્સુ ભિક્ખૂ પકતા પરિવાસં દેન્તા મૂલાય પટિકસ્સન્તા માનત્તં દેન્તા અબ્ભેન્તા. સઙ્ઘો સેય્યસકસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં કરોતિ – નિસ્સાય તે વત્થબ્બન્તિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ સેય્યસકસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સસ્સ કમ્મસ્સ કરણં – નિસ્સાય તે વત્થબ્બન્તિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં સેય્યસકો ભિક્ખુ બાલો અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ; અપિસ્સુ ભિક્ખૂ પકતા પરિવાસં દેન્તા મૂલાય પટિકસ્સન્તા માનત્તં દેન્તા અબ્ભેન્તા. સઙ્ઘો સેય્યસકસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં કરોતિ – નિસ્સાય તે વત્થબ્બન્તિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ સેય્યસકસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સસ્સ કમ્મસ્સ કરણં – નિસ્સાય તે વત્થબ્બન્તિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘કતં સઙ્ઘેન સેય્યસકસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં – નિસ્સાય તે વત્થબ્બન્તિ. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

અધમ્મકમ્મદ્વાદસકં

૧૩. ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતં નિયસ્સકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અસમ્મુખા કતં હોતિ, અપ્પટિપુચ્છા કતં હોતિ, અપ્પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં નિયસ્સકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં નિયસ્સકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અનાપત્તિયા કતં હોતિ, અદેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, દેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં નિયસ્સકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં નિયસ્સકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અચોદેત્વા કતં હોતિ, અસારેત્વા કતં હોતિ, આપત્તિં અનારોપેત્વા કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં નિયસ્સકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે…પે… અસમ્મુખા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે…પે….

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે…પે… અપ્પટિપુચ્છા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે…પે….

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે…પે… અપ્પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે…પે….

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે…પે… અનાપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે…પે….

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે…પે… અદેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે…પે….

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે…પે… દેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે…પે….

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે…પે… અચોદેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે…પે….

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે…પે… અસારેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે…પે….

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં નિયસ્સકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. આપત્તિં અનારોપેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં નિયસ્સકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

અધમ્મકમ્મદ્વાદસકં નિટ્ઠિતં.

ધમ્મકમ્મદ્વાદસકં

૧૪. ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતં નિયસ્સકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. સમ્મુખા કતં હોતિ, પટિપુચ્છા કતં હોતિ, પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં નિયસ્સકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં નિયસ્સકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. આપત્તિયા કતં હોતિ, દેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, અદેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં નિયસ્સકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં નિયસ્સકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. ચોદેત્વા કતં હોતિ, સારેત્વા કતં હોતિ, આપત્તિં આરોપેત્વા કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં નિયસ્સકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે…પે… સમ્મુખા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે…પે….

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે…પે… પટિપુચ્છા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે…પે….

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે…પે… પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે…પે….

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે…પે… આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે…પે….

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે…પે… દેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે…પે….

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે…પે… અદેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે…પે….

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે…પે… ચોદેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે…પે….

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે…પે… સારેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે…પે….

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં નિયસ્સકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. આપત્તિં આરોપેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં નિયસ્સકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

ધમ્મકમ્મદ્વાદસકં નિટ્ઠિતં.

આકઙ્ખમાનછક્કં

૧૫. [પરિ. ૩૨૩] ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, નિયસ્સકમ્મં કરેય્ય. ભણ્ડનકારકો હોતિ કલહકારકો વિવાદકારકો ભસ્સકારકો સઙ્ઘે અધિકરણકારકો; બાલો હોતિ અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, નિયસ્સકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, નિયસ્સકમ્મં કરેય્ય. અધિસીલે સીલવિપન્નો હોતિ, અજ્ઝાચારે આચારવિપન્નો હોતિ, અતિદિટ્ઠિયા દિટ્ઠિવિપન્નો હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, નિયસ્સકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, નિયસ્સકમ્મં કરેય્ય. બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, નિયસ્સકમ્મં કરેય્ય.

‘‘તિણ્ણં, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, નિયસ્સકમ્મં કરેય્ય. એકો ભણ્ડનકારકો હોતિ કલહકારકો વિવાદકારકો ભસ્સકારકો સઙ્ઘે અધિકરણકારકો; એકો બાલો હોતિ, અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; એકો ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, નિયસ્સકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, નિયસ્સકમ્મં કરેય્ય. એકો અધિસીલે સીલવિપન્નો હોતિ, એકો અજ્ઝાચારે આચારવિપન્નો હોતિ, એકો અતિદિટ્ઠિયા દિટ્ઠિવિપન્નો હોતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, નિયસ્સકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, નિયસ્સકમ્મં કરેય્ય. એકો બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, એકો ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, એકો સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, નિયસ્સકમ્મં કરેય્ય.

આકઙ્ખમાનછક્કં નિટ્ઠિતં.

અટ્ઠારસવત્તં

૧૬. ‘‘નિયસ્સકમ્મકતેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સમ્મા વત્તિતબ્બં. તત્રાયં સમ્માવત્તના – ન ઉપસમ્પાદેતબ્બં, ન નિસ્સયો દાતબ્બો, ન સામણેરો ઉપટ્ઠાપેતબ્બો, ન ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિ સાદિતબ્બા, સમ્મતેનપિ ભિક્ખુનિયો ન ઓવદિતબ્બા. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન નિયસ્સકમ્મં કતં હોતિ સા આપત્તિ ન આપજ્જિતબ્બા, અઞ્ઞા વા તાદિસિકા, તતો વા પાપિટ્ઠતરા; કમ્મં ન ગરહિતબ્બં, કમ્મિકા ન ગરહિતબ્બા. ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથો ઠપેતબ્બો, ન પવારણા ઠપેતબ્બા, ન સવચનીયં કાતબ્બં, ન અનુવાદો પટ્ઠપેતબ્બો, ન ઓકાસો કારાપેતબ્બો, ન ચોદેતબ્બો, ન સારેતબ્બો, ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતબ્બ’’ન્તિ.

નિયસ્સકમ્મે અટ્ઠારસવત્તં નિટ્ઠિતં.

૧૭. અથ ખો સઙ્ઘો સેય્યસકસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં અકાસિ – નિસ્સાય તે વત્થબ્બન્તિ. સો સઙ્ઘેન નિયસ્સકમ્મકતો કલ્યાણમિત્તે સેવમાનો ભજમાનો પયિરુપાસમાનો ઉદ્દિસાપેન્તો પરિપુચ્છન્તો બહુસ્સુતો હોતિ, આગતાગમો ધમ્મધરો વિનયધરો માતિકાધરો પણ્ડિતો વિયત્તો મેધાવી લજ્જી કુક્કુચ્ચકો સિક્ખાકામો. સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, ભિક્ખૂ ઉપસઙ્કમિત્વા એવં વદેતિ – ‘‘અહં, આવુસો, સઙ્ઘેન નિયસ્સકમ્મકતો સમ્મા વત્તામિ, લોમં પાતેમિ, નેત્થારં વત્તામિ. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે…. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો સેય્યસકસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતુ.

નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બઅટ્ઠારસકં

૧૮. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ઉપસમ્પાદેતિ, નિસ્સયં દેતિ, સામણેરં ઉપટ્ઠાપેતિ, ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિં સાદિયતિ, સમ્મતોપિ ભિક્ખુનિયો ઓવદતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

[પરિ. ૪૨૦] ‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન નિયસ્સકમ્મં કતં હોતિ તં આપત્તિં આપજ્જતિ, અઞ્ઞં વા તાદિસિકં, તતો વા પાપિટ્ઠતરં; કમ્મં ગરહતિ, કમ્મિકે ગરહતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અટ્ઠહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથં ઠપેતિ, પવારણં ઠપેતિ, સવચનીયં કરોતિ, અનુવાદં પટ્ઠપેતિ, ઓકાસં કારેતિ, ચોદેતિ, સારેતિ, ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, અટ્ઠહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બઅટ્ઠારસકં નિટ્ઠિતં.

પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બઅટ્ઠારસકં

૧૯. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ન ઉપસમ્પાદેતિ, ન નિસ્સયં દેતિ, ન સામણેરં ઉપટ્ઠાપેતિ, ન ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિં સાદિયતિ, સમ્મતોપિ ભિક્ખુનિયો ન ઓવદતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન નિયસ્સકમ્મં કતં હોતિ તં આપત્તિં ન આપજ્જતિ, અઞ્ઞં વા તાદિસિકં, તતો વા પાપિટ્ઠતરં; કમ્મં ન ગરહતિ, કમ્મિકે ન ગરહતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અટ્ઠહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથં ઠપેતિ, ન પવારણં ઠપેતિ, ન સવચનીયં કરોતિ, ન અનુવાદં પટ્ઠપેતિ, ન ઓકાસં કારેતિ, ન ચોદેતિ, ન સારેતિ, ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, અટ્ઠહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બઅટ્ઠારસકં નિટ્ઠિતં.

૨૦. ‘‘એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. તેન, ભિક્ખવે, સેય્યસકેન ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, સઙ્ઘેન નિયસ્સકમ્મકતો સમ્મા વત્તામિ, લોમં પાતેમિ, નેત્થારં વત્તામિ, નિયસ્સસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં સેય્યસકો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન નિયસ્સકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, નિયસ્સસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો સેય્યસકસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં સેય્યસકો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન નિયસ્સકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, નિયસ્સસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. સઙ્ઘો સેય્યસકસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ સેય્યસકસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં સેય્યસકો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન નિયસ્સકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, નિયસ્સસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. સઙ્ઘો સેય્યસકસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ સેય્યસકસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં સેય્યસકો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન નિયસ્સકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, નિયસ્સસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. સઙ્ઘો સેય્યસકસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ સેય્યસકસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘પટિપ્પસ્સદ્ધં સઙ્ઘેન સેય્યસકસ્સ ભિક્ખુનો નિયસ્સકમ્મં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

નિયસ્સકમ્મં નિટ્ઠિતં દુતિયં.

૩. પબ્બાજનીયકમ્મં

૨૧. [ઇદં વત્થુ પારા. ૪૩૧ આદયો] તેન ખો પન સમયેન અસ્સજિપુનબ્બસુકા નામ [નામ ભિક્ખૂ (ક.)] કીટાગિરિસ્મિં આવાસિકા હોન્તિ અલજ્જિનો પાપભિક્ખૂ. તે [ચૂળવ. ૨૯૨ આદયો] એવરૂપં અનાચારં આચરન્તિ – માલાવચ્છં રોપેન્તિપિ રોપાપેન્તિપિ, સિઞ્ચન્તિપિ સિઞ્ચાપેન્તિપિ, ઓચિનન્તિપિ ઓચિનાપેન્તિપિ, ગન્થેન્તિપિ ગન્થાપેન્તિપિ, એકતોવણ્ટિકમાલં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ, ઉભતોવણ્ટિકમાલં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ, મઞ્જરિકં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ, વિધૂતિકં [વિધુતિકં (સ્યા.)] કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ, વટંસકં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ, આવેળં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ, ઉરચ્છદં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ. તે કુલિત્થીનં કુલધીતાનં કુલકુમારીનં કુલસુણ્હાનં કુલદાસીનં એકતોવણ્ટિકમાલં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ, ઉભતોવણ્ટિકમાલં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ, મઞ્જરિકં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ, વિધૂતિકં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ, વટંસકં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ, આવેળં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ, ઉરચ્છદં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ. તે કુલિત્થીહિ કુલધીતાહિ કુલકુમારીહિ કુલસુણ્હાહિ કુલદાસીહિ સદ્ધિં એકભાજનેપિ ભુઞ્જન્તિ, એકથાલકેપિ પિવન્તિ, એકાસનેપિ નિસીદન્તિ, એકમઞ્ચેપિ તુવટ્ટેન્તિ, એકત્થરણાપિ તુવટ્ટેન્તિ, એકપાવુરણાપિ તુવટ્ટેન્તિ, એકત્થરણપાવુરણાપિ તુવટ્ટેન્તિ, વિકાલેપિ ભુઞ્જન્તિ, મજ્જમ્પિ પિવન્તિ, માલાગન્ધવિલેપનમ્પિ ધારેન્તિ, નચ્ચન્તિપિ, ગાયન્તિપિ, વાદેન્તિપિ, લાસેન્તિપિ; નચ્ચન્તિયાપિ નચ્ચન્તિ, નચ્ચન્તિયાપિ ગાયન્તિ, નચ્ચન્તિયાપિ વાદેન્તિ, નચ્ચન્તિયાપિ લાસેન્તિ; ગાયન્તિયાપિ નચ્ચન્તિ, ગાયન્તિયાપિ ગાયન્તિ, ગાયન્તિયાપિ વાદેન્તિ, ગાયન્તિયાપિ લાસેન્તિ; વાદેન્તિયાપિ નચ્ચન્તિ, વાદેન્તિયાપિ ગાયન્તિ, વાદેન્તિયાપિ વાદેન્તિ, વાદેન્તિયાપિ લાસેન્તિ; લાસેન્તિયાપિ નચ્ચન્તિ, લાસેન્તિયાપિ ગાયન્તિ, લાસેન્તિયાપિ વાદેન્તિ, લાસેન્તિયાપિ લાસેન્તિ; અટ્ઠપદેપિ કીળન્તિ, દસપદેપિ કીળન્તિ, આકાસેપિ કીળન્તિ, પરિહારપથેપિ કીળન્તિ, સન્તિકાયપિ કીળન્તિ, ખલિકાયપિ કીળન્તિ, ઘટિકાયપિ કીળન્તિ, સલાકહત્થેનપિ કીળન્તિ, અક્ખેનપિ કીળન્તિ, પઙ્ગચીરેનપિ કીળન્તિ, વઙ્કકેનપિ કીળન્તિ, મોક્ખચિકાયપિ કીળન્તિ, ચિઙ્ગુલકેનપિ કીળન્તિ, પત્તાળ્હકેનપિ કીળન્તિ, રથકેનપિ કીળન્તિ, ધનુકેનપિ કીળન્તિ, અક્ખરિકાયપિ કીળન્તિ, મનેસિકાયપિ કીળન્તિ, યથાવજ્જેનપિ કીળન્તિ; હત્થિસ્મિમ્પિ સિક્ખન્તિ, અસ્સસ્મિમ્પિ સિક્ખન્તિ, રથસ્મિમ્પિ સિક્ખન્તિ, ધનુસ્મિમ્પિ સિક્ખન્તિ, થરુસ્મિમ્પિ સિક્ખન્તિ; હત્થિસ્સપિ પુરતો ધાવન્તિ, અસ્સસ્સપિ પુરતો ધાવન્તિ, રથસ્સપિ પુરતો [પુરતો ધાવન્તિ (સ્યા.)] ધાવન્તિપિ આધાવન્તિપિ; ઉસ્સેળેન્તિપિ, અપ્ફોટેન્તિપિ, નિબ્બુજ્ઝન્તિપિ, મુટ્ઠીહિપિ યુજ્ઝન્તિ; રઙ્ગમજ્ઝેપિ સઙ્ઘાટિં પત્થરિત્વા નચ્ચકિં [નચ્ચન્તિં (સી. સ્યા.)] એવં વદન્તિ – ‘‘ઇધ, ભગિનિ, નચ્ચસ્સૂ’’તિ; નલાટિકમ્પિ દેન્તિ; વિવિધમ્પિ અનાચારં આચરન્તિ.

૨૨. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ કાસીસુ વસ્સંવુટ્ઠો [વસ્સંવુત્થો (સી. સ્યા.)] સાવત્થિં ગચ્છન્તો ભગવન્તં દસ્સનાય યેન કીટાગિરિ તદવસરિ. અથ ખો સો ભિક્ખુ પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય કીટાગિરિં પિણ્ડાય પાવિસિ પાસાદિકેન અભિક્કન્તેન પટિક્કન્તેન આલોકિતેન વિલોકિતેન સમિઞ્જિતેન [સમ્મિઞ્જિતેન (સી. સ્યા. કં.)] પસારિતેન, ઓક્ખિત્તચક્ખુ ઇરિયાપથસમ્પન્નો. મનુસ્સા તં ભિક્ખું પસ્સિત્વા એવમાહંસુ – ‘‘ક્વાયં અબલબલો વિય મન્દમન્દો વિય ભાકુટિકભાકુટિકો વિય? કો ઇમસ્સ ઉપગતસ્સ પિણ્ડકમ્પિ દસ્સતિ? અમ્હાકં પન અય્યા અસ્સજિપુનબ્બસુકા સણ્હા સખિલા સુખસમ્ભાસા મિહિતપુબ્બઙ્ગમા એહિસ્વાગતવાદિનો અબ્ભાકુટિકા ઉત્તાનમુખા પુબ્બભાસિનો. તેસં ખો નામ પિણ્ડો દાતબ્બો’’તિ.

અદ્દસા ખો અઞ્ઞતરો ઉપાસકો તં ભિક્ખું કીટાગિરિસ્મિં પિણ્ડાય ચરન્તં; દિસ્વાન યેન સો ભિક્ખુ તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા તં ભિક્ખું અભિવાદેત્વા એતદવોચ – ‘‘અપિ, ભન્તે, પિણ્ડો લબ્ભતી’’તિ? ‘‘ન ખો, આવુસો, પિણ્ડો લબ્ભતી’’તિ. ‘‘એહિ, ભન્તે, ઘરં ગમિસ્સામા’’તિ. અથ ખો સો ઉપાસકો તં ભિક્ખું ઘરં નેત્વા ભોજેત્વા એતદવોચ – ‘‘કહં, ભન્તે, અય્યો ગમિસ્સતી’’તિ? ‘‘સાવત્થિં ખો અહં, આવુસો, ગમિસ્સામિ ભગવન્તં દસ્સનાયા’’તિ. ‘‘તેન હિ, ભન્તે, મમ વચનેન ભગવતો પાદે સિરસા વન્દ, એવઞ્ચ વદેહિ – ‘દુટ્ઠો, ભન્તે, કીટાગિરિસ્મિં આવાસો. અસ્સજિપુનબ્બસુકા નામ કીટાગિરિસ્મિં આવાસિકા અલજ્જિનો પાપભિક્ખૂ. તે એવરૂપં અનાચારં આચરન્તિ – માલાવચ્છં રોપેન્તિપિ રોપાપેન્તિપિ, સિઞ્ચન્તિપિ સિઞ્ચાપેન્તિપિ, ઓચિનન્તિપિ, ઓચિનાપેન્તિપિ, ગન્થેન્તિપિ ગન્થાપેન્તિપિ, એકતોવણ્ટિકમાલં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ, ઉભતોવણ્ટિકમાલં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ, મઞ્જરિકં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ, વિધૂતિકં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ, વટંસકં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ, આવેળં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ, ઉરચ્છદં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ. તે કુલિત્થીનં કુલધીતાનં કુલકુમારીનં કુલસુણ્હાનં કુલદાસીનં એકતોવણ્ટિકમાલં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ, ઉભતોવણ્ટિકમાલં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ, મઞ્જરિકં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ, વિધૂતિકં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ, વટંસકં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ, આવેળં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ, ઉરચ્છદં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ. તે કુલિત્થીહિ કુલધીતાહિ કુલકુમારીહિ કુલસુણ્હાહિ કુલદાસીહિ સદ્ધિં એકભાજનેપિ ભુઞ્જન્તિ, એકથાલકેપિ પિવન્તિ, એકાસનેપિ નિસીદન્તિ, એકમઞ્ચેપિ તુવટ્ટેન્તિ, એકત્થરણાપિ તુવટ્ટેન્તિ, એકપાવુરણાપિ તુવટ્ટેન્તિ, એકત્થરણપાવુરણાપિ તુવટ્ટેન્તિ, વિકાલેપિ ભુઞ્જન્તિ, મજ્જમ્પિ પિવન્તિ, માલાગન્ધવિલેપનમ્પિ ધારેન્તિ, નચ્ચન્તિપિ, ગાયન્તિપિ, વાદેન્તિપિ, લાસેન્તિપિ; નચ્ચન્તિયાપિ નચ્ચન્તિ, નચ્ચન્તિયાપિ ગાયન્તિ, નચ્ચન્તિયાપિ વાદેન્તિ, નચ્ચન્તિયાપિ લાસેન્તિ…પે… (ચક્કં કાતબ્બં). લાસેન્તિયાપિ નચ્ચન્તિ, લાસેન્તિયાપિ ગાયન્તિ, લાસેન્તિયાપિ વાદેન્તિ, લાસેન્તિયાપિ લાસેન્તિ; અટ્ઠપદેપિ કીળન્તિ, દસપદેપિ કીળન્તિ, આકાસેપિ કીળન્તિ, પરિહારપથેપિ કીળન્તિ, સન્તિકાયપિ કીળન્તિ, ખલિકાયપિ કીળન્તિ, ઘટિકાયપિ કીળન્તિ, સલાકહત્થેનપિ કીળન્તિ, અક્ખેનપિ કીળન્તિ, પઙ્ગચીરેનપિ કીળન્તિ, વઙ્કકેનપિ કીળન્તિ, મોક્ખચિકાયપિ કીળન્તિ, ચિઙ્ગુલકેનપિ કીળન્તિ, પત્તાળ્હકેનપિ કીળન્તિ, રથકેનપિ કીળન્તિ, ધનુકેનપિ કીળન્તિ, અક્ખરિકાયપિ કીળન્તિ, મનેસિકાયપિ કીળન્તિ, યથાવજ્જેનપિ કીળન્તિ; હત્થિસ્મિમ્પિ સિક્ખન્તિ, અસ્સસ્મિમ્પિ સિક્ખન્તિ, રથસ્મિમ્પિ સિક્ખન્તિ, ધનુસ્મિમ્પિ સિક્ખન્તિ, થરુસ્મિમ્પિ સિક્ખન્તિ; હત્થિસ્સપિ પુરતો ધાવન્તિ, અસ્સસ્સપિ પુરતો ધાવન્તિ, રથસ્સપિ પુરતો ધાવન્તિપિ આધાવન્તિપિ; ઉસ્સેળેન્તિપિ, અપ્ફોટેન્તિપિ, નિબ્બુજ્ઝન્તિપિ, મુટ્ઠીહિપિ યુજ્ઝન્તિ; રઙ્ગમજ્ઝેપિ સઙ્ઘાટિં પત્થરિત્વા નચ્ચકિં એવં વદન્તિ – ‘ઇધ, ભગિનિ, નચ્ચસ્સૂ’તિ; નલાટિકમ્પિ દેન્તિ; વિવિધમ્પિ અનાચારં આચરન્તિ. યેપિ તે, ભન્તે, મનુસ્સા પુબ્બે સદ્ધા અહેસું પસન્ના તેપિ એતરહિ અસ્સદ્ધા અપ્પસન્ના. યાનિપિ તાનિ સઙ્ઘસ્સ પુબ્બે દાનપથાનિ તાનિપિ એતરહિ ઉપચ્છિન્નાનિ. રિઞ્ચન્તિ પેસલા ભિક્ખૂ, નિવસન્તિ પાપભિક્ખૂ. સાધુ, ભન્તે, ભગવા કીટાગિરિં ભિક્ખૂ પહિણેય્ય, યથાયં કીટાગિરિસ્મિં આવાસો સણ્ઠહેય્યા’’તિ.

‘‘એવમાવુસો’’તિ ખો સો ભિક્ખુ તસ્સ ઉપાસકસ્સ પટિસ્સુણિત્વા ઉટ્ઠાયાસના યેન સાવત્થિ તેન પક્કામિ. અનુપુબ્બેન યેન સાવત્થિ જેતવનં અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. આચિણ્ણં ખો પનેતં બુદ્ધાનં ભગવન્તાનં આગન્તુકેહિ ભિક્ખૂહિ સદ્ધિં પટિસમ્મોદિતું. અથ ખો ભગવા તં ભિક્ખું એતદવોચ – ‘‘કચ્ચિ, ભિક્ખુ, ખમનીયં, કચ્ચિ યાપનીયં, કચ્ચિસિ અપ્પકિલમથેન અદ્ધાનં આગતો, કુતો ચ ત્વં ભિક્ખુ આગચ્છસી’’તિ? ‘‘ખમનીયં, ભગવા, યાપનીયં ભગવા; અપ્પકિલમથેન ચ અહં, ભન્તે, અદ્ધાનં આગતો. ઇધાહં, ભન્તે, કાસીસુ વસ્સંવુટ્ઠો સાવત્થિં આગચ્છન્તો ભગવન્તં દસ્સનાય યેન કીટાગિરિ તદવસરિં. અથ ખ્વાહં, ભન્તે, પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય કીટાગિરિં પિણ્ડાય પાવિસિં. અદ્દસા ખો મં, ભન્તે, અઞ્ઞતરો ઉપાસકો કીટાગિરિસ્મિં પિણ્ડાય ચરન્તં; દિસ્વાન યેનાહં તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા મં અભિવાદેત્વા એતદવોચ – ‘અપિ, ભન્તે, પિણ્ડો લબ્ભતી’તિ. ‘ન ખો, આવુસો, પિણ્ડો લબ્ભતી’તિ. ‘એહિ, ભન્તે, ઘરં ગમિસ્સામા’તિ. અથ ખો, ભન્તે, સો ઉપાસકો મં ઘરં નેત્વા ભોજેત્વા એતદવોચ – ‘કહં, ભન્તે, અય્યો ગમિસ્સતી’તિ? ‘સાવત્થિં ખો અહં, આવુસો, ગમિસ્સામિ ભગવન્તં દસ્સનાયા’તિ. ‘તેન હિ, ભન્તે, મમ વચનેન ભગવતો પાદે સિરસા વન્દ, એવઞ્ચ વદેહિ – દુટ્ઠો, ભન્તે, કીટાગિરિસ્મિં આવાસો. અસ્સજિપુનબ્બસુકા નામ કીટાગિરિસ્મિં આવાસિકા અલજ્જિનો પાપભિક્ખૂ. તે એવરૂપં અનાચારં આચરન્તિ – માલાવચ્છં રોપેન્તિપિ રોપાપેન્તિપિ…પે… વિવિધમ્પિ અનાચારં આચરન્તિ. યેપિ તે, ભન્તે, મનુસ્સા પુબ્બે સદ્ધા અહેસું પસન્ના તેપિ એતરહિ અસ્સદ્ધા અપ્પસન્ના. યાનિપિ તાનિ સઙ્ઘસ્સ પુબ્બે દાનપથાનિ તાનિપિ એતરહિ ઉપચ્છિન્નાનિ. રિઞ્ચન્તિ પેસલા ભિક્ખૂ, નિવસન્તિ પાપભિક્ખૂ. સાધુ, ભન્તે, ભગવા કીટાગિરિં ભિક્ખૂ પહિણેય્ય, યથાયં કીટાગિરિસ્મિં આવાસો સણ્ઠહેય્યા’તિ. તતો અહં ભગવા આગચ્છામી’’તિ.

૨૩. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા ભિક્ખૂ પટિપુચ્છિ – ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, અસ્સજિપુનબ્બસુકા નામ કીટાગિરિસ્મિં આવાસિકા અલજ્જિનો પાપભિક્ખૂ? તે એવરૂપં અનાચારં આચરન્તિ – માલાવચ્છં રોપેન્તિપિ…પે… વિવિધમ્પિ અનાચારં આચરન્તિ? યેપિ તે મનુસ્સા પુબ્બે સદ્ધા અહેસું પસન્ના તેપિ એતરહિ અસ્સદ્ધા અપ્પસન્ના? યાનિપિ તાનિ સઙ્ઘસ્સ પુબ્બે દાનપથાનિ તાનિપિ એતરહિ ઉપચ્છિન્નાનિ? રિઞ્ચન્તિ પેસલા ભિક્ખૂ નિવસન્તિ પાપભિક્ખૂ’’તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા – ‘‘અનનુચ્છવિકં…પે… કથઞ્હિ નામ તે, ભિક્ખવે, મોઘપુરિસા એવરૂપં અનાચારં આચરિસ્સન્તિ – માલાવચ્છં રોપેસ્સન્તિપિ રોપાપેસ્સન્તિપિ, સિઞ્ચિસ્સન્તિપિ સિઞ્ચાપેસ્સન્તિપિ, ઓચિનિસ્સન્તિપિ ઓચિનાપેસ્સન્તિપિ, ગન્થેસ્સન્તિપિ ગન્થાપેસ્સન્તિપિ, એકતોવણ્ટિકમાલં કરિસ્સન્તિપિ કારાપેસ્સન્તિપિ, ઉભતોવણ્ટિકમાલં કરિસ્સન્તિપિ કારાપેસ્સન્તિપિ, મઞ્જરિકં કરિસ્સન્તિપિ કારાપેસ્સન્તિપિ, વિધૂતિકં કરિસ્સન્તિપિ કારાપેસ્સન્તિપિ, વટંસકં કરિસ્સન્તિપિ કારાપેસ્સન્તિપિ, આવેળં કરિસ્સન્તિપિ કારાપેસ્સન્તિપિ, ઉરચ્છદં કરિસ્સન્તિપિ કારાપેસ્સન્તિપિ. તે કુલિત્થીનં કુલધીતાનં કુલકુમારીનં કુલસુણ્હાનં કુલદાસીનં એકતોવણ્ટિકમાલં હરિસ્સન્તિપિ હરાપેસ્સન્તિપિ, ઉભતોવણ્ટિકમાલં હરિસ્સન્તિપિ હરાપેસ્સન્તિપિ, મઞ્જરિકં હરિસ્સન્તિપિ હરાપેસ્સન્તિપિ, વિધૂતિકં હરિસ્સન્તિપિ હરાપેસ્સન્તિપિ, વટંસકં હરિસ્સન્તિપિ હરાપેસ્સન્તિપિ, આવેળં હરિસ્સન્તિપિ હરાપેસ્સન્તિપિ, ઉરચ્છદં હરિસ્સન્તિપિ હરાપેસ્સન્તિપિ. તે કુલિત્થીહિ કુલધીતાહિ કુલકુમારીહિ કુલસુણ્હાહિ કુલદાસીહિ સદ્ધિં એકભાજનેપિ ભુઞ્જિસ્સન્તિ, એકથાલકેપિ પિવિસ્સન્તિ, એકાસનેપિ નિસીદિસ્સન્તિ, એકમઞ્ચેપિ તુવટ્ટિસ્સન્તિ, એકત્થરણાપિ તુવટ્ટિસ્સન્તિ, એકપાવુરણાપિ તુવટ્ટિસ્સન્તિ, એકત્થરણપાવુરણાપિ તુવટ્ટિસ્સન્તિ, વિકાલેપિ ભુઞ્જિસ્સન્તિ, મજ્જમ્પિ પિવિસ્સન્તિ, માલાગન્ધવિલેપનમ્પિ ધારેસ્સન્તિ, નચ્ચિસ્સન્તિપિ, ગાયિસ્સન્તિપિ, વાદેસ્સન્તિપિ, લાસેસ્સન્તિપિ; નચ્ચન્તિયાપિ નચ્ચિસ્સન્તિ, નચ્ચન્તિયાપિ ગાયિસ્સન્તિ, નચ્ચન્તિયાપિ વાદેસ્સન્તિ, નચ્ચન્તિયાપિ લાસેસ્સન્તિ; ગાયન્તિયાપિ નચ્ચિસ્સન્તિ, ગાયન્તિયાપિ ગાયિસ્સન્તિ, ગાયન્તિયાપિ વાદેસ્સન્તિ, ગાયન્તિયાપિ લાસેસ્સન્તિ; વાદેન્તિયાપિ નચ્ચિસ્સન્તિ, વાદેન્તિયાપિ ગાયિસ્સન્તિ, વાદેન્તિયાપિ વાદેસ્સન્તિ, વાદેન્તિયાપિ લાસેસ્સન્તિ; લાસેન્તિયાપિ નચ્ચિસ્સન્તિ, લાસેન્તિયાપિ ગાયિસ્સન્તિ, લાસેન્તિયાપિ વાદેસ્સન્તિ; લાસેન્તિયાપિ લાસેસ્સન્તિ; અટ્ઠપદેપિ કીળિસ્સન્તિ, દસપદેપિ કીળિસ્સન્તિ, આકાસેપિ કીળિસ્સન્તિ, પરિહારપથેપિ કીળિસ્સન્તિ, સન્તિકાયપિ કીળિસ્સન્તિ, ખલિકાયપિ કીળિસ્સન્તિ, ઘટિકાયપિ કીળિસ્સન્તિ, સલાકહત્થેનપિ કીળિસ્સન્તિ, અક્ખેનપિ કીળિસ્સન્તિ, પઙ્ગચીરેનપિ કીળિસ્સન્તિ, વઙ્કકેનપિ કીળિસ્સન્તિ મોક્ખચિકાયપિ કીળિસ્સન્તિ, ચિઙ્ગુલકેનપિ કીળિસ્સન્તિ, પત્તાળ્હકેનપિ કીળિસ્સન્તિ, રથકેનપિ કીળિસ્સન્તિ, ધનુકેનપિ કીળિસ્સન્તિ, અક્ખરિકાયપિ કીળિસ્સન્તિ, મનેસિકાયપિ કીળિસ્સન્તિ, યથાવજ્જેનપિ કીળિસ્સન્તિ; હત્થિસ્મિમ્પિ સિક્ખિસ્સન્તિ, અસ્સસ્મિમ્પિ સિક્ખિસ્સન્તિ, રથસ્મિમ્પિ સિક્ખિસ્સન્તિ, ધનુસ્મિમ્પિ સિક્ખિસ્સન્તિ, થરુસ્મિમ્પિ સિક્ખિસ્સન્તિ; હત્થિસ્સપિ પુરતો ધાવિસ્સન્તિ, અસ્સસ્સપિ પુરતો ધાવિસ્સન્તિ, રથસ્સપિ પુરતો [પુરતો ધાવિસ્સન્તિ (સ્યા.)] ધાવિસ્સન્તિપિ આધાવિસ્સન્તિપિ; ઉસ્સેળેસ્સન્તિપિ, અપ્ફોટેસ્સન્તિપિ, નિબ્બુજ્ઝિસ્સન્તિપિ, મુટ્ઠીહિપિ યુજ્ઝિસ્સન્તિ; રઙ્ગમજ્ઝેપિ સઙ્ઘાટિં પત્થરિત્વા નચ્ચકિં એવં વક્ખન્તિ [વદિસ્સન્તિ (ક.)] – ‘ઇધ, ભગિનિ, નચ્ચસ્સૂ’તિ; નલાટિકમ્પિ દસ્સન્તિ; વિવિધમ્પિ અનાચારં આચરિસ્સન્તિ. નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાને આમન્તેસિ – ‘‘ગચ્છથ તુમ્હે, સારિપુત્તા, કીટાગિરિં ગન્ત્વા અસ્સજિપુનબ્બસુકાનં ભિક્ખૂનં કીટાગિરિસ્મા પબ્બાજનીયકમ્મં કરોથ, તુમ્હાકં એતે સદ્ધિવિહારિનો’’તિ.

‘‘કથં મયં, ભન્તે, અસ્સજિપુનબ્બસુકાનં ભિક્ખૂનં કીટાગિરિસ્મા પબ્બાજનીયકમ્મં કરોમ, ચણ્ડા તે ભિક્ખૂ ફરુસા’’તિ? ‘‘તેન હિ તુમ્હે, સારિપુત્તા, બહુકેહિ ભિક્ખૂહિ સદ્ધિં ગચ્છથા’’તિ. ‘‘એવં, ભન્તે’’તિ ખો સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાના ભગવતો પચ્ચસ્સોસું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, કાતબ્બં – પઠમં અસ્સજિપુનબ્બસુકા ભિક્ખૂ ચોદેતબ્બા, ચોદેત્વા સારેતબ્બા, સારેત્વા આપત્તિં આરોપેતબ્બા, આપત્તિં આરોપેત્વા બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૨૪. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. ઇમે અસ્સજિપુનબ્બસુકા ભિક્ખૂ કુલદૂસકા પાપસમાચારા. ઇમેસં પાપકા સમાચારા દિસ્સન્તિ ચેવ સુય્યન્તિ ચ. કુલાનિ ચ ઇમેહિ દુટ્ઠાનિ દિસ્સન્તિ ચેવ સુય્યન્તિ ચ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો અસ્સજિપુનબ્બસુકાનં ભિક્ખૂનં કીટાગિરિસ્મા પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય – ન અસ્સજિપુનબ્બસુકેહિ ભિક્ખૂહિ કીટાગિરિસ્મિં વત્થબ્બન્તિ. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. ઇમે અસ્સજિપુનબ્બસુકા ભિક્ખૂ કુલદૂસકા પાપસમાચારા. ઇમેસં પાપકા સમાચારા દિસ્સન્તિ ચેવ સુય્યન્તિ ચ. કુલાનિ ચ ઇમેહિ દુટ્ઠાનિ દિસ્સન્તિ ચેવ સુય્યન્તિ ચ. સઙ્ઘો અસ્સજિપુનબ્બસુકાનં ભિક્ખૂનં કીટાગિરિસ્મા પબ્બાજનીયકમ્મં કરોતિ – ન અસ્સજિપુનબ્બસુકેહિ ભિક્ખૂહિ કીટાગિરિસ્મિં વત્થબ્બન્તિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ અસ્સજિપુનબ્બસુકાનં ભિક્ખૂનં કીટાગિરિસ્મા પબ્બાજનીયસ્સ કમ્મસ્સ કરણં – ન અસ્સજિપુનબ્બસુકેહિ ભિક્ખૂહિ કીટાગિરિસ્મિં વત્થબ્બન્તિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ. સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. ઇમે અસ્સજિપુનબ્બસુકા ભિક્ખૂ કુલદૂસકા પાપસમાચારા. ઇમેસં પાપકા સમાચારા દિસ્સન્તિ ચેવ સુય્યન્તિ ચ. કુલાનિ ચ ઇમેહિ દુટ્ઠાનિ દિસ્સન્તિ ચેવ સુય્યન્તિ ચ. સઙ્ઘો અસ્સજિપુનબ્બસુકાનં ભિક્ખૂનં કીટાગિરિસ્મા પબ્બાજનીયકમ્મં કરોતિ – ન અસ્સજિપુનબ્બસુકેહિ ભિક્ખૂહિ કીટાગિરિસ્મિં વત્થબ્બન્તિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ અસ્સજિપુનબ્બસુકાનં ભિક્ખૂનં કીટાગિરિસ્મા પબ્બાજનીયસ્સ કમ્મસ્સ કરણં – ન અસ્સજિપુનબ્બસુકેહિ ભિક્ખૂહિ કીટાગિરિસ્મિં વત્થબ્બન્તિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘કતં સઙ્ઘેન અસ્સજિપુનબ્બસુકાનં ભિક્ખૂનં કીટાગિરિસ્મા પબ્બાજનીયકમ્મં – ન અસ્સજિપુનબ્બસુકેહિ ભિક્ખૂહિ કીટાગિરિસ્મિં વત્થબ્બન્તિ. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

અધમ્મકમ્મદ્વાદસકં

૨૫. ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતં પબ્બાજનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અસમ્મુખા કતં હોતિ, અપ્પટિપુચ્છા કતં હોતિ, અપ્પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં પબ્બાજનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં પબ્બાજનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અનાપત્તિયા કતં હોતિ, અદેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, દેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ…પે… અચોદેત્વા કતં હોતિ, અસારેત્વા કતં હોતિ, આપત્તિં અનારોપેત્વા કતં હોતિ…પે… અસમ્મુખા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અપ્પટિપુચ્છા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અપ્પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અનાપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અદેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… દેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અચોદેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ …પે… અસારેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… આપત્તિં અનારોપેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં પબ્બાજનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

અધમ્મકમ્મદ્વાદસકં નિટ્ઠિતં.

ધમ્મકમ્મદ્વાદસકં

૨૬. ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતં પબ્બાજનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. સમ્મુખા કતં હોતિ, પટિપુચ્છા કતં હોતિ, પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં પબ્બાજનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં પબ્બાજનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. આપત્તિયા કતં હોતિ દેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ અદેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ…પે… ચોદેત્વા કતં હોતિ, સારેત્વા કતં હોતિ, આપત્તિં આરોપેત્વા કતં હોતિ…પે… સમ્મુખા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… પટિપુચ્છા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… દેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અદેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… ચોદેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… સારેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… આપત્તિં આરોપેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં પબ્બાજનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

ધમ્મકમ્મદ્વાદસકં નિટ્ઠિતં.

આકઙ્ખમાનચુદ્દસકં

૨૭. [પરિ. ૩૨૩] ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય. ભણ્ડનકારકો હોતિ કલહકારકો વિવાદકારકો ભસ્સકારકો સઙ્ઘે અધિકરણકારકો; બાલો હોતિ અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય. અધિસીલે સીલવિપન્નો હોતિ, અજ્ઝાચારે આચારવિપન્નો હોતિ, અતિદિટ્ઠિયા દિટ્ઠિવિપન્નો હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય. બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય. કાયિકેન દવેન સમન્નાગતો હોતિ, વાચસિકેન દવેન સમન્નાગતો હોતિ, કાયિકવાચસિકેન દવેન સમન્નાગતો હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય. કાયિકેન અનાચારેન સમન્નાગતો હોતિ, વાચસિકેન અનાચારેન સમન્નાગતો હોતિ, કાયિકવાચસિકેન અનાચારેન સમન્નાગતો હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય. કાયિકેન ઉપઘાતિકેન સમન્નાગતો હોતિ, વાચસિકેન ઉપઘાતિકેન સમન્નાગતો હોતિ, કાયિકવાચસિકેન ઉપઘાતિકેન સમન્નાગતો હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય. કાયિકેન મિચ્છાજીવેન સમન્નાગતો હોતિ, વાચસિકેન મિચ્છાજીવેન સમન્નાગતો હોતિ, કાયિકવાચસિકેન મિચ્છાજીવેન સમન્નાગતો હોતિ – ઇમેહિ, ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘તિણ્ણં, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો ભણ્ડનકારકો હોતિ કલહકારકો વિવાદકારકો ભસ્સકારકો સઙ્ઘે અધિકરણકારકો; એકો બાલો હોતિ અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; એકો ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો અધિસીલે સીલવિપન્નો હોતિ, એકો અજ્ઝાચારે આચારવિપન્નો હોતિ, એકો અતિદિટ્ઠિયા દિટ્ઠિવિપન્નો હોતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, એકો ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, એકો સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો કાયિકેન દવેન સમન્નાગતો હોતિ, એકો વાચસિકેન દવેન સમન્નાગતો હોતિ, એકો કાયિકવાચસિકેન દવેન સમન્નાગતો હોતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો કાયિકેન અનાચારેન સમન્નાગતો હોતિ, એકો વાચસિકેન અનાચારેન સમન્નાગતો હોતિ, એકો કાયિકવાચસિકેન અનાચારેન સમન્નાગતો હોતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો કાયિકેન ઉપઘાતિકેન સમન્નાગતો હોતિ, એકો વાચસિકેન ઉપઘાતિકેન સમન્નાગતો હોતિ, એકો કાયિકવાચસિકેન ઉપઘાતિકેન સમન્નાગતો હોતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો કાયિકેન મિચ્છાજીવેન સમન્નાગતો હોતિ, એકો વાચસિકેન મિચ્છાજીવેન સમન્નાગતો હોતિ, એકો કાયિકવાચસિકેન મિચ્છાજીવેન સમન્નાગતો હોતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પબ્બાજનીયકમ્મં કરેય્ય.

આકઙ્ખમાનચુદ્દસકં નિટ્ઠિતં.

અટ્ઠારસવત્તં

૨૮. ‘‘પબ્બાજનીયકમ્મકતેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સમ્મા વત્તિતબ્બં. તત્રાયં સમ્માવત્તના – ન ઉપસમ્પાદેતબ્બં, ન નિસ્સયો દાતબ્બો, ન સામણેરો ઉપટ્ઠાપેતબ્બો, ન ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિ સાદિતબ્બા, સમ્મતેનપિ ભિક્ખુનિયો ન ઓવદિતબ્બા. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન પબ્બાજનીયકમ્મં કતં હોતિ સા આપત્તિ ન આપજ્જિતબ્બા, અઞ્ઞા વા તાદિસિકા, તતો વા પાપિટ્ઠતરા; કમ્મં ન ગરહિતબ્બં, કમ્મિકા ન ગરહિતબ્બા. ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથો ઠપેતબ્બો, ન પવારણા ઠપેતબ્બા, ન સવચનીયં કાતબ્બં, ન અનુવાદો પટ્ઠપેતબ્બો, ન ઓકાસો કારેતબ્બો, ન ચોદેતબ્બો, ન સારેતબ્બો, ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતબ્બ’’ન્તિ.

પબ્બાજનીયકમ્મે અટ્ઠારસવત્તં નિટ્ઠિતં.

૨૯. અથ ખો સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાનપ્પમુખો ભિક્ખુસઙ્ઘો કીટાગિરિં ગન્ત્વા અસ્સજિપુનબ્બસુકાનં ભિક્ખૂનં કીટાગિરિસ્મા પબ્બાજનીયકમ્મં અકાસિ – ન અસ્સજિપુનબ્બસુકેહિ ભિક્ખૂહિ કીટાગિરિસ્મિં વત્થબ્બન્તિ. તે સઙ્ઘેન પબ્બાજનીયકમ્મકતા ન સમ્મા વત્તન્તિ, ન લોમં પાતેન્તિ, ન નેત્થારં વત્તન્તિ; ન ભિક્ખૂ ખમાપેન્તિ, અક્કોસન્તિ, પરિભાસન્તિ; છન્દગામિતા દોસગામિતા મોહગામિતા ભયગામિતા પાપેન્તિ; પક્કમન્તિપિ, વિબ્ભમન્તિપિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ અસ્સજિપુનબ્બસુકા ભિક્ખૂ સઙ્ઘેન પબ્બાજનીયકમ્મકતા ન સમ્મા વત્તિસ્સન્તિ, ન લોમં પાતેસ્સન્તિ, ન નેત્થારં વત્તિસ્સન્તિ; ન ભિક્ખૂ ખમાપેસ્સન્તિ, અક્કોસિસ્સન્તિ, પરિભાસિસ્સન્તિ; છન્દગામિતા દોસગામિતા મોહગામિતા ભયગામિતા પાપેસ્સન્તિ; પક્કમિસ્સન્તિપિ, વિબ્ભમિસ્સન્તિપી’’તિ. અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું.

અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા ભિક્ખૂ પટિપુચ્છિ – ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, અસ્સજિપુનબ્બસુકા ભિક્ખૂ સઙ્ઘેન પબ્બાજનીયકમ્મકતા ન સમ્મા વત્તન્તિ, ન લોમં પાતેન્તિ, ન નેત્થારં વત્તન્તિ; ન ભિક્ખૂ ખમાપેન્તિ, અક્કોસન્તિ, પરિભાસન્તિ; છન્દગામિતા દોસગામિતા મોહગામિતા ભયગામિતા પાપેન્તિ; પક્કમન્તિપિ, વિબ્ભમન્તિપી’’તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા – ‘‘અનનુચ્છવિકં …પે… કથઞ્હિ નામ તે, ભિક્ખવે, મોઘપુરિસા સઙ્ઘેન પબ્બાજનીયકમ્મકતા ન સમ્મા વત્તિસ્સન્તિ, ન લોમં પાતેસ્સન્તિ, ન નેત્થારં વત્તિસ્સન્તિ; ન ભિક્ખૂ ખમાપેસ્સન્તિ, અક્કોસિસ્સન્તિ, પરિભાસિસ્સન્તિ; છન્દગામિતા દોસગામિતા મોહગામિતા ભયગામિતા પાપેસ્સન્તિ; પક્કમિસ્સન્તિપિ, વિબ્ભમિસ્સન્તિપિ. નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો પબ્બાજનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતુ.

નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બઅટ્ઠારસકં

૩૦. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પબ્બાજનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ઉપસમ્પાદેતિ, નિસ્સયં દેતિ, સામણેરં ઉપટ્ઠાપેતિ, ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિં સાદિયતિ, સમ્મતોપિ ભિક્ખુનિયો ઓવદતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પબ્બાજનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

[પરિ. ૪૨૦] ‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પબ્બાજનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન પબ્બાજનીયકમ્મં કતં હોતિ તં આપત્તિં આપજ્જતિ, અઞ્ઞં વા તાદિસિકં, તતો વા પાપિટ્ઠતરં; કમ્મં ગરહતિ, કમ્મિકે ગરહતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પબ્બાજનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અટ્ઠહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પબ્બાજનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથં ઠપેતિ, પવારણં ઠપેતિ, સવચનીયં કરોતિ, અનુવાદં પટ્ઠપેતિ, ઓકાસં કારેતિ, ચોદેતિ, સારેતિ, ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, અટ્ઠહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પબ્બાજનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

પબ્બાજનીયકમ્મે નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બઅટ્ઠારસકં નિટ્ઠિતં.

પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બઅટ્ઠારસકં

૩૧. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પબ્બાજનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ન ઉપસમ્પાદેતિ, ન નિસ્સયં દેતિ, ન સામણેરં ઉપટ્ઠાપેતિ, ન ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિં સાદિયતિ, સમ્મતોપિ ભિક્ખુનિયો ન ઓવદતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પબ્બાજનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પબ્બાજનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન પબ્બાજનીયકમ્મં કતં હોતિ તં આપત્તિં ન આપજ્જતિ, અઞ્ઞં વા તાદિસિકં, તતો વા પાપિટ્ઠતરં; કમ્મં ન ગરહતિ, કમ્મિકે ન ગરહતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પબ્બાજનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અટ્ઠહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પબ્બાજનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથં ઠપેતિ, ન પવારણં ઠપેતિ, ન સવચનીયં કરોતિ, ન અનુવાદં પટ્ઠપેતિ, ન ઓકાસં કારેતિ, ન ચોદેતિ, ન સારેતિ, ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, અટ્ઠહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પબ્બાજનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

પબ્બાજનીયકમ્મે પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બઅટ્ઠારસકં નિટ્ઠિતં.

૩૨. ‘‘એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. તેન, ભિક્ખવે, પબ્બાજનીયકમ્મકતેન ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, સઙ્ઘેન પબ્બાજનીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તામિ, લોમં પાતેમિ, નેત્થારં વત્તામિ, પબ્બાજનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન પબ્બાજનીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, પબ્બાજનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો પબ્બાજનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન પબ્બાજનીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, પબ્બાજનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો પબ્બાજનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો પબ્બાજનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ. સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન પબ્બાજનીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, પબ્બાજનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો પબ્બાજનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો પબ્બાજનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘પટિપ્પસ્સદ્ધં સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો પબ્બાજનીયકમ્મં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા

તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

પબ્બાજનીયકમ્મં નિટ્ઠિતં તતિયં.

૪. પટિસારણીયકમ્મં

૩૩. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા સુધમ્મો મચ્છિકાસણ્ડે ચિત્તસ્સ ગહપતિનો આવાસિકો હોતિ, નવકમ્મિકો ધુવભત્તિકો. યદા ચિત્તો ગહપતિ સઙ્ઘં વા ગણં વા પુગ્ગલં વા નિમન્તેતુકામો હોતિ તદા ન આયસ્મન્તં સુધમ્મં અનપલોકેત્વા સઙ્ઘં વા ગણં વા પુગ્ગલં વા નિમન્તેતિ.

તેન ખો પન સમયેન સમ્બહુલા થેરા ભિક્ખૂ, આયસ્મા ચ સારિપુત્તો, આયસ્મા ચ મહામોગ્ગલ્લાનો, આયસ્મા ચ મહાકચ્ચાનો, આયસ્મા ચ મહાકોટ્ઠિકો, આયસ્મા ચ મહાકપ્પિનો, આયસ્મા ચ મહાચુન્દો, આયસ્મા ચ અનુરુદ્ધો, આયસ્મા ચ રેવતો, આયસ્મા ચ ઉપાલિ, આયસ્મા ચ આનન્દો, આયસ્મા ચ રાહુલો, કાસીસુ ચારિકં ચરમાના યેન મચ્છિકાસણ્ડો તદવસરું.

અસ્સોસિ ખો ચિત્તો ગહપતિ થેરા કિર ભિક્ખૂ મચ્છિકાસણ્ડં અનુપ્પત્તાતિ. અથ ખો ચિત્તો ગહપતિ યેન થેરા ભિક્ખૂ તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા થેરે ભિક્ખૂ અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નં ખો ચિત્તં ગહપતિં આયસ્મા સારિપુત્તો ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સેસિ સમાદપેસિ સમુત્તેજેસિ સમ્પહંસેસિ.

અથ ખો ચિત્તો ગહપતિ આયસ્મતા સારિપુત્તેન ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સિતો સમાદપિતો સમુત્તેજિતો સમ્પહંસિતો થેરે ભિક્ખૂ એતદવોચ – ‘‘અધિવાસેન્તુ મે, ભન્તે, થેરા સ્વાતનાય આગન્તુકભત્ત’’ન્તિ. અધિવાસેસું ખો થેરા ભિક્ખૂ [અધિવાસેસું ખો તે થેરા ભિક્ખૂ (સ્યા.)] તુણ્હીભાવેન.

અથ ખો ચિત્તો ગહપતિ થેરાનં ભિક્ખૂનં અધિવાસનં વિદિત્વા ઉટ્ઠાયાસના થેરે ભિક્ખૂ અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા યેનાયસ્મા સુધમ્મો તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા આયસ્મન્તં સુધમ્મં અભિવાદેત્વા એકમન્તં અટ્ઠાસિ. એકમન્તં ઠિતો ખો ચિત્તો ગહપતિ આયસ્મન્તં સુધમ્મં એતદવોચ – ‘‘અધિવાસેતુ મે, ભન્તે, અય્યો સુધમ્મો સ્વાતનાય ભત્તં સદ્ધિં થેરેહી’’તિ. અથ ખો આયસ્મા સુધમ્મો ‘પુબ્બે ખ્વાયં ચિત્તો ગહપતિ યદા સઙ્ઘં વા ગણં વા પુગ્ગલં વા નિમન્તેતુકામો ન મં અનપલોકેત્વા સઙ્ઘં વા ગણં વા પુગ્ગલં વા નિમન્તેતિ; સોદાનિ મં અનપલોકેત્વા થેરે ભિક્ખૂ નિમન્તેસિ; દુટ્ઠોદાનાયં ચિત્તો ગહપતિ અનપેક્ખો વિરત્તરૂપો મયી’તિ ચિત્તં ગહપતિં એતદવોચ – ‘‘અલં, ગહપતિ, નાધિવાસેમી’’તિ. દુતિયમ્પિ ખો…પે… તતિયમ્પિ ખો ચિત્તો ગહપતિ આયસ્મન્તં સુધમ્મં એતદવોચ – ‘‘અધિવાસેતુ મે, ભન્તે, અય્યો સુધમ્મો સ્વાતનાય ભત્તં સદ્ધિં થેરેહી’’તિ. ‘‘અલં, ગહપતિ, નાધિવાસેમી’’તિ. અથ ખો ચિત્તો ગહપતિ ‘કિં મે કરિસ્સતિ અય્યો સુધમ્મો અધિવાસેન્તો વા અનધિવાસેન્તો વા’તિ આયસ્મન્તં સુધમ્મં અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા પક્કામિ.

૩૪. અથ ખો ચિત્તો ગહપતિ તસ્સા રત્તિયા અચ્ચયેન થેરાનં ભિક્ખૂનં પણીતં ખાદનીયં ભોજનીયં પટિયાદાપેસિ. અથ ખો આયસ્મા સુધમ્મો ‘યંનૂનાહં ચિત્તસ્સ ગહપતિનો થેરાનં ભિક્ખૂનં પટિયત્તં પસ્સેય્ય’ન્તિ પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય યેન ચિત્તસ્સ ગહપતિનો નિવેસનં તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા પઞ્ઞત્તે આસને નિસીદિ. અથ ખો ચિત્તો ગહપતિ યેનાયસ્મા સુધમ્મો તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા આયસ્મન્તં સુધમ્મં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નં ખો ચિત્તં ગહપતિં આયસ્મા સુધમ્મો એતદવોચ – ‘‘પહૂતં ખો તે ઇદં, ગહપતિ, ખાદનીયં ભોજનીયં પટિયત્તં; એકા ચ ખો ઇધ નત્થિ યદિદં તિલસઙ્ગુળિકા’’તિ. ‘‘બહુમ્હિ વત, ભન્તે, રતને બુદ્ધવચને [ભન્તે બુદ્ધવચને (સ્યા.)] વિજ્જમાને અય્યેન સુધમ્મેન યદેવ કિઞ્ચિ ભાસિતં યદિદં તિલસઙ્ગુળિકાતિ. ભૂતપુબ્બં, ભન્તે, દક્ખિણાપથકા વાણિજા પુરત્થિમં જનપદં અગમંસુ વાણિજ્જાય. તે તતો કુક્કુટિં આનેસું. અથ ખો સા, ભન્તે, કુક્કુટી કાકેન સદ્ધિં સંવાસં કપ્પેસિ. સા પોતકં જનેસિ. યદા ખો સો, ભન્તે, કુક્કુટપોતકો કાકવસ્સં વસ્સિતુકામો હોતિ, કાકકુક્કુટીતિ વસ્સતિ; યદા કુક્કુટિવસ્સં વસ્સિતુકામો હોતિ, કુક્કુટિકાકાતિ વસ્સતિ. એવમેવ ખો, ભન્તે, બહુમ્હિ રતને બુદ્ધવચને વિજ્જમાને અય્યેન સુધમ્મેન યદેવ કિઞ્ચિ ભાસિતં યદિદં તિલસંગુળિકા’’તિ. ‘‘અક્કોસસિ મં ત્વં, ગહપતિ, પરિભાસસિ મં ત્વં, ગહપતિ. એસો તે, ગહપતિ, આવાસો, પક્કમિસ્સામી’’તિ. ‘‘નાહં, ભન્તે, અય્યં સુધમ્મં અક્કોસામિ, પરિભાસામિ [ન પરિભાસામિ (સી. સ્યા.)]. વસતુ, ભન્તે, અય્યો સુધમ્મો મચ્છિકાસણ્ડે. રમણીયં અમ્બાટકવનં. અહં અય્યસ્સ સુધમ્મસ્સ ઉસ્સુક્કં કરિસ્સામિ, ચીવરપિણ્ડપાતસેનાસનગિલાનપ્પચ્ચયભેસજ્જપરિક્ખારાન’’ન્તિ. દુતિયમ્પિ ખો…પે… તતિયમ્પિ ખો આયસ્મા સુધમ્મો ચિત્તં ગહપતિં એતદવોચ – ‘‘અક્કોસસિ મં ત્વં, ગહપતિ, પરિભાસસિ મં ત્વં, ગહપતિ. એસો તે, ગહપતિ, આવાસો, પક્કમિસ્સામી’’તિ. ‘‘કહં, ભન્તે, અય્યો સુધમ્મો ગમિસ્સતી’’તિ? ‘‘સાવત્થિં ખો અહં, ગહપતિ, ગમિસ્સામિ ભગવન્તં દસ્સનાયા’’તિ. ‘‘તેન હિ, ભન્તે, યઞ્ચ અત્તના ભણિતં, યઞ્ચ મયા ભણિતં તં સબ્બં ભગવતો આરોચેહિ. અનચ્છરિયં ખો પનેતં, ભન્તે, યં અય્યો સુધમ્મો પુનદેવ મચ્છિકાસણ્ડં પચ્ચાગચ્છેય્યા’’તિ.

૩૫. અથ ખો આયસ્મા સુધમ્મો સેનાસનં સંસામેત્વા પત્તચીવરમાદાય યેન સાવત્થિ તેન પક્કામિ. અનુપુબ્બેન યેન સાવત્થિ જેતવનં અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો આયસ્મા સુધમ્મો યઞ્ચ અત્તના ભણિતં યઞ્ચ ચિત્તેન ગહપતિના ભણિતં તં સબ્બં ભગવતો આરોચેસિ.

વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા – ‘‘અનનુચ્છવિકં, મોઘપુરિસ, અનનુલોમિકં અપ્પતિરૂપં અસ્સામણકં અકપ્પિયં અકરણીયં. કથઞ્હિ નામ ત્વં, મોઘપુરિસ, ચિત્તં ગહપતિં સદ્ધં પસન્નં દાયકં કારકં સઙ્ઘુપટ્ઠાકં હીનેન ખુંસેસ્સસિ, હીનેન વમ્ભેસ્સસિ? નેતં, મોઘપુરિસ, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં કરોતુ – ચિત્તો તે ગહપતિ ખમાપેતબ્બોતિ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, કાતબ્બં – પઠમં સુધમ્મો ભિક્ખુ ચોદેતબ્બો, ચોદેત્વા સારેતબ્બો, સારેત્વા આપત્તિં આરોપેતબ્બો, આપત્તિં આરોપેત્વા બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૩૬. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં સુધમ્મો ભિક્ખુ ચિત્તં ગહપતિં સદ્ધં પસન્નં દાયકં કારકં સઙ્ઘુપટ્ઠાકં હીનેન ખુંસેતિ, હીનેન વમ્ભેતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં કરેય્ય – ચિત્તો તે ગહપતિ ખમાપેતબ્બોતિ. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં સુધમ્મો ભિક્ખુ ચિત્તં ગહપતિં સદ્ધં પસન્નં દાયકં કારકં સઙ્ઘુપટ્ઠાકં હીનેન ખુંસેતિ, હીનેન વમ્ભેતિ. સઙ્ઘો સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં કરોતિ – ચિત્તો તે ગહપતિ ખમાપેતબ્બોતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયસ્સ કમ્મસ્સ કરણં – ચિત્તો તે ગહપતિ ખમાપેતબ્બોતિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં સુધમ્મો ભિક્ખુ ચિત્તં ગહપતિં સદ્ધં પસન્નં દાયકં કારકં સઙ્ઘુપટ્ઠાકં હીનેન ખુંસેતિ, હીનેન વમ્ભેતિ. સઙ્ઘો સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં કરોતિ – ચિત્તો તે ગહપતિ ખમાપેતબ્બોતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયસ્સ કમ્મસ્સ કરણં – ચિત્તો તે ગહપતિ ખમાપેતબ્બોતિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘કતં સઙ્ઘેન સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં – ચિત્તો તે ગહપતિ ખમાપેતબ્બોતિ. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

અધમ્મકમ્મદ્વાદસકં

૩૭. ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતં પટિસારણીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અસમ્મુખા કતં હોતિ, અપ્પટિપુચ્છા કતં હોતિ, અપ્પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં પટિસારણીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં પટિસારણીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અનાપત્તિયા કતં હોતિ, અદેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, દેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ…પે… અચોદેત્વા કતં હોતિ, અસારેત્વા કતં હોતિ, આપત્તિં અનારોપેત્વા કતં હોતિ…પે… અસમ્મુખા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અપ્પટિપુચ્છા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અપ્પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અનાપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અદેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… દેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અચોદેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અસારેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… આપત્તિં અનારોપેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં પટિસારણીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

પટિસારણીયકમ્મે અધમ્મકમ્મદ્વાદસકં નિટ્ઠિતં.

ધમ્મકમ્મદ્વાદસકં

૩૮. ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતં પટિસારણીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. સમ્મુખા કતં હોતિ, પટિપુચ્છા કતં હોતિ, પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં પટિસારણીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં પટિસારણીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. આપત્તિયા કતં હોતિ, દેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, અદેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ…પે… ચોદેત્વા કતં હોતિ, સારેત્વા કતં હોતિ, આપત્તિં આરોપેત્વા કતં હોતિ…પે… સમ્મુખા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… પટિપુચ્છા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… દેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અદેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… ચોદેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… સારેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… આપત્તિં આરોપેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં પટિસારણીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

પટિસારણીયકમ્મે ધમ્મકમ્મદ્વાદસકં નિટ્ઠિતં.

આકઙ્ખમાનચતુક્કં

૩૯. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પટિસારણીયકમ્મં કરેય્ય. ગિહીનં અલાભાય પરિસક્કતિ, ગિહીનં અનત્થાય પરિસક્કતિ, ગિહીનં અનાવાસાય [અવાસાય (સી.)] પરિસક્કતિ, ગિહી અક્કોસતિ પરિભાસતિ, ગિહી ગિહીહિ ભેદેતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પટિસારણીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પટિસારણીયકમ્મં કરેય્ય. ગિહીનં બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, ગિહીનં ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, ગિહીનં સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, ગિહી હીનેન ખુંસેતિ હીનેન વમ્ભેતિ, ગિહીનં ધમ્મિકં પટિસ્સવં ન સચ્ચાપેતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પટિસારણીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘પઞ્ચન્નં, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પટિસારણીયકમ્મં કરેય્ય. એકો ગિહીનં અલાભાય પરિસક્કતિ, એકો ગિહીનં અનત્થાય પરિસક્કતિ, એકો ગિહીનં અનાવાસાય પરિસક્કતિ, એકો ગિહી અક્કોસતિ પરિભાસતિ, એકો ગિહી ગિહીહિ ભેદેતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચન્નં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પટિસારણીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચન્નં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પટિસારણીયકમ્મં કરેય્ય. એકો ગિહીનં બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, એકો ગિહીનં ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, એકો ગિહીનં સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, એકો ગિહી હીનેન ખુંસેતિ હીનેન વમ્ભેતિ, એકો ગિહીનં ધમ્મિકં પટિસ્સવં ન સચ્ચાપેતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચન્નં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પટિસારણીયકમ્મં કરેય્ય.

આકઙ્ખમાનચતુક્કં નિટ્ઠિતં.

અટ્ઠારસવત્તં

૪૦. ‘‘પટિસારણીયકમ્મકતેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સમ્મા વત્તિતબ્બં. તત્રાયં સમ્માવત્તના – ન ઉપસમ્પાદેતબ્બં, ન નિસ્સયો દાતબ્બો, ન સામણેરો ઉપટ્ઠાપેતબ્બો, ન ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિ સાદિતબ્બા, સમ્મતેનપિ ભિક્ખુનિયો ન ઓવદિતબ્બા. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન પટિસારણીયકમ્મં કતં હોતિ સા આપત્તિ ન આપજ્જિતબ્બા, અઞ્ઞા વા તાદિસિકા, તતો વા પાપિટ્ઠતરા; કમ્મં ન ગરહિતબ્બં, કમ્મિકા ન ગરહિતબ્બા. ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથો ઠપેતબ્બો, ન પવારણા ઠપેતબ્બા, ન સવચનીયં કાતબ્બં, ન અનુવાદો પટ્ઠપેતબ્બો, ન ઓકાસો કારેતબ્બો, ન ચોદેતબ્બો, ન સારેતબ્બો, ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતબ્બ’’ન્તિ.

પટિસારણીયકમ્મે અટ્ઠારસવત્તં નિટ્ઠિતં.

૪૧. અથ ખો સઙ્ઘો સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં અકાસિ – ‘‘ચિત્તો તે ગહપતિ ખમાપેતબ્બો’’તિ. સો સઙ્ઘેન પટિસારણીયકમ્મકતો મચ્છિકાસણ્ડં ગન્ત્વા મઙ્કુભૂતો નાસક્ખિ ચિત્તં ગહપતિં ખમાપેતું. પુનદેવ સાવત્થિં પચ્ચાગઞ્છિ. ભિક્ખૂ એવમાહંસુ – ‘‘ખમાપિતો તયા, આવુસો સુધમ્મ, ચિત્તો ગહપતી’’તિ? ‘‘ઇધાહં, આવુસો, મચ્છિકાસણ્ડં ગન્ત્વા મઙ્કુભૂતો નાસક્ખિં ચિત્તં ગહપતિં ખમાપેતુ’’ન્તિ. ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે…. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો અનુદૂતં દેતુ – ચિત્તં ગહપતિં ખમાપેતું. એવઞ્ચ પન ભિક્ખવે દાતબ્બો – પઠમં ભિક્ખુ યાચિતબ્બો, યાચિત્વા બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામં ભિક્ખું સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો અનુદૂતં દદેય્ય ચિત્તં ગહપતિં ખમાપેતું. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામં ભિક્ખું સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો અનુદૂતં દેતિ ચિત્તં ગહપતિં ખમાપેતું. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો અનુદૂતસ્સ દાનં ચિત્તં ગહપતિં ખમાપેતું, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દિન્નો સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો અનુદૂતો ચિત્તં ગહપતિં ખમાપેતું. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

૪૨. ‘‘તેન, ભિક્ખવે, સુધમ્મેન ભિક્ખુના અનુદૂતેન ભિક્ખુના સદ્ધિં મચ્છિકાસણ્ડં ગન્ત્વા ચિત્તો ગહપતિ ખમાપેતબ્બો – ‘ખમ, ગહપતિ, પસાદેમિ ત’ન્તિ. એવઞ્ચે વુચ્ચમાનો ખમતિ, ઇચ્ચેતં કુસલં. નો ચે ખમતિ, અનુદૂતેન ભિક્ખુના વત્તબ્બો – ‘ખમ, ગહપતિ, ઇમસ્સ ભિક્ખુનો, પસાદેતિ ત’ન્તિ. એવઞ્ચે વુચ્ચમાનો ખમતિ, ઇચ્ચેતં કુસલં. નો ચે ખમતિ, અનુદૂતેન ભિક્ખુના વત્તબ્બો – ‘ખમ, ગહપતિ, ઇમસ્સ ભિક્ખુનો, અહં તં પસાદેમી’તિ. એવઞ્ચે વુચ્ચમાનો ખમતિ, ઇચ્ચેતં કુસલં. નો ચે ખમતિ, અનુદૂતેન ભિક્ખુના વત્તબ્બો – ‘ખમ, ગહપતિ, ઇમસ્સ ભિક્ખુનો, સઙ્ઘસ્સ વચનેના’તિ. એવઞ્ચે વુચ્ચમાનો ખમતિ, ઇચ્ચેતં કુસલં. નો ચે ખમતિ, અનુદૂતેન ભિક્ખુના સુધમ્મો ભિક્ખુ [સુધમ્મં ભિક્ખું… સા આપત્તિ દેસાપેતબ્બાતિ (સી. સ્યા.)] ચિત્તસ્સ ગહપતિનો દસ્સનૂપચારં અવિજહાપેત્વા સવનૂપચારં અવિજહાપેત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કારાપેત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદાપેત્વા અઞ્જલિં પગ્ગણ્હાપેત્વા તં આપત્તિં દેસાપેતબ્બો’’તિ [સુધમ્મં ભિક્ખું… સા આપત્તિ દેસાપેતબ્બાતિ (સી. સ્યા.)].

અથ ખો આયસ્મા સુધમ્મો અનુદૂતેન ભિક્ખુના સદ્ધિં મચ્છિકાસણ્ડં ગન્ત્વા ચિત્તં ગહપતિં ખમાપેસિ. સો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, ભિક્ખૂ ઉપસઙ્કમિત્વા એવં વદેતિ – ‘‘અહં, આવુસો, સઙ્ઘેન પટિસારણીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તામિ, લોમં પાતેમિ, નેત્થારં વત્તામિ. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે… ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતુ.

નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બઅટ્ઠારસકં

૪૩. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ઉપસમ્પાદેતિ, નિસ્સયં દેતિ, સામણેરં ઉપટ્ઠાપેતિ, ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિં સાદિયતિ, સમ્મતોપિ ભિક્ખુનિયો ઓવદતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

[પરિ. ૪૨૦] ‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન પટિસારણીયકમ્મં કતં હોતિ તં આપત્તિં આપજ્જતિ, અઞ્ઞં વા તાદિસિકં, તતો વા પાપિટ્ઠતરં; કમ્મં ગરહતિ, કમ્મિકે ગરહતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અટ્ઠહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથં ઠપેતિ, પવારણં ઠપેતિ, સવચનીયં કરોતિ, અનુવાદં પટ્ઠપેતિ, ઓકાસં કારેતિ, ચોદેતિ, સારેતિ, ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, અટ્ઠહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં’’.

પટિસારણીયકમ્મે નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બઅટ્ઠારસકં નિટ્ઠિતં.

પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બઅટ્ઠારસકં

૪૪. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ન ઉપસમ્પાદેતિ, ન નિસ્સયં દેતિ, ન સામણેરં ઉપટ્ઠાપેતિ, ન ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિં સાદિયતિ, સમ્મતોપિ ભિક્ખુનિયો ન ઓવદતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન પટિસારણીયકમ્મં કતં હોતિ તં આપત્તિં ન આપજ્જતિ, અઞ્ઞં વા તાદિસિકં, તતો વા પાપિટ્ઠતરં; કમ્મં ન ગરહતિ, કમ્મિકે ન ગરહતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અટ્ઠહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથં ઠપેતિ, ન પવારણં ઠપેતિ, ન સવચનીયં કરોતિ, ન અનુવાદં પટ્ઠપેતિ, ન ઓકાસં કારેતિ, ન ચોદેતિ, ન સારેતિ, ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, અટ્ઠહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

પટિસારણીયકમ્મે પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બઅટ્ઠારસકં નિટ્ઠિતં.

૪૫. ‘‘એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. તેન [તેન હિ (સ્યા. ક.)], ભિક્ખવે, સુધમ્મેન ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, સઙ્ઘેન પટિસારણીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તામિ, લોમં પાતેમિ, નેત્થારં વત્તામિ, પટિસારણીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં સુધમ્મો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન પટિસારણીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, પટિસારણીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં સુધમ્મો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન પટિસારણીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, પટિસારણીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. સઙ્ઘો સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં સુધમ્મો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન પટિસારણીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, પટિસારણીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. સઙ્ઘો સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘પટિપ્પસ્સદ્ધં સઙ્ઘેન સુધમ્મસ્સ ભિક્ખુનો પટિસારણીયકમ્મં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

પટિસારણીયકમ્મં નિટ્ઠિતં ચતુત્થં.

૫. આપત્તિયા અદસ્સને ઉક્ખેપનીયકમ્મં

૪૬. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા કોસમ્બિયં વિહરતિ ઘોસિતારામે. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા છન્નો આપત્તિં આપજ્જિત્વા ન ઇચ્છતિ આપત્તિં પસ્સિતું. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ આયસ્મા છન્નો આપત્તિં આપજ્જિત્વા ન ઇચ્છિસ્સતિ આપત્તિં પસ્સિતુ’’ન્તિ. અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું.

અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા ભિક્ખૂ પટિપુચ્છિ – ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, છન્નો ભિક્ખુ આપત્તિં આપજ્જિત્વા ન ઇચ્છતિ આપત્તિં પસ્સિતુ’’ન્તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા – ‘‘અનનુચ્છવિકં…પે… કથઞ્હિ નામ સો, ભિક્ખવે, મોઘપુરિસો આપત્તિં આપજ્જિત્વા ન ઇચ્છિસ્સતિ આપત્તિં પસ્સિતું? નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરોતુ – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, કાતબ્બં – પઠમં છન્નો ભિક્ખુ ચોદેતબ્બો, ચોદેત્વા સારેતબ્બો, સારેત્વા આપત્તિં આરોપેતબ્બો, આપત્તિં આરોપેત્વા બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૪૭. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં છન્નો ભિક્ખુ આપત્તિં આપજ્જિત્વા ન ઇચ્છતિ આપત્તિં પસ્સિતું. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં છન્નો ભિક્ખુ આપત્તિં આપજ્જિત્વા ન ઇચ્છતિ આપત્તિં પસ્સિતું. સઙ્ઘો છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરોતિ – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ કરણં – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં છન્નો ભિક્ખુ આપત્તિં આપજ્જિત્વા ન ઇચ્છતિ આપત્તિં પસ્સિતું. સઙ્ઘો છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરોતિ – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ કરણં – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘કતં સઙ્ઘેન છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામીતિ.

‘‘આવાસપરમ્પરઞ્ચ, ભિક્ખવે, સંસથ – ‘છન્નો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન આપત્તિયા [છન્નો ભિક્ખુ આપત્તિયા (સી. ક.)] અદસ્સને ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેના’તિ.

અધમ્મકમ્મદ્વાદસકં

૪૮. ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અસમ્મુખા કતં હોતિ, અપ્પટિપુચ્છા કતં હોતિ, અપ્પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અનાપત્તિયા કતં હોતિ, અદેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, દેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ…પે… અચોદેત્વા કતં હોતિ, અસારેત્વા કતં હોતિ, આપત્તિં અનારોપેત્વા કતં હોતિ…પે… અસમ્મુખા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અપ્પટિપુચ્છા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અપ્પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અનાપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અદેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… દેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અચોદેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અસારેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… આપત્તિં અનારોપેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

આપત્તિયા અદસ્સને ઉક્ખેપનીયકમ્મે અધમ્મકમ્મદ્વાદસકં નિટ્ઠિતં.

ધમ્મકમ્મદ્વાદસકં

૪૯. ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. સમ્મુખા કતં હોતિ, પટિપુચ્છા કતં હોતિ, પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં…પે…. આપત્તિયા કતં હોતિ, દેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, અદેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ…પે… ચોદેત્વા કતં હોતિ, સારેત્વા કતં હોતિ, આપત્તિં આરોપેત્વા કતં હોતિ…પે… સમ્મુખા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… પટિપુચ્છા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… દેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અદેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… ચોદેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… સારેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… આપત્તિં આરોપેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

આપત્તિયા અદસ્સને ઉક્ખેપનીયકમ્મે ધમ્મકમ્મદ્વાદસકં નિટ્ઠિતં.

આકઙ્ખમાનછક્કં

૫૦. [પરિ. ૩૨૩] ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય. ભણ્ડનકારકો હોતિ કલહકારકો વિવાદકારકો ભસ્સકારકો સઙ્ઘે અધિકરણકારકો; બાલો હોતિ અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય. અધિસીલે સીલવિપન્નો હોતિ, અજ્ઝાચારે આચારવિપન્નો હોતિ, અતિદિટ્ઠિયા દિટ્ઠિવિપન્નો હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય. બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘તિણ્ણં, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો ભણ્ડનકારકો હોતિ કલહકારકો વિવાદકારકો ભસ્સકારકો સઙ્ઘે અધિકરણકારકો; એકો બાલો હોતિ અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; એકો ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો અધિસીલે સીલવિપન્નો હોતિ, એકો અજ્ઝાચારે આચારવિપન્નો હોતિ, એકો અતિદિટ્ઠિયા દિટ્ઠિવિપન્નો હોતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, એકો ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, એકો સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય.

આપત્તિયા અદસ્સને ઉક્ખેપનીયકમ્મે

આકઙ્ખમાનછક્કં નિટ્ઠિતં.

તેચત્તાલીસવત્તં

૫૧. ‘‘આપત્તિયા અદસ્સને ઉક્ખેપનીયકમ્મકતેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સમ્મા વત્તિતબ્બં. તત્રાયં સમ્માવત્તના – ન ઉપસમ્પાદેતબ્બં, ન નિસ્સયો દાતબ્બો, ન સામણેરો ઉપટ્ઠાપેતબ્બો, ન ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિ સાદિતબ્બા, સમ્મતેનપિ ભિક્ખુનિયો ન ઓવદિતબ્બા. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કતં હોતિ સા આપત્તિ ન આપજ્જિતબ્બા, અઞ્ઞા વા તાદિસિકા, તતો વા પાપિટ્ઠતરા; કમ્મં ન ગરહિતબ્બં, કમ્મિકા ન ગરહિતબ્બા. ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, આસનાભિહારો, સેય્યાભિહારો, પાદોદકં, પાદપીઠં પાદકથલિકં, પત્તચીવરપ્પટિગ્ગહણં, નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં સાદિતબ્બં. ન પકતત્તો ભિક્ખુ સીલવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતબ્બો, ન આચારવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતબ્બો, ન દિટ્ઠિવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતબ્બો, ન આજીવવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતબ્બો, ન ભિક્ખુ ભિક્ખૂહિ ભેદેતબ્બો [ન ભિક્ખૂ ભિક્ખૂહિ ભેદેતબ્બા (સ્યા.)], ન ગિહિદ્ધજો ધારેતબ્બો, ન તિત્થિયદ્ધજો ધારેતબ્બો, ન તિત્થિયા સેવિતબ્બા; ભિક્ખૂ સેવિતબ્બા, ભિક્ખુસિક્ખાય સિક્ખિતબ્બં [ભિક્ખુસિક્ખા સિક્ખિતબ્બા (સ્યા.)]. ન પકતત્તેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકચ્છન્ને આવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને અનાવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને આવાસે વા અનાવાસે વા વત્થબ્બં, પકતત્તં ભિક્ખું દિસ્વા આસના વુટ્ઠાતબ્બં, ન પકતત્તો ભિક્ખુ આસાદેતબ્બો અન્તો વા બહિ વા. ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથો ઠપેતબ્બો, ન પવારણા ઠપેતબ્બા, ન સવચનીયં કાતબ્બં, ન અનુવાદો પટ્ઠપેતબ્બો, ન ઓકાસો કારેતબ્બો, ન ચોદેતબ્બો, ન સારેતબ્બો, ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતબ્બ’’ન્તિ.

આપત્તિયા અદસ્સને ઉક્ખેપનીયકમ્મે

તેચત્તાલીસવત્તં નિટ્ઠિતં.

૫૨. અથ ખો સઙ્ઘો છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં અકાસિ – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન. સો સઙ્ઘેન, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો તમ્હા આવાસા અઞ્ઞં આવાસં અગમાસિ. તત્થ ભિક્ખૂ નેવ અભિવાદેસું, ન પચ્ચુટ્ઠેસું, ન અઞ્જલિકમ્મં ન સામીચિકમ્મં અકંસુ, ન સક્કરિંસુ, ન ગરુ કરિંસુ [ન ગરુકરિંસુ (ક.)], ન માનેસું, ન પૂજેસું. સો ભિક્ખૂહિ અસક્કરિયમાનો અગરુકરિયમાનો અમાનિયમાનો અપૂજિયમાનો અસક્કારપકતો તમ્હાપિ આવાસા અઞ્ઞં આવાસં અગમાસિ. તત્થપિ ભિક્ખૂ નેવ અભિવાદેસું, ન પચ્ચુટ્ઠેસું, ન અઞ્જલિકમ્મં ન સામીચિકમ્મં અકંસુ, ન સક્કરિંસુ, ન ગરું કરિંસુ, ન માનેસું, ન પૂજેસું. સો ભિક્ખૂહિ અસક્કરિયમાનો અગરુકરિયમાનો અમાનિયમાનો અપૂજિયમાનો અસક્કારપકતો તમ્હાપિ આવાસા અઞ્ઞં આવાસં અગમાસિ. તત્થપિ ભિક્ખૂ નેવ અભિવાદેસું, ન પચ્ચુટ્ઠેસું, ન અઞ્જલિકમ્મં ન સામીચિકમ્મં અકંસુ, ન સક્કરિંસુ, ન ગરું કરિંસુ, ન માનેસું, ન પૂજેસું. સો ભિક્ખૂહિ અસક્કરિયમાનો અગરુકરિયમાનો અમાનિયમાનો અપૂજિયમાનો અસક્કારપકતો પુનદેવ કોસમ્બિં પચ્ચાગઞ્છિ. સો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, ભિક્ખૂ ઉપસઙ્કમિત્વા એવં વદેતિ – ‘‘અહં, આવુસો, સઙ્ઘેન, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તામિ, લોમં પાતેમિ, નેત્થારં વત્તામિ. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે…. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતુ.

નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બ-તેચત્તાલીસકં

૫૩. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ઉપસમ્પાદેતિ, નિસ્સયં દેતિ, સામણેરં ઉપટ્ઠાપેતિ, ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિં સાદિયતિ, સમ્મતોપિ ભિક્ખુનિયો ઓવદતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

[પરિ. ૪૨૦] ‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કતં હોતિ તં આપત્તિં આપજ્જતિ, અઞ્ઞં વા તાદિસિકં, તતો વા પાપિટ્ઠતરં; કમ્મં ગરહતિ, કમ્મિકે ગરહતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, આસનાભિહારં સાદિયતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો સેય્યાભિહારં, પાદોદકં પાદપીઠં, પાદકથલિકં, પત્તચીવરપ્પટિગ્ગહણં, નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં સાદિયતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. પકતત્તં ભિક્ખું સીલવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતિ, આચારવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતિ, દિટ્ઠિવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતિ, આજીવવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતિ, ભિક્ખું [ભિક્ખૂ (સી. સ્યા.)] ભિક્ખૂહિ ભેદેતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ગિહિદ્ધજં ધારેતિ, તિત્થિયદ્ધજં ધારેતિ, તિત્થિયે સેવતિ; ભિક્ખૂ ન સેવતિ, ભિક્ખુસિક્ખાય ન સિક્ખતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. પકતત્તેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકચ્છન્ને આવાસે વસતિ, એકચ્છન્ને અનાવાસે વસતિ, એકચ્છન્ને આવાસે વા અનાવાસે વા વસતિ; પકતત્તં ભિક્ખું દિસ્વા આસના ન વુટ્ઠાતિ; પકતત્તં ભિક્ખું આસાદેતિ અન્તો વા બહિ વા – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અટ્ઠહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથં ઠપેતિ, પવારણં ઠપેતિ, સવચનીયં કરોતિ, અનુવાદં પટ્ઠપેતિ, ઓકાસં કારેતિ, ચોદેતિ, સારેતિ, ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, અટ્ઠહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

આપત્તિયા અદસ્સને ઉક્ખેપનીયકમ્મે

નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બ-તેચત્તાલીસકં નિટ્ઠિતં.

પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બ-તેચત્તાલીસકં

૫૪. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ન ઉપસમ્પાદેતિ, ન નિસ્સયં દેતિ, ન સામણેરં ઉપટ્ઠાપેતિ, ન ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિં સાદિયતિ, સમ્મતોપિ ભિક્ખુનિયો ન ઓવદતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન આપત્તિયા અદસ્સને ઉક્ખેપનીયકમ્મં કતં હોતિ તં આપત્તિં ન આપજ્જતિ, અઞ્ઞં વા તાદિસિકં, તતો વા પાપિટ્ઠતરં; કમ્મં ન ગરહતિ, કમ્મિકે ન ગરહતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, આસનાભિહારં સાદિયતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો સેય્યાભિહારં, પાદોદકં પાદપીઠં, પાદકથલિકં, પત્તચીવરપ્પટિગ્ગહણં, નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં સાદિયતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ન પકતત્તં ભિક્ખું સીલવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતિ, ન આચારવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતિ, ન દિટ્ઠિવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતિ, ન આજીવવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતિ, ન ભિક્ખું ભિક્ખૂહિ ભેદેતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ન ગિહિદ્ધજં ધારેતિ, ન તિત્થિયદ્ધજં ધારેતિ, ન તિત્થિયે સેવતિ, ભિક્ખૂ સેવતિ, ભિક્ખુસિક્ખાય સિક્ખતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ન પકતત્તેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકચ્છન્ને આવાસે વસતિ, ન એકચ્છન્ને અનાવાસે વસતિ, ન એકચ્છન્ને આવાસે વા અનાવાસે વા વસતિ, પકતત્તં ભિક્ખું દિસ્વા આસના વુટ્ઠાતિ, ન પકતત્તં ભિક્ખું આસાદેતિ અન્તો વા બહિ વા – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અટ્ઠહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથં ઠપેતિ, ન પવારણં ઠપેતિ, ન સવચનીયં કરોતિ, ન અનુવાદં પટ્ઠપેતિ, ન ઓકાસં કારેતિ, ન ચોદેતિ, ન સારેતિ, ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, અટ્ઠહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

આપત્તિયા અદસ્સને ઉક્ખેપનીયકમ્મે

પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બતેચત્તાલીસકં નિટ્ઠિતં.

૫૫. ‘‘એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. તેન, ભિક્ખવે, છન્નેન ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, સઙ્ઘેન, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તામિ, લોમં પાતેમિ, નેત્થારં વત્તામિ, આપત્તિયા અદસ્સને ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં છન્નો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, આપત્તિયા અદસ્સને ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં છન્નો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. સઙ્ઘો છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં છન્નો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. સઙ્ઘો છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘પટિપ્પસ્સદ્ધં સઙ્ઘેન છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખેપનીયકમ્મં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

આપત્તિયા અદસ્સને ઉક્ખેપનીયકમ્મં નિટ્ઠિતં પઞ્ચમં.

૬. આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે ઉક્ખેપનીયકમ્મં

૫૬. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા કોસમ્બિયં વિહરતિ ઘોસિતારામે. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા છન્નો આપત્તિં આપજ્જિત્વા ન ઇચ્છતિ આપત્તિં પટિકાતું. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ આયસ્મા છન્નો આપત્તિં આપજ્જિત્વા ન ઇચ્છિસ્સતિ આપત્તિં પટિકાતુ’’ન્તિ? અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું.

અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા ભિક્ખૂ પટિપુચ્છિ – ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, છન્નો ભિક્ખુ આપત્તિં આપજ્જિત્વા ન ઇચ્છતિ આપત્તિં પટિકાતુ’’ન્તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા – ‘‘અનનુચ્છવિકં…પે… કથઞ્હિ નામ સો, ભિક્ખવે, મોઘપુરિસો આપત્તિં આપજ્જિત્વા ન ઇચ્છિસ્સતિ આપત્તિં પટિકાતું. નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરોતુ – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, કાતબ્બં – પઠમં છન્નો ભિક્ખુ ચોદેતબ્બો, ચોદેત્વા સારેતબ્બો, સારેત્વા આપત્તિં આરોપેતબ્બો, આપત્તિં આરોપેત્વા બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં છન્નો ભિક્ખુ આપત્તિં આપજ્જિત્વા ન ઇચ્છતિ આપત્તિં પટિકાતું. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં છન્નો ભિક્ખુ આપત્તિં આપજ્જિત્વા ન ઇચ્છતિ આપત્તિં પટિકાતું. સઙ્ઘો છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરોતિ – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ કરણં – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં છન્નો ભિક્ખુ આપત્તિં આપજ્જિત્વા ન ઇચ્છતિ આપત્તિં પટિકાતું. સઙ્ઘો છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરોતિ – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ કરણં – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘કતં સઙ્ઘેન છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામીતિ.

‘‘આવાસપરમ્પરઞ્ચ, ભિક્ખવે, સંસથ – ‘છન્નો ભિક્ખુ, સઙ્ઘેન આપત્તિયા [છન્નો ભિક્ખુ આપત્તિયા (સી. ક.)] અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેના’તિ.

અધમ્મકમ્મદ્વાદસકં

૫૭. ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અસમ્મુખા કતં હોતિ, અપ્પટિપુચ્છા કતં હોતિ, અપ્પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અનાપત્તિયા કતં હોતિ, અદેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, દેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ…પે… અચોદેત્વા કતં હોતિ, અસારેત્વા કતં હોતિ, આપત્તિં અનારોપેત્વા કતં હોતિ…પે… અસમ્મુખા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અપ્પટિપુચ્છા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અપ્પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અનાપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અદેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… દેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અચોદેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અસારેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… આપત્તિં અનારોપેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે ઉક્ખેપનીયકમ્મે

અધમ્મકમ્મદ્વાદસકં નિટ્ઠિતં.

ધમ્મકમ્મદ્વાદસકં

૫૮. ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. સમ્મુખા કતં હોતિ, પટિપુચ્છા કતં હોતિ, પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. આપત્તિયા કતં હોતિ, દેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, અદેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ…પે… ચોદેત્વા કતં હોતિ, સારેત્વા કતં હોતિ, આપત્તિં આરોપેત્વા કતં હોતિ…પે… સમ્મુખા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… પટિપુચ્છા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… દેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અદેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… ચોદેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… સારેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… આપત્તિં આરોપેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે ઉક્ખેપનીયકમ્મે

ધમ્મકમ્મદ્વાદસકં નિટ્ઠિતં.

આકઙ્ખમાનછક્કં

૫૯. [પરિ. ૩૨૩] ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય. ભણ્ડનકારકો હોતિ કલહકારકો વિવાદકારકો ભસ્સકારકો સઙ્ઘે અધિકરણકારકો; બાલો હોતિ અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય. અધિસીલે સીલવિપન્નો હોતિ, અજ્ઝાચારે આચારવિપન્નો હોતિ, અતિદિટ્ઠિયા દિટ્ઠિવિપન્નો હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય. બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘તિણ્ણં, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો ભણ્ડનકારકો હોતિ કલહકારકો વિવાદકારકો ભસ્સકારકો સઙ્ઘે અધિકરણકારકો; એકો બાલો હોતિ અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; એકો ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો અધિસીલે સીલવિપન્નો હોતિ, એકો અજ્ઝાચારે આચારવિપન્નો હોતિ, એકો અતિદિટ્ઠિયા દિટ્ઠિવિપન્નો હોતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, એકો ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, એકો સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય.

આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે ઉક્ખેપનીયકમ્મે

આકઙ્ખમાનછક્કં નિટ્ઠિતં.

તેચત્તાલીસવત્તં

૬૦. ‘‘આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે ઉક્ખેપનીયકમ્મકતેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સમ્મા વત્તિતબ્બં. તત્રાયં સમ્માવત્તના – ન ઉપસમ્પાદેતબ્બં, ન નિસ્સયો દાતબ્બો, ન સામણેરો ઉપટ્ઠાપેતબ્બો, ન ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિ સાદિતબ્બા, સમ્મતેનપિ ભિક્ખુનિયો ન ઓવદિતબ્બા. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કતં હોતિ સા આપત્તિ ન આપજ્જિતબ્બા, અઞ્ઞા વા તાદિસિકા, તતો વા પાપિટ્ઠતરા; કમ્મં ન ગરહિતબ્બં, કમ્મિકા ન ગરહિતબ્બા. ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, આસનાભિહારો, સેય્યાભિહારો, પાદોદકં પાદપીઠં, પાદકથલિકં, પત્તચીવરપ્પટિગ્ગહણં, નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં સાદિતબ્બં. ન પકતત્તો ભિક્ખુ સીલવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતબ્બો, ન આચારવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતબ્બો, ન દિટ્ઠિવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતબ્બો, ન આજીવવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતબ્બો, ન ભિક્ખુ ભિક્ખૂહિ ભેદેતબ્બો. ન ગિહિદ્ધજો ધારેતબ્બો, ન તિત્થિયદ્ધજો ધારેતબ્બો, ન તિત્થિયા સેવિતબ્બા; ભિક્ખૂ સેવિતબ્બા, ભિક્ખુસિક્ખાય સિક્ખિતબ્બં. ન પકતત્તેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકચ્છન્ને આવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને અનાવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને આવાસે વા અનાવાસે વા વત્થબ્બં, પકતત્તં ભિક્ખું દિસ્વા આસના વુટ્ઠાતબ્બં, ન પકતત્તો ભિક્ખુ આસાદેતબ્બો અન્તો વા બહિ વા. ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથો ઠપેતબ્બો, ન પવારણા ઠપેતબ્બા, ન સવચનીયં કાતબ્બં, ન અનુવાદો પટ્ઠપેતબ્બો, ન ઓકાસો કારેતબ્બો, ન ચોદેતબ્બો, ન સારેતબ્બો, ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતબ્બ’’ન્તિ.

આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે ઉક્ખેપનીયકમ્મે

તેચત્તાલીસવત્તં નિટ્ઠિતં.

૬૧. અથ ખો સઙ્ઘો છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં અકાસિ – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન. સો સઙ્ઘેન, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો તમ્હા આવાસા અઞ્ઞં આવાસં અગમાસિ. તત્થ ભિક્ખૂ નેવ અભિવાદેસું, ન પચ્ચુટ્ઠેસું, ન અઞ્જલિકમ્મં ન સામીચિકમ્મં અકંસુ, ન સક્કરિંસુ, ન ગરું કરિંસુ, ન માનેસું, ન પૂજેસું. સો ભિક્ખૂહિ અસક્કરિયમાનો અગરુકરિયમાનો અમાનિયમાનો અપૂજિયમાનો અસક્કારપકતો તમ્હાપિ આવાસા અઞ્ઞં આવાસં અગમાસિ. તત્થપિ ભિક્ખૂ નેવ અભિવાદેસું, ન પચ્ચુટ્ઠેસું, ન અઞ્જલિકમ્મં ન સામીચિકમ્મં અકંસુ, ન સક્કરિંસુ, ન ગરું કરિંસુ, ન માનેસું, ન પૂજેસું. સો ભિક્ખૂહિ અસક્કરિયમાનો અગરુકરિયમાનો અમાનિયમાનો અપૂજિયમાનો અસક્કારપકતો તમ્હાપિ આવાસા અઞ્ઞં આવાસં અગમાસિ. તત્થપિ ભિક્ખૂ નેવ અભિવાદેસું, ન પચ્ચુટ્ઠેસું, ન અઞ્જલિકમ્મં ન સામીચિકમ્મં અકંસુ, ન સક્કરિંસુ, ન ગરું કરિંસુ, ન માનેસું, ન પૂજેસું. સો ભિક્ખૂહિ અસક્કરિયમાનો અગરુકરિયમાનો અમાનિયમાનો અપૂજિયમાનો અસક્કારપકતો પુનદેવ કોસમ્બિં પચ્ચાગઞ્છિ. સો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, ભિક્ખૂ ઉપસઙ્કમિત્વા એવં વદેતિ – ‘‘અહં, આવુસો, સઙ્ઘેન, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તામિ, લોમં પાતેમિ, નેત્થારં વત્તામિ. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે…. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતુ.

નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બતેચત્તાલીસકં

૬૨. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ઉપસમ્પાદેતિ, નિસ્સયં દેતિ, સામણેરં ઉપટ્ઠાપેતિ, ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિં સાદિયતિ, સમ્મતોપિ ભિક્ખુનિયો ઓવદતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

[પરિ. ૪૨૦] ‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કતં હોતિ તં આપત્તિં આપજ્જતિ, અઞ્ઞં વા તાદિસિકં, તતો વા પાપિટ્ઠતરં; કમ્મં ગરહતિ, કમ્મિકે ગરહતિ…પે… પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, આસનાભિહારં સાદિયતિ…પે… પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો સેય્યાભિહારં, પાદોદકં પાદપીઠં, પાદકથલિકં, પત્તચીવરપ્પટિગ્ગહણં, નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં સાદિયતિ…પે… પકતત્તં ભિક્ખું સીલવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતિ, આચારવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતિ, દિટ્ઠિવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતિ, આજીવવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતિ, ભિક્ખું ભિક્ખૂહિ ભેદેતિ…પે… ગિહિદ્ધજં ધારેતિ, તિત્થિયદ્ધજં ધારેતિ, તિત્થિયે સેવતિ, ભિક્ખૂ ન સેવતિ, ભિક્ખુસિક્ખાય ન સિક્ખતિ…પે… પકતત્તેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકચ્છન્ને આવાસે વસતિ, એકચ્છન્ને અનાવાસે વસતિ, એકચ્છન્ને આવાસે વા અનાવાસે વા વસતિ, પકતત્તં ભિક્ખું દિસ્વા આસના ન વુટ્ઠાતિ, પકતત્તં ભિક્ખું આસાદેતિ અન્તો વા બહિ વા – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અટ્ઠહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથં ઠપેતિ, પવારણં ઠપેતિ, સવચનીયં કરોતિ, અનુવાદં પટ્ઠપેતિ, ઓકાસં કારેતિ, ચોદેતિ, સારેતિ, ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, અટ્ઠહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે ઉક્ખેપનીયકમ્મે

નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બતેચત્તાલીસકં નિટ્ઠિતં.

પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બતેચત્તાલીસકં

૬૩. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ન ઉપસમ્પાદેતિ, ન નિસ્સયં દેતિ, ન સામણેરં ઉપટ્ઠાપેતિ, ન ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિં સાદિયતિ, સમ્મતોપિ ભિક્ખુનિયો ન ઓવદતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કતં હોતિ તં આપત્તિં ન આપજ્જતિ, અઞ્ઞં વા તાદિસિકં, તતો વા પાપિટ્ઠતરં; કમ્મં ન ગરહતિ, કમ્મિકે ન ગરહતિ…પે… ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, આસનાભિહારં સાદિયતિ…પે… ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો સેય્યાભિહારં, પાદોદકં પાદપીઠં, પાદકથલિકં, પત્તચીવરપ્પટિગ્ગહણં, નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં સાદિયતિ…પે… ન પકતત્તં ભિક્ખું સીલવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતિ, ન આચારવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતિ, ન દિટ્ઠિવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતિ, ન આજીવવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતિ, ન ભિક્ખું ભિક્ખૂહિ ભેદેતિ…પે… ન ગિહિદ્ધજં ધારેતિ, ન તિત્થિયદ્ધજં ધારેતિ, ન તિત્થિયે સેવતિ, ભિક્ખૂ સેવતિ, ભિક્ખુસિક્ખાય સિક્ખતિ…પે… ન પકતત્તેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકચ્છન્ને આવાસે વસતિ, ન એકચ્છન્ને અનાવાસે વસતિ, ન એકચ્છન્ને આવાસે વા અનાવાસે વા વસતિ, પકતત્તં ભિક્ખું દિસ્વા આસના વુટ્ઠાતિ, ન પકતત્તં ભિક્ખું આસાદેતિ અન્તો વા બહિ વા – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અટ્ઠહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથં ઠપેતિ, ન પવારણં ઠપેતિ, ન સવચનીયં કરોતિ, ન અનુવાદં પટ્ઠપેતિ, ન ઓકાસં કારેતિ, ન ચોદેતિ, ન સારેતિ, ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, અટ્ઠહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે ઉક્ખેપનીયકમ્મે

પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બતેચત્તાલીસકં નિટ્ઠિતં.

૬૪. ‘‘એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. તેન ભિક્ખવે, છન્નેન ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, સઙ્ઘેન, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તામિ, લોમં પાતેમિ, નેત્થારં વત્તામિ, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં છન્નો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં છન્નો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. સઙ્ઘો છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં છન્નો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. સઙ્ઘો છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘પટિપ્પસ્સદ્ધં સઙ્ઘેન છન્નસ્સ ભિક્ખુનો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે ઉક્ખેપનીયકમ્મં નિટ્ઠિતં છટ્ઠં.

૭. પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે ઉક્ખેપનીયકમ્મં

૬૫. [ઇદં વત્થુ પાચિ. ૪૧૭; મ. નિ. ૨૩૪ આદયો] તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન અરિટ્ઠસ્સ નામ ભિક્ખુનો ગદ્ધબાધિપુબ્બસ્સ [ગન્ધબાધિપુબ્બસ્સ (ક.)] એવરૂપં પાપકં દિટ્ઠિગતં ઉપ્પન્નં હોતિ – ‘‘તથાહં ભગવતા ધમ્મં દેસિતં આજાનામિ યથા યેમે અન્તરાયિકા ધમ્મા વુત્તા ભગવતા તે પટિસેવતો નાલં અન્તરાયાયા’’તિ. અસ્સોસું ખો સમ્બહુલા ભિક્ખૂ અરિટ્ઠસ્સ નામ કિર ભિક્ખુનો ગદ્ધબાધિપુબ્બસ્સ એવરૂપં પાપકં દિટ્ઠિગતં ઉપ્પન્નં – ‘‘તથાહં ભગવતા ધમ્મં દેસિતં આજાનામિ યથા યેમે અન્તરાયિકા ધમ્મા વુત્તા ભગવતા તે પટિસેવતો નાલં અન્તરાયાયા’’તિ. અથ ખો તે ભિક્ખૂ યેન અરિટ્ઠો ભિક્ખુ ગદ્ધબાધિપુબ્બો તેનુપસઙ્કમિંસુ. ઉપસઙ્કમિત્વા અરિટ્ઠં ભિક્ખું ગદ્ધબાધિપુબ્બં એતદવોચું – ‘‘સચ્ચં કિર તે, આવુસો અરિટ્ઠ, એવરૂપં પાપકં દિટ્ઠિગતં ઉપ્પન્નં – તથાહં ભગવતા ધમ્મં દેસિતં આજાનામિ યથા યેમે અન્તરાયિકા ધમ્મા વુત્તા ભગવતા તે પટિસેવતો નાલં અન્તરાયાયા’’તિ? ‘‘એવંબ્યા ખો અહં, આવુસો, ભગવતા ધમ્મં દેસિતં આજાનામિ, યથા યેમે અન્તરાયિકા ધમ્મા વુત્તા ભગવતા તે પટિસેવતો નાલં અન્તરાયાયા’’તિ.

‘‘માવુસો અરિટ્ઠ, એવં અવચ. મા ભગવન્તં અબ્ભાચિક્ખિ. ન હિ સાધુ ભગવતો અબ્ભક્ખાનં [અબ્ભાચિક્ખનં (ક.)]. ન હિ ભગવા એવં વદેય્ય. અનેકપરિયાયેનાવુસો અરિટ્ઠ, અન્તરાયિકા ધમ્મા અન્તરાયિકા વુત્તા ભગવતા. અલઞ્ચ પન તે પટિસેવતો અન્તરાયાય. અપ્પસ્સાદા કામા વુત્તા ભગવતા, બહુદુક્ખા બહુપાયાસા [બહૂપાયાસા (સી. સ્યા.)], આદીનવો એત્થ ભિય્યો. અટ્ઠિકઙ્કલૂપમા કામા વુત્તા ભગવતા, બહુદુક્ખા બહૂપાયાસા, આદીનવો એત્થ ભિય્યો. મંસપેસૂપમા કામા વુત્તા ભગવતા…પે… તિણુક્કૂપમા કામા વુત્તા ભગવતા…પે… અઙ્ગારકાસૂપમા કામા વુત્તા ભગવતા… સુપિનકૂપમા કામા વુત્તા ભગવતા… યાચિતકૂપમા કામા વુત્તા ભગવતા… રુક્ખફલૂપમા કામા વુત્તા ભગવતા… અસિસૂનૂપમા કામા વુત્તા ભગવતા… સત્તિસૂલૂપમા કામા વુત્તા ભગવતા… સપ્પસિરૂપમા કામા વુત્તા ભગવતા, બહુદુક્ખા બહૂપાયાસા, આદીનવો એત્થ ભિય્યો’’તિ.

એવમ્પિ ખો અરિટ્ઠો ભિક્ખુ ગદ્ધબાધિપુબ્બો તેહિ ભિક્ખૂહિ વુચ્ચમાનો તથેવ તં પાપકં દિટ્ઠિગતં થામસા પરામાસા અભિનિવિસ્સ વોહરતિ – ‘‘એવંબ્યા ખો અહં, આવુસો, ભગવતા ધમ્મં દેસિતં આજાનામિ, યથા યેમે અન્તરાયિકા ધમ્મા વુત્તા ભગવતા તે પટિસેવતો નાલં અન્તરાયાયા’’તિ. યતો ચ ખો તે ભિક્ખૂ નાસક્ખિંસુ અરિટ્ઠં ભિક્ખું ગદ્ધબાધિપુબ્બં એતસ્મા પાપકા દિટ્ઠિગતા વિવેચેતું, અથ ખો તે ભિક્ખૂ યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિંસુ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા અરિટ્ઠં ભિક્ખું ગદ્ધબાધિપુબ્બં પટિપુચ્છિ – ‘‘સચ્ચં કિર તે, અરિટ્ઠ, એવરૂપં પાપકં દિટ્ઠિગતં ઉપ્પન્નં – તથાહં ભગવતા ધમ્મં દેસિતં આજાનામિ યથા યેમે અન્તરાયિકા ધમ્મા વુત્તા ભગવતા તે પટિસેવતો નાલં અન્તરાયાયા’’તિ? ‘‘એવંબ્યા ખો અહં, ભન્તે, ભગવતા ધમ્મં દેસિતં આજાનામિ, યથા યેમે અન્તરાયિકા ધમ્મા વુત્તા ભગવતા તે પટિસેવતો નાલં અન્તરાયાયા’’તિ.

‘‘કસ્સ નુ ખો નામ ત્વં, મોઘપુરિસ, મયા એવં ધમ્મં દેસિતં આજાનાસિ? નનુ મયા, મોઘપુરિસ, અનેકપરિયાયેન અન્તરાયિકા ધમ્મા અન્તરાયિકા વુત્તા? અલઞ્ચ પન તે પટિસેવતો અન્તરાયાય. અપ્પસ્સાદા કામા વુત્તા મયા, બહુદુક્ખા બહુપાયાસા, આદીનવો એત્થ ભિય્યો. અટ્ઠિકઙ્કલૂપમા કામા વુત્તા મયા, બહુદુક્ખા બહુપાયાસા, આદીનવો એત્થ ભિય્યો. મંસપેસૂપમા કામા વુત્તા મયા…પે… તિણુક્કૂપમા કામા વુત્તા મયા… અઙ્ગારકાસૂપમા કામા વુત્તા મયા… સુપિનકૂપમા કામા વુત્તા મયા…પે… યાચિતકૂપમા કામા વુત્તા મયા… રુક્ખફલૂપમા કામા વુત્તા મયા… અસિસૂનૂપમા કામા વુત્તા મયા… સત્તિસૂલૂપમા કામા વુત્તા મયા… સપ્પસિરૂપમા કામા વુત્તા મયા, બહુદુક્ખા બહુપાયાસા, આદીનવો એત્થ ભિય્યો. અથ ચ પન ત્વં, મોઘપુરિસ, અત્તના દુગ્ગહિતેન [દુગ્ગહિતેન દિટ્ઠિગતેન (સ્યા.)] અમ્હે ચેવ અબ્ભાચિક્ખસિ, અત્તાનઞ્ચ ખણસિ, બહુઞ્ચ અપુઞ્ઞં પસવસિ. તઞ્હિ તે, મોઘપુરિસ, ભવિસ્સતિ દીઘરત્તં અહિતાય દુક્ખાય. નેતં, મોઘપુરિસ, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો અરિટ્ઠસ્સ ભિક્ખુનો ગદ્ધબાધિપુબ્બસ્સ, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરોતુ – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન. એવઞ્ચ પન ભિક્ખવે કાતબ્બં – પઠમં અરિટ્ઠો ભિક્ખુ ચોદેતબ્બો, ચોદેત્વા સારેતબ્બો, સારેત્વા આપત્તિં આરોપેતબ્બો, આપત્તિં આરોપેત્વા બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૬૬. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અરિટ્ઠસ્સ ભિક્ખુનો ગદ્ધબાધિપુબ્બસ્સ એવરૂપં પાપકં દિટ્ઠિગતં ઉપ્પન્નં – તથાહં ભગવતા ધમ્મં દેસિતં આજાનામિ યથા યેમે અન્તરાયિકા ધમ્મા વુત્તા ભગવતા તે પટિસેવતો નાલં અન્તરાયાયાતિ. સો તં દિટ્ઠિં ન પટિનિસ્સજ્જતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો અરિટ્ઠસ્સ ભિક્ખુનો ગદ્ધબાધિપુબ્બસ્સ, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અરિટ્ઠસ્સ ભિક્ખુનો ગદ્ધબાધિપુબ્બસ્સ એવરૂપં પાપકં દિટ્ઠિગતં ઉપ્પન્નં – તથાહં ભગવતા ધમ્મં દેસિતં આજાનામિ યથા યેમે અન્તરાયિકા ધમ્મા વુત્તા ભગવતા તે પટિસેવતો નાલં અન્તરાયાયાતિ. સો તં દિટ્ઠિં ન પટિનિસ્સજ્જતિ. સઙ્ઘો અરિટ્ઠસ્સ ભિક્ખુનો ગદ્ધબાધિપુબ્બસ્સ, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરોતિ – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ અરિટ્ઠસ્સ ભિક્ખુનો ગદ્ધબાધિપુબ્બસ્સ, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ કરણં – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અરિટ્ઠસ્સ ભિક્ખુનો ગદ્ધબાધિપુબ્બસ્સ એવરૂપં પાપકં દિટ્ઠિગતં ઉપ્પન્નં – તથાહં ભગવતા ધમ્મં દેસિતં આજાનામિ યથા યેમે અન્તરાયિકા ધમ્મા વુત્તા ભગવતા તે પટિસેવતો નાલં અન્તરાયાયાતિ. સો તં દિટ્ઠિં ન પટિનિસ્સજ્જતિ. સઙ્ઘો અરિટ્ઠસ્સ ભિક્ખુનો ગદ્ધબાધિપુબ્બસ્સ, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરોતિ – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ અરિટ્ઠસ્સ ભિક્ખુનો ગદ્ધબાધિપુબ્બસ્સ, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ કરણં – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘કતં સઙ્ઘેન અરિટ્ઠસ્સ ભિક્ખુનો ગદ્ધબાધિપુબ્બસ્સ, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામીતિ.

‘‘આવાસપરમ્પરઞ્ચ, ભિક્ખવે, સંસથ – ‘અરિટ્ઠો ભિક્ખુ ગદ્ધબાધિપુબ્બો, સઙ્ઘેન પાપિકાય [ગદ્ધબાધિપુબ્બો પાપિકાય (સી. ક.)] દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેના’’’તિ.

અધમ્મકમ્મદ્વાદસકં

૬૭. ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અસમ્મુખા કતં હોતિ, અપ્પટિપુચ્છા કતં હોતિ, અપ્પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અનાપત્તિયા કતં હોતિ, અદેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, દેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ…પે… અચોદેત્વા કતં હોતિ, અસારેત્વા કતં હોતિ, આપત્તિં અનારોપેત્વા કતં હોતિ…પે… અસમ્મુખા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અપ્પટિપુચ્છા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અપ્પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અનાપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અદેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… દેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અચોદેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અસારેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ…પે… આપત્તિં અનારોપેત્વા કતં હોતિ, અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે ઉક્ખેપનીયકમ્મે

અધમ્મકમ્મદ્વાદસકં નિટ્ઠિતં.

ધમ્મકમ્મદ્વાદસકં

૬૮. ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. સમ્મુખા કતં હોતિ, પટિપુચ્છા કતં હોતિ, પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. આપત્તિયા કતં હોતિ, દેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, અદેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ…પે… ચોદેત્વા કતં હોતિ, સારેત્વા કતં હોતિ, આપત્તિં આરોપેત્વા કતં હોતિ…પે… સમ્મુખા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… પટિપુચ્છા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… દેસનાગામિનિયા આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… અદેસિતાય આપત્તિયા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… ચોદેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… સારેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ…પે… આપત્તિં આરોપેત્વા કતં હોતિ, ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે ઉક્ખેપનીયકમ્મે

ધમ્મકમ્મદ્વાદસકં નિટ્ઠિતં.

આકઙ્ખમાનછક્કં

૬૯. [પરિ. ૩૨૩] ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય. ભણ્ડનકારકો હોતિ કલહકારકો વિવાદકારકો ભસ્સકારકો સઙ્ઘે અધિકરણકારકો; બાલો હોતિ અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય. અધિસીલે સીલવિપન્નો હોતિ, અજ્ઝાચારે આચારવિપન્નો હોતિ, અતિદિટ્ઠિયા દિટ્ઠિવિપન્નો હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય. બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘તિણ્ણં, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો ભણ્ડનકારકો હોતિ કલહકારકો વિવાદકારકો ભસ્સકારકો સઙ્ઘે અધિકરણકારકો; એકો બાલો હોતિ અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; એકો ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્કમાનો સઙ્ઘો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો અધિસીલે સીલવિપન્નો હોતિ, એકો અજ્ઝાચારે આચારવિપન્નો હોતિ, એકો અતિદિટ્ઠિયા દિટ્ઠિવિપન્નો હોતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય. એકો બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, એકો ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, એકો સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં, આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કરેય્ય.

પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગે ઉક્ખેપનીયકમ્મે

આકઙ્ખમાનછક્કં નિટ્ઠિતં.

તેચત્તાલીસવત્તં

૭૦. ‘‘પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે ઉક્ખેપનીયકમ્મકતેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સમ્મા વત્તિતબ્બં. તત્રાયં સમ્માવત્તના – ન ઉપસમ્પાદેતબ્બં, ન નિસ્સયો દાતબ્બો, ન સામણેરો ઉપટ્ઠાપેતબ્બો, ન ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિ સાદિતબ્બા, સમ્મતેનપિ ભિક્ખુનિયો ન ઓવદિતબ્બા. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કતં હોતિ સા આપત્તિ ન આપજ્જિતબ્બા, અઞ્ઞા વા તાદિસિકા, તતો વા પાપિટ્ઠતરા; કમ્મં ન ગરહિતબ્બં, કમ્મિકા ન ગરહિતબ્બા…પે… ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથો ઠપેતબ્બો, ન પવારણા ઠપેતબ્બા, ન સવચનીયં કાતબ્બં, ન અનુવાદો પટ્ઠપેતબ્બો, ન ઓકાસો કારેતબ્બો, ન ચોદેતબ્બો, ન સારેતબ્બો, ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતબ્બ’’ન્તિ.

પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે ઉક્ખેપનીયકમ્મે

તેચત્તાલીસવત્તં નિટ્ઠિતં.

૭૧. અથ ખો સઙ્ઘો અરિટ્ઠસ્સ ભિક્ખુનો ગદ્ધબાધિપુબ્બસ્સ, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં અકાસિ – અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન. સો સઙ્ઘેન, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો વિબ્ભમિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ અરિટ્ઠો ભિક્ખુ ગદ્ધબાધિપુબ્બો સઙ્ઘેન, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો વિબ્ભમિસ્સતી’’તિ? અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું.

અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા ભિક્ખૂ પટિપુચ્છિ – ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, અરિટ્ઠો ભિક્ખુ ગદ્ધબાધિપુબ્બો સઙ્ઘેન, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો વિબ્ભમતી’’તિ [વિબ્ભમીતિ (સી. ક.)]? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા – ‘‘અનનુચ્છવિકં…પે… કથઞ્હિ નામ સો, ભિક્ખવે, મોઘપુરિસો સઙ્ઘેન, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો વિબ્ભમિસ્સતિ? નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતુ.

નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બતેચત્તાલીસકં

૭૨. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ઉપસમ્પાદેતિ, નિસ્સયં દેતિ, સામણેરં ઉપટ્ઠાપેતિ, ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિં સાદિયતિ, સમ્મતોપિ ભિક્ખુનિયો ઓવદતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

[પરિ. ૪૨૦] ‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે ઉક્ખેપનીયકમ્મં કતં હોતિ તં આપત્તિં આપજ્જતિ, અઞ્ઞં વા તાદિસિકં, તતો વા પાપિટ્ઠતરં; કમ્મં ગરહતિ, કમ્મિકે ગરહતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં…પે….

‘‘અટ્ઠહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથં ઠપેતિ, પવારણં ઠપેતિ, સવચનીયં કરોતિ, અનુવાદં પટ્ઠપેતિ, ઓકાસં કારેતિ, ચોદેતિ, સારેતિ, ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, અટ્ઠહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે ઉક્ખેપનીયકમ્મે

નપ્પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બતેચત્તાલીસકં નિટ્ઠિતં.

પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બતેચત્તાલીસકં

૭૩. ‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ન ઉપસમ્પાદેતિ, ન નિસ્સયં દેતિ, ન સામણેરં ઉપટ્ઠાપેતિ, ન ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિં સાદિયતિ, સમ્મતોપિ ભિક્ખુનિયો ન ઓવદતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં કતં હોતિ તં આપત્તિં ન આપજ્જતિ, અઞ્ઞં વા તાદિસિકં, તતો વા પાપિટ્ઠતરં; કમ્મં ન ગરહતિ, કમ્મિકે ન ગરહતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં…પે….

‘‘અટ્ઠહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથં ઠપેતિ, ન પવારણં ઠપેતિ, ન સવચનીયં કરોતિ, ન અનુવાદં પટ્ઠપેતિ, ન ઓકાસં કારેતિ, ન ચોદેતિ, ન સારેતિ, ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, અટ્ઠહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં’’.

પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે ઉક્ખેપનીયકમ્મે

પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બતેચત્તાલીસકં નિટ્ઠિતં.

૭૪. ‘‘એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, પટિપ્પસ્સમ્ભેતબ્બં. તેન, ભિક્ખવે, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતેન ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, સઙ્ઘેન, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તામિ, લોમં પાતેમિ, નેત્થારં વત્તામિ, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ સઙ્ઘેન, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મકતો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિં યાચતિ. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયસ્સ કમ્મસ્સ પટિપ્પસ્સદ્ધિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘પટિપ્પસ્સદ્ધં સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખેપનીયકમ્મં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

પાપિકાય દિટ્ઠિયા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે ઉક્ખેપનીયકમ્મં નિટ્ઠિતં સત્તમં.

કમ્મક્ખન્ધકો પઠમો.

ઇમમ્હિ ખન્ધકે વત્થૂ સત્ત.

તસ્સુદ્દાનં –

પણ્ડુલોહિતકા ભિક્ખૂ, સયં ભણ્ડનકારકા;

તાદિસે ઉપસઙ્કમ્મ, ઉસ્સહિંસુ ચ ભણ્ડને.

અનુપ્પન્નાપિ જાયન્તિ [અનુપ્પન્નાનિ જાયન્તિ (સી. સ્યા.)], ઉપ્પન્નાનિપિ વડ્ઢરે [ઉપ્પન્નાનિ પવડ્ઢરે (સી.), ઉપ્પન્નાપિ પવડ્ઢન્તિ (ક.)];

અપ્પિચ્છા પેસલા ભિક્ખૂ, ઉજ્ઝાયન્તિ પદસ્સતો [પરીસતો (સ્યા.), પરસ્સતો (સી.)].

સદ્ધમ્મટ્ઠિતિકો બુદ્ધો, સયમ્ભૂ અગ્ગપુગ્ગલો;

આણાપેસિ તજ્જનીયકમ્મં સાવત્થિયં જિનો.

અસમ્મુખાપ્પટિપુચ્છાપ્પટિઞ્ઞાય કતઞ્ચ યં;

અનાપત્તિ અદેસને, દેસિતાય કતઞ્ચ યં.

અચોદેત્વા અસારેત્વા, અનારોપેત્વા ચ યં કતં;

અસમ્મુખા અધમ્મેન, વગ્ગેન ચાપિ [વગ્ગેનાપિ ચ (સી. સ્યા.)] યં કતં.

અપ્પટિપુચ્છા અધમ્મેન, પુન વગ્ગેન [વગ્ગેનાપિ ચ (સી. સ્યા.)] યં કતં;

અપ્પટિઞ્ઞાય અધમ્મેન, વગ્ગેન ચાપિ [વગ્ગેનાપિ ચ (સી. સ્યા.)] યં કતં.

અનાપત્તિ [અનાપત્તિયા (સી. સ્યા.)] અધમ્મેન, વગ્ગેન

ચાપિ [વગ્ગેનાપિ ચ (સી. સ્યા.)] યં કતં.

અદેસનાગામિનિયા, અધમ્મવગ્ગમેવ ચ.

દેસિતાય અધમ્મેન, વગ્ગેનાપિ તથેવ ચ;

અચોદેત્વા અધમ્મેન, વગ્ગેનાપિ તથેવ ચ.

અસારેત્વા અધમ્મેન, વગ્ગેનાપિ તથેવ ચ;

અનારોપેત્વા અધમ્મેન, વગ્ગેનાપિ તથેવ ચ.

કણ્હવારનયેનેવ, સુક્કવારં વિજાનિયા;

સઙ્ઘો આકઙ્ખમાનો ચ યસ્સ તજ્જનિયં કરે.

ભણ્ડનં બાલો સંસટ્ઠો, અધિસીલે અજ્ઝાચારે;

અતિદિટ્ઠિવિપન્નસ્સ, સઙ્ઘો તજ્જનિયં કરે.

બુદ્ધધમ્મસ્સ સઙ્ઘસ્સ, અવણ્ણં યો ચ ભાસતિ;

તિણ્ણન્નમ્પિ ચ ભિક્ખૂનં, સઙ્ઘો તજ્જનિયં કરે.

ભણ્ડનં કારકો એકો, બાલો સંસગ્ગનિસ્સિતો;

અધિસીલે અજ્ઝાચારે, તથેવ અતિદિટ્ઠિયા.

બુદ્ધધમ્મસ્સ સઙ્ઘસ્સ, અવણ્ણં યો ચ ભાસતિ;

તજ્જનીયકમ્મકતો, એવં સમ્માનુવત્તના.

ઉપસમ્પદનિસ્સયા, સામણેરં ઉપટ્ઠના;

ઓવાદસમ્મતેનાપિ, ન કરે તજ્જનીકતો.

નાપજ્જે તઞ્ચ આપત્તિં, તાદિસઞ્ચ તતો પરં;

કમ્મઞ્ચ કમ્મિકે ચાપિ, ન ગરહે તથાવિધો.

ઉપોસથં પવારણં, પકતત્તસ્સ નટ્ઠપે;

સવચનિં [ન સવચનિયં (સી. સ્યા.)] અનુવાદો, ઓકાસો ચોદનેન ચ.

સારણં સમ્પયોગઞ્ચ, ન કરેય્ય તથાવિધો;

ઉપસમ્પદનિસ્સયા, સામણેરં ઉપટ્ઠના.

ઓવાદસમ્મતેનાપિ, પઞ્ચહઙ્ગેહિ [પઞ્ચઅઙ્ગો (ક.)] ન સમ્મતિ;

તઞ્ચાપજ્જતિ આપત્તિં, તાદિસઞ્ચ તતો પરં.

કમ્મઞ્ચ કમ્મિકે ચાપિ, ગરહન્તો ન સમ્મતિ;

ઉપોસથં પવારણં, સવચનીયા ચ નોવાદો.

ઓકાસો ચોદનઞ્ચેવ, સારણા સમ્પયોજના;

ઇમેહટ્ઠઙ્ગેહિ યો યુત્તો, તજ્જનાનુપસમ્મતિ.

કણ્હવારનયેનેવ, સુક્કવારં વિજાનિયા;

બાલો આપત્તિબહુલો, સંસટ્ઠોપિ ચ સેય્યસો.

નિયસ્સકમ્મં સમ્બુદ્ધો, આણાપેસિ મહામુનિ;

કીટાગિરિસ્મિં દ્વે ભિક્ખૂ, અસ્સજિપુનબ્બસુકા.

અનાચારઞ્ચ વિવિધં, આચરિંસુ અસઞ્ઞતા;

પબ્બાજનીયં સમ્બુદ્ધો, કમ્મં સાવત્થિયં જિનો;

મચ્છિકાસણ્ડે સુધમ્મો, ચિત્તસ્સાવાસિકો અહુ.

જાતિવાદેન ખુંસેતિ, સુધમ્મો ચિત્તુપાસકં;

પટિસારણીયકમ્મં, આણાપેસિ તથાગતો.

કોસમ્બિયં છન્નં ભિક્ખું, નિચ્છન્તાપત્તિં પસ્સિતું;

અદસ્સને ઉક્ખિપિતું, આણાપેસિ જિનુત્તમો.

છન્નો તંયેવ આપત્તિં, પટિકાતું ન ઇચ્છતિ;

ઉક્ખેપનાપ્પટિકમ્મે, આણાપેસિ વિનાયકો.

પાપદિટ્ઠિ અરિટ્ઠસ્સ, આસિ અઞ્ઞાણનિસ્સિતા;

દિટ્ઠિયાપ્પટિનિસ્સગ્ગે [દિટ્ઠિઅપ્પટિનિસ્સગ્ગે (ક.)], ઉક્ખેપં જિનભાસિતં.

નિયસ્સકમ્મં પબ્બજ્જં [પબ્બાજં (ક.)], તથેવ પટિસારણી;

અદસ્સનાપ્પટિકમ્મે, અનિસ્સગ્ગે ચ દિટ્ઠિયા.

દવાનાચારૂપઘાતિ, મિચ્છાઆજીવમેવ ચ;

પબ્બાજનીયકમ્મમ્હિ, અતિરેકપદા ઇમે.

અલાભાવણ્ણા દ્વે પઞ્ચ, દ્વે પઞ્ચકાતિ નામકા [દ્વે પઞ્ચકોતિ નામકો (ક.)];

પટિસારણીયકમ્મમ્હિ, અતિરેકપદા ઇમે.

તજ્જનીયં નિયસ્સઞ્ચ, દુવે કમ્માપિ સાદિસા [કમ્મેસુ સદિસં (ક.)];

પબ્બજ્જા [પબ્બાજા (ક.)] પટિસારી ચ, અત્થિ પદાતિરિત્તતા.

તયો ઉક્ખેપના કમ્મા, સદિસા તે વિભત્તિતો;

તજ્જનીયનયેનાપિ, સેસકમ્મં વિજાનિયાતિ.

કમ્મક્ખન્ધકં નિટ્ઠિતં.

૨. પારિવાસિકક્ખન્ધકં

૧. પારિવાસિકવત્તં

૭૫. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન પારિવાસિકા ભિક્ખૂ સાદિયન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, આસનાભિહારં, સેય્યાભિહારં, પાદોદકં પાદપીઠં, પાદકથલિકં, પત્તચીવરપટિગ્ગહણં, નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ પારિવાસિકા ભિક્ખૂ સાદિયિસ્સન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, આસનાભિહારં, સેય્યાભિહારં, પાદોદકં પાદપીઠં, પાદકથલિકં, પત્તચીવરપટિગ્ગહણં, નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મ’’ન્તિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું.

અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા ભિક્ખૂ પટિપુચ્છિ – ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, પારિવાસિકા ભિક્ખૂ સાદિયન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, આસનાભિહારં, સેય્યાભિહારં, પાદોદકં પાદપીઠં, પાદકથલિકં, પત્તચીવરપટિગ્ગહણં, નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મ’’ન્તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા – ‘‘અનનુચ્છવિકં…પે… કથઞ્હિ નામ, ભિક્ખવે, પારિવાસિકા ભિક્ખૂ સાદિયિસ્સન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, આસનાભિહારં, સેય્યાભિહારં, પાદોદકં પાદપીઠં, પાદકથલિકં, પત્તચીવરપટિગ્ગહણં, નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં. નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સાદિતબ્બં પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, આસનાભિહારો, સેય્યાભિહારો, પાદોદકં પાદપીઠં, પાદકથલિકં, પત્તચીવરપટિગ્ગહણં, નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં. યો સાદિયેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ.

‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પારિવાસિકાનં ભિક્ખૂનં મિથુ યથાવુડ્ઢં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, આસનાભિહારં, સેય્યાભિહારં, પાદોદકં પાદપીઠં, પાદકથલિકં, પત્તચીવરપટિગ્ગહણં, નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં.

‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પારિવાસિકાનં ભિક્ખૂનં પઞ્ચ યથાવુડ્ઢં – ઉપોસથં, પવારણં, વસ્સિકસાટિકં, ઓણોજનં, ભત્તં. તેન હિ, ભિક્ખવે, પારિવાસિકાનં ભિક્ખૂનં વત્તં પઞ્ઞપેસ્સામિ યથા પારિવાસિકેહિ ભિક્ખૂહિ વત્તિતબ્બં.

૭૬. ‘‘પારિવાસિકેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સમ્મા વત્તિતબ્બં. તત્રાયં સમ્માવત્તના –

ન ઉપસમ્પાદેતબ્બં, ન નિસ્સયો દાતબ્બો, ન સામણેરો ઉપટ્ઠાપેતબ્બો, ન ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિ સાદિતબ્બા, સમ્મતેનપિ ભિક્ખુનિયો ન ઓવદિતબ્બા. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન પરિવાસો દિન્નો હોતિ સા આપત્તિ ન આપજ્જિતબ્બા, અઞ્ઞા વા તાદિસિકા, તતો વા પાપિટ્ઠતરા; કમ્મં ન ગરહિતબ્બં, કમ્મિકા ન ગરહિતબ્બા. ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથો ઠપેતબ્બો, ન પવારણા ઠપેતબ્બા, ન સવચનીયં કાતબ્બં, ન અનુવાદો પટ્ઠપેતબ્બો, ન ઓકાસો કારેતબ્બો, ન ચોદેતબ્બો, ન સારેતબ્બો, ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતબ્બં.

‘‘ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો પુરતો ગન્તબ્બં, ન પુરતો નિસીદિતબ્બં. યો હોતિ સઙ્ઘસ્સ આસનપરિયન્તો સેય્યાપરિયન્તો વિહારપરિયન્તો સો તસ્સ પદાતબ્બો. તેન ચ સો સાદિતબ્બો.

‘‘ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના પકતત્તેન ભિક્ખુના પુરેસમણેન વા પચ્છાસમણેન વા કુલાનિ ઉપસઙ્કમિતબ્બાનિ, ન આરઞ્ઞિકઙ્ગં સમાદાતબ્બં [સમાદિતબ્બં (ક.)], ન પિણ્ડપાતિકઙ્ગં સમાદાતબ્બં, ન ચ તપ્પચ્ચયા પિણ્ડપાતો નીહરાપેતબ્બો – મા મં જાનિંસૂતિ.

‘‘પારિવાસિકેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના આગન્તુકેન આરોચેતબ્બં, આગન્તુકસ્સ આરોચેતબ્બં, ઉપોસથે આરોચેતબ્બં, પવારણાય આરોચેતબ્બં. સચે ગિલાનો હોતિ, દૂતેનપિ આરોચેતબ્બં.

‘‘ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા અભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા અભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા. ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા અભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા અનાવાસા અભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા. ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા અનાવાસા અભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા. ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા અનાવાસા અભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા વા અનાવાસા વા અભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા. ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા વા અનાવાસા વા અભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા. ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા વા અનાવાસા વા અભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા સભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ નાનાસંવાસકા, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા. ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા સભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ નાનાસંવાસકા, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા. ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ નાનાસંવાસકા, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા અનાવાસા સભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ નાનાસંવાસકા, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા. ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા અનાવાસા સભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ નાનાસંવાસકા, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા. ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા અનાવાસા સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ નાનાસંવાસકા, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા વા અનાવાસા વા સભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ નાનાસંવાસકા, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા. ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા વા અનાવાસા વા સભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ નાનાસંવાસકા, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા. ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા વા અનાવાસા વા સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ નાનાસંવાસકા, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

૮૦. ‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા સભિક્ખુકો આવાસો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા સભિક્ખુકો અનાવાસો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા અનાવાસા સભિક્ખુકો આવાસો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા અનાવાસા સભિક્ખુકો અનાવાસો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા અનાવાસા સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા વા અનાવાસા વા સભિક્ખુકો આવાસો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા વા અનાવાસા વા સભિક્ખુકો અનાવાસો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા વા અનાવાસા વા સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

૮૧. ‘‘ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના પકતત્તેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકચ્છન્ને આવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને અનાવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને આવાસે વા અનાવાસે વા વત્થબ્બં. પકતત્તં ભિક્ખું દિસ્વા આસના વુટ્ઠાતબ્બં. પકતત્તો ભિક્ખુ આસનેન નિમન્તેતબ્બો. ન પકતત્તેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકાસને નિસીદિતબ્બં, ન નીચે આસને નિસિન્ને ઉચ્ચે આસને નિસીદિતબ્બં, ન છમાયં નિસિન્ને આસને નિસીદિતબ્બં; ન એકચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન નીચે ચઙ્કમે ચઙ્કમન્તે ઉચ્ચે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન છમાયં ચઙ્કમન્તે [ચઙ્કમન્તં (અટ્ઠકથાયં સંવણ્ણેતબ્બપાઠો)] ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં.

૮૨. ‘‘ન, ભિક્ખવે, પારિવાસિકેન ભિક્ખુના પારિવાસિકેન વુડ્ઢતરેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… માનત્તારહેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… અબ્ભાનારહેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકચ્છન્ને આવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને અનાવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને આવાસે વા અનાવાસે વા વત્થબ્બં; ન એકાસને નિસીદિતબ્બં, ન નીચે આસને નિસિન્ને ઉચ્ચે આસને નિસીદિતબ્બં, ન છમાયં નિસિન્ને આસને નિસીદિતબ્બં; ન એકચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન નીચે ચઙ્કમે ચઙ્કમન્તે ઉચ્ચે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન છમાયં ચઙ્કમન્તે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં.

[મહાવ. ૩૯૩] ‘‘પારિવાસિકચતુત્થો ચે, ભિક્ખવે, પરિવાસં દદેય્ય, મૂલાય પટિકસ્સેય્ય, માનત્તં દદેય્ય, તંવીસો અબ્ભેય્ય, અકમ્મં [અકમ્મં તં (સ્યા.)], ન ચ કરણીય’’ન્તિ.

ચતુન્નવુતિપારિવાસિકવત્તં નિટ્ઠિતં.

૮૩. અથ ખો આયસ્મા ઉપાલિ યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ. ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો આયસ્મા ઉપાલિ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘કતિ નુ ખો, ભન્તે, પારિવાસિકસ્સ ભિક્ખુનો રત્તિચ્છેદા’’તિ? ‘‘તયો ખો, ઉપાલિ, પારિવાસિકસ્સ ભિક્ખુનો રત્તિચ્છેદા. સહવાસો, વિપ્પવાસો, અનારોચના – ઇમે ખો, ઉપાલિ, તયો પારિવાસિકસ્સ ભિક્ખુનો રત્તિચ્છેદા’’તિ.

૮૪. તેન ખો પન સમયેન સાવત્થિયં મહાભિક્ખુસઙ્ઘો સન્નિપતિતો હોતિ. ન સક્કોન્તિ પારિવાસિકા ભિક્ખૂ પરિવાસં સોધેતું. ભગવતો [તે ભિક્ખૂ ભગવતો (સ્યા., એવમુપરિપિ)] એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પરિવાસં નિક્ખિપિતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, નિક્ખિપિતબ્બો. તેન પારિવાસિકેન ભિક્ખુના એકં ભિક્ખું ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘પરિવાસં નિક્ખિપામી’તિ. નિક્ખિત્તો હોતિ પરિવાસો. ‘વત્તં નિક્ખિપામી’તિ. નિક્ખિત્તો હોતિ પરિવાસો.

૮૫. તેન ખો પન સમયેન સાવત્થિયા ભિક્ખૂ તહં તહં પક્કમિંસુ. સક્કોન્તિ પારિવાસિકા ભિક્ખૂ પરિવાસં સોધેતું. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પરિવાસં સમાદિયિતું [સમાદાતું (સ્યા. કં.)]. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, સમાદિયિતબ્બો [સમાદિતબ્બો (સી. સ્યા. કં.)]. તેન પારિવાસિકેન ભિક્ખુના એકં ભિક્ખું ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘પરિવાસં સમાદિયામી’તિ. સમાદિન્નો હોતિ પરિવાસો. ‘વત્તં સમાદિયામી’તિ. સમાદિન્નો હોતિ પરિવાસો’’.

પારિવાસિકવત્તં નિટ્ઠિતં.

૨. મૂલાયપટિકસ્સનારહવત્તં

૮૬. તેન ખો પન સમયેન મૂલાયપટિકસ્સનારહા ભિક્ખૂ સાદિયન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, આસનાભિહારં, સેય્યાભિહારં, પાદોદકં પાદપીઠં, પાદકથલિકં, પત્તચીવરપટિગ્ગહણં, નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ મૂલાયપટિકસ્સનારહા ભિક્ખૂ સાદિયિસ્સન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં…પે… નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મ’’ન્તિ. અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું.

અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા ભિક્ખૂ પટિપુચ્છિ – ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહા ભિક્ખૂ સાદિયન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં…પે… નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મ’’ન્તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા – ‘‘અનનુચ્છવિકં…પે… કથઞ્હિ નામ, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહા ભિક્ખૂ સાદિયિસ્સન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં…પે… નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં! નેતં ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના સાદિતબ્બં પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, આસનાભિહારો, સેય્યાભિહારો, પાદોદકં પાદપીઠં, પાદકથલિકં, પત્તચીવરપટિગ્ગહણં, નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં. યો સાદિયેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહાનં ભિક્ખૂનં મિથુ યથાવુડ્ઢં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં…પે… નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહાનં ભિક્ખૂનં પઞ્ચ યથાવુડ્ઢં – ઉપોસથં, પવારણં, વસ્સિકસાટિકં, ઓણોજનં, ભત્તં. તેન હિ, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહાનં ભિક્ખૂનં વત્તં પઞ્ઞાપેસ્સામિ યથા મૂલાયપટિકસ્સનારહેહિ ભિક્ખૂહિ વત્તિતબ્બં.

૮૭. ‘‘મૂલાયપટિકસ્સનારહેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સમ્મા વત્તિતબ્બં. તત્રાયં સમ્માવત્તના –

ન ઉપસમ્પાદેતબ્બં, ન નિસ્સયો દાતબ્બો, ન સામણેરો ઉપટ્ઠાપેતબ્બો, ન ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિ સાદિતબ્બા, સમ્મતેનપિ ભિક્ખુનિયો ન ઓવદિતબ્બા. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન મૂલાય પટિકસ્સનારહો કતો હોતિ સા આપત્તિ ન આપજ્જિતબ્બા, અઞ્ઞા વા તાદિસિકા, તતો વા પાપિટ્ઠતરા; કમ્મં ન ગરહિતબ્બં, કમ્મિકા ન ગરહિતબ્બા. ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથો ઠપેતબ્બો, ન પવારણા ઠપેતબ્બા, ન સવચનીયં કાતબ્બં, ન અનુવાદો પટ્ઠપેતબ્બો, ન ઓકાસો કારેતબ્બો, ન ચોદેતબ્બો, ન સારેતબ્બો, ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતબ્બં.

‘‘ન, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો પુરતો ગન્તબ્બં, ન પુરતો નિસીદિતબ્બં. યો હોતિ સઙ્ઘસ્સ આસનપરિયન્તો સેય્યાપરિયન્તો વિહારપરિયન્તો સો તસ્સ પદાતબ્બો. તેન ચ સો સાદિતબ્બો.

‘‘ન, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના પકતત્તેન ભિક્ખુના પુરેસમણેન વા પચ્છાસમણેન વા કુલાનિ ઉપસઙ્કમિતબ્બાનિ, ન આરઞ્ઞિકઙ્ગં સમાદાતબ્બં, ન પિણ્ડપાતિકઙ્ગં સમાદાતબ્બં, ન ચ તપ્પચ્ચયા પિણ્ડપાતો નીહરાપેતબ્બો – મા મં જાનિંસૂતિ.

‘‘ન, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા અભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા અભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા અભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા અનાવાસા અભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો…પે… અભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો…પે… અભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા વા અનાવાસા વા અભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો…પે… અભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો…પે… અભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા સભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો…પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ નાનાસંવાસકા, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા અનાવાસા સભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો…પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ નાનાસંવાસકા, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા વા અનાવાસા વા સભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો…પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ નાનાસંવાસકા, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા સભિક્ખુકો આવાસો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો…પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા અનાવાસા સભિક્ખુકો આવાસો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો…પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા વા અનાવાસા વા સભિક્ખુકો આવાસો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો…પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

‘‘ન, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના પકતત્તેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકચ્છન્ને આવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને અનાવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને આવાસે વા અનાવાસે વા વત્થબ્બં; પકતત્તં ભિક્ખું દિસ્વા આસના વુટ્ઠાતબ્બં, પકતત્તો ભિક્ખુ આસનેન નિમન્તેતબ્બો; ન પકતત્તેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકાસને નિસીદિતબ્બં; ન નીચે આસને નિસિન્ને ઉચ્ચે આસને નિસીદિતબ્બં; ન છમાયં નિસિન્ને આસને નિસીદિતબ્બં; ન એકચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન નીચે ચઙ્કમે ચઙ્કમન્તે ઉચ્ચે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન છમાયં ચઙ્કમન્તે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં.

‘‘ન, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… મૂલાયપટિકસ્સનારહેન વુડ્ઢતરેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… માનત્તારહેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… અબ્ભાનારહેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકચ્છન્ને આવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને અનાવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને આવાસે વા અનાવાસે વા વત્થબ્બં; ન એકાસને નિસીદિતબ્બં; ન નીચે આસને નિસિન્ને ઉચ્ચે આસને નિસીદિતબ્બં, ન છમાયં નિસિન્ને આસને નિસીદિતબ્બં; ન એકચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન નીચે ચઙ્કમે ચઙ્કમન્તે ઉચ્ચે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન છમાયં ચઙ્કમન્તે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં.

[મહાવ. ૩૯૩] ‘‘મૂલાયપટિકસ્સનારહચતુત્થો ચે, ભિક્ખવે, પરિવાસં દદેય્ય, મૂલાય પટિકસ્સેય્ય, માનત્તં દદેય્ય, તંવીસો અબ્ભેય્ય, અકમ્મં, ન ચ કરણીય’’ન્તિ.

મૂલાયપટિકસ્સનારહવત્તં નિટ્ઠિતં.

૩. માનત્તારહવત્તં

૮૮. તેન ખો પન સમયેન માનત્તારહા ભિક્ખૂ સાદિયન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, આસનાભિહારં, સેય્યાભિહારં, પાદોદકં પાદપીઠં, પાદકથલિકં, પત્તચીવરપટિગ્ગહણં, નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા …પે… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ માનત્તારહા ભિક્ખૂ સાદિયિસ્સન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, આસનાભિહારં, સેય્યાભિહારં, પાદોદકં પાદપીઠં, પાદકથલિકં, પત્તચીવરપટિગ્ગહણં, નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મ’’ન્તિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે… ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, માનત્તારહા ભિક્ખૂ સાદિયન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં…પે… નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મ’’ન્તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા – ‘‘અનનુચ્છવિકં…પે… કથઞ્હિ નામ, ભિક્ખવે, માનત્તારહા ભિક્ખૂ સાદિયિસ્સન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં…પે… નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં! નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તારહેન ભિક્ખુના સાદિતબ્બં પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં…પે… નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં. યો સાદિયેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, માનત્તારહાનં ભિક્ખૂનં મિથુ યથાવુડ્ઢં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં…પે… નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, માનત્તારહાનં ભિક્ખૂનં પઞ્ચ યથાવુડ્ઢં – ઉપોસથં, પવારણં, વસ્સિકસાટિકં, ઓણોજનં, ભત્તં. તેન હિ, ભિક્ખવે, માનત્તારહાનં ભિક્ખૂનં વત્તં પઞ્ઞાપેસ્સામિ યથા માનત્તારહેહિ ભિક્ખૂહિ વત્તિતબ્બં.

૮૯. ‘‘માનત્તારહેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સમ્મા વત્તિતબ્બં. તત્રાયં સમ્માવત્તના –

ન ઉપસમ્પાદેતબ્બં…પે… (યથા મૂલાય પટિકસ્સના, તથા વિત્થારેતબ્બં.) ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતબ્બં.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તારહેન ભિક્ખુના પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો પુરતો ગન્તબ્બં, ન પુરતો નિસીદિતબ્બં. યો હોતિ સઙ્ઘસ્સ આસનપરિયન્તો સેય્યાપરિયન્તો વિહારપરિયન્તો સો તસ્સ પદાતબ્બો. તેન ચ સો સાદિતબ્બો.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તારહેન ભિક્ખુના પકતત્તેન ભિક્ખુના પુરેસમણેન વા પચ્છાસમણેન વા કુલાનિ ઉપસઙ્કમિતબ્બાનિ, ન આરઞ્ઞિકઙ્ગં સમાદાતબ્બં, ન પિણ્ડપાતિકઙ્ગં સમાદાતબ્બં, ન ચ તપ્પચ્ચયા પિણ્ડપાતો નીહરાપેતબ્બો – મા મં જાનિંસૂતિ.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા અભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, મનત્તારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા અભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા અભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા અનાવાસા અભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો…પે… અભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો…પે… અભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા વા અનાવાસા વા અભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો…પે… અભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો…પે… અભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા સભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો…પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ નાનાસંવાસકા, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા અનાવાસા સભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો …પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ નાનાસંવાસકા, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા વા અનાવાસા વા સભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો…પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ નાનાસંવાસકા, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે, માનત્તારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા સભિક્ખુકો આવાસો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો…પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે, માનત્તારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા અનાવાસા સભિક્ખુકો આવાસો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો…પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે, માનત્તારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા વા અનાવાસા વા સભિક્ખુકો આવાસો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો…પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તારહેન ભિક્ખુના પકતત્તેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકચ્છન્ને આવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને અનાવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને આવાસે વા અનાવાસે વા વત્થબ્બં. પકતત્તં ભિક્ખું દિસ્વા આસના વુટ્ઠાતબ્બં. પકતત્તો ભિક્ખુ આસનેન નિમન્તેતબ્બો. ન પકતત્તેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકાસને નિસીદિતબ્બં, ન નીચે આસને નિસિન્ને ઉચ્ચે આસને નિસીદિતબ્બં, ન છમાયં નિસિન્ને આસને નિસીદિતબ્બં; ન એકચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન નીચે ચઙ્કમે ચઙ્કમન્તે ઉચ્ચે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન છમાયં ચઙ્કમન્તે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તારહેન ભિક્ખુના પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… માનત્તારહેન વુડ્ઢતરેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… અબ્ભાનારહેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકચ્છન્ને આવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને અનાવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને આવાસે વા અનાવાસે વા વત્થબ્બં; ન એકાસને નિસીદિતબ્બં, ન નીચે આસને નિસિન્ને ઉચ્ચે આસને નિસીદિતબ્બં, ન છમાયં નિસિન્ને આસને નિસીદિતબ્બં; ન એકચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન નીચે ચઙ્કમે ચઙ્કમન્તે ઉચ્ચે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન છમાયં ચઙ્કમન્તે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં.

[મહાવ. ૩૯૩] ‘‘માનત્તારહચતુત્થો ચે, ભિક્ખવે, પરિવાસં દદેય્ય, મૂલાય પટિકસ્સેય્ય, માનત્તં દદેય્ય, તંવીસો અબ્ભેય્ય, અકમ્મં, ન ચ કરણીય’’ન્તિ.

માનત્તારહવત્તં નિટ્ઠિતં.

૪. માનત્તચારિકવત્તં

૯૦. તેન ખો પન સમયેન માનત્તચારિકા ભિક્ખૂ સાદિયન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, આસનાભિહારં, સેય્યાભિહારં, પાદોદકં પાદપીઠં, પાદકથલિકં, પત્તચીવરપટિગ્ગહણં, નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે… તે ઉઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ માનત્તચારિકા ભિક્ખૂ સાદિયિસ્સન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં…પે… નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મ’’ન્તિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું.

અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા ભિક્ખૂ પટિપુચ્છિ – ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકા ભિક્ખૂ સાદિયન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં…પે… નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મ’’ન્તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા – ‘‘અનનુચ્છવિકં…પે… કથઞ્હિ નામ, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકા ભિક્ખૂ સાદિયિસ્સન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં…પે… નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં! નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ –

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના સાદિતબ્બં પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, આસનાભિહારો, સેય્યાભિહારો, પાદોદકં પાદપીઠં, પાદકથલિકં, પત્તચીવરપટિગ્ગહણં, નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં. યો સાદિયેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકાનં ભિક્ખૂનં મિથુ યથાવુડ્ઢં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં…પે… નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકાનં ભિક્ખૂનં પઞ્ચ યથાવુડ્ઢં – ઉપોસથં, પવારણં, વસ્સિકસાટિકં, ઓણોજનં, ભત્તં. તેન હિ, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકાનં ભિક્ખૂનં વત્તં પઞ્ઞપેસ્સામિ યથા માનત્તચારિકેહિ ભિક્ખૂહિ વત્તિતબ્બં.

૯૧. ‘‘માનત્તચારિકેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સમ્મા વત્તિતબ્બં. તત્રાયં સમ્માવત્તના –

ન ઉપસમ્પાદેતબ્બં, ન નિસ્સયો દાતબ્બો, ન સામણેરો ઉપટ્ઠાપેતબ્બો, ન ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિ સાદિતબ્બા, સમ્મતેનપિ ભિક્ખુનિયો ન ઓવદિતબ્બા. યાય આપત્તિયા સઙ્ઘેન માનત્તં દિન્નં હોતિ સા આપત્તિ ન આપજ્જિતબ્બા, અઞ્ઞા વા તાદિસિકા, તતો વા પાપિટ્ઠતરા; કમ્મં ન ગરહિતબ્બં, કમ્મિકા ન ગરહિતબ્બા. ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથો ઠપેતબ્બો, ન પવારણા ઠપેતબ્બા, ન સવચનીયં કાતબ્બં, ન અનુવાદો પટ્ઠપેતબ્બો, ન ઓકાસો કારેતબ્બો, ન ચોદેતબ્બો, ન સારેતબ્બો, ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતબ્બં.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો પુરતો ગન્તબ્બં, ન પુરતો નિસીદિતબ્બં. યો હોતિ સઙ્ઘસ્સ આસનપરિયન્તો સેય્યાપરિયન્તો વિહારપરિયન્તો સો તસ્સ પદાતબ્બો. તેન ચ સો સાદિતબ્બો.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના પકતત્તેન ભિક્ખુના પુરેસમણેન વા પચ્છાસમણેન વા કુલાનિ ઉપસઙ્કમિતબ્બાનિ, ન આરઞ્ઞિકઙ્ગં સમાદાતબ્બં, ન પિણ્ડપાતિકઙ્ગં સમાદાતબ્બં, ન ચ તપ્પચ્ચયા પિણ્ડપાતો નીહરાપેતબ્બો – મા મં જાનિંસૂતિ.

‘‘માનત્તચારિકેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના આગન્તુકેન આરોચેતબ્બં, આગન્તુકસ્સ આરોચેતબ્બં, ઉપોસથે આરોચેતબ્બં, પવારણાય આરોચેતબ્બં, દેવસિકં આરોચેતબ્બં. સચે ગિલાનો હોતિ, દૂતેનપિ આરોચેતબ્બં.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા અભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર સઙ્ઘેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા અભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર સઙ્ઘેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા અભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર સઙ્ઘેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા અનાવાસા અભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો…પે… અભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો…પે… અભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર સઙ્ઘેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા વા અનાવાસા વા અભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો…પે… અભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો…પે… અભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર સઙ્ઘેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા સભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો…પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ નાનાસંવાસકા, અઞ્ઞત્ર સઙ્ઘેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન ભિક્ખવે, માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા અનાવાસા સભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો…પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ નાનાસંવાસકા, અઞ્ઞત્ર સઙ્ઘેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા વા અનાવાસા વા સભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો…પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા ગન્તબ્બો, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ નાનાસંવાસકા, અઞ્ઞત્ર સઙ્ઘેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા સભિક્ખુકો આવાસો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો…પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા અનાવાસા સભિક્ખુકો આવાસો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો…પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા વા અનાવાસા વા સભિક્ખુકો આવાસો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો…પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના પકતત્તેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકચ્છન્ને આવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને અનાવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને આવાસે વા અનાવાસે વા વત્થબ્બં. પકતત્તં ભિક્ખું દિસ્વા આસના વુટ્ઠાતબ્બં. પકતત્તો ભિક્ખુ આસનેન નિમન્તેતબ્બો. ન પકતત્તેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકાસને નિસીદિતબ્બં, ન નીચે આસને નિસિન્ને ઉચ્ચે આસને નિસીદિતબ્બં, ન છમાયં નિસિન્ને આસને નિસીદિતબ્બં; ન એકચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન નીચે ચઙ્કમે ચઙ્કમન્તે ઉચ્ચે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન છમાયં ચઙ્કમન્તે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં.

‘‘ન, ભિક્ખવે, માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… માનત્તારહેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… માનત્તચારિકેન વુડ્ઢતરેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… અબ્ભાનારહેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકચ્છન્ને આવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને અનાવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને આવાસે વા અનાવાસે વા વત્થબ્બં; ન એકાસને નિસીદિતબ્બં, ન નીચે આસને નિસિન્ને ઉચ્ચે આસને નિસીદિતબ્બં, ન છમાયં નિસિન્ને આસને નિસીદિતબ્બં; ન એકચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન નીચે ચઙ્કમે ચઙ્કમન્તે ઉચ્ચે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન છમાયં ચઙ્કમન્તે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં.

[મહાવ. ૩૯૩] ‘‘માનત્તચારિકચતુત્થો ચે, ભિક્ખવે, પરિવાસં દદેય્ય, મૂલાય પટિકસ્સેય્ય, માનત્તં દદેય્ય, તંવીસો અબ્ભેય્ય, અકમ્મં, ન ચ કરણીય’’ન્તિ.

૯૨. અથ ખો આયસ્મા ઉપાલિ યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો આયસ્મા ઉપાલિ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘કતિ નુ ખો, ભન્તે, માનત્તચારિકસ્સ ભિક્ખુનો રત્તિચ્છેદા’’તિ? ‘‘ચત્તારો ખો, ઉપાલિ, માનત્તચારિકસ્સ ભિક્ખુનો રત્તિચ્છેદા. સહવાસો, વિપ્પવાસો, અનારોચના, ઊને ગણે ચરણં [ચરણન્તિ (ક.)] – ઇમે ખો, ઉપાલિ, ચત્તારો માનત્તચારિકસ્સ ભિક્ખુનો રત્તિચ્છેદા’’તિ.

૯૩. તેન ખો પન સમયેન સાવત્થિયં મહાભિક્ખુસઙ્ઘો સન્નિપતિતો હોતિ. ન સક્કોન્તિ માનત્તચારિકા ભિક્ખૂ માનત્તં સોધેતું. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, માનત્તં નિક્ખિપિતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, નિક્ખિપિતબ્બં. તેન માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના એકં ભિક્ખું ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘માનત્તં નિક્ખિપામી’તિ. નિક્ખિત્તં હોતિ માનત્તં. ‘વત્તં નિક્ખિપામી’તિ. નિક્ખિત્તં હોતિ માનત્ત’’ન્તિ.

૯૪. તેન ખો પન સમયેન સાવત્થિયા ભિક્ખૂ તહં તહં પક્કમિંસુ. સક્કોન્તિ માનત્તચારિકા ભિક્ખૂ માનત્તં સોધેતું. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, માનત્તં સમાદિયિતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, સમાદિયિતબ્બં. તેન માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના એકં ભિક્ખું ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા, એવમસ્સ વચનીયો – ‘માનત્તં સમાદિયામી’તિ. સમાદિન્નં હોતિ માનત્તં. ‘વત્તં સમાદિયામી’તિ. સમાદિન્નં હોતિ માનત્ત’’ન્તિ.

માનત્તચારિકવત્તં નિટ્ઠિતં.

૫. અબ્ભાનારહવત્તં

૯૫. તેન ખો પન સમયેન અબ્ભાનારહા ભિક્ખૂ સાદિયન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં પચ્ચુટ્ઠાનં…પે… નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ અબ્ભાનારહા ભિક્ખૂ સાદિયિસ્સન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં પચ્ચુટ્ઠાનં…પે… નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મ’’ન્તિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું.

અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા ભિક્ખૂ પટિપુચ્છિ – ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, અબ્ભાનારહા ભિક્ખૂ સાદિયન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં પચ્ચુટ્ઠાનં…પે… નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મન્તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા – ‘‘અનનુચ્છવિકં…પે… કથઞ્હિ નામ, ભિક્ખવે, અબ્ભાનારહા ભિક્ખૂ સાદિયિસ્સન્તિ પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં પચ્ચુટ્ઠાનં…પે… નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં! નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, અબ્ભાનારહેન ભિક્ખુના સાદિતબ્બં પકતત્તાનં ભિક્ખૂનં અભિવાદનં પચ્ચુપટ્ઠાનં…પે… નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં. યો સાદિયેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અબ્ભાનારહાનં ભિક્ખૂનં મિથુ યથાવુડ્ઢં અભિવાદનં પચ્ચુટ્ઠાનં…પે… નહાને પિટ્ઠિપરિકમ્મં. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અબ્ભાનારહાનં ભિક્ખૂનં પઞ્ચ યથાવુડ્ઢં – ઉપોસથં, પવારણં, વસ્સિકસાટિકં, ઓણોજનં, ભત્તં. તેન હિ, ભિક્ખવે, અબ્ભાનારહાનં ભિક્ખૂનં વત્તં પઞ્ઞાપેસ્સામિ યથા અબ્ભાનારહેહિ ભિક્ખૂહિ વત્તિતબ્બં.

૯૬. ‘‘અબ્ભાનારહેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સમ્મા વત્તિતબ્બં. તત્રાયં સમ્માવત્તના –

ન ઉપસમ્પાદેતબ્બં…પે… (યથા હેટ્ઠા, તથા વિત્થારેતબ્બં,) ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતબ્બં.

‘‘ન, ભિક્ખવે, અબ્ભાનારહેન ભિક્ખુના પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો પુરતો ગન્તબ્બં, ન પુરતો નિસીદિતબ્બં. યો હોતિ સઙ્ઘસ્સ આસનપરિયન્તો સેય્યાપરિયન્તો વિહારપરિયન્તો સો તસ્સ પદાતબ્બો. તેન ચ સો સાદિતબ્બો.

‘‘ન, ભિક્ખવે, અબ્ભાનારહેન ભિક્ખુના પકતત્તેન ભિક્ખુના પુરેસમણેન વા પચ્છાસમણેન વા કુલાનિ ઉપસઙ્કમિતબ્બાનિ; ન આરઞ્ઞિકઙ્ગં સમાદાતબ્બં; ન પિણ્ડપાતિકઙ્ગં સમાદાતબ્બં; ન ચ તપ્પચ્ચયા પિણ્ડપાતો નીહરાપેતબ્બો – મા મં જાનિંસૂતિ.

‘‘ન, ભિક્ખવે, અબ્ભાનારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા અભિક્ખુકો આવાસો ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા.

‘‘ન, ભિક્ખવે, અબ્ભાનારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા અભિક્ખુકો અનાવાસો ગન્તબ્બો, અઞ્ઞત્ર પકતત્તેન, અઞ્ઞત્ર અન્તરાયા…પે…. (યથા હેટ્ઠા, તથા વિત્થારેતબ્બા.)

‘‘ગન્તબ્બો, ભિક્ખવે, અબ્ભાનારહેન ભિક્ખુના સભિક્ખુકા આવાસા…પે… અનાવાસા…પે… આવાસા વા અનાવાસા વા સભિક્ખુકો આવાસો…પે… સભિક્ખુકો અનાવાસો…પે… સભિક્ખુકો આવાસો વા અનાવાસો વા, યત્થસ્સુ ભિક્ખૂ સમાનસંવાસકા, યં જઞ્ઞા સક્કોમિ અજ્જેવ ગન્તુન્તિ.

‘‘ન, ભિક્ખવે, અબ્ભાનારહેન ભિક્ખુના પકતત્તેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકચ્છન્ને આવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને અનાવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને આવાસે વા અનાવાસે વા વત્થબ્બં; પકતત્તં ભિક્ખું દિસ્વા આસના વુટ્ઠાતબ્બં, પકતત્તો ભિક્ખુ આસનેન નિમન્તેતબ્બો; ન પકતત્તેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકાસને નિસીદિતબ્બં, ન નીચે આસને નિસિન્ને ઉચ્ચે આસને નિસીદિતબ્બં, ન છમાયં નિસિન્ને આસને નિસીદિતબ્બં; ન એકચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન નીચે ચઙ્કમે ચઙ્કમન્તે ઉચ્ચે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન છમાયં ચઙ્કમન્તે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં.

‘‘ન, ભિક્ખવે, અબ્ભાનારહેન ભિક્ખુના પારિવાસિકેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… મૂલાયપટિકસ્સનારહેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… માનત્તારહેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… માનત્તચારિકેન ભિક્ખુના સદ્ધિં…પે… અબ્ભાનારહેન વુડ્ઢતરેન ભિક્ખુના સદ્ધિં એકચ્છન્ને આવાસે વત્થબ્બં, ન એકચ્છન્ને અનાવાસે વત્થબ્બં; ન એકચ્છન્ને આવાસે વા અનાવાસે વા વત્થબ્બં; ન એકાસને નિસીદિતબ્બં, ન નીચે આસને નિસિન્ને ઉચ્ચે આસને નિસીદિતબ્બં, ન છમાયં નિસિન્ને આસને નિસીદિતબ્બં; ન એકચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન નીચે ચઙ્કમે ચઙ્કમન્તે ઉચ્ચે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં, ન છમાયં ચઙ્કમન્તે ચઙ્કમે ચઙ્કમિતબ્બં.

[મહાવ. ૩૯૩] ‘‘અબ્ભાનારહચતુત્થો ચે, ભિક્ખવે, પરિવાસં દદેય્ય, મૂલાય પટિકસ્સેય્ય, માનત્તં દદેય્ય, તંવીસો અબ્ભેય્ય, અકમ્મં, ન ચ કરણીય’’ન્તિ.

અબ્ભાનારહવત્તં નિટ્ઠિતં.

પારિવાસિકક્ખન્ધકો દુતિયો.

ઇમમ્હિ ખન્ધકે વત્થૂ પઞ્ચ.

તસ્સુદ્દાનં –

પારિવાસિકા સાદેન્તિ, પકતત્તાન ભિક્ખુનં;

અભિવાદનં પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિઞ્ચ સામીચિયં.

આસનં સેય્યાભિહારં, પાદો પીઠં કથલિકં;

પત્તં નહાને પરિકમ્મં, ઉજ્ઝાયન્તિ ચ પેસલા.

દુક્કટં સાદિયન્તસ્સ, મિથુ પઞ્ચ યથાવુડ્ઢં [પુનાપરે (ક.)];

ઉપોસથં પવારણં, વસ્સિકોણોજભોજનં.

સમ્મા ચ વત્તના તત્થ, પકતત્તસ્સ ગચ્છન્તં;

યો ચ હોતિ પરિયન્તો, પુરે પચ્છા તથેવ ચ [ન પુરે પચ્છાસમણેન (સી. સ્યા.)].

આરઞ્ઞપિણ્ડનીહારો, આગન્તુકે ઉપોસથે;

પવારણાય દૂતેન, ગન્તબ્બો ચ સભિક્ખુકો.

એકચ્છન્ને ચ વુટ્ઠાનં, તથેવ ચ નિમન્તયે;

આસને નીચે ચઙ્કમે, છમાયં ચઙ્કમેન ચ.

વુડ્ઢતરેન અકમ્મં, રત્તિચ્છેદા ચ સોધના;

નિક્ખિપનં સમાદાનં, વત્તંવ પારિવાસિકે [રત્તિ વા પારિવાસિકે (ક.), ઞાતબ્બં પારિવાસિકા (સી. સ્યા.)].

મૂલાય માનત્તારહા, તથા માનત્તચારિકા;

અબ્ભાનારહે નયો ચાપિ, સમ્ભેદં નયતો [સમ્ભેદનયતો (સ્યા.)] પુન.

પારિવાસિકેસુ તયો, ચતુ માનત્તચારિકે;

ન સમેન્તિ રત્તિચ્છેદેસુ [રત્તિચ્છેદે (ઇતિપિ), રત્તિચ્છેદા (સ્યા.)], માનત્તેસુ ચ દેવસિ;

દ્વે કમ્મા સદિસા સેસા, તયો કમ્મા સમાસમાતિ [સમા મતાતિ (સી.)].

પારિવાસિકક્ખન્ધકં નિટ્ઠિતં.

૩. સમુચ્ચયક્ખન્ધકં

૧. સુક્કવિસ્સટ્ઠિ

૯૭. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા ઉદાયી એકં આપત્તિં આપન્નો હોતિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો [તે ભિક્ખૂ ભગવતો (સ્યા.)] એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, દાતબ્બં –

અપ્પટિચ્છન્નમાનત્તં

૯૮. ‘‘તેન, ભિક્ખવે, ઉદાયિના ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચામિ. અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. દુતિયમ્પિ, સોહં [દુતિયમ્પિ (સી. ક.)] ભન્તે, સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચામિ. અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. તતિયમ્પિ સોહં [તતિયમ્પિ (સી. ક.)], ભન્તે, સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચામી’તિ. ‘‘બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૯૯. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તસ્સ દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તસ્સ દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તસ્સ દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દિન્નં સઙ્ઘેન ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

અપ્પટિચ્છન્નઅબ્ભાનં

૧૦૦. સો ચિણ્ણમાનત્તો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સોહં ચિણ્ણમાનત્તો. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અબ્ભેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, અબ્ભેતબ્બો –

તેન, ભિક્ખવે, ઉદાયિના ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘‘અહં ભન્તે એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં, સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સોહં, ભન્તે, ચિણ્ણમાનત્તો સઙ્ઘં અબ્ભાનં યાચામિ.

‘‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સોહં ચિણ્ણમાનત્તો દુતિયમ્પિ, ભન્તે, સઙ્ઘં અબ્ભાનં યાચામિ.

‘‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સોહં ચિણ્ણમાનત્તો તતિયમ્પિ, ભન્તે, સઙ્ઘં અબ્ભાનં યાચામીતિ. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૦૧. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સો ચિણ્ણમાનત્તો સઙ્ઘં અબ્ભાનં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અબ્ભેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સો ચિણ્ણમાનત્તો સઙ્ઘં અબ્ભાનં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અબ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અબ્ભાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સો ચિણ્ણમાનત્તો સઙ્ઘં અબ્ભાનં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અબ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અબ્ભાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સો ચિણ્ણમાનત્તો સઙ્ઘં અબ્ભાનં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અબ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અબ્ભાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘અબ્ભિતો સઙ્ઘેન ઉદાયી ભિક્ખુ. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

એકાહપ્પટિચ્છન્નપરિવાસં

૧૦૨. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા ઉદાયી એકં આપત્તિં આપન્નો હોતિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં એકાહપ્પટિચ્છન્નં. સો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં એકાહપ્પટિચ્છન્નં. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, દાતબ્બો –

‘‘તેન, ભિક્ખવે, ઉદાયિના ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં એકાહપ્પટિચ્છન્નં. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. ‘‘બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૦૩. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં એકાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં એકાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસસ્સ દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘દિન્નો સઙ્ઘેન ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસો. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

એકાહપ્પટિચ્છન્નમાનત્તં

૧૦૪. સો પરિવુત્થપરિવાસો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં એકાહપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવુત્થપરિવાસો. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, દાતબ્બં –

‘‘તેન, ભિક્ખવે, ઉદાયિના ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા…પે… એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં એકાહપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં અદાસિ. સોહં, ભન્તે, પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બં [યાચિતબ્બો (સી. એવમુપરિપિ)]. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બં [યાચિતબ્બો (સી. એવમુપરિપિ)]. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૦૫. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં એકાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં અદાસિ. સો પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં એકાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં અદાસિ. સો પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તસ્સ દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘દિન્નં સઙ્ઘેન ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

એકાહપ્પટિચ્છન્નઅબ્ભાનં

૧૦૬. સો ચિણ્ણમાનત્તો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં એકાહપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સોહં ચિણ્ણમાનત્તો. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અબ્ભેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, અબ્ભેતબ્બો –

‘‘તેન ભિક્ખવે, ઉદાયિના ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા…પે… એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં એકાહપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સોહં, ભન્તે, ચિણ્ણમાનત્તો સઙ્ઘં અબ્ભાનં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બં. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બં. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૦૭. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં એકાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં અદાસિ. સો પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સો ચિણ્ણમાનત્તો સઙ્ઘં અબ્ભાનં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અબ્ભેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં એકાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં અદાસિ. સો પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સો ચિણ્ણમાનત્તો સઙ્ઘં અબ્ભાનં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અબ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અબ્ભાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘અબ્ભિતો સઙ્ઘેન ઉદાયી ભિક્ખુ. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નપરિવાસો

૧૦૮. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા ઉદાયી એકં આપત્તિં આપન્નો હોતિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં દ્વીહપ્પટિચ્છન્નં…પે… તીહપ્પટિચ્છન્નં…પે… ચતૂહપ્પટિચ્છન્નં…પે… પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, દાતબ્બો –

‘‘તેન, ભિક્ખવે, ઉદાયિના ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૦૯. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસસ્સ દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘દિન્નો સઙ્ઘેન ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસો. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

પારિવાસિકમૂલાયપટિકસ્સના

૧૧૦. સો પરિવસન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો –

‘‘તેન, ભિક્ખવે, ઉદાયિના ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા…પે… એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સનં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બા [યાચિતબ્બો (સી. એવમુપરિપિ)]. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બા [યાચિતબ્બો (સી. એવમુપરિપિ)]. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૧૧. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં અદાસિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં અદાસિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સના, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘પટિકસ્સિતો સઙ્ઘેન ઉદાયી ભિક્ખુ અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સના [મૂલાય (સ્યા.)]. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

માનત્તારહમૂલાયપટિકસ્સના

૧૧૨. સો પરિવુત્થપરિવાસો માનત્તારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિં. તં મં સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સોહં પરિવુત્થપરિવાસો માનત્તારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો –

‘‘તેન, ભિક્ખવે, ઉદાયિના ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા…પે… એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં…પે… સોહં પરિવુત્થપરિવાસો માનત્તારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૧૩. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં…પે… સો પરિવુત્થપરિવાસો માનત્તારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં…પે… સો પરિવુત્થપરિવાસો માનત્તારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સના, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘પટિકસ્સિતો સઙ્ઘેન ઉદાયી ભિક્ખુ અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સના. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

તિકાપત્તિમાનત્તં

૧૧૪. સો પરિવુત્થપરિવાસો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં…પે… સોહં પરિવુત્થપરિવાસો. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, દાતબ્બં –

‘‘તેન, ભિક્ખવે, ઉદાયિના ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા…પે… એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં અદાસિ…પે… સોહં, ભન્તે, પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બં. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બં. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૧૫. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં…પે… સો પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં…પે… સો પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તસ્સ દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘દિન્નં સઙ્ઘેન ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

માનત્તચારિકમૂલાયપટિકસ્સના

૧૧૬. સો માનત્તં ચરન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં…પે… સોહં માનત્તં ચરન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિત્વા છારત્તં માનત્તં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો – તેન, ભિક્ખવે, ઉદાયિના ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા…પે… એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં…પે… સોહં માનત્તં ચરન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. ‘‘બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૧૭. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ…પે… મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સેય્ય. એસા ઞત્તિ…પે… પટિકસ્સિતો સઙ્ઘેન ઉદાયી ભિક્ખુ અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સના. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામીતિ.

‘‘એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, છારત્તં માનત્તં દાતબ્બં – તેન, ભિક્ખવે, ઉદાયિના ભિક્ખુના…પે… એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં…પે… સોહં માનત્તં ચરન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિં. તં મં સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બં. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બં. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ…પે… છારત્તં માનત્તં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ…પે… દિન્નં સઙ્ઘેન ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

અબ્ભાનારહમૂલાયપટિકસ્સના

૧૧૮. સો ચિણ્ણમાનત્તો અબ્ભાનારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં…પે… સોહં ચિણ્ણમાનત્તો અબ્ભાનારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિત્વા છારત્તં માનત્તં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો…પે….

‘‘એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, છારત્તં માનત્તં દાતબ્બં…પે….

‘‘દિન્નં સઙ્ઘેન ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

મૂલાયપટિકસ્સિતઅબ્ભાનં

૧૧૯. સો ચિણ્ણમાનત્તો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં…પે… સોહં ચિણ્ણમાનત્તો. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અબ્ભેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, અબ્ભેતબ્બો –

‘‘તેન, ભિક્ખવે, ઉદાયિના ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા…પે… એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિં. તં મં સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સોહં પરિવુત્થપરિવાસો માનત્તારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિં. તં મં સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સોહં પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સોહં માનત્તં ચરન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિં. તં મં સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સોહં સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સોહં ચિણ્ણમાનત્તો અબ્ભાનારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિં. તં મં સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સોહં સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સોહં, ભન્તે, ચિણ્ણમાનત્તો સઙ્ઘં અબ્ભાનં યાચામી’’’તિ.

‘‘દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બં. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બં. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૨૦. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પઞ્ચાહપરિવાસં અદાસિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સો પરિવુત્થપરિવાસો માનત્તારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સો પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સો માનત્તં ચરન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સો ચિણ્ણમાનત્તો અબ્ભાનારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા અપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સો ચિણ્ણમાનત્તો સઙ્ઘં અબ્ભાનં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અબ્ભેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં…પે… સો ચિણ્ણમાનત્તો સઙ્ઘં અબ્ભાનં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અબ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અબ્ભાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘અબ્ભિતો સઙ્ઘેન ઉદાયી ભિક્ખુ. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

પક્ખપ્પટિચ્છન્નપરિવાસો

૧૨૧. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા ઉદાયી એકં આપત્તિં આપન્નો હોતિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં. સો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, દાતબ્બો –

‘‘તેન, ભિક્ખવે, ઉદાયિના ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા…પે… એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. બ્યત્તેન ભિક્ખુનો પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૨૨. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસસ્સ દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘દિન્નો સઙ્ઘેન ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસો. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

પક્ખપારિવાસિકમૂલાયપટિકસ્સના

૧૨૩. સો પરિવસન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ! ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિત્વા પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો –

‘‘તેન, ભિક્ખવે, ઉદાયિના ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા…પે… એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૨૪. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં અદાસિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં અદાસિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સના, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘પટિકસ્સિતો સઙ્ઘેન ઉદાયી ભિક્ખુ અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સના. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

સમોધાનપરિવાસો

૧૨૫. ‘‘એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો – તેન, ભિક્ખવે, ઉદાયિના ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા…પે… એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિં. તં મં સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં યાચામી’’’તિ.

‘‘દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૨૬. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં અદાસિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં અદાસિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસસ્સ દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘દિન્નો સઙ્ઘેન ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

માનત્તારહમૂલાયપટિકસ્સનાદિ

૧૨૭. સો પરિવુત્થપરિવાસો માનત્તારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં…પે… સોહં પરિવુત્થપરિવાસો માનત્તારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિત્વા પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો…પે….

‘‘એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો…પે… દેતિ…પે….

‘‘દિન્નો સઙ્ઘેન ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

તિકાપત્તિમાનત્તં

૧૨૮. સો પરિવુત્થપરિવાસો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં…પે… સોહં પરિવુત્થપરિવાસો. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, દાતબ્બં –

‘‘તેન, ભિક્ખવે, ઉદાયિના ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા…પે… એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં…પે… સોહં, ભન્તે, પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બં. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બં. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૨૯. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં…પે… સો પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં…પે… સો પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તસ્સ દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘દિન્નં સઙ્ઘેન ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

માનત્તચારિકમૂલાયપટિકસ્સનાદિ

૧૩૦. સો માનત્તં ચરન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં…પે… સોહં માનત્તં ચરન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિત્વા પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં દત્વા છારત્તં માનત્તં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો…પે….

‘‘એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો…પે….

‘‘એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, છારત્તં માનત્તં દાતબ્બં…પે… દેતિ…પે….

‘‘દિન્નં સઙ્ઘેન ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

અબ્ભાનારહમૂલાયપટિકસ્સનાદિ

૧૩૧. સો ચિણ્ણમાનત્તો અબ્ભાનારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં…પે… સોહં ચિણ્ણમાનત્તો અબ્ભાનારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિત્વા પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં દત્વા છારત્તં માનત્તં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો…પે….

‘‘એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો…પે….

‘‘એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, છારત્તં માનત્તં દાતબ્બં…પે… દેતિ…પે….

‘‘દિન્નં સઙ્ઘેન ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

પક્ખપ્પટિચ્છન્નઅબ્ભાનં

૧૩૨. સો ચિણ્ણમાનત્તો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં…પે… સોહં ચિણ્ણમાનત્તો. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અબ્ભેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, અબ્ભેતબ્બો –

‘‘તેન, ભિક્ખવે, ઉદાયિના ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા, એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા, વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા, ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા, અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા, એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિં. તં મં સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સોહં સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવુત્થપરિવાસો માનત્તારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિં. તં મં સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સોહં સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સોહં માનત્તં ચરન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિં. તં મં સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સોહં સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સોહં ચિણ્ણમાનત્તો અબ્ભાનારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સોહં સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિં. તં મં સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સોહં સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સોહં, ભન્તે, ચિણ્ણમાનત્તો સઙ્ઘં અબ્ભાનં યાચામી’’’તિ.

‘‘દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બં. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બં. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૩૩. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પક્ખપ્પટિચ્છન્નાય પક્ખપરિવાસં અદાસિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં અદાસિ. સો પરિવુત્થપરિવાસો માનત્તારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં અદાસિ. સો પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સો માનત્તં ચરન્તો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં અદાસિ. સો પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં [સો સંઘં (ક.)] અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સો ચિણ્ણમાનત્તો અબ્ભાનારહો અન્તરા એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નં. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિ. સો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં અદાસિ. સો પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં યાચિ. સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાય છારત્તં માનત્તં અદાસિ. સો ચિણ્ણમાનત્તો સઙ્ઘં અબ્ભાનં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અબ્ભેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉદાયી ભિક્ખુ એકં આપત્તિં આપજ્જિ સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં પક્ખપ્પટિચ્છન્નં…પે… સો ચિણ્ણમાનત્તો સઙ્ઘં અબ્ભાનં યાચતિ. સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અબ્ભેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો અબ્ભાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘અબ્ભિતો સઙ્ઘેન ઉદાયી ભિક્ખુ. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

સુક્કવિસ્સટ્ઠિ સમત્તા.

૨. પરિવાસો

અગ્ઘસમોધાનપરિવાસો

૧૩૪. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપન્નો હોતિ – એકા આપત્તિ એકાહપ્પટિચ્છન્ના, એકા આપત્તિ દ્વીહપ્પટિચ્છન્ના, એકા આપત્તિ તીહપ્પટિચ્છન્ના, એકા આપત્તિ ચતૂહપ્પટિચ્છન્ના, એકા આપત્તિ પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્ના, એકા આપત્તિ છાહપ્પટિચ્છન્ના, એકા આપત્તિ સત્તાહપ્પટિચ્છન્ના, એકા આપત્તિ અટ્ઠાહપ્પટિચ્છન્ના, એકા આપત્તિ નવાહપ્પટિચ્છન્ના, એકા આપત્તિ દસાહપ્પટિચ્છન્ના. સો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં – એકા આપત્તિ એકાહપ્પટિચ્છન્ના…પે… એકા આપત્તિ દસાહપ્પટિચ્છન્ના. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો તસ્સ ભિક્ખુનો તાસં આપત્તીનં યા આપત્તિ દસાહપ્પટિચ્છન્ના તસ્સા અગ્ઘેન સમોધાનપરિવાસં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, દાતબ્બો –

‘‘તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા…પે… એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં – એકા આપત્તિ એકાહપ્પટિચ્છન્ના…પે… એકા આપત્તિ દસાહપ્પટિચ્છન્ના. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં યા આપત્તિ દસાહપ્પટિચ્છન્ના તસ્સા અગ્ઘેન સમોધાનપરિવાસં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૩૫. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિ – એકા આપત્તિ એકાહપ્પટિચ્છન્ના…પે… એકા આપત્તિ દસાહપ્પટિચ્છન્ના. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં યા આપત્તિ દસાહપ્પટિચ્છન્ના તસ્સા અગ્ઘેન સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો તાસં આપત્તીનં યા આપત્તિ દસાહપ્પટિચ્છન્ના તસ્સા અગ્ઘેન સમોધાનપરિવાસં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિ – એકા આપત્તિ એકાહપ્પટિચ્છન્ના…પે… એકા આપત્તિ દસાહપ્પટિચ્છન્ના. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં યા આપત્તિ દસાહપ્પટિચ્છન્ના તસ્સા અગ્ઘેન સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો તાસં આપત્તીનં યા આપત્તિ દસાહપ્પટિચ્છન્ના તસ્સા અગ્ઘેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો તાસં આપત્તીનં યા આપત્તિ દસાહપ્પટિચ્છન્ના; તસ્સા અગ્ઘેન સમોધાનપરિવાસસ્સ દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘દિન્નો સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો તાસં આપત્તીનં યા આપત્તિ દસાહપ્પટિચ્છન્ના તસ્સા અગ્ઘેન સમોધાનપરિવાસો. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

સબ્બચિરપ્પટિચ્છન્નઅગ્ઘસમોધાનં

૧૩૬. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપન્નો હોતિ – એકા આપત્તિ એકાહપ્પટિચ્છન્ના, દ્વે આપત્તિયો દ્વીહપ્પટિચ્છન્નાયો [દ્વીહપ્પટિચ્છન્ના (ક. એવં યાવદસાહપ્પટિચ્છન્ના)], તિસ્સો આપત્તિયો તીહપ્પટિચ્છન્નાયો, ચતસ્સો આપત્તિયો ચતૂહપ્પટિચ્છન્નાયો, પઞ્ચ આપત્તિયો પઞ્ચાહપ્પટિચ્છન્નાયો, છ આપત્તિયો છાહપ્પટિચ્છન્નાયો, સત્ત આપત્તિયો સત્તાહપ્પટિચ્છન્નાયો, અટ્ઠ આપત્તિયો અટ્ઠાહપ્પટિચ્છન્નાયો, નવ આપત્તિયો નવાહપ્પટિચ્છન્નાયો, દસ આપત્તિયો દસાહપ્પટિચ્છન્નાયો. સો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં, એકા આપત્તિ એકાહપ્પટિચ્છન્ના…પે… દસ આપત્તિયો દસાહપ્પટિચ્છન્નાયો. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો તસ્સ ભિક્ખુનો તાસં આપત્તીનં યા આપત્તિયો સબ્બચિરપ્પટિચ્છન્નાયો તાસં અગ્ઘેન સમોધાનપરિવાસં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, દાતબ્બો –

‘‘તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા…પે… એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં, એકા આપત્તિ એકાહપ્પટિચ્છન્ના…પે… દસ આપત્તિયો દસાહપ્પટિચ્છન્નાયો. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં યા આપત્તિયો સબ્બચિરપ્પટિચ્છન્નાયો તાસં અગ્ઘેન સમોધાનપરિવાસં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. ‘‘બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૩૭. સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિ, એકા આપત્તિ એકાહપ્પટિચ્છન્ના…પે… દસ આપત્તિયો દસાહપ્પટિચ્છન્નાયો. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં યા આપત્તિયો સબ્બચિરપ્પટિચ્છન્નાયો તાસં અગ્ઘેન સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો તાસં આપત્તીનં યા આપત્તિયો સબ્બચિરપ્પટિચ્છન્નાયો તાસં અગ્ઘેન સમોધાનપરિવાસં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિ – એકા આપત્તિ એકાહપ્પટિચ્છન્ના…પે… દસ આપત્તિયો દસાહપ્પટિચ્છન્નાયો. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં યા આપત્તિયો સબ્બચિરપ્પટિચ્છન્નાયો તાસં અગ્ઘેન સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો તાસં આપત્તીનં યા આપત્તિયો સબ્બચિરપ્પટિચ્છન્નાયો તાસં અગ્ઘેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો તાસં આપત્તીનં યા આપત્તિયો સબ્બચિરપ્પટિચ્છન્નાયો તાસં અગ્ઘેન સમોધાનપરિવાસસ્સ દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘દિન્નો સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો તાસં આપત્તીનં યા આપત્તિયો સબ્બચિરપ્પટિચ્છન્નાયો તાસં અગ્ઘેન સમોધાનપરિવાસો. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

દ્વેમાસપરિવાસો

૧૩૮. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપન્નો હોતિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ એતદહોસિ – ‘‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્ય’’ન્તિ. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચિ. તસ્સ સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ – અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ મે એતદહોસિ – ‘‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્યન્તિ. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ મે પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્ય’’ન્તિ.

સો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ મે એતદહોસિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ મે પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ – અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ મે એતદહોસિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ મે પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ – યંનૂનાહં સઙ્ઘં ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્યન્તિ. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો તસ્સ ભિક્ખુનો ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, દાતબ્બો –

‘‘તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા, એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા, વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા, ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા, અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા, એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ મે એતદહોસિ – અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ મે પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ – અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ મે એતદહોસિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ મે પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ – યંનૂનાહં સઙ્ઘં ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્યન્તિ. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચામીતિ.

‘‘દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. ‘‘બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૩૯. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ એતદહોસિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચિ. તસ્સ સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ – અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ મે એતદહોસિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ મે પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્યન્તિ. સો સઙ્ઘં ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ એતદહોસિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચિ. તસ્સ સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ – અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ મે એતદહોસિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ મે પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્યન્તિ. સો સઙ્ઘં ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચતિ. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસસ્સ દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘દિન્નો સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસો. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ. તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના તદુપાદાય દ્વે માસા પરિવસિતબ્બા.

દ્વે માસા પરિવસિતબ્બવિધિ

૧૪૦. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ એવં હોતિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સો સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં દેતિ. તસ્સ પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ મે એતદહોસિ – અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ મે પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્યન્તિ. સો સઙ્ઘં ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં દેતિ. તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના તદુપાદાય દ્વે માસા પરિવસિતબ્બા.

૧૪૧. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકં આપત્તિં જાનાતિ, એકં આપત્તિં ન જાનાતિ. સો સઙ્ઘં યં આપત્તિં જાનાતિ તસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો ઇતરમ્પિ આપત્તિં જાનાતિ. તસ્સ એવં હોતિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકં આપત્તિં જાનિં, એકં આપત્તિં ન જાનિં. સોહં સઙ્ઘં યં આપત્તિં જાનિં તસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો તસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો ઇતરમ્પિ આપત્તિં જાનામિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સો સઙ્ઘં ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં દેતિ. તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના તદુપાદાય દ્વે માસા પરિવસિતબ્બા.

૧૪૨. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકં આપત્તિં સરતિ, એકં આપત્તિં નસ્સરતિ. સો સઙ્ઘં યં આપત્તિં સરતિ તસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો ઇતરમ્પિ આપત્તિં સરતિ. તસ્સ એવં હોતિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકં આપત્તિં સરિં, એકં આપત્તિં નસ્સરિં. સોહં સઙ્ઘં યં આપત્તિં સરિં, તસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો તસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો ઇતરમ્પિ આપત્તિં સરામિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સો સઙ્ઘં ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં દેતિ. તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના તદુપાદાય દ્વે માસા પરિવસિતબ્બા.

૧૪૩. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકાય આપત્તિયા નિબ્બેમતિકો, એકાય આપત્તિયા વેમતિકો. સો સઙ્ઘં યાય આપત્તિયા નિબ્બેમતિકો તસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા નિબ્બેમતિકો હોતિ. તસ્સ એવં હોતિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકાય આપત્તિયા નિબ્બેમતિકો, એકાય આપત્તિયા વેમતિકો. સોહં સઙ્ઘં યાય આપત્તિયા નિબ્બેમતિકો તસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો તસ્સા આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા નિબ્બેમતિકો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સો સઙ્ઘં ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો ઇતરિસ્સાપિ આપત્તિયા દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાય દ્વેમાસપરિવાસં દેતિ. તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના તદુપાદાય દ્વે માસા પરિવસિતબ્બા.

૧૪૪. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકા આપત્તિ જાનપ્પટિચ્છન્ના, એકા આપત્તિ અજાનપ્પટિચ્છન્ના. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં દેતિ. તસ્સ પરિવસન્તસ્સ અઞ્ઞો ભિક્ખુ આગચ્છતિ બહુસ્સુતો આગતાગમો ધમ્મધરો વિનયધરો માતિકાધરો પણ્ડિતો વિયત્તો મેધાવી લજ્જી કુક્કુચ્ચકો સિક્ખાકામો. સો એવં વદેતિ – ‘કિં અયં, આવુસો, ભિક્ખુ આપન્નો? કિસ્સાયં ભિક્ખુ પરિવસતી’તિ? તે એવં વદેન્તિ – ‘અયં, આવુસો, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકા આપત્તિ જાનપ્પટિચ્છન્ના, એકા આપત્તિ અજાનપ્પટિચ્છન્ના. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. તાયો અયં, આવુસો, ભિક્ખુ આપન્નો, તાસાયં ભિક્ખુ પરિવસતી’તિ. સો એવં વદેતિ – ‘યાયં, આવુસો, આપત્તિ જાનપ્પટિચ્છન્ના, ધમ્મિકં તસ્સા આપત્તિયા પરિવાસદાનં; ધમ્મત્તા રુહતિ. યા ચ ખ્વાયં, આવુસો, આપત્તિ અજાનપ્પટિચ્છન્ના, અધમ્મિકં તસ્સા આપત્તિયા પરિવાસદાનં; અધમ્મત્તા ન રુહતિ. એકિસ્સા, આવુસો, આપત્તિયા ભિક્ખુ માનત્તારહો’’’તિ.

૧૪૫. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકા આપત્તિ સરમાનપ્પટિચ્છન્ના, એકા આપત્તિ અસ્સરમાનપ્પટિચ્છન્ના. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં દેતિ. તસ્સ પરિવસન્તસ્સ અઞ્ઞો ભિક્ખુ આગચ્છતિ બહુસ્સુતો આગતાગમો ધમ્મધરો વિનયધરો માતિકાધરો પણ્ડિતો વિયત્તો મેધાવી લજ્જી કુક્કુચ્ચકો સિક્ખાકામો. સો એવં વદેતિ – ‘કિ અયં, આવુસો, ભિક્ખુ આપન્નો? કિસ્સાયં ભિક્ખુ પરિવસતી’તિ? તે એવં વદેન્તિ – ‘અયં, આવુસો, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકા આપત્તિ સરમાનપ્પટિચ્છન્ના, એકા આપત્તિ અસ્સરમાનપ્પટિચ્છન્ના. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં યાચિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. તાયો અયં, આવુસો, ભિક્ખુ આપન્નો; તાસાયં ભિક્ખુ પરિવસતી’તિ. સો એવં વદેતિ – ‘યાયં, આવુસો, આપત્તિ સરમાનપ્પટિચ્છન્ના ધમ્મિકં તસ્સા આપત્તિયા પરિવાસદાનં; ધમ્મત્તા રુહતિ. યા ચ ખ્વાયં, આવુસો, આપત્તિ અસ્સરમાનપ્પટિચ્છન્ના, અધમ્મિકં તસ્સા આપત્તિયા પરિવાસદાનં; અધમ્મત્તા ન રુહતિ. એકિસ્સા, આવુસો, આપત્તિયા ભિક્ખુ માનત્તારહો’’’તિ.

૧૪૬. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકા આપત્તિ નિબ્બેમતિકપ્પટિચ્છન્ના, એકા આપત્તિ વેમતિકપ્પટિચ્છન્ના. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં દેતિ. તસ્સ પરિવસન્તસ્સ અઞ્ઞો ભિક્ખુ આગચ્છતિ બહુસ્સુતો આગતાગમો ધમ્મધરો વિનયધરો માતિકાધરો પણ્ડિતો વિયત્તો મેધાવી લજ્જી કુક્કુચ્ચકો સિક્ખાકામો. સો એવં વદેતિ – ‘કિં અયં, આવુસો, ભિક્ખુ આપન્નો? કિસ્સાયં ભિક્ખુ પરિવસતી’તિ? તે એવં વદેન્તિ – ‘અયં, આવુસો, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકા આપત્તિ નિબ્બેમતિકપ્પટિચ્છન્ના, એકા આપત્તિ વેમતિકપ્પટિચ્છન્ના. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં યાચિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. તાયો અયં, આવુસો, ભિક્ખુ આપન્નો; તાસાયં ભિક્ખુ પરિવસતી’તિ. સો એવં વદેતિ – ‘યાયં, આવુસો, આપત્તિ નિબ્બેમતિકપ્પટિચ્છન્ના, ધમ્મિકં તસ્સા આપત્તિયા પરિવાસદાનં; ધમ્મત્તા રુહતિ. યા ચ ખ્વાયં, આવુસો, આપત્તિ વેમતિકપ્પટિચ્છન્ના અધમ્મિકં તસ્સા આપત્તિયા પરિવાસદાનં; અધમ્મત્તા ન રુહતિ. એકિસ્સા, આવુસો, આપત્તિયા ભિક્ખુ માનત્તારહો’’તિ.

૧૪૭. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞત્તરો ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપન્નો હોતિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ એતદહોસિ – ‘‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચેય્ય’’ન્તિ. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચિ. તસ્સ સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ – ‘‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ મે એતદહોસિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સોહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ મે પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં [ઇતરમ્પિ માસપરિવાસં (સ્યા. ક. એવમુપરિપિ)] યાચેય્ય’’ન્તિ.

સો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં ખો, આવુસો, દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ મે એતદહોસિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સોહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ મે પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ – અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ મે એતદહોસિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સોહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ મે પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો તસ્સ ભિક્ખુનો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, દાતબ્બો –

‘‘તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા…પે… એવમસ્સ વચનીયો – અહં, ભન્તે, દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ મે એતદહોસિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સોહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ મે પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ – અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ મે એતદહોસિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સોહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ મે પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં યાચેય્યન્તિ. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં યાચામીતિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૪૮. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ એતદહોસિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચિ. તસ્સ સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ – અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ મે એતદહોસિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સોહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ મે પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં યાચેય્યન્તિ. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ એતદહોસિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચિ. તસ્સ સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ – અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ મે એતદહોસિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સોહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ મે પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં યાચતિ. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસસ્સ [ઇતરમ્પિ માસપરિવાસસ્સ (ક.), ઇતરસ્સપિ માસપરિવાસસ્સ (સ્યા.)] દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘દિન્નો સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસો [ઇતરમ્પિ માસપરિવાસો (ક.), ઇતરોપિ માસપરિવાસો (સ્યા.)]. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

‘‘તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના પુરિમં ઉપાદાય દ્વે માસા પરિવસિતબ્બા.

૧૪૯. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ એવં હોતિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં દેતિ. તસ્સ પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ – અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. તસ્સ મે એતદહોસિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સોહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં એકમાસપરિવાસં અદાસિ. તસ્સ મે પરિવસન્તસ્સ લજ્જીધમ્મો ઓક્કમિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં દેતિ. તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના પુરિમં ઉપાદાય દ્વે માસા પરિવસિતબ્બા.

૧૫૦. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકં માસં જાનાતિ, એકં માસં ન જાનાતિ. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં યં માસં જાનાતિ તં માસં પરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં યં માસં જાનાતિ તં માસં પરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો ઇતરમ્પિ માસં જાનાતિ. તસ્સ એવં હોતિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકં માસં જાનિં, એકં માસં ન જાનિં. સોહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં યં માસં જાનિં તં માસં પરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં યં માસં જાનિં તં માસં પરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો ઇતરમ્પિ માસં જાનામિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં દેતિ. તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના પુરિમં ઉપાદાય દ્વે માસા પરિવસિતબ્બા.

૧૫૧. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકં માસં સરતિ, એકં માસં નસ્સરતિ. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં યં માસં સરતિ તં માસં પરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં યં માસં સરતિ તં માસં પરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો ઇતરમ્પિ માસં સરતિ. તસ્સ એવં હોતિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકં માસં સરિં, એકં માસં નસ્સરિં. સોહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં યં માસં સરિં તં માસં પરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં યં માસં સરિં તં માસં પરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો ઇતરમ્પિ માસં સરામિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં દેતિ. તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના પુરિમં ઉપાદાય દ્વે માસા પરિવસિતબ્બા.

૧૫૨. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકં માસં નિબ્બેમતિકો, એકં માસં વેમતિકો. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં યં માસં નિબ્બેમતિકો તં માસં પરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં યં માસં નિબ્બેમતિકો તં માસં પરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો ઇતરમ્પિ માસં નિબ્બેમતિકો હોતિ. તસ્સ એવં હોતિ – ‘અહં ખો દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકં માસં નિબ્બેમતિકો, એકં માસં વેમતિકો. સોહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં યં માસં નિબ્બેમતિકો તં માસં પરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છાન્નાનં યં માસં નિબ્બેમતિકો તં માસં પરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો ઇતરમ્પિ માસં નિબ્બેમતિકો. યંનૂનાહં સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં યાચેય્ય’ન્તિ. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં ઇતરમ્પિ માસં પરિવાસં દેતિ. તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના પુરિમં ઉપાદાય દ્વે માસા પરિવસિતબ્બા.

૧૫૩. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકો માસો જાનપ્પટિચ્છન્નો, એકો માસો અજાનપ્પટિચ્છન્નો. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં દેતિ. તસ્સ પરિવસન્તસ્સ અઞ્ઞો ભિક્ખુ આગચ્છતિ બહુસ્સુતો આગતાગમો ધમ્મધરો વિનયધરો માતિકાધરો પણ્ડિતો વિયત્તો મેધાવી લજ્જી કુક્કુચ્ચકો સિક્ખાકામો. સો એવં વદેતિ – ‘કિં અયં, આવુસો, ભિક્ખુ આપન્નો? કિસ્સાયં ભિક્ખુ પરિવસતી’તિ? તે એવં વદેન્તિ – ‘અયં, આવુસો, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો. એકો માસો જાનપ્પટિચ્છન્નો, એકો માસો અજાનપ્પટિચ્છન્નો. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં યાચિ. તસ્સ સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. તાયો અયં, આવુસો, ભિક્ખુ આપન્નો તાસાયં ભિક્ખુ પરિવસતી’તિ. સો એવં વદેતિ – ‘ય્વાયં, આવુસો, માસો જાનપ્પટિચ્છન્નો ધમ્મિકં તસ્સ માસસ્સ પરિવાસદાનં; ધમ્મત્તા રુહતિ. યો ચ ખ્વાયં, આવુસો, માસો અજાનપ્પટિચ્છન્નો અધમ્મિકં તસ્સ માસસ્સ પરિવાસદાનં; અધમ્મત્તા ન રુહતિ. એકસ્સ, આવુસો, માસસ્સ ભિક્ખુ માનત્તારહો’તિ.

૧૫૪. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકો માસો સરમાનપ્પટિચ્છન્નો, એકો માસો અસ્સરમાનપ્પટિચ્છન્નો. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં દેતિ. તસ્સ પરિવસન્તસ્સ અઞ્ઞો ભિક્ખુ આગચ્છતિ બહુસ્સુતો આગતાગમો ધમ્મધરો વિનયધરો માતિકાધરો પણ્ડિતો વિયત્તો મેધાવી લજ્જી કુક્કુચ્ચકો સિક્ખાકામો. સો એવં વદેતિ – ‘કિં અયં, આવુસો, ભિક્ખુ આપન્નો? કિસ્સાયં ભિક્ખુ પરિવસતી’તિ? તે એવં વદેન્તિ – ‘અયં, આવુસો, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકો માસો સરમાનપ્પટિચ્છન્નો, એકો માસો અસ્સરમાનપ્પટિચ્છન્નો. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં યાચિ. તસ્સ સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. તાયો અયં, આવુસો, ભિક્ખુ આપન્નો તાસાયં ભિક્ખુ પરિવસતી’તિ. સો એવં વદેતિ – ‘ય્વાયં, આવુસો, માસો સરમાનપ્પટિચ્છન્નો ધમ્મિકં તસ્સ માસસ્સ પરિવાસદાનં; ધમ્મત્તા રુહતિ. યો ચ ખ્વાયં, આવુસો, માસો અસ્સરમાનપ્પટિચ્છન્નો અધમ્મિકં તસ્સ માસસ્સ પરિવાસદાનં; અધમ્મત્તા ન રુહતિ. એકસ્સ, આવુસો, માસસ્સ ભિક્ખુ માનત્તારહો’તિ.

૧૫૫. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકો માસો નિબ્બેમતિકપ્પટિચ્છન્નો, એકો માસો વેમતિકપ્પટિચ્છન્નો. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં દેતિ. તસ્સ પરિવસન્તસ્સ અઞ્ઞો ભિક્ખુ આગચ્છતિ બહુસ્સુતો આગતાગમો ધમ્મધરો વિનયધરો માતિકાધરો પણ્ડિતો વિયત્તો મેધાવી લજ્જી કુક્કુચ્ચકો સિક્ખાકામો. સો એવં વદેતિ – ‘કિં અયં, આવુસો, ભિક્ખુ આપન્નો? કિસ્સાયં ભિક્ખુ પરિવસતી’તિ? તે એવં વદેન્તિ – ‘અયં, આવુસો, ભિક્ખુ દ્વે સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિ દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાયો; એકો માસો નિબ્બેમતિકપ્પટિચ્છન્નો, એકો માસો વેમતિકપ્પટિચ્છન્નો. સો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં યાચિ. તસ્સ સઙ્ઘો દ્વિન્નં આપત્તીનં દ્વેમાસપ્પટિચ્છન્નાનં દ્વેમાસપરિવાસં અદાસિ. તાયો અયં, આવુસો, ભિક્ખુ આપન્નો તાસાયં ભિક્ખુ પરિવસતી’તિ. સો એવં વદેતિ – ‘ય્વાયં, આવુસો, માસો નિબ્બેમતિકપ્પટિચ્છન્નો ધમ્મિકં તસ્સ માસસ્સ પરિવાસદાનં; ધમ્મત્તા રુહતિ. યો ચ ખ્વાયં, આવુસો, માસો વેમતિકપ્પટિચ્છન્નો અધમ્મિકં તસ્સ માસસ્સ પરિવાસદાનં; અધમ્મત્તા ન રુહતિ. એકસ્સ, આવુસો, માસસ્સ ભિક્ખુ માનત્તારહો’’તિ.

સુદ્ધન્તપરિવાસો

૧૫૬. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપન્નો હોતિ. સો આપત્તિપરિયન્તં ન જાનાતિ; રત્તિપરિયન્તં ન જાનાતિ; આપત્તિપરિયન્તં નસ્સરતિ, રત્તિપરિયન્તં નસ્સરતિ; આપત્તિપરિયન્તે વેમતિકો, રત્તિપરિયન્તે વેમતિકો. સો ભિક્ખૂનં આરોચેસિ – ‘‘અહં, આવુસો, સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં; આપત્તિપરિયન્તં ન જાનામિ, રત્તિપરિયન્તં ન જાનામિ; આપત્તિપરિયન્તં નસ્સરામિ, રત્તિપરિયન્તં નસ્સરામિ; આપત્તિપરિયન્તે વેમતિકો, રત્તિપરિયન્તે વેમતિકો. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો તસ્સ ભિક્ખુનો તાસં આપત્તીનં સુદ્ધન્તપરિવાસં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, દાતબ્બો –

‘‘તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા…પે… એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં. આપત્તિપરિયન્તં ન જાનામિ, રત્તિપરિયન્તં ન જાનામિ; આપત્તિપરિયન્તં નસ્સરામિ, રત્તિપરિયન્તં નસ્સરામિ; આપત્તિપરિયન્તે વેમતિકો, રત્તિપરિયન્તે વેમતિકો. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સુદ્ધન્તપરિવાસં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૫૭. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિ. આપત્તિપરિયન્તં ન જાનાતિ, રત્તિપરિયન્તં ન જાનાતિ; આપત્તિપરિયન્તં નસ્સરતિ, રત્તિપરિયન્તં નસ્સરતિ; આપત્તિપરિયન્તે વેમતિકો, રત્તિપરિયન્તે વેમતિકો. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સુદ્ધન્તપરિવાસં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો તાસં આપત્તીનં સુદ્ધન્તપરિવાસં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિ. આપત્તિપરિયન્તં ન જાનાતિ, રત્તિપરિયન્તં ન જાનાતિ; આપત્તિપરિયન્તં નસ્સરતિ, રત્તિપરિયન્તં નસ્સરતિ; આપત્તિપરિયન્તે વેમતિકો, રત્તિપરિયન્તે વેમતિકો. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સુદ્ધન્તપરિવાસં યાચતિ. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો તાસં આપત્તીનં સુદ્ધન્તપરિવાસં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો તાસં આપત્તીનં સુદ્ધન્તપરિવાસસ્સ દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘દિન્નો સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો તાસં આપત્તીનં સુદ્ધન્તપરિવાસો. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

૧૫૮. ‘‘એવં ખો, ભિક્ખવે, સુદ્ધન્તપરિવાસો દાતબ્બો; એવં પરિવાસો દાતબ્બો. કથઞ્ચ, ભિક્ખવે, સુદ્ધન્તપરિવાસો દાતબ્બો? આપત્તિપરિયન્તં ન જાનાતિ, રત્તિપરિયન્તં ન જાનાતિ; આપત્તિપરિયન્તં નસ્સરતિ, રત્તિપરિયન્તં નસ્સરતિ; આપત્તિપરિયન્તે વેમતિકો, રત્તિપરિયન્તે વેમતિકો – સુદ્ધન્તપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘આપત્તિપરિયન્તં જાનાતિ, રત્તિપરિયન્તં ન જાનાતિ; આપત્તિપરિયન્તં સરતિ, રત્તિપરિયન્તં નસ્સરતિ; આપત્તિપરિયન્તે નિબ્બેમતિકો, રત્તિપરિયન્તે વેમતિકો – સુદ્ધન્તપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘આપત્તિપરિયન્તં એકચ્ચં જાનાતિ, એકચ્ચં ન જાનાતિ, રત્તિપરિયન્તં ન જાનાતિ; આપત્તિપરિયન્તં એકચ્ચં સરતિ, એકચ્ચં નસ્સરતિ, રત્તિપરિયન્તં નસ્સરતિ; આપત્તિપરિયન્તે એકચ્ચે વેમતિકો, એકચ્ચે નિબ્બેમતિકો, રત્તિપરિયન્તે વેમતિકો – સુદ્ધન્તપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘આપત્તિપરિયન્તં ન જાનાતિ, રત્તિપરિયન્તં એકચ્ચં જાનાતિ, એકચ્ચં ન જાનાતિ; આપત્તિપરિયન્તં નસ્સરતિ, રત્તિપરિયન્તં એકચ્ચં સરતિ, એકચ્ચં નસ્સરતિ; આપત્તિપરિયન્તે વેમતિકો, રત્તિપરિયન્તે એકચ્ચે વેમતિકો, એકચ્ચે નિબ્બેમતિકો – સુદ્ધન્તપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘આપત્તિપરિયન્તં જાનાતિ, રત્તિપરિયન્તં એકચ્ચં જાનાતિ, એકચ્ચં ન જાનાતિ; આપત્તિપરિયન્તં સરતિ, રત્તિપરિયન્તં એકચ્ચં સરતિ, એકચ્ચં નસ્સરતિ; આપત્તિપરિયન્તે નિબ્બેમતિકો, રત્તિપરિયન્તે એકચ્ચે વેમતિકો, એકચ્ચે નિબ્બેમતિકો – સુદ્ધન્તપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘આપત્તિપરિયન્તં એકચ્ચં જાનાતિ, એકચ્ચં ન જાનાતિ; રત્તિપરિયન્તં એકચ્ચં જાનાતિ, એકચ્ચં ન જાનાતિ; આપત્તિપરિયન્તં એકચ્ચં સરતિ, એકચ્ચં નસ્સરતિ; રત્તિપરિયન્તં એકચ્ચં સરતિ, એકચ્ચં નસ્સરતિ; આપત્તિપરિયન્તે એકચ્ચે વેમતિકો, એકચ્ચે નિબ્બેમતિકો; રત્તિપરિયન્તે એકચ્ચે વેમતિકો, એકચ્ચે નિબ્બેમતિકો – સુદ્ધન્તપરિવાસો દાતબ્બો. એવં ખો, ભિક્ખવે, સુદ્ધન્તપરિવાસો દાતબ્બો.

૧૫૯. ‘‘કથઞ્ચ, ભિક્ખવે, પરિવાસો દાતબ્બો? આપત્તિપરિયન્તં જાનાતિ, રત્તિપરિયન્તં જાનાતિ; આપત્તિપરિયન્તં સરતિ, રત્તિપરિયન્તં સરતિ; આપત્તિપરિયન્તે નિબ્બેમતિકો, રત્તિપરિયન્તે નિબ્બેમતિકો – પરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘આપત્તિપરિયન્તં ન જાનાતિ, રત્તિપરિયન્તં જાનાતિ; આપત્તિપરિયન્તં નસ્સરતિ, રત્તિપરિયન્તં સરતિ, આપત્તિપરિયન્તે વેમતિકો, રત્તિપરિયન્તે નિબ્બેમતિકો – પરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘આપત્તિપરિયન્તં એકચ્ચં જાનાતિ, એકચ્ચં ન જાનાતિ, રત્તિપરિયન્તં જાનાતિ; આપત્તિપરિયન્તં એકચ્ચં સરતિ, એકચ્ચં નસ્સરતિ, રત્તિપરિયન્તં સરતિ; આપત્તિપરિયન્તે એકચ્ચે વેમતિકો, એકચ્ચે નિબ્બેમતિકો, રત્તિપરિયન્તે નિબ્બેમતિકો – પરિવાસો દાતબ્બો. એવં ખો, ભિક્ખવે, પરિવાસો દાતબ્બો.

પરિવાસો નિટ્ઠિતો.

૩. ચત્તાલીસકં

૧૬૦. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ પરિવસન્તો વિબ્ભમિ. સો પુન પચ્ચાગન્ત્વા ભિક્ખૂ ઉપસમ્પદં યાચિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો વિબ્ભમતિ. વિબ્ભન્તકસ્સ, ભિક્ખવે, પરિવાસો ન રુહતિ. સો ચે પુન ઉપસમ્પજ્જતિ, તસ્સ તદેવ પુરિમં પરિવાસદાનં. યો પરિવાસો દિન્નો સુદિન્નો, યો પરિવુત્થો સુપરિવુત્થો, અવસેસો પરિવસિતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો સામણેરો હોતિ. સામણેરસ્સ, ભિક્ખવે, પરિવાસો ન રુહતિ. સો ચે પુન ઉપસમ્પજ્જતિ, તસ્સ તદેવ પુરિમં પરિવાસદાનં. યો પરિવાસો દિન્નો સુદિન્નો, યો પરિવુત્થો સુપરિવુત્થો, અવસેસો પરિવસિતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો ઉમ્મત્તકો હોતિ. ઉમ્મત્તકસ્સ, ભિક્ખવે, પરિવાસો ન રુહતિ. સો ચે પુન અનુમ્મત્તકો હોતિ, તસ્સ તદેવ પુરિમં પરિવાસદાનં. યો પરિવાસો દિન્નો સુદિન્નો, યો પરિવુત્થો સુપરિવુત્થો, અવસેસો પરિવસિતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો ખિત્તચિત્તો હોતિ. ખિત્તચિત્તસ્સ, ભિક્ખવે, પરિવાસો ન રુહતિ. સો ચે પુન અખિત્તચિત્તો હોતિ, તસ્સ તદેવ પુરિમં પરિવાસદાનં. યો પરિવાસો દિન્નો સુદિન્નો, યો પુરિવુત્થો સુપરિવુત્થો, અવસેસો પરિવસિતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો વેદનાટ્ટો હોતિ. વેદનાટ્ટસ્સ, ભિક્ખવે, પરિવાસો ન રુહતિ. સો ચે પુન અવેદનાટ્ટો હોતિ, તસ્સ તદેવ પુરિમં પરિવાસદાનં. યો પરિવાસો દિન્નો સુદિન્નો, યો પરિવુત્થો સુપરિવુત્થો, અવસેસો પરિવસિતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો, આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખિપિય્યતિ [ઉક્ખિપિયતિ (સ્યા.), ઉક્ખિપીયતિ (ક.)]. ઉક્ખિત્તકસ્સ, ભિક્ખવે, પરિવાસો ન રુહતિ. સો ચે પુન ઓસારિય્યતિ [ઓસારિયતિ (સ્યા.), ઓસારીયતિ (ક.)], તસ્સ તદેવ પુરિમં પરિવાસદાનં. યો પરિવાસો દિન્નો સુદિન્નો, યો પરિવુત્થો સુપરિવુત્થો, અવસેસો પરિવસિતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો, આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખિપિય્યતિ. ઉક્ખિત્તકસ્સ, ભિક્ખવે, પરિવાસો ન રુહતિ. સો ચે પુન ઓસારિય્યતિ, તસ્સ તદેવ પુરિમં પરિવાસદાનં. યો પરિવાસો દિન્નો સુદિન્નો, યો પરિવુત્થો સુપરિવુત્થો, અવસેસો પરિવસિતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો, પાપિકાય દિટ્ઠિયા, અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખિપિય્યતિ. ઉક્ખિત્તકસ્સ, ભિક્ખવે, પરિવાસો ન રુહતિ. સો ચે પુન ઓસારિય્યતિ, તસ્સ તદેવ પુરિમં પરિવાસદાનં. યો પરિવાસો દિન્નો સુદિન્નો, યો પરિવુત્થો સુપરિવુત્થો, અવસેસો પરિવસિતબ્બો.

૧૬૧. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ મૂલાયપટિકસ્સનારહો વિબ્ભમતિ. વિબ્ભન્તકસ્સ, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સના ન રુહતિ. સો ચે પુન ઉપસમ્પજ્જતિ, તસ્સ તદેવ પુરિમં પરિવાસદાનં. યો પરિવાસો દિન્નો સુદિન્નો, યો પરિવુત્થો સુપરિવુત્થો. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ મૂલાયપટિકસ્સનારહો સામણેરો હોતિ…પે… ઉમ્મત્તકો હોતિ…પે… ખિત્તચિત્તો હોતિ…પે… વેદનાટ્ટો હોતિ…પે… આપત્તિયા અદસ્સને ઉક્ખિપિય્યતિ…પે… આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે ઉક્ખિપિય્યતિ…પે… પાપિકાય દિટ્ઠિયા, અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખિપિય્યતિ. ઉક્ખિત્તકસ્સ, ભિક્ખવે, મૂલાયપટિકસ્સના ન રુહતિ. સો ચે પુન ઓસારિય્યતિ, તસ્સ તદેવ પુરિમં પરિવાસદાનં. યો પરિવાસો દિન્નો સુદિન્નો, યો પરિવુત્થો સુપરિવુત્થો. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો.

૧૬૨. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ માનત્તારહો વિબ્ભમતિ. વિબ્ભન્તકસ્સ, ભિક્ખવે, માનત્તદાનં ન રુહતિ. સો ચે પુન ઉપસમ્પજ્જતિ, તસ્સ તદેવ પુરિમં પરિવાસદાનં. યો પરિવાસો દિન્નો સુદિન્નો, યો પરિવુત્થો સુપરિવુત્થો. તસ્સ ભિક્ખુનો માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ માનત્તારહો સામણેરો હોતિ…પે… ઉમ્મત્તકો હોતિ…પે… ખિત્તચિત્તો હોતિ…પે… વેદનાટ્ટો હોતિ…પે… આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખિપિય્યતિ…પે… આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખિપિય્યતિ…પે… પાપિકાય દિટ્ઠિયા, અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખિપિય્યતિ. ઉક્ખિત્તકસ્સ, ભિક્ખવે, માનત્તદાનં ન રુહતિ. સો ચે પુન ઓસારિય્યતિ, તસ્સ તદેવ પુરિમં પરિવાસદાનં. યો પરિવાસો દિન્નો સુદિન્નો, યો પરિવુત્થો સુપરિવુત્થો. તસ્સ ભિક્ખુનો માનત્તં દાતબ્બં.

૧૬૩. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ માનત્તં ચરન્તો વિબ્ભમતિ. વિબ્ભન્તકસ્સ, ભિક્ખવે, માનત્તચરિયા ન રુહતિ. સો ચે પુન ઉપસમ્પજ્જતિ તસ્સ તદેવ પુરિમં પરિવાસદાનં. યો પરિવાસો દિન્નો સુદિન્નો, યો પરિવુત્થો સુપરિવુત્થો; યં માનત્તં દિન્નં સુદિન્નં, યં માનત્તં ચિણ્ણં સુચિણ્ણં, અવસેસં ચરિતબ્બં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ માનત્તં ચરન્તો સામણેરો હોતિ…પે… ઉમ્મત્તકો હોતિ…પે… ખિત્તચિત્તો હોતિ…પે… વેદનાટ્ટો હોતિ…પે… આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખિપિય્યતિ…પે… આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખિપિય્યતિ…પે… પાપિકાય દિટ્ઠિયા, અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખિપિય્યતિ. ઉક્ખિત્તકસ્સ, ભિક્ખવે, માનત્તચરિયા ન રુહતિ. સો ચે પુન ઓસારિય્યતિ, તસ્સ તદેવ પુરિમં પરિવાસદાનં. યો પરિવાસો દિન્નો સુદિન્નો, યો પુરિવુત્થો સુપરિવુત્થો; યં માનત્તં દિન્નં સુદિન્નં, યં માનત્તં ચિણ્ણં સુચિણ્ણં, અવસેસં ચરિતબ્બં.

૧૬૪. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અબ્ભાનારહો વિબ્ભમતિ. વિબ્ભન્તકસ્સ, ભિક્ખવે, અબ્ભાનં ન રુહતિ. સો ચે પુન ઉપસમ્પજ્જતિ, તસ્સ તદેવ પુરિમં પરિવાસદાનં. યો પરિવાસો દિન્નો સુદિન્નો, યો પરિવુત્થો સુપરિવુત્થો; યં માનત્તં દિન્નં સુદિન્નં, યં માનત્તં ચિણ્ણં સુચિણ્ણં. સો ભિક્ખુ અબ્ભેતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અબ્ભાનારહો સામણેરો હોતિ…પે… ઉમ્મત્તકો હોતિ…પે…

ખિત્તચિત્તો હોતિ…પે… વેદનાટ્ટો હોતિ…પે… આપત્તિયા અદસ્સને, ઉક્ખિપિય્યતિ…પે… આપત્તિયા અપ્પટિકમ્મે, ઉક્ખિપિય્યતિ…પે… પાપિકાય દિટ્ઠિયા, અપ્પટિનિસ્સગ્ગે, ઉક્ખિપિય્યતિ. ઉક્ખિત્તકસ્સ, ભિક્ખવે, અબ્ભાનં ન રુહતિ. સો ચે પુન ઓસારિય્યતિ, તસ્સ તદેવ પુરિમં પરિવાસદાનં. યો પરિવાસો દિન્નો સુદિન્નો, યો પરિવુત્થો સુપરિવુત્થો; યં માનત્તં દિન્નં સુદિન્નં, યં માનત્તં ચિણ્ણં સુચિણ્ણં. સો ભિક્ખુ અબ્ભેતબ્બો.

ચત્તાલીસકં સમત્તં.

૪. છત્તિંસકં

૧૬૫. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણા [પરિમાણાયો (સી. સ્યા.)] અપ્પટિચ્છન્નાયો. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણા પટિચ્છન્નાયો. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણા પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ અપરિમાણા [અપરિમાણાયો (સી. સ્યા.)] અપ્પટિચ્છન્નાયો…પે… અપરિમાણા પટિચ્છન્નાયો…પે… અપરિમાણા પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ…પે… પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયો…પે… પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ પટિચ્છન્નાયો…પે… પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ માનત્તારહો…પે… માનત્તં ચરન્તો…પે… (યથાપરિવાસં તથા વિત્થારેતબ્બં) અબ્ભાનારહો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણા અપ્પટિચ્છન્નાયો…પે… પરિમાણા પટિચ્છન્નાયો…પે… પરિમાણા પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ…પે… અપરિમાણા અપ્પટિચ્છન્નાયો…પે… અપરિમાણા પટિચ્છન્નાયો…પે… અપરિમાણા પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ…પે… પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયો…પે… પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ પટિચ્છન્નાયો…પે… પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

છત્તિંસકં સમત્તં.

૫. માનત્તસતકં

૧૬૬. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિત્વા અપ્પટિચ્છાદેત્વા વિબ્ભમતિ. સો પુન [સો ચે પુન (ક.)] ઉપસમ્પન્નો તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિત્વા અપ્પટિચ્છાદેત્વા વિબ્ભમતિ. સો પુન ઉપસમ્પન્નો તા આપત્તિયો છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પચ્છિમસ્મિં આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિત્વા પટિચ્છાદેત્વા વિબ્ભમતિ. સો પુન ઉપસમ્પન્નો તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિં આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિત્વા પટિચ્છાદેત્વા વિબ્ભમતિ. સો પુન ઉપસમ્પન્નો તા આપત્તિયો છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિઞ્ચ પચ્છિમસ્મિઞ્ચ આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

૧૬૭. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. તસ્સ હોન્તિ આપત્તિયો પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નચ્છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિં આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. તસ્સ હોન્તિ આપત્તિયો પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિઞ્ચ પચ્છિમસ્મિઞ્ચ આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. તસ્સ હોન્તિ આપત્તિયો પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નચ્છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિઞ્ચ પચ્છિમસ્મિઞ્ચ આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. તસ્સ હોન્તિ આપત્તિયો પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિઞ્ચ પચ્છિમસ્મિઞ્ચ આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

૧૬૮. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચા આપત્તિયો જાનાતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો ન જાનાતિ. યા આપત્તિયો જાનાતિ તા આપત્તિયો છાદેતિ. યા આપત્તિયો ન જાનાતિ તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે જાનિત્વા છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા જાનિત્વા નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે અજાનિત્વા નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા જાનિત્વા નચ્છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિં આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચા આપત્તિયો જાનાતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો ન જાનાતિ. યા આપત્તિયો જાનાતિ તા આપત્તિયો છાદેતિ. યા આપત્તિયો ન જાનાતિ તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે જાનિત્વા છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા જાનિત્વા નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે અજાનિત્વા નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા જાનિત્વા છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિઞ્ચ પચ્છિમસ્મિઞ્ચ આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચા આપત્તિયો જાનાતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો ન જાનાતિ. યા આપત્તિયો જાનાતિ તા આપત્તિયો છાદેતિ. યા આપત્તિયો ન જાનાતિ તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે જાનિત્વા છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા જાનિત્વા છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે અજાનિત્વા નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા જાનિત્વા નચ્છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિઞ્ચ પચ્છિમસ્મિઞ્ચ આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચા આપત્તિયો જાનાતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો ન જાનાતિ. યા આપત્તિયો જાનાતિ તા આપત્તિયો છાદેતિ; યા આપત્તિયો ન જાનાતિ તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે જાનિત્વા છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા જાનિત્વા છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે અજાનિત્વા નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા જાનિત્વા છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિઞ્ચ પચ્છિમસ્મિઞ્ચ આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

૧૬૯. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચા આપત્તિયો સરતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો નસ્સરતિ. યા આપત્તિયો સરતિ તા આપત્તિયો છાદેતિ; યા આપત્તિયો નસ્સરતિ તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે સરિત્વા છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા સરિત્વા નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે અસ્સરિત્વા નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા સરિત્વા નચ્છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિં આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચા આપત્તિયો સરતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો નસ્સરતિ. યા આપત્તિયો સરતિ તા આપત્તિયો છાદેતિ; યા આપત્તિયો નસ્સરતિ તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે સરિત્વા છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા સરિત્વા નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે અસ્સરિત્વા નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા સરિત્વા છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિઞ્ચ પચ્છિમસ્મિઞ્ચ આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચા આપત્તિયો સરતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો નસ્સરતિ. યા આપત્તિયો સરતિ તા આપત્તિયો છાદેતિ; યા આપત્તિયો નસ્સરતિ તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે સરિત્વા છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા સરિત્વા છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે અસ્સરિત્વા નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા સરિત્વા નચ્છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિઞ્ચ પચ્છિમસ્મિઞ્ચ આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચા આપત્તિયો સરતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો નસ્સરતિ. યા આપત્તિયો સરતિ તા આપત્તિયો છાદેતિ; યા આપત્તિયો નસ્સરતિ તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે સરિત્વા છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા સરિત્વા છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે અસ્સરિત્વા નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા સરિત્વા છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિઞ્ચ પચ્છિમસ્મિઞ્ચ આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

૧૭૦. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો, એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો. યાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો તા આપત્તિયો છાદેતિ; યાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિં આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો, એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો. યાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો તા આપત્તિયો છાદેતિ; યાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિઞ્ચ પચ્છિમસ્મિઞ્ચ આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો, એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો. યાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો તા આપત્તિયો છાદેતિ; યાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિઞ્ચ પચ્છિમસ્મિઞ્ચ આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો, એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો. યાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો તા આપત્તિયો છાદેતિ; યાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિઞ્ચ પચ્છિમસ્મિઞ્ચ આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

૧૭૧. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિત્વા અપ્પટિચ્છાદેત્વા સામણેરો હોતિ…પે… ઉમ્મત્તકો હોતિ…પે… ખિત્તચિત્તો હોતિ…પે… (યથા હેટ્ઠા તથા વિત્થારેતબ્બં) વેદનાટ્ટો હોતિ…પે… તસ્સ હોન્તિ આપત્તિયો પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ…પે… એકચ્ચા આપત્તિયો જાનાતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો ન જાનાતિ…પે… એકચ્ચા આપત્તિયો સરતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો નસ્સરતિ…પે… એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો, એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો. યાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો તા આપત્તિયો છાદેતિ; યાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વેદનાટ્ટો હોતિ. સો પુન અવેદનાટ્ટો હુત્વા યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ…પે… યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ…પે… યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ…પે… યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો પુરિમસ્મિઞ્ચ પચ્છિમસ્મિઞ્ચ આપત્તિક્ખન્ધે યથાપટિચ્છન્ને પરિવાસં દત્વા માનત્તં દાતબ્બં.

માનત્તસતં નિટ્ઠિતં.

૬. સમૂલાયસમોધાનપરિવાસચતુસ્સતં

૧૭૨. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિત્વા અપ્પટિચ્છાદેત્વા વિબ્ભમતિ. સો પુન ઉપસમ્પન્નો તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિત્વા અપ્પટિચ્છાદેત્વા વિબ્ભમતિ. સો પુન ઉપસમ્પન્નો તા આપત્તિયો છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિત્વા પટિચ્છાદેત્વા વિબ્ભમતિ. સો પુન ઉપસમ્પન્નો તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિત્વા પટિચ્છાદેત્વા વિબ્ભમતિ. સો પુન ઉપસમ્પન્નો તા આપત્તિયો છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

૧૭૩. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. તસ્સ હોન્તિ આપત્તિયો પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નચ્છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. તસ્સ હોન્તિ આપત્તિયો પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. તસ્સ હોન્તિ આપત્તિયો પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નચ્છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. તસ્સ હોન્તિ આપત્તિયો પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

૧૭૪. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચા આપત્તિયો જાનાતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો ન જાનાતિ. યા આપત્તિયો જાનાતિ તા આપત્તિયો છાદેતિ; યા આપત્તિયો ન જાનાતિ તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે જાનિત્વા છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા જાનિત્વા નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે અજાનિત્વા નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા જાનિત્વા નચ્છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચા આપત્તિયો જાનાતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો ન જાનાતિ. યા આપત્તિયો જાનાતિ તા આપત્તિયો છાદેતિ; યા આપત્તિયો ન જાનાતિ તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે જાનિત્વા છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા જાનિત્વા નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે અજાનિત્વા નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા જાનિત્વા છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચા આપત્તિયો જાનાતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો ન જાનાતિ. યા આપત્તિયો જાનાતિ તા આપત્તિયો છાદેતિ; યા આપત્તિયો ન જાનાતિ તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે જાનિત્વા છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા જાનિત્વા છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે અજાનિત્વા નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા જાનિત્વા નચ્છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચા આપત્તિયો જાનાતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો ન જાનાતિ. યા આપત્તિયો જાનાતિ તા આપત્તિયો છાદેતિ, યા આપત્તિયો ન જાનાતિ તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે જાનિત્વા છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા જાનિત્વા છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે અજાનિત્વા નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા જાનિત્વા છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

૧૭૫. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચા આપત્તિયો સરતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો નસ્સરતિ. યા આપત્તિયો સરતિ તા આપત્તિયો છાદેતિ; યા આપત્તિયો નસ્સરતિ તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે સરિત્વા છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા સરિત્વા નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે અસ્સરિત્વા નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા સરિત્વા નચ્છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચા આપત્તિયો સરતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો નસ્સરતિ. યા આપત્તિયો સરતિ તા આપત્તિયો છાદેતિ; યા આપત્તિયો નસ્સરતિ તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે સરિત્વા છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા સરિત્વા નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે અસ્સરિત્વા નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા સરિત્વા છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચા આપત્તિયો સરતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો નસ્સરતિ. યા આપત્તિયો સરતિ તા આપત્તિયો છાદેતિ; યા આપત્તિયો નસ્સરતિ તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે સરિત્વા છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા સરિત્વા છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે અસ્સરિત્વા નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા સરિત્વા નચ્છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચા આપત્તિયો સરતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો નસ્સરતિ. યા આપત્તિયો સરતિ તા આપત્તિયો છાદેતિ; યા આપત્તિયો નસ્સરતિ તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે સરિત્વા છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા સરિત્વા છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે અસ્સરિત્વા નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા સરિત્વા છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

૧૭૬. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો, એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો. યાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો તા આપત્તિયો છાદેતિ; યાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો, એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો. યાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો તા આપત્તિયો છાદેતિ; યાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો, એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો. યાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો તા આપત્તિયો છાદેતિ; યાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ. એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો, એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો. યાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો તા આપત્તિયો છાદેતિ; યાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વિબ્ભમિત્વા [સો ભિક્ખુ વિબ્ભમિત્વા (ક.)] પુન ઉપસમ્પન્નો યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

૧૭૭. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિત્વા અપ્પટિચ્છાદેત્વા સામણેરો હોતિ…પે… ઉમ્મત્તકો હોતિ…પે… ખિત્તચિત્તો હોતિ…પે… વેદનાટ્ટો હોતિ…પે… તસ્સ હોન્તિ આપત્તિયો પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ (યથા હેટ્ઠા વિત્થારિતં તથા વિત્થારેતબ્બં)…પે… એકચ્ચા આપત્તિયો જાનાતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો ન જાનાતિ…પે… એકચ્ચા આપત્તિયો સરતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો નસ્સરતિ…પે… એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો, એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો. યાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો તા આપત્તિયો છાદેતિ; યાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વેદનાટ્ટો હોતિ. સો પુન અવેદનાટ્ટો હુત્વા યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ…પે… યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ…પે… યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ…પે… યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

૧૭૮. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ માનત્તારહો…પે… માનત્તં ચરન્તો…પે… અબ્ભાનારહો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિત્વા અપ્પટિચ્છાદેત્વા વિબ્ભમતિ…પે… (માનત્તારહો ચ માનત્તચારી ચ અબ્ભાનારહો ચ યથા પરિવાસો વિત્થારિતો તથા વિત્થારેતબ્બો).

૧૭૯. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અબ્ભાનારહો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિત્વા અપ્પટિચ્છાદેત્વા સામણેરો હોતિ…પે… ઉમ્મત્તકો હોતિ…પે… ખિત્તચિત્તો હોતિ…પે… વેદનાટ્ટો હોતિ…પે… તસ્સ હોન્તિ આપત્તિયો પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ …પે… એકચ્ચા આપત્તિયો જાનાતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો ન જાનાતિ…પે… એકચ્ચા આપત્તિયો સરતિ, એકચ્ચા આપત્તિયો નસ્સરતિ…પે… એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો, એકચ્ચાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો. યાસુ આપત્તીસુ નિબ્બેમતિકો તા આપત્તિયો છાદેતિ; યાસુ આપત્તીસુ વેમતિકો તા આપત્તિયો નચ્છાદેતિ. સો વેદનાટ્ટો હોતિ. સો પુન અવેદનાટ્ટો હુત્વા યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ…પે… યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ…પે… યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો નચ્છાદેતિ…પે… યા આપત્તિયો પુબ્બે નિબ્બેમતિકો છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ; યા આપત્તિયો પુબ્બે વેમતિકો નચ્છાદેસિ તા આપત્તિયો પચ્છા નિબ્બેમતિકો છાદેતિ. સો ભિક્ખુ મૂલાય પટિકસ્સિતબ્બો. યથાપટિચ્છન્નાનઞ્ચસ્સ આપત્તીનં પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસો દાતબ્બો.

સમૂલાયસમોધાનપરિવાસચતુસ્સતં નિટ્ઠિતં.

૭. પરિમાણાદિવારઅટ્ઠકં

૧૮૦. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિત્વા પરિમાણા અપ્પટિચ્છાદેત્વા…પે… અપરિમાણા અપ્પટિચ્છાદેત્વા…પે… એકનામા અપ્પટિચ્છાદેત્વા…પે… નાનાનામા અપ્પટિચ્છાદેત્વા…પે… સભાગા અપ્પટિચ્છાદેત્વા…પે… વિસભાગા અપ્પટિચ્છાદેત્વા…પે… વવત્થિતા અપ્પટિચ્છાદેત્વા…પે… સમ્ભિન્ના અપ્પટિચ્છાદેત્વા વિબ્ભમતિ…પે… (યથા હેટ્ઠા તથા વિત્થારેતબ્બં).

પરિમાણાદિવારઅટ્ઠકં નિટ્ઠિતં.

૮. દ્વેભિક્ખુવારએકાદસકં

૧૮૧. ‘‘દ્વે ભિક્ખૂ સઙ્ઘાદિસેસં આપન્ના હોન્તિ. તે સઙ્ઘાદિસેસે સઙ્ઘાદિસેસદિટ્ઠિનો હોન્તિ. એકો છાદેતિ, એકો નચ્છાદેતિ. યો છાદેતિ સો દુક્કટં દેસાપેતબ્બો. યથાપટિચ્છન્ને [યથાપટિચ્છન્નાનં (સી.)] ચસ્સ પરિવાસં દત્વા ઉભિન્નમ્પિ માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘દ્વે ભિક્ખૂ સઙ્ઘાદિસેસં આપન્ના હોન્તિ. તે સઙ્ઘાદિસેસે વેમતિકા હોન્તિ. એકો છાદેતિ, એકો નચ્છાદેતિ. યો છાદેતિ સો દુક્કટં દેસાપેતબ્બો. યથાપટિચ્છન્ને ચસ્સ પરિવાસં દત્વા ઉભિન્નમ્પિ માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘દ્વે ભિક્ખૂ સઙ્ઘાદિસેસં આપન્ના હોન્તિ. તે સઙ્ઘાદિસેસે મિસ્સકદિટ્ઠિનો હોન્તિ. એકો છાદેતિ, એકો નચ્છાદેતિ. યો છાદેતિ સો દુક્કટં દેસાપેતબ્બો. યથાપટિચ્છન્ને ચસ્સ પરિવાસં દત્વા ઉભિન્નમ્પિ માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘દ્વે ભિક્ખૂ મિસ્સકં આપન્ના હોન્તિ. તે મિસ્સકે સઙ્ઘાદિસેસદિટ્ઠિનો હોન્તિ. એકો છાદેતિ, એકો નચ્છાદેતિ. યો છાદેતિ સો દુક્કટં દેસાપેતબ્બો. યથાપટિચ્છન્ને ચસ્સ પરિવાસં દત્વા ઉભિન્નમ્પિ માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘દ્વે ભિક્ખૂ મિસ્સકં આપન્ના હોન્તિ. તે મિસ્સકે મિસ્સકદિટ્ઠિનો હોન્તિ. એકો છાદેતિ, એકો નચ્છાદેતિ. યો છાદેતિ સો દુક્કટં દેસાપેતબ્બો. યથાપટિચ્છન્ને ચસ્સ પરિવાસં દત્વા ઉભિન્નમ્પિ માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘દ્વે ભિક્ખૂ સુદ્ધકં આપન્ના હોન્તિ. તે સુદ્ધકે સઙ્ઘાદિસેસદિટ્ઠિનો હોન્તિ. એકો છાદેતિ, એકો નચ્છાદેતિ. યો છાદેતિ સો દુક્કટં દેસાપેતબ્બો. ઉભોપિ યથાધમ્મં કારાપેતબ્બા.

‘‘દ્વે ભિક્ખૂ સુદ્ધકં આપન્ના હોન્તિ. તે સુદ્ધકે સુદ્ધકદિટ્ઠિનો હોન્તિ. એકો છાદેતિ, એકો નચ્છાદેતિ. યો છાદેતિ સો દુક્કટં દેસાપેતબ્બો. ઉભોપિ યથાધમ્મં કારાપેતબ્બા.

‘‘દ્વે ભિક્ખૂ સઙ્ઘાદિસેસં આપન્ના હોન્તિ. તે સઙ્ઘાદિસેસે સઙ્ઘાદિસેસદિટ્ઠિનો હોન્તિ. એકસ્સ હોતિ આરોચેસ્સામીતિ, એકસ્સ હોતિ ન આરોચેસ્સામીતિ. સો પઠમમ્પિ યામં છાદેતિ, દુતિયમ્પિ યામં છાદેતિ, તતિયમ્પિ યામં છાદેતિ – ઉટ્ઠિતે અરુણે છન્ના હોતિ આપત્તિ. યો છાદેતિ સો દુક્કટં દેસાપેતબ્બો. યથાપટિચ્છન્ને ચસ્સ પરિવાસં દત્વા ઉભિન્નમ્પિ માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘દ્વે ભિક્ખૂ સઙ્ઘાદિસેસં આપન્ના હોન્તિ. તે સઙ્ઘાદિસેસે સઙ્ઘાદિસેસદિટ્ઠિનો હોન્તિ. તે ગચ્છન્તિ આરોચેસ્સામાતિ. એકસ્સ અન્તરામગ્ગે મક્ખધમ્મો ઉપ્પજ્જતિ ન આરોચેસ્સામીતિ. સો પઠમમ્પિ યામં છાદેતિ, દુતિયમ્પિ યામં છાદેતિ, તતિયમ્પિ યામં છાદેતિ – ઉટ્ઠિતે અરુણે છન્ના હોતિ આપત્તિ. યો છાદેતિ સો દુક્કટં દેસાપેતબ્બો. યથાપટિચ્છન્ને ચસ્સ પરિવાસં દત્વા ઉભિન્નમ્પિ માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘દ્વે ભિક્ખૂ સઙ્ઘાદિસેસં આપન્ના હોન્તિ. તે સઙ્ઘાદિસેસે સઙ્ઘાદિસેસદિટ્ઠિનો હોન્તિ. તે ઉમ્મત્તકા હોન્તિ. તે પચ્છા અનુમ્મત્તકા હુત્વા એકો છાદેતિ, એકો નચ્છાદેતિ. યો છાદેતિ સો દુક્કટં દેસાપેતબ્બો. યથાપટિચ્છન્ને ચસ્સ પરિવાસં દત્વા ઉભિન્નમ્પિ માનત્તં દાતબ્બં.

‘‘દ્વે ભિક્ખૂ સઙ્ઘાદિસેસં આપન્ના હોન્તિ. તે પાતિમોક્ખે ઉદ્દિસ્સમાને એવં વદન્તિ – ‘ઇદાનેવ ખો મયં જાનામ – અયમ્પિ કિર ધમ્મો સુત્તાગતો સુત્તપરિયાપન્નો અન્વદ્ધમાસં ઉદ્દેસં આગચ્છતી’તિ. તે સઙ્ઘાદિસેસે સઙ્ઘાદિસેસદિટ્ઠિનો હોન્તિ. એકો છાદેતિ, એકો નચ્છાદેતિ. યો છાદેતિ સો દુક્કટં દેસાપેતબ્બો. યથાપટિચ્છન્ને ચસ્સ પરિવાસં દત્વા ઉભિન્નમ્પિ માનત્તં દાતબ્બં.

દ્વેભિક્ખુવારએકાદસકં નિટ્ઠિતં.

૯. મૂલાયઅવિસુદ્ધિનવકં

૧૮૨. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ, એકનામમ્પિ નાનાનામમ્પિ, સભાગમ્પિ વિસભાગમ્પિ, વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણાયો અપ્પટિચ્છન્નાયો. સો સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. તં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ; અધમ્મેન માનત્તં દેતિ, અધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અવિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ, એકનામમ્પિ નાનાનામમ્પિ, સભાગમ્પિ વિસભાગમ્પિ, વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણાયો પટિચ્છન્નાયો. સો સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. તં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ; અધમ્મેન માનત્તં દેતિ, અધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અવિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ, એકનામમ્પિ નાનાનામમ્પિ, સભાગમ્પિ વિસભાગમ્પિ, વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણાયો પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. તં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ, અધમ્મેન માનત્તં દેતિ, અધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અવિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ, એકનામમ્પિ નાનાનામમ્પિ, સભાગમ્પિ વિસભાગમ્પિ, વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ અપરિમાણાયો અપ્પટિચ્છન્નાયો…પે… અપરિમાણાયો પટિચ્છન્નાયો…પે… અપરિમાણાયો પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ …પે… પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયો. સો સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. તં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ; અધમ્મેન માનત્તં દેતિ, અધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અવિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ, એકનામમ્પિ નાનાનામમ્પિ, સભાગમ્પિ વિસભાગમ્પિ, વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ પટિચ્છન્નાયો. સો સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. તં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ; અધમ્મેન માનત્તં દેતિ, અધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અવિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ, એકનામમ્પિ નાનાનામમ્પિ, સભાગમ્પિ વિસભાગમ્પિ, વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. તં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન; ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ; અધમ્મેન માનત્તં દેતિ; અધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અવિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ.

મૂલાયઅવિસુદ્ધિનવકં [સમૂલાવિસુદ્ધિનવકં (ક.)] નિટ્ઠિતં.

૧૦. દુતિયનવકં [ઇદં નવકં પોરાણપોત્થકેસુ અવિસુદ્ધિવસેનેવ આગતં, વુચ્ચમાનતતિયનવકેન ચ સંસટ્ઠં. તં પટિવિસોધકેહિ અસંસટ્ઠં કત્વા વિસું પતિટ્ઠાપિતં. સીહળસ્યામપોત્થકેસુ પન તં વિસુદ્ધિવસેનેવ આગતં. તં પનેવં વેદિતબ્બં –§૧૦- મૂલાયવિસુદ્ધિનવક (સી. સ્યા.)§૧૮૩. ઇધ પન ભિક્ખવે ભિક્ખુ સમ્બહુલા સંઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સંઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ, તસ્સ તસ્સ સંઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ, સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સંઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણાયો અપ્પટિચ્છન્નાયો…પે… પરિમાણાયો પટિચ્છન્નાયો…પે… પરિમાણાયો પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો સંઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ, તં સંઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ, ધમ્મેન માનત્તં દેતિ, ધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો ભિક્ખવે ભિક્ખુ વિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ. (૧-૩)§ઇધ પન ભિક્ખવે ભિક્ખુ સમ્બહુલા સંઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સંઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ, તસ્સ સંઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ, સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સંઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ અપરિમાણાયો અપ્પટિચ્છન્નાયો…પે… અપરિમાણાયો પટિચ્છન્નાયો…પે… અપરિમાણાયો પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો સંઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ, તં સંઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ, ધમ્મેન માનત્તં દેતિ, ધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો ભિક્ખવે ભિક્ખુ વિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીતિ. (૪-૬)§ઇધ પન ભિક્ખવે ભિક્ખુ સમ્બહુલા સંઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતી પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સંઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ, તસ્સ સંઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ, સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સંઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયો…પે… પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ પટિચ્છન્નાયો…પે… પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો સંઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ, તં સંઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ, ધમ્મેન માનત્તં દેતિ, ધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો ભિક્ખવે ભિક્ખુ વિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ. (૭-૯)§મૂલાય વિસુદ્ધિનવકં નિટ્ઠિતં.]

૧૮૩. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણા અપ્પટિચ્છન્નાયો. સો સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. તં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ અધમ્મિકેન કમ્મેન કુપ્પેન અટ્ઠાનારહેન, અધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ; ધમ્મેન માનત્તં દેતિ, ધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અવિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ. (૧)

ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણા પટિચ્છન્નાયો. સો સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. તં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ અધમ્મિકેન કમ્મેન કુપ્પેન અટ્ઠાનારહેન, અધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ; ધમ્મેન માનત્તં દેતિ, ધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અવિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ. (૨)

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણા પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. તં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ અધમ્મિકેન કમ્મેન કુપ્પેન અટ્ઠાનારહેન, અધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ; ધમ્મેન માનત્તં દેતિ, ધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અવિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ. (૩)

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ, એકનામમ્પિ નાનાનામમ્પિ, સભાગમ્પિ વિસભાગમ્પિ, વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ અપરિમાણા અપ્પટિચ્છન્નાયો…પે… અપરિમાણા પટિચ્છન્નાયો…પે… અપરિમાણા પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ…પે… પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયો. સો સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. તં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ અધમ્મિકેન કમ્મેન કુપ્પેન અટ્ઠાનારહેન, અધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ; ધમ્મેન માનત્તં દેતિ, ધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અવિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ. (૪-૭)

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ પટિચ્છન્નાયો. સો સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. તં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ અધમ્મિકેન કમ્મેન કુપ્પેન અટ્ઠાનારહેન, અધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ, ધમ્મેન માનત્તં દેતિ, ધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અવિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ. (૮)

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. તં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ અધમ્મિકેન કમ્મેન કુપ્પેન અટ્ઠાનારહેન, અધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ; ધમ્મેન માનત્તં દેતિ, ધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અવિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ. (૯)

દુતિયનવકં નિટ્ઠિતં.

૧૧. તતિયનવકં

૧૮૪. ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણાયો અપ્પટિચ્છન્નાયો. સો સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. તં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ અધમ્મિકેન કમ્મેન કુપ્પેન અટ્ઠાનારહેન, અધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસામીતિ મઞ્ઞમાનો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણાયો અપ્પટિચ્છન્નાયો. સો તસ્મિં ભૂમિયં ઠિતો પુરિમાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરતિ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરતિ. તસ્સ એવં હોતિ – ‘અહં ખો સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સોહં સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં પરિમાણાયો અપ્પટિચ્છન્નાયો. સોહં સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિં. તં મં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સિ અધમ્મિકેન કમ્મેન કુપ્પેન અટ્ઠાનારહેન, અધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસામીતિ મઞ્ઞમાનો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં પરિમાણાયો અપ્પટિચ્છન્નાયો. સોહં તસ્મિં ભૂમિયં ઠિતો પુરિમાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરામિ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરામિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં પુરિમાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ મૂલાયપટિકસ્સનં યાચેય્યં ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં; ધમ્મેન માનત્તં, ધમ્મેન અબ્ભાન’ન્તિ. સો સઙ્ઘં પુરિમાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં; ધમ્મેન માનત્તં, ધમ્મેન અબ્ભાનં. તં સઙ્ઘો પુરિમાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, મૂલાય પટિકસ્સતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ; ધમ્મેન માનત્તં દેતિ, ધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ વિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ [અયં પઠમવારો સી સ્યા. પોત્થકેસુ પરિપુણ્ણો દિસ્સતિ].

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણા પટિચ્છન્નાયો. સો સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. તં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ, અધમ્મિકેન કમ્મેન કુપ્પેન અટ્ઠાનારહેન, અધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસામીતિ મઞ્ઞમાનો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણા પટિચ્છન્નાયો. સો તસ્મિં ભૂમિયં ઠિતો પુરિમાઆપત્તીનં [પુરિમાનં આપત્તીનં (ક.)] અન્તરાઆપત્તિયો સરતિ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરતિ. તસ્સ એવં હોતિ – ‘અહં ખો સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સોહં સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં પરિમાણા પટિચ્છન્નાયો. સોહં સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિં. તં મં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સિ, અધમ્મિકેન કમ્મેન કુપ્પેન અટ્ઠાનારહેન, અધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસામીતિ મઞ્ઞમાનો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં પરિમાણા પટિચ્છન્નાયો. સોહં તસ્મિં ભૂમિયં ઠિતો પુરિમાપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરામિ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરામિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં પુરિમાપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, અપરા આપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, મૂલાયપટિકસ્સનં યાચેય્યં ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં, ધમ્મેન માનત્તં, ધમ્મેન અબ્ભાન’ન્તિ. સો સઙ્ઘં પુરિમાપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં, ધમ્મેન માનત્તં, ધમ્મેન અબ્ભાનં. તં સઙ્ઘો પુરિમાપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, મૂલાય પટિકસ્સતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ, ધમ્મેન માનત્તં દેતિ, ધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ વિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણા પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. તં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ અધમ્મિકેન કમ્મેન કુપ્પેન અટ્ઠાનારહેન, અધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસામીતિ મઞ્ઞમાનો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણા પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો તસ્મિં ભૂમિયં ઠિતો પુરિમાપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરતિ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરતિ. તસ્સ એવં હોતિ – ‘અહં ખો સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સોહં સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં પરિમાણા પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સોહં સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિં. તં મં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સિ અધમ્મિકેન કમ્મેન કુપ્પેન અટ્ઠાનારહેન, અધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસામીતિ મઞ્ઞમાનો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં પરિમાણા પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સોહં તસ્મિં ભૂમિયં ઠિતો પુરિમાપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરામિ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરામિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં પુરિમાપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, મૂલાયપટિકસ્સનં યાચેય્યં ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં, ધમ્મેન માનત્તં, ધમ્મેન અબ્ભાન’ન્તિ. સો સઙ્ઘં પુરિમાપત્તીનં અન્તરા આપત્તીનઞ્ચ, અપરા આપત્તીનં અન્તરા આપત્તીનઞ્ચ, મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં, ધમ્મેન માનત્તં, ધમ્મેન અબ્ભાનં. તં સઙ્ઘો પુરિમાપત્તીનં અન્તરા આપત્તીનઞ્ચ, અપરા આપત્તીનં અન્તરા આપત્તીનઞ્ચ, મૂલાય પટિકસ્સતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ, ધમ્મેન માનત્તં દેતિ, ધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ વિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ અપરિમાણાયો અપ્પટિચ્છન્નાયો…પે… અપરિમાણાયો પટિચ્છન્નાયો…પે… અપરિમાણાયો પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ…પે… પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયો. સો સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. તં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સિ અધમ્મિકેન કમ્મેન કુપ્પેન અટ્ઠાનારહેન, અધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસામીતિ મઞ્ઞમાનો…પે… તં સઙ્ઘો પુરિમા આપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, મૂલાય પટિકસ્સતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ, ધમ્મેન માનત્તં દેતિ, ધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ વિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ [ઇમેપિ ચત્તારો વારા સી. સ્યા. પોત્થકેસુ પરિપુણ્ણા દિસ્સન્તિ].

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ પટિચ્છન્નાયો. સો સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. તં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ અધમ્મિકેન કમ્મેન કુપ્પેન અટ્ઠાનારહેન, અધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસામીતિ મઞ્ઞમાનો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ પટિચ્છન્નાયો. સો તસ્મિં ભૂમિયં ઠિતો પુરિમા આપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરતિ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરતિ. તસ્સ એવં હોતિ – ‘અહં ખો સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સોહં સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ પટિચ્છન્નાયો. સોહં સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિં. તં મં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સિ અધમ્મિકેન કમ્મેન કુપ્પેન અટ્ઠાનારહેન, અધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસામીતિ મઞ્ઞમાનો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ પટિચ્છન્નાયો. સોહં તસ્મિં ભૂમિયં ઠિતો પુરિમા આપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરામિ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરામિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં પુરિમા આપત્તીનં અન્તરા પત્તીનઞ્ચ, અપરાઆપત્તીન અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, મૂલાયપટિકસ્સનં યાચેય્યં ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં, ધમ્મેન માનત્તં, ધમ્મેન અબ્ભાન’ન્તિ. સો સઙ્ઘં પુરિમા આપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં, ધમ્મેન માનત્તં, ધમ્મેન અબ્ભાનં. તં સઙ્ઘો પુરિમા આપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, મૂલાય પટિકસ્સતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ, ધમ્મેન માનત્તં દેતિ, ધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ વિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સો સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચતિ. તસ્સ સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચતિ. તં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સતિ અધમ્મિકેન કમ્મેન કુપ્પેન અટ્ઠાનારહેન, અધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ. સો પરિવસામીતિ મઞ્ઞમાનો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જતિ પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સો તસ્મિં ભૂમિયં ઠિતો પુરિમા આપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરતિ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરતિ. તસ્સ એવં હોતિ – ‘અહં ખો સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં પરિમાણમ્પિ અપરિમાણમ્પિ…પે… વવત્થિતમ્પિ સમ્ભિન્નમ્પિ. સોહં સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચિં. તસ્સ મે સઙ્ઘો તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસન્તો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સોહં સઙ્ઘં અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાયપટિકસ્સનં યાચિં. તં મં સઙ્ઘો અન્તરાઆપત્તીનં મૂલાય પટિકસ્સિ અધમ્મિકેન કમ્મેન કુપ્પેન અટ્ઠાનારહેન, અધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં અદાસિ. સોહં પરિવસામીતિ મઞ્ઞમાનો અન્તરા સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં પરિમાણાયોપિ અપરિમાણાયોપિ પટિચ્છન્નાયોપિ અપ્પટિચ્છન્નાયોપિ. સોહં તસ્મિં ભૂમિયં ઠિતો પુરિમા આપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરામિ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તિયો સરામિ. યંનૂનાહં સઙ્ઘં પુરિમાપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, મૂલાયપટિકસ્સનં યાચેય્યં ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં, ધમ્મેન માનત્તં, ધમ્મેન અબ્ભાન’ન્તિ. સો સઙ્ઘં પુરિમા આપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, અપરાઆપત્તીનં અન્તરાઆપત્તીનઞ્ચ, મૂલાય પટિકસ્સનં યાચતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં, ધમ્મેન માનત્તં, ધમ્મેન અબ્ભાનં. તં સઙ્ઘો પુરિમા આપત્તીનં અન્તરા આપત્તીનઞ્ચ, અપરા આપત્તીનં અન્તરા આપત્તીનઞ્ચ, મૂલાય પટિકસ્સતિ ધમ્મિકેન કમ્મેન અકુપ્પેન ઠાનારહેન, ધમ્મેન સમોધાનપરિવાસં દેતિ, ધમ્મેન માનત્તં દેતિ, ધમ્મેન અબ્ભેતિ. સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ વિસુદ્ધો તાહિ આપત્તીહિ’’.

તતિયનવકં નિટ્ઠિતં.

સમુચ્ચયક્ખન્ધકો તતિયો.

તસ્સુદ્દાનં –

અપ્પટિચ્છન્ના એકાહ-દ્વીહ-તીહ-ચતૂહ ચ;

પઞ્ચાહપક્ખદસન્નં, આપત્તિમાહ મહામુનિ.

સુદ્ધન્તો ચ વિબ્ભમન્તો, પરિમાણમુખં દ્વે ભિક્ખૂ;

તત્થ સઞ્ઞિનો દ્વે યથા, વેમતિકા તથેવ ચ.

મિસ્સકદિટ્ઠિનો દ્વે ચ, અસુદ્ધકેકદિટ્ઠિનો;

દ્વે ચેવ સુદ્ધદિટ્ઠિનો.

તથેવ ચ એકો છાદેતિ, અથ મક્ખમતેન ચ;

ઉમ્મત્તકદેસનઞ્ચ, મૂલા અટ્ઠારસ [પન્નરસ (ક.)] વિસુદ્ધતો.

આચરિયાનં વિભજ્જપદાનં [વિભજ્જવાદીનં (સી.)], તમ્બપણ્ણિદીપપસાદકાનં;

મહાવિહારવાસીનં, વાચના સદ્ધમ્મટ્ઠિતિયાતિ.

સમુચ્ચયક્ખન્ધકં નિટ્ઠિતં.

૪. સમથક્ખન્ધકં

૧. સમ્મુખાવિનયો

૧૮૫. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ અસમ્મુખીભૂતાનં ભિક્ખૂનં કમ્માનિ કરોન્તિ – તજ્જનીયમ્પિ, નિયસ્સમ્પિ, પબ્બાજનીયમ્પિ, પટિસારણીયમ્પિ, ઉક્ખેપનીયમ્પિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ અસમ્મુખીભૂતાનં ભિક્ખૂનં કમ્માનિ કરિસ્સન્તિ – તજ્જનીયમ્પિ, નિયસ્સમ્પિ, પબ્બાજનીયમ્પિ, પટિસારણીયમ્પિ, ઉક્ખેપનીયમ્પી’’તિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે… ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ અસમ્મુખીભૂતાનં ભિક્ખૂનં કમ્માનિ કરોન્તિ – તજ્જનીયમ્પિ, નિયસ્સમ્પિ, પબ્બાજનીયમ્પિ, પટિસારણીયમ્પિ, ઉક્ખેપનીયમ્પી’’તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા – ‘‘અનનુચ્છવિકં, ભિક્ખવે, તેસં મોઘપુરિસાનં અનનુલોમિકં અપ્પતિરૂપં અસ્સામણકં અકપ્પિયં અકરણીયં. કથઞ્હિ નામ તે, ભિક્ખવે, મોઘપુરિસા અસમ્મુખીભૂતાનં ભિક્ખૂનં કમ્માનિ કરિસ્સન્તિ – તજ્જનીયમ્પિ, નિયસ્સમ્પિ, પબ્બાજનીયમ્પિ, પટિસારણીયમ્પિ, ઉક્ખેપનીયમ્પિ! નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ન, ભિક્ખવે, અસમ્મુખીભૂતાનં ભિક્ખૂનં કમ્મં કાતબ્બં – તજ્જનીયં વા, નિયસ્સં વા, પબ્બાજનીયં વા, પટિસારણીયં વા, ઉક્ખેપનીયં વા. યો કરેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ.

૧૮૬. ‘‘અધમ્મવાદી પુગ્ગલો અધમ્મવાદી સમ્બહુલા અધમ્મવાદી સઙ્ઘો. ધમ્મવાદી પુગ્ગલો ધમ્મવાદી સમ્બહુલા ધમ્મવાદી સઙ્ઘો.

કણ્હપક્ખનવકં

૧૮૭. ‘‘અધમ્મવાદી પુગ્ગલો ધમ્મવાદિં પુગ્ગલં સઞ્ઞાપેતિ નિજ્ઝાપેતિ પેક્ખેતિ અનુપેક્ખેતિ દસ્સેતિ અનુદસ્સેતિ – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસનં, ઇમં ગણ્હાહિ, ઇમં રોચેહીતિ. એવઞ્ચેતં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, અધમ્મેન વૂપસમ્મતિ સમ્મુખાવિનયપતિરૂપકેન.

‘‘અધમ્મવાદી પુગ્ગલો ધમ્મવાદી સમ્બહુલે સઞ્ઞાપેતિ નિજ્ઝાપેતિ પેક્ખેતિ અનુપેક્ખેતિ દસ્સેતિ અનુદસ્સેતિ – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસનં, ઇમં ગણ્હથ, ઇમં રોચેથાતિ. એવઞ્ચેતં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, અધમ્મેન વૂપસમ્મતિ સમ્મુખાવિનયપતિરૂપકેન.

‘‘અધમ્મવાદી પુગ્ગલો ધમ્મવાદિં સઙ્ઘં સઞ્ઞાપેતિ નિજ્ઝાપેતિ પેક્ખેતિ અનુપેક્ખેતિ દસ્સેતિ અનુદસ્સેતિ – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસનં, ઇમં ગણ્હાહિ, ઇમં રોચેહીતિ [ઇમં ગણ્હથ, ઇમં રોચેથાતિ (ક.)]. એવઞ્ચેતં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, અધમ્મેન વૂપસમ્મતિ સમ્મુખાવિનયપતિરૂપકેન.

‘‘અધમ્મવાદી સમ્બહુલા ધમ્મવાદિં પુગ્ગલં સઞ્ઞાપેન્તિ નિજ્ઝાપેન્તિ પેક્ખેન્તિ અનુપેક્ખેન્તિ દસ્સેન્તિ અનુદસ્સેન્તિ – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસનં, ઇમં ગણ્હાહિ, ઇમં રોચેહીતિ. એવઞ્ચેતં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, અધમ્મેન વૂપસમ્મતિ સમ્મુખાવિનયપતિરૂપકેન.

‘‘અધમ્મવાદી સમ્બહુલા ધમ્મવાદી સમ્બહુલે સઞ્ઞાપેન્તિ નિજ્ઝાપેન્તિ પેક્ખેન્તિ અનુપેક્ખેન્તિ દસ્સેન્તિ અનુદસ્સેન્તિ – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસનં, ઇમં ગણ્હથ, ઇમં રોચેથાતિ. એવઞ્ચેતં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, અધમ્મેન વૂપસમ્મતિ સમ્મુખાવિનયપતિરૂપકેન.

‘‘અધમ્મવાદી સમ્બહુલા ધમ્મવાદિં સઙ્ઘં સઞ્ઞાપેન્તિ નિજ્ઝાપેન્તિ પેક્ખેન્તિ અનુપેક્ખેન્તિ દસ્સેન્તિ અનુદસ્સેન્તિ – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસનં, ઇમં ગણ્હાહિ, ઇમં રોચેહીતિ. એવઞ્ચેતં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, અધમ્મેન વૂપસમ્મતિ સમ્મુખાવિનયપતિરૂપકેન.

‘‘અધમ્મવાદી સઙ્ઘો ધમ્મવાદિં પુગ્ગલં સઞ્ઞાપેતિ નિજ્ઝાપેતિ પેક્ખેતિ અનુપેક્ખેતિ દસ્સેતિ અનુદસ્સેતિ – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસનં, ઇમં ગણ્હાહિ, ઇમં રોચેહીતિ. એવઞ્ચેતં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, અધમ્મેન વૂપસમ્મતિ સમ્મુખાવિનયપતિરૂપકેન.

‘‘અધમ્મવાદી સઙ્ઘો ધમ્મવાદી સમ્બહુલે સઞ્ઞાપેતિ નિજ્ઝાપેતિ પેક્ખેતિ અનુપેક્ખેતિ દસ્સેતિ અનુદસ્સેતિ – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસનં, ઇમં ગણ્હથ, ઇમં રોચેથાતિ. એવઞ્ચેતં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, અધમ્મેન વૂપસમ્મતિ સમ્મુખાવિનયપતિરૂપકેન.

‘‘અધમ્મવાદી સઙ્ઘો ધમ્મવાદિં સઙ્ઘં સઞ્ઞાપેતિ નિજ્ઝાપેતિ પેક્ખેતિ અનુપેક્ખેતિ દસ્સેતિ અનુદસ્સેતિ – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસનં, ઇમં ગણ્હાહિ, ઇમં રોચેહીતિ. એવઞ્ચેતં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, અધમ્મેન વૂપસમ્મતિ સમ્મુખાવિનયપતિરૂપકેન.

કણ્હપક્ખનવકં નિટ્ઠિતં.

સુક્કપક્ખનવકં

૧૮૮. ‘‘ધમ્મવાદી પુગ્ગલો અધમ્મવાદિં પુગ્ગલં સઞ્ઞાપેતિ નિજ્ઝાપેતિ પેક્ખેતિ અનુપેક્ખેતિ દસ્સેતિ અનુદસ્સેતિ – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસનં, ઇમં ગણ્હાહિ, ઇમં રોચેહીતિ. એવઞ્ચેતં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, ધમ્મેન વૂપસમ્મતિ સમ્મુખાવિનયેન.

‘‘ધમ્મવાદી પુગ્ગલો અધમ્મવાદી સમ્બહુલે સઞ્ઞાપેતિ નિજ્ઝાપેતિ પેક્ખેતિ અનુપેક્ખેતિ દસ્સેતિ અનુદસ્સેતિ – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસનં, ઇમં ગણ્હથ, ઇમં રોચેથાતિ. એવઞ્ચેતં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, ધમ્મેન વૂપસમ્મતિ સમ્મુખાવિનયેન.

‘‘ધમ્મવાદી પુગ્ગલો અધમ્મવાદિં સઙ્ઘં સઞ્ઞાપેતિ નિજ્ઝાપેતિ પેક્ખેતિ અનુપેક્ખેતિ દસ્સેતિ અનુદસ્સેતિ – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસનં, ઇમં ગણ્હાહિ, ઇમં રોચેહીતિ. એવઞ્ચેતં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, ધમ્મેન વૂપસમ્મતિ સમ્મુખાવિનયેન.

‘‘ધમ્મવાદી સમ્બહુલા અધમ્મવાદિં પુગ્ગલં સઞ્ઞાપેન્તિ નિજ્ઝાપેન્તિ પેક્ખેન્તિ અનુપેક્ખેન્તિ દસ્સેન્તિ અનુદસ્સેન્તિ – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસનં, ઇમં ગણ્હાહિ, ઇમં રોચેહીતિ. એવઞ્ચેતં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, ધમ્મેન વૂપસમ્મતિ સમ્મુખાવિનયેન.

‘‘ધમ્મવાદી સમ્બહુલા અધમ્મવાદી સમ્બહુલે સઞ્ઞાપેન્તિ નિજ્ઝાપેન્તિ પેક્ખેન્તિ અનુપેક્ખેન્તિ દસ્સેન્તિ અનુદસ્સેન્તિ – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસનં, ઇમં ગણ્હથ, ઇમં રોચેથાતિ. એવઞ્ચેતં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, ધમ્મેન વૂપસમ્મતિ સમ્મુખાવિનયેન.

‘‘ધમ્મવાદી સમ્બહુલા અધમ્મવાદિં સઙ્ઘં સઞ્ઞાપેન્તિ નિજ્ઝાપેન્તિ પેક્ખેન્તિ અનુપેક્ખેન્તિ દસ્સેન્તિ અનુદસ્સેન્તિ – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસનં, ઇમં ગણ્હાહિ, ઇમં રોચેહીતિ. એવઞ્ચેતં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, ધમ્મેન વૂપસમ્મતિ સમ્મુખાવિનયેન.

‘‘ધમ્મવાદી સઙ્ઘો અધમ્મવાદિં પુગ્ગલં સઞ્ઞાપેતિ નિજ્ઝાપેતિ પેક્ખેતિ અનુપેક્ખેતિ દસ્સેતિ અનુદસ્સેતિ – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસનં, ઇમં ગણ્હાહિ, ઇમં રોચેહીતિ. એવઞ્ચેતં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, ધમ્મેન વૂપસમ્મતિ સમ્મુખાવિનયેન.

‘‘ધમ્મવાદી સઙ્ઘો અધમ્મવાદી સમ્બહુલે સઞ્ઞાપેતિ નિજ્ઝાપેતિ પેક્ખેતિ અનુપેક્ખેતિ દસ્સેતિ અનુદસ્સેતિ – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસનં, ઇમં ગણ્હથ, ઇમં રોચેથાતિ. એવઞ્ચેતં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, ધમ્મેન વૂપસમ્મતિ સમ્મુખાવિનયેન.

‘‘ધમ્મવાદી સઙ્ઘો અધમ્મવાદિં સઙ્ઘં સઞ્ઞાપેતિ નિજ્ઝાપેતિ પેક્ખેતિ અનુપેક્ખેતિ દસ્સેતિ અનુદસ્સેતિ – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસનં, ઇમં ગણ્હાહિ, ઇમં રોચેહીતિ. એવઞ્ચેતં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, ધમ્મેન વૂપસમ્મતિ સમ્મુખાવિનયેના’’તિ.

સુક્કપક્ખનવકં નિટ્ઠિતં.

૨. સતિવિનયો

૧૮૯. [ઇદં વત્થુ પારા. ૩૮૦ આદયો] તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા રાજગહે વિહરતિ વેળુવને કલન્દકનિવાપે. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મતા દબ્બેન મલ્લપુત્તેન જાતિયા સત્તવસ્સેન અરહત્તં સચ્છિકતં હોતિ. યં કિઞ્ચિ સાવકેન પત્તબ્બં સબ્બં તેન અનુપ્પત્તં હોતિ. નત્થિ ચસ્સ કિઞ્ચિ ઉત્તરિ [ઉત્તરિં (સી.)] કરણીયં, કતસ્સ વા પતિચયો. અથ ખો આયસ્મતો દબ્બસ્સ મલ્લપુત્તસ્સ રહોગતસ્સ પટિસલ્લીનસ્સ એવં ચેતસો પરિવિતક્કો ઉદપાદિ – ‘‘મયા ખો જાતિયા સત્તવસ્સેન અરહત્તં સચ્છિકતં. યં કિઞ્ચિ સાવકેન પત્તબ્બં સબ્બં મયા અનુપ્પત્તં. નત્થિ ચ મે કિઞ્ચિ ઉત્તરિકરણીયં, કતસ્સ વા પતિચયો. કિં નુ ખો અહં સઙ્ઘસ્સ વેય્યાવચ્ચં કરેય્ય’’ન્તિ?

અથ ખો આયસ્મતો દબ્બસ્સ મલ્લપુત્તસ્સ એતદહોસિ – ‘‘યંનૂનાહં સઙ્ઘસ્સ સેનાસનઞ્ચ પઞ્ઞપેય્યં ભત્તાનિ ચ ઉદ્દિસેય્ય’’ન્તિ. અથ ખો આયસ્મા દબ્બો મલ્લપુત્તો સાયન્હસમયં પટિસલ્લાના વુટ્ઠિતો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો આયસ્મા દબ્બો મલ્લપુત્તો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘ઇધ મય્હં, ભન્તે, રહોગતસ્સ પટિસલ્લીનસ્સ એવં ચેતસો પરિવિતક્કો ઉદપાદિ – ‘મયા ખો જાતિયા સત્તવસ્સેન અરહત્તં સચ્છિકતં. યં કિઞ્ચિ સાવકેન પત્તબ્બં, સબ્બં મયા અનુપ્પત્તં. નત્થિ ચ મે કિઞ્ચિ ઉત્તરિકરણીયં, કતસ્સ વા પતિચયો. કિં નુ ખો અહં સઙ્ઘસ્સ વેય્યાવચ્ચં કરેય્ય’ન્તિ? તસ્સ મય્હં, ભન્તે, એતદહોસિ – ‘યંનૂનાહં સઙ્ઘસ્સ સેનાસનઞ્ચ પઞ્ઞપેય્યં ભત્તાનિ ચ ઉદ્દિસેય્ય’ન્તિ. ઇચ્છામહં, ભન્તે, સઙ્ઘસ્સ સેનાસનઞ્ચ પઞ્ઞાપેતું ભત્તાનિ ચ ઉદ્દિસિતુ’’ન્તિ. ‘‘સાધુ સાધુ, દબ્બ. તેન હિ ત્વં, દબ્બ, સઙ્ઘસ્સ સેનાસનઞ્ચ પઞ્ઞપેહિ ભત્તાનિ ચ ઉદ્દિસાહી’’તિ [ઉદ્દિસાતિ (પારા. ૩૮૦)]. ‘‘એવં, ભન્તે’’તિ ખો આયસ્મા દબ્બો મલ્લપુત્તો ભગવતો પચ્ચસ્સોસિ. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો દબ્બં મલ્લપુત્તં સેનાસનપઞ્ઞાપકઞ્ચ ભત્તુદ્દેસકઞ્ચ સમ્મન્નતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, સમ્મન્નિતબ્બો. પઠમં દબ્બો મલ્લપુત્તો યાચિતબ્બો [દબ્બો યાચિતબ્બો (સ્યા. ક.)]. યાચિત્વા બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૯૦. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં સેનાસનપઞ્ઞાપકઞ્ચ ભત્તુદ્દેસકઞ્ચ સમ્મન્નેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. સઙ્ઘો આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં સેનાસનપઞ્ઞાપકઞ્ચ ભત્તુદ્દેસકઞ્ચ સમ્મન્નતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ આયસ્મતો દબ્બસ્સ મલ્લપુત્તસ્સ સેનાસનપઞ્ઞાપકસ્સ ચ ભત્તુદ્દેસકસ્સ ચ સમ્મુતિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘સમ્મતો સઙ્ઘેન આયસ્મા દબ્બો મલ્લપુત્તો સેનાસનપઞ્ઞાપકો ચ ભત્તુદ્દેસકો ચ. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

૧૯૧. સમ્મતો ચ પનાયસ્મા દબ્બો મલ્લપુત્તો સભાગાનં ભિક્ખૂનં એકજ્ઝં સેનાસનં પઞ્ઞપેતિ. યે તે ભિક્ખૂ સુત્તન્તિકા તેસં એકજ્ઝં સેનાસનં પઞ્ઞપેતિ – તે અઞ્ઞમઞ્ઞં સુત્તન્તં સઙ્ગાયિસ્સન્તીતિ. યે તે ભિક્ખૂ વિનયધરા તેસં એકજ્ઝં સેનાસનં પઞ્ઞપેતિ – તે અઞ્ઞમઞ્ઞં વિનયં વિનિચ્છિનિસ્સન્તીતિ. યે તે ભિક્ખૂ ધમ્મકથિકા તેસં એકજ્ઝં સેનાસનં પઞ્ઞપેતિ – તે અઞ્ઞમઞ્ઞં ધમ્મં સાકચ્છિસ્સન્તીતિ. યે તે ભિક્ખૂ ઝાયિનો તેસં એકજ્ઝં સેનાસનં પઞ્ઞપેતિ – તે અઞ્ઞમઞ્ઞં ન બ્યાબાધિસ્સન્તીતિ. યે તે ભિક્ખૂ તિરચ્છાનકથિકા કાયદળ્હિબહુલા [કાયદડ્ઢિબહુલા (સી.)] વિહરન્તિ તેસમ્પિ એકજ્ઝં સેનાસનં પઞ્ઞપેતિ – ઇમાયપિમે આયસ્મન્તો રતિયા અચ્છિસ્સન્તીતિ. યેપિ તે ભિક્ખૂ વિકાલે આગચ્છન્તિ તેસમ્પિ તેજોધાતું સમાપજ્જિત્વા તેનેવ આલોકેન સેનાસનં પઞ્ઞપેતિ; અપિસુ ભિક્ખૂ સઞ્ચિચ્ચ વિકાલે આગચ્છન્તિ – મયં આયસ્મતો દબ્બસ્સ મલ્લપુત્તસ્સ ઇદ્ધિપાટિહારિયં પસ્સિસ્સામાતિ.

તે આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં ઉપસઙ્કમિત્વા એવં વદન્તિ – ‘‘અમ્હાકં, આવુસો દબ્બ, સેનાસનં પઞ્ઞપેહી’’તિ. તે આયસ્મા દબ્બો મલ્લપુત્તો એવં વદેતિ – ‘‘કત્થ આયસ્મન્તા ઇચ્છન્તિ કત્થ પઞ્ઞપેમી’’તિ? તે સઞ્ચિચ્ચ દૂરે અપદિસન્તિ – ‘‘અમ્હાકં, આવુસો દબ્બ, ગિજ્ઝકૂટે પબ્બતે સેનાસનં પઞ્ઞપેહિ. અમ્હાકં, આવુસો, ચોરપપાતે સેનાસનં પઞ્ઞપેહિ. અમ્હાકં, આવુસો, ઇસિગિલિપસ્સે કાળસિલાયં સેનાસનં પઞ્ઞપેહિ. અમ્હાકં, આવુસો, વેભારપસ્સે સત્તપણ્ણિગુહાયં સેનાસનં પઞ્ઞપેહિ. અમ્હાકં, આવુસો, સીતવને સપ્પસોણ્ડિકપબ્ભારે સેનાસનં પઞ્ઞપેહિ. અમ્હાકં, આવુસો, ગોતમકકન્દરાયં [ગોમટકન્દરાયં (સ્યા. કં.)] સેનાસનં પઞ્ઞપેહિ. અમ્હાકં, આવુસો, તિન્દુકકન્દરાયં સેનાસનં પઞ્ઞપેહિ. અમ્હાકં, આવુસો, તપોદકન્દરાયં [કપોતકન્દરાયં (ક.)] સેનાસનં પઞ્ઞપેહિ. અમ્હાકં, આવુસો, તપોદારામે સેનાસનં પઞ્ઞપેહિ. અમ્હાકં, આવુસો, જીવકમ્બવને સેનાસનં પઞ્ઞપેહિ. અમ્હાકં, આવુસો, મદ્દકુચ્છિમ્હિ મિગદાયે સેનાસનં પઞ્ઞપેહી’’તિ.

તેસં આયસ્મા દબ્બો મલ્લપુત્તો તેજોધાતું સમાપજ્જિત્વા અઙ્ગુલિયા જલમાનાય પુરતો પુરતો ગચ્છતિ. તેપિ તેનેવ આલોકેન આયસ્મતો દબ્બસ્સ મલ્લપુત્તસ્સ પિટ્ઠિતો પિટ્ઠિતો ગચ્છન્તિ. તેસં આયસ્મા દબ્બો મલ્લપુત્તો એવં સેનાસનં પઞ્ઞપેતિ – અયં મઞ્ચો, ઇદં પીઠં, અયં ભિસિ, ઇદં બિબ્બોહનં [બિમ્બોહનં (સી. સ્યા. કં.)], ઇદં વચ્ચટ્ઠાનં, ઇદં પસ્સાવટ્ઠાનં, ઇદં પાનીયં, ઇદં પરિભોજનીયં, અયં કત્તરદણ્ડો, ઇદં સઙ્ઘસ્સ કતિકસણ્ઠાનં, ઇમં કાલં પવિસિતબ્બં, ઇમં કાલં નિક્ખમિતબ્બન્તિ. તેસં આયસ્મા દબ્બો મલ્લપુત્તો એવં સેનાસનં પઞ્ઞપેત્વા પુનદેવ વેળુવનં પચ્ચાગચ્છતિ.

૧૯૨. તેન ખો પન સમયેન મેત્તિયભૂમજકા [મેત્તિયભુમ્મજકા (સી. સ્યા. કં.)] ભિક્ખૂ નવકા ચેવ હોન્તિ અપ્પપુઞ્ઞા ચ. યાનિ સઙ્ઘસ્સ લામકાનિ સેનાસનાનિ તાનિ તેસં પાપુણન્તિ લામકાનિ ચ ભત્તાનિ. તેન ખો પન સમયેન રાજગહે મનુસ્સા ઇચ્છન્તિ થેરાનં ભિક્ખૂનં અભિસઙ્ખારિકં પિણ્ડપાતં દાતું – સપ્પિમ્પિ, તેલમ્પિ, ઉત્તરિભઙ્ગમ્પિ. મેત્તિયભૂમજકાનં પન ભિક્ખૂનં પાકતિકં દેન્તિ – યથારન્ધં [યથારદ્ધં (સ્યા.)] કણાજકં બિલઙ્ગદુતિયં. તે પચ્છાભત્તં પિણ્ડપાતપ્પટિક્કન્તા થેરે ભિક્ખૂ પુચ્છન્તિ – ‘‘તુમ્હાકં, આવુસો, ભત્તગ્ગે કિં અહોસિ, તુમ્હાકં કિં અહોસી’’તિ [કિં નાહોસિ (સ્યા. કં.)]? એકચ્ચે થેરા એવં વદન્તિ – ‘‘અમ્હાકં, આવુસો, સપ્પિ અહોસિ, તેલં અહોસિ, ઉત્તરિભઙ્ગં અહોસી’’તિ. મેત્તિયભૂમજકા પન ભિક્ખૂ એવં વદન્તિ – ‘‘અમ્હાકં, આવુસો, ન કિઞ્ચિ અહોસિ – પાકતિકં યથારન્ધં કણાજકં બિલઙ્ગદુતિય’’ન્તિ.

તેન ખો પન સમયેન કલ્યાણભત્તિકો ગહપતિ સઙ્ઘસ્સ ચતુક્કભત્તં દેતિ નિચ્ચભત્તં. સો ભત્તગ્ગે સપુત્તદારો ઉપતિટ્ઠિત્વા પરિવિસતિ – અઞ્ઞે ઓદનેન પુચ્છન્તિ, અઞ્ઞે સૂપેન પુચ્છન્તિ, અઞ્ઞે તેલેન પુચ્છન્તિ, અઞ્ઞે ઉત્તરિભઙ્ગેન પુચ્છન્તિ. તેન ખો પન સમયેન કલ્યાણભત્તિકસ્સ ગહપતિનો ભત્તં સ્વાતનાય મેત્તિયભૂમજકાનં ભિક્ખૂનં ઉદ્દિટ્ઠં હોતિ. અથ ખો કલ્યાણભત્તિકો ગહપતિ આરામં અગમાસિ કેનચિદેવ કરણીયેન. સો યેનાયસ્મા દબ્બો મલ્લપુત્તો તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નં ખો કલ્યાણભત્તિકં ગહપતિં આયસ્મા દબ્બો મલ્લપુત્તો ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સેસિ સમાદપેસિ સમુત્તેજેસિ સમ્પહંસેસિ. અથ ખો કલ્યાણભત્તિકો ગહપતિ આયસ્મતા દબ્બેન મલ્લપુત્તેન ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સિતો સમાદપિતો સમુત્તેજિતો સમ્પહંસિતો આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં એતદવોચ – ‘‘કસ્સ, ભન્તે, અમ્હાકં ઘરે સ્વાતનાય ભત્તં ઉદ્દિટ્ઠ’’ન્તિ? ‘‘મેત્તિયભૂમજકાનં ખો, ગહપતિ, ભિક્ખૂનં તુમ્હાકં ઘરે સ્વાતનાય ભત્તં ઉદ્દિટ્ઠ’’ન્તિ. અથ ખો કલ્યાણભત્તિકો ગહપતિ અનત્તમનો અહોસિ. કથઞ્હિ નામ પાપભિક્ખૂ અમ્હાકં ઘરે ભુઞ્જિસ્સન્તીતિ ઘરં ગન્ત્વા દાસિં આણાપેસિ – ‘‘યે, જે, સ્વે ભત્તિકા આગચ્છન્તિ તે કોટ્ઠકે આસનં પઞ્ઞપેત્વા કણાજકેન બિલઙ્ગદુતિયેન પરિવિસા’’તિ. ‘‘એવં અય્યા’’તિ ખો સા દાસી કલ્યાણભત્તિકસ્સ ગહપતિનો પચ્ચસ્સોસિ.

અથ ખો મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ – હિય્યો ખો, આવુસો, અમ્હાકં કલ્યાણભત્તિકસ્સ ગહપતિનો ભત્તં ઉદ્દિટ્ઠં; સ્વે અમ્હે કલ્યાણભત્તિકો ગહપતિ સપુત્તદારો ઉપતિટ્ઠિત્વા પરિવિસિસ્સતિ; અઞ્ઞે ઓદનેન પુચ્છિસ્સન્તિ, અઞ્ઞે સૂપેન પુચ્છિસ્સન્તિ, અઞ્ઞે તેલેન પુચ્છિસ્સન્તિ, અઞ્ઞે ઉત્તરિભઙ્ગેન પુચ્છિસ્સન્તીતિ. તે તેનેવ સોમનસ્સેન ન ચિત્તરૂપં રત્તિયા સુપિંસુ. અથ ખો મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય યેન કલ્યાણભત્તિકસ્સ ગહપતિનો નિવેસનં તેનુપસઙ્કમિંસુ. અદ્દસા ખો સા દાસી મેત્તિયભૂમજકે ભિક્ખૂ દૂરતોવ આગચ્છન્તે; દિસ્વાન કોટ્ઠકે આસનં પઞ્ઞાપેત્વા મેત્તિયભૂમજકે ભિક્ખૂ એતદવોચ – ‘‘નિસીદથ, ભન્તે’’તિ. અથ ખો મેત્તિયભૂમજકાનં ભિક્ખૂનં એતદહોસિ – ‘‘નિસ્સંસયં ખો ન તાવ ભત્તં સિદ્ધં ભવિસ્સતિ યથા મયં કોટ્ઠકે નિસીદાપિયામા’’તિ [નિસીદાપેય્યામાતિ (ક.)]. અથ ખો સા દાસી કણાજકેન [કાણાજકેન (સ્યા. કં.)] બિલઙ્ગદુતિયેન ઉપગઞ્છિ – ભુઞ્જથ, ભન્તેતિ. ‘‘મયં ખો, ભગિનિ, નિચ્ચભત્તિકા’’તિ. ‘‘જાનામિ અય્યા નિચ્ચભત્તિકાતિ. અપિ ચાહં હિય્યોવ ગહપતિના આણત્તા – ‘યે, જે, સ્વે ભત્તિકા આગચ્છન્તિ, તે કોટ્ઠકે આસનં પઞ્ઞાપેત્વા કણાજકેન બિલઙ્ગદુતિયેન પરિવિસા’તિ. ભુઞ્જથ, ભન્તે’’તિ. અથ ખો મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ – હિય્યો ખો, આવુસો, કલ્યાણભત્તિકો ગહપતિ આરામં અગમાસિ દબ્બસ્સ મલ્લપુત્તસ્સ સન્તિકે. નિસ્સંસયં ખો મયં દબ્બેન મલ્લપુત્તેન ગહપતિનો અન્તરે પરિભિન્નાતિ [સન્તિકે પરિભિન્નાતિ (સ્યા. કં.)]. તે તેનેવ દોમનસ્સેન ન ચિત્તરૂપં ભુઞ્જિંસુ. અથ ખો મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ પચ્છાભત્તં પિણ્ડપાતપ્પટિક્કન્તા આરામં ગન્ત્વા પત્તચીવરં પટિસામેત્વા બહારામકોટ્ઠકે સઙ્ઘાટિપલ્લત્થિકાય નિસીદિંસુ તુણ્હીભૂતા મઙ્કુભૂતા પત્તક્ખન્ધા અધોમુખા પજ્ઝાયન્તા અપ્પટિભાના.

અથ ખો મેત્તિયા ભિક્ખુની યેન મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા મેત્તિયભૂમજકે ભિક્ખૂ એતદવોચ – ‘‘વન્દામિ અય્યા’’તિ. એવં વુત્તે મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ નાલપિંસુ. દુતિયમ્પિ ખો…પે… તતિયમ્પિ ખો મેત્તિયા ભિક્ખુની મેત્તિયભૂમજકે ભિક્ખૂ એતદવોચ – ‘‘વન્દામિ અય્યા’’તિ. તતિયમ્પિ ખો મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ નાલપિંસુ. ‘‘ક્યાહં અય્યાનં અપરજ્ઝામિ? કિસ્સ મં અય્યા નાલપન્તી’’તિ? ‘‘તથા હિ પન ત્વં, ભગિનિ, અમ્હે દબ્બેન મલ્લપુત્તેન વિહેઠિયમાને અજ્ઝુપેક્ખસી’’તિ? ‘‘ક્યાહં, અય્યા, કરોમી’’તિ? ‘‘સચે ખો ત્વં, ભગિનિ, ઇચ્છેય્યાસિ, અજ્જેવ ભગવા આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં નાસાપેય્યા’’તિ. ‘‘ક્યાહં, અય્યા, કરોમિ? કિં મયા સક્કા કાતુ’’ન્તિ? ‘‘એહિ ત્વં, ભગિનિ, યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં એવં વદેહિ – ‘ઇદં, ભન્તે, નચ્છન્નં નપ્પતિરૂપં, યાયં, ભન્તે, દિસા અભયા અનીતિકા અનુપદ્દવા સાયં દિસા સભયા સઈતિકા સઉપદ્દવા; યતો નિવાતં તતો સવાતં [તતો પવાતં (સી. સ્યા. કં.)]; ઉદકં મઞ્ઞે આદિત્તં; અય્યેનમ્હિ દબ્બેન મલ્લપુત્તેન દૂસિતા’’’તિ. ‘‘એવં અય્યા’’તિ ખો મેત્તિયા ભિક્ખુની મેત્તિયભૂમજકાનં ભિક્ખૂનં પટિસ્સુત્વા [પટિસ્સુણિત્વા (સ્યા. કં.)] યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં અટ્ઠાસિ. એકમન્તં ઠિતા ખો મેત્તિયા [સા મેત્તિયા (સ્યા. ક.)] ભિક્ખુની ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘ઇદં, ભન્તે, નચ્છન્નં નપ્પતિરૂપં, યાયં, ભન્તે, દિસા અભયા અનીતિકા અનુપદ્દવા સાયં દિસા સભયા સઈતિકા સઉપદ્દવા; યતો નિવાતં તતો સવાતં; ઉદકં મઞ્ઞે આદિત્તં; અય્યેનમ્હિ દબ્બેન મલ્લપુત્તેન દૂસિતા’’તિ.

૧૯૩. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં પટિપુચ્છિ – ‘‘સરસિ ત્વં, દબ્બ, એવરૂપં કત્તા યથાયં ભિક્ખુની આહા’’તિ? ‘‘યથા મં, ભન્તે, ભગવા જાનાતી’’તિ. દુતિયમ્પિ ખો ભગવા આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં એતદવોચ – ‘‘સરસિ ત્વં, દબ્બ, એવરૂપં કત્તા યથાયં ભિક્ખુની આહા’’તિ? ‘‘યથા મં, ભન્તે, ભગવા જાનાતી’’તિ. તતિયમ્પિ ખો ભગવા આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં એતદવોચ – ‘‘સરસિ ત્વં, દબ્બ, એવરૂપં કત્તા યથાયં ભિક્ખુની આહા’’તિ? ‘‘યથા મં, ભન્તે, ભગવા જાનાતી’’તિ. ‘‘ન ખો, દબ્બ, દબ્બા એવં નિબ્બેઠેન્તિ. સચે તયા કતં કતન્તિ વદેહિ. સચે અકતં અકતન્તિ વદેહી’’તિ. ‘‘યતોહં, ભન્તે, જાતો નાભિજાનામિ સુપિનન્તેનપિ મેથુનં ધમ્મં પટિસેવિતા, પગેવ જાગરો’’તિ. અથ ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, મેત્તિયં ભિક્ખુનિં નાસેથ. ઇમે ચ ભિક્ખૂ અનુયુઞ્જથા’’તિ. ઇદં વત્વા ભગવા ઉટ્ઠાયાસના વિહારં પાવિસિ.

અથ ખો તે ભિક્ખૂ મેત્તિયં ભિક્ખુનિં નાસેસું. અથ ખો મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ તે ભિક્ખૂ એતદવોચું – ‘‘માવુસો, મેત્તિયં ભિક્ખુનિં નાસેથ, ન સા કિઞ્ચિ અપરજ્ઝતિ; અમ્હેહિ સા ઉસ્સાહિતા કુપિતેહિ અનત્તમનેહિ ચાવનાધિપ્પાયેહી’’તિ. ‘‘કિં પન તુમ્હે, આવુસો, આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં અમૂલિકાય સીલવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેથા’’તિ? ‘‘એવમાવુસો’’તિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં અમૂલિકાય સીલવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેસ્સન્તી’’તિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું …પે… ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ દબ્બં મલ્લપુત્તં અમૂલિકાય સીલવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેન્તી’’તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ –

‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો દબ્બસ્સ મલ્લપુત્તસ્સ સતિવેપુલ્લપ્પત્તસ્સ સતિવિનયં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, દાતબ્બો – ‘‘તેન, ભિક્ખવે, દબ્બેન મલ્લપુત્તેન સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા, એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા, વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા, ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા, અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા, એવમસ્સ વચનીયો – ‘ઇમે મં, ભન્તે, મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ અમૂલિકાય સીલવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેન્તિ. સોહં, ભન્તે, સતિવેપુલ્લપ્પત્તો સઙ્ઘં સતિવિનયં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બો – ‘ઇમે મં, ભન્તે મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ અમૂલિકાય સીલવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેન્તિ. સોહં [સોહં ભન્તે (ક.)] સતિવેપુલ્લપ્પત્તો તતિયમ્પિ, ભન્તે, સઙ્ઘં સતિવિનયં યાચામી’તિ. ‘‘બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૯૪. સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. ઇમે મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં અમૂલિકાય સીલવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેન્તિ. આયસ્મા દબ્બો મલ્લપુત્તો સતિવેપુલ્લપ્પત્તો સઙ્ઘં સતિવિનયં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો આયસ્મતો દબ્બસ્સ મલ્લપુત્તસ્સ સતિવેપુલ્લપ્પત્તસ્સ સતિવિનયં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. ઇમે મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં અમૂલિકાય સીલવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેન્તિ. આયસ્મા દબ્બો મલ્લપુત્તો સતિવેપુલ્લપ્પત્તો સઙ્ઘં સતિવિનયં યાચતિ. સઙ્ઘો આયસ્મતો દબ્બસ્સ મલ્લપુત્તસ્સ સતિવેપુલ્લપ્પત્તસ્સ સતિવિનયં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ આયસ્મતો દબ્બસ્સ મલ્લપુત્તસ્સ સતિવેપુલ્લપ્પત્તસ્સ સતિવિનયસ્સ દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. ઇમે મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં અમૂલિકાય સીલવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેન્તિ. આયસ્મા દબ્બો મલ્લપુત્તો સતિવેપુલ્લપ્પત્તો સઙ્ઘં સતિવિનયં યાચતિ. સઙ્ઘો આયસ્મતો દબ્બસ્સ મલ્લપુત્તસ્સ સતિવેપુલ્લપ્પત્તસ્સ સતિવિનયં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ આયસ્મતો દબ્બસ્સ મલ્લપુત્તસ્સ સતિવેપુલ્લપ્પત્તસ્સ સતિવિનયસ્સ દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દિન્નો સઙ્ઘેન આયસ્મતો દબ્બસ્સ મલ્લપુત્તસ્સ સતિવેપુલ્લપ્પત્તસ્સ સતિવિનયો. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

૧૯૫. ‘‘પઞ્ચિમાનિ, ભિક્ખવે, ધમ્મિકાનિ સતિવિનયસ્સ દાનાનિ. સુદ્ધો હોતિ ભિક્ખુ અનાપત્તિકો, અનુવદન્તિ ચ નં, યાચતિ ચ, તસ્સ સઙ્ઘો સતિવિનયં દેતિ ધમ્મેન સમગ્ગેન – ઇમાનિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચ ધમ્મિકાનિ સતિવિનયસ્સ દાનાની’’તિ.

૩. અમૂળ્હવિનયો

૧૯૬. તેન ખો પન સમયેન ગગ્ગો ભિક્ખુ ઉમ્મત્તકો હોતિ, ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં હોતિ ભાસિતપરિક્કન્તં. ભિક્ખૂ ગગ્ગં ભિક્ખું ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન અજ્ઝાચિણ્ણેન આપત્તિયા ચોદેન્તિ – ‘‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’’તિ? સો એવં વદેતિ – ‘‘અહં ખો, આવુસો, ઉમ્મત્તકો અહોસિં ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન મે ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. નાહં તં સરામિ. મૂળ્હેન મે એતં કત’’ન્તિ. એવમ્પિ નં વુચ્ચમાના ચોદેન્તેવ – ‘‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’’તિ? યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા..પે… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ ભિક્ખૂ ગગ્ગં ભિક્ખું ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન અજ્ઝાચિણ્ણેન આપત્તિયા ચોદેસ્સન્તિ – ‘‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ! સો એવં વદેતિ – ‘અહં ખો, આવુસો, ઉમ્મત્તકો અહોસિં ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન મે ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. નાહં તં સરામિ. મૂળ્હેન મે એતં કત’ન્તિ. એવમ્પિ નં વુચ્ચમાના ચોદેન્તેવ – ‘‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’’તિ? અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે… ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે…પે… સચ્ચં ભગવા’’તિ…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ –

‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ગગ્ગસ્સ ભિક્ખુનો અમૂળ્હસ્સ અમૂળ્હવિનયં દેતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, દાતબ્બો – ‘‘તેન, ભિક્ખવે, ગગ્ગેન ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા, એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા, વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા, ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા, અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા, એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, ઉમ્મત્તકો અહોસિં ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન મે ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. મં ભિક્ખૂ ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન અજ્ઝાચિણ્ણેન આપત્તિયા ચોદેન્તિ – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ? ત્યાહં એવં વદામિ – ‘અહં ખો, આવુસો, ઉમ્મત્તકો અહોસિં ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન મે ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. નાહં તં સરામિ. મૂળ્હેન મે એતં કત’ન્તિ. એવમ્પિ મં વુચ્ચમાના ચોદેન્તેવ – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ? સોહં, ભન્તે, અમૂળ્હો સઙ્ઘં અમૂળ્હવિનયં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બો – ‘અહં, ભન્તે, ઉમ્મત્તકો અહોસિં ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન મે ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. મં ભિક્ખૂ ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન અજ્ઝાચિણ્ણેન આપત્તિયા ચોદેન્તિ – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ? ત્યાહં એવં વદામિ – ‘અહં ખો, આવુસો, ઉમ્મત્તકો અહોસિં ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન મે ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. નાહં તં સરામિ મૂળ્હેન મે એતં કત’ન્તિ. એવમ્પિ મં વુચ્ચમાના ચોદેન્તેવ – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ? સોહં અમૂળ્હો [સોહં ભન્તે અમૂળ્હો (ક.)] તતિયમ્પિ, ભન્તે, સઙ્ઘં અમૂળ્હવિનયં યાચામી’તિ. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૧૯૭. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ગગ્ગો ભિક્ખુ ઉમ્મત્તકો અહોસિ ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. ભિક્ખૂ ગગ્ગં ભિક્ખું ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન અજ્ઝાચિણ્ણેન આપત્તિયા ચોદેન્તિ – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ? સો એવં વદેતિ – ‘અહં ખો, આવુસો, ઉમ્મત્તકો અહોસિં ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન મે ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. નાહં તં સરામિ, મૂળ્હેન મે એતં કત’ન્તિ. એવમ્પિ નં વુચ્ચમાના ચોદેન્તેવ – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ? સો અમૂળ્હો સઙ્ઘં અમૂળ્હવિનયં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ગગ્ગસ્સ ભિક્ખુનો અમૂળ્હસ્સ અમૂળ્હવિનયં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ગગ્ગો ભિક્ખુ ઉમ્મત્તકો અહોસિ ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. ભિક્ખૂ ગગ્ગં ભિક્ખું ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન અજ્ઝાચિણ્ણેન આપત્તિયા ચોદેન્તિ – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ? સો એવં વદેતિ – ‘અહં ખો, આવુસો, ઉમ્મત્તકો અહોસિં ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન મે ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. નાહં તં સરામિ મૂળ્હેન મે એતં કત’ન્તિ. એવમ્પિ નં વુચ્ચમાના ચોદેન્તેવ – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ? સો અમૂળ્હો સઙ્ઘં અમૂળ્હવિનયં યાચતિ. સઙ્ઘો ગગ્ગસ્સ ભિક્ખુનો અમૂળ્હસ્સ અમૂળ્હવિનયં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ગગ્ગસ્સ ભિક્ખુનો અમૂળ્હસ્સ અમૂળ્હવિનયસ્સ દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘દિન્નો સઙ્ઘેન ગગ્ગસ્સ ભિક્ખુનો અમૂળ્હસ્સ અમૂળ્હવિનયો. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

૧૯૮. ‘‘તીણિમાનિ, ભિક્ખવે, અધમ્મિકાનિ અમૂળ્હવિનયસ્સ દાનાનિ, તીણિ ધમ્મિકાનિ. કમ્માનિ તીણિ અધમ્મિકાનિ અમૂળ્હવિનયસ્સ દાનાનિ?

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ આપત્તિં આપન્નો હોતિ. તમેનં ચોદેતિ સઙ્ઘો વા, સમ્બહુલા વા, એકપુગ્ગલો વા – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ? સો સરમાનોવ એવં વદેતિ – ‘ન ખો અહં, આવુસો, સરામિ એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ. તસ્સ સઙ્ઘો અમૂળ્હવિનયં દેતિ. અધમ્મિકં અમૂળ્હવિનયસ્સ દાનં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ આપત્તિં આપન્નો હોતિ. તમેનં ચોદેતિ સઙ્ઘો વા, સમ્બહુલા વા, એકપુગ્ગલો વા – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ? સો સરમાનોવ એવં વદેતિ – ‘સરામિ ખો અહં, આવુસો, યથાસુપિનન્તેના’તિ. તસ્સ સઙ્ઘો અમૂળ્હવિનયં દેતિ. અધમ્મિકં અમૂળ્હવિનયસ્સ દાનં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ આપત્તિં આપન્નો હોતિ. તમેનં ચોદેતિ સઙ્ઘો વા, સમ્બહુલા વા, એકપુગ્ગલો વા – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ? સો અનુમ્મત્તકો ઉમ્મત્તકાલયં કરોતિ – ‘અહમ્પિ ખો એવં કરોમિ. તુમ્હેપિ એવં કરોથ. મય્હમ્પિ એતં કપ્પતિ. તુમ્હાકમ્પેતં કપ્પતી’તિ. તસ્સ સઙ્ઘો અમૂળ્હવિનયં દેતિ. અધમ્મિકં અમૂળ્હવિનયસ્સ દાનં. ઇમાનિ તીણિ અધમ્મિકાનિ અમૂળ્હવિનયસ્સ દાનાનિ.

૧૯૯. ‘‘કતમાનિ તીણિ ધમ્મિકાનિ અમૂળ્હવિનયસ્સ દાનાનિ?

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ઉમ્મત્તકો હોતિ ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં હોતિ ભાસિતપરિક્કન્તં. તમેનં ચોદેતિ સઙ્ઘો વા, સમ્બહુલા વા, એકપુગ્ગલો વા – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ? સો અસ્સરમાનોવ એવં વદેતિ – ‘ન ખો અહં, આવુસો, સરામિ એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ. તસ્સ સઙ્ઘો અમૂળ્હવિનયં દેતિ. ધમ્મિકં અમૂળ્હવિનયસ્સ દાનં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ઉમ્મત્તકો હોતિ ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં હોતિ ભાસિતપરિક્કન્તં. તમેનં ચોદેતિ સઙ્ઘો વા, સમ્બહુલા વા, એકપુગ્ગલો વા – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ? સો અસ્સરમાનોવ એવં વદેતિ – ‘સરામિ ખો અહં, આવુસો, યથા સુપિનન્તેના’તિ. તસ્સ સઙ્ઘો અમૂળ્હવિનયં દેતિ. ધમ્મિકં અમૂળ્હવિનયસ્સ દાનં.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ઉમ્મત્તકો હોતિ ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં હોતિ ભાસિતપરિક્કન્તં. તમેનં ચોદેતિ સઙ્ઘો વા, સમ્બહુલા વા, એકપુગ્ગલો વા – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ? સો ઉમ્મત્તકો ઉમ્મત્તકાલયં કરોતિ – ‘અહમ્પિ એવં કરોમિ. તુમ્હેપિ એવં કરોથ. મય્હમ્પિ એતં કપ્પતિ. તુમ્હાકમ્પેતં કપ્પતી’તિ. તસ્સ સઙ્ઘો અમૂળ્હવિનયં દેતિ. ધમ્મિકં અમૂળ્હવિનયસ્સ દાનં. ‘‘ઇમાનિ તીણિ ધમ્મિકાનિ અમૂળ્હવિનયસ્સ દાનાની’’તિ.

૪. પટિઞ્ઞાતકરણં

૨૦૦. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ અપ્પટિઞ્ઞાય ભિક્ખૂનં કમ્માનિ કરોન્તિ – તજ્જનીયમ્પિ, નિયસ્સમ્પિ, પબ્બાજનીયમ્પિ, પટિસારણીયમ્પિ, ઉક્ખેપનીયમ્પિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ અપ્પટિઞ્ઞાય ભિક્ખૂનં કમ્માનિ કરિસ્સન્તિ – તજ્જનીયમ્પિ, નિયસ્સમ્પિ, પબ્બાજનીયમ્પિ, પટિસારણીયમ્પિ, ઉક્ખેપનીયમ્પી’’તિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે… ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે…પે… ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, અપ્પટિઞ્ઞાય ભિક્ખૂનં કમ્મં કાતબ્બં – તજ્જનીયં વા, નિયસ્સં વા, પબ્બાજનીયં વા, પટિસારણીયં વા, ઉક્ખેપનીયં વા. યો કરેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ.

૨૦૧. ‘‘એવં ખો, ભિક્ખવે, અધમ્મિકં હોતિ પટિઞ્ઞાતકરણં, એવં ધમ્મિકં. કથઞ્ચ, ભિક્ખવે, અધમ્મિકં હોતિ પટિઞ્ઞાતકરણં?

‘‘ભિક્ખુ પારાજિકં અજ્ઝાપન્નો હોતિ. તમેનં ચોદેતિ સઙ્ઘો વા, સમ્બહુલા વા, એકપુગ્ગલો વા – ‘પારાજિકં આયસ્મા અજ્ઝાપન્નો’તિ? સો એવં વદેતિ – ‘ન ખો અહં, આવુસો, પારાજિકં અજ્ઝાપન્નો, સઙ્ઘાદિસેસં અજ્ઝાપન્નો’તિ. તં સઙ્ઘો સઙ્ઘાદિસેસેન કારેતિ. અધમ્મિકં પટિઞ્ઞાતકરણં.

‘‘ભિક્ખુ પારાજિકં અજ્ઝાપન્નો હોતિ. તમેનં ચોદેતિ સઙ્ઘો વા, સમ્બહુલા વા, એકપુગ્ગલો વા – ‘પારાજિકં આયસ્મા અજ્ઝાપન્નો’તિ? સો એવં વદેતિ – ‘ન ખો અહં, આવુસો, પારાજિકં અજ્ઝાપન્નો, થુલ્લચ્ચયં…પે… પાચિત્તિયં…પે… પાટિદેસનીયં…પે… દુક્કટં…પે… દુબ્ભાસિતં અજ્ઝાપન્નો’તિ. તં સઙ્ઘો દુબ્ભાસિતેન કારેતિ. અધમ્મિકં પટિઞ્ઞાતકરણં.

‘‘ભિક્ખુ સઙ્ઘાદિસેસં…પે… થુલ્લચ્ચયં…પે… પાચિત્તિયં…પે… પાટિદેસનીયં…પે… દુક્કટં…પે… દુબ્ભાસિતં અજ્ઝાપન્નો હોતિ. તમેનં ચોદેતિ સઙ્ઘો વા, સમ્બહુલા વા, એકપુગ્ગલો વા – ‘દુબ્ભાસિતં આયસ્મા અજ્ઝાપન્નો’તિ? સો એવં વદેતિ – ‘ન ખો અહં, આવુસો, દુબ્ભાસિતં અજ્ઝાપન્નો, પારાજિકં અજ્ઝાપન્નો’તિ. તં સઙ્ઘો પારાજિકેન કારેતિ. અધમ્મિકં પટિઞ્ઞાતકરણં.

‘‘ભિક્ખુ દુબ્ભાસિતં અજ્ઝાપન્નો હોતિ. તમેનં ચોદેતિ સઙ્ઘો વા, સમ્બહુલા વા, એકપુગ્ગલો વા – ‘દુબ્ભાસિતં આયસ્મા અજ્ઝાપન્નો’તિ? સો એવં વદેતિ – ‘ન ખો અહં, આવુસો, દુબ્ભાસિતં અજ્ઝાપન્નો, સઙ્ઘાદિસેસં…પે… થુલ્લચ્ચયં…પે… પાચિત્તિયં…પે… પાટિદેસનીયં…પે… દુક્કટં અજ્ઝાપન્નો’તિ. તં સઙ્ઘો દુક્કટેન કારેતિ. અધમ્મિકં પટિઞ્ઞાતકરણં. ‘‘એવં ખો, ભિક્ખવે, અધમ્મિકં હોતિ પટિઞ્ઞાતકરણં.

‘‘કથઞ્ચ, ભિક્ખવે, ધમ્મિકં હોતિ પટિઞ્ઞાતકરણં? ભિક્ખુ પારાજિકં અજ્ઝાપન્નો હોતિ. તમેનં ચોદેતિ સઙ્ઘો વા, સમ્બહુલા વા, એકપુગ્ગલો વા – ‘પારાજિકં આયસ્મા અજ્ઝાપન્નો’તિ? સો એવં વદેતિ – ‘આમ, આવુસો, પારાજિકં અજ્ઝાપન્નો’તિ. તં સઙ્ઘો પારાજિકેન કારેતિ. ધમ્મિકં પટિઞ્ઞાતકરણં.

‘‘ભિક્ખુ સઙ્ઘાદિસેસં…પે… થુલ્લચ્ચયં…પે… પાચિત્તિયં…પે… પાટિદેસનીયં…પે… દુક્કટં…પે… દુબ્ભાસિતં અજ્ઝાપન્નો હોતિ. તમેનં ચોદેતિ સઙ્ઘો વા, સમ્બહુલા વા, એકપુગ્ગલો વા – ‘દુબ્ભાસિતં આયસ્મા અજ્ઝાપન્નો’તિ? સો એવં વદેતિ – ‘આમ, આવુસો, દુબ્ભાસિતં અજ્ઝાપન્નો’તિ. તં સઙ્ઘો દુબ્ભાસિતેન કારેતિ. ધમ્મિકં પટિઞ્ઞાતકરણં. એવં ખો, ભિક્ખવે, ધમ્મિકં હોતિ પટિઞ્ઞાતકરણ’’ન્તિ.

૫. યેભુય્યસિકા

૨૦૨. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ સઙ્ઘમજ્ઝે ભણ્ડનજાતા કલહજાતા વિવાદાપન્ના અઞ્ઞમઞ્ઞં મુખસત્તીહિ વિતુદન્તા વિહરન્તિ, ન સક્કોન્તિ તં અધિકરણં વૂપસમેતું. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, એવરૂપં અધિકરણં યેભુય્યસિકાય વૂપસમેતું. પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ સલાકગ્ગાહાપકો સમ્મન્નિતબ્બો – યો ન છન્દાગતિં ગચ્છેય્ય, ન દોસાગતિં ગચ્છેય્ય, ન મોહાગતિં ગચ્છેય્ય, ન ભયાગતિં ગચ્છેય્ય, ગહિતાગહિતુઞ્ચ જાનેય્ય. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, સમ્મન્નિતબ્બો. પઠમં ભિક્ખુ યાચિતબ્બો, યાચિત્વા બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૨૦૩. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામં ભિક્ખું સલાકગ્ગાહાપકં સમ્મન્નેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામં ભિક્ખું સલાકગ્ગાહાપકં સમ્મન્નતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો સલાકગ્ગાહાપકસ્સ સમ્મુતિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘સમ્મતો સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ સલાકગ્ગાહાપકો. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

૨૦૪. ‘‘દસયિમે, ભિક્ખવે, અધમ્મિકા સલાકગ્ગાહા, દસ ધમ્મિકા [દસ ધમ્મિકા સલાકગ્ગાહા (ક.)]. કતમે દસ અધમ્મિકા સલાકગ્ગાહા? ઓરમત્તકઞ્ચ અધિકરણં હોતિ, ન ચ ગતિગતં હોતિ, ન ચ સરિતસારિતં હોતિ, જાનાતિ અધમ્મવાદી બહુતરાતિ, અપ્પેવ નામ અધમ્મવાદી બહુતરા અસ્સૂતિ, જાનાતિ સઙ્ઘો ભિજ્જિસ્સતીતિ, અપ્પેવ નામ સઙ્ઘો ભિજ્જેય્યાતિ, અધમ્મેન ગણ્હન્તિ, વગ્ગા ગણ્હન્તિ, ન ચ યથાદિટ્ઠિયા ગણ્હન્તિ – ઇમે દસ અધમ્મિકા સલાકગ્ગાહા.

‘‘કતમે દસ ધમ્મિકા સલાકગ્ગાહા? ન ચ ઓરમત્તકં અધિકરણં હોતિ, ગતિગતઞ્ચ હોતિ, સરિતસારિતઞ્ચ હોતિ, જાનાતિ ધમ્મવાદી બહુતરાતિ, અપ્પેવ નામ ધમ્મવાદી બહુતરા અસ્સૂતિ, જાનાતિ સઙ્ઘો ન ભિજ્જિસ્સતીતિ, અપ્પેવ નામ સઙ્ઘો ન ભિજ્જેય્યાતિ, ધમ્મેન ગણ્હન્તિ, સમગ્ગા ગણ્હન્તિ, યથાદિટ્ઠિયા ચ ગણ્હન્તિ – ઇમે દસ ધમ્મિકા સલાકગ્ગાહા’’તિ.

૬. તસ્સપાપિયસિકા

૨૦૫. તેન ખો પન સમયેન ઉપવાળો ભિક્ખુ સઙ્ઘમજ્ઝે આપત્તિયા અનુયુઞ્જિયમાનો અવજાનિત્વા પટિજાનાતિ, પટિજાનિત્વા અવજાનાતિ, અઞ્ઞેનઞ્ઞં પટિચરતિ, સમ્પજાનમુસા ભાસતિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ ઉપવાળો ભિક્ખુ સઙ્ઘમજ્ઝે આપત્તિયા અનુયુઞ્જિયમાનો અવજાનિત્વા પટિજાનિસ્સતિ, પટિજાનિત્વા અવજાનિસ્સતિ, અઞ્ઞેનઞ્ઞં પટિચરિસ્સતિ, સમ્પજાનમુસા ભાસિસ્સતી’’તિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે… ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે…પે… ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉપવાળસ્સ ભિક્ખુનો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં કરોતુ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, કાતબ્બં. પઠમં ઉપવાળો ભિક્ખુ ચોદેતબ્બો, ચોદેત્વા સારેતબ્બો, સારેત્વા આપત્તિં આરોપેતબ્બો, આપત્તિં આરોપેત્વા બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

૨૦૬. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉપવાળો ભિક્ખુ સઙ્ઘમજ્ઝે આપત્તિયા અનુયુઞ્જિયમાનો અવજાનિત્વા પટિજાનાતિ, પટિજાનિત્વા અવજાનાતિ, અઞ્ઞેનઞ્ઞં પટિચરતિ, સમ્પજાનમુસા ‘ભાસતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઉપવાળસ્સ ભિક્ખુનો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં કરેય્ય. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઉપવાળો ભિક્ખુ સઙ્ઘમજ્ઝે આપત્તિયા અનુયુઞ્જિયમાનો અવજાનિત્વા પટિજાનાતિ, પટિજાનિત્વા અવજાનાતિ, અઞ્ઞેનઞ્ઞં પટિચરતિ, સમ્પજાનમુસા ભાસતિ. સઙ્ઘો ઉપવાળસ્સ ભિક્ખુનો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં કરોતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઉપવાળસ્સ ભિક્ખુનો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મસ્સ કરણં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે….

‘‘કતં સઙ્ઘેન ઉપવાળસ્સ ભિક્ખુનો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

૨૦૭. ‘‘પઞ્ચિમાનિ, ભિક્ખવે, ધમ્મિકાનિ તસ્સપાપિયસિકાકમ્મસ્સ કરણાનિ. અસુચિ ચ હોતિ, અલજ્જી ચ, સાનુવાદો ચ, તસ્સ સઙ્ઘો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં કરોતિ ધમ્મેન, સમગ્ગેન – ઇમાનિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચ ધમ્મિકાનિ તસ્સપાપિયસિકાકમ્મસ્સ કરણાનિ.

અધમ્મકમ્મદ્વાદસકં

૨૦૮. ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ. અસમ્મુખા કતં હોતિ, અપ્પટિપુચ્છાકતં હોતિ, અપ્પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ…પે… અધમ્મેન કતં હોતિ, વગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં અધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, અવિનયકમ્મઞ્ચ, દુવૂપસન્તઞ્ચ.

ધમ્મકમ્મદ્વાદસકં

૨૦૯. ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ. સમ્મુખા કતં હોતિ, પટિપુચ્છાકતં હોતિ, પટિઞ્ઞાય કતં હોતિ…પે… ધમ્મેન કતં હોતિ, સમગ્ગેન કતં હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં ધમ્મકમ્મઞ્ચ હોતિ, વિનયકમ્મઞ્ચ, સુવૂપસન્તઞ્ચ.

આકઙ્ખમાનછક્કં

૨૧૦. ‘‘તીહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં કરેય્ય. ભણ્ડનકારકો હોતિ કલહકારકો વિવાદકારકો ભસ્સકારકો સઙ્ઘે અધિકરણકારકો; બાલો હોતિ અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં કરેય્ય. અધિસીલે સીલવિપન્નો હોતિ, અજ્ઝાચારે આચારવિપન્નો હોતિ, અતિદિટ્ઠિયા દિટ્ઠિવિપન્નો હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે…પે….

‘‘અપરેહિપિ, ભિક્ખવે…પે… બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, તીહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ભિક્ખુનો આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં કરેય્ય.

‘‘તિણ્ણં, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂનં આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં કરેય્ય. એકો ભણ્ડનકારકો હોતિ…પે… સઙ્ઘે અધિકરણકારકો; એકો બાલો હોતિ અબ્યત્તો આપત્તિબહુલો અનપદાનો; એકો ગિહિસંસટ્ઠો વિહરતિ અનનુલોમિકેહિ ગિહિસંસગ્ગેહિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં કરેય્ય.

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં કરેય્ય. એકો અધિસીલે સીલવિપન્નો હોતિ, એકો અજ્ઝાચારે આચારવિપન્નો હોતિ, એકો અતિદિટ્ઠિયા દિટ્ઠિવિપન્નો હોતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે…પે….

‘‘અપરેસમ્પિ, ભિક્ખવે…પે… એકો બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, એકો ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, એકો સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ – ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, તિણ્ણં ભિક્ખૂનં આકઙ્ખમાનો સઙ્ઘો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં કરેય્ય.

અટ્ઠારસવત્તં

૨૧૧. ‘‘તસ્સપાપિયસિકાકમ્મકતેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સમ્મા વત્તિતબ્બં. તત્રાયં સમ્માવત્તના –

ન ઉપસમ્પાદેતબ્બં, ન નિસ્સયો દાતબ્બો, ન સામણેરો ઉપટ્ઠાપેતબ્બો, ન ભિક્ખુનોવાદકસમ્મુતિ સાદિતબ્બા, સમ્મતેનપિ ભિક્ખુનિયો ન ઓવદિતબ્બા…પે… ન ભિક્ખૂહિ સમ્પયોજેતબ્બ’’ન્તિ. અથ ખો સઙ્ઘો ઉપવાળસ્સ ભિક્ખુનો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં અકાસિ.

૭. તિણવત્થારકં

૨૧૨. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂનં ભણ્ડનજાતાનં કલહજાતાનં વિવાદાપન્નાનં વિહરતં બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં હોતિ ભાસિતપરિક્કન્તં. અથ ખો તેસં ભિક્ખૂનં એતદહોસિ – ‘‘અમ્હાકં ખો ભણ્ડનજાતાનં કલહજાતાનં વિવાદાપન્નાનં વિહરતં બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. સચે મયં ઇમાહિ આપત્તીહિ અઞ્ઞમઞ્ઞં કારેસ્સામ, સિયાપિ તં અધિકરણં કક્ખળત્તાય વાળત્તાય [કક્ખળતાય વાળતાય (સ્યા. કં.)] ભેદાય સંવત્તેય્ય. કથં નુ ખો અમ્હેહિ પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું.

‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂનં ભણ્ડનજાતાનં કલહજાતાનં વિવાદાપન્નાનં વિહરતં બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં હોતિ ભાસિતપરિક્કન્તં. તત્ર ચે ભિક્ખૂનં [તત્ર ચે ભિક્ખવે ભિક્ખૂનં (સ્યા.)] એવં હોતિ – ‘અમ્હાકં ખો ભણ્ડનજાતાનં કલહજાતાનં વિવાદાપન્નાનં વિહરતં બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં; સચે મયં ઇમાહિ આપત્તીહિ અઞ્ઞમઞ્ઞં કારેસ્સામ, સિયાપિ તં અધિકરણં કક્ખળત્તાય વાળત્તાય ભેદાય સંવત્તેય્યા’તિ, અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, એવરૂપં અધિકરણં તિણવત્થારકેન વૂપસમેતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, વૂપસમેતબ્બં. સબ્બેહેવ એકજ્ઝં સન્નિપતિતબ્બં, સન્નિપતિત્વા બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અમ્હાકં ભણ્ડનજાતાનં કલહજાતાનં વિવાદાપન્નાનં વિહરતં બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. સચે મયં ઇમાહિ આપત્તીહિ અઞ્ઞમઞ્ઞં કારેસ્સામ, સિયાપિ તં અધિકરણં કક્ખળત્તાય વાળત્તાય ભેદાય સંવત્તેય્ય. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇમં અધિકરણં તિણવત્થારકેન વૂપસમેય્ય, ઠપેત્વા થુલ્લવજ્જં, ઠપેત્વા ગિહિપ્પટિસંયુત્ત’’ન્તિ. ‘‘એકતોપક્ખિકાનં ભિક્ખૂનં બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સકો પક્ખો ઞાપેતબ્બો –

‘‘સુણન્તુ મે આયસ્મન્તા. અમ્હાકં ભણ્ડનજાતાનં કલહજાતાનં વિવાદાપન્નાનં વિહરતં બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. સચે મયં ઇમાહિ આપત્તીહિ અઞ્ઞમઞ્ઞં કારેસ્સામ, સિયાપિ તં અધિકરણં કક્ખળત્તાય વાળત્તાય ભેદાય સંવત્તેય્ય. યદાયસ્મન્તાનં પત્તકલ્લં, અહં યા ચેવ આયસ્મન્તાનં આપત્તિ, યા ચ અત્તનો આપત્તિ, આયસ્મન્તાનઞ્ચેવ અત્થાય, અત્તનો ચ અત્થાય, સઙ્ઘમજ્ઝે તિણવત્થારકેન દેસેય્યં, ઠપેત્વા થુલ્લવજ્જં, ઠપેત્વા ગિહિપ્પટિસંયુત્ત’’ન્તિ.

‘‘અથાપરેસં એકતોપક્ખિકાનં ભિક્ખૂનં બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સકો પક્ખો ઞાપેતબ્બો –

‘‘સુણન્તુ મે આયસ્મન્તા. અમ્હાકં ભણ્ડનજાતાનં કલહજાતાનં વિવાદાપન્નાનં વિહરતં બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. સચે મયં ઇમાહિ આપત્તીહિ અઞ્ઞમઞ્ઞં કારેસ્સામ, સિયાપિ તં અધિકરણં કક્ખળત્તાય વાળત્તાય ભેદાય સંવત્તેય્ય. યદાયસ્મન્તાનં પત્તકલ્લં, અહં યા ચેવ આયસ્મન્તાનં આપત્તિ, યા ચ અત્તનો આપત્તિ, આયસ્મન્તાનઞ્ચેવ અત્થાય, અત્તનો ચ અત્થાય, સઙ્ઘમજ્ઝે તિણવત્થારકેન દેસેય્યં, ઠપેત્વા થુલ્લવજ્જં, ઠપેત્વા ગિહિપ્પટિસંયુત્ત’’ન્તિ.

૨૧૩. ‘‘અથાપરેસં એકતોપક્ખિકાનં ભિક્ખૂનં બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અમ્હાકં ભણ્ડનજાતાનં કલહજાતાનં વિવાદાપન્નાનં વિહરતં બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. સચે મયં ઇમાહિ આપત્તીહિ અઞ્ઞમઞ્ઞં કારેસ્સામ, સિયાપિ તં અધિકરણં કક્ખળત્તાય વાળત્તાય ભેદાય સંવત્તેય્ય. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, અહં યા ચેવ ઇમેસં આયસ્મન્તાનં આપત્તિ, યા ચ અત્તનો આપત્તિ, ઇમેસઞ્ચેવ આયસ્મન્તાનં અત્થાય, અત્તનો ચ અત્થાય, સઙ્ઘમજ્ઝે તિણવત્થારકેન દેસેય્યં, ઠપેત્વા થુલ્લવજ્જં, ઠપેત્વા ગિહિપ્પટિસંયુત્તં. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અમ્હાકં ભણ્ડનજાતાનં કલહજાતાનં વિવાદાપન્નાનં વિહરતં બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. સચે મયં ઇમાહિ આપત્તીહિ અઞ્ઞમઞ્ઞં કારેસ્સામ, સિયાપિ તં અધિકરણં કક્ખળત્તાય વાળત્તાય ભેદાય સંવત્તેય્ય. અહં યા ચેવ ઇમેસં આયસ્મન્તાનં આપત્તિ, યા ચ અત્તનો આપત્તિ, ઇમેસઞ્ચેવ આયસ્મન્તાનં અત્થાય, અત્તનો ચ અત્થાય, સઙ્ઘમજ્ઝે તિણવત્થારકેન દેસેમિ, ઠપેત્વા થુલ્લવજ્જં, ઠપેત્વા ગિહિપ્પટિસંયુત્તં. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ અમ્હાકં ઇમાસં આપત્તીનં સઙ્ઘમજ્ઝે તિણવત્થારકેન દેસના, ઠપેત્વા થુલ્લવજ્જં, ઠપેત્વા ગિહિપ્પટિસંયુત્તં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દેસિતા અમ્હાકં ઇમા આપત્તિયો સઙ્ઘમજ્ઝે તિણવત્થારકેન, ઠપેત્વા થુલ્લવજ્જં, ઠપેત્વા ગિહિપ્પટિસંયુત્તં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

૨૧૪. ‘‘અથાપરેસં એકતોપક્ખિકાનં ભિક્ખૂનં બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અમ્હાકં ભણ્ડનજાતાનં કલહજાતાનં વિવાદાપન્નાનં વિહરતં બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. સચે મયં ઇમાહિ આપત્તીહિ અઞ્ઞમઞ્ઞં કારેસ્સામ, સિયાપિ તં અધિકરણં કક્ખળત્તાય વાળત્તાય ભેદાય સંવત્તેય્ય. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, અહં યા ચેવ ઇમેસં આયસ્મન્તાનં આપત્તિ, યા ચ અત્તનો આપત્તિ, ઇમેસઞ્ચેવ આયસ્મન્તાનં અત્થાય, અત્તનો ચ અત્થાય, સઙ્ઘમજ્ઝે તિણવત્થારકેન દેસેય્યં, ઠપેત્વા થુલ્લવજ્જં, ઠપેત્વા ગિહિપ્પટિસંયુત્તં. એસા ઞત્તિ.

‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અમ્હાકં ભણ્ડનજાતાનં કલહજાતાનં વિવાદાપન્નાનં વિહરતં બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. સચે મયં ઇમાહિ આપત્તીહિ અઞ્ઞમઞ્ઞં કારેસ્સામ, સિયાપિ તં અધિકરણં કક્ખળત્તાય વાળત્તાય ભેદાય સંવત્તેય્ય. અહં યા ચેવ ઇમેસં આયસ્મન્તાનં આપત્તિ, યા ચ અત્તનો આપત્તિ, ઇમેસઞ્ચેવ આયસ્મન્તાનં અત્થાય, અત્તનો ચ અત્થાય, સઙ્ઘમજ્ઝે તિણવત્થારકેન દેસેમિ, ઠપેત્વા થુલ્લવજ્જં, ઠપેત્વા ગિહિપ્પટિસંયુત્તં. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ અમ્હાકં ઇમાસં આપત્તીનં સઙ્ઘમજ્ઝે તિણવત્થારકેન દેસના, ઠપેત્વા થુલ્લવજ્જં, ઠપેત્વા ગિહિપ્પટિસંયુત્તં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.

‘‘દેસિતા અમ્હાકં ઇમા આપત્તિયો સઙ્ઘમજ્ઝે તિણવત્થારકેન, ઠપેત્વા થુલ્લવજ્જં, ઠપેત્વા ગિહિપ્પટિસંયુત્તં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.

‘‘એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, તે ભિક્ખૂ તાહિ આપત્તીહિ વુટ્ઠિતા હોન્તિ, ઠપેત્વા થુલ્લવજ્જં, ઠપેત્વા ગિહિપ્પટિસંયુત્તં, ઠપેત્વા દિટ્ઠાવિકમ્મં, ઠપેત્વા યે ન તત્થ હોન્તી’’તિ.

૮. અધિકરણં

૨૧૫. તેન ખો પન સમયેન (ભિક્ખૂપિ ભિક્ખૂહિ વિવદન્તિ,) [( ) નત્થિ (સી. સ્યા. કં.)] ભિક્ખૂપિ ભિક્ખુનીહિ વિવદન્તિ, ભિક્ખુનિયોપિ ભિક્ખૂહિ વિવદન્તિ, છન્નોપિ ભિક્ખુ ભિક્ખુનીનં અનુપખજ્જ ભિક્ખૂહિ સદ્ધિં વિવદતિ, ભિક્ખુનીનં પક્ખં ગાહેતિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ છન્નો ભિક્ખુ ભિક્ખુનીનં અનુપખજ્જ ભિક્ખૂહિ સદ્ધિં વિવદિસ્સતિ, ભિક્ખુનીનં પક્ખં ગાહેસ્સતીતિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે… સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે…પે… સચ્ચં ભગવા’’તિ…પે… વિગરહિત્વા…પે… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ –

[પરિ. ૨૭૫] ‘‘ચત્તારિમાનિ, ભિક્ખવે, અધિકરણાનિ – વિવાદાધિકરણં, અનુવાદાધિકરણં, આપત્તાધિકરણં, કિચ્ચાધિકરણં [કિચ્ચાધિકરણઞ્ચ (ક.)].

‘‘તત્થ કતમં વિવાદાધિકરણં [પરિ. ૩૧૪]? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ [ભિક્ખૂ ભિક્ખું (ક.)] વિવદન્તિ – ધમ્મોતિ વા અધમ્મોતિ વા, વિનયોતિ વા અવિનયોતિ વા, ભાસિતં લપિતં તથાગતેનાતિ વા અભાસિતં અલપિતં તથાગતેનાતિ વા, આચિણ્ણં તથાગતેનાતિ વા અનાચિણ્ણં તથાગતેનાતિ વા, પઞ્ઞત્તં તથાગતેનાતિ વા અપ્પઞ્ઞત્તં તથાગતેનાતિ વા, આપત્તીતિ વા અનાપત્તીતિ વા, લહુકા આપત્તીતિ વા ગરુકા આપત્તીતિ વા, સાવસેસા આપત્તીતિ વા અનવસેસા આપત્તીતિ વા, દુટ્ઠુલ્લા આપત્તીતિ વા અદુટ્ઠુલ્લા આપત્તીતિ વા? યં તત્થ ભણ્ડનં કલહો વિગ્ગહો વિવાદો નાનાવાદો અઞ્ઞથાવાદો વિપચ્ચતાય વોહારો મેધગં – ઇદં વુચ્ચતિ વિવાદાધિકરણં.

‘‘તત્થ કતમં અનુવાદાધિકરણં? [પરિ. ૩૧૫] ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ ભિક્ખું અનુવદન્તિ સીલવિપત્તિયા વા આચારવિપત્તિયા વા દિટ્ઠિવિપત્તિયા વા આજીવવિપત્તિયા વા. યો તત્થ અનુવાદો અનુવદના અનુલ્લપના અનુભણના અનુસમ્પવઙ્કતા અબ્ભુસ્સહનતા અનુબલપ્પદાનં – ઇદં વુચ્ચતિ અનુવાદાધિકરણં.

‘‘તત્થ કતમં આપત્તાધિકરણં? પઞ્ચપિ આપત્તિક્ખન્ધા આપત્તાધિકરણં, સત્તપિ આપત્તિક્ખન્ધા આપત્તાધિકરણં – ઇદં વુચ્ચતિ આપત્તાધિકરણં.

‘‘તત્થ કતમં કિચ્ચાધિકરણં? [પરિ. ૩૧૭] યા સઙ્ઘસ્સ કિચ્ચયતા, કરણીયતા, અપલોકનકમ્મં, ઞત્તિકમ્મં, ઞત્તિદુતિયકમ્મં, ઞત્તિચતુત્થકમ્મં – ઇદં વુચ્ચતિ કિચ્ચાધિકરણં.

૨૧૬. ‘‘વિવાદાધિકરણસ્સ કિં મૂલં? છ વિવાદમૂલાનિ વિવાદાધિકરણસ્સ મૂલં. તીણિપિ અકુસલમૂલાનિ વિવાદાધિકરણસ્સ મૂલં, તીણિપિ કુસલમૂલાનિ વિવાદાધિકરણસ્સ મૂલં. [પરિ. ૨૭૨; અ. નિ. ૨.૩૫-૩૬; મ. નિ. ૩.૪૪] કતમાનિ છ વિવાદમૂલાનિ વિવાદાધિકરણસ્સ મૂલં? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ કોધનો હોતિ ઉપનાહી. યો સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ કોધનો હોતિ ઉપનાહી, સો સત્થરિપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, ધમ્મેપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, સઙ્ઘેપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, સિક્ખાયપિ ન પરિપૂરકારી હોતિ. યો સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સત્થરિપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, ધમ્મેપિ…પે… સઙ્ઘેપિ…પે… સિક્ખાયપિ ન પરિપૂરકારી, સો સઙ્ઘે વિવાદં જનેતિ. યો હોતિ વિવાદો બહુજનાહિતાય બહુજનાસુખાય બહુનો જનસ્સ અનત્થાય અહિતાય દુક્ખાય દેવમનુસ્સાનં. એવરૂપઞ્ચે તુમ્હે, ભિક્ખવે, વિવાદમૂલં અજ્ઝત્તં વા બહિદ્ધા વા સમનુપસ્સેય્યાથ, તત્ર તુમ્હે, ભિક્ખવે, તસ્સેવ પાપકસ્સ વિવાદમૂલસ્સ પહાનાય વાયમેય્યાથ. એવરૂપઞ્ચે તુમ્હે, ભિક્ખવે, વિવાદમૂલં અજ્ઝત્તં વા બહિદ્ધા વા ન સમનુપસ્સેય્યાથ, તત્ર તુમ્હે, ભિક્ખવે, તસ્સેવ પાપકસ્સ વિવાદમૂલસ્સ આયતિં અનવસ્સવાય પટિપજ્જેય્યાથ. એવમેતસ્સ પાપકસ્સ વિવાદમૂલસ્સ પહાનં હોતિ. એવમેતસ્સ પાપકસ્સ વિવાદમૂલસ્સ આયતિં અનવસ્સવો હોતિ.

[પરિ.૨૭૨] ‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ મક્ખી હોતિ પળાસી…પે… ઇસ્સુકી હોતિ મચ્છરી, સઠો હોતિ માયાવી, પાપિચ્છો હોતિ મિચ્છાદિટ્ઠી, સન્દિટ્ઠિપરામાસી હોતિ આધાનગ્ગાહી દુપ્પટિનિસ્સગ્ગી. યો સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સન્દિટ્ઠિપરામાસી હોતિ આધાનગ્ગાહી દુપ્પટિનિસ્સગ્ગી, સો સત્થરિપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, ધમ્મેપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, સઙ્ઘેપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, સિક્ખાયપિ ન પરિપૂરકારી હોતિ. યો સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સત્થરિપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, ધમ્મેપિ…પે… સઙ્ઘેપિ…પે… સિક્ખાયપિ ન પરિપૂરકારી, સો સઙ્ઘે વિવાદં જનેતિ. યો હોતિ વિવાદો બહુજનાહિતાય બહુજનાસુખાય બહુનો જનસ્સ અનત્થાય અહિતાય દુક્ખાય દેવમનુસ્સાનં. એવરૂપઞ્ચે તુમ્હે, ભિક્ખવે, વિવાદમૂલં અજ્ઝત્તં વા બહિદ્ધા વા સમનુપસ્સેય્યાથ, તત્ર તુમ્હે, ભિક્ખવે, તસ્સેવ પાપકસ્સ વિવાદમૂલસ્સ પહાનાય વાયમેય્યાથ. એવરૂપઞ્ચે તુમ્હે, ભિક્ખવે, વિવાદમૂલં અજ્ઝત્તં વા બહિદ્ધા વા ન સમનુપસ્સેય્યાથ, તત્ર તુમ્હે, ભિક્ખવે, તસ્સેવ પાપકસ્સ વિવાદમૂલસ્સ આયતિં અનવસ્સવાય પટિપજ્જેય્યાથ. એવમેતસ્સ પાપકસ્સ વિવાદમૂલસ્સ પહાનં હોતિ. એવમેતસ્સ પાપકસ્સ વિવાદમૂલસ્સ આયતિં અનવસ્સવો હોતિ. ઇમાનિ છ વિવાદમૂલાનિ વિવાદાધિકરણસ્સ મૂલં.

‘‘કતમાનિ તીણિ અકુસલમૂલાનિ વિવાદાધિકરણસ્સ મૂલં? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ લુદ્ધચિત્તા વિવદન્તિ, દુટ્ઠચિત્તા વિવદન્તિ, મૂળ્હચિત્તા વિવદન્તિ – ધમ્મોતિ વા અધમ્મોતિ વા, વિનયોતિ વા અવિનયોતિ વા, ભાસિતં લપિતં તથાગતેનાતિ વા અભાસિતં અલપિતં તથાગતેનાતિ વા, આચિણ્ણં તથાગતેનાતિ વા અનાચિણ્ણં તથાગતેનાતિ વા, પઞ્ઞત્તં તથાગતેનાતિ વા અપ્પઞ્ઞત્તં તથાગતેનાતિ વા, આપત્તીતિ વા અનાપત્તીતિ વા, લહુકા આપત્તીતિ વા ગરુકા આપત્તીતિ વા, સાવસેસા આપત્તીતિ વા અનવસેસા આપત્તીતિ વા, દુટ્ઠુલ્લા આપત્તીતિ વા અદુટ્ઠુલ્લા આપત્તીતિ વા. ઇમાનિ તીણિ અકુસલમૂલાનિ વિવાદાધિકરણસ્સ મૂલં.

‘‘કતમાનિ તીણિ કુસ