📜

ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ

ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕੇ

ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ

ਧਾਤੁਕਥਾਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ

ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਵਣ੍ਣਨਾ

ਧਾਤੁਕਥਾਪਕਰਣਦੇਸਨਾਯ ਦੇਸਦੇਸਕਪਰਿਸਾਪਦੇਸਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾ ਏਵਾਤਿ ਕਾਲਾਪਦੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਧਾਤੁਕਥਾਪਕਰਣਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ‘‘ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਅਦੇਸਯੀ’’ਤਿ ਹਿ ਇਮਿਨਾ ਵਿਭਙ੍ਗਾਨਨ੍ਤਰਂ ਧਾਤੁਕਥਾ ਦੇਸਿਤਾਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਸਨਾਕਾਲੋ ਅਪਦਿਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ. ਯੇ ਪਨ ‘‘ਵਿਭਙ੍ਗਾਨਨ੍ਤਰਂ ਕਥਾਵਤ੍ਥੁਪਕਰਣਂ ਦੇਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਵਾਦਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਿਭਙ੍ਗਾਨਨ੍ਤਰਂ…ਪੇ… ਦਸ੍ਸੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ.

‘‘ਕਾਮਾ ਤੇ ਪਠਮਾ ਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ (ਸੁ. ਨਿ. ੪੩੮; ਮਹਾਨਿ. ੨੮; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਨਨ੍ਦਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੪੭) ਕਿਲੇਸਵਿਦ੍ਧਂਸਨਮ੍ਪਿ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਮਾਰਸ੍ਸ ਬਲਵਿਧਮਨਨ੍ਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ, ‘‘ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਕਰਣਵਸੇਨ ਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਮਾਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਤ੍ਤਾ ਖਨ੍ਤਿਬਲਸਦ੍ਧਾਬਲਾਦਿਆਨੁਭਾਵੇਨ ਉਸ੍ਸਾਹਪਰਿਸਾਬਲਭਞ੍ਜਨਮੇਵ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਮਾਰਸ੍ਸ ਬਲਵਿਦ੍ਧਂਸਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਵਿਸਯਾਤਿਕ੍ਕਮਨਂ ਕਾਮਧਾਤੁਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ. ਸਮੁਦਯਪ੍ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਵਸੇਨਾਤਿ ਪਹਾਨਾਭਿਸਮਯਪਰਿਞ੍ਞਾਭਿਸਮਯਾਨਂ ਵਸੇਨ. ਨਨੁ ਚੇਤਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਮਾਰਾਨਂ ਭਞ੍ਜਨਂ ਸਾਵਕੇਸੁਪਿ ਲਬ੍ਭਤੇਵਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਪਰੂਪਨਿਸ੍ਸਯਰਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਵੀਰਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਵੀਰਿਯਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਹਾਵੀਰਿਯੋਤਿ ਮਹਾਵੀਰੋ’’ਤਿ. ਮਹਾਵੀਰਿਯਤਾ ਚ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਵੀਰਿਯਪਾਰਮਿਤਾਯ ਚਤੁਰਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਵੀਰਿਯਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਚਤੁਬ੍ਬਿਧਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਤੋ ਏਵ ਹਿਸ੍ਸ ਵੀਰਿਯਾਹਾਨਿਸਿਦ੍ਧਿਪੀਤਿ.

ਖਨ੍ਧਾਦਿਕੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਸਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਭਿਧਮ੍ਮਕਥਾ ਪਵਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਭਿਧਮ੍ਮਕਥਾਧਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨ ਵਾ’’ਤਿ. ਤੇਸਂ ਕਥਨਤੋਤਿ ਤੇਸਂ ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਕਥਾਭਾਵਤੋ. ਏਤੇਨ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮੁਦਾਯੋ ਪਕਰਣਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਧਾਤੁਯੋ ਕਥੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ, ਏਤੇਨ ਵਾਤਿ ਧਾਤੁਕਥਾ, ਤਥਾਪਵਤ੍ਤੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤ੍ਥਸਮੁਦਾਯੋ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਪਕਰਣਾਨਂ ਧਾਤੁਕਥਾਭਾਵੋ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਯਦਿਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਤਿਸਯਨ੍ਤਿ ਸਵਿਸੇਸਂ ਵਿਚਿਤ੍ਤਾਤਿਰੇਕਵਸੇਨ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਚ ਦੇਸਨਾਯ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀ ਧਾਤੁਕਥਾਯ ਮਾਤਿਕਾ’’ਤਿ (ਧਾਤੁ. ੫). ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਏਕਦੇਸਕਥਨਮੇਵ ਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਸਾਸਨੇ ਯੇਸੁ ਧਾਤੁ-ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋ, ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਅਞ੍ਞੇਹਿਪਿ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਇਮਸ੍ਸ ਪਕਰਣਸ੍ਸ ਧਾਤੁਕਥਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤੂਹਿ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤੂਸੁ. ਮਹਨ੍ਤੋ ਪਭੇਦਾਨੁਗਤੋ ਵਿਸਯੋ ਏਤਾਸਨ੍ਤਿ ਮਹਾਵਿਸਯਾ, ਧਾਤੁਯੋ, ਨ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਾਨਿ ਅਪ੍ਪਤਰਪਦਤ੍ਤਾ. ਯੇਨ ਵਾ ਸਭਾਵੇਨ ਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਗਹਾਸਙ੍ਗਹਸਮ੍ਪਯੋਗਵਿਪ੍ਪਯੋਗੇਹਿ ਉਦ੍ਦੇਸਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਸਭਾਵੋ ਧਾਤੁ. ਸਾ ਧਾਤੁ ਇਧ ਸਾਤਿਸਯਂ ਦੇਸਿਤਾਤਿ ਸਵਿਸੇਸਂ ਧਾਤੁਯਾ ਕਥਨਤੋ ਇਦਂ ਪਕਰਣਂ ‘‘ਧਾਤੁਕਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਭਾਵਤ੍ਥੋ ਹਿ ਅਯਂ ਧਾਤੁ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਧਾਤੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤ੍ਤਾ ਸਂਸਨ੍ਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੯੮) ਵਿਯ. ਧਾਤੁਭੇਦਨ੍ਤਿ ਧਾਤੁਵਿਭਾਗਂ. ਪਕਰਣਨ੍ਤਿ ਵਚਨਸੇਸੋ. ਕੁਤੋ ਪਕਰਣ-ਸਦ੍ਦੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਪਕਰਣਾਨਂ ਕਮੇਨ ਵਣ੍ਣਨਾਯ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਯੋਜਨਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਤੇਨ ਪਕਰਣ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਧਾਤੁਕਥਾਵ ਪਕਰਣਂ ਧਾਤੁਕਥਾਪਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਤਂ ਦੀਪਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਧਾਤੁਕਥਾਪਕਰਣਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਦੀਪਨਂ, ਅਤ੍ਥਦੀਪਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਵਣ੍ਣਨਂ. ‘‘ਅਤ੍ਥਂ ਦੀਪਯਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਂ ਸੁਣਾਥਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਸੋਤਦ੍ਵਾਰਾਨੁਸਾਰੇਨ ਤਤ੍ਥ ਉਪਧਾਰਣੇ ਨਿਯੋਜੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਂਦੀਪਨਵਚਨਸਵਨੇਨ ਉਪਧਾਰੇਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ.

ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧. ਮਾਤਿਕਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧. ਨਯਮਾਤਿਕਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧. ਚੁਦ੍ਦਸਵਿਧੇਨਾਤਿ ਚੁਦ੍ਦਸਪ੍ਪਕਾਰੇਨ, ਚੁਦ੍ਦਸਹਿ ਪਦੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਸਙ੍ਗਹੋ ਅਸਙ੍ਗਹੋ’’ਤਿ ਇਦਮੇਕਂ ਪਦਂ, ਤਥਾ ‘‘ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ’’ਤਿ. ‘‘ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਪਨ ਤੀਣਿ ਤੀਣਿ ਪਦਾਨਿ ਏਕੇਕਂ ਪਦਂ. ਇਤਰੇਸੁ ਪਦਵਿਭਾਗੋ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋਵ. ਏਤੇਹੀਤਿ ਸਙ੍ਗਹਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ. ਨਯਨਂ ਪਾਪਨਂ, ਤਂ ਪਨ ਪਵਤ੍ਤਨਂ ਞਾਪਨਞ੍ਚ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਪਵਤ੍ਤੀਯਤਿ ਞਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਚ ਦ੍ਵਿਧਾਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਨਯਾ ਏਵ ਉਦ੍ਦਿਸਿਯਮਾਨਾ ਮਾਤਿਕਾ. ਅਤ੍ਥਦ੍ਵਯੇਪਿ ਪਵਤ੍ਤਨਞਾਣਕਿਰਿਯਾਨਂ ਕਰਣਭਾਵੇਨ ਸਙ੍ਗਹਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰਾ ਨਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਸਙ੍ਗਹਾਦਿਕੇਨ ਨਯੇਨਾ’’ਤਿ (ਧਾਤੁ. ਅਟ੍ਠ. ੧). ਪਦਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਦੀਪਕਾਨਂ ਵਚਨਾਨਂ. ਪਜ੍ਜਤਿ ਏਤੇਨ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਹਿ ਪਦਂ. ਪਦਾਨਨ੍ਤਿ ਚ ਸਂਸਾਮਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ, ਪਕਰਣਸ੍ਸਾਤਿ ਪਨ ਅਵਯਵਾਵਯਵੀਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ.

੨. ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਮਾਤਿਕਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨. ਤਦਤ੍ਥਾਨੀਤਿ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਤ੍ਥਾਨਿ. ਪਟਿਚ੍ਚ ਸਮੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਕਂ ਏਤਸ੍ਮਾਤਿ ਹਿ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋ, ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਿਕੋ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਖਾਰਪਿਟਕੇ ‘‘ਦ੍ਵਾਦਸ ਪਚ੍ਚਯਾ, ਦ੍ਵਾਦਸ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਾ’’ਤਿ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ. ਤਥਾਦਸ੍ਸਿਤਾਨਨ੍ਤਿ ਗਣਨੁਦ੍ਦੇਸਵਿਭਾਗਮਤ੍ਤੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਾਨਂ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋ ਦ੍ਵਾਦਸਭਾਵੇਨੇਵ ਗਹਿਤੋ, ਨਨੁ ਤਤ੍ਥ ਭਵੋ ਕਮ੍ਮਭਵਾਦਿਭੇਦੇਨ, ਸੋਕਾਦਯੋ ਚ ਸਰੂਪਤੋਯੇਵ ਇਧ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਗਹਿਤਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ‘‘ਪਞ੍ਚਵੀਸਾਧਿਕੇਨ ਪਦਸਤੇਨਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨੇ. ਕਮ੍ਮਭਵਸ੍ਸ ਭਾਵਨਭਾਵੇਨ, ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵਸ੍ਸ ਭਵਨਭਾਵੇਨ. ਪਦਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਕਮ੍ਮਭਵੋ ਭਵਤਿ ਏਤਸ੍ਮਾਤਿ ਭਵੋ, ਇਤਰੋ ਭਵਤਿ, ਭਵਨਂ ਵਾਤਿ. ਤਨ੍ਨਿਦਾਨਦੁਕ੍ਖਭਾਵੇਨਾਤਿ ਜਰਾਮਰਣਨਿਦਾਨਦੁਕ੍ਖਭਾਵੇਨ.

‘‘ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀ ਧਾਤੁਕਥਾਯ ਮਾਤਿਕਾ’’ਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਧਾਤੁਕਥਾਯ ਮਾਤਿਕਾਕਿਤ੍ਤਨਮੇਵਾਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਪਿ…ਪੇ… ਮਾਤਿਕਾਤਿ ਅਯਂ ਧਾਤੁਕਥਾਮਾਤਿਕਾਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਅਸਮ੍ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਥ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਪਕਰਣਨ੍ਤਰਗਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਧਾਤੁਕਥਾਯ ਮਾਤਿਕਾਭਾਵੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਾਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਮਾਤਿਕਾਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਪਕਰਣਨ੍ਤਰਗਤਤ੍ਤਾ ਪਨ ਅਞ੍ਞਤੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬਰੂਪਾ ਇਤੋ ਬਹਿਭੂਤਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਰੂਪਤੋ ਗਹਿਤਾਵ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾਤਿਆਦਿਕਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਮਾਤਿਕਾਯ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਮਾਤਿਕਾਯ ਸਰੂਪੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾ. ਨ ਹਿ ਮਾਤਿਕਾਯ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਕੋਚਿ ਪਦਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਵਿਕਿਣ੍ਣਭਾਵੇਨਾਤਿ ਖਨ੍ਧਵਿਭਙ੍ਗਾਦੀਸੁ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਕਿਣ੍ਣਭਾਵੇਨ ਵਿਸਟਭਾਵੇਨ.

੩. ਨਯਮੁਖਮਾਤਿਕਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩. ਨਯਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰਵਿਸੇਸਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿ ਦੇਸਨਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਵਿਨਿਗ੍ਗਮਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਦ੍ਵਾਰਂ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ ਯਥਾਰਹਂ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤੁਯੋ ਅਰੂਪਿਨੋ ਚ ਖਨ੍ਧਾਤਿ ਤੇਸਂ ਉਦ੍ਦੇਸੋ ਨਯਮੁਖਮਾਤਿਕਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਯਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਵਿਯੁਜ੍ਜਨਸੀਲਾ, ਵਿਯੋਗੋ ਵਾ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਯੋਗਿਨੋ, ਤਥਾ ਸਹਯੋਗਿਨੋ, ਸਙ੍ਗਹਾਸਙ੍ਗਹਧਮ੍ਮਾ ਚ ਵਿਯੋਗੀਸਹਯੋਗੀਧਮ੍ਮਾ ਚ ਸਙ੍ਗਹਾ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਾ, ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਾਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਵਸੇਨ ਵਿਯੁਜ੍ਜਨਸਂਯੁਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਚ ਪਵਤ੍ਤਨਕਸਭਾਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚੁਦ੍ਦਸਪੀਤਿਆਦਿਨਾ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਰੋਤਿ. ਯੇਹੀਤਿ ਯੇਹਿ ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਚ. ਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋਤਿ ਤੇ ਸਙ੍ਗਹਾਦਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ. ਸਚ੍ਚਾਦੀਹਿਪੀਤਿ ਸਚ੍ਚਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਾਦੀਹਿਪਿ ਸਹ. ਯਥਾਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਭਵਾਨੁਰੂਪਂ, ਯਂ ਯਂ ਪਦਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸੋ ਪਨਾਤਿ ਸਙ੍ਗਹਾਸਙ੍ਗਹੋ. ਸਙ੍ਗਾਹਕਭੂਤੇਹੀਤਿ ਸਙ੍ਗਹਣਕਿਰਿਯਾਯ ਕਤ੍ਤੁਭੂਤੇਹਿ. ਤੇਹੀਤਿ ਸਚ੍ਚਾਦੀਹਿ. ਨ ਸਙ੍ਗਹਭੂਤੇਹੀਤਿ ਸਙ੍ਗਹਣਕਿਰਿਯਾਯ ਕਰਣਭੂਤੇਹਿ ਸਚ੍ਚਾਦੀਹਿ ਸਙ੍ਗਹਾਸਙ੍ਗਹੋ ਨ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਹਿ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤੁਯੋ ਏਵ ਕਰਣਭੂਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਖਨ੍ਧਾਦੀਹੇਵ ਸਙ੍ਗਹੇਹੀਤਿ ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿਯੇਵ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਕਿਰਿਯਾਯ ਕਰਣਭੂਤੇਹਿ, ‘‘ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਆਯਤਨਸਙ੍ਗਹੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਚਤੂਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ, ਦ੍ਵੀਹਾਯਤਨੇਹਿ, ਅਟ੍ਠਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਗਹਾਸਙ੍ਗਹੋ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸਚ੍ਚਾਦੀਨਿ ਸਙ੍ਗਾਹਕਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਨ ਸਙ੍ਗਹਭਾਵੇਨ, ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਿਯੇਵ ਚ ਸਙ੍ਗਹਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਤਸ੍ਮਾ.

ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਚ੍ਚਾਦਯੋ ਸਙ੍ਗਹਵਸੇਨ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ? ਤਥਾਦੇਸਨਾਯ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦੀਹਿ, ਸਞ੍ਞਾਦੀਨਂ ਵਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਹਿ ਸਙ੍ਗਹਨਯੇਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਾਤਿ. ਤਥਾ ਅਰਿਯਫਲਾਦੀਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਵੇਦਨਾਦੀਨਂ ਸਚ੍ਚਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਤਾਯ ‘‘ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਕਤਿਹਿ ਸਚ੍ਚੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾਪਿ ‘‘ਏਕੇਨ ਸਚ੍ਚੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਗਹਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ. ਯਥਾਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਯੇਹਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ, ਯੇਹਿ ਚ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ, ਤਦਨੁਰੂਪਂ.

ਰੂਪਂ ਰੂਪੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਵਾ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵਾ ਰੂਪੇਨ. ਕਸ੍ਮਾ? ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਨਾਸਙ੍ਕਨੀਯਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਚਤੁਨ੍ਨਞ੍ਹਿ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਮ੍ਪਯੋਗੀਭਾਵਤੋ ‘‘ਰੂਪਨਿਬ੍ਬਾਨੇਹਿਪਿ ਸੋ ਅਤ੍ਥਿ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਸਿਯਾ ਆਸਙ੍ਕਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਇਤਰੇਹਿ, ਇਤਰੇਸਞ੍ਚ ਤੇਹਿ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਪਨ ਰੂਪਸ੍ਸ ਰੂਪੇਨ, ਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਵਾ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਵਾ ਰੂਪੇਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਤਦਾਸਙ੍ਕਾਭਾਵਤੋ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋਪਿ ਰੂਪਸ੍ਸ ਰੂਪਨਿਬ੍ਬਾਨੇਹਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਵਾ ਤੇਨ ਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਹਿਯੇਵ ਪਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੂਹੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਾਦਿਕਸ੍ਸ. ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਅਨਾਰਮ੍ਮਣਮਿਸ੍ਸਕੇਹੀਤਿ ਅਨਾਰਮ੍ਮਣੇਨ ਸੋਤਾਯਤਨਾਦਿਨਾ ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਮਿਸ੍ਸਕੇਨ ਚ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਾਦਿਨਾ. ਮਿਸ੍ਸਕਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਾਦਿਕਸ੍ਸ. ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਅਨਾਰਮ੍ਮਣਮਿਸ੍ਸਕੇਹਿ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਯੇਸਂ ਪਨ ਯੇਹਿ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਹਿ ਸਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਨਾਰਮ੍ਮਣੇਨ ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਮਿਸ੍ਸਕੇਨ ਚ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਸਾਰਮ੍ਮਣੇਨਪਿ ਸੋ ਹੋਤਿਯੇਵ. ਤੇਨ ਵਿਯ ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਮਿਸ੍ਸਕਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੪. ਲਕ੍ਖਣਮਾਤਿਕਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪. ਵਿਸੁਂ ਯੋਜਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਯੋ ਤੀਹਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਚਤੂਹਿ ਚ ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਂ ਸਭਾਗੋ ਭਾਵੋ ਪਯੋਜੇਤਿ, ਯੋ ਚ ਤੀਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹੋ ਚਤੂਹਿ ਚ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਂ ਵਿਸਭਾਗੋ ਭਾਵੋਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਙ੍ਗਹੋ…ਪੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਯਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹੋ, ਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਖਨ੍ਧਾਦਿਕੋ ਸਭਾਗੋ. ਯਸ੍ਸ ਅਸਙ੍ਗਹੋ, ਸੋ ਵਿਸਭਾਗੋ. ਤਥਾ ਸਮ੍ਪਯੋਗੇਸੁਪਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਦਾਨਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਸਭਾਗਤਂ ਸਰੂਪਤੋ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਮਾਨਭਾਵੋ ਸਙ੍ਗਹੇ ਸਭਾਗਤਾ, ਏਕੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਕੋ ਸਮ੍ਪਯੋਗੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਰੁਪ੍ਪਨਾਦਿਵਿਧੁਰੋ ਅਸਮਾਨਸਭਾਵੋ ਅਸਙ੍ਗਹੇ ਵਿਸਭਾਗਤਾ, ਨਾਨੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਕੋ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੇਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧੋਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ.

੫. ਬਾਹਿਰਮਾਤਿਕਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫. ਏਤੇਨ ਠਪਨਾਕਾਰੇਨਾਤਿ ਸਰੂਪੇਨ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਪਕਰਣਨ੍ਤਰਮਾਤਿਕਾਯ ਇਧ ਮਾਤਿਕਾਭਾਵਕਿਤ੍ਤਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਠਪਨਾਕਾਰੇਨ. ਪਕਰਣਨ੍ਤਰਠਪਿਤਾਯ ਮਾਤਿਕਾਯ ਅਵਿਭਾਗੇਨ ਪਚ੍ਛਤੋ ਗਹਣਂ ਬਹਿ ਠਪਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਬਹਿ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਠਪਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਇਧ ਅਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਧਾਤੁਕਥਾਯ ਸਰੂਪੇਨ ਅਵਤ੍ਵਾ. ਤਥਾ ਪਕਾਸਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਮਾਤਿਕਾਭਾਵੇਨ ਜੋਤਿਤਤ੍ਤਾ. ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀਸੀਸੇਨ ਹਿ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣਿਯਂ ਆਗਤਮਾਤਿਕਾਵ ਗਹਿਤਾਤਿ. ਯੇਹਿ ਨਯੇਹਿ ਧਾਤੁਕਥਾਯ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਤੇਸੁ ਨਯੇਸੁ, ਤੇਹਿ ਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬੇਸੁ ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ, ਤੇਸਂ ਨਯਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਦ੍ਵਾਰਲਕ੍ਖਣੇਸੁ ਚ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਸੁ ਧਾਤੁਕਥਾਯ ਉਦ੍ਦੇਸਵਸੇਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਯਂ ਉਦ੍ਦੇਸਵਸੇਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਕੁਸਲਾਦਿਵਿਭਾਗਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀ ਧਾਤੁਕਥਾਯ ਮਾਤਿਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਮਾਤਿਕਾਯ ਨਿਕ੍ਖੇਪਵਿਧਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

‘‘ਗਾਵੀਤਿ ਅਯਮਾਹਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਗਾਵੀ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ‘‘ਸਙ੍ਗਹੋ ਅਸਙ੍ਗਹੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਦਤ੍ਥਵਿਪਲ੍ਲਾਸਕਾਰਿਨਾ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਤ੍ਥਪਦਤ੍ਥਕੋ ਸਙ੍ਗਹਾਸਙ੍ਗਹ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਦ੍ਦਪਦਤ੍ਥਕੋ ਜਾਯਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ ‘‘ਅਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇਵ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਅਤ੍ਥੁਦ੍ਧਾਰਤੋ ਸਙ੍ਗਹਸਦ੍ਦਂ ਸਂਵਣ੍ਣੇਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਵਿਸੇਸੋਤਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਜਾਤਿਸਞ੍ਜਾਤਿਆਦਿਵਿਸੇਸੋ. ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗਹਸਦ੍ਦਾਭਿਧੇਯ੍ਯਤਾਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨੋ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਵਾ. ਨ ਚੇਤ੍ਥ ਸਾਮਞ੍ਞਞ੍ਚ ਏਕਰੂਪਮੇਵਾਤਿ ਚੋਦਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ ਭੇਦਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ. ਯਤ੍ਤਕਾ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਾ, ਤਦਪੇਕ੍ਖਮੇਵ ਤਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਜਾਤਿਯਾ’’ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਾਤੁ ਹਿਤਾਤਿ.

ਧਮ੍ਮਵਿਸੇਸਂ ਅਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਦਿਨਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਸੇਸਨਂ ਅਕਤ੍ਵਾ. ਸਾਮਞ੍ਞੇਨਾਤਿ ਅਵਿਸੇਸੇਨ. ਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧਾਦਿਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਅਵਸੇਸਾ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਾ ਅਵਸੇਸਾ ਦ੍ਵਾਦਸਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਵਿਸੇਸਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਨਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਨਯਉਦ੍ਦੇਸਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਨਨੁ ਚ ‘‘ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਯੋਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਿਸੇਸਂ ਅਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਨਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਨਯੁਦ੍ਦੇਸਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਞਾਯਤਿ, ਸਦ੍ਦੋ ਚ ਨ ਪਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਸੋ ਲੋਪੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਆਵੁਤ੍ਤਿਆਦਿਵਸੇਨ ਵਾ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨਾਤਿ ਲੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤ-ਸਦ੍ਦੇਨ. ਸਙ੍ਗਹਿਤਵਿਸੇਸਵਿਸਿਟ੍ਠੋਤਿ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨੇਨ ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਵਿਸੇਸਵਿਸਿਟ੍ਠੋ, ਤੇਨ ਸੋਤਾਯਤਨਾਦਿਭਾਵੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਸੋਤਪਸਾਦਾਦਿਕੋ ਯੋ ਰੁਪ੍ਪਨਸਭਾਵੋ ਧਮ੍ਮਵਿਸੇਸੋ. ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਤਂ ਧਮ੍ਮਵਿਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਲਬ੍ਭਮਾਨੋ. ‘‘ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕਤਿਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ…ਪੇ… ਚਤੂਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਪੁਚ੍ਛਾਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਨਯੋ ਪਰਤੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਯਮਾਨੋ ਇਧ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ. ਵਿਸੇਸਨੇ ਕਰਣਵਚਨਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਵਿਸੇਸਵਿਸਿਟ੍ਠਤਂਯੇਵ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਏਵਮੇਤੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਵਿਸੇਸਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਨਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਨਯੁਦ੍ਦੇਸਾ ਪਵਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਨਨੁ ਚ ‘‘ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਪਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ? ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਮਤ੍ਤਦੀਪਨਤੋ. ਨਯੁਦ੍ਦੇਸੋ ਹੇਸੋ, ਨ ਧਮ੍ਮੁਦ੍ਦੇਸੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਅਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ‘‘ਚਕ੍ਖਾਯਤਨੇਨ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਆਯਤਨ…ਪੇ… ਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕਤਿਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ…ਪੇ… ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ (ਧਾਤੁ. ੧੭੧) ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਚਤੂਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਾਯਤਨੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਦੁਤਿਯਂ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਂ ਗਹਿਤਂ. ਅਞ੍ਞਥਾ ‘‘ਚਕ੍ਖਾਯਤਨੇਨ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਆਯਤਨਸਙ੍ਗਹੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ. ਤੇ ਕਤਮੇ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ.

ਏਸ ਨਯੋਤਿ ਅਤਿਦੇਸੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਮਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਤੇਸੁਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤਿਯਪਦੇਨਾਤਿ ਲੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਕਤ੍ਤੁਅਤ੍ਥੇ ਕਰਣਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਸਙ੍ਗਹਿਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਧਮ੍ਮਮੁਖੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਦੁਤਿਯਤਤਿਯੇਸੁ ਪਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਸਙ੍ਖਾਤਵਿਸੇਸਨਦ੍ਵਾਰੇਨ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ‘‘ਵਿਸੇਸਨੇ ਕਰਣਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਹਿ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਭਾਵਨ੍ਤਰੇਨਾਤਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਸਭਾਵਨ੍ਤਰੇਨ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰੇਨ. ਸਭਾਵਨ੍ਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਸਭਾਵਨ੍ਤਰਸ੍ਸ. ਏਤੇਸੂਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਪਞ੍ਚਮੇਸੁ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਰੇਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮੇਨ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨਂ ਕਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਅਨ੍ਤਰੇਨ ਪਕਾਰਵਿਸੇਸਾਮਸਨਂ ਧਮ੍ਮੇਨੇਵ ਧਮ੍ਮੋ ਵਿਸੇਸਿਤੋਤਿ. ਆਦਿਪਦੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਪਠਮਪਦੇਨੇਵ. ਇਤਰੇਹੀਤਿ ‘‘ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਪਦੇਹਿ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਕਾਦਸਮਾਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁ. ਦੁਤਿਯਤਤਿਯੇਸੁ ਵਿਯ ਵਿਸੇਸਨੇ ਏਵ ਕਰਣਵਚਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਨ ਚਤੁਤ੍ਥਪਞ੍ਚਮੇਸੁ ਵਿਯ ਕਤ੍ਤੁਅਤ੍ਥੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪੁਚ੍ਛਾਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਨਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ.

ਵਿਵਿਧਕਪ੍ਪਨਤੋਤਿ ਵਿਵਿਧਂ ਬਹੁਧਾ ਕਪ੍ਪਨਤੋ, ਸਙ੍ਗਹਾਸਙ੍ਗਹਾਨਂ ਵਿਸੁਂ ਸਹ ਚ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਭਾਵਕਪ੍ਪਨਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਂ ਪਨ ਵਿਕਪ੍ਪਨਂ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ ਵਿਭਜਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਭਾਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਲਕ੍ਖਣੇਨ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਨਿਚ੍ਛਯਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ. ਤੇ ਚ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਦਵਸਿਟ੍ਠੇ ਦ੍ਵਿਪਞ੍ਚਵਿਞ੍ਞਾਣਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਸਹਗਤਧਮ੍ਮੇ ਚ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ ਚ ਸਬ੍ਬੇ ਚ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਸਬ੍ਬਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾ’’ਤਿ. ਇਤਰੇਤਿ ਫਸ੍ਸਾਦਯੋ. ਸਬ੍ਬੇਸਨ੍ਤਿ ਏਕੂਨਨਵੁਤਿਯਾ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾਨਂ. ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਸਙ੍ਗਹਾਦਿਵਸੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤਬ੍ਬਾ. ਮਹਾਵਿਸਯੇਨ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖੇਨ. ਅਞ੍ਞੇਸਨ੍ਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਨਂ. ਵਚਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਤਿ ‘‘ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨਂ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖੋ, ਸੋ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਲਕ੍ਖਣੋ’’ਤਿ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ਯੇਵਾਪਨਕਵਣ੍ਣਨਾ) ‘‘ਤਣ੍ਹਾਪਚ੍ਚਯਾ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖੋ, ਅਧਿਮੋਕ੍ਖਪਚ੍ਚਯਾ ਭਵੋ’’ਤਿ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਵਿਭਙ੍ਗੇ ਚ ਆਗਤਂ ਵਚਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ. ਅਤ੍ਥੇ ਸਤੀਤਿ ‘‘ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨ…ਪੇ… ਸਾਧਾਰਣਤੋ’’ਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੇ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ. ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇਸੂਤਿ ਸਙ੍ਗਹਾਦਿਪਰਿਗ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇਸੁ. ਵੁਤ੍ਤਾ ਫਸ੍ਸਾਦਯੋ ਮਨਸਿਕਾਰਪਰਿਯੋਸਾਨਾ. ਤਾਦਿਸਸ੍ਸਾਤਿ ਫਸ੍ਸਾਦਿਸਦਿਸਸ੍ਸ ਸਾਧਾਰਣਸ੍ਸ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖਸਦਿਸਸ੍ਸ ਅਸਾਧਾਰਣਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ.

ਨਨੁ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਚਿਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿਯੋਪਿ ਸਾਧਾਰਣਾਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਸਾਧਾਰਣਾ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਸਮਾਧਿਸਭਾਵਾ ਬਲਭਾਵਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਸਾਮਞ੍ਞਸਦ੍ਦੇਨੇਵ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਸੇਸਸਦ੍ਦੇਹਿ ਚਾਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਸੇਸਸਦ੍ਦੇਹਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਚ ਸਮਾਧਿਸਭਾਵਾ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾ. ਵਿਸੇਸਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯਂ ਅਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤਸਮਾਧਿਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਸਾਮਞ੍ਞਸਦ੍ਦੇਨ ਬ੍ਯਾਪੇਤਬ੍ਬਂ, ਵਿਸੇਸਸਦ੍ਦੇਨ ਚ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥਿ ਸਮਾਧਿਸਭਾਵਾਯ ਏਵ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਯ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਨ ਅਞ੍ਞਬ੍ਯਾਪਕਨਿਵਤ੍ਤਕੋ ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਸੇਸੋ ਅਨਞ੍ਞ…ਪੇ… ਵਿਸੇਸੋ, ਤਸ੍ਸ ਦੀਪਨਤੋ. ਤਸ੍ਸੇਵ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤਸਮਾਧਿਧਮ੍ਮਸ੍ਸ. ਭੇਦਦੀਪਕੇਹੀਤਿ ਵਿਸੇਸਦੀਪਕੇਹਿ ਸਮਾਧਿਬਲਾਦਿਵਚਨੇਹਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ. ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਾ ਅਨਞ੍ਞਬ੍ਯਾਪਕਨਿਵਤ੍ਤਕਸਾਮਞ੍ਞਵਿਸੇਸਦੀਪਨਾ ਸਦ੍ਦਾ. ਤਤੋ ਵਿਪਰੀਤੇਹਿ ਅਞ੍ਞਂ ਬ੍ਯਾਪੇਤਬ੍ਬਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤੇਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਸੇਸਸਦ੍ਦੇਹੇਵ ਨ ਸੁਖਾਦਿਸਭਾਵਾ ਵੇਦਨਾ ਵਿਯ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਸਮਾਧਿਸਭਾਵਾ ਸਮਾਧਿਸਭਾਵਾਤਿ ਦ੍ਵੇਧਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤਾ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ. ਅਸਮਾਧਿਸਭਾਵਮੇਵ ਪਕਾਸੇਯ੍ਯ ਵਿਸੇਸਸਦ੍ਦਨਿਰਪੇਕ੍ਖਂ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਇਤਰੋਤਿ ਸਮਾਧਿਬਲਾਦਿਕੋ ਵਿਸੇਸਸਦ੍ਦੋ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਮਾਤਿਕੁਦ੍ਦੇਸੇ, ਸਾਧਾਰਣੇ ਫਸ੍ਸਾਦਿਕੇ, ਮਹਾਵਿਸਯੇ ਵਾ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖੇ ਉਦ੍ਦਿਸਿਯਮਾਨੇ. ਨਨੁ ਚ ਅਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਗਯ੍ਹਮਾਨਾ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾ ਵੇਦਨਾ ਵਿਯ ਸਾਧਾਰਣਾ ਹੋਤੀਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਅਭਿਨ੍ਨਾਪਿ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਠਿਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾ ਅਵਿਸਾਹਟਮਾਨਸਤਾ (ਧ. ਸ. ੧੧, ੧੫). ਅਰੂਪੀਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਆਯੁ ਠਿਤੀ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੯) ਵਚਨਤੋ ਸਮਾਧਿਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਨ ਅਰਹਤੀਤਿ ਇਧ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਨ ਅਰਹਤਿ ਸਮੁਖੇਨੇਵ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇਸੁ ਫਸ੍ਸਾਦੀਸੁ ਉਦ੍ਦਿਸਿਯਮਾਨੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਮਾਤਿਕਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੧. ਪਠਮਨਯੋ ਸਙ੍ਗਹਾਸਙ੍ਗਹਪਦਵਣ੍ਣਨਾ

੧. ਖਨ੍ਧਪਦਵਣ੍ਣਨਾ

੬. ‘‘ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਖਨ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ, ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਚ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਲਕ੍ਖਣਵਿਸਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਭਾਵਤੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਭਾਵੇਤਬ੍ਬਤਾ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤਿ. ਅਧਿਪਤਿਯਾਦੀਤਿ ਅਧਿਪਤਿਪਚ੍ਚਯਭਾਵਉਪਟ੍ਠਾਨਪਦਹਨਾਦੀਨਿ. ਸਚ੍ਚਾਦਿਵਿਸੇਸੋ ਵਿਯਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਾਦਿਪਰਿਯਾਯੋ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਪੀਲ਼ਨਟ੍ਠਾਦਿਵਿਸੇਸੋ ਵਿਯ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਨਯਮੁਖਮਾਤਿਕਾਯ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਤੇਸਂ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਖਨ੍ਧਭਾਵੇਨ ਵਿਯ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਭਾਵੇਨ ਸਭਾਗਤਾ ਹੋਤਿ, ਨ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਭਾਵੇਨਾਤਿ ਸਙ੍ਗਹਲਕ੍ਖਣਮਾਹ. ਇਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਾ, ਯਸ੍ਮਾ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਭਾਵੇਨ ਸਭਾਗਾ, ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਭਾਵੇਨ ਅਤ੍ਥਮੁਖੇਨੇਵ ਗਹਣੇ. ਸਦ੍ਦਦ੍ਵਾਰੇਨ ਪਨ ਗਹਣੇ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਵਚਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਵਾ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਵਚਨਵਚਨੀਯਤਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ. ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋਤਿ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਪੁਰਿਮੇਨਾਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ. ਸਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਮੂਲਕਾਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਪੁਰਿਮੇਨ ਯੋਜਿਯਮਾਨੇ’’ਤਿਆਦਿਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾਰਹਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਭੇਦਤੋ ਪਞ੍ਚਕਪੁਚ੍ਛਾਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਖਨ੍ਧਪਦਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਿਮਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਭੇਦਤੋ ਪਞ੍ਚਕਪੁਚ੍ਛਾਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਨਨ੍ਤਰ’’ਨ੍ਤਿ.

ਆਯਤਨਪਦਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੪੦. ਯਦਿਪਿ ਏਕਕੇਪਿ ਸਦਿਸਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਸਮੁਦਯਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਾਨਂ ‘‘ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ ਏਕੇਨ ਖਨ੍ਧੇਨ…ਪੇ… ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਂ ਏਕੇਨ ਖਨ੍ਧੇਨ ਏਕੇਨਾਯਤਨੇਨ ਏਕਾਯ ਧਾਤੁਯਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ, ਚਤੂਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਏਕਾਦਸਹਿ ਆਯਤਨੇਹਿ ਸਤ੍ਤਰਸਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਧਾਤੁ. ੪੧) ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਦਨਿਦ੍ਦੇਸੇ. ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਚਕ੍ਖੁਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਦੁਕਾਨਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਦੁਕਂ ਚਕ੍ਖੁਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਦੁਕਨ੍ਤਿ ਏਤੇਸਂ ਦੁਕਾਨਂ. ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਞ੍ਹਿ ‘‘ਏਕੇਨ ਖਨ੍ਧੇਨ ਏਕੇਨਾਯਤਨੇਨ ਏਕਾਯ ਧਾਤੁਯਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ, ਚਤੂਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਏਕਾਦਸਹਿ ਆਯਤਨੇਹਿ ਸਤ੍ਤਰਸਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਕਕੇ ਸਦਿਸਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ. ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਦੁਕਸ੍ਸ ਪਨ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਞ੍ਚ ਸੋਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਞ੍ਚ ਏਕੇਨ ਖਨ੍ਧੇਨ ਦ੍ਵੀਹਾਯਤਨੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਚਤੂਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਦਸਹਾਯਤਨੇਹਿ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ, ‘‘ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਞ੍ਚ ਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਞ੍ਚ ਦ੍ਵੀਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਾਯਤਨੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਤੀਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਦਸਹਾਯਤਨੇਹਿ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਚਕ੍ਖੁਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਦੁਕਸ੍ਸ ਚ ਅਸਦਿਸਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ. ਨਾਪਿ ਦੁਕੇਹਿ ਤਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਚਕ੍ਖੁਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿਦੁਕੇਹਿ ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿਤਿਕਸ੍ਸ ਨਾਪਿ ਸਦਿਸਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ. ਇਧਾਤਿ ਸਚ੍ਚਪਦਨਿਦ੍ਦੇਸੇ. ਤਿਕੇਨ ਚਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯਮਗ੍ਗਾਦਿਤਿਕੇਨ ਚ. ‘‘ਪਞ੍ਚਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਦ੍ਵਾਦਸਹਾਯਤਨੇਹਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਨ ਕੇਹਿਚਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਨ ਕੇਹਿਚਿ ਆਯਤਨੇਹਿ ਨ ਕਾਹਿਚਿ ਧਾਤੂਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਸਦਿਸਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ.

੬. ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਵਣ੍ਣਨਾ

੬੧. ਅਵਿਜ੍ਜਾਵਚਨੇਨਾਤਿ ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਵਿਜ੍ਜਾਗ੍ਗਹਣੇਨ. ਵਿਸੇਸਨਂ ਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ‘‘ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ ‘‘ਕੁਸਲਾਦੀਨਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਸਦਿਸੇਨ ਸਬ੍ਬਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਿਸਙ੍ਗਹਣਤੋ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਿਪਦਾਨਂ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਠਮਨਯੇ. ਅਕਮ੍ਮਜਾਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ਸਦ੍ਦਾਯਤਨਸ੍ਸਪਿ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ.

੭੧. ਜਾਯਮਾਨ…ਪੇ… ਮਾਨਾਨਨ੍ਤਿ ਜਾਯਮਾਨਾਦਿਅਵਤ੍ਥਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਜਾਯਮਾਨਾਦਿਭਾਵਮਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਾਦਿਅਵਤ੍ਥਾਮਤ੍ਤਭਾਵਤੋ. ਵਿਨਿਬ੍ਭੁਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਵਤ੍ਥਾਭਾਵਤੋ ਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਨਿ, ਸਭਾਵਮਤ੍ਤਭੂਤਾਨੀਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਵਤ੍ਥਾਭਾਵਮਤ੍ਤਭੂਤਾਨਿ. ਅਪਰਮਤ੍ਥਸਭਾਵਾਨਿਪਿ ਰੂਪਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਆਦਿਭਾਵਤੋ ਰੁਪ੍ਪਨਭਾਵੇਨ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਭਾਗਾਨਿ, ਅਰੂਪਾਨਂ ਪਨ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਾਨੀ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜਨਾ. ਏਕੇਕਭੂਤਾਨੀਤਿ ਯਥਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਰੂਪਕਲਾਪੇ ਜਾਤਿਆਦੀਨਿ ਏਕੇਕਾਨਿਯੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਅਰੂਪਕਲਾਪੇਪੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਰੂਪਕਲਾਪਜਾਤਿਆਦੀਨਿ ਵਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਨੁਭਵਨਸਞ੍ਜਾਨਨਵਿਜਾਨਨਕਿਚ੍ਚਾਨਂ ਵੇਦਨਾਦੀਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਆਦਿਭੂਤਾਨਿਪਿ ਜਾਤਿਆਦੀਨਿ ਤਥਾ ਨ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵੇਦਿਯਨ…ਪੇ… ਅਗਯ੍ਹਮਾਨਾਨੀ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਜਾਤਿਆਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹਾਭਾਵਮਾਹ. ‘‘ਜਾਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਸਙ੍ਖਤਾ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ ਜਾਤਿਆਦੀਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਖਤਪਰਿਯਾਯੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਙ੍ਖਤਾਭਿਸਙ੍ਖਰਣਕਿਚ੍ਚੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਗਹੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਙ੍ਖਤਾ…ਪੇ… ਸਭਾਗਾਨੀ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਚ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਅਨੇਕਨ੍ਤਪਰਮਤ੍ਥਕਿਚ੍ਚਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਥਾ ਦੁਵਿਧਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਰੂਪਾਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਆਦਿਭਾਵੇਨ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾਨਿ. ਤੇਨਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਭਾਗਤ੍ਥੇਨ. ਤੇਹਿ ਖਨ੍ਧਾਦੀਹੀਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਧਮ੍ਮਾਯਤਨਧਮ੍ਮਧਾਤੂਹਿ.

ਪਠਮਨਯਸਙ੍ਗਹਾਸਙ੍ਗਹਪਦਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਦੁਤਿਯਨਯੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਅਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ

੧੭੧. ‘‘ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਸਙ੍ਗਹਿਤਸਦ੍ਦਾ ਭਿਨ੍ਨਾਧਿਕਰਣਾ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਤਾਯ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ. ਯੋ ਹਿ ਧਮ੍ਮੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਵਿਸੇਸਵਿਸਿਟ੍ਠੋ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ, ਸ੍ਵੇਵ ਇਧ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਭਾਵੇਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੀਯਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਂ ਤਂ…ਪੇ… ਤਦੇਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਯੇ ਹਿ ਧਮ੍ਮਾ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨੇਨ ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਆਯਤਨਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹੇਨ ਚ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਤੇਸਂਯੇਵ ਪੁਨ ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਕ੍ਖਾਯਤਨੇਨ…ਪੇ… ਆਹਾ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਨਯੇਸੁ ਵਾਰੇਸੁ ਚ. ਖਨ੍ਧਾਦਿਸਙ੍ਗਹਸਾਮਞ੍ਞਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਖਨ੍ਧਾਦਿਸਙ੍ਗਹਾਨਂ. ‘‘ਸਾਮਞ੍ਞਜੋਤਨਾ ਵਿਸੇਸੇ ਅਵਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਚ੍ਚਂ ਵਿਸੇਸਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਵਿਸੇਸਾਵਬੋਧਨਤ੍ਥਾਨਿ ਪਞ੍ਹਬ੍ਯਾਕਰਣਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਭੇਦਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਚ ਪੁਚ੍ਛਾਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਵਿਸੇਸਾਵ ਖਨ੍ਧਾਦਿਗਣਨਾਤਿ ‘‘ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਪਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਨਾ ਸਵਿਸੇਸਾਵ ਖਨ੍ਧਾਦਿਗਣਨਾ, ਖਨ੍ਧਾਦਿਨਾ ਸਙ੍ਗਹੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਦ੍ਧਾਤਿ ਕੇਵਲਾ ਅਨਵਸੇਸਾ, ਸਾਮਞ੍ਞਭੂਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਯਥਾਧਿਕਤੇ ਦੁਤਿਯਨਯੇ. ਸਾਮਞ੍ਞਜੋਤਨਾਯ ਵਿਸੇਸਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘‘ਸਙ੍ਗਹਿ…ਪੇ… ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਤੀਸੁ ਸਙ੍ਗਹੇਸੂਤਿ ਖਨ੍ਧਾਦਿਸਙ੍ਗਹੇਸੁ ਤੀਸੁ. ਅਞ੍ਞੇਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਵਸੇਸੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਏਕੇਨ ਵਾ. ਏਤ੍ਤਕੇਨੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯੁਂ ਤਾਵਤਾਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਭਾਵਸ੍ਸ ਪਕਾਸਿਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਅਸਙ੍ਗਹਿਤਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਏਵਂਵਿਧਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਸੋਤਾਯਤਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਵਿਸੇਸਾਨਂ. ਅਸਮ੍ਭਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤੁਂ ਅਸਮ੍ਭਵਾ. ਸਙ੍ਗਹਾਦਿਨਯਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ ਨਯਮਾਤਿਕਾਯ ਬ੍ਯਾਪਾਰੋ, ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਸਙ੍ਗਹਾਦਯੋ, ਤੇ ਖਨ੍ਧਾਦਯੋ ਕੁਸਲਾਦਯੋ ਚ ਤੇਸਂ ਵਿਸਯਭੂਤਾਤਿ ਤੇਹਿ ਵਿਨਾ ਸਙ੍ਗਹਾਦੀਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਯਮਾਤਿਕਾਯ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਬਾਹਿਰਮਾਤਿਕਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਸਙ੍ਗਾਹਕਂ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਞ੍ਚਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਯੋ ਹਿ ਇਧ ਸਙ੍ਗਾਹਕਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਭਾਵੇਨਪਿ ਵੁਤ੍ਤੋਯੇਵਾਤਿ.

‘‘ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਆਯਤਨਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ, ‘‘ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਆਯਤਨਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਚ ਯਤ੍ਥ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਵਿਸੇਸਨਿਦ੍ਧਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਨਯੇ ਛਟ੍ਠਨਯੇ ਚ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਕਤਿਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ? ਏਕੇਨ ਖਨ੍ਧੇਨਾ’’ਤਿ (ਧਾਤੁ. ੬), ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਕਤਿਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋਤਿ? ਨਤ੍ਥਿ. ਚਤੂਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ (ਧਾਤੁ. ੨੨੮) ਚ ਏਵਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਭਾਵੇਨ. ਇਤਰੇਸੂਤਿ ਦੁਤਿਯਾਦਿਨਯੇਸੁ. ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ‘‘ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਅਨਿਯਮਿਤਰੂਪੇਨ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ‘‘ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਨਿਯਾਮਕਭਾਵੇਨ.

ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਕਰਣੇ. ਯੇਨ ਯੇਨ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਾਦਿਨਾ ਸਙ੍ਗਾਹਕੇਨ. ਖਨ੍ਧਾਦਿਸਙ੍ਗਹੇਸੂਤਿ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹੇਸੁ. ਤੇਨ ਤੇਨਾਤਿ ਖਨ੍ਧਾਦਿਸਙ੍ਗਹੇਨ. ਅਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਤਤੋ ਸਙ੍ਗਾਹਕਤੋ ਅਞ੍ਞਂ. ਤਬ੍ਬਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਯਂ ਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਤਦੇਵ ‘‘ਚਕ੍ਖਾਯਤਨੇਨ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਆਯਤਨਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਗਾਹਕਾਸਙ੍ਗਾਹਕਭਾਵੇਨ ਉਦ੍ਧਟਂ. ਅਞ੍ਞੋ ਧਮ੍ਮੋ ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਸਭਾਗਭਾਵੇਨ ਸਙ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸੇਵ ਅਭਾਵਤੋ. ਸਿਯਾ ਪਨੇਤਂ ਸਭਾਗੇਨ ਏਕਦੇਸੇਨ ਸਙ੍ਗਹੋਤਿ, ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਨ ਚ ਸੋ…ਪੇ… ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਯਞ੍ਚਾਤਿਆਦਿਨਾ ਵਚਨਨ੍ਤਰਂ ਪਰਿਹਰਤਿ.

ਯਦਿ ਚਾਤਿਆਦਿਨਾਪਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਤੇਨ ਸਙ੍ਗਹਾਭਾਵਂ ਪਾਠਾਭਾਵਦਸ੍ਸਨੇਨ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸੋ ਏਵਾਤਿ ਯੋ ਰੂਪਾਦਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਸਙ੍ਗਾਹਕਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਏਵ ਤੇਨ ਰੂਪਾਦਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹੇਯ੍ਯ ਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤੇਨੇਵ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹਾਭਾਵੇ ਲਕ੍ਖਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਨ ਹਿ ਸੋ ਏਵ ਤਸ੍ਸ ਸਭਾਗੋ ਵਿਸਭਾਗੋ ਚਾ’’ਤਿ. ਏਕਦੇਸਾ ਵਿਯ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਾਦਯੋ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਕਸ੍ਸ. ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਾਦੀਨਂ ਨ ਸਙ੍ਗਾਹਕੋ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕੋ ਚ ਸਭਾਗਵਿਸਭਾਗਭਾਵਾਭਾਵਤੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਸਮੁਦਾਯਨ੍ਤੋਗਧਾਨਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਰੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯੇਨਾਤਿ ਵਿਭਾਗੇਨ. ਤੇਤਿ ਏਕਦੇਸਾ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਏਕਦੇਸਾਨਂ. ਏਤ੍ਥ ਤਦਨ੍ਤੋਗਧਤਾਯ ਵਿਭਾਗਾਭਾਵੋ, ਵਿਭਾਗਾਭਾਵੇਨ ਸਭਾਗਵਿਸਭਾਗਤਾਭਾਵੋ, ਤੇਨ ਸਙ੍ਗਾਹਕਾਸਙ੍ਗਾਹਕਤਾਭਾਵੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਯਥਾ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਭਾਗਵਿਸਭਾਗਾਭਾਵੇਨ ਏਕਦੇਸਾਨਂ ਸਮੁਦਾਯੋ ਸਙ੍ਗਾਹਕੋ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕੋ ਚ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਏਕਦੇਸਸਭਾਗਵਿਸਭਾਗਾਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਥਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾਤਿਆਦਿ ਉਦਾਹਰਣਦਸ੍ਸਨੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਾਕਟਕਰਣਂ. ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਾਹਕਂ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਞ੍ਚਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਥਾ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਨ ਹਿ ਏਕਦੇਸ…ਪੇ… ਵਿਸਭਾਗਂ ਯੇਨ ਸਮੁਦਾਯੋ ਸਙ੍ਗਾਹਕੋ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕੋ ਚ ਸਿਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਂ ਤਾਵ ਮਾ ਹੋਤੁ, ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਂ ਪਨ ਕਸ੍ਮਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪੀਯਤੀਤਿ ਚੋਦਨਂ ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਹੇਤੁਭਾਵੇਨ ਪਰਾਮਸਤਿ. ਅਤ੍ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ, ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਨ੍ਤੋਗਧਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ, ਅਤ੍ਤੇਕਦੇਸਸਭਾਗਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਤਿਪਿ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤੇਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਂ ਪਨੇਤਂ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਚ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੇ ਤਯੋ ਪਕਾਰੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਮੇਵ ਏਤੇਸਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਤਾ, ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਨ੍ਤੋਗਧੋ, ਅਤ੍ਤੇਕਦੇਸਸਭਾਗੋ ਚਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਙ੍ਗਾਹਕਭਾਵੋ ਏਵ ਨਤ੍ਥਿ ਸਭਾਗਾਭਾਵਤੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨ ਹਿ ਸੋ ਏਵ ਤਸ੍ਸ ਸਭਾਗੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਯੇਨਾਤਿ ਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤੇਨ. ਏਵਰੂਪਾਨਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਤਿਪ੍ਪਕਾਰਾਨਂ ਅਗ੍ਗਹਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਸਤਿਪਿ ਵਿਸਭਾਗਭਾਵੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਤੇਨਾਤਿ ‘‘ਧਮ੍ਮਾਯਤਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਚਨੇਨ. ਏਕਦੇਸਸ੍ਸ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਕਸ੍ਸ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਂ ਏਕਦੇਸੇਨ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹਿਤਭਾਵਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਸ੍ਸ ਸੋਤਾਯਤਨਸ੍ਸ ਚ ਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਂ ਸਮੁਦਾਯੇਨ ਏਕਦੇਸਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹਿਤਭਾਵਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਨ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਥ ਕਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਕ੍ਖਨ੍ਧਗਣਨਭੇਦੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਚਤੁਕ੍ਖਨ੍ਧਗਣਨਭੇਦੇਹੀਤਿ ਰੂਪਾਦਿਚਤੁਕ੍ਖਨ੍ਧਗਣਨਵਿਭਾਗੇਹਿ. ਪਞ੍ਚਧਾਤਿ ਰੂਪਾਦਿਚਤੁਕ੍ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੋਤਿ ਏਵਂ ਪਞ੍ਚਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਭਿਨ੍ਨਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਗਣੇਤਬ੍ਬਾਗਣੇਤਬ੍ਬਭਾਵੇਨਾ’’ਤਿ. ‘‘ਏਕੇਨ ਖਨ੍ਧੇਨਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਕਰਣਵਚਨਂ, ਨ ਕਤ੍ਤੁਅਤ੍ਥੇਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਸਙ੍ਗਾਹਕਾਸਙ੍ਗਾਹਕਨਿਰਪੇਕ੍ਖਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਕਮ੍ਮਕਰਣਮਤ੍ਤਸਬ੍ਭਾਵਾ’’ਤਿ. ਦੁਤਿਯਾਦਯੋ ਪਨ ਨਯਾ. ਅਗਣਨਾਦਿਦਸ੍ਸਨਾਨੀਤਿ ਅਗਣਨਗਣਨਦਸ੍ਸਨਾਨਿ. ਨਨੁ ਚ ਦੁਤਿਯਾਦੀਸੁ ਗਣਨਾਦੀਨਿਪਿ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਾਨਿ ਪਨ ਵਿਸੇਸਨਭੂਤਾਨਿ ਅਪ੍ਪਧਾਨਾਨੀਤਿ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਭੂਤਾਨਂ ਪਧਾਨਾਨਂ ਵਸੇਨੇਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਚਕ੍ਖਾਯਤਨੇਨ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਤ੍ਤੁਆਦਯੋ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਤ੍ਤੁਕਰਣਕਮ੍ਮਤ੍ਤਯਸਬ੍ਭਾਵਾ’’ਤਿ.

ਤਥਾ ਤਥਾਤਿ ਤੇਨ ਤੇਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰੇਨ. ਤਂਤਂਖਨ੍ਧਾਦਿਭਾਵਾਭਾਵੋ ਸਭਾਗਵਿਸਭਾਗਤਾਤਿ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾਦੀਨਂ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਭਾਵੋ ਸਭਾਗਤਾ, ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਅਭਾਵੋ ਵਿਸਭਾਗਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਧਮ੍ਮਦਸ੍ਸਨੇਤਿ ‘‘ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਪ੍ਪਕਾਰਧਮ੍ਮਨਿਰੂਪਨੇ. ਸਙ੍ਗਾਹਕਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਾਦਿਕਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ ਸੋਤਾਯਤਨਾਦਿਕਸ੍ਸ ਚ ਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ. ਸਮਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਭਾਵੋਤਿ ਏਕਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਭਾਵੋ, ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਭਾਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਦਭਾਵੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਭਾਵਸ੍ਸ ਅਭਾਵੋ ਅਞ੍ਞਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਭਾਵੋ. ਅਯਨ੍ਤਿ ਯ੍ਵਾਯਂ ਪਠਮਨਯੇ ਤਥਾ ਤਥਾ ਗਣੇਤਬ੍ਬਾਗਣੇਤਬ੍ਬਤਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਦੁਤਿਯਾਦਿਨਯੇਸੁ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਭਾਵਾਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤੋ ਤਂਤਂਖਨ੍ਧਾਦਿਭਾਵਾਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਅਯਮੇਤੇਸਂ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾਨਂ ਨਯਾਨਂ ਸਭਾਗਵਿਸਭਾਗਤਾਸੁ ਵਿਸੇਸੋ.

ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਦੁਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤਿ. ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਾਭਾਵਤੋਤਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਵਿਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ‘‘ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚੇਨ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਆਯਤਨਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵਤ੍ਤੁਂ. ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਸਦਿਸਾਨਿ ਅਬ੍ਯਾਕਤਪਦਾਦੀਨਿ. ਇਤਰੇਹੀਤਿ ਆਯਤਨਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਾਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਾਭਾਵਤੋ ਨ ਉਦ੍ਧਟਾਨੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਏਵਨ੍ਤਿਆਦਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਗਮਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋਤਿ ਨ ਸਬ੍ਬੋ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਧਮ੍ਮੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

‘‘ਖਨ੍ਧਪਦੇਨਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਕਰਣਵਚਨਂ, ਨ ਕਤ੍ਤੁਅਤ੍ਥੇਤਿ ਆਹ ‘‘ਖਨ੍ਧਪਦਸਙ੍ਗਹੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਅਤ੍ਥਤਂ ਪਟਿਸੇਧੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਸਙ੍ਗਾਹਕੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਰਣਂ ਪਨ ਕਤ੍ਤੁਰਹਿਤਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੇਨਚਿ ਸਙ੍ਗਾਹਕੇਨਾਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਙ੍ਗਾਹਕੇਸੁ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਨ ਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੇਸੂਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਧਮ੍ਮਾ ਹਿ ‘‘ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ. ਸਮੁਦਾਯੇ ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਿ ਤਦਵਯਵੇਪਿ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਤੇਨ ਨਯੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਪਟਿਯੋਗੀਨਿਵਤ੍ਤਨਂ ਏਵ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮਤ੍ਤਨਿਵਾਰਣਂ ਏਵ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਙ੍ਗਾਹਕਤੋ ਅਞ੍ਞਨਿਵਾਰਣਂ ਏਵ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਸੋ ਚ…ਪੇ… ਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਰੋਤਿ. ਸਙ੍ਗਾਹਕਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤੇ ਹਿ ‘‘ਸੋ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਸ੍ਸ ‘‘ਚਕ੍ਖਾਯਤਨੇਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਸਙ੍ਗਾਹਕਨ੍ਤਿ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਭਵੋ ਏਵਾਤਿ ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਅਸਮ੍ਭਵਂ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਤਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.

ਏਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਅਡ੍ਢੇਕਾਦਸਹਿ ਆਯਤਨਧਾਤੂਹੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ. ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨਾ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਆਯਤਨਧਾਤੁਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥਂ. ਨ ਸੋ ਏਵ ਤਸ੍ਸ, ਸਮੁਦਾਯੋ ਵਾ ਤਦੇਕਦੇਸਾਨਂ ਸਙ੍ਗਾਹਕੋ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕੋ ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਵਾਯਮਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ…ਪੇ… ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥਿ ‘‘ਯੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਂ ਸਿਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ. ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਯ ਅਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਧਾਤੁ. ਅਟ੍ਠ. ੧੭੧) ‘‘ਸੋ ਚ…ਪੇ… ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਯਾਤਿ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਭਾਵੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਯ ਅਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਸਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਅਤ੍ਤੇਕਦੇਸਾਨਂ ਵਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾ. ਤੇਨਾਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਤਦੇਕਦੇਸਾਨਂ. ਅਤ੍ਥਿ ਚ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ. ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਾਦੀਹਿ ਵਿਯਾਤਿ ਵਿਸਦਿਸੁਦਾਹਰਣਂ. ਏਤੇਹਿ ਰੂਪਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਚ ਏਵਰੂਪੇਹਿ. ਏਤਾਨਿ ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

ਤੇਨੇਵ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾਭਾਵਦਸ੍ਸਨੇਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਦਸ੍ਸਿਤੇਨ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾਰੇ. ਅਗ੍ਗਹਣੇਤਿ ਅਕਥਨੇ, ਅਦੇਸਨਾਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦੀਸੂਤਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਸੁ ਯੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਤਂ ਕਾਰਣਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਤੇਹਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦੀਹਿ ਖਨ੍ਧਾਦਿਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇ ਧਮ੍ਮਜਾਤੇ ਸਤਿ ਤਸ੍ਸ ਆਯਤਨਸਙ੍ਗਹਾਦੀਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਹੀਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ. ਸਙ੍ਗਹਿਤਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ, ਕਸ੍ਮਾ? ‘‘ਸੋ ਏਵ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਾਹਕੋ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਵਾਯਮਤ੍ਥੋ. ਯਦਿਪਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਨਾ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਕਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ…ਪੇ… ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਨ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਕਸ੍ਸ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਨਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾਭਾਵੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਉਭਯਾਭਾਵੋਤਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾਭਾਵੋ. ਏਤ੍ਥ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾਰੇ. ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਾਦੀਨਂ ਖਨ੍ਧਚਤੁਕ੍ਕਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤੇ, ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਨਂ ਖਨ੍ਧਦੁਕਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤੇਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਾਸਙ੍ਕਂ ਵਦਤਿ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਠਮੇਨ ਧਮ੍ਮਧਾਤੁਸਲ਼ਾਯਤਨਾਦੀਨਂ ਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਨਞ੍ਚ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਏਕਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਞ੍ਹਿ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸੇਵ ਸਙ੍ਗਾਹਕਂ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧਚਤੁਕ੍ਕਖਨ੍ਧਦੁਕਾਦੀਨਂ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾ ਨ ਨਤ੍ਥਿ ਅਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਅਭਾਵੋ ਅਨੇਕਨ੍ਤਿਕੋ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ.

ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤੇ ਸਨਿਦਸ੍ਸਨਸਪ੍ਪਟਿਘਪਦੇ. ਨਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚਾਮਸਨ੍ਤੋ. ਤਦਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਤਿ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਗਾਹਕਾਸਙ੍ਗਾਹਕਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾਨਂ ਅਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾ. ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਾਭਾਵਤੋ ਏਵ…ਪੇ… ਨ ਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਾਭਾਵਤੋਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਨੇਸਂ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਤੋ ਏਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਦੁਤਿਯਨਯਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਅਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਤਤਿਯਨਯੋ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ

੧੭੯. ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੇਸੂਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਭੁਮ੍ਮਂ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਦੇਸਸਭਾਗਤਾ ਸਮੁਦਾਯਸਭਾਗਤਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ. ਤੇਨਾਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ. ਤਾਨੀਤਿ ਵੇਦਨਾਦਿਕ੍ਖਨ੍ਧਤ੍ਤਯਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨਿ. ਯਥਾ ਚ ਏਕਦੇਸਵਿਸਭਾਗਤਾਯ ਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾ, ਏਵਂ ਏਕਦੇਸਸਭਾਗਤਾਯ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਪਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨ ਕੇਵਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨੇਵ ਨ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤੇਤਿ ਵੇਦਨਾਦਿਕ੍ਖਨ੍ਧਤ੍ਤਯਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਖੁਮਰੂਪਧਮ੍ਮਾ. ਤੇਹੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧਚਕ੍ਖਾਯਤਨਾਦੀਹਿ. ਨ ਕਥਞ੍ਚਿ ਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਾਤਿ ਕੇਨਚਿਪਿ ਪਕਾਰੇਨ ਨ ਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਤਾਯ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾਭਾਵਂ ਸਾਧੇਤਿ. ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਵਿਯ…ਪੇ… ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਯਥਾ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਭਾਗਤਾਭਾਵਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨ ਕੇਨਚਿਪਿ ਸਙ੍ਗਹਣੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ, ਏਵਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧਚਕ੍ਖਾਯਤਨਾਦੀਹਿ ਤਂ ਆਯਤਨਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹਾਭਾਵੋ ਪਾਕਟੋ ਵੁਤ੍ਤੋਵਾਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਏਵਰੂਪਾਨਨ੍ਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧਚਕ੍ਖਾਯਤਨਾਦੀਨਂ. ਨ ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨੇਨ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਆਯਤਨਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਾਭਾਵਤੋ ਏਵਾ’’ਤਿ. ਤਥਾ ‘‘ਅਬ੍ਯਾਕਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਆਯਤਨਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿਆਦਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਨਿਬ੍ਬਾਨ…ਪੇ… ਭਾਵਤੋਵਾ’’ਤਿ. ਅਗ੍ਗਹਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਞ੍ਚੀਤਿ ਕਞ੍ਚਿ ਧਮ੍ਮਜਾਤਂ. ਤੇਤਿ ਅਬ੍ਯਾਕਤਧਮ੍ਮਾਦਯੋ. ਅਤ੍ਤਨੋਤਿ ਅਬ੍ਯਾਕਤਧਮ੍ਮਾਦਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਏਕਦੇਸੋਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿ. ਅਤ੍ਤੇਕਦੇਸਸਭਾਗੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਧਮ੍ਮਧਾਤੁਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਯ ਤਦੇਕਦੇਸਸਭਾਗੋ. ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਾਤਿ ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨਂ ਸਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਆਯਤਨਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਵਿਸਭਾਗਕ੍ਖਨ੍ਧਨਿਬ੍ਬਾਨਸਮੁਦਾਯਤ੍ਤਾ ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨੇਨ ਨ ਕੋਚਿ ਧਮ੍ਮੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਧਮ੍ਮਾਯਤਨੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਗਣਨੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਓਲ਼ਾਰਿਕਰੂਪਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਂ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨੇਕਦੇਸਂ.

ਤਤਿਯਨਯਅਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਚਤੁਤ੍ਥਨਯੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ

੧੯੧. ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਙ੍ਗਹਾਨਨ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹਾਨਂ. ਸਙ੍ਗਹਣਪੁਬ੍ਬਂ ਅਸਙ੍ਗਹਣਂ, ਅਸਙ੍ਗਹਣਪੁਬ੍ਬਂ ਸਙ੍ਗਹਣਞ੍ਚ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹਣਾਸਙ੍ਗਹਣਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਵਿਸੇਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਙ੍ਗਹਣਾ…ਪੇ… ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ’’ਤਿ. ਸਙ੍ਗਹਾਭਾਵਕਤੋ ਅਸਙ੍ਗਹੋ ਸਙ੍ਗਹਹੇਤੁਕੋ ਸਙ੍ਗਹਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਵਿਸੇਸੋਯੇਵ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਙ੍ਗਹਣਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਵਿਸੇਸਵਿਰਹੇ’’ਤਿ. ਕੇਨਚਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਤੀਹਿਪਿ ਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇਨ ਧਮ੍ਮਵਿਸੇਸੇਨ ਪੁਨ ਤਥੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਸੋ ਏਵ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦਿਕੋ ਧਮ੍ਮਵਿਸੇਸੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ. ਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਾਭਾਵਸਬ੍ਭਾਵਾ ਸਙ੍ਗਾਹਕਭਾਵੇਨ ਨ ਉਦ੍ਧਟਾ, ਨ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਯਥਾ ਹਿ ਤੀਹਿ ਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਨ ਸਙ੍ਗਾਹਕਾ, ਏਵਂ ਦ੍ਵੀਹਿ, ਏਕੇਨਪਿ ਸਙ੍ਗਹੇਨ ਨ ਸਙ੍ਗਾਹਕਾ ਇਧ ਨ ਉਦ੍ਧਟਾ. ਤੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਤੇਹਿ ਤੀਹਿ ਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਙ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ.

ਸਕਲਵਾਚਕੇਨਾਤਿ ਅਨਵਸੇਸਂ ਖਨ੍ਧਾਦਿਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤੇਨ. ਤੇਨ ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਦੇਨਾਤਿ ‘‘ਤੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੇਨ ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਦੇਨਾਤਿ ਏਵਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਪਨ ਅਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਙ੍ਗਾਹਕਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਅਞ੍ਞਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ. ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਚੇ? ਨ ਹਿ ਯੇਨ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਯਂ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ਖਨ੍ਧਾਦਿਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ, ਤੇਨੇਵ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਤਦਵਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਧਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਨ ਚ ਤਸ੍ਸੇਵ ਕੇਵਲਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦਿਕਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਅਥ ਖੋ ਤੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਧਮ੍ਮੇਨ ਫਸ੍ਸਾਦਿਨਾ. ਸਙ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਵਿਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਙ੍ਗਾਹਕਂ ਸਕਲਕ੍ਖਣਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤੇਨ ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਦੇਨ ਯਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਤਾਦਿਸਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਵੇਦਨਾ ਸਦ੍ਦੋ ਚ ਖਨ੍ਧੋ ਆਯਤਨਞ੍ਚਾਤਿ ਵੇਦਨਾ ਵਿਸੁਂ ਖਨ੍ਧੋ, ਸਦ੍ਦੋ ਚ ਵਿਸੁਂ ਆਯਤਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਞ੍ਞੇਨ ਖਨ੍ਧਨ੍ਤਰਾਦਿਨਾ. ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਯਾਕਤਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਾਦਿ ਵਿਯ ਅਮਿਸ੍ਸਿਤਂ. ਨ ਹਿ…ਪੇ… ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਵਿਸਿਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਯੋ ਧਮ੍ਮੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਵਿਸਿਟ੍ਠੋਯੇਵ ਯੋ ਸਙ੍ਗਹੋ, ਸੋ ਨ ਏਤ੍ਥ ਵਾਰੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੋ ਚ. ਸਙ੍ਗਹੋਵਾਤਿ ਕੇਵਲੋ ਸਙ੍ਗਹੋ, ਨ ਕਤ੍ਤਾਪੇਕ੍ਖੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਸਙ੍ਗਾਹਕੇਨਾਤਿ ਇਦਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਅਤ੍ਥੇਨ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਂ. ਨ ਹੀਤਿਆਦਿ ਤਂਸਮਤ੍ਥਨਂ.

ਚਤੁਤ੍ਥਨਯਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਪਞ੍ਚਮਨਯੋ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਅਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ

੧੯੩. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸਙ੍ਗਹਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਵਿਸੇਸਵਿਰਹਿਤੋ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਧਮ੍ਮਵਿਸੇਸਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਪਞ੍ਚਮਨਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਯੋ ਏਤ੍ਥ ਕੇਨਚਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਧਮ੍ਮਵਿਸੇਸੇਨ ਪੁਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਧਮ੍ਮਵਿਸੇਸੋ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਯ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬੋ ਚ. ਤਮੇਵ ਤਾਵ ਯਥਾਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਖਨ੍ਧ…ਪੇ… ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਖਨ੍ਧ…ਪੇ… ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਆਹਾ’’ਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਨਯੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ. ਯਥਾਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਧਮ੍ਮਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਪ੍ਪਕਾਰਧਮ੍ਮਦਸ੍ਸਨਂ. ਸਹ ਸੁਖੁਮਰੂਪੇਨਾਤਿ ਸਸੁਖੁਮਰੂਪਂ, ਤੇਨ ਸੁਖੁਮਰੂਪੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਹਿਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਤੇਨ ਸਹਿਤਧਮ੍ਮਸਮੁਦਾਯਾ ਸਸੁਖੁਮ…ਪੇ… ਦਾਯਾ. ਕੇ ਪਨ ਤੇਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਕੇਸਞ੍ਚੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਚਕ੍ਖਾਯਤਨਾਦੀਨਂ. ਤੀਹਿਪਿ ਸਙ੍ਗਹੇਹਿ. ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਤੀਹਿਪਿ ਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਙ੍ਗਹਾਸਙ੍ਗਾਹਕਾ. ਅਬ੍ਯਾਕਤਧਮ੍ਮਸਦਿਸਾ ਨੇਵਦਸ੍ਸਨੇਨਨਭਾਵਨਾਯਪਹਾਤਬ੍ਬਨੇਵਸੇਕ੍ਖਾਨਾਸੇਕ੍ਖਾਦਯੋ. ਇਤਰੇਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਯੋ. ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ, ਤੀਹਿਪਿ ਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਤਾਯ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਙ੍ਗਹਾਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਸਙ੍ਗਾਹਕੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋਗਧਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਅਨਿਦਸ੍ਸਨਅਪ੍ਪਟਿਘੇਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਚ ਤਦੇਵ ਤਸ੍ਸ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਯੋ ਨਵ ਪਞ੍ਹਾ ਦੁਤਿਯਪਞ੍ਹਾਦਯੋ, ਤੇ ਪਠਮਪਞ੍ਹੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦਸ, ਨਾਮਰੂਪਪਞ੍ਹਾਦਯੋ ਪਨ ਚਤੁਵੀਸਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਚਤੁਤ੍ਤਿਂਸ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਵਿਸੇਸਕਪਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤੇਨ ਵਿਸੇਸਕਂ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਦਂ. ਪੁਚ੍ਛਾਯਾਤਿ ਚ ਪੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਵਾ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤਭਾਵੇਨ ਵਚਨਂ ਪਞ੍ਹਭਾਵਤੋ ਪੁਚ੍ਛਾ. ਤੇਨਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਪਞ੍ਹਾ ਪਨੇਤ੍ਥ…ਪੇ… ਚਤੁਤ੍ਤਿਂਸ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤੇ ਹਿ ਲਕ੍ਖਣਤੋ ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਤੇ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਧਮ੍ਮਾ ਤੇਨੇਵ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਯ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਾ.

ਤਦੇਵਾਤਿ ਏਵ-ਸਦ੍ਦੇਨਾਤਿ ‘‘ਤਦੇਵਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਵ-ਸਦ੍ਦੇਨ. ‘‘ਯਂ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਉਦ੍ਧਟਂ ਪਦਂ, ਤਂ ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਖਨ੍ਧਾਦੀਹੇਵਾ’’ਤਿ ਅਵਧਾਰਣਂ ਨਿਪ੍ਪਯੋਜਨਂ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ‘‘ਤੀਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹੋ’’ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ‘‘ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਮੇਵਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਨਿਵਤ੍ਤਨਸ੍ਸ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਤਦੇਵਾਤਿ ਪਨ ਇਚ੍ਛਿਤਂ ਉਦ੍ਧਟਸ੍ਸੇਵ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਅਸਙ੍ਗਹਿਤਭਾਵਸ੍ਸ ਅਵਧਾਰੇਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨ ਕਦਾਚੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨੁਦ੍ਧਟਸ੍ਸ. ਅਨਿਯਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਇਦਂ ਅਵਧਾਰਣਫਲਦਸ੍ਸਨਂ. ਨਿਯਮਤੋਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਚਨਸੇਸੋ ਯੋਜੇਤੁਨ੍ਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਏਵ-ਕਾਰੇਨ ਸਿਦ੍ਧਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਾਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਤੋ ਹਿ ਏਵ-ਕਾਰੋ, ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਨਿਯਮੋਤਿ. ਏਵਂਪਕਾਰਮੇਵਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਉਦ੍ਧਟਪ੍ਪਕਾਰਮੇਵ, ਯਂ ਪਕਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਉਦ੍ਧਟਂ, ਤਂਪਕਾਰਮੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ. ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਅਨੁਦ੍ਧਟਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ. ਏਤੇਨ ਯੋ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਉਦ੍ਧਟੋ ਤੀਹਿਪਿ ਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੋ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਇਧ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਭਾਵੋ, ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਉਦ੍ਧਟਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਆਯਤਨਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹਵਸੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਸਹਿਤਤਾ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਅਸਹਿਤਤਾ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਅਵਸੇਸਾ ਵੇਦਨਾਦਯੋ ਤਯੋ ਖਨ੍ਧਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਸਕਲੇਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ‘‘ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ, ਏਕਦੇਸੇਨ ਪਨ ਸਙ੍ਗਹੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ‘‘ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਏਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਰੂਪਧਮ੍ਮਾਵਾ’’ਤਿ ਨਿਯਮਨਂ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਉਦ੍ਧਟਭਾਵਾਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਯ…ਪੇ… ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨੁਦ੍ਧਟਾ ਵੇਦਨਾਦਯੋਪਿ ਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਏਵਾ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਞ੍ਚਮਨਯਨਿਦ੍ਦੇਸੇ. ਪਠਮੇ ਨਯੇਤਿ ਪਠਮੇ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇ. ਤਥਾ ਦੁਤਿਯੇਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ. ਰੂਪਵਿਞ੍ਞਾਣੇਹੀਤਿ ਅਸੁਖੁਮਰੂਪਧਮ੍ਮੇਹਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਚਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਓਲ਼ਾਰਿਕ…ਪੇ… ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਥਂ ਪਨ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਓਲ਼ਾਰਿਕਰੂਪਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਰੂਪੇਕਦੇਸੋ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਰੂਪਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਿਤੋ’’ਤਿ.

੧੯੬. ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਨ੍ਤਿ ‘‘ਚਕ੍ਖਾਯਤਨੇਨ…ਪੇ… ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਕਾਮਂ ਵੇਦਨਾਦੀਹੇਵ ਚਤੂਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਂ, ਤਂ ਪਨ ਨ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਮੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਚਕ੍ਖਾਯਤਨੇਨ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹੀਤਿ ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ ਯੇਹਿ. ਸਬ੍ਬਂ ਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ਤੇਵ ਰੂਪਾਦਿਕੇ ਧਮ੍ਮੇ ਉਦਾਨੇਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤਂ ਉਦਾਨੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਦਿਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਠਮੇਨ ਉਦਾਨੇਨ. ਦ੍ਵੇਤਿ ‘‘ਬਾਹਿਰਾ ਉਪਾਦਾ ਦ੍ਵੇ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਂ ਦ੍ਵੇ-ਸਦ੍ਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤਸ੍ਸ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ. ਯਥਾਦਸ੍ਸਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਦਸ੍ਸਿਤਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਵਯਞਾਣੁਪ੍ਪਾਦਨਂ ਨਯਦਾਨਂ. ‘‘ਰੂਪਂ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਪਦਾਨਂ ਵਸੇਨ ਦ੍ਵੇਵੀਸਪਦਿਕੋ ਏਸ ਨਯੋ.

ਪਞ੍ਚਮਨਯਅਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਅਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਛਟ੍ਠਨਯੋ ਸਮ੍ਪਯੋਗਵਿਪ੍ਪਯੋਗਪਦਵਣ੍ਣਨਾ

੨੨੮. ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਸਮ੍ਪਯੋਗਵਿਪ੍ਪਯੋਗਪਦਂ ਭਾਜੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਯੋਗਵਿਪ੍ਪਯੋਗਪਦਂ ਭਾਜਿਤਂ, ਸਂਵਣ੍ਣੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਚ ਪਧਾਨਭੂਤਂ ਪਚ੍ਚਾਮਟ੍ਠਂ, ਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਦਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਂ ਲਬ੍ਭਤਿ…ਪੇ… ਵੇਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ‘‘ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਅਲਬ੍ਭਮਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਗਹਿਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ. ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋਪਿ ਹਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਮੇਵ. ਤਥਾ ਹਿ ਯਮਕੇ (ਯਮ. ੧.ਖਨ੍ਧਯਮਕ.੫੯-੬੧) ‘‘ਯਸ੍ਸ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਥ, ਤਸ੍ਸ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ‘‘ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਂ. ਤੇਨ ਪਨੇਤ੍ਥ ਰੂਪਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮ੍ਪਯੋਗਟ੍ਠੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਅਲਬ੍ਭਮਾਨਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗਪਦਂ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ. ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਰੂਪਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨਂ. ਵਿਸਭਾਗਤਾਤਿ ਅਤਂਸਭਾਗਤਾ. ਏਕੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਭਾਵੋ ਹਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗੇ ਸਭਾਗਤਾ, ਨ ਸਙ੍ਗਹੇ ਵਿਯ ਸਮਾਨਸਭਾਗਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਕੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਭਾਵਰਹਿਤਾਨਂ ਰੂਪਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨਂ ਸਾ ਏਕੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਤਾ ਵਿਸਭਾਗਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤਦਭਾਵਤੋਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਵਿਸਭਾਗਤਾਯ ਏਕੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਤਾਯ ਅਭਾਵਤੋ. ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋਪਿ ਨਿਵਾਰਿਤੋ ਏਵ ਹੋਤਿ, ਵਿਸਭਾਗੋ ਭਾਵੋ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਵਾਯਮਤ੍ਥੋਤਿ. ‘‘ਚਤੂਸੁ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਰੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤੇਸਂ ਤੇਹੀਤਿ ਚ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਏਵ ਪਰਾਮਸਤਿ. ਵਿਸਭਾਗਤਾ ਚ ਹੋਤਿ ਰੂਪਨਿਬ੍ਬਾਨੇਸੁ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਚ ਰੂਪੇਕਦੇਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਚਤੁਕ੍ਖਨ੍ਧਸਭਾਗਤ੍ਤਾ ਏਵ.

ਤੀਹਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੂਹੀਤਿ ਘਾਨਜਿਵ੍ਹਾਕਾਯਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੂਹਿ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਮਿਸ੍ਸਕੇ ਰੂਪਧਮ੍ਮਮਿਸ੍ਸਕੇ ਧਮ੍ਮੇ ਦੀਪੇਤਿ ਰੂਪਭਵੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਪਞ੍ਚਹੀਤਿ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੂਹਿ. ਏਕਾਯ ਮਨੋਧਾਤੁਯਾ. ਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਏਵ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਅਹੋਨ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤਹਿਪਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤਪਿ ਵਾ ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਤਿ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ. ਤਾਹੀਤਿ ਸਤ੍ਤਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੂਹਿ. ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਦੀਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਦੀਪੇਨ੍ਤਿਯੇਵ, ਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਏਵਾਤਿ ਏਵਮਵਧਾਰਣਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਵੇਦਨਾਦਿਕੇ. ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਭਾਵੇਹਿ ਨਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂਯੇਵ ਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁਸਤ੍ਤਕਂ. ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਨਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਨਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਨਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਭਿਨ੍ਨਸਨ੍ਤਾਨਿਕਾਨਿ, ਨਾਨਾਕ੍ਖਣਿਕਾਨਿ ਚ ਅਰੂਪਾਨਿਪਿ ਧਮ੍ਮਜਾਤਾਨਿ. ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਮਿਸ੍ਸਕਸਬ੍ਬਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਾਦਿਪਦੇਹਿ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਾ, ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਮਿਸ੍ਸਕਸਬ੍ਬਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁਯੋ ਅਚੇਤਸਿਕਾਦਿਪਦੇਹਿ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਾ, ਤਦੁਭਯਸਮੁਦਾਯਾ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਾਦਿਪਦੇਹਿ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਯਦਿ ਏਵਨ੍ਤਿ ਯਦਿ ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਮਿਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਮਿਸ੍ਸੋਭਯਧਮ੍ਮਾਤਿ ਰੂਪਨਿਬ੍ਬਾਨਸਹਿਤਸਬ੍ਬਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ. ਖਨ੍ਧਾਦੀਹੇਵਾਤਿ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤੂਹਿ ਏਵ, ਨ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਮਤ੍ਤੇਨ. ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਯੇਵ ਪਨ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਾਯਂ ਦੋਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਦੇਕਦੇਸਾਤਿ ‘‘ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਮਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸਾ. ਤਦੇਕਦੇਸਞ੍ਞਸਮੁਦਾਯਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਵਯਵਾਨਂ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਸਮੁਦਾਯਭੂਤਾ. ਵਿਭਾਗਾਭਾਵਤੋਤਿ ਭੇਦਾਭਾਵਤੋ. ਭੇਦੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਭੇਦੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਨ ਹਿ ਸਮੁਦਾਯਾਵਯਵਾਨਂ ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਸੇਸਾਨਂ ਵਿਯ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਭੇਦੋ ਅਤ੍ਥਿ ਭੇਦਾਭੇਦਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਸਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਭੇਦਮੇਵ ਹਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਸਮੁਦਾਯਨ੍ਤੋਗਧਾਨਂ ਏਕਦੇਸਾਨਂ ਨ ਵਿਭਾਗੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਸਙ੍ਗਹੇਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਤਿ ਅਵਿਭਾਗਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਸਭਾਗਵਿਸਭਾਗਤ੍ਤਾਭਾਵੇਨ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਮਿਸ੍ਸਕਸਬ੍ਬਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁਆਦੀਨਂ. ਤੇ ਚ ਅਕੁਸਲਾਬ੍ਯਾਕਤਾ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਬ੍ਯਾਕਤਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਵਿਭਤ੍ਤਸਭਾਵਾਨਂ ਨ ਤੇਸਂ ਸਮੁਦਾਯੇਕਦੇਸਾਦਿਭਾਵੋ, ਤਸ੍ਮਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਕੁਸਲਾਦਯੋ ਏਵ ਖਨ੍ਧਾਦਯੋਤਿ ਖਨ੍ਧਾਦਿਆਮਸਨੇਨ ਸਮੁਦਾਯੇਕਦੇਸਾਦਿਭਾਵੋ ਆਪਨ੍ਨੋ ਏਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗਾਭਾਵੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਿ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਾਦੀਨਂ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ‘‘ਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਸਬ੍ਬੇਸੂਤਿ ਦੁਤਿਯਾਦਿਸਬ੍ਬਪਞ੍ਹੇਸੁ.

ਛਤ੍ਤਿਂਸਾਯ ਪਿਟ੍ਠਿਦੁਕਪਦੇਸੁ ਵੀਸਤਿ ਦੁਕਪਦਾਨਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਨਯੇ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਅਵਸਿਟ੍ਠਾਨਿ ਸੋਲ਼ਸੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੋਲ਼ਸਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਏਵ ‘‘ਤੇਵੀਸਪਦਸਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਤੇਵੀਸ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਞ੍ਚ ‘‘ਏਕਵੀਸ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬਪਞ੍ਹੇਸੁ. ਏਕਕਾਲੇਕਸਨ੍ਤਾਨਾਨਂ ਭਿਨ੍ਨਕਾਲਭਿਨ੍ਨਸਨ੍ਤਾਨਾਨਞ੍ਚ ਅਨੇਕੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਦਾਯਭੂਤਾ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਧਮ੍ਮਾਯਤਨਧਮ੍ਮਧਾਤੁਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਾਲਸਨ੍ਤਾਨ…ਪੇ… ਧਾਤੂਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਕਦੇਸਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਿਦ੍ਧਿਪਾਦਾਦਿਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਏਕਦੇਸੇਨੇਵ ਖਨ੍ਧਨ੍ਤਰਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਾ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾਦਯੋ, ਅਨਾਰਮ੍ਮਣੇਹਿ ਰੂਪਨਿਬ੍ਬਾਨੇਹਿ ਚ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਾ. ਸਮਾਨਕਾਲਸਨ੍ਤਾਨੇਹੀਤਿ ਏਕਕਾਲਸਨ੍ਤਾਨੇਹਿ ਕਾਲਸਨ੍ਤਾਨਭੇਦਰਹਿਤੇਹਿ ਏਕਦੇਸਨ੍ਤਰੇਹਿ, ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਏਕਦੇਸਨ੍ਤਰੇਹਿ, ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਏਕਦੇਸਵਿਸੇਸਭੂਤੇਹਿ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਸਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਾ ਏਵ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦਯੋ ਸਮ੍ਪਯੋਗੀਵਿਪ੍ਪਯੋਗੀਭਾਵੇਨ, ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਯੋ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੀਭਾਵੇਨ ਗਹਿਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤੇਹਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦੀਹਿ. ਤੇ ਸਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਯੋ. ਕੇਹਿਚਿ ਸਹੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਰਹੇਹਿ ਏਕਦੇਸਨ੍ਤਰੇਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤੇਹਿ. ਨ ਹਿ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤੇਪਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦਯੋ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗਂ ਲਭਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਸਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ. ਏਕੁਪ੍ਪਾਦਾ…ਪੇ… ਵਿਸਭਾਗਤਾ ਚਾਤਿ ਏਕੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਤਾਸਙ੍ਖਾਤਾ ਯਥਾਰਹਂ ਸਭਾਗਤਾ ਵਿਸਭਾਗਤਾ ਚ. ਤੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕਾਰਣੇਨ ਸਮ੍ਪਯੋਗਸ੍ਸ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗਸ੍ਸ ਚ ਲਭਨਤੋ.

ਭਿਨ੍ਨਕਾਲਾਨਂ ਸਮੁਦਾਯੀਨਂ ਸਮੁਦਾਯਾ ਭਿਨ੍ਨਕਾਲਸਮੁਦਾਯਾ. ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਚ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਏਕੇਕਧਮ੍ਮਾ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਏਤਦੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ. ਤੇਸਂ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸਭੂਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਨਿ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੇਕਦੇਸਭੂਤਾਨਿਪਿ. ਤੇਨ ਵਿਭਾਗਾਕਰਣੇਨ. ਯਦਿ ਸਮਾਨਕਾਲਸ੍ਸ ਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤਾਦਯੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਵਿਭਾਗਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ…ਪੇ… ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਖਨ੍ਧਾਯਤਨ…ਪੇ… ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਮੇਵਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਧਾਤੁਵਿਭਾਗੇਨ ਵਿਭਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ, ਏਵਮੇਵਂ.

੨੩੫. ਤਂਸਮ੍ਪਯੋਗੀਭਾਵਨ੍ਤਿ ਤੇਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗੀਭਾਵਂ. ਯਥਾ ਹਿ ਸਮਾਨਕਾਲਸਨ੍ਤਾਨੇਹਿ ਏਕਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਗਤੇਹਿ ਵੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾ, ਏਵਂ ਭਿਨ੍ਨਸਨ੍ਤਾਨੇਹਿ ਭਿਨ੍ਨਕਾਲੇਹਿ ਚ ਤੇਹਿ ਤਸ੍ਸ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਵਂ ਤਂਵਿਪ੍ਪਯੋਗੀਭਾਵਂ…ਪੇ… ਨ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਿਸਭਾਗਤਾਨਿਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਵਿਭਾਗਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਨ ਅਵਿਭਾਗੇਹਿ ਤੇਹਿ ਤੀਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ. ਵਿਭਾਗੇ ਹੀਤਿਆਦਿਨਾ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਰੋਤਿ. ਵਿਭਾਗਰਹਿਤੇਹੀਤਿ ਸਮਾਨਕਾਲਸਨ੍ਤਾਨੇਹਿ ਏਕਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਗਤਤ੍ਤਾ ਅਵਿਭਤ੍ਤੇਹਿ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਹਿ…ਪੇ… ਭਾਵਤੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ ਸਮਾਨਸ੍ਸ ਸਮਾਨਜਾਤਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨ ਹਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਰੂਪਾਰੂਪਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਿਸਭਾਗਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਧਮ੍ਮਾ ਵਿਯਾਤਿ ਇਦਂ ਵਿਸਦਿਸੁਦਾਹਰਣਦਸ੍ਸਨਂ. ਯਥਾ ‘‘ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਅਨਾਗਤਕਾਲਂ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਮਟ੍ਠਕਾਲਭੇਦਂ, ਏਵਂ ਯਂ ਆਮਟ੍ਠਕਾਲਭੇਦਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਦ੍ਧਰਿਤਬ੍ਬਂ ਦੇਸਨਾਯ ਦੇਸੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸੇਵ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਨ ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ, ਸਮ੍ਪਯੋਗਾਰਹਸ੍ਸੇਵ ਚ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋਤਿ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਞ੍ਚਾਤਿ ਉਦ੍ਧਰਣਂ.

ਵਿਭਾਗਰਹਿਤੇਹੀਤਿ ਵਿਸਭਾਗਤਾਭਾਵਤੋ ਅਵਿਭਾਗੇਹਿ. ਅਨਾਮਟ੍ਠਕਾਲਭੇਦੇਤਿ ਅਨਾਮਟ੍ਠਕਾਲਵਿਸੇਸੇ. ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ…ਪੇ… ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਏਤੇਨ ਪਾਰਿਸੇਸਤੋ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ ਚ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਨ ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤਾਦੀਪਕੇ ਭੇਦੇ ਗਹਿਤੇਤਿ ਯਥਾਗਹਿਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਤੇਹਿ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੀਨਂ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਭਾਵਦੀਪਕੇ ਤੇਸਂਯੇਵ ਵਿਸੇਸੇ ‘‘ਅਰੂਪਭਵੋ ਏਕੇਨ ਖਨ੍ਧੇਨ ਦਸਹਾਯਤਨੇਹਿ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧਾਤੁ. ੨੪੬) ਗਹਿਤੇ ਤੇਨੇਵ ਰੁਪ੍ਪਨਾਦਿਨਾ ਭੇਦੇਨ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਵਿਸਭਾਗਤਾਪਿ ਗਹਿਤਾ ਏਵਾਤਿ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਭੇਦੇ ਪਨ ਅਗ੍ਗਹਿਤੇ ਤੇਨ ਤੇਨ ਗਹਣੇਨਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤਾਦੀਪਕੇ ਵਿਸੇਸੇ, ਵਿਸਭਾਗੇ ਵਾ ਅਗ੍ਗਹਿਤੇ ‘‘ਵੇਦਨਾ, ਸਞ੍ਞਾ, ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਤੀਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਏਕੇਨਾਯਤਨੇਨ ਸਤ੍ਤਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤੇਨ ਤੇਨ ਗਹਣੇਨ ਸਭਾਗਤਾਦੀਪਨੇਨ ਵਿਸਭਾਗਤਾਯ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਸਭਾਗਤਾਵ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਚ ਸਤਿ ਸਭਾਗਤ੍ਤੇ ਕਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਭਾਗਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤਾਯ…ਪੇ… ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਭਾਗਤਾਯ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਵਿਸਭਾਗਤਾਯ ਅਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ, ਸਭਾਗਤਾਯ ਚ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ.

੨੬੨. ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਵਿਯਾਤਿ ਸਵਿਤਕ੍ਕਸਵਿਚਾਰੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਸੁ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਵਿਯ. ਸੋ ਹਿ ਵਿਤਕ੍ਕਰਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਵਿਤਕ੍ਕੋ ਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤੋ ਚ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕੋਟ੍ਠਾਸਨ੍ਤਰਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਸੁ ਅਲੀਨਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਏਵ ਸੋ ਅਪ੍ਪਧਾਨੋ, ਦੁਤਿਯਝਾਨਧਮ੍ਮਾ ਏਵੇਤ੍ਥ ਪਧਾਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਯੇ ਪਧਾਨਾ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਸਵਿਤਕ੍ਕਸਵਿਚਾਰੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਸੁ ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਅਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਇਧ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਵਿਤਕ੍ਕਤ੍ਤਿਕੇ ਦੁਤਿਯਰਾਸਿਯੇਵ ਚ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਅਨਨ੍ਤਰਨਯੇਤਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦਨਿਦ੍ਦੇਸੇ. ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚੇਨ ਸਮਾਨਗਤਿਕਾ ਸਦਿਸਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਕਾ. ਇਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ. ਤੇ ਅਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਨ ਗਹਿਤਾ, ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ ਵਿਯ ਨ ਦੇਸਨਾਰੁਲ਼੍ਹਾ. ਨ ਸਵਿਤਕ੍ਕਸਵਿਚਾਰੇਹਿ ਸਮਾਨਗਤਿਕਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਯਦਿ ਹਿ ਤੇ ਸਵਿਤਕ੍ਕਸਵਿਚਾਰੇਹਿ ਸਮਾਨਗਤਿਕਾ ਸਿਯੁਂ, ‘‘ਅਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ, ਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਨ ਕੇਹਿਚਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ, ਨ ਕੇਹਿਚਿ ਆਯਤਨੇਹਿ, ਏਕਾਯ ਧਾਤੁਯਾ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯੁਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤੇ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚੇਨ ਸਮਾਨਗਤਿਕਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਯੇ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਹਿ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ, ਤੇਸਂ ਕੇਹਿਚਿ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਏਵਂ ਤੇਹਿਪਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦੀਨੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਦਸਮੋ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦਸਮਨਯੇ ਤੇਹਿ ਅਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤੇਹਿ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਹਿ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਓਸਾਨਨਯੇ ਤੇਹਿ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਟ੍ਠਾਰਸਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਚ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਤੇ ਸਵਿਤਕ੍ਕਸਵਿਚਾਰੇਹਿ ਸਮਾਨਗਤਿਕਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਵਿਤਕ੍ਕਸਹਿਤੇਸੂਤਿ ਸਹਵਿਤਕ੍ਕੇਸੁ. ਤੇਸੂਤਿ ਅਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤੇਸੁ ਸਹ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਧਮ੍ਮੇਸੁ, ‘‘ਅਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਗਹਿਤੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇਤਿ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਧਮ੍ਮਾ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਚਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗਵਿਪ੍ਪਯੋਗਪਦਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ‘‘ਅਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਏਕੇਨ ਖਨ੍ਧੇਨ ਏਕੇਨਾਯਤਨੇਨ ਏਕਾਯ ਧਾਤੁਯਾ ਕੇਹਿਚਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਏਕੇਨ ਖਨ੍ਧੇਨਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ. ਸੋ ਹਿ ਸਮੁਦਾਯੋਤਿ ‘‘ਅਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਸਮੁਦਾਯੋ. ਨਨੁ ਵਿਤਕ੍ਕੋਪੇਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹਂ ਗਤੋ, ਸੋ ਚ ਵਿਚਾਰਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨਪਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਨ ਹਿ ਤਦੇਕਦੇਸਸ੍ਸ…ਪੇ… ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਯਥਾਤਿਆਦਿਨਾ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਨਿਦਸ੍ਸਨੇਨ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਥਾ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸਭੂਤਾਨਂ ਛਨ੍ਦਿਦ੍ਧਿਪਾਦਾਦੀਨਂ ਤੀਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਂਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਇਧਾਪਿ ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਅਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਨ ਹੋਤੀਤਿ.

ਯਦਿ ਏਵਂ ‘‘ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੋ ਦ੍ਵੀਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਚੇ? ਨੋ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਤੇਸੂਤਿ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੇਸੁ. ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸਾਤਿ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ. ਤੇਹਿ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ‘‘ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੋ ਦ੍ਵੀਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਤੇਨਾਤਿ ਵਿਚਾਰੇਨ. ਨ ਹੀਤਿਆਦਿਨਾ ਯਥਾਧਿਗਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾਯ ਨਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਭਾਵਂ ਉਦਾਹਰਣਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਕੇਚਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਤਂਸਹਗਤਾ ਚ ਮੋਹਵਜ੍ਜਾ ਮੋਹੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ, ਕੇਚਿ ਅਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ. ਮੋਹੇਨਾਤਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਸਹਗਤਮੋਹਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਨ ਸਮੁਦਾਯੋ ਤੇਨ ਮੋਹੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ. ਅਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ ਧਮ੍ਮੋ ਹੇਤੁਭਾਵੋ ਨਾਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਯੇਨ ਹੇਤੁਨਾ ਸੋ ਦਸ੍ਸਨੇਨਪਹਾਤਬ੍ਬਹੇਤੁਕੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਸਮੁਦਾਯੋ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ‘‘ਭਾਵਨਾ…ਪੇ… ਯੋਪਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਨਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਯ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਦਸ੍ਸਨੇਨਪਹਾਤਬ੍ਬਹੇਤੁਕਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ, ਏਵਂ ਯੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਅਵਿਤਕ੍ਕ…ਪੇ… ਸਿਯਾ, ਤਂ ਨ ਨਤ੍ਥਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤੇਸੁ ਕੋਚਿਪਿ ਵਿਚਾਰੇਨ ਅਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ. ਤੇਤਿ ਅਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਏਕਧਮ੍ਮੇਪਿ…ਪੇ… ਕਤੋ ਯਥਾ ‘‘ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਸਙ੍ਖਤਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ.

ਛਟ੍ਠਨਯਸਮ੍ਪਯੋਗਵਿਪ੍ਪਯੋਗਪਦਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਸਤ੍ਤਮਨਯੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ

੩੦੬. ਤੇਹਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦੀਹਿ ਖਨ੍ਧਤ੍ਤਯਖਨ੍ਧੇਕਦੇਸਾਦਿਕੇ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਸਤਿਪਿ, ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਹਿ ਚ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਰੂਪਨਿਬ੍ਬਾਨਾਦਿਕੇ ਤਦਞ੍ਞਧਮ੍ਮੇ ਸਤਿਪਿ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗਾਭਾਵਤੋ. ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤੋ ਲੋਭਸਹਗਤਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਤੋ ਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਵਸਿਟ੍ਠਾਨਂ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਬ੍ਯਾਕਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ ਕੇਨਚਿ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਨ ਹਿ ਅਤ੍ਥਿ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ ਤੇਸਂ. ਤੇ ਏਵ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾਤਿ ਤੇ ਲੋਭਸਹਗਤਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾ ਏਵ. ਤਦਞ੍ਞਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਤਦਞ੍ਞਧਮ੍ਮਾਨਮ੍ਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦਲੋਪੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਥਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨ ਚ ਤੇ ਏਵ ਧਮ੍ਮਾ ਅਡ੍ਢਦੁਤਿਯਾਯਤਨਧਾਤੁਯੋ, ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਚ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞੇ ਚਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ.

ਨਨੁ ਤਦਞ੍ਞਭਾਵਤੋ ਏਵ ਤੇਹਿ ਇਤਰੇਸਂ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਸਿਦ੍ਧੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਦਞ੍ਞਸਮੁਦਾਯੇਹੀਤਿ ਤਤੋ ਲੋਭਸਹਗਤਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਤੋ ਅਞ੍ਞਸਮੁਦਾਯੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇ ਲੋਭਸਹਗਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਸਮੁਦਾਯੇ…ਪੇ… ਵਿਪ੍ਪਯੋਗਾਭਾਵਤੋ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸਮੁਦਾਯੇਨ ਲੋਭਸਹਗਤਤਦਞ੍ਞਧਮ੍ਮਰਾਸਿਨਾ ਏਕਦੇਸਾਨਂ ਲੋਭਸਹਗਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗਾਭਾਵਤੋ, ਤਥਾ ਯੇ ਏਕਦੇਸਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਵਯਵਾਨਂ ਸਮੁਦਾਯਭੂਤਾ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਸਮੁਦਾਯੇਨ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗਾਭਾਵਤੋਤਿ. ਅਨੇਨ ਸਮੁਦਾਯੇਨ ਅਵਯਵਸ੍ਸ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਅਵਯਵੇਨ ਚ ਤਸ੍ਸ ਨ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ, ਅਵਯਵਸ੍ਸੇਵ ਪਨ ਅਵਯਵੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਸ ਨਯੋਤਿ ਯ੍ਵਾਯਂ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚੇ ਵੁਤ੍ਤੋ ਵਿਧਿ, ਏਸੇਵ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਸੁ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਕਦੇਸਤ੍ਤਾ ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨਿਰਵਸੇਸੇਸੂਤਿ ਅਬਹਿਕਤਵਿਤਕ੍ਕੇਸੁ. ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਹਿ ਸਮੁਦਾਯਤੋ ਅਬਹਿਕਤੋ. ‘‘ਸੋ ਹਿ ਸਮੁਦਾਯੋ’’ਤਿਆਦਿਕੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਗ੍ਗਹਣੇ ਕਾਰਣਂ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

ਅਞ੍ਞੇਸੁਪਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦੀਸੁ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਸ੍ਸ…ਪੇ… ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਯਤੋ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦਿ ਇਧ ਨ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਧਿਕਾਰਤੋ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਨਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਵਦਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕੇਨਪਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂ ‘‘ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾ…ਪੇ… ਗਹਿਤਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤੇਨ ਲਕ੍ਖਣੇਨਾਤਿ ‘‘ਅਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੇਨ. ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਪਞ੍ਹਂ ਉਪਲਕ੍ਖੇਤਿ. ਸਹਯੁਤ੍ਤਪਦੇਹਿ ਸਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਚੇਤਸਿਕੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਹਯੁਤ੍ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਦੀਪੇਨ੍ਤੇਹਿ ਪਦੇਹਿ ਆਗਤਾ ਸਤ੍ਤ ਪਞ੍ਹਾ. ਤਿਣ੍ਣਂ ਤਿਕਪਦਾਨਮਗ੍ਗਹਣੇਨ ਊਨੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਯੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਤਿਕੇ ਤਯੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਪਨ ਵੇਦਨਾਪੀਤਿਤ੍ਤਿਕੇਸੁ ਪਚ੍ਛਿਮਂ, ਵਿਤਕ੍ਕਤ੍ਤਿਕੇ ਪਠਮਨ੍ਤਿ ਪਦਤ੍ਤਯਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੩੦੯. ਉਦ੍ਧਟਪਦੇਨ ਪਕਾਸਿਯਮਾਨਾ ਅਤ੍ਥਾ ਅਭੇਦੋਪਚਾਰੇਨ ‘‘ਉਦ੍ਧਟਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਦ੍ਧਟਪਦੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਹੀ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਚ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਧਟਪਦੇਨ. ਮਨੇਨ ਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਨਨਮਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਮਨੋਧਾਤੁ ‘‘ਮਨੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਨੋਧਾਤੁਯਾ ਏਕਨ੍ਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ.

ਸਤ੍ਤਮਨਯਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਅਟ੍ਠਮਨਯੋ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ

੩੧੭. ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰੂਪਿਨੋ ਖਨ੍ਧਾ, ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਯੋਗਿਨੋ ਅਭਾਵਤੋ. ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਚ ਏਕਦੇਸੇਨ ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਵਾਯਮਤ੍ਥੋ. ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਰੂਪਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ, ਤਸ੍ਸ ਕੇਨਚਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਨਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ…ਪੇ… ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਤਿ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨੇਨ.

ਅਟ੍ਠਮਨਯਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਨਵਮਨਯੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ

੩੧੯. ‘‘ਸਮਾਸਪਦਂ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਯਂ ਨਾਮ ਸਮਾਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧਾਦਿਨੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਯਸ੍ਸ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਂ ਇਧ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਨਵਮਨਯੇ ਯਂ ਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ ਅਰਣਨ੍ਤੇਸੁ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਬਾਹਿਰਮਾਤਿਕਾਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਭੁਮ੍ਮਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਨਾ ਸਯਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਂ. ਅਯੋਗੋਤਿ ਅਸਮ੍ਪਯੋਗੋ. ਵਕ੍ਖਤਿ ਦਸਮਨਯੇ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਵੇਦਨਾਦਯੋ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ, ਤੇਹਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਕਥਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਨ ਸੁਖੁਮਰੂਪਗਤਿਕਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਮਨਾਯਤਨਂ ਏਕੇਨਾਯਤਨੇਨ ਏਕਾਯ ਧਾਤੁਯਾ ਕੇਹਿਚਿ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਯਥਾ ਸੁਖੁਮਰੂਪਂ ਵਿਯ ਸਰੂਪਤੋ ਅਨੁਦ੍ਧਟਮ੍ਪਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਕੇਹਿਚੀਤਿਪਦੇਨ ਗਹਿਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਏਦਿਸੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸੁਖੁਮਰੂਪਗਤਿਕਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ‘‘ਰੂਪਮਿਸ੍ਸਕੇਹਿ ਵਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਅਨੁਪਾਦਾਨਿਯਾਦੀਹਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਿਸ੍ਸਕੇਹਿਪਿ ਅਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਅਵਿਕਲਚਤੁਕ੍ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਾਹਕੇਹਿ ਪਦੇਹਿ ਸਹਵਤ੍ਤਿਨੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਯੋਗਿਨੋ ਅਭਾਵਤੋ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤੇਹਿ ਚ ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਨਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਯੁਜ੍ਜਮਾਨਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਮੇਵ…ਪੇ… ਅਰੂਪਭਵਾਦੀਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਇਤਰੇਤਿ ਯੇ ਸਮ੍ਪਯੋਗਂ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਕੇ ਪਨ ਤੇ ਰੂਪੇਨ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਾ ਅਰੂਪੇਕਦੇਸਭੂਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਯੋ’’ਤਿ.

ਨਵਮਨਯਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਦਸਮਨਯੋ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ

੩੫੩. ਯੇ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਗ੍ਗਹਿਤਾ, ਤੇਸੁ ਕੇਚਿ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਕੇਚਿ ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗਸ੍ਸੇਵ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਾਦਿਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਗਤਧਮ੍ਮਭਾਵਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਭਿਨ੍ਨਕਾਲਤਾਦਿਵਿਸੇਸਵਤੋ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਮਾਹ, ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਮਿਸ੍ਸਕਭਾਵਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਪਿ. ਕਾਮਭਵੋ ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵੋ ਸਞ੍ਞੀਭਵੋ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵੋਤਿ ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਭਵਾ. ਵਿਪ੍ਪਯੋਗਾਭਾਵਤੋਤਿ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗਾਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਨ ਹਿ ਯੇ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਾਦੀਹਿ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ, ਤੇਹਿ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਤੇਸਂਯੇਵ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਾਦੀਨਂ ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ ਕੇਨਚਿ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਸਮ੍ਭਵਤਿ.

ਦਸਮਨਯਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੧. ਏਕਾਦਸਮਨਯੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ

੪੦੯. ਤੇਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਧਮ੍ਮਾ. ਸੇਸੇਹੀਤਿ ਅਵਸਿਟ੍ਠੇਹਿ ਵੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੇਹਿ. ‘‘ਏਤੇਨ ਸਹ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਦਾਨਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ‘‘ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚੇਨ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਤ੍ਥਵਿਵਰਣਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕੇਹਿਚੀਤਿਪਦਸ੍ਸਤ੍ਥਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਕੇਹਿਚੀਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਆਹਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਤਣ੍ਹਾਵਜ੍ਜਾਨਂ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਧਮ੍ਮਾਯਤਨਧਮ੍ਮਧਾਤੁਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਕਿਤ੍ਤਨਂ ਵਿਸੇਸਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਯਤੋ ਤੇ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚੇਨ ਖਨ੍ਧਾਦਿਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸਯਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਵਜ੍ਜੇਹੀ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਪਿ, ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਪੀ’’ਤਿ. ਸਮ੍ਪਯੋਗਾਰਹੇਹੀਤਿ ਵਿਸੇਸਨਂ ਸੁਖੁਮਰੂਪਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਕਤਂ, ਨ ਤਣ੍ਹਾਦਿਕੇ.

ਏਕਾਦਸਮਨਯਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੨. ਦ੍ਵਾਦਸਮਨਯੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਾਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ

੪੧੭. ਨਵਮਨਯੇ ਸਮ੍ਪਯੋਗਵਿਸਿਟ੍ਠਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਉਦ੍ਧਟਾ, ਦ੍ਵਾਦਸਮਨਯੇ ਚ ਸਮ੍ਪਯੋਗਵਿਸਿਟ੍ਠਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਉਭਯਤ੍ਥਾਪਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗਵਿਸਿਟ੍ਠਾਵ ਗਹਿਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਦ੍ਵਾਦਸਮ…ਪੇ… ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

ਦ੍ਵਾਦਸਮਨਯਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਾਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੩. ਤੇਰਸਮਨਯੋ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ

੪੪੮. ਯੇਹੀਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਧਮ੍ਮਾਯਤਨਾਦੀਹਿ. ਤੀਹਿਪਿ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਾਦਿਸਙ੍ਗਹੇਹਿ. ਪੁਨ ਯੇਹੀਤਿ ਅਰੂਪਭਵਾਦੀਹਿ. ਓਲ਼ਾਰਿਕਾਯਤਨਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ ਆਯਤਨਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹੇਹਿਪਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਤਿ ਚਤੁਵੋਕਾਰਭਵਾਦਯੋ. ਵੁਤ੍ਤਾਵਸੇਸਾਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਧਮ੍ਮਾਯਤਨਾਦੀਹਿ ਅਵਸਿਟ੍ਠਾ. ਸਤਿਪਿ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤੇ ਤੇਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨਂ ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਯੋ ਇਧ ਤੇਰਸਮਨਯੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਨ ਰੁਹਨ੍ਤਿ ਨਾਰੋਹਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਹਿ ਖਨ੍ਧਾਦਿਵਸੇਨ ਰੂਪਾਰੂਪਧਮ੍ਮਾ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ (ਧਾਤੁ. ੪੪੮) ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਾ ਏਵ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਵਿਕਲਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਸਮੁਦਾਯਭਾਵਤੋ.

ਤੇਤਿ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਾਦੀ’’ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ. ਅਸਬ੍ਬ…ਪੇ… ਸਿਯੁਂ ਅਵਿਤਕ੍ਕਾਵਿਚਾਰਾਦਿਧਮ੍ਮਾ ਵਿਯ. ਨ ਤੇਸਂ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਨਤ੍ਥਿ ਤਬ੍ਬਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨਂ ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਮਿਸ੍ਸਕਤ੍ਤਾ ਨ ‘‘ਵਿਪ੍ਪਯੋਗਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਤਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਚਾਹ ‘‘ਰੂਪਾਰੂਪਧਮ੍ਮਾ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ. ਉਭਯਾਭਾਵਤੋਤਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗਵਿਪ੍ਪਯੋਗਾਭਾਵਤੋ. ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਸਹਿਤਸਬ੍ਬਵਿਞ੍ਞਾਣਤਂਧਾਤੁਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਦੁਭਯਧਮ੍ਮਾ ਅਚੇਤਸਿਕਚੇਤਸਿਕਲੋਕਿਯਪਦਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਤੇਰਸਮਨਯਅਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੪. ਚੁਦ੍ਦਸਮਨਯੋ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਾਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ

੪੫੬. ਧਮ੍ਮਸਭਾਵਮਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਾਨਂ ਧਮ੍ਮਮਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਵਤ੍ਥਾਵਿਸੇਸਮਤ੍ਤਤ੍ਤਾ.

ਸਮੁਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦੋ. ਸਙ੍ਗਹਾਦਿਵਿਚਾਰਪਰਿਨਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤੋ ਚੁਦ੍ਦਸਮਨਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਨਯੇ’’ਤਿ. ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਵਿਵਿਤ੍ਤਾ ਪੁਚ੍ਛਾ ਮੋਘਪੁਚ੍ਛਾ, ਸਾ ਤਥਾਭੂਤਾਪਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਭਾਵਸ੍ਸ ਞਾਪਿਕਾ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤੇਸਂ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਮੋਘਤ੍ਤਾ ਤੇ ਨ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਮੋਘਾ ਪੁਚ੍ਛਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮੋਘਪੁਚ੍ਛਕੋ. ਅਟ੍ਠਮੋ ਨਯੋ ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਪੁਚ੍ਛਾਨਂ ਮੋਘਤ੍ਤਾ. ਤੇਨ ਚ ਸਹਾਤਿ ਤੇਨ ਅਟ੍ਠਮਨਯੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਓਸਾਨਨਯੇ ਅਟ੍ਠਮਨਯੇ ਚ ਓਸਾਨਨਯੇ ਚ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਾਦਯੋ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਨ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਵਿਪ੍ਪਯੋਗਸ੍ਸਪਿ ਅਭਾਵਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ.

ਚੁਦ੍ਦਸਮਨਯਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਾਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਧਾਤੁਕਥਾਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ

੧. ਮਾਤਿਕਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧. ‘‘ਧਾਤੁਕਥਂ ਦੇਸਯਿਤ੍ਵਾ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਤਸ੍ਸ ਆਹ ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਸਮੁਦਾਗਮਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਿਪਿ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹੇ ਫਸ੍ਸਾਦੀਨਂ ਪਥਵੀਆਦੀਨਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਨਾਨਾਨਯਵਿਚਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਦਵਿਭਾਗੋਪਿ ਕਤੋ, ਨ ਸਙ੍ਗਹੋ ਏਵ, ਸੋ ਪਨ ਤੇਸਂ ਕੁਸਲਤ੍ਤਿਕਾਦਿਹੇਤੁਦੁਕਾਦਿਤਿਕਦੁਕੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹੇ ਤਿਕਦੁਕਾਦਿਵਸੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਹਿ ਤਂ ਪਕਰਣਂ ‘‘ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹੋ’’ਤਿ ਸਮਞ੍ਞਂ ਲਭਿ. ਕਾਮਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹੇਪਿ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਖਨ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ੫੮) ਖਨ੍ਧਾਦਿਵਿਭਾਗੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਸੋ ਪਨ ਨ ਤਥਾ ਸਾਤਿਸਯੋ, ਯਥਾ ਵਿਭਙ੍ਗਪਕਰਣੇਤਿ ਸਾਤਿਸਯਂ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਖਨ੍ਧਾਦਿਵਿਭਾਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ, ਯਤੋ ਤਂ ‘‘ਵਿਭਙ੍ਗੋ’’ਤ੍ਵੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ. ਧਾਤੁਕਥਾਯਾਤਿ ਆਧਾਰੇ ਭੁਮ੍ਮਂ, ਤਥਾ ‘‘ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹੇ ਵਿਭਙ੍ਗੇ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ. ਆਧਾਰੋ ਹਿ ਸਙ੍ਗਹਣਵਿਭਜਨਪ੍ਪਭੇਦਵਚਨਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਅਵਯਵਕਿਰਿਯਾਨਂ ਤਂਸਮੁਦਾਯਭੂਤਾਨਿ ਪਕਰਣਾਨਿ ਯਥਾ ‘‘ਰੁਕ੍ਖੇ ਸਾਖਾ’’ਤਿ. ਕਰਣਵਚਨਂ ਵਾ ਏਤਂ, ਧਾਤੁਕਥਾਯ ਕਰਣਭੂਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਦੇਸਨਾਕੁਸਲੋ ਭਗਵਾ ਤਿਕਦੁਕਵਸੇਨ ਤਾਵ ਨੇਸਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣਿਂ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਗਹਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਾ ਵਿਭਾਗਸ੍ਸ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਖਨ੍ਧਾਦਿਵਸੇਨ ਵਿਭਾਗਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਵਿਭਙ੍ਗਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਪੁਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਿਭਾਗਸਙ੍ਗਹਯੁਤ੍ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਙ੍ਗਹਾਸਙ੍ਗਹਾਦਿਨਯਪ੍ਪਭੇਦਤੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਧਾਤੁਕਥਂ ਦੇਸੇਸਿ ਤਸ੍ਸਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਬਾਹਿਰਮਾਤਿਕਾਸਰੀਰਕਤ੍ਤਾ. ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਖਨ੍ਧਾਦਿਕੇ ਕੁਸਲਾਦਿਕੇ ਚ ਵਿਨਾ ਸਙ੍ਗਹਾਸਙ੍ਗਹਾਦਿਨਯਂ ਨੇਤੁਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਥਾਸਙ੍ਗਹਿਤਵਿਭਤ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸਙ੍ਗਹਤੋ ਵਿਭਾਗਤੋ ਪਭੇਦਤੋ ਚ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਦੇਸਨਾ ਯਸ੍ਸਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਵਸੇਨ ਹੋਤਿ, ਯੋ ਚਾਯਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੁਪਾਦਾਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲਵੋਹਾਰੋ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਮਯਵਿਮੁਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਵਿਭਾਗੋ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਦੇਸਿਤਾਤਿ ਇਦਮੇਤੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਕਰਣਾਨਂ ਦੇਸਨਾਨੁਕ੍ਕਮਕਾਰਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਸਭਾਵਤੋਤਿ ‘‘ਫਸ੍ਸੋ ਵੇਦਨਾ’’ਤਿਆਦਿਸਭਾਵਤੋ. ਉਪਾਦਾਯਾਤਿ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਤ੍ਤੋ ਪੋਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਖਨ੍ਧੇ ਉਪਾਦਾਯ. ਪਞ੍ਞਾਪਨਂ ਯਾਯ ਤਜ੍ਜਾਉਪਾਦਾਦਿਭੇਦਾਯ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ. ਪਭੇਦਤੋਤਿ ਖਨ੍ਧਾਦਿਸਮਯਵਿਮੁਤ੍ਤਾਦਿਵਿਭਾਗਤੋ. ਯਾਯ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਸਭਾਵਤੋ ਉਪਾਦਾਯ ਚ ਪਞ੍ਞਾਪਨਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਧਮ੍ਮੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਸਭਾਵਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਮੂਲਭੂਤਂ ਉਪਾਦਾਨਂ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੋ ਏਵ, ਕੇਵਲਂ ਪਨ ਤੇਸਂ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਭੇਦਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਤੋ ਵਿਸੇਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੇ ਧਮ੍ਮੇ…ਪੇ… ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਿਯਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਬਨ੍ਧਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸਨ੍ਤਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਵਦਤਿ, ਅਸਭਾਵਸਮੂਹਵਸੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸੇਸਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ. ਤਿਸ੍ਸੋ ਹਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯੋ ਸਨ੍ਤਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਸਮੂਹਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਅਵਤ੍ਥਾਵਿਸੇਸਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਬਨ੍ਧੋ ਸਨ੍ਤਾਨੋ. ਸਮੁਦਾਯੋ ਸਮੂਹੋ. ਉਪ੍ਪਾਦਾਦਿਕੋ ਦਹਰਭਾਵਾਦਿਕੋ ਚ ਅਵਤ੍ਥਾਵਿਸੇਸੋ. ਤੇਸੁ ਅਸਭਾਵਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵਿਨਾ ਪਬਨ੍ਧਸਮੂਹਾਨਂ ਅਸਭਾਵਤ੍ਤੇ ਸਿਦ੍ਧੇ ਅਸਭਾਵਸਮੂਹਵਸੇਨਾਤਿ ਅਸਭਾਵਗ੍ਗਹਣਂ ਪਬਨ੍ਧਸਮੂਹਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਅਵਤ੍ਥਾਵਿਸੇਸਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਯਂ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਰਾਮਟ੍ਠਾਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਬਾਹਿਰਰੂਪਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਸਭਾਵਸਮੂਹਸਸਭਾਵਪ੍ਪਭੇਦਵਸੇਨਾਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਸਸਭਾਵਸਮੂਹਵਸੇਨ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਾਦਿਸਸਭਾਵਵਿਸੇਸਵਸੇਨ ਚ. ‘‘ਸਸਭਾਵਸਮੂਹਸਭਾਵਭੇਦਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਚ ਪਾਠੋ. ਤਤ੍ਥ ਸਮੂਹਸਭਾਵੋਤਿ ਸਭਾਵਸਨ੍ਤਾਨਂ ਅਵਤ੍ਥਾਵਿਸੇਸਵਿਧੁਰਂ ਸਮੂਹਵਸੇਨ ਲਕ੍ਖਣਮੇਵਾਹ. ਤਥਾ ਹਿ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਸਭਾਵਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤਾਯਾਤਿ ਆਯਤਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਆਦਿਪ੍ਪਭੇਦਾਯ ਸਭਾਵਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ. ਵਿਭਤ੍ਤਾ ਸਭਾਵਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਫਸ੍ਸੋ ਫੁਸਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ੨) ਵਿਭਤ੍ਤਾ ਫਸ੍ਸਾਦਿਸਭਾਵਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਾਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਾਮਞ੍ਞਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਕੁਸਲਾਦਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਰੂਪਾਦਿਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੂਹੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਅਵਤ੍ਥਾਵਿਸੇਸਸਹਿਤੋ ਏਕਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਨਿਬਨ੍ਧਨੋ ਸਤ੍ਤੋਤਿ ਵੋਹਰੀਯਤੀਤਿ ਸੋ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਪਨ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਪਨ ਅਸਭਾਵਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਾਯਾਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਬਨ੍ਧੋ ਸਮੂਹੋ ਚ ਧਮ੍ਮਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਦਿਸਭਾਵਧਮ੍ਮੇ ਉਪਾਦਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਪਨ ‘‘ਸਭਾਵਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ‘‘ਅਸਭਾਵਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸਬ੍ਬਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਉਪਾਦਾਯਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਿਚ੍ਚਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਆਦਯੋ ਸਬ੍ਬਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯੋ. ਯਦਿ ਸਬ੍ਬਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯੋ ਇਧ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕਥਂ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਨਾਮਂ ਜਾਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਸੂ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਤਿ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹਾਦੀਸੁ. ਯੇ ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਯੇ ਖਨ੍ਧਾਦਿਧਮ੍ਮੇ. ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਵਤ੍ਥੁਭਾਵੇਨਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪਨਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵੇਨ. ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਞ੍ਹਿ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾ ਪਞ੍ਞਾਪਨਸ੍ਸ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਗਹਿਤੋ. ਯੇ ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਵਾ ਯੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੇ. ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੁਕਾਮੋਤਿ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਕਾਮੋ ਵਤ੍ਥੁਭੇਦਤੋ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਠਪੇਤੁਕਾਮੋ. ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਥੁਭੇਦਭਿਨ੍ਨਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਭੂਤਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਸਾਮਞ੍ਞਪ੍ਪਭੇਦਪਞ੍ਞਾਪਨਾਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਭੂਤਾਨਂ ਵਿਸੇਸਭੂਤਾਨਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪਨਾ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥ-ਸਦ੍ਦਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪਨਾਯ ਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਭੂਤੇਸੁ ਦਸ੍ਸਨਾਦੀਸੁ. ਇਦਮੇਵਂਨਾਮਕਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਰੁਪ੍ਪਨਾਦਿਅਤ੍ਥਜਾਤਂ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਕਂ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਸਮਞ੍ਞਂ. ਤਂਤਂਕੋਟ੍ਠਾਸਿਕਕਰਣਨ੍ਤਿ ਰੂਪਵੇਦਨਾਦਿਤਂਤਂਅਤ੍ਥਵਿਭਾਗਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਪਾਦਨਂ. ਤਥਾ ਸਞ੍ਞੁਪ੍ਪਾਦਾਨਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਬੋਧਨਮੇਵ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਾ’’ਤਿ. ਬੋਧਨਞ੍ਹਿ ਬੋਧਨੇਯ੍ਯਸਨ੍ਤਾਨੇ ਬੋਧੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਠਪਨਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਪਞ੍ਞਾਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਭਾਵਸਾਧਨੇਨ ਵਤ੍ਵਾ ਸਾਧਨਨ੍ਤਰਾਮਸਨੇਨ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਪਰਿਕਪ੍ਪਾਸਙ੍ਕਾ ਸਿਯਾਤਿ ਤਂ ਨਿਵਾਰੇਤੁਂ ‘‘ਯੋ ਪਨਾਯਂ…ਪੇ… ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਤਂਤਂਪਞ੍ਞਾਪੇਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਦਸ੍ਸਨਭੂਤਾਯ ਨਾਮਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਤਾਯ, ਠਪਨਭੂਤਾਯ ਠਪਿਤਤਾਯ. ਤਂਨਿਮਿਤ੍ਤਤਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਠਪਨਸ੍ਸ ਚ ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਾਰਣਤਂ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਕਤ੍ਤੁਭਾਵੇਨ ਵੋਹਰੀਯਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਭਿਕ੍ਖਾ ਵਾਸੇਤੀ’’ਤਿ, ‘‘ਅਰਿਯਭਾਵਕਰਾਨਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨੀ’’ਤਿ ਚ.

ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਨਾਗਤਤਨ੍ਤਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤਾਦਿਵਿਸੇਸਵਚਨੇਨ ਸਹ ਪਾਠਾਨਾਰੁਲ਼੍ਹਤਂ. ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ ਸਤੋਤਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ ਸਮਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਭੂਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਥਾਤਿ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਪਰਮਤ੍ਥਵਸੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਮਾਨਸ੍ਸ. ਤਂ ਪਨ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਮਾਨਤਂ ਤਥਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਵਸੇਨ ਦੀਪਿਤਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਕੁਸਲਾਦੀਨੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਨਿਵਤ੍ਤਸਭਾਵਾਨੀਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤਸਭਾਵਾਨਿ. ਉਪਲਦ੍ਧੀਤਿ ਗਹਣਂ. ਤੇਨਾਕਾਰੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਰੂਪਵੇਦਨਾਦਿਆਕਾਰੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ. ਅਞ੍ਞੇਨਾਕਾਰੇਨਾਤਿ ਤਤੋ ਰੂਪਵੇਦਨਾਦਿਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਤਬ੍ਬਿਨਿਮੁਤ੍ਤੇਨ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਬ੍ਬਪਞ੍ਞਾਪਨਾਕਾਰੇਨ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ. ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਦੁਕੇ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ‘‘ਅਯਞ੍ਚ ਵਾਦੋ ਸੇਵਤ੍ਥਿਕਥਾਯ ਪਟਿਸਿਦ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਲੋਕਨਿਰੁਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਸਿਦ੍ਧਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਤ੍ਥੁਸ੍ਸ ਨ ਕੇਵਲਂ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸਭਾਵਤਾਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਮੇਵ, ਅਥ ਖੋ ਵਿਪਰੀਤਗ੍ਗਾਹਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਮ੍ਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨਭਿਨਿਵੇਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਚਤੁਸਚ੍ਚਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਰਖਨ੍ਧਨ੍ਤਰਾਦਿਕਂ ਪਞ੍ਚਮਸਚ੍ਚਾਦਿਕਂ. ਸਚੇ ਤਂ ਕੋਚਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪਟਿਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਅਯਾਥਾਵਗਹਿਤਸ੍ਸ ਤਂ ਵਾਚਾਵਤ੍ਥੁਮਤ੍ਤਮੇਵਸ੍ਸਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸਾਭਿਨਿਵੇਸੇਨ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਉਦ੍ਦੇਸੇ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਚ ਸਤ੍ਤਵਨ੍ਤਂ ਪਧਾਨਭਾਵੇਨ ਆਗਮਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਸਰੂਪਤੋ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਆਗਤਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਗੁਣਭਾਵੇਨ ਪਨ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਪਾਸਾਣਲੇਖਾਦਿਗ੍ਗਹਣੇਸੁ ਇਤਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਕਰਣੇ ਆਗਤਾ ਏਵ.

ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ…ਪੇ… ਅਵਿਰੋਧੇਨਾਤਿ ‘‘ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਅਵਿਲੋਮਨੇਨ. ਆਚਰਿਯਵਾਦਾਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਪਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾ ਚ. ਯਥਾ ਚ ਅਵਿਰੋਧੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਬ੍ਬਮਤ੍ਤਤ੍ਥੇਨ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਏਤੇਨ ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਸਮਾਸਵਿਕਪ੍ਪਮਾਹ. ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਦ੍ਵੇ ਸਮਾਸਾ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ, ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਪੁਰਿਮੇਨ ਨਾਮਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਉਪਾਦਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਆਦਿਭੇਦਾ ਇਤਰਾਪਿ. ਸਸਭਾਵਂ ਵੇਦਨਾਦਿਕਂ. ਤਜ੍ਜਪਰਮਤ੍ਥਨਾਮਲਾਭਤੋਤਿ ਤਜ੍ਜਸ੍ਸ ਤਦਨੁਰੂਪਸ੍ਸ ਪਰਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਾਮਸ੍ਸ ਲਭਨਤੋ, ਅਨੁਭਵਨਾਦਿਸਭਾਵਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਰਮਤ੍ਥਿਕਸ੍ਸ ਵੇਦਨਾਦਿਨਾਮਸ੍ਸ ਲਭਨਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤੇਨ ਵਿਸੇਸਨਿਵਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥੋ ਮਤ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੋ, ਤੇਨ ਚਾਯਂ ਵਿਸੇਸੋ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਰਤੋ ਲਭਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਰਂ ਉਪਾਦਾਯ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਂ ਯਥਾ ਰੂਪਾਦਿਕੇ ਉਪਾਦਾਯ ਸਤ੍ਤੋਤਿ ਨਿਸ੍ਸਭਾਵਸਮੂਹਸਨ੍ਤਾਨਾਦਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਤ੍ਥੁ. ਏਕਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤੇਨ. ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਸਭਾਵਤਾ ਞਾਣੇਨ ਅਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਸਭਾਵਤਾ, ਯਤੋ ਤੇ ਨਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ.

ਸਸੂਕਸਾਲਿਰਾਸਿਆਦਿਆਕਾਰੇਨ ਸਂਕੁਚਿਤਗ੍ਗੋ ਵਾਸਵਵਾਸੁਦੇਵਾਦੀਨਂ ਵਿਯ ਮੋਲਿਵਿਸੇਸੋ ਕਿਰੀਟਂ, ਸੋ ਪਨ ਮਕੁਟਵਿਸੇਸੋਪਿ ਹੋਤਿਯੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਿਰੀਟਂ ਮਕੁਟ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਸਮੋਰੋਧੋਤਿ ਸਬ੍ਬਾਸਂ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਨਂ ਅਨ੍ਤੋਕਰਣਂ. ਸਙ੍ਖਾਤਬ੍ਬਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਇਦਂ ਲਕ੍ਖਣਵਚਨਂ. ਨ ਹਿ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਉਪਨਿਧਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ, ਨਾਪਿ ਸਬ੍ਬਾ ਸਙ੍ਖਾਤਬ੍ਬਪ੍ਪਧਾਨਾ. ਦੁਤਿਯਂ ਤਤਿਯਨ੍ਤਿਆਦਿਕਂ ਪਨ ਉਪਨਿਧਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ, ਦ੍ਵੇ ਤੀਣੀਤਿਆਦਿਕਂ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਏਕਦੇਸਂ ਉਪਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਪ੍ਪਧਾਨਤਾਯਾਹ ‘‘ਸਙ੍ਖਾਤਬ੍ਬਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਪੂਰਣਤ੍ਥੋ ਹਿ ਸਦ੍ਦੋ ਤਦਤ੍ਥਦੀਪਨਮੁਖੇਨ ਪੂਰੇਤਬ੍ਬਮਤ੍ਥਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਸੋ ਚ ਸਙ੍ਖਾਵਿਸਯੋ ਪਧਾਨੋਵਾਤਿ ਦੁਤਿਯਾਦੀਨਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਨਂ ਸਙ੍ਖਾਤਬ੍ਬਪ੍ਪਧਾਨਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਯਾਵ ਹਿ ਦਸਸਙ੍ਖਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਪ੍ਪਧਾਨਾਤਿ. ਤਥਾ ਦ੍ਵੇ ਤੀਣੀਤਿਆਦੀਨਮ੍ਪਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਨਂ. ਸਙ੍ਖਾਤਬ੍ਬੋ ਪਨ ਅਤ੍ਥੋ ਕੋਚਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋ, ਕੋਚਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋ, ਕੋਚਿ ਸਹ ਵਿਸੁਞ੍ਚ ਤਦੁਭਯਂ ਮਿਸ੍ਸੋਤਿ ਛਪਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯੋ ਭਜਤੀਤਿ.

ਇਤਰਾਤਿ ਉਪਾਦਾਸਮੋਧਾਨਤਜ੍ਜਾਸਨ੍ਤਤਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯੋ ਵੁਤ੍ਤਾਵਸੇਸਾ ਉਪਨਿਧਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਉਪਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯੋ ਚ. ਸਤ੍ਤਰਥਾਦਿਭੇਦਾ ਉਪਾਦਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਦੀਘਰਸ੍ਸਾਦਿਭੇਦਾ ਉਪਨਿਧਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਚ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਹਤ੍ਥਗਤਾਦਿਵਿਸਿਟ੍ਠਾ ਉਪਨਿਧਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਸਮੋਧਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਚ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਨਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਤਥੇਵ ‘‘ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸਰੋ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਗਬ੍ਭਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਨਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਭਜਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਥਾਯੋਗਂ ਤਂ ਤਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦੁਤਿਯਂ ਤਤਿਯਂ…ਪੇ… ਭਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਯਞ੍ਹੀਤਿਆਦਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਉਪਨਿਧਾਉਪਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਨਂ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਨਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਭਾਵਸਮਤ੍ਥਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਞ੍ਚ ਸਙ੍ਖਾਨਨ੍ਤਿ ਯਂ ‘‘ਪਠਮਂ ਏਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਂ ਸਙ੍ਖਾਨਂ, ਤਞ੍ਚ ਸਙ੍ਖਾਮੁਖੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਰੂਪਂ. ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਮ੍ਪਿ ਹਿ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਬ੍ਬਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਪਨ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋਯੇਵ. ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਤਥਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਨਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਭਾਵਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਆਕਡ੍ਢਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਹਿ…ਪੇ… ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋ’’ਤਿ.

ਓਕਾਸੇਤਿ ਅਵੀਚਿਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤਵਸਵਤ੍ਤੀਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਪਦੇਸੇ. ਸੋ ਹਿ ਕਾਮਾਧਿਟ੍ਠਾਨਤੋ ‘‘ਕਾਮੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੂਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ਕਾਮਭਵਂ ‘‘ਕਾਮੋ’’ਤਿ ਵਦਤਿ. ਭਣਨਂ ਸਦ੍ਦੋ ਚੇਤਨਾ ਵਾ, ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਤਾਯ ਤਬ੍ਬਿਸਿਟ੍ਠੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਭਾਣਕੋਤਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਨਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਕ੍ਖਂ ਭਜਤੀ’’ਤਿ. ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਰੂਪਾਯਤਨਗ੍ਗਹਣਮੁਖੇਨ ਰੂਪਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਸਣ੍ਠਾਨਂ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤੇਨ ਅਭੇਦੋਪਚਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਰੂਪਾਯਤਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਸਣ੍ਠਾਨੇਨਾ’’ਤਿ. ਯਂ ਅਭੇਦੋਪਚਾਰਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਨਿਕਾਯਨ੍ਤਰਿਯਾ ਰੂਪਾਯਤਨਂ ਸਣ੍ਠਾਨਸਭਾਵਂ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕਿਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਥੂਲੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਕਿਸੋ ਦਣ੍ਡੋ, ਥੂਲੋ ਦਣ੍ਡੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾਦੀਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪਨਾ ਤਥਾਤਥਾਸਨ੍ਨਿਵਿਟ੍ਠੇ ਰੂਪਸਙ੍ਖਾਤੇ ਕਿਸਾਦਿਸਣ੍ਠਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਨ ਰੂਪਾਯਤਨਮਤ੍ਤੇਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਣ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਵਾ ਰੂਪਾਯਤਨੇ ਅਗ੍ਗਹਿਤੇ’’ਤਿ. ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਧਮ੍ਮਨਾਮਵਸੇਨਾਤਿ ‘‘ਪਥਵੀ ਫਸ੍ਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਤਂਤਂਨਾਮਵਸੇਨ. ਕਿਚ੍ਚਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਆਦਿਵਿਭਾਗੇਨ ਪਵਤ੍ਤੋ ਅਯਮ੍ਪਿ ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ ‘‘ਕਿਚ੍ਚਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਏਕਚ੍ਚਾ ਭੂਮਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਅਸਙ੍ਖਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਚ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਲਿਙ੍ਗਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਏਕਚ੍ਚਾ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਚ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਏਕਚ੍ਚਾ ਕਿਚ੍ਚਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਨਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਏਕਚ੍ਚਾ ਭੂਮਿਸਣ੍ਠਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਨ ਵਾ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਨ ਵਾ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਧਮ੍ਮਕਥਾ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਨਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਭਾਵੋ, ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਨਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਭਾਵੋ ਚ ਦਸ੍ਸਿਤਨਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਕੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਉਪਾਦਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਆਦਿਭਾਵੋ ਚੇਤ੍ਥ ਕਿਚ੍ਚਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਕਿਚ੍ਚਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਆਦਿਭਾਵੋ ਚ ਤਾਸਂ ਯਥਾਰਹਂ ਵਿਭਾਵੇਤਬ੍ਬੋ.

੨. ਸਙ੍ਖੇਪਪ੍ਪਭੇਦਵਸੇਨਾਤਿ ‘‘ਯਾਵਤਾ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਖਨ੍ਧੇ ਖਨ੍ਧਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸਂਖਿਪਨਵਸੇਨ, ‘‘ਯਾਵਤਾ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਤਤੋ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਪਕਾਰੇਹਿ ਭਿਨ੍ਦਨਵਸੇਨ ਚ. ਅਯਂ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਅਯਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਵਾ ਹਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪਨਂ ਹੋਤਿ ਵਿਸੇਸਤੋ ਵਾ. ਵਿਸੇਸੋ ਚੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਮਞ੍ਞਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਵਿਸੇਸਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਪਨ ਸੋਪਿ ਸਾਮਞ੍ਞਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ‘‘ਕਿਤ੍ਤਾਵਤਾ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ‘‘ਯਾਵਤਾ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਾਵਤਾ…ਪੇ… ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਯਾਵਤਾ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਯਾਵਤਾ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ…ਪੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਯੋਜਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਪਭੇਦਤੋ ਚ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਇਮਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਤ੍ਤਕੇਨ…ਪੇ… ਆਦਿਕੇਨਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਚਨੇ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਪਾਠੇ ਤਦਤ੍ਥਵਚਨੇ ਚ. ਪਭੇਦਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਭੇਦਸ੍ਸ ਉਦਾਹਰਣਮਤ੍ਤਂ. ਅਵੁਤ੍ਤੋਪਿ ਸਬ੍ਬੋ ਭੂਤੁਪਾਦਿਕੋ, ਸੁਖਾਦਿਕੋ ਚ ਪਭੇਦੋ. ਤਂ ਪਨ ਭੂਮਿਮੁਖੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਕਾਮਾਵਚਰੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਏਵਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਆਗਤਨਯੇਨ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਯਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਯਂ ਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ. ਇਦਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਦਂ. ਯਤ੍ਤਕੋ…ਪੇ… ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਪਭੇਦੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਚ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਪਭੇਦਂ ਪਤਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਿਭਾਗੋਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਤ੍ਥੁਭੇਦੇਨ…ਪੇ… ਦਸ੍ਸੇਤੀ’’ਤਿ. ਪਕਰਣਨ੍ਤਰੇਤਿ ਵਿਭਙ੍ਗਪਕਰਣੇ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਸਾਤਿਸਯਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਵਿਭਾਗਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਹਿ…ਪੇ… ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਠਮਨਯੇ ਸਮੁਖੇਨ, ਦੁਤਿਯੇ ਵਤ੍ਥੁਮੁਖੇਨ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਭਾਗਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਅਯਮੇਤੇਸਂ ਵਿਸੇਸੋ.

ਏਸ ਨਯੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਆਯਤਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਦੀਸੁ ਅਤਿਦਿਸਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਯਾਵਤਾ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿ, ‘‘ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸਪਾਲ਼ਿਯਾ ਆਦਿਪਰਿਯੋਸਾਨਗ੍ਗਹਣਮੁਖੇਨ ਦਸ੍ਸਨਂ. ‘‘ਯਾਵਤਾ ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨੀ’’ਤਿ, ‘‘ਆਯਤਨਾਨਂ ਆਯਤਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਯਤ੍ਤਕੇਨ ਪਞ੍ਞਾਪਨੇਨ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨੀ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ‘‘ਯਾਵਤਾ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਸ੍ਸ ਪਨ ‘‘ਪਭੇਦਤੋ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕੇਨਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਾਯਤਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਭੇਦਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਮੇਤਂ. ਏਤੇਨ ਅਵੁਤ੍ਤੋਪਿ ਸਬ੍ਬੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਦਸਾਯਤਨਾ ਕਾਮਾਵਚਰਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਯਂ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ – ‘‘ਯਾਵਤਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਪਦੇਹਿ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਤ੍ਤਕਾਨਿ ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ…ਪੇ… ਯਤ੍ਤਕੋ ਦ੍ਵਾਦਸਨ੍ਨਂ ਆਯਤਨਾਨਂ, ਤਪ੍ਪਭੇਦਾਨਞ੍ਚ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਾਦੀਨਂ ਪਭੇਦੋ, ਤਤ੍ਤਕੋ ਆਯਤਨਾਨਂ ਆਯਤਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਪਭੇਦੋ’’ਤਿ ਪਕਰਣਨ੍ਤਰੇ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਵਤ੍ਥੁਪਭੇਦੇਨ ਆਯਤਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਪਭੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿਆਦਿਨਾ ਇਤਰਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਸੁਪਿ ਨਯੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ.

੭. ‘‘ਛ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯੋ…ਪੇ… ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਤ੍ਤਾਵਤਾ…ਪੇ… ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਯਂ ਪਾਲ਼ਿਪਦੇਸੋ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋਪਿ ਸਮਾਨੋ ਪਕਰਣਨ੍ਤਰੇ ਵਤ੍ਥੁਭੇਦੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪ੍ਪਭੇਦਂ ਉਪਾਦਾਯ ਉਦ੍ਦੇਸੋਯੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਦ੍ਦੇਸਮਤ੍ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ.

ਮਾਤਿਕਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੧. ਏਕਕਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੧. ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮਾਨਂ ਝਾਪਨਟ੍ਠੇਨ ਝਾਨਂ, ਤਤੋ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨਟ੍ਠੇਨ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋਤਿ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨੇਵ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਟੀਕਾਕਾਰੇਨ ਪਨ ‘‘ਅਭਿਭਾਯਤਨਂ ਵਿਯ ਸਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਝਾਨਂ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੇਨ ‘‘ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਝਾਨਧਮ੍ਮਾ ਹਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂਯੇਵ ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਨ ਵਿਨਾ, ਤਥਾ ਅਭਿਰਤਿਵਸੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਨਿਰਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਪੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਥਾ ਵਾ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਂ ਝਾਨਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਤੋ ਸਵਿਸੇਸੋ ਝਾਨਪਰਿਯਾਯੋ, ਏਵਂ ਵਿਮੋਕ੍ਖਕਿਚ੍ਚਯੋਗਤੋ ਤੇਸਂ ਸਵਿਸੇਸੋ ਵਿਮੋਕ੍ਖਪਰਿਯਾਯੋ, ਤਦੁਪਚਾਰੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪਠਮਂ ਸਮਙ੍ਗਿਭਾਵਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਪਟਿਲਾਭਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ‘‘ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ਇਰਿਯਤੀ’’ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਯੇਨ ਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ…ਪੇ… ਪਟਿਲਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਤੇਹਿ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬਸਹਜਾਤਾਦਿਪਚ੍ਚਯਲਾਭੋਯੇਵੇਤ੍ਥ ਪਟਿਲਾਭੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਯਥਾ ਫਸ੍ਸੋ ਯਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਫੁਸਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਵਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇਪਿ ਤਂਸਭਾਵਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਨ ਫੁਸਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ‘‘ਵਿਵਰਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਇਤਰੇਹੀਤਿ ਉਪਚਾਰਮ੍ਪੀਤਿਆਦਿਨਾ ਉਪਚਾਰਪੁਰਿਮਪ੍ਪਨਾਪਰਪ੍ਪਨਾਨਂ ਪਟਿਲਾਭਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਵਚਨੇਹਿ. ਇਤਰੇ ਕਾਰਣਤ੍ਥੇਤਿ ‘‘ਉਪਚਾਰੇਨ…ਪੇ… ਫੁਸਤਿਯੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਕਾਰਣਤ੍ਥਦੀਪਕੇ ਅਤ੍ਥੇ. ਫੁਸਤਿ ਫਲਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਕਾਰਣਭਾਵਸ੍ਸ ਫੁਸਨਾਪਰਿਯਾਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਪਠਮਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ ਸਮਙ੍ਗਿਭਾਵਤ੍ਥਮੇਵ. ਤਾਨਿ ਅਙ੍ਗਾਨੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਝਾਨਕੋਟ੍ਠਾਸਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਯੇਵ ਗਹਿਤਾ, ਨ ਫਸ੍ਸਪਞ੍ਚਮਕਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਟ੍ਠਕਾਦਿਭਾਵੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੇਸਾ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਸਤੀਤਿ ਸੁਖਸਙ੍ਖਾਤਝਾਨਙ੍ਗਤੋ ਵੇਦਨਾਸੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਸੇਸਿਤਬ੍ਬਭਾਵੇ ਸਤਿ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਨੇਸਂ ਫਸ੍ਸਕਤਾ ਇਤਰਸ੍ਸ ਫਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਤਾਵ ਸਿਯਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਖਸ੍ਸ ਫੁਸਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਵੇਦਯਿਤਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਟ੍ਠੇਹੀਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਾਨੁਭਵਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਵੇਦਯਿਤਸਭਾਵੇਨ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਾਤਵਿਸੇਸਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਹਿ ਅਨੁਵਤ੍ਤਨੀਯਭਾਵੇਨ ਚ. ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨਭਾਵੋਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵੇਦਯਿਤਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਟ੍ਠਵਿਸਿਟ੍ਠੋ ਓਲ਼ਾਰਿਕਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਿਜ੍ਝਾਯਨਭਾਵੋ. ਅਭਿਨ੍ਨਸਭਾਵੋਪਿ ਹਿ ਧਮ੍ਮੋ ਪੁਰਿਮਵਿਸਿਟ੍ਠਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸਸਮ੍ਭਵੇਨ ਵਿਸੇਸੇਨ ਭਿਨ੍ਨਾਕਾਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਸਿਟ੍ਠਫਲਭਾਵਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਯਥੇਕਂਯੇਵ ਕਮ੍ਮਂ ਚਕ੍ਖਾਦਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭੂਤਂ ਕਮ੍ਮਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵੇਦਯਿਤਾ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਅਙ੍ਗਾਨੀਤਿ ਨਾਯਂ ਤਪ੍ਪਰਭਾਵੇਨ ਬਹੁਵਚਨਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਅਨਨ੍ਤਭਾਵਤੋ, ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਅਙ੍ਗਾਨਂ ਬਹੁਤ੍ਤਾ ਬਹੁਵਚਨਂ, ਤੇਨ ਕਿਂ ਸਿਦ੍ਧਂ? ਪਚ੍ਚੇਕਮ੍ਪਿ ਯੋਜਨਾ ਸਿਦ੍ਧਾ ਹੋਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਚ੍ਚੇਕਮ੍ਪਿ ਯੋਜਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਯਦਿ ‘‘ਸੁਖਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਯੋਜਨਾਯਂ ਸੇਸਾ ਤਯੋ ਖਨ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੇਸਾ ਤਯੋ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾਤਿ? ਨ, ਚਤੂਸੁ ਤਿਣ੍ਣਂ ਅਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਯੋਜਨਾ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੨. ਅਸਮਯਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾਮਗ੍ਗਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨ. ਸੋ ਹਿ ਲੋਕਿਯਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਵਿਯ ਅਧਿਗਮਵਲ਼ਞ੍ਜਨਤ੍ਥਂ ਪਕਪ੍ਪੇਤਬ੍ਬਸਮਯਵਿਸੇਸਾਭਾਵਤੋ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਪਨ ਏਕਚ੍ਚਾਸਵਵਿਮੁਤ੍ਤਿਵਚਨਤੋ ਇਧ ਨਾਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕਚ੍ਚੇ ਆਸਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਏਕਚ੍ਚੇਹਿ ਆਸਵੇਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਾਸਵਾਦੀਹਿ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ. ਅਸਮਯ…ਪੇ… ਲਾਭੇਨਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਅਸਮਯਵਿਮੋਕ੍ਖਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮੇਨ. ਤਤੋ ਏਵ ਸਾਤਿਸਯੇਨ, ਏਕਚ੍ਚੇਹਿ ਕਾਮਾਸਵੇਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੋ ਏਵ ਏਕਚ੍ਚਸਮਯਵਿਮੋਕ੍ਖਲਾਭੀ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਸਮਯਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਅਸਮਯਵਿਮੋਕ੍ਖਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਸਮਯਵਿਮੋਕ੍ਖਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਸੋਤਿ ਅਸਮਯਵਿਮੋਕ੍ਖੂਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮਯਵਿਮੋਕ੍ਖਲਾਭੀ. ਤੇਨ ਸਾਤਿਸਯੇਨ ਸਮਯਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨ. ਤਥਾਵਿਮੁਤ੍ਤੋਵ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਤਥਾਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮਯਵਿਮੁਤ੍ਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਲਦ੍ਧੁਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਥਂ ਹੇਤੁਨਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤਿ. ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨਪਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਮੁਦਾਚਾਰਭਾਵਤੋਤਿ ਸਮੁਦਾਚਾਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਸੋਤਿ ਝਾਨਲਾਭੀ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ.

ਯਦਿ ਪੁਨਰਾਵਤ੍ਤਕਧਮ੍ਮਤਾਯ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਸਮਯਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਦਭਾਵਤੋ ਕਸ੍ਮਾ ਅਰਹਾ ਤਥਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਰਹਤੋ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਦਕਾਰਣਭਾਵਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਵਿਮੋਕ੍ਖਾਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਸਮਯਵਿਮੁਤ੍ਤਿਭਾਵਸ੍ਸ ਅਕਾਰਣਭਾਵਂ. ਸਬ੍ਬੋਤਿ ਸੁਕ੍ਖਵਿਪਸ੍ਸਕੋਪਿ ਸਮਥਯਾਨਿਕੋਪਿ ਅਟ੍ਠਵਿਮੋਕ੍ਖਲਾਭੀਪਿ. ਬਹਿਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਭਾਵਾ ਅਪੇਕ੍ਖਾਸਿਦ੍ਧਾ, ਵਤ੍ਤੁ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਵਸੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਰੂਪਾ ਚਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਬਾਹਿਰਾਨਨ੍ਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਤੋ ਬਹਿਭੂਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੩. ਰੂਪਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਨ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਰੂਪਪਟਿਭਾਗਂ ਕਸਿਣਰੂਪਾਦਿ ਰੂਪ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਤਦਞ੍ਞਂ ਪਠਮਤਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਵਿਸਯਮਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਨਿਬ੍ਬਾਨਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਗਹਿਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤੇਹਿ ਕਿਲੇਸਚੋਰੇਹਿ ਅਮੂਸਿਤਬ੍ਬਂ ਝਾਨਮੇਵ ਚਿਤ੍ਤਮਞ੍ਜੂਸਂ. ਸਮਾਧਿਨ੍ਤਿ ਵਾ ਸਮਾਧਿਸੀਸੇਨ ਝਾਨਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੪. ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨੁਰੂਪੇਨ ਪਮਾਦੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ ਅਧਿਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਸਕ੍ਕਚ੍ਚਅਸਾਤਚ੍ਚਕਿਰਿਯਾਦਿਨਾ. ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਪਨ ਤਾਦਿਸੇਨ ਪਮਾਦਪਤਿਰੂਪਕੇਨ, ਤਾਦਿਸਾਯ ਵਾ ਅਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਿਰਿਯਾਯ. ਸਾ ਚਸ੍ਸ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾਭਾਵਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਸਬ੍ਬੁਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾ ਹਿ ਤੇ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸਾ. ਸਮਯੇਨ ਸਮਯਨ੍ਤਿ ਸਮਯੇ ਸਮਯੇ. ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਹਿ ਏਤਂ ਕਰਣਵਚਨਂ ਉਪਯੋਗਵਚਨਞ੍ਚ. ਅਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤੋ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਤੇਸਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਇਮਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨਸ੍ਸ. ਤੇਨਾਤਿ ਯਥਾਭਤੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇਨ.

੫. ਯੇਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ‘‘ਧਮ੍ਮੇਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਧਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਇਧਾਤਿ ‘‘ਪਰਿਹਾਨਧਮ੍ਮੋ ਅਪਰਿਹਾਨਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਦਦ੍ਵਯੇ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਕੁਪ੍ਪਧਮ੍ਮੋ ਅਕੁਪ੍ਪਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਪਦਦ੍ਵਯੇ. ਸਤਿ ਵਚਨਨਾਨਤ੍ਤੇ ਅਤ੍ਥੇਵ ਵਚਨਤ੍ਥਨਾਨਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਚਨਤ੍ਥਨਾਨਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇਨ ਵਾ’’ਤਿ. ਵਚਨਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣਮੁਖੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਪਨ ਵਿਭਾਵਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਨਾਨਤ੍ਤਂ, ਯਤੋ ਤੇਸਂ ਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਰਤਾਸਿਦ੍ਧਿ.

੭-੮. ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਚੇਤਨਾਤਿ ਯਾਯ ਚੇਤਨਾਯ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ ਚ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਦਾਯੂਹਨਾ’’ਤਿ. ਆਰਕ੍ਖਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ ਸਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਅਨੁਰਕ੍ਖਣਾ…ਪੇ… ਸਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕਾਰਕ੍ਖੋ ਸਤਾਰਕ੍ਖੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਾ ‘‘ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਗਤਿਯੋ ਸਮਨ੍ਨੇਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ.

੧੧. ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਟ੍ਠੋਪਿ ਇਤਰਮਗ੍ਗਟ੍ਠਾ ਵਿਯ ਅਨੁਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਭਯਤ੍ਤਾ ਭਯੂਪਰਤਵੋਹਾਰਂ ਲਭਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਟ੍ਠੋ ਚ…ਪੇ… ਭਯੂਪਰਤੋ’’ਤਿ.

੧੨. ਕੇਚੀਤਿ ਤਿਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੇ ਮਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਿਕੇ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਦੁਬ੍ਬਲਾ ਪਞ੍ਞਾ ਯੇਸਂ ਤੇ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞਾਤਿ.

੧੪. ਅਨਿਯਤਧਮ੍ਮਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸੇਵ ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸੇਨ ਨਿਯਤਧਮ੍ਮਪਟਿਲਾਭੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਤ੍ਥ…ਪੇ… ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਦਭਾਵਾਤਿ ਨਿਯਤਾਨਿਯਤਵੋਮਿਸ੍ਸਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵਾ.

੧੬. ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਪਰਿਯਾਦਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਖੇਪੇਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਤਣ੍ਹਾਦੀਨਂ ਪਲਿਬੁਧਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾਯ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸੀਸਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਪਨ ਵਿਸਙ੍ਖਾਰਭਾਵਤੋ ਸਙ੍ਖਾਰਸੀਸਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰਵਿਵੇਕਭੂਤੋ ਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰਸੀਸਂ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੀਸਭਾਵਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਤੋ ਤਦੁਦ੍ਧਞ੍ਚ ਸਙ੍ਖਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਸਬ੍ਭਾਵਤੋ. ਸਹ ਵਿਯਾਤਿ ਏਕਜ੍ਝਂ ਵਿਯ. ਏਤੇਨ ਸਮ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਮਾਹ. ਸਹਤ੍ਥੋ ਹੇਸ ਸਮ-ਸਦ੍ਦੋ. ਸਂਸਿਦ੍ਧਿਦਸ੍ਸਨੇਨਾਤਿ ਸਂਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਨਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਉਪਰਮਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨੇਨ.

ਇਧਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਾਲ਼ਿਯਾ, ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਵਾ ਤਦਟ੍ਠਕਥਾਯ. ਕਿਲੇਸਪਵਤ੍ਤਸੀਸਾਨਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਸੀਸਪਵਤ੍ਤਸੀਸਾਨਂ. ਤੇਸੁ ਹਿ ਗਹਿਤੇਸੁ ਇਤਰਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤਬ੍ਬਂ ਕਿਲੇਸਭਾਵੇਨ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤਬ੍ਬਤਾਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਚ ਗਹਿਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਕਿਲੇਸਵਟ੍ਟਪਰਿਯਾਦਾਨੇਨ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਇਤਰਵਟ੍ਟਾਨਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨਂ. ਵਟ੍ਟੁਪਚ੍ਛੇਦਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਹਿ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮ੍ਪਿ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਵਤ੍ਤਸੀਸਂ ਵਿਸੁਂ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਪਵਤ੍ਤਸੀਸਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਓਧਿਸੋ ਚ ਅਨੋਧਿਸੋ ਚ ਕਿਲੇਸਪਰਿਯਾਦਾਨੇ ਸਤਿ ਸਿਜ੍ਝਮਾਨਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਵਾਰਾ ਤੇਨ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਕਿਲੇਸਪਰਿਯਾਦਾਨਸ੍ਸੇਵ ਵਾਰਾ’’ਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਆਗਮੇਨ ਸਾਧੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤੇਨ ਹੋਤੀਤਿ ਇਦਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਪਰਿਯਾਦਾਨਸਮਾਪਨਭੂਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਵਾਰਸ੍ਸ ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੭. ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ ਨ ਉਪਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ. ਠਾਨਞ੍ਹਿ ਗਤਿਨਿਵਤ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

੧੮. ਪਯਿਰੁਪਾਸਨਾਯ ਬਹੂਪਕਾਰਤ੍ਤਾ ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ.

੨੦. ਅਗ੍ਗਵਿਜ੍ਜਾ ਯਸ੍ਸ ਅਨਧਿਗਤਵਿਜ੍ਜਾਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਚੇ ਪਚ੍ਛਾ ਵਿਜ੍ਜਾਦ੍ਵਯਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਠਮਂ ਅਧਿਗਤਵਿਜ੍ਜਾਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਵਿਯ ਅਤੇਵਿਜ੍ਜਤਾਭਾਵਾ ਯਦਿਪਿ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤਾ ਤੇਵਿਜ੍ਜਤਾ, ਪਠਮਂ ਅਧਿਗਤਵਿਜ੍ਜਾਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਪਨ ਸਾ ਸਵਿਸੇਸਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਾਯ ਕਤਕਿਚ੍ਚਤਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਗ੍ਗਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਆਸਵਕ੍ਖਯਞਾਣਂ, ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਞਾਣਮੇਵ ਵਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਾ ਚ ਤੇਵਿਜ੍ਜਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ.

੨੨. ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਸਚ੍ਚਾਭਿਸਮ੍ਬੋਧੇ ਏਵ.

੨੪. ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਲਾਭਿਨੋ ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤਤਾਵਚਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੂਪਪਤ੍ਤਿਕੋਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਭਾਗੇਹਿ ਦ੍ਵੇ ਵਾਰੇ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੇਨ ਉਪਪਤ੍ਤਿਤੋ ਯੁਤ੍ਤਿਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਯਥਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਏਕੇਕਤੋ ਨਿਰੋਧਤੋ ਚ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚ ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਥਾ ਸੇਕ੍ਖਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚ ਕਾਯਸਕ੍ਖਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਦਸ੍ਸਨਕਾਰਣਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਦਿਸ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤ੍ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਸੀਹਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਯਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ. ਦਸ੍ਸਨੇ ਸਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਯੋ, ਨਾਸਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਸ੍ਸਨਾਯਤ੍ਤਪਰਿਕ੍ਖਯਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਪੁਰਿਮਕਿਰਿਯਾਤਿ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਕਿਰਿਯਾਯ ਪੁਰਿਮਕਿਰਿਯਾ. ਸਮਾਨਕਾਲਤ੍ਤੇਪਿ ਹਿ ਕਾਰਣਕਿਰਿਯਾ ਫਲਕਿਰਿਯਾਯ ਪੁਰਿਮਸਿਦ੍ਧਾ ਵਿਯ ਵੋਹਰੀਯਤਿ. ਤਤੋ ਨਾਮਕਾਯਤੋ ਮੁਚ੍ਚਨਤੋ. ਯਤੋ ਹਿ ਯੇਨ ਮੁਚ੍ਚਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਾਮਨਿਸ੍ਸਿਤਕੋ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਯਦ੍ਵਯਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ. ਅਰੂਪਲੋਕੇ ਹਿ ਠਿਤਾਰਹਨ੍ਤਵਸੇਨਾਯਮਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਤ੍ਤੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਦ੍ਵੀਹਿ ਭਾਗੇਹੀਤਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਸਮੁਚ੍ਛੇਦਭਾਗੇਹਿ. ਦ੍ਵੇ ਵਾਰੇਤਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਵਸੇਨ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ. ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਇਦਂ ਪਠਮਤਤਿਯਵਾਦਾਨਂ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਤਰਂ ਦੁਤਿਯਵਾਦਸ੍ਸ. ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨਂ ਯਦਿਪਿ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਦੀਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਤਂਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾਦਿਨਾ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ, ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਵਾਰਕੇਹਿ ਪਨ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦੀਹਿਯੇਵਸ੍ਸ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਸਾਤਿਸਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨੀਵਰਣਸਙ੍ਖਾਤਨਾਮਕਾਯਤੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਯਞ੍ਚਾਪਿ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨਂ ਰੂਪਲੋਕੇ ਵਿਵੇਕਟ੍ਠਤਾਵਸੇਨਪਿ ਰੂਪਕਾਯਤੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪਨ ਰੂਪਪਟਿਬਨ੍ਧਛਨ੍ਦਰਾਗਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੇਨੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਮੇਵ ਪਧਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਰੂਪਤਣ੍ਹਾਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੇਨ ਰੂਪਕਾਯਤੋ ਚ ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਏਕਦੇਸੇਨ ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵਾ.

੨੫. ‘‘ਸਤ੍ਤਿਸਯੋ’’ਤਿ ਵਿਯ ਸਮੁਦਾਯੇ ਪਵਤ੍ਤੋ ਵੋਹਾਰੋ ਅਵਯਵੇਪਿ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਟ੍ਠਵਿਮੋਕ੍ਖੇਕਦੇਸੇਨ…ਪੇ… ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.

੨੬. ਫੁਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਫਸ੍ਸਿਤਾਨਂ, ਅਧਿਗਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਨ੍ਤੋਤਿ ਅਨ੍ਤਸਦਿਸੋ ਫਸ੍ਸਨਾਯ ਪਰਕਾਲੋ. ਤਦਨਨ੍ਤਰੋ ਹਿ ਤਪ੍ਪਰਿਯੋਸਾਨੋ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ. ਕਾਲਵਿਸਯੋ ਚਾਯਂ ਅਨ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੋ, ਨ ਪਨ ਕਾਲਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ. ਨਾਮਕਾਯੇਕਦੇਸਤੋਤਿ ਨੀਵਰਣਸਙ੍ਖਾਤਨਾਮਕਾਯੇਕਦੇਸਤੋ. ਆਲੋਚਿਤੋ ਪਕਾਸਿਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ ਵਿਬਨ੍ਧਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੇਨ ਆਲੋਚਨੇ ਪਕਾਸਨੇ ਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਞਾਣਚਕ੍ਖੁਨੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਸਮੁਪ੍ਪਾਦਨਤੋ. ਨ ਤੁ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਨ ਵੁਚ੍ਚਤੇਵ.

੨੮. ਇਮਂ ਪਨ ਨਯਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਪਿਚ ਤੇਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਗਤਵਿਧਿਂ. ਯੇਨ ਵਿਸੇਸੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਕਾਰਣਵਿਸੇਸੇਨ. ਸੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਤ੍ਤਸਦ੍ਧਾਵਿਮੁਤ੍ਤਾਨਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਸੇਸੋ. ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਕਤੋ ਕਾਰਣਸ੍ਸ ਅਵਿਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ. ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਵਾ ਸਬ੍ਬਥਾ ਅਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਵਸੇਸਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਮ੍ਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਾਤਿਸਯਾਯ ਅਭਾਵਤੋ ਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤੇਨ ਵਿਮੁਤ੍ਤਭਾਵੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਇਦਂ ਆਗਮਨਵਸੇਨ ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਧਿਕਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮਤੋ ਪਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਮੇਵ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ.

੩੧. ‘‘ਸੋਤੋਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਚੋਦਕੋ ‘‘ਅਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਨੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਵਰਤਿ. ਇਤਰੋ ‘‘ਨਾਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਰਿਹਰਤਿ. ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਏਵ ਨਾਮ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਕੁਪ੍ਪਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਇਤਰੇਹੀਤਿ ਦੁਤਿਯਮਗ੍ਗਟ੍ਠਾਦੀਹਿ. ਸੋ ਏਵਾਤਿ ਪਠਮਫਲਟ੍ਠੋ ਏਵ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਨਿਦ੍ਦੇਸੇ. ਸੋਤਂ ਵਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ ਆਦਿਤੋ ਪਨ੍ਨੋ ਅਧਿਗਤੋਤਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਦੁਤਿਯਮਗ੍ਗਟ੍ਠਾਦੀਨਂ ਨਤ੍ਥੇਵ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿ. ਸੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ਸੋਤਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ ਆਦਿਤੋ ਮਰਿਯਾਦਂ ਅਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾਵ ਪਨ੍ਨੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਸਮਙ੍ਗੀ ‘‘ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਇਤਰੋਪਿ ਤਸ੍ਸ ਅਪਰਿਹਾਨਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਪਹੀਨਾਵਸਿਟ੍ਠਕਿਲੇਸਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ ਵਿਯ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਂ ਹੋਤਿ ਸਚ੍ਚਦ੍ਵਯਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਸਚ੍ਚਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਦੀਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਫਲਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਉਪਰਿਮਗ੍ਗਫਲਧਮ੍ਮੇ ਚ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

੩੨. ਮਹਾਕੁਲਮੇਵਾਤਿ ਉਲ਼ਾਰਕੁਲਮੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਕੁਲੀਨੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ.

੩੩. ਸਜ੍ਝਾਨਕੋ ਅਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨੋ ਕਾਲਕਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਗੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਟ੍ਟਜ੍ਝਾਸਯੋ ਚੇ, ਉਪਰੂਪਰਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਾਯਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਾਗਾਮਿਸਭਾਗੋ’’ਤਿ. ਯਤੋ ਸੋ ਝਾਨਾਨਾਗਾਮੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਨਾਵਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ.

੩੬. ਪਰਯੋਗੇ ਤ੍ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਤਦਨ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਰਸਦ੍ਦਯੋਗੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੩੭. ਤੇਨਾਤਿ ‘‘ਉਪਹਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਪਦੇਨ. ਨਨੁ ਚ ਵੇਮਜ੍ਝਾਤਿਕ੍ਕਮੋ ‘‘ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਵੇਮਜ੍ਝ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੪੦. ਤਣ੍ਹਾਵਟ੍ਟਸੋਤਾ ਤਣ੍ਹਾਵਟ੍ਟਬਨ੍ਧਾ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸੋਤਸ੍ਸ. ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਚੇਤਂ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਉਦ੍ਧਂਸੋਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿਭਵੂਪਗਤਾ ਏਕਂਸਿਕਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤਸ੍ਸ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਅਵਿਹੇਸੁ. ਲਹੁਸਾਲਹੁਸਗਤਿਕਾਤਿ ਲਹੁਕਾਲਹੁਕਾਯੁਗਤਿਕਾ, ਲਹੁਕਾਲਹੁਕਞਾਣਗਤਿਕਾ ਵਾ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾਵ ਨਿਬ੍ਬਾਯਨਕਾਦੀਹੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਆਕਾਸਂ ਲਙ੍ਘਿਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਾਯਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਉਪਮਾ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਨ੍ਤਰਾਉਪਹਚ੍ਚਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀਹਿ ਅਧਿਮਤ੍ਤਤਾ, ਉਦ੍ਧਂਸੋਤਤੋ ਅਨਧਿਮਤ੍ਤਤਾ ਚ ਅਸਙ੍ਖਾਰਸਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀਨਂ ਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤੇ ਏਵਾਤਿ ਅਨ੍ਤਰਾਉਪਹਚ੍ਚਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਉਦ੍ਧਂਸੋਤਾ ਏਵ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਅਸਙ੍ਖਾਰਸਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀਨਂ ਉਪਮਾਵਚਨੇਨ ਤਤੋ ਮਹਨ੍ਤਤਰੇਹਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਤਤੋ ਮਹਨ੍ਤ…ਪੇ… ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤੇਨਾਤਿ ‘‘ਨੋ ਚਸ੍ਸ, ਨੋ ਚ ਮੇ ਸਿਯਾ’’ਤਿ ਵਚਨੇਨ. ਤੇਨਾਤਿ ਵਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਚਨੇਨ. ਇਮਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਿਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ. ਉਦਯਦਸ੍ਸਨਂ ਞਾਣਂ. ਚਤੂਹਿਪੀਤਿ ‘‘ਨੋ ਚਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚਤੂਹਿ ਪਦੇਹਿ. ਯਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਯਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਵਿਜ੍ਜਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭੂਤਨ੍ਤਿ ਸਸਭਾਵ’’ਨ੍ਤਿ, ਭੂਤਨ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਹ ‘‘ਭੂਤਮਿਦਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ. ਵਿਵਟ੍ਟਮਾਨਸੋ ਵਿਵਿਚ੍ਚਮਾਨਹਦਯੋ ਤਣ੍ਹਾਦਿਸੋਤਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤਜ੍ਝਾਸਯੋ. ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਚਤ੍ਤਭਰਿਯੋ ਵਿਯ ਪੁਰਿਸੋ ਭਯਂ ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਉਦਾਸਿਨੋ ਹੋਤਿ.

ਅਵਿਸਿਟ੍ਠੇਤਿ ਹੀਨੇ. ਵਿਸਿਟ੍ਠੇਤਿ ਉਤ੍ਤਮੇ. ‘‘ਭਵੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਮ੍ਭਵੇ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਅਵੁਤ੍ਤਵਾਚਕਂ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਭੂਤਮੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਯਂ ਭੂਤਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਦੇਵ ਭਵੋਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਵਤਿ ਅਹੋਸੀਤਿ ਵਾ. ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਏਤਸ੍ਮਾਤਿ ਸਮ੍ਭਵੋ. ਤਦਾਹਾਰੋ ਤਸ੍ਸ ਭਵਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ. ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਲਦ੍ਧਾਯ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ. ਤੇਨਾਤਿ ਸੇਕ੍ਖੇਨ.

ਏਕਕਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਦੁਕਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੬੩. ਕਸ੍ਸਚੀਤਿ ਕਸ੍ਸਚਿਪਿ. ਕਥਞ੍ਚੀਤਿ ਕੇਨਚਿ ਪਕਾਰੇਨ, ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਮਤ੍ਤੇਨਾਪੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਧਿਕਿਚ੍ਚ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹਸ੍ਸ.

੮੩. ਪੁਰਿਮਗ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ ਮੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਠਮਂ ਗਹਿਤਂ. ਤਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਤਾਦਿਸਂ ਉਪਕਾਰਂ. ਪੁਞ੍ਞਫਲਂ ਉਪਜੀਵਨ੍ਤੋ ਕਤਞ੍ਞੁਪਕ੍ਖੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪੁਞ੍ਞਫਲਂ ਅਨੁਪਜੀਵਨ੍ਤੋ’’ਤਿ.

੯੦. ਗੁਣਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋ ਯਾਵਦਤ੍ਥੋ ਇਧ ਤਿਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਟ੍ਠਿਤਕਿਚ੍ਚਤਾਯ ਨਿਰੁਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ’’ਤਿ.

ਦੁਕਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਤਿਕਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੯੧. ਸੇਸਸਂਵਰਭੇਦੇਨਾਤਿ ਕਾਯਿਕਵਾਚਸਿਕਵੀਤਿਕ੍ਕਮਤੋ ਸੇਸੇਨ ਸਂਵਰਵਿਨਾਸੇਨ. ਸੋ ਪਨ ਦ੍ਵਾਰਵਸੇਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਿਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਨੋਸਂਵਰਭੇਦੇਨਾ’’ਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਪਕਾਰਭੇਦੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਤਿਸਂਵਰਾਦਿਭੇਦੇਨ ਵਾ’’ਤਿ ਆਹ, ਮੁਟ੍ਠਸਚ੍ਚਾਦਿਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਭਾਵਭੂਤਂ ਚਰਿਤਮ੍ਪਿ ‘‘ਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਅਕੁਸਲਸ੍ਸਪਿ ਸੀਲਪਰਿਯਾਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ.

੯੪. ਸਮਾਨਵਿਸਯਾਨਨ੍ਤਿ ਪਠਮਫਲਾਦਿਕੋ ਸਮਾਨੋ ਏਵਰੂਪੋ ਵਿਸਯੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸਮਾਨਵਿਸਯਾ, ਤੇਸਂ.

੧੦੭. ਤਦਤ੍ਥੋ ਤਪ੍ਪਯੋਜਨੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਾਧਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਸ ਪਰਮਤ੍ਥਸਾਸਨਸ੍ਸ. ਮੂਲੇਕਦੇਸਤ੍ਤਾਤਿ ਮੂਲਭਾਵੇਨ ਏਕਦੇਸਤ੍ਤਾ.

੧੧੮. ਉਨ੍ਨਲ਼ੋ ਉਗ੍ਗਤਤੁਚ੍ਛਮਾਨੋ.

੧੨੩. ਸੀਲਸ੍ਸ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਯਂ ਸੋਧਨਂ ਅਪਾਰਿਪੂਰਿਯਂ ਪੂਰਣਞ੍ਚਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੋਧੇਤਬ੍ਬੇ ਚ ਵਡ੍ਢੇਤਬ੍ਬੇ ਚਾ’’ਤਿ. ਅਧਿਸੀਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਅਧਿਸੀਲਂ ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਞ੍ਞਾਯ.

੧੨੪. ਗੂਥਸਦਿਸਤ੍ਤਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਨ ਗੂਥਕੂਪਸਦਿਸਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਗੂਥਵਸੇਨੇਵ ਹਿ ਕੂਪਸ੍ਸਪਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨੀਯਤਾਤਿ. ਅਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਗੂਥਰਾਸਿਯੇਵ ਗੂਥਕੂਪੋਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ਨਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਸਿਯਾ.

੧੩੦. ਸਰਭਙ੍ਗਸਤ੍ਥਾਰਾਦਯੋ ਰੂਪਭਵਾਦਿਕਾਮਾਦਿਪਰਿਞ੍ਞਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤੋ ਲੋਕਿਯਂ ਪਰਿਞ੍ਞਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਅਸਮਤ੍ਥਭਾਵਂ ਵਾ ਸਨ੍ਧਾਯ ਨੋ ਚ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਤਿਕਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਚਤੁਕ੍ਕਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੧੩੩. ਪਰੇਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇਨ, ਆਣਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਣਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚਾਤਿ ਆਣਾਪਕਸ੍ਸ ਆਣਤ੍ਤਿਯਾ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਆਣਤ੍ਤੇਨ ਕਤਂ ਤਞ੍ਚ ਤਸ੍ਸ ਆਣਾਪਕਸ੍ਸ ਯਂ ਵਚੀਪਯੋਗੇਨ ਕਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਆਣਤ੍ਤਿਯਾ ਪਾਪਸ੍ਸਾਤਿ ਆਣਾਪਨਵਸੇਨ ਪਸੁਤਪਾਪਸ੍ਸ.

੧੪੮. ਦੇਸਨਾਯ ਕਰਣਭੂਤਾਯ. ਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਦੇਸਨਾਯ ਯਥਾਬੋਧੇਤਬ੍ਬਾਨਂ ਸੀਲਾਦਿਧਮ੍ਮਾਨਂ.

੧੫੨. ਅਨਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਞਾਣਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਿਂ ਪਨ ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਲੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਇਦਂ ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਲੋਕ-ਸਦ੍ਦੋ ਤਦਤ੍ਥੇ ਪਵਤ੍ਤੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਾਰਣਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੫੬. ਸਹਿਤਾਸਹਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕੁਸਲਸਦ੍ਦਯੋਗੇਨ ਸਾਮਿਵਚਨਂ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸਹਿਤਾਸਹਿਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਸਹਿਤਭਾਸਨੇਨ ਦੇਸਕਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਸਹਿਤਾਸਹਿਤਕੋਸਲ੍ਲੇਨ ਸਾਵਕਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਪਰਿਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਪਿ ਞਾਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਸ੍ਸ ਪਟਿਭਾਨਸਮ੍ਪਦਾਯ ਕਾਰਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਾਵਕਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਬੋਧੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਤਾਯਾ’’ਤਿ.

੧੫੭. ਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇਹੀਤਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਧਮ੍ਮੇਹਿ. ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਯੋ ਨੇਵ ਸਙ੍ਘਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤਿ, ਨ ਦਾਨਂ ਦੇਤਿ.

੧੬੬. ਯਮਿਦਂ ‘‘ਕਾਲੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਅਵਣ੍ਣੋ, ਤਮ੍ਪਿ ਭਣਤਿ ਕਾਲੇਨ. ਯੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਵਣ੍ਣੋ, ਤਮ੍ਪਿ ਭਣਤਿ ਕਾਲੇਨਾ’’ਤਿ ਯਂ ਇਦਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤ੍ਰ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਚਨੇ ਵਾਕ੍ਯੇ ਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਕਾਲੇਨ ਭਣਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਕੀਦਿਸੋਤਿ ਵਿਚਾਰਣਾਯ ਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਕਾਲਞ੍ਞੂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸਙ੍ਗਹੇ ਆਹਾਤਿ ਯੋਜਨਾ.

੧੬੮. ਪੁਬ੍ਬੁਪ੍ਪਨ੍ਨਪਚ੍ਚਯਵਿਪਤ੍ਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਪਠਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਪਚ੍ਚਯਵਿਪਤ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਵਿਪਤ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵਿਪਤ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ.

੧੭੩. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਪਹੀਨਾਵਸਿਟ੍ਠਕਿਲੇਸਾਨਂ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਮੇਵ ਹੋਤਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਤਂਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ.

੧੭੪. ਤਨ੍ਤਾਵੁਤਾਨਂ ਵਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ.

੧੭੮. ਨਾਮਕਾਯੋਤਿ ਨਾਮਸਮੂਹੋ. ਇਦਮੇਵ ਚ ਦ੍ਵਯਨ੍ਤਿ ਸੀਲਸਂਵਰਪੂਰਣਂ, ਸਾਜੀਵਾਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨਞ੍ਚਾਤਿ ਇਦਮੇਵ ਦ੍ਵਯਂ. ਤਤੋਤਿ ਸਾਜੀਵਾਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨਤੋ. ਕਥਾਯ ਹਲਿਦ੍ਦਰਾਗਾਦਿਸਦਿਸਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.

੧੭੯. ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੇਨਾਤਿ ‘‘ਦਾਰੁਮਾਸਕੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ. ਏਵਂਪਕਾਰੇਤਿ ਇਮਿਨਾਪਿ ਸਲਾਕਾਦਿਕੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

੧੮੧. ਅਵਿਸਟਸੁਖਨ੍ਤਿ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਸੁਖਂ.

੧੮੭. ਖਨ੍ਧਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮੇਸੁ. ਤਦਲਾਭੇਨਾਤਿ ਮਗ੍ਗਫਲਾਲਾਭੇਨ. ਅਤ੍ਥੇਨਾਤਿ ਸੀਲਾਦਿਅਤ੍ਥੇਨ.

ਚਤੁਕ੍ਕਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਪਞ੍ਚਕਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੧੯੧. ਯਥਾ ਤੇਸੁ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ ਯਥਾਰਹਂ ਉਪਮੇਯ੍ਯੋਪਮਾਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਹਿਤੂਪਦੇਸਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਿਰਿਯਾਵਾਚੀ ਆਰਮ੍ਭ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਨ ‘‘ਆਰਮ੍ਭਕਤ੍ਤੁਸ੍ਸ ਕਸਾਵਪੁਚ੍ਛਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਧਮ੍ਮਵਾਚੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਰਮ੍ਭਕਿਰਿਯਾਵਾਚਕੋ ਸਦ੍ਦੋ’’ਤਿ. ‘‘ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਮਗ੍ਗਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੯੨. ਗਹਣਂ ‘‘ਏਵਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਂ.

੧੯੯. ਨ ਏਵਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਅਸਮਾਨਜਾਤਿਕਤ੍ਤਾ.

ਪਞ੍ਚਕਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਛਕ੍ਕਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦੨. ਇਦਂ ਸਚ੍ਚਾਭਿਸਮ੍ਬੋਧਾਦਿਕਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਹੋਤਿ ਫਲਸ੍ਸ ਹੇਤੁਨਾ ਅਵਿਨਾਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਾਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਅਨਾਚਰਿਯਕੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤੇਨਾਤਿ ਇਦਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਗੁਣਕਥਨਂ, ਨ ਤਬ੍ਬਿਧੁਰਧਮ੍ਮਨ੍ਤਰਨਿਵਤ੍ਤਨਂ ਤਥਾਰੂਪਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਸਾਚਰਿਯਕਤਾ, ਪਰਤੋ ਚ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਮਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਚਰਿਯਕਤ੍ਤਂ ਪਰੂਪਦੇਸਹੇਤੁਕਤਾ, ਪਰਤੋ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਉਪਦੇਸੇਨ ਵਿਨਾਪਿ ਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤੇਸਂ ਵਿਸੇਸੋ.

ਛਕ੍ਕਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਸਤ੍ਤਕਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦੩. ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਆਧਾਰੇ ਭੁਮ੍ਮਂ, ਨ ਵਿਸਯੇਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਨ੍ਤੋਗਧਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਇਦਾਨਿ ਵਿਸਯਲਕ੍ਖਣਂ ਏਤਂ ਭੁਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ‘‘ਤਦੁਪਕਾਰਤਾਯਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬੇਸੂਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਨਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਾਪਨਪਞ੍ਞਾਯ, ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਨਾਕਾਰੇਨ ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਯ. ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਨਮਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਯਥਾ ਹਿ ਞਾਣੁਪ੍ਪਾਦੋ ਸਂਕਿਲੇਸਪਕ੍ਖਤੋ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਨਂ, ਏਵਂ ਸਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੋਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਦ੍ਧਾਸਙ੍ਖਾਤਮੇਵ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਵਾਰੋਤਿ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਬਨ੍ਧਵਾਰੋ. ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਠਾਨਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਤਰਣਪਤਿਗਾਧਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਤੇਸਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ‘‘ਅਨੇਕੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਤੇਨਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਹਣਤੋ. ਤਤਿਯਪੁਗ੍ਗਲਾਦਿਭਾਵਨ੍ਤਿ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਪੁਗ੍ਗਲਾਦਿਭਾਵਂ.

ਸਤ੍ਤਕਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਦਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦੯. ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦਯੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਵਿਸੇਸਯੁਤ੍ਤਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸਕਦਾਗਾਮਿਝਾਨਾਨਾਗਾਮਿਨੋ. ਅਸਾ…ਪੇ… ਪਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਦੀਪਨੋ. ਤੇਨ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਵਿਸੇਸਂ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਦਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

ਕਥਾਵਤ੍ਥੁਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ

ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਵਣ੍ਣਨਾ

ਸਮੁਦਾਯੇ ਏਕਦੇਸਾ ਅਨ੍ਤੋਗਧਾਤਿ ਸਮੁਦਾਯੋ ਤੇਸਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ ਯਥਾ ‘‘ਰੁਕ੍ਖੇ ਸਾਖਾ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਕਥਾਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਕਥਾਨਨ੍ਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਕਥਾ ਵਾਦੋ ਜਪ੍ਪੋ ਵਿਤਣ੍ਡਾਤਿ. ਤੇਸੁ ਯੇਨ ਪਮਾਣਤਕ੍ਕੇਹਿ ਪਕ੍ਖਪਟਿਪਕ੍ਖਾਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਪਟਿਕ੍ਖੇਪਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਵਾਦੋ. ਏਕਾਧਿਕਰਣਾ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਵਿਰੁਦ੍ਧਾ ਧਮ੍ਮਾ ਪਕ੍ਖਪਟਿਪਕ੍ਖਾ ਯਥਾ ‘‘ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ, ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੬੫). ਨਾਨਾਧਿਕਰਣਾ ਪਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਵਿਰੁਦ੍ਧਾਪਿ ਪਕ੍ਖਪਟਿਪਕ੍ਖਾ ਨਾਮ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਰੂਪਂ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਯੇਨ ਛਲਜਾਤਿਨਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠਾਨੇਹਿ ਪਕ੍ਖਪਟਿਪਕ੍ਖਾਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਾਰਮ੍ਭੋ, ਸੋ ਜਪ੍ਪੋ. ਆਰਮ੍ਭਮਤ੍ਤਮੇਵੇਤ੍ਥ, ਨ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਆਰਮ੍ਭਗ੍ਗਹਣਂ. ਯਾਯ ਪਨ ਛਲਜਾਤਿਨਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠਾਨੇਹਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖਪਟਿਕ੍ਖੇਪਾਯ ਵਾਯਮਨ੍ਤਿ, ਸਾ ਵਿਤਣ੍ਡਾ. ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੁਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਚਨਵਿਘਾਤੋ ਛਲਂ ਯਥਾ ‘‘ਨਵਕਮ੍ਬਲੋਯਂ ਪੁਰਿਸੋ, ਰਾਜਾ ਨੋ ਸਕ੍ਖੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ. ਦੂਸਨਭਾਸਾ ਜਾਤਯੋ, ਉਤ੍ਤਰਪਤਿਰੂਪਕਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਪਰਤੋ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਵਾਦਜਪ੍ਪਵਿਤਣ੍ਡਪ੍ਪਭੇਦਾਸੁ ਤੀਸੁ ਕਥਾਸੁ ਇਧ ਵਾਦਕਥਾ ‘‘ਕਥਾ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਸਾ ਚ ਖੋ ਅਵਿਪਰੀਤਧਮ੍ਮਤਾਯ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਵਸੇਨ, ਨ ਵਿਗ੍ਗਾਹਿਕਕਥਾਭਾਵੇਨਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਮਾਤਿਕਾਠਪਨੇਨੇਵਾਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਦੇਸਨਾਯ ਏਵ. ਠਪਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦੇਸਿਤਸ੍ਸ. ਦੇਸਨਾ ਹਿ ਦੇਸੇਤਬ੍ਬਮਤ੍ਥਂ ਵਿਨੇਯ੍ਯਸਨ੍ਤਾਨੇਸੁ ਠਪਨਤੋ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਤੋ ਠਪਨਂ, ਨਿਕ੍ਖੇਪੋਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਨਿਦਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇਵ …ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਭਿਨ੍ਨਸਭਾਵਮ੍ਪਿ ਹਿ ਅਤ੍ਥਂ ਤਦਞ੍ਞਧਮ੍ਮਤੋ ਵਿਸੇਸਾਵਬੋਧਨਤ੍ਥਂ ਅਞ੍ਞਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾਵਂ ਧਾਰੇਨ੍ਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੧). ਸਾਤਿ ਅਸਙ੍ਖਤਾ ਧਾਤੁ. ਕਰਣਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਸਮਸ੍ਸ ਸਾਧਕਤਮਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ. ਧਮ੍ਮਵਾਦੀ…ਪੇ… ਦੁਬ੍ਬਲਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਭਾਵੇ ਤਾਦਿਸਾਨਂ ਪਕ੍ਖਭਾਵਾਭਾਵਤੋ. ਲਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਪਰਮਤ੍ਥੇਨ, ਪਰਿਹਾਯਤਿ ਅਰਹਾ ਅਰਹਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਲਦ੍ਧਿਯਾ. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇਹੀਤਿ ਦੇਵਤਾਸਂਯੁਤ੍ਤਾਦੀਹਿ. ਲਿਙ੍ਗਾਕਪ੍ਪਭੇਦਂ ਪਰਤੋ ਸਯਮੇਵ ਵਕ੍ਖਤਿ.

ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਮੂਲਸਙ੍ਗਹਨ੍ਤਿ ਮੂਲਸਙ੍ਗੀਤਿਂ ਵਿਨਾਸੇਤ੍ਵਾ, ਭੇਦਂ ਵਾ ਕਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਸਾ ਠਿਤਾ, ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਙ੍ਗਹਿਤਤੋ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰਾਤਿ ਮੂਲਸਙ੍ਗੀਤਿਯਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਨੀਤਤ੍ਥਂ ਯਥਾਰੁਤਵਸੇਨ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤ੍ਥਤ੍ਤਾ. ਨੇਯ੍ਯਤ੍ਥਂ ਵਿਪਰਿਣਾਮਦੁਕ੍ਖਤਾਦਿਵਸੇਨ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਤ੍ਥਤ੍ਤਾ. ਤੀਹਿ ਠਾਨੇਹੀਤਿ ‘‘ਸੂਰਾ ਸਤਿਮਨ੍ਤੋ ਇਧ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੯.੨੧) ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਤੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ. ਅਞ੍ਞਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਣਿਤਨ੍ਤਿ ਏਕਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਣਿਤਂ. ਅਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਥਂ ਠਪਯਿਂਸੂਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਦੇਵੇਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸੋ’’ਤਿਆਦਿਕਂ (ਕਥਾ. ੨੬੯) ਅਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਥਂ ਠਪਯਿਂਸੁ. ਸੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਣਿਤਂ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਣਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਪਯਿਂਸੁ, ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਂ ਠਪਯਿਂਸੂਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੁਞ੍ਞਤਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

ਗਮ੍ਭੀਰਂ ਏਕਦੇਸਂ ਮਹਾਪਦੇਸਪਰਿਵਾਰਾਦਿਂ. ਏਕਚ੍ਚੇ ਸਕਲਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਂਸੁ ਛਡ੍ਡਯਿਂਸੁ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕਾ. ਤੇ ਹਿ ਤਂ ਨ ਜਿਨਵਚਨਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਕਥਾਵਤ੍ਥੁਸ੍ਸ ਸਵਿਵਾਦਤ੍ਤੇਤਿਆਦਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਨਿਦਾਨਟ੍ਠਕਥਾਯ ਆਗਤਨਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੇਚਿ ਪਨ ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਸਵਿਵਾਦਤ੍ਤਂ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ‘‘ਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਂ ਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਨੁ ਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਤਂ ਮਾਤਿਕਾਰੂਪੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤੇਵ? ਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਵਾ ਸਨ੍ਧਾਯ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਞ੍ਞਾਨੀਤਿ ਅਞ੍ਞਾਕਾਰਾਨਿ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਕਰਣਾਦੀਨਿ ਅਕਰਿਂਸੁ, ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਾਨਿਪਿ ਤਾਨਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਕਤ੍ਵਾ ਪਠਿਂਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਞ੍ਜੁਸਿਰੀਤਿ ਇਦਂ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਤਂ ਨਾਮਂ ਪਿਟਕਤ੍ਤਯਂ ਅਨੁਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਗਯ੍ਹਤਿ? ਇਤਰੇਹਿ ਗਯ੍ਹਮਾਨਮ੍ਪਿ ਵਾ ਸਾਸਨਿਕਪਰਿਞ੍ਞੇਹਿ ਨ ਸਾਸਨਾਵਚਰਂ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਕਾਯਨਾਮਨ੍ਤਿ ਮਹਾਸਙ੍ਘਿਕਾਦਿਨਿਕਾਯਨਾਮਂ, ਦੁਤ੍ਤਗੁਤ੍ਤਾਦਿਵਗ੍ਗਨਾਮਞ੍ਚ.

ਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਕਾਨਂ ਭੇਦੋ ਸੁਤ੍ਤਵਾਦੀਤਿ ਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਕਾਨਂ ਅਨਨ੍ਤਰੇ ਏਕੋ ਨਿਕਾਯਭੇਦੋ ਸੁਤ੍ਤਵਾਦੀ ਨਾਮ ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਥ. ਸਹਾਤਿ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਗਣਿਯਮਾਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਵਾਦੇ ਸਨ੍ਧਾਯਾਤਿ ਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਲੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਵਾਦੇ ਸਨ੍ਧਾਯ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕੇਤਿ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਰਧਾਨਾ ਏਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕੇ. ਸੁਤ੍ਤਸਹਸ੍ਸਾਹਰਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਪਰਵਾਦਭਞ੍ਜਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਸਕਵਾਦਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਤ੍ਥਞ੍ਚ. ਸੁਤ੍ਤੇਕਦੇਸੋਪਿ ਹਿ ‘‘ਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਮੁਦਾਯਵੋਹਾਰਸ੍ਸ ਅਵਯਵੇਸੁਪਿ ਦਿਸ੍ਸਨਤੋ ਯਥਾ ‘‘ਪਟੋ ਦਡ੍ਢੋ, ਸਮੁਦ੍ਦੋ ਦਿਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਚ. ਤੇ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਪਦੇਸਾ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਗਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਨਿਦਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਮਹਾਵਗ੍ਗੋ

੧. ਪੁਗ੍ਗਲਕਥਾ

੧. ਸੁਦ੍ਧਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੋ

੧. ਅਨੁਲੋਮਪਚ੍ਚਨੀਕਵਣ੍ਣਨਾ

੧. ਸਮ੍ਬਰਾਦੀਹਿ ਪਕਪ੍ਪਿਤਵਿਜ੍ਜਾ, ਤਥਾਭਿਸਙ੍ਖਤਾਨਿ ਓਸਧਾਨਿ ਚ ‘‘ਮਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਇਧ ਪਨ ਮਾਯਾਯ ਆਹਿਤਵਿਸੇਸਾ ਅਭੂਤਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਕਾਰਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਾਯਾਯ ਅਮਣਿਆਦਯੋ ਮਣਿਆਦਿਆਕਾਰੇਨ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਾ ਮਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਚ੍ਚਞ੍ਞੇਵ ਸਚ੍ਚਿਕਂ, ਸੋ ਏਵ ਅਤ੍ਥੋ ਅਵਿਪਰੀਤਸ੍ਸ ਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਸਯਭਾਵਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭੂਤਟ੍ਠੋ’’ਤਿ. ਅਵਿਪਰੀਤਭਾਵਤੋ ਏਵ ਪਰਮੋ ਪਧਾਨੋ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥੋ, ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭੂਤੋ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਸਭਾਵੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਤ੍ਤਮਤ੍ਥੋ’’ਤਿ.

ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਚਨਸਾਮਞ੍ਞੇਨਾਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੪.੯੬; ਕਥਾ. ੨੨) ‘‘ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਵਚਨਸਾਮਞ੍ਞੇਨ. ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੁਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਚਨਵਿਘਾਤੋ ਛਲਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋਤਿ ਹੇਤੁਂ ਦੂਸੇਨ੍ਤੋ, ਅਹੇਤੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਹੇਤੁ ਹਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਤੋ ਪਤਿਟ੍ਠਾ, ਤਂ ਪਨ ਹੇਤੁਂ ਅਤ੍ਥਮਤ੍ਤਤੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਦਿ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਪਯੋਗਤੋ ਪਨ ਦੂਸਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਤੋ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਓਕਾਸਂ ਅਦਦਮਾਨੋਤਿ ਯਥਾਨੁਰੂਪਂ ਯੁਤ੍ਤਿਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ਅਵਸਰਂ ਅਦੇਨ੍ਤੋ. ਅਥ ਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ, ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਏਵ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਹਿ ਸਕਵਾਦਿਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਪਟਿਞ੍ਞਾਵ ਨ ਯੁਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਨੇਯ੍ਯਤੋ ਨ ਤਵ ਵਾਦੋ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਨਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਰੂਪਞ੍ਚ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ…ਪੇ… ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਏਤੇਨ ਪਰਵਾਦਿਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਹੇਤੁਨੋ ਵਿਪਰੀਤਤ੍ਥਸਾਧਕਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਉਪਲਬ੍ਭਮਾਨਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਕਾਰਤੋ ਤਂਆਕਾਰਵਨ੍ਤਾਨਂ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਆਕਾਰ, ਆਕਾਰਵਨ੍ਤਾਨਂ ਭੇਦੇ. ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਤਤੋ ਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਪਰਮਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਾਯ ਦੁਤਿਯਪੁਚ੍ਛਾਯ. ਏਸ ਵਿਸੇਸੋਤਿ ਯੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪੁਚ੍ਛਾਨਂ ਵਿਸਯਸ੍ਸ ਸਭਾਵਾਕਾਰਭੇਦੋ, ਏਸ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪੁਚ੍ਛਾਨਂ ਵਿਸੇਸੋ. ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣੇਨ ਅਭਿਨ੍ਨਾਨਮ੍ਪਿ ਸਲਕ੍ਖਣਤੋ ਭੇਦੋਯੇਵਾਤਿ ਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੇਨਾਕਾਰੇਨ ਨ ਕਦਾਚਿਪਿ ਉਪਲਬ੍ਭੋ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਯਦਿ ਸਿਯਾ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਮੇਵ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਰੁਪ੍ਪਨਾਦਿਸਪਚ੍ਚਯਾਦਿਆਕਾਰੇਨ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਮਾਨੋਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭੂਤਸਭਾਵਟ੍ਠੇਨ ਉਪਲਬ੍ਭਤੇਵਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਂ ਪਰਵਾਦਿਨਂ ਪਤਿ ‘‘ਯੋ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੋ’’ਤਿਆਦਿ ਚੋਦਨਾ ਅਨੋਕਾਸਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਯਥਾ ਪਨ…ਪੇ… ਨਿਗ੍ਗਹੋ ਚ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਗ੍ਗਹੋਤਿ ‘‘ਆਜਾਨਾਹਿ ਨਿਗ੍ਗਹ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਨਿਗ੍ਗਹੋ, ਪਰਾਜਯਾਰੋਪਨੇਨ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸ੍ਵਾਯਂ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਵਾਦਾਪਰਾਧਹੇਤੁਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਦੋਸਾਪਰਾਧਪਰਿਯਾਯੇਹਿ ਵਿਭਾਵਿਤੋ. ਅਵਜਾਨਨਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਨਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠਾਨਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾਹਾਨਿ, ਪਟਿਞ੍ਞਾਨ੍ਤਰਂ, ਪਟਿਞ੍ਞਾਵਿਰੋਧੋ, ਪਟਿਞ੍ਞਾਸਞ੍ਞਾਸੋ, ਹੇਤ੍ਵਨ੍ਤਰਂ, ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਂ, ਨਿਰਤ੍ਥਕਂ, ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਥਂ, ਅਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤ੍ਥਂ, ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਕਾਲਂ, ਊਨਂ, ਅਧਿਕਂ, ਪੁਨਰੁਤ੍ਤਂ, ਅਨਨੁਭਾਸਨਂ, ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਅਪ੍ਪਟਿਭਾ, ਵਿਕ੍ਖੇਪੋ, ਮਤਾਨੁਞ੍ਞਾ, ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਉਪੇਕ੍ਖਨਂ, ਅਨਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਨੁਯੋਗੋ, ਅਪਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਰਂ, ਹੇਤ੍ਵਾਭਾਸਾ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵਾਵੀਸਤਿ ਨਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਞਾਯਵਾਦਿਨੋ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਵਿਸਦਿਸੂਦਾਹਰਣਧਮ੍ਮਾਨੁਜਾਨਨਂ ਪਠਮੁਦਾਹਰਣੇ ਪਟਿਞ੍ਞਾਹਾਨਿ. ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਥਪਟਿਸੇਧੇ ਤਦਞ੍ਞਤ੍ਥਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਪਟਿਞ੍ਞਾਨ੍ਤਰਂ. ਪਟਿਞ੍ਞਾਵਿਰੁਦ੍ਧਹੇਤੁਕਿਤ੍ਤਨਂ ਪਟਿਞ੍ਞਾਵਿਰੋਧੋ. ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਥਾਪਨਯਨਂ ਪਟਿਞ੍ਞਾਸਞ੍ਞਾਸੋ. ਅਵਿਸੇਸਵੁਤ੍ਤੇ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਪਟਿਸਿਦ੍ਧੇ ਵਿਸੇਸਹੇਤੁਕਥਨਂ ਹੇਤ੍ਵਨ੍ਤਰਂ. ਅਧਿਕਤਤ੍ਥਾਨੁਪਯੋਗਿਅਤ੍ਥਕਥਨਂ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਂ. ਮਾਤਿਕਾਪਾਠੋ ਵਿਯ ਅਤ੍ਥਹੀਨਂ ਨਿਰਤ੍ਥਕਂ. ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਕ੍ਖਿਪਟਿਵਾਦੀਹਿ ਅਵਿਦਿਤਂ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਥਂ. ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਵਸੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਰਹਿਤਂ ਅਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤ੍ਥਂ. ਅਵਯਵਵਿਪਲ੍ਲਾਸਵਚਨਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਕਾਲਂ. ਅਵਯਵਵਿਕਲਂ ਊਨਂ. ਅਧਿਕਹੇਤੂਦਾਹਰਣਂ ਅਧਿਕਂ. ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਵਾਦਂ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਨਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਵਚਨਂ ਅਤ੍ਥਾਪਨ੍ਨਵਚਨਞ੍ਚ ਪੁਨਰੁਤ੍ਤਂ. ਪਰਿਸਾਯ ਵਿਦਿਤਸ੍ਸ ਤੀਹਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਪਚ੍ਚੁਦਾਹਾਰੋ ਅਨਨੁਭਾਸਨਂ. ਯਂ ਵਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਰਿਸਾਯ ਵਿਞ੍ਞਾਤਂ ਪਟਿਵਾਦਿਨਾ ਦੁਵਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਤਂ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਂ. ਤਂਵਾਦਿਨਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਪਟਿਵਚਨਸ੍ਸ ਅਨੁਪਟ੍ਠਾਨਂ ਅਪ੍ਪਟਿਭਾ. ਕਿਚ੍ਚਨ੍ਤਰਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇਨ ਕਥਾਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਂ ਵਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੋਸਾਨੁਜਾਨਨੇਨ ਪਰਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਦੋਸਪ੍ਪਸਞ੍ਜਨਂ ਪਰਮਤਾਨੁਜਾਨਨਂ ਮਤਾਨੁਞ੍ਞਾ. ਨਿਗ੍ਗਹਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਉਪੇਕ੍ਖਨਂ. ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਨਿਗ੍ਗਹਸ੍ਸ ਅਨਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਨੁਯੋਗੋ. ਏਕਂ ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਮਨੁਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਅਨਿਯਮਤੋ ਤਦਞ੍ਞਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਕਥਾਪ੍ਪਸਞ੍ਜਨਂ ਅਪਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਰਂ. ਅਸਿਦ੍ਧਾ ਅਨੇਕਨ੍ਤਿਕਾ ਵਿਰੁਦ੍ਧਾ ਚ ਹੇਤ੍ਵਾਭਾਸਾ, ਹੇਤੁਪਤਿਰੂਪਕਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਸਞ੍ਚ ਕਥਨਂ ਨਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ.

ਇਮੇਸੁ ਦ੍ਵਾਵੀਸਤਿਯਾ ਨਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਇਦਂ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਅਪਨਯਨਤੋ ਸਯਮੇਵ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਤੋ ਪਟਿਞ੍ਞਾਸਞ੍ਞਾਸੋ ਨਾਮ ਨਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠਾਨਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਅਵਜਾਨਨੇਨੇਵ ਨਿਗ੍ਗਹਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀ’’ਤਿ. ਅਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਅਨੁਮਾਨਤੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਮਾਹ. ਨ ਹਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ. ਯਦਿ ਉਪਲਬ੍ਭੇਯ੍ਯ, ਵਿਵਾਦੋ ਏਵ ਨ ਸਿਯਾ, ਅਨੁਮਾਨਮ੍ਪਿ ਤਾਦਿਸਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਯੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਅਨੁਮਿਨੇਯ੍ਯੁਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਂ ਸਾਸਨਿਕੋ ਪੁਗ੍ਗਲਵਾਦੀ ਵਦੇਯ੍ਯ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿ ਭਗਵਤਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਰੂਪਵੇਦਨਾਦਿ ਵਿਯ. ਯਞ੍ਹਿ ਭਗਵਤਾ ‘‘ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਯਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਤ੍ਥਿ ਯਥਾ ਤਂ ਰੂਪਂ ਵੇਦਨਾ ਸਞ੍ਞਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ. ਯਂ ਪਨ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਨ ਤਂ ਭਗਵਤਾ ‘‘ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਯਥਾ ਤਂ ਪਕਤਿਵਾਦਿਆਦੀਨਂ ਪਕਤਿਆਦੀਤਿ, ਤਂ ਮਿਚ੍ਛਾ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਯਦਿ ਵੋਹਾਰਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਸਿਦ੍ਧਂ ਸਾਧਨਂ, ਅਥ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ, ਅਸਿਦ੍ਧੋ ਹੇਤੁ ਤਥਾ ਅਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਵਿਰੁਦ੍ਧੋ ਚ ਤਸ੍ਸ ਅਨਿਚ੍ਚਸਙ੍ਖਤਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਦਿਭਾਵਾਸਾਧਨਤੋ ਰੂਪਵੇਦਨਾਦੀਸੁ ਤਥਾ ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾਤਿਆਦਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਅਹੇਤੁਕਭਾਵਸ੍ਸੇਵ ਪਾਕਟਭਾਵਤੋ.

ਯਂ ਪਨ ਬਾਹਿਰਕਾ ਪੁਥੁ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਤ੍ਥੇਵ ਚ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਤ੍ਤਾ ਞਾਣਾਭਿਧਾਨਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵਤੋ ਰੂਪਾਦਿ ਵਿਯ. ਅਥ ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਤਿਰਿਤ੍ਤਪਦਤ੍ਥਨ੍ਤਰੋ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਖਨ੍ਧਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਯਥਾ ਤਂ ਇਤਰਕ੍ਖਨ੍ਧਾ. ਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਪਦਤ੍ਥਨ੍ਤਰਂ, ਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ਪੁਰਿਮਸ੍ਸ ਹੇਤੁਨੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੇਕਨ੍ਤਿਕਤਾ ਅਸਿਦ੍ਧਤਾ ਚ. ਨ ਹਿ ਅਸਤੋ ਸਕਵਾਦਿਨਂ ਪਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਞਾਣਾਭਿਧਾਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵੋ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ਵੋਹਾਰਤੋ ਚੇ, ਤਦਸਿਦ੍ਧਸਾਧਨਤਾ ਰੂਪਾਦਿਸਭਾਵਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਰੂਪੋਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਮਾਦਿਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਤਾ. ਪਚ੍ਛਿਮਸ੍ਸ ਪਨ ਹੇਤੁਨੋ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬਤ੍ਥਸਾਮਞ੍ਞਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਸਿਦ੍ਧਸਾਧਨਤਾ, ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਤੋ ਪਦਤ੍ਥਨ੍ਤਰਤੋ ਪਰਮਤ੍ਥਨ੍ਤਰਭੂਤਵੇਦਨਾਦਿਸਮ੍ਭਵਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਚ. ਤਬ੍ਬਿਸੇਸਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਚ ਸਕਵਾਦਿਨਂ ਪਤਿ ਉਦਾਹਰਣਾਭਾਵੋ ਪਰਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਜੀਵਪਦਤ੍ਥਵਿਰਹਤੋ. ਇਤਰਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਵੇਦਨਾਦਿਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਉਭਯਸਿਦ੍ਧਜੀਵਪਦਤ੍ਥਸਹਿਤੋਪਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਨ ਹੋਤਿ ਇਤਰਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਵਿਯਾਤਿ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਤਾ ਚ.

ਯਂ ਪਨ ਕਾਣਾਦਾ ‘‘ਸੁਖਾਦੀਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵਤੋ’’ਤਿ ਅਨੁਮਾਨਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਇਦਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ – ਕਿਂ ਸੁਖਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਯਤੋ ਸੁਖਾਦਿਨਿਸ੍ਸਯਤਾਯ ਅਤ੍ਤਾ ਅਨੁਮੀਯਤਿ. ਯਦਿ ਉਪ੍ਪਾਦੋ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸੁਖਾਦਯੋ ਏਕਤੋ ਏਵ ਭਵੇਯ੍ਯੁਂ ਕਾਰਣਸ੍ਸ ਸਨ੍ਨਿਹਿਤਭਾਵਤੋ ਅਞ੍ਞਨਿਰਪੇਕ੍ਖਤੋ ਚ. ਅਥ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿਕਾਰਣਨ੍ਤਰਮਪੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਦੇਵ ਹੋਤੁ ਕਾਰਣਂ, ਕਿਮਞ੍ਞੇਨ ਅਦਿਟ੍ਠਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤੇਨ ਪਯੋਜਨਂ. ਅਥ ਪਨ ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਤਾਧੀਨਾ ਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ ਉਦਾਹਰਣਾਭਾਵਤੋ. ਨ ਹਿ ਰੂਪਾਦਿਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਾਦਿਸੋ ਕੋਚਿ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੋ ਸੁਖਾਦਿਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਯਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਉਦਾਹਰਣਂ ਅਪਦਿਸੇਯ੍ਯੁਂ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਸਮਾਸਪਦਾਭਿਧੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾਤਿਆਦੀਨਮ੍ਪਿ ਅਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨਿਵਾਰੇਤਬ੍ਬਾ. ਤਥਾ ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ਪਕਤਿਅਣੁਆਦੀਨਮ੍ਪਿ ਬਾਹਿਰਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਾਨਂ ਅਸਿਦ੍ਧਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਕਥਂ ਪਨ ਤੇਸਂ ਅਸਿਦ੍ਧੀਤਿ? ਪਮਾਣੇਨ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਨਤੋ. ਨ ਹਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਪਕਤਿ ਸਿਦ੍ਧਾ ਕਪਿਲਸ੍ਸਪਿ ਇਸਿਨੋ ਤਸ੍ਸ ਅਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭਾਵਸ੍ਸ ਕਾਪਿਲੇਹਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾਯਮਾਨਤ੍ਤਾ.

ਯਂ ਪਨ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਧਾਨਂ ਭੇਦਾਨਂ ਅਨ੍ਵਯਦਸ੍ਸਨਤੋ ਸਕਲਕਲਾਪਮਤ੍ਤਂ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਤੇ ਅਨੁਮਾਨਂ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਹਿ ਭੇਦਾਨਂ ਸਤ੍ਵਾਦੀਨਂ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਧਾਨਤਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਾ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਸਕਲਾਦੀਨਂ ਪਧਾਨਂ ਤਬ੍ਬਿਭਾਗੇਹਿ ਕਿਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਉਦਾਹੁ ਅਨਞ੍ਞਨ੍ਤਿ, ਕਿਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਯਦਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਸਬ੍ਬੋ ਲੋਕੋ ਪਧਾਨਮਯੋਤਿ ਸਮਯਵਿਰੋਧੋ ਸਿਯਾ, ਸਣ੍ਠਾਨਭੇਦੇਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਪਟਿਜਾਨਨਤੋ ਨ ਦੋਸੋਤਿ ਚੇ? ਤਂ ਨ, ਵਲਯਕਟਕਾਦਿਸਣ੍ਠਾਨਭੇਦੇਪਿ ਕਨਕਾਭੇਦਦਸ੍ਸਨਤੋ. ਨ ਹਿ ਸਣ੍ਠਾਨਂ ਵਤ੍ਥੁਭੇਦਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਪਾਦਾਨਤ੍ਤਾ. ਯਂ ਯਸ੍ਸ ਭੇਦਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਨ ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਪਾਦਾਨਂ ਯਥਾ ਸੁਵਣ੍ਣਮਤ੍ਤਿਕਾਦਿਘਟਾਦੀਨਂ ਸੁਵਣ੍ਣਘਟੋ ਮਤ੍ਤਿਕਾਘਟੋ ਕੋਸੇਯ੍ਯਪਟੋ ਕਪ੍ਪਾਸਪਟੋਤਿ ਚ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਰਹਿਤਞ੍ਚ ਉਦਾਹਰਣਂ. ਨ ਹਿ ਪਧਾਨੇਕਕਾਰਣਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਂ ਸਕਲਾਦੀਨਂ ਪਕਤਿਵਾਦਿਨੋ ਸਿਦ੍ਧਂ, ਨਾਪਿ ਕਾਪਿਲਾਨਂ ਕਥਞ੍ਚਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨੁਜਾਨਨਤੋ. ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਪਨ ਉਦਾਹਰਣਾਭਾਵੋ. ਨ ਹਿ ਤਦੇਵ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬਂ ਤਦੇਵ ਚ ਉਦਾਹਰਣਂ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਅਨ੍ਵਯਦਸ੍ਸਨਮ੍ਪਿ ਅਸਿਦ੍ਧਂ. ਨ ਹਿ ਤਦੇਵ ਤੇਨ ਅਨ੍ਵਿਤਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਪਧਾਨੇਨ ਅਨ੍ਵਯਦਸ੍ਸਨਮ੍ਪਿ ਅਸਿਦ੍ਧਂ ਪਰਵਾਦਿਨੋਤਿ ਗੁਣਸ੍ਸ ਪਧਾਨਸ੍ਸ ਅਨਨੁਜਾਨਨਤੋ. ਅਥ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਾਰਣਂ ਪਧਾਨਂ ‘‘ਪਧੀਯਤਿ ਏਤ੍ਥ ਫਲ’’ਨ੍ਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਸਿਦ੍ਧਮੇਵ ਕਾਰਣੇ ਫਲਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਾਨਨੁਜਾਨਨਤੋ, ਹੇਤੁਨੋ ਚ ਅਸਿਦ੍ਧਨਿਸ੍ਸਯਤਾਪਰਾਭਿਮਤਭੇਦਾਨਨੁਜਾਨਨਤੋ. ਅਥ ਵਿਸੇਸੇਨ ਕਾਰਣਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾ ਫਲਸ੍ਸ ਸਾਧੀਯਤਿ, ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਯਥਾਸਕਂ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾਤਿ.

ਅਪਿਚ ਪਕਤਿਵਾਦਿਨੋ ‘‘ਸਤ੍ਵਰਜਤਮਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਗੁਣਾਨਂ ਸਮਭਾਵੋ ਪਕਤਿ, ਸਾ ਚ ਨਿਚ੍ਚਾ ਸਤ੍ਵਾਦਿਵਿਸਮਸਭਾਵਤੋ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਮਹਤਾਦਿਵਿਕਾਰਤੋ ਅਨਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਸਾ ਤੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾ ਪਕਤਿ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ ਤਤੋ ਵਿਰੁਦ੍ਧਸਭਾਵਤੋ ਵਿਕਾਰਤੋ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤਾ. ਨ ਹਿ ਅਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਿਸਾਣਂ ਦੀਘਂ, ਤਞ੍ਚ ਰਸ੍ਸਤੋ ਗੋਵਿਸਾਣਤੋ ਅਨਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ? ਤਿਣ੍ਣਂ ਏਕਭਾਵਾਭਾਵਤੋ. ਸਤ੍ਵਾਦਿਗੁਣਤ੍ਤਯਤੋ ਹਿ ਪਕਤਿਯਾ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਵਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਪਕਤਿਯਾ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਚ ਯੁਤ੍ਤਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਏਕਭਾਵੋਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਕਤਿ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ਕਥਂ? ਅਨੇਕਦੋਸਾਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਯਦਿ ਹਿ ਬ੍ਯਤ੍ਤਸਭਾਵਤੋ ਵਿਕਾਰਤੋ ਅਬ੍ਯਤ੍ਤਸਭਾਵਾ ਪਕਤਿ ਅਨਞ੍ਞਾ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਹੇਤੁਮਨ੍ਤਤਾ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾ ਅਬ੍ਯਾਪਿਤਾ ਸਕਿਰਿਯਤਾ ਅਨੇਕਤਾ ਨਿਸ੍ਸਿਤਤਾ ਲਿਙ੍ਗਤਾ ਸਾਵਯਵਤਾ ਪਰਤਨ੍ਤ੍ਰਤਾਤਿ ਏਵਮਾਦਯੋ ਅਨੇਕੇ ਦੋਸਾ ਪਕਤਿਯਾ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਨ ਜਾਤਿਵਿਕਾਰਤੋ ਅਨਞ੍ਞਾ ਪਟਿਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਥਾ ਚ ਸਤਿ ਸਮਯਵਿਰੋਧੋਤਿ ਕਪ੍ਪਨਾਮਤ੍ਤਂ ਪਕਤੀਤਿ ਅਸਿਦ੍ਧਾ ਸਾਤਿ ਨਿਟ੍ਠਮੇਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ.

ਪਕਤਿਯਾ ਚ ਅਸਿਦ੍ਧਾਯ ਤਂਨਿਮਿਤ੍ਤਕਭਾਵੇਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਮਹਤਾਦਯੋਪਿ ਅਸਿਦ੍ਧਾ ਏਵ. ਯਥਾ ਚ ਪਕਤਿ ਮਹਤਾਦਯੋ ਚ, ਏਵਂ ਇਸ੍ਸਰਪਜਾਪਤਿਪੁਰਿਸਕਾਲਸਭਾਵਨਿਯਤਿਯਦਿਚ੍ਛਾਦਯੋਪਿ. ਏਤੇਸੁ ਹਿ ਇਸ੍ਸਰੋ ਤਾਵ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ ਉਪਕਾਰਸ੍ਸ ਅਦਸ੍ਸਨਤੋ. ਸਤ੍ਤਾਨਞ੍ਹਿ ਜਾਤਿਯਂ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਬੀਜਖੇਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਹੀਨਤਾਦਿਵਿਭਾਗਕਰਣੇਨ, ਤਤੋ ਪਰਞ੍ਚ ਉਤੁਆਹਾਰਾਨਂ ਬ੍ਰੂਹਨੁਪਤ੍ਥਮ੍ਭਨੇਨ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨਾਦਿਕਿਚ੍ਚਸਾਧਨੇਨ ਉਪਕਾਰੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ, ਏਵਮਿਸ੍ਸਰਸ੍ਸ. ਹੀਨਤਾਦਿਵਿਭਾਗਕਰਣਮਿਸ੍ਸਰਸ੍ਸਾਤਿ ਚੇ? ਤਂ ਨ, ਅਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਉਪਕਾਰਵਿਸੇਸੋ ਇਸ੍ਸਰਨਿਮ੍ਮਿਤੋ, ਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾਤਿ ਸਾਧਨੀਯਮੇਤਂ. ਇਤਰਤ੍ਰਾਪਿ ਸਮਾਨਮੇਤਨ੍ਤਿ ਚੇ? ਨ, ਕਮ੍ਮਤੋ ਫਲਨਿਯਮਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਸਤਿ ਹਿ ਕਤੂਪਚਿਤੇ ਕਮ੍ਮਸ੍ਮਿਂ ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਅਕੁਸਲਂ, ਤਤੋ ਹੀਨਤਾ, ਯਂ ਕੁਸਲਂ, ਤਤੋ ਪਣੀਤਤਾਤਿ ਸਿਦ੍ਧਮੇਤਂ. ਇਸ੍ਸਰਵਾਦਿਨਾਪਿ ਹਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕਮ੍ਮਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ.

ਅਪਿਚੇਤਸ੍ਸ ਲੋਕਵਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰਨਿਮ੍ਮਾਨਭਾਵੇ ਬਹੂ ਦੋਸਾ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ. ਕਥਂ? ਯਦਿ ਸਬ੍ਬਮਿਦਂ ਲੋਕਵਿਚਿਤ੍ਤਂ ਇਸ੍ਸਰਨਿਮ੍ਮਿਤਂ, ਸਹੇਵ ਵਚਨੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਕਮੇਨ. ਨ ਹਿ ਸਨ੍ਨਿਹਿਤਕਾਰਣਾਨਂ ਫਲਾਨਂ ਕਮੇਨ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਯੁਤ੍ਤਾ, ਕਾਰਣਨ੍ਤਰਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਇਸ੍ਸਰਸ੍ਸ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਹਾਨਿ. ਚਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਸੁ ਕਾਰਣਭਾਵੋ ਨ ਯੁਤ੍ਤੋ. ਕਰੋਤੀਤਿ ਹਿ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ. ਇਸ੍ਸਰੋ ਏਵ ਚ ਕਾਰਕੋਤਿ ਸਬ੍ਬਕਾਰਣਾਨਂ ਕਾਰਣਭਾਵਹਾਨਿ. ਯੇਹਿ ਪੁਥੁਵਿਸੇਸੇਹਿ ਇਸ੍ਸਰੋ ਪਸੀਦੇਯ੍ਯ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਸਯਂਕਾਰਤਾ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਥਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਹੇਤੁਕਾਨਂ ਕਾਰਣਭਾਵੋ. ਯਞ੍ਜੇਤਂ ਨਿਮ੍ਮਾਨਂ, ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਦਤ੍ਥਂ ਵਾ ਸਿਯਾ, ਪਰਤ੍ਥਂ ਵਾ ਸਿਯਾ. ਅਤ੍ਤਦਤ੍ਥਤਾਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਸ੍ਸਰਭਾਵਹਾਨਿ ਅਕਤਕਿਚ੍ਚਤਾਯ ਇਸਿਤਾਵਸਿਤਾਭਾਵਤੋ. ਤੇਨ ਵਾ ਨਿਮ੍ਮਿਤੇਨ ਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਕਸ੍ਮਾ ਸਯਮੇਵ ਨ ਕਰੋਤਿ. ਪਰਤ੍ਥਤਾਯਂ ਪਨ ਪਰੋ ਨਾਮੇਤ੍ਥ ਲੋਕੋ ਏਵਾਤਿ ਕਿਮਤ੍ਥਿਯਂ ਤਸ੍ਸ ਨਿਰਯਾਦਿਰੋਗਾਦਿਵਿਸਾਦਿਨਿਮ੍ਮਾਨਂ. ਯਾ ਚਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰਤਾ, ਸਾ ਸਯਂਕਤਾ ਵਾ ਸਿਯਾ ਪਰਂਕਤਾ ਵਾ ਅਹੇਤੁਕਾ ਵਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਯਂਕਤਾ ਚੇ, ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਿਸ੍ਸਰਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿ. ਪਰਂਕਤਾ ਚੇ, ਪਚ੍ਛਾਪਿ ਅਨਿਸ੍ਸਰਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿ ਸਉਤ੍ਤਰਤਾ ਚ ਸਿਯਾ. ਅਹੇਤੁਕਾ ਚੇ, ਨ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਨਿਸ੍ਸਰਤਾਤਿ ਏਵਮਿਸ੍ਸਰਸ੍ਸਪਿ ਅਸਿਦ੍ਧਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਯਥਾ ਚ ਇਸ੍ਸਰੋ, ਏਵਂ ਪਜਾਪਤਿ ਪੁਰਿਸੋ ਚ. ਨਾਮਮਤ੍ਤਮੇਵ ਹੇਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸੋ. ਤੇਹਿ ਵਾਦੀਹਿ ਪਕਪ੍ਪਿਤਂ ਯਦਿਦਂ ‘‘ਪਜਾਪਤਿ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ. ਤਂਨਿਮਿਤ੍ਤਕਂ ਪਨ ਲੋਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਪਜਾਪਤਿਵਾਦੇ ਪੁਰਿਸਵਾਦੇ ਚ ਇਸ੍ਸਰਵਾਦੇ ਵਿਯ ਦੋਸਾ ਅਸਿਦ੍ਧਿ ਚ ਵਿਧਾਤਬ੍ਬਾ. ਯਥਾ ਚੇਤੇ ਇਸ੍ਸਰਾਦਯੋ, ਏਵਂ ਕਾਲੋਪਿ ਅਸਿਦ੍ਧੋ ਲਕ੍ਖਣਾਭਾਵਤੋ. ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਹਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ. ਯਥਾ ਪਥਵਿਯਾ ਕਥਿਨਤਾ, ਨ ਏਵਂ ਕਾਲਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਤ੍ਥਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਕਾਲੋਤਿ. ਕਾਲਵਾਦੀ ਪਨਾਹ ‘‘ਵਤ੍ਤਨਾਲਕ੍ਖਣੋ ਕਾਲੋ’’ਤਿ. ਸੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਕਾ ਪਨਾਯਂ ਵਤ੍ਤਨਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਆਹ ‘‘ਸਮਯਮੁਹੁਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਪਵਤ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਮ੍ਪਿ ਨ, ਰੂਪਾਦੀਹਿ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਭਾਵੇਨ ਅਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਤ੍ਤਾ. ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਹਿ ਅਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਸਭਾਵਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਨਾਲਕ੍ਖਣਤਾਯਂ ਸਸਵਿਸਾਣਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਤਂਲਕ੍ਖਣਤਾ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ.

ਯਂ ਪਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਾਣਾਦਾ ‘‘ਅਪਰਸ੍ਮਿਂ ਅਪਰਂ ਯੁਗਪਦਿ ਚਿਰਂ ਖਿਪ੍ਪਮਿਤਿ ਕਾਲਲਿਙ੍ਗਾਨੀਤਿ ਲਿਙ੍ਗਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਅਤ੍ਥਿ ਕਾਲੋ’’ਤਿ, ਤਂ ਅਯੁਤ੍ਤਂ ਲਿਙ੍ਗਿਨੋ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਸਿਦ੍ਧਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਸੁ ਹਿ ਲਿਙ੍ਗੇਸੁ ਲਿਙ੍ਗਮਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਲਿਙ੍ਗਿਨਿ ਅਵਬੋਧੋ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਨ ਚ ਕੇਨਚਿ ਅਵਿਪਰੀਤਚੇਤਸਾ ਤੇਨ ਲਿਙ੍ਗੇਨ ਸਹ ਕਦਾਚਿ ਕਾਲਸਙ੍ਖਾਤੋ ਲਿਙ੍ਗੀ ਗਹਿਤਪੁਬ੍ਬੋਤਿ. ਅਤੋ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਲਿਙ੍ਗਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਅਤ੍ਥਿ ਕਾਲੋ’’ਤਿ. ‘‘ਅਪਰਸ੍ਮਿਂ ਅਪਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵਤੋ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚੇ? ਨ, ਪਠਮਜਾਤਤਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ. ਨ ਚ ਪਠਮਜਾਤਤਾਦਿ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਧਮ੍ਮੋ ਅਤ੍ਥਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਮਞ੍ਞਾਮਤ੍ਤਤੋਤਿ ਨਤ੍ਥੇਵ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਕਾਲੋ. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ, ਬਹੂਨਂ ਏਕਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਅਤੀਤਾਦਿਵਿਭਾਗੇਨ ਹਿ ਲੋਕਸਮਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਬਹੂ ਕਾਲਭੇਦਾ. ਤ੍ਵਞ੍ਚੇਤਂ ਏਕਂ ਵਦਸੀਤਿ ਬਹੂਨਂ ਏਕਭਾਵਾਭਾਵਤੋ ਨਤ੍ਥੇਵ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਕਾਲੋ. ਤਥਾ ਏਕਸ੍ਸ ਅਨੇਕਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਯੋ ਹਿ ਅਯਂ ਅਜ੍ਜ ਵਤ੍ਤਮਾਨਕਾਲੋ, ਸੋ ਹਿਯ੍ਯੋ ਅਨਾਗਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਸ੍ਵੇ ਅਤੀਤੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਹਿਯ੍ਯੋ ਚ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਅਜ੍ਜ ਅਤੀਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਥਾ ਸ੍ਵੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋਪਿ ਅਪਰਜ੍ਜ. ਨ ਚੇਕਸਭਾਵਸ੍ਸ ਅਨੇਕਸਭਾਵਤਾ ਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਸਿਦ੍ਧੋ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਕਾਲੋ. ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਪਨ ਉਪਾਦਾਯ ਕਪ੍ਪਨਾਮਤ੍ਤਸਿਦ੍ਧਾਯ ਲੋਕਸਮਞ੍ਞਾਯ ਅਤੀਤਾਦਿਵਿਭਾਗਤੋ ਵੋਹਰੀਯਤੀਤਿ ਵੋਹਾਰਮਤ੍ਤਕੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਸਭਾਵਨਿਯਤਿਯਦਿਚ੍ਛਾਦਯੋਪਿ ਅਸਿਦ੍ਧਾ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਲਕ੍ਖਣਾਭਾਵਾ. ਨ ਹਿ ਸਭਾਵਤੋ ਨਿਯਤਿਯਦਿਚ੍ਛਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਏਵਂਵਿਧੋ ਕੋਚਿ ਭਾਵੋ ਅਤ੍ਥਿ ਚੇ, ਤੇਸਂ ਸਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਕਹੇਤੁਨਾ ਚ ਨ ਚਤ੍ਥਿ. ਕੇਵਲਂ ਪਨੇਤੇ ਵਾਦਾ ਵਿਮਦ੍ਦਿਯਮਾਨਾ ਅਹੇਤੁਵਾਦੇ ਏਵ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਨ ਚਾਹੇਤੁਕਂ ਲੋਕਵਿਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਸੇਸਾਭਾਵਪ੍ਪਸਙ੍ਗਤੋ. ਅਹੇਤੁਕਭਾਵੇ ਹਿ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਯ੍ਵਾਯਂ ਨਰਸੁਰਨਿਰਯਤਿਰਚ੍ਛਾਨਾਦੀਸੁ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਨਂ ਵਿਸੇਸੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵੋ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਚਾਯਂ ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਇਚ੍ਛਿਤੋ. ਕਿਞ੍ਚ? ਦਿਟ੍ਠਭਾਵਤੋ. ਦਿਟ੍ਠਾ ਹਿ ਚਕ੍ਖਾਦਿਤੋ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਂ ਬੀਜਾਦਿਤੋ ਅਙ੍ਕੁਰਾਦੀਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਹੇਤੁਤੋਵਾਯਂ ਪਵਤ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਪੁਰੇ ਪਚ੍ਛਾ ਚ ਅਭਾਵਤੋ. ਯਤੋ ਯਤੋ ਹਿ ਪਚ੍ਚਯਸਾਮਗ੍ਗਿਤੋ ਯਂ ਯਂ ਫਲਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ, ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਚ੍ਛਾ ਚ ਨ ਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਕਿਞ੍ਚ ਬਹੁਨਾ. ਯਦਿ ਅਹੇਤੁਤੋ ਪਵਤ੍ਤਿ ਸਿਯਾ, ਅਹੇਤੁਕਾ ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਇਮਾਪਿ ਵਾਚਾ ਯਥਾਸਕਪਚ੍ਚਯਸਮਵਾਯਤੋ ਪੁਰੇ ਪਚ੍ਛਾ ਚ ਭਵੇਯ੍ਯੁਂ, ਨ ਚ ਭਵਨ੍ਤਿ ਅਲਦ੍ਧਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ, ਮਜ੍ਝੇ ਏਵ ਚ ਭਵਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਙ੍ਖਤਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ ਅਹੇਤੁਵਾਦੋ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਅਸਿਦ੍ਧੇ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਅਹੇਤੁਭਾਵੋ ਵਿਯ ਅਹੇਤੁਪਰਿਯਾਯਵਿਸੇਸਭੂਤਾ ਸਭਾਵਨਿਯਤਿਯਦਿਚ੍ਛਾਦਯੋਪਿ ਅਸਿਦ੍ਧਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਯਂ ਪਨ ਕਾਣਾਦਾ ‘‘ਪਰਮਾਣਵੋ ਨਿਚ੍ਚਾ, ਤੇਹਿ ਦ੍ਵਿਅਣੁਕਾਦਿਫਲਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨੇਤਂ ਲੋਕਵਿਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਮਿਚ੍ਛਾਪਰਿਕਪ੍ਪਮਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਪਰਮਾਣਵੋ ਨਾਮ ਸਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਭੂਤਸਙ੍ਘਾਤਾ. ਸੋ ਪਨ ਅਨਿਚ੍ਚੋਵ, ਨ ਚ ਨਿਚ੍ਚਤੋ ਅਨਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਯੁਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣਭਾਵਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਤੋ ਤਥਾ ਅਦਸ੍ਸਨਤੋ ਚ. ਯਦਿ ਚ ਸੋ ਕਸ੍ਸਚਿ ਕਾਰਣਭਾਵਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਅਨਿਚ੍ਚੋ ਏਵ ਸਿਯਾ ਵਿਕਾਰਾਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਨ ਚਾਯਂ ਸਮ੍ਭਵੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਯਂ ਵਿਕਾਰਂ ਅਨਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤਮੇਵ ਕਾਰਣਂ ਫਲਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਵਿਕਾਰਞ੍ਚੇ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਕੁਤਸ੍ਸ ਨਿਚ੍ਚਤਾਵਕਾਸੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾ ਪਰਮਾਣਵੋ ਸਤ੍ਤਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਨਿਚ੍ਚਾਦਿਭਾਵੇਨ ਬਾਹਿਰਕੇਹਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਾ ਅਸਿਦ੍ਧਾ ਏਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਭੇਦਤੋ ਪਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ’’ਤਿ.

ਏਤ੍ਥਾਹ ‘‘ਯਦਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਏਵਂ ਪਨ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਮਾਨੇ ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ‘ਅਤ੍ਥਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੯੫; ਕਥਾ. ੨੨), ‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿ’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੯੫; ਕਥਾ. ੨੨) ਚ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਂ ਪਵੇਦੇਸੀ’’ਤਿ. ਵਿਨੇਯ੍ਯਜ੍ਝਾਸਯਵਸੇਨ. ਤਥਾ ਤਥਾ ਵਿਨੇਤਬ੍ਬਾਨਞ੍ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਵਸੇਨ ਵਿਨੇਯ੍ਯਦਮਨਕੁਸਲੋ ਸਤ੍ਥਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਲੋਕਸਮਞ੍ਞਾਨੁਰੂਪਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪੁਗ੍ਗਲਗ੍ਗਹਣਂ ਕਰੋਤਿ, ਨ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਤੋ.

ਅਪਿਚ ਅਟ੍ਠਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਭਗਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਕਥਂ ਕਥੇਤਿ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਦੀਪਨਤ੍ਥਂ, ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਦੀਪਨਤ੍ਥਂ, ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਪੁਰਿਸਕਾਰਦੀਪਨਤ੍ਥਂ, ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਦੀਪਨਤ੍ਥਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਦੀਪਨਤ੍ਥਂ, ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਦੀਪਨਤ੍ਥਂ, ਦਕ੍ਖਿਣਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੀਪਨਤ੍ਥਂ, ਲੋਕਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾ ਅਪ੍ਪਹਾਨਤ੍ਥਞ੍ਚਾਤਿ. ‘‘ਖਨ੍ਧਾ ਧਾਤੂ ਆਯਤਨਾਨਿ ਹਿਰੀਯਨ੍ਤਿ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਮਹਾਜਨੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਟਿਸਤ੍ਤੁ ਵਾ ਹੋਤਿ ‘‘ਕਿਮਿਦਂ ਖਨ੍ਧਾ ਧਾਤੂ ਆਯਤਨਾਨਿ ਹਿਰੀਯਨ੍ਤਿ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿ. ‘‘ਇਤ੍ਥੀ ਹਿਰੀਯਤਿ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਤਿ, ਪੁਰਿਸੋ, ਖਤ੍ਤਿਯੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤੇ ਜਾਨਾਤਿ, ਨ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਪਟਿਸਤ੍ਤੁ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਪੁਗ੍ਗਲਕਥਂ ਕਥੇਤਿ. ‘‘ਖਨ੍ਧਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਾ, ਧਾਤੁਯੋ ਆਯਤਨਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਦੀਪਨਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲਕਥਂ ਕਥੇਤਿ. ‘‘ਵੇਲ਼ੁਵਨਾਦਯੋ ਮਹਾਵਿਹਾਰਾ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਕਾਰਾਪਿਤਾ, ਧਾਤੂਹਿ, ਆਯਤਨੇਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਥਾ ‘‘ਖਨ੍ਧਾ ਮਾਤਰਂ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪੇਨ੍ਤਿ, ਪਿਤਰਂ, ਅਰਹਨ੍ਤਂ, ਰੁਹਿਰੁਪ੍ਪਾਦਕਮ੍ਮਂ, ਸਙ੍ਘਭੇਦਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਧਾਤੁਯੋ, ਆਯਤਨਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ, ‘‘ਖਨ੍ਧਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨ੍ਤਿ, ਧਾਤੁਯੋ, ਆਯਤਨਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ, ‘‘ਖਨ੍ਧਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਿ, ਧਾਤੁਯੋ, ਆਯਤਨਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਪੁਰਿਸਕਾਰਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਦੀਪਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲਕਥਂ ਕਥੇਤਿ. ‘‘ਖਨ੍ਧਾ ਦਾਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਧਾਤੁਯੋ, ਆਯਤਨਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਮਹਾਜਨੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਟਿਸਤ੍ਤੁ ਵਾ ਹੋਤਿ ‘‘ਕਿਮਿਦਂ ਖਨ੍ਧਾ ਧਾਤੂ ਆਯਤਨਾਨਿ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿ. ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤੇ ਜਾਨਾਤਿ, ਨ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਪਟਿਸਤ੍ਤੁ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਪੁਗ੍ਗਲਕਥਂ ਕਥੇਤਿ. ਲੋਕਸਮ੍ਮੁਤਿਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧਾ ਭਗਵਨ੍ਤੋ ਨਪ੍ਪਜਹਨ੍ਤਿ ਲੋਕਸਮਞ੍ਞਾਯ ਲੋਕਾਭਿਲਾਪੇ ਠਿਤਾਯੇਵ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਲੋਕਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾ ਅਪ੍ਪਹਾਨਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲਕਥਂ ਕਥੇਤੀਤਿ ਇਮੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਭਗਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਕਥਂ ਕਥੇਤਿ, ਨ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਭੇਦਾਕਾਰੇਨੇਵਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਰੂਪਾਦਿਧਮ੍ਮਪ੍ਪਭੇਦਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਰੂਪਾਦਿਧਮ੍ਮਪ੍ਪਭੇਦਾਕਾਰੇਨੇਵ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਲਦ੍ਧਿਯਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ‘‘ਕਿਂ ਤਵ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਲਬ੍ਭਮਾਨੋ ਰੁਪ੍ਪਨਾਕਾਰੇਨ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਅਨੁਭਵਨਸਞ੍ਜਾਨਨਾਭਿਸਙ੍ਖਰਣਵਿਜਾਨਨੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਾਕਾਰੇਨਾ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਤਬ੍ਬਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਲੋਕੇ ਅਭਾਵਤੋ. ਅਵਿਸੇਸਵਿਸੇਸੇਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੂਪਲਬ੍ਭਸ੍ਸ ਪਟਿਞ੍ਞਾਪਟਿਕ੍ਖੇਪਪਕ੍ਖਾ ਅਨੁਜਾਨਨਾਵਜਾਨਨਪਕ੍ਖਾ. ਯਦਿਪਿਮੇ ਦ੍ਵੇਪਿ ਪਕ੍ਖਾ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮਨਯੇਸੁ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਆਦਿਤੋ ਪਨ ਪਠਮਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤੋ ਪਠਮਨਯੋ, ਇਤਰੋ ਦੁਤਿਯਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਨੇਸਂ ਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਯਥਾਧਿਕਤਾਯ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਅਨੁਲੋਮਨਤੋ ਚੇਤ੍ਥ ਪਠਮੋ ਨਯੋ ਅਨੁਲੋਮਪਕ੍ਖੋ, ਤਬ੍ਬਿਲੋਮਨਤੋ ਇਤਰੋ ਪਟਿਲੋਮਪਕ੍ਖੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

ਤੇਨ ਵਤ ਰੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੇਨਾਤਿ ਕਾਰਣਵਚਨਂ. ਯੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੂਪਲਬ੍ਭੋ ਪਤਿਟ੍ਠਪੀਯਤਿ, ਤੇਨ ਹੇਤੁਨਾ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਹੇਤੁ ਸਾਸਨਿਕਸ੍ਸ ਬਾਹਿਰਕਸ੍ਸ ਚ ਵਸੇਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਏਵ. ਹੇਤੁਪਤਿਰੂਪਕੇ ਚਾਯਂ ਹੇਤੁਸਮਞ੍ਞਾ ਪਰਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਹੇਟ੍ਠਾ ‘‘ਆਜਾਨਾਹਿ ਨਿਗ੍ਗਹ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਗ੍ਗਹਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਾਪਨਮਤ੍ਤਂ ਕਤਂ, ਤਂ ਇਦਾਨਿ ‘‘ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਵਦੇਸੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਿਗਮਨਰੂਪੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਭਾਵਦਸ੍ਸਨੇਨ ਚ ਵਿਭਾਵਿਯਮਾਨਂ ਪਾਕਟਭਾਵਕਰਣਤੋ ਆਰੋਪਿਤਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਆਰੋਪਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾਵਯਵੋ ਸਰੂਪੇਨੇਵ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ‘‘ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਹੇਤਾਵਯਵੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਯ੍ਵਾਯਂ ਯਸ੍ਮਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾਧਮ੍ਮੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਦਿਸਪਕ੍ਖੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋ, ਵਿਸਦਿਸਪਕ੍ਖੇ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋਯੇਵ ਹੇਤੁ ਲਕ੍ਖਣੂਪਪਨ੍ਨੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਨ ਇਤਰੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਤ੍ਥ ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਤਿ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ ਚ, ਸੋ ਸਦਿਸਾਸਦਿਸਭਾਵਭਿਨ੍ਨੋ ਦੁਵਿਧੋ ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਾਵਯਵੋ. ਯਥਾ ਰੂਪਾਦਿ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਥਾ ਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਯਥਾ ਚ ਸਸਵਿਸਾਣਂ ਨ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਨ ਤਥਾ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਉਪਨਯੋ. ਸ੍ਵਾਯਂ ‘‘ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਖੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਪਰਮਤ੍ਥੇਨਾ’’ਤਿ ਇਮਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਦੀਪਿਤੋ, ਯੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਹੇਤੁਦਾਹਰਣੇਹਿ ‘‘ਪਾਪਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਨਿਗਮਨਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਸਰੂਪੇਨੇਵ ਆਗਤਂ, ਯਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਰੋਪਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ. ਏਵਂ ਪੋਰਾਣੇਨ ਞਾਯਕ੍ਕਮੇਨ ਸਾਧਨਾਵਯਵਾ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ.

ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਨੇਨ ਪਰਪਕ੍ਖੁਪਲਕ੍ਖਿਤੇ ਹੇਤੁਦਾਹਰਣੇ ਅਨ੍ਵਯਬ੍ਯਤਿਰੇਕਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਾਧਨਪਯੋਗੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਕਾਰਣਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਕਿਮੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਹੇਤੁਦਾਹਰਣੇਹਿਯੇਵ ਹਿ ਸਪਰਪਕ੍ਖਾਨਂ ਸਾਧਨਂ ਦੂਸਨਂ ਵਾ, ਨ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ, ਤਸ੍ਸਾ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬਾਦਿਭਾਵਤੋ. ਤਂ ਪਨ ਦ੍ਵਯਂ ‘‘ਤੇਨ ਵਤ ਰੇ’’ਤਿਆਦਿਪਾਲ਼ਿਯਾ ਵਿਭਾਵਿਤਂ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਾਪਨਾਰੋਪਨਾਸੀਸੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਪਟਿਞ੍ਞਾਠਪਨਾ ਪਨ ਤੇਸਂ ਵਿਸਯਦਸ੍ਸਨਂ ਕਥਾਯਂ ਤਂਮੂਲਤਾਯਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਂ ਪਨ ਵਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤੇਨੇਵ ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਇਦਂ ਅਨੁਲੋਮ…ਪੇ… ਏਕਂ ਚਤੁਕ੍ਕਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਕ੍ਖਤਿ. ਤਥਾ ਚਾਹ ‘‘ਯਥਾ ਪਨ ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਨਿਗ੍ਗਹੋਵ ਵਿਸੁਂ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਪਟਿਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵਿਸੁਂ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਚ ਪਾਪਨਾਰੋਪਨਾਹਿ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਸੁਂ ਅਙ੍ਗਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਤਦਞ੍ਞਤਰੋ ਵਿਯ ਤਦਨ੍ਤੋਗਧਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਨਾਪਿ ਠਪਨਾ ਵਿਯ ਅਗਣਨੁਪਗਭਾਵੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੇ ਪਨਾਤਿ ਪਦਕਾਰੇ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਦੁਤਿਯੇ…ਪੇ… ਆਪਜ੍ਜਤਿ ਤਤ੍ਥ ਨਿਗ੍ਗਹਸ੍ਸ ਅਯਥਾਭੂਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚ ਯਥਾਭੂਤਭਾਵਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੨. ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਨਾਨੁਜਾਨਾਤਿ, ਵੋਹਾਰਤੋ ਪਨ ਅਨੁਜਾਨਾਤੀਤਿ ਸਕਵਾਦਿਮਤਂ ਜਾਨਨ੍ਤੇਨਪਿ ਪਰਵਾਦਿਨਾ ਛਲਵਸੇਨ ਵਿਭਾਗਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਪਰਮਤ੍ਥੇਨਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਕਤਾਯ ਸਕਵਾਦੀ ਤਤ੍ਥ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲਵਾਦੀ, ਇਮਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ. ‘‘ਨ ਉਪਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪੁਨ ਇਤਰੋ ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਚ੍ਚਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਯੋ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯੋ ਲੋਕਵੋਹਾਰਸਿਦ੍ਧੋ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੋ, ਤਤੋ ਏਵ ਕੇਨਚਿ ਅਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਤੋ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਤਤੋ ਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤੀਤਿ. ਪੁਨ ਸਕਵਾਦੀ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਵਸੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਇਦਾਨਿ ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਚ੍ਚਵਸੇਨਾਯਂ ਪੁਚ੍ਛਾਤਿ ਮਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ‘‘ਨ ਹੇਵਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਮੇਵਾਤਿ ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਚ੍ਚਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ. ਏਵਮਵਟ੍ਠਿਤੇ ‘‘ਯਦਿ ਪਰਵਾਦਿਨਾ…ਪੇ… ਨਾਰਭਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਪਠਮਪੁਚ੍ਛਾਯ ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ‘‘ਅਥ ਸਕਵਾਦਿਨਾ…ਪੇ… ਆਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਦੁਤਿਯਪੁਚ੍ਛਾਯ ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ.

ਯਦਿ ਉਭਯਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਯਦਿ ਪਠਮਪੁਚ੍ਛਂ ਸਨ੍ਧਾਯ, ਤਦਯੁਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਸਾ ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਸ੍ਸੇਵ ਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਅਥ ਦੁਤਿਯਪੁਚ੍ਛਂ ਸਨ੍ਧਾਯ, ਤਸ੍ਸਾ ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਚ੍ਚਵਸੇਨ ਪਠਮਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਮਿਸ੍ਸਕਵਸੇਨ ਵਤ੍ਤੁਂ ‘‘ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਚ੍ਚਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਾਨਿ ਵਾ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾਪਿ ਏਵਮਾਹਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ. ਦ੍ਵੇਪਿ ਸਚ੍ਚਾਨੀਤਿ ਸਮ੍ਮੁਤਿਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਾਨਿ. ਤੇਸੁ ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਸ੍ਸੇਵ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਪਰਮਤ੍ਥਭਾਵੋ, ਇਤਰਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰੇਨ. ਤਥਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਾਯਾ ਮਰੀਚਿ…ਪੇ… ਉਤ੍ਤਮਟ੍ਠੋ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਚ੍ਚਵਸੇਨ ਉਪਲਦ੍ਧਿਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨਪਿ ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਵਸੇਨ ਅਨਿਚ੍ਛਨਤੋ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਪਰਮਤ੍ਥੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨੁਯੋਗੋ ਯੁਤ੍ਤੋ. ‘‘ਪਧਾਨਪ੍ਪਧਾਨੇਸੁ ਪਧਾਨੇ ਕਿਚ੍ਚਸਿਦ੍ਧੀ’’ਤਿ ਏਤੇਨੇਵ ‘‘ਨ ਚ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੇਕਦੇਸੇਨ ਅਨੁਯੋਗੋ’’ਤਿਆਦਿ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤਞ੍ਚ ਹੋਤਿ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੇਕਦੇਸਭਾਵਸ੍ਸੇਵ ਅਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਨਾਸ੍ਸ ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਤਾ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਸ੍ਸ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਤਾ ਪਰਵਾਦਿਨਾ ਨ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਪਰਮਤ੍ਥੇਨਾ’’ਤਿ ਸਕਵਾਦਿਨੋਪਿ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਤਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵੋਹਰਿਤਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਤਾਪਿ ਯੁਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ ਤੇਨ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਦਸ੍ਸਿਤੋਯੇਵ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੋਵ ਦੋਸੋਤਿ ‘‘ਦ੍ਵੇਪਿ ਸਚ੍ਚਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਅਦੋਸਭਾਵੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋਯੇਵ. ਅਥ ਨ ਇਤਿ ਅਥ ਨ ਭੂਤਸਭਾਵਤ੍ਥੇਨ ਉਪਲਬ੍ਭੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ਯਦੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ‘‘ਯੋ ਲੋਕਵੋਹਾਰਸਿਦ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਨਾਨੁਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਮਗ੍ਗਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਅਨੁਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਤਂ ਸਿਯਾਤਿ ਏਤਂ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਨਂ ਪਠਮਪੁਚ੍ਛਾਯਂ ਵਿਯ ਦੁਤਿਯਪੁਚ੍ਛਾਯਮ੍ਪਿ ਅਨੁਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ. ਨ ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਥ ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਠਪਨੀਯਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ਠਪਨੀਯਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਾਮਂ ਸਚ੍ਚਦ੍ਵਯਾਕਾਰੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾਕਾਰੇਨ ਪਨ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਉਪਲਬ੍ਭਨਭਾਵਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਕਤੋਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਞ੍ਚਾਤਿ ਪਠਮਪੁਚ੍ਛਾਯਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ, ਦੁਤਿਯਪੁਚ੍ਛਾਯਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ. ਏਤਂ ਛਲਵਾਦਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਏਤਂ ਏਕਂਯੇਵ ਵਤ੍ਥੁਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਅਨੁਜਾਨਨਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨਾਕਾਰਂ ਛਲਵਚਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ. ਤ੍ਵਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨਾਤਿ ਨਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠਾਨਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਲੋਮਨਯੇਨ ਅਨੁਜਾਨਨਪਟਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਸਮਾਨਭਾਵੇਨ. ਅਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਨਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਨੀਕਨਯੇਨ ਤਸ੍ਸ ਨਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠਾਨਭਾਵੇਨ ਅਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਥਾ ਕਪ੍ਪਨਂ ਸਂਵਿਧਾਨਂ ਛਲਵਾਦੋ ਭਵਿਤੁਂ ਅਰਹਤਿ. ‘‘ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੁਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਚਨਵਿਘਾਤੋ ਛਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਵਾਯਮਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕਪ੍ਪਨਂ ਛਲਵਾਦੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਵਚਨਸਾਮਞ੍ਞਮਤ੍ਤਂ ਕਪ੍ਪਿਤਂ ਛਲਂ ਵਦਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਛਲਵਾਦੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਛਲਵਾਦਸ੍ਸ ਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਛਲਵਾਦੋ’’ਤਿ. ਵਚਨਸਾਮਞ੍ਞਮਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਭੂਤਂ ਤਦਤ੍ਥਂ ਛਲਵਾਦਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ. ‘‘ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕਿਮੇਤ੍ਥ ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਯਦਿਪਿ ਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਠਪਨਾਮੂਲਕਂ ਅਨੁਜਾਨਨਾਵਜਾਨਨਾਨਂ ਮਿਚ੍ਛਾਭਾਵਦਸ੍ਸਨਂ ਤਬ੍ਬਿਸਯਤ੍ਤਾ, ਪਾਪਨਾਰੋਪਨਾਹਿ ਏਵ ਪਨ ਸੋ ਵਿਭਾਵੀਯਤਿ, ਨ ਠਪਨਾਯਾਤਿ ਪਾਕਟੋਯਮਤ੍ਥੋ.

੪-੫. ਤੇਨਾਤਿ ਸਕਵਾਦਿਨਾ. ਤੇਨ ਨਿਯਾਮੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਨਿਯਾਮੇਨ ਸਕਵਾਦਿਨਾ ਚਤੂਹਿ ਪਾਪਨਾਰੋਪਨਾਹਿਸ੍ਸ ਨਿਗ੍ਗਹੋ ਕਤੋ, ਤੇਨ ਨਿਯਾਮੇਨ ਨਯੇਨ. ਸੋ ਨਿਗ੍ਗਹੋ ਦੁਕ੍ਕਟੋ ਅਨਿਗ੍ਗਹੋਯੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਨਿਗ੍ਗਹਭਾਵਸ੍ਸ ਵਾ ਉਪਗਮਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ, ਪਾਪਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਮੇਵਾਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਤਯਾ ਮਮ ਕਤੋ ਨਿਗ੍ਗਹੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨਿਗ੍ਗਹਭਾਵੂਪਨਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਏਵਮੇਵ. ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਤੇਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਇਮਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ.

ਅਨੁਲੋਮਪਚ੍ਚਨੀਕਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਪਚ੍ਚਨੀਕਾਨੁਲੋਮਵਣ੍ਣਨਾ

੭-੧੦. ਅਞ੍ਞੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਚ੍ਚਭੂਤੇਨ. ਪਰਸ੍ਸਾਤਿ ਸਕਵਾਦਿਨੋ. ਸੋ ਹਿ ਪਰਵਾਦਿਨਾ ਪਰੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਪਟਿਞ੍ਞਾਪਟਿਕ੍ਖੇਪਾਨਂ ਭਿਨ੍ਨਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਵਿਰੋਧਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਭਿਨ੍ਨਾਧਿਕਰਣਂ ਵਿਯ ਹਿ ਅਭਿਨ੍ਨਵਿਸਯਮੇਵ ਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਨਾਮ ਸਿਯਾ, ਨ ਇਤਰਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਹਿ…ਪੇ… ਆਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਥਮਿਦਂ ਨਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠਾਨਂ ਜਾਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤੇਨ ਪਟਿਞ੍ਞਾਨ੍ਤਰਂ ਨਾਮ ਅਞ੍ਞਮੇਵੇਤਂ ਨਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਪਚ੍ਚਨੀਕਾਨੁਲੋਮਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਸੁਦ੍ਧਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਓਕਾਸਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੋ

੧. ਅਨੁਲੋਮਪਚ੍ਚਨੀਕਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧. ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਸੇਸਨਿਵਿਟ੍ਠਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਸਰੀਰੇਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਸਾਮਞ੍ਞਜੋਤਨਾ ਹਿ ਵਿਸੇਸੇ ਅਵਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਿਨਾ ਵਿਸੇਸੋ ਅਨੁਪਯੁਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬੋਤਿ. ਏਤੇਨਾਤਿ ਦੇਸਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਚਨੇਨ.

੩. ਕਾਲਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੋ

੧. ਅਨੁਲੋਮਪਚ੍ਚਨੀਕਵਣ੍ਣਨਾ

੧੨. ਮਜ੍ਝਿਮਜਾਤਿਕਾਲੇਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਭਾਵਕਾਲੇ. ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਹਿ ਇਧ ‘‘ਜਾਤੀ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਤਤੋ ਅਤੀਤੋ ਪੁਰਿਮਜਾਤਿਕਾਲੋ, ਅਨਾਗਤੋ ਪਚ੍ਛਿਮਜਾਤਿਕਾਲੋ. ਇਮੇਸੁ ਤੀਸੂਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ, ਸਬ੍ਬਦਾ, ਸਬ੍ਬੇਸੂਤਿ ਇਮੇਸੁ ਤੀਸੁ ਨਯੇਸੁ. ਪਾਠਸ੍ਸ ਸਂਖਿਤ੍ਤਤਾ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਦਿਸਤਂ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਧਾਪਿ ਹਿ…ਪੇ… ਯੋਜੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਨ ਕੇਨਚਿ ਸਭਾਵੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਨ ਹਿ ਕੇਨਚਿ ਸਭਾਵੇਨ ਉਪਲਬ੍ਭਮਾਨਸ੍ਸ ਸਕਲੇਕਦੇਸਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੋ ਪਵਤ੍ਤਿਕਾਲੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥੀਤਿ.

੪. ਅਵਯਵਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੋ

੧. ਅਨੁਲੋਮਪਚ੍ਚਨੀਕਵਣ੍ਣਨਾ

੧੩. ਤਤਿਯਨਯੇ ਨ ਸਬ੍ਬੇਕਧਮ੍ਮਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

ਓਕਾਸਾਦਿਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੋ

੨. ਪਚ੍ਚਨੀਕਾਨੁਲੋਮਵਣ੍ਣਨਾ

੧੪. ਅਨੁਲੋਮਪਞ੍ਚਕਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿਮ੍ਹਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨੇ. ਪੁਨ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨੇ, ਤੇਸੁ ਵਾ ਅਨੁਲੋਮਪਞ੍ਚਕਪਚ੍ਚਨੀਕੇਸੁ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤੀਤਿਆਦਿਕਸ੍ਸ ਪਾਠਪ੍ਪਦੇਸਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਸਰੀਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਟਿਕਮ੍ਮਾਦਿਪਾਲ਼ਿਨ੍ਤਿ ਪਟਿਕਮ੍ਮਨਿਗ੍ਗਹਉਪਨਯਨਨਿਗਮਨਪਾਲ਼ਿਂ. ਤੀਸੁ ਮੁਖੇਸੂਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਤੀਸੁ ਵਾਦਮੁਖੇਸੁ. ਪਚ੍ਚਨੀਕਸ੍ਸ ਪਾਲ਼ਿ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਨ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਂ. ਸਙ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਸਰੂਪੇਨ ਅਵੁਤ੍ਤੇ. ਸੁਦ੍ਧਿਕ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਤਤ੍ਥ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਰੀਰਾਦਿਨੋ ਪਰਾਮਸਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਇਧ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਯਮੇਵ ਵਿਸੇਸੋ, ਅਞ੍ਞਂ ਸਮਾਨਨ੍ਤਿ.

ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਸੁਦ੍ਧਿਕਸਂਸਨ੍ਦਨਵਣ੍ਣਨਾ

੧੭-੨੭. ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੇ ਵਾ ਸਂਸਨ੍ਦਨਂ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਸਂਸਨ੍ਦਨਨ੍ਤਿ ਸਮਾਸਦ੍ਵਯਂ ਭਵਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸਾਤਿ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਸਭਾਵਸ੍ਸ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸਭਾਵਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ. ਰੂਪਾਦੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਨਨ੍ਤਿ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਤਾਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਰੂਪਾਦੀਹਿ ਸਮੀਕਰਣਂ. ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੇਤਿ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਹੇਤੁ, ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ. ‘‘ਤੁਲ੍ਯਯੋਗੇ ਸਮੁਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਏਵ ਚ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੇਨ ਉਪਲਦ੍ਧਿਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਇਧ ਰੂਪਮਾਹਟਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਉਦਾਹਟਭਾਵੋ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਯਥਾਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਇਧ ਰੂਪਸ੍ਸ ਆਹਰਣਮੇਵ ਕਿਮਤ੍ਥਿਯਂ. ਏਵਂ ਸੇਸਧਮ੍ਮੇਸੁਪਿ. ਯਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਪੁਚ੍ਛਾ, ਸਾਪਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਉਪਬ੍ਰੂਹੇਤਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਨਿਬਨ੍ਧਨਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ. ਓਪਮ੍ਮਸਂਸਨ੍ਦਨੇ ਪਨ ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੋ ਗਾਹੀਯਤੀਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਦ੍ਧਿਕਸਂਸਨ੍ਦਨੇ ਕੇਵਲਂ ਸਮੁਚ੍ਚਯਵਸੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਂ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਰੂਪਾਦੀਨਿ ਉਪਾਦਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸੋ ਤੇਹਿ ਅਞ੍ਞੋ, ਅਨਞ੍ਞੋ ਚਾਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਯਂ ਸਾਸਨਕ੍ਕਮੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਰੂਪਾਦੀਹਿ…ਪੇ… ਸਮਯੋ’’ਤਿ. ਅਨੁਞ੍ਞਾਯਮਾਨੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਯਮਾਨੇ. ਅਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਸਾਸਨਿਕਸ੍ਸ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

‘‘ਆਜਾਨਾਹਿ ਨਿਗ੍ਗਹ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਠੋ ਦਿਟ੍ਠੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਞ੍ਞਥਾ ‘‘ਪਟਿਲੋਮਪਞ੍ਚਕਾਨਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਨਿ, ਪਟਿਕਮ੍ਮਚਤੁਕ੍ਕਾਦੀਨਿ ਸਂਖਿਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਚੋਦਨਾਯ ਵਿਨਾ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਪਟਿਜਾਨਾਪਨਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਟਿਜਾਨਾਪਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਚੋਦਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ. ਚੋਦਨਾਪੁਬ੍ਬਕਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਜਾਨਾਪਨਂ. ਤੇਨ ਫਲਵੋਹਾਰੇਨ ਕਾਰਣਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਬ੍ਯਾਕਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਬ੍ਯਾਕਰਣੀਯਤ੍ਤਾ, ਭਗਵਤਾ ਵਾ ਨ ਬ੍ਯਾਕਤਤ੍ਤਾ. ਯਦਿ ਠਪਨੀਯਤ੍ਤਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਚ੍ਚਨੀਕਨਯੇ ਠਪਨੀਯਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਸਕਵਾਦਿਨਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਂ. ਪਰੇਨਪੀਤਿ ਪਰਵਾਦਿਨਾਪਿ ਠਪਨੀਯਤ੍ਤਾ ਲਦ੍ਧਿਮੇਵ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਨੁਲੋਮਨਯੇ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਕਤੋਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸੁਦ੍ਧਿਕਸਂਸਨ੍ਦਨਾਯ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਯੁਤ੍ਤੋ ਅਨੁਲੋਮੇਪਿ ਰੂਪਾਦੀਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਚੋਦਨਾਯਮੇਵ ਪਰਵਾਦਿਨਾ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਸੁਦ੍ਧਿਕਸਂਸਨ੍ਦਨਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਓਪਮ੍ਮਸਂਸਨ੍ਦਨਵਣ੍ਣਨਾ

੨੮-੩੬. ਉਪਲਦ੍ਧਿਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਪੁਚ੍ਛਾ ਚਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦ੍ਵਯਮ੍ਪਿ ਉਦ੍ਧਰਤਿ ਉਪਲਦ੍ਧਿਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਪੁਚ੍ਛਾ, ਉਪਲਦ੍ਧਿਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਪੁਚ੍ਛਾ ਚਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਮਾਨਤਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਰੂਪਵੇਦਨਾਨਂ ਵਿਯ ਰੂਪਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੇਨ ਸਮਾਨਤਾ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਯੁਤ੍ਤਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਖੋ…ਪੇ… ਉਪਲਬ੍ਭਨੀਯਤਾਤਿ ਇਦਞ੍ਚ ਸਂਸਨ੍ਦਨਂ ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਂ ਹੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਯਦਿ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਰੂਪਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਉਪਲਦ੍ਧਿਸਾਮਞ੍ਞਂ ਇਚ੍ਛਿਤਂ, ਤੇਨੇਵ ਨੇਸਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਪਰਮਤ੍ਥਵੋਹਾਰਭੇਦਤੋ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਨ ਇਚ੍ਛਿਤਂ, ਤਤੋ ਏਵ ਉਪਲਦ੍ਧਿਸਾਮਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਨ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

੩੭-੪੫. ਉਪਲਦ੍ਧੀਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪਲਦ੍ਧਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤਾ. ‘‘ਪਟਿਕਮ੍ਮਪਞ੍ਚਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਓਪਮ੍ਮਸਂਸਨ੍ਦਨਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਚਤੁਕ੍ਕਨਯਸਂਸਨ੍ਦਨਵਣ੍ਣਨਾ

੪੬-੫੨. ਏਕਧਮ੍ਮਤੋਪੀਤਿ ਸਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਸਾਯ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੇਸੁ ਏਕਧਮ੍ਮਤੋਪਿ. ਏਤੇਨ ਤਤੋ ਸਬ੍ਬਤੋਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨਨੁਜਾਨਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਸਕਲਂ ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾ’’ਤਿ. ਰੂਪਾਦਿਏਕੇਕਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਨਾਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬੋ ਅਵਯਵਬ੍ਯਤਿਰੇਕੇਨ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਮੁਦਾਯਾਵਯਵਾ ਭਿਨ੍ਨਸਭਾਵਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਮੁਦਾਯਤੋ…ਪੇ… ਨਿਗ੍ਗਹਾਰਹੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਆਸਙ੍ਕਮਾਹ. ਏਤਂ ਵਚਨੋਕਾਸਨ੍ਤਿ ਯਦਿਪਿ ਸਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਸਧਮ੍ਮਸਮੁਦਾਯਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ ਤਬ੍ਬਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ, ਤਦੇਕਦੇਸਤੋ ਪਨਸ੍ਸ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਇਚ੍ਛਤੇਵ. ਨ ਹਿ ਸਮੁਦਾਯੋ ਅਵਯਵੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੋ ਕਿਂ ਨਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਮਾ ਲਬ੍ਭੇਥਾ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਯਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਰੂਪਾਦਿਧਮ੍ਮਪ੍ਪਭੇਦਵਿਭਾਗਮੁਖੇਨੇਵ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਗਹਣਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੋ ਪਠਮਵਿਕਪ੍ਪੋ, ਦੁਤਿਯੋ ਪਨ ਅਵਿਭਾਗਤੋ ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨਾਤਿ ਅਯਂ ਇਮੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਿਕਪ੍ਪਾਨਂ ਵਿਸੇਸੋ. ਇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਪਰਾਮਸਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਵ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸਭਾਵਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗਤੋਤਿ ਸਭਾਵੇਨ ਵਿਨਿਬ੍ਭੁਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ. ਸਭਾਵਭਿਨ੍ਨੋ ਹਿ ਧਮ੍ਮੋ ਤਦਞ੍ਞਧਮ੍ਮਤੋ ਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗਂ ਲਭਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਰੂਪਤੋ ਅਞ੍ਞਸਭਾਗਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਰੂਪਵਜ੍ਜੇਤਿ ਰੂਪਧਮ੍ਮਵਜ੍ਜੇ. ਤੀਸੁਪੀਤਿ ‘‘ਰੂਪਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਰੂਪਾ, ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਮਿਂ ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸੁ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤੇਸੁ ਤੀਸੁਪਿ ਅਨੁਯੋਗੇਸੁ. ਸਾਸਨਿਕੋ ਏਵਾਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲਵਾਦੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਨ ਹਿ ਸੋ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਂ ਇਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਰੂਪਵਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਰੂਪੇਨ ਸਕਿਞ੍ਚਨਤਾਵ ਞਾਪੀਯਤਿ, ਨ ਰੂਪਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਰੂਪਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ ਰੂਪਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ’’ਤਿ.

ਚਤੁਕ੍ਕਨਯਸਂਸਨ੍ਦਨਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਚ ਸਂਸਨ੍ਦਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ.

੮. ਲਕ੍ਖਣਯੁਤ੍ਤਿਵਣ੍ਣਨਾ

੫੪. ਲਕ੍ਖਣਯੁਤ੍ਤਿਕਥਾਯਂ ‘‘ਛਲਵਸੇਨ ਪਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਆਜਾਨਾਹਿ ਨਿਗ੍ਗਹ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਠੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ.

ਲਕ੍ਖਣਯੁਤ੍ਤਿਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਵਚਨਸੋਧਨਵਣ੍ਣਨਾ

੫੫-੫੯. ਪਦਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਤ੍ਤੇਤਿ ਪਦਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਏਕਤ੍ਤਤ੍ਥੇ ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਿਕਪ੍ਪਵਚਨਞ੍ਹੇਤਂ ਦੋਸਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਅਯਂ ਦੋਸੋ’’ਤਿ. ਤਯਿਦਂ ਏਕਤ੍ਤਂ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ ਏਵਾਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਪਦਾਵਧਾਰਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਕੇਹਿਚਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕੇਹਿਚਿ ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰਦਸ੍ਸਨਤੋ ਪਰੇਨ ਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵ ਅਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਂ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ ਚਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਤਂ. ਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਚ ਤਦਞ੍ਞਞ੍ਚ ਉਪਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਤਂ. ਏਤੇਨ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ ਏਵਾ’’ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਪਦਾਵਧਾਰਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਏਵ ਉਪਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਂ ਵਿਭਾਗਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਾਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਂ ਵਿਭਾਗਂ ਵਦਤੋ ਸਕਵਾਦਿਨੋ, ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਾ ਕਸ੍ਸਚਿ. ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਰਵਾਦਿਨੋ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਿਭਾਗਨ੍ਤਿ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ…ਪੇ… ਕੇਹਿਚਿ ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਵਿਭਾਗਂ. ਯਥਾਆਪਾਦਿਤੇਨਾਤਿ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਪਦਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਤ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਪਾਦਿਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ. ਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਦਿਪਿ ਤੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ ਏਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਉਪਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਪਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਏਵ ਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਅਞ੍ਞੋਪਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਪਸਙ੍ਗੇਨ ਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬੋ ਏਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ.

੬੦. ਅਤ੍ਥਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਤਸੁਞ੍ਞਤਾਦਸ੍ਸਨੇਨ ਅਨਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਵਿਹਿਤਤ੍ਤਾ.

ਵਚਨਸੋਧਨਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨੁਯੋਗਵਣ੍ਣਨਾ

੬੧-੬੬. ਰੂਪਕਾਯਾਵਿਰਹਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਆਹ, ਨ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾਸਬ੍ਭਾਵਂ. ਤਥਾ ਸਤਿ ਅਨੇਕਨ੍ਤਿਕਤ੍ਤਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਮੇਵ ਸਿਯਾ, ਨ ਅਨੁਜਾਨਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਤ੍ਥਿਤਾਯਾ’’ਤਿ ਆਹਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕਾਮੀਭਾਵਸ੍ਸ ਅਨੇਕਨ੍ਤਿਕਤ੍ਤਾ ਕਸ੍ਸਚਿ ਕਾਮਧਾਤੂਪਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਆਯਤ੍ਤਤ੍ਤਾਭਾਵਤੋ ਚ ਕਦਾਚਿ ਭਾਵਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਯੋਜਨਾ.

੬੭. ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯਾਤਿ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦੇਸਨਾਯ. ਸਾ ਹਿ ਕਾਯਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸੀਨਂ ਵਿਭਾਗਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸ ਕਾਰਣਭੂਤਾ, ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਏਵ ਵਾ. ਏਵਂਲਦ੍ਧਿਕਤ੍ਤਾਤਿ ਅਞ੍ਞੋ ਕਾਯੋ ਅਞ੍ਞੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਏਵਂਲਦ੍ਧਿਕਤ੍ਤਾ. ਆਹਚ੍ਚ ਭਾਸਿਤਨ੍ਤਿ ਠਾਨਕਰਣਾਨਿ ਆਹਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਥਿਤਂ, ਭਗਵਤਾ ਸਾਮਂ ਦੇਸਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨੁਯੋਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੧. ਗਤਿਅਨੁਯੋਗਵਣ੍ਣਨਾ

੬੯-੭੨. ਯਾਨਿਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਲਦ੍ਧਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਤੇਸਂ ਦਸ੍ਸਨਤੋ ਪਰਤੋ ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਨ੍ਧਾਵਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਾਲ਼ਿ ਆਗਤਾ, ਪੁਰਤੋ ਪਨ ‘‘ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਨ੍ਧਾਵਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ…ਪੇ… ਭਵਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ‘‘ਯਾਨਿਸ੍ਸ…ਪੇ… ਤਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ‘ਤੇਨ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਨ੍ਧਾਵਤੀ’ਤਿਆਦਿਮਾਹਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋਤਿ ਵਾ ਇਦਂ ਦਸ੍ਸਨਕਿਰਿਯਾਯ ਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤਾਮਤ੍ਤਵਚਨਂ, ਅਥ ਖੋ ਤਸ੍ਸਾ ਲਕ੍ਖਣਤ੍ਥਵਚਨਂ, ਹੇਤੁਭਾਵਵਚਨਂ ਵਾਤਿ ਨ ਕੋਚਿ ਦੋਸੋ.

੯੧. ਸੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ਸੋ ਜੀਵਸਰੀਰਾਨਂ ਅਨਞ੍ਞਤਾਪਜ੍ਜਨਾਕਾਰੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਰੂਪੀ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਵਸੇਨ ‘‘ਯੇਨ ਰੂਪਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾਵਭੂਤੇਨ ਸਰੀਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਨ ਅਤ੍ਥੇ ਸਤਿ ਸੋ ਆਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਵ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਚ ਸਤਿ ‘‘ਰੂਪਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ‘‘ਇਧ ਸਰੀਰਨਿਕ੍ਖੇਪਾ’’ਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਵਕ੍ਖਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਰਯੂਪਗਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਭਵਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤੀਤਿ ਇਦਂ ਪੁਰਾਤਨਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਭਵਵਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਧੁਨਾਤਨਾ ਪਨ ‘‘ਉਦ੍ਧਂਪਾਦੋ ਤੁ ਨਾਰਕੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸਪਿ ਅਨ੍ਤਰਾਭਵਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੇਵ, ਕੇਚਿ ਪਨ ਅਸਞ੍ਞੂਪਗਾਨਂ. ਅਰੂਪੂਪਗਾਨਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਨ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯੇ ‘‘ਸਞ੍ਞੁਪ੍ਪਾਦਾ ਚ ਪਨ ਤੇ ਦੇਵਾ ਤਮ੍ਹਾ ਕਾਯਾ ਚਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਮਿਚ੍ਛਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚੁਤੂਪਪਾਤਕਾਲੇਸੁ ਅਸਞ੍ਞੀਨਂ ਸਞ੍ਞਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਨ੍ਤਰਾਭਵਤੋਵ ਅਸਞ੍ਞੂਪਪਤ੍ਤਿਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਦਞ੍ਞੇਸਂ ਵਸੇਨ ‘‘ਸਵੇਦਨੋ…ਪੇ… ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਕੇ ਪਨੇਵਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ? ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਵਾਦੀਸੁ ਏਕਚ੍ਚੇ.

੯੨. ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨੇਤਿ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨੇ ਭਵੇ, ਅਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇ ਵਾ ਸਞ੍ਞਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਯਤੋ ਸੋ ਸਞ੍ਞਾਭਵੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੋ, ਭਵਨ੍ਤਰਭਾਵੇਨ ਚ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ.

੯੩. ਇਨ੍ਧਨੁਪਾਦਾਨੋ ਅਗ੍ਗਿ ਵਿਯ ਇਨ੍ਧਨੇਨ ਰੂਪਾਦਿਉਪਾਦਾਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਰੂਪਾਦਿਨਾ ਵਿਨਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯਵਿਭਾਵਨਾ – ਯਥਾ ਨ ਵਿਨਾ ਇਨ੍ਧਨੇਨ ਅਗ੍ਗਿ ਪਞ੍ਞਾਪੀਯਤਿ, ਨ ਚ ਤਂ ਅਞ੍ਞਂ ਇਨ੍ਧਨਤੋ ਸਕ੍ਕਾ ਪਟਿਜਾਨਿਤੁਂ, ਨਾਪਿ ਅਨਞ੍ਞਂ. ਯਦਿ ਹਿ ਅਞ੍ਞਂ ਸਿਯਾ, ਨ ਉਣ੍ਹਂ ਇਨ੍ਧਨਂ ਸਿਯਾ, ਅਥ ਅਨਞ੍ਞਂ, ਨਿਦਹਿਤਬ੍ਬਂਯੇਵ ਦਾਹਕਂ ਸਿਯਾ, ਏਵਂ ਨ ਵਿਨਾ ਰੂਪਾਦੀਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਞ੍ਞਾਪੀਯਤਿ, ਨ ਚ ਤੇਹਿ ਅਞ੍ਞੋ, ਨਾਪਿ ਅਨਞ੍ਞੋ ਸਸ੍ਸਤੁਚ੍ਛੇਦਭਾਵਪ੍ਪਸਙ੍ਗਤੋਤਿ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਿ ਅਗ੍ਗਿਨ੍ਧਨੋਪਮਾ ਲੋਕਵੋਹਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਅਪਲ਼ਿਤ੍ਤਂ ਕਟ੍ਠਾਦਿਇਨ੍ਧਨਂ ਨਿਦਹਿਤਬ੍ਬਞ੍ਚ, ਪਲ਼ਿਤ੍ਤਂ ਭਾਸੁਰੁਣ੍ਹਂ ਅਗ੍ਗਿਦਾਹਕਞ੍ਚ, ਤਞ੍ਚ ਓਜਟ੍ਠਮਕਰੂਪਂ ਪਬਨ੍ਧਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਸਙ੍ਖਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਰੂਪਾਦੀਹਿ ਅਞ੍ਞੋ ਅਨਿਚ੍ਚੋ ਚ ਆਪਨ੍ਨੋ, ਅਥ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਚ, ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਕਟ੍ਠਾਦਿਸਞ੍ਞਿਤੇ ਰੂਪਸਙ੍ਖਾਤਪਲ਼ਿਤ੍ਤੇ ਯਂ ਉਸੁਮਂ ਸੋ ਅਗ੍ਗਿ ਤਂਸਹਜਾਤਾਨਿ ਤੀਣਿਭੂਤਾਨਿ ਇਨ੍ਧਨਂ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਿਦ੍ਧਂ ਲਕ੍ਖਣਭੇਦਤੋ ਅਗ੍ਗਿਨ੍ਧਨਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਿ ਵਿਯ ਇਨ੍ਧਨਤੋ ਰੂਪਾਦੀਹਿ ਅਞ੍ਞੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨਿਚ੍ਚੋ ਚ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ.

ਗਤਿਅਨੁਯੋਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੨. ਉਪਾਦਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨੁਯੋਗਵਣ੍ਣਨਾ

੯੭. ਨੀਲਗੁਣਯੋਗਤੋ ਨੀਲੋ, ਨੀਲੋ ਏਵ ਨੀਲਕੋ, ਤਸ੍ਸ, ਅਯਂ ਪਨਸ੍ਸ ਨੀਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਨੀਲਰੂਪੁਪਾਦਾਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਨੀਲਂ…ਪੇ… ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਪਨ ਪਾਠੇ ਠਿਤੇ ਨੀਲਂ ਉਪਾਦਾਯ ਨੀਲੋਤਿ ਕਥਮਯਂ ਪਦੁਦ੍ਧਾਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਨੀਲਂ ਰੂਪਂ…ਪੇ… ਏਤ੍ਥ ਯੋ ਪੁਟ੍ਠੋ ਨੀਲਂ ਉਪਾਦਾਯ ਨੀਲੋ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਵਚਨੇ. ਤਦਾਦੀਸੂਤਿ ‘‘ਪੀਤਂ ਰੂਪਂ ਉਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਗਹਿਤਮੇਵ ਤਦਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

੯੮. ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਗ੍ਗਕੁਸਲੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਛੇਕਟ੍ਠਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੁਸਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਕੁਸਲਵੋਹਾਰਂ.

੧੧੨. ਪੁਬ੍ਬਪਕ੍ਖਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਮਾਹਾਤਿ ਪਰਵਾਦੀ ਪੁਬ੍ਬਪਕ੍ਖਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਸਕਵਾਦਿਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰਮਾਹ.

੧੧੫. ‘‘ਰੂਪਂ ਰੂਪਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ ਪਰਵਾਦਿਵਾਦਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਨ ਨਿਗਲ਼ੋ ਨੇਗਲ਼ਿਕੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਕਵਾਦਿਵਾਦੋ ਆਰਦ੍ਧੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਰੂਪਂ ਸੋ ਰੂਪਵਾਤਿ ਉਤ੍ਤਰਪਕ੍ਖੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਚਨਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ.

੧੧੮. ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵੂਪਗਮਨਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵੂਪਗਮਨਂ. ਤਯਿਦਂ ਵਿਸੇਸਨਂ ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਨ ਕਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਉਪਾਦਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨੁਯੋਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੩. ਪੁਰਿਸਕਾਰਾਨੁਯੋਗਵਣ੍ਣਨਾ

੧੨੩. ਕਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਕਮ੍ਮਾਨਂ. ਤਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਹਿ ਤਂਤਂਕਿਚ੍ਚਕਰਣੀਯੇ ਕਿਰਿਯਾਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਨਿਪ੍ਫਾਦਕਪ੍ਪਯੋਜਕਭਾਵੇਨਾਤਿ ਕਾਰਕਕਾਰਾਪਕਭਾਵੇਨ.

੧੨੫. ਕਮ੍ਮਕਾਰਕਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਯੋ ਅਞ੍ਞੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਾਰਕੋ. ਤੇਨਪੀਤਿ ਕਾਰਕਕਾਰਕੇਨਪਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਰਕਕਾਰਕਸ੍ਸ. ਅਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਕਮ੍ਮਂ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ. ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਕਾਰਕੇਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਵਿਯ ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਰੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਮ੍ਮਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਅਨੁਪਚ੍ਛੇਦਂ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਕਾਰਕੋ, ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਾਰਕੋਤਿ ਅਯਂ ਵਿਭਾਗੋ ਇਧ ਅਨਾਮਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਚ ਸਤਿ ਕਾਰਕਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਵਚਨਂ ਵਿਰੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ…ਪੇ… ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਕਨ੍ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਕਾਰਕਂ. ਇਦਞ੍ਚਾਤਿ ਨ ਕੇਵਲਂ ਪੁਗ੍ਗਲਕਾਰਕਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਕਾਰਕਤਾਪਤ੍ਤਿਯੇਵ ਦੋਸੋ, ਅਥ ਖੋ ਇਦਂ ਕਮ੍ਮਕਾਰਕਤਾਯ ਕਾਰਕਪਰਮ੍ਪਰਾਪਜ੍ਜਨਮ੍ਪਿ ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਞ੍ਹਿ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਕਾਰਕਭਾਵੋ ਕਾਰਕਪਰਮ੍ਪਰਾ.

੧੭੦. ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਗਾਹੋ’’ਤਿ ਸਸ੍ਸਤਗਾਹਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੭੬. ਸਿਯਾ ਅਞ੍ਞੋ, ਸਿਯਾ ਅਨਞ੍ਞੋ, ਸਿਯਾ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਅਞ੍ਞੋਤਿ ਵਾ ਅਨਞ੍ਞੋਤਿ ਵਾ’’ਤਿ, ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਨਿਗਣ੍ਠਵਾਦਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਸੋ ਏਵ ਏਕੋ ਨੇਵ ਸੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞੋਤਿ ਲਦ੍ਧਿਮਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਦਂ ਪਨ ਨਤ੍ਥੇਵਾ’’ਤਿ. ਪਰਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਾਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਲਦ੍ਧਿਵਸੇਨੇਵ. ਏਕਂ ਅਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਕਂ ‘‘ਸੋ ਕਰੋਤਿ, ਸੋ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤੀ’’ਤਿ ਗਹਣਂ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਭਯੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਇਤਰਂ ਉਚ੍ਛੇਦਗ੍ਗਹਣਂ ਆਪਨ੍ਨਂ. ਤਞ੍ਚ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਂ ਮਿਸ੍ਸਕਂ ਨਿਚ੍ਚਾਨਿਚ੍ਚਗ੍ਗਹਣਂ, ਵਿਕ੍ਖੇਪਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ ਆਪਨ੍ਨਂ. ਕਾਰਕਵੇਦਕਿਚ੍ਛਾਯ ਠਤ੍ਵਾਤਿ ਸ੍ਵੇਵ ਕਾਰਕੋ ਵੇਦਕੋ ਚਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਆਦਾਯੇ ਠਤ੍ਵਾ. ਤਂਤਂਅਨਿਚ੍ਛਾਯਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਵਾਦਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨੇਨ. ਆਪਨ੍ਨਵਸੇਨਪੀਤਿ ਆਪਨ੍ਨਗਾਹਵਸੇਨਪਿ ਅਯਂ ਅਨੁਯੋਗੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਆਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਵਿਕਪ੍ਪਾਨਂ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਆਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਨਾਯਮਨੁਯੋਗੋ ਕਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਏਕੇਕਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਤੇਸੁ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਏਕੇਕਸ੍ਸੇਵ ਆਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਤਨ੍ਤਿਵਸੇਨ ਪਨ ਤੇ ਵਿਕਪ੍ਪਾ ਏਕਜ੍ਝਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਕਤੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਏਕਤੋ ਪੁਟ੍ਠਤ੍ਤਾ.

ਪੁਰਿਸਕਾਰਾਨੁਯੋਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਕਲ੍ਯਾਣਵਗ੍ਗੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

੧੪. ਅਭਿਞ੍ਞਾਨੁਯੋਗਵਣ੍ਣਨਾ

੧੯੩. ਵਿਕੁਬ੍ਬਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਆਦਿਅਤ੍ਥੋ, ਪਕਾਰਤ੍ਥੋ ਵਾ. ਤੇਨ ‘‘ਦਿਬ੍ਬਾਯ ਸੋਤਧਾਤੁਯਾ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣਾਤੀ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਭਿਞ੍ਞਾਨੁਯੋਗੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਦਭਿਞ੍ਞਾਵਤੋਤਿ ਆਸਵਕ੍ਖਯਾਭਿਞ੍ਞਾਵਤੋ. ਅਰਹਤੋ ਸਾਧਨਨ੍ਤਿ ਅਰਹਤੋ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਪਰਮਤ੍ਥੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਤ੍ਤਾਭਾਵਸਾਧਨਂ. ਤਬ੍ਭਾਵਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਅਰਹਤ੍ਤਧਾਰਾਨਞ੍ਹਿ ਖਨ੍ਧਾ ਨਾਮ ਪੁਗ੍ਗਲਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਸਪਿ ਹੋਤੀਤਿ.

ਅਭਿਞ੍ਞਾਨੁਯੋਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੫-੧੮. ਞਾਤਕਾਨੁਯੋਗਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦੯. ਤਤਿਯਕੋਟਿਭੂਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਤਿਯਕੋਟਿਸਭਾਵਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਤਾਸਙ੍ਖਤਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸਭਾਵਸ੍ਸ. ਸਭਾਵਸ੍ਸਾਤਿ ਚ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਸ੍ਸ. ਲਦ੍ਧਿਂ ਨਿਗੂਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇਵ ਸਙ੍ਖਤੋ, ਨਾਸਙ੍ਖਤੋਤਿ ਲਦ੍ਧਿਂ ਅਵਿਭਾਵੇਤ੍ਵਾ.

ਞਾਤਕਾਨੁਯੋਗਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੯. ਪਟਿਵੇਧਾਨੁਯੋਗਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧੮. ਪਜਾਨਨਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਦੀਨਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ. ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਨਸਮਤ੍ਥਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

੨੨੮. ਸਹਰੂਪਭਾਵੋ ਰੂਪੇਨ ਸਮਙ੍ਗਿਤਾ, ਵਿਨਾਰੂਪਭਾਵੋ ਤਤੋ ਵਿਨਿਸ੍ਸਟਤਾਤਿ ਤਦੁਭਯਂ ਰੂਪਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਗਮਨਂ ਬਹਿਨਿਕ੍ਖਮਨਞ੍ਚ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਦ੍ਵਯਂ ਸਹਰੂਪਭਾਵਵਿਨਾਰੂਪਭਾਵਾਨਂ ਲਕ੍ਖਣਵਚਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੨੩੭. ਓਲ਼ਾਰਿਕੋਤਿ ਥੂਲੋ. ਆਹਿਤੋ ਅਹਂ ਮਾਨੋ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਤ੍ਤਾ, ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ. ਸੋ ਏਵ ਯਥਾਸਕਂ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਪਟਿਲਭਿਤਬ੍ਬਤੋ ਪਟਿਲਾਭੋ. ਪਦਦ੍ਵਯੇਨਪਿ ਕਾਮਾਵਚਰਤ੍ਤਭਾਵੋ ਕਥਿਤੋ. ਮਨੋਮਯੋ ਅਤ੍ਤਪਟਿਲਾਭੋ ਰੂਪਾਵਚਰਤ੍ਤਭਾਵੋ. ਸੋ ਹਿ ਝਾਨਮਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਮਨੋਮਯੋ. ਅਰੂਪੋ ਅਤ੍ਤਪਟਿਲਾਭੋਤਿ ਅਰੂਪਾਵਚਰਤ੍ਤਭਾਵੋ. ਸੋ ਹਿ ਰੂਪੇਨ ਅਮਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਅਰੂਪੋਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪਨ ਜੀਵੇ ਲੋਕਵੋਹਾਰੋ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋ, ਅਸਤਿਪਿ ਜੀਵੇ ਤਥਾਨਿਰੁਲ਼੍ਹਂ ਲੋਕਵੋਹਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਪਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਤਿ ਇਮਾ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਮਞ੍ਞਾ, ਯਾਹਿ ਤਥਾਗਤੋ ਵੋਹਰਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਥਾ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਪਕਾਰਂ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਪਰਾਮਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨਾਤਿ ਕਕ੍ਖਲ਼ਫੁਸਨਾਦਿਸਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਦਿਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਚ. ਇਮਿਨਾਤਿ ‘‘ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲਾਭਾਵਵਚਨੇਨ. ਇਤੋ ਪੁਰਿਮਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸਕਵਾਦਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪਾਦਿਵਿਭਾਵਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਇਤੋ ਅਤ੍ਥਸਂਵਣ੍ਣਨਤੋ ਪੁਰਿਮਾ. ਇਮਿਨਾਤਿ ਵਾ ‘‘ਯਥਾ ਰੂਪਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਵਚਨੇਨ. ਯਥਾ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਸਮਞ੍ਞਾਨਤਿਧਾਵਨਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਯਥਾ ਪਰਾਮਾਸੋ ਚ ਨ ਹੋਤਿ ਜਨਪਦਨਿਰੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਿਨਿਵਿਸਿਤਬ੍ਬਤੋ, ਯਥਾ ਚ ਸਮਞ੍ਞਾਤਿਧਾਵਨਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਇਤੋ ਪੁਰਿਮਾ ਚ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਮਞ੍ਞਾਤਿਧਾਵਨੇ ਹਿ ਸਤਿ ਸਬ੍ਬਲੋਕਵੋਹਾਰੂਪਚ੍ਛੇਦੋ ਸਿਯਾਤਿ.

ਤਸ੍ਮਾ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਪਰਮਤ੍ਥਾਕਾਰਂ ਅਨਾਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਸਮਞ੍ਞਂ ਨਾਤਿਧਾਵਨ੍ਤੋ ਕੇਵਲਂ ਲੋਕਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾਵ ਵੋਹਰਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਚ੍ਚਂ ਪਰੇਸਂ ਅਵਿਸਂਵਾਦਨਤੋ. ਤਥਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਤਥੋ ਅਵਿਤਥੋ ਧਮ੍ਮਸਭਾਵੋ ਕਾਰਣਂ ਪਵਤ੍ਤਿਹੇਤੁ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਥਕਾਰਣਂ, ਪਰਮਤ੍ਥਵਚਨਂ, ਅਵਿਪਰੀਤਧਮ੍ਮਸਭਾਵਵਿਸਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਤਥਤਾਯ ਪਵਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਪਟਿਵੇਧਾਨੁਯੋਗਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਪੁਗ੍ਗਲਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਪਰਿਹਾਨਿਕਥਾ

੧. ਵਾਦਯੁਤ੍ਤਿਪਰਿਹਾਨਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੩੯. ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਲਕ੍ਖਣਮਤ੍ਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ‘‘ਪਞ੍ਚਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਸਮਯਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਰਿਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੫.੧੪੯-੧੫੦) ਇਦਮ੍ਪਿ ਹਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਨਾਗਾਮਿਆਦੀਨਂਯੇਵ ਪਰਿਹਾਨਿਨਿਸ੍ਸਯੋ, ਨ ਅਰਹਤੋ. ਸਮਯਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਲਾਭਿਨੋ ਸੇਕ੍ਖਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਂ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਯਵਿਮੁਤ੍ਤੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਸਮਯੇਨ ਸਮਯਂ ਅਟ੍ਠ ਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਕਾਯੇਨ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਚਸ੍ਸ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਕਚ੍ਚੇ ਆਸਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਯਵਿਮੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ (ਪੁ. ਪ. ੧).

‘‘ਪਰਿਹਾਨਿਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਚ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਚ ਏਕਚ੍ਚੋ ਚ ਸੇਕ੍ਖੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਨ ਅਰਹਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਯਥਾਦਸ੍ਸਿਤਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਅਨਾਗਾਮਿਆਦੀਨਂ ਪਰਿਹਾਨਿਲਦ੍ਧਿਯਾ ਨਿਸ੍ਸਯੋ, ਨ ਅਰਹਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ. ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਰਹਤੋਪੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਰਹਤੋਪਿ ਪਰਿਹਾਨਿ, ਕੋ ਪਨ ਵਾਦੋ ਅਨਾਗਾਮਿਆਦੀਨਨ੍ਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਿ-ਸਦ੍ਦਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਿਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਰਹਤੋਪਿ…ਪੇ… ਯੋਜੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਕਾਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਦੁਤਿਯਸੁਤ੍ਤਂ ਸੇਕ੍ਖਵਸੇਨ ਆਗਤਂ, ਪਠਮਤਤਿਯਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਪਨ ਅਸੇਕ੍ਖਵਸੇਨਪਿ ਆਗਤਾਨੀਤਿ ਤੇਸਂ ਲਦ੍ਧਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਰਹਤੋਪੀ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਰਹਤੋ’’ਤਿਆਦਿ.

ਤਤਿਯਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸਞ੍ਞੇਵ ਅਰਹਨ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਹਾਨੀ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਞ੍ਹੇ. ਸੋ ਹਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਵ ਅਰਹਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਗਤੇਸੁ ਤਤਿਯੋ ਪਞ੍ਹੋ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ. ਤਤਿਯਸ੍ਮਿਮ੍ਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਸਮੁਚ੍ਚਯੋ. ਤੇਨ ਪਠਮਪਞ੍ਹਂ ਸਮੁਚ੍ਚਿਨੋਤਿ ‘‘ਤਤ੍ਥਪਿ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ’’ਤਿ.

ਸੋਯੇਵ ਨ ਪਰਿਹਾਯਤੀਤਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋਯੇਵ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਭਾਵਤੋ ਨ ਪਰਿਹਾਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਚੇਤ੍ਥ ਸਕਦਾਗਾਮਿਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਭਾਵਾਪਗਮੋ ਪਰਿਹਾਨਿ ਹੋਤਿ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਭਾਵਤੋ. ਪਤ੍ਤਵਿਸੇਸਤੋ ਹਿ ਪਰਿਹਾਨੀਤਿ. ਇਤਰੇਤਿ ਸਕਦਾਗਾਮਿਆਦਿਕਾ. ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਤ੍ਤਯਪਟਿਲਾਭਤ੍ਥਾਯ ‘‘ਨਿਯਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ.

ਵਾਦਯੁਤ੍ਤਿਪਰਿਹਾਨਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਸਂਸਨ੍ਦਨਪਰਿਹਾਨਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੪੧. ਤਤੋਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਤੋ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨਮਗ੍ਗਫਲੇ. ਵਾਯਾਮੇਨਾਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨੁਸ੍ਸਾਹਨੇਨ. ਤਦਨਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਾਨਨ੍ਤਰਂ. ਪਠਮਂ ਦਸ੍ਸਨਮਗ੍ਗਫਲਾਨਨ੍ਤਰਂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਿਹੀਨੋ ਪੁਨ ਵਾਯਮਨ੍ਤੋ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਨ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤੀਤਿ ਕਾ ਏਤ੍ਥ ਯੁਤ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਰਵਾਦੀ ਨਾਮ ਯੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਦਤਿ ਅਯੁਤ੍ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਕਿਂ ਤਸ੍ਸ ਵਾਦੇ ਯੁਤ੍ਤਿਗਵੇਸਨਾਯਾਤਿ ਪਨ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਪਰਿਹਾਨਸਭਾਵੋ ਭਾਵਨਾਮਗ੍ਗੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਤ੍ਤਾ ਦਸ੍ਸਨਾਦਸ੍ਸਨਮਗ੍ਗੋ ਵਿਯ. ਨ ਚੇਤ੍ਥ ਅਸਿਦ੍ਧਤਾਸਙ੍ਕਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਰਸ੍ਸਪਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਭਾਵਸ੍ਸ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ, ਨਾਪਿ ਲੋਕਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਅਨੇਕਨ੍ਤਿਕਤਾ ਅਰਿਯਸਦ੍ਦੇਨ ਵਿਸੇਸਿਤਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਨ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤਾ ਦੁਤਿਯਮਗ੍ਗਾਦੀਨਂ ਭਾਵਨਾਮਗ੍ਗਭਾਵਸ੍ਸ ਓਲ਼ਾਰਿਕਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਾਦੀਨਞ੍ਚ ਪਰਸ੍ਸਪਿ ਆਗਮਤੋ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ.

ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਸਂਸਨ੍ਦਨਪਰਿਹਾਨਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਸੁਤ੍ਤਸਾਧਨਪਰਿਹਾਨਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੬੫. ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਪਤ੍ਤਿ, ਫੁਸਨਾ’’ਤਿ ਚ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਅਧਿਗਮੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਵਦਤੀਤਿ ਆਹ ਫੁਸਨਾਰਹ’’ਨ੍ਤਿ.

੨੬੭. ਕਤਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਤਾਹੇ ਮਾਸੇ ਉਤੁਮ੍ਹਿ ਅਨ੍ਤੋਵਸ੍ਸੇ ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਆਰਾਧੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਕਤਨਿਚ੍ਛਯਸ੍ਸ.

ਸੁਤ੍ਤਸਾਧਨਪਰਿਹਾਨਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਪਰਿਹਾਨਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਕਥਾ

੧. ਸੁਦ੍ਧਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੬੯. ਹੇਟ੍ਠਾਪੀਤਿ ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤਵਸਵਤ੍ਤਿਦੇਵੇਹਿ ਹੇਟ੍ਠਾਪਿ. ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਮ੍ਪਿ ਨ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ‘‘ਇਧ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਦ੍ਵੇਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਾ ਨਤ੍ਥਿ ਦੇਵੇਸੂਤਿ ਉਪਲਦ੍ਧਿਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ.

੨੭੦. ਤਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਏਵ. ਪੁਗ੍ਗਲਵਸੇਨਾਤਿ ‘‘ਗਿਹੀਨਞ੍ਚੇਵ ਏਕਚ੍ਚਾਨਞ੍ਚ ਦੇਵਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪੁਗ੍ਗਲਵਸੇਨ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਰਵਾਦਿਨੋ. ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਨ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਏਵਂ ਪੁਗ੍ਗਲਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ ਨ ਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਪਨ ਕਤਾਪਿ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਓਕਾਸਵਸੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ. ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਅਯਂ ‘‘ਗਿਹੀਨਞ੍ਚੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਯਦਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਏਵਂ ਸਞ੍ਞਾਯ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਸਕਵਾਦਿਨਾ ਸਮਾਨਾਦਾਯੋਤਿ ਨ ਨਿਗ੍ਗਹਾਰਹੋ ਸਿਯਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਕ…ਪੇ… ਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਪਠਮਂ ਪਨ ਅਨੁਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨੇਵ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਕੇਚਿ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਵੇਧਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਯਦਿਪਿ ਸੋ ਦੇਵਾਨਂ ਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਲਾਭਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘ਗਿਹੀਨ’ਮਿਚ੍ਚੇਵ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘ਏਕਚ੍ਚਾਨਞ੍ਚ ਦੇਵਾਨ’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ‘‘ਸਨ੍ਧਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਪੁਰਿਮੋਯੇਵਤ੍ਥੋ ਯੁਤ੍ਤੋ.

ਸੁਦ੍ਧਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਸਂਸਨ੍ਦਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੭੩. ਰੂਪਾਵਚਰਮਗ੍ਗੇਨਾਤਿ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨੇਨ. ਤਞ੍ਹਿ ਰੂਪਭਵੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਾਯਭਾਵਤੋ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਯਥਾਹ ‘‘ਰੂਪੁਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤੀ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੬੦). ਇਦਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਂ. ‘‘ਇਧਵਿਹਾਯਨਿਟ੍ਠਹੇਤੁਭੂਤੋ ਰੂਪਾਵਚਰਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤਂ ਵਚਨਂ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਤਬ੍ਭਾਵਦੀਪਕੇਨ ‘‘ਇਧ ਭਾਵਿਤਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿਆਦਿਕੇਨ ਕਥਂ ਸਮੇਤੀਤਿ ਚੋਦੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਸਮੇਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਇਧ ਭਾਵਿਤਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਇਧਾਪਿ ਪਨ ‘‘ਰੂਪਾਵਚਰਮਗ੍ਗੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਕਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਗਾਮੀ ਏਵਾਤਿ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਟ੍ਠੋ ਏਵ. ਝਾਨਾਨਾਗਾਮੀਤਿ ਅਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਜ੍ਝਤ੍ਤਸਂਯੋਜਨੋਪਿ ਰੂਪਭਵੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਨਾਵਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨਤੋ. ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨਾਨਂ ਅਵਿਰੋਧਦੀਪਕੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਇਧਾਤਿ ਕਾਮਲੋਕੇ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਰਵਾਦੀ ਏਵਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਤੀਹਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਠਾਨੇਹੀ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਕਿਂ ਯਥਾਰੁਤਵਸੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤ੍ਥਂ, ਉਦਾਹੁ ਸਨ੍ਧਾਯਭਾਸਿਤਨ੍ਤਿ? ਤਤ੍ਥ ਜਾਨਮਾਨੋ ਸਨ੍ਧਾਯਭਾਸਿਤਨ੍ਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯ. ਅਞ੍ਞਥਾ ‘‘ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤਵਸਵਤ੍ਤਿਦੇਵੇ ਉਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ‘‘ਦੇਵੇ ਚ ਤਾਵਤਿਂਸੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਦੇਵੇਹਿ ਤਾਵਤਿਂਸੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਸਕ੍ਕਂ ਦੇਵਰਾਜਾਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵੇਸੁ ਤਾਵਤਿਂਸਦੇਵਾ ਪਾਕਟਾ ਪਞ੍ਞਾਤਾਤਿ ਤੇਸਂ ਗਹਣਂ, ਨ ਤੇਯੇਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਸੁਤ੍ਤਪਦਸ੍ਸ ਸਨ੍ਧਾਯਭਾਸਿਤਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ, ਏਵਂ ‘‘ਇਧ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਅਨਵਜ੍ਜਸੁਖਅਬ੍ਯਾਸੇਕਸੁਖਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸੁਖਾਦਿਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵੇਨ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਾਯ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ‘‘ਇਧ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸੋ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਸਾ ਹਿ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਕਾਨਂ ਦੇਵਾਨਞ੍ਚ ਅਨੋਕਾਸਭਾਵਤੋ ਦੁਕ੍ਕਰਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਸੂਰਿਯਪਰਿਵਤ੍ਤਾਦੀਹਿਪਿ ਦੇਵੇਸੁ ਮਗ੍ਗਪਟਿਲਾਭਾਯ ਅਤ੍ਥਿਤਾ ਵਿਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ, ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਕਾਨਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸਾਨਧਿਗਮਭਾਵੋ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤੋ ਏਵਾਤਿ.

ਸਂਸਨ੍ਦਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਓਧਿਸੋਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੭੪. ਓਧਿਸੋਤਿ ਭਾਗਸੋ, ਭਾਗੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਾਗੋ ਨਾਮ ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਦੇਸੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਏਕਦੇਸੇਨ ਏਕਦੇਸੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਗ੍ਗਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸਮੁਦਯਪਕ੍ਖਿਕਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਗਣਸ੍ਸ ਚਤੁਭਾਗੇਹਿ ਪਹਾਨਂ ‘‘ਓਧਿਸੋ ਪਹਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਇਚ੍ਛਿਤਮੇਵੇਤਂ ਸਕਵਾਦਿਸ੍ਸ ‘‘ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਂ ਪਹਾਨਾਯਾ’’ਤਿ ਚ ਆਦਿਵਚਨਤੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਮਗ੍ਗੋ ਚਤੂਸੁ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਨਾਨਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ਕਿਚ੍ਚਕਰੋ, ਨ ਏਕਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨਾਤਿ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਲਦ੍ਧਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ‘‘ਮਗ੍ਗੋ ਕਾਲੇਨ ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਰਿਜਾਨਾਤਿ, ਕਾਲੇਨ ਸਮੁਦਯਂ ਪਜਹਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਾਨਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤੋ, ਏਵਂ ਪਚ੍ਚੇਕਮ੍ਪਿ ਨਾਨਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ. ਤਥਾ ਸਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਏਕਦੇਸਏਕਦੇਸਮੇਵ ਪਰਿਜਾਨਾਤਿ ਪਜਹਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿ…ਪੇ… ਏਕਦੇਸੇ ਪਜਹਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਤਿ ਹਿ ਨਾਨਾਭਿਸਮਯੇ ਪਠਮਮਗ੍ਗਾਦੀਹਿ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾਨਂ ਸਂਯੋਜਨਤ੍ਤਯਾਦੀਨਂ ਦੁਕ੍ਖਦਸ੍ਸਨਾਦੀਹਿ ਏਕਦੇਸਏਕਦੇਸਪ੍ਪਹਾਨਂ ਸਿਯਾਤਿ ਏਕਦੇਸਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਟ੍ਠਾਦਿਤਾ, ਤਤੋ ਏਵ ਏਕਦੇਸਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦਿਤਾ ਚ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਫਲਤ੍ਤਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਕੁਸਲਾਨਂ, ਨ ਚ ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਕਾਲਭੇਦੇਨ ਵਿਨਾ ਸੋ ਏਵ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ, ਅਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਚਾਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕਦੇਸਂ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ, ਏਕਦੇਸਂ ਨ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿਆਦਿ.

ਅਪਿਚਾਯਂ ਨਾਨਾਭਿਸਮਯਵਾਦੀ ਏਵਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਂ ਕਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਕਿਚ੍ਚਤੋ’’ਤਿ. ਯਦਿ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਯ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯਾਨਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਰਿਚ੍ਛੇਦਸਮੁਚ੍ਛੇਦਾ ਨ ਯੁਤ੍ਤਾ ਤਤੋ ਅਨਿਸ੍ਸਟਤ੍ਤਾ, ਤਥਾ ਮਗ੍ਗਦਸ੍ਸਨਂ. ਨ ਹਿ ਸਯਮੇਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਮਗ੍ਗਨ੍ਤਰਪਰਿਕਪ੍ਪਨਾਯਂ ਅਨਵਟ੍ਠਾਨਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੀਣਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਕਿਚ੍ਚਤੋ, ਨਿਰੋਧਂ ਕਿਚ੍ਚਤੋ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਚ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਏਵਮਸਮ੍ਮੋਹਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਞਾਣਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥੇਵ ਨਾਨਾਭਿਸਮਯੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਯੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯਮ੍ਪਿ ਸੋ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਨ ਚੇਤਂ ਕਾਲਨ੍ਤਰਦਸ੍ਸਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਯੋ ਨੁ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯਮ੍ਪਿ ਸੋ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਮ੍ਪਿ…ਪੇ… ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨਿਪਟਿਪਦਮ੍ਪਿ ਸੋ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੧੦੦) ਏਕਸਚ੍ਚਦਸ੍ਸਨਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਅਞ੍ਞਸਚ੍ਚਦਸ੍ਸਨਸਮਙ੍ਗਿਭਾਵਵਿਚਾਰਣਾਯਂ ਤਦਤ੍ਥਸਾਧਨਤ੍ਥਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਗਵਂਪਤਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਆਭਤਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਚੇਕਞ੍ਚ ਸਚ੍ਚਤ੍ਤਯਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਯੋਜਿਤਤ੍ਤਾ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਪੁਰਿਮਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪੁਨ ਅਦਸ੍ਸਨਤੋ ਸਮੁਦਯਾਦਿਦਸ੍ਸਨੇ ਦੁਕ੍ਖਾਦਿਦਸ੍ਸਨਮਯੋਜਨੀਯਂ ਸਿਯਾ. ਨ ਹਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗੋ ਲੋਕਿਯਮਗ੍ਗੋ ਵਿਯ ਕਤਕਾਰਿਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਕਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਯੋਜਨੇ ਚ ਸਬ੍ਬਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਰਪਰਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਾਨੁਪਰਮੋ ਸਿਯਾ. ਏਵਂ ਆਗਮਤੋ ਯੁਤ੍ਤਿਤੋ ਚ ਨਾਨਾਭਿਸਮਯਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਮਗ੍ਗਾਨਂ ਓਧਿਸੋ ਪਹਾਨਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਨਿਟ੍ਠਮੇਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ.

ਓਧਿਸੋਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਜਹਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧. ਨਸੁਤ੍ਤਾਹਰਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੮੦. ਯਦਿਪਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਤਯੋ ਮਗ੍ਗੇ ਭਾਵੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾ ਪਨ ਯਾਵਦੇਵ ਕਿਲੇਸਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਤ੍ਥਾਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਚ੍ਚਸਬ੍ਭਾਵਨ੍ਤਿ ਤੀਹਿ ਪਹਾਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਤੀਹੀਤਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਹਿ ਪਹਾਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਂਯੋਜਨਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਂ ਪਨ ਕਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਧੋਭਾਗਿਯਸਂਯੋਜਨੇਸੁ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਹਾਨਾਭਿਸਮਯਕਿਚ੍ਚਂ. ਤੇਨੇਵ ਮਗ੍ਗੇਨਾਤਿ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨੇਵ. ਏਤਂ ਨ ਸਮੇਤੀਤਿ ਏਵਂ ਮਗ੍ਗੁਪ੍ਪਾਦਤੋ ਪਗੇਵ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਾ ਪਹੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਲਦ੍ਧਿਕਿਤ੍ਤਨਂ ਇਮਿਨਾ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਸਬ੍ਭਾਵਕਥਨੇਨ ਨ ਸਮੇਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਵਿਰੋਧਂ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ. ਪਹੀਨਾਨਨ੍ਤਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਨਂ. ਯੋ ਹਿ ਝਾਨਲਾਭੀ ਝਾਨੇਨ ਯਥਾਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਸੋ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦਸ੍ਸਨਮਗ੍ਗੇ…ਪੇ… ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ.

ਜਹਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਥੀਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧. ਵਾਦਯੁਤ੍ਤਿਵਣ੍ਣਨਾ

੨੮੨. ਸਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਵਿਯ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਮ੍ਪਿ ਧਰਮਾਨਸਭਾਵਨ੍ਤਿ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਲਦ੍ਧਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਕਾਲਵਿਭਾਗਤੋ ਅਤੀਤਾਦਿਭੇਦਂ ਸਬ੍ਬਂ. ਸੋ ਪਨ ‘‘ਯਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਕਾਲਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਅਨੁਯੋਗੋ, ਤਂ ਅਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਰਵਾਦਿਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਦੋਸਾਰੋਪਨਂ. ਨਯਦਸ੍ਸਨਂ ਵਾ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿਭਾਵਸ੍ਸ. ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪਨ ਅਯਂ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੋ ਯਸ੍ਮਾ ਦੇਸਕਾਲਾਕਾਰਧਮ੍ਮੇਹਿ ਵਿਨਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਤਾਵ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਯੋਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਥੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਾਲ਼ਿ ਪਵਤ੍ਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਿਪਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਇਦਂ ਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨਂ, ਤਂ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਵਿਸੇਸਨਿਵਿਟ੍ਠਂ ਹੋਤਿ, ਪਰਤੋ ਚ ਸਬ੍ਬੇਸੂਤਿ ਧਮ੍ਮਾ ਵਿਭਾਗਤੋ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਸ੍ਸ ਪਾਕਟਸ੍ਸ ਰੂਪਧਮ੍ਮਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਸਰੀਰੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਏਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਥਾ ਚ ਕਾਣਾਦਕਾਪਿਲੇਹਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨਾ ਆਕਾਸਕਾਲਾਦਿਸਤ੍ਤਪਕਤਿਪੁਰਿਸਾ ਵਿਯ ਪਰਵਾਦਿਨਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਬ੍ਯਾਪੀਤਿ ਆਪਨ੍ਨਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ. ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਰੀਰੇ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਤਿਲੇ ਤੇਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਯ ਬ੍ਯਾਪਨੇ ਭੁਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਸਰੀਰਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇਨ ਸਬ੍ਬੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਿਰਸਿ ਪਾਦਾ…ਪੇ… ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ.

ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਥੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇਯੇਵਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਵਾਦੋ ਪਰਿਦੀਪਿਤੋ ਸਿਯਾ ‘‘ਯਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਤ੍ਥੇਵ ਤਂ, ਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਨਤ੍ਥੇਵ ਤਂ, ਅਸਤੋ ਨਤ੍ਥਿ ਸਮ੍ਭਵੋ, ਸਤੋ ਨਤ੍ਥਿ ਵਿਨਾਸੋ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬੇਨਾਕਾਰੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਇਮੇਹਿ ਪਨ ਪਕ੍ਖੇਹਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਸਭਾਵਂ, ਅਨੇਕਸਤ੍ਤਿਨਿਚਿਤਾਭਾਵਾ ਅਸਤੋ ਨਤ੍ਥਿ ਸਮ੍ਭਵੋ’’ਤਿ ਵਾਦੋ ਪਰਿਦੀਪਿਤੋ ਸਿਯਾ. ਯੋਗਰਹਿਤਨ੍ਤਿ ਕੇਨਚਿ ਯੁਤ੍ਤਾਯੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਸਂਯੋਗਰਹਿਤਂ. ਤਂ ਪਨ ਏਕਸਭਾਵਨ੍ਤਿ ਸਂਯੋਗਰਹਿਤਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਸਭਾਵਂ, ਏਕਧਮ੍ਮੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤੇਨ ਦੇਵਵਾਦੀਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਸ੍ਸਨਂ ਅਤ੍ਥੇਵਾਤਿਵਾਦੋ ਪਰਿਦੀਪਿਤੋ ਸਿਯਾ. ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤੀਤਿ ਯਦਿ ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਥੀਤਿ ਤਵ ਵਾਦੋ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਯ ਮਮ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਭਾਵੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਤਯਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਕਿਂ ਸੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਵਾਦਯੁਤ੍ਤਿਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਕਾਲਸਂਸਨ੍ਦਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੮੫. ਅਤੀਤਾ …ਪੇ… ਕਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਅਤੀਤਂ ਅਨਾਗਤਨ੍ਤਿ ਰੂਪਸ੍ਸ ਇਮਂ ਵਿਸੇਸਂ, ਏਵਂ ਵਿਸੇਸਂ ਵਾ ਰੂਪਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤਾਵਿਸੇਸਵਿਸਿਟ੍ਠਰੂਪਮੇਵ ਅਪ੍ਪਿਯਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਰੂਪਭਾਵਾਨਂ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਾ ਏਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਵਿਸਯੇ ਅਪ੍ਪੇਤਬ੍ਬਂ, ਵਚੀਗੋਚਰਂ ਪਾਪੇਤਬ੍ਬਂ ਸਤਿਪਿ ਨੇਸਂ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਤਾਸਙ੍ਖਾਤੇ ਵਿਭਾਗੇ ਤਥਾਪਿ ਅਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਵਾ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਵਾ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਰੂਪਸਦ੍ਦੇਹਿ ਤਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਕਾਰੋ ਇਤਿਸਦ੍ਦੇਹਿ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸਦ੍ਦੇਨ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਰੂਪਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਰੂਪਾਯਤਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਸਾ ਹਿ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੁਪਾਦਾਨਾ ਤਜ੍ਜਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਸਭਾਵਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਪਵਤ੍ਤਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਰੂਪਸਮੂਹਂ ਉਪਾਦਾਯਾਤਿ ਤਂਤਂਅਤ੍ਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਾਦਾਨਭੂਤਾਨਂ ਅਭਾਵਵਿਭਾਵਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਂ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੂਹਂ ਉਪਾਦਾਯ. ਉਪਾਦਾਨੁਪਾਦਾਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਉਪਾਦਾਨਮੇਵਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਸਮੂਹੁਪਾਦਾਯਾਧੀਨਤਾਯ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ. ਵਿਗਮਾਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਤਿ ਵਿਗਮਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥਭਾਵਾਪਗਮਸ੍ਸ ਅਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾ. ਨ ਹਿ ਓਦਾਤਤਾਵਿਗਮੇਨ ਅਵਤ੍ਥਂ ਹੋਤਿ. ਨ ਪਨ ਯੁਤ੍ਤਾ ਰੂਪਭਾਵਸ੍ਸ ਵਿਗਮਾਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਰੂਪਭਾਵੋਤਿ ਚ ਰੂਪਾਯਤਨਸਭਾਵੋ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਗੋਚਰਭਾਵੋ. ਨ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵਵਿਗਮੇ ਵਿਗਮਾਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾ ਯੁਤ੍ਤਾ.

ਕਾਲਸਂਸਨ੍ਦਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਵਚਨਸੋਧਨਵਣ੍ਣਨਾ

੨੮੮. ਅਨਾਗਤਂ ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਨਿਯਮਤ੍ਥੋ ਯਥਾ ‘‘ਖਦਿਰੇ ਵਾ ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ ਪਲਾਸੇ ਵਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਹੁਤ੍ਵਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹੋਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਧਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਲਭਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨਾਗਤਂ…ਪੇ… ਦਟ੍ਠਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਹੋਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਜਾਯਮਾਨਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵਂ ਲਭਨ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਞ੍ਞੇਵ ਅਨਾਗਤਂ ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਿਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਤਮ੍ਪਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਹੋਤੀਤਿ ਯਂ ਅਨਾਗਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ‘‘ਹੁਤ੍ਵਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕਿਂ ਤਦਪਿ ਪੁਨ ਹੁਤ੍ਵਾ ਹੋਤੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਤਬ੍ਭਾਵਾਵਿਗਮਤੋਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾਹੋਤਿਭਾਵਾਨੁਪਗਮਤੋ. ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਭਾਵਤੋਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤਾਯ ਅਭਾਵਤੋ.

ਵਚਨਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨਮਤ੍ਤੇ ਨ ਕੋਚਿ ਦੋਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਯਦਿਪਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨ ਹੁਤ੍ਵਾ ਭੂਤਸ੍ਸ ਪੁਨ ਹੁਤ੍ਵਾਹੋਤਿਭਾਵੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਞਾਪੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਪਨ ਦੁਤਿਯਂ ਤਤੋ ਪਰਮ੍ਪਿ ਤਥਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ‘‘ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਾਤੀਤਿ. ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੇ. ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਤੋ ਅਧਮ੍ਮੇ ਅਭਾਵਧਮ੍ਮੇ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਸਵਿਸਾਣੇ’’ਤਿ.

ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਹੁਤ੍ਵਾ ਹੋਤਿ, ਹੁਤ੍ਵਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬੇ ਯਦੇਤਂ ਤਯਾ ‘‘ਅਨਾਗਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਦਤਾ ‘‘ਤਂਯੇਵ ਅਨਾਗਤਂ ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਿਵਸੇਨ ‘‘ਅਨਾਗਤਂ ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਕਿਂ ਤੇ ਤਮ੍ਪਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇ ਯੋ ਪਰਵਾਦਿਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਭੂਤਸ੍ਸ ਪੁਨ ਹੁਤ੍ਵਾਅਭਾਵਤੋ ‘‘ਨ ਹੇਵਾ’’ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਕਤੋ, ਤੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਨਯੇਨ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਯਦੇਵ ਰੂਪਾਦਿ ਅਨਾਗਤਂ, ਤਦੇਵ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਸਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥਾਭੇਦੇ ਅਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਪਨ ਅਤ੍ਥੇਵ ਕਾਲਭੇਦੋਤਿ ਤਂਕਾਲਭੇਦਵਿਰੋਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਪਵਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ਕਾਲਨਾਨਤ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਹਿ ਸੋ ਅਯਞ੍ਚ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਨੀਤੋ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋਤਿ. ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਨਯੇਨਾਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਟਿਕ੍ਖੇਪਾਨਨ੍ਤਰਂ ਯਂ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਯਥਾ ਹਿ ਸਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਅਤ੍ਥਾਭੇਦੇਨ ਨੀਤਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਾ, ਤਥਾਯਮ੍ਪਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਥਾਨਾਨਤ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ, ਅਨਾਗਤਾਦਿਪ੍ਪਭੇਦਾਯ ਕਾਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਾਦਾਨਭੂਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਭੇਦੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾ ਉਪਾਦਾਨਭੂਤਰੂਪਾਦਿਅਤ੍ਥਾਭੇਦੇਪਿ ਤੇਸਂ ਖਣਤ੍ਤਯਾਨਾਵਤ੍ਤਿ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਤਾ ਅਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵਾਵਤ੍ਤਿਤਾ, ਤਥਾ ਤਤ੍ਥ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾਹੋਤਿਭਾਵਾ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਪੁਰਿਮਪਚ੍ਛਿਮੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਿਤਾ ਪੁਰਿਮਪਚ੍ਛਿਮਕਿਰਿਯਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਾਨਾਨਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਪਟਿਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ‘‘ਅਤ੍ਥਾਨਾਨਤ੍ਤਮੇਵ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਮੇਵ ਅਤ੍ਥਂ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ. ਯਥਾ ਪਨ ‘‘ਤਂ ਜੀਵਂ ਤਂ ਸਰੀਰ’’ਨ੍ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਜੀਵੋਵ ਸਰੀਰਂ, ਸਰੀਰਮੇਵ ਜੀਵੋਤਿ ਜੀਵਸਰੀਰਾਨਂ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਵਂ ‘‘ਤਞ੍ਞੇਵ ਅਨਾਗਤਂ ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਆਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਾਗਤੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿਭਾਵਹੁਤ੍ਵਾਭਾਵਾ ਅਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁਪਿ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਅਨਾਗਤਮ੍ਪਿ ਹੁਤ੍ਵਾਹੋਤਿ ਨਾਮ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਹੁਤ੍ਵਾਹੋਤਿਯੇਵ ਨਾਮਾ’’ਤਿ.

ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਪਞ੍ਹਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਤਞ੍ਞੇਵ ਅਨਾਗਤਂ ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਤ੍ਥਾਨਾਨਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ. ਞਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤੋ ਹਿ ਅਤ੍ਥੋ ਪਞ੍ਹੋ. ਦੋਸੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਨਾਗਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭੂਤਸ੍ਸ ਪੁਨ ਅਨਾਗਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਦੋਸੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਪੁਰਿਮਨਯੇ. ਪਚ੍ਛਿਮਨਯੇ ਪਨ ਅਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਹੁਤ੍ਵਾਹੋਤਿਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਦੋਸੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਞ੍ਹਨ੍ਤਿ ‘‘ਤਂਯੇਵ ਅਨਾਗਤਂ ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ? ਨ ਹੇਵਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ’’ਤਿ ਏਵਂ ਕਾਲਨਾਨਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਞ੍ਹਂ. ਤੇਨਾਤਿ ਅਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਹੋਤਿਹੁਤ੍ਵਾਭਾਵਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ. ਚੋਦੇਤੀਤਿ ਅਨਾਗਤਂ ਤੇਨ ਹੋਤਿ ਨਾਮ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਤੇਨ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਾਮ, ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਉਭਯਸਭਾਵਨ੍ਤਿ ਚੋਦੇਤਿ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਹੁਤ੍ਵਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਞ੍ਹੇ ਕਥਂ ਹੋਤਿ ਦੋਸੋਤਿ ਚੋਦੇਤੀਤਿ. ‘‘ਤਸ੍ਸੇਵਾ’’ਤਿ ਪਰਿਹਰਤਿ. ਕਥਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚੋਦਨਾ, ਕਥਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਹਾਰੋ? ਅਨੁਜਾਨਨਪਟਿਕ੍ਖੇਪਾਨਂ ਭਿਨ੍ਨਵਿਸਯਤਾਯ ਚੋਦਨਾ, ਅਤ੍ਥਾਭੇਦਕਾਲਭੇਦਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਅਭਿਨ੍ਨਾਧਾਰਤਾਯ ਤੇਸਂ ਪਰਿਹਾਰੋ. ਤਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਹਿ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਏਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਤਦੁਭਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਤਂ ਅਨਾਗਤਂ ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਉਭਯਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਏਕੇਕਨ੍ਤਿ ਤੇਸੁ ਏਕੇਕਂ. ਏਕੇਕਮੇਵਾਤਿ ਉਭਯਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਕੇਕਮੇਵ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ਤਥਾ ਨ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਸ ਨਯੋਤਿ ਅਤਿਦੇਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਂ ਦੁਬ੍ਬਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਨਾਗਤਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਵਰਤਿ. ਪਟਿਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ ਅਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਹੋਤਿਹੁਤ੍ਵਾਭਾਵਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਯਦੇਤਂ ਤਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਵਤ੍ਤੋ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਨਯੋ ਪੁਰਿਮਨਯੋ, ਤਤ੍ਥ ਹਿ ‘‘ਯਦਿ ਤੇ ਅਨਾਗਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾਹੋਤਿਭਾਵੋ ਚੋਦਿਤੋ. ‘‘ਅਪਰੋ ਨਯੋ’’ਤਿਆਦਿਕੋ ਦੁਤਿਯਨਯੋ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ‘‘ਅਨਾਗਤਸ੍ਸ…ਪੇ… ਹੁਤ੍ਵਾਹੋਤਿਯੇਵ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਅਨਾਗਤਾਦੀਸੁ ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਹੁਤ੍ਵਾਹੋਤਿਨਾਮਤਾ ਚੋਦਿਤਾ.

ਵਚਨਸੋਧਨਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਅਤੀਤਞਾਣਾਦਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੯੦. ਕਥਂ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਤਿ ਹਿ ਇਮਿਨਾ ਦੁਤਿਯਪੁਚ੍ਛਾਯ ‘‘ਅਤੀਤਂ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਚ੍ਚਾਮਟ੍ਠਂ, ਤਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਞਾਣਂ, ਅਤੀਤਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਤਾਯ ਅਤੀਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਪੁਨ ਪੁਟ੍ਠੋ ਅਤੀਤਾਰਮ੍ਮਣਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਅਤੀਤਞਾਣਾਦਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਅਰਹਨ੍ਤਾਦਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੯੧. ‘‘ਅਰਹਂ ਖੀਣਾਸਵੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸੁਤ੍ਤਵਿਰੋਧੋ ਪਾਕਟੋਤਿ ਇਦਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੁਤ੍ਤਿਵਿਰੋਧੋ…ਪੇ… ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਵਿਸੇਸੋ. ਏਵਮਾਦਿਕੋਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਤਕਿਚ੍ਚਤਾਭਾਵੋ ਅਨੋਹਿਤਭਾਰਤਾਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਅਰਹਨ੍ਤਾਦਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਪਦਸੋਧਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੯੫. ਯੋ ਅਤੀਤਸਦ੍ਦਾਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਸੋ ਅਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦਾਭਿਧੇਯ੍ਯੋਤਿ ਦ੍ਵੇਪਿ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਥਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਤੀਤਅਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦਾਨਂ ਏਕਤ੍ਥਤ੍ਤਾ’’ਤਿ, ਨ, ਅਤੀਤਸਦ੍ਦਾਭਿਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦਾਭਿਧੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਚ ਨ੍ਵਾਤੀਤਭਾਵਤੋ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਕਿਂ ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤੀਤਂ ਨ੍ਵਾਤੀਤਂ, ਨ੍ਵਾਤੀਤਞ੍ਚ ਅਤੀਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਯਦਿ ਤਵ ਮਤੇਨ ਅਤੀਤਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਚ ਨ੍ਵਾਤੀਤਨ੍ਤਿ ਅਤੀਤਞ੍ਚ ਨੋ ਅਤੀਤਂ ਸਿਯਾ, ਤਥਾ ਅਤ੍ਥਿ ਨੋ ਅਤੀਤਂ ਅਤੀਤਞ੍ਚ ਨੋ ਅਤੀਤਂ ਅਤੀਤਂ ਸਿਯਾਤਿ, ਯਥਾ ‘‘ਅਤੀਤਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤੀਤਮੇਵ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਨਾਯਂ ਨਿਯਮੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ ਅਨਤੀਤਸ੍ਸਪਿ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਸਿਯਾ ਅਤੀਤਂ, ਸਿਯਾ ਨ੍ਵਾਤੀਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਯੇਨ ਹਿ ਆਕਾਰੇਨ ਅਤੀਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੋ ਪਰਵਾਦਿਨਾ ਇਚ੍ਛਿਤੋ, ਤੇਨਾਕਾਰੇਨ ਅਨਤੀਤਸ੍ਸ ਅਨਾਗਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਸੋ ਇਚ੍ਛਿਤੋ. ਕੇਨ ਪਨ ਆਕਾਰੇਨ ਇਚ੍ਛਿਤੋਤਿ? ਸਙ੍ਖਤਾਕਾਰੇਨ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤੇਨਾਤੀਤਂ ਨ੍ਵਾਤੀਤਂ, ਨ੍ਵਾਤੀਤਂ ਅਤੀਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਤੀਤਂ ਅਤ੍ਥਿਯੇਵਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਨਿਯਮੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੇ ਹਿ ਅਤੀਤਂ ਨਿਯਮਿਤਂ, ਨ ਅਤੀਤੇ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੋ ਨਿਯਮਿਤੋ, ‘‘ਨ ਪਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇਵ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਨਿਯਮੋ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਸੋ ਏਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਯਦਿਪਿ ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਂ ਉਪਾਦਾਯ ਉਤ੍ਤਰਪਦਾਵਧਾਰਣਂ ਲਬ੍ਭਤਿ ਤਦਞ੍ਞਸ੍ਸਪਿ ਅਭਾਵਤੋ, ਤਥਾਪਿ ਅਸਙ੍ਖਤਾਕਾਰੇਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਨਤੋ ਤਥਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇਵ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪੁਰਿਮਪਦਾਵਧਾਰਣੇ ਅਤ੍ਥੇ ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਸਿਯਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਸਿਯਾ ਨੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਾ ਅਨੋਕਾਸਾ. ਅਤੀਤਾਦੀਸੁ ਪਨ ਪੁਰਿਮਪਦਾਵਧਾਰਣਂ ਪਰਵਾਦਿਨਾ ਨ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਅਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ. ਅਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚਸ੍ਸ ਪਾਲ਼ਿਤੋ ਏਵ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤੀਤਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਿਤਂ ਵਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਵਾਦਿਸ੍ਸੇਵਾਯਂ ਇਟ੍ਠਵਿਘਾਤਦੋਸਾਪਤ੍ਤਿ, ਨ ਪਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਤਂ ਵਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਕਵਾਦਿਸ੍ਸਾਤਿ. ਪਟਿਪਾਦਨਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਏਤ੍ਥਾਹ ‘‘ਅਤੀਤਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਿਂ ਪਨਾਯਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਾਨਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਉਦਾਹੁ ਨ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ. ਕਿਞ੍ਚੇਤ੍ਥ – ਯਦਿ ਤਾਵ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ, ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਤੋ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਸ੍ਸਤਭਾਵੋ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਚ ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਂ ਆਗਮਵਿਰੋਧਤੋ ਯੁਤ੍ਤਿਵਿਰੋਧਤੋ ਚ. ਅਥ ਨ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ, ‘‘ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਥੀ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਚੋਦਨਾ ਨਿਰਤ੍ਥਿਕਾ ਸਿਯਾ, ਨ ਨਿਰਤ੍ਥਿਕਾ. ਸੋ ਹਿ ਪਰਵਾਦੀ ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਾਨਮ੍ਪਿ ਖਨ੍ਧਭਾਵਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਸਤਿ ਚ ਅਤੀਤੇ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਆਯਤਿਂ ਫਲਂ ਕਥਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਞਾਣਾਦਿ ਅਨਾਗਤੇ ਚ ਅਨਾਗਤਂਸਞਾਣਾਦਿ ਕਥਂ ਪਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥੇਵ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਨ੍ਤਿ ਯਂ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਯਂ ਕਤਾਤਿ. ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਚੇਤਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ. ਯੇਪਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਅਤੀਤਂ ਅਨਾਗਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਞ੍ਚ, ਤੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਵਾਦਾਤਿ.

ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾ ਚੇਤੇ ਤੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਵਾਦਾ. ਤਤ੍ਥ ਕੇਚਿ ਭਾਵਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਾ. ਤੇ ਹਿ ‘‘ਯਥਾ ਸੁਵਣ੍ਣਭਾਜਨਸ੍ਸ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਥਾ ਕਰਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਸਣ੍ਠਾਨਸ੍ਸੇਵ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ, ਨ ਵਣ੍ਣਾਦੀਨਂ, ਯਥਾ ਚ ਖੀਰਂ ਦਧਿਭਾਵੇਨ ਪਰਿਣਮਨ੍ਤਂ ਰਸਵੀਰਿਯਵਿਪਾਕੇ ਪਰਿਚ੍ਚਜਤਿ, ਨ ਵਣ੍ਣਂ, ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਾਪਿ ਅਨਾਗਤਦ੍ਧੁਨੋ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਦ੍ਧਂ ਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਾ ਅਨਾਗਤਭਾਵਮੇਵ ਜਹਨ੍ਤਿ, ਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾਵਂ. ਤਥਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਦ੍ਧੁਨੋ ਅਤੀਤਦ੍ਧਂ ਸਙ੍ਕਮੇ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਕੇਚਿ ਲਕ੍ਖਣਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਾ, ਤੇ ਪਨ ‘‘ਤੀਸੁ ਅਦ੍ਧਾਸੁ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਤੀਤੋ ਅਤੀਤਲਕ੍ਖਣਯੁਤ੍ਤੋ, ਇਤਰਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਅਯੁਤ੍ਤੋ. ਤਥਾ ਅਨਾਗਤੋ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਚ. ਯਥਾ ਪੁਰਿਸੋ ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਰਤ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਾਸੁ ਅਰਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਞ੍ਞੇ ਅਵਤ੍ਥਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਾ, ਤੇ ‘‘ਤੀਸੁ ਅਦ੍ਧਾਸੁ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਧਮ੍ਮੋ ਤਂ ਤਂ ਅਵਤ੍ਥਂ ਪਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੋ ਅਞ੍ਞਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸੀਯਤਿ ਅਵਤ੍ਥਨ੍ਤਰਤੋ, ਨ ਸਭਾਵਤੋ. ਯਥਾ ਏਕਂ ਅਕ੍ਖਂ ਏਕਙ੍ਗੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਏਕਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸਤਙ੍ਗੇ ਸਤਨ੍ਤਿ, ਸਹਸ੍ਸਙ੍ਗੇ ਸਹਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਏਵਂਸਮ੍ਪਦਮਿਦ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਪਰੇ ਅਞ੍ਞਥਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਾ, ਤੇ ਪਨ ‘‘ਤੀਸੁ ਅਦ੍ਧਾਸੁ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਧਮ੍ਮੋ ਤਂ ਤਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਤਦਞ੍ਞਸਭਾਵੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਥਾ ਤਂ ਏਕਾ ਇਤ੍ਥੀ ਮਾਤਾਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਧੀਤਾ’’ਤਿ ਚ. ਏਵਮੇਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਵਾਦਾ.

ਤੇਸੁ ਪਠਮੋ ਪਰਿਣਾਮਵਾਦਿਤਾਯ ਕਾਪਿਲਪਕ੍ਖਿਕੇਸੁ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬੋਤਿ. ਦੁਤਿਯਸ੍ਸਪਿ ਕਾਲਸਙ੍ਕਰੋ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਲਕ੍ਖਣਯੋਗਤੋ. ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸਪਿ ਸਙ੍ਕਰੋਵ. ਏਕਸ੍ਸੇਵ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇ ਤਯੋਪਿ ਕਾਲਾ ਸਮੋਧਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਪੁਰਿਮਪਚ੍ਛਿਮਕ੍ਖਣਾ ਹਿ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਾ, ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ. ਤਤਿਯਸ੍ਸ ਪਨ ਅਵਤ੍ਥਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਸਙ੍ਕਰੋ ਧਮ੍ਮਕਿਚ੍ਚੇਨ ਕਾਲਵਵਤ੍ਥਾਨਤੋ. ਧਮ੍ਮੋ ਹਿ ਸਕਿਚ੍ਚਕ੍ਖਣੇ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਾਗਤੋ, ਪਚ੍ਛਾ ਅਤੀਤੋਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਯਦਿ ਅਤੀਤਮ੍ਪਿ ਧਰਮਾਨਸਭਾਵਤਾਯ ਅਤ੍ਥਿ ਅਨਾਗਤਮ੍ਪਿ, ਕਸ੍ਮਾ ਤਂ ਅਤੀਤਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨਾਗਤਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਨਨੁ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਧਮ੍ਮਕਿਚ੍ਚੇਨ ਕਾਲਵਵਤ੍ਥਾਨਤੋ’’ਤਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਕਿਂ ਕਿਚ੍ਚਂ, ਅਨਵਸੇਸਪਚ੍ਚਯਸਮਵਾਯੇ ਫਲੁਪ੍ਪਾਦਨਂ. ਏਵਂ ਸਤਿ ਅਨਾਗਤਸ੍ਸਪਿ ਚਸ੍ਸ ਤੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਤੋਤਿ ਲਕ੍ਖਣਸਙ੍ਕਰੋ ਸਿਯਾ. ਇਦਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤੇਨੇਵ ਸਭਾਵੇਨ ਸਤੋ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਂ, ਕਿਚ੍ਚਕਰਣੇ ਕੋ ਵਿਬਨ੍ਧੋ, ਯੇਨ ਕਦਾਚਿ ਕਰੋਤਿ ਕਦਾਚਿ ਨ ਕਰੋਤਿ ਪਚ੍ਚਯਸਮਵਾਯਭਾਵਤੋ, ਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਸਮਵਾਯਾਭਾਵਤੋਤਿ ਚੇ? ਤਂ ਨ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ. ਤਤੋ ਏਵ ਚ ਅਦ੍ਧੁਨਂ ਅਵਵਤ੍ਥਾਨਂ. ਧਮ੍ਮੋ ਹਿ ਤੇਨੇਵ ਸਭਾਵੇਨ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋ ਕਸ੍ਮਾ ਕਦਾਚਿ ਅਤੀਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਦਾਚਿ ਅਨਾਗਤੋਤਿ ਕਾਲਸ੍ਸ ਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਨ ਸਿਯਾ. ਯੋ ਹਿ ਧਮ੍ਮੋ ਅਜਾਤੋ, ਸੋ ਅਨਾਗਤੋ. ਯੋ ਜਾਤੋ ਨ ਚ ਨਿਰੁਦ੍ਧੋ, ਸੋ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਯੋ ਨਿਰੁਦ੍ਧੋ, ਸੋ ਅਤੀਤੋ. ਇਦਮੇਵੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਯਦਿ ਯਥਾ ਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਥਾ ਅਤੀਤਂ ਅਨਾਗਤਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਥਾ ਸਤੋ ਅਜਾਤਤਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਤਾ ਚ ਕੇਨ ਹੋਤੀਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਹਿ ਸਭਾਵੇਨ ਸਤੋ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਥਮਿਦਂ ਸਿਜ੍ਝਤਿ ਅਜਾਤੋਤਿ ਵਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧੋਤਿ ਵਾ. ਕਿਂ ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬੇ ਨਾਹੋਸਿ, ਯਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਅਜਾਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਕਿਞ੍ਚ ਪਚ੍ਛਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਨਿਰੁਦ੍ਧੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਅਦ੍ਧਤ੍ਤਯਂ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ, ਯਦਿ ਅਹੁਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਗਤਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਚ ਵਿਨਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਙ੍ਖਤਲਕ੍ਖਣਯੋਗਤੋ ਨ ਸਸ੍ਸਤਭਾਵਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ’’ਤਿ, ਤਯਿਦਂ ਕੇਵਲਂ ਵਾਚਾਵਤ੍ਥੁਮਤ੍ਤਂ ਉਦਯਵਯਾਸਮ੍ਭਵਤੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਚ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਦਾ ਸੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਨ ਚ ਨਿਚ੍ਚੋਤਿ ਕੁਤੋਯਂ ਵਾਚਾਯੁਤ੍ਤਿ.

ਸਭਾਵੋ ਸਬ੍ਬਦਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਨਿਚ੍ਚੋ ਧਮ੍ਮੋ ਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ;

ਧਮ੍ਮੋ ਸਭਾਵਤੋ ਨਾਞ੍ਞੋ, ਅਹੋ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਕੋਸਲਂ.

ਯਞ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਾਨਂ ਖਨ੍ਧਭਾਵਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥੇਵਾਤਿ, ਵਦਾਮ. ਅਤੀਤਂ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਅਨਾਗਤਂ ਯਂ ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਦੁਭਯਸ੍ਸਪਿ ਰੁਪ੍ਪਨਾਦਿਸਭਾਵਾਨਾਤਿਵਤ੍ਤਨਤੋ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਯਥਾਧਮ੍ਮਸਭਾਵਾਨਾਤਿਵਤ੍ਤਨਤੋ ਅਤੀਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਾਗਤਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ, ਨ ਧਰਮਾਨਸਭਾਵਤਾਯ. ਕੋ ਚ ਏਵਮਾਹ ‘‘ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਵਿਯ ਤਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਕਥਂ ਪਨੇਤਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ? ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਸਭਾਵੇਨ. ਇਦਂ ਪਨ ਤਵੇਵ ਉਪਟ੍ਠਿਤਂ, ਕਥਂ ਤਂ ਅਤੀਤਂ ਅਨਾਗਤਞ੍ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਯਦਿ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ.

ਯਂ ਪਨ ‘‘ਨ ਤਾਵ ਕਾਲਂ ਕਰੋਤਿ, ਯਾਵ ਨ ਤਂ ਪਾਪਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੫੦) ਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤੂਪਚਿਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਤੇਨਾਹਿਤਂ ਤਂਫਲੁਪ੍ਪਾਦਨਸਮਤ੍ਥਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਅਤੀਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਧਰਮਾਨਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਸਤਿ ਸਕੇਨ ਭਾਵੇਨ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਕਥਂ ਤਂ ਅਤੀਤਂ ਨਾਮ ਸਿਯਾ. ਇਤ੍ਥਞ੍ਚੇਤਂ ਏਵਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ, ਯਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਹੁਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ, ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਤਿਵੇਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਉਦਯਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਯਤੋ ਚ ਪਚ੍ਛਾ ਨ ਕਾਚਿ ਠਿਤਿ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ, ਯਤੋ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ –

‘‘ਅਨਿਧਾਨਗਤਾ ਭਗ੍ਗਾ, ਪੁਞ੍ਜੋ ਨਤ੍ਥਿ ਅਨਾਗਤੇ;

ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਯੇਪਿ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਆਰਗ੍ਗੇ ਸਾਸਪੂਪਮਾ’’ਤਿ. (ਮਹਾਨਿ. ੧੦, ੩੯);

ਯਦਿ ਚਾਨਾਗਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਸਿਯਾ, ਅਹੁਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਕਾਲੇ ਅਹੁਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਚੇ? ਨ, ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਾਲਸ੍ਸ. ਅਥ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾਵੇਨ ਅਹੁਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ, ਸਿਦ੍ਧਮੇਤਂ ਅਨਾਗਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ. ਯਞ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਸਤਿ ਅਤੀਤੇ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਆਯਤਿਂ ਫਲਂ ਕਥਂ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ, ਨ ਖੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤੀਤਕਮ੍ਮਤੋ ਫਲੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਾ, ਅਥ ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਤਦਾਹਿਤਵਿਸੇਸਤੋ ਸਨ੍ਤਾਨਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ ‘‘ਕਾਮਾਵਚਰਸ੍ਸ ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਉਪਚਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਪਾਕਂ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੪੩੧). ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਫਲਂ ਨਿਚ੍ਚਮੇਵ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕਿਂ ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ. ਉਪ੍ਪਾਦਨੇ ਚੇ, ਸਿਦ੍ਧਮਿਦਂ ਅਹੁਤ੍ਵਾ ਭਵਤੀਤਿ. ਯਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਸਤਿ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤੇ ਕਥਂ ਤਤ੍ਥ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ, ਯਥਾ ਤਂ ਆਲਮ੍ਬਣਂ, ਤਂ ਤਥਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਕਥਞ੍ਚ ਤਂ ਆਲਮ੍ਬਣਂ, ਅਹੋਸਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਚਾਤਿ. ਨ ਹਿ ਕੋਚਿ ਅਤੀਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਅਹੋਸੀਤਿ. ਯਥਾ ਪਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਅਨੁਭੂਤਂ, ਤਥਾ ਤਂ ਅਤੀਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਥਾ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਗਯ੍ਹਤਿ. ਯਦਿ ਚ ਤਂ ਤਥੇਵ ਅਤ੍ਥਿ, ਵਤ੍ਤਮਾਨਮੇਵ ਤਂ ਸਿਯਾ. ਅਥ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਿਦ੍ਧਂ ‘‘ਅਸਨ੍ਤਂ ਞਾਣਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਵਾ ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਤਂ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਵਾ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਾ, ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕਾ, ਨ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂਯੇਵ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਮੇਵ ਧਰਮਾਨਸਭਾਵਂ ਨ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਨ੍ਤਿ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਵਾਦੋ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਨ ਅਤੀਤਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਿਤਾਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਵਾਦਾ, ਅਥ ਖੋ ਆਯਤਨਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਤਾਪਟਿਞ੍ਞਾਯਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਮਤੇਨ ਸਬ੍ਬੇਵ ਸਾਸਨਿਕਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਵਾਦਾ ਸਿਯੁਨ੍ਤਿ.

ਪਦਸੋਧਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਥੀਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਅਤੀਤਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਕਥਾ

੧. ਨਸੁਤ੍ਤਸਾਧਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੯੭. ‘‘ਅਤੀਤਂ ਅਨਾਗਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਕਾਲਵਿਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਵੋਹਾਰੋ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਤਂ ਤਂ ਅਵਤ੍ਥਾਵਿਸੇਸਂ ਉਪਾਦਾਯ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ. ਧਮ੍ਮੋ ਹਿ ਸਕਿਚ੍ਚਕ੍ਖਣੇ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਾਗਤੋ, ਪਚ੍ਛਾ ਅਤੀਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਵਾਯਮਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਿਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਯ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਾ, ਅਵਤ੍ਥਾ ਪਨ ਤੇਸਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾ ਵਵਤ੍ਥਿਤਾਤਿ ਤਦੁਪਾਦਾਨਾ ਕਾਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਿ ਵਵਤ੍ਥਿਤਾ ਏਵ. ਨ ਹਿ ਅਤੀਤਾਦਿ ਅਨਾਗਤਾਦਿਭਾਵੇਨ ਵੋਹਰੀਯਤਿ, ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਪਨ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਤਕਾਲਵਿਸੇਸਾ. ਤੀਸੁਪਿ ਹਿ ਕਾਲੇਸੁ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋਵ, ਤਥਾ ਸੇਸਾ ਖਨ੍ਧਾ ਆਯਤਨਧਾਤੁਯੋ ਚ. ਏਵਮਵਟ੍ਠਿਤੇ ਯਸ੍ਮਾ ਪਰਵਾਦੀ ‘‘ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਨਿਯਤਂ ਵੋਹਾਰਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤੇਸੁਪਿ ਆਰੋਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਅਦ੍ਧਸਙ੍ਕਰਂ ਕਰੋਤਿ. ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਕਤ੍ਵਾ ਵੋਹਰਤੀਤਿ ਤਤੋ ਵਿਵੇਚੇਤੁਂ ‘‘ਅਤੀਤਂ ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਅਯਂ ਕਥਾ ਆਰਦ੍ਧਾ.

ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਰੁਪ੍ਪਨਾਦਿਸਭਾਵੇ ਅਤੀਤਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨੇ ਧਮ੍ਮੇ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਰਾਸਟ੍ਠਂ ਉਪਾਦਾਯ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਚਕ੍ਖੁਰੂਪਾਦੀਸੁ ਕਾਰਣਾਦਿਅਤ੍ਥਂ ਸੁਞ੍ਞਤਟ੍ਠਞ੍ਚ ਉਪਾਦਾਯ ਆਯਤਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਧਾਤੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਅਦ੍ਧਤ੍ਤਯਸਾਧਾਰਣਾ, ਨ ਅਤੀਤਾਦਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵਿਯ ਅਦ੍ਧਵਿਸੇਸਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਖਨ੍ਧਾਦਿਭਾਵਾਵਿਜਹਨਤੋ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਪਨੇਤੇ ਅਤੀਤਾਦਿਕੇ ਖਨ੍ਧਾਦਿਕੇ ਵਿਯ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਤੋ ਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਰਵਾਦੀ ‘‘ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਾਨਂ ਅਤ੍ਥਿਤਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

‘‘ਤਯੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਾਨਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਤ੍ਥਿਤਾਯ ਵਾਰਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨਿਬ੍ਬਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਕਥਨ੍ਤਿ? ਤਂ ਸਬ੍ਬਦਾ ਉਪਲਦ੍ਧਿਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਿਚ੍ਚਸਭਾਵਞਾਪਨਤ੍ਥਂ ਅਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਇਧ ਪਨ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਖਣਤ੍ਤਯਸਮਙ੍ਗਿਤਾਯ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੋ ਨ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਚ੍ਛਾ ਚਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਰੂਪਂ…ਪੇ… ਨ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤੇਨ ‘‘ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾਯ ਅਨੁਪਾਦਾਨਤੋ ਅਤੀਤਂ ਅਨਾਗਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਮਿਨਾਵੂਪਾਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਖਨ੍ਧਾਦਿਭਾਵਾਵਿਜਹਨਤੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਹੇਤੁਨਾ. ਉਪਪਤ੍ਤਿਸਾਧਨਯੁਤ੍ਤਿ ਹਿ ਇਧ ‘‘ਉਪਾਯੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਨਸੁਤ੍ਤਸਾਧਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਸੁਤ੍ਤਸਾਧਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੯੮. ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਏਤੇ ਖਨ੍ਧਆਯਤਨਧਾਤੁਧਮ੍ਮਾ. ਸੁਤ੍ਤਾਹਰਣਨ੍ਤਿ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥਸੁਤ੍ਤਾਹਰਣਂ. ਨੇਸਨ੍ਤਿ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਾਨਂ.

ਸੁਤ੍ਤਸਾਧਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਅਤੀਤਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਏਕਚ੍ਚਂਅਤ੍ਥੀਤਿਕਥਾ

੧. ਅਤੀਤਾਦਿਏਕਚ੍ਚਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੯੯. ਯੇ ਕਤੂਪਚਿਤਾ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਵਿਪਾਕਦਾਨਾਯ ਅਕਤੋਕਾਸਾ, ਕਤੋਕਾਸਾ ਚ ਯੇ ‘‘ਓਕਾਸਕਤੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਚ ਵਿਪ੍ਪਕਤਵਿਪਾਕਾ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ‘‘ਅਵਿਪਕ੍ਕਵਿਪਾਕਾ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤੇਸਂ ਵਿਪਾਕਦਾਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਅਨਪਗਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪਰਵਾਦੀ ਅਤ੍ਥਿਤਂ ਇਚ੍ਛਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਪਰਵਾਦੀ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਪਕ੍ਕਵਿਪਾਕਾ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਤੇਸਂ ਅਪਗਤਨ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿਤਂ ਇਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਏਕਚ੍ਚਂ ਅਤ੍ਥਿ ਏਕਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਵਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਯਥਾ ਅਵਿਪਾਕੇਸੁਪਿ ਏਕਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਵਂ ਵਿਪਕ੍ਕਵਿਪਾਕੇਸੁ ਅਵਿਪਕ੍ਕਵਿਪਾਕੇਸੁ ਚ ਆਪਜ੍ਜਤੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਵਿਪਕ੍ਕਵਿਪਾਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਏਕਚ੍ਚੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਾਲ਼ਿ ਪਵਤ੍ਤਾ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਿਣ੍ਣਂ ਰਾਸੀਨਂ ਵਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਵੋਹਾਰਵਸੇਨਾਤਿ ਫਲਸ੍ਸ ਅਨੁਪਰਮਵੋਹਾਰਵਸੇਨ, ਹੇਤੁਕਿਚ੍ਚਂ ਪਨ ਅਨੁਪਰਤਂ ਅਨੁਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਲਦ੍ਧਿਯਂ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਚੋਦੇਤਬ੍ਬੋਵ. ਅਵਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਞ੍ਹਿ ਫਲਸ੍ਸ ਪਬਨ੍ਧਵੋਹਾਰਂ ਪਰਵਾਦੀ ਵੋਹਾਰਤੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਹੇਤੁ ਪਨਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਚ ਕਮ੍ਮੂਪਚਯਵਾਦਿਭਾਵਤੋ ਪਤ੍ਤਿਅਪ੍ਪਤ੍ਤਿਸਭਾਵਤਾਦਯੋ ਵਿਯ ਚਿਤ੍ਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮੂਪਚਯੋ ਨਾਮ ਏਕੋ ਸਙ੍ਖਾਰਧਮ੍ਮੋ ਅਵਿਪਨ੍ਨੋ, ਸੋਪਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਨ੍ਤਿ ਪਰਵਾਦੀ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ –

‘‘ਨਪ੍ਪਚਯਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ, ਅਪਿ ਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਤੋ;

ਪਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਯਸਾਮਗ੍ਗਿਂ, ਕਾਲੇ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਾਣਿਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਯਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਰਤੋ ਪਰਿਭੋਗਮਯਪੁਞ੍ਞਕਥਾਯ ‘‘ਪਰਿਭੋਗਮਯਂ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਪਟਿਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਵਕ੍ਖਤਿ.

ਏਕਚ੍ਚਂਅਤ੍ਥੀਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੦੧. ਪਰਮਤ੍ਥਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਯ ਏਵ ਸਮ੍ਮਾਸਤਿਯਾ ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਮਗ੍ਗਭੂਤਾਯ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਭਾਵੋ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਤ੍ਤਾ ਇਤਰਾਯ ਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਮਗ੍ਗਫਲਸਮ੍ਮਾਸਤਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿਭਾਵਪਰਿਯਾਯੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ‘‘ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਸਮੁਦਾਯਭੂਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਤਿਸਮੁਦਾਯਭੂਤਸ੍ਸ ਨ ਸਤਿਗੋਚਰਭੂਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਤਿਗੋਚਰਸ੍ਸ ਹਿ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਤਂ ਚੋਦੇਤੁਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਭੇਦਪੁਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੁਤ੍ਤਸਾਧਨਾਯਂ ਪਨ ਪਠਮਂ ਲੋਕਿਯਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ, ਦੁਤਿਯਂ ਮਿਸ੍ਸਕਵਸੇਨ, ਤਤਿਯਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਹੇਵਤ੍ਥਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੦੪. ਹੇਵਤ੍ਥਿਕਥਾਯਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੋ ਧਮ੍ਮੋ ਸਕਭਾਵੇਨ ਅਤ੍ਥਿ ਪਰਭਾਵੇਨ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪਵਤ੍ਤੋ ਪਰਵਾਦੀਵਾਦੋ ਯਥਾ ਵਿਭਜ੍ਜ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਾ ਵਾ ਨ ਬ੍ਯਾਕਾਤਬ੍ਬੋ, ਏਵਂ ਏਕਂਸਤੋ ਨ ਬ੍ਯਾਕਾਤਬ੍ਬੋ ਵਿਸੇਸਾਭਾਵਤੋ, ਕੇਵਲਂ ਠਪਨੀਯਪਕ੍ਖੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ ‘‘ਅਵਤ੍ਤਬ੍ਬੁਤ੍ਤਰੇਨਾ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਹਿ ਸਬ੍ਬੇ ਵਾਦਾ ਸਪ੍ਪਟਿਵਾਦਾਵਾਤਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਭੂਤਕਥਨਤ੍ਤਾ ਅਵਤ੍ਤਬ੍ਬੁਤ੍ਤਰਾ ਉਪੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾ, ਏਵਮਯਮ੍ਪੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੇਨਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਅਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਉਤ੍ਤਰਂ ਅਵਤ੍ਤਬ੍ਬੁਤ੍ਤਰਂ. ਯਥਾ ਅਨਿਚ੍ਚਵਾਦਿਨਂ ਪਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚੋ ਸਦ੍ਦੋ ਪਚ੍ਚਯਾਧੀਨਵੁਤ੍ਤਿਤੋਤਿ, ਉਤ੍ਤਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਦ੍ਧਸਾਧਨਭਾਵਤੋ, ਏਵਂ ਇਧਾਪਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਸਿਦ੍ਧਸਾਧਨਞ੍ਹਿ ਦਡ੍ਢਸ੍ਸ ਡਹਨਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਨਿਰਤ੍ਥਕਮੇਵ ਸਿਯਾ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਪਰਵਾਦਿਨਾ ਯੇਨ ਸਭਾਵੇਨ ਯੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੇਨੇਵ ਸਭਾਵੇਨ ਸੋ ਵਿਨਾ ਕਾਲਭੇਦਾਦਿਪਰਾਮਸਨੇਨ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਯੋਨਿਸੋ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਹੇਵਤ੍ਥਿ, ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤੇਨ ਪਰਵਾਦਿਨਾ ਯਥਾ ਸਪਰਭਾਵੇਹਿ ਰੂਪਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਿਤਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਾ, ਏਵਂ ਕਾਲਦੇਸਾਦਿਭੇਦੇਹਿਪਿ ਸਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਾ ਏਵ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਅਤੀਤਂ ਅਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਸੇਨ, ਅਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਿ ਵਾ ਅਤੀਤਾਦਿਵਸੇਨ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਸਤਿ ਨਿਗਣ੍ਠਾਚੇਲਕਵਾਦੋ ਪਰਿਦੀਪਿਤੋ ਸਿਯਾ. ਤੇ ਹਿ ‘‘ਸਿਯਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਿਯਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਿਯਾ ਅਤ੍ਥਿ ਚ ਨਤ੍ਥਿ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਬ੍ਬਪਦਤ੍ਥੇਸੁ ਪਤ੍ਤਭਾਗੇ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਿ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਸਭਾਵੇਨੇਵ, ਦੇਸਕਾਲਸਨ੍ਤਾਨਵਸੇਨ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿਤਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਤਂ ਸਿਦ੍ਧਸਾਧਨਂ ਸਕਵਾਦਿਨੋਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ. ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਯੋ ਸਭਾਵੋ, ਨ ਸੋ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ. ਯਦਿ ਉਪਲਬ੍ਭੇਯ੍ਯ, ਅਞ੍ਞੋ ਏਵ ਸੋ ਸਿਯਾ. ਨ ਚੇਤ੍ਥ ਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਂ ਸਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿਭਾਵਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਯਥਾ ਚ ਪਰਭਾਵੇਨ ਨਤ੍ਥਿਤਾਯ ਨ ਵਿਵਾਦੋ, ਏਵਂ ਦੇਸਕਾਲਨ੍ਤਰੇਸੁਪਿ ਇਤ੍ਤਰਕਾਲਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ. ਨ ਹਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੇਸਨ੍ਤਰਂ, ਕਾਲਨ੍ਤਰਂ ਵਾ ਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਖਣਿਕਭਾਵਤੋ. ਏਤੇਨੇਵ ਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਰੇਨ ਨਤ੍ਥਿਤਾਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯਥਾ ਚ ਅਤ੍ਥਿਤਾ, ਨਤ੍ਥਿਤਾ ਵਿਨਾ ਕਾਲਭੇਦੇਨ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮੇ ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਦਾਪਿ ਨਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ.

ਯਂ ਪਨ ਤੇ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਯਥਾ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਕਟਕਾਦਿਰੂਪੇਨ ਠਿਤਂ ਰੁਚਕਾਦਿਭਾਵਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਨਿਚ੍ਚਾਨਿਚ੍ਚਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਸੁਵਣ੍ਣਭਾਵਾਵਿਜਹਨਤੋ ਨਿਚ੍ਚਂ ਕਟਕਾਦਿਭਾਵਹਾਨਿਤੋ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਇਦਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ‘‘ਕਿਂ ਕਟਕਭਾਵੋ ਕਟਕਸ੍ਸ, ਉਦਾਹੁ ਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਯਦਿ ਕਟਕਸ੍ਸ, ਸੁਵਣ੍ਣਨਿਰਪੇਕ੍ਖੋ ਸਿਯਾ ਤਦਞ੍ਞਭਾਵੋ ਵਿਯ. ਅਥ ਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸ, ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਤਤ੍ਥ ਉਪਲਬ੍ਭੇਯ੍ਯ ਸੁਵਣ੍ਣਭਾਵੋ ਵਿਯ. ਨ ਚ ਸਕ੍ਕਾ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਏਕਭਾਵੋਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਕਟਕਵਿਨਾਸੇਪਿ ਸੁਵਣ੍ਣਾਵਿਨਾਸਤੋ. ਅਥ ਮਤਂ, ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਕਾਦੀਨਂ ਪਰਿਯਾਯੀਪਰਿਯਾਯਭਾਵਤੋ ਨਾਯਂ ਦੋਸੋਤਿ. ਯਥਾ ਹਿ ਕਟਕਪਰਿਯਾਯਨਿਰੋਧੇਨ ਰੁਚਕਪਰਿਯਾਯੁਪ੍ਪਾਦੇਪਿ ਪਰਿਯਾਯੀ ਤਥੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏਵਂ ਮਨੁਸ੍ਸਪਰਿਯਾਯਨਿਰੋਧੇ ਦੇਵਪਰਿਯਾਯੁਪ੍ਪਾਦੇਪਿ ਪਰਿਯਾਯੀ ਜੀਵਦ੍ਰਬ੍ਯਂ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਨਿਚ੍ਚਾਨਿਚ੍ਚਂ, ਤਥਾ ਸਬ੍ਬਦ੍ਰਬ੍ਯਾਨੀਤਿ. ਤਯਿਦਂ ਅਮ੍ਬਂ ਪੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਲਬੁਜਬ੍ਯਾਕਰਣਂ. ਯਂ ਸ੍ਵੇਵ ਨਿਚ੍ਚੋ ਅਨਿਚ੍ਚੋਤਿ ਵਾ ਵਦਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਨਿਚ੍ਚਤਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਅਨਿਚ੍ਚਤਂ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ, ਅਥ ਪਰਿਯਾਯਪਰਿਯਾਯੀਨਂ ਅਨਞ੍ਞਤਾ ਇਚ੍ਛਿਤਾ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਪਰਿਯਾਯੋਪਿ ਨਿਚ੍ਚੋ ਸਿਯਾ ਪਰਿਯਾਯਿਨੋ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਪਰਿਯਾਯਸਰੂਪਂ ਵਿਯ, ਪਰਿਯਾਯੀ ਵਾ ਅਨਿਚ੍ਚੋ ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਪਰਿਯਾਯਸਰੂਪਂ ਵਿਯਾਤਿ. ਅਥ ਨੇਸਂ ਅਞ੍ਞਾ ਅਨਞ੍ਞਤਾ, ਏਵਞ੍ਚ ਸਤਿ ਵੁਤ੍ਤਦੋਸਦ੍ਵਯਾਨਤਿਵਤ੍ਤਿ. ਅਪਿਚ ਕੋਯਂ ਪਰਿਯਾਯੋ ਨਾਮ, ਯਦਿ ਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਸੁਵਣ੍ਣੋ ਤਾਵ ਹੋਤੁ, ਕਥਂ ਜੀਵਦ੍ਰਬ੍ਯੇ ਅਰੂਪਿਭਾਵਤੋ. ਯਦਿ ਤਸ੍ਸਪਿ ਸਣ੍ਠਾਨਵਨ੍ਤਂ ਇਚ੍ਛਿਤਂ, ਤਥਾ ਸਤਿਸ੍ਸ ਏਕਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੇ ਬਹੁਤਾ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ਸਰੂਪਤਾ ਚ ਸਣ੍ਠਾਨਵਨ੍ਤੇਸੁਪਿ ਪੀਲ਼ਕਾਦੀਸੁ ਤਥਾਦਸ੍ਸਨਤੋ. ਅਥ ਪਵਤ੍ਤਿਵਿਸੇਸੋ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਬਹੁਤਾ ਖਣਿਕਤਾ ਚ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਰਿਯਾਯਸਰੂਪਮੇਵ ਤਾਵ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਤਬ੍ਬਂ.

ਯਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਕਟਕਾਦਿਰੂਪੇਨ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋਗਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨੇਸੁ ਵਿਸਿਟ੍ਠੇਸੁ ਰੂਪਗਨ੍ਧਰਸਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇਸੁ ਕਿਂ ਏਕਂ, ਉਦਾਹੁ ਤੇਸਂ ਸਮੁਦਾਯੋ, ਤਬ੍ਬਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਰਂ ਸੁਵਣ੍ਣਨ੍ਤਿ? ਤਤ੍ਥ ਨ ਤਾਵ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਏਕੇਕਂ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਤੇਨ ਸੁਵਣ੍ਣਕਿਚ੍ਚਾਸਿਦ੍ਧਿਤੋ, ਨਾਪਿ ਤਬ੍ਬਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਰਂ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਅਥ ਸਮੁਦਾਯੋ, ਤਂ ਪਨ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨ ਤਸ੍ਸ ਨਿਚ੍ਚਤਾ, ਨਾਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸ, ਏਵਂ ਕਟਕਸ੍ਸਪਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ. ਤਯਿਦਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਜੀਵਦ੍ਰਬ੍ਯਸ੍ਸਪਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਾਧੇਤੀਤਿ ਕੁਤੋ ਤਸ੍ਸ ਨਿਚ੍ਚਾਨਿਚ੍ਚਤਾਤਿ ਅਲਮਤਿਪ੍ਪਪਞ੍ਚੇਨ.

ਹੇਵਤ੍ਥਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਮਹਾਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਦੁਤਿਯਵਗ੍ਗੋ

੧. ਪਰੂਪਹਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੩੦੭. ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਰਾਗਾਵ ਅਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਰਾਗਾਨਂ ਅਧਿਮਾਨਿਕਤਾਯ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋਤਿ ਯਾਵ ਅਧਿਮਾਨਿਕਂ, ਤਾਵ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾ ਨਿਦ੍ਦਂ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਅਧਿਮਾਨਿਕਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਗਤਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਧਿਮਾਨਿਕਪੁਬ੍ਬਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ ਸਿਯੁ’’ਨ੍ਤਿ.

੩੦੮. ਯਂ ਵਿਮਤਿਗਾਹਕਾਰਣਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ, ਤਂ ‘‘ਹਨ੍ਦ ਹੀ’’ਤਿ ਪਰਂ ਜੋਤੇਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ ‘‘ਕਾਰਣਤ੍ਥੇਤਿ ਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਿਮਤਿਗਾਹਸ੍ਸ ਪਨ ਨਿਚ੍ਛਿਤਤਂ ‘‘ਹਨ੍ਦ ਹੀ’’ਤਿ ਪਰਂ ਜੋਤੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਚਸਾਯਤ੍ਥੇ’’ਤਿ.

ਪਰੂਪਹਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਵਚੀਭੇਦਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੨੬. ਸੋਤਿ ਪਠਮਮਗ੍ਗਟ੍ਠੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਵਿਰਜਂ ਵੀਤਮਲਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ ‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’’ਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਅਞ੍ਞਥਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਦਯਬ੍ਬਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇਪਿ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸੋ ਦੁਕ੍ਖਮਿਚ੍ਚੇਵ ਵਾਚਂ ਭਾਸਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

੩੨੮. ਇਚ੍ਛਿਤੇਤਿ ਪਰਵਾਦਿਨਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੇ. ਆਰੋਪਿਤੇਤਿ ਯੁਤ੍ਤਿਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤੇ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਵਚੀਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨਕ੍ਖਣਤੋ ਪਨ ਪਚ੍ਛਾ ਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣਾਤੀਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤੇ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਨਿਚ੍ਛਾਰਿਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਸੁਣਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ‘‘ਯੇਨ ਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣਾਤੀ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੩੩੨. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਿਕਸ੍ਸ ਪਠਮਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਖਣੇ. ਅਭਿਭੂਸੁਤ੍ਤਾਹਰਣੇ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ਏਤੇਨ ਤਦਾਹਰਣਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਅਸਾਧਕ’’ਨ੍ਤਿ.

ਵਚੀਭੇਦਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਚਿਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੩੫. ਏਵਨ੍ਤਿ ‘‘ਏਕਚਿਤ੍ਤਂ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਤਿ ਅਰੂਪਭਵਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ. ਏਤੇਨਾਤਿ ‘‘ਏਕਮੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰੁਪ੍ਪੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂਵਾਦਿਨਾ ਦੁਤਿਯਾਪਿ ਅਡ੍ਢਕਥਾ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਾ ਪਠਮਕਥਾਯ ਚਿਰਕਾਲਾਵਟ੍ਠਾਨਵਚਨਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਭਾਵਵਿਭਾਵਨਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪੁਰਿਮਾਯਾਤਿ ‘‘ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ ਪਞ੍ਹਤੋ ਪੁਰਿਮਾਯ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ‘‘ਵਸ੍ਸਸਤਂ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ‘‘ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾ ਕਤਾ, ਪਚ੍ਛਿਮਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਏਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ ‘‘ਨ ਹੇਵਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ’’ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਕਤੋ. ਅਵਿਰੋਧੋ ਵਿਭਾਵੇਤਬ੍ਬੋ, ਯਤੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਅਨੁਞ੍ਞਾ ਕਤਾ, ਨ ਪਚ੍ਛਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵਸ੍ਸਸਤਾਦੀਤਿ ਚ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਨ ਕੇਵਲਂ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਵਸ੍ਸਸਤਾਨੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਯੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ, ਅਥ ਖੋ ‘‘ਏਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਪੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ‘‘ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪਞ੍ਹੋ ਸਕਵਾਦਿਨਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਵਿਯ ਵੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਪਞ੍ਹੋ ਪਰਵਾਦਿਸ੍ਸ. ‘‘ਉਪ੍ਪਾਦਵਯਧਮ੍ਮਿਨੋ’’ਤਿਆਦਿਸੁਤ੍ਤਤ੍ਥਵਸੇਨ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਸਕਵਾਦਿਸ੍ਸਾਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਚਿਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਾਭਿਸਮਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੩੯. ‘‘ਤਾਨਿ ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿਪਿ ਞਾਣਾਨਿ ਏਕੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੋਯੇਵਾਤਿ ਪਟਿਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਅਥ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਞਾਣਾਨਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇਞਾਣਾਦੀਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਞਾਣਾਨਂ. ਏਕਮਗ੍ਗਭਾਵਤੋਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਆਦਿਏਕਮਗ੍ਗਭਾਵਤੋ. ਕਮੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਿਪਿ ਹਿ ਤਾਨਿ ਞਾਣਾਨਿ ਤਂਤਂਮਗ੍ਗਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਸਾਧਨਤੋ ਏਕੋਯੇਵ ਮਗ੍ਗੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕਮਗ੍ਗਸ੍ਸ…ਪੇ… ਪਟਿਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ.

੩੪੪. ਦਸ੍ਸਨੇਤਿ ਮਗ੍ਗਦਸ੍ਸਨੇ.

੩੪੫. ਧਮ੍ਮਤ੍ਥਾਨਂ ਹੇਤੁਫਲਭਾਵਤੋ ਧਮ੍ਮਤ੍ਥਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਨਂ ਸਿਯਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਹੇਤੁਤਾ, ਤਦਭਾਵਤੋ ਨ ਇਤਰਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ…ਪੇ… ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਾਸਮ੍ਪਿ ਪਨ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਨਂ ਪਠਮਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਹੇਤੁਤਾ ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਾ ਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮੇਨੇਵ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਫਲਾਨਂ ਵਿਯ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਟ੍ਠਹਿ ਞਾਣੇਹੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਕ੍ਖੇਪਕਣ੍ਡੇ ਆਗਤਨਯੇਨ ਦੁਕ੍ਖਾਦਿਞਾਣਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਾਦਿਞਾਣਾਨਞ੍ਚ ਵਸੇਨ ‘‘ਅਟ੍ਠਹਿ ਞਾਣੇਹੀ’’ਤਿ ਯੁਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ.

ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਾਭਿਸਮਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਵੋਹਾਰਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੪੭. ਵਿਸਯਵਿਸਯੀਸੂਤਿ ਰੂਪਚਕ੍ਖਾਦਿਕੇ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤੇ ਹਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਲੋਕਿਯਾ. ਵਿਸਯਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇਵ. ਸੋ ਹਿ ਵੋਹਰਿਤਬ੍ਬਤੋ ਵੋਹਾਰਕਰਣਤਾਯ ਚ ‘‘ਵੋਹਾਰੋ’’ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਵਿਸਯੀਨਂ ਵਿਸਯਸ੍ਸਪਿ ਆਸਵਾਦਿਅਨਾਰਮ੍ਮਣਤਾਭਾਵਤੋ. ਅਸਿਦ੍ਧਲੋਕੁਤ੍ਤਰਭਾਵਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਸਾਸਵਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਾਯਤਨਸ੍ਸ ਯਥਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਤਾ ਤਵ ਮਤੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਪਟਿਹਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਤਿ ਇਦਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪਵਚਨਂ. ਪਰਿਕਪ੍ਪਵਚਨਞ੍ਚ ਅਯਾਥਾਵਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਹਿ…ਪੇ… ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਨ ਹਿ ਜਲਂ ਅਨਲਨ੍ਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਂ ਦਹਤਿ ਪਚਤਿ ਵਾ. ਕਿਂ ਲੋਕਿਯੇਨ ਞਾਣੇਨ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਤੋ ਲੋਕਿਯੋ ਰੂਪਾਯਤਨਾਦਿ ਵਿਯ, ਉਦਾਹੁ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਯਮਾਨਮਗ੍ਗਾਦਿ ਵਿਯਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਹੇਤੁਸ੍ਸ ਅਨੇਕਨ੍ਤਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਲੋਕਿਯੇ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੇ ਚ ਸਮ੍ਭਵਤੋ’’ਤਿ.

ਵੋਹਾਰਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੧. ਨਿਰੋਧਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੫੩. ਯੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਯੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਾਨਂ. ਦ੍ਵੀਹਿ ਨਿਰੋਧੇਹੀਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਪਟਿਸਙ੍ਖਾਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਨਿਰੋਧੇਹਿ. ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਤਿ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ, ਪਞ੍ਞਾਵਿਸੇਸੋ. ਤੇਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਨਿਰੋਧੋ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਿਰੋਧੋ. ਯੋ ਸਾਸਵੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਵਿਸਂਯੋਗੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਯੋ ਪਚ੍ਚਯਵੇਕਲ੍ਲੇਨ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਵਿਬਨ੍ਧਭੂਤੋ ਨਿਰੋਧੋ, ਸੋ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਯ ਨਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਿਰੋਧੋ ਨਾਮਾਤਿ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਲਦ੍ਧਿ. ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਯ ਵਿਨਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਵੇਕਲ੍ਲੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਭਙ੍ਗਾ’’ਤਿ. ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੋਪਿ ਹਿ ਨਿਰੋਧੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਯਤੋ ‘‘ਇਮਸ੍ਸੁਪ੍ਪਾਦਾ ਇਦਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਲਕ੍ਖਣੁਦ੍ਦੇਸਸ੍ਸ ਪਟਿਲੋਮੇ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਾ ਇਦਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਤੇਨਾਤਿ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਯ ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ ਖਣਿਕਨਿਰੋਧਸ੍ਸ ਚ ਇਧ ਨਾਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ.

ਨਿਰੋਧਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਦੁਤਿਯਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਤਤਿਯਵਗ੍ਗੋ

੧. ਬਲਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੫੪. ਨਿਦ੍ਦੇਸਤੋਤਿ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ ਅਨਵਕਾਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਪ੍ਪਕਾਰਤੋ. ਸੋ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਂ ਕਿਲੇਸਾਵਰਣਾਦਿਂ, ਤਮੇਵ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਭੇਦਤੋ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਂ. ‘‘ਸਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਇਦਂ ਸਰੂਪਤੋ ਗਹਣਂ, ‘‘ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋ’’ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਭੇਦਤੋ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਧਮ੍ਮੇ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਤੇਸਂ ਆਕਾਰਭੇਦੇ ਅਨਵਸੇਸੇਤ੍ਵਾਵ ਜਾਨਾਤਿ. ਯਥਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਮੁਖੇ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੧੫੬; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਮੋਘਰਾਜਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੮੫; ਪਟਿ. ਮ. ੩.੫). ਉਦ੍ਦੇਸਤੋਤਿ ਏਕਦੇਸਤੋ. ਏਕਦੇਸੋ ਚ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਉਦ੍ਦੇਸਮਤ੍ਤੇਨਪੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਯਥਾਭੂਤਞਾਣਾਦਿਪ੍ਪਭੇਦਾਨਂ ਆਸਯਾਦੀਨਂ ਉਦ੍ਦੇਸਮਤ੍ਤੇਨਪਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਤਿਕ੍ਖਮੁਦੁਭਾਵਜਾਨਨਮਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾ’’ਤਿ. ਥੇਰੇਨਾਤਿ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰੇਨ. ਏਵਮੇਵਾਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਤੋ ਠਾਨਾਦਿਮਤ੍ਤਜਾਨਨਾਕਾਰੇਨੇਵ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਸਕਵਾਦਿਨਾਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤੋਯੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਥਮਯਂ ਚੋਦੇਤਬ੍ਬੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿ.

੩੫੬. ਸੇਸੇਸੂਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰੋਪਰਿਯਤ੍ਤਞਾਣਤੋ ਸੇਸੇਸੁ. ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋਤਿ ਅਸਾਧਾਰਣਤਾਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਨਨੁ ਚ ਸੇਸਾਨਂ ਅਸਾਧਾਰਣਤਾਪਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਠਾਨਾ…ਪੇ… ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ.

ਬਲਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਅਰਿਯਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੫੭. ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤੇਨ ਸਤ੍ਤੇਨ ਸੁਞ੍ਞੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਸੁਞ੍ਞਤਞ੍ਚ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ‘‘ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਫਸ੍ਸਾਨਂ ਸਮੋਧਾਨਂ ਕਥਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ਠਾਨਾਠਾਨਭੂਤੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸੁਞ੍ਞਤਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤੇਨ ਸਤ੍ਤੇਨ ਸੁਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿ ਪਕਾਰੇਨ ਨਯੇਨ. ਅਥ ਵਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਠਾਨਾਠਾਨਮਨਸਿਕਾਰੋ ਸਙ੍ਖਾਰਾਰਮ੍ਮਣੋ, ਸੁਞ੍ਞਤਾਮਨਸਿਕਾਰੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਰਮ੍ਮਣੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ. ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਫਸ੍ਸਾਨਂ ਸਮੋਧਾਨਂ ਕਥਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਤ੍ਤਸੁਞ੍ਞਤਾਯ ਸੁਞ੍ਞਤ੍ਤੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਅਞ੍ਞੋਵ ਠਾਨਾਠਾਨਮਨਸਿਕਾਰੋ, ਅਞ੍ਞੋ ਸੁਞ੍ਞਤਾਮਨਸਿਕਾਰੋਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤੇਵ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਫਸ੍ਸਾਨਂ ਸਮੋਧਾਨਾਪਤ੍ਤਿਚੋਦਨਾ, ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਕਥਂ ਅਰਿਯਭਾਵਸਿਦ੍ਧਿ ਠਾਨਾਠਾਨਞਾਣਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਕਿਂ ਵਾ ਏਤਾਯ ਯੁਤ੍ਤਿਚਿਨ੍ਤਾਯ. ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਪਚ੍ਛਿਸਦਿਸੋ ਹਿ ਪਰਵਾਦਿਵਾਦੋ. ਅਞ੍ਞੇਸੁਪਿ ਠਾਨੇਸੁ ਈਦਿਸੇਸੁ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਾਦਿਆਕਾਰਂ, ਸਤ੍ਤਾਕਾਰਮੇਵ ਵਾ ਅਸਨ੍ਤਂ ਰੂਪਾਦਿਉਪਾਦਾਨੇ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ. ਅਭੂਤਾਰੋਪਨਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਪਣਿਦਹਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਸੋਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਪਣਿਧਿ. ਏਕਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਖਨ੍ਧੇ.

ਅਰਿਯਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਵਿਮੁਚ੍ਚਮਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੬੬. ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਕਦੇਸੇਨ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਏਕਦੇਸੇਨ ਅਵਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ‘‘ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਦੋਸੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਕਦੇਸਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ, ਏਕਦੇਸਂ ਅਵਿਮੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਚ ‘‘ਤਞ੍ਹਿ ਤਦਾ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੇਕਦੇਸੇਨ ਵਿਮੁਚ੍ਚਮਾਨਨ੍ਤਿਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤੋਵਾਯਮਤ੍ਥੋ. ਵਿਪ੍ਪਕਤਨਿਦ੍ਦੇਸੇਤਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨਕਿਰਿਯਾਯ ਅਪਰਿਯੋਸਿਤਤਾਨਿਦ੍ਦੇਸੇ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਮਾਨਨ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਪਕਤਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਤਿ ਪਰਵਾਦਿਨਾ. ਵਿਮੁਚ੍ਚ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਮਾਨਸ੍ਸ ਵਿਮੁਤ੍ਤਭਾਵਾਭਾਵਤੋ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਭੇਦੇਨ ਪਨ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਤਿ ਚ ਦੋਸੇ ਵਿਪ੍ਪਕਤਨਿਦ੍ਦੇਸੇਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਕਦੇਸੋ ਵਿਸੇਸਨਂ ਹੋਤਿ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤੋ. ਫਲਚਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਪਠਮਫਲਚਿਤ੍ਤੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ.

ਵਿਮੁਚ੍ਚਮਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਅਟ੍ਠਮਕਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੬੮. ਪਹੀਨਾ ਨਾਮ ਭਵੇਯ੍ਯੁਂ, ਨ ਪਹਿਯ੍ਯਮਾਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਅਟ੍ਠਮਕਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਅਟ੍ਠਮਕਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੭੧. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਨਂਯੇਵ ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਭਾਵੋ, ਨ ਲੋਕਿਯਾਨਨ੍ਤਿ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਵਸੇਨਾਹ ‘‘ਅਪ੍ਪਟਿਲਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾਨਿ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਤਿ ਯਥਾ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰੂਹੇਨ੍ਤੋ ਵਾ. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਭਾਵਂ ਪਨ ਪਤ੍ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਪੁਨ ਭਾਵਨਾਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਨ ਪਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ.

ਅਟ੍ਠਮਕਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੭੩. ਵਿਸਿਨੋਤਿ ਵਿਸੇਸੇਨ ਬਨ੍ਧਤਿ ਵਿਸਯੀਨਂ ਅਤ੍ਤਪਟਿਬਨ੍ਧਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਵਿਸਯੋ, ਆਰਮ੍ਮਣਂ, ਅਨੁਭਵਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਆਨੁਭਾਵੋ, ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ, ਬਲਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਗੋਚਰਕਰਣਂ ਗੋਚਰੋ, ਵਿਸਯੇ ਆਨੁਭਾਵਗੋਚਰਾ ਵਿਸਯ…ਪੇ… ਚਰਾਤਿ. ਤੇਹਿ ਯਥਾ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਵਿਸੇਸਂ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤੇਨ ਝਾਨਧਮ੍ਮੇਨ ਆਹਿਤਬਲਂ ਕਤਬਲਾਧਾਨਂ. ਵਿਸਯਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਆਨੁਭਾਵਗੋਚਰਕਰਣਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਦਸ੍ਸਨਂ ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਤੇਹਿ ਉਪਤ੍ਥਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਬਲਾਧਾਨਂ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਾਦਿਸੇ ਵਿਸਯੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਬਲਾਧਾਨਞ੍ਚ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਤੋ ਮਹਗ੍ਗਤਧਮ੍ਮਵਿਸੇਸਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਪਣੀਤੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਜਰੂਪੇਹਿ ਵਿਸੇਸਾਪਤ੍ਤਿ. ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਰਾਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਏਕੇ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪੁਰਿਮਂ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਮਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਬਲਾਧਾਨਤੋ ਪੁਰਿਮਂ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਮਤ੍ਤਮੇਵ. ਵਦਨ੍ਤੋ ਸਙ੍ਗਹਕਾਰੋ. ਵਿਸਯਗ੍ਗਹਣਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਕਤਂ. ਨ ਵਿਸਯਵਿਸੇਸਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਨ ਵਿਸਯਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਯਤੋ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਰੂਪਾਯਤਨਮੇਵ ਵਿਸਯੋਤਿ ਵਿਸਯਸ੍ਸ ਸਦਿਸਤਂ ਅਵਿਸੇਸਂ ਆਹ, ਸਦਿਸਸ੍ਸ ਵਾ ਵਿਸੇਸਂ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਧਮ੍ਮੁਪਤ੍ਥਦ੍ਧ …ਪੇ… ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਲਦ੍ਧਿਯੇਵ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਭਾਵੋ. ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਉਪਾਯੋ, ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਕਤਿਚਕ੍ਖੁਮਤੋ ਏਵ ਹਿ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਕਸਿਣਾਲੋਕਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਞਾਣਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਨਂ, ਸੋ ਚ ਕਸਿਣਮਣ੍ਡਲੇ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਵਿਨਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਪਚ੍ਚਯਤਾਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਤਿ ‘‘ਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਵਚਨੇਨ. ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਪਚ੍ਚਯੇਨਾਤਿ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨੇਨ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਿ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਿਤਾਨਿ. ਝਾਨਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਿਤੇਸੁ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ. ਤਸ੍ਸ ਹੇਸਾ ਲਦ੍ਧਿ.

੩੭੪. ਯੇਨ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਨੋ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਭਾਵਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਨੇਨ ਪਟਿਜਾਨਨੇਨ. ਤੀਣਿ ਚਕ੍ਖੂਨਿ ਮਂਸਦਿਬ੍ਬਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੂਨਿ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਤਰਭਾਵਂ ਵਦਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗਤਞਾਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੭੭. ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਪਾਦਕਤ੍ਤਾ ‘‘ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗਤਞਾਣਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੇ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗਤਜਾਨਨਕਿਚ੍ਚਕੇ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਮ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਤਂਕਿਚ੍ਚਕਤਾਭਾਵਤੋ. ਯਤੋ ਯਂ ਅਨਞ੍ਞਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਤਤੋ ਅਨਞ੍ਞਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਮਿਨਾ…ਪੇ… ਭਵਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਭਾਵਂ ਨਿਵਾਰੇਤੀਤਿ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਞਾਣਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖਿਕਤ੍ਤਾ ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗਤਞਾਣਸ੍ਸ ਤਤੋ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਭਾਵਂ ਨਿਵਾਰੇਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਤਂ ਪਰਿਭਣ੍ਡਞਾਣਂ. ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗਤਞਾਣਤੋ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਭਾਵਂ ਨ ਨਿਵਾਰੇਤਿ ਅਤਪ੍ਪਕ੍ਖਿਕਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗਤਞਾਣਕਿਚ੍ਚਤਾ ਪਰਵਾਦਿਨਾ ਇਚ੍ਛਿਤਾ, ਨ ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗਤਞਾਣਸ੍ਸ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਿਚ੍ਚਤਾਤਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ‘‘ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗਤਞਾਣਮੇਵ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਵ-ਸਦ੍ਦੋ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗਤਞਾਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਸਂਵਰਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੭੯. ਆਟਾਨਾਟਿਯਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਸਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਕ੍ਖਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਰਤਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੭੬, ੨੮੬) ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਨਂ ਸਂਵਰਾਸਂਵਰਸਬ੍ਭਾਵੋ ਅਵਿਵਾਦਸਿਦ੍ਧੋ. ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਵਿਵਾਦੋ, ਤਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨ ਤਾਵਤਿਂਸਾਦਯੋ ਗਹਿਤਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਸਤੀਤਿ ਯਦਿ ਤਾਵਤਿਂਸੇਸੁ ਸਂਵਰਾਸਂਵਰੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ. ਸੁਰਾਪਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਸੁਯ੍ਯਤੀ’’ਤਿ ਪਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਕਥਂ ਸੁਯ੍ਯਤੀਤਿ? ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਕੁਮ੍ਭਜਾਤਕੇ –

‘‘ਯਂ ਵੇ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬਦੇਵਾ ਪਮਤ੍ਤਾ,

ਤਿਦਿਵਾ ਚੁਤਾ ਸਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਮਾਯਾ;

ਤਂ ਤਾਦਿਸਂ ਮਜ੍ਜਮਿਮਂ ਨਿਰਤ੍ਥਂ,

ਜਾਨਂ ਮਹਾਰਾਜ ਕਥਂ ਪਿਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧੬.੫੮);

ਤਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਦੇਵਾ ਨਾਮ ਅਸੁਰਾ. ਤੇ ਹਿ ਤਾਵਤਿਂਸਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪੁਬ੍ਬਦੇਵਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਿਂਸੁ. ਪਮਤ੍ਤਾਤਿ ਸੁਰਾਪਾਨੇਨ ਪਮਾਦਂ ਆਪਨ੍ਨਾ. ਤਿਦਿਵਾਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਲੋਕੇ ਉਪਾਦਾਯ ਤਤਿਯਲੋਕਭੂਤਾ ਦੇਵਟ੍ਠਾਨਾ, ਨਾਮਮੇਵ ਵਾ ਏਤਂ ਤਸ੍ਸ ਦੇਵਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ. ਸਸ੍ਸਤਿਯਾਤਿ ਕੇਵਲਂ ਦੀਘਾਯੁਕਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਸਮਾਯਾ ਸਹ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਸੁਰਮਾਯਾਯ, ਅਸੁਰਮਨ੍ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚੁਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਆਗਨ੍ਤੁਕਦੇਵਪੁਤ੍ਤਾ ਆਗਤਾਤਿ ਨੇਵਾਸਿਕਾ ਗਨ੍ਧਪਾਨਂ ਸਜ੍ਜਯਿਂਸੁ. ਸਕ੍ਕੋ ਸਕਪਰਿਸਾਯ ਸਞ੍ਞਮਦਾਸੀ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤੇਸਂ ਸੁਰਾਪਾਨਂ ਅਸਂਵਰੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਤਾਵਤਿਂਸਾਨਂ ਪਾਤੁਭਾਵਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸੁਰਾਪਾਨਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਥ ਨਾਹੋਸਿ, ਪਗੇਵ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਯੋਤਿ ਵਿਰਮਿਤਬ੍ਬਾਭਾਵਤੋ ਏਵ ਤਾਵਤਿਂਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਉਪਰਿ ਦੇਵਲੋਕੇਸੁ ਸਮਾਦਾਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਵਿਰਤਿਵਸੇਨ ਪੁਰੇਤਬ੍ਬਾ ਸਂਵਰਾ ਨ ਸਨ੍ਤਿ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਪਨ ਸਨ੍ਤਿਯੇਵ. ਤਥਾ ਤੇਹਿ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ ਅਸਂਵਰਾ. ਨ ਹਿ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾਨੁਸਯਾਨਂ ਮਗ੍ਗਵਜ੍ਝਾ ਕਿਲੇਸਾ ਨ ਸਨ੍ਤੀਤਿ.

ਸਂਵਰਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਤਤਿਯਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਚਤੁਤ੍ਥਵਗ੍ਗੋ

੧. ਗਿਹਿਸ੍ਸ ਅਰਹਾਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੮੭. ਗਿਹਿਛਨ੍ਦਰਾਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾਯਾਤਿ ਗਿਹਿਭਾਵੇ ਕਾਮਭੋਗਿਭਾਵੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗਸਹਿਤਤਾਯ.

ਗਿਹਿਸ੍ਸ ਅਰਹਾਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੯੩. ਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਅਧਿਗਮੋ. ਅਧਿਗਮੋ ਨਾਮ ਸਮਨ੍ਨਾਗਮੋ ਹੋਤੀਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਚਤੂਹਿ ਫਸ੍ਸਾਦੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਮੋ ਚੋਦਿਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮਨ੍ਨਾਗਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੯੭. ਸਬ੍ਬਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਦਿ ਤੇ ਅਰਹਾ ਚਤੂਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਵਿਯ ਛਹਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਛ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਫਸ੍ਸਾਦਿਸਹਿਤਾਤਿ ‘‘ਛਹਿ ਫਸ੍ਸਾਦੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮਨ੍ਨਾਗਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਬੋਧਿਯਾਬੁਦ੍ਧੋਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੯੮. ਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਵਸੇਨਾਤਿ ‘‘ਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ‘‘ਬੋਧਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ. ‘‘ਬੋਧਿਯਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾਯ ਵਿਗਤਾਯ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਬੁਦ੍ਧੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਅਨੁਯੋਗੋ. ਏਵਮਞ੍ਞਤ੍ਥਾਪਿ ਪੁਚ੍ਛਾਨੁਯੋਗਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਬੋਧਿਯਾਬੁਦ੍ਧੋਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਲਕ੍ਖਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੦੨. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨੋ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਮੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਚਰਿਮਭਵਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਅਸਮਨ੍ਨਾਗਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਲਕ੍ਖਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਵਾਤਿ ਇਮਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਸਾਧਕਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਆਭਤਮ੍ਪਿ ਅਨਾਭਤਸਦਿਸਮੇਵਾ’’ਤਿ.

ਲਕ੍ਖਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਨਿਯਾਮੋਕ੍ਕਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੦੩. ਪਾਰਮੀਪੂਰਣਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਬੋਧਿਚਰਿਯਾਯ ਉਪਲਕ੍ਖਣਂ, ਨ ਪਾਰਮੀਨਂ ਪੁਣ੍ਣਭਾਵਦਸ੍ਸਨਂ. ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਆਰਮ੍ਭਸਮਾਦਾਨਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਕਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹਿ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾ ਨਿਯਤਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਬੋਧਿਯਾ ਨਿਯਤਾ ਨਰਾ’’ਤਿ, ‘‘ਧੁਵਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚ, ਨ ਨਿਯਾਮਸ੍ਸ ਨਾਮ ਕਸ੍ਸਚਿ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਏਕਂਸੇਨਾਯਂ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਵਾਦੀਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਰਂ ਪਟਿਸੇਧੇਤਿ, ਨ ਬੋਧਿਯਾ ਨਿਯਤਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕੇਵਲਞ੍ਹਿ ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਨਿਯਾਮੋਕ੍ਕਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਪ੍ਪਹਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੧੩. ਸਤਿਪਿ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਹੇਟ੍ਠਿਮਮਗ੍ਗੇਹਿ ਪਹੀਨਤ੍ਤੇ ‘‘ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਵਣ੍ਣਭਣਨਮੁਖੇਨ ਅਨਵਸੇਸਤਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧਾਯ ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਪ੍ਪਹਾਨਕਿਤ੍ਤਨਂ ਪਰਿਯਾਯਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਮਂ ਪਰਿਯਾਯਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਪਜਹਨਤੋ ਏਵਾਤਿ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗੋ ਏਵ ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਪਜਹਤੀਤਿ ਲਦ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਪਦਕਾਰਾ. ਏਵਂ ਸਤੀਤਿ ਯਦਿ ਅਨਵਸੇਸਤਾਮਤ੍ਤੇਨ ਤਥਾ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ.

ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਪ੍ਪਹਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਚਤੁਤ੍ਥਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਪਞ੍ਚਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੧੮. ਫਲਞਾਣਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਸੇਸਾਨਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣਾਨਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਞਾਣੇਸੁ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਿਤਂ ਮਗ੍ਗਾਦਿਕਿਚ੍ਚਵਿਦੂਰਕਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨਤ੍ਤਾ ਚ.

ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਅਸੇਖਞਾਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੨੧. ਅਸੇਖੇ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਸੇਖਞਾਣਨ੍ਤਿ ਪਰਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਿ, ਨ ਅਸੇਖੇ ਅਸੇਖਧਮ੍ਮੇ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਮਾਹ ‘‘ਏਤੇਨ…ਪੇ… ਦਸ੍ਸੇਤੀ’’ਤਿ.

ਅਸੇਖਞਾਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਵਿਪਰੀਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੨੪. ਅਸਿਵੇ ਸਿਵਾਤਿ ਵੋਹਾਰਂ ਵਿਯ ਅਞ੍ਞਾਣੇ…ਪੇ… ਵਦਤਿ.

ਵਿਪਰੀਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਨਿਯਾਮਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੨੮-੪੩੧. ਯਨ੍ਤਿ ਯਂ ਞਾਣਂ. ਸਚ੍ਚਾਨੁਲੋਮਨ੍ਤਿ ਸਚ੍ਚਪ੍ਪਟਿਵੇਧਾਨੁਕੂਲਂ. ਵਿਪਰੀਤਾਨੁਯੋਗਤੋ ਪਭੁਤਿ ਗਣੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਚਤੁਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ ਨ ਅਨਿਯਤਸ੍ਸ ਨਿਯਾਮਗਮਨਾਯਾਤਿ ਅਵਿਪਰੀਤਾਨੁਯੋਗਤੋ ਪਭੁਤਿ ਗਣੇਤ੍ਵਾ, ਤਥਾ ਸਤਿ ਪਞ੍ਚਮਭਾਵਤੋ ਵਿਸੇਸਭਾਵਤੋ ਚ.

ਨਿਯਾਮਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੩੨-੪੩੩. ਸਬ੍ਬਂ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਅਰਿਯਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨ ਵਿਸੇਸਿਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ ‘‘ਅਨਰਿਯਾਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਞਾਣਂ ਞਾਣਮੇਵਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ. ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਚੇ ਞਾਣਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਪਨ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਰਿਯਸ੍ਸ ਏਤਂ ਞਾਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾ’’ਤਿ.

ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਚਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੩੬-੪੩੮. ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਪਟਿਞ੍ਞਾਤਿ ਫਸ੍ਸਾਰਮ੍ਮਣੇ ਞਾਣਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾ.

ਚਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਅਨਾਗਤਞਾਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੩੯-੪੪੦. ਅਨਨ੍ਤਰਾਨਾਗਤੇਪਿ ਚਿਤ੍ਤੇ ਞਾਣਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਖਣਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਵਿਯ ਤਾਦਿਸੇਨ ਪਰਿਕਮ੍ਮੇਨ ਕਦਾਚਿ ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਨਨ੍ਤਰੇ ਏਕਨ੍ਤੇਨੇਵ ਞਾਣਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ.

ਅਨਾਗਤਞਾਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਪਟੁਪ੍ਪਨ੍ਨਞਾਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੪੧-੪੪੨. ‘‘ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਦਿਟ੍ਠੇਸੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਯਂ ਦਸ੍ਸਨਭੂਤਂ ਞਾਣਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਤਥਾਦਿਟ੍ਠਂ ਸਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਵਂਭੂਤਂ ਵਚਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਥਤੋ ਆਪਨ੍ਨਂ ਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਤਮ੍ਪਿ ਞਾਣਂ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਦਿਟ੍ਠਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਨਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭਙ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਨਂ ਪਬਨ੍ਧਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਂ.

ਪਟੁਪ੍ਪਨ੍ਨਞਾਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਫਲਞਾਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੪੩-੪੪੪. ਫਲਪਰੋਪਰਿਯਤ੍ਤਂ ਫਲਸ੍ਸ ਉਚ੍ਚਾਵਚਤਾ. ਬਲੇਨਾਤਿ ਞਾਣਬਲੇਨ.

ਫਲਞਾਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਪਞ੍ਚਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਮਹਾਪਣ੍ਣਾਸਕੋ ਸਮਤ੍ਤੋ.

੬. ਛਟ੍ਠਵਗ੍ਗੋ

੧. ਨਿਯਾਮਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੪੫-੪੪੭. ਏਤਸ੍ਸ ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ.

ਨਿਯਾਮਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੫੧. ਕਾਰਣਟ੍ਠੇਨ ਠਿਤਤਾਤਿ ਕਾਰਣਭਾਵੇਨ ਬ੍ਯਭਿਚਰਣਾਭਾਵਮਾਹ. ਯੋ ਹਿ ਧਮ੍ਮੋ ਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਯਦਾ ਕਾਰਣਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਤਦਾ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾਵੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਾ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਕਾਰਣਭਾਵੋਯੇਵਾਤਿ ‘‘ਕਾਰਣਭਾਵੋਯੇਵਾ’’ਤਿ ਆਹ.

ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੫੭-੪੫੯. ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਤਂ ਪਟਿਸੇਧੇਤਿ ਤਦੁਭਯਲਕ੍ਖਣਰਹਿਤਸ੍ਸ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ. ‘‘ਵੋਦਾਨਮ੍ਪਿ ਵੁਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਤੋ ‘‘ਵੋਦਾਨਞ੍ਚ ਵੁਟ੍ਠਾਨਪਰਿਯਾਯੋਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਤ੍ਤੇ ਸਿਦ੍ਧੇ ਸਙ੍ਖਤਵਿਦੂਰਤਾਯ ਅਸਙ੍ਖਤਂ ਸਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾਸਾਧਕਤ੍ਤਾ’’ਤਿ.

ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਛਟ੍ਠਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਸਤ੍ਤਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਸਙ੍ਗਹਿਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੭੧-੪੭੨. ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਸਙ੍ਗਹਣਾਦਿਵਸੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਹਿਤਾ. ਤੇ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਵਿਧਤਾਦਿਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਬਨ੍ਧਾ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਹ ‘‘ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ’’ਤਿ.

ਸਙ੍ਗਹਿਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੭੩-੪੭੪. ਅਨੁਪ੍ਪਵਿਸਿਤਬ੍ਬਾਨੁਪ੍ਪਵਿਸਨਭਾਵੋ ਤੇਸਂ ਭੇਦੇ ਸਤਿ ਯੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਨਾਞ੍ਞਥਾਤਿ ਉਪਮਾਭਿਨ੍ਦਨੇਨ ਉਪਮੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਭਿਨ੍ਨਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਾਨਤ੍ਤਵਵਤ੍ਥਾ…ਪੇ… ਦਸ੍ਸੇਤੀ’’ਤਿ ਆਹ.

ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਚੇਤਸਿਕਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੭੫-੪੭੭. ਫਸ੍ਸਿਕਾਦਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਵਤ੍ਥਾਵਾਚੀ. ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਦੇਸਨਾਯਂ ਦਸ੍ਸਿਤਪ੍ਪਭੇਦਾ ਵੇਦਨਾਦਯੋ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕੁਪ੍ਪਾਦਤਾਦਿਵਿਰਹਿਤਾ ਸਹਜਾਤਤਾ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ.

ਚੇਤਸਿਕਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਦਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੭੯. ਫਲਦਾਨਭਾਵਦੀਪਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਫਲਦਾਨਸਬ੍ਭਾਵਦੀਪਨਤ੍ਥਂ. ਫਲਦਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਫਲਦਾਨਂ ਪਧਾਨਭਾਵੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਦਾਨਭਾਵੋਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ. ਦਾਨਭਾਵੋਪਿ ਹਿ ‘‘ਦਾਨਂ ਅਨਿਟ੍ਠਫਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੋਯੇਵਾਤਿ. ਤਨ੍ਨਿਵਾਰਣਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਫਲਦਾਨਨਿਵਾਰਣਤ੍ਥਂ. ਏਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਦਾਨਂ ਅਨਿਟ੍ਠਫਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਵਚਨਂ. ਭੇਸਜ੍ਜਾਦਿਵਸੇਨ ਆਬਾਧਾਨਿਟ੍ਠਤਾ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨਿਟ੍ਠਫਲਤਾਪਰਿਯਾਯੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਕਥਂ ਤਥੇਵ ਸੁਤ੍ਤਂ ਸਕਵਾਦਿਪਰਵਾਦਿਵਾਦੇਸੁ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਚੋਦਨਾਯ ‘‘ਨ ਪਨ ਏਕੇਨਤ੍ਥੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋਵ ਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਵਤ੍ਤਨਪਕ੍ਖੇਯੇਵ ਏਵ-ਕਾਰੋ ਯੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਸਾਧਨਪਕ੍ਖੇ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਦਾਨਭਾਵਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚੇਤਸਿਕੋਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋਵਾ’’ਤਿ ਚ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਞ੍ਹਿ ਦਾਨਾਨਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਸਙ੍ਕਰਭਾਵਮੋਚਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਤਿਪਿ ਦਾਨਭਾਵੇ ਸਭਾਵਸਙ੍ਕਰਮੋਚਨਤ੍ਥਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚੇਤਸਿਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਦਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਪਰਿਭੋਗਮਯਪੁਞ੍ਞਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੮੫. ਤਸ੍ਸਾ ਲਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਂ ਸਮੋਧਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਲਦ੍ਧਿਯਾ. ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਚਿਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗਮਯਪੁਞ੍ਞਾਨਂ.

੪੮੬. ਅਯਂ ਵਾਦੋ ਹੀਯਤਿ ਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸੇਵ ਅਭਾਵਤੋ. ਚਾਗਚੇਤਨਾਯ ਏਵ ਪੁਞ੍ਞਭਾਵੋ, ਨ ਚਿਤ੍ਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਕਾਰੇਨ, ਅਪਰਿਭੁਤ੍ਤੇ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇ ਪੁਞ੍ਞਭਾਵੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪਰਿਭੁਤ੍ਤੇ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇ ਪੁਞ੍ਞਭਾਵਤੋ ਏਵ ਹਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਾਲੇ ਦਿਨ੍ਨਂ ਅਰਹਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੇ ਤਮ੍ਪਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੇ ਦਾਨਮੇਵਾਤਿ ਨਿਚ੍ਛਿਤਂ. ਪਰਵਾਦੀਪਟਿਕ੍ਖੇਪਮੁਖੇਨ ਸਕਵਾਦਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤਿ ਪਠਮੋ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੋ, ਦੁਤਿਯੋ ਪਨ ਉਜੁਕਮੇਵ ਸਕਵਾਦਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤੇਸਂ ਵਿਸੇਸੋ.

ਪਰਿਭੋਗਮਯਪੁਞ੍ਞਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਇਤੋਦਿਨ੍ਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੮੮-੪੯੧. ਤੇਨੇਵ ਚੀਵਰਾਦਿਦਾਨੇਨਾਤਿ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਵਿਨਾ ਦਾਯਕੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤਚੀਵਰਾਦਿਦਾਨੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਯਂਕਤੇਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਵਿਨਾਪੀ’’ਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਅਨੁਮੋਦਿਤਤ੍ਤਾਵ ਤੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਭੋਗਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ. ਯਦਿ ਯਨ੍ਤਿਆਦਿ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਲਦ੍ਧਿਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਿ ਨ ਯਾਪੇਯ੍ਯੁਂ, ਕਥਂ ਅਨੁਮੋਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਯ੍ਯੁਂ , ਪੀਤਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਪਟਿਲਭੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਏਕਚ੍ਚੇ ਅਞ੍ਞੇ ਪੇਤੇ ਅਨੁਮੋਦਨਾਦੀਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਯਾਪੇਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਨੁਮੋਦਨਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਇਤੋ ਦਿਨ੍ਨੇਨ ਯਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਇਤੋਦਿਨ੍ਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਪਥਵੀਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੋਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੯੨. ਅਤ੍ਤਵਜ੍ਜੇਹੀਤਿ ਫਸ੍ਸਵਜ੍ਜੇਹਿ. ਨ ਹਿ ਸੋ ਏਵ ਤੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਸੋਤਿ ਫਸ੍ਸਮੇਵ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ. ਸਾਵਜ੍ਜਨੇਤਿ ਆਵਜ੍ਜਨਸਹਿਤੇ, ਆਵਜ੍ਜਨਂ ਪੁਰੇਚਾਰਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਏਵ ਪਵਤ੍ਤਨਕੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਮ੍ਮੂਪਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਮੇਵਾਤਿ ਯੇਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾ ਫਸ੍ਸਾਦਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਾ, ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਮੇਵ. ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾਤਿ ਆਯਤਿਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ. ‘‘ਮੂਲਤਣ੍ਹਾ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਤਥਾ ‘‘ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ. ਕਮ੍ਮਾਯੂਹਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਭੂਤਾ ਪੁਰਿਮਸਿਦ੍ਧਾ ਤਣ੍ਹਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ, ਕਤੂਪਚਿਤੇ ਕਮ੍ਮੇ ਭਵਾਦੀਸੁ ਨਮਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਹਿ ਵਿਪਾਕਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ.

੪੯੩. ਓਕਾਸਕਤੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਖੇਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਭਾਵੋ ਸਕਸਮਯਵਸੇਨ ਚੋਦਨਾਯ ਯੁਜ੍ਜਮਾਨਤਾ.

੪੯੪. ਕਮ੍ਮੇ ਸਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਥਵੀਆਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਤਾਮਤ੍ਤਮਾਹ, ਨ ਜਨਕਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਂਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਪਥਵੀਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੋਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਜਰਾਮਰਣਂਵਿਪਾਕੋਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੯੫. ਏਕਾਰਮ੍ਮਣਾਤਿ ਇਦਂ ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਤਾਸਾਧਨਵਸੇਨ ਸਮ੍ਪਯੋਗਲਕ੍ਖਣਾਭਾਵਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਟਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਮ੍ਪਯੋਗਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾ.

੪੯੬. ਅਬ੍ਯਾਕਤਾਨਨ੍ਤਿ ਵਿਪਾਕਾਬ੍ਯਾਕਤਾਨਂ. ਇਤਰਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ.

੪੯੭. ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਵਣ੍ਣਤਾ ਜਰਾਯੇਵਾ’’ਤਿ ਵਚਨਂ.

ਜਰਾਮਰਣਂਵਿਪਾਕੋਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਵਿਪਾਕੋਵਿਪਾਕਧਮ੍ਮਧਮ੍ਮੋਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੦੧. ਵਿਪਾਕੋ ਵਿਪਾਕਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕੋ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਪਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ ਪਨ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਾਦੀਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ. ਪੁਰਿਮਪਟਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ‘‘ਵਿਪਾਕੋ ਵਿਪਾਕਧਮ੍ਮਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ. ਇਮਸ੍ਸ ਚੋਦਨਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਵਿਪਾਕੋ ਚ ਵਿਪਾਕਧਮ੍ਮਧਮ੍ਮੋ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚੋਦਨਸ੍ਸ.

ਵਿਪਾਕੋਵਿਪਾਕਧਮ੍ਮਧਮ੍ਮੋਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਸਤ੍ਤਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਅਟ੍ਠਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਛਗਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੦੩-੫੦੪. ਵਣ੍ਣਾ ਏਵ ਨੀਲਾਦਿਵਸੇਨ ਨਿਭਾਤੀਤਿ ਵਣ੍ਣਨਿਭਾ, ਵਣ੍ਣਾਯਤਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਣ੍ਠਾਨਂ ਦੀਘਾਦਿ.

ਛਗਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਅਨ੍ਤਰਾਭਵਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੦੫. ਅਨ੍ਤਰਟ੍ਠਾਨਾਨੀਤਿ ਅਨ੍ਤਰਿਕਟ੍ਠਾਨਾਨਿ. ਨਿਵਾਰਕਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਚ ਆਕਾਸੇਨ ਚ ਗਮਨਤੋ. ਯਦਿ ਸੋ ਭਵਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਸੋ ਅਨ੍ਤਰਾਭਵੋ ਕਾਮਭਵਾਦੀਨਂ ਭਵਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਯਦਿ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਨ ਨਾਮ ਅਨ੍ਤਰਾਭਵੋਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥਿ ਨਾਮ ਅਨ੍ਤਰਾਭਵੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਕਵਾਦਿਵਚਨਸ੍ਸ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇ ਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇ ਕਾਰਣਂ ਹਦਯੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਤਥਾ ਅਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਕੇਵਲਂ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੫੦੬. ਜਾਤੀਤਿ ਨ ਇਚ੍ਛਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

੫੦੭. ਏਵਂ ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਨ ਇਚ੍ਛਤੀਤਿ ਕਾਮਭਵਾਦੀਸੁ ਵਿਯ ਤਂ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਰਮ੍ਪਰਂ ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਰਾਭਵਾਵਤ੍ਥਾਯ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ. ਸੋ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਭਾਵਿਭਵਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਕਮ੍ਮਤੋ ਏਵ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਾਨਿ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਕੁਤੋ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਰਮ੍ਪਰਾ. ਅਯਞ੍ਚ ਵਾਦੋ ਅਨ੍ਤਰਾਭਵਵਾਦੀਨਂ ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਯੇ ‘‘ਅਪ੍ਪਕੇਨ ਕਾਲੇਨ ਸਤ੍ਤਾਹੇਨੇਵ ਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਪਾਪੁਣਾਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਪਨ ‘‘ਤਤ੍ਥੇਵ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਆਯਾਤੀਤਿ ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਾਹਾਨੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਹਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾਵ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਰਮ੍ਪਰਾਤਿ ਤੇ ਅਧੁਨਾਤਨਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਾਭਵੇ ਸਤ੍ਤਾ ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਜੀਯਨ੍ਤਿ ਮੀਯਨ੍ਤਿ ਚਵਨ੍ਤਿ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ? ਨ ਹੇਵਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ’’ਤਿ ਆਗਤਤ੍ਤਾ. ਯਥਾ ਚੇਤਂ, ਏਵਂ ਨਿਰਯੂਪਗਾਦਿਭਾਵਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਅਧੁਨਾਤਨਾ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਉਦ੍ਧਂਪਾਦੋ ਤੁ ਨਾਰਕੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਰਵਾਦੀ ਅਨ੍ਤਰਾਭਵਂ ਨਾਮ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀਤਿ ਸੁਤ੍ਤਪਦਂ ਅਯੋਨਿਸੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਸ੍ਸ ਹਿ ‘‘ਅਵਿਹਾਦੀਸੁ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਆਯੁਵੇਮਜ੍ਝਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਾ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮੇਨ ਅਨਵਸੇਸਕਿਲੇਸਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਪਦਸ੍ਸ ਅਯਮਤ੍ਥੋ, ਨ ਅਨ੍ਤਰਾਭਵਭੂਤੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀਤਿ ਸੁਤ੍ਤਪਦਂ ਅਯੋਨਿਸੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ.

ਯੇ ਪਨ ‘‘ਸਮ੍ਭਵੇਸੀਤਿ ਵਚਨਤੋ ਅਤ੍ਥੇਵ ਅਨ੍ਤਰਾਭਵੋ. ਸੋ ਹਿ ਸਮ੍ਭਵਂ ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ ਏਸਤੀਤਿ ਸਮ੍ਭਵੇਸੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਪਿ ਯੇ ਭੂਤਾਵ ਨ ਪੁਨ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਖੀਣਾਸਵਾ ‘‘ਭੂਤਾਨਂ ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਠਿਤਿਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਭੂਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤਬ੍ਬਿਧੁਰਤਾਯ ਸਮ੍ਭਵਮੇਸਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਭਵੇਸਿਨੋ, ਅਪ੍ਪਹੀਨਭਵਸਂਯੋਜਨਤ੍ਤਾ ਸੇਕ੍ਖਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ. ਚਤੂਸੁ ਵਾ ਯੋਨੀਸੁ ਅਣ੍ਡਜਜਲਾਬੁਜਾ ਸਤ੍ਤਾ ਯਾਵ ਅਣ੍ਡਕੋਸਂ ਵਤ੍ਥਿਕੋਸਞ੍ਚ ਨ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਸਮ੍ਭਵੇਸੀ ਨਾਮ, ਅਣ੍ਡਕੋਸਤੋ ਵਤ੍ਥਿਕੋਸਤੋ ਚ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਭੂਤਾ ਨਾਮ. ਸਂਸੇਦਜਓਪਪਾਤਿਕਾ ਚ ਪਠਮਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਸਮ੍ਭਵੇਸੀ ਨਾਮ, ਦੁਤਿਯਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭੂਤਾ ਨਾਮ. ਯੇਨ ਵਾ ਇਰਿਯਾਪਥੇਨ ਜਾਯਨ੍ਤਿ, ਯਾਵ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਨ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਸਮ੍ਭਵੇਸੀ ਨਾਮ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਭੂਤਾ ਨਾਮਾਤਿ ਏਵਂ ਉਜੁਕੇ ਪਾਲ਼ਿਅਨੁਗਤੇ ਅਤ੍ਥੇ ਸਤਿ ਕਿਂ ਅਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਿਯੇਨ ਅਨ੍ਤਰਾਭਵੇਨ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤੇਨ ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਾ.

ਯਂ ਪਨੇਕੇ ‘‘ਸਨ੍ਤਾਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਦੇਸਨ੍ਤਰੇਸੁ ਪਾਤੁਭਾਵੋ ਦਿਟ੍ਠੋ. ਯਥਾ ਤਂ ਵੀਹਿਆਦਿਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕਸਨ੍ਤਾਨੇ, ਏਵਂ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਸਨ੍ਤਾਨੇਪਿ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਦੇਸਨ੍ਤਰੇ ਪਾਤੁਭਾਵੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਞ੍ਚ ਨਯੋ ਸਤਿ ਅਨ੍ਤਰਾਭਵੇ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਨਾਞ੍ਞਥਾ’’ਤਿ ਯੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਹਿ ਇਦ੍ਧਿਮਤੋ ਚੇਤੋਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਾਨੁਗਤਿਕਂ ਕਾਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਖਣੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਤੋ ਇਧੂਪਸਙ੍ਕਮਨੇ ਇਤੋ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਗਮਨੇ ਯੁਤ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ. ਯਦਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਵ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਦੇਸੇ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿ ਨ ਇਚ੍ਛਿਤਾ, ਯਦਿਪਿ ਸਿਯਾ ‘‘ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਾਨਂ ਇਦ੍ਧਿਵਿਸਯੋ ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯੋ’’ਤਿ, ਤਂ ਇਧਾਪਿ ਸਮਾਨਂ ‘‘ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੋ ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯੋ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਮੇਵ. ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਸਭਾਵਾ ਹਿ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਦੇਸੇ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤਿ, ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਦੇਸੇ ਚ. ਤਥਾ ਹਿ ਮੁਖਘੋਸਾਦੀਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਦੇਸੇ ਆਦਾਸਪਬ੍ਬਤਪਦੇਸਾਦਿਕੇ ਪਟਿਬਿਮ੍ਬਪਟਿਘੋਸਾਦਿਕਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਮਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ.

ਏਤ੍ਥਾਹ – ਪਟਿਬਿਮ੍ਬਂ ਤਾਵ ਅਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਅਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਚ ਨ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਪਟਿਬਿਮ੍ਬਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਅਞ੍ਞਦੇਵ ਰੂਪਨ੍ਤਰਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਸਿਦ੍ਧਮੇਤਂ. ਸਿਦ੍ਧਿਯਮ੍ਪਿ ਅਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਨ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਸਿਯਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਹਠਾਨਾਭਾਵਤੋ. ਯਤ੍ਥੇਵ ਹਿ ਆਦਾਸਰੂਪਂ ਪਟਿਬਿਮ੍ਬਰੂਪਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਚ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਦੇਸੇ ਰੂਪਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਸਹਭਾਵੋ ਯੁਤ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਦੇਸਤੋ, ਅਸਦਿਸਞ੍ਚੇਤਂ ਸਨ੍ਧਾਨਤੋ. ਨ ਹਿ ਮੁਖਸ੍ਸ ਪਟਿਬਿਮ੍ਬਸਨ੍ਧਾਨਭੂਤਂ ਆਦਾਸਸਨ੍ਧਾਨਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਧਾਨਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਦੇਸਨ੍ਤਰੇ ਪਾਤੁਭਾਵੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਅਸਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਸਮਾਨਮੇਵ ਤਨ੍ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਟਿਬਿਮ੍ਬਂ ਨਾਮ ਅਞ੍ਞਦੇਵ ਰੂਪਨ੍ਤਰਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਸਿਦ੍ਧਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਹਠਾਨਭਾਵਤੋ’’ਤਿ, ਤਯਿਦਂ ਅਸਨ੍ਤਾਨਮੇਵ ਸਹਠਾਨਂ ਚੋਦਿਤਂ ਭਿਨ੍ਨਨਿਸ੍ਸਯਤ੍ਤਾ. ਨ ਹਿ ਭਿਨ੍ਨਨਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਸਹਠਾਨਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਯਥਾ ਅਨੇਕੇਸਂ ਮਣਿਦੀਪਾਦੀਨਂ ਪਭਾਰੂਪਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਅਚ੍ਛਿਤਮਾਨਤਾਯ ਨਿਰਨ੍ਤਰਤਾਯ ਚ ਅਭਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਯ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਭਿਨ੍ਨਨਿਸ੍ਸਯਤ੍ਤਾ ਪਨ ਭਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਤਂ, ਗਹਣਵਿਸੇਸੇਨ ਤਥਾਅਭਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਮਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਆਦਾਸਰੂਪਪਟਿਬਿਮ੍ਬਰੂਪੇਸੁਪਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਾਦਿਸਪਚ੍ਚਯਸਮਵਾਯੇਨ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਚੇਵ ਵਿਗਚ੍ਛਤਿ ਚ, ਏਵਞ੍ਚੇਤਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਗੋਚਰਭਾਵੂਪਗਮਨਤੋ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਆਲੋਕੇਨ ਵਿਨਾਪਿ ਪਞ੍ਞਾਯੇਯ੍ਯ, ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਵਾ ਨ ਗੋਚਰੋ ਵਿਯ ਸਿਯਾ. ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ ਸੋ ਆਨੁਭਾਵੋ, ਯਂ ਤਥਾ ਦਸ੍ਸਨਂ ਹੋਤੀਤਿ. ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯੋ ਹਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਭੇਦੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤੇਨਪਿ ਅਯਮੇਵਤ੍ਥੋ ਸਾਧਿਤੋ ਭਿਨ੍ਨਨਿਸ੍ਸਯਸ੍ਸਪਿ ਅਭਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਵਿਯ ਉਪਟ੍ਠਾਨਤੋ. ਏਤੇਨੇਵ ਉਦਕਾਦੀਸੁ ਪਟਿਬਿਮ੍ਬਰੂਪਾਭਾਵਚੋਦਨਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਸਿਦ੍ਧੇ ਚ ਪਟਿਬਿਮ੍ਬਰੂਪੇ ਤਸ੍ਸ ਨਿਦਸ੍ਸਨਭਾਵੋ ਸਿਦ੍ਧੋਯੇਵ ਹੋਤਿ ਹੇਤੁਫਲਾਨਂ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਦੇਸਤਾਵਿਭਾਵਨਤੋ. ਯਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਨ ਨਿਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਦਯੁਤ੍ਤਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਨ ਹਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਨਾਮ ਨਿਦਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਦਾ ਸਦਿਸਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਚੁਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਧਾਨਤੋ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਦੇਸੇ ਉਪਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਾਧਨਤ੍ਥਂ ਮੁਖਰੂਪਤੋ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਠਾਨੇ ਤਸ੍ਸ ਫਲਭੂਤਂ ਪਟਿਬਿਮ੍ਬਰੂਪਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸ ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਏਤੇਨ ਅਸਨ੍ਤਾਨਚੋਦਨਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਮੁਖਪਟਿਬਿਮ੍ਬਰੂਪਾਨਂ ਹੇਤੁਫਲਭਾਵੋ ਸਿਦ੍ਧੋ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਸਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਵ ਹੋਤਿ. ਹੇਤੁਫਲਭਾਵਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਸੁ ਹਿ ਸਨ੍ਤਾਨਵੋਹਾਰੋ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਦ੍ਵੀਹਿਕਾਰਣੇਹਿ ਪਟਿਬਿਮ੍ਬਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਬਿਮ੍ਬਤੋ ਆਦਾਸਤੋ ਚ, ਨ ਚੇਵਂ ਉਪਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਦੇਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਚੇਤ੍ਥ ਪਟਿਬਿਮ੍ਬਰੂਪਂ ਨਿਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਏਵਂ ਪਟਿਘੋਸਦੀਪਮੁਦ੍ਦਾਦਯੋਪਿ ਨਿਦਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਪਟਿਘੋਸਦੀਪਮੁਦ੍ਦਾਦਯੋ ਸਦ੍ਦਾਦਿਹੇਤੁਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਇਦਂ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ.

ਅਪਿਚਾਯਂ ਅਨ੍ਤਰਾਭਵਵਾਦੀ ਏਵਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ – ਯਦਿ ‘‘ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਦੇਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਨ ਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਅਨ੍ਤਰਾਭਵੋ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤੋ, ਰਾਹੁਆਦੀਨਂ ਸਰੀਰੇ ਕਥਮਨੇਕਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਨ੍ਤਰਿਕੇਸੁ ਪਾਦਟ੍ਠਾਨਹਦਯਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਕਾਯਵਿਞ੍ਞਾਣਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਦੇਸੇ ਯੁਤ੍ਤਾ. ਯਦਿ ਏਕਸਨ੍ਤਾਨਭਾਵਤੋ, ਇਧਾਪਿ ਤਂਸਮਾਨਂ. ਨ ਚੇਤ੍ਥ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਭਾਵਤੋ ਅਲਂ ਪਰਿਹਾਰਾਯ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰੇ ਰੂਪਾਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਹਿ ਤਾਵ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਦੇਸੇ ਫਲਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਸਿਦ੍ਧਾ, ਕਿਮਙ੍ਗਂ ਪਨ ਅਤੀਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵੇਹਿ. ਯਤ੍ਥ ਵਿਪਾਕਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਸ ਸਹਭਾਵੀਨਞ੍ਚ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ਲਦ੍ਧੋਕਾਸੇਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਅਵਸੇਸਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਰਸਹਿਤਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਨਾਲਂ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਦੇਸਤਾ ਵਿਬਨ੍ਧਾਯ. ਯਥਾ ਚ ਅਨੇਕਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਨ੍ਤਰਿਕਾਪਿ ਚੁਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਨ ਕਾਲਦੂਰਤਾ, ਏਵਂ ਅਨੇਕਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਨ੍ਤਰਿਕਾਪਿ ਤੇ ਤੇਸਂ ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਦੇਸਦੂਰਤਾ. ਏਵਂ ਚੁਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਨਿਰੋਧਾਨਨ੍ਤਰਂ ਉਪਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨੇ ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਰਸਮਵਾਯੇਨ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਨਤ੍ਥੇਵ ਅਨ੍ਤਰਾਭਵੋ. ਅਸਤਿ ਚ ਤਸ੍ਮਿਂ ਯਂ ਤਸ੍ਸ ਕੇਚਿ ‘‘ਭਾਵਿਭਵਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਕਮ੍ਮੁਨੋ ਤਤੋ ਏਵ ਭਾਵਿਪੁਰਿਮਕਾਲਭਵਾਕਾਰੋ ਸਜਾਤਿਸੁਦ੍ਧਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਗੋਚਰੋ ਅਹੀਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਕੇਨਚਿ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਗਮਨੋ ਗਨ੍ਧਾਹਾਰੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕਾਰਣਾਕਾਰਾਦਿਂ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਵਞ੍ਝਾਤਨਯਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਦੀਘਸਾਮਤਾਦਿਵਿਵਾਦਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਅਨ੍ਤਰਾਭਵਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਕਾਮਗੁਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੧੦. ਸਬ੍ਬੇਪੀਤਿ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਯੋਪਿ. ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਹਿ ਆਲਮ੍ਬਨਤ੍ਥਿਕਤਾਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਯਤਾਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਸਿਯਾ ਕਮਨਟ੍ਠਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਧਾਤੁਕਥਾਯਂ ‘‘ਕਾਮਭਵੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਏਕਾਦਸਹਿ ਆਯਤਨੇਹਿ ਸਤ੍ਤਰਸਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ. ਕਤਿਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੋ? ਨ ਕੇਹਿਚਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਏਕੇਨਾਯਤਨੇਨ ਏਕਾਯ ਧਾਤੁਯਾ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੋ’’ਤਿ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘‘ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਮੇਵ ਕਾਮਭਵਭਾਵੋ ਧਾਤੁਕਥਾਯਂ ਦਸ੍ਸਿਤੋ’’ਤਿ. ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, ਤਦਞ੍ਞਗਣਨਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥੋਤਿ ‘‘ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਤਬ੍ਭਾਵਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਚੇਵ ਕਾਮਕੋਟ੍ਠਾਸਾ ਕਾਮੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਏਵ ਕਾਮਧਾਤੂਤਿ ਵਚਨਂ ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਨਾਮਂ, ਤੇਸਂਯੇਵ ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਯਿਦਂ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਮਤਿਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਵਚਨਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ‘‘ਪਞ੍ਚਿਮੇ ਕਾਮਗੁਣਾ’’ਤਿ ਵਚਨਮਤ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਨ ਪਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਵਿਪਰੀਤਂ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਕਾਮਗੁਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਰੂਪਧਾਤੁਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੧੫-੫੧੬. ਰੂਪਧਾਤੂਤਿ ਵਚਨਤੋਤਿ ‘‘ਕਾਮਧਾਤੁਰੂਪਧਾਤੁਅਰੂਪਧਾਤੂ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਰੂਪਧਾਤੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਰੂਪੀਧਮ੍ਮੇਹੇਵਾਤਿ ਰੁਪ੍ਪਨਸਭਾਵੇਹਿਯੇਵ ਧਮ੍ਮੇਹਿ. ‘‘ਤਯੋਮੇ ਭਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਤਿ ਤਯੋਮੇ ਭਵਾ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਧਾਤੁਯੋਤਿ ਚ ਏਵਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ. ‘‘ਧਾਤੁਯਾ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਭਵੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਭਵਸ੍ਸ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਮਰੂਪਾਰੂਪਾਵਚਰਧਮ੍ਮਾਵ ਤਂਤਂਭੁਮ੍ਮਭਾਵੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਰੂਪਧਾਤੁਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਅਰੂਪਧਾਤੁਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੧੭-੫੧੮. ਪੁਰਿਮਕਥਾਯਨ੍ਤਿ ਰੂਪਧਾਤੁਕਥਾਯਂ. ਅਵਿਸੇਸੇਨਾਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਵਿਸੇਸਂ ਅਕਤ੍ਵਾ.

ਅਰੂਪਧਾਤੁਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਰੂਪਧਾਤੁਯਾਆਯਤਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੧੯. ਓਕਾਸਭਾਵੇਨਾਤਿ ਵਤ੍ਥੁਭਾਵੇਨ. ਤਥਾਵਿਧਨ੍ਤਿ ਘਾਨਾਦਿਆਕਾਰਂ.

ਰੂਪਧਾਤੁਯਾਆਯਤਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਅਰੂਪੇਰੂਪਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੨੪-੫੨੬. ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਨਾਮ ਨਿਸ੍ਸਰਿਤਬ੍ਬੇ ਸਤਿ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਰੂਪਭਵੇ ਸੁਖੁਮਰੂਪਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਯਤੋ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਤਂ ਆਰੁਪ੍ਪ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ.

ਅਰੂਪੇਰੂਪਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਰੂਪਂਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੨੭-੫੩੭. ਪਕਪ੍ਪਯਮਾਨਾਤਿ ਪਕਾਰੇਹਿ ਕਪ੍ਪਯਮਾਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਕਿਚ੍ਚਂ ਸਮਤ੍ਥਯਮਾਨਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਸੁ ਅਧਿਕਂ ਬ੍ਯਾਪਾਰਂ ਕੁਰੁਮਾਨਾ’’ਤਿ.

ਰੂਪਂਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੪੦. ਅਨ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਦਤੀਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਆਯੁ ਠਿਤਿ ਯਪਨਾ ਯਾਪਨਾ ਇਰਿਯਨਾ ਵਤ੍ਤਨਾ ਪਾਲਨਾ, ਅਤ੍ਥਿ ਅਰੂਪਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਞ੍ਹੇ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਅਰੂਪਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਅਨ੍ਤਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਦਤਿ. ਵਤ੍ਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤੋ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਤਦਵਯਵਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਤੀਤਿ. ਨ ਹਿ ਅਵਯਵੇਹਿ ਵਿਨਾ ਸਮੁਦਾਯੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ.

੫੪੧. ਤਮੇਵਾਤਿ ਅਰੂਪਂ ਚਿਤ੍ਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਮੇਵ.

੫੪੨. ਤਦਾਪੀਤਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਵੁਟ੍ਠਾਨਕਾਲੇਪਿ.

੫੪੪-੫੪੫. ਸੋ ਯੁਤ੍ਤੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਰੂਪਾਰੂਪਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਸਕਸਮਯੇ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ.

ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੧. ਕਮ੍ਮਹੇਤੁਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੪੬. ‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਹੇਤੂ’’ਤਿਆਦਿਕਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਨਿਕਥਾਯਂ ਅਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਆਗਤਨਯੋ, ਤਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੇਸਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਵਦਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਵਚਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਪਨਵਚਨਂ. ਤਂ ਪਰਵਾਦਿਂ. ਤਂਤਂਲਦ੍ਧਿਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਪਨਂ ਵਾ ਗਾਹਾਪਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਕਮ੍ਮਹੇਤੁਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਅਟ੍ਠਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਨਵਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾਵੀਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੪੭. ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਸ੍ਸ ਆਦੀਨਵਤੋ ਆਨਿਸਂਸਤੋ ਚ ਯਦਿਪਿ ਪਰਵਾਦਿਨਾ ਪਚ੍ਛਾ ਨਾਨਾਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਨ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਪਟਿਜਾਨਿ, ਨ ਚ ਤਂ ਲਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਮਦ੍ਦਨਂ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚ…ਪੇ… ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਆਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨਾਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਵਸੇਨ, ਨ ਕਿਚ੍ਚਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਵਸੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਇਦਂ ਆਨਿਸਂਸਕਥਾਨੁਯੁਞ੍ਜਨਂ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਨਞ੍ਚ. ਞਾਣਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਪਟਿਵੇਧਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਯ ਅਨੁਬੋਧਞਾਣਸ੍ਸਪਿ ਯਥਾਰਹਂ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਵਤ੍ਤੀਸੁ ਕਿਚ੍ਚਕਰਣਂ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾਵੀਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਅਮਤਾਰਮ੍ਮਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੪੯. ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਸੁਤ੍ਤਭਯੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਅਨਾਸਵਞ੍ਚ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ ਅਨਾਸਵਗਾਮਿਨਿਞ੍ਚ ਪਟਿਪਦ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਸੁਤ੍ਤਪਦਾਨਿ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

ਅਮਤਾਰਮ੍ਮਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਰੂਪਂਸਾਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੫੨-੫੫੩. ‘‘ਤਦਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਅਨਾਰਮ੍ਮਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ ਆਰਮ੍ਮਣ-ਸਦ੍ਦੋ. ‘‘ਰੂਪਾਯਤਨਂ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁਯਾ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕਾਨਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਓਲੁਬ੍ਭਟ੍ਠੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਚ੍ਚਯਟ੍ਠੋ ਓਲੁਬ੍ਭਟ੍ਠੋ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਵਿਭਾਗੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਯਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾ ਪਚ੍ਚਯਟ੍ਠੋ, ਦਣ੍ਡਰਜ੍ਜੁਆਦਿ ਵਿਯ ਦੁਬ੍ਬਲਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕਾਨਂ ਆਲਮ੍ਬਿਤਬ੍ਬਤਾਯ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਨਟ੍ਠੋ ਓਲੁਬ੍ਭਟ੍ਠੋ. ਵਿਸੇਸਾਭਾਵਂ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਵਾ.

ਰੂਪਂਸਾਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਅਨੁਸਯਾਅਨਾਰਮ੍ਮਣਾਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੫੪-੫੫੬. ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਮਗ੍ਗੇਨ ਅਨਿਰੁਦ੍ਧਤਾਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾਵ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. ਨ ਪਨ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਅਵਧਾਰਣੇਨ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ਧਰਮਾਨਤ੍ਤਾ ਖਣਤ੍ਤਯਸਮਙ੍ਗਿਭਾਵਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਨੁਸਯਾਅਨਾਰਮ੍ਮਣਾਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਞਾਣਂਅਨਾਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੫੭-੫੫੮. ਯਸ੍ਸ ਅਧਿਗਤਤ੍ਤਾ ਅਰਹਤੋ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਦੀਸੁ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਸਮ੍ਮੋਹੋ ਵਿਗਤੋ, ਤਂ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਮਗ੍ਗਞਾਣਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸਤੋਕਾਰਿਤਾ ਵਿਯ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰਿਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਸੋ ਞਾਣੀ. ਸਤਿਪਞ੍ਞਾਵੇਪੁਲ੍ਲਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹਿ ਸੋ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸੋ.

ਞਾਣਂਅਨਾਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਵਿਤਕ੍ਕਾਨੁਪਤਿਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੬੨. ਦ੍ਵੀਹਿਪੀਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਵਿਸੇਸੇਹਿ, ਵਿਸੇਸੇਨ ਵਿਸੇਸਂ ਅਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਵਿਤਕ੍ਕਾਨੁਪਤਿਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਪ੍ਫਾਰਸਦ੍ਦਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੬੩. ਸਬ੍ਬਸੋਤਿ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਤੋ, ਸੋ ਪਨ ਪਕਾਰੋ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਕਾਲਵਸੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਦਾ ਵਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਚ ਠਾਨਕਾਲਾ ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਯਤੋ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ ਚਿਤ੍ਤਵਿਸੇਸਵਸੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਵਿਤਕ੍ਕਚਿਤ੍ਤੇਸੂ’’ਤਿ. ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕੇਤ੍ਵਾ ਵਾਚਂ ਭਿਨ੍ਦਤੀ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਪਦਂ ਅਯੋਨਿਸੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਪ੍ਫਾਰਮਤ੍ਤਂ ਸਦ੍ਦੋ’’ਤਿ ਆਹ.

ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਪ੍ਫਾਰਸਦ੍ਦਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਨਯਥਾਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਵਾਚਾਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੬੫. ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਨਯਥਾਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਵਾਚਾਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੧. ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਸਮਨ੍ਨਾਗਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੬੮-੫੭੦. ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਸਮਙ੍ਗਿਭਾਵਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਧਮ੍ਮਸਮਙ੍ਗੀ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. ਪਟਿਲਾਭਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਧਿਗਮਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ. ਅਯਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਯੋ ਤਥਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਕਾਰੋ, ਅਯਂ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ.

ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਸਮਨ੍ਨਾਗਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਨਵਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਦਸਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਨਿਰੋਧਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੭੧-੫੭੨. ਸਕਸਮਯੇ ‘‘ਪੁਰਿਮਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਾਨਨ੍ਤਰਂ ਪਚ੍ਛਿਮਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਂ, ਪਰਵਾਦੀ ਪਨ ‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਖਣੇ ਕਿਰਿਯਮਯਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਦਤਿ. ਏਵਂ ਸਤਿ ਪੁਰਿਮਪਚ੍ਛਿਮਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਸਹਭਾਵੋਪਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣੇਨ ਸਹੇਵਾ’’ਤਿ. ਤਥਾ ਚ ਸਤਿ ਵਿਪਾਕਕਿਰਿਯਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਵਿਯ ਕਿਰਿਯਵਿਪਾਕਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਵਿਪਾਕਵਿਪਾਕਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਕਿਰਿਯਕਿਰਿਯਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਹਭਾਵੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵਭਾਵੇਨ ਏਸਿਯਾ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਉਪਪਤ੍ਤੇਸਿਯਾ ਵਿਪਾਕਕ੍ਖਨ੍ਧਾ, ਤੇ ਚ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਭਵਙ੍ਗਪਰਿਯਾਯਕਾਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਪਪਤ੍ਤੇਸਿਯਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤਸ੍ਸ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਆਦਿਪਰਿਯੋਸਾਨਮਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਂ ਭਵਙ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਂ ਕਿਰਿਯਾਵੇਮਜ੍ਝੇ ਪਤਿਤਤ੍ਤਾ ਕਿਰਿਯਾਚਤੁਕ੍ਖਨ੍ਧਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਣਂ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਹਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਨ ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਂਯੇਵ ਗਹਣਂ, ਅਥ ਖੋ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਸਨ੍ਤੀਰਣਾਨਮ੍ਪੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਨਿਰੋਧਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਪਞ੍ਚਵਿਞ੍ਞਾਣਸਮਙ੍ਗਿਸ੍ਸਮਗ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੭੬. ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਰਮ੍ਮਣਤਾਦਿਅਵਿਤਥੇਕਪ੍ਪਕਾਰਤਾਲਕ੍ਖਣਂ. ਕਾਮਂ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਵਤ੍ਥੁਕਮ੍ਪਿ ਹੋਤਿ, ਸਵਤ੍ਥੁਕਤ੍ਤੇ ਪਨ ਤਮ੍ਪਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਵਤ੍ਥੁਕਮੇਵ. ਤਥਾ ਹਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਠਪਨਾਯਂ ‘‘ਹਞ੍ਚਿ ਪਞ੍ਚਵਿਞ੍ਞਾਣਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਰਮ੍ਮਣਾ’’ਤ੍ਵੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸਪਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਵਤ੍ਥੁਕਤਾਪਰਿਯਾਯੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ‘‘ਪਞ੍ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾ’’ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਛ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਵਤ੍ਥੁਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਨੋ ਚ ਵਤ ਰੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਪਞ੍ਚਵਿਞ੍ਞਾਣਸਮਙ੍ਗਿਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਛ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾ…ਪੇ… ਅਧਿਪ੍ਪੇਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੫੭੭. ‘‘ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸੁਞ੍ਞਤਂ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਤੇ ਪਰਿਯਾਯਾ. ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਗਾਹਿਭਾਵੇ ਸੁਞ੍ਞਤਾਰਮ੍ਮਣਤਾਪਿ ਸਿਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਦੇਵ ਸੁਞ੍ਞਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ.

ਪਞ੍ਚਵਿਞ੍ਞਾਣਸਮਙ੍ਗਿਸ੍ਸਮਗ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਪਞ੍ਚਵਿਞ੍ਞਾਣਾਸਾਭੋਗਾਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੮੪-੫੮੬. ਸਾ ਪਨ ਨਮਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿ. ਆਰਮ੍ਮਣਪ੍ਪਕਾਰਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਗਹਣਂ. ਯੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਪ੍ਪਕਾਰਗ੍ਗਹਣੇਨ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਲੋਭਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲੋਭਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਆਭੋਗੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਪਞ੍ਚਵਿਞ੍ਞਾਣਾਸਾਭੋਗਾਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਦ੍ਵੀਹਿਸੀਲੇਹੀਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੮੭-੫੮੯. ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਰੋਧਨ੍ਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧਂ. ਸੀਲਸ੍ਸ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋਯੇਵ ਨਿਰੋਧੋ ਸੀਲਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨਿਰੋਧੋ. ਨਿਨ੍ਨਾਨਂ ਖਣਿਕਨਿਰੋਧਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋ.

ਦ੍ਵੀਹਿਸੀਲੇਹੀਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਸੀਲਂਅਚੇਤਸਿਕਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੯੦-੫੯੪. ਠਿਤੇਨ ਅਵਿਨਟ੍ਠੇਨ. ਉਪਚਯੇਨਾਤਿ ਸੀਲਭੂਤੇਨ ਕਮ੍ਮੂਪਚਯੇਨ. ‘‘ਦਾਨਂ ਅਚੇਤਸਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਚੇਤਸਿਕੋ ਧਮ੍ਮੋ ਦਾਨਨ੍ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ. ਦਾਨਂ ਅਨਿਟ੍ਠਫਲਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਤੇਨ ਹਿ ਚੇਤਸਿਕੋ ਧਮ੍ਮੋ ਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿ ਪਵਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਤਦਨੁਸਾਰੇਨ ‘‘ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਚੇਤਸਿਕਂ ਸੀਲਨ੍ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ. ਸੀਲਂ ਅਨਿਟ੍ਠਫਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਸੀਲਸ੍ਸ ਚੇਤਸਿਕਭਾਵਸਾਧਕਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤਪਦਾਨਿ ਚ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤਦਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਅਚੇਤਸਿਕੋ ਰੂਪਾਦਿਧਮ੍ਮੋ ਆਯਤਿਂ ਵਿਪਾਕਂ ਦੇਤਿ. ਯਦਿ ਸੋ ਸੀਲਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਵਿਨਾ ਸਂਵਰਸਮਾਦਾਨੇਨ ਵਿਨਾ ਵਿਰਤਿਯਾ ਸੀਲਵਾ ਨਾਮ ਸਿਯਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਮਾਦਾਨਚੇਤਨਾ ਵਿਰਤਿ ਸਂਵਰੋ ਸੀਲਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸੀਲਂ ਇਟ੍ਠਫਲਂ ਕਨ੍ਤਫਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਯੋਜਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾ’’ਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਯਥਾ ‘‘ਸੀਲਂ ਅਚੇਤਸਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਕਥਾ ਆਗਤਾ, ਤਥਾ ‘‘ਦਾਨਂ ਅਚੇਤਸਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਸੁਂ ਆਗਤਾ ਕਥਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਾ ਪਨ ਕਥਾ ਮਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸੀਲਂਅਚੇਤਸਿਕਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਸਮਾਦਾਨਹੇਤੁਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੯੮-੬੦੦. ਸਮਾਦਾਨਹੇਤੁਕਥਾਯਂ ‘‘ਫਸ੍ਸੋ ਦੇਤੀ’’ਤਿ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾਵਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਆਰਾਮਰੋਪਾਦਿਸੁਤ੍ਤਾਹਰਣਞ੍ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਪਰਿਭੋਗਕਥਾਯ ਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮਾਦਾਨ…ਪੇ… ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ’’ਤਿ.

ਸਮਾਦਾਨਹੇਤੁਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੧. ਅਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੦੩-੬੦੪. ਮਹਾਭੂਤਾਨਿ ਉਪਾਦਾਯ ਪਵਤ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇਪਿ ਲਬ੍ਭਮਾਨੋ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਨੁਬਨ੍ਧੋ ਅਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਅਯਂ ਵਾਦੋ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਅਪੁਞ੍ਞੂਪਚਯੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਾਨੁਬਨ੍ਧਾਯਂ ‘‘ਆਣਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਆਣਤ੍ਤਿਯਾ…ਪੇ… ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਆਣਤ੍ਤੋ ਯਦਾ ਆਣਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਵਿਹਿਂਸਾਦਿਕਿਰਿਯਂ ਸਾਧੇਤਿ, ਤਦਾ ਆਣਤ੍ਤਿਯਾ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦੀਸੁ ਅਙ੍ਗਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਾ ਪਨਾਣਤ੍ਤਿ ਪਾਰਿਵਾਸਿਕਭਾਵੇਨ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਰਹਿਤਾ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਦਿਵਸੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਅਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਦਸਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਦੁਤਿਯੋ ਪਣ੍ਣਾਸਕੋ ਸਮਤ੍ਤੋ.

੧੧. ਏਕਾਦਸਮਵਗ੍ਗੋ

੪. ਞਾਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੧੪-੬੧੫. ‘‘ਅਨ੍ਧਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬਸੇਲਿਯਅਪਰਸੇਲਿਯਰਾਜਗਿਰਿਕਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥਿਕਾਪਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਮਹਾਸਙ੍ਘਿਕਾ ਏਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ…ਪੇ… ਭਵੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞੇਤਿ ਵਚਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਕਥਾਨਂ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਭਾਵਤੋ. ਪੁਰਿਮਕਾਨਞ੍ਹਿ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਿਸਮਙ੍ਗੀ ‘‘ਞਾਣੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਇਮੇਸਂ ਸੋ ਏਵ ‘‘ਞਾਣੀ’’ਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਰਾਗਵਿਗਮੋ ਰਾਗਸ੍ਸ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਂ, ਤਥਾ ਅਞ੍ਞਾਣਵਿਗਮੋ. ਯਥਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਵਿਜ੍ਜੋ ‘‘ਞਾਣੀ’’ਤਿ, ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਣੀ’’ਤਿ, ਏਵਂ ਅਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਵਿਜ੍ਜੋ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਣੀ’’ਤਿ, ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ‘‘ਞਾਣੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਗਤਤ੍ਤਾ ਸੋ ‘‘ਞਾਣੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਪਨ ਸਤਤਂ ਸਮਿਤਂ ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਞਾਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਇਦ੍ਧਿਬਲਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੨੧-੬੨੪. ਯਸ੍ਮਿਂ ਆਯੁਕਪ੍ਪੇ ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਯੇਨ ਮਰਣਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਵਸੇਨਾ’’ਤਿ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਆਯੁਕ੍ਖਯੇਨ ਮਰਣਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਵਸ੍ਸਗਣਨਾਯਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਨ ਚ ਤਾਵ ਕਾਲਂ ਕਰੋਤਿ, ਯਾਵ ਨ ਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੫੦; ਅ. ਨਿ. ੩.੩੬) ਵਚਨਤੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਨਿਰਯੇ ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਯੇਨ ਮਰਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਵਸੇਨ ਵਾਤਿ ਨਿਰਯਂਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਵਸ੍ਸਸਤਂ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਂ ਵਸ੍ਸਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਦੇਵਾਨਞ੍ਚ ਆਯੁਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਚਨਤੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਤੇਸਂ ਆਯੁਕ੍ਖਯੇਨ ਮਰਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਸ੍ਸਗਣਨਾਯ ਵਾਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਦਿਦੇਵੇ ਚ ਸਨ੍ਧਾਯਾ’’ਤਿ. ‘‘ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

ਇਦ੍ਧਿਬਲਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਸਮਾਧਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੨੫-੬੨੬. ਸਮਂ ਠਪਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਸਮਂ ਵਿਸਮਂ ਲੀਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਾਦਿਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍ਵਾ, ਵਿਕ੍ਖੇਪਮੇਵ ਵਾ ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਤ੍ਵਾ ਠਪਨਟ੍ਠੇਨ. ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਤਿ ਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੇਨ ਤਸ੍ਸ ਚੇਤਸਿਕਭਾਵੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਚੇਤਸਿਕਨ੍ਤਰਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਭਾਵਨਾਯ ਆਹਿਤਵਿਸੇਸਾਯ ਏਕਗ੍ਗਤਾਯ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਵਿਸੇਸਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਛਲਂ, ਸੋ ਪਨਸ੍ਸ ਅਨਾਹਿਤਵਿਸੇਸਾਯ ਏਕਗ੍ਗਤਾਯ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਾਮਞ੍ਞਮਤ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ.

ਸਮਾਧਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਤਾਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੨੭. ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਯਾ ਠਿਤਤਾਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇ ਯਾ ਨਿਯਤਤਾ ਧਮ੍ਮਨਿਯਾਮਤਾਸਙ੍ਖਾਤਾ, ਯਾ ਠਿਤਸਭਾਵਤਾ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਾ, ਨ ਧਮ੍ਮਮਤ੍ਤਤਾਟ੍ਠਿਤਤਾਯ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਾਯ ਵਸੇਨ, ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤਾ ਠਿਤਤਾ ਪਚ੍ਚਯਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਚ੍ਚਯਭਾਵਰਹਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਇਦਂ ਸਹਜਾਤਨਿਸ੍ਸਯਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਪਦਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਚ੍ਚਯਤਾਮਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਸਬ੍ਬੋ ਤਾਦਿਸੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮਨਨ੍ਤਰਅਨਨ੍ਤਰੂਪਨਿਸ੍ਸਯਨਤ੍ਥਿਵਿਗਤਾਸੇਵਨਾਦਿਕਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਚ੍ਚਯਤਞ੍ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸਪਿ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਤੋ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਮ੍ਪਿ ਵਸੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਇਤਰਾ’’ਤਿ.

ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਤਾਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੨੮. ਰੂਪਾਦੀਨਂ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾ ਰੂਪਾਦਿਕੇ ਸਤਿ ਹੋਤਿ, ਅਸਤਿ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਤਸ੍ਸਾ ਤੇਹਿ ਸਹ ਉਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਉਪ੍ਪਾਦਾਦੀਸੁ ਤੀਸੁ ਲਕ੍ਖਣੇਸੁ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਵੋਹਾਰੋ ਹੋਤੀਤਿ ਯਥਾ ਤਯੋ ਦਣ੍ਡੇ ਉਪਾਦਾਯ ਪਵਤ੍ਤੋ ਤਿਦਣ੍ਡਵੋਹਾਰੋ ਤੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਧਮ੍ਮੋ ਨ ਨਿਚ੍ਚੋ ਅਨਿਚ੍ਚੋ, ਤਸ੍ਸ ਜਾਤਿਆਦਿਪਕਤਿਤਾ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਸਦ੍ਦੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਾਦੀਸੁ ਲਕ੍ਖਣੇਸੁ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਵੋਹਾਰੋ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤੀਸੁ…ਪੇ… ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਵਿਭਾਗਾਨੁਯੁਞ੍ਜਨਵਸੇਨਾਤਿ ਪਭੇਦਾਨੁਯੁਞ੍ਜਨਵਸੇਨ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਜਰਾਭਙ੍ਗਵਸੇਨ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾ ਪਾਕਟਾ ਹੋਤਿ, ਨ ਤਥਾ ਜਾਤਿਵਸੇਨਾਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਜਰਾਮਰਣਵਸੇਨੇਵ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਵਿਭਾਗੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਏਕਾਦਸਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੨. ਦ੍ਵਾਦਸਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਸਂਵਰੋਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੩੦-੬੩੨. ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਪਿ ਮਨਸੋ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਭਾਵਤੋ ‘‘ਵਿਪਾਕਦ੍ਵਾਰਨ੍ਤਿ ਭਵਙ੍ਗਮਨਂ ਵਦਤੀ’’ਤਿ ਆਹ.

ਸਂਵਰੋਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਕਮ੍ਮਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੩੩-੬੩੫. ਸਵਿਪਾਕਾਪਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਯੇਵ ਨਾਮ ਹੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਵਸਿਟ੍ਠਾ ਸਵਿਪਾਕਾਤਿ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ.

ਕਮ੍ਮਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਸਲ਼ਾਯਤਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੩੮-੬੪੦. ਮਨਾਯਤਨੇਕਦੇਸਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਤਾਯ ‘‘ਅਵਿਸੇਸੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਲ਼ਾਯਤਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੪੧-੬੪੫. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਸ੍ਸ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਭਾਵੇ ਚ ਨਿਯਾਮਂ ਇਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ. ਯੇਨ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਕਮ੍ਮੇਨ. ਅਨ੍ਤਰਾਤਿ ਸਤ੍ਤ ਭਵੇ ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰੇਯੇਵ. ਕੇਚੀਤਿ ਅਭਯਗਿਰਿਵਾਸਿਨੋ. ਅਪਰੇਤਿ ਪਦਕਾਰਾ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮੋਤਿ ਵਾ, ਕੋਲਂਕੋਲੋਤਿ ਵਾ, ਏਕਬੀਜੀਤਿ ਵਾ ਭਗਵਤਾ ਞਾਣੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਾਕਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾ ਅਨ੍ਤਰਾ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮੋ ਨਤ੍ਥਿ ਅਵਿਤਥਦੇਸਨਤ੍ਤਾ. ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦਮੇਵ ਤਸ੍ਸ ਅਭਿਸਮਯੋ, ਸ੍ਵਾਯਂ ਵਿਭਾਗੋ ਤੇਸਂਯੇਵ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰੋਪਰਿਯਤ੍ਤੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ਭਵਨਿਯਾਮੇਨ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਭਾਵਤੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਕਸ੍ਸਚਿ ਮੁਦੁਕਾਨਿਪਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸੇਨ ਤਿਕ੍ਖਭਾਵਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਦਿਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਭਬ੍ਬੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਸੋ ਅਭਬ੍ਬੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਭਗਵਾ ਨ ਤਾਦਿਸਂ ‘‘ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਾਕਰੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਹ ‘‘ਨ ਪਨ ਅਨ੍ਤਰਾ ਅਭਿਸਮੇਤੁਂ ਭਬ੍ਬਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਅਯਞ੍ਚ ਨਯੋ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਙ੍ਕਰੋ ਸਿਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਦਿ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਦ੍ਵਾਦਸਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੩. ਤੇਰਸਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਕਪ੍ਪਟ੍ਠਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੫੪-੬੫੭. ‘‘ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਾਧਿਪ੍ਪਾਯਮੇਵਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਇਦ੍ਧਿਬਲਕਥਾਯਂ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਤੀਤਂ ਅਨਾਗਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਕਪ੍ਪਂ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਚੋਦੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਹੇਟ੍ਠਾਤਿ ਇਦ੍ਧਿਬਲਕਥਾਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਕਪ੍ਪੇ’’ਤਿਆਦਿਆਯੁਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਤਿਕ੍ਕਮਸਮਤ੍ਥਤਾਚੋਦਨਾਵਸੇਨ ਆਗਤਾ, ਇਧ ਪਨ ਸਙ੍ਘਭੇਦਕੋ ਆਯੁਕਪ੍ਪਮੇਵ ਅਟ੍ਠਤ੍ਵਾ ਯਦਿ ਏਕਂ ਮਹਾਕਪ੍ਪਂ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ, ਯਥਾ ਏਕਂ, ਏਵਂ ਅਨੇਕੇਪਿ ਕਪ੍ਪੇ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ ਚੋਦਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ.

ਕਪ੍ਪਟ੍ਠਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਨਿਯਤਸ੍ਸਨਿਯਾਮਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੬੩-੬੬੪. ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਨਿਯਾਮਾਨਨ੍ਤਿ ਯੇ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਤਧਮ੍ਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ, ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮੇ. ਕੇ ਪਨ ਤੇ? ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪੁਗ੍ਗਲਸਨ੍ਤਾਨਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਤੇ ਹਿ ਭੂਮਿਤ੍ਤਯਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਯ ‘‘ਤੇਭੂਮਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਯੇ ਪਨ ਪਤ੍ਤਨਿਯਾਮਾਨਂ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਪਵਤ੍ਤਾ ਅਨਿਯਤਧਮ੍ਮਾ, ਨ ਤੇਸਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਗਹੋ ਕਤੋ. ਨ ਹਿ ਤੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਮੇਨ ਅਨਿਯਤਤਾ ਅਤ੍ਥਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਤੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਪਿ ਅਨਿਯਤੋਯੇਵਾ’’ਤਿ. ਇਮਂ ਵੋਹਾਰਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਯਾਮੋ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਧਮ੍ਮੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਉਪਚਿਤਸਮ੍ਭਾਰਤਾਯ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿਤੁਂ ਭਬ੍ਬਤਾਵ ਤਥਾ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨਿਯਤੋਤਿ ਵਚਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਉਭਯਸ੍ਸਪੀਤਿ ਨਿਯਤੋ ਨਿਯਾਮਂ ਓਕ੍ਕਮਤੀਤਿ ਵਚਨਦ੍ਵਯਸ੍ਸ.

ਨਿਯਤਸ੍ਸਨਿਯਾਮਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਅਸਾਤਰਾਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੭੪. ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੋਤਿ ‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਮੇ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਤ੍ਥਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੋ. ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਨਨ੍ਦਨਾਦਿਆਕਾਰੇਨ.

ਅਸਾਤਰਾਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾਅਬ੍ਯਾਕਤਾਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੭੬-੬੮੦. ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤੇਨ ਗਹਣਮਤ੍ਤਮੇਵ ਤਂ, ਨ ਪਨ ਸਾ ਤਾਦਿਸੀ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨ ਹਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਰਮ੍ਮਣਾ ਅਬ੍ਯਾਕਤਾ ਵਾ ਤਣ੍ਹਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ. ਤੀਹਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹੀਤਿ ਕਾਮਭਵਵਿਭਵਤਣ੍ਹਾਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹਿ. ਰੂਪਤਣ੍ਹਾਦਿਭੇਦਾ ਛਪਿ ਤਣ੍ਹਾ.

ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾਅਬ੍ਯਾਕਤਾਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਤੇਰਸਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੪. ਚੁਦ੍ਦਸਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਪਟਿਸਨ੍ਦਹਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੮੬-੬੯੦. ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋਯੇਵੇਤ੍ਥ ਪਟਿਸਨ੍ਧਾਨਂ ਘਟਨਞ੍ਚਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੀ’’ਤਿ.

ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਪਟਿਸਨ੍ਦਹਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਸਲ਼ਾਯਤਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੯੧-੬੯੨. ਕੇਚਿ ਵਾਦਿਨੋਤਿ ਕਾਪਿਲੇ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤੇ ਹਿ ਅਭਿਬ੍ਯਤ੍ਤਵਾਦਿਨੋ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਮੇਵ ਕਾਰਣੇ ਫਲਂ ਅਨਭਿਬ੍ਯਤ੍ਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਪਚ੍ਛਾ ਅਭਿਬ੍ਯਤ੍ਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਾ ਬੀਜਾਵਤ੍ਥਾਯ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਪਿ ਰੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਨ ਅਙ੍ਕੁਰਾਦਯੋ ਆਵਿਭਵਨ੍ਤਿ, ਬੀਜਮਤ੍ਤਂ ਆਵਿਭਾਵਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ.

ਸਲ਼ਾਯਤਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੯੩-੬੯੭. ਅਨਨ੍ਤਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋਤਿ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਨ੍ਤਰਂ ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ. ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਵਚਨੇਨੇਵ ਤਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਤਾ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣਤਾ ਚ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ, ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਾ ਚ ਸੋਤਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਤਾ ਸਦ੍ਦਾਰਮ੍ਮਣਤਾ ਚਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਸੋ ਚਕ੍ਖੁਮ੍ਹਿ ਸਦ੍ਦਾਰਮ੍ਮਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਦ੍ਦਾਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਇਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਯਿਦਂ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਏਵਂ ਞਾਯਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਨ੍ਤਰੂਪਲਦ੍ਧਿਵਸੇਨ ਆਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ.

ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਅਰਿਯਰੂਪਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੯੮-੬੯੯. ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾਦੀਤਿ ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾ ਸਦ੍ਦਸਭਾਵਾ, ਇਤਰੋ ਚ ਕਾਯਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਭਾਵੋ, ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਵਾ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਰੂਪਨ੍ਤਿਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਿ.

ਅਰਿਯਰੂਪਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਅਞ੍ਞੋਅਨੁਸਯੋਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੦੦-੭੦੧. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇਤਿ ਕੁਸਲਾਬ੍ਯਾਕਤਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ. ਸੋ ਹੀਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਪਾਠੋ.

ਅਞ੍ਞੋਅਨੁਸਯੋਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂਚਿਤ੍ਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੦੨. ਤੇਤਿ ਰਾਗਾਦਯੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਰਾਗਾਦਯੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ.

ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂਚਿਤ੍ਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੦੩-੭੦੫. ਕਿਲੇਸਵਤ੍ਥੁਓਕਾਸਵਸੇਨਾਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਵਤ੍ਥੁਕਾਮਭੂਮਿਵਸੇਨ. ਰੂਪਧਾਤੁਸਹਗਤਵਸੇਨ ਅਨੁਸੇਤੀਤਿ ਕਾਮਰਾਗੋ ਯਥਾ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਸਹ ਪਚ੍ਚਯਸਮਵਾਯੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਰਹੋ, ਤਮੇਵ ਰੂਪਧਾਤੁਯਾਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਰਾਗਾਦਿਕਾਰਣਲਾਭੇ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਅਰਹਤਾ ਹਿ ਅਨੁਸਯਨਂ.

ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਅਬ੍ਯਾਕਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੦੬-੬੦੮. ਸਬ੍ਬਥਾਪੀਤਿ ਅਵਿਪਾਕਭਾਵੇਨਪਿ ਸਸ੍ਸਤਾਦਿਭਾਵੇਨਪਿ.

ਅਬ੍ਯਾਕਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਅਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੦੯-੭੧੦. ਤਸ੍ਮਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਲੋਕਿਯਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਅਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਹੋਤਿ ਵੀਤਦੋਸਾਦਿਵੋਹਾਰਭਾਵਤੋਤਿ. ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤੋ ‘‘ਰੂਪਦਿਟ੍ਠਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਰੂਪਦਿਟ੍ਠਿਆਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਪਰਵਾਦਿਅਧਿਪ੍ਪਾਯਵਸੇਨ ਅਯਮਤ੍ਥਵਿਭਾਵਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਦਿ ਚ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਸਿਯਾ’’ਤਿ. ਤਥਾ ਚ ਸਤੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਕਾਮਧਾਤੁਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤੇ ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ‘‘ਵੀਤਦਿਟ੍ਠਿਕੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੋਹਾਰਾਭਾਵਤੋ. ਨ ਹਿ ਸਾ ਤਸ੍ਸ ਅਵਿਗਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿ, ਯਤੋ ਸੋ ਵੀਤਦਿਟ੍ਠਿਕੋਤਿ ਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯੇਨਾਤਿ ਕਾਮਦਿਟ੍ਠਿਭਾਵੇਨ.

ਅਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਚੁਦ੍ਦਸਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੫. ਪਨ੍ਨਰਸਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਪਚ੍ਚਯਤਾਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੧੧-੭੧੭. ਵਵਤ੍ਥਿਤੋਤਿ ਅਸਂਕਿਣ੍ਣੋ. ਯੋ ਹਿ ਧਮ੍ਮੋ ਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨਪਿ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇ ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯਤਾ ਸਂਕਿਣ੍ਣਾ ਨਾਮ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਵਿਰੁਦ੍ਧਾਸਮ੍ਭਵੀਨਂ ਵਿਯ ਤਬ੍ਬਿਧੁਰਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਾਨਂ ਸਹਭਾਵਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ.

ਪਚ੍ਚਯਤਾਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਚ੍ਚਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੧੮-੭੧੯. ਸਹਜਾਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨ ਸਙ੍ਖਾਰਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਅਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਨਨ੍ਤਰਾਦਿਨਾਪਿ ਹਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿਯੇਵ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨਨ੍ਤਰਂ ਅਵਤ੍ਵਾ ਅਵਿਗਤਾਨਨ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਕਮਭੇਦੋ, ਅਤ੍ਥਿਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਗਹਿਤੋ ਅਤ੍ਥਿਪਚ੍ਚਯਭੂਤੋਯੇਵ ਧਮ੍ਮੋ ਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਅਸਾਧਾਰਣਤਾਯਾਤਿ ਪਦਨ੍ਤਰਾਸਾਧਾਰਣਤਾਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਕ੍ਖਤਿ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਚ੍ਚਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਤਤਿਯਸਞ੍ਞਾਵੇਦਯਿਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੩੨. ਯਦਿਪਿ ਸੇਸਂ ਨਾਮ ਗਹਿਤਤੋ ਅਞ੍ਞਂ, ਤਥਾਪਿ ਪਕਰਣਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੇਵੇਤ੍ਥ ਤਂ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੇਸਂ…ਪੇ… ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਅਨਵਸੇਸਮੇਵ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਪਾਣਿਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਪਿ ਕਮਨ੍ਤੀਤਿਆਦਿਕਂ ਸਰੀਰਪਕਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

੭੩੩-੭੩੪. ਪਞ੍ਚਹਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇਹਿ ਨ ਚਵਤਿ, ਨ ਉਪਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵਾਦਂ ਪਰਵਾਦੀ ਨਾਨੁਜਾਨਾਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਤ੍ਤ…ਪੇ… ਵਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਤਿਯਸਞ੍ਞਾਵੇਦਯਿਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤੁਪਿਕਾਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੩੫. ਯਥਾ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਪੀਤਿਸੁਖਵਿਰਾਗਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਰਹਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਸਞ੍ਞਾਵਿਰਾਗਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਪਿ ਸਞ੍ਞਾਰਹਿਤਾਵ ਸਿਯਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸਾਪਿ ਅਸਞ੍ਞਿਤਾ…ਪੇ… ਦਸ੍ਸੇਤੀ’’ਤਿ.

੭੩੬. ਯਦਿ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਕਥਂ ਅਸਞ੍ਞਸਮਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਸਞ੍ਞਾਵਿਰਾਗਵਸੇਨ ਸਮਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਸਞ੍ਞਿਤਾ, ਨ ਸਞ੍ਞਾਯ ਅਭਾਵਤੋ’’ਤਿ.

ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤੁਪਿਕਾਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੧. ਕਮ੍ਮੂਪਚਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੩੮-੭੩੯. ‘‘ਕਮ੍ਮੂਪਚਯੋ ਕਮ੍ਮੇਨ ਸਹਜਾਤੋ’’ਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸਹਜਾਤਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸਹਜਾਤਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਾਤੀਤਿ. ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਹਿ ਅਤ੍ਥਿ ਸਹਜਾਤਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਰੂਪਸ੍ਸ ਵਿਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੭੪੧. ਤਿਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਕਮ੍ਮੂਪਚਯਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਾਨਂ.

ਕਮ੍ਮੂਪਚਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਪਨ੍ਨਰਸਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਤਤਿਯੋ ਪਣ੍ਣਾਸਕੋ ਸਮਤ੍ਤੋ.

੧੬. ਸੋਲ਼ਸਮਵਗ੍ਗੋ

੩. ਸੁਖਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੪੭-੭੪੮. ਨ ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਅਨੁਪ੍ਪਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ. ਯੋ ਹਿ ਅਨੁਪ੍ਪਦੇਤਿ, ਯਸ੍ਸ ਚ ਅਨੁਪ੍ਪਦੇਤਿ, ਤਦੁਭਯਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਾ ਇਧ ਪਰੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ.

ਸੁਖਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਅਧਿਗਯ੍ਹਮਨਸਿਕਾਰਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੪੯-੭੫੩. ਤਂਚਿਤ੍ਤਤਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਯਦਿ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇ ਏਕਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ, ਯੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ, ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਖਣੇ ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਂਚਿਤ੍ਤਤਾ ਨਾਮ ਦੋਸੋ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਤਦੇਵ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਏਤੇਨ ਤਸ੍ਸੇਵ ਤੇਨ ਮਨਸਿਕਰਣਾਸਮ੍ਭਵਮਾਹ, ਤਂ ਵਾਤਿਆਦਿਨਾ ਪਨ ਸਸਂਵੇਦਨਾਵਾਦਾਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤੇਸਂ ਵਿਸੇਸੋ.

ਅਧਿਗਯ੍ਹਮਨਸਿਕਾਰਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਸੋਲ਼ਸਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੭. ਸਤ੍ਤਰਸਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਅਤ੍ਥਿਅਰਹਤੋਪੁਞ੍ਞੂਪਚਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੭੬-੭੭੯. ਕਿਰਿਯਚਿਤ੍ਤਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਕਿਰਿਯਚਿਤ੍ਤਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਦਾਨਾਦਿਪਵਤ੍ਤਨੇਨ ਦਾਨਮਯਾਦਿਪੁਞ੍ਞਤ੍ਤੇਨ ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਤ੍ਥਿਅਰਹਤੋਪੁਞ੍ਞੂਪਚਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਨਤ੍ਥਿਅਰਹਤੋਅਕਾਲਮਚ੍ਚੂਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੮੦. ਅਲਦ੍ਧਵਿਪਾਕਵਾਰਾਨਨ੍ਤਿ ਵਿਪਾਕਦਾਨਂ ਪਤਿ ਅਲਦ੍ਧੋਕਾਸਾਨਂ. ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਭਾਵਨ੍ਤਿ ਵਿਗਤਨ੍ਤਤਂ, ਵਿਗਮਂ ਅਵਿਪਾਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੭੮੧. ਤਤੋ ਪਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕੇਨ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿ, ਨ ਕੇਵਲੇਨ ਅਨ੍ਵਯੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਾਵ ਨ ਕਮਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਕਮਤੀਤਿ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤੋ ਪਰਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖਯਗਮਨਤੋ ਪਰਂ. ਨਤ੍ਥਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਲਕ੍ਖਣਾਭਾਵਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਮੇਵ ਲਕ੍ਖਣਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਾਣੋਪਾਣਸਞ੍ਞਿਤਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਨ ਤੇਨਾਤਿ ਯੋ ਪਰੇਨ ਉਪਕ੍ਕਮੋ ਕਤੋ, ਤੇਨ ਉਪਕ੍ਕਮੇਨ ਨ ਮਤੋ, ਧਮ੍ਮਤਾਮਰਣੇਨੇਵ ਮਤੋਤਿ ਦੁਬ੍ਬਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਅਵਿਸੇਸਵਿਦੂਹਿ, ਦੁਬ੍ਬਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਵਾ ਹੋਤੁ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਵਾ, ਅਙ੍ਗਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾਵ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ.

ਨਤ੍ਥਿਅਰਹਤੋਅਕਾਲਮਚ੍ਚੂਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਸਬ੍ਬਮਿਦਂਕਮ੍ਮਤੋਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੮੪. ਅਬੀਜਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਅਬੀਜਤੋ ਅਞ੍ਞਬੀਜਤੋ ਚ. ਤਨ੍ਤਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ, ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸਬ੍ਬਮਿਦਂਕਮ੍ਮਤੋਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੮੮. ਵਿਨਾਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਟ੍ਠਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾਪਿ ਅਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਨ ਅਨਿਚ੍ਚਟ੍ਠਵਿਰਹੇਨਾਤਿ. ਨ ਹਿ ਅਨਿਚ੍ਚਟ੍ਠਵਿਰਹਿਤਂ ਅਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧਂ ਅਤ੍ਥਿ.

ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਨਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂਸਙ੍ਘੋਦਕ੍ਖਿਣਂਵਿਸੋਧੇਤੀਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੯੩-੭੯੪. ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਤੋਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਾਭਾਵਤੋ.

ਨਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂਸਙ੍ਘੋਦਕ੍ਖਿਣਂਵਿਸੋਧੇਤੀਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੧. ਦਕ੍ਖਿਣਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੦੦-੮੦੧. ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਨਿਰਪੇਕ੍ਖਾਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ ਗੁਣਵਿਸੇਸਨਿਰਪੇਕ੍ਖਾ, ਤਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਭਾਵੇਨ ਵਿਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕੇਨ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤੇਨ ਵਿਨਾ’’ਤਿ. ਸਚ੍ਚਮੇਤਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਿਕਿਤ੍ਤਨੇਨ ਵੁਤ੍ਤਭਾਵਮੇਵ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ. ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਂ ਦਾਨਚੇਤਨਾਯ ਮਹਾਫਲਤਾ. ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋਯੇਵ ਹਿ ਤਸ੍ਸ, ਨ ਤਸ੍ਸਾ ਕਾਰਣਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦਾਨਚੇਤਨਾਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨੇਨ ਯਦਿ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਦਕ੍ਖਿਣਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਸਤ੍ਤਰਸਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੮. ਅਟ੍ਠਾਰਸਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੦੨-੮੦੩. ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਗਹਣਂ.

ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੦੪-੮੦੬. ਤਸ੍ਸ ਚ ਨਿਮ੍ਮਿਤਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਦੇਸਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਆਨਨ੍ਦੇਨ ਸਯਮੇਵ ਚ ਦੇਸਿਤੋ.

ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਝਾਨਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੧੩-੮੧੬. ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰੇਸੁ ਵਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਤਾ ਤਤ੍ਥ ਆਦੀਨਵਮਨਸਿਕਾਰੋ, ਤਦਾਕਾਰੋ ਚ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾ ਆਦੀਨਵਤੋ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਾ, ਤਤੋ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ.

ਝਾਨਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਝਾਨਨ੍ਤਰਿਕਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੧੭-੮੧੯. ਨ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਵਿਤਕ੍ਕਾਭਾਵਤੋ, ਨਾਪਿ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਂ ਵਿਚਾਰਸਬ੍ਭਾਵਤੋਤਿ ਝਾਨਮੇਤਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਭਾਵਾਭਾਵਤੋ ਨ ਝਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਝਾਨਨ੍ਤਰਿਕਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਚਕ੍ਖੁਨਾਰੂਪਂਪਸ੍ਸਤੀਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੨੬-੮੨੭. ‘‘ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਪਟਿਜਾਨਨਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਹਣੇ ਅਰੁਚਿਂ ਸੂਚੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਪਟਿਜਾਨਨਂ ਕਿਰ ਸਨ੍ਧਾਯਾ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਪਟਿਜਾਨਨਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਪਟਿਜਾਨਨਸ੍ਸੇਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਤਿ ਯਦਿ ਰੂਪੇਨ ਰੂਪਂ ਪਟਿਵਿਜਾਨਾਤਿ, ਰੂਪਂ ਪਟਿਵਿਜਾਨਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਰੂਪਵਿਜਾਨਨਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਪਟਿਜਾਨਨਂ ਪਨ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨਂ ਕਥਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਚਕ੍ਖੁਨਾਰੂਪਂਪਸ੍ਸਤੀਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਅਟ੍ਠਾਰਸਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੯. ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਕਿਲੇਸਪਜਹਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੨੮-੮੩੧. ਤੇ ਪਨਾਤਿ ਯੇ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹੀਨਾ ਕਿਲੇਸਾ, ਤੇ ਪਨ. ਕਾਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਅਸਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਰਹਾ ਖਣਤ੍ਤਯਂ ਨ ਆਗਤਾਤਿ ਚ ਅਨਾਗਤਾ ਨਾਮ ਸਿਯੁਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤੇ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾ ਨ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਨਾਪਿ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

ਕਿਲੇਸਪਜਹਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਸੁਞ੍ਞਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੩੨. ਯੇਨ ਅਵਸਵਤ੍ਤਨਟ੍ਠੇਨ ਪਰਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤੋ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਸਯਨ੍ਤਿ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਾ, ਸ੍ਵਾਯਂ ਅਨਤ੍ਤਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਵਸਵਤ੍ਤਨਾਕਾਰੋ ਅਨਤ੍ਤਤਾ’’ਤਿ. ਸਾ ਪਨਾਯਂ ਯਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਸਾਰਕਤਾਵ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਦੇਕਦੇਸੇਨ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਤ੍ਥਤੋ ਜਰਾਮਰਣਮੇਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਏਵਂ ਸਤਿ ਲਕ੍ਖਣਸਙ੍ਕਰੋ ਸਿਯਾ, ਤੇਸਂ ਪਨਿਦਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਕਿਤ੍ਤਨਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਵਸਵਤ੍ਤਨਾਕਾਰਤਾਯ ਏਵ ਹਿ ਅਨਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾ.

ਸੁਞ੍ਞਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੩੫-੮੩੬. ਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਮਨ੍ਨਾਗਮਮਾਹ.

ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਤਥਤਾਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੪੧-੮੪੩. ਰੂਪਾਦੀਨਂ ਸਭਾਵਤਾਤਿ ਏਤੇਨ ਰੂਪਾਦਯੋ ਏਵ ਸਭਾਵਤਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਯਤੋ ਤਂ ਪਰਵਾਦੀ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਅਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਇਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਾਵਂ ਹੇਸ ਤਥਤਾਤਿ ਵਦਤਿ, ਨ ਭਾਵਯੋਗ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਭਾਵਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਮਤ੍ਤਂ, ਪਕਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਜਾਤਿਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ. ਰੂਪਾਦੀਨਞ੍ਹਿ ਰੁਪ੍ਪਨਾਦਿਪਕਤਿ ਤਥਾ ਅਸਙ੍ਖਤਾਤਿ ਚ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਲਦ੍ਧਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨ ਭਾਵਯੋਗ’’ਨ੍ਤਿ. ਯੇਨ ਹਿ ਭਾਵੋ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੋ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਏਕੀਭਾਵਮੇਵ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਰੁਪ੍ਪਨਾਦਿਲਕ੍ਖਣਂ ਭਾਵਯੋਗੋ. ਤਂ ਪਨ ਰੂਪਾਦਿਤੋ ਅਨਞ੍ਞਂ, ਤਤੋ ਏਵ ਸਙ੍ਖਤਂ, ਅਵਿਪਰੀਤਟ੍ਠੇਨ ਪਨ ‘‘ਤਥ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਤਥਤਾਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਕੁਸਲਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੪੪-੮੪੬. ਅਨਵਜ੍ਜਭਾਵਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਕੁਸਲਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਵਜ੍ਜਰਹਿਤਂ ਅਨਵਜ੍ਜਂ, ਅਨਵਜ੍ਜਭਾਵਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਚ ਕੁਸਲਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਕੁਸਲਨ੍ਤਿ.

ਕੁਸਲਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੪੭. ਯਂ ‘‘ਏਕਵਾਰਂ ਨਿਮੁਗ੍ਗੋ ਤਥਾ ਨਿਮੁਗ੍ਗੋਵ ਹੋਤਿ, ਏਤਸ੍ਸ ਪੁਨ ਭਵਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਆਗਤਂ, ਸੋ ਪਨ ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ, ਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਨਯੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਾਯ ਜਾਤਿਯਾ…ਪੇ… ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਤਾਯ ਜਾਤਿਯਾਤਿ ਯਸ੍ਸਂ ਜਾਤਿਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਮ੍ਮਾਵਰਣਾਦਿਆਵਰਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਾਯ ਜਾਤਿਯਾ. ਸਂਸਾਰਖਾਣੁਕਭਾਵੋ ਵਸ੍ਸਭਞ੍ਞਾਦੀਨਂ ਵਿਯ ਮਕ੍ਖਲਿਆਦੀਨਂ ਵਿਯ ਚ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਚ ਅਹੇਤੁਕਾਦਿਮਿਚ੍ਛਾਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਫਲਭਾਵੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮਸ੍ਸ ਨਾਮ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਤੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕੋਚਿ ਨਿਯਾਮੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗੇਨ ਭਵਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ, ਏਵਂ ਅਵਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਕੋਚਿ ਸਂਸਾਰਨਿਯਾਮੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਪਨ ਮਿਚ੍ਛਾਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਬਲਵਭਾਵੇ ਅਪਰਿਮਿਤਕਪ੍ਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਚਿਰਤਰਂ ਸਂਸਾਰਪ੍ਪਬਨ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਅਪਾਯੂਪਪਤ੍ਤਿ ਚ ਯਤ੍ਥ ਸਂਸਾਰਖਾਣੁਸਮਞ੍ਞਾ.

ਯਂ ਪਨੇਕੇ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥੇਵ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਸਂਸਰਿਤਾ ਅਨਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਅਪੁਞ੍ਞਬਹੁਲਂ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ. ਨ ਹਿ ਮਾਤੁਘਾਤਕਾਦੀਨਂ ਤੇਨਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਾਮੋਕ੍ਕਮਨਨ੍ਤਰਾਯਭੂਤੋ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਨਿਯਾਮੋ ਵਿਯ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ ਸਂਸਾਰਨਿਯਾਮੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਾਵ ਪਨ ਨ ਮਗ੍ਗਫਲਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਾਵ ਸਂਸਾਰੋ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ. ਯਦਾ ਚ ਸੋ ਉਪਲਦ੍ਧੋ, ਤਦਾ ਸੋ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਏਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਯਥਾ ਨਿਯਤਸਮ੍ਮਾਦਸ੍ਸਨਂ, ਏਵਂ ਨਿਯਤਮਿਚ੍ਛਾਦਸ੍ਸਨੇਨਪਿ ਸਵਿਸਯੇ ਏਕਂਸਗਾਹਵਸੇਨ ਉਕ੍ਕਂਸਗਤੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮੇ ਕਥਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਭਿਨਿਵੇਸਵਿਸਯੇ ਅਨੇਕਂਸਗਾਹੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਅਭਿਨਿਵੇਸਨ੍ਤਰਂ ਵਾ ਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਯਦਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮੋ ਏਵ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਯਾਮਨ੍ਤਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਚੋਦਨਾ ਕਤਾ. ਨ ਹਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਵਿਯ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਤਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਤਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਨਿਯਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਦਾਚਿਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਅਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਪਨ ਨਿਯਾਮਨ੍ਤਰਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਨ੍ਤਰਂ ਵਿਯ ਮਿਚ੍ਛਾਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਰਂ ਸਮਾਨਜਾਤਿਕਂ ਨ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਵਿਰੁਦ੍ਧਂਯੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਵਿਯ ਸਸ੍ਸਤੁਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਏਵ ਉਦ੍ਧਟਾ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਯਾਮਨ੍ਤਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤੀਨਂ ਨਿਯਾਮਨ੍ਤਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਵਤ੍ਤਕਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮੋ ਚ ਨਿਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਚ ਵਿਰੁਦ੍ਧਮੇਤਨ੍ਤਿ ਪਨ ‘‘ਵਿਚਾਰੇਤ੍ਵਾਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ.

ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਯਾਮਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੫੩-੮੫੬. ਯਥਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਸਦ੍ਧਾਦਯੋ ਏਵ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਨਿ, ਏਵਂ ਲੋਕਿਯਾਪਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖਲਕ੍ਖਣਾਦਿਨਾ ਇਨ੍ਦਟ੍ਠਸਬ੍ਭਾਵਤੋ. ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯਾਦਿਵਤ੍ਥੂਸੁ ਸਦ੍ਦਹਨਾਦਿਮਤ੍ਤਮੇਵ ਹਿ ਤਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਨਂ…ਪੇ… ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ’’ਤਿ.

ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨੦. ਵੀਸਤਿਮਵਗ੍ਗੋ

੨. ਞਾਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੬੩-੮੬੫. ਕਾਮਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇਪਿ ਅਤ੍ਥੇਵ ਦੁਕ੍ਖਪਰਿਞ੍ਞਾ, ਅਤ੍ਥਸਾਧਿਕਾ ਪਨ ਸਾ ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣਿਕਾ ਏਵਾਤਿ ਉਕ੍ਕਂਸਗਤਂ ਦੁਕ੍ਖਪਰਿਞ੍ਞਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਵਧਾਰੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ…ਪੇ… ਮਗ੍ਗਞਾਣਮੇਵ ਦੀਪੇਤੀ’’ਤਿ. ਤਂ ਪਨ ਅਵਧਾਰਣਂ ਨ ਞਾਣਨ੍ਤਰਨਿਵਤ੍ਤਨਂ, ਅਥ ਖੋ ਞਾਣਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਯਥਾਧਿਗਤਕਿਚ੍ਚਨਿਵਤ੍ਤਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਤਸ੍ਸੇਵ ਞਾਣਭਾਵ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਞਾਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਨਿਰਯਪਾਲਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੬੬-੮੬੮. ਨੇਰਯਿਕੇ ਨਿਰਯੇ ਪਾਲੇਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਨਿਗ੍ਗਨ੍ਤੁਂ ਅਪ੍ਪਦਾਨਵਸੇਨ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਰਯਪਾਲਾ. ਨਿਰਯਪਾਲਤਾਯ ਵਾ ਨੇਰਯਿਕਾਨਂ ਨਰਕਦੁਕ੍ਖੇਨ ਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧਾਯ ਅਲਂ ਸਮਤ੍ਥਾਤਿ ਨਿਰਯਪਾਲਾ. ਕਿਂ ਪਨੇਤੇ ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਨੇਰਯਿਕਾ, ਉਦਾਹੁ ਅਨੇਰਯਿਕਾਤਿ. ਕਿਞ੍ਚੇਤ੍ਥ – ਯਦਿ ਤਾਵ ਨੇਰਯਿਕਾ, ਨਿਰਯਸਂਵਤ੍ਤਨਿਯੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਤਿ ਸਯਮ੍ਪਿ ਨਿਰਯਦੁਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭਵੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਥਾ ਸਤਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਨੇਰਯਿਕਾਨਂ ਯਾਤਨਾਯ ਅਸਮਤ੍ਥਾ ਸਿਯੁਂ, ‘‘ਇਮੇ ਨੇਰਯਿਕਾ, ਇਮੇ ਨਿਰਯਪਾਲਾ’’ਤਿ ਵਵਤ੍ਥਾਨਞ੍ਚ ਨ ਸਿਯਾ. ਯੇ ਚ ਯੇ ਯਾਤੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਹਿ ਸਮਾਨਰੂਪਬਲਪ੍ਪਮਾਣੇਹਿ ਇਤਰੇਸਂ ਭਯਸਨ੍ਤਾਸਾ ਨ ਸਿਯੁਂ. ਅਥ ਅਨੇਰਯਿਕਾ, ਤੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਕਥਂ ਸਮ੍ਭਵੋਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਅਨੇਰਯਿਕਾ ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਅਨਿਰਯਗਤਿਸਂਵਤ੍ਤਨਿਯਕਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਨਿਰਯੂਪਪਤ੍ਤਿਸਂਵਤ੍ਤਨਿਯਕਮ੍ਮਤੋ ਹਿ ਅਞ੍ਞੇਨੇਵ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਤੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਰਕ੍ਖਸਜਾਤਿਕਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਦਨ੍ਤਿ –

‘‘ਕੋਧਨਾ ਕੁਰੂਰਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ, ਪਾਪਾਭਿਰੁਚਿਨੋ ਤਥਾ;

ਦੁਕ੍ਖਿਤੇਸੁ ਚ ਨਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਯਮਰਕ੍ਖਸਾ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਯਦੇਕੇ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਯਾਤਨਾਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦਨਤੋ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਪੁਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਯਾਤੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਏਵਮਾਦਿ, ਤਯਿਦਂ ਆਕਾਸਰੋਮਟ੍ਠਨਂ ਨਿਰਯਪਾਲਾਨਂ ਨੇਰਯਿਕਭਾਵਸ੍ਸੇਵ ਅਭਾਵਤੋ. ਯੇ ਪਨ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ – ਯਦਿਪਿ ਅਨੇਰਯਿਕਾ ਨਿਰਯਪਾਲਾ, ਅਯੋਮਯਾਯ ਪਨ ਆਦਿਤ੍ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਾਯ ਸਜੋਤਿਭੂਤਾਯ ਨਿਰਯਭੂਮਿਯਾ ਪਰਿਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਕਥਂ ਨਾਮ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਾਨੁਭਵਨ੍ਤੀਤਿ? ਕਮ੍ਮਾਨੁਭਾਵਤੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੋ ਚੇਤੋਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਾਦਯੋ ਨੇਰਯਿਕੇ ਅਨੁਕਮ੍ਪਨ੍ਤਾ ਇਦ੍ਧਿਬਲੇਨ ਨਿਰਯਭੂਮਿਂ ਉਪਗਤਾ ਤਤ੍ਥ ਦਾਹਦੁਕ੍ਖੇਨ ਨ ਬਾਧੀਯਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਤਂ ਇਦ੍ਧਿਵਿਸਯਸ੍ਸ ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਭਾਵਤੋਤਿ ਚੇ? ਇਦਮ੍ਪਿ ਤਂਸਮਾਨਂ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਸ੍ਸ ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਭਾਵਤੋ. ਤਥਾਰੂਪੇਨ ਹਿ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਤੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਯਥਾ ਨਿਰਯਦੁਕ੍ਖੇਨ ਅਬਾਧਿਤਾ ਏਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨੇਰਯਿਕੇ ਯਾਤੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਚੇਤ੍ਤਕੇਨ ਬਾਹਿਰਵਿਸਯਾਭਾਵੋ ਵਿਜ੍ਜਤਿ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਤਾਯ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਦ੍ਵਾਰਪੁਰਿਸੇਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਇਟ੍ਠਂ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਨਿਟ੍ਠਂ, ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਚ ਅਨਿਟ੍ਠਂ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਇਟ੍ਠਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਯਦੇਕੇ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਕਮ੍ਮਵਸੇਨ ਤੇਜਸਾ ਪਰੂਪਤਾਪਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ, ਤਦਪਾਹਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਂ ਪਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਨੇਰਯਿਕਾਨਂ ਤੇਸਂ ਕਥਂ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਭਵੋ’’ਤਿ ਨੇਰਯਿਕਾਨਂ ਯਾਤਕਭਾਵਤੋ. ਨੇਰਯਿਕਸਤ੍ਤਯਾਤਨਾਯੋਗ੍ਗਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਤਾਦਿਸਨਿਕਨ੍ਤਿਵਿਨਾਮਿਤਂ ਨਿਰਯਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ. ਤੇ ਚ ਨੇਰਯਿਕੇਹਿ ਅਧਿਕਤਰਬਲਾਰੋਹਪਰਿਣਾਹਾ ਅਤਿਵਿਯ ਭਯਾਨਕਸਨ੍ਤਾਸਕੁਰੂਰਤਰਪਯੋਗਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਏਤੇਨੇਵ ਤਤ੍ਥ ਕਾਕਸੁਨਖਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਕਥਮਞ੍ਞਗਤਿਕੇਹਿ ਅਞ੍ਞਗਤਿਕਬਾਧਨਨ੍ਤਿ ਚ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਪਿ ਤਥਾ ਦਸ੍ਸਨਤੋ. ਯਂ ਪਨੇਕੇ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਸਤ੍ਤਸਭਾਵਾ ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਨਿਰਯਸੁਨਖਾਦਯੋ ਚਾ’’ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਤਥਾ ਅਦਸ੍ਸਨਤੋ. ਨ ਹਿ ਕਾਚਿ ਅਤ੍ਥਿ ਤਾਦਿਸੀ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ, ਯਾ ਅਸਤ੍ਤਸਭਾਵਾ, ਸਮ੍ਪਤਿਸਤ੍ਤੇਹਿ ਅਪ੍ਪਯੋਜਿਤਾ ਚ ਅਤ੍ਥਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤੀ ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਾ. ਪੇਤਾਨਂ ਪਾਨੀਯਨਿਵਾਰਕਾਨਂ ਦਣ੍ਡਾਦਿਹਤ੍ਥਪੁਰਿਸਾਨਮ੍ਪਿ ਅਸਤ੍ਤਭਾਵੇ ਵਿਸੇਸਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਸੁਪਿਨੂਪਘਾਤੋਪਿ ਅਤ੍ਥਕਿਚ੍ਚਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ ਦਸ੍ਸਨਾਦਿਮਤ੍ਤੇਨਪਿ ਤਦਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੁਪਿਨੇ ਆਹਾਰੂਪਭੋਗਾਦਿਨਾ ਨ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਨਿਮ੍ਮਾਨਰੂਪਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਲਦ੍ਧਪਰਿਹਾਰਂ ਇਦ੍ਧਿਵਿਸਯਸ੍ਸ ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਭਾਵਤੋ. ਇਧਾਪਿ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਸ੍ਸ ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਭਾਵਤੋਤਿ ਚੇ? ਤਂ ਨ, ਅਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਨੇਰਯਿਕਾਨਂ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੋ ਨਿਰਯਪਾਲਾਤਿ ਅਸਿਦ੍ਧਮੇਤਂ, ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਨ ਨੇਸਂ ਸਤ੍ਤਭਾਵੋ ਏਵ ਸਿਦ੍ਧੋ. ਸਕ੍ਕਾ ਹਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਸਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਾ ਨਿਰਯਪਾਲਸਞ੍ਞਿਤਾ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਸਾਭਿਸਨ੍ਧਿਕਾ ਪਰੂਪਘਾਤਿ ਅਤ੍ਥਕਿਚ੍ਚਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਓਜਾਹਾਰਾਦਿਰਕ੍ਖਸਸਨ੍ਤਤਿ ਵਿਯਾਤਿ. ਅਭਿਸਨ੍ਧਿਪੁਬ੍ਬਕਤਾ ਚੇਤ੍ਥ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਤਥਾ ਤਥਾ ਅਭਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਯਾਤਨਤੋ, ਤਤੋ ਏਵ ਨ ਸਙ੍ਘਾਟਪਬ੍ਬਤਾਦੀਹਿ ਅਨੇਕਨ੍ਤਿਕਤਾ. ਯੇ ਪਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਭੂਤਵਿਸੇਸਾ ਏਵ ਤੇ ਵਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਾਦਿਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤੋ ਭੇਰਵਾਕਾਰਾ ਨਰਕਪਾਲਾਤਿ ਸਮਞ੍ਞਂ ਲਭਨ੍ਤੀ’’ਤਿ, ਤਦਸਿਦ੍ਧਂ. ਉਜੁਕਮੇਵ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨਿਰਯੇ ਨਿਰਯਪਾਲਾ’’ਤਿ ਵਾਦਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਤ੍ਤਾ.

ਅਪਿਚ ਯਥਾ ਅਰਿਯਵਿਨਯੇ ਨਰਕਪਾਲਾਨਂ ਭੂਤਮਤ੍ਤਤਾ ਅਸਿਦ੍ਧਾ, ਤਥਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਵਾਦਿਨੋਪਿ ਤੇਸਂ ਭੂਤਮਤ੍ਤਤਾ ਅਸਿਦ੍ਧਾਵ. ਨ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਭੂਤਾਨਿ ਨਾਮ ਸਨ੍ਤਿ. ਯਦਿ ਪਰਮਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੋਹਰਤਿ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਵੇਦਨਾਦਿਕੇ ਏਵ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੀਤਿ? ਤਿਟ੍ਠਤੇਸਾ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਤਕ੍ਕਾਨਂ ਅਪ੍ਪਹੀਨਸਮ੍ਮੋਹਵਿਪਲ੍ਲਾਸਾਨਂ ਵਾਦਵੀਮਂਸਾ, ਏਵਂ ਅਤ੍ਥੇਵ ਨਿਰਯਪਾਲਾਤਿ ਨਿਟ੍ਠਮੇਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਸਤਿ ਚ ਨੇਸਂ ਸਬ੍ਭਾਵੇ, ਅਸਤਿਪਿ ਬਾਹਿਰੇ ਵਿਸਯੇ ਨਰਕੇ ਵਿਯ ਦੇਸਾਦਿਨਿਯਮੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵਾਦੋ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ ਏਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਨਿਰਯਪਾਲਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੬੯-੮੭੧. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਰਾਵਣਨਾਮਕਸ੍ਸ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਤਹਿਂ ਕੀਲ਼ਨਕਾਲੇ ਹਤ੍ਥਿਵਣ੍ਣੇਨ ਵਿਕੁਬ੍ਬਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਹਤ੍ਥਿਨਾਗਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦਿਬ੍ਬਯਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਨ ਹਿ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਪ੍ਪਚ੍ਚਯਟ੍ਠਾਨੇ ਸਗ੍ਗੇ ਦੁਕ੍ਖਾਧਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵੋ ਯੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.

ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਞਾਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੭੬-੮੭੭. ‘‘ਦ੍ਵਾਦਸਵਤ੍ਥੁਕਂ ਞਾਣਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਵਾਦਸਵਤ੍ਥੁਕਸ੍ਸ ਞਾਣਸ੍ਸ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਤਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੀਯਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪਠਮਵਿਕਪ੍ਪਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਞਾਣਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਦਸਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੀਯਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਂ ਵਾ…ਪੇ… ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਆਦਿਅਤ੍ਥੋ, ਪਕਾਰਤ੍ਥੋ ਵਾ. ਤੇਨ ‘‘ਪਹਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ‘‘ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਰਿਜਾਨਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾਯ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਤਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਤਾ ਚ ਦਸ੍ਸਿਤਾ, ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਮਾਨਤਾਤਿ. ਯੇਨ ਪਨ ਸਾ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਚ੍ਚਞਾਣਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਚ੍ਚਞਾਣਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਦਿਸਚ੍ਚਸਭਾਵਾਵਬੋਧਕਂ ਞਾਣਂ, ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇਪੀਤਿ ਅਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਭਾਗੇਪੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਪਰਿਜਾਨਨਾਦਿਕਿਚ੍ਚਸਾਧਨਵਸੇਨ ਹੋਤਿ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ ਵਿਸਯਤੋ ਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਞਾਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਵੀਸਤਿਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਪਣ੍ਣਾਸਕੋ ਸਮਤ੍ਤੋ.

੨੧. ਏਕਵੀਸਤਿਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਸਾਸਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੭੮. ਸਮੁਦਾਯਾਤਿ ‘‘ਸਾਸਨਂ ਨਵਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਵਚਨਸਮੁਦਾਯਾ. ਏਕਦੇਸਾਨਨ੍ਤਿ ਤਦਵਯਵਾਨਂ. ‘‘ਤੀਸੁਪਿ ਪੁਚ੍ਛਾਸੂ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਧਿਕਰਣਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਸਾਸਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਇਦ੍ਧਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੮੩-੮੮੪. ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਵਸੇਨਾਤਿ ਤਥਾ ਤਥਾ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਵਸੇਨ.

ਇਦ੍ਧਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਧਮ੍ਮਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੮੭-੮੮੮. ਰੂਪਸਭਾਵੋ ਰੂਪਟ੍ਠੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਰੂਪਟ੍ਠੋ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਰੂਪਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਯਂ ਪਨ ਯਤੋ ਅਞ੍ਞਂ, ਨ ਤਂ ਤਂਸਭਾਵਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਰੂਪਟ੍ਠਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਰੂਪਞ੍ਚ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ, ਰੂਪਮੇਵ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤੇਨ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਤਮਤ੍ਥਂ ਸਾਧੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਰੂਪਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ਰੂਪਟ੍ਠੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਰੂਪਟ੍ਠਤੋ ਚ ਅਞ੍ਞਂ ਰੂਪਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਰੂਪਂ ਰੂਪਮੇਵ ਰੂਪਸਭਾਵਮੇਵਾਤਿ ਏਵ-ਕਾਰੇਨ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਨ ਵੇਦਨਾਦਿਸਭਾਵ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਤਿ ਰੂਪਰੂਪਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ. ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਰੂਪਟ੍ਠੇਨ ਨਿਯਮੇਨ ਰੂਪਂ ਨਿਯਤਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਦਸ੍ਸਿਤੋਯੇਵ ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਆਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਨ ਹਿ ਅਭਿਨ੍ਨੇ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਰਭੇਦਂ ਕਰੋਤਿ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਰੂਪਸਭਾਵਾਨਂ ਰੂਪਰੂਪਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ. ਸਸਾਮਿਨਿਦ੍ਦੇਸਸਿਦ੍ਧਾਭੇਦਾ ‘‘ਸਿਲਾਪੁਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਸਰੀਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਯ, ਕਪ੍ਪਨਾਮਤ੍ਤਤੋ ਚਾਯਂ ਭੇਦੋ, ਨ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਯ ਪਵਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਵੇਦਨਾਦੀਹਿ ਨਾਨਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਵੇਦਨਾਦੀਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਮੇਵ. ਸੋ ਸਭਾਵੋਤਿ ਸੋ ਰੂਪਸਭਾਵੋ. ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਪਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਰੂਪਸ੍ਸ ਸਭਾਵੋ, ਨ ਵੇਦਨਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਭੇਦਸ੍ਸ ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ. ਤਞ੍ਚ ਵਚਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਰੂਪਂ ਰੂਪਟ੍ਠੇਨ ਨ ਨਿਯਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨਾਤਿ ‘‘ਰੂਪਟ੍ਠਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਰੂਪਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ. ਯਦਿ ਸਦੋਸਂ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਪਟਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਰੂਪਂ ਰੂਪਮੇਵ, ਨ ਵੇਦਨਾਦਿਸਭਾਵ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਯੁਤ੍ਤਿਂ. ਪਰੇਨ ਚੋਦਿਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਰੂਪਂ ਰੂਪਟ੍ਠੇਨ ਨਿਯਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤਮੇਵ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤਮੇਵ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਿਂ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ. ਚੋਦਨਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ‘‘ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਪਟਿਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਚੋਦਨਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਯਮਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਰੂਪਾਦੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਧਮ੍ਮਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਏਕਵੀਸਤਿਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨੨. ਬਾਵੀਸਤਿਮਵਗ੍ਗੋ

੨. ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੯੪-੮੯੫. ਪੁਰਿਮਜਵਨਕ੍ਖਣੇਤਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਚਿਤ੍ਤਤੋ ਅਨਨ੍ਤਰਾਤੀਤਪੁਰਿਮਜਵਨਵਾਰਕ੍ਖਣੇ.

ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਆਨੇਞ੍ਜਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੯੬. ਹੇਤੁਸਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਾਦਿਤੋ ਭਵਙ੍ਗਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤਂ ‘‘ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ.

ਆਨੇਞ੍ਜਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫-੭. ਤਿਸ੍ਸੋਪਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੯੮-੯੦੦. ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਪਿ ਗਬ੍ਭੇਯੇਵ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਮਞ੍ਞਤਿ. ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਿਕਾ ਹਿ ਸੋਪਾਕਸਾਮਣੇਰਾਦਯੋ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਾ. ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਿਕੋਪਿ ਗਬ੍ਭੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪਰਵਾਦਿਨੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਆਕਾਸੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਸੁਪਿਨਂ ਆਕਾਸਸੁਪਿਨਂ. ਤਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਮਞ੍ਞਤੀਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਆਕਾਸਗਮਨਾਦਿਅਭਿਞ੍ਞਾ ਵਿਯਾ’’ਤਿ. ਹੇਟ੍ਠਿਮਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਵਾ ਮਗ੍ਗਾਨਂ ਅਧਿਗਮੇਨ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਗ੍ਗਫਲਾਧਿਗਮੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਚ ਸੁਪਿਨੇ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਮਞ੍ਞਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਤਿਸ੍ਸੋਪਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਆਸੇਵਨਪਚ੍ਚਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੦੩-੯੦੫. ਬੀਜਂ ਚਤੁਮਧੁਰਭਾਵਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਇਦਂ ਸਕਸਮਯਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਰਸਮਯੇ ਪਨ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾਪਿ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਾਨਕ੍ਖਣਾ ਏਵ ਇਚ੍ਛਿਤਾ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਖਣਿਕਾ’’ਤਿ. ਖਣਿਕਤ੍ਤੇਪਿ ਵਾ ਅਚੇਤਨੇਸੁਪਿ ਅਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧਰੂਪੇਸੁ ਭਾਵਨਾਵਿਸੇਸੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਕਿਮਙ੍ਗਂ ਪਨ ਸਚੇਤਨੇਸੂਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਬੀਜਂ ਚਤੁਮਧੁਰਭਾਵਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਆਸੇਵੇਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਧਮ੍ਮੋ ਨਤ੍ਥਿ ਇਤ੍ਤਰਤਾਯ ਅਨਵਟ੍ਠਾਨਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਇਤ੍ਤਰਖਣਤਾਯ ਏਵ ਪਨ ਆਸੇਵਨਂ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਕੁਸਲਾਦਿਭਾਵੇਨ ਹਿ ਅਤ੍ਤਸਦਿਸਸ੍ਸ ਪਯੋਗੇਨ ਕਰਣੀਯਸ੍ਸ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਰਣਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਂ ਅਤ੍ਤਸਦਿਸਤਾਪਾਦਨਂ ਵਾਸਨਂ ਵਾ ਆਸੇਵਨਂ ਪੁਰੇ ਪਰਿਚਿਤਗਨ੍ਥੋ ਵਿਯ ਪਚ੍ਛਿਮਸ੍ਸਾਤਿ.

ਆਸੇਵਨਪਚ੍ਚਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਖਣਿਕਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੦੬-੯੦੭. ਪਥਵਿਯਾਦਿਰੂਪੇਸੂਤਿ ਅਨੇਕਕਲਾਪਸਮੁਦਾਯਭੂਤੇਸੁ ਸਸਮ੍ਭਾਰਪਥਵੀਆਦਿਰੂਪੇਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਕੇਸੁਚਿ ਪੁਰਿਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਠਿਤੇਸੁ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਤਦਞ੍ਞੇਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੋ, ਤਤੋ ਪੁਰਿਮਨ੍ਤਰੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਨਿਰੋਧੋ ਹੋਤਿ ਏਕੇਕਕਲਾਪਰੂਪੇਸੁ ਸਮਾਨੁਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧਤ੍ਤਾ ਤੇਸਂ. ਏਵਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਅਸਮਾਨੁਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧੇਨ ਪਬਨ੍ਧੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾ ਪਨਾਯਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾ ਪਵਤ੍ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਰੂਪਸਨ੍ਤਤਿਯਾ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਹਿ ਰੂਪਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਦਿ ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਾ ਸਮਾਨਕ੍ਖਣਾ, ਤਥਾ ਸਤਿ ਅਰੂਪਸਨ੍ਤਤਿਯਾ ਵਿਯ ਰੂਪਸਨ੍ਤਤਿਯਾਪਿ ਅਨਨ੍ਤਰਾਦਿਪਚ੍ਚਯੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਪਵਤ੍ਤਿ ਸਿਯਾ, ਨ ਚੇਤਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਯਦਿ ਸਿਯਾ, ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਪਥਵੀਆਦੀਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧੇਹਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

ਖਣਿਕਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਬਾਵੀਸਤਿਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨੩. ਤੇਵੀਸਤਿਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਏਕਾਧਿਪ੍ਪਾਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੦੮. ਏਕ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੋਪਿ ਹੋਤਿ ‘‘ਇਤ੍ਥੇਕੇ ਅਭਿਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਰਾਗਾਧਿਪ੍ਪਾਯਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਪਨ ਸਛਨ੍ਦਰਾਗਪਰਿਭੋਗਭਾਵਤੋ ਆਹ ‘‘ਰਾਗਾਧਿਪ੍ਪਾਯਤੋ ਅਞ੍ਞਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਕੋ ਪਨ ਸੋ ਅਞ੍ਞਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ? ਕਰੁਣਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਰੁਣਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਏਕਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ. ਅਯਞ੍ਚ ਨਯੋ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਜੀਵਿਤਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ ਕਾਰੁਞ੍ਞੇਨ ਮਨੋਰਥਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਂਵਰਵਿਨਾਸੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਂਵਾਦਿਨਂ ਪਰਵਾਦਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਪਣਿਧਾਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਵਾਦਿਨਂ ਪਨ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਏਕੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਤ੍ਤਮੁਖਦਸ੍ਸਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋਪਿ ਏਤ੍ਥੇਵ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਏਕਤੋਭਾਵੇਤਿ ਸਹਭਾਵੇ.

ਏਕਾਧਿਪ੍ਪਾਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩-੭. ਇਸ੍ਸਰਿਯਕਾਮਕਾਰਿਕਾਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੧੦-੯੧੪. ਇਸ੍ਸਰਿਯੇਨਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਿਸ੍ਸਰਿਯੇਨ, ਨ ਚੇਤੋਵਸਿਭਾਵੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਾਮਕਾਰਿਕਂ ਯਥਿਚ੍ਛਿਤਨਿਪ੍ਫਾਦਨਂ. ਇਸ੍ਸਰਿਯਕਾਮਕਾਰਿਕਾਹੇਤੂਤਿ ਇਸ੍ਸਰਿਯਕਾਮਕਾਰਿਭਾਵਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਭਿਨਿਵੇਸੇਨੇਵ ਯਾ ਕਾਚਿ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਾ ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਇਸ੍ਸਰਿਯਕਾਮਕਾਰਿਕਾਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਪਤਿਰੂਪਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੧੫-੯੧੬. ਮੇਤ੍ਤਾਦਯੋ ਵਿਯਾਤਿ ਯਥਾ ਮੇਤ੍ਤਾ ਕਰੁਣਾ ਮੁਦਿਤਾ ਚ ਸਿਨੇਹਸਭਾਵਾਪਿ ਅਰਞ੍ਜਨਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਚ ਨ ਰਾਗੋ, ਏਵਂ ਰਾਗਪਤਿਰੂਪਕੋ ਕੋਚਿ ਧਮ੍ਮੋ ਨਤ੍ਥਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਮੇਤ੍ਤਾਦਯੋ, ਅਞ੍ਞਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਿਨਿਯ੍ਹਨਾਕਾਰੋ ਰਾਗਸ੍ਸੇਵ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਰਾਗਮੇਵ ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਦੋਸੇਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਸ੍ਸਾਦਯੋ ਵਿਯ ਨ ਦੋਸੋ ਦੋਸਪਤਿਰੂਪਕੋ ਕੋਚਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦੋਸਮੇਵ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਹਿ ਇਸ੍ਸਾਦਯੋ ਅਞ੍ਞਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਸ੍ਸਨਾਕਾਰੋ ਦੋਸਸ੍ਸੇਵ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰੋਤਿ.

ਪਤਿਰੂਪਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਅਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੧੭-੯੧੮. ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਕੋ ਭਾਵੋਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਸਙ੍ਖਾਰਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤਾਦਿਕੋ ਭਾਵੋ ਧਮ੍ਮੋ ਪਕਤਿ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਞੇਵ ਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾ ਕਤਾ, ਨ ਦੁਕ੍ਖਤਾਮਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ‘‘ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਹਿ ਪਠਮਸਚ੍ਚਮੇਵ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨੇਨ. ਤਥਾ ਸਤਿ ਪਰਵਾਦਿਨਾ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਤਂਸਰਿਕ੍ਖਕਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਤਾ ਨਾਨੁਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯਾ. ਕਸ੍ਮਾ? ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਹਿ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚੇਨ ਸਙ੍ਗਹੋ, ਨ ਇਤਰਸਚ੍ਚੇਹਿ. ਯਞ੍ਹਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ, ਇਤਰਂ ਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਨ ਹਿ ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਾਨੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਾਦੀਨਂ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚੇਨ ਸਙ੍ਗਹਾਭਾਵਮਾਹ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਨੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਰੋਧਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚੇਹਿ. ਯਦਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਯੁਤ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ, ਕਿਮੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ? ਸਭਾਵੋ ਹੇਸ ਪਰਵਾਦਿਵਾਦਸ੍ਸ, ਯਦਿਦਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਮਸਂਸਨ੍ਦਨਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੋ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ. ਤਥਾ ਚੇਵ ਤਂ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਭਾਵਿਤਂ. ਏਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਰੂਪਂ ਅਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਂ, ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਞੇਵ ਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਯਦੇਤਂ ਤਯਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਤਂ ਨੋ ਵਤ ਰੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ. ਕਸ੍ਮਾ? ਰੂਪਸ੍ਸ ਚ ਦੁਕ੍ਖਤ੍ਤਾ. ਰੂਪਞ੍ਹਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਾਧਿਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਦਨਿਚ੍ਚਂ ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਚ.

ਅਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਤੇਵੀਸਤਿਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਕਥਾਵਤ੍ਥੁਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ

ਯਮਕਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ

ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਵਣ੍ਣਨਾ

ਸਙ੍ਖੇਪੇਨੇਵਾਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸੇਨੇਵ. ਯਂ ‘‘ਮਾਤਿਕਾਠਪਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਖਨ੍ਧਾਦਿਧਮ੍ਮੇਸੁ ਕੁਸਲਾਦਿਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚ. ਅਵਿਪਰੀਤਤੋ ਗਹਿਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਮੂਲਯਮਕਾਦਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨਾ ਦੇਸਨਾ ਵੇਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕੋਸਲ੍ਲਾਵਹਾ ਪਰਿਞ੍ਞਾਕਿਚ੍ਚਸਾਧਨੀ ਚ ਹੋਤਿ, ਨ ਵਿਪਰੀਤਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਪਰੀਤਗ੍ਗਹਣਂ…ਪੇ… ਆਰਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਤੇਨ ਕਥਾਵਤ੍ਥੁਪਕਰਣਦੇਸਨਾਨਨ੍ਤਰਂ ਯਮਕਪਕਰਣਦੇਸਨਾਯ ਕਾਰਣਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਪਰੀਤਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਗ੍ਗਹਣਾਦਿਮਿਚ੍ਛਾਗਾਹਂ. ਧਮ੍ਮਪੁਗ੍ਗਲੋਕਾਸਾਦਿਨਿਸ੍ਸਯਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਕੁਸਲਮੂਲਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਯਮ. ੧.ਮੂਲਯਮਕ.੧) ਧਮ੍ਮੇ, ‘‘ਯਸ੍ਸ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਯਮ. ੧.ਖਨ੍ਧਯਮਕ.੫੦) ਪੁਗ੍ਗਲਂ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਯਮ. ੧.ਖਨ੍ਧਯਮਕ.੫੧) ਓਕਾਸਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤਾਨਂ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਕਾਸਉਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧਤਦੁਭਯਪਰਿਞ੍ਞਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਸਂਸਯਾਨਨ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਗਤਿਪਟਿਵਚਨਸਰੂਪਦਸ੍ਸਨਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨਪਟਿਸੇਧਨਨਯੇਹਿ ਯਥਾਪੁਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਚ੍ਛਯਕਰਣਂ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਦਭਾਵਤੋ ਸਂਸਯਨਂ ਸਂਸਯੋ. ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਸਂਸਯਾਨਂ.

ਕਾਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਾਨਂ ਸਂਸਯਪੁਬ੍ਬਕਂ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਪਠਮਂ ਸਂਸਯੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਦੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਪੁਬ੍ਬਕੋ ਸਂਸਯੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਅਯਂ ਪਦਾਨੁਕ੍ਕਮੋ ਕਤੋ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਹਤ੍ਥਾਮਲਕਂ ਵਿਯ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸਾਮਿਨੋ ਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਂਸਯੋ, ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੁਕਾਮਤਾਯ ਪਨ ਵਿਨੇਯ੍ਯਜ੍ਝਾਸਯਗਤਂ ਸਂਸਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸਂਸਯਿਤਵਸੇਨ ਪੁਚ੍ਛਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਪੁਚ੍ਛਨਵਸੇਨ ਨ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਸਂਸਯਾ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਨਿਚ੍ਛਿਤਸਂਸਯਧਮ੍ਮਵਸੇਨੇਵ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਸਂਸਯਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤੇਨਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਕੁਸਲੇਸੁ ਕੁਸਲਾ ਨੁ ਖੋ, ਨ ਨੁ ਖੋ ਕੁਸਲਾਤਿ ਸਨ੍ਦੇਹਾਭਾਵਤੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਤੇਨੇਵ ਚ ‘‘ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਸਂਸਯਾਨ’’ਨ੍ਤਿ, ‘‘ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਸਂਸਯਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਚ ਪਠਮਂ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਂ.

ਤਨ੍ਤਿ ਯਮਕਪਕਰਣਂ. ਤਸ੍ਸ ਯੇ ਸਮਯਾਦਯੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ, ਤੇ ਕਥਾਵਤ੍ਥੁਪਕਰਣਦੇਸਨਾਨਨ੍ਤਰੋ ਦੇਸਨਾਸਮਯੋ, ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨਮੇਵ ਦੇਸਨਾਦੇਸੋ, ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਮੂਲਾਦਿਯਮਕਾਕਾਰੇਨ ਦੇਸਨਾਤਿ ਵਿਭਾਗਤੋ ‘‘ਸਙ੍ਖੇਪੇਨੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿਗਾਥਾਹਿ ਵਿਭਾਵਿਤਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਵਣ੍ਣਨਪਟਿਞ੍ਞਾ ਚਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮਯਦੇਸਦੇਸਨਾਵਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਇਧ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯ, ਯਦਿਦਂ ਕਮਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਆਗਤਭਾਰਵਾਹਿਤਾ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਪਣ੍ਡਿਤਕਿਚ੍ਚਭਾਵਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯਾਦਿਦਸ੍ਸਨੇ. ਯਮਨਂ ਉਪਰਮਨਨ੍ਤਿ ਯਮੋ ਮਰਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਜਾਤਿਯਾ ਸਤਿ ਮਰਣਂ ਹੋਤੀਤਿ…ਪੇ… ਵਿਸਯੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ‘‘ਜਾਤਿਯਾ ਸਤਿ ਮਰਣਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਜਾਤਿ ਯਮਸ੍ਸ ਵਿਸਯੋ, ਏਵਂ ‘‘ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਸਨ੍ਤੇਸੁ ਮਰਣਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਯਮਸ੍ਸ ਵਿਸਯੋਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਤੇ ਹਿ ਮਰਣਧਮ੍ਮਿਨੋਤਿ. ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਮਰਣਂਯੇਵ ਕਿਬ੍ਬਿਸਕਾਰਿਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਯਮਪੁਰਿਸਾ ਵਿਵਿਧਾ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਮਰਣਨ੍ਤਿ ਮਰਣਂ ਯਮਸ੍ਸ ਵਿਸਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਆਣਾਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਵਿਸਯ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਚਨਂ. ਦੇਸਂ ਵਾਤਿ ਕਾਮਾਦਿਧਾਤੁਤ੍ਤਯਦੇਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਧਾਤੁਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਰੋ ਹਿ ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ. ਪਞ੍ਚਾਨਨ੍ਤਰਿਯਾਨਿ ਅਞ੍ਞਸਤ੍ਥਾਰੁਦ੍ਦੇਸੋ ਚ, ਤੇਨ ਵਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਞ੍ਚ ਵੇਰਾਨਿ ਛ ਅਭਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਾਨਿ. ਆਵਤ੍ਤਾਤਿ ਪਦਕ੍ਖਿਣਾਵਤ੍ਤਾ. ਤਨੁਰੁਹਾਤਿ ਲੋਮਾ.

ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧. ਮੂਲਯਮਕਂ

ਉਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੧. ਯਮਕਸਮੂਹਸ੍ਸਾਤਿ ਮੂਲਯਮਕਾਦਿਕਸ੍ਸ ਯਮਕਸਮੂਹਸ੍ਸ. ਮੂਲਯਮਕਾਦਯੋ ਹਿ ਪਕਰਣਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਅਵਯਵਭੂਤਾਪਿ ਨਿਚ੍ਚਾਵਯਵਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਯਮਕਸਮੂਹੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਂਸਮੂਹਸ੍ਸ ਚ ਸਕਲਸ੍ਸ ਪਕਰਣਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.

ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਮੂਲਵਿਸੇਸਾਨਨ੍ਤਿ ਦੁਤਿਯਪੁਚ੍ਛਾਯ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਂਸਯਪਦਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨਂ ਕੁਸਲਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ, ਤਥਾ ਪਠਮਪੁਚ੍ਛਾਯ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਕੁਸਲਮੂਲਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਵਿਸੇਸਾਨਂ ਅਤ੍ਥਯਮਕਭਾਵਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਪਠਮਪੁਚ੍ਛਾਯ ਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਯੇਵ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾ ਦੁਤਿਯਪੁਚ੍ਛਾਯਂ ਵਿਸੇਸਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਪਠਮਪੁਚ੍ਛਾਯਂ ਵਿਸੇਸਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਯੇਵ ਕੁਸਲਮੂਲਧਮ੍ਮਾ ਦੁਤਿਯਪੁਚ੍ਛਾਯਂ ਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਵਤ੍ਤੁਵਚਨਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਹਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਸੇਸਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤਤਾਵਿਭਾਗਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਕੁਸਲਮੂਲਕੁਸਲਵਿਸੇਸੇਹਿ ਸਂਸਯਿਤਪਦਸਙ੍ਗਹਿਤੇਹਿ ਕੁਸਲਕੁਸਲਮੂਲਾਨਂ ਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤਾਪੇਕ੍ਖਵਿਸੇਸਵਸੇਨ ਪਠਮੋ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਦੁਤਿਯੋ ਪਨ ਵਿਸੇਸਾਪੇਕ੍ਖਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤਵਸੇਨਾਤਿ ਅਯਮੇਤੇਸਂ ਵਿਸੇਸੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਞਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤਾਨਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਤਤ੍ਥ ਞਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤਾਨਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਵਿਸਯਭੂਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਸੇਸਾਨਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਕੁਸਲਮੂਲਵਿਸੇਸਾਨਂ. ਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤਾਪੇਕ੍ਖਾਨਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਮੂਲਕੁਸਲਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤੇਹਿ ਸਾਪੇਕ੍ਖਾਨਂ. ਵਿਸੇਸਵਤਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਮੂਲਕੁਸਲਾਨਂ. ਵਿਸੇਸਾਪੇਕ੍ਖਾਨਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਕੁਸਲਮੂਲਵਿਸੇਸੇਹਿ ਸਾਪੇਕ੍ਖਾਨਂ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਮੂਲਯਮਕੇ. ਪਧਾਨਭਾਵੋਤਿ ਪਠਮਵਿਕਪ੍ਪੇ ਤਾਵ ਸਂਸਯਿਤਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਵਿਸੇਸਾਨਂ ਪਧਾਨਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤੇ ਹਿ ਸਂਸਯਿਤਾਨਂ ਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤੋਤਿ. ਦੁਤਿਯਵਿਕਪ੍ਪੇ ਪਨ ਵਿਸੇਸਾ ਨਾਮ ਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤਾਧੀਨਾਤਿ ਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਪਧਾਨਭਾਵੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਨ ਏਕਜ੍ਝਂ ਪਧਾਨਭਾਵੋ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਸਤਿ ਹਿ ਅਪ੍ਪਧਾਨੇ ਪਧਾਨਂ ਨਾਮ ਸਿਯਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕੇਕਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਏਕੇਕੋ ਏਵ ਅਤ੍ਥੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਞ੍ਚੇਤਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਭਾਵੇਹਿ ਇਧ ਪਧਾਨਭਾਵੋ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤੇਵਾਤਿ. ਨ ਧਮ੍ਮਵਾਚਕੋਤਿ ਨ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਵਾਚਕੋ. ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੋਪਿ ਹਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਗਮ੍ਭੀਰਪਞ੍ਞਂ ਨਿਪੁਣਤ੍ਥਦਸ੍ਸਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸੁ. ਨਿ. ੧੭੮). ‘‘ਹੇਤੁਫਲੇ ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਥਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਵਿਭ. ੭੨੦) ਅਤ੍ਥ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਹੇਤੁਫਲਵਾਚਕਤਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨਸ੍ਸ ‘‘ਅਤ੍ਥਾਭਿਸਮਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੨੯) ਆਗਤਾ ਹਿਤਾਦਿਵਾਚਕਤਾ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਪਾਲ਼ਿਅਤ੍ਥਵਾਚਕਤ੍ਤਾ ਏਵ.

ਤੀਣਿਪਿ ਪਦਾਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ, ਸਮੁਚ੍ਚਯੋ ਚ ਤੁਲ੍ਯਯੋਗੇ ਸਿਯਾ. ਕਿਂ ਨਾਮ-ਪਦੇਨ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਕੁਸਲਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋਤਿ ਆਸਙ੍ਕਾਯ ਤਦਾਸਙ੍ਕਾਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਮਾਹ ‘‘ਤੀਣਿਪਿ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਮਤ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਸੇਸਨਿਵਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥੋਤਿ. ਤੇਨ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤਂ ਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਨਿਰਵਸੇਸਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਰੂਪਂ ਨਾਮ-ਪਦੇਨ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤਿ. ਕੁਸਲਾਦਿਯੇਵ ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਨਿਯਮੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਨ ਨਾਮਂਯੇਵ ਕੁਸਲਾਦੀਤਿ ਇਮਮੇਵ ਚ ਨਿਯਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਕੁਸਲਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਮਤ੍ਤਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਦਿਪਿ ਨਾਮ-ਪਦਂ ਨ ਨਿਰਵਸੇਸਕੁਸਲਾਦਿਸਙ੍ਗਾਹਕਂ, ਕੁਸਲਾਦਿਸਙ੍ਗਾਹਕਂ ਪਨ ਹੋਤਿ, ਤਦਤ੍ਥਮੇਵ ਚ ਤਂ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਨਾਮਸ੍ਸ ਕੁਸਲਤ੍ਤਿਕਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਕੁਸਲਾਦਿ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਉਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਨਿਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੫੨. ਦੁਤਿਯਯਮਕੇਤਿ ਏਕਮੂਲਯਮਕੇ. ਏਵਮਿਧਾਪੀਤਿ ਯਥਾ ਏਕਮੂਲਯਮਕੇ ‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ ਕੁਸਲਾ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਪੁਚ੍ਛਾ ਆਰਦ੍ਧਾ, ਏਵਂ ਇਧਾਪਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੂਲਯਮਕੇਪਿ ‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ ਕੁਸਲਾ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਪੁਚ੍ਛਾ ਆਰਭਿਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯਾ. ਕਸ੍ਮਾ? ਪੁਰਿਮਯਮਕ…ਪੇ… ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ. ਇਦਞ੍ਚ ਦੁਤਿਯਯਮਕਸ੍ਸ ਤਥਾ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤਿਯਯਮਕਂ ਪਨ ਤਥੇਵ ਪਵਤ੍ਤਂ. ਕੇਚੀਤਿ ਪਦਕਾਰਾ. ਤੇ ਹਿ ਯਥਾ ਪਠਮਦੁਤਿਯਯਮਕੇਸੁ ਪੁਰਿਮਪੁਚ੍ਛਾ ਏਵ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨਵਸੇਨ ਪਚ੍ਛਿਮਪੁਚ੍ਛਾ ਕਤਾਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਪੁਚ੍ਛਾਯ ਪੁਰਿਮਪੁਚ੍ਛਾ ਸਮਾਨਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲੋਮਭਾਵਂ, ਨ ਤਥਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਯਮਕੇ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਦ੍ਵੇਪਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਵਿਸਦਿਸਾ. ਯਦਿ ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਦ੍ਵੀਹਿਪਿ ਪੁਚ੍ਛਾਹਿ ਸਦਿਸਾਹਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ ਕੁਸਲਾ’’ਤਿ ਪਠਮਪੁਚ੍ਛਾ ਆਰਭਿਤਬ੍ਬਾ, ਪਚ੍ਛਿਮਪੁਚ੍ਛਾ ਵਾ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯਾ. ਏਵਂ ਪਨ ਅਵਤ੍ਵਾ ਪਠਮਦੁਤਿਯਯਮਕੇਸੁ ਵਿਯ ਪੁਰਿਮਪਚ੍ਛਿਮਪੁਚ੍ਛਾ ਸਦਿਸਾ ਅਕਤ੍ਵਾ ਤਤਿਯਯਮਕੇ ਤਾਸਂ ਵਿਸਦਿਸਤਾ ‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ ਕੁਸਲਾ’’ਤਿ ਅਨਾਰਦ੍ਧਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਲੋਮਪੁਚ੍ਛਾਨੁਰੂਪਾਯ ਅਨੁਲੋਮਪੁਚ੍ਛਾਯ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ ਕੁਸਲਾਤਿ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਅਤ੍ਥਵਸੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਾਨਂ ਨਿਚ੍ਛਿਤਸਂਸਯਿਤਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਵਸੇਨ. ਤਦਨੁਰੂਪਾਯਾਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਪੁਰਿਮਪੁਚ੍ਛਾਯ ਅਤ੍ਥਤੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ ਚ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਾਯ. ਪੁਰਿਮਞ੍ਹਿ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਤਿ ਤਸ੍ਮਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਅਨੁਲੋਮੇ ਸਂਸਯਚ੍ਛੇਦੇ ਜਾਤੇਪਿ ਪਟਿਲੋਮੇ ਸਂਸਯੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਯਦਿ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਲੋਮਪੁਚ੍ਛਾਯ ਪਯੋਜਨਮੇਵ ਨ ਸਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਪਚ੍ਛਿਮਪੁਚ੍ਛਾਨੁਰੂਪਾ ਪੁਰਿਮਪੁਚ੍ਛਾ, ਅਥ ਖੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪੁਰਿਮਪੁਚ੍ਛਾਨੁਰੂਪਾ ਪਚ੍ਛਿਮਪੁਚ੍ਛਾ, ਤਾਯ ਚ ਅਨੁਰੂਪਤਾਯ ਅਤ੍ਥਾਦਿਵਸੇਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਦਾਨਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਾਦਿਯਮਕਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਦੇਸਨਾਕ੍ਕਮਤੋ ਚੇਤ੍ਥ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ ‘‘ਕੁਸਲਾ ਕੁਸਲਮੂਲਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੁਸਲਮੂਲਾ ਕੁਸਲਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਸੇਸਯਮਕੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤਵਿਸੇਸ, ਵਿਸੇਸਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣਤੋ ਵਾ ਇਧ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਪਠਮਪੁਚ੍ਛਾਯਞ੍ਹਿ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤੋ, ਤੇ ਨਿਚ੍ਛਯਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤੇਸੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਵਿਸੇਸੋ ਸਂਸਯਾਧਿਟ੍ਠਾਨੋ, ਤਂਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਕੁਸਲਮੂਲਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਕਤਾ. ਦੁਤਿਯਪੁਚ੍ਛਾਯਂ ਪਨ ਤਪ੍ਪਟਿਲੋਮਤੋ ਯੇਨ ਵਿਸੇਸੇਨ ਤੇ ਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤੋ, ਤਂ ਵਿਸੇਸਂ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੇ ਵਾ ਪਨ ਕੁਸਲਮੂਲਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤੇ ਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤੇ ਸਂਸਯਾਧਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਕਤਾ. ਅਨਿਯਤਵਤ੍ਥੁਕਾ ਹਿ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਸਂਸਯਾ ਅਨੇਕਜ੍ਝਾਸਯਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ.

ਇਮਿਨਾਪਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਨਾਤਿ ‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾਪਿ ਵਾਕ੍ਯੇਨ. ਏਵਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਯੇਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਮੇਵਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਵਰਤਿ ‘‘ਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਕੁਸਲਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਵਿਭਜਨਂ. ਇਤਰਥਾਤਿ ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਨ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਕਤਾਯ. ਤਾਨਿ ਵਚਨਾਨੀਤਿ ਕੁਸਲਵਚਨਂ ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲਵਚਨਞ੍ਚ. ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਰੂਪਵਸੇਨ ਚਸ੍ਸ ਅਬ੍ਯਾਕਤਦੀਪਨਤਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਇਮਿਨਾਪਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਨ ਤਸ੍ਸੇਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਤੋ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਵਚਨੇ. ਯੇ ਕੇਚਿ ਕੁਸਲਾ…ਪੇ… ਸਮ੍ਭਵਤੋਤਿ ਏਤੇਨ ਕੁਸਲਾਨਂ ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲਤਾਯ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਨ ਹਿ…ਪੇ… ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤ੍ਥਸ੍ਸੇਵ ਸਮ੍ਭਵਤੋਤਿ ਹਿ ਇਮਿਨਾ ਅਵੁਤ੍ਤਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਾਭਾਵਵਚਨੇਨ ਸ੍ਵਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯਮਤ੍ਥੋ ਵਿਭਾਵਿਤੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤ੍ਥੋ ਕੁਸਲਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਭਿਚਰਤਿ, ਨ ਏਵਂ ਤਂ ਕੁਸਲਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤ੍ਥੋ. ਕਥਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚੋਦਨਾ, ਕਥਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਹਾਰੋ? ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲਾ ਕੁਸਲਾ ਏਵਾਤਿ ਚੋਦਨਾ ਕਤਾ, ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲਾ ਏਵ ਕੁਸਲਾਤਿ ਪਨ ਪਰਿਹਾਰੋ ਪਵਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਦੁਤਿਯਯਮਕੇ ਵਿਯ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ ਕੁਸਲਾ’’ਤਿ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ. ਕੁਸਲਮੂਲੇਹੀਤਿ ਕੁਸਲੇਹਿ ਮੂਲੇਹਿ. ਤੇਤਿ ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲਾ.

ਏਕਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਆਦਿਅਤ੍ਥੋ ਪਕਾਰਤ੍ਥੋ ਵਾ. ਤੇਨ ‘‘ਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ ਏਕਮੂਲਾਨਿ ਚੇਵ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੂਲਾਨਿ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਪਾਲ਼ਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਹੇਟ੍ਠਾਤਿ ਅਨੁਲੋਮਪੁਚ੍ਛਾਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਮੂਲਾਨਿ ਯਾਨਿ ਏਕਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ. ਤਮ੍ਪੀਤਿ ‘‘ਕੁਸਲਮੂਲੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨਮ੍ਪਿ. ਤਥਾਤਿ ਤੇਨ ਪਕਾਰੇਨ, ਅਨੁਲੋਮਪੁਚ੍ਛਾਯਂ ਵਿਯ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਕਾਰੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ‘‘ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੇ ਵਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯਂ ਵਿਯ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇਪਿ ਪਟਿਵਚਨਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਮੇਵ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਨ ਅਨੁਲੋਮਪੁਚ੍ਛਾਯਂ ਵਿਯ ਸਰੂਪਦਸ੍ਸਨਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਯੇ ਹਿ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲਾ, ਨ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੂਲਾਵ. ਯੇ ਪਨ ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੂਲਾ, ਤੇ ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲਾਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਹਿ…ਪੇ… ਵਿਭਾਗੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਯੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੂਲੇਸੁ ਏਕਮੂਲਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਨ. ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਞਾਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਏਕਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਞ੍ਹਿ ਏਕੇਕੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੂਲਕਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤੇ ਤੇਸਂ ਏਕੇਕੇਨ ਏਕਮੂਲਕਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤਿ ਸਮਾਨਤ੍ਥੋ ਏਕਸਦ੍ਦੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਪਨ…ਪੇ… ਨ ਏਕਮੂਲਾਨੀ’’ਤਿ. ਤਯਿਦਂ ਮਿਚ੍ਛਾ, ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਏਕੇਕੇਨ ਇਤਰਸ੍ਸ ਏਕਮੂਲਕਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਏਵਾਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਤਸ੍ਸ ਗਹਣਸ੍ਸ ਨਿਵਾਰਣਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ‘‘ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੂਲਾ, ਤੇ ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲਾ’’ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੇਨ ਇਧ ‘‘ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪਦੇਨ ਯਤ੍ਥ ਦ੍ਵੇ ਮੂਲਾਨਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਏਕੇਕੇਨ ਇਤਰਸ੍ਸ ਏਕਮੂਲਕਤ੍ਤਂ ਪਕਾਸਿਤਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਮਨ੍ਤਾਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨ ਤਂਗਹਣਨਿਵਾਰਣਤੋ’’ਤਿ. ਨਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਕਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਨ੍ਨਂ ਤਾਵ ਮੂਲਾਨਂ ਨਿਚ੍ਛਿਤਂ ਹੋਤੁ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਕਮੂਲਕਤ੍ਤਂ, ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਨ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੂਲਾਨਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਮਾਨਮੂਲਤਾ ਏਵਾਤਿ ਅਵਧਾਰਣੇਨ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਮਾਨਮੂਲਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੂਲਾਨਂ ਸਮਾਨਮੂਲਤਾਮਤ੍ਤਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯ ਏਕਮੂਲਗ੍ਗਹਣਂ, ਨ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਚ੍ਚਯਤਾਵਿਸਿਟ੍ਠਸਮਾਨਮੂਲਤਾਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਮੂਲਾਨਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਏਕਮੂਲਾਨਂ ਏਕਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾਨਂ. ਯਥਾ ਤੇਸਂ ਸਮਾਨਮੂਲਤਾ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤੇਸੁ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂਮੂਲੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇਹੀਤਿ ਇਤਰਮੂਲੇਹਿ ਮੂਲਦ੍ਵਯਤੋ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਸਹਜਾਤਧਮ੍ਮੇਹਿ.

ਇਦਾਨਿ ਯੇਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪਟਿਲੋਮੇ ‘‘ਕੁਸਲਾ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਪੁਚ੍ਛਾ ਕਤਾ, ਨ ‘‘ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲਾ’’ਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੂਲਤ੍ਤੇ ਪਨ…ਪੇ… ਕਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਨ ਹਿ ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੂਲੇਸੁ ਕਿਞ੍ਚਿ ਏਕਮੂਲਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਵਾਯਮਤ੍ਥੋ. ਮੂਲਯੁਤ੍ਤਤਮੇਵ ਵਦਤਿ, ਨ ਮੂਲੇਹਿ ਅਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ ਵਿਰੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯ. ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਮੂਲਯੁਤ੍ਤਤਾਯ ਏਵ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਉਭਯਤ੍ਥਾਪੀਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੂਲਾ ਏਕਮੂਲਾਤਿ ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਪਦੇਸੁ. ‘‘ਕੁਸਲਮੂਲੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਹਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਦਿ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਵਚਨਂ ਮੂਲਯੁਤ੍ਤਤਮੇਵ ਵਦਤਿ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਅਨੁਲੋਮਪੁਚ੍ਛਾਯਮੇਵ ਏਕਮੂਲਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਂ, ਨ ਪਟਿਲੋਮਪੁਚ੍ਛਾਯਨ੍ਤਿ ਉਭਯਤ੍ਥਾਪਿ ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਨ ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਮੂਲੇਕਮੂਲਯਮਕਦੇਸਨਾਹਿ ਅਯਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਯਮਕਦੇਸਨਾ ਸਮਾਨਰਸਾ ਸਿਯਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਯਮਕੇ. ਯਦਿਪਿ ਏਕਮੂਲਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੂਲਾਤਿ ਇਦਂ ਪਦਦ੍ਵਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਮੂਲਯੁਤ੍ਤਤਮੇਵ ਵਦਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਸੇਸਲਕ੍ਖਣੇ ਅਤ੍ਥੇਵ ਭੇਦੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮੂਲਯੋਗਸਾਮਞ੍ਞੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਮੂਲਕਾਨਂ ਸਮਾਨਮੂਲਤਾ ਏਕਮੂਲਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਕਮੂਲਵਚਨਂ ਤੇਸੁ ਅਵਿਸੇਸਤੋ ਮੂਲਸਬ੍ਭਾਵਮਤ੍ਤਂ ਵਦਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੂਲਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਮੂਲੇਸੁ ਲਬ੍ਭਮਾਨਂ ਵਿਸੇਸਂ, ਨ ਚ ਸਾਮਞ੍ਞੇ ਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵਿਸੇਸੇ ਸਂਸਯਂ ਵਿਧਮਤੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਮਾਹ ‘‘ਮੂਲਯੋਗਸਾਮਞ੍ਞੇ…ਪੇ… ਪਵਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ. ਵਿਸੇਸੇ ਪਨ ਨਿਚ੍ਛਯੋ ਸਾਮਞ੍ਞੇ ਸਂਸਯਂ ਵਿਧਮਨ੍ਤੋ ਏਵ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮੂਲਯੋਗਵਿਸੇਸੇ ਪਨ…ਪੇ… ਨਿਚ੍ਛਿਤਮੇਵ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਤਸ੍ਸ ਹੇਤੁਭਾਵੇਨ ਪਰਾਮਸਨਂ, ਵਿਸੇਸਨਿਚ੍ਛਯੇਨੇਵ ਅਵਿਨਾਭਾਵਤੋ, ਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਨਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਸਂਸਯਾਭਾਵਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕਮੂਲਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਂ ਅਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਕੁਸਲਭਾਵਦੀਪਕਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਕੁਸਲਭਾਵਸ੍ਸੇਵ ਦੀਪਕਂ ਨ ਹੋਤਿ ਤਦਞ੍ਞਜਾਤਿਕਸ੍ਸਪਿ ਦੀਪਨਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕੁਸਲਭਾਵੇ ਸਂਸਯਸਬ੍ਭਾਵਾ’’ਤਿ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੂਲਵਚਨਨ੍ਤਿ ਕੇਵਲਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੂਲਵਚਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕੁਸਲਾਧਿਕਾਰਸ੍ਸ ਅਨੁਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ’’ਤਿ ਕੁਸਲਗ੍ਗਹਣੇ ਕਾਰਣਮਾਹ. ਏਕਮੂਲਗ੍ਗਹਣੇ ਹਿ ਪਯੋਜਨਾਭਾਵੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਚਾਯਂ ਦੇਸਨਾਤਿ.

੫੩-੬੧. ਮੂਲਨਯੇ ਵੁਤ੍ਤੇ ਏਵ ਅਤ੍ਥੇਤਿ ਮੂਲਨਯੇ ਵੁਤ੍ਤੇ ਏਵ ਕੁਸਲਾਦਿਧਮ੍ਮੇ. ਕੁਸਲਾਦਯੋ ਹਿ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਾ ਇਧ ਪਾਲ਼ਿਅਤ੍ਥਤਾਯ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਕੁਸਲਮੂਲਭਾਵੇਨ, ਮੂਲਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨੇਨ, ਮੂਲਯੋਗਦੀਪਨੇਨ ਚ ਪਕਾਸੇਤੁਂ. ਕੁਸਲਮੂਲਭੂਤਾ ਮੂਲਾ ਕੁਸਲਮੂਲਮੂਲਾਤਿ ਸਮਾਸਯੋਜਨਾ. ਮੂਲਵਚਨਞ੍ਹਿ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਗਹੇਤਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਂ. ਅਕੁਸਲਾਬ੍ਯਾਕਤਾਪਿ ਮੂਲਧਮ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕੁਸਲਮੂਲਭਾਵੇਨ ਮੂਲਧਮ੍ਮਾ ਵਿਸੇਸਿਤਾ. ਮੂਲਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚ ਮੂਲਵਨ੍ਤਾਨਂ ਮੂਲਯੋਗੋ ਦੀਪਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਸਮਾਨੇਨ ਮੂਲੇਨ, ਮੂਲਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨੇਨ, ਮੂਲਯੋਗਦੀਪਨੇਨ ਚ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਕਮੂਲਮੂਲਾ’’ਤਿ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਮੂਲੇਨ ਮੂਲਭਾਵੇਨ, ਮੂਲਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨੇਨ, ਮੂਲਯੋਗਦੀਪਨੇਨ ਚ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੂਲਮੂਲਾ’’ਤਿ ਮੂਲਮੂਲਨਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤੀਸੁਪਿ ਯਮਕੇਸੁ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਿਸੇਸਨਮੇਵੇਤ੍ਥ ਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਰਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਮੂਲਯੋਗਂ ਦੀਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਮੂਲਯੋਗਮੇਵ ਪਧਾਨਂ ਸਾਤਿਸਯਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਦੀਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਕੁਸਲਾਨਿ ਮੂਲਾਨਿ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਮੂਲਕਾਨੀਤਿ ਬਾਹਿਰਤ੍ਥਸਮਾਸੇ ਮੂਲਯੋਗੋ ਪਧਾਨਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਏਵਂ ‘‘ਕੁਸਲਸਙ੍ਖਾਤਾ ਮੂਲਾ ਕੁਸਲਮੂਲਾ’’ਤਿ ਕੇਵਲਂ, ‘‘ਕੁਸਲਮੂਲਮੂਲਾ’’ਤਿ ਸਵਿਸੇਸਨਂ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨਸਮਾਸੇ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥ…ਪੇ… ਦੀਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੋਵਾਤਿ ‘‘ਕੁਸਲਮੂਲਭਾਵੇਨ ਮੂਲਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਮੂਲਮੂਲਨਯੇ ਚ, ‘‘ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸਮਾਸਨ੍ਤੇਨ ਕ-ਕਾਰੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਮੂਲਕਨਯੇ ਚ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੋ ਏਵ. ਵਚਨਪਰਿਯਾਯੋ ਮੂਲਮੂਲਕਨਯੇ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ.

੭੪-੮੫. ਨ ਏਕਮੂਲਭਾਵਂ ਲਭਮਾਨੇਹੀਤਿ ਅਬ੍ਯਾਕਤਮੂਲੇਨ ਨ ਏਕਮੂਲਕਂ ਤਥਾਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਲਭਮਾਨੇਹਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸਅਹੇਤੁਕਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾਹੇਤੁਕਸਮੁਟ੍ਠਾਨਰੂਪਨਿਬ੍ਬਾਨੇਹਿ ਏਕਤੋ ਅਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾਦਯੋ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯਵਿਰਹਿਤਾ ਅਹੇਤੁਕਵੋਹਾਰਂ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਨ ਏਵਂ ਸਹੇਤੁਕਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਰੂਪਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਹੇਤੁਕਵੋਹਾਰਰਹਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਰੂਪਂ ਨ ਹੇਤੁਕਮੇਵ, ਅਹੇਤੁਕਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸਹੇਤੁਕਸਮੁਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪਿ ਰੂਪਂ ਅਹੇਤੁਕਂ, ‘‘ਅਬ੍ਯਾਕਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਬ੍ਯਾਕਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਵਿਪਾਕਾਬ੍ਯਾਕਤਾ ਕਿਰਿਯਾਬ੍ਯਾਕਤਾ ਹੇਤੂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕਾਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਞ੍ਚ ਰੂਪਾਨਂ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ (ਪਟ੍ਠਾ. ੧.੧.੪੦੩) ਪਨ ਵਚਨਤੋ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯਯੋਗੇਨ ਸਹੇਤੁਕਸਮੁਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਰੂਪਸ੍ਸ ਅਹੇਤੁਕਵੋਹਾਰਾਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਸਹੇਤੁਕਵੋਹਾਰੇਨ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਥਾ ‘ਅਹੇਤੁਕਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲ’ਨ੍ਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਅਹੇਤੁਕਵੋਹਾਰਾਭਾਵੇਨ ਸਹੇਤੁਕਤਾਪਰਿਯਾਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਅਪਿਚ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਤਸ੍ਸ ਸਹੇਤੁਕਤਾਪਰਿਯਾਯੋ ਲਬ੍ਭਤੇਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਵਾ ਸਹੇਤੁਕਦੁਕੇ ਵਿਯ…ਪੇ… ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਏਕਮੂਲਕਦੁਕੇ. ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯਯੋਗਾਯੋਗਵਸੇਨਾਤਿ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯੇਨ ਯੋਗਾਯੋਗਵਸੇਨ, ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਸਬ੍ਭਾਵਾਸਬ੍ਭਾਵਵਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਹੇਤੁਕਵੋਹਾਰਮੇਵ ਲਭਤਿ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਹੇਤੁਸਬ੍ਭਾਵਤੋ.

ਅਪਰੇ ਪਨ ਭਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਹੇਤੁਕਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਰੂਪਂ ਅਹੇਤੁਕਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ‘ਅਬ੍ਯਾਕਤਮੂਲੇਨ ਨ ਏਕਮੂਲ’ਨ੍ਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ, ਸਤਿਪਿ ਸਮੂਲਕਤ੍ਤੇ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਹੇਤੁਕਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ‘ਅਬ੍ਯਾਕਤਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲ’ਨ੍ਤਿ ਚ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘ਅਹੇਤੁਕਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਮੂਲੇਨ ਨ ਏਕਮੂਲਂ, ਸਹੇਤੁਕਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲ’ਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਪਦੇਸੁ ਅਨਵਰੋਧਤੋ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਹੇਤੁਕਅਬ੍ਯਾਕਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਰੂਪਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਮੂਲੇਨ ਏਕਮੂਲਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਤਸ੍ਸ ਏਕਮੂਲਭਾਵਸ੍ਸ ਨਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੮੬-੯੭. ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਬ੍ਯਾਕਤਰਾਸਿਤੋ ਨਮਨਨਾਮਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਵਿਸੇਸੇਨ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਗਹਣਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਾਮਾਨਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਅਧਿਕਭਾਵਮਾਹ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨਮੇਵ ਪਕਰਣੇਨ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਯਦਿ ਏਵਂ ‘‘ਅਹੇਤੁਕਂ ਨਾਮਂ ਸਹੇਤੁਕਂ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਠਨ੍ਤਰੇ ਕਸ੍ਮਾ ਨਾਮਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਪਾਕਟਭਾਵਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ, ਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤੇ ਕਿਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਨਿਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਮੂਲਯਮਕਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਖਨ੍ਧਯਮਕਂ

੧. ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਾਰੋ

ਉਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੨-੩. ਖਨ੍ਧਯਮਕੇ …ਪੇ… ਪਰਿਞ੍ਞਾ ਚ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਤਿ ਇਦਂ ਪਧਾਨਭਾਵੇਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਦਸ੍ਸਨਂ. ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਕਥਾ ਹਿ ਅਭਿਧਮ੍ਮੋ, ਸਾ ਚ ਯਾਵਦੇਵ ਪਰਿਞ੍ਞਤ੍ਤਾਤਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਸੁ ਚ ਨ ਵਿਨਾ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ, ਤੀਰਣਞ੍ਚ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਪਰਾਨੁਗ੍ਗਹਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ਕਾਲਪੁਗ੍ਗਲੋਕਾਸਵਿਭਾਗਮੁਖੇਨ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਵਿਸੁਂ ਸਹ ਚ ਉਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧਲਕ੍ਖਣਪਰਿਗ੍ਗਹਵਸੇਨ ਸਾਤਿਸਯਂ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਨਾਞ੍ਞਥਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਛਸੁ ਕਾਲਭੇਦੇਸੁ…ਪੇ… ਪਰਿਞ੍ਞਾ ਚ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਪਧਾਨਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਉਦ੍ਧਰਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਯਥਾ ਨ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਵਿਨਾ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ, ਏਵਂ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾ ਵਿਨਾ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾਯ. ਸਾ ਚ ਸੁਤਮਯਞਾਣਮੂਲਿਕਾਤਿ ਦੇਸਨਾਕੁਸਲੋ ਸਤ੍ਥਾ ਅਨ੍ਵਯਤੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਚ ਸਮੁਦਾਯਾਵਯਵਪਦਤ੍ਥਾਦਿਵਿਭਾਗਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਪਰਿਞ੍ਞਾਪ੍ਪਭੇਦਂ ਪਕਾਸੇਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤੇ ਪਨ ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਪਞ੍ਚਹਿ ਪਦੇਹੀਤਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਸਮੁਦਾਯਪਦੇਹਿ.

ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤੇਸੁ ਸਮੁਦਾਯਾਵਯਵਪਦੇਸੁ. ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਰੁਪ੍ਪਨਾਦਿਕੋ ਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ. ਸਮੁਦਾਯਪਦਸ੍ਸਾਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਸਮੁਦਾਯਪਦਸ੍ਸ. ਯਦਿਪਿ ਅਵਯਵਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੋ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਸਮੁਦਾਯੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਥਾ ਪਨ ਅਵਯਵੋ ਸਮੁਦਾਯੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਨ ਸਮੁਦਾਯੋਪਿ ਅਵਯਵੋਤਿ ਸਤਿਪਿ ਸਮੁਦਾਯਾਵਯਵਾਨਂ ਭੇਦੇ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਦਾਨਂ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਭਾਵਤੋ ਅਤ੍ਥੇਵਾਭੇਦੋਤਿ ਪਦਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਸਮਾਨਤ੍ਥਤਾਯ ਸਿਯਾ ਆਸਙ੍ਕਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਸਂਸਯਟ੍ਠਾਨੇ’’ਤਿ. ‘‘ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਗਣਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਤਜ੍ਜਾ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਏਕਦੇਸੋ ਸਮੁਦਾਯਪਦਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਂ…ਪੇ… ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਵਿਭ. ੨) ਪਨ ਸਕਲੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਰੂਪਾਦਿ…ਪੇ… ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਅਵਯਵਪਦਾਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਵਿਸਯਾਨਂ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤਾਯ ਸਮੁਦਾਯਪਦਤ੍ਥਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਤੋ ਏਵ ਸਮੁਦਾਯਪਦਾਨਮ੍ਪਿ ਅਵਯਵਪਦਤ੍ਥਤਾ. ਨ ਹਿ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਭੇਦੋ ਅਭੇਦੋ ਵਾ ਇਚ੍ਛਿਤੋ, ਅਥ ਖੋ ਭੇਦਾਭੇਦੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਭੇਦਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਠਮਨਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਭੇਦਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਦੁਤਿਯਨਯੋ. ਯੋ ਹਿ ਰੁਪ੍ਪਨਾਦਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਰਾਸਟ੍ਠੋ ਅਵਯਵਪਦੇਹਿ ਰੂਪਾਦਿਸਦ੍ਦੇਹਿ ਚ ਖਨ੍ਧਸਦ੍ਦੇਨ ਚ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਭਾਵੇਨ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਸ੍ਵਾਯਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਰਾਸਿਭਾਵੇਨ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤੋ ਰੁਪ੍ਪਨਾਦਿਅਤ੍ਥੋ ਏਵਾਤਿ.

ਯਥਾ ਅਵਯਵਪਦੇਹਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋਪਿ ਸਮੁਦਾਯਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਸਮੁਦਾਯਪਦੇਹਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋਪਿ ਅਵਯਵਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਰੂਪਞ੍ਚੇਵ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਚ, ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਰੂਪਨ੍ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਦਸੋਧਨਾ ਕਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਰੂਪਾਦਿਅਵਯਵਪਦੇਹਿ…ਪੇ… ਪਦਸੋਧਨਵਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਵਯਵਪਦਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਵਯਵਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮੁਦਾਯਪਦਤ੍ਥਤਾਯ ਸਿਯਾ ਅਨੇਕਨ੍ਤਿਕਤਾ, ਸਮੁਦਾਯਪਦਸ੍ਸ ਪਨ ਤਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸਮੁਦਾਯਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਵਯਵਪਦਤ੍ਥਤਾਯ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰਾਭਾਵੋ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਰੂਪਨ੍ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਪਕਾਸਿਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਰੂਪਾਦਿ…ਪੇ… ਦਸ੍ਸੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ.

‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਖਨ੍ਧਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਧਾਨਭੂਤਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧਪਦਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਵੇਦਨਾਦਿਉਪਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਚ ਸਮ੍ਭਵਤੋ ‘‘ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ. ਰੂਪਾਵਯਵਪਦੇਨ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਰੂਪਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਅਵਯਵਪਦੇਨ ਵਿਸੇਸਨਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧਤ੍ਥਸ੍ਸ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਭਾਵੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਰੂਪਨ੍ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਪਦੇ. ਪਧਾਨਭੂਤੇਨ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਖਨ੍ਧਾਵਯਵਪਦੇਨ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਰੁਪ੍ਪਨਟ੍ਠਸ੍ਸ ਕਿਂ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਭਾਵੋ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਸਮਾਨੇ ਅਵਯਵਪਦਾਭਿਧੇਯ੍ਯਭਾਵੇ ਅਪ੍ਪਧਾਨੇਨ ਪਦੇਨ ਯੋ ਅਤ੍ਥੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਸੋ ਕਸ੍ਮਾ ਪਧਾਨੇਨ ਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਖਨ੍ਧਾਵਯਵਪਦੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਰਾਸਟ੍ਠਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕੋਚੀਤਿ ਰੁਪ੍ਪਨਟ੍ਠੋ. ਕੇਨਚਿ ਸਮੁਦਾਯਪਦੇਨਾਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਪਦੇਨ, ਨ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਦੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਸਬ੍ਬੋ ਸਬ੍ਬੇਨਾ’’ਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ. ਰੂਪਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਅਵਯਵਸਮੁਦਾਯਪਦਸੋਧਨਮੁਖੇਨ ਤਤ੍ਥ ਚ ਚਤੁਕ੍ਖਨ੍ਧਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਪਾਲ਼ਿਗਤਿ ਪਦਸੋਧਨਮੂਲਚਕ੍ਕਵਾਰੋ. ਏਵਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯ੍ਵਾਯਂ ਰੂਪਾਦਿਅਵਯਵਪਦੇਹਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਸਮੁਦਾਯਪਦੇਹਿ ਚ ਦਸ੍ਸਿਤਾਕਾਰੋ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸੋ, ਤਂ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ. ਵਿਸੇਸਨਭਾਵੋ ਭੇਦਕਤਾਯ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਅਵਚ੍ਛੇਦਕਤ੍ਤਾ, ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਭਾਵੋ ਅਭੇਦਯੋਗੇਨ ਭੇਦਨ੍ਤਰਤੋ ਅਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ, ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਭਾਵੋ ਤੇਸਂ ਭੇਦਾਭੇਦਾਨਂ ਏਕਵਤ੍ਥੁਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਤ੍ਤਾ.

ਤੇਨਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਭਾਵੇਨ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣੇ. ਤੇਨਾਤਿ ਵਾ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਭਾਵੇਨ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਪਦੇ. ਯਥਾ ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਪਦੇ ਉਪ੍ਪਲਵਿਸੇਸਨਭੂਤਂ ਨੀਲਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਨ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਖਨ੍ਧਵਿਸੇਸਨਭੂਤਂ ਰੂਪਮ੍ਪਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠਮੇਵ ਸਿਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਂ ਖਨ੍ਧਤੋ…ਪੇ… ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਥਾ ‘‘ਰੂਪਞ੍ਚ ਤਂ ਖਨ੍ਧੋ ਚਾ’’ਤਿ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਭਾਵੇਨੇਵ ਯਂ ਰੂਪਂ, ਸੋ ਖਨ੍ਧੋ. ਯੋ ਖਨ੍ਧੋ, ਤਂ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਆਪਨ੍ਨੋ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਵ…ਪੇ… ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਵਿਸੇਸਨੇਨ ਚ ਨਾਮ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਰੂਪੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ ਅਵਚ੍ਛੇਦਕਤ੍ਤਾ, ਨ ਅਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਰੂਪੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਨ ਪਿਯਰੂਪਸਾਤਰੂਪਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨ ਹਿ ਤਂ ਖਨ੍ਧਵਿਸੇਸਨਭਾਵੇਨ ਗਹਿਤਂ, ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਕਤਂ ਤਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਨ ਖਨ੍ਧਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਇਦਂ ਰੁਪ੍ਪਨਟ੍ਠੋ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਹਿ ਸੋ ਖਨ੍ਧਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਰੂਪਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਨੇਵ. ‘‘ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ, ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨਪ੍ਪਕ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਆਦੀਸੁ ਅਤਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਰੂਪਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਤੇਨ ਰੂਪਸਦ੍ਦੇਨਾ’’ਤਿ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਭੂਤੁਪਾਦਾਯਮ੍ਪਿ ਭੇਦਂ ਧਮ੍ਮਜਾਤਂ. ਸੁਦ੍ਧੇਨਾਤਿ ਕੇਵਲੇਨ, ਰੂਪਸਦ੍ਦੇਨ ਵਿਨਾਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਯਿਦਂ ਪਕਰਣਾਦਿਅਵਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤਂ ਵਾ. ਯੋ ਹਿ ਰੂਪਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣੋ ਖਨ੍ਧਸਦ੍ਦੋ, ਤੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਰੂਪਸਦ੍ਦੇਨ ਵਿਯ ਤਦਤ੍ਥੋ ਵੁਚ੍ਚਤੇਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਖਨ੍ਧਾ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ’’ਤਿ. ਯਦਿਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਰੂਪਂ ਖਨ੍ਧੋ ਏਵ ਚ, ਖਨ੍ਧੋ ਪਨ ਨ ਰੂਪਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਚ ਸਬ੍ਬੇ…ਪੇ… ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਅਰੂਪਸਭਾਵਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੇਨੇਵ. ਤੇਤਿ ਖਨ੍ਧਾ. ਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ‘‘ਖਨ੍ਧਾ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ’’ਤਿ ਪਦਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਖਨ੍ਧੋ ਚੇਵ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਚ, ਅਵਸੇਸਾ ਖਨ੍ਧਾ ਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਾ.

ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਰੂਪਵਿਸੇਸਨ…ਪੇ… ਸਂਸਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਿਂ ਖਨ੍ਧਤੋ ਅਞ੍ਞਾਪਿ ਵੇਦਨਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਯਤੋ ਵਿਨਿਵਤ੍ਤਾ ਵੇਦਨਾ ਖਨ੍ਧਵਿਸੇਸਨਂ ਹੋਤਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਕਿਂ ਖਨ੍ਧਵਿਸੇਸਨਭੂਤਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਏਵਂ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਕੇਚੀਤਿ ਅਨੁਭਵਨਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰਾ. ਕੇਨਚਿ ਵਿਸੇਸਨੇਨਾਤਿ ਵੇਦਨਾਦਿਨਾ ਵਿਸੇਸਨੇਨ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ਰੂਪਾਦਿਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿ ਚ ‘‘ਰੂਪਂ ਖਨ੍ਧੋ, ਖਨ੍ਧਾ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਸੁਂ ਸਹ ਚ ਰੁਪ੍ਪਨਾਦਿਕੇ ਅਤ੍ਥੇ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਕਦਾਚਿ ਅਵਯਵਭੂਤੇ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਕਦਾਚਿ ਸਮੁਦਾਯਭੂਤੇ, ਤਸ੍ਸਾ ਪਨ ਤਥਾ ਪਵਤ੍ਤਨਾਕਾਰੇ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤੇ ਯਸ੍ਮਾ ਰੂਪਾਦਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਪਦਤੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਵਿਸੋਧਿਤਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ ਤਬ੍ਬਿਸਯਕਙ੍ਖਾਪਨੋਦਨਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਰੂਪਞ੍ਚੇਵ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਚ, ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਰੂਪਨ੍ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਨ ਪਠਮਵਾਰੇਨ ਰੂਪਾਦਿਅਵਯਵਪਦੇਹਿ ਅਵਯਵਤ੍ਥੋ ਵਿਯ ਸਮੁਦਾਯਤ੍ਥੋਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਥਾ ਸਮੁਦਾਯਪਦੇਹਿਪੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ‘‘ਰੂਪਂ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਖਨ੍ਧਾ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਨ ਪਨ ਦੁਤਿਯਵਾਰੇਨ ਵਿਸੇਸਵਾਚੀ ਵਿਯ ਰੂਪਾਦਿਅਵਯਵਪਦੇਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞਭੂਤੇਨਪਿ ਤਂਤਂਵਿਸਿਟ੍ਠੇਨ ਖਨ੍ਧਾਵਯਵਪਦੇਨ ਸੋ ਸੋ ਏਵ ਸਮੁਦਾਯਤ੍ਥੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਸਬ੍ਬੋਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਖਨ੍ਧਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ ਯਦਿਪਿ ਖਨ੍ਧੋਯੇਵ ਰੂਪਂ, ਸੋ ਪਨ ਨ ਸਬ੍ਬੋ ਰੂਪਂ, ਅਥ ਖੋ ਤਦੇਕਦੇਸੋ, ਤਥਾ ਵੇਦਨਾਦਯੋਪੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ‘‘ਰੂਪਂ ਖਨ੍ਧੋ, ਖਨ੍ਧਾ ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਨ ਤਤਿਯਵਾਰੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ‘‘ਰੂਪਂ ਖਨ੍ਧੋ, ਖਨ੍ਧਾ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਨ ਪਨ ਚਤੁਤ੍ਥਵਾਰੇਨ ‘‘ਰੂਪਂ ਖਨ੍ਧੋ’’ਤਿ ਰੂਪਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧਭਾਵੇ ਨਿਚ੍ਛਿਤੇ ਖਨ੍ਧੋ ਨਾਮਾਯਂ ਨ ਕੇਵਲਂ ਰੂਪਮੇਵ, ਅਥ ਖੋ ਵੇਦਨਾਦਿ ਚਾਤਿ ਵੇਦਨਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਖਨ੍ਧਭਾਵਪ੍ਪਕਾਸਨੇ ਨ ਸਬ੍ਬੇ ਖਨ੍ਧਾ ਵੇਦਨਾਦਿਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤੋ, ਕੇਚਿਦੇਵ ਪਨ ਤੇਨ ਤੇਨ ਵਿਸੇਸੇਨ ਤਥਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਏਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੀ ਚੇਸਾ ਪਾਲ਼ਿ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਸੋਧਨਮੁਖੇਨ ਸਰੂਪਾਵਧਾਰਣਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਤੇਸਂ ਯਾਵਦੇਵ ਉਪ੍ਪਾਦਾਦਿਨਿਚ੍ਛਯਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਵਂ ਯੇਸਂ…ਪੇ… ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਆਹ.

ਏਕਦੇਸੇਪਿ ਸਮੁਦਾਯਵੋਹਾਰੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਯਥਾ ਪਟੋ ਦਡ੍ਢੋ, ਸਮੁਦ੍ਦੋ ਦਿਟ੍ਠੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਕ੍ਕਾਵਯਵਭਾਵਤੋ ਚਕ੍ਕਾਨੀਤਿ ਯਮਕਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ. ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾਤਿ ਯਮਕਭਾਵੇਨ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ, ਯਮਕਮੂਲਭਾਵੇਨੇਵ ਵਾ. ਮੂਲਭਾਵੇਨ ਗਹਣਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਭਾਵੋ, ਤਂਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤਾ ਚ ਮੂਲਪਦਾਦੀਨਂ ਨਾਭਿਆਦਿਸਦਿਸਤਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਅਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਨਯਿਧ ਦੇਸਨਾ ਮਣ੍ਡਲਭਾਵੇਨੇਵ ਸਮ੍ਬਜ੍ਝਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਮਣ੍ਡਲਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਬਜ੍ਝਨਤੋ’’ਤਿ. ਯਦਿਪਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਮੂਲਕੇ ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਮੂਲਕੇਸੁ ਪਨ ਸਞ੍ਞਾਦਿਮੁਖੇਨ ਦੇਸਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਅਪੁਬ੍ਬਵਸੇਨੇਵ ਗਤੋ ਸਿਯਾ ਮਣ੍ਡਲਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਨ ਤਥਾ ਪਾਠੋ ਪਵਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧ…ਪੇ… ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨਾ’’ਤਿ. ਪਚ੍ਛਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮੇਨ ਅਸਮ੍ਬਜ੍ਝਨਮੇਵ ਹਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮਸੋਧਨਂ. ਸੁਦ੍ਧਕ੍ਖਨ੍ਧਲਾਭਮਤ੍ਤਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਖਨ੍ਧਾ ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਖਨ੍ਧਾਤਿ ਖਨ੍ਧਸਦ੍ਦੇਨ ਲਬ੍ਭਮਾਨਂ ਰੂਪਾਦੀਹਿ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਂ ਖਨ੍ਧਟ੍ਠਮਤ੍ਤਮੇਵ ਉਦ੍ਦੇਸਵਸੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਯਦਿਪਿ ਉਦ੍ਦੇਸੇ ਖਨ੍ਧਵਿਸੇਸਨਂ ਰੂਪਾਦਿ ‘‘ਖਨ੍ਧਾ ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਰੂਪਾਦਿਮਤ੍ਤਮੇਵ ਗਹਿਤਂ, ਤਥਾਪਿ ਵਿਸੇਸਰਹਿਤਸ੍ਸ ਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਤਤ੍ਥ ਸੁਦ੍ਧਰੂਪਾਦਿਮਤ੍ਤਤਾਯ ਅਟ੍ਠਤ੍ਵਾ. ਖਨ੍ਧਵਿਸੇਸਨਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਧਿਗਤਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਵਿਸੇਸਨਭਾਵੇਨ ਕਥਿਤਂ ਰੁਪ੍ਪਨਾਦਿਕਂ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ. ਕੇਵਲਮੇਵ ਤਂ ਅਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਖਨ੍ਧਸਦ੍ਦੇਨ ਸਹ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਵਿਭਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸੁਦ੍ਧਕ੍ਖਨ੍ਧਵਾਰੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਉਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧. ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਾਰੋ

ਨਿਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੨੬. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਦ੍ਵਾਰਾਲਮ੍ਬਨੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦ੍ਵਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਧਮ੍ਮਵਿਭਾਗਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਿਯਸਭਾਵਂ ਪਿਯਜਾਤਿਕਂ ‘‘ਕਥਂ ਰੂਪੇਨ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਪਿਯਸਭਾਵਟ੍ਠੇਨ ਰੂਪਂ, ਨ ਰੁਪ੍ਪਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਿਯਰੂਪਂ…ਪੇ… ਰੂਪਂ ਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ’’ਤਿ. ਰੁਪ੍ਪਨਟ੍ਠੇਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਚਕ੍ਖਾਦਿ ਪਿਯਸਭਾਵਮਤ੍ਤਵਚਨਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਪਿਯਰੂਪਮੇਵ ਅਨੁਪ੍ਪਵਿਸਤਿ, ਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਿਯਸਭਾਵ…ਪੇ… ਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਯੋ ਪਨ ਯਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸੇਸਸਦ੍ਦੋ ਨਾਨੁਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ ‘‘ਵਚਨਸੇਸੋ’’ਤਿ. ਨ ਹਿ ਅਧਿਕਾਰਤੋ ਲਬ੍ਭਮਾਨਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਹਰਣਕਿਚ੍ਚਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਦਿਟ੍ਠਿਸਞ੍ਞਾਤਿ ਵਾ ਪਦੁਦ੍ਧਾਰੋਯਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਵਿਸੇਸਤਾ ਪਨਸ੍ਸਾ ‘‘ਵਿਸੇਸਂ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਏਵ ਪਾਕਟਾ. ‘‘ਅਵਸੇਸਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਂਯੋਜਨਵਸੇਨ ਜਾਨਾਤਿ ਅਭਿਨਿਵਿਸਤੀਤਿ ਸਞ੍ਞਾ ਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਿ ਏਵ ਸਞ੍ਞਾ’’ਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਿ ਚਾਤਿ ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਵਸਿਟ੍ਠਂ ਪਪਞ੍ਚਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਪਪਞ੍ਚਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਂ (ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੨੦੧) ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਞ੍ਞਾਨਾਮੇਨ ਵਾ ਪਪਞ੍ਚਾ ਏਵ ਵੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ.

੨੮. ‘‘ਖਨ੍ਧਾ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨੁਲੋਮੇ ਯਥਾ ਸਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਨ ਏਵਂ ‘‘ਨ ਖਨ੍ਧਾ ਨ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ’’ਤਿ ਪਟਿਲੋਮੇ, ਇਧ ਪਨ ਪਟਿਵਚਨੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਤਦਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਖਨ੍ਧਸਦ੍ਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਅਭਾਵੇ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਸਦ੍ਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਅਭਾਵੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇਨ ਸਤ੍ਤਾਪਟਿਸੇਧੇ ਅਯਂ ਨ-ਕਾਰੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਸਦ੍ਦਨਿਬਨ੍ਧਨਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਸਦ੍ਦਸਭਾਗਤਂ ਵਾ ਸਨ੍ਧਾਯ ਕਤਂ. ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਸੋਧਨਞ੍ਹੇਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਸੋਧਨਮਤ੍ਤਮੇਵ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨ ਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮਸਬ੍ਭਾਵੋ ਏਵੇਤ੍ਥ ਪਮਾਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾਤਿਆਦਿਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਾਠਨ੍ਤਰੇਨ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ. ਕਾਮਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਤਿਪਿ ਖਨ੍ਧੇ ਨਤ੍ਥਿ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਅਖਨ੍ਧਤ੍ਤਸਭਾਵਾ ਪਨ ਨਤ੍ਥਿ ਵੇਦਨਾਤਿ ‘‘ਨ ਖਨ੍ਧਾ ਨ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵਾ ਏਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸਙ੍ਖਾਤਾ’’ਤਿਆਦਿ.

੩੯. ‘‘ਰੂਪਤੋ ਅਞ੍ਞੇ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭੂਤੁਪਾਦਾਯ ਧਮ੍ਮੋ ਵਿਯ ਪਿਯਸਭਾਵੋਪਿ ਰੂਪਸਦ੍ਦਾਭਿਧੇਯ੍ਯਤਾਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਗਹਿਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਵੇਦਨਾਦਯੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਖਨ੍ਧਸਦ੍ਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵੇ ਰੂਪਸਦ੍ਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਅਭਾਵੋਤਿ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਸੋਧਨਮਤ੍ਤਤਂਯੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ, ਤਥਾ ਚਾਹ ‘‘ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤੇਨੇਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ – ਯਥਾ ਚਕ੍ਖੁਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਪਿ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਆਯਤਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਤਦੁਭਯਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਕੇਵਲਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸੋਧਨਤ੍ਥਂ ਤਮੇਵ ਅਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਞ੍ਚ ਆਯਤਨੇ ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਾ ਨ ਚੇਵ ਚਕ੍ਖੁ ਨ ਚ ਆਯਤਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਤਦਤ੍ਥਮੇਵ ਉਭਯਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਰੂਪਞ੍ਚ ਖਨ੍ਧੇ ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਾ ਨ ਚੇਵ ਰੂਪਂ ਨ ਚ ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਵਿਸਮੋਪਞ੍ਞਾਸੋ. ‘‘ਚਕ੍ਖੁਞ੍ਚ ਆਯਤਨੇ ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਅਵਸੇਸਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਯ੍ਹਮਾਨਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ਆਯਤਨਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਦਿ ਸਿਯਾ’’ਤਿ. ‘‘ਰੂਪਞ੍ਚ ਖਨ੍ਧੇ ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਨ ਤਥਾ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ਖਨ੍ਧਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਤੋ. ਯਦਿ ਪਨ ਤਾਦਿਸਂ ਖਨ੍ਧਗਤਂ ਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਏਵਮਿਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਯੁਤ੍ਤਮੇਤਂ ਸਿਯਾ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਗ੍ਗਹਣਮੇਵ ਉਦ੍ਧਰੀਯਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਵਤ੍ਥੁ ਚ ਨ ਸਿਯਾ ਅਵਸੇਸਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਯ੍ਹਮਾਨਨ੍ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਖਨ੍ਧੋ ਚ ਸਿਯਾਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਨਿਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਪਵਤ੍ਤਿਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੫੦-੨੦੫. ਮਿਸ੍ਸਕਕਾਲਭੇਦੇਸੁ ਯਮਕੇਸੁ ਪਦਾਨਂ ਭਿਨ੍ਨਕਾਲਤ੍ਤਾ ਸਿਯਾ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਮਿਸ੍ਸਕਕਾਲਭੇਦੇਸੁ ਵਾਰੇਸੁ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਾਭਾਵਤੋ’’ਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ‘‘ਪੁਰਿਮਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਵਰਤਿ. ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਾਭਾਵੇਨ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਵਤ੍ਤਿਵਾਰਪਾਠੇ, ਏਤਿਸ੍ਸਂ ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾਯਂ. ਛ ਏਵ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਨਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤੀਤੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਤੇ ਪਨ ਤਯੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਿਸੁਂ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਦਸ੍ਸਿਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਯਥਾਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਾਕਾਰਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨਾਤੀਤਾਦਯੋ ਯੇ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਉਜੁਕਮੇਵ ਆਗਤਾ. ‘‘ਨ ਵਿਸੁਂ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਰੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਲੋਮਪੁਚ੍ਛਾਹੀਤਿ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਪਨ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਥ, ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕਾਹਿ ਪਠਮਪਦੇ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਲੋਮਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਹਿ. ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਨਯਤੋ ਯੋਜੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਮਿਸ੍ਸਕਕਾਲਭੇਦੇਸੁ ਚਾਤਿ ਨ ਕੇਵਲਂ ਅਮਿਸ੍ਸਕਕਾਲਭੇਦੇਸੁਯੇਵ, ਅਥ ਖੋ ਮਿਸ੍ਸਕਕਾਲਭੇਦੇਸੁ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਯੋਜਨਾਸੁਕਰਤਾਯ ਏਵ ਪੁਰਿਮੇ ਅਯੋਜਨਾ, ਅਥ ਖੋ ਸੁਖਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਮ੍ਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਮਿਸ੍ਸਕ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ.

ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਏਕਪਦਦ੍ਵਯਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ ਲਾਭਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ. ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਪੁਰੇਪਞ੍ਹੋ ਪਚ੍ਛਾਪਞ੍ਹੋਤਿ ਚ ਨਾਮਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪੁਰੇਪਚ੍ਛਾਪਞ੍ਹੋਤਿ ਚ ਨਾਮਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਪਨ ‘‘ਏਕਪਦਦ੍ਵਯਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਮੇਵਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਵਿਵਰਤਿ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ. ‘‘ਪਞ੍ਹੋ’’ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਪੁਚ੍ਛਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਵਚਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਪਰਿਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਤ੍ਥਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ’’ਤਿ. ਤਂ ਸਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਤਂਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ, ਤਂ ਵਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਂਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੋ, ਤਸ੍ਸ ਤਂਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਸ੍ਸ. ਪੁਰਿਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇਨਾਤਿ ਪੁਰਿਮੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸਪਦੇਨ. ਤੇਨ ਹਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਪਦਸ੍ਸ ਸਮਾਨਤ੍ਥਤਾ ਇਧ ਸਦਿਸਤ੍ਥਤਾ. ਏਕੇਨ ਪਦੇਨਾਤਿ ਏਕੇਨ ਪਧਾਨਾਪ੍ਪਧਾਨੇਨ ਯਮਕਪਦੇਨ, ਨ ਪਠਮਪਦੇਨੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧਲਾਭਸਾਮਞ੍ਞਮਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸ ਵਾ ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ ਵਾ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤਾਯ ਸਮਾਨਤਾਮਤ੍ਤੇਨ. ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਪਦ…ਪੇ… ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਰੇਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਦਿਪਿ ਤਤ੍ਥ ‘‘ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਯੋ ਪਨ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਪਦਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੋ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਰੂਪੇਨ ਠਿਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਪੁਰੇਪਞ੍ਹੋ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਪੁਰਿਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇਨ ਸਦਿਸਤ੍ਥਤਾ ਹੋਤਿ.

‘‘ਯਸ੍ਸ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਥ, ਤਸ੍ਸ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬਤਾਪਟਿਕ੍ਖੇਪਮੁਖੇਨ ਇਤਰਸ੍ਸ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪੀਯਤੀਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸੇਵ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਪਧਾਨਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਅਞ੍ਞੇਸੁਪਿ ਏਦਿਸੇਸੁ ਠਾਨੇਸੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਤ੍ਥਸ੍ਸੇਵ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ’’ਤਿ. ‘‘ਯਸ੍ਸ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਲਕ੍ਖਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੋ ਪੁਚ੍ਛੀਯਤੀਤਿ ਸੋ ਏਵ ‘‘ਨੋ’’ਤਿ ਪਟਿਸੇਧੀਯਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਅਞ੍ਞੇਸੁਪਿ ਏਦਿਸੇਸੁ ਠਾਨੇਸੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਂਸਯਤ੍ਥਨਿਵਾਰਣਂ ਪਟਿਸੇਧੋ’’ਤਿ. ‘‘ਨ-ਕਾਰਵਿਰਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਪਟਿਸੇਧਸ੍ਸ ਪਟਿਸੇਧਿਤਮਾਹ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਪਾਲ਼ਿਗਤਿਪਟਿਸੇਧਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਨਂ ਕੋ ਵਿਸੇਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਤਦੇਕਦੇਸਪਕ੍ਖੇਪਵਸੇਨਾਤਿ ਤੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਞ੍ਚ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਨਂ ਏਕਦੇਸਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖਿਪਨਵਸੇਨ. ਤੇਨਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਪਠਮੇ ਠਾਨੇ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਸਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਯੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਞ੍ਹੇਸੁ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਸੁ ਚ ਸਤ੍ਤਵੀਸਤਿਯਾ ਠਾਨੇਸੁ ਪਕ੍ਖੇਪਂ ਲਭਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪਞ੍ਹੋ ਏਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਾਲ਼ਿਵਵਤ੍ਥਾਨਦਸ੍ਸਨਾਦਿਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪੁਚ੍ਛਾਵਿਭਙ੍ਗੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਠਾਨਾਨਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਞ੍ਹੇ ਯੋਜਨਾਨਯੋਤਿ ਇਮੇਸਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾਨਨ੍ਤਿਆਦਿ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਪਦਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਆਰਦ੍ਧਂ. ‘‘ਯਸ੍ਸ ਯਤ੍ਥ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਥ, ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾਨਂ ਤੇਸਂ ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਭੂਮਿਯਂ ਦੁਤਿਯਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਭੂਮਿਯਾ ਏਕਸ੍ਸ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਵਾਰਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤਿਯਵਾਰਾਦੀਸੁ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਯਥਾ ਞਾਪਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਹਿ…ਪੇ… ਪਵਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਅਦ੍ਧਾਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਸੇਨਾਯਂ ਦੇਸਨਾ ਪਵਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਆਦਾਨਨਿਕ੍ਖੇਪਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਕਮ੍ਮਜਸਨ੍ਤਾਨਂ ਏਕਤ੍ਤੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧੇਸੁ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇਸੁ ਅਕਮ੍ਮਜੇਸੁ ਕੁਸਲਾਦੀਸੁ ਕਥਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਾਯਂ ਤੇਪਿ ਇਧ ਤਂਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਏਵ ਕਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ…ਪੇ… ਦਸ੍ਸਿਤਾ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਕਮ੍ਮਜਸਨ੍ਤਾਨੇਨੇਵ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਏਕਕਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਏਕਤ੍ਤੇਨ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕਮ੍ਮਜਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ. ਪਞ੍ਚਸੁ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸੇਸੁ ਯਥਾ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ‘‘ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਭੂਮਿਯਾ ਦੁਤਿਯਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਾਲ਼ਿਯਾ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਏਵਂ ‘‘ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਵਿਸੇਸਵਚਨਤੋ ਸਕਲੇਪਿ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸੇ ਸਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਤਾਯ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਪਰਿਹਰਿਤੁਂ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸੇਸੁ ਹੇਟ੍ਠਾਭੂਮਿਕਸ੍ਸ ਅਸਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰਿਪਾਕੇ ਉਪਰਿਭੂਮਿਸਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਪਟਿਸੇਧੇਤੁਂ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤਵਚਨਤੋ. ਉਦ੍ਧਮਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਸੋਤਂ ਵਟ੍ਟਸੋਤਞ੍ਚਾਤਿ ਹਿ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਦ੍ਧਂਸੋਤਪਾਲ਼ਿਸਬ੍ਭਾਵਾ’’ਤਿ. ਸਂਸਨ੍ਦੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਯਥਾ ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਨੇਤਬ੍ਬਾ. ਤਥਾ ਚੇਵ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤਂ.

ਏਤੇਨ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨੇਨਾਤਿ ਅਙ੍ਕਿਤੋਕਾਸਭਾਵਿਰੂਪੁਪ੍ਪਾਦਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਨਿਚ੍ਛਯੇਨ. ਵਿਸੇਸਿਤਾ ਤਥਾਭਾਵਿਰੂਪਭਾਵਿਨੋ. ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤਾਪੀਤਿ ਨ ਕੇਵਲਂ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਾ ਏਵ, ਅਥ ਖੋ ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤਾਪਿ. ਤੇ ਏਵ ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤੇ ਏਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨ ਯੇ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਵਜ੍ਜਿਤਾਤਿ ਤੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਯੇ ਵਿਰਹਿਤਾ, ਤੇ ਤਥਾ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਾਨਿ ‘‘ਤੇ ਤਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਤੋਤਿ ਅਸਞ੍ਞਾਭਵਤੋ. ਪਚ੍ਛਿਮਭਵਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਚ੍ਛਿਮਭਵਂ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਿਂ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਾਦੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪਚ੍ਛਿਮਭਵਿਕਾਨਮ੍ਪਿ ਅਰੂਪਾਨਂ ਅਰੂਪਭਵੇ ਯਥਾ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਨੁਪ੍ਪਾਦਿ, ਏਵਂ ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਛਿਮਭਵਿਕਾਨਂ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਤੇਨ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤੇਸਂ…ਪੇ… ਆਹਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਭਵਿਕਾਨਂ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਅਰੂਪਭਵੇ. ਇਤਰਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਭਾਵਞ੍ਚਾਤਿ ਇਤਰਸ੍ਸ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਸਬ੍ਭਾਵਮ੍ਪਿ. ਸਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾਨਮ੍ਪਿ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾਨਂ ਖਨ੍ਧਭੇਦਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਪਰਿਯਾਯੋ ਓਲ਼ਾਰਿਕਦੋਸਪ੍ਪਹਾਨਤੋ ਕਿਲੇਸੂਪਸਮਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਸਬ੍ਬੇਸਞ੍ਹਿ ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਤਂਤਂਭੂਮਿਯਂ ਠਿਤਾਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾਨਂ. ਯਥਾ ਪਨਾਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਰੋਤਿ. ਅਨਨ੍ਤਾ ਲੋਕਧਾਤੁਯੋਤਿ ਇਦਂ ਓਕਾਸਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਭਾਵਂਯੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਗ੍ਗਲਵਸੇਨ ਸਮਾਨਾਧਾਰਤਾਯ ਸਮਾਨਕਾਲਤ੍ਤੇਨ ਅਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤੋ ਓਕਾਸਵਸੇਨ ਪਨ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤੋ ਸਂਕਿਣ੍ਣਾ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਂਕਿਣ੍ਣਤਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਪਵਤ੍ਤਿਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਪਰਿਞ੍ਞਾਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦੬-੨੦੮. ਤਸ੍ਸਾਪੀਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋਕਾਸਵਾਰਸ੍ਸਪਿ. ਓਕਾਸੇ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਯਥਾਗਹਿਤੇ ਓਕਾਸੇ ਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਓਕਾਸਵਿਸਿਟ੍ਠਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾ ਪਨ ਪੁਗ੍ਗਲਵਾਰੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨੇ ਪੁਗ੍ਗਲੋਕਾਸਵਾਰੋਪਿ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਏਵਂ ਓਕਾਸਵਾਰੋਪਿ ਲਬ੍ਭੇਯ੍ਯਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਓਕਾਸਵਾਰੋਪਿ ਚਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋਪਿ ਓਕਾਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਭਾਵੇਨੇਵ ਵੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ, ਨ ਵਿਸੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ.

ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਵਾਰੇ ਵਿਯ ਆਦਾਨਨਿਕ੍ਖੇਪਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਕਮ੍ਮਜਸਨ੍ਤਾਨਂ ਏਕਤ੍ਤੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧਵਸੇਨ ਪਰਿਞ੍ਞਾਵਚਨੇ. ‘‘ਯੋ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪਰਿਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਪਦਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਥਾਭਾਵਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਇਤਰਸ੍ਸਪਿ ਅਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਰੁਪਕ੍ਖਨ੍ਧਪਰਿਜਾਨਨਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਚ ਕਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਵਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਵਸੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਤਯੋ ਅਦ੍ਧੋ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਸਮਙ੍ਗਿਞ੍ਚ ਅਰਹਨ੍ਤਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਦਾਨਂ ‘‘ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਞ੍ਚ ਨ ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤਿ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਞ੍ਚ ਨ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ‘‘ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ’’ਤਿ ਪਨ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗ…ਪੇ… ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣਸ੍ਸੇਵ ਪਰਿਞ੍ਞਾਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਞ੍ਞਾਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਤਿਸਯਂ, ਤਦਭਾਵਾ ਨ ਇਤਰੇਸਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਤੋ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵਜਿਰੂਪਮਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਸੇਸਾਨਞ੍ਚ ਵਿਜ੍ਜੂਪਮਤਾ. ਤੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਵਚਨੇਨ. ਤਦਵਸੇਸਸਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲੇਤਿ ਤਤੋ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਸਮਙ੍ਗਿਤੋ ਅਵਸੇਸਸਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲੇ. ਇਮਂ ਪਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਦੋਸਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਾ ‘‘ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਦਯੋ ਸਨ੍ਧਾਯਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਪਰਿਞ੍ਞਾਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਖਨ੍ਧਯਮਕਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਆਯਤਨਯਮਕਂ

੧. ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਾਰੋ

ਉਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੧-੯. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਅਵਯਵਪਦੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਕਦੇਸੋ ਸਕਲੋ ਵਾ ਸਮੁਦਾਯਪਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥੋ, ਸਮੁਦਾਯਪਦੇਹਿ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਅਵਯਵਪਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਨਯੇਨ. ਏਤੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਨਯਦਸ੍ਸਨਤਾਯ ਸਬ੍ਬਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਾਰਾਦੀਸੁ ਯਥਾਰਹਂ ਅਤ੍ਥੋ ਨੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਉਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਨਿਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦-੧੭. ਵਾਯਨਂ ਸਵਿਸਯਂ ਬ੍ਯਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਨਂ, ਤਯਿਦਂ ਯਥਾ ਗਨ੍ਧਾਯਤਨੇ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਏਵਂ ਸੀਲਾਦੀਸੁਪੀਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਸੀਲਗਨ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੀਲਾਦਿਯੇਵ ਗਨ੍ਧੋ’’ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਤੇਨਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਸੀਲਗਨ੍ਧੋ…ਪੇ… ਨਾਮਾਨੀ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਵਿਸਯਬ੍ਯਾਪਨਂ ਤਤ੍ਥ ਪਸਟਭਾਵੋ ਪਾਕਟਭਾਵੋ ਵਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਸਾਰਣਟ੍ਠੇਨ ਪਾਕਟਭਾਵਟ੍ਠੇਨ ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਸ ਸੂਚਨਂ ਵਾ ਵਾਯਨਂ. ‘‘ਦੇਵਕਾਯਾ ਸਮਾਗਤਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੩੨; ਸਂ. ਨਿ. ੧.੩੭), ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਧ. ਸ. ਦੁਕਮਾਤਿਕਾ ੧੦੮) ਸਮੂਹਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਸੁਪਿ ਕਾਯਧਮ੍ਮਸਦ੍ਦਾ ਆਗਤਾਤਿ ‘‘ਸਸਭਾਵ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਸੇਸੇਤਿ. ਕਾਯਵਚਨੇਨ…ਪੇ… ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਨ ਧਮ੍ਮੋ ਨਾਯਤਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਿਨਿਵਤ੍ਤਵਿਸੇਸਸਬ੍ਬਸਭਾਵਧਮ੍ਮਵਾਚਕਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਵਿਸੇਸਵਾਚਕਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਨਿਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਪਵਤ੍ਤਿਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮-੨੧. ਏਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਵਾਰੇ. ਪੁਚ੍ਛਾਮਤ੍ਤਲਾਭੇਨਾਤਿ ਮੋਘਪੁਚ੍ਛਾਭਾਵਮਾਹ. ਏਕੇਕਨ੍ਤਿ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਾਯਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਏਕੇਕਂ. ਪਞ੍ਚਾਤਿ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਾਯਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਗਨ੍ਧਾਯਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਪਞ੍ਚ. ਪੁਚ੍ਛਾਮਤ੍ਤਲਾਭੇਨ ਸਙ੍ਗਹਂ ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਹਾਪੇਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਵਕ੍ਖਤਿ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ.

ਸਦਿਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨਂ ਵਿਸੇਸਨਿਵਿਟ੍ਠਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਤਂ ਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲਵਾਰਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਪਨ ਸਦਿਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤਾਯ ਅਬ੍ਯਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਯਤ੍ਥ ਸਦਿਸਂ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਓਕਾਸਵਾਰੇ ਪਨ…ਪੇ… ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਤਨ੍ਤਿ ਦੁਤਿਯਂ. ਪੁਗ੍ਗਲਵਾਰੇਪੀਤਿ ਯਤ੍ਥ ਸਦਿਸਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਪੁਗ੍ਗਲਵਾਰੇਪਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਂ, ਪਗੇਵ ਓਕਾਸਵਾਰੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵਿਰਤ੍ਤਕਾਮਕਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਭਾਵਨਾਬਲੇਨ ਵਿਰਤ੍ਤੋ ਕਾਮੋ ਏਤੇਨਾਤਿ ਵਿਰਤ੍ਤਕਾਮਂ, ਰੂਪਾਵਚਰਕਮ੍ਮਂ, ਤਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿ ਏਵ ਬੀਜਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਬੀਜਂ, ਤਸ੍ਸ. ‘‘ਏਵਂਸਭਾਵਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਨਿਦਾਨਕਮ੍ਮਹੇਤੁਕਾਨਿ ਘਾਨਾਦੀਨੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਗਨ੍ਧਾਦਯੋ ਚ ਨ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਅਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.

‘‘ਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਸੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਚੋਦਕੇਨ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਯੇਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਤਾਨਿ ਯਮਕਾਨਿ ਸਦਿਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਨਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਮੂਲਕੇਸੁ ਘਾਨਾਯਤਨਯਮਕੇਨ ‘‘ਸਚਕ੍ਖੁਕਾਨਂ ਅਘਾਨਕਾਨਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਜਿਵ੍ਹਾਕਾਯਾਯਤਨਯਮਕਾਨਿ ਯਥਾ ਸਦਿਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਨਿ, ਤਥਾ ਇਧ ਘਾਨਾਯਤਨਮੂਲਕੇਸੁ ਘਾਨਾਯਤਨਯਮਕੇਨ ਤਾਨਿ ਜਿਵ੍ਹਾਕਾਯਾਯਤਨਯਮਕਾਨਿ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਘਾਨਾਯਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਜਿਵ੍ਹਾਯਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਦਿਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਨੀਤਿ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਉਭਯੇਸਂ ਵਿਸੁਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਦਿਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤਾਯ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਏਕਜ੍ਝਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਦਿਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤਾਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਦਿਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤਾ ਪਾਲ਼ਿਅਨਾਰੁਲ਼੍ਹਤਾਯ ਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਸਤਿ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਮੂਲਗ੍ਗਹਣਂ ਕਿਮਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਦਸ੍ਸਨਭਾਵੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨਭਾਵੇਨਾਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਭੂਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਦਿਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਨਿਦਸ੍ਸਨਭਾਵੇਨੇਵ, ਨ ਪਨ ਤੇਸਂ ਨਿਦਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬੇਹਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਦਿਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤਾਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਯੇਭੁਯ੍ਯਤਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤੇਸੁ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪਟਿਵਚਨਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਚਨਸ੍ਸੇਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਭਾਵਾਨੁਜਾਨਨਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਆਕਡ੍ਢਤਿ. ਸਾਤਿ ਦੁਤਿਯਪੁਚ੍ਛਾ. ਘਾਨਾਯਤਨਯਮਕੇਨਾਤਿ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਮੂਲਕੇਸੁ ਘਾਨਾਯਤਨਯਮਕੇਨੇਵ. ਤਂਸੇਸਾਨੀਤਿ ਤੇਨ ਘਾਨਾਯਤਨਮੂਲਕਕਾਯਾਯਤਨਯਮਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸੇਸਾਨਿ. ਸਦਿਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤ੍ਤਾ ਅਨਾਰੁਲ਼੍ਹਾਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਨਾਰੁਲ਼੍ਹਾਨੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਤਥਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਨੁਕਡ੍ਢੀਯਤਿ, ਨ ‘‘ਸਦਿਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਥਾਤਿ…ਪੇ… ਸਮਞ੍ਞੇਨਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ‘‘ਕਾਰਣਸਾਮਞ੍ਞੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਦਿਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਅਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਘਾਨਜਿਵ੍ਹਾਕਾਯਾਯਤਨਾਨਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਕੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਸਹਚਾਰਿਤਾਯਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਥਾ ‘‘ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਕੇਸੁ ਚ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਤਰਾਨਿ ਘਾਨਾਯਤਨਮੂਲਕਾਨਿ ਜਿਵ੍ਹਾਕਾਯਾਯਤਨਯਮਕਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੀਯਨ੍ਤਿ, ਘਾਨਾਯਤਨਮੂਲਕੇਸੁ ਚ ਯਮਕੇਸੁ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੇਸੁ ਇਤਰਦ੍ਵਯਮੂਲਕਾਨਿ ਜਿਵ੍ਹਾਕਾਯਾਯਤਨਮੂਲਕਾਨਿ ਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੀਯਨ੍ਤਿ ਅਵਿਸੇਸਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਵਿਸੇਸਤ੍ਤਾ ਚਾਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਯਾਯਤਨਯਮਕੇ ਦੁਤਿਯਪੁਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਅਪ੍ਪਵਿਸੇਸੋ, ਇਤਰਵਸੇਨ ਅਵਿਸੇਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਰੂਪਾਯਤਨਮਨਾਯਤਨੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਰੂਪਾਯਤਨਮੂਲਕਮਨਾਯਤਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਰੂਪਾਯਤਨ…ਪੇ… ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਰੂਪਾਯਤਨਮੂਲਕੇਸੁ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਮਕਾਨਨ੍ਤਿ ਰੂਪਾਯਤਨਮੂਲਕਗਨ੍ਧਰਸਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਯਤਨਯਮਕਾਨਂ. ਦੁਤਿਯਪੁਚ੍ਛਾਨਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਯਮਕਾਨਂਯੇਵ ਦੁਤਿਯਪੁਚ੍ਛਾਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਸਰੂਪਕਾਨਂ ਅਚਿਤ੍ਤਕਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਨਯੇਨ. ਆਦਿਪੁਚ੍ਛਾਨਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂਯੇਵ ਯਮਕਾਨਂ ਪਠਮਪੁਚ੍ਛਾਨਂ.

ਹੇਟ੍ਠਿਮੇਹੀਤਿ ਇਦਂ ਅਵਿਸੇਸਵਚਨਮ੍ਪਿ ਯੇਸੁ ਸਦਿਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਤਦਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਨ੍ਧਰਸ…ਪੇ… ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮੇਸੁ ਉਦ੍ਦੇਸਾਨੁਰੂਪਂ ਲਬ੍ਭਮਾਨਵਿਸੇਸਕਥਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ, ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਨ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਉਦ੍ਦੇਸਾਨੁਰੂਪਗੁਣੇਨ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਕਥਨਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਮੇਵ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨੇਵ ਅਲਬ੍ਭਮਾਨਤਾਦਸ੍ਸਨੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਾਨਿ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

ਚਕ੍ਖੁਵਿਕਲਸੋਤਵਿਕਲਾ ਵਿਯ ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਵਿਕਲੋਪਿ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਸੋ ਪਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਜਚ੍ਚਨ੍ਧਮ੍ਪਿ…ਪੇ… ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਯਤਨਮੇਵ ਓਪਪਾਤਿਕਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਏਵ-ਸਦ੍ਦੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਯਤਨਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਅਨਿਯਤਤ੍ਤਾ ਅਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਯਤਨਸ੍ਸਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਸਿਦ੍ਧੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤੇਨ ਜਚ੍ਚਨ੍ਧਬਧਿਰਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਤਾ ਨ ਨਿਵਾਰਿਤਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਆਹ.

੨੨-੨੫੪. ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਨਾਮਟ੍ਠਤ੍ਤਾਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਯਾਵਤਾ ‘‘ਰੂਪੀਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਪੁਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾਪਿ ਓਕਾਸੋਯੇਵ ਆਮਟ੍ਠੋਤਿ. ‘‘ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਕਾਰਣਵਿਭਾਵਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨੇਵ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਨਨੂ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਕਭਾਵਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਭਵਿਕਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤਦਵਤ੍ਥਸ੍ਸਾਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਭਵਾਵਤ੍ਥਸ੍ਸ. ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਭਾਵਿਨੋ. ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ.

ਅਥ ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਯਦਿ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਰੂਪਾਯਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਂ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਅਥ ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਪਟਿਲੋਮੇ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਪਨ ਰੂਪਾਯਤਨਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ‘‘ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਨਨੁ ਇਦਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ? ਨਨੂਤਿਆਦਿਨਾਪਿ ਚੋਦਕੋ ਤਮੇਵ ਵਿਰੋਧਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਨੋ ਚ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ ਏਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਭਵੇ’’ਤਿਆਦਿ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਰੋ. ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਮਿਂ ਭਵੇਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਭਵੇ ‘‘ਰੂਪਾਯਤਨਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਭਵੇ. ਅਨਾਗਤਭਾਵੇਨ ਅਵਚਨਤੋਤਿ ਭਾਵੀਭਾਵੇਨ ਅਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਆਰਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਭਵਨ੍ਤਰੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਨ ਪਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾਤਿਆਦਿਨਾ ਪਾਠਨ੍ਤਰੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ.

ਯਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਯੇਹਿ ਆਯਤਨੇਹਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਂਤਂਆਯਤਨਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਕਮ੍ਮੇਨ ਅਵਸ੍ਸਂਭਾਵੀਆਯਤਨਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਵਾ, ‘‘ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਪਨ ਰੂਪਾਯਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ, ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਪਨ ਰੂਪਾਯਤਨਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਚ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਦ੍ਵਯਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਆਯਤਨਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ ਜਾਤਿਭਾਵਤੋ ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਪਨ੍ਨਂ ਭਵਤਿ. ਪਚ੍ਛਿਮਭਵਿਕਾਦਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਰੂਪੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨਕਾ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਇਦਮ੍ਪਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ. ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ.

ਯਂ ਪਨ ਅਘਾਨਕਾਨਂ ਕਾਮਾਵਚਰਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਯਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕੋ ਘਾਨਾਯਤਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪੁਰੇਤਰਮੇਵ ਉਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਘਾਨਾਯਤਨਾਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਥਂ ਪਨੀਦਿਸਂ ਕਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਯਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਕੋ ਏਵ ਇਧ ਅਘਾਨਕੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਕਥਮਿਦਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਚੋਦਨਾਯ ‘‘ਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਂ ਵਤ੍ਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਸਾਧੇਤੁਂ ‘‘ਧਮ੍ਮਹਦਯਵਿਭਙ੍ਗੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਵਚਨਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹਿ ਯਥਾਧਮ੍ਮਸਾਸਨੇ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋਯੇਵਾਤਿ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਆਯਤਨਯਮਕੇ. ਯਥਾਦਸ੍ਸਿਤਾਸੂਤਿ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਪਨ ਸੋਤਾਯਤਨਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਯਸ੍ਸ ਯਤ੍ਥ ਘਾਨਾਯਤਨਂ ਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਰੂਪਾਯਤਨਂ ਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚ ਦਸ੍ਸਿਤਪ੍ਪਕਾਰਾਸੁ ਪੁਚ੍ਛਾਸੁ. ਆਮਨ੍ਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਏਤਾਸੁ ਪੁਚ੍ਛਾਸੁ ਕਸ੍ਮਾ ਪਟਿਵਚਨੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਨ ਕਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਗਹਿਤਤ੍ਥਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਪਨ ਸੋਤਾਯਤਨਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਯਸ੍ਸ ਯਤ੍ਥ ਘਾਨਾਯਤਨਂ ਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚ ਏਵਮਾਦਿਕੇਨ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਪਦੇਨ ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ. ਏਕਦੇਸੇ ਸਂਸਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵੇਨਾਤਿ ਏਕਦੇਸੇ ਸਂਸਯਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵੇਨ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਤ੍ਥਪਟਿਯੋਗਭੂਤਸਂਸਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਟਿਵਚਨਸ੍ਸ ਅਕਰਣਤੋ ‘‘ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪਟਿਵਚਨਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬੇਹਿ ਨ ਪਟਿਵਚਨਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਯਦਿ ਸਿਯਾਤਿ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇਪਿ ਅਤ੍ਥੇ ਯਦਿ ਪਟਿਵਚਨਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਸਿਯਾ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਮੇਵ ਨ ਸਿਯਾ ਅਨੋਕਾਸਭਾਵਤੋ ਭਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਤੋ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਨ੍ਤਾਨਂ, ਅਰੂਪੇ ਪਚ੍ਛਿਮਭਵਿਕਾਨਂ, ਯੇ ਚ ਅਰੂਪਂ ਉਪਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਚਵਨ੍ਤਾਨਂ ਤੇਸਂ ਸੋਤਾਯਤਨਞ੍ਚ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਞ੍ਚ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਚ, ਤਥਾ ‘‘ਰੂਪਾਵਚਰੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਨ੍ਤਾਨਂ, ਅਰੂਪਾਨਂ ਤੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਘਾਨਾਯਤਨਞ੍ਚ ਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਰੂਪਾਯਤਨਞ੍ਚ ਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚ ਤਤ੍ਥ ਵਿਭਾਗਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੋ ਪਾਠਸੇਸੋ. ਅਥ ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਯਦਿ ਅਭਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬੇ ਪਟਿਵਚਨਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ, ਨ ਭਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬੇ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਪਨ ਸੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਟਿਵਚਨਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਕਾਨਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਪਟਿਸਨ੍ਧਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਭਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬੇ ਨ ਪਟਿਵਚਨਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ? ਤਂ ਨ, ਅਞ੍ਞਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਤਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

‘‘ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ, ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੋ ਅਨਾਗਤਭਾਵੇਨ ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇ ਯਥਾ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਏਵਂ ਤਸ੍ਸੇਵ ਕਮ੍ਮਜਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੋ ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇ ਅਨਾਗਤਭਾਵੇਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨੇਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਏਕਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਾਮ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇ ਨਿਰੋਧੋ ਅਨਾਗਤਭਾਵੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਕਿਮਙ੍ਗਂ ਪਨ ਏਕਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਗਤਵਾਰੇ. ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾਨਂ ਏਵ ਵਸੇਨ ਸੋ ਨਿਰੋਧੋ ਤਥਾ ਅਨਾਗਤਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਨਿਰੋਧੋ ਉਪਪਨ੍ਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਨ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਸ੍ਸੇਵ ਯਥਾਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਜਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਏਵ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਨਿਰੋਧੋ ਆਰਦ੍ਧੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ. ਭੇਦੇ ਸਤਿਪਿ ਕਾਲਭੇਦਾਮਸਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣੇ ਸਤਿਪਿ. ਅਨਾਗਤਕਾਲਾਮਸਨਵਸੇਨੇਵ ਨਿਰੋਧਸ੍ਸੇਵ ਵਸੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਦ੍ਵਯਂ ਉਪਪਨ੍ਨਮੇਵ ਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ. ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਵਸੇਨ ਨਿਰੋਧਸ੍ਸੇਵ ਵਤ੍ਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਰਹਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਯਦਿ ਉਪਪਤ੍ਤਿਅਨਨ੍ਤਰਂ ਨਿਰੋਧੋ ਆਰਦ੍ਧੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਚੁਤਿਯਾ ਨਿਰੋਧਵਚਨਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਤਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ ਪਨ ਚੁਤਿਯਾ ਨਿਰੋਧਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਨਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ. ਪਵਤ੍ਤੇਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਾਕਟਕਰਣਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ. ਵਕ੍ਖਤੀਤਿਆਦਿਪਿ ਪਵਤ੍ਤੇ ਨਿਰੋਧਂ ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਚੁਤਿਨਿਰੋਧਸ੍ਸੇਵ ਗਹਿਤਤਾਯ ਕਾਰਣਵਚਨਂ. ਤੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਪਾਠਨ੍ਤਰਵਚਨੇਨ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿਕੇ ਆਯਤਨਯਮਕੇ. ਯਦਿ ਪਵਤ੍ਤੇ ਨਿਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸਪਿ ਚੁਤਿਯਾ ਏਵ ਨਿਰੋਧੋ ਇਚ੍ਛਿਤੋ, ‘‘ਸਚਕ੍ਖੁਕਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਚਕ੍ਖੁਕਾਨਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਚ ਪਟਿਲਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਕਾਨਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਤ੍ਥੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਤਿ ਅਰੂਪੇ ਪਚ੍ਛਿਮਭਵਿਕਾ. ਅਚਕ੍ਖੁਕਵਚਨਞ੍ਚ ਸਾਵਸੇਸਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਪਵਤ੍ਤਿਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਆਯਤਨਯਮਕਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਧਾਤੁਯਮਕਂ

੧-੧੯. ਸਦ੍ਦਧਾਤੁਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਯਾਨਿ ਚਕ੍ਖੁਧਾਤਾਦਿਮੂਲਕੇਸੁ ਸਦ੍ਦਯਮਕਾਨਿ, ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਚ ਸਦ੍ਦਧਾਤੁਮੂਲਕਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਤਾਨਿ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤਾਦਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਨਿ ਵਿਯ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਏਤੇਨੇਵ ਆਯਤਨਯਮਕੇਪਿ ਪਵਤ੍ਤਿਵਾਰੇ ਸਦ੍ਦਧਾਤੁਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਨਂ ਯਮਕਾਨਂ ਅਲਬ੍ਭਮਾਨਤਾ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਧਾਤੁਯਮਕਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਸਚ੍ਚਯਮਕਂ

੧. ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦-੨੬. ਸੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸਦ੍ਦੋ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖਵਿਪਰਿਣਾਮਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਸੁ. ਅਞ੍ਞਨਿਰਪੇਕ੍ਖੋਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਪਦਨ੍ਤਰਾਨਪੇਕ੍ਖੋ. ਤੇਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞਨਿਰਪੇਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਪਦਗ੍ਗਹਣਤੋ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖੇ ਵਿਸਯਭੂਤੇ. ਏਸ ਦੁਕ੍ਖਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਠਮੋ ਦੁਕ੍ਖਸਦ੍ਦੋ. ਤਞ੍ਚ ਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਂ. ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਮੇਵ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਨਯਿਦਂ ਅਵਧਾਰਣਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਮੇਵਾਤਿ ਪਨ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਮੇਵਾ’’ਤਿ. ਸਚ੍ਚਵਿਭਙ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਸਮੁਦਯੇਸੁ ਕੋਚਿ ਫਲਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸਚ੍ਚਵਿਭਙ੍ਗੇ ਪਞ੍ਚਧਾ ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਸਮੁਦਯੇਸੁ ਏਕੋਪਿ ਫਲਸਭਾਵੇਸੁ ਨਤ੍ਥਿ, ਫਲਸਭਾਵੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਫਲਧਮ੍ਮੋ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਚ ਪਾਠੋ. ਮਗ੍ਗਸਦ੍ਦੋ ਚ ਫਲਙ੍ਗੇਸੂਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਙ੍ਗੇਸੁ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਮਗ੍ਗਙ੍ਗਂ ਮਗ੍ਗਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਭ. ੪੯੨, ੪੯੫) ਆਗਤੋ ਮਗ੍ਗਸਦ੍ਦੋ ਮਗ੍ਗਫਲਤ੍ਤਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਕਾਰਣੂਪਚਾਰੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਮਗ੍ਗਕਿਚ੍ਚਸਬ੍ਭਾਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸਚ੍ਚਦੇਸਨਾਯ ਪਭਵਾਦਿਸਭਾਵਾ ਏਵ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮੁਦਯਾਦਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਅਪ੍ਪਭਵਾਦਿਸਭਾਵਾ, ਤਸ੍ਮਾ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਾਨਂ ਯਥਾਰਹਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ ਅਸਚ੍ਚਸਭਾਵੇ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੇ ਚ ਉਦ੍ਧਰਨ੍ਤੋ ਫਲਧਮ੍ਮੇ ਏਵ ਉਦ੍ਧਰਿ. ਨਨੁ ਚ ਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਅਸਚ੍ਚਸਭਾਵਾਤਿ ਤੇਪਿ ਉਦ੍ਧਰਿਤਬ੍ਬਾਤਿ? ਨ, ਤੇਸਂ ਮਗ੍ਗਗਤਿਕਤ੍ਤਾ. ‘‘ਫਲਧਮ੍ਮੇਸੂ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵਾ ਫਲਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਯ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਪਦਸੋਧਨੇਨ…ਪੇ… ਇਧ ਗਹਿਤਾਤਿ ਏਤੇਨ ਅਸਚ੍ਚਸਭਾਵਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਕਰਣੇਨ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤਤਂ ਆਹ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ. ਤਬ੍ਬਿਸੇਸਨਯੋਗਵਿਸੇਸਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਦੁਕ੍ਖਾਦਿਵਿਸੇਸਨਯੋਗੇਨ ਵਿਸਿਟ੍ਠਤਂ. ਸਚ੍ਚਵਿਸੇਸਨਭਾਵੇਨੇਵ ਦੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤਾਦਿਭਾਵੋ ਸਿਦ੍ਧੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕਨ੍ਤਸਚ੍ਚਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਚੇਤ੍ਥਾਤਿ ਯਥਾ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਸਚ੍ਚਯਮਕੇ ਸੁਦ੍ਧਸਚ੍ਚਵਾਰੇ ਸਚ੍ਚਵਿਸੇਸਨਭੂਤਾ ਏਵ ਦੁਕ੍ਖਾਦਯੋ ਗਹਿਤਾ. ਏਵਂ ਖਨ੍ਧਯਮਕਾਦੀਸੁਪੀਤਿ ਨ ਸੁਦ੍ਧਸਚ੍ਚਵਾਰੇ ਏਵ ਅਯਂ ਨਯੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਦਸੋਧਨਵਾਰੇ ਤਂਮੂਲਚਕ੍ਕਵਾਰੇ ਚ ‘‘ਰੂਪਂ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਮੁਦਾਯਪਦਾਨਂਯੇਵ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ‘‘ਸੁਦ੍ਧਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਵਾਰੇਸੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਚੇਤ੍ਥਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਵਾਰੇ ਏਵ ਅਯਂ ਨਯੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਯਦਿ ਸੁਦ੍ਧਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਵਾਰੇਸੁ ਖਨ੍ਧਾਦਿਵਿਸੇਸਨਭੂਤਾਨਮੇਵ ਰੂਪਾਦੀਨਂ ਗਹਣੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਖਨ੍ਧਾਦਿਵਿਸੇਸਨਤੋ ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ ਰੂਪਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪੁਰਿਮੋ ਏਵ ਅਤ੍ਥੋ ਯੁਤ੍ਤੋ, ਯੁਤ੍ਤਿਤੋ ਪਾਠੋਵ ਬਲਵਾਤਿ.

ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਪਵਤ੍ਤਿਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੨੭-੧੬੪. ਦੁਕ੍ਖਪਰਿਞ੍ਞਾ ਯਾਵ ਦੁਕ੍ਖਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਤ੍ਥਾਤਿ ਸਪ੍ਪਦੇਸਂ ਪਵਤ੍ਤਾਪਿ ਸਾ ਤਦਤ੍ਥਾਵਹਾ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਆਸਙ੍ਕਾ ਸਿਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਰਿਯਤ੍ਤਾ…ਪੇ… ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ‘‘ਅਨ੍ਤਿਮਭਵੇ ਠਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਕਾਰਣਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਉਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦੁਕ੍ਖਵਿਚਾਰਤ੍ਤਾ, ਨ ਚ ਸਬ੍ਬੇ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾ ਅਨ੍ਤਿਮਭਵਿਕਾ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤਵਚਨਤੋ. ‘‘ਯਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਾਵਤ੍ਥਾ. ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਭਾਵੇਨੇਵ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਂ ਵਤ੍ਵਾ ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਮਾ ਨਿਚ੍ਛਯਰੂਪੇਨ ਗਹਿਤੋ, ਨਿਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸੇਵ ਚ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਭਾਗਦਸ੍ਸਨੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਤੇਸ੍ਵੇਵ…ਪੇ… ਉਪਪਨ੍ਨਮੇਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਤੇਸ੍ਵੇਵ ਕੇਚਿ ਦਸ੍ਸੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਏਕਕੋਟ੍ਠਾਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮਙ੍ਗਿਨੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਕੋਟ੍ਠਾਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮਙ੍ਗਿਨੋ. ਤੇਸੂਤਿ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਗਹਿਤੇਸੁ. ਮਗ੍ਗਫਲੁਪ੍ਪਾਦਸਮਙ੍ਗੀਸੂਤਿ ਮਗ੍ਗਫਲੁਪ੍ਪਾਦਸਮਙ੍ਗੀਨਂ, ਅਯਮੇਵ ਵਾ ਪਾਠੋ.

ਏਤ੍ਥ ਚਾਤਿਆਦਿਨਾ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਪਾਲ਼ਿਯਾ ਪਿਣ੍ਡਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚੁਪ੍ਪਾਦਵੋਮਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚੁਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸਾਤਿ ਇਦਂ ਅਨਾਦਰੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚੁਪ੍ਪਾਦਵੋਮਿਸ੍ਸੇਪਿ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚੇ ਤਂਰਹਿਤਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚੁਪ੍ਪਾਦਰਹਿਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚੁਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਵੋਮਿਸ੍ਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪਠਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ‘‘ਤਂਰਹਿਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪੁਰਿਮਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਿਵਰਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਂਸਹਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚੁਪ੍ਪਾਦਸਹਿਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚੁਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤਾਨਂ, ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੋ ‘‘ਪਵਤ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਨ ਗਹਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਂ ਪਨ ਤੇਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸ ਪਠਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇਨ ਗਹਿਤਤਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਏਵ. ਤਥਾ ਨਿਰੋਧੋ ਚਾਤਿ ਯਥਾ ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੋ ਪਠਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇਨ ਗਹਿਤੋ, ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਪਨ ਸੋ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹਿ ਨ ਗਹਿਤੋ, ਤਥਾ ਤੇਸਂ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੋਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਚਵਨ੍ਤਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤੇ ਤਣ੍ਹਾਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਯਮ. ੧.ਸਚ੍ਚਯਮਕ.੮੮) ਨਿਰੋਧਵਾਰੇ ਪਾਲ਼ਿ ਪਵਤ੍ਤਾ. ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਯ੍ਵਾਯਂ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਯਮਕੇ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਤ੍ਥਨਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਯਮਕੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ, ਏਵਮੇਵ ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਨੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿ ਪਵਤ੍ਤਾ.

ਏਵਞ੍ਚ ਸਤੀਤਿ ਏਵਂ ਖਣਵਸੇਨ ਓਕਾਸਗ੍ਗਹਣੇ ਸਤੀਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਅਨਨੁਜਾਨਨਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ. ਏਤਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਯਮਕਪਦਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ. ‘‘ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇ, ਅਰਹਨ੍ਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇ, ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਲਭਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇ, ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾਨਂ ਤੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨੋ ਚ ਤੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ (ਯਮ. ੧.ਸਚ੍ਚਯਮਕ.੭੧) ਪੁਰਿਮਕੋਟ੍ਠਾਸਸ੍ਸ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਵਿਰੋਧੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ‘‘ਪਚ੍ਛਿਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਨ ਉਪਪਤ੍ਤਿਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੋ ਭਾਵਿਨੋ ਸਮੁਦਯਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸ ਆਧਾਰੋ, ਅਥ ਖੋ ਕਾਮਾਵਚਰਾਦਿਓਕਾਸੋ, ਤਸ੍ਮਾ. ਪੁਗ੍ਗਲੋਕਾਸਵਾਰੋ ਹੇਸਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲੋਕਾਸਵਾਰੋ ਏਸ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਤੇਸਂ ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਓਕਾਸਵਸੇਨ ਤਤ੍ਥ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਦਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋਕਾਸਵਾਰੇ ਕਾਮਾਵਚਰਾਦਿਓਕਾਸਵਸੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਖਣਵਸੇਨ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਓਕਾਸਂ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਥ…ਪੇ… ਸੋ ਏਵਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਓਕਾਸਵਾਰੇ. ਪੁਗ੍ਗਲਵਿਸੇਸਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸਙ੍ਖਾਤਵਿਸੇਸਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਯਤ੍ਥ ਤੇਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਮਾਵਚਰਾਦਿਓਕਾਸੇ ਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ.

ਕੇਚੀਤਿ ਧਮ੍ਮਸਿਰਿਤ੍ਥੇਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਸੋ ਹਿ ‘‘ਪਵਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤਜਰੂਪਮੇਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਚਿਤ੍ਤਪਟਿਬਦ੍ਧਵੁਤ੍ਤਿਤ੍ਤਾਤਿ ਕਾਰਣਂ ਵਦਤਿ. ਅਪਰੇ ‘‘ਅਰੂਪੇਤਿ ਇਮਂ ਪੁਰਿਮਾਪੇਕ੍ਖਮ੍ਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਤੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਅਰੂਪਭਵਵਸੇਨ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਪਨ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ? ਨੋ’ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾਵ ਗਹਿਤੋਤਿ ਇਦਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਧਿਕਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਨਿਚ੍ਛਯੋ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਿਚ੍ਛਯੇਨਪਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਚ ਵਿਨਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸੇਵ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਨਤੋਤਿ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਧਾਰਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਗਹਿਤਮੇਵਾਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ. ਅਪਿਚ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧੇਪਿ ਨ ਸਬ੍ਬੋ ਰੂਪੁਪ੍ਪਾਦੋ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾਧੀਨੋਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਨਾਪਿ ਤਤ੍ਥ ਰੂਪੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਚਿਤ੍ਤਜਰੂਪਮੇਵ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਇਤਰਂ, ਇਤਰਂ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਤੀਸੁਪਿ ਖਣੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਨਿਟ੍ਠਮੇਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਾ ਅਵਿਭਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸਿਯਾਯਂ ਪਸਙ੍ਗੋ ਪਠਮਵਾਰੇ, ਦੁਤਿਯਵਾਰੇ ਪਨ ਵਿਭਜਨਾ ਏਵ ਸਾਤਿ ਨਾਯਂ ਪਸਙ੍ਗੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਪਠਮਵਾਰੇਪਿ ਵਾ ਨਾਯਂ ਪਸਙ੍ਗੋ. ਕਸ੍ਮਾ? ਏਸਾ ਹਿ ਯਮਕਸ੍ਸ ਪਕਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਯਥਾਲਾਭਵਸੇਨ ਯੋਜਨਾ.

ਦੁਤਿਯੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪਠਮਂ ਭਵਙ੍ਗਂ, ਦੁਤਿਯਂ ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਭਵਨਿਕਨ੍ਤਿਯਾ ਆਵਜ੍ਜਨਮ੍ਪਿ ਵਿਪਾਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਵਿਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ‘‘ਦੁਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਥਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਪਰੇ. ਭਵਨਿਕਨ੍ਤਿਯਾ ਪਨ ਸਹਜਾਤਂ ਪਠਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਇਧ ਦੁਤਿਯਂ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਵਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਭਾਵੇਨ ਸਮਾਨਜਾਤਿਕਤ੍ਤਾ ਏਕਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹੇਟ੍ਠਾ ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਥੇਵਾਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿਮੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਦੁਤਿਯੇ ਚਿਤ੍ਤੇ. ਤੇਨ ਸਮਾਨਗਤਿਕਤ੍ਤਾਤਿ ਤੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਦੁਤਿਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਚ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਥ, ਨੋ ਚ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਭਾਵੇਨ ਸਮਾਨਗਤਿਕਤ੍ਤਾ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਤੇਨ ਸਮਾਨਗਤਿਕਤਾਯ ਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਦੁਤਿਯਾਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਤੋ ਪੁਰਿਮਸਬ੍ਬਚਿਤ੍ਤਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਅਗ੍ਗਹਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਇਤਰਭਾਵਾਭਾਵਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਾਠਨ੍ਤਰੇਨ ਸਮਤ੍ਥੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਤਿ ਚਤੁਵੋਕਾਰਾ. ਵਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ‘‘ਇਤਰੇਸ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਸੇਸਨੇਨ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਾ. ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਾ ਵਿਯ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾਤਿ ਦੁਤਿਯਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਸਮਙ੍ਗਿਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾ ਯਥਾ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਸਙ੍ਖਾਤਾ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਚਤੁਵੋਕਾਰਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਾ ਨ ਹਿ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ.

‘‘ਯਸ੍ਸ ਯਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋਕਾਸਾ ਆਧੇਯ੍ਯਾਧਾਰਭਾਵੇਨ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲੋਕਾਸਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ. ਕਾਮਾਵਚਰੇ…ਪੇ… ਉਪਪਨ੍ਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਮਾਵਚਰੇ ਅਭਿਸਮੇਤਾਵਿਨੋ ਰੂਪਾਵਚਰਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ, ਰੂਪਾਵਚਰੇ ਅਭਿਸਮੇਤਾਵਿਨੋ ਅਰੂਪਾਵਚਰਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ, ਵਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਾਮਾਵਚਰੇ ਅਭਿਸਮੇਤਾਵਿਨੋ ਅਰੂਪਾਵਚਰਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾਤਿ ਚ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਉਪਪਨ੍ਨੋਕਾਸੇ. ਅਭਿਸਮਯੋਤਿ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਾਭਿਸਮਯੋ ਯਾਵ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਾਵ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਉਪਪਨ੍ਨਪੁਗ੍ਗਲਾ ਏਤ੍ਥ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ‘‘ਅਭਿਸਮੇਤਾਵੀਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੇ ਦੁਤਿਯਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਨ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋਕਾਸਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਿਂ ਤੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਯਮਕੇ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮਾਨਗਤਿਕਾਤਿ ਵਿਸੁਂ ਨ ਦਸ੍ਸਿਤਾ’’ਤਿ, ਤਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਅਨਭਿਸਮੇਤਾਵੀਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ‘‘ਅਨਭਿਸਮੇਤਾਵੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਠਮਪਦੇਨ ਗਹਿਤਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਮਗ੍ਗੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭਵੇ ਤਤ੍ਥ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸੇ ਯੇ ਅਨਭਿਸਮੇਤਾਵਿਨੋ, ਤੇਸੁ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰੇਸੁ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਤਤ੍ਥ ਅਨਭਿਸਮੇਤਾਵਿਨੋਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ, ਤਤ੍ਥ ਨੇਸਂ ਤਥਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਕਾਲਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾਨਂ ਦੁਤਿਯੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ.

ਏਤੇਨਾਤਿ ਏਤੇਨ ਵਚਨੇਨ. ਵੋਦਾਨਚਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਮਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯਭੂਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਇਧ ਪਨ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਤਤੋਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵੋਦਾਨਚਿਤ੍ਤਤੋ ਪੁਰਿਮਤਰਚਿਤ੍ਤਸਮਙ੍ਗਿਨੋ, ਅਨੁਲੋਮਞਾਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸਮਙ੍ਗਿਨੋ, ਅਵਸਿਟ੍ਠਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾਚਿਤ੍ਤਾਦਿਸਮਙ੍ਗਿਨੋਪਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਾਵ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿਮਤਣ੍ਹਾਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸਮਙ੍ਗੀ, ਤਾਵ ਦਸ੍ਸਿਤਾ’’ਤਿ.

ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਭਙ੍ਗੁਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣਾ ਪਵਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਙ੍ਗੁਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇਹਿ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਾਦੀਨਂ ਨੁਪ੍ਪਾਦਾਦੀਸੁ ਸਮਾਨਗਤਿਕਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਵਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੂਤਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਭਾਵਿਨੋ ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੇਸੁ ਪੁਰਿਮਪਚ੍ਛਿਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ. ਨ ਵਿਸੇਸਿਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇ ਚ ਸਤਿਪਿ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕਸ੍ਸਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਚ ਫਲਸ੍ਸ ਚ ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਪੁਰਿਮਕੋਟ੍ਠਾਸਸ੍ਸੇਵ ਅਭਜਨਤੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸਦ੍ਵਯਸਮ੍ਭਵਾਭਾਵਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ. ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਚੇਤਂ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ‘‘ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਚ ਫਲਸ੍ਸ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮਗ੍ਗਫਲਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਿਣ੍ਣਂ ਫਲਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਞ੍ਚ ਮਗ੍ਗਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤਾਨਿ ਪਨ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਫਲਾਨਿ ਮਜ੍ਝੇ ਚ ਦ੍ਵੇ ਮਗ੍ਗਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਵੋਕਿਣ੍ਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਹ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਮਗ੍ਗਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੇਨ ਯਾ ਸਾਤਚ੍ਚਕਿਰਿਯਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ, ਤਂ ਅਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ…ਪੇ… ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਅਰੂਪੇ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਚ ਫਲਸ੍ਸ ਚ ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣੇ’’ਤਿ ਅਵਿਸੇਸਤੋ ਵੁਤ੍ਤੇ ਕਥਮਯਂ ਵਿਸੇਸੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨੇਨਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤੇਨ ਅਪਵਾਦਵਿਸਯਪਰਿਯਾਯੇਨ ਉਪਸਗ੍ਗਾ ਅਭਿਨਿਵਿਸਨ੍ਤੀਤਿ ਲੋਕਸਿਦ੍ਧੋਯਂ ਞਾਯੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਪਵਤ੍ਤਿਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਪਰਿਞ੍ਞਾਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੫-੧੭੦. ਏਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਚ੍ਚਯਮਕੇ ਏਵ. ਅਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤਾਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅ-ਕਾਰੋ ਨ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਭਾਵਵਚਨੋ, ਨਾਪਿ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਪਟਿਪਕ੍ਖਵਚਨੋ, ਅਥ ਖੋ ਤਦਞ੍ਞਵਚਨੋਤਿ ਯਥਾਰਹਂ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਲਬ੍ਭਮਾਨਾਨਂ ਪਹਾਤਬ੍ਬਤਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਦਸ੍ਸਨੇ ਆਪਨ੍ਨੇਯੇਵ ਸਮਯਵਾਰੋ ਦਸ੍ਸਨਪਰੋ, ਯੇਸਞ੍ਚ ਨ ਦਸ੍ਸਨਪਰੋ, ਤੇਸੁ ਕੇਸੁਚਿ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਲਬ੍ਭਮਾਨਾਨਮ੍ਪਿ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਵਿਸੇਸਾਨਂ ਅਯਂ ਵਾਰੋ ਨ ਦਸ੍ਸਨਪਰੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਚ੍ਛਿਕਰਣ…ਪੇ… ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਮੁਦਯੇ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਵ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਤਿ ਯੁਤ੍ਤਂ ਤਾਵੇਤਂ ਸਮੁਦਯਸ੍ਸਪਿ ਤੀਰੇਤਬ੍ਬਸਭਾਵਤ੍ਤਾ, ‘‘ਦੁਕ੍ਖੇ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਵ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਨੁ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਪ੍ਪਹਾਤਬ੍ਬਮੇਵਾਤਿ? ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਵਿਭਙ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਕੋਟ੍ਠਾਸਾਨਂ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚੇ ਸਙ੍ਗਹਣਤੋ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੇ ਵਾ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭੂਤਕਥਨਮੇਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਉਭਯਤ੍ਥਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇ ਸਮੁਦਯੇ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਕਸ੍ਮਾ? ਤੇਸਂ ਸਾਧਾਰਣਾਤਿ. ਏਵਂ ਸਾਧਾਰਣਾਸਾਧਾਰਣਭੇਦਭਿਨ੍ਨਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਕਿਚ੍ਚਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਨਾਨਕ੍ਖਣੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨਮ੍ਪਿ ਮਗ੍ਗਕਾਲੇ ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਏਵ ਲਬ੍ਭਤਿ ਏਕਞਾਣਕਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮਗ੍ਗਞਾਣਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਪਰਿਞ੍ਞਾਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਸਚ੍ਚਯਮਕਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਸਙ੍ਖਾਰਯਮਕਂ

੧. ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੧. ਸਤਿਪਿ ਕੁਸਲਮੂਲਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਵਿਭਤ੍ਤਭਾਵੇ ਖਨ੍ਧਾਦਿਵਿਭਾਗੋ ਤਤੋ ਸਾਤਿਸਯੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਖਨ੍ਧਾਦਯੋ ਵਿਯ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਵਿਭਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਪਕਾਰਤ੍ਥੋ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਭੂਵਾਦਯੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯਾਤਿ ਕੁਸਲਮੂਲਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਨਿਸਾਮੇਨ੍ਤੇਹਿ. ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਲੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ਅਵਿਞ੍ਞਾਪਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਦਿਪਿ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਵਿਕਪ੍ਪਦ੍ਵਯੇਪਿ ਹੇਤੁਫਲਭਾਵੋਯੇਵ ਇਚ੍ਛਿਤੋ, ਸਾਮਿਵਚਨਰੂਪਾਵਿਭੂਤੋ ਪਨ ਅਤ੍ਥੇਵ ਅਤ੍ਥਭੇਦੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਾਯਸ੍ਸ…ਪੇ… ਕਤ੍ਤੁਅਤ੍ਥੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਪਨਾਤਿ ਕਤ੍ਤੁਅਤ੍ਥੋ.

੨-੭. ਸੁਦ੍ਧਿਕਏਕੇਕਪਦਵਸੇਨਾਤਿ ‘‘ਕਾਯੋ ਸਙ੍ਖਾਰੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਪਦੇਸੁ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਏਕੇਕਪਦਵਸੇਨ. ਅਤ੍ਥਾਭਾਵਤੋਤਿ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਥਾਭਾਵਤੋ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਕਰਜਕਾਯਾਦਿਕੋ ਅਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਥੇਵ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਪਦਸੋਧਨ…ਪੇ… ਅਵਚਨੀਯਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ਅਤ੍ਥਾਭਾਵਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਉਭਯਤ੍ਥ ਸਮਾਨੇ ਸਮਾਸਪਦਭਾਵੇ ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਇਧ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ? ਭਿਨ੍ਨਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਦਾਨਿ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਾਨੀਤਿ ਪਦਦ੍ਵਯਾਧਿਟ੍ਠਾਨੋ ਏਕੋ ਅਤ੍ਥੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਇਧ ਪਨ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਪਦਾਨਿ ਭਿਨ੍ਨਾਧਿਕਰਣਾਨੀਤਿ ਤਥਾਰੂਪੋ ਅਤ੍ਥੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਥਾਭਾਵਤੋ’’ਤਿ.

ਵਿਸੁਂ ਅਦੀਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਹ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋਪਿ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਸਦ੍ਦੋ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਂ ਅਜੋਤੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਅਤ੍ਥਂ ਯਦਿ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਵਸੇਨ ਵਦਤਿ. ਤੇਨ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤਂ ਉਲ੍ਲਿਙ੍ਗੇਤਿ. ‘‘ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਸਦ੍ਦੋ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰਸਦ੍ਦੋ ਸਙ੍ਖਾਰਤ੍ਥੇਵ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ’’ਤਿ ਪਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਤਿ ਖਨ੍ਧਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਖਨ੍ਧਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਰੂਪਸਦ੍ਦੇਨ ਕਾਯਸਦ੍ਦੇਨ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਇਦਂ ਵਚਨਂ ਯੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਸਦ੍ਦਾਨਂ ਪਨ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤੇ ਨ ਕੇਵਲਂ ਸਙ੍ਖਾਰਸਦ੍ਦੋਯੇਵ ਸਙ੍ਖਾਰਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਕਾਯਸਦ੍ਦੋਪੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਸਦ੍ਦੋ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ, ਕਾਯਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਬ੍ਯਧਿਕਰਣੇਨ ਪਨ ਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਤਾ ਅਤ੍ਥੇਵਾਤਿ.

ਇਮਸ੍ਸ ਵਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਦ੍ਧਸਙ੍ਖਾਰਵਾਰਸ੍ਸ. ਪਦਸੋਧਨੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇਵ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਤਤ੍ਥ ਦਸ੍ਸਿਤਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸੁਦ੍ਧਕਾਯਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਗਹਣਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਂਨਿਵਾਰਣਤ੍ਥਂ ‘‘ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਾਨਮੇਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਾਯਾਦਿਪਦੇਹਿ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਸੁਦ੍ਧਕਾਯਾਦਿਪਦੇਹਿ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਇਧ ਪਨਾਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ. ਸੁਦ੍ਧਸਙ੍ਖਾਰਵਾਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸੁਦ੍ਧਸਙ੍ਖਾਰਵਾਰਮੇਵੇਤ੍ਥ ਅਨਨੁਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਕਲਸਙ੍ਖਾਰਯਮਕਵਿਸਯਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਧ ਪਨ ਸਙ੍ਖਾਰਯਮਕੇ’’ਤਿ. ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਥਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਦਿਕਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਹਣਂ ਚੇਤਨਾਕਾਯਅਭਿਸਙ੍ਖਰਣਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਥਪਰਿਗ੍ਗਹੋ. ਯਦਿ ‘‘ਕਾਯੋ ਸਙ੍ਖਾਰੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸੁਦ੍ਧਸਙ੍ਖਾਰਤਂਮੂਲਚਕ੍ਕਵਾਰਾ ਅਤ੍ਥਾਭਾਵਤੋ ਇਧ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਪਵਤ੍ਤਿਵਾਰਮੇਵ ਅਨਾਰਭਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਥਾ ਦੇਸਨਾ ਆਰਦ੍ਧਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਦਸੋਧਨਵਾਰਤਂਮੂਲਚਕ੍ਕਵਾਰੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਂਸਯੋ ਹੋਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯਤਾਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਪਦਾਨਂ ਬ੍ਯਧਿਕਰਣਭਾਵਤੋ ਚ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਅਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣੇਹਿ…ਪੇ… ਦਸ੍ਸਿਤਾਯਾ’’ਤਿ.

ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਪਵਤ੍ਤਿਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੧੯. ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਞ੍ਚ ਓਕਾਸਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯਤਾਯ, ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤਾਯ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਝਾਨਸ੍ਸ ਓਕਾਸਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਭੂਮਿ ਪਨ ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਓਕਾਸੋ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਮ੍ਪਿ ਓਕਾਸੋ. ‘‘ਦੁਤਿਯੇ ਝਾਨੇ ਤਤਿਯੇ ਝਾਨੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਝਾਨਂ, ‘‘ਕਾਮਾਵਚਰੇ ਰੂਪਾਵਚਰੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਭੂਮਿ ਚ ਵਿਸੁਂ ਓਕਾਸਭਾਵੇਨ ਗਹਿਤਾ. ਇਤੀਤਿ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋ, ਯਸ੍ਮਾ ਝਾਨਮ੍ਪਿ ਓਕਾਸਭਾਵੇਨ ਗਹਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਗ੍ਗਲਵਾਰੇ ਚ ਓਕਾਸਵਸੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਗ੍ਗਹਣੇਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਵਾਰੇ ਚ ਯਦਾ ਪੁਗ੍ਗਲੋਕਾਸਸਙ੍ਖਾਰਾਦੀਨਂ ਓਕਾਸਭਾਵੇਨ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਤਦਾ ਤੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਓਕਾਸਾਨਂ ਵਸੇਨ ਗਯ੍ਹਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਯਤ੍ਥ ਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਯਞ੍ਚ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਝਾਨਂ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਤੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਭੂਮਿਝਾਨਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਓਕਾਸਾਨਂ ਵਸੇਨ ਯਥਾਰਹਂ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਾਦੀਨਂ ਗਹਣਂ ਕਥਨਂ ਹੋਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਏਤਦੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ. ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨੋਕਾਸਵਸੇਨਾਤਿ ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸਙ੍ਖਾਤਓਕਾਸਵਸੇਨ ਗਹਿਤਾ. ਕਥਂ? ‘‘ਵਿਨਾ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰੇਹਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇ’’ਤਿ ਏਵਂ ਗਹਿਤਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਕੇਨ? ਤੇਨੇਵ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਰਹਿਤਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੁਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇਨਾਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

ਪਠਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਝਾਨੋਕਾਸਵਸੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਦਸ੍ਸਨਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪੁਨ…ਪੇ… ਦਸ੍ਸੇਤੀ’’ਤਿ. ਭੂਮਿਓਕਾਸਵਸੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾਨਨ੍ਤਿ ਝਾਨਭੂਮਿਓਕਾਸਭੇਦੇਨ ਦੁਵਿਧਾਨਂ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ. ‘‘ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਾਨਂ ਕਾਮਾਵਚਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਇਦਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਗਹੇਤਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਵਚ੍ਛੇਦਕਂ ‘‘ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇ’’ਤਿ ਇਦਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਿਸੇਸ…ਪੇ… ਖਣੇ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਵਿਸੇਸਨੇਨ. ਕਾਮਾਵਚਰਾਨਮ੍ਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਨ ਕੇਵਲਂ ਰੂਪਾਰੂਪਾਵਚਰੇਸੁ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਾਨਂ, ਅਥ ਖੋ ਕਾਮਾਵਚਰਾਨਮ੍ਪੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ. ਕੀਦਿਸਾਨਂ ਕਾਮਾਵਚਰਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਬ੍ਭਗਤਾਦੀਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਉਦਕਨਿਮੁਗ੍ਗਵਿਸਞ੍ਞਿਭੂਤਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਨ ਮਤਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਨ੍ਨਨਿਰੋਧਸਮਾਪਨ੍ਨਾ. ਤੇ ਹਿ ਅਕਾਮਾਵਚਰਤਾਯ ਵਿਯ ਰੂਪਾਰੂਪਭਵਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਵ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤਾ. ਏਕਨ੍ਤਿਕਤ੍ਤਾਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਭਾਵਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਿਕਤ੍ਤਾ. ਨਿਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਰੂਪਾਰੂਪਾਵਚਰਾ ਨਿਦਸ੍ਸਨਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਤਬ੍ਬਿਰਹਿਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਭਾਵਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੋਕਾਸਾ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਵਿਰਹਵਿਸਿਟ੍ਠਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਪਠਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸਮਙ੍ਗੀਨਂ ਰੂਪਾਰੂਪਾਵਚਰਾਨਂ ਗਹਣਂ, ਦੁਤਿਯਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਗਬ੍ਭਗਤਾਦੀਨਂ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨਾਤਿ ਯ੍ਵਾਯਂ ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਝਾਨੋਕਾਸਭੂਮਿਓਕਾਸਵਸੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਵਿਭਾਗਨਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਉਪਾਯੇਨ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਪੁਚ੍ਛਾਸੁ.

੨੧. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਅਤ੍ਥੇ ਸਤੀਤਿ ਯ੍ਵਾਯਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਭੂਮਿਯਾ ਝਾਨਂ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਪਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਭੂਮਿਯਾ ਝਾਨਂ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤਥਾ ਚ ਅਨਿਟ੍ਠਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਕਿਂ ਪਨ ਤਂ ਅਨਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਭੂਮੀਨਂ ਓਕਾਸਭਾਵਸ੍ਸੇਵ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤਾਪਤ੍ਤਿਤੋ’’ਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਹਿ ਝਾਨਂ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਤਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਭੂਮਿਯਾ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਸਤਿ ਝਾਨੋਕਾਸੋਵ ਗਹਿਤੋ ਸਿਯਾ, ਨ ਭੂਮਿਓਕਾਸੋ ਗੁਣਭੂਤਤ੍ਤਾ. ਕਿਞ੍ਚ ‘‘ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੇ ਰੂਪਾਵਚਰੇ ਅਰੂਪਾਵਚਰੇ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਰੂਪਾਰੂਪਭੂਮਿਯਾ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੇ ਵਿਸੇਸਿਯਮਾਨੇ ਤਦੇਕਦੇਸੋਵ ਓਕਾਸਵਸੇਨ ਗਹਿਤੋ ਸਿਯਾ, ਨ ਸਬ੍ਬਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਓਕਾਸਵਸੇਨ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਚਾ’’ਤਿ. ਝਾਨਭੂਮੋਕਾਸਾਨਨ੍ਤਿ ਝਾਨੋਕਾਸਭੂਮਿਓਕਾਸਾਨਂ.

ਨਨੁ ਚ ਝਾਨਭੂਮਿਓਕਾਸੇ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਯੋਜਿਯਮਾਨੇ ਨ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੋਕਾਸੇ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੋ ਵਚੀਸਙ੍ਖਾਰੋ ਚ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਥਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਕਾਮਾਵਚਰੋਕਾਸੇਤਿ ਚੋਦਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਰਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ‘‘ਯਦਿਪੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੋਕਾਸੇ ਕਾਮਾਵਚਰੋਕਾਸੇ ਚ. ਤਂਦ੍ਵਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਵਚੀਸਙ੍ਖਾਰਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਓਕਾਸਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਗਹਣੇ ਅਯਞ੍ਚ ਗੁਣੋ ਲਦ੍ਧੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਸੁਂ…ਪੇ… ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਙ੍ਗਮਤ੍ਤਵਸੇਨਾਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਝਾਨਙ੍ਗਮਤ੍ਤਵਸੇਨ. ਤਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਵਿਤਕ੍ਕਰਹਿਤੋਪਿ ਵਿਚਾਰੋ ਵਚੀਸਙ੍ਖਾਰੋਯੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਵਿਤਕ੍ਕ…ਪੇ… ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ. ਮੁਦ੍ਧਭੂਤਂ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਚਤੁਕ੍ਕਨਯੇ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਮਾਹ. ਤਞ੍ਹਿ ਸਕਲਕ੍ਖੋਭਕਰਧਮ੍ਮਵਿਗਮੇਨ ਵਿਤਕ੍ਕੇਕਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਯਿਕਤੋ ਸਾਤਿਸਯਤ੍ਤਾ ‘‘ਮੁਦ੍ਧਭੂਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਲਭਤਿ. ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤਾ ਵਿਯਾਤਿ ਇਦਂ ਵਿਸਦਿਸੁਦਾਹਰਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੩੭. ਆਵਜ੍ਜਨਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਵਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਮਾਨਗਤਿਕਤ੍ਤਾ ਏਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਠਮਤੋ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਵਿਤਕ੍ਕਅਵਿਚਾਰਤੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਆਦਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸੇ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਆਦਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਤਥਾ ‘‘ਵਚੀਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਆਦਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ.

ਪਵਤ੍ਤਿਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਸਙ੍ਖਾਰਯਮਕਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਅਨੁਸਯਯਮਕਂ

ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੁਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੧. ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਮੁਦਯਾ ਰੂਪਸਮੁਦਯੋ, ਤਣ੍ਹਾਸਮੁਦਯਾ ਰੂਪਸਮੁਦਯੋ, ਕਮ੍ਮਸਮੁਦਯਾ ਰੂਪਸਮੁਦਯੋ. ਲੋਭੋ ਨਿਦਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਦਯਾਯਾ’’ਤਿ ਚ ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਕੁਸਲਮੂਲਕੁਸਲਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਚ੍ਚਯਦੀਪਕੇਨ ਮੂਲਯਮਕੇਨਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸੋ ‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਰੂਪਂ, ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਰੂਪ’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਚਕ੍ਖੁ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਰੂਪਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਚ ਆਦਿਨਾ ਬਹੁਲਖਨ੍ਧਾਦਿਮੁਖੇਨ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦਯੋ ਵਿਹਿਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ ਤੀਰਣਬਾਹੁਲ੍ਲਤੋ’’ਤਿ. ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਤੋ ਪਰਂ ਪਹਾਨਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨੁਸਯਪਹਾਨਨ੍ਤਾ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ’’ਤਿ. ਯਦਿਪਿ ਅਨੁਸਯੇਹਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗਤੋ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਵਾ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਅਨੁਸਯਾਭਾਵੇ ਪਨ ਤਦਾਰਮ੍ਭੋ ਏਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨੁਸਯੇਹਿ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਨੁਸਯਭਾਵੇਨ ਲਬ੍ਭਮਾਨਾਨਨ੍ਤਿ ਅਨੁਸਯਭਾਵੇਨ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਨਂ, ਅਨੁਸਯਸਭਾਵਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੀਹਾਕਾਰੇਹੀਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਦੀਹਿ ਤੀਹਿ ਪਕਾਰੇਹਿ. ਅਨੁਸਯੇਸੁ ਗਣਨਸਰੂਪਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਬੋਧਿਤੇਸੁ ਪੁਗ੍ਗਲੋਕਾਸਾਦਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨਾ ਤਬ੍ਬਿਸਯਾ ਦੇਸਨਾ ਨ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਤੇਸੁ ਤਥਾ…ਪੇ… ਦੁਰਵਬੋਧਤ੍ਤਾ’’ਤਿ.

ਏਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮੇਸੂਤਿ ਪਦੁਦ੍ਧਾਰੋ ਅਨਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਵਿਧਿ ਪਟਿਸੇਧੋ ਵਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਸਾਨੁਸਯਵਾਰਾਦਿਅਪੇਕ੍ਖੋ, ਨ ਅਨੁਸਯਵਾਰਾਦਿਅਪੇਕ੍ਖੋ ਅਨੁਸਯਵਾਰੇ ਪਾਲ਼ਿਵਵਤ੍ਥਾਨਸ੍ਸ ਪਗੇਵ ਕਤਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਤੇਸੁ ਸਾਨੁਸਯਵਾਰਾਦੀਸੁ ਪੁਰਿਮੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਾਨੁਸਯਵਾਰਾਦੀਸੁ ਹਿ ਤੀਸੁ ਪੁਰਿਮੇਸੁ ਓਕਾਸਵਾਰੇ ਯਤੋ ਤਤੋਤਿ ਦੇਸਨਾ ਪਵਤ੍ਤਾ, ਨ ਅਨੁਸਯਵਾਰਾਦੀਸੁ. ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਾਭਾਵਤੋਤਿ ‘‘ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਚੁਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਯਮ. ੨.ਅਨੁਸਯਯਮਕ.੩੦੨) ਪਾਲ਼ਿਆਗਤਪਦਸ੍ਸ, ‘‘ਕਾਮਧਾਤੁਂ ਵਾ ਪਨ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਯਮਕਭਾਵੇਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਆਦਿਗਤਪਦਸ੍ਸ ਚ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਾਭਾਵਤੋ. ਕਥਮਯਂ ਯਮਕਦੇਸਨਾ ਸਿਯਾ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਦਿ ਨਾਯਂ ਯਮਕਦੇਸਨਾ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਇਧਾਗਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਰਿਮਵਾਰੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਸਯਟ੍ਠਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਅਨੁਸਯਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਦਸ੍ਸਨਂ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਕਥਮਿਦਂ ਅਨੁਸਯਯਮਕਂ ਯਮਕਦੇਸਨਾਸਬ੍ਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਮਕਦੇਸਨਾ…ਪੇ… ਨਾਮਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਤ੍ਥਵਸੇਨਾਤਿ ਪਟਿਲੋਮਤ੍ਥਵਸੇਨ. ਪਠਮਪਦੇਨ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਪਰਿਵਤ੍ਤਨਵਸੇਨਪਿ ਯਮਕਦੇਸਨਾ ਹੋਤਿ ‘‘ਰੂਪਂ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਯਮ. ੧.ਖਨ੍ਧਯਮਕ.੨), ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਇਧ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਤਥਾ ਦੇਸਨਾ ਕਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਾਭਾਵਤੋ ਪਨ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਲਬ੍ਭਮਾਨਤਾਵਸੇਨਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤਾਵਸੇਨ.

ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਅਰਹਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਨੁਸਯਾ ਅਨਾਗਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ ਯਤੋ ਤੇ ਮਗ੍ਗਵਜ੍ਝਾ, ਨ ਚ ਅਤੀਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਯਂਸਭਾਵਾ ਪਨ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਾਗਤਾ ਅਨੁਸਯਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤਂਸਭਾਵਾ ਏਵ ਤੇ ਅਤੀਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਨ ਹਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਦ੍ਧਾਭੇਦੇਨ ਸਭਾਵਭੇਦੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨੁਸਯਾਨਂ ਅਤੀਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵਾ ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਯਮ. ਅਟ੍ਠ. ਅਨੁਸਯਯਮਕ ੧) ‘‘ਅਤੀਤੋਪਿ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂਪਕਾਰਾਤਿ ਅਨੁਸਯਪ੍ਪਕਾਰਾ, ਕਾਰਣਲਾਭੇ ਸਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਰਹਾਇਚ੍ਚੇਵ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੋ ਏਵਂਪਕਾਰੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਵਾਰੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਗਹਿਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਰਹਤਾਯ ਅਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਭਾਵਦੀਪਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਖਨ੍ਧਯਮਕਾਦੀਸੁ ਵਿਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਤਾ’’ਤਿ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨੇਵਾਤਿਆਦਿਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਰੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਨ੍ਨਾਨਾਕਰਣੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਸੇਸੋ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਨੁਸਯਾਨਂ ਨਿਨ੍ਨਾਨਾਕਰਣਤ੍ਤਾ ਏਵ ਹਿ ‘‘ਏਤ੍ਥੇਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਨਿਵਿਸਮਾਨਾ ਨਿਵਿਸਤੀ’’ਤਿ ਵਿਭਙ੍ਗੇ (ਵਿਭ. ੨੦੩) ਆਗਤਂ. ਅਨੁਸਯਨਞ੍ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਵਿਸਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ.

ਇਦਾਨਿ ਯੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਤੀਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਅਨੁਸਯਵੋਹਾਰੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਕਾਮੋ ਅਨਾਗਤਮ੍ਪਿ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨੁਰੂਪਂ ਕਾਰਣਂ ਪਨ…ਪੇ… ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਏਤੇਨ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਗਤਿਯਾ ਅਤੀਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਅਰਹਤਾ ਨਾਮ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਮਗ੍ਗੇਨ ਅਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤਾਯ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਾ ਚ ਅਤੀਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁਪਿ ਅਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰੇਨਪਿ ਤੇਸਂ ਪਰਿਯਾਯਤੋਵ ਅਨੁਸਯਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਾਦਿਸਾਨਨ੍ਤਿ ਯੇ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਅਸਤਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਾ, ਤਾਦਿਸਾਨਂ. ਧਮ੍ਮੋ ਏਵ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਧਮ੍ਮਾਕਾਰੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨ ਹਿ ਧਮ੍ਮਾਕਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਦਯੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਯਦਿ ਪਨ ਤੇ ਉਪ੍ਪਾਦਾਦਿਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਸਿਯੁਂ, ਧਮ੍ਮਾ ਏਵ ਸਿਯੁਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਪ੍ਪਹੀਨਾਕਾਰੋ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਥਾਮਗਮਨਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਟ੍ਠਮਤ੍ਤਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚੋਦਕੋ ਚੋਦੇਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸਤ੍ਤਾਨੁਸਯ…ਪੇ… ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਚੇ’’ਤਿ. ਨ ਹਿ ਥਾਮਗਮਨੇ ਗਹਿਤੇ ਚੋਦਨਾਯ ਓਕਾਸੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਾਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ, ਨ ਕੇਵਲਮਟ੍ਠਕਥਾਯਮੇਵ ਪਾਠਗਤੋਵਾਯਮਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਥਾਮਗਤੋ…ਪੇ… ਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਕਿਂ ਪਨ ਤਂ ਥਾਮਗਮਨਨ੍ਤਿ ਪਰਾਸਙ੍ਕਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਥਾਮਗਤਨ੍ਤਿ ਚ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣੋਤਿ ਕਿਲੇਸਵਤ੍ਥੁਆਦੀਨਂ ਕਿਲੇਸਤਾਦਿਸਭਾਵੋ ਵਿਯ ਕਾਮਰਾਗਾਦਿਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਅਲਬ੍ਭਮਾਨੋ ਤੇਸਂਯੇਵ ਆਵੇਣਿਕੋ ਸਭਾਵੋ, ਯਤੋ ਤੇ ਭਵਬੀਜਂ ਭਵਮੂਲਨ੍ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਥਾਮਗਮਨਂ ਤੇਸਂ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣੋ ਸਭਾਵੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨੁਸਯਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਥਾਮਗਤੋਤਿ ਅਨੁਸਯਸਮਙ੍ਗੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਆਹ.

‘‘ਯਸ੍ਸ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯੋ ਅਨੁਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯੋ ਅਨੁਸੇਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਯਮ. ੨.ਅਨੁਸਯਯਮਕ.੩) ਅਨੁਸਯਵਾਰੇ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਵ ਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਯਮ. ੨.ਅਨੁਸਯਯਮਕ.੩੦੦) ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਨੁਸਯਨਾਕਾਰੋ ਏਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਵਾਰੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਗਹਿਤੋਤਿ ‘‘ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਵਾਰੋ ਅਨੁਸਯਵਾਰੇਨ ਨਿਨ੍ਨਾਨਾਕਰਣੋ ਵਿਭਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਵਿਚਾਰਂ ਆਰਭਤਿ ‘‘ਅਨੁਸਯਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਵਾਰਾਨਂ ਸਮਾਨਗਤਿਕਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ‘‘ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਸਿਯਾਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਵਾਰੇ ‘‘ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾਕਾਰਦੀਪਕਂ ਸਿਯਾ. ਤਥਾ ਚ ਸਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਮਸ੍ਸ ਅਨਿਰੋਧਾਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋਪਿ ਞਾਯਤਿ, ਏਵਂ ‘‘ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਤ੍ਥਤੋ ‘‘ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾਕਾਰਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਭਾਵਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਸਭਾਵਤ੍ਤਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵਚਨਸ੍ਸ ਅਵੁਤ੍ਤਤਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਚੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਵਚਨਤ੍ਥਵਿਸੇਸੇਨ ਤਂਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤੇਨ ਧਮ੍ਮਨਾਨਤ੍ਤਾਭਾਵੇਪਿ ਪਦਤ੍ਥਨਾਨਤ੍ਥੇਨ ਵਾਰਨ੍ਤਰਦੇਸਨਾ ਹੋਤਿ ਯਥਾ ਸਹਜਾਤਸਂਸਟ੍ਠਵਾਰੇਸੂਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਨੁਰੂਪਂ ਕਾਰਣਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾਤਿਆਦਿ ਤਮੇਵ ਵਚਨਤ੍ਥਵਿਸੇਸਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਯੋਗ੍ਗਂ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਸਭਾਗਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਤੋ ਅਨੁਸਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਚੇਤਦੇਵ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ (ਯਮ. ੨.ਅਨੁਸਯਯਮਕ.੩੦੦). ‘‘ਅਨੁਸੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨੁਸਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇ ਵੁਤ੍ਤੇ ਸਦਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਨੁ ਖੋ ਤੇ ਅਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਾਨੁਸਯਨਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਅਨੁਸਯਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਤਂਨਿਸੇਧਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਅਨੁਰੂਪਂ ਕਾਰਣਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਅਰਹਭਾਵੇਨ ਥਾਮਗਤਤਾ ਅਨੁਸਯਟ੍ਠੋਤਿ ਯਂ ਤੇਸਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋਗਵਚਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਮਾਹ ‘‘ਅਨੁਸਯਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਤੇਨ ਵਾਰਦ੍ਵਯਦੇਸਨੁਪ੍ਪਾਦਿਕਾ ਅਨੁਸਯਸਦ੍ਦਤ੍ਥਨਿਦ੍ਧਾਰਣਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਮ੍ਪਿ ਸੁਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਇਮਿਨਾ ਤਨ੍ਤਿਪ੍ਪਮਾਣੇਨਾਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ‘‘ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਤਾਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਗਤਂ ਤਿਵਿਧਮੇਵ ਤਨ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਤਨ੍ਤਿਤ੍ਤਯੇਨਪਿ ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾ ਦੀਪਿਤਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੁਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੨. ਏਵਂ ਸਤੀਤਿ ਵੇਦਨਾਨਂ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਭਾਵੇ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਚ ਵਿਸੇਸਨਭਾਵੇ ਸਤਿ. ਕਾਮਾਧਾਤੁਯਾ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਤਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਧਾਨਭਾਵਤੋ, ਪਧਾਨਾਪ੍ਪਧਾਨੇਸੁ ਪਧਾਨੇ ਕਿਚ੍ਚਦਸ੍ਸਨਤੋ, ਵਿਸੇਸਨਭਾਵੇਨ ਚਰਿਤਬ੍ਬਤਾਯ ਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਹੋਤੁ ਕੋ ਦੋਸੋਤਿ ਕਦਾਚਿ ਵਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਸਙ੍ਕਮਾਨੋ ਆਹ ‘‘ਦ੍ਵੀਸੁ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਦ੍ਵੀਸੂਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਭੁਮ੍ਮਂ, ਤਥਾ ‘‘ਤੀਸੁ ਧਾਤੂਸੂ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਧਾਤੁਆਦਿਭੇਦੇਨ ਤਿਵਿਧਂ ਅਨੁਸਯਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਰੂਪਾਰੂਪਧਾਤੂਨਂ ਭਵਰਾਗਸ੍ਸ ਅਨੁਸਯਟ੍ਠਾਨਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਕਾਮਰਾਗਸ੍ਸ ਅਨੁਸਯਟ੍ਠਾਨਤਾ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ, ਤਸ੍ਮਾ. ਤੀਸੁ ਧਾਤੂਸੁ ਤੀਸੁ ਵੇਦਨਾਸੂਤਿ ਚ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਭੁਮ੍ਮਂ, ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਦ੍ਵੀਸੁ ਵੇਦਨਾਸੂਤਿ ਚ ਆਧਾਰੇ.

ਦ੍ਵੀਸ੍ਵੇਵਾਤਿ ਦ੍ਵੀਸੁ ਸੁਖੋਪੇਕ੍ਖਾਸੁ ਏਵ. ਸਬ੍ਬਾਸੁ ਦ੍ਵੀਸੂਤਿ ਯਾਸੁ ਕਾਸੁਚਿ ਦ੍ਵੀਸੁ. ਤੇਨਾਤਿ ‘‘ਕਾਮਰਾਗੋ ਦ੍ਵੀਸੁ ਵੇਦਨਾਸੁ ਅਨੁਸੇਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਲਦ੍ਧੇਨ ਵਿਸੇਸਨਿਚ੍ਛਯੇਨੇਵ. ਭਵਰਾਗਾਨੁਸਯਟ੍ਠਾਨਂ ਰੂਪਾਰੂਪਧਾਤੁਯੋ ਤਦਨੁਰੂਪਾ ਚ ਵੇਦਨਾ. ਨ ਹਿ ਦ੍ਵੀਸੁ ਵੇਦਨਾਸੁ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯੋਵ ਅਨੁਸੇਤੀਤਿ ਅਵਧਾਰਣਂ ਇਚ੍ਛਿਤਂ, ਦ੍ਵੀਸੁ ਏਵ ਪਨ ਵੇਦਨਾਸੂਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਦ੍ਵੀਸ੍ਵੇਵ ਅਨੁਸੇਤਿ, ਨ ਤੀਸੂ’’ਤਿ. ਅਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਅਨੁਸਯਾਨਂ, ਕਿਂ ਤਂ ਅਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਸਕ੍ਕਾਯੇ? ਸਬ੍ਬੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ ਧਮ੍ਮੋ. ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯਟ੍ਠਾਨਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਥਾ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਞ੍ਞਾਤਿ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਟ੍ਠਾਨਭੂਤਾ ਦ੍ਵੇ ਵੇਦਨਾ.

ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਦ੍ਵੀਹਿ ਵੇਦਨਾਹਿ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਸੁ. ਪਿਯਰੂਪਸਾਤਰੂਪੇਸੂਤਿ ਪਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬਮਧੁਰਸਭਾਵੇਸੁ. ਵਿਸੇਸਨਞ੍ਚੇਤਂ ਰੂਪਾਦੀਨਂ ਸਬ੍ਬਦ੍ਵਾਰਸਬ੍ਬਪੁਰਿਸੇਸੁ ਇਟ੍ਠਭਾਵਸ੍ਸ ਅਨਿਯਤਤਾਯ ਕਤਂ. ਸਾਤਸਨ੍ਤਸੁਖਗਿਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਸਾਤਸੁਖੇ ਸਨ੍ਤਸੁਖੇ ਚ ਗਿਜ੍ਝਨਾਕਾਰੇਨ ਅਭਿਕਙ੍ਖਨਾਕਾਰੇਨ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਤਸੁਖਂ ਕਾਯਿਕਂ, ਸਨ੍ਤਸੁਖਂ ਚੇਤਸਿਕਂ. ਸਾਤਸੁਖਂ ਵਾ ਕਾਯਿਕਸੁਖਂ, ਸਨ੍ਤਸੁਖਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸੁਖਂ. ਤਥਾ ਚਾਹੁ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਪਨ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਸੁਖਮਿਚ੍ਚੇਵ ਭਾਸਿਤਾ’’ਤਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੨.੬੪੪; ਮਹਾਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨੭). ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਵਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ ਸੁਖਂ ਸਾਤਸੁਖਂ, ਅਨੋਲ਼ਾਰਿਕਂ ਸਨ੍ਤਸੁਖਂ. ਪਰਿਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਤਿ ਵੇਦਨਾਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ. ਸੋਤਿ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯੋ. ਵੇਦਨਾਸੁ ਅਨੁਗਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੇਤੀਤਿ ਵੇਦਨਾਪੇਕ੍ਖੋ ਏਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਯਥਾ ਪੁਤ੍ਤਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਧਾਤਿਯਾ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ, ਸਯਨਸਙ੍ਖਾਤਾ ਪਵਤ੍ਤਿ ਚ ਕਾਮਰਾਗਸ੍ਸ ਨਿਕਾਮਨਮੇਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਖਮਿਚ੍ਚੇਵ ਅਭਿਲਪਤੀ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਤਸ੍ਸ, ਏਵਂ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਿਯਾਮੇਨ ਯਥਾਸਕਂ ਕਿਚ੍ਚਕਰਣਮੇਵ ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਾਦੀਸੁ ਅਨੁਸਯਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਵਂ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯੋ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤੀਸੁ ਵੇਦਨਾਸੁ ਅਨੁਸਯਨਵਚਨੇਨਾਤਿ ਤੀਸੁ ਵੇਦਨਾਸੁ ਯਥਾਰਹਂ ਅਨੁਸਯਨਵਚਨੇਨ. ਇਟ੍ਠਾਦਿਭਾਵੇਨ ਗਹਿਤੇਸੂਤਿ ਇਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣਪਕਤਿਯਾ ਵਸੇਨ ਇਟ੍ਠਾਦਿਭਾਵੇਨ ਗਹਿਤੇਸੁ ਵਿਪਰੀਤਸਞ੍ਞਾਯ ਵਸੇਨ ਅਨਿਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਇਟ੍ਠਾਦਿਭਾਵੇਨ ਗਹਿਤੇਸੂਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਨ ਹਿ ਇਟ੍ਠਾਦਿਭਾਵੇਨ ਗਹਣਂ ਵਿਪਰੀਤਸਞ੍ਞਾ.

ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਇਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣਾਦੀਸੁ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਨੁਸਯਨੇ. ਕਾਮਸ੍ਸਾਦਾਦਿਵਤ੍ਥੁਭੂਤਾਨਂ ਕਾਮਭਵਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਕਾਮਸ੍ਸਾਦਭਵਸ੍ਸਾਦਵਤ੍ਥੁਭੂਤਾਨਂ ਕਾਮਰੂਪਾਰੂਪਭਵਾਨਂ ਗਹਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਵੇਦਨਾਤ੍ਤਯਧਾਤੁਤ੍ਤਯੇਸੁ. ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਚੇਤਂ ਭੁਮ੍ਮਂ. ਦੁਕ੍ਖਪਟਿਘਾਤੋ ਦੁਕ੍ਖੇ ਅਨਭਿਰਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਾਯ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਸੁ ਅਨਿਟ੍ਠਰੂਪਾਦੀਸੁ ਵਾਤਿ ਯਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ. ਮਹਗ੍ਗਤਾ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਰੂਪਾਰੂਪਭਵਾ, ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਰੂਪਾਰੂਪਾਵਚਰਧਮ੍ਮਾ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਮਹਗ੍ਗਤਧਮ੍ਮੇਸੁ ਭਵਰਾਗੋਇਚ੍ਚੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਏਤ੍ਥ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯੋ ਨਾਨੁਸੇਤੀ’’ਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਸਯਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੁਸਯਅਵਿਜ੍ਜਾਨੁਸਯਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਧਾਤੁਤ੍ਤਯਵੇਦਨਾਤ੍ਤਯਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਸਯਾਦੀਨਂ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸੁਵੁਤ੍ਤਮੇਤਂ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਸਯਾਦੀਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਪੁਚ੍ਛਾਯਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਸਕ੍ਕਾਯਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾ. ਕਾਮਰਾਗੋ ਪਨ ਯਤ੍ਥ ਨਾਨੁਸੇਤਿ, ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਾਰੂਪਾਰੂਪਧਾਤੁਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਸਯਾਦੀਨਂ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨਨੁ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਦਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਤੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਸ੍ਸ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਤੋ. ਅਞ੍ਞਾ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸ੍ਸਿਤਸੋਮਨਸ੍ਸੁਪੇਕ੍ਖਾਸਙ੍ਖਾਤਾ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸ੍ਸਿਤਦੋਮਨਸ੍ਸੇ ਵਿਯ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯੋ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸ੍ਸਿਤਸੋਮਨਸ੍ਸੁਪੇਕ੍ਖਾਸੁ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯੋ ਨਾਨੁਸੇਤੀਤਿ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯੋ ਨਾਨੁਸੇਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਸਯੋ ਨਾਨੁਸੇਤੀ’’ਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਹੋਨ੍ਤੂਤਿ ਤਾਸਂ ਵੇਦਨਾਨਂ ਅਤ੍ਥਿਤਂ ਪਟਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਅਵਚਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਨ ਪਨ…ਪੇ… ਤਂ ਨ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਦਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਸਯਾਦੀਨਂ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸਤਿਪਿ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਸਯਾਦੀਨਂ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨੇ ਤਂ ਪਨ ਧਾਤੁਤ੍ਤਯਵੇਦਨਾਤ੍ਤਯਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥਿ ਵੇਦਨਾਦ੍ਵਯਭਾਵਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ. ਤਂ ਵੇਦਨਾਦ੍ਵਯਂ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਸੁਂ ਨ ਉਦ੍ਧਟਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਕਾਮਰਾਗਾਦਯੋ ਨਾਨੁਸੇਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਨਾਨੁਸੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ‘‘ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਟਿਵਚਨਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨ ਅਵਿਭਾਗਤੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਕਾਮਰਾਗਾਦਯੋ ਅਨੁਸੇਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਅਨੁਸੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਅਵਿਭਾਗਤੋਵ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ. ਅਵਿਭਾਗਤੋ ਚ ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਟਿਘਸ੍ਸ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਦੀਪਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਵਿਸੇਸੇਨ…ਪੇ… ਵੇਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਵਿਸੇਸੇਨਾਤਿ ਗੇਹਸ੍ਸਿਤਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਵਿਸੇਸਂ ਅਕਤ੍ਵਾ. ਸਮੁਦਾਯਵਸੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਅਵਯਵਾਨਂ ਸਮੂਹਵਸੇਨ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤ੍ਵੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ‘‘ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਸਮੁਦਾਯਵਸੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਤਥਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਨੁਕਡ੍ਢਤਿ ‘‘ਦ੍ਵੀਸੁ ਵੇਦਨਾਸੂ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਗੇਹਸ੍ਸਿਤਾਦਿਵਿਭਾਗਸ੍ਸ ਅਨਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ.

ਯਦਿ ਏਵਂ ‘‘ਪਟਿਘਂ ਤੇਨ ਪਜਹਤਿ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯੋ ਅਨੁਸੇਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਪਦਂ ਕਥਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸੇ, ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਵਾ ਪਟਿਘੇ. ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸ੍ਸਿਤਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨੇਯ੍ਯਤ੍ਥਮਿਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਨੀਤਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਥਾ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤਂ ਉਦਾਹਟਂ, ਤਥਾ ਇਧ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਟਿਘੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਟ੍ਠਾਨਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਾਭਿਧਮ੍ਮਪਾਠਾਨਂ ਕਥਮਵਿਰੋਧੋਤਿ ਆਹ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਦੇਸਨਾ ਹੇਸਾ, ਸਾ ਪਨ ਪਰਿਯਾਯਦੇਸਨਾਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਪਰਿਯਾਯਦੇਸਨਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਰਾਗਾਨੁਸਯੋਤਿ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਯਤੋ ‘‘ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਨ ਮਹਗ੍ਗਤਧਮ੍ਮਾ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਞ੍ਚ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਹਿ ਲੋਕਿਯਾ…ਪੇ… ਨਾਨੁਸੇਤੀਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਵਤ੍ਥੁਭਾਵਤੋਤਿ ਸਭਾਵੇਨੇਵ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਨੁਸਯਯਮਕੇ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸ੍ਸਿਤਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਨਯੇਨ. ਤਂਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵਤੋਤਿ ਤੇਸਂ ਪਟਿਘਾਦੀਨਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਸਬ੍ਭਾਵਤੋ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਮਗ੍ਗਸਬ੍ਭਾਵਤੋ, ਅਥ ਖੋ ਬਲਵਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸਬ੍ਭਾਵਤੋਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਤਂਸਮੁਗ੍ਘਾ…ਪੇ… ਭਾਵਤੋ ਚਾ’’ਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਯਦੇਤਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਵਾ ਸਿਯਾ ਗਹਣਵਿਸੇਸੇਨ ਵਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਵਿਕਪ੍ਪਾ, ਤੇਸੁ ਪਠਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨੇ ਸਤੀ’’ਤਿ. ਰੂਪਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣੇ ਅਨੁਸਯਾਨਂ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ਯਮਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਯਦਿ ਸਿਯਾਤਿ ਯਦਿ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯੋ ਸਿਯਾ. ਏਤਸ੍ਸਪੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਸਯਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਲੋਭਸ੍ਸਪਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਸਕ੍ਕਾਯਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂ’’ਤਿ ਕਾਮਰਾਗਸ੍ਸ ਠਾਨਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ਨ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਥ ਪਨਾਤਿਆਦਿ ਦੁਤਿਯਵਿਕਪ੍ਪਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਜ੍ਝਾਸਯਵਸੇਨ ਤਂਨਿਨ੍ਨਤਾਯਾਤਿ ਅਸਤਿਪਿ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣੇ ਯਤ੍ਥ ਕਾਮਰਾਗਾਦਯੋ ਅਜ੍ਝਾਸਯਤੋ ਨਿਨ੍ਨਾ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨੁਗਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੇਤੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਯਥਾਤਿਆਦਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਉਦਾਹਰਣਵਸੇਨ ਨਿਰੂਪਨਂ. ਦੁਕ੍ਖੇ ਪਟਿਹਞ੍ਞਨਵਸੇਨੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਨਾਰਮ੍ਮਣਕਰਣਵਸੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਦੁਕ੍ਖਮੇਵ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝਾਸਯਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਨਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਖਮੇਵ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਘਸ੍ਸ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਾਲਮ੍ਬਿਤਂ ਰੂਪਾਦਿ ਸੁਖਵੇਦਨਾ ਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸਪਿ ਪਟਿਘਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਸਯਤੋ ਦੁਕ੍ਖਨਿਨ੍ਨਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਮੇਵ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ. ਦੁਕ੍ਖਾਦੀਸੁ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਸੁਖਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਨਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਆਦਿਨਾ ਕਾਯਕਿਲਮਨਦੁਕ੍ਖੇ ਦਾਨਾਨੁਭਾਵਾਦਿਕੇ ਚ ਮਿਚ੍ਛਾਭਿਨਿਵੇਸਨਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇਨ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਸਯੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਾਰਮ੍ਮਣੋਪਿ ਲੋਭੋ ‘‘ਏਵਂ ਸੁਖਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਅਜ੍ਝਾਸਯਤੋ ਸੁਖਾਭਿਸਙ੍ਗਵਸੇਨੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸੁਖੁਪੇਕ੍ਖਾਭੇਦਂ ਸਾਤਸਨ੍ਤਸੁਖਦ੍ਵਯਮੇਵ ਅਸ੍ਸ ਲੋਭਸ੍ਸ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ, ਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਾਦਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਵਰਾਗ…ਪੇ… ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ. ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਚਾਤਿਆਦਿ ਦੁਤਿਯਵਿਕਪ੍ਪਂਯੇਵ ਉਪਬ੍ਰੂਹਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਰਾਗਸ੍ਸ ਸੁਖਜ੍ਝਾਸਯਤਾ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਭਾਵੇਨ ਵਾ ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਵਿਸਮਜ੍ਝਾਸਯਤਾ ਵਿਯ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਤੇਸਂ ਰਾਗਪਟਿਘਾਨਂ ਨਾਨਾਨੁਸਯਟ੍ਠਾਨਤਾ ਹੋਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਸਤਿਪਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਭੇਦੇ ਗਹਣਵਿਸੇਸੇਨ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਏਵ. ‘‘ਯਤ੍ਥ…ਪੇ… ਨੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਵਿਰੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯ. ਗਹੇਤਬ੍ਬਭੇਦੇਨ ਹਿ ਰਾਗਪਟਿਘਾਨਂ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਭੇਦੇ ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ਵਿਪਾਕਮਤ੍ਤੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ਨ ਚ ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਨਪਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪੁਰਿਸਦ੍ਵਾਰਾਨਂ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਂ ਨਿਯਤਨ੍ਤਿ. ਯਦਿਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਲੋਭਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਤਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਯਥਾ ਪਨ ਸੁਖੁਪੇਕ੍ਖਾਸੁ ਇਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣੇ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਨ ਦੋਮਨਸ੍ਸੇਨ ਸਹ ਪਵਤ੍ਤੋ ਦੋਸੋ ਦੁਬ੍ਬਲਭਾਵੇਨ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਲੋਭੋਪਿ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨ-ਕਾਰੋ ਪਟਿਸੇਧਨਤ੍ਥੋ, ਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੋ, ਇਤਰਤ੍ਥ ਪਨ ਸਮ੍ਭਵੋ ਏਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਂ ਪਨੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਨ ਹਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯਭਾਵਾਸਙ੍ਕਾ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਤਾਭਾਵਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਅਭਾਵਤ੍ਥਤਂ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ.

ਦੇਸਨਾ ਸਂਕਿਣ੍ਣਾ ਵਿਯ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੇਸਨਾਸਙ੍ਕਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਭਵਰਾਗਸ੍ਸਪਿ…ਪੇ… ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਥਾ ਕਾਮਰਾਗਸ੍ਸ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਦ੍ਵੀਸੁ ਵੇਦਨਾਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ‘‘ਕਾਮਰਾਗੋ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਦ੍ਵੀਸੁ ਵੇਦਨਾਸੁ ਅਨੁਸੇਤੀ’’ਤਿ, ਏਵਂ ਯਦਿ ‘‘ਭਵਰਾਗੋ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਦ੍ਵੀਸੁ ਵੇਦਨਾਸੁ ਅਨੁਸੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ, ਭਵਰਾਗਸ੍ਸਪਿ…ਪੇ… ਭਵੇਯ੍ਯ. ਤਤੋ ਚ ਕਾਮਰਾਗੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਵਰਾਗਸ੍ਸ ਦੇਸਨਾ ਸਂਕਿਣ੍ਣਾ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਕਾਮਰਾਗਤੋ ਚ ਭਵਰਾਗਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸੋ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਚ ਸਹਜਾਤਾਨੁਸਯਵਸੇਨ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਨ੍ਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਆਰਮ੍ਮਣ…ਪੇ… ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਆਰਮ੍ਮਣਵਿਸੇਸੇਨਾਤਿ ਰੂਪਾਰੂਪਧਾਤੁਸਙ੍ਖਾਤਆਰਮ੍ਮਣਵਿਸੇਸੇਨ. ਵਿਸੇਸਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਕਾਮਰਾਗਤੋ ਭਵਰਾਗਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਏਵਂ ਦੇਸਨਾ ਕਤਾਤਿ ‘‘ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਏਤ੍ਥ ਭਵਰਾਗਾਨੁਸਯੋ ਅਨੁਸੇਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵਿਸਯੇ ਭੁਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਸਨਾ ਕਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਹਜਾਤਵੇਦਨਾਵਿਸੇਸਾਭਾਵਤੋ’’ਤਿ.

ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਮਹਾਵਾਰੋ

੧. ਅਨੁਸਯਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੩. ਪਵਤ੍ਤਾਵਿਰਾਮਵਸੇਨਾਤਿ ਅਨੁਸਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਅਵਿਰਾਮਵਸੇਨ, ਅਵਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਥਂ ਪਨ ਕੁਸਲਾਬ੍ਯਾਕਤਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਅਨੁਸਯਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਗ੍ਗੇਨੇਵ…ਪੇ… ਪੁਬ੍ਬੇ’’ਤਿ.

੨੦. ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕਾਨਞ੍ਚ ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇ’’ਤਿ. ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਨ੍ਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਦੀਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ. ਪਕਤਿਯਾ ਸਭਾਵੇਨ. ਸਭਾਵਸਿਦ੍ਧਾ ਹਿ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਕਾਮਰਾਗਸ੍ਸ ਅਨਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਤਾ. ਏਵਂ ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਯਥਾਰਹਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਵਕ੍ਖਤਿ ਹਿ ‘‘ਪਕਤਿਯਾ ਦੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਕਾਮਰਾਗਾਦੀਨਂ ਅਨਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਹਾਨੇਨਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਸਯਸ੍ਸ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨੇਨ. ਤਿਣ੍ਣਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਨ੍ਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸਕਦਾਗਾਮੀਨਂ. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਾਮਿਅਰਹਨ੍ਤਾਨਂ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋਕਾਸਵਾਰੇ. ਪੁਰਿਮਨਯੇਤਿ ‘‘ਤਿਣ੍ਣਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕੇ ਪੁਰਿਮਸ੍ਮਿਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਨਯੇ. ਓਕਾਸਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਇਧ ਪਨ ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਪਚ੍ਛਿਮਨਯੇਤਿ ‘‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਨਯੇ. ਅਨੋਕਾਸਤਾ ਅਨਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਤਾ.

ਅਨੁਸਯਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਸਾਨੁਸਯਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੬੬-੧੩੧. ‘‘ਸਾਨੁਸਯੋ, ਪਜਹਤਿ, ਪਰਿਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਕਾਮਰਾਗੇਨ ਸਾਨੁਸਯੋ, ਕਾਮਰਾਗਂ ਪਜਹਤਿ, ਕਾਮਰਾਗਂ ਪਰਿਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਅਨੁਸਯਸਮਙ੍ਗਿਭਾਵੇਨ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਕਿਰਿਯਾਯ ਕਤ੍ਤੁਭਾਵੇਨ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਧਮ੍ਮੋ. ਭਵਵਿਸੇਸੇਨ ਵਾਤਿ ਕੇਵਲੇਨ ਭਵਵਿਸੇਸੇਨ ਵਾ. ਇਤਰੇਸੂਤਿ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯਾਦੀਸੁ. ਭਵਾਨੁਸਯਵਿਸੇਸੇਨ ਵਾਤਿ ਕਾਮਭਵਾਦਿਭਵਵਿਸਿਟ੍ਠਾਨੁਸਯਵਿਸੇਸੇਨ ਵਾ. ਸਾਨੁਸਯਤਾਨਿਰਨੁਸਯਤਾਦਿਕਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਹਾਨਾਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਪਰਿਞ੍ਞਾ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਨਨੁ ਚ ਭਵਵਿਸੇਸੇ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਅਨੁਸਯਾਨਂ ਅਪ੍ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ? ਨ ਤਂ ਅਨੁਸਯਕਤਂ, ਅਥ ਖੋ ਪਚ੍ਚਯਵੇਕਲ੍ਲਤੋ ਅਨੋਕਾਸਤਾਯ ਚਾਤਿ ਨਾਯਂ ਵਿਰੋਧੋ. ਦ੍ਵੀਸੁ ਵੇਦਨਾਸੂਤਿ ਸੁਖਉਪੇਕ੍ਖਾਸੁ ਵੇਦਨਾਸੁ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯੇਨ ਨਿਰਨੁਸਯੋਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਦਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਗ੍ਗਲਵਸੇਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ…ਪੇ… ਅਨੁਸਯਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਦਿਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਨੁਸਯਨੋਕਾਸੋ ਅਨੋਕਾਸੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਸਾਨੁਸਯਤਾਦਿਹੇਤੁ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨੁਸਯਸ੍ਸ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਨਿਰਨੁਸਯਤਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਪ੍ਪਹਾਨਾਪਰਿਞ੍ਞਾ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਪਰਿਜਾਨਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਨ੍ਤਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਵਾਰੇਪਿ ‘‘ਅਪਾਦਾਨੇ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਤੋਤਿ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਹੇਤੁ. ‘‘ਅਨਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਤੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਪਾਦਾਨਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਾਨੁਸਯਵਾਰੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ, ਪਜਹਨਪਰਿਞ੍ਞਾਵਾਰੇਸੁ ਅਪਾਦਾਨਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚਾਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਪਜਹਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਤਤੋ ਮਾਨਾਨੁਸਯਂ ਪਜਹਤੀ’’ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਪਦਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਪਜਹਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਤਤੋ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਂ ਨਪ੍ਪਜਹਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਮਾਦੀਸੂਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਰਿਞ੍ਞਾਵਾਰਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਭੁਮ੍ਮਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨੇਵ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੇਨੇਵ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਚਤੁਤ੍ਥਪਞ੍ਹਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨਾਤਿ ‘‘ਯਤੋ ਵਾ ਪਨ ਮਾਨਾਨੁਸਯੇਨ ਸਾਨੁਸਯੋ, ਤਤੋ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯੇਨ ਸਾਨੁਸਯੋ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ‘‘ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਰੂਪਤੋ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਨਿ. ਤਦਤ੍ਥੇਤਿ ਤਂ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਦਸ੍ਸਨਂ ਅਤ੍ਥੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਦਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਦਤ੍ਥੇ. ‘‘ਅਨੁਸਯਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਅਯਂ ਵਾਰੋ ਆਰਦ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ‘‘ਯਤੋ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤ੍ਵਾ. ਪਮਾਦਲਿਖਿਤਂ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ. ਯਥਾ ਪਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਵਾਰੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋਗਦੀਪਕਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਅਰਹੇ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਨ ਕੋਚਿ ਵਿਰੋਧੋ. ਯਂ ਪਨ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਨ ਹਿ ਅਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਨਂ ਅਨੁਸਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਟ੍ਠਾਨਤਾ’’ਤਿ, ਸੋਪਿ ਨ ਦੋਸੋ. ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਹਿ ਅਨੁਸਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਾ, ਤਦੇਵ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਤਥੇਵ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਤਂ ਪਮਾਦਲਿਖਿਤਂ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਯਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਤੋ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠਾਨਤੋ ਕਾਮਗਾਰਾਨੁਸਯੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਤੇਨ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯੇਨ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਵਚਨਂ ਕਤਂ ‘‘ਯਤੋ’’ਤਿ. ਤਥਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਥਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਯਥਾ ‘‘ਯਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਨੁਸਯਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਥਾ ‘‘ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕੇਨਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਸਾ ਏਵ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ…ਪੇ… ਆਪਨ੍ਨੇਨਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਥਾ ਚ ਸਤਿ ਤੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਛਿਤਾਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸਭਾਵਤਾ ਚ ਪਕਾਸਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ…ਪੇ… ਅਪਨੇਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਯੋ ਯਤੋ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯੇਨ ਨਿਰਨੁਸਯੋ, ਸੋ ਤਤੋ ਮਾਨਾਨੁਸਯੇਨ ਨਿਰਨੁਸਯੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ‘‘ਯਤੋ ਤਤੋ’’ਤਿ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਵਸੇਨੇਵ ਸਕ੍ਕਾ ਯੋਜੇਤੁਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ…ਪੇ… ਨ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਭੁਮ੍ਮਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਪਿ ਸਦ੍ਦਵਿਦੂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਯਤੋ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਾਦਕਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਪਾਦਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਇਧ ਪਨ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਸਾਨੁਸਯਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਪਜਹਨਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੧੩੨-੧੯੭. ਅਪ੍ਪਜਹਨਸਬ੍ਭਾਵਾਤਿ ਅਪ੍ਪਹਾਨਸ੍ਸ, ਅਪ੍ਪਹੀਯਮਾਨਸ੍ਸ ਵਾ ਸਬ੍ਭਾਵਾ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਯੋ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਂ ਪਜਹਤਿ, ਨ ਸੋ ਮਾਨਾਨੁਸਯਂ ਨਿਰਵਸੇਸਤੋ ਪਜਹਤਿ, ਯੋ ਚ ਮਾਨਾਨੁਸਯਂ ਨਿਰਵਸੇਸਤੋ ਪਜਹਤਿ, ਨ ਸੋ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਂ ਪਜਹਤਿ ਪਗੇਵ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਯੋ ਵਾ ਪਨ ਮਾਨਾਨੁਸਯਂ ਪਜਹਤਿ, ਸੋ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਂ ਪਜਹਤੀਤਿ? ਨੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਪਠਮਪੁਚ੍ਛਾਯਂ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਹਾਨਕਰਣਮਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਪਹਾਨਕਿਰਿਯਾਸਮ੍ਭਵਮਤ੍ਤਮੇਵ, ਨ ਨਿਰਵਸੇਸਪ੍ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੁਸਯਾਦੀਨਂ ਨਿਰਵਸੇਸਪਜਹਨਕੇ ਅਟ੍ਠਮਕਾਦਿਕੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ. ਅਵਸੇਸਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਸਯਸ੍ਸ ਨਿਰਵਸੇਸਪ੍ਪਜਹਨਕੇਹਿ ਅਵਸਿਟ੍ਠਾ. ਤੇਸੁ ਯੇਸਂ ਏਕਚ੍ਚੇ ਅਨੁਸਯਾ ਪਹੀਨਾ, ਤੇਪਿ ਅਪ੍ਪਜਹਨਸਬ੍ਭਾਵੇਨੇਵ ਨਪ੍ਪਜਹਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਨ ਚ ਯਥਾਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਨਾਤਿ ਮਗ੍ਗਕਿਚ੍ਚਭਾਵੇਨ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਪਹਾਨੇਨ ਵਜ੍ਜਿਤਾ ਰਹਿਤਾ ਏਵ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਕੇਸਞ੍ਚੀਤਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਸਮਙ੍ਗਿਸਕਦਾਗਾਮੀਨਂ. ਪੁਨ ਕੇਸਞ੍ਚੀਤਿ ਅਨਾਗਾਮਿਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਸਮਙ੍ਗਿਅਰਹਨ੍ਤਾਨਂ. ਉਭਯਨ੍ਤਿ ਕਾਮਰਾਗਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੁਸਯਦ੍ਵਯਂ. ਸੇਸਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਸੇਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਅਨੁਸਯਾਨਂ. ਉਭਯਾਪ੍ਪਜਹਨਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਮਰਾਗਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੁਸਯਾਪ੍ਪਜਹਨਸ੍ਸ. ਕਾਰਣਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਯੇਸਂ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੁਸਯੋ ਪਹੀਨੋ, ਤੇਸਂ ਤਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤਾ, ਯੇਸਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਉਭਯਪ੍ਪਹੀਨਂ, ਤੇਸਂ ਤਦਪ੍ਪਜਹਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤੇਸਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ‘ਨਪ੍ਪਜਹਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਪਨ ਨ ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਯੇਨ ਕਾਰਣਵਚਨੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਦੋਸਾਪਤ੍ਤਿ ਸਿਯਾ, ਕੇਵਲਂ ਪਨ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਤੇਸਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਗਹਿਤਤਾਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਞ੍ਚ ਨਪ੍ਪਜਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਸਂਸਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਤਥਾ ਚ ਸਤਿ ‘‘ਸੇਸਪੁਗ੍ਗਲਾ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਸਯਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਨਪ੍ਪਜਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਕਾਰਣਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਕਾਰਣਂ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕਾਰਣਭਾਵਸ੍ਸੇਵ ਅਭਾਵਤੋ. ‘‘ਉਭਯਾਪ੍ਪਜਹਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਯਥਾ ਪਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੋ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਂ…ਪੇ… ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇਨ ਪਹੀਨਾਪ੍ਪਹੀਨਵਸੇਨ ਕਾਰਣਂ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਪਹੀਨਾਨਂਯੇਵ ਪਨ ਵਸੇਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਂਸਯਤ੍ਥਸਙ੍ਗਹਿਤੇਤਿ ਸਂਸਯਤ੍ਥੇਨ ਪਦੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇ. ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਪਦਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਪਨ ਪਹੀਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਨਪ੍ਪਜਹਤੀ’’ਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ.

ਪਜਹਨਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਪਹੀਨਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੨੬੪-੨੭੪. ਫਲਟ੍ਠਵਸੇਨੇਵ ਦੇਸਨਾ ਆਰਦ੍ਧਾ, ਨ ਮਗ੍ਗਟ੍ਠਵਸੇਨ, ਕੁਤੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਵਸੇਨ. ਕਸ੍ਮਾ? ਫਲਕ੍ਖਣੇ ਹਿ ਅਨੁਸਯਾ ਪਹੀਨਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਪਨ ਪਹੀਯਨ੍ਤੀਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਮਗ੍ਗਸਮਙ੍ਗੀਨਂ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤਂ ਦੀਪੇਤੀ’’ਤਿ. ਪਟਿਲੋਮੇ ਹਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਵਸੇਨਪਿ ਦੇਸਨਾ ਗਹਿਤਾ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਸਯੋ ਅਪ੍ਪਹੀਨੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੁਸਯੋ ਅਪ੍ਪਹੀਨੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਅਨੁਸਯਚ੍ਚਨ੍ਤਪਟਿਪਕ੍ਖੇਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਅਨੁਸਯਾਨਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਾਨਂ. ਮਗ੍ਗਸਮਙ੍ਗੀਨਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਨੁਸਯਾਨਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਟਿਪਕ੍ਖਤਾਗ੍ਗਹਣੇਨ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਨ ਹਿ ਤੇ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਟਿਪਕ੍ਖਸਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪਰਤੋ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਮਗ੍ਗਸਮਙ੍ਗਿਤਾਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਤਾਪਾਦਿਤਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਨ ਹਿ ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਤੇ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਤਂ ਆਪਾਦਿਤਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਆਪਾਦੀਯਨ੍ਤੀਤਿ. ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਤਾਗ੍ਗਹਣੇਨ ਸਨ੍ਤਾਨਬ੍ਯਾਪਾਰਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਕੋਚੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਤੇਤਿ ਮਗ੍ਗਸਮਙ੍ਗਿਨੋ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਪਹੀਨਵਾਰੇਯੇਵ, ਅਥ ਖੋ ਅਞ੍ਞੇਸੁਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨੁਸਯ…ਪੇ… ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਆਹ.

੨੭੫-੨੯੬. ਯਤ੍ਥ ਅਨੁਸਯੋ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹੋ, ਤਤ੍ਥੇਵਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਤਾਪਾਦਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਓਕਾਸੇ ਏਵ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਤਂ ਆਪਾਦਿਤੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਂ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ, ਏਤ੍ਥੇਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਨਿਵਿਸਮਾਨਾ ਨਿਵਿਸਤੀ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੨੦੩) ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਂ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ, ਏਤ੍ਥੇਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਯਮਾਨਾ ਪਹੀਯਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਨਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੨੦੪). ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਦੋਕਾਸਤ੍ਤਮੇਵ ਕਾਮਧਾਤੁਆਦਿਓਕਾਸਤ੍ਤਮੇਵ ਅਨੁਸਯਾਨਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤਿ ਪਹੀਨਾਪ੍ਪਹੀਨਵਚਨਾਨਿ, ਤਸ੍ਮਾ. ਅਨੋਕਾਸੇ ਤਦੁਭਯਾਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਕਾਮਰਾਗਪਟਿਘਾਨੁਸਯਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਸੋ ਏਵ ਪਹਾਨੋਕਾਸੋਤਿ ਸ੍ਵਾਯਂ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਨੋਕਾਸੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨੋਕਾਸੇ ਤਦੁਭਯਸ੍ਸ ਪਹਾਨਾਪ੍ਪਹਾਨਸ੍ਸ ਨਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯੋਕਾਸੇ ਹਿ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸੋ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਪਹੀਨੋ’’ਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਅਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਪਨ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਹੀਨੋ’’ਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨੋਕਾਸੇ ਤਦੁਭਯਾਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ. ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮਾਨੋਕਾਸੇਤਿ ਤੇਨ ਕਾਮਰਾਗੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮਾਨੋਕਾਸੇ. ‘‘ਸਾਧਾਰਣਟ੍ਠਾਨੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਕਾਮਧਾਤੁਯਂ ਸੁਖੁਪੇਕ੍ਖਾਸੁ ਪਹੀਨੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਨ ਸਮਾਨਕਾਲੇ ਪਹੀਨੋ ਤਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗਵਜ੍ਝਤ੍ਤਾ ਕਾਮਰਾਗਮਾਨਾਨੁਸਯਾਨਂ.

ਪਹੀਨਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਧਾਤੁਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੩੩੨-੩੪੦. ਅਪ੍ਪਹੀਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਭਾਵਾ ਇਧ ਅਨੁਗਮਨਸਯਨਾਨੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ …ਪੇ… ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਇਧਾਪਿ ਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਰਾਮਸਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਾਰਣਲਾਭੇ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਅਰਹਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀ’’ਤਿ (ਯਮ. ਮੂਲਟੀ. ਅਨੁਸਯਯਮਕ ੧). ਛ ਪਟਿਸੇਧਵਚਨਾਨੀਤਿ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਚੁਤੂਪਪਾਤਵਿਸਿਟ੍ਠਾਨਂ ਪਟਿਸੇਧਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਵਚਨਾਨਿ, ਤਤੋ ਏਵ ਧਾਤੁਵਿਸੇਸਨਿਦ੍ਧਾਰਣਾਨਿ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਪਟਿਸੇਧੋਤਿ ਹਿ ਇਧ ਸਤ੍ਤਾਪਟਿਸੇਧੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਵਦਤਿ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੇ ਪਨ ਨ-ਕਾਰੇ ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ. ਇਮਂ ਨਾਮ ਧਾਤੁਂ. ਤਂਮੂਲਿਕਾਸੂਤਿ ਪਟਿਸੇਧਮੂਲਿਕਾਸੁ. ਏਵਞ੍ਹੀਤਿ ‘‘ਨ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਚੁਤਸ੍ਸ ਕਾਮਧਾਤੁਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਠਮਯੋਜਨਾਯ ਸਤਿ. ਨਕਾਮਧਾਤੁਆਦੀਸੁ ਉਪਪਤ੍ਤਿਕਿਤ੍ਤਨੇਨੇਵ ਨਕਾਮਧਾਤੁਆਦਿਗ੍ਗਹਣੇਨਪਿ ਧਾਤੁਵਿਸੇਸਸ੍ਸੇਵ ਗਹਿਤਤਾਯ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਕਾਮਧਾਤੁ…ਪੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀ’’ਤਿ. ਭਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਾ. ਵਿਭਾਗੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਦੁਵਿਧੋ ਇਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਦ੍ਵਿਧਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਪੁਚ੍ਛਾ ਚ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਨਿ ਚ ਪੁਚ੍ਛਾਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਨਿ. ਯਥਾ ਅਵੁਤ੍ਤੇ ਭਙ੍ਗਾਭਾਵਸ੍ਸ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਨੁਸਯਾ ਭਙ੍ਗਾ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਥਾ ਤਯਿਦਂ ‘‘ਕਤਿ ਅਨੁਸਯਾ ਭਙ੍ਗਾ’’ਤਿ ਏਤਦਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਤਦਪਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਪੁਚ੍ਛਾਪੇਕ੍ਖਞ੍ਹਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ.

ਧਾਤੁਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਅਨੁਸਯਯਮਕਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਚਿਤ੍ਤਯਮਕਂ

ਉਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੧-੬੨. ਸਰਾਗਾਦੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਰਾਗਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਅਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾਰੋ, ਤਾਵ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਕੁਸਲਾਦੀਤਿ ਪਨ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਕੁਸਲਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਰਣਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਵਾਰੋ, ਤਾਵ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਰਾਗਾਦਿਕੁਸਲਾਦੀਹੀਤਿ ਸਰਾਗਾਦੀਹਿ ਅਵਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇਹਿ, ਕੁਸਲਾਦੀਹਿ ਅਰਣਨ੍ਤੇਹਿ ਪਦੇਹਿ ਮਿਸ੍ਸਕਾ ਵਾਰਾ. ਸੁਦ੍ਧਿਕਾਤਿ ਕੇਵਲਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਰਾਗਾਦੀਹਿ ਕੁਸਲਾਦੀਹਿ ਚ ਅਮਿਸ੍ਸਕਾ. ਤਯੋ ਤਯੋਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਤਯੋ ਤਯੋ ਮਹਾਵਾਰਾ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਥਂ ਸੋਲ਼ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਵਾਰਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤੇ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸੋਲ਼ਸਵਿਧੇ ਸਰਾਗਾਦਿਮਿਸ੍ਸਕਚਿਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਏਵ ਏਕਜ੍ਝਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੋਲ਼ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਵਾਰਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਧਮ੍ਮਪੁਗ੍ਗਲਧਮ੍ਮਵਾਰਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਨ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਵੁਤ੍ਤੇਤਿ ਧਮ੍ਮੇ ਪੁਗ੍ਗਲਧਮ੍ਮੇ ਚ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਸੋਲ਼ਸਸੁਪਿ ਠਾਨੇਸੁ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਏਵ ਵੁਤ੍ਤੇ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਸੋਲ਼ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਵਾਰਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸਂਸਗ੍ਗਵਸੇਨਾਤਿ ਸਂਸਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਦੇਸਨਾਯ ਵਿਮਿਸ੍ਸਨਵਸੇਨ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਹਿ ਉਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਾਗਤਕਾਲਾ ਚ ਕਥਂ ਸਂਸਜ੍ਜੀਯਨ੍ਤਿ. ਸੇਸਾਨਮ੍ਪਿ ਵਾਰਾਨਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਾਰਾਦੀਨਂ. ਤਂਤਂਨਾਮਤਾਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਉਪ੍ਪਾਦਉਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵਾਮਸਨਤੋ ਉਪ੍ਪਾਦਉਪ੍ਪਨ੍ਨਵਾਰੋਤਿ ਨਾਮਂ ਪਾਲ਼ਿਤੋ ਏਵ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਏਵਂ ਸੇਸਵਾਰਾਨਮ੍ਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਂਤਂਨਾਮਤਾ ਪਾਲ਼ਿਅਨੁਸਾਰੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ.

ਉਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਨਿਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੬੩. ਤਥਾਰੂਪਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਚਿਤ੍ਤਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਏਵ. ਤਞ੍ਚ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਞ੍ਚ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕ੍ਖਣਂ ਪਚ੍ਛਿਮਚਿਤ੍ਤਂ. ‘‘ਏਵਂਪਕਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣਸਮਙ੍ਗਿਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨਾਕਾਰਸ੍ਸ ‘‘ਏਵਂਪਕਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ.

੬੫-੮੨. ਦ੍ਵਯਮੇਤਨ੍ਤਿ ਯਂ ‘‘ਖਣਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਮੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣਾਪਗਮੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਥ ਨਾਮ, ਤਦੇਵ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਾਦਂ ਪਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਥ, ਅਨਤੀਤਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਤਂ ਉਭਯਮ੍ਪਿ. ਏਵਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ, ਪਕਾਰਨ੍ਤਰੇਨ ਪਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਠਮਪਕ੍ਖਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾਤਿ ‘‘ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਥ, ਨੋ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇ ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਥ ਚੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਚਾ’’ਤਿ ਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ਨ ਚ ਵਿਭਤ੍ਤਂ. ‘‘ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ ਖਣਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਉਭਯਸ੍ਸਪਿ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ, ਨ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਦਾਨਿ ਯੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਪੁਗ੍ਗਲਵਾਰੋ ਹੇਸੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ. ਨ ਚ ਕਿਞ੍ਚਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣਸਮਙ੍ਗਿਭਾਵਤੋ. ਤਂ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਸਮਙ੍ਗੀ ਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਯਦਿ ਅਨੇਕਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨਾਯਂ ਯਮਕਦੇਸਨਾ ਪਵਤ੍ਤਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਹਿ…ਪੇ… ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ. ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਨਿਯਮੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਅਞ੍ਞਥਾ ‘‘ਨੋ ਚ ਤੇਸਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਟਿਸੇਧੋ ਨ ਯੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਾਦਿਸਨ੍ਤਿ ਤਥਾਰੂਪਂ, ਯਦਵਤ੍ਥੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਤਾਦਿਪਰਿਯਾਯੇਹਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਹੋਤਿ, ਤਦਵਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੮੩-੧੧੩. ਇਮਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਵਾਰਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਇਮਸ੍ਸ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਕਾਲਵਾਰਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਵਾਰਤ੍ਤਾ. ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ…ਪੇ… ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸਮਙ੍ਗਿਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸੇਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਇਤਰਥਾ ਅਞ੍ਞਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਅਞ੍ਞਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਂ ਸਿਯਾ. ਨ ਕੋਚਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨ ਗਹਿਤੋ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਤਾਭਾਵਤੋ. ਤੇ ਚ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ. ਨਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨਕ੍ਖਣਾਤੀਤਚਿਤ੍ਤਾਤਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨਕ੍ਖਣਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਤੀਤਚਿਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਾਤਿ ਯਥਾ ਪਠਮਪਞ੍ਹੋ ਅਨਵਸੇਸਪੁਗ੍ਗਲਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਪਟਿਵਚਨੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬੋ ਸਿਯਾ, ਤਥਾ ਤਤੋ ਏਵ ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਪਞ੍ਹਾ ‘‘ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਪਨ ਪਞ੍ਹੋ ਏਵਂ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਵਸੇਨੇਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਚ੍ਛਿਮਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਂ ਵਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਅਵਚਨੇ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਵਵਤ੍ਥਾਨਤੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ‘‘ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣਂ ਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣਾਤੀਤਚਿਤ੍ਤੋ, ‘‘ਅਤੀਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣਞ੍ਚ ਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣਞ੍ਚ ਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਅਤੀਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣਾਤੀਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵੁਤ੍ਤੋ.

ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ. ਪੁਰਿਮਸ੍ਸਾਤਿ ਪਠਮਂ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਪਦਸਙ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣਂ ਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ. ‘‘ਨੋ ਚ ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣਂ ਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਚ੍ਛਿਮਸ੍ਸ ਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ‘‘ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣਞ੍ਚ ਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਮਾਦਿਕੋ ਪੁਗ੍ਗਲਵਿਭਾਗੋਤਿ ਦੁਤਿਯਪਞ੍ਹਾਦੀਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਂਤਂਖਣਵੀਤਿਕ੍ਕਮਾਵੀਤਿਕ੍ਕਮਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਚ ਯਥਾਰਹਂ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਚ ਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਵਿਭਾਗੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਕਾਲਵਾਰੇ. ਪੁਗ੍ਗਲਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਯਦਿਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲਪ੍ਪਧਾਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ ਪੁਗ੍ਗਲਵਾਰਤ੍ਤਾ. ਅਥਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਧਾਨਾ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਵਿਸੇਸਨਭਾਵੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਿਤਤ੍ਤਾ. ਉਭਯਥਾਪਿ ਦੁਤਿਯਪੁਚ੍ਛਾਯ ‘‘ਆਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ ਅਨਵਸੇਸਪੁਗ੍ਗਲਵਿਸਯਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਪਨ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਤੀਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕਸ੍ਮਾ ਨਿਰੋਧਕ੍ਖਣ…ਪੇ… ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਏਸ ਨਯੋ ‘‘ਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪੀਤਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨਂ ਖਣਂ ਨਿਰੋਧਕ੍ਖਣਂ ਖਣਂ ਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਕਾਲਂ ਕਿਂ ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੧੪-੧੧੬. ਸਰਾਗਪਚ੍ਛਿਮਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਰਾਗਚਿਤ੍ਤੇਸੁ ਪਚ੍ਛਿਮਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਏਕਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਰਾਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੇਸੁ ਯਂ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਿਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸ. ਸੋ ਪਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨਾਗਾਮੀ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਨਿਰੋਧਾਸਮਙ੍ਗਿਤਾਯ. ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ ਇਦਾਨਿ ਨਿਰੋਧਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਤ੍ਤਾ ਪਨ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ. ਇਤਰੇਸਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਰਾਗਪਚ੍ਛਿਮਚਿਤ੍ਤਸਮਙ੍ਗਿਂ ਵੀਤਰਾਗਚਿਤ੍ਤਸਮਙ੍ਗਿਞ੍ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਾਨਂ ਇਤਰਸੇਕ੍ਖਾਨਞ੍ਚੇਵ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਞ੍ਚ.

ਨਿਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਚਿਤ੍ਤਯਮਕਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਧਮ੍ਮਯਮਕਂ

੧. ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਾਰੋ

ਉਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੧-੧੬. ਯਥਾ ਮੂਲਯਮਕੇ ਕੁਸਲਾਦਿਧਮ੍ਮਾ ਦੇਸਿਤਾਤਿ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਬ੍ਯਾਕਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਕੁਸਲਮੂਲਾਦਿਵਿਭਾਗਤੋ ਮੂਲਯਮਕੇ ਯਮਕਵਸੇਨ ਯਥਾ ਦੇਸਿਤਾ. ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਕੁਸਲਕੁਸਲਮੂਲਾਦਿਵਿਭਾਗਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ, ਖਨ੍ਧਾਦਿਵਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਉਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਪਵਤ੍ਤਿਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੩੩-੩੪. ਤਂ ਪਨ ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਦਿਰੂਪਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਕੇਚੀਤਿ ਧਮ੍ਮਸਿਰਿਤ੍ਥੇਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਸੋ ਹਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਰੂਪਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਞ੍ਹੇ ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਦਿਰੂਪਞ੍ਚ ਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ ਅਵੋਚ. ਤਥਾ ਚ ਵਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲੋਮਪਾਲ਼ਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਰੂਪਮੇਵ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਦਿਰੂਪੇ ਨ ਵਿਧਾਨਂ, ਨਾਪਿ ਪਟਿਸੇਧੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਥਾਤਿ ਯਥਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇ ਪਾਠੇ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਰੂਪਮੇਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਤਥਾ ਏਤ੍ਥਾਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਂ ਪਨੇਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਉਦ੍ਧਟਸ੍ਸ ਪਾਠਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਚਨਂ, ਏਵਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ. ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣੇ…ਪੇ… ਪਟਿਸੇਧਸਿਦ੍ਧਿਤੋ’’ਤਿ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਪਟਿਸੇਧੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਦਸ੍ਸਿਤੋਯੇਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਯੇ ਚ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯੇ ਚਾਤਿ ਵਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਤ੍ਥੇਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਸੋ ਹਿ ‘‘ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਥਾ ਤਤ੍ਥ ਸਤਿਪਿ ਕਮ੍ਮਜਾਦਿਰੂਪੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਰੂਪਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਪਟਿਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਚਿਤ੍ਤਜਰੂਪਮੇਵ ਠਪੇਤਬ੍ਬਭਾਵੇਨ ਉਦ੍ਧਟਂ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਜਰੂਪਮੇਵ ਕਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਵਚਨਂ ਤਥਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਯਥਾ ਤੇਹਿ ਉਦਾਹਟਂ, ਵਿਸਮੋਯਂ ਉਪਞ੍ਞਾਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾ ਚ ਤਂ ਤਥਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੇਸਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਜਾਦੀਨਂ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ. ਤੇਤਿ ਅਬ੍ਯਾਕਤਾ, ਯੇ ਉਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧਵਨ੍ਤੋ. ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁ ਚ ਉਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਵਿਯ.

ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਗਹਿਤੇਸੁ ਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ. ਤੇਸੁ ਹਿ ਕੇਚਿ ਅਕੁਸਲਾਬ੍ਯਾਕਤਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣਸਮਙ੍ਗਿਨੋ, ਕੇਚਿ ਅਬ੍ਯਾਕਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਕੇਚਿ ਕੁਸਲਾਬ੍ਯਾਕਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਤੇਸੁ ਪੁਰਿਮਾ ਦ੍ਵੇ ਪਠਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਤਸ੍ਸ ਕੁਸਲੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਪਟਿਸੇਧਪਰਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਪਨ ਭਵਵਸੇਨ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬਪਞ੍ਹੇਸੁ.

੭੯. ਤਤੋਤਿ ਏਕਾਵਜ੍ਜਨਵੀਥਿਤੋ. ਪੁਰਿਮਤਰਜਵਨਵੀਥਿ ਯਾਯ ਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨੀ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸਪਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਕੁਸਲਾ