📜

ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ

ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗ-ਮਹਾਟੀਕਾ

(ਪਠਮੋ ਭਾਗੋ)

ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾ

ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਰਂਸਿਮਾਲੀ ਯੋ, ਵਿਨੇਯ੍ਯਕਮਲਾਕਰੇ;

ਵਿਬੋਧੇਸਿ ਮਹਾਮੋਹ-ਤਮਂ ਹਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਸਬ੍ਬਸੋ.

ਞਾਣਾਤਿਸਯਬਿਮ੍ਬਂ ਤਂ, ਵਿਸੁਦ੍ਧਕਰੁਣਾਰੁਣਂ;

ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਨਿਰੁਪਕ੍ਲੇਸਂ, ਬੁਦ੍ਧਾਦਿਚ੍ਚਂ ਮਹੋਦਯਂ.

ਲੋਕਾਲੋਕਕਰਂ ਧਮ੍ਮਂ, ਗੁਣਰਸ੍ਮਿਸਮੁਜ੍ਜਲਂ;

ਅਰਿਯਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਸਮ੍ਫੁਲ੍ਲਂ, ਵਿਸੁਦ੍ਧਕਮਲਾਕਰਂ.

ਵਨ੍ਦਨਾਜਨਿਤਂ ਪੁਞ੍ਞਂ, ਇਤਿ ਯਂ ਰਤਨਤ੍ਤਯੇ;

ਹਤਨ੍ਤਰਾਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ, ਹੁਤ੍ਵਾਹਂ ਤਸ੍ਸ ਤੇਜਸਾ.

ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸੀਲਾਚਾਰੇਨ, ਧੀਮਤਾ ਸੁਚਿਵੁਤ੍ਤਿਨਾ;

ਅਜ੍ਝੇਸਿਤੋ ਦਾਠਾਨਾਗਤ੍ਥੇਰੇਨ ਥਿਰਚੇਤਸਾ.

ਵਿਸੁਦ੍ਧਚਰਿਤੋ ਨਾਥੋ, ਯਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਨੁਤ੍ਤਰਂ;

ਪਤ੍ਵਾ ਦੇਸੇਸਿ ਕਰੁਣਾਸਮੁਸ੍ਸਾਹਿਤਮਾਨਸੋ.

ਤਸ੍ਸਾ ਅਧਿਗਮੂਪਾਯੋ, ਵਿਸੁਦ੍ਧਨਯਮਣ੍ਡਿਤੋ;

ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋ ਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਪਦਕ੍ਕਮੋ.

ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਂ ਅਸਂਕਿਣ੍ਣਂ, ਨਿਪੁਣਤ੍ਥਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ;

ਮਹਾਵਿਹਾਰਵਾਸੀਨਂ, ਸਮਯਂ ਅਵਿਲੋਮਯਂ.

ਤਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪੋਰਾਣਂ, ਕਥਾਮਗ੍ਗਂ ਅਨਾਕੁਲਂ;

ਤਨ੍ਤਿਨਯਾਨੁਗਂ ਸੁਦ੍ਧਂ, ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਂ.

ਇਤਿ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨਸ੍ਸ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਂ;

ਵਿਭਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸਤ੍ਥਂ, ਨਿਸਾਮਯਥ ਸਾਧਵੋਤਿ.

ਨਿਦਾਨਾਦਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧. ਸ੍ਵਾਯਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋ ਯਂ ਸੁਤ੍ਤਪਦਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਟ੍ਠਪੀਯਤਿ, ਤਂ ਤਾਵ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨਾਦਿਨਿਦ੍ਧਾਰਣਮੁਖੇਨ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਅਤ੍ਥਂ ਸਂਵਣ੍ਣੇਤੁਂ ‘‘ਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਧਮ੍ਮਂ ਸਂਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤੇਨ ਹਿ ਆਦਿਤੋ ਤਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਤੋ ਪਯੋਜਨਂ ਪਿਣ੍ਡਤ੍ਥੋ ਪਦਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਚੋਦਨਾ ਸੋਧਨਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਤਥਾ ਚੇਵ ਆਚਰਿਯੇਨ ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਕਿਰਾਤਿਆਦਿ ਦੇਸਨਾਯ ਨਿਦਾਨਪਯੋਜਨਨਿਦ੍ਧਾਰਣਂ, ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਂ ਭਾਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਆਦਿ ਪਿਣ੍ਡਤ੍ਥਨਿਦ੍ਧਾਰਣਂ, ਸੀਲੇ ਠਤ੍ਵਾਤਿਆਦਿ ਪਦਤ੍ਥਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਧਿਪ੍ਪਾਯਵਿਭਾਵਨਾ, ਕਿਂ ਸੀਲਨ੍ਤਿਆਦਿ ਚੋਦਨਾ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਸੋਧਨਂ, ਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਕਥਾਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਗਾਥਾ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ, ਨ ਪੁਚ੍ਛਾਗਾਥਾ. ਪੁਚ੍ਛਾਪੁਬ੍ਬਿਕਾ ਹਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਤਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਮਙ੍ਗਲਭਾਵਤੋ, ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾਦਿਭਾਵਵਿਭਾਵਨਤੋ, ਭਯਾਦਿਉਪਦ੍ਦਵਨਿਵਾਰਣੇਨ ਅਨ੍ਤਰਾਯਵਿਧਮਨਤੋ, ਉਪਰਿ ਸਂਵਣ੍ਣੇਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹਤੋ ਚਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਏਤ੍ਥਾਹ – ਕਸ੍ਮਾ ਪਨਾਯਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਕਥਾ ਵਤ੍ਥੁਪੁਬ੍ਬਿਕਾ ਆਰਦ੍ਧਾ, ਨ ਸਤ੍ਥੁਥੋਮਨਾਪੁਬ੍ਬਿਕਾਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਵਿਸੁਂ ਅਸਂਵਣ੍ਣਨਾਦਿਭਾਵਤੋ. ਸੁਮਙ੍ਗਲਵਿਲਾਸਿਨੀਆਦਯੋ ਵਿਯ ਹਿ ਦੀਘਨਿਕਾਯਾਦੀਨਂ ਨਾਯਂ ਵਿਸੁਂ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾ, ਨ ਪਕਰਣਨ੍ਤਰਂ ਵਾ ਅਭਿਧਮ੍ਮਾਵਤਾਰਸੁਮਤਾਵਤਾਰਾਦਿ ਵਿਯ. ਤਾਸਂਯੇਵ ਪਨ ਸੁਮਙ੍ਗਲਵਿਲਾਸਿਨੀਆਦੀਨਂ ਵਿਸੇਸਭੂਤਾ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਮਜ੍ਝੇ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿਆਦਿ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾ; ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾ; ਸਂ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧.ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾ; ਅ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧.ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾ). ਅਥ ਵਾ ਥੋਮਨਾਪੁਬ੍ਬਿਕਾਪਿ ਚਾਯਂ ਕਥਾ ਨ ਵਤ੍ਥੁਪੁਬ੍ਬਿਕਾਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਸਾਸਨੇ ਹਿ ਵਤ੍ਥੁਕਿਤ੍ਤਨਂ ਨ ਲੋਕੇ ਵਿਯ ਕੇਵਲਂ ਹੋਤਿ, ਸਾਸਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਕਿਤ੍ਤਨਤ੍ਤਾ ਪਨ ਸਤ੍ਥੁ ਅਵਿਪਰੀਤਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਭਾਵਵਿਭਾਵਨੇਨ ਸਤ੍ਥੁਗੁਣਸਂਕਿਤ੍ਤਨਂ ਉਲ੍ਲਿਙ੍ਗਨ੍ਤਮੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦਿਭਾਵਸ੍ਸ ਚ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਬ੍ਬਸਕਦਾਗਾਮਿਅਨਾਗਾਮਿਨੋ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਵਿਭਾਗਸ੍ਸ ਅਨੁਦ੍ਧਟਤ੍ਤਾ. ਤੇਨ ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਾ ਸੀਲਾਦਯੋ ਇਧ ‘‘ਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਹਿ ਨੇਸਂ ਚਰਿਮਭਵੇ ਵਿਸੇਸਤੋ ਸਂਸਾਰਭਯਿਕ੍ਖਣਂ, ਯਥਾਸਕਂ ਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਣ੍ਹਾਜਟਾਵਿਜਟਨਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਚ ਸਮਾਨਾਤਿ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਸੋ ਇਮਂ ਵਿਜਟਯੇ ਜਟ’’ਨ੍ਤਿ ਸਾਧਾਰਣਵਚਨੇਨ ਸਾਤਿਸਯਂ, ਨਿਰਤਿਸਯਞ੍ਚ ਤਣ੍ਹਾਜਟਾਵਿਜਟਨਂ ਗਹਿਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਨਿਰਤਿਸਯਂ ਸਵਾਸਨਪ੍ਪਹਾਨਤਾਯ. ਤੇਨ ਸਤ੍ਥੁ ਪਹਾਨਸਮ੍ਪਦਾ ਕਿਤ੍ਤਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਞਾਣਸਮ੍ਪਦਾ ਚ. ਤਦੁਭਯੇਨ ਨਾਨਨ੍ਤਰਿਕਤਾਯ ਆਨੁਭਾਵਸਮ੍ਪਦਾਦਯੋਪੀਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਥੋਮਨਾਪੁਬ੍ਬਿਕਾਯਂ ਕਥਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਵਾ ਥੋਮਨਾਪੁਬ੍ਬਿਕਾ ਏਵਾਯਂ ਕਥਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ‘‘ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਞਾਣਚਾਰੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਤ੍ਥੁ ਥੋਮਨਂ ਪੁਰਕ੍ਖਤ੍ਵਾ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯ ਆਰਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਸਾ ਪਨਾਯਂ ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਰੂਪਂ ਬ੍ਯਾਕਰਣਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਵਿਭਾਵਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤਾ, ਆਚਿਣ੍ਣਞ੍ਚੇਤਂ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਯਦਿਦਂ ਸਂਵਣ੍ਣੇਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨੁਕੂਲਂ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਰਮ੍ਭੇ ਸਤ੍ਥੁ ਅਭਿਤ੍ਥਵਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਥੋਮਨਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਾਤਿ. ਥੋਮਨਾਕਾਰਸ੍ਸ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਉਦ੍ਧਰਨ੍ਤੇਨ ਪਠਮਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਗਾਥਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਨਿਦਾਨਚੋਦਨਾਮੁਖੇਨ ਪੁਚ੍ਛਾਗਾਥਂ ਸਰੂਪਤੋ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਅਵਿਪਰੀਤਬ੍ਯਾਕਰਣਸਮਤ੍ਥਭਾਵਾਵਜੋਤਨਂ ਭਗਵਤੋ ਥੋਮਨਂ ਪੁਰਕ੍ਖਤ੍ਵਾ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਧਮ੍ਮਸਂਵਣ੍ਣਨਾ ਕਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥੋ ਪਰਤੋ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ.

ਇਤੀਤਿਆਦੀਸੁ ਇਤੀਤਿ ਅਯਂ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਹੇਤੁ ਪਰਿਸਮਾਪਨਾਦਿਪਦਤ੍ਥਵਿਪਰਿਯਾਯਪਕਾਰਾਵਧਾਰਣਨਿਦਸ੍ਸਨਾਦਿਅਨੇਕਤ੍ਥਪ੍ਪਭੇਦੋ. ਤਥਾ ਹੇਸ ‘‘ਰੁਪ੍ਪਤੀਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਸ੍ਮਾ ‘ਰੂਪ’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੭੯) ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਆਗਤੋ. ‘‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦਾ ਭਵਥ, ਮਾ ਆਮਿਸਦਾਯਾਦਾ. ਅਤ੍ਥਿ ਮੇ ਤੁਮ੍ਹੇਸੁ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾ ‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਮੇ ਸਾਵਕਾ ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦਾ ਭਵੇਯ੍ਯੁਂ, ਨੋ ਆਮਿਸਦਾਯਾਦਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੯) ਪਰਿਸਮਾਪਨੇ. ‘‘ਇਤਿ ਵਾ ਇਤਿ ਏਵਰੂਪਾ ਨਚ੍ਚਗੀਤਵਾਦਿਤਵਿਸੂਕਦਸ੍ਸਨਾ ਪਟਿਵਿਰਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੧੯੭) ਆਦਿਅਤ੍ਥੇ. ‘‘ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵੋਹਾਰੋ ਨਾਮਂ ਨਾਮਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਅਭਿਲਾਪੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮਹਾਨਿ. ੭੩, ੭੫) ਪਦਤ੍ਥਵਿਪਰਿਯਾਯੇ. ‘‘ਇਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਪ੍ਪਟਿਭਯੋ ਬਾਲੋ, ਅਪ੍ਪਟਿਭਯੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ. ਸਉਪਦ੍ਦਵੋ ਬਾਲੋ, ਅਨੁਪਦ੍ਦਵੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ. ਸਉਪਸਗ੍ਗੋ ਬਾਲੋ, ਅਨੁਪਸਗ੍ਗੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੨੪) ਪਕਾਰੇ. ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣਨ੍ਤਿ ਇਤਿ ਪੁਟ੍ਠੇਨ ਸਤਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਤ੍ਥੀਤਿਸ੍ਸ ਵਚਨੀਯਂ, ਕਿਂਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣਨ੍ਤਿ ਇਤਿ ਚੇ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ ਵਚਨੀਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੯੬) ਅਵਧਾਰਣੇ, ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਖੋ, ਕਚ੍ਚਾਨ, ਅਯਮੇਕੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਖੋ, ਕਚ੍ਚਾਨ, ਅਯਂ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੫; ੩.੯੦) ਨਿਦਸ੍ਸਨੇ. ਇਧਾਪਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨੇ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਪਕਾਰੇਤਿਪਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੇਵ. ਪਠਮੋ ਪਨ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਰਿਸਮਾਪਨੇ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਹੀਤਿ ਅਵਧਾਰਣੇ. ਇਦਨ੍ਤਿ ਆਸਨ੍ਨਪਚ੍ਚਕ੍ਖਵਚਨਂ ਯਥਾਧਿਗਤਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਪਦਸ੍ਸ ਅਭਿਮੁਖੀਕਰਣਤੋ.

ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਵੁਤ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਉਪਸਗ੍ਗੋ, ਅਨੁਪਸਗ੍ਗੋ ਚ ਵਪ੍ਪਨਵਾਪਸਮੀਕਰਣਕੇਸੋਹਾਰਣਜੀਵਿਤਵੁਤ੍ਤਿਪਮੁਤ੍ਤਭਾਵਪਾਵਚਨਪਵਤ੍ਤਿਤਅਜ੍ਝੇਸਨਕਥਨਾਦੀਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਯਂ –

‘‘ਗਾਵੋ ਤਸ੍ਸ ਪਜਾਯਨ੍ਤਿ, ਖੇਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਰੂਹਤਿ;

ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਫਲਮਸ੍ਨਾਤਿ, ਯੋ ਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਨ ਦੁਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ. –

ਆਦੀਸੁ (ਜਾ. ੨.੨੨.੧੯) ਵਪ੍ਪਨੇ ਆਗਤੋ. ‘‘ਨੋ ਚ ਖੋ ਪਟਿਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਾਰਾ. ੨੮੯) ਅਟ੍ਠਦਨ੍ਤਕਾਦੀਹਿ ਵਾਪਸਮੀਕਰਣੇ. ‘‘ਕਾਪਟਿਕੋ ਮਾਣਵੋ ਦਹਰੋ ਵੁਤ੍ਤਸਿਰੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੨.੪੨੬) ਕੇਸੋਹਾਰਣੇ. ‘‘ਪਨ੍ਨਲੋਮੋ ਪਰਦਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤੋ ਮਿਗਭੂਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੩੨) ਜੀਵਿਤਵੁਤ੍ਤਿਯਂ. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਪਣ੍ਡੁਪਲਾਸੋ ਬਨ੍ਧਨਾ ਪਵੁਤ੍ਤੋ ਅਭਬ੍ਬੋ ਹਰਿਤਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੩.੫੯; ਪਾਰਾ. ੯੨; ਪਾਚਿ. ੬੬੬; ਮਹਾਵ. ੧੨੯) ਬਨ੍ਧਨਤੋ ਪਮੁਤ੍ਤਭਾਵੇ. ‘‘ਯੇਸਮਿਦਂ ਏਤਰਹਿ ਪੋਰਾਣਂ ਮਨ੍ਤਪਦਂ ਗੀਤਂ ਪਵੁਤ੍ਤਂ ਸਮਿਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੮੫; ਮ. ਨਿ. ੨.੪੨੭; ਮਹਾਵ. ੩੦੦) ਪਾਵਚਨਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤੇ. ਲੋਕੇ ਪਨ ‘‘ਵੁਤ੍ਤੋ ਗੁਣੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਪਾਰਾਯਨੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਅਜ੍ਝੇਸਨੇ. ‘‘ਵੁਤ੍ਤਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਭਗਵਤਾ ‘ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦਾ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਵਥ, ਮਾ ਆਮਿਸਦਾਯਾਦਾ’ਤਿ’’ਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੦) ਕਥਨੇ. ਇਧਾਪਿ ਕਥਨੇ ਏਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਇਤਿ ਹਿ ਏਵਮੇਵ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਦੇਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਗਾਥਂ ਦੇਸਿਤਭਾਵੇਨ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਵਾ ਦੇਸਿਤਾਕਾਰਂ ਅਵਧਾਰੇਤਿ.

ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਂ. ਪਨਾਤਿ ਵਚਨਾਲਙ੍ਕਾਰਮਤ੍ਤਂ. ਉਭਯੇਨਾਪਿ ਕਾਰਣਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਏਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਪਦਂ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਤਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬੁਦ੍ਧਿਯਂ ਵਿਪਰਿਵਤ੍ਤਮਾਨਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ‘‘ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਭਗਵਤਾ ਭਾਸਿਤਾਕਾਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਏਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਕਲੇਨ ਪਨਾਨੇਨ ਵਚਨੇਨ ਦੇਸਨਾਯ ਨਿਦਾਨਂ ਜੋਤਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਰਤੋ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਸਕਦੇਸਕਾਲਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕੇ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਰਾਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਵਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਨੁ ਅਨੁ ਸੁਯ੍ਯਮਾਨਤਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇਤਿ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ, ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵੇਸ੍ਸਵਣਾਦਯੋ ਵਿਯ ਅਪਾਕਟਨਾਮਧੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਤਰੋ. ਦੇਵੋ ਏਵ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ. ਸਂਸਯਸਮੁਗ੍ਘਾਟਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਸਲ੍ਲਸਮੁਦ੍ਧਰਣਤ੍ਥਂ ਪੁਚ੍ਛੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ‘‘ਸਂਸਯਸਮੁਗ੍ਘਾਟਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਇਮਿਨਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਪੁਚ੍ਛਾਸੁ ਅਯਂ ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਾਪੁਚ੍ਛਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯੇਨ ਅਤ੍ਥੇਨ ਤਣ੍ਹਾ ‘‘ਜਟਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਮੇਵ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਜਾਲਿਨਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਾ ਹਿ ਅਟ੍ਠਸਤਤਣ੍ਹਾਵਿਚਰਿਤਪ੍ਪਭੇਦੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਵਯਵਭੂਤੋ ਏਵ ਜਾਲੋ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ‘‘ਜਾਲਿਨੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਇਦਾਨਿਸ੍ਸਾ ਜਟਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੂਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਮਾਹ, ਰੂਪਾਦਿਛਲ਼ਾਰਮ੍ਮਣਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਵਿਸਯਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਹੇਟ੍ਠੁਪਰਿਯਵਸੇਨਾਤਿ ਕਦਾਚਿ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣੇ ਕਦਾਚਿ ਯਾਵ ਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣੇ ਕਦਾਚਿ ਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣੇ ਕਦਾਚਿ ਯਾਵ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣੇਤਿ ਏਵਂ ਹੇਟ੍ਠਾ, ਉਪਰਿ ਚ ਪਵਤ੍ਤਿਵਸੇਨ. ਦੇਸਨਾਕ੍ਕਮੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਹੇਟ੍ਠੁਪਰਿਯਤਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਕਦਾਚਿ ਕਾਮਭਵੇ ਕਦਾਚਿ ਰੂਪਭਵੇ ਕਦਾਚਿ ਅਰੂਪਭਵੇ ਕਦਾਚਿ ਵਾ ਅਰੂਪਭਵੇ…ਪੇ… ਕਦਾਚਿ ਕਾਮਭਵੇਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਹੇਟ੍ਠੁਪਰਿਯਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਖਣੇ ਖਣੇ ਭਿਜ੍ਜਨਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਅਪਰਾਪਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਂਸਿਬ੍ਬਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ’’ਤਿ. ‘‘ਸਂਸਿਬ੍ਬਨਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਯੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨ ਜਟਾ ਵਿਯਾਤਿ ਜਟਾਤਿ ਜਟਾਤਣ੍ਹਾਨਂ ਉਪਮੂਪਮੇਯ੍ਯਤਾ, ਤਂਦਸ੍ਸਨਂ. ਅਯਂ ਹੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ – ਯਥਾ ਜਾਲਿਨੋ ਵੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬਸ੍ਸ ਸਾਖਾ, ਕੋਸਸਞ੍ਚਯਾਦਯੋ ਚ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਵਯਵੇਹਿ ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤਾ ਵਿਨਦ੍ਧਾ ‘‘ਜਟਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਤਣ੍ਹਾਪਿ ਸਂਸਿਬ੍ਬਨਸਭਾਵੇਨਾਤਿ, ‘‘ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ, ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤਭਾਵੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਯਂ ਹਿ ਤਣ੍ਹਾ ਕੋਸਕਾਰਕਿਮਿ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਅਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਸਂਸਿਬ੍ਬਨ੍ਤੀ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ, ਏਤ੍ਥੇਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਨਿਵਿਸਮਾਨਾ ਨਿਵਿਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੪੦੦; ਮ. ਨਿ. ੧.੮੬; ਵਿਭ. ੨੦੩). ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ‘‘ਮਮ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਅਤ੍ਤਨਿਬ੍ਬਿਸੇਸਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਿਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਤ੍ਥੋ ਚ ਅਨ੍ਤੋਸਦ੍ਦੋਤਿ ਸਕਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾਪਿ ਤਣ੍ਹਾ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਜਟਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਾਦਿ, ਗਹਟ੍ਠਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਿਆਦਿ ਸਕਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ.

‘‘ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਭਵਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਭਿਮਾਨੋਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ, ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ. ਸਰੀਰਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ. ਮਮ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਸੁਨ੍ਦਰੋ, ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਵਿਯ ਮਮ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵਾ ਆਦਿਨਾ ਸਕਅਤ੍ਤਭਾਵਾਦੀਸੁ ਤਣ੍ਹਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾਕਾਰੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਕ੍ਖਾਦੀਨਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਯਤਨਾਨਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ, ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਰੂਪਾਦੀਨਿ ਬਾਹਿਰਾਯਤਨਾਨਿ. ਪਰੇਸਂ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਵਾ, ਸਪਰਸਨ੍ਤਤਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਨਿ ਵਾ ਚਕ੍ਖਾਦੀਨਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਯਤਨਾਨਿ. ਤਥਾ ਰੂਪਾਦੀਨਿ ਬਾਹਿਰਾਯਤਨਾਨਿ. ਪਰਿਤ੍ਤਮਹਗ੍ਗਤਭਵੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਅਨ੍ਤੋਜਟਾਬਹਿਜਟਾਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕਾਮਭਵੋ ਹਿ ਕਸ੍ਸਚਿਪਿ ਕਿਲੇਸਸ੍ਸ ਅਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਾ ਕਥਞ੍ਚਿਪਿ ਅਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ, ਅਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਯਾਯਤੋ ਰੂਪਾਰੂਪਭਵੋ ‘‘ਬਹਿਦ੍ਧਾ, ਬਹੀ’’ਤਿ ਚ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਂਯੋਜਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਬਹਿਦ੍ਧਾਸਂਯੋਜਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੨.੩੭). ਵਿਸਯਭੇਦੇਨ, ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਭੇਦੇਨ ਚ ਅਨੇਕਭੇਦਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਤਣ੍ਹਂ ਜਟਾਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਏਕਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਾਯ ਏਵਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾਯ ਜਟਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਾ ਪਨ ‘‘ਪਜਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਏਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਤਂ ਜਟੇਨ੍ਤੀ ਵਿਨਨ੍ਧਨ੍ਤੀ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਜਟਾਯ ਜਟਿਤਾ ਪਜਾ’’ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਯਦਿਪਿ ਅਵਯਵਬ੍ਯਤਿਰੇਕੇਨ ਸਮੁਦਾਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਕਦੇਸੋ ਪਨ ਸਮੁਦਾਯੋ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਵਯਵਤੋ ਸਮੁਦਾਯਂ ਭਿਨ੍ਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪਮੂਪਮੇਯ੍ਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾ ਨਾਮ ਵੇਲ਼ੁਜਟਾਦੀਹਿ…ਪੇ… ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਇਮਂ ਜਟਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤੀਸੁ ਧਾਤੂਸੁ ਏਕਮ੍ਪਿ ਅਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਸਂਸਿਬ੍ਬਨੇਨ ਤੇਧਾਤੁਕਂ ਜਟੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ. ਤੇਨਸ੍ਸਾ ਮਹਾਵਿਸਯਤਂ, ਵਿਜਟਨਸ੍ਸ ਚ ਸੁਦੁਕ੍ਕਰਭਾਵਮਾਹ. ‘‘ਵਿਜਟੇਤੁਂ ਕੋ ਸਮਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਵਿਜਟਯੇ’’ਤਿ ਪਦਂ ਸਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥਂ, ਨ ਵਿਧਿਆਦਿਅਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਏਵਂ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਜਟਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਨ ਅਸ੍ਸ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ‘‘ਏਦਿਸੋਵ ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਗੁਣਤੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਞਾਣਚਾਰੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਅਤੀਤਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਸੁ. ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਞਾਣਚਾਰੋਤਿ ਅਨਵਸੇਸਞੇਯ੍ਯਾਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਨਿਸ੍ਸਙ੍ਗਚਾਰਤ੍ਤਾ ਨਵਿਹਤਞਾਣਪਵਤ੍ਤਿਕੋ. ਏਤੇਨ ਤੀਸੁ ਕਾਲੇਸੁ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਞਾਣਤਾਵਿਭਾਵਨੇਨ ਆਦਿਤੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਆਵੇਣਿਕਧਮ੍ਮਾਨਂ ਗਹਣੇਨੇਵ ਤਦੇਕਲਕ੍ਖਣਤਾਯ ਤਦਵਿਨਾਭਾਵਤੋ ਚ ਭਗਵਤੋ ਸੇਸਾਵੇਣਿਕਧਮ੍ਮਾਨਮ੍ਪਿ ਗਹਿਤਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਦਿਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਕਾਮਗੁਣਾਦੀਹਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ ਲਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਤੇਸੁ ਵਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਵਿਜਯਸਮਤ੍ਥਤਾਯੋਗੇਨ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੇ ਵਿਜੇਤੁਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਇਸ੍ਸਰਿਯਧਨਾਦਿਸਕ੍ਕਾਰਦਾਨਗ੍ਗਹਣਂ, ਤਂਤਂਅਤ੍ਥਾਨੁਸਾਸਨਞ੍ਚ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ, ਪੁਞ੍ਞਾਤਿਸਯਯੋਗਾਨੁਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਾਯ ਜੁਤਿਯਾ ਜੋਤਨ੍ਤਿ, ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਞ੍ਚ ਵਿਸਯਂ ਅਪ੍ਪਟਿਘਾਤੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਯਥਿਚ੍ਛਿਤਨਿਪ੍ਫਾਦਨੇ ਚ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦੇਵਾ. ਅਥ ਵਾ ਦੇਵਨੀਯਾ ਤਂਤਂਬ੍ਯਸਨਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਸਰਣਂ ਪਰਾਯਣਨ੍ਤਿ ਗਮਨੀਯਾ, ਅਭਿਤ੍ਥਵਨੀਯਾ ਵਾ, ਸੋਭਾਵਿਸੇਸਯੋਗੇਨ ਕਮਨੀਯਾਤਿ ਵਾ ਦੇਵਾ. ਤੇ ਤਿਵਿਧਾ – ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਾਤਿ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਨਿਰਤਿਸਯਾਯ ਅਭਿਞ੍ਞਾਕੀਲ਼ਾਯ ਉਤ੍ਤਮੇਹਿ ਦਿਬ੍ਬਬ੍ਰਹ੍ਮਅਰਿਯਵਿਹਾਰੇਹਿ ਸਪਰਸਨ੍ਤਾਨਗਤਪਞ੍ਚਵਿਧਮਾਰਵਿਜਯਿਚ੍ਛਾਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਯਾ ਚਿਤ੍ਤਿਸ੍ਸਰਿਯਸਤ੍ਤਧਨਾਦਿਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਅਵੇਚ੍ਚਪਸਾਦਸਕ੍ਕਾਰਦਾਨਗ੍ਗਹਣਸਙ੍ਖਾਤੇਨ, ਧਮ੍ਮਸਭਾਵਪੁਗ੍ਗਲਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਰੂਪਾਨੁਸਾਸਨੀਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਚ ਵੋਹਾਰਾਤਿਸਯੇਨ ਪਰਮਾਯ ਪਞ੍ਞਾਸਰੀਰਪ੍ਪਭਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਜੁਤਿਯਾ, ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਾਯ ਞਾਣਸਰੀਰਗਤਿਯਾ, ਮਾਰਵਿਜਯਸਬ੍ਬਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਗੁਣਪਰਹਿਤਨਿਪ੍ਫਾਦਨੇਸੁ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਾਯ ਸਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਸਦੇਵਕੇਨ ਲੋਕੇਨ ‘‘ਸਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਗਮਨੀਯਤੋ, ਅਭਿਤ੍ਥਵਨੀਯਤੋ, ਭਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਕਮਨੀਯਤੋ ਚ ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਦੇਵੇ ਤੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਤੇਸਂ ਦੇਵਾਨਂ ਸੇਟ੍ਠੋ ਉਤ੍ਤਮੋ ਦੇਵੋਤਿ ਦੇਵਦੇਵੋ. ਸਬ੍ਬਦੇਵੇਹਿ ਪੂਜਨੀਯਤਰੋ ਦੇਵੋਤਿ ਵਾ, ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਭਾਵਸ੍ਸ ਵਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਗੁਣਾਲਙ੍ਕਾਰਸ੍ਸ ਵਾ ਅਧਿਗਤਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਦੇਵਾਨਂ ਅਤਿਸਯੇਨ ਦੇਵੋਤਿ ਦੇਵਦੇਵੋ.

ਅਪਰਿਮਾਣਾਸੁ ਲੋਕਧਾਤੂਸੁ ਅਪਰਿਮਾਣਾਨਂ ਸਕ੍ਕਾਨਂ, ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਞ੍ਚ ਗੁਣਾਭਿਭਵਨਤੋ ਅਧਿਕੋ ਅਤਿਸਯੋ ਅਤਿਰੇਕਤਰੋ ਵਾ ਸਕ੍ਕੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਚਾਤਿ ਸਕ੍ਕਾਨਂ ਅਤਿਸਕ੍ਕੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਅਤਿਬ੍ਰਹ੍ਮਾ. ਞਾਣਪ੍ਪਹਾਨਦੇਸਨਾਵਿਸੇਸੇਸੁ ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ ਕੇਨਚਿ ਅਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੀਯਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਕੁਤੋਚਿਪਿ ਉਤ੍ਰਸ੍ਤਾਭਾਵਤੋ ਚਤੂਹਿ ਵੇਸਾਰਜ੍ਜੇਹਿ ਵਿਸਾਰਦੋਤਿ ਚਤੁਵੇਸਾਰਜ੍ਜਵਿਸਾਰਦੋ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਤੇ ਪਟਿਜਾਨਤੋ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਤਿ ਤਤ੍ਰ ਵਤ ਮਂ ਸਮਣੋ ਵਾ…ਪੇ… ਵੇਸਾਰਜ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਵਿਹਰਾਮੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੫੦; ਅ. ਨਿ. ੪.੮). ਠਾਨਾਠਾਨਞਾਣਾਦੀਹਿ ਦਸਹਿ ਞਾਣਬਲੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਦਸਬਲਧਰੋ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਧ ਤਥਾਗਤੋ ਠਾਨਞ੍ਚ ਠਾਨਤੋ, ਅਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਅਟ੍ਠਾਨਤੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਅ. ਨਿ. ੧੦.੨੧; ਵਿਭ. ੮੦੯). ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਞੇਯ੍ਯਂ ਨਾਮ, ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਵ ਅਨਾਵਟਞਾਣਤਾਯ ਅਨਾਵਰਣਞਾਣੋ. ਤਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਂ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋ ਹਤ੍ਥਤਲੇ ਆਮਲਕਂ ਵਿਯ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਦਸ੍ਸਨਸਮਤ੍ਥੇਨ ਞਾਣਚਕ੍ਖੁਨਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਮੇਹਿ ਪਨ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਪਚ੍ਛਿਮਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਅਸਾਧਾਰਣਞਾਣਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨਿ. ਭਾਗ੍ਯਵਨ੍ਤਤਾਦੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਭਗਵਾ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਪਰਤੋ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੧੨੩ ਆਦਯੋ) ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਞਾਣਚਾਰੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਿਯਦ੍ਧਾਰੁਲ਼੍ਹਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਾਨਂ ਭਗਵਤੋ ਬ੍ਯਾਕਰਣਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਦਸ੍ਸਿਤਾਯ ਕਿਂ ਦੇਵਤਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਂ ਬ੍ਯਾਕਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਭਗਵਾਤਿ ਆਸਙ੍ਕਾਯ ਤਨ੍ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਦੇਵਦੇਵੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦੇਵਾਨਂ ਅਤਿਦੇਵੋ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਦੇਵਤਾਨਂ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ, ‘‘ਤਤੋ ਇਮਸ੍ਸ ਕੋ ਵਿਸੇਸੋ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤਾਨਂ ਤਨ੍ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਸਕ੍ਕਾਨਂ ਅਤਿਸਕ੍ਕੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਕ੍ਕੇਨਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਮਤ੍ਥਂ ਸਨਙ੍ਕੁਮਾਰਾਦਯੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤਿ, ‘‘ਤਤੋ ਇਮਸ੍ਸ ਕੋ ਅਤਿਸਯੋ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤਾਨਂ ਤਨ੍ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਅਤਿਬ੍ਰਹ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਯਂ ਚਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸੋ ਚਤੁਵੇਸਾਰਜ੍ਜਦਸਬਲਞਾਣੇਹਿ ਪਾਕਟੋ ਜਾਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਚਤੁ…ਪੇ… ਧਰੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਾਨਿ ਚ ਞਾਣਾਨਿ ਇਮਸ੍ਸ ਞਾਣਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮੇਨ ਸਹੇਵ ਸਿਦ੍ਧਾਨੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਅਨਾਵਰਣਞਾਣੋ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਯਿਦਂ ਞਾਣਦ੍ਵਯਂ ਪੁਞ੍ਞਞਾਣਸਮ੍ਭਾਰੂਪਚਯਸਿਦ੍ਧਾਯ ਭਗ੍ਗਦੋਸਤਾਯ ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਅਵੋਚਾਤਿ. ਏਵਮੇਤੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਗਹਣੇ ਪਯੋਜਨਂ, ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯਂ ਪਨੇਤਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਅਨਾਵਰਣਞਾਣਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਞਾਣਦ੍ਵਯਂ, ਤਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਭਿਨ੍ਨਂ. ਏਕਮੇਵ ਹਿ ਤਂ ਞਾਣਂ ਵਿਸਯਪਵਤ੍ਤਿਮੁਖੇਨ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਦ੍ਵਿਧਾ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨਵਸੇਸਸਙ੍ਖਤਾਸਙ੍ਖਤਸਮ੍ਮੁਤਿਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਤਾਯ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ, ਤਤ੍ਥਾਵਰਣਾਭਾਵਤੋ ਨਿਸ੍ਸਙ੍ਗਚਾਰਮੁਪਾਦਾਯ ‘‘ਅਨਾਵਰਣਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਪਰਤੋ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੧੨੩ ਆਦਯੋ) ਵਕ੍ਖਾਮ.

੨. ਮਹਨ੍ਤੇ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਕੇ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ, ਭਗਵਾ. ਤੇਨ ਮਹੇਸਿਨਾ. ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤੋਤਿ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ੍ਤੋ. ਯਥਾਭੂਤਨ੍ਤਿ ਅਵਿਪਰੀਤਂ. ਸੀਲਾਦਿਭੇਦਨਨ੍ਤਿ ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਦਿਵਿਭਾਗਂ. ਸੁਦੁਲ੍ਲਭਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਕ੍ਖਣਵਜ੍ਜਿਤੇਨ ਨਵਮੇਨ ਖਣੇਨ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਦੁਲ੍ਲਭਂ. ਸੀਲਾਦਿਸਙ੍ਗਹਨ੍ਤਿ ਸੀਲਾਦਿਕ੍ਖਨ੍ਧਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹਂ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਹਿ ਤੀਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਸਪ੍ਪਦੇਸਤ੍ਤਾ ਨਗਰਂ ਵਿਯ ਰਜ੍ਜੇਨ, ਨ ਤਯੋ ਖਨ੍ਧਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਤ੍ਤਾ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਨ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ ਵਿਸਾਖ, ਅਰਿਯੇਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਤਯੋ ਖਨ੍ਧਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ; ਤੀਹਿ ਚ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ ਵਿਸਾਖ, ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੬੨). ਕਿਲੇਸਚੋਰੇਹਿ ਅਪਰਿਪਨ੍ਥਨੀਯਤਾਯ ਖੇਮਂ. ਅਨ੍ਤਦ੍ਵਯਪਰਿਵਜ੍ਜਨਤੋ, ਮਾਯਾਦਿਕਾਯਵਙ੍ਕਾਦਿਪ੍ਪਹਾਨਤੋ ਚ ਉਜੁਂ. ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਂਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮਾਨਂ ਮਾਰਣਵਸੇਨ ਗਮਨਤੋ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਨਤੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਮਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬਤੋ ਚ ਮਗ੍ਗਂ. ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਯ, ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਭਾਵਾਯ ਵਾ, ਅਰਹਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਯਥਾਭੂਤਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾਤਿ ਏਵਂ ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿਆਦਿਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬੋ ਏਵਰੂਪੋ ਏਵਂਕਿਚ੍ਚਕੋ ਏਵਮਤ੍ਥੋਤਿ ਯਾਥਾਵਤੋ ਅਨਵਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਾ. ਸਕਲਸਂਕਿਲੇਸਤੋ, ਸਂਸਾਰਤੋ ਚ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਕਾਮੇਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੀਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾ. ਅਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਭਾਵਨੇ. ਤੇਨ ਨ ਕੇਵਲਂ ਸੀਲਮਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਤੁਟ੍ਠਾ, ਅਥ ਖੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਪਿ ਸਮਾਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ. ਭਾਵਨਾਯ ਯੁਤ੍ਤਪਯੁਤ੍ਤਤਾਯ ਯੋਗਿਨੋ ਵਾਯਮਨ੍ਤਾਪਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਪਯੋਗਂ ਪਰਕ੍ਕਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਪਿ ਉਪਾਯਸ੍ਸ ਅਨਧਿਗਤਤ੍ਤਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਯੋਗੀਨਂ. ਕਾਮਞ੍ਚਾਯਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋ ਸਮਨ੍ਤਭਦ੍ਦਕਤ੍ਤਾ ਸਵਨਧਾਰਣਪਰਿਚਯਾਦਿਪਸੁਤਾਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਪਾਮੋਜ੍ਜਕਰੋ, ਯੋਗੀਨਂ ਪਨ ਸਾਤਿਸਯਂ ਪਮੋਦਹੇਤੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਤੇਸਂ ਪਾਮੋਜ੍ਜਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਬਾਹਿਰਕਨਿਕਾਯਨ੍ਤਰਲਦ੍ਧੀਹਿ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਤਾਯ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਸੁਦ੍ਧਵਿਨਿਚ੍ਛਯਤ੍ਤਾ ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ. ਮਹਾਵਿਹਾਰਵਾਸੀਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਪਸ੍ਸਯਭੂਤਂ ਨਿਕਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਦੇਸਨਾਨਯਨਿਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਸਂਵਣ੍ਣਨਾਨਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਤੇਸਂ ਪਾਮੋਜ੍ਜਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਬ੍ਬਸਂਕਿਲੇਸਮਲਵਿਸੁਦ੍ਧਤਾਯ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਾਨਂ ਯੋਗੀਨਂ ਏਕਂਸੇਨ ਤਦਾਵਹਤ੍ਤਾ ਪਾਮੋਜ੍ਜਕਰੋ ਞਾਣੁਤ੍ਤਰੇਹਿ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੇਹਿ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮ੍ਮਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਮਹਾਵਿਹਾਰਵਾਸੀਨਂ ਕਥਾਮਗ੍ਗੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਮੇ ਭਾਸਤੋ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਨਿਸਾਮਯਥਾਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਦਾਨਿ ਗਾਥਾਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਭਾਸਨਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਂ, ‘‘ਕਥਿਤਾਯ ਮਹੇਸਿਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਪਮਾਣਭਾਵਂ, ‘‘ਯਥਾਭੂਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਸੀਲਾਦਿਭੇਦਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਵਿਪਰੀਤਪਿਣ੍ਡਤ੍ਥਂ, ‘‘ਸੁਦੁਲ੍ਲਭਂ…ਪੇ… ਯੋਗਿਨੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ‘‘ਤੇਸਂ ਪਾਮੋਜ੍ਜਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਯੋਜਨਂ, ‘‘ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਥਂ, ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਮਹਾਵਿਹਾਰਵਾਸੀਨਂ ਦੇਸਨਾਨਯਨਿਸ੍ਸਿਤਂ, ਸਕ੍ਕਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਇਮਿਨਾ ਕਰਣਪ੍ਪਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ, ਨਿਸਾਮਯਥ ਸਾਧਵੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਤ੍ਥ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਸਵਨੇ ਸਾਧੁਜਨੇ ਨਿਯੋਜੇਤਿ. ਸਾਧੁਕਂ ਸਵਨਪਟਿਬਦ੍ਧਾ ਹਿ ਸਾਸਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ.

੩. ਵਚਨਤ੍ਥਵਿਭਾਵਨੇਨ ਪਵੇਦਿਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਕਥਾ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਅਭਿਰੁਚਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੀਤਿ ਪਦਤ੍ਥਤੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਵਿਸੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਯਦਿਦਂ ‘‘ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਂ ਭਾਸਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਪਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤ੍ਥ. ਸਬ੍ਬਮਲਵਿਰਹਿਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਰਾਗਾਦਿਮਲੇਹਿ, ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਸਂਕਿਲੇਸਮਲੇਹਿ ਚ ਵਿਰਹਿਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ. ਤਤੋ ਏਵ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਸਬ੍ਬਦਾ ਸਬ੍ਬਥਾ ਚ ਵਿਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮਗ੍ਗਤਿ ਗਵੇਸਤਿ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਅਧਿਗਮੂਪਾਯੋ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋਤਿ ਚ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਤਦੁਪਾਯਤ੍ਤਾ ਪਨ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਮਗ੍ਗੋ, ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਕਥਾਪਬਨ੍ਧੋ ਚ ਤਥਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਸ੍ਵਾਯਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸਤੋ, ਵੇਨੇਯ੍ਯਜ੍ਝਾਸਯਤੋ ਚ ਨਾਨਾਨਯੇਹਿ ਦੇਸਿਤੋ, ਤੇਸੁ ਅਯਮੇਕੋ ਨਯੋ ਗਹਿਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੋ ਪਨਾਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚੀਤਿ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਸੁਤ੍ਤੇ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਤ੍ਤਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਅਵਧਾਰਣੇਨ ਸਮਥਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਸੋ ਹਿ ਤਸ੍ਸਾ ਪਟਿਯੋਗੀ, ਨ ਸੀਲਾਦਿ. ਮਤ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਚ ਵਿਸੇਸਨਿਵਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥੇਨ ਸਵਿਸੇਸਂ ਸਮਾਧਿਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਸੋ ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਭੇਦੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯਾਨਿਕਸ੍ਸ ਦੇਸਨਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਨ ਸਮਾਧਿਮਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਖਣਿਕਸਮਾਧਿਂ ਵਿਨਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਤਿ ਚ ਤਿਵਿਧਾਪਿ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਵ. ਨ ਹਿ ਅਨਿਚ੍ਚਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤੇਨ ਸਚ੍ਚਾਭਿਸਮਯੋ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਯਂ ਪਨ ਗਾਥਾਯਂ ਅਨਿਚ੍ਚਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣਂ ਕਤਂ, ਤਂ ਯਸ੍ਸ ਤਦੇਵ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਪਾਕਟਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਸੋਪਿ ਹਿ ਇਤਰਂ ਲਕ੍ਖਣਦ੍ਵਯਂ ਵਿਭੂਤਤਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸੇਸਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਅਨਿਚ੍ਚਲਕ੍ਖਣਮੇਵ.

ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇ ਤੇਭੂਮਕਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਤੇ ਹਿ ਸਮ੍ਮਸਨੀਯਾ. ਅਨਿਚ੍ਚਾਤਿ ਨ ਨਿਚ੍ਚਾ ਅਦ੍ਧੁਵਾ ਇਤ੍ਤਰਾ ਖਣਭਙ੍ਗੁਰਾਤਿ. ਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਯ. ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਮ੍ਮਸਤਿ. ਅਥ ਪਚ੍ਛਾ ਉਦਯਬ੍ਬਯਞਾਣਾਦੀਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਤ੍ਤਰਕਾਲਂ. ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਅਨਿਚ੍ਚਾਕਾਰਤੋ ਦਿਟ੍ਠੇ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਤੇਭੂਮਕੇ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਸਙ੍ਖਾਤੇ ਦੁਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਞਾਣਂ ਪਟਿਲਭਤਿ. ਏਸ ਮਗ੍ਗੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਏਸ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਵਿਰਾਗਾਦੀਨਂ ਕਾਰਣਭੂਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮੂਪਾਯੋ.

ਝਾਨਪਞ੍ਞਾਵਸੇਨਾਤਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ. ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਪਾਦਕਭੂਤਂ ਝਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਯਮ੍ਹੀਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ. ਝਾਨਞ੍ਚ ਪਞ੍ਞਾ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਯਮਤ੍ਥੋ – ਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾਪੇਤਿ. ਸ ਵੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਨ੍ਤਿਕੇਤਿ ਸੋ ਬ੍ਯਤ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤੀਤਿ.

ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਚੇਤਨਾ. ਸਾ ਹਿ ਅਪਚਯਗਾਮਿਤਾਯ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਆਵਹਤਿ. ਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ. ਜੀਵਿਤਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾਆਜੀਵੋ. ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਅਵਸੇਸਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਾ. ਅਥ ਵਾ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਗਹਣਂ. ‘‘ਯਾ ਚਾਵੁਸੋ ਵਿਸਾਖ, ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਯੋ ਚ ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ, ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੬੨) ਵਚਨਤੋ. ਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾਨਂ ਗਹਣਂ. ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਸਮਾਧਿ ‘‘ਏਵਂਧਮ੍ਮਾ ਤੇ ਭਗਵਨ੍ਤੋ ਅਹੇਸੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੩੭੮) ਵਿਯ. ਤਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ‘‘ਯੋ ਚਾਵੁਸੋ ਵਿਸਾਖ, ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮੋ, ਯਾ ਚ ਸਮ੍ਮਾਸਤਿ, ਯੋ ਚ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ, ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮਸਤੀਨਮ੍ਪਿ ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾਜੀਵਾਨਂ. ਜੀਵਿਤਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਸੀਲਾਦਿਵਸੇਨਾਤਿ ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਵੀਰਿਯਵਸੇਨ. ਸਬ੍ਬਦਾਤਿ ਸਮਾਦਾਨਤੋ ਪਭੁਤਿ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ. ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਪਞ੍ਞਵਾਤਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਸੁਸਮਾਹਿਤੋਤਿ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ ਸਮਾਧਿਨਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਾਹਿਤੋ. ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋਤਿ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਨਾਯ, ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਯ ਪਗ੍ਗਹਿਤਵੀਰਿਯੋ. ਪਹਿਤਤ੍ਤੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤਿਪੇਸਿਤਤ੍ਤਤਾਯ ਕਾਯੇ ਚ ਜੀਵਿਤੇ ਚ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖਚਿਤ੍ਤੋ. ਓਘਨ੍ਤਿ ਕਾਮੋਘਾਦਿਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮ੍ਪਿ ਓਘਂ, ਸਂਸਾਰਮਹੋਘਮੇਵ ਵਾ.

ਏਕਾਯਨੋਤਿ ਏਕਮਗ੍ਗੋ. ਮਗ੍ਗਪਰਿਯਾਯੋ ਹਿ ਇਧ ਅਯਨ-ਸਦ੍ਦੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਪਥਭੂਤੋ ਅਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਗ੍ਗੋ, ਨ ਦ੍ਵੇਧਾਪਥਭੂਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕਂ ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਯਤਿ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਏਕਾਯਨੋ, ਏਕੇਨ ਵਾ ਗਣਸਙ੍ਗਣਿਕਂ ਪਹਾਯ ਵਿਵੇਕਟ੍ਠੇਨ ਅਯਿਤਬ੍ਬੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਏਕਾਯਨੋ, ਅਯਨ੍ਤਿ ਤੇਨਾਤਿ ਵਾ ਅਯਨੋ, ਏਕਸ੍ਸ ਸੇਟ੍ਠਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਯਨੋਤਿ ਏਕਾਯਨੋ, ਤੇਨ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਤ੍ਤਾ, ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ ਅਯਨੋਤਿ ਏਕਾਯਨੋ. ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਰਾਗਾਦਿਮਲੇਹਿ, ਅਭਿਜ੍ਝਾਵਿਸਮਲੋਭਾਦਿਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਚ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਥਾਯ ਵਿਸੁਜ੍ਝਨਤ੍ਥਾਯ. ਯਦਿਦਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤੋ, ਯੇ ਇਮੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਰਣਲਕ੍ਖਣੇਨ ਮਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਚ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਕਾਯਾਦਿਵਿਸਯਭੇਦੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਤ੍ਤਾ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾਦੀਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਦਾਭਿਰਤਿਆਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਪ੍ਪਮਾਦਾਭਿਰਤਿਆਦਿਵਸੇਨਾਪਿ ਹਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋ ਦੇਸਿਤੋ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਅਪ੍ਪਮਾਦਰਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਮਾਦੇ ਭਯਦਸ੍ਸਿ ਵਾ;

ਅਭਬ੍ਬੋ ਪਰਿਹਾਨਾਯ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸੇਵ ਸਨ੍ਤਿਕੇ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੩੨);

੪. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਸਂ ਗਾਥਾਯਂ. ਉਪਰਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਗਾਥਾਯ ਵਿਤ੍ਥਾਰਸਂਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸਪਟਿਨਿਦ੍ਦੇਸਟ੍ਠਾਨਿਯਾ, ਤਤੋ ਸਂਖਿਤ੍ਤਤਰਾ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਉਦ੍ਦੇਸਟ੍ਠਾਨਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਵਣ੍ਣਨਾ’’ਤਿ. ਯਥਾਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਹਿ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦੇਸਪਟਿਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਸੁਕਰਾ, ਸੁਬੋਧਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੀਲੇਤਿ ਕੁਸਲਸੀਲੇ. ਯਦਿਪਿ ‘‘ਕਤਮੇ ਚ, ਥਪਤਿ, ਅਕੁਸਲਾ ਸੀਲਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾਪਿ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਆਗਤਾ. ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਯ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਭਾਵਨਾਯ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯੋਗ੍ਯਤਾਯ ਕਿਰਿਯਸੀਲਾਨਮ੍ਪਿ ਅਸਮ੍ਭਵੋ, ਕੁਤੋ ਇਤਰੇਸਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਸੀਲਮੇਵੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਸੀਲਂ ਪਰਿਪੂਰਯਮਾਨੋਤਿਆਦੀਸੁ ਪਰਿਪੂਰਯਮਾਨੋਤਿ ਪਰਿਪਾਲੇਨ੍ਤੋ, ਪਰਿਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ ਵਾ, ਸਬ੍ਬਭਾਗੇਹਿ ਸਂਵਰਨ੍ਤੋ, ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਥਾਭੂਤੋ ਹਿ ਤਂ ਅਵਿਜਹਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ‘‘ਸੀਲੇ’’ਤਿ ਹਿ ਇਦਂ ਆਧਾਰੇ ਭੁਮ੍ਮਂ. ਪਤਿਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਦੁਵਿਧਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਨਿਸ੍ਸਯੂਪਨਿਸ੍ਸਯਭੇਦਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਤਿਟ੍ਠਾ ਲੋਕਿਯਾ, ਇਤਰਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਅਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਗਹਣੇ. ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਨ ਗਹਣੇ ਯਥਾ ਲੋਕਿਯਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਸੁ ਸਹਜਾਤਾਨਂ, ਪੁਰਿਮਪਚ੍ਛਿਮਾਨਞ੍ਚ ਵਸੇਨ ਨਿਸ੍ਸਯੂਪਨਿਸ੍ਸਯਪਤਿਟ੍ਠਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਏਵਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੇਸੁ ਹੇਟ੍ਠਿਮਮਗ੍ਗਫਲਸੀਲਵਸੇਨ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ‘‘ਪਤਿਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿ ਚ ਪਦਸ੍ਸ ਯਦਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਤਿਟ੍ਠਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਤਦਾ ‘‘ਸਦ੍ਧਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਟ੍ਠਾ. ੧.੧.੪੨੩) ਵਿਯ ਪੁਰਿਮਕਾਲਕਿਰਿਯਾਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਖੋ ਪਨਸ੍ਸ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ ਆਜੀਵੋ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੪੩੧). ਯਦਾ ਪਨ ਨਿਸ੍ਸਯਪਤਿਟ੍ਠਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਤਦਾ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੦੪; ੩.੪੨੧; ਸਂ. ਨਿ. ੪.੬੦) ਵਿਯ ਸਮਾਨਕਾਲਕਿਰਿਯਾਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾਦਯੋ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦੀਨਂ ਸਹਜਾਤਵਸੇਨੇਵ ਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ.

ਨਰਤਿ ਨੇਤੀਤਿ ਨਰੋ, ਪੁਰਿਸੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਪਠਮਪਕਤਿਭੂਤੋ ਸਤ੍ਤੋ, ਇਤਰਾਯ ਪਕਤਿਯਾ ਸੇਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਪੁਰਿ ਉਚ੍ਚੇ ਠਾਨੇ ਸੇਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ‘‘ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਵਂ ਨਯਨਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਨਰੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪੁਤ੍ਤਭਾਤੁਭੂਤੋਪਿ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਮਾਤੁਜੇਟ੍ਠਭਗਿਨੀਨਂ ਨੇਤੁਟ੍ਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪਗੇਵ ਇਤਰੋ ਇਤਰਾਸਂ. ਨਰੇਨ ਯੋਗਤੋ, ਨਰਸ੍ਸ ਅਯਨ੍ਤਿ ਵਾ ਨਾਰੀ, ਇਤ੍ਥੀ. ਸਾਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਕਾਮਂ ਤਣ੍ਹਾਜਟਾਵਿਜਟਨਸਮਤ੍ਥਤਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਪਧਾਨਮੇਵ ਪਨ ਸਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਰੋ’’ਤਿ ਆਹ ਯਥਾ ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੧੫੭, ੨੫੫). ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਅਵਿਭਾਗੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਯਾਯੋ ਅਯਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨਰੋਤਿ ਸਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਪਞ੍ਞੋਤਿ ਵਿਪਾਕਭੂਤਾਯ ਸਹ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸਪਞ੍ਞੋ. ਤਾਯ ਹਿ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਨ੍ਤਾਨਵਸੇਨ ਬਹੁਲਂ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯ ਅਯਂ ਸਤ੍ਤੋ ਸਵਿਸੇਸਂ ‘‘ਸਪਞ੍ਞੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤਿ. ਵਿਪਾਕਪਞ੍ਞਾਪਿ ਹਿ ਸਨ੍ਤਾਨਵਿਸੇਸਨੇਨ ਭਾਵਨਾਪਞ੍ਞੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਹੋਤਿ ਅਹੇਤੁਕਦ੍ਵਿਹੇਤੁਕਾਨਂ ਤਦਭਾਵਤੋ. ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਚ ਤਂਤਂਕਿਚ੍ਚਕਾਰਿਕਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਸੇਨ ‘‘ਸਪਞ੍ਞੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਨਿਪਕ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਾਰਿਹਾਰਿਕਪਞ੍ਞਾ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਵਿਪਾਕਪਞ੍ਞਾਵਸੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਕਮ੍ਮਜਤਿਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਜਾਯ ਤਿਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਂ ਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਏਵਂ ਤਿਹੇਤੁਕ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਪਞ੍ਞਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ. ਨ ਹਿ ਪਞ੍ਞਾ ਤਿਹੇਤੁਕਾ ਅਤ੍ਥਿ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਪਞ੍ਞਾ ‘‘ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਂ ਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਤਂਮੂਲਕਤ੍ਤਾ, ਨ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਣੇ ਪਵਤ੍ਤਾ ਏਵ.

ਚਿਨ੍ਤੇਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਸਮਾਧਿ. ਸੋ ਹਿ ਸਾਤਿਸਯਂ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਨਕਿਚ੍ਚੋ. ਨ ਹਿ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਵਿਨਾ ਸਮਾਧਿਨਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤਿ, ਸਮਾਧਿ ਪਨ ਤੇਹਿ ਵਿਨਾਪਿ ਸਾਧੇਤੀਤਿ. ਪਗੁਣਬਲਵਭਾਵਾਪਾਦਨੇਨ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਚਿਤਂ, ਤਥਾ ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਚਿਨੋਤੀਤਿਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਸਮਾਧਿ. ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦਿਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਵਿਚਿਤ੍ਤਤਾਯ, ਇਦ੍ਧਿਵਿਧਾਦਿਚਿਤ੍ਤਕਰਣੇਨ ਚ ਸਮਾਧਿ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਨਾਪਿ ਪਰੋਪਦੇਸੇਨਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਯੋ ਲਬ੍ਭਤੇਵ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸੀਸੇਨ ਹੇਤ੍ਥ ਸਮਾਧਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ’’ਤਿ. ਯਥਾਸਭਾਵਂ ਪਕਾਰੇਹਿ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਪਞ੍ਞਾ. ਸਾ ਯਦਿਪਿ ਕੁਸਲਾਦਿਭੇਦਤੋ ਬਹੁਵਿਧਾ. ‘‘ਭਾਵਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਨ ਵਚਨਤੋ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵਿਪਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਭਾਵਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਇਦਂ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਭਾਵਯਂ, ਪਞ੍ਞਞ੍ਚ ਭਾਵਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਯਿਦਂ ਦ੍ਵਯਂ ਕਿਂ ਲੋਕਿਯਂ, ਉਦਾਹੁ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ? ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਨਿਦ੍ਦੇਸਤੋ. ਤਂ ਹਿ ਭਾਵਯਮਾਨੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਤਣ੍ਹਾਜਟਂ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਵਿਜਟੇਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਲੋਕਿਯਂ. ਨਾਨਨ੍ਤਰਿਯਭਾਵੇਨ ਪਨੇਤ੍ਥ ਲੋਕਿਯਾਪਿ ਗਹਿਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ ਲੋਕਿਯਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਵਿਨਾ ਤਦਭਾਵਤੋ. ਸਮਥਯਾਨਿਕਸ੍ਸ ਹਿ ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਭੇਦਂ ਸਮਾਧਿਂ ਇਤਰਸ੍ਸ ਖਣਿਕਸਮਾਧਿਂ, ਉਭਯੇਸਮ੍ਪਿ ਵਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਤ੍ਤਯਂ ਵਿਨਾ ਨ ਕਦਾਚਿਪਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਧਿਗਮੋ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮਾਧਿਞ੍ਚੇਵ ਵਿਪਸ੍ਸਨਞ੍ਚ ਭਾਵਯਮਾਨੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਾ ਲੋਕਿਯਾ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਤਦਾ ‘‘ਭਾਵਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਭਾਵਨਾਕਿਰਿਯਾਯ ਹੇਤੁਭਾਵਕਥਨਂ, ਭਾਵਨਾਹੇਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਂਭਾਵਨਾਹੇਤੁਕਾ ਹਿ ਵਿਜਟਨਕਿਰਿਯਾਤਿ. ਯਦਾ ਪਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਤਦਾ ਕੇਵਲਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਭਾਵਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਤਦੁਭਯਭਾਵਨਾਸਮਕਾਲਮੇਵ ਹਿ ਤਣ੍ਹਾਜਟਾਵਿਜਟਨਂ.

‘‘ਆਤਾਪੀ ਨਿਪਕੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਭਾਵਨਾਯ ਉਪਕਾਰਕਧਮ੍ਮਕਿਤ੍ਤਨਂ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਵੀਰਿਯਂ ਸਤਿ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਇਮੇ ਤਯੋ ਧਮ੍ਮਾ ਬਹੂਪਕਾਰਾ. ਵੀਰਿਯੂਪਤ੍ਥਦ੍ਧਞ੍ਹਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਾਨੁਪਾਲਿਤਂ ਨ ਪਰਿਪਤਤਿ, ਉਪਰਿ ਚ ਵਿਸੇਸਂ ਆਵਹਤਿ. ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਚੇਤ੍ਥ ਸਦ੍ਧਾਸਿਦ੍ਧਿ, ਸਦ੍ਧੂਪਨਿਸ੍ਸਯਤ੍ਤਾ ਸੀਲਸ੍ਸ, ਵੀਰਿਯਾਦਿਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਚ. ਨ ਹਿ ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯਵਤ੍ਥੁਂ ਅਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵੀਰਿਯਾਦਯੋ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਸਮਾਧਿਪਿ. ਯਥਾ ਹਿ ਹੇਤੁਭਾਵਤੋ ਵੀਰਿਯਾਦੀਹਿ ਸਦ੍ਧਾਸਿਦ੍ਧਿ, ਏਵਂ ਫਲਭਾਵਤੋ ਤੇਹਿ ਸਮਾਧਿਸਿਦ੍ਧਿ. ਵੀਰਿਯਾਦੀਸੁ ਹਿ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁ ਸਮਾਧਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਵ ਹੋਤਿ ਅਸਮਾਹਿਤਸ੍ਸ ਤਦਭਾਵਤੋ. ਕਥਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਤਿਸਿਦ੍ਧਿ? ਨਿਪਕਗ੍ਗਹਣਤੋ. ਤਿਕ੍ਖਵਿਸਦਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਹਿ ਸਤਿ ‘‘ਨੇਪਕ੍ਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਥਾਹ ‘‘ਪਰਮੇਨ ਸਤਿਨੇਪਕ੍ਕੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’’ਤਿ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਨੇਪਕ੍ਕਂ ਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਤਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਸਤਿਪਿ ਗਹਿਤਾਵ ਹੋਤਿ. ਨ ਹਿ ਸਤਿਵਿਰਹਿਤਾ ਪਞ੍ਞਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ. ਅਪਰੇ ਪਨ ‘‘ਸਪਞ੍ਞੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਪਾਰਿਹਾਰਿਕਪਞ੍ਞਾਪਿ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ‘‘ਨਿਪਕੋ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ‘‘ਸਤੋ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਯਦਿਪਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਹਾਨਂ ਆਤਾਪਨਂ, ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦੀਨਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੇਵ. ਆਤਪ੍ਪਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਪਨ ਆਤਾਪਸਦ੍ਦੋ ਵੀਰਿਯੇਯੇਵ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਤਾਪੀਤਿ ਵੀਰਿਯਵਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਪ੍ਪਹਾਨੇ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਬ੍ਭੁਸ੍ਸਹਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਸਾਤਿਸਯਂ ਤਦਾਤਾਪਨਨ੍ਤਿ ਵੀਰਿਯਮੇਵ ਤਥਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞੇ ਧਮ੍ਮਾ. ਆਤਾਪੀਤਿ ਚਾਯਮੀਕਾਰੋ ਪਸਂਸਾਯ, ਅਤਿਸਯਸ੍ਸ ਵਾ ਦੀਪਕੋ. ਵੀਰਿਯਵਾਤਿ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋਪਿ ਤਦਤ੍ਥੋ ਏਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤੇਨ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਸਮਙ੍ਗਿਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਆਤਾਪਨਪਰਿਤਾਪਨਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ. ਆਤਾਪਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਆਰਮ੍ਭ ਧਾਤੁਮਾਹ ਆਦਿਤੋ ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ, ਪਰਿਤਾਪਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਨਿਕ੍ਕਮਪਰਕ੍ਕਮਧਾਤੁਯੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਤਂ, ਉਪਰੂਪਰਿ ਵਿਸੇਸਪ੍ਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਉਪਾਦਾਯ. ਨਿਪਯਤਿ ਵਿਸੋਸੇਤਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖਂ, ਤਤੋ ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਪਾਤਿ ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਨਿਪਕੋ, ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਪਰਿਹਰਣੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਪਾਰਿਹਾਰਿਕਾ.

ਅਭਿਕ੍ਕਮਾਦੀਨਿ ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਾਨਿ ਸਾਤ੍ਥਕਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਾਦਿਵਸੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਨੇਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਪਰਿਣਾਯਿਕਾ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਵਾ ਉਗ੍ਗਹੋ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾ ਭਾਵਨਾਰਮ੍ਭੋ ਮਨਸਿਕਾਰਵਿਧਿ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰਿਤਾ ਸਾਤਚ੍ਚਕਾਰਿਤਾ ਸਪ੍ਪਾਯਕਾਰਿਤਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਕੁਸਲਤਾ ਪਹਿਤਤ੍ਤਤਾ ਅਨ੍ਤਰਾਅਸਙ੍ਕੋਚੋ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਮਤ੍ਤਪਟਿਪਾਦਨਾ ਵੀਰਿਯਸਮਤਾਪਾਦਨਂ ਵੀਰਿਯਸਮਤਾਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਕਿਚ੍ਚਾਨਂ ਪਰਿਣਾਯਿਕਾ ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਪਰਿਣਾਯਿਕਾ. ਭਯਂ ਇਕ੍ਖਤੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਸਾਧਾਰਣਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਲਕ੍ਖਣਕਥਨੇਨ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾਵ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵੋ, ਨ ਭਿਕ੍ਖਕਭਿਨ੍ਨਪਟਧਰਾਦਿਭਾਵੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਵਂ ਹਿ ਕਤਕਿਚ੍ਚਾਨਂ ਸਾਮਣੇਰਾਦੀਨਂ, ਪਟਿਪਨ੍ਨਾਨਞ੍ਚ ਅਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਕਤੋ ਹੋਤਿ. ਇਧ ਪਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਕਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਭਿਨ੍ਦਤਿ ਪਾਪਕੇ ਅਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁ. ਸੋ ਇਮਂ ਵਿਜਟਯੇਤਿ ਯੋ ਨਰੋ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞੋ ਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਆਤਾਪੀ ਨਿਪਕੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਞ੍ਚ ਭਾਵਯਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮਂ ਤਣ੍ਹਾਜਟਂ ਵਿਜਟਯੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਇਦਾਨਿ ਤਮ੍ਪਿ ਵਿਜਟਨਂ ਵੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬਵਿਜਟਨੇਨ ਉਪਮੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਗਾਥਾਯ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਸੀਲਾਦਿਧਮ੍ਮੇ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਚ ਸੀਲੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਯੋਗਾਵਚਰਸਨ੍ਤਾਨਗਤਾ ਨਾਨਾਕ੍ਖਣਿਕਾ ਮਿਸ੍ਸਕਾ ਸੀਲਾਦਿਧਮ੍ਮਾ ਗਾਥਾਯ ਗਹਿਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਏਕਚ੍ਚਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਛਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਨ ਹਿ ਤੇ ਛ ਧਮ੍ਮਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਗਾਥਾ ਭਾਸਿਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਉਪਮਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਨਿਸਿਤਨ੍ਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਨਿਸਿਤਂ, ਅਤਿਵਿਯ ਤਿਖਿਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਸਾਨਸਿਲਾਯਂ ਨਿਸਿਤਤਰਭਾਵਕਰਣਂ, ਬਾਹੁਬਲੇਨ ਚਸ੍ਸ ਉਕ੍ਖਿਪਨਨ੍ਤਿ ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਂ ਅਤ੍ਥਾਪਨ੍ਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਤਦੁਭਯਂ ਉਪਮੇਯ੍ਯੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮਾਧਿਸਿਲਾਯਂ ਸੁਨਿਸਿਤਂ…ਪੇ… ਪਞ੍ਞਾਹਤ੍ਥੇਨ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਮਾਧਿਗੁਣੇਨ ਹਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਤਿਕ੍ਖਭਾਵੋ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਸਮਾਹਿਤੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੫; ੪.੯੯; ੫.੧੦੭੧; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੪੦; ਮਿ. ਪ. ੨.੧.੧੪). ਵੀਰਿਯਞ੍ਚਸ੍ਸਾ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਕਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ. ਵਿਜਟੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵਿਜਟੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ. ਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਹਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯ ਯੋਗਾਵਚਰੋ ਤਣ੍ਹਾਜਟਂ ਵਿਜਟੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ. ਵਿਜਟਨਂ ਚੇਤ੍ਥ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪਦਾਲੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋ, ਅਗ੍ਗੋ ਚ ਸੋ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋ ਚਾਤਿ ਅਗ੍ਗਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋ, ਅਗ੍ਗਾ ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਅਗ੍ਗਦਕ੍ਖਿਣਾ, ਤਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਅਗ੍ਗਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋ.

੫. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਸਂ ਗਾਥਾਯਂ. ਅਯਨ੍ਤਿ ‘‘ਨਰੋ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੋ ਯੋਗਾਵਚਰੋ. ਪੁਨ ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਸਂ ਪਞ੍ਞਾਯਂ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ. ਕਤ੍ਤਰਿ ਚੇਤਂ ਸਾਮਿਵਚਨਂ, ਅਨੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਰਣੀਯਂ ਨਤ੍ਥਿ ਵਿਸੇਸਾਧਾਨਸ੍ਸ ਤਿਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਞ੍ਞਾਯ ਅਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਰਿਮਕਮ੍ਮਾਨੁਭਾਵੇਨੇਵ ਹਿਸ੍ਸ ਸਾ ਸਿਦ੍ਧਾ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਤਿ ਯੋਗਿਨਾ. ਭਾਵਨਾਯਂ ਸਤਤਪਵਤ੍ਤਿਤਵੀਰਿਯਤਾਯ ਸਾਤਚ੍ਚਕਾਰਿਨਾ. ਪਞ੍ਞਾਵਸੇਨਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨੇਪਕ੍ਕਸਙ੍ਖਾਤਪਞ੍ਞਾਵਸੇਨ. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਜਾਨਵਸੇਨੇਵ ਕਰਣਸੀਲੋ, ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਮ੍ਪਜਾਨਸ੍ਸ ਵਾ ਅਸਮ੍ਮੋਹਸ੍ਸ ਕਾਰਕੋ ਉਪ੍ਪਾਦਕੋਤਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ, ਤੇਨ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰਿਨਾ. ਅਤ੍ਰਾਤਿ ਅਸ੍ਸਂ ਗਾਥਾਯਂ. ਸੀਲਾਦਿਸਮ੍ਪਾਦਨੇ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਤੇਸਂ ਅਙ੍ਗਭਾਵਤੋ ਤਂ ਵਿਸੁਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਮੁਖੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

‘‘ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀ’’ਤਿ ਅਵਿਭਾਗਤੋ ਦੇਸਨਾਯ ਪਿਣ੍ਡਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਂ ਵਿਭਾਗਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਤਿ ਏਤ੍ਤਕਾਯ ਦੇਸਨਾਯ. ਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਸਿਕ੍ਖਨਂ ਚੇਤ੍ਥ ਆਸੇਵਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਸੀਲਾਦਿਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਂਵਰਣਾਦਿਵਸੇਨ ਆਸੇਵਨ੍ਤੋ ਤੇ ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਾਸਨਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਾਸਨਂ. ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਬਲਵਕਾਰਣਂ. ਵਜ੍ਜਨਂ ਅਨੁਪਗਮਨਂ. ਸੇਵਨਾ ਭਾਵਨਾ. ਪਟਿਪਕ੍ਖੋਤਿ ਪਹਾਯਕਪਟਿਪਕ੍ਖੋ. ਯਦਿਪਿ ਗਾਥਾਯਂ ‘‘ਸੀਲੇ’’ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ‘‘ਅਧਿਸੀਲੇ’’ਤਿ. ਤਂ ਪਨ ਤਣ੍ਹਾਜਟਾਵਿਜਟਨਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਾਭੂਤਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੀਲੇਨ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ ਪਕਾਸਿਤਾ’’ਤਿ. ਭਵਗਾਮਿ ਹਿ ਸੀਲਂ ਸੀਲਮੇਵ, ਵਿਭਵਗਾਮਿ ਸੀਲਂ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ. ਸਾਮਞ੍ਞਜੋਤਨਾ ਹਿ ਵਿਸੇਸੇ ਅਵਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸਸਿਕ੍ਖਾਸੁਪਿ.

ਸੀਲੇਨਾਤਿ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਭੂਤੇਨ ਸੀਲੇਨ. ਤਂ ਹਿ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਤਾਯ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਤਂ ਪਕਾਸੇਤਿ, ਨ ਯਮਨਿਯਮਾਦਿਮਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੀਲਞ੍ਚ ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਸਬ੍ਬਪਾਪਸ੍ਸ ਅਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਚ. ਕੁਸਲਾਨਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਕੁਸਲਾਨਂ. ਕੁਸਲਾਨਨ੍ਤਿ ਵਾ ਅਨਵਜ੍ਜਾਨਂ. ਤੇਨ ਅਰਿਯਫਲਧਮ੍ਮਾਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਸਿਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ. ਸਬ੍ਬਪਾਪਸ੍ਸ ਅਕਰਣਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾਪਿ ਸਾਵਜ੍ਜਸ੍ਸ ਅਕਿਰਿਯਾ ਅਨਜ੍ਝਾਪਜ੍ਜਨਂ. ਏਤੇਨ ਚਾਰਿਤ੍ਤਵਾਰਿਤ੍ਤਭੇਦਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸੀਲਸ੍ਸ ਗਹਣਂ ਕਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਕਰਣਮ੍ਪਿ ਹਿ ਸਾਵਜ੍ਜਮੇਵਾਤਿ. ਆਦਿਵਚਨਤੋਤਿ ਗਾਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਨਂ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਵਚਨਤੋ. ਆਦਿਭਾਵੋ ਚਸ੍ਸ ਤਮ੍ਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਆਦੀਨਂ ਵਾ ਵਚਨਂ ਆਦਿਵਚਨਂ. ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ‘‘ਸੀਲਂ ਸਮਾਧਿ ਪਞ੍ਞਾ ਚ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਚ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੮੬) ਏਵਮਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸੀਲਸ੍ਸ ਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਦਿਹੇਤੂਨਂ ਦੂਰੀਕਰਣਤੋ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਦਿਗੁਣਾਵਹਂ. ‘‘ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਦਿਗੁਣਾਵਹਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਨ ਕੇਵਲਂ ਸੀਲਸ੍ਸ ਕਲ੍ਯਾਣਤਾਵ ਵਿਭਾਵਿਤਾ, ਅਥ ਖੋ ਆਦਿਭਾਵੋਪੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤੇ (ਪਰਿ. ੩੬੬) ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਦੀਨਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਪਰਿਯੋਸਾਨਾਨਂ ਪਰਮ੍ਪਰਪਚ੍ਚਯਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸਮਾਧਿਨਾਤਿ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਭੂਤੇਨ ਸਮਾਧਿਨਾ. ਸਕਲਂ ਸਾਸਨਂ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਗਾਥਾਯ ਆਦਿਪਦੇਨ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸੀਲਸ੍ਸ, ਤਤਿਯਪਦੇਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਮਜ੍ਝੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬੋ ਸਮਾਧਿ ਪਾਰਿਸੇਸਤੋ ਦੁਤਿਯਪਦੇਨ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ‘‘ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ ਹਿ ਸਮਾਧਿ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਕੁਸਲਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਪਰਿਯਾਯਤ੍ਤਾ. ਪੁਬ੍ਬੂਪਨਿਸ੍ਸਯਵਤੋ ਹਿ ਸਮਾਹਿਤਤਾਦਿਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਮੇਨ ਅਭਿਨੀਹਾਰਕ੍ਖਮਤਾ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਇਦ੍ਧਿਵਿਧਾਦਿਗੁਣਾਵਹਤ੍ਤਂ, ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਅਧਿਗਤਾਯ ਯਦਤ੍ਥਂ ਪਬ੍ਬਜਤਿ, ਤਂ ਪਰਿਯੋਸਿਤਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਨਿਸਂਸਮਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਵੁਸ੍ਸਤਿ ਸਦ੍ਧਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ ਪਞ੍ਞੁਤ੍ਤਰਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਸਾਰ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੨੪੫). ਸਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਚਿਤ੍ਤਂ, ਸਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨੇਨ ਵਿਸੋਧਨਂ ਸਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯੋਦਾਪਨਂ. ਏਵਂ ਪਨ ਪਞ੍ਞਾਕਿਚ੍ਚੇ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਉਤ੍ਤਰਿ ਕਰਣੀਯਾਭਾਵਤੋ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞੁਤ੍ਤਰਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਾਦਿਭਾਵਾਵਹਨਤੋਤਿ ਯਾਦਿਸੋ ਇਟ੍ਠੇਸੁ, ਲਾਭਾਦੀਸੁ ਚ ਅਨੁਨਯਾਭਾਵਤੋ, ਤਾਦਿਸੋ ਅਨਿਟ੍ਠੇਸੁ, ਅਲਾਭਾਦੀਸੁ ਚ ਪਟਿਘਾਭਾਵਤੋ. ਤਤੋ ਏਵ ਵਾ ਯਾਦਿਸੋ ਅਨਾਪਾਥਗਤੇਸੁ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠੇਸੁ, ਤਾਦਿਸੋ ਆਪਾਥਗਤੇਸੁਪੀਤਿ ਤਾਦੀ. ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਤਾਦਿਭਾਵੋ, ਤਸ੍ਸ ਆਵਹਨਤੋ. ਵਾਤੇਨਾਤਿ ਵਾਤਹੇਤੁ. ਨ ਸਮੀਰਤੀਤਿ ਨ ਚਲਤਿ. ਨ ਸਮਿਞ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਕੁਤੋ ਚਲਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਤਥਾਤਿ ਯਥਾ ਸੀਲਾਦਯੋ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਪਕਾਸਕਾ, ਤਥਾ ਤੇਵਿਜ੍ਜਤਾਦੀਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸ੍ਸਾਤਿ ਤੇਸਂ ਪਕਾਸਨਾਕਾਰੂਪਸਂਹਾਰਤ੍ਥੋ ਤਥਾ-ਸਦ੍ਦੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਸੀਲਂ ਵਿਸੁਜ੍ਝਮਾਨਂ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਬਲੇਨ, ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਞਾਣਬਲੇਨ ਚ ਸਂਕਿਲੇਸਮਲਤੋ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤਿ ਪਾਰਿਪੂਰਿਞ੍ਚ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾ ਸਿਜ੍ਝਮਾਨਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭਾਵੇਨ ਸਤਿਬਲਂ, ਞਾਣਬਲਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਵਿਜ੍ਜਤ੍ਤਯੂਪਨਿਸ੍ਸਯਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ ਸਭਾਗਹੇਤੁਸਮ੍ਪਾਦਨਤੋ. ਸਤਿਨੇਪਕ੍ਕੇਨ ਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਵਿਜ੍ਜਾਸਿਦ੍ਧਿ, ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞੇਨ ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚੇਸੁ ਸੁਦਿਟ੍ਠਕਾਰਿਤਾਪਰਿਚਯੇਨ ਚੁਤੂਪਪਾਤਞਾਣਾਨੁਬਨ੍ਧਾਯ ਦੁਤਿਯਵਿਜ੍ਜਾਸਿਦ੍ਧਿ, ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਾਭਾਵੇਨ ਸਂਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਵਿਵਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਯਤਾਵਸੇਨ ਅਜ੍ਝਾਸਯਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਤਤਿਯਵਿਜ੍ਜਾਸਿਦ੍ਧਿ. ਪੁਰੇਤਰਂ ਸਿਦ੍ਧਾਨਂ ਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਨਂ ਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਵਿਨਾ ਸੀਲਸ੍ਸ ਆਸਵਕ੍ਖਯਞਾਣੂਪਨਿਸ੍ਸਯਤਾ ਸੁਕ੍ਖਵਿਪਸ੍ਸਕਖੀਣਾਸਵੇਹਿ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾ ਵਿਯ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਨਂ ਸੀਲਂ ਨ ਸਭਾਗਹੇਤੂਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨ ਤਤੋ ਪਰ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸਮਾਹਿਤੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੫; ੪.੯੯; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੪੦; ਮਿ. ਪ. ੨.੧.੧੪) ਵਚਨਤੋ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਦਾ ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਤਾਯ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ. ਪਞ੍ਞਾ ਵਿਯ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਨਂ ਸਮਾਧਿ ਨ ਸਭਾਗਹੇਤੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨ ਤਤੋ ਪਰ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਯੋਗਾ ਵੇ ਜਾਯਤੇ ਭੂਰੀ’’ਤਿ (ਧ. ਪ. ੨੮੨) ਵਚਨਤੋ ਪੁਬ੍ਬਯੋਗੇਨ, ਗਰੁਵਾਸਦੇਸਭਾਸਾਕਓਸਲ੍ਲਉਗ੍ਗਹਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਦੀਹਿ ਚ ਪਰਿਭਾਵਿਤਾ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪਭੇਦਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਯੋਪਿ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਨਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ, ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪਭੇਦਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਿਕਕਾਰਣਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਿਯ ‘‘ਨ ਤਤੋ ਪਰ’’ਨ੍ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਾਰਣੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਸੀਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਞ੍ਹਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਯਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਵਿਜਮ੍ਭਨਭੂਤਾ ਅਨਵਸੇਸਾ ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਨ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਨ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਦਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ. ਸਤਿਪਿ ਵਿਜ੍ਜਾਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞੇਕਦੇਸਭਾਵੇ ਸੀਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮੁਦਾਗਤਾ ਏਵ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਗਹਿਤਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮੁਦਾਗਤਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਏਵ ਤਾਸਂ ਪਟਿਲਭਿਤਬ੍ਬਤੋ, ਏਵਂ ਸੀਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮੁਦਾਗਤਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮੁਦਾਗਤਾ ਚ ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮੇਨੇਵ ਤਾਸਂ ਅਧਿਗਮੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਸਮਧਿਗਮਸਦਿਸਾ ਹਿ ਇਮੇਸਂ ਅਰਿਯਾਨਂ ਇਮੇ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਾਤਿ. ਵਿਨਯਸੁਤ੍ਤਾਭਿਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤੇਵਿਜ੍ਜਤਾਦੀਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਤਾਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਿਧਿਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸੀਲਸ੍ਸ ਕਾਮਸੇਵਨਾਭਾਵਤੋ ਸੀਲੇਨ ਪਠਮਨ੍ਤਵਿਵਜ੍ਜਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਮਹੇਤੁ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਵਸੇਨਾਪਿ ਅਸੁਦ੍ਧਪਯੋਗਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਝਾਨਸੁਖਲਾਭਿਨੋ ਕਾਯਕਿਲਮਥਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵੋ ਏਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸਮਾਧਿਨਾ ਦੁਤਿਯਨ੍ਤਵਿਵਜ੍ਜਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਝਾਨਸਮੁਟ੍ਠਾਨਪਣੀਤਰੂਪਫੁਟਕਾਯਤ੍ਤਾ. ਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ. ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ਹਿ ਏਕਂਸਤੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋਵ ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਲੋਕਿਯਪਞ੍ਞਾਵਸੇਨਪਿ ਅਨ੍ਤਦ੍ਵਯਵਿਵਜ੍ਜਨਂ ਵਿਭਾਵੇਤਬ੍ਬਂ.

ਸੀਲਂ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਕਾਮਸੁਗਤੀਸੁਯੇਵ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਪਨਤੋ ਚਤੂਹਿ ਅਪਾਯੇਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੀਲੇਨ ਅਪਾਯਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨੁਪਾਯੋ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਨ ਹਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਪਟਿਵਿਰਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿਪਰਿਕਿਲੇਸਂ ਆਵਹਤਿ. ਸਮਾਧਿ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਮਹਗ੍ਗਤਭੂਮਿਯਂਯੇਵ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਪਨੇਨ ਸਕਲਕਾਮਭਵਤੋ ਵਿਮੋਚੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮਾਧਿਨਾ ਕਾਮਧਾਤੁਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨੁਪਾਯੋ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਨ ਹਿ ਕਾਮਾਵਚਰਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨੁਬਲਪ੍ਪਦਾਯੀਨਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਕਂ ਝਾਨਂ ਕਾਮਧਾਤੁਪਰਿਕਿਲੇਸਾਵਹਂ ਹੋਤਿ. ਨ ਚੇਤ੍ਥ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਂ, ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਨਾਪਿ ‘‘ਸੀਲੇਨੇਵ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਪਾਯਭਵਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਨਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਤਾ’’ਤਿ ਵਚਨੋਕਾਸੋ. ਸੁਗਤਿਭਵਮ੍ਪਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਗ੍ਗਤਿਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨੇ ਕਾ ਕਥਾਤਿ. ਸਬ੍ਬਭਵਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨੁਪਾਯੋਤਿ ਕਾਮਭਵਾਦੀਨਂ ਨਵਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਭਵਾਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨੁਪਾਯੋ ਸੀਲਸਮਾਧੀਹਿ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਪਿ ਭਵਾ ਅਨਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਏਵ, ਕਾਰਣਸ੍ਸ ਅਪਹੀਨਤ੍ਤਾ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਨਸ੍ਸ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਤੇ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਏਵ.

ਤਦਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਨਵਸੇਨਾਤਿ ਦੀਪਾਲੋਕੇਨੇਵ ਤਮਸ੍ਸ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਵਤ੍ਥੁਗਤੇਨ ਤੇਨ ਤੇਨ ਕੁਸਲਙ੍ਗੇਨ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਕੁਸਲਙ੍ਗਸ੍ਸ ਪਹਾਨਵਸੇਨ. ਸਮਾਧਿਨਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਪ੍ਪਹਾਨਵਸੇਨਾਤਿ ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਭੇਦੇਨ ਸਮਾਧਿਨਾ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਵਾਰਣੇਨ ਘਟਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇਵ ਜਲਤਲੇ ਸੇਵਾਲਸ੍ਸ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਨੀਵਰਣਾਦਿਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਨਵਸੇਨ. ਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ. ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਪ੍ਪਹਾਨਵਸੇਨਾਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾਨਂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਤਂਤਂਮਗ੍ਗਵਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਂ ਪਹਾਨਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ੨੭੭) ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯਪਕ੍ਖਿਯਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਗਣਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਪ੍ਪਹਾਨਵਸੇਨ.

ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਪਟਿਪਕ੍ਖੋਤਿ ਸਂਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵਾ ਯੋ ਕਾਯਵਚੀਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਸੀਲੇਨ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਸੀਲਸ੍ਸ. ਓਕਾਸਾਦਾਨਵਸੇਨ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤੇ ਕੁਸਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ. ਤਂ ਸਮਾਧਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮਾਧਿਨਾ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ, ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਹਾਯਕਤ੍ਤਾ. ਅਪ੍ਪਹੀਨਭਾਵੇਨ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਅਨੁ ਅਨੁ ਸਯਨਤੋ ਕਾਰਣਲਾਭੇ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਾ ਅਨੁਸਯਾ, ਤੇ ਪਨ ਅਨੁਰੂਪਂ ਕਾਰਣਂ ਲਦ੍ਧਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਰਹਾ ਥਾਮਗਤਾ ਕਾਮਰਾਗਾਦਯੋ ਸਤ੍ਤ ਕਿਲੇਸਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤੇ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਹੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਨੁਸਯਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਿ ਦੁਟ੍ਠੁ ਚਰਿਤਂ, ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਵਾ ਦੂਸਿਤਂ ਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਤਮੇਵ ਯਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਤਂ ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਸਂਕਿਲੇਸੇਤਿ ਵਿਬਾਧਤਿ, ਉਪਤਾਪੇਤਿ ਚਾਤਿ ਸਂਕਿਲੇਸੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਸੋਧਨਂ ਸੀਲੇਨ ਤਦਙ੍ਗਵਸੇਨ ਪਹਾਨਂ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਪਟਿਪਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਸੀਲਸ੍ਸ. ਤਣ੍ਹਾਸਂਕਿਲੇਸਸ੍ਸ ਵਿਸੋਧਨਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਪਹਾਨਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਪਟਿਪਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ, ਤਣ੍ਹਾਯ ਚਸ੍ਸ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨਿਕਭਾਵਤੋ. ਦਿਟ੍ਠਿਸਂਕਿਲੇਸਸ੍ਸ ਵਿਸੋਧਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਪਹਾਨਂ ਅਨੁਸਯਪਟਿਪਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਾਯ, ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਞ੍ਚ ਅਯਾਥਾਵਗਾਹੀਨਂ ਯਾਥਾਵਗਾਹਿਨਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨਿਕਭਾਵਤੋ.

ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯੋ. ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀਤਿ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਆਦਿਭੂਤਤ੍ਤਾ ਆਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਕਾਨਂ ਪਾਰਾਜਿਕਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਮਹਾਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਂ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨਤੋ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਂ ਆਪਜ੍ਜਨੇ ਸਹਸਾਵ ਤੇਹਿ ਵੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਸੀਲੇਸੁ ਯਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਪਰਿਪੂਰਂ ਸਮਤ੍ਥਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ. ਤਥਾ ਸਕਦਾਗਾਮੀਤਿ ‘‘ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ’’ਤਿ ਏਤਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ ਤਥਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ. ਏਤੇ ਹਿ ਦ੍ਵੇ ਅਰਿਯਾ ਸਮਾਧਿਪਾਰਿਪਨ੍ਥਿਕਾਨਂ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪਾਰਿਪਨ੍ਥਿਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਚਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਮੋਹਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਸਮੂਹਤਤ੍ਤਾ ਸਮਾਧਿਂ, ਪਞ੍ਞਞ੍ਚ ਭਾਵੇਨ੍ਤਾਪਿ ਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਸੁ ਯਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਮਤ੍ਤਸੋ ਪਮਾਣੇਨ ਪਦੇਸਮਤ੍ਤਮੇਵ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮਾਧਿਸ੍ਮਿਂ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਮਤ੍ਤਸੋ ਕਾਰਿਨੋ ‘‘ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਨੋ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਅਨਾਗਾਮੀ ਪਨ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਾਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਸਮਾਧਿਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ. ਅਰਹਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਮ੍ਮੋਹਸ੍ਸ ਸੁਸਮੂਹਤਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ.

ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ (ਅ. ਨਿ. ੩.੮੭) –

‘‘ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਸਮਾਧਿਸ੍ਮਿਂ ਮਤ੍ਤਸੋ ਕਾਰੀ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਮਤ੍ਤਸੋ ਕਾਰੀ. ਸੋ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਆਪਜ੍ਜਤਿਪਿ ਵੁਟ੍ਠਾਤਿਪਿ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਨ ਹਿ ਮੇਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਭਬ੍ਬਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਯਾਨਿ ਚ ਖੋ ਤਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਆਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਕਾਨਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨਿ, ਤਤ੍ਥ ਧੁਵਸੀਲੋ ਚ ਹੋਤਿ ਠਿਤਸੀਲੋ ਚ, ਸਮਾਦਾਯ ਸਿਕ੍ਖਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ. ਸੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਅਵਿਨਿਪਾਤਧਮ੍ਮੋ ਨਿਯਤੋ ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣੋ. ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲੇਸੁ…ਪੇ… ਸੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਾਨਂ ਤਨੁਤ੍ਤਾ ਸਕਦਾਗਾਮੀ ਹੋਤਿ. ਸਕਿਦੇਵ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ. ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਸਮਾਧਿਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਮਤ੍ਤਸੋ ਕਾਰੀ. ਸੋ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ…ਪੇ… ਸਿਕ੍ਖਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ. ਸੋ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਂ…ਪੇ… ਅਨਾਵਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਕਾ. ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਸਮਾਧਿਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ. ਸੋ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ…ਪੇ… ਸਿਕ੍ਖਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ. ਸੋ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਾ…ਪੇ… ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ.

‘‘ਕਥ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਦਿਕੇ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਨਿਗਮੇਤੁਂ ‘‘ਏਵ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞੇ ਚਾਤਿ ਤਯੋ ਵਿਵੇਕਾ, ਤੀਣਿ ਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ, ਤੀਣਿ ਵਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਾਨਿ, ਤੀਣਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨੀਤਿ ਏਵਮਾਦਯੋ, ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਿਕਾਦੀਹਿ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਗੁਣਤ੍ਤਿਕਾ. ਏਵਰੂਪਾਤਿ ਯਾਦਿਸਕਾ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਿਕਾਦਯੋ ਇਧ ਸੀਲਾਦੀਹਿ ਪਕਾਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਦਿਸਾ.

ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਵਿਵਟ੍ਟਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸ੍ਸ ਸੀਲਸ੍ਸ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ਸੀਲੇਨ ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਸਮਾਧਿਨਾ ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਉਪਧਿਵਿਵੇਕੋ. ਤਥਾ ਸੀਲੇਨ ਅਦੋਸੋ ਕੁਸਲਮੂਲਂ ਪਕਾਸਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਿਤਿਕ੍ਖਪ੍ਪਧਾਨਤਾਯ, ਅਪਰੂਪਘਾਤਸਭਾਵਤਾਯ ਚ ਸੀਲਸ੍ਸ. ਸਮਾਧਿਨਾ ਅਲੋਭੋ ਕੁਸਲਮੂਲਂ, ਲੋਭਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ, ਅਲੋਭਪਧਾਨਤਾਯ ਚ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਨ ਅਮੋਹੋਯੇਵ. ਸੀਲੇਨ ਚ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਵਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ ਪਕਾਸਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਦੋਸਪ੍ਪਧਾਨਂ ਹਿ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਦੋਸੇ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਿਨੋ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਸੁਖੇਨੇਵ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਚ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਵਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ. ਸਮਾਧਿਨਾ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਵਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਸੁਞ੍ਞਤਵਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ. ਅਲੋਭਪ੍ਪਧਾਨਂ ਹਿ ਕਾਮਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਦਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕਾਮੇਸੁ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਿਨੋ ਦੁਕ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਸੁਖੇਨੇਵ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਚ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਵਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ. ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਦਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਨਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਸੁਖੇਨੇਵ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਅਨਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਚ ਸੁਞ੍ਞਤਵਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ. ਤਥਾ ਸੀਲੇਨ ਅਨਞ੍ਞਾਤਞ੍ਞਸ੍ਸਾਮੀਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪਕਾਸਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਹਿ ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਨੋ ਅਟ੍ਠਮਕਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ. ਸਮਾਧਿਨਾ ਅਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ. ਤਂ ਹਿ ਉਕ੍ਕਂਸਗਤਂ ਸਮਾਧਿਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਨੋ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ, ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਟ੍ਠਸ੍ਸ ਚ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਞ੍ਞਾਤਾਵਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪਕਾਸਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਦੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਹਿ ਅਰਹਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਏਵਰੂਪਾ ਗੁਣਤ੍ਤਿਕਾ ਸੀਲਾਦੀਹਿ ਪਕਾਸੇਤਬ੍ਬਾ.

੧. ਸੀਲਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

ਸੀਲਸਰੂਪਾਦਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬. ਏਵਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ. ਅਨੇਕਗੁਣਸਙ੍ਗਾਹਕੇਨਾਤਿ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਦੀਨਂ, ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਅਨੇਕੇਸਂ ਗੁਣਾਨਂ ਸਙ੍ਗਾਹਕੇਨ. ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਮੁਖੇਨਾਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਧ. ਪ. ੨੭੭; ਥੇਰਗਾ. ੬੭੬; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੫) ਵਿਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਤ੍ਤਾਦਿਮੁਖੇਨ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਅਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਮੁਖੇਨ ਦੇਸਿਤੋਪਿ, ਸਤ੍ਤਤਿਂਸਾਯਪਿ ਵਾ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ ਤਤ੍ਥ ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾ ਮੁਖਂ ਪਮੁਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਸਿਤੋਪਿ. ਏਤੇਨ ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਸੁ ਅਵਸੇਸਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਭਾਵਤੋ, ਉਪਕਾਰਤੋ ਚ ਅਨ੍ਤੋਗਧਭਾਵੋ ਦੀਪਿਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਤਿਸਙ੍ਖੇਪਦੇਸਿਤੋਯੇਵ ਹੋਤਿ ਸਭਾਵਵਿਭਾਗਾਦਿਤੋ ਅਵਿਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ. ਨਾਲਨ੍ਤਿ ਨ ਪਰਿਯਤ੍ਤਂ ਨ ਸਮਤ੍ਥਂ. ਸਬ੍ਬੇਸਨ੍ਤਿ ਨਾਤਿਸਙ੍ਖੇਪਨਾਤਿਵਿਤ੍ਥਾਰਰੁਚੀਨਮ੍ਪਿ, ਵਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੁਨੇਯ੍ਯਾਨਮ੍ਪਿ ਵਾ. ਸਙ੍ਖੇਪਦੇਸਨਾ ਹਿ ਸਂਖਿਤ੍ਤਰੁਚੀਨਂ, ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂਨਂਯੇਵ ਚ ਉਪਕਾਰਾਯ ਹੋਤਿ, ਨ ਪਨਿਤਰੇਸਂ. ਅਸ੍ਸ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਸ੍ਸ. ਪੁਚ੍ਛਨਟ੍ਠੇਨ ਪਞ੍ਹਾ, ਕਿਰਿਯਾ ਕਰਣਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਪਞ੍ਹਾਵ ਕਮ੍ਮਂ ਪਞ੍ਹਾਕਮ੍ਮਂ, ਪੁਚ੍ਛਨਪਯੋਗੋ.

ਕਿਂ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਸਰੂਪਪੁਚ੍ਛਾ. ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਕੇਨ ਅਤ੍ਥੇਨ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ‘‘ਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਂ ਕਂ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਯਿਦਂ ਸੀਲਂ ਸਭਾਵਤੋ, ਕਿਚ੍ਚਤੋ, ਉਪਟ੍ਠਾਨਾਕਾਰਤੋ, ਆਸਨ੍ਨਕਾਰਣਤੋ ਚ ਕਥਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਾਨਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਰਸਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਪਦਟ੍ਠਾਨਾਨੀ’’ਤਿ. ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਦਿਟ੍ਠਾਨਿਸਂਸੇ ਏਵ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਿਮਾਨਿਸਂਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਤਿਵਿਧਨ੍ਤਿ ਪਭੇਦਪੁਚ੍ਛਾ. ਵਿਭਾਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ਹਿ ਸਭਾਵਵਿਭਾਵਨਂ ਵਿਭਾਗਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨੇਵ ਹੋਤੀਤਿ. ਵੋਦਾਨਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ਸਾ ਚ ਸਂਕਿਲੇਸਮਲਵਿਮੁਤ੍ਤਿ. ਤਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਯਸ੍ਮਾ ਉਪਾਯਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਿਨਾ ਅਨੁਪਾਯਕੋਸਲ੍ਲਂ ਵਿਯ ਸਂਕਿਲੇਸੋ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੋ ਚਸ੍ਸ ਸਂਕਿਲੇਸੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ, ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਪਞ੍ਹਾਕਮ੍ਮਸ੍ਸ. ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਵਿਵਰਣਂ. ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਹਿ ਅਤ੍ਥੋ ਅਵਿਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਗੂਲ਼੍ਹੋ ਮੁਟ੍ਠਿਯਂ ਕਤੋ ਵਿਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਵਿਵਰਣਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਵਿਭੂਤਭਾਵਕਾਰਣਤੋ. ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦੀਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਾਣੋਤਿ ਵੋਹਾਰਤੋ ਸਤ੍ਤੋ, ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ. ਤਸ੍ਸ ਸਰਸੇਨੇਵ ਪਤਨਸਭਾਵਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰੇ ਏਵ ਅਤਿਵ ਪਾਤਨਂ ਅਤਿਪਾਤੋ, ਸਣਿਕਂ ਪਤਿਤੁਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਸੀਘਂ ਪਾਤਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਦੀਹਿ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਪਾਤਨਂ ਅਤਿਪਾਤੋ, ਪਾਣਘਾਤੋ. ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤੇਹਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦੀਹਿ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਕਮ੍ਮੇਹਿ. ਵਿਰਮਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮਾਦਾਨਵਿਰਤਿਵਸੇਨ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਵਿਰਤਿਵਸੇਨ ਚ ਓਰਮਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਵਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯਵਤ੍ਤਾਦਿਵਤ੍ਤਕਰਣਂ. ਚੇਤਨਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਾਲ਼ਿਵਸੇਨ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਚੇਤਯਤੀਤਿ ਚੇਤਨਾ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਅਭਿਸਨ੍ਦਹਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚੇਤਨਾਯ ਅਨੁਕੂਲਵਸੇਨੇਵ ਹਿ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਚੇਤਨਾ ਕਾਮਂ ਕੁਸਲਤ੍ਤਿਕਸਾਧਾਰਣਾ, ਇਧ ਪਨ ਸੀਲਚੇਤਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੁਸਲਾ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਚੇਤਸਿ ਨਿਯੁਤ੍ਤਂ ਚੇਤਸਿਕਂ, ਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚੇਤਨਾਯ ਸਤਿਪਿ ਚੇਤਸਿਕਤ੍ਤੇ ‘‘ਚੇਤਨਾ ਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਸੁਂ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਤਦਞ੍ਞਮੇਵ ਵਿਰਤਿਅਨਭਿਜ੍ਝਾਦਿਕਂ ਚੇਤਸਿਕਂ ਸੀਲਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਗੋਬਲੀਬਦ੍ਦਞਾਯੇਨ. ਸਂਵਰਣਂ ਸਂਵਰੋ. ਯਥਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਚਿਤ੍ਤੇ ਨ ਓਤਰਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਪਿਦਹਨਂ. ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕਾ. ਤਤ੍ਥ ਚੇਤਨਾ ਸੀਲਂ ਨਾਮਾਤਿਆਦਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਪਦਸ੍ਸ ਵਿਵਰਣਂ. ਵਿਰਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚੇਤਨਾਤਿ ਵਿਰਤਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਪਧਾਨਭੂਤਂ ਚੇਤਨਮਾਹ. ਪੂਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚੇਤਨਾਤਿ ਵਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਆਯੂਹਿਨੀ. ਵਿਰਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਰਤੀਤਿ ਵਿਰਤਿਯਾ ਪਧਾਨਭਾਵਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਯਦਾ ‘‘ਤਿਵਿਧਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਯਸਞ੍ਚੇਤਨਾ ਕੁਸਲਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਕਥਾ. ੫੩੯) ਵਚਨਤੋ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦੀਨਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾ ਤਬ੍ਬਿਰਤਿਵਿਸਿਟ੍ਠਾ ਚੇਤਨਾ ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਾ ਪਧਾਨਭਾਵੇਨ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਪਟਿਵਿਰਤਿਸਾਧਿਕਾ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਵਿਰਤਿਅਨਭਿਜ੍ਝਾਦਯੋ ਚ ਚੇਤਨਾਪਕ੍ਖਿਕਾ ਵਾ, ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਾ ਵਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਚੇਤਨਾਸੀਲਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਦਾ ਪਨ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦੀਹਿ ਸਙ੍ਕੋਚਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਤੋ ਵਿਰਮਣਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਚੇਤਨਾਵਿਸਿਟ੍ਠਾ ਵਿਰਤਿ, ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਦਯੋ ਚ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਧਾਨਭਾਵੇਨ ਕਿਚ੍ਚਸਾਧਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਚੇਤਨਾ ਵਿਰਤਿਆਦਿਪਕ੍ਖਿਕਾ ਵਾ ਹੋਤਿ, ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਾ ਵਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਚੇਤਸਿਕਸੀਲਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਇਦਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਨਯੇਨ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਵਸੇਨ ਚੇਤਨਾਚੇਤਸਿਕਸੀਲਾਨਿ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਜਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮਾਦਾਨਵਸੇਨ ‘‘ਇਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਨ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁਕਾਨਿਪਿ ਅਨਜ੍ਝਾਚਰਣੇਨ ਪਜਹਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਸਤ੍ਤ ਕਮ੍ਮਪਥਚੇਤਨਾਤਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਪਹਾਨਸਾਧਿਕਾ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਸਤ੍ਤ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਚੇਤਨਾ. ਅਭਿਜ੍ਝਾਦਿਵਸੇਨ ਯਂ ਪਰਦਾਰਗਮਨਾਦਿ ਕਰੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਹਾਯਕਾ ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਦਯੋ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਚੇਤਸਿਕਂ ਸੀਲਂ ਨਾਮ ਅਨਭਿਜ੍ਝਾ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਹਿ ਅਭਿਜ੍ਝਾਬ੍ਯਾਪਾਦਵਸੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਯੋ ਕਰੀਯਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨਾਪਿ ਤੇ ਪੁਤ੍ਤਮੁਖਦਸ੍ਸਨਾਦਿਅਤ੍ਥਂ ਕਰੀਯਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਞ੍ਚ ਪਜਹਨਕਾ ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਦਯੋਤਿ. ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰੋ ਚਾਰਿਤ੍ਤਵਾਰਿਤ੍ਤਵਿਭਾਗਂ ਵਿਨਯਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸੀਲਂ. ਸਤਿਸਂਵਰੋ ਮਨਚ੍ਛਟ੍ਠਾਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਆਰਕ੍ਖਾ, ਸਾ ਚ ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਾ ਸਤਿਯੇਵ. ਞਾਣਸਂਵਰੋ ਪਞ੍ਞਾ. ਖਨ੍ਤਿਸਂਵਰੋ ਅਧਿਵਾਸਨਾ, ਸਾ ਚ ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਾ ਅਦੋਸਪਧਾਨਾ ਖਨ੍ਧਾ, ਅਦੋਸੋ ਏਵ ਵਾ. ਵੀਰਿਯਸਂਵਰੋ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਨਂ ਵਿਨੋਦਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਵੀਰਿਯਂ. ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸਤਿਸਂਵਰਾਦੀਸੁ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਪਰਤੋ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ.

ਸੋਤਾਨੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਅਵਿਜ੍ਜਾਦੁਚ੍ਚਰਿਤਅਵਸਿਟ੍ਠਕਿਲੇਸਸੋਤਾਨਿ. ‘‘ਸੋਤਾਨਂ ਸਂਵਰਂ ਬ੍ਰੂਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਪਿਧਿਯ੍ਯਰੇ’’ਤਿ ਵਚਨੇਨ ਸੋਤਾਨਂ ਸਂਵਰੋ ਪਿਦਹਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਨਂ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ.

ਇਦਮਤ੍ਥਿਕਤਂ ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਞਾਣੇਨ ਯੋਨਿਸੋ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਯਾ ਪਟਿਸੇਵੀਯਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਪਚ੍ਚਯਪਟਿਸੇਵਨਮ੍ਪਿ ਞਾਣਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਏਤ੍ਥੇਵ ਞਾਣਸਂਵਰੇ ਏਵ ਸਮੋਧਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਖਮਤਿ ਅਧਿਵਾਸੇਤੀਤਿ ਖਮੋ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਜਾਤਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ. ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਂ ਵਿਤਕ੍ਕਂ. ਨਾਧਿਵਾਸੇਤੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਨ ਵਾਸੇਤਿ. ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਪੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧਪਟਿਕੁਟ੍ਠਂ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਂ ਪਹਾਯ ਅਨਵਜ੍ਜੇਨ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਯੇਸਨੇਨ ਸਿਜ੍ਝਨਕਂ ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਮ੍ਪਿ ਏਤ੍ਥੇਵ ਵੀਰਿਯਸਂਵਰੇ ਏਵ ਸਮੋਧਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਵੀਰਿਯਸਾਧਨਤ੍ਤਾ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਥਾ ਞਾਣਂ ਤਣ੍ਹਾਦਿਸੋਤਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਵਾਰਣਤੋ ਪਿਦਹਨਟ੍ਠੇਨ ਸਂਵਰਣਤੋ ਸਂਵਰੋ ਚ, ਪਰਤੋ ਪਵਤ੍ਤਨਕਗੁਣਾਨਂ ਆਧਾਰਾਦਿਭਾਵਤੋ ਸੀਲਨਟ੍ਠੇਨ ਸੀਲਂ, ਏਵਂ ਖਨ੍ਤਿ ਅਨਧਿਵਾਸਨੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਧਿਵਾਸਨੇਨ ਸਂਵਰਣਤੋ ਸਂਵਰੋ ਚ, ਖਮਨਹੇਤੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਗੁਣਾਨਂ ਆਧਾਰਾਦਿਭਾਵਤੋ ਸੀਲਨਟ੍ਠੇਨ ਸੀਲਂ, ਵੀਰਿਯਂ ਵਿਨੋਦੇਤਬ੍ਬਾਨਂ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਨੋਦਨੇਨ ਸਂਵਰਣਤੋ ਸਂਵਰੋ ਚ, ਵਿਨੋਦਨਹੇਤੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਗੁਣਾਨਂ ਆਧਾਰਾਦਿਭਾਵਤੋ ਸੀਲਨਟ੍ਠੇਨ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾ ਪਨ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸੀਲਾਦਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਪਾਪਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਤੁਂ ਅਪ੍ਪਦਾਨਵਸੇਨ ਸਂਵਰਣਂ ਪਿਦਹਨਂ, ਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸਂਵਰੋ, ਏਵਂ ਅਸਮਾਦਿਨ੍ਨਸੀਲਸ੍ਸ ਆਗਤਵਤ੍ਥੁਤੋ ਵਿਰਮਣਮ੍ਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਾ ਚ ਪਾਪਭੀਰੁਕਾਨਂ…ਪੇ… ਸਂਵਰਸੀਲਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਨ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ. ਤਥਾਪਵਤ੍ਤੋ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋ.

੭. ਅਵਸੇਸੇਸੁ ਪਨ ਪਞ੍ਹੇਸੁ. ਸਮਾਧਾਨਂ ਸਣ੍ਠਪਨਂ. ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਵਸੇਨ ਹਿ ਪਵਤ੍ਤਾ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦਯੋ ਸਮ੍ਪਤਿ, ਆਯਤਿਞ੍ਚ ਅਹਿਤਦੁਕ੍ਖਾਵਹਾ, ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਠਪਿਤਾਤਿ ਅਸਣ੍ਠਪਿਤਾ ਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਾ ਵਿਸਟਾ ਚ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੁਸੀਲ੍ਯਵਸੇਨ ਪਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਯਾਯਤੋ ਸਣ੍ਠਪਿਤਾ ਅਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਾ ਅਵਿਸਟਾ ਚ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁਤਾ ਅਬਾਹੁਪ੍ਪਚਾਲਨਾਦਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦੀਨਂ ਸੁਸੀਲ੍ਯਵਸੇਨ ਅਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਏਤੇਨ ਸਮਾਧਿਕਿਚ੍ਚਤੋ ਸੀਲਨਂ ਵਿਸੇਸੇਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਸਮਾਧਾਨਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਹੇਤੁਤਾ. ਇਦਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦੀਨਂ ਸਣ੍ਠਪਨਂ ਸਂਯਮਨਂ. ਉਪਧਾਰਣਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਮੂਲਭਾਵੋ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ਆਦਿਚਰਣਾਦਿਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨ ਪਥਵੀਧਾਤੁਕਿਚ੍ਚਤੋ ਸੀਲਨਂ ਵਿਸੇਸਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਾ ਹਿ ਸਹਜਾਤਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਰਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਇਦਂ ਪਨ ਅਨਵਜ੍ਜਧਮ੍ਮਾਨਂ ਮੂਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾ ਨਾਮ ਸਪੁਬ੍ਬਭਾਗਾ ਮਹਗ੍ਗਤਾਨੁਤ੍ਤਰਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਅਞ੍ਞੇ ਪਨ ਆਚਰਿਯਾ. ਸਿਰਟ੍ਠੋਤਿ ਯਥਾ ਸਿਰਸਿ ਛਿਨ੍ਨੇ ਸਬ੍ਬੋ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ, ਏਵਂ ਸੀਲੇ ਭਿਨ੍ਨੇ ਸਬ੍ਬਂ ਗੁਣਸਰੀਰਂ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਮਙ੍ਗਟ੍ਠੋ ਸੀਲਟ੍ਠੋ. ‘‘ਸਿਰੋ ਸੀਸ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ ‘‘ਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੀਤਲਟ੍ਠੋ ਪਰਿਲ਼ਾਹਵੂਪਸਮਨਟ੍ਠੋ. ਤੇਨ ਤ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨੇਵ ‘‘ਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਥਾ ਹਿਦਂ ਪਯੋਗਸਮ੍ਪਾਦਿਤਂ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਪਰਿਲ਼ਾਹਵੂਪਸਮਕਰਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਮਾਦਿਨਾਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਯਨ੍ਤਿ ਅਕੁਸਲਾ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਅਪਵਿਟ੍ਠਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਸੀਲਂ, ਸੁਪਨ੍ਤਿ ਵਾ ਤੇਨ ਵਿਹਤੁਸ੍ਸਾਹਾਨਿ ਸਬ੍ਬਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨੀਤਿ ਸੀਲਂ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਵਾ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਵੇਸਾਰਹਸਾਲਾਤਿ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

੮. ‘‘ਸੀਲਨਟ੍ਠੇਨ ਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥੁਦ੍ਧਾਰੇਨ ਪਕਾਸਿਤੋਪਿ ਭਾਵਤ੍ਥੋ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੀਲਨਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਨ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਚੇਤਨਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਸਙ੍ਗਾਹਕੋ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ਅਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਯੋ ਲਕ੍ਖਣਭਾਵੇਨ ਵੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ. ਨਨੁ ਚ ਅਨੇਕਭੇਦਸਙ੍ਗਾਹਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਂ ਨਾਮ ਸਿਯਾ, ਨ ਵਿਸੇਸਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਅਨੁਯੋਗਂ ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਸਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਤਂ ਰੂਪਸ੍ਸ, ਯਥਾ ਭਿਨ੍ਨਸ੍ਸਨੇਕਧਾ’’ਤਿ.

ਯਥਾ ਹਿ ਨੀਲਾਦਿਵਸੇਨ ਅਨੇਕਭੇਦਭਿਨ੍ਨਸ੍ਸਾਪਿ ਰੂਪਾਯਤਨਸ੍ਸ ਸਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਤਂ ਵਿਸੇਸਲਕ੍ਖਣਂ ਤਦਞ੍ਞਧਮ੍ਮਾਸਾਧਾਰਣਤੋ. ਨ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਦਿ ਵਿਯ, ਰੁਪ੍ਪਨਂ ਵਿਯ ਵਾ ਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਂ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕਿਂ ਪਨੇਤਂ ਸਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਤਂ ਨਾਮ? ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਤਾ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਗੋਚਰਭਾਵੋ. ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਰੂਪਾਯਤਨਤੋ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤੇਪਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਰੂਪਾਯਤਨਂ ਵਿਸੇਸੇਤੁਂ ਅਞ੍ਞਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ਸਹ ਨਿਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਨਿਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਧਮ੍ਮਸਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਹਿ ਏਕੀਭੂਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਯੋ ਨਾਨਤ੍ਤਕਰੋ ਸਭਾਵੋ, ਸੋ ਅਞ੍ਞਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪਚਰਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤੋ. ਏਵਂ ਹਿ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਾਵਬੋਧੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਸਹ ਨਿਦਸ੍ਸਨੇਨਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਬ੍ਭਾਵਤ੍ਥੋ ਸਹ-ਸਦ੍ਦੋ ਯਥਾ ਨਨ੍ਦਿਰਾਗਸਹਗਤਾਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੦੮੧; ਮਹਾਵ. ੧੪; ਪਟਿ. ਮ. ੨.੩੦).

ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਵਿਦ੍ਧਂਸਨਰਸਨ੍ਤਿ ਕਾਯਿਕਅਸਂਵਰਾਦਿਭੇਦਸ੍ਸ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਸ੍ਸ ਵਿਧਮਨਕਿਚ੍ਚਂ. ਅਨਵਜ੍ਜਰਸਨ੍ਤਿ ਅਗਾਰਯ੍ਹਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਅਗਰਹਿਤਬ੍ਬਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨਕਂ, ਅਵਜ੍ਜਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵੇਨ ਵਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨਕਂ. ਲਕ੍ਖਣਾਦੀਸੂਤਿ ਲਕ੍ਖਣਰਸਾਦੀਸੁ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇਸੁ ਕਿਚ੍ਚਮੇਵ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵਾ ਰਸੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਰਸਾਯਤਨਰਸਾਦੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਕਿਚ੍ਚਮੇਵਾ’’ਤਿ ਅਵਧਾਰਣਂ ਤਸ੍ਸ ਇਤਰਰਸਤੋ ਬਲਵਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਂ, ਕਿਚ੍ਚਮੇਵ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਏਵ ਵਾ ਰਸੋਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ.

ਸੋਚੇਯ੍ਯਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਯਾਦੀਹਿ ਸੁਚਿਭਾਵੇਨ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਤਿ. ਗਹਣਭਾਵਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਭਾਵਂ. ਤੇਨ ਉਪਟ੍ਠਾਨਾਕਾਰਟ੍ਠੇਨ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਫਲਟ੍ਠੇਨ ਪਨ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਸਮਾਧਿਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ. ਸੀਲਂ ਹਿ ਸਮ੍ਪਤਿਯੇਵ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਸਮਾਧਿਂ. ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਆਨਿਸਂਸਫਲਸ੍ਸ ਆਨਿਸਂਸਕਥਾਯਂ ਵਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਾ ਇਧ ਅਗ੍ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕੇਚਿ ਪਨ ਫਲਸ੍ਸ ਅਨਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਇਧ ਅਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਦਯੁਤ੍ਤਂ ਫਲਸ੍ਸ ਅਨੇਕਵਿਧਤ੍ਤਾ, ਲੋਕਿਯਾਦਿਸੀਲਸ੍ਸਾਪਿ ਵਿਭਜਿਯਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਿਤਾਨਿਸ੍ਸਿਤਵਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੧੦). ਯਥਾ ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਕਮ੍ਮਾਦਿ ਦੂਰਕਾਰਣਂ, ਸੇਸਭੂਤਤ੍ਤਯਂ ਆਸਨ੍ਨਕਾਰਣਂ, ਯਥਾ ਚ ਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਤਨ੍ਤਵਾਯਤੁਰਿਵੇਮਸਲਾਕਾਦਿ ਦੂਰਕਾਰਣਂ, ਤਨ੍ਤਵੋ ਆਸਨ੍ਨਕਾਰਣਂ, ਏਵਂ ਸੀਲਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਾਦਿ ਦੂਰਕਾਰਣਂ, ਹਿਰਿਓਤ੍ਤਪ੍ਪਮਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਞ੍ਚ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪੇ ਹੀਤਿਆਦਿ ਤਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਕਾਰਣਭਾਵਸਾਧਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਸਮਾਦਾਨਵਸੇਨ, ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਵਸੇਨਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਸੀਲਾਨਿਸਂਸਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯. ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਦੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ. ਸੋ ਪਨ ਵਿਸੇਸਤੋ ‘‘ਲਾਭਾ ਵਤ ਮੇ, ਸੁਲਦ੍ਧਂ ਵਤ ਮੇ, ਯਸ੍ਸ ਮੇ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਾਮੋਜ੍ਜਭੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਤ੍ਥਾਨੀਤਿ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਪ੍ਪਯੋਜਨਾਨਿ. ਕੁਸਲਾਨੀਤਿ ਅਨਵਜ੍ਜਾਨਿ. ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਨਿਸਂਸਾਨੀਤਿ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੁਦ੍ਦਯਾਨਿ. ਏਤੇਨ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਨਾਮ ਸੀਲਸ੍ਸ ਉਦ੍ਦਯਮਤ੍ਤਂ, ਸਂਵਡ੍ਢਿਤਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਛਾਯਾਪੁਪ੍ਫਸਦਿਸਂ. ਅਞ੍ਞੋ ਏਵ ਪਨਾਨੇਨ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਬ੍ਬੋ ਸਮਾਧਿਆਦਿਗੁਣੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਸੀਲਵਤੋ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯਾਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸੀਲਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਸੀਲਵਤੋ, ਤਾਯ ਏਵ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯ. ਅਪ੍ਪਮਾਦਾਧਿਕਰਣਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਦਕਾਰਣਾ. ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਨ੍ਤਿ ਭੋਗਰਾਸਿਂ. ਕਲ੍ਯਾਣੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ‘‘ਇਤਿਪਿ ਸੀਲਵਾ, ਇਤਿਪਿ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਥੁਤਿਘੋਸੋ ਉਟ੍ਠਹਤਿ, ਲੋਕਂ ਪਤ੍ਥਰਤਿ. ਵਿਸਾਰਦੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਰਹਿਤਬ੍ਬਂ ਉਪਵਦਿਤਬ੍ਬਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਗਤਸਾਰਜ੍ਜੋ ਨਿਬ੍ਭਯੋ. ਅਮਙ੍ਕੁਭੂਤੋਤਿ ਅਵਿਲਕ੍ਖੋ. ਅਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋਤਿ ‘‘ਅਕਤਂ ਵਤ ਮੇ ਕਲ੍ਯਾਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੪੮) ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਭਾਵਤੋ, ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਾਦੀਨਂਯੇਵ ਚ ਤਦਾ ਉਪਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਮੂਲ਼੍ਹੋ ਪਸਨ੍ਨਮਾਨਸੋ ਏਵ ਕਾਲਂਕਰੋਤਿ. ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾਤਿ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕ੍ਖਨ੍ਧਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾ, ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਉਪਚ੍ਛੇਦਾ. ਪਰਂ ਮਰਣਾਤਿ ਚੁਤਿਤੋ ਉਦ੍ਧਂ. ਸੁਗਤਿਨ੍ਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਗਤਿਂ. ਤੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਗਤਿਪਿ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤਿ. ਸਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਦੇਵਗਤਿਂ. ਸਾ ਹਿ ਰੂਪਾਦੀਹਿ ਵਿਸਯੇਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਸਗ੍ਗੋ, ਲੋਕਿਯਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਲ਼ਾਰਂ ਪੁਞ੍ਞਫਲਨ੍ਤਿ ਲੋਕੋਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਆਕਙ੍ਖੇਯ੍ਯ ਚੇਤਿ ਯਦਿ ਇਚ੍ਛੇਯ੍ਯ. ਪਿਯੋ ਚ ਅਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬੋ ਪਿਯਚਕ੍ਖੂਹਿ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬੋ ਪੇਮਨਿਯੋ ਭਵੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਨਾਪੋਤਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨਂ ਮਨਵਡ੍ਢਨਕੋ, ਤੇਸਂ ਵਾ ਮਨੇਨ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੇਨ ਫਰਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਗਰੂਤਿ ਗਰੁਟ੍ਠਾਨਿਯੋ ਪਾਸਾਣਛਤ੍ਤਸਦਿਸੋ. ਭਾਵਨੀਯੋਤਿ ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਜਾਨਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਪਸ੍ਸਂ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਮ੍ਭਾਵਨੀਯੋ. ਸੀਲੇਸ੍ਵੇਵਸ੍ਸ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀਤਿ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲੇਸੁ ਏਵ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ ਅਸ੍ਸ, ਅਨੂਨਕਾਰੀ ਪਰਿਪੂਰਣਾਕਾਰੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯ. ‘‘ਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਸਮਥਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਅਨਿਰਾਕਤਜ੍ਝਾਨੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਬ੍ਰੂਹੇਤਾ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੬੫) ਏਵਮਾਦਿਕੇ ਸੀਲਥੋਮਨਸੁਤ੍ਤਾਗਤੇ ਸਤ੍ਤਰਸ ਸੀਲਾਨਿਸਂਸੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਨ ਕੇਵਲਮਿਮੇ ਏਵ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਦਯੋ, ਅਥ ਖੋ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਬਹੂ ਸੀਲਾਨਿਸਂਸਾ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਸਨੇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਕਲਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਗੁਣਾਵਹੇ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ. ਆਚਾਰਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਯਂ ਸੀਲਂ ਵਿਨਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਅਵਟ੍ਠਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਮਹਾਨੁਭਾਵਸ੍ਸ ਸੀਲਸ੍ਸ ਆਨਿਸਂਸਾਨਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਪਰਿਮਾਣਂ ਕੋ ਵਦੇ ਕੋ ਵਤ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤੇਨ ਸਬ੍ਬੇਸਂਯੇਵ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਨਂ ਗੁਣਾਨਂ ਸੀਲਮੇਵ ਮੂਲਭੂਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਰਮ੍ਪਿ ਮਲਵਿਸੋਧਨੇਨ, ਪਰਿਲ਼ਾਹਵੂਪਸਮਨੇਨ, ਸੁਚਿਗਨ੍ਧਵਾਯਨੇਨ, ਸਗ੍ਗਨਿਬ੍ਬਾਨਾਧਿਗਮੂਪਾਯਭਾਵੇਨ, ਸੋਭਾਲਙ੍ਕਾਰਸਾਧਨਤਾਯ ਭਯਵਿਧਮਨੇਨ, ਕਿਤ੍ਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਜਨੇਨ ਚ ਸੀਲਸਦਿਸਂ ਅਞ੍ਞਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤਸੁਖਾਵਹਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨ ਗਙ੍ਗਾ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਗਾਥਾ ਅਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸਰਭੂਤਿ ਏਕਾ ਨਦੀ, ‘‘ਯਂ ਲੋਕੇ ਸਰਭੂ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਨਿਨ੍ਨਗਾ ਵਾਚਿਰਵਤੀਤਿ ‘‘ਅਚਿਰਵਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂਨਾਮਿਕਾ ਨਦੀ, ਵਾਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਨਿਯਮਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਅਵੁਤ੍ਤਾ ਗੋਧਾਵਰੀਚਨ੍ਦਭਾਗਾਦਿਕਾ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਪਾਣਨਟ੍ਠੇਨ ਪਾਣੀਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਯਂ ਮਲਂ ਸੀਲਜਲਂ ਵਿਸੋਧਯਤਿ, ਤਂ ਮਲਂ ਵਿਸੋਧੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੁਣਨ੍ਤਿ ਗਙ੍ਗਾਦਯੋ ਨਦਿਯੋਤਿ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਨ-ਕਾਰਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਹਾਰਾਤਿ ਮੁਤ੍ਤਾਹਾਰਾ. ਮਣਯੋਤਿ ਵੇਲ਼ੁਰਿਯਾਦਿਮਣਯੋ. ਅਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ. ਸੀਲਸਮੁਟ੍ਠਾਨੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਗਨ੍ਧੋ ਮਨੋਹਰਭਾਵਤੋ, ਦਿਸਾਸੁ ਅਭਿਬ੍ਯਾਪਨਤੋ ਚ ‘‘ਸੀਲਗਨ੍ਧੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਹਿ ਪਟਿਵਾਤੇਪਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਸਤਞ੍ਚ ਗਨ੍ਧੋ ਪਟਿਵਾਤਮੇਤੀ’’ਤਿ (ਧ. ਪ. ੫੪; ਅ. ਨਿ. ੩.੮੦; ਮਿ. ਪ. ੫.੪.੧). ਦੋਸਾਨਂ ਬਲਂ ਨਾਮ ਵਤ੍ਥੁਜ੍ਝਾਚਾਰੋ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਕਾਤੁਂ ਅਦੇਨ੍ਤਂ ਸੀਲਂ ਦੋਸਾਨਂ ਬਲਂ ਘਾਤੇਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਸੀਲਪ੍ਪਭੇਦਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦. ‘‘ਕਤਿਵਿਧ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਧ-ਸਦ੍ਦੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸਪਰਿਯਾਯੋ ‘‘ਏਕਵਿਧੇਨ ਰੂਪਸਙ੍ਗਹੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ, ਪਕਾਰਤ੍ਥੋ ਵਾ, ਕਤਿਪ੍ਪਕਾਰਂ ਕਿਤ੍ਤਕਾ ਸੀਲਸ੍ਸ ਪਕਾਰਭੇਦਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੀਲਨਲਕ੍ਖਣੇਨਾਤਿ ਸੀਲਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਸਭਾਵੇਨ.

ਚਰਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਤਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਚਰਿਤ੍ਤਂ, ਚਰਿਤ੍ਤਮੇਵ ਚਾਰਿਤ੍ਤਂ. ਵਾਰਿਤਤੋ ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਤਾਯਨ੍ਤਿ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾਰਿਤ੍ਤਂ. ਅਧਿਕੋ ਸਮਾਚਾਰੋ ਅਭਿਸਮਾਚਾਰੋ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਯੁਤ੍ਤਂ, ਸੋ ਵਾ ਪਯੋਜਨਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕਂ. ਆਦਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ਆਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਤਦੇਵ ਆਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਕਂ. ਵਿਰਮਤਿ ਏਤਾਯ, ਸਯਂ ਵਾ ਵਿਰਮਤਿ, ਵਿਰਮਣਂ ਵਾ ਵਿਰਤਿ, ਨ ਵਿਰਤੀਤਿ ਅਵਿਰਤਿ. ਨਿਸ੍ਸਯਤੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ, ਨ ਨਿਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤਂ. ਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ, ਕਾਲੇਨ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਾਲਪਰਿਯਨ੍ਤਂ, ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਵਾ ਕਾਲੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਲਪਰਿਯਨ੍ਤਂ. ਯਾਵ ਪਾਣਨਂ ਜੀਵਨਂ ਕੋਟਿ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਆਪਾਣਕੋਟਿਕਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਲੋਕੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਵਿਦਿਤਨ੍ਤਿ ਲੋਕਿਯਂ. ਲੋਕਂ ਉਤ੍ਤਰਤੀਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ.

ਪਚ੍ਚਯਤੋ, ਫਲਤੋ ਚ ਮਜ੍ਝਿਮਪਣੀਤੇਹਿ ਨਿਹੀਨਂ, ਤੇਸਂ ਵਾ ਗੁਣੇਹਿ ਪਰਿਹੀਨਨ੍ਤਿ ਹੀਨਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਪਧਾਨਭਾਵਂ ਨੀਤਨ੍ਤਿ ਪਣੀਤਂ. ਉਭਿਨ੍ਨਮੇਵ ਵੇਮਜ੍ਝੇ ਭਵਂ ਮਜ੍ਝਿਮਂ. ਅਤ੍ਤਾਧਿਪਤਿਤੋ ਆਗਤਂ ਅਤ੍ਤਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ. ਸੇਸਪਦਦ੍ਵਯੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਣ੍ਹਾਯ, ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਾ ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ ਪਧਂਸਿਤਨ੍ਤਿ ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ. ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਤੋ ਅਪਰਾਮਟ੍ਠਂ. ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਕਿਲੇਸਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ. ਸਿਕ੍ਖਾਸੁ ਜਾਤਂ, ਸੇਕ੍ਖਸ੍ਸ ਇਦਨ੍ਤਿ ਵਾ ਸੇਕ੍ਖਂ. ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਸਿਕ੍ਖਾਕਿਚ੍ਚਤਾਯ ਅਸੇਕ੍ਖਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਅਸੇਕ੍ਖਂ. ਤਦੁਭਯਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਨੇਵਸੇਕ੍ਖਨਾਸੇਕ੍ਖਂ. ਹਾਨਂ ਭਜਤਿ, ਹਾਨਭਾਗੋ ਵਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਹਾਨਭਾਗਿਯਂ. ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਅਪ੍ਪਪਰਿਮਾਣਤ੍ਤਾ ਪਰਿਯਨ੍ਤਵਨ੍ਤਂ, ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਵਨ੍ਤਞ੍ਚ ਸੀਲਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਂ. ਅਨਪ੍ਪਪਰਿਮਾਣਤ੍ਤਾ ਅਪਰਿਯਨ੍ਤਂ, ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਵਨ੍ਤਞ੍ਚ ਸੀਲਂ ਅਪਰਿਯਨ੍ਤਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਂ. ਸਬ੍ਬਸੋ ਪੁਣ੍ਣਂ, ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਵਨ੍ਤਞ੍ਚ ਸੀਲਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਂ.

੧੧. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਸੀਲਨਟ੍ਠੇਨ ਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੭) ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਨਯੇਨ. ਇਦਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪੂਰਣਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸੀਲਸ੍ਸ ਪੂਰਣਂ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸੀਲਂ ਹਿ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਮ੍ਪਿ ਪੂਰੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਨਾਮ. ਸਿਕ੍ਖਾ ਏਵ ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਤੋ, ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ. ਤਸ੍ਸ ਪੂਰਣਨ੍ਤਿਪਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਦਂ ਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਕਰਣਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਭਗਵਤਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਕਰਣਂ ਵਿਰਮਣਂ. ਚਰਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸੀਲੇ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਸੀਲਸ੍ਸ ਅਧਿਕਰਣਤਂ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਤੇਸਂ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਤਾਯ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਵਾਰਿਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ. ਤਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਕਰਣੇਨੇਵ ਤਾਯਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਤਿ ਵਾਰਿਤ੍ਤਸੀਲਮਾਹ. ਵਾਰੇਤਿ ਵਾ ਸਤ੍ਥਾ ਏਤ੍ਥ, ਏਤੇਨ ਵਾਤਿ ਵਾਰਿਤਂ, ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ. ਤਂ ਅਵਿਕੋਪੇਨ੍ਤੋ ਤਾਯਨ੍ਤਿ ਤੇਨਾਤਿ ਵਾਰਿਤ੍ਤਂ. ਸਦ੍ਧਾਵੀਰਿਯਸਾਧਨਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਾਯ, ਉਟ੍ਠਾਨਵੀਰਿਯੇਨ ਚ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਅਸਦ੍ਧੋ, ਕੁਸੀਤੋ ਚ ਵਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਸਦ੍ਧੋ ਏਵ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਅਣੁਮਤ੍ਤੇਪਿ ਵਜ੍ਜੇ ਭਯਦਸ੍ਸਾਵੀ ਸਮਾਦਾਯ ਸਿਕ੍ਖਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਦ੍ਧਾਸਾਧਨਂ ਵਾਰਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਭਿਵਿਸਿਟ੍ਠੋ ਸਮਾਚਾਰੋਤਿ ਅਭਿਸਮਾਚਾਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਤ੍ਤਮਸਮਾਚਾਰੋ’’ਤਿ. ਅਭਿਸਮਾਚਾਰੋਵ ਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕਂ, ਯਥਾ ਵੇਨਯਿਕੋਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੮.੧੧; ਪਾਰਾ. ੮) ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਭਿਸਮਾਚਾਰੋ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਨਿਦ੍ਦੇਸਤੋ ਮਗ੍ਗਸੀਲਂ, ਫਲਸੀਲਞ੍ਚ, ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਤਦਤ੍ਥਂ ਤਪ੍ਪਯੋਜਨਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕਂ. ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਨਿ ਤੀਣਿ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਨਿ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਵਚੀਕਮ੍ਮਾਨਿ, ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਆਜੀਵੋਤਿ ਇਦਂ ਆਜੀਵਟ੍ਠਮਕਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਮਂ ਆਜੀਵਹੇਤੁਕਤੋ ਸਤ੍ਤਵਿਧਦੁਚ੍ਚਰਿਤਤੋ ਵਿਰਤਿ ਸਮ੍ਮਾਆਜੀਵੋਤਿ ਸੋਪਿ ਸਤ੍ਤਵਿਧੋ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਮਾਜੀਵਤਾਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਪਨ ਤਂ ਏਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਥ ਵਾ ਤਿਵਿਧਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਤੋ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਤੋ ਵਿਰਤਿਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਆਜੀਵੋ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ. ਸੇਟ੍ਠਚਰਿਯਭਾਵਤੋ ਮਗ੍ਗੋ ਏਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਤਸ੍ਸ. ਆਦਿਭਾਵਭੂਤਨ੍ਤਿ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਤਂ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਬ੍ਬਤਂ ਭੂਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਆਦਿਭਾਵਭੂਤਂ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਦੇਸਨਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਆਦਿ, ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਪਨ ਆਜੀਵਟ੍ਠਮਕਸੀਲਂ ਆਦੀਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨੇਨ ਪਰਿਪੂਰਣੇਨ ਆਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਕਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਲਹੁਕਾਨਿਪਿ ਅਪ੍ਪਸਾਵਜ੍ਜਾਨਿ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ਸੋ ਗਰੁਕਾਨਿ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਾਨਿ ਬਹ੍ਵਾਦੀਨਵਾਨਿ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਸ੍ਸਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ. ਸੁਤ੍ਤਂ ਪਨ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਵਸੇਨ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਸੀਲਂ. ਤਂ ਹਿ ਉਪਰਿਗੁਣਵਿਸੇਸਾਨਂ ਧਾਰਣਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਵਿਰਤਿਸੀਲਸ੍ਸ ਇਤਰਸੀਲੇਨ ਸਤਿਪਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗਾਦਿਕੇ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਕਤਾਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਵੇਰਮਣਿਮਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

‘‘ਨਿਸ੍ਸਿਤਾਨਿਸ੍ਸਿਤਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਮਾਨਨਿਸ੍ਸਯਂ ਤਾਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਯੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤੇਨ ਨਿਸ੍ਸਯਿਤਬ੍ਬਤੋ ਤਣ੍ਹਾਵ ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯੋ. ਤਥਾ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯੋ. ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤੋ ਹਿ ਅਸਤਿਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਤਣ੍ਹਾਵਿਰਹੇ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਿਤੋਵ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਦੇਵੋਤਿ ਚਤੁਮਹਾਰਾਜਸਕ੍ਕਸੁਯਾਮਾਦਿਪਾਕਟਦੇਵਮਾਹ. ਦੇਵਞ੍ਞਤਰੋਤਿ ਅਪਾਕਟਂ. ਤਣ੍ਹਂ ਏਵ ਨਿਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਿਤਂ. ਤਣ੍ਹਾਯ ਨਿਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਚ ਕੇਚਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਨਿਸ੍ਸਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ. ਸੁਦ੍ਧਿਦਿਟ੍ਠਿਯਾਤਿ ‘‘ਇਤਿ ਸਂਸਾਰਸੁਦ੍ਧਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਦਿਟ੍ਠਿਯਾ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸੇਵ ਸਮ੍ਭਾਰਭੂਤਂ ਕਾਰਣਭੂਤਂ, ਵਿਵਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਇਮਞ੍ਚ ਰਤ੍ਤਿਂ, ਇਮਞ੍ਚ ਦਿਵ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਅ. ਨਿ. ੮.੪੧) ਵਿਯ ਕਾਲਵਸੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਤਰਾਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਵਿਰਤਿਵਸੇਨ ਯਾਵਜੀਵਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤਮ੍ਪਿ ਆਪਾਣਕੋਟਿਕਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਾਵਜੀਵਂ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਪਵਤ੍ਤਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਲਾਭਯਸਞਾਤਿਅਙ੍ਗਜੀਵਿਤਵਸੇਨਾਤਿ ਲਾਭਯਸਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦਨਵਸੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਰਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਚੇਵ ਵਡ੍ਢਨਵਸੇਨ ਚ ਞਾਤਿਅਙ੍ਗਜੀਵਿਤਾਨਂ ਅਵਿਨਾਸਨਵਸੇਨ. ਕਿਂ ਸੋ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਯੋ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਾਯ ਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਸੋ ਕਾਯਵਾਚਾਹਿ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕਿਂ ਇਦਂ, ਨਤ੍ਥੇਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇ ਹਿ ਅਯਂ ਕਿਂ-ਸਦ੍ਦੋ.

ਆਰਮ੍ਮਣਭਾਵੇਨ ਵਣੋ ਵਿਯ ਆਸਵੇ ਕਾਮਾਸਵਾਦਿਕੇ ਪਗ੍ਘਰਤੀਤਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗਭਾਵਾਭਾਵੇਪਿ ਸਹਾਸਵੇਹੀਤਿ ਸਾਸਵਂ. ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਜਾਤਨ੍ਤਿ ਸੀਲਂ ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਾਸਵਂ ਸੀਲਂ ਲੋਕਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਭਵਵਿਸੇਸਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭਵਾ. ਵਿਨਯੋਤਿ ਵਿਨਯਪਰਿਯਤ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਆਗਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ. ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ ਤਰੁਣਪੀਤਿ. ਯਥਾਭੂਤਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਸਪਚ੍ਚਯਨਾਮਰੂਪਦਸ੍ਸਨਂ, ਤਦਧਿਟ੍ਠਾਨਾ ਵਾ ਤਰੁਣਵਿਪਸ੍ਸਨਾ. ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਞਾਣਂ. ਤੇਨ ਬਲਵਵਿਪਸ੍ਸਨਮਾਹ. ਵਿਰਾਗੋ ਮਗ੍ਗੋ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ. ਕਥਾਤਿ ਵਿਨਯਕਥਾ. ਮਨ੍ਤਨਾਤਿ ਵਿਨਯਵਿਚਾਰਣਾ. ਉਪਨਿਸਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕਾਰਣਪਰਮ੍ਪਰਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਮਗ੍ਗਫਲਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਆਜੀਵਟ੍ਠਮਕਸੀਲਂ. ਤਤ੍ਥ ਮਗ੍ਗਸੀਲਂ ਭਵਨਿਸ੍ਸਰਣਾਵਹਂ ਹੋਤਿ, ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣਸ੍ਸ ਚ ਭੂਮਿ, ਫਲਸੀਲਂ ਪਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਞਾਣਸ੍ਸੇਵ ਭੂਮਿ.

੧੨. ਹੀਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਹੀਨਤਾ. ਪਣੀਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਪਣੀਤਤਾ. ਤਦੁਭਯਵੇਮਜ੍ਝਤਾਵਸੇਨ ਮਜ੍ਝਿਮਤਾ. ਯਥੇਵ ਹਿ ਕਮ੍ਮਂ ਆਯੂਹਨਵਸੇਨ ਹੀਨਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਛਨ੍ਦਾਦਯੋਪਿ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਵਸੇਨ. ਸੋ ਚ ਨੇਸਂ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰੋ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿਭੇਦੇਨਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਯਸਕਾਮਤਾਯਾਤਿ ਕਿਤ੍ਤਿਸਿਲੋਕਾਭਿਰਤਿਯਾ, ਪਰਿਵਾਰਿਚ੍ਛਾਯ ਵਾ. ‘‘ਕਥਂ ਨਾਮ ਮਾਦਿਸੋ ਈਦਿਸਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਪਾਪਜਿਗੁਚ੍ਛਾਯ ਅਰਿਯਭਾਵਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ. ਅਨੁਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਨਪਰਵਮ੍ਭਨਾਹਿ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਚ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਅਨੁਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ. ਭਵਭੋਗਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਭਵਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥਞ੍ਚੇਵ ਭੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥਞ੍ਚ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਮੋਕ੍ਖਤ੍ਥਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਤਨ੍ਤਿ ਸਾਵਕਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸੀਲਮਾਹ. ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਮੋਕ੍ਖਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਂਸਾਰਬਨ੍ਧਨਤੋ ਵਿਮੋਚਨਤ੍ਥਾਯ. ਪਾਰਮਿਤਾਸੀਲਂ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸੀਲਂ. ਯਾ ਕਰੁਣੂਪਾਯਕੋਸਲ੍ਲਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤਾ ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਗਤਸੋਚੇਯ੍ਯਸਲ੍ਲੇਖਾ ਦੇਸਕਾਲਸਤ੍ਤਾਦਿਵਿਕਪ੍ਪਰਹਿਤਾ ਸੀਲਪਾਰਮਿਤਾ.

ਅਨਨੁਰੂਪਨ੍ਤਿ ਅਸਾਰੁਪ੍ਪਂ. ਅਤ੍ਤਾ ਏਵ ਗਰੁ ਅਧਿਪਤਿ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਤਗਰੁ, ਲਜ੍ਜਾਧਿਕੋ. ਅਤ੍ਤਾਧਿਪਤਿਤੋ ਆਗਤਂ ਅਤ੍ਤਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ. ਲੋਕੋ ਅਧਿਪਤਿ ਗਰੁ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਲੋਕਾਧਿਪਤਿ, ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਾਧਿਕੋ. ਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮਾਯਂ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ ਏਕਨ੍ਤਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ, ਸੋ ਚ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾਵ ਪੂਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਨਂ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯ ਪੂਜੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਮਹਤ੍ਤਂ ਪੂਜੇਤੁਕਾਮੇਨ.

ਪਰਾਮਟ੍ਠਤ੍ਤਾਤਿ ਪਰਾਭਵਵਸੇਨ ਆਮਟ੍ਠਤ੍ਤਾ. ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਹਿ ‘‘ਇਮਿਨਾਹਂ ਸੀਲੇਨ ਦੇਵੋ ਵਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ ਦੇਵਞ੍ਞਤਰੋ ਵਾ, ਇਮਿਨਾ ਮੇ ਸੀਲੇਨ ਸਂਸਾਰਸੁਦ੍ਧਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੀਲਂ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤਿਯੋ ਤਂ ਪਰਾਭਵਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਨੁਪਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵਕਰਣਤੋ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੇਸੁ ਕਲ੍ਯਾਣਕਸ੍ਸ. ਸੋ ਹਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਲ੍ਯਾਣੇਹਿ ਸੀਲਾਦੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਪਰਾਮਸਨਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ, ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਤੋ ਚ ਤੇਹਿ ਨ ਪਰਾਮਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਅਪਰਾਮਟ੍ਠਂ. ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਦਰਥਸ੍ਸ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਤੋ ਵੂਪਸਮਨਤੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ.

ਕਤਪਟਿਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵੁਟ੍ਠਾਨਦੇਸਨਾਹਿ ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਕਤਪਟਿਕਾਰਂ. ਏਵਂ ਹਿ ਤਂ ਸੀਲਂ ਪਟਿਪਾਕਤਿਕਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕਤਪਟਿਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ‘‘ਨ ਪੁਨੇਵਂ ਕਰਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ‘‘ਅਚ੍ਛਮਂਸਂ ਨੁ ਖੋ, ਸੂਕਰਮਂਸਂ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਵਾ, ‘‘ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਨੁ ਖੋ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ, ‘‘ਮਯਾ ਤਂ ਵਤ੍ਥੁ ਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਨੁ ਖੋ, ਨ ਨੁ ਖੋ ਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰੇ ਵਾ ਵੇਮਤਿਕਸ੍ਸ ਸਂਸਯਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ. ਵਿਸੋਧੇਤਬ੍ਬਂ ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਕਮ੍ਮੇਨ. ਵਿਮਤਿ ਏਵ ਵੇਮਤਿਕਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵੇਮਤਿਕੇ ਸਤਿ, ਵਿਮਤਿਯਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਮਤਿ ਪਟਿਵਿਨੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਸਯਂ ਵਾ ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਵਿਚਾਰੇਤ੍ਵਾ, ਵਿਨਯਧਰੇ ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਕਙ੍ਖਾ ਵਿਨੋਦੇਤਬ੍ਬਾ. ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖੇਨ ਪਨ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਚੇ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਚੇ ਛਡ੍ਡੇਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ ਫਾਸੁ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

‘‘ਚਤੂਹਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਮਗ੍ਗਫਲਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਸੀਲਂ ਮਗ੍ਗਫਲਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਮੁਦਾਯੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਵੋਹਾਰਾ ਅਵਯਵੇਸੁਪਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ. ਸੇਸਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਲੋਕਿਯਸੀਲਂ.

ਪਕਤਿਪੀਤਿ ਸਭਾਵੋਪਿ. ਸੁਖਸੀਲੋ ਸਖਿਲੋ ਸੁਖਸਂਵਾਸੋ. ਤੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਪਕਤਿਅਤ੍ਥਵਾਚਕਤ੍ਥੇਨ. ਏਕਚ੍ਚਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ ਸੀਲਂ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਸੀਲੇਨ ਏਕਸਙ੍ਗਹਨ੍ਤਿ ਅਕੁਸਲਸ੍ਸੇਵਾਯੁਜ੍ਜਮਾਨਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਅਕੁਸਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੇਕ੍ਖਤ੍ਤਿਕਂ ਇਧ ਗਹਿਤਂ, ਇਧ ਨ ਉਪਨੀਤਂ ਕੁਸਲਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਕੁਸਲਤ੍ਤਿਕਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਹੀਨਤ੍ਤਿਕਾਦੀਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਤਿਕਾਨਂ ਵਸੇਨ ਅਸ੍ਸ ਸੀਲਸ੍ਸ ਤਿਵਿਧਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

੧੩. ਯੋਧਾਤਿ ਯੋ ਇਧ. ਵਤ੍ਥੁਵੀਤਿਕ੍ਕਮੇਤਿ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨੇ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰੇ. ਕਾਮਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾਦਯੋ ਨਵ ਮਹਾਵਿਤਕ੍ਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ. ਏਵਰੂਪਸ੍ਸਾਤਿ ਏਦਿਸਸ੍ਸ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਸੀਲਵਨ੍ਤੇ ਅਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਦੁਸ੍ਸੀਲੇ ਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਤੋ ਏਵ ਤੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਗਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਨੇਨ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵੀਤਿਕ੍ਕਮੇ ਅਦੋਸਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋ ਮਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਬਹੁਲਤਾਯ ਮਨਚ੍ਛਟ੍ਠਾਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਅਰਕ੍ਖਤੋ ਸੀਲਂ ਏਕਂਸੇਨੇਵ ਹਾਨਭਾਗਿਯਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਠਿਤਿਭਾਗਿਯਂ, ਕੁਤੋ ਵਿਸੇਸਾਦਿਭਾਗਿਯਤਾ. ਸੀਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਸੀਲਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲੇਨ. ਅਘਟਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰੀਤਿ ਉਤ੍ਤਰਿ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਾਯ ਅਵਾਯਮਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਠਿਤਿਭਾਗਿਯਂ ਸੀਲਂ ਭਵਤਿ ਅਸਮਾਧਿਸਂਵਤ੍ਤਨਿਯਤ੍ਤਾ. ਸਮ੍ਪਾਦਿਤੇ ਹਿ ਸਮਾਧਿਸ੍ਮਿਂ ਸੀਲਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਸਂਵਤ੍ਤਨਿਯਤਾ ਨਿਚ੍ਛਿਯਤਿ. ਸਮਾਧਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਸਮਥਵਸੇਨ ਸਮਾਧਾਨਤ੍ਥਾਯ. ਨਿਬ੍ਬਿਦਨ੍ਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ. ਬਲਵਵਿਪਸ੍ਸਨਾਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਗਹਣਂ ਤਾਵਤਾਪਿ ਸੀਲਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਭਾਵਸਿਦ੍ਧਿਤੋ.

ਯਾਨਿ ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਨੇਸਂ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਤਾਨਿ ਪਨ ਅਸਾਧਾਰਣਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਤੋ ਅਞ੍ਞਾਨਿ. ਨੇਸਨ੍ਤਿ ‘‘ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ ਪਦਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਰਿ ਸਾਮਿਵਚਨਂ, ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਤਿ ਵਾ ਉਸ੍ਸਾਹੇਤਿ ਉਸ੍ਸਕ੍ਕਿਤ੍ਵਾ ਸੀਲਾਨਿ ਰਕ੍ਖਿਤੁਂ ਉਸ੍ਸਾਹੇ ਸਤਿ. ਦਸਾਤਿ ਸਾਮਣੇਰੇਹਿ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਸੀਲਮਾਹ ਘਟਿਕਾਰਾਦੀਨਂ ਵਿਯ. ਅਟ੍ਠਾਤਿ ਨਚ੍ਚਾਦਿਮਾਲਾਦਿਵੇਰਮਣਿਂ ਏਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਿਮਵਜ੍ਜਾਨਿ ਅਟ੍ਠ.

ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋਤਿ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਸੀਲਾਨਂ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ. ਪਕਤਿਸੀਲਨ੍ਤਿ ਸਭਾਵਸੀਲਂ. ਤਤ੍ਰੂਪਪਤ੍ਤਿਨਿਯਤਂ ਹਿ ਸੀਲਂ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਕਾਨਂ. ਮਰਿਯਾਦਾਚਾਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਸਾਵਜ੍ਜਸ੍ਸ ਅਕਰਣੇ ਮਰਿਯਾਦਭੂਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਕੁਲਾਦੀਸੁ ਪੁਬ੍ਬਪੁਰਿਸੇਹਿ ਠਪਿਤਂ ਚਾਰਿਤ੍ਤਂ. ਕੁਲਦੇਸਪਾਸਣ੍ਡਧਮ੍ਮੋ ਹਿ ‘‘ਆਚਾਰਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਕੁਲਧਮ੍ਮੋ ਤਾਵ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦੀਨਂ ਅਮਜ੍ਜਪਾਨਾਦਿ, ਦੇਸਧਮ੍ਮੋ ਏਕਚ੍ਚਜਨਪਦਵਾਸੀਨਂ ਅਹਿਂਸਨਾਦਿ, ਪਾਸਣ੍ਡਧਮ੍ਮੋ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਯਮਨਿਯਮਾਦਿ. ਤਿਤ੍ਥਿਯਮਤਂ ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਪਾਸੇਨ, ਤਣ੍ਹਾਪਾਸੇਨ ਚ ਡੇਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਪਾਸਂ ਵਾ ਬਾਧਂ ਅਰਿਯਵਿਨਯਸ੍ਸ ਡੇਤੀਤਿ ‘‘ਪਾਸਣ੍ਡ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਪਕਤਿਯਾ ਸੀਲਵਤੀ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੦) ਵਚਨਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਮਾਤੁ ਪਞ੍ਚਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸੀਲਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਮੇਵ. ਇਦਂ ਪਨ ਉਕ੍ਕਂਸਗਤਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਪਿਤਰਿਪਿ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਮਤ੍ਤੇਨਪਿ ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ‘‘ਧਮ੍ਮਤਾਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਾਮਗੁਣੂਪਸਂਹਿਤਨ੍ਤਿ ਕਾਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਅਸ੍ਸਾਦੂਪਸਂਹਿਤਂ ਕਾਮਸ੍ਸਾਦਗਧਿਤਂ. ਧਮ੍ਮਤਾਸੀਲਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਕਾਰਣਨਿਯਾਮੇਨ ਆਗਤਂ ਸੀਲਂ. ਸੀਲਪਾਰਮਿਂ ਹਿ ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਂ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕੁਚ੍ਛਿਗਤਸ੍ਸ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੀਲਤੇਜੇਨ ਗੁਣਾਨੁਭਾਵੇਨ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਮਾਤੁ ਸਰਸੇਨੇਵ ਪਰਮਸਲ੍ਲੇਖਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਸੀਲਂ ਹੋਤਿ. ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਭਦ੍ਦਾਦਿਕੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤੇ ਕਿਰ ਸੁਚਿਰਂ ਕਾਲਂ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਾ ਏਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਗਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਦ੍ਧਸਤ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਾਸੁ ਤਾਸੁ ਜਾਤੀਸੂਤਿ ਸੀਲਵਰਾਜਮਹਿਂਸਰਾਜਾਦਿਜਾਤੀਸੁ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਪੁਰਿਮਜਾਤਿਯਂ ਸਿਦ੍ਧੋ ਹੇਤੁ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੁਕਸੀਲਂ. ਇਦਂ ਪਨ ਪਕਤਿਸੀਲਾਦਿਸਮਾਦਾਨੇਨ ਵਿਨਾ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਲਕ੍ਖਣਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਵਿਰਤਿਸਙ੍ਗਹਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਯਂ ਭਗਵਤਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਇਧਾਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਸੀਲਪਰਿਪੂਰਕਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਸਾਸਨਪਰਿਦੀਪਨਂ, ਅਞ੍ਞਸਾਸਨਸ੍ਸ ਚ ਤਥਾਭਾਵਪਟਿਸੇਧਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ ‘‘ਇਧੇਵ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮਣੋ…ਪੇ… ਸੁਞ੍ਞਾ ਪਰਪ੍ਪਵਾਦਾ ਸਮਣੇਭਿ ਅਞ੍ਞੇਹੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੧੪; ਮ. ਨਿ. ੧.੧੩੯; ਅ. ਨਿ. ੪.੨੪੧). ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸੀਲਸ੍ਸ ਪਰਿਪੂਰਕਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸਂਵੁਤੋਤਿ ਇਦਮਸ੍ਸ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਇਦਮਸ੍ਸ ਤਦਨੁਰੂਪਵਿਹਾਰਸਮਙ੍ਗਿਭਾਵਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਆਚਾਰਗੋਚਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਇਦਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸ੍ਸ, ਉਪਰਿਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਗੁਣਾਨਞ੍ਚ ਉਪਕਾਰਕਧਮ੍ਮਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਅਣੁਮਤ੍ਤੇਸੁ ਵਜ੍ਜੇਸੁ ਭਯਦਸ੍ਸਾਵੀਤਿ ਇਦਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਤੋ ਅਚਵਨਭਾਵਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਸਮਾਦਾਯਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਂ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਆਦਾਨਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਸਮਙ੍ਗਿਭਾਵਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੂਤਿ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਪਰਤੋ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ.

ਸੋਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਿਕ੍ਖੁ. ਤੇਨ ਯਾਦਿਸਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਸੀਲਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਨਾਤਿ ਯਤੋ ਸੋ ਸਂਵਰੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਯਤ੍ਥ ਸੋ ਸਂਵਰੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੀ ਹੋਤਿ ਨਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਗ੍ਗਾਹੀਤਿ ਸਂਵਰਸ੍ਸ ਉਪਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਤ੍ਵਾਧਿਕਰਣ…ਪੇ… ਅਨ੍ਵਾਸ੍ਸਵੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਸਂਵਰਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਂ ਤਤ੍ਥ ਆਦੀਨਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਂਵਰਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪਗੇਵ ਸਤਿਯਾ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤਬ੍ਬਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਰਕ੍ਖਤਿ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਨ੍ਤਿ ਸਤਿਯਾ ਉਪਟ੍ਠਾਪਨਮੇਵ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਆਰਕ੍ਖਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਸਂਵਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਤਥਾਭੂਤਾ ਸਤਿਯੇਵੇਤ੍ਥ ਸਂਵਰੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਛਨ੍ਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਆਜੀਵਹੇਤੁ ਆਜੀਵਕਾਰਣਾ ਅਸਨ੍ਤਂ ਅਭੂਤਂ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਂ ਉਲ੍ਲਪਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਗਤਾਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਪਾਰਾਜਿਕਾਦਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਂ. ਸਾਮਨ੍ਤਜਪ੍ਪਨਾਦਿਨਾ ਤਿਵਿਧੇਨ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁਨਾ ਵਿਮ੍ਹਾਪਨਂ ਕੁਹਨਾ. ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਦਾਯਕਂ ਵਾ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਸੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦਦਾਤਿ, ਏਵਂ ਕਥਨਂ ਲਪਨਾ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਚ੍ਚਯਦਾਨਸਞ੍ਞੁਪ੍ਪਾਦਕਂ ਕਾਯਵਚੀਕਮ੍ਮਂ, ਤੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਚਰਤਿ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਾ ਕਰੋਤੀਤਿ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਤਾ. ਗਨ੍ਧਾਦਯੋ ਵਿਯ ਲਾਭਾਯ ਪਰੇਸਂ ਅਕ੍ਕੋਸਨਾਦਿਨਾ ਨਿਪਿਸਤੀਤਿ ਨਿਪ੍ਪੇਸੋ, ਨਿਪ੍ਪੇਸੋਵ ਨਿਪ੍ਪੇਸਿਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਨਿਪ੍ਪੇਸਿਕਤਾ. ਮਹਿਚ੍ਛਤਾਯ ਅਤ੍ਤਨਾ ਲਦ੍ਧਲਾਭੇਨ ਪਰਤੋ ਲਾਭਪਰਿਯੇਸਨਾ ਲਾਭੇਨ ਲਾਭਂ ਨਿਜਿਗੀਸਨਤਾ. ਏਵਮਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਿਯਭਾਣਿਤਾਚਾਟੁਕਮ੍ਯਤਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੇਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠੋ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਪਰਿਭੋਗੋ, ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਾ ਅਨਵਜ੍ਜਚੇਤਨਾ.

ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲਵਣ੍ਣਨਾ

੧੪. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤੇਸੁ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਾਦੀਸੁ. ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ‘‘ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਭ. ੫੦੮; ਦੀ. ਨਿ. ੧.੧੯੪) ਆਗਤਦੇਸਨਾਯ ਆਦਿਤੋ ਪਭੁਤਿ. ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਸਂਸਯਵਿਧਮਨੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾਵਹਾ ਕਥਾ. ਪਠਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਵੇਣਿਕਂ ਪਰਿਯਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਛਿਨ੍ਨਭਿਨ੍ਨਪਟਧਰਾਦਿਤਾਯ ਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਏਵਂ ਹਿਸ੍ਸ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਯੋਗ੍ਯਤਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਭਿਨ੍ਨਪਟਧਰਾਦਿਭਾਵੋ ਚ ਨਾਮ ਦਲਿਦ੍ਦਸ੍ਸਾਪਿ ਨਿਗ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਹੋਤੀਤਿ ਤਤੋ ਵਿਸੇਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਦ੍ਧਾਪਬ੍ਬਜਿਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਯੋਗ੍ਯਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਚਾਰਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਵਾ ਹਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਜਾਤਿਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਵਾ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸੀਲਨ੍ਤਿ ਚਾਰਿਤ੍ਤਵਾਰਿਤ੍ਤਪ੍ਪਭੇਦਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਸੇਨ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਸੀਲਂ. ਯੋਤਿ ਅਨਿਯਮਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਯੋ ਕੋਚਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਨਨ੍ਤਿ ਵਿਨਯਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਸੀਲਂ. ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਂ. ਮੋਕ੍ਖੇਤਿ ਸਹਕਾਰਿਕਾਰਣਭਾਵਤੋ. ਅਪਾਯੇ ਭਵਾਨਿ ਆਪਾਯਿਕਾਨਿ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਤਦਞ੍ਞਂ ਸਬ੍ਬਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸਂਵਰਣਂ ਕਾਯਵਚੀਦ੍ਵਾਰਾਨਂ ਪਿਦਹਨਂ. ਯੇਨ ਤੇ ਸਂਵੁਤਾ ਪਿਹਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਸਂਵਰੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸੋ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਪਟਿਪਕ੍ਖੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਾਯਿਕਵਾਚਸਿਕਸ੍ਸ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰੇਨ ਸਂਵੁਤੋਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰੇਨ ਪਿਹਿਤਕਾਯਵਚੀਦ੍ਵਾਰੋ. ਤਥਾਭੂਤੋ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਤਂ ਉਪੇਤੋ ਤੇਨ ਚ ਸਮਙ੍ਗੀ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਪਗਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ.

ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਬਲਵਭਾਵਤੋ, ਪਾਪਕਿਰਿਯਾਯ ਸੁਕਰਭਾਵਤੋ, ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਾਯ ਚ ਦੁਕ੍ਕਰਭਾਵਤੋ ਬਹੁਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਅਪਾਯੇਸੁ ਪਤਨਸੀਲੋਤਿ ਪਾਤੀ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ. ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਯ ਵਾ ਭਵਾਦੀਸੁ ਕਮ੍ਮਵੇਗਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਘਟਿਯਨ੍ਤਂ ਵਿਯ ਅਨਵਟ੍ਠਾਨੇਨ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨਤੋ ਗਮਨਸੀਲੋਤਿ ਪਾਤੀ, ਮਰਣਵਸੇਨ ਵਾ ਤਮ੍ਹਿ ਤਮ੍ਹਿ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ ਪਾਤਨਸੀਲੋਤਿ ਪਾਤੀ, ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੋ, ਚਿਤ੍ਤਮੇਵ ਵਾ. ਤਂ ਪਾਤਿਨਂ ਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖਤੋ ਮੋਕ੍ਖੇਤੀਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ. ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਸਤ੍ਤੋ ‘‘ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਵੋਦਾਨਾ ਵਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀ’’ਤਿ, ‘‘ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੮) ਚ. ਅਥ ਵਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਿਨਾ ਹੇਤੁਨਾ ਸਂਸਾਰੇ ਪਤਤਿ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਪਾਤੀ, ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਨੀਵਰਣਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਤਣ੍ਹਾਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਵਤਂ ਸਂਸਰਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੨੪) ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸ ਪਾਤਿਨੋ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਦਿਸਂਕਿਲੇਸਤ੍ਤਯਤੋ ਮੋਕ੍ਖੋ ਏਤੇਨਾਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ. ‘‘ਕਣ੍ਠੇਕਾਲ਼ੋ’’ਤਿਆਦੀਨਂ ਵਿਯਸ੍ਸ ਸਮਾਸਸਿਦ੍ਧਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਥ ਵਾ ਪਾਤੇਤਿ ਵਿਨਿਪਾਤੇਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇਤਿ ਪਾਤਿ, ਚਿਤ੍ਤਂ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਨੀਯਤਿ ਲੋਕੋ, ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਕਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੬੨). ਤਸ੍ਸ ਪਾਤਿਨੋ ਮੋਕ੍ਖੋ ਏਤੇਨਾਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ, ਪਤਤਿ ਵਾ ਏਤੇਨ ਅਪਾਯਦੁਕ੍ਖੇ, ਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖੇ ਚਾਤਿ ਪਾਤੀ, ਤਣ੍ਹਾਦਿਸਂਕਿਲੇਸੋ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹਿ ‘‘ਤਣ੍ਹਾ ਜਨੇਤਿ ਪੁਰਿਸਂ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੫੫-੫੭), ਤਣ੍ਹਾਦੁਤਿਯੋ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ (ਇਤਿਵੁ. ੧੫, ੧੦੫; ਅ. ਨਿ. ੪.੯; ਮਹਾਨਿ. ੧੯੧; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਪਾਰਾਯਨਾਨੁਗੀਤਿਗਾਥਾਨਿਦ੍ਦੇਸ) ਚ ਆਦਿ. ਤਤੋ ਪਾਤਿਤੋ ਮੋਕ੍ਖੋਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ. ਅਥ ਵਾ ਪਤਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਪਾਤੀਨਿ, ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਬਾਹਿਰਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹਿ ‘‘ਛਸੁ ਲੋਕੋ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਛਸੁ ਕੁਬ੍ਬਤਿ ਸਨ੍ਥਵ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੭੦; ਸੁ. ਨਿ. ੧੭੧). ਤਤੋ ਛਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਬਾਹਿਰਾਯਤਨਸਙ੍ਖਾਤਤੋ ਪਾਤਿਤੋ ਮੋਕ੍ਖੋਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ. ਅਥ ਵਾ ਪਾਤੋ ਵਿਨਿਪਾਤੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪਾਤੀ, ਸਂਸਾਰੋ. ਤਤੋ ਮੋਕ੍ਖੋਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ, ਅਥ ਵਾ ਸਬ੍ਬਲੋਕਾਧਿਪਤਿਭਾਵਤੋ ਧਮ੍ਮਿਸ੍ਸਰੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਪਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਮੁਚ੍ਚਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਮੋਕ੍ਖੋ, ਪਤਿਨੋ ਮੋਕ੍ਖੋ ਤੇਨ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਪਤਿਮੋਕ੍ਖੋ, ਪਤਿਮੋਕ੍ਖੋ ਏਵ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ. ਸਬ੍ਬਗੁਣਾਨਂ ਵਾ ਮੂਲਭਾਵਤੋ ਉਤ੍ਤਮਟ੍ਠੇਨ ਪਤਿ ਚ ਸੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨਤ੍ਥੇਨ ਮੋਕ੍ਖੋ ਚਾਤਿ ਪਤਿਮੋਕ੍ਖੋ, ਪਤਿਮੋਕ੍ਖੋ ਏਵ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਮੁਖਮੇਤਂ ਪਮੁਖਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੧੩੫) ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ.

ਅਥ ਵਾ ਪ-ਇਤਿ ਪਕਾਰੇ, ਅਤੀ-ਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਕਾਰੇਹਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਮੋਕ੍ਖੇਤੀਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ. ਇਦਂ ਹਿ ਸੀਲਂ ਸਯਂ ਤਦਙ੍ਗਵਸੇਨ, ਸਮਾਧਿਸਹਿਤਂ ਪਞ੍ਞਾਸਹਿਤਞ੍ਚ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ, ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਚ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਮੋਕ੍ਖੇਤਿ ਮੋਚੇਤੀਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ, ਪਤਿ ਪਤਿ ਮੋਕ੍ਖੋਤਿ ਵਾ ਪਤਿਮੋਕ੍ਖੋ, ਤਮ੍ਹਾ ਤਮ੍ਹਾ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਦੋਸਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਮੋਕ੍ਖੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਪਤਿਮੋਕ੍ਖੋ ਏਵ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ. ਮੋਕ੍ਖੋਤਿ ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਮੋਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਟਿਬਿਮ੍ਬਭੂਤੋਤਿ ਪਤਿਮੋਕ੍ਖੋ. ਸੀਲਸਂਵਰੋ ਹਿ ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਂ ਵਿਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਉਦਯਭੂਤੋ ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਗੋ ਵਿਯ ਯਥਾਰਹਂ ਕਿਲੇਸਨਿਬ੍ਬਾਪਨਤੋ, ਪਤਿਮੋਕ੍ਖੋਯੇਵ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ. ਅਥ ਵਾ ਮੋਕ੍ਖਂ ਪਤਿ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਮੋਕ੍ਖਾਭਿਮੁਖਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਤਿਮੋਕ੍ਖਂ, ਪਤਿਮੋਕ੍ਖਮੇਵ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਰਿਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ. ‘‘ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਇਰਿਯਾਪਥਵਿਹਾਰੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਪਾਲ਼ਿਯਨ੍ਤਿ ਝਾਨਵਿਭਙ੍ਗਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਵਿਭ. ੫੦੮ ਆਦਯੋ).

ਤਤ੍ਥ ਕਾਮਂ ਸਮਣਚਾਰਂ, ਸਮਣਗੋਚਰਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਆਚਾਰਗੋਚਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਯਥਾ ਪਨ ਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਾਮਂ ਮੁਞ੍ਚ, ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਗਣ੍ਹਾ’’ਤਿ ਵਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਪੁਬ੍ਬਕਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਯਥਾ ਵਾ ਸਸੀਸਨ੍ਹਾਨੇਨ ਪਹੀਨਸੇਦਮਲਜਲ੍ਲਿਕਸ੍ਸ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਵਿਲੇਪਨਾਦਿਵਿਭੂਸਨਸਂਵਿਧਾਨਂ ਯੁਤ੍ਤਰੂਪਂ, ਏਵਂ ਪਹੀਨਪਾਪਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮਸਮਾਯੋਗੋ ਯੁਤ੍ਤਰੂਪੋਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਆਚਾਰੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਅਨਾਚਾਰੋ’’ਤਿ ਦ੍ਵਯਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ਅਨਾਚਾਰਂ ਤਾਵ ਵਿਭਜਿਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਅਨਾਚਾਰੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਯਿਕੋ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋਤਿ ਤਿਵਿਧਂ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ. ਵਾਚਸਿਕੋ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ. ਕਾਯਿਕਵਾਚਸਿਕੋਤਿ ਤਦੁਭਯਂ.

ਏਵਂ ਆਜੀਵਟ੍ਠਮਕਸੀਲਸ੍ਸ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਇਦਾਨਿ ਮਾਨਸਂ ਅਨਾਚਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਂ ਅਨਾਚਾਰੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਏਕਚ੍ਚਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਵੇਲ਼ੁਦਾਨੇਨ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵੇਲ਼ੁਦਾਨੇਨਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਾਦਨਤ੍ਥੇਨ ਵੇਲ਼ੁਦਾਨੇਨ. ਪਤ੍ਤਦਾਨਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਵੇਲ਼ੂਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਯੋਜਨਾਵਹੋ ਯੋ ਕੋਚਿ ਵੇਲ਼ੁਦਣ੍ਡੋ. ਪਤ੍ਤਂ ਗਨ੍ਧਿਕਾਦੀਨਂ ਗਨ੍ਧਪਲਿਵੇਠਨਾਦਿਅਤ੍ਥਂ ਵਾ, ਤਾਲਨਾਲ਼ਿਕੇਰਾਦਿਪਤ੍ਤਂ ਵਾ. ਪੁਪ੍ਫਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਯੋਜਨਾਵਹਂ. ਤਥਾ ਫਲਂ. ਸਿਨਾਨਂ ਸਿਰੀਸਚੁਣ੍ਣਾਦਿਨ੍ਹਾਨਿਯਚੁਣ੍ਣਂ. ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਿ ਏਤ੍ਥੇਵ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮੁਖਸੋਧਨਤ੍ਥਂ ਦਨ੍ਤਪੋਨਂ. ਚਾਟੁਕਮ੍ਯਤਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਾਸਂ ਵਿਯ ਨੀਚਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਸ੍ਸ ਖਲਿਤਵਚਨਂ ਸਣ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਿਯਕਾਮਤਾਯ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹਵਚਨਂ. ਮੁਗ੍ਗਸੂਪ੍ਯਤਾਤਿ ਮੁਗ੍ਗਸੂਪਸਮਤਾ ਸਚ੍ਚਾਲਿਕੇਨ ਜੀਵਿਤਕਪ੍ਪਨਂ. ਯਥਾ ਹਿ ਮੁਗ੍ਗਸੂਪੇ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੇ ਬਹੂ ਮੁਗ੍ਗਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਕਤਿਪਯਾ ਨ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਸਚ੍ਚਾਲਿਕੇਨ ਜੀਵਿਤਕਪ੍ਪਨੇ ਬਹੁ ਅਲਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਅਪ੍ਪਕਂ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਭਟਤੀਤਿ ਪਰਿਭਟੋ, ਪਰੇਸਂ ਦਾਰਕੇ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ. ਪਰਿਭਟਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਪਾਰਿਭਟ੍ਯਂ, ਸਾ ਏਵ ਪਾਰਿਭਟ੍ਯਤਾ, ਅਲਙ੍ਕਰਣਾਦਿਨਾ ਕੁਲਦਾਰਕਪਰਿਹਰਣਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਂ. ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਗਿਹੀਨਂ ਗਾਮਨ੍ਤਰਦੇਸਨ੍ਤਰਾਦੀਸੁ ਸਾਸਨਪਟਿਸਾਸਨਹਰਣਂ ਜਙ੍ਘਪੇਸਨਿਕਂ. ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨਾਤਿ ਏਤੇਸਂ ਵਾ ਵੇਲ਼ੁਦਾਨਾਦੀਨਂ ਵੇਜ੍ਜਕਮ੍ਮਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਕਮ੍ਮਪਿਣ੍ਡਪਟਿਪਿਣ੍ਡਕਮ੍ਮਸਙ੍ਘੁਪ੍ਪਾਦਚੇਤਿਯੁਪ੍ਪਾਦਪਟ੍ਠਪਨਾਦੀਨਂ ਵਾ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵੇਨ ਜੀਵਿਤਕਪ੍ਪਨਕਕਮ੍ਮਾਨਂ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ. ਬੁਦ੍ਧਪਟਿਕੁਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਗਰਹਿਤੇਨ ਪਟਿਸਿਦ੍ਧੇਨ. ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵੇਨਾਤਿ ਨ ਸਮ੍ਮਾਆਜੀਵੇਨ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨਾਚਾਰੋਤਿ ਅਯਂ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ‘‘ਅਨਾਚਾਰੋ’’ਤਿ ਕਥੀਯਤਿ. ਆਚਾਰਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਵੁਤ੍ਤਪਟਿਪਕ੍ਖਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਗੋਚਰਨਿਦ੍ਦੇਸੇਪਿ ਪਠਮਂ ਅਗੋਚਰਸ੍ਸ ਵਚਨੇ ਕਾਰਣਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਗੋਚਰੋਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਂ. ਅਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਂ ਅਗੋਚਰੋ. ਵੇਸਿਯਾ ਗੋਚਰੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਵੇਸਿਯਾਗੋਚਰੋ, ਮਿਤ੍ਤਸਨ੍ਥਵਵਸੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵੇਸਿਯਾ ਨਾਮ ਰੂਪੂਪਜੀਵਿਨਿਯੋ, ਤਾ ਮਿਤ੍ਤਸਨ੍ਥਵਵਸੇਨ ਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਾ, ਸਮਣਭਾਵਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰਤ੍ਤਾ, ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਸਯਸ੍ਸਾਪਿ ਗਰਹਹੇਤੁਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾਦਾਨਵਸੇਨ ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾਵ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਾ. ਵਿਧਵਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਮਤਪਤਿਕਾ, ਪਵੁਤ੍ਥਪਤਿਕਾ ਵਾ. ਥੁਲ੍ਲਕੁਮਾਰਿਕਾਤਿ ਮਹਲ੍ਲਿਕਾ ਅਨਿਵਿਟ੍ਠਕੁਮਾਰਿਯੋ, ਪਣ੍ਡਕਾਤਿ ਨਪੁਂਸਕਾ. ਤੇ ਹਿ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਕਿਲੇਸਾ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਪਰਿਲ਼ਾਹਾ ਲੋਕਾਮਿਸਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਕਥਾਬਹੁਲਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਾ. ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਨਾਮ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਾ. ਤਥਾ ਭਿਕ੍ਖੂਪਿ. ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਵਿਸਭਾਗਵਤ੍ਥੁਭਾਵਤੋ ਸਨ੍ਥਵਵਸੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨੇ ਕਤਿਪਾਹੇਨੇਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਰਾਯੋ ਸਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਾ. ਗਿਲਾਨਪੁਚ੍ਛਨਾਦਿਵਸੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨੇ ਸਤੋਕਾਰਿਨਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਪਾਨਾਗਾਰਨ੍ਤਿ ਸੁਰਾਪਾਨਘਰਂ. ਤਂ ਸੋਣ੍ਡਜਨੇਹਿ ਅਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤੇਹਿ ਸੋਣ੍ਡਤਾਦਿਵਸੇਨ ਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਰਾਯਕਰਤ੍ਤਾ. ਸਂਸਟ੍ਠੋ ਵਿਹਰਤਿ ਰਾਜੂਹੀਤਿਆਦੀਸੁ ਰਾਜਾਨੋ ਨਾਮ ਯੇ ਰਜ੍ਜਮਨੁਸਾਸਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾ ਰਾਜਿਸ੍ਸਰਿਯਸਦਿਸਾਯ ਇਸ੍ਸਰਿਯਮਤ੍ਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ. ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਤਿ ਵਿਪਰੀਤਦਸ੍ਸਨਾ ਬਾਹਿਰਕਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ. ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾਵਕਾਤਿ ਤੇਸੁ ਦਲ਼੍ਹਭਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਚਯਦਾਯਕਾ. ਅਨਨੁਲੋਮਿਕੇਨ ਸਂਸਗ੍ਗੇਨਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਨਂ ਅਨਨੁਲੋਮਿਕੇਨ ਪਚ੍ਚਨੀਕਭੂਤੇਨ ਸਂਸਗ੍ਗੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠੋ ਵਿਹਰਤਿ, ਯੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਰਾਯਂ ਵਾ ਸਲ੍ਲੇਖਪਰਿਹਾਨਿਂ ਵਾ ਪਾਪੁਣਾਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਅਪਰੇਨਪਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਗੋਚਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਾਨਿ ਵਾ ਪਨ ਤਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਸੁ ਸਦ੍ਧਾਵਿਰਹਿਤਾਨਿ. ਤਤੋ ਏਵ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਿ, ਕਮ੍ਮਕਮ੍ਮਫਲਸਦ੍ਧਾਯ ਵਾ ਅਭਾਵੇਨ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ. ਰਤਨਤ੍ਤਯਪ੍ਪਸਾਦਾਭਾਵੇਨ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਿ. ਅਕ੍ਕੋਸਕਪਰਿਭਾਸਕਾਨੀਤਿ ਅਕ੍ਕੋਸਵਤ੍ਥੂਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਕਾਨਿ ਚੇਵ ਭਯਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਨ੍ਤਜ੍ਜਨਕਾਨਿ ਚ. ਅਤ੍ਥਂ ਨ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਅਨਤ੍ਥਮੇਵ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨਤ੍ਥਕਾਮਾਨਿ. ਹਿਤਂ ਨ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਅਹਿਤਮੇਵ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅਹਿਤਕਾਮਾਨਿ. ਫਾਸੁ ਨ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਅਫਾਸੁਂਯੇਵ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅਫਾਸੁਕਕਾਮਾਨਿ. ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਂ ਨਿਬ੍ਭਯਂ ਨ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਯੋਗਕ੍ਖੇਮਮੇਵ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅਯੋਗਕ੍ਖੇਮਕਾਮਾਨਿ. ਭਿਕ੍ਖੂਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਾਮਣੇਰਾਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ. ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਿਕ੍ਖਮਾਨਸਾਮਣੇਰੀਨਂ. ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਹਿ ਸਾਸਨਿਕਾਨਂ ਅਨਤ੍ਥਕਾਮਤਾਦੀਪਨਪਦਮਿਦਂ ਵਚਨਂ. ਤਥਾਰੂਪਾਨਿ ਕੁਲਾਨੀਤਿ ਤਾਦਿਸਾਨਿ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਲਾਦੀਨਿ. ਸੇਵਤੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜੀਵਤਿ. ਭਜਤੀਤਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ. ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੀਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਅਯਂ ਵੇਸਿਯਾਦਿਕੋ, ਰਾਜਾਦਿਕੋ, ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਕੁਲਾਦਿਕੋ ਚ ਤਂ ਤਂ ਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਿਪ੍ਪਕਾਰੋਪਿ ਅਯੁਤ੍ਤੋ ਗੋਚਰੋਤਿ ਅਗੋਚਰੋ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਵੇਸਿਯਾਦਿਕੋ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਨਿਸ੍ਸਯਤੋ ਅਗੋਚਰੋ. ਯਥਾਹ ‘‘ਕੋ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਗੋਚਰੋ ਪਰਵਿਸਯੋ? ਯਦਿਦਂ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੩੭੨). ਰਾਜਾਦਿਕੋ ਸਮਣਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨੁਪਨਿਸ੍ਸਯਤੋ, ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਾਸਨਿਵਿਚਕ੍ਕਨਿਪ੍ਪੋਥਨਦਿਟ੍ਠਿਵਿਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਤੋ ਚ. ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਕੁਲਾਦਿਕੋ ਸਦ੍ਧਾਹਾਨਿਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਸਾਵਹਤੋ ਅਗੋਚਰੋ.

ਗੋਚਰਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ‘‘ਨ ਵੇਸਿਯਾਗੋਚਰੋ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਵੁਤ੍ਤਪਟਿਪਕ੍ਖਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਓਪਾਨਭੂਤਾਨੀਤਿ ਉਦਪਾਨਭੂਤਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚ ਚਤੁਮਹਾਪਥੇ ਖਤਪੋਕ੍ਖਰਣੀ ਵਿਯ ਯਥਾਸੁਖਂ ਓਗਾਹਨਕ੍ਖਮਾਨਿ. ਕਾਸਾਵਪਜ੍ਜੋਤਾਨੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਞ੍ਚ ਨਿਵਤ੍ਥਪਾਰੁਤਕਾਸਾਵਾਨਂਯੇਵ ਪਭਾਹਿ ਏਕੋਭਾਸਾਨਿ. ਇਸਿਵਾਤਪਟਿਵਾਤਾਨੀਤਿ ਗੇਹਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਾਨਂ, ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਭਿਕ੍ਖੁਨੀਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਇਸੀਨਂ ਚੀਵਰਵਾਤੇਨ ਚੇਵ ਸਮਿਞ੍ਜਨਪਸਾਰਣਾਦਿਜਨਿਤਸਰੀਰਵਾਤੇਨ ਚ ਪਟਿਵਾਤਾਨਿ ਪਵਾਯਿਤਾਨਿ ਵਿਨਿਦ੍ਧੁਤਕਿਬ੍ਬਿਸਾਨਿ ਵਾ.

ਇਦਾਨਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਆਗਤਨਯੇਨਾਪਿ ਆਚਾਰਗੋਚਰੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸੀਲਨਿਦ੍ਦੇਸੇ. ਇਮਿਨਾਪਿ ਨਯੇਨਾਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਵਿਧਿਨਾਪਿ. ਸਙ੍ਘਗਤੋਤਿ ਸਙ੍ਘਸਨ੍ਨਿਪਾਤਂ ਗਤੋ. ਅਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰਕਤੋਤਿ ਅਕਤਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰੋ, ਅਕਤਗਾਰਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤੋਤਿ ਸਰੀਰੇਨ, ਚੀਵਰੇਨ ਵਾ ਘਂਸਨ੍ਤੋ. ਪੁਰਤੋਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਅਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰਕਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਠਿਤਕੋਪੀਤਿ ਉਪਰਿ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਆਸਨ੍ਨਤਰਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤਕੋਪਿ ਭਣਤਿ. ਬਾਹਾਵਿਕ੍ਖੇਪਕੋਤਿ ਬਾਹੁਂ ਵਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ. ਅਨੁਪਾਹਨਾਨਨ੍ਤਿ ਅਨਾਦਰੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਸਉਪਾਹਨੋਤਿ ਉਪਾਹਨਾਰੁਲ਼੍ਹੋ. ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨੁਪਖਜ੍ਜਾਤਿ ਥੇਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨੁਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਆਸਨ੍ਨਤਰਟ੍ਠਾਨਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ. ਕਟ੍ਠਂ ਪਕ੍ਖਿਪਤਿ ਅਗ੍ਗਿਕੁਣ੍ਡੇ. ਵੋਕ੍ਕਮ੍ਮਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ. ਗੂਲ਼੍ਹਾਨਿ ਸਭਾਵਤੋ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ ਸਾਣਿਪਾਕਾਰਾਦਿਨਾ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਤਾਨਿ. ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾਤਿ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨਾਚਾਰਸ੍ਸ.

ਅਪਿਚ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿਆਦਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਆਚਾਰਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨਂ, ਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸਪਾਲ਼ਿ. ਸਦ੍ਧਾਸੀਲਸੁਤਚਾਗਾਦਿਗੁਣਹੇਤੁਕੋ ਗਰੁਭਾਵੋ ਗਰੁਕਰਣਂ ਵਾ ਗਾਰਵੋ, ਸਹ ਗਾਰਵੇਨਾਤਿ ਸਗਾਰਵੋ. ਗਰੁਟ੍ਠਾਨਿਯੇਸੁ ਗਾਰਵਸਾਰਜ੍ਜਾਦਿਵਸੇਨ ਪਟਿਸ੍ਸਾਯਨਾ ਪਤਿਸ੍ਸਾ, ਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਵਪਟਿਪਤ੍ਤਿ. ਸਹ ਪਤਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ. ਸਵਿਸੇਸਂ ਹਿਰਿਮਨਤਾਯ, ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਿਭਾਵੇਨ ਚ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਸੇਖਿਯਧਮ੍ਮਪਾਰਿਪੂਰਿਵਸੇਨ ਸੁਨਿਵਤ੍ਥੋ ਸੁਪਾਰੁਤੋ. ਪਾਸਾਦਿਕੇਨਾਤਿ ਪਸਾਦਾਵਹੇਨ, ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਲਕ੍ਖਣੇ ਚੇਤਂ ਕਰਣਵਚਨਂ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਇਤੋ ਪਰੇਸੁਪਿ ਛਸੁ ਪਦੇਸੁ. ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਭਿਕ੍ਕਮੇਨ. ਇਰਿਯਾਪਥਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਇਰਿਯਾਪਥੋ. ਤੇਨ ਸੇਸਇਰਿਯਾਪਥਾਨਮ੍ਪਿ ਪਾਸਾਦਿਕਤਮਾਹ. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰੋਤਿ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਸੁ ਛਸੁ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਸੁਸਂਵਿਹਿਤਾਰਕ੍ਖੋ. ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂਤਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਭੋਜਨਸਞ੍ਞਿਤੇ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇਪਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰਿਯੇਸਨਪਟਿਗ੍ਗਹਣਪਰਿਭੋਗਾਦਿਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਮਾਣਞ੍ਞੂ. ਜਾਗਰਿਯਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬਰਤ੍ਤਾਪਰਰਤ੍ਤਂ ਭਾਵਨਾਮਨਸਿਕਾਰਸਙ੍ਖਾਤਂ ਜਾਗਰਿਯਂ ਸਾਤਚ੍ਚਕਾਰਿਤਾਵਸੇਨ ਅਨੁ ਅਨੁ ਯੁਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਯੁਤ੍ਤਪਯੁਤ੍ਤੋ. ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿਆਦਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਚਾਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਾਰਦਸ੍ਸਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋਤਿ ਨਿਇਚ੍ਛੋ. ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਤਿ ਯਥਾਲਾਭਾਦਿਵਸੇਨ ਸਨ੍ਤੋਸੇਨ ਤੁਟ੍ਠੋ. ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰੀਤਿ ਆਦਰਕਾਰੀ. ਗਰੁਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰਬਹੁਲੋਤਿ ਗਰੁਟ੍ਠਾਨਿਯੇਸੁ ਗਰੁਕਰਣਬਹੁਲੋ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਆਚਾਰੋਤਿ ਅਯਂ ਸਗਾਰਵਤਾਦਿ ਅਤ੍ਥਕਾਮੇਹਿ ਆਚਰਿਤਬ੍ਬਤੋ ਆਚਾਰੋ.

ਸੀਲਾਦੀਨਂ ਗੁਣਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤੋ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਗੋਚਰੋ. ਸਤਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਰਕ੍ਖਭੂਤੋ ਏਵ ਗੋਚਰੋ ਆਰਕ੍ਖਗੋਚਰੋ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸਙ੍ਖਾਤੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਨਟ੍ਠਾਨਭੂਤੋ ਗੋਚਰੋ ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਗੋਚਰੋ. ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਦੀਹਿ ਦਸਹਿ ਵਿਵਟ੍ਟਨਿਸ੍ਸਿਤਾਯ ਕਥਾਯ ਵਤ੍ਥੁਭੂਤੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਦਸਕਥਾਵਤ੍ਥੁਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਤਤੋ ਏਵ ਕਲ੍ਯਾਣੋ ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਮਿਤ੍ਤੋਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੋ. ਤਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਂ ਪਰਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਸ੍ਸੁਤਂ ਸੁਤ੍ਤਗੇਯ੍ਯਾਦਿਂ. ਸੁਣਾਤੀਤਿ ਸੁਤਮਯਂ ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ. ਸੁਤਂ ਪਰਿਯੋਦਾਪੇਤੀਤਿ ਤਮੇਵ ਯਥਾਸੁਤਂ ਅਵਿਸਦਤਾਯ ਅਪਰਿਯੋਦਾਤਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਨਾਦਿਨਾ ਵਿਸੋਧੇਤਿ ਨਿਜ੍ਜਟਂ ਨਿਗੁਮ੍ਬਂ ਕਰੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਯੇ ਕਙ੍ਖਟ੍ਠਾਨਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਤੇਸੁ ਸਂਸਯਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਕਙ੍ਖਂ ਵਿਤਰਤਿ. ਕਮ੍ਮਕਮ੍ਮਫਲੇਸੁ, ਰਤਨਤ੍ਤਯੇ ਚ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਉਜੁਕਰਣੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਉਜੁਂ ਕਰੋਤਿ. ਤਤੋ ਏਵ ਚ ਦੁਵਿਧਾਯਪਿ ਸਦ੍ਧਾਸਮ੍ਪਦਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਯਥਾਸੁਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯੋਦਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥਾਗਤੇ ਰੂਪਾਰੂਪਧਮ੍ਮੇ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਪਚ੍ਚਯਂ ਨਾਮਰੂਪਂ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਦਿਟ੍ਠਿਵਙ੍ਕਵਿਧਮਨੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਉਜੁਂ ਕਰੋਤਿ. ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤਾਮਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨੇਨ ਤੀਸੁਪਿ ਅਦ੍ਧਾਸੁ ਕਙ੍ਖਂ ਵਿਤਰਤਿ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਚ ਉਦਯਬ੍ਬਯਞਾਣਾਦਿਵਸੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਰਿਯਭੂਮਿਂ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਅਵੇਚ੍ਚਪਸਾਦੇਨ ਰਤਨਤ੍ਤਯੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਤਿ. ਤਥਾਭੂਤੋਵ ਤਸ੍ਸ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਸਿਕ੍ਖਨੇਨ ਸਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਨ ਹਾਯਤਿ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਵਡ੍ਢਤੇਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਅਨ੍ਤਰਘਰਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤਰੇ ਅਨ੍ਤਰੇ ਘਰਾਨਿ ਏਤ੍ਥ, ਤਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਾ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਘਰ’’ਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਂ ਗੋਚਰਗਾਮਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ. ਤਤ੍ਥ ਘਰੇ ਘਰੇ ਭਿਕ੍ਖਾਪਰਿਯੇਸਨਾਯ ਵੀਥਿਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ. ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ. ਕਿਤ੍ਤਕੇਨ ਪਨ ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯੁਗਮਤ੍ਤਦਸ੍ਸਾਵੀ’’ਤਿ. ਸੁਸਂਵੁਤੋਤਿ ਸਂਯਤੋ. ਯਥਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸੁਸਂਵੁਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਹਤ੍ਥਿਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਯੇਸੁ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਸੁ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਂ. ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਤੀਤਿ ਉਪਨੇਤ੍ਵਾ ਨਿਬਨ੍ਧਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –

‘‘ਯਥਾ ਥਮ੍ਭੇ ਨਿਬਨ੍ਧੇਯ੍ਯ, ਵਚ੍ਛਂ ਦਮਂ ਨਰੋ ਇਧ;

ਬਨ੍ਧੇਯ੍ਯੇਵਂ ਸਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਸਤਿਯਾਰਮ੍ਮਣੇ ਦਲ਼੍ਹ’’ਨ੍ਤਿ. (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੧੭; ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੩੭੪; ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧੦੭; ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੧੬੫; ਪਟਿ. ਮ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੧.੧੬੩);

ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਗੋਚਰਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਕੋ ਪੇਤ੍ਤਿਕੋ ਵਿਸਯੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਿਤੁ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕੋ, ਤੇਨ ਦਿਟ੍ਠੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਚ ਵਿਸਯੋ.

ਅਣੁਪ੍ਪਮਾਣੇਸੂਤਿ ਪਰਮਾਣੁਪ੍ਪਮਾਣੇਸੁ. ਅਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚਆਪਨ੍ਨਸੇਖਿਯਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਭੇਦੇਸੂਤਿ ਅਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਆਪਨ੍ਨਸੇਖਿਯੇਸੁ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਭੇਦੇਸੂਤਿ ਏਵਂ ਅਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚਗ੍ਗਹਣਂ ਸੇਖਿਯਵਿਸੇਸਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਸੇਖਿਯਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧਕਾਦੀਸੁ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੫੬ ਆਦਯੋ) ਆਗਤਵਤ੍ਤਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਗਹਣਂ. ਤੇਪਿ ਹਿ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਸੇਖਿਯਾ’’ਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਮਾਤਿਕਾਯਂ ਪਾਰਾਜਿਕਾਦੀਨਂ ਵਿਯ ਸੇਖਿਯਾਨਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਨ ਕਤੋ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਆਪਨ੍ਨਸੇਖਿਯਾ’’ਤਿ ਅਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚਗ੍ਗਹਣਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਨ ਹਿ ਮਾਤਿਕਾਯਂ ਆਗਤੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸਤ੍ਤਤਿਯਾ ਸੇਖਿਯੇਸੁ ਨੋਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਅਸਤਿਅਜਾਨਨਾਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਕਤੋ. ਕੇਚਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਸਿਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਆਪਨ੍ਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਚਿਤ੍ਤਕਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਗਹਿਤਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਂ, ਗਰੁਕਾਪਤ੍ਤੀਸੁਪਿ ਕਾਸਞ੍ਚਿ ਅਚਿਤ੍ਤਕਭਾਵਸਬ੍ਭਾਵਤੋ, ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਵਿਕਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਦੇਸਨਾਵਿਕਮ੍ਮਸ੍ਸੇਵ ਵਾ ਸਬ੍ਬਲਹੁਕਸ੍ਸ ਵਜ੍ਜਸ੍ਸ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਵਜ੍ਜਾਨਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਾਨਿ ਓਰਮਤ੍ਤਕਾਨਿ ਲਹੁਕਾਨਿ ਲਹੁਸਮ੍ਮਤਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਥਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਨੀਯਾਨਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਗਮਨੀਯਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਭਯਦਸ੍ਸਨਸੀਲੋਤਿ ਪਰਮਾਣੁਮਤ੍ਤਂ ਵਜ੍ਜਂ ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿਯੋਜਨਸਤਸਹਸ੍ਸੁਬ੍ਬੇਧਸਿਨੇਰੁਪਬ੍ਬਤਸਦਿਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਸਭਾਵੋ, ਸਬ੍ਬਲਹੁਕਂ ਵਾ ਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤਮਤ੍ਤਂ ਪਾਰਾਜਿਕਸਦਿਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਸਭਾਵੋ. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਮੂਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਬ੍ਬਤ੍ਥਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਦੇਸਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਆਦਿਭੇਦਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਪੂਰੇਤਬ੍ਬਂ ਸੀਲਂ. ਸਮ੍ਮਾ ਆਦਾਯਾਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਚ ਆਦਿਯਿਤ੍ਵਾ. ਅਯਂ ਪਨ ਆਚਾਰਗੋਚਰਸਮ੍ਪਦਾ ਕਿਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸੀਲੇ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ, ਉਦਾਹੁ ਅਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਤਿ? ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਸ੍ਮਾ ਪੁਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਸੀਲਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਸੀਲਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਾਰਭੂਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿਯੇਵ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੋਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲੇ ਠਿਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ. ਸਮ੍ਪਾਦਿਤੇ ਹਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲਂ ਸੁਗੁਤ੍ਤਂ ਸੁਰਕ੍ਖਿਤਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਸੁਸਂਵਿਹਿਤਕਣ੍ਟਕਵਤਿ ਵਿਯ ਸਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਕਾਰਣਵਸੇਨਾਤਿ ਅਸਾਧਾਰਣਕਾਰਣਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਅਸਾਧਾਰਣਕਾਰਣਵਸੇਨ ਹਿ ਫਲਂ ਅਪਦਿਸੀਯਤਿ, ਯਥਾ ਯਵਙ੍ਕੁਰੋ ਭੇਰਿਸਦ੍ਦੋਤਿ. ਨਿਸ੍ਸਯਵੋਹਾਰੇਨ ਵਾ ਏਤਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਵਚਨਂ, ਯਥਾ ਮਞ੍ਚਾ ਉਕ੍ਕੁਟ੍ਠਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਰੂਪਾਯਤਨਂ. ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਦਿ ਚਕ੍ਖੁ ਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਅਞ੍ਞਵਿਞ੍ਞਾਣਸਮਙ੍ਗਿਨੋਪਿ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯੁਂ, ਨ ਚੇਤਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਕਸ੍ਮਾ? ਅਚੇਤਨਤ੍ਤਾ ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚਕ੍ਖੁ ਰੂਪਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ ਅਚਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਤਿਰੋਕੁਟ੍ਟਾਦਿਗਤਮ੍ਪਿ ਨਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਅਪ੍ਪਟਿਘਭਾਵਤੋ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਾਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ ਅਚਕ੍ਖੁਕਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਚਕ੍ਖੁਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ. ਤਞ੍ਚ ਕੇਨਚਿ ਕੁਟ੍ਟਾਦਿਨਾ ਅਨ੍ਤਰਿਤੇ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਯਤ੍ਥ ਆਲੋਕਸ੍ਸ ਵਿਬਨ੍ਧੋ. ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਨ ਵਿਬਨ੍ਧੋ ਫਲਿਕਗਬ੍ਭਪਟਲਾਦਿਕੇ, ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਰਿਤੇਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੇਵ. ਏਵਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਧਿਟ੍ਠਿਤਂ ਚਕ੍ਖੁ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਧਿਟ੍ਠਿਤਂ ਚਕ੍ਖੁਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ’’ਤਿ.

ਦ੍ਵਾਰਾਰਮ੍ਮਣਸਙ੍ਘਟ੍ਟੇਤਿ ਦ੍ਵਾਰਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣੇਨ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟੇ ਸਤਿ, ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣੇ ਆਪਾਥਗਤੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਸਾਦਵਤ੍ਥੁਕੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਚਕ੍ਖੁਪਸਾਦਵਤ੍ਥੁਕੇਨ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਵਤ੍ਤੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ, ਯਂ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਓਲੋਕੇਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਪਸਾਦਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੇ ਹਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇ ਆਲੋਕਾਨੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣਂ ਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਗੁਣੇਨ ਓਭਾਸੇਨ੍ਤੇ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਓਭਾਸਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਯਥਾਸਭਾਵਤੋ ਵਿਭਾਵਨਂ, ਯਂ ‘‘ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਗਹਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਉਸੁਨਾ ਲਕ੍ਖਸ੍ਸ ਵੇਧੇ ਸਿਜ੍ਝਨ੍ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਾਰਭੂਤੇਨ ਧਨੁਨਾ ਵਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਵਚਨਂ ਵਿਯ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇ ਸਿਜ੍ਝਨ੍ਤੇ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਈਦਿਸੀ ਸਸਮ੍ਭਾਰਕਥਾ ਨਾਮੇਸਾ ਹੋਤਿ. ਸਸਮ੍ਭਾਰਾ ਕਥਾ ਸਸਮ੍ਭਾਰਕਥਾ, ਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਸਹਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਸਮ੍ਭਾਰਸ੍ਸ ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਕਥਾ ਸਸਮ੍ਭਾਰਕਥਾ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਕੇਵਲੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ, ਕੇਵਲੇਨ ਵਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ.

ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤ੍ਥਿਸਨ੍ਤਾਨਨਿਸ੍ਸਿਤਰੂਪਮੁਖੇਨ ਗਯ੍ਹਮਾਨਂ ਸਣ੍ਠਾਨਂ ਥਨਮਂਸਾਵਿਸਦਤਾ ਨਿਮ੍ਮਸ੍ਸੁਮੁਖਤਾ ਕੇਸਬਨ੍ਧਨਵਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣਂ ਅਵਿਸਦਟ੍ਠਾਨਗਮਨਾਦਿ ਚ ਸਬ੍ਬਂ ‘‘ਇਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਨਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਭਾਵਤੋ ਇਤ੍ਥਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯਤੋ ਪੁਰਿਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦਿਕਂ ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਰਾਗੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭੂਤੋ ਇਟ੍ਠਾਕਾਰੋ ਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਟਿਘਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ. ਸੋ ਪਨ ਦੋਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਆਦਿਹੇਤੁਭੂਤੋ ਅਨਿਟ੍ਠਾਦਿਆਕਾਰੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕਾਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੋਮਨਸ੍ਸਾਵ ਸਰੂਪਤੋ ਆਗਤਾ, ਉਪੇਕ੍ਖਾਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਪਨ ਸਙ੍ਗਹੋ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ, ਅਸਮਪੇਕ੍ਖਨੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਮੋਹਸ੍ਸਾਪਿ ਅਸਂਵਰਭਾਵਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਮੁਟ੍ਠਸਚ੍ਚਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞਾਣਂ ਵਾ’’ਤਿ. ਉਪੇਕ੍ਖਾਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਾਣੁਪੇਕ੍ਖਾਯ ਵਤ੍ਥੁਭੂਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ, ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਅਸਮਪੇਕ੍ਖਨਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਾਨਂ ਕਾਰਣਂ ‘‘ਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਿਲੇਸਵਤ੍ਥੁਭੂਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ਸਣ੍ਠਾਤੀਤਿ ‘‘ਦਿਟ੍ਠੇ ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ (ਉਦਾ. ੧੦) ਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵਣ੍ਣਾਯਤਨੇ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ, ਵੀਥਿਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਚ ਗਹਿਤਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਨ ਤਤੋ ਪਰਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸੁਭਾਦਿਆਕਾਰਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਪਾਕਟਭਾਵਕਰਣਤੋਤਿ ਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਭਾਵਕਰਣਤੋ ਵਿਭੂਤਭਾਵਕਰਣਤੋ. ਵਿਸਭਾਗਵਤ੍ਥੁਨੋ ਹਿ ਹਤ੍ਥਾਦਿਅਵਯਵੇਸੁ ਸੁਭਾਦਿਤੋ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਪਰਾਪਰਂ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਕਿਲੇਸਾ ਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇ ਤੇਸਂ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ ਨਾਮ. ਤੇ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਤਥਾ ਤਥਾ ਸਨ੍ਨਿਵਿਟ੍ਠਾਨਂ ਭੂਤੁਪਾਦਾਯਰੂਪਾਨਂ ਸਨ੍ਨਿਵੇਸਾਕਾਰੋ. ਨ ਹਿ ਤਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਹਤ੍ਥਾਦਿ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਅਤ੍ਥਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਹਤ੍ਥਪਾਦ…ਪੇ… ਆਕਾਰਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿ. ਕਿਂ ਪਨ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਭੂਤਂ, ਤਦੇਵ ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿ. ਯਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਰੀਰੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਕੇਸਲੋਮਾਦਿ ਭੂਤੁਪਾਦਾਯਮਤ੍ਤਂ ਵਾ, ਤਦੇਵ ਯਾਥਾਵਤੋ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਸੁਭਾਕਾਰਗਹਣਸ੍ਸ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਚੇਤਿਯਪਬ੍ਬਤਵਾਸੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਮਹਾਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁਂ ਆਹਰਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸੁਮਣ੍ਡਿਤਪਸਾਧਿਤਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਮਣ੍ਡਿਤਾ ਪਸਾਧਿਤਾ ਚ. ਆਭਰਣਾਦੀਹਿ ਆਹਾਰਿਮੇਹਿ ਮਣ੍ਡਨਂ. ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਉਚ੍ਛਾਦਨਾਦਿਵਸੇਨ ਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਂ ਪਸਾਧਨਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਆਭਰਣੇਹਿ, ਪਨ ਵਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਾਦੀਹਿ ਚ ਅਲਙ੍ਕਰਣਂ ਪਸਾਧਨਂ. ਊਨਟ੍ਠਾਨਪੂਰਣਂ ਮਣ੍ਡਨਂ. ਵਿਪਲ੍ਲਤ੍ਥਚਿਤ੍ਤਾਤਿ ਰਾਗਵਸੇਨ ਵਿਪਰੀਤਚਿਤ੍ਤਾ. ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਤਿ ਥੇਰੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਨਸਿਕਾਰੇਨੇਵ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਸਦ੍ਦਕਣ੍ਟਕਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸ ਹਸਿਤਸਦ੍ਦਾਨੁਸਾਰੇਨ ‘‘ਕਿਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ. ਅਸੁਭਸਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਿਕਸਞ੍ਞਂ. ਅਟ੍ਠਿਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਹਿ ਥੇਰੋ ਤਦਾ ਪਰਿਹਰਤਿ. ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣੀਤਿ ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਤਸ੍ਸਾ ਹਸਨ੍ਤਿਯਾ ਦਨ੍ਤਟ੍ਠਿਦਸ੍ਸਨੇਨੇਵ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਭਾਵਨਾਯ ਸੁਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਸਾਤਿਸਯਞ੍ਚ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਠਿਤੋਵ ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਆਸਵਕ੍ਖਯਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਪੁਬ੍ਬਸਞ੍ਞਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬਕਂ ਯਥਾਰਦ੍ਧਂ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਯਮਾਨਂ ਅਟ੍ਠਿਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਿ. ਅਨੁਮਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਅਨੁਪਥਂ ਤਸ੍ਸਾ ਪਦਾਨੁਪਦਂ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਕਿਰ ਭਾਵਨਾਯ ਪਗੁਣਭਾਵਤੋ ਦਨ੍ਤਟ੍ਠਿਦਸ੍ਸਨੇਨੇਵ ਤਸ੍ਸਾ ਸਕਲਸਰੀਰਂ ਅਟ੍ਠਿਕਸਙ੍ਘਾਤਭਾਵੇਨ ਉਪਟ੍ਠਾਸਿ. ਨ ਤਂ ‘‘ਇਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ ਵਾ ਸਞ੍ਜਾਨਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਾਭਿਜਾਨਾਮਿ…ਪੇ… ਮਹਾਪਥੇ’’ਤਿ.

‘‘ਯਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਸਂਵਰਸ੍ਸ ਹੇਤੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਸਤਿਕਵਾਟੇਨ ਪਿਦਹਨਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਅਸਂਵਰਸ੍ਸਾਤਿ. ਯਦਿਦਂ ਯਂ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਸਂਵਰਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦਿਅਨ੍ਵਾਸ੍ਸਵਨਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਤਂ ਅਸਂਵੁਤਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸੇਵ ਹੇਤੁ ਪਵਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਕ੍ਖੁਦ੍ਵਾਰਿਕਸ੍ਸ ਹਿ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦਿਅਨ੍ਵਾਸ੍ਸਵਨਸ੍ਸ ਤਂਦ੍ਵਾਰਿਕਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਯ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪਧਾਨਕਾਰਣਂ. ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਅਸਂਵੁਤਤ੍ਤੇ ਸਤਿ ਤੇ ਅਨ੍ਵਾਸ੍ਸਵਨ੍ਤੀਤਿ ਅਸਂਵਰਿਯਮਾਨਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਹੇਤੁਕੋ ਸੋ ਅਸਂਵਰੋ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ. ਯਤ੍ਵਾਧਿਕਰਣਨ੍ਤਿ ਹਿ ਯਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਕਾਰਣਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੀਦਿਸਸ੍ਸ ਚ ਕਾਰਣਾਤਿ? ਅਸਂਵੁਤਸ੍ਸ, ਕਿਞ੍ਚ ਅਸਂਵੁਤਂ? ਯਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਸਂਵਰਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦਯੋ ਅਨ੍ਵਾਸ੍ਸਵਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਂਵਰਾਯਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ.

ਜਵਨਕ੍ਖਣੇ ਪਨ ਸਚੇ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਂ ਵਾਤਿਆਦਿ ਪੁਨ ਅਵਚਨਤ੍ਥਂ ਇਧੇਵ ਸਬ੍ਬਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਛਸੁ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਯਥਾਸਮ੍ਭਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਪਞ੍ਚਦ੍ਵਾਰੇ ਕਾਯਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸਙ੍ਖਾਤਂ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਾਸਂਵਰੋ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਵਸੇਨ, ਸੇਸਾਸਂਵਰੋ ਛਦ੍ਵਾਰਵਸੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਮੁਟ੍ਠਸਚ੍ਚਾਦੀਨਂ ਹਿ ਸਤਿਪਟਿਪਕ੍ਖਾਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾਦਿਭਾਵਤੋ ਸਿਯਾ ਪਞ੍ਚਦ੍ਵਾਰੇ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਕਾਯਿਕਵਾਚਸਿਕਵੀਤਿਕ੍ਕਮਭੂਤਸ੍ਸ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਪਞ੍ਚਦ੍ਵਾਰਿਕਜਵਨਾਨਂ ਅਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਜਨਕਤ੍ਤਾ. ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਾਦਯੋ ਚੇਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚ ਅਸਂਵਰਾ ਸੀਲਸਂਵਰਾਦੀਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਸਂਵਰਾਨਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਂਵਰੇ ਸਤਿ.

ਯਥਾ ਕਿਨ੍ਤਿ ਯੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਜਵਨੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਅਸਂਵਰੋ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਅਸਂਵਰੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਕਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਤਿਆਦਿਨਾ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰੇ ਅਸਂਵਰੇ ਸਤਿ ਤਂਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਨਂ ਘਰਾਦੀਨਂ ਅਸਂਵੁਤਤਾ ਵਿਯ ਜਵਨੇ ਅਸਂਵਰੇ ਸਤਿ ਤਂਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਨਂ ਦ੍ਵਾਰਾਦੀਨਂ ਅਸਂਵੁਤਤਾਤਿ ਏਵਂ ਅਞ੍ਞਾਸਂਵਰੇ ਅਞ੍ਞਾਸਂਵੁਤਤਾ ਸਾਮਞ੍ਞਮੇਵ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਨ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਸਾਮਞ੍ਞਂ, ਅਨ੍ਤੋਬਹਿਸਾਮਞ੍ਞਂ ਵਾ. ਸਤਿ ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਭਵਙ੍ਗਾਦਿਕੇ ਪੁਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ ਜਵਨਂ ਬਾਹਿਰਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰਸਮਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਤਰਞ੍ਚ ਅਨ੍ਤੋਨਗਰੇ ਘਰਾਦਿਸਮਾਨਂ. ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇਨ ਹਿ ਪੁਰਿਮਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਂ ਜਵਨਕਾਲੇ ਅਸਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਭਵਙ੍ਗਾਦਿ ਚਕ੍ਖਾਦਿ ਵਿਯ ਫਲਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਯਾ ਸਨ੍ਤਂਯੇਵ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਨ ਹਿ ਧਰਮਾਨਂਯੇਵ ‘‘ਸਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਬਾਹਿਰਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਜਵਨਸ੍ਸ ਬਾਹਿਰਭਾਵੇ, ਇਤਰਸ੍ਸ ਚ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਭਾਵੇ ਅਸਤਿਪਿ ‘‘ਪਭਸ੍ਸਰਮਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਹਿ ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੪੯) ਵਚਨਤੋ ਆਗਨ੍ਤੁਕਭੂਤਸ੍ਸ ਕਦਾਚਿ ਕਦਾਚਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ ਜਵਨਸ੍ਸ ਬਾਹਿਰਭਾਵੋ, ਤਬ੍ਬਿਧੁਰਸਭਾਵਸ੍ਸ ਇਤਰਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਭਾਵੋ ਏਕੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਹੋਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਜਵਨੇ ਵਾ ਅਸਂਵਰੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਤਤੋ ਪਰਂ ਦ੍ਵਾਰਭਵਙ੍ਗਾਦੀਨਂ ਅਸਂਵਰਹੇਤੁਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਅਸਂਵਰਸ੍ਸ ਹਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦ੍ਵਾਰਭਵਙ੍ਗਾਦੀਨਂ ਤਸ੍ਸ ਹੇਤੁਭਾਵੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ. ਨਗਰਦ੍ਵਾਰਸਦਿਸੇਨ ਜਵਨੇਨ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਾਦਿਚੋਰਾਨਂ ਦ੍ਵਾਰਭਵਙ੍ਗਾਦੀਸੁ ਮੁਸਨਂ ਕੁਸਲਭਣ੍ਡਵਿਨਾਸਨਂ ਕਥਿਤਂ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਹਿ ਦ੍ਵਾਰੇ ਅਸਂਵਰੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵਾਰਾਦੀਨਂ ਸਂਵਰੂਪਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵਂ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋਯੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ. ਦ੍ਵਾਰਭਵਙ੍ਗਾਦੀਨਂ ਜਵਨੇਨ ਸਹ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਏਕਸਨ੍ਤਤਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ਚਕ੍ਖੁਦ੍ਵਾਰੇ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣੇ ਆਪਾਥਗਤੇ ਨਿਯਮਿਤਾਦਿਵਸੇਨ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਜਵਨੇ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਭਵਙ੍ਗਂ ਓਤਿਣ੍ਣੇ ਤਦਨੁਰੂਪਮੇਵ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਿਕਜਵਨੇ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵਾਰਮ੍ਮਣੇ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂਯੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਭਵਙ੍ਗਂ ਓਤਿਣ੍ਣੇ ਪੁਨ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਦ੍ਵਾਰੇ ਤਦੇਵਾਰਮ੍ਮਣਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ‘‘ਇਤ੍ਥੀ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਵਤ੍ਥਪੇਨ੍ਤਂ ਪਸਾਦਰਜ੍ਜਨਾਦਿਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਜਵਨਂ ਜਵਤਿ. ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਜਵਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਜਵਨੇ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਾਦੀਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਂਵਰੇ ਸਤਿ ਦ੍ਵਾਰਮ੍ਪਿ ਅਗੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਜਵਨੇ. ਸੀਲਾਦੀਸੂਤਿ ਸੀਲਸਂਵਰਸਤਿਸਂਵਰਞਾਣਸਂਵਰਖਨ੍ਤਿਸਂਵਰਵੀਰਿਯਸਂਵਰੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ. ਯਥਾ ਹਿ ਪਗੇਵ ਸਤਿਆਰਕ੍ਖਂ ਅਨੁਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਾਦੀਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਪਗੇਵ ਸਤਿਆਰਕ੍ਖਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੀਲਾਦੀਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਦ੍ਦਾਦੀਸੁਪਿ ਯਥਾਰਹਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਹਿ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦੋ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਪੁਰਿਸਸਦ੍ਦੋ’’ਤਿ ਵਾ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਾਦਿਕਂ ਵਾ ਕਿਲੇਸਵਤ੍ਥੁਭੂਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਸੁਤਮਤ੍ਤੇ ਏਵ ਸਣ੍ਠਾਤਿ. ਯੋ ਚ ਗੀਤਸਦ੍ਦਾਦਿਕਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਨੁ ਅਨੁ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ ‘‘ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਵੋਹਾਰੋ ਮਨ੍ਦਤਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਵਵਤ੍ਥਿਤੋ ਛਜ੍ਜਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨੋ ਆਕਾਰੋ, ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ. ਏਵਂ ਗਨ੍ਧਾਦੀਸੁਪਿ ਯਥਾਰਹਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਮਨੋਦ੍ਵਾਰੇ ਪਨ ਸਾਵਜ੍ਜਨਭਵਙ੍ਗਂ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦ੍ਵਾਰੇ ਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣੇ ਆਪਾਥਗਤੇ ਤਂ ਜਵਨਮਨਸਾਵ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਵਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾਤਿਆਦਿਨਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਕਿਲੇਸੋ ਅਨੁਬਨ੍ਧੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਲੇਸਾਨੁਬਨ੍ਧੋ, ਸੋ ਏਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦਿਗਾਹੋ, ਤਤੋ ਪਰਿਵਜ੍ਜਨਲਕ੍ਖਣਂ ਕਿਲੇਸਾਨੁਬਨ੍ਧਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦਿਗ੍ਗਾਹਪਰਿਵਜ੍ਜਨਲਕ੍ਖਣਂ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬. ਵੁਤ੍ਤੇਤਿ ਇਧੇਵ ਉਦ੍ਦੇਸਵਸੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤੇ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਆਜੀਵਹੇਤੁ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦੁਦ੍ਧਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਾਨਿ ਪਾਲ਼ਿਵਸੇਨੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਾਨਿ ਤਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨਿ ਛ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਆਜੀਵਹੇਤੂਤਿ ਜੀਵਿਕਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ‘‘ਏਵਾਹਂ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਅਕਿਲਮਨ੍ਤੋ ਜੀਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ. ਆਜੀਵਕਾਰਣਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਪਾਪਿਚ੍ਛੋਤਿ ਪਾਪਿਕਾਯ ਅਸਨ੍ਤਗੁਣਸਮ੍ਭਾਵਨਿਚ੍ਛਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਇਚ੍ਛਾਪਕਤੋਤਿ ਇਚ੍ਛਾਯ ਅਪਕਤੋ ਉਪਦ੍ਦੁਤੋ, ਅਭਿਭੂਤੋ ਵਾ. ਅਸਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ. ਅਭੂਤਨ੍ਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਅਸਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਕਾਰਣਵਚਨਂ. ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪੁਰਿਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ, ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਤੋ ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਂ. ਉਲ੍ਲਪਤੀਤਿ ਉਗ੍ਗਤਾਯੁਕੋ ਲਪਤਿ. ਸੀਲਂ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਆਯੁ, ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਤਥਾਲਪਨਸਮਕਾਲਮੇਵ ਵਿਗਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸਙ੍ਖਾਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਅਸ੍ਸ, ਪਾਰਾਜਿਕਸਞ੍ਞਿਤਸ੍ਸ ਵਾ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਆਪਜ੍ਜਨਂ ਉਲ੍ਲਪਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਞ੍ਚਰਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸਞ੍ਚਰਣਭਾਵਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਵਾ ਪੁਰਿਸਮਤਿਂ, ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਵਾ ਇਤ੍ਥਿਮਤਿਂ ਆਰੋਚੇਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਇਮੇਸਂ ਛਨ੍ਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਂ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਏਵ.

ਕੁਹਨਾਤਿਆਦੀਸੂਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਪਾਲ਼ਿਯਾਵ ਪਦੁਦ੍ਧਾਰੋ. ਅਯਂ ਪਾਲ਼ੀਤਿ ਅਯਂ ਵਿਭਙ੍ਗੇ (ਵਿਭ. ੮੬੧) ਆਗਤਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸਪਾਲ਼ਿ.

੧੭. ਚੀਵਰਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ ਲਾਭਾ. ਤੇ ਏਵ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਆਦਰਵਸੇਨ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਾ ਸਕ੍ਕਾਰਾ. ਪਤ੍ਥਟਯਸਤਾ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ. ਤਂ ਲਾਭਞ੍ਚ ਸਕ੍ਕਾਰਞ੍ਚ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦਞ੍ਚ. ਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਅਸਨ੍ਤਗੁਣਦੀਪਨਕਾਮਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸਨ੍ਤੇ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਸਦ੍ਧਾਦਿਗੁਣੇ ਸਮ੍ਭਾਵੇਤੁਕਾਮਸ੍ਸ. ਅਸਨ੍ਤਗੁਣਸਮ੍ਭਾਵਨਤਾਲਕ੍ਖਣਾ, ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਚ ਅਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾਲਕ੍ਖਣਾ ਹਿ ਪਾਪਿਚ੍ਛਤਾ. ਇਚ੍ਛਾਯ ਅਪਕਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਾਪਿਕਾਯ ਇਚ੍ਛਾਯ ਸਮ੍ਮਾਆਜੀਵਤੋ ਅਪੇਤੋ ਕਤੋਤਿ ਅਪਕਤੋ. ਤਥਾਭੂਤੋ ਚ ਆਜੀਵੂਪਦ੍ਦਵੇਨ ਉਪਦ੍ਦੁਤੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਉਪਦ੍ਦੁਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ.

ਕੁਹਨਮੇਵ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਾਦਨਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੂਤਿ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ. ਤਿਵਿਧਮ੍ਪੇਤਂ ਤਤ੍ਥ ਆਗਤਂ ਤਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਾਯ ਇਮਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਨ੍ਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਦਤ੍ਥਿਕਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਤੇਹਿ ਚੀਵਰਾਦੀਹਿ ਅਤ੍ਥਿਕਸ੍ਸੇਵ. ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨੇਨਾਤਿ ਚੀਵਰਾਦੀਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨਹੇਤੁ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚਾਤਿ ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨਂ ਸਮੁਚ੍ਚਿਨੋਤਿ.

ਭਿਯ੍ਯੋਕਮ੍ਯਤਨ੍ਤਿ ਬਹੁਕਾਮਤਂ. ਯਨ੍ਤਿ ਕਿਰਿਯਾਪਰਾਮਸਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਧਾਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਦੇਤਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਾਰਣਂ, ਏਤਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਸਾਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਪਾਪਣਿਕਾਨੀਤਿ ਆਪਣਤੋ ਛਡ੍ਡਿਤਾਨਿ. ਨਨ੍ਤਕਾਨੀਤਿ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾਨਿ ਚੋਲ਼ਖਣ੍ਡਾਨਿ. ਉਚ੍ਚਿਨਿਤ੍ਵਾਤਿ ਉਞ੍ਛਨੇਨ ਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਉਞ੍ਛਾਚਰਿਯਾਯਾਤਿ ਉਞ੍ਛਾਚਰਿਯਾਯ ਲਦ੍ਧੇਨ. ਗਿਲਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਾ ਭੇਸਜ੍ਜਸਙ੍ਖਾਤਾ ਜੀਵਿਤਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ. ਪੂਤਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਰਾਣਸ੍ਸ, ਅਪੁਰਾਣਸ੍ਸ ਚ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਗੋਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਂ. ਪੂਤਿਮੁਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਪੂਤਿਭਾਵੇਨ ਮੁਤ੍ਤੇਨ ਪਰੇਹਿ ਛਡ੍ਡਿਤੇਨ, ਪੂਤਿਭੂਤੇਨ ਵਾ ਗੋਮੁਤ੍ਤੇਨ. ਧੁਤਵਾਦੋਤਿ ਪਰੇਸਮ੍ਪਿ ਧੁਤਗੁਣਵਾਦੀ. ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾਵਾਤਿ ਸਮ੍ਮੁਖਤੋ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ, ਲਬ੍ਭਮਾਨਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਸਾਮਨ੍ਤੇ ਕਤ੍ਵਾ ਜਪ੍ਪਨਂ ਸਾਮਨ੍ਤਜਪ੍ਪਨਂ. ਮਹੇਸਕ੍ਖੋਤਿ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ, ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾਧਿਗਮੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਮਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਂ ਵਿਸੇਸੇਤਿ ‘‘ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ਸਮ੍ਭਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤੋ ਹਿ ਮਿਤ੍ਤੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠੋ. ਦਲ਼੍ਹਭਤ੍ਤਿਕੋ ਸਮ੍ਭਤ੍ਤੋ. ਸਹਾਯੋਤਿ ਸਹ ਆਯਨਕੋ, ਸਖਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਤ੍ਤਪਦਿਨੋ ਹਿ ‘‘ਸਖਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਵਿਹਾਰੋ ਪਾਕਾਰਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਸਕਲੋ ਆਵਾਸੋ. ਅਡ੍ਢਯੋਗੋ ਦੀਘਪਾਸਾਦੋ, ਗਰੁਲ਼ਸਣ੍ਠਾਨਪਾਸਾਦੋਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਾਸਾਦੋ ਚਤੁਰਸ੍ਸਪਾਸਾਦੋ. ਹਮ੍ਮਿਯਂ ਮੁਣ੍ਡਚ੍ਛਦਨਪਾਸਾਦੋ. ਕੂਟਾਗਾਰਂ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਣ੍ਣਿਕਾਹਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਪਾਸਾਦੋ. ਅਟ੍ਟੋ ਪਟਿਰਾਜੂਨਮ੍ਪਿ ਪਟਿਬਾਹਨਯੋਗ੍ਯੋ ਚਤੁਪਞ੍ਚਭੂਮਕੋ ਪਟਿਸ੍ਸਯਵਿਸੇਸੋ. ਮਾਲ਼ੋ ਏਕਕੂਟਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਅਨੇਕਕੋਣਵਨ੍ਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸਯਵਿਸੇਸੋ. ਉਦ੍ਦਣ੍ਡੋ ਅਗਬ੍ਭਿਕਾ ਏਕਦ੍ਵਾਰਾ ਦੀਘਸਾਲਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਪਰੇ ਪਨ ਭਣਨ੍ਤਿ – ਵਿਹਾਰੋ ਨਾਮ ਦੀਘਮੁਖਪਾਸਾਦੋ. ਅਡ੍ਢਯੋਗੋ ਏਕਪਸ੍ਸੇਨ ਛਦਨਕਸੇਨਾਸਨਂ. ਤਸ੍ਸ ਕਿਰ ਏਕਪਸ੍ਸੇ ਭਿਤ੍ਤਿ ਉਚ੍ਚਤਰਾ ਹੋਤਿ, ਇਤਰਪਸ੍ਸੇ ਨੀਚਾ, ਤੇਨ ਤਂ ਏਕਪਸ੍ਸਛਦਨਕਂ ਹੋਤਿ. ਪਾਸਾਦੋ ਆਯਤਚਤੁਰਸ੍ਸਪਾਸਾਦੋ. ਹਮ੍ਮਿਯਂ ਮੁਣ੍ਡਚ੍ਛਦਨਂ ਚਨ੍ਦਿਕਙ੍ਗਣਯੁਤ੍ਤਂ. ਗੁਹਾ ਕੇਵਲਾ ਪਬ੍ਬਤਗੁਹਾ. ਲੇਣਂ ਦ੍ਵਾਰਬਦ੍ਧਂ. ਕੂਟਾਗਾਰਂ ਯੋ ਕੋਚਿ ਕਣ੍ਣਿਕਾਬਦ੍ਧਪਾਸਾਦੋ. ਅਟ੍ਟੋ ਬਹਲਭਿਤ੍ਤਿਗੇਹਂ. ਯਸ੍ਸ ਗੋਪਾਨਸਿਯੋ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਟ੍ਠਕਾਹਿ ਏਵ ਛਦਨਂ ਹੋਤਿ. ਅਟ੍ਟਾਲਕਾਕਾਰੇਨ ਕਰੀਯਤੀਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਮਾਲ਼ੋ ਵਟ੍ਟਾਕਾਰੇਨ ਕਤਸੇਨਾਸਨਂ. ਉਦ੍ਦਣ੍ਡੋ ਏਕੋ ਪਟਿਸ੍ਸਯਵਿਸੇਸੋ. ਯੋ ‘‘ਭਣ੍ਡਸਾਲਾ, ਉਦੋਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਉਪਟ੍ਠਾਨਸਾਲਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਨਟ੍ਠਾਨਂ.

ਕੁਚ੍ਛਿਤਰਜਭੂਤਾਯ ਪਾਪਿਚ੍ਛਤਾਯ ਨਿਰਤ੍ਥਕਂ ਕਾਯਵਚੀਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ ਕੋਰਜਂ, ਤਂ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕੋਰਜਿਕੋ, ਕੋਹਞ੍ਞੇਨ ਸਂਯਤਕਾਯੋ, ਅਤਿਵਿਯ, ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਵਾ ਕੋਰਜਿਕੋ ਕੋਰਜਿਕਕੋਰਜਿਕੋ. ਅਤਿਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤੋਤਿ ਕੇਚਿ. ਅਤਿਵਿਯ ਕੁਹੋ ਕੁਹਕਕੁਹਕੋ, ਸਾਤਿਸਯਵਿਮ੍ਹਾਪਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਤਿਵਿਯ ਲਪੋ ਲਪਨਕੋ ਲਪਕਲਪਕੋ. ਮੁਖਸਮ੍ਭਾਵਿਕੋਤਿ ਕੋਰਜਿਕਕੋਰਜਿਕਾਦਿਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਵਚਨੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮੁਖਮਤ੍ਤੇਨ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਸਮ੍ਭਾਵਿਕੋ. ਸੋ ਏਵਰੂਪੋ ਏਵਰੂਪਤਾਯ ਏਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਸਮਣੋ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਕਥੇਤਿ. ਗਮ੍ਭੀਰਨ੍ਤਿਆਦਿ ਤਸ੍ਸਾ ਕਥਾਯ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਪਟਿਬਦ੍ਧਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਮ੍ਭਾਵਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਕਤੇਨਾਤਿ ‘‘ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਮਂ ਜਨੋ ‘ਅਰਿਯੋ’ਤਿ ਵਾ ‘ਵਿਸੇਸਲਾਭੀ’ਤਿ ਵਾ ਸਮ੍ਭਾਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਕਤੇਨ. ਗਮਨਂ ਸਣ੍ਠਪੇਤੀਤਿ ਵਿਸੇਸਲਾਭੀਨਂ ਗਮਨਂ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਮਨਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਠਪੇਤਿ, ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋਵ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਪਣਿਧਾਯਾਤਿ ‘‘ਅਰਹਾਤਿ ਮਂ ਜਾਨਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਣ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ, ਪਤ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਵਾ. ਸਮਾਹਿਤੋ ਵਿਯਾਤਿ ਝਾਨਸਮਾਧਿਨਾ ਸਮਾਹਿਤੋ ਵਿਯ. ਆਪਾਥਕਜ੍ਝਾਯੀਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਆਪਾਥਟ੍ਠਾਨੇ ਸਮਾਧਿਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਵਿਯ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤੋ ਆਪਾਥਕੇ ਜਨਸ੍ਸ ਪਾਕਟਟ੍ਠਾਨੇ ਝਾਯੀ. ਇਰਿਯਾਪਥਸਙ੍ਖਾਤਨ੍ਤਿ ਇਰਿਯਾਪਥਸਣ੍ਠਪਨਸਙ੍ਖਾਤਂ.

ਪਚ੍ਚਯਪਟਿਸੇਵਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨਾਤਿ ਅਯੋਨਿਸੋ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਪਟਿਸੇਵਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਕਥਿਤੇਨ, ਤੇਨ ਵਾ ਪਚ੍ਚਯਪਟਿਸੇਵਨੇਨ ਸਙ੍ਖਾਤਬ੍ਬੇਨ ਕਥਿਤਬ੍ਬੇਨ. ਅਞ੍ਞਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮੀਪੇ ਭਣਨਂ ਸਾਮਨ੍ਤਜਪ੍ਪਿਤਂ. ਆ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਟ੍ਠਪਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੁਹਨਂ ਕੁਹੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਯਨਾ ਪਵਤ੍ਤਿ ਕੁਹਾਯਨਾ, ਕੁਹਸ੍ਸ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਯਨਾ ਗਤਿ ਕਿਰਿਯਾ ਕੁਹਾਯਨਾ. ਕੁਹੇਤਿ, ਕੁਹੇਨ ਵਾ ਇਤੋਤਿ ਕੁਹਿਤੋ, ਕੁਹਕੋ.

ਪੁਟ੍ਠਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਕੋ ਤਿਸ੍ਸੋ, ਕੋ ਰਾਜਪੂਜਿਤੋ’’ਤਿ ਪੁਟ੍ਠਸ੍ਸ. ਉਦ੍ਧਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਵਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ.

ਉਨ੍ਨਹਨਾਤਿ ਉਦ੍ਧਂ ਉਦ੍ਧਂ ਬਨ੍ਧਨਾ ਪਲਿਵੇਠਨਾ. ਦ੍ਵੇ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਕਂ ਗਾਮਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਆਸਨਸਾਲਾਯ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਕੁਮਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕੋਸਿਂਸੁ. ਤਾਯ ਆਗਤਾਯ ਤਤ੍ਰੇਕੋ ਏਕਂ ਪੁਚ੍ਛਿ ‘‘ਅਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਸ੍ਸ ਕੁਮਾਰਿਕਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਉਪਟ੍ਠਾਯਿਕਾਯ ਤੇਲਕਨ੍ਦਰਿਕਾਯ ਧੀਤਾ, ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਮਾਤਾ ਮਯਿ ਗੇਹਂ ਗਤੇ ਸਪ੍ਪਿਂ ਦਦਮਾਨਾ ਘਟੇਨੇਵ ਦੇਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਮਾਤਾ ਵਿਯ ਘਟੇਨ ਦੇਤੀ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ਅਟ੍ਠ. ੮੬੨) ਉਕ੍ਕਾਚੇਸਿ. ਇਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤੇਲਕਨ੍ਦਰਿਕਵਤ੍ਥੁ ਚੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ.

ਧਮ੍ਮਾਨੁਰੂਪਾ ਵਾਤਿ ਮਤ੍ਤਾਵਚਨਾਨੁਰੂਪਂ ਵਾ. ਮਤ੍ਤਾਵਚਨਂ ਹਿ ‘‘ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਥਾਹ ‘‘ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਉਤ੍ਤਮਮਾਹੁ ਸਨ੍ਤੋ, ਧਮ੍ਮਂ ਭਣੇ ਨਾਧਮ੍ਮਂ ਤਂ ਦੁਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੧੩; ਸੁ. ਨਿ. ੪੫੨). ਤੇਨ ਬਹੁਂ ਵਿਪ੍ਪਲਪਨਮਾਹ, ਸਚ੍ਚਤੋ ਵਾ ਅਞ੍ਞਾ ਸੁਭਾਸਿਤਾ ਵਾਚਾ ‘‘ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਮੁਗ੍ਗਸੂਪਸਦਿਸਕਮ੍ਮੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਮੁਗ੍ਗਸੂਪ੍ਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਮੁਗ੍ਗਸੂਪ੍ਯੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. ਪਰਿਭਟਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਪਾਰਿਭਟ੍ਯਂ, ਤਦੇਵ ਪਾਰਿਭਟ੍ਯਤਾ.

ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਚਰਨ੍ਤੋ, ਜੀਵਨ੍ਤੋ ਵਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਤਾ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਚ੍ਛਾਯ ਪਕਾਸਨਂ ਓਭਾਸੋ. ਕੋ ਪਨ ਸੋਤਿ? ‘‘ਅਜ੍ਜ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਜਾਤਾ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਪਚ੍ਚਯਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਕਥਾ. ਇਚ੍ਛਿਤਵਤ੍ਥੁਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇ ਕਥਨਂ ਸਾਮਨ੍ਤਜਪ੍ਪਾ.

ਅਕ੍ਕੋਸਨਭਯੇਨਾਪਿ ਦਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਦਸਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਵਤ੍ਥੂਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਨਂ. ਤਥਾ ਵਮ੍ਭਨਾਦਯੋ. ਉਪੇਕ੍ਖਨਾ ਉਪਾਸਕਾਨਂ ਦਾਯਕਾਦਿਭਾਵਤੋ ਬਹਿ ਛਡ੍ਡਨਾ. ਖਿਪਨਾਤਿ ਖੇਪਵਚਨਂ. ਤਂ ਪਨ ਅਵਹਸਿਤ੍ਵਾ ਵਚਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਪ੍ਪਣ੍ਡਨਾ’’ਤਿ. ਪਾਪਨਾਤਿ ਅਦਾਯਕਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਅਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਂ. ਪਰੇਸਂ ਪਿਟ੍ਠਿਮਂਸਖਾਦਨਸੀਲੋ ਪਰਪਿਟ੍ਠਿਮਂਸਿਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਪਰਪਿਟ੍ਠਿਮਂਸਿਕਤਾ. ਅਬ੍ਭਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭਞ੍ਜਨਂ. ਨਿਪਿਸਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਮਗ੍ਗਨਾ ਵਿਯਾਤਿ ਅਨਿਪ੍ਪਿਸਿਤੇ ਅਲਬ੍ਭਮਾਨਸ੍ਸ ਗਨ੍ਧਸ੍ਸ ਨਿਪਿਸਨੇ ਲਾਭੋ ਵਿਯ ਪਰਗੁਣੇ ਅਨਿਪ੍ਪਿਸਿਤੇ ਅਲਬ੍ਭਮਾਨਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਨਿਪਿਸਨੇਨ ਲਾਭੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ.

ਨਿਕਤ੍ਤੁਂ ਅਪ੍ਪੇਨ ਲਾਭੇਨ ਬਹੁਕਂ ਵਞ੍ਚੇਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤੁਂ ਇਚ੍ਛਨਂ ਨਿਜਿਗੀਸਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਨਿਜਿਗੀਸਨਤਾ. ਤਸ੍ਸੇਵ ਇਚ੍ਛਨਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰੋ, ਤਂਸਹਜਾਤਂ ਵਾ ਗਵੇਸਨਕਮ੍ਮਂ.

ਅਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਪਾਦਾਦਿਅਙ੍ਗਾਨਿ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਂ ਵਿਜ੍ਜਂ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸਤ੍ਥਂ. ਉਪ੍ਪਾਤਨ੍ਤਿ ਉਕ੍ਕਾਪਾਤਦਿਸਾਡਾਹ-ਭੂਮਿਚਾਲਾਦਿਉਪ੍ਪਾਤਪਟਿਬਦ੍ਧਵਿਜ੍ਜਂ. ਸੁਪਿਨਨ੍ਤਿ ਸੁਪਿਨਸਤ੍ਥਂ. ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਾਨਂ ਲਕ੍ਖਣਜਾਨਨਸਤ੍ਥਂ. ਮੂਸਿਕਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥਾਦੀਨਂ ਅਸੁਕਭਾਗੇ ਮੂਸਿਕਚ੍ਛੇਦੇ ਸਤਿ ਇਦਂ ਨਾਮ ਫਲਂ ਹੋਤੀਤਿ ਜਾਨਨਕਸਤ੍ਥਂ. ਪਲਾਸਗ੍ਗਿਆਦੀਸੁ ਇਮਿਨਾ ਨਾਮ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਹੁਤੇ ਇਦਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਅਗ੍ਗਿਵਸੇਨ ਹੋਮਵਿਧਾਨਂ ਅਗ੍ਗਿਹੋਮਂ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਦਬ੍ਬਿਹੋਮਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਥੁਸਹੋਮਾਦੀਨਂ, ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਾਨਂ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਵੀਰਿਯਸਾਧਨਤ੍ਤਾ ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਸ੍ਸ ‘‘ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਯੇਸਨਵਾਯਾਮੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ ਅਨਵਜ੍ਜਭਾਵੋ, ਯੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਪਚ੍ਚਯਲਾਭੋ ਹੋਤਿ. ਨ ਹਿ ਅਲਸੋ ਞਾਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰਿਯੇਸਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ.

ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸੀਲਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮. ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਤਿ ਅਯਂ ‘‘ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮਹਾਵ. ੧੧) ਵਿਯ ਯ-ਕਾਰਲੋਪੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਯੋਨਿਸੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਉਪਾਯਤ੍ਥੋ ਯੋਨਿਸੋ-ਸਦ੍ਦੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਉਪਾਯੇਨ ਪਥੇਨਾ’’ਤਿ. ‘‘ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਯ ਞਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਯਿਦਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਹਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸੀਤਪਟਿਘਾਤਾਦਿਕਂ ਤਂ ਤਂ ਪਯੋਜਨਂ ਪਤਿ ਪਤਿ ਅਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ, ਞਾਣੇਨ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਏਵਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਯਾਤਿ ਤਦੇਵ ਪਯੋਜਨਂ ਪਤਿ ਪਤਿ ਸਙ੍ਖਾਯ, ਜਾਨਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਞਾਣਪਰਿਯਾਯੋ ਹਿ ਇਧ ਸਙ੍ਖਾ-ਸਦ੍ਦੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਯੋਨਿਸੋ’’ਤਿਆਦਿ ਕਾਮਂ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਭੋਗਕਾਲੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਧਾਤੁਵਸੇਨ ਪਨ ਪਟਿਕੂਲਵਸੇਨ ਵਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸੀਲਂ ਸੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਅਪਰੇ. ਭਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਕੇਚਿ. ਏਕੇ ਪਨ ਪਠਮਂ ਏਵ ਪਰਿਯਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਵੀਮਂਸਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਚੀਵਰ’’ਨ੍ਤਿ ਏਕਵਚਨਂ ਏਕਤ੍ਤਮਤ੍ਤਂ ਵਾਚਕਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਵਾਸਕਾਦੀਸੁ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਜਾਤਿਸਦ੍ਦਤਾਯ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਏਕਵਚਨਨ੍ਤਿ ਯਤ੍ਤਕਾਨਿ ਚੀਵਰਾਨਿ ਯੋਗਿਨਾ ਪਰਿਹਰਿਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਵਾ ਅਨਵਸੇਸਪਰਿਯਾਦਾਨਮੇਤਂ, ਨ ਅਨਿਯਮਵਚਨਂ. ‘‘ਨਿਵਾਸੇਤਿ ਵਾ ਪਾਰੁਪਤਿ ਵਾ’’ਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪਨਂ ਪਨ ਪਟਿਸੇਵਨਪਰਿਯਾਯਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਵਿਭਾਗਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ਸਯਨਨਿਸੀਦਨ-ਚੀਵਰਕੁਟਿਕਰਣਾਦਿਵਸੇਨਾਪਿ ਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਪਯੋਜਨਾਨਂ ਮਰਿਯਾਦਾ ਪਯੋਜਨਾਵਧਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਵਸੇਨ ਯੋ ਨਿਯਮੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਪਯੋਜਨਾ…ਪੇ… ਵਚਨਂ. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਨਿਯਮਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਵਧਾਰਣੇਨ ਲੀਲ਼ਾਵਿਭੂਸਾਵਿਲਮ੍ਬਨਾਨਟਮ੍ਬਰਾਦਿਵਸੇਨ ਵਤ੍ਥਪਰਿਭੋਗਂ ਨਿਸੇਧੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਇਤੋ ਭਿਯ੍ਯੋ’’ਤਿ. ਲੀਲ਼ਾਵਸੇਨ ਹਿ ਏਕਚ੍ਚੇ ਸਤ੍ਤਾ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਪਰਿਦਹਨ੍ਤਿ ਚੇਵ ਉਪਸਂਵਿਯਨ੍ਤਿ ਚ. ਯਥਾ ਤਂ ਯੋਬ੍ਬਨੇ ਠਿਤਾ ਨਾਗਰਿਕਮਨੁਸ੍ਸਾ. ਏਕਚ੍ਚੇ ਵਿਭੂਸਨਵਸੇਨ, ਯਥਾ ਤਂ ਰੂਪੂਪਜੀਵਿਨਿਆਦਯੋ. ਵਿਲਮ੍ਬਨਵਸੇਨ ਵਿਲਮ੍ਬਕਾ. ਨਟਮ੍ਬਰਵਸੇਨ ਭੋਜਾਦਯੋ. ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਧਾਤੁਕ੍ਖੋਭੋ ਸੀਤਰੋਗਾਦਿਉਪ੍ਪਾਦਕੋ. ਉਤੁਪਰਿਣਾਮਨਵਸੇਨਾਤਿ ਉਤੁਨੋ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨਵਸੇਨ ਵਿਸਭਾਗਸੀਤਉਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਨ. ਵਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਹੇਮਨ੍ਤਾਦੀਸੁ ਹਿਮਪਾਤਾਦਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ ਸੀਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਦਤ੍ਥਂ ਪਨ ਤਂ ਵਿਨੋਦਨਂ, ਤਂ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੀਤਬ੍ਭਾਹਤੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਉਣ੍ਹਸ੍ਸ ਪਟਿਘਾਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਸੇਸਪਯੋਜਨੇਸੁ. ਯਦਿਪਿ ਸੂਰਿਯਸਨ੍ਤਾਪੋਪਿ ਉਣ੍ਹੋਵ, ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਆਤਪਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਗ੍ਗਿਸਨ੍ਤਾਪਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕਚ੍ਚੋ ਦਾਵਗ੍ਗਿਸਨ੍ਤਾਪੋ ਕਾਯਂ ਚੀਵਰੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਨੋਦੇਤੁਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਵਨਦਾਹਾਦੀਸੁ ਸਮ੍ਭਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਡਂਸਾਤਿ ਪਿਙ੍ਗਲਮਕ੍ਖਿਕਾ. ਤੇ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਡਂਸਨਸੀਲਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਡਂਸਨਮਕ੍ਖਿਕਾ’’ਤਿ. ਸਪ੍ਪਾਦਯੋਤਿ ਸਪ੍ਪਸਤਪਦਿਉਣ੍ਣਨਾਭਿਸਰਬੂਵਿਚ੍ਛਿਕਾਦਯੋ. ਫੁਟ੍ਠਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋਤਿ ਫੁਟ੍ਠਵਿਸਮਾਹ. ਤਿਵਿਧਾ ਹਿ ਸਪ੍ਪਾ – ਦਟ੍ਠਵਿਸਾ ਫੁਟ੍ਠਵਿਸਾ ਦਿਟ੍ਠਵਿਸਾ. ਤੇਸੁ ਪੁਰਿਮਕਾ ਦ੍ਵੇ ਏਵ ਗਹਿਤਾ. ਸਤਪਦਿਆਦੀਨਮ੍ਪਿ ਤਾਦਿਸਾਨਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਤ੍ਥਂ. ਨਿਯਤਪਯੋਜਨਂ ਏਕਨ੍ਤਿਕਂ, ਸਬ੍ਬਕਾਲਿਕਞ੍ਚ ਪਯੋਜਨਂ. ਹਿਰੀ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਨਿਲ੍ਲਜ੍ਜਤਾ ਸਣ੍ਠਾਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਨਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਕੂਪਾਵਤਰਣਂ ਵਾ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਕੋਪਿਨਂ. ਹਿਰਿਯਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਹਿਰੀ ਚ ਤਂ ਕੋਪਿਨਞ੍ਚਾਤਿ ਹਿਰਿਕੋਪਿਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਪਯੋਜਨਾਨਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥੋ.

ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਹਾਰਨ੍ਤਿ ਖਾਦਨੀਯਭੋਜਨੀਯਾਦਿਭੇਦਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਹਰਿਤਬ੍ਬਵਤ੍ਥੁਂ. ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਭਿਕ੍ਖਾਯ ਉਲਤੀਤਿ ਪਿਣ੍ਡੋਲੋ, ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਪਿਣ੍ਡੋਲ੍ਯਂ. ਤੇਨ ਪਿਣ੍ਡੋਲ੍ਯੇਨ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਾਯ. ਪਤਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤਤ੍ਤਾ. ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਪਤ੍ਤੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਭਿਕ੍ਖਾਹਾਰੋ. ਪਿਣ੍ਡਾਨਂ ਵਾ ਪਾਤੋਤਿ ਘਰੇ ਘਰੇ ਲਦ੍ਧਭਿਕ੍ਖਾਨਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ. ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਦਵਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੩.੩੦੫) ਸਹਸਾ ਕਿਰਿਯਾਪਿ ‘‘ਦਵਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਤੋ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਦਵਤ੍ਥਂ, ਕੀਲ਼ਾਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਮੁਟ੍ਠਿਕਮਲ੍ਲਾ ਮੁਟ੍ਠਿਯੁਦ੍ਧਯੁਜ੍ਝਨਕਾ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਨਿਬੁਦ੍ਧਯੁਜ੍ਝਨਕਾਦੀਨਂ ਗਹਣਂ. ਬਲਮਦਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਬਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਮਦੋ ਬਲਮਦੋ. ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਬਲਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੋਰਿਸਮਦਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪੋਰਿਸਮਦੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਰਿਸਮਾਨੋ ‘‘ਅਹਂ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਮਾਨੋ. ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸੇਵਨਾਸਮਤ੍ਥਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਵਤ੍ਤੋ ਮਾਨੋ, ਰਾਗੋ ਏਵ ਵਾ ਪੋਰਿਸਮਦੋਤਿ ਕੇਚਿ. ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਿਕਾ ਰਾਜੋਰੋਧਾ. ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਨ੍ਨਿਵੇਸਯੋਗ੍ਯਤਾਯ ਵੇਸਿਯੋ ਰੂਪੂਪਜੀਵਿਨਿਯੋ. ਮਣ੍ਡਨਂ ਨਾਮ ਇਧਾਵਯਵਪਾਰਿਪੂਰੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾਨਂ ਪੀਣਭਾਵਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਪਰਿਬ੍ਰੂਹਨਹੇਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਟਾ ਨਾਮ ਰਙ੍ਗਨਟਾ. ਨਚ੍ਚਕਾ ਲਙ੍ਘਕਾਦਯੋ. ਵਿਭੂਸਨਂ ਸੋਭਾਸਮੁਪ੍ਪਾਦਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਸਨ੍ਨਚ੍ਛਵਿਵਣ੍ਣਤਾਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਏਤਂ ਪਦਂ. ਮੋਹੂਪਨਿਸ੍ਸਯਪ੍ਪਹਾਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਮੋਹਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਤਾਪਹਾਨਾਯ. ਦਵਾ ਹਿ ਮੋਹੇਨ ਹੋਤਿ, ਮੋਹਞ੍ਚ ਵਡ੍ਢੇਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਵਜ੍ਜਨੇਨ ਮੋਹਸ੍ਸ ਅਨੁਪਨਿਸ੍ਸਯਤਾ. ਦੋਸੂਪਨਿਸ੍ਸਯਪ੍ਪਹਾਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਬਲਮਦਸ੍ਸ, ਪੁਰਿਸਮਦਸ੍ਸ ਚ ਦੋਸਹੇਤੁਨੋ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਤਰਸ੍ਸ ਪਨ ਵਸੇਨ ‘‘ਰਾਗੂਪਨਿਸ੍ਸਯਪ੍ਪਹਾਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਮਣ੍ਡਨਵਿਭੂਸਨਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਸਿਯਾ ਮੋਹੂਪਨਿਸ੍ਸਯਪ੍ਪਹਾਨਾਯਪਿ, ਰਾਗੂਪਨਿਸ੍ਸਯਤਾਯ ਪਨ ਉਜੁਪਟਿਪਕ੍ਖੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਰਾਗੂਪਨਿਸ੍ਸਯਪ੍ਪਹਾਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਦਿਪਿ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਦਵਮਦੇ ਆਰਬ੍ਭ ਪਰਸ੍ਸ ਪਟਿਘਸਂਯੋਜਨਾਦੀਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿਯੇਵ ਮਨੋਪਦੋਸਿਕਦੇਵਾਦੀਨਂ ਵਿਯ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਨ ਦਵਮਦੇ ਆਰਬ੍ਭ ਯੇਸਂ ਸਵਿਸੇਸਂ ਰਾਗਮੋਹਮਾਨਾਦਯੋ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਂਯੋਜਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਪਟਿਸੇਧਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਮਣ੍ਡਨਵਿਭੂਸਨਾਨਿ ਪਟਿਚ੍ਚ ਸਵਿਸੇਸਂ ਪਰਸ੍ਸਪਿ ਰਾਗਮੋਹਾਦਯੋ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਪਰਸ੍ਸਪਿ ਸਂਯੋਜਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਪਟਿਸੇਧਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਯੋਨਿਸੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਅਯੋਨਿਸੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ. ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਅਯੋਨਿਸੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ‘‘ਚਤੂਹਿਪਿ ਚੇਤੇਹੀ’’ਤਿ ਪਨ ਵਚਨਤੋ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਪਹਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਕਾਮਕੀਲ਼ਾਪਿ ਦਵਨ੍ਤੋਗਧਾ ਹੋਤਿਯੇਵ, ਪੁਰਿਸਮਦੋਪਿ ਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ ਹੇਤੁਯੇਵਾਤਿ.

ਚਾਤੁਮਹਾਭੂਤਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਚਤੁਮਹਾਭੂਤੇ ਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸ੍ਸ. ਰੂਪਕਾਯਸ੍ਸਾਤਿ ਚਤੁਸਨ੍ਤਤਿਰੂਪਸਮੂਹਸ੍ਸ. ਠਿਤਿਯਾਤਿ ਠਿਤਤ੍ਥਂ. ਸਾ ਪਨਸ੍ਸ ਠਿਤਿ ਪਬਨ੍ਧਵਸੇਨ ਇਚ੍ਛਿਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਬਨ੍ਧਟ੍ਠਿਤਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਵਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ‘‘ਯਾਪਨਾ ਵਤ੍ਤਨਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੯, ੬੩੪) ਚ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ. ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦੋ ਆਹਾਰੂਪਯੋਗੇਨ ਹੋਤਿ. ਕਾਯਸ੍ਸ ਚਿਰਤਰਂ ਯਾਵ ਆਯੁਕਪ੍ਪੋ, ਤਾਵ ਅਵਤ੍ਥਾਨਂ ਯਾਪਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਚਿਰਕਾਲਟ੍ਠਿਤਤ੍ਥਂ ਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਇਦਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਘਰੂਪਤ੍ਥਮ੍ਭਮਿਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਯੋਜਨਾ – ਯਥਾ ਜਿਣ੍ਣਘਰਸਾਮਿਕੋ ਘਰਸ੍ਸ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਨਂ ਕਰੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਪਤਨਤ੍ਥਂ, ਯਥਾ ਚ ਸਾਕਟਿਕੋ ਅਕ੍ਖਬ੍ਭਞ੍ਜਨਂ ਕਰੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ, ਏਵਮੇਸ ਯੋਗੀ ਕਾਯਸ੍ਸ ਠਿਤਤ੍ਥਂ, ਯਾਪਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਟਿਸੇਵਤਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀਤਿ. ਏਤੇਨ ਠਿਤਿ ਨਾਮ ਅਪਤਨਂ ਯਾਪਨਾ ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨ ਦਵਮਦਮਣ੍ਡਨਵਿਭੂਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਯਾਵਦੇਵਾ’’ਤਿ ਅਵਧਾਰਣੇਨ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਂ. ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਧਮ੍ਮਾ ਏਤਾਯਾਤਿ ਠਿਤਿ, ਆਯੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਠਿਤੀਤਿ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਂ ਆਯੁ ‘‘ਠਿਤੀ’’ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ, ਠਿਤਿਯਾ ਯਾਪਨਾਯਾਤਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਠਿਤਿਹੇਤੁਤਾਯ ‘‘ਠਿਤੀ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਵੋਹਾਰਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਵਤ੍ਤਾਪਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਬਾਧਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਵਿਬਾਧਨਟ੍ਠੇਨ, ਰੋਗਟ੍ਠੇਨ ਵਾ. ਜਿਘਚ੍ਛਾਪਰਮਾ ਹਿ ਰੋਗਾ. ਉਪਰਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵੂਪਸਮਤ੍ਥਂ. ਵਣਾਲੇਪਨਮਿਵ ਵਣਿਕੋ. ਉਣ੍ਹਸੀਤਾਦੀਸੁ ਅਭਿਭਵਨ੍ਤੇਸੁ ਤਪ੍ਪਟਿਕਾਰਂ ਸੀਤੁਣ੍ਹਂ ਵਿਯ ਪਟਿਸੇਵਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹਾ ਸਾਸਨਾਵਚਰਿਤਬ੍ਬਾ ਅਨੁਸਾਸਨੀ ਸਾਸਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਕਲਸਾਸਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਚ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਚਾ’’ਤਿ. ਅਨੁਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਨੁ ਅਨੁ ਗਣ੍ਹਨਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਪਾਦਨਤ੍ਥਂ. ਕਾਯਬਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਯਥਾਸਮਾਰਦ੍ਧਂ ਗੁਣਵਿਸੇਸਪਾਰਿਪੂਰਿਹੇਤੁਭੂਤਂ ਕਾਯਬਲਮਤ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਾਨੁਯੋਗਵਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਨ੍ਤਾਰਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਿਕਾ ਜਾਯਮ੍ਪਤਿਕਾ, ਨਦੀਸਮੁਦ੍ਦਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਿਕਾ ਚ ਪੁਤ੍ਤਮਂਸਾਦੀਨਿ ਯਥਾ ਅਗਿਦ੍ਧਾ ਅਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਕੇਵਲਂ ਤਂ ਤਂ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਮੇਵ ਅਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਪਟਿਸੇਵਨ੍ਤਿ ਤੇਹਿ ਵਿਨਾ ਅਸਿਜ੍ਝਨਤੋ, ਏਵਮਯਮ੍ਪਿ ਕੇਵਲਂ ਭਵਕਨ੍ਤਾਰਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਿਕੋ ਅਗਿਦ੍ਧੋ ਅਮੁਚ੍ਛਿਤੋ ਤੇਨ ਵਿਨਾ ਅਸਿਜ੍ਝਨਤੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਟਿਸੇਵਤੀਤਿ ਉਪਮਾਸਂਸਨ੍ਦਨਂ.

ਇਤੀਤਿ ਪਕਾਰਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤਪਦਂ. ਤੇਨ ਪਟਿਸੇਵਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸੇਵਨਾਕਾਰੋ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਵਂ ਇਮਿਨਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਸੇਵਨੇਨਾ’’ਤਿ. ਪੁਰਾਣਨ੍ਤਿ ਭੋਜਨਤੋ ਪੁਰਿਮਕਾਲਿਕਤ੍ਤਾ ਪੁਰਾਤਨਂ. ਪਟਿਹਙ੍ਖਾਮੀਤਿ ਪਟਿਹਨਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਨਵਞ੍ਚ ਵੇਦਨਂ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪਟਿਸੇਵਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਕੀਦਿਸਂ, ਕਥਞ੍ਚਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਪਰਿਮਿਤ…ਪੇ… ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਵਿਯਾ’’ਤਿ. ਅਪਰਿਮਿਤਂ ਅਪਰਿਮਾਣਂ ਭੋਜਨਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਅਪਰਿਮਿਤਭੋਜਨਪਚ੍ਚਯਾ, ਤਂ ਅਪਰਿਮਿਤਭੋਜਨਪਚ੍ਚਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਹਣੀਤੇਜਪਮਾਣਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਪਮਾਣਭੋਜਨਹੇਤੁਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੋ ਬਹੁਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਉਟ੍ਠਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਆਹਰ ਹਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਤਿ, ਅਯਂ ਆਹਰਹਤ੍ਥਕੋ. ਯੋ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਚ੍ਚੁਦ੍ਧੁਮਾਤਕੁਚ੍ਛਿਤਾਯ ਉਟ੍ਠਿਤੋਪਿ ਸਾਟਕਂ ਨਿਵਾਸੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਅਯਂ ਅਲਂਸਾਟਕੋ. ਯੋ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਅਯਂ ਤਤ੍ਰਵਟ੍ਟਕੋ. ਯੋ ਯਥਾ ਕਾਕੇਹਿ ਆਮਸਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਏਵਂ ਯਾਵ ਮੁਖਦ੍ਵਾਰਂ ਆਹਾਰੇਤਿ, ਅਯਂ ਕਾਕਮਾਸਕੋ. ਯੋ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਮੁਖੇ ਸਨ੍ਧਾਰੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਮਤਿ, ਅਯਂ ਭੁਤ੍ਤਵਮਿਤਕੋ. ਏਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਵਿਯ. ਅਥ ਵਾ ਪੁਰਾਣਵੇਦਨਾ ਨਾਮ ਅਭੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਵੇਦਨਾ. ਤਂ ‘‘ਪਟਿਹਨਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਟਿਸੇਵਤਿ. ਨਵਵੇਦਨਾ ਨਾਮ ਅਤਿਭੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਵੇਦਨਾ. ਤਂ ‘‘ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਟਿਸੇਵਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਨਵਵੇਦਨਾ ਨਾਮ ਅਭੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਵੇਦਨਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤ੍ਥਮੇਵ ਪਟਿਸੇਵਤਿ. ਅਭੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਾਤਿ ਚੇਤਂ ਖੁਦ੍ਦਾਯ ਵਿਸੇਸਨਂ. ਯਸ੍ਸਾ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਭੋਜਨੇਨ ਕਾਤਬ੍ਬਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਅਭੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯੇਨ, ਭੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯੇਨ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਾਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਵੇਦਨਾਸੁ ਪੁਰਿਮਾ ਯਥਾਪਵਤ੍ਤਾ ਜਿਘਚ੍ਛਾਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਵੇਦਨਾ. ਸਾ ਹਿ ਅਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਯ੍ਯੋਪਵਡ੍ਢਨਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਪਚ੍ਛਿਮਾਪਿ ਖੁਦ੍ਦਾਨਿਮਿਤ੍ਤਾਵ ਅਙ੍ਗਦਾਹਸੂਲਾਦਿਵੇਦਨਾ ਪਵਤ੍ਤਾ. ਸਾ ਹਿ ਭੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਵ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤਾਸਂ ਵਿਸੇਸੋ. ਵਿਹਿਂਸਾਨਿਮਿਤ੍ਤਤਾ ਚੇਤਾਸਂ ਵਿਹਿਂਸਾਯ ਵਿਸੇਸੋ.

ਯਾ ਵੇਦਨਾ. ਅਧੁਨਾਤਿ ਏਤਰਹਿ. ਅਸਪ੍ਪਾਯਾਪਰਿਮਿਤਭੋਜਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਅਸਪ੍ਪਾਯਾਪਰਿਮਿਤਸ੍ਸ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਭੁਞ੍ਜਨਪਯੋਗਂ ਆਗਮ੍ਮ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਰਾਣਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪੁਰਿਮਜਾਤਿਯਂ ਕਤਤ੍ਤਾ ਪੁਰਾਣਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਤਾਵਸੇਨ ਪਯੋਗਵਿਪਤ੍ਤਿਂ ਆਗਮ੍ਮ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਰਹਤਾਯ ਤਂ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਪਯੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਟ੍ਠਾਪਨਂ ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਾਪਚ੍ਚਯਘਾਤੋ, ਪਟਿਹਨਨਞ੍ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਸ੍ਸਾ ਪਚ੍ਚਯਂ ਵਿਨਾਸੇਨ੍ਤੋ ਤਂ ਪੁਰਾਣਞ੍ਚ ਵੇਦਨਂ ਪਟਿਹਙ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ. ਅਯੁਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗੋ ਪਚ੍ਚਯੇ ਅਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੋਗੋ. ਸੋ ਏਵ ਕਤੂਪਚਿਤਕਮ੍ਮਤਾਯ ਕਮ੍ਮੂਪਚਯੋ. ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਟਿਚ੍ਚ ਆਯਤਿਂ ਅਨਾਗਤੇ ਕਾਲੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ ਯਾ ਚਾਯਂ ‘‘ਨਵਵੇਦਨਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਯੁਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗਵਸੇਨਾਤਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗਵਸੇਨ, ਤਸ੍ਸਾ ਨਵਵੇਦਨਾਯ ਮੂਲਂ ਅਯੁਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗਕਮ੍ਮਂ ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਤਿ ‘‘ਇਤਿ ਪੁਰਾਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਪਦਦ੍ਵਯੇਨ. ‘‘ਵਿਹਿਂਸੂਪਰਤਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਾ ਪਦਚਤੁਕ੍ਕੇਨ ਯੁਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗਸਙ੍ਗਹੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨੁਚ੍ਛਵਿਕਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਪ੍ਪਹਾਨਂ ਜਿਘਚ੍ਛਾਦਿਦੁਕ੍ਖਪਟਿਘਾਤਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਤ੍ਤਾ. ਝਾਨਸੁਖਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਸ੍ਸ ਕਾਯਸੁਖਸ੍ਸ ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤੋ ਧਮ੍ਮਿਕਸੁਖਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ ਚ ਦੀਪਿਤੋ ਹੋਤਿ.

ਅਸਪ੍ਪਾਯਾਪਰਿਮਿਤੂਪਯੋਗੇਨ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੁਪਚ੍ਛੇਦਕੋ, ਇਰਿਯਾਪਥਭਞ੍ਜਨਕੋ ਵਾ ਸਿਯਾ ਪਰਿਸ੍ਸਯੋ, ਸਪ੍ਪਾਯਪਰਿਮਿਤੂਪਯੋਗੇਨ ਪਨ ਸੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਸਤਿ ਚਿਰਕਾਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਾ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਯਾਤ੍ਰਾ ਯਾਪਨਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਰਿਮਿਤਪਰਿਭੋਗੇਨ…ਪੇ… ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਯੋ ਰੋਗੋ ਸਾਦ੍ਧੋ ਅਸਾਦ੍ਧੋ ਚ ਨ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਯਾਪ੍ਯਰੋਗੋ, ਸੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਯਾਪ੍ਯਰੋਗੀ. ਸੋ ਹਿ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਉਪਸੇਵਤਿ, ਤਥਾ ਅਯਮ੍ਪੀਤਿ. ਯਦਿ ਯਾਤ੍ਰਾਪਿ ਯਾਪਨਾ, ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ‘‘ਯਾਪਨਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕੋ ਏਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸੋਤਿ? ਪੁਬ੍ਬੇ ‘‘ਯਾਪਨਾਯਾ’’ਤਿ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਯਾਪਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਇਧ ਪਨ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਇਰਿਯਾਪਥਾਨਂ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦਸਙ੍ਖਾਤਾ ਯਾਪਨਾ ਯਾਤ੍ਰਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸੋ. ਬੁਦ੍ਧਪਟਿਕੁਟ੍ਠੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵੇਨ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਯੇਸਨਾ ਅਯੁਤ੍ਤਪਰਿਯੇਸਨਾ. ਦਾਯਕਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਮਾਣਂ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ, ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਵਿਨਿਪਾਤਨਤ੍ਥਂ ਵਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਅਯੁਤ੍ਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ, ਯੇਨ ਵਾ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਅਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੋਗੋ ਅਯੁਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗੋ. ਤੇਸਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਨਂ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਾਦਨਾਦਿਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਧਮ੍ਮੇਨ ਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨਂ ਅਨਵਜ੍ਜਤਾ ਨਾਮ.

ਅਰਤੀਤਿ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਾ. ਪਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨੇਸੁ, ਅਧਿਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚ ਅਨਭਿਰਤਿ. ਤਨ੍ਦੀਤਿ ਪਚਲਾਯਿਕਾ ਨਿਦ੍ਦਾ. ਵਿਜਮ੍ਭਿਤਾਤਿ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਾਭਿਭਵੇਨ ਕਾਯਸ੍ਸ ਵਿਜਮ੍ਭਨਾ. ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਗਰਹਾ ਵਿਞ੍ਞੂਗਰਹਾ. ਏਕਚ੍ਚੋ ਹਿ ਅਨਵਜ੍ਜਂਯੇਵ ਸਾਵਜ੍ਜਂ ਕਰੋਤਿ, ‘‘ਲਦ੍ਧਂ ਮੇ’’ਤਿ ਪਮਾਣਾਧਿਕਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਜੀਰਾਪੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਉਦ੍ਧਂਵਿਰੇਚਨਅਧੋਵਿਰੇਚਨਾਦੀਹਿ ਕਿਲਮਤਿ, ਸਕਲਵਿਹਾਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰਪਟਿਜਗ੍ਗਨਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਯੇਸਨਾਪਸੁਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਞ੍ਞੇ ਤੇ ‘‘ਕਿਂ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਉਦਰਂ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਮੇਸ ਏਵਂਪਕਤਿਕੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਚ੍ਛਿਪਮਾਣਂ ਨਾਮ ਨ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਅਨਵਜ੍ਜਂਯੇਵ ਸਾਵਜ੍ਜਂ ਕਰੋਤਿ. ਏਵਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਨਵਜ੍ਜਤਾ ਚ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਟਿਸੇਵਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਿ ਪਕਤਿਅਗ੍ਗਿਬਲਾਦਿਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਅਰਤਿਆਦੀਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਕਾਯਸੁਖਤਾ, ਅਗਰਹਿਤਬ੍ਬਤਾ ਚ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਪਟਿਸੇਵਤਿ. ਯਾਵਤਕੋ ਭੋਜਨੇਨ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਸ ਸਾਧਨੇਨ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਉਦਰਸ੍ਸ ਪਰਿਪੂਰਣੇਨ ਉਦਰਾਵਦੇਹਕਂ ਭੋਜਨਂ ਯਾਵਦਤ੍ਥਉਦਰਾਵਦੇਹਕਭੋਜਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਵਜ੍ਜਨੇਨ. ਸੇਯ੍ਯਾਯ ਸਯਨੇਨ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਸੁਖਂ ਸੇਯ੍ਯਸੁਖਂ, ਉਭੋਹਿ ਪਸ੍ਸੇਹਿ ਸਮ੍ਪਰਿਵਤ੍ਤਨਕਂ ਸਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਸੁਖਂ ਪਸ੍ਸਸੁਖਂ, ਮਿਦ੍ਧੇਨ ਨਿਦ੍ਦਾਯਨੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਸੁਖਂ ਮਿਦ੍ਧਸੁਖਂ, ਤੇਸਂ ਸੇਯ੍ਯ…ਪੇ… ਸੁਖਾਨਂ ਪਹਾਨਤੋ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਇਰਿਯਾਪਥਾਨਂ ਯੋਗ੍ਯਭਾਵਸ੍ਸ ਪਟਿਪਾਦਨਂ ਕਾਯਸ੍ਸ ਚਤੁਇਰਿਯਾਪਥਯੋਗ੍ਯਭਾਵਪਟਿਪਾਦਨਂ, ਤਤੋ. ਸੁਖੋ ਇਰਿਯਾਪਥਵਿਹਾਰੋ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ. ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਵਿਕਪ੍ਪੇ, ਸਬ੍ਬਵਿਕਪ੍ਪੇਸੁ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਲਕ੍ਖਣਂ ਆਗਮੇਨ ਸਮਤ੍ਥੇਤੁਂ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੀਸੁਪਿ ਵਿਕਪ੍ਪੇਸੁ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਊਨਪਰਿਭੋਗਵਸੇਨੇਵ ਹਿ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ.

ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਤਿ ‘‘ਯਾਤ੍ਰਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਪਦਤ੍ਤਯੇਨ. ‘‘ਯਾਤ੍ਰਾ ਚ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਯੋਜਨਪਰਿਗ੍ਗਹਦੀਪਨਾ. ਯਾਤ੍ਰਾ ਹਿ ਨਂ ਆਹਾਰੂਪਯੋਗਂ ਪਯੋਜੇਤੀਤਿ. ਧਮ੍ਮਿਕਸੁਖਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗਹੇਤੁਕੋ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਪਟਿਪਦਾ ਅਨ੍ਤਦ੍ਵਯਪਰਿਵਜ੍ਜਨਤੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਠਾਨੇ ਅਟ੍ਠ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਸਮੋਧਾਨੇਤਬ੍ਬਾਨਿ – ‘‘ਨੇਵ ਦਵਾਯਾ’’ਤਿ ਏਕਂ ਅਙ੍ਗਂ, ‘‘ਨ ਮਦਾਯਾ’’ਤਿ ਏਕਂ, ‘‘ਨ ਮਣ੍ਡਨਾਯਾ’’ਤਿ ਏਕਂ, ‘‘ਨ ਵਿਭੂਸਨਾਯਾ’’ਤਿ ਏਕਂ, ‘‘ਯਾਵਦੇਵ ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਠਿਤਿਯਾ ਯਾਪਨਾਯਾ’’ਤਿ ਏਕਂ, ‘‘ਵਿਹਿਂਸੂਪਰਤਿਯਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਾਨੁਗ੍ਗਹਾਯਾ’’ਤਿ ਏਕਂ, ‘‘ਇਤਿ ਪੁਰਾਣਞ੍ਚ ਵੇਦਨਂ ਪਟਿਹਙ੍ਖਾਮਿ, ਨਵਞ੍ਚ ਵੇਦਨਂ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਕਂ, ‘‘ਯਾਤ੍ਰਾ ਚ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਕਂ. ‘‘ਅਨਵਜ੍ਜਤਾ ਚ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ ਚਾ’’ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਭੋਜਨਾਨਿਸਂਸੋ. ਮਹਾਸਿਵਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨਾਹ ‘‘ਹੇਟ੍ਠਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਨਾਮ, ਉਪਰਿ ਪਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਾਨਿ ਸਮੋਧਾਨੇਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਯਾਵਦੇਵ ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਠਿਤਿਯਾ’’ਤਿ ਏਕਂ ਅਙ੍ਗਂ, ‘‘ਯਾਪਨਾਯਾ’’ਤਿ ਏਕਂ, ‘‘ਵਿਹਿਂਸੂਪਰਤਿਯਾ’’ਤਿ ਏਕਂ, ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਾਨੁਗ੍ਗਹਾਯਾ’’ਤਿ ਏਕਂ, ‘‘ਇਤਿ ਪੁਰਾਣਞ੍ਚ ਵੇਦਨਂ ਪਟਿਹਙ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਏਕਂ, ‘‘ਨਵਞ੍ਚ ਵੇਦਨਂ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਕਂ, ‘‘ਯਾਤ੍ਰਾ ਚ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਕਂ, ‘‘ਅਨਵਜ੍ਜਤਾ ਚਾ’’ਤਿ ਏਕਂ. ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ ਪਨ ਭੋਜਨਾਨਿਸਂਸੋਤਿ. ਏਵਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਆਹਾਰਂ ਆਹਾਰੇਨ੍ਤੋ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਯੋਨਿਸੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਟਿਸੇਵਤਿ ਨਾਮ.

ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਭੁਮ੍ਮਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ਸੇਨ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਧਿਕਰਣਤ੍ਥਵੁਤ੍ਤਿਮਾਹ. ਤਥਾ ਆਸਨ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਤਿ. ਅਡ੍ਢਯੋਗਾਦਿਮ੍ਹੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਾਸਾਦਾਦਿਂ, ਮਞ੍ਚਾਦਿਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਵਿਹਾਰੇ ਵਾ ਅਡ੍ਢਯੋਗਾਦਿਮ੍ਹਿ ਵਾ ਆਸਤੀਤਿ ਵਿਹਾਰਅਡ੍ਢਯੋਗਾਦਿਕੇ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਧ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪੀਠਸਨ੍ਥਤਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪਰਿਸਹਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਭਿਭਵਨਟ੍ਠੇਨ, ਵਿਬਾਧਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਤੁਯੇਵ ਉਤੁਪਰਿਸ੍ਸਯੋਤਿ ਸੀਤੁਣ੍ਹਾਦਿਉਤੁਯੇਵ ਅਸਪ੍ਪਾਯੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਉਤੁਪਰਿਸ੍ਸਯੋ. ਤਸ੍ਸ ਉਤੁਪਰਿਸ੍ਸਯਸ੍ਸ ਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਂ, ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਤ੍ਥਂ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵੂਪਸਮਨਤ੍ਥਞ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਾਨਾਰਮ੍ਮਣਤੋ ਪਟਿਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭੂਤੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਲਯਨਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਆਰਾਮੋ ਅਭਿਰਤਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾਰਾਮੋ, ਤਦਤ੍ਥਂ. ਸੇਨਾਸਨਂ ਹਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਯੋਗਿਨੋ ਭਾਵਨਾਨੁਕੂਲਂ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਭਾਵਤੋ. ਤਂ ਪਨੇਤਂ ਅਤ੍ਥਦ੍ਵਯਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਯੋ ਸਰੀਰਾਬਾਧਚਿਤ੍ਤਵਿਕ੍ਖੇਪਕਰੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਏਕੀਭਾਵਸੁਖਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਏਕੀਭਾਵਹੇਤੁਕਂ ਸੁਖਂ ਏਕੀਭਾਵਸੁਖਂ, ਤਦਤ੍ਥਂ. ਗਣਸਙ੍ਗਣਿਕਕਿਲੇਸਸਙ੍ਗਣਿਕਾਭਾਵੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਸੁਖਂ.

ਯਦਿ ਉਤੁਯੇਵ ਉਤੁਪਰਿਸ੍ਸਯੋ, ‘‘ਉਤੁ ਚ ਸੀਤੁਣ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿ ਸੀਤੁਣ੍ਹਪਟਿਘਾਤਂ ਵਤ੍ਵਾ ਉਤੁਪਰਿਸ੍ਸਯਵਿਨੋਦਨਂ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਕਾਮਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਨਿਯਤਂ ਉਤੁਪਰਿਸ੍ਸਯਵਿਨੋਦਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ‘‘ਸੀਤਸ੍ਸ ਪਟਿਘਾਤਾਯ ਉਣ੍ਹਸ੍ਸ ਪਟਿਘਾਤਾਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸੀਤੁਣ੍ਹਂ ਅਨਿਯਤਂ ਕਦਾਚਿ ਕਦਾਚਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਂ, ਉਤੁਪਰਿਸ੍ਸਯੋ ਪਨ ਸਬ੍ਬਦਾਭਾਵੀ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੋਤਿ ‘‘ਸੀਤਾਦਿਕੋ, ਅਸਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ ਚ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੋ ਵਿਵਟਙ੍ਗਣਰੁਕ੍ਖਮੂਲਾਦੀਸੁ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਪਰਿਗੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਸਂਵੁਤਦ੍ਵਾਰਾਦਿਤਾਯ ਪਾਕਟਪਰਿਸ੍ਸਯਾ, ਅਸਪ੍ਪਾਯਰੂਪਦਸ੍ਸਨਾਦਿਨਾ ਅਪਾਕਟਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਆਬਾਧਂ ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ. ਯਤ੍ਥ ਗੁਤ੍ਤੇ ਸੇਨਾਸਨੇ ਆਬਾਧਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾਤਿ ਉਭਯਪਰਿਸ੍ਸਯਰਹਿਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸੇਵਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਧਾਤੁਕ੍ਖੋਭਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ, ਤਂਹੇਤੁਕਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਾਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਵਾ ਰੋਗਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵੋ ਪਟਿਅਯਨਟ੍ਠੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਚ੍ਚਨੀਕਗਮਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ, ਵੂਪਸਮਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚੀਤਿ ਸਪ੍ਪਿਆਦੀਸੁ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ. ਸਪ੍ਪਾਯਸ੍ਸਾਤਿ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਵਿਕਾਰਵੂਪਸਮੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਭਿਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਤੇਨ ਵਿਧਾਤਬ੍ਬਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤੇਨ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਨਗਰਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਹੀਤਿ ਨਗਰਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਰਕ੍ਖਣਕੇਹਿ. ਵਿਵਟਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋ ਪਰਿਕ੍ਖਾ ਉਡ੍ਡਾਪੋ ਪਾਕਾਰੋ ਏਸਿਕਾ ਪਲਿਘੋ ਪਾਕਾਰਪਤ੍ਥਣ੍ਡਿਲਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤ ‘‘ਨਗਰਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸੀਲਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋਤਿ ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਾਲਙ੍ਕਾਰੋ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਹਿ ਇਧ ‘‘ਰਥੋ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾਦਯੋ ਅਲਙ੍ਕਾਰਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਜੀਵਿਤਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਤਿ ਜੀਵਿਤਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਕਾਰਣਾਨਿ. ਸਮੁਦਾਨੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਉਦ੍ਧਂ ਉਦ੍ਧਂ ਆਨੇਤਬ੍ਬਾ ਪਰਿਯੇਸਿਤਬ੍ਬਾ. ਪਰਿਵਾਰੋਪਿ ਹੋਤਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯਾਨਂ ਪਰਿਤੋ ਵਾਰਣਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਜੀਵਿਤ…ਪੇ… ਰਕ੍ਖਣਤੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਵਿਵਰਂ, ਓਕਾਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵੇਰਿਕਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸੇਵਕਾ ਵਿਯ ਰਕ੍ਖਣਤੋ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਜੀਵਿਤਸ੍ਸ. ਕਾਰਣਭਾਵਤੋਤਿ ਚਿਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰਣਭਾਵਤੋ. ਰਸਾਯਨਭੂਤਂ ਹਿ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਸੁਚਿਰਮ੍ਪਿ ਕਾਲਂ ਜੀਵਿਤਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿਯੇਵ. ਯਦਿਪਿ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਏਵ ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਾ ਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਭੋਗੇਨ ਪਟਿਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ, ਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਤਾਸਂ ਸਰਸੇਨੇਵ ਭਿਜ੍ਜਨਤੋ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸਦਿਸਾ ਪਨ ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਭਵਤਿ ਹਿ ਤਂਸਦਿਸੇਸੁ ਤਬ੍ਬੋਹਾਰੋ, ਯਥਾ ਸਾ ਏਵ ਤਿਤ੍ਤਿਰਿ, ਤਾਨਿਯੇਵ ਓਸਧਾਨੀਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਨ੍ਤਿ ਜਾਤਾਨਂ ਭੂਤਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਞ੍ਚਯਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸੋ ਧਾਤੁਕ੍ਖੋਭੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ. ‘‘ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸਾ ਅਕੁਸਲਸਭਾਵਾਪਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਤਤੋ ਵਿਸੇਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਕੁਸਲਵਿਪਾਕਵੇਦਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਬ੍ਯਾਬਾਧਨਟ੍ਠੇਨ ਬ੍ਯਾਬਾਧੋ, ਬ੍ਯਾਬਾਧੋਵ ਬ੍ਯਾਬਜ੍ਝਂ, ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਬ੍ਯਾਬਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਯਾਬਜ੍ਝਂ, ਨਿਦ੍ਦੁਕ੍ਖਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਬ੍ਯਾਬਜ੍ਝਪਰਮਤਾਯਾ’’ਤਿ ਨਿਦ੍ਦੁਕ੍ਖਪਰਮਤਾਯਾਤਿ. ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਰੋਗਨਿਮਿਤ੍ਤਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ.

ਚੀਵਰਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯਨਂ ਪਰਿਭੋਗੋ ਏਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਮਾਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਜੀਵਨ੍ਤਿ. ਜੀਵਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਪਵਤ੍ਤਨਂ, ਯਤੋ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ‘‘ਪਵਤ੍ਤਨਰਸ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸਮ੍ਪਾਦਨਵਿਧਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੯. ਏਵਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਾਦਿਭੇਦੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਸੀਲਂ ਪੁਨ ਸਾਧਨਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਵਮੇਤਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਧੀਯਤਿ ਸਮ੍ਪਾਦਿਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਸਾਧਨਂ, ਸਦ੍ਧਾ ਸਾਧਨਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਦ੍ਧਾਸਾਧਨੋ. ਨਨੁ ਚ ਵੀਰਿਯਸਤਿਪਞ੍ਞਾਹਿਪਿ ਵਿਨਾ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰੋ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ, ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਨ ਵਿਸੇਸਹੇਤੁਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ

‘‘ਸਾਵਕਵਿਸਯਾਤੀਤਤ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ. ਗਰੁਕਲਹੁਕਾਦਿਭੇਦੇ ਓਤਿਣ੍ਣੇ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਪਰਾਧਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਾਪਨਂ ਨਾਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਅਵਿਸਯੋ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਏਵ ਵਿਸਯੋ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਾਪਨਂ ਤਾਵ ਤਿਟ੍ਠਤੁ, ਤਸ੍ਸ ਕਾਲੋਪਿ ਨਾਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਅਵਿਸਯੋ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਏਵ ਵਿਸਯੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਚਨਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਆਗਮੇਹਿ ਤ੍ਵਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਆਗਮੇਹਿ ਤ੍ਵਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਤਥਾਗਤੋਵ ਤਤ੍ਥ ਕਾਲਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੨੧). ਤਤ੍ਥ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ‘‘ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਨ ਪਞ੍ਞਪੇਮ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਨ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਾਮ, ਯਥਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਾਮਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੫੬੫) ਏਵਮਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਦ੍ਧਾਯਾਤਿ ਸਦ੍ਦਹਨੇਨ ਸਤ੍ਥਰਿ, ਧਮ੍ਮੇ ਚ ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪਨੇਨ. ਜੀਵਿਤੇਪਿ ਪਗੇਵ ਜੀਵਿਤਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਕਿਕੀਵ ਅਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਕਿਕੀਸਕੁਣਿਕਾ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਣ੍ਡਂ. ਸਾ ਕਿਰ ਜੀਵਿਤਮ੍ਪਿ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਅਣ੍ਡਮੇਵ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਚਮਰੀਵ ਵਾਲਧਿਨ੍ਤਿ ਚਮਰੀਮਿਗੋ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾਲਧਿਂ. ਚਮਰੀਮਿਗਾ ਕਿਰ ਬ੍ਯਾਧੇਨ ਪਰਿਪਾਤਿਯਮਾਨਾ ਜੀਵਿਤਮ੍ਪਿ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਕਣ੍ਡਕਗੁਮ੍ਬਾਦੀਸੁ ਲਗ੍ਗਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾਲਮੇਵ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਪਿਯਂਵ ਪੁਤ੍ਤਂ ਏਕਕਨ੍ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾ ਹਿ ਏਕਪੁਤ੍ਤਕੋ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕੋ ਤਂ ਏਕਪੁਤ੍ਤਂ, ਏਕਨਯਨੋ ਚ ਤਂ ਏਕਨਯਨਂ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਤਥੇਵ ਸੀਲਂ ਅਨੁਰਕ੍ਖਮਾਨਕਾਤਿ ਅਨੁਕਮ੍ਪਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਪੇਸਲਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਿਯਸੀਲਾ. ਸਦਾ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਦਹਰਮਜ੍ਝਿਮਥੇਰਕਾਲੇਸੁ. ਛਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਗਾਰਵਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸਗਾਰਵਾ, ਗਰੁਕਾਰਵਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਏਵਮੇਵ ਖੋਤਿ ਯਥਾ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਠਿਤਧਮ੍ਮੋ ਵੇਲਂ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਏਵਮੇਵ. ਮਮ ਸਾਵਕਾਤਿ ਅਰਿਯਸਾਵਕੇ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤੇ ਹਿ ਧੁਵਸੀਲਾ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇਤਿ ਜੀਵਿਤਹੇਤੁਪਿ ਸੀਲਸ੍ਸ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨੇ.

ਮਹਾਵਤ੍ਤਨਿਅਟਵੀ ਨਾਮ ਵਿਞ੍ਝਾਟਵੀ. ਹਿਮਵਨ੍ਤਪਸ੍ਸੇ ਅਟਵੀਤਿ ਕੇਚਿ. ਥੇਰਨ੍ਤਿ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨ ਅਪਞ੍ਞਾਤਂ ਏਕਂ ਥੇਰਂ. ਨਿਪਜ੍ਜਾਪੇਸੁਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਸਚਿ ਮਾ ਆਰੋਚੇਯ੍ਯਾਤਿ.

ਪੂਤਿਲਤਾਯਾਤਿ ਗਲ਼ੋਚਿਲਤਾਯ. ਸਮਸੀਸੀਤਿ ਜੀਵਿਤਸਮਸੀਸੀ. ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਕਿਲੇਸਸੀਸਂ ਅਵਿਜ੍ਜਂ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੋ ਪਰਿਯਾਦਿਯਤਿ, ਤਤੋ ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਮੇ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਭਵਙ੍ਗੋਤ੍ਤਰਣੇ ਵਟ੍ਟਸੀਸਂ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਤਿ, ਸੋ ਇਮਾਯ ਵਾਰਸਮਤਾਯ ‘‘ਜੀਵਿਤਸਮਸੀਸੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸੋ ਚ ਥੇਰੋ ਤਥਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮਸੀਸੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ’’ਤਿ. ਅਭਯਤ੍ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਮਹਾਭਿਞ੍ਞੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਚੇਤਿਯਂ ਕਾਰਾਪੇਸੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਪ੍ਪੇਵਾਤਿ ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜੀਵਿਤਮ੍ਪਿ ਜਹੇਯ੍ਯ, ਨ ਭਿਨ੍ਦੇਤਿ ਨ ਭਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ, ਨ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ.

ਸਤਿਯਾ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਾਨਨ੍ਤਿ ਪਗੇਵ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾਯ ਸਤਿਯਾ ਆਰਕ੍ਖਵਸੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਾਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ. ਅਨਨ੍ਵਾਸ੍ਸਵਨੀਯਤੋਤਿ ਦ੍ਵਾਰਭਾਵੇਨ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੀਹਿ ਅਨਨੁਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਤੋ. ਵਰਨ੍ਤਿ ਸੇਟ੍ਠਂ. ਤਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਉਣ੍ਹਾਯ. ਆਦਿਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦਿਤ੍ਤਾਯ. ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਾਯਾਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਜਲਨ੍ਤਿਯਾ. ਸਜੋਤਿਭੂਤਾਯਾਤਿ ਏਕਜਾਲੀਭੂਤਾਯ. ਸਮ੍ਪਲਿਮਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਆਮਟ੍ਠਂ, ਅਞ੍ਚਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਵਰਨ੍ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਰੂਪੇਸੂਤਿ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣੇਸੁ. ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੋਤਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਨੁ ਅਨੁ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਾਦਨੇਨ ਪਾਕਟੀਕਰਣਵਸੇਨ ਸੁਭਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੋ, ਅਥ ਵਾ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸੋਤਿ ਹਤ੍ਥਪਾਦਾਦਿਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੋਤਿ ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਾਦਿਸੁਭਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ. ਚਕ੍ਖੁਦ੍ਵਾਰਾਦਿਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਚਕ੍ਖੁਦ੍ਵਾਰਾਦੀਹਿ ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸਾਤਿ ਜਵਨਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦਿਗ੍ਗਾਹਂ ਨਿਸੇਧੇਨ੍ਤੇਨ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਅਸਂਵਿਹਿਤਸਾਖਾਪਰਿਵਾਰਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਅਵਿਹਿਤਵਤਿਪਰਿਕ੍ਖੇਪਂ. ਪਰਸ੍ਸਹਾਰੀਹੀਤਿ ਪਰਸਨ੍ਤਕਾਵਹਾਰਕੇਹਿ ਚੋਰੇਹਿ. ਸਮਤਿਵਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਤਿਵਿਜ੍ਝਤਿ ਅਨੁਪਵਿਸਤਿ.

ਰੂਪੇਸੂਤਿ ਰੂਪਹੇਤੁ ਰੂਪਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਅਨਤ੍ਥਤੋ ਰਕ੍ਖ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਏਵਂ ਸੇਸੇਸੁ. ਏਤੇ ਹਿ ਦ੍ਵਾਰਾਤਿ ਏਤੇ ਚਕ੍ਖਾਦਿਦ੍ਵਾਰਾ. ਸਤਿਕਵਾਟੇਨ ਅਸਂਵੁਤਤ੍ਤਾ ਵਿਵਟਾ. ਤਤੋ ਏਵ ਅਰਕ੍ਖਿਤਾ. ਕਿਲੇਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਹੇਤੁਭਾਵੇਨ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਨਂ ਹਨਨ੍ਤੀਤਿ ਕਾਰਣੂਪਚਾਰੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤੇ ਵਾ ਰੂਪਾਦਯੋ. ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਾ ਦ੍ਵਾਰਾ ਚਕ੍ਖਾਦਿਦ੍ਵਾਰਾ. ਤੇ ਕੀਦਿਸਾ ਵਿਵਟਾ ਅਰਕ੍ਖਿਤਾ ਅਸਂਵੁਤਚਕ੍ਖਾਦਿਹੇਤੁਂ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਨਂ ਹਨਨ੍ਤੀਤਿ ਕਾਰਣੂਪਚਾਰੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਗਾਰਨ੍ਤਿ ਗੇਹਂ. ਦੁਚ੍ਛਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਛਾਦਿਤਂ. ਅਭਾਵਿਤਨ੍ਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਭਾਵਨਾਰਹਿਤਂ.

ਸਮ੍ਪਾਦਿਤੇਤਿਆਦਿਸ੍ਸ ਵੋਦਾਨਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੋ ਅਤਿਉਕ੍ਕਟ੍ਠਦੇਸਨਾ ਮਗ੍ਗੇਨਾਗਤਸਦਿਸਤ੍ਤਾ. ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ‘‘ਨ ਪੁਨੇਵਂ ਕਰਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ.

ਅਧੁਨਾਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨਾਤਿ ਨ ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ, ਨਵਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਾਮਰਾਗੇਨ ਡਯ੍ਹਾਮੀਤਿ ਕਾਮਰਾਗਗ੍ਗਿਨਾ ਪਰਿਡਯ੍ਹਾਮਿ. ਸੋ ਚ ਪਨ ਦਾਹੋ ਇਦਾਨਿ ਚਿਤ੍ਤਗਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਂ ਮੇ ਪਰਿਡਯ੍ਹਤੀ’’ਤਿ. ਸਾਧੂਤਿ ਆਯਾਚਨਾ. ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨੁਪਾਯਂ. ਗੋਤਮਾਤਿ ਥੇਰਂ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਆਲਪਤਿ.

ਸਞ੍ਞਾਯ ਵਿਪਰਿਯੇਸਾਤਿ ‘‘ਅਸੁਭੇ ਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਵਿਪਰਿਯੇਸਹੇਤੁ ਵਿਪਰੀਤਸਞ੍ਞਾਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਹਿ ਕੀਦਿਸਂ? ਰਾਗੂਪਸਞ੍ਹਿਤਂ ਰਾਗੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭੂਤਂ ਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਹਿ ਨ ਮਨਸਿ ਕਰੋਹਿ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਮਨਸਿਕਾਰੋ ਏਵ, ਅਥ ਖੋ ਅਸੁਭਭਾਵਨਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਭਾਵੇਹਿ. ਕਥਂ? ਏਕਗ੍ਗਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤਂ ਯਥਾ ਤਂ ਅਸੁਭਾਰਮ੍ਮਣੇ ਵਿਕ੍ਖੇਪਾਭਾਵੇਨ ਏਕਗ੍ਗਂ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਪ੍ਪਿਤਭਾਵੇਨ ਸੁਸਮਾਹਿਤਞ੍ਚ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਭਾਵੇਹੀਤਿ. ਏਵਂ ਸਮਥਭਾਵਨਾਯ ਕਾਮਰਾਗਸ੍ਸ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਨਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਪਰਤੋ ਪਸ੍ਸਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਵਿਧੇਯ੍ਯਕਤਾਯ ‘‘ਪਰੇ’’ਤਿ ਪਸ੍ਸ. ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਯ ਪਨ ਉਦਯਬ੍ਬਯਪਟਿਪੀਲ਼ਿਤਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਖਤੋ, ਅਨਤ੍ਤਸਭਾਵਤ੍ਤਾ, ਅਤ੍ਤਵਿਰਹਤੋ ਚ ਨੋ ਅਤ੍ਤਤੋ ਪਸ੍ਸ. ਏਵਂ ਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਯਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਿਬ੍ਬਾਪੇਹਿ ਮਹਾਰਾਗਂ ਤੇਭੂਮਕਸ੍ਸ ਅਭਿਭਵਨਤੋ ਮਹਾਵਿਸਯਤਾਯ ਮਹਾਰਾਗਂ ਵੂਪਸਮੇਹਿ. ਯਥਾ ਏਤਰਹਿ, ਏਵਂ ਮਾ ਡਯ੍ਹਿਤ੍ਥੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਨ੍ਤਿ ਦਲ਼੍ਹਤਰਂ ਰਾਗਵਿਨੋਦਨੇ ਨਿਯੋਜੇਸਿ.

ਏਵਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਸੀਲਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਾਦਨੇ ਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਤਂ ਸੁਸਮ੍ਪਾਦਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਨਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਨੋ ਥੇਰੇ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਲੇਣਂ ਨ ਉਲ੍ਲੋਕਿਤਪੁਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਵ ਥੇਰਸ੍ਸ ਯੁਗਮਤ੍ਤਦਸ੍ਸਿਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਿਂ ਪਨ ਥੇਰੋ ਸੇਨਾਸਨਂ ਨ ਸੋਧੇਤਿ? ‘‘ਉਲ੍ਲੋਕਾ ਪਠਮਂ ਓਹਾਰੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾਦਯੋ ਏਵ ਕਿਰਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨਂ ਸੋਧੇਨ੍ਤਿ. ਅਸ੍ਸ ਨਾਗਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ.

ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇਤਿ ਮਹਾਗਾਮੇ. ਤਰੁਣਾ ਥਞ੍ਞਪਿਵਨਕਾ ਪੁਤ੍ਤਧੀਤਰੋ ਯਾਸਂ ਤਾ ਤਰੁਣਪੁਤ੍ਤਾ, ਤਾਸਂ. ਲਞ੍ਜਾਪੇਸੀਤਿ ਥਨਪਟ੍ਟਿਕਾਯ ਥਨੇ ਬਨ੍ਧਾਪੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਮੁਦ੍ਦਿਕਾਯ ਲਞ੍ਜਾਪੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਥੇਰਂ ਚਿਰਤਰਂ ਦਟ੍ਠੁਂ ਕਾਲਵਿਕ੍ਖੇਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਸ੍ਵੇ ਸੀਲਾਨਿ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਥੇਰੋ ਰਞ੍ਞੋ ਚ ਦੇਵਿਯਾ ਚ ਵਨ੍ਦਨਕਾਲੇ ਸਤ੍ਤਾਕਾਰਮਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਇਤ੍ਥੀ ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਪਨ ਵਿਵੇਕਂ ਨ ਕਰੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਨ ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ. ‘‘ਅਹੋ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲੋ ਵਤਾਯਂ ਅਯ੍ਯੋ’’ਤਿ ਦਣ੍ਡਦੀਪਿਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਤਿਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਪਾਕਟਨ੍ਤਿ ਸਪ੍ਪਾਯਲਾਭੇਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਤਿਵਿਯ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਵਿਭੂਤਂ ਅਹੋਸਿ. ਸਕਲਂ ਪਬ੍ਬਤਂ ਉਨ੍ਨਾਦਯਨ੍ਤੋਤਿ ਪਥਵਿਕਮ੍ਪਨੇਨ ਸਕਲਂ ਪਬ੍ਬਤਂ ਏਕਂ ਨਿਨ੍ਨਾਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਤਨ੍ਨਿਵਾਸਿਦੇਵਤਾਨਂ ਸਾਧੁਕਾਰਦਾਨੇਨਾਤਿ ਕੇਚਿ. ਭਨ੍ਤੋਤਿ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤੋ. ਬਾਲੋਤਿ ਤਰੁਣਦਾਰਕੋ. ਉਤ੍ਰਸ੍ਤੋਤਿ ਞਾਤਕੇਹਿ ਵਿਨਾਭਾਵੇਨ ਸਨ੍ਤ੍ਰਸ੍ਤੋ.

ਵਿਸਗਣ੍ਡਕਰੋਗੋਤਿ ਥਨਕਨ੍ਦਲ਼ਰੋਗਮਾਹ. ਮਾਸਰੋਗਾਦਿਕੋਪਿ ਵਿਸਗਣ੍ਡਕਰੋਗੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਯਤੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨੀਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਸੀਲਾਨਿ. ਤੇਸੁ ਹਿ ਭਿਨ੍ਨੇਸੁ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿਪਿ ਭਿਨ੍ਨਾਨੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਆਰਕ੍ਖਾਭਾਵਤੋ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨੇਵ ਵਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਗ੍ਗਾਹਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰਭੂਤਾਨਿ ਭਿਨ੍ਨਾਨਿ ਨਾਮ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਅਨਤ੍ਥੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ, ਵਿਪਰਿਯਾਯਤੋ ਅਭਿਨ੍ਨਾਨੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਵਾ ਅਯੋਨਿਸੋ ਉਪਸਂਹਾਰੋ ਭੇਦਨਂ, ਯੋਨਿਸੋ ਉਪਸਂਹਾਰੋ ਅਭੇਦਨਨ੍ਤਿ ਅਪਰੇ. ਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋਵਾਤਿ ਮਹਾਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ. ਵਰੇਤਿ ਸੇਟ੍ਠੇ.

ਤਥਾ ਵੀਰਿਯੇਨਾਤਿ ਤਥਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵੀਰਿਯਂ ਵਿਸੇਸੇਤਿ. ਯਥਾ ਸਤਿ ਅਨਵਜ੍ਜਲਕ੍ਖਣਾਵ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਸਾਧਨਂ, ਤਥਾ ਵੀਰਿਯਂ ਅਨਵਜ੍ਜਲਕ੍ਖਣਂ ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸਾਧਨਨ੍ਤਿ. ਵੀਰਿਯਾਪੇਕ੍ਖਮੇਵ ਵਿਸੇਸਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਅਯੁਤ੍ਤਾ ਏਸਨਾ ਅਨੇਸਨਾ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਸਙ੍ਗਹਾ. ਸਾ ਏਵ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਸ੍ਸ ਨ ਪਤਿਰੂਪਾਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਂ, ਤਂ ਅਨੇਸਨਂ ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਂ. ਅਥ ਵਾ ਪਤਿਰੂਪਵਿਰੋਧਿਨੀ ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਾ, ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਧੁਤਙ੍ਗਸ੍ਸ ਧੁਤਙ੍ਗਨਿਯਮਵਿਰੋਧਿਨੀ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਲ੍ਲੇਖਵਿਕੋਪਿਨੀ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਲੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ, ਅਨੇਸਨਂ, ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਞ੍ਚ ਪਹਾਯਾਤਿ. ਪਟਿਸੇਵਮਾਨੇਨ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯਤਾ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ‘‘ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਦੀਨਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤਾ ਦੀਪਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਦੀਹਿ ਚਸ੍ਸ ਗੁਣੇਹਿ ਪਸਨ੍ਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਵਤ੍ਤਪਰਿਪੂਰਣਇਰਿਯਾਪਥਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਗਹਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਧੁਤਗੁਣੇ ਚਸ੍ਸ ਪਸਨ੍ਨਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਚਰਿਯਾਦੀਹੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਮਿਤ੍ਤਸੁਹਜ੍ਜਪਂਸੁਕੂਲਚਰਿਯਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਧੁਤਙ੍ਗਨਿਯਮਾਨੁਲੋਮੇਨਾਤਿ ਤਂਤਂਧੁਤਙ੍ਗਨਿਯਤਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੁਲੋਮਵਸੇਨ, ਅਵਿਕੋਪਨਵਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਹਿਚ੍ਛਸ੍ਸੇਵ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵੇਨ ਜੀਵਿਕਾ, ਨ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਸ੍ਸ. ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯ ਉਕ੍ਕਂਸਗਤਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਭਵੋ ਏਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਕਬ੍ਯਾਧਿਵੂਪਸਮਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਪੂਤਿਹਰਿਤਕੀਤਿ ਪੂਤਿਮੁਤ੍ਤਪਰਿਭਾਵਿਤਂ, ਪੂਤਿਭਾਵੇਨ ਵਾ ਛਡ੍ਡਿਤਂ ਹਰਿਤਕਂ. ਅਰਿਯਵਂਸੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ, ਅਰਿਯਵਂਸੇ ਵਾ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਰਿਯਵਂਸਿਕੋ, ਪਚ੍ਚਯਗੇਧਸ੍ਸ ਦੂਰਸਮੁਸ੍ਸਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ਉਤ੍ਤਮੋ ਚ ਸੋ ਅਰਿਯਵਂਸਿਕੋ ਚਾਤਿ ਉਤ੍ਤਮਅਰਿਯਵਂਸਿਕੋ. ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚੀਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਧੁਤਙ੍ਗੇਸੁ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ.

ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਪਚ੍ਚਯੇ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਯਥਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਞਾਯਤਿ ਏਵਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਂ. ਓਭਾਸੋ ਨਾਮ ਉਜੁਕਮੇਵ ਅਕਥੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਵਿਭੂਤੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਓਭਾਸਨਂ. ਪਰਿਕਥਾ ਨਾਮ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਕਥਨਂ. ਤਥਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ.

ਦ੍ਵਾਰਂ ਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਰੋਗਸੀਸੇਨ ਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰਂ ਦਿਨ੍ਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਰੋਗਕਾਲੇਪਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਲ੍ਲੇਖਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਠਿਤਸ੍ਸ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਸਲ੍ਲੇਖਂ ਕੋਪੇਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਆਜੀਵਂ ਪਨ ਕੋਪੇਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਸੇਨਾਸਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਧੁਤਙ੍ਗਧਰਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦਯੋ ਨ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਦਞ੍ਞਧੁਤਙ੍ਗਧਰਸ੍ਸਾਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ ਅਪਰੇ. ਅਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ਯਥਾਸਕਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਵਿਸਯੇਪਿ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਰੇਵਾਤਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਵ.

ਗਣਵਾਸਂ ਪਹਾਯ ਅਰਞ੍ਞਾਯਤਨੇ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਵਿਵੇਕਸ੍ਸ ਮੁਦ੍ਧਭੂਤਾਯ ਅਗ੍ਗਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਮਹਾਥੇਰੋ ‘‘ਪਵਿਵੇਕਂ ਬ੍ਰੂਹਯਮਾਨੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਉਦਰਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਵਾਤਾਬਾਧੋ ਉਦਰਵਾਤਾਬਾਧੋ. ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਂ ਖੀਰਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਖੀਰਂ, ਤਦੇਵ ਪਾਯਾਸਨ੍ਤਿ ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਖੀਰਪਾਯਾਸਂ, ਉਦਕੇਨ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਖੀਰੇਨ ਪਕ੍ਕਪਾਯਾਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਾਯਾਸਸ੍ਸ. ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਮੂਲਨ੍ਤਿ ‘‘ਗਿਹਿਕਾਲੇ ਮੇ, ਆਵੁਸੋ, ਮਾਤਾ ਸਪ੍ਪਿਮਧੁਸਕ੍ਕਰਾਦੀਹਿ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਖੀਰਪਾਯਾਸਂ ਅਦਾਸਿ, ਤੇਨ ਮੇ ਫਾਸੁ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਚੀਨਿਚ੍ਛਾਰਣਸਙ੍ਖਾਤਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਂ. ‘‘ਅਪਰਿਭੋਗਾਰਹੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਨੁ ਥੇਰਸ੍ਸ ਓਭਾਸਨਾਦਿਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯੇਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਪਨ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਏਕਚ੍ਚੇ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਤਥਾ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯੁਂ, ਅਨਾਗਤੇ ਚ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਨੋ ਏਵਂ ਮਮ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਗਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ. ਅਪਿਚ ਮਹਾਥੇਰਸ੍ਸ ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਗਤਾ ਸਲ੍ਲੇਖਪਟਿਪਤ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ‘‘ਕਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨ ਮਨਾਪ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੨੦੯, ੨੫੭, ੬੧੨, ੧੨੨੮, ੧੨੩੪; ਚੂਲ਼ਵ. ੩੪੩) ਵਚਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਯਾਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਾ ਪਿਟ੍ਠਖਾਦਨੀਯਂ ਨ ਖਾਦਤਿ.

ਵਚੀਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਿਪ੍ਫਾਰਾਤਿ ਵਚੀਨਿਚ੍ਛਾਰਣਹੇਤੁ. ਅਤ੍ਥਵਿਞ੍ਞਾਪਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਹਿ ਸਦ੍ਦੋ ਅਸਤਿਪਿ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਤਸ੍ਸ ਕੇਨਚਿ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇ ਵਚੀਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਸੇਨੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ‘‘ਵਚੀਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਿਪ੍ਫਾਰੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਭੁਤ੍ਤੋਤਿ ਭੁਤ੍ਤਵਾ ਸਚੇ ਭਵੇਯ੍ਯਂ ਅਹਂ. ਸਾਤਿ ਅਸ੍ਸ. ਅਕਾਰਲੋਪੇਨ ਹਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ‘‘ਏਵਂਸ ਤੇ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩; ਅ. ਨਿ. ੬.੫੮; ੮.੭) ਵਿਯ. ਅਨ੍ਤਗੁਣਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤਭੋਗੋ. ਬਹਿ ਚਰੇਤਿ ਆਸਯਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਗੋਚਰਗ੍ਗਹਣਵਸੇਨ ਬਹਿ ਯਦਿ ਵਿਚਰੇਯ੍ਯ. ਪਰਮਪ੍ਪਿਚ੍ਛਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਲੋਕਵੋਹਾਰੇਨੇਵਮਾਹ. ਲੋਕੇ ਹਿ ਅਯੁਤ੍ਤਭੋਜਨਂ ਓਦਰਿਯਂ ਗਰਹਨ੍ਤਾ ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਕਿਂਸੁ ਨਾਮ ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਾਨਿ ਬਹਿ ਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਆਰਾਧੇਮੀਤਿ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਰਾਧੇਮਿ, ਵਸੇ ਵਤ੍ਤੇਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਮਹਾਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਕਾਲੇ ਮਗ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਭਤ੍ਤਚ੍ਛੇਦੇਨ, ਮਗ੍ਗਕਿਲਮਥੇਨ ਚ ਕਿਲਨ੍ਤਕਾਯੋ ਦੁਬ੍ਬਲੋ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਫਲਿਤਸ੍ਸ ਅਮ੍ਬਸ੍ਸ ਮੂਲੇ ਨਿਪਜ੍ਜਿ, ਬਹੂਨਿ ਅਮ੍ਬਫਲਾਨਿ ਤਹਂ ਤਹਂ ਪਤਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥੇਕੋ ਵੁਡ੍ਢਤਰੋ ਉਪਾਸਕੋ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸ੍ਸਮਂ ਞਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਬਪਾਨਂ ਪਾਯੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਿਟ੍ਠਿਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਨੇਤਿ. ਥੇਰੋ –

‘‘ਨ ਪਿਤਾ ਨਪਿ ਤੇ ਮਾਤਾ, ਨ ਞਾਤਿ ਨਪਿ ਬਨ੍ਧਵੋ;

ਕਰੋਤੇਤਾਦਿਸਂ ਕਿਚ੍ਚਂ, ਸੀਲਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣਾ’’ਤਿ. (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੦) –

ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਓਵਦਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਿਟ੍ਠਿਗਤੋ ਏਵ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਇਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਮ੍ਬਖਾਦਕਮਹਾਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਕਥੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਥਾਪੀਤਿ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨਪਿ ਅਨੇਸਨਵਸੇਨ, ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨਪਿ, ਪਗੇਵ ਕਾਯਵਚੀਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਵਸੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਨੇਸਨਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਅਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਪਰਿਭੋਗੇ ਇਣਪਰਿਭੋਗਆਪਤ੍ਤਿਆਦੀਨਵਸ੍ਸ, ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਯਾਯਤੋ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਪਰਿਭੋਗੇ ਆਨਿਸਂਸਸ੍ਸ ਚ ਦਸ੍ਸਨਂ ਆਦੀਨਵਾਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਨਂ. ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਪਚ੍ਚਯਾਧਿਕਾਰਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਚ੍ਚਯੇਸੂ’’ਤਿ. ਕਾਰਣਕਾਰਣਮ੍ਪਿ ਹਿ ਕਾਰਣਭਾਵੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਯਥਾ ਤਿਣੇਹਿ ਭਤ੍ਤਂ ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ. ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਪਰਿਭੋਗੋ ਨਾਮ ਸਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਜ੍ਜਿਤੇ ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸੀਲਂ ਸਿਜ੍ਝਤਿ, ਵਿਸੁਜ੍ਝਤਿ ਚਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਯਗੇਧਨ੍ਤਿ ਗੇਧਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਸਮ੍ਮੋਹੋਪਿ ਗਹਿਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ ਤੇਨ ਸਹ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ, ਤਦੁਪਨਿਸ੍ਸਯਤੋ ਚ. ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਤਿ ਇਦਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਆਗਮਨਸੁਦ੍ਧਿਦਸ੍ਸਨਂ, ਨ ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਹਿ ਇਦਮਤ੍ਥਿਤਂ ਉਪਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨਂ ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸੀਲਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਞਾਯਾਧਿਗਤਾ ਏਵ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਪਚ੍ਚਯੇ’’ਤਿ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਧਿਨਾਤਿ ‘‘ਸੀਤਸ੍ਸ ਪਟਿਘਾਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩; ਅ. ਨਿ. ੬.੫੮; ਮਹਾਨਿ. ੨੦੬) ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਿਨਾ.

ਧਾਤੁਵਸੇਨ ਵਾਤਿ ‘‘ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਧਾਤੁਮਤ੍ਤਮੇਵੇਤਂ, ਯਦਿਦਂ ਚੀਵਰਾਦਿ, ਤਦੁਪਭੁਞ੍ਜਕੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਧਾਤੁਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨ ਵਾ. ਪਟਿਕੂਲਵਸੇਨ ਵਾਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਤਾਵ ਆਹਾਰੇ ਪਟਿਕੂਲਸਞ੍ਞਾਵਸੇਨ, ‘‘ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਪਨ ਇਮਾਨਿ ਚੀਵਰਾਦੀਨਿ ਅਜਿਗੁਚ੍ਛਨੀਯਾਨਿ, ਇਮਂ ਪੂਤਿਕਾਯਂ ਪਤ੍ਵਾ ਅਤਿਵਿਯ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨੀਯਾਨਿ ਜਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਟਿਕੂਲਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨ ਵਾ. ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰੀਤਿ ਪਟਿਲਾਭਕਾਲਤੋ ਉਪਰਿ. ਅਨਵਜ੍ਜੋਵ ਪਰਿਭੋਗੋ ਆਦਿਤੋਵ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਸੋਧਿਤਤ੍ਤਾ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਪਤ੍ਤਚੀਵਰਾਨਂ ਵਿਯਾਤਿ. ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ ਆਦਿਸੁਦ੍ਧਿਦਸ੍ਸਨਪਰਮੇਤਂ, ਨ ਪਰਿਭੋਗਕਾਲੇ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਪਟਿਕ੍ਖੇਪਪਰਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਰਿਭੋਗਕਾਲੇਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਭੋਗਕਾਲੇ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੇ. ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਕਰੋਤਿ ਅਸਨ੍ਦੇਹਕਰੋ ਏਕਨ੍ਤਿਕੋ.

ਥੇਯ੍ਯਪਰਿਭੋਗੋ ਨਾਮ ਅਨਰਹਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗੋ. ਭਗਵਤਾਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਸਨੇ ਸੀਲਵਤੋ ਪਚ੍ਚਯਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ, ਨ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ. ਦਾਯਕਾਨਮ੍ਪਿ ਸੀਲਵਤੋ ਏਵ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ, ਨ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਰਾਨਂ ਮਹਪ੍ਫਲਭਾਵਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਨਤੋ. ਇਤਿ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ, ਦਾਯਕੇਹਿ ਚ ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗੋ ਥੇਯ੍ਯਾਯ ਪਰਿਭੋਗੋ ਥੇਯ੍ਯਪਰਿਭੋਗੋ. ਇਣਵਸੇਨ ਪਰਿਭੋਗੋ ਇਣਪਰਿਭੋਗੋ, ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਤੋ ਦਕ੍ਖਿਣਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ ਇਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੋਗੋ ਵਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ‘‘ਸੀਲਵਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਕਾਰਣਭਾਵੇਨ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ. ਚੀਵਰਂ ਕਾਯਤੋ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੋਗੇ ਪਰਿਭੋਗੇ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤ…ਪੇ… ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮੇਸੁ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਥਾ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕਾਲਵਿਸੇਸਵਸੇਨ ਏਕਦਿਵਸੇ ਚਤੁਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਸਕਿਂਯੇਵ ਵਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਅਰੁਣਂ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ, ਇਣਪਰਿਭੋਗਟ੍ਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਹਿਯ੍ਯੋ ਯਂ ਮਯਾ ਚੀਵਰਂ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਯਾਵਦੇਵ ਸੀਤਸ੍ਸ ਪਟਿਘਾਤਾਯ…ਪੇ… ਹਿਰਿਕੋਪੀਨਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਤ੍ਥਂ. ਹਿਯ੍ਯੋ ਯੋ ਮਯਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤੋ, ਸੋ ‘‘ਨੇਵ ਦਵਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਚੇ ਅਤੀਤਪਰਿਭੋਗਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਵੀਮਂਸਿਤਬ੍ਬਂ. ਸੇਨਾਸਨਮ੍ਪਿ ਪਰਿਭੋਗੇ ਪਰਿਭੋਗੇਤਿ ਪਵੇਸੇ ਪਵੇਸੇ. ਸਤਿਪਚ੍ਚਯਤਾਤਿ ਸਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸ, ਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਚ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਸਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾਵ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਞ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਸਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪੀਤਿ ਯਦਿਪਿ ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਠਾਨੇਸੁ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਯੁਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ. ਅਪਰੇ ਪਨਾਹੁ – ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯਤਾਤਿ ਸਤਿ ਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇ, ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪੀਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਸਤਿਪੀਤਿ. ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸੀਲਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤਿ, ਨ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਭਾਵਮਤ੍ਤੇਨ.

ਏਵਂ ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸੀਲਸ੍ਸ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤੇਨੇਵ ਪਸਙ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾ ਹਿ ਸੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਜ੍ਝਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿ, ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਨਾਵ ਸੁਦ੍ਧਿ ਦੇਸਨਾਸੁਦ੍ਧਿ. ਵੁਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸਾਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਦੇਸਨਾਯ ਏਵ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਪਨ ਅਭਿਕ੍ਖੁਤਾਪਟਿਞ੍ਞਾਵ ਦੇਸਨਾ. ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਸਿਟ੍ਠੋ ਸਂਵਰੋਵ ਸੁਦ੍ਧਿ ਸਂਵਰਸੁਦ੍ਧਿ. ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਪਰਿਯੇਟ੍ਠਿ ਏਵ ਸੁਦ੍ਧਿ ਪਰਿਯੇਟ੍ਠਿਸੁਦ੍ਧਿ. ਚਤੂਸੁਪਿ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਿਨਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਵ ਸੁਦ੍ਧਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਸੁਦ੍ਧਿ. ਏਸ ਤਾਵ ਸੁਦ੍ਧੀਸੁ ਸਮਾਸਨਯੋ. ਸੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੇਸੁ ਪਨ ਦੇਸਨਾ ਸੁਦ੍ਧਿ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦੇਸਨਾਸੁਦ੍ਧਿ. ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸੁਦ੍ਧਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਨਯੋਵ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਸਂਵਰਭੇਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਪਹਾਯਾਤਿ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ, ਅਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਦਾਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਦਾਯਂ, ਤਂ ਆਦਿਯਨ੍ਤੀਤਿ ਦਾਯਾਦਾ. ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਪਰਿਭੋਗਾਭਾਵਤੋ, ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੇਸੁ ਏਵ ਚ ਪਰਿਭੋਗਸਮ੍ਭਵਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਪਚ੍ਚਯਾ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਕਾ. ‘‘ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦਾ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਵਥ ਮਾ ਆਮਿਸਦਾਯਾਦਾ. ਅਤ੍ਥਿ ਮੇ ਤੁਮ੍ਹੇਸੁ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾ ‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਮੇ ਸਾਵਕਾ ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦਾ ਭਵੇਯ੍ਯੁਂ ਨੋ ਆਮਿਸਦਾਯਾਦਾ’’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੯) ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦਸੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਏਤ੍ਥ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਸਾਧਕਂ.

ਅਵੀਤਰਾਗਾਨਂ ਤਣ੍ਹਾਪਰਵਸਤਾਯ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਭੋਗੇ ਸਾਮਿਭਾਵੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਦਭਾਵੇਨ ਵੀਤਰਾਗਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਸਾਮਿਭਾਵੋ ਯਥਾਰੁਚਿਪਰਿਭੋਗਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਪਟਿਕੂਲਮ੍ਪਿ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾਕਾਰੇਨ, ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਮ੍ਪਿ ਪਟਿਕੂਲਾਕਾਰੇਨ, ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਾਕਾਰੇਨ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਦਾਯਕਾਨਞ੍ਚ ਮਨੋਰਥਂ ਪਰਿਪੂਰੇਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤੇ ਹਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਦਾਸਬ੍ਯਂ ਅਤੀਤਤ੍ਤਾ ਸਾਮਿਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

ਸਬ੍ਬੇਸਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਾਨਂ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਞ੍ਚ. ਕਥਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ਇਮੇ ਪਰਿਭੋਗਾ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ? ਉਪਚਾਰਵਸੇਨ. ਯੋ ਹਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸਾਪਿ ਸਲ੍ਲੇਖਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਠਿਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਗੇਧਂ ਪਹਾਯ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਭੋਗੋ, ਸੋ ਸਾਮਿਪਰਿਭੋਗੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਸੀਲਵਤੋ ਪਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਪਰਿਭੋਗੋ ਦਾਯਜ੍ਜਪਰਿਭੋਗੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਦਾਯਕਾਨਂ ਮਨੋਰਥਸ੍ਸ ਅਵਿਰਾਧਨਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦਾਯਜ੍ਜਪਰਿਭੋਗੇਯੇਵ ਵਾ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ. ਕਲ੍ਯਾਣਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਸੇਕ੍ਖਸਙ੍ਗਹਤੋ. ਸੇਕ੍ਖਸੁਤ੍ਤਂ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੩) ਹੇਤਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਾਧਕਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੀਲਵਾਪਿ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਚ੍ਚਨੀਕਤ੍ਤਾਤਿ ਯਥਾ ਇਣਾਯਿਕੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੁਚਿਯਾ ਇਚ੍ਛਿਤਦੇਸਂ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਏਵਂ ਇਣਪਰਿਭੋਗਯੁਤ੍ਤੋ ਲੋਕਤੋ ਨਿਸ੍ਸਰਿਤੁਂ ਨ ਲਭਤੀਤਿ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਸੀਲਵਤੋ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਪਰਿਭੋਗੋ ਆਣਣ੍ਯਪਰਿਭੋਗੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਣਣ੍ਯਪਰਿਭੋਗੋ ਵਾ’’ਤਿ. ਏਤੇਨ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਚਤੁਪਰਿਭੋਗਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸੁਂਯੇਵਾਯਂ ਪਰਿਭੋਗੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਇਮਾਯ ਸਿਕ੍ਖਾਯਾਤਿ ਸੀਲਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਸਿਕ੍ਖਾਯ. ਕਿਚ੍ਚਕਾਰੀਤਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾਨੁਰੂਪਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਤੋ ਯੁਤ੍ਤਪਤ੍ਤਕਾਰੀ.

ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ਕਿਚ੍ਚਕਾਰਿਤਂ ਸੁਤ੍ਤਪਦੇਨ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਾਰਨ੍ਤਿ ਪਤਿਸ੍ਸਯਂ. ਸਯਨਾਸਨਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਚਾਦਿਂ. ਉਭਯੇਨਪਿ ਸੇਨਾਸਨਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਪਨ੍ਤਿ ਉਦਕਂ. ਸਙ੍ਘਾਟਿਰਜੂਪਵਾਹਨਨ੍ਤਿ ਪਂਸੁਮਲਾਦਿਨੋ ਸਙ੍ਘਾਟਿਗਤਰਜਸ੍ਸ ਧੋਵਨਂ. ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਗਤੇਨ ਦੇਸਿਤਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰਾਦੀਸੁ ‘‘ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਯੋਨਿਸੋ ਚੀਵਰਂ ਪਟਿਸੇਵਤਿ ਸੀਤਸ੍ਸ ਪਟਿਘਾਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩; ਅ. ਨਿ. ੬.੫੮; ਮਹਾਨਿ. ੨੦੬) ਨਯੇਨ ਭਗਵਤਾ ਦੇਸਿਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ. ਸਙ੍ਖਾਯ ਸੇਵੇ ਵਰਪਞ੍ਞਸਾਵਕੋਤਿ ‘‘ਪਿਣ੍ਡ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ, ਵਿਹਾਰਾਦਿਪਦੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸੇਨਾਸਨਂ, ‘‘ਪਿਪਾਸਾਗੇਲਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵੂਪਸਮਨਤੋ ਪਾਨੀਯਮ੍ਪਿ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ ਆਪਮੁਖੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਂ, ਸਙ੍ਘਾਟਿਯਾਦਿਚੀਵਰਨ੍ਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਪਚ੍ਚਯਂ ਸਙ੍ਖਾਯ ‘‘ਯਾਵਦੇਵ ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਠਿਤਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩; ੨.੨੪; ੩.੭੫; ਸਂ. ਨਿ. ੪.੧੨੦; ਅ. ਨਿ. ੬.੫੮; ੮.੯; ਧ. ਸ. ੧੩੫੫) ਨਯੇਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ. ਸੇਵੇ ਸੇਵਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ ਉਤ੍ਤਮਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਵਕੋ ਸੇਖੋ ਵਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਵਾ.

ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਸਙ੍ਖਾਯ ਸੇਵੀ ਵਰਪਞ੍ਞਸਾਵਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਪਿਣ੍ਡੇ…ਪੇ… ਪੋਕ੍ਖਰੇ ਵਾਰਿਬਿਨ੍ਦੁ, ਤਥਾ ਹੋਤਿ. ਕਾਲੇਨਾਤਿ ਅਰਿਯਾਨਂ ਭੋਜਨਕਾਲੇ. ਲਦ੍ਧਾਤਿ ਲਭਿਤ੍ਵਾ. ਪਰਤੋਤਿ ਅਞ੍ਞਤੋ ਦਾਯਕਤੋ. ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਤਿ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਬਹੁਮ੍ਹਿ ਉਪਨੀਤੇ ਮਤ੍ਤਂ ਸੋ ਜਞ੍ਞਾ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ਸਤਤਂ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਉਪਟ੍ਠਿਤੋ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤਿ. ਆਲੇਪਨਰੂਹਨੇ ਯਥਾਤਿ ਭੇਸਜ੍ਜਲੇਪਨੇਨ ਵਣਸ੍ਸ ਰੁਹਨੇ ਵਿਯ, ਮਤ੍ਤਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਆਹਰੇਤਿ ਆਹਰੇਯ੍ਯ. ‘‘ਆਹਰੇਯ੍ਯਾਹਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ. ਯਾਪਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਯਾਪਨਾਯ. ਅਮੁਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਤਣ੍ਹਾਮੁਚ੍ਛਾਯ ਅਮੁਚ੍ਛਿਤੋ ਗੇਧਂ ਤਣ੍ਹਂ ਅਨਾਪਨ੍ਨੋ.

ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਾਤੁਲਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸੇਵ ਨਾਮਸ੍ਸ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਸਾਮਣੇਰੋ. ਸਾਲਿਕੂਰਨ੍ਤਿ ਸਾਲਿਭਤ੍ਤਂ. ਸੁਨਿਬ੍ਬੁਤਨ੍ਤਿ ਸੁਸੀਤਲਂ. ਅਸਞ੍ਞਤੋਤਿ ਅਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਸਬ੍ਬਾਸਵਪਰਿਕ੍ਖੀਣੋਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਸਬ੍ਬਾਸਵੋ.

ਪਠਮਸੀਲਪਞ੍ਚਕਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦. ਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪਰਿਯਨ੍ਤਾਨਿ, ਪਰਿਯਨ੍ਤਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਯੇਸਂ ਤੇ ਪਰਿਯਨ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾ, ਤੇਸਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਂ. ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਨ੍ਤਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਕਲ੍ਯਾਣਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸੇਕ੍ਖਾਸੇਕ੍ਖੇ ਤਦਞ੍ਞੇਸਂ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ. ਸਾਮਞ੍ਞਜੋਤਨਾਪਿ ਹਿ ਵਿਸੇਸੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇ ਯੁਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਚਾਰੇ ਯੁਤ੍ਤਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ. ਸੇਕ੍ਖਧਮ੍ਮਾ ਪਰਿਯਨ੍ਤਾ ਪਰਮਾ ਮਰਿਯਾਦਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸੇਕ੍ਖਪਰਿਯਨ੍ਤੋ. ਨਾਮਰੂਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ, ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਤੋ ਵਾ ਪਨ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਗੋਤ੍ਰਭੂ, ਤਾਵ ਪਵਤ੍ਤਕੁਸਲਧਮ੍ਮਪ੍ਪਬਨ੍ਧੋ ਸੇਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇ ਆਹਚ੍ਚ ਠਿਤੋ ਸੇਕ੍ਖਪਰਿਯਨ੍ਤੋ. ਸੇਕ੍ਖਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਾ ਹੇਟ੍ਠਿਮਨ੍ਤਭੂਤਾ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾ ਲੋਕਿਯਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਸੇਕ੍ਖਪਰਿਯਨ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸੇਕ੍ਖਪਰਿਯਨ੍ਤੇ. ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀਨਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਸਿਕ੍ਖਂ ਅਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪੂਰੇਨ੍ਤਾਨਂ. ਉਪਰਿਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਤ੍ਥਂ ਕਾਯੇ ਚ ਜੀਵਿਤੇ ਚ ਅਨਪੇਕ੍ਖਾਨਂ. ਤਤੋ ਏਵ ਸੀਲਪਾਰਿਪੂਰਿਅਤ੍ਥਂ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਜੀਵਿਤਾਨਂ. ਦਿਟ੍ਠਿਸਂਕਿਲੇਸੇਨ ਅਪਰਾਮਸਨੀਯਤੋ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਵਨ੍ਤਂ ਸੀਲਂ ਅਪਰਾਮਟ੍ਠਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਂ. ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਵਨ੍ਤਂ ਸੀਲਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਂ.

ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਅਸੇਕ੍ਖਾਨਂ, ਸੇਕ੍ਖਾਨਂ, ਕਲ੍ਯਾਣਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਞ੍ਚ ਸੀਲਂ ਮਹਾਨੁਭਾਵਤਾਯ ਆਨੁਭਾਵਤੋ ਅਪਰਿਯਨ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਣਨਵਸੇਨ ਸਪਰਿਯਨ੍ਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਕਾਯਵਾਚਾਨਂ ਸਂਵਰਣਤੋ, ਵਿਨਯਨਤੋ ਚ ਸਂਵਰਵਿਨਯਾ. ਪੇਯ੍ਯਾਲਮੁਖੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਦੇਸਿਤਵਿਤ੍ਥਾਰਨਯੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਗਣਨਤੋ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ. ਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਸੀਲਸਙ੍ਖਾਤਾ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਵਿਨਯਸਂਵਰੇਤਿ ਵਿਨਯਪਿਟਕੇ. ਗਣਨਵਸੇਨ ਸਪਰਿਯਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ ਸੀਲਂ ਨਾਮ, ਤਤ੍ਥ ਕਸ੍ਸਚਿਪਿ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਅਨਵਸੇਸਵਸੇਨ. ਸਮਾਦਾਨਭਾਵਨ੍ਤਿ ਸਮਾਦਾਨਸਬ੍ਭਾਵਂ. ਲਾਭ…ਪੇ… ਵਸੇਨ ਅਦਿਟ੍ਠਪਰਿਯਨ੍ਤਭਾਵੋ ਲਾਭਾਦਿਹੇਤੁ ਸੀਲਸ੍ਸ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ.

ਧਨਂ ਚਜੇ ਅਙ੍ਗਵਰਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਪਾਰਿਪਨ੍ਥਿਕਚੋਰਾਦੀਹਿ ਉਪਦ੍ਦੁਤੋ. ਅਙ੍ਗਂ ਚਜੇ ਜੀਵਿਤਂ ਰਕ੍ਖਮਾਨੋ ਸਪ੍ਪਦਟ੍ਠਾਦਿਕਾਲੇ. ਅਙ੍ਗਂ ਧਨਂ ਜੀਵਿਤਞ੍ਚਾਪਿ ਸਬ੍ਬਂ, ਚਜੇ ਨਰੋ ਧਮ੍ਮਮਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋ ਸੁਤਸੋਮਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਦਯੋ ਵਿਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਮਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਂ ਅਵਿਜਹਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਜਿਘਚ੍ਛਾਪਰਿਸ੍ਸਮੇਨ ਜੀਵਿਤਸਂਸਯੇ ਸਤਿਪਿ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮਾਤਿ ਅਸ੍ਸਾਮਿਕੇਸੁ ਅਮ੍ਬਫਲੇਸੁ ਭੂਮਿਯਂ ਪਤਿਤੇਸੁ ਸਮੀਪੇਯੇਵ ਸਨ੍ਤੇਸੁਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਾਭਾਵੇਨ ਅਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ.

ਸੀਲਵਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸੀਲਵਨ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ ਕਾਰਣਾ, ਸੀਲਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਤੁਯ੍ਹਂ ਏਤਾਦਿਸਂ ਅਂਸੇਨ ਵਾਹਣਾਦਿਕਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰੋਤਿ, ਕਾਰਣਾ ਸੀਲਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੁਧੋਤਜਾਤਿਮਣਿ ਵਿਯਾਤਿ ਚਤੂਸੁ ਪਾਸਾਣੇਸੁ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਧੋਤਜਾਤਿਮਣਿ ਵਿਯ. ਮਹਾਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਾਨਂ ਵਿਯਾਤਿ ਮਹਾਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਿਯ ਚ. ‘‘ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਮਯਂ ਇਧਾਗਤਾ’’ਤਿ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਚ੍ਛਰਿਕਾਯਾਤਿ ਅਙ੍ਗੁਲਿਫੋਟਨੇਨ. ਅਸਤਿਯਾਤਿ ਸਤਿਸਮ੍ਮੋਸੇਨ. ਅਞ੍ਞਾਣਪਕਤਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਾਣੇਨ ਅਪਰਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਕਤਂ, ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਕਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤੋਪਿ ਚੇ ਹੋਤੀਤਿ ਸੁਤ੍ਤਗੇਯ੍ਯਾਦਿਸੁਤਰਹਿਤੋ ਹੋਤਿ ਚੇ. ਸੀਲੇਸੁ ਅਸਮਾਹਿਤੋਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਾਦਿਸੀਲੇਸੁਪਿ ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ ਚੇ. ਨਾਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਅਸ੍ਸ ਸੀਲਰਹਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸੁਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਕਤ੍ਥਚਿ ਭਵਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਆਵਹਂ ਨ ਹੋਤਿ. ‘‘ਦੁਸ੍ਸੀਲੋਯਂ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿ ਹਿ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮਾ ਨ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਿ. ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋਪਿ ਚੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚੇ-ਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਪਸਂਸਿਤੋਤਿ ਪਸਂਸਿਤੋ ਏਵ ਨਾਮ.

ਰਾਗਵਸੇਨ ਅਪਰਾਮਟ੍ਠਗਹਣੇਨ ਤਣ੍ਹਾਪਰਾਮਾਸਾਭਾਵਮਾਹ. ਤਥਾਰੂਪਨ੍ਤਿ ਰਾਗਵਸੇਨ ਅਪਰਾਮਟ੍ਠਂ. ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਹਨਿਤ੍ਵਾ. ਸਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਸਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਪ੍ਪਕਂ ਵੇਲਂ ਮਂ ਵਿਸ੍ਸੇਜ੍ਜੇਤੁਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਟ੍ਟਿਯਾਮੀਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਾਮਿ. ਹਰਾਯਾਮੀਤਿ ਲਜ੍ਜਾਮਿ.

ਪਲਿਪਨ੍ਨੋਤਿ ਸੀਦਨ੍ਤੋ, ਸਮ੍ਮਕ੍ਖਿਤੋ ਵਾ. ਸੀਲੇਨੇਵ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਸੀਲਂ ਅਵਿਨਾਸੇਨ੍ਤੋ ਤੇਨ ਸਹੇਵ ਮਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਨ ਇਦਾਨਿ ਕਦਾਚਿਪਿ ਤਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਸਤਿ ਹਿ ਭਵਾਦਾਨੇ ਸੀਲੇਨ ਵਿਯੋਗੋ ਸਿਯਾ, ਭਵਮੇਵ ਨਾਦਿਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਰੋਗਂ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੋਤਿ ਰੋਗਭੂਤਂ ਵੇਦਨਂ ਵੇਦਨਾਮੁਖੇਨ ਸੇਸਾਰੂਪਧਮ੍ਮੇ, ਰੂਪਧਮ੍ਮੇ ਚ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ.

ਰੁਪ੍ਪਤੋਤਿ ਵਿਕਾਰਂ ਆਪਾਦਿਯਮਾਨਸਰੀਰਸ੍ਸ. ਪਰਿਸੁਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸੁਸ੍ਸਤਿ. ਯਥਾ ਕਿਂ? ਪੁਪ੍ਫਂ ਯਥਾ ਪਂਸੁਨਿ ਆਤਪੇ ਕਤਂ ਸੂਰਿਯਾਤਪਸਨ੍ਤਤ੍ਤੇ ਪਂਸੁਨਿ ਠਪਿਤਂ ਸਿਰੀਸਾਦਿਪੁਪ੍ਫਂ ਵਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਜਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਅਮਨੁਞ੍ਞਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨੀਯਂ. ਜਞ੍ਞਸਙ੍ਖਾਤਨ੍ਤਿ ਬਾਲੇਹਿ ‘‘ਜਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਕਿਤ੍ਤਿਤਂ. ਜਞ੍ਞਰੂਪਂ ਅਪਸ੍ਸਤੋਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਅਪ੍ਪਸ੍ਸਤੋ ਅਵਿਦ੍ਦਸੁਨੋ ‘‘ਜਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਪਸਂਸਿਤਂ. ਧਿਰਤ੍ਥੁਮਨ੍ਤਿ ਧਿ ਅਤ੍ਥੁ ਇਮਂ, ਧਿ-ਸਦ੍ਦਯੋਗੇਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ, ਇਮਸ੍ਸ ਪੂਤਿਕਾਯਸ੍ਸ ਧਿਕਾਰੋ ਹੋਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਿਯਨ੍ਤਿ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਿਕਂ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਵਨ੍ਤਂ. ਯਤ੍ਥ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਪੂਤਿਕਾਯੇ ਰਾਗਹੇਤੁ ਪਮਤ੍ਤਾ ਪਮਾਦਂ ਆਪਨ੍ਨਾ. ਪਜਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾ. ਹਾਪੇਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਂ ਸੁਗਤੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਸੁਗਤੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ, ਸੀਲਮ੍ਪਿ ਹਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਪਗੇਵ ਝਾਨਾਦਿਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕੇਵਲਂ ‘‘ਅਰਹਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਸਾਵਕਖੀਣਾਸਵਾ, ਇਤਰੇ ਪਨ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਤਿ ਸਹ ਵਿਸੇਸਨੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਰਹਨ੍ਤਾਦੀਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਦਰਥਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਦਰਥਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ.

ਦੁਤਿਯਸੀਲਪਞ੍ਚਕਵਣ੍ਣਨਾ

ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾਦੀਨਂ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਵਜ੍ਝਕਿਲੇਸਪਰਿਯੋਸਾਨਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਪਹਾਨਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵੇਰਮਣਿਆਦੀਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ. ਕੇਸੁਚਿ ਪੋਤ੍ਥਕੇਸੁ ‘‘ਪਹਾਨਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਲਿਖਨ੍ਤਿ, ਸਾ ਪਮਾਦਲੇਖਾ. ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਕਰੁਣਾਲੋਭਾਦਿਪਮੁਖੇਨ ਯੇਨ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਨ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ ਪਹੀਯਤਿ, ਤਂ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਸੀਲਨਟ੍ਠੇਨ ਸੀਲਂ. ਤਥਾ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਵਿਰਤਿ ਵੇਰਮਣੀ ਸੀਲਂ. ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਚੇਤਨਾ ਚੇਤਨਾ ਸੀਲਂ. ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਸ੍ਸ ਸਂਵਰਣਂ ਪਵੇਸਦ੍ਵਾਰਪਿਧਾਨਂ ਸਂਵਰੋ ਸੀਲਂ. ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਸ੍ਸ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨਂ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਸੀਲਂ. ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਸ੍ਸਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੀਨਂ ਪਨ ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਦਿਵਸੇਨ ਪਹਾਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵੇਰਮਣੀ ਚੇਤਨਾ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਸਂਵਰਾਵੀਤਿਕ੍ਕਮਾ ਤਪ੍ਪਮੁਖਾ ਧਮ੍ਮਾ.

ਏਵਂ ਦਸਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਵਸੇਨ ਪਹਾਨਸੀਲਾਦੀਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਉਪਾਯਾਨਂ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ, ਅਟ੍ਠਾਰਸਨ੍ਨਂ ਮਹਾਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਂ, ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾਨਞ੍ਚ ਵਸੇਨ ਤਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਅਲੋਭਪ੍ਪਧਾਨੇਨ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਨ. ਕੁਸਲਾ ਹਿ ਧਮ੍ਮਾ ਕਾਮਪਟਿਪਕ੍ਖਾ ਇਧ ‘‘ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਹਾਨਸੀਲਾਦੀਨਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਵਿਸੇਸਮੇਵ ਵਕ੍ਖਾਮ. ਅਬ੍ਯਾਪਾਦੇਨਾਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ. ਆਲੋਕਸਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਨਸਿਕਰਣੇਨ ਉਪਟ੍ਠਿਤਆਲੋਕਸਞ੍ਜਾਨਨੇਨ. ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੇਨਾਤਿ ਸਮਾਧਿਨਾ. ਧਮ੍ਮਵਵਤ੍ਥਾਨੇਨਾਤਿ ਕੁਸਲਾਦਿਧਮ੍ਮਾਨਂ ਯਾਥਾਵਨਿਚ੍ਛਯੇਨ. ਸਪਚ੍ਚਯਨਾਮਰੂਪਵਵਤ੍ਥਾਨੇਨਾਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਏਵਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦਿਨੀਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ‘‘ਅਭਿਜ੍ਝਂ ਲੋਕੇ ਪਹਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਭ. ੫੩੮) ਵੁਤ੍ਤਾਯ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਉਪਾਯਭੂਤਾਯ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਪਦਾਯ ਵਸੇਨ ਪਹਾਨਸੀਲਾਦੀਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਉਪਾਯਾਨਂ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਞਾਣੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਾਮਰੂਪਪਰਿਗ੍ਗਹਕਙ੍ਖਾਵਿਤਰਣਾਨਂ ਹਿ ਵਿਬਨ੍ਧਭੂਤਸ੍ਸ ਮੋਹਸ੍ਸ ਦੂਰੀਕਰਣੇਨ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾਦਯੋ ਸਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤੀਸੁ ਅਭਿਰਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਪਾਮੋਜ੍ਜੇਨ. ਤਤ੍ਥ ਅਨਭਿਰਤਿਯਾ ਵਿਨੋਦਿਤਾਯ ਝਾਨਾਦੀਨਂ ਸਮਧਿਗਮੋਤਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਂ ਅਰਤਿਵਿਨੋਦਨਅਵਿਜ੍ਜਾਪਦਾਲਨਾਦਿਨਾ ਉਪਾਯੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਞਾਣੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ, ਪਾਮੋਜ੍ਜੇਨ ਅਰਤਿਯਾ’’ਤਿ. ਉਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਪਨ ਨੀਵਰਣਸਭਾਵਾਯ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਹੇਟ੍ਠਾਨੀਵਰਣੇਸੁਪਿ ਸਙ੍ਗਹਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

‘‘ਪਠਮੇਨ ਝਾਨੇਨ ਨੀਵਰਣਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਕਥਂ ਝਾਨਾਨਂ ਸੀਲਭਾਵੋ, ਕਥਂ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਿਰਤਿਯਾ ਸਮ੍ਭਵੋ. ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦਿਕਸ੍ਸ ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਸਮਾਦਾਨਵਸੇਨ ਇਮਾਨਿ ਝਾਨਾਨਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਨ ਪਰਿਤ੍ਤਕੁਸਲਾਨਿ ਵਿਯ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦਿਵਿਸੋਧਨਵਸੇਨ, ਨਾਪਿ ਮਗ੍ਗਫਲਧਮ੍ਮਾ ਵਿਯ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਦੁਰਾਜੀਵਸਮੁਚ੍ਛੇਦਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਵਸੇਨਾਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ. ਮਹਗ੍ਗਤਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਨਤ੍ਥਿ ਸੀਲਨਟ੍ਠੋ, ਕੁਤੋ ਵਿਰਮਣਟ੍ਠੋ. ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਪਨੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕੋ ਪਨ ਸੋ ਪਰਿਯਾਯੋ? ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਮਹਗ੍ਗਤਾ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇ ਪਜਹਨ੍ਤਿ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਤਤੋ ਓਰਤਾ. ਤੇ ਚ ਯਥਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਾਰੋਹਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਸਂਵੁਤਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਸਙ੍ਖਾਤੋ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰੇ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤੇਸੂਤਿ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਾਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਚੇਤਨਾ ਪਨ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਤਿ. ਸੋਯਮਤ੍ਥੋ ਪਰਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਪਹਾਨਵਚਨਮ੍ਪਿ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਨ ਹਿ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਸੀਲਂ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਯਕਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਚੇਤ੍ਥ ਅਕੁਸਲਵਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰੇਯੇਵ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ, ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰੇ ਚ ਸੁਖਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਅਤਿਸਯਪਹਾਨਂ ਪਨ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਤੁਤ੍ਥੇਨ ਝਾਨੇਨ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨਂ ਪਹਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਆਰੁਪ੍ਪਕਥਾਯਂ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੭੫ ਆਦਯੋ) ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ.

ਅਨਿਚ੍ਚਸ੍ਸ, ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਾ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ. ਤੇਭੂਮਿਕਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨਿਚ੍ਚਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯੇਤਂ ਨਾਮਂ. ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ‘‘ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਾ ਨਿਚ੍ਚਾ ਸਸ੍ਸਤਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਸਞ੍ਞਾਯ, ਸਞ੍ਞਾਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਦਿਟ੍ਠਿਚਿਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਇਤੋ ਪਰਾਸੁਪਿ. ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ. ਨਨ੍ਦਿਯਾਤਿ ਸਪ੍ਪੀਤਿਕਤਣ੍ਹਾਯ. ਵਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯਾਤਿ ਵਿਰਜ੍ਜਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ. ਰਾਗਸ੍ਸਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਰਾਗਸ੍ਸ. ਨਿਰੋਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ. ਯਥਾ ਵਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿਯੇਵ, ਆਯਤਿਂ ਪੁਨਬ੍ਭਵਵਸੇਨ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਨਿਰੋਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਨਿਰੋਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਨਿਰੋਧੇਤਿ ਨੋ ਸਮੁਦੇਤੀ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੮੩). ਮੁਞ੍ਚਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਹਿ ਅਯਂ ਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤਾ. ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ. ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਨਾ ਹਿ ਅਯਂ. ਆਦਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਗਹਣਸ੍ਸ. ਸਨ੍ਤਤਿਸਮੂਹਕਿਚ੍ਚਾਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਏਕਤ੍ਤਗਹਣਂ ਘਨਸਞ੍ਞਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਘਨਸਞ੍ਞਾਯ. ਆਯੂਹਨਸ੍ਸਾਤਿ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਣਸ੍ਸ. ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਅਵਤ੍ਥਾਦਿਵਿਸੇਸਾਪਤ੍ਤਿ ਵਿਪਰਿਣਾਮੋ. ਧੁਵਸਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਥਿਰਭਾਵਗਹਣਸ੍ਸ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮੂਹਾਦਿਘਨਵਸੇਨ ਸਕਿਚ੍ਚਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤਾਯ ਚ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਵਿਗ੍ਗਹਤਾਯ. ਪਣਿਧਿਯਾਤਿ ਰਾਗਾਦਿਪਣਿਧਿਯਾ, ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਨਿਨ੍ਨਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਭਿਨਿਵੇਸਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨੁਦਿਟ੍ਠਿਯਾ. ਅਨਿਚ੍ਚਦੁਕ੍ਖਾਦਿਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਤਿਰਣਾ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਧਮ੍ਮਵਿਪਸ੍ਸਨਾ. ਸਾਰਾਦਾਨਾਭਿਨਿਵੇਸਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸਾਰੇਸੁ ਸਾਰਗਹਣਵਿਪਲ੍ਲਾਸਸ੍ਸ. ਯਥਾਭੂਤਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਥਿਰਭਾਵਪਤ੍ਤਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾਵ. ਉਦਯਬ੍ਬਯਞਾਣਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ. ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨਾਮਰੂਪਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਅਪਰੇ. ‘‘ਇਸ੍ਸਰਕੁਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਲੋਕੋ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਅਭਿਨਿਵੇਸੋ ਸਮ੍ਮੋਹਾਭਿਨਿਵੇਸੋ. ਉਚ੍ਛੇਦਸਸ੍ਸਤਾਭਿਨਿਵੇਸੋਤਿ ਕੇਚਿ. ‘‘ਅਹੋਸਿਂ ਨੁ ਖੋ ਅਹਮਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੮; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੨੦; ਮਹਾਨਿ. ੧੭੪) ਸਂਸਯਾਪਤ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮੋਹਾਭਿਨਿਵੇਸੋਤਿ ਅਪਰੇ. ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਤਾਣਲੇਣਭਾਵਗਹਣਂ ਆਲਯਾਭਿਨਿਵੇਸੋ. ‘‘ਆਲਯਰਤਾ ਆਲਯਸਮ੍ਮੁਦਿਤਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੬੭; ਮ. ਨਿ. ੧.੨੮੧; ੨.੩੩੭; ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੭੨; ਮਹਾਵ. ੭-੮) ਵਚਨਤੋ ਆਲਯੋ ਤਣ੍ਹਾ. ਸਾ ਏਵ ਚਕ੍ਖਾਦੀਸੁ, ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਚ ਅਭਿਨਿਵਿਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਆਲਯਾਭਿਨਿਵੇਸੋਤਿ ਅਪਰੇ. ‘‘ਏਵਂ ਠਿਤਾ ਤੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜੀਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਂ ਞਾਣਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ. ਅਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਯ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾ ਮੋਹਪ੍ਪਧਾਨਾ ਅਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾ. ਵਟ੍ਟਤੋ ਵਿਗਤਤ੍ਤਾ ਵਿਵਟ੍ਟਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਨ੍ਨਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿ ਵਿਵਟ੍ਟਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ, ਸਙ੍ਖਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾ ਚੇਵ ਅਨੁਲੋਮਞਾਣਞ੍ਚ. ਸਞ੍ਞੋਗਾਭਿਨਿਵੇਸੋ ਸਂਯੁਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਭਿਨਿਵਿਸਨਂ.

ਦਿਟ੍ਠੇਕਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਹਜੇਕਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਪਹਾਨੇਕਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ. ਓਲ਼ਾਰਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਵਜ੍ਝੇ ਕਿਲੇਸੇ ਉਪਾਦਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾਪਿ ਦੁਤਿਯਮਗ੍ਗਵਜ੍ਝੇਹਿ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾ. ਅਣੁਸਹਗਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਣੁਭੂਤਾਨਂ, ਇਦਂ ਹੇਟ੍ਠਿਮਮਗ੍ਗਵਜ੍ਝੇ ਉਪਾਦਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾਨਨ੍ਤਿ ਅਵਸਿਟ੍ਠਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾਨਂ. ਨ ਹਿ ਪਠਮਮਗ੍ਗਾਦੀਹਿ ਪਹੀਨਾ ਕਿਲੇਸਾ ਪੁਨ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ.

‘‘ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਸਂਵਰੋ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਤ੍ਥਾਯ. ‘‘ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਤ੍ਥਾਨਿ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਕੁਸਲਾਨਿ ਸੀਲਾਨੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧੦.੧) ਵਚਨਤੋ ਚੇਤਸੋ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਤ੍ਥਾਯ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਪਾਮੋਜ੍ਜਤ੍ਥਾਯ. ‘‘ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ ਜਾਯਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੫੯) ਵਚਨਤੋ ਪਾਮੋਜ੍ਜਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ ਪੀਤਿਯਾ. ‘‘ਪਮੁਦਿਤਸ੍ਸ ਪੀਤਿ ਜਾਯਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੪੬੬; ੩.੩੫੯; ਅ. ਨਿ. ੩.੯੬; ੬.੧੦; ੧੧.੧੨) ਵਚਨਤੋ ਪੀਤਿਯਾ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਪੀਤਿ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਤ੍ਥਾਯ. ‘‘ਪੀਤਿਮਨਸ੍ਸ ਕਾਯੋ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੪੬੬; ੩.੩੫੯; ਅ. ਨਿ. ੩.੯੬; ੬.੧੦; ੧੧.੧੨) ਵਚਨਤੋ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਸੁਖਤ੍ਥਾਯ. ‘‘ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਕਾਯੋ ਸੁਖਂ ਵੇਦੇਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੪੬੬; ੩.੩੫੯; ਅ. ਨਿ. ੩.੯੬; ੬.੧੦; ੧੧.੧੨) ਵਚਨਤੋ ਸੋਮਨਸ੍ਸਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ. ‘‘ਸੁਖਤ੍ਥਾਯ ਸੁਖਂ ਵੇਦੇਤੀ’’ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ‘‘ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਸੇਵਨਾਯਾਤਿ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਆਸੇਵਨਾਯ. ਨਿਰਾਮਿਸੇ ਹਿ ਸੁਖੇ ਸਿਦ੍ਧੇ ‘‘ਸੁਖਿਨੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਧਿਯਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੪੬੬; ੩.੩੫੯; ਅ. ਨਿ. ੩.੯੬; ੬.੧੦; ੧੧.੧੨) ਵਚਨਤੋ ਸਮਾਧਿ ਸਿਦ੍ਧੋਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਆਸੇਵਨਾਯ ਪਗੁਣਬਲਵਭਾਵਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਾਵਨਾਯਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਿਯਾ. ਬਹੁਲੀਕਮ੍ਮਾਯਾਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਿਰਿਯਾਯ. ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਯਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਪਸਾਧਨਭੂਤਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਯਾ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯਾਤਿ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਦਿਕਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਭਾਰਸ੍ਸ ਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਸਮ੍ਭਾਰਤ੍ਥੋ ਹਿ ਇਧ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰ-ਸਦ੍ਦੋ. ‘‘ਯੇ ਚ ਖੋ ਇਮੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਜੀਵਿਤਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ ਸਮੁਦਾਨੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੯੧) ਵਿਯ ਸਮ੍ਭਾਰੋਤਿ ਚ ਪਚ੍ਚਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕਾਮਞ੍ਚਾਯਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਰਥੋ ਸੀਲਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੪) ਅਲਙ੍ਕਾਰਤ੍ਥੋ. ‘‘ਸਤ੍ਤਹਿ ਨਗਰਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਹਿ ਸੁਪਰਿਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੭.੬੭) ਪਰਿਵਾਰਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਇਧ ਪਨ ਅਲਙ੍ਕਾਰਪਰਿਵਾਰਾਨਂ ਵਿਸੁਂ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਮ੍ਭਾਰਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਰਿਵਾਰਾਯਾਤਿ ਮੂਲਕਾਰਣਭਾਵੇਨੇਵ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਪਰਿਵਾਰਭੂਤਸਤਿਵੀਰਿਯਾਦਿਧਮ੍ਮਵਿਸੇਸਸਾਧਨੇਨ ਪਰਿਵਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾਤਿ ਵਸੀਭਾਵਸਮ੍ਪਾਪਨੇਨ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਪਦਟ੍ਠਾਨਭਾਵਾਪਾਦਨੇਨ ਚ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਭਾਵਸਾਧਨਤੋ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ.

ਏਵਂ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਮੂਲਕਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਪੂਰਂ ਸਮਾਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ‘‘ਸਮਾਹਿਤੋ ਪਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਂ ਪਸ੍ਸਂ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਂ ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ, ਵਿਰਾਗਾ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧੦.੨; ਸ. ਨਿ. ੩.੧੪) ਵਚਨਤੋ ਸੀਲਮੂਲਕਾਨਿ ਸਮਾਧਿਪਦਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਪਯੋਜਨਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਕਨ੍ਤਨਿਬ੍ਬਿਦਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਯ ਹਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਯ ਤਸ੍ਸਾ ਪਦਟ੍ਠਾਨਭੂਤਂ ਯਥਾਭੂਤਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਦਸ੍ਸਿਤਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਯ ਅਸਿਜ੍ਝਨਤੋ. ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਦਯੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਿਭਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਯਥਾਭੂਤਞਾਣਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨਾਮਰੂਪਦਸ੍ਸਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਮਤਮਹਾਨਿਬ੍ਬਾਨਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਸੀਲਸ੍ਸ ਪਯੋਜਨਂ ਦਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਇਦਾਨਿ ਪਹਾਨਾਦੀਸੁ ਸੀਲਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਪਜਹਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧੋ ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਭਾਵਸਾਧਨਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਕੋਚਿ ਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਪਨਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਭਾਵੋ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਤਥਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤਮੇਵ. ਏਵਂ ਹਿਸ੍ਸ ਸੀਲਭਾਵੋ ਸੁਟ੍ਠੁ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਤਂ ਤਂ ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਸ੍ਸ ਪਹਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤਂ ਤਂ ਪਹਾਨਂ. ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਮੇਤ੍ਤਾਦਿਕੁਸਲਧਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਚਾਗਾਦਿਕੁਸਲਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਏਵਂ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਸ੍ਸ. ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵੇਨ. ਪਹਾਨਂ ਹਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਹੋਤਿ, ਅਸਤਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ‘‘ਪਤਿਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਲਭਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਯੋ ਤਸ੍ਸ ਪਕਮ੍ਪਹੇਤਵੋਤਿ ਤਪ੍ਪਹਾਨਂ ਵਿਕਮ੍ਪਾਭਾਵਕਰਣੇਨ ਚ ਸਮਾਧਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਸੇਸਪਹਾਨੇਸੁਪਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਸਮਾਧਾਨਂ ਸਣ੍ਠਪਨਂ, ਸਂਯਮਨਂ ਵਾ. ਇਤਰੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋਤਿ ਵੇਰਮਣਿਆਦਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਧਮ੍ਮਾ ਨ ਪਹਾਨਂ ਵਿਯ ਵੋਹਾਰਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਤੋ ਤਤੋਤਿ ਤਮ੍ਹਾ ਤਮ੍ਹਾ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਤੋ. ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਕਸ੍ਸ ਸਂਵਰਣਵਸੇਨ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਸਂਵਰਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਤਦੁਭਯਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਚੇਤਨਾਵਸੇਨਾਤਿ ਵੇਰਮਣੀਹਿ, ਸਂਵਰਧਮ੍ਮੇਹਿ ਚ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤਨਾਯ ਵਸੇਨ. ਤਂ ਤਂ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਂ ਤਂ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਂ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ, ਧਮ੍ਮਸਮੂਹਸ੍ਸ ਵਾ ਵਸੇਨ ਚੇਤਸੋ ਪਵਤ੍ਤਿਸਬ੍ਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਕ੍ਖਣੇਪਿ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਸੀਲਸਂਕਿਲੇਸਵੋਦਾਨਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧. ਸਂਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ ਤੇਨਾਤਿ ਸਂਕਿਲੇਸੋ. ਕੋ ਪਨ ਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਖਣ੍ਡਾਦਿਭਾਵੋ ਸੀਲਸ੍ਸ ਸਂਕਿਲੇਸੋ’’ਤਿ. ਵੋਦਾਯਤਿ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਵੋਦਾਨਂ, ਅਖਣ੍ਡਾਦਿਭਾਵੋ. ਲਾਭਯਸਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਞਾਤਿਅਙ੍ਗਜੀਵਿਤਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ. ਸਤ੍ਤਸੁ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਵਾ ਅਨ੍ਤੇ ਵਾ ਵੇਮਜ੍ਝੇਤਿ ਚ ਇਦਂ ਤੇਸਂ ਉਦ੍ਦੇਸਾਦਿਪਾਲ਼ਿਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਅਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਅਨੁਕ੍ਕਮੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਖਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਖਣ੍ਡਵਨ੍ਤਂ, ਖਣ੍ਡਿਤਂ ਵਾ. ਛਿਦ੍ਦਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਛਿਨ੍ਨਸਾਟਕੋ ਵਿਯਾਤਿ ਵਤ੍ਥਨ੍ਤੇ, ਦਸਨ੍ਤੇ ਵਾ ਛਿਨ੍ਨਵਤ੍ਥਂ ਵਿਯ.

ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਕਾਰੇਨ. ਮੇਥੁਨਸਂਯੋਗਵਸੇਨਾਤਿ ਰਾਗਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਸਦਿਸਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਿਥੁਨਾਨਂ ਇਦਨ੍ਤਿ ਮੇਥੁਨਂ, ਨਿਬਨ੍ਧਨਂ. ਮੇਥੁਨਵਸੇਨ ਸਮਾਯੋਗੋ ਮੇਥੁਨਸਂਯੋਗੋ. ਇਧ ਪਨ ਮੇਥੁਨਸਂਯੋਗੋ ਵਿਯਾਤਿ ਮੇਥੁਨਸਂਯੋਗੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ. ਏਕਚ੍ਚੋਤਿ ਏਕੋ. ਸਮਣੋ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਾਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਮਤ੍ਤੇਨ ਸਮਣੋ ਵਾ ਜਾਤਿਮਤ੍ਤੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਾ. ਦ੍ਵਯਂਦ੍ਵਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਮੇਥੁਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਹੇਵ ਖੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਉਚ੍ਛਾਦਨਂ ਉਬ੍ਬਤ੍ਤਨਂ. ਸਮ੍ਬਾਹਨਂ ਪਰਿਮਦ੍ਦਨਂ. ਸਾਦਿਯਤੀਤਿ ਅਧਿਵਾਸੇਤਿ. ਤਦਸ੍ਸਾਦੇਤੀਤਿ ਤਂ ਉਚ੍ਛਾਦਨਾਦਿਂ ਅਭਿਰਮਤਿ. ਨਿਕਾਮੇਤੀਤਿ ਇਚ੍ਛਤਿ. ਵਿਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਤੁਟ੍ਠਿਂ. ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਦਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਸਾਦਿਯਨਾਦਿਂ ਖਣ੍ਡਭਾਵਾਦਿਵਸੇਨ ਏਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਕ੍ਖਮਾਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ. ਖੋ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥੋ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਯਦੇਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਪਟਿਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਸਤਿਪਿ ਦ੍ਵਯਂਦ੍ਵਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਂ ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ ਉਚ੍ਛਾਦਨਨ੍ਹਾਪਨਸਮ੍ਬਾਹਨਸਾਦਿਯਨਾਦਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਏਕਂਸੇਨ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਖਣ੍ਡਾਦਿਭਾਵਾਪਾਦਨਤੋ ਖਣ੍ਡਮ੍ਪਿ ਛਿਦ੍ਦਮ੍ਪਿ ਸਬਲਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਾਸਮ੍ਪੀਤਿ. ਏਵਂ ਪਨ ਖਣ੍ਡਾਦਿਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਤਿ, ਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਮੇਥੁਨਸਂਯੋਗੇਨ, ਨ ਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ. ਤਤੋ ਚਸ੍ਸ ਨ ਜਾਤਿਆਦੀਹਿ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਸਞ੍ਜਗ੍ਘਤੀਤਿ ਕਿਲੇਸਵਸੇਨ ਮਹਾਹਸਿਤਂ ਹਸਤਿ. ਸਂਕੀਲ਼ਤੀਤਿ ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਵਸੇਨ ਕੀਲ਼ਤਿ. ਸਂਕੇਲਾਯਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਮਾਤੁਗਾਮਂ ਕੇਲਾਯਨ੍ਤੋ ਵਿਹਰਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਨਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਕ੍ਖੁਨਾ. ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਤਿ ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਂ. ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤੀਤਿ ਉਪੇਚ੍ਚ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਓਲੋਕੇਤਿ. ਤਿਰੋਕੁਟ੍ਟਾਤਿ ਕੁਟ੍ਟਸ੍ਸ ਪਰਤੋ. ਤਥਾ ਤਿਰੋਪਾਕਾਰਾ. ਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਾ ਭਿਤ੍ਤਿ ਕੁਟ੍ਟਂ, ਇਟ੍ਠਕਾਮਯਾ ਪਾਕਾਰੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਯਾ ਕਾਚਿ ਵਾ ਭਿਤ੍ਤਿ ਪੋਰਿਸਤੋ ਦਿਯਡ੍ਢਰਤਨੁਚ੍ਚਪ੍ਪਮਾਣਾ ਕੁਟ੍ਟਂ, ਕੁਟ੍ਟਤੋ ਅਧਿਕੋ ਪਾਕਾਰੋ.

ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਪਟਿਞ੍ਞਸ੍ਸ. ਪੁਬ੍ਬੇਤਿ ਵਤਸਮਾਦਾਨਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ. ਕਾਮਗੁਣੇਹੀਤਿ ਕਾਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹਿ. ਸਮਪ੍ਪਿਤਨ੍ਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਪ੍ਪਿਤਂ ਸਹਿਤਂ. ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤਨ੍ਤਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ. ਪਰਿਚਾਰਯਮਾਨਨ੍ਤਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਂ, ਉਪਟ੍ਠਹਿਯਮਾਨਂ ਵਾ. ਪਣਿਧਾਯਾਤਿ ਪਤ੍ਥੇਤ੍ਵਾ. ਸੀਲੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਯਮਨਿਯਮਾਦਿਸਮਾਦਾਨਵਸੇਨ ਸੀਲਂ. ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਵਸੇਨ ਵਤਂ. ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਸੀਲਂ. ਦੁਕ੍ਕਰਚਰਿਯਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਵਤਂ. ਤਂਤਂਅਕਿਚ੍ਚਸਮ੍ਮਤਤੋ ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਂ ਸੀਲਂ. ਤਂਤਂਸਮਾਦਾਨਵਤੋ ਵੇਸਭੋਜਨਕਿਚ੍ਚਕਰਣਾਦਿਵਿਸੇਸਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਵਤਂ. ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਦੁਕ੍ਕਰਚਰਿਯਾ ਤਪੋ. ਮੇਥੁਨਵਿਰਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ.

ਸਬ੍ਬਸੋਤਿ ਅਨਵਸੇਸਤੋ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਵਾ. ਅਭੇਦੇਨਾਤਿ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮੇਨ. ਅਪਰਾਯ ਚ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਗੁਣਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਕੁਜ੍ਝਨਲਕ੍ਖਣੋ ਕੋਧੋ. ਉਪਨਨ੍ਧਨਲਕ੍ਖਣੋ ਉਪਨਾਹੋ. ਪਰੇਸਂ ਗੁਣਮਕ੍ਖਨਲਕ੍ਖਣੋ ਮਕ੍ਖੋ. ਯੁਗਗ੍ਗਾਹਲਕ੍ਖਣੋ ਪਲ਼ਾਸੋ. ਪਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਉਸੂਯਨਲਕ੍ਖਣਾ ਇਸ੍ਸਾ. ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਗੂਹਨਲਕ੍ਖਣਂ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਸਨ੍ਤਦੋਸਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਲਕ੍ਖਣਾ ਮਾਯਾ. ਅਸਨ੍ਤਗੁਣਸਮ੍ਭਾਵਨਲਕ੍ਖਣਂ ਸਾਠੇਯ੍ਯਂ. ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਥਦ੍ਧਭਾਵਲਕ੍ਖਣੋ ਥਮ੍ਭੋ. ਕਰਣੁਤ੍ਤਰਿਯਲਕ੍ਖਣੋ ਸਾਰਮ੍ਭੋ. ਉਨ੍ਨਤਿਲਕ੍ਖਣੋ ਮਾਨੋ. ਅਬ੍ਭੁਨ੍ਨਤਿਲਕ੍ਖਣੋ ਅਤਿਮਾਨੋ. ਮਜ੍ਜਨਲਕ੍ਖਣੋ ਮਦੋ. ਚਿਤ੍ਤਵੋਸਗ੍ਗਲਕ੍ਖਣੋ ਪਮਾਦੋ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਲੋਭਮੋਹਵਿਪਰੀਤਮਨਸਿਕਾਰਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ.

ਇਦਾਨਿ ‘‘ਅਖਣ੍ਡਾਦਿਭਾਵੋ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਯਾਨਿ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਪਹਤਾਨੀਤਿ ਅਨੁਪਦ੍ਦੁਤਾਨਿ. ਵਿਵਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਯਤਾਯ ਤਣ੍ਹਾਦਾਸਬ੍ਯਤੋ ਮੋਚਨੇਨ ਭੁਜਿਸ੍ਸਭਾਵਕਰਣਂ. ਅਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਪਸਤ੍ਥਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਸਮਾਧਿਸਂਵਤ੍ਤਨਂ ਵਾ ਏਤੇਸਂ ਪਯੋਜਨਂ, ਸਮਾਧਿਸਂਵਤ੍ਤਨੇ ਵਾ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਸਮਾਧਿਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਾਨਿ. ਨਿਦ੍ਦਾਨੇਨ ਸਸ੍ਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵਿਯ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਗਮੇਨ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾ, ਸਾ ਚ ਤਤ੍ਥ ਸਤਿ ਦੋਸਦਸ੍ਸਨੇਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੀਲਵਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨੇਨਾ’’ਤਿ. ਨਿਸਮ੍ਮਕਾਰੀਨਂ ਪਯੋਜਨਗਰੁਕਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਗੁਣੇਯੇਵ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੀਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਨੇਨਾ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸੀਲਵਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਆਦੀਨਵੋ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯ ਹੇਟ੍ਠਾ ਦਸ੍ਸਿਤਆਨਿਸਂਸਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਤਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰੇਹਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਮਨੁਞ੍ਞਭਾਵਕਾਰਣਂ, ਏਵਂ ਸੀਲਵਿਪਤ੍ਤਿ ਅਮਨੁਞ੍ਞਭਾਵਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ…ਪੇ… ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਨਨੁਸਾਸਨੀਯੋ ਜਿਗੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤੋ. ਦੁਕ੍ਖਿਤੋਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਦੁਕ੍ਖੋ. ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੀਤਿ ‘‘ਅਕਤਂ ਵਤ ਮੇ ਕਲ੍ਯਾਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਚ੍ਚਾਨੁਤਾਪੀ. ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੋਤਿ ਗੁਣਵਣ੍ਣੇਨ, ਕਾਯਵਣ੍ਣੇਨ ਚ ਵਿਰਹਿਤੋ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ. ਸਮ੍ਫਸ੍ਸਿਤਾਨਂ ਦੁਕ੍ਖੋ ਦੁਕ੍ਖਾਵਹੋ ਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ. ਗੁਣਾਨੁਭਾਵਾਭਾਵਤੋ ਅਪ੍ਪਂ ਅਗ੍ਘਤੀਤਿ ਅਪ੍ਪਗ੍ਘੋ. ਅਨੇਕਵਸ੍ਸਗਣਿਕਗੂਥਕੂਪੋ ਵਿਯਾਤਿ ਅਨੇਕਵਸ੍ਸਸਮੂਹੇ ਸਞ੍ਚਿਤੁਕ੍ਕਾਰਾਵਾਟੋ ਵਿਯ. ਦੁਬ੍ਬਿਸੋਧਨੋ ਸੋਧੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯੋ. ਛਵਾਲਾਤਂ ਛਵਡਾਹੇ ਸਨ੍ਤਜ੍ਜਨੁਮ੍ਮੁਕ੍ਕਂ. ਉਭਤੋ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ, ਗਿਹਿਭੋਗਤੋ ਚ ਪਰਿਹੀਨੋ. ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਵੇਰੀ, ਸਬ੍ਬੇ ਵਾ ਵੇਰੀ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਬ੍ਬਵੇਰੀ, ਸੋ ਏਵ ਸਬ੍ਬਵੇਰਿਕੋ, ਪੁਰਿਸੋ. ਸਂਵਾਸਂ ਨਾਰਹਤੀਤਿ ਅਸਂਵਾਸਾਰਹੋ. ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ, ਪਟਿਵੇਧਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ ਚ.

‘‘ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਪਰਿਯਾਯੇ ਵੁਤ੍ਤਦੁਕ੍ਖਭਾਗਿਤਾਯਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਦੁਸ੍ਸੀਲਾਨਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਪਰਿਭੋਗਸੁਖੇ, ਪਰੇਹਿ ਕਯਿਰਮਾਨਵਨ੍ਦਨਮਾਨਨਾਦਿਸੁਖੇ ਚ ਅਸ੍ਸਾਦੇਨ ਗਧਿਤਚਿਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚਕਾਮ…ਪੇ… ਗਧਿਤਚਿਤ੍ਤਾ, ਤੇਸਂ. ਤੇ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸੁਖਸ੍ਸਾਦਾ ਪਚ੍ਚਯਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ. ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਪਸ੍ਸਥ ਨੋਤਿ ਪਸ੍ਸਥ ਨੁ, ਅਪਿ ਪਸ੍ਸਥ. ਮਹਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਪੁਲਂ. ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਿਸਮੂਹਂ. ਆਦਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਦਿਤ੍ਤਂ. ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਨ੍ਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਜ੍ਜਲਿਤਂ ਅਚ੍ਛਿਵਿਪ੍ਫੁਲਿਙ੍ਗਾਨਿ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਂ. ਸਜੋਤਿਭੂਤਨ੍ਤਿ ਸਪਭਂ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਉਟ੍ਠਿਤਾਹਿ ਜਾਲਾਹਿ ਏਕਪ੍ਪਭਾਸਮੁਦਯਭੂਤਂ. ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥਾਤਿ ਤਂ ਇਦਾਨਿ ਮਯਾ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਮਤ੍ਥਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥਾਤਿ ਅਨੁਮਤਿਗਹਣਤ੍ਥਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਆਲਿਙ੍ਗੇਤ੍ਵਾਤਿ ਉਪਗੂਹਿਤ੍ਵਾ. ਉਪਨਿਸੀਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤੇਨੇਵ ਆਲਿਙ੍ਗਨੇਨ ਉਪੇਚ੍ਚ ਨਿਸੀਦੇਯ੍ਯ. ਯਦਤ੍ਥਮੇਤ੍ਥ ਸਤ੍ਥਾ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਲਿਙ੍ਗਨਂ, ਕਞ੍ਞਾਲਿਙ੍ਗਨਞ੍ਚ ਆਨੇਸਿ, ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਆਰੋਚਯਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਆਰੋਚਯਾਮੀਤਿ ਆਮਨ੍ਤੇਮਿ. ਵੋਤਿ ਤੁਮ੍ਹੇ. ਪਟਿਵੇਦਯਾਮੀਤਿ ਪਬੋਧੇਮਿ. ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਸੀਲਵਿਰਹਿਤਸ੍ਸ. ਪਾਪਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਦੁਸ੍ਸੀਲਤ੍ਤਾ ਏਵ ਹੀਨਜ੍ਝਾਸਯਤਾਯ ਲਾਮਕਸਭਾਵਸ੍ਸ. ਅਸੁਚਿਸਙ੍ਕਸ੍ਸਰਸਮਾਚਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਕਾਯਸਮਾਚਾਰਾਦਿਤਾਯ ਅਸੁਚਿਸ੍ਸ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਕਾਯ ਸਰਿਤਬ੍ਬਸਮਾਚਾਰਸ੍ਸ. ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਹਿ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਅਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਂ ਅਸੁਕੇਨ ਕਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਰੇਸਂ ਆਸਙ੍ਕਨੀਯੋਵ ਹੋਤਿ, ਕੇਨਚਿਦੇਵ ਵਾ ਕਰਣੀਯੇਨ ਮਨ੍ਤਯਨ੍ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਨੁ ਖੋ ਇਮੇ ਮਯਾ ਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਮਨ੍ਤੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋਯੇਵ ਸਙ੍ਕਾਯ ਸਰਿਤਬ੍ਬਸਮਾਚਾਰੋਤਿ. ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਕਮ੍ਮਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਲਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤਾਯ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤਬ੍ਬਕਮ੍ਮਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਅਸ੍ਸਮਣਸ੍ਸਾਤਿ ਨ ਸਮਣਸ੍ਸ. ਸਲਾਕਗ੍ਗਹਣਾਦੀਸੁ ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਸਮਣੋ’’ਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਸਮਣਪਟਿਞ੍ਞਸ੍ਸ. ਅਸੇਟ੍ਠਚਾਰਿਤਾਯ ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਸ੍ਸ. ਉਪੋਸਥਾਦੀਸੁ ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ’’ਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਪਟਿਞ੍ਞਸ੍ਸ. ਪੂਤਿਨਾ ਕਮ੍ਮੇਨ ਸੀਲਵਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨ੍ਤੋ ਅਨੁਪਵਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤੋਪੂਤਿਕਸ੍ਸ. ਛਹਿ ਦ੍ਵਾਰੇਹਿ ਰਾਗਾਦਿਕਿਲੇਸਾਨੁਵਸ੍ਸਨੇਨ ਤਿਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਵਸ੍ਸੁਤਸ੍ਸ. ਸਞ੍ਜਾਤਰਾਗਾਦਿਕਚਵਰਤ੍ਤਾ, ਸੀਲਵਨ੍ਤੇਹਿ ਛਡ੍ਡੇਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਚ ਕਸਮ੍ਬੁਜਾਤਸ੍ਸ. ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੂਪਮਾਯ ਹੀਨੂਪਮਭੂਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਏਤਦੇਵ ਤਸ੍ਸ ਵਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਵਾਲ਼ਰਜ੍ਜੁਯਾਤਿ ਵਾਲ਼ੇਹਿ ਕਤਰਜ੍ਜੁਯਾ. ਸਾ ਹਿ ਖਰਤਰਾ ਹੋਤਿ. ਘਂਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਧਂਸਨਵਸੇਨ ਘਂਸੇਯ੍ਯ. ਤੇਲਧੋਤਾਯਾਤਿ ਤੇਲੇਨ ਨਿਸਿਤਾਯ. ਪਚ੍ਚੋਰਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਪਤਿਉਰਸ੍ਮਿਂ ਉਰਾਭਿਮੁਖਂ, ਉਰਮਜ੍ਝੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਯੋਸਙ੍ਕੁਨਾਤਿ ਸਣ੍ਡਾਸੇਨ. ਫੇਣੁਦ੍ਦੇਹਕਨ੍ਤਿ ਫੇਣਂ ਉਦ੍ਦੇਹੇਤ੍ਵਾ, ਅਨੇਕਵਾਰਂ ਫੇਣਂ ਉਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਲਿਙ੍ਗਨਦੁਕ੍ਖਤੋਪਿ ਅਧਿਮਤ੍ਤਦੁਕ੍ਖਤਾਯ ਕਟੁਕਭੂਤਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਫਲਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਲਿਙ੍ਗਨਦੁਕ੍ਖਾਧਿਕਦੁਕ੍ਖਕਟੁਕਫਲਂ. ਕਾਮਸੁਖਂ ਅਵਿਜਹਤੋ ਭਿਨ੍ਨਸੀਲਸ੍ਸ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਕੁਤੋ ਤਸ੍ਸ ਸੁਖਂ ਨਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਾਦਨੇਤਿ ਸਾਦਿਯਨੇ. ਯਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਜਲਿਕਮ੍ਮਸਾਦਨਂ. ਅਸੀਲਿਨੋਤਿ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ. ਉਪਹਤਨ੍ਤਿ ਸੀਲਬ੍ਯਸਨੇਨ ਉਪਦ੍ਦੁਤਂ. ਖਤਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਮੂਲਾਨਂ ਖਣਨੇਨ ਖਤਂ, ਖਣਿਤਂ ਵਾ ਗੁਣਂ ਸਰੀਰੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਬ੍ਬਭਯੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨੁਵਾਦਾਦਿਸਬ੍ਬਭਯੇਹਿ. ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਅਧਿਗਮਸੁਖੇਹਿ.

ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਵਿਪਰੀਤਤੋਤਿ ਸੀਲਵਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ‘‘ਮਨਾਪੋ ਹੋਤਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ. ਕਾਯਗਨ੍ਧੋਪਿ ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ, ਸੀਲਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ. ਕਰੋਤਿ ਅਪਿ ਦੇਵਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਗਨ੍ਧੋ ਇਸੀਨਂ ਚਿਰਦਿਕ੍ਖਿਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਾ (ਜਾ. ੨.੧੭.੫੫) ਗਾਥਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਾ. ਅਵਿਘਾਤੀਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਘਾਤੀ. ਵਧਬਨ੍ਧਾਦਿਪਰਿਕਿਲੇਸਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾ ਆਸਵਾ ਉਪਦ੍ਦਵਾ. ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਦੁਕ੍ਖਾਨਂ ਮੂਲਂ ਨਾਮ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਂ. ਅਨ੍ਤਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਸਨ੍ਤਾ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਨ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸਪਰਿਲ਼ਾਹਸਙ੍ਖਾਤਦਰਥਾਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਸਬ੍ਬਦਾ ਸਨ੍ਤਾ. ਉਬ੍ਬਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਞਾਣੁਤ੍ਰਾਸੇਨ ਉਤ੍ਤਸਿਤ੍ਵਾ. ਵੋਦਾਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਿਸੋਧੇਤਬ੍ਬਂ.

ਸੀਲਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਇਤਿ ਪਠਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਣ੍ਣਨਾ.

੨. ਧੁਤਙ੍ਗਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੨੨. ਅਪ੍ਪਾ ਇਚ੍ਛਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ, ਪਚ੍ਚਯਗੇਧਰਹਿਤੋ. ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾ, ਅਲੋਭਜ੍ਝਾਸਯਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮਂ ਤੁਟ੍ਠਿ, ਸਨ੍ਤੇਨ, ਸਕੇਨ ਵਾ ਤੁਟ੍ਠਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿ, ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿ ਏਵ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਤਾ, ਅਞ੍ਞਂ ਅਪਤ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾਲਦ੍ਧੇਹਿ ਇਤਰੀਤਰੇਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਪਰਿਤੁਸ੍ਸਨਾ. ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਤਾਦੀਹੀਤਿ ਤ-ਕਾਰੋ ਵਾ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ. ‘‘ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਆਦੀਹੀ’’ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ. ਤੇ ਗੁਣੇਤਿ ਤੇ ਸੀਲਵੋਦਾਨਸ੍ਸ ਹੇਤੁਭੂਤੇ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਦਿਗੁਣੇ. ਸਮ੍ਪਾਦੇਤੁਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਕਾਤੁਂ. ਤੇ ਹਿ ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਧੁਤਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਧੁਤਙ੍ਗਸਮਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਧੁਨਨਕਅਙ੍ਗਾਨਂ ਵਿਦ੍ਧਂਸਨਕਾਰਣਾਨਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਆਦਾਨਂ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ, ਧੁਤਙ੍ਗਸਮਾਦਾਨੇ ਕਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਸ੍ਸ ਯੋਗਿਨੋ. ਸਲ੍ਲੇਖੋ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਲਿਖਨਾ ਛੇਦਨਾ ਤਨੁਕਰਣਂ. ਪਵਿਵੇਕੋ ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕਸ੍ਸ ਉਪਾਯਭੂਤਾ ਵਿਵੇਕਟ੍ਠਕਾਯਤਾ. ਅਪਚਯੋ ਯਥਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਤੋ ਕਿਲੇਸਾ ਨਂ ਅਪਚਿਨਨ੍ਤਿ ਨ ਆਚਿਨਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਾ. ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਾਦਿਵਸੇਨ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਤਾ. ਸੁਭਰਤਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਭਾਵਾਦਿਸਿਦ੍ਧਾ ਉਪਟ੍ਠਕਾਨਂ ਸੁਖਭਰਣੀਯਤਾ ਸੁਪੋਸਤਾ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਪ੍ਪਕਿਚ੍ਚਤਾਸਲ੍ਲਹੁਕਵੁਤ੍ਤਿਆਦਿਕੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸੀਲਞ੍ਚੇਵ ਯਥਾਸਮਾਦਿਨ੍ਨਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮਾਨਂ ਦੂਰੀਭਾਵੇਨ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਵਤਾਨਿ ਚ ਧੁਤਧਮ੍ਮਾ ਚ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਵਾ. ਯਾ ਥਿਰਭੂਤਾ ਇਤਰੀਤਰਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿ ਪੋਰਾਣਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਅਰਿਯਾਨਂ ਪਵੇਣਿਭਾਵੇਨ ਠਿਤਾ, ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਪੋਰਾਣੇ ਅਰਿਯਵਂਸਤ੍ਤਯੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿ. ਭਾਵਨਾ ਆਰਮਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਆਰਾਮੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਭਾਵਨਾਰਾਮੋ, ਤਬ੍ਭਾਵੋ ਭਾਵਨਾਰਾਮਤਾ, ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਭਾਵਨਾਸੁ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਅਧਿਗਮਾਰਹੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਾਦਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਆਮਸਿਤਬ੍ਬਤੋ, ਲੋਕਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਯ ਚ ਲੋਕਾਮਿਸਂ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਅਨੁਲੋਮਤੋ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਪਦਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਭਾਵਨਾ. ਅਤ੍ਥਤੋਤਿ ਵਚਨਤ੍ਥਤੋ. ਪਭੇਦਤੋਤਿ ਵਿਭਾਗਤੋ. ਭੇਦਤੋਤਿ ਵਿਨਾਸਤੋ. ਧੁਤਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਧੁਤਧੁਤਵਾਦਧੁਤਧਮ੍ਮਧੁਤਙ੍ਗਾਨਂ. ਸਮਾਸਬ੍ਯਾਸਤੋਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ.

੨੩. ਰਥਿਕਾਤਿ ਰਚ੍ਛਾ. ਸਙ੍ਕਾਰਕੂਟਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਉਸ੍ਸਿਤਟ੍ਠੇਨ. ‘‘ਨਦਿਯਾ ਕੂਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਸਮੁਸ੍ਸਯਤ੍ਥੋ ਕੂਲ-ਸਦ੍ਦੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਂਸੁਕੂਲਮਿਵ ਪਂਸੁਕੂਲ’’ਨ੍ਤਿ. ਕੁ-ਸਦ੍ਦੋ ਕੁਚ੍ਛਾਯਂ ਉਲ-ਸਦ੍ਦੋ ਗਤਿਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੁਚ੍ਛਿਤਭਾਵਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ, ਪਂਸੁ ਵਿਯ ਕੁਚ੍ਛਿਤਂ ਉਲਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਵਾ ਪਂਸੁਕੂਲਂ. ਪਂਸੁਕੂਲਸ੍ਸ ਧਾਰਣਂ ਪਂਸੁਕੂਲਂ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ, ਤਂ ਸੀਲਮਸ੍ਸਾਤਿ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ, ਯਥਾ ‘‘ਆਪੂਪਿਕੋ’’ਤਿ. ਅਙ੍ਗਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਹੇਤੁਭਾਵਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਙ੍ਗਂ, ਕਾਰਣਂ. ਯੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋ ਸਮਾਦਾਨਚੇਤਨਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਙ੍ਗਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮਾਦਾਨਸ੍ਸ. ਸਮਾਦਿਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਸਮਾਦਾਨਂ, ਚੇਤਨਾ.

ਏਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨਾਤਿ ਯਥਾ ਪਂਸੁਕੂਲਧਾਰਣਂ ਪਂਸੁਕੂਲਂ, ਤਂਸੀਲੋ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਂ ਸਮਾਦਾਨਚੇਤਨਾ ‘‘ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਏਤੇਨੇਵ ਵਚਨਤ੍ਥਨਯੇਨ ਤਿਚੀਵਰਧਾਰਣਂ ਤਿਚੀਵਰਂ, ਤਂਸੀਲੋ ਤੇਚੀਵਰਿਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਂ ਸਮਾਦਾਨਚੇਤਨਾ ‘‘ਤੇਚੀਵਰਿਕਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਙ੍ਘਾਟਿਆਦੀਸੁ ਏਵ ਤੀਸੁ ਚੀਵਰੇਸੁ ਤਿਚੀਵਰਸਮਞ੍ਞਾ, ਨ ਕਣ੍ਡੁਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਵਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਾਦੀਸੂਤਿ ਤਾਨਿ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਙ੍ਘਾਟਿਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਅਨ੍ਤਰਵਾਸਕਸਙ੍ਖਾਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ.

ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਨ੍ਤਿ ਪਰੇਹਿ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਾਨਂ ਪਿਣ੍ਡਾਨਂ ਪਤ੍ਤੇ ਪਤਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ, ਤਂ ਉਞ੍ਛਤੀਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋ, ਯਥਾ ਬਾਦਰਿਕੋ ਸਾਮਾਕਿਕੋ. ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿ ਏਵ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋ, ਯਥਾ ਭਦ੍ਦੋ ਏਵ ਭਦ੍ਦਕੋ. ਅਵਖਣ੍ਡਨਂ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ. ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਤੋ ਅਨਵਖਣ੍ਡਨਂ ਅਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ. ਸਹ ਅਪਦਾਨੇਨਾਤਿ ਸਹ ਅਨਵਖਣ੍ਡਨੇਨ. ਸਪਦਾਨਨ੍ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸਨਭਾਵਂ, ਯਤ੍ਥ ਚ ਤਂ ਅਨਵਖਣ੍ਡਨਂ, ਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਵਖਣ੍ਡਨਰਹਿਤਂ ਅਨੁਘਰਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕਾਸਨੇਤਿ ਇਰਿਯਾਪਥਨ੍ਤਰੇਨ ਅਨਨ੍ਤਰਿਤਾਯ ਏਕਾਯਯੇਵ ਨਿਸਜ੍ਜਾਯ. ਪਤ੍ਤੇ ਪਿਣ੍ਡੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਤ੍ਥੁਭੇਦੋ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਨ ਸਾਮਞ੍ਞਂ. ਏਵ-ਕਾਰੋ ਚ ਲੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕੇਵਲਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਪਤ੍ਤੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਯਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਤ੍ਤਪਿਣ੍ਡਗਹਣੇ ਪਤ੍ਤਪਿਣ੍ਡਸਞ੍ਞਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਏਸ ਨਯੋ ਇਤੋ ਪਰੇਸੁਪਿ.

ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਪਵਾਰਣਤੋ ਪਚ੍ਛਾ ਲਦ੍ਧਭਤ੍ਤਂ ਏਵ. ਖਲੁ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਟਿਸੇਧਤ੍ਥਵਾਚਕਤ੍ਤਾ ਤੇਨ ਸਮਾਨਤ੍ਥਂ ਨ-ਕਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਨ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕੋ’’ਤਿ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਵਿਸਯੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨੇਵ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ. ਯੋ ਤਸ੍ਸ ਅਵਿਸਯੋ, ਸੋ ਏਵ ਸਮਾਦਾਨਸ੍ਸ ਵਿਸਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮਾਦਾਨਵਸੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਤਿਰਿਤ੍ਤਭੋਜਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ ਨਿਵਾਸੋ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੋ. ਸੁਸਾਨੇ ਨਿਵਾਸੋ ਸੁਸਾਨਂ, ਤਂ ਸੀਲਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿਨਾ ਸਬ੍ਬਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਸੇਵ ਨਯੋ’’ਤਿ. ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਂ ਵਿਯ ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਂ, ਆਦਿਤੋ ਯਥਾਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ. ਤਂ ਹੇਸ ‘‘ਇਦਂ ਬਹੁਮਙ੍ਕੁਣਂ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਪਵਾਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਵਸੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾਵ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਇਦਂ ਤੁਯ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਸਯਨਨ੍ਤਿ ਨਿਪਜ੍ਜਨਮਾਹ. ਤੇਨ ਤੇਨ ਸਮਾਦਾਨੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਤੇਨ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਙ੍ਗਾਦਿਕਸ੍ਸ ਸਮਾਦਾਨੇਨ ਧੁਤਕਿਲੇਸਤ੍ਤਾਤਿ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਤਕਿਲੇਸਤ੍ਤਾ, ਤਦਙ੍ਗਵਸੇਨ ਪਹੀਨਤਣ੍ਹੁਪਾਦਾਨਾਦਿਪਾਪਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੇਹਿ ਤਂ ਕਿਲੇਸਧੁਨਨਂ, ਤਾਨਿਯੇਵ ਇਧ ਧੁਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਙ੍ਗਾਨੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਨਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਯਾਨਿ ਕਾਨਿਚਿ, ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਧੁਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਆਪਨ੍ਨੋ. ‘‘ਞਾਣਂ ਅਙ੍ਗਂ ਏਤੇਸ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਞਾਣਪੁਬ੍ਬਕਤਂ ਤੇਸਂ ਸਮਾਦਾਨਸ੍ਸ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਸੀਲਾਦਿਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਸਮਾਦਿਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਸਮਾਦਾਨਂ, ਸਮਾਦਾਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਚੇਤਨਾ, ਤਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸਮਾਦਾਨਚੇਤਨਾਲਕ੍ਖਣਾਨਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ –

‘‘ਸਮਾਦਾਨਕਿਰਿਯਾਯ, ਸਾਧਕਤਮਭਾਵਤੋ;

ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ ਯੇਨਾਤਿ, ਕਰਣਭਾਵੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਾ’’ਤਿ.

ਸਮਾਦਾਨਚੇਤਨਾਯ ਗਹਣਂ ਤਂਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਪਰਿਹਰਣਚੇਤਨਾਪਿ ਧੁਤਙ੍ਗਮੇਵ. ਅਤ੍ਤਨਾ, ਪਰਮ੍ਮੁਖੇਨ ਚ ਕੁਸਲਭਣ੍ਡਸ੍ਸ ਭੁਸਂ ਵਿਲੁਪ੍ਪਨਟ੍ਠੇਨ ਲੋਲੁਪ੍ਪਂ ਤਣ੍ਹਾਚਾਰੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਦ੍ਧਂਸਨਕਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਲੋਲੁਪ੍ਪਵਿਦ੍ਧਂਸਨਰਸਾਨਿ. ਤਤੋ ਏਵ ਨਿਲ੍ਲੋਲੁਪ੍ਪਭਾਵੇਨ ਪਚ੍ਚੁਪਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਲ੍ਲੋਲੁਪ੍ਪਭਾਵਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾਨਿ. ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਪਦਟ੍ਠਾਨਾਨੀਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਾਦਿਸਦ੍ਧਮ੍ਮਪਦਟ੍ਠਾਨਾਨਿ.

ਭਗਵਤੋਵ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਮਾਦਾਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਇਦਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਾਰਹਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਤਦੁਪਜੀਵਿਨੋ ਏਕਂਸਤੋ ਅਵਿਸਂਵਾਦਨਂ ਵਿਯ. ਸੇਸਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਮਾਦਾਨੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਏਕਸਙ੍ਗੀਤਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਪਞ੍ਚਸੁ ਦੀਘਨਿਕਾਯਾਦੀਸੁ ਨਿਕਾਯੇਸੁ ਏਕਨਿਕਾਯਿਕਸ੍ਸ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਤਨ੍ਤਿਯੇਵ ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਗੁਣਾ, ਤਸ੍ਸ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਸਮਾਦਾਨਸ੍ਸ ਰੁਹਨੇ. ਜੇਟ੍ਠਕਭਾਤੁ ਧੁਤਙ੍ਗਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯ ਵਤ੍ਥੂਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਥੇਰੋ ਨੇਸਜ੍ਜਿਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਨ ਕੋਚਿ ਜਾਨਾਤਿ. ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਸਯਨਪਿਟ੍ਠੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਵਿਜ੍ਜੁਲਤੋਭਾਸੇਨ ਦਿਸ੍ਵਾ ਇਤਰੋ ਪੁਚ੍ਛਿ ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਨੇਸਜ੍ਜਿਕਾ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਧੁਤਙ੍ਗਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯ ਤਾਵਦੇਵ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਸਮਾਦਿਯੀਤਿ ਏਵਮਾਗਤਂ ਵਤ੍ਥੁ.

੧. ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੪. ਗਹਪਤਿਦਾਨਚੀਵਰਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦਾਯਕਭਾਵੇਨ ਸਮਣਾਪਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਪਕ੍ਖਂਯੇਵ ਪਵਿਟ੍ਠਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਠਪਿਤਕਂ ਸਿਯਾ ਗਹਪਤਿਚੀਵਰਂ, ਨ ਪਨ ਗਹਪਤਿਦਾਨਚੀਵਰਨ੍ਤਿ ਤਾਦਿਸਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਦਾਨਗ੍ਗਹਣਂ. ਅਞ੍ਞਤਰੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮਾਦਾਨਵਚਨੇਨ ਤਾਵ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤੁ, ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਚਨੇਨ ਪਨ ਕਥਨ੍ਤਿ? ਅਤ੍ਥਤੋ ਆਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਯਥਾ ‘‘ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਦਿਵਾ ਨ ਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਰਤ੍ਤਿਯਂ ਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਆਪਨ੍ਨਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਆਹਾਰੇਨ ਵਿਨਾ ਸਰੀਰਟ੍ਠਿਤਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਗਹਪਤਿਦਾਨਚੀਵਰੇ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਤਦਞ੍ਞਚੀਵਰਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਆਪਨ੍ਨੋ ਏਵ ਹੋਤਿ, ਚੀਵਰੇਨ ਵਿਨਾ ਸਾਸਨੇ ਠਿਤਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ.

ਏਵਂ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਧੁਤਙ੍ਗੇਨਾਤਿਆਦਿਵਿਧਾਨਂ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਙ੍ਗੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਵਿਧਿ. ਸੁਸਾਨੇ ਲਦ੍ਧਂ ਸੋਸਾਨਿਕਂ. ਤਂ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਕੇਨਚਿ ਛਡ੍ਡਿਤਤ੍ਤਾ ਪਤਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੁਸਾਨੇ ਪਤਿਤਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਪਾਪਣਿਕਮ੍ਪਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਾਲਵੇਲ਼ਿਮਗ੍ਗੋ ਨਾਮ ਮਹਾਗਾਮੇ ਏਕਾ ਵੀਥਿ. ਅਨੁਰਾਧਪੁਰੇਤਿ ਚ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਡਡ੍ਢੋ ਪਦੇਸੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਡਡ੍ਢਪ੍ਪਦੇਸਂ, ਵਤ੍ਥਂ. ਮਗ੍ਗੇ ਪਤਿਤਕਂ ਬਹੁਦਿਵਸਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ‘‘ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਦਿਵਸਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਪਰੇ. ਥੋਕਂ ਰਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾਤਿ ਕਤਿਪਯਂ ਕਾਲਂ ਆਗਮੇਤ੍ਵਾ. ਵਾਤਾਹਤਮ੍ਪਿ ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਸਤਿਸਮ੍ਮੋਸੇਨ ਪਤਿਤਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਾਮਿਕੇ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੇਨ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਥੋਕਂ ਆਗਮੇਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

‘‘ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦੇਮਾ’’ਤਿ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਚੋਲ਼ਕਭਿਕ੍ਖਾਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਞ੍ਚ ਲਦ੍ਧਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਸਮਣਚੀਵਰਂ ਸਿਯਾ ਨੁ ਖੋ, ਨੋ’’ਤਿ ਆਸਙ੍ਕਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਤਂ ਪਂਸੁਕੂਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਤਂ ਤੇਵੀਸਤਿਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ. ਇਦਾਨਿ ਇਮਿਨਾਵ ਪਸਙ੍ਗੇਨ ਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁਦਤ੍ਤਿਯੇ ਲਕ੍ਖਣਪਤ੍ਤਂ ਪਂਸੁਕੂਲਂ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਾਨੁਕ੍ਕਟ੍ਠਵਿਭਾਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਦਤ੍ਤਿਯੇਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਦੀਯਤੀਤਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਵਾ ਗਣਸ੍ਸ ਵਾ ਦੇਨ੍ਤੇਹਿ ਯਂ ਚੀਵਰਂ ਵਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਦੀਯਤਿ. ਸੇਨਾਸਨਚੀਵਰਨ੍ਤਿ ਸੇਨਾਸਨਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਸੇਨਾਸਨੇ ਵਸਨ੍ਤਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਦਿਨ੍ਨਚੀਵਰਂ. ਨ ਤਂ ਪਂਸੁਕੂਲਨ੍ਤਿ ਅਪਂਸੁਕੂਲਭਾਵੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਕਾਰਣਤੋ, ਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਚ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨੋ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਮੇਵ ਪਂਸੁਕੂਲ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਰਪੀਤਿ ਯਂ ਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਨ ਦਿਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਦਤ੍ਤਿਯਂ, ਤਤ੍ਰਪਿ ਯੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਚੀਵਰਂ ਦੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਲਾਭੇ, ਦਾਨੇ ਚ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਉਭਯਤ੍ਥ ਆਦਰਗਾਰਵਾਨਂ ਸਬ੍ਭਾਵਤੋ, ਤਦਭਾਵਤੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਦਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਏਕਤੋਸੁਦ੍ਧਿ ਉਭਤੋਸੁਦ੍ਧਿ ਅਨੁਕ੍ਕਟ੍ਠਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਂ ਦਾਯਕੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਾਦਮੂਲੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਕਂ ਸਮਣੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚੀਤਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ. ਰੁਚਿਯਾਤਿ ਛਨ੍ਦੇਨ. ਖਨ੍ਤਿਯਾਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਨ੍ਤਿਯਾ.

ਨਿਸ੍ਸਯਾਨੁਰੂਪਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਬ੍ਭਾਵੋਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸਮਨਨ੍ਤਰਂ ਆਚਰਿਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਨਿਸ੍ਸਯੇਸੁ ਅਤ੍ਤਨਾ ਯਥਾਪਟਿਞ੍ਞਾਤਦੁਤਿਯਨਿਸ੍ਸਯਾਨੁਰੂਪਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤਾ. ਆਰਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਾਭਾਵੋਤਿ ਚੀਵਰਾਰਕ੍ਖਨਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਭਾਵੋ ਪਂਸੁਕੂਲਚੀਵਰਸ੍ਸ ਅਲੋਭਨੀਯਤ੍ਤਾ. ਪਰਿਭੋਗਤਣ੍ਹਾਯ ਅਭਾਵੋ ਸਵਿਸੇਸਲੂਖਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਪਾਸਾਦਿਕਤਾਤਿ ਪਰੇਸਂ ਪਸਾਦਾਵਹਤਾ. ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਦੀਨਂ ਫਲਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ ਧੁਤਙ੍ਗਪਰਿਹਰਣਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਦੀਹਿਯੇਵ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਬ੍ਬਤੋ. ਧੁਤਧਮ੍ਮੇ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਨਂ ਯਾਵਦੇਵ ਉਪਰਿ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਾਦਨਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੁਬ੍ਰੂਹਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਮਾਰਸੇਨਵਿਘਾਤਾਯਾਤਿ ਮਾਰਸ੍ਸ, ਮਾਰਸੇਨਾਯ ਚ ਵਿਹਨਨਾਯ ਵਿਦ੍ਧਂਸਨਾਯ. ਕਾਯਵਾਚਾਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਯਤੋ ਸਂਯਤੋਤਿ ਯਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ. ਧਾਰਿਤਂ ਯਂ ਲੋਕਗਰੁਨਾ ਪਂਸੁਕੂਲਂ, ਤਂ ਕੋ ਨ ਧਾਰਯੇ, ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਲੋਕਗਰੁਨਾ ਪਂਸੁਕੂਲਂ ਧਾਰਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਕੋ ਤਂ ਨ ਧਾਰਯੇਤਿ ਯੋਜਨਾ ਯਂਤਂਸਦ੍ਦਾਨਂ ਏਕਨ੍ਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਭਾਵਤੋ. ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਸਮਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਮਾਲ਼ੇ ‘‘ਆਮ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਆਚਰਿਯਪਮੁਖਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਦਿਨ੍ਨਂ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਸਮਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋ.

ਇਤਿ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ.

੨. ਤੇਚੀਵਰਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੫. ਚਤੁਤ੍ਥਕਚੀਵਰਨ੍ਤਿ ਨਿਵਾਸਨਪਾਰੁਪਨਯੋਗ੍ਯਂ ਚਤੁਤ੍ਥਕਚੀਵਰਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਅਂਸਕਾਸਾਵਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਤੋ. ਅਞ੍ਞਤਰਵਚਨੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਯਾਵ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਯਾਵ ਨ ਲਭਤਿ, ਯਾਵ ਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਯਾਵ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬੋ. ਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯਾ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਨਿਚਯਸਨ੍ਨਿਧਿਧੁਤਙ੍ਗਸਂਕਿਲੇਸਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਆਸਨ੍ਨੇਤਿ ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨੇ ਠਾਨੇ. ਰਜਨਕ੍ਖਣੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨਕਾਸਾਵਂ ਰਜਨਕਾਸਾਵਂ. ਤਤ੍ਰਟ੍ਠਕਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਪਰਸ੍ਸ ਵਾ ਸਨ੍ਤਕਂ ਸੇਨਾਸਨੇ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਵਸੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਂ. ‘‘ਅਂਸਕਾਸਾਵਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਂ ਹੋਤਿ, ਇਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਂ, ਅਂਸਕਾਸਾਵਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਦ੍ਵੇਪਿ ਅਤਿਰੇਕਚੀਵਰਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤਾਨਿਪਿ ਧੁਤਙ੍ਗਭੇਦਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਹਰਿਤੁਂ ਪਨ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਰਜਨਕਾਲੇ ਏਵ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਨਿਚ੍ਚਪਰਿਭੋਗਵਸੇਨ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ ਤੇਚੀਵਰਿਕਸ੍ਸ. ਅਂਸਕਾਸਾਵਨ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧੇ ਠਪੇਤਬ੍ਬਕਾਸਾਵਂ. ਕਾਯਪਰਿਹਾਰਿਕੇਨਾਤਿ ਵਾਤਾਤਪਾਦਿਪਰਿਸ੍ਸਯਤੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਪਰਿਹਰਣਮਤ੍ਤੇਨ. ਸਮਾਦਾਯੇਵਾਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਵ. ਅਪ੍ਪਸਮਾਰਮ੍ਭਤਾਤਿ ਅਪ੍ਪਕਿਚ੍ਚਤਾ. ਕਪ੍ਪਿਯੇ ਮਤ੍ਤਕਾਰਿਤਾਯਾਤਿ ਨਿਸੀਦਨਾਦਿਵਸੇਨ, ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਵਸੇਨ ਚ ਬਹੂਸੁ ਚੀਵਰੇਸੁ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੇਸੁਪਿ ਤਿਚੀਵਰਮਤ੍ਤੇ ਠਿਤਤ੍ਤਾ. ਸਹ ਪਤ੍ਤਚਰਣਾਯਾਤਿ ਸਪਤ੍ਤਚਰਣੋ. ਪਕ੍ਖੀ ਸਪਕ੍ਖਕੋ.

ਇਤਿ ਤੇਚੀਵਰਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ.

੩. ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੬. ਅਤਿਰੇਕਲਾਭਨ੍ਤਿ ‘‘ਪਿਣ੍ਡਿਯਾਲੋਪਭੋਜਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੭੩, ੧੨੮) ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਭਿਕ੍ਖਾਹਾਰਲਾਭਤੋ ਅਤਿਰੇਕਲਾਭਂ, ਸਙ੍ਘਭਤ੍ਤਾਦਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਕਲਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਾਤਬ੍ਬਭਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਘਭਤ੍ਤਂ. ਕਤਿਪਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ਦਾਤਬ੍ਬਭਤ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦੇਸਭਤ੍ਤਂ. ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ਏਕਦਿਵਸਂ ਦਾਤਬ੍ਬਭਤ੍ਤਂ ਪਕ੍ਖਿਕਂ. ਉਪੋਸਥੇ ਉਪੋਸਥੇ ਦਾਤਬ੍ਬਭਤ੍ਤਂ ਉਪੋਸਥਿਕਂ. ਪਟਿਪਦਦਿਵਸੇ ਦਾਤਬ੍ਬਭਤ੍ਤਂ ਪਾਟਿਪਦਿਕਂ. ਵਿਹਾਰਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਦਾਤਬ੍ਬਭਤ੍ਤਂ ਵਿਹਾਰਭਤ੍ਤਂ. ਧੁਰਗੇਹੇ ਏਵ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਦਾਤਬ੍ਬਭਤ੍ਤਂ ਧੁਰਭਤ੍ਤਂ. ਗਾਮਵਾਸੀਆਦੀਹਿ ਵਾਰੇਨ ਦਾਤਬ੍ਬਭਤ੍ਤਂ ਵਾਰਕਭਤ੍ਤਂ. ‘‘ਸਙ੍ਘਭਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਥਾਤਿਆਦਿਨਾ’’ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸਭਤ੍ਤਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸਾਦਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖਾਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਭੇਸਜ੍ਜਾਦਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਨਿਰਾਮਿਸਸਲਾਕਾ. ਯਾਵਕਾਲਿਕਵਜ੍ਜਾਤਿ ਚ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਵਿਹਾਰੇ ਪਕ੍ਕਭਤ੍ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਉਪਾਸਕਾ ਇਧੇਵ ਭਤ੍ਤਂ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਯ੍ਯਾਨਂ ਦਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਵਿਹਾਰੇਯੇਵ ਭਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਾਨਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਆਹਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗੇਹਤੋ ਆਨੇਤ੍ਵਾ. ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਥ, ਵਿਹਾਰੇਯੇਵ ਭਿਕ੍ਖਾ ਆਨੀਯਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਾਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨੇਨ ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ. ਸੇਰਿਵਿਹਾਰਸੁਖਨ੍ਤਿ ਅਪਰਾਯਤ੍ਤਵਿਹਾਰਿਤਾਸੁਖਂ. ਅਰਿਯਵਂਸੋਤਿ ਅਰਿਯਵਂਸਸੁਤ੍ਤਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੦੯; ਅ. ਨਿ. ੪.੨੮) ਧਮ੍ਮਕਥਾ. ਧਮ੍ਮਰਸਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮੂਪਸਞ੍ਹਿਤਂ ਪਾਮੋਜ੍ਜਾਦਿਰਸਂ.

ਜਙ੍ਘਬਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਿਣ੍ਡਪਰਿਯੇਸਨਤੋ ਕੋਸਜ੍ਜਨਿਮ੍ਮਦ੍ਦਨਤਾ. ‘‘ਯਥਾਪਿ ਭਮਰੋ ਪੁਪ੍ਫ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਪ. ੪੯; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੧੨੩) ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਿਨਾ ਆਹਾਰਪਰਿਯੇਸਨਤੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਜੀਵਤਾ. ਨਿਚ੍ਚਂ ਅਨ੍ਤਰਘਰਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਸੁਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਗਮਨਾਦਯੋ ਸੇਖਿਯਧਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਸੇਖਿਯਪਟਿਪਤ੍ਤਿਪੂਰਣਂ. ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾਯ, ਸਂਸਟ੍ਠਵਿਹਾਰਾਭਾਵਤੋ ਚ ਅਪਰਪੋਸਿਤਾ. ਕੁਲੇ ਕੁਲੇ ਅਪ੍ਪਕਅਪ੍ਪਕਪਿਣ੍ਡਗਹਣੇਨ ਪਰਾਨੁਗ੍ਗਹਕਿਰਿਯਾ. ਅਨ੍ਤਿਮਾਯ ਜੀਵਿਕਾਯ ਅਵਟ੍ਠਾਨੇਨ ਮਾਨਪ੍ਪਹਾਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਅਨ੍ਤਮਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਜੀਵਿਕਾਨਂ, ਯਦਿਦਂ ਪਿਣ੍ਡੋਲ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਇਤਿਵੁ. ੯੧; ਸਂ. ਨਿ. ੩.੮੦). ਮਿਸ੍ਸਕਭਤ੍ਤੇਨ ਯਾਪਨਤੋ ਰਸਤਣ੍ਹਾਨਿਵਾਰਣਂ. ਨਿਮਨ੍ਤਨਾਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਤੋ ਗਣਭੋਜਨਾਦਿਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਹਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਤਾ.

ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯ ਚਤੂਸੁਪਿ ਦਿਸਾਸੁ ਵਤ੍ਤਨਟ੍ਠੇਨ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੋ. ਆਜੀਵਸ੍ਸ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਆਜੀਵੋ ਅਸ੍ਸ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤਿ. ਅਤ੍ਤਭਰਸ੍ਸਾਤਿ ਅਪ੍ਪਾਨਵਜ੍ਜਸੁਲਭਰੂਪੇਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਰਣਤੋ ਅਤ੍ਤਭਰਸ੍ਸ. ਤਤੋ ਏਵ ਏਕਵਿਹਾਰਿਤਾਯ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਪੋਸਨਤੋ ਅਨਞ੍ਞਪੋਸਿਨੋ. ਪਦਦ੍ਵਯੇਨਾਪਿ ਕਾਯਪਰਿਹਾਰਿਕੇਨ ਚੀਵਰੇਨ ਕੁਚ੍ਛਿਪਰਿਹਾਰਿਕੇਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨ ਵਿਚਰਣਤੋ ਸਲ੍ਲਹੁਕਵੁਤ੍ਤਿਤਂ, ਸੁਭਰਤਂ, ਪਰਮਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਂ, ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਦੇਵਾਪਿ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ ਤਾਦਿਨੋਤਿ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਭੁਸਂ ਅਤਿਵਿਯ ਸਨ੍ਤਕਾਯਵਚੀਮਨੋਕਮ੍ਮਤਾਯ ਉਪਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਮੇਨ ਸਤਿਨੇਪਕ੍ਕੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਮਤੋ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਸਤਿਮਤੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਾਦਯੋ ਦੇਵਾਪਿ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇਸੁ ਬਹੁਮਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਾ ਆਦਰਂ ਜਨੇਨ੍ਤਿ, ਪਗੇਵ ਮਨੁਸ੍ਸਾ. ਸਚੇ ਸੋ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਸਿਲੋਕਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਦਭਿਕਙ੍ਖੀ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਇਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ.

੪. ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੭. ਇਮਿਨਾਤਿ ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕੇਨ. ਕਾਲਤਰਨ੍ਤਿ ਕਾਲਸ੍ਸੇਵ. ਅਫਾਸੁਕਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਸਪਰਿਸ੍ਸਯਾਦਿਵਸੇਨ ਦੁਪ੍ਪਵੇਸਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਪੁਰਤੋਤਿ ਵੀਥਿਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਘਰਂ ਅਪਵਿਟ੍ਠਸ੍ਸੇਵ. ਪਤ੍ਤਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਪੇਸਕਾਰਵੀਥਿਯਂ ਪੇਸਕਾਰਭਾਵਂ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਘਰਦ੍ਵਾਰੇ ਪਤ੍ਤਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨਂ. ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋ ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਨ ਭਿਕ੍ਖਂ ਆਗਮਯਮਾਨੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਅਨੁਲੋਮੇਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿਪਿ ਕੁਲੇ ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਾਭਾਵਤੋ ਪਰਿਚਯਾਭਾਵੇਨ ਕੁਲੇਸੁ ਨਿਚ੍ਚਨਵਕਤਾ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਲਗ੍ਗਮਾਨਸਤਾਯ ਚ ਸੋਮ੍ਮਭਾਵੇਨ ਚ ਚਨ੍ਦੂਪਮਤਾ. ਕੁਲੇਸੁ ਪਰਿਗ੍ਗਹਚਿਤ੍ਤਾਭਾਵੇਨ ਤਤ੍ਥ ਮਚ੍ਛੇਰਪ੍ਪਹਾਨਂ. ਹਿਤੇਸਿਤਾਯ ਵਿਭਾਗਾਭਾਵਤੋ ਸਮਾਨੁਕਮ੍ਪਿਤਾ. ਕੁਲਾਨਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਸਂਸਟ੍ਠਤਾਦਯੋ ਕੁਲੂਪਕਾਦੀਨਵਾ. ਅਵ੍ਹਾਨਾਨਭਿਨਨ੍ਦਨਾਤਿ ਨਿਮਨ੍ਤਨਵਸੇਨ ਅਵ੍ਹਾਨਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਾ. ਅਭਿਹਾਰੇਨਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖਾਭਿਹਾਰੇਨ. ਸੇਰਿਚਾਰਨ੍ਤਿ ਯਥਾਰੁਚਿ ਵਿਚਰਣਂ.

ਇਤਿ ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ.

੫. ਏਕਾਸਨਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੮. ਨਾਨਾਸਨਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਅਨੇਕਸ੍ਮਿਂ ਆਸਨੇ ਭੋਜਨਂ, ਏਕਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਏਵ ਅਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਨਿਸਜ੍ਜਾਸੁ ਆਹਾਰਪਰਿਭੋਗਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਤਿਰੂਪਨ੍ਤਿ ਯੁਤ੍ਤਰੂਪਂ ਅਨੁਟ੍ਠਾਪਨੀਯਂ. ਵਤ੍ਤਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤਂ ਕਾਤੁਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਵਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਗਰੁਟ੍ਠਾਨੀਯੇ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ. ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਯਂ ਥੇਰਵਾਦਂ ਆਹ ‘‘ਆਸਨਂ ਵਾ ਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯ ਭੋਜਨਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਏਕਾਸਨਿਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਂ ਆਸਨਂ ਵਾ ਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਧੁਤਙ੍ਗਭੇਦਤੋ ਯਾਵ ਭੋਜਨਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਨ ਵੁਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਭੋਜਨਂ ਵਾ ਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯ ਧੁਤਙ੍ਗਭੇਦਤੋ, ਅਭੁਞ੍ਜਿਯਮਾਨਂ ਯਾਵ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਨਾਰਭਤਿ, ਤਾਵ ਵੁਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਤਯਿਦਂ ਦ੍ਵਯਂ ਇਧ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਤ੍ਤਕਰਣਂ ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਨ ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ. ‘‘ਭੇਸਜ੍ਜਤ੍ਥਮੇਵਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਭੋਗਵਸੇਨੇਵ ਸਪ੍ਪਿਆਦੀਨਿਪਿ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਤਾਤਿ ਅਰੋਗਤਾ. ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਤਾਤਿ ਅਕਿਚ੍ਛਜੀਵਿਤਾ ਸਰੀਰਦੁਕ੍ਖਾਭਾਵੋ. ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਲਹੁਪਰਿਵਤ੍ਤਿਤਾ. ਬਲਨ੍ਤਿ ਸਰੀਰਬਲਂ. ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋਤਿ ਸੁਖਵਿਹਾਰੋ. ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਬਹੁਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਭੁਞ੍ਜਨਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਵਿਕਾਰਪਟਿਕ੍ਖੇਪਪਦਂ. ਰੁਜਾਤਿ ਰੋਗਾ. ਨ ਕਮ੍ਮਮਤ੍ਤਨੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯੋਗਕਮ੍ਮਂ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ, ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਞ੍ਚ ਨ ਪਰਿਹਾਪੇਤਿ, ਬਹੁਸੋ ਭੋਜਨੇ ਅਬ੍ਯਾਵਟਭਾਵਤੋ, ਅਰੋਗਭਾਵਤੋ ਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਇਤਿ ਏਕਾਸਨਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ.

੬. ਪਤ੍ਤਪਿਣ੍ਡਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੯. ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ਪਟਿਕੂਲਸ੍ਸ ਭੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਗਣ੍ਹਨਮ੍ਪਿ ਸਿਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਗਣ੍ਹਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ‘‘ਏਕਭਾਜਨਮੇਵ ਗਣ੍ਹਾਮੀ’’ਤਿ ਬਹੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨ ਛਡ੍ਡੇਤਬ੍ਬਂ. ਨਾਨਾਰਸਤਣ੍ਹਾਵਿਨੋਦਨਨ੍ਤਿ ਨਾਨਾਰਸਭੋਜਨੇ ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਿਨੋਦਨਂ. ਅਤ੍ਰ ਅਤ੍ਰ ਨਾਨਾਭਾਜਨੇ ਠਿਤੇ ਨਾਨਾਰਸੇ ਇਚ੍ਛਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਤਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਤਾਯ ਪਹਾਨਂ. ਆਹਾਰੇ ਪਯੋਜਨਮਤ੍ਤਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਨਾਨਾਰਸੇ ਗੇਧਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਆਹਾਰੇ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਪਯੋਜਨਮਤ੍ਤਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਭਾਜਨੇਸੁ ਠਿਤਾਨਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਗਣ੍ਹਤੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸਾਭੋਗਤਾਯ ਸਿਯਾ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਭੋਜਿਤਾ, ਨ ਤਥਾ ਇਮਸ੍ਸ ਏਕਪਤ੍ਤਗਤਸਞ੍ਞਿਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਭੋਜਿਤਾ’’ਤਿ. ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਲੋਚਨੋਤਿ ਪਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਤਾਯ ਹੇਟ੍ਠਾਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ. ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ.

ਇਤਿ ਪਤ੍ਤਪਿਣ੍ਡਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ.

੭. ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੦. ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਂ ਉਪਨੀਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਤਂ ਅਤਿਰਿਤ੍ਤਂ ਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਅਤਿਰਿਤ੍ਤਭੋਜਨਂ. ਪੁਨ ਭੋਜਨਂ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਨ ਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਬ੍ਬਿਸਯਤ੍ਤਾ ਇਮਸ੍ਸ ਧੁਤਙ੍ਗਸ੍ਸ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਦਮਸ੍ਸ ਵਿਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਭੋਜਨੇਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਭੁਞ੍ਜਿਯਮਾਨੇ ਭੋਜਨੇ. ਤਦੇਵ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਂ. ਅਨਤਿਰਿਤ੍ਤਭੋਜਨਪਚ੍ਚਯਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਅਨਤਿਰਿਤ੍ਤਭੋਜਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਦੂਰੀਭਾਵੋ ਅਨਾਪਜ੍ਜਨਂ. ਓਦਰਿਕਤ੍ਤਂ ਘਸ੍ਮਰਭਾਵੋ ਕੁਚ੍ਛਿਪੂਰਕਤਾ, ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵੋ ਏਕਪਿਣ੍ਡੇਨਾਪਿ ਯਾਪਨਤੋ. ਨਿਰਾਮਿਸਸਨ੍ਨਿਧਿਤਾ ਨਿਹਿਤਸ੍ਸ ਅਭੁਞ੍ਜਨਤੋ. ਪੁਨ ਪਰਿਯੇਸਨਵਸੇਨ ਪਰਿਯੇਸਨਾਯ ਖੇਦਂ ਨ ਯਾਤਿ. ਅਭਿਸਲ੍ਲੇਖਕਾਨਂ ਸਨ੍ਤੋਸਗੁਣਾਦੀਨਂ ਵੁਦ੍ਧਿਯਾ ਸਞ੍ਜਨਨਂ ਸਨ੍ਤੋਸਗੁਣਾਦਿਵੁਡ੍ਢਿਸਞ੍ਜਨਨਂ. ਇਦਨ੍ਤਿ ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕਙ੍ਗਂ.

ਇਤਿ ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ.

੮. ਆਰਞ੍ਞਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੧. ਗਾਮਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨਂ ਪਹਾਯ ਅਰਞ੍ਞੇ ਅਰੁਣਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਗਾਮਨ੍ਤਂ, ਅਰਞ੍ਞਞ੍ਚ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪਚਾਰੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਗਾਮਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਗਾਮਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨਸ੍ਸ ‘‘ਗਾਮੋਯੇਵ ਗਾਮਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯੋ ਕੋਚਿ ਸਤ੍ਥੋਪਿ ਗਾਮੋ ਨਾਮਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਇਨ੍ਦਖੀਲਾਤਿ ਉਮ੍ਮਾਰਾ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਸ੍ਸ. ਵਿਨਯਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਰਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਂ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਪਾਰਾਜਿਕੇ (ਪਾਰਾ. ੯੨) ਆਗਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ‘‘ਗਾਮਾ ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਾ ਵਾ’’ਤਿ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਅਵਹਾਰਟ੍ਠਾਨਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਤਦੁਭਯਂ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਗਾਮਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਗਾਮੂਪਚਾਰੋ ਹਿ ਲੋਕੇ ਗਾਮਸਙ੍ਖਮੇਵ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ. ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਪਨ ਗਾਮਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਠਾਨਂ ਅਰਞ੍ਞਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ (ਵਿਭ. ੫੨੯) ਗਾਮਾ ‘‘ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਇਨ੍ਦਖੀਲਾ, ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਅਰਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਆਰਞ੍ਞਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ (ਪਾਰਾ. ੬੫੪) ‘‘ਪਞ੍ਚਧਨੁਸਤਿਕਂ ਪਚ੍ਛਿਮ’’ਨ੍ਤਿ ਆਗਤਂ ਆਰਞ੍ਞਿਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਸਨ੍ਧਾਯ. ਨ ਹਿ ਸੋ ਵਿਨਯਪਰਿਯਾਯਿਕੇ ‘‘ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਸਨਤੋ ਆਰਞ੍ਞਿਕੋ ਪਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨੋ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਯਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਤਸਂਵਣ੍ਣਨਾਤਿ ਇਧ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਕਥਾਵ ਪਮਾਣਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਆਗਤਮੇਵ ਲਕ੍ਖਣਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਂ ਆਰੋਪਿਤੇਨ ਆਚਰਿਯਧਨੁਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਮਿਨਨਵਿਧਿਂ ਆਹ. ਤੇਨੇਵ ਹਿ ਮਜ੍ਝਿਮਟ੍ਠਕਥਾਨਯੋਵ (ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੨੯੬) ਇਦਮੇਤ੍ਥ ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੋ.

ਤਤੋ ਤਤੋ ਮਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਖੁਦ੍ਦਕਮਗ੍ਗਂ ਪਿਦਹਤਿ. ਧੁਤਙ੍ਗਸੁਦ੍ਧਿਕੇਨ ਧੁਤਙ੍ਗਸੋਧਨਪਸੁਤੇਨ. ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਕਾਲੇਤਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਸ੍ਸ ਤਯੋਪਿ ਉਤੂ, ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਦ੍ਵੇ, ਮੁਦੁਕਸ੍ਸ ਏਕੋ ਉਤੁ. ਤਤ੍ਥਪਿ ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਨ ਭਿਜ੍ਜਤਿ ਸਉਸ੍ਸਾਹਤ੍ਤਾ. ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਿਥਿਲਭਾਵੇਨ ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਭਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਰਞ੍ਞਸਞ੍ਞਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਵਿਵੇਕਵਾਸਂ ਵਸਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਥਾਲਦ੍ਧੋਵ ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ ਸਾਤ੍ਥਕੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਮਨਸਿਕਾਰਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ‘‘ਭਬ੍ਬੋ…ਪੇ… ਰਕ੍ਖਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਸ੍ਸ ਆਰਞ੍ਞਿਕਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਵਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ ਆਪਾਥਮਨੁਪਗਮਨਤੋ. ਵਿਗਤਸਨ੍ਤਾਸੋ ਹੋਤਿ ਵਿਵੇਕਪਰਿਚਯਤੋ. ਜੀਵਿਤਨਿਕਨ੍ਤਿਂ ਜਹਤਿ ਬਹੁਪਰਿਸ੍ਸਯੇ ਅਰਞ੍ਞੇ ਨਿਵਾਸੇਨੇਵ ਮਰਣਭਯਸ੍ਸ ਦੂਰੀਕਰਣਤੋ. ਪਵਿਵੇਕਸੁਖਰਸਂ ਅਸ੍ਸਾਦੇਤਿ ਅਨੁਭਵਤਿ ਜਨਸਂਸਗ੍ਗਾਭਾਵਤੋ. ਆਰਾਧਯਨ੍ਤੋਤਿ ਅਨੁਨਯਨ੍ਤੋ. ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਵੇਕਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ ਆਰਞ੍ਞਿਕਙ੍ਗਯੋਗਿਨੋ ਵਾਹਨਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਵਸੇਸਧੁਤਾਯੁਧੋ’’ਤਿ, ਅਵਸਿਟ੍ਠਧੁਤਧਮ੍ਮਾਯੁਧੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਇਤਿ ਆਰਞ੍ਞਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ.

੯. ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੨. ਛਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਇਟ੍ਠਕਾਛਦਨਾਦੀਹਿ ਛਾਦਿਤਂ, ਆਵਸਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੀਮਨ੍ਤਰਿਕਰੁਕ੍ਖੋਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਰਾਜੂਨਂ ਰਜ੍ਜਸੀਮਾਯ ਠਿਤਰੁਕ੍ਖੋ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਤੇਸਂ ਰਾਜੂਨਂ ਬਲਕਾਯੋ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਯੁਦ੍ਧਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਚੋਰਾਪਿ ਪਾਰਿਪਨ੍ਥਿਕਾ ਸਮੋਸਰਨ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਸੁਖੇਨ ਨਿਸੀਦਿਤੁਂ ਨ ਦੇਨ੍ਤਿ. ਚੇਤਿਯਰੁਕ੍ਖੋ ‘‘ਦੇਵਤਾਧਿਟ੍ਠਿਤੋ’’ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤਰੁਕ੍ਖੋ ਪੂਜੇਤੁਂ ਉਪਗਤੇਹਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਅਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਨਿਯ੍ਯਾਸਰੁਕ੍ਖੋ ਸਜ੍ਜਰੁਕ੍ਖਾਦਿ. ਵਗ੍ਗੁਲਿਰੁਕ੍ਖੋ ਵਗ੍ਗੁਲਿਨਿਸੇਵਿਤੋ. ਸੀਮਨ੍ਤਰਿਕਰੁਕ੍ਖਾਦਯੋ ਸਪਰਿਸ੍ਸਯਾ, ਦੁਲ੍ਲਭਵਿਵੇਕਾ ਚਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਮੇ ਰੁਕ੍ਖੇ ਵਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਪਣ੍ਣਸਟਨ੍ਤਿ ਰੁਕ੍ਖਤੋ ਪਤਿਤਪਣ੍ਣਂ. ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇ ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤਬ੍ਬਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕਭਾਵਸ੍ਸ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਤ੍ਥਂ. ਛਨ੍ਨੇ ਵਾਸਕਪ੍ਪਨਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਾਦੀਨਮਤ੍ਥਾਯਪਿ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਅਰੁਣਂ ਉਟ੍ਠਾਪਿਤਮਤ੍ਤੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਤਰੁਪਣ੍ਣਵਿਕਾਰਦਸ੍ਸਨੇਨਾਤਿ ਅਭਿਕ੍ਖਣਂ ਤਰੂਸੁ, ਤਰੂਨਂ ਵਾ ਪਣ੍ਣੇਸੁ ਵਿਕਾਰਸ੍ਸ ਖਣਭਙ੍ਗਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨੇਨ. ਸੇਨਾਸਨਮਚ੍ਛੇਰਕਮ੍ਮਾਰਾਮਤਾਨਨ੍ਤਿ ਆਵਾਸਮਚ੍ਛਰਿਯਨਵਕਮ੍ਮਰਤਭਾਵਾਨਂ. ਦੇਵਤਾਹੀਤਿ ਰੁਕ੍ਖਦੇਵਤਾਹਿ. ਤਾਪਿ ਹਿ ਰੁਕ੍ਖਟ੍ਠਵਿਮਾਨੇਸੁ ਵਸਨ੍ਤਿਯੋ ਰੁਕ੍ਖੇਸੁ ਵਸਨ੍ਤਿ. ਅਯਮ੍ਪਿ ਰੁਕ੍ਖੇਤਿ ਸਹਵਾਸਿਤਾ. ਵਣ੍ਣਿਤੋਤਿ ‘‘ਅਪ੍ਪਾਨਿ ਚੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਸਂਸਿਤੋ. ‘‘ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਸੇਨਾਸਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੭੩, ੧੨੮) ਏਵਂ ਨਿਸ੍ਸਯੋਤਿ ਚ ਭਾਸਿਤੋ. ਅਭਿਰਤ੍ਤਾਨਿ ਤਰੁਣਕਾਲੇ, ਨੀਲਾਨਿ ਮਜ੍ਝਿਮਕਾਲੇ, ਪਣ੍ਡੂਨਿ ਜਿਣ੍ਣਕਾਲੇ. ਪਤਿਤਾਨਿ ਮਿਲਾਯਨਵਸੇਨ. ਏਵਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਤਰੁਪਣ੍ਣਾਨਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਏਵ ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਂ ਪਨੂਦਤਿ ਪਜਹਤਿ, ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾ ਏਵਸ੍ਸ ਸਣ੍ਠਾਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਭਗਵਤੋ ਜਾਤਿਬੋਧਿਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪਵਤ੍ਤਨਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨਿ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇਯੇਵ ਜਾਤਾਨਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਦਾਯਜ੍ਜਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲ’’ਨ੍ਤਿ.

ਇਤਿ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ.

੧੦. ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੩. ‘‘ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਾਮੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇ ਵੁਤ੍ਤੇ ਛਨ੍ਨਂ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਛਨ੍ਨਞ੍ਚ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਞ੍ਚ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਾਮੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਧੁਤਙ੍ਗਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਟਿਯੋਗਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਹਿ ਸਮਾਦਾਨਂ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਨੋ ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ. ‘‘ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਾਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਨ੍ਤੇਨਾਪਿ ਉਪੋਸਥਦਿਵਸਾਦੀਸੁ ਸੁਣਨ੍ਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਾਨੁਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ ਤੇਹਿ ਯਾਚਿਤੇਨ ਛਨ੍ਨਂ ਪਵਿਸਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਪਨ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੋਵ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕਸ੍ਸਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਉਪੋਸਥਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਾਯ. ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਪਰੇਸਂ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਦੇਨ੍ਤੇਨ. ਉਦ੍ਦਿਸਾਪੇਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਸਯਂ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇਨ. ਮਗ੍ਗਮਜ੍ਝੇ ਠਿਤਂ ਸਾਲਨ੍ਤਿ ਸੀਹਲ਼ਦੀਪੇ ਵਿਯ ਮਗ੍ਗਾ ਅਨੋਕ੍ਕਮ੍ਮ ਉਜੁਕਮੇਵ ਪਵਿਸਿਤਬ੍ਬਸਾਲਂ. ਵੇਗੇਨ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ ਅਸਾਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ. ਯਾਵ ਵਸ੍ਸੂਪਰਮਾ ਠਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਤਾਵ ਧੁਤਙ੍ਗਭੇਦੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ. ਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸ ਪਨ ਪਬ੍ਭਾਰਸਦਿਸੋ ਪਬ੍ਬਤਪਦੇਸੋ. ਅਚ੍ਛਨ੍ਨਮਰਿਯਾਦਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਵਸ੍ਸੋਦਕਂ ਅਨ੍ਤੋ ਨ ਪਵਿਸਤਿ, ਏਵਂ ਛਦਨਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਉਪਰਿ ਅਕਤਮਰਿਯਾਦਂ. ਅਨ੍ਤੋ ਪਨ ਪਬ੍ਭਾਰਸ੍ਸ ਵਸ੍ਸੋਦਕਂ ਪਵਿਸਤਿ ਚੇ, ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਸਙ੍ਖੇਪਮੇਵਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਵਿਸਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸਾਖਾਮਣ੍ਡਪੋਤਿ ਰੁਕ੍ਖਸਾਖਾਹਿ ਵਿਰਲ਼ਚ੍ਛਨ੍ਨਮਣ੍ਡਪੋ. ਪੀਠਪਟੋ ਖਲਿਤ੍ਥਦ੍ਧਸਾਟਕੋ.

ਪਵਿਟ੍ਠਕ੍ਖਣੇ ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਭਿਜ੍ਜਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਬ੍ਭਾਰਾਦਿਕੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਜਾਨਿਤ੍ਵਾਤਿ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਾਦਿਅਤ੍ਥਂ ਛਨ੍ਨਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਅਰੁਣੋ ਉਟ੍ਠਹਤੀ’’ਤਿ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇਪਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਤ੍ਥੇਵ ਨਿਵਾਸਫਾਸੁਕਤਾਤਿ ਸਿਯਾ ਤਤ੍ਥ ਆਸਙ੍ਗਪੁਬ੍ਬਕੋ ਆਵਾਸਪਲਿਬੋਧੋ, ਨ ਪਨ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇਤਿ ਇਧੇਵ ਆਵਾਸਪਲਿਬੋਧੁਪਚ੍ਛੇਦੋ ਆਨਿਸਂਸੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਪਸਂਸਾਯਾਨੁਰੂਪਤਾਤਿ ਅਨਿਕੇਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪਸਂਸਾਯ ਅਨਾਲਯਭਾਵੇਨ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਤਾ. ਨਿਸ੍ਸਙ੍ਗਤਾਤਿ ਆਵਾਸਪਰਿਗ੍ਗਹਾਭਾਵੇਨੇਵ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸ੍ਸਙ੍ਗਤਾ. ਅਸੁਕਦਿਸਾਯ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨੇਵ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਏਦਿਸਸ੍ਸ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੋ. ਮਿਗਭੂਤੇਨਾਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਾਭਾਵੇਨ ਮਿਗਸ੍ਸ ਵਿਯ ਭੂਤੇਨ. ਸਿਤੋਤਿ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ. ਵਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਲਭਤਿ.

ਇਤਿ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ.

੧੧. ਸੋਸਾਨਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੪. ਨ ਸੁਸਾਨਨ੍ਤਿ ਅਸੁਸਾਨਂ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਨ-ਕਾਰੋ, ਸੁਸਾਨਲਕ੍ਖਣਰਹਿਤਂ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਸੁਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਵਤ੍ਥਪਿਤਮਤ੍ਤੇ ਠਾਨੇ ਨ ਵਸਿਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਨਾਮਮਤ੍ਤੇਨ ਸੁਸਾਨਲਕ੍ਖਣਂ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਝਾਪਿਤਕਾਲਤੋ ਪਨ ਪਟ੍ਠਾਯ…ਪੇ… ਸੁਸਾਨਮੇਵ ਛਵੇਨ ਸਯਿਤਮਤ੍ਤਾਯ ਸੁਸਾਨਲਕ੍ਖਣਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਛਵਸਯਨਂ ਹਿ ‘‘ਸੁਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਸੋਸਾਨਿਕੇਨ ਨਾਮ ਅਪ੍ਪਕਿਚ੍ਚੇਨ ਸਲ੍ਲਹੁਕਵੁਤ੍ਤਿਨਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਵਸਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਗਰੁਕਨ੍ਤਿ ਦੁਪ੍ਪਰਿਹਾਰਂ. ਤਮੇਵ ਹਿ ਦੁਪ੍ਪਰਿਹਾਰਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਰਿਸ੍ਸਯਵਿਘਾਤਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ‘‘ਸੁਸਾਨਂ ਨਾਮ ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸ੍ਸੇਯ੍ਯਕ’’ਨ੍ਤਿ ਚੋਰਾ ਕਤਕਮ੍ਮਾਪਿ ਅਕਤਕਮ੍ਮਾਪਿ ਓਸਰਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਚੋਰੇਸੁ ਭਣ੍ਡਸਾਮਿਕੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਮੀਪੇ ਭਣ੍ਡਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਪਲਾਤੇਸੁ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ‘‘ਚੋਰੋ’’ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੋਥੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਹਾਰੇ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰਂ ਵਾ ਗੋਚਰਗਾਮੇ ਰਞ੍ਞਾ ਨਿਯੁਤ੍ਤਂ ਰਾਜਯੁਤ੍ਤਕਂ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੋਸਾਨਿਕਭਾਵਂ ਜਾਨਾਪੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਤਾਦਿਸੋ, ਅਞ੍ਞੋ ਵਾ ਪਰਿਸ੍ਸਯੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੇਨ ਵਸਿਤਬ੍ਬਂ. ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਦਾ ਆਲ਼ਹਨਂ ਅਭਿਮੁਖਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਦਾਪਿ ਸਂਵੇਗਜਨਨਤ੍ਥਂ ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਦ੍ਧਕ੍ਖਿਕੇਨ ਆਲ਼ਹਨਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਉਪ੍ਪਥਮਗ੍ਗੇਨ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੋਸਾਨਿਕਭਾਵਸ੍ਸ ਅਪਾਕਟਭਾਵਤ੍ਥਂ. ਆਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸੁਸਾਨੇ ‘‘ਅਯਂ ਵਮ੍ਮਿਕੋ, ਅਯਂ ਰੁਕ੍ਖੋ, ਅਯਂ ਖਾਣੁਕੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਦਿਵਾਯੇਵ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਭਯਾਨਕਨ੍ਤਿ ਭਯਜਨਕਂ ਵਮ੍ਮਿਕਾਦਿਂ. ਕੇਨਚਿ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਸਾਣਾਦਿਨਾ ਆਸਨ੍ਨੇ ਵਿਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਪਹਰਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਿਲਪਿਟ੍ਠਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਲਲਂ. ਮਾਸਮਿਸ੍ਸਂ ਭਤ੍ਤਂ ਮਾਸਭਤ੍ਤਂ. ਗੁਲ਼ਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਤਿਲਸਂਗੁਲ਼ਿਕਾਦਿਘਨਪੂਵਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਕੁਲਗੇਹਂ ਨ ਪਵਿਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪੇਤਧੂਮੇਨ ਵਾਸਿਤਤ੍ਤਾ, ਪਿਸਾਚਾਨੁਬਨ੍ਧਤ੍ਤਾ ਚ ਕੁਲਗੇਹਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਨ ਪਵਿਸਿਤਬ੍ਬਂ. ਦੇਵਸਿਕਂ ਛਵਡਾਹੋ ਧੁਵਡਾਹੋ. ਮਤਞਾਤਕਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦੇਵਸਿਕਂ ਰੋਦਨਂ ਧੁਵਰੋਦਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਝਾਪਿਤਕਾਲਤੋ ਪਨ ਪਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ. ‘‘ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮੇ ਪਟਿਕ੍ਕਮਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਸੁਸਾਨਂ ਅਗਤਦਿਵਸੇ’’ਤਿ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਭਾਣਕਾ.

ਸੁਸਾਨੇ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਸਿਵਥਿਕਦਸ੍ਸਨੇਨ ਮਰਣਸ੍ਸਤਿਪਟਿਲਾਭੋ. ਤਤੋ ਏਵ ਅਪ੍ਪਮਾਦਵਿਹਾਰਿਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਛਡ੍ਡਿਤਸ੍ਸ ਮਤਕਲ਼ੇਵਰਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਾਧਿਗਮੋ. ਤਤੋ ਏਵ ਕਾਮਰਾਗਵਿਨੋਦਨਂ. ਬਹੁਲਂ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਸੁਚਿਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਜੇਗੁਚ੍ਛਭਾਵਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਤੋ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਕਾਯਸਭਾਵਦਸ੍ਸਨਂ. ਤਤੋ ਮਰਣਸ੍ਸਤਿਪਟਿਲਾਭਤੋ ਚ ਸਂਵੇਗਬਹੁਲਤਾ. ਬ੍ਯਾਧਿਕਾਨਂ, ਜਰਾਜਿਣ੍ਣਾਨਞ੍ਚ ਮਤਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਆਰੋਗ੍ਯਯੋਬ੍ਬਨਜੀਵਿਤਮਦਪ੍ਪਹਾਨਂ. ਖੁਦ੍ਦਕਸ੍ਸ, ਮਹਤੋ ਚ ਭਯਸ੍ਸ ਅਭਿਭਵਨਤੋ ਭਯਭੇਰਵਸਹਨਤਾ. ਸਂਵਿਗ੍ਗਸ੍ਸ ਯੋਨਿਸੋ ਪਦਹਨਂ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਗਰੁਭਾਵਨੀਯਤਾ. ਨਿਦ੍ਦਾਗਤਮ੍ਪੀਤਿ ਸੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ, ਸੁਪਿਨਨ੍ਤੇਪੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਇਤਿ ਸੋਸਾਨਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ.

੧੨. ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੫. ਸੇਨਾਸਨਗਾਹਣੇ ਪਰੇ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਹਣਂ, ‘‘ਇਦਂ ਸੁਨ੍ਦਰਂ, ਇਦਂ ਨ ਸੁਨ੍ਦਰ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਨਾ, ਓਲੋਕਨਾ ਚ ਸੇਨਾਸਨਲੋਲੁਪ੍ਪਂ. ਤੁਟ੍ਠਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤੁਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਪਰਿਯਨ੍ਤਭਾਵੇਨ ਦੂਰੇਤਿ ਵਾ ਬਹੂਨਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਂ ਅਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨੇਤਿ ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਪੁਚ੍ਛਨੇਨਪਿਸ੍ਸ ਧੁਤਙ੍ਗਸ੍ਸ ਸਂਕਿਲਿਸ੍ਸਨਤੋ. ਓਲੋਕੇਤੁਨ੍ਤਿ ਲੋਲੁਪ੍ਪਵਸੇਨ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ. ਸਚਸ੍ਸ ਤਂ ਨ ਰੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਅਸ੍ਸ ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕਸ੍ਸ ਤਂ ਯਥਾਗਾਹਿਤਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਅਫਾਸੁਕਭਾਵੇਨ ਸਚੇ ਨ ਰੁਚ੍ਚਤਿ, ਮੁਦੁਕਸ੍ਸ ਅਸਤਿ ਰੋਗੇ ਯਥਾਗਾਹਿਤਂ ਪਹਾਯ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨਸ੍ਸ ਗਹਣਂ ਲੋਲੁਪ੍ਪਂ, ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕਨਾ, ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਨਾ. ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਹਣੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ.

ਉਪਟ੍ਠਾਪਨੀਯਾਨਮ੍ਪਿ ਅਨੁਟ੍ਠਾਪਨੇਨ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨਂ ਹਿਤੇਸਿਤਾ. ਤਾਯ ਕਰੁਣਾਵਿਹਾਰਾਨੁਗੁਣਤਾ. ਸੁਨ੍ਦਰਾਸੁਨ੍ਦਰਵਿਭਾਗਾਕਰਣਤੋ ਹੀਨਪਣੀਤਵਿਕਪ੍ਪਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ. ਤੇਨ ਤਾਦਿਲਕ੍ਖਣਾਨੁਗੁਣਤਾ. ਤਤੋ ਏਵ ਅਨੁਰੋਧਵਿਰੋਧਪ੍ਪਹਾਨਂ. ਦ੍ਵਾਰਪਿਦਹਨਂ ਓਕਾਸਾਦਾਨਤੋ. ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਰਾਮਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਗਾਹਿਤੇ ਯਥਾਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ਸੇਨਾਸਨੇ ਅਭਿਰਤਭਾਵਂ.

ਇਤਿ ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ.

੧੩. ਨੇਸਜ੍ਜਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੬. ਸੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਇਰਿਯਾਪਥਲਕ੍ਖਣਂ ਸੇਯ੍ਯਂ. ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨੇਵ ਹਿ ਤਦਤ੍ਥਾ ‘‘ਮਞ੍ਚੋ ਭਿਸੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕਾ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੨੧, ੩੨੨) ਸੇਯ੍ਯਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ‘‘ਨੇਸਜ੍ਜਿਕੋ’’ਤਿ ਚ ਸਯਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਏਵ ਵਿਹਰਿਤੁਂ ਸੀਲਮਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ਸੇਯ੍ਯਾ ਏਵੇਤ੍ਥ ਪਟਿਯੋਗਿਨੀ, ਨ ਇਤਰੇ ਤਥਾ ਅਨਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ, ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ ਚ. ਕੋਸਜ੍ਜਪਕ੍ਖਿਯੋ ਹਿ ਇਰਿਯਾਪਥੋ ਇਧ ਪਟਿਯੋਗਿਭਾਵੇਨ ਇਚ੍ਛਿਤੋ, ਨ ਇਤਰੇ. ਨ ਚ ਸਕ੍ਕਾ ਠਾਨਗਮਨੇਹਿ ਵਿਨਾ ਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਏਵ ਯਾਪੇਤੁਂ ਤਥਾ ਪਵਤ੍ਤੇਤੁਨ੍ਤਿ ਸੇਯ੍ਯਾਵੇਤ੍ਥ ਪਟਿਯੋਗਿਨੀ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤੇਨ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਚਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਂ ਨ ‘‘ਨੇਸਜ੍ਜਿਕੋ ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸੀਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਰਿਯਾਪਥਨ੍ਤਰਾਨੁਗ੍ਗਹਿਤੋ ਹਿ ਕਾਯੋ ਮਨਸਿਕਾਰਕ੍ਖਮੋ ਹੋਤਿ.

ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਾਦਾ, ਪਿਟ੍ਠਿਅਪਸ੍ਸਯੋ ਚਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗੋ. ਚਤੂਹਿ ਅਟ੍ਟਨੀਹਿ, ਪਿਟ੍ਠਿਅਪਸ੍ਸਯੇਨ ਚ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗੋਤਿ ਅਪਰੇ. ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਪਿਟ੍ਠਿਪਸ੍ਸੇ ਚ ਯਥਾਸੁਖਂ ਅਪਸ੍ਸਾਯ ਵਿਹਰਤੋ ਨੇਸਜ੍ਜਿਕਸ੍ਸ ‘‘ਅਨੇਸਜ੍ਜਿਕਤੋ ਕੋ ਵਿਸੇਸੋ’’ਤਿ ਗਾਹਂ ਨਿਵਾਰੇਤੁਂ ਅਭਯਤ੍ਥੇਰੋ ਨਿਦਸ੍ਸਿਤੋ ‘‘ਥੇਰੋ ਅਨਾਗਾਮੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ’’ਤਿ.

ਉਪਚ੍ਛੇਦੀਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਉਪਚ੍ਛੇਦਨਨ੍ਤਿ ਵਿਨਿਬਨ੍ਧੁਪਚ੍ਛੇਦਸ੍ਸ ਸਾਧਕਤਮਭਾਵੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਬ੍ਬਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨੁਯੋਗਸਪ੍ਪਾਯਤਾ ਅਲੀਨਾਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਪਕ੍ਖਿਕਤ੍ਤਾ ਨਿਸਜ੍ਜਾਯ. ਤਤੋ ਏਵ ਪਾਸਾਦਿਕਇਰਿਯਾਪਥਤਾ. ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਾਨੁਕੂਲਤਾ ਵੀਰਿਯਸਮਤਾਯੋਜਨਸ੍ਸ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਤਾ. ਤਤੋ ਏਵ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੁਬ੍ਰੂਹਨਤਾ. ਪਣਿਧਾਯਾਤਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ. ਤਨੁਨ੍ਤਿ ਉਪਰਿਮਕਾਯਂ. ਵਿਕਮ੍ਪੇਤੀਤਿ ਚਾਲੇਤਿ, ਇਚ੍ਛਾਵਿਘਾਤਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵਤਨ੍ਤਿ ਧੁਤਙ੍ਗਂ.

ਇਤਿ ਨੇਸਜ੍ਜਿਕਙ੍ਗਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ.

ਧੁਤਙ੍ਗਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੭. ਸੇਕ੍ਖਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸਿਯਾ ਕੁਸਲਾਨਿ, ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸਿਯਾ ਅਬ੍ਯਾਕਤਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਸੇਕ੍ਖਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਪੂਰਣਤ੍ਥਂ, ਖੀਣਾਸਵਾ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਤ੍ਥਂ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਿ. ਅਕੁਸਲਮ੍ਪਿ ਧੁਤਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੇਨਾਪਿ ਧੁਤਙ੍ਗਸੇਵਨਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਯੇਨ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਆਰਞ੍ਞਿਕਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਲਕ੍ਖਣਾਭਾਵਤੋ. ਯਂ ਹਿਦਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਧੁਨਨਤੋ ਧੁਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ, ਞਾਣਸ੍ਸ, ਚੇਤਨਾਯ ਵਾ ਅਙ੍ਗਤ੍ਤਂ, ਨ ਤਂ ਅਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਰਞ੍ਞਵਾਸਾਦਿਮਤ੍ਤੇਨ ਆਰਞ੍ਞਿਕਾਦਯੋ ਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਆਰਞ੍ਞਿਕਙ੍ਗਾਦੀਨਿ ਪਨ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਮਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਇਮਾਨੀਤਿ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਚਨਤ੍ਥਨਿਦ੍ਦੇਸੇ. ਨ ਚ ਅਕੁਸਲੇਨ ਕੋਚਿ ਧੁਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਧੁਨਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਏਤਾਨਿ ਸਮਾਦਾਨਾਨਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ, ਏਤੇਨ ਪਠਮੇਨਾਪਿ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਅਕੁਸਲਂ ਧੁਤਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨ ਚ ਅਕੁਸਲਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਧੁਨਾਤੀਤਿ ਅਕੁਸਲਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਾਪਂ ਨ ਚ ਧੁਨਾਤਿ ਏਵ ਅਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ. ਯੇਸਂ ਸਮਾਦਾਨਾਨਂ ਤਂ ਅਕੁਸਲਂ ਞਾਣਂ ਵਿਯ ਅਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਤਾਨਿ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯੁਂ. ਇਮਿਨਾ ਦੁਤਿਯੇਨਾਪਿ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਅਕੁਸਲਂ ਧੁਤਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨਾਪਿ ਅਕੁਸਲਨ੍ਤਿਆਦਿ ਤਤਿਯਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪਵਸੇਨ ਯੋਜਨਾ. ਤਸ੍ਮਾਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਗਮਨਂ.

ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਅਭਯਗਿਰਿਵਾਸਿਕੇ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤੇ ਹਿ ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਨਾਮ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਸਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਧੁਨਨਟ੍ਠੋਪਿ ਨ ਸਿਯਾ, ਸਮਾਦਾਤਬ੍ਬਤਾ ਚਾਤਿ ਤੇਸਂ ਵਚਨਂ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕੁਸਲਤ੍ਤਿਕਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਕ੍ਖੇ ਏਤੇ ਦੋਸਾ ਦੁਨ੍ਨਿਵਾਰਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਤੇਸਂ ਵਚਨਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਵੁਤ੍ਤਨਯੋ ਚੇਤਨਾਪਕ੍ਖੋਯੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਏਤੇ ਧੁਤਗੁਣਾ ਕੁਸਲਤ੍ਤਿਕੇ ਪਠਮਤਤਿਯਪਦਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਿਯਾ ਸੁਖਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ, ਸਿਯਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ, ਸਿਯਾ ਵਿਪਾਕਧਮ੍ਮਧਮ੍ਮਾ, ਸਿਯਾ ਨੇਵਵਿਪਾਕਨਵਿਪਾਕਧਮ੍ਮਧਮ੍ਮਾ, ਸਿਯਾ ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨੁਪਾਦਾਨਿਯਾ, ਸਿਯਾ ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾਤਿ ਏਵਂ ਸੇਸਤਿਕਦੁਕਪਦੇਹਿਪਿ ਨੇਸਂ ਯਥਾਰਹਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਵਿਭਾਵੇਤਬ੍ਬੋ.

ਕਾਮਂ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਅਰਹਾ ਧੁਤਕਿਲੇਸੋ, ਇਧ ਪਨ ਧੁਤਙ੍ਗਸੇਵਨਾਮੁਖੇਨ ਕਿਲੇਸੇ ਵਿਧੁਨਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ ਖੀਣਾਸਵੋ ‘‘ਧੁਤਕਿਲੇਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਤਥਾ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਕਿਲੇਸਧੁਨਨੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਵਿਸੇਸਤੋ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗੋ. ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਪਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਾਦਿ. ਹੇਟ੍ਠਿਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਧੁਤਙ੍ਗਚੇਤਨਾਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਞਾਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਧੁਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਧੁਤਵਾਦੇ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬੇ ਯਸ੍ਮਾ ਧੁਤਵਾਦਭੇਦੇਨ ਧੁਤੋ ਵਿਯ ਧੁਤਭੇਦੇਨ ਧੁਤਵਾਦੋਪਿ ਦੁਵਿਧੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ, ਤਦੁਭਯਪਟਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਚ ਵਸੇਨ ਚਤੁਕ੍ਕਮੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਧੁਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤਯਿਦਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤੋ, ਤਸ੍ਸ ‘‘ਸੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਧੁਤਧਮ੍ਮਾ ਨਾਮਾਤਿ ਧੁਤਙ੍ਗਸੇਵਨਾਯ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾਨਂ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਧੁਨਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ‘‘ਧੁਤੋ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਾਯ ਧੁਤਙ੍ਗਚੇਤਨਾਯ ਉਪਕਾਰਕਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਧੁਤਧਮ੍ਮਾ ਨਾਮ. ਅਸਮ੍ਪਤ੍ਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਅਲੁਬ੍ਭਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਤਾ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਲੋਭੋ. ਪਚ੍ਚਯਗੇਧਾਦਿਹੇਤੁਕਾਨਂ ਲੋਲਤਾਦੀਨਂ ਸਂਕਿਲੇਸਾਨਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਲਿਖਨਤੋ ਛੇਦਨਤੋ ਗਣਸਙ੍ਗਣਿਕਾਦਿਭੇਦਤੋ ਸਂਸਗ੍ਗਤੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਵੇਚਨਤੋ ਸਲ੍ਲੇਖਤਾ ਪਵਿਵੇਕਤਾ ਚ ਅਲੋਭੋ ਅਮੋਹੋਤਿ ਇਮੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਨੁਪਤਨ੍ਤਿ ਤਦਨ੍ਤੋਗਧਾ ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਦੁਭਯਸ੍ਸੇਵ ਪਵਤ੍ਤਿਵਿਸੇਸਭਾਵਤੋ. ਇਮੇਹਿ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਤ੍ਥੀ ਇਦਮਤ੍ਥੀ, ਯੇਨ ਞਾਣੇਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਨਾਮ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਙ੍ਗਾਦੀਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਧੁਤਗੁਣੇ ਸਮਾਦਿਯਤਿ ਚੇਵ ਪਰਿਹਰਤਿ ਚ, ਤਂ ਞਾਣਂ ਇਦਮਤ੍ਥਿਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਦਮਤ੍ਥਿਤਾ ਞਾਣਮੇਵਾ’’ਤਿ. ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਤ੍ਥੂਸੂਤਿ ਗਹਪਤਿਚੀਵਰਾਦੀਸੁ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਧੁਤਙ੍ਗੇਹਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਵਤ੍ਥੂਸੁ. ਲੋਭਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਂ. ਤੇਸ੍ਵੇਵ ਵਾਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਤ੍ਥੂਸੁ ਏਵ. ਆਦੀਨਵਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਨ੍ਤਿ ਆਰਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਪਰਾਧੀਨਵੁਤ੍ਤਿਚੋਰਭਯਾਦਿਆਦੀਨਵਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਂ. ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾਨਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਨਿਚ੍ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਰਿਭੋਗਵਸੇਨ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾਨਂ ਸੁਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸਅਤ੍ਥਰਣਪਾਵੁਰਣਾਦੀਨਂ. ਪਟਿਸੇਵਨਮੁਖੇਨਾਤਿ ਪਟਿਸੇਵਨਦ੍ਵਾਰੇਨ, ਤੇਨ ਲੇਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਤਿਸਲ੍ਲੇਖਮੁਖੇਨਾਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਸਲ੍ਲੇਖਪਟਿਪਤ੍ਤਿਮੁਖੇਨ, ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਨਕਾਨਮ੍ਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨਵਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸੁਖੁਮਕਰਣਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਰਾਗੋ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਨ ਲਭਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਾਪਟਿਪਦਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਰਾਗੋ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤੀ’’ਤਿ. ਸਲ੍ਲੇਖੋ ਨਾਮ ਸਮ੍ਪਜਾਨਸ੍ਸ ਹੋਤਿ, ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞੇ ਮੋਹੋ ਅਪਤਿਟ੍ਠੋਵ ਅਪ੍ਪਮਾਦਸਮ੍ਭਵਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਲ੍ਲੇਖਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੋਹੋ ਪਹੀਯਤੀ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤੇਸੁ ਧੁਤਙ੍ਗੇਸੁ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਅਰਞ੍ਞਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇਸੁ.

ਸੀਸਙ੍ਗਾਨੀਤਿ ਸੀਸਭੂਤਾਨਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ, ਪਰੇਸਮ੍ਪਿ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਨਾਨਨ੍ਤਰਿਕਤਾਯ, ਸੁਕਰਤਾਯ ਚ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ ਉਤ੍ਤਮਙ੍ਗਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਙ੍ਗਾਨੀਤਿ ਕੇਹਿਚਿ ਸਮ੍ਭੇਦਰਹਿਤਾਨਿ, ਵਿਸੁਂਯੇਵ ਅਙ੍ਗਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਡ੍ਢਤਿ ਰਾਗਚਰਿਤਸ੍ਸ ਮੋਹਚਰਿਤਸ੍ਸ ਦੋਸਚਰਿਤਸ੍ਸਾਪਿ, ਤਂ ਏਕਚ੍ਚਂ ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਹਾਯਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਸੁਕੁਮਾਰਭਾਵੇਨਲੂਖਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਅਸਹਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਵਡ੍ਢਤੇਵ ਮਹਾਪੁਰਿਸਜਾਤਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨ ਵਡ੍ਢਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਰਹਿਤਸ੍ਸ. ਏਕਮੇਵ ਹਿ ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਯਥਾ ਕਿਲੇਸਧੁਨਨਟ੍ਠੇਨ, ਏਵਂ ਚੇਤਨਾਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮਾਦਾਨਚੇਤਨਾ’’ਤਿ.

ਤੇਰਸਾਪਿ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਸਮਾਦਾਯ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਾਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਵਸੇਨ ‘‘ਦ੍ਵਾਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਤੇਰਸਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਪਰਿਹਰਣਸ੍ਸ ਏਕਜ੍ਝਂਯੇਵ ਸਮ੍ਭਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਚੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨ ਸਬ੍ਬਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਥਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕਙ੍ਗਂ? ‘‘ਛਨ੍ਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਾਮਿ, ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕਙ੍ਗਂ ਸਮਾਦਿਯਾਮੀ’’ਤਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੩੨) ਵਚਨਤੋ ਛਨ੍ਨੇ ਅਰੁਣਂ ਉਟ੍ਠਾਪਿਤਮਤ੍ਤੇ ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਭਿਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਭੇਦਹੇਤੁਨੋ ਅਭਾਵੇਨ ਤਮ੍ਪਿ ਅਰੋਗਮੇਵ. ਤਥਾ ਸੇਨਾਸਨਲੋਲੁਪ੍ਪਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਨ ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਆਰਞ੍ਞਿਕਙ੍ਗਂ ਗਣਮ੍ਹਾ ਓਹੀਯਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ (ਪਾਚਿ. ੬੯੧-੬੯੨) ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕਙ੍ਗਂ ਅਨਤਿਰਿਤ੍ਤਭੋਜਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ (ਪਾਚਿ. ੨੩੮-੨੪੦). ਪਵਾਰਿਤਾਯ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਅਤਿਰਿਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਕਪ੍ਪਿਯੇ ਚ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਲੋਲਤਾਪਹਾਨਾਯ ਧੁਤਙ੍ਗਸਮਾਦਾਨਂ, ਨ ਅਕਪ੍ਪਿਯੇ, ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨੇਵ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਅਟ੍ਠੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਸਂਕਚ੍ਚਿਕਚੀਵਰਾਦੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਞ੍ਚਪਿ ਤਿਚੀਵਰਸਙ੍ਖਮੇਵ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਸੂਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਤੇਰਸਸੁ ਤਿਚੀਵਰਾਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਨਯਕਮ੍ਮਾਭਾਵਤੋ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤੇਚੀਵਰਿਕਙ੍ਗਂ ਦ੍ਵਾਦਸ ਸਾਮਣੇਰਾਨਂ. ਸਤ੍ਤਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਅਟ੍ਠਸੁ ਏਕਂ ਪਹਾਯ ਸਤ੍ਤ ਤਿਚੀਵਰਾਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਨਯਕਮ੍ਮਾਭਾਵਤੋ. ‘‘ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤੇਚੀਵਰਿਕਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਇਮਂ ਅਨੁਵਤ੍ਤਮਾਨਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਤ੍ਤ ਸਿਕ੍ਖਮਾਨਸਾਮਣੇਰੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਤਿਰੂਪਾਨੀਤਿ ਉਪਾਸਕਭਾਵਸ੍ਸ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਾਨਿ.

ਧੁਤਙ੍ਗਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਇਤਿ ਦੁਤਿਯਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਣ੍ਣਨਾ.

੩. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਗ੍ਗਹਣਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੩੮. ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਦੀਹੀਤਿ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਸਲ੍ਲੇਖਪਵਿਵੇਕਾਪਚਯਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਾਦੀਹਿ. ਪਰਿਯੋਦਾਤੇਤਿ ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧੇ ਨਿਰੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੀਲੇਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲੇ. ‘‘ਚਿਤ੍ਤਂ ਭਾਵਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਮੇਵ ਦੇਸਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਅਤਿਸਙ੍ਖੇਪਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਕੋ ਸਮਾਧੀਤਿ ਸਰੂਪਪੁਚ੍ਛਾ. ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਸਮਾਧੀਤਿ ਕੇਨ ਅਤ੍ਥੇਨ ਸਮਾਧੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ‘‘ਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਪਦਂ ਕਂ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਤ੍ਥਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਤਿਵਿਧੋਤਿ ਪਭੇਦਪੁਚ੍ਛਾ.

‘‘ਕੋ ਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਕਾਮਞ੍ਚਾਯਂ ਸਰੂਪਪੁਚ੍ਛਾ, ਵਿਭਾਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ਪਨ ਸਰੂਪਵਿਭਾਵਨਂ ਵਿਭਾਗਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਵਿਭਾਗੋ ਤਾਵ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬੋ. ਤਂਦਸ੍ਸਨੇ ਚ ਅਯਮਾਦੀਨਵੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਮਾਧਿ ਬਹੁਵਿਧੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਬਹੁਵਿਧੋਤਿ ਕੁਸਲਾਦਿਵਸੇਨ ਅਨੇਕਵਿਧੋ. ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕੋਤਿ ਆਲਮ੍ਬਨਮਨਸਿਕਾਰਛਨ੍ਦਪਣਿਧਿਅਧਿਮੋਕ੍ਖਅਭਿਨੀਹਾਰਸਞ੍ਞਾਨਾਨਤ੍ਤਾਦਿਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੋ. ਨ ਸਾਧੇਯ੍ਯਾਤਿ ਲੋਕਿਯਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਥੋ, ਤਞ੍ਚ ਨ ਸਾਧੇਯ੍ਯ. ਝਾਨਵਿਮੋਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਹਿ ਸਮਾਧਿਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਲਬ੍ਭਮਾਨੇਹਿ ਵਿਭਾਗੇਹਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਕਰਿਯਮਾਨੇ ਝਾਨਵਿਭਙ੍ਗਾਦੀਸੁ (ਵਿਭ. ੫੦੮ ਆਦਯੋ) ਆਗਤੋ ਸਬ੍ਬੋ ਸਮਾਧਿਪਭੇਦੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬੋ ਸਿਯਾ. ਤਥਾ ਚ ਸਤਿ ਯ੍ਵਾਯਂ ਲੋਕਿਯਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਵਿਧਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਯ ਓਕਾਸੋਵ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਕਿਞ੍ਚ ਯੇਨਸ੍ਸ ਤਿਕਚਤੁਕ੍ਕਝਾਨਿਕੇਨ ਹੀਨਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਵਿਭਾਗੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾਦਿਵਸੇਨ ਨਵਵਿਧੋ, ਪਞ੍ਚਮਜ੍ਝਾਨਿਕੇਨ ਵੇਹਪ੍ਫਲਾਦਿਵਸੇਨ ਦਸਵਿਧੋ ਵਾ ਏਕਾਦਸਵਿਧੋ ਵਾ ਭਵਪ੍ਪਭੇਦੋ ਨਿਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਸ੍ਵਾਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਵਿਭਾਗੋ ਅਯਂ ਸੋਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਵਿਕ੍ਖੇਪਾਯ ਸਿਯਾ, ਯਥਾ ਤਂ ਅਵਿਸਯੇ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਤ੍ਤਰਿ ਚ ਵਿਕ੍ਖੇਪਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਤਿ ਕੁਸਲਾ ਅਨਵਜ੍ਜਸੁਖਵਿਪਾਕਲਕ੍ਖਣਾ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾ.

ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕਾਨਂ ਸਮਂ ਅਵਿਸਾਰਵਸੇਨ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਯ ਆਧਾਨਂ ਸਮਾਧਾਨਂ. ਅਵਿਸਾਰਲਕ੍ਖਣੋ ਹਿ ਸਮਾਧਿ, ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਰਸੋ ਚ. ਸਮ੍ਮਾ ਅਵਿਕ੍ਖਿਪਨਵਸੇਨ ਆਧਾਨਂ ਸਮਾਧਾਨਂ. ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਲਕ੍ਖਣੋ ਵਾ ਹਿ ਸਮਾਧਿ, ਵਿਕ੍ਖੇਪਵਿਦ੍ਧਂਸਨਰਸੋ ਚਾਤਿ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਾਰਮ੍ਮਣੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਠਿਤਿਹੇਤੁ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਠਪਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਥਾ ਹੇਸ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਠਿਤਿ ਸਣ੍ਠਿਤਿ ਅਵਟ੍ਠਿਤੀ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੫) ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ. ਏਕਾਰਮ੍ਮਣਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਾਨਟ੍ਠਿਤਿਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਦੀਪਚ੍ਚਿਟ੍ਠਿਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਆਨੁਭਾਵੇਨਾਤਿ ਬਲੇਨ, ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਵਿਕ੍ਖਿਪਮਾਨਾਤਿ ਨ ਵਿਕ੍ਖਿਪਮਾਨਾ ਵੂਪਸਮਮਾਨਾ. ਉਪਸਮਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨੋ ਹਿ ਸਮਾਧਿ. ਏਤੇਨਸ੍ਸ ਵਿਕ੍ਖੇਪਪਟਿਪਕ੍ਖਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਾਤਿ ਅਵਿਸਟਾ. ਏਤੇਨ ਅਵਿਸਾਰਲਕ੍ਖਣਤਂ.

ਸਯਂ ਨ ਵਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਵਾ ਨ ਵਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੋ, ਸੋ ਲਕ੍ਖਣਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਲਕ੍ਖਣੋ. ਵਿਕ੍ਖੇਪਂ ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਤਿ, ਤਥਾ ਵਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵਿਕ੍ਖੇਪਵਿਦ੍ਧਂਸਨਰਸੋ. ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇ ਅਵਿਕਮ੍ਪਨਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚੁਪਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਤੀਤਿ ਅਵਿਕਮ੍ਪਨਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨੋ. ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਨਿਰਾਮਿਸਂ ਸੁਖਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੩੯. ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਲਕ੍ਖਣਂ ਨਾਮ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਆਵੇਣਿਕੋ ਸਭਾਵੋ, ਨ ਤੇਨਸ੍ਸ ਕੋਚਿ ਵਿਭਾਗੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਲਕ੍ਖਣੇਨ ਤਾਵ ਏਕਵਿਧੋ’’ਤਿ. ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਅਪ੍ਪੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਅਪ੍ਪਨਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੋ ‘‘ਅਪ੍ਪਨਾ ਬ੍ਯਪ੍ਪਨਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੭) ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ. ਤਪ੍ਪਮੁਖਤਾਵਸੇਨ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਮਹਗ੍ਗਤਾਨੁਤ੍ਤਰੇ ਝਾਨਧਮ੍ਮੇ ‘‘ਅਪ੍ਪਨਾ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵੋਹਾਰੋ. ਤਥਾ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤੇ ਪਰਿਤ੍ਤਝਾਨੇ ਉਪਚਾਰਵੋਹਾਰੋ. ਗਾਮਾਦੀਨਂ ਸਮੀਪਟ੍ਠਾਨੇ ਗਾਮੂਪਚਾਰਾਦਿਸਮਞ੍ਞਾ ਵਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧੋ’’ਤਿ. ਇਧ ਪਨ ਸਮਾਧਿਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਲੁਜ੍ਜਨਪਲੁਜ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ ਲੋਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਟ੍ਟਂ, ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਯ ਲੋਕੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ, ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਵਿਦਿਤੋਤਿ ਲੋਕਿਯੋ. ਤਤ੍ਥ ਅਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਯ ਲੋਕਤੋ ਉਤ੍ਤਰੋ ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣੋਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ. ਕਾਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਲੋਕਿਯਸਮਾਧਿ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਭਾਵੇਨ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਉਭਯਂ ਪਨ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਇਤਰਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤੁਂ ‘‘ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਪ੍ਪੀਤਿਕਨਿਪ੍ਪੀਤਿਕਵਸੇਨਾਤਿ ਸਹ ਪੀਤਿਯਾ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸਪ੍ਪੀਤਿਕੋ, ਪੀਤਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ. ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਸ੍ਸ ਪੀਤੀਤਿ ਨਿਪ੍ਪੀਤਿਕੋ, ਪੀਤਿਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ. ਸੁਖੇਨ ਸਹ ਏਕੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਭਾਵਂ ਗਤੋਤਿ ਸੁਖਸਹਗਤੋ, ਸੁਖਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਉਪੇਕ੍ਖਾਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਵੇਦਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਸਾ ਹਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਕਾਰਪਵਤ੍ਤਿਂ ਉਪੇਕ੍ਖਤਿ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਾਕਾਰਸਣ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ. ਸੁਖਸਹਗਤ-ਪਦੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਸਪ੍ਪੀਤਿਕੋ, ਨਿਪ੍ਪੀਤਿਕੇਕਦੇਸੋ ਚ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ, ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤ-ਪਦੇਨ ਪਨ ਨਿਪ੍ਪੀਤਿਕੇਕਦੇਸੋਵਾਤਿ ਅਯਮੇਤੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਵਿਸੇਸੋ.

ਸਭਾਵਤੋ, ਪਚ੍ਚਯਤੋ, ਫਲਤੋ ਚ ਮਜ੍ਝਿਮਪਣੀਤੇਹਿ ਨਿਹੀਨੋ, ਤੇਸਂ ਵਾ ਗੁਣੇਹਿ ਪਰਿਹੀਨੋਤਿ ਹੀਨੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਪਧਾਨਭਾਵਂ ਨੀਤੋ ਪਣੀਤੋ, ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਭਵੋ ਮਜ੍ਝਿਮੋ. ਸਮ੍ਪਯੋਗਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੇਨ ਸਹ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਸਵਿਤਕ੍ਕੋ, ਸਹ ਵਿਚਾਰੇਨ ਸਵਿਚਾਰੋ, ਸਵਿਤਕ੍ਕੋ ਚ ਸੋ ਸਵਿਚਾਰੋ ਚਾਤਿ ਸਵਿਤਕ੍ਕਸਵਿਚਾਰੋ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤੋ, ਅਵਿਤਕ੍ਕਾਵਿਚਾਰੋ ਚ ਗਹਿਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਚਾਰਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਸਮ੍ਪਯੋਗਾਭਾਵਤੋ ਅਵਿਤਕ੍ਕੋ ਚ ਸੋ ਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤੋ ਚਾਤਿ ਅਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤੋ. ਵਿਸੇਸਨਿਵਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥੋ ਵਾ ਮਤ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੋ. ਸਵਿਤਕ੍ਕਸਵਿਚਾਰੋ ਹਿ ਸਮਾਧਿ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਸਿਟ੍ਠੇਨ ਵਿਚਾਰੇਨ ਸਵਿਚਾਰੋ, ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤੇਨ ਵਿਤਕ੍ਕਸਙ੍ਖਾਤਵਿਸੇਸਰਹਿਤੇਨ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤੋ. ਅਥ ਵਾ ਭਾਵਨਾਯ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਵਿਤਕ੍ਕਾਭਾਵੇਨਾਯਂ ਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤੋ, ਨ ਵਿਚਾਰਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਭਾਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਅਵਿਤਕ੍ਕ-ਵਚਨੇਨ ਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤ-ਪਦਂ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਭਯਰਹਿਤੋ ਅਵਿਤਕ੍ਕਾਵਿਚਾਰੋ. ਪੀਤਿਸਹਗਤਾਦਿਵਸੇਨਾਤਿ ਪੀਤਿਸਹਗਤਸੁਖਸਹਗਤਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤਵਸੇਨ. ਯਦੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਸੁਖਸਹਗਤਦੁਕੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਹਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਖਣ੍ਡਿਤਤ੍ਤਾ ਪਰਿਤ੍ਤੋ. ਪਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਪ੍ਪਾਨੁਭਾਵਤਾਯ ਪਰਿਤ੍ਤੋ ਵਿਯਾਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤੋ. ਕਿਲੇਸਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ, ਵਿਪੁਲਫਲਤੋ, ਦੀਘਸਨ੍ਤਾਨਤੋ ਚ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਂ ਗਤੋ, ਮਹਨ੍ਤੇਹਿ ਵਾ ਉਲ਼ਾਰਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦੀਹਿ ਗਤੋ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋਤਿ ਮਹਗ੍ਗਤੋ. ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਵਸੇਨਾਪਿ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਸ੍ਸ ਪਮਾਣਕਰਧਮ੍ਮਾ, ਤੇਸਂ ਵਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣੋ.

ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ ਝਾਨਂ ਏਤਾਯਾਤਿ ਪਟਿਪਦਾ, ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਭਾਵਨਾ. ਦੁਕ੍ਖਾ ਕਿਚ੍ਛਾ ਪਟਿਪਦਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਪਟਿਪਦੋ. ਪਕਤਿਪਞ੍ਞਾਯ ਅਭਿਵਿਸਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਨਾਮ ਅਪ੍ਪਨਾਵਹਾ ਭਾਵਨਾਪਞ੍ਞਾ, ਦਨ੍ਧਾ ਮਨ੍ਦਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞੋ. ਦੁਕ੍ਖਾਪਟਿਪਦੋ ਚ ਸੋ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞੋ ਚਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਪਟਿਪਦਾਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞੋ, ਸਮਾਧਿ. ਤਦਾਦਿਵਸੇਨ. ਚਤੁਝਾਨਙ੍ਗਵਸੇਨਾਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਝਾਨਾਨਂ ਅਙ੍ਗਭਾਵਵਸੇਨ, ਚਤੁਕ੍ਕਨਯਵਸੇਨ ਚੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਹਾਨਭਾਗਿਯਾਦਿਵਸੇਨਾਤਿ ਹਾਨਕੋਟ੍ਠਾਸਿਕਾਦਿਵਸੇਨ.

ਸਮਾਧਿਏਕਕਦੁਕਵਣ੍ਣਨਾ

ਛਨ੍ਨਂ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਟ੍ਠਾਨਾਨਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਆਦੀਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਂ. ਇਮੇਸਂ ਵਸੇਨਾਤਿ ਇਮੇਸਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਵਸੇਨ. ‘‘ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਏਕਗ੍ਗਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਪ੍ਪਨਾਯ ਉਪਕਾਰਕਨਾਨਾਵਜ੍ਜਨੁਪਚਾਰਸ੍ਸਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਨ ਏਕਾਵਜ੍ਜਨਸ੍ਸੇਵ. ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧੀਨਨ੍ਤਿ ਉਪਕਤ੍ਤਬ੍ਬਉਪਕਾਰਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ ‘‘ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ. ਪਰਿਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਗੋਤ੍ਰਭੁ. ਅਪਰਿਤ੍ਤੋ ਸਮਾਧੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤੀਸੁ ਭੂਮੀਸੂਤਿ ਕਾਮਰੂਪਾਰੂਪਭੂਮੀਸੁ. ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਯ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਿਯਾ ਸਪ੍ਪੀਤਿਕੋ, ਸਿਯਾ ਨਿਪ੍ਪੀਤਿਕੋਤਿ ਅਨਿਯਮਵਚਨਂ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਵਾ ਝਾਨਾਨਂ ਨਾਨਾਵਜ੍ਜਨਵੀਥਿਯਂ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿ ਸਿਯਾ ਸਪ੍ਪੀਤਿਕੋ, ਸਿਯਾ ਨਿਪ੍ਪੀਤਿਕੋ. ਏਕਾਵਜ੍ਜਨਵੀਥਿਯਂ ਪਨ ਆਦਿਤੋ ਦੁਕਤਿਕਜ੍ਝਾਨਾਨਂ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿ ਸਪ੍ਪੀਤਿਕੋਵ, ਇਤਰੇਸਂ ਨਿਪ੍ਪੀਤਿਕੋਵ, ਵਿਸਭਾਗਵੇਦਨਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਸੇਵਨਪਚ੍ਚਯਤਾਭਾਵਤੋ, ਏਕਵੀਥਿਯਂ ਵੇਦਨਾਪਰਿਵਤ੍ਤਨਾਭਾਵਤੋ ਚ. ਸਿਯਾ ਸੁਖਸਹਗਤੋ, ਸਿਯਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਪਨ ‘‘ਦੁਕਤਿਕਜ੍ਝਾਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਧ ‘‘ਤਿਕਚਤੁਕ੍ਕਜ੍ਝਾਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ.

ਸਮਾਧਿਤਿਕਵਣ੍ਣਨਾ

ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਤ੍ਤੋਤਿ ਅਧਿਗਤਮਤ੍ਤੋ ਅਨਾਸੇਵਿਤੋ ਅਬਹੁਲੀਕਤੋ. ਸੋ ਹਿ ਪਰਿਦੁਬ੍ਬਲਭਾਵੇਨ ਹੀਨੋ ਹੋਤਿ. ਨਾਤਿਸੁਭਾਵਿਤੋਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਪਗੁਣਭਾਵਂ ਅਪਾਪਿਤੋ. ਸੁਭਾਵਿਤੋਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਭਾਵਿਤੋ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਗੁਣਤਂ ਉਪਨੀਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਂ ਹੀਨਤਾਦਿਵਸੇਨਾਪਿ ਇਮੇਸਂ ਹੀਨਾਦਿਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਉਲ਼ਾਰਪੁਞ੍ਞਫਲਕਾਮਤਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਹੀਨੋ, ਲੋਕਿਯਾਭਿਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਾਦਨਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਮਜ੍ਝਿਮੋ, ਵਿਵੇਕਕਾਮਤਾਯ ਅਰਿਯਭਾਵੇ ਠਿਤੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਪਣੀਤੋ. ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਭਵਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਵਾ ਹੀਨੋ, ਕੇਵਲਂ ਅਲੋਭਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਮਜ੍ਝਿਮੋ, ਪਰਹਿਤਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਪਣੀਤੋ. ਵਟ੍ਟਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਹੀਨੋ, ਵਿਵੇਕਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਮਜ੍ਝਿਮੋ, ਵਿਵਟ੍ਟਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਪਾਦਕਤ੍ਥਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਪਣੀਤੋ.

ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਨਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਝਾਨਾਨਂ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਨਾ ਸਹ. ਵਿਤਕ੍ਕਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ਆਦੀਨਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕੇਯੇਵ ਓਲ਼ਾਰਿਕਤੋ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤੇ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਖੋਭਕਰਧਮ੍ਮੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਆਦੀਨਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਿਚਾਰਞ੍ਚ ਸਨ੍ਤਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍ਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਚਾਰੇ ਅਦਿਸ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਤਿ ਤਂ ਏਵਂ ਪਟਿਲਦ੍ਧਂ ਸਮਾਧਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ. ਏਤਂ ‘‘ਅਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤੋ ਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਦੁਤਿਯਪਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੀਸੂਤਿ ਆਦਿਤੋ ਤੀਸੁ.

ਤੇਸ੍ਵੇਵਾਤਿ ਤੇਸੁ ਏਵ ਚਤੁਕ੍ਕਪਞ੍ਚਕਨਯੇਸੁ. ਤਤਿਯੇ ਚਤੁਤ੍ਥੇਤਿ ਚਤੁਕ੍ਕਨਯੇ ਤਤਿਯੇ, ਪਞ੍ਚਕਨਯੇ ਚਤੁਤ੍ਥੇਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਵਸਾਨੇਤਿ ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਨਯੇਸੁ ਪਰਿਯੋਸਾਨਜ੍ਝਾਨੇ. ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਚਤੁਤ੍ਥੇ, ਪਞ੍ਚਮੇ ਵਾ. ਪੀਤਿਸੁਖਸਹਗਤੋ ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਤਿਪਿ ਪੀਤਿਸਹਗਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਸੁਖਸਹਗਤਤ੍ਤੇ ਤੀਣਿਪਿ ਪਦਾਨਿ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਨਿਪ੍ਪੀਤਿਕਸੁਖਤੋ ਸਪ੍ਪੀਤਿਕਸੁਖਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਸਤ੍ਥੁ ਪੀਤਿਤਿਕਦੇਸਨਾਤਿ ਨਿਪ੍ਪੀਤਿਕਸ੍ਸੇਵ ਸੁਖਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਸੁਖਸਹਗਤੋ ਸਮਾਧਿ ਗਹਿਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਉਪਚਾਰਭੂਮਿਯਨ੍ਤਿ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇ. ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋ ਹਿ ਸਹਜਾਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ‘‘ਭੂਮੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਸੁਖਭੂਮਿਯਂ ਕਾਮਾਵਚਰੇ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਧ. ਸ. ੯੮੮) ਵਿਯ. ਪਰਿਤ੍ਤੋ ਸਮਾਧਿ ਕਾਮਾਵਚਰਭਾਵਤੋ.

ਸਮਾਧਿਚਤੁਕ੍ਕਵਣ੍ਣਨਾ

ਪਠਮਸਮਨ੍ਨਾਹਾਰੋ ਭਾਵਨਂ ਆਰਭਨ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘ਪਥਵੀ ਪਥਵੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਪਠਮਾਭਿਨਿਵੇਸੋ. ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਨ੍ਤਿ ਨੀਵਰਣਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਨਿਕਨ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਵੂਪਸਮੇ ਥਿਰਭੂਤਂ ਕਾਮਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਂ. ‘‘ਯਾਵ ਅਪ੍ਪਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਞ੍ਞਾਯ ਏਵ ਅਭਿਞ੍ਞਾਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਪ੍ਪਨਾਪਞ੍ਞਾ ਪਨ ਅਭਿਞ੍ਞਾਵ. ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਹਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਞ੍ਞਾਯ ਦਨ੍ਧਸੀਘਤਾ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਅਪ੍ਪਨਾਪਞ੍ਞਾਯਪੀਤਿ. ਸਮੁਦਾਚਾਰਗਹਣਤਾਯਾਤਿ ਸਮੁਦਾਚਾਰਸ੍ਸ ਗਹਣਭਾਵੇਨ, ਪਵਤ੍ਤਿਬਾਹੁਲ੍ਲਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਸੁਖਾਸੇਵਨਾਤਿ ਕਸਿਰਭਾਵਨਾ.

ਪਲਿਬੋਧੁਪਚ੍ਛੇਦਾਦੀਨੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਭਾਵਨਾਵਿਧਾਨਾਪਰਿਹਾਪਨਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਸਪ੍ਪਾਯਸੇਵੀਤਿ ਉਪਚਾਰਾਧਿਗਮਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਸਪ੍ਪਾਯਸੇਵਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾ ਪਟਿਪਦਾ. ਪਚ੍ਛਾ ਅਸਪ੍ਪਾਯਸੇਵਿਤਾਯ ਦਨ੍ਧਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਹੋਤਿ. ਸਪ੍ਪਾਯਸੇਵਿਨੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇਤਿ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਾਧਿਗਮਤੋ ਓਰਭਾਗੇ. ਅਪਰਭਾਗੇਤਿ ਤਤੋ ਉਦ੍ਧਂ. ਤਸ੍ਸ ਵੋਮਿਸ੍ਸਕਤਾਤਿ ਯੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਅਸਪ੍ਪਾਯਂ ਸੇਵਿਤ੍ਵਾ ਅਪਰਭਾਗੇ ਸਪ੍ਪਾਯਸੇਵੀ, ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਾ ਪਟਿਪਦਾ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾ. ਇਤਰਸ੍ਸ ਸੁਖਾ ਪਟਿਪਦਾ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਪਠਮਚਤੁਤ੍ਥਾਨਂ ਵੋਮਿਸ੍ਸਕਤਾਯ ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਕਤਪਲਿਬੋਧੁਪਚ੍ਛੇਦਸ੍ਸ ਸਪਰਿਪਨ੍ਥਤਾਯ ਪਟਿਪਦਾ ਦੁਕ੍ਖਾ ਹੋਤਿ, ਇਤਰਸ੍ਸ ਸੁਖਾ. ਅਸਮ੍ਪਾਦਿਤਅਪ੍ਪਨਾਕੋਸਲ੍ਲਸ੍ਸ ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਵਿਸਦਤਾਯ ਦਨ੍ਧਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਹੋਤਿ, ਵਿਸਦਤਾਯ ਖਿਪ੍ਪਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾ.

ਤਣ੍ਹਾਅਵਿਜ੍ਜਾਵਸੇਨਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਅਵਿਜ੍ਜਾਨਂ ਅਭਿਭਵਾਨਭਿਭਵਵਸੇਨ. ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਧਿਕਾਰਵਸੇਨਾਤਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸੁ ਅਸਤੋ, ਸਤੋ ਚ ਅਧਿਕਾਰਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਤਣ੍ਹਾਯ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਉਜੁਪਟਿਪਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਸਾ ਸਮਥਪਟਿਪਦਾਯ ਪਰਿਪਨ੍ਥਿਨੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਣ੍ਹਾਭਿਭੂਤਸ੍ਸ ਹਿ ਦੁਕ੍ਖਾ ਪਟਿਪਦਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਅਭਿਭਵੋ ਚਸ੍ਸਾ ਇਤਰਕਿਲੇਸੇਹਿ ਅਧਿਕਤਾਯ ਅਨਭਿਭੂਤਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਯਾਤਿ ਅਧਿਕਾਰਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਥਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਉਜੁਪਟਿਪਕ੍ਖਾਤਿ ਤਦਭਿਭੂਤਸ੍ਸ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਅਕਤਾਧਿਕਾਰੋਤਿ ਭਵਨ੍ਤਰੇ ਅਕਤਪਰਿਚਯੋ ਯਥਾ ਪਗੁਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਗਨ੍ਥੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੇਨ ਪਯੋਗੇਨ ਸੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਵਾਚੁਗ੍ਗਤੋਵ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਪਰਿਚਯਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾ ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨੇਵ ਇਜ੍ਝਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਤਾਧਿਕਾਰਸ੍ਸ ਸੁਖਾ’’ਤਿ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਅਕਤੋ, ਕਤੋ ਚ ਅਧਿਕਾਰੋ ਸਮਥਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਪਟਿਪਦਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਧਿਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਪਟਿਪਦਾਯ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯਂ ਞਾਣਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਨਾਯ. ਕਿਲੇਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਸੇਨਾਤਿ ਤਿਕ੍ਖਾਤਿਕ੍ਖਾਨਂ ਕਿਲੇਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਵਸੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਿਬ੍ਬਕਿਲੇਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਲੇਸਾ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦਯੋ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਿ.

ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾ ਪਟਿਪਦਾਭਿਞ੍ਞਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਤਿ ਧਮ੍ਮਨਿਦ੍ਦੇਸਮ੍ਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਮੁਖੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪ੍ਪਗੁਣੋਤਿ ਨ ਸੁਭਾਵਿਤੋ ਵਸੀਭਾਵਂ ਅਪਾਪਿਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਪਰਿਝਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਭਵਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀ’’ਤਿ. ਅਯਂ ਪਰਿਤ੍ਤੋਤਿ ਅਯਂ ਸਮਾਧਿ ਅਪ੍ਪਾਨੁਭਾਵਤਾਯ ਪਰਿਤ੍ਤੋ. ਅਵਡ੍ਢਿਤੇਤਿ ਏਕਙ੍ਗੁਲਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਵਡ੍ਢਿਤੇ ਯਥਾਉਪਟ੍ਠਿਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ. ਏਕਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹਿ ਵਡ੍ਢਿਤਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਮੇਵਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ‘‘ਪਗੁਣੋ ਸੁਭਾਵਿਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਉਪਰਿਝਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਭਵਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਥਾ ਪਗੁਣੋਪਿ ਉਪਰਿਝਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਭਵਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਸਮਾਧਿ ਪਰਿਤ੍ਤੋਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣੋ, ਏਵਂ ਞਾਣੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਏਕਾਸਨੇਨੇਵ ਉਪਰਿਝਾਨਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨੇਨਾਤਿ ਸੁਭਾਵਿਤੋਪਿ ਉਪਰਿਝਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਸੁਭਾਵਿਤਕਿਚ੍ਚਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ‘‘ਅਪ੍ਪਮਾਣੋ’’ਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਪਰੇ ਪਨ ਸਚੇ ਸੁਭਾਵਿਤੋ ਪਗੁਣੋ ਵਸੀਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤੋ ਉਪਰਿਝਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਅਹੋਨ੍ਤੋਪਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣੋ ਏਵ, ਪਮਾਣਕਰਾਨਂ ਰਾਗਾਦਿਪਟਿਪਕ੍ਖਾਨਂ ਸੁਵਿਦੂਰਭਾਵਤੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਵੋਮਿਸ੍ਸਤਾਯਾਤਿ ਯੋ ਅਪ੍ਪਗੁਣੋ ਉਪਰਿਝਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਭਵਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਵਡ੍ਢਿਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਵਤ੍ਤੋ, ਅਯਂ ਪਰਿਤ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਮਾਣਾਰਮ੍ਮਣੋ. ਯੋ ਪਨ ਪਗੁਣੋ ਉਪਰਿਝਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਭਵਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਅਵਡ੍ਢਿਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਵਤ੍ਤੋ, ਅਯਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣੋ ਪਰਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣੋਤਿ ਏਵਂ ਪਠਮਚਤੁਤ੍ਥਸਮਾਧੀਨਂ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਵੋਮਿਸ੍ਸਕਭਾਵੇਨ ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਸਮਾਧਿਸਙ੍ਗਾਹਕੋ ਵੋਮਿਸ੍ਸਕਨਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਤਤੋਤਿ ਤਤੋ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਤੋ ਉਦ੍ਧਂ. ਵਿਰਤ੍ਤਪੀਤਿਕਨ੍ਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਪੀਤਿਕਂ ਵਾ ਜਿਗੁਚ੍ਛਿਤਪੀਤਿਕਂ ਵਾ. ਅਵਯਵੋ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ‘‘ਸੇਨਙ੍ਗਂ ਰਥਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਝਾਨਾਨਂ ਅਙ੍ਗਭੂਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮਾਧੀ’’ਤਿ.

ਹਾਨਂ ਭਜਤੀਤਿ ਹਾਨਭਾਗਿਯੋ, ਹਾਨਭਾਗੋ ਵਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਹਾਨਭਾਗਿਯੋ, ਪਰਿਹਾਨਕੋਟ੍ਠਾਸਿਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਲਯਸ੍ਸ ਅਪੇਕ੍ਖਾਯ ਅਪਰਿਚ੍ਚਜਨਤੋ ਠਿਤਿਂ ਭਜਤੀਤਿ ਠਿਤਿਭਾਗਿਯੋ. ਵਿਸੇਸਂ ਭਜਤੀਤਿ ਵਿਸੇਸਭਾਗਿਯੋ. ਪਚ੍ਚਨੀਕਸਮੁਦਾਚਾਰਵਸੇਨਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਨੀਕਾਨਂ ਨੀਵਰਣਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਦੀਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਵਸੇਨ. ਤਦਨੁਧਮ੍ਮਤਾਯਾਤਿ ਤਦਨੁਰੂਪਭੂਤਾਯ ਸਤਿਯਾ. ਸਣ੍ਠਾਨਵਸੇਨਾਤਿ ਸਣ੍ਠਹਨਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ. ‘‘ਸਾ ਪਨ ਤਦਸ੍ਸਾਦਸਙ੍ਖਾਤਾ, ਤਦਸ੍ਸਾਦਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਖਾਤਾ ਵਾ ਮਿਚ੍ਛਾਸਤੀ’’ਤਿ ਸਮ੍ਮੋਹਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿਭ. ਅਟ੍ਠ. ੭੯੯) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਪੇਕ੍ਖਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਵਿਸੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਅਵਿਗਤਨਿਕਨ੍ਤਿਕਾ ਤਂਤਂਪਰਿਹਰਣਸਤੀਤਿਪਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਤਿਯਾ ਵਾ ਨਿਕਨ੍ਤਿਯਾ ਵਾ’’ਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪਵਚਨਞ੍ਚ ਯੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਵਸੇਨਾਤਿ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਵਸੇਨ, ਵਿਸੇਸਂ ਵਾ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਸਹਗਤਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਸਮੁਦਾਚਾਰਵਸੇਨਾਤਿ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਨਞਾਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਯ ਚ ਆਭੋਗਸ੍ਸ ਚ ਪਵਤ੍ਤਿਵਸੇਨ. ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਤਾਤਿ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਨਪਕ੍ਖਿਕਤਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਕਾਮਸਹਗਤਾਤਿ ਕਾਮਾਰਮ੍ਮਣਾ, ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਹਿ ਵਾ ਵੋਕਿਣ੍ਣਾ. ਅਵਿਤਕ੍ਕਸਹਗਤਾਤਿ ‘‘ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਝਾਨਂ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਵਿਤਕ੍ਕਾਰਮ੍ਮਣਾ ਅਵਿਤਕ੍ਕਵਿਸਯਾ. ਕਾਮਞ੍ਚਾਯਂ ‘‘ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਕੋ ਪਾਠੋ ਪਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਆਗਤੋ, ਸਮਾਧਿਸ੍ਸਾਪਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਗਹੋ ਅਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਉਦਾਹਰਣਸ੍ਸ ਸਾਤ੍ਥਕਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਾਯ ਪਨ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਸਮਾਧੀਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਭਾਵਨਾਮਯਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ਉਪਚਾਰੇਕਗ੍ਗਤਾ ‘‘ਕਾਮਾਵਚਰੋ ਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਧਿਪਤਿਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਛਨ੍ਦਵਤੋ ਚੇ ਸਮਾਧਿ ਹੋਤਿ, ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਏਵਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਛਨ੍ਦਂ ਅਧਿਪਤਿਂ, ਛਨ੍ਦਂ ਧੁਰਂ ਜੇਟ੍ਠਕਂ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਲਭਤਿ ਸਮਾਧਿਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਯਂ ਸਮਾਧਿਂ ਲਭਤਿ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਛਨ੍ਦਸਮਾਧਿ, ਛਨ੍ਦਾਧਿਪਤਿਸਮਾਧੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਵੀਰਿਯਸਮਾਧਿਆਦਯੋਪਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਚਤੁਕ੍ਕਭੇਦੇਤਿ ਚਤੁਕ੍ਕਵਸੇਨ ਸਮਾਧਿਪ੍ਪਭੇਦਨਿਦ੍ਦੇਸੇ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਯੋਗਵਸੇਨ ਵਿਚਾਰੇਨ ਸਹ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਪਞ੍ਚਕਨਯੇ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ ਵਿਯੋਜਿਤੋਪਿ ਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਯੋਜਿਤੋਤਿ, ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂਯੇਵ ਵਿਚਾਰਸਮਤਿਕ੍ਕਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਤਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਦ੍ਵਿਧਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਚਤੁਕ੍ਕਭੇਦੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਪਞ੍ਚਝਾਨਙ੍ਗਵਸੇਨਾਤਿ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਝਾਨਾਨਂ ਅਙ੍ਗਭਾਵਵਸੇਨ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਵਿਧਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

੪੦. ਵਿਭਙ੍ਗੇਤਿ ਞਾਣਵਿਭਙ੍ਗੇ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ‘‘ਝਾਨਵਿਮੋਕ੍ਖਸਮਾਧਿਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਸਂਕਿਲੇਸਵੋਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ, ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਂਕਿਲੇਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਹਾਨਭਾਗਿਯੋ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਅਪਗੁਣੇਹਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਹਿ ਵੁਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾਨਂ ਕਾਮਾਦਿਅਨੁਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਂ. ਵਿਸੇਸਭਾਗਿਯੋ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਪਗੁਣੇਹਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਹਿ ਵੁਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾਨਂ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦਿਅਨੁਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ (ਵਿਭ. ਅਟ੍ਠ. ੮੨੮) – ਅਪਗੁਣਸ੍ਸ ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਨਂ ਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਿਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਕਾਮਸਹਗਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ ਚੋਦੇਨ੍ਤਿ ਤੁਦਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਾਮਾਨੁਪਕ੍ਖਨ੍ਦਾਨਂ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਪਞ੍ਞਾ ਹਾਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਹਾਨਭਾਗਿਨੀ ਪਞ੍ਞਾ. ਅਵਿਤਕ੍ਕਸਹਗਤਾਤਿ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਨ੍ਤਤੋ ਪਣੀਤਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ ਆਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਅਵਿਤਕ੍ਕਸਹਗਤਾ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ ਪਗੁਣਪਠਮਜ੍ਝਾਨਤੋ ਵੁਟ੍ਠਿਤਂ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਧਿਗਮਤ੍ਥਾਯ ਚੋਦੇਨ੍ਤਿ ਤੁਦਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਨੁਪਕ੍ਖਨ੍ਦਾਨਂ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾਨਂ ਵਸੇਨ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਪਞ੍ਞਾ ਵਿਸੇਸਭੂਤਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਦਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਵਿਸੇਸਭਾਗਿਨੀ ਪਞ੍ਞਾ. ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਧਿ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦੀਸੁਪਿ ਹਾਨਭਾਗਿਯਧਮ੍ਮੋ, ਵਿਸੇਸਭਾਗਿਯਧਮ੍ਮੋ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਦਸਪਲਿਬੋਧਵਣ੍ਣਨਾ

੪੧. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਅਪ੍ਪਮਾਣਅਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਲੋਕਿਯੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਤੋ, ਸਪ੍ਪੀਤਿਕਾਦਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਸਾਧਾਰਣਤੋ ਚ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਧਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਭਾਵਿਤੋ ਹੋਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਤਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਮਾਧਿਂ. ਵਿਸੁਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਭਾਵਨਾਯ ਵਿਸੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨ ਵਦਾਮ.

ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭਾਵਨਂ ਪਰਿਬੁਨ੍ਧੇਤਿ ਉਪਰੋਧੇਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਤੁਂ ਨ ਦੇਤੀਤਿ ਪਲਿਬੋਧੋ ਰ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਲ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਪਰਿਪਨ੍ਥੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸਮਾਪਨੇਨ, ਸਙ੍ਗਹਣੇਨ ਵਾ ਉਪਰੁਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ, ਅਪਲਿਬੋਧਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਆਵਸਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਆਵਾਸੋ. ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਵੇਣਿਯਤਿ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪਰਿਵੇਣਂ. ਵਿਹਾਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਤਂ ਤਂ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਆਵਾਸੋ. ਨਵਕਮ੍ਮਾਦੀਸੂਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਆਵਾਸਸ੍ਸ ਤਦਞ੍ਞਂ ਅਭਿਵੁਦ੍ਧਿਕਾਰਣਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ‘‘ਛਾਯੂਦਕਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸੁਲਭਭਿਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ. ਅਪੇਕ੍ਖਵਾਤਿ ਸਾਲਯੋ.

ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਲਿਬੋਧਾਭਾਵੇ. ਪਾਚੀਨਖਣ੍ਡਰਾਜਿਨ੍ਤਿ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਿਸਾਯਂ ਪਬ੍ਬਤਖਣ੍ਡਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਵਨਰਾਜਿਟ੍ਠਾਨਂ. ‘‘ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਪਦੇਸਸ੍ਸ ਅਯਂ ਸਮਞ੍ਞਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਟਿਸਾਮਿਤਮੇਵਾਤਿ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਪਟਿਸਾਮੇਤ੍ਵਾਵ ਵਿਹਾਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਾਮੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਧਾਤੁਨਿਧਾਨਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਧਮ੍ਮਕਰਣਨ੍ਹਾਨਸਾਟਿਕਅਕ੍ਖਕਧਾਤੁਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗਸਰੀਰਧਾਤੂਨਂ ਨਿਦਹਿਤਟ੍ਠਾਨਂ. ਈਦਿਸਸ੍ਸ ਅਯਂ ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਅਲਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਏਤੇਨ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਨਾਮ ਆਵਾਸੇ ਏਵਰੂਪੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਓਵਾਦੋ ਦਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ. ਇਤੋ ਪਰੇਸੁਪਿ ਵਤ੍ਥੂਸੁ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

ਕੁਲਨ੍ਤਿ ਕੁਲਗ੍ਗਹਣੇਨ ਕੁਲਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਗਹਣਂ ਗਾਮਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਾਮਵਾਸੀਨਂ ਵਿਯ. ਉਪਟ੍ਠਾਕਕੁਲਮ੍ਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਗੇਵ ਞਾਤਿਕੁਲਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਉਦ੍ਦੇਸਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਦਿਸਾਪਨਤ੍ਥਂ, ਪਾਠਂ ਉਦ੍ਦਿਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਜ੍ਝਾਯਿਤੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਧੇਵਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਪਦੇਸੇ, ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਿਹਾਰੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਂ ਵਿਹਾਰਨ੍ਤਿ ਤਂ ਕੋਰਣ੍ਡਕਵਿਹਾਰਂ.

ਉਪਗਤੋਤਿ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਤੋ. ਸਦਾਤਿ ਗਤਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਵਾਰਿਤਦਿਵਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਬ੍ਬਦਾ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ. ਪਰਿਦੇਵਮਾਨਾਤਿ ਤਂਤਂਵਿਲਪਨਵਸੇਨ ਵਿਵਿਧਂ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤੀ. ਸਬ੍ਬਂ ਪਵਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਚ੍ਛਾ ਸਮਾਗਮਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਦਹਰਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ.

ਕਾਯਸਕ੍ਖਿਨ੍ਤਿ ‘‘ਪਸ੍ਸ ਇਮ’’ਨ੍ਤਿ ਮੁਖਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਰਥਵਿਨੀਤਪਟਿਪਦਨ੍ਤਿ ਦਸਕਥਾਵਤ੍ਥੁਕਿਤ੍ਤਨਪੁਬ੍ਬਿਕਂ ਰਥਵਿਨੀਤੂਪਮਾਹਿ ਵਿਭਾਵਿਤਂ ਰਥਵਿਨੀਤਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੫੨) ਆਗਤਂ ਸਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪਟਿਪਦਂ. ਨਾਲਕਪਟਿਪਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਮੋਨੇਯ੍ਯਂ ਤੇ ਉਪਞ੍ਞਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਸੁ. ਨਿ. ੭੦੬) ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਨਾਲਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਦੇਸਿਤਪਟਿਪਦਂ. ਤੁਵਟਕਪਟਿਪਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਮੂਲਂ ਪਪਞ੍ਚਸਙ੍ਖਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਸੁ. ਨਿ. ੯੨੨) ਭਗਵਤਾ ਦੇਸਿਤਪਟਿਪਦਂ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ –

‘‘ਨ ਮੁਨੀ ਗਾਮਮਾਗਮ੍ਮ, ਕੁਲੇਸੁ ਸਹਸਾ ਚਰੇ;

ਘਾਸੇਸਨਂ ਛਿਨ੍ਨਕਥੋ, ਨ ਵਾਚਂ ਪਯੁਤਂ ਭਣੇ’’. (ਸੁ. ਨਿ. ੭੧੬);

‘‘ਗਾਮੇ ਚ ਨਾਭਿਸਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਲਾਭਕਮ੍ਯਾ ਜਨਂ ਨ ਲਪਯੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. (ਸੁ. ਨਿ. ੯੩੫) –

ਏਵਮਾਦਿਕਾ ਪਰਮਪ੍ਪਿਚ੍ਛਕਥਾ ਆਗਤਾ. ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਤੋਸਭਾਵਨਾਰਾਮਤਾਦੀਪਕਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰਾਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਸਨ੍ਤੋਸਸ੍ਸ, ਭਾਵਨਾਰਾਮਤਾਯ ਚ ਪਕਾਸਕਂ.

ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਲਾਭੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ. ਮਹਾਪਰਿਵਾਰੇਤਿ ਵਿਪੁਲਪਰਿਵਾਰੇ. ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਤਾਵ ਦੇਨ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਪੂਜਾਪਤ੍ਤਚੀਵਰਾਦੀਨਿ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਵਾਰਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਚੀਵਰਾਦਿਦਾਨੇਪਿ. ਬਾਹੁਲ੍ਲਿਕਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਾਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਯਬਾਹੁਲ੍ਲਿਕਾ. ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਰਿਮਦਿਵਸੇ ਭਿਕ੍ਖਾਯ ਆਹਿਣ੍ਡਨਕਾਲੇ ਯਥਾਸੁਤਂ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਨਿਚ੍ਚਬ੍ਯਾਵਟੋ ਉਪਾਸਕਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨੇ.

ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਗਣਸ੍ਸ. ਸੋਤਿ ਗਣਪਲਿਬੋਧੋ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਕਾਰੇਨ ਗਣਵਾਚਕਸ੍ਸ ਪਰਿਯੇਸਨਮ੍ਪਿ ਲਹੁਕਮੇਵ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਯੋਜਨਤੋ ਪਰਂ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਸਮਣਧਮ੍ਮਮਾਹ.

ਕਤਾਕਤੇਤਿ ਕਤੇ ਚ ਅਕਤੇ ਚ ਕਮ੍ਮੇ ਜਾਨਨਵਸੇਨ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਂ ਆਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਕਤਾਕਤੇਤਿ ਵਾ ਅਪ੍ਪਕੇ ਚ ਮਹਨ੍ਤੇ ਚ ਕਤੇ, ਯਥਾ ‘‘ਫਲਾਫਲੇ’’ਤਿ. ਸਚੇ ਬਹੁਂ ਅਵਸਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਭਾਰਹਾਰਾ ਸਙ੍ਘਕਿਚ੍ਚਪਰਿਣਾਯਕਾ.

ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪੇਕ੍ਖੋਤਿ ਸੀਹਲ਼ਦੀਪੇ ਕਿਰ ਕੁਲਦਾਰਕਾਨਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਆਵਾਹਵਿਵਾਹਸਦਿਸਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਦਿਵਸਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ‘‘ਸਚੇ ਤਂ ਅਲਭਨ੍ਤੋ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਅਧਿਵਾਸੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਮਾਪਨੇਨ ਪਲਿਬੋਧੁਪਚ੍ਛੇਦੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਪਨ ‘‘ਸਚੇ ਤਂ ਅਲਭਨ੍ਤੋ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਅਧਿਵਾਸੇਤੁਂ, ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮੋਵ ਕਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਸਙ੍ਗਹਣੇਨ ਪਲਿਬੋਧੁਪਚ੍ਛੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ.

ਤਥਾਤਿ ਯਥਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਗਿਲਾਨੋ ਯਾਵਜੀਵਂ ਉਪਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬੋ, ਤਥਾ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦਿਤਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮਵਾਚਂ ਵਤ੍ਵਾ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦਿਤੋ.

ਯੋ ਕੋਚਿ ਰੋਗੋਤਿ ਮੂਲਭੂਤੋ, ਅਨੁਬਨ੍ਧੋ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਅਨਮਤਗ੍ਗੇਤਿ ਅਨੁ ਅਨੁ ਅਮਤਗ੍ਗੇ ਅਨਾਦਿਮਤਿ.

‘‘ਗਨ੍ਥੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਗਨ੍ਥਪਲਿਬੋਧੋ ਇਧ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਹਰਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਜ੍ਝਾਯਾਦੀਹੀਤਿ ਸਜ੍ਝਾਯਧਾਰਣਪਰਿਚਯਪੁਚ੍ਛਾਦੀਹਿ. ਇਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ਅਬ੍ਯਾਵਟਸ੍ਸ. ਯਸ੍ਸ ਗਨ੍ਥਧੁਰਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸ੍ਸਾਪਿ ਗਨ੍ਥੋ ਵਤ੍ਤਤੇਵ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਗਨ੍ਥੋ ਪਲਿਬੋਧੋ. ਯਥਾ ਤਮ੍ਹਿ ਤਮ੍ਹਿ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਆਗਤਤ੍ਥੇਰਾਨਂ, ਨਾਪਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਅਗਨ੍ਥਪਸੁਤਸ੍ਸ. ਮਜ੍ਝਿਮਪਣ੍ਣਾਸਕੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੁਤ੍ਤਪਦੇਸਾਨਂ ਵਾਰਾਨਞ੍ਚ ਸਦਿਸਤਾਯ ਬ੍ਯਾਮੁਯ੍ਹਨਤੋ. ਪੁਨ ਨ ਓਲੋਕੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਥਧੁਰਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਗਾਮਵਾਸਿਕਤ੍ਥੇਰੇਹੀਤਿ ਅਨੁਰਾਧਪੁਰਵਾਸੀਹਿ. ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਚਯਂ ਅਕਤ੍ਵਾ. ਪਞ੍ਚਨਿਕਾਯਮਣ੍ਡਲੇਤਿ ਦੀਘਾਗਮਾਦਿਕੇ ਪਞ੍ਚਪਿ ਨਿਕਾਯੇ ਸਿਕ੍ਖਿਤਪਰਿਸਾਯ. ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਸੁਵਣ੍ਣਭੇਰਿਨ੍ਤਿ ਸੇਟ੍ਠਭੇਰਿਂ. ਕਤਮਾਚਰਿਯਾਨਂ ਉਗ੍ਗਹੋਤਿ ਕਤਮੇਸਂ ਆਚਰਿਯਾਨਂ ਉਗ੍ਗਹੋ, ਕੇਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤੀਯਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਆਚਰਿਯਮਗ੍ਗੋਤਿ ਆਚਰਿਯਾਨਂ ਕਥਾਮਗ੍ਗੋ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਚਰਿਯਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਥੇਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਆਚਰਿਯਾਨਂ. ਸੁਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਾ ਸਬ੍ਬਾ ਤਿਪਿਟਕਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਬ੍ਬਪਰਿਯਤ੍ਤਿਕੋ, ਤੇਪਿਟਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੀਠੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਤਤੋ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਯਂ ਤਟ੍ਟਿਕਾਯ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ. ਗਤਕਸ੍ਸਾਤਿ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਗਮਨੇਨ ਗਤਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਸਚ੍ਚਸ੍ਸ. ਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾਤਿ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਅਪਚਿਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਂ ਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ. ਸਾਠੇਯ੍ਯਾਭਾਵਤੋ ਉਜੁ. ਕਾਰਣਾਕਾਰਣਸ੍ਸ ਆਜਾਨਨਤੋ ਆਜਾਨੀਯੋ.

ਪੋਥੁਜ੍ਜਨਿਕਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੇ ਭਵਾ. ਦੁਪ੍ਪਰਿਹਾਰਾ ਬਹੁਪਰਿਸ੍ਸਯਤਾਯ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸਾ ਉਤ੍ਤਾਨਸੇਯ੍ਯਕਦਾਰਕੋ, ਤਰੁਣਸਸ੍ਸਞ੍ਚ ਨਿਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਪਲਿਬੋਧੋ ਸਮਥਯਾਨਿਕਸ੍ਸ, ਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯਾਨਿਕਸ੍ਸ. ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਹਿ ਝਾਨਲਾਭੀ ਸਮਥਯਾਨਿਕੋਵ ਹੋਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸੁਖਤੋ. ਇਤਰੇਨਾਤਿ ਸਮਥਤ੍ਥਿਕੇਨ. ਅਵਸੇਸਾ ਨਵ ਪਲਿਬੋਧਾ.

ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਦਾਯਕਵਣ੍ਣਨਾ

੪੨. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕੋ, ਭਾਵਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ. ਤੇਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕੇਨ. ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ ਸਬ੍ਬੇ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ. ਸਹਵਾਸੀਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ. ਮੁਦੁਚਿਤ੍ਤਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਮੁਦੁਚਿਤ੍ਤਤਂ ਜਨੇਤਿ, ਅਯਞ੍ਚ ਸਹਵਾਸੀਨਂ ਚਿਤ੍ਤਮਦ੍ਦਵਜਨਨਾਦਿਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਿਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਨ ਮੇਤ੍ਤਾਨਿਸਂਸਸੁਤ੍ਤੇਨ (ਅ. ਨਿ. ੧੧.੧੫; ਪਟਿ. ਮ. ੨.੨੨; ਮਿ. ਪ. ੪.੪.੬) ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਨੋਲੀਨਵੁਤ੍ਤਿਕੋ ਹੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ. ਦਿਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਆਰਮ੍ਮਣਾਨਿ ਪਗੇਵ ਇਤਰਾਨਿ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਸਮਣਕਰਣੀਯੇ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨੁਯੋਗੇ. ਪੁਬ੍ਬਾਸੇਵਨਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥਯਿਤਬ੍ਬਂ. ਯੋਗਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਯ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨਂ ਯੋਗਾਨੁਯੋਗੋ, ਤਦੇਵ ਕਰਣੀਯਟ੍ਠੇਨ ਕਮ੍ਮਂ, ਤਸ੍ਸ ਯੋਗਾਨੁਯੋਗਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਠਾਨਂ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਹੇਤੁ.

ਨਿਚ੍ਚਂ ਪਰਿਹਰਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਯ ਏਕਦਾਵ ਅਨਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਪਰਿਹਰਣੀਯਤ੍ਤਾ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਏਵਮਾਦਿਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤਨ੍ਤਿ ਪਿਯਭਾਵਾਦੀਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੋ ਹਿ ਸਦ੍ਧਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੁਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਚਾਗਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਵੀਰਿਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਤਤ੍ਥ ਸਦ੍ਧਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਦ੍ਦਹਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਬੋਧਿਂ, ਕਮ੍ਮਫਲਞ੍ਚ, ਤੇਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਯਾ ਹੇਤੁਭੂਤਂ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਹਿਤੇਸਿਤਂ ਨ ਪਰਿਚ੍ਚਜਤਿ. ਸੀਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ ਗਰੁ ਭਾਵਨੀਯੋ ਚੋਦਕੋ ਪਾਪਗਰਹੀ ਵਤ੍ਤਾ ਵਚਨਕ੍ਖਮੋ, ਸੁਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਚ੍ਚਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਗਮ੍ਭੀਰਾਨਂ ਕਥਾਨਂ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ, ਚਾਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਹੋਤਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਪਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਅਸਂਸਟ੍ਠੋ, ਵੀਰਿਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਤਹਿਤਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ, ਸਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤਿ ਹੋਤਿ, ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਸਮਾਹਿਤਚਿਤ੍ਤੋ, ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਵਿਪਰੀਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਸੋ ਸਤਿਯਾ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਗਤਿਯੋ ਸਮਨ੍ਨੇਸਮਾਨੋ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤਾਹਿਤਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਸਮਾਧਿਨਾ ਤਤ੍ਥ ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵੀਰਿਯੇਨ ਸਤ੍ਤੇ ਅਹਿਤਂ ਨਿਸੇਧੇਤ੍ਵਾ ਹਿਤੇ ਨਿਯੋਜੇਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਿਯੋ…ਪੇ… ਨਿਯੋਜਕੋਤਿ ਏਵਮਾਦਿਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਂ ਪਨ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਂ ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਗਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮਮਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਾਰਕਭਾਵਂ ਯੋਗਕਮ੍ਮਸ੍ਸ. ਪਕਾਸੇਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਮੋਘਭਾਵਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜਨਾਯ, ਸਮ੍ਪਹਂਸਨਾਯ ਚ, ਨਨੁ ਕਥੇਸਿ ਪਵੇਣਿਪਾਲਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਵਰੂਪੋਤਿ ਪੇਸਲੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ. ਤਨ੍ਤਿਧਰੋਤਿ ਸੁਤ੍ਤਧਰੋ ਤਤ੍ਥ ਕੇਹਿਚਿਪਿ ਅਸਂਹੀਰੋ. ਵਂਸਾਨੁਰਕ੍ਖਕੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਬੁਦ੍ਧਵਂਸਸ੍ਸ ਅਨੁਰਕ੍ਖਕੋ. ਪਵੇਣਿਪਾਲਕੋਤਿ ਪਵੇਣਿਯਾ ਆਚਰਿਯੁਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸ ਅਨੁਪਾਲਕੋ. ਆਚਰਿਯਮਤਿਕੋਤਿ ਆਚਰਿਯਮਤਿਯਂ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸਾ ਅਨਤਿਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਨ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਂ ਪਕਾਸੇਤਿ ਕਥੇਤੀਤਿ ਨ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਕੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਤਿਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਵਤ੍ਤਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਖੀਣਾਸਵਾਦਯੋ’’ਤਿਆਦਿ ਏਕਚ੍ਚਖੀਣਾਸਵਤੋ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋਵ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਦਾਨੇ ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਖੀਣਾਸਵਾਦਯੋਤਿ ‘‘ਯਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤੁਕਾਮੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਖੀਣਾਸਵਾਦਿਕਾ. ਉਗ੍ਗਹਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਨਂ ਵਿਸੋਧਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਉਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਤੋ ‘‘ਉਗ੍ਗਹੋ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਾਯ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੁਪਕਾਰਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਾ, ਤਦਤ੍ਥਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਨਤੋ ‘‘ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਸਮਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਥਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯ ਚ ਵਿਸੇਸਤੋ ਸੋਧਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਗ੍ਗੁਮ੍ਬਂ ਨਿਜ੍ਜਟਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਸੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਕਾਰਣਞ੍ਚ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪਞ੍ਚਸੁਪਿ ਨਿਕਾਯੇਸੁ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਂ ਸੁਤ੍ਤਪਦਞ੍ਚੇਵ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਗਤਂ ਯੁਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ. ਸਪ੍ਪਾਯਾਸਪ੍ਪਾਯਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਉਪਕਾਰਾਨੁਪਕਾਰਂ ਯੁਤ੍ਤਿਂ ਮਗ੍ਗਨੇਨ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ, ਸਮਾਦਾਯ ਵਾ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਹਦਯੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਹਾਮਗ੍ਗਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਿਧਿਂ ਮਹਾਮਗ੍ਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ.

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਾਰੇ. ਵਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਕੁਰੁਮਾਨੇਨਾਤਿ ਪਵਿਟ੍ਠਕਾਲੇ ਆਗਨ੍ਤੁਕਵਤ੍ਤਂ, ਨਿਕ੍ਖਮਨਕਾਲੇ ਗਮਿਕਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਰਹਂ ਤਂ ਤਂ ਵਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤੇਨ. ਸਬ੍ਬਪਾਰਿਹਾਰਿਯਤੇਲਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਙ੍ਗਾਨਂ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਹਰਿਤਬ੍ਬਤੇਲਂ. ਠਪੇਮੀਤਿ ਅਨੁਜਾਨਾਪਨਂ. ਯਂ ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਵਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਏਕਦਿਵਸਂ ਸਾਯਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੇਨਾਪੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਆਰੋਚੇਤਬ੍ਬਂ ਆਗਮਨਕਾਰਣਂ. ਸਪ੍ਪਾਯਵੇਲਾ ਸਰੀਰਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਕਲ੍ਲਸਮਯੋ.

ਚਰਿਯਾਵਣ੍ਣਨਾ

੪੩. ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਰਾਗਸ੍ਸ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਭਾਵੇਨ ਚਰਣਂ ਪਵਤ੍ਤਿ ਰਾਗਚਰਿਯਾ, ਸਾ ਸਸ੍ਸਤਾਸਯਾਦਯੋ ਵਿਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਤਥਾ ਦੋਸਚਰਿਯਾਦਯੋ. ਸਂਸਗ੍ਗੋ ਸਮ੍ਪਯੋਗਾਰਹਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਯਥਾ ‘‘ਰਾਗਮੋਹਚਰਿਯਾ ਦੋਸਮੋਹਚਰਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਏਕਸਨ੍ਤਤਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਵਸੇਨ, ਯਥਾ ‘‘ਰਾਗਦੋਸਚਰਿਯਾ ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਚਰਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਇਮਾ ਏਵ ਹਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਅਪਰਾਪਿ ਚਤਸ੍ਸੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾਤਿ ਯਥਾ ਰਾਗਾਦੀਨਂ, ਤਥਾ ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਸਂਸਗ੍ਗਸਨ੍ਨਿਪਾਤਵਸੇਨ ਸਦ੍ਧਾਬੁਦ੍ਧਿਚਰਿਯਾ ਸਦ੍ਧਾਵਿਤਕ੍ਕਚਰਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧਿਵਿਤਕ੍ਕਚਰਿਯਾ ਸਦ੍ਧਾਬੁਦ੍ਧਿਵਿਤਕ੍ਕਚਰਿਯਾਤਿ. ਇਮਾ ਅਪਰਾਪਿ ਚਤਸ੍ਸੋ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਸਂਸਗ੍ਗਸਨ੍ਨਿਪਾਤਵਸੇਨ. ਸਂਸਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਸਂਸਜ੍ਜਨਂ ਮਿਸ੍ਸੀਕਰਣਂ ‘‘ਰਾਗਸਦ੍ਧਾਚਰਿਯਾ ਦੋਸਸਦ੍ਧਾਚਰਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਅਨੇਕਾਤਿ ਤੇਸਟ੍ਠਿ, ਤਤੋ ਅਤਿਰੇਕਾਪਿ ਵਾ, ਤਾ ਪਨ ਅਸਮ੍ਮੋਹਨ੍ਤੇਨ ਸਂਯੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਟੀਕਾਯਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ‘‘ਪਕਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਸਤਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵਨਾਯਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਚਰਿਯਾਯ ਸਭਾਵਭੂਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਤਾ ਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮੇਹਿ ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਅਧਿਕਤਾ, ਯਤੋ ਰਾਗਚਰਿਯਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਸਮਵਾਯੇ ਰਾਗਾਦਯੋ ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਭਿਣ੍ਹਞ੍ਚ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਤਾਸਂ ਵਸੇਨਾਤਿ ਛਨ੍ਨਂ ਮੂਲਚਰਿਯਾਨਂ ਵਸੇਨ ਛਲ਼ੇਵ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਨੇਕਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਿਯੁਂ, ਤਥਾ ਚ ਸਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿ ਚ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਸਦ੍ਧਾ ਬਲਵਤੀ ਹੋਤਿ ਰਾਗੁਸ੍ਸਨ੍ਨੇ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਤਦਨੁਗੁਣਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਿਯੋਗਤੋ ਅਧਿਕਭਾਵਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਰਾਗਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਗੁਣਤ੍ਤਾ’’ਤਿ, ਸਿਨੇਹਪਰਿਯੇਸਨਾਪਰਿਚ੍ਚਜਨੇਹਿ ਸਭਾਗਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਭਾਗੋ ਹਿ ਦੂਰੇਪਿ ਆਸਨ੍ਨੇਯੇਵਾਤਿ ਸਭਾਗਤਾਲਕ੍ਖਣਮਿਧ ਆਸਨ੍ਨਗ੍ਗਹਣਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਦ੍ਧਾਯ ਸਿਨਿਯ੍ਹਨਂ ਪਸਾਦਵਸੇਨ ਅਕਾਲੁਸ੍ਸਿਯਂ ਅਲੂਖਤਾ, ਰਾਗਸ੍ਸ ਪਨ ਰਞ੍ਜਨਵਸੇਨ. ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਰਿਯੇਸਨਂ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨਵਸੇਨ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਤਾ, ਰਾਗਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਯਨਵਸੇਨ. ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਪਰਿਚ੍ਚਜਨਂ ਓਕਪ੍ਪਨਵਸੇਨ ਅਨੁਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਂ, ਰਾਗਸ੍ਸ ਅਭਿਸਙ੍ਗਵਸੇਨਾਤਿ ਏਵਂ ਭਿਨ੍ਨਸਭਾਵਾਨਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਯਥਾ ਅਲੂਖਤਾਦਿਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸਭਾਗਤਾ, ਏਵਂ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀਨਮ੍ਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਰਾਗਚਰਿਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਾਚਰਿਤੋ ਸਭਾਗੋ’’ਤਿ.

ਪਞ੍ਞਾ ਬਲਵਤੀ ਹੋਤਿ ਦੋਸੁਸ੍ਸਨ੍ਨੇ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਤਦਨੁਗੁਣਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਿਯੋਗਤੋ ਅਧਿਕਭਾਵਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੋਸਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਗੁਣਤ੍ਤਾ’’ਤਿ, ਅਨਲ੍ਲੀਯਨਪਰਿਯੇਸਨਪਰਿਵਜ੍ਜਨੇਹਿ ਸਭਾਗਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਨਲ੍ਲੀਯਨਂ ਤਸ੍ਸ ਯਥਾਸਭਾਵਾਵਬੋਧਵਸੇਨ ਵਿਸਂਸਟ੍ਠਤਾ, ਦੋਸਸ੍ਸ ਪਨ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਨਵਸੇਨ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਯੇਸਨਂ ਯਥਾਭੂਤਦੋਸਪਵਿਚਯੋ, ਦੋਸਸ੍ਸ ਅਭੂਤਦੋਸਨਿਜਿਗੀਸਾ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਵਜ੍ਜਨਂ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਨਾਦਿਵਸੇਨ ਞਾਣੁਤ੍ਰਾਸੋ, ਦੋਸਸ੍ਸ ਅਹਿਤਾਧਾਨਵਸੇਨ ਛਡ੍ਡਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਭਿਨ੍ਨਸਭਾਵਾਨਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਯਥਾ ਅਨਲ੍ਲੀਯਨਾਦਿਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸਭਾਗਤਾ, ਏਵਂ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀਨਮ੍ਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੋਸਚਰਿਤਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਿਚਰਿਤੋ ਸਭਾਗੋ’’ਤਿ.

ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰਾ ਵਿਤਕ੍ਕਾਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਵਿਤਕ੍ਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਮੋਹੁਸ੍ਸਨ੍ਨੇ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਤਦਨੁਗੁਣਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਸਬ੍ਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮੋਹਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾ’’ਤਿ, ਅਨਵਟ੍ਠਾਨਚਞ੍ਚਲਭਾਵੇਹਿ ਸਭਾਗਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਅਨਵਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪਵਸੇਨ ਸਵਿਪ੍ਫਾਰਤਾਯ, ਮੋਹਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹਤਾਵਸੇਨ ਬ੍ਯਾਕੁਲਤਾਯ. ਤਥਾ ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਲਹੁਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਨੇਨ ਤਦਙ੍ਗਚਲਤਾਯ ਚਞ੍ਚਲਤਾ, ਮੋਹਸ੍ਸ ਅਨੋਗਾਲ਼੍ਹਤਾਯਾਤਿ ਏਵਂ ਭਿਨ੍ਨਸਭਾਵਾਨਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਯਥਾ ਅਨਵਟ੍ਠਾਨਾਦਿਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸਭਾਗਤਾ, ਏਵਂ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀਨਮ੍ਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਮੋਹਚਰਿਤਸ੍ਸ ਵਿਤਕ੍ਕਚਰਿਤੋ ਸਭਾਗੋ’’ਤਿ.

ਤਣ੍ਹਾ ਰਾਗੋਯੇਵ ਸਭਾਵਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਰਾਗਚਰਿਯਾਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਾ ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਯਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਤੇਨ ਰਾਗੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ, ਦੋਸਾਦਯੋ ਵਿਯ ਤੇਨ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਦੁਭਯਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦ੍ਵਯਂ. ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸਭਾਵਤੋ, ਸਮ੍ਪਯੋਗਵਸੇਨ ਚ ਨ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਕਾਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਯਥਾ ਰਾਗਦੋਸੇਹਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗਵਸੇਨ ਸਹ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸਪਿ ਮੋਹਸ੍ਸ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਤਾਵਸੇਨ ਵਿਸੁਂ ਚਰਿਯਾਭਾਵੋ, ਨ ਕੇਵਲਂ ਮੋਹਸ੍ਸੇਵ, ਤਥਾ ਸਦ੍ਧਾਬੁਦ੍ਧਿਵਿਤਕ੍ਕਾਨਂ. ਏਵਂ ਰਾਗੇਨ ਸਤਿਪਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗੇ ਮਾਨਸ੍ਸਾਪਿ ਵਿਸੁਂ ਚਰਿਯਾਭਾਵੋ ਯੁਤ੍ਤੋ ਸਿਯਾ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਰਾਗਪਟਿਘਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਵਿਜ੍ਜਾਨਂ ਵਿਯ ਅਨੁਸਯਟ੍ਠੋ ਇਮੇਸਂ ਰਾਗਾਦੀਨਂਯੇਵ ਆਵੇਣਿਕੋ ਚਰਿਯਟ੍ਠੋਤਿ, ਨਤ੍ਥੇਵ ਮਾਨਚਰਿਯਾ. ਯਤੋ ਚਰਿਯਾ ‘‘ਪਕਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪਕਤਿ ਚ ਸਭਾਵੋਤਿ. ਏਤੇਨੇਵ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾਪਿ ਵਿਸੁਂ ਚਰਿਯਾਭਾਵਾਭਾਵੋ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਮੋਹਚਰਿਯਨ੍ਤੋਗਧਾਵ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮੋਹਨਿਦਾਨਤ੍ਤਾ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮ੍ਪਯੋਗਂ ਸਮੁਚ੍ਚਿਨੋਤਿ ਮੋਹਨਿਦਾਨਤ੍ਤਾ, ਮੋਹਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚਾਤਿ.

੪੪. ਕਿਂ ਸਪ੍ਪਾਯਨ੍ਤਿ ਕੀਦਿਸਂ ਸੇਨਾਸਨਾਦਿਸਪ੍ਪਾਯਂ. ਪੁਬ੍ਬਾਚਿਣ੍ਣਂ ਪੁਰਿਮਜਾਤੀਸੁ ਆਚਰਿਤਂ. ਏਕਚ੍ਚੇਤਿ ਉਪਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤੇਨ ਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਿਰਾਤਿ ਕਿਰ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਰੁਚਿਸੂਚਨਤ੍ਥੋ. ਇਟ੍ਠਪ੍ਪਯੋਗੋ ਮਨਾਪਕਿਰਿਯਾ. ਸੁਭਕਮ੍ਮਬਹੁਲੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਸੋਭਨਕਮ੍ਮਕਾਰੀ. ਨ ਸਬ੍ਬੇ ਰਾਗਚਰਿਤਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਲੁਦ੍ਧਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਇਟ੍ਠਪ੍ਪਯੋਗਸੁਭਕਮ੍ਮਬਹੁਲਤਾਸਮ੍ਭਵਤੋ, ਸਗ੍ਗਾ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਇਧੂਪਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭਵਤੋ ਚ. ਏਤੇਨ ਅਸਤਿ ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੁਨਿਯਾਮੇ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕਾਰਣਮਤ੍ਤੇਨ ਨ ਤੇਸਂ ਲੁਦ੍ਧਤਾ, ਲੁਦ੍ਧਭਾਵਹੇਤੁਕਾ ਚ ਰਾਗਚਰਿਯਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਇਤਰੇਤਿ ਛੇਦਨਾਦਿਕਮ੍ਮਬਹੁਲਾ ਨਿਰਯਾਦਿਤੋ ਇਧੂਪਪਨ੍ਨਾ ਚ ਨ ਸਬ੍ਬੇ ਦੋਸਮੋਹਚਰਿਤਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਇਧਾਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕਾਰਣਸ੍ਸ ਕੋਧਨਭਾਵੇ, ਮੂਲ਼੍ਹਭਾਵੇ ਚ ਅਨੇਕਨ੍ਤਿਕਤ੍ਤਾ ਦੋਸਮੋਹਚਰਿਤਤਾਯਪਿ ਅਨੇਕਂਸਿਕਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਧਾਤੂਨਂ ਉਸ੍ਸਦਨਿਯਮੋ ਯਦਿ ਪਮਾਣਤੋ, ਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਥ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ, ਸੋਪਿ ਏਕਂਸਿਕੋ ਨ ਉਪਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਉਸ੍ਸਦਨਿਯਮੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਨ ਧਾਤੂਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨੇਵ. ਦੋਸਨਿਯਮੇਤਿ ਸੇਮ੍ਹਾਦਿਦੋਸਾਧਿਕਤਾਯ ਰਾਗਾਦਿਚਰਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦੋਸਵਸੇਨ ਚਰਿਯਾਨਿਯਮੇ ‘‘ਸੇਮ੍ਹਾਧਿਕੋ ਰਾਗਚਰਿਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ‘‘ਸੇਮ੍ਹਾਧਿਕੋ ਮੋਹਚਰਿਤੋ’’ਤਿ, ‘‘ਵਾਤਾਧਿਕੋ ਮੋਹਚਰਿਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ‘‘ਵਾਤਾਧਿਕੋ ਰਾਗਚਰਿਤੋ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਮ੍ਪਿ ਦੋਸਵਸੇਨ ਨਿਯਮਵਚਨਂ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਵਿਰੁਦ੍ਧਮੇਵ. ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਵਚਨਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਾਰਿਕਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਵਚਨਂ, ਅਨੁਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤਵਚਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਉਸ੍ਸਦਕਿਤ੍ਤਨੇਤਿ ਵਿਪਾਕਕਥਾਯਂ ਗਹਿਤਉਸ੍ਸਦਕਿਤ੍ਤਨੇ. ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੁਨਿਯਾਮੇਨਾਤਿ ਪੁਰਿਮਭਵੇ ਪਵਤ੍ਤਲੋਭਾਦਿਹੇਤੁਨਿਯਾਮੇਨ. ਨਿਯਾਮੋਤਿ ਚ ਤੇਸਂਯੇਵ ਲੋਭਾਦੀਨਂ ਪਟਿਨਿਯਤੋ ਲੁਬ੍ਭਨਾਦਿਸਭਾਵੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਲੋਭੋ ਉਸ੍ਸਦੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਲੋਭੁਸ੍ਸਦਾ, ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਲੋਭਾ, ਲੋਭਾਧਿਕਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਮੋਹੁਸ੍ਸਦਾ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਯੇ ਇਮੇ ਲੋਭੁਸ੍ਸਦਤਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਵੋਮਿਸ੍ਸਤੋ ਚ ਚੁਦ੍ਦਸ ਪਭੇਦਾ ਇਚ੍ਛਿਤਾ, ਤੇ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਛਸ੍ਵੇਵ ਤੇਸਂ ਅਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ. ਫਲਭੂਤਾ ਚੇਤ੍ਥ ਲੋਭੁਸ੍ਸਦਤਾਦਯੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ.

ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਨੇਸਂ ਲੋਭੁਸ੍ਸਦਤਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਵੋਮਿਸ੍ਸਕਤਾਦਿਂ ਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਕਮ੍ਮਾਯੂਹਨਕ੍ਖਣੇਤਿ ਕਮ੍ਮਕਰਣਵੇਲਾਯਂ. ਲੋਭੋ ਬਲਵਾਤਿ ਲੋਭੋ ਤਜ੍ਜਾਯ ਪਚ੍ਚਯਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਅਧਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਅਲੋਭੋ ਮਨ੍ਦੋਤਿ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਅਲੋਭੋ ਦੁਬ੍ਬਲੋ. ਕਥਂ ਪਨੇਤੇ ਲੋਭਾਲੋਭਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਭੂਤਾ ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ? ਨ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਏਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ‘‘ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਨਿਕਨ੍ਤਿਕ੍ਖਣਂ ਪਨ ਆਯੂਹਨਪਕ੍ਖਿਯਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਪਰਿਯਾਦਾਤੁਨ੍ਤਿ ਅਭਿਭਵਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਯੋ ਹਿ ‘‘ਏਵਂਸੁਨ੍ਦਰਂ ਏਵਂਵਿਪੁਲਂ ਏਵਂਮਹਗ੍ਘਞ੍ਚ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਦਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਮੁਤ੍ਤਚਾਗਤਾਦਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤਨਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਅਲੋਭੋ, ਸੋ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਲੋਭਂ ਪਰਿਯਾਦਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਦੋਸਮੋਹਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਤਾਦਿਸਪਚ੍ਚਯਲਾਭੇਨ ਚ ਅਦੋਸਾਮੋਹਾ ਬਲਵਨ੍ਤੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਲੋਭਾਦੋਸਾਮੋਹਾਨਂ ਬਲਵਭਾਵਤੋ, ਅਲੋਭਦੋਸਮੋਹਾਨਞ੍ਚ ਦੁਬ੍ਬਲਭਾਵਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਕਾਰਣਂ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ. ਸੋਤਿ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਲੋਭਾਦਿਉਪਨਿਸ੍ਸਯਵਤਾ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮੁਨਾ. ਸੁਖਸੀਲੋਤਿ ਸਖਿਲੋ. ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ‘‘ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ’’ਤਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵਦਤਿ.

ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਮਨ੍ਦਾ ਅਲੋਭਾਦੋਸਾ ਲੋਭਦੋਸੇ ਪਰਿਯਾਦਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਅਮੋਹੋ ਪਨ ਬਲਵਾ ਮੋਹਂ ਪਰਿਯਾਦਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਾਰੇ ਯਥਾਰਹਂ ਅਤਿਦੇਸਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਦੁਟ੍ਠੋਤਿ ਕੋਧਨੋ. ਦਨ੍ਧੋਤਿ ਮਨ੍ਦਪਞ੍ਞੋ. ਸੀਲਕੋਤਿ ਸੁਖਸੀਲੋ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ਲੋਭਵਸੇਨ, ਦੋਸਮੋਹਲੋਭਦੋਸਲੋਭਮੋਹਦੋਸਮੋਹਲੋਭਦੋਸਮੋਹਵਸੇਨਾਤਿ ਤਯੋ ਏਕਕਾ, ਤਯੋ ਦੁਕਾ, ਏਕੋ ਤਿਕੋਤਿ ਲੋਭਾਦਿਉਸ੍ਸਦਵਸੇਨ ਅਕੁਸਲਪਕ੍ਖੇਯੇਵ ਸਤ੍ਤ ਵਾਰਾ, ਤਥਾ ਕੁਸਲਪਕ੍ਖੇ ਅਲੋਭਾਦਿਉਸ੍ਸਦਵਸੇਨਾਤਿ ਚੁਦ੍ਦਸ ਵਾਰਾ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਲੋਭਦੋਸਾਮੋਹਾ, ਅਲੋਭਾਦੋਸਮੋਹਾ, ਅਲੋਭਦੋਸਮੋਹਾ ਬਲਵਨ੍ਤੋਤਿ ਆਗਤੇਹਿ ਕੁਸਲਪਕ੍ਖੇ ਤਤਿਯਦੁਤਿਯਪਠਮਵਾਰੇਹਿ ਦੋਸੁਸ੍ਸਦਮੋਹੁਸ੍ਸਦਦੋਸਮੋਹੁਸ੍ਸਦਵਾਰਾ ਗਹਿਤਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਅਕੁਸਲਪਕ੍ਖੇ ਲੋਭਾਦੋਸਮੋਹਾ, ਲੋਭਦੋਸਾਮੋਹਾ, ਲੋਭਾਦੋਸਾਮੋਹਾ ਬਲਵਨ੍ਤੋਤਿ ਆਗਤੇਹਿ ਤਤਿਯਦੁਤਿਯਪਠਮਵਾਰੇਹਿ ਅਦੋਸੁਸ੍ਸਦਅਮੋਹੁਸ੍ਸਦਅਦੋਸਾਮੋਹੁਸ੍ਸਦਵਾਰਾ ਗਹਿਤਾ ਏਵਾਤਿ ਅਕੁਸਲਕੁਸਲਪਕ੍ਖੇਸੁ ਤਯੋ ਤਯੋ ਵਾਰੇ ਅਨ੍ਤੋਗਧੇ ਕਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠੇਵ ਵਾਰਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਯੇ ਪਨ ਉਭਯੇਸਂ ਮਿਸ੍ਸਤਾਵਸੇਨ ਲੋਭਾਲੋਭੁਸ੍ਸਦਵਾਰਾਦਯੋ ਅਪਰੇ ਏਕੂਨਪਞ੍ਞਾਸ ਵਾਰਾ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਾ, ਤੇ ਅਲਬ੍ਭਨਤੋ ਏਵ ਨ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਨ ਹਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਅਨ੍ਤਰੇਨ ਅਵਤ੍ਥਨ੍ਤਰਂ ‘‘ਲੋਭੋ ਚ ਬਲਵਾ, ਅਲੋਭੋ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ, ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਸੇਨ ਵਾ ਹਿ ਏਤੇਸਂ ਬਲਵਦੁਬ੍ਬਲਭਾਵੋ, ਸਹਜਾਤਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਵਾ. ਤਤ੍ਥ ਲੋਭਸ੍ਸ ਤਾਵ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਸੇਨ ਅਲੋਭੇਨ ਅਨਧਿਭੂਤਤਾਯ ਬਲਵਭਾਵੋ, ਤਥਾ ਦੋਸਮੋਹਾਨਂ ਅਦੋਸਾਮੋਹੇਹਿ. ਅਲੋਭਾਦੀਨਂ ਪਨ ਲੋਭਾਦਿਅਭਿਭਵਨਤੋ, ਸਬ੍ਬੇਸਞ੍ਚ ਸਮਾਨਜਾਤਿਯਮਭਿਭੁਯ੍ਯ ਪਵਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਸਹਜਾਤਧਮ੍ਮਤੋ ਬਲਵਭਾਵੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਲੋਭੋ ਬਲਵਾ ਅਲੋਭੋ ਮਨ੍ਦੋ, ਅਦੋਸਾਮੋਹਾ ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਦੋਸਮੋਹਾ ਮਨ੍ਦਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਚ ਨੇਸਂ ਮਨ੍ਦਬਲਵਭਾਵੋ ਪੁਰਿਮੂਪਨਿਸ੍ਸਯਤੋ ਤਥਾ ਆਸਯਸ੍ਸ ਪਰਿਭਾਵਿਤਤਾਯ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਯੋ ਲੁਦ੍ਧੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਯੋ ਉਸ੍ਸਦਕਿਤ੍ਤਨੇ ‘‘ਲੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਅਯਂ ਇਧ ਚਰਿਯਾਵਿਚਾਰੇ ‘‘ਰਾਗਚਰਿਤੋ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਦੁਟ੍ਠਦਨ੍ਧਾਤਿ ‘‘ਦੁਟ੍ਠੋ, ਦਨ੍ਧੋ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਦੋਸਮੋਹਚਰਿਤਾ. ਪਞ੍ਞਵਾਤਿ ਸਾਤਿਸਯਂ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞੋ. ਯਤੋ ਸਦ੍ਧਾਵਿਤਕ੍ਕੇਸੁ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁਪਿ ਬੁਦ੍ਧਿਚਰਿਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਲੋਭਾਦੋਸਾਨਂ ਬਲਵਭਾਵੋ ਸਦ੍ਧੂਪਨਿਸ੍ਸਯਤਾਯ ਵਿਨਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਲੁਦ੍ਧਅਦੁਟ੍ਠਾ ਪਸਨ੍ਨਪਕਤਿਤਾਯ ਸਦ੍ਧਾਚਰਿਤਾ’’ਤਿ.

ਅਯਞ੍ਚ ਨਯੋ ਸਾਧਾਰਣਤੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਪੁਬ੍ਬਹੇਤੁਨਿਯਾਮਵਸੇਨੇਵ ਬੁਦ੍ਧਿਚਰਿਤਾਦਿਕੇਪਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਮੋਹਪਰਿਵਾਰੇਨਾਤਿ ਅਮੋਹਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇਨ, ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਤੋ ਸਮ੍ਪਯੋਗਤੋ ਚ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਪਦਤ੍ਤਯੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਲੋਭਾਦਿਨਾ ਵੋਮਿਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਲੋਭਮੋਹਾਦਿਨਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਅਵਿਰੁਦ੍ਧਵੋਮਿਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਵਿਰੋਧੋ ਚ ਯੁਗਗ੍ਗਾਹਵਸੇਨ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਦ੍ਧਾਨੁਸਾਰਿਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰਿਗੋਤ੍ਤਾਨਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਭਿਨ੍ਨਸਭਾਵਾਨੇਵ. ਏਕਂਸੇਨ ਚ ਮਿਸ੍ਸਕਚਰਿਯਾਪਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੁਨਿਯਾਮੇਨ ਚਰਿਯਾਸਿਦ੍ਧਿਤੋ. ਤਥਾ ਚੇਵ ਉਸ੍ਸਦਕਿਤ੍ਤਨਂ ਪਵਤ੍ਤਂ ਯਥਾਰਹਂ ਲੋਭਾਲੋਭਾਦੀਨਂ ਵਿਪਾਕਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗੇ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੨੩੨) –

‘‘ਗਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਞਾਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਕਤਮੇਸਂ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਹੇਤੂਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ? ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਜਵਨਕ੍ਖਣੇ ਤਯੋ ਹੇਤੂ ਕੁਸਲਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਜਾਤਚੇਤਨਾਯ ਸਹਜਾਤਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕੁਸਲਮੂਲਪਚ੍ਚਯਾਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾ. ਨਿਕਨ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇ ਦ੍ਵੇ ਹੇਤੂ ਅਕੁਸਲਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਜਾਤਚੇਤਨਾਯ ਸਹਜਾਤਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਕੁਸਲਮੂਲਪਚ੍ਚਯਾਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਣੇ ਤਯੋ ਹੇਤੂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਜਾਤਚੇਤਨਾਯ ਸਹਜਾਤਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਨਾਮਰੂਪਪਚ੍ਚਯਾਪਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਪਚ੍ਚਯਾਪਿ ਨਾਮਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ –

ਆਦਿ. ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੁਨਿਯਾਮੇਨ ਚ ਯਥਾ ਤਿਹੇਤੁਕਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਂ, ਨ ਤਥਾ ਦੁਹੇਤੁਕਸ੍ਸ. ਯਥਾ ਚ ਦੁਹੇਤੁਕਸ੍ਸ ਇਤਿਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾ ਨੇਪਕ੍ਕਂ, ਨ ਤਥਾ ਅਹੇਤੁਕਸ੍ਸ. ਏਵਂ ਲੋਭੁਸ੍ਸਦਾਦਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਰਾਗਚਰਿਤਾਦਯੋ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਟ੍ਠਮੇਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਨਿਗਮਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਵਂ ਲੋਭਾਦੀਸੂ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੪੫. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਚ੍ਛਾਵਚਨੇ. ਨਯੋਤਿ ਜਾਨਨਨਯੋ. ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਧਮ੍ਮਮੁਖੇਨੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨਾਹ ‘‘ਚਰਿਯਾਯੋ ਵਿਭਾਵਯੇ’’ਤਿ. ਪਕਤਿਗਮਨੇਨਾਤਿ ਅਕਿਤ੍ਤਿਮੇਨ ਸਭਾਵਗਮਨੇਨ. ਚਾਤੁਰਿਯੇਨਾਤਿ ਚਾਤੁਰਭਾਵੇਨ ਸਿਙ੍ਗਾਰੇਨ. ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਨ੍ਤਿ ਅਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠਮਜ੍ਝਂ. ਖਣਨ੍ਤੋ ਵਿਯਾਤਿ ਭੂਮਿਂ ਖਣਨ੍ਤੋ ਵਿਯ. ਅਨੁਕਡ੍ਢਿਤਨ੍ਤਿ ਪਾਦਨਿਕ੍ਖੇਪਸਮਯੇ ਕਡ੍ਢਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਪਾਦਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਪਦਂ ਅਨੁਕਡ੍ਢਿਤਂ ਪਚ੍ਛਤੋ ਅਞ੍ਛਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਰਿਬ੍ਯਾਕੁਲਾਯਾਤਿ ਪਰਿਤੋ ਆਲੁਲ਼ਿਤਾਯ. ਛਮ੍ਭਿਤੋ ਵਿਯਾਤਿ ਵਿਤ੍ਥਾਯਨ੍ਤੋ ਵਿਯ. ਭੀਤੋ ਵਿਯਾਤਿ ਕੇਚਿ. ਸਹਸਾਨੁਪੀਲ਼ਿਤਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਪਾਦੇਨ, ਪਣ੍ਹਿਯਾ ਚ ਸਹਸਾਵ ਸਨ੍ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਤਂ. ਵਿਵਟ੍ਟਚ੍ਛਦਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਨਿਵਟ੍ਟਚ੍ਛਦਨਸ੍ਸ ਪਹੀਨਕਿਲੇਸਸ੍ਸ. ਇਦਮੀਦਿਸਂ ਪਦਨ੍ਤਿ ਭਗਵਤੋ ਪਦਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਦਤਿ.

ਪਾਸਾਦਿਕਨ੍ਤਿ ਪਸਾਦਾਵਹਂ. ਮਧੁਰਾਕਾਰਨ੍ਤਿ ਇਟ੍ਠਾਕਾਰਂ. ਥਦ੍ਧਾਕਾਰਨ੍ਤਿ ਥਮ੍ਭਿਤਾਕਾਰਂ. ਅਤਰਮਾਨੋਤਿ ਨਤਰਮਾਨੋ, ਸਣਿਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮੋਧਾਯਾਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਓਧਾਯ ਅਵਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ. ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਕਾਯਪਸਾਰਣਲਕ੍ਖਣਾਯ ਨਿਪਜ੍ਜਾਯ ਸੇਯ੍ਯਾਯ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਯਤਿ ਨਿਦ੍ਦਾਯਤਿ. ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਕਾਯੋਤਿ ਅਵਕ੍ਖਿਤ੍ਤਕਾਯੋ ਅਵਸੋ ਵਿਯ ਸਹਸਾ ਪਤਿਤਕਾਯੋ. ਦੁਸ੍ਸਣ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਵਿਰੂਪਸਨ੍ਨਿਵੇਸਂ. ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਕਾਯੋਤਿ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਖਿਤ੍ਤਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗੋ.

ਸਮ੍ਪਰਿਵਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਰਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ. ਆਲੋਲ਼ਯਮਾਨੋ ਵਾਲਿਕਾਕਚਵਰਾਨਿ ਆਕੁਲਯਨ੍ਤੋ.

ਨਿਪੁਣਮਧੁਰਸਮਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰੀਤਿ ਸੁਕੋਸਲ੍ਲਂ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਅਵਿਸਮਂ ਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਞ੍ਚ ਕਰਣਸੀਲੋ. ਗਾਲ਼੍ਹਥਦ੍ਧਵਿਸਮਕਾਰੀਤਿ ਥਿਰਂ ਅਸਿਥਿਲਂ ਵਿਸਮਞ੍ਚ ਕਰਣਸੀਲੋ. ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਅਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.

ਮੁਖਪੂਰਕਨ੍ਤਿ ਮੁਖਸ੍ਸ ਪੂਰਣਂ ਮਹਨ੍ਤਂ. ਅਰਸਪਟਿਸਂਵੇਦੀਤਿ ਨਰਸਪਟਿਸਂਵੇਦੀ. ਭਾਜਨੇ ਛਡ੍ਡੇਨ੍ਤੋਤਿ ਭੋਜਨਭਾਜਨੇ ਸਿਤ੍ਥਾਨਿ ਛਡ੍ਡੇਨ੍ਤੋ. ਮੁਖਂ ਮਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋਤਿ ਬਹਿਮੁਖਂ ਮਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋ.

ਕਿਲਨ੍ਤਰੂਪੋ ਵਿਯਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਸਹਨੇਨ ਖੇਦਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਵਿਯ. ਅਞ੍ਞਾਣੁਪੇਕ੍ਖਾਯਾਤਿ ਅਞ੍ਞਾਣਭੂਤਾਯ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ. ਅਞ੍ਞਾਣਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯਾਤਿ ਕੇਚਿ.

ਮਾਯਾਦੀਸੁ ਸਨ੍ਤਦੋਸਪਟਿਚ੍ਛਦਨਲਕ੍ਖਣਾ ਮਾਯਾ. ਅਸਨ੍ਤਗੁਣਪਕਾਸਨਲਕ੍ਖਣਂ ਸਾਠੇਯ੍ਯਂ. ਉਨ੍ਨਤਿਲਕ੍ਖਣੋ ਮਾਨੋ. ਅਸਨ੍ਤਗੁਣਸਮ੍ਭਾਵਨਾਮੁਖੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਅਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾਲਕ੍ਖਣਾ ਪਾਪਿਚ੍ਛਤਾ. ਸਨ੍ਤਗੁਣਸਮ੍ਭਾਵਨਾਮੁਖੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਅਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾਲਕ੍ਖਣਾ ਮਹਿਚ੍ਛਤਾ. ਸਕਲਾਭੇਨ ਅਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਨਲਕ੍ਖਣਾ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਤਾ. ਵਿਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ ਸਿਙ੍ਗਂ, ਸਿਙ੍ਗਾਰਤਾਨਾਗਰਿਕਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕਿਲੇਸਸਿਙ੍ਗਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਰੀਰਸ੍ਸ, ਚੀਵਰਾਦਿਪਰਿਕ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਚ ਮਣ੍ਡਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਲੋਲੁਪ੍ਪਂ ਚਾਪਲ੍ਯਂ. ਏਵਮਾਦਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਹਿਰਿਕਾਨੋਤ੍ਤਪ੍ਪਮਦਪ੍ਪਮਾਦਾਦਯੋ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ.

ਪਰਾਪਰਾਧਸ੍ਸ ਉਪਨਯ੍ਹਨਲਕ੍ਖਣੋ ਉਪਨਾਹੋ. ਪਰੇਸਂ ਗੁਣਮਕ੍ਖਣਲਕ੍ਖਣੋ ਮਕ੍ਖੋ. ਪਰਸ੍ਸ ਗੁਣੇ ਡਂਸਿਤ੍ਵਾ ਅਪਨੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਯੁਗਗ੍ਗਾਹਲਕ੍ਖਣੋ ਪਲ਼ਾਸੋ. ਪਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਉਸੂਯਨਲਕ੍ਖਣਾ ਇਸ੍ਸਾ. ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਗੂਹਨਲਕ੍ਖਣਂ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਇਧ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਦੋਵਚਸ੍ਸਤਾਪਾਪਮਿਤ੍ਤਤਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਅਨੁਸ੍ਸਾਹਨਂ ਥਿਨਂ. ਅਸਤ੍ਤਿਵਿਘਾਤੋ ਮਿਦ੍ਧਂ. ਚੇਤਸੋ ਅਵੂਪਸਮੋ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ. ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ. ਸਂਸਯੋ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ. ਅਯੋਨਿਸੋ ਦਲ਼੍ਹਗ੍ਗਾਹੋ ਆਧਾਨਗ੍ਗਾਹਿਤਾ. ਯਥਾਗਹਿਤਸ੍ਸ ਮਿਚ੍ਛਾਗਾਹਸ੍ਸ ਦੁਬ੍ਬਿਵੇਠਿਯਤਾ ਦੁਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਤਾ. ਇਧ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਮੁਟ੍ਠਸਚ੍ਚਅਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਮੁਤ੍ਤਚਾਗਤਾਤਿ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਚਾਗਤਾ ਨਿਸ੍ਸਙ੍ਗਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ. ਯਥਾ ਮਾਯਾਦਯੋ, ਤਥਾ ਪਵਤ੍ਤਾ ਅਕੁਸਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾ, ਯਥਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨਕਾਮਤਾਦਯੋ, ਤਥਾ ਪਵਤ੍ਤਾ ਕੁਸਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਪਸਾਦਨੀਯਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਵਤ੍ਥੁਤ੍ਤਯਂ. ਸਂਵੇਜਨੀਯਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਜਾਤਿਆਦੀਨਿ. ਕੁਸਲਾਨੁਯੋਗੇਤਿ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਭਾਵਨਾਯਂ. ‘‘ਏਵਞ੍ਚ ਏਵਞ੍ਚ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕਿਚ੍ਚਾਨਂ ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਨਂ ਰਤ੍ਤਿਂ ਧੂਮਾਯਨਾ. ਤਥਾਵਿਤਕ੍ਕਿਤਾਨਂ ਤੇਸਂ ਦਿਵਸਭਾਗੇ ਅਨੁਟ੍ਠਾਨਂ ਦਿਵਾ ਪਜ੍ਜਲਨਾ. ਹੁਰਾਹੁਰਂ ਧਾਵਨਾਤਿ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਚਿਤ੍ਤਵੋਸਗ੍ਗੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਇਦਂ ਪੁਰੇ ਚਿਤ੍ਤਮਚਾਰਿ ਚਾਰਿਕਂ, ਯੇਨਿਚ੍ਛਕਂ ਯਤ੍ਥਕਾਮਂ ਯਥਾਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ (ਧ. ਪ. ੩੨੬), ‘‘ਚਿਤ੍ਤਮਸ੍ਸ ਵਿਧਾਵਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੫੫) ਚ.

ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਾਦਿ ਚ ਪਾਲ਼ਿਯਂ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਚ ਅਨਾਗਤਮੇਵਾਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਗਤਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਹਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਨ ਸਾਰਤੋ ਪਚ੍ਚੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਰਾਗਚਰਿਤਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਅਪ੍ਪਮਾਦਵਿਹਾਰਿਨੋਤਿ ਤਤ੍ਥ ਵਿਨਿਧਾਯ ਭਾਵਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਦਕਾਰਿਨੋ. ਭਿਨ੍ਨਲਕ੍ਖਣਾ ਇਰਿਯਾਪਥਾਦਯੋਤਿ ਚਾਤੁਰਿਯੇਨ ਅਚਾਤੁਰਿਯੇਨ ਸਣਿਕਂ, ਸਹਸਾ ਚ ਗਮਨਾਦਯੋ. ਨ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਆਦਿਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ.

੪੬. ਸਪ੍ਪਾਯਂ ਹਿਤਂ, ਕਿਲੇਸਵਿਘਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਧੋਤਵੇਦਿਕਨ੍ਤਿ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਪਰਿਕ੍ਖੇਪਵੇਦਿਕਂ. ਭੂਮਟ੍ਠਕਨ੍ਤਿ ਭੂਮਿਤਲੇਯੇਵ ਉਟ੍ਠਾਪਿਤਂ ਉਪਰਿਮਤਲਰਹਿਤਂ. ਏਕਤੋ ਓਨਤਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗੋ ਅਕਤਭਿਤ੍ਤਿਭੂਮਿਪਰਿਕਮ੍ਮੋ ਅਕਤਪਬ੍ਭਾਰੋ. ਜਤੁਕਾਭਰਿਤਨ੍ਤਿ ਅਧੋਮੁਖਾਹਿ ਓਲਮ੍ਬਮਾਨਮੁਖਾਹਿ ਖੁਦ੍ਦਕਵਗ੍ਗੁਲੀਹਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ. ਓਲੁਗ੍ਗਵਿਲੁਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਛਿਨ੍ਨਭਿਨ੍ਨਂ. ਉਜ੍ਜਙ੍ਗਲਂ ਲੂਖਧੂਸਰਂ ਛਾਯੂਦਕਰਹਿਤਂ. ਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਾਦਿਭਯੇਨ ਸਾਸਙ੍ਕਂ. ਦੁਰੂਪਨ੍ਤਿ ਵਿਰੂਪਂ. ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਅਸੁਨ੍ਦਰਵਣ੍ਣਂ, ਦੁਸ੍ਸਣ੍ਠਾਨਂ ਵਾ. ਜਾਲਾਕਾਰੇਨ ਕਤਪੂਵਂ ਜਾਲਪੂਵਂ. ਸਾਣਿ ਵਿਯ ਖਰਸਮ੍ਫਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸਾਣਿਫਲਕੋ ਵਿਯ ਦੁਕ੍ਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ. ਭਾਰਿਕਭਾਵੇਨ, ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਤੁਨ੍ਨਕਰਣੇਨ ਚ ਕਿਚ੍ਛਪਰਿਹਰਣਂ. ਆਣਿਗਣ੍ਠਿਕਾਹਤੋਤਿ ਆਣਿਨਾ, ਗਣ੍ਠਿਯਾ ਚ ਹਤਸੋਭੋ. ਇਦਂ ਰਾਗਚਰਿਤਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਾਯਂ, ਏਵਮਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਸਮੁਦਾਚਾਰੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ.

ਦਿਸਾਮੁਖਨ੍ਤਿ ਦਿਸਾਭਿਮੁਖਂ, ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਾਭਿਮੁਖਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਮਹਾਕਸਿਣਨ੍ਤਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਕਸਿਣਮਣ੍ਡਲਂ. ਸੇਸਂ ਸੇਨਾਸਨਾਦੀਸੁ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਮੋਹਚਰਿਤਸ੍ਸ, ਤਂ ਦੋਸਚਰਿਤਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਮੇਵ.

ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਧਾਵਨਸ੍ਸੇਵ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਮੇਘਿਯਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ. ਦਰੀਮੁਖੇਤਿ ਪਬ੍ਬਤਵਿਵਰੇ. ਪਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸੁਪ੍ਪਸਰਾਵਮਤ੍ਤਂ.

ਪਭੇਦਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਨਿਦਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਵਿਭਾਵਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਸਪ੍ਪਾਯਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦ-ਸਦ੍ਦੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਵਿਭਾਵਨਾਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਰਾਗਚਰਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਜਾਨਨਵਿਭਾਵਨਾ. ਏਕਚ੍ਚਕਸਿਣਾਨੁਸ੍ਸਤਿਟ੍ਠਾਨਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਸਙ੍ਗੇਨ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨ ਚ ਤਾਵ ਚਰਿਯਾਨੁਕੂਲਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਆਵਿਕਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਣ੍ਣਨਾ

੪੭. ਸਙ੍ਖਾਤਨਿਦ੍ਦੇਸਤੋਤਿ ਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਯਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਸੇਨ ਗਹਿਤਾਨਂ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸਤੋ. ‘‘ਏਤ੍ਥ ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਾਵਹਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਅਪ੍ਪਨਾਜ੍ਝਾਨਾਵਹਾਨੀ’’ਤਿ ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਵਹਤੋ. ‘‘ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਏਕਜ੍ਝਾਨਿਕਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਦੁਕਤਿਕਜ੍ਝਾਨਿਕਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਸਕਲਜ੍ਝਾਨਿਕਾਨੀ’’ਤਿ ਝਾਨਪ੍ਪਭੇਦਤੋ. ‘‘ਏਤੇਸੁ ਅਙ੍ਗਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ, ਏਤੇਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਤੋ. ‘‘ਏਤ੍ਤਕਾਨੇਤ੍ਥ ਵਡ੍ਢੇਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਨ ਵਡ੍ਢੇਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ ਵਡ੍ਢਨਾਵਡ੍ਢਨਤੋ. ਆਰਮ੍ਮਣਤੋਤਿ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਨਿਮਿਤ੍ਤਨਵਤ੍ਤਬ੍ਬਵਸੇਨ, ਚਲਿਤਾਚਲਿਤਵਸੇਨ ਚ ਆਰਮ੍ਮਣਵਿਭਾਗਤੋ. ਭੂਮਿਤੋਤਿ ਕਾਮਾਵਚਰਾਦਿਭੂਮਿਵਿਭਾਗਤੋ. ਗਹਣਤੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਾਦਿਵਸੇਨ ਗਹਣਵਿਭਾਗਤੋ. ਪਚ੍ਚਯਤੋਤਿ ਆਰੁਪ੍ਪਾਦੀਨਂ ਯਥਾਰਹਂ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਤੋ. ਚਰਿਯਾਨੁਕੂਲਤੋਤਿ ਰਾਗਚਰਿਯਾਦੀਨਂ ਅਨੁਕੂਲਭਾਵਤੋ.

ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨੀਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਭਾਵੇਨ ਯੋਗਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ. ਚਤੁਕ੍ਕਜ੍ਝਾਨਿਕਾਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਵਨ੍ਤੋ, ਤੇਸਂ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚਤੁਕ੍ਕਨਯਵਸੇਨ ਚੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਿਕਚਤੁਕ੍ਕਜ੍ਝਾਨਿਕੇਸੂਤਿ ਤਿਕਜ੍ਝਾਨਿਕੇਸੁ ਪੁਰਿਮੇਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇਸੁ, ਚਤੁਕ੍ਕਜ੍ਝਾਨਿਕੇਸੁ ਆਨਾਪਾਨਕਸਿਣੇਸੁ. ਸੇਸੇਸੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਵਸੇਸੇਸੁ ਏਕਵੀਸਤਿਯਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਸੁ.

ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਨਾ ਦਿਟ੍ਠਹਦਯਰੂਪਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕੋ ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਨ ਇਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ਕਸਿਣਫਰਣਂ ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਰਸਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਚੇਤਸਾ ਚਿਤ੍ਤਮਞ੍ਞਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਓਕਾਸੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਠਿਤੋਕਾਸੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਉਗ੍ਗਹਕੋਸਲ੍ਲਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤਤ੍ਤਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਕਾਰੇਨੇਵ ਤਾਨਿ ਉਪਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਤਤ੍ਥ ਵਡ੍ਢਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਚੇ ਪਨ ਕੋਚਿ ਵਡ੍ਢੇਯ੍ਯ, ਨ ਤੇਨ ਕੋਚਿ ਗੁਣੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਆਨਿਸਂਸਾਭਾਵਾ ਚਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤੇਸੁ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਮੇਵ ਆਨਿਸਂਸਾਭਾਵਂ ਵਿਵਰਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਡ੍ਢਿਤੇਸੁ ਕੁਣਪਰਾਸਿਯੇਵ ਵਡ੍ਢਤਿ, ਅਵਡ੍ਢਿਤੇਪਿ ਕਾਮਰਾਗਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਾ ਹੋਤਿਯੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਨਿਸਂਸਾਭਾਵੋ. ਵਿਭੂਤਾਤਿ ਵਿਪੁਲਾਰਮ੍ਮਣਤਾਯ ਸੁਪਾਕਟਾ, ਵਡ੍ਢਿਤਨਿਮਿਤ੍ਤਤਾਯ ਅਪ੍ਪਮਾਣਾਰਮ੍ਮਣਭਾਵੇਨ ਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਕੇਵਲਨ੍ਤਿ ਸਕਲਂ ਅਨਵਸੇਸਂ. ‘‘ਪਥਵਿਂ ਇਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਾਕਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਨੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਲਾਭਿਤ੍ਤਾਤਿ ਸਾਤਿਸਯਂ ਲਾਭਿਤਾਯ, ਉਕ੍ਕਂਸਗਤਵਸਿਭਾਵਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਥੇਰੋ ਹਿ ਪਰਮਾਯ ਵਸਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਸ੍ਸਮਣ੍ਡਲੇ ਅਸ੍ਸਂ ਸਾਰੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਯਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਪਿ ਠਿਤੋਪਿ ਤਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੇਵ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਡ੍ਢਿਤਂ ਵਿਯ ਉਪਟ੍ਠਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਸੂ’’ਤਿਆਦਿ.

ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹੇ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਮਹਨ੍ਤੇਤਿ ਵਿਪੁਲੇ. ਨਿਨ੍ਨਥਲਾਦਿਵਸੇਨ ਹਿ ਏਕਦੇਸੇ ਅਟ੍ਠਤ੍ਵਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਗਹਣਵਸੇਨ ਸਕਲਸਰੀਰੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮਹਨ੍ਤੇ ਵਾ ਸਰੀਰੇ. ਅਪ੍ਪਕੇਤਿ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਅਪ੍ਪਕੇ ਵਾ ਖੁਦ੍ਦਕੇ ਦਾਰਕਸਰੀਰੇ. ਏਤਨ੍ਤਿ ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਆਦੀਨਵਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਸੁਭਰਾਸਿ ਏਵ ਵਡ੍ਢਤਿ, ਨ ਚ ਕੋਚਿ ਆਨਿਸਂਸੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਆਦੀਨਵਂ.

ਸੇਸਾਨਿਪਿ ਨ ਵਡ੍ਢੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਉਪਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਿਚੁਪਿਣ੍ਡਾਦਿਵਸੇਨ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਾਤਸਙ੍ਘਾਤਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਾਤਰਾਸਿਯੇਵ ਵਡ੍ਢਤੀ’’ਤਿ. ਓਕਾਸੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਨਾਸਿਕਗ੍ਗਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦਿਓਕਾਸੇਨ ਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ. ਵਾਯੋਕਸਿਣਵਡ੍ਢਨੇ ਵਿਯ ਨ ਏਤ੍ਥ ਕੋਚਿ ਗੁਣੋ, ਕੇਵਲਂ ਵਾਤਵਡ੍ਢਨਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਾਦੀਨਵਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਾਨਂ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ. ਨ ਚ ਤੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਤੇਨ ਸਤ੍ਤਰਾਸਿਵਡ੍ਢਨੇਨ ਪਥਵੀਕਸਿਣਾਦਿਵਡ੍ਢਨੇ ਵਿਯ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਯੋਜਨਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਪਰਿਗ੍ਗਹਵਸੇਨਾਤਿ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਵਿਸਯਸ੍ਸ ਪਰਿਗ੍ਗਹਵਸੇਨ, ਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਵਡ੍ਢਨਵਸੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕਾਵਾਸਦ੍ਵਿਆਵਾਸਾਦਿਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਭਾਵਨਾਯਂ. ਯਦਯਨ੍ਤਿ ਯਂ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਯਂ ਯੋਗੀ. ਸੀਮਾਸਮ੍ਭੇਦੇਨੇਵ ਹੇਤ੍ਥ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਥਂ ਪਰਿਤ੍ਤਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣਤਾ ਝਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਿਤ੍ਤਅਪ੍ਪਮਾਣਾਰਮ੍ਮਣਤਾਪੇਤ੍ਥ ਪਰਿਗ੍ਗਹਵਸੇਨਾ’’ਤਿ, ਕਤਿਪਯੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਾ ਮੇਤ੍ਤਾਦਯੋ ਪਰਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਾ, ਬਹੁਕੇ ਅਪ੍ਪਮਾਣਾਰਮ੍ਮਣਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਕਾਸਂ ਕਸਿਣੁਗ੍ਘਾਟਿਮਤ੍ਤਾ ਨ ਵਡ੍ਢੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਵਕ੍ਖਤਿ ਵਾ ਯਂ ਤੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਪਰਿਕਪ੍ਪਜਮੇਵ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਵਡ੍ਢੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਨ ਇਤਰਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਂ ਵਡ੍ਢੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਰੁਪ੍ਪਾਨਂ ਪਰਿਤ੍ਤਅਪ੍ਪਮਾਣਾਰਮ੍ਮਣਤਾ ਪਰਿਤ੍ਤਕਸਿਣੁਗ੍ਘਾਟਿਮਾਕਾਸੇ, ਵਿਪੁਲਕਸਿਣੁਗ੍ਘਾਟਿਮਾਕਾਸੇ ਚ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੇਸਾਨਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਆਦੀਨਿ ਦਸ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਿ. ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਾਭਾਵਾ.

ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਾਨੀਤਿ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤਾਨਿ ਆਰਮ੍ਮਣਾਨਿ. ਸੇਸਾਨਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸ. ਸੇਸਾਨਿ ਛਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਾ, ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ, ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਸੇਸਾਨਿ ਛ. ਵਿਸ੍ਸਨ੍ਦਮਾਨਪੁਬ੍ਬਤਾਯ ਵਿਪੁਬ੍ਬਕਂ. ਪਗ੍ਘਰਮਾਨਲੋਹਿਤਤਾਯ ਲੋਹਿਤਕਂ. ਕਿਮੀਨਂ ਪਚਲਨੇਨ ਪੁਲ਼ੁਵਕਂ, ਚਲਿਤਾਰਮ੍ਮਣਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਾਤਪਾਨਵਿਵਰਾਦੀਹਿ ਅਨ੍ਤੋਪਵਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸੂਰਿਯਾਲੋਕਾਦਿਕਸ੍ਸ ਚਲਨਾਕਾਰੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਓਭਾਸਮਣ੍ਡਲਾਰਮ੍ਮਣਮ੍ਪਿ ਚਲਿਤਾਰਮ੍ਮਣਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇਤਿ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ. ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਮੇਵਾਤਿ ਸਨ੍ਤਂ ਨਿਚ੍ਚਲਮੇਵ.

ਦੇਵੇਸੂਤਿ ਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵੇਸੁ, ਤਤ੍ਥ ਅਸੁਭਾਨਂ ਪਟਿਕੂਲਸ੍ਸ ਚ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਅਭਾਵਤੋ ‘‘ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਦਿਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਵਤ੍ਥੁਨਾ ਕਾਰਣਭੂਤੇਨ. ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਉਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਯਾ. ਉਚ੍ਛੁਸਸ੍ਸਾਦੀਨਂ ਪਤ੍ਤੇਸੁ ਪਚਲਮਾਨਵਣ੍ਣਗ੍ਗਹਣਮੁਖੇਨ ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਾਯੋਕਸਿਣਂ ਦਿਟ੍ਠਫੁਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ. ਨ ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕੇਨ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਭਾਵਨਾਰਮ੍ਭਵਸੇਨ ਨ ਪਟ੍ਠਪੇਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਹੇਟ੍ਠਿਮੇ ਤਯੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇ, ਕਸਿਣੇਸੁ ਰੂਪਾਵਚਰਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਞ੍ਚ ਅਨਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ.

ਇਮੇਸੁ ਪਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਯਥਾਰਹਂ ਆਰਮ੍ਮਣਾਨਂ, ਝਾਨਾਨਞ੍ਚ ਗਹਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸੁਖਵਿਹਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਸ੍ਸ.

‘‘ਏਕਾਦਸ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਅਨੁਕੂਲਾਨੀ’’ਤਿ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਵਸੇਨ ਚੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਵਕ੍ਖਤਿ ਹਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਞ੍ਚੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਅਨੁਕੂਲਾਨਿ ਰਾਗਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਸ੍ਸ ਉਪਾਯਭਾਵਤੋ. ਅਟ੍ਠ ਅਨੁਕੂਲਾਨੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਏਵਂ ਸੇਸੇਸੁ. ਏਕਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਅਪੇਕ੍ਖਂ ਅਨੁਸ੍ਸਤੀਸੁ ਏਕਨ੍ਤਿ, ਨ ਮੋਹਚਰਿਤਵਿਤਕ੍ਕਚਰਿਤਾਪੇਕ੍ਖਂ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਾਪਿ ਅਨੁਕੂਲਸ੍ਸ ਅਲਬ੍ਭਨਤੋ. ‘‘ਸਦ੍ਧਾਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਛ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਯੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਅਤਿਸਪ੍ਪਾਯਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਸ੍ਸੇਵ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਂ ਇਮਸ੍ਸ ਅਤਿਸਪ੍ਪਾਯਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਸਬ੍ਬਚਰਿਤਾਨਂ ਅਨੁਕੂਲਾਨਿ. ਪਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਰਾਵਮਤ੍ਤਂ, ਅਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਅਧਿਕਪਮਾਣਂ. ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਵਾ ਸੁਪ੍ਪਸਰਾਵਮਤ੍ਤਂ, ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ ਅਧਿਕਪਮਾਣਂ ਖਲਮਣ੍ਡਲਾਦਿਕਸਿਣਭਾਵੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ.

ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਨਸਿਕਰਣੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਉਤ੍ਤਰੀਤਿ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾ, ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾ, ਸਪ੍ਪਾਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ, ਵੀਰਿਯਂ; ਪਞ੍ਞਾਤਿ ਇਮੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਤੋ ਉਪਰਿ. ਅਸੁਭਾਤਿ ਅਸੁਭਭਾਵਨਾ ਏਕਾਦਸਸੁ ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਾ. ਮੇਤ੍ਤਾਤਿ ਅਨੋਧਿਸੋ, ਓਧਿਸੋ ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਾ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾ. ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸੋਲ਼ਸਵਤ੍ਥੁਕਾ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧਿਭਾਵਨਾ. ਵਿਤਕ੍ਕੁਪਚ੍ਛੇਦਾਯਾਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਵਿਤਕ੍ਕਾਨਂ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਤ੍ਥਾਯ. ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੧੩੭; ਧ. ਪ. ੨੭੭; ਮਹਾਨਿ. ੨੭) ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ. ਅਸ੍ਮਿਮਾਨਸਮੁਗ੍ਘਾਤਾਯਾਤਿ ‘‘ਅਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਸ੍ਸ ਨਵਵਿਧਸ੍ਸਾਪਿ ਮਾਨਸ੍ਸ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਾਯ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਏਕਸ੍ਸੇਵ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਧਮ੍ਮਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਏਕਸ੍ਸ ਚਤੁਚਰਿਯਤਾਯ. ਤੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਾਨਿ ਸਬ੍ਬਕੁਸਲਪਰਿਬ੍ਰੂਹਨਾਨੀ’’ਤਿ.

ਏਕਸ੍ਸੇਵ ਸਤ੍ਤ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਨ ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਰਾਹੁਲੋ ਸਬ੍ਬਚਰਿਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵਚਨਮਤ੍ਤੇਤਿ ‘‘ਅਸੁਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਸੁਕਚਰਿਤਸ੍ਸ ਅਨੁਕੂਲ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਵਚਨਮਤ੍ਤੇ. ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਤਥਾਵਚਨਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੋ ਪਨ ‘‘ਸਬ੍ਬਞ੍ਚੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਭਾਵਿਤੋ ਏਵ.

੪੮. ‘‘ਪਿਯੋ ਗਰੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਅ. ਨਿ. ੭.੩੭) ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਂ. ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਸਯਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ. ਸੋਮਨਸ੍ਸਮੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਬਹੁਪਰਿਸ੍ਸਯੋਯਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਠਾਨੇਯੇਵ ਮਯਾ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿਤੋ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਅਤਜ੍ਜਨੀਯੋਤਿ ਨ ਤਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬੋ ਨ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਅਤਜ੍ਜਨੀਯਭਾਵੋ ਦੋਵਚਸ੍ਸਤਾਯ ਵਾ ਸਿਯਾ, ਆਚਰਿਯੇ ਅਨਿਵਿਟ੍ਠਪੇਮਤਾਯ ਵਾਤਿ ਤਦੁਭਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਦੁਬ੍ਬਚੋ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯੋ ਹਿ ਆਚਰਿਯੇਨ ਤਜ੍ਜਿਯਮਾਨੋ ਕੋਪਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਅਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਪਾਤੁਕਰੋਤਿ, ਯੋ ਵਾ ‘‘ਕਿਮਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਾਸੇਨਾ’’ਤਿ ਪਕ੍ਕਮਤਿ, ਅਯਂ ਦੁਵਿਧੋਪਿ ਅਤਜ੍ਜਨੀਯੋ. ਧਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਓਵਾਦਾਨੁਸਾਸਨਿਧਮ੍ਮੇਨ. ਗੂਲ਼੍ਹਂ ਗਨ੍ਥਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਗਨ੍ਥਂ, ਸਚ੍ਚਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਸਹਿਤਂ ਗਮ੍ਭੀਰਂ ਸੁਞ੍ਞਤਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਞ੍ਚ.

ਤੁਮ੍ਹਾਕਮਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਤਿ ‘‘ਸਤਪੋਰਿਸੇ ਪਪਾਤੇ ਪਤਨੇਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਕੋਚਿ ਅਤ੍ਥੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਕੇਨਚਿ ਵੁਤ੍ਤੇ. ਘਂਸੇਨ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਕਕ੍ਕੇਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਕੋਚਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਘਂਸੇਨ੍ਤੋ ਨਿਰਵਸੇਸਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਖੇਪੇਤੁਂ ਉਸ੍ਸਹੇਯ੍ਯਂ. ‘‘ਮਮ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਨਿਰੁਨ੍ਧਨੇਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਕੋਚਿ ਰੋਗਵੂਪਸਮਾਦਿਕੋ ਅਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਕੇਨਚਿ ਵੁਤ੍ਤੇ. ਤੀਹਿਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਆਚਰਿਯੇ ਭਤ੍ਤਿਪਵੇਦਨਮੁਖੇਨ ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭੋ ਏਵ ਪਵੇਦਿਤੋ.

੪੯. ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਪਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਯਤ੍ਥ ਸੇਤਿ, ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਆਸਯੋ ‘‘ਮਿਗਾਸਯੋ’’ ਵਿਯ, ਆਸਯੋ ਏਵ ਅਜ੍ਝਾਸਯੋ. ਸੋ ਦੁਵਿਧੋ ਵਿਪਨ੍ਨੋ, ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਪਨ੍ਨੋ ਸਸ੍ਸਤਾਦਿਮਿਚ੍ਛਾਭਿਨਿਵੇਸਨਿਸ੍ਸਿਤੋ. ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਦੁਵਿਧੋ ਵਟ੍ਟਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਵਿਵਟ੍ਟਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ. ਤੇਸੁ ਵਿਵਟ੍ਟਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਜ੍ਝਾਸਯੋ ‘‘ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਜ੍ਝਾਸਯੇਨਾ’’ਤਿ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਇਦਾਨਿ ਨਂ ਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਲੋਭਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਛਹਾਕਾਰੇਹੀਤਿ ਅਲੁਬ੍ਭਨਾਦੀਹਿ ਛਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ. ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਜ੍ਝਾਸਯੇਨਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਿਯਾਨਂ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਦੀਨਂ ਸਾਧਨਵਸੇਨ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵੇਨ ਚ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਜ੍ਝਾਸਯੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਜ੍ਝਾਸਯੋ, ਤੇਨ. ਅਲੋਭਾਦਯੋ ਹਿ ਅਨੇਕਦੋਸਵਿਧਮਨਤੋ, ਅਨੇਕਗੁਣਾਵਹਤੋ ਚ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਬਹੁਕਾਰਾ ਵਿਸੇਸਤੋ ਯੋਗਿਨੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਲੋਭਾਦਯੋ ਮਚ੍ਛੇਰਮਲਾਦੀਨਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੧ ਮੂਲਰਾਸੀਵਣ੍ਣਨਾ) –

‘‘ਅਲੋਭੋ ਮਚ੍ਛੇਰਮਲਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ, ਅਦੋਸੋ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਮਲਸ੍ਸ, ਅਮੋਹੋ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਭਾਵਨਾਯ. ਅਲੋਭੋ ਚੇਤ੍ਥ ਦਾਨਹੇਤੁ, ਅਦੋਸੋ ਸੀਲਹੇਤੁ, ਅਮੋਹੋ ਭਾਵਨਾਹੇਤੁ. ਤੇਸੁ ਚ ਅਲੋਭੇਨ ਅਨਧਿਕਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਲੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਧਿਕਗ੍ਗਹਣਤੋ, ਅਦੋਸੇਨ ਅਨੂਨਂ ਦੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਊਨਗ੍ਗਹਣਤੋ, ਅਮੋਹੇਨ ਅਵਿਪਰੀਤਂ ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਵਿਪਰੀਤਗ੍ਗਹਣਤੋ.

‘‘ਅਲੋਭੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਦੋਸਂ ਦੋਸਤੋ ਧਾਰੇਨ੍ਤੋ ਦੋਸੇ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਲੁਦ੍ਧੋ ਹਿ ਦੋਸਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤਿ. ਅਦੋਸੇਨ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਗੁਣਂ ਗੁਣਤੋ ਧਾਰੇਨ੍ਤੋ ਗੁਣੇ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਦੁਟ੍ਠੋ ਹਿ ਗੁਣਂ ਮਕ੍ਖੇਤਿ. ਅਮੋਹੇਨ ਯਾਥਾਵਸਭਾਵਂ ਯਾਥਾਵਸਭਾਵਤੋ ਧਾਰੇਨ੍ਤੋ ਯਾਥਾਵਸਭਾਵੇ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਹਿ ਤਚ੍ਛਂ ‘ਅਤਚ੍ਛ’ਨ੍ਤਿ, ਅਤਚ੍ਛਞ੍ਚ ‘ਤਚ੍ਛ’ਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਲੋਭੇਨ ਚ ਪਿਯਵਿਪ੍ਪਯੋਗਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਹੋਤਿ ਲੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਿਯਸਬ੍ਭਾਵਤੋ, ਪਿਯਵਿਪ੍ਪਯੋਗਾਸਹਨਤੋ ਚ, ਅਦੋਸੇਨ ਅਪ੍ਪਿਯਸਮ੍ਪਯੋਗਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਹੋਤਿ ਦੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਿਯਸਬ੍ਭਾਵਤੋ, ਅਪ੍ਪਿਯਸਮ੍ਪਯੋਗਾਸਹਨਤੋ ਚ, ਅਮੋਹੇਨ ਇਚ੍ਛਿਤਾਲਾਭਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਹਿ ‘ਤਂ ਕੁਤੇਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਾ’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਸਬ੍ਭਾਵਤੋ.

‘‘ਅਲੋਭੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਜਾਤਿਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਹੋਤਿ ਅਲੋਭਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ, ਤਣ੍ਹਾਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਚ ਜਾਤਿਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ, ਅਦੋਸੇਨ ਜਰਾਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਹੋਤਿ ਤਿਕ੍ਖਦੋਸਸ੍ਸ ਖਿਪ੍ਪਂ ਜਰਾਸਮ੍ਭਵਤੋ, ਅਮੋਹੇਨ ਮਰਣਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਮੋਹਮਰਣਞ੍ਹਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਨ ਚ ਤਂ ਅਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਹੋਤਿ. ਅਲੋਭੇਨ ਚ ਗਹਟ੍ਠਾਨਂ, ਅਮੋਹੇਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ, ਅਦੋਸੇਨ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਸੁਖਸਂਵਾਸਤਾ ਹੋਤਿ.

‘‘ਵਿਸੇਸਤੋ ਚੇਤ੍ਥ ਅਲੋਭੇਨ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯੇ ਉਪਪਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾ ਤਣ੍ਹਾਯ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਣ੍ਹਾਯ ਚ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਅਲੋਭੋ. ਅਦੋਸੇਨ ਨਿਰਯੇ ਉਪਪਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਦੋਸੇਨ ਹਿ ਚਣ੍ਡਜਾਤਿਤਾਯ ਦੋਸਸਦਿਸਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਦੋਸਸ੍ਸ ਚ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਅਦੋਸੋ. ਅਮੋਹੇਨ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਮੋਹੇਨ ਹਿ ਨਿਚ੍ਚਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਮੋਹਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਚ ਅਮੋਹੋ. ਏਤੇਸੁ ਚ ਅਲੋਭੋ ਰਾਗਵਸੇਨ ਉਪਗਮਨਸ੍ਸ ਅਭਾਵਕਰੋ, ਅਦੋਸੋ ਦੋਸਵਸੇਨ ਅਪਗਮਨਸ੍ਸ, ਅਮੋਹੋ ਮੋਹਵਸੇਨ ਅਮਜ੍ਝਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ.

‘‘ਤੀਹਿਪਿ ਚੇਤੇਹਿ ਯਥਾਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦਸਞ੍ਞਾ ਅਵਿਹਿਂਸਾਸਞ੍ਞਾਤਿ ਇਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ, ਅਸੁਭਸਞ੍ਞਾ ਅਪ੍ਪਮਾਣਸਞ੍ਞਾ ਧਾਤੁਸਞ੍ਞਾਤਿ ਇਮਾ ਚ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਞ੍ਞਾਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਲੋਭੇਨ ਪਨ ਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗਅਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਅਦੋਸੇਨ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਅਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਵਜ੍ਜਨਂ ਹੋਤਿ, ਅਮੋਹੇਨ ਮਜ੍ਝਿਮਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਂ. ਤਥਾ ਅਲੋਭੇਨ ਅਭਿਜ੍ਝਾਕਾਯਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਪਭੇਦਨਂ ਹੋਤਿ, ਅਦੋਸੇਨ ਬ੍ਯਾਪਾਦਕਾਯਗਨ੍ਥਸ੍ਸ, ਅਮੋਹੇਨ ਸੇਸਗਨ੍ਥਦ੍ਵਯਸ੍ਸ. ਪੁਰਿਮਾਨਿ ਚ ਦ੍ਵੇ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਪੁਰਿਮਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਆਨੁਭਾਵੇਨ, ਪਚ੍ਛਿਮਾਨਿ ਪਚ੍ਛਿਮਸ੍ਸੇਵ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤਿ.

‘‘ਅਲੋਭੋ ਚੇਤ੍ਥ ਆਰੋਗ੍ਯਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਅਲੁਦ੍ਧੋ ਹਿ ਲੋਭਨੀਯਮ੍ਪਿ ਅਸਪ੍ਪਾਯਂ ਨ ਸੇਵਤਿ, ਤੇਨ ਅਰੋਗੋ ਹੋਤਿ. ਅਦੋਸੋ ਯੋਬ੍ਬਨਸ੍ਸ, ਅਦੁਟ੍ਠੋ ਹਿ ਵਲਿਤਪਲਿਤਾਵਹੇਨ ਦੋਸਗ੍ਗਿਨਾ ਅਡਯ੍ਹਮਾਨੋ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਯੁਵਾ ਹੋਤਿ. ਅਮੋਹੋ ਦੀਘਾਯੁਕਤਾਯ, ਅਮੂਲ਼੍ਹੋ ਹਿ ਹਿਤਾਹਿਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਅਹਿਤਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ, ਹਿਤਞ੍ਚ ਪਟਿਸੇਵਮਾਨੋ ਦੀਘਾਯੁਕੋ ਹੋਤਿ.

‘‘ਅਲੋਭੋ ਚੇਤ੍ਥ ਭੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਚਾਗੇਨ ਭੋਗਪਟਿਲਾਭਤੋ, ਅਦੋਸੋ ਮਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਪਟਿਲਾਭਤੋ, ਅਪਰਿਹਾਨਤੋ ਚ, ਅਮੋਹੋ ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਅਮੂਲ਼੍ਹੋ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਿਤਮੇਵ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ. ਅਲੋਭੋ ਚ ਦਿਬ੍ਬਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਅਦੋਸੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਸ੍ਸ, ਅਮੋਹੋ ਅਰਿਯਵਿਹਾਰਸ੍ਸ.

‘‘ਅਲੋਭੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਸਕਪਕ੍ਖੇਸੁ ਸਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਹੋਤਿ ਤੇਸਂ ਵਿਨਾਸੇਨ ਅਭਿਸਙ੍ਗਹੇਤੁਕਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ, ਅਦੋਸੇਨ ਪਰਪਕ੍ਖੇਸੁ, ਅਦੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਹਿ ਵੇਰੀਸੁਪਿ ਵੇਰਿਸਞ੍ਞਾਯ ਅਭਾਵਤੋ, ਅਮੋਹੇਨ ਉਦਾਸੀਨਪਕ੍ਖੇਸੁ ਅਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਾਭਿਸਙ੍ਗਤਾਯ ਅਭਾਵਤੋ.

‘‘ਅਲੋਭੇਨ ਚ ਅਨਿਚ੍ਚਦਸ੍ਸਨਂ ਹੋਤਿ, ਲੁਦ੍ਧੋ ਹਿ ਉਪਭੋਗਾਸਾਯ ਅਨਿਚ੍ਚੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਅਦੋਸੇਨ ਦੁਕ੍ਖਦਸ੍ਸਨਂ, ਅਦੋਸਜ੍ਝਾਸਯੋ ਹਿ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਆਘਾਤਵਤ੍ਥੁਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਸਙ੍ਖਾਰੇਯੇਵ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਅਮੋਹੇਨ ਅਨਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨਂ, ਅਮੂਲ਼੍ਹੋ ਹਿ ਯਾਥਾਵਗਹਣਕੁਸਲੋ ਅਪਰਿਣਾਯਕਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ਅਪਰਿਣਾਯਕਤੋ ਬੁਜ੍ਝਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਏਤੇਹਿ ਅਨਿਚ੍ਚਦਸ੍ਸਨਾਦੀਨਿ, ਏਵਂ ਏਤੇਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਦਸ੍ਸਨਾਦੀਹਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਨਿਚ੍ਚਦਸ੍ਸਨੇਨ ਹਿ ਅਲੋਭੋ ਹੋਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਦਸ੍ਸਨੇਨ ਅਦੋਸੋ, ਅਨਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨੇਨ ਅਮੋਹੋ. ਕੋ ਹਿ ਨਾਮ ‘ਅਨਿਚ੍ਚਮਿਦ’ਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਞਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਪਿਹਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ, ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਵਾ ‘ਦੁਕ੍ਖ’ਨ੍ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਤਿਖਿਣਂ ਕੋਧਦੁਕ੍ਖਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ, ਅਤ੍ਤਸੁਞ੍ਞਤਞ੍ਚ ਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਿਯਾਨਂ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਦੀਨਂ ਸਾਧਨਵਸੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਨਂ, ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵੇਨ ਚ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਜ੍ਝਾਸਯੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਜ੍ਝਾਸਯੋ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਵਂ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਬੋਧੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਪਾਪੁਣਾਤੀ’’ਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਤੇ ਅਜ੍ਝਾਸਯੇ ਪਾਲ਼ਿਯਾਵ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾਹਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਛਾਤਿ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ. ਅਜ੍ਝਾਸਯਾਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਧਮ੍ਮਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਉਭਯਂ ਪਨ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ ਛਬ੍ਬਿਧਾ ਅਜ੍ਝਾਸਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਤਿ ਬੁਜ੍ਝਨਕਸਤ੍ਤਾ, ਬੋਧਿਯਾ ਵਾ ਨਿਯਤਭਾਵੇਨ ਸਤ੍ਤਾ ਲਗ੍ਗਾ, ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਾ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਾ ਤਪ੍ਪੋਣਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬੋਧਿਪਰਿਪਾਕਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਯਥਾਭਿਨੀਹਾਰਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਬੋਧਿਯਾ ਪਰਿਪਾਚਨਾਯ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਅਲੋਭਜ੍ਝਾਸਯਾਤਿ ਅਲੁਬ੍ਭਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਅਜ੍ਝਾਸਯਾ, ਆਦਿਤੋ ‘‘ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਮਯਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ, ਸਬ੍ਬਦਾ ਚ ਅਲੁਦ੍ਧਾ ਏਵ ਹੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ, ਮਜ੍ਝੇ ਚ ਅਲੁਬ੍ਭਨਵਸੇਨੇਵ, ਪਚ੍ਛਾ ਚ ਤਸ੍ਸੇਵ ਰੋਚਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਅਜ੍ਝਾਸਯਾ. ਲੋਭੇ ਦੋਸਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋਤਿ ਲੁਬ੍ਭਨਲਕ੍ਖਣੇ ਲੋਭੇ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋ. ਇਦਂ ਤਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਸਯਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸਤੋ ਬ੍ਰੂਹਨਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ. ਲੋਭੇ ਹਿ ਆਦੀਨਵਂ, ਅਲੋਭੇ ਚ ਆਨਿਸਂਸਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਲੋਭਜ੍ਝਾਸਯੋ ਪਰਿਵਡ੍ਢਤਿ, ਸ੍ਵਾਯਂ ਤਤ੍ਥ ਆਦੀਨਵਾਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਨਵਿਧਿ ਵਿਭਾਵਿਤੋਯੇਵ. ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਇਧ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ. ਪਵਿਵੇਕੋ ਤਦਙ੍ਗਵਿਵੇਕੋ, ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਿਵੇਕੋ, ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ ਚ. ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਸਬ੍ਬਭਵਗਤੀਸੂਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਭਵੇਸੁ, ਸਬ੍ਬਾਸੁ ਚ ਗਤੀਸੁ. ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਯਾਤਿ ਯਦਤ੍ਥਂ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗੋ, ਯਦਤ੍ਥਾ ਚ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ, ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤੇਨ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਸਮਾਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ.

੫੦. ‘‘ਕਿਂ ਚਰਿਤੋਸੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਸਚੇ ‘‘ਨ ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯ, ‘‘ਕੇ ਵਾ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਬਹੁਲਂ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ. ਕਿਂ ਵਾਤਿ ਕਿਂ ਅਸੁਭਂ ਵਾ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ. ਕਿਂ ਤੇ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ ਫਾਸੁ ਹੋਤੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਗ੍ਗਭਾਵੇਨ ਸੁਖਂ ਹੋਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮਤੀਤਿ ਪਕਤਿਯਾਵ ਅਭਿਰਤਿਵਸੇਨ ਨਮਤਿ. ਏਵਮਾਦੀਹੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਇਰਿਯਾਪਥਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤੇਪਿ ਹਿ ਨ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਏਕਂਸਤੋ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰਿਨੋ ਏਵ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਮੁਦਾਚਾਰੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ‘‘ਅਸੁਕਞ੍ਚ ਅਸੁਕਞ੍ਚ ਮਨਸਿਕਾਰਵਿਧਿਂ ਕਤਿਪਯਦਿਵਸਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਾਹੀ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ.

‘‘ਪਕਤਿਯਾ ਉਗ੍ਗਹਿਤਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਯਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤੁਕਾਮੋ, ਤਤ੍ਥ ਸਜ੍ਝਾਯਵਸੇਨ ਵਾ ਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨ ਵਾ ਕਤਪਰਿਚਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕਂ ਦ੍ਵੇ ਨਿਸਜ੍ਜਾਨੀਤਿ ਏਕਂ ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਉਣ੍ਹਾਸਨਾਨਿ. ਸਜ੍ਝਾਯਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਮੁਖਾਵ ਅਧੀਯਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਸੋ ਚੇ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਸਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਆਗਤਾਗਤਕ੍ਖਣੇ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ, ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਪਥਵੀਕਸਿਣਨ੍ਤਿ ਪਥਵੀਕਸਿਣਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ. ਕਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕਤਸ੍ਸ ਕਸਿਣਸ੍ਸ. ਤਂ ਤਂ ਆਕਾਰਨ੍ਤਿ ਆਚਰਿਯੇਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਪਦਪਦਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯਓਪਮ੍ਮਾਦਿਕਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਂ ਤਂ ਤਂ ਆਕਾਰਂ, ਯਂ ਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾਤਿ ਉਪਨੇਤ੍ਵਾ ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ, ਹਦਯੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਪਮੁਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤਿਤਾਯ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰਿਤਾਯ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਸੁਣਨ੍ਤੇਨ. ਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ. ਇਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ਤਥਾ ਅਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨਾਤਿ ਕਸ੍ਸਚਿਪਿ ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਅਸੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਗ੍ਗਹਣਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਇਤਿ ਤਤਿਯਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਣ੍ਣਨਾ.

੪. ਪਥਵੀਕਸਿਣਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੫੧. ਫਾਸੁ ਹੋਤੀਤਿ ਆਵਾਸਸਪ੍ਪਾਯਾਦਿਲਾਭੇਨ ਮਨਸਿਕਾਰਫਾਸੁਤਾ ਭਾਵਨਾਨੁਕੂਲਤਾ ਹੋਤਿ. ਪਰਿਸੋਧੇਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਗਣ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਛਿਨ੍ਦਨਵਸੇਨ ਵਿਸੋਧੇਨ੍ਤੇਨ. ਅਕਿਲਮਨ੍ਤੋਯੇਵਾਤਿ ਅਕਿਲਨ੍ਤਕਾਯੋ ਏਵ. ਸਤਿ ਹਿ ਕਾਯਕਿਲਮਥੇ ਸਿਯਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਗਣ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ, ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਤੋ ਚ ਦੁਬ੍ਬਿਨਿਵੇਧਤਾਯ ਗਣ੍ਠਿਭੂਤਂ ਠਾਨਂ. ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਯਾਥਾਵਤੋ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ, ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਸ੍ਸ ਚ ਵਿਭਾਵਨੇਨ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ਵਿਭੂਤਂ ਸੁਪਾਕਟਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਨਿਗੁਮ੍ਬਂ ਨਿਜ੍ਜਟਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਨਨੁਰੂਪਵਿਹਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੫੨. ਅਞ੍ਞਤਰੇਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨਾਪਿ, ਪਗੇਵ ਅਨੇਕੇਹੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਮਹਨ੍ਤਭਾਵੋ ਮਹਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਸੇਸੇਸੁ. ਸੋਣ੍ਡਵਾ ਸੋਣ੍ਡੀ. ਤਥਾ ਪਣ੍ਣਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ. ਬੋਧਿਅਙ੍ਗਣਾਦੀਸੁ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਇਧ ‘‘ਵਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਾਨੀਯਘਟਂ ਵਾ ਰਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਨਿਟ੍ਠਿਤਾਯਾਤਿ ਪਵਿਟ੍ਠਪਵਿਟ੍ਠਾਨਂ ਦਾਨੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾਯ. ਜਿਣ੍ਣਵਿਹਾਰੇਪਿ ਯਤ੍ਰ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਆਯਸ੍ਮਾ, ਯਥਾਸੁਖਂ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤੁ, ਮਯਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਏਵਰੂਪੇ ਵਿਹਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਨਯੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਨਯਤ੍ਤਾ ਪਨ ਨ ਵੁਤ੍ਤੋ.

ਮਹਾਪਥਵਿਹਾਰੇਤਿ ਮਹਾਪਥਸਮੀਪੇ ਵਿਹਾਰੇ. ਭਾਜਨਦਾਰੁਦੋਣਿਕਾਦੀਨੀਤਿ ਰਜਨਭਾਜਨਾਨਿ, ਰਜਨਤ੍ਥਾਯ ਦਾਰੁ, ਦਾਰੁਮਯਦੋਣਿਕਾ, ਰਜਨਪਚਨਟ੍ਠਾਨਂ, ਧੋਵਨਫਲਕਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਿ. ਸਾਕਹਾਰਿਕਾਤਿ ਸਾਕਹਾਰਿਨਿਯੋ ਇਤ੍ਥਿਯੋ. ਵਿਸਭਾਗਸਦ੍ਦੋ ਕਾਮਗੁਣੂਪਸਂਹਿਤੋ ਗੀਤਸਦ੍ਦੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਕੇਵਲੋਪਿ ਇਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦੋ ਵਿਸਭਾਗਸਦ੍ਦੋ ਏਵ. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਪੁਪ੍ਫਵਨ੍ਤੇ ਵਿਹਾਰੇ. ਤਾਦਿਸੋਯੇਵਾਤਿ ‘‘ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਯਾਦਿਸੋ ਪਣ੍ਣਵਨ੍ਤੇ ਵਿਹਾਰੇ ਉਪਦ੍ਦਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਾਦਿਸੋਯੇਵ. ‘‘ਪੁਪ੍ਫਹਾਰਿਕਾਯੋ ਪੁਪ੍ਫਂ ਓਚਿਨਨ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿ ਪਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਮਿਧ ਵਿਸੇਸੋ.

ਪਤ੍ਥਨੀਯੇਤਿ ਤਤ੍ਥ ਵਸਨ੍ਤੇਸੁ ਸਮ੍ਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਾਦਿਨਾ ਪਤ੍ਥੇਤਬ੍ਬੇ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਲੇਣਸਮ੍ਮਤੇ’’ਤਿ. ਦਕ੍ਖਿਣਾਗਿਰੀਤਿ ਮਗਧਵਿਸਯੇ ਦਕ੍ਖਿਣਾਗਿਰੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਵਿਸਭਾਗਾਰਮ੍ਮਣਾਨਿ ਇਟ੍ਠਾਨਿ, ਅਨਿਟ੍ਠਾਨਿ ਚ. ਅਨਿਟ੍ਠਾਨਂ ਹਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਘਟੇਹਿ ਨਿਘਂਸਨ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦਬ੍ਬੂਪਕਰਣਯੋਗ੍ਗਾ ਰੁਕ੍ਖਾ ਦਬ੍ਬੂਪਕਰਣਰੁਕ੍ਖਾ.

ਯੋ ਪਨ ਵਿਹਾਰੋ. ਖਲਨ੍ਤਿ ਧਞ੍ਞਕਰਣਟ੍ਠਾਨਂ. ਗਾਵੋ ਰੁਨ੍ਧਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਸ੍ਸਂ ਖਾਦਿਂਸੂ’’ਤਿ. ਉਦਕਵਾਰਨ੍ਤਿ ਕੇਦਾਰੇਸੁ ਸਸ੍ਸਾਨਂ ਦਾਤਬ੍ਬਉਦਕਵਾਰਂ. ਅਯਮ੍ਪੀਤਿ ਮਹਾਸਙ੍ਘਭੋਗੋਪਿ ਵਿਹਾਰੋ. ਵਾਰਿਯਮਾਨਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ.

ਸਮੁਦ੍ਦਸਾਮੁਦ੍ਦਿਕਨਦੀਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਉਦਕਪਟ੍ਟਨਂ. ਮਹਾਨਗਰਾਨਂ ਆਯਦ੍ਵਾਰਭੂਤਂ ਅਟਵਿਮੁਖਾਦਿਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਥਲਪਟ੍ਟਨਂ. ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਰਾਜਮਨੁਸ੍ਸਾ.

ਸਮੋਸਰਣੇਨਾਤਿ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਸਞ੍ਚਰਣੇਨ. ਪਪਾਤੇਤਿ ਪਪਾਤਸੀਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ਗਾਯਿ ‘‘ਗੀਤਸਦ੍ਦੇਨ ਇਧਾਗਤਂ ਪਪਾਤੇ ਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ਖਾਦਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਵੇਗੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਵੇਗੇਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੁਹਿਂ ਯਾਸੀ’’ਤਿ ਖਨ੍ਧੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ.

ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ, ਵਿਹਾਰਸਾਮਨ੍ਤਾ ਵਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਂ ਲਦ੍ਧੁਂ, ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਾਰੇ ਸੋ ਅਲਾਭੋ ਮਹਾਦੋਸੋਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਪਨ੍ਥਨਿਨ੍ਤਿ ਪਨ੍ਥੇ ਨੀਤੋ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ਪਨ੍ਥਨੀ, ਮਗ੍ਗਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਵਿਹਾਰੋ. ਤਂ ਪਨ੍ਥਨਿਂ. ਸੋਣ੍ਡਿਨ੍ਤਿ ਸੋਣ੍ਡਿਸਹਿਤੋ ਵਿਹਾਰੋ ਸੋਣ੍ਡੀ, ਤਂ ਸੋਣ੍ਡਿਂ. ਤਥਾ ਪਣ੍ਣਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ. ਨਗਰਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਨਗਰਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ਯਥਾ ‘‘ਭੀਮਸੇਨੋ ਭੀਮੋ’’ਤਿ. ਦਾਰੁਨਾਤਿ ਦਾਰੁਨਿਸ੍ਸਿਤੇਨ ਸਹ. ਵਿਸਭਾਗੇਨਾਤਿ ਯੋ ਵਿਸਭਾਗੇਹਿ ਵੁਸੀਯਤਿ, ਵਿਸਭਾਗਾਨਂ ਵਾ ਨਿਵਾਸੋ, ਸੋ ਵਿਹਾਰੋ ਵਿਸਭਾਗੋ. ਤੇਨ ਵਿਸਭਾਗੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ. ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਸ੍ਸਿਤਞ੍ਚ ਸੀਮਾਨਿਸ੍ਸਿਤਞ੍ਚ ਅਸਪ੍ਪਾਯਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਸੀਮਾਸਪ੍ਪਾਯਂ. ਯਤ੍ਥ ਮਿਤ੍ਤੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਠਾਨ-ਸਦ੍ਦਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਨਪੁਂਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਇਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ‘‘ਭਾਵਨਾਯ ਅਨਨੁਰੂਪਾਨੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ.

ਅਨੁਰੂਪਵਿਹਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੫੩. ਅਯਂ ਅਨੁਰੂਪੋ ਨਾਮਾਤਿ ਅਯਂ ਵਿਹਾਰੋ ਭਾਵਨਾਯ ਅਨੁਰੂਪੋ ਨਾਮ. ਨਾਤਿਦੂਰਨ੍ਤਿ ਗੋਚਰਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਡ੍ਢਗਾਵੁਤਤੋ ਓਰਭਾਗਤਾਯ ਨ ਅਤਿਦੂਰਂ. ਨਾਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਪਮਾਣੇਨ ਗੋਚਰਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪਞ੍ਚਧਨੁਸਤਿਕਤਾਯ ਨ ਅਤਿਆਸਨ੍ਨਂ. ਤਾਯ ਚ ਪਨ ਨਾਤਿਦੂਰਨਾਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਤਾਯ, ਗੋਚਰਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਦਿਰਹਿਤਮਗ੍ਗਤਾਯ ਚ ਗਮਨਸ੍ਸ ਚ ਆਗਮਨਸ੍ਸ ਚ ਯੁਤ੍ਤਰੂਪਤ੍ਤਾ ਗਮਨਾਗਮਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਦਿਵਸਭਾਗੇ ਮਹਾਜਨਸਂਕਿਣ੍ਣਤਾਭਾਵੇਨ ਦਿਵਾ ਅਪ੍ਪਾਕਿਣ੍ਣਂ. ਅਭਾਵਤ੍ਥੋ ਹਿ ਅਯਂ ਅਪ੍ਪ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੩੬) ਵਿਯ. ਰਤ੍ਤਿਯਂ ਜਨਾਲਾਪਸਦ੍ਦਾਭਾਵੇਨ ਰਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਂ. ਸਬ੍ਬਦਾਪਿ ਜਨਸਨ੍ਨਿਪਾਤਨਿਗ੍ਘੋਸਾਭਾਵੇਨ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਂ. ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨਾਤਿ ਅਕਸਿਰੇਨ ਸੁਖੇਨੇਵ. ਸੀਲਾਦਿਗੁਣਾਨਂ ਥਿਰਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਥੇਰਾ. ਸੁਤ੍ਤਗੇਯ੍ਯਾਦਿ ਬਹੁ ਸੁਤਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ. ਵਾਚੁਗ੍ਗਤਕਰਣੇਨ, ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਗਰੂਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਆਗਮਿਤਭਾਵੇਨ ਚ ਆਗਤੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤੋ ਆਗਮੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਆਗਤਾਗਮਾ. ਸੁਤ੍ਤਾਭਿਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਧਾਰਣੇਨ ਧਮ੍ਮਧਰਾ. ਵਿਨਯਸ੍ਸ ਧਾਰਣੇਨ ਵਿਨਯਧਰਾ. ਤੇਸਂਯੇਵ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਾਨਂ ਮਾਤਿਕਾਯ ਧਾਰਣੇਨ ਮਾਤਿਕਾਧਰਾ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਯ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਅਤ੍ਥਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਯ ਪਰਿਪਞ੍ਹਤਿ ਵੀਮਂਸਤਿ ਵਿਚਾਰੇਤਿ. ਇਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਥਂ ਇਮਸ੍ਸ ਕੋ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਨਪਰਿਪਞ੍ਹਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ. ਅਵਿਵਟਞ੍ਚੇਵ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਤ੍ਥਂ ਪਦੇਸਨ੍ਤਰਪਾਲ਼ਿਦਸ੍ਸਨੇਨ ਆਗਮਤੋ ਵਿਵਰਨ੍ਤਿ. ਅਨੁਤ੍ਤਾਨੀਕਤਞ੍ਚ ਯੁਤ੍ਤਿਵਿਭਾਵਨੇਨ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਕਙ੍ਖਟ੍ਠਾਨਿਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਂਸਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਹੇਤੁਤਾਯ ਗਣ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤੇਸੁ ਪਾਲ਼ਿਪਦੇਸੇਸੁ ਯਾਥਾਵਤੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਦਾਨੇਨ ਕਙ੍ਖਂ ਪਟਿਵਿਨੋਦੇਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਨਾਤਿਦੂਰਂ, ਨਾਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਂ, ਗਮਨਾਗਮਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਕਂ ਅਙ੍ਗਂ, ‘‘ਦਿਵਾ ਅਪ੍ਪਾਕਿਣ੍ਣਂ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਂ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸ’’ਨ੍ਤਿ ਏਕਂ, ‘‘ਅਪ੍ਪਡਂਸਮਕਸਵਾਤਾਤਪਸਰੀਸਪਸਮ੍ਫਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਏਕਂ, ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਖੋ ਪਨ ਸੇਨਾਸਨੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ…ਪੇ… ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ’’ਤਿ ਏਕਂ, ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਖੋ ਪਨ ਸੇਨਾਸਨੇ ਥੇਰਾ…ਪੇ… ਕਙ੍ਖਂ ਪਟਿਵਿਨੋਦੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਕਂ. ਏਵਂ ਪਞ੍ਚ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.

ਖੁਦ੍ਦਕਪਲਿਬੋਧਵਣ੍ਣਨਾ

੫੪. ਖੁਦ੍ਦਕਪਲਿਬੋਧੁਪਚ੍ਛੇਦੇ ਪਯੋਜਨਂ ਪਰਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਗ੍ਗਲ਼ਅਨੁਵਾਤਪਰਿਭਣ੍ਡਦਾਨਾਦਿਨਾ ਦਲ਼੍ਹੀਕਮ੍ਮਂ ਵਾ. ਤਨ੍ਤਚ੍ਛੇਦਾਦੀਸੁ ਤੁਨ੍ਨਕਮ੍ਮਂ ਵਾ ਕਾਤਬ੍ਬਂ.

ਭਾਵਨਾਵਿਧਾਨਵਣ੍ਣਨਾ

੫੫. ਸਬ੍ਬਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨਾਤਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਵਿਧਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਰਿਭੋਗਤੋ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤੇਨ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਭੁਤ੍ਤਾਵਿਨਾ ਓਨੀਤਪਤ੍ਤਪਾਣਿਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਤ੍ਤਸਮ੍ਮਦਂ ਪਟਿਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾਤਿ ਭੋਜਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਸ੍ਸਮਂ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ. ਆਹਾਰੇ ਹਿ ਆਸਯਂ ਪਵਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਆਗਨ੍ਤੁਕਤਾਯ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਸਿਯਾ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਕੋਚਿ ਪਰਿਸ੍ਸਮੋ, ਤਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਹਿ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤੇ ਸਰੀਰਖੇਦੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਕਗ੍ਗਤਂ ਨ ਲਭੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਪਵਿਵਿਤ੍ਤੇਤਿ ਜਨਵਿਵਿਤ੍ਤੇ. ਸੁਖਨਿਸਿਨ੍ਨੇਨਾਤਿ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਉਜੁਂ ਕਾਯਂ ਪਣਿਧਾਯ ਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਸੁਖਨਿਸਿਨ੍ਨੇਨ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਨ੍ਤਿ ਯਂ ‘‘ਕਤਾਯ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਥਵਿਯਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਇਧ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ ਪੋਰਾਣਟ੍ਠਕਥਾਯਂ.

ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਪਾਲ਼ਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਥਵੀਕਸਿਣਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਪਥਵੀਕਸਿਣਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਤਿ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਪਥਵੀਕਸਿਣਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਆਦਿਯਨ੍ਤੋ, ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤਂ ਪਥਵੀਕਸਿਣਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪ੍ਪਾਦਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਤਥਾਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਪਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਪਥਵਿਯਨ੍ਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਵਿਸੇਸੇ ਪਥਵੀਮਣ੍ਡਲੇ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਆਦਾਸਤਲੇ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਭਾਵਨਾਞਾਣੇਨ ਵਕ੍ਖਮਾਨਵਿਸੇਸਂ ਪਥਵੀਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ‘‘ਪਥਵਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾਪਿ ਮਣ੍ਡਲਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਨਪੁਂਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਕਤੇਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਵਿਧਿਨਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਨਿਯਮਤ੍ਥੋ. ਅਕਤੇਤਿ ਪਾਕਤਿਕੇ ਖਲਮਣ੍ਡਲਾਦਿਕੇ ਪਥਵੀਮਣ੍ਡਲੇ. ਸਾਨ੍ਤਕੇਤਿ ਸਅਨ੍ਤਕੇ ਏਵ, ਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਏਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾਵਧਾਰਣਞ੍ਹੇਤਂ ਵਚਨਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇਨ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨੋ ਅਨਨ੍ਤਕੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਕੋਟਿਯੇਤਿਆਦੀਨਿਪਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਾਨਿ. ਸੁਪ੍ਪਮਤ੍ਤੇ ਵਾਤਿਆਦੀਸੁ ਸੁਪ੍ਪਸਰਾਵਾਨਿ ਸਮਪ੍ਪਮਾਣਾਨਿ ਇਚ੍ਛਿਤਾਨਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਰਾਵਮਤ੍ਤਂ ਵਿਦਤ੍ਥਿਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਂ ਹੋਤਿ, ਸੁਪ੍ਪਮਤ੍ਤਂ ਤਤੋ ਅਧਿਕਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ. ਕਿਤ੍ਤਿਮਂ ਕਸਿਣਮਣ੍ਡਲਂ ਹੇਟ੍ਠਿਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਸਰਾਵਮਤ੍ਤਂ, ਉਪਰਿਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਸੁਪ੍ਪਮਤ੍ਤਂ, ਨ ਤਤੋ ਅਧੋ, ਉਦ੍ਧਂ ਵਾਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਭੇਦਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਤ੍ਥਂ ‘ਸੁਪ੍ਪਮਤ੍ਤੇ ਵਾ ਸਰਾਵਮਤ੍ਤੇ ਵਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਥਾਉਪਟ੍ਠਿਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਏਕਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਡ੍ਢਿਤਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਮੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਵਾਯਮਤ੍ਥੋ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਛਤ੍ਤਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਕਸਿਣਮਣ੍ਡਲਂ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਸੋ ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਸੋ ਯੋਗਾਵਚਰੋ ਤਂ ਪਥਵੀਮਣ੍ਡਲਂ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ. ਯਦਾ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਮ੍ਮੀਲੇਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਮ੍ਮੀਲੇਤ੍ਵਾ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਮ੍ਮੀਲੇਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕਿਤਕ੍ਖਣੇ ਵਿਯ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਦਾ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਕਰੋਤਿ ਨਾਮ. ਅਥੇਤ੍ਥ ਸਤਿਂ ਸੂਪਟ੍ਠਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਬਹਿਗਤੇਨ ਮਾਨਸੇਨ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋ ਸੂਪਧਾਰਿਤਂ ਉਪਧਾਰੇਤਿ ਨਾਮ. ਏਵਂ ਉਪਧਾਰਿਤਂ ਪਨ ਨਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਤਮੇਵਾਰਬ੍ਭ ਆਸੇਵਨਂ ਭਾਵਨਂ ਬਹੁਲਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਸੁਵਵਤ੍ਥਿਤਂ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤਿ ਨਾਮ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇਤਿ ਏਵਂ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਕਰਣਾਦਿਨਾ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਉਪਟ੍ਠਿਤੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਥਵੀਕਸਿਣਸਞ੍ਞਿਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਂ ਉਪਨੇਤ੍ਵਾ ਨਿਬਨ੍ਧਤਿ ਅਞ੍ਞਾਰਮ੍ਮਣਤੋ ਵਿਨਿਵਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ. ਅਦ੍ਧਾ ਇਮਾਯਾਤਿਆਦਿ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾਵਿਤਾਦਸ੍ਸਨਂ.

ਇਦਾਨਿ ਯਥਾਦਸ੍ਸਿਤਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਪਾਠਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਾਵਨਾਵਿਧਿਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਕਾਮੋ ਅਕਤੇ ਤਾਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਯੇਨ ਅਤੀਤਭਵੇਪੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਪਾਠੇ. ਚਤੁਕ੍ਕਪਞ੍ਚਕਜ੍ਝਾਨਾਨੀਤਿ ਚਤੁਕ੍ਕਪਞ੍ਚਕਨਯਵਸੇਨ ਵਦਤਿ. ਪੁਞ੍ਞਵਤੋਤਿ ਭਾਵਨਾਮਯਪੁਞ੍ਞਵਤੋ. ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿ ਤਾਦਿਸੇਨੇਵ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ. ਖਲਮਣ੍ਡਲੇਤਿ ਮਣ੍ਡਲਾਕਾਰੇ ਧਞ੍ਞਕਰਣਟ੍ਠਾਨੇ. ਤਂਠਾਨਪ੍ਪਮਾਣਮੇਵਾਤਿ ਓਲੋਕਿਤਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਮਾਣਮੇਵ.

ਅਵਿਰਾਧੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਵਿਰਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਿਨਾ ਏਵ. ਨੀਲਪੀਤਲੋਹਿਤਓਦਾਤਸਮ੍ਭੇਦਵਸੇਨਾਤਿ ਨੀਲਾਦਿਵਣ੍ਣਾਹਿ ਮਤ੍ਤਿਕਾਹਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ, ਏਕਜ੍ਝਞ੍ਚ ਸਂਸਗ੍ਗਵਸੇਨ. ਗਙ੍ਗਾਵਹੇਤਿ ਗਙ੍ਗਾਸੋਤੇ. ਸੀਹਲ਼ਦੀਪੇ ਕਿਰ ਰਾਵਣਗਙ੍ਗਾ ਨਾਮ ਨਦੀ, ਤਸ੍ਸਾ ਸੋਤੇਨ ਛਿਨ੍ਨਤਟਟ੍ਠਾਨੇ ਮਤ੍ਤਿਕਾ ਅਰੁਣਵਣ੍ਣਾ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਗਙ੍ਗਾਵਹੇ ਮਤ੍ਤਿਕਾਸਦਿਸਾਯ ਅਰੁਣਵਣ੍ਣਾਯਾ’’ਤਿ. ਅਰੁਣਵਣ੍ਣਾਯ ਅਰੁਣਨਿਭਾਯ, ਅਰੁਣਪ੍ਪਭਾਵਣ੍ਣਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਏਵਂ ਕਸਿਣਦੋਸੇ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਕਸਿਣਕਰਣਾਦਿਕੇ ਸੇਸਾਕਾਰੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਞ੍ਚ ਖੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਂਹਾਰਿਮਨ੍ਤਿ ਸਂਹਰਿਤਬ੍ਬਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚਰਣਯੋਗ੍ਗਂ. ਤਤ੍ਰਟ੍ਠਕਨ੍ਤਿ ਯਤ੍ਰ ਕਤਂ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਤਿਟ੍ਠਨਕਂ. ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਸੁਪ੍ਪਮਤ੍ਤੇ ਵਾ ਸਰਾਵਮਤ੍ਤੇ ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਂ. ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਮਣ੍ਡਲਸਣ੍ਠਾਨਂ. ਪਰਿਕਮ੍ਮਕਾਲੇਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤੁਗ੍ਗਹਣਾਯ ਭਾਵਨਾਕਾਲੇ. ਏਤਦੇਵਾਤਿ ਯਂ ਵਿਦਤ੍ਥਿਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਵਿਤ੍ਥਾਰਂ, ਏਤਦੇਵ ਪਮਾਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਸੁਪ੍ਪਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਸਰਾਵਮਤ੍ਤਂ ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਪ੍ਪਂ ਹਿ ਨਾਤਿਮਹਨ੍ਤਂ, ਸਰਾਵਞ੍ਚ ਮਹਨ੍ਤਂ ਚਾਟਿਪਿਧਾਨਪ੍ਪਹੋਨਕਨ੍ਤਿ ਸਮਪ੍ਪਮਾਣਂ ਹੋਤਿ.

੫੬. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤ੍ਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਪਮਾਣਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਂ ਵਿਦਤ੍ਥਿਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਵਿਤ੍ਥਾਰਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਂ ਵਾ ਕਸਿਣਮਣ੍ਡਲਂ ਵਿਸਭਾਗਵਣ੍ਣੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਰੁਕ੍ਖਪਾਣਿਕਾਤਿ ਕੁਚਨ੍ਦਨਾਦਿਰੁਕ੍ਖਪਾਣਿਕਾ ਅਰੁਣਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਵਿਸਭਾਗਵਣ੍ਣਂ ਸਮੁਟ੍ਠਪੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਕਤਿਰੁਕ੍ਖਪਾਣਿਕਾ ਪਨ ਪਾਸਾਣਪਾਣਿਕਾਗਤਿਕਾਵ. ਨਿਨ੍ਨੁਨ੍ਨਤਟ੍ਠਾਨਾਭਾਵੇਨ ਭੇਰੀਤਲਸਦਿਸਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਤਤੋ ਦੂਰਤਰੇਤਿਆਦਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਤੋ ਪਦੇਸਤੋ, ਪੀਠਤੋ ਚ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨਂ. ਕਸਿਣਦੋਸਾਤਿ ਹਤ੍ਥਪਾਣਿਪਦਾਦਯੋ ਇਧ ਕਸਿਣਦੋਸਾ.

ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਹਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਪਦੇਸੇ, ਵਿਦਤ੍ਥਿਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਪਾਦਕੇ ਪੀਠੇ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਿਨਾਵ. ਕਾਮੇਸੁ ਆਦੀਨਵਨ੍ਤਿ ‘‘ਕਾਮਾ ਨਾਮੇਤੇ ਅਟ੍ਠਿਕਙ੍ਕਲੂਪਮਾ ਨਿਰਸ੍ਸਾਦਟ੍ਠੇਨ, ਤਿਣੁਕ੍ਕੂਪਮਾ ਅਨੁਦਹਨਟ੍ਠੇਨ, ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੂਪਮਾ ਮਹਾਭਿਤਾਪਟ੍ਠੇਨ, ਸੁਪਿਨਕੂਪਮਾ ਇਤ੍ਤਰਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨ, ਯਾਚਿਤਕੂਪਮਾ ਤਾਵਕਾਲਿਕਟ੍ਠੇਨ, ਰੁਕ੍ਖਫਲੂਪਮਾ ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਪਲਿਭਞ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ, ਅਸਿਸੂਨੂਪਮਾ ਅਧਿਕੁਟ੍ਟਨਟ੍ਠੇਨ, ਸਤ੍ਤਿਸੂਲੂਪਮਾ ਵਿਨਿਵਿਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ, ਸਪ੍ਪਸਿਰੂਪਮਾ ਸਪਟਿਭਯਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਚਿ. ਅਟ੍ਠ. ੪੧੭; ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੨੩੪) ‘‘ਅਪ੍ਪਸ੍ਸਾਦਾ ਕਾਮਾ ਬਹੁਦੁਕ੍ਖਾ ਬਹੁਪਾਯਾਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਚਿ. ੪੧੭; ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩੪; ੨.੪੨) ‘‘ਕਾਮਸੁਖਞ੍ਚ ਨਾਮੇਤਂ ਬਹੁਪਰਿਸ੍ਸਯਂ, ਸਾਸਙ੍ਕਂ, ਸਭਯਂ, ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਂ, ਮੀਲ਼੍ਹਪਰਿਭੋਗਸਦਿਸਂ, ਹੀਨਂ, ਗਮ੍ਮਂ, ਪੋਥੁਜ੍ਜਨਿਕਂ, ਅਨਰਿਯਂ, ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਚ ਅਨੇਕਾਕਾਰਵੋਕਾਰਂ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਕਿਲੇਸਕਾਮੇਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਦੋਸਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ. ਕਾਮਨਿਸ੍ਸਰਣੇਤਿ ਕਾਮਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਭੂਤੇ, ਤੇਹਿ ਵਾ ਨਿਸ੍ਸਟੇ. ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਾਦਕਭਾਵੇਨ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਸਮਤਿਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਉਪਾਯਭੂਤੇ. ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮੇਤਿ ਝਾਨੇ. ਜਾਤਾਭਿਲਾਸੇਨ ਸਞ੍ਜਾਤਚ੍ਛਨ੍ਦੇਨ. ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਵਤ ਭਗਵਾ ਅਵਿਪਰੀਤਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਤਾ, ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਏਕਨ੍ਤਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਤ੍ਤਾ, ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਸਙ੍ਘੋ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਤੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਸਙ੍ਘਗੁਣਾਨੁਸ੍ਸਰਣੇਨ ਰਤਨਤ੍ਤਯਵਿਸਯਂ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਂ ਜਨਯਿਤ੍ਵਾ. ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਪਟਿਪਦਾ, ਸਉਪਚਾਰਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ, ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਚ ਅਧਿਗਮਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਨ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਮੇਵ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਵਸੇਸਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਧਮ੍ਮਾ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਚ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ;

ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ, ‘ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮ’ਨ੍ਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਰੇ’’ਤਿ. (ਇਤਿਵੁ. ਅਟ੍ਠ. ੧੦੯);

ਪਵਿਵੇਕਸੁਖਰਸਸ੍ਸਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕਾਦਿਵਿਵੇਕਜਸ੍ਸ ਸੁਖਰਸਸ੍ਸ. ਏਵਮੇਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਪਦੇਹਿ ‘‘ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾਵੀ’’ਤਿਆਦੀਨਂ ਪਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਸਮੇਨ ਆਕਾਰੇਨਾਤਿ ਅਤਿਉਮ੍ਮੀਲਨਅਤਿਮਨ੍ਦਾਲੋਚਨਾਨਿ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਨਾਤਿਉਮ੍ਮੀਲਨਨਾਤਿਮਨ੍ਦਾਲੋਚਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਸਮੇਨ ਆਲੋਚਨਾਕਾਰੇਨ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਪਥਵੀਕਸਿਣੇ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਗਹਿਤਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮਨਸਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇਨ. ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਵਡ੍ਢੇਤਬ੍ਬਂ ਆਸੇਵਿਤਬ੍ਬਂ ਬਹੁਲੀਕਾਤਬ੍ਬਂ.

ਚਕ੍ਖੁ ਕਿਲਮਤਿ ਅਤਿਸੁਖੁਮਂ, ਅਤਿਭਾਸੁਰਞ੍ਚ ਰੂਪਗਤਂ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤੋ ਵਿਯ. ਅਤਿਵਿਭੂਤਂ ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾਵਾਵਿਭਾਵਤੋ. ਤਥਾ ਚ ਵਣ੍ਣਤੋ ਵਾ ਲਕ੍ਖਣਤੋ ਵਾ ਉਪਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤੇਨਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਅਵਿਭੂਤਂ ਹੋਤਿ ਗਜਨਿਮ੍ਮੀਲਨੇਨ ਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਗਤਂ ਵਿਯ. ਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਲੀਨਂ ਹੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨੇ ਮਨ੍ਦਬ੍ਯਾਪਾਰਤਾਯ ਕੋਸਜ੍ਜਪਾਤਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਵਮ੍ਪਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਆਦਾਸਤਲੇ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਦਸ੍ਸਿਨਾ ਵਿਯਾਤਿ ਯਥਾ ਆਦਾਸਤਲੇ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਦਸ੍ਸੀ ਪੁਰਿਸੋ ਨ ਤਤ੍ਥ ਅਤਿਗਾਲ਼੍ਹਂ ਉਮ੍ਮੀਲਤਿ, ਨਾਪਿ ਅਤਿਮਨ੍ਦਂ, ਨ ਆਦਾਸਤਲਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਤਿ, ਨਾਪਿ ਲਕ੍ਖਣਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਸਮੇਨ ਆਕਾਰੇਨ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਮੇਵ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਅਯਮ੍ਪਿ ਪਥਵੀਕਸਿਣਂ ਸਮੇਨ ਆਕਾਰੇਨ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਪ੍ਪਸੁਤੋਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮੇਨ ਆਕਾਰੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਨ ਵਣ੍ਣੋ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਪਥਵੀਕਸਿਣੇ ਅਰੁਣਵਣ੍ਣੋ, ਸੋ ਨ ਚਿਨ੍ਤੇਤਬ੍ਬੋ. ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਪਨ ਗਹਣਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਨਿਵਾਰੇਤੁਂ. ਤੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ‘‘ਨ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਂ. ਨ ਲਕ੍ਖਣਂ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਥਦ੍ਧਲਕ੍ਖਣਂ, ਤਂ ਨ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਂ.

ਦਿਸ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ‘‘ਵਣ੍ਣਂ ਅਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾਪਿ ਵਣ੍ਣਵਸੇਨੇਤ੍ਥ ਆਭੋਗੋ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋ, ਸੋ ਪਨ ਵਣ੍ਣੋ ਨਿਸ੍ਸਯਗਤਿਕੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਯਸਵਣ੍ਣਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਸਮਾਨਾਕਾਰਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਸੋ ਵਣ੍ਣੋ ਤਾਯ ਪਥਵਿਯਾ ਸਮਾਨਗਤਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਵਣ੍ਣੇਨ ਸਹੇਵ ‘‘ਪਥਵੀ’’ਤਿ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਸ੍ਸਦਵਸੇਨ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੇਤਿ ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਭਾਵੇਨ ਸਤ੍ਤਿਤੋ ਅਧਿਕਭਾਵੇਨ ਸਸਮ੍ਭਾਰਪਥਵਿਯਂ ‘‘ਪਥਵੀ’’ਤਿ ਯੋ ਲੋਕਵੋਹਾਰੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਥਵੀ, ਪਥਵੀ’’ਤਿ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਯਦਿ ਲੋਕਵੋਹਾਰੇਨ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤਬ੍ਬਂ, ਨਾਮਨ੍ਤਰਵਸੇਨਪਿ ਪਥਵੀ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਾ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ, ਹੋਤੁ, ਕੋ ਦੋਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਹੀ ਮੇਦਿਨੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਮਿਚ੍ਛਤੀਤਿ ਯਂ ਨਾਮਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਯਦਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਾਨੁਕੂਲਂ ਹੋਤਿ ਯਂ ਨਾਮਂ ਅਸ੍ਸ ਯੋਗਿਨੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਤ੍ਥ ਗਹਿਤਸਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਅਨੁਕੂਲਂ ਪਚੁਰਤਾਯ, ਪਗੁਣਤਾਯ ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਚ ਪਠਮਸਮਨ੍ਨਾਹਾਰੇ ਕਸ੍ਸਚਿ ਵਚੀਭੇਦੋਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਆਚਰਿਯੇਨ ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ. ਕਿਂ ਵਾ ਬਹੁਨਾ, ਪਾਕਟਭਾਵੋਯੇਵੇਤ੍ਥ ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਾਲੇਨ ਉਮ੍ਮੀਲੇਤ੍ਵਾ ਕਾਲੇਨ ਨਿਮ੍ਮੀਲੇਤ੍ਵਾਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਮ੍ਮੀਲੇਤ੍ਵਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਵਸੇਨ ਪਥਵੀਮਣ੍ਡਲਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਚਕ੍ਖੁਂ ਨਿਮ੍ਮੀਲੇਤ੍ਵਾ ਆਵਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ. ਯੇਨਾਕਾਰੇਨ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤਂ, ਤੇਨਾਕਾਰੇਨ ਪੁਨ ਤਂ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਿਤਬ੍ਬਂ.

੫੭. ਆਪਾਥਮਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਿਕਜਵਨਾਨਂ ਗੋਚਰਭਾਵਂ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਦਿ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਜਾਤੇਪਿ ਪਥਵੀਮਣ੍ਡਲਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਭਾਵੇਤਿ, ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਨ ਸਿਯਾ. ਸਮੀਪਟ੍ਠੇਨ ਚ ਨ ਓਲੋਕੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਨਿਸ੍ਸਦ੍ਦਭਾਵਾਯ ਏਕਪਟਲਿਕੂਪਾਹਨਾਗਹਣਂ, ਪਰਿਸ੍ਸਯਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਂ ਕਤ੍ਤਰਦਣ੍ਡਗ੍ਗਹਣਂ. ਸਚੇ ਨਸ੍ਸਤਿ, ਅਥਾਨੇਨ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਵਕ੍ਖਮਾਨੇਸੁ ਅਸਪ੍ਪਾਯੇਸੁ ਕੇਨਚਿਦੇਵ ਅਸਪ੍ਪਾਯੇਨ ਕਾਰਣਭੂਤੇਨ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਆਦਾਯਾਤਿ ਯਥਾਜਾਤਂ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਵਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਸਮ੍ਮਾ ਵਾ ਅਨੁ ਅਨੁ ਆਹਰਿਤਬ੍ਬਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਕ੍ਕਾਹਤਂ ਵਿਤਕ੍ਕਾਹਤਨ੍ਤਿ ਤਕ੍ਕਨਤੋ, ਸਵਿਸੇਸਂ ਤਕ੍ਕਨਤੋ ਚ ‘‘ਤਕ੍ਕੋ, ਵਿਤਕ੍ਕੋ’’ਤਿ ਚ ਏਵਂ ਲਦ੍ਧਨਾਮੇਨ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਆਹਨਨਪਰਿਯਾਹਨਨਕਿਚ੍ਚੇਨ ਅਪਰਾਪਰਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਆਹਤਂ, ਪਰਿਯਾਹਤਞ੍ਚ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤਵਿਤਕ੍ਕੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਬਹੁਲਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਵਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਤਕ੍ਕਾਹਤਂ ਵਿਤਕ੍ਕਾਹਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਯਥਾ ਭਾਵਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ ਵਿਸੇਸਂ ਆਵਹਤਿ, ਏਵਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨਾਤਿ ਭਾਵਨਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ. ਯਦਾ ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਸੁਵਿਸਦਾਨਿ ਤਿਕ੍ਖਾਨਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾਦੀਨਂ ਦੂਰੀਭਾਵੇਨ ਸਾਤਿਸਯਥਾਮਪ੍ਪਤ੍ਤੇਹਿ ਸਤ੍ਤਹਿ ਬਲੇਹਿ ਲਦ੍ਧੂਪਤ੍ਥਮ੍ਭਾਨਿ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਨਿ ਕਾਮਾਵਚਰਾਨੇਵ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਿ ਬਹੂਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਏਵ ਤੇਸਂ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਭੂਤਾ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦਯੋ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਦੇਕਟ੍ਠੇਹਿ ਪਾਪਧਮ੍ਮੇਹਿ ਵਿਦੂਰੀ ਭਵਨ੍ਤਿ, ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਸੀਦਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਉਪਸਮਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਇਮਸ੍ਸਾਤਿ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਅਙ੍ਗੁਲਿਪਦਪਾਣਿਪਦਾਦਿਕੋ ਕਸਿਣਦੋਸੋ. ਆਦਾਸਮਣ੍ਡਲੂਪਮਾਦੀਹਿ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਤੋ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਂ, ਸਣ੍ਹਸੁਖੁਮਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਨੇਵ ਵਣ੍ਣਵਨ੍ਤਂ ਨ ਸਣ੍ਠਾਨਵਨ੍ਤਂ ਅਪਰਮਤ੍ਥਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਈਦਿਸਨ੍ਤਿ ਵਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਵਨ੍ਤਂ. ਤਿਲਕ੍ਖਣਬ੍ਭਾਹਤਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਾਦਿਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਯਾਨੁਪਵਿਟ੍ਠਂ, ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਦਿਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਯਙ੍ਕਿਤਂ ਵਾ. ਯਦਿ ਨ ਪਨੇਤਂ ਤਾਦਿਸਂ ਵਣ੍ਣਾਦਿਵਨ੍ਤਂ, ਕਥਂ ਝਾਨਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਭਾਵੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੇਵਲਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਞ੍ਞਜਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨਾਸਞ੍ਞਾਜਨਿਤਂ, ਭਾਵਨਾਸਞ੍ਞਾਯ ਸਞ੍ਜਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਅਸਭਾਵਸ੍ਸ ਕੁਤੋਚਿ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਪਟ੍ਠਾਨਾਕਾਰਮਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੫੮. ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਨੇਵ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਵ, ਨ ਪਨ ਤਦਤ੍ਥਂ ਉਸ੍ਸਾਹੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਇਤਰੋਪਿ ਸਮਾਧਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਆਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਤਮ੍ਪਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਦੁਵਿਧੋ ਹਿ ਸਮਾਧੀ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਦ੍ਵੀਹਾਕਾਰੇਹੀਤਿ ਝਾਨਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਦੂਰੀਭਾਵੋ, ਥਿਰਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਚਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਾਨਿ ਕਾਰਣਾਨਿ ਅਵਤ੍ਥਾਮੁਖੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਉਪਚਾਰਭੂਮਿਯਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਪਚਾਰਭੂਮਿਯਨ੍ਤਿ ਉਪਚਾਰਾਵਤ੍ਥਾਯਂ. ਯਦਿਪਿ ਤਦਾ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਿ ਪਟੁਤਰਾਨਿ ਮਹਗ੍ਗਤਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਪਨ ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਧਿਯਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨੀਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਹਿਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਪਟਿਲਾਭਭੂਮਿਯਨ੍ਤਿ ਝਾਨਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮਾਵਤ੍ਥਾਯਂ. ਤਦਾ ਹਿ ਅਪ੍ਪਨਾਪਤ੍ਤਾਨਂ ਝਾਨਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਧਿਯਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਙ੍ਗਪਾਤੁਭਾਵੇਨਾ’’ਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਹਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਨ ਥਾਮਜਾਤਾਨੀਤਿ ਨ ਜਾਤਥਾਮਾਨਿ, ਨ ਭਾਵਨਾਬਲਂ ਪਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਝਾਨਚਿਤ੍ਤਂ. ਕੇਵਲਮ੍ਪਿ ਰਤ੍ਤਿਂ ਕੇਵਲਮ੍ਪਿ ਦਿਵਸਂ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵੇਲਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਉਪਚਾਰਭੂਮਿਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਵਡ੍ਢਨਂ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਲਦ੍ਧਪਰਿਹਾਨੀਤਿ ਲਦ੍ਧਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਪਰਿਹਾਨਿ. ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਅਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਝਾਨਮ੍ਪਿ ਅਪਰਿਹੀਨਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਪਨ ਆਰਕ੍ਖਾਭਾਵੇਨ ਵਿਨਟ੍ਠੇ ਲਦ੍ਧਂ ਲਦ੍ਧਂ ਝਾਨਮ੍ਪਿ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ ਤਦਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਆਰਕ੍ਖਮ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਸਤ੍ਤਸਪ੍ਪਾਯਵਣ੍ਣਨਾ

੫੯. ‘‘ਥਾਵਰਞ੍ਚ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਥਾਵਰਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਧਿਯਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਥਾਲਦ੍ਧਞ੍ਹਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਸਤਿਂ ਸੂਪਟ੍ਠਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਏਕਗ੍ਗਤਂ ਵਿਨ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥਿਰਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਸੁਰਕ੍ਖਿਤਞ੍ਚ. ਸਤਿ-ਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ, ਸਮਾਧਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵੀਰਿਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਹੋਤਿ ਨਾਨਨ੍ਤਰਿਯਭਾਵਤੋ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤੇਸੁ ਆਵਾਸੇਸੁ. ਤੀਣਿ ਤੀਣੀਤਿ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਆਵਾਸੇ ਅਵੁਤ੍ਥਅਵੁਤ੍ਥਟ੍ਠਾਨੇ ਵਸਨਨਿਯਾਮੇਨ ਤਯੋ ਤਯੋ ਦਿਵਸੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ.

ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਗਮਨਾਗਮਨੇ ਸੂਰਿਯਾਭਿਮੁਖਭਾਵਨਿਵਾਰਣਤ੍ਥਨ੍ਤਿ. ਸਹਸ੍ਸਧਨੁਪ੍ਪਮਾਣਂ ਦਿਯਡ੍ਢਕੋਸਂ.

ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾਤਿ ਰਾਜਕਥਾਦਿਕੇ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੧੭; ਮ. ਨਿ. ੨.੨੨੩; ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੦੮੦; ਅ. ਨਿ. ੧੦.੬੯; ਪਾਚਿ. ੫੦੮) ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤਾ ਹਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਸਰੂਪਤੋ ਅਨਾਗਤਾਪਿ ਅਰਞ੍ਞਪਬ੍ਬਤਨਦੀਦੀਪਕਥਾ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਗ੍ਗਮੋਕ੍ਖਾਨਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਭਾਵਤੋ ‘‘ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਦਸਕਥਾਵਤ੍ਥੁਨਿਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾ, ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿ, ਪਵਿਵੇਕੋ, ਅਸਂਸਗ੍ਗੋ, ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭੋ, ਸੀਲ, ਸਮਾਧਿ, ਪਞ੍ਞਾ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਕਥਾਦੀਨਂ ਵਤ੍ਥੂਨਿ, ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਭਸ੍ਸਂ ਸਪ੍ਪਾਯਂ.

ਅਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਿਕੋਤਿ ਨਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਿਕੋ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾ ਵਿਧੁਰਂ ਧਮ੍ਮਿਕਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਕਥਂ ਕਥੇਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੀਲਾਦਿਗੁਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਸੀਲਸਮਾਧਿਆਦਿਗੁਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਯੋ ਹਿ ਸਮਾਧਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕੋ, ਸਮਾਧਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਵਾ ਪਾਰਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਇਮਸ੍ਸ ਯੋਗਿਨੋ ਸਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਾਯਦਲ਼੍ਹੀਬਹੁਲੋਤਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਨਪੋਸਨਪ੍ਪਸੁਤੋ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਉਦਰਾਵਦੇਹਕਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੇਯ੍ਯਸੁਖਂ ਪਸ੍ਸਸੁਖਂ ਮਿਦ੍ਧਸੁਖਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੨੦; ਮ. ਨਿ. ੧.੧੮੬; ਅ. ਨਿ. ੫.੨੦੬).

ਭੋਜਨਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਮਧੁਰਮ੍ਬਿਲਰਸਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪਯੋਗਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਦਧਿਆਦੀਸੁ ਤਥਾ ਦਸ੍ਸਨਤੋ. ਕਟੁਕਾਦਿਰਸਾ ਪਨ ਕੇਵਲਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਕਾ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਸ੍ਸਚਿ ਮਧੁਰਂ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਮ੍ਬਿਲਂ ਸਪ੍ਪਾਯਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਯਸ੍ਮਿਂ ਇਰਿਯਾਪਥੇ ਆਧਾਰਭੂਤੇ, ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਵਾ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਇਰਿਯਾਪਥੇ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਸੇਵਨਬਹੁਲਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਆਸੇਵਨਾਬਹੁਲਸ੍ਸ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਵਿਸਯਭੂਤੇ ਭਾਵਨਾਮਨਸਿਕਾਰਂ ਬਹੁਲਂ ਆਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਗੋਚਰਾਸੇਵਨਵਸੇਨ ਆਸੇਵਨਾਬਹੁਲਸ੍ਸ. ਯੇਨ ਹਿ ਭਾਵੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਸੇਵਨਾ, ਤੇਨ ਗੋਚਰਾਸੇਵਨਾਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਤਿ.

ਦਸਵਿਧਅਪ੍ਪਨਾਕੋਸਲ੍ਲਵਣ੍ਣਨਾ

੬੦. ਨ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾ. ਯੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਅਪ੍ਪਨਾਯਂ ਕੁਸਲੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਦਸਵਿਧੋ ਵਿਧਿ ਅਪ੍ਪਨਾਕੋਸਲ੍ਲਂ, ਤਨ੍ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਵਾ ਞਾਣਂ. ਵਤ੍ਥੁਵਿਸਦਕਿਰਿਯਤੋਤਿ ਵਤ੍ਥੂਨਂ ਵਿਸਦਭਾਵਕਰਣਤੋ ਅਪ੍ਪਨਾਕੋਸਲ੍ਲਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਏਵਂ ਸੇਸੇਸੁਪਿ.

੬੧. ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕਾਨਂ ਹਿ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ ਸਰੀਰਂ, ਤਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਾਨਿ ਚੀਵਰਾਦੀਨਿ ਚ ਇਧ ‘‘ਵਤ੍ਥੂਨੀ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਨਿ. ਤਾਨਿ ਯਥਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਖਾਵਹਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਕਰਣਂ ਤੇਸਂ ਵਿਸਦਭਾਵਕਰਣਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਬਾਹਿਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਸਰੀਰਂ ਵਾਤਿ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ, ਸਰੀਰਂ ਸੇਦਮਲਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਅਵਸ੍ਸੁਤਕਿਚ੍ਚੇਨ ਵਿਬਾਧਿਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੇਨਾਸਨਂ ਵਾਤਿ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਤ੍ਤਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਨਨੁ ਚਾਯਂ ਨਯੋ ਖੁਦ੍ਦਕਪਲਿਬੋਧੁਪਚ੍ਛੇਦੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ, ਪੁਨ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ, ਸੋ ਚ ਖੋ ਭਾਵਨਾਯ ਆਰਮ੍ਭਕਾਲੇ. ਇਧ ਪਨ ਆਰਦ੍ਧਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨੇ ਠਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪਨਾਪਰਿਵਾਸਂ ਵਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਲਨ੍ਤਰੇ ਜਾਤੇ ਤਥਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਕੋਸਲ੍ਲਾਯ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਅਵਿਸਦੇ ਸਤਿ, ਵਿਸਯਭੂਤੇ ਵਾ. ਕਥਂ ਭਾਵਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਾਨਿ ਵਿਸਯੋ? ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਪਵਤ੍ਤਨਕਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਵਸੇਨੇਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇ ਹਿ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਯ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਭਾਵਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕੇਸੁ ਨਿਸ੍ਸਯਾਦਿਪਚ੍ਚਯਭੂਤੇਸੁ. ਞਾਣਮ੍ਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨੇ. ਤੇਨ ‘‘ਨ ਕੇਵਲਂ ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਯੇਵ, ਅਥ ਖੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਞਾਣਮ੍ਪਿ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਨ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾ ਅਵੁਤ੍ਤਸਿਦ੍ਧਾ, ਞਾਣਸ੍ਸ ਚ ਵਿਸੁਂ ਗਹਣਂ ਅਪ੍ਪਨਾਯ ਬਹੁਕਾਰਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਝਾਨਂ ‘‘ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਂ, ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਞਾਣਮੁਖੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ. ਨਿਸ੍ਸਯਨਿਸ੍ਸਯੋਪਿ ਨਿਸ੍ਸਯੋਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੀਪਕਪਲ੍ਲਿਕਵਟ੍ਟਿਤੇਲਾਨਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿ. ਞਾਣੇ ਅਵਿਸਦੇ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਭਾਵਨਾ ਵਿਯ ਸਮਾਧਿਭਾਵਨਾਪਿ ਪਰਿਦੁਬ੍ਬਲਾ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਞਾਣੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਸਮਥਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਆਹ. ਵੁਡ੍ਢਿਂ ਅਙ੍ਗਪਾਤੁਭਾਵੇਨ, ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿਂ ਗੁਣਭਾਵੇਨ, ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਸਿਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਸਦੇ ਪਨਾਤਿ ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੋ, ਤਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੬੨. ਸਮਭਾਵਕਰਣਨ੍ਤਿ ਕਿਚ੍ਚਤੋ ਅਨੂਨਾਧਿਕਭਾਵਕਰਣਂ. ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਟੁਤਰਭਾਵੇਨ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਵਿਸਦਤਾਯ, ਵੀਰਿਯਾਦੀਨਂ ਚ ਸਿਥਿਲਤਾਦਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਬਲਵਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਤਰਾਨਿ ਮਨ੍ਦਾਨੀ’’ਤਿ. ਤਤੋਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਬਲਵਭਾਵਤੋ, ਇਤਰੇਸਞ੍ਚ ਮਨ੍ਦਤ੍ਤਾ. ਕੋਸਜ੍ਜਪਕ੍ਖੇ ਪਤਿਤੁਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ ਅਨੁਬਲਪ੍ਪਦਾਨਂ ਪਗ੍ਗਹੋ, ਪਗ੍ਗਹੋਵ ਕਿਚ੍ਚਂ, ਪਗ੍ਗਹਕਿਚ੍ਚਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਠਾਨਂ, ਅਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਵਿਕ੍ਖੇਪਪਟਿਪਕ੍ਖੋ. ਯੇਨ ਵਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਅਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਰੂਪਗਤਂ ਵਿਯ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਯੇਨ ਯਾਥਾਵਤੋ ਵਿਸਯਸਭਾਵਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਕਿਚ੍ਚਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਬਲਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਨ ਅਭਿਭੂਤਤ੍ਤਾ. ਸਹਜਾਤਧਮ੍ਮੇਸੁ ਹਿ ਇਨ੍ਦਟ੍ਠਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤਾਨਂ ਸਹਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਏਕਰਸਤਾਵਸੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਕਾਰਣਭਾਵੇਨ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ. ਤਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ. ਧਮ੍ਮਸਭਾਵਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੇਨਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯਵਤ੍ਥੁਨੋ ਉਲ਼ਾਰਤਾਦਿਗੁਣੇ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨਸ੍ਸ ਸਾਤਿਸਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਬਲਵਂ ਜਾਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਦਿਵਿਭਾਗਤੋ ਯਾਥਾਵਤੋ ਵੀਮਂਸਨੇਨ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਏਵਂਧਮ੍ਮਤਾਨਯੇਨ ਸਭਾਵਰਸਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ਸਵਿਪ੍ਫਾਰੋ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖੋ ਨ ਹੋਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਇਮੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਭਾਵੋ’’ਤਿ ਪਰਿਜਾਨਨਵਸੇਨ ਪਞ੍ਞਾਬ੍ਯਾਪਾਰਸ੍ਸ ਸਾਤਿਸਯਤ੍ਤਾ. ਧੁਰਿਯਧਮ੍ਮੇਸੁ ਹਿ ਯਥਾ ਸਦ੍ਧਾਯ ਬਲਵਭਾਵੇ ਪਞ੍ਞਾਯ ਮਨ੍ਦਭਾਵੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਾਯ ਬਲਵਭਾਵੇ ਸਦ੍ਧਾਯ ਮਨ੍ਦਭਾਵੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਂ ਧਮ੍ਮਸਭਾਵਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੇਨ ਹਾਪੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਥਾ ਅਮਨਸਿਕਾਰੇਨਾਤਿ ਯੇਨਾਕਾਰੇਨ ਭਾਵਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਬਲਵਂ ਹੋਤਿ, ਤੇਨਾਕਾਰੇਨ ਭਾਵਨਾਯ ਅਨਨੁਯੁਞ੍ਜਨਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਧ ਦੁਵਿਧੇਨ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਬਲਵਭਾਵੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸਤੋ ਕਿਚ੍ਚੁਤ੍ਤਰਿਯੇਨ, ਵੀਰਿਯਾਦੀਨਂ ਵਾ ਮਨ੍ਦਕਿਚ੍ਚਤਾਯ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਵਿਕਪ੍ਪੇ ਹਾਪਨਵਿਧਿ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਦੁਤਿਯਵਿਕਪ੍ਪੇ ਪਨ ਯਥਾ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ ਵੀਰਿਯਾਦੀਨਂ ਮਨ੍ਦਕਿਚ੍ਚਤਾਯ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਬਲਵਂ ਜਾਤਂ, ਤਥਾ ਅਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਵੀਰਿਯਾਦੀਨਂ ਪਟੁਕਿਚ੍ਚਭਾਵਾਵਹੇਨ ਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਤੇਹਿ ਸਮਰਸਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਹਾਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸੇਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁਪਿ ਹਾਪਨਵਿਧਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਵਕ੍ਕਲਿਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੂਤਿ ਸੋ ਹਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਯ ਕਤਾਧਿਕਾਰੋ ਸਤ੍ਥੁ ਰੂਪਕਾਯਦਸ੍ਸਨਪ੍ਪਸੁਤੋ ਏਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ‘‘ਕਿਂ ਤੇ, ਵਕ੍ਕਲਿ, ਇਮਿਨਾ ਪੂਤਿਕਾਯੇਨ ਦਿਟ੍ਠੇਨ? ਯੋ ਖੋ, ਵਕ੍ਕਲਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਮਂ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੮੭) ਓਵਦਿਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਯੋਜਿਤੋਪਿ ਤਂ ਅਨਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਪਣਾਮਿਤੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਨਿਪਾਤੇਤੁਂ ਪਪਾਤਟ੍ਠਾਨਂ ਅਭਿਰੁਹਿ. ਅਥ ਨਂ ਸਤ੍ਥਾ ਯਥਾਨਿਸਿਨ੍ਨੋਵ ਓਭਾਸਂ ਵਿਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ –

‘‘ਪਾਮੋਜ੍ਜਬਹੁਲੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਸਨ੍ਨੋ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ;

ਅਧਿਗਚ੍ਛੇ ਪਦਂ ਸਨ੍ਤਂ, ਸਙ੍ਖਾਰੂਪਸਮਂ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੩੮੧) –

ਗਾਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਹਿ ਵਕ੍ਕਲੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਤੇਨ ਅਮਤੇਨੇਵ ਅਭਿਸਿਤ੍ਤੋ ਹਟ੍ਠਤੁਟ੍ਠੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ. ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਨ ਬਲਵਭਾਵਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵੀਥਿਂ ਨ ਓਤਰਿ. ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਮਤਂ ਪਟਿਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਸੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਦਿਨ੍ਨਨਯੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਕ੍ਕਲਿਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਇਤਰਕਿਚ੍ਚਭੇਦਨ੍ਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਕਿਚ੍ਚਵਿਸੇਸਂ. ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਾਧਿਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਹਾਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਬਲਵਭਾਵੋ ਧਮ੍ਮਸਭਾਵਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੇਨ ਹਾਯਤਿ, ਏਵਂ ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਅਧਿਮਤ੍ਤਤਾ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਆਦਿਭਾਵਨਾਯ ਹਾਯਤਿ, ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਿਯਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਾ ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਅਧਿਮਤ੍ਤਤਂ ਕੋਸਜ੍ਜਪਾਤਤੋ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੀ ਵੀਰਿਯਾਦਿਭਾਵਨਾ ਵਿਯ ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਅਧਿਮਤ੍ਤਤਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਪਾਤਤੋ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੀ ਏਕਂਸਤੋ ਹਾਪੇਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਦਿਭਾਵਨਾਯ ਹਾਪੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸੋਣਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੂਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੪੩) ਸੁਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਸੋਣਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁ. ਸੋ ਹਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸੀਤਵਨੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਮ ਸਰੀਰਂ ਸੁਖੁਮਾਲਂ, ਨ ਚ ਸਕ੍ਕਾ ਸੁਖੇਨੇਵ ਸੁਖਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁਂ, ਕਾਯਂ ਕਿਲਮੇਤ੍ਵਾਪਿ ਸਮਣਧਮ੍ਮੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਠਾਨਚਙ੍ਕਮਮੇਵ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਪਧਾਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਪਾਦਤਲੇਸੁ ਫੋਟੇਸੁ ਉਟ੍ਠਿਤੇਸੁਪਿ ਵੇਦਨਂ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਦਲ਼੍ਹਂ ਵੀਰਿਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਚ੍ਚਾਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਤਾਯ ਵਿਸੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵੀਣੋਵਾਦੇਨ ਓਵਦਿਤ੍ਵਾ ਵੀਰਿਯਸਮਤਾਯੋਜਨਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟਂ ਗਤੋ. ਥੇਰੋਪਿ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਦਿਨ੍ਨਨਯੇਨ ਵੀਰਿਯਸਮਤਂ ਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੋਣਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸੇਸੇਸੁਪੀਤਿ ਸਤਿਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁਪਿ. ਏਕਸ੍ਸਾਤਿ ਏਕੇਕਸ੍ਸ. ਸਾਮਞ੍ਞਨਿਦ੍ਦੇਸੋਵਾਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਏਵਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਅਧਿਮਤ੍ਤਤਾਯ ਪਨ ਹਾਪਨਵਸੇਨ ਸਮਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਯੇਸਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਅਸਾਧਾਰਣਤੋ, ਸਾਧਾਰਣਤੋ ਚ ਸਮਤਾ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ. ਸਮਤਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਾਪਞ੍ਞਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਨੂਨਾਨਧਿਕਭਾਵਂ. ਤਥਾ ਸਮਾਧਿਵੀਰਿਯਾਨਂ. ਯਥਾ ਹਿ ਸਦ੍ਧਾਪਞ੍ਞਾਨਂ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਧੁਰਿਯਧਮ੍ਮਭੂਤਾਨਂ ਕਿਚ੍ਚਤੋ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨਤਿਵਤ੍ਤਨਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਮੇਵ, ਯਤੋ ਨੇਸਂ ਸਮਧੁਰਤਾਯ ਅਪ੍ਪਨਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ, ਏਵਂ ਸਮਾਧਿਵੀਰਿਯਾਨਂ ਕੋਸਜ੍ਜਉਦ੍ਧਚ੍ਚਪਕ੍ਖਿਕਾਨਂ ਸਮਰਸਤਾਯ ਸਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੂਪਤ੍ਥਮ੍ਭਨਤੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨ੍ਤਦ੍ਵਯਪਾਤਾਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਅਪ੍ਪਨਾ ਇਜ੍ਝਤਿ.

‘‘ਬਲਵਸਦ੍ਧੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯੋ ਬਲਵਤਿਯਾ ਸਦ੍ਧਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਵਿਸਦਞਾਣੋ, ਸੋ ਮੁਦ੍ਧਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਵੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੋ ਅਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਪਸੀਦਤਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾਵਕਾ. ਕੇਰਾਟਿਕਪਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਸਾਠੇਯ੍ਯਪਕ੍ਖਂ ਭਜਤਿ. ਸਦ੍ਧਾਹੀਨਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਤਿਧਾਵਨ੍ਤੋ ‘‘ਦੇਯ੍ਯਵਤ੍ਥੁਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਵਿਨਾ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਮਤ੍ਤੇਨਪਿ ਦਾਨਮਯਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤਿ ਹੇਤੁਪਟਿਰੂਪਕੇਹਿ ਵਞ੍ਚਿਤੋ. ਏਵਂਭੂਤੋ ਪਨ ਸੁਕ੍ਖਤਕ੍ਕਵਿਲੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਵਚਨਂ ਨਾਦਿਯਤਿ, ਸਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭੇਸਜ੍ਜਸਮੁਟ੍ਠਿਤੋ ਵਿਯ ਰੋਗੋ ਅਤੇਕਿਚ੍ਛੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਚੇਤ੍ਥ ਸਦ੍ਧਾਪਞ੍ਞਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਵਿਰਹੋ ਨ ਅਤ੍ਥਾਵਹੋ ਅਨਤ੍ਥਾਵਹੋ ਚ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਸਮਾਧਿਵੀਰਿਯਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਵਿਰਹੋ ਨ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਾਵਹੋ ਵਿਕ੍ਖੇਪਾਵਹੋ ਚਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਕੋਸਜ੍ਜਂ ਅਭਿਭਵਤਿ, ਤੇਨ ਅਪ੍ਪਨਂ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ ਅਭਿਭਵਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਦੁਭਯਨ੍ਤਿ ਤਂ ਸਦ੍ਧਾਪਞ੍ਞਾਦ੍ਵਯਂ, ਸਮਾਧਿਵੀਰਿਯਦ੍ਵਯਞ੍ਚ. ਸਮਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮਰਸਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ.

ਸਮਾਧਿਕਮ੍ਮਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮਥਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕਸ੍ਸ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ, ਸਦ੍ਧਾਯ ਤੇਸਂ ਬਲਵਭਾਵੇ ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਪਥਵੀ ਪਥਵੀ’’ਤਿ ਮਨਸਿਕਰਣਮਤ੍ਤੇਨ ਕਥਂ ਝਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਿ ਇਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤੋ ਸਦ੍ਧਂ ਜਨੇਨ੍ਤੋ. ਓਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੋਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਅਨੁਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਯ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨਵਸੇਨ ਓਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨ੍ਤੋ. ਏਕਗ੍ਗਤਾ ਬਲਵਤੀ ਵਟ੍ਟਤਿ ਸਮਾਧਿਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਝਾਨਸ੍ਸ. ਉਭਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਨਂ, ਸਮਾਧਿਕਮ੍ਮਿਕਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਨੋ ਅਧਿਮਤ੍ਤਤਾਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮਤਾਯਪੀ’’ਤਿ, ਸਮਭਾਵੇਨਾਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪ੍ਪਨਾਤਿ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਅਪ੍ਪਨਾ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਹੋਤਿਯੇਵਾ’’ਤਿ ਸਾਸਙ੍ਕਂ ਵਦਤਿ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਪ੍ਪਨਾ ਪਨ ਤੇਸਂ ਸਮਭਾਵੇਨੇਵ ਇਚ੍ਛਿਤਾ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਯੁਗਨਦ੍ਧਂ ਭਾਵੇਤੀ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੨.੧, ੫).

ਯਦਿ ਵਿਸੇਸਤੋ ਸਦ੍ਧਾਪਞ੍ਞਾਨਂ, ਸਮਾਧਿਵੀਰਿਯਾਨਞ੍ਚ ਸਮਤਾ ਇਚ੍ਛਿਤਾ, ਕਥਂ ਸਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਤਿ ਪਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਬਲਵਤੀ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਲੀਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਪਕ੍ਖੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ. ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਪਕ੍ਖਿਯੇ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਦ੍ਧਾਵੀਰਿਯਪਞ੍ਞਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਅਞ੍ਞਥਾਪੀਤਿ ਚ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯਾ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਕੋਸਜ੍ਜਪਕ੍ਖੇਨ ਸਮਾਧਿਨਾ’’ ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ‘‘ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮਾਧਿਉਪੇਕ੍ਖਾਹੀ’’ਤਿ. ਸਾ ਸਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਰਾਜਕਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਕਮ੍ਮਿਕੋ. ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤ੍ਥੇਨ. ਆਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਕਾ, ਸਬ੍ਬੇਨ ਵਾ ਲੀਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਪਕ੍ਖਿਯੇਨ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਤ੍ਥੇਤਬ੍ਬਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਯਾ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਯਾਵ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਕਾ. ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਸਤਿ ਪਟਿਸਰਣਂ ਪਰਾਯਣਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਧਿਗਤਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮਾਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਆਰਕ੍ਖਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿਆਦਿ.

੬੩. ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਯ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਚ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਸਮਾਹਿਤਾਕਾਰਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਸਮਥਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋਯੇਵ ਕਸਿਣਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਥਵੀਕਸਿਣਾਦਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਨ ਕੇਵਲਂ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ, ਅਥ ਖੋ ਸਮਥਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਨ੍ਤਿ ਰਕ੍ਖਣਕੋਸਲ੍ਲਂ. ਇਧ ਅਪ੍ਪਨਾਕੋਸਲ੍ਲਕਥਾਯਂ ‘‘ਨਿਮਿਤ੍ਤਕੋਸਲ੍ਲ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਕਰਣਭਾਵਨਾਕੋਸਲ੍ਲਾਨਂ ਪਗੇਵ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੬੪. ਅਤਿਸਿਥਿਲਵੀਰਿਯਤਾਦੀਹੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਮੋਦਨਸਂਵੇਜਨਵਿਪਰਿਯਾਯੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਲੀਨਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਕੁਚਿਤਂ ਕੋਸਜ੍ਜਪਕ੍ਖਪਤਿਤਂ. ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਂ. ਧਮ੍ਮਵਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਦਯੋ ਭਾਵੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਤਯੋ’’ਤਿ ਪਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾ ਪਨ ਤੇ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ, ਤਂ ਸਯਮੇਵ ਵਕ੍ਖਤਿ.

ਪਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਕਂ. ਉਜ੍ਜਾਲੇਤੁਕਾਮੋਤਿ ਪਦੀਪੇਤੁਕਾਮੋ. ਉਦਕਵਾਤਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਉਦਕਮਿਸ੍ਸਂ ਵਾਤਂ ਉਪਨੇਯ੍ਯ. ਅਕਾਲੋਤਿ ਨਕਾਲੋ, ਅਯੁਤ੍ਤਕਾਲੋ ਵਾ. ਸਤਿਆਦਿਧਮ੍ਮਸਾਮਗ੍ਗਿਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਬੋਧਿਯਾ ਬੁਜ੍ਝਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ, ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਵਾ ਬੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਬੋਧਿਨੋ ਯੋਗਿਨੋ ਅਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ, ਪਸਤ੍ਥੋ, ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਵਾ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ. ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਦਰਥਵੂਪਸਮਲਕ੍ਖਣਾ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯੇਵ ਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ. ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਤਾਵ ਪਦਤ੍ਥਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਆਗਤਾਨੇਵ. ਉਪਪਤ੍ਤਿਤੋ ਇਕ੍ਖਤੀਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾ. ਸਾ ਪਨਾਯਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤੁਪੇਕ੍ਖਾਵ ਇਧ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਦੁਸਮੁਟ੍ਠਾਪਯਨ੍ਤਿ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਂ. ਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਾ ਵਿਚਯੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ, ਪਞ੍ਞਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵੀਰਸ੍ਸ ਭਾਵੋ, ਕਮ੍ਮਂ ਵਾ, ਵਿਧਿਨਾ ਵਾ ਈਰੇਤਬ੍ਬਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵੀਰਿਯਂ, ਉਸ੍ਸਾਹੋ. ਪੀਣੇਤਿ ਕਾਯਂ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਚ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਤੀਤਿ ਪੀਤਿ.

ਯਂ ਯਂ ਸਕਂ ਯਥਾਸਕਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਹਾਰਵਸੇਨਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ. ਭਾਵਨਾਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਨਾ, ਵਡ੍ਢਨਾ ਚ. ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਤਿ ਕੋਸਲ੍ਲਸਮ੍ਭੂਤਟ੍ਠੇਨ ਕੁਸਲਾ, ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਅਕੁਸਲਾ. ਯੇ ਅਕੁਸਲਾ, ਤੇ ਸਾਵਜ੍ਜਾ. ਯੇ ਕੁਸਲਾ, ਤੇ ਅਨਵਜ੍ਜਾ. ਅਕੁਸਲਾ ਹੀਨਾ, ਇਤਰੇ ਪਣੀਤਾ. ਕੁਸਲਾਪਿ ਵਾ ਹੀਨੇਹਿ ਛਨ੍ਦਾਦੀਹਿ ਆਰਦ੍ਧਾ ਹੀਨਾ, ਇਤਰੇ ਪਣੀਤਾ. ਕਣ੍ਹਾਤਿ ਕਾਲ਼ਕਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਪਭਸ੍ਸਰਭਾਵਕਰਣਾ, ਸੁਕ੍ਕਾਤਿ ਓਦਾਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਭਸ੍ਸਰਭਾਵਕਰਣਾ. ਕਣ੍ਹਾਭਿਜਾਤਿਹੇਤੁਤੋ ਵਾ ਕਣ੍ਹਾ, ਸੁਕ੍ਕਾਭਿਜਾਤਿਹੇਤੁਤੋ ਸੁਕ੍ਕਾ. ਤੇ ਏਵ ਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗਾ. ਕਣ੍ਹਾ ਹਿ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਤਾਯ ਸੁਕ੍ਕੇਹਿ ਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗਾ. ਤਥਾ ਸੁਕ੍ਕਾਪਿ ਇਤਰੇਹਿ. ਅਥ ਵਾ ਕਣ੍ਹਾ ਚ ਸੁਕ੍ਕਾ ਚ ਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗਾ ਚ ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗਾ. ਸੁਖਾ ਹਿ ਵੇਦਨਾ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗਾ, ਦੁਕ੍ਖਾ ਚ ਵੇਦਨਾ ਸੁਖਾਯ ਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗਾਤਿ. ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਉਪ੍ਪਾਦਾਯਾਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਨਤ੍ਥਾਯ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਭਿਯ੍ਯੋਭਾਵਾਯਾਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਭਾਵਾਯ. ਵੇਪੁਲ੍ਲਾਯਾਤਿ ਵਿਪੁਲਭਾਵਾਯ. ਭਾਵਨਾਯਾਤਿ ਵਡ੍ਢਿਯਾ. ਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾਤਿ ਪਰਿਪੂਰਣਤ੍ਥਾਯ.

ਤਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਦਸ੍ਸਿਤਪਾਠੇ. ਸਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨਾਤਿ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਹਣੇ ਅਨਵਜ੍ਜਸੁਖਵਿਪਾਕਾਦਿਕਸ੍ਸ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਪਨ ਫੁਸਨਾਦਿਕਸ੍ਸ ਸਭਾਵਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ, ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਕਸ੍ਸ ਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਚ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਵਸੇਨ. ਪਵਤ੍ਤਮਨਸਿਕਾਰੋਤਿ ਕੁਸਲਾਦੀਨਂ ਤਂਤਂਸਭਾਵਲਕ੍ਖਣਾਦਿਕਸ੍ਸ ਯਾਥਾਵਤੋ ਅਵਬੁਜ੍ਝਨਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਜਵਨਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋ. ਸੋ ਹਿ ਅਵਿਪਰੀਤਮਨਸਿਕਾਰਤਾਯ ‘‘ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਦਾਭੋਗਤਾਯ ਆਵਜ੍ਜਨਾਪਿ ਤਗ੍ਗਤਿਕਾਵ. ਰੁਪ੍ਪਨਲਕ੍ਖਣਾਦਿਕਮ੍ਪਿ ਇਧ ਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕੁਸਲਕਿਰਿਯਾਯ ਆਦਿਆਰਮ੍ਭਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਵੀਰਿਯਂ ਧਿਤਿਸਭਾਵਤਾਯ ‘‘ਧਾਤੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਰਮ੍ਭਧਾਤੂਤਿ ਪਠਮਵੀਰਿਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. ਲਦ੍ਧਾਸੇਵਨਂ ਵੀਰਿਯਂ ਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਂ ਵਿਧਮਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੋਸਜ੍ਜਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਤੋ ਬਲਵਤਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਧਿਮਤ੍ਤਾਧਿਮਤ੍ਤਤਰਾਨਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਧਮਨਸਮਤ੍ਥਂ ਪਟੁਪਟੁਤਰਾਦਿਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਰਂ ਪਰਂ ਠਾਨਂ ਅਕ੍ਕਮਨਤੋ ਤਤੋਪਿ ਬਲਵਤਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਠਾਨਿਯਾ, ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਠਾਨਿਯਾ ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਟ੍ਠਾਨਿਯਾ. ਠਾਤਬ੍ਬੋ ਵਾ ਠਾਨਿਯੋ, ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਠਾਨਿਯੋ ਏਤੇਸੂਤਿ ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਟ੍ਠਾਨਿਯਾ, ਅਪਰਾਪਰਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤੇਸੁ ਪੀਤਿਯੇਵ ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਕਾਰਣਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪੀਤਿਯਾ ਏਵ ਏਤਂ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਉਪ੍ਪਾਦਕਮਨਸਿਕਾਰੋਤਿ ਯਥਾ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਚ ਵਡ੍ਢਤਿ, ਤਥਾ ਪਵਤ੍ਤਮਨਸਿਕਾਰੋ.

ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਕਤਾਤਿ ਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਕਭਾਵੋ. ਪਞ੍ਚਪਿ ਹਿ ਨਿਕਾਯੇ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯੇ ਪਰਿਯੁਪਾਸਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਤੇ ਵਾ ਸਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਯਂ ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਗਣ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਂ ਤਂ ‘‘ਇਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਥਂ, ਇਮਸ੍ਸ ਕੋ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਵਤ੍ਥੁਵਿਸਦਕਿਰਿਯਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਮਤ੍ਤਪਟਿਪਾਦਨਾ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਚ ਪਕਾਸਿਤਾ ਏਵ. ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਸਮਾਧਿਸਂਵਤ੍ਤਨਿਯਭਾਵੇਨ ਆਗਤਾ, ਇਧ ਪਞ੍ਞਾਸਂਵਤ੍ਤਨਿਯਭਾਵੇਨ. ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਹਿ ਸਮਾਧਿਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਾ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਪਞ੍ਞਾਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਾ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਞਾਣਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਤੋ. ‘‘ਸਮਾਹਿਤੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੯੯; ੫.੧੦੭੧) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਵਜ੍ਜਨਾ ਨਾਮ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞਾਨਂ ਮਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧੀਨਂ ਭਤ੍ਤਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਕਾਕਮਂਸਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸੁਨਖਸਦਿਸਾਨਂ ਮੋਮੂਹਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਦੂਰਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨਾ. ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤਪੁਗ੍ਗਲਸੇਵਨਾ ਨਾਮ ਪਞ੍ਞਾਯ ਕਤਾਧਿਕਾਰਾਨਂ ਸਚ੍ਚਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਾਦੀਸੁ ਕੁਸਲਾਨਂ ਅਰਿਯਾਨਂ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕਮ੍ਮਿਕਾਨਂ ਵਾ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਨਂ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਂ. ਗਮ੍ਭੀਰਞਾਣਚਰਿਯਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਤਿ ਗਮ੍ਭੀਰਞਾਣੇਹਿ ਚਰਿਤਬ੍ਬਾਨਂ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤਾਦੀਨਂ, ਸਚ੍ਚਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਾਦਿਦੀਪਨਾਨਂ ਵਾ ਸੁਞ੍ਞਤਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਨਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ. ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਨਿਨ੍ਨਪੋਣਪਬ੍ਭਾਰਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਪਾਯਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਜਾਤਿਆਦਿਂ ਅਤੀਤੇ ਵਟ੍ਟਮੂਲਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਅਨਾਗਤੇ ਵਟ੍ਟਮੂਲਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਆਹਾਰਪਰਿਯੇਟ੍ਠਿਮੂਲਕਞ੍ਚ ਦੁਕ੍ਖਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਵੀਰਿਯਾਯਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮੋ ਏਵ ਆਨਿਸਂਸੋ, ਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਸੀਲਤਾ ਵੀਰਿਯਾਯਤ੍ਤ…ਪੇ… ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਸਪੁਬ੍ਬਭਾਗੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਮਗ੍ਗੋ ਗਮਨਵੀਥਿ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾ ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਦਾਯਕਾਨਂ ਮਹਪ੍ਫਲਭਾਵਕਰਣੇਨ ਪਿਣ੍ਡਾਪਚਾਯਨਤਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਦਾਯਕਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਕਾਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਹਪ੍ਫਲਕਾਰਭਾਵਸ੍ਸ ਕਰਣੇਨ ਪਿਣ੍ਡਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖਾਯ ਪਟਿਪੂਜਨਾ. ਇਤਰਥਾਤਿ ਆਮਿਸਪੂਜਾਯ. ਕੁਸੀਤਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਵਜ੍ਜਨਤਾਤਿ ਅਲਸਾਨਂ ਭਾਵਨਾਯ ਨਾਮਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾਨਂ ਕਾਯਦਲ਼੍ਹੀਬਹੁਲਾਨਂ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੇਯ੍ਯਸੁਖਾਦਿਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨਕਾਨਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਿਕਾਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਦੂਰਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨਾ. ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਸੇਵਨਤਾਤਿ ‘‘ਦਿਵਸਂ ਚਙ੍ਕਮੇਨ ਨਿਸਜ੍ਜਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਭ. ੫੧੯; ਅ. ਨਿ. ੩.੧੬) ਭਾਵਨਾਰਮ੍ਭਵਸੇਨ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਾਨਂ ਦਲ਼੍ਹਪਰਕ੍ਕਮਾਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਾ. ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਤਾਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾਨੁਭਾਵਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਤਾ. ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵੀਰਿਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਿਰਿਯਾਪਥੇਸੁ ਨਿਨ੍ਨਪੋਣਪਬ੍ਭਾਰਤਾ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਵਿਨੋਦਨਕੁਸੀਤਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਵਜ੍ਜਨਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਸੇਵਨਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਧਮਨਪਚ੍ਚਯੂਪਸਂਹਾਰਵਸੇਨ, ਅਪਾਯਾਦਿਭਯਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਦਯੋ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜਨਵਸੇਨ ਵੀਰਿਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਕਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ.

ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਸੁ ਪਸਾਦਸਿਨੇਹਾਭਾਵੇਨ ਥੁਸਖਰਹਦਯਾ ਲੂਖਪੁਗ੍ਗਲਾ, ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਿਨਿਦ੍ਧਪੁਗ੍ਗਲਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਗੁਣਪਰਿਦੀਪਨਾ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨੀਯਸੁਤ੍ਤਾਦਯੋ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੪੧ ਆਦਯੋ) ਪਸਾਦਨੀਯਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ. ਇਮੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹੀਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਕੁਸਲਾਦੀਨਂ ਸਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਾਦਿਆਕਾਰੇਹਿ ਚੇਵ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਕਤਾਦਿਆਕਾਰੇਹਿ ਚ. ਏਤੇ ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਏਤੇ ਕੁਸਲਾਦੀਸੁ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਾਦਿਕੇ ਚੇਵ ਧਮ੍ਮਤ੍ਥਞ੍ਞੁਤਾਦਿਕੇ ਚ.

੬੫. ਅਚ੍ਚਾਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਤਾਦੀਹੀਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਪਗ੍ਗਹਿਤਵੀਰਿਯਤਾਦੀਹਿ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਂਵੇਜਨਪਮੋਦਨਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਉਦ੍ਧਤਨ੍ਤਿ ਸਮਾਧਿਆਦੀਨਂ ਮਨ੍ਦਤਾਯ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਂ. ਦੁਵੂਪਸਮਯਨ੍ਤਿ ਵੂਪਸਮੇਤੁਂ ਸਮਾਧਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਂ.

ਤਂ ਆਕਾਰਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾਤਿ ਯੇਨਾਕਾਰੇਨ ਅਸ੍ਸ ਯੋਗਿਨੋ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਸਮਾਧਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਤਿ ਇਮੇ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਆਦਯੋ ਧਮ੍ਮਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਯਥਾਰਹਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬਾ, ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਕਾਰਂ, ਸਮਾਹਿਤਾਕਾਰਂ, ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਿਤਾਕਾਰਞ੍ਚ ਉਪਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਉਪਧਾਰੇਤ੍ਵਾ. ਤੀਸੁਪਿ ਪਦੇਸੂਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਯਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਗਤੇਸੁ ਤੀਸੁਪਿ ਵਾਕ੍ਯੇਸੁ, ਤੇਹਿ ਵਾ ਪਕਾਸਿਤੇਸੁ ਤੀਸੁ ਧਮ੍ਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ. ਯਥਾਸਮਾਹਿਤਾਕਾਰਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਗਯ੍ਹਮਾਨੋ ਸਮਥੋ ਏਵ ਸਮਥਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮਥਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚ ਸਮਥਸ੍ਸੇਵੇਤਮਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਨਾਨਾਰਮ੍ਮਣੇ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨੇਨ ਵਿਵਿਧਂ ਅਗ੍ਗਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਬ੍ਯਗ੍ਗੋ, ਵਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੋ ਅਨਵਟ੍ਠਾਨਰਸੋ, ਭਨ੍ਤਤਾਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨੋ ਚ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਏਕਗ੍ਗਤਾਭਾਵਤੋ ਬ੍ਯਗ੍ਗਪਟਿਪਕ੍ਖੋਤਿ ਅਬ੍ਯਗ੍ਗੋ, ਸਮਾਧਿ. ਸੋ ਏਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਟ੍ਠੇਨ ਚ ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਬ੍ਯਗ੍ਗਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸਰੀਰਾਵਤ੍ਥਂ ਞਤ੍ਵਾ ਮਤ੍ਤਸੋ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤੋ ਪਣੀਤਾਹਾਰੋ ਕਾਯਲਹੁਤਾਦੀਨਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨੇਨ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਉਤੁਸਪ੍ਪਾਯਂ, ਇਰਿਯਾਪਥਸਪ੍ਪਾਯਞ੍ਚ ਸੇਵਿਤਂ, ਪਯੋਗੋ ਚ ਕਾਯਿਕੋ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਣੀਤਭੋਜਨਸੇਵਨਤਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਯੋਗਸਮਤਾਦੀਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਸਦਰਥਕਾਯਚਿਤ੍ਤਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਾਰਦ੍ਧਪੁਗ੍ਗਲਾ. ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਕਾਯਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਨਿਰਸ੍ਸਾਦਸ੍ਸਾਤਿ ਭਾਵਨਸ੍ਸਾਦਰਹਿਤਸ੍ਸ. ਭਾਵਨਾ ਹਿ ਵੀਥਿਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ ਵਿਸੇਸਵਤੀ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਾਦਂ ਉਪਸਮਸੁਖਂ ਆਵਹਤਿ, ਤਦਭਾਵਤੋ ਨਿਰਸ੍ਸਾਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਦ੍ਧਾਸਂਵੇਗਵਸੇਨਾਤਿ ਸਦ੍ਧਾਵਸੇਨ, ਸਂਵੇਗਵਸੇਨ ਚ. ਸਮ੍ਪਹਂਸਨਤਾਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਹਂਸਨਤਾ ਸਂਵੇਜਨਪੁਬ੍ਬਕਪਸਾਦੁਪ੍ਪਾਦਨੇਨ ਭਾਵਨਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤੋਸਨਾ. ਸਮ੍ਮਾਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਲੀਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਵਿਰਹੇਨ, ਸਮਥਵੀਥਿਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਸਮਂ, ਸਵਿਸੇਸਞ੍ਚ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਤਾਤਿ ਪਗ੍ਗਹਨਿਗ੍ਗਹਸਮ੍ਪਹਂਸਨੇਸੁ ਅਬ੍ਯਾਵਟਤਾ. ਝਾਨਵਿਮੋਕ੍ਖਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਤਾਤਿ ਪਠਮਾਦੀਨਿ ਝਾਨਾਨਿ ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਮੁਤ੍ਤਤਾਦਿਨਾ ਤੇਯੇਵ ਵਿਮੋਕ੍ਖਾ ਤੇਸਂ ‘‘ਏਵਂ ਭਾਵਨਾ, ਏਵਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਾ, ਏਵਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਏਵਂ ਵੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਏਵਂ ਸਂਕਿਲੇਸੋ, ਏਵਂ ਵੋਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤਿ ਪਤਿ ਅਵੇਕ੍ਖਣਾ.

ਸਤ੍ਤਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾਤਿ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਪਿਯਟ੍ਠਾਨਿਯੇਸੁਪਿ ਗਹਟ੍ਠਪਬ੍ਬਜਿਤੇਸੁ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਾਕਾਰੋ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਾ. ਸਙ੍ਖਾਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕੇਸੁ ਚਕ੍ਖਾਦੀਸੁ, ਬਾਹਿਰੇਸੁ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਾਦੀਸੁ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਾਕਾਰੋ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਾ. ਸਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਮਮਾਯਨਂ ਸਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਕੇਲਾਯਨਂ. ਇਮੇਹਾਕਾਰੇਹੀਤਿ ਇਮੇਹਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਕਾਰਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਾਦਿਆਕਾਰੇਹਿ ਚੇਵ ਸਪ੍ਪਾਯਾਹਾਰਸੇਵਨਾਦਿਆਕਾਰੇਹਿ ਚ. ਏਤੇ ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਏਤੇ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਆਦਿਧਮ੍ਮੇ.

੬੬. ਪਞ੍ਞਾਪਯੋਗਮਨ੍ਦਤਾਯਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਬ੍ਯਾਪਾਰਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਭਾਵੇਨ. ਯਥਾ ਹਿ ਦਾਨਸੀਲਾਨਿ ਅਲੋਭਾਦੋਸਪ੍ਪਧਾਨਾਨਿ, ਏਵਂ ਭਾਵਨਾ ਅਮੋਹਪ੍ਪਧਾਨਾ ਵਿਸੇਸਤੋ ਅਪ੍ਪਨਾਵਹਾ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਾ ਪਞ੍ਞਾ ਨ ਬਲਵਤੀ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਭਿਸਙ੍ਖਤੋ ਵਿਯ ਆਹਾਰੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਅਭਿਰੁਚਿਂ ਨ ਜਨੇਤਿ, ਤੇਨ ਤਂ ਨਿਰਸ੍ਸਾਦਂ ਹੋਤਿ. ਯਦਾ ਚ ਭਾਵਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ ਵਿਸੇਸਾਵਹਾ ਨ ਹੋਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਅਵੀਥਿਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਤਦਾ ਉਪਸਮਸੁਖਸ੍ਸ ਅਲਾਭੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਰਸ੍ਸਾਦਂ ਹੋਤਿ. ਤਦੁਭਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਪਯੋਗਮਨ੍ਦਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਨਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ. ਜਾਤਿਜਰਾਬ੍ਯਾਧਿਮਰਣਾਨਿ ਯਥਾਰਹਂ ਸੁਗਤਿਯਂ, ਦੁਗ੍ਗਤਿਯਞ੍ਚ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਤਦਞ੍ਞਮੇਵ ਪਞ੍ਚਵਿਧਬਨ੍ਧਨਾਦਿਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾਦਿਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਵਿਬਾਧਨਾਦਿਹੇਤੁਕਂ ਅਪਾਯਦੁਕ੍ਖਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਯਿਦਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭਵਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤੀਤੇ, ਅਨਾਗਤੇ ਚ ਕਾਲੇ ਵਟ੍ਟਮੂਲਕਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਵਿਸੁਂ ਗਹਿਤਾਨਿ. ਯੇ ਪਨ ਸਤ੍ਤਾ ਆਹਾਰੂਪਜੀਵਿਨੋ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਉਟ੍ਠਾਨਫਲੂਪਜੀਵਿਨੋ, ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਜੀਵਿਤਦੁਕ੍ਖਂ ਅਟ੍ਠਮਂ ਸਂਵੇਗਵਤ੍ਥੁ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਅਲੀਨਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਕੋਸਜ੍ਜਪਕ੍ਖਿਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨਧਿਮਤ੍ਤਤਾਯ ਅਲੀਨਂ. ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਪਕ੍ਖਿਕਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨਧਿਮਤ੍ਤਤਾਯ ਅਨੁਦ੍ਧਤਂ. ਪਞ੍ਞਾਪਯੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਉਪਸਮਸੁਖਾਧਿਗਮੇਨ ਚ ਅਨਿਰਸ੍ਸਾਦਂ. ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ ਸਵਿਸੇਸਂ ਤਤੋ ਏਵ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ, ਸਮਥਵੀਥਿਪਟਿਪਨ੍ਨਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ਅਲੀਨਤਾਯ ਪਗ੍ਗਹੇ, ਅਨੁਦ੍ਧਤਤਾਯ ਨਿਗ੍ਗਹੇ, ਅਨਿਰਸ੍ਸਾਦਤਾਯ ਸਮ੍ਪਹਂਸਨੇ ਨ ਬ੍ਯਾਪਾਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਅਲੀਨਾਨੁਦ੍ਧਤਤਾਯ ਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ ਅਨਿਰਸ੍ਸਾਦਤਾਯ ਸਮਥਵੀਥਿਪਟਿਪਨ੍ਨਂ. ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਅਲੀਨਂ ਅਨੁਦ੍ਧਤਂ, ਸਮਥਵੀਥਿਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਿਰਸ੍ਸਾਦਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਪਟਿਪਦਨ੍ਤਿ ਝਾਨਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ. ਸਮਾਧਿਅਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਤਿ ਸਮਾਧਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨੇ ਝਾਨਾਧਿਗਮੇ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾ. ਸਾ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਸਮਾਧਿਂ ਗਰੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਨਿਨ੍ਨਪੋਣਪਬ੍ਭਾਰਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਮਾਧਿਗਰੂ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੬੭. ਪਟਿਲਦ੍ਧੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ ਏਵਂ ਹਿ ਸਮ੍ਪਾਦਯਤੋ ਅਪ੍ਪਨਾਕੋਸਲ੍ਲਂ ਇਮਂ ਅਪ੍ਪਨਾ ਸਮ੍ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਸਾਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾ. ਹਿਤ੍ਵਾ ਹੀਤਿ ਹਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਠਾਨਮੇਤਂ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਂ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲੀਨੁਦ੍ਧਤਾਦਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਯਂ ਉਪਧਾਰੇਨ੍ਤੋ. ਸਮਤਂ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸੇਵ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਨਾ ਸਮਰਸਤਂਯੇਵ ਯੋਜਯੇਥ. ਕਥਂ ਪਨ ਯੋਜਯੇਥਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਈਸਕਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਲਯਨ੍ਤਿ ਲੀਨਭਾਵਂ, ਸਙ੍ਕੋਚਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ, ਪਗ੍ਗਣ੍ਹੇਥੇਵ ਸਮਭਾਵਾਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਚ੍ਚਾਰਦ੍ਧਂ ਨਿਸੇਧੇਤ੍ਵਾ ਸਮਮੇਵ ਪਵਤ੍ਤਯੇ’’ਤਿ. ਕਥਂ ਪਨ ਸਮਮੇਵ ਪਵਤ੍ਤਯੇਤਿ ਆਹ ‘‘ਰੇਣੁਮ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਥਾਤਿ ਰੇਣੁਆਦੀਸੁ ਯਥਾ ਮਧੁਕਰਾਦੀਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿ ਉਪਮਾਭਾਵੇਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਸਮ੍ਮਵਣ੍ਣਿਤਾ, ਏਵਂ ਲੀਨੁਦ੍ਧਤਭਾਵੇਹਿ ਮੋਚਯਿਤ੍ਵਾ ਵੀਰਿਯਸਮਤਾਯੋਜਨੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਭਿਮੁਖਂ ਮਾਨਸਂ ਪਟਿਪਾਦਯੇ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਾਭਿਮੁਖਂ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਭਿਮੁਖਪਟਿਪਾਦਨਵਣ੍ਣਨਾ

੬੮. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ‘‘ਰੇਣੁਮ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਗਾਥਾਦ੍ਵਯੇ. ਅਤ੍ਥਦੀਪਨਾ ਉਪਮੂਪਮੇਯ੍ਯਤ੍ਥਵਿਭਾਵਨਾ. ਅਛੇਕੋਤਿ ਅਕੁਸਲੋ. ਪਕ੍ਖਨ੍ਦੋਤਿ ਧਾਵਿਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧੋ. ਵਿਕਸਨਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਸਰਸਂ ਕੁਸੁਮਪਰਾਗਂ ਹੋਤਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਵਾਤਾਦੀਹਿ ਪਰਿਪਤਤਿ, ਵਿਰਸਂ ਵਾ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਵਤ੍ਤਨੇ ਰੇਣੁ ਖੀਯਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਖੀਣੇ ਰੇਣੁਮ੍ਹਿ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਾਤੀ’’ਤਿ. ਪੁਪ੍ਫਰਾਸਿਨ੍ਤਿ ਰੁਕ੍ਖਸਾਖਾਸੁ ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਪੁਪ੍ਫਸਞ੍ਚਯਂ.

ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇਸੂਤਿ ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇਸੁ. ਉਦਕਥਾਲਗਤੇਤਿ ਉਦਕਥਾਲਿਯਂ ਠਪਿਤੇ. ਸਤ੍ਥਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਸਿਰਾਵੇਧਨਾਦਿਸਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ. ਫੁਸਿਤੁਮ੍ਪਿ ਉਪ੍ਪਲਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਸਮੇਨਾਤਿ ਪੁਰਿਮਕਾ ਵਿਯ ਗਰੁਂ, ਮਨ੍ਦਞ੍ਚ ਪਯੋਗਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਸਮਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਪਯੋਗੇਨ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਉਪ੍ਪਲਪਤ੍ਤੇ. ਪਰਿਯੋਦਾਤਸਿਪ੍ਪੋਤਿ ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਸਿਪ੍ਪੋ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਸਿਪ੍ਪੋ.

ਮਕ੍ਕਟਕਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਲੂਤਸੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਯਾਮਕੋ ਨਾਵਾਸਾਰਥੀ. ਲਙ੍ਕਾਰਨ੍ਤਿ ਕਿਲਞ੍ਜਾਦਿਮਯਂ ਨਾਵਾਕਟਸਾਰਕਂ. ਤੇਲੇਨ ਅਛਡ੍ਡੇਨ੍ਤੋ ਨਾਲ਼ਿਂ ਪੂਰੇਤੀਤਿ ਸਰਾਵਾਦਿਗਤੇਨ ਤੇਲੇਨ ਅਛਡ੍ਡੇਨ੍ਤੋ ਸੁਖੁਮਚ੍ਛਿਦ੍ਦਕਂ ਤੇਲਨਾਲ਼ਿਂ ਪੂਰੇਤਿ. ਏਵਮੇਵਾਤਿ ਯਥਾ ਤੇ ਆਦਿਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਧੁਕਰਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਸੁਤ੍ਤਾਕਡ੍ਢਕਨਿਯਾਮਕਤੇਲਪੂਰਕਾ ਵੇਗੇਨ ਪਯੋਗਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ‘‘ਸੀਘਂ ਅਪ੍ਪਨਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਾਲ਼੍ਹਂ ਵੀਰਿਯਂ ਕਰੋਤਿ, ਯੋ ਮਜ੍ਝੇ ਵੁਤ੍ਤਮਧੁਕਰਾਦਯੋ ਵਿਯ ਵੀਰਿਯਂ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਇਮੇ ਦ੍ਵੇਪਿ ਵੀਰਿਯਸਮਤਾਭਾਵੇਨ ਅਪ੍ਪਨਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਅਵਸਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਮਧੁਕਰਾਦਯੋ ਵਿਯ ਸਮਪ੍ਪਯੋਗੋ, ਅਯਂ ਅਪ੍ਪਨਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਵੀਰਿਯਸਮਤਾਯੋਗਤੋਤਿ ਉਪਮਾਸਂਸਨ੍ਦਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਕੋ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿਆਦਿ. ਲੀਨਂ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੯. ਏਵਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ. ਵੀਰਿਯਸਮਤਾਯੋਜਨਵਸੇਨ ਵੀਥਿਪਟਿਪਨ੍ਨਂ ਭਾਵਨਾਮਾਨਸਂ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤੇਯੇਵ ਠਪਨਵਸੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਭਿਮੁਖਂ ਪਟਿਪਾਦਯਤੋ ਅਸ੍ਸ ਯੋਗਿਨੋ. ਇਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਮਿਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਨੁਯੋਗਵਸੇਨਾਤਿ ਭਾਵਨਾਵਸੇਨ. ਸੇਸਾਨੀਤਿ ਸੇਸਾਨਿ ਤੀਣਿ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਵਾ. ਪਕਤਿਚਿਤ੍ਤੇਹੀਤਿ ਪਾਕਤਿਕੇਹਿ ਕਾਮਾਵਚਰਚਿਤ੍ਤੇਹਿ. ਬਲਵ…ਪੇ… ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਨਿ ਭਾਵਨਾਬਲੇਨ ਪਟੁਤਰਸਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਪਰਿਕਮ੍ਮਤ੍ਤਾਤਿ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਰਕਤ੍ਤਾ. ਯਦਿ ਆਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਉਪਚਾਰਤਾ, ਗੋਤ੍ਰਭੁਨੋ ਏਵ ਉਪਚਾਰਸਮਞ੍ਞਾ ਸਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮੀਪਚਾਰਿਤ੍ਤਾ ਵਾ’’ਤਿ. ਅਨਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨੋਪਿ ਹਿ ਨਾਤਿਦੂਰਪਵਤ੍ਤੀ ਸਮੀਪਚਾਰੀ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਅਪ੍ਪਨਂ ਉਪੇਚ੍ਚ ਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਉਪਚਾਰਾਨਿ. ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਰਿਕਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਨਾਨਾਵਜ੍ਜਨਵੀਥਿਯਂ ਪਰਿਕਮ੍ਮਾਨਂ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤੇਸੁ ਪਰਿਕਮ੍ਮੁਪਚਾਰਾਨੁਲੋਮਸਞ੍ਞਿਤੇਸੁ. ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿਮਨ੍ਤਿ ਤਤਿਯਂ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਵਾ. ਪਰਿਤ੍ਤਗੋਤ੍ਤਾਭਿਭਵਨਤੋਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗੋਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਿਭਵਨਤੋ. ਗਂਤਾਯਤੀਤਿ ਹਿ ਗੋਤ੍ਤਂ, ‘‘ਪਰਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਅਭਿਧਾਨਂ, ਬੁਦ੍ਧਿਞ੍ਚ ਏਕਂਸਿਕਵਿਸਯਤਾਯ ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਗੋਤ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਿ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਥੇਨ ਵਿਨਾ ਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਏਵਂ ਅਭਿਧਾਨਂ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਭੂਤੇਨ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਤਾਨਿ ਤਾਯਤਿ ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਂ ਪਨ ਮਹਗ੍ਗਤਾਨੁਤ੍ਤਰਵਿਧੁਰਂ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਯ ਗੋਚਰਭੂਤਂ ਕਾਮਾਵਚਰਧਮ੍ਮਾਨਂ ਆਵੇਣਿਕਰੂਪਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਮਹਗ੍ਗਤਗੋਤ੍ਤੇਪਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਭਾਵਨਤੋਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਨਤੋ.

ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਬ੍ਬਾ ਸਮਞ੍ਞਾਤਿ ਪਠਮਨਯੋ ਗਹਿਤਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਗ੍ਗਹਿਤਗ੍ਗਹਣੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਨਾਨਾਵਜ੍ਜਨਪਰਿਕਮ੍ਮਮੇਵ ਪਰਿਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ‘‘ਪਠਮਂ ਵਾ ਉਪਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਅਪ੍ਪਨਾਚਿਤ੍ਤਂ, ਪਞ੍ਚਮਂ ਵਾ ਅਪ੍ਪਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਚੇ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਗੋਤ੍ਰਭੁ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਞ੍ਚਮਂ ਵਾਤਿ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਨਿਯਮੇ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਅਨਿਯਮੋ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਸ੍ਸ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਅਪ੍ਪੇਤਿ, ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਮਂ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਚਤੁਤ੍ਥਂ, ਪਞ੍ਚਮਂ ਵਾ ਅਪ੍ਪੇਤਿ, ਨ ਤਤੋ ਪਰਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਤੋ ਪਰਂ ਜਵਨਂ ਪਤਤੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਪਞ੍ਚਮਤੋ ਪਰਂ ਛਟ੍ਠਂ, ਸਤ੍ਤਮਞ੍ਚ ਜਵਨਂ ਪਤਨ੍ਤਂ ਵਿਯ ਹੋਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਜਵਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਯਥਾ ਅਲਦ੍ਧਾਸੇਵਨਂ ਪਠਮਜਵਨਂ ਦੁਬ੍ਬਲਤ੍ਤਾ ਗੋਤ੍ਰਭੁਂ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਲਦ੍ਧਾਸੇਵਨਂ ਪਨ ਬਲਵਭਾਵਤੋ ਦੁਤਿਯਂ, ਤਤਿਯਂ ਵਾ ਗੋਤ੍ਰਭੁਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਏਵਂ ਲਦ੍ਧਾਸੇਵਨਤਾਯ ਬਲਵਭਾਵਤੋ ਛਟ੍ਠਂ, ਸਤ੍ਤਮਮ੍ਪਿ ਅਪ੍ਪੇਤੀਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਛਟ੍ਠੇਪਿ ਸਤ੍ਤਮੇਪਿ ਅਪ੍ਪਨਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਨ੍ਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਚਨਂ. ਸੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਆਚਰਿਯਵਾਦੇਹਿ ਅਨੁਪਤ੍ਥਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਮਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਪੁਰਿਮਾ ਪੁਰਿਮਾ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ (ਪਟ੍ਠਾ. ੧.੧.੧੨) ਪਨ ਸੁਤ੍ਤਪਦਮਕਾਰਣਂ ਆਸੇਵਨਪਚ੍ਚਯਲਾਭਸ੍ਸ ਬਲਵਭਾਵੇ ਅਨੇਕਨ੍ਤਿਕਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਲਦ੍ਧਾਸੇਵਨਾਪਿ ਪਠਮਚੇਤਨਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਵੇਦਨੀਯਾ ਹੋਤਿ, ਲਦ੍ਧਾਸੇਵਨਾ ਦੁਤਿਯਚੇਤਨਾ ਯਾਵ ਛਟ੍ਠਚੇਤਨਾ ਅਪਰਾਪਰਿਯਵੇਦਨੀਯਾ. ਚਤੁਤ੍ਥਪਞ੍ਚਮੇਸੁਯੇਵਾਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਯੁਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਨਿਗਮਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਿ ਛਟ੍ਠਸਤ੍ਤਮਂ ਜਵਨਂ ਪਤਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਜਵਤ੍ਤਾ, ਕਥਂ ਸਤ੍ਤਮਜਵਨਚੇਤਨਾ ਉਪਪਜ੍ਜਵੇਦਨੀਯਾ, ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਾ ਚ ਹੋਤੀਤਿ? ਨਾਯਂ ਵਿਸੇਸੋ ਆਸੇਵਨਪਚ੍ਚਯਲਾਭੇਨ ਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਕਿਰਿਯਾਵਤ੍ਥਾਵਿਸੇਸਤੋ. ਕਿਰਿਯਾਵਤ੍ਥਾ ਹਿ ਆਰਮ੍ਭਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧਾ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਪਰਿਯੋਸਾਨਾਵਤ੍ਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਪਕਚੇਤਨਾਭਾਵੇਨ ਉਪਪਜ੍ਜਵੇਦਨੀਯਾਦਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਨ ਬਲਵਭਾਵੇਨਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯਭਾਵਿਨੋ ਵਿਪਾਕਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇਨ ਤਥਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਤ੍ਤਾਤਿ ਚ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਛਟ੍ਠਸਤ੍ਤਮਾਨਂ ਪਪਾਤਾਭਿਮੁਖਤਾਯ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਜਵਤਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਨਿਵਾਰੇਤੁਂ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਯਥਾ ਹਿ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਾ ਚ ਪਨ ਅਪ੍ਪਨਾ. ਅਦ੍ਧਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ. ਸੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਪਰਿਮਾਣਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਤਾਯ, ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਤਿਇਤ੍ਤਰਖਣਤਾਯ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਨ ਹੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਜਵਨਵੀਥਿ ਅਦ੍ਧਾ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਮਗ੍ਗਾਨਨ੍ਤਰਫਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਸੇਸਟ੍ਠਾਨੇਸੂਤਿ ਪਠਮਪ੍ਪਨਾ, ਲੋਕਿਯਾਭਿਞ੍ਞਾ, ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੋ, ਨਿਰੋਧਾ ਵੁਟ੍ਠਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਫਲਕ੍ਖਣੋਤਿ ਏਤੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੁ.

ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਭਾਵਨਾਕ੍ਕਮੇਨ ਏਸ ਯੋਗਾਵਚਰੋ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ. ਏਵਂ ਵਿਹਰਤਾ ਚ ਅਨੇਨ ਤਦੇਵ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਅਧਿਗਤਂ ਹੋਤਿ ਪਥਵੀਕਸਿਣਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

੭੦. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਝਾਨਪਾਠੇ. ਵਿਵਿਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵਿਸੁਂ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਪਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ, ਪਜਹਨਵਸੇਨ ਅਪਸਕ੍ਕਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਿਵੇਚਨਂ ਝਾਨਕ੍ਖਣੇ ਕਾਮਾਨਂ ਅਭਾਵਮਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵਾ’’ਤਿ ਪਨ ਇਮਿਨਾ ਏਕਂਸਤੋ ਕਾਮਾਨਂ ਵਿਵੇਚੇਤਬ੍ਬਤਾਦੀਪਨੇਨ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤਾ ਝਾਨਸ੍ਸ, ਕਾਮਵਿਵੇਕਸ੍ਸ ਚ ਝਾਨਾਧਿਗਮੂਪਾਯਤਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਠਮਂ ਝਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਂ ਵਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਕਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਸਤਿ ਪਦੀਪੋਭਾਸੋ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਯਥਾ ਪਦੀਪੋਭਾਸਾਭਾਵੇਨ ਰਤ੍ਤਿਯਂ ਅਨ੍ਧਕਾਰਾਭਿਭਵੋ, ਏਵਂ ਝਾਨਾਭਾਵੇਨ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਤਿਯਂ ਕਾਮਾਭਿਭਵੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਏਤਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਪਦੇਯੇਵ ਅਵਧਾਰਣਵਚਨਂ. ਨ ਖੋ ਪਨ ਏਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ‘‘ਕਾਮੇਹਿ ਏਵਾ’’ਤਿ ਅਵਧਾਰਣਸ੍ਸ ਅਕਤਤ੍ਤਾ. ਨਿਸ੍ਸਰਨ੍ਤਿ ਨਿਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ, ਏਤ੍ਥ ਵਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ. ਕੇ ਨਿਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ? ਕਾਮਾ, ਤੇਸਂ ਕਾਮਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਪਹਾਨਂ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ, ਤਤੋ. ਕਥਂ ਪਨ ਸਮਾਨੇ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੇ ਕਾਮਾਨਮੇਵੇਤਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ, ਨ ਬ੍ਯਾਪਾਦਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਯੁਤ੍ਤਿਤੋ, ਆਗਮਤੋ ਚ ਸੋਧੇਤੁਂ ‘‘ਕਾਮਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਮਧਾਤੁਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਤੋਤਿ ਸਕਲਸ੍ਸਪਿ ਕਾਮਭਵਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਪਟਿਪਦਾਭਾਵਤੋ. ਤੇਨ ਇਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਕਾਮਪਰਿਞ੍ਞਾਭਾਵਮਾਹ. ਕਾਮਰਾਗਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਵਿਭਾਗਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਕਾਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਭਾਵਤੋ. ਤੇਨ ਯਥਾ ਮੇਤ੍ਤਾ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ, ਕਰੁਣਾ ਵਿਹਿਂਸਾਯ, ਏਵਮਿਦਂ ਝਾਨਂ ਕਾਮਰਾਗਸ੍ਸ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਭੂਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਵਮਤ੍ਤਨੋ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ, ਵਿਪਾਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਕਾਮਰਾਗਤੋ, ਕਾਮਧਾਤੁਤੋ ਚ ਵਿਨਿਵਤ੍ਤਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਇਦਂ ਝਾਨਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਕਾਮਾਨਮੇਵ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਪਾਠਗਤੋ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਥਾਹਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਾਮਞ੍ਚੇਤਮਤ੍ਥਂ ਦੀਪੇਤੁਂ ਪੁਰਿਮਪਦੇਯੇਵ ਅਵਧਾਰਣਂ ਗਹਿਤਂ, ਉਤ੍ਤਰਪਦੇਪਿ ਪਨ ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਮੇਵ ਤਥਾ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਭਵਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਉਤ੍ਤਰਪਦੇਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਤੋਤਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਤੋ. ਏਸ ਨਿਯਮੋ. ਸਾਧਾਰਣਵਚਨੇਨਾਤਿ ਅਵਿਸੇਸਵਚਨੇਨ. ਤਦਙ੍ਗਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਸਮੁਚ੍ਛੇਦਪ੍ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਨਿਸ੍ਸਰਣਵਿਵੇਕਾ ਤਦਙ੍ਗਵਿਵੇਕਾਦਯੋ. ਚਿਤ੍ਤਕਾਯਉਪਧਿਵਿਵੇਕਾ ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕਾਦਯੋ. ਤਯੋ ਏਵ ਇਧ ਝਾਨਕਥਾਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਿਵੇਕਾਦੀਨਂ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ.

ਨਿਦ੍ਦੇਸੇਤਿ ਮਹਾਨਿਦ੍ਦੇਸੇ (ਮਹਾਨਿ. ੧, ੭). ਤਤ੍ਥ ਹਿ ‘‘ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚਾ’’ਤਿ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੇ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ? ਮਨਾਪਿਯਾ ਰੂਪਾ…ਪੇ… ਮਨਾਪਿਯਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ. ਤੇ ਪਨ ਕਾਮੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਕਾਮਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਏਵ. ਵਿਭਙ੍ਗੇਤਿ ਝਾਨਵਿਭਙ੍ਗੇ (ਵਿਭ. ੫੬੪). ਪਤ੍ਥਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤੋ ਦੁਬ੍ਬਲੋ ਲੋਭੋ ਛਨ੍ਦਨਟ੍ਠੇਨ ਛਨ੍ਦੋ, ਤਤੋ ਬਲਵਾ ਰਞ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ ਰਾਗੋ, ਤਤੋਪਿ ਬਲਵਤਰੋ ਬਹਲਰਾਗੋ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ, ਤਥਾਪਵਤ੍ਤੋ ਲੋਭੋ, ਤਤੋ ਬਲਵਾ ਰਞ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ ਰਾਗੋ, ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਨਵਸੇਨੇਵ ਪਵਤ੍ਤੋ ਤਤੋਪਿ ਬਲਵਤਰੋ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਰਾਗੋਤਿ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਪਭੇਦੋ ਏਕਸ੍ਸੇਵ ਲੋਭਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਵਸੇਨ, ਅਵਤ੍ਥਾਭੇਦਵਸੇਨ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ਯਥਾ ‘‘ਵਚ੍ਛੋ ਦਮ੍ਮੋ ਬਲੀਬਦ੍ਦੋ’’ਤਿ. ਇਮੇ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਕਾਮੇਨ੍ਤੀਤਿ ਕਾਮਾ, ਕਾਮੇਨ੍ਤਿ ਏਤੇਹੀਤਿ ਵਾ.

ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਤੀਤਿ ਏਵਂ ਉਭਯੇਸਮ੍ਪਿ ਕਾਮਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੇ ਸਤਿ. ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਹਿਪੀਤਿ ‘‘ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵਾ’’ਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਏਵਂ ਯੁਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਥਨ੍ਤਰਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ, ਨ ਕਿਲੇਸਕਾਮਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ. ਕਸ੍ਮਾ? ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵੇਕਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਪਦੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਵਿਵੇਕੇਨ. ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਾਦਿਪਰਿਗ੍ਗਹਵਿਵੇਕਦੀਪਨਤੋ. ਪੁਰਿਮੇਨਾਤਿ ਕਾਯਵਿਵੇਕੇਨ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ, ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹੀ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਦਦ੍ਵਯੇ, ਇਤੋ ਵਾ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤੇ ਵਿਵੇਕਦ੍ਵਯੇ. ਅਕੁਸਲ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਯਦਿਪਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ, ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਪਿ ਵਾ ਗਹਿਤਾ, ਸਬ੍ਬਥਾ ਪਨ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵੇਕੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੁਤਿਯੇਨ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵੇਕਵਚਨਤੋ’’ਤਿ. ਦੁਤਿਯੇਨਾਤਿ ਚ ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਦਾਨਂ, ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਚੇਤਂ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਤਣ੍ਹਾਦਿਸਂਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਪਹਾਨਂ ਸਂਕਿਲੇਸਵਤ੍ਥੁਪ੍ਪਹਾਨਂ. ਲੋਲਭਾਵੋ ਨਾਮ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਤਣ੍ਹੁਪ੍ਪਾਦੋ, ਤਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਏਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਬਾਲਭਾਵੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾ, ਦੁਚ੍ਚਿਨ੍ਤਿਤਚਿਨ੍ਤਿਤਾਦਿ ਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੋ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਵਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਹੇਤੁ. ਕਾਮਗੁਣਾਧਿਗਮਹੇਤੁਪਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਅਸੁਦ੍ਧਪਯੋਗੋ ਹੋਤੀਤਿ ਤਬ੍ਬਿਵੇਕੇਨ ਪਯੋਗਸੁਦ੍ਧਿ ਵਿਭਾਵਿਤਾ. ਤਣ੍ਹਾਸਂਕਿਲੇਸਸੋਧਨੇਨ, ਵਿਵਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਯਸਂਵਡ੍ਢਨੇਨ ਚ ਅਜ੍ਝਾਸਯਵਿਸੋਧਨਂ ਆਸਯਪੋਸਨਂ. ਕਾਮੇਸੂਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਭੁਮ੍ਮਂ.

ਅਨੇਕਭੇਦੋਤਿ ਕਾਮਾਸਵਕਾਮਰਾਗਸਂਯੋਜਨਾਦਿਵਸੇਨ, ਰੂਪਤਣ੍ਹਾਦਿਵਸੇਨ ਚ ਅਨੇਕਪ੍ਪਭੇਦੋ. ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋਯੇਵਾਤਿ ਕਾਮਸਭਾਵੋਯੇਵ ਛਨ੍ਦੋ, ਨ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਯਤਾਛਨ੍ਦੋ, ਨਾਪਿ ਕੁਸਲਚ੍ਛਨ੍ਦੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਝਾਨਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋਤਿ ਝਾਨਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵਤੋ ਤਂਹੇਤੁ ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਿਸੁਂ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਕੁਸਲਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਸੁਂ ਸਰੂਪੇਨ ਗਹਿਤੋ. ਯਦਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮੋਵ ਪੁਰਿਮਪਦੇ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਕਥਂ ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨੇਕਭੇਦਤੋ’’ਤਿਆਦਿ.

ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਮਾਨਅਹਿਰਿਕਾਨੋਤ੍ਤਪ੍ਪਾਦੀਨਂ, ਤਂਸਹਿਤਫਸ੍ਸਾਦੀਨਞ੍ਚ. ਉਪਰਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਨਿ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਿ ਉਪਰਿਝਾਨਙ੍ਗਾਨਿ, ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਚ੍ਚਨੀਕਾਨਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤੋ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਨੀਕਨੀਵਰਣਵਚਨਂ. ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਹਿ ਝਾਨਙ੍ਗਪਚ੍ਚਨੀਕਾਨਿ ਤੇਸਂ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਵਾਰਣਤੋ. ਸਮਾਧਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਰਾਗਪ੍ਪਣਿਧਿਯਾ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਭਾਵਤੋ, ਨਾਨਾਰਮ੍ਮਣੇਹਿ ਪਲੋਭਿਤਸ੍ਸ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਧਾਨਤੋ ਚ. ਪੀਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਾ ਪਾਮੋਜ੍ਜੇਨ ਸਮਾਨਯੋਗਕ੍ਖੇਮਤ੍ਤਾ. ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਯੋਨਿਸੋ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਨਵਸੇਨ ਸਵਿਪ੍ਫਾਰਪਵਤ੍ਤਿਤੋ. ਸੁਖਂ ਅਵੂਪਸਮਾਨੁਤਾਪਸਭਾਵਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਸੀਤਲਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਵਿਚਾਰੋ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਅਨੁਮਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਪਞ੍ਞਾਪਟਿਰੂਪਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਤ੍ਥੇਰੇਨ ਦੇਸਿਤਂ ਪਿਟਕਾਨਂ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾ ਪੇਟਕਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੇਟਕੇ.

ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਭੇਦਵਿਸਯਸ੍ਸਾਤਿ ਰੂਪਾਦਿਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਵਿਸੇਸਵਿਸਯਸ੍ਸ. ਆਘਾਤਵਤ੍ਥੁਭੇਦਾਦਿਵਿਸਯਾਨਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦਵਿਵੇਕਵਚਨੇਨ ‘‘ਅਨਤ੍ਥਂ ਮੇ ਅਚਰੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੪੦; ਅ. ਨਿ. ੯.੨੯; ਵਿਭ. ੯੬੦) ਆਦਿਆਘਾਤਵਤ੍ਥੁਭੇਦਵਿਸਯਸ੍ਸ ਦੋਸਸ੍ਸ, ਮੋਹਾਧਿਕੇਹਿ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਵਿਵੇਕਵਚਨੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਵਸੇਨ ਦੁਕ੍ਖਾਦਿਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਾਦਿਭੇਦਵਿਸਯਸ੍ਸ ਮੋਹਸ੍ਸ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਿਵੇਕੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਤਦੇਕਟ੍ਠਥਿਨਮਿਦ੍ਧਾਦਿਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਕਞ੍ਚੇਤਂ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਪਟਿਪਕ੍ਖਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਸਬ੍ਬਕੁਸਲਾਨਂ ਤੇਨ ਸਭਾਵੇਨ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਪ੍ਪਹਾਯਕਂ ਹੋਤਿ, ਹੋਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਕਾਮਰਾਗਾਦਿਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਸਭਾਵਮੇਵ ਹੋਤਿ ਤਂਸਭਾਵਤ੍ਤਾਤਿ ਅਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਨੀਵਰਣਾਕੁਸਲਮੂਲਾਦੀਨਂ ‘‘ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਿਵੇਕੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਆਹ.

੭੧. ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਂ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ ਕਾਚਿ ਵਸਵਤ੍ਤਿਤਾਤਿ ਵਸਵਤ੍ਤਿਭਾਵਨਿਵਾਰਣਤ੍ਥਂ ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਨਂ ਵਿਤਕ੍ਕੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਯਿਦਂ ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਨਂ ਈਦਿਸਮਿਦ’’ਨ੍ਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਊਹਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਤਕ੍ਕਬਲੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਅਭਿਨਿਰੁਲ਼੍ਹਂ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਆਰਮ੍ਮਣਾਭਿਨਿਰੋਪਨਲਕ੍ਖਣੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਕੋਚਿ ਰਾਜਵਲ੍ਲਭਂ, ਤਂਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨਂ ਮਿਤ੍ਤਂ ਵਾ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਰਾਜਗੇਹਂ ਆਰੋਹਤਿ ਅਨੁਪਵਿਸਤਿ, ਏਵਂ ਵਿਤਕ੍ਕਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਆਰੋਹਤਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ, ਕਥਂ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਆਰੋਹਤੀਤਿ? ਵਿਤਕ੍ਕਬਲੇਨੇਵ. ਯਥਾ ਹਿ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਪਰਿਚਯੇਨ ਤੇਨ ਵਿਨਾਪਿ ਨਿਰਾਸਙ੍ਕੋ ਰਾਜਗੇਹਂ ਪਵਿਸਤਿ, ਏਵਂ ਪਰਿਚਯੇਨ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਵਿਨਾਪਿ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਆਰੋਹਤਿ. ਪਰਿਚਯੇਨਾਤਿ ਚ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਪਵਤ੍ਤਵਿਤਕ੍ਕਭਾਵਨਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਪਰਿਚਯੇਨ. ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਹਿ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਾਭਿਰੁਹਣਂ ਚਿਰਪਰਿਚਿਤਂ. ਤੇਨ ਤਂ ਕਦਾਚਿ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਵਿਨਾਪਿ ਤਤ੍ਥ ਪਵਤ੍ਤਤੇਵ. ਯਥਾ ਤਂ ਞਾਣਸਹਿਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਸਨਵਸੇਨ ਚਿਰਪਰਿਚਿਤਂ ਕਦਾਚਿ ਞਾਣਵਿਰਹਿਤਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਮਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਯਥਾ ਵਾ ਕਿਲੇਸਸਹਿਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਿਲੇਸਰਹਿਤਮ੍ਪਿ ਪਰਿਚਯੇਨ ਕਿਲੇਸਵਾਸਨਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਏਵਂਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਆਦਿਤੋ, ਅਭਿਮੁਖਂ ਵਾ ਹਨਨਂ ਆਹਨਨਂ. ਪਰਿਤੋ, ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਆਹਨਨਂ ਪਰਿਯਾਹਨਨਂ. ‘‘ਰੂਪਂ ਰੂਪਂ, ਪਥਵੀ ਪਥਵੀ’’ਤਿ ਆਕੋਟੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਯ ਪਵਤ੍ਤਿ ‘‘ਆਹਨਨਂ, ਪਰਿਯਾਹਨਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਆਨਯਨਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਉਪਨਯਨਂ, ਆਕਡ੍ਢਨਂ ਵਾ.

ਅਨੁਸਞ੍ਚਰਣਂ ਅਨੁਪਰਿਬ੍ਭਮਨਂ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਵਿਸੇਸੋ ਸਨ੍ਤਾਨਮ੍ਹਿ ਲਬ੍ਭਮਾਨੋ ਏਵ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਅਨੁਮਜ੍ਜਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਮਸਨਂ, ਪਰਿਮਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਿਚਾਰੋ ‘‘ਪਰਿਮਜ੍ਜਨਹਤ੍ਥੋ ਵਿਯ, ਸਞ੍ਚਰਣਹਤ੍ਥੋ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇ. ਸਹਜਾਤਾਨਂ ਅਨੁਯੋਜਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਅਨੁਵਿਚਾਰਣਸਙ੍ਖਾਤਅਨੁਮਜ੍ਜਨਵਸੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਨੁਪ੍ਪਬਨ੍ਧਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਿਯ ਪਵਤ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੋ ‘‘ਅਨੁਸਨ੍ਧਾਨਤਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੮) ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ. ਤੇਨੇਵ ਚ ‘‘ਘਣ੍ਡਾਨੁਰਵੋ ਵਿਯ, ਪਰਿਬ੍ਭਮਨਂ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੋ.

ਕਤ੍ਥਚੀਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇ, ਪਰਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਸੁ ਚ. ਵਿਚਾਰਤੋ ਓਲ਼ਾਰਿਕਟ੍ਠੇਨ, ਵਿਚਾਰਸ੍ਸੇਵ ਚ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਟ੍ਠੇਨ ਅਨੁਰਵਤੋ ਓਲ਼ਾਰਿਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ ਘਣ੍ਡਾਭਿਘਾਤੋ ਵਿਯ ਵਿਤਕ੍ਕੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਘਣ੍ਡਾਭਿਘਾਤੋ ਪਠਮਾਭਿਨਿਪਾਤੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਆਰਮ੍ਮਣਾਭਿਮੁਖਨਿਰੋਪਨਟ੍ਠੇਨ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਚੇਤਸੋ ਪਠਮਾਭਿਨਿਪਾਤੋ ਹੋਤਿ. ਅਭਿਘਾਤ-ਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਅਭਿਘਾਤਜੋ ਸਦ੍ਦੋ ਗਹਿਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਵਿਪ੍ਫਾਰਵਾਤਿ ਵਿਚਲਨਯੁਤ੍ਤੋ ਸਪਰਿਪ੍ਫਨ੍ਦੋ. ਪਰਿਬ੍ਭਮਨਂ ਵਿਯ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਭਾਵਵੀਮਂਸਨਤ੍ਥਂ. ਅਨੁਪ੍ਪਬਨ੍ਧੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਉਪਚਾਰੇ ਵਾ ਅਪ੍ਪਨਾਯਂ ਵਾ ਸਨ੍ਤਾਨੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਨਿਚ੍ਚਲੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਅਨੁਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਯ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਪਠਮਾਭਿਨਿਪਾਤੇ. ਪਾਕਟੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸੋ ਅਭਿਨਿਰੋਪਨਾਕਾਰੋ ਓਲ਼ਾਰਿਕਤ੍ਤਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤਿ, ਤਦਭਾਵਤੋ ਪਞ੍ਚਕਨਯੇ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ ਵਿਚਾਰਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸੋ ਅਨੁਮਜ੍ਜਨਾਕਾਰੋ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤਿ.

ਵਾਲਣ੍ਡੁਪਕਂ ਏਲ਼ਕਲੋਮਾਦੀਹਿ ਕਤਚੁਮ੍ਬਟਕਂ. ਉਪ੍ਪੀਲ਼ਨਹਤ੍ਥੋਤਿ ਪਿਣ੍ਡਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪੀਲ਼ਨਹਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਸੇਵ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਸਞ੍ਚਰਣਹਤ੍ਥੋ. ਮਣ੍ਡਲਨ੍ਤਿ ਕਂਸਭਾਜਨਾਦੀਸੁ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮਣ੍ਡਲਂ ਵਟ੍ਟਲੇਖਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਯਥਾ ਪੁਪ੍ਫਫਲਸਾਖਾਦਿਅਵਯਵਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋਪਿ ਰੁਕ੍ਖੋ ‘‘ਸਪੁਪ੍ਫੋ ਸਫਲੋ’’ਤਿ ਵੋਹਰੀਯਤਿ, ਏਵਂ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਅਙ੍ਗਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਮ੍ਪਿ ਝਾਨਂ ‘‘ਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਵਿਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰੀਯਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਰੁਕ੍ਖੋ ਵਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਝਾਨਭਾਵਨਾਯ ਪੁਗ੍ਗਲਵਸੇਨ ਦੇਸੇਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ‘‘ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਝਾਨਾਨਿ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨੀਤਿ. ਯਦਿਪਿ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾ ਦੇਸਨਾ ਕਤਾ, ਅਤ੍ਥੋ ਪਨ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਵਿਭਙ੍ਗੇਪਿ ਯਥਾ ਇਧ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਚ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਏਵਮੇਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸੇਵ ਅਭਾਵਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਤ੍ਥੋ…ਪੇ… ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ ਝਾਨਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਸਮਙ੍ਗਿਤਾਦਸ੍ਸਨੇਨ, ਝਾਨਸ੍ਸੇਵ ਚ ਸਵਿਤਕ੍ਕਸਵਿਚਾਰਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਏਵਂ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਵਿਵੇਕਾਤਿ ਵਿਵੇਕਾ ਹੇਤੁਭੂਤਾਤਿ ਵਿਵੇਕ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭਾਵਸਾਧਨਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਵਿਵੇਕੇਤਿ ਕਤ੍ਤੁਸਾਧਨਤਂ, ਕਮ੍ਮਸਾਧਨਤਂ ਵਾ. ‘‘ਵਿਵਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਹਿ ਇਮਿਨਾ ਨੀਵਰਣੇਹਿ ਵਿਨਾਭੂਤੋ ਤੇਹਿ ਵਿਵੇਚਿਤੋਤਿ ਚ ਸਾਧਨਦ੍ਵਯਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਮੇਵਾਤਿ.

੭੨. ਪੀਣਯਤੀਤਿ ਤਪ੍ਪੇਤਿ, ਵਡ੍ਢੇਤਿ ਵਾ. ਸਮ੍ਪਿਯਾਯਨਲਕ੍ਖਣਾਤਿ ਪਰਿਤੁਸ੍ਸਨਲਕ੍ਖਣਾ. ਪੀਣਨਰਸਾਤਿ ਪਰਿਬ੍ਰੂਹਨਰਸਾ. ਫਰਣਰਸਾਤਿ ਪਣੀਤਰੂਪੇਹਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਨਰਸਾ. ਉਦਗ੍ਗਭਾਵੋ ਓਦਗ੍ਯਂ. ਖੁਦ੍ਦਿਕਾ ਲਹੁਂ ਲੋਮਹਂਸਨਮਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭਿਨ੍ਨਾ ਨ ਪੁਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਖਣਿਕਾ ਬਹੁਲਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਉਬ੍ਬੇਗਤੋ ਫਰਣਾ ਨਿਚ੍ਚਲਤ੍ਤਾ, ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਤ੍ਤਾ ਚ ਪਣੀਤਤਰਾ. ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਤਿ ਪੁਣ੍ਣਵਲ੍ਲਿਕਵਿਹਾਰੇ ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ. ਪਕਤਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਹਾਚੇਤਿਯਂ ਗਹਿਤਾਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ. ਚਿਤ੍ਰਗੇਣ੍ਡੁਕੋ ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਕਾਰੇਨ ਕਤਗੇਣ੍ਡੁਕੋ. ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੇਤਿ ਸਮੀਪੇ, ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤੇ, ਗੋਚਰਟ੍ਠਾਨਭੂਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਘਰਾਜਿਰੇਤਿ ਗੇਹਙ੍ਗਣੇ. ਪਬ੍ਬਤਸਿਖਰੇ ਕਤਚੇਤਿਯਂ ‘‘ਆਕਾਸਚੇਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਗਹਿਤਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਚੇਤਿਯਵਨ੍ਦਨਂ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਞ੍ਚ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ‘‘ਧਞ੍ਞਾ ਵਤਿਮੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਗਹਿਤਕੁਸਲਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਕਾਰਣਭੂਤੇਨ. ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਏਤੇਨਾਤਿ ਗਹਿਤਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ, ਤੇਨ ਗਹਿਤਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਹ. ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਅਨੁਪਵਿਟ੍ਠਂ. ਅਨੁਪਰਿਪ੍ਫੁਟਨ੍ਤਿ ਅਨੁ ਅਨੁ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਫੁਟਂ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਨੁਵਿਸਟਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੀ. ਪਰਿਪਾਚਨਵਸੇਨ ਪਰਿਪਾਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ. ਅਪ੍ਪਨਾਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਵ ਪੀਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਪੂਰਿਕਾ. ਖਣਿਕਸਮਾਧਿਪੂਰਿਕਾ ਚ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਪੂਰਿਕਾ ਚ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਵਿਦੂਰਤਰਾਤਿ ਤਦੁਭਯਂ ਅਨਾਮਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਾਸੁ ਯਾ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਯੋਗਂ ਗਤਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਨਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਵਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਨਾ ਸਮ੍ਪਯੋਗਂ ਗਤਾ.

੭੩. ਸੁਖਯਤੀਤਿ ਸੁਖਂ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇ ਲਦ੍ਧਸ੍ਸਾਦੇ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਕਤ੍ਤੁਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਪਰਿਯਾਯਲਦ੍ਧੋ ਧਮ੍ਮਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥੋ, ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਪਨ ਭਾਵਸਾਧਨਮੇਵ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ‘‘ਸੁਖਨਂ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਟ੍ਠਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀਪੁਗ੍ਗਲਂ, ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਾਦਯਤੀਤਿ ਸਾਤਂ ਦ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਤ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਾਤਂ ‘‘ਮਧੁਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸਾਤਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਾਤਲਕ੍ਖਣਂ. ਉਪਬ੍ਰੂਹਨਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਂਵਡ੍ਢਨਂ. ਦੁਕ੍ਖਂ ਵਿਯ ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾ ਵਿਯ ਅਨਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁ ਅਨੁ ਗਣ੍ਹਨਂ, ਉਪਕਾਰਿਤਾ ਵਾ ਅਨੁਗ੍ਗਹੋ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦਿਕੇ. ਪਟਿਲਾਭਤੁਟ੍ਠੀਤਿ ਪਟਿਲਾਭਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਤੁਟ੍ਠਿ. ਪਟਿਲਦ੍ਧਰਸਾਨੁਭਵਨਨ੍ਤਿ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਰਸਸ੍ਸ ਅਨੁਭਵਨਨ੍ਤਿ ਸਭਾਵਤੋ ਪੀਤਿਸੁਖਾਨਿ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਪੀਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਵਿਯ ਇਤਰੇਨ ਪੀਤਿਯਾ ਸੁਖੇਨ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗਮਾਹ. ‘‘ਯਤ੍ਥ ਸੁਖਂ, ਤਤ੍ਥ ਨ ਨਿਯਮਤੋ ਪੀਤੀ’’ਤਿ ਵਿਚਾਰਸ੍ਸ ਵਿਯ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਸੁਖਸ੍ਸ ਪੀਤਿਯਾ ਅਨਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗਂ. ਤੇਨ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਾਨਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗਿਤਾਯ ਪੀਤਿਸੁਖਾਨਂ ਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਂ ਤਾਰੇਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਕਨ੍ਤਾਰਂ, ਨਿਰੁਦਕਮਰੁਟ੍ਠਾਨਂ. ਵਨਮੇਵ ਵਨਨ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇਤਿ ਇਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਸਮਯੇ, ਪਟਿਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਰਸਾਨੁਭਵਨਸਮਯੇ, ਵਨਚ੍ਛਾਯਾਦੀਨਂ ਸਵਨਦਸ੍ਸਨਸਮਯੇ, ਪਵੇਸਪਰਿਭੋਗਸਮਯੇ ਚ. ਪਾਕਟਭਾਵਤੋਤਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਪੀਤਿਸੁਖਾਨਂ ਵਿਭੂਤਭਾਵਤੋ.

ਵਿਵੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਵਿਵੇਕਜਨ੍ਤਿ ਝਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੀਤਿਸੁਖਸਦ੍ਦਤੋ ਚ ਅਤ੍ਥਿਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਤੋ ‘‘ਅਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ, ਅਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਝਾਨੇ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅ-ਕਾਰੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਦੁਤਿਯੇ ਪੀਤਿਸੁਖਮੇਵ ਵਿਵੇਕਜਂ. ‘‘ਵਿਵੇਕਜਂਪੀਤਿਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸਮਾਸੋ, ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸਸ੍ਸ ਚ ਅਲੋਪੋ ਕਤੋ. ਲੋਪੇ ਵਾ ਸਤਿ ‘‘ਵਿਵੇਕਜਪੀਤਿਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਠੋਤਿ ਅਯਂ ਵਿਸੇਸੋ.

ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਪ-ਸਂ-ਸਦ੍ਦਾ ‘‘ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਸਂਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਨਿਰਤ੍ਥਕਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤੇਸਂ ਸਾਤ੍ਥਕਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਉਪਸਮ੍ਪਾਦਯਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਤ੍ਵਾ, ਸਾਧੇਤ੍ਵਾਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਰਿਯਨ੍ਤਿ ਕਿਰਿਯਂ. ਵੁਤ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਾਨਿ. ਪਾਲਨਾਤਿ ਹਿ ਏਕਂ ਇਰਿਯਾਪਥਬਾਧਨਂ ਇਰਿਯਾਪਥਨ੍ਤਰੇਹਿ ਰਕ੍ਖਣਾ.

ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਵਿਪ੍ਪਹੀਨਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੭੪. ਪਞ੍ਚ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਪਹੀਨਾਨਿ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਵਿਪ੍ਪਹੀਨਂ. ‘‘ਅਗ੍ਯਾਹਿਤੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਹਿਤ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਿਯ ਵਿਪ੍ਪਹੀਨ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਥ ਪਰਵਚਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਵਿਪ੍ਪਹੀਨਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਵਿਪ੍ਪਹੀਨਂ. ਨਨੁ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਇਮਿਨਾ ਝਾਨੇਨ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਵਿਪ੍ਪਹੀਨਤਾਵ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਝਾਨਲਾਭਿਨੋਪਿ ਅਝਾਨਸਮਙ੍ਗਿਕਾਲੇ ਝਾਨਪਟਿਪਕ੍ਖਲੋਭਚਿਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ‘‘ਝਾਨਕ੍ਖਣੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਹੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣੇਤਿ ਪਥਵੀਕਸਿਣਾਦਿਵਸੇਨ ਏਕਸਭਾਵੇ, ਏਕਗ੍ਗਤਾਸਙ੍ਖਾਤੇ ਏਕਤ੍ਤਾਵਹੇ ਵਾ ਆਰਮ੍ਮਣੇ. ਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਨਾਨਾਵਿਸਯਪਲੋਭਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ. ਕਾਮਧਾਤੁਪ੍ਪਹਾਨਾਯਾਤਿ ਨਾਨਾਵਿਸਯਸਮੂਪਬ੍ਯੂਲ਼੍ਹਾਯ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਪਹਾਨਾਯ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾਯ ਪਟਿਪਦਂ ਝਾਨਂ ਨਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ. ਨਿਰਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਵਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਅਨਨ੍ਤਰਿਤਂ, ਸਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਕਮ੍ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਅਕਮ੍ਮਨੀਯਂ, ਭਾਵਨਾਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਯੋਗ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਰੇਤਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚੇਨ ਅਭਿਭੂਤਂ. ਪਰਿਬ੍ਭਮਤਿ ਅਨਵਟ੍ਠਾਨਤੋ, ਅਵਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਸਮਾਧਾਨਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਉਪਹਤਨ੍ਤਿ ਸਾਤਿਸਯਸ੍ਸ ਵਿਚਾਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਨੁ ਖੋ ਭਗਵਾ, ਨ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ, ‘‘ਪਥਵੀ ਪਥਵੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਮਨਸਿਕਾਰੇਨ, ‘‘ਝਾਨਂ ਸਿਯਾ ਨੁ ਖੋ, ਨ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਚ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਉਪਹਤਂ. ਨਾਰੋਹਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਵਿਸੇਸੇਨ ਝਾਨਨ੍ਤਰਾਯਕਰਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮਾਧਿਆਦੀਨਂ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਭਾਵੇਨ ਝਾਨਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰਣਤੋ.

ਤੇਹੀਤਿ ਝਾਨਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤੇਹਿ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰੇਹਿ. ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਾਯ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤਪ੍ਪਯੋਗਸ੍ਸਾਤਿ ਤਤੋ ਏਵਂ ਸਮਾਧਾਨਾਯ ਨਿਪ੍ਫਾਦਿਤਭਾਵਨਾਪਯੋਗਸ੍ਸ. ਚੇਤਸੋ ਪਯੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭਵਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਭਾਵਨਾਪਯੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ. ਪੀਤਿ ਪੀਣਨਂ ਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਤਪ੍ਪਨਂ. ਉਪਬ੍ਰੂਹਨਂ ਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਪਰਿਵੁਦ੍ਧਿਂ ਚੇਤਸੋ ਕਰੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਨਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ. ਸਸੇਸਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਵਸਿਟ੍ਠਫਸ੍ਸਾਦਿਧਮ੍ਮਸਹਿਤਂ, ਸਮਂ ਸਮ੍ਮਾ ਚ ਆਧਿਯਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਮਤਾਵਸੇਨ ਸਮਂ, ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਦੂਰੀਭਾਵੇ ਲੀਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਾਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਮਾ ਚ ਠਪੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕਗ੍ਗਤਾ ਹਿ ਸਮਾਧਾਨਕਿਚ੍ਚੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇ ਚ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨੁਵਤ੍ਤਾਪੇਨ੍ਤੀ ਝਾਨਕ੍ਖਣੇ ਸਾਤਿਸਯਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਕਰੋਤੀਤਿ. ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨਾਤਿ ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਵਸੇਨ. ਏਤੇਸੁ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਸੁ ਝਾਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਝਾਨਵੋਹਾਰਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ‘‘ਯਥਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾਪਿ ਉਪਮਾਵਸੇਨ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਰੋਤਿ.

ਪਕਤਿਚਿਤ੍ਤਤੋਤਿ ਪਾਕਤਿਕਕਾਮਾਵਚਰਚਿਤ੍ਤਤੋ. ਸੁਵਿਸਦੇਨਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਸਦੇਨ, ਪਟੁਤਰੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਬ੍ਬਾਵਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਾਵਯਵਵਨ੍ਤਂ, ਅਨਵਸੇਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪ੍ਫੁਟਨ੍ਤਿ ਅਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠਂ. ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਫੁਸਿਤਾਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਫਰਨ੍ਤੀ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਝਾਨਪਾਠੇ ਅਗ੍ਗਹਿਤਾ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾ ਗਹਿਤਾਤਿ ਅਨੁਯੋਗਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤੇਸੁ ਝਾਨਙ੍ਗੇਸੁ. ਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਤਿ ਸਰੂਪਤੋ ਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ, ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਪਨ ਝਾਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਿਤਾ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਸਰੂਪੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਅਙ੍ਗਮੇਵ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਯੇਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਹਿ ਸਹ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੀਪੇਤੁਂ ਤਸ੍ਸ ਪਕਾਸਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ‘‘ਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਵਿਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਉਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ. ਸੋ ਏਵ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਤੇਨ ਭਗਵਤਾ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ‘‘ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾ’’ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੇਨ ਪਕਾਸਿਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਝਾਨਪਾਠੇ ਅਗ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਨ ਚਿਨ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ.

ਤਿਵਿਧਕਲ੍ਯਾਣਵਣ੍ਣਨਾ

੭੫. ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਵਸੇਨਾਤਿ ਝਾਨਸ੍ਸ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਵਸੇਨ. ਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨਾਤਿ ਤੇਸਂਯੇਵ ਅਪ੍ਪਨਾਯਂ ਲਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਭਾਵਵਸੇਨ.

ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਲ੍ਯਾਣਤਾਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਵਿਭਾਵਨੇ. ਪਟਿਪਦਾਵਿਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ ਝਾਨਂ ਏਤਾਯਾਤਿ ਪਟਿਪਦਾ, ਗੋਤ੍ਰਭੁਪਰਿਯੋਸਾਨੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਿਯੋ ਭਾਵਨਾਨਯੋ. ਪਰਿਪਨ੍ਥਤੋ ਵਿਸੁਜ੍ਝਨਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ, ਪਟਿਪਦਾਯ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ ਪਟਿਪਦਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ਸਾ ਪਨਾਯਂ ਯਸ੍ਮਾ ਝਾਨਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਟਿਪਦਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿ ਆਦੀ’’ਤਿ. ਉਪੇਕ੍ਖਾਨੁਬ੍ਰੂਹਨਾਤਿ ਵਿਸੋਧੇਤਬ੍ਬਤਾਦੀਨਂ ਅਭਾਵਤੋ ਝਾਨਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਯ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤੁਪੇਕ੍ਖਾਯ ਕਿਚ੍ਚਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੁਬ੍ਰੂਹਨਾ. ਸਾ ਪਨਾਯਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਝਾਨਸ੍ਸ ਠਿਤਿਕ੍ਖਣੇ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾਨੁਬ੍ਰੂਹਨਾ ਮਜ੍ਝੇ’’ਤਿ. ਸਮ੍ਪਹਂਸਨਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨਤਿਵਤ੍ਤਨਾਦਿਸਾਧਕਸ੍ਸ ਞਾਣਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਪਰਿਯੋਦਪਨਾ. ਸਾ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਝਾਨਸ੍ਸ ਓਸਾਨਕ੍ਖਣੇ ਪਾਕਟਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮ੍ਪਹਂਸਨਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਲਕ੍ਖਣਾਨੀਤਿ ਪਰਿਪਨ੍ਥਤੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਸੁਜ੍ਝਨਾਕਾਰੋ, ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਸਮਥਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਾਕਾਰੋ, ਤਤ੍ਥ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਾਕਾਰੋਤਿ ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਝਾਨਸ੍ਸ ਆਦਿਤੋ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇ ਅਪ੍ਪਨਾਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਤੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਵਿਨਾ ਅਪ੍ਪਨਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ, ਅਸਤਿ ਚ ਅਪ੍ਪਨਾਯ ਤਦਭਾਵਤੋ. ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਞ੍ਚੇਵ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪਟਿਪਦਤ੍ਤਾ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ, ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾ ਚ ਤਿਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਞ੍ਚ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਲਕ੍ਖਣਾਨਞ੍ਚ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਸਮ੍ਭਰੀਯਤਿ ਝਾਨਂ ਏਤੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਭਾਰੋ, ਨਾਨਾਵਜ੍ਜਨਪਰਿਕਮ੍ਮਂ. ਸਹ ਸਮ੍ਭਾਰੇਨਾਤਿ ਸਸਮ੍ਭਾਰੋ, ਸੋ ਏਵ ਸਸਮ੍ਭਾਰਿਕੋ. ਉਪਚਾਰੋਤਿ ਏਕਾਵਜ੍ਜਨੂਪਚਾਰਮਾਹ. ਪਗ੍ਗਹਾਦਿਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਭਾਵਨਾਯ ਏਵ ਸਾਧਿਤਤ੍ਤਾ ਯਾ ਤਤ੍ਥ ਏਕਾਵਜ੍ਜਨੂਪਚਾਰੇ ਸਿਦ੍ਧਾ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਾ, ਸਾ ਝਾਨਕ੍ਖਣੇ ਪਰਿਬ੍ਰੂਹਿਤਾ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾਨੁਬ੍ਰੂਹਨਾ ਨਾਮ ਅਪ੍ਪਨਾ’’ਤਿ. ਯਥਾਧਿਗਤਂ ਝਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਯੋ ਪਹਟ੍ਠਾਕਾਰੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਤੋਸੋ, ਤਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਸਮ੍ਪਹਂਸਨਾ ਨਾਮ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ’’ਤਿ. ਏਕੇਤਿ ਅਭਯਗਿਰਿਵਾਸਿਨੋ. ਤੇ ਹਿ ਏਵਂ ਪਟਿਪਦਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿਆਦਿਕੇ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ, ਤਦਯੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਤਿ ਅਜ੍ਝਾਨਧਮ੍ਮੇਹਿ ਝਾਨਸ੍ਸ ਗੁਣਸਂਕਿਤ੍ਤਨਂ ਨਾਮ ਕਤਂ ਹੋਤਿ. ਨ ਹਿ ਭੂਮਨ੍ਤਰਂ ਭੂਮਨ੍ਤਰਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ. ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਚੇਤਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਤ੍ਤਗਤਂ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਏਕਰਸਭਾਵੇਨ, ਏਕਗ੍ਗਤਾਯ ਚ ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤਦਨੁਗੁਣਂ ਏਕਤ੍ਤਂ ਗਤਨ੍ਤਿ ਏਕਤ੍ਤਗਤਂ, ਸਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਨਾਪਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਟਿਪਦਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਾਦਿ ਅਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਅਪ੍ਪਨਾਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਪਟਿਪਦਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿਆਦਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਗਮਨਵਸੇਨਾਤਿ ਪਰਿਕਮ੍ਮਾਗਮਨਵਸੇਨ. ਅਨਤਿਵਤ੍ਤਨਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਕਰਸਤਾਤਦੁਪਗਵੀਰਿਯਵਾਹਨਾਸੇਵਨਾਨਿ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਪਰਿਯੋਦਾਪਕਸ੍ਸਾਤਿ ਪਰਿਸੋਧਕਸ੍ਸ ਪਭਸ੍ਸਰਭਾਵਕਰਸ੍ਸ. ਅਨਤਿਵਤ੍ਤਨਾਦਿਭਾਵਸਾਧਨਮੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਞਾਣਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾਰੇ, ਚਤੁਪਞ੍ਚਚਿਤ੍ਤਪਰਿਮਾਣਾਯ ਅਪ੍ਪਨਾਵੀਥਿਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤੋ ਪਰਿਪਨ੍ਥਤੋ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਯਦਿਪਿ ਆਗਮਨਂ ਗਹੇਤੁਂ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਵਿਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਰਿਕਮ੍ਮਵਿਸੁਦ੍ਧਿਤੋ ਪਨ ਅਪ੍ਪਨਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿ ਸਾਤਿਸਯਾਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਆਵਰਣਵਿਰਹਿਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਯੇਨਾਵਰਣੇਨ ਆਵਟਤ੍ਤਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਜ੍ਝਿਮਂ ਸਮਥਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤੇਨ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਤਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਲੀਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਅਨ੍ਤਾਨਂ ਅਨੁਪਗਮਨੇਨ ਮਜ੍ਝਿਮੋ, ਸਵਿਸੇਸਂ ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵੂਪਸਮਨਤੋ ਸਮਥੋ, ਯੋਗਿਨੋ ਸੁਖਵਿਸੇਸਾਨਂ ਕਾਰਣਭਾਵਤੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਞ੍ਚਾਤਿ ਮਜ੍ਝਿਮਂ ਸਮਥਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਯੇਵਾ’’ਤਿ. ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਪਨ ਪੁਰਿਮਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਨਾਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯਭੂਤਂ ਪੁਰਿਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਗੋਤ੍ਰਭੁਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕਸਨ੍ਤਤਿਪਰਿਣਾਮਨਯੇਨਾਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਤਦੇਵ ਖੀਰਂ ਦਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਸਤਿਪਿ ਪਰਿਤ੍ਤਮਹਗ੍ਗਤਭਾਵਭੇਦੇ, ਪਚ੍ਚਯਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵਭੇਦੇ ਚ ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਏਵ ਸਨ੍ਤਤਿਯਾ ਪਰਿਣਾਮੂਪਗਮਨਨਯੇਨ ਏਕਤ੍ਤਨਯਵਸੇਨ. ਤਥਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਥਭਾਵਂ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਵਸੇਨ ਸਮਾਹਿਤਭਾਵਂ. ਏਵਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਖਣੇ ਤਥਤ੍ਤਂ ਮਜ੍ਝਿਮਂ ਸਮਥਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਖਣੇ ਤਥਤ੍ਤੁਪਗਮਨੇਨ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਨਾ ਸਮਾਹਿਤਭਾਵੂਪਗਮਨੇਨ ਤਤ੍ਥ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ ਨਾਮ. ਪੁਰਿਮਚਿਤ੍ਤੇਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਸ੍ਮਿਂ ਚਿਤ੍ਤੇ ਗੋਤ੍ਰਭੁਚਿਤ੍ਤੇ. ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਕਾਰਨਿਪ੍ਫਾਦਿਕਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਚਿਤ੍ਤੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਨਂ ਪਰਿਪਨ੍ਥਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਜ੍ਝਿਮਸਮਥਪਟਿਪਤ੍ਤਿਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਾਕਾਰਾਨਂ ਨਿਪ੍ਫਾਦਿਕਾ, ਤੇਨਾਕਾਰੇਨ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਮਾਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਯੇਵ ਹਿ ਆਕਾਰਾ ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸਤੋ ਝਾਨਕ੍ਖਣੇ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਮਾਨਾ ‘‘ਪਟਿਪਦਾਵਿਸੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਸਮਞ੍ਞਾ ਝਾਨਸ੍ਸ ਤਂ ਵਿਸੇਸਂ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇਯੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਲਾਭਵੇਲਾਯਮੇਵ. ਯਦਿ ਏਵਂ, ਕਥਂ ਤੇ ਆਕਾਰਾ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਗਮਨਵਸੇਨਾ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ‘‘ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੫੮) ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਆਗਤਾਤਿ ‘‘ਬ੍ਯਾਪਾਰਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਮਥਪਟਿਪਤ੍ਤਿਤਥਤ੍ਤੁਪਗਮਨਞ੍ਚ ਇਧ ਸਮਥਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮਥਭਾਵੂਪਗਮਨੇਨਾ’’ਤਿ. ਕਿਲੇਸਸਂਸਗ੍ਗਂ ਪਹਾਯ ਏਕਤ੍ਤੇਨ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ‘‘ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਕਿਲੇਸਸਂਸਗ੍ਗਂ ਪਜਹੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਇਦਾਨਿ ਸਮਥਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸਸਙ੍ਗਣਿਕਾਭਾਵੇਨ ਏਕਤ੍ਤੇਨ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਝਾਨਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਪਰਿਪਨ੍ਥਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਜ੍ਝਿਮਸਮਥਪਟਿਪਤ੍ਤਿਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨੇਹਿ ਵੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੁਬ੍ਰੂਹਿਤੇ ਝਾਨਚਿਤ੍ਤੇ ਲਦ੍ਧੋਕਾਸਾ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤੁਪੇਕ੍ਖਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਸੁ ਸਮਵਾਹਿਤਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਤੇ ਅਨੁਬ੍ਰੂਹੇਨ੍ਤੀ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤੁਪੇਕ੍ਖਾਯ ਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਉਪੇਕ੍ਖਾਨੁਬ੍ਰੂਹਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ.

ਯੇ ਪਨੇਤੇ ਯੁਗਨਦ੍ਧਧਮ੍ਮਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਝਾਨਚਿਤ੍ਤੇ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨਤਿਵਤ੍ਤਨਵਸੇਨ ਕਿਚ੍ਚਕਰਣਤੋ ਯੁਗੇ ਨਦ੍ਧਾ ਬਦ੍ਧਾ ਵਿਯ ਯੁਗਨਦ੍ਧਾ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਰਸੇਨਾਤਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨਕਿਚ੍ਚੇਨ, ਵਿਮੁਚ੍ਚਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ. ਏਸ ਯੋਗੀ. ਵਾਹਯਤੀਤਿ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਝਾਨਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇਤਿ ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣੇ. ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇ ਅਤੀਤੇ ਹਿ ਠਿਤਿਕ੍ਖਣਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਆਸੇਵਨਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਨਾਮ. ਤੇ ਆਕਾਰਾਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨਤਿਵਤ੍ਤਨਾਦਯੋ ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਾ. ਆਸੇਵਨਾਪਿ ਹਿ ਆਸੇਵਨਪਚ੍ਚਯਭਾਵੀਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰੋਯੇਵ. ਸਂਕਿਲੇਸਵੋਦਾਨੇਸੂਤਿ ਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਨਂ ਸਮਰਸਤਾਯ ਅਕਰਣਂ ਭਾਵਨਾਯ ਸਂਕਿਲੇਸੋ, ਕਰਣਂ ਵੋਦਾਨਂ. ਤਥਾ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਏਵਮੇਤੇਸੁ ਸਂਕਿਲੇਸਵੋਦਾਨੇਸੁ ਤਂ ਤਂ ਆਦੀਨਵਂ ਦੋਸਂ ਆਨਿਸਂਸਂ ਗੁਣਂ ਪੁਰੇਤਰਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਞਾਣੇਨ ਦਿਸ੍ਵਾ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨਤਿਵਤ੍ਤਨਾਦਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਭਾਵਨਾਯ ਸਮ੍ਪਹਂਸਿਤਤ੍ਤਾ ਤੇਨੇਵ ਞਾਣੇਨ ਵਿਸੋਧਿਤਤ੍ਤਾ. ਵਿਸੋਧਨਂ ਹੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਹਂਸਨਂ. ਤੇ ਆਕਾਰਾ ਯਸ੍ਮਾ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਧਮ੍ਮਾਨਂ…ਪੇ… ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਲਕ੍ਖਣਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਿਗਮਨਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਵਸੇਨ ਞਾਣਂ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਕੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਪਹਂਸਨਾਵ ਪਰਿਯੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਉਪੇਕ੍ਖਾਨੁਬ੍ਰੂਹਨਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਵਸੇਨ ਞਾਣਂ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤੇ. ਉਪੇਕ੍ਖਾਵਸੇਨ ਞਾਣਂ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਕਾਲੇ ਭਾਵਨਾਯ ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ, ਪਟਿਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਤੋ ਪਗ੍ਗਹਾਦੀਸੁ ਬ੍ਯਾਪਾਰਸ੍ਸ ਅਕਾਤਬ੍ਬਤੋ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਾਵ ਹੋਤਿ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮਯੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਾ, ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿ ਚ ਆਦਿ. ਸਾ ਪਨਾਯਂ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਾ ਞਾਣਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਹੋਤਿ, ਵਿਸੇਸਤੋ ਞਾਣਸਾਧਨਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਨਾਬ੍ਯਾਪਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ਫਲੇਨ ਕਾਰਣਾਨੁਮਾਨਞਾਯੇਨ. ਯਸ੍ਮਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਵਸੇਨ ਞਾਣਂ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਞਾਣਕਿਚ੍ਚਭੂਤਾ ਸਮ੍ਪਹਂਸਨਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਇਦਾਨਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਸਮਤ੍ਥੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾਹਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾਪਗ੍ਗਹਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਕੋਸਜ੍ਜਪਕ੍ਖੇ ਨ ਪਤਤਿ, ਤਥਾ ਵੀਰਿਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਟ੍ਠਾਨਿਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬਹੁਲੀਕਾਰਵਸੇਨ ਪਗ੍ਗਹਿਤਂ. ਸਾਧੁਕਂ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਤੀਤਿ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇਨਾਪਿ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਵੀਰਿਯਸਮਤਾਯੋਜਨਵਸੇਨ ਪਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਤਿ, ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤੁਪੇਕ੍ਖਾ ਓਕਾਸਂ ਲਭਤਿ. ਤਂ ਪਨ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਵਸੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਵਤ੍ਤਪਾਰਿਹਾਰਿਯਪਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਅਪ੍ਪਨਾਪਞ੍ਞਾਯ ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਧਿਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਮਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਨਾਨਾਸਭਾਵੇਹਿ ਨੀਵਰਣਪਮੁਖੇਹਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਅਪ੍ਪਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ. ਵਿਮੋਕ੍ਖਵਸੇਨ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨਵਸੇਨ. ਪਞ੍ਞਾਵਸੇਨਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਵਤ੍ਤਪਾਰਿਹਾਰਿਯਪਞ੍ਞਾਵਸੇਨ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਨਾਨਾਕਿਲੇਸੇਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਦ੍ਧਾਦਯੋ, ਵਿਸੇਸਤੋ ਸਦ੍ਧਾਪਞ੍ਞਾਵੀਰਿਯਸਮਾਧਯੋ ਚ ਏਕਰਸਾ ਸਮਾਨਕਿਚ੍ਚਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਏਵਮਯਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਏਕਰਸਟ੍ਠੇਨ ਭਾਵਨਾ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਮਾਨਾ ਞਾਣਬ੍ਯਾਪਾਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਞਾਣਕਿਚ੍ਚਭੂਤਾ ਸਮ੍ਪਹਂਸਨਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਤਿਵਿਧਾਯ ਪਟਿਪਦਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਲਦ੍ਧਵਿਸੇਸਾਯ ਤਿਵਿਧਾਯ ਉਪੇਕ੍ਖਾਨੁਬ੍ਰੂਹਨਾਯ ਸਾਤਿਸਯਂ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾਪਿ ਸਮ੍ਪਹਂਸਨਾ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਆਗਮਨੁਪੇਕ੍ਖਾ ਞਾਣਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਦਸਪਿ ਆਕਾਰਾ ਝਾਨੇ ਏਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਗਣਨਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਤਿ ਗਣਨਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਯ, ਗਣਨਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਪਠਮਨ੍ਤਿ ਇਦਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਦੇਸਨਾਕ੍ਕਮਂ ਉਲ੍ਲਿਙ੍ਗੇਤਿ. ‘‘ਪਠਮਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਪਠਮ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਕ੍ਕਮਂ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਹਿ ਅਧਿਗਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਪਠਮਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਠਮ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਨ ਏਕਨ੍ਤਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੧੬੦) ਪਟਿਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਇਧ ਨ ਗਹਿਤਂ. ਆਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਂ ਲਕ੍ਖਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਦੁਵਿਧੇ ਝਾਨੇ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਜ੍ਝਾਨਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਆਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਥਵੀਕਸਿਣਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਰੂਪਂ ਵਿਯ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨਤੋ. ਪਚ੍ਚਨੀਕਝਾਪਨਤੋਤਿ ਨੀਵਰਣਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮਾਨਂ ਦਹਨਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਪਜਹਨਤੋ. ਸਕਲਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਕਤੇ ਵਾ ਅਕਤੇ ਵਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਗਹਿਤੇ ਪਥਵੀਭਾਗੇ ਪਥਵੀਮਣ੍ਡਲੇ ਸਕਲਾਰਮ੍ਮਣਕਰਣਟ੍ਠੇਨ. ਨ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸਮਾਰਮ੍ਮਣਂ ਕਰੀਯਤਿ. ਪਥਵੀਕਸਿਣਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਤਾਯ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਥਵੀਕਸਿਣਂ ਯਥਾ ‘‘ਮਞ੍ਚਾ ਉਕ੍ਕੁਟ੍ਠਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਂਸਹਚਰਣਤੋ ਝਾਨਂ ਪਥਵੀਕਸਿਣਂ ਯਥਾ ‘‘ਕੁਨ੍ਤਾ ਪਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਸਮ੍ਪਾਦਨਵਣ੍ਣਨਾ

੭੬. ਲਕ੍ਖਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤਂ ਸਰੇਨ ਵਾਲਂ ਵਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਵਾਲਵੇਧੀ. ਇਧ ਪਨ ਅਨੇਕਧਾ ਭਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਾਲਸ੍ਸ ਅਂਸੁਂ ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਾਲਵੇਧੀ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਤੇਨ ਵਾਲਵੇਧਿਨਾ. ਸੂਦੇਨਾਤਿ ਭਤ੍ਤਕਾਰੇਨ. ‘‘ਆਕਾਰਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਕੁਸਲੋਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਛੇਕੋ. ਧਨੁਗ੍ਗਹੋਤਿ ਇਸ੍ਸਾਸੋ. ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਯੋਗ੍ਯਂ. ਅਕ੍ਕਨ੍ਤਪਦਾਨਨ੍ਤਿ ਵਿਜ੍ਝਨਕਾਲੇ ਅਕ੍ਕਮਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਪਦਾਨਂ. ਆਕਾਰਨ੍ਤਿ ਧਨੁਜਿਯਾਸਰਾਨਂ ਗਹਿਤਾਕਾਰਂ. ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯਾਤਿ ਉਪਧਾਰੇਯ੍ਯ. ਭੋਜਨਸਪ੍ਪਾਯਾਦਯੋਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰਾਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਾਹਕੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤੇਨ ਉਤੁਭਾਵਨਾਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਰੁਣਸਮਾਧਿਮ੍ਹਿ.

ਭਤ੍ਤਾਰਨ੍ਤਿ ਸਾਮਿਨਂ, ਭਤ੍ਤਵੇਤਨਾਦੀਹਿ ਪੋਸਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਿਵਿਸਨ੍ਤੋਤਿ ਭੋਜੇਨ੍ਤੋ. ਤਸ੍ਸ ਰੁਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਨਾਕਾਰਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਉਪਨਾਮੇਨ੍ਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਅਯਮ੍ਪਿ ਯੋਗੀ. ਅਧਿਗਤਕ੍ਖਣੇ ਭੋਜਨਾਦਯੋ ਆਕਾਰੇਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਝਾਨਸ੍ਸ ਅਧਿਗਤਕ੍ਖਣੇ ਕਿਚ੍ਚਸਾਧਕੇ ਭੋਜਨਾਦਿਗਤੇ ਆਕਾਰੇ. ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ. ਨਟ੍ਠੇ ਨਟ੍ਠੇ ਸਮਾਧਿਮ੍ਹਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਅਪ੍ਪਨਾਯ.

ਮਹਾਨਸਵਿਜ੍ਜਾਪਰਿਚਯੇਨ ਪਣ੍ਡਿਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਸਦਞਾਣਤਾਯ ਬ੍ਯਤ੍ਤੋ. ਠਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਕਓਸਲ੍ਲਯੋਗੇਨ ਕੁਸਲੋ. ਨਾਨਚ੍ਚਯੇਹੀਤਿ ਨਾਨਚ੍ਚਯੇਹਿ ਨਾਨਾਸਭਾਵੇਹਿ, ਨਾਨਾਰਸੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਮ੍ਬਿਲਗ੍ਗੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਸੂਪੇਹੀਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹਿ. ਅਮ੍ਬਿਲਗ੍ਗੇਹੀਤਿ ਅਮ੍ਬਿਲਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹਿ, ਯੇ ਵਾ ਅਮ੍ਬਿਲਰਸਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਭੂਤਾ, ਤੇਹਿ ਚਤੁਰਮ੍ਬਿਲਾਦਿਮਿਸ੍ਸੇਹਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਤਿਤ੍ਤਕਗ੍ਗਾਦੀਸੁਪਿ. ਖਾਰਿਕੇਹੀਤਿ ਵਾਤਿਙ੍ਗਣਕਲ਼ੀਰਾਦਿਮਿਸ੍ਸੇਹਿ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਕਾਰਂ ਰੁਚ੍ਚਨਵਸੇਨ ਭੁਞ੍ਜਨਾਕਾਰਂ. ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਉਪਰੂਪਰਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਉਪਧਾਰੇਤਿ. ਇਮਸ੍ਸ ਵਾ ਸੂਪੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਤ੍ਥਂ ਅਭਿਹਰਤਿ. ਅਭਿਹਾਰਾਨਨ੍ਤਿ ਅਭਿਮੁਖੇਨ ਹਰਿਤਬ੍ਬਾਨਂ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਾਨਂ, ਪੂਜਾਭਿਹਾਰਾਨਂ ਵਾ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਹਿਤਂ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਿ.

ਸਮਾਧਿਪਰਿਪਨ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਪਰਿਪਨ੍ਥਭੂਤਾਨਂ. ਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦਿਨੀਵਰਣਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਸੁਵਿਸੋਧਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਸੋਧਿਤਤ੍ਤਾ, ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨੇਵ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਾਮਾਦੀਨਵਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਦੀਹੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਸੁਭਮਨਸਿਕਾਰਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਨਿਸਂਸਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਦੀਨਿ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਗੁਣਦਸ੍ਸਨੇਨਾਪਿ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਵਿਬਨ੍ਧਭੂਤੇ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੇ ਆਦੀਨਵੋ ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਕਾਯਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਕਾਯਦਰਥਂ ਸਾਰਦ੍ਧਕਾਯਤਂ. ਤੇਨ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਸਾਰਮ੍ਭਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਾਦਨੀਵਰਣਸ੍ਸ ਨ ਵਿਸੋਧਨਮਾਹ. ਆਰਮ੍ਭਧਾਤੁਮਨਸਿਕਾਰਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵੀਰਿਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ, ਆਲੋਕਸਞ੍ਞਾਦੀਨਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਮਥਨਿਮਿਤ੍ਤਮਨਸਿਕਾਰਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਟ੍ਠਾਨਿਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਸਮਾਧਿਪਰਿਪਨ੍ਥੇਤਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਟ੍ਠਾਨਿਯੇ, ਮਦਮਾਨਾਦਿਕੇ ਚ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਆਸਯਨ੍ਤਿ ਵਸਨਕਸੁਸਿਰਂ. ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਆਸਙ੍ਕਨੀਯਤ੍ਤਾਭਾਵੇਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ. ਏਤ੍ਥਾਹ – ਨਨੁ ਚਾਯਂ ਪਗੇਵ ਕਾਮਾਦੀਨਵਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਸਮਥਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਝਾਨੇਨ ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਨਿ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਪੁਨ ਕਾਮਾਦੀਨਵਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਦਿ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ. ਤਂ ਪਨ ਪਹਾਨਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਝਾਨਸ੍ਸ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਯਾ ਅਤਿਸਯਪਹਾਨਤ੍ਥਂ ਪੁਨ ਗਹਿਤਂ.

ਉਦ੍ਧਚ੍ਚ ਮਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ, ਥਿਨਞ੍ਚ ਤਦੇਕਟ੍ਠਤਾਯ ਗਹਿਤਮੇਵਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਗਤੋਤਿ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਿਸੋਧਿਤਕੋਣਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਤੋ. ਤਹਿਂ ਰਮੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਝਾਨੇ ਰਮੇਯ੍ਯ ਦਿਵਸਭਾਗਮ੍ਪਿ ਝਾਨਸਮਙ੍ਗੀ ਏਵ ਭਵੇਯ੍ਯ.

ਚਿਤ੍ਤਭਾਵਨਾਵੇਪੁਲ੍ਲਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਮਾਧਿਭਾਵਨਾਯ ਵਿਪੁਲਭਾਵਾਯ. ਯਥਾ ਹਿ ਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਏਵਮਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਵਸੇਨੇਵ ਵਡ੍ਢਨਮ੍ਪਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਙ੍ਗੁਲਾਦਿਵਸੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਬਹੁਲੀਕਾਰੇਨ ਝਾਨਂ ਭਾਵਨਾਪਿ ਵੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਰੁਲ਼੍ਹਿਂ ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਭਾਵਨਾਵੇਪੁਲ੍ਲਤ੍ਥਞ੍ਚ ਯਥਾਲਦ੍ਧਂ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਡ੍ਢੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ.

ਨਿਮਿਤ੍ਤਵਡ੍ਢਨਨਯਵਣ੍ਣਨਾ

੭੭. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਸਾਮਿਅਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾਤਿ ਯਥਾ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰੋ ਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਪਤ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਪਠਮਂ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਵ ਪਤ੍ਤਂ ਵਡ੍ਢੇਤਿ, ਏਵਂ ਪਤ੍ਤਵਡ੍ਢਨਯੋਗੇਨ ਪਤ੍ਤਵਡ੍ਢਨਯੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਪੂਵਿਕਸ੍ਸ ਪੂਵਵਡ੍ਢਨਂ. ਭਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਭਤ੍ਤਪਕ੍ਖਿਪਨਂ ਭਤ੍ਤਵਡ੍ਢਨਂ. ਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਤਿਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਛਨਾਦਿ ਦੁਸ੍ਸਵਡ੍ਢਨਂ. ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਯੋਗ-ਸਦ੍ਦੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਨ ਵਡ੍ਢੇਤਬ੍ਬਂ ਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਏਵ ਭਾਵਨਾਪਵਤ੍ਤਿਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਾਨ੍ਤਕੇ ਨੋ ਅਨਨ੍ਤਕੇ’’ਤਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੫੫).

ਹਂਸਪੋਤਕਾਤਿ ਜਵਨਹਂਸਪੋਤਕਾ. ਉਕ੍ਕੂਲਂ ਉਨ੍ਨਤਟ੍ਠਾਨਂ. ਵਿਕੂਲਂ ਨਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਨਦੀਸੋਤੇਨ ਕਤਂ ਵਿਦੁਗ੍ਗਂ ਨਦੀਵਿਦੁਗ੍ਗਂ. ਵਿਸਮਾਕਾਰੇਨ ਠਿਤੋ ਪਬ੍ਬਤਪਦੇਸੋ ਪਬ੍ਬਤਵਿਸਮੋ.

ਥੂਲਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਬਾਹੁਲ੍ਲੇਨ ਵਿਭੂਤਭਾਵਤੋ. ਦੁਬ੍ਬਲਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ ਪਗੁਣਬਲਵਭਾਵਸ੍ਸ ਅਨਾਪਾਦਿਕਤ੍ਤਾ. ਉਪਰਿ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਨਾਯਾਤਿ ਭਾਵਨਾਯ ਉਪਰਿ ਆਰੋਹਨਾਯ, ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਧਿਗਮਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਪਬ੍ਬਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਬ੍ਬਤੇ ਬਹੁਲਚਾਰਿਨੀ. ਅਖੇਤ੍ਤਞ੍ਞੂਤਿ ਅਗੋਚਰਞ੍ਞੂ. ਸਮਾਧਿਪਰਿਪਨ੍ਥਾਨਂ ਵਿਸੋਧਨਾਨਭਿਞ੍ਞਾਤਾਯ ਬਾਲੋ. ਝਾਨਸ੍ਸ ਪਗੁਣਭਾਵਾਪਾਦਨਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਨ ਅਬ੍ਯਤ੍ਤੋ. ਉਪਰਿਝਾਨਸ੍ਸ ਪਦਟ੍ਠਾਨਭਾਵਾਨਵਬੋਧੇਨ ਅਖੇਤ੍ਤਞ੍ਞੂ. ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਕੋਸਲ੍ਲਾਭਾਵੇਨ ਅਕੁਸਲੋ. ਸਮਾਧਿਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਅਨਾਸੇਵਨਾਯ ਬਾਲੋ. ਅਭਾਵਨਾਯ ਅਬ੍ਯਤ੍ਤੋ. ਅਬਹੁਲੀਕਾਰੇਨ ਅਖੇਤ੍ਤਞ੍ਞੂ. ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਅਨਧਿਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਕੁਸਲੋਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਉਭਤੋ ਭਟ੍ਠੋਤਿ ਉਭਯਤੋ ਝਾਨਤੋ ਭਟ੍ਠੋ. ਸੋ ਹਿ ਅਪ੍ਪਗੁਣਤਾਯ ਨ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਤਾਯ ਸਉਸ੍ਸਾਹੋਪਿ ਵਿਨਾਸਤੋ, ਅਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਚ ਝਾਨਦ੍ਵਯਤੋ ਪਰਿਹੀਨੋ. ਚਿਣ੍ਣਵਸਿਨਾਤਿ ਆਸੇਵਿਤਵਸਿਨਾ.

ਪਞ੍ਚਵਸੀਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੮. ਵਸਨਂ ਵਸੀਤਿ ਧਾਤੁਨਿਦ੍ਦੇਸਤਾਯ ਕਿਰਿਯਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ ‘‘ਵਸਿਯੋ’’ਤਿ, ਯਥਾਰੁਚਿ ਪਵਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਵਜ੍ਜਨਾਯ ਵਸੀ, ਆਵਜ੍ਜਨਾਵਸੇਨ ਵਾ ਵਸੀ ਆਵਜ੍ਜਨਵਸੀ. ਝਾਨਂ ਆਵਜ੍ਜਿਤੁਂ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਪਦੇਸੇ ਇਚ੍ਛਾ ਯਤ੍ਥਿਚ੍ਛਕਂ. ਯਦਾ ਯਦਾ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਯਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਝਾਨਙ੍ਗੇ ਇਚ੍ਛਾ ਯਦਿਚ੍ਛਕਂ. ਯਾਵ ਯਾਵ ਇਚ੍ਛਾ ਯਾਵਦਿਚ੍ਛਕਂ, ਦ-ਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ. ‘‘ਯਾਵਾ’’ਤਿ ਚ ਇਦਂ ਬਹੂਨਂ ਜਵਨਵਾਰਾਨਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਵਿਯ ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਏਕਮੇਵ. ਸੋ ਹਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੋਤਿ. ਆਵਜ੍ਜਨਾਯ ਦਨ੍ਧਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਠਾਨੇ ਯਦਾ ਯਦਾ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਝਾਨਙ੍ਗਂ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਥਿਚ੍ਛਿਤਂ ਕਾਲਂ ਆਵਜ੍ਜਨਾਯ ਆਵਜ੍ਜਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਦਨ੍ਧਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਵਿਤ੍ਥਾਯਿਤਤ੍ਤਂ, ਚਿਰਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਏਵਂ ਆਵਜ੍ਜਨਵਸੀ ਸਿਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਾਤਿ ਵੁਟ੍ਠਾਨਅਧਿਟ੍ਠਾਨਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਵਸਿਯੋ.

ਅਙ੍ਗਸਮੁਦਾਯਭਾਵਤੋ ਝਾਨਸ੍ਸ ਝਾਨੇ ਆਵਜ੍ਜਨਵਸਿਂ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤੁਕਾਮੇਨ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਿ ਆਵਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਠਮਂ ਵਿਤਕ੍ਕਂ ਆਵਜ੍ਜਯਤੋ’’ਤਿ. ਯਦਿਪਿ ਆਵਜ੍ਜਨਮੇਵੇਤ੍ਥ ਇਚ੍ਛਿਤਂ ਆਵਜ੍ਜਨਵਸਿਯਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ, ਆਵਜ੍ਜਨਾਯ ਪਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਜਵਨੇਹਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਾਨਿ ਚ ਖੋ ਆਵਜ੍ਜਨਤਪ੍ਪਰਤਾਯ ਚਿਤ੍ਤਾਭਿਨੀਹਾਰਸ੍ਸ ਯਥਾਵਜ੍ਜਿਤਝਾਨਙ੍ਗਾਰਮ੍ਮਣਾਨਿ ਕਤਿਪਯਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਾਰਮ੍ਮਣਾਨੇਵ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਞ੍ਚ ਵਾ ਜਵਨਾਨਿ ਜਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ. ਪਞ੍ਚ ਨਾਤਿਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਨਿਰਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਵਿਸਭਾਗੇਹਿ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ. ਅਯਂ ਪਨਾਤਿ ਭਵਙ੍ਗਦ੍ਵਯਨ੍ਤਰਿਤਾ ਚਤੁਜਵਨਚਿਤ੍ਤਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾ ਆਵਜ੍ਜਨਵਸੀ. ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਵਾ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਆਦੀਨਂ. ਏਵਰੂਪੇ ਕਾਲੇਤਿ ਉਟ੍ਠਾਯ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯ ਲਹੁਤਰਂ ਆਵਜ੍ਜਨਵਸੀਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਕਾਲੇ. ਸਾ ਚ ਖੋ ਇਤ੍ਤਰਾ ਪਰਿਤ੍ਤਕਾਲਾ, ਨ ਸਤ੍ਥੁ ਯਮਕਮਹਾਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇ ਵਿਯ ਚਿਰਤਰਪ੍ਪਬਨ੍ਧਵਤੀ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਂ ਸਾਵਕੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਧਿਗਮੇਨ ਸਮਂ ਸਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾ ਆਪਜ੍ਜਨਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਂ, ਝਾਨਸਮਙ੍ਗਿਤਾ.

ਸੀਘਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਕਾਮਤਾਨਨ੍ਤਰਂ ਦ੍ਵੀਸੁ ਭਵਙ੍ਗੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਭਵਙ੍ਗਂ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਵਜ੍ਜਨਾਨਨ੍ਤਰਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਂ ਸੀਘਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਸਮਤ੍ਥਤਾ. ਅਯਞ੍ਚ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਵਸੀ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯਂ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨ, ਤਸ੍ਸਾ ਏਵ ਕਥਾਯ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਪੁਰਿਮਸ੍ਮਿਂ ਸਮਾਧਿਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਮੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਣ੍ਠਪੇਮਿ ਸਨ੍ਨਿਸਾਦੇਮਿ ਏਕੋਦਿਂ ਕਰੋਮਿ ਸਮਾਦਹਾਮਿ ਯੇਨਸ੍ਸੁਦਂ ਨਿਚ੍ਚਕਪ੍ਪਂ ਵਿਹਰਾਮੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੮੭). ਇਤੋ ਸੀਘਤਰਾ ਹਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਵਸੀ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਜੁਣ੍ਹਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਨਵੋਰੋਪਿਤੇਹਿ ਕੇਸੇਹਿ ਕਪੋਤਕਨ੍ਦਰਾਯਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਯਕ੍ਖੇਨ ਮਹਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਬ੍ਬਤਕੂਟਂ ਪਦਾਲੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੇ ਪਹਾਰੇ ਸੀਸੇ ਦਿਨ੍ਨੇ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਤਦਾ ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਸ ਪਹਰਣਸਮਯੇ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪੇਸੀ’’ਤਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੨.੩੭੪). ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਸਮਾਧਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ (ਉਦਾ. ੩੪) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮੇ ਪਨ ਥੇਰਾ ‘‘ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਨਸਮਕਾਲਂ ਤੇਨ ਪਹਾਰੋ ਦਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਅਚ੍ਛਰਾਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਙ੍ਗੁਲਿਫੋਟਮਤ੍ਤਂ ਖਣਂ. ਠਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਸੇਤੁ ਵਿਯ ਸੀਘਸੋਤਾਯ ਨਦਿਯਾ ਓਘਂ ਵੇਗੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤੁਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕ੍ਖਣਂ ਝਾਨਂ ਠਪੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਤਾ. ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਠਪਨਂ, ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਯਾਤਿ ਵਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਵਸੀ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਸੀ. ਤਥੇਵ ਲਹੁਂ ਵੁਟ੍ਠਾਤੁਨ੍ਤਿ ਅਚ੍ਛਰਾਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਦਸਚ੍ਛਰਾਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਲਹੁਂ ਖਣਂ ਝਾਨਸਮਙ੍ਗੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਝਾਨਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਤਾ. ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯੇਵ ਹੇਤ੍ਥ ਝਾਨਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਥਾ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਖਣਂ ਝਾਨਂ ਠਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਪਰਿਕਮ੍ਮਵਸੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਸਮਤ੍ਥਤਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਸੀ, ਏਵਂ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਖਣਂ ਝਾਨਸਮਙ੍ਗੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਝਾਨਤੋ ਵੁਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਪਰਿਕਮ੍ਮਵਸੇਨ ਵੁਟ੍ਠਾਨਸਮਤ੍ਥਤਾ ਵੁਟ੍ਠਾਨਵਸੀ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਯਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ‘‘ਵੁਟ੍ਠਾਨਕੁਸਲਤਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਦੁਭਯਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵੁਟ੍ਠਾਨਵਸੀਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ.

ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਮ੍ਮਿਤਪਬ੍ਬਤੇ ਤਸ੍ਸ ਵਿਵਰੇ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਏਕਂਯੇਵ ਤਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਚਿਤ੍ਤਂ ਯੇਨ ਪਬ੍ਬਤਂ ਨਿਮ੍ਮਿਨੇਯ੍ਯ, ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਸ੍ਸ ਪਨ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਹੁਤਰਂ ਠਪਨਂ, ਵੁਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਇਧ ਨਿਦਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ‘‘ਏਤ੍ਤਕਾ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਾ ਏਕਂ ਉਪਟ੍ਠਾਕਂ ਗਰੁਲ਼ਤੋ ਰਕ੍ਖਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਂਸੂ’’ਤਿ ਗਾਰਯ੍ਹਾ ਅਸ੍ਸਾਮ.

ਆਵਜ੍ਜਨਾਨਨ੍ਤਰਾਨੀਤਿ ਆਵਜ੍ਜਨਵਸੀਭਾਵਾਯ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਨਂ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਂ ਆਵਜ੍ਜਨਾਯ ਪਰਤੋ ਯਾਨਿ ਜਵਨਾਨਿ ਪਵਤ੍ਤਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਤੇਸਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਨਿ. ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਆਵਜ੍ਜਨਵਸੀਸਿਦ੍ਧਿ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਵਸੀਸਿਦ੍ਧਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੯. ਨੀਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪਠਮਤਾਯ ਆਸਨ੍ਨਨੀਵਰਣਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ. ਥੂਲਂ ਨਾਮ ਵਿਪੁਲਮ੍ਪਿ ਫੇਗ੍ਗੁ ਵਿਯ ਸੁਖਭਞ੍ਜਨੀਯਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਓਲ਼ਾਰਿਕਤ੍ਤਾ ਅਙ੍ਗਦੁਬ੍ਬਲਾ’’ਤਿ. ਸਨ੍ਤਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਵਿਯ ਅਨੋਲ਼ਾਰਿਕਙ੍ਗਤ੍ਤਾ, ਸਨ੍ਤਧਮ੍ਮਸਮਙ੍ਗਿਤਾਯ ਚ ‘‘ਸਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਯੇ ਹਿ ਧਮ੍ਮਾ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ ਪੀਤਿਸੁਖਾਦਯੋ, ਕਾਮਂ ਤੇ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇਪਿ ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇਹਿ ਪਨ ਤੇ ਸਨ੍ਤਤਰਾ ਚੇਵ ਪਣੀਤਤਰਾ ਚ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ. ਨਿਕਨ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਨਿਕਾਮਨਂ, ਅਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਿਯਾਦਾਯਾਤਿ ਖੇਪੇਤ੍ਵਾ. ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਲੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ. ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਂ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਿਕਂ. ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾਨੇਵਾਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾਨਿਯੇਵ, ਪਰਿਕਮ੍ਮਾਦਿਨਾਮਕਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੮੦. ਵੂਪਸਮਾਤਿ ਵੂਪਸਮਹੇਤੁ, ਵੂਪਸਮੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਪਹਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਤਞ੍ਚ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ. ਅਤਿਕ੍ਕਮੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਣੇ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਤਮੇਸਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਕਿਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਿਕਾਨਂ, ਉਦਾਹੁ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਿਕਾਨਨ੍ਤਿ. ਕਿਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਯਦਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਿਕਾਨਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਤੇਸਂ ਵੂਪਸਮੋ. ਨ ਹਿ ਕਦਾਚਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਰਹਿਤਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਅਥ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਿਕਾਨਂ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥੇਵ ਵੂਪਸਮੋ, ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਤੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਅਭਾਵਤੋਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਯੇਹਿ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰੇਹਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਓਲ਼ਾਰਿਕਤਾ, ਤੇਸਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਸਮਧਿਗਮੋ, ਨ ਸਭਾਵਤੋ ਅਨੋਲ਼ਾਰਿਕਾਨਂ ਫਸ੍ਸਾਦੀਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਦੀਪਿਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਕਿਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਿਕਾਨਂ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮੋ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਉਦਾਹੁ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਿਕਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਦਿਸੀ ਚੋਦਨਾ ਅਨੋਕਾਸਾਵ. ਯਸ੍ਮਾ ਦਿਟ੍ਠਾਦੀਨਵਸ੍ਸ ਤਂਤਂਝਾਨਕ੍ਖਣੇ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਤਾਪਾਦਨਂ ਵੂਪਸਮਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਏਵ ਝਾਨਙ੍ਗਭੂਤਾ ਤਥਾ ਕਰੀਯਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਫਸ੍ਸਾਦਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਨਂਯੇਵ ਵੂਪਸਮਾਦਿਵਚਨਂ ਞਾਯਾਗਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਨਂ ਵਿਯ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਮ੍ਪਿ ਏਤੇਨ ‘‘ਏਤਂ ਓਲ਼ਾਰਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਨਂ, ਤਂਸਹਗਤਾਨਞ੍ਚ ਵੂਪਸਮਾਦਿਕੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਨਂਯੇਵ ਵੂਪਸਮੋ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਅਧਿਕਵਚਨਂ ਅਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਥਂ ਬੋਧੇਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਿਸੇਸਂ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਓਲ਼ਾਰਿਕਸ੍ਸ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਇਧ ‘‘ਯੇਹਿ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ‘‘ਪੀਤਿਯਾ ਚ ਵਿਰਾਗਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਪੀਤਿਸੁਖਸਮਤਿਕ੍ਕਮਵਚਨਾਨਿ ਓਲ਼ਾਰਿਕੋਲ਼ਾਰਿਕਙ੍ਗਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਦੁਤਿਯਾਦਿਅਧਿਗਮਦੀਪਕਾਨੀਤਿ ਤੇਸਂ ਏਕਦੇਸਭੂਤਂ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਸਮਤਿਕ੍ਕਮਵਚਨਂ ਤਂਦੀਪਕਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਠਿਤੇਪਿ ਹਿ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਸਮਤਿਕ੍ਕਮਵਚਨਾਦਿਕੇ ਪਹੇਯ੍ਯਙ੍ਗਨਿਦ੍ਦੇਸਤਾਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਮੂਹਤੋ ਗਹਿਤੇ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਵੂਪਸਮਵਚਨਸ੍ਸ ਤਦੇਕਦੇਸਤਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਅਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਅਵਯਵੇਨ ਸਮੁਦਾਯੋਪਲਕ੍ਖਣਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਥ ਵਾ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਵੂਪਸਮਵਚਨੇਨੇਵ ਤਂਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਦੁਤਿਯਾਧਿਗਮਦੀਪਕੇਨ ਪੀਤਿਵਿਰਾਗਾਦਿਵਚਨਾਨਂ ਪੀਤਿਆਦਿਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਤਤਿਯਾਦਿਅਧਿਗਮਦੀਪਕਤਾ ਦੀਪਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਂਦੀਪਕਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਨਿਯਕਜ੍ਝਤ੍ਤਮਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਨ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਜ੍ਝਤ੍ਤਾਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ ‘‘ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਨੀਲਵਣ੍ਣਯੋਗਤੋ ਨੀਲਵਤ੍ਥਂ ਵਿਯਾਤਿ ਨੀਲਯੋਗਤੋ ਵਤ੍ਥਂ ਨੀਲਂ ਵਿਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯੇਨ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨੇਨ ਯੋਗਾ ਝਾਨਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਦਸ੍ਸਿਤੇ ‘‘ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ਝਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨੇਵ ਤਂਯੋਗਾ ਝਾਨੇ ਤਂਸਦ੍ਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਅਵਿਰੋਧੋ ਯੁਤ੍ਤੋ. ਏਕੋਦਿਭਾਵੇ ਕਥਨ੍ਤਿ ਏਕੋਦਿਮ੍ਹਿ ਦਸ੍ਸਿਤੇ ਏਕੋਦਿਭਾਵਂ ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨੇਵ ਝਾਨਸ੍ਸ ਏਕੋਦਿਵਡ੍ਢਨਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਚੇ? ‘‘ਏਕੋਦਿਭਾਵ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਏਕੋਦਿਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋ ਸਿਯਾਤਿ ਏਕੋਦਿਭਾਵਸਦ੍ਦੋ ਏਵ ਸਮਾਧਿਮ੍ਹਿ ਪਵਤ੍ਤੋ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਝਾਨੇ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਯੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇਤਿ ‘‘ਚੇਤਸੋ ਸਮ੍ਪਸਾਦਯਤੀ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ‘‘ਚੇਤਸੋ’’ਤਿ ਚ ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਪੁਰਿਮਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਯੋਗਤੋ ਝਾਨਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪਕ੍ਖੇ. ਚੇਤਸੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ.

ਸੇਟ੍ਠੋਪਿ ਲੋਕੇ ‘‘ਏਕੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਯਾਵ ਪਰੇ ਏਕਾਹਂ ਤੇ ਕਰੋਮੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ. ਏਕੋ ਅਦੁਤਿਯੋ ‘‘ਏਕਾਕੀਭਿ ਖੁਦ੍ਦਕੇਹਿ ਜਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਅਸਹਾਯਤ੍ਥੋਪਿ ਏਕ-ਸਦ੍ਦੋ ਦਿਟ੍ਠੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕੋ ਅਸਹਾਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਸਦ੍ਧਾਦਯੋਪਿ ਕਾਮਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਤੋ, ਅਸਾਧਾਰਣਤੋ ਚ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿਯੇਵ, ਸਮਾਧਿ ਪਨ ਝਾਨਕ੍ਖਣੇ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਲਕ੍ਖਣੇ ਇਨ੍ਦਟ੍ਠਕਰਣੇਨ ਸਾਤਿਸਯਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇ…ਪੇ… ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ.

‘‘ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ, ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾਵ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਸੇਸਨਦ੍ਵਯਂ ਝਾਨਸ੍ਸ ਅਤਿਸਯਵਚਨਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਗਹਿਤਂ. ਸ੍ਵਾਯਮਤਿਸਯੋ ਯਥਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਝਾਨੇ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਨ ਤਥਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇਤਿ ਇਮਂ ਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨਨੁ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਆਹਨਨਪਰਿਯਾਹਨਨਵਸੇਨ, ਅਨੁਮਜ੍ਜਨਅਨੁਯੋਜਨਵਸੇਨ ਚ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਤਿਪਿ ਨੀਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਕਿਲੇਸਕਾਲੁਸ੍ਸਿਯਾਪਗਮੇ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਕਞ੍ਚਿ ਖੋਭਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਤੇਹਿ ਚ ਤੇ ਨ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਕ੍ਖੋਭੇਨ ਨ ਸੁਪ੍ਪਸਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਖੁਦ੍ਦਿਕਾ ਊਮਿਯੋ ਵੀਚਿਯੋ. ਮਹਤਿਯੋ ਤਰਙ੍ਗਾ. ਸਤਿਪਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਮਤ੍ਤੇ, ਵੀਰਿਯਸਮਤਾਯ ਚ ਤੇਨੇਵ ਖੋਭੇਨ, ਸਮ੍ਪਸਾਦਾਭਾਵੇਨ ਚ ਸਮਾਧਿਪਿ ਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਾਕਟੋ ਬਹਲੇ ਵਿਯ ਜਲੇ ਮਚ੍ਛੋ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕ੍ਖੋਭੋ ਏਵ ਪਲਿਬੋਧੋ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਯਸ੍ਸਾ ਸਦ੍ਧਾਯ ਵਸੇਨ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ, ਯਸ੍ਸਾ ਚ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਯ ਵਸੇਨ ਏਕੋਦਿਭਾਵਨ੍ਤਿ ਚ ਝਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਾਸਂ ਏਵ ‘‘ਸਦ੍ਦਹਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਵਿਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇਨ. ਤੇਨ ਵਿਭਙ੍ਗਪਾਠੇਨ. ‘‘ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਯੋਗਤੋ, ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਤੋ ਵਾ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ, ਏਕੋਦਿਂ ਭਾਵੇਤੀਤਿ ਏਕੋਦਿਭਾਵਨ੍ਤਿ ਝਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਾ ਅਯਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ. ਯਥਾ ਪਨ ਅਵਿਰੋਧੋ, ਸੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਵ.

੮੧. ਸਨ੍ਤਾਤਿ ਸਮਂ ਨਿਰੋਧਂ ਗਤਾ. ਸਮਿਤਾਤਿ ਭਾਵਨਾਯ ਸਮਂ ਗਮਿਤਾ ਨਿਰੋਧਿਤਾ. ਵੂਪਸਨ੍ਤਾਤਿ ਤਤੋ ਏਵ ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਸਨ੍ਤਾ. ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਨਾਸਂ ਗਤਾ. ਅਬ੍ਭਤ੍ਥਙ੍ਗਤਾਤਿ ਉਪਸਗ੍ਗੇਨ ਪਦਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪ੍ਪਿਤਾਤਿ ਵਿਨਾਸਂ ਗਮਿਤਾ. ਸੋਸਿਤਾਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਨ ਸੋਸਂ ਸੁਕ੍ਖਭਾਵਂ ਇਤਾ. ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਕਤਾਤਿ ਵਿਗਤਨ੍ਤਕਤਾ.

ਅਯਮਤ੍ਥੋਤਿ ਭਾਵਨਾਯ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਅਭਾਵੋ. ਚੋਦਕੇਨ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਹਰਿਤੁਂ ‘‘ਏਵਮੇਤਂ ਸਿਦ੍ਧੋਵਾਯਮਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਪਨੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਏਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾ’’ਤਿ ਏਤਂ ਵਚਨਂ. ਤਦਤ੍ਥਦੀਪਕਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਭਾਵਮਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਦੀਪਕਂ. ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ – ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦਿਅਧਿਗਮੂਪਾਯਦੀਪਕੇਨ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਮ੍ਪਸਾਦਨਤਾਯ, ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾਵਤਾਯ ਚ ਹੇਤੁਦੀਪਕੇਨ, ਅਵਿਤਕ੍ਕਅਵਿਚਾਰਭਾਵਹੇਤੁਦੀਪਕੇਨ ਚ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਵੂਪਸਮਵਚਨੇਨੇਵ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਭਾਵੋ ਦੀਪਿਤੋਤਿ ਕਿਂ ਪੁਨ ਅਵਿਤਕ੍ਕਅਵਿਚਾਰਵਚਨੇਨ ਕਤੇਨਾਤਿ? ਨ, ਅਦੀਪਿਤਤ੍ਤਾ. ਨ ਹਿ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਵੂਪਸਮਵਚਨੇਨ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ. ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰੇਸੁ ਹਿ ਤਣ੍ਹਾਪ੍ਪਹਾਨਂ ਏਤੇਸਂ ਵੂਪਸਮਨਂ, ਯੇ ਚ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾਪ੍ਪਹਾਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਸੁ ਮਗ੍ਗੇਸੁ, ਪਹੀਨਤਣ੍ਹੇਸੁ ਚ ਫਲੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰਪਵਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ ਏਵ, ਏਵਮੇਵਿਧਾਪਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਤਣ੍ਹਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਪੁਰਿਮੇਨ ਨ ਨਿਵਾਰਿਤੋ ਸਿਯਾਤਿ ਤਂਨਿਵਾਰਣਤ੍ਥਂ, ਆਵਜ੍ਜਿਤੁਕਾਮਤਾਦਿਅਤਿਕ੍ਕਮੋਵ ਤੇਸਂ ਵੂਪਸਮੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ‘‘ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਅਵਿਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਠਮਮ੍ਪੀਤਿ ਪਠਮਂ ਝਾਨਮ੍ਪਿ.

‘‘ਦੁਤਿਯਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿਪਿ ਦੁਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ. ਨ ਤਥਾ ਇਮਸ੍ਸ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਤਿ ਯਥਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇ ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਇਮਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾ ਨ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਸਭਾਵਤ੍ਤਾ, ਉਪਚਾਰਭਾਵਨਾਯ ਚ ਤੇ ਪਹਾਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਭਾਵਤੋ. ਯਦਿਪਿ ਤਾਯ ਤੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਯਤਿ, ਨ ਪਨ ਸਵਿਸੇਸਂ. ਸਵਿਸੇਸਞ੍ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਤਣ੍ਹਾਪ੍ਪਹਾਨਂ ਅਪ੍ਪਨਾਯ ਏਵ ਹੋਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਪ੍ਪਨਾਕ੍ਖਣੇਯੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਹਾਨਙ੍ਗਤਾਪਿ ਅਤਿਸਯਪ੍ਪਹਾਨਵਸੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ ਯਥਾ ਨੀਵਰਣਾਨਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਿਵਙ੍ਗਮੇਵੇਤਂ ਝਾਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ. ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਵਚਨਂ. ਰਥਸ੍ਸ ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲਂ ਵਿਯ ਸਮ੍ਪਸਾਦੋ ਝਾਨਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ, ਨ ਝਾਨਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਝਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੨. ਉਪ੍ਪਿਲਾਵਿਤਨ੍ਤਿ ਕਾਮਞ੍ਚਾਯਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਸੁ ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਪੇਮਸ੍ਸ ਅਨਾਦੀਨਵਦਸ੍ਸਿਨੋ ਤਣ੍ਹਾਸਹਗਤਾਯ ਪੀਤਿਯਾ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰੋ, ਇਧ ਪਨ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਪੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਤਥਾਪਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪੀਤਿਯਂ ਅਵਿਰਤ੍ਤਂ, ਸਾਪਿ ਅਨੁਬਨ੍ਧੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਪ੍ਪਿਲਾਵਿਤਂ ਵਿਯਾਤਿ ਵਾ ਉਪ੍ਪਿਲਾਵਿਤਂ. ਆਦੀਨਵਂ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੮੩. ਵਿਰਜ੍ਜਨਂ ਵਿਰਾਗੋ. ਤਂ ਪਨ ਵਿਰਜ੍ਜਨਂ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਨਮੁਖੇਨ ਹੀਲ਼ਨਂ ਵਾ ਤਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨਂ ਵਾਤਿ ਤਦੁਭਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾਯ ਪੀਤਿਯਾ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨਂ ਵਾ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ ਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾਯਾਤਿ ‘‘ਯਦੇਵ ਤਤ੍ਥ ਪੀਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾਯ. ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਂ ਸਮੁਚ੍ਚਯੋ.

ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਉਪਾਯੋ. ਤਦਧਿਗਮਾਯਾਤਿ ਤਤਿਯਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮਾਯ.

੮੪. ਉਪਪਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ਸਮਵਾਹਿਤਭਾਵੇਨ ਪਤਿਰੂਪਤੋ. ਝਾਨੁਪੇਕ੍ਖਾਪਿ ਸਮਵਾਹਿਤਮੇਵ ਅਨ੍ਤੋਨੀਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮਂ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਵਿਸਦਾਯਾਤਿ ਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਾਯ ਸਂਕਿਲੇਸਵਿਗਮੇਨ. ਵਿਪੁਲਾਯਾਤਿ ਮਹਤਿਯਾ ਸਾਤਿਸਯਂ ਮਹਗ੍ਗਤਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਥਾਮਗਤਾਯਾਤਿ ਪੀਤਿਵਿਗਮੇਨ ਥਿਰਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਾਯ.

ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਪਕਤਿ ਖੀਣਾਸਵਪਕਤਿ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸਤਾ. ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਦਸ੍ਸਨਹੇਤੁਕੋ ਸਮਭਾਵਦਸ੍ਸਨਾਕਾਰੋ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਾਕਾਰੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾ.

ਸਹਜਾਤਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਭਾਵਨਾਯ ਵੀਥਿਪਟਿਪਨ੍ਨਾਯ ਅਲੀਨਾਨੁਦ੍ਧਤਾ ਨਿਰਸ੍ਸਾਦਤਾਯ ਪਗ੍ਗਹਨਿਗ੍ਗਹਸਮ੍ਪਹਂਸਨੇਸੁ ਬ੍ਯਾਪਾਰਾਭਾਵਤੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇਸੁ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਾਕਾਰਭੂਤਾ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾ.

ਉਪੇਕ੍ਖਾਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਲੀਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਪਕ੍ਖਪਾਤਰਹਿਤਂ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਵੀਰਿਯਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾ. ਤਦੇਵ ਤਂ ਆਕਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵਤੋ ਉਪੇਕ੍ਖਾਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਭਾਵਨਾਯ ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਕਾਲੇ ਉਪੇਕ੍ਖੀਯਤੀਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾ, ਵੀਰਿਯਮੇਵ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਵੀਰਿਯੁਪੇਕ੍ਖਾ.

‘‘ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਪਟਿਲਾਭਤ੍ਥਾਯ ਨੀਵਰਣੇ…ਪੇ… ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਪਟਿਲਾਭਤ੍ਥਾਯ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਞ੍ਞਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਨਾ ਪਞ੍ਞਾ ਸਙ੍ਖਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾਸੁ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੫੭) ਏਵਮਾਗਤਾ ਇਮਾ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਧਿਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਲਾਭਤ੍ਥਾਯ ਉਪ੍ਪਾਦਂ ਪਵਤ੍ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਆਯੂਹਨਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਤਿਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਂ ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ ਜਾਤਿਂ ਜਰਂ ਬ੍ਯਾਧਿਂ ਮਰਣਂ ਸੋਕਂ ਪਰਿਦੇਵਂ ਉਪਾਯਾਸਂ. ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਉਪ੍ਪਾਦਂ ਪਵਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਲਾਭਤ੍ਥਾਯ ਉਪ੍ਪਾਦਂ…ਪੇ… ਉਪਾਯਾਸਂ…ਪੇ… ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਸੁਞ੍ਞਤਾਵਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਵਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਉਪ੍ਪਾਦਂ ਪਵਤ੍ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਆਯੂਹਨਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਤਿਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਂ ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ ਜਾਤਿਂ ਜਰਂ ਬ੍ਯਾਧਿਂ ਮਰਣਂ ਸੋਕਂ ਪਰਿਦੇਵਂ ਉਪਾਯਾਸਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਨਾ ਪਞ੍ਞਾ ਸਙ੍ਖਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾਸੁ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਗਤਾ ਇਮਾ ਦਸ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਹਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਨਿ ਨੀਵਰਣਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਦੀਨਿ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਯ ਸਭਾਵਤੋ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਤਿਟ੍ਠਮਾਨਾ ਨੀਵਰਣਾਦਿਪਟਿਸਙ੍ਖਾਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਨਾ ਦਿਟ੍ਠਾਦੀਨਵਤ੍ਤਾ ਤੇਸਂ ਗਹਣੇ ਉਪ੍ਪਾਦਨੇ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤੀ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾ ਗਹਣੇ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਭੂਤਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾ.

ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਾਦਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਮਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯਾ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਇਧ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਮਾਹ. ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਥਾਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਂ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਤੇਭੂਮਕਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਉਪਟ੍ਠਾਨਤੋ. ਆਯੂਹਨਨ੍ਤਿ ਆਯਤਿਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਹੇਤੁਭੂਤਂ ਕਮ੍ਮਂ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਆਯਤਿਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ. ਗਤਿਨ੍ਤਿ ਯਾਯ ਗਤਿਯਾ ਸਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿ ਹੋਤਿ. ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਂ. ਉਪਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਾ ਉਪਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਾ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੭੨) ਏਤ੍ਥ ‘‘ਉਪਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਾਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ. ਜਾਤਿਨ੍ਤਿ ਜਰਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਂ ਭਵਪਚ੍ਚਯਾ ਜਾਤਿਂ. ਜਰਾਬ੍ਯਾਧਿਮਰਣਾਦਯੋ ਪਾਕਟਾ ਏਵ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਉਪ੍ਪਾਦਾਦਯੋ ਪਞ੍ਚੇਵ ਸਙ੍ਖਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਸਯਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਸੇਸਾ ਤੇਸਂ ਵੇਵਚਨਵਸੇਨ. ‘‘ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਜਾਤੀ’’ਤਿ ਇਦਞ੍ਹਿ ਦ੍ਵਯਂ ਉਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸ ਚੇਵ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਚ ਵੇਵਚਨਂ, ‘‘ਗਤਿ, ਉਪਪਤ੍ਤਿ ਚਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਦ੍ਵਯਂ ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਜਰਾਦਯੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਵਿਮੋਕ੍ਖਵਸੇਨ ਮਗ੍ਗੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭੂਤਾ ਚਤਸ੍ਸੋ, ਤਥਾ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚਤਸ੍ਸੋ, ਸੁਞ੍ਞਤਵਿਹਾਰਅਨਿਮਿਤ੍ਤਵਿਹਾਰਵਸੇਨ ਦ੍ਵੇਤਿ ਦਸ ਸਙ੍ਖਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾ.

ਯਾਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾ. ਯਦਤ੍ਥੀਤਿ ਯਂ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਯਂ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ. ਯਂ ਭੂਤਨ੍ਤਿ ਯਂ ਪਚ੍ਚਯਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਭੂਤਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ. ਤਂ ਪਜਹਤੀਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦੀਹਿ ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾਦਯੋ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਦਿਟ੍ਠਾਦੀਨਵਤ੍ਤਾ ਤਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਚ੍ਛਨ੍ਦਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਪਜਹਤਿ, ਯਥਾ ਆਯਤਿਂ ਆਦਾਨਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਜਹਤਿ. ਤਥਾਭੂਤੋ ਚ ਤਤ੍ਥ ਉਪੇਕ੍ਖਂ ਪਟਿਲਭਤਿ. ਵਿਚਿਨਨੇਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਸਨੇਪਿ.

ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਹੇਤੁਤਾਯ ਸਮਵਾਹਿਤਭੂਤਾ. ਨੀਵਰਣਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਦਿਸਬ੍ਬਪਚ੍ਚਨੀਕੇਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਚਨੀਕਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ. ਤੇਸਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਚਨੀਕਵੂਪਸਮਨੇਪਿ ਅਬ੍ਯਾਪਾਰਭੂਤਾ ਅਬ੍ਯਾਪਾਰਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ, ਅਬ੍ਯਾਪਾਰਤਂ ਵਾ ਪਤ੍ਤਾ.

ਯਦਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਾ, ਕਥਮਯਂ ਭੇਦੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਤੇਨ ਤੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸਤਿਪਿ ਸਭਾਵਤੋ ਅਭੇਦੇ ਯੇਹਿ ਪਨ ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸੇਹਿ ਸ੍ਵਾਯਮਿਮਾਸਂ ਅਵਤ੍ਥਾਭੇਦੋ, ਤੇਸਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਨ ਤਾਸਂ ਅਭੇਦੋ, ਏਕਜ੍ਝਂ ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਏਕੀਭਾਵੋਤਿ ਏਕਤਾ. ਸਤਿਪਿ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਾਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇ ਵਿਸਯਭੇਦੇਨ ਪਨਸ੍ਸਾ ਭੇਦੋ. ਯਮਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਦ੍ਵਿਧਾ ਭਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਅਯਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨੁਪੇਕ੍ਖਾ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਯਦਤ੍ਥਿ ਯਂ ਭੂਤਂ, ਤਂ ਪਜਹਤਿ, ਉਪੇਕ੍ਖਂ ਪਟਿਲਭਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੭੧; ਅ. ਨਿ. ੭.੫੫). ਤਤ੍ਥ ਯਦਤ੍ਥਿ ਯਂ ਭੂਤਨ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ, ਤਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤੁਕਮ੍ਯਤਾਞਾਣੇਨ ਪਜਹਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਸੋਵਤ੍ਤਿਕਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਲਕ੍ਖਣਵਿਚਿਨਨੇ ਵਿਯ ਦਿਟ੍ਠਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਭੂਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾਰਲਕ੍ਖਣਵਿਚਿਨਨੇ ਉਪੇਕ੍ਖਂ ਪਟਿਲਭਤਿ. ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਸੁਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਤੇਸਂ ਵਿਚਿਨਨੇ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਭੂਤਾਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨੁਪੇਕ੍ਖਾਯ ਸਿਦ੍ਧਾਯ ਤਥਾ ਦਿਟ੍ਠਾਦੀਨਵਾਨਂ ਤੇਸਂ ਗਹਣੇਪਿ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਾ ਸਿਦ੍ਧਾਵ ਹੋਤਿ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਿਸਙ੍ਖਾਰਨਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਜ੍ਝਾਸਯਸ੍ਸ.

ਅਨਾਭੋਗਰਸਾਤਿ ਪਣੀਤਸੁਖੇਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਵਨਤਿਪਟਿਪਕ੍ਖਕਿਚ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਬ੍ਯਾਪਾਰਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾਤਿ ਸਤਿਪਿ ਸੁਖਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸੁਖੇ ਅਬ੍ਯਾਵਟਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਪਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਅਬ੍ਯਾਪਾਰਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਖੋਭਂ, ਉਪ੍ਪਿਲਵਞ੍ਚ ਆਵਹਨ੍ਤੇਹਿ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਹਿ ਅਭਿਭੂਤਤ੍ਤਾ ਅਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾਯ ਕਿਚ੍ਚਂ. ਤਦਭਾਵਤੋ ਇਧ ਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਂ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਚ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ

ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ.

੮੫. ‘‘ਸਰਤੀਤਿ ਸਤੋ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਸਾਧਨਤਮਾਹ. ਸਮ੍ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਸਰਣਂ ਚਿਨ੍ਤਨਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਲਕ੍ਖਣਮੇਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਸਰਣਲਕ੍ਖਣਾ. ਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਨਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਅਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਨਂ, ਤਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਨਰਸਾ. ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਆਰਕ੍ਖਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਪਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਤੋ ਵਾ ਆਰਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਤੀਤਿ ਆਰਕ੍ਖਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ. ਅਸਮ੍ਮੁਯ੍ਹਨਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਜਾਨਨਂ, ਸਮ੍ਮੋਹਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਵਾ ਅਸਮ੍ਮੋਹੋ. ਤੀਰਣਂ ਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਾਰਗਮਨਂ. ਪਵਿਚਯੋ ਵੀਮਂਸਾ.

ਕਾਮਂ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਿ ਉਪਾਦਾਯ ਪਠਮਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਨਿਪਿ ਸੁਖੁਮਾਨੇਵ, ਇਮਂ ਪਨ ਉਪਰਿਝਾਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ‘‘ਓਲ਼ਾਰਿਕਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਾ ਚ ਓਲ਼ਾਰਿਕਤਾ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਥੂਲਙ੍ਗਤਾਯ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਕੇਚਿ ‘‘ਬਹੁਚੇਤਸਿਕਤਾਯਾ’’ਤਿ ਚ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਗਤਿ ਸੁਖਾ ਹੋਤਿ ਤਤ੍ਥ ਝਾਨੇਸੂਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਬ੍ਯਤ੍ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਕਿਚ੍ਚਂ ‘‘ਇਦਂ ਨਾਮ ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਕਰੀਯਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਓਲ਼ਾਰਿਕਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਸੁਖੁਮਤ੍ਤਾਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਕਾਮਂ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇਪਿ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅਵਿਪ੍ਪਯੋਗੀਭਾਵੇਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਸੁ ਪੀਤਿਸੁਖੇਸੁ ਪੀਤਿਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਓਲ਼ਾਰਿਕਙ੍ਗਸ੍ਸ ਪਹਾਨੇਨ ਸੁਖੁਮਤਾਯ ਇਧ ਸਾਤਿਸਯੋ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਬ੍ਯਾਪਾਰੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪੁਰਿਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪੁਨਦੇਵ ਪੀਤਿਂ ਉਪਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਹਾਨਭਾਗਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਿਯਾ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਮੇਵ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੀਤਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਸਿਯਾ’’ਤਿ. ‘‘ਇਦਞ੍ਚ ਅਤਿਮਧੁਰਂ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸੁਖਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਅਤਿਮਧੁਰਤਾ ਚਸ੍ਸ ਪਹਾਸੋਦਗ੍ਯਸਭਾਵਾਯ ਪੀਤਿਯਾ ਅਭਾਵੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਇਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਤੋ, ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ’’ਤਿ ਪਦਦ੍ਵਯਂ.

ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਝਾਨਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਯਂ ਨਾਮਕਾਯੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਸੁਖਂ, ਤਂ ਸੋ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਯ੍ਯ. ਯਂ ਵਾ ਤਨ੍ਤਿ ਅਥ ਵਾ ਯਂ ਤਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਨਾਮਕਾਯਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਸੁਖਂ. ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਤਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਅਤਿਪਣੀਤੇਨ ਰੂਪੇਨ ਅਸ੍ਸ ਝਾਨਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਰੂਪਕਾਯੋ ਯਸ੍ਮਾ ਫੁਟੋ. ਯਸ੍ਸ ਰੂਪਕਾਯਸ੍ਸ ਫੁਟਤ੍ਤਾ ਝਾਨਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋਪਿ ਝਾਨਸਮਙ੍ਗੀ ਕਾਯਿਕਂ ਸੁਖਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਯ੍ਯ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਚੇਤਸਿਕਕਾਯਿਕਸੁਖਪਟਿਸਂਵੇਦਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੁਖਞ੍ਚ ਕਾਯੇਨ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤੀਤਿ ਆਹਾ’’ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਨਾਮਕਾਯੇਨ ਚੇਤਸਿਕਸੁਖਂ, ਕਾਯਿਕਸੁਖਹੇਤੁਰੂਪਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨੇਨ ਕਾਯਿਕਸੁਖਞ੍ਚ ਝਾਨਸਮਙ੍ਗੀ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਫੁਟਤ੍ਤਾਤਿ ਬ੍ਯਾਪਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਉਦਕੇਨ ਫੁਟਸਰੀਰਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸੇ ਨਾਤਿਪਚ੍ਚਨੀਕੇ ਵਾਤਾਦਿਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਫੁਟੇ ਸੁਖਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਵਮੇਤੇਹਿ ਫੁਟਸਰੀਰਸ੍ਸਾਤਿ. ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਸੁਖਞ੍ਚ ਕਾਯੇਨ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਥਮਾਭੋਗੇਨ ਵਿਨਾ ਸੁਖਪਟਿਸਂਵੇਦਨਾਤਿ ਚੋਦਨਾਯਂ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ…ਪੇ… ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪੀ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਕਾਯੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਸੁਖਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਖਞ੍ਚ ਕਾਯੇਨ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਇਦਾਨਿ ਸਹਾਪਿ ਆਭੋਗੇਨ ਸੁਖਪਟਿਸਂਵੇਦਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਂ ਵਾ ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੮੬. ਯਨ੍ਤਿ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਯਸ੍ਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਂਝਾਨਹੇਤੂ’’ਤਿ. ‘‘ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਪਦਾਨਿ ਕਿਤ੍ਤਨਤ੍ਥਾਨੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ ‘‘ਪਸਂਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ. ਕਿਨ੍ਤੀਤਿ ਪਸਂਸਨਾਕਾਰਪੁਚ੍ਛਾ. ਏਦਿਸੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਸਤਿਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਗਹਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਇਧ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਸਤਿਯਾ ਏਵ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਏਵਂ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸਤਿਤਾਯ ‘‘ਸਤਿਮਾ’’ ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ’’ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਾ.

ਝਾਨਕ੍ਖਣੇ ਚੇਤਸਿਕਸੁਖਮੇਵ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ‘‘ਸੁਖਂ ਨਾਮਕਾਯੇਨ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤੀ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤਿਯਨ੍ਤਿ ਗਣਨਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਤਿ ਇਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਕਥਾਹਿ ਅਵਿਸੇਸੋ, ਵਿਸੇਸੋ ਚ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ.

ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੭. ਇਦਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਆਸੇਵਨਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਨਿਟ੍ਠੇ ਠਾਨੇ ਪਦਨ੍ਤਰਸਙ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਆਸੇਵਨਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾਭਾਵਤੋ. ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਸਾਤਿਸਯਂ ਸੁਖਵਿਰਾਗਭਾਵਨਾਭਾਵਤੋ. ਤਾਨੀਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਵੀਥਿਯਂ ਜਵਨਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ.

੮੮. ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਦਾ ਪਨ ਤੇਸਂ ਪਹਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਚੋਦਨਾਯਂ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਝਾਨਾਨਂ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਪਹਾਨਕ੍ਕਮੋ ਨਾਮ ਪਹਾਯਕਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਪਟਿਪਾਟਿ. ਤੇਨ ਪਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਸੁਖਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ. ਕਸ੍ਮਾ ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਭਙ੍ਗੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਝਾਨੇਸ੍ਵੇਵ ਨਿਰੋਧੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਕਤ੍ਥ ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ. ਕਤ੍ਥ ਚ ਅਪਰਿਸੇਸਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਨਿਰੋਧਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਨ ‘‘ਕਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯਂ, ‘‘ਏਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਪਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਝਾਨਾਨੁਭਾਵਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਹਿ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਂ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਪਰਿਸੇਸਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤਿਸਯਨਿਰੋਧੋ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਹਾਨਂ ਉਜੁਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਵੂਪਸਮੋ.

ਨਾਨਾਵਜ੍ਜਨੇਤਿ ਯੇਨ ਆਵਜ੍ਜਨੇਨ ਅਪ੍ਪਨਾਵੀਥਿ, ਤਤੋ ਭਿਨ੍ਨਾਵਜ੍ਜਨੇ, ਅਨੇਕਾਵਜ੍ਜਨੇ ਵਾ. ਅਪ੍ਪਨਾਵੀਥਿਯਞ੍ਹਿ ਉਪਚਾਰੋ ਏਕਾਵਜ੍ਜਨੋ, ਇਤਰੋ ਅਨੇਕਾਵਜ੍ਜਨੋ ਅਨੇਕਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਵਿਸਮਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਿਲਮਥੋ ਵਿਸਮਾਸਨੁਪਤਾਪੋ. ਪੀਤਿਫਰਣੇਨਾਤਿ ਪੀਤਿਯਾ ਫਰਣਰਸਤ੍ਤਾ, ਪੀਤਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਵਾ ਪਣੀਤਰੂਪਾਨਂ ਕਾਯਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਨਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬੋ ਕਾਯੋ ਸੁਖੋਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਪਚ੍ਚਯੇਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ, ਸੋ ‘‘ਪਹੀਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਪਹੀਨਸ੍ਸਾਪਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਏਤਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ‘‘ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ ਅਤਿਚਿਰਂ ਵਿਤਕ੍ਕਯਤੋ ਵਿਚਾਰਯਤੋ ਕਾਯੋਪਿ ਕਿਲਮਿਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਉਹਞ੍ਞੀ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਖੇਦਾਨਂ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਭਾਵੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਿਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਤਤ੍ਥ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰੇ ਅਸ੍ਸ ਦੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਭਵੇਯ੍ਯ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਦੇਕੇ ‘‘ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਿਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੇਨ ਝਾਨਲਾਭੀਨਮ੍ਪਿ ਦੋਮਨੁਸ੍ਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨ ਚ ਅਨੀਵਰਣਸਭਾਵੋ ਲੋਭੋ ਵਿਯ ਦੋਸੋਪਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਨ ਹਿ ਦੋਸੇਨ ਵਿਨਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਨ ਚੇਤ੍ਥ ਪਟ੍ਠਾਨਪਾਲ਼ਿਯਾ ਵਿਰੋਧੋ ਚਿਨ੍ਤੇਤਬ੍ਬੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਹੀਨਂ ਝਾਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਅਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨਮਾਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ ਦੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਝਾਨਲਾਭੀਨਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਚ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ, ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਲਾਭਿਨੋ ਅਪਿ ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਨ ਹੇਵ ਖੋ ਸੋ ਪਹੀਨਜ੍ਝਾਨੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਅਯੁਤ੍ਤਂ ਅਨੀਵਰਣਸਭਾਵਸ੍ਸ ਦੋਸਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਯਦਿ ਸਿਯਾ, ਰੂਪਾਰੂਪਾਵਚਰਸਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਨ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਅਰੂਪੇ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਨੀਵਰਣਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਨੀਵਰਣਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਨੀਵਰਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਬ੍ਯਾਪਾਦਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਨੀਵਰਣਾਨਿ ਅਨੁਦ੍ਧਟਾਨਿ. ਨ ਚੇਤ੍ਥ ਨੀਵਰਣਤ੍ਤਾ ਪਰਿਹਾਰੋ, ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਅਨੀਵਰਣਾਨਂਯੇਵ ਨੀਵਰਣਸਦਿਸਤਾਯ ਨੀਵਰਣਪਰਿਯਾਯਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਯਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਲਾਭਿਨੋ ਅਪਿ ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਅਕਾਰਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇਨ ਚ ਦੋਮਨਸ੍ਸੇਨ ਝਾਨਤੋ ਪਰਿਹਾਯਨਤੋ. ਲਹੁਕੇਨ ਪਨ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਰਿਹੀਨਂ ਤਾਦਿਸਾ ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨੇਵ ਪਟਿਪਾਕਤਿਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ‘‘ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਿਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਪਰਿਕਪ੍ਪਵਚਨਂ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇ ਦੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਹੀਨਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਅਨ੍ਤੋਅਪ੍ਪਨਾਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਦਿ ਪਨ ਤਦਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਪਰਿਹੀਨਮੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਪਹੀਨਮ੍ਪਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪੀਤਿ ਵਿਯ ਨ ਦੂਰੇਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਆਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਾਨਾਵਜ੍ਜਨੂਪਚਾਰੇ ਪਹੀਨਮ੍ਪਿ ਪਹਾਨਙ੍ਗਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਅਵਿਹਤਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਵਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਾਦਿਸਾਯ ਆਸੇਵਨਾਯ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਯਥਾ ਮਗ੍ਗਵੀਥਿਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਜਵਨਵਾਰਾ ਸਦਿਸਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਵ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਅਪ੍ਪਨਾਵਾਰਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਜਵਨਵਾਰਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤਾਵ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਸਮਾਹਟਾਤਿ ਸਮਾਨੀਤਾ, ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਵਿਯ ਅਨੋਲ਼ਾਰਿਕਤ੍ਤਾ ਅਵਿਭੂਤਤਾਯ ਸੁਖੁਮਾ. ਤਤੋ ਏਵ ਅਨੁਮਿਨਿਤਬ੍ਬਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ. ਦੁਟ੍ਠਸ੍ਸਾਤਿ ਦੁਟ੍ਠਪਯੋਗਸ੍ਸ, ਦੁਦ੍ਦਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ ਏਸਾ ਗਾਹਯਿਤੁਂ ਅਞ੍ਞਾਪੋਹਨਨਯੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾਯ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਇਦਮੇਵ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਪਚ੍ਚਯਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਧਿਗਮਸ੍ਸ ਉਪਾਯਭੂਤਪਚ੍ਚਯਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਹਾਨਾਦਯੋ ਹਿ ਤਸ੍ਸਾ ਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ. ਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਹਾਨਾਦਯੋਤਿ ਚ ਸੋਪਚਾਰਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦਯੋਵੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ.

ਪਹੀਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ‘‘ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ’’ਤਿ. ਏਤਾਤਿ ਸੁਖਾਦਯੋ ਵੇਦਨਾ.

ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਰਾਗਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ‘‘ਸੁਖਾਯ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ ਵਿਸਾਖ, ਵੇਦਨਾਯ ਰਾਗਾਨੁਸਯੋ ਅਨੁਸੇਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੬੫). ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਦੋਸਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ ਵਿਸਾਖ, ਵੇਦਨਾਯ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯੋ ਅਨੁਸੇਤੀ’’ਤਿ. ਸੁਖਾਦਿਘਾਤੇਨਾਤਿ ਸੁਖਾਦੀਨਂ ਪਹਾਨੇਨ. ਅਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ.

ਨ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਅਦੁਕ੍ਖਂ, ਦੁਕ੍ਖਵਿਧੁਰਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਾਭਾਵੇਨਾ’’ਤਿ. ਅਸੁਖਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਏਤੇਨਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸੁਖਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਚਨੇਨ. ‘‘ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਇਧ ਤਤਿਯਵੇਦਨਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਵਸੇਨ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਨਂ ਵਿਯ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਤਾਯ. ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਵਿਪਰੀਤਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ, ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਵਿਪਰੀਤਂ ਵਾ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ ਅਨੁਭਵਨਲਕ੍ਖਣਾ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਵਿਪਰੀਤਾਨੁਭਵਨਲਕ੍ਖਣਾ. ਤਤੋ ਏਵ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਰਸਾ. ਅਵਿਭੂਤਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾਤਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਵਿਯ ਨ ਵਿਭੂਤਾਕਾਰਾ, ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਸਾਣੇ ਮਿਗਗਤਮਗ੍ਗੋ ਵਿਯ ਤੇਹਿ ਅਨੁਮਾਤਬ੍ਬਾ ਅਵਿਭੂਤਾਕਾਰੋਪਟ੍ਠਾਨਾ. ਸੁਖਨਿਰੋਧੋ ਨਾਮ ਇਧ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰੋ, ਸੋ ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਖਨਿਰੋਧਪਦਟ੍ਠਾਨਾ.

੮੯. ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਮਪਦੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨੇਤਂ ਸਮਾਸਪਦਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਜਨਿਤਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਪਚ੍ਚਨੀਕਸਮਨੇਪਿ ਅਬ੍ਯਾਵਟਾਯ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੇ ਸਤਿ ਸਮ੍ਪਹਂਸਨਪਞ੍ਞਾ ਵਿਯ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ, ਸੁਵਿਸਦਾ ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਾ ਚ ਤਸ੍ਸਾ ਸਤਿਯਾ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ, ਸਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਕਤਾ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਨਾ’’ਤਿ. ਯਦਿ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾ ਇਧ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਕਥਂ ਸਤਿਯੇਵ ‘‘ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਕੇਵਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਏਵਮ੍ਪਿ ਕਸ੍ਮਾ ਅਯਮੇਵ ਸਤਿ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਨੁਯੋਗਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਹੇਟ੍ਠਾ ਤੀਸੁ ਝਾਨੇਸੁ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਯਪਿ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾਯ ਪਚ੍ਚਨੀਕਾਭਿਭਵਤੋ, ਸਹਾਯਪਚ੍ਚਯਵੇਕਲ੍ਲਤੋ ਚ ਅਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ, ਤਥਾ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ. ਤਦਭਾਵਤੋ ਇਧ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਰੂਪਕਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੂਰਿਯਪ੍ਪਭਾਭਿਭਵਾਤਿ ਸੂਰਿਯਪ੍ਪਭਾਯ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਅਤਿਕ੍ਖਤਾਯ ਚਨ੍ਦਲੇਖਾ ਵਿਯ ਰਤ੍ਤਿਪਿ ਸੋਮ੍ਮਸਭਾਵਾ ਸਭਾਗਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਮੇਵ ਚ ਚਨ੍ਦਲੇਖਾ ਸਮੁਜ੍ਜਲਤੀਤਿ ਸਾ ਤਸ੍ਸਾ ਸਭਾਗਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੋਮ੍ਮਭਾਵੇਨ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਕਾਰਕਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਸਭਾਗਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ ਆਹ.

‘‘ਏਕਵੀਥਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਤਤ੍ਥ ਸੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸ ਏਕਂਸੇਨ ਅਭਾਵਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਤਤੋ ਪੁਰਿਮਤਰੇਸੁ ਏਕਂਸੇਨ ਭਾਵਤੋ. ਯਥਾ ਪਨ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਦੁਤਿਯਾਦਿਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ, ਨ ਤੇਸਂ ਏਕਵੀਥਿਯਂ ਪੁਰਿਮਜਵਨੇਸੁ, ਨ ਏਵਮੇਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਤੁਕ੍ਕਜ੍ਝਾਨੇਤਿ ਚਤੁਕ੍ਕਨਯਵਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਜ੍ਝਾਨਚਤੁਕ੍ਕੇ.

ਪਞ੍ਚਕਜ੍ਝਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੦. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇ. ਚਤੁਕ੍ਕਨਯਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ ਵਿਯਾਤਿ ਚਤੁਕ੍ਕਨਯਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨਿ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ ਵਿਯ. ਤਂ ਦ੍ਵਿਧਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਚਤੁਕ੍ਕਨਯੇ ਦੁਤਿਯਂ ‘‘ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤਂ, ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਅਵਿਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਏਵਂ ਦ੍ਵਿਧਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਕਨਯੇ ਦੁਤਿਯਞ੍ਚੇਵ ਤਤਿਯਞ੍ਚ ਹੋਤਿ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੬੮) ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇਸੁ ਪਨ ਸਰੂਪਤੋ ਪਞ੍ਚਕਨਯੋ ਨ ਗਹਿਤੋ.

ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਨਯਦ੍ਵਯਵਿਭਾਗੋ ਗਹਿਤੋਤਿ? ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਨਯਦ੍ਵਯਵਸੇਨ ਝਾਨਾਨਂ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ. ਕਸ੍ਮਾ ਚ ਤਤ੍ਥ ਤਥਾ ਤਾਨਿ ਦੇਸਿਤਾਨਿ? ਪੁਗ੍ਗਲਜ੍ਝਾਸਯਤੋ, ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸਤੋ ਚ. ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਦੇਵਪਰਿਸਾਯ ਕਿਰ ਯੇਸਂ ਯਥਾਦੇਸਿਤੇ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਏਵ ਓਲ਼ਾਰਿਕਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਸਿ, ਇਤਰੇ ਸਨ੍ਤਤੋ. ਤੇਸਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਵਸੇਨ ਚ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਕਂ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤਂ ਝਾਨਂ ਦੇਸਿਤਂ. ਯੇਸਂ ਵਿਚਾਰੋ, ਯੇਸਂ ਪੀਤਿ, ਯੇਸਂ ਸੁਖਂ ਓਲ਼ਾਰਿਕਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਸਿ, ਇਤਰੇ ਸਨ੍ਤਤੋ. ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਵਸੇਨ ਤਤਿਯਾਦੀਨਿ ਝਾਨਾਨਿ ਦੇਸਿਤਾਨਿ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਪੁਗ੍ਗਲਜ੍ਝਾਸਯੋ.

ਯਸ੍ਸਾ ਪਨ ਧਮ੍ਮਧਾਤੁਯਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਭਗਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਞਾਣਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਸੁਕੁਸਲੋ ਯਂ ਯਂ ਅਙ੍ਗਂ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਯਥਾਰੁਚਿਂ ਦੇਸਨਂ ਨਿਯਾਮੇਨ੍ਤੋ ਚਤੁਕ੍ਕਨਯਵਸੇਨ, ਪਞ੍ਚਕਨਯਵਸੇਨ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਂ ਪਠਮਂ, ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਕਂ ਦੁਤਿਯਂ, ਤਿਵਙ੍ਗਿਕਂ ਤਤਿਯਂ, ਦੁਵਙ੍ਗਿਕਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ, ਦੁਵਙ੍ਗਿਕਮੇਵ ਪਞ੍ਚਮਂ ਝਾਨਂ ਦੇਸੇਸੀਤਿ ਅਯਂ ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਞ੍ਚਕਨਯੇ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਂ ਚਤੁਕ੍ਕਨਯੇ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਪਕ੍ਖਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਭਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤਿ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤਂ ਸਮਾਧਿਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੬੮). ਕਸ੍ਮਾ? ਏਕਤ੍ਤਕਾਯਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞੀਸਤ੍ਤਾਵਾਸਫਲਤਾਯ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇਨ ਸਮਾਨਫਲਤ੍ਤਾ, ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸਮਾਧਿਤੋ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਚ. ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਮੇਵ ਹਿ ‘‘ਕਾਮੇਹਿ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਚ ਵਿਵਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਤਦਭਾਵਾ ਨ ਇਧ ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹੀ’’ਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ, ਨਾਪਿ ‘‘ਵਿਵੇਕਜ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਦੇਸਨਾਸੁ ਚ ਪਞ੍ਚਕਨਯੇ ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਨਿ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਮੇਵ ਭਜਨ੍ਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਵੂਪਸਮਾ ਵਿਚਾਰਵੂਪਸਮਾ ਅਵਿਤਕ੍ਕਤ੍ਤਾ, ਅਵਿਚਾਰਤ੍ਤਾ ਚ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਦੇਸਨਾਯਪਿ ਪਞ੍ਚਕਨਯੋ ਲਬ੍ਭਤੇਵਾਤਿ ਸਿਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ. ਨਨੁ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰਿਯੇਵ ਝਾਨਾਨਿ ਵਿਭਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਪਞ੍ਚਕਨਯੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ? ਨ, ‘‘ਸਵਿਤਕ੍ਕਸਵਿਚਾਰੋ ਸਮਾਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੦੫) ਸਮਾਧਿਤ੍ਤਯਾਪਦੇਸੇਨ ਪਞ੍ਚਕਨਯਸ੍ਸ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਚਤੁਕ੍ਕਨਯਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਪਨ ਕਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਕਨਯੋ ਵਿਭਤ੍ਤੋਤਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਦੇਸਨਾਯਪਿ ਪਞ੍ਚਕਨਯੋ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾ’’ਤਿ ਹਿ ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ, ਵਿਚਾਰਸ੍ਸ, ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਞ੍ਚ ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ. ਤਥਾ ‘‘ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ, ਅਵਿਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਨਾ, ਸਹ ਚ ਵਿਚਾਰੇਨ ਵਿਤਕ੍ਕਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ, ਸਹ, ਵਿਨਾ ਚ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਵਿਚਾਰਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਅਵਿਚਾਰਨ੍ਤਿ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ, ਅਵਿਚਾਰਂ, ਅਵਿਤਕ੍ਕਞ੍ਚ ਅਵਿਚਾਰਞ੍ਚਾਤਿ ਵਾ ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਸਕ੍ਕਾ ਸਙ੍ਗਹੇਤੁਂ.

ਦੁਤਿਯਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਤਕ੍ਕਰਹਿਤੇ, ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਦ੍ਵਯਰਹਿਤੇ ਚ ਞਾਯਾਗਤਾ ਦੇਸਨਾ ਦੁਤਿਯਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ, ਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤਰਹਿਤੇਪਿ ਦ੍ਵਯਪ੍ਪਹਾਨਾਧਿਗਤਸਮਾਨਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਕਨਯਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਦੁਤਿਯੇ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋਪਿ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਸਹਾਯਭੂਤਵਿਚਾਰਾਵੂਪਸਮੇਨ ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਦ੍ਵਯਰਹਿਤੇ ਵਿਯ ਵਿਚਾਰਵੂਪਸਮੇਨੇਵ ਤਦੁਪਸਮਂ, ਸੇਸਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮਾਨਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨ ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾਵਂ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਅਵਿਚਾਰਂ ਸਮਾਧਿਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਤਤਿਯਂ ਚਤੁਕ੍ਕਨਯੇ ਦੁਤਿਯੇਨ ਨਿਬ੍ਬਿਸੇਸਂ ਵਿਭਤ੍ਤਂ. ਦੁਵਿਧਸ੍ਸਾਪਿ ਸਹਾਯਵਿਰਹੇਨ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਚ ਵਿਤਕ੍ਕਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਅਵਿਤਕ੍ਕਤ੍ਤਂ, ਸਮਾਧਿਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸਮਾਨਨ੍ਤਿ ਸਮਾਨਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾਪਿ ਦੁਤਿਯਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹਿ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਦ੍ਵਯਰਹਿਤਂ ਵਿਯ ‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤਿ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤਂ ਸਮਾਧਿਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੬੮) ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਮਾਧਿਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਨ੍ਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤਂ. ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇ ਵਾ ਸਹਚਾਰੀਸੁ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰੇਸੁ ਏਕਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਰਟ੍ਠਮੇਵ ਦੋਸਤੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਸਹਾਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਕਨਯੇ ਤਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤਿਯਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਪਠਮਤੋ ਅਨਨ੍ਤਰਭਾਵੇਨ ਪਨਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਭਾਵੋ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਵਂ ਸਰੂਪਤੋ ਪਞ੍ਚਕਨਯੋ ਨ ਵਿਭਤ੍ਤੋਤਿ? ਵਿਨੇਯ੍ਯਜ੍ਝਾਸਯਤੋ. ਯਥਾਨੁਲੋਮਦੇਸਨਾ ਹਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਦੇਸਨਾਤਿ.

ਪਥਵੀਕਸਿਣਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਇਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਣ੍ਣਨਾ.

੫. ਸੇਸਕਸਿਣਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

ਆਪੋਕਸਿਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੧. ਯਥਾਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਤਿਦੇਸੋਪਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਤ੍ਥਾਰਕਥਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਆਪੋਕਸਿਣਨ੍ਤਿ ਆਪੋਕਸਿਣਜ੍ਝਾਨਂ, ਆਪੋਕਸਿਣਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ. ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਥਵੀਕਸਿਣਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਤ੍ਤਕਮ੍ਪੀਤਿ ‘‘ਕਤੇ ਵਾ ਅਕਤੇ ਵਾਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਅਵਤ੍ਵਾ. ਸਾਮੁਦ੍ਦਿਕੇਨ ਲੋਣੁਦਕੇਨ ਭਰਿਤੋ ਜਲਾਸਯੋ ਲੋਣੀ. ਨੀਲਾਦਿਵਣ੍ਣਸਙ੍ਕਰਪਰਿਹਰਣਤ੍ਥਂ ‘‘ਸੁਦ੍ਧਵਤ੍ਥੇਨ ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਭੂਮਿਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਂ. ਤਥਾਰੂਪਨ੍ਤਿ ਯਾਦਿਸਂ ਆਕਾਸਜਂ ਉਦਕਂ, ਤਾਦਿਸਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਂ ਅਨਾਵਿਲ’’ਨ੍ਤਿ, ਯਂ ਪਨ ਉਦਕਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ‘‘ਨ ਵਣ੍ਣੋ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਪਥਵੀਕਸਿਣਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਲਕ੍ਖਣਂ ਪਨ ਇਧ ਪਗ੍ਘਰਣਲਕ੍ਖਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ਪਥਵੀਕਸਿਣਭਾਵਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ. ਤਰਙ੍ਗੁਟ੍ਠਾਨਾਦਿ, ਫੇਣਮਿਸ੍ਸਤਾਦਿ ਚ ਇਧ ਕਸਿਣਦੋਸੋ. ਸੋਤਿ ਯੋਗਾਵਚਰੋ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ.

ਤੇਜੋਕਸਿਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੨. ਸਿਨਿਦ੍ਧਾਨਿ ਸਿਨੇਹਵਨ੍ਤਾਨਿ. ਸਾਰਦਾਰੂਨਿ ਨ ਫੇਗ੍ਗੁਦਾਰੂਨਿ. ਜਾਲਾਯ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਤ੍ਥਂ ਸਿਨਿਦ੍ਧਸਾਰਦਾਰੁਗ੍ਗਹਣਂ. ਘਟਿਕਂ ਘਟਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਖਨ੍ਧਸੋ ਕਰਿਤ੍ਵਾ. ਆਲਿਮ੍ਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਜਾਲੇਤ੍ਵਾ. ਘਨਜਾਲਾਯਾਤਿ ਅਵਿਰਲ਼ਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਅਗ੍ਗਿਜਾਲਾਯਂ.

ਪਤਨਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ਪਤਮਾਨਸਦਿਸਂ. ਅਕਤੇ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਯਥਾ ਕਸਿਣਮਣ੍ਡਲਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਏਵਂ ਅਨਭਿਸਙ੍ਖਤੇ ਕੇਵਲੇ ਤੇਜਸ੍ਮਿਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ.

ਵਾਯੋਕਸਿਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੩. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋ, ਯਸ੍ਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਸ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਉਚ੍ਛਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਛੁਖੇਤ੍ਤੇ ਯਥਾਠਿਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗਂ. ਏਰਿਤਨ੍ਤਿ ਵਾਤੇਨ ਚਲਿਤਂ. ਸਮੇਰਿਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਚਲਿਤਂ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਵਾਯੋਕਸਿਣਂ…ਪੇ… ਉਪਲਕ੍ਖੇਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ, ਤਸ੍ਮਾ. ਸਮਸੀਸਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਉਪਰਿ ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸਮਸੀਸਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ. ਵੇਲ਼ੁਂ ਵਾ ਰੁਕ੍ਖਂ ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਸਮਸੀਸਂ ਠਿਤਂ ਘਨਪਤ੍ਤਵੇਲ਼ੁਂ ਵਾ ਘਨਪਤ੍ਤਰੁਕ੍ਖਂ ਵਾ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਕਙ੍ਗੁਲਾਦਿਪ੍ਪਮਾਣੇਸੁ ਕੇਸੇਸੁ ਰਸ੍ਸਭਾਵਤੋ, ਦੀਘਤਰੇਸੁ ਓਲਮ੍ਬਨਤੋ, ਵਿਰਲ਼ੇਸੁ ਅਨੁਪ੍ਪਵੇਸਤੋ ਵਾਤਪ੍ਪਹਾਰੋ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਪ੍ਪਮਾਣਗ੍ਗਹਣਂ, ਘਨਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ ਕਤਂ. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਪਹਰਤੀਤਿ ਸਤਿਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਉਚ੍ਛਗ੍ਗਾਦੀਨਂ ਪਚਲਨਾਕਾਰਗ੍ਗਹਣਮੁਖੇਨ ਤੇਸਂ ਪਹਾਰਕੇ ਵਾਤਸਙ੍ਘਾਤੇ ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਤਿਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯਪਦੇਸਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੇ ਵਾਯੁਪਿਣ੍ਡੇ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਾਕਾਰਗ੍ਗਹਣਮੁਖੇਨ ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ. ‘‘ਉਸੁਮਵਟ੍ਟਿਸਦਿਸ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਪੁਰਿਮਕਸਿਣਸ੍ਸ ਵਿਯ ਇਮਸ੍ਸਾਪਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਂਵਿਗ੍ਗਹਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਨਿਚ੍ਚਲ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਚ੍ਚਲਭਾਵੋਯੇਵ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਤੋ ਇਮਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸੋਤਿ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਉਸੁਮਵਟ੍ਟਿਸਦਿਸਤਾਵ ਵਿਭਾਵਿਤਾ ਹੋਤਿ.

ਨੀਲਕਸਿਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੪. ਅਞ੍ਜਨਰਾਜਿਵਟ੍ਟਾਦਿ ਵਣ੍ਣਧਾਤੁਯਾ ਵਾ. ਤਥਾਰੂਪਂ ਮਾਲਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਅਵਿਰਲ਼ਵਿਕਸਿਤਨੀਲਵਣ੍ਣਪੁਪ੍ਫਸਞ੍ਛਨ੍ਨਂ ਪੁਪ੍ਫਗਚ੍ਛਂ. ਇਤਰੇਨਾਤਿ ਅਕਤਾਧਿਕਾਰੇਨ. ਗਿਰਿਕਣ੍ਣਿਕਗ੍ਗਹਨੇਨ ਨੀਲਂ ਗਿਰਿਕਣ੍ਣਿਕਮਾਹ. ਕਰਣ੍ਡਪਟਲਂ ਸਮੁਗ੍ਗਪਿਧਾਨਂ. ਪਤ੍ਤੇਹਿਯੇਵਾਤਿ ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਾਦੀਨਂ ਕੇਸਰਵਣ੍ਟਾਨਿ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਕੇਵਲੇਹਿ ਪਤ੍ਤੇਹਿਯੇਵ. ਪੂਰੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਨੀਲਵਣ੍ਣਂ ਵਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਣ੍ਡਿਕਂ ਵਿਯ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਨੀਲਮਣ੍ਡਲਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਥਾ ਚਙ੍ਕੋਟਕਂ ਵਾ ਕਰਣ੍ਡਪਟਲਂ ਵਾ ਪੂਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਂ ਵਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸ੍ਸ ਚਙ੍ਕੋਟਕਸ੍ਸ, ਕਰਣ੍ਡਪਟਲਸ੍ਸ ਵਾ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਂ ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਮਣਿਤਾਲਵਣ੍ਟਂ ਇਨ੍ਦਨੀਲਮਣਿਮਯਂ ਤਾਲਵਣ੍ਟਂ.

ਪੀਤਕਸਿਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੫. ਪੀਤਕਸਿਣੇ ਮਾਲਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਇਕ੍ਕਟਾਦਿਮਾਲਾਗਚ੍ਛਂ. ਹਰਿਤਾਲਂ, ਮਨੋਸਿਲਾ ਵਾ ਧਾਤੁ. ਪਤ੍ਤਙ੍ਗਪੁਪ੍ਫੇਹੀਤਿ ਪਤ੍ਤਙ੍ਗਨਾਮਿਕਾ ਪੀਤਵਣ੍ਣਪੁਪ੍ਫਾ ਏਕਾ ਗਚ੍ਛਜਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪੁਪ੍ਫੇਹਿ. ਆਸਨਪੂਜਨ੍ਤਿ ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣੇ ਕਤਂ ਆਸਨਪੂਜਂ. ਕਣਿਕਾਰਪੁਪ੍ਫਾਦਿਨਾਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਆਕੁਲਿਕਿਙ੍ਕਿਰਾਤਪੁਪ੍ਫਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਲੋਹਿਤਕਸਿਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੬. ਲੋਹਿਤਮਣਿ ਲੋਹਿਤਙ੍ਗਮਣਿਆਦਿ. ਲੋਹਿਤਧਾਤੁ ਗੇਰੁਕਜਾਤਿਹਿਙ੍ਗੁਲਿਕਾਦਿ.

ਓਦਾਤਕਸਿਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੭. ਓਦਾਤਕਸਿਣੇ ਮਾਲਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਨਨ੍ਦਿਯਾਵਤ੍ਤਾਦਿਮਾਲਾਗਚ੍ਛਂ. ਧਾਤੁ ਕਕ੍ਕਟਿਮੁਤ੍ਤਸੇਤਿਕਾਦਿ.

ਆਲੋਕਕਸਿਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੮. ਤਥਾ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਯਥਾ ਸੂਰਿਯਾਲੋਕਾਦਿਵਸੇਨ ਓਭਾਸਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਓਭਾਸਮਣ੍ਡਲਸ੍ਸ ਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਤਾਯ ਤਥਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਨਂ ਕਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇਨ. ਘਟਮੁਖੇਨ ਨਿਗ੍ਗਚ੍ਛਨਕਓਭਾਸਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਤੋ ‘‘ਘਟਮੁਖਂ ਪਿਦਹਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭਿਤ੍ਤਿਮੁਖਨ੍ਤਿ ਭਿਤ੍ਤਿਅਭਿਮੁਖਂ. ਉਟ੍ਠਿਤਮਣ੍ਡਲਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ਭਿਤ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਉਟ੍ਠਿਤਪਾਕਤਿਕਆਲੋਕਮਣ੍ਡਲਸਦਿਸਂ. ਘਨਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਂ ਆਲੋਕਪੁਞ੍ਜਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ਭਗਵਤੋ ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾ ਵਿਯ ਬਹਲੋ, ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ ਚ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੁਞ੍ਜਭੂਤੋ ਆਲੋਕੋ ਅਤ੍ਥਿ ਚੇ, ਤਂਸਦਿਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਕਾਸਕਸਿਣਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੯. ਛਿਦ੍ਦਸਦਿਸਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਯੇਹਿ ਭਿਤ੍ਤਿਪਰਿਯਨ੍ਤਾਦੀਹਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ, ਤਂ ਛਿਦ੍ਦਂ, ਤਂਸਦਿਸਂ, ਤੇਨਵਾਕਾਰੇਨ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਵਡ੍ਢਿਯਮਾਨਮ੍ਪਿ ਨ ਵਡ੍ਢਤੀ’’ਤਿ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਵਡ੍ਢਨੀਯਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਹਿ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਡ੍ਢਿਯਮਾਨਂ ਨ ਵਡ੍ਢਤਿਯੇਵ. ਸਤਿਪਿ ਚ ਵਡ੍ਢੇਤੁਕਾਮਤਾਯਂ ਵਡ੍ਢਨਾ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਭਾਵਨਾਯ ਪਰਿਦੁਬ੍ਬਲਤ੍ਤਾ. ਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਹਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਵਡ੍ਢਨਾ. ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਭਾਵਨਾ ਥਿਰਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਵਡ੍ਢਿਯਮਾਨਂ ਵਡ੍ਢਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਪਥਵੀਕਸਿਣਾਦੀਨਿ ਰੂਪਝਾਨਾਰਮ੍ਮਣਾਨਿ ਅਟ੍ਠੇਵ ਕਸਿਣਾਨਿ ਸਰੂਪਤੋ ਆਗਤਾਨਿ, ਓਦਾਤਕਸਿਣੇ ਪਨ ਆਲੋਕਕਸਿਣਂ, ਆਕਾਸਕਸਿਣੇ ਚ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਕਾਸਕਸਿਣਂ ਅਨ੍ਤੋਗਧਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਸਨਾ ਕਤਾ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ ‘‘ਇਤਿ ਕਸਿਣਾਨਿ ਦਸਬਲੋ, ਦਸ ਯਾਨਿ ਅਵੋਚਾ’’ਤਿ. ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾਪਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਸਿਣੇ ਪਟਿਨਿਯਤਮੇਵ ਅਤ੍ਥਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਸਾਧਾਰਣਤੋ, ਸਾਧਾਰਣਤੋ ਚ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਕਿਣ੍ਣਕਂ ਵਿਸਟਂ ਅਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਾ ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾਪਿ ਵਿਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾ.

ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੦. ਆਦਿਭਾਵੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਪਥਵੀਪਕ੍ਖਿਯਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਨਿਮ੍ਮਾਨਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਠਾਨਨਿਸਜ੍ਜਾਦਿਕਪ੍ਪਨਂ ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਆਕਾਸੇ ਵਾ ਉਦਕੇ ਵਾ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਪਰਿਤ੍ਤਅਪ੍ਪਮਾਣਨਯੇਨਾਤਿ ਨੀਲਾਦਿਵਣ੍ਣਂ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਤ੍ਤਅਪ੍ਪਮਾਣਨਯੇਨੇਵ. ਏਵਮਾਦੀਨੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਰੀਰਤੋ ਉਦਕਧਾਰਾਨਿਮ੍ਮਾਨਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

ਯਦੇਵ ਸੋ ਇਚ੍ਛਤਿ ਤਸ੍ਸ ਡਹਨਸਮਤ੍ਥਤਾਤਿ ਬਹੂਸੁ ਕਪ੍ਪਾਸਪਿਚੁਸਾਰਦਾਰੁਆਦੀਸੁ ਏਕਜ੍ਝਂ ਰਾਸਿਭੂਤੇਸੁ ਠਿਤੇਸੁ ਯਂ ਯਦੇਵ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸੇਵ ਡਹਨਸਮਤ੍ਥਤਾ. ਇਧ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਨ੍ਧਕਾਰਵਿਧਮਨਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

ਵਾਯੁਗਤਿਯਾ ਗਮਨਂ ਵਾਯੁਗਤਿਗਮਨਂ, ਅਤਿਸੀਘਗਮਨਂ. ਇਧ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਯਦਿਚ੍ਛਿਤਦੇਸਨ੍ਤਰਂ ਪਾਪੁਣਨਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

ਸੁਵਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨਾ ਸੁਵਣ੍ਣਭਾਵਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਪਿਲਿਨ੍ਦਵਚ੍ਛੋ (ਪਾਰਾ. ੬੧੯-੬੨੦) ਤਿਣਣ੍ਡੁਪਗਪਾਸਾਦਾਦੀਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਨਯੇਨ.

ਵਣ੍ਣਕਸਿਣੇਸੁ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਨੀਲੋਭਾਸਨਿਮ੍ਮਾਨਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਪਥਵੀਪਬ੍ਬਤਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮੁਦ੍ਦਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਸਬ੍ਬਾਨੇਵ ਦਸਪਿ ਕਸਿਣਾਨਿ. ਇਮਂ ਪਭੇਦਂ ਲਭਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਂ ਵਡ੍ਢਨਾਦਿਵਿਸੇਸਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ. ਏਕੋਤਿ ਏਕਚ੍ਚੋ. ਸਞ੍ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਭਾਵਨਾਪਞ੍ਞਾਯ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਆਪੋਕਸਿਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਪਾਲ਼ਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

ਉਪਰਿਗਗਨਤਲਾਭਿਮੁਖਂ ‘‘ਪਥਵੀਕਸਿਣਮੇਕੋ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਪਦਾਨਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਵਡ੍ਢਨਵਸੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕਚ੍ਚੋ ਹਿ ਉਦ੍ਧਮੇਵ ਕਸਿਣਂ ਵਡ੍ਢੇਤੀ’’ਤਿ. ਹੇਟ੍ਠਾਭੂਮਿਤਲਾਭਿਮੁਖਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਡ੍ਢਨਕਾਲੇ ਪਯੋਜਨਂ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤਾਨਂ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਦਾਨਿ ‘‘ਤੇਨ ਤੇਨ ਵਾ ਕਾਰਣੇਨ ਏਵਂ ਪਸਾਰੇਤੀ’’ਤਿ ਆਹ, ਕਸਿਣਂ ਵਡ੍ਢੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾ ਕਿਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਲੋਕਮਿਵ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨਕਾਮੋ’’ਤਿ. ਉਦ੍ਧਞ੍ਚੇ ਰੂਪਂ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮੋ ਉਦ੍ਧਂ ਆਲੋਕਂ ਪਸਾਰੇਤਿ, ਅਧੋ ਚੇ ਰੂਪਂ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮੋ ਅਧੋ ਆਲੋਕਂ ਪਸਾਰੇਤਿ, ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਚੇ ਰੂਪਂ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮੋ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਆਲੋਕਂ ਪਸਾਰੇਤਿ, ਏਵਮਯਂ ਕਸਿਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਏਕਸ੍ਸਾਤਿ ਪਥਵੀਕਸਿਣਾਦੀਸੁ ਏਕੇਕਸ੍ਸ. ਅਞ੍ਞਭਾਵਾਨੁਪਗਮਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਕਸਿਣਭਾਵਾਨੁਪਗਮਨਦੀਪਨਤ੍ਥਂ, ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਪਥਵੀਆਦਿ. ਨ ਹਿ ਉਦਕੇਨ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸਸਮ੍ਭਾਰਪਥਵੀ ਅਤ੍ਥਿ. ਅਞ੍ਞੋ ਕਸਿਣਸਮ੍ਭੇਦੋਤਿ ਆਪੋਕਸਿਣਾਦਿਨਾ ਸਙ੍ਕਰੋ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਆਪੋਕਸਿਣਾਦੀਸੁ ਸੇਸਕਸਿਣੇਸੁ. ਏਕਦੇਸੇ ਅਟ੍ਠਤ੍ਵਾ ਅਨਵਸੇਸੇਨ ਫਰਣਪ੍ਪਮਾਣਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਹਣਤੋ ਫਰਣਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ. ਤੇਨੇਵ ਹਿ ਨੇਸਂ ਕਸਿਣਸਮਞ੍ਞਾ. ਤਥਾ ਚਾਹ ‘‘ਤਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਚੇਤਸਾ ਫਰਨ੍ਤੋਤਿ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤੇਨ ਆਲਮ੍ਬਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਕਸਿਣਂ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਵਾ ਵਿਪੁਲਂ ਵਾ ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਸਕਲਮੇਵ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ, ਨ ਏਕਦੇਸਨ੍ਤਿ.

੧੦੧. ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਕਮ੍ਮਸਮਙ੍ਗਿਨੋਤਿ ਪਞ੍ਚਸੁ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਕਮ੍ਮੇਸੁ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ. ਨਿਯਤਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾਤਿ ਅਹੇਤੁਕਦਿਟ੍ਠਿ ਅਕਿਰਿਯਦਿਟ੍ਠਿ ਨਤ੍ਥਿਕਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਤੀਸੁ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਯਾਯ ਕਾਯਚਿ ਨਿਯਤਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ. ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਪਣ੍ਡਕਾਤਿ ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਾ, ਪਣ੍ਡਕਾ ਚ. ਕਾਮਞ੍ਚੇਤੇ ਅਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਤ੍ਤਾ ਵਿਪਾਕਾਵਰਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਤਿਬ੍ਬਕਿਲੇਸਤ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸਾਵਰਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਅਹੇਤੁਕਦ੍ਵਿਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾਤਿ ਅਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾ, ਦ੍ਵਿਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾ ਚ. ਦੁਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪਟਿਵੇਧੋ, ਝਾਨਪਟਿਲਾਭੋ ਚ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਪਿ ਵਿਪਾਕਾਵਰਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਏਵ.

ਅਪਚ੍ਚਨੀਕਪਟਿਪਦਾਯਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਪਦਾਯਂ ਸਚ੍ਚਾਨੁਲੋਮਿਕਾਯਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯਂ. ਅਚ੍ਛਨ੍ਦਿਕਾਤਿ ‘‘ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਯਤਾਛਨ੍ਦਰਹਿਤਾ’’ਤਿ ਸਮ੍ਮੋਹਵਿਨੋਦਨਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਧਿਗਮਤ੍ਥਮੇਵ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਯਤਾਛਨ੍ਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਕਾਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਮਾਰਾਦਯੋ ਵਿਯ ਅਚ੍ਛਨ੍ਦਿਕਟ੍ਠਾਨਂ ਪਵਿਟ੍ਠਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਛਨ੍ਦਰਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞਾਤਿ ਭਵਙ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਹੀਨਾ. ‘‘ਭਵਙ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਯਪਿ ਯਸ੍ਸ ਭਵਙ੍ਗਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਪਾਦਕਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਸੋਪਿ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋਯੇਵਾ’’ਤਿ ਸਮ੍ਮੋਹਵਿਨੋਦਨਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਹਿ ਭਵਙ੍ਗੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਤਂਸਨ੍ਤਤਿਯਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ, ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਪਾਦਕਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ.

ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਅਨਵਜ੍ਜਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਸੁਖਵਿਪਾਕਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਾ. ਓਕ੍ਕਮਿਤੁਨ੍ਤਿ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁਂ. ਕਸਿਣੇਯੇਵਾਤਿ ਕਸਿਣਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ. ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਾਵਰਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਦੀਨਂ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਏਤੇ ਵਿਪਾਕਨ੍ਤਰਾਯਾਦਯੋ ਏਵਂ ਅਤ੍ਥਜਾਨਿਕਰਾ, ਅਨਤ੍ਥਹੇਤੁਭੂਤਾ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ. ਤਿਣ੍ਣਮੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਰਾਯਾਨਂ ਗਹਣਂ ਇਤਰਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਟਿਕਾਰਤ੍ਤਾ, ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਰਾਯਪਕ੍ਖਿਕਤ੍ਤਾ ਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੂਪਨਿਸ੍ਸਯਾਦੀਹੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਤਜ੍ਜਂ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਫਲਸਦ੍ਧਂ, ਰਤਨਤ੍ਤਯਸਦ੍ਧਞ੍ਚ. ਛਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗੇ ਤਿਬ੍ਬਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਯਤਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਸਲਚ੍ਛਨ੍ਦਂ. ਪਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਪਾਰਿਹਾਰਿਯਪਞ੍ਞਂ. ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾਤਿ ਯਥਾ ਭਾਵਨਾ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਤਥਾ ਪਰਿਬ੍ਰੂਹੇਤ੍ਵਾ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਤੋ ਨ ਵਿਭਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਤ੍ਤਾ ਚ ਨ ਵਿਭਤ੍ਤਂ.

ਸੇਸਕਸਿਣਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਇਤਿ ਪਞ੍ਚਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਣ੍ਣਨਾ.

੬. ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਦਿਪਦਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੨. ‘‘ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਸੁਭੇਸੂ’’ਤਿ ਇਦਂ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਦੀਨਂ ਸਭਾਵਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਭੂਤਕਥਨਮਤ੍ਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਨ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਅਸੁਭਸ੍ਸ ਅਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਨ ਕੇਵਲਂ ਮਤਸਰੀਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੧੨੨). ਉਦ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਪਰਿਯਾਦਾਨਾਤਿ ਜੀਵਿਤਕ੍ਖਯਤੋ ਉਪਰਿ ਮਰਣਤੋ ਪਰਂ. ਸਮੁਗ੍ਗਤੇਨਾਤਿ ਉਟ੍ਠਿਤੇਨ. ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਤ੍ਤਾਤਿ ਉਦ੍ਧਂ ਉਦ੍ਧਂ ਧੁਮਾਤਤ੍ਤਾ ਸੂਨਤ੍ਤਾ. ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਮੇਵ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਨ੍ਤਿ ਕ-ਕਾਰੇਨ ਪਦਵਡ੍ਢਨਮਾਹ ਅਨਤ੍ਥਨ੍ਤਰਤੋ ਯਥਾ ‘‘ਪੀਤਕਂ ਲੋਹਿਤਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਤ੍ਤਾਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨੀਯਤ੍ਤਾ. ਕੁਚ੍ਛਿਤਂ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਂ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਨ੍ਤਿ ਕੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥੇ ਵਾ ਅਯਂ ਕ-ਕਾਰੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਯਥਾ ‘‘ਪਾਪਕੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੮੫; ਪਰਿ. ੩੨੫; ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੪੯; ਅ. ਨਿ. ੫.੨੧੩). ਤਥਾਰੂਪਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਭਸ੍ਤਾ ਵਿਯ ਵਾਯੁਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਯਥਾਰੂਪਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਥਾਰੂਪਸ੍ਸ.

ਸੇਤਰਤ੍ਤੇਹਿ ਪਰਿਭਿਨ੍ਨਂ ਵਿਮਿਸ੍ਸਿਤਂ ਨੀਲਂ ਵਿਨੀਲਂ, ਪੁਰਿਮਵਣ੍ਣਵਿਪਰਿਣਾਮਭੂਤਂ ਵਾ ਨੀਲਂ ਵਿਨੀਲਂ.

ਪਰਿਭਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਕਾਕਕਙ੍ਕਾਦੀਹਿ. ਵਿਸ੍ਸਨ੍ਦਮਾਨਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਿਸ੍ਸਵਨ੍ਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਤਹਂ ਤਹਂ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਪਧਾਰਿਤਨ੍ਤਿ ਵਿਵਟਂ ਉਗ੍ਘਾਟਿਤਂ. ਖਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਛਡ੍ਡਿਤਂ, ਸੋਣਸਿਙ੍ਗਾਲਾਦੀਹਿ ਵਿਸੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਖਾਦਨੇਨ ਸਰੀਰਸਙ੍ਘਾਤਤੋ ਲੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਤਹਂ ਤਹਂ ਛਡ੍ਡਿਤਂ. ਵਿਵਿਧਂ ਖਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ.

ਪੁਰਿਮਨਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਵਿਵਿਧਂ ਖਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ. ਸਤ੍ਥੇਨ ਹਨਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵੇਰੀਹਿ ਖਗ੍ਗਕਰਵਾਲਾਦਿਨਾ ਸਤ੍ਥੇਨ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਨ ਹਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ.

ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੇਹਿ ਕਿਮੀਹਿ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤਕਿਮਿਕੁਲਂ ਪੁਲ਼ਵਕਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਿਮਿਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.

ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਦੀਨਿ ਆਮਕਸੁਸਾਨਾਦੀਸੁ ਛਡ੍ਡਿਤਾਸੁਭਾਨਿ. ਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਾਨਿਪਿ ਆਰਬ੍ਭ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਉਗ੍ਗਹਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ. ਏਤਾਨੇਵ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਦੀਨੇਵ ਨਾਮਾਨਿ.

ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੩. ਭਾਵੇਤੁਕਾਮੇਨਾਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਕਾਮੇਨ. ਤੇਨਾਤਿ ਆਚਰਿਯੇਨ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋਗਿਨੋ. ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਤ੍ਥਾਯ, ਅਸੁਭੇ ਵਾ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ. ਗਮਨਵਿਧਾਨਨ੍ਤਿ ਗਮਨਵਿਧਿ. ਯੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਸੋ ਵਿਧਿ. ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਥਵੀਕਸਿਣੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਵਿਧਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਅਪ੍ਪਨਾਵਿਧਾਨਪਰਿਯੋਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੦੪. ਤਾਵਦੇਵਾਤਿ ਸੁਤਕ੍ਖਣੇਯੇਵ. ਅਤਿਤ੍ਥੇਨ ਪੁਣ੍ਣਨਦੀਆਦਿਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨ੍ਤੇਨ ਵਿਯ ਅਨੁਪਵਿਸਨ੍ਤੇਨ ਵਿਯ. ਕੇਦਾਰਕੋਟਿਯਾਤਿ ਕੇਦਾਰਮਰਿਯਾਦਾਯ. ਵਿਸਭਾਗਰੂਪਨ੍ਤਿ ਖੇਤ੍ਤਰਕ੍ਖਿਕਾਦਿਵਿਸਭਾਗਵਤ੍ਥੁਰੂਪਂ. ਸਰੀਰਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਕਲ਼ੇਵਰਂ. ਅਧੁਨਾਮਤਨ੍ਤਿ ਅਚਿਰਮਤਂ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਭਾਵਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਂ. ਤਕ੍ਕਯਤੀਤਿ ਸਮ੍ਭਾਵੇਤਿ ਭਾਰਿਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ.

੧੦੫. ਰੂਪਸਦ੍ਦਾਦੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਰੂਪੇਹਿ, ਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਾਦੀਨਂ ਸਦ੍ਦਾਦੀਹਿ, ਅਮਨੁਸ੍ਸਾਨਮ੍ਪਿ ਵਾ ਰੂਪਸਦ੍ਦਾਦੀਹਿ. ਤਥਾ ਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਯਥਾਰਹਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਨਿਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣਾਭਿਭੂਤਸ੍ਸਾਤਿ ਭੇਰਵਾਦਿਭਾਵੇਨ ਅਨਿਟ੍ਠੇਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇਹਿ ਅਭਿਭੂਤਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਟਸ੍ਸ. ਨ ਪਟਿਸਣ੍ਠਾਤੀਤਿ ਵਿਦਾਹਵਸੇਨ ਆਸਯੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਉਚ੍ਛਡ੍ਡੇਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਞ੍ਞੋਤਿ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਵਾ ਅਞ੍ਞਥਾ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ਆਬਾਧੋ ਹੋਤਿ. ਸੋਤਿ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰੋ, ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਭਿਕ੍ਖੁ ਵਾ. ਯਸ੍ਸਾਨੇਨ ਆਰੋਚਿਤਂ, ਸੋ. ਕਤਕਮ੍ਮਾਤਿ ਕਤਥੇਯ੍ਯਕਮ੍ਮਾ. ਅਕਤਕਮ੍ਮਾਤਿ ਥੇਯ੍ਯਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਕਾਮਾ. ਕਤਕਮ੍ਮਾ ਪਨ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਤਿ ਕਤਕਮ੍ਮਾ ਚੋਰਾ. ਸਹ ਓਡ੍ਢੇਨਾਤਿ ਸਹੋਡ੍ਢਂ, ਥੇਨੇਤ੍ਵਾ ਗਹਿਯਮਾਨਭਣ੍ਡੇਨ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਜਮਾਨੋਤਿ ਯਞ੍ਞਂ ਯਜਨ੍ਤੋ ਯਞ੍ਞਸਾਮਿਕੋ. ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਜਰਾਮਰਣਤੋ ਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ.

ਏਵਂ ਗਮਨਵਿਧਾਨਂ ਏਕਦੇਸੇਨ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਆਗਤਨਯੇਨ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਧਿਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਤਿ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਹੇਤੁ. ਏਕੋਤਿ ਅਯਂ ਏਕ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਸਹਾਯਤ੍ਥੋ, ਨ ਅਞ੍ਞਾਦਿਅਤ੍ਥੋਤਿ ‘‘ਅਦੁਤਿਯੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਵਣ੍ਣਾਦਿਤੋ ਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਏਕਂਸਤੋ ਸਮੁਦਿਤਮੇਵ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਭਾਵਤੋ, ਨ ਤਥਾ ਸਨ੍ਧਿਆਦਿਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਵਣ੍ਣਤੋਪੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਛਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥੋ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਗਹਿਤੋ. ਪੁਨ ਏਕੋ ਅਦੁਤਿਯੋਤਿਆਦਿ ਗਹਿਤਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਯੋਗਿਨੋ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਗਮਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਬ੍ਭਾਗਿਯਞ੍ਞੇਵਾਤਿ ਤਪ੍ਪਕ੍ਖਿਯਂਯੇਵ ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਮਨਸਿਕਾਰਸਹਿਤਮੇਵ. ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੀਤਿ ਨਿਸਜ੍ਜਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਯਂ ਪਨ ‘‘ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਦਿਸਾਭਿਮੁਖੇ ਭੂਮਿਪ੍ਪਦੇਸੇ’’ਤਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੧੧੩) ਵਕ੍ਖਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਇਮਮੇਵਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਕੇਵਲੇਨ ਦਿਸਾਭਿਮੁਖਭਾਵੇਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਇਜ੍ਝਤਿ.

ਸਮਨ੍ਤਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪਲਕ੍ਖਣਾਤਿ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਾ ਪਾਸਾਣਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਾ. ਅਸਮ੍ਮੋਹਤ੍ਥਾਤਿ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਉਪਟ੍ਠਿਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਸਮ੍ਮੋਹਵਿਗਮਤ੍ਥਾ. ਏਕਾਦਸਵਿਧੇਨਾਤਿ ਵਣ੍ਣਾਦਿਵਸੇਨ ਏਕਾਦਸਵਿਧੇਨ. ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਨਤ੍ਥੋਤਿ ਅਸੁਭਾਰਮ੍ਮਣੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਨੇਤ੍ਵਾ ਨਿਬਨ੍ਧਨਤ੍ਥੋ. ਵੀਥਿਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦਨਤ੍ਥਾਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵੀਥਿਯਾ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਟਿਪਾਦਨਤ੍ਥਾ. ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਵਤ੍ਥੁ ਅਧਿਗਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

੧੦੬. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪਦਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮੁਪਾਯੋ, ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ‘‘ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਏਕੋ ਅਦੁਤਿਯੋ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ. ਚਿਤ੍ਤਸਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਸਰੀਰਸਭਾਵਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣੇਨ, ਸਂਵੇਗਜਨਨੇਨ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥਂ ਸਞ੍ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ. ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸਞ੍ਞਤਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ, ਕਿਲੇਸਵਸੇਨ ਅਸਂਯਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਂਯਮਨਤ੍ਥਂ ਦਮਨਤ੍ਥਂ, ਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸੀਸੇਨਾਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਨ ਸੀਸਭੂਤੇਨ, ਤਂ ਉਤ੍ਤਮਙ੍ਗਂ ਪਧਾਨਂ ਕਾਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਮੂਲਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਪਕਤਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਪਰਿਹਰਿਯਮਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਆਦਿਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ. ‘‘ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸੀਸੇਨ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਤਂ ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਂ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੇਨੇਵਾ’’ਤਿ. ਸੂਪਟ੍ਠਿਤਭਾਵਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨਾਤਿ ਮੂਲਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਟ੍ਠਿਤਭਾਵਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ. ਏਵਂ ਹਿ ਸਤਿ ਅਸਮ੍ਮੁਟ੍ਠਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪੁਥੁਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣੇ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਮਾਨਸਂ ਅਬਹਿਗਤਂ ਨਾਮ. ਤਥਾਭੂਤੇਨ ਚਾਨੇਨ ਰੂਪਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾਨਿ ਕਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਨਚ੍ਛਟ੍ਠਾਨਂ…ਪੇ… ਗਨ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ.

ਦ੍ਵਾਰਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਿਹਾਰੇ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਦੀਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਅਸੁਕਦਿਸਾਯ ਇਦਂ ਦ੍ਵਾਰਂ, ਤਤੋ ਏਵ ਤਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਿਤੇਨ ਅਸੁਕਦ੍ਵਾਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋਮ੍ਹੀਤਿ ਦ੍ਵਾਰਂ ਉਪਧਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਤੋਤਿ ਦ੍ਵਾਰਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਤੋ ਪਚ੍ਛਾ. ਯੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਸਯਂ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਣ੍ਹਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਆਹਾਰਂ ਛਡ੍ਡਾਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵਮਨਂ ਕਾਰਾਪੇਯ੍ਯ. ਕਣ੍ਟਕਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਕਣ੍ਟਕਵਨ੍ਤਂ ਠਾਨਂ.

੧੦੭. ਦਿਸਾ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ‘‘ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਖਾਯਤੀਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ. ਕਮ੍ਮਨਿਯਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨਾਯ ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਮਂ. ਉਬ੍ਬਾਲ਼੍ਹਸ੍ਸਾਤਿ ਬਾਧਿਤਸ੍ਸ. ਵਿਧਾਵਤੀਤਿ ਨਾਨਾਰਮ੍ਮਣੇ ਵਿਸਰਤਿ. ਉਕ੍ਕਮ੍ਮਾਤਿ ਉਜੁਕਂ ਅਨੁਵਾਤਤੋ ਅਪਕ੍ਕਮ੍ਮ. ਮਤਕਲ਼ੇਵਰਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਭਯਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨੇ ਭਯਮੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਅਨੁਪਾਦਨ੍ਤਿ ਪਾਦਸਮੀਪਂ. ਯਤ੍ਥ ਠਿਤਸ੍ਸ ਸੁਖੇਨ ਓਲੋਕੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਫਾਸੁਕਟ੍ਠਾਨਂ.

੧੦੮. ਸਮਨ੍ਤਾਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ. ਪੁਨ ਸਮਨ੍ਤਾਤਿ ਸਾਮਨ੍ਤਾ ਸਮੀਪੇ. ਕਚ੍ਛਕੋਤਿ ਕਾਲ਼ਕਚ੍ਛਕੋ, ‘‘ਪਿਲਕ੍ਖੋ’’ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਕਪੀਤਨੋਤਿ ਪਿਪ੍ਪਲਿਰੁਕ੍ਖੋ. ਸਿਨ੍ਦੀਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਖਜ੍ਜੁਰੀ. ਕਰਮਨ੍ਦਾਦਯੋ ਪਾਕਟਾ ਏਵ. ਸਾਮਾਤਿ ਸਾਮਲਤਾ. ਕਾਲ਼ਵਲ੍ਲੀਤਿ ਕਾਲ਼ਵਣ੍ਣਾ ਅਪਤ੍ਤਿਕਾ ਏਕਾ ਲਤਾਜਾਤਿ. ਪੂਤਿਲਤਾਤਿ ਜੀਵਨਵਲ੍ਲਿ, ਯਾ ‘‘ਗਲੋਚੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੧੦੯. ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਰਣਾਦਿ ਇਧੇਵ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਪਾਸਾਣਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਕਰਣੇ ਏਵ ਅਨ੍ਤੋਗਧਂ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ. ਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਸਹ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ, ਅਸੁਭਂ ਪਾਸਾਣਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਸਹ ਕਰੋਤਿ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਪਾਸਾਣਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸਹ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਵਤ੍ਥਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸਮਾਨਕਾਲਤਾਦੀਪਕੇਨ ਹਿ ਸਹ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਯਂ ਸਮਾਸੋ ਯਥਾ ‘‘ਸਚਕ੍ਕਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ. ਤਯਿਦਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਰਣਂ ਅਪਰਾਪਰਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਹੋਤਿ, ਨ ਏਕਵਾਰਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਵਵਤ੍ਥਪੇਨ੍ਤੋ ਹਿ ਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ. ਦ੍ਵੇਤਿ ਪਾਸਾਣਾਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ. ਸਮਾਸੇਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਾਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿ ਅਸੁਭਾਰਮ੍ਮਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਾਸਾਣਾਦਿਂ ਸਮਾਨਾਰਮ੍ਮਣਂ ਕਰੋਤਿ, ਸਹ ਵਾ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਰੋਤਿ, ਏਕਾਰਮ੍ਮਣਂ ਵਿਯ ਉਭਯਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਰੋਤਿ, ਏਕਜ੍ਝਂ ਵਿਯ ਚ ਅਪਰਾਪਰਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋ ਪਾਸਾਣਾਦਿਂ, ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਞ੍ਚਾਤਿ ਦ੍ਵਯਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਤ੍ਤਨਿਯੋਤਿ ਸਕੋ. ਵਣਿਤਨ੍ਤਿ ਸੂਨਂ. ਸਭਾਵੇਨ ਸਰਸੇਨਾਤਿ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਲਕ੍ਖਣੇਨ, ਪਰੇਸਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛੁਪ੍ਪਾਦਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਚ੍ਚੇਨ ਚ, ਸਭਾਵੋ ਏਵ ਵਾ ਤਥਾ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਨਤੋ ‘‘ਰਸੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ.

੧੧੦. ਛਬ੍ਬਿਧੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਣ੍ਣਾਦਿਨਾ ਛਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਤਾਵ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਕੇਚਿ ‘‘ਕਲ਼ੇਵਰਸ੍ਸ ਦੀਘਰਸ੍ਸਾਦਿਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਤ੍ਤਵਿਧੇਨਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਲਿਙ੍ਗਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਲਿਙ੍ਗਂ ਨਾਮ ਵਯੋ ਲਿਙ੍ਗਂ, ਨ ਥਨਮਸ੍ਸੁਆਦਿ ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਲਿਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨ ‘‘ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਠਿਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਇਦਂ ਸਰੀਰਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਸਣ੍ਠਾਨਵਸੇਨੇਵ, ਨ ਪਾਕਤਿਕਸਣ੍ਠਾਨਵਸੇਨ. ਏਤੇਨ ਯਦਿ ਤਤ੍ਥ ਕੋਚਿ ਅਨੁਦ੍ਧੁਮਾਤਕਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਦੇਸੋ ਸਿਯਾ, ਸੋ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਓਲ਼ਾਰਿਕਾਵਯਵਵਸੇਨ ਇਦਂ ਸਣ੍ਠਾਨਵਵਤ੍ਥਾਨਂ, ਨ ਸੁਖੁਮਾਵਯਵਵਸੇਨਾਤਿ ਸੀਸਸਣ੍ਠਾਨਾਦਿਕਂ ਨਵਵਿਧਮੇਵ ਸਣ੍ਠਾਨਂ ਗਹਿਤਂ.

ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਦਿਸਾਯਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ, ਦਕ੍ਖਿਣਪਚ੍ਛਿਮਉਤ੍ਤਰਾਯ ਦਿਸਾਯ, ਅਨੁਦਿਸਾਯ ਵਾ ਠਿਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਓਕਾਸੇ ਹਤ੍ਥਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਭੂਮਿਪ੍ਪਦੇਸੇ ਇਮਸ੍ਸ ਕਲ਼ੇਵਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਾ ਠਿਤਾਤਿ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਅਧੋ ਪਾਦਤਲੇਨਾਤਿਆਦਿ ਨਾਭਿਯਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਧੋ, ਤਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਉਪਰੀਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਵਵਤ੍ਥਾਨਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਹਤ੍ਥਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਙ੍ਗੁਲਿਅਗ੍ਗੇਨ ਉਪਰਿ ਅਂਸਕੂਟਸਨ੍ਧਿਨਾ ਤਿਰਿਯਂ ਤਚਪਰਿਯਨ੍ਤੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਪਾਦਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਦੀਸੁਪਿ. ਯਤ੍ਤਕਂ ਵਾ ਪਨ ਠਾਨਂ ਗਣ੍ਹਤੀਤਿ ਸਚੇ ਸਬ੍ਬਂ ਸਰੀਰਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਪਦੇਸੋ ਤਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤੋ, ਸੋ ਯਤ੍ਤਕਂ ਸਰੀਰਪ੍ਪਦੇਸਂ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਵਸੇਨ ਞਾਣੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਤ੍ਤਕਮੇਵ ਯਥਾਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਮੇਵ. ਇਦਂ ਈਦਿਸਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਹਤ੍ਥਾਦਿਕਂ ਈਦਿਸਂ ਏਵਮਾਕਾਰਂ. ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਨ੍ਤਿ ਯਥਾਸਭਾਵਤੋ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਸਭਾਗੇ ਸਰੀਰੇ ਆਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰੋ ਨ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ ਨ ਖਾਯਤਿ, ਸੁਭਤੋ ਉਪਟ੍ਠਹੇਯ੍ਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਨਸ੍ਸੇਵ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ, ਕਿਲੇਸਪਰਿਪ੍ਫਨ੍ਦਨਸ੍ਸੇਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਗ੍ਘਾਟਿਤਾਪੀਤਿ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਾਪਿ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਕੁਥਿਤਸਰੀਰਾਪੀਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕੇ (ਪਾਰਾ. ੬੭ ਆਦਯੋ) ਵਿਨੀਤਵਤ੍ਥੂਹਿ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋ.

੧੧੧. ਆਸੇਵਿਤਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੋਤਿ ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਕਤਪਰਿਚਯੋ. ਸੋਸਾਨਿਕਙ੍ਗਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਪਰਿਹਤਧੁਤਙ੍ਗੋ. ਚਤੁਧਾਤੁਵਵਤ੍ਥਾਨਵਸੇਨ ਪਰਿਮਦ੍ਦਿਤਮਹਾਭੂਤੋ. ਸਲਕ੍ਖਣਤੋ ਞਾਣੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਸਙ੍ਖਾਰੋ. ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਗ੍ਗਹਵਸੇਨ ਵਵਤ੍ਥਾਪਿਤਨਾਮਰੂਪੋ. ਸਲਕ੍ਖਣਾਰਮ੍ਮਣਿਕਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਉਕ੍ਕਂਸਨੇਨ ਸੁਞ੍ਞਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਬਲੇਨ ਉਗ੍ਘਾਟਿਤਸਤ੍ਤਸਞ੍ਞੋ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਪਟਿਪਦਾਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੁਦ੍ਧਿਸਮ੍ਪਾਪਨੇਨ ਕਤਸਮਣਧਮ੍ਮੋ. ਤਤੋ ਏਵ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕੁਸਲਵਾਸਨਾਯ, ਕੁਸਲਭਾਵਨਾਯ ਚ ਪੂਰਣੇਨ ਵਾਸਿਤਵਾਸਨੋ ਭਾਵਿਤਭਾਵਨੋ. ਵਿਵਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਯਕੁਸਲਬੀਜੇਨ ਸਬੀਜੋ. ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਰਿਪਕ੍ਕਭਾਵੇਨ ਞਾਣੁਤ੍ਤਰੋ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਤਨੁਕਰਣੇਨ ਅਪ੍ਪਕਿਲੇਸੋ. ਓਲੋਕਿਤੋਲੋਕਿਤਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵਾਤਿ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਦਿਅਸੁਭਸ੍ਸ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਓਲੋਕਿਤੋਲੋਕਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਏਵ, ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਕਾਲਵਿਸੇਸੋ, ਅਸੁਭਸ੍ਸ ਪਦੇਸਵਿਸੇਸੋ ਵਾ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨੋ ਚੇ ਏਵਂ ਉਪਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਏਵਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪੁਰਿਸਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਵਿਯ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਨੋ ਚੇ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ. ਏਵਂ ਛਬ੍ਬਿਧੇਨਾਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ ਵਣ੍ਣਾਦਿਵਸੇਨ ਛਬ੍ਬਿਧੇਨ. ਪੁਨਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਵਿਧਿਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ, ਨ ਪਞ੍ਚਵਿਧਤਂ. ਛਬ੍ਬਿਧੇਨ ਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਵਿਹਿਤਂ.

੧੧੨. ਅਸੀਤਿਸਤਸਨ੍ਧਿਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਨ੍ਧਯੋ ਤਦਾਪਿ ਅਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਭਾਵੇਨ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਯੋ ਦਕ੍ਖਿਣਹਤ੍ਥਸਨ੍ਧੀਤਿ ਅਂਸਕਪ੍ਪਰਮਣਿਬਨ੍ਧਾਨਂ ਵਸੇਨ ਤਯੋ ਦਕ੍ਖਿਣਹਤ੍ਥਸਨ੍ਧਯੋ. ਤਥਾ ਵਾਮਹਤ੍ਥਸਨ੍ਧਯੋ. ਕਟਿਜਣ੍ਣੁਗੋਪ੍ਫਕਾਨਂ ਵਸੇਨ ਤਯੋ ਦਕ੍ਖਿਣਪਾਦਸਨ੍ਧਯੋ. ਤਥਾ ਵਾਮਪਾਦਸਨ੍ਧਯੋ. ਏਕੋ ਕਟਿਸਨ੍ਧੀਤਿ ਕਟਿਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਿਟ੍ਠਿਕਣ੍ਟਕਸਨ੍ਧਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਹਤ੍ਥਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਹਤ੍ਥਦਕ੍ਖਿਣਪਸ੍ਸਾਨਂ, ਵਾਮਹਤ੍ਥਵਾਮਪਸ੍ਸਾਨਞ੍ਚ ਅਨ੍ਤਰਂ ਵਿਵਰਂ. ਪਾਦਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਪਾਦਾਨਂ ਵੇਮਜ੍ਝਂ. ਉਦਰਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਨਾਭਿਟ੍ਠਾਨਸਞ੍ਞਿਤਂ ਕੁਚ੍ਛਿਵੇਮਜ੍ਝਂ, ਉਦਰਸ੍ਸ ਵਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ. ਕਣ੍ਣਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਕਣ੍ਣਛਿਦ੍ਦਂ. ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਆਦਿਅਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਨਾਸਚ੍ਛਿਦ੍ਦਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਅਕ੍ਖੀਨਂ, ਮੁਖਸ੍ਸ ਚ ਵਸੇਨਾਪਿ ਵਿਵਰਂ ਲਬ੍ਭਤੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਕ੍ਖੀਨਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਮਨ੍ਤਤੋਤਿ ਏਵਂ ਸਨ੍ਧਿਆਦਿਤੋ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਂ ਵਵਤ੍ਥਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਇਚ੍ਚੇਤਂ ਕੁਸਲਂ. ਨੋ ਚੇ, ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਵਤ੍ਥਾਪਨਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਕਲਸਰੀਰੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਞਾਣਂ ਚਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਮੇਵ ਸਰੀਰਂ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰਸਹਿਤਂ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਭਾਵਂ ਆਰਬ੍ਭ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਭਾਵਨਾਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ. ਯਂ ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਨ ਞਾਣਂ ਚਾਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਰੀਰੇ ਯੋ ਪਦੇਸੋ ਵਿਭੂਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਕਾਰੇਨ ਵਿਭੂਤਭਾਵੇਨ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ. ਉਦਰਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਉਪਰਿਮਸਰੀਰਂ.

ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੩. ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਸਹਿਤਾ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹਵਸੇਨਾਤਿ ਵਣ੍ਣਾਦਿਤੋ, ਸਨ੍ਧਿਆਦਿਤੋ ਚ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਵਸੇਨ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਹਤਿ, ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਹਣਾਕਾਰਂ ਉਪਦਿਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਤਿਂ ਸੂਪਟ੍ਠਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਏਵਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਜਰਾਮਰਣਤੋ ਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਾਦਰੇਨ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਞ੍ਚ ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਅਸੁਭਂ ਪਠਮਂ ਆਵਜ੍ਜਿਤਂ, ਏਵਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਤਤ੍ਥ ਆਵਜ੍ਜਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ. ਸਾਧੁਕਂ ਉਪਧਾਰੇਤਬ੍ਬਞ੍ਚੇਵ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤਬ੍ਬਞ੍ਚਾਤਿ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਸਤਿਯਾ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਞ੍ਚੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯ ਨਿਚ੍ਛੇਤਬ੍ਬਞ੍ਚ. ਸਤਿ ਹਿ ‘‘ਧਾਰਣਾ’’ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ, ਧਾਰਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਂ. ਪਞ੍ਞਾ ‘‘ਪਵਿਚਯੋ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੬) ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ, ਪਵਿਚਯੋ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਚ੍ਛਯੋਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਉਪਧਾਰੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਤਿਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਉਪਲਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਕਦਾਚਿ ਸਤਿਰਹਿਤਾ ਪਞ੍ਞਾ ਅਤ੍ਥਿ. ਵਵਤ੍ਥਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਯ ਸਤਿਯਾ ਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤਬ੍ਬਂ. ਪਞ੍ਞਾਸਹਿਤਾ ਏਵ ਹਿ ਸਤਿ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਨ ਤਬ੍ਬਿਰਹਿਤਾ. ਅਦ੍ਧਕ੍ਖਿਅਪਙ੍ਗਾਦਿਵਸੇਨਾਪਿ ਓਲੋਕਨਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ‘‘ਉਮ੍ਮੀਲੇਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਮੇਵ ਓਲੋਕਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਵਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਮ੍ਮੀਲੇਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕਨਂ, ਨਿਮ੍ਮੀਲੇਤ੍ਵਾ ਆਵਜ੍ਜਨਞ੍ਚ ਅਪਰਾਪਰਂ ਅਨੇਕਵਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਹਿਤਂ. ਯਥਾ ਨ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ ਨ ਪਮੁਟ੍ਠਂ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਗਹਿਤਂ. ਏਕਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ਸਮਾਨਸਦਿਸਂ. ਸਮਾਨਤ੍ਥੋ ਹਿ ਅਯਂ ਏਕ-ਸਦ੍ਦੋ, ਯਥਾ ‘‘ਅਰਿਯਵਿਨਯੇਤਿ ਵਾ, ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਵਿਨਯੇਤਿ ਵਾ, ਏਸੇਸੇ ਏਕੇ ਏਕਟ੍ਠੇ ਸਮੇ ਸਮਭਾਗੇ ਤਜ੍ਜਾਤੇ ਤਞ੍ਞੇ ਵਾ’’ਤਿ.

ਆਗਮਨਕਾਲੇਤਿ ਵਿਹਾਰਤੋ ਸੁਸਾਨਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਆਗਮਨਕਾਲੇ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ਅਤਿਦੇਸਵਸੇਨ ਦੀਪਿਤਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ‘‘ਏਕਕੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਦੇਵ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ. ਮੂਲਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਏਕੇ, ਤਦਯੁਤ੍ਤਂ. ਉਪਟ੍ਠਿਤਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਹਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਰਮਨਸਿਕਾਰੋ ਰਞ੍ਞੋ ਰਜ੍ਜਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਵਿਦੇਸਗਮਨਂ ਵਿਯਾਤਿ. ਆਗਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਤੇਨ.

੧੧੪. ਅਵੇਲਾਯਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਝਾਵੇਲਾਦਿਅਯੁਤ੍ਤਵੇਲਾਯਂ. ਬੀਭਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਵਿਰੂਪਂ. ਭੇਰਵਾਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿ ਵੇਤਾਲ਼ਸਦਿਸਂ ਭਯਾਨਕਂ ਵਿਸਯਂ. ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਭੀਰੁਕਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਪਿਸਾਚਾਦਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਵਿਕ੍ਖੇਪਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਵਿਯਾਤਿ ਯਕ੍ਖੁਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਵਿਯ ਏਕਚ੍ਚੋ ਹੋਤਿ. ਝਾਨਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕੋਤਿ ਝਾਨਤੋ ਵਿਚ੍ਚੁਤਕੋ ਸੀਲਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕਮਨ੍ਤਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕਾ ਵਿਯ. ਸਨ੍ਥਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਰਿਤ੍ਤਾਸਵੂਪਸਮਨੇਨ ਵਿਗਤਕਮ੍ਪਤਾਯ ਨਿਚ੍ਚਲੋ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਸਤਿਂ ਸੂਪਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿਆਦਿ ਸਨ੍ਥਮ੍ਭਨਸ੍ਸ ਉਪਾਯਦਸ੍ਸਨਂ. ਮਤਸਰੀਰਂ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਬਨ੍ਧਨਕਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ ਅਸਤਿ ਤਾਦਿਸੇ ਮਨ੍ਤਪ੍ਪਯੋਗੇ. ਸੋਪਿ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਦਿਭਾਵਮਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਅਵਿਨਟ੍ਠਰੂਪੇ ਏਵ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਤਥਾ ਦੇਵਤਾਧਿਗ੍ਗਹੋ, ਨ ਏਵਰੂਪੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਞ੍ਞਜੋਤਿ ਭਾਵਨਾਪਰਿਕਪ੍ਪਸਞ੍ਞਾਯ ਜਾਤੋ. ਤਤੋ ਏਵ ਸਞ੍ਞਾਸਮ੍ਭਵੋ ਸਞ੍ਞਾਮਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨੋ. ਤਾਸਂ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪਟ੍ਠਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਸਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ. ‘‘ਇਦਾਨਿ ਤਵ ਪਰਿਸ੍ਸਮੋ ਸਪ੍ਫਲੋ ਜਾਤੋ’’ਤਿ ਹਾਸਂ ਪੀਤਿਂ ਪਮੋਦਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਞ੍ਚਰਾਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ ਮਨਸਿਕਾਤਬ੍ਬਂ.

ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹਨ੍ਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ, ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋਤਿ ਸਾਧੇਨ੍ਤੋ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਨ੍ਤੋ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਤੀਤਿ ਭਾਵਨਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਉਪਨੇਨ੍ਤੋ ਨਿਬਨ੍ਧਤਿ. ਯੋਗਕਮ੍ਮਂ ਹਿ ਯੋਗਿਨੋ ਸੁਖਵਿਸੇਸਾਨਂ ਕਾਰਣਭਾਵਤੋ ‘‘ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਯੋਗਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਯਥਾਉਪਟ੍ਠਿਤਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਂ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਤਿ. ਤਂ ਪਨਸ੍ਸ ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਞ੍ਚਰਾਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ‘‘ਵਿਸੇਸਮਧਿਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋਗਿਨੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਸੁਭਸ੍ਸ. ਮਾਨਸਂ ਚਾਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਅਪਰਾਪਰਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੧੫. ‘‘ਵੀਥਿਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦਨਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ‘‘ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵੀਥਿਯਾ ਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦਨਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵੀਥਿਂ, ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦਨਵਿਧਿਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਚੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਤਿਮੀਤਿ ਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਕਤਮੀ, ਕਿਂ ਦੁਤਿਯਾ, ਤਤਿਯਾਦੀਸੁ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤੇਨ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਪਰਿਹਰਣਤ੍ਥਂ. ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਞ੍ਹਿ ਪਸਾਦਾਯ, ਪਸਨ੍ਨਾਨਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋਭਾਵਾਯ ਸਾਸਨਸਮ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ. ਨਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਉਪਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਆਗਨ੍ਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਆਗਨ੍ਤੁਕਵਤ੍ਤਂ ਏਕਦੇਸੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਵਸੇਸਾਨਿਪੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਆਗਨ੍ਤੁਕਵਤ੍ਤਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਗਹੇਤੁਂ ਪੁਨ ਆਗਨ੍ਤੁਕਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਂ. ਗਮਿਕਵਤ੍ਤਾਦੀਨੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਆਵਾਸਿਕਅਨੁਮੋਦਨਪਿਣ੍ਡਚਾਰਿਕਅਨੁਮੋਦਨਪਿਣ੍ਡਚਾਰਿਕਆਰਞ੍ਞਿਕਸੇਨਾਸਨਵਚ੍ਚਕੁਟਿਵਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਵਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੫੬) ਹਿ ਆਗਤਾਨਿ ਮਹਾਵਤ੍ਤਾਨਿ ਇਧ ‘‘ਖਨ੍ਧਕਵਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਤਜ੍ਜਨੀਯਕਮ੍ਮਕਤਾਦਿਕਾਲੇ ਪਨ ਪਾਰਿਵਾਸਿਕਾਦਿਕਾਲੇ ਚ ਚਰਿਤਬ੍ਬਾਨਿ ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ ਇਧ ਨਾਧਿਪ੍ਪੇਤਾਨਿ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤੀਤਿ ਸੁਸਾਨੇ ਠਿਤਂ ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਭਾਵਾਪਗਮੇਨ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ, ਇਮਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਦੁਲ੍ਲਭਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤੁਂ ਗਮਨੇ ਵਿਯ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤਨੇਪਿ ਯਥਾਸਲ੍ਲਕ੍ਖਿਤਦਿਸਾਦਿਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਂ ਯਾਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤਵਿਨਾਸਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਕਿਰਿਯਾਯ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਉਪਧਾਰਣਤ੍ਥਂ. ਸਤਿ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਨਿਰਨ੍ਤਰੂਪਧਾਰਣੇ ਵਿਹਾਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਕਾਲੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾਕਾਰੋ ਸਮਥਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਹਣੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਹਿਤਾਕਾਰੋ ਵਿਯ ਪਾਕਟੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਸੇਵਂ…ਪੇ… ਵੀਥਿਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਪੁਰਿਮਾਕਾਰੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਕਟਭਾਵੇਨ ਉਪਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਪੁਰਿਮਾਕਾਰੇਨੇਵ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਨਸਿਕਾਰੋ ਭਾਵਨਾਵੀਥਿਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ.

੧੧੬. ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਂ ਨਾਮ ਅਤਿਵਿਯ ਅਸੁਚਿਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਜੇਗੁਚ੍ਛਪਟਿਕ੍ਕੂਲਂ ਬੀਭਚ੍ਛਂ ਭਯਾਨਕਞ੍ਚ, ਏਵਰੂਪੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਭਾਵਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਆਬਦ੍ਧਪਰਿਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਥਿਰੀਭੂਤਸ੍ਸੇਵ ਯੋਗਿਨੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਸਮਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾਵੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨੇਵ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾਵਿਨਾ. ਤਂ ਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾਤਿ ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਇਮਿਨਾ ਸੁਖਂ ਜੀਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜੀਵਿਤਂ ਵਿਯ ਤਂ ਮਣਿਰਤਨਂ ਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯ. ਚਤੁਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕੋਤਿਆਦਿ ਨੇਸਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਸੁਲਭਤਾਦਸ੍ਸਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਚਤੁਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕੋਤਿ ਚਤੁਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ, ਚਤੁਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ. ਇਤਰਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਵਸਿਟ੍ਠਾਨਿ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਾਦੀਨਿ. ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਯਥਾਲਦ੍ਧਂ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ‘‘ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਰਕ੍ਖਣਵਿਧਿਂ ਪੁਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਰਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੧੭. ਨਾਨਾ ਕਰੀਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਨਾਨਾਕਰਣਂ, ਭੇਦੋ. ਬੀਭਚ੍ਛਂ ਭੇਰਵਦਸ੍ਸਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ ਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸ ਅਨੁਲ਼ਾਰਤਾਯ, ਅਨੁਪਸਨ੍ਤਤਾਯ ਚ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ. ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਯਾਯਤੋ ‘‘ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਥੂਲਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਉਪਟ੍ਠਾਤੀ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਬਹਿਦ੍ਧਾਤਿ ਗੋਚਰਜ੍ਝਤ੍ਤਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ. ਕਾਮਾਨਂ ਅਮਨਸਿਕਾਰਾਤਿ ਅਸੁਭਭਾਵਨਾਨੁਭਾਵੇਨ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਯ ਦੂਰਸਮੁਸ੍ਸਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ਕਾਮਗੁਣੇ ਆਰਬ੍ਭ ਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸੇਵ ਅਭਾਵਾ. ਅਮਨਸਿਕਾਰਾਤਿ ਵਾ ਮਨਸਿਕਾਰਪਟਿਪਕ੍ਖਹੇਤੁ. ਯਾਯ ਹਿ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਯ ਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਮੇ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾ ਅਸੁਭਸਞ੍ਞਾ ਕਾਮਾਨਂ ਅਮਨਸਿਕਾਰੋ, ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਪਹੀਯਤੀ’’ਤਿ. ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਾਯ ਹਿ ਅਸੁਭਸਞ੍ਞਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਮਾਧਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋਵ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ, ਅਨੁਰੋਧਮੂਲਕੋ ਆਘਾਤੋ ਮੂਲਕਾਰਣੇ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੇ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੋਯੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨੁਨਯ…ਪੇ… ਪਹੀਯਤੀ’’ਤਿ. ਨ ਹਿ ਕਦਾਚਿ ਪਹੀਨਾਨੁਨਯਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਅਸੁਭਸਞ੍ਞਾਸਹਗਤਾ ਹਿ ਪੀਤਿ ਸਾਤਿਸਯਾ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਵ ਬ੍ਯਾਪਾਦਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਨ੍ਤੀ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤਥਾ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਤਾਯਾਤਿ ਯਥਾ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਥਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨ ਪਗ੍ਗਹਿਤਵੀਰਿਯਤਾਯ. ਵੀਰਿਯਞ੍ਹਿ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਮਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਂ ਵਿਯ ਸਵਿਪ੍ਫਾਰਤਾਯ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਨ੍ਤਮੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ.

ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਪਚ੍ਛਾਨੁਤਾਪੋ, ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਦਰਥਪਰਿਲ਼ਾਹਾਭਾਵੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬੁਤਤਾ. ਤਸ੍ਸ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਂ ਸੀਲਂ, ਤਂਸਹਗਤਾ ਤਦੁਪਨਿਸ੍ਸਯਾ ਚ ਪੀਤਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸੁਖਾਦਯੋ ਸਭਾਵਤੋ, ਹੇਤੁਤੋ ਚ ਸਨ੍ਤਸਭਾਵਾ, ਤੇਸਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨੇਨ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਸਭਾਵਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਪਹੀਯਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਕਰਸਨ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨੁਯੋਗਵਸੇਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਪਹੀਯਤੀ’’ਤਿ. ਭਾਵਨਾਯ ਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ ਵਿਸੇਸਂ ਆਵਹਨ੍ਤਿਯਾ ਯਂ ਸਾਤਿਸਯਂ ਸੁਖਂ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਂ ਅਨੁਪਸਨ੍ਤਸਭਾਵਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਨ੍ਤਮੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਅਧਿਗਤਵਿਸੇਸਸ੍ਸਾਤਿ ਯਥਾਧਿਗਤਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਵਿਸੇਸਸ੍ਸ. ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤਾਯਾਤਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯੋਗਿਨੋ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭਾਵਤੋ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਵਤ ਸੋ ਭਗਵਾ, ਯੋ ਏਵਰੂਪਿਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦੇਸੇਤੀ’’ਤਿ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਦੇਸਕੇ ਸਤ੍ਥਰਿ. ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨਜ੍ਝਾਨਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ. ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਫਲੇਤਿ ਤਾਯ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬੇ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਫਲੇ. ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਪਹੀਯਤਿ ਧਮ੍ਮਨ੍ਵਯਵਿਚਾਰਾਹਿਤਬਲੇਨ ਵਿਚਾਰਬਲੇਨ. ਇਤਿ ਪਞ੍ਚ ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਪਹੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਏਵਂ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਪਟਿਲਾਭਸਮਕਾਲਮੇਵ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਵਤ੍ਤਭਾਵਨਾਨੁਭਾਵਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨੇਹਿ ਸਮਾਧਿਆਦੀਹਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਿ ਪਞ੍ਚ ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ. ਨ ਹਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਵਿਨਾ ਪਹਾਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਪਟਿਪਕ੍ਖਾ ਚ ਸਮਾਧਿਆਦਯੋ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਂ. ਯਥਾਹ ਪੇਟਕੇ ‘‘ਸਮਾਧਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ’’ਤਿਆਦਿ.

ਤੇਨੇਵ ਚ ‘‘ਇਮੇਹਿ ਤੇਸਂ ਨੀਵਰਣਾਨਂ ਪਹਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਹਾਨਪਰਿਦੀਪਨਮੁਖੇਨ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਿ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਞੇਵ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਞੇਵ ਚਾਤਿ ਯਂ ਤਂ ਯਥਾਉਪਟ੍ਠਿਤਂ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਿਯ ਉਪਟ੍ਠਿਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਭੂਤਂ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਞੇਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ. ਚੇਤਸੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਅਭਿਨਿਰੋਪਨਲਕ੍ਖਣੋਤਿ ਆਰੋਪਨਲਕ੍ਖਣੋ, ਅਪ੍ਪਨਾਸਭਾਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨੁਮਜ੍ਜਨਂ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਅਨੁਵਿਚਰਣਂ. ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਹਿ ਭਮਰਸ੍ਸ ਪਦੁਮਸ੍ਸੂਪਰਿ ਅਨੁਪਰਿਬ੍ਭਮਨਂ ਵਿਯ ਵਿਚਾਰਸ੍ਸ ਅਨੁਵਿਚਾਰਣਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿ ਅਨੁਮਜ੍ਜਨਕਿਚ੍ਚਂ. ਵਿਸੇਸੋ ਏਵ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮੋ, ਪਟਿਲਦ੍ਧੋ ਚ ਸੋ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮੋ ਚਾਤਿ ਪਟਿ…ਪੇ… ਗਮੋ, ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਂਹੇਤੁਕਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਪਚ੍ਚਯਾ ਪੀਤਿ. ਪੀਤਿਮਨਸ੍ਸ ਪੀਤਿਸਹਿਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮ੍ਭਵਤੋਤਿ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਪਸ੍ਸਦ੍ਧੀਨਂ ਸਂਸਿਜ੍ਝਨਤੋ. ‘‘ਪੀਤਿਮਨਸ੍ਸ ਕਾਯੋ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀ’’ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਹੇਤੁਕਂ ਸੁਖਂ ‘‘ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਕਾਯੋ ਸੁਖਂ ਵੇਦਿਯਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ. ਸੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਸੁਖਪਚ੍ਚਯਾ ਏਕਗ੍ਗਤਾ. ‘‘ਸੁਖਿਨੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਧਿਯਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੪੬੬; ਅ. ਨਿ. ੩.੯੬; ੧੧.੧੨) ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਤਿ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਿ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਏਵਂ ਏਤਾਨਿ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਨਿ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਪਟਿਬਿਮ੍ਬਭੂਤਨ੍ਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਭੂਤਂ. ਤਙ੍ਖਣਞ੍ਞੇਵ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਪਟਿਲਾਭਸਮਕਾਲਮੇਵ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਮ੍ਪਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਨੀਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨਮੇਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਵਿਨੀਲਕਾਦਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੮. ਵਿਨੀਲਕਾਦੀਸੁਪਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਸੁ. ਲਕ੍ਖਣਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਂ ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਲਕ੍ਖਣਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ. ਸਹ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇਨ, ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਚਾਤਿ ਸਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਕਬਰਕਬਰਵਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਸਬਲਵਣ੍ਣਂ. ਉਸ੍ਸਦਵਸੇਨਾਤਿ ਰਤ੍ਤਸੇਤਨੀਲਵਣ੍ਣੇਸੁ ਉਸ੍ਸਦਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਵਸੇਨ.

ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਲਭਾਵੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬਸੋ ਥਿਰਤਂ.

ਚੋਰਾਟਵਿਯਨ੍ਤਿ ਚੋਰੇਹਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਅਰਞ੍ਞੇ. ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਆਘਾਤਨੇ. ਛਿਨ੍ਨਪੁਰਿਸਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਛਿਨ੍ਨਪੁਰਿਸਵਨ੍ਤੇ ਠਾਨੇ. ਨਾਨਾਦਿਸਾਯਂ ਪਤਿਤਮ੍ਪੀਤਿ ਛਿਨ੍ਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਖਣ੍ਡਦ੍ਵਯਂ ਵਿਸੁਂ ਦਿਸਾਸੁ ਪਤਿਤਮ੍ਪਿ. ਏਕਾਵਜ੍ਜਨੇਨਾਤਿ ਏਕਸਮਨ੍ਨਾਹਾਰੇਨ. ਆਪਾਥਮਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਏਕਜ੍ਝਂ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਵਿਸ੍ਸਾਸਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਜੇਗੁਚ੍ਛਿਤਂ ਉਪਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਛਵਡਾਹਕੋ. ਸਹਤ੍ਥਾ ਅਪਰਾਮਸਨੇ ਜਿਗੁਚ੍ਛਾ ਸਣ੍ਠਾਤਿਯੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਤ੍ਤਰਯਟ੍ਠਿਯਾ ਵਾ ਦਣ੍ਡਕੇਨ ਵਾ…ਪੇ… ਉਪਨਾਮੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਿਚ੍ਛਿਦ੍ਦਕਭਾਵਪਞ੍ਞਾਯਨਤ੍ਥਂ ਏਕਙ੍ਗੁਲਨ੍ਤਰਕਰਣਂ. ਉਪਨਾਮੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਉਪਨੇਤਬ੍ਬਂ.

ਖਾਯਿਤਸਦਿਸਮੇਵਾਤਿ ਖਾਯਿਤਾਸੁਭਸਦਿਸਮੇਵ. ਅਙ੍ਗੁਲਙ੍ਗੁਲਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਵਿਵਿਧਂ ਖਿਤ੍ਤਂ ਸਰੀਰਾਵਯਵਂ ਅਙ੍ਗੁਲਨ੍ਤਰਂ ਅਙ੍ਗੁਲਨ੍ਤਰਂ. ਕਤ੍ਵਾ ਵਾਤਿ ਕਤ੍ਤਰਯਟ੍ਠਿਯਾ ਵਾ ਦਣ੍ਡਕੇਨ ਵਾ ਸਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਾ.

ਲਦ੍ਧਪ੍ਪਹਾਰਾਨਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਾਵੁਧਪ੍ਪਹਾਰਾਨਂ ਮੁਖਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਮੁਖਤੋਤਿ ਪਹਾਰਾਦਿਮੁਖਤੋ. ਪਗ੍ਘਰਮਾਨਕਾਲੇਤਿ ਲੋਹਿਤਂ ਪਗ੍ਘਰਮਾਨਕਾਲੇ. ਲੋਹਿਤਕਂ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਲ਼ਵਕਂ. ਤੇਸੂਤਿ ਸੋਣਾਦਿਸਰੀਰੇਸੁ. ਅਟ੍ਠਿਕਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਿਕਅਸੁਭਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ.

੧੧੯. ਤਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਿਕਂ. ਨ ਉਪਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਸਭਾਵਤੋ ਨ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਵਸੇਨ ਨ ਉਪਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਓਦਾਤਕਸਿਣਸਮ੍ਭੇਦੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਅਟ੍ਠਿਕੇ ਪਠਮਵਯਾਦਿਸਂਲਕ੍ਖਣਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ‘‘ਲਿਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਇਧ ਹਤ੍ਥਾਦੀਨਂ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਟ੍ਠਿਕਸਙ੍ਖਲਿਕਾ ਪਨ ‘‘ਅਯਂ ਦਹਰਸ੍ਸ, ਅਯਂ ਯੋਬ੍ਬਨੇ ਠਿਤਸ੍ਸ, ਅਯਂ ਅਵਯਵੇਹਿ ਵੁਦ੍ਧਿਪਤ੍ਤਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵਯਵਸੇਨ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਾਵ, ਅਬ੍ਯਾਪਿਤਾਯ ਪਨ ਨ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਦਿਪਿ ਅਟ੍ਠਿਕਸਙ੍ਖਲਿਕਾਯਂ ਸਨ੍ਧਿਤੋ ਵਵਤ੍ਥਾਪਨਂ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਅਟ੍ਠਿਕੇ ਪਨ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਨਿਯਤਭਾਵਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਕਮਵਿਲਙ੍ਘਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਿਨੋ ਨਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਥਲਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਅਟ੍ਠਿਨੋ ਵਿਨਤਪ੍ਪਦੇਸੋ. ਥਲਟ੍ਠਾਨਂ ਉਨ੍ਨਤਪ੍ਪਦੇਸੋ. ਘਟਿਤਘਟਿਤਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨਾਤਿ ਅਨੁਪਗਤਨ੍ਹਾਰੁਬਨ੍ਧਾਨਂ, ਇਤਰੇਸਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ. ਅਨ੍ਤਰਵਸੇਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਵਸੇਨ, ਸੁਸਿਰਵਸੇਨ ਚ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਸਕਲਾਯ ਅਟ੍ਠਿਸਙ੍ਖਲਿਕਾਯ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਅਟ੍ਠਿਕੇ.

੧੨੦. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਟ੍ਠਿਕਾਸੁਭੇ. ਯੁਜ੍ਜਮਾਨਵਸੇਨ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਯਤ੍ਥ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਤ੍ਥਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਵਸੇਨ ਉਪਲਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਕਲਾਯਾਤਿ ਅਨਵਸੇਸਭਾਗਾਯ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਵਯਵਾਯ. ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ. ਤੇਸੂਤਿ ਅਟ੍ਠਿਕਸਙ੍ਖਲਿਕਟ੍ਠਿਕੇਸੁ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ. ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਏਕਸਦਿਸਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵਚਨਂ. ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਅਟ੍ਠਿਕੇ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਯਥਾ ਵਿਨੀਲਕਾਦੀਸੁ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਯਥਾਰਹਂ ਵਣ੍ਣਵਿਸੇਸਤੋ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਪਰਿਪੁਣ੍ਣਤੋ, ਸਵਿਵਰਾਵਿਵਰਤੋ, ਚਲਾਚਲਤੋ ਚ ਵਿਸੇਸੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਨ ਏਵਮੇਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਸੇਸਾਭਾਵਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਏਕਟ੍ਠਿਕੇਪਿ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਬੀਭਚ੍ਛੇਨਾਤਿ ਸੁਵਿਭੂਤਅਟ੍ਠਿਰੂਪਤ੍ਤਾ ਅਟ੍ਠਿਭਾਵੇਨੇਵ ਵਿਰੂਪੇਨ. ਭਯਾਨਕੇਨਾਤਿ ਤੇਨੇਵ ਪਾਕਤਿਕਸਤ੍ਤਾਨਂ ਭਯਾਵਹੇਨ. ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਜਨਕੇਨਾਤਿ ਸਣ੍ਹਮਟ੍ਠਭਾਵੇਨ ਉਪਟ੍ਠਾਨਤੋ, ਭਾਵਨਾਯ ਚ ਸਵਿਸੇਸਤ੍ਤਾ ਪੀਤਿਯਾ, ਸੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸ ਚ ਉਪ੍ਪਾਦਕੇਨ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਉਪਚਾਰਾਵਹਤ੍ਤਾ’’ਤਿ.

ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਓਕਾਸੇਤਿ ਉਗ੍ਗਹਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ. ਦ੍ਵਾਰਂ ਦਤ੍ਵਾ ਵਾਤਿ ‘‘ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਭਾਵੇਯੇਵ ਦਿਟ੍ਠੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇ ਏਵ ਅਟ੍ਠਤ੍ਵਾ ਅਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ‘‘ਦੁਵਿਧਂ ਇਧ ਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਉਗ੍ਗਹਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਵਚਨੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਵਿਭਾਗਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰਂ ਦਤ੍ਵਾਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਬ੍ਬਿਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ‘‘ਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ਨਿਬ੍ਬਿਕਪ੍ਪਂ, ਅਸੁਭਨ੍ਤ੍ਵੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਚਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਅਟ੍ਠਿਕੇ ਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਚਾਰੇਤ੍ਵਾ.

ਮਹਾਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸਾਤਿ ਚੇਤਿਯਪਬ੍ਬਤਵਾਸੀਮਹਾਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ. ਨਿਦਸ੍ਸਨਾਨੀਤਿ ਦਨ੍ਤਟ੍ਠਿਕਮਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਕਲਸ੍ਸਾਪਿ ਤਸ੍ਸਾ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਿਸਙ੍ਘਾਤਭਾਵੇਨ ਉਪਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਿ ਏਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠਿਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਉਗ੍ਗਹਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਸੇਸਵਿਭਾਵਨਾਨਿ ਉਦਾਹਰਣਾਨਿ.

ਸੁਭਗੁਣੋਤਿ ਸਵਾਸਨਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਗੁਣੋ. ਦਸਸਤਲੋਚਨੇਨਾਤਿ ਸਹਸ੍ਸਕ੍ਖੇਨ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੇਨ. ਸੋ ਹਿ ਏਕਾਸਨੇਨੇਵ ਸਹਸ੍ਸਅਤ੍ਥਾਨਂ ਵਿਚਾਰਣਸਮਤ੍ਥੇਨ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਹਸ੍ਸਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਥੁਤਕਿਤ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਯੋ ਧੀਰੋ ਸਬ੍ਬਧਿ ਦਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾਵ. ੫੮) ਅਭਿਤ੍ਥੁਤਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ.

ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੨੧. ਉਜੁਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਪਹੀਨਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਸੁਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਰਾਗਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਅਸੁਭਪ੍ਪਭੇਦੋਤਿ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਦਿਅਸੁਭਵਿਭਾਗੋ. ਸਰੀਰਸਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨਾਤਿ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾਵੂਪਗਮਨਵਸੇਨ. ਸਰੀਰਞ੍ਹਿ ਵਿਨਸ੍ਸਮਾਨਂ ਅਞ੍ਞਰੂਪੇਨ ਠਿਤਸ੍ਸ ਰਕ੍ਖਸਸ੍ਸ ਵਿਯ ਸਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨੇਵ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ. ਰਾਗਚਰਿਤਭੇਦਵਸੇਨਾਤਿ ਰਾਗਚਰਿਤਵਿਭਾਗਵਸੇਨ. ਯਦਿ ਸਰੀਰਸਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਅਯਮਸੁਭਪ੍ਪਭੇਦੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਮਹਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੭੨ ਆਦਯੋ; ਮ. ਨਿ. ੧.੧੦੫ ਆਦਯੋ) ਕਥਂ ਨਵਪ੍ਪਭੇਦੋਤਿ? ਸੋ ਸਰਸਤੋ ਏਵ ਸਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਅਯਂ ਪਨ ਪਰੂਪਕ੍ਕਮੇਨਾਪਿ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਇਧਾਗਤੇਸੁ ਦਸਸੁ ਅਸੁਭੇਸੁ ਏਕਚ੍ਚਾਨੇਵ ਗਹਿਤਾਨਿ, ਅਟ੍ਠਿਕਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚਵਿਧਾ ਵਿਭਤ੍ਤਂ. ਤਾਨਿ ਚ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ, ਇਮਾਨਿ ਸਮਥਵਸੇਨਾਤਿ ਪਾਕਟੋਯਂ ਭੇਦੋਤਿ.

ਇਮੇਸਂ ਪਨ ਦਸ੍ਸਨਮ੍ਪਿ ਅਸੁਭਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸਤਿਪਿ ਅਵਿਸੇਸਤੋ ਰਾਗਚਰਿਤਾਨਂ ਸਪ੍ਪਾਯਭਾਵੇ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਰਾਗਚਰਿਤਭੇਦਵਸੇਨ ਚਾ’’ਤਿ, ਤਂ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵਿਸੇਸਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੂਨਭਾਵੇਨ ਸੁਸਣ੍ਠਿਤਮ੍ਪਿ ਸਰੀਰਂ ਦੁਸ੍ਸਣ੍ਠਿਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਸਰੀਰੇ ਸਣ੍ਠਾਨਵਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਰੀਰਸਣ੍ਠਾਨਵਿਪਤ੍ਤਿਪ੍ਪਕਾਸਨਤੋ’’ਤਿ. ਸਣ੍ਠਾਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਰਤ੍ਤੋ ਸਣ੍ਠਾਨਰਾਗੀ, ਤਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਾਯਂ ਸਣ੍ਠਾਨਰਾਗਸ੍ਸ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੁਪਾਯਭਾਵਤੋ. ਕਾਯੋ ਏਵ ਕਾਯਵਣੋ, ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਬਦ੍ਧਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਿਤਸ੍ਸ. ਸੁਸਿਰਭਾਵਪ੍ਪਕਾਸਨਤੋਤਿ ਸੁਸਿਰਸ੍ਸ ਵਿਵਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਪ੍ਪਕਾਸਨਤੋ. ਸਰੀਰੇ ਘਨਭਾਵਰਾਗਿਨੋਤਿ ਸਰੀਰੇ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾਨਂ ਥਿਰਭਾਵਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਰਾਗਵਤੋ. ਵਿਕ੍ਖੇਪਪ੍ਪਕਾਸਨਤੋਤਿ ਸੋਣਸਿਙ੍ਗਾਲਾਦੀਹਿ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਪਕਾਸਨਤੋ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਲੀਲਾਰਾਗਿਨੋ ਸਪ੍ਪਾਯਂ. ਈਦਿਸਾਨਂ ਕਿਰ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਰੂਪਾਨਂ ਅਵਯਵਾਨਂ ਕੋ ਲੀਲ਼ਾਵਿਲਾਸੋਤਿ ਵਿਰਾਗਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਸਙ੍ਘਾਤਭੇਦਵਿਕਾਰਪ੍ਪਕਾਸਨਤੋਤਿ ਸਙ੍ਘਾਤਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾਨਂ ਸਂਹਤਭਾਵਸ੍ਸ ਸੁਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤਾਯ ਭੇਦੋ ਏਵ ਵਿਕਾਰੋ ਸਙ੍ਘਾਤਭੇਦਵਿਕਾਰੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਕਾਸਨਤੋ. ਲੋਹਿਤਂ ਮਕ੍ਖਿਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਭਾਵੋ ਲੋਹਿਤਮਕ੍ਖਿਤਪਟਿਕ੍ਕੂਲਭਾਵੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਕਾਸਨਤੋ. ਮਮਤ੍ਤਰਾਗਿਨੋਤਿ ‘‘ਮਮ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਰਾਗਵਤੋ. ਦਨ੍ਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਰਾਗਿਨੋਤਿ ਦਨ੍ਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਰਜ੍ਜਨਸੀਲਸ੍ਸ.

ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਦਿਕੇ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਮੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਦੁਤਿਯਾਦੀਨੀਤਿ ਅਨੁਯੋਗਂ ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਪਰਿਸਣ੍ਠਿਤਜਲਾਯਾਤਿ ਸੋਤਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਅਟ੍ਠਿਤਜਲਾਯ ਅਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਸਲਿਲਾਯ. ਅਰਿਤ੍ਤਬਲੇਨਾਤਿ ਪਾਜਨਦਣ੍ਡਬਲੇਨ. ਦੁਬ੍ਬਲਤ੍ਤਾ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸਾਤਿ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਭਾਵੇਨ ਅਤ੍ਤਨਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਭਾਵੋ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਦੁਬ੍ਬਲਤਾ. ਪਟਿਕ੍ਕੂਲੇ ਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਸਰਸਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਅਭਿਨਿਰੋਪਨਲਕ੍ਖਣੇਨ ਪਨ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਅਭਿਨਿਰੋਪਿਯਮਾਨਮੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਕਗ੍ਗਤਂ ਲਭਤਿ. ਨ ਵਿਨਾ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨਾਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਰਹਿਤਾਨਿ ਦੁਤਿਯਾਦਿਜ੍ਝਾਨਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਬਲੇਨੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਯਦਿ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਭਾਵਤੋ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣੇ ਦੁਤਿਯਾਦਿਜ੍ਝਾਨਾਨਿ ਨ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇਨਾਪਿ ਤਤ੍ਥ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਾਨਂ ਸਮ੍ਭਵੋ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਪਟਿਕ੍ਕੂਲੇਪਿ ਚ ਏਤਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾਵਿਤਾਨੀਵਰਣਸਨ੍ਤਾਪਰੋਗਵੂਪਸਮਾਨਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਪੁਪ੍ਫਚ੍ਛਡ੍ਡਕ, ਵਮਨਵਿਰੇਚਨਉਪਮਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ.

੧੨੨. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕਾਰਣੇਨ ਦਸਧਾ ਵਵਤ੍ਥਿਤਮ੍ਪਿ ਸਭਾਵਤੋ ਏਕਵਿਧਮੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਦਸਵਿਧਮ੍ਪਿ ਚੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਂ ਵਤ੍ਵਾ ਸ੍ਵਾਯਂ ਸਭਾਵੋ ਯਥਾ ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕੇਸੁ, ਏਵਂ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕੇਸੁਪਿ ਲਬ੍ਭਤੇਵ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਵਤੋ ਭਾਵਨਾ ਇਜ੍ਝਤੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਦੇਤਂ ਇਮਿਨਾ ਲਕ੍ਖਣੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਜੀਵਮਾਨਕਸਰੀਰੇ. ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਨਾਤਿ ਪਟਿਜਗ੍ਗਨਪੁਬ੍ਬਕੇਨ ਅਲਙ੍ਕਰਣੇਨ. ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ ਪਚੁਰਜਨਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਤਿਰੇਕਤਿਸਤਅਟ੍ਠਿਕਸਮੁਸ੍ਸਯਂ ਦਨ੍ਤਟ੍ਠਿਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ, ਤੇਹਿ ਪਨ ਵਿਨਾ ‘‘ਤਿਮਤ੍ਤਾਨਿ ਅਟ੍ਠਿਸਤਾਨੀ’’ਤਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੧੯੦) ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਯਂ ਵਕ੍ਖਤਿ. ਛਿਦ੍ਦਾਵਛਿਦ੍ਦਨ੍ਤਿ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਛਿਦ੍ਦਵਨ੍ਤਂ. ਮੇਦਕਥਾਲਿਕਾ ਮੇਦਭਰਿਤਭਾਜਨਂ. ਨਿਚ੍ਚੁਗ੍ਘਰਿਤਪਗ੍ਘਰਿਤਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਉਪਰਿ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਚ ਵਿਸ੍ਸਵਨ੍ਤਂ. ਵੇਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਾਨਤ੍ਤਂ. ਨਾਨਾਵਤ੍ਥੇਹੀਤਿ ਨਾਨਾਵਣ੍ਣੇਹਿ ਵਤ੍ਥੇਹਿ. ਹਿਰਿਯਾ ਲਜ੍ਜਾਯ ਕੋਪਨਤੋ ਵਿਨਾਸਨਤੋ ਹਿਰਿਕੋਪਿਨਂ, ਉਚ੍ਚਾਰਪਸ੍ਸਾਵਮਗ੍ਗਂ. ਯਾਥਾਵਸਰਸਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਭਾਵਂ. ਯਾਥਾਵਤੋ ਰਸੀਯਤਿ ਞਾਯਤੀਤਿ ਹਿ ਰਸੋ, ਸਭਾਵੋ. ਰਤਿਨ੍ਤਿ ਅਭਿਰਤਿਂ ਅਭਿਰੁਚਿਂ. ਅਤ੍ਤਸਿਨੇਹਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਰਾਗੇਨ ਰਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਸਿਨੇਹਰਾਗਰਤ੍ਤਾ. ਵਿਹਞ੍ਞਮਾਨੇਨਾਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਾਲਾਭੇਨ ਵਿਘਾਤਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਨ.

ਕਿਂਸੁਕਨ੍ਤਿ ਪਾਲਿਭਦ੍ਦਕਂ, ਪਲਾਸੋਤਿ ਕੇਚਿ, ਸਿਮ੍ਬਲੀਤਿ ਅਪਰੇ. ਅਤਿਲੋਲੁਪੋਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਲੋਲਸਭਾਵੋ. ਅਦੁਨ੍ਤਿ ਏਤਂ. ਨਨ੍ਤਿ ਕੇਸਾਦਿਸਰੀਰਕੋਟ੍ਠਾਸਂ. ਮੁਚ੍ਛਿਤਾਤਿ ਮੋਹਿਤਾ, ਮੁਚ੍ਛਾਪਾਪਿਕਾਯ ਵਾ ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਸੇਨ ਮੁਚ੍ਛਂ ਪਤ੍ਤਾ. ਸਭਾਵਨ੍ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਭਾਵਂ.

ਉਕ੍ਕਰੂਪਮੋਤਿ ਉਚ੍ਚਾਰਪਸ੍ਸਾਵਟ੍ਠਾਨਸਮੋ, ਵਚ੍ਚਕੂਪਸਮੋ ਵਾ. ਚਕ੍ਖੁਭੂਤੇਹੀਤਿ ਚਕ੍ਖੁਂ ਪਤ੍ਤੇਹਿ ਪਟਿਲਦ੍ਧਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਕੇਹਿ, ਲੋਕਸ੍ਸ ਵਾ ਚਕ੍ਖੁਭੂਤੇਹਿ. ਅਲ੍ਲਚਮ੍ਮਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋਤਿ ਅਲ੍ਲਚਮ੍ਮਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧੋ.

ਦਬ੍ਬਜਾਤਿਕੇਨਾਤਿ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮੇ ਪਟਿਲਦ੍ਧੁਂ ਭਬ੍ਬਰੂਪੇਨ. ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਸਰੀਰੇ, ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਵਾ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਸੁਭਾਕਾਰਸ੍ਸ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਯਥਾ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਵਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਵਸੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਪ੍ਪਨਂ ਪਾਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਥਾਲਦ੍ਧੇ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨੇ ਠਿਤੇਨ ਤਮੇਵ ਭਾਵਨਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾਪੇਨ੍ਤੇਨ ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਪ੍ਪਨਂ ਪਾਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਧਿਗਤਪ੍ਪਨੋ ਹਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇ ਠਿਤੋ ਤਮੇਵ ਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੋ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਸਬ੍ਬਾਸਵੇ ਖੇਪੇਤੀਤਿ.

ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਇਤਿ ਛਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਣ੍ਣਨਾ.

੭. ਛਅਨੁਸ੍ਸਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੧. ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੨੩. ਅਸੁਭਾਨਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਨ੍ਤਰਂ. ਅਨੁਸ੍ਸਤੀਸੂਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਸੁ. ‘‘ਅਨੁ ਅਨੁ ਸਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਨ ਏਤ੍ਥ ਅਨੁ-ਸਦ੍ਦਯੋਗੇਨ ਸਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਵਾਚਕੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਤਿਯੇਵ ਅਨੁਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਨਾਯਮਨੁ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਉਪਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਉਪ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਅਨਤ੍ਥਕੋ, ਨਾਪਿ ‘‘ਸਞ੍ਜਾਨਨਂ ਪਜਾਨਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਸਂ-ਸਦ੍ਦਾਦਯੋ ਵਿਯ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਦੀਪਕੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਪਵਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਮ੍ਹਿਯੇਵ ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤਬ੍ਬਾਨੁਰੂਪਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਪਵਤ੍ਤਕਸ੍ਸੇਵ ਅਨੁਰੂਪਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਦ੍ਧਾਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਵਾ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਅਨੁਰੂਪਤਾ ਨਾਮ ਪਵਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਤਾਯ ਏਵ ਹੋਤੀਤਿ ਪਵਤ੍ਤਕਸ੍ਸੇਵ ਅਨੁਰੂਪਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਉਭਯਸ੍ਸ. ਅਨੁਰੂਪਾਤਿ ਚ ਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਯੇ ਗੁਣੇ ਉਪਾਦਾਯ ਭਗਵਤਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਤੇ ਗੁਣੇ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਰਮ੍ਮਣਾਯ ਸਤਿਯਾ ਏਤਮਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਰਬ੍ਭਾਤਿ ਆਲਮ੍ਬਿਤ੍ਵਾ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨਵਵਿਧਮ੍ਪਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ. ਨਨੁ ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵਿਸੁਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭਾਵੇਨ ਵਕ੍ਖਤਿ? ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਵਕ੍ਖਤਿ, ਧਮ੍ਮਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਪਨ ਮਗ੍ਗਫਲੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਇਧ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਧਮ੍ਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਅਸਙ੍ਖਤਾਮਤਾਦਿਭਾਵੇਨ ਪਨ ਮਗ੍ਗਫਲੇਹਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠਤਾਯ ਤਸ੍ਸ ਵਿਸੁਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭਾਵੇਨ ਗਹਣਂ ਕਤਂ. ਸੀਲਾਨੁਸ੍ਸਤਿਆਦੀਨਂ ਪਨ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਅਨੁਸ੍ਸਤੀਨਂ ਵਿਸੁਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭਾਵੇਨ ਗਹਣਂ ਯੋਗਾਵਚਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਏਵ ਸੀਲਸ੍ਸ ਚਾਗਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਞ੍ਚ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਰੂਪਕਾਯਂ ਗਤਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਰਜਕਾਯਂ ਆਰਬ੍ਭ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ. ਕਾਯੇਤਿ ਕਾਯੇ ਵਿਸਯਭੂਤੇ. ਕੋਟ੍ਠਾਸਨਿਮਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਾਯਾਤਿ ਕੇਸਾਦਿਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਨਿਮਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਾਯ. ਇਤੋ ਪੁਰਿਮਾਸੁ ਸਤ੍ਤਸੁ ਅਨੁਸ੍ਸਤੀਸੁ ਨਤ੍ਥਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਇਧ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤ-ਗ੍ਗਹਣਂ. ਤਥਾ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਨਿਮਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ. ਉਪਸਮਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੂਪਸਮਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੨੪. ਅਵੇਚ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇ ਯਾਥਾਵਤੋ ਞਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਸਾਦੋ ਅਵੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਾਦੋ, ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਆਗਤਪ੍ਪਸਾਦੋ, ਤਂਸਦਿਸੋਪਿ ਵਾ ਯੋ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਵਾਤੇਹਿ ਅਚਲੋ ਅਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਿਯੋ, ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ. ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਭਾਵਨਾ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਨ ਇਤਰਸ੍ਸ. ਪਤਿਰੂਪਸੇਨਾਸਨੇਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਅਟ੍ਠਾਰਸਦੋਸਵਜ੍ਜਿਤੇ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇ ਸੇਨਾਸਨੇ. ਰਹੋਗਤੇਨਾਤਿ ਰਹਸਿ ਗਤੇਨ. ਤੇਨ ਕਾਯਵਿਵੇਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨੇਨਾਤਿ ਨਾਨਾਰਮ੍ਮਣਤੋ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨੇਨ, ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪੁਥੁਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਤੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਸਲ੍ਲੀਨੇਨ, ਸੁਸਿਲਿਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਮਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਆਗਤਨਯੇਨ.

ਸੋ ਭਗਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੋਤਿ ਯੋ ਸੋ ਸਮਤਿਂਸ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇ ਭਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਦੇਵਾਨਂ ਅਤਿਦੇਵੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਅਤਿਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਲੋਕਨਾਥੋ ਭਾਗ੍ਯਵਨ੍ਤਤਾਦੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ ‘‘ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਪਤ੍ਥਟਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ, ਸੋ. ਭਗਵਾਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥੁ ਨਾਮਕਿਤ੍ਤਨਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਭਗਵਾਤਿ ਨੇਤਂ ਨਾਮਂ ਮਾਤਰਾ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਮਹਾਨਿ. ੧੯੮, ੨੧੦; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਅਜਿਤਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੨). ਪਰਤੋ ਪਨ ਭਗਵਾਤਿ ਗੁਣਕਿਤ੍ਤਨਂ. ਅਰਹਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਨਵਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਇਤਿਪਿ-ਸਦ੍ਦਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਤਿਪਿ ਅਰਹਂ…ਪੇ… ਇਤਿਪਿ ਭਗਵਾਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਇਤਿਪੇਤਂ ਭੂਤਂ ਇਤਿਪੇਤਂ ਤਚ੍ਛ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੬) ਵਿਯ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਆਸਨ੍ਨਪਚ੍ਚਕ੍ਖਕਰਣਤ੍ਥੋ, ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਨੇਸਂ ਬਹੁਭਾਵੋ ਦੀਪਿਤੋ, ਤਾਨਿ ਚ ਗੁਣਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਕਾਰਣਾਨਿ ਭਾਵੇਨ੍ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭੂਤਾਨਿ ਕਾਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਚ ਇਮਿਨਾ ਚ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਆਹ.

੧੨੫. ਦੂਰਤਾ ਨਾਮ ਆਸਨ੍ਨਤਾ ਵਿਯ ਉਪਾਦਾਯੁਪਾਦਾਯ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਗਤਂ ਦੂਰਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੁਵਿਦੂਰਵਿਦੂਰੇ’’ਤਿ ਆਹ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਦੂਰਭਾਵੇਨੇਵ ਵਿਦੂਰੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾ ਪਨਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਤੋ ਦੂਰਤਾ ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਮਗ੍ਗੇਨ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਨਨੁ ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ਤੇ ਪਹੀਨਾ ਏਵਾਤਿ ਅਨੁਯੋਗਂ ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਵਾਸਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਨ ਹਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇ ਸਹ ਵਾਸਨਾਯ ਕਿਲੇਸੇ ਪਹਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਏਤੇਨ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਾ ਪਨਾਯਂ ਵਾਸਨਾ ਨਾਮ? ਪਹੀਨਕਿਲੇਸਸ੍ਸਾਪਿ ਅਪ੍ਪਹੀਨਕਿਲੇਸਸ੍ਸ ਪਯੋਗਸਦਿਸਪਯੋਗਹੇਤੁਭੂਤੋ ਕਿਲੇਸਨਿਹਿਤੋ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਵਿਸੇਸੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਪਿਲਿਨ੍ਦਵਚ੍ਛਸ੍ਸ (ਪਾਰਾ. ੬੨੧) ਵਸਲਸਮੁਦਾਚਾਰਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਿਯ. ਕਥਂ ਪਨ ‘‘ਆਰਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਕਿਲੇਸੇਹੀ’’ਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ? ਸਾਮਞ੍ਞਜੋਤਨਾਯ ਵਿਸੇਸੇ ਅਵਟ੍ਠਾਨਤੋ, ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਿਨਾ ਚ ਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਅਨੁਪਯੋਜੇਤਬ੍ਬਤੋ, ‘‘ਆਰਕਾਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੩੪) ਸੁਤ੍ਤਪਦਾਨੇਤ੍ਥ ਉਦਾਹਰਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਆਰਕਾਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਆ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਕ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਚ ਹ-ਕਾਰਂ, ਸਾਨੁਸਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ ‘‘ਅਰਹ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਸਿਦ੍ਧਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਸੁਖਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ‘‘ਸੋ ਤਤੋ ਆਰਕਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਮਞ੍ਜਨਸੀਲੋ ਸਮਙ੍ਗੀ, ਨ ਸਮਙ੍ਗਿਤਾ ਅਸਮਙ੍ਗਿਤਾ ਅਸਮਨ੍ਨਾਗਮੋ ਅਸਹਵੁਤ੍ਤਿਤਾ.

੧੨੬. ਅਨਤ੍ਥਚਰਣੇਨ ਕਿਲੇਸਾ ਏਵ ਅਰਯੋਤਿ ਕਿਲੇਸਾਰਯੋ. ‘‘ਅਰੀਨਂ ਹਤਤ੍ਤਾ ਅਰਿਹਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ ‘‘ਅਰਹ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੨੭. ਯਞ੍ਚੇਤਂ ਸਂਸਾਰਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਰਥਚਕ੍ਕਸ੍ਸ ਨਾਭਿ ਵਿਯ ਮੂਲਾਵਯਵਭੂਤਂ ਅਨ੍ਤੋ, ਬਹਿ ਚ ਸਮਵਟ੍ਠਿਤਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਭਵਤਣ੍ਹਾਮਯਂ ਦ੍ਵਯਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਭਵਤਣ੍ਹਾਮਯਨਾਭੀ’’ਤਿ. ਨਾਭਿਯਾ, ਨੇਮਿਯਾ ਚ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਅਰਸਦਿਸਾ ਪਚ੍ਚਯਫਲਭੂਤੇਹਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਤਣ੍ਹਾਜਰਾਮਰਣੇਹਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਪੁਞ੍ਞਾਦਿਸਙ੍ਖਾਰਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪੁਞ੍ਞਾਦਿਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਭਵੇ ਪਰਿਯਨ੍ਤਭਾਵੇਨ ਪਾਕਟਂ ਜਰਾਮਰਣਨ੍ਤਿ ਤਂ ਨੇਮਿਟ੍ਠਾਨਿਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਜਰਾਮਰਣਨੇਮੀ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਰਥਚਕ੍ਕਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਪਧਾਨਕਾਰਣਂ ਅਕ੍ਖੋ, ਏਵਂ ਸਂਸਾਰਚਕ੍ਕਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਆਸਵਸਮੁਦਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਸਵਸਮੁਦਯਮਯੇਨ ਅਕ੍ਖੇਨ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਆਸਵਾ ਏਵ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦੀਨਂ ਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਆਸਵਸਮੁਦਯੋ. ਯਥਾਹ ‘‘ਆਸਵਸਮੁਦਯਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੦੩). ਵਿਪਾਕਕਟਤ੍ਤਾਰੂਪਪ੍ਪਭੇਦੋ ਕਾਮਭਵਾਦਿਕੋ ਤਿਭਵੋ ਏਵ ਰਥੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਿਭਵਰਥੇ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਸਮਂ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਾ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯੋਜਿਤਨ੍ਤਿ ਸਮਾਯੋਜਿਤਂ. ਆਦਿਰਹਿਤਂ ਕਾਲਂ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਅਨਾਦਿਕਾਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ.

‘‘ਖਨ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਪਟਿਪਾਟਿ, ਧਾਤੁਆਯਤਨਾਨ ਚ;

ਅਬ੍ਬੋਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ, ‘ਸਂਸਾਰੋ’ਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੯੫ ਅਪਸਾਦਨਾਵਣ੍ਣਨਾ; ਸਂ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੨.੬੦; ਅ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੪.੧੯੯) –

ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਸਂਸਾਰੋਵ ਸਂਸਾਰਚਕ੍ਕਂ. ਅਨੇਨਾਤਿ ਭਗਵਤਾ. ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇਤਿ ਬੋਧਿਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਞਾਣਸ੍ਸ ਮਣ੍ਡਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਠਾਨੇ, ਕਾਲੇ ਵਾ. ਵੀਰਿਯਪਾਦੇਹੀਤਿ ਸਂਕਿਲੇਸਵੋਦਾਨਪਕ੍ਖਿਯੇਸੁ ਸਨ੍ਨਿਰੁਮ੍ਭਨਸਨ੍ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਕਿਚ੍ਚਤਾਯ ਦ੍ਵਿਧਾ ਪਵਤ੍ਤੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵੀਰਿਯਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਪਾਦੇਹਿ. ਸੀਲਪਥਵਿਯਨ੍ਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਸੀਲਮੇਵ ਪਥਵੀ, ਤਸ੍ਸਂ. ਪਤਿਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਸਮ੍ਪਾਦਨਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ. ਸਦ੍ਧਾਹਤ੍ਥੇਨਾਤਿ ਅਨਵਜ੍ਜਧਮ੍ਮਾਦਾਨਸਾਧਨਤੋ ਸਦ੍ਧਾਵ ਹਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ. ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਯਕਰਨ੍ਤਿ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦਿਭੇਦਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਪਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਖਯਕਰਣਤੋ ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਯਕਰਂ. ਞਾਣਫਰਸੁਨ੍ਤਿ ਸਮਾਧਿਸਿਲਾਯਂ ਸੁਨਿਸਿਤਮਗ੍ਗਞਾਣਫਰਸੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ.

੧੨੮. ਏਵਂ ‘‘ਅਰਾਨਂ ਹਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਅਰਘਾਤੇ ਸਂਸਾਰਂ ਚਕ੍ਕਂ ਵਿਯ ਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਦੇਸਨਾਕ੍ਕਮੇਨਪਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਥ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਨਮਤਗ੍ਗਂ ਸਂਸਾਰਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਅਨੁ ਅਨੁ ਅਮਤਗ੍ਗਂ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਕੋਟਿਕਂ ਸਂਸਾਰਮਣ੍ਡਲਂ. ਸੇਸਾ ਦਸ ਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾਦਯੋ ਜਾਤਿਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਅਰਾ. ਕਥਂ? ਨਾਭਿਯਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਮੂਲਤੋ, ਨੇਮਿਯਾ ਜਰਾਮਰਣੇਨ ਅਨ੍ਤਤੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਜਰਾਮਰਣਪਰਿਯਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚਾ’’ਤਿ. ਦੁਕ੍ਖਾਦੀਸੂਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯਨਿਰੋਧਮਗ੍ਗੇਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ ਤਦਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ, ਤਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਤੋ ਚ, ਸੇਸੇਸੁ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਤੋਵ. ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਕਾਮਭਵਾਦਿਵਸੇਨ ਤਿਧਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਤਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਕਂ ਅਵਿਜ੍ਜਂ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਿਪਚ੍ਚਯੇ ਤੀਸੁ ਭਵੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਕੇ ਚ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਾਮਭਵੇ ਚ ਅਵਿਜ੍ਜਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਮਭਵੇ ਅਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਕਾਮਭਵੇ ਆਦੀਨਵਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਕਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾ. ਰੂਪਭਵੇ ਅਰੂਪਭਵੇ ਅਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਕਾਮਭਵੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਮਭੂਮਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਨਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ, ਕਾਮਭਵੇ ਵਾ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਬ੍ਬਾ ਯੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਤੇਸਂ ਕਾਮਭਵੂਪਪਤ੍ਤਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਸਙ੍ਖਾਰਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਤਾਵ ਆਰਮ੍ਮਣਪਚ੍ਚਯੇਨ ਚੇਵ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯੇਨ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਅਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਸਹਜਾਤਸ੍ਸ ਸਹਜਾਤਾਦਿਵਸੇਨ, ਅਸਹਜਾਤਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਸਮਨਨ੍ਤਰਾਦਿਵਸੇਨ, ਨਾਨਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਪਨ ਆਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਚੇਵ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨ ਚ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਅਰੂਪਭਵੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਨ੍ਤਿ ਆਨੇਞ੍ਜਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ. ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨੇਵ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨਤ੍ਥੇ ਏਤ੍ਥ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਯਮਾਨੇ ਅਤਿਪ੍ਪਪਞ੍ਚੋ ਹੋਤਿ, ਸਯਮੇਵ ਚ ਪਰਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨ ਨਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਯਾਮ.

ਤਿਣ੍ਣਂ ਆਯਤਨਾਨਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਮਨਾਯਤਨਾਨਂ. ਏਕਸ੍ਸਾਯਤਨਸ੍ਸਾਤਿ ਮਨਾਯਤਨਸ੍ਸ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਫਸ੍ਸਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਵਿਭਾਗੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸਾ ਸਾ ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾਦਿਭੇਦਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਕਾਮਭਵਾਦੀਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਾ ਤਣ੍ਹਾ.

ਤਣ੍ਹਾਦਿਮੂਲਿਕਾ ਕਥਾ ਅਤਿਸਂਖਿਤ੍ਤਾਤਿ ਤਂ, ਉਪਾਦਾਨਭਵੇ ਚ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਕਾਮੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਪਵਤ੍ਤਿਮਾਹ. ਤਥਾ ‘‘ਸਗ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦੀਹਿ. ਸਾ ਪਨ ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਮਾ ਭੁਸਮਾਦਾਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ. ਤਥੇਵਾਤਿ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਏਵ.

ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਰੂਪੀਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇਭੂਮਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਾਮਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਕਾਮਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੧; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਅਜਿਤਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੮ ਥੋਕ ਵਿਸਦਿਸਂ) ਵਚਨਤੋ ਭਵਰਾਗੋਪਿ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਮੇਵਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਏਵ ਮੇਤ੍ਤਂ ਭਾਵੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੇਸੁਪਾਦਾਨਮੂਲਿਕਾਸੁਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਯਂ ਯੋਜਨਾ – ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਪਰੋ ਲੋਕੋ’’ਤਿ ਨਤ੍ਥਿਕਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਸੋ ਦਿਟ੍ਠੁਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤੀਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਪਰੋ ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭਵੇ ਅਤ੍ਤਾ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਸੋ ਤਤ੍ਰੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਯੇਨ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਤੀਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਪਰੋ ‘‘ਰੂਪੀ ਮਨੋਮਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਾ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤਿ. ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਪਰੋ ‘‘ਅਰੂਪਭਵੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਾ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਅਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤਿ. ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਤਾਹਿਯੇਵ ਅਤ੍ਤਵਾਦੁਪਾਦਾਨਮੂਲਿਕਾਪਿ ਯੋਜਨਾ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਾਨਵਾਦਵਸੇਨਾਪਿ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਪਰੋ ‘‘ਸੀਲੇਨ ਸੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿ ‘‘ਅਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਂ ਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤੋ ਸੀਲਬ੍ਬਤੁਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤੀਤਿਆਦਿਨਾ ਸਬ੍ਬਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

ਇਦਾਨਿ ਯ੍ਵਾਯਂ ਸਂਸਾਰਚਕ੍ਕਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨ ‘‘ਕਾਮਭਵੇ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਕਾਮਭਵੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ, ਸਙ੍ਖਾਰਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵੋ ਚ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਤਮੇਵ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਨਿਗਮਨਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਵਂ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਹੇਤੁਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਿ ਕਾਮਾਸਵਾਦਿਨਾ ਸਹੇਤੁਕਾ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਭੋਪੇਤੇ ਹੇਤੁਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ. ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤਿ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦੀਨਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਗਹਣੇ, ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਬ੍ਬੇ ਭੁਮ੍ਮਂ. ਪਞ੍ਞਾਤਿ ਕਙ੍ਖਾਵਿਤਰਣਵਿਸੁਦ੍ਧਿਸਙ੍ਖਾਤਾ ਪਕਾਰਤੋ ਜਾਨਨਾ. ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣਨ੍ਤਿ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਾਵਬੋਧੋ. ਇਦਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣਂ ਯਸ੍ਮਾ ਅਦ੍ਧਾਤ੍ਤਯੇ ਕਙ੍ਖਾਮਲਵਿਤਰਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਤੀਤਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨਾਤਿ ਏਤੇਨ ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਹੇਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਨਯੇਨ. ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਹੇਤੁ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਹੇਤੁਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੪੬) ਸਬ੍ਬਪਦਾਨਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਾਨਿ.

ਸਂਖਿਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਯੋ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਯੋ ਚਾਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਹੇਤੁ, ਵਿਪਾਕੋ ਚ. ਹੇਤੁ ਵਿਪਾਕੋਤਿ ਵਾ ਸਂਖਿਪ੍ਪਤੀਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਯੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਯੋ ਚ. ਸਙ੍ਖੇਪਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਪਨ ਏਕਵਚਨਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤੇ ਪਨ ਸਙ੍ਖੇਪਾ ਅਤੀਤੇ ਹੇਤੁ, ਏਤਰਹਿ ਵਿਪਾਕੋ, ਏਤਰਹਿ ਹੇਤੁ, ਆਯਤਿਂ ਵਿਪਾਕੋਤਿ ਏਵਂ ਕਾਲਵਿਭਾਗੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਜਾਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਰਿਮਸਙ੍ਖੇਪੋ ਚੇਤ੍ਥ ਅਤੀਤੋ ਅਦ੍ਧਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਙ੍ਖੇਪ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਾ ਭਾਗਾਧਿਵਚਨਨ੍ਤਿ ਅਤੀਤੋ ਹੇਤੁਭਾਗੋ ਪਠਮੋ ਸਙ੍ਖੇਪੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਤਣ੍ਹੁਪਾਦਾਨਭਵਾ ਗਹਿਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਮ੍ਮਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞਤੋ, ਤੇਹਿ ਵਿਨਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਕਿਚ੍ਚਾਕਰਣਤੋ ਚ. ਕਮ੍ਮਂ ਤਣ੍ਹਾ ਚ ਤਸ੍ਸ ਸਹਕਾਰੀਕਾਰਣਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਟ੍ਟਨਤ੍ਥੇਨ ਕਮ੍ਮਵਟ੍ਟਂ.

ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਾਮਰੂਪਸਲ਼ਾਯਤਨਫਸ੍ਸਵੇਦਨਾਨਂ ਜਾਤਿਜਰਾਭਙ੍ਗਾਵਤ੍ਥਾ ‘‘ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਾਪਦੇਸੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਂ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਇਮੇਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਯੋ. ਆਯਤਿਂ ਵਿਪਾਕਵਟ੍ਟਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਹੇਤੁਤੋ ਭਾਵੀਨਂ ਅਨਾਗਤਾਨਂ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਯੋ. ਆਕਾਰਤੋਤਿ ਸਰੂਪਤੋ ਅਵੁਤ੍ਤਾਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਙ੍ਗਹੇ ਆਕਿਰੀਯਨ੍ਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਗ੍ਗਹਣੇਹਿ ਪਕਾਸੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਆਕਾਰਾ, ਅਤੀਤਹੇਤੁਆਦੀਨਂ ਵਾ ਪਕਾਰਾ ਆਕਾਰਾ, ਤਤੋ ਆਕਾਰਤੋ. ਵੀਸਤਿਵਿਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਤੀਤੇਹੇਤੁਪਞ੍ਚਕਾਦਿਭੇਦਤੋ.

ਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਏਕੋ ਸਨ੍ਧੀਤਿ ਹੇਤੁਤੋ ਫਲਸ੍ਸ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ ਹੇਤੁਫਲਸਮ੍ਬਨ੍ਧਭੂਤੋ ਏਕੋ ਸਨ੍ਧਿ. ਤਥਾ ਭਵਜਾਤੀਨਮਨ੍ਤਰਾ. ਵੇਦਨਾਤਣ੍ਹਾਨਮਨ੍ਤਰਾ ਪਨ ਫਲਤੋ ਹੇਤੁਨੋ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ ਫਲਹੇਤੁਸਮ੍ਬਨ੍ਧਭੂਤੋ ਏਕੋ ਸਨ੍ਧਿ. ਫਲਭੂਤੋਪਿ ਹਿ ਧਮ੍ਮੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਹੇਤੁਸਭਾਵਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ.

ਇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਪਰਾਮਸਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚਤੁਸਙ੍ਖੇਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋਤਿ ਇਧ ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ, ਅਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਚ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਵਿਭਙ੍ਗੇ (ਵਿਭ. ੨੨੫ ਆਦਯੋ), ਅਨਨ੍ਤਨਯਸਮਨ੍ਤਪਟ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁ ਚ ਆਗਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ. ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਵਬੁਜ੍ਝਤਿ. ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਭੂਤੇਨ ਞਾਣਚਕ੍ਖੁਨਾ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਅਞ੍ਞਾਤਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਤੇਸਂਯੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਜਾਨਨਂ. ਞਾਤਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਯਥਾਸਭਾਵਤੋ ਜਾਨਨਟ੍ਠੇਨ. ਪਜਾਨਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦੀਹਿ ਪਕਾਰੇਹਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ.

ਇਦਾਨਿ ਯਦਤ੍ਥਮਿਦਂ ਭਵਚਕ੍ਕਂ ਇਧਾਨੀਤਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਮਿਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਤੇ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਿਕੇ ਧਮ੍ਮੇ. ਯਥਾਭੂਤਂ ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਮਹਾਵਜਿਰਞਾਣੇਨ ਯਾਥਾਵਤੋ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਬਲਵਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਵਿਰਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਹਿ ਅਰੇ ਹਨੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਾ ਭਗਵਾ ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਦਾ ਅਰੇ ਹਨਤਿ ਨਾਮ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਪਨ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਕ੍ਖਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਹਨਿ ਵਿਹਨਿ ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਸੀ’’ਤਿ.

੧੨੯. ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨੋ ਅਚੇਤਨੇ ਚਕ੍ਕਰਤਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਤਤ੍ਥੇਵ ਲੋਕੋ ਪੂਜਂ ਕਰੋਤਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਪੂਜਾਵਿਸੇਸਾ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਕਿਮਙ੍ਗਂ ਪਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਤਥਾਗਤੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਕੋ ਪਨ ਵਾਦੋ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਪੂਜਾਵਿਸੇਸਾਨਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਤੋ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਮਹੇਸਕ੍ਖੇਹਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਕਰਿਯਮਾਨਾਨਂ ਨਾਤਿਉਲ਼ਾਰਾਨਂ ਪੂਜਾਵਿਸੇਸਾਨਂ ਅਰਹਭਾਵੇ ਕਾ ਨਾਮ ਕਥਾ. ਅਤ੍ਥਾਨੁਰੂਪਨ੍ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਂ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਂ.

੧੩੦. ਅਸਿਲੋਕਭਯੇਨਾਤਿ ਅਕਿਤ੍ਤਿਭਯੇਨ. ਰਹੋ ਪਾਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਾ ਨਂ ਕੋਚਿ ਜਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਏਸ ਭਗਵਾ ਨ ਕਦਾਚਿ ਕਰੋਤਿ ਪਾਪਹੇਤੂਨਂ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਏਵ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ. ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਆਰਕਾਤਿ ਅਰਹਂ, ਸੁਵਿਦੂਰਭਾਵਤੋਇਚ੍ਚੇਵ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੁਤੋ ਪਨ ਸੁਵਿਦੂਰਭਾਵਤੋਤਿ? ਯੇ ਅਭਾਵਿਤਕਾਯਾ ਅਭਾਵਿਤਸੀਲਾ ਅਭਾਵਿਤਚਿਤ੍ਤਾ ਅਭਾਵਿਤਪਞ੍ਞਾ, ਤਤੋ ਏਵ ਅਪ੍ਪਹੀਨਰਾਗਦੋਸਮੋਹਾ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਕੋਵਿਦਾ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮੇ ਅਵਿਨੀਤਾ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋ ਅਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਚ, ਤਤੋ ਸੁਵਿਦੂਰਭਾਵਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਸਙ੍ਘਾਟਿਕਣ੍ਣੇਚੇਪਿ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਅਨੁਬਨ੍ਧੋ ਅਸ੍ਸ ਪਾਦੇ ਪਾਦਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ, ਸੋ ਚ ਹੋਤਿ ਅਭਿਜ੍ਝਾਲੁ ਕਾਮੇਸੁ ਤਿਬ੍ਬਸਾਰਾਗੋ ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਪਦੁਟ੍ਠਮਨਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿ ਅਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਅਸਮਾਹਿਤੋ ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਪਾਕਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ. ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਆਰਕਾਵ ਮਯ੍ਹਂ, ਅਹਞ੍ਚ ਤਸ੍ਸ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਧਮ੍ਮਂ ਹਿ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਮਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ (ਇਤਿਵੁ. ੯੨).

ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪੁਗ੍ਗਲਾ ਹਿ ਸਚੇਪਿ ਸਾਯਂ ਪਾਤਂ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਾਵਚਰਾਵ ਸਿਯੁਂ, ਨ ਤੇ ਤਾਵਤਾ ‘‘ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ, ਤਥਾ ਸਤ੍ਥਾਪਿ ਨੇਸਂ. ਇਤਿ ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਆਰਕਾ ਦੂਰੇਤਿ ਅਰਹਂ.

‘‘ਸਮ੍ਮਾ ਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਨਿਹੀਨਾਸਯਾ ਨਰਾ;

ਆਰਕਾ ਤੇਹਿ ਭਗਵਾ, ਦੂਰੇ ਤੇਨਾਰਹਂ ਮਤੋ’’ਤਿ.

ਤਥਾ ਆਰਕਾਤਿ ਅਰਹਂ, ਆਸਨ੍ਨਭਾਵਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੁਤੋ ਪਨ ਆਸਨ੍ਨਭਾਵਤੋਤਿ? ਯੇ ਭਾਵਿਤਕਾਯਾ ਭਾਵਿਤਸੀਲਾ ਭਾਵਿਤਚਿਤ੍ਤਾ ਭਾਵਿਤਪਞ੍ਞਾ, ਤਤੋ ਏਵ ਪਹੀਨਰਾਗਦੋਸਮੋਹਾ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕੋਵਿਦਾ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮੇ ਸੁਵਿਨੀਤਾ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਤਤੋ ਆਸਨ੍ਨਭਾਵਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਯੋਜਨਸਤੇ ਚੇਪਿ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯ, ਸੋ ਚ ਹੋਤਿ ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਲੁ ਕਾਮੇਸੁ ਨ ਤਿਬ੍ਬਸਾਰਾਗੋ ਅਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਦੁਟ੍ਠਮਨਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਸਮਾਹਿਤੋ ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋ ਸਂਵੁਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ. ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇਵ ਮਯ੍ਹਂ, ਅਹਞ੍ਚ ਤਸ੍ਸ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਧਮ੍ਮਂ ਹਿ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਮਂ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ (ਇਤਿਵੁ. ੯੨).

ਤਥਾਰੂਪਾ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਤ੍ਥੁ ਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਨ੍ਤਰਿਕਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਾਵਤਾ ਤੇ ‘‘ਸਤ੍ਥੁ ਦੂਰਚਾਰਿਨੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ, ਤਥਾ ਸਤ੍ਥਾਪਿ ਨੇਸਂ. ਇਤਿ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਆਰਕਾ ਆਸਨ੍ਨੇਤਿ ਅਰਹਂ.

ਯੇ ਸਮ੍ਮਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸੁਪ੍ਪਣੀਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਕਾ;

ਆਰਕਾ ਤੇਹਿ ਆਸਨ੍ਨੇ, ਤੇਨਾਪਿ ਅਰਹਂ ਜਿਨੋ.

ਯੇ ਇਮੇ ਰਾਗਾਦਯੋ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਮ੍ਪਿ ਅਨਤ੍ਥਂ ਆਵਹਨ੍ਤਿ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾਯ ਏਕਂਸੇਨੇਵ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਭੂਤਾ ਚ, ਤੇ ਅਤ੍ਤਹਿਤਂ, ਪਰਹਿਤਞ੍ਚ ਪਰਿਪੂਰੇਤੁਂ ਸਮ੍ਮਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਹਿ ਸਾਧੂਹਿ ਦੂਰਤੋ ਰਹਿਤਬ੍ਬਾ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤਬ੍ਬਾ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਰਹਾ ਨਾਮ, ਤੇ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਭਗਵਤੋ ਬੋਧਿਮੂਲੇਯੇਵ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਰਾਗੋ ਪਹੀਨੋ ਦੋਸੋ ਮੋਹੋ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੯-੧੦ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਮਾਨਂ).

ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਰਹਾਤਿ ਅਰਹੋਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਓਕਾਰਸ੍ਸ ਸਾਨੁਸਾਰਂ ਅ-ਕਾਰਾਦੇਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਰਹ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਪਾਪਧਮ੍ਮਾ ਰਹਾ ਨਾਮ, ਸਾਧੂਹਿ ਰਹਿਤਬ੍ਬਤੋ;

ਤੇਸਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਭਗਵਾ ਅਰਹਂ ਮਤੋ.

ਯੇ ਤੇ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਪਹੀਨਕਿਲੇਸਾ ਭਾਵਿਤਮਗ੍ਗਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤਨਿਰੋਧਾ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸਵਾ, ਯੇ ਚ ਸੇਕ੍ਖਾ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਮਾਨਸਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਚ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਪਯੋਗਾ ਕਲ੍ਯਾਣਜ੍ਝਾਸਯਾ ਸਦ੍ਧਾਸੀਲਸੁਤਾਦਿਗੁਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ, ਤੇਹਿ ਨ ਰਹਿਤਬ੍ਬੋ ਨ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤਬ੍ਬੋ, ਤੇ ਚ ਭਗਵਤਾਤਿ ਅਰਹਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਕਰਣਤੋ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਸਰੀਰੇਨ ਅਵਿਰਹਿਤਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯਥਾਹ ਆਯਸ੍ਮਾ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ –

‘‘ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਨਂ ਮਨਸਾ ਚਕ੍ਖੁਨਾਵ,

ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ;

ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਵਿਵਸੇਮਿ ਰਤ੍ਤਿਂ,

ਤੇਨੇਵ ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸਂ.

‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਚ ਪੀਤਿ ਚ ਮਨੋ ਸਤਿ ਚ,

ਨਾਪੇਨ੍ਤਿਮੇ ਗੋਤਮਸਾਸਨਮ੍ਹਾ;

ਯਂ ਯਂ ਦਿਸਂ ਵਜਤਿ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ,

ਸ ਤੇਨ ਤੇਨੇਵ ਨਤੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ. (ਸੁ. ਨਿ. ੧੧੪੮-੧੧੪੯);

ਤੇਨੇਵ ਚ ਤੇ ਅਞ੍ਞਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਨ ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤਿ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨਵਕਾਸੋ, ਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਞ੍ਞਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੨੮; ਅ. ਨਿ. ੧.੨੭੬).

ਕਲ੍ਯਾਣਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਪਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਸਤ੍ਥਰਿ ਨਿਚ੍ਚਲਸਦ੍ਧਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਇਤਿ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੇਹਿ ਪੁਰਿਸਵਿਸੇਸੇਹਿ ਅਵਿਰਹਿਤਬ੍ਬਤੋ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਅਵਿਰਹਨਤੋ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਰਹਾ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨਕਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਵਾ ਏਤਸ੍ਸ ਰਹੋ ਸਾਧੂਹਿ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤਬ੍ਬਤਾਤਿ ਅਰਹਂ.

‘‘ਯੇ ਸਚ੍ਛਿਕਤਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ, ਅਰਿਯਾ ਸੁਦ੍ਧਗੋਚਰਾ;

ਨ ਤੇਹਿ ਰਹਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਨਾਥੋ ਤੇਨਾਰਹਂ ਮਤੋ’’ਤਿ.

ਰਹੋਤਿ ਚ ਗਮਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਗਵਤੋ ਚ ਨਾਨਾਗਤੀਸੁ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਂਸਾਰੇ ਗਮਨਂ ਨਤ੍ਥਿ ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਯਕਰੇਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਬੋਧਿਮੂਲੇਯੇਵ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਸਮ੍ਭਾਰਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਤਤ੍ਤਾ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਯੇਨ ਦੇਵੂਪਪਤ੍ਯਸ੍ਸ, ਗਨ੍ਧਬ੍ਬੋ ਵਾ ਵਿਹਙ੍ਗਮੋ;

ਯਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਯੇਨ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ, ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਞ੍ਚ ਅਬ੍ਬਜੇ;

ਤੇ ਮਯ੍ਹਂ ਆਸਵਾ ਖੀਣਾ, ਵਿਦ੍ਧਸ੍ਤਾ ਵਿਨਲ਼ੀਕਤਾ’’ਤਿ. (ਅ. ਨਿ. ੪.੩੬);

ਏਵਂ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਸ੍ਸ ਰਹੋਗਮਨਂ ਗਤੀਸੁ ਪਚ੍ਚਾਜਾਤੀਤਿਪਿ ਅਰਹਂ.

ਰਹੋ ਵਾ ਗਮਨਂ ਯਸ੍ਸ, ਸਂਸਾਰੇ ਨਤ੍ਥਿ ਸਬ੍ਬਸੋ;

ਪਹੀਨਜਾਤਿਮਰਣੋ, ਅਰਹਂ ਸੁਗਤੋ ਮਤੋ.

ਪਾਸਂਸਤ੍ਤਾ ਵਾ ਭਗਵਾ ਅਰਹਂ. ਅਕ੍ਖਰਚਿਨ੍ਤਕਾ ਹਿ ਪਸਂਸਾਯਂ ਅਰਹ-ਸਦ੍ਦਂ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ. ਪਾਸਂਸਭਾਵੋ ਚ ਭਗਵਤੋ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣੋ ਯਥਾਭੁਚ੍ਚਗੁਣਾਧਿਗਤੋ ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ. ਤਥਾ ਹੇਸ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇਨ ਸੀਲੇਨ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇਨ ਸਮਾਧਿਨਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾਯ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਸਮੋ ਅਸਮਸਮੋ ਅਪ੍ਪਟਿਮੋ ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਗੋ ਅਪ੍ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਏਵਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਗੁਣੇ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਪਣ੍ਡਿਤਪੁਰਿਸੇਹਿ ਦੇਵੇਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇਹਿ ਭਗਵਤਾ ਵਾ ਪਨ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਰੂਪੋ. ਇਤਿ ਪਾਸਂਸਤ੍ਤਾਪਿ ਭਗਵਾ ਅਰਹਂ.

ਗੁਣੇਹਿ ਸਦਿਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਲੋਕੇ ਸਦੇਵਕੇ;

ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਸਂਸਿਯਤ੍ਤਾਪਿ, ਅਰਹਂ ਦ੍ਵਿਪਦੁਤ੍ਤਮੋ.

ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ –

‘‘ਆਰਕਾ ਮਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧੀਨਂ, ਆਰਕਾ ਚ ਵਿਜਾਨਤਂ;

ਰਹਾਨਂ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਵਿਦੂਨਮਰਹੇਯ੍ਯਤੋ;

ਭਵੇਸੁ ਚ ਰਹਾਭਾਵਾ, ਪਾਸਂਸਾ ਅਰਹਂ ਜਿਨੋ’’ਤਿ.

੧੩੧. ਸਮ੍ਮਾਤਿ ਅਵਿਪਰੀਤਂ. ਸਾਮਨ੍ਤਿ ਸਯਮੇਵ. ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਸਂ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਸਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਬੋਧਕੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਅਨਵਸੇਸਾਨਂ ਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਕਥਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਵਬੋਧੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ? ਏਕਦੇਸਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਹਣਤੋ. ਪਦੇਸਗ੍ਗਹਣੇ ਹਿ ਅਸਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਤਾਵ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਦਿਕ੍ਖਿਤੋ ਨ ਦਦਾਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਾਨਪੇਕ੍ਖਾ ਕਤ੍ਤਰਿ ਏਵ ਬੁਦ੍ਧਸਦ੍ਦਸਿਦ੍ਧਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ ਕਮ੍ਮਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯ ਅਭਾਵਤੋ. ‘‘ਸਮ੍ਮਾ ਸਾਮਂ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਹਿ ਇਧ ਸਦ੍ਦਤੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ‘‘ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਨ ਅਤ੍ਥਤੋ ਲਬ੍ਭਮਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਬੁਜ੍ਝਨਕਿਰਿਯਾ ਅਵਿਸਯਾ ਯੁਜ੍ਜਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸਾ ਵਿਸਯਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ’’ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇ ਧਮ੍ਮੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਤਿ ਅਭਿਵਿਸਿਟ੍ਠੇਨ ਞਾਣੇਨ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੇ. ਕੇ ਪਨ ਤੇਤਿ? ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮੇ. ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤੋ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਭਾਵਤੋ ਬੁਜ੍ਝਿ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਯ, ਅਧਿਗਮਕ੍ਖਣੇ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ, ਅਪਰਭਾਗੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਾਦੀਹਿ ਅਞ੍ਞਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਤੋ ਪਰੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇ ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਮਾਹ. ਪਹਾਤਬ੍ਬੇਤਿ ਸਮੁਦਯਪਕ੍ਖਿਯੇ. ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬੇਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਬਹੁਵਚਨਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਪਨ ਸੋਪਾਦਿਸੇਸਾਦਿਕਂ ਪਰਿਯਾਯਸਿਦ੍ਧਂ ਭੇਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਤੋ, ਉਦ੍ਦੇਸੋ ਵਾ ਅਯਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਂ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਉਦ੍ਦੇਸੋ ਚ ਅਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਪਰਿਚ੍ਛੇਦਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਕਰੀਯਤਿ. ਉਦ੍ਦੇਸੇਨ ਹਿ ਉਦ੍ਦਿਸਿਯਮਾਨਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਤ੍ਥਿਤਾਮਤ੍ਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਅਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਬਹੁਵਚਨੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਯਥਾ ‘‘ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਸਙ੍ਖਤਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ਦੁਕਮਾਤਿਕਾ ੭-੮). ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬੇਤਿ ਵਾ ਫਲਵਿਮੁਤ੍ਤੀਨਮ੍ਪਿ ਗਹਣਂ, ਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਬਹੁਵਚਨਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ. ਏਵਞ੍ਚ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਝਾਨਾਨਮ੍ਪਿ ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਗਾਥਾਯਂ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਞ੍ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਵੁਤ੍ਤਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਗਹਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋਸ੍ਮੀਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਮਯਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਿ, ਸਚ੍ਚਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਕਿਞ੍ਚਿ ਞੇਯ੍ਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਞੇਯ੍ਯਂ ਬੁਦ੍ਧੋਸ੍ਮਿ, ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੩੨. ਏਵਂ ਸਚ੍ਚਵਸੇਨ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਦ੍ਵਾਰਾਰਮ੍ਮਣੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦ੍ਵਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇਹਿ, ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਚ ਸਚ੍ਚਵਸੇਨੇਵ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਮੂਲਕਾਰਣਭਾਵੇਨਾਤਿ ਸਨ੍ਤੇਸੁਪਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਕਾਰਣੇਸੁ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਮੂਲਭੂਤਕਾਰਣਭਾਵੇਨ. ਤਣ੍ਹਾ ਹਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਚਿਤ੍ਤਭਾਵਹੇਤੁਤੋ, ਸਹਾਯਭਾਵੂਪਗਮਨਤੋ ਚ ਦੁਕ੍ਖਵਿਚਿਤ੍ਤਤਾਯ ਪਧਾਨਕਾਰਣਂ. ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਿਕਾਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਿਕਾ. ਪੁਰਿਮਤਣ੍ਹਾਤਿ ਪੁਰਿਮਭਵਸਿਦ੍ਧਾ ਤਣ੍ਹਾ. ਉਭਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ, ਤਂਸਮੁਦਯਸ੍ਸ ਚ. ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਨਿਰੋਧਪਜਾਨਨਾਤਿ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਾ. ਏਕੇਕਪਦੁਦ੍ਧਾਰੇਨਾਤਿ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਂ ਚਕ੍ਖੁਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਏਕੇਕਕੋਟ੍ਠਾਸਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇਨ. ਤਣ੍ਹਾਯਪਿ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਭਾਵਸਬ੍ਭਾਵਤੋ, ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ ਚ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਸਙ੍ਗਹਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਰੂਪਤਣ੍ਹਾਦਯੋ ਛ ਤਣ੍ਹਾਕਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਕਸਿਣਾਨੀਤਿ ਕਸਿਣਜ੍ਝਾਨਾਨਿ. ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਾਤਿ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਕੋਟ੍ਠਾਸਾ, ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਜ੍ਝਾਨਾਨਿ ਚ. ਨਵ ਭਵਾਤਿ ਕਾਮਭਵਾਦਯੋ ਤਯੋ, ਸਞ੍ਞੀਭਵਾਦਯੋ ਤਯੋ, ਏਕਵੋਕਾਰਭਵਾਦਯੋ ਤਯੋਤਿ ਨਵ ਭਵਾ. ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਝਾਨਾਨੀਤਿ ਅਗ੍ਗਹਿਤਾਰਮ੍ਮਣਵਿਸੇਸਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਾਨਿ, ਵਿਪਾਕਜ੍ਝਾਨਾਨਂ ਵਾ ਏਤਂ ਗਹਣਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਾ ਤਣ੍ਹਾ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਿਕਾ ਪੁਰਿਮਤਣ੍ਹਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਕਿਰਿਯਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਨ ਯਤ੍ਥ ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ ਕਾਰਣਭੂਤਾ.

ਅਨੁਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਤੋ ਬੁਦ੍ਧੋ. ਤੇਨਾਤਿ ਤਸ੍ਮਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ, ਵਿਸੇਸਤੋ ਚ ਏਕੇਕਪਦੁਦ੍ਧਾਰੇਨ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਿਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮ੍ਮਾ ਸਾਮਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ’’ਤਿ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਪਿ ਞੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋ ਅਵਿਪਰੀਤਂ ਸਯਮੇਵ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਮਿਨਾਸ੍ਸ ਪਰੋਪਦੇਸਰਹਿਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਵਬੋਧਨਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਆਕਙ੍ਖਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਵੁਤ੍ਤਿਨੋ ਅਨਾਵਰਣਞਾਣਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ.

ਨਨੁ ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਅਨਾਵਰਣਞਾਣਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ‘‘ਛ ਅਸਾਧਾਰਣਞਾਣਾਨਿ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣਾਨੀ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ਮਾਤਿਕਾ ੧.੭੩) ਵਚਨਂ ਵਿਰੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯਾਤਿ? ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਵਿਸਯਪਵਤ੍ਤਿਭੇਦਵਸੇਨ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਏਕਸ੍ਸੇਵ ਞਾਣਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਧਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਏਕਮੇਵ ਹਿ ਤਂ ਞਾਣਂ ਅਨਵਸੇਸਸਙ੍ਖਤਾਸਙ੍ਖਤਸਮ੍ਮੁਤਿਧਮ੍ਮਵਿਸਯਤਾਯ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਆਵਰਣਾਭਾਵਤੋ ਨਿਸ੍ਸਙ੍ਗਚਾਰਮੁਪਾਦਾਯ ‘‘ਅਨਾਵਰਣਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਥਾਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਯਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਸਙ੍ਖਤਮਸਙ੍ਖਤਂ ਅਨਵਸੇਸਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ, ਤਤ੍ਥ ਆਵਰਣਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਨਾਵਰਣਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੧੯). ਤਸ੍ਮਾ ਨਤ੍ਥਿ ਨੇਸਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਭੇਦੋ, ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਚੇਤਂ ਏਵਮਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾਨਾਵਰਣਞਾਣਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਤਾ, ਅਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਤਾ ਚ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਨ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਣੁਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਆਵਰਣਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਨਾਵਰਣਞਾਣਸ੍ਸ ਚ ਅਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਭਾਵੇ ਯਤ੍ਥ ਤਂ ਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਤ੍ਥਾਵਰਣਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਅਨਾਵਰਣਭਾਵੋਯੇਵ ਨ ਸਿਯਾ. ਅਥ ਵਾ ਪਨ ਹੋਤੁ ਅਞ੍ਞਮੇਵ ਅਨਾਵਰਣਞਾਣਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਤੋ, ਇਧ ਪਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯ ਅਨਾਵਰਣਞਾਣਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਮੇਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਤਸ੍ਸ ਚਾਧਿਗਮੇਨ ਭਗਵਾ ‘‘ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ, ਸਬ੍ਬਵਿਦੂ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਨ ਸਕਿਂਯੇਵ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਵਬੋਧਤੋ. ਤਥਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਯਂ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੬੨) ‘‘ਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿਕਮੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ਬੋਧਿਯਾ ਮੂਲੇ ਸਹ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾ ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਯਦਿਦਂ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਵਬੋਧਨਸਮਤ੍ਥਞਾਣਸਮਧਿਗਮੇਨ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਅਨਵਸੇਸਧਮ੍ਮੇ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਤਾ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਏਤ੍ਥਾਹ – ਕਿਂ ਪਨਿਦਂ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਸਕਿਂਯੇਵ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਵਿਸਯੇ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਕਮੇਨਾਤਿ? ਕਿਞ੍ਚੇਤ੍ਥ – ਯਦਿ ਤਾਵ ਸਕਿਂਯੇਵ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਵਿਸਯੇ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨਾਨਂ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਅਸਙ੍ਖਤਸਮ੍ਮੁਤਿਧਮ੍ਮਾਨਞ੍ਚ ਏਕਜ੍ਝਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨੇ ਦੂਰਤੋ ਚਿਤ੍ਤਪਟਂ ਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਯ ਪਟਿਵਿਭਾਗੇਨਾਵਬੋਧੋ ਨ ਸਿਯਾ, ਤਥਾ ਚ ਸਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਅਨਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾ ਅਨਿਰੂਪਿਤਰੂਪੇਨ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਸਯਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਯੇਪਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਾਨਂ ਠਿਤਲਕ੍ਖਣਵਿਸਯਂ ਵਿਕਪ੍ਪਰਹਿਤਂ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤੇਨ ਤੇ ‘ਸਬ੍ਬਵਿਦੂ’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ‘ਚਰਂ ਸਮਾਹਿਤੋ ਨਾਗੋ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋਪਿ ਸਮਾਹਿਤੋ’ਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਵਚਨਂ ਸੁਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤਦੋਸਾਨਾਤਿਵਤ੍ਤਿ, ਠਿਤਲਕ੍ਖਣਾਰਮ੍ਮਣਤਾਯ ਚ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਸਮ੍ਮੁਤਿਧਮ੍ਮਾਨਂ ਤਦਭਾਵਤੋ ਏਕਦੇਸਵਿਸਯਮੇਵ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਂ ਸਿਯਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਕਿਂਯੇਵ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ.

ਅਥ ਕਮੇਨ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਵਿਸਯੇ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ? ਏਵਮ੍ਪਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਨ ਹਿ ਜਾਤਿਭੂਮਿਸਭਾਵਾਦਿਵਸੇਨ, ਦਿਸਾਦੇਸਕਾਲਾਦਿਵਸੇਨ ਚ ਅਨੇਕਭੇਦਭਿਨ੍ਨੇ ਞੇਯ੍ਯੇ ਕਮੇਨ ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ਤਸ੍ਸ ਅਨਵਸੇਸਪਟਿਵੇਧੋ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਅਪਰਿਯਨ੍ਤਭਾਵਤੋ ਞੇਯ੍ਯਸ੍ਸ. ਯੇ ਪਨ ‘‘ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਵਿਸਂਵਾਦਨਤੋ ਞੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘ਸੇਸੇਪਿ ਏਵ’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਵਵਤ੍ਥਾਪਨੇਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ ਭਗਵਾ, ਤਞ੍ਚ ਞਾਣਂ ਨ ਅਨੁਮਾਨਿਕਂ ਸਂਸਯਾਭਾਵਤੋ. ਸਂਸਯਾਨੁਬਦ੍ਧਂ ਹਿ ਲੋਕੇ ਅਨੁਮਾਨਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਤਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਹਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭਾਵੇ ਅਤ੍ਥਾਵਿਸਂਵਾਦਨੇਨ ਞੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੇਸੇਪਿ ਏਵ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਵਵਤ੍ਥਾਪਨਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਯਞ੍ਹਿ ਤਂ ਸੇਸਂ, ਤਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਤਿ.

ਅਥ ਤਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ, ਤਸ੍ਸ ਸੇਸਭਾਵੋ ਏਵ ਨ ਸਿਯਾਤਿ? ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਅਕਾਰਣਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਵਿਸਯਵਿਚਾਰਣਭਾਵਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯੋ ਨ ਚਿਨ੍ਤੇਤਬ੍ਬੋ. ਯੋ ਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਉਮ੍ਮਾਦਸ੍ਸ ਵਿਘਾਤਸ੍ਸ ਭਾਗੀ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੭੭). ਇਦਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ – ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਭਗਵਤਾ ਞਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤਂ ਸਕਲਂ, ਏਕਦੇਸੋ ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਨਿਚ੍ਚਸਮਾਧਾਨਞ੍ਚ ਵਿਕ੍ਖੇਪਾਭਾਵਤੋ. ਞਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਚ ਸਕਲਸ੍ਸ ਅਵਿਸਯਭਾਵੇ ਤਸ੍ਸ ਆਕਙ੍ਖਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਵੁਤ੍ਤਿਤਾ ਨ ਸਿਯਾ, ਏਕਨ੍ਤੇਨੇਵ ਸਾ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਆਵਜ੍ਜਨਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਾ ਆਕਙ੍ਖਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਾ ਮਨਸਿਕਾਰਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਾ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ. ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਵਿਸਯਮ੍ਪਿ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਂ ਅਨੁਮਾਨਾਗਮਤਕ੍ਕਗ੍ਗਹਣਵਿਰਹਿਤਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਮੇਵ.

ਨਨੁ ਚ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ਯਦਾ ਸਕਲਂ ਞਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤਂ, ਤਦਾ ਸਕਿਂਯੇਵ ਸਕਲਵਿਸਯਤਾਯ ਅਨਿਰੂਪਿਤਰੂਪੇਨ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਦੋਸਾਨਾਤਿਵਤ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ? ਨ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਸੋਧਿਤਤ੍ਤਾ. ਵਿਸੋਧਿਤੋ ਹਿ ਸੋ ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯੋ ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯੋਤਿ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਪਚੁਰਜਨਞਾਣਸਮਾਨਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਤਾ ਨ ਸਿਯਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਕਲਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਮ੍ਪਿ ਤਂ ਏਕਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਂ ਵਿਯ ਸੁਵਵਤ੍ਥਾਪਿਤੇਯੇਵ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਇਦਮੇਤ੍ਥ ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਯਾਵਤਕਂ ਞੇਯ੍ਯਂ, ਤਾਵਤਕਂ ਞਾਣਂ. ਯਾਵਤਕਂ ਞਾਣਂ, ਤਾਵਤਕਂ ਞੇਯ੍ਯਂ. ਞੇਯ੍ਯਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਂ, ਞਾਣਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ ਞੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੬੯; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਮੋਘਰਾਜਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੮੫; ਪਟਿ. ਮ. ੩.੫). ਏਵਮੇਕਜ੍ਝਂ, ਵਿਸੁਂ, ਸਕਿਂ, ਕਮੇਨ ਵਾ ਇਚ੍ਛਾਨੁਰੂਪਂ ਸਮ੍ਮਾ ਸਾਮਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ.

੧੩੩. ਵਿਜ੍ਜਾਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਨ੍ਦਿਯਂ ਵਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਵਿਜ੍ਜਾ, ਯਾਥਾਵਤੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਵਿਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ ਵਿਜ੍ਜਾ, ਤਮੋਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਕਸ੍ਸ ਪਦਾਲਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤੋ ਏਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਸਯਸ੍ਸ ਵਿਦਿਤਕਰਣਟ੍ਠੇਨਪਿ ਵਿਜ੍ਜਾ. ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਤ੍ਤਾ ਵਾ, ਅਵਿਕਲਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ, ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਚ ਵਿਜ੍ਜਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤੇ ਗਹਣਂ ਵਿਨੇਯ੍ਯਜ੍ਝਾਸਯਵਸੇਨਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਸਤ੍ਤ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ ਨਾਮ ਸਦ੍ਧਾ ਹਿਰੀ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਂ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਂ ਵੀਰਿਯਂ ਸਤਿ ਪਞ੍ਞਾ ਚ. ਯੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਦ੍ਧੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਅ. ਨਿ. ੧੦.੧੧). ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਝਾਨਾਨੀਤਿ ਯਾਨਿ ਕਾਨਿਚਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਾਨਿ.

ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸੀਲਾਦਯੋ ਪਨ੍ਨਰਸੇਵ ‘‘ਚਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਇਮੇਯੇਵ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨੁਪਗਮਨੇ ਏਕਂਸਤੋ ਸਾਧਨਭਾਵਮਾਹ. ਇਦਾਨਿ ਤਦਤ੍ਥਸਾਧਨਾਯ ਆਗਮਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾਹਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਭਗਵਾਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਗਮਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਨਨੁ ਚਾਯਂ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਦਾ ਸਾਵਕੇਸੁਪਿ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ? ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਨ ਪਨ ਤਥਾ, ਯਥਾ ਭਗਵਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਾਸਮ੍ਪਦਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਰਣਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਕਰੁਣਾਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਸ੍ਸ, ਸੋ ਚੇਤ੍ਥ ਮਹਗ੍ਗਤਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਸਾਧਾਰਣਭਾਵੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਰਣਸਮ੍ਪਦਾ ਮਹਾਕਾਰੁਣਿਕਤਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨਤ੍ਥਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥੇ ਨਿਯੋਜਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਨਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਨੇਸਂ ਅਤ੍ਥਾਨਤ੍ਥਜਾਨਨਂ ਸਤ੍ਥੁ ਕਰੁਣਾਯ ਵਿਨਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਉਭਯਤ੍ਥ ਸਕਿਚ੍ਚਕਮੇਵ ਸਿਯਾ. ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਯਸ੍ਸਾ ਪਧਾਨਭਾਵੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਤਂ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞੋਪਿ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਤੇਨ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸੇਵਾਯਂ ਆਵੇਣਿਕਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਾ ਪਨਾਯਂ ਸਤ੍ਥੁ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਦਾ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਤਾਯ ਸਾਵਕਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਏਕਨ੍ਤਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤੇਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ਵਿਜ੍ਜਾਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਤ੍ਥੁ ਪਞ੍ਞਾਮਹਤ੍ਤਂ ਪਕਾਸਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਚਰਣਸਮ੍ਪਦਾਯ ਕਰੁਣਾਮਹਤ੍ਤਂ. ਤੇਸੁ ਪਞ੍ਞਾਯ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਰਜ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਕਰੁਣਾਯ ਧਮ੍ਮਸਂਵਿਭਾਗੋ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖਨਿਬ੍ਬਿਦਾ, ਕਰੁਣਾਯ ਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖਸਹਨਂ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਰਦੁਕ੍ਖਪਰਿਜਾਨਨਂ, ਕਰੁਣਾਯ ਪਰਦੁਕ੍ਖਪਤਿਕਾਰਾਰਮ੍ਭੋ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਾਭਿਮੁਖਭਾਵੋ, ਕਰੁਣਾਯ ਤਦਧਿਗਮੋ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਯਂ ਤਰਣਂ, ਕਰੁਣਾਯ ਪਰੇਸਂ ਤਾਰਣਂ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਬੁਦ੍ਧਭਾਵਸਿਦ੍ਧਿ, ਕਰੁਣਾਯ ਬੁਦ੍ਧਕਿਚ੍ਚਸਿਦ੍ਧਿ. ਕਰੁਣਾਯ ਵਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਮਿਯਂ ਸਂਸਾਰਾਭਿਮੁਖਭਾਵੋ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਤਤ੍ਥ ਅਨਭਿਰਤਿ. ਤਥਾ ਕਰੁਣਾਯ ਪਰੇਸਂ ਅਭਿਂਸਾਪਨਂ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਯਂ ਪਰੇਹਿ ਅਭਾਯਨਂ. ਕਰੁਣਾਯ ਪਰਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਰਂ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਤਥਾ ਕਰੁਣਾਯ ਅਪਰਨ੍ਤਪੋ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਨਤ੍ਤਨ੍ਤਪੋ. ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ ਚਤੁਤ੍ਥਪੁਗ੍ਗਲਭਾਵੋ ਸਿਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਕਰੁਣਾਯ ਲੋਕਨਾਥਤਾ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਤਨਾਥਤਾ. ਕਰੁਣਾਯ ਚਸ੍ਸ ਨਿਨ੍ਨਤਾਭਾਵੋ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਉਨ੍ਨਮਾਭਾਵੋ. ਤਥਾ ਕਰੁਣਾਯ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਸੁ ਜਨਿਤਾਨੁਗ੍ਗਹੋ ਪਞ੍ਞਾਨੁਗਤਤ੍ਤਾ ਨ ਚ ਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਕਰੁਣਾਨੁਗਤਤ੍ਤਾ ਨ ਚ ਨ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨੁਗ੍ਗਹਾਯ ਪਵਤ੍ਤੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਕਰੁਣਾ ਭਗਵਤੋ ਸਿਨੇਹਸੋਕਵਿਰਹਿਤਾ, ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਾ ਅਹਂਕਾਰਮਮਂਕਾਰਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਵਿਸੋਧਿਤਾ ਪਰਮਵਿਸੁਦ੍ਧਾ ਗੁਣਵਿਸੇਸਾ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਦਾਹਿ ਪਕਾਸਿਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੧੩੪. ਗਮਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਗਤਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਗਤੇ ਠਿਤੇ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੧੪; ੨.੩੭੬). ਸੋਭਨਨ੍ਤਿ ਸੁਭਂ. ਸੁਭਭਾਵੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਤਾਯ, ਵਿਸੁਦ੍ਧਤਾ ਦੋਸਵਿਗਮੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਮਨਵਜ੍ਜ’’ਨ੍ਤਿ. ਗਮਨਞ੍ਚ ਨਾਮ ਬਹੁਵਿਧਨ੍ਤਿ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਗਮਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਗਤਿ ਅਧਿਗਮੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਤਂ, ਗਮਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣੇ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤੇਨ ਹੇਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਖੇਮਂ ਦਿਸਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋਤਿ ਪਰਿਪਨ੍ਥਾਭਾਵੇਨ ਸੁਗਤਿਗਮਨੇਪਿ ਅਸਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਸਙ੍ਗਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ, ਪਗੇਵ ਇਤਰਤ੍ਥ. ਅਥ ਵਾ ਏਕਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਖਿਪ੍ਪਭਿਞ੍ਞਾਵਸੇਨੇਵ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਮਗ੍ਗਾਨਂ ਪਟਿਲਦ੍ਧਭਾਵਤੋ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ ਅਸਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਗਤੋ. ਯਂ ਗਮਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਮਨਤ੍ਥਂ ਅਪਹਰਤਿ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਚ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਆਵਹਤਿ, ਤਦੇਵ ਸੋਭਨਂ ਨਾਮ. ਤੇਨ ਚ ਭਗਵਾ ਗਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਤਿ ਸੋਭਨਗਮਨਤ੍ਤਾ ਸੁਗਤੋ’’ਤਿ ਸੋਭਨਤ੍ਥੋ ਸੁ-ਸਦ੍ਦੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ.

ਅਸੁਨ੍ਦਰਾਨਂ ਦੁਕ੍ਖਾਨਂ ਸਙ੍ਖਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀਨਂ ਅਭਾਵਤੋ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸੁਖਤ੍ਤਾ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਨਾਮ ਅਸਙ੍ਖਤਾ ਧਾਤੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਨ੍ਦਰਞ੍ਚੇਸ ਠਾਨਂ ਗਤੋ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਮਂ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੨੧੫; ਧ. ਪ. ੨੦੩-੨੦੪). ਸਮ੍ਮਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਮਨਞ੍ਚ ਨਾਮ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਅਨਭਿਭੂਤਸ੍ਸ ਗਮਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਹੀਨੇ ਕਿਲੇਸੇ ਪੁਨ ਅਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਇਦਞ੍ਚ ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਗਮਨਂ, ਯਾਯ ਆਗਮਨੀਯਪਟਿਪਦਾਯ ਸਿਦ੍ਧਂ, ਸਾਪਿ ਸਮ੍ਮਾਗਮਨਮੇਵਾਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਸੁਗਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਮ੍ਮਾ ਵਾ ਗਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਯਾ ਸਮ੍ਪਾਪਨੇ ਅਵਿਪਰੀਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ. ‘‘ਸਬ੍ਬਲੋਕਸ੍ਸ ਹਿਤਸੁਖਮੇਵ ਕਰੋਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਮਹਾਬੋਧਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾ ਅਵਿਭਾਗੇਨ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਬ੍ਬਦਾ ਹਿਤਸੁਖਾਵਹਭਾਵੇਨੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਸਸ੍ਸਤਂ ਉਚ੍ਛੇਦਨ੍ਤਿ ਇਮੇ ਅਨ੍ਤੇ ਅਨੁਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਗਤੋ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਗਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਕਾਮਸੁਖਂ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਨ੍ਤਿ ਇਮੇ ਅਨੁਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਗਤੋ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਗਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਭਾਸਨੇ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਬ੍ਬੇ, ਸਾਧੇਤਬ੍ਬੇ ਚੇਤਂ ਭੁਮ੍ਮਂ. ਅਭੂਤਨ੍ਤਿ ਅਭੂਤਤ੍ਥਂ. ਅਤ੍ਥਮੁਖੇਨ ਹਿ ਵਾਚਾਯ ਅਭੂਤਤਾ, ਭੂਤਤਾ ਵਾ. ਅਤਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਅਭੂਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਅਸਨ੍ਤਂ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ. ਅਤਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਅਤਥਾਕਾਰਂ ਅਞ੍ਞਥਾਸਨ੍ਤਂ. ਅਨਤ੍ਥਸਞ੍ਹਿਤਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੇਨ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੇਨ ਵਾ ਅਨਤ੍ਥੇਨ ਸਞ੍ਹਿਤਂ, ਅਨਤ੍ਥਾਵਹਂ. ਨ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਅਨਤ੍ਥੋ, ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ, ਅਭਾਵੋ ਚ, ਤੇਨ ਸਞ੍ਹਿਤਂ, ਪਿਸੁਣਵਾਚਂ, ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਞ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਸ੍ਸਾਪਿ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਠਮਾ ਵਾਚਾ ਸੀਲਵਨ੍ਤਂ ‘‘ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ’’ਤਿ, ਅਚਣ੍ਡਾਲਾਦਿਮੇਵ ‘‘ਚਣ੍ਡਾਲੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਭਾਸਮਾਨਸ੍ਸ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਦੁਤਿਯਾ ਦੁਸ੍ਸੀਲਂ ‘‘ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ’’ਤਿ, ਚਣ੍ਡਾਲਾਦਿਮੇਵ ‘‘ਚਣ੍ਡਾਲੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਵਿਨਯੇਨ ਭਾਸਮਾਨਸ੍ਸ. ਤਤਿਯਾ ਨੇਰਯਿਕਾਦਿਕਸ੍ਸ ਨੇਰਯਿਕਾਦਿਭਾਵਵਿਭਾਵਨੀਕਥਾ ਯਥਾ ‘‘ਆਪਾਯਿਕੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਨੇਰਯਿਕੋ’’ਤਿਆਦਿਕਾ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੪੮). ਚਤੁਤ੍ਥੀ ‘‘ਵੇਦਵਿਹਿਤੇਨ ਯਞ੍ਞਵਿਧਿਨਾ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਕਤਂ ਸੁਗਤਿਂ ਆਵਹਤੀ’’ਤਿ ਲੋਕਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਮੋਹਨਕਥਾ. ਪਞ੍ਚਮੀ ਭੂਤੇਨ ਪੇਸੁਞ੍ਞੂਪਸਂਹਾਰਾਦਿਕਥਾ. ਛਟ੍ਠਾ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਪਵਤ੍ਤਿਤਾ ਦਾਨਸੀਲਾਦਿਕਥਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਾ ਗਦਤ੍ਤਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਅਭੂਤਾਦਿਂ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਅਤ੍ਥਸਞ੍ਹਿਤਂ ਪਿਯਂ ਮਨਾਪਂ ਤਤੋ ਏਵ ਸਮ੍ਮਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਦਨਤੋ ਸੁਗਤੋ ਦ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਤ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਆਪਾਥਗਮਨਮਤ੍ਤੇਨ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਪ੍ਪਿਯਮ੍ਪਿ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਂ ਪਿਯਂ ਮਨਾਪਮੇਵ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਲੋਕਸ੍ਸ ਹਿਤਸੁਖਾਵਹਤ੍ਤਾ.

ਅਪਿਚ ਸੋਭਨਂ ਗਤਂ ਗਮਨਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਗਤੋ. ਭਗਵਤੋ ਹਿ ਵੇਨੇਯ੍ਯਜਨੁਪਸਙ੍ਕਮਨਂ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਹਿਤਸੁਖਨਿਪ੍ਫਾਦਨਤੋ ਸੋਭਨਂ ਭਦ੍ਦਕਂ. ਤਥਾ ਲਕ੍ਖਣਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਰੂਪਕਾਯਤਾਯ ਦੁਤਵਿਲਮ੍ਬਿਤਖਲਿਤਾਨੁਕਡ੍ਢਨਨਿਪ੍ਪੀਲ਼ਨੁਕ੍ਕੁਟਿਕਕੁਟਿਲਾਕੁਲਤਾਦਿਦੋਸਰਹਿਤਵਿਲਾਸਿਤਰਾਜਹਂਸਵਸਭਵਾਰਣਮਿਗਰਾਜਗਮਨਂ ਕਾਯਗਮਨਂ, ਞਾਣਗਮਨਞ੍ਚ ਵਿਪੁਲਨਿਮ੍ਮਲਕਰੁਣਾਸਤਿਵੀਰਿਯਾਦਿਗੁਣਵਿਸੇਸਸਹਿਤਂ ਅਭਿਨੀਹਾਰਤੋ ਯਾਵ ਮਹਾਬੋਧਿ ਅਨਵਜ੍ਜਤਾਯ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤਸੁਖਾਵਹਤਾਯ ਚ ਸੋਭਨਮੇਵ. ਅਥ ਵਾ ਸਯਮ੍ਭੂਞਾਣੇਨ ਸਕਲਮ੍ਪਿ ਲੋਕਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾ ਗਤੋ ਅਵਗਤੋਤਿ ਸੁਗਤੋ. ਤਥਾ ਲੋਕਸਮੁਦਯਂ ਪਹਾਨਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਤਂ ਆਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾ ਗਤੋ ਅਤੀਤੋਤਿ ਸੁਗਤੋ. ਲੋਕਨਿਰੋਧਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਾ ਗਤੋ ਅਧਿਗਤੋਤਿ ਸੁਗਤੋ. ਲੋਕਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨਿਂ ਪਟਿਪਦਂ ਭਾਵਨਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਾ ਗਤੋ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋਤਿ ਸੁਗਤੋ. ਤਥਾ ਯਂ ਇਮਸ੍ਸ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਂ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤਂ ਅਨੁਵਿਚਰਿਤਂ ਮਨਸਾ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਹਤ੍ਥਤਲੇ ਆਮਲਕਂ ਵਿਯ ਸਮ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਗਤੋ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸੀਤਿ ਸੁਗਤੋ.

੧੩੫. ਸਬ੍ਬਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨ. ਯੋ ਯੋ ਲੋਕੋ ਯਥਾ ਯਥਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਤਥਾ ਤਥਾ. ਤੇ ਪਨ ਪਕਾਰੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਭਾਵਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਭਾਵਤੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸਭਾਵਤੋ. ਸਬ੍ਬੋ ਹਿ ਲੋਕੋ ਦੁਕ੍ਖਸਭਾਵੋ. ਯਥਾਹ ‘‘ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੧੪; ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੮੭). ਸਮੁਦਯਤੋਤਿ ਯਤੋ ਸੋ ਸਮੁਦੇਤਿ, ਤਤੋ ਤਣ੍ਹਾਦਿਤੋ. ਨਿਰੋਧਤੋਤਿ ਯਤ੍ਥ ਸੋ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਤਤੋ ਵਿਸਙ੍ਖਾਰਤੋ. ਨਿਰੋਧੂਪਾਯਤੋਤਿ ਯੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਸੋ ਨਿਰੋਧੋ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਤਤੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਤੋ, ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ.

ਇਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਥਾ ਲੋਕਂ ਅਵੇਦੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਦਤ੍ਥਸਾਧਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਖੋ ਆਵੁਸੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਨ ਜਾਯਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਉਜੁਕਂ ਜਾਤਿਆਦੀਨਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਚਵਤਿ ਨ ਉਪਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਪਦਦ੍ਵਯੇਨ ਅਪਰਾਪਰਂ ਚਵਨੁਪਪਜ੍ਜਨਾਨਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਨ ਜਾਯਤੀਤਿਆਦਿ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਕਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਤਰਂ ਓਪਪਾਤਿਕਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਆਦਿਰਹਿਤਂ. ਗਮਨੇਨਾਤਿ ਪਦਸਾ ਗਮਨੇਨ. ਞਾਤੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਞਾਤਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ, ਞਾਤਾ ਅਯਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਿਕੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਕਾਮਂ ਪਾਦਗਮਨੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਲੋਕਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਞਾਤੁਂ, ਦਟ੍ਠੁਂ, ਪਤ੍ਤੁਂ ਵਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਅਪਿਚ ਪਰਿਮਿਤਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਮੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਸਞ੍ਞਿਮ੍ਹੀਤਿ ਸਞ੍ਞਾਸਹਿਤੇ. ਤਤੋ ਏਵ ਸਮਨਕੇ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕੇ. ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕੇ ਪਨ ਉਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਰੂਪਸਮੁਦਾਯਮਤ੍ਤੇ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਲੋਕਨ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧਾਦਿਲੋਕਂ. ਲੋਕਨਿਰੋਧਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇਵ ਵਾ. ਅਦੇਸਮ੍ਪਿ ਹਿ ਤਂ ਯੇਸਂ ਨਿਰੋਧੋ, ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਉਪਚਾਰਤੋ, ਦੇਸਤੋਪਿ ਨਿਦ੍ਦਿਸੀਯਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਂ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ, ਏਤ੍ਥੇਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਯਮਾਨਾ ਪਹੀਯਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਨਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੪੦੧; ਮ. ਨਿ. ੧.੧੩੪; ਵਿਭ. ੨੦੪).

ਗਮਨੇਨਾਤਿ ਪਾਕਤਿਕਗਮਨੇਨ. ਲੋਕਸ੍ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਕਿਰਿਯਾਹੇਤੁਭੂਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਕੁਦਾਚਨਨ੍ਤਿ ਕਦਾਚਿਪਿ. ਅਪਤ੍ਵਾਤਿ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗੇਨ ਅਨਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ. ਪਮੋਚਨਨ੍ਤਿ ਪਮੁਤ੍ਤਿ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਲੋਕਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਅਪਤ੍ਵਾ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਤੋ ਮੁਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ. ਹਵੇਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਲੋਕਵਿਦੂਤਿ ਸਭਾਵਾਦਿਤੋ ਸਬ੍ਬਂ ਲੋਕਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋ. ਸੁਮੇਧੋਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਪਞ੍ਞੋ. ਲੋਕਨ੍ਤਗੂਤਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਭਿਸਮਯੇਨ ਲੋਕਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਪਹਾਨਾਭਿਸਮਯੇਨ ਲੋਕਨ੍ਤਗੂ. ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਵੁਸਿਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੋ. ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ, ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਾ ਅਭਿਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਸਮਿਤਾਵੀ. ਨਾਸੀਸਤਿ ਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ. ਯਥਾ ਇਮਂ ਲੋਕਂ, ਏਵਂ ਪਰਞ੍ਚ ਲੋਕਂ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਤ੍ਤਾ.

੧੩੬. ਏਵਂ ਯਦਿਪਿ ਲੋਕਵਿਦੁਤਾ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਸਭਾਵਤੋ ਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ, ਲੋਕੋ ਪਨ ਏਕਦੇਸੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਤਂ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚ ਤਯੋ ਲੋਕਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧਾਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਸਮੂਹੋ, ਸਨ੍ਤਾਨੋ ਚ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ. ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਸਤ੍ਤਵਿਸਤ੍ਤਤਾਯ ਸਤ੍ਤੋ, ਲੋਕੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਂ, ਤਬ੍ਬਿਪਾਕੋ ਚਾਤਿ ਲੋਕੋਤਿ. ਅਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧਾਨਂ ਰੂਪਾਦੀਨਂ ਸਮੂਹੋ, ਸਨ੍ਤਾਨੋ ਚ ਓਕਾਸਲੋਕੋ ਲੋਕਿਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਸਾ, ਥਾਵਰਾ ਚ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਓਕਾਸਭੂਤੋਤਿ. ਤਦਾਧਾਰਤਾਯ ਹੇਸ ‘‘ਭਾਜਨਲੋਕੋ’’ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਉਭਯੇਪਿ ਖਨ੍ਧਾ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੋ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਸਙ੍ਖਰੀਯਨ੍ਤਿ, ਲੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਪਲੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਚਾਤਿ. ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਟ੍ਠਿਤਿਕਾ, ਪਚ੍ਚਯਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ ਹੇਤ੍ਥ ਆਹਾਰ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਅਯਮਾਹਾਰੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਾ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੨੩੨) ਵਿਯ. ਏਵਂ ਹਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤਾਪਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਾ ਪਨਾਯਂ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਤਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਸਙ੍ਖਾਰਧਮ੍ਮੋ, ਨ ਸਤ੍ਤਧਮ੍ਮੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾਤਿ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ.

ਯਦਿ ਏਵਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਕਥਨ੍ਤਿ? ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾ ਦੇਸਨਾਤਿ ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ. ਯਥਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਏਕਧਮ੍ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਮ੍ਮਾ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਮਾਨੋ ਸਮ੍ਮਾ ਵਿਰਜ੍ਜਮਾਨੋ ਸਮ੍ਮਾ ਵਿਮੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਯਨ੍ਤਦਸ੍ਸਾਵੀ ਸਮ੍ਮਦਤ੍ਥਂ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਕਰੋ ਹੋਤਿ. ਕਤਮਸ੍ਮਿਂ ਏਕਧਮ੍ਮੇ? ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧੦.੨੭). ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾਨਂ ਸਸ੍ਸਤਾਦਿਵਸੇਨ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ, ਲੋਕੋ’’ਤਿ ਚ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਸਤ੍ਤਵਿਸਯਾ, ਨ ਸਙ੍ਖਾਰਵਿਸਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋਤਿ ਵਾ ਅਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋਤਿ ਵਾ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ.

ਯਾਵਤਾ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੀਤਿ ਯਤ੍ਤਕੇ ਠਾਨੇ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨ੍ਤਿ. ਦਿਸਾ ਭਨ੍ਤਿ ਵਿਰੋਚਮਾਨਾਤਿ ਤੇਸਂ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨੇਨੇਵ ਤਾ ਦਿਸਾ ਪਭਸ੍ਸਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਰੋਚਨ੍ਤਿ. ਤਾਵ ਸਹਸ੍ਸਧਾ ਲੋਕੋਤਿ ਤਤ੍ਤਕਂ ਸਹਸ੍ਸਪ੍ਪਕਾਰੋ ਓਕਾਸਲੋਕੋ, ਸਹਸ੍ਸਲੋਕਧਾਤੁਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਤਾਵ ਸਹਸ੍ਸਵਾ’’ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ.

ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਤਂ ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਲੋਕਂ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਵਿਦਿਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਏਕੋ ਲੋਕੋਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ’’ਤਿ ਯਾਯ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਕਥਾਯ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਾਯ ਸਬ੍ਬੋ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੋ ਏਕੋ ਏਕਵਿਧੋ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਦ੍ਵੇ ਲੋਕਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਨਾਮ-ਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਹਣਂ, ਤਸ੍ਸ ਅਲੋਕਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਨਨੁ ਚ ‘‘ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਯਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯ ਮਗ੍ਗਫਲਧਮ੍ਮਾਨਮ੍ਪਿ ਲੋਕਤਾ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ? ਨਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਨਂ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਾਨਂ ਇਧ ‘‘ਲੋਕੋ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਨ ਲੁਜ੍ਜਤਿ ਨ ਪਲੁਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਯੋ ਗਹਿਤੋ ਤਥਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਲੋਕੋਤਿ ਤਂਗਹਣਰਹਿਤਾਨਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ ਲੋਕਤਾ. ਉਪਾਦਾਨਾਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਾ ਖਨ੍ਧਾ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ. ਦਸਾਯਤਨਾਨੀਤਿ ਦਸ ਰੂਪਾਯਤਨਾਨਿ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾਵਚਨੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾ. ਤਾਯ ਚ ‘‘ਯਦਨਿਚ੍ਚਂ, ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਯਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਤਦਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੧੫) ਵਚਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਾਨਤ੍ਤਤਾ ਚ ਪਕਾਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਤੀਣਿਪਿ ਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨਿ. ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰੂਪਿਨੋ ਖਨ੍ਧਾ, ਤੇ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਫਸ੍ਸਾਦਯੋ. ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਭੂਤੁਪਾਦਾਯਰੂਪਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਥਵੀਆਦਯੋਤਿ ਅਵਿਸੇਸੇਨੇਵ ਸਲਕ੍ਖਣਤੋ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਗਹਿਤਾ. ਤਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਯੇ ਤੇਸਂ ਵਿਸੇਸਾ ਕੁਸਲਾਦਯੋ, ਹੇਤੁਆਦਯੋ ਚ, ਤੇਪਿ ਗਹਿਤਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਤਿ ਅਯਂ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੋਪਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਵਿਦਿਤੋ’’ਤਿ.

ਆਗਮ੍ਮ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸੇਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਆਸਯੋ ਮਿਗਾਸਯੋ ਵਿਯ. ਯਥਾ ਮਿਗੋ ਗੋਚਰਾਯ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਨਗਹਨੇ ਸਯਤੀਤਿ ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਆਸਯੋ, ਏਵਂ ਅਞ੍ਞਥਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਯਤ੍ਥ ਸੇਤਿ, ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਆਸਯੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸੋ ਪਨ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਆਦਿਵਸੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚ –

‘‘ਸਸ੍ਸਤੁਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿ ਚ, ਖਨ੍ਤਿ ਚੇਵਾਨੁਲੋਮਿਕਾ;

ਯਥਾਭੂਤਞ੍ਚ ਯਂ ਞਾਣਂ, ਏਤਂ ਆਸਯਸਦ੍ਦਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਦਿਟ੍ਠੀਨਂ ਸਸ੍ਸਤੁਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾ ਸਤ੍ਤਾ ਇਮਾ ਏਵ ਦ੍ਵੇ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ. ਯਥਾਹ ‘‘ਦ੍ਵਯਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਖ੍ਵਾਯਂ, ਕਚ੍ਚਾਨ, ਲੋਕੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅਤ੍ਥਿਤਞ੍ਚ ਨਤ੍ਥਿਤਞ੍ਚਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੫). ਅਤ੍ਥਿਤਾਤਿ ਹਿ ਸਸ੍ਸਤਗ੍ਗਾਹੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਨਤ੍ਥਿਤਾਤਿ ਉਚ੍ਛੇਦਗ੍ਗਾਹੋ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਵਟ੍ਟਨਿਸ੍ਸਿਤਾਨਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ਆਸਯੋ. ਵਿਵਟ੍ਟਨਿਸ੍ਸਿਤਾਨਂ ਪਨ ਸੁਦ੍ਧਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨੁਲੋਮਿਕਾ ਖਨ੍ਤਿ, ਯਥਾਭੂਤਞਾਣਨ੍ਤਿ ਦੁਵਿਧੋ ਆਸਯੋ.

ਆਸਯਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮ੍ਪਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਸਯਂ ਜਾਨਾਤਿ. ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਚ ਤੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਂ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਞਾਣਾਨਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇਪਿ ਜਾਨਾਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –

‘‘ਕਾਮਂ ਸੇਵਨ੍ਤਞ੍ਞੇਵ ਜਾਨਾਤਿ ‘ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਾਮਗਰੁਕੋ ਕਾਮਾਸਯੋ ਕਾਮਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ’ਤਿ, ਕਾਮਂ ਸੇਵਨ੍ਤਞ੍ਞੇਵ ਜਾਨਾਤਿ ‘ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਗਰੁਕੋ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਸਯੋ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ’ਤਿ’’ਆਦਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੧੩).

ਅਪ੍ਪਹੀਨਭਾਵੇਨ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਅਨੁ ਅਨੁ ਸਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨੁਸਯਾ, ਅਨੁਰੂਪਂ ਕਾਰਣਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤੇਨ ਨੇਸਂ ਕਾਰਣਲਾਭੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਰਹਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਪ੍ਪਹੀਨਾ ਹਿ ਕਿਲੇਸਾ ਕਾਰਣਲਾਭੇ ਸਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਕੇ ਪਨ ਤੇ? ਰਾਗਾਦਯੋ ਸਤ੍ਤ ਅਨਾਗਤਾ ਕਿਲੇਸਾ, ਅਤੀਤਾ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚ ਤਂਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਤਥਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਨ ਹਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਕਾਲਭੇਦੇਨ ਸਭਾਵਭੇਦੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਤਂ ਸਤ੍ਤਵਿਧਂ ਅਨੁਸਯਂ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਪਰੋਪਰਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਜਾਨਾਤਿ.

ਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਸੁਚਰਿਤਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ. ਤਂ ਹਿ ਵਿਭਙ੍ਗੇ (ਵਿਭ. ੮੧੪, ੮੧੭) ਚਰਿਤਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ. ਅਥ ਵਾ ਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਚਰਿਯਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਾ ਪਨ ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਸਦ੍ਧਾਬੁਦ੍ਧਿਵਿਤਕ੍ਕਵਸੇਨ ਛ ਮੂਲਚਰਿਯਾ, ਤਾਸਂ ਅਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਭੇਦੋ, ਸਂਸਗ੍ਗਭੇਦੋ ਪਨ ਤੇਸਟ੍ਠਿਵਿਧੋ. ਤਂ ਚਰਿਤਂ ਸਭਾਵਤੋ ਸਂਕਿਲੇਸਵੋਦਾਨਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤੋ ਫਲਤੋ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਤੋਤਿ ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਪਕਾਰੇਨ ਜਾਨਾਤਿ.

ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝਾਸਯਧਾਤੁ. ਸਾ ਦੁਵਿਧਾ ਹੀਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿ ਪਣੀਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ. ਯਾਯ ਹੀਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਕਾ ਸਤ੍ਤਾ ਹੀਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਕੇਯੇਵ ਸੇਵਨ੍ਤਿ, ਪਣੀਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਕਾ ਚ ਪਣੀਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਕੇਯੇਵ. ਸਾ ਅਜ੍ਝਾਸਯਧਾਤੁ ਅਜ੍ਝਾਸਯਸਭਾਵੋ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿ. ਤਂ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿ ਹੀਨਾ, ਇਮਸ੍ਸ ਪਣੀਤਾ’’ਤਿ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਮੁਦੁ, ਇਮਸ੍ਸ ਮੁਦੁਤਰਾ, ਇਮਸ੍ਸ ਮੁਦੁਤਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਹਿ ਤਿਕ੍ਖਮੁਦੁਭਾਵਾਦਿਨਾ ਯਥਾਰਹਂ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਤਿਕ੍ਖਮੁਦੁਭਾਵਾਦਿਕੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮੋਹਵਿਨੋਦਨੀਯਂ (ਵਿਭ. ਅਟ੍ਠ. ੮੧੮, ੮੨੦) ‘‘ਹੇਟ੍ਠਾ ਗਹਿਤਾਪਿ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿ ਇਧ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਪੁਨ ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ.

ਅਪ੍ਪਰਜਂ ਅਕ੍ਖਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਾ, ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਰਜਂ ਪਞ੍ਞਾਮਯੇ ਅਕ੍ਖਿਮ੍ਹਿ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਾ, ਅਨੁਸ੍ਸਦਰਾਗਾਦਿਰਜਾ ਸਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖੇ. ਮਹਾਰਜਕ੍ਖੇਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਉਸ੍ਸਦਰਾਗਾਦਿਰਜਾ ਮਹਾਰਜਕ੍ਖਾ.

ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਤਿ ਤਿਖਿਣੇਹਿ ਸਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇ. ਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਤਿ ਮੁਦੁਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇ. ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਨਾਮ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਾਨਿ. ਸ੍ਵਾਕਾਰੇਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਾਕਾਰੇ ਕਲ੍ਯਾਣਪਕਤਿਕੇ, ਵਿਵਟ੍ਟਜ੍ਝਾਸਯੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯੇਤਿ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਾਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ਸੁਕਰੇ ਸਦ੍ਧੇ, ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤੇ ਚ. ਭਬ੍ਬੇ ਅਭਬ੍ਬੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭਬ੍ਬੇਤਿ ਕਮ੍ਮਾਵਰਣਕਿਲੇਸਾਵਰਣਵਿਪਾਕਾਵਰਣਰਹਿਤੇ. ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਦ੍ਵਾਕਾਰਦੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯਾਭਬ੍ਬਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਰਾਗਰਜੋ ਅਪ੍ਪੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਦੋਸਰਜੋ ਅਪ੍ਪੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖੇਸੁ ਜਾਨਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਅਪਰਿਮਾਣੇ ਸਤ੍ਤੇ ਆਸਯਾਦਿਤੋ ਅਨਵਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਜਾਨਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋਪਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਵਿਦਿਤੋ.

ਨਨੁ ਚ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਪਮਾਣਾਦਿਪਿ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ? ਅਤ੍ਥਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਜਾਨਨਂ ਨ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਯ ਵਿਰਾਗਾਯ ਨਿਰੋਧਾਯਾਤਿ ਇਧ ਨ ਗਹਿਤਂ, ਭਗਵਤੋ ਪਨ ਤਮ੍ਪਿ ਸੁਵਿਦਿਤਂ ਸੁਵਵਤ੍ਥਾਪਿਤਮੇਵ, ਪਯੋਜਨਾਭਾਵਾ ਦੇਸਨਂ ਨਾਰੁਲ਼੍ਹਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ –

‘‘ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਨਖਸਿਖਾਯਂ ਪਂਸੁਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ ‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਤਮਂ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਤਰਂ – ਯੋ ਵਾਯਂ ਮਯਾ ਪਰਿਤ੍ਤੋ ਨਖਸਿਖਾਯਂ ਪਂਸੁ ਆਰੋਪਿਤੋ, ਅਯਂ ਵਾ ਮਹਾਪਥਵੀ’’’ਤਿਆਦਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੧੨੧).

੧੩੭. ਓਕਾਸਲੋਕੋਪਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਵਿਦਿਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਨ੍ਤਿ ਲੋਕਧਾਤੁ. ਸਾ ਹਿ ਨੇਮਿਮਣ੍ਡਲਸਦਿਸੇਨ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਬ੍ਬਤੇਨ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਚਤੁਤਿਂਸਸਤਾਨਿ ਚਾਤਿ ਚਤੁਅਧਿਕਾਨਿ ਤਿਂਸਸਤਾਨਿ, ਤੀਣਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਚਤ੍ਤਾਰਿਸਤਾਨਿ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਡ੍ਢੁਡ੍ਢਾਨੀਤਿ ਉਪਡ੍ਢਚਤੁਤ੍ਥਾਨਿ, ਤੀਣਿਸਤਾਨਿ, ਪਞ੍ਞਾਸਞ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਹੁਤਾਨੀਤਿ ਦਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ. ਸਙ੍ਖਾਤਾਤਿ ਕਥਿਤਾ. ਸਣ੍ਠਿਤੀਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ, ਉਪਰਿਤੋ ਚਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਠਿਤਿ.

ਏਵਂ ਸਣ੍ਠਿਤੇਤਿ ਏਵਮਵਟ੍ਠਿਤੇ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ. ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਤੋ ਤਾਵਦੇਵਾਤਿ ਤਤ੍ਤਕਮੇਵ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਾਨਿਯੇਵ ਉਬ੍ਬੇਧੋ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਚੇਤ੍ਥ ਉਬ੍ਬੇਧੋਵ, ਅਥ ਖੋ ਆਯਾਮਵਿਤ੍ਥਾਰਾਪਿਸ੍ਸ ਤਤ੍ਤਕਾਯੇਵ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –

‘‘ਸਿਨੇਰੁ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਬ੍ਬਤਰਾਜਾ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਆਯਾਮੇਨ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੭.੬੬).

ਤਤੋਤਿ ਸਿਨੇਰੁਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ, ਉਪਰਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਤੋ. ਉਪਡ੍ਢੁਪਡ੍ਢੇਨਾਤਿ ਉਪਡ੍ਢੇਨ ਉਪਡ੍ਢੇਨ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਦ੍ਵਾਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਮੁਦ੍ਦੇ ਅਜ੍ਝੋਗਾਲ਼੍ਹੋ ਤਤ੍ਤਕਮੇਵ ਚ ਉਪਰਿ ਉਗ੍ਗਤੋ ਯੁਗਨ੍ਧਰਪਬ੍ਬਤੋ, ਏਕਵੀਸ ਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਮੁਦ੍ਦੇ ਅਜ੍ਝੋਗਾਲ਼੍ਹੋ ਤਤ੍ਤਕਮੇਵ ਚ ਉਪਰਿ ਉਗ੍ਗਤੋ ਈਸਧਰੋ ਪਬ੍ਬਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਉਪਡ੍ਢੁਪਡ੍ਢਪਮਾਣਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯਥਾ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਯਾਵ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਾਦਮੂਲਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਨਿਨ੍ਨੋ, ਏਵਂ ਯਾਵ ਸਿਨੇਰੁਪਾਦਮੂਲਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਸਿਨੇਰੁਪਮਾਣਤੋ ਉਪਡ੍ਢਪਮਾਣੋਪਿ ਯੁਗਨ੍ਧਰਪਬ੍ਬਤੋ ਪਥਵਿਯਂ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ, ਏਵਂ ਈਸਧਰਾਦਯੋਪੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ ‘‘ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਨਿਨ੍ਨੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਪੋਣੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਪਬ੍ਭਾਰੋ’’ਤਿ (ਉਦਾ. ੪੫; ਚੂਲ਼ਵ. ੩੮੪; ਅ. ਨਿ. ੮.੧੯). ਸਿਨੇਰੁਯੁਗਨ੍ਧਰਾਦੀਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਸੀਦਨ੍ਤਰਸਮੁਦ੍ਦਾ ਨਾਮ. ਤੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਸਿਨੇਰੁਆਦੀਨਂ ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਤਸਮਾਨਪਰਿਮਾਣਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਬ੍ਰਹਾਤਿ ਮਹਨ੍ਤੋ.

ਸਿਨੇਰੁਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਤੋਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਨਵਸੇਨ ਸਿਨੇਰੁਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਠਿਤਾ. ਸਿਨੇਰੁਂ ਤਾਵ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ ਯੁਗਨ੍ਧਰੋ, ਤਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਈਸਧਰੋ. ਏਵਂ ਤਂ ਤਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ ‘‘ਸਿਨੇਰੁਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਯੋਜਨਾਨਂ ਸਤਾਨੁਚ੍ਚੋ, ਹਿਮਵਾ ਪਞ੍ਚ ਪਬ੍ਬਤੋਤਿ ਹਿਮਵਾ ਪਬ੍ਬਤੋ ਪਞ੍ਚ ਯੋਜਨਾਨਂ ਸਤਾਨਿ ਉਚ੍ਚੋ ਉਬ੍ਬੇਧੋ. ਨਗਵ੍ਹਯਾਤਿ ਨਗ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਵ੍ਹਾਤਬ੍ਬਾ ਰੁਕ੍ਖਾਭਿਧਾਨਾ. ਪਞ੍ਞਾਸਯੋਜਨਕ੍ਖਨ੍ਧਸਾਖਾਯਾਮਾਤਿ’ ਉਬ੍ਬੇਧਤੋ ਪਞ੍ਞਾਸਯੋਜਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾਯਾਮਾ, ਉਬ੍ਬੇਧਤੋ, ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਚ ਪਞ੍ਞਾਸਯੋਜਨਸਾਖਾਯਾਮਾ ਚ. ਤਤੋ ਏਵ ਸਤਯੋਜਨਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਾ, ਤਾਵਦੇਵ ਚ ਉਗ੍ਗਤਾ. ਯਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵੇਨਾਤਿ ਯਸ੍ਸਾ ਮਹਨ੍ਤਤਾ ਕਪ੍ਪਟ੍ਠਾਯਿਤਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਪਭਾਵੇਨ.

ਗਰੁਲ਼ਾਨਂ ਸਿਮ੍ਬਲਿਰੁਕ੍ਖੋ ਸਿਨੇਰੁਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਪਰਿਭਣ੍ਡੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਸਿਰੀਸੇਨਾਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤੇ ਕਰਣਵਚਨਂ. ਸਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਲਿਙ੍ਗਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਿਰੀਸੋ ਭਵਤਿ ਸਤ੍ਤਮੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਤਤ੍ਥ ਚਣ੍ਡਮਣ੍ਡਲਂ ਹੇਟ੍ਠਾ, ਸੂਰਿਯਮਣ੍ਡਲਂ ਉਪਰਿ. ਤਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਭਾਵੇਨ ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਛਾਯਾਯ ਵਿਕਲਭਾਵੇਨ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ. ਤਾਨਿ ਯੋਜਨਨ੍ਤਰਿਕਾਨਿ ਯੁਗਨ੍ਧਰਗ੍ਗਪਮਾਣੇ ਆਕਾਸੇ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ. ਅਸੁਰਭਵਨਂ ਸਿਨੇਰੁਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ. ਅਵੀਚਿ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਸ੍ਸ. ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ ਸਕਟਸਣ੍ਠਾਨੋ. ਅਪਰਗੋਯਾਨਂ ਆਦਾਸਸਣ੍ਠਾਨੋ. ਪੁਬ੍ਬਵਿਦੇਹੋ ਅਦ੍ਧਚਨ੍ਦਸਣ੍ਠਾਨੋ. ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁ ਪੀਠਸਣ੍ਠਾਨੋ. ਤਂਤਂਨਿਵਾਸੀਨਂ, ਤਂਤਂਪਰਿਵਾਰਦੀਪਵਾਸੀਨਞ੍ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਮੁਖਮ੍ਪਿ ਤਂਤਂਸਣ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਦਨ੍ਤਰੇਸੂਤਿ ਤੇਸਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇਸੁ. ਤਿਣ੍ਣਂ ਹਿ ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਆਸਨ੍ਨਭਾਵੇਨ ਠਪਿਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਸਦਿਸੇ ਤਿਣ੍ਣਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਏਕੇਕੋ ਲੋਕਨ੍ਤਰਨਿਰਯੋ.

ਅਨਨ੍ਤਾਨੀਤਿ ਅਪਰਿਮਾਣਾਨਿ, ‘‘ਏਤ੍ਤਕਾਨੀ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਮਿਨਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਾਨਿ. ਭਗਵਾ ਅਨਨ੍ਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣੇਨ ਅਵੇਦਿ ‘‘ਅਨਨ੍ਤੋ ਆਕਾਸੋ, ਅਨਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੋ, ਅਨਨ੍ਤਾਨਿ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਾਨੀ’’ਤਿ ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਅਨਨ੍ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਤਿ ਸਯਮ੍ਪਿ ਅਨਨ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਯਾਵਤਕਂ ਹਿ ਞੇਯ੍ਯਂ, ਤਾਵਤਕਂ ਞਾਣਂ. ਯਾਵਤਕਂ ਞਾਣਂ, ਤਾਵਤਕਂ ਞੇਯ੍ਯਂ. ਞੇਯ੍ਯਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਂ, ਞਾਣਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ ਞੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨਨ੍ਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣੇਨ ਅਵੇਦੀ’’ਤਿ. ਅਨਨ੍ਤਤਾ ਚਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਞੇਯ੍ਯਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਚਾਰਤ੍ਤਾ. ਨਨੁ ਚੇਤ੍ਥ ਵਿਵਟ੍ਟਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਵਿਦਿਤਤਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਸਾ ਪਨ ਪਰਤੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਕਥਾਯਂ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਇਧ ਨ ਗਹਿਤਾ.

੧੩੮. ਅਤ੍ਤਨਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਵਚਨਮੇਤਂ. ਗੁਣੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਿਸਿਟ੍ਠਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਰ-ਗ੍ਗਹਣਂ ਚੇਤ੍ਥ ‘‘ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਨਿਦ੍ਦੇਸਤਾਯ ਕਤਂ, ਨ ਵਿਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਤ੍ਥਿਤਾਯ. ਸਦੇਵਕੇ ਹਿ ਲੋਕੇ ਸਦਿਸਕਪ੍ਪੋਪਿ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ, ਕੁਤੋ ਸਦਿਸੋ. ਵਿਸਿਟ੍ਠੇ ਪਨ ਕਾ ਕਥਾ. ਕਸ੍ਸਚੀਤਿ ਕਸ੍ਸਚਿਪਿ. ਅਭਿਭਵਤੀਤਿ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਾਨਂ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਮੇਤ੍ਤਾਕਰੁਣਾਨਂ, ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਸਦ੍ਧਾਸਤਿਵੀਰਿਯਪਞ੍ਞਾਨਞ੍ਚ ਉਕ੍ਕਂਸਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮੁਦਾਗਮਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣੋ ਸਵਾਸਨਪਟਿਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਉਕ੍ਕਂਸਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥੁ ਸੀਲਗੁਣੋ. ਤੇਨ ਭਗਵਾ ਸਦੇਵਕਂ ਲੋਕਂ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਸਯਂ ਕੇਨਚਿ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਵਂ ਸਮਾਧਿਗੁਣਾਦੀਸੁਪਿ ਯਥਾਰਹਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਸੀਲਾਦਯੋ ਚੇਤੇ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਿਸ੍ਸਕਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਪਨ ਲੋਕਿਯਂ ਕਾਮਾਵਚਰਮੇਵ.

ਯਦਿ ਏਵਂ, ਕਥਂ ਤੇਨ ਸਦੇਵਕਂ ਲੋਕਂ ਅਭਿਭਵਤੀਤਿ? ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਆਨੁਭਾਵਤੋ ਅਸਦਿਸਤ੍ਤਾ. ਤਮ੍ਪਿ ਹਿ ਵਿਸਯਤੋ, ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ, ਪਵਤ੍ਤਿ ਆਕਾਰਤੋ ਚ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਮੇਵ. ਤਂ ਹਿ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਂ ਸਤ੍ਥੁ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਗੁਣਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਞ੍ਚ ਅਤਕ੍ਕਾਵਚਰਂ ਪਰਮਗਮ੍ਭੀਰਂ ਸਣ੍ਹਸੁਖੁਮਂ ਸਵਿਸਯਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਾਕਟਂ ਵਿਭੂਤਤਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਚ ਵਸੀਭਾਵਸ੍ਸ ਪਾਪਿਤਤ੍ਤਾ, ਭਵਙ੍ਗਪਰਿਵਾਸਸ੍ਸ ਚ ਅਤਿਪਰਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਲਹੁਂ ਲਹੁਂ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ.

ਏਵਂ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇਹਿ ਭਗਵਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਦਿਸਸ੍ਸਾਪਿ ਅਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਸਮੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਸਮੋਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਸ੍ਸ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇਨ ਸਮਾ ਸਦਿਸਾਤਿ ਅਸਮੋ. ਤਥਾ ਅਸਮੇਹਿ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਸਮੋ, ਅਸਮਾ ਵਾ ਸਮਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸਮਸਮੋ. ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇਨ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਸ੍ਸ ਪਟਿਮਾਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਮੋ. ਸੇਸਪਦਦ੍ਵਯੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਤ੍ਥ ਉਪਮਾਮਤ੍ਤਂ ਪਟਿਮਾ, ਸਦਿਸੂਪਮਾ ਪਟਿਭਾਗੋ, ਯੁਗਗ੍ਗਾਹਵਸੇਨ ਠਿਤੋ ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਨ ਖੋ ਪਨਾਹਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਮਮ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁਨਾ ਹਤ੍ਥਤਲੇ ਆਮਲਕਂ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਲੋਕਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਸਦੇਵਕੇ…ਪੇ… ਪਜਾਯ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤਰਂ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤਰਸੀਲਂ ਕਞ੍ਚਿ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਨ ਖੋ ਪਨ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਗ੍ਗਪ੍ਪਸਾਦਸੁਤ੍ਤਾਦੀਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ –

‘‘ਯਾਵਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤ੍ਤਾ ਅਪਦਾ ਵਾ ਦ੍ਵਿਪਦਾ ਵਾ ਚਤੁਪ੍ਪਦਾ ਵਾ ਬਹੁਪ੍ਪਦਾ ਵਾ ਰੂਪਿਨੋ ਵਾ ਅਰੂਪਿਨੋ ਵਾ ਸਞ੍ਞਿਨੋ ਵਾ ਅਸਞ੍ਞਿਨੋ ਵਾ ਨੇਵਸਞ੍ਞਿਨਾਸਞ੍ਞਿਨੋ ਵਾ, ਤਥਾਗਤੋ ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ. ਯੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਬੁਦ੍ਧੇ ਪਸਨ੍ਨਾ, ਅਗ੍ਗੇ ਤੇ ਪਸਨ੍ਨਾ. ਅਗ੍ਗੇ ਖੋ ਪਨ ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਵਿਪਾਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੩੪; ੫.੩੨; ੧੦.੧੫; ਇਤਿਵੁ੯੦) –

ਇਦਂ ਅਗ੍ਗਪ੍ਪਸਾਦਸੁਤ੍ਤਂ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ –

‘‘ਸਦੇਵਕੇ…ਪੇ… ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ਤਥਾਗਤੋ ਅਭਿਭੂ ਅਨਭਿਭੂਤੋ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁਦਸੋ ਵਸਵਤ੍ਤੀ, ਤਸ੍ਮਾ ‘ਤਥਾਗਤੋ’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੨੪; ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੮੮) –

ਏਵਮਾਦੀਨਿ ਸੁਤ੍ਤਪਦਾਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਆਦਿਕਾ ਗਾਥਾਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥ –

‘‘ਅਹਂ ਹਿ ਅਰਹਾ ਲੋਕੇ, ਅਹਂ ਸਤ੍ਥਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ;

ਏਕੋਮ੍ਹਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਸੀਤਿਭੂਤੋਸ੍ਮਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ. (ਮਹਾਵ. ੧੧; ਮ. ਨਿ. ੧.੨੮੫; ੨.੩੪੧);

‘‘ਦਨ੍ਤੋ ਦਮਯਤਂ ਸੇਟ੍ਠੋ, ਸਨ੍ਤੋ ਸਮਯਤਂ ਇਸਿ;

ਮੁਤ੍ਤੋ ਮੋਚਯਤਂ ਅਗ੍ਗੋ, ਤਿਣ੍ਣੋ ਤਾਰਯਤਂ ਵਰੋ. (ਇਤਿਵੁ. ੧੧੨);

‘‘ਨਯਿਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ ਪਰਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਪਨ,

ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਸੇਟ੍ਠੋ ਸਦਿਸੋ ਚ ਵਿਜ੍ਜਤਿ;

ਯਮਾਹੁ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾਨਂ ਅਗ੍ਗਤਂ ਗਤੋ,

ਪੁਞ੍ਞਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਵਿਪੁਲਫਲੇਸਿਨ’’ਨ੍ਤਿ. (ਵਿ. ਵ. ੧੦੪੭; ਕਥਾ. ੭੯੯) –

ਏਵਮਾਦਿਕਾ ਗਾਥਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਾ.

੧੩੯. ਦਮੇਤੀਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਕਾਯਸਮਾਦੀਹਿ ਯੋਜੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਂ ਪਨ ਕਾਯਸਮਾਦੀਹਿ ਯੋਜਨਂ ਯਥਾਰਹਂ ਤਦਙ੍ਗਵਿਨਯਾਦੀਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਨੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਦਮੇਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਦਮਨਾਰਹਾ. ਅਮਨੁਸ੍ਸਪੁਰਿਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾਤਿ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ. ਤਂਸਦਿਸਤਾ ਏਤ੍ਥ ਜੋਤੀਯਤਿ, ਤੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਮਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਞ੍ਞਂ ਸਮਾਨਨ੍ਤਿ ਯਕ੍ਖਾਦਯੋ ‘‘ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਨ ਯੇ ਕੇਚਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਪੁਰਿਸਾਨਂ ਵਿਸੁਂ ਗਹਣਂ ਕਤਂ, ਯਕ੍ਖਾਦਯੋ ਏਵ ਚ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ. ਅਪਲਾਲੋ ਹਿਮਵਨ੍ਤਵਾਸੀ. ਚੂਲ਼ੋਦਰਮਹੋਦਰਾ ਨਾਗਦੀਪਵਾਸਿਨੋ. ਅਗ੍ਗਿਸਿਖਧੂਮਸਿਖਾ ਸੀਹਲ਼ਦੀਪਵਾਸਿਨੋ. ਨਿਬ੍ਬਿਸਾ ਕਤਾ ਦੋਸਵਿਸਸ੍ਸ ਵਿਨੋਦਨੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਰਣੇਸੁ ਚ ਸੀਲੇਸੁ ਚ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਾ’’ਤਿ. ਕੂਟਦਨ੍ਤਾਦਯੋਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਘੋਟਮੁਖਉਪਾਲਿਗਹਪਤਿਆਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਕ੍ਕਦੇਵਰਾਜਾਦਯੋਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਜਕਲਾਪਯਕ੍ਖਬਕਬ੍ਰਹ੍ਮਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਇਦਂ ਚੇਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਕੇਸਿਸੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਨੀਤਾ ਵਿਚਿਤ੍ਰੇਹਿ ਵਿਨਯਨੂਪਾਯੇਹੀਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਂ ਯਥਾਰਹਂ ਸਣ੍ਹਾਦੀਹਿ ਉਪਾਯੇਹਿ ਵਿਨਯਸ੍ਸ ਦੀਪਨਤੋ.

ਵਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਾਦੀਨਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨੀਤਿ ‘‘ਵਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਸ੍ਸ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ, ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਲਾਭਿਨੋ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਉਪਰੂਪਰਿ ਵਿਸੇਸਂ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ‘‘ਦਨ੍ਤੇਪਿ ਦਮੇਤਿਯੇਵਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਦਮਥਂ ਅਨੁਪਗਤਾ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯੇ ਪਨ ਵਿਪ੍ਪਕਤਦਮ੍ਮਭਾਵਾ ਸਬ੍ਬਥਾ ਦਮੇਤਬ੍ਬਤਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਸਤ੍ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਦਨ੍ਤੇਪਿ ਦਮੇਤਿਯੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਪਿ ਹਿ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਾ ਏਵਾਤਿ, ਯਤੋ ਨੇ ਸਤ੍ਥਾ ਦਮੇਤਿ.

ਅਤ੍ਥਪਦਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਾਭਿਬ੍ਯਞ੍ਜਕਪਦਂ, ਵਾਕ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਾਕ੍ਯੇਨ ਹਿ ਅਤ੍ਥਾਭਿਬ੍ਯਤ੍ਤਿ, ਨ ਨਾਮਾਦਿਪਦਮਤ੍ਤੇਨ. ਏਕਪਦਭਾਵੇਨ ਚ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣੋ ਸਤ੍ਥੁ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿਭਾਵੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਗਵਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਟ੍ਠ ਦਿਸਾਤਿ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ. ਤਾ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਪਿ ਅਸਂਕਿਣ੍ਣਭਾਵੇਨ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਪਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਦਿਸਾ, ਦਿਸਾ ਵਿਯਾਤਿ ਵਾ ਦਿਸਾ. ਅਸਜ੍ਜਮਾਨਾਤਿ ਨ ਸਜ੍ਜਮਾਨਾ ਵਸੀਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਸ੍ਸਙ੍ਗਚਾਰਾ. ਧਾਵਨ੍ਤਿ ਜਵਨਵੁਤ੍ਤਿਯੋਗਤੋ. ਏਕਂਯੇਵ ਦਿਸਂ ਧਾਵਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਯਂ ਅਪਰਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਪਨ ਦਮਿਤਾ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਾ ਏਕਿਰਿਯਾਪਥੇਨੇਵ ਅਟ੍ਠ ਦਿਸਾ ਧਾਵਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨੇਵ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ. ਅਟ੍ਠ ਦਿਸਾਤਿ ਚ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਮੇਤਂ, ਲੋਕਿਯੇਹਿ ਅਗਤਪੁਬ੍ਬਂ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਦਿਸਂ, ਅਮਤਦਿਸਞ੍ਚ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਤੋ.

੧੪੦. ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੋ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੋ, ਇਧਲੋਕਤ੍ਥੋ. ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸਵਸੇਨ ਸਮ੍ਪਰੇਤਬ੍ਬਤੋ ਸਮ੍ਮਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯੋ, ਪਰਲੋਕੋ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋ, ਪਰਲੋਕਤ੍ਥੋ. ਪਰਮੋ ਉਤ੍ਤਮੋ ਅਤ੍ਥੋ ਪਰਮਤ੍ਥੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਤੇਹਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਪਰਮਤ੍ਥੇਹਿ. ਯਥਾਰਹਨ੍ਤਿ ਯਥਾਨੁਰੂਪਂ. ਤੇਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਯੋ ਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਯਂ ਯਂ ਅਰਹਤਿ, ਤਦਨੁਰੂਪਂ. ਅਨੁਸਾਸਤੀਤਿ ਵਿਨੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਤਿ, ਸਹ ਅਤ੍ਥੇਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸਤ੍ਥੋ, ਭਣ੍ਡਮੂਲੇਨ ਵਾਣਿਜ੍ਜਾਯ ਦੇਸਨ੍ਤਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਜਨਸਮੂਹੋ. ਹਿਤੁਪਦੇਸਾਦਿਵਸੇਨ ਪਰਿਪਾਲੇਤਬ੍ਬੋ ਸਾਸਿਤਬ੍ਬੋ ਸੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਤ੍ਥਾ, ਸਤ੍ਥਵਾਹੋ. ਸੋ ਵਿਯ ਭਗਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਵਿਯਾਤਿ ਸਤ੍ਥਾ, ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹੋ’’ਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸਪਾਲ਼ਿਨਯੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਥੇਤਿ ਸਤ੍ਥਿਕੇ ਜਨੇ. ਕਂ ਤਾਰੇਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਕਨ੍ਤਾਰੋ, ਨਿਰੁਦਕੋ ਅਰਞ੍ਞਪ੍ਪਦੇਸੋ. ਰੁਲ਼੍ਹੀਵਸੇਨ ਪਨ ਇਤਰੋਪਿ ਅਰਞ੍ਞਪ੍ਪਦੇਸੋ ਤਥਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਚੋਰਕਨ੍ਤਾਰਨ੍ਤਿ ਚੋਰੇਹਿ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਕਨ੍ਤਾਰਂ. ਤਥਾ ਵਾਲ਼ਕਨ੍ਤਾਰਂ. ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਕਨ੍ਤਾਰਨ੍ਤਿ ਦੁਲ੍ਲਭਭਿਕ੍ਖਂ ਕਨ੍ਤਾਰਂ. ਤਾਰੇਤੀਤਿ ਅਖੇਮਨ੍ਤਟ੍ਠਾਨਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ. ਉਤ੍ਤਾਰੇਤੀਤਿਆਦਿ ਉਪਸਗ੍ਗੇਨ ਪਦਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਥ ਵਾ ਉਤ੍ਤਾਰੇਤੀਤਿ ਖੇਮਨ੍ਤਭੂਮਿਂ ਉਪਨੇਨ੍ਤੋ ਤਾਰੇਤਿ. ਨਿਤ੍ਤਾਰੇਤੀਤਿ ਅਖੇਮਨ੍ਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਨਿਕ੍ਖਾਮੇਨ੍ਤੋ ਤਾਰੇਤਿ. ਪਤਾਰੇਤੀਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਾਰੇਤਿ, ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਯ ਤਾਰੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਬ੍ਬਮ੍ਪੇਤਂ ਤਾਰਣੁਤ੍ਤਾਰਣਾਦਿਖੇਮਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਨਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਖੇਮਨ੍ਤਭੂਮਿਂ ਸਮ੍ਪਾਪੇਤੀ’’ਤਿ. ਸਤ੍ਤੇਤਿ ਵੇਨੇਯ੍ਯਸਤ੍ਤੇ. ਮਹਾਗਹਨਤਾਯ, ਮਹਾਨਤ੍ਥਤਾਯ, ਦੁਨ੍ਨਿਤ੍ਥਰਣਤਾਯ ਚ ਜਾਤਿਯੇਵ ਕਨ੍ਤਾਰੋ ਜਾਤਿਕਨ੍ਤਾਰੋ, ਤਂ ਜਾਤਿਕਨ੍ਤਾਰਂ.

ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨਾਤਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਸਤ੍ਤਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ. ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਏਵ ਹਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਸਤ੍ਤਾ, ਨ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਾਦਯੋ. ਭਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਾਮੋਕ੍ਕਮਨਸ੍ਸ ਯੋਗ੍ਯਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਵਸੇਨ. ਏਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਵਚਨਂ. ਭਗਵਤੋਤਿ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਵਚਨਂ ਯਥਾ ‘‘ਉਪਜ੍ਝਾਯਤੋ ਅਜ੍ਝੇਤੀ’’ਤਿ, ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਤਿਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਆਦਿਕਂ ਮਗ੍ਗਫਲਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਬਲਵਕਾਰਣਂ.

ਗਗ੍ਗਰਾਯਾਤਿ ਗਗ੍ਗਰਾਯ ਨਾਮ ਰਞ੍ਞੋ ਦੇਵਿਯਾ, ਤਾਯ ਵਾ ਕਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਗਗ੍ਗਰਾ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਾਯ. ਸਰੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸੀਤਿ ‘‘ਧਮ੍ਮੋ ਏਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਧਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾਯ ਸਰੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਿ, ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਚ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਪਰਿਸਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਨਿਪਜ੍ਜਿ. ਸਨ੍ਨਿਰੁਮ੍ਭਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸੀਸੇ ਦਣ੍ਡਸ੍ਸ ਠਪਿਤਭਾਵਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਦਣ੍ਡਂ ਉਪ੍ਪੀਲ਼ੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਮਣ੍ਡੂਕੋਪਿ ਦਣ੍ਡੇ ਠਪਿਤੇਪਿ ਉਪ੍ਪੀਲ਼ਿਤੇਪਿ ਧਮ੍ਮਗਤੇਨ ਪਸਾਦੇਨ ਵਿਸ੍ਸਰਮਕਰੋਨ੍ਤੋਵ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਦੇਵਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਤਾ, ਯਾ ‘‘ਕੁਤੋਹਂ ਇਧ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਤਤ੍ਥ ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਕਮ੍ਮਮਕਾਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਆਵਜ੍ਜਨਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਰਿਮਭਵਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘‘ਅਰੇ ਅਹਮ੍ਪਿ ਨਾਮ ਇਧ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਭਗਵਤੋ ਪਾਦੇ ਵਨ੍ਦਿ ਕਤਞ੍ਞੁਤਾਸਂਵਡ੍ਢਿਤੇਨ ਪੇਮਗਾਰਵਬਹੁਮਾਨੇਨ.

ਭਗਵਾ ਜਾਨਨ੍ਤੋਵ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਫਲਂ, ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਾਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਕੋ ਮੇ ਵਨ੍ਦਤੀ’’ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤਤ੍ਥ ਕੋਤਿ ਦੇਵਨਾਗਯਕ੍ਖਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾਦੀਸੁ ਕੋ, ਕਤਮੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮੇਤਿ ਮਮ. ਪਾਦਾਨੀਤਿ ਪਾਦੇ. ਇਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਇਮਾਯ ਏਵਰੂਪਾਯ ਦੇਵਿਦ੍ਧਿਯਾ. ‘‘ਯਸਸਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਏਦਿਸੇਨ ਪਰਿਵਾਰੇਨ, ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਚ. ਜਲਨ੍ਤਿ ਵਿਜ੍ਜੋਤਮਾਨੋ. ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਕਨ੍ਤੇਨ ਕਮਨੀਯੇਨ ਸੁਨ੍ਦਰੇਨ. ਵਣ੍ਣੇਨਾਤਿ ਛਵਿਵਣ੍ਣੇਨ ਸਰੀਰਵਣ੍ਣਨਿਭਾਯ. ਸਬ੍ਬਾ ਓਭਾਸਯਂ ਦਿਸਾਤਿ ਸਬ੍ਬਾ ਦਸਪਿ ਦਿਸਾ ਪਭਾਸੇਨ੍ਤੋ, ਚਨ੍ਦੋ ਵਿਯ, ਸੂਰਿਯੋ ਵਿਯ ਚ ਏਕੋਭਾਸਂ ਏਕਾਲੋਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਏਵਂ ਪਨ ਭਗਵਤਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਣ੍ਡੂਕੋਹਂ ਪੁਰੇ ਆਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਰੇਤਿ ਪੁਰਿਮਜਾਤਿਯਂ. ‘‘ਉਦਕੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ਤਦਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਦਸ੍ਸਨਂ. ‘‘ਉਦਕੇ ਮਣ੍ਡੂਕੋ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਉਦ੍ਧਮਾਯਿਕਾਦਿਕਸ੍ਸ ਥਲੇ ਮਣ੍ਡੂਕਸ੍ਸ ਨਿਵਤ੍ਤਨਂ ਕਤਂ ਹੋਤਿ. ਗਾਵੋ ਚਰਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਗੋਚਰੋ, ਗੁਨ੍ਨਂ ਘਾਸੇਸਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਇਧ ਪਨ ਗੋਚਰੋ ਵਿਯਾਤਿ ਗੋਚਰੋ, ਵਾਰਿ ਉਦਕਂ ਗੋਚਰੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਾਰਿਗੋਚਰੋ. ਉਦਕਚਾਰੀਪਿ ਹਿ ਕੋਚਿ ਕਚ੍ਛਪਾਦਿ ਅਵਾਰਿਗੋਚਰੋਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਵਾਰਿਗੋਚਰੋ’’ਤਿ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਵ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸਰੇਨ ਕਰਵੀਕਰੁਤਮਞ੍ਜੁਨਾ ਦੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਵ ਧਮ੍ਮਂ ‘‘ਧਮ੍ਮੋ ਏਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਸਰੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹਵਸੇਨ ਸੁਣਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਅਨਾਦਰੇ ਚੇਤਂ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਅਵਧਿ ਵਚ੍ਛਪਾਲਕੋਤਿ ਵਚ੍ਛੇ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਗੋਪਾਲਦਾਰਕੋ ਮਮ ਸਮੀਪਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਣ੍ਡਮੋਲੁਬ੍ਭ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋ ਮਮ ਸੀਸੇ ਦਣ੍ਡਂ ਸਨ੍ਨਿਰੁਮ੍ਭਿਤ੍ਵਾ ਮਂ ਮਾਰੇਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਤਥਾ ਪਰਿਤ੍ਤਤਰੇਨਾਪਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵੇਨ ਏਵਂ ਅਤਿਵਿਯ ਉਲ਼ਾਰਾ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤੋ ਭਾਸੁਰਤਰਧਵਲਵਿਪ੍ਫੁਰਨ੍ਤਦਸ੍ਸਨਕਿਰਣਾਵਲੀਹਿ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋ ਮਤ੍ਤਾਯ ਤਂ ਪਦੇਸਂ ਓਭਾਸੇਨ੍ਤੋ ਸਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਵਸੇਨ ਹਿ ਸੋ –

‘‘ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਪਸਾਦਸ੍ਸ, ਇਦ੍ਧਿਂ ਪਸ੍ਸ ਯਸਞ੍ਚ ਮੇ;

ਆਨੁਭਾਵਞ੍ਚ ਮੇ ਪਸ੍ਸ, ਵਣ੍ਣਂ ਪਸ੍ਸ ਜੁਤਿਞ੍ਚ ਮੇ.

‘‘ਯੇ ਚ ਤੇ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਧਮ੍ਮਂ ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ ਗੋਤਮ;

ਪਤ੍ਤਾ ਤੇ ਅਚਲਟ੍ਠਾਨਂ, ਯਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨ ਸੋਚਰੇ’’ਤਿ. (ਵਿ. ਵ. ੮੫੯-੮੬੦);

ਇਮਾ ਦ੍ਵੇ ਗਾਥਾ ਵਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.

੧੪੧. ਯਂ ਪਨ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਨ੍ਤਿ ਅਨਿਯਮਿਤਵਚਨਂ. ਤਥਾ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ. ਪਨਾਤਿ ਵਚਨਾਲਙ੍ਕਾਰਮਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਞੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਅਨਵਸੇਸਪਰਿਯਾਦਾਨਂ ਕਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਨਾਤਿ ਵਾ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਦੀਪਕੋ ਨਿਪਾਤੋ. ਤੇਨ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਚ ਸਤ੍ਥੁ ਚਤੁਸਚ੍ਚਾਭਿਸਮ੍ਬੋਧੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਪਨ ਇਮਿਨਾ ਤਦਞ੍ਞਸ੍ਸਪਿ ਞੇਯ੍ਯਸ੍ਸਾਵਬੋਧੋ. ਪੁਰਿਮੇਨ ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਪਟਿਵੇਧਞਾਣਾਨੁਭਾਵੋ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਦੇਸਨਾਞਾਣਾਨੁਭਾਵੋ. ਪੀਤਿ ਉਪਰਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਵਿਸੇਸੋ ਜੋਤੀਯਤਿ. ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਹਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ, ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗੋ. ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਅਗ੍ਗਫਲਂ, ਤਤ੍ਥ ਭਵਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਲਦ੍ਧੇ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਤੋ ਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿਕਞਾਣਂ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣਂ. ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ –

‘‘ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਸਬ੍ਬਦਸ੍ਸਾਵਿਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਅਨਞ੍ਞਨੇਯ੍ਯਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਵਿਸਵਿਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਖੀਣਾਸਵਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਨਿਰੁਪਲੇਪਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਰਾਗੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਦੋਸੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਮੋਹੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਏਕਨ੍ਤਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਏਕਾਯਨਮਗ੍ਗਂ ਗਤੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਏਕੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਅਬੁਦ੍ਧਿਵਿਹਤਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਿਪਟਿਲਾਭਾ ਬੁਦ੍ਧੋ. ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਨੇਤਂ ਨਾਮਂ ਮਾਤਰਾ ਕਤਂ, ਨ ਪਿਤਰਾ ਕਤਂ, ਨ ਭਾਤਰਾ ਕਤਂ, ਨ ਭਗਿਨਿਯਾ ਕਤਂ, ਨ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚੇਹਿਕਤਂ, ਨ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤੇਹਿ ਕਤਂ, ਨ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਕਤਂ, ਨ ਦੇਵਤਾਹਿ ਕਤਂ. ਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿਕਮੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ਬੋਧਿਯਾ ਮੂਲੇ ਸਹ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾ ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਯਦਿਦਂ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੧੯੨) –

ਅਯਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸਪਾਲ਼ਿਨਯੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਚੇਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸਾ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪਾਲ਼ਿਯਾ ਭੇਦੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਦ੍ਵੀਸੁ ਏਕੇਨਾਪਿ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਨਯੋ ਵਾ’’ਤਿ ਅਨਿਯਮਤ੍ਥੋ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਵੁਤ੍ਤੋ.

ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਲੋਕੇ ਅਵਗਨ੍ਤਾ ‘‘ਅਵਗਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਵਂ ਬੁਜ੍ਝਿਤਾ ਸਚ੍ਚਾਨੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸੁਦ੍ਧਕਤ੍ਤੁਵਸੇਨ. ਯਥਾ ਪਣ੍ਣਸੋਸਾ ਵਾਤਾ ‘‘ਪਣ੍ਣਸੁਸਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਬੋਧੇਤਾ ਪਜਾਯਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਹੇਤੁਕਤ੍ਤੁਵਸੇਨ, ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋ ਚੇਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤੋਨੀਤੋ.

ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਬੁਜ੍ਝਨਸਮਤ੍ਥਾਯ ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਬ੍ਬਦਸ੍ਸਾਵਿਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਞਾਣਚਕ੍ਖੁਨਾ ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਨਞ੍ਞਨੇਯ੍ਯਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਬੋਧਨੀਤੋ ਸਯਮੇਵ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਸਵਿਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਨਾਨਾਗੁਣਵਿਸਵਨਤੋ ਪਦੁਮਮਿਵ ਵਿਕਸਨਟ੍ਠੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਖੀਣਾਸਵਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਛਹਿ ਪਰਿਯਾਯੇਹਿ ਨਿਦ੍ਦਕ੍ਖਯਵਿਬੁਦ੍ਧੋ ਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਨਿਦ੍ਦਕ੍ਖਯਵਿਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਕਾਯਨਮਗ੍ਗਂ ਗਤੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਗਮਨਤ੍ਥਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਿਅਤ੍ਥਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧਿਅਤ੍ਥਾਨਮ੍ਪਿ ਗਮਨਤ੍ਥਤਾ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਏਕਾਯਨਮਗ੍ਗਂ ਗਤਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਨ ਪਰੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਅਥ ਖੋ ਸਯਮੇਵ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਬੁਦ੍ਧਿਵਿਹਤਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਿਪਟਿਲਾਭਾ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧਿ ਬੁਦ੍ਧਂ ਬੋਧੋਤਿ ਅਨਤ੍ਥਨ੍ਤਰਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਰਤ੍ਤਗੁਣਯੋਗਤੋ ਰਤ੍ਤੋ ਪਟੋ, ਏਵਂ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਯੋਗਤੋ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਨੇਤਂ ਨਾਮਨ੍ਤਿਆਦਿ ਅਤ੍ਥਾਨੁਗਤਾਯਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਬੋਧਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਇਮਿਨਾਪਿ ਕਾਰਣੇਨ ਭਗਵਾ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੧੪੨. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਭਗਵਤੋ. ਗੁਣਵਿਸਿਟ੍ਠਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੁਤ੍ਤਮਗਰੁਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇਹਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਤਤੋ ਏਵ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਹਿ ਉਤ੍ਤਮਸ੍ਸ ਗਰੁਨੋ ਗਾਰਵਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਵਚਨਮਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਲੋਕਨਾਥੋ ਅਪਰਿਮਿਤਨਿਰੁਪਮਪ੍ਪਭਾਵਸੀਲਾਦਿਗੁਣਵਿਸੇਸਸਮਙ੍ਗਿਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਪਰਿਹਾਰਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਯ ਨਿਰਵਸੇਸਹਿਤਸੁਖਵਿਧਾਨਤਪ੍ਪਰਾਯ ਨਿਰਤਿਸਯਾਯ ਪਯੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ਪਜਾਯ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤੁਪਕਾਰਿਤਾਯ ਚ ਅਪਰਿਮਾਣਾਸੁ ਲੋਕਧਾਤੂਸੁ ਅਪਰਿਮਾਣਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਉਤ੍ਤਮਗਾਰਵਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ.

ਭਗਵਾਤਿ ਵਚਨਂ ਸੇਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਸੇਟ੍ਠਵਾਚਕਂ ਵਚਨਂ ਸੇਟ੍ਠਗੁਣਸਹਚਰਣਤੋ ‘‘ਸੇਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਥ ਵਾ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਵਚਨਂ, ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਯੋ ‘‘ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਵਚਨੇਨ ਵਚਨੀਯੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਸੋ ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਗਵਾਤਿ ਵਚਨਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਗਾਰਵਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਗਰੁਭਾਵਯੁਤ੍ਤੋ ਗਰੁਗੁਣਯੋਗਤੋ, ਗਰੁਕਰਣਂ ਵਾ ਸਾਤਿਸਯਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਗਾਰਵਯੁਤ੍ਤੋ, ਗਾਰਵਾਰਹੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਗੁਣਵਿਸੇਸਹੇਤੁਕਂ ‘‘ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਭਗਵਤੋ ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਵਿਭਜਿਤੁਕਾਮੋ ਨਾਮਂਯੇਵ ਤਾਵ ਅਤ੍ਥੁਦ੍ਧਾਰਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਵਾ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਆਵਤ੍ਥਿਕਨ੍ਤਿ ਅਵਤ੍ਥਾਯ ਵਿਦਿਤਂ ਤਂ ਤਂ ਅਵਤ੍ਥਂ ਉਪਾਦਾਯ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਵੋਹਰਿਤਂ. ਤਥਾ ਲਿਙ੍ਗਿਕਂ ਤੇਨ ਤੇਨ ਲਿਙ੍ਗੇਨ ਵੋਹਰਿਤਂ. ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਤੋ ਆਗਤਂ. ਅਧਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਯਦਿਚ੍ਛਾਯ ਪਵਤ੍ਤਂ, ਯਦਿਚ੍ਛਾਯ ਆਗਤਂ ਯਦਿਚ੍ਛਕਂ. ਪਠਮੇਨ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਬਾਲੋ, ਯੁਵਾ, ਵੁਡ੍ਢੋਤਿ ਏਵਮਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਮੁਣ੍ਡੀ, ਜਟੀਤਿ ਏਵਮਾਦਿਂ, ਤਤਿਯੇਨ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ, ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ, ਝਾਯੀਤਿ ਏਵਮਾਦਿਂ, ਚਤੁਤ੍ਥੇਨ ਅਘਮਰਿਸਨਂ ਪਾਵਚਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ‘‘ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਮਹਾਮਾਯਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਇਦਂ ਨਾਮਂ ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਜਾਤਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਜਾਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਦਿ ਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿਕਂ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਖੀਣਾਸਵੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਹ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾ’’ਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਾਦੀਹਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂਯੇਵ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਸਿਦ੍ਧਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਯਂਗੁਣਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਹਿ ਸਾ, ਤੇ ਸਤ੍ਥੁ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭੂਤਾਤਿ ਗੁਣਾ ਵਿਯ ਸਾਪਿ ਸਚ੍ਛਿਕਤਾ ਏਵ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਨ ਪਰੇਸਂ ਵੋਹਾਰਮਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੧੪੩. ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਮਹਾਥੇਰਸ੍ਸ ਗਰੁਭਾਵਤੋ ਬਹੁਵਚਨੇਨਾਹ, ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰੇਹਿ ਵਾ ਕਤਮਨੁਵਾਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯ. ਇਸ੍ਸਰਿਯਾਦਿਭੇਦੋ ਭਗੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਭਗੀ. ਅਕਾਸਿ ਭਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਰਾਗਾਦਿਪਾਪਧਮ੍ਮਂ ਭਗ੍ਗਂ ਅਕਾਸਿ, ਭਗ੍ਗਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬਹੂਹਿ ਞਾਯੇਹੀਤਿ ਕਾਯਭਾਵਨਾਦਿਕੇਹਿ ਅਨੇਕੇਹਿ ਭਾਵਨਾਕ੍ਕਮੇਹਿ. ਸੁਭਾਵਿਤਤ੍ਤਨੋਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਭਾਵਿਤਸਭਾਵਸ੍ਸ. ਪਚ੍ਚਤ੍ਤੇ ਚੇਤਂ ਸਾਮਿਵਚਨਂ.

ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਯਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸਨਯੋ –

‘‘ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ. ਅਪਿਚ ਭਗ੍ਗਰਾਗੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਦੋਸੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਮੋਹੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਮਾਨੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਤਣ੍ਹੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਕਿਲੇਸੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਜਿ ਵਿਭਜਿ ਪਵਿਭਜਿ ਧਮ੍ਮਰਤਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਵਾਨਂ ਅਨ੍ਤਕਰੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਵਿਤਕਾਯੋ ਭਾਵਿਤਸੀਲੋ ਭਾਵਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਭਾਵਿਤਪਞ੍ਞੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਜਿ ਵਾ ਭਗਵਾ ਅਰਞ੍ਞਵਨਪਤ੍ਥਾਨਿ ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨਿ ਵਿਜਨਵਾਤਾਨਿ ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸ੍ਸੇਯ੍ਯਕਾਨਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨੀਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਥਰਸਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਰਸਸ੍ਸ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਰਸਸ੍ਸ ਅਧਿਸੀਲਸ੍ਸ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਝਾਨਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਵਿਮੋਕ੍ਖਾਨਂ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਅਭਿਭਾਯਤਨਾਨਂ ਨਵਨ੍ਨਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਵਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਦਸਨ੍ਨਂ ਸਞ੍ਞਾਭਾਵਨਾਨਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਕਸਿਣਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਅਸੁਭਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਬਲਾਨਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਂ ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸਾਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਦਸਨ੍ਨਂ ਤਥਾਗਤਬਲਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਵੇਸਾਰਜ੍ਜਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗਵਾਤਿ ਨੇਤਂ ਨਾਮਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੮੩).

ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਯਦਿਪਿ ਗਾਥਾਯਂ ਆਗਤਪਦਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨਿ, ਯਥਾਰਹਂ ਪਨ ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸਭਾਵੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਨ੍ਤਿ ਗਰੂਨਂ ਗਰੁਭਾਵਵਾਚਕਂ ਵਚਨਂ. ਭਜੀਤਿ ਭਾਗਸੋ ਕਥੇਸਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਭਜੀ’’ਤਿ. ਧਮ੍ਮਰਤਨਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਫਲਾਦਿਅਰਿਯਧਮ੍ਮਰਤਨਂ. ਪੁਨ ਭਜੀਤਿ ਸੇਵਿ. ਭਾਗੀਤਿ ਭਾਗਧੇਯ੍ਯਵਾ. ਪੁਨ ਭਾਗੀਤਿ ਭਜਨਸੀਲੋ. ਅਤ੍ਥਰਸਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਸ੍ਸ ਰਸਸ੍ਸ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਯਤਨਸੀਸੇ ਹਿ ਠਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਸੁਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਤਦਤ੍ਥਂ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਅਤ੍ਥਰਸੋ. ਧਮ੍ਮਂ ਆਰਬ੍ਭ ਧਮ੍ਮਰਸੋ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਲਭਤਿ ਅਤ੍ਥਵੇਦਂ, ਲਭਤਿ ਧਮ੍ਮਵੇਦ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੬.੧੦). ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਰਸਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਭੂਤਸ੍ਸ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਸ੍ਸ ਵਾ ਰਸਸ੍ਸ. ਸਞ੍ਞਾਭਾਵਨਾਨਨ੍ਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾਦੀਨਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਸਞ੍ਞਾਭਾਵਨਾਨਂ. ਛਨ੍ਨਂ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਛ ਅਸਾਧਾਰਣਞਾਣਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ‘‘ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਸਦ੍ਦਸਿਦ੍ਧਿ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

੧੪੪. ਯਦਿਪਿ ‘‘ਭਾਗ੍ਯਵਾ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਭਗੀ ਭਜੀ’’ਤਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸਗਾਥਾਯ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਏਵ, ਤਥਾਪਿ ਪਦਸਿਦ੍ਧਿ ਅਤ੍ਥਵਿਭਾਗਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾਦਿਸਹਿਤੋ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਨਯੋ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਾਕਾਰੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਯਂ ਪਨ ਅਪਰੋ ਨਯੋ’’ਤਿ. ਆਦਿਕਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵਣ੍ਣਵਿਕਾਰੋ, ਵਣ੍ਣਲੋਪੋ, ਧਾਤੁਅਤ੍ਥੇਨ ਨਿਯੋਜਨਞ੍ਚਾਤਿ ਇਮਂ ਤਿਵਿਧਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸਦ੍ਦਨਯੇਨਾਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਣਨਯੇਨ. ਪਿਸੋਦਰਾਦੀਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਆਕਤਿਗਣਭਾਵਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਿਸੋਦਰਾਦਿਪਕ੍ਖੇਪਲਕ੍ਖਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਪਕ੍ਖਿਪਨਮੇਵ ਲਕ੍ਖਣਂ. ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਕਰਣਂ ਹਿ ਪਕ੍ਖਿਪਨਂ. ਪਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਗਤਂ ਪਾਰਮਿਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਂ. ਭਾਗ੍ਯਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਂ. ਤਤ੍ਥ ਮਗ੍ਗਕੁਸਲਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੁਖਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਂ, ਇਤਰਂ ਲੋਕਿਯਸੁਖਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਂ, ਇਤਰਮ੍ਪਿ ਵਾ ਵਿਵਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੁਖਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਂ ਸਿਯਾ.

ਲੋਭਾਦਯੋ ਏਕਕਵਸੇਨ ਗਹਿਤਾ. ਤਥਾ ਵਿਪਰੀਤਮਨਸਿਕਾਰੋ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ, ਅਹਿਰਿਕਾਦਯੋ ਦੁਕਵਸੇਨ. ਲੋਭਾਦਯੋ ਚ ਪੁਨ ‘‘ਤਿਵਿਧਾਕੁਸਲਮੂਲ’’ਨ੍ਤਿ ਤਿਕਵਸੇਨ ਗਹਿਤਾ. ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਿ-ਤਣ੍ਹਾਸਂਕਿਲੇਸਾਦਿਰਾਗਮਲਾਦਿਰਾਗਵਿਸਮਾਦਿਕਾਮਸਞ੍ਞਾਦਿਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਤਣ੍ਹਾਪਪਞ੍ਚਾਦਯੋ ਤਿਵਿਧਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਯੋ. ਸੁਭਸਞ੍ਞਾਦਿਕਾ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਵਿਪਰਿਯੇਸਾ. ‘‘ਚੀਵਰਹੇਤੁ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਣ੍ਹਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤ, ਸੇਨਾਸਨ, ਇਤਿਭਵਾਭਵਹੇਤੁ ਵਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੯) ਏਵਮਾਗਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਤਣ੍ਹੁਪ੍ਪਾਦਾ. ‘‘ਬੁਦ੍ਧੇ ਕਙ੍ਖਤਿ, ਧਮ੍ਮੇ, ਸਙ੍ਘੇ, ਸਿਕ੍ਖਾਯ, ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਕੁਪਿਤੋ ਹੋਤਿ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ ਆਹਤਚਿਤ੍ਤੋ ਖੀਲਜਾਤੋ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੧੯; ਮ. ਨਿ. ੧.੧੮੫; ਅ. ਨਿ. ੫.੨੦੫; ੯.੭੧; ਵਿਭ. ੯੪੧) ਏਵਮਾਗਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤੋਖੀਲਾਨਿ. ‘‘ਕਾਮੇ ਅਵੀਤਰਾਗੋ ਹੋਤਿ, ਕਾਯੇ ਅਵੀਤਰਾਗੋ, ਰੂਪੇ ਅਵੀਤਰਾਗੋ, ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਉਦਰਾਵਦੇਹਕਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੇਯ੍ਯਸੁਖਂ ਪਸ੍ਸਸੁਖਂ ਮਿਦ੍ਧਸੁਖਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਵਿਹਰਤਿ, ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਦੇਵਨਿਕਾਯਂ ਪਣਿਧਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੨੦; ਮ. ਨਿ. ੧.੧੮੬) ਆਗਤਾ ਪਞ੍ਚ ਵਿਨਿਬਨ੍ਧਾ. ਰੂਪਾਭਿਨਨ੍ਦਨਾਦਯੋ ਪਞ੍ਚਾਭਿਨਨ੍ਦਨਾ. ਕੋਧੋ, ਮਕ੍ਖੋ, ਇਸ੍ਸਾ, ਸਾਠੇਯ੍ਯਂ, ਪਾਪਿਚ੍ਛਤਾ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਾਮਾਸੋਤਿ ਇਮਾਨਿ ਛ ਵਿਵਾਦਮੂਲਾਨਿ. ਰੂਪਤਣ੍ਹਾਦਯੋ ਛ ਤਣ੍ਹਾਕਾਯਾ.

ਕਾਮਰਾਗਪਟਿਘਦਿਟ੍ਠਿਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਭਵਰਾਗਮਾਨਾਵਿਜ੍ਜਾ ਸਤ੍ਤਾਨੁਸਯਾ. ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦਯੋ ਅਟ੍ਠ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਾ. ‘‘ਤਣ੍ਹਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਪਰਿਯੇਸਨਾ, ਪਰਿਯੇਸਨਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਲਾਭੋ, ਲਾਭਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ, ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ, ਛਨ੍ਦਰਾਗਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਂ, ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ, ਪਰਿਗ੍ਗਹਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਆਰਕ੍ਖਾ, ਆਰਕ੍ਖਾਧਿਕਰਣਂ ਦਣ੍ਡਾਦਾਨਾਦਯੋ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੦੩; ੩.੩੫੯) ਏਤੇ ਨਵ ਤਣ੍ਹਾਮੂਲਕਾ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਸ੍ਸਤਵਾਦਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਏਕਚ੍ਚਸਸ੍ਸਤਵਾਦਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿਕਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਮਰਾਵਿਕ੍ਖੇਪਿਕਾ, ਦ੍ਵੇ ਅਧਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਿਕਾ, ਸੋਲ਼ਸ ਸਞ੍ਞੀਵਾਦਾ, ਅਟ੍ਠ ਅਸਞ੍ਞੀਵਾਦਾ, ਅਟ੍ਠ ਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀਵਾਦਾ, ਸਤ੍ਤ ਉਚ੍ਛੇਦਵਾਦਾ, ਪਞ੍ਚ ਪਰਮਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਾਨਵਾਦਾਤਿ ਏਤਾਨਿ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ. ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਸ੍ਸ ਉਪਾਦਾਯ ‘‘ਅਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਹੋਤਿ, ‘‘ਇਤ੍ਥਸ੍ਮੀ’’ਤਿ, ‘‘ਏਵਸ੍ਮੀ’’ਤਿ, ‘‘ਅਞ੍ਞਥਾਸ੍ਮੀ’’ਤਿ, ‘‘ਭਵਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ, ‘‘ਇਤ੍ਥਂ ਭਵਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ, ‘‘ਏਵਂ ਭਵਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ, ‘‘ਅਞ੍ਞਥਾ ਭਵਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ, ‘‘ਅਸਸ੍ਮੀ’’ਤਿ, ‘‘ਸਾਤਸ੍ਮੀ’’ਤਿ, ‘‘ਸਿਯ’’ਨ੍ਤਿ, ‘‘ਇਤ੍ਥਂ ਸਿਯ’’ਨ੍ਤਿ, ‘‘ਏਵਂ ਸਿਯ’’ਨ੍ਤਿ, ‘‘ਅਞ੍ਞਥਾ ਸਿਯ’’ਨ੍ਤਿ, ‘‘ਅਪਾਹਂ ਸਿਯ’’ਨ੍ਤਿ, ‘‘ਅਪਾਹਂ ਇਤ੍ਥਂ ਸਿਯ’’ਨ੍ਤਿ, ‘‘ਅਪਾਹਂ ਏਵਂ ਸਿਯ’’ਨ੍ਤਿ, ‘‘ਅਪਾਹਂ ਅਞ੍ਞਥਾ ਸਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸ, ਬਾਹਿਰਸ੍ਸੁਪਾਦਾਯ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਅਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਹੋਤਿ, ‘‘ਇਮਿਨਾ ਇਤ੍ਥਸ੍ਮੀ’’ਤਿ, ‘‘ਇਮਿਨਾ ਏਵਸ੍ਮੀ’’ਤਿ, ‘‘ਇਮਿਨਾ ਅਞ੍ਞਥਾਸ੍ਮੀ’’ਤਿਆਦਿਕਾ (ਵਿਭ. ੯੭੫-੯੭੬) ਵੁਤ੍ਤਨਯਾ ਅਟ੍ਠਾਰਸਾਤਿ ਛਤ੍ਤਿਂਸ, ਅਤੀਤਾ ਛਤ੍ਤਿਂਸ, ਅਨਾਗਤਾ ਛਤ੍ਤਿਂਸ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਛਤ੍ਤਿਂਸਾਤਿ ਅਟ੍ਠਸਤਤਣ੍ਹਾਵਿਚਰਿਤਾਨਿ.

ਪਭੇਦ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਯੋਜਨਾ – ਲੋਭਪ੍ਪਭੇਦਾ ਦੋਸਪ੍ਪਭੇਦਾ ਯਾਵ ਅਟ੍ਠਸਤਤਣ੍ਹਾਵਿਚਰਿਤਪ੍ਪਭੇਦਾਤਿ. ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਦਰਥਪਰਿਲ਼ਾਹਕਰਾਨਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਨੇਕਾਨਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਭਞ੍ਜੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਆਰਮ੍ਮਣਾਦਿਵਿਭਾਗਤੋ ਹਿ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਵਿਭਾਗਤੋ ਚ ਅਨਨ੍ਤਪ੍ਪਭੇਦਾ ਕਿਲੇਸਾਤਿ. ਸਙ੍ਖੇਪਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਪ੍ਪਹਾਨਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਕਰਣੇਨ ਕਿਲੇਸਮਾਰਂ, ਸਮੁਦਯਪ੍ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਖਨ੍ਧਮਾਰਂ, ਸਹਾਯਵੇਕਲ੍ਲਕਰਣਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਥਾ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਕਰਣੇਨ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਮਾਰਂ, ਬਲਵਿਧਮਨਵਿਸਯਾਤਿਕ੍ਕਮਨਵਸੇਨ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਮਚ੍ਚੁਮਾਰਞ੍ਚ ਅਭਞ੍ਜਿ ਭਗ੍ਗੇ ਅਕਾਸਿ. ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਨ੍ਤਿ ਉਪਦ੍ਦਵਾਨਂ. ਸਮ੍ਪਤਿ, ਆਯਤਿਞ੍ਚ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨਤ੍ਥਾਵਹਤ੍ਤਾ ਮਾਰਣਟ੍ਠੇਨ ਵਿਬਾਧਨਟ੍ਠੇਨ ਕਿਲੇਸਾਵ ਮਾਰੋਤਿ ਕਿਲੇਸਮਾਰੋ. ਵਧਕਟ੍ਠੇਨ ਖਨ੍ਧਾਵ ਮਾਰੋਤਿ ਖਨ੍ਧਮਾਰੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਧਕਂ ਰੂਪਂ ‘ਵਧਕਂ ਰੂਪ’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੮੫). ਜਾਤਿਜਰਾਦਿਮਹਾਬ੍ਯਸਨਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨੇਨ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋਵ ਮਾਰੋਤਿ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਮਾਰੋ. ਸਂਕਿਲੇਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗੁਣਮਾਰਣਟ੍ਠੇਨ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋਵ ਮਾਰੋਤਿ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਮਾਰੋ. ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਜੀਵਿਤਸ੍ਸ, ਜੀਵਿਤਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਞ੍ਚ ਜਾਨਿਕਰਣੇਨ ਮਹਾਬਾਧਰੂਪਤ੍ਤਾ ਮਚ੍ਚੁ ਏਵ ਮਾਰੋਤਿ ਮਚ੍ਚੁਮਾਰੋ.

ਸਤਪੁਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਧਰਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨੇਕਸਤਪੁਞ੍ਞਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਵਹਤੋ ਰੂਪਕਾਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਦੀਪਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਇਤਰਾਸਂ ਫਲਸਮ੍ਪਦਾਨਂ ਮੂਲਭਾਵਤੋ, ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ ਚ. ਧਮ੍ਮਕਾਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਦੀਪਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਪਹਾਨਸਮ੍ਪਦਾਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਾ ਞਾਣਸਮ੍ਪਦਾਦੀਨਂ. ਭਾਗ੍ਯਵਤਾਯ ਲੋਕਿਯਾਨਂ ਬਹੁਮਤਭਾਵੋ. ਭਗ੍ਗਦੋਸਤਾਯ ਪਰਿਕ੍ਖਕਾਨਂ ਬਹੁਮਤਭਾਵੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਏਵਂ ਇਤੋ ਪਰੇਸੁਪਿ ਯਥਾਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਪੁਞ੍ਞਵਨ੍ਤਂ ਹਿ ਗਹਟ੍ਠਾ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦਯੋ ਅਭਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਪਹੀਨਦੋਸਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਤਾਪਸਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਦਯੋ ‘‘ਦੋਸਵਿਨਯਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੀ’’ਤਿ. ਅਭਿਗਤਾਨਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਦੁਕ੍ਖਾਪਨਯਨੇ ਪਟਿਬਲਭਾਵੋ, ਆਮਿਸਦਾਨਧਮ੍ਮਦਾਨੇਹਿ ਉਪਕਾਰਸਬ੍ਭਾਵਤੋ. ਰੂਪਕਾਯਂ ਤਸ੍ਸ ਪਸਾਦਚਕ੍ਖੁਨਾ, ਧਮ੍ਮਕਾਯਂ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਤੋ ਉਪਗਤਾਨਞ੍ਚ ਤੇਸਂ ਆਮਿਸਦਾਨਧਮ੍ਮਦਾਨੇਹਿ ਉਪਕਾਰਿਤਾ, ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਆਮਿਸਦਾਨਧਮ੍ਮਦਾਨੇਹਿ ਮਯਾ ਅਯਂ ਲੋਕਗ੍ਗਭਾਵੋ ਅਧਿਗਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿਪਿ ਏਵਮੇਵ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਨਿਯੋਜਨੇਨ ਅਭਿਗਤਾਨਂ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੁਖੇਹਿ ਸਂਯੋਜਨਸਮਤ੍ਥਤਾ ਚ ਦੀਪਿਤਾ ਹੋਤਿ.

ਸਕਚਿਤ੍ਤੇ ਇਸ੍ਸਰਿਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਸੀਭਾਵਾਪਾਦਨਂ, ਯੇਨ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਦੀਸੁ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਸਞ੍ਞਿਤਾਦਿਵਿਹਾਰਸਿਦ੍ਧਿ, ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਿਦ੍ਧਿਆਦਿਕੋ ਇਦ੍ਧਿਵਿਧੋਪਿ ਚਿਤ੍ਤਿਸ੍ਸਰਿਯਮੇਵ ਚਿਤ੍ਤਭਾਵਨਾਯ ਵਸੀਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਇਜ੍ਝਨਤੋ. ਅਣਿਮਾਲਘਿਮਾਦਿਕਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਮਹਿਮਾ ਪਤ੍ਤਿ ਪਾਕਮ੍ਮਂ ਈਸਿਤਾ ਵਸਿਤਾ ਯਤ੍ਥਕਾਮਾਵਸਾਯਿਤਾਤਿ ਇਮੇ ਛਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਯਸ੍ਸ ਅਣੁਭਾਵਕਰਣਂ ਅਣਿਮਾ. ਲਹੁਭਾਵੋ ਲਘਿਮਾ ਆਕਾਸੇ ਪਦਸਾ ਗਮਨਾਦਿਨਾ. ਮਹਤ੍ਤਂ ਮਹਿਮਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਤਾਪਾਦਨਂ. ਇਟ੍ਠਦੇਸਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਪਤ੍ਤਿ. ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਦਿਵਸੇਨ ਇਚ੍ਛਿਤਨਿਪ੍ਫਾਦਨਂ ਪਾਕਮ੍ਮਂ. ਸਯਂਵਸਿਤਾ ਇਸ੍ਸਰਭਾਵੋ ਈਸਿਤਾ. ਇਦ੍ਧਿਵਿਧੇ ਵਸੀਭਾਵੋ ਵਸਿਤਾ. ਆਕਾਸੇਨ ਵਾ ਗਚ੍ਛਤੋ, ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਰੋਤੋ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਵੋਸਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਯਤ੍ਥਕਾਮਾਵਸਾਯਿਤਾ. ‘‘ਕੁਮਾਰਕਰੂਪਾਦਿਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਏਵਮਿਦਂ ਅਟ੍ਠਵਿਧਂ ਲੋਕਿਯਸਮ੍ਮਤਂ ਇਸ੍ਸਰਿਯਂ. ਤਂ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਇਦ੍ਧਿਵਿਧਨ੍ਤੋਗਧਂ, ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਞ੍ਚਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਪੂਰਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ.

ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਪਦੇਸਵੁਤ੍ਤਿ, ਅਯਥਾਭੂਤਗੁਣਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਤ੍ਤਾ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਚ ਯਸੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਏਵਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਲੋਕਤ੍ਤਯਬ੍ਯਾਪਕੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਇਧ ਅਧਿਗਤਸਤ੍ਥੁਗੁਣਾਨਂ ਆਰੁਪ੍ਪੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ‘‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਭਗਵਤੋ ਗੁਣੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਾਨਂ ਯਸੋ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਲੋਕਤ੍ਤਯਬ੍ਯਾਪਕੋ’’ਤਿ. ਯਥਾਭੁਚ੍ਚਗੁਣਾਧਿਗਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਅਤਿਵਿਯ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ. ਅਨਵਸੇਸਲਕ੍ਖਣਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਪੂਰਾ. ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਸਿਰੀ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾਨਂ ਸੋਭਾ. ‘‘ਤਿਣ੍ਣੋ ਤਾਰੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਯਂ ਯਂ ਏਤੇਨ ਲੋਕਨਾਥੇਨ ਇਚ੍ਛਿਤਂ ਮਨੋਵਚੀਪਣਿਧਾਨਵਸੇਨ, ਪਤ੍ਥਿਤਂ ਕਾਯਪਣਿਧਾਨਵਸੇਨ. ਤਥੇਵਾਤਿ ਪਣਿਧਾਨਾਨੁਰੂਪਮੇਵ. ਵੀਰਿਯਪਾਰਮਿਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੋ ਚ ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮਸਙ੍ਖਾਤੋ ਪਯਤ੍ਤੋ.

ਭੇਦੇਹੀਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਿਕਦੁਕਪਦਸਂਹਿਤੇਹਿ ਪਭੇਦੇਹਿ. ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਾਦੀਹੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਨ ਕੇਵਲਂ ਵਿਭਙ੍ਗਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦਯੋਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਅਥ ਖੋ ਸਙ੍ਗਹਾਦਯੋ, ਸਮਯਵਿਮੁਤ੍ਤਾਦਯੋ, ਠਪਨਾਦਯੋ, ਤਿਕਪਟ੍ਠਾਨਾਦਯੋ ਚ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੀਲ਼ਨਟ੍ਠੋ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿਂਸਨਂ ਅਵਿਪ੍ਫਾਰਿਕਤਾਕਰਣਂ. ਸਙ੍ਖਤਟ੍ਠੋ ਸਮੇਚ੍ਚਸਮ੍ਭੂਯਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਕਤਭਾਵੋ. ਸਨ੍ਤਾਪਟ੍ਠੋ ਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਤਾਦੀਹਿ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਨਂ ਪਰਿਦਹਨਂ. ਵਿਪਰਿਣਾਮਟ੍ਠੋ ਜਰਾਯ, ਮਰਣੇਨ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾ ਵਿਪਰਿਣਾਮੇਤਬ੍ਬਤਾ. ਸਮੁਦਯਸ੍ਸ ਆਯੂਹਨਟ੍ਠੋ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਵਸੇਨ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਂ. ਨਿਦਾਨਟ੍ਠੋ ‘‘ਇਦਂ ਤਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਦਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਯ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨਂ. ਸਂਯੋਗਟ੍ਠੋ ਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖੇਨ ਸਂਯੋਜਨਂ. ਪਲਿਬੋਧਟ੍ਠੋ ਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਨਿਵਾਰਣਂ. ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਟ੍ਠੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧੀਨਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਤਤੋ ਵਿਨਿਸ੍ਸਟਤਾ, ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਰਣਨਿਮਿਤ੍ਤਤਾ ਵਾ. ਵਿਵੇਕਟ੍ਠੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤਤਾ. ਅਸਙ੍ਖਤਟ੍ਠੋ ਕੇਨਚਿਪਿ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਅਨਭਿਸਙ੍ਖਤਤਾ. ਅਮਤਟ੍ਠੋ ਨਿਚ੍ਚਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਮਰਣਾਭਾਵੋ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਮਰਣਾਭਾਵਹੇਤੁਤਾ ਵਾ. ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਨਿਯ੍ਯਾਨਟ੍ਠੋ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਤੋ ਨਿਗ੍ਗਮਨਟ੍ਠੋ. ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਾਪਕਭਾਵੋ. ਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੋ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸੁਖੁਮਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਰਣਂ. ਆਧਿਪਤੇਯ੍ਯਟ੍ਠੋ ਚਤੁਸਚ੍ਚਦਸ੍ਸਨੇ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਆਧਿਪਚ੍ਚਕਰਣਂ, ਆਰਮ੍ਮਣਾਧਿਪਤਿਭਾਵੋ ਵਾ ਵਿਸੇਸਤੋ ਮਗ੍ਗਾਧਿਪਤਿਵਚਨਤੋ. ਸਤਿਪਿ ਹਿ ਝਾਨਾਦੀਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਾਧਿਪਤਿਭਾਵੇ ‘‘ਝਾਨਾਧਿਪਤਿਨੋ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਂ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਗ੍ਗਾਧਿਪਤਿਨੋ ਧਮ੍ਮਾ’’ ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਾਧਿਪਤਿਭਾਵੇ ਵਿਸੇਸੋ’’ਤਿ. ਏਤੇ ਚ ਪੀਲ਼ਨਾਦਯੋ ਸੋਲ਼ਸਾਕਾਰਾ ਨਾਮ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਰੋਗਗਣ੍ਠਾਦਿਆਕਾਰੇਸੁ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁ ਏਤੇਵ ਪਰਿਗ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ? ਸਲਕ੍ਖਣਤੋ ਚ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਰਦਸ੍ਸਨਤੋ ਚ ਆਵਿਭਾਵਤੋ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਪਰਤੋ ਸਚ੍ਚਕਥਾਯਮੇਵ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ.

ਦਿਬ੍ਬਵਿਹਾਰੋ ਕਸਿਣਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣਾਨਿ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਾਨਿ. ਮੇਤ੍ਤਾਦਿਜ੍ਝਾਨਾਨਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੋ. ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਅਰਿਯਵਿਹਾਰੋ. ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵੇਕਟ੍ਠਕਾਯਤਾਵਸੇਨ ਏਕੀਭਾਵੋ ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ. ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦਿਨਾ ਨੀਵਰਣਾਦੀਹਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਤਾ ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ. ਉਪਧਿਵਿਵੇਕੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਅਞ੍ਞੇਤਿ ਲੋਕਿਯਾਭਿਞ੍ਞਾਦਿਕੇ.

ਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਭਵੇਸੁ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨਂ, ਸੋ ਚ ਤਣ੍ਹਾਪ੍ਪਧਾਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਗਮਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਮੁਖੇਨ ਉਗ੍ਗਿਰਿਤਂ ਪੁਨ ਅਪਚ੍ਚਾਵਮਨਵਸੇਨ ਛਡ੍ਡਿਤਂ. ਭਗਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਯਥਾ…ਪੇ… ਮੇਖਲਾ’’ਤਿ.

ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਭਾਗਵਾਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਤਵਾਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੇ ਵਨੀਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗੇ ਵਨੀਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਤ੍ਤਵਾਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗੇ ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ. ਭਾਗੇ ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ.

ਭਾਗਵਾ ਭਤਵਾ ਭਾਗੇ, ਭਗੇ ਚ ਵਨਿ ਭਤ੍ਤਵਾ;

ਭਗੇ ਵਮਿ ਤਥਾ ਭਾਗੇ, ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ ਜਿਨੋ.

ਤਤ੍ਥ ਕਥਂ ਭਾਗਵਾਤਿ ਭਗਵਾ? ਯੇ ਤੇ ਸੀਲਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਗੁਣਕੋਟ੍ਠਾਸਾ, ਤੇ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਾ ਨਿਰਤਿਸਯਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ ਉਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ਸੀਲਂ ਸਮਾਧਿ ਪਞ੍ਞਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ, ਹਿਰੀ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਂ, ਸਦ੍ਧਾ ਵੀਰਿਯਂ, ਸਤਿ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ, ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੁਦ੍ਧਿ, ਸਮਥੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ, ਤੀਣਿ ਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ, ਤੀਣਿ ਸੁਚਰਿਤਾਨਿ, ਤਯੋ ਸਮ੍ਮਾਵਿਤਕ੍ਕਾ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਨਵਜ੍ਜਸਞ੍ਞਾ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਧਾਤੁਯੋ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਰਿਯਫਲਾਨਿ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ, ਚਤੁਯੋਨਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਞਾਣਾਨਿ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯਵਂਸਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਵੇਸਾਰਜ੍ਜਞਾਣਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ਪਧਾਨਿਯਙ੍ਗਾਨਿ, ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ, ਪਞ੍ਚਞਾਣਿਕੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ, ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਰਣੀਯਾ ਧਾਤੁਯੋ, ਪਞ੍ਚ ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਯਤਨਞਾਣਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਪਰਿਪਾਚਨੀਯਾ ਸਞ੍ਞਾ, ਛ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਛ ਗਾਰਵਾ, ਛ ਨਿਸ੍ਸਾਰਣੀਯਾ ਧਾਤੁਯੋ, ਛ ਸਤਤਵਿਹਾਰਾ, ਛ ਅਨੁਤ੍ਤਰਿਯਾਨਿ, ਛ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਾ ਸਞ੍ਞਾ, ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾ, ਛ ਅਸਾਧਾਰਣਞਾਣਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਸਤ੍ਤ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਾ, ਸਤ੍ਤ ਅਰਿਯਧਨਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ, ਸਤ੍ਤ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਧਮ੍ਮਾ, ਸਤ੍ਤ ਨਿਜ੍ਜਰਵਤ੍ਥੂਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਸਞ੍ਞਾ, ਸਤ੍ਤਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਪੁਗ੍ਗਲਦੇਸਨਾ, ਸਤ੍ਤਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਦੇਸਨਾ, ਸਤ੍ਤਖੀਣਾਸਵਬਲਦੇਸਨਾ, ਅਟ੍ਠਪਞ੍ਞਾਪਟਿਲਾਭਹੇਤੁਦੇਸਨਾ, ਅਟ੍ਠ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਾਨਿ, ਅਟ੍ਠਲੋਕਧਮ੍ਮਾਤਿਕ੍ਕਮਾ, ਅਟ੍ਠ ਆਰਮ੍ਭਵਤ੍ਥੂਨਿ, ਅਟ੍ਠਅਕ੍ਖਣਦੇਸਨਾ, ਅਟ੍ਠ ਮਹਾਪੁਰਿਸਵਿਤਕ੍ਕਾ, ਅਟ੍ਠਅਭਿਭਾਯਤਨਦੇਸਨਾ, ਅਟ੍ਠ ਵਿਮੋਕ੍ਖਾ, ਨਵ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਮੂਲਕਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਨਵ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਪਧਾਨਿਯਙ੍ਗਾਨਿ, ਨਵਸਤ੍ਤਾਵਾਸਦੇਸਨਾ, ਨਵ ਆਘਾਤਪਟਿਵਿਨਯਾ, ਨਵ ਸਞ੍ਞਾ, ਨਵ ਨਾਨਤ੍ਤਾ, ਨਵ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਵਿਹਾਰਾ, ਦਸ ਨਾਥਕਾਰਣਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਦਸ ਕਸਿਣਾਯਤਨਾਨਿ, ਦਸ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਾ, ਦਸ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਾਨਿ, ਦਸ ਅਰਿਯਵਾਸਾ, ਦਸ ਅਸੇਕ੍ਖਧਮ੍ਮਾ, ਦਸ ਤਥਾਗਤਬਲਾਨਿ, ਏਕਾਦਸ ਮੇਤ੍ਤਾਨਿਸਂਸਾ, ਦ੍ਵਾਦਸ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਾਕਾਰਾ, ਤੇਰਸ ਧੁਤਗੁਣਾ, ਚੁਦ੍ਦਸ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣਾਨਿ, ਪਞ੍ਚਦਸ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਪਰਿਪਾਚਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਸੋਲ਼ਸਵਿਧਾ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿ, ਸੋਲ਼ਸ ਅਪਰਨ੍ਤਪਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਾ, ਏਕੂਨਵੀਸਤਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣਾਨਿ, ਚਤੁਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਞਾਣਵਤ੍ਥੂਨਿ, ਪਞ੍ਞਾਸ ਉਦਯਬ੍ਬਯਞਾਣਾਨਿ, ਪਰੋਪਞ੍ਞਾਸ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾ, ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਤਿਞਾਣਵਤ੍ਥੂਨਿ, ਚਤੁਵੀਸਤਿਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਞ੍ਚਾਰਿਮਹਾਵਜਿਰਞਾਣਂ, ਅਨਨ੍ਤਨਯਸਮਨ੍ਤਪਟ੍ਠਾਨਪਵਿਚਯਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਦੇਸਨਾਞਾਣਾਨਿ, ਤਥਾ ਅਨਨ੍ਤਾਸੁ ਲੋਕਧਾਤੂਸੁ ਅਨਨ੍ਤਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਸਯਾਦਿਵਿਭਾਵਨਞਾਣਾਨਿ ਚਾਤਿ ਏਵਮਾਦਯੋ ਅਨਨ੍ਤਾਪਰਿਮਾਣਭੇਦਾ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਾ ਨਿਰਤਿਸਯਾ ਗੁਣਭਾਗਾ ਗੁਣਕੋਟ੍ਠਾਸਾ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਉਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਿਭਾਗਾ ਗੁਣਭਾਗਾ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਭਾਗਵਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਆ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਏਵਂ ਤਾਵ ਭਾਗਵਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਯਸ੍ਮਾ ਸੀਲਾਦਯੋ ਸਬ੍ਬੇ, ਗੁਣਭਾਗਾ ਅਸੇਸਤੋ;

ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੁਗਤੇ ਤਸ੍ਮਾ, ‘‘ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਕਥਂ ਭਤਵਾਤਿ ਭਗਵਾ? ਯੇ ਤੇ ਸਬ੍ਬਲੋਕਹਿਤਾਯ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਮਾਪਨ੍ਨੇਹਿ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਾਦਿਕੇ ਅਟ੍ਠ ਧਮ੍ਮੇ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਯਾ ਕਤਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰੇਹਿ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਹਿ ਪਰਿਪੂਰੇਤਬ੍ਬਾ ਦਾਨਪਾਰਮੀ, ਸੀਲਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਪਞ੍ਞਾਵੀਰਿਯਖਨ੍ਤਿਸਚ੍ਚਅਧਿਟ੍ਠਾਨਮੇਤ੍ਤਾਉਪੇਕ੍ਖਾਪਾਰਮੀਤਿ ਦਸ ਪਾਰਮਿਯੋ, ਦਸ ਉਪਪਾਰਮਿਯੋ, ਦਸ ਪਰਮਤ੍ਥਪਾਰਮਿਯੋਤਿ ਸਮਤਿਂਸ ਪਾਰਮਿਯੋ, ਦਾਨਾਦੀਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਙ੍ਗਹਵਤ੍ਥੂਨਿ, ਸਚ੍ਚਾਦੀਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਅਤ੍ਤਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ, ਨਯਨ, ਧਨ, ਰਜ੍ਜ, ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋਤਿ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾ, ਪੁਬ੍ਬਯੋਗੋ, ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਯਾ, ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ, ਞਾਤਤ੍ਥਚਰਿਯਾ, ਲੋਕਤ੍ਥਚਰਿਯਾ, ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਥਚਰਿਯਾਤਿ ਏਵਮਾਦਯੋ, ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰਞਾਣਸਮ੍ਭਾਰਬੁਦ੍ਧਕਾਰਕਧਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਕਪ੍ਪਾਨਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯਾਨਿ ਯਥਾ ਹਾਨਭਾਗਿਯਾ, ਸਂਕਿਲੇਸਭਾਗਿਯਾ, ਠਿਤਿਭਾਗਿਯਾ ਵਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਉਤ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰਿ ਵਿਸੇਸਭਾਗਿਯਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਭਤਾ ਸਮ੍ਭਤਾ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਭਤਵਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ‘‘ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ ਤ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਗ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਅਥ ਵਾ ਭਤਵਾਤਿ ਤੇਯੇਵ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਕਾਰਕਧਮ੍ਮੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਭਰਿ ਸਮ੍ਭਰਿ, ਪਰਿਪੂਰੇਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਤਵਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਯਾ ਸਬ੍ਬੇ, ਦਾਨਪਾਰਮਿਆਦਿਕੇ;

ਸਮ੍ਭਾਰੇ ਭਤਵਾ ਨਾਥੋ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਭਗਵਾ ਮਤੋ.

ਕਥਂ ਭਾਗੇ ਵਨੀਤਿ ਭਗਵਾ? ਯੇ ਤੇ ਚਤੁਵੀਸਤਿਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਸਙ੍ਖਾ ਦੇਵਸਿਕਂ ਵਲ਼ਞ੍ਜਨਕਸਮਾਪਤ੍ਤਿਭਾਗਾ, ਤੇ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਲੋਕਹਿਤਤ੍ਥਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਤ੍ਥਂ ਨਿਚ੍ਚਕਪ੍ਪਂ ਨਿਚ੍ਚਕਪ੍ਪਂ ਵਨਿ ਭਜਿ ਸੇਵਿ ਬਹੁਲਮਕਾਸੀਤਿ ਭਾਗੇ ਵਨੀਤਿ ਭਗਵਾ. ਅਥ ਵਾ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਕੁਸਲਾਦੀਸੁ, ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ ਚ ਯੇ ਤੇ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਦਿਵਸੇਨ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵਾ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾ ਅਭਿਸਮਯਭਾਗਾ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਂ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ…ਪੇ… ਜਰਾਮਰਣਂ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨੇਕਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਭਾਗਾ, ‘‘ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ ਪਹਾਤਬ੍ਬੋ…ਪੇ… ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ ਪਹਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਹਾਤਬ੍ਬਭਾਗਾ, ‘‘ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੋ…ਪੇ… ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੋ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੨੧) ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਭਾਗਾ, ‘‘ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ, ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਚ ਅਨੇਕਭੇਦਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਭਾਗਾ ਚ ਧਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਵਨਿ ਭਜਿ ਯਥਾਰਹਂ ਗੋਚਰਭਾਵਨਾਸੇਵਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸੇਵਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਾਗੇ ਵਨੀਤਿ ਭਗਵਾ. ਅਥ ਵਾ ਯੇ ਇਮੇ ਸੀਲਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਸਾਵਕੇਹਿ ਸਾਧਾਰਣਾ ਗੁਣਕੋਟ੍ਠਾਸਾ ਗੁਣਭਾਗਾ, ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਨੁ ਖੋ ਤੇ ਵੇਨੇਯ੍ਯਸਨ੍ਤਾਨੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਮਹਾਕਰੁਣਾਯ ਵਨਿ ਅਭਿਪਤ੍ਥਯਿ, ਸਾ ਚਸ੍ਸ ਅਭਿਪਤ੍ਥਨਾ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਫਲਾਵਹਾ ਅਹੋਸਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਾਗੇ ਵਨੀਤਿ ਭਗਵਾ.

ਯਸ੍ਮਾ ਞੇਯ੍ਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿ-ਗੁਣਭਾਗੇ ਤਥਾਗਤੋ;

ਭਜਿ ਪਤ੍ਥਯਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ, ਹਿਤਾਯ ਭਗਵਾ ਤਤੋ.

ਕਥਂ ਭਗੇ ਵਨੀਤਿ ਭਗਵਾ? ਸਮਾਸਤੋ ਤਾਵ ਕਤਪੁਞ੍ਞੇਹਿ ਪਯੋਗਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਯਥਾਵਿਭਵਂ ਭਜੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਭਗਾ, ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ. ਤਤ੍ਥ ਲੋਕਿਯੇ ਤਾਵ ਤਥਾਗਤੋ ਸਮ੍ਬੋਧਿਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤੋ ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਗਤੇ ਵਨਿ ਭਜਿ ਸੇਵਿ, ਯਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਨਿਰਵਸੇਸਤੋ ਬੁਦ੍ਧਕਾਰਕਧਮ੍ਮੇ ਸਮਨ੍ਨਾਨੇਨ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮੇ ਪਰਿਪਾਚੇਸਿ. ਬੁਦ੍ਧਭੂਤੋ ਪਨ ਤੇ ਨਿਰਵਜ੍ਜਸੁਖੂਪਸਂਹਿਤੇ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣੇ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੇਪਿ ਵਨਿ ਭਜਿ ਸੇਵਿ. ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਪਦੇਸਰਜ੍ਜਇਸ੍ਸਰਿਯਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਦੇਵਰਜ੍ਜਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਆਦਿਵਸੇਨ, ਝਾਨਵਿਮੋਕ੍ਖਸਮਾਧਿਸਮਾਪਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਦਿਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਚ ਅਨੇਕਵਿਹਿਤੇ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣੇ ਭਗੇ ਵਨਿ ਭਜਿ ਸੇਵਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਗੇ ਵਨੀਤਿ ਭਗਵਾ.

ਯਾ ਤਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਲੋਕੇ, ਯਾ ਚ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਪੁਥੂ;

ਸਬ੍ਬਾ ਤਾ ਭਜਿ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਭਗਵਾ ਮਤੋ.

ਕਥਂ ਭਤ੍ਤਵਾਤਿ ਭਗਵਾ? ਭਤ੍ਤਾ ਦਲ਼੍ਹਭਤ੍ਤਿਕਾ ਅਸ੍ਸ ਬਹੂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਭਤ੍ਤਵਾ. ਤਥਾਗਤੋ ਹਿ ਮਹਾਕਰੁਣਾਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਾਦਿਅਪਰਿਮਿਤਨਿਰੁਪਮਪ੍ਪਭਾਵਗੁਣਵਿਸੇਸਸਮਙ੍ਗਿ ਭਾਵਤੋ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੁਤ੍ਤਮੋ ਸਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਪਰਿਹਾਰਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਯ ਨਿਰਵਸੇਸਹਿਤਸੁਖਵਿਧਾਨਤਪ੍ਪਰਾਯ ਨਿਰਤਿਸਯਾਯ ਪਯੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ਪਜਾਯ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤੁਪਕਾਰਿਤਾਯ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਅਸੀਤਿਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਦਿਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਗੁਣਵਿਸੇਸਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਰੂਪਕਾਯਤਾਯ ਯਥਾਭੁਚ੍ਚਗੁਣਾਧਿਗਤੇਨ ‘‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਨ ਲੋਕਤ੍ਤਯਬ੍ਯਾਪਿਨਾਸੁਵਿਪੁਲੇਨ, ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਚ ਥੁਤਿਘੋਸੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ, ਉਕ੍ਕਂਸਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤਾਸੁ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਆਦੀਸੁ ਸੁਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵਤੋ, ਦਸਬਲਚਤੁਵੇਸਾਰਜ੍ਜਾਦਿਨਿਰਤਿਸਯਗੁਣਵਿਸੇਸਸਮਙ੍ਗਿਭਾਵਤੋ ਚ ‘‘ਰੂਪਪ੍ਪਮਾਣੋ ਰੂਪਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ, ਘੋਸਪ੍ਪਮਾਣੋ ਘੋਸਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ, ਲੂਖਪ੍ਪਮਾਣੋ ਲੂਖਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ, ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਮਾਣੋ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਚਤੁਪ੍ਪਮਾਣਿਕੇ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿਵਾਸੇ ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਪਸਾਦਾਵਹਭਾਵੇਨ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਤ੍ਤਾ ਅਪਰਿਮਾਣਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਆਦਰਬਹੁਮਾਨਗਾਰਵਾਯਤਨਤਾਯ ਪਰਮਪੇਮਸਮ੍ਭਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਂ. ਯੇ ਤਸ੍ਸ ਓਵਾਦੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਅਵੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਾਦੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕੇਨਚਿ ਅਸਂਹਾਰਿਯਾ ਤੇਸਂ ਸਮ੍ਭਤ੍ਤਿ ਸਮਣੇਨ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਵਾ ਦੇਵੇਨ ਵਾ ਮਾਰੇਨ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਵਾਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜੀਵਿਤਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਪਿ ਤਤ੍ਥ ਪਸਾਦਂ ਨ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਆਣਂ ਦਲ਼੍ਹਭਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ –

‘‘ਯੋ ਵੇ ਕਤਞ੍ਞੂ ਕਤਵੇਦਿ ਧੀਰੋ,

ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੋ ਦਲ਼੍ਹਭਤ੍ਤਿ ਚ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੨.੧੭.੭੮);

‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਠਿਤਧਮ੍ਮੋ ਵੇਲਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਂ ਮਯਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਮਮ ਸਾਵਕਾ ਜੀਵਿਤਹੇਤੁਪਿ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਉਦਾ. ੪੫; ਚੂਲ਼ਵ. ੩੮੫) ਚ.

ਏਵਂ ਭਤ੍ਤਵਾਤਿ ਭਗਵਾ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ ਏਕਸ੍ਸ ਤ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਤਰਸ੍ਸ ਗ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ.

ਗੁਣਾਤਿਸਯਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਯਸ੍ਮਾ ਲੋਕਹਿਤੇਸਿਨੋ;

ਸਮ੍ਭਤ੍ਤਾ ਬਹਵੋ ਸਤ੍ਥੁ, ਭਗਵਾ ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਕਥਂ ਭਗੇ ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤੋਪਿ ਪੁਰਿਮਾਸੁ ਜਾਤੀਸੁ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਭਗਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਿਰਿਂ, ਇਸ੍ਸਰਿਯਂ, ਯਸਞ੍ਚ ਵਮਿ ਉਗ੍ਗਿਰਿ ਖੇਲ਼ਪਿਣ੍ਡਂ ਵਿਯ ਅਨਪੇਕ੍ਖੋ ਛਡ੍ਡਯਿ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ਸੋਮਨਸ੍ਸਕੁਮਾਰਕਾਲੇ (ਜਾ. ੧.੧੫.੨੧੧ ਆਦਯੋ) ਹਤ੍ਥਿਪਾਲਕੁਮਾਰਕਾਲੇ (ਜਾ. ੧.੧੫.੩੩੭ ਆਦਯੋ) ਅਯੋਘਰਪਣ੍ਡਿਤਕਾਲੇ (ਜਾ. ੧.੧੫.੩੬੩ ਆਦਯੋ) ਮੂਗਪਕ੍ਖਪਣ੍ਡਿਤਕਾਲੇ (ਜਾ. ੨.੨੨.੧ ਆਦਯੋ) ਚੂਲ਼ਸੁਤਸੋਮਕਾਲੇਤਿ (ਜਾ. ੨.੧੭.੧੯੫ ਆਦਯੋ) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਪਾਰਮਿਪੂਰਣਵਸੇਨ ਦੇਵਰਜ੍ਜਸਦਿਸਾਯ ਰਜ੍ਜਸਿਰਿਯਾ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਅਤ੍ਤਭਾਵਾਨਂ ਪਰਿਮਾਣਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਚਰਿਮਤ੍ਤਭਾਵੇਪਿ ਹਤ੍ਥਗਤਂ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸਿਰਿਂ ਦੇਵਲੋਕਾਧਿਪਚ੍ਚਸਦਿਸਂ ਚਤੁਦੀਪਿਸ੍ਸਰਿਯਂ, ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਸਤ੍ਤਰਤਨਸਮੁਜ੍ਜਲਂ ਯਸਞ੍ਚ ਤਿਣਾਯਪਿ ਅਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖੋ ਪਹਾਯ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਮੇ ਸਿਰਿਆਦਿਕੇ ਭਗੇ ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ. ਅਥ ਵਾ ਭਾਨਿ ਨਾਮ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾਨਿ, ਤੇਹਿ ਸਮਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਭਗਾ, ਸਿਨੇਰੁਯੁਗਨ੍ਧਰਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਹਿਮਵਨ੍ਤਾਦਿਭਾਜਨਲੋਕਵਿਸੇਸਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਾ ਸੋਭਾ ਕਪ੍ਪਟ੍ਠਿਯਭਾਵਤੋ. ਤੇਪਿ ਭਗਵਾ ਵਮਿ ਤਨ੍ਨਿਵਾਸਸਤ੍ਤਾਵਾਸਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਤੋ ਤਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਛਨ੍ਦਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਪਜਹੀਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਗੇ ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ.

ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸਿਰਿਂ ਯਸ੍ਮਾ, ਯਸਂ ਇਸ੍ਸਰਿਯਂ ਸੁਖਂ;

ਪਹਾਸਿ ਲੋਕਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਸੁਗਤੋ ਭਗਵਾ ਤਤੋ.

ਕਥਂ ਭਾਗੇ ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ? ਭਾਗਾ ਨਾਮ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਕੋਟ੍ਠਾਸਾ, ਤੇ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤਾਦਿਵਸੇਨ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਰੂਪਵੇਦਨਾਦਿਵਸੇਨ, ਅਤੀਤਾਦਿਵਸੇਨ ਚ ਅਨੇਕਵਿਧਾ, ਤੇ ਚ ਭਗਵਾ ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਪਪਞ੍ਚਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਯੋਗਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਗਨ੍ਥਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਸਂਯੋਜਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਮਤਂ ਧਾਤੁਂ ਸਮਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਵਮਿ ਉਗ੍ਗਿਰਿ ਅਨਪੇਕ੍ਖੋ ਛਡ੍ਡਯਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਵਮਿ. ਤਥਾ ਹੇਸ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਮੇਵ ਪਥਵਿਂ ਆਪਂ ਤੇਜਂ ਵਾਯਂ, ਚਕ੍ਖੁਂ ਸੋਤਂ ਘਾਨਂ ਜਿਵ੍ਹਂ ਕਾਯਂ ਮਨਂ, ਰੂਪੇ ਸਦ੍ਦੇ ਗਨ੍ਧੇ ਰਸੇ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ, ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ…ਪੇ… ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ, ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਂ ਵੇਦਨਂ…ਪੇ… ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਂ ਵੇਦਨਂ, ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਂ ਸਞ੍ਞਂ…ਪੇ… ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਂ ਸਞ੍ਞਂ, ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਂ ਚੇਤਨਂ…ਪੇ… ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਂ ਚੇਤਨਂ, ਰੂਪਤਣ੍ਹਂ …ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਂ, ਰੂਪਵਿਤਕ੍ਕਂ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਵਿਤਕ੍ਕਂ, ਰੂਪਵਿਚਾਰਂ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਵਿਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨੁਪਦਧਮ੍ਮਵਿਭਾਗਵਸੇਨਪਿ ਸਬ੍ਬੇਵ ਧਮ੍ਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਵਮਿ ਉਗ੍ਗਿਰਿ ਅਨਪੇਕ੍ਖਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਛਡ੍ਡਯਿ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ –

‘‘ਯਂ ਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਂ ਵਨ੍ਤਂ ਮੁਤ੍ਤਂ ਪਹੀਨਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ, ਤਂ ਤਥਾਗਤੋ ਪੁਨ ਪਚ੍ਚਾਵਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੮੩).

ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਾਗੇ ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ. ਅਥ ਵਾ ਭਾਗੇ ਵਮੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲੇ ਸਾਵਜ੍ਜਾਨਵਜ੍ਜੇ ਹੀਨਪਣੀਤੇ ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਞਾਣਮੁਖੇਨ ਵਮਿ ਉਗ੍ਗਿਰਿ ਅਨਪੇਕ੍ਖੋ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿ ਪਜਹਿ, ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਤਥਤ੍ਤਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ –

‘‘ਧਮ੍ਮਾਪਿ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ, ਪਗੇਵ ਅਧਮ੍ਮਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੪੦). ਕੁਲ੍ਲੂਪਮਂ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ ਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯ, ਨੋ ਗਹਣਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੪੦).

ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਾਗੇ ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ.

ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤਾਦਿ-ਧਮ੍ਮਭੇਦਾ ਮਹੇਸਿਨਾ;

ਕਣ੍ਹਾ ਸੁਕ੍ਕਾ ਯਤੋ ਵਨ੍ਤਾ, ਤਤੋਪਿ ਭਗਵਾ ਮਤੋ.

ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ –

‘‘ਭਾਗਵਾ ਭਤਵਾ ਭਾਗੇ, ਭਗੇ ਚ ਵਨਿ ਭਤ੍ਤਵਾ;

ਭਗੇ ਵਮਿ ਤਥਾ ਭਾਗੇ, ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ ਜਿਨੋ’’ਤਿ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਅਤ੍ਤਹਿਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਾ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ, ਤਾਸੁ ਅਤ੍ਤਹਿਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਪਹਾਨਸਮ੍ਪਦਾਞਾਣਸਮ੍ਪਦਾਭੇਦਤੋ ਦੁਵਿਧਾ, ਆਨੁਭਾਵਸਮ੍ਪਦਾਦੀਨਂ ਤਦਵਿਨਾਭਾਵੇਨ ਤਦਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ. ਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਪਯੋਗਾਸਯਭੇਦਤੋ ਦੁਵਿਧਾ. ਤਤ੍ਥ ਪਯੋਗਤੋ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਾਦਿਨਿਰਪੇਕ੍ਖਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਧਮ੍ਮੂਪਦੇਸੋ, ਆਸਯਤੋ ਪਟਿਵਿਰੁਦ੍ਧੇਸੁਪਿ ਨਿਚ੍ਚਂ ਹਿਤੇਸਿਤਾ, ਞਾਣਪਰਿਪਾਕਕਾਲਾਗਮਨਾਦਿਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਚ, ਆਮਿਸਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾਦਿਨਾਪਿ ਅਤ੍ਥਚਰਿਯਾ ਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿਯੇਵ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਵਿਭਾਵਨਵਸੇਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਅਰਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਪਦਾਨਂ ਗਹਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਰਹ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਦੇਨ ਪਹਾਨਸਮ੍ਪਦਾਵਸੇਨ ਭਗਵਤੋ ਅਤ੍ਤਹਿਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵਿਭਾਵਿਤਾ. ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਲੋਕਵਿਦੂ’’ਤਿ ਚ ਇਮੇਹਿ ਪਦੇਹਿ ਞਾਣਸਮ੍ਪਦਾਵਸੇਨ. ਨਨੁ ਚ ‘‘ਲੋਕਵਿਦੂ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾਪਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਤਾ ਵਿਭਾਵੀਯਤੀਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਵਿਭਾਵੀਯਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ, ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਾਨੁਭਾਵੋ ਵਿਭਾਵਿਤੋ, ‘‘ਲੋਕਵਿਦੂ’’ਤਿ ਪਨ ਇਮਿਨਾ ਆਸਯਾਨੁਸਯਞਾਣਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਆਨੁਭਾਵੋ ਵਿਭਾਵਿਤੋਤਿ. ‘‘ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਭਗਵਤੋ ਅਤ੍ਤਹਿਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵਿਭਾਵਿਤਾ. ‘‘ਸੁਗਤੋ’’ਤਿ ਪਨ ਇਮਿਨਾ ਸਮੁਦਾਗਮਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭਗਵਤੋ ਅਤ੍ਤਹਿਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਚ ਵਿਭਾਵਿਤਾ. ‘‘ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ ਸਤ੍ਥਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮੇਹਿ ਪਦੇਹਿ ਭਗਵਤੋ ਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਵਿਭਾਵਿਤਾ. ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਭਗਵਤੋ ਅਤ੍ਤਹਿਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਚ ਵਿਭਾਵਿਤਾ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਬੁਜ੍ਝਿ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਸਤ੍ਤੇ ਬੋਧੇਸੀ’’ਤਿਆਦਿ. ‘‘ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਚ ਇਮਿਨਾਪਿ ਸਮੁਦਾਗਮਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭਗਵਤੋ ਸਬ੍ਬਾ ਅਤ੍ਤਹਿਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਚ ਵਿਭਾਵਿਤਾ.

ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਹੇਤੁਫਲਸਤ੍ਤੂਪਕਾਰਵਸੇਨ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਤਿਵਿਧਾ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਲੋਕਵਿਦੂ’’ਤਿ ਇਮੇਹਿ ਪਦੇਹਿ ਫਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ ਵਿਭਾਵਿਤਾ. ‘‘ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ ਸਤ੍ਥਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮੇਹਿ ਸਤ੍ਤੂਪਕਾਰਵਸੇਨ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ ਪਕਾਸਿਤਾ. ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਫਲਵਸੇਨ, ਸਤ੍ਤੂਪਕਾਰਵਸੇਨ ਚ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ ਵਿਭਾਵਿਤਾ. ‘‘ਸੁਗਤੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਪਨ ਇਮੇਹਿ ਪਦੇਹਿ ਹੇਤੁਫਲਸਤ੍ਤੂਪਕਾਰਵਸੇਨ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ ਵਿਭਾਵਿਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੧੪੫. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕਸ੍ਸ ਯੋਗਿਨੋ. ਏਵਨ੍ਤਿ ‘‘ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਨਯੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇਤਿ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਨੁਸ੍ਸਰਣਸਮਯੇ. ਰਾਗਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਰਾਗੇਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਂ, ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੇਹਿ ਰਾਗੇਹਿ ਸਹਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਰਞ੍ਞਮਿਵ ਚੋਰੇਹਿ ਤੇਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ, ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਰਾਗਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਂ ਵਾ ਰਾਗਸ੍ਸ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਂ ਤਂਸਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ਰਾਗੇਨਾਤਿ ਰਾਗੇਨ ਹੇਤੁਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਜੁਗਤਮੇਵਾਤਿ ਪਗੇਵ ਕਾਯਵਙ੍ਕਾਦੀਨਂ ਅਪਨੀਤਤ੍ਤਾ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਨੁਜੁਭਾਵਕਰਾਨਂ ਮਾਯਾਦੀਨਂ ਅਭਾਵਤੋ, ਰਾਗਾਦਿਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਾਭਾਵੇਨ ਵਾ ਓਨਤਿਉਨ੍ਨਤਿਵਿਰਹਤੋ ਉਜੁਭਾਵਮੇਵ ਕਤਂ. ਅਥ ਵਾ ਉਜੁਗਤਮੇਵਾਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਵੀਥਿਂ ਓਤਿਣ੍ਣਤਾਯ ਲੀਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਵਿਗਮਨਤੋ ਮਜ੍ਝਿਮਸਮਥਨਿਮਿਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਜੁਭਾਵਮੇਵ ਗਤਂ. ਤਥਾਗਤਂ ਆਰਬ੍ਭਾਤਿ ਤਥਾਗਤਗੁਣੇ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ.

ਇਚ੍ਚਸ੍ਸਾਤਿ ਇਤਿ ਅਸ੍ਸ. ‘‘ਸੋ ਭਗਵਾ ਇਤਿਪਿ ਅਰਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇ ਅਨੁਵਿਤਕ੍ਕਯਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਏਵਨ੍ਤਿ ‘‘ਨੇਵ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ. ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਪੋਣਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਨਿਨ੍ਨਾ. ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਤਕ੍ਕਾਹਤਂ, ਵਿਤਕ੍ਕਪਰਿਯਾਹਤਂ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਅਨੁਮਜ੍ਜਨਞ੍ਚ ਕਰੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪੀਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਨਿਪ੍ਫਾਦਿਕਾ ਬਲਵਤੀ ਪੀਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਪੀਤਿਮਨਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਪੀਤਿਸਹਿਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਦਰਥਾਤਿ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਪਸ੍ਸਦ੍ਧੀਨਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾ ਸੁਖੁਮਾਵਤ੍ਥਾ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਸਹਗਤਾ ਕਿਲੇਸਾ. ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ ਸਨ੍ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ. ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਏਕਕ੍ਖਣੇਤਿ ਯਦਾ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਰਮ੍ਮਣਾ ਭਾਵਨਾ ਉਪਰੂਪਰਿ ਵਿਸੇਸਂ ਆਵਹਨ੍ਤੀ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਦਾ ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕਿਲੇਸਾ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੁਵਿਸਦਾਨਿ ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਭਾਵਨਾਯ ਪਗੁਣਤਾਯ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾ ਸਾਤਿਸਯਂ ਪਟੁਕਿਚ੍ਚਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਬਲਵਤੀ ਪੀਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਪੀਤਿਪਦਟ੍ਠਾਨਾ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਸਵਿਸੇਸਾ ਜਾਯਤਿ, ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਕਾਯਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਪਦਟ੍ਠਾਨਂ ਸੁਖਂ ਥਿਰਤਰਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਸੁਖੇਨ ਅਨੁਬ੍ਰੂਹਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਮਾਧਿਯਤਿ. ਏਵਂ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਉਪਰੂਪਰਿ ਪਟੁਪਟੁਤਰਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਭਾਵਨਾਯ ਮਜ੍ਝਿਮਸਮਥਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਞ੍ਚ ਏਕਰਸਭਾਵੇਨ ਪਟੁਤਮਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ, ਮਹਾਨਾਮ, ਸਮਯੇ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਤਥਾਗਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ, ਨੇਵਸ੍ਸ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰਾਗਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ…ਪੇ… ਸੁਖਿਨੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਧਿਯਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੬.੧੦).

ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਝਾਨਂ ਅਪ੍ਪਨਾਪਤ੍ਤਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਨਂ ਪਨ ਗਮ੍ਭੀਰਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਗਮ੍ਭੀਰੇ ਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਗਮ੍ਭੀਰੇ ਉਦਕੇ ਪਤਿਤਨਾਵਾ ਵਿਯ ਸਮਥਭਾਵਨਾ ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਨ ਲਭਤਿ, ‘‘ਗਮ੍ਭੀਰਤਾਯਾ’’ਤਿ ਚ ਇਮਿਨਾ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਤਾਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ. ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੋ ਹਿ ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਨ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਨਨੁ ਚ ਤਜ੍ਜਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੋ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਗਯ੍ਹਤਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ, ਭਾਵਨਾਯ ਪਨ ਵਡ੍ਢਮਾਨਾਯ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸਭਾਵੇਯੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਨਨੁ ਚ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੇਪਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਪ੍ਪਨਾ ਸਮਿਜ੍ਝਤਿ ਦੁਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਜ੍ਝਾਨਾਦੀਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਸਮਿਜ੍ਝਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਏਕਪ੍ਪਕਾਰੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ, ਇਦਂ ਪਨ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਗੁਣਾਨੁਸ੍ਸਰਣਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਯਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਯਥਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਸੁ ਕੇਸਾਦਿਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਅਪ੍ਪਨਾਵਸੇਨ ਭਾਵਨਾ ਅਵਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏਵਮਿਧ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ? ਵਿਸਮੋਯਂ ਉਪਞ੍ਞਾਸੋ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਸਤਿਪਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸਬਹੁਭਾਵੇ ਏਕਪ੍ਪਕਾਰੇਨੇਵ ਭਾਵਨਾ ਵਤ੍ਤਤਿ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣਤੋ, ਇਧ ਪਨ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਗੁਣਾਨਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤ੍ਤਾ, ਨ ਅਯਮੇਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਗੁਣੇ ਠਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਭਾਵਨਾਬਲੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇਸੁ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤੇਸੁ ਸਦ੍ਧਾਯ ਬਲਵਭਾਵਤੋ. ਤੇਨੇਵ ਹਿ ‘‘ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਦਿ ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਝਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਕਥਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਦੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਸਗਾਰਵੋ ਹੋਤਿ ਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ, ਸਤ੍ਥੁ ਗੁਣਸਰੀਰਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਉਪਟ੍ਠਹਨਤੋ. ਤਤੋਯੇਵ ਸਦ੍ਧਾਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਅਵੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਾਦਸਦਿਸਂ ਸਦ੍ਧਾਮਹਤ੍ਤਂ. ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਨਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣਵਸੇਨ ਭਾਵਨਾਯ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਤਿਵੇਪੁਲ੍ਲਂ. ਤੇਸਂ ਪਰਮਗਮ੍ਭੀਰਤਾਯ, ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤਾਯ ਚ ਪਞ੍ਞਾਵੇਪੁਲ੍ਲਂ. ਤੇਸਂ ਉਲ਼ਾਰਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖੇਤ੍ਤਤਾਯ ਪੁਞ੍ਞਵੇਪੁਲ੍ਲਞ੍ਚ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ. ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਬਹੁਲੋ ਹੋਤਿ ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਟ੍ਠਾਨੀਯਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ. ਭਯਭੇਰਵਸਹੋ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਰਮ੍ਮਣਾਯ ਸਤਿਯਾ ਭਯਭੇਰਵਾਭਿਭਵਨਤੋ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਨੁਸ੍ਸਰੇਥ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਭਯਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕ ਨੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੪੯ ਥੋਕਂ ਵਿਸਦਿਸਂ). ਦੁਕ੍ਖਾਧਿਵਾਸਨਸਮਤ੍ਥੋ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਰੀਰਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਦੁਮਪਲਾਸੇ ਉਦਕਸ੍ਸ ਵਿਯ ਵਿਨਿਵਟ੍ਟਨਤੋ. ਸਂਵਾਸਸਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਸਹਵਾਸਸਞ੍ਞਂ. ਬੁਦ੍ਧਭੂਮਿਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮਤਿ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਨਂ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨਤੋ. ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਭਾਵਨਾਯ ਸਬ੍ਬਦਾ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤੇ ਵਿਪਰਿਵਤ੍ਤਨਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਸ੍ਸਤੋ ਵਿਯਾ’’ਤਿ. ਉਤ੍ਤਰਿ ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋਤਿ ਇਮਾਯ ਭਾਵਨਾਯ ਉਪਰਿ ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ. ਸੁਗਤਿਪਰਾਯਣੋਤਿ ਸੁਗਤਿਸਮ੍ਪਰਾਯੋ.

ਅਪ੍ਪਮਾਦਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਮਜ੍ਜਨਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਅਨੁਯੋਗਂ. ਕਯਿਰਾਥਾਤਿ ਕਰੇਯ੍ਯ. ਸੁਮੇਧਸੋਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਪਞ੍ਞੋ. ਏਵਂ ਮਹਾਨੁਭਾਵਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਨੀਵਰਣਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਾਦਿਸਮਤ੍ਥੇਨ ਸਤ੍ਥਰਿ ਸਗਾਰਵਭਾਵਾਦਿਹੇਤੁਭੂਤੇਨ ਮਹਤਾ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਯ.

੨. ਧਮ੍ਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੪੬. ਧਮ੍ਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਦਤ੍ਥੋ, ਸਭਾਵਤ੍ਥੋ ਚ ਆਦਿਤੋ ਵੁਤ੍ਤੋਯੇਵਾਤਿ ਤਂ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਭਾਵਨਾਵਿਧਾਨਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਧਮ੍ਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿਂ ਭਾਵੇਤੁਕਾਮੇਨਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਂ ਵਿਯ ‘‘ਅਵੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਾਦਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨਾ’’ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਨੁ ਏਤਾ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਛ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਯੋ ਅਰਿਯਸਾਵਕਾਨਂ ਵਸੇਨ ਦੇਸਨਂ ਆਰੁਲ਼੍ਹਾਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ‘‘ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਾਦਿਗੁਣਾਨਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਮ੍ਪਿ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਅਵੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਾਦਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨਾ’’ਤਿ ਇਧ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਰਿਯਸਾਵਕਾਨਂ ਪਨ ਸੁਖੇਨ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ. ਤਥਾਪਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਚ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਅਯਞ੍ਚ ਵਿਚਾਰੋ ਪਰਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤੇਵ.

੧੪੭. ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ. ਇਤਰੇਸੂਤਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਾਦਿਪਦੇਸੁ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੋਵਾਤਿ ਅਵਧਾਰਣਂ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਾਦਿਅਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਪਨੇਤੇ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੇਪਿ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤੇਵ. ਤਥਾ ਹਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੇਨ ਆਗਤਾਗਮੇਨ ਪਰਮੇਨ ਸਤਿਨੇਪਕ੍ਕੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ ਪਞ੍ਞਵਤਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਤਾਦਿਵਿਸੇਸਤੋ ਸਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੋ. ਆਚਰਿਯਪਯਿਰੁਪਾਸਨਾਯ ਵਿਨਾ ਨ ਲਬ੍ਭਾਤਿ ਚੇ? ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੇਪਿ ਸਮਾਨੇ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੇਨੇਵ ਸਿਜ੍ਝਨਤੋ, ਤਥਾ ਸਤ੍ਥੁਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨੇਪਿ. ‘‘ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਜਯਤੀ’’ਤਿ ਅਯਂ ਪਨਤ੍ਥੋ ਤਿਤ੍ਥਿਯਨਿਮ੍ਮਦ੍ਦਨੇ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋਵ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਕਿਲੇਸਜਯੇ ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਪਰਮ੍ਪਰਾਹੇਤੁਭਾਵਤੋ. ‘‘ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਅਰਹਤੀ’’ਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਲਬ੍ਭਤੇਵ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਂਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਨਂ, ਵੋਦਾਨਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਰਿਬ੍ਰੂਹਨਞ੍ਚ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਅਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਯੇ ਖੋ ਤ੍ਵਂ, ਗੋਤਮਿ, ਧਮ੍ਮੇ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਰਾਗਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨੋ ਵਿਰਾਗਾਯ, ਸਞ੍ਞੋਗਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨੋ ਵਿਸਞ੍ਞੋਗਾਯ, ਸਉਪਾਦਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨੋ ਅਨੁਪਾਦਾਨਾਯ. ਏਕਂਸੇਨ, ਗੋਤਮਿ, ਧਾਰੇਯ੍ਯਾਸਿ ‘ਨੇਸੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਨੇਸੋ ਵਿਨਯੋ, ਨੇਤਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨ’’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੪੦੬; ਅ. ਨਿ. ੮.੫੩), ‘‘ਧਮ੍ਮਾਪਿ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ, ਪਗੇਵ ਅਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੪੦) ਚ ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਸੁਤ੍ਤਪਦੇਹਿ ਵਿਭਾਵੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਕਾਲਿਕਾਧਿਗਮੁਪਾਯਤਾਯ ਅਕਾਲਿਕੋ. ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤਾਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾਹਿ ਏਹਿਪਸ੍ਸਵਿਧਿਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਏਹਿਪਸ੍ਸਿਕੋ. ਤਤੋ ਏਵ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪਨਯਨਂ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਉਪਨਯਨਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਓਪਨੇਯ੍ਯਿਕੋ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਯਤਨਸੀਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ਪਰਿਚਯੇਨ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਅਤ੍ਥਵੇਦਂ, ਧਮ੍ਮਵੇਦਞ੍ਚ ਲਭਨ੍ਤੇਹਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ਵਿਞ੍ਞੂਹੀਤਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਾਦਿਪਦੇਸੁ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਯੁਜ੍ਜਤੇਵ.

ਸਾਤਿ ਗਾਥਾ. ਸਮਨ੍ਤਭਦ੍ਰਕਤ੍ਤਾਤਿ ਸਬ੍ਬਭਾਗੇਹਿ ਸੁਨ੍ਦਰਤ੍ਤਾ. ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਸਾਸਨਧਮ੍ਮਸ੍ਸ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਵਯਵਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸਮੁਦਾਯੋ ਨਾਮ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਕੋਚਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਯੇਸੁ ਪਨ ਅਵਯਵੇਸੁ ਸਮੁਦਾਯਰੂਪੇਨ ਅਵੇਕ੍ਖਿਤੇਸੁ ‘‘ਗਾਥਾ’’ਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾ, ਤਂ ਤਤੋ ਭਿਨ੍ਨਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ਸਂਸਾਮਿਵੋਹਾਰਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਠਮੇਨ ਪਾਦੇਨ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ‘‘ਏਕਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਨਾਤਿਬਹੁਵਿਭਾਗਂ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾ ਏਕਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਤਰਸ੍ਸ ਪਨ ਤੇਨੇਵ ਦੇਸੇਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਵਿਭਾਗੇਨ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਭਾਗਾ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ. ਨਿਦਾਨੇਨਾਤਿ ਕਾਲਦੇਸਦੇਸਕਪਰਿਸਾਦਿਅਪਦਿਸਨਲਕ੍ਖਣੇਨ ਨਿਦਾਨਗਨ੍ਥੇਨ. ਨਿਗਮਨੇਨਾਤਿ ‘‘ਇਦਮਵੋਚਾ’’ਤਿਆਦਿਕੇਨ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੪੯), ‘‘ਇਤਿ ਯਂ ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਦਮੇਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧੦.੨੭) ਵਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਨਿਗਮਨੇਨ.

ਅਯਂ ਕਥਾ ਵਿਸੇਸਤੋ ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕਸਂਵਣ੍ਣਨਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾਦਿਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕਵਿਨਯਪਿਟਕਾਨਂ ਵਸੇਨ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਨਿਦਾਨਸਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਨਿਦਾਨਸਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਤ੍ਤਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਿਦਾਨੇਨ ਸਨਿਦਾਨਤਾਯ, ਸਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਤਾਯ ਚ. ਵੇਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਅਨੁਰੂਪਤੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ, ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਚ ਤਂਤਂਸਿਕ੍ਖਾਪਦਭਾਵੇਨ ਪਞ੍ਞਾਪਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਵੇਨੇਯ੍ਯਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਰੂਪਂ ਪਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਤੋ. ਅਤ੍ਥਸ੍ਸਾਤਿ ਦੇਸਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਚ ਸੀਲਾਦਿਅਤ੍ਥਸ੍ਸ. ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੪੯)? ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੯੫) ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਹੇਤੂਪਮਾਗਹਣੇਨ ਹੇਤੁਦਾਹਰਣਯੁਤ੍ਤਤੋ.

ਏਵਂ ਸੁਤ੍ਤਵਿਨਯਵਸੇਨ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤੀਣਿ ਪਿਟਕਾਨਿ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਕਲੋਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਸਨਧਮ੍ਮੋਤਿ –

‘‘ਸਬ੍ਬਪਾਪਸ੍ਸ ਅਕਰਣਂ, ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ;

ਸਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯੋਦਪਨਂ, ਏਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੧੮੩; ਦੀ. ਨਿ. ੨.੯੦) –

ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਸ੍ਸ ਪਕਾਸਕੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ. ਸੀਲੇਨ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ ਸੀਲਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਸਾਸਨਸ੍ਸ. ਸਮਥਾਦੀਹਿ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ ਤੇਸਂ ਸਾਸਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੇਮਜ੍ਝਭਾਵਤੋ. ਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ ਤਦਧਿਗਮਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਕਰਣੀਯਾਭਾਵਤੋ. ਸਾਸਨੇ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਪਞ੍ਞਾਯ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਸੀਲਂ, ਸਮਾਧਿ ਚ ਮੂਲਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੀਲਸਮਾਧੀਹਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ’’ਤਿ. ਪਞ੍ਞਾ ਪਨ ਅਨੁਬੋਧਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਾਤਿ ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗੇਹਿ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਸ੍ਸ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ ਫਲਂ, ਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨੇਹਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ’’ਤਿ. ਫਲਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵਾ ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਮਾਹ, ਇਤਰੇਨ ਇਤਰਂ, ਤਦੁਭਯਞ੍ਚ ਸਾਸਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਓਸਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨੇਹਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ’’ਤਿ.

ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸੁਬੋਧਿਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਤਾ, ਤਾਯ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ ਤਪ੍ਪਭਵਤ੍ਤਾ. ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਂਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਂ ਵੋਦਾਨਂ, ਪਾਰਿਪੂਰੀ ਚ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਾ, ਤਾਯ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ ਤਂਸਰੀਰਤ੍ਤਾ. ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਤਥਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਸੁਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ, ਤਾਯ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਤਾਯ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਲੋਕੇ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵਤੋ. ਤਨ੍ਤਿ ਸਾਸਨਧਮ੍ਮਂ. ਤਥਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਯਥਤ੍ਤਾਯ ਭਗਵਤਾ ਧਮ੍ਮੋ ਦੇਸਿਤੋ, ਤਥਤ੍ਤਾਯ ਤਥਭਾਵਾਯ. ਸੋ ਪਨ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿ ਸਾਵਕਬੋਧੀਤਿ ਤਿਵਿਧੋ, ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਗੁਣੇਹਿ ਅਗ੍ਗਭਾਵਤੋ, ਇਤਰਬੋਧਿਦ੍ਵਯਮੂਲਤਾਯ ਚ ਪਠਮਾਯ ਬੋਧਿਯਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਤਾ, ਗੁਣੇਹਿ ਵੇਮਜ੍ਝਭਾਵਤੋ ਦੁਤਿਯਾਯ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਤਾ, ਤਦੁਭਯਾਵਰਤਾਯ, ਤਦੋਸਾਨਤਾਯ ਚ ਸਾਸਨਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਤਤਿਯਾਯ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਏਸੋਤਿ ਸਾਸਨਧਮ੍ਮੋ. ਨੀਵਰਣਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋਤਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਯਤਨਸੀਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨੀਵਰਣਾਨਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ –

‘‘ਯਥਾ ਯਥਾਵੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸਤ੍ਥਾ ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਵਾ ਗਰੁਟ੍ਠਾਨਿਯੋ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ, ਤਥਾ ਤਥਾ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਲਭਤਿ ਅਤ੍ਥਵੇਦਂ ਲਭਤਿ ਧਮ੍ਮਵੇਦ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੫.੨੬).

‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮਯੇ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਓਹਿਤਸੋਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ, ਪਞ੍ਚਸ੍ਸ ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਪਹੀਨਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੨੧੯) –

ਚ ਆਦਿ. ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸੁਖਾਵਹਨਤੋਤਿ ਸਮਥਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਸਮ੍ਪਾਦਨਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ –

‘‘ਸੋ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਵਿਚਾਰਂ ਵਿਵੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੭੯; ਮ. ਨਿ. ੨.੧੩੮).

ਤਥਾ –

‘‘ਯਤੋ ਯਤੋ ਸਮ੍ਮਸਤਿ, ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਉਦਯਬ੍ਬਯਂ;

ਲਭਤੀ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਂ, ਅਮਤਂ ਤਂ ਵਿਜਾਨਤਂ;

ਅਮਾਨੁਸੀ ਰਤੀ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਪਸ੍ਸਤੋ’’ਤਿ ਚ. (ਧ. ਪ. ੩੭੪, ੩੭੩);

ਤਥਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋਤਿ ਯਥਾ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸੁਖਂ ਆਵਹਤਿ, ਯਥਾ ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਂ, ਤਥਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਸਾਸਨਧਮ੍ਮੋ. ਤਾਦਿਭਾਵਾਵਹਨਤੋਤਿ ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾਵਸੇਨ ਇਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਤਾਦਿਭਾਵਸ੍ਸ ਲੋਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਨੁਪਲੇਪਸ੍ਸ ਆਵਹਨਤੋ. ਏਸ ਭਗਵਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਤਿਵਿਧਕਲ੍ਯਾਣਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਯਂ ਸਾਸਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਞ੍ਚ ਪਕਾਸੇਤਿ, ਤਂ ਯਥਾਨੁਰੂਪਂ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਤਤ੍ਥ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ, ਸਕਲੋ ਚ ਤਨ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ ਸਾਸਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਤਮੇਸਾਨਂ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਨਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਪਾਰਾ. ੧੮). ਸਬ੍ਬਸਿਕ੍ਖਾਨਂ ਮਣ੍ਡਭੂਤਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਖੀਣਾ ਜਾਤਿ, ਵੁਸਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਕਤਂ ਕਰਣੀਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੩; ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੮੬). ਯਥਾਨੁਰੂਪਨ੍ਤਿ ਯਥਾਰਹਂ. ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹਂ ਹਿ ਸਾਸਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾਤ੍ਥਂ. ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਥਤਾਯ. ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥੋ ਹਿ ਇਧ ਸਹ-ਸਦ੍ਦੋ. ਇਤਰਂ ਪਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨਤ੍ਥੇਨ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਞ੍ਚ. ਯੇ ਪਨੇਤ੍ਥ ‘‘ਵਚਨਸਭਾਵਂ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਅਤ੍ਥਸਭਾਵਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਸੁਨ੍ਦਰਂ, ਤਥਾ ਵਿਭਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾ ਹਿ ਅਭਿਨ੍ਨਰੂਪਾ ਵਿਯ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਨਿਯੋਗਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਨੇਸਂ ਲੋਕਿਯਾਮਿਸ੍ਸੀਭਾਵਂ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਸਤਿਪਿ ਵਾ ਭੇਦੇ ‘‘ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਦਿ ਤੁਲ੍ਯਯੋਗੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ ‘‘ਸਪੁਤ੍ਤੋ ਆਗਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ, ਏਵਂ ਸਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਪਟਿਸਰਣਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਹੋਥ, ਮਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਟਿਸਰਣਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨਵਾਦੋ ਬਾਧਿਤੋ ਸਿਯਾ, ਅਥ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤਾਮਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਲੋਮਕੋ ਸਪਕ੍ਖਕੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਹਿਤਾ ਸਿਯਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ.

ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨੇਤ੍ਤਿਨਯੇਨਾਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਙ੍ਕਾਸਨ…ਪੇ… ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਿਪਿ ਨੇਤ੍ਤਿਯਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮੁਖੇਨ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਕ੍ਖਰਂ ਪਦ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਨੇਤ੍ਤਿ. ੪ ਦ੍ਵਾਦਸਪਦ) ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਦਾਨਿ ਪਠਮਂ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨਿ, ਇਧ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਪਦਾਨਿਯੇਵ ਪਠਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਙ੍ਕਾਸਨਪਕਾਸਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਕਾਸਨਂ ਦੀਪਨਂ ਸਙ੍ਕਾਸਨਂ ‘‘ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਬਦ੍ਧੋ ਮਾਰਸ੍ਸ, ਅਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਮੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੬੪) ਵਿਯ. ਤਤ੍ਤਕੇਨ ਹਿ ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਠਮਂ ਕਾਸਨਂ ਪਕਾਸਨਂ. ਆਦਿਕਮ੍ਮਸ੍ਮਿਂ ਹਿ ਅਯਂ ਪਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਪਞ੍ਞਪੇਤਿ ਪਟ੍ਠਪੇਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੨੦) ਵਿਯ. ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਪੇਕ੍ਖਂ ਚੇਤਂ ਪਦਦ੍ਵਯਂ ਉਦ੍ਦੇਸਭਾਵਤੋ. ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਹਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਪਠਮਞ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ. ਸਂਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰਵਚਨਂ, ਸਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਨ ਵਚਨਞ੍ਚ ਵਿਵਰਣਵਿਭਜਨਾਨਿ. ਯਥਾ ‘‘ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਸਕਿਂਯੇਵ ਚ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ‘‘ਕਤਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ? ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਾਮਾਵਚਰਂ ਕੁਸਲਂ ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ੧) ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਵਿਵਰਣਵਸੇਨ, ਵਿਭਜਨਵਸੇਨ ਚ ਪੁਨ ਵਚਨਂ. ਮਜ੍ਝਿਮਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਪੇਕ੍ਖਮੇਤਂ ਪਦਦ੍ਵਯਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸਭਾਵਤੋ. ਵਿਵਟਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤਰਾਭਿਧਾਨਂ, ਵਿਭਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਪਕਾਰੇਹਿ ਞਾਪਨਂ ਵੇਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਤੋਸਨਂ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਣਪਞ੍ਞਾਪਨਾਨਿ. ਯਥਾ ‘‘ਫਸ੍ਸੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ੨) ਵਿਵਟਵਿਭਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ‘‘ਕਤਮੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਫਸ੍ਸੋ? ਯੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਫਸ੍ਸੋ ਫੁਸਨਾ ਸਮ੍ਫੁਸਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ੨) ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਿਰਿਯਾ, ਪਞ੍ਞਾਪਨਾ ਚ. ਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਪੇਕ੍ਖਮੇਤਂ ਪਦਦ੍ਵਯਂ ਪਟਿਨਿਦ੍ਦੇਸਭਾਵਤੋ. ‘‘ਪਞ੍ਞਾਪਨਪਟ੍ਠਪਨਵਿਵਰਣਵਿਭਜਨਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਣਪਕਾਸਨਅਤ੍ਥਪਦਸਮਾਯੋਗਤੋ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ.

ਕਥਂ ਪਨਾਯਂ ਪਾਠਵਿਕਪ੍ਪੋ ਜਾਤੋਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਨੇਤ੍ਤਿਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਨਯੇਨ ਪੁਰਿਮਪਾਠੋ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ –

‘‘ਸਙ੍ਕਾਸਨਾ ਪਕਾਸਨਾ,

ਵਿਵਰਣਾ ਵਿਭਜਨੁਤ੍ਤਾਨੀਕਮ੍ਮਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ;

ਏਤੇਹਿ ਛਹਿ ਪਦੇਹਿ,

ਅਤ੍ਥੋ ਕਮ੍ਮਞ੍ਚ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ. (ਨੇਤ੍ਤਿ. ੪ ਦ੍ਵਾਦਸਪਦ) –

ਦੇਸਨਾਹਾਰਯੋਜਨਾਯ ਚ ਏਤਸ੍ਸੇਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ‘‘ਸਙ੍ਕਾਸਨਾ ਪਕਾਸਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਗਤਂ. ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਪਨ ‘‘ਪਞ੍ਞਪੇਤਿ ਪਟ੍ਠਪੇਤਿ ਵਿਵਰਤਿ ਵਿਭਜਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਤਿ ‘ਪਸ੍ਸਥਾ’ਤਿ ਚਾਹਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੨੦) ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਨਯੇਨ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮਤ੍ਤਕਤੋ. ਏਵਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਾਠਾਨਂ ਵਿਸੇਸੋ, ਨ ਅਤ੍ਥਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ‘‘ਪਠਮਂ ਞਾਪਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪਨਂ, ਪਠਮਮੇਵ ਠਪਨਂ ਪਟ੍ਠਪਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਸਙ੍ਕਾਸਨਪਕਾਸਨਪਦੇਹਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਵਿਸਿਟ੍ਠਾਨਿ. ਯਞ੍ਚ ਪੁਰਿਮਪਾਠੇ ਛਟ੍ਠਂ ਪਦਂ ‘‘ਪਕਾਰਤੋ ਞਾਪਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਦੁਤਿਯਪਾਠੇ ਪਕਾਸਨਪਦੇਨ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਿਸੇਸਂ ਪਕਾਰਤੋ ਕਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਞਾਪਨਕਾਸਨਾਨਿ ਅਤ੍ਥਾਵਭਾਸਨਸਭਾਵਤਾਯ ਅਭਿਨ੍ਨਾਨਿ, ਸਬ੍ਬੇਸਞ੍ਚ ਵੇਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤੋਸਨਂ, ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਚ ਨਿਸਾਨਂ ਯਾਥਾਵਤੋ ਵਤ੍ਥੁਸਭਾਵਾਵਭਾਸਨੇ ਜਾਯਤੀਤਿ. ਏਵਂ ਅਤ੍ਥਪਦਰੂਪਤ੍ਤਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਛਅਤ੍ਥਪਦਸਮਾਯੋਗਤੋ ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਾਸਨਂ.

ਅਕ੍ਖਰਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਕਾਰਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਚ੍ਚਾਰਣਵੇਲਾਯਂ ਅਪਰਿਯੋਸਿਤੇ ਪਦੇ ਵਣ੍ਣੋ ਅਕ੍ਖਰਂ. ‘‘ਏਕਕ੍ਖਰਂ ਪਦਂ ਅਕ੍ਖਰ’’ਨ੍ਤਿ ਏਕੇ ‘‘ਆ ਏਵਂ ਕਿਰ ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਆ-ਕਾਰਾਦਯੋ ਵਿਯ. ‘‘ਵਿਸੁਦ੍ਧਕਰਣਾਨਂ ਮਨਸਾ ਦੇਸਨਾਵਾਚਾਯ ਅਕ੍ਖਰਣਤੋ ਅਕ੍ਖਰ’’ਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞੇ. ਵਿਭਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਞਾਪਨਤੋ ਪਦਂ. ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਦਾਭਿਹਿਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜੇਤੀਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ, ਵਾਕ੍ਯਂ. ‘‘ਕਿਰਿਯਾਪਦਂ ਅਬ੍ਯਯਕਾਰਕਵਿਸੇਸਨਯੁਤ੍ਤਂ ਵਾਕ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਕਾਰਤੋ ਵਾਕ੍ਯਵਿਭਾਗੋ ਆਕਾਰੋ. ਆਕਾਰਾਭਿਹਿਤਂ ਨਿਬ੍ਬਚਨਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ. ਨਿਬ੍ਬਚਨਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਨਿਸ੍ਸੇਸੁਪਦੇਸਤੋ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਏਤੇਸਂ ਅਕ੍ਖਰਾਦੀਨਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਦਾਨਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤਾਯ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ.

ਤਤ੍ਰਾਯਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਪਦਸਮਾਯੋਗੋ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਚ – ਅਕ੍ਖਰੇਹਿ ਸਙ੍ਕਾਸੇਤਿ, ਪਦੇਹਿ ਪਕਾਸੇਤਿ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹਿ ਵਿਵਰਤਿ, ਆਕਾਰੇਹਿ ਵਿਭਜਤਿ, ਨਿਰੁਤ੍ਤੀਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਤਿ, ਨਿਦ੍ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਤਿ, ਤਥਾ ਅਕ੍ਖਰੇਹਿ ਉਗ੍ਘਾਟੇਤ੍ਵਾ ਪਦੇਹਿ ਵਿਨੇਤਿ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੁਂ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹਿ ਵਿਪਞ੍ਚੇਤ੍ਵਾ ਆਕਾਰੇਹਿ ਵਿਨੇਤਿ ਵਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੁਂ, ਨਿਰੁਤ੍ਤੀਹਿ ਨੇਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇਹਿ ਵਿਨੇਤਿ ਨੇਯ੍ਯਂ. ਏਵਞ੍ਚਾਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਉਗ੍ਘਟਿਯਮਾਨੋ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੁਂ ਵਿਨੇਤਿ, ਵਿਪਞ੍ਚਿਯਮਾਨੋ ਵਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੁਂ, ਨਿਯ੍ਯਮਾਨੋ ਨੇਯ੍ਯਂ. ਤਤ੍ਥ ਉਗ੍ਘਟਨਾ ਆਦਿ, ਵਿਪਞ੍ਚਨਾ ਮਜ੍ਝੇ, ਨਯਨਮਨ੍ਤੇ. ਏਵਂ ਤੀਸੁ ਕਾਲੇਸੁ ਤਿਧਾ ਦੇਸਿਤੋ ਦੋਸਤ੍ਤਯਵਿਧਮਨੋ ਗੁਣਤ੍ਤਯਾਵਹੋ ਤਿਵਿਧਵੇਨੇਯ੍ਯਵਿਨਯਨੋਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਿਵਿਧਕਲ੍ਯਾਣੋਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ‘‘ਸਾਤ੍ਥੋ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨੋ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋ, ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਚ.

ਅਤ੍ਥਗਮ੍ਭੀਰਤਾਤਿਆਦੀਸੁ ਅਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਤਨ੍ਤਿਅਤ੍ਥੋ. ਧਮ੍ਮੋ ਤਨ੍ਤਿ. ਪਟਿਵੇਧੋ ਤਨ੍ਤਿਯਾ, ਤਨ੍ਤਿਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਚ ਯਥਾਭੂਤਾਵਬੋਧੋ. ਦੇਸਨਾ ਮਨਸਾ ਵਵਤ੍ਥਾਪਿਤਾਯ ਤਨ੍ਤਿਯਾ ਦੇਸਨਾ. ਤੇ ਪਨੇਤੇ ਅਤ੍ਥਾਦਯੋ ਯਸ੍ਮਾ ਸਸਾਦੀਹਿ ਵਿਯ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਮਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧੀਹਿ ਦੁਕ੍ਖੋਗਾਹਾ, ਅਲਬ੍ਭਨੇਯ੍ਯਪਤਿਟ੍ਠਾ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਗਮ੍ਭੀਰਾ. ਅਥ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਹੇਤੁਫਲਂ. ਧਮ੍ਮੋ ਹੇਤੁ. ਦੇਸਨਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਲਾਪੋ, ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮਸਙ੍ਖੇਪਵਿਤ੍ਥਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਵਾ ਕਥਨਂ. ਪਟਿਵੇਧੋ ਅਭਿਸਮਯੋ, ਅਤ੍ਥਾਨੁਰੂਪਂ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਧਮ੍ਮਾਨੁਰੂਪਂ ਅਤ੍ਥੇਸੁ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਥਾਨੁਰੂਪਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਸੁ ਅਵਬੋਧੋ, ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬੋ ਸਲਕ੍ਖਣਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਵਿਪਰੀਤਸਭਾਵੋ. ਤੇਪਿ ਚੇਤੇ ਅਤ੍ਥਾਦਯੋ ਯਸ੍ਮਾ ਅਨੁਪਚਿਤਕੁਸਲਸਮ੍ਭਾਰੇਹਿ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੇਹਿ ਸਸਾਦੀਹਿ ਵਿਯ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਦੁਕ੍ਖੋਗਾਹਾ, ਅਲਬ੍ਭਨੇਯ੍ਯਪਤਿਟ੍ਠਾ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਗਮ੍ਭੀਰਾ. ਤੇਸੁ ਪਟਿਵੇਧਸ੍ਸਾਪਿ ਅਤ੍ਥਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਤ੍ਥਗਮ੍ਭੀਰਤਾਪਟਿਵੇਧਗਮ੍ਭੀਰਤਾਹਿ ਸਾਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਗੁਣਦੀਪਨਤੋ. ਤਾਸਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਨਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਧਮ੍ਮਗਮ੍ਭੀਰਤਾਦੇਸਨਾਗਮ੍ਭੀਰਤਾਹਿ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤਾਸਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਦੀਪਨਤੋ.

ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਪਭੇਦਗਤਂ ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਥਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ. ਅਤ੍ਥਧਮ੍ਮਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਸੁ ਪਭੇਦਗਤਂ ਞਾਣਂ ਪਟਿਭਾਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਯ ਅਤ੍ਥਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਥਪਟਿਭਾਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਵਿਸਯਤੋ ਸਾਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਸਤਿ ਤਦਭਾਵਤੋ. ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਤਨ੍ਤਿ. ਨਿਰੁਤ੍ਤੀਤਿ ਤਨ੍ਤਿਪਦਾਨਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵਚਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਪਭੇਦਗਤਾਨਿ ਞਾਣਾਨਿ ਧਮ੍ਮਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਧਮ੍ਮਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਵਿਸਯਤੋ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ, ਅਸਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤਦਭਾਵਤੋ. ਪਰਿਕ੍ਖਕਜਨਪ੍ਪਸਾਦਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਰਿਕ੍ਖਕਜਨਾਨਂ ਕਿਂਕੁਸਲਗਵੇਸੀਨਂ ਪਸਾਦਾਵਹਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਤ੍ਥਂ. ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਫਲੇਨ ਹੇਤੁਨੋ ਅਨੁਮਾਨਂ ਨਦੀਪੂਰੇਨ ਵਿਯ ਉਪਰਿ ਵੁਟ੍ਠਿਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ. ਸਾਤ੍ਥਕਤਾ ਪਨਸ੍ਸ ਪਣ੍ਡਿਤਵੇਦਨੀਯਤਾਯ, ਸਾ ਪਰਮਗਮ੍ਭੀਰਸਣ੍ਹਸੁਖੁਮਭਾਵਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਦੁਦ੍ਦਸੋ’’ਤਿਆਦਿ (ਮਹਾਵ. ੮). ਲੋਕਿਯਜਨਪ੍ਪਸਾਦਕਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਲੋਕਿਯਜਨਸ੍ਸ ਪਸਾਦਾਵਹਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਲੋਕਿਯਜਨੋ ਹਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤੁਸ੍ਸਤਿ, ਇਧਾਪਿ ਫਲੇਨ ਹੇਤੁਨੋ ਅਨੁਮਾਨਂ. ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤਾ ਪਨਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯਤਾਯ, ਸਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾਦਿਭਾਵਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਅਥ ਵਾ ਪਣ੍ਡਿਤਵੇਦਨੀਯਤੋ ਸਾਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪਦਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤਂ ਆਹ, ਤਤੋ ਪਰਿਕ੍ਖਕਜਨਪ੍ਪਸਾਦਕਂ. ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯਤੋ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਾਪਦਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤਂ, ਤਤੋ ਲੋਕਿਯਜਨਪ੍ਪਸਾਦਕਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਗਮ੍ਭੀਰਾਧਿਪ੍ਪਾਯਤੋ ਸਾਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਤੋ ਅਗਾਧਾਪਾਰਤਾਯ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਞ੍ਞਥਾ ਤਦਭਾਵਤੋ. ਉਤ੍ਤਾਨਪਦਤੋ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਸੁਬੋਧਸਦ੍ਦਤਾਯ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਪਰਮਗਮ੍ਭੀਰਸ੍ਸਪਿ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵੇਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਭਾਵਾਪਾਦਨਤੋ. ਸਬ੍ਬੋਪੇਸ ਪਠਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਪਭੇਦੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਤਥਾ ਚੇਵ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤਂ. ਤਥਾ ਹੇਤ੍ਥ ਵਿਕਪ੍ਪਸ੍ਸ, ਸਮੁਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਵਾ ਅਗ੍ਗਹਣਂ. ਉਪਨੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸਾਤਿ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਵੋਦਾਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਸਕਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਭਾਵੇਨਾਤਿ ਸਬ੍ਬਭਾਗੇਹਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਤਾਯ. ਅਪਨੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸਾਤਿ ਸਂਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮਸ੍ਸ.

ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾਦਿਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਅਧਿਗਮਬ੍ਯਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ਸਚ੍ਚਪਟਿਵੇਧੇਨ ਅਧਿਗਮਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਸਾਤ੍ਥਂ ਕਪਿਲਵਤਾਦਿ ਵਿਯ ਤੁਚ੍ਛਂ ਨਿਰਤ੍ਥਕਂ ਅਹੁਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਪਰਿਚਯੇਨ. ਆਗਮਬ੍ਯਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ਦੁਰਕ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਰਿਚਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਯ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਅਜਨੇਤ੍ਵਾ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਸਬ੍ਯਞ੍ਚਨਂ. ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਹਿ ਸਤਿ ਆਗਮਬ੍ਯਤ੍ਤੀਤਿ. ਸੀਲਾਦਿਪਞ੍ਚਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਯੁਤ੍ਤਤੋਤਿ ਸੀਲਾਦੀਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਧਮ੍ਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹਿ ਅਵਿਰਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਅਨਵਸੇਸੇਨ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪੁਣ੍ਣਂ ਪੂਰਿਤਂ. ਨਿਰੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਤੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਮਾਨਾਦਿਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾਭਾਵਤੋ. ਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਤੋ ਨਿਸ੍ਸਰਣਾਯ. ਲੋਕਾਮਿਸਨਿਰਪੇਕ੍ਖਤੋਤਿ ਕਥਞ੍ਚਿਪਿ ਤਣ੍ਹਾਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਸ੍ਸ ਅਨਿਸ੍ਸਯਨਤੋ.

ਏਵਂ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਤਾਦਿਅਪਦੇਸੇਨ ਸਤ੍ਥੁ ਪੁਰਿਮਵੇਸਾਰਜ੍ਜਦ੍ਵਯਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤਤਂ ਵਿਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਚ੍ਛਿਮਵੇਸਾਰਜ੍ਜਦ੍ਵਯਵਸੇਨਾਪਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਤ੍ਥਵਿਪਲ੍ਲਾਸਾਭਾਵਤੋ ਵਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਕ੍ਖਾਤੋਤਿ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਮਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮੇ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਾਯਿਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਪਾਕਾਦੀਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਿਕਤ੍ਤਾਭਾਵਤੋ ਏਕਂਸੇਨ ਅਪਾਯੂਪਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਤਾਯ ਅਭਾਵਤੋ. ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਤ੍ਤਾਭਾਵਤੋਤਿ ਅਤਮ੍ਮਯਤਾਭਾਵਤੋ, ਸਂਸਾਰਤੋ ਚ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਏਕਚ੍ਚਯਞ੍ਞਕਿਰਿਯਾਪਕਤਿਪੁਰਿਸਨ੍ਤਰਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਂ ਤਤੋ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਤ੍ਤਾਭਾਵਤੋ ਵਿਪਰੀਤੋ ਏਵ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਾਪਜ੍ਜਨੇਨ. ਤੇ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾ. ਤਥਾਭਾਵਾਨਤਿਕ੍ਕਮਨਤੋਤਿ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਰਾਯਾਦੀਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਿਕਭਾਵਸ੍ਸ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਾਨਂ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਭਾਵਸ੍ਸ ਕਦਾਚਿਪਿ ਅਨਤਿਵਤ੍ਤਨਤੋ.

ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨੁਰੂਪਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਤਵਿਨਿਸ੍ਸਟਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਾਯ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਨਿਸ੍ਸਰਣੂਪਾਯਭੂਤਾਯ ਸਪੁਬ੍ਬਭਾਗਾਯ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਕ੍ਖਾਤਤ੍ਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਪਟਿਪਦਾਨੁਰੂਪਸ੍ਸਾਤਿ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਭੂਤਾ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਮਤ੍ਤੇਨਾਪਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਅਨਾਮਸਨੀਯਾ ਯਾਦਿਸੀ ਪਟਿਪਦਾ, ਤਦਨੁਰੂਪਸ੍ਸ. ਸੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਤਿ ਸੀਲਾਦਿਕ੍ਖਨ੍ਧਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦਿਪ੍ਪਭੇਦਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦੀਨਂ ਪਹਾਯਿਕਭਾਵੇਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵਿਹਿਤਾ. ਸਂਸਨ੍ਦਤਿ ਕਿਲੇਸਮਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿਤਾਯ ਸਮੇਤਿ. ਏਵਂ ਮਗ੍ਗਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨਂ ਪਟਿਪਦਾਪਟਿਪਜ੍ਜਨੀਯਭਾਵੇਹਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨੁਰੂਪਤਾਯ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਿਵਿਧਸ੍ਸਾਪਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਚੇਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਦ੍ਵਯਨ੍ਤਿ ਸਸ੍ਸਤੁਚ੍ਛੇਦਂ, ਕਾਮਸੁਖਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਂ, ਲੀਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਂ, ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਭੇਦਂ ਅਨ੍ਤਦ੍ਵਯਂ. ਅਨੁਪਗਮ੍ਮਾਤਿ ਅਨੁਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਅਨੁਪਗਮਨਹੇਤੁ ਵਾ. ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਕਿਲੇਸਾਨੀਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵੂਪਸਨ੍ਤਕਿਲੇਸਾਨਿ, ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਪ੍ਪਹਾਨਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਹੀਨਦੋਸਾਨਿ. ਸਸ੍ਸਤਾਦਿਸਭਾਵਵਸੇਨਾਤਿ ‘‘ਸਸ੍ਸਤਞ੍ਚ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ ਅਮਤਞ੍ਚ ਤਾਣਞ੍ਚ ਲੇਣਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਸਸ੍ਸਤਾਦਿਭਾਵਕਿਤ੍ਤਨਵਸੇਨ.

੧੪੮. ‘‘ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਅਭਾਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਸਾਮਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਮਮ ਰਾਗਾਦਯੋ ਪਹੀਨਾ’’ਤਿ ਸਯਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਨਞ੍ਞਨੇਯ੍ਯੇਨ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿ ਏਵ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੋ.

ਤੇਨ ਤੇਨ ਅਰਿਯਸਾਵਕੇਨ ਪਰਸਦ੍ਧਾਯ ਪਰਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਹਨੇਨ ਪਰਨੇਯ੍ਯੇਨ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਞਾਪੇਤਬ੍ਬਤਂ ਪਹਾਯ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣੇਨ ਕਰਣਭੂਤੇਨ. ਪਸਤ੍ਥਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿ ਯਥਾ ਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਯ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਕਿਲੇਸੇ ਜਯਤਿ, ਅਰਿਯਫਲਂ ਤਾਯ ਏਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਰਣਭੂਤਾਯ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਸਯੀਭੂਤਾਯ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਕਿਲੇਸੇ ਜਯਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਭਾਵਨਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮੋ. ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਮ੍ਮੋ. ਫਲਮ੍ਪਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮਂ ਸਕਦਾਗਾਮਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇਨ ਉਪਰਿ ਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵਤੋ ਪਰਿਯਾਯਤੋ ‘‘ਦਿਸ੍ਸਮਾਨੋ ਵਟ੍ਟਭਯਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਲਭਤਿ.

੧੪੯. ਨਾਸ੍ਸ ਕਾਲੋਤਿ ਨਾਸ੍ਸ ਆਗਮੇਤਬ੍ਬੋ ਕਾਲੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਯਥਾ ਹਿ ਲੋਕਿਯਕੁਸਲਸ੍ਸ ‘‘ਉਪਪਜ੍ਜੇ, ਅਪਰਪਰਿਯਾਯੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਫਲਦਾਨਂ ਪਤਿ ਆਗਮੇਤਬ੍ਬੋ ਕਾਲੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਨ ਏਵਮੇਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਪਞ੍ਚਾਹਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਕਟ੍ਠੋਤਿ ਦੂਰੋ. ਫਲਦਾਨਂ ਪਤਿ ਕਾਲੋ ਪਕਟ੍ਠੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਲਿਕੋ, ਕਾਲਨ੍ਤਰਫਲਦਾਯੀ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਦਾਨੇ’’ਤਿ. ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਉਪਨੀਤੋ. ਇਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਕਾਲਿਕੋ’’ਤਿ ਪਦਂ.

੧੫੦. ਵਿਧਿਨ੍ਤਿ ਵਿਧਾਨਂ, ‘‘ਏਹਿ ਪਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਵਂਪਵਤ੍ਤਵਿਧਿਵਚਨਂ. ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਉਪਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾਤਿ ਕਿਲੇਸਮਲਵਿਰਹੇਨ ਸਬ੍ਬਥਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਅਮਨੁਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਕਦਾਚਿ ਪਯੋਜਨਵਸੇਨ ਯਥਾਸਭਾਵਪ੍ਪਕਾਸਨੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਂ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਦਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਮਨੁਞ੍ਞਭਾਵਪ੍ਪਕਾਸਨੇਨਾ’’ਤਿ.

੧੫੧. ਉਪਨੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਉਪਨੇਯ੍ਯੋ, ਉਪਨੇਯ੍ਯੋਵ ਓਪਨੇਯ੍ਯਿਕੋਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘‘ਉਪਨੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਓਪਨੇਯ੍ਯਿਕੋ’’ਤਿ. ਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪਨਯਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਦਂ ਸਙ੍ਖਤੇ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੇ ਯੁਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪਨਯਨਨ੍ਤਿ ਪਨ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਭਾਵੂਪਨਯਨੇ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੇ ਅਸਙ੍ਖਤੇਪਿ ਯੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ‘‘ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਸਙ੍ਖਾਤਂ ਉਪਨਯਨਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਓਪਨੇਯ੍ਯਿਕੋ’’ਤਿ. ਅਲ੍ਲੀਯਨਨ੍ਤਿ ਫੁਸਨਂ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਉਪਨੇਤਿ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੧੫੨. ਵਿਞ੍ਞੂਹੀਤਿ ਵਿਦੂਹਿ, ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਸਚ੍ਚੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇ ਪਨ ਏਕਂਸਤੋ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂਆਦਯੋ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂਆਦੀਹੀ’’ਤਿ. ‘‘ਪਚ੍ਚਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ‘‘ਪਤਿ ਅਤ੍ਤਨੀ’’ਤਿ ਭੁਮ੍ਮਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਤ੍ਤਨੀ’’ਤਿ. ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕਥਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਾਵਿਤੋ ਮੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਮੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਪਚ੍ਚਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦੇਨ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਅਨ੍ਵਯਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ. ‘‘ਵਿਞ੍ਞੂਹੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਅਨ੍ਤੋਗਧਾਵਧਾਰਣਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਬਾਲਾਨਂ ਪਨ ਅਵਿਸਯੋ ਚੇਸਾ’’ਤਿ ਆਹ.

ਏਵਂ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਤਾਦਿਨਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਦੇਸਨਾਯ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪੁਰਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਪਦਂ ਕਾਰਣਵਚਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਤ੍ਤਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਾਮਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਕਿਲੇਸੇ ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਤਿ, ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਞ੍ਚ ਅਰਹਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੋ ਦੁਰਕ੍ਖਾਤੇ ਤਿਤ੍ਥਿਯਧਮ੍ਮੇ ਤਦਭਾਵਤੋ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਯਥਾਰਹਂ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

੧੫੩. ਤਸ੍ਸੇਵਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੩. ਸਙ੍ਘਾਨੁਸ੍ਸਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫੪. ਅਰਿਯਸਙ੍ਘਗੁਣਾਤਿ ਆਰਕਤ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸੇਹਿ, ਅਨਯੇ ਨ ਇਰਿਯਨਤੋ, ਅਯੇ ਚ ਇਰਿਯਨਤੋ, ਸਦੇਵਕੇਨ ਚ ਲੋਕੇਨ ‘‘ਸਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਅਰਣੀਯਤੋ ਅਰਿਯੋ ਚ ਸੋ ਸਙ੍ਘੋ ਚ, ਅਰਿਯਾਨਂ ਵਾ ਸਙ੍ਘੋ ਅਰਿਯਸਙ੍ਘੋ, ਤਸ੍ਸ ਗੁਣਾ.

੧੫੫. ਯਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪਟਿਪਦਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇ ਅਨਿਵਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੇ ਕਤ੍ਵਾ ਪਜਹਨਤੋ ਪਯੋਜਨਾਭਾਵਾ ਸਯਮ੍ਪਿ ਅਨਿਵਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਾ, ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਏਕਂਸਤੋ ਅਨੁਲੋਮੀਤਿ. ਤਤੋ ਏਵ ਅਪਚ੍ਚਨੀਕਾ, ਅਨੁਧਮ੍ਮਭੂਤਾ ਚ, ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਪਟਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਰਿਯਸਙ੍ਘੋ ‘‘ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਨਿਵਤ੍ਤਿਪਟਿਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਜੁਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਨਿਵਤ੍ਤਨੇ ਹਿ ਸਤਿ ਉਜੁਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤਿ. ‘‘ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਪਦਂ ਅਪਚ੍ਚਨੀਕਪਟਿਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਞਾਯਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ. ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਅਨੁਲੋਮਨੇਨ, ਅਪਚ੍ਚਨੀਕਤਾਯ ਚਸ੍ਸਾ ਞਾਯਤੋ. ‘‘ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਭਾਵਦੀਪਨਤੋ. ਏਤੇਨ ਪਠਮਪਦਸ੍ਸ ਪਪਞ੍ਚਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਇਤਰਾਨਿ ਤੀਣਿ ਪਦਾਨੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨੇਨ ਕਿਚ੍ਚਸਿਦ੍ਧਿਤੋ ਅਰਿਯਭਾਵਾਵਹਂ ਸਵਨਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਸਵਨਂ ਨਾਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਸੁਣਨ੍ਤੀਤਿ ਸਾਵਕਾ’’ਤਿ, ਤੇਨ ਅਰਿਯਾ ਏਵ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਸਤ੍ਥੁ ਸਾਵਕਾ ਨਾਮਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸੀਲਦਿਟ੍ਠਿਸਾਮਞ੍ਞਤਾਯਾਤਿ ਅਰਿਯੇਨ ਸੀਲੇਨ, ਅਰਿਯਾਯ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਾਨਭਾਵੇਨ. ਅਰਿਯਾਨਞ੍ਹਿ ਸੀਲਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਮਜ੍ਝੇ ਭਿਨ੍ਨਸੁਵਣ੍ਣਂ ਵਿਯ ਨਿਨ੍ਨਾਨਾਕਰਣਂ ਮਗ੍ਗੇਨਾਗਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨ ਤੇ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਠਿਤਾਪਿ ਸਂਹਤਾਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਙ੍ਘਾਤਭਾਵਮਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ. ਮਾਯਾਸਾਠੇਯ੍ਯਾਦਿਪਾਪਧਮ੍ਮਸਮੁਚ੍ਛੇਦੇਨ ਉਜੁ. ਤਤੋ ਏਵ ਗੋਮੁਤ੍ਤਵਙ੍ਕਾਭਾਵੇਨ ਅਵਙ੍ਕਾ. ਚਨ੍ਦਲੇਖਾਵਙ੍ਕਾਭਾਵੇਨ ਅਕੁਟਿਲਾ. ਨਙ੍ਗਲਕੋਟਿਵਙ੍ਕਾਭਾਵੇਨ ਅਜਿਮ੍ਹਾ. ਅਵਙ੍ਕਾਦਿਭਾਵੇਨ ਵਾ ਉਜੁ. ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਟ੍ਠੇਨ ਅਰਿਯਾ. ਅਪਣ੍ਣਕਭਾਵੇਨ ਞਾਯਤਿ ਕਮਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਤਂ ਵਾ ਞਾਯਤਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੀਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਞਾਯੋ. ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਨਿਯ੍ਯਾਨਾਯ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਤ੍ਤਾ. ਅਨੁਰੂਪਤ੍ਤਾ ਸਾਮੀਚਿ ਓਪਾਯਿਕਾਤਿਪਿ ਸਙ੍ਖਂ ਸਮਞ੍ਞਂ ਗਤਾ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿ, ਤਾਯ ਸਮਙ੍ਗਿਤਾਯ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ‘‘ਸਮ੍ਮਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਥੋ ਹਿ ਅਯਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਯਥਾ ‘‘ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ (ਪੁ. ਪ. ੨੦੬). ਅਤੀਤਂ ਪਟਿਪਦਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਗ੍ਗਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਵਦਤਿ. ਉਭਯੇਨ ਚ ਸਾਮਞ੍ਞਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ, ‘‘ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਚ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਚ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਏਕਸੇਸਨਯੇਨ ਵਾ ਗਹਿਤਾਨਂ ਸਮੂਹੋ ‘‘ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਏਵਂ ਆਦਿਪਦਤ੍ਥਨਿਦ੍ਦੇਸਭਾਵੇਨ ਇਤਰਪਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਪਦਾਨਂ ਅਵੋਮਿਸ੍ਸਕਂ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਯਥਾ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਂ, ਤਥਾ ਅਨੁਸਾਸਨੀਅਨੁਰੂਪਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪਣ੍ਣਕਪਟਿਪਦਨ੍ਤਿ ਅਵਿਰਜ੍ਝਨਕਪਟਿਪਦਂ, ਅਨਵਜ੍ਜਪਟਿਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੇ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ ਅਪਣ੍ਣਕਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾਤਿ ਏਵਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਪੁਰਿਮਪਦੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਦੁਤਿਯਪਦਂ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ਨਨੁ ਚ ਦੁਤਿਯਪਦੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਪਿ ਪਠਮਂ ਪਦਂ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾਤਿ? ਨ ਤਸ੍ਸ ਪਠਮਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤਤ੍ਤਾ. ਸਾ ਪਨ ਸਾਵਕਾਨਂ ਅਪਣ੍ਣਕਪਟਿਪਦਾ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਉਭਯਸ੍ਸਾਪਿ ਵਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਭਾਵਸਾਧਨਤ੍ਤਾ ਉਭਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਉਭਯਂ ਸਮੁਚ੍ਚਿਨੋਤਿ.

ਕਿਲੇਸਜਿਮ੍ਹਵਸੇਨ ਅਨ੍ਤਦ੍ਵਯਗਾਹੋਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਤਂ ਪਹਾਯ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਾ ਕਾਯਾਦਿਵਙ੍ਕਪ੍ਪਹਾਯਿਨੀ ਉਜੁਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਜ੍ਝਿਮਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ…ਪੇ… ਉਜੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ.

ਞਾਯੋ ਨਾਮ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ, ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥਤਾਯ ਆਦਿਤ੍ਤਂ ਚੇਲਂ, ਸੀਸਂ ਵਾ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾਪਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਞਾਯੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਨਿਬ੍ਬਾਯਨਕਿਰਿਯਾਮੁਖੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਮਗ੍ਗਞਾਣਾਦੀਹਿ ਵਾ ਞਾਯਤਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੀਯਤਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰੀਯਤਿ ਚਾਤਿ ਞਾਯੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਗੁਣਸਮ੍ਭਾਵਨਾਯ ਪਰੇਹਿ ਕਯਿਰਮਾਨਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਂ ਅਰਹਨ੍ਤੀਤਿ ਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਾਰਹਾ.

੧੫੬. ਯਦਿਦਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੋਗਧਲਿਙ੍ਗਵਚਨਭੇਦੋ ਨਿਪਾਤੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਭੇਦੇਨ ਅਤ੍ਥਮਾਹ ‘‘ਯਾ ਇਮਾਨੀ’’ਤਿ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਪਕਾਰਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਇਮਿਨਾ ਪਕਾਰੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਇਤਰਾਨਿ ਤੀਣਿ ਯੁਗਲ਼ਾਨਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਵਂ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪੁਰਿਸਯੁਗਲ਼ਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਏਤਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ‘‘ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲਾ’’ਤਿ ਬਹੁਵਚਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਦਂ. ਪੁਰਿਸਾ ਚ ਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਚ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲਾ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਪੁਰਿਸਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਠਮਾਯ ਪਕਤਿਯਾ ਗਹਣਂ, ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲਾ’’ਤਿ ਪਨ ਦੁਤਿਯਾਯਪਿ ਸਤ੍ਤਸਾਮਞ੍ਞੇਨਾਤਿ ਏਵਂ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਕੀਦਿਸਾਨਂ? ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਹੁਨਿਤਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਕਾਰਤੋ ਪਾਕਟੋਯਮਤ੍ਥੋ. ਦਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਂ ‘‘ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਸਾਮਿਵਸੇਨ ਪਰਿਣਾਮੇਤਬ੍ਬਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਯੇਸਂ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ‘‘ਆਹੁਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾ ਸਿਯਾ. ਆਹੁਨਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਵਾ ਆਹੁਨੇਯ੍ਯੋ. ਸਕ੍ਕਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਵਾ ਆਹਵਨਨ੍ਤਿ ਸਕ੍ਕਾਦੀਹਿਪਿ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਂ ਦਾਨਂ. ਯਤ੍ਥ ਹੁਤਂ ਮਹਪ੍ਫਲਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਆਵਹਨੀਯਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਹੁਤਂ ਦਧਿਆਦਿ ਆਹੁਨੇਯ੍ਯਗ੍ਗਿਗਹਪਤਗ੍ਗਿਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਗ੍ਗੀਸੁ ਹੁਤਤੋ ਉਲ਼ਾਰਫਲਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਲਦ੍ਧਿ. ਹੁਤਨ੍ਤਿ ਦਿਨ੍ਨਂ. ਨਿਕਾਯਨ੍ਤਰੇਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਕਵਾਦਿਨਿਕਾਯੇ.

ਠਪੇਤ੍ਵਾ ੧੬੫ ਤੇਤਿ ਤੇ ਪਿਯਮਨਾਪੇ ਞਾਤਿਮਿਤ੍ਤੇ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ, ਤੇਸਂ ਅਦਤ੍ਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਸ ਏਸੋ. ਏਕਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰੇ ਚ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰੇ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਦਾਚਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੇਪਿ ਕਪ੍ਪੇ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਬ੍ਬੋਕਿਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਹਿ ਅਵੋਮਿਸ੍ਸਂ, ਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸਕਞ੍ਚੇਤਂ. ਪਿਯਮਨਾਪਤ੍ਤਕਰਧਮ੍ਮਾ ਨਾਮ ਸੀਲਾਦਯੋ, ਤੇ ਅਰਿਯਸਙ੍ਘੇ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ. ਅਯਂ ਹੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਞਾਤਿਮਿਤ੍ਤਾ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਸਮਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਾ ਚ ਤੇਸੁ ਪਿਯਮਨਾਪਤਾ, ਨ ਏਵਮਰਿਯਸਙ੍ਘੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਙ੍ਘੋਵ ਪਾਹੁਨੇਯ੍ਯੋਤਿ. ਪੁਬ੍ਬਕਾਰਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਕਿਰਿਯਂ. ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨਾਤਿ ਆਦਰਗਾਰਵਬਹੁਮਾਨਾਦਿਨਾ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਰਣਾਦਿਨਾ ਚ ਸਬ੍ਬੇਨ ਪਕਾਰੇਨ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਪਾਹਵਨੀਯ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਪਾਹੁਨੇਯ੍ਯੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਰਿਯਾਯਭਾਵੇਨ.

ਦਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਏਤਾਯ ਸਤ੍ਤਾ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਾਹਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਹਿ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤੀਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਾ. ਤਥਾਭਾਵਕਰਣੇਨ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਅਰਹਤਿ. ਯਥਾ ਉਲ਼ਾਰਾਤਿਵਿਪੁਲੁਦ੍ਰਯਲਾਭੇਨ ਵਿਸੋਧਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਵਿਪੁਲਫਲਤਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਹਪ੍ਫਲਕਰਣਤਾਯ ਵਿਸੋਧੇਤੀ’’ਤਿ.

ਪੁਞ੍ਞਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਅਞ੍ਜਲਿ ਕਰਣੀਯਾ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਞ੍ਜਲਿਕਰਣੀਯੋ.

ਯਦਿਪਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਅਨੁਤ੍ਤਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਤ੍ਥਿ ਇਤੋ ਉਤ੍ਤਰਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਹਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ. ਸਮਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਪਨ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਸਦਿਸ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਖਿਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਬੀਜਂ ਮਹਪ੍ਫਲਭਾਵਕਰਣੇਨ ਤਾਯਤਿ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਖਿਪਨ੍ਤਿ ਵਪਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਬੀਜਾਨੀਤਿ ਵਾ ਖੇਤ੍ਤਂ, ਕੇਦਾਰਾਦਿ, ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਖੇਤ੍ਤਂ, ਪੁਞ੍ਞਾਨਂ ਖੇਤ੍ਤਂ ਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ. ਸੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੪. ਸੀਲਾਨੁਸ੍ਸਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫੮. ਅਹੋ ਵਤ ਸੀਲਾਨਿ ਅਖਣ੍ਡਾਨਿ, ਅਹੋ ਵਤ ਅਚ੍ਛਿਦ੍ਦਾਨੀਤਿ ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਹੋ ਵਤਾਤਿ ਚ ਸਮ੍ਭਾਵਨੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਖਣ੍ਡਤਾਦਿਗੁਣਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਅਖਣ੍ਡਭਾਵਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਸ੍ਸ ਸੀਲਾਨਿ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਯਮਾਨਾਨਿ ਪਿਯਮਨਾਪਭਾਵਾਵਹਨੇਨ ਕੇਵਲਂ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਵਿਸੁਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਾਨਿ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ. ਚਾਗਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਸੀਲਾਦੀਨਂ. ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਸਮਾਦਾਨੇ ਸਮਾਦਾਨਕ੍ਕਮੇਨ, ਏਕਜ੍ਝਂ ਸਮਾਦਾਨੇ ਉਦ੍ਦੇਸਕ੍ਕਮੇਨ ਸੀਲਾਨਂ ਆਦਿਅਨ੍ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਛਿਨ੍ਨਸਾਟਕੋ ਵਿਯਾਤਿ ਵਤ੍ਥਨ੍ਤੇ, ਦਸਨ੍ਤੇ ਵਾ ਛਿਨ੍ਨਵਤ੍ਥਂ ਵਿਯ, ਵਿਸਦਿਸੂਦਾਹਰਣਂ ਚੇਤਂ. ਏਵਂ ਸੇਸਾਨਿਪਿ ਉਦਾਹਰਣਾਨਿ. ਵਿਨਿਵੇਧਵਸੇਨ ਛਿਨ੍ਨਸਾਟਕੋ ਵਿਨਿਵਿਦ੍ਧਸਾਟਕੋ. ਵਿਸਭਾਗਵਣ੍ਣੇਨ ਗਾਵੀ ਵਿਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਸਬਲਰਹਿਤਾਨਿ ਵਾ ਅਸਬਲਾਨਿ. ਤਥਾ ਅਕਮ੍ਮਾਸਾਨਿ. ਸਤ੍ਤਵਿਧਮੇਥੁਨਸਂਯੋਗੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਸੀਲਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਵ. ਕੋਧੂਪਨਾਹਾਦੀਹੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਮਕ੍ਖਪਲ਼ਾਸਇਸ੍ਸਾਮਚ੍ਛਰਿਯਮਾਯਾਸਾਠੇਯ੍ਯਮਾਨਾਤਿਮਾਨਾਦਯੋ ਗਹਿਤਾ. ਤਾਨਿਯੇਵ ਅਖਣ੍ਡਾਦਿਗੁਣਾਨਿ ਸੀਲਾਨਿ. ਸੀਲਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਦਾਸਬ੍ਯਤੋ ਮੋਚਨਂ ਵਿਵਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵਾਪਾਦਨਂ. ਤਤੋ ਏਵ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸੇਰੀ ਸਯਂਵਸੀ ਭੁਜਿਸ੍ਸੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭੁਜਿਸ੍ਸਭਾਵਕਰਣੇਨ ਭੁਜਿਸ੍ਸਾਨੀ’’ਤਿ. ‘‘ਇਮਿਨਾਹਂ ਸੀਲੇਨ ਦੇਵੋ ਵਾ ਭਵੇਯ੍ਯਂ ਦੇਵਞ੍ਞਤਰੋ ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਚ੍ਚੋ ਧੁਵੋ ਸਸ੍ਸਤੋ’’ਤਿ, ‘‘ਸੀਲੇਨ ਸੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿ ਚ ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਅਪਰਾਮਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਅਯਂ ਤੇ ਸੀਲੇਸੁ ਦੋਸੋਤਿ ਚਤੂਸੁ ਵਿਪਤ੍ਤੀਸੁ ਯਾਯ ਕਾਯਚਿ ਵਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪਰਾਮਟ੍ਠੁਂ ਅਨੁਦ੍ਧਂਸੇਤੁਂ. ਸਮਾਧਿਸਂਵਤ੍ਤਨਪ੍ਪਯੋਜਨਾਨਿ ਸਮਾਧਿਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਾਨਿ.

੧੫੯. ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਸਗਾਰਵੋਤਿ ਸੀਲਧਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਮਾਦਾਨਤ੍ਤਾ ਸਾਤਿਸਯਂ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਸਗਾਰਵੋ ਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ. ਸਭਾਗਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸੀਲੇਹਿ ਸਭਾਗਵੁਤ੍ਤਿਕੋ, ਤਾਯ ਏਵ ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਸਭਾਗਵੁਤ੍ਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਸਿਕ੍ਖਾਗਾਰਵਰਹਿਤੋ, ਸੋ ਤਾਯ ਵਿਸਭਾਗਵੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਹੋਤਿ ਵਿਲੋਮਨਤੋ. ਯਥਾ ਪਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਛਿਦ੍ਦਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਾਮਿਸੇਹਿ ਪਟਿਸਨ੍ਥਰਣਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰੋ. ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਸਗਾਰਵਤ੍ਤਾ ਏਵ ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਅਤ੍ਤਾਨੁਵਾਦਭਯਂ ਪਰਾਨੁਵਾਦਭਯਂ ਦਣ੍ਡਭਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਭਯਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਿ ਭਯਾਨਿ ਇਮਸ੍ਸ ਦੂਰਸਮੁਸ੍ਸਾਰਿਤਾਨੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਾਨੁਵਾਦਾਦਿਭਯਵਿਰਹਿਤੋ’’ਤਿ. ਸੇਸਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.

੫. ਚਾਗਾਨੁਸ੍ਸਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੦. ਪਕਤਿਯਾਤਿ ਸਭਾਵੇਨ. ਚਾਗਾਧਿਮੁਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨੇਨ ਤਪ੍ਪੋਣੇਨ. ਨਿਚ੍ਚਂ ਸਦਾ ਪਵਤ੍ਤਾ ਦਾਨਸਂਵਿਭਾਗਾ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਨਿਚ੍ਚਪਵਤ੍ਤਦਾਨਸਂਵਿਭਾਗੋ, ਤੇਨ. ਇਧਾਪਿ ‘‘ਪਕਤਿਯਾ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਂ ਪਰਸ੍ਸ ਪਟਿਯਤ੍ਤਂ ਦਿਯ੍ਯਤਿ, ਤਂ ਦਾਨਂ. ਯਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਸਂਵਿਭਜਤਿ, ਸੋ ਸਂਵਿਭਾਗੋ. ਇਤੋ ਦਾਨਿ ਪਭੁਤੀਤਿ ਇਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦਾਨਿ ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ ਅਜ੍ਜਦਿਵਸਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਅਦਤ੍ਵਾ ਨ ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਦਾਨਸਮਾਦਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਤਂਦਿਵਸਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਭਾਵਨਾਰਮ੍ਭਦਿਵਸੇ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦਾਨੇ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਚੇਤਨਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਸ੍ਸ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਵਿਗਤਮਲਮਚ੍ਛੇਰਤਾਦਿਗੁਣਵਸੇਨਾਤਿ ਵਿਗਤਾਨਿ ਮਲਮਚ੍ਛੇਰਾਨਿ ਏਤਸ੍ਮਾਤਿ ਵਿਗਤਮਲਮਚ੍ਛੇਰੋ, ਚਾਗੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਵਿਗਤਮਲਮਚ੍ਛੇਰਤਾ. ਤਦਾਦੀਨਂ ਗੁਣਾਨਂ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਨਂ, ਆਨਿਸਂਸਾਨਂ ਵਾ ਵਸੇਨ.

ਸਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਨੁਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਸਾਧੂਨਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਵੇਣਿਂ ਅਨੁ ਅਨੁ ਕਮਨ੍ਤੋ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ, ਅਵੋਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਵਾ. ਯੇ ਇਮੇ ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਲਾਭਾ ਆਯੁਵਣ੍ਣਸੁਖਬਲਪਟਿਭਾਨਾਦਯੋ, ਪਿਯਭਾਵਾਦਯੋ ਚ ਭਗਵਤਾ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤਾ ਪਕਿਤ੍ਤਿਤਾ. ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਂ ਵਾਤਿ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਵੁਤ੍ਤਵਿਕਪ੍ਪਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਾਟਵਭਾਵਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਞਾਣਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਮਚ੍ਛੇਰਮਲੇਨਾਤਿ ਮਚ੍ਛੇਰਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਮਲੇਨ. ਅਥ ਵਾ ਮਚ੍ਛੇਰਞ੍ਚ ਮਲਞ੍ਚ ਮਚ੍ਛੇਰਮਲਂ, ਤੇਨ ਮਚ੍ਛੇਰੇਨ ਚੇਵ ਲੋਭਾਦਿਮਲੇਨ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਜਾਯਨਵਸੇਨਾਤਿ ਯਥਾਸਕਂ ਕਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਵਸੇਨ. ਕਣ੍ਹਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਲੋਭਾਦਿਏਕਨ੍ਤਕਾਲ਼ਕਾਨਂ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਵਿਗਤਤ੍ਤਾਤਿ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ. ਵਿਗਤਮਲਮਚ੍ਛੇਰੇਨ ਚੇਤਸਾਤਿ ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਲਕ੍ਖਣੇ ਕਰਣਵਚਨਂ. ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਤੋਤਿ ਗੇਹਂ ਆਵਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਮਾਨਸ੍ਸ. ਨਿਸ੍ਸਯਵਿਹਾਰਨ੍ਤਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਹਰਿਤਬ੍ਬਵਿਹਾਰਂ, ਦੇਵਸਿਕਂ ਵਲ਼ਞ੍ਜਨਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਗਾਰਂ ਆਵਸਨ੍ਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਰਾਗਾਦਿਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ.

ਯੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦੇਨ੍ਤੋਪਿ ਸਾਪੇਕ੍ਖੋਵ ਦੇਤਿ, ਸੋ ਮੁਤ੍ਤਚਾਗੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਯਂ ਪਨ ਨ ਏਵਨ੍ਤਿ ‘‘ਮੁਤ੍ਤਚਾਗੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਚਾਗੋਤਿ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਬਹੁਲੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਲੋਹਿਤਪਾਣੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਵਂ ਦਾਨਬਹੁਲੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਪਯਤਪਾਣੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਦਾਤੁਂ ਸਦਾ ਧੋਤਹਤ੍ਥੋਯੇਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਦਾਤਿ ਨਿਚ੍ਚਂ, ਅਭਿਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋਤਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋਤਿ ਅਧਿਕਾਰਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਯਂ ਯਂ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਪਰੇ ਯਾਚਨਕਾ. ਯਾਚਨੇ ਯੋਗੋ ਯਾਚਨਯੋਗੋ, ਪਰੇਹਿ ਯਾਚਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਾਜੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਾਨੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ ਸਦਾ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨਤੋ. ਉਭਯੇਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਦਾਨੇ, ਸਂਵਿਭਾਗੇ ਚ ਰਤੋ ਅਭਿਰਤੋ.

੧੬੧. ਯਥਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਖਣ੍ਡਤਾਦਿਗੁਣਵਸੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਸ੍ਸ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੀਲਾਨੁਸ੍ਸਤਿਭਾਵਨਾ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਏਵਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਉਲ਼ਾਰਪਰਿਚ੍ਚਾਗਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਨੁਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਮੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾ ਇਜ੍ਝਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵਿਗਤਮਲਮਚ੍ਛੇਰਤਾਦਿਗੁਣਵਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ.

ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਤਿ ਉਪਰਿਪਿ. ਮਤ੍ਤਾਯ ਪਮਾਣਸ੍ਸ ਮਹਤਿਯਾ ਮਤ੍ਤਾਯ, ਵਿਪੁਲੇਨ ਪਮਾਣੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚਾਗਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਨਿਨ੍ਨਪੋਣਪਬ੍ਭਾਰੋ. ਤਤੋ ਏਵ ਅਲੋਭਜ੍ਝਾਸਯੋ ਕਤ੍ਥਚਿਪਿ ਅਨਭਿਸਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋ. ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕੇਸੁ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਵਸੇਨ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ ਹੋਤੀਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਯ ਅਨੁਲੋਮਕਾਰੀ ਅਨੁਰੂਪਪਟਿਪਤ੍ਤਿ. ਵਿਸਾਰਦੋਤਿ ਵਿਸਦੋ ਅਤ੍ਤਨੋਵ ਗੁਣੇਨ ਕਤ੍ਥਚਿਪਿ ਅਮਙ੍ਕੁਭੂਤੋ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਵਿਹਾਰੀ. ਸੇਸਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.

੬. ਦੇਵਤਾਨੁਸ੍ਸਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੨. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਵਸੇਨਾਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮਵਸੇਨ. ਸਮੁਦਾਗਤੇਹੀਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਤਦੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਆਗਤੇਹਿ. ਯਾਦਿਸਾ ਹਿ ਅਰਿਯਾਨਂ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਲੋਕਿਯਾਪਿ ਸਦ੍ਧਾਦਯੋ, ਨ ਤਾਦਿਸਾ ਕਦਾਚਿਪਿ ਪੋਥੁਜ੍ਜਨਿਕਾ ਸਦ੍ਧਾਦਯੋ. ਦਿਬ੍ਬਨ੍ਤੀਤਿ ਦੇਵਾ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਚਤੁਮਹਾਰਾਜਾ, ਤੇ ਏਵ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾ. ਤੇਤ੍ਤਿਂਸ ਸਹਪੁਞ੍ਞਕਾਰਿਨੋ ਤਤ੍ਥੂਪਪਨ੍ਨਾਤਿ ਤਂਸਹਚਰਿਤਂ ਠਾਨਂ ਤਾਵਤਿਂਸਂ, ਤਨ੍ਨਿਵਾਸਿਨੋਪਿ ਦੇਵਾ ਤਂਸਹਚਰਣਤੋ ਏਵ ਤਾਵਤਿਂਸਾ. ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਯਾਤਾ ਅਪਯਾਤਾਤਿ ਯਾਮਾ. ਤੁਸਾਯ ਪੀਤਿਯਾ ਇਤਾ ਉਪਗਤਾਤਿ ਤੁਸਿਤਾ. ਭੋਗਾਨਂ ਨਿਮ੍ਮਾਨੇ ਰਤਿ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਨਿਮ੍ਮਾਨਰਤਿਨੋ. ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤੇਸੁ ਭੋਗੇਸੁ ਵਸਂ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤਵਸਵਤ੍ਤਿਨੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਕਾਯੋ ਸਮੂਹੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯੋ, ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਯ ਤਤ੍ਥ ਭਵਾਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾ. ਤਤੁਤ੍ਤਰੀਤਿ ਤਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕੇਹਿ ਉਤ੍ਤਰਿ, ਉਪਰਿ ਪਰਿਤ੍ਤਾਭਾਦਿਕੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਦੇਵਤਾ ਸਕ੍ਖਿਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਯਥਾਰੂਪਾਯ ਮਗ੍ਗੇਨਾਗਤਾਯ ਸਦ੍ਧਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ, ਸੀਲੇਨ ਸੁਤੇਨ ਚਾਗੇਨ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਇਤੋ ਚੁਤਾ ਤਤ੍ਥ ਉਪਪਨ੍ਨਾ ਤਾ ਦੇਵਤਾ, ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਤਥਾਰੂਪਾ ਸਦ੍ਧਾ ਸੀਲਂ ਸੁਤਂ ਚਾਗੋ ਪਞ੍ਞਾ ਚ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਦੇਵਤਾ ਸਕ੍ਖਿਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਖਿਂ ਓਤਾਰੇਨ੍ਤੇਨ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਦ੍ਧਾਦਿਗੁਣਾ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤਬ੍ਬਾ.

ਯਦਿ ਏਵਂ ਸੁਤ੍ਤੇ (ਅ. ਨਿ. ੬.੧੦) ਉਭਯਗੁਣਾਨੁਸ੍ਸਰਣਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਕਥਨ੍ਤਿ ਅਨੁਯੋਗਂ ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਸੁਤ੍ਤੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ, ਤਾਸਞ੍ਚ ਦੇਵਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਉਭਯਂ ਸਮਧੁਰਂ ਵਿਯ ਸੁਤ੍ਤੇ (ਅ. ਨਿ. ੬.੧੦) ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਥ ਖੋ ਤਂ ‘‘ਦੇਵਤਾਨਂ ਸਦ੍ਧਞ੍ਚ ਸੀਲਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਂ. ਸਕ੍ਖਿਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ‘‘ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰਤੋ ਪਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਪਨ ਸਕ੍ਖਿਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੇਵਤਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਸਮਾਨਗੁਣਦੀਪਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤੇ ਯਥਾਰੁਤਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਅਤ੍ਥੋ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.

੧੬੩. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਦੇਵਤਾ ਸਕ੍ਖਿਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣਾਨੁਸ੍ਸਰਣਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸੀਲਚਾਗਾਨੁਸ੍ਸਤੀਸੁ ਵਿਯ ਇਧਾਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣਾਨੁਸ੍ਸਰਣਂ ਝਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਭਾਵਨਾਰਮ੍ਭੇ. ਅਪਰਭਾਗੇਤਿ ਯਥਾ ਭਾਵੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਂ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਤਥਾ ਭਾਵਨਾਕਾਲੇ. ਯਦਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਏਵ ਇਧ ਗੁਣਾ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤਬ੍ਬਾ, ਕਥਮਯਂ ਦੇਵਤਾਨੁਸ੍ਸਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੇਵਤਾਨਂ ਗੁਣਸਦਿਸਸਦ੍ਧਾਦਿਗੁਣਾਨੁਸ੍ਸਰਣਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਸਦਿਸਕਪ੍ਪਨਾਯ ਅਯਂ ਭਾਵਨਾ ‘‘ਦੇਵਤਾਨੁਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਦੇਵਤਾਨਂ, ਤਾਸਂ ਗੁਣਾਨਂ ਵਾ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਂ ਦੇਵਤਾਗੁਣਾਨੁਸ੍ਸਰਣਂ ਉਪਾਦਾਯ ‘‘ਦੇਵਤਾਨੁਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਦੇਵਤਾ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਸੇਸਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.

ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੪. ਏਤਾਸਨ੍ਤਿ ਏਤਾਸਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਆਦੀਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਅਨੁਸ੍ਸਤੀਨਂ. ਵਿਤ੍ਥਾਰਦੇਸਨਾਯਨ੍ਤਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਦੇਸਨਾਯਂ, ਮਹਾਨਾਮਸੁਤ੍ਤਂ (ਅ. ਨਿ. ੬.੧੦; ੧੧.੧੧) ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਭਗਵਾਤਿਆਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾਤਿਆਦੀਨਂ ਪਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥਂ. ਅਤ੍ਥਵੇਦਨ੍ਤਿ ਵਾ ਹੇਤੁਫਲਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਤੁਟ੍ਠਿਮਾਹ. ਧਮ੍ਮਵੇਦਨ੍ਤਿ ਹੇਤੁਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਤੁਟ੍ਠਿਂ. ‘‘ਆਰਕਤ੍ਤਾ ਅਰਹ’’ਨ੍ਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਯਂ ਤਂ ਭਗਵਤੋ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਆਰਕਤ੍ਤਂ, ਸੋ ਹੇਤੁ. ਞਾਪਕੋ ਚੇਤ੍ਥ ਹੇਤੁ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਨ ਕਾਰਕੋ, ਸਮ੍ਪਾਪਕੋ ਵਾ. ਯੋਨੇਨ ਞਾਯਮਾਨੋ ਅਰਹਤ੍ਤਤ੍ਥੋ, ਤਂ ਫਲਂ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਹੇਤੁਫਲਵਿਭਾਗੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਧਮ੍ਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ‘‘ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ, ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਾ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਚ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਹੇਤੁਅਪਦੇਸੋ ਕਤੋਯੇਵਾਤਿ. ਧਮ੍ਮੂਪਸਂਹਿਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਹੇਤੁਹੇਤੁਫਲਸਙ੍ਖਾਤਗੁਣੂਪਸਂਹਿਤਂ. ਗੁਣੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣੇ.

੧੬੫. ਅਰਿਯਸਾਵਕਾਨਞ੍ਞੇਵ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਅਰਿਯਸਾਵਕਾਨਂ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ ਉਤ੍ਤਰਪਦਾਵਧਾਰਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਅਵਧਾਰਣਞ੍ਚ ਤੇਸਂ ਸੁਖਸਿਦ੍ਧਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤੇਸਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਨ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ, ਕਸ੍ਮਾ ਮਹਾਨਾਮਸੁਤ੍ਤਾਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੬.੧੦; ੧੧.੧੧) ਬਹੂਸੁ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਅਰਿਯਸਾਵਕਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਨ੍ਤਿ? ਤੇਸਂ ਬਹੁਲਵਿਹਾਰਤਾਯਾਤਿ ਆਚਰਿਯਾ.

ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਗ੍ਗਤਂ ਨਿਸ੍ਸਟਂ. ਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ. ਵੁਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਅਪੇਤਂ. ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਗੇਧਮ੍ਹਾਤਿ ਪਲਿਬੋਧਤੋ. ਇਦਮ੍ਪੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਂ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਮਾਹ. ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ.

ਸਮ੍ਬਾਧੇਤਿ ਤਣ੍ਹਾਸਂਕਿਲੇਸਾਦਿਨਾ ਸਮ੍ਪੀਲ਼ੇ ਸਂਕਟੇ ਘਰਾਵਾਸੇ. ਓਕਾਸਾਧਿਗਮੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮਾਯ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਓਕਾਸੋ. ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਯੋ ਏਵ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ. ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਧਮ੍ਮਾਤਿ ਵਿਸੁਜ੍ਝਨਸਭਾਵਾ, ਵਿਸੁਜ੍ਝਿਤੁਂ ਵਾ ਭਬ੍ਬਾ. ਪਰਮਤ੍ਥਵਿਸੁਦ੍ਧਿਧਮ੍ਮਤਾਯਾਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਭਬ੍ਬਭਾਵੇਨ. ਉਪਕ੍ਕਮੇਨਾਤਿ ਪਯੋਗੇਨ. ਪਰਿਯੋਦਪਨਾਤਿ ਵਿਸੋਧਨਾ.

੧੬੬. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪੀਤਿ ਏਵਂ ਮਹਾਨਾਮਸੁਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਅਨੇਕੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਅਰਿਯਸਾਵਕਸ੍ਸੇਵ ਵਸੇਨ ਛਸੁ ਅਨੁਸ੍ਸਤੀਸੁ ਦੇਸਿਤਾਸੁਪਿ. ਯਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵੇਨਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਸਾਦਸ੍ਸ ਬਲੇਨ. ਪੀਤਿਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਵਵਸੇਨ ਬੁਦ੍ਧਾਰਮ੍ਮਣਂ ਪੀਤਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ.

ਛਅਨੁਸ੍ਸਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਇਤਿ ਸਤ੍ਤਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਣ੍ਣਨਾ.

੮. ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

ਮਰਣਸ੍ਸਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੭. ਇਤੋਤਿ ਦੇਵਤਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ. ਸਾ ਹਿ ਛਸੁ ਅਨੁਸ੍ਸਤੀਸੁ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਾ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਆਸਨ੍ਨਾ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾ ਚ. ਅਨਨ੍ਤਰਾਯਾਤਿ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਰਣਸ੍ਸ ਸਤਿ ਮਰਣਸ੍ਸਤੀਤਿ ਮਰਣਂ ਤਾਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਾਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਭੇਦੋ ‘‘ਜਰਾਮਰਣਂ ਦ੍ਵੀਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਧਾਤੁ. ੭੧) ਵਚਨਤੋ ਚੁਤਿਖਨ੍ਧਾਨਂ ਵਿਨਾਸੋ ਮਰਣਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਨ ਤਂ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਵਿਨਾਸਭਾਵੇਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕਾਨਂ ਪਚ੍ਚੁਪਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ‘‘ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਉਪਚ੍ਛੇਦੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ‘‘ਕਲ਼ੇਵਰਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖੇਪੋ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸੁਪਚ੍ਛੇਦੋ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੨੩੬; ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੯੦; ਮ. ਨਿ. ੧.੯੨, ੧੨੩). ਤਤ੍ਥ ਏਕਭਵਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿ ਏਕੇਨ ਭਵੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਸ੍ਸ. ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਉਪਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪ੍ਪਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਵਿਚ੍ਛੇਦੋ ਆਯੁਕ੍ਖਯਾਦਿਵਸੇਨ ਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ. ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਮਰਣਨ੍ਤਿ ਅਰਹਤੋ ਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸੋ ਉਚ੍ਛੇਦਭੂਤਂ ਮਰਣਂ. ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਖਣਭਙ੍ਗਸਙ੍ਖਾਤਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਦਯਵਯਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਖਣਸ੍ਸ ਭਙ੍ਗੋ ਨਿਰੋਧੋਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤਂ. ਖਣਿਕਮਰਣਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਖਣਵਨ੍ਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਖਣੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨਂ ਮਰਣਂ. ਯਂ ਖਨ੍ਧਪ੍ਪਬਨ੍ਧਂ ਉਪਾਦਾਯ ਰੁਕ੍ਖਾਦਿਸਮਞ੍ਞਾ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨੁਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਪਿ ਅਲ੍ਲਤਾਦਿਵਿਗਮਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਤਵੋਹਾਰੋ ਸਮ੍ਮੁਤਿਮਰਣਂ. ਨ ਤਂ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਖਣਿਕਸਮ੍ਮੁਤਿਮਰਣਂ ਇਧ ਮਰਣਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਂ ਨਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਅਬਾਹੁਲ੍ਲਤੋ, ਅਨੁਪਟ੍ਠਹਨਤੋ, ਅਸਂਵੇਗਵਤ੍ਥੁਤੋ ਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਸਤਿਯਾ ਆਰਮ੍ਮਣਭਾਵੇਨ. ਆਯੁਆਦੀਨਂ ਖਯਕਾਲੇ ਮਰਣਂ ਕਾਲਮਰਣਂ. ਤੇਸਂ ਅਪਰਿਕ੍ਖੀਣਕਾਲੇ ਮਰਣਂ ਅਕਾਲਮਰਣਂ. ‘‘ਕਾਲਮਰਣਂ ਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖਯੇਨਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਯਥਾਧਿਕਾਰਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭਵਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਵਿਪਤ੍ਤਿਭਵਵਸੇਨ ਪਨ ‘‘ਪਾਪਕ੍ਖਯੇਨਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ.

ਆਯੁਸਨ੍ਤਾਨਜਨਕਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਆਯੁਪ੍ਪਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਾਪਨਕਾਨਂ ਆਹਾਰਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ. ਵਿਪਕ੍ਕਵਿਪਾਕਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਾਨੁਰੂਪਂ ਦਾਤਬ੍ਬਵਿਪਾਕਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਗਤਿਕਾਲਾਹਾਰਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵੇਨਾਤਿ ਦੇਵਾਨਂ ਵਿਯ ਗਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਪਠਮਕਪ੍ਪਿਯਾਨਂ ਵਿਯ ਕਾਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਕਾਦੀਨਂ ਵਿਯ ਆਹਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਅਭਾਵੇਨ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਉਤੁਸੁਕ੍ਕਸੋਣਿਤਾਦਿਂ ਪਰਿਗ੍ਗਯ੍ਹਤਿ. ਅਜ੍ਜਤਨਕਾਲਪੁਰਿਸਾਨਂ ਵਿਯਾਤਿ ਵਿਯ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਟ੍ਠਾਨੇ ਪਟ੍ਠਪਿਤੋ, ਅਜ੍ਜਤਨਕਾਲਪੁਰਿਸਾਨਂ ਵਸ੍ਸਸਤਮਤ੍ਤਪਰਿਮਾਣਸ੍ਸ ਵਿਯ ਆਯੁਨੋ ਖਯਵਸੇਨਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਏਵਂ ਹਿ ਅਨਾਗਤੇਪਿ ਪਰਮਾਯੁਨੋ ਸਙ੍ਗਹੋ ਕਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਤੀਤੇ ਪਨ ਗਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਯ ਕਾਲਾਹਾਰਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਭਾਵੇਨ ਅਨੇਕਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸ ਪਰਿਮਾਣੋਪਿ ਆਯੁ ਅਹੋਸਿ. ਅਯਞ੍ਚ ਵਿਭਾਗੋ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕਲਾਬੁਰਾਜਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਨਨ੍ਦਯਕ੍ਖਨਨ੍ਦਮਾਣਵਕਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪੀਤਿ ਯਂ ‘‘ਕਾਲਮਰਣਂ ਅਕਾਲਮਰਣਂ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖਯਮਰਣਂ ਆਯੁਕ੍ਖਯਮਰਣਂ ਉਭਯਕ੍ਖਯਮਰਣਂ ਉਪਕ੍ਕਮਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਭੇਦਂ ਮਰਣਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ.

੧੬੮. ਯੋਨਿਸੋਤਿ ਉਪਾਯੇਨ. ਮਨਸਿਕਾਰੋਤਿ ਮਰਣਾਰਮ੍ਮਣੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ. ਯੇਨ ਪਨ ਉਪਾਯੇਨ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬੋ, ਤਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਯੋਨਿਸੋ ਪਵਤ੍ਤਯਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਯੋਨਿਸੋ ਪਵਤ੍ਤਯਤੋਤਿ ਅਨੁਪਾਯੇਨ ਸਤਿਂ, ਸਂਵੇਗਂ, ਞਾਣਞ੍ਚ ਅਨੁਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਮਰਣਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤੋ. ਤਦੇਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪੀਤਿ ਸੋਕਪਾਮੋਜ੍ਜਾਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਂ, ਸਂਵੇਗਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਂ, ਸਨ੍ਤਾਸਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਞ੍ਚ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਸਤਿਸਂਵੇਗਞਾਣਵਿਹਰਤੋ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਹਿ ‘‘ਮਰਣਂ ਨਾਮੇਤਂ ਜਾਤਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਵਚਨਂ ਸਰਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਸਂਵੇਗਜਾਤੋ ਹੋਤਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਇਟ੍ਠਜਨਮਰਣਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸੋਕਾਦਯੋ ਅਨੋਕਾਸਾਵ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤਯਤੋ ਏਤੇ ਦੋਸਾ, ਤਸ੍ਮਾ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਅਰਞ੍ਞਸੁਸਾਨਾਦੀਸੁ. ਹਤਮਤਸਤ੍ਤੇਤਿ ਚੋਰਾਦੀਹਿ ਹਤੇ, ਸਰਸੇਨ ਮਤੇ ਚ ਸਤ੍ਤੇ. ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਯੇਸਂ ਤੇ ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀ, ਤੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਨਂ. ਯੋਜੇਤ੍ਵਾਤਿ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ. ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸਾਤਿ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਞਾਣੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ.

੧੬੯. ਵਧਕਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਤੋਤਿ ਘਾਤਕਸ੍ਸ ਵਿਯ ਪਤਿ ਪਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਨਤੋ ਆਸਨ੍ਨਭਾਵਤੋ. ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਵਿਪਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ਆਰੋਗ੍ਯਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਨਂ ਵਿਯ ਜੀਵਿਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਪਜ੍ਜਨਤੋ. ਉਪਸਂਹਰਣਤੋਤਿ ਪਰੇਸਂ ਮਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਰਣਸ੍ਸ ਉਪਨਯਨਤੋ. ਕਾਯਬਹੁਸਾਧਾਰਣਤੋਤਿ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਬਹੂਨਂ ਸਾਧਾਰਣਭਾਵਤੋ. ਆਯੁਦੁਬ੍ਬਲਤੋਤਿ ਜੀਵਿਤਸ੍ਸ ਦੁਬ੍ਬਲਭਾਵਤੋ. ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਤੋਤਿ ਮਰਣਸ੍ਸ ਵਵਤ੍ਥਿਤਨਿਮਿਤ੍ਤਾਭਾਵਤੋ. ਅਦ੍ਧਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋਤਿ ਕਾਲਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨਭਾਵਤੋ. ਖਣਪਰਿਤ੍ਤਤੋਤਿ ਜੀਵਿਤਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਇਤ੍ਤਰਭਾਵਤੋ.

ਵਧਕਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਯ-ਸਦ੍ਦੋ ਲੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਧਕਸ੍ਸ ਵਿਯ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਚਾਰਯਮਾਨੋਤਿ ਆਗੁਰੇਨ੍ਤੋ ਪਹਰਣਾਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤੋਵ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ ਸਮੀਪੇ ਏਵ. ਜਰਾਮਰਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਵ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਯਥਾ ਹਿ ਅਹਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਮਕੁਲ਼ਂ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਪਂਸੁਵਿਰਹਿਤਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਾ ਜਰਾਮਰਣਵਿਰਹਿਤਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਉਪਮਾ. ਅਹਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਮਕੁਲ਼ਂ ਕਦਾਚਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਂਸੁਵਿਰਹਿਤਮ੍ਪਿ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਸਤ੍ਤਾ ਪਨ ਕਥਞ੍ਚਿਪਿ ਜਰਾਮਰਣਵਿਰਹਿਤਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਖਣਿਕਮਰਣਂ ਤਾਵ ਉਪਮਾਭਾਵੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਮਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਥ ਵਾ ਯਦਿਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਜਰਾਮਰਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਵ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਸਮਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਮਰਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਤਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਵਸ੍ਸਂ ਮਰਣਤੋਤਿ ਅਵਸ੍ਸਂ ਮਰਿਤਬ੍ਬਤੋ, ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਮਰਣਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਵਾ. ਪਬ੍ਬਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਬ੍ਬਤਤੋ ਆਗਤਾ. ਹਾਰਹਾਰਿਨੀਤਿ ਪਵਾਹੇ ਪਤਿਤਸ੍ਸ ਤਿਣਪਣ੍ਣਾਦਿਕਸ੍ਸ ਅਤਿਵਿਯ ਹਰਣਸੀਲਾ. ਸਨ੍ਦਤੇਵਾਤਿ ਸਵਤਿ ਏਵ. ਵਤ੍ਤਤੇਵਾਤਿ ਪਵਾਹਵਸੇਨ ਵਤ੍ਤਤਿ ਏਵ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.

ਯਮੇਕਰਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸਂ ਏਕਰਤ੍ਤਿਯਂ, ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਵਾ. ਪਠਮਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਣੇ. ਗਬ੍ਭੇਤਿ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਯਂ. ਮਾਣਵੋਤਿ ਸਤ੍ਤੋ. ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਸਤ੍ਤਾ ਰਤ੍ਤਿਯਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਰਤ੍ਤਿਗ੍ਗਹਣਂ. ਅਬ੍ਭੁਟ੍ਠਿਤੋਵਾਤਿ ਉਟ੍ਠਿਤਅਬ੍ਭੋ ਵਿਯ, ਅਭਿਮੁਖਭਾਵੇਨ ਵਾ ਉਟ੍ਠਿਤੋਵ ਮਰਣਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੋ ਯਾਤੀਤਿ ਸੋ ਮਾਣਵੋ ਯਾਤਿ, ਪਠਮਕ੍ਖਣਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਗਚ੍ਛਤੇਵ. ਸ ਗਚ੍ਛਂ ਨ ਨਿਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸੋ ਏਵਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਖਣਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਨਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਮਰਣਂਯੇਵ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ.

ਕੁਨ੍ਨਦੀਨਨ੍ਤਿ ਪਬ੍ਬਤਤੋ ਪਤਿਤਾਨਂ ਖੁਦ੍ਦਕਨਦੀਨਂ. ਪਾਤੋ ਆਪੋਰਸਾਨੁਗਤਬਨ੍ਧਨਾਨਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਮਦਿਵਸੇ ਦਿਵਾ ਸੂਰਿਯਸਨ੍ਤਾਪੇਨ ਅਨ੍ਤੋ ਅਨੁਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਰਤ੍ਤਿਯਂ ਬਨ੍ਧਨਮੂਲਂ ਉਪਗਤੇਨ ਆਪੋਰਸੇਨ ਤਿਨ੍ਤਸਿਥਿਲਬਨ੍ਧਨਤਾਯ ਪਾਤੋ ਆਪੋਰਸਾਨੁਗਤਬਨ੍ਧਨਾਨਂ.

ਅਚ੍ਚਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ. ਉਪਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ. ਉਦਕਮੇਵ ਓਦਕਂ, ਉਦਕੋਘਂ ਵਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਅਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਅਹੋਰਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਜੀਵਿਤਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਜੀਵਿਤਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਯੁ ਖੀਯਤਿ ਮਚ੍ਚਾਨਂ. ਪਪਤਤੋਤਿ ਪਪਤਨਤੋ ਭਯਂ ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਰੁਕ੍ਖੇ ਠਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮੇ ਵਿਨਿਯੁਞ੍ਜਿਤੁਕਾਮਾਨਂ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਵਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ. ਉਗ੍ਗਮਨਂ ਪਤਿ ਉਗ੍ਗਮਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਮਾ ਮਂ ਅਮ੍ਮ ਨਿਵਾਰਯ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਕੋਚਿ ਮਿਤ੍ਤਮੁਖਸਤ੍ਤੁਰਨ੍ਧਗਵੇਸੀ ਸਹ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋਪਿ ਨ ਹਨੇਯ੍ਯ, ਅਯਂ ਪਨ ਏਕਂਸੇਨ ਹਨਤਿਯੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਹਜਾਤਿਯਾ ਆਗਤਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਜੀਵਿਤਹਰਣਤੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੭੦. ਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ. ਸੁਖੀਤਿ ਦਿਬ੍ਬਸਦਿਸੇਹਿ ਭੋਗੇਹਿ, ਆਧਿਪਤੇਯ੍ਯੇਨ ਚ ਸੁਖਸਮਙ੍ਗੀ. ਦੇਹਬਨ੍ਧੇਨਾਤਿ ਸਰੀਰੇਨ. ਅਸੋਕੋਤਿ ਅਸੋਕਮਹਾਰਾਜਾ. ਸੋਕਮਾਗਤੋਤਿ ਸੋਚਿਤਬ੍ਬਤਂ ਗਤੋ.

ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਯੋਬ੍ਬਨਾਨਂ. ਬ੍ਯਾਧਿਜਰਾਪਰਿਯੋਸਾਨਤਾ ਜੀਵਿਤਸ੍ਸ ਮਰਣਪਰਿਯੋਸਾਨਤਾਯ ਉਦਾਹਰਣਵਸੇਨ ਆਨੀਤਾ, ਪਚ੍ਚਯਭਾਗਵਸੇਨ ਵਾ. ਲੋਕੋਯੇਵ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿਵਾਸੋ ਯਥਾ ਸਤ੍ਤਾਵਾਸਾਤਿ, ਸਨ੍ਨਿਵਸਿਤਬ੍ਬਤਾਯ ਵਾ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੋ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿਵਾਸੋ. ਅਨੁਗਤੋਤਿ ਅਨੁਬਨ੍ਧੋ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੇਨ ਵਿਯ. ਅਨੁਸਟੋਤਿ ਅਨੁਪਵਿਟ੍ਠੋ ਉਪਵਿਸੇਨ ਵਿਯ. ਅਭਿਭੂਤੋਤਿ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਟੋ ਮਦ੍ਦਹਤ੍ਥੀਹਿ ਵਿਯ. ਅਬ੍ਭਾਹਤੋਤਿ ਪਹਟੋ ਭੂਤੇਹਿ ਵਿਯ.

ਸੇਲਾਤਿ ਸਿਲਾਮਯਾ, ਨ ਪਂਸੁਆਦਿਮਯਾ. ਵਿਪੁਲਾਤਿ ਮਹਨ੍ਤਾ ਅਨੇਕਯੋਜਨਾਯਾਮਵਿਤ੍ਥਾਰਾ. ਨਭਂ ਆਹਚ੍ਚਾਤਿ ਵਿਪੁਲਤ੍ਤਾ ਏਵ ਆਕਾਸਂ ਅਭਿਵਿਹਚ੍ਚ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਸੁ ਫਰਿਤ੍ਵਾ. ਅਨੁਪਰਿਯੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਅਨੁਵਿਚਰੇਯ੍ਯੁਂ. ਨਿਪ੍ਪੋਥੇਨ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਆਘਾਤਿਤਂ ਚੁਣ੍ਣਵਿਚੁਣ੍ਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ. ਅਧਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਭਵਨ੍ਤਿ. ਕੁਲੇਨ ਵਾ ਰੂਪੇਨ ਵਾ ਸੀਲੇਨ ਵਾ ਸੁਤੇਨ ਵਾ ਸਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਵਾ ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ ਸਮ੍ਭਾਵਨਾਯ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦੀਸੁ ਨ ਕਞ੍ਚਿ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ. ਤੇਹਿ ਏਵ ਨਿਹੀਨੋਤਿ ਅਵਮਞ੍ਞਮਾਨਾਯ ਸੁਦ੍ਦਾਦੀਸੁ ਨ ਕਞ੍ਚਿ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ. ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਅਭਿਮਦ੍ਦਤਿ ਨਿਮ੍ਮਥਤਿ. ਦਣ੍ਡਾਦਿਉਪਾਯਾ ਚ ਤਤ੍ਥ ਅਵਿਸਯਾ ਏਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਤਤ੍ਥ ਹਤ੍ਥੀਨਂ ਭੂਮੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਮਨ੍ਤਯੁਦ੍ਧੇਨਾਤਿ ਆਥਬ੍ਬਣਵੇਦਵਿਹਿਤੇਨ ਮਨ੍ਤਸਙ੍ਗਾਮਪ੍ਪਯੋਗੇਨ. ਧਨੇਨਾਤਿ ਧਨਦਾਨੇਨ. ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਵੁਤ੍ਤਵਿਕਪ੍ਪਨਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਸਾਮਂ, ਭੇਦਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

੧੭੧. ਪਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਸਂਹਰਣਤੋਤਿ ਪਰੇਹਿ ਮਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ‘‘ਤੇਪਿ ਨਾਮ ਮਤਾ, ਕਿਮਙ੍ਗਂ ਪਨ ਮਾਦਿਸਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਰਣਸ੍ਸ ਉਪਨਯਨਤੋ. ਯਸਮਹਤ੍ਤਤੋਤਿ ਪਰਿਵਾਰਮਹਤ੍ਤਤੋ, ਵਿਭਵਮਹਤ੍ਤਤੋ ਚ. ਪੁਞ੍ਞਮਹਤ੍ਤਤੋਤਿ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞਭਾਵਤੋ. ਥਾਮਮਹਤ੍ਤਤੋਤਿ ਵੀਰਿਯਬਲਮਹਤ੍ਤਤੋ. ਯੁਧਿਟ੍ਠਿਲੋ ਧਮ੍ਮਪੁਤ੍ਤੋ. ਚਾਨੁਰੋ ਯੋ ਬਲਦੇਵੇਨ ਨਿਬ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਾਰਿਤੋ.

ਸਹ ਇਦ੍ਧੀਹੀਤਿ ਵੇਜਯਨ੍ਤਕਮ੍ਪਨਨਨ੍ਦੋਪਨਨ੍ਦਦਮਨਾਦੀਸੁ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਭਾਵਾਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਦ੍ਧੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਚ੍ਚੁਮੁਖਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ.

ਕਲਂ ਨਗ੍ਘਨ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸਿਨ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ ਪੂਰਣਭਾਗਂ ਨ ਅਗ੍ਘਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਂ ਸੋਲ਼ਸਭਾਗੇ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਏਕਂ ਭਾਗਂ ਸੋਲ਼ਸਧਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਲਦ੍ਧਂ ਏਕਭਾਗਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕਲਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾ ਨ ਅਗ੍ਘਨ੍ਤੀਤਿ.

ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾਪਿ ਸਂਕਿਲੇਸਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤੋ ਞਾਯੇਨ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਞਾਣਵੀਰਿਯਬਲੇਨਾ’’ਤਿ. ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮੇਸੁ ਹਿ ਸਿਦ੍ਧੇਸੁ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਸਿਦ੍ਧੋਵ ਹੋਤੀਤਿ. ਏਕਾਕੀਭਾਵੇਨ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪਾ. ਪਰਤੋਘੋਸੇਨ ਵਿਨਾ ਸਯਮੇਵ ਭੂਤਾ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾਕੁਪ੍ਪਾਤਿ ਸਯਮ੍ਭੁਨੋ.

ਹਤ੍ਥਗਤਸੁਵਣ੍ਣਵਲਯਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਂ ਵਂਸਕਲ਼ੀਰਸ੍ਸ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਸਤ੍ਤਤਾਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕਂ ਤਂ ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਆਗਮ੍ਮ. ਵੀਮਂਸਨ੍ਤਾਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਵਤ੍ਤਿਯੋ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ. ਮਹਨ੍ਤਾਨਂ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਏਸਨਟ੍ਠੇਨ ਮਹੇਸਯੋ. ਏਕਚਰਿਯਨਿਵਾਸੇਨਾਤਿ ਏਕਚਰਿਯਨਿਵਾਸਮਤ੍ਤੇਨ, ਨ ਸੀਲਾਦਿਨਾ. ਖਗ੍ਗਮਿਗਸਿਙ੍ਗਸਮਾ ਉਪਮਾ ਯੇਸਂ, ਖਗ੍ਗਮਿਗਸਿਙ੍ਗਂ ਵਾ ਸਮੂਪਮਾ ਯੇਸਂ ਤੇ ਖਗ੍ਗਸਿਙ੍ਗਸਮੂਪਮਾ.

ਤਮ੍ਬਨਖਤੁਙ੍ਗਨਖਤਾਦਿਅਸੀਤਿਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਾਦਤਾਦੀਹਿ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਯ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਵਿਚਿਤ੍ਰੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤੋ ਰੂਪਕਾਯੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸੀਤਿ…ਪੇ… ਰੂਪਕਾਯੋ. ਸਹ ਵਾਸਨਾਯ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਗੁਣਰਤਨੇਹਿ ਸਮਿਦ੍ਧੋ ਧਮ੍ਮਕਾਯੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਕਾਯੋ. ਠਾਨਸੋਤਿ ਤਙ੍ਖਣੇਯੇਵ.

ਏਵਂ ਮਹਾਨੁਭਾਵਸ੍ਸਾਤਿ ਏਵਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਰੂਪਕਾਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਧਮ੍ਮਕਾਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨਵਿਪੁਲਾਪਰਿਮੇਯ੍ਯਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਸ੍ਸ, ਵਸਂ ਨਾਗਤਂ ਅਨੁਪਗਮਨਵਸੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਮਰਣਂ ਸਾਮਞ੍ਞਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮਰਣਸਾਮਞ੍ਞੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਮਰਣਸਾਮਞ੍ਞਤਾ, ਤਾਯ.

੧੭੨. ਕਿਮਿਕੁਲਾਨਨ੍ਤਿ ਕਿਮਿਸਮੂਹਾਨਂ, ਕਿਮਿਜਾਤੀਨਂ ਵਾ. ਜੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਜਰਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ.

ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇਤਿ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇ. ਪਟਿਹਿਤਾਯਾਤਿ ਪਚ੍ਚਾਨੁਗਤਾਯ. ਸੋ ਮਮਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋਤਿ ਸਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾ ਨ ਕੇਵਲਂ ਕਾਲਕਿਰਿਯਾਵ, ਅਥ ਖੋ ਮਮ ਅਤਿਦੁਲ੍ਲਭਂ ਖਣਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਅਸ੍ਸ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵਿਪਤ੍ਤਿਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ. ਸਤ੍ਥਕੇਨ ਵਿਯ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾਨਂ ਕਨ੍ਤਨਕਾ ਮਰਣਕਾਲੇ ਸਨ੍ਧਿਬਨ੍ਧਨਚ੍ਛੇਦਨਕਵਾਤਾ ਸਤ੍ਥਕਵਾਤਾ.

੧੭੩. ਅਬਲਨ੍ਤਿ ਬਲਹੀਨਂ. ਦੁਬ੍ਬਲਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਅਭਾਵਤ੍ਥੋ ਹਿ ਅਯਂ ਦੁ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ (ਅ. ਨਿ. ੫.੨੧੩; ਅ. ਨਿ. ੧੦.੭੫) ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੪੯) ਵਿਯ. ਤਦੇਤਂ ਆਯੁ. ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਸਮਵੁਤ੍ਤਿਤਾ ਅਪਰਾਪਰਂ ਪਵੇਸਨਿਕ੍ਖਮੋਵ. ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਨਾਸਿਕਵਾਤੇ ਅਨ੍ਤੋ ਅਪਵਿਸਨ੍ਤੇ, ਪਵਿਟ੍ਠੇ ਵਾ ਅਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੇਤਿ ਏਕਸ੍ਸੇਵ ਪਵੇਸਨਿਕ੍ਖਮੋ ਵਿਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਨਾਸਿਕਵਾਤਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਧਿਮਤ੍ਤਤਾਯ ਅਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਦਿਨਾ. ਤਦਭਾਵੋ ਹਿ ਇਰਿਯਾਪਥਾਨਂ ਸਮਵੁਤ੍ਤਿਤਾ. ਅਤਿਸੀਤੇਨ ਅਭਿਭੂਤਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਵਿਪਜ੍ਜਨਂ ਮਹਿਂਸਰਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਹਿਮਪਾਤਕਾਲੇਨ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾ ਸੀਤੇਨ ਭਿਨ੍ਨਸਰੀਰਾ ਜੀਵਿਤਕ੍ਖਯਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ. ਅਤਿਉਣ੍ਹੇਨ ਅਭਿਭੂਤਸ੍ਸ ਵਿਪਜ੍ਜਨਂ ਮਰੁਕਨ੍ਤਾਰੇ ਉਣ੍ਹਾਭਿਤਤ੍ਤਾਯ ਪਚ੍ਛਿਂ, ਤਤ੍ਥ ਠਪਿਤਂ ਉਪਰਿ ਸਾਟਕਂ, ਪੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਮਤਾਯ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਸਮਵੁਤ੍ਤਿਤਾ ਪਕੋਪਾਭਾਵੋ. ਪਥਵੀਧਾਤੁਆਦੀਨਂ ਪਕੋਪੇਨ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਵਿਕਾਰਾਪਤ੍ਤਿ ਪਰਤੋ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਕਥਾਯਂ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ. ਯੁਤ੍ਤਕਾਲੇਤਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਕਾਲੇ ਖੁਦ੍ਦਾਭਿਭੂਤਕਾਲੇ.

੧੭੪. ਅਵਵਤ੍ਥਾਨਤੋਤਿ ਕਾਲਾਦਿਵਸੇਨ ਵਵਤ੍ਥਾਨਾਭਾਵਤੋ. ਵਵਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਨ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਵਵਤ੍ਥਾਨਂ, ਨਿਚ੍ਛਯੋ ਚਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਭਾਵਤੋ’’ਤਿ. ਨ ਨਾਯਰੇਤਿ ਨ ਞਾਯਨ੍ਤਿ.

ਇਤੋ ਪਰਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਰਨ੍ਤਿ ਪਰਂ ਅਞ੍ਞਂ ਕਾਲਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਓਰਕਾਲਸ੍ਸਾਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਸਿਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ. ਪਰਮਾਯੁਤੋ ਓਰਕਾਲਂ ਏਵ ਚੇਤ੍ਥ ‘‘ਪਰ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਜੀਵਨਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ‘‘ਵਵਤ੍ਥਾਨਾਭਾਵਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ. ਅਬ੍ਬੁਦਪੇਸੀਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਅਬ੍ਬੁਦਕਾਲੇ ਪੇਸਿਕਾਲੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਾਲ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਕਾਲੋਤਿ ਇਧ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਾਦਿਵੇਲਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹੇਪਿ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਇਧੇਵ ਦੇਹੇਨ ਪਤਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਤੋਤਿ ਨਗਰੇ ਜਾਤਾਨਂ ਗਾਮੇ, ਗਾਮੇ ਜਾਤਾਨਂ ਨਗਰੇ, ਵਨੇ ਜਾਤਾਨਂ ਜਨਪਦੇ, ਜਨਪਦੇ ਜਾਤਾਨਂ ਵਨੇਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਤੋ. ਇਤੋ ਚੁਤੇਨਾਤਿ ਇਤੋ ਗਤਿਤੋ ਚੁਤੇਨ. ਇਧ ਇਮਿਸ੍ਸਂ ਗਤਿਯਂ. ਯਨ੍ਤਯੁਤ੍ਤਗੋਣੋ ਵਿਯਾਤਿ ਯਥਾ ਯਨ੍ਤੇ ਯੁਤ੍ਤਗੋਣੋ ਯਨ੍ਤਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਏਵਂ ਲੋਕੋ ਗਤਿਪਞ੍ਚਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਉਪਮਾ.

੧੭੫. ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਭਿਯ੍ਯੋਤਿ ਵਸ੍ਸਸਤਤੋ ਉਪਰਿ ‘‘ਦਸ ਵਾ ਵਸ੍ਸਾਨਿ, ਵੀਸਤਿ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਦੁਤਿਯਂ ਵਸ੍ਸਸਤਂ ਅਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਕਂ ਵਾ ਜੀਵਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਗਮਨੀਯੋਤਿ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬੋ ਉਪਪਜ੍ਜਨਵਸੇਨ. ਸਮ੍ਪਰਾਯੋਤਿ ਪਰਲੋਕੋ.

ਹੀਲ਼ੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਰਿਭਵੇਯ੍ਯ ਨ ਸਮ੍ਭਾਵੇਯ੍ਯ. ਨਨ੍ਤਿ ਆਯੁਂ. ਸੁਪੋਰਿਸੋਤਿ ਸਾਧੁਪੁਰਿਸੋ ਪਞ੍ਞਵਾ. ਚਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰੇਯ੍ਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਆਦਿਤ੍ਤਸੀਸੋਵਾ’’ਤਿ.

ਸਤ੍ਤਹਿ ਉਪਮਾਹੀਤਿ –

‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਤਿਣਗ੍ਗੇ ਉਸ੍ਸਾਵਬਿਨ੍ਦੁ ਸੂਰਿਯੇ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਖਿਪ੍ਪਂਯੇਵ ਪਟਿਵਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ ਹੋਤਿ. ਉਦਕੇ ਉਦਕਪੁਬ੍ਬੁਲ਼ਂ. ਉਦਕੇ ਦਣ੍ਡਰਾਜਿ. ਨਦੀ ਪਬ੍ਬਤੇਯ੍ਯਾ ਦੂਰਙ੍ਗਮਾ ਸੀਘਸੋਤਾ ਹਾਰਹਾਰਿਨੀ. ਬਲਵਾ ਪੁਰਿਸੋ ਜਿਵ੍ਹਗ੍ਗੇ ਖੇਲ਼ਪਿਣ੍ਡਂ ਸਂਯੂਹਿਤ੍ਵਾ ਅਕਸਿਰੇਨੇਵ ਵਮੇਯ੍ਯ. ਦਿਵਸਂ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤੇ ਅਯੋਕਟਾਹੇ ਮਂਸਪੇਸਿ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਖਿਪ੍ਪਂਯੇਵ ਪਟਿਵਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ ਹੋਤਿ. ਗਾਵੀ ਵਜ੍ਝਾ ਆਘਾਤਨਂ ਨੀਯਮਾਨਾ ਯਂ ਯਦੇਵ ਪਾਦਂ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਸਨ੍ਤਿਕੇਵ ਹੋਤਿ ਵਧਸ੍ਸ, ਸਨ੍ਤਿਕੇਵ ਮਰਣਸ੍ਸ, ਏਵਮੇਵਂ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਗੋਵਜ੍ਝੂਪਮਂ ਜੀਵਿਤਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਲਹੁਕਂ ਬਹੁਦੁਕ੍ਖਂ ਬਹੁਪਾਯਾਸਂ ਮਨ੍ਤਾਯਂ ਬੋਦ੍ਧਬ੍ਬਂ, ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕੁਸਲਂ, ਚਰਿਤਬ੍ਬਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਜਾਤਸ੍ਸ ਅਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੭.੭੪) –

ਏਵਮਾਗਤਾਹਿ ਇਮਾਹਿ ਸਤ੍ਤਹਿ ਉਪਮਾਹਿ ਅਲਙ੍ਕਤਂ.

ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਨ੍ਤਿ ਏਕਂ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ. ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪਟਿਵੇਧਾਵਹਂ ਸਤ੍ਥੁ ਓਵਾਦਂ. ਬਹੁਂ ਵਤ ਮੇ ਕਤਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਬਹੁਂ ਵਤ ਮਯਾ ਅਤ੍ਤਹਿਤਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤਂ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਤਦਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਤਂ ਖਣਂ ਤਤ੍ਤਕਂ ਵੇਲਂ. ਏਕਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਨ੍ਤਿ ਏਕਂ ਦਿਵਸਂ ਯਾਪਨਪ੍ਪਹੋਨਕਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ. ਦਨ੍ਧਨ੍ਤਿ ਮਨ੍ਦਂ ਚਿਰਾਯ. ਅਵਿਸ੍ਸਾਸਿਯੋ ਅਵਿਸ੍ਸਾਸਨੀਯੋ.

੧੭੬. ਚਿਤ੍ਤੇ ਧਰਨ੍ਤੇਯੇਵ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਜੀਵਿਤਵੋਹਾਰੋ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਤਿਇਤ੍ਤਰੋ ਖਣੋ ਲਹੁਪਰਿਵਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ. ਯਥਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਞ੍ਞਂ ਏਕਧਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਂ ਏਵਂ ਲਹੁਪਰਿਵਤ੍ਤਂ, ਯਥਯਿਦਂ ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੪੮; ਕਥਾ. ੩੩੫). ਤਸ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਜੀਵਿਤਂ ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਤ੍ਤਾ ਲਹੁਸਂ ਇਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਾਯਂ ‘‘ਯੋ ਚਿਰਂ ਜੀਵਤਿ, ਸੋ ਵਸ੍ਸਸਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੭; ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੪੫; ਅ. ਨਿ. ੭.੭੪) ਜੀਵਿਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਸਾ ਪਬਨ੍ਧਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਵੋਹਾਰਵਸੇਨਾਤਿ ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ‘‘ਅਤਿਪਰਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ –

‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਦਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮਾ ਧਨੁਗ੍ਗਹਾ ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤਾ ਕਤਹਤ੍ਥਾ ਕਤੂਪਾਸਨਾ ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਾ ਠਿਤਾ ਅਸ੍ਸੁ, ਅਥ ਪੁਰਿਸੋ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ‘ਅਹਂ ਇਮੇਸਂ…ਪੇ… ਕਤੂਪਾਸਨਾਨਂ ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਾ ਕਣ੍ਡੇ ਖਿਤ੍ਤੇ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇ ਪਥਵਿਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ. ਯਥਾ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਜਵੋ, ਯਥਾ ਚ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾਨਂ ਜਵੋ, ਤਤੋ ਸੀਘਤਰੋ. ਯਥਾ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਜਵੋ, ਯਥਾ ਚ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾਨਂ ਜਵੋ, ਯਥਾ ਚ ਯਾ ਦੇਵਤਾ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾਨਂ ਪੁਰਤੋ ਧਾਵਨ੍ਤਿ, ਤਾਸਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਜਵੋ, ਤਤੋ ਸੀਘਤਰਂ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰਾ ਖੀਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੨੨੮) –

ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਰਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਹਿ ਗਮਨਸ੍ਸਾਦਾਨਂ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਹੇਟ੍ਠੁਪਰਿਯੇਨ ਪਟਿਮੁਖਂ ਧਾਵਨ੍ਤਾਨਂ ਸਿਰਸਿ, ਪਾਦੇ ਚ ਬਦ੍ਧਖੁਰਧਾਰਾਸਨ੍ਨਿਪਾਤਤੋਪਿ ਪਰਿਤ੍ਤਕੋ ਰੂਪਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਸੋ ਖਣੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਅਤਿਵਿਯ ਪਰਿਤ੍ਤਤਰੋ, ਯਸ੍ਸ ਉਪਮਾਪਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਯਾਵਞ੍ਚਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਉਪਮਾਪਿ ਨ ਸੁਕਰਾ, ਯਾਵ ਲਹੁਪਰਿਵਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੪੮). ਜੀਵਿਤਕ੍ਖਣੋਤਿ ਜੀਵਨਕ੍ਖਣੋ. ਏਕਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤੋਯੇਵ ਏਕਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਜੀਵਨਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਉਪਮਾਯ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਂ. ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਨ੍ਤਿ ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਮਤ੍ਤਵਨ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਚਿਤ੍ਤੇ ਨਿਰੁਦ੍ਧਮਤ੍ਤੇਤਿ ਯੇਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇਨ ‘‘ਜੀਵਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਚਿਤ੍ਤੇ ਨਿਰੋਧਂ ਭਙ੍ਗਂ ਪਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀ ਸਤ੍ਤੋ ਨਿਰੁਦ੍ਧੋ ਮਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾਹਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਤੀਸੁਪਿ ਕਾਲੇਸੁ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਜੀਵਨਂ ਨਾਮ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਿ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ. ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਤਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਾ. ਉਪੇਕ੍ਖਾਪਿ ਹਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਸੁ ਏਵ ਅਨ੍ਤੋਗਧਾ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਭਾਵਤੋ. ਅਤ੍ਤਭਾਵੋਤਿ ਜੀਵਿਤਵੇਦਨਾਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਕੇਵਲਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ, ਨਿਚ੍ਚਭਾਵੇਨ ਵਾ ਅਵੋਮਿਸ੍ਸਾ. ਏਕਚਿਤ੍ਤਸਮਾਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਏਕੇਕੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਹਿਤਾ. ਲਹੁਸੋ ਵਤ੍ਤਤਿ ਖਣੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਤਾਯ ਲਹੁਕੋ ਅਤਿਇਤ੍ਤਰੋ ਜੀਵਿਤਾਦੀਨਂ ਖਣੋ ਵਤ੍ਤਤਿ.

ਯੇ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਮਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਚਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚੁਤਿਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ‘‘ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਯੇ ਖਨ੍ਧਾ. ਤਿਟ੍ਠਮਾਨਸ੍ਸ ਵਾ ਇਧਾਤਿ ਯੇ ਵਾ ਇਧ ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਸ੍ਸ ਧਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਙ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਖਨ੍ਧਾ. ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਦਿਸਾ ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਏਕਸਦਿਸਾ. ਕਥਂ? ਗਤਾ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾ ਪੁਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਾਨਾਭਾਵੇਨ ਵਿਗਤਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਚੁਤਿਖਨ੍ਧਾ ਨ ਨਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਖਨ੍ਧਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ ਨ ਜਾਤੋਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਜਾਤੋ ਨ ਹੋਤਿ ਅਜਾਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਜੀਵਤਿ ਜੀਵਮਾਨੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਭਙ੍ਗਾ ਮਤੋ ਲੋਕੋਤਿ ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਪਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਙ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਮਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ ਨਿਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਤ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਿਯਾ ਯਾ ਤਂ ਤਂ ਧਰਨ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ‘‘ਤਿਸ੍ਸੋ ਜੀਵਤਿ, ਫੁਸ੍ਸੋ ਜੀਵਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਸਯਭੂਤਾ ਸਨ੍ਤਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਸਾ ਏਤ੍ਥ ਪਰਮਤ੍ਥਿਯਾ ਪਰਮਤ੍ਥਭੂਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਂ ਨ ਜੀਰਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੭੬).

੧੭੭. ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਆਕਾਰੇਨ. ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਰਮ੍ਮਣਂ ਚਿਤ੍ਤਂ. ਆਸੇਵਨਂ ਲਭਤੀਤਿ ਭਾਵਨਾਸੇਵਨਂ ਲਭਤਿ, ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਿਕ੍ਖੇਪਂ ਪਹਾਯ ਏਕਤ੍ਤਵਸੇਨ ਮਰਣਾਰਮ੍ਮਣਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਰਣਾਰਮ੍ਮਣਾ ਸਤਿ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ. ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭੇਦੋ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਗਤਿਕੋ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ ਪਨ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਜਰਾਮਰਣਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਸਙ੍ਖਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੨੦). ਸਂਵੇਜਨੀਯਤ੍ਤਾਤਿ ਸਂਵੇਗਜਨਨਤੋ ਮਹਾਭੂਤੇਸੁ ਮਹਾਵਿਕਾਰਤਾ ਵਿਯ ਗਯ੍ਹਮਾਨਾ ਮਰਣਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਯਮਾਨਂ ਉਪਰੂਪਰਿ ਉਬ੍ਬੇਗਮੇਵ ਆਵਹਤੀਤਿ ਤਤ੍ਥ ਨ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਯਦਿ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਨਂ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਜ੍ਝਾਨਂ ਏਕਚ੍ਚਾਨਿ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨਾਨਿ ਚ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਜ੍ਝਾਨਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਭਾਵਨਾਨੁਕ੍ਕਮਵਸੇਨਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਅਧਿਗਤਾਤਿਸਯਾਯ ਪਟਿਪਦਾਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੁਦ੍ਧਿਭਾਵਨਾਯ, ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਨਵਿਰਜ੍ਜਨਾਦਿਵਿਸਂਯੋਗਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਅਪ੍ਪਨਾਯ ਚ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾਨਂ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਗਮੋਤਿ ਏਵਂਭੂਤਸ੍ਸ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਭਾਵਨਾਨੁਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਜ੍ਝਾਨਂ ਅਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਆਰਮ੍ਮਣਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਮਤ੍ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਹੋਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਵਿਯ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਧਾਨੇ ਬ੍ਯਾਪਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਥਾਸਮਾਹਿਤੇਨ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਮਤ੍ਤਮੇਵ ਭਾਵਨਾਯ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੇਪਿ ਆਰੁਪ੍ਪਜ੍ਝਾਨਂ ਅਪ੍ਪੇਤੀਤਿ.

ਸਤਤਂ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਸਂਵੇਗਬਹੁਲਤ੍ਤਾ, ਤਤੋ ਏਵਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਭਵੇਸੁ ਅਨਭਿਰਤਿਸਞ੍ਞਾਪਟਿਲਾਭੋ. ਜੀਵਿਤਨਿਕਨ੍ਤਿਂ ਜਹਾਤਿ ਮਰਣਸ੍ਸ ਅਵਸ੍ਸਂਭਾਵਿਤਾਦਸ੍ਸਨਤੋ. ਪਾਪਗਰਹੀ ਹੋਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾਪਟਿਲਾਭਤੋ, ਤਤੋ ਏਵ ਅਸਨ੍ਨਿਧਿਬਹੁਲਤਾ, ਵਿਗਤਮਲਮਚ੍ਛੇਰਤਾ ਚ. ਤਦਨੁਸਾਰੇਨਾਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾਪਰਿਚਯਾਨੁਸਾਰੇਨ. ਅਭਾਵਿਤਮਰਣਾਤਿ ਅਭਾਵਿਤਮਰਣਾਨੁਸ੍ਸਰਣਾ. ਅਭਯੋ ਅਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਕਾਲਂ ਕਰੋਤਿ ਪਗੇਵ ਮਰਣਸਞ੍ਞਾਯ ਸੂਪਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ.

ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੭੮. ਬੁਦ੍ਧਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੋ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਾਲੋ, ਤਸ੍ਮਾ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ, ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਪਵਤ੍ਤਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਪਵਤ੍ਤਪੁਬ੍ਬਂ. ਤਤੋ ਏਵ ਸਬ੍ਬਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਅਵਿਸਯਭੂਤਂ. ਨਨੁ ਚ ਸੁਨੇਤ੍ਤਸਤ੍ਥਾਰਾਦਯੋ (ਅ. ਨਿ. ੬.੫੪; ੭.੬੬, ੭੩), ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਤਾਪਸਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਸਰੀਰਂ ‘‘ਅਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ ਜਾਨਿਂਸੁ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੁਮੇਧਤਾਪਸੇਨ ਸਰੀਰਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ –

‘‘ਯਨ੍ਨੂਨਿਮਂ ਪੂਤਿਕਾਯਂ, ਨਾਨਾਕੁਣਪਪੂਰਿਤਂ;

ਛਡ੍ਡਯਿਤ੍ਵਾਨ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ, ਅਨਪੇਕ੍ਖੋ ਅਨਤ੍ਥਿਕੋ’’ਤਿ. (ਬੁ. ਵਂ. ੨.੮) –

ਆਦਿ. ਕਾਮਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ, ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਤਾਪਸਾਦਯੋ ਸਰੀਰਂ ‘‘ਅਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭਾਵੇਨ ਪਨ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਂਵੇਗਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ ਯਾਥਾਵਤੋ ਕਾਯਸਭਾਵਪ੍ਪਵੇਦਨਤੋ. ਅਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਦਿਅਤ੍ਥਾਯ. ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਾਯਾਤਿ ਚਤੂਹਿ ਯੋਗੇਹਿ ਖੇਮਭਾਵਾਯ. ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਤਿਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸਾਯ ਚ ਸਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਿਯਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਾਯ ਚ. ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਪਟਿਲਾਭਾਯਾਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਾਧਿਗਮਾਯ. ਵਿਜ੍ਜਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਾਨੀਤਿ ਏਤੇਸਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਕਰਣਾਯ. ਅਮਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮਹੇਤੁਤਾਯ, ਅਮਤਸਦਿਸਾਤਪ੍ਪਕਸੁਖਸਹਿਤਤਾਯ ਚ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿ ‘‘ਅਮਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਝਾਨਸਮਾਪਜ੍ਜਨੇਨ ਵਲ਼ਞ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਹੀਨਨ੍ਤਿ ਜਿਨਂ. ਵਿਰਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਨਧਿਗਮੇਨ ਵਿਰਜ੍ਝਿਤਂ. ਆਰਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸਾਧਿਤਂ ਨਿਪ੍ਫਾਦਿਤਂ. ਅਨੇਕੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇਸੁ ਪਸਂਸਿਤ੍ਵਾ ਯਂ ਤਂ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕਤ੍ਥ ਪਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ? ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੫੩ ਆਦਯੋ). ਤਤ੍ਥ ਹਿ ‘‘ਕਥਂ ਭਾਵਿਤਾ ਚ ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਯਂ ਦੇਸਨਾ ਆਗਤਾ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਭਾਵਨਾ ਭਾਵਿਤਾ, ਕੇਨ ਚ ਪਕਾਰੇਨ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਤਾ ਆਨਾਪਾਨਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਂ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਯਾ ਮਹਪ੍ਫਲਾ, ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਵਿਜ੍ਜਾਭਾਗਿਯਾਨਂ, ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਚ੍ਛਿਕਰਣੀਯਾਨਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਅਰਤਿਰਤਿਸਹਨਤਾਦੀਨਞ੍ਚ ਸਂਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਮਹਾਨਿਸਂਸਾ ਚ ਹੋਤੀਤਿ? ਆਨਾਪਾਨਪਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਨਾਪਾਨਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਵਧਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ.

ਧਾਤੁਮਨਸਿਕਾਰਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਨ ਯਦਿਪਿ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਸਮ੍ਮਸਨਵਾਰੋ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਸਾਤਿਸਯੋਤਿ ਧਾਤੁਮਨਸਿਕਾਰਪਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ‘‘ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਕਾਯੋ ਏਵਂਧਮ੍ਮੋ ਏਵਂਭਾਵੀ ਏਵਂਅਨਤੀਤੋ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੭੯; ਮ. ਨਿ. ੧.੧੧੨) ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਅਸੁਭਾਨਿਚ੍ਚਤਾਦੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਾਯੇ ਆਦੀਨਵਸ੍ਸ ਵਿਭਾਵਨਵਸੇਨ ਦੇਸਨਾਯ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਨਵਸਿਵਥਿਕ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਦੀਸੂਤਿ ਏਤੇਸੁ ਸਿਵਥਿਕਪਬ੍ਬੇਸੁ ਆਗਤਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਦੀਸੁ. ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਵਸੇਨਾਤਿ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਭਾਵਨਾਵਸੇਨ. ਯੋ ਉਪਰਿ ‘‘ਕਰੀਸਂ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਕੋਟ੍ਠਾਸੋ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਤਂ ਇਧ ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੫੪) ਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਦੇਸਨਾ ਆਗਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਂ ਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜੇਨ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇ. ਕਾਯਂ ਗਤਾ, ਕਾਯੇ ਵਾ ਗਤਾ ਸਤਿ ਕਾਯਗਤਾਸਤੀਤਿ ਸਤਿਸੀਸੇਨ ਇਦਂ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ.

੧੭੯. ਚਤੁਮਹਾਭੂਤਿਕਨ੍ਤਿ ਚਤੁਮਹਾਭੂਤਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਂ. ਪੂਤਿਕਾਯਨ੍ਤਿ ਪੂਤਿਭੂਤਂ ਪਰਮਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਕਾਯਂ. ਠਾਨਗਮਨਾਵਤ੍ਥਂ ਸਰੀਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ, ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਅਵਯਵੇਸੁ ਸਬ੍ਬਹੇਟ੍ਠਿਮਂ ਪਾਦਤਲਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਦ੍ਧਂ ਪਾਦਤਲਾ’’ਤਿ. ਤਿਰਿਯਂ ਤਚਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਨੁ ਕੇਸਲੋਮਨਖਾਨਂ, ਤਚਸ੍ਸ ਚ ਅਤਚਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ? ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਚਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਬਹੁਲਤਾਯ ਪਨ ਕਾਯਸ੍ਸ ਤਚਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਚੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਤਚਪਰਿਯਨ੍ਤੋਤਿ ਏਤੇਨ ਪਨ ਵਚਨੇਨ ਕਾਯੇਕਦੇਸਭੂਤੋ ਤਚੋ ਗਹਿਤੋ ਏਵ, ਤਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਾ ਚ ਕੇਸਾਦਯੋ ਤਦਨੁਪਵਿਟ੍ਠਮੂਲਾ ਤਚਪਰਿਯਨ੍ਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਸਮੂਹੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਕਾਯੋ ਤਚਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਚਨਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਿਪਾਤਪਦਂ ਵਾ ਏਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੀਸੁਪਿ ਸਙ੍ਖਾਸੁ ਤਦੇਵਸ੍ਸ ਰੂਪਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਅਕ੍ਖਰਚਿਨ੍ਤਕੇਹਿ ਸਰੀਰੇ ਕਾਯ-ਸਦ੍ਦਂ ਵਣ੍ਣਨ੍ਤੇਹਿਪਿ ਅਸੁਚਿਸਮੁਦਾਯਭਾਵੇਨੇਵ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਸੁਚਿਸਞ੍ਚਯਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਨਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕੁਚ੍ਛਿਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਆਯਭੂਤਤੋਤਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਤ੍ਤਾ. ‘‘ਪੂਰਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਕੇ ਪਨ ਤੇ ਪਕਾਰਾ? ਯੇਹਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਅਸੁਚਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਤੇ ਕੇਸਾਦਿਕੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਕੇਸਾ ਲੋਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਏਤੇ ਕੇਸਾਦਯੋ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਾ’’ਤਿ. ਆਕਾਰਾ ਪਕਾਰਾਤਿ ਹਿ ਏਕੋ ਅਤ੍ਥੋਤਿ. ਏਵਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ ਨਖਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਬ੍ਬਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ’’ਤਿ ਪਦਤ੍ਤਯੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਪਰਿਤੋਤਿ ਤਿਰਿਯਂ, ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਵਾ ਪਾਦਤਲਕੇਸਮੂਲੇਸੁ ਚ ਤਚਸ੍ਸ ਲਬ੍ਭਨਤੋ. ਸੁਚਿਭਾਵਨ੍ਤਿ ਸੁਚਿਨੋ ਸਬ੍ਭਾਵਂ, ਸੁਚਿਮੇਵ ਵਾ.

੧੮੦. ਯੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਉਗ੍ਗਹੇ ਕੁਸਲੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਸਤ੍ਤਵਿਧੋ ਵਿਧਿ ‘‘ਉਗ੍ਗਹਕੋਸਲ੍ਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਨ੍ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਵਾ ਞਾਣਂ. ਮਨਸਿਕਾਰਕੋਸਲ੍ਲੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

ਸਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਾ ਵਾਤਿ ਸਜ੍ਝਾਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਏਵ. ਤੇਸਂ ਕਿਰ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ ਸਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਾਨਂ ਸਜ੍ਝਾਯਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਉਪਧਾਰੇਨ੍ਤਾਨਂ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਾ ਵਿਭੂਤਤਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਖਾਯਿਂਸੁ, ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਸਞ੍ਞਾ ਸਣ੍ਠਾਸਿ, ਤੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਝਾਨਂ ਅਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਝਾਨਪਾਦਕਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਂਸੁ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਾ ਵ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਅਹੇਸੁ’’ਨ੍ਤਿ.

ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤਚਪਞ੍ਚਕਾਦਿਵਸੇਨੇਵ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਪਥਵੀਧਾਤੁਬਹੁਲਭਾਵਤੋ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਸ੍ਸ ਕਰੀਸਾਵਸਾਨੇ ਤਨ੍ਤਿਆਰੋਪਨਮਾਹ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਮਂਸਂ, ਨ੍ਹਾਰੁ, ਅਟ੍ਠਿ, ਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜਂ ਵਕ੍ਕਂ, ਵਕ੍ਕਂ ਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜਂ, ਅਟ੍ਠਿ, ਨ੍ਹਾਰੁ, ਮਂਸਂ, ਤਚੋ, ਦਨ੍ਤਾ, ਨਖਾ, ਲੋਮਾ, ਕੇਸਾਤਿ ਏਵਂ ਵਕ੍ਕਪਞ੍ਚਕਾਦੀਸੁ ਅਨੁਲੋਮਸਜ੍ਝਾਯਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲੋਮਸਜ੍ਝਾਯੋ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਸਮ੍ਮੋਹਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿਭ. ਅਟ੍ਠ. ੩੫੬) ਵਿਸੁਂ ਤਿਪਞ੍ਚਾਹਂ, ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਏਕਤੋ ਤਿਪਞ੍ਚਾਹਨ੍ਤਿ ਛਪਞ੍ਚਾਹਂ ਸਜ੍ਝਾਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਤ੍ਥ ਆਦਿਅਨ੍ਤਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮਸਜ੍ਝਾਯੇਪਿ ਹਿ ਪਟਿਲੋਮਸਜ੍ਝਾਯੋ ਅਨ੍ਤਿਮੋ ਹੋਤਿ, ਸਜ੍ਝਾਯਪ੍ਪਕਾਰਨ੍ਤਰਂ ਵਾ ਏਤਮ੍ਪੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਹਤ੍ਥਸਙ੍ਖਲਿਕਾਤਿ ਅਙ੍ਗੁਲਿਪਨ੍ਤਿਮਾਹ.

ਮਨਸਾ ਸਜ੍ਝਾਯੋਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਚਿਨ੍ਤਨਮਾਹ, ਯਂ ਮਾਨਸਂ ‘‘ਜਪ੍ਪਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਅਜ੍ਝਾਯੋਤਿ ਵਾ ਸਜ੍ਝਾਯੋ, ਚਿਨ੍ਤਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚਿਰਤਰਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਵਤ੍ਤਨੇਨ ਪਗੁਣਭੂਤਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਤਨ੍ਤਿ ਸਮਾਵਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨਾ ਨਿਰਨ੍ਤਰਮੇਵ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਦਨੁਸਾਰੇਨ ਤਦਤ੍ਥੋਪਿ ਵਿਭੂਤਤਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਖਾਯਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਚਸਾ ਸਜ੍ਝਾਯੋ ਹਿ…ਪੇ… ਪਟਿਵੇਧਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਲਕ੍ਖਣਪਟਿਵੇਧਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸੁਭਲਕ੍ਖਣਪਟਿਵੇਧਸ੍ਸ.

ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਸਭਾਵਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਵਣ੍ਣਗ੍ਗਹਣਮੁਖੇਨ ਕੋਟ੍ਠਾਸਾ ਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਣ੍ਠਾਨਗ੍ਗਹਣਮੁਖੇਨ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਦਿਸਾਵਿਭਾਗਗ੍ਗਹਣਮੁਖੇਨ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਕਾਸਗ੍ਗਹਣਮੁਖੇਨ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਗ੍ਗਹਣਮੁਖੇਨਾਤਿ ਵਣ੍ਣਾਦਿਤੋ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਂ ਉਗ੍ਗਹਕੋਸਲ੍ਲਾਵਹਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕੇਸਾਦੀਨਂ ਵਣ੍ਣੋ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਗੋ ਸਭਾਗੋ, ਸਭਾਗੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਸਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, ਹੇਟ੍ਠੁਪਰਿਤਿਰਿਯਪਰਿਯਨ੍ਤੇਹਿ, ਸਕੋਟ੍ਠਾਸਿਕਕੇਸਨ੍ਤਰਾਦੀਹਿ ਚ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਮਿਸ੍ਸਕਤਾਵਸੇਨਾਤਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸਨ੍ਤਰੇਹਿ ਅਵੋਮਿਸ੍ਸਕਤਾਵਸੇਨ. ਅਸਭਾਗੋ ਹਿ ਇਧ ‘‘ਵਿਸਭਾਗੋ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਨ ਵਿਰੁਦ੍ਧਸਭਾਗੋ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਕੇਸਾਦਿਸਦ੍ਦਤੋ ਏਵ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਤ੍ਥਾਪੋਹਨਵਸੇਨ ਸਦ੍ਦੋ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਤੀਤਿ ‘‘ਕੇਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਅਕੇਸਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਕੇ ਪਨ ਤੇ ਅਕੇਸਾ? ਲੋਮਾਦਯੋ, ਨ ਚ ਘਟਾਦੀਸੁ ਪਸਙ੍ਗੋਪਕਰਣੇਨੇਵ ਤੇਸਂ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤਤ੍ਤਾ.

ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਵਸੇਨੇਵ ਕਥਿਤਂ ਧਾਤੁਵਿਭਾਗਸ੍ਸ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋਪਿ ਅਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਿਸੁਂ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ ਚ ਧਾਤੁਵਿਭਙ੍ਗੋ ਪਕ੍ਕੁਸਾਤਿਸੁਤ੍ਤਂ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੪੨) ਵਿਭਙ੍ਗਪ੍ਪਕਰਣੇ ਧਾਤੁਵਿਭਙ੍ਗਪਾਲ਼ਿ (ਵਿਭ. ੧੭੨ ਆਦਯੋ) ਚ. ਯਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ ਕੇਸਾਦਿ, ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਝਾਨਾਨਿ ਕੇਸਾਦੀਸੁ ਵਣ੍ਣਕਸਿਣਾਰਮ੍ਮਣਾਨਿ ਵਿਭਤ੍ਤਾਨਿ. ਞਤ੍ਵਾ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਦਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਧਾਤੁਵਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਮਨਸਿਕਾਰਪਬ੍ਬੇ. ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੫੩ ਆਦਯੋ) ਹਿ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਮਨਸਿਕਾਰਪਬ੍ਬਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਧ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਭਾਵਨਾ ਨਿਦ੍ਦਿਸੀਯਤਿ.

੧੮੧. ਨ ਏਕਨ੍ਤਰਿਕਾਯਾਤਿ ਏਕਨ੍ਤਰਿਕਾਯਪਿ ਨ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਪਗੇਵ ਦ੍ਵਨ੍ਤਰਿਕਾਦਿਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨ ਭਾਵਨਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਲਕ੍ਖਣਪਟਿਵੇਧਂ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤਿ ਏਕਨ੍ਤਰਿਕਾਯ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਓਕ੍ਕਮਨਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬੇ ਮਗ੍ਗੇ. ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾਵ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਤੋ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਪਾਪੁਣਾਤੀਤਿ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਮਨਸਿਕਾਰਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਵਿਭੂਤਂ ਪਨ ਹੋਤਿ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰਸ੍ਸ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਤੋ. ਤਤੋ ਏਵ ਨ ਵਿਸੇਸਂ ਆਵਹਤਿ.

ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਸਬ੍ਬਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋਯੇਵ ਵਿਭੂਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਸਾਤਿਸਯਂ ਪਾਟਿਕ੍ਕੂਲਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਅਤਿਵਿਯ ਦਨ੍ਧਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ ਵਿਭੂਤਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ, ਕੁਤੋ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਤਾਯ ਸਣ੍ਠਾਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪੁਥੁਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣੇਤਿ ‘‘ਅਸੁਚਿ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲ’’ਨ੍ਤਿ ਕੇਸਾਦੀਸੁ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ ਅਸੁਭਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਸੁਭਾਦਿਵਸੇਨ ਗਯ੍ਹਮਾਨਾ ਕੇਸਾਦਯੋਪਿ ਇਧ ‘‘ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪੁਥੁਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਰੂਪਾਦਯੋ ਹਿ ਨੀਲਾਦਿਵਸੇਨ ਪੁਥੁਸਭਾਵਤਾਯ ਪੁਥੁਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਂ ਨਾਮ, ਨਾਨਾਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਸਮਾਧਾਨਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਰੂਪੋ ਖੇਪੋਤਿ ਵਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਸੋ ਸਤਿਂ ਸੂਪਟ੍ਠਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਪਟਿਬਾਹਿਤਬ੍ਬੋ. ਪਰਿਹਾਯਤੀਤਿ ਹਾਯਤਿ. ਪਰਿਧਂਸਤੀਤਿ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ.

ਯਾ ਅਯਂ ਕੇਸਾ ਲੋਮਾਤਿਆਦਿਕਾ ਲੋਕਸਙ੍ਕੇਤਾਨੁਗਤਾ. ਪਣ੍ਣਤ੍ਤੀਤਿ ਅਟ੍ਠ ਧਮ੍ਮੇ ਉਪਾਦਾਯ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿ. ਤਂ ਕੇਸਾਦਿਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਂ. ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਭਾਵਨਾਯ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਘਾਟੇਤ੍ਵਾ. ਤਸ੍ਸਾ ਉਗ੍ਘਾਟਿਤਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਤੋ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤੇ ‘‘ਪਟਿਕ੍ਕੂਲ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਉਪਮਾਯ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਉਪਮਾਸਂਸਨ੍ਦਨਂ – ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਵਿਯ ਯੋਗਾਵਚਰੋ. ਉਦਪਾਨਂ ਵਿਯ ਕੋਟ੍ਠਾਸਾ. ਤਾਲਪਣ੍ਣਾਦਿਸਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਯ ਕੇਸਾਦਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਦਪਾਨੇ ਨ੍ਹਾਨਪਿਵਨਾਦਿ ਵਿਯ ਯੋਗਾਵਚਰਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਕੇਸਾ ਲੋਮਾਤਿ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਮਨਸਿਕਾਰੋ. ਅਭਿਣ੍ਹਸਞ੍ਚਾਰੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਸਞ੍ਞਾਣੇਨ ਵਿਨਾ ਉਦਪਾਨੇ ਕਿਚ੍ਚਕਰਣਂ ਵਿਯ ਯੋਗਾਵਚਰਸ੍ਸ ਮਨਸਿਕਾਰਬਲੇਨ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਭਾਵੇਯੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗੋ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ…ਪੇ… ਪਾਕਟੋ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਕੇਸਾ ਲੋਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੫੪) ਭਾਵਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕੇਸਾਦਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂਯੇਵ ਕੋਟ੍ਠਾਸਾਨਂ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਭਾਵੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤਿ. ਅਥਾਤਿ ਪਚ੍ਛਾ ਭਾਵਨਾਯ ਵੀਥਿਪਟਿਪਨ੍ਨਕਾਲੇ. ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਭਾਵੇਯੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸਾਨਂ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰੇਯੇਵ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ.

ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਮੁਞ੍ਚਨਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਮੁਞ੍ਚਨਂ, ਅਨੁਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਥਂ ਪਨ ਅਨੁਪਟ੍ਠਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਰਿਯੋਸਾਨਕੋਟ੍ਠਾਸਮੇਵ ਆਹਚ੍ਚ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਇਦਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਤਨ੍ਤਿਅਨੁਸਾਰੇਨ ਆਦਿਤੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਨਸਿਕਾਰੋ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ਮਨਸਾ ਸਜ੍ਝਾਯੋ ਵਿਯ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਤੇ ਤੇ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਆਮਟ੍ਠਮਤ੍ਤੇ ਕਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਲਕ੍ਖਣਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ. ਯਦਾ ਪਨ ਨੇ ਲਕ੍ਖਣਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਧਾਰੇਨ੍ਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ, ਤਦਾ ਕੇਚਿ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਕੇਚਿ ਨ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਥਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮਨਸਿਕਾਰਕਮ੍ਮਂ ਤਾਵ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਕੀਵ ਚਿਰਨ੍ਤਿ? ਯਾਵ ਦ੍ਵੀਸੁ ਉਪਟ੍ਠਿਤੇਸੁ, ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਏਕੋ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਉਪਟ੍ਠਹਤਿ ਤਾਵ.

ਉਕ੍ਕੁਟ੍ਠੁਕ੍ਕੁਟ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯ ਏਕਤ੍ਥਕਤਾਯ ਉਕ੍ਕੁਟ੍ਠਿਯਾ ਕਮੇਨ ਸਬ੍ਬਤਾਲੇਸੁ ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯਨ੍ਤਤਾਲਂ, ਆਦਿਤਾਲਞ੍ਚ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਤਤੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਕਤਾਯ ਉਕ੍ਕੁਟ੍ਠਿਯਾ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਦ੍ਵੇ ਭਿਕ੍ਖਾਤਿ ਦ੍ਵੀਸੁ ਗੇਹੇਸੁ ਲਦ੍ਧਭਿਕ੍ਖਾ.

ਅਪ੍ਪਨਾਤੋਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਕਾਰਤੋ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰੇ ਅਪ੍ਪਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਕਿਂ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਹੋਤਿ ਉਦਾਹੁ ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਵਿਚਾਰਣਾਯਂ ਆਹ ‘‘ਅਪ੍ਪਨਾਕੋਟ੍ਠਾਸਤੋ’’ਤਿ, ਕੋਟ੍ਠਾਸਤੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕੇਸਾਦੀਸੂ’’ਤਿਆਦਿ.

ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਚਿਤ੍ਤਂ.

ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ, ਭਾਵੇਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਾਲੇਨਕਾਲਨ੍ਤਿ ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ. ਸਮਾਧਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪਲਕ੍ਖਿਤਸਮਾਧਾਨਾਕਾਰੋ ਸਮਾਧਿ ਏਵ. ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮਾਧਿਕਾਰਣਂ ਵਾ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਸਮਾਧਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਆਵਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਉਪੇਕ੍ਖਾਨਿਮਿਤ੍ਤੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਠਾਨਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਚਨਸੇਸੋ. ਤਂ ਭਾਵਨਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਕੋਸਜ੍ਜਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਏਤਸ੍ਸ ਸਂਵਤ੍ਤਨਸ੍ਸ ਠਾਨਂ ਕਾਰਣਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਂ ਵਾ ਮਨਸਿਕਰਣਚਿਤ੍ਤਂ ਕੋਸਜ੍ਜਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਏਤਸ੍ਸ ਠਾਨਂ ਕਾਰਣਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮੁਦੁਨ੍ਤਿ ਸੁਭਾਵਿਤਭਾਵੇਨ ਮੁਦੁਭੂਤਂ, ਵਸੀਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮੁਦੁਤ੍ਤਾ ਏਵ ਕਮ੍ਮਞ੍ਞਂ ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਮਂ ਕਮ੍ਮਯੋਗ੍ਗਂ. ਪਭਸ੍ਸਰਨ੍ਤਿ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਵਿਗਮੇਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਪਰਿਯੋਦਾਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਚ ਪਭਙ੍ਗੂਤਿ ਕਮ੍ਮਨਿਯਭਾਵੂਪਗਮਨੇਨ ਨ ਚ ਪਭਿਜ੍ਜਨਸਭਾਵਂ ਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਂ ਵਿਯ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਵਿਨਿਯੋਗਕ੍ਖਮਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮ੍ਮਾ ਸਮਾਧਿਯਤਿ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਾਯਾ’’ਤਿ.

ਉਕ੍ਕਂ ਬਨ੍ਧਤੀਤਿ ਮੂਸਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ. ਆਲਿਮ੍ਪੇਤੀਤਿ ਆਦੀਪੇਤਿ ਜਾਲੇਤਿ. ਤਞ੍ਚਾਤਿ ਤਂ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਵਿਕਤਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਪਯੋਜਨਂ ਅਸ੍ਸ ਸੁਵਣ੍ਣਕਾਰਸ੍ਸ ਅਨੁਭੋਤਿ ਪਹੋਤਿ ਸਾਧੇਤਿ. ਅਸ੍ਸ ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਸੁਵਣ੍ਣਕਾਰੋ ਅਨੁਭੋਤਿ ਪਾਪੁਣਾਤਿ.

ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਇਦ੍ਧਿਵਿਧਾਦਿਞਾਣੇਨ ਸਚ੍ਛਿਕਰਣੀਯਸ੍ਸ ਇਦ੍ਧਿਵਿਧਪਚ੍ਚਨੁਭਵਨਾਦਿਕਸ੍ਸ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਰਣੀਯਸ੍ਸ. ਯਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਸੋ ਸਕ੍ਖਿ. ਸਕ੍ਖਿਨੋ ਭਬ੍ਬਤਾ ਸਕ੍ਖਿਭਬ੍ਬਤਾ, ਸਕ੍ਖਿਭਵਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਕ੍ਖਿ ਚ ਸੋ ਭਬ੍ਬੋ ਚਾਤਿ ਵਾ ਸਕ੍ਖਿਭਬ੍ਬੋ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਇਦ੍ਧਿਵਿਧਾਦੀਨਂ ਭਬ੍ਬੋ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਸਕ੍ਖੀਤਿ ਸਕ੍ਖਿਭਬ੍ਬੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸਕ੍ਖਿਭਬ੍ਬਤਾ, ਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਸਤਿ ਸਤਿ ਆਯਤਨੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੁਆਦਿਕੇ ਕਾਰਣੇ ਸਤਿ.

ਸੀਤਿਭਾਵਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਕਿਲੇਸਦਰਥਵੂਪਸਮਂ ਵਾ. ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਉਦ੍ਧਟਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਪਾਤਤੋ ਰਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਲੀਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਕੋਸਜ੍ਜਪਾਤਤੋ ਰਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਤੀਤਿ ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਪਞ੍ਞਾਯ ਤੋਸੇਤਿ, ਉਤ੍ਤੇਜੇਤਿ ਵਾ. ਯਦਾ ਵਾ ਨਿਰਸ੍ਸਾਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਭਾਵਨਾਯ ਨ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ, ਤਦਾ ਜਾਤਿਆਦੀਨਿ ਸਂਵੇਗਵਤ੍ਥੂਨਿ (ਅ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧.੪੧੮; ਇਤਿਵੁ. ਅਟ੍ਠ. ੩੭) ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਤਿ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਤਿ. ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਤੀਤਿ ਯਦਾ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਲੀਨਂ ਅਨੁਦ੍ਧਤਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਭਾਵਨਾਵੀਥਿਂ ਓਤਿਣ੍ਣਂ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਪਗ੍ਗਹਨਿਗ੍ਗਹਸਮ੍ਪਹਂਸਨੇਸੁ ਕਞ੍ਚਿ ਬ੍ਯਾਪਾਰਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਸੁ ਯੁਗੇਸੁ ਸਾਰਥਿ ਵਿਯ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਕੋਵ ਹੋਤਿ. ਪਣੀਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਕੋਤਿ ਪਣੀਤੇ ਉਤ੍ਤਮੇ ਮਗ੍ਗਫਲੇ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਨਿਨ੍ਨਪੋਣਪਬ੍ਭਾਰੋ.

ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਗਹਕੋਸਲ੍ਲਸਙ੍ਖਾਤਂ ਵਿਧਿਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਗ੍ਗਹਿਤਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨਾਦਿਨਾ ਸੁਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਮਨਸਿਕਾਰਕੋਸਲ੍ਲਸਙ੍ਖਾਤਂ ਵਿਧਿਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਉਪਧਾਰੇਤ੍ਵਾ. ਵਿਸੇਸਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ ਭਾਵਨਾਯ ਵਿਸੇਸਂ. ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਤਨ੍ਤਿਂ ਪਗੁਣਭਾਵਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਵਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਚ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ. ਗਣ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਦੁਬ੍ਬਿਨਿਭੇਦੋ ਅਰਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਾ ਗਹਨਭੂਤੋ ਪਦੇਸੋ ‘‘ਗਣ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਵਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਤਨ੍ਤਿਯਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਦੁਬ੍ਬਿਨਿਭੇਦੋ ਗਹਨਭੂਤੋ ਚ ਪਦੇਸੋ ‘‘ਗਣ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਨਾਦਿਲਦ੍ਧੇਨ ਞਾਣਫਰਸੁਨਾ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ.

ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਅਸੁਭਾਕਾਰੋ. ਏਦਿਸੇਨ ਪਯੋਜਨੇਨ ਲੁਞ੍ਚਨਮ੍ਪਿ ਅਨਵਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਲੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਛਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਮੁਣ੍ਡਿਤਟ੍ਠਾਨੇ. ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ ਨਿਸ੍ਸਰਣਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਓਲੋਕਨਤੋ. ਉਸ੍ਸਦਵਸੇਨਾਤਿ ਅਫਲਿਤਾਨਂ, ਫਲਿਤਾਨਂ ਵਾ ਬਹੁਲਤਾਵਸੇਨ. ਦਿਸ੍ਵਾਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਦਸ੍ਸਨਯੋਗ੍ਯਤਾਯ ਤਚਪਞ੍ਚਕਸ੍ਸ, ਇਤਰੇਸੁ ਸੁਤ੍ਵਾ ਚ ਞਤ੍ਵਾ ਚ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

ਕੋਟ੍ਠਾਸਵਵਤ੍ਥਾਪਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮੨. ਅਦ੍ਦਾਰਿਟ੍ਠਕਵਣ੍ਣਾਤਿ ਅਭਿਨਵਾਰਿਟ੍ਠਫਲਵਣ੍ਣਾ. ਕਣ੍ਣਚੂਲ਼ਿਕਾਤਿ ਉਪਰਿਕਣ੍ਣਸਕ੍ਖਲਿਕਾਯ ਪਰਭਾਗਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਿਰਿਯਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ, ਕਥਂ? ਦ੍ਵੇ ਕੇਸਾ ਏਕਤੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ.

ਆਸਯੋਤਿ ਨਿਸ੍ਸਯੋ, ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੮੪. ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਕਾਲ਼ਕਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਣ੍ਣੇਨ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਕਾਲ਼ਕਾ.

੧੮੫. ਪਤ੍ਤਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਨਖਾ ਏਵ ਨਖਪਤ੍ਤਾਨਿ. ਨਖਾ ਤਿਰਿਯਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਤਿ ਵਿਸੁਂ ਵਵਤ੍ਥਿਤਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਮੇਵ ਹਿ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਨਖਾ ਏਕਤੋ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਆਹ.

੧੮੬. ਦਨ੍ਤਪਾਲ਼ਿਯਾਤਿ ਦਨ੍ਤਾਵਲਿਯਾ. ਯਾਨਕਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਿਨੀਤਿ ਸਕਟਸ੍ਸ ਧੁਰਟ੍ਠਾਨੇ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਕਦਣ੍ਡੋ. ਦਨ੍ਤਾਨਂ ਆਧਾਰਭੂਤਾ ਅਟ੍ਠਿ ਹਨੁਕਟ੍ਠਿ.

੧੮੭. ਸਙ੍ਕਡ੍ਢਿਯਮਾਨਾਤਿ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਿਯਮਾਨਾ. ਕੋਸਕਾਰਕਕੋਸੋ ਉਪਲ੍ਲਿਣ੍ਡੁਪੋਟ੍ਟਲਕਂ, ਯਂ ‘‘ਕੋਸੇਯ੍ਯਫਲ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪੁਟਬਨ੍ਧਉਪਾਹਨੋ ਸਕਲਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦਚ੍ਛਾਦਨਉਪਾਹਨੋ. ਆਨਿਸਦਂ ਆਸਨਪਦੇਸੋ. ਤੂਣਿਰੋ ਸਰਾਵਾਸੋ. ਗਲਕਞ੍ਚੁਕਂ ਕਣ੍ਠਤ੍ਤਾਣਂ. ਕੀਟਕੁਲਾਵਕਂ ਖਰਮੁਖਕੁਟਿ.

ਅਨੁਲੋਮੇਨ ਪਟਿਲੋਮੇਨ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਂਸਪਦੇਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਬਾਹੁਨੋ ਪਿਟ੍ਠਿਪਦੇਸੇਨ ਓਤਰਣਂ ਅਨੁਲੋਮੋ, ਮਣਿਬਨ੍ਧਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਬਾਹੁਨੋ ਪੁਰਿਮਭਾਗੇਨ ਆਰੋਹਨਂ ਪਟਿਲੋਮੋ. ਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨਾਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਹਤ੍ਥੇ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਨਯੇਨ ਅਨੁਲੋਮੇਨ ਪਟਿਲੋਮੇਨ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਖੁਮਮ੍ਪੀਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਓਲ਼ਾਰਿਕਚਮ੍ਮਤੋ ਸੁਖੁਮਂ. ਅਨ੍ਤੋਮੁਖਚਮ੍ਮਾਦਿਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਵਾ ਤਚੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਯਂ ਦੁਰੁਪਲਕ੍ਖਣੀਯਂ, ਤਂ ‘‘ਸੁਖੁਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਞਾਣੇਨ ਤਚਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ. ਇਧ ਛਵਿਪਿ ਤਚਗਤਿਕਾ ਏਵਾਤਿ ‘‘ਤਚੋ ਉਪਰਿ ਆਕਾਸੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ.

੧੮੮. ਨਿਸਦਪੋਤੋ ਸਿਲਾਪੁਤ੍ਤਕੋ. ਉਦ੍ਧਨਕੋਟੀਤਿ ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਿਣ੍ਡੇਨ ਕਤਉਦ੍ਧਨਸ੍ਸ ਕੋਟਿ. ਤਾਲਗੁਲ਼ਪਟਲਂ ਨਾਮ ਪਕ੍ਕਤਾਲਫਲਲਸਿਕਂ ਤਾਲਪਟ੍ਟਿਕਾਦੀਸੁ ਲਿਮ੍ਪਿਤ੍ਵਾ ਸੁਕ੍ਖਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤਪਟਲਂ. ਸੁਖੁਮਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਂਸਤੋ ਸੁਖੁਮਂ. ਪਣ੍ਹਿਕਮਂਸਾਦਿਥੂਲਾਨਂ ਸਕਲਸਰੀਰਸ੍ਸ ਕਿਸਾਨਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਮਂਸੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਿਰਿਯਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੮੯. ਜਾਲਾਕਾਰੋ ਕਞ੍ਚੁਕੋ ਜਾਲਕਞ੍ਚੁਕੋ. ਵਿਸੁਂ ਵਵਤ੍ਥਿਤਭਾਵੇਨੇਵ ਨ੍ਹਾਰੂ ਤਿਰਿਯਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ.

੧੯੦. ਦਨ੍ਤਾਨਂ ਵਿਸੁਂ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਦਨ੍ਤਟ੍ਠੀਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕਂ ਜਣ੍ਣੁਕਟ੍ਠਿ, ਏਕਂ ਊਰੁਟ੍ਠੀਤਿ ਏਕ-ਗ੍ਗਹਣਂ ‘‘ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਪਾਦੇ’’ਤਿ ਅਧਿਕਤਤ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਤਿਮਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਏਵਂ ਮਤ੍ਤਸਦ੍ਦੇਹਿ ਆਨਿਸਦਟ੍ਠਿਆਦੀਨਿ ਇਧ ਅਵੁਤ੍ਤਾਨਿਪਿ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਤਿਰੇਕਤਿਸਤਅਟ੍ਠਿਕਸਮੁਸ੍ਸਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੧੨੨) ਇਦਞ੍ਚ ਵਚਨਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ.

ਕੀਲ਼ਾਗੋਲ਼ਕਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਘਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਕੀਲ਼ਨਗੋਲ਼ਕਾਨਿ. ਧਨੁਕਦਣ੍ਡੋ ਦਾਰਕਾਨਂ ਕੀਲ਼ਨਕਖੁਦ੍ਦਕਧਨੁਕਂ. ਤਤ੍ਥ ਜਙ੍ਘਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਜਣ੍ਣੁਕਟ੍ਠਿਮ੍ਹਿ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨ ਊਰੁਟ੍ਠਿਨਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਠਾਨਂ ਯਂ ਕਟਿਟ੍ਠਿਨੋ, ਤਂ ਅਗ੍ਗਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮਹਾਪੁਨ੍ਨਾਗਫਲਸਦਿਸਂ.

ਕੁਮ੍ਭਕਾਰੇਨ ਨਿਪ੍ਫਾਦਿਤਂ ਉਦ੍ਧਨਂ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਿਕਉਦ੍ਧਨਂ. ਸੀਸਕਪਟ੍ਟਵੇਠਕਂ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਸੀਸਮਯਂ ਪਟ੍ਟਕਂ. ਯੇਨ ਸੁਤ੍ਤਂ ਕਨ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਕ੍ਕਮ੍ਹਿ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਗੋਲ਼ਕਾ ਵਟ੍ਟਨਾ ਨਾਮ, ਵਟ੍ਟਨਾਨਂ ਆਵਲ਼ਿ ਵਟ੍ਟਨਾਵਲ਼ਿ.

ਮਣ੍ਡਲਾਕਾਰੇਨ ਛਿਨ੍ਨਵਂਸਕਲ਼ੀਰਖਣ੍ਡਾਨਿ ਵਂਸਕਲ਼ੀਰਚਕ੍ਕਲਕਾਨਿ. ਅਵਲੇਖਨਸਤ੍ਥਕਂ ਉਚ੍ਛੁਤਚਾਵਲੇਖਨਸਤ੍ਥਕਂ.

੧੯੨. ਵਕ੍ਕਭਾਗੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਵਕ੍ਕਪਰਿਯਨ੍ਤੇਨ ਭਾਗੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ. ਇਤੋ ਪਰੇਸੁਪਿ ਏਵਰੂਪੇਸੁ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

੧੯੩. ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਯਂ ਲੋਹਿਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਨਿਸ੍ਸਯਨਿਸ੍ਸਯੋਪਿ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਯੋ’’ਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਭਵਤਿ ਹਿ ਕਾਰਣਕਾਰਣੇਪਿ ਕਾਰਣਵੋਹਾਰੋ ਯਥਾ ‘‘ਚੋਰੇਹਿ ਗਾਮੋ ਦਡ੍ਢੋ’’ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਯਸ੍ਮਿਂ ਰੂਪਕਲਾਪੇ ਹਦਯਵਤ੍ਥੁ, ਤਮ੍ਪਿ ਲੋਹਿਤਗਤਿਕਮੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ‘‘ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੯੪. ਪਣ੍ਡੁਕਧਾਤੁਕਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡੁਸਭਾਵਂ.

੧੯੫. ਪਰਿਯੋਨਹਨਮਂਸਨ੍ਤਿ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਮਂਸਂ.

੧੯੬. ਉਦਰਜਿਵ੍ਹਾਮਂਸਨ੍ਤਿ ਜਿਵ੍ਹਾਸਣ੍ਠਾਨਂ ਉਦਰਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕਪਸ੍ਸੇ ਤਿਟ੍ਠਨਕਮਂਸਂ. ‘‘ਨੀਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਨੀਲਂ ਨਾਮ ਬਹੁਧਾਤੁਕਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਗ੍ਗੁਣ੍ਡਿਪੁਪ੍ਫਵਣ੍ਣ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੯੭. ਪਪ੍ਫਾਸਮਂਸਨ੍ਤਿ ਯਥਾਠਾਨੇ ਏਵ ਲਮ੍ਬਿਤ੍ਵਾ ਥੋਕਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤਕਮਂਸਂ. ਨਿਰਸਨ੍ਤਿ ਨਿਹੀਨਰਸਂ. ਨਿਰੋਜਨ੍ਤਿ ਨਿਪ੍ਪਭਂ, ਓਜਾਰਹਿਤਂ ਵਾ.

੧੯੮. ਓਭਗ੍ਗਾਤਿ ਅਵਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ. ਸਕ੍ਖਰਸੁਧਾਵਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਮਰੁਮ੍ਬੇਹਿ ਕਤਸੁਧਾਵਣ੍ਣਂ. ‘‘ਸੇਤਸਕ੍ਖਰਸੁਧਾਵਣ੍ਣ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਸੇਤਸਕ੍ਖਰਵਣ੍ਣਂ, ਸੁਧਾਵਣ੍ਣਞ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੯੯. ਅਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਪ੍ਪਦੇਸਾ ਅਨ੍ਤਭੋਗਟ੍ਠਾਨਾਨਿ. ਤੇਸਂ ਬਨ੍ਧਨਭੂਤਂ ਅਨ੍ਤਗੁਣਂ ਨਾਮਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਨ੍ਤਗੁਣਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤਭੋਗਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਬਨ੍ਧਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਕੁਦ੍ਦਾਲਫਰਸੁਕਮ੍ਮਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤਭੋਗੇ ਅਗਲ਼ਨ੍ਤੇ ਏਕਤੋ ਆਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ, ਕਿਂ ਵਿਯ? ਯਨ੍ਤਸੁਤ੍ਤਕਮਿਵ ਯਨ੍ਤਫਲਕਾਨੀਤਿ. ਕਿਮਿਵ ਤਤ੍ਥ ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਾਦਪੁਞ੍ਛਨ…ਪੇ… ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਪੁਰਿਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਆਬਨ੍ਧਨਸ੍ਸ, ਦੁਤਿਯਂ ਠਾਨਾਕਾਰਸ੍ਸ ਨਿਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੨੦੦. ਅਸਿਤਂ ਨਾਮ ਭੁਤ੍ਤਂ ਓਦਨਾਦਿ. ਪੀਤਂ ਨਾਮ ਪਿਵਨਵਸੇਨ ਅਜ੍ਝੋਹਟਪਾਨਕਾਦਿ. ਖਾਯਿਤਂ ਨਾਮ ਸਂਖਾਦਿਤਂ ਪਿਟ੍ਠਮੂਲਫਲਖਜ੍ਜਾਦਿ. ਸਾਯਿਤਂ ਨਾਮ ਅਸ੍ਸਾਦਿਤਂ ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਮਧੁਫਾਣਿਤਾਦਿ.

ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਉਦਰੇ. ਯਨ੍ਤਿ ਚ ਉਦਰਮੇਵ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਪਾਨਭੋਜਨਾਦੀਨਿ ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਸੁਵਾਨਵਮਥੁ ਸਾਰਮੇਯ੍ਯਵਨ੍ਤਂ. ਵਿਵੇਕਨ੍ਤਿ ਵਿਭਾਗਂ.

੨੦੧. ਹੇਟ੍ਠਾਨਾਭਿਪਿਟ੍ਠਿਕਣ੍ਟਕਮੂਲਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇਤਿ ਪੁਰਿਮਭਾਗਵਸੇਨ ਨਾਭਿਯਾ ਹੇਟ੍ਠਾਪਦੇਸਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਭਾਗਵਸੇਨ ਹੇਟ੍ਠਿਮਪਿਟ੍ਠਿਕਣ੍ਟਕਾਨਂ ਵੇਮਜ੍ਝੇ. ਵੇਲ਼ੁਨਾਲ਼ਿਕਸਦਿਸੋ ਪਦੇਸੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੨੦੨. ਸਮੋਹਿਤਨ੍ਤਿ ਨਿਚਿਤਂ.

੨੦੪. ਪੂਤਿਭਾਵਂ ਆਪਨ੍ਨਂ ਕੁਕ੍ਕੁਟਣ੍ਡਂ ਪੂਤਿਕੁਕ੍ਕੁਟਣ੍ਡਂ. ਉਦ੍ਦੇਕੋ ਪਿਤ੍ਤਾਦੀਹਿ ਵਿਨਾ ਕੇਵਲੋ ਉਦ੍ਧਙ੍ਗਮਵਾਤੋ.

੨੦੫. ਆਚਾਮੋ ਅਵਸ੍ਸਾਵਨਕਞ੍ਜਿਕਂ.

੨੦੬. ਵਕ੍ਕਹਦਯਯਕਨਪਪ੍ਫਾਸੇ ਤੇਮਯਮਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਕਨਂ ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗਪੂਰਣੇਨੇਵ ਤੇਮੇਤਿ, ਇਤਰਾਨਿ ਤੇਸਂ ਉਪਰਿ ਥੋਕਂ ਥੋਕਂ ਪਗ੍ਘਰਣੇਨਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੨੦੭. ਉਤੁਵਿਕਾਰੋ ਉਣ੍ਹਵਲਾਹਕਾਦਿਹੇਤੁਕੋ. ਵਿਸਮਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਭਿਸਾਦਿਕਲਾਪੋ ਵਿਸਮਂ ਉਦਕਂ ਪਗ੍ਘਰਤਿ, ਏਵਮੇਵਂ ਸਰੀਰਂ ਕੇਸਕੂਪਾਦਿਵਿਵਰੇਹਿ ਉਪਰਿ, ਹੇਟ੍ਠਾ, ਤਿਰਿਯਞ੍ਚ ਸੇਦਂ ਵਿਸਮਂ ਪਗ੍ਘਰਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵਿਸਮਚ੍ਛਿਨ੍ਨ-ਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਂ.

੨੦੮. ਵਿਸਮਾਹਾਰਨ੍ਤਿ ਤਦਾਪਵਤ੍ਤਮਾਨਸਰੀਰਾਵਤ੍ਥਾਯ ਅਸਪ੍ਪਾਯਾਹਾਰਂ, ਅਤਿਕਟੁਕਅਚ੍ਚੁਣ੍ਹਾਦਿਵਿਸਭਾਗਾਹਾਰਂ ਵਾ. ਸਮ੍ਮੋਹਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿਭ. ਅਟ੍ਠ. ੩੫੬) ਪਨ ‘‘ਵਿਸਭਾਗਾਹਾਰ’’ਨ੍ਤ੍ਵੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤਦਾ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਵਿਸਭਾਗਤ੍ਤਾ.

੨੦੯. ‘‘ਨ੍ਹਾਨਕਾਲੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ਉਦਕਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਸਿਨੇਹਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਰਿਬ੍ਭਮਨ੍ਤਸਿਨੇਹਬਿਨ੍ਦੁਵਿਸਟਸਣ੍ਠਾਨਾਤਿ ਵਿਸਟਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨ੍ਤਸਿਨੇਹਬਿਨ੍ਦੁਸਣ੍ਠਾਨਾ. ਉਤੁਵਿਸਭਾਗੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾਸਮੁਟ੍ਠਾਨੋ. ਧਾਤੁਵਿਸਭਾਗੋ ਅਨ੍ਤੋਸਮੁਟ੍ਠਾਨੋ. ਤੇ ਪਦੇਸਾਤਿ ਤੇ ਹਤ੍ਥਤਲਾਦਿਪਦੇਸਾ.

੨੧੦. ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਉਣ੍ਹਾਦਿਰਸਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਆਹਾਰਵਤ੍ਥੁ. ਨੇਸਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ. ਹਦਯਂ ਆਗਿਲਾਯਤੀਤਿ ਵਿਸਭਾਗਾਹਾਰਾਦਿਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਹਦਯਪ੍ਪਦੇਸੋ ਵਿਵਤ੍ਤਤਿ.

੨੧੧. ਦਧਿਨੋ ਵਿਸ੍ਸਨ੍ਦਨਅਚ੍ਛਰਸੋ ਦਧਿਮੁਤ੍ਤਂ. ਗਲ਼ਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ. ਤਾਲੁਮਤ੍ਥਕਵਿਵਰੇਨ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਮਤ੍ਥਕਵਿਵਰਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਾਲੁਮਤ੍ਥਕੇਨ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ.

੨੧੨. ਤੇਲਂ ਵਿਯ ਸਕਟਸ੍ਸ ਨਾਭਿਅਕ੍ਖਸੀਸਾਨਂ ਅਟ੍ਠਿਸਨ੍ਧੀਨਂ ਅਬ੍ਭਞ੍ਜਨਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧਯਮਾਨਾ. ਕਟਕਟਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਕਟ ਕਟਾ’’ਤਿ ਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਅਨੁਰਵਦਸ੍ਸਨਂ ਹੇਤਂ. ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਦੁਕ੍ਖਿਤਾਨਿ ਸਞ੍ਜਾਤਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ.

੨੧੩. ਸਮੂਲਕੂਲਮਾਸਂ ਝਾਪੇਤ੍ਵਾ ਛਾਰਿਕਂ ਅਵਸ੍ਸਾਵੇਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤਯੂਸੋ ਮਾਸਖਾਰੋ. ਉਚ੍ਛਿਟ੍ਠੋਦਕਗਬ੍ਭਮਲਾਦੀਨਂ ਛਡ੍ਡਨਟ੍ਠਾਨਂ ਚਨ੍ਦਨਿਕਾ. ਰਵਣਘਟਂ ਨਾਮ ਪਕਤਿਯਾ ਸਮ੍ਮੁਖਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਆਰਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਉਦਕਸ੍ਸ ਪਵਿਸਨਮੁਖਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਮੁਖੇ ਰਵਣਘਟੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਯੂਹਨਨ੍ਤਿ ਸਮੀਹਨਂ.

੨੧੪. ਏਵਞ੍ਹੀਤਿਆਦਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਯ ਉਗ੍ਗਹਕੋਸਲ੍ਲਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਗਮਨਂ. ਇਦਾਨਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿਕਾਰਕੋਸਲ੍ਲਪਟਿਪਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਨਿਗਮਨਵਸੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾਵਸਾਨੇਤਿ ਕੇਸਾਦਿਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਸਮਤਿਕ੍ਕਮਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਭਾਵਨਾਯ ਅਵਸਾਨੇ. ਅਪੁਬ੍ਬਾਪਰਿਯਮਿਵਾਤਿ ਏਕਜ੍ਝਮਿਵ. ਕੇਸਾਤਿ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਆਦਿਅਤ੍ਥੋ, ਪਕਾਰਤ੍ਥੋ ਵਾ, ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਇਮਿਨਾ ਪਕਾਰੇਨ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਵਣ੍ਣਾਦਿਵਸੇਨ ਵਵਤ੍ਥਾਪਿਤਾ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰਤੋ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ ਕੋਟ੍ਠਾਸਧਮ੍ਮਾ.

ਬਹਿਦ੍ਧਾਪੀਤਿ ਸਸਨ੍ਤਾਨਤੋ ਬਹਿਪਿ, ਪਰਸਨ੍ਤਾਨਕਾਯੇਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਉਪਸਂਹਰਤੀਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਮਨਸਿਕਾਰਂ ਉਪਨੇਤਿ. ਯਥਾ ਇਦਂ, ਤਥਾ ਏਤਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਪਾਕਟੀਭੂਤੇਸੂਤਿ ਯਥਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਯੇ, ਏਵਂ ਪਰੇਸਮ੍ਪਿ ਕਾਯੇ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕੇਸਾਦਿਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਵਸੇਨ ਵਿਭੂਤਭਾਵੇਨ ਉਪਟ੍ਠਿਤੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਕਸਿਣੇਸੁ ਵਡ੍ਢਨਸਦਿਸੋ ਯੋਗਿਨੋ ਭਾਵਨਾਵਿਸੇਸੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ.

ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਮੁਞ੍ਚਨਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਨਯੇਨ ਵਿਭਾਵਿਤਂ ਵੀਰਿਯਸਮਤਾਯੋਜਨਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਯੇ ਕੇਸਾਦਿਕੇ ‘‘ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾ’’ਤਿ ਅਭਿਣ੍ਹਸੋ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਦਾ ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਲਦ੍ਧਸਮਥਾਨਿ ਵਿਸਦਾਨਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾਦੀਨਂ ਦੂਰੀਭਾਵੇਨ ਸਾਤਿਸਯਂ ਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤੇਹਿ ਸਤ੍ਤਹਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਲਦ੍ਧੂਪਤ੍ਥਮ੍ਭਾਨਿ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਨਿ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਿ ਪਟੁਤਰਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਤਾਯ ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਦੇਕਟ੍ਠੇਹਿ ਪਾਪਧਮ੍ਮੇਹਿ. ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਨਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਧਿਯਤਿ, ਸੋ ਤਂਯੇਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਆਸੇਵਨ੍ਤੋ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਬਹੁਲੀਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਨਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਅਪ੍ਪਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋਤਿ ਵਣ੍ਣਾਦਿਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਧਾਪਿ. ਸਾਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾ.

ਯਦਿ ਪਨੇਤਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਵਿਯ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਵਸੇਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ‘‘ਕਾਯਗਤਾਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਵਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਵਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਨਾਨਾਵਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਯ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯ ਸਤਿਯਾ ਕਿਚ੍ਚਮੇਤ੍ਥ ਸਾਤਿਸਯਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਤਿਬਲੇਨ ਇਜ੍ਝਨਤੋ’’ਤਿ.

ਪਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨੇਸੁ, ਅਧਿਕੁਸਲੇਸੁ ਚ ਅਰਤਿਂ, ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਚ ਰਤਿਂ ਸਹਤਿ ਅਭਿਭਵਤੀਤਿ ਅਰਤਿਰਤਿਸਹੋ ਸਰੀਰਸਭਾਵਚਿਨ੍ਤਨੇਨ ਅਨਭਿਰਤਿਯਾ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਕੋਟ੍ਠਾਸਭਾਵਨਾਯ ਅਤ੍ਤਸਿਨੇਹਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਤ੍ਤਾ ਭਯਭੇਰਵਂ ਸਹਤਿ, ਸੀਤਾਦੀਨਞ੍ਚ ਅਧਿਵਾਸਕਜਾਤਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਅਤ੍ਤਸਿਨੇਹਵਸੇਨ ਹਿ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਭਯਭੇਰਵਂ ਹੋਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਅਨਧਿਵਾਸਨਂ. ਇਮਂ ਪਨ ਕੋਟ੍ਠਾਸਭਾਵਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਕੇਵਲਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਮਤ੍ਤਮੇਵ, ਉਤ੍ਤਰਿਪਿ ਪਟਿਵੇਧੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕੇਸਾਦੀਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧੫. ਯਂ ਤਂ ਏਵਂ ਪਸਂਸਿਤ੍ਵਾ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਕਥਂ ਭਾਵਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿਕਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਤ੍ਥੇ ਵਿਭਾਵਿਤੇ ਥੋਮਨਾਪਾਲ਼ਿਯਾਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵਿਭਾਵਿਤੋਯੇਵ ਹੋਤਿ ਭੇਦਾਭਾਵਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਲਙ੍ਘਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਥਂ ਭਾਵਿਤੋ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਰਭਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਇਤੋ ਪਸਂਸਾਭਾਵੋ ‘‘ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ’’ਤਿ ਵਚਨਞ੍ਚ ਵਿਸੇਸੋ. ਤੇਸੁ ਪਸਂਸਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਵਂ ਪਸਂਸਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਸਂਸਾ ਚ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਰੁਚਿਜਨਨੇਨ ਉਸ੍ਸਾਹਨਤ੍ਥਾ. ਤਞ੍ਹਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਸਮਾਧਿਂ ਅਨੇਕੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਪਸਂਸਤਿ, ਸਨ੍ਤੋ ਕਿਰਾਯਂ ਸਮਾਧਿ ਪਣੀਤੋ ਚ ਅਸੇਚਨਕੋ ਚ ਸੁਖੋ ਚ ਵਿਹਾਰੋ ਪਾਪਧਮ੍ਮੇ ਚ ਠਾਨਸੋ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਤੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਾਭਿਰੁਚਯੋ ਉਸ੍ਸਾਹਜਾਤਾ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਯੇ ਇਮੇ ਮਯਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਹਾਸਰਸ੍ਸ ਓਤਰਣਤਿਤ੍ਥਭੂਤਾ ਕਸਿਣਜ੍ਝਾਨਅਸੁਭਜ੍ਝਾਨਾਦਯੋ ਦੇਸਿਤਾ, ਨ ਕੇਵਲਂ ਤੇ ਏਵ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋਤਿ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭੂਤਂ ਸਮਾਧਿਂ ਦੇਸਨਾਨੁਭਾਵੇਨ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਆਸਨ੍ਨਂ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਞ੍ਚ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਵਸੇਨ ਏਵਮਾਹਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਮੁਖੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਸੋਲ਼ਸਵਤ੍ਥੁਕਨ੍ਤਿ ਚਤੂਸੁ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸੁ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਚਤੁਕ੍ਕਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸੋਲ਼ਸਟ੍ਠਾਨਂ. ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਪੂਰੋਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਪਾਲ਼ਿਯਾ ਪਦਤ੍ਥੋ ਪਿਣ੍ਡਤ੍ਥੋ ਉਪਮਾ ਚੋਦਨਾ ਪਰਿਹਾਰੋ ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋ. ਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸੇਸਤੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ.

੨੧੬. ਕਥਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪੁਚ੍ਛਨਾਕਾਰਵਿਭਾਵਨਪਦਂ. ਪੁਚ੍ਛਾ ਚੇਤ੍ਥ ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਵਸੇਨ ਅਞ੍ਞਾਸਂ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਸਾ ਚ ਉਪਰਿ ਦੇਸਨਂ ਆਰੁਲ਼੍ਹਾਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਕਾਰਵਿਸੇਸਾਨਂ ਆਮਸਨਵਸੇਨਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਥਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਕਮ੍ਯਤਾਪੁਚ੍ਛਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਥਂ ਬਹੁਲੀਕਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਪਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧਿਬਹੁਲੀਕਾਰਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਪੁਚ੍ਛਾ. ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧੀਤਿ ਤਥਾਪੁਟ੍ਠਧਮ੍ਮਨਿਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ‘‘ਏਸੇਵ ਨਯੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਤਿਦਿਸਤਿ. ਤਥਾ ਸਨ੍ਤਭਾਵਾਦਯੋਪਿ ਤਸ੍ਸ ਯੇਹਿ ਭਾਵਨਾਬਹੁਲੀਕਾਰੇਹਿ ਸਿਦ੍ਧਾ, ਤਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਗਹਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਥਂ ਬਹੁਲੀਕਤੋ…ਪੇ… ਵੂਪਸਮੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

‘‘ਪੁਨ ਚ ਪਰਂ, ਉਦਾਯਿ, ਅਕ੍ਖਾਤਾ ਮਯਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਪਟਿਪਦਾ, ਯਥਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਮੇ ਸਾਵਕਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਭਾਵੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੨.੨੪੭) ਉਪ੍ਪਾਦਨਵਡ੍ਢਨਟ੍ਠੇਨ ਭਾਵਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਤਦੁਭਯਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭਾਵਿਤੋਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤੋ ਵਡ੍ਢਿਤੋ ਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਭਾਵਂ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤਂ ਇਤੋ ਗਤੋਤਿ ਭਾਵਿਤੋ, ਉਪ੍ਪਾਦਿਤੋ ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਨ ਲਦ੍ਧਾਸੇਵਨੋ, ਭਾਵਿਤੋ ਪਗੁਣਭਾਵਂ ਆਪਾਦਿਤੋ, ਵਡ੍ਢਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਨਾਪਾਨਪਰਿਗ੍ਗਾਹਿਕਾਯਾਤਿ ਦੀਘਰਸ੍ਸਾਦਿਵਿਸੇਸੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਗਾਹਿਕਾਯ, ਤੇ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤਾਯ, ਸਤਿਯਂ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਾਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਰਿਮਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਥੇ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਸਤਿਯਾ ਸਹਜਾਤਾਦਿਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਵਚਨਤੋ, ਦੁਤਿਯਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵੋਪਿ. ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਸਹਗਤਾ ਹਿ ਸਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਬਹੁਲੀਕਤੋਤਿ ਬਹੁਲਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ, ਤੇਨ ਆਵਜ੍ਜਨਾਦਿਵਸੀਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਮਾਹ. ਯੋ ਹਿ ਵਸੀਭਾਵਂ ਆਪਾਦਿਤੋ, ਸੋ ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤਕ੍ਖਣੇ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪਵਤ੍ਤੀਯਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਤੋ’’ਤਿ. ਯਥਾ ‘‘ਇਧੇਵ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮਣੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੩੯; ਅ. ਨਿ. ੪.੨੪੧), ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੨੬; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੫੨; ਅ. ਨਿ. ੪.੧੨੩) ਚ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਪਠਮਪਦੇ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਵ-ਸਦ੍ਦੋ ਦੁਤਿਯਾਦੀਸੁਪਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਵ ਹੋਤਿ, ਏਵਮਿਧਾਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਭਯਤ੍ਥ ਏਵਸਦ੍ਦੇਨ ਨਿਯਮੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਉਭਯਪਦਨਿਯਮੇਨ ਲਦ੍ਧਗੁਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਯਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਸੁਭਾਰਮ੍ਮਣਝਾਨਮਾਹ. ਤਂ ਹਿ ਅਸੁਭੇਸੁ ਯੋਗਕਮ੍ਮਭਾਵਤੋ, ਯੋਗਿਨੋ ਸੁਖਵਿਸੇਸਾਨਂ ਕਾਰਣਭਾਵਤੋ ਚ ‘‘ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਕੇਵਲ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨਾਤਿ ਝਾਨਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨ. ਝਾਨਞ੍ਹਿ ਭਾਵਨਾਵਿਸੇਸੇਨ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਸਯਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਮੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਯਥਾਸਭਾਵਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੀਯਤਿ ਚਾਤਿ ‘‘ਪਟਿਵੇਧੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਓਲ਼ਾਰਿਕਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾਤਿ ਬੀਭਚ੍ਛਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾ. ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾ. ਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਕਾਰਣੇਨ, ਲੇਸਨ੍ਤਰੇਨ ਵਾ. ਆਰਮ੍ਮਣਸਨ੍ਤਤਾਯਾਤਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਵਿਚੇਤਬ੍ਬਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਰਮਸੁਖੁਮਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਸਨ੍ਤੇ ਹਿ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਧਮ੍ਮੋ ਸਯਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਵ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਨ੍ਤੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ, ਨਿਬ੍ਬੁਤਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਰਮ੍ਮਣਸਨ੍ਤਤਾਯ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਨ੍ਤਤਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਾਹਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਹਿ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਾ.

ਨਾਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਪਣੀਤਭਾਵਾਵਹਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸੇਚਨਨ੍ਤਿ ਅਸੇਚਨਕੋ. ਅਸੇਚਨਕਤ੍ਤਾ ਅਨਾਸਿਤ੍ਤਕੋ. ਅਨਾਸਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਏਵ ਅਬ੍ਬੋਕਿਣ੍ਣੋ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸੋ ਪਰਿਕਮ੍ਮਾਦਿਨਾ. ਤਤੋ ਏਵ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕੋ ਵਿਸੁਂਯੇਵੇਕੋ. ਆਵੇਣਿਕੋ ਅਸਾਧਾਰਣੋ. ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਸਰਸਤੋ ਏਵ ਸਨ੍ਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਵਾ ਸਨ੍ਤਭਾਵਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਪਰਿਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਚ ਕਸਿਣਕਰਣਾਦੀਨਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਪਰਿਯੋਸਾਨਂ, ਤਾਦਿਸਂ ਇਧ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਦਾ ਹਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਰਸ੍ਸਾਦਤ੍ਤਾ ਅਸਨ੍ਤਮਪ੍ਪਣੀਤਂ ਸਿਯਾ. ਉਪਚਾਰੇਨ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਸਨ੍ਤਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਯਥਾ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇ ਨੀਵਰਣਵਿਗਮੇਨ, ਅਙ੍ਗਪਾਤੁਭਾਵੇਨ ਚ ਪਰੇਸਂ ਸਨ੍ਤਤਾ ਹੋਤਿ, ਨ ਏਵਮਿਮਸ੍ਸ. ਅਯਂ ਪਨ ਆਦਿਸਮਨ੍ਨਾ…ਪੇ… ਪਣੀਤੋ ਚਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਕੇਚੀਤਿ ਉਤ੍ਤਰਵਿਹਾਰਵਾਸਿਕੇ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਅਨਾਸਿਤ੍ਤਕੋਤਿ ਉਪਸੇਚਨੇਨ ਨ ਆਸਿਤ੍ਤਕੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਓਜਵਨ੍ਤੋ’’ਤਿ, ਓਜਵਨ੍ਤਸਦਿਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਧੂਰੋਤਿ ਇਟ੍ਠੋ, ਚੇਤਸਿਕਸੁਖਪਟਿਲਾਭਸਂਵਤ੍ਤਨਂ ਤਿਕਚਤੁਕ੍ਕਜ੍ਝਾਨਵਸੇਨ, ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਵਾ ਸਨ੍ਤਭਾਵੇਨ ਸੁਖਗਤਿਕਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਝਾਨਸਮੁਟ੍ਠਾਨਪਣੀਤਰੂਪਫੁਟ੍ਠਸਰੀਰਤਾਵਸੇਨ ਪਨ ਕਾਯਿਕਸੁਖਪਟਿਲਾਭਸਂਵਤ੍ਤਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਝਾਨਤੋ ਵੁਟ੍ਠਿਤਕਾਲੇ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ‘‘ਅਪ੍ਪਿਤਪ੍ਪਿਤਕ੍ਖਣੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੇਤਿ ਝਾਨੇਨ ਸਕਸਨ੍ਤਾਨਤੋ ਅਨੀਹਟੇ ਅਪ੍ਪਹੀਨੇ. ਅਕੋਸਲ੍ਲਸਮ੍ਭੂਤੇਤਿ ਅਕੋਸਲ੍ਲਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾ, ਤਤੋ ਸਮ੍ਭੂਤੇ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾ ਹਿ ਸਬ੍ਬੇ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾ. ਖਣੇਨੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਵਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇਨੇਵ. ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪਨਂ ਵਿਨਾਸਨਂ, ਤਂ ਪਨ ਝਾਨਕਤ੍ਤੁਕਸ੍ਸ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਹਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤੀ’’ਤਿ. ਵੂਪਸਮੇਤੀਤਿ ਵਿਸੇਸੇਨ ਉਪਸਮੇਤਿ. ਵਿਸੇਸੇਨ ਉਪਸਮਨਂ ਪਨ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਉਪਸਮਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਸਮੇਤੀ’’ਤਿ.

ਨਨੁ ਚ ਅਞ੍ਞੋਪਿ ਸਮਾਧਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਵਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇਨੇਵ ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਤਿ ਵੂਪਸਮੇਤਿ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਅਯਮੇਵ ਸਮਾਧਿ ਏਵਂ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ? ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਨਾਨਾਵਿਤਕ੍ਕਵੂਪਸਮਸਬ੍ਭਾਵਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ – ‘‘ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ ਵਿਤਕ੍ਕੁਪਚ੍ਛੇਦਾਯਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੯.੧; ਉਦਾ. ੩੧). ਅਪਿਚ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਞਾਣੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸੇਤਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ, ਞਾਣੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਚ ਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਂ ਇਤਰੇਹਿ ਸਾਤਿਸਯਂ, ਯਥਾ ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤੇਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਂ ਵਿਸੇਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਠਾਨਸੋ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਤਿ ਵੂਪਸਮੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਥ ਵਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਪਾਤੁਭਾਵੇ ਸਤਿ ਖਣੇਨੇਵ ਅਙ੍ਗਪਾਤੁਭਾਵਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਅਯਮੇਵ ਸਮਾਧਿ ‘‘ਠਾਨਸੋ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਤਿ ਵੂਪਸਮੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਯਥਾ ਤਂ ਮਹਤੋ ਅਕਾਲਮੇਘਸ੍ਸ ਉਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਧਾਰਾਨਿਪਾਤੇ ਖਣੇਨੇਵ ਪਥਵਿਯਂ ਰਜੋਜਲ੍ਲਸ੍ਸ ਵੂਪਸਮੋ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਹਾਅਕਾਲਮੇਘੋ ਉਟ੍ਠਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੯੮੫; ਪਾਰਾ. ੧੬੫). ਸਾਸਨਿਕਸ੍ਸ ਝਾਨਭਾਵਨਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਾਵ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨ ਏਕਂਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਾਵ ਹੋਤਿ. ਇਮਮੇਵ ਹਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਾਦਕਭੂਤੋ ਅਯਂ ਸਮਾਧਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਵਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਭਾਵਂ ਉਪਗਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਵੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.

ਅਯਂ ਪਨਤ੍ਥੋ ਵਿਰਾਗਨਿਰੋਧਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਪਞ੍ਚਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਸੁਖਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਆਹ, ਪਿਣ੍ਡਤ੍ਥੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੨੧੭. ਤਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਤਂ ‘‘ਕਥਂ ਭਾਵਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ. ‘‘ਇਧ ਤਥਾਗਤੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੧੯੦; ਮ. ਨਿ. ੧.੨੯੧; ਅ. ਨਿ. ੩.੬੧) ਇਧ-ਸਦ੍ਦੋ ਲੋਕਂ ਉਪਾਦਾਯ ਵੁਤ੍ਤੋ, ‘‘ਇਧੇਵ ਤਿਟ੍ਠਮਾਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੬੯) ਓਕਾਸਂ, ‘‘ਇਧਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭੁਤ੍ਤਾਵੀ ਅਸ੍ਸਂ ਪਵਾਰਿਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੦) ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤਂ, ‘‘ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੫.੭੩) ਪਨ ਸਾਸਨਂ, ‘‘ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਇਧਾਪਿ ਸਾਸਨਮੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਯਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਸ੍ਸਾਤਿ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਗ੍ਗਹਣਂ ਸੋਲ਼ਸ ਪਕਾਰੇ ਸਨ੍ਧਾਯ. ਤੇ ਹਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਸਾਸਨੇ. ਬਾਹਿਰਕਾ ਹਿ ਜਾਨਨ੍ਤਾ ਆਦਿਤੋ ਚਤੁਪ੍ਪਕਾਰਮੇਵ ਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਞ੍ਞਸਾਸਨਸ੍ਸ ਤਥਾਭਾਵਪਟਿਸੇਧਨੋ’’ਤਿ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵਪਟਿਸੇਧਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤੇਨ ‘‘ਇਧ ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ਅਨ੍ਤੋਗਧੇਵਸਦ੍ਦਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਨ੍ਤਿ ਹਿ ਏਕਪਦਾਨਿਪਿ ਸਾਵਧਾਰਣਾਨਿ ਯਥਾ ‘‘ਵਾਯੁਭਕ੍ਖੋ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਇਧੇਵ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮਣੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਮਣਕਰਣਧਮ੍ਮੋ ਹਿ ਸੋ, ਯੋ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕੋ. ਪਰਪ੍ਪਵਾਦਾਤਿ ਪਰੇਸਂ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾ ਵਾਦਾ ਤਿਤ੍ਥਾਯਤਨਾਨਿ.

ਅਰਞ੍ਞਾਦਿਕਸ੍ਸੇਵ ਭਾਵਨਾਨੁਰੂਪਸੇਨਾਸਨਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦੁਦ੍ਦਮੋ ਦਮਥਂ ਅਨੁਪਗਤੋ ਗੋਣੋ ਕੂਟਗੋਣੋ. ਯਥਾ ਥਨੇਹਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਖੀਰਂ ਨ ਪਗ੍ਘਰਤਿ, ਏਵਂ ਦੋਹਪਟਿਬਨ੍ਧਿਨੀ ਕੂਟਧੇਨੁ. ਰੂਪਸਦ੍ਦਾਦਿਕੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕੋ ਅਸ੍ਸਾਦੋ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣਾਦਿਰਸੋ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਆਚਿਣ੍ਣਾਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ, ਅਨਾਦਿਮਤਿ ਵਾ ਸਂਸਾਰੇ ਪਰਿਚਿਤਾਰਮ੍ਮਣਂ.

ਨਿਬਨ੍ਧੇਯ੍ਯਾਤਿ ਬਨ੍ਧੇਯ੍ਯ. ਸਤਿਯਾਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਸਤਿਯਾ. ਆਰਮ੍ਮਣੇਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਰਮ੍ਮਣੇ. ਦਲ਼੍ਹਨ੍ਤਿ ਥਿਰਂ, ਯਥਾ ਸਤੋਕਾਰਿਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਭੇਦੋ ਸਮਾਧਿ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਤਥਾ ਥਾਮਗਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਪਦਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾਨਞ੍ਚ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਚੇਵ ਅਞ੍ਞਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਨ ਅਧਿਗਤਵਿਸੇਸਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਚ ਪਦਟ੍ਠਾਨਭੂਤਂ.

ਵਤ੍ਥੁਵਿਜ੍ਜਾਚਰਿਯੋ ਵਿਯ ਭਗਵਾ ਯੋਗੀਨਂ ਅਨੁਰੂਪਨਿਵਾਸਟ੍ਠਾਨੁਪਦਿਸਨਤੋ.

ਭਿਕ੍ਖੁ ਦੀਪਿਸਦਿਸੋ ਅਰਞ੍ਞੇ ਏਕਿਕੋ ਵਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਨਿਮ੍ਮਥਨੇਨ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਸਾਧਨਤੋ. ਫਲਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਮਾਹ. ਪਰਕ੍ਕਮਜਵਯੋਗ੍ਗਭੂਮਿਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨੁਸ੍ਸਾਹਜਵਸ੍ਸ ਯੋਗ੍ਗਕਰਣਭੂਮਿਭੂਤਂ.

੨੧੮. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੇਸੂਤਿ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯੇਨ (ਵਿਭ. ੫੩੦), ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯਾਯੇਨ ਚ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੇਸੁ. ਰੁਕ੍ਖਸਮੀਪਨ੍ਤਿ ‘‘ਯਾਵਤਾ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇ ਕਾਲੇ ਸਮਨ੍ਤਾ ਛਾਯਾ ਫਰਤਿ, ਨਿਵਾਤੇ ਪਣ੍ਣਾਨਿ ਪਤਨ੍ਤਿ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਮੀਪਟ੍ਠਾਨਂ. ਅਵਸੇਸਸਤ੍ਤਵਿਧਸੇਨਾਸਨਨ੍ਤਿ ਪਬ੍ਬਤਂ ਕਨ੍ਦਰਂ ਗਿਰਿਗੁਹਂ ਸੁਸਾਨਂ ਵਨਪਤ੍ਥਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਂ ਪਲਾਲਪੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਉਤੁਤ੍ਤਯਾਨੁਕੂਲਂ ਧਾਤੁਚਰਿਯਾਨੁਕੂਲਨ੍ਤਿ ਗਿਮ੍ਹਾਦਿਉਤੁਤ੍ਤਯਸ੍ਸ, ਸੇਮ੍ਹਾਦਿਧਾਤੁਤ੍ਤਯਸ੍ਸ, ਮੋਹਾਦਿਚਰਿਯਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਚ ਅਨੁਕੂਲਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਗਿਮ੍ਹਕਾਲੇ ਚ ਅਰਞ੍ਞਂ ਅਨੁਕੂਲਂ, ਹੇਮਨ੍ਤੇ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ, ਵਸ੍ਸਕਾਲੇ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਂ, ਸੇਮ੍ਹਧਾਤੁਕਸ੍ਸ ਸੇਮ੍ਹਪਕਤਿਕਸ੍ਸ ਅਰਞ੍ਞਂ, ਪਿਤ੍ਤਧਾਤੁਕਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ, ਵਾਤਧਾਤੁਕਸ੍ਸ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਂ ਅਨੁਕੂਲਂ, ਮੋਹਚਰਿਤਸ੍ਸ ਅਰਞ੍ਞਂ, ਦੋਸਚਰਿਤਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ, ਰਾਗਚਰਿਤਸ੍ਸ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਂ ਅਨੁਕੂਲਂ. ਅਲੀਨਾਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਪਕ੍ਖਿਕਨ੍ਤਿ ਅਸਙ੍ਕੋਚਾਵਿਕ੍ਖੇਪਪਕ੍ਖਿਕਂ. ਸਯਨਞ੍ਹਿ ਕੋਸਜ੍ਜਪਕ੍ਖਿਕਂ, ਠਾਨਚਙ੍ਕਮਨਾਨਿ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਪਕ੍ਖਿਕਾਨਿ, ਨ ਏਵਂ ਨਿਸਜ੍ਜਾ. ਤਤੋ ਏਵਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਤਾ. ਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਦਲ਼੍ਹਭਾਵਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਾਭੁਜਨੇਨ, ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਨਸੁਖਤਂ ਉਪਰਿਮਕਾਯਸ੍ਸ ਉਜੁਕਟ੍ਠਪਨੇਨ, ਆਰਮ੍ਮਣਪਰਿਗ੍ਗਹੂਪਾਯਂ ਪਰਿਮੁਖਂ ਸਤਿਯਾ ਠਪਨੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ. ਊਰੁਬਦ੍ਧਾਸਨਨ੍ਤਿ ਊਰੂਨਮਧੋਬਨ੍ਧਨਵਸੇਨ ਨਿਸਜ੍ਜਾ. ਹੇਟ੍ਠਿਮਕਾਯਸ੍ਸ ਅਨੁਜੁਕਂ ਠਪਨਂ ਨਿਸਜ੍ਜਾ-ਵਚਨੇਨੇਵ ਬੋਧਿਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਉਜੁਂ ਕਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਯ-ਸਦ੍ਦੋ ਉਪਰਿਮਕਾਯਵਿਸਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਪਰਿਮਸਰੀਰਂ ਉਜੁਕਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਤਂ ਪਨ ਉਜੁਕਟ੍ਠਪਨਂ ਸਰੂਪਤੋ, ਪਯੋਜਨਤੋ ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਰਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਪਣਮਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਓਨਮਨ੍ਤਿ. ਨ ਪਰਿਪਤਤੀਤਿ ਨ ਵਿਗਚ੍ਛਤਿ ਵੀਥਿਂ ਨ ਵਿਲਙ੍ਘਤਿ, ਤਤੋ ਏਵ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ ਵਿਸੇਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੁਦ੍ਧਿਂ ਫਾਤਿਂ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ. ਇਧ ਪਰਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਭਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਾਨਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਭਿਮੁਖ’’ਨ੍ਤਿ, ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪੁਥੁਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਤੋ ਨਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂਯੇਵ ਪੁਰਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰੀਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠੋ ‘‘ਪਰਿਣਾਯਿਕਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਧ. ਸ. ੧੬) ਵਿਯ. ਨਿਯ੍ਯਾਨਟ੍ਠੋ ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਨਿਗ੍ਗਮਨਟ੍ਠੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਨਿਯ੍ਯਾਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਗਹਿਤਾਸਮ੍ਮੋਸਂ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਸਮ੍ਮੋਸਂ ਸਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਪਰਮਂ ਸਤਿਨੇਪਕ੍ਕਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੨੧੯. ਸਤੋਵਾਤਿ ਸਤਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਏਵ ਸਰਨ੍ਤੋ ਏਵ ਅਸ੍ਸਸਤਿ ਨਾਸ੍ਸ ਕਾਚਿ ਸਤਿਵਿਰਹਿਤਾ ਅਸ੍ਸਾਸਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਤੋ ਪਸ੍ਸਸਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਸਤੋਵ ਪਸ੍ਸਸਤੀਤਿ ਏਵ-ਸਦ੍ਦੋ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਸਤੋਕਾਰੀਤਿ ਸਤੋ ਏਵ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਸਤਿਯਾ ਏਵ ਵਾ ਕਾਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤਾ, ਕਰਣਸੀਲੋ ਵਾ. ਯਦਿ ‘‘ਸਤੋਵ ਅਸ੍ਸਸਤਿ ਸਤੋ ਪਸ੍ਸਸਤੀ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਵਿਭਙ੍ਗੇ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੪੮; ਸਂ. ਨਿ. ੫.੯੮੬; ਪਾਰਾ. ੧੬੫) ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਸ੍ਸਸਤਿ ਪਸ੍ਸਸਤਿ’’ਚ੍ਚੇਵ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਤੋਕਾਰੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ? ਏਕਰਸਂ ਦੇਸਨਂ ਕਾਤੁਕਾਮਤਾਯ. ਪਠਮਚਤੁਕ੍ਕੇ ਪਦਦ੍ਵਯਮੇਵ ਹਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਕਾਲਵਸੇਨ ਆਗਤਂ, ਇਤਰਾਨਿ ਅਨਾਗਤਕਾਲਵਸੇਨ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਰਸਂ ਦੇਸਨਂ ਕਾਤੁਕਾਮਤਾਯ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੬੫ ਆਦਯੋ) ‘‘ਸਤੋਕਾਰਿ’’ਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਾਸਵਸੇਨਾਤਿ ਦੀਘਅਸ੍ਸਾਸਵਸੇਨ ਵਿਭਤ੍ਤਿਅਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਦੀਘਨ੍ਤਿ ਵਾ ਭਗਵਤਾ ਵੁਤ੍ਤਅਸ੍ਸਾਸਵਸੇਨ. ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਗ੍ਗਤਂ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਨ੍ਤਿ ਵਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵਤੋ ‘‘ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੋ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਗ੍ਗਭਾਵਂ ਪਜਾਨਤੋ. ਸਤਿ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਤਾਯ ਸਤਿਯਾ ਤੇਨ ਞਾਣੇਨਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਯ ਸਤਿਯਾ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਚ ਞਾਣੇਨ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤ ਹੋਤਿ – ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਾਸਂ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਂ ਅਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ ਵਾ ਪਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਸਤਿ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ ਏਵ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਸਮ੍ਪਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਵਸੇਨ, ਅਸਮ੍ਮੋਹਵਸੇਨ ਵਾ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ, ਤਦਧੀਨਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞੇਨ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀ ਯੋਗਾਵਚਰੋ ਸਤੋਕਾਰੀ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ. ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਅਸ੍ਸਾਸਵਸੇਨਾਤਿ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਸ੍ਸਸਨਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ‘‘ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀਅਸ੍ਸਾਸਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ. ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸਿਨੋ ਅਸ੍ਸਾਸਾ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀਅਸ੍ਸਾਸਾ, ਤੇਸਂ ਵਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਨਯਨਯੇਨ ਅਨ੍ਤੋ ਉਟ੍ਠਿਤਸਸਨਂ ਅਸ੍ਸਾਸੋ, ਬਹਿ ਉਟ੍ਠਿਤਸਸਨਂ ਪਸ੍ਸਾਸੋ. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਨਯੇਨ ਪਨ ਬਹਿ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾਪਿ ਅਨ੍ਤੋ ਸਸਨਤੋ ਅਸ੍ਸਾਸੋ, ਅਨ੍ਤੋ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾਪਿ ਬਹਿ ਸਸਨਤੋ ਪਸ੍ਸਾਸੋ. ਅਯਮੇਵ ਚ ਨਯੋ –

‘‘ਅਸ੍ਸਾਸਾਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਸਤਿਯਾ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਵਿਕ੍ਖੇਪਗਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਕਾਯੋਪਿ ਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਾਰਦ੍ਧਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ ਇਞ੍ਜਿਤਾ ਚ ਫਨ੍ਦਿਤਾ ਚਾ’’ਤਿ, ‘‘ਪਸ੍ਸਾਸਾਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਸਤਿਯਾ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਿਕ੍ਖੇਪਗਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਕਾਯੋਪਿ ਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਾਰਦ੍ਧਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ ਇਞ੍ਜਿਤਾ ਚ ਫਨ੍ਦਿਤਾ ਚਾ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੫੭) –

ਇਮਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਸਮੇਤਿ.

ਪਠਮਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਵਾਤੋ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਵਤ੍ਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਅਸ੍ਸਾਸੋ ਪਠਮਂ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਾਲੁਂ ਆਹਚ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਯਤੀਤਿ ਤਾਲੁਂ ਆਹਚ੍ਚ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ. ਤੇਨ ਕਿਰ ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤੋ ਬਾਲਦਾਰਕੋ ਖਿਪਿਤਂ ਕਰੋਤਿ. ਏਵਂ ਤਾਵਾਤਿਆਦਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਗਮਨਂ. ਕੇਚਿ ‘‘ਏਵਂ ਤਾਵਾਤਿ ਅਨੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਅਸ੍ਸਾਸੋ ਬਹਿਨਿਕ੍ਖਮਨਵਾਤੋਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਅਦ੍ਧਾਨਵਸੇਨਾਤਿ ਕਾਲਦ੍ਧਾਨਵਸੇਨ. ਅਯਂ ਹਿ ਅਦ੍ਧਾਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਕਾਲਸ੍ਸ, ਦੇਸਸ੍ਸ ਚ ਵਾਚਕੋ. ਤਤ੍ਥ ਦੇਸਦ੍ਧਾਨਂ ਉਦਾਹਰਣਭਾਵੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਕਾਲਦ੍ਧਾਨਵਸੇਨ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਦੀਘਰਸ੍ਸਤਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਓਕਾਸਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਓਕਾਸਭੂਤਂ ਅਦ੍ਧਾਨਂ. ਫਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਬ੍ਯਾਪੇਤ੍ਵਾ. ਚੁਣ੍ਣਵਿਚੁਣ੍ਣਾਪਿ ਅਨੇਕਕਲਾਪਭਾਵੇਨ. ਦੀਘਂ ਅਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਦੀਘਂ ਪਦੇਸਂ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਸਣਿਕਂ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਦੀਘਸਨ੍ਤਾਨਤਾਯ ‘‘ਦੀਘਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਹਤ੍ਥਿਆਦਿਸਰੀਰੇ, ਸੁਨਖਾਦਿਸਰੀਰੇ ਚ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਦੇਸਦ੍ਧਾਨਵਿਸਿਟ੍ਠੇਨ ਕਾਲਦ੍ਧਾਨਵਸੇਨੇਵ ਦੀਘਰਸ੍ਸਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ‘‘ਸਣਿਕਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਸਣਿਕਮੇਵ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਿ’’, ‘‘ਸੀਘਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਸੀਘਮੇਵ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਚ ਵਚਨਤੋ. ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੂਤਿ ਸਮਾਨਪ੍ਪਮਾਣੇਸੁਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਸਰੀਰੇਸੁ. ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਸਨ੍ਤੀਤਿ ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਾਸਪ੍ਪਬਨ੍ਧਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਸ੍ਸਸਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸੁਨਖਸਸਾਦਯੋ ਵਿਯ ਰਸ੍ਸਂ ਅਸ੍ਸਸਨ੍ਤਿ ਚ ਪਸ੍ਸਸਨ੍ਤਿ ਚਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਇਦਂ ਪਨ ਦੀਘਂ, ਰਸ੍ਸਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਸਨਂ, ਪਸ੍ਸਸਨਞ੍ਚ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਰੀਰਸਭਾਵੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ. ਤੇਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾ. ਇਤ੍ਤਰਮਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਕਂ ਕਾਲਂ.

ਨਵਹਾਕਾਰੇਹੀਤਿ ਭਾਵਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ ਅਲਦ੍ਧਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਕੇਵਲਂ ਅਦ੍ਧਾਨਵਸੇਨ ਆਦਿਤੋ ਵੁਤ੍ਤਾ ਤਯੋ ਆਕਾਰਾ, ਤੇ ਚ ਖੋ ਏਕਚ੍ਚੋ ਅਸ੍ਸਾਸਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਪਸ੍ਸਾਸਂ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਤਦੁਭਯਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਵਸੇਨ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਅਸ੍ਸਸਤਿਪਿ ਪਸ੍ਸਸਤਿਪੀਤਿ ਏਕਜ੍ਝਂ ਵਚਨਂ ਭਾਵਨਾਯ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਪਵਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਛਨ੍ਦਵਸੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯ ਤਯੋ, ਤਥਾ ਪਾਮੋਜ੍ਜਵਸੇਨਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਨਵਹਾਕਾਰੇਹਿ.

ਕਾਮਂ ਚੇਤ੍ਥ ਏਕਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਤਯੋ ਏਵ ਆਕਾਰਾ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਤਨ੍ਤਿਵਸੇਨ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਾਲ਼ਿਆਰੁਲ਼੍ਹਤ੍ਤਾ, ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਪਰਿਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਾਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਚ ‘‘ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨਵਹਾਕਾਰੇਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਪਜਾਨਤੋਤਿ ਏਵਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇ ਪਜਾਨਤੋ, ਤਤ੍ਥ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਏਕੇਨਾਕਾਰੇਨਾਤਿ ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਾਸਾਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਆਕਾਰੇਸੁ ਏਕੇਨ ਆਕਾਰੇਨ, ਨਵਸੁ ਤੀਸੁ ਵਾ ਏਕੇਨ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ –

‘‘ਦੀਘੋ ਰਸ੍ਸੋ ਚ ਅਸ੍ਸਾਸੋ, ਪਸ੍ਸਾਸੋਪਿ ਚ ਤਾਦਿਸੋ;

ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਣ੍ਣਾ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਨਾਸਿਕਗ੍ਗੇ ਵ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ’’ਤਿ.

ਅਯਂ ਭਾਵਨਾ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਭਾਵਨਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਪਾਲ਼ਿਵਸੇਨੇਵ ਤੇ ਨਵ ਆਕਾਰੇ, ਭਾਵਨਾਵਿਧਿਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾਹਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਥਂ ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ਪਜਾਨਨਵਿਧਿਂ ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਯ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਾਸਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਂ ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਾਸਂ. ਅਦ੍ਧਾਨਸਙ੍ਖਾਤੇਤਿ ‘‘ਅਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤੇ ਦੀਘੇ ਕਾਲੇ, ਦੀਘਂ ਖਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੋਟ੍ਠਾਸਪਰਿਯਾਯੋ ਵਾ ਸਙ੍ਖਾਤ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਥੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਾਰਾ. ੯੧) ਵਿਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਦ੍ਧਾਨਸਙ੍ਖਾਤੇਤਿ ਅਦ੍ਧਾਨਕੋਟ੍ਠਾਸੇ, ਦੇਸਭਾਗੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਛਨ੍ਦੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਭਾਵਨਾਯ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ ਵਿਸੇਸਂ ਆਵਹਨ੍ਤਿਯਾ ਲਦ੍ਧਸ੍ਸਾਦਤ੍ਤਾ ਤਤ੍ਥ ਸਾਤਿਸਯੋ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮਤਾਲਕ੍ਖਣੋ ਕੁਸਲਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਛਨ੍ਦਵਸੇਨਾਤਿ ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਸਵਿਸੇਸਂ ਭਾਵਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵੁਦ੍ਧਿਂ ਫਾਤਿਂ ਗਮੇਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਤਤੋ ਸੁਖੁਮਤਰਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਛਨ੍ਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਰਿਮਤੋ ਸੁਖੁਮਤਰਂ. ਭਾਵਨਾਬਲੇਨ ਹਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਦਰਥਪਰਿਲ਼ਾਹਤਾਯ ਕਾਯਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾ ਸੁਖੁਮਤਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਸੁਖੁਮਤਰਭਾਵੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਤਰਤਾਯ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਚ ਵੀਥਿਪਟਿਪਨ੍ਨਤਾਯ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਸਹਗਤੋ ਪਮੋਦੋ ਖੁਦ੍ਦਿਕਾਦਿਭੇਦਾ ਤਰੁਣਪੀਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਅਤਿਵਿਯ ਸੁਖੁਮਤਰਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੁਪਟ੍ਠਹਨੇ ਵਿਚੇਤਬ੍ਬਾਕਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਨਿਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਕੇਚਿ. ਭਾਵਨਾਬਲੇਨ ਪਨ ਸੁਖੁਮਤਰਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤੇਸੁ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇਸੁ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਪਕਤਿਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਵਤ੍ਤਤਿ. ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਸਣ੍ਠਾਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਭੇਦੇ ਸਮਾਧਿਮ੍ਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਪੁਨ ਝਾਨਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਾਪਾਰਾਭਾਵਤੋ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਂ ਹੋਤੀਤਿ. ਸਾ ਪਨਾਯਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤੁਪੇਕ੍ਖਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਇਮੇਹਿ ਨਵਹਿ ਆਕਾਰੇਹੀਤਿ ਇਮੇਹਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਨਵਹਿ ਪਕਾਰੇਹਿ ਪਵਤ੍ਤਾ. ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾ ਕਾਯੋਤਿ ਦੀਘਾਕਾਰਾ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾ ਚੁਣ੍ਣਵਿਚੁਣ੍ਣਾਪਿ ਸਮੂਹਟ੍ਠੇਨ ਕਾਯੋ. ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਨਿਮਿਤ੍ਤਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਸਮਞ੍ਞਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਸਤੀਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਸਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ. ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਸਮਥਵਸੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇ, ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਞ੍ਚ ਕਾਯਂ ‘‘ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇ ਚ ‘‘ਅਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਚ ਞਾਣਂ, ਤਤ੍ਥ ਯਥਾਭੂਤਾਵਬੋਧੋ. ਕਾਯੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਸੋ ਕਾਯੋ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਵਸੇਨ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਕਾਯੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਇਤਰਕਾਯਸ੍ਸਾਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਹੋਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਮ੍ਮਸਨਚਾਰਸ੍ਸਾਪਿ ਇਧ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ. ਨੋ ਸਤੀਤਿ ਸੋ ਕਾਯੋ ਸਤਿ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ. ਸਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚੇਵ ਸਤਿ ਚ ਸਰਣਟ੍ਠੇਨ, ਉਪਤਿਟ੍ਠਨਟ੍ਠੇਨ ਚ. ਤਾਯ ਸਤਿਯਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਯ ਸਤਿਯਾ. ਤੇਨ ਞਾਣੇਨਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਞਾਣੇਨ. ਤਂ ਕਾਯਨ੍ਤਿ ਤਂ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਕਾਯਞ੍ਚੇਵ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਰੂਪਕਾਯਞ੍ਚ. ਅਨੁਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਝਾਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਞਾਣੇਨ ਚੇਵ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣੇਨ ਚ ਅਨੁ ਅਨੁ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਭਾਵਨਾਤਿ ਤੇਨ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਕਾਯੇ ਅਯਂ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਭਾਵਨਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਯਾ ਅਯਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਕਾਯੇ, ਤਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤੇ ਕਰਜਕਾਯੇ ਚ ਕਾਯਸ੍ਸੇਵ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਅਨੁਦਕਭੂਤਾਯ ਮਰੀਚਿਯਾ ਉਦਕਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਵਿਯ ਨ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਸਭਾਵੇ ਕਾਯੇ ਨਿਚ੍ਚਾਦਿਭਾਵਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ, ਅਥ ਖੋ ਯਥਾਰਹਂ ਅਨਿਚ੍ਚਦੁਕ੍ਖਾਨਤ੍ਤਾਸੁਭਭਾਵਸ੍ਸੇਵਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ. ਅਥ ਵਾ ਕਾਯੇ ‘‘ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ‘‘ਮਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ‘‘ਇਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਭਾਵਤੋ ਤਾਦਿਸਂ ਅਨਨੁਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਕਾਯਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ, ਤਾਯ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਸਤਿਯੇਵ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾ ਵਡ੍ਢਨਾ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਭਾਵਨਾਤਿ.

ਏਸ ਨਯੋਤਿ ‘‘ਨਵਹਿ ਆਕਾਰੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਿਂ ਰਸ੍ਸ-ਪਦੇ ਅਤਿਦਿਸਤਿ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਯਥਾਦਸ੍ਸਿਤੇ ‘‘ਕਥਂ ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਸਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੪੮; ਸਂ. ਨਿ. ੫.੯੮੬; ਪਾਰਾ. ੧੬੫) ਆਗਤੇ ਪਾਲ਼ਿਨਯੇ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਰਸ੍ਸਪਦਵਸੇਨ ਆਗਤੇ ਪਾਲ਼ਿਨਯੇ.

ਅਯਨ੍ਤਿ ਯੋਗਾਵਚਰੋ. ਅਦ੍ਧਾਨਵਸੇਨਾਤਿ ਦੀਘਕਾਲਵਸੇਨ. ਇਤ੍ਤਰਵਸੇਨਾਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਕਾਲਵਸੇਨ. ਇਮੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹੀਤਿ ਇਮੇਹਿ ਨਵਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ.

ਤਾਦਿਸੋਤਿ ਦੀਘੋ, ਰਸ੍ਸੋ ਚ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਣ੍ਣਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਕਾਰਾ, ਤੇ ਚ ਦੀਘਾਦਯੋ ਏਵ. ਨਾਸਿਕਗ੍ਗੇ ਵ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋਤਿ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਸੁਖਤ੍ਥਂ ਰਸ੍ਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਾਸਿਕਗ੍ਗੇ ਵਾ’’ਤਿ, ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਨਿਯਮਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਉਤ੍ਤਰੋਟ੍ਠਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

੨੨੦. ਸਬ੍ਬਕਾਯਪਟਿਸਂਵੇਦੀਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਪਟਿ ਪਟਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵੇਦਨਸੀਲੋ ਜਾਨਨਸੀਲੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਪਟਿ ਪਟਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵੇਦੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਵਾ ਪਟਿ ਪਟਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵੇਦਮਾਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬ-ਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਸ੍ਸਾਸਾਦਿਕਾਯਸ੍ਸ ਅਨਵਸੇਸਪਰਿਯਾਦਾਨੇ ਸਿਦ੍ਧੇਪਿ ਅਨੇਕਕਲਾਪਸਮੁਦਾਯਭਾਵਤੋ ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਭਾਗਾਨਂ ਸਂਵੇਦਨਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਪਟਿ-ਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰੀਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਸਂ-ਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਕਲਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਸਮਾਨੇਪਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇਸੁ ਯੋਗਿਨੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਵਿਧਾਨੇ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂਯੇਵ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵਿਸੁਂ ਦੇਸਨਾ ਕਤਾ, ਏਵਂ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਦੀਪੇਤੁਂ ਸਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮਾਨਤਾਯ ‘‘ਸਕਲਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਦਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਕਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ਵਿਭੂਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਾਕਟੀਕਰਣਂ ਵਿਭਾਵਨਂ ਤਤ੍ਥ ਅਸਮ੍ਮੁਯ੍ਹਨਂ ਞਾਣੇਨੇਵ ਨੇਸਂ ਪਵਤ੍ਤਨੇਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਵਂ ਵਿਦਿਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਞਾਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਨ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੇਨ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂਭੂਤੋ ਸਬ੍ਬਕਾਯਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਅਸ੍ਸਸਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਸ੍ਸਸਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਹੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਚੁਣ੍ਣਵਿਚੁਣ੍ਣਵਿਸਟੇਤਿ ਅਨੇਕਕਲਾਪਤਾਯ ਚੁਣ੍ਣਵਿਚੁਣ੍ਣਭਾਵੇਨ ਵਿਸਟੇ. ਆਦਿ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤਿ ਸਤਿਯਾ, ਞਾਣਸ੍ਸ ਚ ਵਸੇਨ ਤਥਾ ਪੁਬ੍ਬਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਤਾਦਿਸੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਪੁਗ੍ਗਲਸਦਿਸੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਪਗੇਵ ਸਤਿਂ, ਞਾਣਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤੀਸੁਪਿ ਠਾਨੇਸੁ ਞਾਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਏਵਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਸਬ੍ਬਕਾਯਪਟਿਸਂਵੇਦਨਵਸੇਨੇਵ. ਘਟਤੀਤਿ ਉਸ੍ਸਹਤਿ. ਵਾਯਮਤੀਤਿ ਵਾਯਾਮਂ ਕਰੋਤਿ, ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਥਾਭੂਤਸ੍ਸਾਤਿ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਸਂਵਰੋਤਿ ਸਤਿ, ਵੀਰਿਯਮ੍ਪਿ ਵਾ. ਤਾਯ ਸਤਿਯਾਤਿ ਯਾ ਆਨਾਪਾਨੇ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤਾ ਸਤਿ, ਤਾਯ. ਤੇਨ ਮਨਸਿਕਾਰੇਨਾਤਿ ਯੋ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਤਿਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ ਭਾਵਨਾਮਨਸਿਕਾਰੋ, ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਆਸੇਵਤੀਤਿ ‘‘ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾਯੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਧਿਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇ ਆਸੇਵਤਿ. ਤਦਾਸੇਵਨਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਸਿਕ੍ਖਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ.

ਪੁਰਿਮਨਯੇਤਿ ਪੁਰਿਮਸ੍ਮਿਂ ਭਾਵਨਾਨਯੇ, ਪਠਮਵਤ੍ਥੁਦ੍ਵਯੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਕਾਮਂ ਞਾਣੁਪ੍ਪਾਦਨਂ ਲਬ੍ਭਤੇਵ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਯਾਥਾਵਤੋ ਦੀਘਰਸ੍ਸਭਾਵਾਵਬੋਧਸਬ੍ਭਾਵਤੋ, ਤਥਾਪਿ ਤਂ ਨ ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਯਥਾਪਵਤ੍ਤਾਨਂ ਤੇਸਂ ਗਹਣਮਤ੍ਤਭਾਵਤੋਤਿ ਤਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਮਾਨਕਾਲਪ੍ਪਯੋਗੋ ਕਤੋ. ਇਦਂ ਪਨ ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਖੁਰਧਾਰਾਯਂ ਗਮਨਸਦਿਸਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਤਿਸਯੇਨੇਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤੁਂ ਅਨਾਗਤਕਾਲਪ੍ਪਯੋਗੋ ਕਤੋਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਞਾਣੁਪ੍ਪਾਦਨਾਦੀਸੂਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਪੀਤਿਪਟਿਸਂਵੇਦਨਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ‘‘ਸਂਵਰਸਮਾਦਾਨਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਨ੍ਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਂ. ਸੋ ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨੋਪਿ ਸਮਾਨੋ ਕਰਜਕਾਯਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯ ਤੇਨ ਸਙ੍ਖਰੀਯਤੀਤਿ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯੋ ਪਨ ‘‘ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੋ ਵਚੀਸਙ੍ਖਾਰੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੦੨) ਏਵਮਾਗਤੋ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੋ ਚੇਤਨਾਲਕ੍ਖਣੋ ਸਤਿਪਿ ਦ੍ਵਾਰਨ੍ਤਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯਵੁਤ੍ਤਿਯਾ, ਤਬ੍ਬਹੁਲਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਕਾਯਦ੍ਵਾਰੇਨ ਲਕ੍ਖਿਤੋ, ਸੋ ਇਧ ਨਾਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਨ੍ਤੋਤਿਆਦੀਸੁ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਪਦਂ ਪੁਰਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਂ ਨਾਮ ਵੂਪਸਮਨਂ, ਤਞ੍ਚ ਤਥਾਪਯੋਗੇ ਅਸਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਰਹਸ੍ਸ ਓਲ਼ਾਰਿਕਸ੍ਸ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਪਯੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ‘‘ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਂ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ. ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਕਾਲੇਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਅਨਾਰਦ੍ਧਕਾਲੇ, ਤਤੋ ਏਵ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਕਾਲੇ. ‘‘ਨਿਸੀਦਤਿ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਉਜੁਂ ਕਾਯਂ ਪਣਿਧਾਯਾ’’ਤਿ ਹਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਯਪਰਿਗ੍ਗਹੋ, ‘‘ਪਰਿਮੁਖਂ ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਕਾਯੋਪਿ ਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਕਾਯੋਤਿ ਕਰਜਕਾਯੋ. ਸਦਰਥਾਤਿ ਸਪਰਿਲ਼ਾਹਾ, ਸਾ ਚ ਨੇਸਂ ਸਦਰਥਤਾ ਗਰੁਭਾਵੇਨ ਵਿਯ ਓਲ਼ਾਰਿਕਤਾਯ ਅਵਿਨਾਭਾਵਿਨੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਓਲ਼ਾਰਿਕਾ’’ਤਿ. ਬਲਵਤਰਾਤਿ ਸਬਲਾ ਥੂਲਾ. ਸਨ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਤਾਵਂ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਿਕ੍ਖੇਪਾਭਾਵੇਨ ਏਕਗ੍ਗਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਸਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤਂ, ਤਤੋ ਏਵ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾ ਲਹੁਮੁਦੁਕਮ੍ਮਞ੍ਞਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਤਦਨੁਗੁਣਤਾਯ ਸੇਸਂ ਤਿਸਨ੍ਤਤਿਰੂਪਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤੇ, ਕਾਯੇ ਚ ਵੂਪਸਨ੍ਤੇ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾ ਸਨ੍ਤਸਭਾਵਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਸੁਖੁਮਤਰਸੁਖੁਮਤਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਦਾ ਪਨਸ੍ਸ ਕਾਯੋਪੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਆਭੁਜਨਂ ਆਭੋਗੋ, ‘‘ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਮੀ’’ਤਿ ਪਠਮਾਵਜ੍ਜਨਾ. ਸਮ੍ਮਾ ਅਨੁ ਅਨੁ ਆਹਰਣਂ ਸਮਨ੍ਨਾਹਾਰੋ, ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਅਤ੍ਥੇ ਅਪਰਾਪਰਂ ਪਵਤ੍ਤਆਵਜ੍ਜਨਾ. ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਮਨਸਿ ਕਰਣਂ ਚਿਤ੍ਤੇ ਠਪਨਂ ਮਨਸਿਕਾਰੋ. ਵੀਮਂਸਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ.

ਸਾਰਦ੍ਧੇਤਿ ਸਦਰਥੇ ਸਪਰਿਲ਼ਾਹੇ. ਅਧਿਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਬਲਵਂ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ. ਲਿਙ੍ਗਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੋਤਿ ਹਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ‘‘ਅਧਿਮਤ੍ਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ ਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸਨਂ ਵਾ ਏਤਂ. ਸੁਖੁਮਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਕਾਯਮ੍ਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਚਿਤ੍ਤੇ ਚਾ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ.

੨੨੧. ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਕਰਿਯਮਾਨਂ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਨਾਨਾਵਜ੍ਜਨਂ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਵਿਯ ਦੂਰਸਮੁਸ੍ਸਾਰਿਤਪਟਿਪਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨੋ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੋ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇ ਚ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰੇ ਚ ਓਲ਼ਾਰਿਕੋਤਿ ਸਦਿਸੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੂਪਚਾਰਦ੍ਵਯੇਪਿ. ਅਥ ਵਾ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਂ ਅਧਿਗਮਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤੋ ਦੁਕ੍ਖਾਪਟਿਪਦਾਦਿਵਸੇਨ ਕਿਲਮਤੋ ਯੋਗਿਨੋ ਕਾਯਕਿਲਮਥਚਿਤ੍ਤੂਪਘਾਤਾਦਿਵਸੇਨ, ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਸਙ੍ਖੋਭੇਨ ਚ ਸਪਰਿਫਨ੍ਦਤਾਯ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦਿਉਪਚਾਰੇਸੁ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਓਲ਼ਾਰਿਕਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਤਿਸੁਖੁਮੋਤਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਮਾਨੋ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੋ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੇ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸੁਖੁਮੋ. ਸੁਖੁਮਭਾਵੋਪਿਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥਿ, ਕੁਤੋ ਓਲ਼ਾਰਿਕਤਾ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਮੇਵ ਪਾਪੁਣਾਤੀ’’ਤਿ.

ਲਾਭਿਸ੍ਸ ਸਤੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮਾਪਜ੍ਜਨਵੇਲਂ, ਏਕਾਸਨੇਨੇਵ ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਝਾਨਾਨਂ ਪਟਿਲਾਭਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਮਜ੍ਝਿਮਭਾਣਕਾ ਹੇਟ੍ਠਿਮਹੇਟ੍ਠਿਮਜ੍ਝਾਨਤੋ ਉਪਰੂਪਰਿਝਾਨੂਪਚਾਰੇਪਿ ਸੁਖੁਮਤਰਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਸੋਪਚਾਰਾਨਂ ਝਾਨਾਨਂ ਉਪਰੂਪਰਿ ਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤਤਾ, ਸਨ੍ਤਤਾ ਚ ਸਮ੍ਭਵੇਯ੍ਯ, ਏਕਾਵਜ੍ਜਨੂਪਚਾਰਂ ਵਾ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਵਾਦੇਨ ਇਮਸ੍ਸ ਵਾਦਸ੍ਸ ਅਵਿਰੋਧੋ ਸਿਦ੍ਧੋ ਭਿਨ੍ਨਵਿਸਯਤ੍ਤਾ. ਸਬ੍ਬੇਸਞ੍ਞੇਵਾਤਿ ਉਭਯੇਸਮ੍ਪਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯੇਵ. ‘‘ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਕਾਲੇ ਪਵਤ੍ਤਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਕਾਲੇ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸਦਿਸਸਨ੍ਤਾਨਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਤੇ ਏਵ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾ ਅਸ੍ਸਾਸਾਦਯੋ ਸੁਖੁਮਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਾਕਾਰੋ ਪਨ ਨੇਸਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤੋਯੇਵ.

ਮਹਾਭੂਤਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਸੁਖੁਮੋਤਿ ਚਤੁਧਾਤੁਮੁਖੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਭਿਨਿਵੇਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਕਲਰੂਪਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਸੁਖੁਮੋ ਭਾਵਨਾਯ ਉਪਰੂਪਰਿ ਪਣੀਤਭਾਵਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਰੂਪਾਰੂਪਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਸੁਖੁਮੋ’’ਤਿ. ਲਕ੍ਖਣਾਰਮ੍ਮਣਿਕਵਿਪਸ੍ਸਨਾਤਿ ਕਲਾਪਸਮ੍ਮਸਨਮਾਹ. ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਨੁਪਸ੍ਸਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਬਲਵਵਿਪਸ੍ਸਨਾ. ਤਤੋ ਓਰਂ ਦੁਬ੍ਬਲਵਿਪਸ੍ਸਨਾ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਕਾਲੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਮਥਨਯੇ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਨਯੇਨ ‘‘ਅਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਪਵਤ੍ਤੋ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੋ ਮਹਾਭੂਤਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਯੇਪਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ‘‘ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਂ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ. ਚੋਦਨਾਸੋਧਨਾਹੀਤਿ ਅਨੁਯੋਗਪਰਿਹਾਰੇਹਿ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਕਾਰੇਨ.

ਕਥਨ੍ਤਿ ਯਂ ਇਦਂ ‘‘ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਂ…ਪੇ… ਸਿਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੭੧) ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਕਥਂ ਕੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਂ, ਯੋਗਿਨੋ ਚ ਸਿਕ੍ਖਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਯ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੇ ਸਰੂਪਤੋ, ਓਲ਼ਾਰਿਕਸੁਖੁਮਤੋ, ਵੂਪਸਮਤੋ, ਅਨੁਯੋਗਪਰਿਹਾਰਤੋ ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਤਮੇ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਯਿਕਾਤਿ ਰੂਪਕਾਯੇ ਭਵਾ. ਕਾਯਪਟਿਬਦ੍ਧਾਤਿ ਕਾਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ. ਕਾਯੇ ਸਤਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਸਤਿ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਏਵ ਤੇ ਅਕਾਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਪਿ ਕਾਯੇਨ ਸਙ੍ਖਰੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਾ. ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਨ੍ਤੋਤਿ ਓਲ਼ਾਰਿਕੋਲ਼ਾਰਿਕਂ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਨ੍ਤੋ. ਸੇਸਪਦਦ੍ਵਯਂ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਓਲ਼ਾਰਿਕਞ੍ਹਿ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਂ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਸਭਾਵਂ ਸਨ੍ਨਿਸੀਦਾਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਿਰੋਧੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਨ੍ਤਸਭਾਵਂ ਨਯਨ੍ਤੋ ‘‘ਵੂਪਸਮੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ.

ਯਥਾਰੂਪੇਹੀਤਿ ਯਾਦਿਸੇਹਿ. ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੇਹੀਤਿ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇਹਿ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ. ਆਨਮਨਾਤਿ ਅਭਿਮੁਖਭਾਵੇਨ ਕਾਯਸ੍ਸ ਨਮਨਾ. ਵਿਨਮਨਾਤਿ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਪਸ੍ਸਤੋ ਨਮਨਾ. ਸਨ੍ਨਮਨਾਤਿ ਸਬ੍ਬਤੋ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਾ ਨਮਨਾ. ਪਣਮਨਾਤਿ ਪਚ੍ਛਤੋ ਨਮਨਾ. ਇਞ੍ਜਨਾਦੀਨਿ ਆਨਮਨਾਦੀਨਂ ਵੇਵਚਨਾਨਿ, ਅਧਿਮਤ੍ਤਾਨਿ ਵਾ ਅਭਿਮੁਖਂ ਚਲਨਾਦੀਨਿ ਆਨਮਨਾਦਯੋ, ਮਨ੍ਦਾਨਿ ਇਞ੍ਜਨਾਦਯੋ. ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਂ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਨ੍ਤਿ ਤਥਾਰੂਪਂ ਆਨਮਨਾਦੀਨਂ ਕਾਰਣਭੂਤਂ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਂ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਨ੍ਤੋ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਹਿ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਿਤੇ ਆਨਮਨਾਦਯੋਪਿ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਿਤਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ.

ਸਨ੍ਤਂ ਸੁਖੁਮਨ੍ਤਿ ਯਥਾਰੂਪੇਹਿ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਅਪਰਿਪ੍ਫਨ੍ਦਨਹੇਤੂਹਿ ਆਨਮਨਾਦਯੋ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਰੂਪਂ ਦਰਥਾਭਾਵਤੋ ਸਨ੍ਤਂ, ਅਨੋਲ਼ਾਰਿਕਤਾਯ ਸੁਖੁਮਂ. ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਂ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਨ੍ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਏਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਦਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਓਲ਼ਾਰਿਕੋਲ਼ਾਰਿਕਂ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਨ੍ਤੋ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਕਾਯਸ੍ਸ ਅਪਰਿਪ੍ਫਨ੍ਦਨਹੇਤੁਭੂਤੇ ਸੁਖੁਮਸੁਖੁਮਤਰੇ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਤੇਪਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਪਰਮਸੁਖੁਮਤਾਯ ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਯਂ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਨ੍ਤਂ ਸੁਖੁਮਂ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਂ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰ’’ਨ੍ਤਿ.

ਇਤੀਤਿਆਦਿ ਚੋਦਕਵਚਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਇਤੀਤਿ ਪਕਾਰਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਕਿਰਾਤਿ ਅਰੁਚਿਸੂਚਨੇ, ਏਵਂ ਚੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਯਦਿ ਅਤਿਸੁਖੁਮਮ੍ਪਿ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਂ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਤੀਤਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਤਿ ਏਵਂ ਸਤਿ ਤਯਾ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨੇ. ਵਾਤੂਪਲਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਵਾਤਸ੍ਸ ਉਪਲਦ੍ਧਿਯਾ. ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ, ਅਸ੍ਸਾਸਾਦਿਵਾਤਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਭਾਵਨਾ ਉਪ੍ਪਾਦਨਾ ਪਵਤ੍ਤਨਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਤੇ ਚ ਤੇਨ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਞ੍ਚ ਭਾਵਨਾਤਿ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇ ਭਾਵਨਾਯ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਸੁਖੁਮਾਨਂ ਤੇਸਂ ਪਭਾਵਨਾ ਚ ਨ ਹੋਤਿ, ਉਭਯੇਸਂ ਤੇਸਂ ਤੇਨ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਤਬ੍ਬਤੋ. ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਯਾਤਿ ਆਨਾਪਾਨਾਰਮ੍ਮਣਾਯ ਸਤਿਯਾ ਚ ਪਵਤ੍ਤਨਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਆਨਾਪਾਨਾਨਂ ਅਭਾਵਤੋ. ਤਤੋ ਏਵ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਚ ਪਭਾਵਨਾ ਉਪ੍ਪਾਦਨਾਪਿ ਨ ਹੋਤਿ. ਨ ਹਿ ਕਦਾਚਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇਨ ਵਿਨਾ ਸਾਰਮ੍ਮਣਧਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ. ਨ ਚ ਨਂ ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਾਨਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤੋ ਨ ਚੇਵ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿਪਿ ਤਤੋ ਨ ਵੁਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿਪੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਏਵਂ ਚੋਦਕੋ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਅਭਾਵੂਪਨਯਨਂ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਚੋਦੇਤਿ.

ਪੁਨ ਇਤਿ ਕਿਰਾਤਿਆਦਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਯ ਚੋਦਨਾਯ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਰਾਤਿ ‘‘ਯਦੀ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਇਤਿ ਕਿਰ ਸਿਕ੍ਖਤਿ, ਮਯਾ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ ਯਦਿ ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਤਿ ਏਵਂ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨੇ ਸਤਿ. ਪਭਾਵਨਾ ਹੋਤੀਤਿ ਯਦਿਪਿ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਸੁਖੁਮਾ ਪਨ ਅਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਪਰਮਸੁਖੁਮਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਯਾ, ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਚ ਪਭਾਵਨਾ ਇਜ੍ਝਤੇਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਯਥਾ ਕਥਂ ਵਿਯਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਿਧਾਨਂ ਤਂ ਕਥਂ ਵਿਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਤਦਤ੍ਥਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦਨੇ ਓਪਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਇਦਾਨਿ ਓਪਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪੀਤਿ ਓਪਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਕਂਸੇਤਿ ਕਂਸਭਾਜਨੇ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਤੇਸਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਾਕਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾਮਿਅਤ੍ਥੇ ਹਿ ਇਦਂ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਸੁਮਨਸਿਕਤਤ੍ਤਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਚਿਤ੍ਤੇ ਠਪਿਤਤ੍ਤਾ. ਸੂਪਧਾਰਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਉਪਧਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਿਤਤ੍ਤਾ. ਸੁਖੁਮਕਾ ਸਦ੍ਦਾਤਿ ਅਨੁਰਵੇ ਆਹ, ਯੇ ਅਪ੍ਪਕਾ. ਅਪ੍ਪਤ੍ਥੋ ਹਿ ਅਯਂ ਕ-ਸਦ੍ਦੋ. ਸੁਖੁਮਸਦ੍ਦਨਿਮਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਤਾਪੀਤਿ ਸੁਖੁਮੋ ਸਦ੍ਦੋਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸੁਖੁਮਸਦ੍ਦਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਤਾਯਪਿ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਕਾਮਂ ਤਦਾਸੁਖੁਮਾਪਿ ਸਦ੍ਦਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ, ਸਦ੍ਦਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਸੁਖੁਮਤਰਸਦ੍ਦਨਿਮਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਭਾਵੇਨਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਨਿਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਉਪਧਾਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਤਿਸੁਖੁਮਸਦ੍ਦਨਿਮਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਤੇਵ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਵਿਕ੍ਖੇਪਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਯਥਾਉਪਟ੍ਠਿਤੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਸਮਾਧਾਨਸਬ੍ਭਾਵਤੋ.

ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਗਮਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਪਦਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚੋਦਨਾਸੋਧਨਾਹਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਵਿਭਾਗਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਤ੍ਤਾ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

੨੨੨. ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨਾਤਿ ਸਮਥਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਨ ਇਤਰਚਤੁਕ੍ਕੇਸੁਪਿ ਲਬ੍ਭਤੇਵ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਪਠਮਚਤੁਕ੍ਕੇ. ਪਞ੍ਚਸਨ੍ਧਿਕਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਪਬ੍ਬਂ, ਪਞ੍ਚਭਾਗਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ. ਤਦਤ੍ਥਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਨਾ. ਅਥ ਵਾ ਗਨ੍ਥਤੋ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ ਉਗ੍ਗਹੋ. ਤਤ੍ਥ ਸਂਸਯਪਰਿਪੁਚ੍ਛਨਾ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਏਵਂ ਭਾਵਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘ਏਵਮਿਧ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਤੀ’’ਤਿ ਉਪਧਾਰਣਂ, ਤਥਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਨਾ ‘‘ਏਵਂ ਝਾਨਮਪ੍ਪੇਤੀ’’ਤਿ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਗਣਨਾਨੁਬਨ੍ਧਨਾਫੁਸਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਭਾਵਨਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾਪੇਤ੍ਵਾ ਠਪਨਾਯ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਮ੍ਪਿ ਵਾ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਾਦਿਵਸੇਨ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸਭਾਵਸ੍ਸ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸਭਾਵੂਪਧਾਰਣਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਨ ਕਿਲਮਤਿ ਓਧਿਸੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ. ਤਤੋ ਏਵ ਆਚਰਿਯਮ੍ਪਿ ਨ ਵਿਹੇਸੇਤਿ ਧਮ੍ਮਾਧਿਕਰਣਮ੍ਪਿ ਭਾਵਨਾਯ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪਨਤੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਕਿਲਮਨਆਚਰਿਯਾਵਿਹੇਸਨਹੇਤੁ. ਥੋਕਨ੍ਤਿ ਥੋਕਂ ਥੋਕਂ. ਉਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਤੋ ਉਗ੍ਗਹੋ, ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਿਧਿ, ਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਉਗ੍ਗਹਮਤ੍ਤਂ. ਆਚਰਿਯਤੋ ਉਗ੍ਗਹੋ ਆਚਰਿਯੁਗ੍ਗਹੋ, ਤਤੋ. ਏਕਪਦਮ੍ਪੀਤਿ ਏਕਕੋਟ੍ਠਾਸਮ੍ਪਿ.

੨੨੩. ਅਨੁਵਹਨਾਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਅਨੁਗਮਨਵਸੇਨ ਸਤਿਯਾ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਅਨੁਪਵਤ੍ਤਨਾ. ਫੁਸਨਾਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇ ਗਣੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਗਣਨਂ ਪਟਿਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾ ਤੇ ਸਤਿਯਾ ਅਨੁਬਨ੍ਧਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਥਾ ਅਪ੍ਪਨਾ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਠਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਨਾਸਿਕਗ੍ਗਾਦਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਨੇਸਂ ਫੁਸਨਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਗਣਨਾਦਿਵਸੇਨ ਵਿਯ ਫੁਸਨਾਵਸੇਨ ਵਿਸੁਂ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਫੁਟ੍ਠਫੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਗਣਨਾਦਿ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਇਧ ਫੁਸਨਾਗਹਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਫੁਸਨਾਤਿ ਫੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਠਪਨਾਤਿ ਸਮਾਧਾਨਂ. ਤਂ ਹਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਧਾਨਂ ਠਪਨਂ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਮਾਧਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਠਿਤਿ ਸਣ੍ਠਿਤੀ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੧.੧੫) ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ. ਸਮਾਧਿਪ੍ਪਧਾਨਾ ਪਨ ਅਪ੍ਪਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਠਪਨਾਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾ’’ਤਿ. ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਦੀਨਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਤੋ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ. ਪਵਤ੍ਤਤੋ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਤੋ ਚ ਵਿਨਿਵਟ੍ਟਨਤੋ ਵਿਵਟ੍ਟਨਾ ਨਾਮ ਮਗ੍ਗੋ. ਸਕਲਸਂਕਿਲੇਸਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਭਾਵਤੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ ਫਲਂ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਵਿਵਟ੍ਟਨਾਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧੀਨਂ. ਪਟਿਪਸ੍ਸਨਾਤਿ ਪਟਿ ਪਟਿ ਦਸ੍ਸਨਂ ਪੇਕ੍ਖਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ’’ਤਿ.

ਖਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਏਕਂ ਤੀਣਿ ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਏਵਂ ਗਣਨਾਯ ਖਣ੍ਡਨਂ. ਓਕਾਸੇਤਿ ਗਣਨਵਿਧਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਗਣਨਨਿਸ੍ਸਿਤੋਵ ਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨਿਸ੍ਸਿਤੋ. ‘‘ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਚਿਰਤਰਂ ਗਣਨਾਯ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੋ ਹਿ ਤਥਾ ਲਦ੍ਧਂ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਮਤ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਏਵਂ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯ. ‘‘ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇਸੁ ਯੋ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇਸੁ ਯਸ੍ਸ ਏਕੋਵ ਪਠਮਂ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਉਭੋਪਿ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਣੇਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਯੋ ਉਪਟ੍ਠਾਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ਦ੍ਵੀਸੁ ਨਾਸਾਪੁਟਵਾਤੇਸੁ ਯੋ ਪਾਕਟਤਰੋ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਸੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਦੀਪਿਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਨ੍ਤਿ ਆਮੇਡਿਤਵਚਨੇਨ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਉਪਲਕ੍ਖਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਉਪਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਾਕਟਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਗਣਨਾਵਸੇਨ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਿਕ੍ਖੇਪਾਭਾਵਤੋ.

ਪਲਿਘਸ੍ਸ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨਂ, ਤਂ ਯਤ੍ਥ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਪਲਿਘਤ੍ਥਮ੍ਭੋ. ਤਿਯਾਮਰਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ਪੁਰਿਮਨਯੇਨਾਤਿ ਸੀਘਗਣਨਾਯ, ਗੋਪਾਲਕਗਣਨਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕੋ ਦ੍ਵੇ ਤੀਣਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਗਣਨਾਵਿਧਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਟ੍ਠਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਕਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯੇਵ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਅਟ੍ਠਾਦੀਨਿ ਪਾਪੇਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਸੀਘਂ ਸੀਘਂ ਗਣੇਤਬ੍ਬਮੇਵ. ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ, ਨਿਦਸ੍ਸਨਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਗਣਨਪਟਿਬਦ੍ਧੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਅਰੀਯਤਿ ਤੇਨ ਨਾਵਾਤਿ ਅਰਿਤ੍ਤਂ, ਪਾਜਨਦਣ੍ਡੋ. ਅਰਿਤ੍ਤੇਨ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਨਂ ਅਰਿਤ੍ਤੁਪਤ੍ਥਮ੍ਭਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ.

ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਨਿਰਨ੍ਤਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਠਪਨਾਯਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਪਵਤ੍ਤਂ ਵਿਯਾ’’ਤਿ. ਅਨ੍ਤੋ ਪਵਿਸਨ੍ਤਂ ਵਾਤਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਵੇਸੇਤਿ ਨਾਮ. ਬਹਿ ਚਿਤ੍ਤਨੀਹਰਣੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਵਾਤਬ੍ਭਾਹਤਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਗਤਂ ਵਾਤਂ ਬਹੁਲਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾਤੇਨ ਤਂ ਠਾਨਂ ਅਬ੍ਭਾਹਤਂ ਵਿਯ, ਮੇਦੇਨ ਪੂਰਿਤਂ ਵਿਯ ਚ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ. ਨੀਹਰਤੋ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ, ਤਥਾ ਪਨ ਨੀਹਰਤੋ ਵਾਤਸ੍ਸ ਗਤਿਸਮਨ੍ਨੇਸਨਮੁਖੇਨ ਨਾਨਾਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਧਾਵਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਥੁਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਕ੍ਖਿਪਤੀ’’ਤਿ.

ਏਤਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਜਾਤਂ.

੨੨੪. ਅਨੁਗਮਨਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਪਵਤ੍ਤਾਨਂ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਵਸੇਨ ਸਤਿਯਾ ਅਨੁ ਅਨੁ ਪਵਤ੍ਤਨਂ ਅਨੁਗਚ੍ਛਨਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਨ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਾਨੁਗਮਨਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਨਾਭਿ ਆਦਿ ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ. ਪਠਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਹਿ ਇਧ ਆਦਿਚਿਨ੍ਤਾ, ਨ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਵਸੇਨ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਨਾਭਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਨਾਸਿਕਗ੍ਗਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਵ. ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਗਮਨਾਭਾਵਤੋ. ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਪਨ ਦੇਸਨ੍ਤਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਗਤਿਸਮਞ੍ਞਾ. ਹਦਯਂ ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਹਦਯਸਮੀਪਂ ਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿਭਾਗੋ ਮਜ੍ਝਂ. ਨਾਸਿਕਗ੍ਗਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਨਾਸਿਕਟ੍ਠਾਨਂ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਸਮਞ੍ਞਾਯ ਤਦਵਧਿਭਾਵਤੋ. ਤਥਾ ਹੇਤੇ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਚ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਸਮ੍ਭਵੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਪਵਿਸਨਵਾਤਸ੍ਸ ਨਾਸਿਕਗ੍ਗਂ ਆਦੀ’’ਤਿ. ਪਵਿਸਨਨਿਕ੍ਖਮਨਪਰਿਯਾਯੋ ਪਨ ਤਂਸਦਿਸਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਵਿਕ੍ਖੇਪਗਤਨ੍ਤਿ ਵਿਕ੍ਖੇਪਂ ਉਪਗਤਂ, ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਅਸਮਾਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾਰਦ੍ਧਾਯਾਤਿ ਸਦਰਥਭਾਵਾਯ. ਇਞ੍ਜਨਾਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸ ਚਲਨਾਯ.

ਵਿਕ੍ਖੇਪਗਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਕਰਣਵਚਨਂ, ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਲਕ੍ਖਣੇ ਵਾ. ਸਾਰਦ੍ਧਾਤਿ ਸਦਰਥਾ. ਇਞ੍ਜਿਤਾਤਿ ਇਞ੍ਜਨਕਾ ਚਲਨਕਾ. ਤਥਾ ਫਨ੍ਦਿਤਾ.

ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਵਸੇਨਾਤਿ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਾਨੁਗਮਨਵਸੇਨ ਨ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ‘‘ਅਨੁਬਨ੍ਧਨਾਯ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਫੁਸਨਾਵਸੇਨ ਚ ਠਪਨਾਵਸੇਨ ਚ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਯੇਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ‘‘ਗਣਨਾਨੁਬਨ੍ਧਨਾਵਸੇਨ ਵਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਸੁਂ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਗਣਨਾਯ, ਅਨੁਬਨ੍ਧਨਾਯ ਚ ਵਿਨਾ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਕੇਵਲਂ ਫੁਸਨਾਵਸੇਨ, ਠਪਨਾਵਸੇਨ ਚ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਨਸਿਕਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਨਨੁ ਫੁਸਨਾਯ ਵਿਨਾ ਠਪਨਾਯ ਵਿਯ, ਫੁਸਨਾਯ ਵਿਨਾ ਗਣਨਾਯਪਿ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿਯੇਵ? ਯਦਿਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਗਣਨਾ ਪਨ ਯਥਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸ ਮੂਲਭਾਵਤੋ ਪਧਾਨਭਾਵੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ, ਏਵਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਨਾ ਠਪਨਾਯ, ਤਾਯ ਵਿਨਾ ਠਪਨਾਯ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਤਿਪਿ ਫੁਸਨਾਯ ਨਾਨਨ੍ਤਰਿਕਭਾਵੇ ਗਣਨਾਨੁਬਨ੍ਧਨਾ ਏਵ ਮੂਲਭਾਵਤੋ ਪਧਾਨਭਾਵੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਤਰਾਸਂ ਤਦਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਗਣਨਾਨੁਬਨ੍ਧਨਾਵਸੇਨ ਵਿਯ ਹਿ ਫੁਸਨਾਠਪਨਾਵਸੇਨ ਵਿਸੁਂ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਤਾ ਕਸ੍ਮਾ ਉਦ੍ਦੇਸੇ ਵਿਸੁਂ ਗਹਿਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਫੁਟ੍ਠਫੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਫੁਟ੍ਠਫੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਗਣੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਗਣਨਾਯ ਫੁਸਨਾ ਅਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਗਣਨਾਯ ਚ ਫੁਸਨਾਯ ਚ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਫੁਟ੍ਠਫੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ. ਤੇਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇ. ਸਤਿਯਾ ਅਨੁਬਨ੍ਧਨ੍ਤੋਤਿ ਗਣਨਾਵੀਥਿਂ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਤਿਯਾ ਨਿਬਨ੍ਧਨ੍ਤੋ, ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸੇਯੇਵ ਤੇ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਉਪਧਾਰੇਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪ੍ਪਨਾਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋਤਿ ਯਥਾ ਅਪ੍ਪਨਾ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਯਥਾਉਪਟ੍ਠਿਤੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਸਮਾਦਹਨ੍ਤੋ. ਅਨੁਬਨ੍ਧਨਾਯ ਚਾਤਿਆਦੀਸੁ ਅਨੁਬਨ੍ਧਨਾਯ ਚ ਫੁਸਨਾਯ ਚ ਠਪਨਾਯ ਚ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋਤਿ ਯ੍ਵਾਯਂ ‘‘ਫੁਟ੍ਠਫੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਗਣੇਨ੍ਤੋ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਗਣਨਂ ਪਟਿਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾ ਤੇ ਸਤਿਯਾ ਅਨੁਬਨ੍ਧਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਅਯਮਤ੍ਥੋ. ਯਾ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਾਯ ਨ ਮਿਨੋਤਿ ਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਾਤਿ, ਸਾ ਮਾਨਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇਤਿ ਉਪਮਾ ਯਥਾ ‘‘ਗੋਣੋ ਵਿਯ ਗਵਯੋ’’ਤਿ.

੨੨੫. ਪਙ੍ਗੁਲ਼ੋਤਿ ਪੀਠਸਪ੍ਪੀ. ਦੋਲਾ ਪੇਖੋਲੋ. ਕੀਲ਼ਤਨ੍ਤਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਾਨਂ. ਮਾਤਾਪੁਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਰਿਯਾਯ, ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ. ਉਭੋ ਕੋਟਿਯੋਤਿ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਕੋਟਿਂ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋਟਿਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੇਪਿ ਕੋਟਿਯੋ. ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਦੋਲਾਫਲਕਸ੍ਸੇਵ ਮਜ੍ਝਂ. ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਨਥਮ੍ਭੋ ਵਿਯਾਤਿ ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਨਥਮ੍ਭੋ, ਨਾਸਿਕਗ੍ਗਂ, ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਮੂਲੇ ਸਮੀਪੇ ਠਤ੍ਵਾ. ਕਥਂ ਠਤ੍ਵਾ? ਸਤਿਯਾ ਵਸੇਨ. ਸਤਿਞ੍ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਸੂਪਟ੍ਠਿਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਯੋਗਾਵਚਰੋ ਤਤ੍ਥ ਠਿਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਅਵਯਵਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਅਪਦਿਸਿਤਬ੍ਬਤੋ. ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਤਿ ਨਾਸਿਕਗ੍ਗਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤੇ. ਸਤਿਯਾ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤੋਤਿ ਸਤਿਵਸੇਨ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤੋ. ‘‘ਸਤਿਞ੍ਹਿ ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਠਾਨੇ ਵਿਯ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਫੁਟ੍ਠਫੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨੇ.

੨੨੬. ਤੇਤਿ ਨਗਰਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋਬਹਿਗਤਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਗਹਾ ਚ ਹਤ੍ਥਗਤਾ.

੨੨੭. ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਉਪਮੇਯ੍ਯਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ. ਗਾਥਾਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਨਾਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਮੇਕਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਕਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਆਰਮ੍ਮਣਂ, ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਜਾਨਤੋ ਚ ਤਯੋ ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਸ੍ਸਾਸੋ ਪਸ੍ਸਾਸੋਤਿ ਇਮੇ ਤਯੋ ਧਮ੍ਮੇ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਵਸੇਨ ਅਵਿਨ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕੇ. ਭਾਵਨਾਤਿ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧਿਭਾਵਨਾ. ਨੁਪਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਨ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਅਯਂ ਚੋਦਨਾਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥੋ, ਦੁਤਿਯਾ ਪਨ ਪਰਿਹਾਰਗਾਥਾ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਵ.

ਕਥਨ੍ਤਿ ਤਾਸਂ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਪੁਚ੍ਛਾ. ਇਮੇ ਤਯੋ ਧਮ੍ਮਾਤਿਆਦੀਸੁ ਪਦਯੋਜਨਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਯਮਤ੍ਥਨਿਦ੍ਦੇਸੋ – ਇਮੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦਯੋ ਤਯੋ ਧਮ੍ਮਾ ਏਕਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਥਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਨ ਚਿਮੇ ਨ ਚ ਇਮੇ ਤਯੋ ਧਮ੍ਮਾ ਅਵਿਦਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕਥਂ ਨ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਵਿਦਿਤਾ? ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਅਵਿਦਿਤਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਕਥਂ ਵਿਕ੍ਖੇਪਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਪਧਾਨਞ੍ਚ ਭਾਵਨਾਯ ਨਿਪ੍ਫਾਦਕਂ ਵੀਰਿਯਞ੍ਚ ਕਥਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਨੀਵਰਣਾਨਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਕਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਮਾਧਾਨਾਵਹਂ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਸਙ੍ਖਾਤਂ ਪਯੋਗਞ੍ਚ ਯੋਗੀ ਕਥਂ ਸਾਧੇਤਿ, ਉਪਰੂਪਰਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਞ੍ਚ ਵਿਸੇਸਂ ਕਥਮਧਿਗਚ੍ਛਤੀਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਕਕਚੂਪਮਾਯ ਸਾਧੇਤੁਂ ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭੂਮਿਭਾਗਸ੍ਸ ਵਿਸਮਤਾਯ ਚਞ੍ਚਲੇ ਰੁਕ੍ਖੇ ਛੇਦਨਕਿਰਿਯਾ ਨ ਸੁਕਰਾ ਸਿਯਾ, ਤਥਾ ਚ ਸਤਿ ਕਕਚਦਨ੍ਤਗਤਿ ਦੁਬ੍ਬਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮੇ ਭੂਮਿਭਾਗੇ’’ਤਿ. ਕਕਚੇਨਾਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕੇਨ ਖਰਪਤ੍ਤੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ. ਫੁਟ੍ਠਕਕਚਦਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਫੁਟ੍ਠਫੁਟ੍ਠਕਕਚਦਨ੍ਤਾਨਂ ਵਸੇਨ. ਤੇਨ ਕਕਚਦਨ੍ਤੇਹਿ ਫੁਟ੍ਠਫੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸਤਿਯਾ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਆਗਤੇ ਵਾ ਗਤੇ ਵਾ ਕਕਚਦਨ੍ਤੇ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ. ਕਕਚਸ੍ਸ ਆਕਡ੍ਢਨਕਾਲੇ ਪੁਰਿਸਾਭਿਮੁਖਂ ਪਵਤ੍ਤਾ ਆਗਤਾ. ਪੇਲ੍ਲਨਕਾਲੇ ਤਤੋ ਵਿਗਤਾ ‘‘ਗਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਨ ਚ ਆਗਤਾ ਵਾ ਗਤਾ ਵਾ ਕਕਚਦਨ੍ਤਾ ਅਵਿਦਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਤਿਯਾ ਉਪਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਂ ਅਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ, ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਕਕਚਦਨ੍ਤਾਨਂ ਅਭਾਵਤੋ. ਪਧਾਨਨ੍ਤਿ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਛੇਦਨਵੀਰਿਯਂ. ਪਯੋਗਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਛੇਦਨਕਿਰਿਯਂ. ਵਿਸੇਸਨ੍ਤਿ ਅਨੇਕਭਾਵਾਪਾਦਨਂ, ਤੇਨ ਚ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬਂ ਪਯੋਜਨਵਿਸੇਸਂ.

ਯਥਾ ਰੁਕ੍ਖੋਤਿਆਦਿ ਉਪਮਾਸਂਸਨ੍ਦਨਂ. ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਤਾਯਾਤਿ ਸਤਿ ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਨਾ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਸਾ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਨਾਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਨਾਸਿਕਗ੍ਗਂ, ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਾ. ਏਵਮੇਵਾਤਿ ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਕਕਚੇਨ ਰੁਕ੍ਖਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਆਗਤਗਤੇ ਕਕਚਦਨ੍ਤੇ ਅਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਫੁਟ੍ਠਫੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਸਤਿਯਾ ਉਪਟ੍ਠਪਨੇਨ ਆਗਤਗਤੇ ਕਕਚਦਨ੍ਤੇ ਜਾਨਾਤਿ, ਸੁਤ੍ਤਪਦਞ੍ਚ ਅਵਿਰਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਥਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਤਿ, ਏਵਮੇਵ. ਨਾਸਿਕਗ੍ਗੇ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤੇਤਿ ਦੀਘਨਾਸਿਕੋ ਨਾਸਿਕਗ੍ਗੇ ਇਤਰੋ ਮੁਖਂ ਦਸਨਂ ਨਿਮੀਯਤਿ ਛਾਦੀਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮੇ ਉਤ੍ਤਰੋਟ੍ਠੇ.

ਇਦਂ ਪਧਾਨਨ੍ਤਿ ਯੇਨ ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭੇਨ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਯੋਗਿਨੋ ਕਾਯੋਪਿ ਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਨਿਯਂ ਭਾਵਨਾਕਮ੍ਮਕ੍ਖਮਂ ਭਾਵਨਾਕਮ੍ਮਯੋਗ੍ਗਂ ਹੋਤਿ, ਇਦਂ ਵੀਰਿਯਂ ਪਧਾਨਨ੍ਤਿ ਫਲੇਨ ਹੇਤੁਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਭੂਤਾਨਿ ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ. ਵਿਤਕ੍ਕਾ ਵੂਪਸਮਨ੍ਤੀਤਿ ਤਤੋ ਏਵ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਮਿਚ੍ਛਾਵਿਤਕ੍ਕਾ ਉਪਸਮਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨੀਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਵਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਧਿਗਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਵਿਤਕ੍ਕਵੂਪਸਮਾਪਦੇਸੇਨ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਮਧਿਗਮਮਾਹ. ਅਯਂ ਪਯੋਗੋਤਿ ਅਯਂ ਝਾਨਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਹੇਤੁਭੂਤੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨੁਯੋਗੋ ਪਯੋਗੋ. ਸਂਯੋਜਨਾ ਪਹੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸਪਿ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ. ਅਨੁਸਯਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਤਥਾ ਸਤ੍ਤਪਿ ਅਨੁਸਯਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਤਾਪਾਦਨੇਨ ਭਙ੍ਗਮਤ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਵਿਗਤਨ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਂਯੋਜਨਪ੍ਪਹਾਨਂ ਨਾਮ ਅਨੁਸਯਨਿਰੋਧੇਨੇਵ ਹੋਤਿ, ਪਹੀਨੇਸੁ ਚ ਸਂਯੋਜਨੇਸੁ ਅਨੁਸਯਾਨਂ ਲੇਸੋਪਿ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਚ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਸਂਯੋਜਨਾ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ ਅਨੁਸਯਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਯਂ ਵਿਸੇਸੋਤਿ ਇਮਂ ਸਮਾਧਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਲਬ੍ਭਮਾਨੋ ਅਯਂ ਸਂਯੋਜਨਪ੍ਪਹਾਨਾਦਿਕੋ ਇਮਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਯੇਨ. ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ. ਪਰਿਚਿਤਾਤਿ ਪਰਿਚਿਣ੍ਣਾ. ਅਯਂ ਹੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿ ਯਥਾ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਭਗਵਤਾ ਦੇਸਿਤਾ, ਤਥੇਵ ਯੇਨ ਦੀਘਰਸ੍ਸਪਜਾਨਨਾਦਿਵਿਧਿਨਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਂ ਪਰਿਚਿਤਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਭਾਵਿਤਾ, ਤਤੋ ਏਵ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾ ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ ਵਤ੍ਥੂਨਂ ਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪੁਣ੍ਣਾ. ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਖਨ੍ਧਾਦਿਲੋਕਂ ਪਞ੍ਞੋਭਾਸੇਨ ਪਭਾਸੇਤਿ. ਯਥਾ ਕਿਂ ਅਬ੍ਭਾ ਮੁਤ੍ਤੋਵ ਚਨ੍ਦਿਮਾ ਅਬ੍ਭੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਚਨ੍ਦਿਮਾ ਤਾਰਕਰਾਜਾ ਵਿਯਾਤਿ.

ਇਧਾਤਿ ਕਕਚੂਪਮਾਯਂ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋਗਿਨੋ. ਇਧਾਤਿ ਵਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਉਪਮਾਭੂਤਸ੍ਸ ਕਕਚਸ੍ਸ. ਆਗਤਗਤਵਸੇਨ ਯਥਾ ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਅਮਨਸਿਕਾਰੋ, ਏਵਂ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਆਗਤਗਤਵਸੇਨ ਅਮਨਸਿਕਾਰਮਤ੍ਤਮੇਵ ਪਯੋਜਨਂ.

੨੨੮. ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਅਵਸੇਸਝਾਨਙ੍ਗਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਾਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਅਵਸੇਸਝਾਨਙ੍ਗਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਵਿਚਾਰਾਦੀਤਿ ਪਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਨਾਭਾਵਤੋ. ਸੋ ਹਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਅਪ੍ਪਨਾ ਬ੍ਯਪ੍ਪਨਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੭) ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ, ਤਂਸਮ੍ਪਯੋਗਤੋ ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਝਾਨਂ ‘‘ਅਪ੍ਪਨਾ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵੋਹਾਰੋ, ਝਾਨਙ੍ਗੇਸੁ ਚ ਸਮਾਧਿ ਪਧਾਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ‘‘ਅਪ੍ਪਨਾ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਵਸੇਸਝਾਨਙ੍ਗਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਾ ਅਪ੍ਪਨਾਸਙ੍ਖਾਤਾ ਠਪਨਾ ਚ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਸ੍ਸਚਿ ਪਨ ਗਣਨਾਵਸੇਨੇਵ ਮਨਸਿਕਾਰਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਨੁਕ੍ਕਮਤੋ…ਪੇ… ਲਙ੍ਘਨਾਕਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕੋ ਗਨ੍ਥੋ ਪਰਿਹੀਨੋ.

ਸਾਰਦ੍ਧਕਾਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ. ਓਨਮਤਿ ਪਟ੍ਟਿਕਾਦੀਨਂ ਪਲਮ੍ਬਨੇਨ. ਵਿਕੂਜਤੀਤਿ ਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਤਿ. ਗਤ੍ਤਾਨਿਸਦਕਪ੍ਪਰਾਦੀਨਂ ਸਨ੍ਧਿਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਵਲਿਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਲਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਦ੍ਧਕਾਯੋ ਗਰੁਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਕਾਯਦਰਥਵੂਪਸਮੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਿਜ੍ਝਮਾਨੋ ਓਲ਼ਾਰਿਕਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਨਿਰੋਧੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਤਸ੍ਸ ਸਾਧਨਂ ਵਿਯ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਓਲ਼ਾਰਿਕਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਨਿਰੋਧਵਸੇਨਾਤਿ ਅਨ੍ਵਯਵਸੇਨ ਤਦਤ੍ਥਸਾਧਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਯਦਰਥੇ ਵੂਪਸਨ੍ਤੇਤਿ ਚਿਤ੍ਤਜਰੂਪਾਨਂ ਲਹੁਮੁਦੁਕਮ੍ਮਞ੍ਞਭਾਵੇਨ ਯੋ ਸੇਸਤਿਸਨ੍ਤਤਿਰੂਪਾਨਮ੍ਪਿ ਲਹੁਆਦਿਭਾਵੋ, ਸੋ ਇਧ ਕਾਯਸ੍ਸ ਲਹੁਭਾਵੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਯਸ੍ਮਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲਹੁਆਦਿਭਾਵੇਨ ਵਿਨਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਾਯੋਪਿ ਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਲਹੁਕਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇ ਨਿਰੁਦ੍ਧੇਤਿਆਦਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮ੍ਪਿ ਵਿਚੇਤਬ੍ਬਾਕਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਵਿਚਯਨਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਆਨੀਤਂ.

੨੨੯. ਉਪਰੂਪਰਿ ਵਿਭੂਤਾਨੀਤਿ ਭਾਵਨਾਬਲੇਨ ਉਦ੍ਧਂ ਉਦ੍ਧਂ ਪਾਕਟਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਦੇਸਤੋਤਿ ਪਕਤਿਯਾ ਫੁਸਨਦੇਸਤੋ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਫੁਸਨਵਸੇਨ ਉਪਧਾਰਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ.

‘‘ਕਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਠਾਨਵਸੇਨ, ‘‘ਕਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਵਸੇਨ ਵੀਮਂਸਿਯਮਾਨਮਤ੍ਥਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਉਦਕੇ ਨਿਮੁਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਨਿਰੁਦ੍ਧੋਕਾਸਤਾਯ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾ ਨ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਅਨ੍ਤੋਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਯਂ. ਯਥਾ ਮਤਾਨਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਕਚਿਤ੍ਤਾਭਾਵਤੋ, ਏਵਂ ਅਸਞ੍ਞੀਭੂਤਾਨਂ ਮੁਚ੍ਛਾਪਰੇਤਾਨਂ, ਅਸਞ੍ਞੀਸੁ ਵਾ ਜਾਤਾਨਂ, ਤਥਾ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਨ੍ਨਾਨਂ. ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਨ੍ਨਾਨਂ ਪਨ ਧਮ੍ਮਤਾਵਸੇਨੇਵ ਨੇਸਂ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਂ, ਤਥਾ ਰੂਪਾਰੂਪਭਵਸਮਙ੍ਗੀਨਂ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਤੋ ਸੁਖੁਮਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ, ਰੂਪਭਵੇ ਰੂਪਾਨਂ ਭਵਙ੍ਗਸ੍ਸ ਚ ਸੁਖੁਮਭਾਵਤੋ ਰੂਪਭਵਸਮਙ੍ਗੀਨਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਕਾਰਣਂ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਤ੍ਥਿਯੇਵ ਤੇ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾ ਪਰਿਯੇਸਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਪਕਤਿਫੁਟ੍ਠਵਸੇਨਾਤਿ ਪਕਤਿਯਾ ਫੁਸਨਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਤਿਯਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸੁਖਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਥਿਰਤਰਸਞ੍ਜਾਨਨਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ. ਥਿਰਸਞ੍ਞਾਪਦਟ੍ਠਾਨਾ ਹਿ ਸਤਿ. ਇਮਮੇਵਾਤਿ ਇਮਂ ਏਵ ਅਨੁਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਕਣ੍ਟਕੁਟ੍ਠਾਪਨਨਯੇਨ ਉਪਟ੍ਠਾਪਨਵਿਧਿਮੇਵ. ਅਤ੍ਥਵਸਨ੍ਤਿ ਹੇਤੁਂ. ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਹਿ ਫਲਂ, ਸੋ ਯਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਸੋ ਅਤ੍ਥਵਸੋਤਿ. ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਨਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿਸ੍ਸ. ਅਸਮ੍ਪਜਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਰਹਿਤਸ੍ਸ, ਭਾਵੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਅਨੁਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤੇ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇ ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮੇ ਤੇ’’ਤਿ ਉਪਧਾਰੇਤੁਂ, ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਜਾਨਿਤੁਞ੍ਚ ਸਮਤ੍ਥਾਹਿ ਸਤਿਪਞ੍ਞਾਹਿ ਵਿਰਹਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੨੩੦. ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ. ਗਰੁਕਨ੍ਤਿ ਭਾਰਿਯਂ. ਸਾ ਚਸ੍ਸ ਗਰੁਕਤਾ ਭਾਵਨਾਯ ਸੁਦੁਕ੍ਕਰਭਾਵੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਰੁਕਭਾਵਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਉਪਰੂਪਰਿ ਸਨ੍ਤਸੁਖੁਮਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ‘‘ਬਲਵਤੀ ਸੁਵਿਸਦਾ ਸੂਰਾ ਚ ਸਤਿਪਞ੍ਞਾ ਚ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸੁਖੁਮਸ੍ਸ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਾਧਨੇਨਾਪਿ ਸੁਖੁਮੇਨੇਵ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਦਾਨਿ ਅਨੁਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਾਨਂ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਪਰਿਯੇਸਨੁਪਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਾਹਿ ਚ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਗੋਚਰਮੁਖੇਤਿ ਗੋਚਰਾਭਿਮੁਖੇ. ਅਨੁਪਦਨ੍ਤਿ ਪਦਾਨੁਪਦਂ. ਚਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਗੋਚਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਨੇਤਿ ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਨਾਨਿਮਿਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਤਟ੍ਠਾਨੇ. ਯੋਜੇਤ੍ਵਾਤਿ ਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ. ਸਤਿਰਸ੍ਮਿਯਾ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਮਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਨੇ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਨ ਹਿ ਉਪਮੇਯ੍ਯੇ ਬਨ੍ਧਨਯੋਜਨਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਵਿਸੁਂ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ.

੨੩੧. ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਾ. ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਹਿ ਇਧ ਏਕਜ੍ਝਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੂਲਪਿਚੁਆਦਿਉਪਮਤ੍ਤਯਂ ਉਗ੍ਗਹੇ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਸੇਸਂ ਉਭਯਤ੍ਥ. ਏਕਚ੍ਚੇਤਿ ਏਕੇ ਆਚਰਿਯਾ.

ਤਾਰਕਰੂਪਂ ਵਿਯਾਤਿ ਤਾਰਕਾਯ ਪਭਾਰੂਪਂ ਵਿਯ. ਮਣਿਗੁਲ਼ਿਕਾਦਿਉਪਮਾ ਪਟਿਭਾਗੇ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ. ਕਥਂ ਪਨੇਤਂ ਏਕਂਯੇਵ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨੇਕਾਕਾਰਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਞ੍ਚ ਪਨੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ. ਪਗੁਣਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਭਾਵੇਨ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦਂ, ਮਹਾਵਿਸਯਤਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਮਹਤੀ ਪਬ੍ਬਤੇਯ੍ਯਾ ਨਦੀ ਵਿਯਾ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਨ੍ਤਭਦ੍ਦਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਭਾਗਮਨੋਹਰਾ ਸਬ੍ਬਪਾਲਿਫੁਲ੍ਲਾ ਵਨਘਟਾ ਵਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕਾ ਵਨਰਾਜਿ ਵਿਯਾ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਵਨਪ੍ਪਗੁਮ੍ਬੇ ਯਥ ਫੁਸ੍ਸਿਤਗ੍ਗੇ’’ਤਿ (ਖੁ. ਪਾ. ੬.੧੩; ਸੁ. ਨਿ. ੨੩੬). ਨਾਨਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਂ ਨਾਨਾਪੇਯ੍ਯਾਲਂ ਵਿਵਿਧਨਯਨਿਪੁਣਂ ਬਹੁਵਿਧਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮੁਖਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਸਮੁਪਜੀਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੀਤਚ੍ਛਾਯੋ…ਪੇ… ਰੁਕ੍ਖੋ ਵਿਯਾ’’ਤਿ. ਸਞ੍ਞਾਨਾਨਤਾਯਾਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਪਵਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਨਂ ਨਾਨਾਵਿਧਭਾਵਤੋ.

ਇਮੇ ਤਯੋ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸੋ, ਪਸ੍ਸਾਸੋ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਮੇ ਤਯੋ ਧਮ੍ਮਾ. ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਮਨਸਿਕਾਤਬ੍ਬਭਾਵੇਨ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਉਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਨ ਚ ਉਪਚਾਰਨ੍ਤਿ ਉਪਚਾਰਮ੍ਪਿ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਪਗੇਵ ਅਪ੍ਪਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਸ੍ਸ ਪਨਾਤਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਕ੍ਖੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਇਦਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮਤ੍ਥਨਤ੍ਥਂ ਕਕਚੂਪਮਾਯਂ ਆਗਤਾ ‘‘ਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਾ ਗਾਥਾ ਪਚ੍ਚਾਨੀਤਾ.

੨੩੨. ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤੇ. ਏਵਂ ਹੋਤੀਤਿ ਭਾਵਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਵ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਏਵਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਵੋਸਾਨਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ‘‘ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਂ, ਤਯਿਦਂ ਲਦ੍ਧਂ, ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਦਾਨਿ ਯਦਾ ਵਾ ਤਦਾ ਵਾ ਵਿਸੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਙ੍ਕੋਚਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਵਿਸੀਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ ਭਾਵਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਅਭਬ੍ਬੋ ਮਞ੍ਞੇ ਵਿਸੇਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਿਸਾਦਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ.

‘‘ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਜਰਾਮਰਣਤੋ ਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਕਥਂ ਸਙ੍ਕੋਚਾਪਤ੍ਤਿ, ਭਿਯ੍ਯੋਸੋ ਮਤ੍ਤਾਯ ਉਸ੍ਸਾਹਮੇਵ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ‘‘ਨਿਮਿਤ੍ਤਮਿਦਂ…ਪੇ… ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਮਜ੍ਝਿਮਭਾਣਕਾ ਆਹੁ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤੇਯੇਵ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਠਪਨੇਨ. ਇਤੋ ਪਭੁਤੀਤਿ ਇਤੋ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨੁਬਨ੍ਧਨਾਯ ਚ ਫੁਸਨਾਯ ਚ ਠਪਨਾਯ ਚ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੨੪), ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਬਨ੍ਧਨਂ, ਫੁਸਨਞ੍ਚ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਠਪਨਾਵਸੇਨ ਭਾਵਨਾ ਹੋਤੀਤਿ ਠਪਨਾਵਸੇਨੇਵ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਪੋਰਾਣੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤੋਵਾਯਮਤ੍ਥੋਤਿ ‘‘ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਤਿ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤੇ. ਠਪਯਂ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ, ਠਪਨਾਵਸੇਨ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਾਨਾਕਾਰਨ੍ਤਿ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਣ੍ਣਾ’’ਤਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੧੯; ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੧੬੫; ਪਟਿ. ਮ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੧.੧੬੩) ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਾਨਾਕਾਰਂ. ਆਕਾਰਸਾਮਞ੍ਞਵਸੇਨ ਹੇਤਂ ਏਕਵਚਨਂ. ਵਿਭਾਵਯਨ੍ਤਿ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਨ੍ਤੋ. ਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹਿ ਤੇ ਆਕਾਰਾ ਅਮਨਸਿਕਰੋਤੋ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇ ਯੋ ਨਾਨਾਕਾਰੋ, ਤਂ ਵਿਭਾਵਯਂ, ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਸਮ੍ਭੂਤੇ ਵਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ. ਸਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਬਨ੍ਧਤੀਤਿ ਤਾਯ ਏਵ ਠਪਨਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਤਿ, ਅਪ੍ਪੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੇ ਪਨ ‘‘ਵਿਭਾਵਯਨ੍ਤਿ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਵਿਦਿਤਂ ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਵਸੇਨ ਯੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ – ਧਿਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਧੀਰੋ ਯੋਗੀ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇ ਨਾਨਾਕਾਰਂ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਨਾਨਾਕਾਰਤੋ ਤੇ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਿਦਿਤੇ ਪਾਕਟੇ ਕਰੋਨ੍ਤੋ, ਨਾਨਾਕਾਰਂ ਵਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕੋਲ਼ਾਰਿਕੇ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਨ੍ਤੋ ਵੂਪਸਮੇਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਲਦ੍ਧਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਸਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਬਨ੍ਧਤਿ ਅਪ੍ਪੇਤੀਤਿ.

ਵਣ੍ਣਤੋਤਿ ਪਿਚੁਪਿਣ੍ਡਤਾਰਕਰੂਪਾਦੀਸੁ ਵਿਯ ਉਪਟ੍ਠਿਤਵਣ੍ਣਤੋ. ਲਕ੍ਖਣਤੋਤਿ ਖਰਭਾਵਾਦਿਸਭਾਵਤੋ, ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਲਕ੍ਖਣਤੋ ਵਾ. ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਰਕ੍ਖਣਂ ਨਾਮ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਝਾਨਸ੍ਸ ਰਕ੍ਖਣੇਨੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨ ਵੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਰੁਲ਼੍ਹਿਂ ਗਮਯਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ.

੨੩੩. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਿਸ੍ਸਂ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯਂ. ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਤ੍ਤੁਕਾਮੋਤਿ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ, ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਕਾਮੋ ਚ, ਤਤ੍ਥ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਾਵਿਵਟ੍ਟਨਾਵਸੇਨ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ, ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਾਵਸੇਨ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਕਾਮੋਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਨਾਮਰੂਪਂ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤੀਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਹੀਤਿਆਦਿ ਕਾਯਸ੍ਸ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਸਮੁਦਯਭਾਵਦਸ੍ਸਨਂ. ਕਮ੍ਮਾਰਗਗ੍ਗਰਿਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਾਰਾਨਂ ਉਕ੍ਕਾਯਂ ਅਗ੍ਗਿਧਮਨਭਸ੍ਤਾ. ਧਮਮਾਨਾਯਾਤਿ ਧਮਯਨ੍ਤਿਯਾ, ਵਾਤਂ ਗਾਹਾਪੇਨ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਤਦਨੁਰੂਪਂ. ਏਵਮੇਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਾਰਗਗ੍ਗਰੀ ਵਿਯ ਕਰਜਕਾਯੋ, ਵਾਯਾਮੋ ਵਿਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ, ਕਰਜਕਾਯਂ ਪਨ ਵਿਨਾ ਤੇਸਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ ‘‘ਕਾਯਞ੍ਚ ਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ. ਪਚ੍ਚਯਂ ਪਰਿਯੇਸਤੀਤਿ ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਮੁਦਯਾ ਰੂਪਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੫੦) ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਿਕਂ ਪਚ੍ਚਯਂ ਵੀਮਂਸਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਕਙ੍ਖਂ ਵਿਤਰਤੀਤਿ ‘‘ਅਹੋਸਿਂ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੮; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੨੦) ਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ ਸੋਲ਼ਸਵਤ੍ਥੁਕਂ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਤਿ ਪਜਹਤਿ. ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੪੭; ੩੬੧; ੩.੮੬; ਅ. ਨਿ. ੪.੧੮੧) ਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ ਕਲਾਪਸਮ੍ਮਸਨਂ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇਤਿ ਪਟਿਪਦਾਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਯ ਉਦਯਬ੍ਬਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ. ਓਭਾਸਾਦਯੋਤਿ ਓਭਾਸੋ ਞਾਣਂ ਪੀਤਿ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਸੁਖਂ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖੋ ਪਗ੍ਗਹੋ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਕਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮੇ ਓਭਾਸਾਦਯੋ ਦਸ. ਉਦਯਂ ਪਹਾਯਾਤਿ ਉਦਯਬ੍ਬਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਗਹਿਤਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਉਦਯਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਭਙ੍ਗਸ੍ਸੇਵ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਤੋ ਭਙ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ ਞਾਣਂ ਪਤ੍ਵਾ ਆਦੀਨਵਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਯ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ. ਮੁਞ੍ਚਿਤੁਕਮ੍ਯਤਾਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਙ੍ਖਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾਨੁਲੋਮਞਾਣਾਨਂ ਚਿਣ੍ਣਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਗੋਤ੍ਰਭੁਞਾਣਾਨਨ੍ਤਰਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਵਿਰਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੋ. ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਹਿ ਅਰਿਯੋ ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਥਾਕ੍ਕਮੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਮਗ੍ਗਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨਪਹੀਨਾਵਸਿਟ੍ਠਕਿਲੇਸਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਪਭੇਦੇਨ ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਭੇਦਸ੍ਸ. ਅਰਹਤੋ ਹਿ ਅਵਸਿਟ੍ਠਕਿਲੇਸਾਭਾਵੇਨ ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਤਾ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਆਨਾਪਾਨਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕਸ੍ਸ.

੨੩੪. ਵਿਸੁਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭਾਵਨਾਨਯੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ ਪਠਮਚਤੁਕ੍ਕਵਸੇਨ ਅਧਿਗਤਝਾਨਸ੍ਸ ਵੇਦਨਾਚਿਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਚਤੁਕ੍ਕਾਨਂ.

ਪੀਤਿਪਟਿਸਂਵੇਦੀਤਿ ਪੀਤਿਯਾ ਪਟਿ ਪਟਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵੇਦਨਾਸੀਲੋ, ਤਸ੍ਸਾ ਵਾ ਪਟਿ ਪਟਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵੇਦੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਵਾ ਪਟਿ ਪਟਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵੇਦਯਮਾਨੋ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਮਂ ਸਂਵੇਦਨ-ਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਪੀਤਿਯਾ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਵਿਦਿਤਭਾਵੋ ਬੋਧਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਯੇਹਿ ਪਨ ਪਕਾਰੇਹਿ ਤਸ੍ਸਾ ਸਂਵੇਦਨਂ ਇਚ੍ਛਿਤਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪਟਿ-ਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣਂ ‘‘ਪਟਿ ਪਟਿ ਸਂਵੇਦੀਤਿ ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦ੍ਵੀਹਾਕਾਰੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਤਤ੍ਥ ਕਥਂ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਪੀਤਿ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਵਚਨਂ. ਸਪ੍ਪੀਤਿਕੇ ਦ੍ਵੇ ਝਾਨੇ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪੀਤਿਸਹਗਤਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਪਠਮਦੁਤਿਯਝਾਨਾਨਿ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤੇਨ. ‘‘ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ’’ਤਿ ਹਿ ਪਦਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤੁਅਤ੍ਥੇ ਏਤਂ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇਤਿ ਸਮਾਪਨ੍ਨਕ੍ਖਣੇ. ਝਾਨਪਟਿਲਾਭੇਨਾਤਿ ਝਾਨੇਨ ਸਮਙ੍ਗਿਭਾਵੇਨ. ਆਰਮ੍ਮਣਤੋਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਮੁਖੇਨ, ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਝਾਨਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਪੀਤਿ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਤ੍ਤਾ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਥਾ ਨਾਮ ਸਪ੍ਪਪਰਿਯੇਸਨਂ ਚਰਨ੍ਤੇਨ ਤਸ੍ਸ ਆਸਯੇ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤੇ ਸੋਪਿ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤੋ ਗਹਿਤੋ ਏਵ ਹੋਤਿ ਮਨ੍ਤਾਗਦਬਲੇਨ ਤਸ੍ਸ ਗਹਣਸ੍ਸ ਸੁਕਰਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਪੀਤਿਯਾ ਆਸਯਭੂਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤੇ ਸਾ ਪੀਤਿ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ ਏਵ ਹੋਤਿ ਸਲਕ੍ਖਣਤੋ, ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਚ ਤਸ੍ਸਾ ਗਹਣਸ੍ਸ ਸੁਕਰਤ੍ਤਾਤਿ.

ਕਥਂ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ ਪੀਤਿ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕ੍ਖਣੇਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਯ ਤਿਕ੍ਖਵਿਸਦਪ੍ਪਤ੍ਤਾਯ ਵਿਸਯਤੋ ਦਸ੍ਸਨਕ੍ਖਣੇ. ਲਕ੍ਖਣਪਟਿਵੇਧੇਨਾਤਿ ਪੀਤਿਯਾ ਸਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ, ਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਚ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨੇਨ. ਯਂ ਹਿ ਯਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਤੋ, ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਚ ਲਕ੍ਖਣਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਦਿਤੇ ਸੋ ਯਾਥਾਵਤੋ ਵਿਦਿਤੋ ਏਵ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ ਪੀਤਿ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਏਵ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਾਸਵਸੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਸਤੋਕਾਰਿਤਾਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਾਲ਼ਿ ਆਗਤਾ, ਇਧ ਪੀਤਿਪਟਿਸਂਵੇਦਿਤਾਵਸੇਨ, ਪੀਤਿਪਟਿਸਂਵੇਦਿਤਾ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਿਭਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਅਪਿਚ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਾਸਵਸੇਨਾਤਿ ਦੀਘਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਾਸਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਪਜਾਨਤੋ ਸਾ ਪੀਤਿ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਗ੍ਗਤਂ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਂ ਪਜਾਨਤੋਤਿ ਝਾਨਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ‘‘ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੋ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਕਗ੍ਗਤਂ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਜਾਨਤੋ. ਯਥੇਵ ਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣਮੁਖੇਨ ਪੀਤਿ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਪਿ ਆਰਮ੍ਮਣਮੁਖੇਨ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਸਤਿ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਾਸਵਸੇਨ ਝਾਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਸਤਿ ਤਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ ਆਰਮ੍ਮਣਮੁਖੇਨ ਝਾਨੇਪਿ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਤਾਯ ਸਤਿਯਾਤਿ ਏਵਂ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾਯ ਤਾਯ ਸਤਿਯਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦਿਤਤ੍ਤਾ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਾ ਸਾ ਪੀਤਿ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਦੀਘਂ ਪਸ੍ਸਾਸਵਸੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਇਮਿਨਾਵ ਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਏਵਂ ਪਠਮਚਤੁਕ੍ਕਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਪੀਤਿਪਟਿਸਂਵੇਦਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ, ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ ਚ ਵਿਭਾਗਸੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਆਵਜ੍ਜਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਆਵਜ੍ਜਤੋਤਿ ਝਾਨਂ ਆਵਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਸਾ ਪੀਤੀਤਿ ਸਾ ਝਾਨਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਪੀਤਿ. ਜਾਨਤੋਤਿ ਸਮਾਪਨ੍ਨਕ੍ਖਣੇ ਆਰਮ੍ਮਣਮੁਖੇਨ ਜਾਨਤੋ. ਤਸ੍ਸ ਸਾ ਪੀਤਿ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਪਸ੍ਸਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਭੂਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਝਾਨਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਤੋਤਿ ਝਾਨਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਤੋਤਿ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਂ ਵੇਲਂ ਝਾਨਸਮਙ੍ਗੀ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਝਾਨਚਿਤ੍ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਏਵਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਵਸੀਭਾਵਾਨਂ ਵਸੇਨ ਝਾਨਸ੍ਸ ਪਜਾਨਨਮੁਖੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਪੀਤਿਯਾ ਪਟਿਸਂਵੇਦਨਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ.

ਇਦਾਨਿ ਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਝਾਨਂ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਚ ਸਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ; ਤੇਸਂ ਝਾਨਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਨਂ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਨਞ੍ਚ ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਪੀਤਿਪਟਿਸਂਵੇਦਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਤੋਤਿ ਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵੀਰਿਯਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਤੋਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਭਿਵਿਸਿਟ੍ਠਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਭਿਜਾਨਤੋਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਯ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਤੋ. ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਪਰਿਜਾਨਤੋ. ਪਹਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਪਜਹਤੋ. ਭਾਵਯਤੋ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤੋ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਂ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਂ, ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਂ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਂ. ਕੇਚਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪੀਤਿਯਾ ਏਵ ਵਸੇਨ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਦੀਨਿ ਉਦ੍ਧਰਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਅਯੁਤ੍ਤਂ ਝਾਨਾਦਿਸਮੁਦਾਯਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪੀਤਿਯਾ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਾਸਵਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਠਮਚਤੁਕ੍ਕਵਸੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਪੀਤਿਪਟਿਸਂਵੇਦਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਥਾ ‘‘ਆਵਜ੍ਜਤੋ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਪਦੇਹਿ. ‘‘ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਅਭਿਜਾਨਤੋ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਪਨ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ. ‘‘ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਤੋ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਉਭਯਥਾਪੀਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਸਮਥਵਸੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ ਪੀਤਿਪਟਿਸਂਵੇਦਨਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯਂ ਪੀਤਿਸੀਸੇਨ ਵੇਦਨਾ ਗਹਿਤਾ, ਨ ਸਰੂਪਤੋ ਏਵਾਤਿ? ਭੂਮਿਵਿਭਾਗਾਦਿਵਸੇਨ ਵੇਦਨਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਚਤੁਧਾ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ. ਅਪਿਚ ਵੇਦਨਾਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਪੀਤਿਯਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਤ੍ਤਾ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸੁਖਂ ਸੁਖਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਪੀਤਿਸੀਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਏਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਅਵਸੇਸਪਦਾਨੀਤਿ ‘‘ਸੁਖਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਪਟਿਸਂਵੇਦੀ’’ਤਿ ਪਦਾਨਿ ਪੀਤਿਪਟਿਸਂਵੇਦਿਪਦੇ ਆਗਤਨਯੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਸਕ੍ਕਾ ਹਿ ‘‘ਦ੍ਵੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਸੁਖਪਟਿਸਂਵੇਦਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਪਟਿਸਂਵੇਦਿਤਾ ਹੋਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੀਤਿਟ੍ਠਾਨੇ ਸੁਖਾਦਿਪਦਾਨਿ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੁਖਸਹਗਤਾਨਿ ਤੀਣਿ ਝਾਨਾਨਿ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਵਾ ਝਾਨਾਨਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਿਣ੍ਣਂ ਝਾਨਾਨਂ ਵਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਵੇਦਨਾਦਯੋਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਞ੍ਞਾ ਗਹਿਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਭੂਮਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਪਕਿਣ੍ਣਕਸਙ੍ਖਾਰਸਮ੍ਮਸਨਵਸੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਭੂਮਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੇ ਸੁਖਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਮਥੇ ਕਾਯਿਕਸੁਖਾਭਾਵਤੋ. ਸੋਤਿ ਸੋ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ ਨਿਰੋਧੋ. ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਕਾਲੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੨੦) ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੇ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਆਗਤੋ, ਇਧ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨਾਤਿ ਅਯਮੇਵ ਵਿਸੇਸੋ.

ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਂ ਅਤਿਦੇਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਯਦਞ੍ਞਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਚਤੁਕ੍ਕੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਪੀਤਿਪਦੇਤਿ ‘‘ਪੀਤਿਪਟਿਸਂਵੇਦੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਦੇਸਿਤਕੋਟ੍ਠਾਸੇ. ਪੀਤਿਸੀਸੇਨ ਵੇਦਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਪੀਤਿਅਪਦੇਸੇਨ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਵੇਦਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਪੀਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਦ੍ਵੀਸੁ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਪਦੇਸੂਤਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਂ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਪਦੇਸੁ. ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਪਚ੍ਚਯਾ ਨਾਮਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੧; ਮ. ਨਿ. ੩.੧੨੬; ਉਦਾ. ੧) ਵਚਨਤੋ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਟਿਬਦ੍ਧਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਪਟਿਬਦ੍ਧਾ. ਤਤੋ ਏਵ ਕਾਮਂ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਙ੍ਖਰੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਸਞ੍ਞਾਵੇਦਨਾਦਯੋ, ਇਧ ਪਨ ਉਪਲਕ੍ਖਣਮਤ੍ਤਂ ਸਞ੍ਞਾ ਵੇਦਨਾਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਵੇਦਨਾ’’ਤਿ.

੨੩੫. ਚਿਤ੍ਤਪਟਿਸਂਵੇਦੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਵੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਪਟਿਸਂਵੇਦਿਤਾ ਹੋਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ, ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ ਚ. ਕਥਂ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ? ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਝਾਨਾਨਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇ ਝਾਨਪਟਿਲਾਭੇਨਾਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਝਾਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਪਟਿਸਂਵੇਦਿਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਮੋਦੇਨ੍ਤੋਤਿ ਝਾਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਯ ਪੀਤਿਯਾ ਮੋਦਯਮਾਨੋ, ਤਂ ਵਾ ਪੀਤਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਤਾਯ ਏਵ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਾਯ ਪੀਤਿਯਾ ਮੋਦਯਮਾਨੋ. ਪਮੋਦੇਨ੍ਤੋਤਿਆਦੀਨਿ ਪਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਾਨਿ ਪੀਤਿਪਰਿਯਾਯਭਾਵਤੋ.

ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਯ ਪੀਤਿਯਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਮੋਦੇਤੀਤਿ ਝਾਨਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਯ ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਭੂਤਾਯ ਓਦਗ੍ਯਲਕ੍ਖਣਾਯ ਝਾਨਪੀਤਿਯਾ ਤਮੇਵ ਝਾਨਚਿਤ੍ਤਂ ਸਹਜਾਤਾਦਿਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ ਚੇਵ ਝਾਨਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ ਚ ਪਰਿਬ੍ਰੂਹੇਨ੍ਤੋ ਹਟ੍ਠਪਹਟ੍ਠਾਕਾਰਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤੋ ਆਮੋਦੇਤਿ ਪਮੋਦੇਤਿ ਚ. ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਉਲ਼ਾਰਂ ਝਾਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਪੀਤਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਤਾਯ ਏਵ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਾਯ ਪੀਤਿਯਾ ਯੋਗਾਵਚਰੋ ਹਟ੍ਠਪਹਟ੍ਠਾਕਾਰਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਆਮੋਦੇਤਿ ਪਮੋਦੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਸਮਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋਤਿ ਯਥਾ ਈਸਕਮ੍ਪਿ ਲੀਨਪਕ੍ਖਂ, ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਪਕ੍ਖਞ੍ਚ ਅਨੁਪਗਮ੍ਮ ਅਨੋਨਤਂ ਅਨੁਨ੍ਨਤਂ ਯਥਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਸਮਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਵਿਸਮਂ, ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਵਾ ਉਕ੍ਕਂਸਗਮਨੇਨ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਅਪ੍ਪਨਾਵਸੇਨ ਠਪੇਨ੍ਤੋ. ਲਕ੍ਖਣਪਟਿਵੇਧੇਨਾਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਕਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਪਟਿ ਪਟਿ ਵਿਜ੍ਝਨੇਨ ਖਣੇ ਖਣੇ ਅਵਬੋਧੇਨ. ਖਣਿਕਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਤਿ ਖਣਮਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿਕੋ ਸਮਾਧਿ. ਸੋਪਿ ਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਏਕਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਅਨਭਿਭੂਤੋ ਅਪ੍ਪਿਤੋ ਵਿਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਚ੍ਚਲਂ ਠਪੇਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਵਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਮੋਚੇਨ੍ਤੋਤਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਿਮੁਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਵਿਵੇਚੇਨ੍ਤੋ ਵਿਸੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ, ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਪਜਹਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕ੍ਖਣੇਤਿ ਭਙ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਕ੍ਖਣੇ. ਭਙ੍ਗੋ ਹਿ ਨਾਮ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਯ ਪਰਮਾ ਕੋਟਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਯ ਭਙ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸਕੋ ਯੋਗਾਵਚਰੋ ਚਿਤ੍ਤਮੁਖੇਨ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਨੋ ਨਿਚ੍ਚਤੋ. ਅਨਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਤ੍ਤਾ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਅਨਤ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਤਦੇਵ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਅਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਨੋ ਸੁਖਤੋ. ਅਨਤ੍ਤਤੋ ਅਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਨੋ ਅਤ੍ਤਤੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਯਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਨ ਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਞ੍ਚ ਨ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਤਂ ਰਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਙ੍ਗਦਸ੍ਸਨਾਨੁਸਾਰੇਨ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤੇ ਦਿਟ੍ਠੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ, ਨੋ ਨਨ੍ਦਤਿ. ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ, ਨੋ ਰਜ੍ਜਤਿ. ਸੋ ਏਵਂ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਵਿਰਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਲੋਕਿਯੇਨੇਵ ਤਾਵ ਞਾਣੇਨ ਰਾਗਂ ਨਿਰੋਧੇਤਿ, ਨੋ ਸਮੁਦੇਤਿ, ਨਾਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਸੋ ਏਵਂ ਵਿਰਤ੍ਤੋ ਯਥਾ ਦਿਟ੍ਠਂ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ, ਤਥਾ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਣੇਨ ਨਿਰੋਧੇਤਿ, ਨੋ ਸਮੁਦੇਤਿ. ਨਿਰੋਧਮੇਵਸ੍ਸ ਮਨਸਿਕਰੋਤਿ, ਨੋ ਸਮੁਦਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੋ ਏਵਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਤਿ, ਨੋ ਆਦਿਯਤਿ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਅਯਞ੍ਹਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਖਨ੍ਧਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨਤੋ, ਸਙ੍ਖਤਦੋਸਦਸ੍ਸਨੇਨ ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਤਾਯ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਚਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯੋਗਾਵਚਰੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਕਿਲੇਸੇ ਚ ਪਰਿਚ੍ਚਜਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਚ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕ੍ਖਣੇ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮੋਚੇਨ੍ਤੋ ਵਿਮੋਚੇਨ੍ਤੋ …ਪੇ… ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਆਦਾਨਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮੋਚੇਨ੍ਤੋ ਵਿਮੋਚੇਨ੍ਤੋ ਅਸ੍ਸਸਤਿ ਚੇਵ ਪਸ੍ਸਸਤਿ ਚਾ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਅਨਿਚ੍ਚਸ੍ਸ, ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਾ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ. ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨਿਚ੍ਚਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਏਤਂ ਨਾਮਂ. ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾਤੋਤਿ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮੇ ‘‘ਨਿਚ੍ਚਾ ਸਸ੍ਸਤਾ’’ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਸਞ੍ਞਾਯ. ਸਞ੍ਞਾਸੀਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਦਿਟ੍ਠੀਨਮ੍ਪਿ ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੁਖਸਞ੍ਞਾਦੀਸੁਪਿ. ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ. ਨਨ੍ਦਿਤੋਤਿ ਸਪ੍ਪੀਤਿਕਤਣ੍ਹਾਤੋ. ਵਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯਾਤਿ ਤਥਾ ਵਿਰਜ੍ਜਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਰਾਗਤੋ ਮੋਚੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਨਿਰੋਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ. ਯਥਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿਯੇਵ, ਆਯਤਿਂ ਪੁਨਬ੍ਭਵਵਸੇਨ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਵਾ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਨਿਰੋਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ. ਮੁਞ੍ਚਿਤੁਕਮ੍ਯਤਾ ਹਿ ਅਯਂ ਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮੁਦਯਤੋ ਮੋਚੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ. ਆਦਾਨਤੋਤਿ ਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਗਹਣਤੋ, ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਤੋ ਵਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

੨੩੬. ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਨੁਪਸ੍ਸੀ, ਅਨਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਵਾ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਸੀਲੋ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਿਂ ਪਨੇਤਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਕਥਂ ਵਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਕਾ ਵਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ, ਕਸ੍ਸ ਵਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਤਿ ਚਤੁਕ੍ਕਂ ਵਿਭਾਵੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਤਤ੍ਥ ਨਿਚ੍ਚਂ ਨਾਮ ਧੁਵਂ ਸਸ੍ਸਤਂ ਯਥਾ ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਨ ਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਉਦਯਬ੍ਬਯਵਨ੍ਤਂ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਙ੍ਖਤਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ. ਕਸ੍ਮਾ? ਉਪ੍ਪਾਦਵਯਞ੍ਞਥਤ੍ਤਭਾਵਾ’’ਤਿ, ਉਪ੍ਪਾਦਵਯਞ੍ਞਥਤ੍ਤਸਬ੍ਭਾਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਂ ਅਹੁਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਭਵੋ ਅਤ੍ਤਲਾਭੋ ਉਪ੍ਪਾਦੋ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਤੇਸਂ ਖਣਨਿਰੋਧੋ ਵਿਨਾਸੋ ਵਯੋ. ਜਰਾਯ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾਵੋ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਹਿ ਉਪ੍ਪਾਦਾਵਤ੍ਥਾਯ ਭਿਨ੍ਨਾਯ ਭਙ੍ਗਾਵਤ੍ਥਾਯਂ ਵਤ੍ਥੁਭੇਦੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਂ ਠਿਤਿਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਭਙ੍ਗਾਭਿਮੁਖਾਵਤ੍ਥਾਯਮ੍ਪਿ ਵਤ੍ਥੁਭੇਦੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਤ੍ਥ ਜਰਾਵੋਹਾਰੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਸ੍ਸਾਪਿ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਜਰਾ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਯਾ ਖਣਿਕਜਰਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਕਂਸੇਨ ਚ ਉਪ੍ਪਾਦਭਙ੍ਗਾਵਤ੍ਥਾਸੁ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਅਭੇਦੋ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ, ਅਞ੍ਞਥਾ ‘‘ਅਞ੍ਞੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਞ੍ਞੋ ਭਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਤਯਿਮਂ ਖਣਿਕਜਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਪਰਤੋ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮ.

ਯਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਭਾਵਾ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਅਨਿਚ੍ਚਸਮਞ੍ਞਾ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਯੇ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਸਮਞ੍ਞਾਤਿ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਤਿ ਤੇਸਂਯੇਵ ਉਪ੍ਪਾਦਵਯਞ੍ਞਥਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਵਿਸੇਸਤੋ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਖਣਿਕਨਿਰੋਧੇ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਵੋਹਾਰੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਭਾਵੋ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਾਦਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਾ ਅਭਾਵਸ੍ਸ ਹੁਤ੍ਵਾਗਹਣਂ. ਤੇਨ ਪਾਕਭਾਵਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਂ ਵਿਨਾਸਭਾਵਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਕਾਰੇਨਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਾਕਾਰੇਨੇਵ. ਖਣਭਙ੍ਗੇਨਾਤਿ ਖਣਿਕਨਿਰੋਧੇਨ. ਤਸ੍ਸਾ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਯਾਤਿ ਖਣਿਕਭਙ੍ਗਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਯ. ਤਾਯ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਯ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ. ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਸਮਙ੍ਗਿਭੂਤੋ ਯੋਗਾਵਚਰੋ.

ਖਯੋ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਵਿਨਾਸੋ, ਵਿਰਜ੍ਜਨਂ ਤੇਸਂਯੇਵ ਵਿਲੁਜ੍ਜਨਂ ਵਿਰਾਗੋ, ਖਯੋ ਏਵ ਵਿਰਾਗੋ ਖਯਵਿਰਾਗੋ, ਖਣਿਕਨਿਰੋਧੋ. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਮੇਤ੍ਥ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਧਿਗਤੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵਿਰਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਵਿਰਾਗੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਖਯਵਿਰਾਗੋ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਖਣਭਙ੍ਗੋ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਵਿਰਾਗੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਦੁਭਯਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਤਿ ਖਯਵਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਵਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ. ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਖਯਵਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿ, ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਭਾਵਤੋ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਵਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ, ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਨ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ ਖਯਵਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ, ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਵਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ‘‘ਏਸੇਵ ਨਯੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਸ੍ਮਾ ਵਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀ-ਪਦੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਨਿਰੋਧਾ ਖਯਨਿਰੋਧੋ ਚ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਰੋਧੋ ਚਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਂ ਅਤਿਦਿਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਰਾਗਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਰੋਧਪਦਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਖਯੋ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਵਿਨਾਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਇਧ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਪਹਾਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਤਦਙ੍ਗਵਸੇਨ ਵਾ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਵਾ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨਂ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ. ਤਥਾ ਸਬ੍ਬੂਪਧੀਨਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਭੂਤੇ ਵਿਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ, ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਤਾਯ ਵਾ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਤਾਯ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ.

ਤਦਙ੍ਗਵਸੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਤਾਵ ਤਦਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਨਵਸੇਨ ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਤਿ, ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤੀ ਚ ਤਥਾ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਯੇ ‘‘ਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹਣਵਸੇਨ ਕਿਲੇਸਾ, ਤਮ੍ਮੂਲਕਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਤਦੁਭਯਮੂਲਕਾ ਚ ਵਿਪਾਕਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਅਨਾਗਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਕਰਣਵਸੇਨ ਪਰਿਚ੍ਚਜਤਿ, ਤਥਾ ਦੁਕ੍ਖਸਞ੍ਞਾਦਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਹਿ ਤਦਙ੍ਗਵਸੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਖਨ੍ਧਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਕਿਲੇਸੇ ਪਰਿਚ੍ਚਜਤੀ’’ਤਿ.

ਸਙ੍ਖਤਦੋਸਦਸ੍ਸਨੇਨਾਤਿ ਸਙ੍ਖਤੇ ਤੇਭੂਮਕੇ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤੇ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਦਿਦੋਸਦਸ੍ਸਨੇਨ. ਨਿਚ੍ਚਾਦਿਭਾਵੇਨ ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤੇ. ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਤਾਯਾਤਿ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਯ. ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤੀਤਿ ਅਨੁਪਵਿਸਤਿ ਅਨੁਪਵਿਸਨ੍ਤਂ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਸਦ੍ਧਿਂ ਖਨ੍ਧਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਕਿਲੇਸੇ ਪਰਿਚ੍ਚਜਤੀਤਿ ਮਗ੍ਗੇਨ ਕਿਲੇਸੇਸੁ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤੇਸੁ ਅਵਿਪਾਕਧਮ੍ਮਤਾਪਾਦਨੇਨ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਤਮ੍ਮੂਲਕਾ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਭਾਵੇਨ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ਮਗ੍ਗੋ ਪਰਿਚ੍ਚਜਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਭਯਨ੍ਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਂ, ਮਗ੍ਗਞਾਣਞ੍ਚ. ਮਗ੍ਗਞਾਣਮ੍ਪਿ ਹਿ ਗੋਤ੍ਰਭੁਞਾਣਸ੍ਸ ਅਨੁ ਪਚ੍ਛਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਦਸ੍ਸਨਤੋ ‘‘ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਸੋਲ਼ਸਵਤ੍ਥੁਵਸੇਨ ਚਾਤਿ ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ ਵਤ੍ਥੂਨਂ ਵਸੇਨਾਪਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਸਨ੍ਤਭਾਵਾਦਿਵਸੇਨਾਪੀਤਿ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ. ‘‘ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿ ਭਾਵਿਤਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ.

੨੩੭. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧਿਸ੍ਸ. ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਵਿਤਕ੍ਕੁਪਚ੍ਛੇਦਸਮਤ੍ਥਤਾਯਪਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਅਯਨ੍ਤਿ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧਿ. ਉਚ੍ਚਾਵਚੇਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਿਯੇਵ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਧਾਵਨਂ.

ਵਿਜ੍ਜਾ ਨਾਮ ਮਗ੍ਗੋ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਫਲਂ. ਮੂਲਭਾਵੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਪਾਦਕਭਾਵੋ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦੀਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਤਸ੍ਸਾ ਭਾਵਨਾਯ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ ਪਰਿਪੂਰੇਨ੍ਤਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਵਿਨਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ. ਵਿਜ੍ਜਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਪੂਰੇਨ੍ਤਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਤਾਸਂ ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ. ਚਰਿਮਕਾਨਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤਿਮਕਾਨਂ.

੨੩੮. ਨਿਰੋਧਵਸੇਨਾਤਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨਵਸੇਨ. ਭਵਚਰਿਮਕਾਤਿ ਭਵਵਸੇਨ ਚਰਿਮਕਾ ਨਿਹੀਨਭਵਪਵਤ੍ਤਿਨੋ. ਤਥਾ ਝਾਨਚਰਿਮਕਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਚੁਤਿਚਰਿਮਕਾਤਿ ਚੁਤਿਯਾ ਚਰਿਮਕਾ ਚੁਤਿਕ੍ਖਣਪਵਤ੍ਤਿਨੋ ਸਬ੍ਬਪਰਿਯੋਸਾਨਕਾ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤੀਸੁ ਭਵੇਸੁ ਨਿਹੀਨੇ ਕਾਮਭਵੇ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਤੇਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾ. ਪੁਰਤੋਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਿਭਙ੍ਗਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਵਿਭ. ਅਟ੍ਠ. ੨੬ ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾ) ਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸੋਲ਼ਸਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਾਯੁਕਤਾ ਵਿਭਾਵਿਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸੋਲ਼ਸਮੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋਤਿ ਵਾ ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤਂ ਅਵਧਿਭਾਵੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਓਰਂ ਸੋਲ਼ਸਮੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਏਵਂ ਪਨ ਅਤ੍ਥੇ ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ਸਤ੍ਤਰਸਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਾਯੁਕਤਾਵ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ.

ਇਮੇ ਕਿਰ ਇਮਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਾਕਟਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ ‘‘ਆਨਾਪਾਨਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤਤ੍ਥ ਆਯੁਅਨ੍ਤਰਂ ਨਾਮ ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਰਂ ਜੀਵਨਕ੍ਖਣਾਵਧਿ. ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਏਵਾਤਿ ਸਭਾਵੇਨੇਵ, ਰੁਚਿਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਚਨ੍ਦਾਲੋਕਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾਤਿ ਜੁਣ੍ਹਪਕ੍ਖੇ ਪਦੋਸਵੇਲਾਯਂ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਆਸਿਞ੍ਚਮਾਨਖੀਰਧਾਰਂ ਵਿਯ ਗਗਨਤਲਂ, ਰਜਤਪਤ੍ਤਸਦਿਸਵਾਲਿਕਾਸਨ੍ਥਤਞ੍ਚ ਭੂਮਿਭਾਗਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਰਮਣੀਯੋ ਵਤਾਯਂ ਕਾਲੋ, ਦੇਸੋ ਚ ਮਮ ਅਜ੍ਝਾਸਯਸਦਿਸੋ, ਕੀਵ ਚਿਰਂ ਨੁ ਖੋ ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਭਾਰੋ ਵਹਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰੇ ਉਪਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਲੇਖਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਚਙ੍ਕਮੇ ਤਿਰਿਯਂ ਲੇਖਂ ਕਤ੍ਵਾ.

ਅਨੁਯੁਞ੍ਜੇਥਾਤਿ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਭਾਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਉਪਸਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੩੯. ਏਵਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਰਾਗਾਦਿਗੁਣਾਨੁਸ੍ਸਰਣਪ੍ਪਕਾਰੇਨ. ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖੂਪਸਮਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਾਦਿਭੇਦਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਉਪਸਮ੍ਮਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖੂਪਸਮੋਤਿ ਸਙ੍ਖਾਤਬ੍ਬਸ੍ਸ.

‘‘ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਅਸਭਾਵੋਪਿ ਞਾਣੇਨ ਧਾਰੀਯਤਿ ਅਵਧਾਰੀਯਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਤਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਸਭਾਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਭਵਨਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤਾ ਭਾਵੋ, ਸਹ ਭਾਵੇਨਾਤਿ ਸਭਾਵਾ, ਸਚ੍ਛਿਕਟ੍ਠਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਲਬ੍ਭਮਾਨਰੂਪਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾਵਸ੍ਸ ਧਾਰਣਤੋ ਧਮ੍ਮਾਤਿ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨਟ੍ਠੇਨ ਸਭਾਵਾਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਸਙ੍ਗਮ੍ਮਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਸਮੋਧਾਨਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸਙ੍ਗਮੇਨ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ. ਸਮਾਗਮ੍ਮਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਪਚ੍ਚਯੇਹੀਤਿ ਅਨੁਰੂਪੇਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ. ਕਤਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਾ. ਅਕਤਾਤਿ ਕੇਹਿਚਿਪਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਨ ਕਤਾ. ਅਸਙ੍ਖਤਾਤਿ ਬਹੁਵਚਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤੀਤਿ ਅਗ੍ਗੋ ਅਕ੍ਖਾਯਤਿ, ਮ-ਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ. ਸੋ ਅਸਙ੍ਖਤਲਕ੍ਖਣੋ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੋ ਵਿਰਾਗੋਤਿ ਪਚ੍ਚੇਤਬ੍ਬੋ, ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਂਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮੋਤਿ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੇਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹੀਯਮਾਨਾ ਮਾਨਮਦਾਦਯੋ ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ ਨਾਮਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਮਾਗਮ੍ਮ…ਪੇ… ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ੧੧੨੧; ਸਂ. ਨਿ. ੪.੧੦੮) ਮਞ੍ਞਨਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੋ ਮਾਨੋ ਏਵ ਮਾਨਮਦੋ. ਪੁਰਿਸਭਾਵਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਮਦੋ ਪੁਰਿਸਮਦੋ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਜਾਤਿਮਦਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਨਿਮ੍ਮਦਾਤਿ ਵਿਗਤਮਦਭਾਵਾ. ਇਮਮੇਵ ਹਿ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਮਦਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਦਾ ਨਿਮ੍ਮਦੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਮਦਭਾਵਂ ਵਿਨਾਸਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਮਦਨਿਮ੍ਮਦਨੋ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ. ਕਾਮਪਿਪਾਸਾਤਿ ਕਾਮਾਨਂ ਪਾਤੁਕਮ੍ਯਤਾ, ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ. ਕਾਮਗੁਣਾ ਏਵ ਆਲਿਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਾਤਿ ਕਾਮਗੁਣਾਲਯਾ. ਤੇਭੂਮਕਂ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਤੀਸੁ ਭੂਮੀਸੁ ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸਵਿਪਾਕਵਟ੍ਟਂ. ਏਸ ਅਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮੋ. ਅਪਰਾਪਰਭਾਵਾਯਾਤਿ ਅਪਰਾਪਰਂ ਯੋਨਿਆਦਿਤੋ ਯੋਨਿਆਦਿਭਾਵਾਯ. ਆਬਨ੍ਧਨਂ ਗਣ੍ਠਿਕਰਣਂ. ਸਂਸਿਬ੍ਬਨਂ ਤੁਨ੍ਨਕਾਰਣਂ. ਨਿਕ੍ਖਮਨਂ, ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਿਸਂਯੋਗੋ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.

ਯੇ ਗੁਣੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਦਨਿਮ੍ਮਦਨਾਦਿਨਾਮਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹਾਨਿ, ਤੇ ਮਦਨਿਮ੍ਮਦਨਤਾਦਿਕੇ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਨਿਬ੍ਬਾਨਗੁਣੇ ਏਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਮਦਨਿਮ੍ਮਦਨਤਾਦੀਨਂ ਗੁਣਾਨਂ ਵਸੇਨਾ’’ਤਿ, ਨ ਪਨ ਮਦਾ ਨਿਮ੍ਮਦੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕੇ. ਤੇ ਹਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਗੁਣਾ. ਭਗਵਤਾ ਉਪਸਮਗੁਣਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕਤ੍ਥ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ? ਅਸਙ੍ਖਤਸਂਯੁਤ੍ਤਾਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੩੬੬ ਆਦਯੋ). ਤਤ੍ਥ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਵਿਤਥਂ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਹਿ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਸਨ੍ਤਭਾਵਾਭਾਵਤੋ ਏਕਂਸੇਨੇਵ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਵਿਪਰੀਤਟ੍ਠੇਨ ਸਚ੍ਚਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕਂ ਹਿ ਸਚ੍ਚਂ, ਨ ਦੁਤਿਯਮਤ੍ਥੀ’’ਤਿ (ਸੁ. ਨਿ. ੮੯੦). ਪਾਰਨ੍ਤਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪਰਤੀਰਭੂਤਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਤਿਣ੍ਣੋ ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ ਥਲੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿ (ਇਤਿਵੁ. ੬੯), ‘‘ਅਪ੍ਪਕਾ ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ, ਯੇ ਜਨਾ ਪਾਰਗਾਮਿਨੋ’’ਤਿ (ਧ. ਪ. ੮੫) ਚ. ਸੁਦੁਦ੍ਦਸਨ੍ਤਿ ਪਰਮਗਮ੍ਭੀਰਤਾਯ, ਅਤਿਸੁਖੁਮਸਨ੍ਤਸਭਾਵਤਾਯ ਚ ਅਨੁਪਚਿਤਞਾਣਸਮ੍ਭਾਰੇਹਿ ਦਟ੍ਠੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤਾਯ ਸੁਟ੍ਠੁ ਦੁਦ੍ਦਸਂ. ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਜਰਾ, ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਅਧਿਗਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਜਰਾਭਾਵੋਤਿ ਅਜਰਂ. ਤਤੋ ਏਵ ਜਰਾਦੀਹਿ ਅਪਲੋਕਿਯਤਾਯ ਥਿਰਟ੍ਠੇਨ ਧੁਵਂ. ਤਣ੍ਹਾਦਿਪਪਞ੍ਚਾਭਾਵਤੋ ਨਿਪ੍ਪਪਞ੍ਚਂ. ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਮਤਨ੍ਤਿ ਅਮਤਂ. ਅਸਿਵਭਾਵਕਰਾਨਂ ਸਂਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਸਿਵਂ. ਚਤੂਹਿ ਯੋਗੇਹਿ ਅਨੁਪਦ੍ਦੁਤਤ੍ਤਾ ਖੇਮਂ. ਵਿਸਙ੍ਖਾਰਭਾਵੇਨ ਅਚ੍ਛਰਿਯਤਾਯ, ਅਭੂਤਪੁਬ੍ਬਤਾਯ ਚ ਅਬ੍ਭੁਤਂ. ਸਬ੍ਬਾਸਂ ਈਤੀਨਂ ਅਨਤ੍ਥਾਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਅਨੀਤਿਕਂ. ਨਿਦ੍ਦੁਕ੍ਖਤਾਯ ਅਬ੍ਯਾਬਜ੍ਝਂ. ਸਬ੍ਬਸਂਕਿਲੇਸਮਲਤੋ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਿਸੇਸਤੋ ਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ਚਤੂਹਿਪਿ ਓਘੇਹਿ ਅਨਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਣੀਯਤਾਯ ਦੀਪਂ. ਸਕਲਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਤੋ ਪਰਿਪਾਲਨਟ੍ਠੇਨ ਤਾਣਂ.

‘‘ਸਚ੍ਚਞ੍ਚ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਪਾਲ਼ਿ ਸਂਖਿਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਨਨ੍ਤਅਨਾਸਵਨਿਪੁਣਅਜਜ੍ਜਰਅਪਲੋਕਿਤਅਨਿਦਸ੍ਸਨਪਣੀਤਅਚ੍ਛਰਿਯਅਨੀਤਿਕਧਮ੍ਮਮੁਤ੍ਤਿਲੇਣਪਰਾਯਣਗਮ੍ਭੀਰਾਦਿਵਚਨੇਹਿ ਚ ਬੋਧਿਤਾ ਇਧ ਅਵੁਤ੍ਤਾ ਗੁਣਾ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਨ੍ਤੋ ਵਾ ਵਯਨ੍ਤੋ ਵਾਤਿ ਅਨਨ੍ਤੋ, ਅਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮੋ. ਆਸਵਾਨਂ ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਤਾਯ ਅਨਾਸਵੋ. ਨਿਪੁਣਞਾਣਗੋਚਰਤਾਯ ਨਿਪੁਣੋ. ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮੋ ਵਿਯ ਜਰਾਯ ਅਜਜ੍ਜਰਿਤਤਾਯ ਅਜਜ੍ਜਰੋ. ਬ੍ਯਾਧਿਆਦੀਹਿ ਅਪਲੋਕਿਯਤਾਯ ਅਪਲੋਕਿਤਂ. ਅਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤਾਯ ਅਨਿਦਸ੍ਸਨੋ. ਅਤਿਤ੍ਤਿਕਰਟ੍ਠੇਨ ਪਣੀਤੋ. ਅਪਚੁਰਤਾਯ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ. ਈਤੀਹਿ ਅਨਭਿਭਵਨੀਯਸਭਾਵਤ੍ਤਾ, ਅਨੀਤਿਕਭਾਵਹੇਤੁਤੋ ਚ ਅਨੀਤਿਕਧਮ੍ਮੋ. ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਮੁਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਤਾਯ ਮੁਤ੍ਤਿ. ਸਂਸਾਰਂ ਭਯਤੋ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੇਹਿ ਨਿਲੀਯਨੀਯਤੋ ਲੇਣਂ. ਤੇਸਂਯੇਵ ਪਰਾ ਗਤੀਤਿ ਪਰਾਯਣੋ. ਪਕਤਿਞਾਣੇਨ ਅਲਦ੍ਧਪਤਿਟ੍ਠਤਾਯ ਅਗਾਧਟ੍ਠੇਨ ਗਮ੍ਭੀਰੋ. ਕਤਪੁਞ੍ਞੇਹਿਪਿ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਅਨੁਬੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਤੋ ਦੁਰਨੁਬੋਧੋ. ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਨ ਤਕ੍ਕਞਾਣੇਨ ਅਵਚਰਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਤਕ੍ਕਾਵਚਰੋ. ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਪਣ੍ਡਿਤੇਹੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਤੋ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਪਣ੍ਡਿਤਵੇਦਨੀਯੋਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਅਰਿਯਸਾਵਕਸ੍ਸੇਵ ਇਜ੍ਝਤਿ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗੁਣਾਨਂ ਪਾਕਟਭਾਵਤੋ. ਅਟ੍ਠਾਨੇ ਚਾਯਂ ਏਵ-ਸਦ੍ਦੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਇਜ੍ਝਤਿ ਏਵਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਸੁਖਸਿਦ੍ਧਿਵਸੇਨ ਵਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਰਿਯਸਾਵਕਸ੍ਸੇਵਾ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਉਪਸਮਗਰੁਕੇਨਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਿਨ੍ਨੇਨ. ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾ ਉਪਸਮਗੁਣਾ. ਸੁਖਂ ਸੁਪਤੀਤਿਆਦੀਸੁ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਮੇਤ੍ਤਾਕਥਾਯਂ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਪਣੀਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਕੋ ਹੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ.

ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਇਤਿ ਅਟ੍ਠਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਣ੍ਣਨਾ.

੯. ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੪੦. ਮੇਤ੍ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਂ. ਭਾਵੇਤੁਕਾਮੇਨਾਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਕਾਮੇਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਸੁਖਨਿਸਿਨ੍ਨੇਨਾਤਿ ਵਿਸਮਂ ਅਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਾਭੁਜਨੇਨ ਸੁਖਨਿਸਿਨ੍ਨੇਨ.

ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ ਕਾਰਣਪੁਚ੍ਛਾ, ਅਞ੍ਞਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁਕਾਮੇਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਆਦੀਨਵਾਨਿਸਂਸਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਕਿਮਤ੍ਥਿਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਮੇਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਦੋਸੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਦੋਸਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯਿਤਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੦੬੨) ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ. ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਚ ਇਧ ਅਧਿਵਾਸਨਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਸਾ ਪਨ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਦੋਸਪ੍ਪਧਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਿਜ੍ਝਮਾਨਾਯ ਤਿਤਿਕ੍ਖਾਖਨ੍ਤਿ ਸਿਦ੍ਧਾ ਏਵ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਖਨ੍ਤਿ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਖਨ੍ਤਿਯਂ ਆਨਿਸਂਸਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਸਤ੍ਥਿਕਾਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਭਿਭੂਤੋ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨੇਨ. ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਕੁਸਲੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਓਕਾਸਾਲਾਭੇਨ. ਆਦੀਨਵੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ ਪਾਣਘਾਤਾਦਿਵਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾਦਿਅਨਤ੍ਥਮੂਲਭਾਵਤੋ.

ਖਨ੍ਤੀ ਪਰਮਂ ਤਪੋਤਿ ਪਰਾਪਕਾਰਸਹਨਾਦਿਕਾ ਤਿਤਿਕ੍ਖਲਕ੍ਖਣਾ ਖਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਮਂ ਤਪੋ ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਕਰਣਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਰਣਲਕ੍ਖਣਾਯ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮੂਲਭਾਵਤੋ. ਖਨ੍ਤਿਬਲਂ ਬਲਾਨੀਕਨ੍ਤਿ ਪਰਮਂ ਮਙ੍ਗਲਭੂਤਾ ਖਨ੍ਤਿ ਏਵ ਬਲਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਖਨ੍ਤਿਬਲਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ‘‘ਖਨ੍ਤਿਬਲਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿ. ਦੋਸਾਦਿਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਧਮਨਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਅਨੀਕਭੂਤੇਨ ਤੇਨੇਵ ਚ ਖਨ੍ਤਿਬਲੇਨ ਬਲਾਨੀਕਂ. ਖਨ੍ਤ੍ਯਾ ਭਿਯ੍ਯੋ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਅਨਤ੍ਥਪਟਿਬਾਹਨੋ, ਅਤ੍ਥਾਵਹੋ ਚ ਖਨ੍ਤਿਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਅਪਸ੍ਸਯੋ ਨਤ੍ਥਿ.

ਵਿਵੇਚਨਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤ੍ਥਾਯ. ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਸਂਯੋਜਨਤ੍ਥਾਯ ਅਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਭਾਵਨਂ ਦੂਸੇਨ੍ਤੀਤਿ ਦੋਸਾ, ਪੁਗ੍ਗਲਾਯੇਵ ਦੋਸਾ ਪੁਗ੍ਗਲਦੋਸਾ. ਯੇਸੁ ਭਾਵਨਾ ਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਵਿਪਜ੍ਜਤੇਵ, ਤੇ ਏਵ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪਠਮਨ੍ਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨੇਨ ਕੋਟ੍ਠਾਸਤੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸਨ੍ਤਰੁਪਸਂਹਰਣਨਯੇਨ ਵਿਨਾ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ.

ਪਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬੋ ਪਿਯੋ, ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਅਪ੍ਪਿਯੋ. ਸੋ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਦੁਵਿਧੋ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਕਾਰਕੋ, ਅਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਕਾਰਕੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਪਿਯਸ੍ਸ ਚ ਅਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਕਾਰਕੋ, ਸੋ ਵੇਰਿਪੁਗ੍ਗਲੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਯੋ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਪਿਯਸ੍ਸ ਚ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਕਾਰਕੋ, ਅਪ੍ਪਿਯਸ੍ਸ ਚ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਕਾਰਕੋ, ‘‘ਅਤ੍ਥਂ ਮੇ ਨਾਚਰੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ੧੨੩੭), ‘‘ਅਪ੍ਪਿਯਸ੍ਸ ਮੇ ਅਮਨਾਪਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਅਚਰੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਚ ਆਘਾਤਵਤ੍ਥੁਭੂਤੋ, ਸੋ ਅਪ੍ਪਿਯੋ, ਅਨਨੁਕੂਲਵੁਤ੍ਤਿਕੋ ਅਨਿਟ੍ਠੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਲਿਙ੍ਗਵਿਸਭਾਗੇਤਿ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਾਦਿਨਾ ਲਿਙ੍ਗੇਨ ਵਿਸਦਿਸੇ. ਓਧਿਸੋਤਿ ਭਾਗਸੋ. ‘‘ਤਿਸ੍ਸ ਦਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਓਧਿਸਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਇਦਾਨਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਛਸੁ ਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ ਅਭਾਵੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਪ੍ਪਿਯਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਿਯਂ ਹਿ ਪਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਕਿਲਮਤੀਤਿ ਦੋਸੇਨ ਭਾਵਨਾਯ ਸਪਰਿਸ੍ਸਯਤਮਾਹ. ਅਪ੍ਪਿਯਤਾ ਹਿ ਪਿਯਭਾਵਸ੍ਸ ਉਜੁਪਟਿਪਕ੍ਖਾ, ਨ ਚ ਤਸ੍ਸ ਪਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਨੇਨ ਵਿਨਾ ਭਾਵਨਾ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ਅਤਿਪ੍ਪਿਯਸਹਾਯਕਂ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਕਿਲਮਤੀਤਿ ਰਾਗੇਨ ਭਾਵਨਾਯ ਸਪਰਿਸ੍ਸਯਤਮਾਹ ਅਤਿਪ੍ਪਿਯਸਹਾਯਸ੍ਸ ਗੇਹਸ੍ਸਿਤਪੇਮਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੇਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਤਾਹਿ ਮਜ੍ਝਸਭਾਵਂ ਨੇਵ ਪਿਯਂ ਨਾਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਗਰੁਟ੍ਠਾਨੇ ਪਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਕਿਲਮਤਿ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੇ ਸਮ੍ਭਾਵਨੀਯਪਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬਤਾਨਂ ਅਭਾਵਾ. ਨ ਹਿ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੇ ਭਾਵਨੀਯਤਾ, ਮਨਾਪਤਾ ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਪਿਯਗਰੁਭਾਵਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਚ ਪਠਮਂ ਮੇਤ੍ਤਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ. ਕੋਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸਨ੍ਤਰਭਾਵਾਨੁਪਨਯਨਤੋ.

ਤਮੇਵਾਤਿ ਵਿਸਭਾਗਲਿਙ੍ਗਮੇਵ. ਲਿਙ੍ਗਸਭਾਗੇਤਿ ਅਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਭਿਤ੍ਤਿਯੁਦ੍ਧਮਕਾਸੀਤਿ ਸੀਲਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਪਿਹਿਤਦ੍ਵਾਰੇ ਗਬ੍ਭੇ ਸਯਨਪੀਠੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਮੇਤ੍ਤਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਮੇਤ੍ਤਾਮੁਖੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਰਾਗੇਨ ਅਨ੍ਧੀਕਤੋ ਭਰਿਯਾਯ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਦ੍ਵਾਰਂ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਪਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਪਹਰਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਾਮੁਖੇਨ ਰਾਗੋ ਵਞ੍ਚੇਤੀ’’ਤਿ (ਨੇਤ੍ਤਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨੧), ‘‘ਅਨ੍ਧਤਮਂ ਤਦਾ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਰਾਗੋ ਸਹਤੇ ਨਰ’’ਨ੍ਤਿ ਚ.

ਆਦਾਨਨਿਕ੍ਖੇਪਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਅਦ੍ਧਾਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭੂਤੇ ਧਰਮਾਨਤਾਯ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਵਿਯ ਉਪਲਬ੍ਭਮਾਨੇ ਖਨ੍ਧਪ੍ਪਬਨ੍ਧੇ ਇਧ ਸਤ੍ਤਾਦਿਗ੍ਗਹਣਂ, ਨ ਤਿਯਦ੍ਧਗਤੇਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਾਲਕਤੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਕਾਲਕਤੇ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾ ਨ ਇਜ੍ਝਤੀਤਿ? ਮੇਤ੍ਤਾਬ੍ਯਾਪਾਰਸ੍ਸ ਅਯੋਗ੍ਯਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ. ਨ ਹਿ ਮਤਪੁਗ੍ਗਲੋ ਹਿਤੂਪਸਂਹਾਰਾਰਹੋ. ਯਤ੍ਥ ਸਤਿ ਸਮ੍ਭਵੇ ਪਯੋਗਤੋ ਹਿਤੂਪਸਂਹਾਰੋ ਲਬ੍ਭੇਯ੍ਯ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਮਾਨਸੋ ਹਿਤੂਪਸਂਹਾਰੋ ਯੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਦੁਕ੍ਖਾਪਨਯਨਮੋਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਕਰੁਣਾਭਾਵਨਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਕਾਲਕਤੇ ਅਨਿਜ੍ਝਨਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਪਗੁਣਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨੋ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਕਾਲਕਤਭਾਵਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਫਰਿਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਆਚਰਿਯਂ ਆਰਬ੍ਭ ਮੇਤ੍ਤਂ ਆਰਭਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਗੁਣਾਵ ਮੇ ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ. ਗਵੇਸਾਹੀਤਿ ‘‘ਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤਂ ਆਰਭਸਿ, ਸੋ ਜੀਵਤਿ ਨ ਜੀਵਤੀ’’ਤਿ ਜਾਨਾਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮੇਤ੍ਤਾਯਨ੍ਤੋਤਿ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ, ਮੇਤ੍ਤਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੨੪੧. ਅਤ੍ਤਨਿ ਭਾਵਨਾ ਨਾਮ ਸਕ੍ਖਿਭਾਵਤ੍ਥਾਤਿ ਨਾਨਾਵਿਧਸੁਖਾਨੁਬਨ੍ਧਅਨਵਜ੍ਜਸੁਖਅਬ੍ਯਾਸੇਕਸੁਖਾਦਿ ਯਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤਾਯ ਆਹ ‘‘ਅਹਂ ਸੁਖਿਤੋ ਹੋਮੀ’’ਤਿ. ਸਰੀਰਸੁਖਂ ਨਾਮ ਅਨੇਕਨ੍ਤਿਕਂ, ਈਦਿਸਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਨੋਕਾਸਂ ਚਿਤ੍ਤਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਤਦਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਨਿਦ੍ਦੁਕ੍ਖੋਤਿ ਵਾ’’ਤਿ. ਹੋਮੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਥਾ ਅਵੇਰੋਤਿਆਦੀਸੁ, ਵਿਸੇਸਤੋ ਚ ਦੁਕ੍ਖਾਭਾਵੇ ਸੁਖਸਞ੍ਞਾ. ਸਾ ਪਨਾਯਂ ਨਿਦ੍ਦੁਕ੍ਖਤਾ ਵੇਰੀਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਵੇਰਸਞ੍ਞਿਤਾਨਂ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਭਾਵਤੋ, ਵਿਸੇਸਤੋ ਬ੍ਯਾਪਾਦਵਿਰਹਤੋ ਈਘਸਞ੍ਞਿਤਾਯ ਈਤਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ, ਅਨਵਜ੍ਜਕਾਯਿਕਸੁਖਸਮਙ੍ਗਿਤਾਯ ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਵੇਰੋ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੋ ਅਨੀਘੋ ਸੁਖੀ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਹਰਾਮੀਤਿ ਏਵਂਭੂਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਮ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਪਵਤ੍ਤੇਮਿ, ਯਾਪੇਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਯਂ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਤਿ ਏਵਂ ਸਤਿ, ਯਦਿ ਅਤ੍ਤਨਿਪਿ ਮੇਤ੍ਤਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਯਂ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਵਿਭਙ੍ਗਦੇਸਨਾਯ ਸਮਾਨਗਤਿਕਂ ਸੁਤ੍ਤਪਦਂ ਆਹਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਥਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਪਰਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ.

ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਭਙ੍ਗਾਦੀਸੁ ਵਚਨਂ. ਅਪ੍ਪਨਾਵਸੇਨਾਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਵਹਭਾਵਨਾਵਸੇਨ. ਇਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਸੁਖਿਤੋ ਹੋਮੀ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਂ. ਸਕ੍ਖਿਭਾਵਵਸੇਨਾਤਿ ਅਹਂ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੁਖਕਾਮਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸੁ ਮਯਾ ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਿਯ ਸੁਖੂਪਸਂਹਾਰੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਏਵਂ ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਕ੍ਖਿਭਾਵੇ ਠਪਨਵਸੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਚੇਪਿ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨਿ ਭਾਵਨਾ ਅਪ੍ਪਨਾਵਹਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ? ਅਤ੍ਤਸਿਨੇਹਵਸੇਨ ਸਪਰਿਸ੍ਸਯਭਾਵਤੋ. ਕੋਟ੍ਠਾਸਨ੍ਤਰੇ ਪਨ ਭਾਵਿਤਭਾਵਨਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਸੀਮਸਮ੍ਭੇਦੋ ਹੋਤਿਯੇਵ.

ਸਬ੍ਬਾ ਦਿਸਾਤਿ ਅਨਵਸੇਸਾ ਦਸਪਿ ਦਿਸਾ. ਅਨੁਪਰਿਗਮ੍ਮ ਚੇਤਸਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਯੇਸਨਵਸੇਨ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ. ਨੇਵਜ੍ਝਗਾ ਪਿਯਤਰਮਤ੍ਤਨਾ ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਸਬ੍ਬੁਸ੍ਸਾਹੇਨ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤੋ ਅਤਿਸਯੇਨ ਅਤ੍ਤਤੋ ਪਿਯਤਰਂ ਅਞ੍ਞਂ ਸਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਦਿਸਾਯ ਨੇਵ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ. ਏਵਂ ਪਿਯੋ ਪੁਥੁ ਅਤ੍ਤਾ ਪਰੇਸਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਤ੍ਤਤੋ ਪਿਯਤਰਸ੍ਸ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਨਵਸੇਨ ਪੁਥੁ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਤਾ ਪਿਯੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ, ਅਤ੍ਤਕਾਮੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਿਤਸੁਖਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੋ, ਪਰਂ ਸਤ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਕੁਨ੍ਥਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕਮ੍ਪਿ, ਨ ਹਿਂਸੇ ਨ ਹਨੇਯ੍ਯ, ਨ ਵਿਹੇਠੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਯਂ ਨਯੋਤਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਸਤ੍ਤੇਹਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਿਯਤਰਭਾਵਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸੁ ਕਰੁਣਾਯਨਂ ਵਦਤਾ ਭਗਵਤਾ ਸੁਖੇਸਿਤਾਯ ‘‘ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਕ੍ਖਿਭਾਵੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਮੇਤ੍ਤਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਯ ਨਯਦਸ੍ਸਨਂ ਕਤਮੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੨੪੨. ਸੁਖਪਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸੁਖੇਨ ਅਕਿਚ੍ਛੇਨ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਪਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ. ਯ੍ਵਾਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਸ੍ਸ ਯੋਗਿਨੋ. ਪਿਯੋਤਿ ਇਟ੍ਠੋ. ਮਨਾਪੋਤਿ ਮਨਵਡ੍ਢਨਕੋ. ਗਰੂਤਿ ਗੁਣਵਿਸੇਸਵਸੇਨ ਗਰੁਕਾਤਬ੍ਬੋ. ਭਾਵਨੀਯੋਤਿ ਸਮ੍ਭਾਵੇਤਬ੍ਬੋ. ਆਚਰਿਯਮਤ੍ਤੋਤਿ ਸੀਲਾਦਿਨਾ ਆਚਰਿਯਪ੍ਪਮਾਣੋ. ਪਿਯਵਚਨਾਦੀਨੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਤ੍ਥਚਰਿਯਾਦਿਕੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸੀਲਸੁਤਾਦੀਨੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਦ੍ਧਾਦਿਕੇ, ਧੁਤਧਮ੍ਮਜਾਗਰਿਯਾਨੁਯੋਗਾਦਿਕੇ ਚ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

ਕਾਮਨ੍ਤਿ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਕਾਰਿਤਾਸੁਖਸਿਦ੍ਧਿਦੀਪਨੋਯਂ ਨਿਪਾਤੋ. ਤੇਨੇਤਂ ਦੀਪੇਤਿ – ਤਾਦਿਸਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਭਾਵਨਂ ਆਰਭਨ੍ਤੋ ਯੋਗੀ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਕਾਰੀ, ਸੁਖੇਨ ਚਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਭਾਵਨਾ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਤੇਨ ਪਨ ਯੋਗਿਨਾ ਤਾਵਤਾ ਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਪ੍ਪਨਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਸੀਮਾਸਮ੍ਭੇਦਨ੍ਤਿ ਮਰਿਯਾਦਾਪਨਯਨਂ, ਅਤ੍ਤਾ ਪਿਯੋ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੋ ਵੇਰੀਤਿ ਵਿਭਾਗਾਕਰਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਦਨਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਪਿਯਮਨਾਪਗਰੁਭਾਵਨੀਯਤੋ, ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਮੇਤ੍ਤਾਧਿਗਮਤੋ ਅਨਨ੍ਤਰਂ. ਅਤਿਪ੍ਪਿਯਸਹਾਯਕੇ ਮੇਤ੍ਤਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਗਰੁਟ੍ਠਾਨੀਯੇ ਪਟਿਲਦ੍ਧਂ ਮੇਤ੍ਤਾਮਨਸਿਕਾਰਂ ਅਤਿਪ੍ਪਿਯਸਹਾਯਕੇ ਉਪਸਂਹਰਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਖੂਪਸਂਹਾਰਕਤਸ੍ਸ ਤਂ ਹੋਤਿ ਪਗੇਵ ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਾ. ਅਤਿਪ੍ਪਿਯਸਹਾਯਕਤੋ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੇ ਮੇਤ੍ਤਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਪਿਯਗਰੁਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਤੁਂ ਸੁਕਰਭਾਵਤੋ. ‘‘ਅਤਿਪ੍ਪਿਯਸਹਾਯਕਤੋ’’ਤਿ ਚ ਇਦਂ ਪੁਰਿਮਾਵਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਗੁਣਮਨਸਿਕਾਰਾਧਿਗਮਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹਿਸ੍ਸ ਸੋਪਿ ਪਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਏਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤੋ ਵੇਰੀਪੁਗ੍ਗਲੇਤਿ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਪੁਗ੍ਗਲੇ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨ੍ਤੇਨ ਤਤ੍ਥ ਪਗੁਣਮਨਸਿਕਾਰਾਧਿਗਮੇਨ ਪਿਯਭਾਵਂ ਉਪਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਵੇਰੀਪੁਗ੍ਗਲਂ ਭਾਵਨਾਯ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤੋ ਪਿਯਭਾਵੂਪਸਂਹਾਰੇਨ ਵੇਰੀਪੁਗ੍ਗਲੇ ਮੇਤ੍ਤਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ. ‘‘ਵੇਰੀਪੁਗ੍ਗਲੇ’’ਤਿ ਚ ਇਦਂ ਪੁਰਿਮਾਵਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਮੁਦੁਂ ਕਮ੍ਮਨਿਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਪਿਯਗਰੁਟ੍ਠਾਨੀਯੋ, ਅਤਿਪ੍ਪਿਯੋ, ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੋ, ਵੇਰੀਤਿ ਚਤੂਸੁ ਪੁਗ੍ਗਲਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਪਠਮਂ ਤਾਵ ਪਿਯਗਰੁਟ੍ਠਾਨੀਯੇ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਸੀਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸਨ੍ਤਰੂਪਸਂਹਾਰਤ੍ਥਂ ਮੁਦੁਂ ਕਮ੍ਮਨਿਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਅਤਿਪ੍ਪਿਯਸਹਾਯੇ ਅਤਿਪ੍ਪਿਯਭਾਵਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਪਿਯਭਾਵਮਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਠਪੇਨ੍ਤੇਨ ਭਾਵਨਾ ਉਪਸਂਹਰਿਤਬ੍ਬਾ, ਤਮ੍ਪਿ ਵਸੀਭਾਵਾਪਾਦਨੇਨ ਮੁਦੁਂ ਕਮ੍ਮਨਿਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੇ ਉਦਾਸਿਨਭਾਵਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਪਿਯਭਾਵਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਭਾਵਨਾ ਉਪਸਂਹਰਿਤਬ੍ਬਾ, ਪੁਨ ਤਮ੍ਪਿ ਵਸੀਭਾਵਾਪਾਦਨੇਨ ਮੁਦੁਂ ਕਮ੍ਮਨਿਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਵੇਰਿਮ੍ਹਿ ਵੇਰੀਸਞ੍ਞਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਭਾਵੂਪਟ੍ਠਪਨਮੁਖੇਨ ਪਿਯਭਾਵਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੇਨ ਭਾਵਨਾ ਉਪਸਂਹਰਿਤਬ੍ਬਾ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਦਨਨ੍ਤਰੇ ਤਦਨਨ੍ਤਰੇ ਉਪਸਂਹਰਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ, ਝਾਨਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਨੇਤਬ੍ਬਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਵੇਰੀਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ ਕਮ੍ਮਬਲੇਨ ਵਾ ਏਤਰਹਿ ਪਯੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਨਤ੍ਥਕਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਮਹਾਪੁਰਿਸਜਾਤਿਕਤ੍ਤਾਤਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਚਿਰਕਾਲਪਰਿਚਯਸਮਿਦ੍ਧਖਨ੍ਤਿਮੇਤ੍ਤਾਨੁਦ੍ਦਯਾਦਿਗੁਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤਾਯ ਉਲ਼ਾਰਜ੍ਝਾਸਯਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਾਦਿਸੋ ਹਿ ਸਬ੍ਬਸਹੋ ਪਰਾਪਰਾਧਂ ਤਿਣਾਯਪਿ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨਤ੍ਥਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਪਿ ਪਰੇ ਵੇਰੀਸਞ੍ਞਾਵ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਯੋਗਿਨਾ. ਅਤ੍ਥਿ ਵੇਰੀਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

੨੪੩. ਪੁਰਿਮਪੁਗ੍ਗਲੇਸੂਤਿ ਪਿਯਾਦੀਸੁ ਝਾਨਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤੇਸੁ ਪੁਰਿਮੇਸੁ ਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ. ਮੇਤ੍ਤਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪਟਿਘਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ. ਮੇਤ੍ਤਾਯਨ੍ਤੇਨ ਪਟਿਘਂ ਪਟਿਵਿਨੋਦੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ ‘‘ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਸਤਿਯਾ ਅਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਪਟਿਘਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਧਾਰਣਤੋ ਤਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਝਾਨਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਨਂ, ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਞ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਯਥਾ ਪਟਿਘਂ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਂ ਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨ੍ਤੇਨ ਪਟਿਘਂ ਵਿਨੋਦੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਮੇਵ ਹਿ ਇਧ ਪਟਿਘਵਿਨੋਦਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਨ ਨਿਬ੍ਬਾਤੀਤਿ ਨ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤਿ.

ਅਨੁਸਾਰਤੋਤਿ ਅਨੁਗਮਨਤੋ, ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਘਟਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਾਯਮਿਤਬ੍ਬਂ.

ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਘਟਨਂ ਵਾਯਮਨਂ. ਇਮਿਨਾ ਇਦਾਨਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨੇਨ ਆਕਾਰੇਨ.

ਉਭਤੋ ਦ੍ਵੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਦਣ੍ਡੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਉਭਤੋਦਣ੍ਡਕਂ, ਤੇਨ. ਓਚਰਕਾ ਲਾਮਕਾਚਾਰਾ ਪਾਪਪੁਰਿਸਾ. ਤਤ੍ਰਾਪੀਤਿ ਤੇਸੁਪਿ ਅਙ੍ਗਮਙ੍ਗਾਨਿ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁਪਿ. ਤੇਨਾਤਿ ਮਨੋਪਦੋਸੇਨ. ਨ ਸਾਸਨਕਰੋ. ਸਬ੍ਬਪਾਪਸ੍ਸ ਅਕਰਣਂ ਹਿ ਸਾਸਨਂ. ਤਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਤਤੋਪਿ. ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕੇ ਹਿ ਇਦਂ ਸਾਮਿਵਚਨਂ, ਸਮੁਚ੍ਚਯੇ ਚ ਏਵ-ਸਦ੍ਦੋ, ਪਠਮਂ ਕੁਦ੍ਧਪੁਰਿਸਤੋਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਤਿ ਕੁਜ੍ਝਨੇਨ. ਪਾਪਿਯੋਤਿ ਪਾਪਤਰੋ. ਸਾਰਮ੍ਭਾਦਿਕਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਾਨੁਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਭਾਵਤੋ ਕੋਧਸ੍ਸ ਸਾਵਜ੍ਜਤਂ ਞਤ੍ਵਾਪਿ ਕੁਜ੍ਝਨਤੋ ਸਚੇ ਕੋਧੇ ਅਨਵਜ੍ਜਸਞ੍ਞੀ ਕੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਨ ਪਟਿਕੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯਾਤਿ ਕੇਚਿ. ਉਭਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰਸ੍ਸ ਚਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਉਭਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਉਭਯੇਸਂ ਲੋਕਾਨਂ, ਇਧਲੋਕਪਰਲੋਕਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸਪਤ੍ਤਕਨ੍ਤਾਤਿ ਪਟਿਸਤ੍ਤੂਹਿ ਇਚ੍ਛਿਤਾ. ਸਪਤ੍ਤਕਰਣਾਤਿ ਤੇਹਿ ਕਾਤਬ੍ਬਾ. ਕੋਧਨਨ੍ਤਿ ਕੁਜ੍ਝਨਸੀਲਂ. ਕੋਧਨਾਯਨ੍ਤਿ ਕੋਧਨੋ ਅਯਂ, ਅਯਨ੍ਤਿ ਚ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਕੋਧਪਰੇਤੋਤਿ ਕੋਧੇਨ ਅਨੁਗਤੋ, ਪਰਾਭਿਭੂਤੋ ਵਾ. ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੋਵ ਹੋਤੀਤਿ ਪਕਤਿਯਾ ਵਣ੍ਣਵਾਪਿ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਯਤ੍ਤੋਪਿ ਮੁਖਵਿਕਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਵਿਰੂਪੋ ਏਵ ਹੋਤਿ ਏਤਰਹਿ, ਆਯਤਿਂ ਚਾਤਿ. ਕੋਧਾਭਿਭਵਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਿਕਮਿਦਂ ਫਲਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤੁਂ ‘‘ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੋ ਵਾ’’ਤਿ ਅਵਧਾਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ‘‘ਕੋਧਾਭਿਭੂਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਪਚੁਰਤ੍ਥੋਤਿ ਨ ਪਹੂਤਧਨੋ. ਨ ਭੋਗਵਾਤਿ ਉਪਭੋਗਪਰਿਭੋਗਵਤ੍ਥੁਰਹਿਤੋ. ਨ ਯਸਵਾਤਿ ਨ ਕਿਤ੍ਤਿਮਾ.

ਛਵਾਲਾਤਨ੍ਤਿ ਛਵਦਹਨਾਲਾਤਂ, ਚਿਤਕਾਯਂ ਸਨ੍ਤਜ੍ਜਨੁਮ੍ਮੁਕ੍ਕਨ੍ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਉਭਤੋਪਦਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਉਭੋਸੁ ਕੋਟੀਸੁ ਦਡ੍ਢਂ. ਮਜ੍ਝੇ ਗੂਥਗਤਨ੍ਤਿ ਵੇਮਜ੍ਝਟ੍ਠਾਨੇ ਸੁਨਖਸ੍ਸ ਵਾ ਸਿਙ੍ਗਾਲਸ੍ਸ ਵਾ ਉਹਦੇਨ ਗੂਥੇਨ ਮਕ੍ਖਿਤਂ. ਕਟ੍ਠਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦਾਰੁਕਿਚ੍ਚਂ. ਨੇਵ ਫਰਤਿ ਨ ਸਾਧੇਤਿ. ਤਥੂਪਮਾਹਨ੍ਤਿ ਤਥੂਪਮਂ ਤਾਦਿਸਂ ਅਹਂ. ਇਮਨ੍ਤਿ ‘‘ਸੋ ਚ ਹੋਤਿ ਅਭਿਜ੍ਝਾਲੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਇਤਿਵੁ. ੯੨) ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਸਤ੍ਥਾ ਵਦਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਮੇਸੁ ਤਿਬ੍ਬਸਾਰਾਗਤਾਦਿਨਾ ਸੀਲਰਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਇਧ ਪਨ ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਂ ਪਦੁਟ੍ਠਮਨਸਙ੍ਕਪ੍ਪਤਾਵਸੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

ਸੋ ਦਾਨਿ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿਆਦਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਸੁਤ੍ਤਪਦੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਓਵਦਨਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ.

੨੪੪. ਯੋ ਯੋ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਕਾਯਸਮਾਚਾਰਾਦੀਸੁ ਯੋ ਯੋ ਸੁਚਰਿਤਧਮ੍ਮੋ. ਵੂਪਸਨ੍ਤੋਤਿ ਸਂਯਤੋ. ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋਤਿ ਕਿਲੇਸਮਲਵਿਗਮੇਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧੋ. ਕਿਲੇਸਦਾਹਾਭਾਵੇਨ ਵਾ ਉਪਸਨ੍ਤੋ, ਅਨਵਜ੍ਜਭਾਵੇਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ, ਕਾਯਸਮਾਚਾਰਸ੍ਸੇਵ ਉਪਸਮੋ ਚਿਰਕਾਲਂ ਸਂਯਤਕਾਯਕਮ੍ਮਤਾਯ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਂ ਸੇਸੇਸੁਪਿ.

ਤੇਤਿ ਵਚੀਮਨੋਸਮਾਚਾਰੇ.

ਸੋਤਿ ਉਪਸਨ੍ਤਵਚੀਸਮਾਚਾਰੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਕੁਸਲੋਤਿ ਯਥਾ ਪਰੇਹਿ ਛਿਦ੍ਦਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਰਣੇ ਕੁਸਲੋ. ਸਖਿਲੋਤਿ ਅਧਿਵਾਸਨਖਨ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਸਖਿਲਭਾਵੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਸੁਖਸਮ੍ਭਾਸੋਤਿ ਪਿਯਕਥੋ. ਸਮ੍ਮੋਦਕੋਤਿ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਕਥਾਯ ਸਮ੍ਮੋਦਨਸੀਲੋ. ਉਤ੍ਤਾਨਮੁਖੋਤਿ ਵਿਕੁਣਿਤਮੁਖੋ ਅਹੁਤ੍ਵਾ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਵਸੇਨ ਵਿਕਸਿਤਮੁਖੋ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਸੀਤਿ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਸਮਾਗਤੋ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਵਸੇਨ ਪਠਮਂਯੇਵ ਆਭਾਸਨਸੀਲੋ. ਮਧੁਰੇਨ ਸਰੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਓਸਾਰੇਤਿ ਸਰਭਞ੍ਞਵਸੇਨ. ਸਰਭਾਣਂ ਪਨ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲੇਹਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੇਹਿ ਪਦੇਹਿ ਚ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹਿ ਚ ਅਬ੍ਯਾਕੁਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਤਿ.

ਸਬ੍ਬਜਨਸ੍ਸ ਪਾਕਟੋ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਿਰਿਯਾਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਓਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਦ੍ਦਹਿਤ੍ਵਾ. ਓਕਪ੍ਪਨਲਕ੍ਖਣਾ ਹਿ ਸਦ੍ਧਾ. ਓਹਿਤਸੋਤੋਤਿ ਅਵਹਿਤਸੋਤੋ, ਸੁਸ੍ਸੁਸਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਟ੍ਠਿਂਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ.

‘‘ਏਕੋਪਿ ਨ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਪਾਠੋ, ਏਵਰੂਪੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨਿਰਯਤੋ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਬਹੁਕਾਲਂ ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਂਸਰਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਮਹਾਨਿਰਯਸੋਲ਼ਸਉਸ੍ਸਦਨਿਰਯਪਰਿਪੂਰਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਞ੍ਜੀਵਾਦਯੋ ਅਟ੍ਠ ਮਹਾਨਿਰਯਾ. ਅਵੀਚਿਮਹਾਨਿਰਯਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰੇ ਦ੍ਵਾਰੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕਤ੍ਵਾ ਕੁਕ੍ਕੁਲ਼ਾਦਯੋ ਸੋਲ਼ਸ ਉਸ੍ਸਦਨਿਰਯਾ. ਕਾਰੁਞ੍ਞਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤਬ੍ਬਂ ਮਹਾਦੁਕ੍ਖਭਾਗਿਭਾਵਤੋ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਵਿਹੇਸਾਭੂਤਾ ਦੁਕ੍ਖਾਪਨਯਨਕਾਮਤਾ ਉਪਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਘੋ ਅਨੋਕਾਸੋਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਾਰੁਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਪਟਿਚ੍ਚ ਆਘਾਤੋ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤੀ’’ਤਿ.

ਇਮਸ੍ਸ ਚ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਯੋ ਯੋ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ.

੨੪੫. ਯਂ ਵੇਰੀ ਦੁਕ੍ਖਾਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਸਯੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਕਾਯੋ. ਕਿਨ੍ਤਿ ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵੇਰਿਨੋ. ਅਵਿਸਯੇਤਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤਾਯ ਅਗੋਚਰੇ. ਸਚਿਤ੍ਤੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤੇ. ਮਹਾਨਤ੍ਥਕਰਨ੍ਤਿ ਇਧਲੋਕਤ੍ਥਪਰਲੋਕਤ੍ਥਪਰਮਤ੍ਥਾਨਂ ਵਿਰਾਧਨਵਸੇਨ ਮਹਤੋ ਵਿਪੁਲਸ੍ਸ, ਨਾਨਾਵਿਧਸ੍ਸ ਚ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਦਿਭੇਦਸ੍ਸ ਅਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ. ਮੂਲਨਿਕਨ੍ਤਨਨ੍ਤਿ ਸੀਲਸ੍ਸ ਮੂਲਾਨਿ ਨਾਮ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਖਨ੍ਤਿਮੇਤ੍ਤਾਨੁਦ੍ਦਯਾ, ਤੇਸਂ ਛਿਨ੍ਦਨਂ. ਕੋਧੋ ਹਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋਵ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਵਸੇਨ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਾਦੀਨਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਦਤਿ. ਜਲ਼ੋਤਿ ਅਨ੍ਧਬਾਲੋ.

ਅਨਰਿਯਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵੇਰਿਨਾ ਕਤਮਹਾਪਰਾਧਮਾਹ. ਯੋ ਸਯਨ੍ਤਿ ਯੋ ਤ੍ਵਂ ਸਯਮ੍ਪਿ. ਦੋਸੇਤੁਕਾਮੋਤਿ ਕੋਧਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਕਾਮੋ. ਯਦਿ ਕਰਿ ਯਦਿ ਅਕਾਸਿ. ਦੋਸੁਪ੍ਪਾਦੇਨਾਤਿ ਦੋਸਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਨੇਨ. ਦੁਕ੍ਖਂ ਤਸ੍ਸ ਚ ਨਾਮਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚ ਨਾਮ ਤਸ੍ਸ ਅਪਰਾਧਕਸ੍ਸ. ਨਾਮਾਤਿ ਅਸਮ੍ਭਾਵਨੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਤੇਨ ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਅਨੇਕਨ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਾਹਸਿ ਵਾ ਨ ਵਾ’’ਤਿ, ਕਰਿਸ੍ਸਸਿ ਨ ਵਾ ਕਰਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਹਿਤਂ ਮਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਹਿਤਾਵਹਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਮਗ੍ਗਂ.

ਅਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਦੋਸੋ ਤਵ ਅਪ੍ਪਿਯਸ੍ਸ ਕਾਰਾਪਕੋ, ਸਤ੍ਤੁ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਵਸਵਤ੍ਤਿਤਾਯ ਦਾਸਸਦਿਸੋਤਿ ਅਟ੍ਠਾਨਂ ਪਚ੍ਚਾਪਕਿਰਿਯਾਯ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਮੇਵ ਦੋਸਂ ਛਿਨ੍ਦਸ੍ਸੁ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਦ. ਖਣਿਕਤ੍ਤਾਤਿ ਉਦਯਵਯਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਵਤ੍ਤਿਕਾਲਸਙ੍ਖਾਤੋ ਖਣੋ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਖਣਿਕਾ, ਤਬ੍ਭਾਵਤੋ ਖਣਪਭਙ੍ਗੁਭਾਵਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਸ੍ਸ ਦਾਨੀਧ ਕੁਜ੍ਝਸੀਤਿ ਅਪਰਾਧਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਯੇਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਤੇ ਅਪਰਾਧੋ ਕਤੋ, ਤੇ ਤਂਖਣਂਯੇਵ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ. ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਅਞ੍ਞੇ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੀਤਿ ਕਸ੍ਸ ਤ੍ਵਂ ਇਧ ਕੁਜ੍ਝਸਿ. ਨ ਹਿ ਯੁਤ੍ਤਂ ਅਨਪਰਾਧੇਸੁ ਕੁਜ੍ਝਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਂ ਵਿਨਾ ਕਸ੍ਸ ਸੋ ਕਰੇਤਿ ਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਯਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਕਿਰਿਯਾਯ ਵਿਸਯਭੂਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਵਿਨਾ ਕਸ੍ਸ ਨਾਮ ਸੋ ਦੁਕ੍ਖਕਾਰਕੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਕਰੇ ਕਰੇਯ੍ਯ. ਸਯਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਹੇਤੁ ਤ੍ਵਮਿਤੀਤਿ ਏਵਂ ਸਯਮ੍ਪਿ ਤ੍ਵਂ ਏਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਹੇਤੁ, ਏਵਂ ਸਮਾਨੇ ਤਸ੍ਸ ਤੁਯ੍ਹਞ੍ਚ ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਹੇਤੁਭਾਵੇ ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ ਤਸ੍ਸ ਕੁਜ੍ਝਸਿ ਨ ਤੁਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੨੪੬. ਪਰਲੋਕੇਪਿ ਅਨੁਗਾਮਿਭਾਵਤੋ ਕਮ੍ਮਂਯੇਵ ਸਕਂ ਸਨ੍ਤਕਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਾ, ਤੇਸਂ ਭਾਵੋ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾ. ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਨਾਮ ਨਿਸੇਧਨਤ੍ਥਾ, ਨਿਸੇਧਨਞ੍ਚ ਭਾਵਿਨੋ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ. ਪਟਿਘਵਸੇਨ ਪਨ ਪਵਤ੍ਤਕਮ੍ਮਂ ਪਾਕਟਭਾਵਤੋ ਆਸਨ੍ਨਂ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਞ੍ਚਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਦਞ੍ਚਾ’’ਤਿ. ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕੇ, ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਫਲਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ‘‘ਨੇਵ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਮੇਵਤ੍ਥਂ ਜੋਤੇਤਿ. ਨੇਵ ਸਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਨਿਰਯੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਂ, ਜਾਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਨੇਰਯਿਕਂ. ਅਤ੍ਤਾਨਂਯੇਵ ਓਕਿਰਤਿ ਦੋਸਰਜੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੨੪੭. ਸਤ੍ਥੁ ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਯਗੁਣਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾ, ਸਤ੍ਥੁ ਗਾਰਵੇਨਾਪਿ ਪਟਿਘਂ ਵੂਪਸਮੇਯ੍ਯਾਤਿ.

ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਪਿ ਸਮਾਨੋ ਨਨੁ ਤੇ ਸਤ੍ਥਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਪ੍ਪਦੂਸੇਸਿ, ਪਗੇਵ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਦੇਵਿਯਾ ਪਦੁਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਦੇਵਿਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਦੁਬ੍ਭਿਨਾ ਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਵਸੇਨ ਅਪਰਦ੍ਧੇਨ. ਯਤ੍ਥ ਸੁਸਾਨੇ ਛਵਸਰੀਰਂ ਛਡ੍ਡੀਯਤਿ, ਤਂ ਆਮਕਸੁਸਾਨਂ. ਨਿਖਞ੍ਞਮਾਨੋਤਿ ਨਿਖਣਿਯਮਾਨੋ. ਪੁਰਿਸਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਆਵਾਟਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਨਤ੍ਥਾਯ ਬਾਹੁਬਲੇਨ ਪੁਰਿਸਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਯਕ੍ਖਾਨੁਭਾਵੇਨਾਤਿ ਅਡ੍ਡਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇਨ ਆਰਾਧਿਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵੇਨ. ਸਿਰਿਗਬ੍ਭਨ੍ਤਿ ਵਾਸਾਗਾਰੇ.

ਆਸੀਸੇਥੇਵਾਤਿ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤੇ ਅਤ੍ਥੇ ਞਾਯਤੋ ਅਨਵਜ੍ਜਤੋ ਆਸਂ ਕਰੇਯ੍ਯ. ਨ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਕਿਚ੍ਛਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮੇ ਕੁਤੋ ਸੋਤ੍ਥਿਭਾਵੋ’’ਤਿ ਨ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ‘‘ਆਪਦਾਸੁ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਥਾਮੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਉਦਾ. ੫੩). ਯਥਾ ਇਚ੍ਛਿਨ੍ਤਿ ਯੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਕਸ੍ਸਚਿ ਪੀਲ਼ਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਰਜ੍ਜੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਇਚ੍ਛਿਂ, ਤਥਾ ਅਹਂ ਅਹੁਨ੍ਤਿ ਪਸ੍ਸਾਮਿ. ਵੋਤਿ ਹਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ.

ਕਾਸਿਰਞ੍ਞਾਤਿ ਕਲਾਬੁਨਾ ਕਾਸਿਰਾਜੇਨ. ਸਕਣ੍ਟਕਾਹੀਤਿ ਅਯਕਣ੍ਟਕੇਹਿ ਸਕਣ੍ਟਕਾਹਿ.

ਮਹਲ੍ਲਕੋਤਿ ਵੁਦ੍ਧੋ ਵਯੋਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ.

ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਕਾਲੋਤਿ ਵਿਸੇਵਨਂ ਕਾਤੁਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਦਮਨਕਾਲੋ.

ਪੁਥੁਸਲ੍ਲੇਨਾਤਿ ਵਿਪੁਲੇਨ ਸਲ੍ਲੇਨ. ਨਾਗੋਤਿ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ. ਵਧੀਤਿ ਵਿਜ੍ਝਿ, ਮਾਰੇਸੀਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਮਂ ਠਾਨਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਯਿ ਏਵਂ ਕਰਣਂ ਨਾਮ ਨ ਤਵ ਵਸੇਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਸ੍ਸ ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ, ਰਾਜਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਅਯਂ ਪਯੋਗੋ ਉਯ੍ਯੋਜਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਰਸ੍ਮੀਤਿ ਨੀਲਪੀਤਲੋਹਿਤਾਦਿਵਸੇਨ ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਮਯੂਖਾ. ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਕਿਰਣਵਨ੍ਤਦਨ੍ਤਤਾਯ ਹਿ ਤੇ ਹਤ੍ਥੀ ‘‘ਛਦ੍ਦਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਨ ਛਦ੍ਦਨ੍ਤਵਨ੍ਤਤਾਯ.

ਛਾਤੋਤਿ ਜਿਘਚ੍ਛਿਤੋ. ਖਾਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਖਾਦੇਯ੍ਯਂ, ਅਯਮੇਵ ਵਾ ਪਾਠੋ. ਆਹਿਤੋਤਿ ਸੁਹਿਤੋ. ਸਮ੍ਬਲਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਾਹਾਰਂ. ਤਂ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਉਪਚਾਰੇਨ ਪਥਸ੍ਸ ਹਿਤਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਾਥੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਮਿਤ੍ਤਦੁਬ੍ਭੀ ਵਤਾਯਂ ਅਨ੍ਧਬਾਲੋ’’ਤਿ ਕਾਰੁਞ੍ਞੇਨ ਅਸ੍ਸੁਪੁਣ੍ਣੇਹਿ ਨੇਤ੍ਤੇਹਿ ਤਂ ਪੁਰਿਸਂ ਉਦਿਕ੍ਖਮਾਨੋ.

ਮਾ ਅਯ੍ਯੋਸਿ ਮੇ ਭਦਨ੍ਤੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਾਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ, ਮਾਤਿ ਵਾ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ, ਤੇਨ ਉਪਰਿ ਤੇਨ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਂ ਪਟਿਸੇਧੇਤਿ. ਅਯ੍ਯੋ ਮੇਤਿ ਅਯ੍ਯਿਰਕੋ ਤ੍ਵਂ ਮਮ ਅਤਿਥਿਭਾਵਤੋ. ਭਦਨ੍ਤੇਤਿ ਪਿਯਸਮੁਦਾਚਾਰੋ. ਤ੍ਵਂ ਨਾਮੇਤਾਦਿਸਂ ਕਰੀਤਿ ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਏਵਰੂਪਂ ਅਕਾਸਿ ਨਾਮ.

ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਭੂਤੋਪਿ ਪਨ ਮਹਾਕਪਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਖੇਮਨ੍ਤਭੂਮਿਂ ਸਮ੍ਪਾਪੇਸੀਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਪੇਲ਼ਾਯ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੇਪੀਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਾਯ ਪੇਲ਼ਾਯ ਪਾਦੇਹਿ ਕੋਟੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੇਪਿ. ਮਦ੍ਦਨ੍ਤੇਪੀਤਿ ਦੁਬ੍ਬਲਭਾਵਕਰਣਤ੍ਥਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤੇਪਿ. ਅਲਮ੍ਪਾਨੇਤਿ ਏਵਂਨਾਮਕੇ ਅਹਿਤੁਣ੍ਡਿਕੇ.

ਪੀਤਂ ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇ, ਤੇਨ ਓਦਾਤਮਞ੍ਜਿਟ੍ਠਾਦਿਂ ਅਵੁਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਾਨੁਵਤ੍ਤਨ੍ਤੋਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਨੁਵਤ੍ਤਨ੍ਤੋ. ਹੋਮਿ ਚਿਨ੍ਤਿਤਸਨ੍ਨਿਭੋ ਏਵਮਯਂ ਬਹੁਲਾਭਂ ਲਭਤੂਤਿ. ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਪਨ ਥਲਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਉਦਕਂ…ਪੇ… ਛਾਰਿਕਂ ਕਰੇ. ਏਵਂ ਪਨ ਯਦਿ ਚਿਤ੍ਤਵਸੀ ਹੇਸ੍ਸਂ…ਪੇ… ਉਤ੍ਤਮਤ੍ਥੋ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਤਦਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਂ ਆਦੀਨਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਭਗਵਾ. ਤਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਮਤ੍ਥੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧਭਾਵਮਾਹ. ਭੋਜਪੁਤ੍ਤੇਹੀਤਿ ਲੁਦ੍ਦਪੁਤ੍ਤੇਹਿ.

ਅਲ਼ਾਰਾਤਿ ਯੇਨ ਸਯਂ ਤਦਾ ਲੁਦ੍ਦਹਤ੍ਥਤੋ ਮੋਚਿਤੋ, ਤਂ ਸਤ੍ਥਵਾਹਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਅਤਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਨਾਸਾਯ ਆਵੁਤਰਜ੍ਜੁਂ ਆਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ. ਸਮ੍ਪਰਿਗਯ੍ਹਾਤਿ ਕਾਲ਼ਵੇਤ੍ਤਲਤਾਦੀਹਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਅਚ੍ਛਰਿਯਾਨਿ ਦੁਸ੍ਸਹਾਨਂ ਸਹਨਵਸੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਅਤਿਵਿਯ ਅਯੁਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਂ ਪਟਿਘਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਨੇਨ ਕੇਨਚਿ ਅਪ੍ਪਟਿਸਮਖਨ੍ਤਿਗੁਣਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਾਵੋਕ੍ਕਮਨਪ੍ਪਸਙ੍ਗਤੋ.

੨੪੮. ‘‘ਅਨਮਤਗ੍ਗੋਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਂਸਾਰੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੨੪; ੩.੯੯, ੧੦੦; ੩.੫.੫੨੦; ਕਥਾ. ੭੫) ਆਗਤਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤਪਦਾਨਿ ਅਨਮਤਗ੍ਗਸਦ੍ਦੋ, ਤਦਤ੍ਥੋ ਵਾ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਨਮਤਗ੍ਗਿਯਾਨਿ.

ਅਜੇਹਿ ਗਮਨਮਗ੍ਗੋ ਅਜਪਥੋ. ਸਙ੍ਕੂ ਲਗ੍ਗਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤੇ ਆਲਮ੍ਬਿਤ੍ਵਾ ਗਮਨਮਗ੍ਗੋ ਸਙ੍ਕੁਪਥੋ. ਸਙ੍ਕੂਤਿ ਅਙ੍ਕੁਸਾਕਾਰੇਨ ਕਤਦੀਘਦਣ੍ਡੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਪਾਤਮਗ੍ਗਦੁਗ੍ਗਮਗ੍ਗਾਦਿਕੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਉਭਤੋਬ੍ਯੂਲ਼੍ਹੇਤਿ ਸਮ੍ਪਹਾਰਤ੍ਥਂ ਦ੍ਵੀਹਿਪਿ ਪਕ੍ਖੇਹਿ ਗਾਲ਼੍ਹਸਨ੍ਨਾਹੇ. ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਦੁਕ੍ਕਰਾਨਿ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਧਨਾਸਾਯ ਪਬ੍ਬਤਵਿਦੁਗ੍ਗਨਦੀਵਿਦੁਗ੍ਗਾਦਿਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਵਸੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਮਂ ਪੋਸੇਸਿ, ਉਪਕਾਰਂ ਅਕਾਸਿ, ਤਤ੍ਰ ਨਪ੍ਪਤਿਰੂਪਂ ਮਨਂ ਪਦੂਸੇਤੁਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਨਞ੍ਚ ਏਤਰਹਿ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨੇਨ ਪੁਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਪੋਸਨਾਦਿਨਾ ਅਤੀਤਸ੍ਸ ਅਨੁਮਾਨਤੋ ਗਹਣਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੨੪੯. ਮੇਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ, ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਿਤਾਯ ਵਾ. ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸਮਾਧਾਨੇ. ਆਸੇਵਿਤਾਯਾਤਿ ਆਦਰੇਨ ਸੇਵਿਤਾਯ. ਭਾਵਿਤਾਯਾਤਿ ਵਡ੍ਢਿਤਾਯ. ਬਹੁਲੀਕਤਾਯਾਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਤਾਯ. ਯਾਨੀਕਤਾਯਾਤਿ ਯੁਤ੍ਤਯਾਨਂ ਵਿਯ ਕਤਾਯ. ਵਤ੍ਥੁਕਤਾਯਾਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਤ੍ਥੁਂ ਵਿਯ ਕਤਾਯ. ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਾਯਾਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਾਯ. ਪਰਿਚਿਤਾਯਾਤਿ ਪਰਿਚਿਣ੍ਣਾਯ ਚਿਣ੍ਣਵਸੀਭਾਵਾਯ. ਸੁਸਮਾਰਦ੍ਧਾਯਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤਾਯ. ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ ਅਵਸ੍ਸਂਭਾਵਿਨੋ. ਸੇਸਂ ਪਰਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ.

੨੫੦. ਧਾਤੁਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗੋਤਿ ਸਸਮ੍ਭਾਰਸਙ੍ਖੇਪਾਦਿਨਾ ਧਾਤੂਨਂ ਵਿਨਿਬ੍ਭੁਜਨਂ. ਅਪਰਾਧੋ ਨਾਮ ਅਪਰਜ੍ਝਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਰੂਪਧਮ੍ਮਮੁਖੇਨ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਕਿਂ ਕੇਸਾਨਂ ਕੁਜ੍ਝਸੀ’’ਤਿਆਦਿ, ਕੇਸਾਦਿਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਪਰਜ੍ਝਨਕਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਇਦਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਪਰਮਤ੍ਥਧਮ੍ਮਵਸੇਨੇਵ ਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਥ ਵਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਉਪਾਦਾਯ, ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ ਉਪਾਦਾਯਾਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਉਪਾਦਾਯ-ਸਦ੍ਦੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਕੋਧਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਯਥਾ ਆਰਗ੍ਗੇ ਸਾਸਪਸ੍ਸ, ਆਕਾਸੇ ਚ ਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮਸ੍ਸ ‘‘ਵੇਰੀ’’ਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਕੋਧਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਕੇਸਾਦੀਨਂ ਅਕੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਤੋ, ਤਬ੍ਬਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ.

੨੫੧. ਸਂਵਿਭਾਗੋਤਿ ਆਮਿਸਸਂਵਿਭਾਗੋ. ਪਰਸ੍ਸਾਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਸ੍ਸ. ਭਿਨ੍ਨਾਜੀਵੋਤਿ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਜੀਵੋ. ਤਸ੍ਸੇਵਂ ਕਰੋਤੋਤਿ ਏਵਂ ਸਂਵਿਭਾਗਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਦਾਯਕਸ੍ਸ. ਇਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ. ‘‘ਮਮ ਮਾਤਰਾ ਉਪਾਸਿਕਾਯ ਦਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਧਮ੍ਮਿਯਲਾਭੋ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣਵਚਨਂ. ਤੇਨ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਆਗਮਨਸੁਦ੍ਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਸਾਧਕਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਤਤ੍ਥੋ ਪਰਤ੍ਥੋ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੋ ਅਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੬੯; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਮੋਘਰਾਜਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੮੫; ਪਟਿ. ਮ. ੩.੫) ਏਵਮਾਦੀਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਤ੍ਥਾਨਂ, ਹਿਤਾਨਂ, ਪਯੋਜਨਾਨਞ੍ਚ ਨਿਪ੍ਫਾਦਕਂ. ਉਨ੍ਨਮਨ੍ਤਿ ਦਾਯਕਾ. ਨਮਨ੍ਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਾ.

੨੫੨. ਏਵਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਕਕਚੂਪਮੋਵਾਦਾਨੁਸ੍ਸਰਣਾਦੀਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਓਵਦਨਾਕਾਰੇਹਿ. ਵੂਪਸਨ੍ਤਪਟਿਘਸ੍ਸਾਤਿ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਬਲੇਨ ਵਿਨੋਦਿਤਾਘਾਤਸ੍ਸ. ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪੀਤਿ ਵੇਰੀਪੁਗ੍ਗਲੇਪਿ. ਵੇਰੀ-ਗਹਣੇਨੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸਾਪਿ ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਵੇਰਿਮ੍ਹਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਿਦ੍ਧਾਯ ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਮੇਤ੍ਤਾਸਿਦ੍ਧਿਤੋ, ਪਿਯਤੋ ਪਨ ਅਤਿਪ੍ਪਿਯਸਹਾਯਕਸ੍ਸ ਵਿਸੁਂ ਗਹਣਂ ਆਸਨ੍ਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਸ੍ਸ ਦੁਬ੍ਬਿਨਿਮੋਚਯਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਮੇਤ੍ਤਾਵਸੇਨਾਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਵਸੇਨ. ਸਮਚਿਤ੍ਤਤਨ੍ਤਿ ਹਿਤੂਪਸਂਹਾਰੇਨ ਸਮਾਨਚਿਤ੍ਤਤਂ. ਸੀਮਾਸਮ੍ਭੇਦੋ ਸਾ ਏਵ ਸਮਚਿਤ੍ਤਤਾ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕਪੁਗ੍ਗਲੇ. ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਤਿ ਭਾਵੇਨਭਾਵਲਕ੍ਖਣੇ ਭੁਮ੍ਮਂ.

ਹਿਤਮਜ੍ਝਤ੍ਤੇਤਿ ਪਿਯੇ, ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੇ ਚ. ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇ ਜਨੇ, ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨਾਨਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਿਯਮਜ੍ਝਤ੍ਤਾਦਿਨਾਨਾਕਰਣਂ. ਹਿਤਚਿਤ੍ਤੋਵ ਪਾਣਿਨਨ੍ਤਿ ਕੇਵਲਂ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਹਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਏਵਾਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਪਨ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਨਿਕਾਮਲਾਭੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਕੁਸਲੀ’’ਤਿ ਵਾ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਪਸ੍ਸਤਿ ਨਾਨਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨਾਯਂ ਹਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਕੁਸਲੀਤਿ ਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ? ਸਾਤਿਸਯਸ੍ਸ ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਕੁਸਲਿਭਾਵਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਇਮਸ੍ਸ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾ ਨ ਵਿਸੇਸਵਤੀ. ਅਥ ਵਾ ਨ ਨਿਕਾਮਲਾਭੀ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਯਤੋ ਅਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਪਸ੍ਸਤਿ ਨਾਨਤ੍ਤਂ. ਕੁਸਲੀਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਹਿਤਚਿਤ੍ਤੋਵ ਪਾਣਿਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਗਾਮਸੀਮਾਦਯੋ ਵਿਯ ਗਾਮਨ੍ਤਰਾਦੀਹਿ ਸਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤੇ ਮੇਤ੍ਤਾਵਿਸਯੇ ਭਾਵਨਾਯ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਸਂਕਿਣ੍ਣਮਰਿਯਾਦਾਰੂਪੇਨ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਾਦਯੋ ਇਧ ਸੀਮਾ ਨਾਮਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤਸ੍ਸੋ ਸੀਮਾਯੋ’’ਤਿ. ਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਭੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਮਂ ਫਰਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਹਾਵਿਸੇਸੋਤਿ ਮਹਨ੍ਤੋ ਭਾਵਨਾਯ ਵਿਸੇਸੋ ਅਤਿਸਯੋ. ਪੁਰਿਮੇਨ ਪੁਰਿਮਤੋ ਅਤ੍ਤਾਦਿਨਾਨਤ੍ਤਦਸ੍ਸਿਨਾ. ਨ ਨਾਯਤੀਤਿ ਨ ਞਾਯਤਿ.

੨੫੩. ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਕਸਿਣਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁ ਤਂਤਂਕਸਿਣਮਣ੍ਡਲਾਦਿਪਰਿਗ੍ਗਹਮੁਖੇਨ ਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਂ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਝਾਨਸ੍ਸ ਗੋਚਰਭਾਵੇਨ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਨ ਏਵਮਿਧ ਉਪਟ੍ਠਿਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ. ਯੋ ਪਨਾਯਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਸੀਮਾਸਮ੍ਭੇਦੋ ਲਦ੍ਧੋ, ਸ੍ਵੇਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਿਯਾਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਹਿ ਲਦ੍ਧੇ ਭਾਵਨਾਯ ਸਾਤਿਸਯਤ੍ਤਾ ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕਿਲੇਸਾ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਵ, ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਨਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਹਿਤਮੇਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਮਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਉਪਚਾਰਞ੍ਚ ਲਦ੍ਧਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਮੇਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸੀਮਾਸਮ੍ਭੇਦਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਸਮਥਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨੇਵ ਅਕਿਚ੍ਛੇਨੇਵ, ਪਗੇਵ ਪਰਿਪਨ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਸੋਧਿਤਤ੍ਤਾ.

ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗੇਨ. ਅਨੇਨ ਯੋਗਿਨਾ. ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਵਿਪ੍ਪਹੀਨਨ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਪਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਵ.

‘‘ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਵਕ੍ਖਮਾਨਾਯ ਵਿਕੁਬ੍ਬਨਾਯ ਤੇਸਂ ਸਾਧਾਰਣਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਨ ਉਪਚਾਰਮਤ੍ਤਲਾਭਿਨੋ. ਪਗੁਣਬਲਵਭਾਵਾਪਾਦਨੇਨ ਵੇਪੁਲ੍ਲਾਦਿਵਿਸੇਸਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਓਧਿਸੋ, ਅਨੋਧਿਸੋ ਚ ਦਿਸਾਫਰਣਾਦਿਵਸੇਨ ਝਾਨਸ੍ਸ ਪਵਿਜਮ੍ਭਨਾ ਵਿਕੁਬ੍ਬਨਾ ਵਿਵਿਧਾ ਕਿਰਿਯਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ.

੨੫੪. ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨਾਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਤੋ ਯਾਵ ਭਙ੍ਗਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਹ ਪਵਤ੍ਤੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਹਗਤਂ, ਤਾਯ ਏਕੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਵਿਧਿਨਾ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਆਗਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨਾ’’ਤਿ. ਚੇਤੋ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਅਧਿਚੇਤਸੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਾਚਿ. ੧੫੩; ਉਦਾ. ੩੭) ਸਮਾਧਿਪਰਿਯਾਯੋਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਤਤੋ ਵਿਸੇਸੇਤੁਂ ‘‘ਚੇਤਸਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਪਦਂ. ਦਿਸੋਧਿਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਸਤ੍ਤੋਧਿਪਰਿਗ੍ਗਹਮੁਖੇਨੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਦਿਸਾਯ ਪਠਮਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਸਤ੍ਤਂ ਉਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿ. ਦਿਸਾਸੁ ਹਿ ਠਿਤਸਤ੍ਤਾ ਦਿਸਾਗਹਣੇਨ ਗਹਿਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕਦਿਸਾਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਸਤ੍ਤਫਰਣਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਫਰਣਞ੍ਚ ਸਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਫਸ੍ਸਨਾ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਦਸ੍ਸਨਂ ਗਹਣਂ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਫਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਾਧਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨੁਪਤ੍ਥਮ੍ਭਿਤਂ. ਤਥਾਤਿ ਨਿਯਮਨਂ. ਤਂ ਅਨਿਯਮਾਪੇਕ੍ਖਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਭਾਵਤੋ ਉਪਮਾਕਾਰਨਿਯਮਨਂ. ਦੁਤਿਯਨ੍ਤਿ ਉਪਮੇਯ੍ਯਦਸ੍ਸਨਂ, ਉਪਮੇਯ੍ਯਞ੍ਚ ਨਾਮ ਉਪਮਂ, ਤੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਞ੍ਚ ਵਿਨਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਦੀਸੂ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਤਤਿਯਂ ਚਤੁਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ. ਤਦਨਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਚ ਫਰਣਾਪੇਕ੍ਖਂ ਅਨਨ੍ਤਰਗ੍ਗਹਣਂ, ਨ ਫਰਿਤਬ੍ਬਦਿਸਾਪੇਕ੍ਖਂ ਦਿਸਾਨਂ ਅਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਰੂਪਤ੍ਤਾ. ਫਰਣਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਹਿ ਤਾਸਂ ਦੁਤਿਯਾਦਿਤਾ, ਨ ਸਰੂਪਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਏਕਂ ਦਿਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਤੀਤਿ ਏਵਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਚਤਸ੍ਸੋ, ਏਵਂ ਉਦ੍ਧਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨਾ’’ਤਿ. ਇਦਮ੍ਪਿ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਂ. ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੦੯; ੩.੨੩੦; ਵਿਭ. ੬੪੨) ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਲੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਧੋਦਿਸਮ੍ਪਿ ਤਿਰਿਯਂ ਦਿਸਮ੍ਪੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤੇਨੇਵ ‘‘ਦੁਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਲੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤਾ ਦੀਪਿਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਮੇਵਾਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਅਧੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਥਾ ਨਿਰਯੇਸੁ, ਨਾਗਭਵਨਾਦੀਸੁ, ਯਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹੇਟ੍ਠਿਮਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ‘‘ਉਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦੇਵਲੋਕੇ, ਯਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਰਿਮਦਿਸਾਯਂ ਸਤ੍ਤਾ ਗਹਿਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਅਰਿਯਾਨਰਿਯਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਦਿਕੇ ਪਭੇਦੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਈਸਕਮ੍ਪਿ ਬਹਿ ਅਵਿਕ੍ਖਿਪਮਾਨੋਤਿ ਅਪ੍ਪਕਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਤੋ ਬਹਿ ਵਿਕ੍ਖੇਪਂ ਅਨਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਹਿਤੂਪਸਂਹਾਰਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਥੋਕਮ੍ਪਿ ਅਵਤ੍ਤਮਾਨੋ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯਾਤਿ ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਨ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਯਥਾ ਸਬ੍ਬਭਾਵੇਨ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਹਿਤੇਸਿਤਾ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਸੁ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਵਿਸਯੋ ਸਬ੍ਬ-ਸਦ੍ਦੋ, ਸੋ ਚ ਦੀਘਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਕਾਯਸਙ੍ਖਾਤਾ ਪਜਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਬ੍ਬਾਵਨ੍ਤੋਤਿ ਪਦਤ੍ਥਤੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਵਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਵਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਬ੍ਬਧੀਤਿ ਦਿਸੋਧਿਨਾ, ਦੇਸੋਧਿਨਾ ਚ ਅਨੋਧਿਸੋਫਰਣਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾਵਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤੋਧਿਨਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨੋਧਿਸੋ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਕਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਕਾਰਤੋ ਪਰਿਯਾਯੇਨ੍ਤਿ ਞਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਯਾਯਾ, ਵੇਵਚਨਾਨਿ. ਵਿਪੁਲਾਦਿਸਦ੍ਦਾ ਚੇਤ੍ਥ ਤਾਦਿਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਪੁਲੇਨਾਤਿ ਏਵਮਾਦਿਪਰਿਯਾਯਦਸ੍ਸਨਤੋ’’ਤਿ. ਪਰਿਯਾਯਦਸ੍ਸਨੇ ਚ ਪੁਬ੍ਬੇ ਗਹਿਤਪਦਾਨਿਪਿ ਪੁਨ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਸਦ੍ਦਹਨਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੨) ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਦ੍ਧਾਪਦਂ ਪੁਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿਪਰਿਯਾਯਦਸ੍ਸਨੇ ‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੨) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾਸਦ੍ਦੋ ਵਾ ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ ਵਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਅਨੁਵਤ੍ਤਕੋ ਤਥਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਚ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਚ ਤੇਸਂ ਫਰਣਾਨਨ੍ਤਰਾਦਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਤੇ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਪੁਨ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪੁਨ ਵਚਨਂ ਨਿਗਮਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਗਮਨਵਸੇਨ ਵਾ ਏਤਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਨਨੁ ਚ ਸਮਾਪਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪੁਨ ਵਚਨਂ ਨਿਗਮਨਨ੍ਤਿ? ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ ਓਧਿਸੋਅਨੋਧਿਸੋਫਰਣਾਨਂ ਸਮਾਪਨੇ ਏਵ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਵਿਪੁਲੇਨਾਤਿ ਮਹਨ੍ਤੇਨ, ਮਹਤ੍ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁ ਵਿਯ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸਮੇਵ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨਵਸੇਸਗ੍ਗਹਣਵਸੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਫਰਣਵਸੇਨ ਵਿਪੁਲਤਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ’’ਤਿ.

ਕਿਲੇਸਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਸਮਤ੍ਥਤਾਦੀਹਿ ਮਹਤ੍ਤਂ ਗਤਂ, ਮਹਨ੍ਤੇਹਿ ਵਾ ਉਲ਼ਾਰਚ੍ਛਨ੍ਦਚਿਤ੍ਤਵੀਰਿਯਪਞ੍ਞੇਹਿ ਗਤਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਮਹਗ੍ਗਤਂ. ਤਯਿਦਂ ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਰੂਪਾਵਚਰਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਭੂਮਿਵਸੇਨ ਮਹਗ੍ਗਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋ ਹਿ ਰੂਪਾਰੂਪਾਵਚਰੇਸੁ ਮਹਗ੍ਗਤਵੋਹਾਰੋ. ਪਗੁਣਵਸੇਨਾਤਿ ਪਕਾਰਤੋ ਗੁਣਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਪਗੁਣਂ, ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ, ਸੁਭਾਵਿਤਭਾਵੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਂ ਹਿ ਪਮਾਣਂ ਗਹੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤਾਯ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਅਪ੍ਪਮਾਣਸਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨਾਤਿ ਅਪਰਿਮਾਣਸਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਕਰਣਵਸੇਨ. ਸਯਮ੍ਪਿ ਵੇਰਰਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਵੇਰਾਭਾਵਹੇਤੁਤ੍ਤਾ ਚ ਅਵੇਰਂ. ਤਯਿਦਂ ਦ੍ਵਯਂ ਯਤੋ ਲਭਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਪ੍ਪਹਾਨੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚੇਤਸੋ ਬ੍ਯਾਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਹਨਨਤੋ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਂ, ਚੇਤਸਿਕਂ ਅਸਾਤਂ, ਤਦਭਾਵਤੋ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਦ੍ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਪਨਸ੍ਸ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਚਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਂ ਵਿਯ ਨ ਸਭਾਵਤੋ, ਅਥ ਖੋ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਵਿਵੇਕਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਦੋਮਨਸ੍ਸਪ੍ਪਹਾਨਤੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਯਨ੍ਤਿ ਇਧ ਯਥਾਨੀਤਂ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਵਿਭਙ੍ਗੇ (ਵਿਭ. ੬੪੨), ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਚ ਸੁਤ੍ਤਪਦੇਸੇਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੫੯; ੨.੩੦੯, ੩੧੫) ਆਗਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਵਿਕੁਬ੍ਬਨਮਾਹ.

੨੫੫. ‘‘ਤਥਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ‘‘ਪਞ੍ਚਹਾਕਾਰੇਹਿ, ਸਤ੍ਤਹਾਕਾਰੇਹਿ, ਦਸਹਾਕਾਰੇਹੀ’’ਤਿ ਆਕਾਰਵਿਭਾਗੇਨ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਯਂ (ਪਟਿ. ਮ. ੨.੨੨) ਵੁਤ੍ਤਾਯ ਚ ਵਿਕੁਬ੍ਬਨਾਯ ਮਜ੍ਝੇ ਭਿਨ੍ਨਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਵਿਯ ਭੇਦਾਭਾਵਮੁਪਸਂਹਰਤਿ ਓਧਿਸੋਫਰਣਅਨੋਧਿਸੋਫਰਣਦਿਸਾਫਰਣਵਸੇਨ ਦੇਸਨਾਯ ਆਗਤਤ੍ਤਾ. ਕੇਵਲਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗੇ (ਪਟਿ. ਮ. ੨.੨੨) ਵਿਯ ਸਤ੍ਤੋਧਿ ਨ ਗਹਿਤੋਤਿ ਅਯਮੇਵ ਵਿਸੇਸੋ. ਯਮ੍ਪੀਤਿ ਵਿਕੁਬ੍ਬਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ.

ਇਦਾਨਿ ਭੇਦਾਭਾਵਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸਤੋ ਆਨੀਤਂ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦਵਣ੍ਣਨਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

੨੫੬. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾਤਿ ਸਬ੍ਬ-ਸਦ੍ਦੋ ਕਾਮਂ ਪਦੇਸਸਬ੍ਬਵਿਸਯੋ, ਨ ਸਬ੍ਬਸਬ੍ਬਵਿਸਯੋ ਯਥਾ ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੧੯-੧੨੦), ‘‘ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪਨ ਪਦੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਸਯਂ ਅਸੇਸੇਤ੍ਵਾਵ ਪਰਿਯਾਦਿਯਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਵਸੇਸਪਰਿਯਾਦਾਨਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰੂਪੇ. ਸਤ੍ਤੋਤਿ ਸਜ੍ਜਨਕਿਚ੍ਚੇਨ ਛਨ੍ਦਾਦਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਲੋਭੇਨ ਆਸਤ੍ਤੋ ਲਗ੍ਗੋ. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਵਾ ਕਰਣੇ ਭੁਮ੍ਮਂ, ਤੇਨ ਛਨ੍ਦਾਦਿਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਯਦਿ ਸਤ੍ਤਤਾਯ ਸਤ੍ਤਾ, ਕਥਂ ਵੀਤਰਾਗੇਸੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਰੁਲ਼੍ਹੀਸਦ੍ਦੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਵੀਤਰਾਗੇਸੁ ਰੁਲ਼੍ਹੇਨ, ਅਵੀਤਰਾਗੇਸੁ ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧਖਨ੍ਧਸਨ੍ਤਾਨਤਾਯ ਤਂਸਦਿਸੇਸੁ ਵੀਤਰਾਗੇਸੁ ਰੁਲ਼੍ਹੇਨ ਸਦ੍ਦੇਨ. ਅਥ ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਤਿਪਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਯੁਤ੍ਤੇ ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਿਸਯੇ ਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾ ਚਿਰਕਾਲਤਾਯ ਨਿਮਿਤ੍ਤਵਿਰਹੇਪਿ ਪਵਤ੍ਤਿ ਰੁਲ਼੍ਹੀ ਨਾਮ ਯਥਾ ‘‘ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਗਾਵੋ’’ਤਿ, ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਪਿ ਰੁਲ਼੍ਹੀਭਾਵੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਗਤਿਯਾ ਵਾ ਵੀਤਰਾਗੇਸੁ ਸਤ੍ਤਵੋਹਾਰੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਤ੍ਵਯੋਗਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਤ੍ਵਂ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧਿ, ਵੀਰਿਯਂ, ਤੇਜੋ ਵਾ, ਤੇਨ ਯੋਗਤੋ ਸਤ੍ਤਾ, ਯਥਾ ‘‘ਨੀਲਗੁਣਯੋਗਤੋ ਨੀਲੋ ਪਟੋ’’ਤਿ.

ਪਾਣਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਪਾਣਨਂ, ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾ, ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਪਾਣਨਤਾ, ਤਾਯ, ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਸਮ੍ਪਯੋਗੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭੂਤਤ੍ਤਾਤਿ ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸੇਹਿ ਜਾਤਤ੍ਤਾ. ਪੂਰਣਤੋ, ਗਲਨਤੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲਾਤਿ ਨੇਰੁਤ੍ਤਾ. ਸਤ੍ਤਾ ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਾ ਤਂਤਂਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਾਵਤ੍ਥਨਿਪਾਤਿਤਾਯ ਚ ਗਲਨ੍ਤਿ ਚਵਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪਰਿਞ੍ਞਾਤਵਤ੍ਥੁਕਾਨਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਭਵਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਭਿਧਾਨਂ, ਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ, ਸਰੀਰਂ, ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਮੇਵ ਵਾ. ਤਨ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ. ਉਪਾਦਾਯਾਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਪਾਦਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਸਮ੍ਭਵਤੋਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਸਨ੍ਤੇਪਿ ਸਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਤੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤੇਨ ਸਮ੍ਭਵਤੋ.

ਯਥਾ ਚ ਸਤ੍ਤਾਤਿ ਵਚਨਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਸਤ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨਟ੍ਠੇਨ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਪਦੇਸਵੁਤ੍ਤਿਪਿ ਰੁਲ਼੍ਹੀਵਸੇਨ ਅਨਵਸੇਸਪਰਿਯਾਦਾਯਕੋ. ਸੇਸਾਨਿਪੀਤਿ ਪਾਣਾਦਿਵਚਨਾਨਿਪਿ. ਤਾਨਿਪਿ ਹਿ ਰੂਪਾਰੂਪਭਵੂਪਗਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਾਦਿਸਮਙ੍ਗੀਨਂ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਭਾਵਤੋ ਅਵਿਨਿਪਾਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪੁਗਲਨਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਪਦੇਸਵੁਤ੍ਤੀਨਿ. ਰੁਲ਼੍ਹੀਵਸੇਨ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਯ ਰੁਲ਼੍ਹਿਯਾ ਵਸੇਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਿਸਯੇ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਮ੍ਪਿ ਪਾਣਪੁਗ੍ਗਲਭਾਵਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ. ਯਦਿ ਸਾਧਾਰਣਤੋ ਸਤ੍ਤਵੇਵਚਨਾਨੀਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨੋਧਿਸੋਫਰਣਾ ਮੇਤ੍ਤਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚਹੇਵ ਆਕਾਰੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਨੁਯੋਗਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਕਾਮਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਕੇਚਿ ਪਨਾਹੁ ‘‘ਨ ਖੋ ਪਨੇਤਾਨਿ ‘‘ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਪਦਾਨਿ ਵੇਵਚਨਤਾਮਤ੍ਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਗਹਿਤਾਨਿ, ਯਤੋ ਜਨ੍ਤੁਆਦੀਨਮ੍ਪਿ ਗਹਣਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਂ ਪਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਗਹਿਤਾਨੀ’’ਤਿ, ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਯੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਤੋਤਿ ਸਜ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ ਸਤ੍ਤਾ, ਪਾਣਨਟ੍ਠੇਨ ਪਾਣਾਤਿ ਏਵਮਾਦਿਅਤ੍ਥਤੋ. ਤੇਸਂ ਤਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਨੋਧਿਸੋਫਰਣਾ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਕੇਚਿ ਸਤ੍ਤਾ, ਕੇਚਿ ਪਾਣਾ, ਕੇਚਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾਤਿ ਆਪਜ੍ਜਨਤੋ. ਤਥਾ ਅਤ੍ਥਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਦਿਸਦ੍ਦਾ ਸਪ੍ਪਦੇਸਵਿਸਯਾਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਵਿਸਯਾਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਮੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਞ੍ਚਸੁ ਆਕਾਰੇਸੂਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਪਟਿ. ਮ. ੨.੨੨) ਆਗਤੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਭਾਵਨਾਕਾਰੇਸੁ. ਅਞ੍ਞਤਰਵਸੇਨਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਵਸੇਨ.

੨੫੭. ਇਦਾਨਿ ਦ੍ਵਾਵੀਸਤਿਯਾ ਭਾਵਨਾਕਾਰੇਸੁ ਅਪ੍ਪਨਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਬ੍ਯਾਪਾਦਰਹਿਤਾਤਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਬ੍ਯਾਪਾਦਰਹਿਤਾ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਨ ਕੇਵਲਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਆਕਾਰਵਿਭਾਗਮਤ੍ਤਤੋ ਅਪ੍ਪਨਾਵਿਭਾਗੋ, ਤਸ੍ਮਾ. ਇਮੇਸੁਪਿ ਪਦੇਸੂਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅਵੇਰਾ ਹੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿਆਦਿਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁਪਿ. ਯਂ ਯਂ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤੀਤਿ ਯਦਿਪਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਨਿਵੇਸੇ ਅਨੇਕਕੋਟ੍ਠਾਸਵਸੇਨੇਵ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਭਾਵਨਾਯ ਸਮਿਜ੍ਝਨਕ੍ਖਣੇ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਪਗੁਣਤਰਤਾਯ ਸੁਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਅਪ੍ਪਨਾ ਹੋਤਿ, ਯਥਾ ਤਂ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰੇ. ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਆਰਮ੍ਮਣਂ, ਇਧ ਭਾਵਨਾਕਾਰੋਤਿ ਅਯਮੇਵ ਵਿਸੇਸੋ. ਚਤੁਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ. ਬ੍ਯਾਪਨਿਚ੍ਛਾਲੋਪੇਨ ਹਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ.

ਲਿਙ੍ਗਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤੇਸਂ ਪਚੁਰਤੋ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਤਤਿਯਾ ਪਨ ਪਕਤਿ ਯਦਿਪਿ ਪਠਮਦੁਕੇਨ ਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਦੁਤਿਯਦੁਕੇਨ ਪਨ ਤਿਕੇਨ ਚ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਏਵ.

ਇਤਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪੀਤਿ ਅਨੋਧਿਸੋਫਰਣੇ ਵੀਸਤਿ, ਓਧਿਸੋਫਰਣੇ ਅਟ੍ਠਵੀਸਤਿ, ਦਿਸਾਫਰਣੇ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਤਾਨਿ, ਅਸੀਤਿ ਚਾਤਿ ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ. ਸਤ-ਸਦ੍ਦਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਨਪੁਂਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ.

੨੫੮. ਏਵਂ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਂ ਵਿਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਆਨਿਸਂਸੇ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਇਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਸੇਸਾ ਜਨਾਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਲਾਭਿਨੋ. ਸਮ੍ਪਰਿਵਤ੍ਤਮਾਨਾਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਅਸਯਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਰਿਵਤ੍ਤਮਾਨਾ. ਕਾਕਚ੍ਛਮਾਨਾਤਿ ਘੁਰੁਘੁਰੁਪਸ੍ਸਾਸਵਸੇਨ ਵਿਸ੍ਸਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ. ਸੁਖਂ ਸੁਪਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੁਵਿਧਾਸੁਪਨਾ ਸਯਨੇ ਪਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਸਾਰਣਲਕ੍ਖਣਾ, ਕਿਰਿਯਾਮਯਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਅਵੋਕਿਣ੍ਣਭਵਙ੍ਗਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਾ ਚ. ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਉਭਯਥਾਪਿ ਸੁਖਮੇਵ ਸੁਪਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਸਣਿਕਂ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾਨਿ ਸਮੋਧਾਯ ਪਾਸਾਦਿਕੇਨ ਆਕਾਰੇਨ ਸਯਤਿ, ਨਿਦ੍ਦੋਕ੍ਕਮਨੇਪਿ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਵਂ ਅਸੁਪਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਨਿਦ੍ਦਾਕਾਲੇ ਸੁਖਂ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਸੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਨਕਾਲੇ ਸਰੀਰਖੇਦੇਨ ਨਿਤ੍ਥੁਨਨਂ, ਵਿਜਮ੍ਭਨਂ, ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਵਿਪਰਿਵਤ੍ਤਨਞ੍ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਤ੍ਥੁਨਨ੍ਤਾ ਵਿਜਮ੍ਭਨ੍ਤਾ ਸਮ੍ਪਰਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਸੁਖੇਨ ਸੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਰੀਰਖੇਦਾਭਾਵਤੋ ਨਿਤ੍ਥੁਨਨਾਦਿਰਹਿਤੋਵ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਵਂ ਅਪ੍ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸੁਖਪਟਿਬੋਧੋ ਚ ਸਰੀਰਵਿਕਾਰਾਭਾਵੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਖਂ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰ’’ਨ੍ਤਿ.

‘‘ਭਦ੍ਦਕਮੇਵ ਸੁਪਿਨਂ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਅਨੁਭੂਤਪੁਬ੍ਬਵਸੇਨ, ਦੇਵਤੂਪਸਂਹਾਰਵਸੇਨ ਚਸ੍ਸ ਭਦ੍ਦਕਮੇਵ ਸੁਪਿਨਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਪਾਪਕਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚੇਤਿਯਂ ਵਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਵਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਧਾਤੁਕ੍ਖੋਭਹੇਤੁਕਮ੍ਪਿ ਚਸ੍ਸ ਬਹੁਲਂ ਭਦ੍ਦਕਮੇਵ ਸਿਯਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਚਿਤ੍ਤਜਰੂਪਾਨੁਗੁਣਤਾਯ ਉਤੁਆਹਾਰਜਰੂਪਾਨਂ.

ਉਰੇ ਆਮੁਤ੍ਤਮੁਤ੍ਤਾਹਾਰੋ ਵਿਯਾਤਿ ਗੀਵਾਯ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਉਰੇ ਲਮ੍ਬਿਤਮੁਤ੍ਤਾਹਾਰੋ ਵਿਯਾਤਿ ਕੇਹਿਚਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਏਕਾਵਲਿਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ, ਅਨੇਕਰਤਨਾਵਲਿਸਮੂਹਭੂਤੋ ਪਨ ਮੁਤ੍ਤਾਹਾਰੋ ਅਂਸਪ੍ਪਦੇਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਕਟਿਪ੍ਪਦੇਸਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗਾ ਪਲਮ੍ਬਨ੍ਤੋ ਉਰੇ ਆਮੁਕ੍ਕੋਯੇਵ ਨਾਮ ਹੋਤਿ.

ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤੇਯੇਵ. ਸਕ੍ਕਾ ਨਿਸੀਦਿਤੁਂ ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਾ ਦੇਸਸ੍ਸ ਖੇਮਤਾਯ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਪਦੇਸਸ੍ਸ ਰਮਣੀਯਤਾਯ ਚ.

ਦਸਾਵ ਅਨ੍ਤੋ ਦਸਨ੍ਤੋ, ਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਓਸਾਨਨ੍ਤੋ.

ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਵਾਸਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਾਰੇ ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਵਤ੍ਤਵਾਸਂ. ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਵਿਟ੍ਠਪਵਿਟ੍ਠਵਿਹਾਰੇ ‘‘ਅਹਮੇਤ੍ਥ ਆਗਨ੍ਤੁਕੋ’’ਤਿ ਅਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਯਥਾਰਹਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਵਤ੍ਤਾਨਿ ਪਰਿਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਏਵ ਵਿਹਾਸਿ. ਅਪਰੇ ਪਨ ਭਣਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਸੁ ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਮੇਤ੍ਤਾਵਿਹਾਰਵਾਸਂ. ਅਯਂ ਹਿ ਥੇਰੋ ਅਰਹਤ੍ਤਾਧਿਗਮਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਮੇਤ੍ਤਾਵਿਹਾਰੀ ਅਹੋਸਿ.

ਵਨਨ੍ਤਰੇ ਠਿਤੋਤਿ ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਤਥਾ ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਵਾਸਵਸੇਨ ਚਰਮਾਨੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਰਮਣੀਯਂ ਵਨਨ੍ਤਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਤਤੋ ਉਟ੍ਠਿਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣਾਵਜ੍ਜਨਹੇਤੁਕੇਨ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸੇਨ ਉਦਾਨੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਾਵਤਾ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ. ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵਨਨ੍ਤਰੇ ਠਿਤੋ’’ਤਿ ਪਠਮਗਾਥਾ ਠਪਿਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਗਜ੍ਜਮਾਨਕੋਤਿ ਸੀਹਗਜ੍ਜਿਤਂ ਗਜ੍ਜਨ੍ਤੋ. ਗੁਣਮੇਸਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣਸਮੁਦਯਂ ਗਵੇਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ.

ਮਣਿਲਰੁਕ੍ਖੇ ਨਿਵਾਸਿਤਾਯ ਤਂ ਦੇਵਤਂ ‘‘ਮਣਿਲਿਯਾ’’ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਦੇਵਤਾਪਿ ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਣਿਲਿਯਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਰੁਕ੍ਖਦੇਵਤਾਨਂ ਹਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਨਿਵਾਸਰੁਕ੍ਖਵਸੇਨ ਵੋਹਾਰੋ ਯਥਾ ਫਨ੍ਦਨਦੇਵਤਾਤਿ. ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਲਪਬ੍ਬਤੇਯੇਵ.

‘‘ਬਲਵਪਿਯਚਿਤ੍ਤਤਾਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਬਲਵਪਿਯਚਿਤ੍ਤਤਾਮਤ੍ਤੇਨਪਿ ਸਤ੍ਥਂ ਨ ਕਮਤਿ, ਪਗੇਵ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਖਿਪ੍ਪਮੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਧਿਯਤਿ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਪਨ੍ਥੇਨ ਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ ਦੂਰਸਮੁਸ੍ਸਾਰਿਤਭਾਵਤੋ ਖਿਪ੍ਪਮੇਵ ਸਮਾਧਿਯਤਿ. ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਾਯਾਤਿ ਕੇਚਿ. ਸੇਸਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਅਧਿਗਤਜ੍ਝਾਨਾਨਮ੍ਪਿ ਸੁਖਸੁਪਨਾਦਯੋ ਆਨਿਸਂਸਾ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਯਥਾਹ –

‘‘ਸੁਖਂ ਸੁਪਨ੍ਤਿ ਮੁਨਯੋ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤਾ;

ਸੁਪ੍ਪਬੁਦ੍ਧਂ ਪਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਸਦਾ ਗੋਤਮਸਾਵਕਾ’’ਤਿ. –

ਚ ਆਦਿ, ਤਥਾਪਿਮੇ ਆਨਿਸਂਸਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਲਾਭਿਨੋ ਅਨਵਸੇਸਾ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦਾਦੀਨਂ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਭਾਵਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਾਨਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਹੇਤਂ, ਆਵੁਸੋ, ਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ, ਯਦਿਦਂ ਮੇਤ੍ਤਾ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੨੬; ਅ. ਨਿ. ੬.੧੩). ਬ੍ਯਾਪਾਦਾਦਿਵਸੇਨ ਚ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਦੁਕ੍ਖਸੁਪਨਾਦਯੋਤਿ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤੇਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇਸੁ ਸਿਦ੍ਧੇਸੁ ਸੁਖਸੁਪਨਾਦਯੋ ਹਤ੍ਥਗਤਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ.

ਕਰੁਣਾਭਾਵਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੫੯. ਕਰੁਣਨ੍ਤਿ ਕਰੁਣਾਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਂ. ਨਿਕ੍ਕਰੁਣਤਾਯਾਤਿ ਵਿਹੇਸਾਯ, ‘‘ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਾਣਿਨਾ ਵਾ ਲੇਡ੍ਡੁਨਾ ਵਾ ਦਣ੍ਡੇਨ ਵਾ ਸਤ੍ਥੇਨ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਹੇਠਨਜਾਤਿਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਵਿਹੇਠਨੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਦੀਨਵਨ੍ਤਿ ਦੋਸਂ. ਯਥਾ ਤਥਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਹੇਠਨਾਯ ਪਾਪਕੋ ਵਿਪਾਕੋ ਇਧ ਚੇਵ ਸਮ੍ਪਰਾਯੇ ਚ. ਤਥਾ ਹਿ ਯੋ ਸਤ੍ਤੇ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪਨੇਨ ਵਾ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਚ੍ਛੇਦਨੇਨ ਵਾ ਧਨਜਾਨਿਯਾ ਵਾ ਅਲਾਭਾਯ ਵਾ ਅਵਾਸਾਯ ਵਾ ਅਨਤ੍ਥਾਯ ਵਾ ਅਯਸਤ੍ਥਾਯ ਵਾ ਪਰਿਸਂਸਕ੍ਕਨੇਨ ਵਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਯਥਾਵਜ੍ਜਦਸ੍ਸਨੇਨਪਿ ਵਿਹੇਠੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸੋ ਪਮਾਦਵਿਹਾਰੋ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਅਲਾਭਾਯਪਿ ਹੋਤਿ, ਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਨਾਯਪਿ ਹੋਤਿ, ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਾਪਕੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਵਿਸਾਰਦੋ ਪਰਿਸਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ ਮਙ੍ਕੁਭੂਤੋ, ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਕਾਲਂ ਕਰੋਤਿ, ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਦੁਗ੍ਗਤਿ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਸੁਗਤਿਯਮ੍ਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤੋ ਦੁਜ੍ਜਚ੍ਚੋਪਿ ਹੋਤਿ ਨੀਚਕੁਲਿਕੋ, ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੋਪਿ ਹੋਤਿ ਦੁਦ੍ਦਸਿਕੋ, ਬਹ੍ਵਾਬਾਧੋਪਿ ਹੋਤਿ ਰੋਗਬਹੁਲੋ, ਦੁਗ੍ਗਤੋਪਿ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਨ੍ਨਪਾਨੋ, ਅਪ੍ਪਾਯੁਕੋਪਿ ਹੋਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਜੀਵਿਤੋਤਿ ਏਵਮਾਦਿਅਨੇਕਾਨਤ੍ਥਾਨੁਬਨ੍ਧਿਤਾ ਵਿਹੇਸਾਯ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾ, ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਕਰੁਣਾਯ ਆਨਿਸਂਸਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਿਕ੍ਕਰੁਣਤਾਯ ਆਦੀਨਵਂ ਕਰੁਣਾਯ ਚ ਆਨਿਸਂਸਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਪਿਯੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਠਮਂ ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲਾਦੀਸੁ ਅਨਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ ਕਾਰਣਮਾਹ. ਪਿਯਂ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਕਰੁਣਾਯਿਤੁਮਾਰਭਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਤਾਵ ਪਿਯਭਾਵੋ ਵਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਵਿਗਤੇ ਚ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕੁਤੋ ਕਰੁਣਾਯਨਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਿਯਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ. ਸੇਸਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਲਿਙ੍ਗਵਿਸਭਾਗਕਾਲਕਤਾਨਂ ਅਖੇਤ੍ਤਭਾਵੇ ਕਾਰਣਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.

ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਪਠਮਂ ਆਰਭਿਤਬ੍ਬਾ, ਤਂ ਪਾਲ਼ਿਨਯੇਨੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਥਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਦੁਗ੍ਗਤਨ੍ਤਿ ਦਲਿਦ੍ਦਂ. ਸੋ ਹਿ ਭੋਗਪਾਰਿਜੁਞ੍ਞਤੋ ਸੁਖਸਾਧਨਾਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਦੁਕ੍ਖਂ ਗਤੋ ਉਪਗਤੋ ਦੁਗ੍ਗਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਦੁਗ੍ਗਤਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਸਮਙ੍ਗਿਭਾਵਂ ਗਤਂ. ਦੁਰੁਪੇਤਨ੍ਤਿ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦੀਹਿ ਉਪੇਤਂ. ਗਤਿਕੁਲਰੂਪਾਦਿਵਸੇਨ ਵਾ ਤਮਭਾਵੇ ਠਿਤੋ ਦੁਗ੍ਗਤੋ. ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦੀਹਿ ਉਪੇਤਤ੍ਤਾ ਤਮਪਰਾਯਣਭਾਵੇ ਠਿਤੋ ਦੁਰੁਪੇਤੋਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪਰਮਕਿਚ੍ਛਪ੍ਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਕਿਚ੍ਛਮਾਪਨ੍ਨਂ ਮਹਾਬ੍ਯਸਨਂ ਨਿਮੁਗ੍ਗਂ. ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮਾਤਿ ਸਾਧੁ ਵਤ.

ਵਧੇਥ ਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਘਾਤੇਥ ਨਂ ਚੋਰ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਹਿਤਾਯ ਰਞ੍ਞੋ ਆਣਾਯ ਖਾਦਨੀਯਮ੍ਪਿ…ਪੇ… ਦੇਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਦਾਨੇਵ ਮਾਰਿਯਮਾਨੋ ਏਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਸੁਖਂ ਲਭਤੂ’’ਤਿ. ਸੁਸਜ੍ਜਿਤੋਤਿ ਸੁਖਾਨੁਭਵਨੇ ਸਨ੍ਨਦ੍ਧੋ.

ਏਤੇਨੇਵ ਉਪਾਯੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਯੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਏਤਰਹਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਪਰਮਕਿਚ੍ਛਾਪਨ੍ਨੇ ਆਯਤਿਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਭਾਗਿਮ੍ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਕਰੁਣਾਯਿਤੁਂ ਕਰੁਣਾ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਾ, ਏਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ. ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲੇਤਿ ਪਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲੇ. ਏਤਰਹਿ ਵਾ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਂ ਆਯਤਿਂ ਵਾ ਭਾਵਿਨਿਂ ਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਰੁਣਾ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਵੇਰੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਯੋ ਹਿ ਸੋ ਕਰੁਣਾਯ ਵਤ੍ਥੁਭੂਤੋ ਦੁਵਿਧੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਕਾਮਂ ਤਤ੍ਥ ਕਰੁਣਾਭਾਵਨਾ ਸੁਖੇਨੇਵ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਤਤ੍ਥ ਭਾਵਨਂ ਪਗੁਣਤਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸੀਮਾਸਮ੍ਭੇਦਂ ਕਾਤੁਂ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲੇ, ਤਤੋ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੇ, ਤਤੋ ਵੇਰਿਪੁਗ੍ਗਲੇ ਕਰੁਣਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ. ਭਾਵੇਨ੍ਤੇਨ ਚ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਮੁਦੁਂ ਕਮ੍ਮਨਿਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਦਨਨ੍ਤਰੇ ਤਦਨਨ੍ਤਰੇ ਉਪਸਂਹਰਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਵੇਰਿਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਮਹਾਪੁਰਿਸਜਾਤਿਕਤ੍ਤਾ ਵਾ ਅਨਤ੍ਥਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਪਿ ਵੇਰਿਸਞ੍ਞਾਵ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤੇਨ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੇ ਮੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਕਮ੍ਮਨਿਯਂ ਜਾਤਂ, ਇਦਾਨਿ ਵੇਰਿਮ੍ਹਿ ਉਪਸਂਹਰਾਮੀਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਰੋਵ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋ. ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਸਚੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਤਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕਸ੍ਸ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੪੦ ਆਦਯੋ) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ. ਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ. ਵੂਪਸਮੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਥਾਨੇਨ ਪੁਰਿਮਪੁਗ੍ਗਲੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੪੩), ‘‘ਕਕਚੂਪਮਓਵਾਦਾਦੀਨਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੪੩) ਚ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਯ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਨਯੇਨ ਤਂ ਪਟਿਘਂ ਵੂਪਸਮੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਏਤਰਹਿ ਮਹਾਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਸੁਖਿਤੇਪਿ ਅਕਤਕੁਸਲਤਾਯ ਆਯਤਿਂ ਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਸੇਨ ਕਰੁਣਾਯਨਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਕਤਕਲ੍ਯਾਣੇਪਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੋਪਿ ਚੇਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਸਨਾਨਂ. ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨਾਪਿ ਅਕ੍ਖਾਨੇਨ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਅਨਾਗਤਸ੍ਸ ਆਪਾਯਿਕਸ੍ਸ ਸੁਗਤੀਸੁਪਿ ਜਾਤਿਜਰਾਦਿਭੇਦਸ੍ਸਾਤਿ ਅਪਰਿਮਿਤਸ੍ਸ ਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਭਾਵਤੋ. ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਕਰੁਣਾਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਸੁਖਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਕਤਕੁਸਲਤਾਯ ਵਾ ਕਤਾਕੁਸਲਤਾਯ ਵਾਤਿ ਸਬ੍ਬਪਕਾਰੇਨਪਿ ਕਰੁਣਾਯ ਵਤ੍ਥੁਭਾਵਸ੍ਸ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਕਰੁਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਰੁਣਾਭਾਵਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਅਥਾਨੇਨ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੪੩) ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਨਯੇਨ. ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸੀਮਾਸਮ੍ਭੇਦਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਸਮਥਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ਯਥਾ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਯਂ ‘‘ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੫੩) ਤਿਕਚਤੁਕ੍ਕਜ੍ਝਾਨਵਸੇਨ ਅਪ੍ਪਨਾ ‘‘ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੫੩-੨੫੪) ਤਸ੍ਸਾ ਵਡ੍ਢਨਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਏਵਮਿਧ ਕਰੁਣਾਭਾਵਨਾਯਂ ਤਿਕਚਤੁਕ੍ਕਜ੍ਝਾਨਵਸੇਨ ਅਪ੍ਪਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ ਚ ਵਡ੍ਢੇਤਬ੍ਬਾ ਚ, ਤਥੇਵਸ੍ਸਾ ਵਡ੍ਢਨਾਵਿਧਿਪਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ਅਵਧਾਰਣੇਨ ‘‘ਪਠਮਂ ਵੇਰਿਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਰੁਣਾਯਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਯਥਾ ਪਾਲ਼ਿਵਿਰੁਦ੍ਧਂ, ਏਵਂ ਯੁਤ੍ਤਿਵਿਰੁਦ੍ਧਮ੍ਪੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਪਠਮਂ ਹਿ ਵੇਰਿਂ ਸਮਨੁਸ੍ਸਰਤੋ ਕੋਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਨ ਕਰੁਣਾ. ਅਤ੍ਤਾਪਿ ਸਕ੍ਖਿਭਾਵੇਨ ਕਰੁਣਾਯਨਵਸੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ, ਸੋ ਕਿਮਿਤਿ ਪਚ੍ਛਾ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ. ‘‘ਅਪ੍ਪਨਾ ਵਡ੍ਢੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ਅਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ‘‘ਕਰੁਣਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੦੮; ਮ. ਨਿ. ੧.੭੭, ੫੦੯; ੨.੩੦੯, ੩੧੫, ੪੫੨, ੪੭੧; ੩.੨੩੦) ਵੁਤ੍ਤਵਿਕੁਬ੍ਬਨਾ ਇਜ੍ਝਤੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ.

ਕਰੁਣਾਪਦਮਤ੍ਤਮੇਵ ਚਸ੍ਸਾ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਵਿਸੇਸੋਤਿ ਤਂ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਵਿਕੁਬ੍ਬਨਾ, ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਆਨਿਸਂਸਾ ਚ ਇਧ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤੋ ਪਰਂ…ਪੇ… ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਤੋ ਪਰਨ੍ਤਿ ‘‘ਕਰੁਣਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੦੮; ਮ. ਨਿ. ੧.੭੭, ੫੦੯; ੨.੩੦੯, ੩੧੫, ੪੫੨, ੪੭੧; ੩.੨੩੦) ਵੁਤ੍ਤਵਿਕੁਬ੍ਬਨਤੋ ਉਪਰਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

ਮੁਦਿਤਾਭਾਵਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੬੦. ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲਾਦੀਸੂਤਿ ਪਿਯਮਜ੍ਝਤ੍ਤਵੇਰੀਸੁ ਨ ਆਰਭਿਤਬ੍ਬਾ. ਮੁਦਿਤਾਭਾਵਨਾਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਣਾਮੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜਨਾ. ਨ ਹੀਤਿਆਦਿ ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਵਚਨਂ. ਪਿਯਭਾਵਮਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਤ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਸੇਸਨਿਵਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਸੋਮਨਸ੍ਸਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਤਾਦਿਸਿਦ੍ਧਾ ਨਿਚ੍ਚਪ੍ਪਹਂਸਿਤਮੁਖਤਾ, ਪੁਬ੍ਬਭਾਸਿਤਾ, ਸੁਖਸਮ੍ਭਾਸਤਾ, ਸਖਿਲਤਾ, ਸਮ੍ਮੋਦਕਤਾਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕੇ ਮੁਦਿਤਾਯ ਪਦਟ੍ਠਾਨਭੂਤੇ ਵਿਸੇਸੇ ਉਲ੍ਲਿਙ੍ਗੇਤਿ, ਈਦਿਸੇਹਿ ਵਿਸੇਸੇਹਿ ਵਿਰਹਿਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵ-ਕਾਰੇਨ ਪਨ ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸੁਖਸਮਪ੍ਪਿਤਤਾਦਿਂ, ਮੁਦਿਤਾਯ ਚ ਹੇਤੁਭੂਤਂ ਪਮੋਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲੇਪਿ ਹਿ ਪਰਮਾਯ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਮੁਦਿਤੇ ਹਟ੍ਠਤੁਟ੍ਠੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਮੁਦਿਤੋਕਾਸਂ ਲਭੇਯ੍ਯ. ਵਕ੍ਖਤਿ ਹਿ ‘‘ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਆਦਿਤੋ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਪੁਗ੍ਗਲਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਦਾਸਿਨਤਾ ਸਣ੍ਠਾਤਿ, ਵੇਰਿਂ ਸਮਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕੋਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਗੇਵ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਵੇਰਿਨੋ’’ਤਿ.

ਪਮੋਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਸੋਣ੍ਡਸਦਿਸੋ ਸਹਾਯੋ ਸੋਣ੍ਡਸਹਾਯੋ. ਮੁਦਿਤਮੁਦਿਤੋਵਾਤਿ ਪਸਾਦਸੋਮ੍ਮਤਾਯ ਅਤਿਵਿਯ ਮੁਦਿਤੋ ਏਵ. ਪਸਾਦੇ ਹਿ ਇਦਂ ਆਮੇਡਿਤਂ. ਏਵਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਨਯੇਨ ਆਦਿਤੋ ਮੁਦਿਤਾਭਾਵਨਾਯ ਵਤ੍ਥੁਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਾਲ਼ਿਨਯੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਖਿਤਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਸੁਖਂ, ਸੁਖਪ੍ਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਜ੍ਜਿਤਨ੍ਤਿ ਸੁਖਾਨੁਭਵਨੇ ਸਨ੍ਨਦ੍ਧਂ ਪਟਿਯਤ੍ਤਸੁਖਸਾਧਨਂ. ਅਹੋ ਸਾਧੂਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਪੁਬ੍ਬਪਮੋਦਨਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ. ਪੁਨ ਅਹੋ ਸੁਟ੍ਠੂਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਮੋਦਨਸ੍ਸ ਬਹੁਲੀਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ. ਪਿਯਂ ਮਨਾਪਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਨਾਪ-ਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪਾਲ਼ਿਯਮ੍ਪਿ ਅਤਿਪ੍ਪਿਯਸਹਾਯਕੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਏਕੇ.

ਅਤੀਤੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਅਤੀਤੇ. ਅਨਾਗਤੇਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਨ ਹਿ ਭਵਨ੍ਤਰਗਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਭਾਵਨਾ ਰੁਹਤਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ, ਅਤੀਤਾਨਾਗਤੇ ਕਥਨ੍ਤਿ? ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ. ‘‘ਸੋ ਏਵਾਯਂ ਦਤ੍ਤੋ ਤਿਸ੍ਸੋ’’ਤਿ ਅਦ੍ਧਾਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤਾਯ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਭਾਵੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤੋ. ਕਥਂ ਪਨਸ੍ਸ ਅਨਾਗਤੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਆਦੇਸਾਦਿਤੋ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਵਾ ਪਯੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੁਮਾਨਤੋ ਲਦ੍ਧਾਯ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤੋ.

ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲੇਤਿ ਸੋਣ੍ਡਸਹਾਯਸਞ੍ਞਿਤੇ ਅਤਿਪ੍ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲੇ, ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲੇ ਚ. ਦੁਵਿਧੋਪਿ ਚੇਸ ਇਧ ਪਿਯਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ‘‘ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨਾਤਿ ਅਤਿਪ੍ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲੋ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੋ ਵੇਰੀਤਿ ਚਤੂਸੁ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਗੁਣਂ, ਮੁਦੁਂ, ਕਮ੍ਮਨਿਯਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਸੇਸੇਸੁ ਉਪਸਂਹਰਣਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਚਤੂਸੁ ਜਨੇਸੁ ਸਮਚਿਤ੍ਤਤਾਵ ਸੀਮਾਸਮ੍ਭੇਦੋ ਸੀਮਾ ਸਮ੍ਭਿਜ੍ਜਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਭਾਵਨਾਯ ਪਨ ਤਥਾ ਬਹੁਸੋ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯ ਪੁਰਿਮਸਿਦ੍ਧਂ ਹੇਤੁਂ, ਇਤਰਂ ਫਲਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮਚਿਤ੍ਤਤਾਯ ਸੀਮਾਸਮ੍ਭੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸੀਮਾਭਾਵੋ ਵਾ ਸੀਮਾਸਮ੍ਭੇਦੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮਚਿਤ੍ਤਤਾਯ ਸੀਮਾਸਮ੍ਭੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

ਉਪੇਕ੍ਖਾਭਾਵਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੬੧. ਉਪੇਕ੍ਖਾਭਾਵਨਨ੍ਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਭਾਵਨਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਰਿਮਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਤ੍ਤਯਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੋ ਚਤੁਤ੍ਥਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਪਟਿਲਦ੍ਧਤਿਕਚਤੁਕ੍ਕਜ੍ਝਾਨੇਨਾ’’ਤਿ. ਪਗੁਣਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਤਿ ਸੁਭਾਵਿਤਂ ਵਸੀਭਾਵਂ ਪਾਪਿਤਂ ਪਗੁਣਂ, ਤਥਾਰੂਪਾ ਤਤਿਯਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਜ੍ਝਾਨਤੋ. ਅਪ੍ਪਗੁਣਂ ਹਿ ਉਪਰਿਝਾਨਸ੍ਸ ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਚਤੁਕ੍ਕਨਯਵਸੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਤਤਿਯਗ੍ਗਹਣਂ. ਸੁਖਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੂਤਿਆਦਿਵਸੇਨਾਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਨਿਦ੍ਦੁਕ੍ਖਾ ਹੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਤ੍ਤਕੇਲਾਯਨਂ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਮਮਾਯਨਂ ਮਮਤ੍ਤਕਰਣਂ, ਤਥਾ ਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਯੋਗੋ ਸਤ੍ਤਕੇਲਾਯਨਮਨਸਿਕਾਰਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ. ਮੇਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਰਾਗਗੇਹਸ੍ਸਿਤਦੋਮਨਸ੍ਸਸੋਮਨਸ੍ਸਾਨਂ ਆਸਨ੍ਨਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯ ਯਥਾਰਹਂ ਪਟਿਘਾਨੁਨਯਸਮੀਪਚਾਰਿਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਸੁਖਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੁ ਮੋਦਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਹਿਤੇਸਿਤਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਨੁਨਯਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਚਾਰਿਤਾ. ਸਤਿ ਚ ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਯਾਯੇ ਲੋਹਿਤਪ੍ਪਕੋਪੇ ਪੁਬ੍ਬੋ ਵਿਯ ਲਦ੍ਧੋਕਾਸਮੇਵੇਤ੍ਥ ਪਟਿਘਨ੍ਤਿ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਤਾਸਂ ਪਟਿਘਾਨੁਨਯਸਮੀਪਚਾਰਿਤਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ.

‘‘ਸੋਮਨਸ੍ਸਯੋਗੇਨ ਓਲ਼ਾਰਿਕਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਇਦਮਾਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ. ਮੇਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਪਨ ਓਲ਼ਾਰਿਕਭਾਵੇ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਪੀਤਿਯੋਗੇਨੇਵ ਓਲ਼ਾਰਿਕਤਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯਾ, ਤਾਹਿਪਿ ਤਾਸਂ ਸਮਾਯੋਗਸਮ੍ਭਵਤੋ, ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਚ ਤਦਭਾਵਤੋ. ਨ ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਿਕਾਨਂਯੇਵ ਮੇਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ, ਤਂਤਂਝਾਨਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਨੇਵ ਚ ਤਂਤਂਝਾਨਿਕਾ ਮੇਤ੍ਤਾਦਯੋਪਿ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਏਵ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਝਾਨਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵਿਯ ਮੇਤ੍ਤਾਦਿਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵੋਹਾਰਮਤ੍ਤਂ. ਪੁਰਿਮਾਸੂਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਕਰੁਣਾਮੁਦਿਤਾਸੁ. ਸਨ੍ਤਭਾਵਤੋਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਤ੍ਤਕੇਲਾਯਨਾਦਿਅਨੁਪਸਨ੍ਤਭਾਵਾਭਾਵਤੋ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਸਨ੍ਤਭਾਵਤੋ. ‘‘ਸਨ੍ਤਭਾਵਤੋ’’ਤਿ ਚ ਇਦਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਸੁਖੁਮਤਾ ਪਣੀਤਤਾ ਵਿਦੂਰਕਿਲੇਸਤਾ ਵਿਪੁਲਫਲਤਾਤਿ ਏਵਮਾਦਯੋਪਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਆਨਿਸਂਸਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਪਕਤਿਮਜ੍ਝਤ੍ਤੋਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਾਰਣਂ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਕਤਿਯਾ ਸਭਾਵੇਨੇਵ ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਉਦਾਸਿਨਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤੋ. ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਕਮ੍ਮਵਸੇਨੇਵ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਆਗਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਚ, ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਕਮ੍ਮਵਸੇਨੇਵ ਆਗਤੋ ਗਚ੍ਛਸਿ ਚ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਤਵ ਪਯੋਗੇਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸੁਖਂ ਵਾ ਉਪਨੇਤੁਂ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਵਾ ਅਪਨੇਤੁਂ ਲਬ੍ਭਾ, ਕੇਵਲਂ ਪਨੇਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਜੁਕਮ੍ਮਂ, ਯਦਿਦਂ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਾਦਿਨਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਕੇਲਾਯਨਂ. ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਅਰਿਯੇਹਿ ਗਤਮਗ੍ਗੋ ਚੇਸ ਅਪਣ੍ਣਕਪਟਿਪਦਾਭੂਤੋ, ਯਦਿਦਂ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਸੁ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾਤਿ ਏਵਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਜਿਗੁਚ੍ਛਾਮੁਖੇਨ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾਯ ਸਮੁਪਜਾਤਗਾਰਵਬਹੁਮਾਨਾਦਰੋ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਸਵਿਸੇਸਂ ਉਪੇਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਥਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤੋ ਪਕਤਿਯਾਪਿ ਉਦਾਸਿਨਤ੍ਤਾ ਸਾਤਿਸਯਂ ਤਤ੍ਥ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾ ਸਣ੍ਠਾਤਿ. ਭਾਵਨਾਬਲੇਨ ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕਿਲੇਸਾ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਉਪੇਕ੍ਖਂ ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲਾਦੀਸੁ ਉਪਸਂਹਰਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਾ. ਤਤੋ ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲਾਦੀਸੂ’’ਤਿ. ਏਕਂ ਪੁਗ੍ਗਲਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਏਕ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਇਤ੍ਥੇਕੇ ਅਭਿਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੭) ਵਿਯ. ਏਕਵਚਨੇਨੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਿਸੇਸੋ ਸਿਦ੍ਧੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਂ ਏਕਂ ਪੁਗ੍ਗਲਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ. ‘‘ਨੇਵ ਮਨਾਪ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਿਯਪੁਗ੍ਗਲਂ, ਅਤਿਪ੍ਪਿਯਸਹਾਯਕਞ੍ਚ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਮਨਾਪਤਾਯ ਅਭਾਵਤੋ. ‘‘ਨ ਅਮਨਾਪ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਪ੍ਪਿਯਂ, ਵੇਰਿਪੁਗ੍ਗਲਞ੍ਚ, ਪਾਰਿਸੇਸਤੋ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਗਹਣਂ ਆਪਨ੍ਨਂ. ਇਤਿ ‘‘ਏਕਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਨੇਵ ਮਨਾਪਂ ਨਾਮਨਾਪ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਪਿਯਾਦੀਨਞ੍ਚ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਮੁਖੇਨ ਉਦਾਸਿਨਪੁਗ੍ਗਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਯ੍ਵਾਸ੍ਸ ਪਕਤਿਮਜ੍ਝਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਨਯੇਨ. ਅਤ੍ਤਸਿਨੇਹਸ੍ਸ ਬਲਵਭਾਵਤੋ ਵੇਰਿਤੋਪਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾਯ ਦੁਰੂਪਸਂਹਾਰਤ੍ਤਾ ‘‘ਇਮੇਸੁ ਚ ਅਤ੍ਤਨਿ ਚਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਛਾ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਪਥਵੀਕਸਿਣੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਆਸਨ੍ਨਪੀਤਿਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੮੭) ਪਥਵੀਕਸਿਣੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ. ਯਂ ਹਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ‘‘ਪਗੁਣਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾ ਵੁਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੮੭) ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਤੀਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇਸੁ, ਚਤੁਤ੍ਥਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇ ਚ ਆਦੀਨਵਾਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਦਂ ਪਨ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ ਆਦੀਨਵਂ, ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੇ ਚ ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਤੁਤ੍ਥਾਧਿਗਮਾਯ ਯੋਗਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਥਵੀਸਦ੍ਦਂ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਤਦੇਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਾਵਜ੍ਜਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

ਪਥਵੀਕਸਿਣਾਦੀਸੂਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸੇਸਕਸਿਣਾਨਿ, ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਨਿਮਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਕਾਮਂ ਕਸਿਣਾਨਾਪਾਨੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਪਿ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਉਪੇਕ੍ਖਾਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇਨ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਾਦਿਤਾਯ ਅਤ੍ਥੇਵ ਸਭਾਗਤਾ, ਤਂ ਪਨ ਅਕਾਰਣਂ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵਿਸਦਿਸਤਾਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਰਮ੍ਮਣਵਿਸਭਾਗਤਾਯਾ’’ਤਿ. ਨਨੁ ਚ ਅਞ੍ਞਥਾਵ ਕਸਿਣਾਦਿਭਾਵਨਾ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਭਾਵਨਾਤਿ ਭਾਵਨਾਵਸੇਨਾਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਜ੍ਝਾਨਾਨਂ ਅਤ੍ਥੇਵ ਵਿਸਦਿਸਤਾਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਪਨ ਵਿਸਦਿਸਤਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨ ਏਕਨ੍ਤਿਕਂ ਕਾਰਣਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਞ੍ਞਥਾਵ ਮੇਤ੍ਤਾਦਿਭਾਵਨਾ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਭਾਵਨਾ. ਤਥਾਪਿ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਯਥਾਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਹਿਤੇਸਿਤਾਦਿਆਕਾਰਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਆਮਸਨ੍ਤੀ, ਤਤੋ ਵਿਨਿਵਤ੍ਤਮਾਨਰੂਪੇਨ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਾਕਾਰੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਾ ਸਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਕਸ੍ਸ ਰੁਚਿਯਾ ਸੁਖਿਤਾ ਵਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੬੩). ਆਰਮ੍ਮਣਸਭਾਗਤਾਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਪਟਿਲਦ੍ਧਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਇਜ੍ਝਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾਦੀਸੂ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਮੇਤ੍ਤਾਦੀਸੂਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਬ੍ਬੇਸੁ, ਮੇਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੬੨. ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਤ੍ਤਮੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮੁਤਿਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਉਪਪਤ੍ਤਿਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋਤਿ ਤਿਵਿਧਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ.

‘‘ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸਾਲਿਕੇਦਾਰਂ, ਸੁਵਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ ਕੋਸਿਯ;

ਪਟਿਵੇਦੇਮਿ ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ, ਨ ਨੇ ਵਾਰੇਤੁਮੁਸ੍ਸਹੇ. (ਜਾ. ੧.੧੪.੧);

ਪਰਿਬ੍ਬਜ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੇ, ਪਚਨ੍ਤਞ੍ਞੇਪਿ ਪਾਣਿਨੋ’’ਤਿ. (ਪਾਚਿ. ੬੪੭) –

ਚ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮ੍ਮੁਤਿਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਵੁਤ੍ਤਾ.

‘‘ਅਪਾਰੁਤਾ ਤੇਸਂ ਅਮਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰਾ,

ਯੇ ਸੋਤਵਨ੍ਤੋ ਪਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤੁ ਸਦ੍ਧਂ;

ਵਿਹਿਂਸਸਞ੍ਞੀ ਪਗੁਣਂ ਨ ਭਾਸਿਂ,

ਧਮ੍ਮਂ ਪਣੀਤਂ ਮਨੁਜੇਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ’’.

‘‘ਅਥ ਖੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਸਹਮ੍ਪਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੭੧; ਮ. ਨਿ. ੧.੨੮੩; ੨.੩੪੦; ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੭੨; ਮਹਾਵ. ੯) ਚ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਦ੍ਦੇਨ ਉਪਪਤ੍ਤਿਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਵੁਤ੍ਤਾ. ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੪੮; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੨੧; ਅ. ਨਿ. ੪.੮; ੫.੧੧; ਪਟਿ. ਮ. ੨.੪੪) ਵਚਨਤੋ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਰਿਯਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਨਾਮ ਪਰਮਤ੍ਥਬ੍ਰਹ੍ਮਤਾਯ. ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਨ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਉਤ੍ਤਮਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਨਾਮ ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਉਕ੍ਕਂਸਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਇਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਉਤ੍ਤਮੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਚ ਸੋ ਉਤ੍ਤਮੋ ਚਾਤਿ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਤ੍ਤਮੋ, ਭਗਵਾ. ਤੇਨ ਕਥਿਤੇ ‘‘ਸੋ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੫੫੬; ੩.੩੦੮; ਮ. ਨਿ. ੧.੭੭, ੪੫੯, ੫੦੯; ੨.੩੦੯, ੩੧੫, ੪੫੧, ੪੭੧) ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵੇਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਦੇਸਿਤੇ. ਇਤੀਤਿ ਏਵਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਭਾਵਨਾਕ੍ਕਮੇਨ ਚੇਵ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਕ੍ਕਮੇਨ ਚ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾਪਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਤਂਤਂਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਪਟਿਨਿਯਤਮੇਵ ਅਤ੍ਥਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਾਧਾਰਣਭਾਵਤੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਕਿਣ੍ਣਕਂ ਵਿਸਟਂ ਅਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਾ ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾਪਿ ਵਿਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾ.

ਮੇਜ੍ਜਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਧਮ੍ਮਮੇਵ ਕਤ੍ਤਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ. ਸਿਨਿਯ੍ਹਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਲੂਖਭਾਵਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਂ ਞਾਣਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਹਿਤਾਕਾਰਪਵਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਸਿਨੇਹਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਨ ਤਣ੍ਹਾਯਨਵਸੇਨ. ਤਂ ਹਿ ਮੋਹਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਲੁਬ੍ਭਨਸਭਾਵਂ, ਇਦਂ ਪਨ ਅਦੁਸ੍ਸਨਸਭਾਵਂ ਅਲੋਭਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ. ਨਨੁ ਚ ਤਣ੍ਹਾਸਿਨੇਹੋਪਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦਵਿਰੋਧੀ ਤੇਨ ਸਹਾਨਵਟ੍ਠਾਨਤੋ. ਯਦਿਪਿ ਤੇਨ ਸਹ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਚਿਤ੍ਤੇ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਵਿਰੋਧੀ ਪਨ ਨ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਹਾਯਕਤੋ. ਮੇਜ੍ਜਤੀਤਿ ਮਿਤ੍ਤੋ, ਹਿਤਜ੍ਝਾਸਯੋ ਖਨ੍ਧਪ੍ਪਬਨ੍ਧੋ, ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਯ ਮਿਤ੍ਤੇ ਭਵਾ, ਮਿਤ੍ਤੇ ਵਾ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤੇ ਪਿਯੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਭਵਾ, ਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਸਾ ਪਵਤ੍ਤਿ ਮੇਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਕਰੋਤੀਤਿ ਕਰੁਣਾ, ਕਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਕੇਸਂ, ਕਿਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਦੁਕ੍ਖੇ ਸਤਿ ਸਾਧੂਨਂ ਹਦਯਕਮ੍ਪਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਮ੍ਪਨਨ੍ਤਿ ਚ ਪਰੇਸਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਅਪਨੇਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਅਸਹਨਾਕਾਰੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ. ਤਯਿਦਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂਯੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਾਧੂਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾ ਹਿ ਸਪਰਹਿਤਸਾਧਨੇਨ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਵਿਨਾਸੇਤੀਤਿ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਗਮੇਤਿ, ਅਪਨੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨੇਤ੍ਥ ਹਿਂਸਨਂ ਅਪਨਯਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਰਦੁਕ੍ਖਾਪਨਯਨਾਕਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਾ ਹਿ ਕਰੁਣਾ. ਫਰਣਵਸੇਨਾਤਿ ਫੁਸਨਵਸੇਨ, ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਵਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਿਤੇਸੁ ਦੁਕ੍ਖਾਪਨਯਨਾਕਾਰੇਨੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਮੋਦਨ੍ਤਿ ਤਾਯਾਤਿ ਮੋਦਨਕਿਰਿਯਾਯ ਮੁਦਿਤਾਯ ਕਰਣਭਾਵਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਸ੍ਵਾਯਂ ਉਪਚਾਰਸਿਦ੍ਧੋ, ਮੁਦਿਤਾਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੋ ਨਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਕੋਚਿ ਕਤ੍ਤਾਤਿ ਤਮੇਵ ਕਤ੍ਤੁਭਾਵੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਸਯਂ ਵਾ ਮੋਦਤੀ’’ਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਉਪਚਾਰਨਿਦ੍ਦੇਸੋਵ. ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਵਸਵਤ੍ਤਨਤੋਤਿ ਵਸਵਤ੍ਤਿਭਾਵਨਿਵਾਰਣਤ੍ਥਂ ‘‘ਮੋਦਨਮਤ੍ਤਮੇਵ ਵਾ ਤਨ੍ਤਿ ਮੁਦਿਤਾ’’ਤਿ ਆਹ.

ਪਿਯਾਦੀਸੁ ਪਕ੍ਖਪਾਤੁਪਚ੍ਛੇਦਨਮੁਖੇਨ ਉਦਾਸਿਨਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਤੋ ਇਕ੍ਖਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਵੇਰਾ ਹੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਉਪੇਕ੍ਖਤੀਤਿ ਕਤ੍ਤੁਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਕਾਰਣਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.

੨੬੩. ਹਿਤੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਚਰੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਹਿਤਾਕਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤਚਰਣਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਾ, ਹਿਤਾਕਾਰਸ੍ਸ ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਨਲਕ੍ਖਣਾ. ਹਿਤੂਪਸਂਹਾਰਰਸਾਤਿ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਹਿਤਸ੍ਸ ਉਪਨਯਨਕਿਚ੍ਚਾ, ਉਪਨਯਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਵਾ. ‘‘ਅਨਤ੍ਥਂ ਮੇ ਅਚਰੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ੧੨੩੭; ਵਿਭ. ੯੦੯) ਪਵਤ੍ਤਨਕਸ੍ਸ ਆਘਾਤਸ੍ਸ ਵਿਨਯਨਾਕਾਰੇਨ ਪਚ੍ਚੁਪਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਞਾਣਸ੍ਸ ਗੋਚਰਭਾਵਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਯਤ੍ਥ ਵਾ ਸਯਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਆਘਾਤਵਿਨਯਨਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਤੀਤਿ ਆਘਾਤਵਿਨਯਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ. ਅਮਨਾਪਾਨਮ੍ਪਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਸਞ੍ਞਿਤਾਰੂਪੇਨ, ਪਗੇਵ ਮਨਾਪਾਨਂ ਯਂ ਮਨਾਪਭਾਵਦਸ੍ਸਨਂ, ਤਥਾਪਵਤ੍ਤੋ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੋ, ਤਂ ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਮਨਾਪਭਾਵਦਸ੍ਸਨਪਦਟ੍ਠਾਨਾ. ਬ੍ਯਾਪਾਦੂਪਸਮੋਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਵੂਪਸਮੋ. ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਸਿਨੇਹਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ਤਣ੍ਹਾਸਿਨੇਹਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਵਿਪਤ੍ਤੀਤਿ ਵਿਨਾਸੋ. ਮੇਤ੍ਤਾਮੁਖੇਨ ਹਿ ਰਾਗੋ ਵਞ੍ਚੇਤਿ.

ਕਰੁਣਾਦੀਨਂ ਲਕ੍ਖਣਾਦੀਸੁ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਵਿਸੇਸਮਤ੍ਤਮੇਵ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਪਨਯਨਾਕਾਰੋ. ਅਪਨਯਨਂ ਪਨ ਹੋਤੁ ਵਾ ਮਾ ਵਾ, ਯੋ ਦੁਕ੍ਖਾਪਨਯਨਾਕਾਰੋ, ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਾ ਦੁਕ੍ਖਾਪਨਯਨਾਕਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਾ. ਅਪਨੇਤੁਕਾਮਤਾਯ ਪਰੇਸਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਸਹਨਂ ਅਨਧਿਵਾਸਨਂ ਪਰਦੁਕ੍ਖਾਸਹਨਂ. ਨ ਵਿਹਿਂਸਾ ਅਵਿਹਿਂਸਾ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਵਿਹੇਠਨਂ. ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਤਿ, ਵਿਹਿਂਸਾਯ ਵਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵੇਨ ਪਚ੍ਚੁਪਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਅਵਿਹਿਂਸਾਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ. ਵਿਹਿਂਸੂਪਸਮੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਹਿਂਸਨ੍ਤਿ ਏਤਾਯ ਸਤ੍ਤੇ, ਵਿਹਿਂਸਨਂ ਵਾ ਨੇਸਂ ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਹਿਂਸਾ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਹੇਠਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤੋ ਕਰੁਣਾਯ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤੋ ਪਟਿਘਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋ. ਕਰੁਣਾਮੁਖੇਨ ਸੋਕੋ ਵਞ੍ਚੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੋਕਸਮ੍ਭਵੋ ਵਿਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ.

ਪਮੋਦਨਲਕ੍ਖਣਾਤਿ ਪਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਮੋਦਨਲਕ੍ਖਣਾ. ਅਨਿਸ੍ਸਾਯਨਰਸਾਤਿ ਇਸ੍ਸਾਯਨਸ੍ਸ ਉਸੂਯਨਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵਕਿਚ੍ਚਾ. ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਪਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨੇਸੁ, ਅਧਿਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚ ਅਸਹਨਂ ਅਰਮਣਂ ਅਰਤਿਇਚ੍ਚੇਵ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਵਿਹਨਨਾਕਾਰੇਨ ਪਚ੍ਚੁਪਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਵਿਘਾਤਂ ਵੂਪਸਮਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਤੀਤਿ ਅਰਤਿਵਿਘਾਤਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ.

ਪਹਾਸੋ ਗੇਹਸਿਤਪੀਤਿਵਸੇਨ ਪਹਟ੍ਠਭਾਵੋ ਉਪ੍ਪਿਲਾਵਿਤਤ੍ਤਂ. ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਸਮਭਾਵਦਸ੍ਸਨਰਸਾਤਿ ਪਿਯਾਦਿਭੇਦੇਸੁ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਸੁ ਉਦਾਸਿਨਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਭਾਵਸ੍ਸੇਵ ਦਸ੍ਸਨਕਿਚ੍ਚਾ, ਉਪਪਤ੍ਤਿਤੋ ਇਕ੍ਖਣਤੋ ਸਮਭਾਵੇਨੇਵ ਤੇਸਂ ਗਹਣਕਿਚ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰਾਨਂ ਅਗ੍ਗਹਣਤੋ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਘਾਨੁਨਯਾਨਂ ਵੂਪਸਮਨਾਕਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਤੇਸਂ ਵੂਪਸਮਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਤੀਤਿ ਪਟਿਘਾਨੁਨਯਵੂਪਸਮਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ. ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਦਸ੍ਸਨਪਦਟ੍ਠਾਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਏਵ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਹਿਤੂਪਸਂਹਾਰਦੁਕ੍ਖਾਪਨਯਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਪਮੋਦਨਾਕਾਰੇਨ ਪਚ੍ਚਾਮਸਨ੍ਤੋ ਮੇਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਪਟਿਸੇਧਨਮੁਖੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਞਾਣਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਕਾਰਣਂ, ਨ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੨੬੪. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸੁਖਞ੍ਚੇਵ ਭਵਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰੋ ਚਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਤਮ੍ਪਿ ਹਿ ਨੇਸਂ ਸਾਧਾਰਣਪਯੋਜਨਂ. ਤਥਾ ‘‘ਸੁਖਂ ਸੁਪਤੀ’’ਤਿਆਦਯੋ (ਅ. ਨਿ. ੮.੧; ੧੧.੧੫) ਏਕਾਦਸਾਨਿਸਂਸਾ. ਤੇ ਪਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਏਵਾਤਿ ਇਧ ਨ ਗਹਿਤਾ.

ਨਿਸ੍ਸਰਤਿ ਅਪਗਚ੍ਛਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ, ਪਹਾਯਕਂ. ਕਾਮਞ੍ਚੇਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਪਿ ਨੀਵਰਣਾਨਿ, ਤਦੇਕਟ੍ਠਾ ਚ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ, ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਨ ਬ੍ਯਾਪਾਦਾਦਯੋ ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੨੬; ਅ. ਨਿ. ੬.੧੩) ਵੁਤ੍ਤਾ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਰਾਗਨਿਸ੍ਸਰਣਤਾਵਚਨਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੨੬੫. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤੇਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇਸੁ. ਮੇਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਯਥਾਰਹਂ ਦਾਨਪਿਯਵਚਨਾਦਿਸੀਲਸੁਤਾਦਿਗੁਣਗਹਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਮਨਾਪਭਾਵਦਸ੍ਸਨਪਦਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿ. ਰਾਗੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਤਥਾ ਗੁਣਗ੍ਗਹਣਮੁਖੇਨੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਮਨਾਪਸਞ੍ਞਾਪਲੋਭਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਗੁਣਦਸ੍ਸਨਸਭਾਗਤਾਯਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਮਿਤ੍ਤਮੁਖਸਪਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਤੁਲ੍ਯਾਕਾਰੇਨ ਦੂਸਨਤੋ ਰਾਗੋ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਆਸਨ੍ਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੋ, ਸੋ ਲਹੁਂ ਓਤਾਰਂ ਲਭਤਿ ਸਤਿਸਮ੍ਮੋਸਮਤ੍ਤੇਨਾਪਿ ਮੇਤ੍ਤਂ ਅਪਨੀਯ ਤਸ੍ਸਾ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਰਹਤ੍ਤਾ. ਤਤੋਤਿ ਰਾਗਤੋ, ਰਾਗਸ੍ਸ ਵਾ ਓਤਾਰਲਾਭਤੋ. ਸਭਾਗਵਿਸਭਾਗਤਾਯਾਤਿ ਸਭਾਗਸ੍ਸ, ਸਭਾਗੇਨ ਵਾ ਵਿਸਭਾਗਤਾਯ. ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਹਿ ਮਨਾਪਾਕਾਰਗਾਹਿਨੋ ਮੇਤ੍ਤਾਸਭਾਗਸ੍ਸ ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤਸਭਾਵੋ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਤੇਨ ਵਿਸਭਾਗੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਓਤਾਰਂ ਲਭਮਾਨੋ ਚਿਰੇਨੇਵ ਲਭੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਦੂਰੇ ਠਿਤਸਪਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਦੂਰਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੋ. ਤਤੋਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦਤੋ. ਨਿਬ੍ਭਯੇਨਾਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਙ੍ਕਨਪਰਿਸਙ੍ਕਨੇਨ, ਲਦ੍ਧਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਬ੍ਯਾਪਾਦੇਨ ਦੁਪ੍ਪਧਂਸਿਯਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾਯਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਇਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਪਿਯਾਨਂ. ਕਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਕਮਨੀਯਾਨਂ. ਮਨਾਪਾਨਨ੍ਤਿ ਮਨਵਡ੍ਢਨਕਾਨਂ. ਤਤੋ ਏਵ ਮਨੋ ਰਮੇਨ੍ਤੀਤਿ ਮਨੋਰਮਾਨਂ. ਲੋਕਾਮਿਸਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਾਨਂ. ਅਪ੍ਪਟਿਲਾਭਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੋਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਲਾਭੇਨ ਅਹਮਿਮੇ ਨ ਲਭਾਮੀਤਿ ਪਰਿਤਸ੍ਸਤੋ. ਅਤੀਤਨ੍ਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ. ਨਿਰੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਨਿਰੋਧਪ੍ਪਤ੍ਤਂ. ਵਿਪਰਿਣਤਨ੍ਤਿ ਸਭਾਵਵਿਗਮੇਨ ਵਿਗਤਂ. ਸਮਨੁਸ੍ਸਰਤੋਤਿ ਅਨੁਤ੍ਥੁਨਨਵਸੇਨ ਚਿਨ੍ਤਯਤੋ. ਗੇਹਸਿਤਨ੍ਤਿ ਕਾਮਗੁਣਨਿਸ੍ਸਿਤਂ. ‘‘ਆਦਿਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਸੋਤਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਵਿਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਸਭਾਗਤਾਯਾਤਿ ਯੇਸੁ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਭੋਗਾਦਿਵਿਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਕਰੁਣਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤੇਸੁ ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਮੇਵ ਅਯੋਨਿਸੋ ਆਭੋਗੇ ਸਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਦੋਮਨਸ੍ਸਮੁਖੇਨ ਸੋਕੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਸੋ ਕਰੁਣਾਯ ਆਸਨ੍ਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੋ. ਸੋਕੋ ਹਿ ਇਧ ਦੋਮਨਸ੍ਸਸੀਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸਭਾਗਵਿਸਭਾਗਤਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਦੁਕ੍ਖਾਪਨਯਨਕਾਮਤਾਕਾਰਸ੍ਸ ਕਰੁਣਾਸਭਾਗਸ੍ਸ ਤੇਸੁ ਦੁਕ੍ਖੂਪਨਯਨਾਕਾਰੋ ਵਿਹੇਸਾਸਭਾਵੋ ਵਿਸਭਾਗੋਤਿ ਤਾਯ ਸਭਾਗਵਿਸਭਾਗਤਾਯ ਸਾ ਓਤਾਰਂ ਲਭਮਾਨਾ ਚਿਰੇਨੇਵ ਲਭੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਦੂਰੇ ਠਿਤਸਪਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਕਰੁਣਾਯ ਦੂਰਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਸਭਾਗਤਾਯਾਤਿ ਯੇਸੁ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਭੋਗਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਮੁਦਿਤਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤੇਸੁ ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਮੇਵ ਅਯੋਨਿਸੋ ਆਭੋਗੇ ਸਤਿ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਨਂ ਰੂਪਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੦੬) ਵੁਤ੍ਤਸੋਮਨਸ੍ਸਮੁਖੇਨ ਪਹਾਸੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਸੋ ਚ ਮੁਦਿਤਾਯ ਆਸਨ੍ਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੋ. ਪਹਾਸੋ ਹਿ ਇਧ ਸੋਮਨਸ੍ਸਸੀਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸਭਾਗਵਿਸਭਾਗਤਾਯਾਤਿ ਭੋਗਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਹਿ ਮੁਦਿਤੇਸੁ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਪਮੋਦਨਾਕਾਰਸ੍ਸ ਮੁਦਿਤਾਸਭਾਗਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਅਨਭਿਰਮਨਾਕਾਰਾ ਅਰਤਿ ਵਿਸਭਾਗਾਤਿ ਤਾਯ ਸਭਾਗਵਿਸਭਾਗਤਾਯ ਸਾ ਓਤਾਰਂ ਲਭਮਾਨਾ ਚਿਰੇਨੇਵ ਲਭੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਦੂਰੇ ਠਿਤਸਪਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਮੁਦਿਤਾਯ ਦੂਰਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪਮੁਦਿਤੋ ਚਾਤਿਆਦਿ ਮੁਦਿਤਾਯ ਸਿਦ੍ਧਾਯ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਰਤਿ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਗੁਣਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਅਰਤਿਨਿਗ੍ਗਹਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ. ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕਪਟਿਪਕ੍ਖਾਯ ਵਾ ਅਰਤਿਯਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਯ ਮੁਦਿਤਾਯ ਪਟਿਪਕ੍ਖਾ ਅਰਤਿ ਸੁਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੇਯ੍ਯਾ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਏਕਦੇਸੇਨ ਅਰਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਧਿਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਧਮ੍ਮੇਸੁ.

ਬਾਲਕਰਧਮ੍ਮਯੋਗਤੋ ਬਾਲਸ੍ਸ. ਅਤ੍ਤਹਿਤਪਰਹਿਤਬ੍ਯਾਮੂਲ਼੍ਹਤਾਯ ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ. ਪੁਥੂਨਂ ਕਿਲੇਸਾਦੀਨਂ ਜਨਨਾਦੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ. ਕਿਲੇਸੋਧੀਨਂ ਮਗ੍ਗੋਧੀਹਿ ਅਜਿਤਤ੍ਤਾ ਅਨੋਧਿਜਿਨਸ੍ਸ, ਓਧਿਜਿਨਾ ਵਾ ਸੇਕ੍ਖਾ ਓਧਿਸੋਵ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਜਿਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨ ਇਮਸ੍ਸ ਓਧਿਜਿਤਭਾਵਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਸਤ੍ਤਮਭਵਾਦਿਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਪਵਤ੍ਤਨਵਿਪਾਕਸ੍ਸ ਅਜਿਤਤ੍ਤਾ ਅਵਿਪਾਕਜਿਨਸ੍ਸ, ਵਿਪਾਕਜਿਨਾ ਵਾ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਅਸੇਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਅਨੇਕਾਦੀਨਵੇ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਮੂਲਭੂਤੇ ਸਮ੍ਮੋਹੇ ਆਦੀਨਵਾਨਂ ਅਦਸ੍ਸਨਸੀਲਤਾਯ ਅਨਾਦੀਨਵਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋ. ਆਗਮਾਧਿਗਮਾਭਾਵਾ ਅਸ੍ਸੁਤਵਤੋ. ਏਦਿਸੋ ਏਕਂਸੇਨ ਅਨ੍ਧਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਧਪੁਥੁਜ੍ਜਨਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਪੁਨਪਿ ‘‘ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਰੂਪਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ ਸਮ੍ਮੋਹਪੁਬ੍ਬਿਕਾ. ਰੂਪਂ ਸਾ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਰੂਪਾਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਾਯ ਕਾਰਣਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਰਹਿਤਂ ਅਞ੍ਞਾਣਮੇਵ ਅਞ੍ਞਾਣੁਪੇਕ੍ਖਾ. ਦੋਸਗੁਣਾਵਿਚਾਰਣਵਸੇਨ ਸਭਾਗਤ੍ਤਾਤਿ ਯਥਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾ ਮੇਤ੍ਤਾਦਯੋ ਵਿਯ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਹਿਤੂਪਸਂਹਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਗੁਣਦੋਸੇ ਅਵਿਚਾਰੇਨ੍ਤੀ ਕੇਵਲਂ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਵਸੇਨੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਏਵਂ ਅਞ੍ਞਾਣੁਪੇਕ੍ਖਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਮ੍ਪਿ ਗੁਣਦੋਸਂ ਅਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੀ ਕੇਵਲਂ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਵਸੇਨੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਦੋਸਗੁਣਾਵਿਚਾਰਣਵਸੇਨ ਸਭਾਗਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਲਹੁਂ ਓਤਾਰਂ ਲਭਤੀਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾਯ ਆਸਨ੍ਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸਭਾਗਵਿਸਭਾਗਤਾਯਾਤਿ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠੇਸੁ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਾਕਾਰਸ੍ਸ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਭਾਗਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਰੋਧਵਿਰੋਧਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਾ ਰਾਗਪਟਿਘਾ ਵਿਸਭਾਗਾਤਿ ਤਾਯ ਸਭਾਗਵਿਸਭਾਗਤਾਯ ਤੇ ਓਤਾਰਂ ਲਭਮਾਨਾ ਚਿਰੇਨੇਵ ਲਭੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਦੂਰੇ ਠਿਤਸਪਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਉਪੇਕ੍ਖਾਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਦੂਰਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਵੁਤ੍ਤਾ.

੨੬੬. ਕਤ੍ਤੁਕਾਮਤਾ ਛਨ੍ਦੋ ਆਦਿ ‘‘ਛਨ੍ਦਮੂਲਕਾ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੮.੮੩) ਵਚਨਤੋ, ਅਥ ਵਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਹਿਤੇਸਿਤਾਦੁਕ੍ਖਾਪਨਯਨਕਾਮਤਾਦਿਨਾ ਅਨਵਜ੍ਜਾਭਿਪਤ੍ਥਨਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ ‘‘ਕਤ੍ਤੁਕਾਮਤਾ ਛਨ੍ਦੋ ਆਦੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਪੇਕ੍ਖਾਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੋਪਿ ਹਿ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਅਨਿਰਾਕਤਹਿਤਚ੍ਛਨ੍ਦੋਯੇਵ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਅਬ੍ਯਾਵਟਤਾ ਅਪਣ੍ਣਕਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਮਾਤਾ ਵਿਯ ਸਕਿਚ੍ਚਪਸੁਤੇ ਪੁਤ੍ਤੇ. ਨੀਵਰਣਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਤਦੇਕਟ੍ਠਕਿਲੇਸਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰਗ੍ਗਹਣਮੇਵ ਹੋਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਯਥਾ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧੦.੨੭; ਖੁ. ਪਾ. ੪.੧), ਨ ਏਵਮਿਧਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਏਕੋ ਵਾ ਸਤ੍ਤੋ ਅਨੇਕੇ ਵਾ ਸਤ੍ਤਾ ਆਰਮ੍ਮਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਵਸੇਨਾਤਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਵਸੇਨ. ਕਾਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ‘‘ਸੁਖਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਟਿ. ਮ. ੨.੨੩) ਭਾਵਨਾਯਂ ਸੁਖਾਦਿਗ੍ਗਹਣਮ੍ਪਿ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਤਂ ਪਨ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ (ਧ. ਪ. ੨੫੫; ਥੇਰਗਾ. ੬੭੬; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੫) ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਅਨਿਚ੍ਚਲਕ੍ਖਣਗਹਣਂ ਵਿਯ ਅਪ੍ਪਧਾਨਭੂਤਂ, ਸਤ੍ਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਏਵ ਪਧਾਨਭਾਵੇਨ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਉਪਚਾਰੇ ਵਾ ਪਤ੍ਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣਵਡ੍ਢਨਂ ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਸੀਮਾਸਮ੍ਭੇਦਸਿਦ੍ਧਿਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਏਕਮਾਵਾਸਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਤ੍ਤੇ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਫਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਞਾਣੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਏਕਾ ਰਚ੍ਛਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਰਚ੍ਛਾਗਹਣੇਨ ਰਚ੍ਛਾਵਾਸਿਨੋ ਸਤ੍ਤਾ ਗਹਿਤਾ ਯਥਾ ਏਕਂ ਦਿਸਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ.

੨੬੭. ਕਸਿਣਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੋਤਿ ਕਸਿਣਜ੍ਝਾਨਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਫਲਸਦਿਸਾ ਆਰੁਪ੍ਪਾ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨਾਨਿ, ਕਸਿਣਜ੍ਝਾਨਾਨਂ ਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾਵ ਸਿਜ੍ਝਨਤੋ. ਤੇਹਿ ਵਿਨਾ ਅਸਿਜ੍ਝਨਤੋਤਿ ਕੇਚਿ. ਸਮਾਧਿਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੋਤਿ ਰੂਪਜ੍ਝਾਨਸਮਾਧੀਨਂ, ਹੇਟ੍ਠਿਮਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨਸਮਾਧੀਨਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੋ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਤੇ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾਵ ਪਟਿਲਭਿਤਬ੍ਬਤੋ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨੁਭਾਵੇਨ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਤੋ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨੇਵ ਚ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ. ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੋ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿ. ਯਥਾਹ ‘‘ਦ੍ਵੀਹਿ ਬਲੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੨.੮੬੮). ‘‘ਪੁਰਿਮਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਤ੍ਤਯਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਮੇਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਤੀਣਿ ਝਾਨਾਨਿ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸ੍ਸੇਵ ਉਪੇਕ੍ਖਾਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੋ, ਨ ਇਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਉਪਮਾਯ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.

੨੬੮. ਸਿਯਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਕਾਰੇਨ ਸਿਯਾ ਕਸ੍ਸਚਿ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੋ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤੇਸੁ ਮੇਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਇਤਰਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਅਤ੍ਤਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਾਨਿ. ਇਮਾਨਿ ਪਨ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਸੁਖਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਟਿ. ਮ. ੨.੨੨) ਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਭੂਤਾਨਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਸਮ੍ਮਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਭਾਵੇਨ ਸੇਟ੍ਠਾ ਏਤੇ ਵਿਹਾਰਾ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋਤਿ ਉਪਪਤ੍ਤਿਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ. ਤੇ ਹਿ ਇਧ ਝਾਨਭਾਵਨਾਯ ਵਿਨੀਵਰਣਚਿਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਤਤ੍ਥ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਵਿਨੀਵਰਣਚਿਤ੍ਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਨਿਦ੍ਦੋਸਚਿਤ੍ਤਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋਤਿ ਵਾ ਸਕਲਬੁਦ੍ਧਗੁਣਹੇਤੁਭੂਤਾਨਂ ਦਾਨਪਾਰਮਿਤਾਦੀਨਂ ਬੁਦ੍ਧਕਰਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਰਿਪੂਰਣਵਸੇਨ ਬ੍ਰੂਹਿਤਗੁਣਾ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ. ਤੇ ਹਿ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤੇਸਨੇਨ, ਅਹਿਤਾਪਨਯਨੇਨ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਪਮੋਦਨੇਨ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਿਵਜ੍ਜਿਤਾਗਤਿਗਮਨਮਜ੍ਝਤ੍ਤਭਾਵਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਚ ਨਿਦ੍ਦੋਸਚਿਤ੍ਤਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਤੇ ਉਪਪਤ੍ਤਿਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ, ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਵਾ, ਏਵਂ ਏਤੇਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇਹਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤਾ.

੨੬੯. ਚਤਸ੍ਸੋਵਾਤਿਆਦਿਪਞ੍ਹਸ੍ਸਾਤਿ ਚਤਸ੍ਸੋਤਿਆਦਿਕਸ੍ਸ ਤਿਵਿਧਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ. ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਾਦਿਵਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸਂਕਿਲੇਸਾਦਿਤੋ ਵਿਸੁਜ੍ਝਨੁਪਾਯੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਹਿਤੂਪਸਂਹਾਰਾਦਿਮਨਸਿਕਾਰਵਿਸੇਸਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ. ਆਸਂ ਮੇਤ੍ਤਾਦੀਨਂ. ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਤਿ ਪਮਾਣਰਹਿਤੇ. ਯੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ. ਤਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਾ. ਦ-ਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ.

ਬ੍ਯਾਪਾਦਬਹੁਲਸ੍ਸ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ, ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਭਾਵਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਪਕ੍ਖਪਾਤਵਸੇਨ ਅਨਾਭੁਜਨਮਨਾਭੋਗੋ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਾਕਾਰੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯ੍ਵਾਯਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਮੇਵ ਉਪਮਾਯ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਯਥਾ ਮਾਤਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਹਿਤੂਪਸਂਹਾਰਾਦਿਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਉਪਮੇਯ੍ਯਭਾਵਂ ਉਪਨੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਅਤ੍ਥੁਪਨਯਨਤ੍ਥੋ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਚਾ’’ਤਿ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ. ਪਰਿਯਾਯੇਤਿ ਵਾਰੇ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨਕ੍ਕਮੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਬ੍ਯਾਵਟਾਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾ. ਤਥਾਤਿ ਯਥਾ ਮਾਤਾ ਦਹਰਾਦੀਸੁ ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ, ਤਥਾ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਸੁ ਮੇਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਾਦਿਵਸਿਕੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਂਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮਾ ਯਥਾਰਹਂ ਦੋਸਮੋਹਰਾਗਪਕ੍ਖਿਯਾ, ਤੇਹਿ ਚ ਵਿਸੁਜ੍ਝਨੁਪਾਯੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾ, ਹਿਤੂਪਸਂਹਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਚ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਮਨਸਿਕਾਰੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਾਦਿਵਸਾ ਚਤਸ੍ਸੋਵ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾ. ਚਤਸ੍ਸੋਪਿ ਏਤਾ ਭਾਵੇਤੁਕਾਮੇਨ ਨ ਏਕੇਕਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਤਿ ਹਿ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਹੇ ਕਮੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਹਿਤੇਸਿਤਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਵਂ ਪਤ੍ਥਿਤਹਿਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਮ੍ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਵਾਤਿ ‘‘ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਯਂ ਨਿਰਯਾਦੀਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਵਾ. ਦੁਕ੍ਖਾਪਨਯਨਾਕਆਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਤੋ ਪਰਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਹਿਤਾਕਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਆਦਿਤੋ ਪਰਂ. ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਭਾਵਤੋਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਅਯਂ ਕਮੋਤਿ ਅਯਂ ਇਮਾਸਂ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਨਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨਕ੍ਕਮੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ‘‘ਇਮਿਨਾਵ ਕਮੇਨ ਏਤਾਸਂ ਪਵਤ੍ਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾ’’ਤਿ. ਮੇਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਹਿ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਭਾਵਨਾਨਂ ਕਮਨਿਯਮੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਂ ਵਾ ਤਂ ਵਾ ਪਠਮਂ ਭਾਵੇਤੁਂ ਲਬ੍ਭਾ, ਦੇਸਨਾਕ੍ਕਮਵਸੇਨ ਵਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਏਕਸਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪੀਤਿ ਏਕਸ੍ਸਾਪਿ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਗ੍ਗਹਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਨ ਚ ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਚ੍ਚਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਸਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਰੂਪਾਦਿਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਪਰਾਮਾਸਸਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਮੁਦ੍ਧਭੂਤਾਨਂ ਮੇਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਏਕਸਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਾਨਮ੍ਪਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣਗੋਚਰਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਪਮਾਣਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਯਥਾ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਦੀਸੁ ਅਤਿਰੇਕੁਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਦਿਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪਦੇਸੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਏਵਂ ਪਮਾਣਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਸਕਲਫਰਣਵਸੇਨਾਤਿ ਨਿਰਵਸੇਸਫਰਣਵਸੇਨ.

੨੭੦. ਨਿਸ੍ਸਰਣਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂ ਯਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ, ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਉਜੁਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਯਥਾ ਕਾਮਾਨਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ, ਰੂਪਾਨਂ ਆਰੁਪ੍ਪਾ, ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਏਵਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਸਹਿਤਾਨਂ ਬ੍ਯਾਪਾਦਵਿਹਿਂਸਾਰਤੀਨਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਭੂਤਾ ਮੇਤ੍ਤਾਕਰੁਣਾਮੁਦਿਤਾ ਨ ਸੋਮਨਸ੍ਸਰਹਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਨਿਸ੍ਸਰਣਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਚ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਿਯਾਨਂ ਤਾਸਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮ੍ਪਯੋਗੋਪਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਅਨਿਸ੍ਸਰਣਭਾਵਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਟ੍ਠਵੀਸਤਿਯਾ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਸੁ ਕਰੁਣਾਮੁਦਿਤਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਆਚਰਿਯਾ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਨ ਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਵੇਦਨਂ ਵਿਨਾ ਵਤ੍ਤਤਿ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਉਪੇਕ੍ਖਾ ਵਿਯ. ਨ ਹਿ ਕਦਾਚਿ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਉਪੇਕ੍ਖਾ ਵੇਦਨੁਪੇਕ੍ਖਂ ਵਿਨਾ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ.

੨੭੧. ਸਾਤਸਹਗਤਨ੍ਤਿ ਸੁਖਸਹਗਤਂ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਤਤੋ ਤ੍ਵਂ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿਆਦਿਕਾਯ (ਅ. ਨਿ. ੮.੬੩) ਦੇਸਨਾਯ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਨਂ ਸਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਭਾਵੋ ਵਿਯ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤਭਾਵੋਪਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ. ਚਤਸ੍ਸੋਪਿ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾ ਚਤੁਕ੍ਕਪਞ੍ਚਕਜ੍ਝਾਨਿਕਾਤਿ ਚੋਦਕਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਤੀਤਿ ਯਦਿ ਮੂਲਸਮਾਧਿਮ੍ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਵੁਤ੍ਤਤਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇਸੁ ਪਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦਯੋਪਿ ਚਤੁਕ੍ਕਪਞ੍ਚਕਜ੍ਝਾਨਿਕਾ ਸਿਯੁਂ, ਨ ਪਨ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਹੋਨ੍ਤੁ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦਯੋ ਆਨਾਪਾਨਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਚਤੁਕ੍ਕਪਞ੍ਚਕਜ੍ਝਾਨਿਕਾਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਸਙ੍ਕਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਵੇਦਨਾਦੀਸੂ’’ਤਿਆਦਿ. ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਚ੍ਛਾਯਾਮਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾ ਮੇ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਭਾਵਿਤਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹਿ ਪਕਾਸਿਤੋ ਏਵ ਚਿਤ੍ਤਸਮਾਧਿ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਮੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਠਿਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦੀਹਿਪਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹਿ ਪਕਾਸਿਤੋਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ ਲਬ੍ਭਮਾਨਸਮਾਧਿਚ੍ਛਾਯਾਮਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਭਯਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਮਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਤ੍ਤਤ੍ਥਂ ਹਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਵਦਨ੍ਤੋ ਅਯਥਾਵਾਦਿਤਾਯ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਅਪਵਦਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਬ੍ਭਾਚਿਕ੍ਖੀ’’ਤਿ.

੨੭੨. ‘‘ਤਯਿਮਂ ਦੋਸਂ ਪਰਿਹਰਿਤੁਕਾਮੇਨ ਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਨੀਤਤ੍ਥਮੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਗਰੁਕੁਲਤੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਮਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਗਮ੍ਭੀਰਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਂ ਵਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਯਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਆਯਾਚਿਤਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਏਤੇਨਾਤਿ ਆਯਾਚਿਤਧਮ੍ਮਦੇਸਨੋ, ਤਂ ਆਯਾਚਿਤਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ. ਏਵਮੇਵਾਤਿ ਗਰਹਨੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਮੁਦਾ ਏਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗੋਚਰਜ੍ਝਤ੍ਤੇ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਰਮ੍ਮਣੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾ ਨਾਮ ਸਸਨ੍ਤਤਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ‘‘ਨਿਯਕਜ੍ਝਤ੍ਤਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਠਿਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਅਵਿਕ੍ਖਿਪ੍ਪਮਾਨਂ ਏਕਗ੍ਗਭਾਵੇ ਠਿਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਤੋ ਏਵ ਸੁਸਣ੍ਠਿਤਂ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਾਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਅਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾ. ਪਾਪਕਾਤਿ ਲਾਮਕਾ. ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦਯੋ ਅਕੋਸਲ੍ਲਸਮ੍ਭੂਤਟ੍ਠੇਨ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਤੁਂ ਓਕਾਸਾਦਾਨੇਨ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਂ ਖੇਪੇਤ੍ਵਾ ਨ ਚ ਠਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਇਮਿਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਧਾਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਮਾਹ.

ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਮਤ੍ਤੋਤਿ ਭਾਵਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤੇਨ ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਤ੍ਤਂ ਨਾਤਿਸੁਭਾਵਿਤਂ ਸਮਾਧਾਨਂ. ਤਂ ਪਨ ਉਪਰਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਨਂ ਸਮਾਧਿਵਿਸੇਸਾਨਂ ਮੂਲਕਾਰਣਭਾਵਤੋ ‘‘ਮੂਲਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਮਤ੍ਤੋ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਮੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਣ੍ਠਪੇਮਿ ਸਨ੍ਨਿਸਾਦੇਮਿ ਏਕੋਦਿਂ ਕਰੋਮਿ ਸਮਾਦਹਾਮੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਖਣਿਕਸਮਾਧਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਯਥੇਵ ਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਆਰਦ੍ਧਂ ਖੋ ਪਨ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵੀਰਿਯਂ ਅਹੋਸਿ ਅਸਲ੍ਲੀਨਂ…ਪੇ… ਸਮਾਹਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਕਗ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੮.੧੧; ਪਾਰਾ. ੧੧) ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ (ਅ. ਨਿ. ੮.੧੧) ਪਠਮਂ ਵੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾ ‘‘ਖਣਿਕਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਏਵਮਿਧਾਪੀਤਿ. ਸੋ ਏਵ ਸਮਾਧੀਤਿ ਮੂਲਸਮਾਧਿਮਾਹ.

ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ, ਅਸ੍ਸ ਵਾ ਮੂਲਸਮਾਧਿਸ੍ਸ. ਭਾਵਨਨ੍ਤਿ ਵਡ੍ਢਨਂ. ਅਯਂ ਸਮਾਧੀਤਿ ਚ ਮੂਲਸਮਾਧਿਯੇਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਏਵਂ ਭਾਵਿਤੋਤਿ ਯਥਾ ਅਰਣਿਸਹਿਤੇਨ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤੋ ਅਗ੍ਗਿ ਗੋਮਯਚੁਣ੍ਣਾਦੀਹਿ ਵਡ੍ਢਿਤੋ ਗੋਮਯਗ੍ਗਿਆਦਿਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤੋਪਿ ਅਰਣਿਸਹਿਤੇਨ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਮੂਲਗ੍ਗੀਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਮੂਲਸਮਾਧਿ ਏਵ ਮੇਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਵਡ੍ਢਿਤੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਅਞ੍ਞੇਸੁਪਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਪਥਵੀਕਸਿਣਾਦੀਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੇਨ ਭਾਵਨਾਨਯੇਨ ਪਥਵੀਕਸਿਣਾਦੀਸੁ ਸਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਭਾਵਵਸੇਨ ਚਤੁਕ੍ਕਪਞ੍ਚਕਜ੍ਝਾਨਸਮ੍ਪਾਪਨਵਿਧਿਨਾ ਮੂਲਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਕਰੁਣਾਦਿਭਾਵਨਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਪਥਵੀਕਸਿਣਾਦੀਸੁਪਿ ਭਾਵਨਾਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦਿਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਭਾਵਨਾਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਸਵਕ੍ਖਯਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਰੁਣਾ ਮੇ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਅਰਹਤ੍ਤਾਧਿਗਮਾਯ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ ਪੁਨ ‘‘ਤਤੋ ਤ੍ਵਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਇਮਂ ਸਮਾਧਿਂ ਸਵਿਤਕ੍ਕਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਅ. ਨਿ. ੮.੬੩) ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਸਾ ਹਿ ਸਙ੍ਖਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾਭਾਵੇਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਜ੍ਝਾਨਧਮ੍ਮੇ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੀ ਵਿਸੇਸਤੋ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਭੂਮਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ.

ਪੁਨ ਯਤੋ ਖੋ ਤੇਤਿਆਦਿ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਫਾਸੁਵਿਹਾਰਦਸ੍ਸਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਗਗ੍ਘਸੀਤਿ ਗਮਿਸ੍ਸਸਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਵਿਤਕ੍ਕਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਦੇਸਨਾ ਮੇਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਸਮਾਧਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾ, ਤਸ੍ਮਾ. ‘‘ਤਥੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਗਨ੍ਥਨ੍ਤਰੇਨਪਿ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਥੇਵਾਤਿ ਤਿਕਚਤੁਕ੍ਕਜ੍ਝਾਨਵਸੇਨੇਵ. ਅਭਿਧਮ੍ਮੇਤਿ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਕਣ੍ਡੇ (ਧ. ਸ. ੨੫੧ ਆਦਯੋ), ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਵਿਭਙ੍ਗਾਦੀਸੁ (ਵਿਭ. ੬੮੪ ਆਦਯੋ) ਚ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪ੍ਪਦੇਸੇਸੁ.

੨੭੩. ਸੁਭਪਰਮਾਦਿਵਸੇਨਾਤਿ ਸੁਭ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਸੁਭਨ੍ਤੇਵ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੨੧੨; ਅ. ਨਿ. ੮.੬੬) ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਸੁਭਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤੋ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ. ਪਰਮ-ਸਦ੍ਦੋ ਉਕ੍ਕਂਸਤ੍ਥੋ. ਸੁਭੋ ਸੁਭਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਪਰਮੋ ਉਕ੍ਕਂਸੋ ਪਰਮਾ ਕੋਟਿ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਭਪਰਮਾ, ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਤਾਯ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਸਾਧਾਰਣਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸੁਖਾਦਯੋ ਇਧ ਅਨਵਸਰਾ. ਇਤਰੇਤਰਵਿਸਿਟ੍ਠਾਪੇਤੇ ਵਿਸੇਸਾ, ਪਗੇਵ ਪਰੇਹਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਸਦਿਸੋ ਆਨੁਭਾਵਵਿਸੇਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਕਤ੍ਵਾ.

ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਤ੍ਤਾਤਿ ਸੁਭਵਿਮੋਕ੍ਖਾਦਿਕਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਵਿਮੋਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਕਤੂਪਨਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯਭਾਵਤੋ. ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾਵਿਹਾਰਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਸ੍ਸ ਮੇਤ੍ਤਾਵਿਹਾਰਿਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਸਂਹਰਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਪਰਿਚਯਾਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਤੇ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰੇਨੇਵ ਗਹਣਸ੍ਸ ਪਰਿਚਿਤਤ੍ਤਾ. ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾਰਭੂਤਮ੍ਪਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰੇਨੇਵ ਪਚ੍ਚੁਪਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪਗੇਵ ਸਭਾਵਤੋ. ‘‘ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੂਲ’’ਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਰਤਿਵਸੇਨ ਨਿਰਾਸਙ੍ਕਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਚ ਸੁਖੇਨ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਚ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਯਤਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਵਿਮੋਕ੍ਖਪਰਿਯਾਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੂਲੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਅਨਤ੍ਥਚਰਣਾਦਿਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਸਚੇਤਨੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਆਘਾਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਪਰਿਚਯਾ ਅਚੇਤਨੇਪਿ ਵਾਤਾਤਪਾਦਿਕੇ ਆਘਾਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਭਾਵੇਤਬ੍ਬੋ. ਨ ਤਤੋ ਪਰਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਸੁਭਵਿਮੋਕ੍ਖਤੋ ਪਰਂ ਕਸ੍ਸਚਿ ਵਿਮੋਕ੍ਖਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਭਿਹਨਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਅਭਿਘਾਤੋ, ਦਣ੍ਡੋ ਅਭਿਘਾਤੋ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਦਣ੍ਡਾਭਿਘਾਤਂ, ਤਂ ਆਦਿ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਦਣ੍ਡਾਭਿਘਾਤਾਦਿ, ਦਣ੍ਡਾਭਿਘਾਤਾਦਿ ਰੂਪਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਦਣ੍ਡਾਭਿਘਾਤਾਦਿਰੂਪਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਕਿਂ ਪਨ ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਤ੍ਤਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ, ਦਣ੍ਡਪ੍ਪਹਾਰਾਦਿਜਨਿਤਂ ਕਰਜਰੂਪਹੇਤੁਕਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਰੂਪੇ ਆਦੀਨਵੋ ਸੁਪਰਿਵਿਦਿਤੋ ਹੋਤਿ ਕਰੁਣਾਵਿਹਾਰਿਸ੍ਸ ਰੂਪਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਕਰੁਣਾਯ ਚ ਪਰਦੁਕ੍ਖਾਸਹਨਰਸਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਤ੍ਥ ਆਕਾਸੇ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਰੂਪਾਨਂ ਅਭਾਵੋ ਵਿਵਰਮਪਗਮੋਤਿ.

ਤੇਨ ਤੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਅਯਂ ਯੋਜਨਾ – ਤੇਨ ਤੇਨ ਭੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਾਮੋਜ੍ਜਕਾਰਣੇਨ ਪਮੁਦਿਤਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਾਮੋਜ੍ਜਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯੋਗਿਨੋ ‘‘ਸਾਧੁ ਵਤਾਯਂ ਸਤ੍ਤੋ ਪਮੋਦਤੀ’’ਤਿ ਮੁਦਿਤਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭਵਤੋ ਪਮੁਦਿਤਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਗ੍ਗਹਣਪਰਿਚਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ.

ਅਨੁਕ੍ਕਮਾਧਿਗਤਨ੍ਤਿ ਆਕਾਸਕਸਿਣਵਜ੍ਜੇ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਕਸਿਣੇ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਾਧਿਗਮਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਰੂਪਵਿਰਾਗਭਾਵਨਾਯ ਅਧਿਗਤਂ. ਆਕਾਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗੋਚਰੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਆਕਾਸਨਿਮਿਤ੍ਤਗੋਚਰਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਕਾਸਨਿਮਿਤ੍ਤਗੋਚਰੇ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਵਿਞ੍ਞਾਣੇ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਸਂਹਰਤੋਤਿ ਦੁਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਾਧਿਗਮਾਯ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਨੇਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਤਥਾ ਭਾਵਯਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਵਿਞ੍ਞਾਣੇ. ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਚਿਤ੍ਤਂ. ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤੀਤਿ ਅਨੁਪਵਿਸਤਿ ਵਿਮੋਕ੍ਖਭਾਵੇਨ ਅਪ੍ਪੇਤਿ.

ਆਭੋਗਾਭਾਵਤੋਤਿ ‘‘ਸੁਖਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਟਿ. ਮ. ੨.੨੩) ਸੁਖਾਸੀਸਨਾਦਿਵਸੇਨ ਆਭੁਜਨਾਭਾਵਤੋ. ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸੁਖਾਸੀਸਨਾਦਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਮੇਤ੍ਤਾਦਿਭਾਵਨਾਵ ਪਰਮਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣਮੁਖੇਨ ਸਤ੍ਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਰੋਤਿ, ਉਪੇਕ੍ਖਾਭਾਵਨਾ ਪਨ ਤਥਾ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਕੇਵਲਂ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਵਸੇਨੇਵ ਸਤ੍ਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾਵਿਹਾਰਿਸ੍ਸ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਦਿਪਰਮਤ੍ਥਗ੍ਗਾਹਵਿਮੁਖਭਾਵਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਗ੍ਗਹਣਦੁਕ੍ਖਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਨਨੁ ਚ ‘‘ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਾ ਸਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਕਸ੍ਸ ਰੁਚਿਯਾ ਸੁਖਿਤਾ ਵਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਸੇਨਪਿ ਪਰਮਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣਮੁਖੇਨੇਵ ਉਪੇਕ੍ਖਾਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੋਪਿ ਸਤ੍ਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਰੋਤੀਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਤਂ ਪਨ ਭਾਵਨਾਯ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ, ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਪਨ ਕੇਵਲਂ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਵਸੇਨੇਵ ਸਤ੍ਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਸਵਿਸੇਸਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਏਵ ਵਿਸਯੇ ਤਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿ. ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਗ੍ਗਹਣਦੁਕ੍ਖਤਾ ਚ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਵਸੇਨ ਅਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਪਰਾਮਾਸਸਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਮੁਦ੍ਧਭੂਤਤਾਯ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

੨੭੪. ਸਬ੍ਬਾਪੇਤਾਤਿ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਏਤਾ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾ. ਦਾਨਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਪਾਰਮਿਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਦਾਨਾਦੀਨਂ ਬੁਦ੍ਧਕਰਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਸਬ੍ਬਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਨਵਜ੍ਜਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਸਮਤਿਂਸਾਯ ਪਾਰਮਿਤਾਨਂ, ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਯਾਨਿਯਾਨਞ੍ਚ, ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਵਾ ਸੁਨ੍ਦਰਸਭਾਵਾਨਂ. ਨ ਹਿ ਲੋਕਿਯਧਮ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਕਰਧਮ੍ਮੇਹਿ ਆਨੁਭਾਵਤੋ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਾ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ, ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ. ਪਰਿਪੂਰਿਕਾਤਿ ਪਰਿਵੁਦ੍ਧਿਕਰਾ. ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਵਿਯ ਹਿ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾ ਸਬ੍ਬਾਸਂ ਪਾਰਮਿਤਾਨਂ ਪਾਰਿਪੂਰਿਕਰਾ. ‘‘ਹਿਤਜ੍ਝਾਸਯਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਮੇਤ੍ਤਾਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਾਦੀਨਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਚਤੂਹਿ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਪਗੇਵ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਤ੍ਤਾ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਦਾਨਾਦਿਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨਾਞ੍ਞਥਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਇਮਸ੍ਸ ਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਇਮਸ੍ਸ ਨ ਦਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ‘‘ਇਦਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਇਦਂ ਨ ਦਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਭਾਗਂ ਅਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ. ਦੇਯ੍ਯਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਵਿਕਪ੍ਪਰਹਿਤਾ ਹਿ ਦਾਨਪਾਰਮਿਤਾ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਯਥਾਪਿ ਕੁਮ੍ਭੋ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣੋ, ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਧੋਕਤੋ;

ਵਮਤੇਵੁਦਕਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਰਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿ. (ਬੁ. ਵਂ. ੨.੧੧੮);

‘‘ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਸੁਖਨਿਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾਪਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ, ‘‘ਦੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚ. ਤੇਨ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਨ ਵਿਯ ਦਾਨਧਮ੍ਮੇਨਾਪਿ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾਨਂ ਲੋਕਸ੍ਸ ਬਹੂਪਕਾਰਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਣਾਮਨਤੋ. ਤਦਤ੍ਥਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਹਿ ‘‘ਵਿਭਾਗਂ ਅਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾਪਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ. ਉਪਘਾਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਵਿਭਾਗਂ ਅਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਂ ਹੇਤ੍ਥ ਪਦਯੋਜਨਾ – ਵਿਭਾਗਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਉਪਘਾਤਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯਨ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸੁਖਨਿਦਾਨਂ ਸੀਲਂ ਸਮਾਦਿਯਨ੍ਤੀਤਿ. ਸਤ੍ਤਕਾਲਵਿਕਪ੍ਪਰਹਿਤਾ ਹਿ ਸੀਲਪਾਰਮਿਤਾ, ਲੋਕਤ੍ਥਮੇਵ ਚਸ੍ਸ ਫਲਂ ਪਰਿਣਮੀਯਤਿ. ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਭਜਨ੍ਤੀਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਹਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸੀਲਂ ਪਰਿਪੂਰਤਿ, ਨ ਗਹਟ੍ਠਸ੍ਸ. ਇਧਾਪਿ ‘‘ਵਿਭਾਗਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸੁਖਨਿਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਕਾਲਵਿਭਾਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਅਨੁਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਸੀਲਂ ਵਾ ਸਮਾਦਿਯਨ੍ਤਿ, ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ ਝਾਨਾਦਿਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਭਜਨਸ੍ਸਾਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸੁਖਨਿਦਾਨਤਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਵ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਹਿਤਾਹਿਤੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥਾਨਤ੍ਥੇਸੁ. ਅਸਮ੍ਮੋਹਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਸਮ੍ਮੋਹਵਿਦ੍ਧਂਸਨਾਯ. ਪਞ੍ਞਂ ਪਰਿਯੋਦਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਗਵਿਹਿਤਂ ਵਿਜ੍ਜਾਟ੍ਠਾਨਾਦਿਂ ਅਸ੍ਸੁਤਂ ਸੁਣਨ੍ਤਾ ਸੁਤਂ ਵੋਦਪੇਨ੍ਤਾ ਅਹਂਕਾਰਮਮਂਕਾਰਾਦਿਂ ਵਿਧੁਨਨ੍ਤਾ ਞਾਣਂ ਵਿਸੋਧੇਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਹਂ ਮਮਾ’’ਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪਰਹਿਤਾ ਹਿ ਪਞ੍ਞਾਪਾਰਮਿਤਾ. ਹਿਤਸੁਖਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤਸੁਖਾਦਿਵੁਦ੍ਧਿਯਤ੍ਥਮੇਵ. ਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਤਤਂ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਅਵੋਕਿਣ੍ਣਂ. ਵੀਰਿਯਮਾਰਭਨ੍ਤੀਤਿ ਯਥਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਹਿਤਸੁਖਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਭਿਵਡ੍ਢਤਿ, ਏਵਂ ਪਰਕ੍ਕਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਸਙ੍ਕੋਚਵਿਕ੍ਖੇਪਰਹਿਤਾ ਹਿ ਵੀਰਿਯਪਾਰਮਿਤਾ. ‘‘ਵੀਰਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤਾਪੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਪਰਦ੍ਧਾਨਂ ਨਿਗ੍ਗਹਸਮਤ੍ਥਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕਂ ਅਪਰਾਧਂ ਖਮਨ੍ਤੀਤਿ ਮਮ੍ਮਚ੍ਛੇਦਨਾਕਾਰੇਨ ਅਤ੍ਤਨਿ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਨਾਨਾਵਿਧਂ ਅਪਰਾਧਂ ਸਹਨ੍ਤਿ. ਅਤ੍ਤਪਰਵਿਕਪ੍ਪਵਿਰਹਿਤਾ ਹਿ ਦੋਸਸਹਨਾ ਖਨ੍ਤਿਪਾਰਮਿਤਾ.

ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਨ ਵਿਸਂਵਾਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਵਿਸਂਵਾਦਨਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਪਿ ਅਨਰਿਯਵੋਹਾਰਸ੍ਸ ਅਕਰਣਮਾਹ. ਪਟਿਞ੍ਞਾਤੇ, ਅਪਟਿਞ੍ਞਾਤੇ ਚ ਦਿਟ੍ਠਾਦਿਕੇ ਮਿਚ੍ਛਾਵਿਕਪ੍ਪਰਹਿਤਾ ਹਿ ਸਚ੍ਚਪਾਰਮਿਤਾ. ਅਵਿਚਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਤਿ ਯਥਾਸਮਾਦਿਨ੍ਨੇਸੁ ਦਾਨਾਦਿਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਚਲਾਧਿਟ੍ਠਾਯਿਨੋ ਅਚਲਸਮਾਦਾਨਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾ, ਸਮਾਦਿਨ੍ਨੇਸੁ ਚ ਬੁਦ੍ਧਕਰਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਅਵਟ੍ਠਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਪਾਰਮਿਤਾ. ਤੇਸੂਤਿ ਸਤ੍ਤੇਸੁ. ਅਵਿਚਲਾਯਾਤਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਅਕਮ੍ਪਨੀਯਾਯ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਹਿਤਜ੍ਝਾਸਯਤਾਦਿਆਕਾਰੇਨ. ਯਥਾ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾ ਪਾਰਮਿਯੋ, ਏਵਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਪਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਯਥਾਪਟਿਞ੍ਞਂ ਪਰਾਨੁਗ੍ਗਹਾਯ ਪਾਰਮੀਨਂ ਅਨੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਸਚ੍ਚਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਪਰਿਚ੍ਚਾਗਤੋ ਚਾਗਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਪਾਰਮੀਹਿ ਸਚਿਤ੍ਤੁਪਸਮਤੋ ਉਪਸਮਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਾਹਿ ਪਰਹਿਤੂਪਾਯਕੋਸਲ੍ਲਤੋ ਪਞ੍ਞਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ. ਏਵਂ ਪਚ੍ਚੇਕਮ੍ਪਿ ਪਾਰਮਿਤਾਸੁ ਯਥਾਰਹਂ ਨੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਪਾਰਮਿਤਾਸੁ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ ਚਰਿਯਾਪਿਟਕਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਤਿਵਿਤ੍ਥਾਰਭਯੇਨ ਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਯਿਮ੍ਹ. ਤਥਾ ਦਸਬਲਞਾਣਾਦਿਕੇਤਿ. ਏਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਏਵਾਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਇਤਿ ਨਵਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਣ੍ਣਨਾ.

੧੦. ਆਰੁਪ੍ਪਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਵਣ੍ਣਨਾ

੨੭੫. ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਸੂਤਿ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਰੁਪ੍ਪਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਸੁ, ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਚੇਤਂ ਭੁਮ੍ਮਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਚਤੂਸੁ ਆਰੁਪ੍ਪੇਸੂ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਰੂਪਵਿਵੇਕੇਨ ਅਰੂਪਂ, ਅਰੂਪਮੇਵ ਆਰੁਪ੍ਪਂ ਝਾਨਂ, ਇਧ ਪਨ ਤਦਤ੍ਥਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਤਂ ਭਾਵੇਤੁਕਾਮੋ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਰੂਪਾਧਿਕਰਣਨ੍ਤਿ ਰੂਪਹੇਤੁ. ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਅਧਿਕਰਣ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਕਾਮਾਧਿਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੬੮-੧੬੯) ਵਿਯ. ਦਣ੍ਡਨਟ੍ਠੇਨ ਦਣ੍ਡੋ, ਮੁਗ੍ਗਰਾਦਿ. ਪਰਪੀਲ਼ਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਤਸ੍ਸ ਆਦਾਨਂ ਦਣ੍ਡਾਦਾਨਂ. ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਸਨਟ੍ਠੇਨ ਸਤ੍ਥਂ, ਆਵੁਧਂ. ਭਣ੍ਡਨਂ ਕਲਹੋ. ਵਿਰੋਧੋ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਨਾਨਾਵਾਦੋ ਵਿਵਾਦੋ. ਏਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਦਣ੍ਡਾਦਾਨਾਦਿਕਂ. ਸਬ੍ਬਸੋਤਿ ਅਨਵਸੇਸਤੋ. ਆਰੁਪ੍ਪੇ ਅਰੂਪਭਾਵੇ, ਆਰੁਪ੍ਪੇ ਵਾ ਭਵੇ. ਰੂਪਾਨਂਯੇਵਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਾਦੀਨਵਾਨਂ ਰੂਪਾਨਂਯੇਵ, ਨ ਅਰੂਪਾਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਯਾਤਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਨਤ੍ਥਾਯ. ਵਿਰਾਗਾਯਾਤਿ ਵਿਰਜ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ. ਨਿਰੋਧਾਯਾਤਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨਤ੍ਥਾਯ. ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦਣ੍ਡਾਦਾਨਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾਦਿਕਂ ਸਬ੍ਬਂ ਰੂਪਹੇਤੁਕਂ ਅਨਤ੍ਥਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਨ ਇਧ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਮੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕਰਜਰੂਪੇਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਦੀਨਵਾਧਿਕਰਣਭਾਵਯੋਗ੍ਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਓਲ਼ਾਰਿਕਰੂਪੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਦੀਨਵਨ੍ਤਿ ਦੋਸਂ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਰੂਪਸ੍ਸ. ਆਲੋਕੋਤਿ ਵਣ੍ਣਵਿਸੇਸੋ ਏਵਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਵਤ੍ਤਂ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਘਾਟੇਤ੍ਵਾ ਸਿਯਾ ਆਕਾਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤੁਂ, ਨ ਪਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਕਾਸਕਸਿਣਂ ਉਗ੍ਘਾਟੇਤ੍ਵਾ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਉਗ੍ਘਾਟਨਾ ਨਾਮ ਰੂਪਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਸਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਕਾਸਕਸਿਣਂ ਨਵਸੂ’’ਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਆਲੋਕਕਸਿਣਮ੍ਪਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਸੂ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਠਪਨੇ ਕਾਰਣਂ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਰਜਰੂਪਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਲਮ੍ਬਨਤੋ.

ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਸ੍ਮਾ ‘‘ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਨੁ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਿਪਿ ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਲਮ੍ਬਨਵਸੇਨੇਵ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਓਲ਼ਾਰਿਕਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਨਤੋ ਪਨ ਸਨ੍ਤਸਭਾਵੇਨ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇਨ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੇਚਿ ‘‘ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨਤੋ, ਕਾਮਧਾਤੁਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਤੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਅਕਾਰਣਂ, ਇਤਰੇਸਂ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਰੂਪਾਨਂ ਸਮ੍ਭਵਤੋ, ਹੇਟ੍ਠਿਮਜ੍ਝਾਨਾਨਞ੍ਚ ਅਕਾਮਧਾਤੁਸਂਵਤ੍ਤਨੀਯਤੋ. ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਗਮੇਵਾਤਿ ਕਰਜਰੂਪਪਟਿਭਾਗਮੇਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਸਦਿਸਞ੍ਚ ਨਾਮ ਤਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਿਂ ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨੇਨਾਤਿ ਅਨੁਯੋਗਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਕਥਂ? ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਥਨ੍ਤਿ ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਪੁਚ੍ਛਾ. ਯਥਾਤਿ ਓਪਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਲੇਖਾਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਾਲ਼ਵਣ੍ਣਾਦਿਨਾ ਕਤਪਰਿਕਮ੍ਮਾਯ ਲੇਖਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ. ਫਲਿਤਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਵਿਵਰਂ. ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਦੂਰਤੋ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਸਮਾਨਰੂਪਸਦ੍ਦਸਮੁਦਾਚਾਰਨ੍ਤਿ ਸਦਿਸਰੂਪਸਣ੍ਠਾਨਸਰਪ੍ਪਯੋਗਂ.

ਆਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨਾਤਿ ‘‘ਮਮ ਚਕ੍ਖੁ ਸੋਭਨਂ, ਮਮ ਕਾਯੋ ਥਿਰੋ, ਮਮ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ ਸੁਨ੍ਦਰਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਵਸੇਨ. ਕਰਜਰੂਪਸਮਙ੍ਗਿਕਾਲੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਭਾਵਰੂਪੇਨ ਚੇਵ ਆਰਮ੍ਮਣਰੂਪੇਨ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਕਾਲੋ. ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਕਸਿਣਰੂਪਸ੍ਸਪਿ. ਸਾਮਿਅਤ੍ਥੇ ਹਿ ਇਦਂ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ਭਯਸਨ੍ਤਾਸਅਦਸ੍ਸਨਕਾਮਤਾ ਵਿਯ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤੁਕਾਮਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਇਦਞ੍ਚ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਵਿਰਾਗਨਿਰੋਧਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਵਚਨਂ. ਤੇ ਹਿ ਤਯੋ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਭਯਸਨ੍ਤਾਸਅਦਸ੍ਸਨਕਾਮਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਏਕੋ ਕਿਰ ਸੁਨਖੋ ਵਨੇ ਸੂਕਰੇਨ ਪਹਟਮਤ੍ਤੋ ਪਲਾਤੋ, ਸੋ ਅਰੂਪਦਸ੍ਸਨਵੇਲਾਯ ਭਤ੍ਤਪਚਨਉਕ੍ਖਲਿਂ ਦੂਰਤੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸੂਕਰਸਞ੍ਞਾਯ ਭੀਤੋ ਉਤ੍ਤਸਨ੍ਤੋ ਪਲਾਯਿ, ਪਿਸਾਚਭੀਰੁਕੋ ਪੁਰਿਸੋ ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਅਪਰਿਚਿਤੇ ਦੇਸੇ ਮਤ੍ਥਕਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਤਾਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਿਸਾਚਸਞ੍ਞਾਯ ਭੀਤੋ ਉਤ੍ਤਸਨ੍ਤੋ ਮੁਚ੍ਛਿਤੋ ਪਪਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੂਕਰਾ…ਪੇ… ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ.

੨੭੬. ਏਵਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਓਪਮ੍ਮਤ੍ਥਂ ਨਿਗਮੇਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਸੋਤਿ ਯੋਗਾਵਚਰੋ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਝਾਨੇ ਆਦੀਨਵਂ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਕਸਿਣਰੂਪਂ. ਸਨ੍ਤਵਿਮੋਕ੍ਖਤੋਤਿ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨਤੋ. ਤਾਨਿ ਹਿ ‘‘ਯੇ ਤੇ ਸਨ੍ਤਾ ਵਿਮੋਕ੍ਖਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਰੂਪੇ ਆਰੁਪ੍ਪਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੮.੭੨; ੧੦.੯) ਸਨ੍ਤਵਿਮੋਕ੍ਖਾਤਿ ਆਗਤਾ. ਸਨ੍ਤਤਾਸਿਦ੍ਧਿ ਚਸ੍ਸ ਅਨੁਸ੍ਸੁਤਿਤੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਯਥੇਵਾਤਿ ਏਵ-ਕਾਰੇਨ ਯੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਏਤਂ ਰੂਪਾਵਚਰਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਦੁਵਙ੍ਗਿਕਂ, ਏਵਂ ਆਰੁਪ੍ਪਾਨਿਪੀਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਵਸੇਨ ਦੁਵਙ੍ਗਿਕਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਨ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ ਵਿਯ ਦੁਵਙ੍ਗਿਕਤਾਮਤ੍ਤਂ. ਨਨੁ ਚੇਤ੍ਥਾਪਿ ਦੁਵਙ੍ਗਿਕਤਾਮਤ੍ਤਮੇਵ ਭੂਮਿਭੇਦਤੋਤਿ? ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ ਉਪਮੋਪਮੇਯ੍ਯਭਾਵਸ੍ਸ ਭਿਨ੍ਨਾਧਿਕਰਣਤੋ.

ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰੂਪਾਵਚਰਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੇ. ਨਿਕਨ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਅਪੇਕ੍ਖਂ. ਪਰਿਯਾਦਾਯਾਤਿ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਝਾਨੇ ਖੇਪੇਤ੍ਵਾ, ਅਨਪੇਕ੍ਖੋ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਨ੍ਤਤੋ ਮਨਸਿਕਰਣੇਨੇਵ ਪਣੀਤਤੋ, ਸੁਖੁਮਤੋ ਚ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਸਿਦ੍ਧੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਨ੍ਤਤੋ ਅਨਨ੍ਤਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਪਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪਗੇਵ ਵਡ੍ਢਿਤਂ, ਤਦਾ ਵਡ੍ਢਨਵਸੇਨ ਵਾ ਪਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ. ਤੇਨਾਤਿ ਕਸਿਣਰੂਪੇਨ. ਉਗ੍ਘਾਟੇਤਿ ਕਸਿਣਨ੍ਤਿ ਰੂਪਾਵਚਰਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਂ ਪਥਵੀਕਸਿਣਾਦਿਕਸਿਣਰੂਪਂ ਅਪਨੇਤਿ. ਉਗ੍ਘਾਟਨਵਿਧਿਂ ਪਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਉਗ੍ਘਾਟੇਨ੍ਤੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਂਵੇਲ੍ਲੇਤੀਤਿ ਪਟਿਸਂਹਰਤਿ. ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੂਤਿ ਏਕਂਸੇਨ. ਨੇਵ ਉਬ੍ਬਟ੍ਟਤੀਤਿ ਨੇਵ ਉਟ੍ਠਹਤਿ. ਨ ਵਿਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਨ ਵਿਨਿਵਟ੍ਟਤਿ. ਇਮਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਕਸਿਣਰੂਪਸ੍ਸ. ਅਮਨਸਿਕਾਰਨ੍ਤਿ ਮਨਸਿ ਅਕਰਣਂ ਅਚਿਨ੍ਤਨਂ. ਮਨਸਿਕਾਰਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚਾਤਿ ‘‘ਆਕਾਸੋ ਆਕਾਸੋ’’ਤਿ ਭਾਵਨਾਮਨਸਿਕਾਰਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਰੂਪਾਵਚਰਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਂ ਕਸਿਣਰੂਪਂ ਨ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ, ਤੇਨ ਚ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ‘‘ਆਕਾਸੋ ਆਕਾਸੋ’’ਤਿ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ ਯਦਾ ਤਂ ਭਾਵਨਾਨੁਭਾਵੇਨ ਆਕਾਸਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਦਾ ਸੋ ਕਸਿਣਂ ਉਗ੍ਘਾਟੇਤਿ ਨਾਮ, ਤਞ੍ਚ ਤੇਨ ਉਗ੍ਘਾਟਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਸਿਣੁਗ੍ਘਾਟਿਮਾਕਾਸਮਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਮੇਤਨ੍ਤਿ ਤਿਵਿਧਮ੍ਪੇਤਂ ਏਕਮੇਵ ਪਰਿਯਾਯਭਾਵਤੋ.

‘‘ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ? ਨਨੁ ਰੂਪਾਵਚਰਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਨਿ, ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਚਸ੍ਸ ਨ ਨੇਸਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ. ਯਦਿ ਸਿਯਾ, ਝਾਨਤੋ ਪਰਿਹਾਯੇਯ੍ਯ? ਯਂ ਪਨੇਕੇ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥੇਵ ਸੁਖੁਮਾਨਿ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੇਯ੍ਯਾਨਿ ਨੀਵਰਣਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਮਹਗ੍ਗਤਕੁਸਲੇਸੁ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਕੁਸਲੇਸੁ ਵਿਯ ਓਧਿਸੋ ਪਹਾਨਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ. ਯੋ ਪਨ ਰੂਪਾਵਚਰੇਹਿ ਆਰੁਪ੍ਪਾਨਂ ਉਲ਼ਾਰਫਲਤਾਦਿਵਿਸੇਸੋ, ਸੋ ਭਾਵਨਾਵਿਸੇਸੇਨ ਸਨ੍ਤਤਰਪਣੀਤਤਰਭਾਵੇਨ ਤੇਸੁਯੇਵ ਪੁਰਿਮਪੁਰਿਮੇਹਿ ਪਚ੍ਛਿਮਪਚ੍ਛਿਮਾਨਂ ਵਿਯਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ‘‘ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਨ ਵਚਨਂ ਵਣ੍ਣਭਣਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਪਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਹੀਨਾਨਂ ਉਪਰਿ ਪਹਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯੇ ਪਨ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਹਿ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰਾਦੀਸੁ ਨੀਵਰਣਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਾਵਚਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਸਤਿ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਆਕਾਸਨਿਮਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਾ ਸਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਸੂਪਟ੍ਠਿਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਸਤਿਸੀਸੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਾਨੁਗੁਣਾਨਂ ਸਦ੍ਧਾਪਞ੍ਚਮਾਨਂ ਸਕਿਚ੍ਚਯੋਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਉਪਚਾਰੇਨਾਤਿ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨੇਨ. ਇਧਾਪੀਤਿ ਰੂਪਾਵਚਰਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਂ. ਤਂ ਹਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਵੇਦਨਾਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ. ਸੇਸਨ੍ਤਿ ‘‘ਸੇਸਾਨਿ ਕਾਮਾਵਚਰਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਂ ਇਧ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪਨ ਪਥਵੀਕਸਿਣਨਿਦ੍ਦੇਸੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੫੧ ਆਦਯੋ) ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਥਵੀਕਸਿਣੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਅਵਿਸਿਟ੍ਠਂ, ਤਂ ਅਤਿਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਯਾਨਪ੍ਪੁਤੋਲ਼ਿ ਕੁਮ੍ਭਿਮੁਖਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਓਗੁਣ੍ਠਨਸਿਵਿਕਾਦਿਯਾਨਾਨਂ ਮੁਖਂ ਯਾਨਮੁਖਂ, ਪੁਤੋਲ਼ਿਯਾ ਖੁਦ੍ਦਕਦ੍ਵਾਰਸ੍ਸ ਮੁਖਂ ਪੁਤੋਲ਼ਿਮੁਖਂ, ਕੁਮ੍ਭਿਮੁਖਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਮੁਖ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬੋ. ਆਕਾਸਂਯੇਵ ਯਾਨਮੁਖਾਦਿਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ. ਪਰਿਕਮ੍ਮਮਨਸਿਕਾਰੇਨਾਤਿ ਪਰਿਕਮ੍ਮਭੂਤੇਨ ਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨੇਨ. ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਅਨੁਲੋਮਂ ਉਪਚਾਰੋਤਿ ਚ ਅਨਤ੍ਥਨ੍ਤਰਞ੍ਹੇਤਂ. ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਅਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਚਕ੍ਖੁਨਾ.

੨੭੭. ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨਾਤਿ ਰੂਪਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਦਣ੍ਡਾਦਾਨਸਮ੍ਭਵਦਸ੍ਸਨਾਦਿਨਾ ਸਬ੍ਬੇਨ ਰੂਪਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਪਥਵੀਕਸਿਣਾਦਿਰੂਪਨਿਮਿਤ੍ਤੇਸੁ, ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਜ੍ਝਾਨੇਸੁ ਚ ਦੋਸਦਸ੍ਸਨਾਕਾਰੇਨ, ਤੇਸੁ ਏਵ ਵਾ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਨਿਕਨ੍ਤਿਪ੍ਪਹਾਨਅਨਾਵਜ੍ਜਿਤੁਕਾਮਤਾਦਿਨਾ. ਰੂਪਜ੍ਝਾਨਮ੍ਪਿ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ‘‘ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਧ. ਸ. ੧੬੦; ਵਿਭ. ੬੨੫) ਯਥਾ ਰੂਪਭਵੋ ਰੂਪਂ. ਰੂਪੀਤਿ ਹਿ ਰੂਪਜ੍ਝਾਨਲਾਭੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਰਮ੍ਮਣਮ੍ਪਿ ਕਸਿਣਰੂਪਂ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਰਿਮਪਦਲੋਪੇਨ ਯਥਾ ‘‘ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਦਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕਸਿਣਰੂਪਾਨਿ ਝਾਨਚਕ੍ਖੁਨਾ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ, ਪੁਰਿਮਪਦਲੋਪੇਨ ਚ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਰੂਪਜ੍ਝਾਨਕਸਿਣਰੂਪੇਸੁ ਰੂਪਵੋਹਾਰੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ. ਰੂਪੇ ਰੂਪਜ੍ਝਾਨੇ ਤਂਸਹਗਤਾ ਸਞ੍ਞਾ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ. ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ, ਤੇਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸਰੂਪੇਕਸੇਸੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਵਿਰਾਗਾਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨਤੋ. ਨਿਰੋਧਾਤਿ ਤਪ੍ਪਟਿਬਨ੍ਧਛਨ੍ਦਰਾਗਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੇਨ ਨਿਰੋਧਨਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਵਿਰਾਗਾ ਅਨਵਸੇਸਾਨਂ ਨਿਰੋਧਾਤਿ ਏਵਂ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ.

‘‘ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਅਵਿਰਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਾਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਯਸ੍ਮਾ ਇਮਾਨਿ ਝਾਨਾਨਿ ਆਰਮ੍ਮਣਾਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਨ ਅਙ੍ਗਾਤਿਕ੍ਕਮੇਨਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਞ੍ਞਾਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ ਆਰਮ੍ਮਣਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਵਿਨਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਸੁ ਚ ਸਞ੍ਞਾਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਵਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿਆਦੀਸੁ ਕੁਸਲਸਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਸਮਾਪਨ੍ਨਗ੍ਗਹਣਂ, ਵਿਪਾਕਸਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਉਪਪਨ੍ਨਗ੍ਗਹਣਂ, ਕਿਰਿਯਾਸਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਗ੍ਗਹਣਂ. ਅਰਹਤੋ ਹਿ ਝਾਨਾਨਿ ਵਿਸੇਸਤੋ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰੋ. ਯਦਿ ਸਞ੍ਞਾਸਮਤਿਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਅਨੁਨਿਪ੍ਫਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਚ ਅਵੁਤ੍ਤੋ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਇਧ ਗਹਿਤੋਤਿ ਅਨੁਯੋਗਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਆਰਮ੍ਮਣਸਮਤਿਕ੍ਕਮਵਸੇਨਾਪਿ ਅਯਮਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਕਤਾ, ‘‘ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਚੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਵਿਯ ਸਞ੍ਞਾਸਮਤਿਕ੍ਕਮਮੇਵ ਅਵਤ੍ਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੨੭੮. ਪਟਿਘਾਤੇਨਾਤਿ ਪਟਿਹਨਨੇਨ ਵਿਸਯੀਵਿਸਯਸਮੋਧਾਨੇਨ. ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾਤਿਆਦੀਸੁ ਪੁਰਿਮਂ ਪੁਰਿਮਂ ਪਚ੍ਛਿਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮੋ ਝਾਨਸਮਙ੍ਗਿਕਾਲੇ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਇਧੇਵ ਗਹਣੇ ਕਾਰਣਂ ਅਨੁਯੋਗਮੁਖੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਾਮਞ੍ਚੇਤਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਸ੍ਸਾਹਜਨਨਤ੍ਥਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਕਾਨਂ. ਏਤਾਸਂ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਨਂ. ਏਤ੍ਥ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਕਥਾਯਂ. ਵਚਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਵਸੇਨ.

ਕਿਂ ਵਾ ਪਸਂਸਾਕਿਤ੍ਤਨੇਨ, ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਨਂ ਪਨ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮੋ ਇਧੇਵ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਥ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਭਾਵੋ ਨਾਮ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਪਹੀਨਤਾਯ ਵਾ ਪਚ੍ਚਯਾਭਾਵੇਨ ਵਾ. ਤੇਸੁ ਰੂਪਜ੍ਝਾਨਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਨਂ ਅਭਾਵੋ ਪਚ੍ਚਯਾਭਾਵਮਤ੍ਤੇਨ, ਨ ਪਟਿਪਕ੍ਖਾਧਿਗਮੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਾਤਿ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾ. ਰੂਪਾਵਚਰਨ੍ਤਿ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਂ. ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਨ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਨ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਨ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਤਦਾ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾ ਪਹੀਨਭਾਵੇਨ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ ‘‘ਨ ਹਿ ਰੂਪਵਿਰਾਗਾਯ ਰੂਪਾਵਚਰਭਾਵਨਾ ਸਂਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ. ਨਨੁ ਚ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਪਿ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਾ ਏਵਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਰੂਪਾਯਤ੍ਤਾ ਚ ਏਤਾਸਂ ਪਵਤ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਭਾਵਨਾਤਿ ਅਰੂਪਭਾਵਨਮਾਹ. ਧਾਰੇਤੁਨ੍ਤਿ ਅਵਧਾਰੇਤੁਂ. ਇਧਾਤਿ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨੇ. ਆਨੇਞ੍ਜਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਚਨਾਦੀਹਿ ਆਨੇਞ੍ਜਤਾ. ‘‘ਯੇ ਤੇ ਸਨ੍ਤਾ ਵਿਮੋਕ੍ਖਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਰੂਪੇ ਆਰੁਪ੍ਪਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਅ. ਨਿ. ੮.੭੨; ੧੦.੯) ਸਨ੍ਤਵਿਮੋਕ੍ਖਤਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾ.

੨੭੯. ਦੋਸਦਸ੍ਸਨਪੁਬ੍ਬਕਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਨਂ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਮਹਤਾਪਿ ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਨ ਵੁਟ੍ਠਾਤਿ. ਤਥਾ ਪਨ ਨ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਰੂਪਾਵਚਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਨਂ ਸਿਯਾ, ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਪਨ ਅਪ੍ਪਕਮ੍ਪਿ ਸਦ੍ਦਂ ਨ ਸਹਤੀਤਿ ਤਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦੋ ਕਣ੍ਟਕੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਰੁਪ੍ਪਭਾਵਨਾਯ ਅਭਾਵੇ ਚੁਤਿਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਾਨਂ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਨਂ ਯਾਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਪਾਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਤਾਪਾਦਨੇਨ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ, ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮੋ ਚ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਸੁ ਪਨ ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਭਵੇ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਏਕਨ੍ਤਰੂਪਨਿਸ੍ਸਿਤਾ, ਤਾ ਅਨੋਕਾਸਤਾਯ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਨ ਆਰੁਪ੍ਪਭਾਵਨਾਯ ਨਿਵਾਰਿਤਤ੍ਤਾ, ਅਨਿਵਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ਚ ਕਾਚਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਸਂ ਅਮਨਸਿਕਾਰੋ ਅਨਾਵਜ੍ਜਨਂ ਅਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਂ, ਜਵਨਪਟਿਪਾਦਕੇਨ ਵਾ ਭਵਙ੍ਗਮਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਅਕਰਣਂ ਅਪ੍ਪਵੇਸਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤੇਨ ਚ ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਹੇਤੂਨਂ ਰੂਪਾਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਥਿਰਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪਿਚ ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਣ੍ਣੋ ਕਥਿਤੋ ਸੋਤੂਨਂ ਉਸ੍ਸਾਹਜਨਨਤ੍ਥਂ, ਪਲੋਭਨਤ੍ਥਞ੍ਚ. ਯੇ ਹਿ ਅਕੁਸਲਾ ਏਵਂਗਾਹਿਨੋ ‘‘ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾਦਰਹਿਤੇ ਆਕਾਸੇ ਪਵਤ੍ਤਿਤਸਞ੍ਞਾਯ ਕੋ ਆਨਿਸਂਸੋ’’ਤਿ, ਤੇ ਤਤੋ ਮਿਚ੍ਛਾਗਾਹਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਤੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਝਾਨਸ੍ਸ ਆਨਿਸਂਸੋ ਕਥਿਤੋ. ਤਂ ਹਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਏਵਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਸਨ੍ਤਾ ਕਿਰਾਯਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਣੀਤਾ, ਹਨ੍ਦਸ੍ਸਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ.

੨੮੦. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਆਕਾਸਸ੍ਸ. ਉਪ੍ਪਾਦੋ ਏਵ ਅਨ੍ਤੋ ਉਪ੍ਪਾਦਨ੍ਤੋ, ਤਥਾ ਵਯਨ੍ਤੋ. ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੋ ਹਿ ਅਹੁਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਭਵਤੋ, ਹੁਤ੍ਵਾ ਚ ਵਿਨਸ੍ਸਨਤੋ ਉਦਯਵਯਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ. ਆਕਾਸੋ ਪਨ ਅਸਭਾਵਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ ਤਦੁਭਯਾਭਾਵਤੋ ਅਨਨ੍ਤੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਜਟਾਕਾਸਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਕਾਸਾਨਂ ਇਧ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਆਕਾਸੋਤਿ ਕਸਿਣੁਗ੍ਘਾਟਿਮਾਕਾਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਸਿਣਂ ਉਗ੍ਘਾਟੀਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਕਸਿਣੁਗ੍ਘਾਟੋ, ਤਦੇਵ ਕਸਿਣੁਗ੍ਘਾਟਿਮਂ. ਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨਾਪੀਤਿ ਰੂਪਵਿਵੇਕਮਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਹਣਤੋ ਅਨਨ੍ਤਫਰਣਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਪਰਿਕਮ੍ਮਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨਾਪਿ. ਅਨਨ੍ਤਂ ਫਰਤੀਤਿ ਅਗ੍ਗਹਿਤਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤਾਯ ਅਨਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਕਮ੍ਮਸਮ੍ਫਸ੍ਸਪੁਬ੍ਬਕੇਨ ਝਾਨਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਨ ਫੁਸਤਿ. ਯਥਾ ਭਿਸਗ੍ਗਮੇਵ ਭੇਸਜ੍ਜਂ, ਏਵਂ ਆਕਾਸਾਨਨ੍ਤਮੇਵ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਂ ਸਂਯੋਗਪਰਸ੍ਸ ਤ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਚ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਝਾਨਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਆਯਤਨਮਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇ ਆਯਤਨ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਤੋ. ਕਾਰਣਾਕਰਸਞ੍ਜਾਤਿਦੇਸਨਿਵਾਸਤ੍ਥੇਪਿ ਆਯਤਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਇਧ ਯੁਜ੍ਜਤੇਵ.

ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੮੧. ਚਿਣ੍ਣੋ ਚਰਿਤੋ ਪਗੁਣਿਕਤੋ ਆਵਜ੍ਜਨਾਦਿਲਕ੍ਖਣੋ ਵਸੀਭਾਵੋ ਏਤੇਨਾਤਿ ਚਿਣ੍ਣਵਸੀਭਾਵੋ, ਤੇਨ ਚਿਣ੍ਣਵਸੀਭਾਵੇਨ. ਰੂਪਾਵਚਰਸਞ੍ਞਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਨਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤੋ, ਤਂਸਹਗਤਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਸਮੁਦਾਚਾਰਸ੍ਸ ਹਾਨਭਾਗਿਯਭਾਵਾਵਹਤੋ, ਤਂਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਨੇਵ ਤਦਞ੍ਞੇਸਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਾਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਸਿਦ੍ਧਿਤੋ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਆਸਨ੍ਨਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ’’ਤਿ. ਵੀਥਿਪਟਿਪਨ੍ਨਾਯ ਭਾਵਨਾਯ ਉਪਰੂਪਰਿਵਿਸੇਸਾਵਹਭਾਵਤੋ, ਪਣੀਤਭਾਵਸਿਦ੍ਧਿਤੋ ਚ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਤੋ ਦੁਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਂ ਸਨ੍ਤਤਰਸਭਾਵਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨੋ ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਮਿਵ ਸਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ਹਿ ‘‘ਸੁਪ੍ਪਣੀਤਤਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਇਧਾ’’ਤਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੯੦). ਅਨਨ੍ਤਂ ਅਨਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕੇਵਲਂ ‘‘ਅਨਨ੍ਤਂ ਅਨਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਨ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਂ, ‘‘ਅਨਨ੍ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਅਨਨ੍ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਪਨ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ.

ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਵਿਞ੍ਞਾਣਸਙ੍ਖਾਤੇ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਮਿਤ੍ਤੇ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਚਾਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਆਕਾਸਫੁਟੇ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇਤਿ ਕਸਿਣੁਗ੍ਘਾਟਿਮਾਕਾਸਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤੇ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਵਿਞ੍ਞਾਣੇ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤੇ. ਅਪ੍ਪੇਤੀਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੇਪਿ ਆਰਮ੍ਮਣਸਮਤਿਕ੍ਕਮਭਾਵਨਾਭਾਵਤੋ ਇਦਂ ਅਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਾਰੁਪ੍ਪਂ ਵਿਯ. ਅਪ੍ਪਨਾਨਯੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੁਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਜ੍ਝਾਨੇ ਪੁਰਿਮਭਾਗੇ ਤੀਣਿ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਵਾ ਜਵਨਾਨਿ ਕਾਮਾਵਚਰਾਨਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਵੇਦਨਾਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ‘‘ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਪਞ੍ਚਮਂ ਵਾ ਅਰੂਪਾਵਚਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੭੬) ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਜ੍ਝਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਨਯੇਨ, ਅਥ ਵਾ ਅਪ੍ਪਨਾਨਯੋਤਿ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੇਪਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਝਾਨਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਨਾਨਯੋ ਆਰਮ੍ਮਣਾਤਿਕ੍ਕਮਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਆਰੁਪ੍ਪਂ ਅਪ੍ਪਨਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ‘‘ਅਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਹਿ ਝਾਨਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਮਤ੍ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਮਰਣਾਨੁਸ੍ਸਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੧੭੭) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੨੮੨. ਸਬ੍ਬਸੋਤਿ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪੇ ‘‘ਆਸਨ੍ਨਰੂਪਜ੍ਝਾਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਤਾ, ਅਸਨ੍ਤਸਭਾਵਤਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਸਬ੍ਬੇਨ ਦੋਸਦਸ੍ਸਨਾਕਾਰੇਨ, ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਨਿਕਨ੍ਤਿਪਹਾਨਅਨਾਵਜ੍ਜਿਤੁਕਾਮਤਾਦਿਆਕਾਰੇਨ, ਸਬ੍ਬਂ ਵਾ ਕੁਸਲਵਿਪਾਕਕਿਰਿਯਾਭੇਦਤੋ ਅਨਵਸੇਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਞਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਸੋਤਿ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾ’’ਤਿ. ਝਾਨਸ੍ਸ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਤਾ ਬਾਹਿਰਤ੍ਥਸਮਾਸਵਸੇਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਝਾਨਮ੍ਪਿ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਨ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਸਮਾਸਵਸੇਨਾਤਿ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਆਰਮ੍ਮਣਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਨਾਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਪਦਸਿਦ੍ਧਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨ, ਏਵਂ ਸਞ੍ਜਾਤਿਦੇਸਟ੍ਠੇਨਪਿ ਆਯਤਨ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਇਧ ਅਤ੍ਥੋ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਞ੍ਜਾਯਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਿ, ਸਞ੍ਜਾਤਿ ਏਵ ਦੇਸੋ ਸਞ੍ਜਾਤਿਦੇਸੋ. ਝਾਨਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਕਰਣੇਨ. ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਅਮਨਸਿਕਰਣੇਨ. ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਵਾ ਉਭਯਤਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ. ਝਾਨਸ੍ਸਪਿ ਹਿ ਅਨਾਵਜ੍ਜਨਂ, ਜਵਨਪਟਿਪਾਦਕੇਨ ਵਾ ਭਵਙ੍ਗਮਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਅਕਰਣਂ ਅਮਨਸਿਕਰਣਂ, ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਚ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਵਸੇਨ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਕਰਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਤੋ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਾਮਞ੍ਞਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ, ਏਕਸੇਸਨਯੇਨ ਵਾ.

ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਕਾਸਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਵਸੇਨ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਰਣਾਕਾਰੇਨੇਵ ‘‘ਅਨਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਨਨ੍ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਨ ‘‘ਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨ ਵਾ ਅਨਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਮਨਸਿਕਰਣਵਸੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘ਅਨਨ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ. ਝਾਨਵਿਭਙ੍ਗੇਪਿ ਅਯਮੇਵਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਂ ਪਨ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਾ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਏਵਂ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਤਂਯੇਵ ਆਕਾਸਂ ਫੁਟਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੀਤਿ. ਅਯਂ ਪਨਤ੍ਥੋ ਯੁਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਂਯੇਵ ਆਕਾਸਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਫੁਟਂ ਤੇਨ ਗਹਿਤਾਕਾਰਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ. ਏਵਂ ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਨਨ੍ਤਂ ਫਰਤੀਤਿ. ਯਂ ਹਿ ਆਕਾਸਂ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਸਮਙ੍ਗੀ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਅਨਨ੍ਤਂ ਫਰਤਿ, ਤਂ ਫਰਣਾਕਾਰਸਹਿਤਮੇਵ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਦੁਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਸਮਙ੍ਗੀ ਅਨਨ੍ਤਂ ਫਰਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨ ਅਨਨ੍ਤਫਰਣਾਕਾਰੇਨ ਇਧ ਅਨਨ੍ਤਤਾ, ਨ ਆਕਾਸਸ੍ਸ ਵਿਯ ਉਪ੍ਪਾਦਨ੍ਤਾਦਿਅਭਾਵੇਨਾਤਿ ‘‘ਨਾਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋਤਿ ਅਨਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵਾਹ. ‘‘ਰੁਲ਼੍ਹੀਸਦ੍ਦੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਞ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੇ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਦੁਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਜ੍ਝਾਨੇਨ ਅਞ੍ਚੀਯਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ ਆਲਮ੍ਬੀਯਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਨ੍ਤਿ ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੇਸਂ ਪੁਰਿਮਸਦਿਸਮੇਵਾ’’ਤਿ.

ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੮੩. ਤਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਯਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਂ, ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਪੁਬ੍ਬਮੇਵ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਯਂ ਆਰਬ੍ਭ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਪਵਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸੇਵ. ਕਿਂ ਪਨ ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਏਤੇਨ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਤਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਭੂਤਂ ਦੁਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਅਭਾਵੋਤਿ ਨਤ੍ਥਿਤਾ. ਸੁਞ੍ਞਤਾਤਿ ਰਿਤ੍ਤਤਾ. ਵਿਵਿਤ੍ਤਾਕਾਰੋਤਿ ਵਿਵੇਕੋ. ਤੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਪਗਮਮੇਵ ਵਦਤਿ. ‘‘ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਮਨਸਿਕਾਰਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਮਨਸਿਕਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਮਨਸਿ ਅਕਤ੍ਵਾ ਅਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ. ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਨਿਯਮਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਤੀਸੁ ਪਕਾਰੇਸੁ ਏਕੇਨਪਿ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤੇ ਝਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤੇ. ਆਕਾਸੇ ਫੁਟੇਤਿ ਆਕਾਸਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤੇ. ‘‘ਆਕਾਸਫੁਟੇ’’ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ. ਸੁਞ੍ਞਵਿਵਿਤ੍ਤਨਤ੍ਥਿਭਾਵੇਤਿ ਸੁਞ੍ਞਭਾਵੇ, ਵਿਵਿਤ੍ਤਭਾਵੇ, ਨਤ੍ਥਿਭਾਵੇ ਚਾਤਿ ਯੇਨ ਆਕਾਰੇਨ ਭਾਵਿਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਥ ਵਾ ਸੁਞ੍ਞਵਿਵਿਤ੍ਤਨਤ੍ਥਿਭਾਵੇਤਿ ਸੁਞ੍ਞਵਿਵਿਤ੍ਤਤਾਸਙ੍ਖਾਤੇ ਨਤ੍ਥਿਭਾਵੇ, ਤੇਨ ਵਿਨਾਸਾਭਾਵਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਨ ਪੁਰੇ ਅਭਾਵਾਦਿਕੇ.

ਤਸ੍ਮਿਂ ਹਿ ਅਪ੍ਪਨਾਚਿਤ੍ਤੇਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਜ੍ਝਾਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਅਪ੍ਪਨਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਸ੍ਸ ਅਪਗਮਸਙ੍ਖਾਤੇ ਨਤ੍ਥਿਭਾਵੇ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਅਪ੍ਪਨਾਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ. ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਭਾਵਮੇਵ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਪੁਰਿਸੋ ਕਤ੍ਥਚਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੁਞ੍ਞਮੇਵ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਨਤ੍ਥਿਭਾਵਮੇਵ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਂ ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਟ੍ਠਾਨਂ. ‘‘ਪਰਿਕਮ੍ਮਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਾਭਾਵੇਨ ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ ਨ ਨਟ੍ਠਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਓਪਮ੍ਮਸਂਸਨ੍ਦਨਂ – ਯਥਾ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਗਤੋ, ਤਤੋ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਕੇਨਚਿਦੇਵ ਕਰਣੀਯੇਨ ਅਪਗਤੇਸੁ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਂ ਠਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸੁਞ੍ਞਮੇਵ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਤਤੋਪਿ ਅਪਗਤਕਾਰਣਂ, ਏਵਮਯਂ ਯੋਗਾਵਚਰੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਜ੍ਝਾਨਚਕ੍ਖੁਨਾ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਪਰਿਕਮ੍ਮਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਪਗਤੇ ਤਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਜ੍ਝਾਨਚਕ੍ਖੁਨਾ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿਭਾਵਮੇਵ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਹਰਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਅਪਗਮਨਕਾਰਣਂ ਵੀਮਂਸਤਿ ਝਾਨਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸਾਭੋਗਾਭਾਵਤੋਤਿ. ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੨੮੪. ਨਤ੍ਥਿਤਾ ਪਰਿਯਾਯਾਸੁਞ੍ਞਵਿਵਿਤ੍ਤਭਾਵਾਤਿ ‘‘ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤੇਨ ਸੁਞ੍ਞਵਿਵਿਤ੍ਤਪਦਾਨਿਪਿ ਗਹਿਤਾਨਿ. ਆਮੇਡਿਤਵਚਨਂ ਪਨ ਭਾਵਨਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ. ਵਿਭਙ੍ਗੇਪਿ ਇਮਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਅਯਮੇਵਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਮ੍ਪਿ ਵਿਭਙ੍ਗੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਞ੍ਞੇਵ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਭਾਵੇਤੀਤਿ ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ‘‘ਅਨਨ੍ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਮਨਸਿ ਕਤਂ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਤਂਯੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਂਯੇਵ ਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਂ ਪਠਮੇਨ ਵਿਯ ਰੂਪਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਤਤਿਯੇਨਾਰੁਪ੍ਪੇਨਾਭਾਵੇਤੀਤਿ. ਖਯਤੋ ਸਮ੍ਮਸਨਨ੍ਤਿ ਭਙ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਮਾਹ. ਸਾ ਹਿ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਙ੍ਗਾਭਾਵਮੇਵ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੀ ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਮ੍ਪਿ ਅਭਾਵੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਲਭਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ ‘‘ਖਯਤੋ ਸਮ੍ਮਸਨਂ ਵਿਯ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਪਾਠਸ੍ਸ. ਪੁਨ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ. ਅਭਾਵੇਤੀਤਿ ਅਭਾਵਂ ਕਰੋਤਿ. ਯਥਾ ਞਾਣਸ੍ਸ ਨ ਉਪਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏਵਂ ਕਰੋਤਿ ਅਮਨਸਿਕਰਣਤੋ. ਤਤੋ ਏਵ ਵਿਭਾਵੇਤਿ ਵਿਗਤਭਾਵਂ ਕਰੋਤਿ, ਵਿਨਾਸੇਤਿ ਵਾ ਯਥਾ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਥਾ ਕਰਣਤੋ. ਤੇਨੇਵ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਤਿ ਤਿਰੋਭਾਵਂ ਗਮੇਤਿ. ਨ ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਏਵਮਤ੍ਥੋ, ਨ ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਯੁਜ੍ਜਮਾਨਕਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਵਿਞ੍ਞਾਣਾਭਾਵਸ੍ਸ. ਕਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ. ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਾਵਸੇਸਤਾ ਨਾਮ ਭਙ੍ਗੋ ਏਵ ਸਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਙ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਸ੍ਸ ਅਵਸਿਟ੍ਠਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਸਤਿ ਹਿ ਭਙ੍ਗਮਤ੍ਤੇਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਕਿਞ੍ਚਨਤਾ ਸਿਯਾ. ਅਕਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਕਾਰਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਭਾਵਨਮਾਹ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੮੫. ਨੋ ਚ ਸਨ੍ਤਾਤਿ ਯਥਾ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾਵਸੇਸਸੁਖੁਮਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਵਿਸੇਸਾ ਸਨ੍ਤਾ, ਏਵਮਯਂ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਨੋ ਚ ਸਨ੍ਤਾ ਤਦਭਾਵਤੋ. ਯਾ ਅਯਂ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਪਚ੍ਚਯਯਾਪਨੀਯਤਾਯ, ਰੋਗਮੂਲਤਾਯ ਚ ਰੋਗਸਰਿਕ੍ਖਤਾ, ਦੁਕ੍ਖਤਾਸੂਲਯੋਗਾਦਿਨਾ ਗਣ੍ਡਸਰਿਕ੍ਖਤਾ, ਪੀਲ਼ਾਜਨਨਾਦਿਨਾ ਸਲ੍ਲਸਰਿਕ੍ਖਤਾ ਚ, ਸਾ ਸਞ੍ਞਾਯ ਸਤਿ ਹੋਤਿ, ਨਾਸਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਞ੍ਞਾ ਰੋਗੋ, ਸਞ੍ਞਾ ਗਣ੍ਡੋ, ਸਞ੍ਞਾ ਸਲ੍ਲ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਾ ਚੇਤ੍ਥ ਪਟੁਕਿਚ੍ਚਾ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵਤੋ ਓਲ਼ਾਰਿਕਸਞ੍ਞਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਸਞ੍ਞਾ ਏਵ, ਅਥ ਖੋ ਵੇਦਨਾਚੇਤਨਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਞ੍ਞਾਸੀਸੇਨ ਪਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ. ਏਤਂ ਸਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਅਸਨ੍ਤਭਾਵਕਰਰੋਗਾਦਿਸਰਿਕ੍ਖਸਞ੍ਞਾਵਿਰਹਤੋ ਸਨ੍ਤਂ. ਤਤੋ ਏਵ ਪਣੀਤਂ. ਕਿਂ ਪਨ ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾ’’ਤਿ? ਤਦਪਦੇਸੇਨ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਜ੍ਝਾਨਮਾਹ ‘‘ਆਦੀਨਵ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਰੋਗਾਦਿਸਰਿਕ੍ਖਸਞ੍ਞਾਦਿਸਬ੍ਭਾਵੋਪਿ ਆਦੀਨਵੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਨ ਆਸਨ੍ਨਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਤਾਵ. ਉਪਰੀਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਾਰੁਪ੍ਪੇ. ਸਾ ਵਾਤਿ ਸਾ ਏਵ. ਵਤ੍ਤਿਤਾਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਤਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਾ ਵਲ਼ਞ੍ਜਿਤਾ.

ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤੇ ਝਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤੇ. ਮਾਨਸਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਨੋ ਏਵ ਮਾਨਸ’’ਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ, ਭਾਵਨਾਮਨਸਿਕਾਰਂ ਵਾ. ਤਂ ਹਿ ਮਨਸਿ ਭਵਨ੍ਤਿ ਮਾਨਸਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਝਾਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਮ੍ਪਿ ਝਾਨਾਨੁਗੁਣਤਾਯ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਪਰਿਯਾਯੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਖਨ੍ਧੇਸੂ’’ਤਿ, ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤੇਸੂਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੨੮੬. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਆਰਮ੍ਮਣਪਚ੍ਚਯਭਾਵਤੋ ਆਯਤਨਂ ਕਾਰਣਮਸ੍ਸਾਤਿ ਝਾਨਂ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ, ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਮੇਵ ਆਰਮ੍ਮਣਪਚ੍ਚਯਭੂਤਂ ਝਾਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਯਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯ ਭਾਵਤੋਤਿ ਯਾਦਿਸਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੇਨ. ਯਾ ਹਿ ਸਾ ਪਟੁਸਞ੍ਞਾਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਸਞ੍ਞਾਤਿਪਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ, ਸਞ੍ਞਾਸਭਾਵਾਨਾਤਿਵਤ੍ਤਨਤੋ ਅਸਞ੍ਞਾਤਿਪਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਝਾਨਂ. ਤਂ ਤਾਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਸਸਾਪਟਿਪਦਂ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਞ੍ਞਂ, ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਅਧਿਗਮੁਪਾਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀਤਿ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਉਦ੍ਧਰਨ੍ਤੇਨ ਸਞ੍ਞਾਵਨ੍ਤਮੁਖੇਨ ਸਞ੍ਞਾ ਉਦ੍ਧਟਾ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਧਰਿਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ. ਸਾ ਪਨ ਪਟਿਪਦਾ ਯਤ੍ਥ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਯਥਾ ਚ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਨ੍ਤਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਰਾਵਸੇਸਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਭਾਵੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਹਿ ਚਤੁਤ੍ਥਾਰੁਪ੍ਪਭਾਵਨਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਸਙ੍ਖਾਰਾਵਸੇਸਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰੋਤਿ. ਯਤ੍ਰ ਹਿ ਨਾਮਾਤਿ ਯਾ ਨਾਮ. ਨਤ੍ਥਿਭਾਵਮ੍ਪੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਸੁਞ੍ਞਤਮ੍ਪਿ, ਏਵਂ ਸੁਖੁਮਮ੍ਪੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਨ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਤਾਯਾਤਿ ਸਨ੍ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਸਨ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਾ, ਤਬ੍ਭਾਵੋ ਸਨ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਤਾ, ਤਾਯ, ਨ ਝਾਨਸਨ੍ਤਤਾਯ. ਨ ਹਿ ਤਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਾਰੁਪ੍ਪਜ੍ਝਾਨਤੋ ਸਨ੍ਤਾ.

ਚੋਦਕੋ ‘‘ਯਂ ਸਨ੍ਤਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨਂ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਅਸਤਿ ਚ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨੇ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ ਏਵ ਨ ਸਿਯਾ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਨ੍ਤਤੋ ਚੇ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ, ਕਥਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਇਤਰੋ ‘‘ਅਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਕਾਮਤਾਯਾ’’ਤਿ ਪਰਿਹਾਰਮਾਹ, ਤੇਨ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸੋ ਹੀਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਰੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਿਂ ਝਾਨੇ ਅਭਿਰਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਆਵਜ੍ਜਨਸਮਾਪਜ੍ਜਨਾਦਿਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਾ ਪਨਸ੍ਸ ਤਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪੇ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਕੇਵਲਂ ਅਞ੍ਞਾਭਾਵਤੋ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਮਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾਵ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਤੇਸਂ ਸਿਪ੍ਪੀਨਂ ਜੀਵਿਕਂ ਤਿਣਾਯਪਿ ਅਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਤੇ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਤਿਯੇਵ. ਸੋਤਿ ਯੋਗਾਵਚਰੋ. ਤਨ੍ਤਿ ਤਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਸਨ੍ਤਾ ਵਤਾਯਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਨਯੇਨ ਸਨ੍ਤਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਤਨ੍ਤਿ ਯਾਯ ਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਰਾਵਸੇਸਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਭਾਵੇਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਸਞ੍ਞਂ ਪਾਪੁਣਾਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਸਞ੍ਞਾਸੀਸੇਨ ਹਿ ਦੇਸਨਾ. ਪਰਮਸੁਖੁਮਨ੍ਤਿ ਉਕ੍ਕਂਸਗਤਸੁਖੁਮਭਾਵਂ. ਸਙ੍ਖਾਰਾਵਸੇਸਸਮਾਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਉਕ੍ਕਂਸਗਤਸੁਖੁਮਤਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸੇਸਤਾਮਤ੍ਤਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸੁਖੁਮਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਨ੍ਤਮਤਿਚ੍ਚ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ. ਯਤੋ ਸੁਖੁਮਤਮਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਥਾਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਗਤਸੁਖੁਮਸਙ੍ਖਾਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹਿ ਤਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯਾ ਵਿਯ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯ ਭਾਵਨਾਯ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਿਮਕੋਟ੍ਠਾਸਤਂ ਪਾਪਿਤਾ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨਿਰੋਧੋ ਏਵ, ਨ ਸਙ੍ਖਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰਾਵਸੇਸਸਮਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ.

੨੮੭. ਯਂ ਤਂ ਚਤੁਕ੍ਖਨ੍ਧਂ. ਅਤ੍ਥਤੋਤਿ ਕੁਸਲਾਦਿਵਿਸੇਸਵਿਸਿਟ੍ਠਪਰਮਤ੍ਥਤੋ. ਵਿਸੇਸਤੋ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਂ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਧ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ’’ਤਿ. ਓਲ਼ਾਰਿਕਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯ ਅਭਾਵਤੋਤਿ ਯਦਿਪਿ ਚਤੁਤ੍ਥਾਰੁਪ੍ਪਵਿਪਾਕਸਞ੍ਞਾਯ ਚਤੁਤ੍ਥਾਰੁਪ੍ਪਕੁਸਲਸਞ੍ਞਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾ, ਤਥਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਫਲਸਞ੍ਞਾਹਿ, ਤਥਾਪਿ ਓਲ਼ਾਰਿਕਸੁਖੁਮਤਾ ਨਾਮ ਉਪਾਦਾਯੁਪਾਦਾਯ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਯ ਵਿਯ ਚਤੁਵੋਕਾਰੇਪਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਤੀਸੁ ਭੂਮੀਸੁ ਸਞ੍ਞਾਯ ਵਿਯ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾਯ ਅਭਾਵਤੋ. ਸੁਖੁਮਾਯਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾਵਸੇਸਸੁਖੁਮਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸੁਖੁਮਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯ ਭਾਵਤੋ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨ-ਕਾਰੋ ਅਭਾਵਤ੍ਥੋ, ਨਾਸਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨ-ਕਾਰੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੋ, ਅ-ਕਾਰੋ ਅਭਾਵਤ੍ਥੋਵ, ਅਸਞ੍ਞਂ ਅਨਸਞ੍ਞਞ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾਤਿ ਏਕਦੇਸਭਾਵੇਨ ਅਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਾਰੁਪ੍ਪੇ. ਦੁਤਿਯੇ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨ-ਕਾਰੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੋ. ਤਥਾ ਨਾਸਞ੍ਞਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨ-ਕਾਰੋ, ਅ-ਕਾਰੋ ਚ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਏਵਾਤਿ ਤੇਨ ਦ੍ਵਯੇਨ ਸਞ੍ਞਾਭਾਵੋ ਏਵ ਦਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਯ ਆਯਤਨਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋਵਾਤਿ ‘‘ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯਭਾਵਤੋ.

ਕਿਂ ਪਨ ਕਾਰਣਂ, ਯੇਨੇਤ੍ਥ ਸਞ੍ਞਾਵ ਏਦਿਸੀ ਜਾਤਾਤਿ ਅਨੁਯੋਗਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਨ ਕੇਵਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਸਞ੍ਞਾਸੀਸੇਨਾਯਂ ਦੇਸਨਾ ਕਤਾ ‘‘ਨਾਨਤ੍ਤਕਾਯਾ ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਨੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੪੧, ੩੫੯; ਅ. ਨਿ. ੯.੨੪) ਵਿਯਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਏਸ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਕਞ੍ਚਿ ਵਿਸੇਸਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸਭਾਵਤੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਞ੍ਚਿ ਵਿਸੇਸਂ ਉਪਾਦਾਯ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਤਿਥੋਕਮ੍ਪਿ ਯਂ ਤੇਲਮਤ੍ਥਿ ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਆਹ ਅਕਪ੍ਪਿਯਭਾਵਂ ਉਪਾਦਾਯ, ਤਦੇਵ ਨਤ੍ਥਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੇਲਨ੍ਤਿ ਆਹ ਨਾਲ਼ਿਪੂਰਣਂ ਉਪਾਦਾਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਯਦਿ ਆਰਮ੍ਮਣਸਞ੍ਜਾਨਨਂ ਸਞ੍ਞਾਕਿਚ੍ਚਂ, ਤਂ ਸਞ੍ਞਾ ਸਮਾਨਾ ਕਥਮਯਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਹਨਕਿਚ੍ਚਮਿਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਙ੍ਖਾਰਾਵਸੇਸਸੁਖੁਮਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਏਵ ਹੇਸਾ ਪਟੁਸਞ੍ਞਾਕਿਚ੍ਚਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਤੋ ਏਵ ਚ ਞਾਣਸ੍ਸ ਸੁਗਯ੍ਹਾਪਿ ਨ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਜਨਨਮ੍ਪਿ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀ’’ਤਿ. ਅਕਤਾਭਿਨਿਵੇਸੋਤਿ ਅਕਤਵਿਪਸ੍ਸਨਾਭਿਨਿਵੇਸੋ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤਸਮ੍ਮਸਨਚਾਰੋ. ਪਕਤਿਵਿਪਸ੍ਸਕੋਤਿ ਪਕਤਿਯਾ ਵਿਪਸ੍ਸਕੋ. ਖਨ੍ਧਾਦਿਮੁਖੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਅਭਿਨਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਾਲਮ੍ਬਨੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦ੍ਵਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਪਸ੍ਸਕੋ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ ਤਬ੍ਬਿਸਯਉਦਯਬ੍ਬਯਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਂ, ਯਥਾ ਪਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੋਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਲਾਪਸਮ੍ਮਸਨਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਾਰੁਪ੍ਪਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇ ਫਸ੍ਸਾਦਿਧਮ੍ਮੇ ਅਵਿਨਿਬ੍ਭੁਜ੍ਜ ਏਕਤੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਲਾਪਤੋ ਸਮੂਹਤੋ ਸਮ੍ਮਸਨਵਸੇਨ ਨਯਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸਙ੍ਖਾਤਕਲਾਪਸਮ੍ਮਸਨਵਸੇਨ. ਫਸ੍ਸਾਦਿਧਮ੍ਮੇ ਵਿਨਿਬ੍ਭੁਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਸਰੂਪਤੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਸਨਂ ਅਨੁਪਦਧਮ੍ਮਵਿਪਸ੍ਸਨਾ. ਏਵਂ ਸੁਖੁਮਤ੍ਤਂ ਗਤਾ ਯਥਾ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨਾਪਿ ਨਾਮ ਅਨੁਪਦਂ ਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਥੇਰਸ੍ਸਾਤਿ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ. ਅਞ੍ਞਾਹਿਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਯਮਪਰਾ ਉਪਮਾ – ਏਕੋ ਕਿਰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਪੁਰਿਸਂ ਮਨੁਞ੍ਞਂ ਮਤ੍ਤਿਕਭਾਜਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਯਾਚਿ ‘‘ਦੇਹਿ ਮੇ ਇਮਂ ਭਾਜਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਸੁਰਾਸਿਤ੍ਤਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਨਾਯ੍ਯੋ ਸਕ੍ਕਾ ਦਾਤੁਂ, ਸੁਰਾ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮੀਪੇ ਠਿਤਂ ਪੁਰਿਸਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਆਹ ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਇਮਸ੍ਸ ਪਾਤੁਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ. ਇਤਰੋ ‘‘ਨਤ੍ਥਯ੍ਯੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਯੋਗ੍ਯਭਾਵਂ ਉਪਾਦਾਯ ‘‘ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿਪਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਪਾਤਬ੍ਬਤਾਯ ਤਤ੍ਥ ਅਭਾਵਤੋ ‘‘ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿਪਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਜਾਤਂ, ਏਵਂ ਇਧਾਪੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਯਥਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ‘‘ਅਨਨ੍ਤੋ ਆਕਾਸੋ, ਅਨਨ੍ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਭਾਵਨਾਕਾਰੋ ਗਹਿਤੋ, ਏਵਂ ਕੋਚਿ ਭਾਵਨਾਕਾਰੋ ਨ ਗਹਿਤੋਤਿ? ਕੇਚਿ ਤਾਵ ਆਹੁ – ‘‘ਭਾਵਨਾਕਾਰੋ ਨਾਮ ਸੋਪਚਾਰਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਯਥਾਸਕਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰੋ, ਆਰਮ੍ਮਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਧਮ੍ਮਾ. ਤੇ ਪਨ ਗਯ੍ਹਮਾਨਾ ਏਕਸ੍ਸ ਵਾ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯੁਂ, ਸਬ੍ਬੇ ਏਵ ਵਾ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਪਕ੍ਖੇ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਗਹਣਂ ਆਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣ’ਨ੍ਤਿ ਮਨਸਿਕਾਰੇ ਚਤੁਤ੍ਥਾਰੁਪ੍ਪਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਭਾਵੋ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਦੁਤਿਯਪਕ੍ਖੇ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਤਾਯ ਝਾਨਸ੍ਸ ‘ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞ’ਨ੍ਤਿ ਮਨਸਿਕਾਰੇ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਤਾ ਵਾ ਸਿਯਾ, ਅਭਾਵਾਰਮ੍ਮਣਤਾ ਵਾ. ਸਬ੍ਬਥਾ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਭਾਵੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ. ਤਦਿਦਮਕਾਰਣਂ ਤਥਾ ਝਾਨਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਨ ਹਿ ਚਤੁਤ੍ਥਾਰੁਪ੍ਪਭਾਵਨਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਮਾਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਵਾ ਆਮਸਨ੍ਤੀ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ? ਤਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਤਂ.

ਯਦਿ ਏਵਂ, ਕਸ੍ਮਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਸਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ? ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਨ ਗਹਿਤਤਂ ਸੁਤ੍ਤੇ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੨੯; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੫੨), ਵਿਭਙ੍ਗੇ (ਵਿਭ. ੬੦੬ ਆਦਯੋ) ਪਨ ਗਹਿਤਮੇਵ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਤਞ੍ਞੇਵ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਨ੍ਤਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਰਾਵਸੇਸਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਭਾਵੇਤੀ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੬੧੯). ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਵਿਯ ਸੁਤ੍ਤੇ ਭਾਵਨਾਕਾਰੋ ਨ ਗਹਿਤੋਤਿ? ਵੇਨੇਯ੍ਯਜ੍ਝਾਸਯਤੋ, ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸਤੋ ਚ. ਯੇ ਹਿ ਵੇਨੇਯ੍ਯਾ ਯਥਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਤੀਸੁ ਆਰੁਪ੍ਪੇਸੁ ‘‘ਅਨਨ੍ਤੋ ਆਕਾਸੋ, ਅਨਨ੍ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ ਭਾਵਨਾਕਾਰੋ ਗਹਿਤੋ, ਏਵਂ ਅਗ੍ਗਹਿਤੇ ਏਵ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇ ਤਥਾ ਦੇਸਨਾ ਕਤਾ, ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਗਤਿਕਾਵ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਭਾਜਨੀਯੇ (ਵਿਭ. ੬੦੫ ਆਦਯੋ) ਉਦ੍ਦੇਸਦੇਸਨਾ. ਯੇ ਪਨ ਵੇਨੇਯ੍ਯਾ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤੇਯੇਵ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਭਾਵਨਾਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਧਮ੍ਮਿਸ੍ਸਰੋ ਪਨ ਭਗਵਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਦੇਸੇਤਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਕਤ੍ਥਚਿ ਭਾਵਨਾਕਾਰਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਕਤ੍ਥਚਿ ਭਾਵਨਾਕਾਰਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸਾ ਚ ਦੇਸਨਾ ਯਾਵਦੇਵ ਵੇਨੇਯ੍ਯਵਿਨਯਤ੍ਥਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸੋ. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਦੇਸਨਾ ਵਾ ਪਰਿਯਾਯਕਥਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਭਾਵਨਾਕਾਰੋ ਨ ਗਹਿਤੋ, ਅਭਿਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਪਨ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਕਥਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਭਾਵਨਾਕਾਰੋ ਗਹਿਤੋਤਿ ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਭਾਵਨਾਕਾਰਸ੍ਸ ਗਹਣੇ, ਅਗ੍ਗਹਣੇ ਚ ਕਾਰਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਅਪਰੇ ਪਨ ਭਣਨ੍ਤਿ – ‘‘ਚਤੁਤ੍ਥਾਰੁਪ੍ਪੇ ਵਿਸੇਸਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਭਾਵਨਾਕਾਰਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਹਣਂ, ਸ੍ਵਾਯਂ ਵਿਸੇਸੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਭਾਵਨਾਜਨਿਤੋ. ਸਾ ਚ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਭਾਵਨਾ ਪਹਾਨਕ੍ਕਮੋਪਜਨਿਤਾ ਪਹਾਤਬ੍ਬਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਝਾਨਾਨਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਕਾਮਾਦਿਵਿਵੇਕਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਵੂਪਸਮਪੀਤਿਵਿਰਾਗਸੋਮਨਸ੍ਸਤ੍ਥਙ੍ਗਮਮੁਖੇਨ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਾਨਿ ਦੇਸਿਤਾਨਿ, ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਦਿਸਮਤਿਕ੍ਕਮਮੁਖੇਨ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨਾਨਿ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਝਾਨਾਨਿਯੇਵ, ਅਥ ਖੋ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸੀਲਂ, ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਪਞ੍ਞਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮਪ੍ਪਹਾਨਵਸੇਨੇਵ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਤੋ ਪਹਾਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਸਮਤਿਕ੍ਕਮਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨੇਵ ਦੇਸਨਾ ਆਰੁਲ਼੍ਹਾ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਂ ਪਹਾਯ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿਵਿਰਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੮, ੧੯੪) ਸੀਲਸਂਵਰੋ, ‘‘ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੀ ਹੋਤਿ ਨਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਗ੍ਗਾਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੧੩; ਮ. ਨਿ. ੧.੪੧੧, ੪੨੧; ੩.੧੫, ੭੫) ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰੋ, ‘‘ਨੇਵ ਦਵਾਯ ਨ ਮਦਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩, ੪੨੨; ੨.੨੪; ੩.੭੫; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੬੩; ਅ. ਨਿ. ੬.੫੮; ਮਹਾਨਿ. ੨੦੬; ਵਿਭ. ੫੧੮) ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ, ‘‘ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਂ ਪਹਾਯ ਸਮ੍ਮਾਆਜੀਵੇਨ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੮) ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ, ‘‘ਅਭਿਜ੍ਝਂ ਲੋਕੇ ਪਹਾਯ ਵਿਗਤਾਭਿਜ੍ਝੇਨ ਚੇਤਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੧੭; ਮ. ਨਿ. ੧.੪੧੨, ੪੨੫; ੩.੧੬, ੭੫) ਜਾਗਰਿਯਾਨੁਯੋਗੋ, ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ ਅਸ੍ਮਿਮਾਨਸਮੁਗ੍ਘਾਤਾਯ, ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਿਨੋ, ਮੇਘਿਯ, ਅਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ ਸਣ੍ਠਾਤਿ, ਅਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਮਿਮਾਨਸਮੁਗ੍ਘਾਤਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਾ ਅਨਾਸਵਂ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮਪ੍ਪਹਾਨਵਸੇਨੇਵ ਦੇਸਿਤਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਝਾਨਾਨਿ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੨੬; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੫੨; ਅ. ਨਿ. ੪.੧੨੩) ਪਹਾਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਸਮਤਿਕ੍ਕਮਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨੇਵ ਦੇਸੇਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਾਮਾਦਿਵਿਵੇਕਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਵੂਪਸਮਪੀਤਿਵਿਰਾਗਸੋਮਨਸ੍ਸਤ੍ਥਙ੍ਗਮਮੁਖੇਨ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਾਨਿ ਦੇਸਿਤਾਨਿ, ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਦਿਸਮਤਿਕ੍ਕਮਮੁਖੇਨ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨਾਨੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਰੂਪਾਵਚਰਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਭਾਵਨਾਵਿਸੇਸਾਧਿਗਤੇਹਿ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਹਿ ਵਿਯ ਸਦ੍ਧਾਦੀਹਿਪਿ ਤਿਕ੍ਖਵਿਸਦਸੂਰਸਭਾਵੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਂ ਨੀਵਰਣਾਨਂ, ਤਦੇਕਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਕਾਮਾਵਚਰਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਣ੍ਹਸੁਖੁਮਂ, ਸਨ੍ਤਂ, ਪਣੀਤਞ੍ਚ ਹੋਤਿ; ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਿ ਪਨ ਭਾਵਨਾਵਿਸੇਸੇਨ ਓਲ਼ਾਰਿਕਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਨਤੋ ਤਤੋ ਸਾਤਿਸਯਂ ਸਣ੍ਹਸੁਖੁਮਸਣ੍ਹਸੁਖੁਮਤਰਾਦਿਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਅਰੂਪਾਵਚਰਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਰੂਪਵਿਰਾਗਭਾਵਨਾਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਸਨ੍ਤਤਾਯਪਿ ਅਙ੍ਗਸਨ੍ਤਤਾਯਪਿ ਪਾਕਤਿਕਪਰਿਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇਹਿ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਰੂਪਾਵਚਰਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਨ੍ਤਸੁਖੁਮਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਆਰਮ੍ਮਣਸਨ੍ਤਭਾਵੇਨਾਪਿ ਹਿ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਧਮ੍ਮਾ ਸਨ੍ਤਸਭਾਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਾ ਧਮ੍ਮਾ.

ਸਤਿਪਿ ਧਮ੍ਮਤੋ, ਮਹਗ੍ਗਤਭਾਵੇਨਾਪਿ ਚ ਅਭੇਦੇ ਰੂਪਾਵਚਰਚਤੁਤ੍ਥਤੋ ਆਰੁਪ੍ਪਂ ਅਙ੍ਗਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤਮੇਵ, ਯਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਵਿਮੋਕ੍ਖਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਦੁਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਾਦੀਨਿ ਪਨ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਾਦਿਤੋ ਅਙ੍ਗਤੋ, ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਚ ਸਨ੍ਤਸਨ੍ਤਤਰਸਨ੍ਤਤਮਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਤਥਾ ਭਾਵਨਾਵਿਸੇਸਸਮਾਯੋਗਤੋ, ਸ੍ਵਾਯਂ ਭਾਵਨਾਵਿਸੇਸੋ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਤਂਤਂਪਹਾਤਬ੍ਬਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਵਸੇਨ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਸੁਖੁਮਭਾਵਂ ਆਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਚਤੁਤ੍ਥਾਰੁਪ੍ਪੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾਵਸੇਸਸੁਖੁਮਭਾਵਂ ਪਾਪੇਤਿ. ਯਤੋ ਚਤੁਤ੍ਥਾਰੁਪ੍ਪਂ ਯਥਾ ਅਨੁਪਦਧਮ੍ਮਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਭਾਵਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਕਤਿਵਿਪਸ੍ਸਕਸ੍ਸਾਪਿ ਨਿਬ੍ਬਿਦੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਨ ਹੋਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾਵਸੇਸਸੁਖੁਮਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ, ਤਥਾ ਸਯਂ ਤਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਤੇ ਯਾਥਾਵਤੋ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਯਥਾ ਤਦਞ੍ਞਜ੍ਝਾਨਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ. ਕੇਵਲਂ ਪਨ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਮੇਵਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਹੋਤਿ, ਤਯਿਦਂ ਆਰਮ੍ਮਣਭਾਵੇਨਾਪਿ ਨਾਮ ਵਿਭੂਤਾਕਾਰਤਾਯ ਠਾਤੁਂ ਅਪ੍ਪਹੋਨ੍ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣੇ ਕਿਂ ਪਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਦਸ੍ਸ ਅਵਿਭੂਤਕਿਚ੍ਚਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਤੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਭਾਵਨਾਕਾਰਂ ਵਤ੍ਵਾ ਤਾਦਿਸੋ ਇਧ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤੁਂ ਚਤੁਤ੍ਥਾਰੁਪ੍ਪਦੇਸਨਾਯਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਭਾਵਨਾਕਾਰਂ ਪਰਿਯਾਯਦੇਸਨਤ੍ਤਾ ਨ ਕਥੇਸਿ.

ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰੋ ਅਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਅਤਿਸੁਖੁਮਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਂਯੇਵ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਨ੍ਤਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੬੧੯) ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਯਥਾਧਮ੍ਮਸਾਸਨਭਾਵਤੋ, ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਵਸੇਨ ਵਾ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ‘‘ਸਨ੍ਤਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤਦਾ ਯੋਗਿਨੋ ਤਸ੍ਸ ਵਿਭੂਤਭਾਵਤੋ. ਅਪ੍ਪਨਾਵਸੇਨ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤੇ ਭਾਵਨਾਕਾਰੋ ਨ ਗਹਿਤੋ ਅਵਿਭੂਤਭਾਵਤੋ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਹਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਦਿਤੋ ਅਵਿਭੂਤਂ ਹੋਤਿ, ਯਥਾ ਤਂ? ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਆਦਿ. ਕਿਞ੍ਚਿ ਮਜ੍ਝੇ, ਯਥਾ ਤਂ? ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿ. ਕਿਞ੍ਚਿ ਉਭਯਤ੍ਥ, ਯਥਾ ਤਂ? ਉਪਸਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿਆਦਿ. ਚਤੁਤ੍ਥਾਰੁਪ੍ਪਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਵਿਭੂਤਂ ਭਾਵਨਾਯ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਵਿਭੂਤਭਾਵਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਚਤੁਤ੍ਥਾਰੁਪ੍ਪੇ ਇਮਂ ਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਸੁਤ੍ਤੇ ਭਾਵਨਾਕਾਰੋ ਨ ਗਹਿਤੋ, ਨ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਅਭਾਵਤੋਤਿ ਨਿਟ੍ਠਮੇਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ.

ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੮੮. ਅਸਦਿਸਰੂਪੋਤਿ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਅਸੀਤਿਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਕੇਤੁਮਾਲਾਦੀਹਿ ਰੂਪਗੁਣੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਰੂਪਕਾਯੋ, ਸਭਾਵਤ੍ਥੋ ਵਾ ਰੂਪ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਯਂ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੪੦੦; ਮ. ਨਿ. ੧.੧੩੩; ਵਿਭ. ੨੦੩) ਵਿਯ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਸਦਿਸਰੂਪੋਤਿ ਅਸਦਿਸਸਭਾਵੋ, ਤੇਨ ਦਸਬਲਚਤੁਵੇਸਾਰਜ੍ਜਾਦਿਗੁਣਵਿਸੇਸਸਮਾਯੋਗਦੀਪਨਤੋ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਕਾਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਅਸਦਿਸਤਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਇਤੀਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ. ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਆਰੁਪ੍ਪੇ. ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾਪਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਝਾਨੇ ਪਤਿਨਿਯਤਮੇਵ ਅਤ੍ਥਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਾਧਾਰਣਭਾਵਤੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਕਿਣ੍ਣਕਂ ਵਿਸਟਂ ਅਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਾ ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾਪਿ ਵਿਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾ.

੨੮੯. ਰੂਪਨਿਮਿਤ੍ਤਾਤਿਕ੍ਕਮਤੋਤਿ ਕਸਿਣਰੂਪਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨਤੋ. ਆਕਾਸਾਤਿਕ੍ਕਮਤੋਤਿ ਕਸਿਣੁਗ੍ਘਾਟਿਮਾਕਾਸਸ੍ਸ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨਤੋ. ਆਕਾਸੇ ਪਵਤ੍ਤਿਤਵਿਞ੍ਞਾਣਾਤਿਕ੍ਕਮਤੋਤਿ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨਤੋ, ਨ ਦੁਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਵਿਞ੍ਞਾਣਾਤਿਕ੍ਕਮਨਤੋ. ਤਦਤਿਕ੍ਕਮਤੋ ਹਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵਿਭਾਵਨਂ ਹੋਤਿ. ਦੁਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਵਿਞ੍ਞਾਣਵਿਭਾਵਨੇ ਹਿ ਤਦੇਵ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਸਿਯਾ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਂ, ਨ ਚ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਦੋਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵਿਭਾਵਨਾਤਿਕ੍ਕਮੋ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਪਾਲ਼ਿਯਞ੍ਚ ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਤੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ…ਪੇ… ਸਤੋ ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਤਂਯੇਵ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਭਾਵੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਂਯੇਵ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਅਭਾਵੇਤੀ’’ਤਿ, ‘‘ਤਂਯੇਵ ਅਭਾਵੇਤੀ’’ਤਿ ਵਾ. ‘‘ਅਨਨ੍ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਦ੍ਵਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਞ੍ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਞ੍ਚ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਦ੍ਵਯੇ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ, ਯਤੋ ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋ, ਤੇਨੇਵ ਪਧਾਨਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਤਂ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਆਪਨ੍ਨੇ ‘‘ਅਯਞ੍ਚ ਆਰਮ੍ਮਣਾਤਿਕ੍ਕਮਭਾਵਨਾ’’ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸ੍ਸ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਵਚਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਠਮਾਰੁਪ੍ਪਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸੇਵ ਅਭਾਵਨਾਤਿਕ੍ਕਮੋ ਵੁਤ੍ਤੋ.

੨੯੦. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪੀਤਿ ਅਙ੍ਗਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਅਸਤਿਪਿ. ਸੁਪ੍ਪਣੀਤਤਰਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਣੀਤਤਰਾ, ਸੁਨ੍ਦਰਾ ਪਣੀਤਤਰਾ ਚਾਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਤਿਪਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਾਸਾਦਤਲਾਨਂ, ਸਾਟਿਕਾਨਞ੍ਚ ਤਬ੍ਭਾਵਤੋ, ਪਮਾਣਤੋ ਚ ਸਮਭਾਵੇ ਉਪਰੂਪਰਿ ਪਨ ਕਾਮਗੁਣਾਨਂ, ਸੁਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਦੀਨਞ੍ਚ ਵਿਸੇਸੇਨ ਪਣੀਤਤਰਾਦਿਭਾਵੋ ਵਿਯ ਏਤਾਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਆਰੁਪ੍ਪਭਾਵਤੋ, ਅਙ੍ਗਤੋ ਚ ਸਤਿਪਿ ਸਮਭਾਵੇ ਭਾਵਨਾਵਿਸੇਸਸਿਦ੍ਧੋ ਪਨ ਸਾਤਿਸਯੋ ਉਪਰੂਪਰਿ ਪਣੀਤਤਰਾਦਿਭਾਵੋਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ.

੨੯੧. ਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤੋ. ਦੁਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਠਿਤਾ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਵਾ ਠਿਤਾ. ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ, ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਤਂ ਮਣ੍ਡਪਲਗ੍ਗਂ ਪੁਰਿਸਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਂ ਪੁਰਿਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਣ੍ਡਪਲਗ੍ਗਞ੍ਹਿ ਅਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤੇਨ ਵਿਨਾਭੂਤੇ ਵਿਵਿਤ੍ਤੇ ਬਹਿ ਓਕਾਸੇ ਠਾਨਂ ਵਿਯ ਆਕਾਸਲਗ੍ਗਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਵੇਕੇ ਤਦਪਗਮੇ ਤਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਸ੍ਸ ਠਾਨਨ੍ਤਿ.

੨੯੨. ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਰੋਤੇਵ, ਅਞ੍ਞਾਭਾਵੇਨ ਤਂ ਇਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਆਸਨ੍ਨਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਰੂਪਾਸਨ੍ਨਾਕਾਸਾਰਮ੍ਮਣਵਿਞ੍ਞਾਣਾਪਗਮਾਰਮ੍ਮਣਂ, ਨੋ ਚ ਸਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਦਿਟ੍ਠਾਦੀਨਵਮ੍ਪਿ ਤਂ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਇਦਂ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਜ੍ਝਾਨਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਭਾਵਯੋਗ੍ਯਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਨ ਅਲਾਭੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਰੋਤਿ ਏਵ. ‘‘ਸਬ੍ਬਦਿਸਮ੍ਪਤਿ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਜਨਸ੍ਸ ਅਗਤਿਕਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵੁਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਜੀਵਿਕਂ. ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਜੀਵਤਿ.

੨੯੩. ਆਰੁਲ਼੍ਹੋਤਿਆਦੀਸੁ ਅਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਯਥਾ ਕੋਚਿ ਪੁਰਿਸੋ ਅਨੇਕਪੋਰਿਸਂ ਦੀਘਨਿਸ੍ਸੇਣਿਂ ਆਰੁਲ਼੍ਹੋ ਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿਮਪਦੇ ਠਿਤੋ ਤਸ੍ਸਾ ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਯਾ ਬਾਹੁਮੇਵ ਓਲੁਬ੍ਭਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਲਾਭਤੋ, ਯਥਾ ਚ ਪਂਸੁਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸ, ਮਿਸ੍ਸਕਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸ ਵਾ ਅਗ੍ਗਕੋਟਿਂ ਆਰੁਲ਼੍ਹੋ ਤਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕਮੇਵ ਓਲੁਬ੍ਭਤਿ, ਯਥਾ ਚ ਗਿਰਿਂ ਸਿਲਾਪਬ੍ਬਤਂ ਆਰੁਲ਼੍ਹੋ ਪਰਿਪ੍ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞਾਭਾਵਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜਣ੍ਣੁਕਮੇਵ ਓਲੁਬ੍ਭਤਿ, ਤਥਾ ਏਤਂ ਚਤੁਤ੍ਥਾਰੁਪ੍ਪਜ੍ਝਾਨਂ ਤਂ ਤਤਿਯਾਰੁਪ੍ਪਂ ਓਲੁਬ੍ਭਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਵਿਭਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

ਆਰੁਪ੍ਪਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਇਤਿ ਦਸਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਣ੍ਣਨਾ.

੧੧. ਸਮਾਧਿਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

ਆਹਾਰੇਪਟਿਕ੍ਕੂਲਭਾਵਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੯੪. ਉਦ੍ਦੇਸੋ ਨਾਮ ਨਿਦ੍ਦੇਸਤ੍ਥੋ ਮੁਦੁਮਜ੍ਝਿਮਪਞ੍ਞਾਬਾਹੁਲ੍ਲਤੋ, ਆਗਤੋ ਚ ਭਾਰੋ ਅਵਸ੍ਸਂ ਵਹਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕਾ ਸਞ੍ਞਾਤਿ ਏਵਂ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਯ ਆਹਾਰੇ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਸਞ੍ਞਾਯ ਭਾਵਨਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਸਞ੍ਞਾ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਸਦ੍ਦਸਞ੍ਞਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮਹਾਨਿ. ੧੪) ਸਞ੍ਜਾਨਨਲਕ੍ਖਣੇ ਧਮ੍ਮੇ ਆਗਤੋ, ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾ ਦੁਕ੍ਖਸਞ੍ਞਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯਂ ਆਗਤੋ, ‘‘ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਸਞ੍ਞਾਤਿ ਵਾ ਸੋਪਾਕਰੂਪਸਞ੍ਞਾਤਿ ਵਾ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਏਕਤ੍ਥਾ ਉਦਾਹੁ ਨਾਨਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਸਮਥੇ ਆਗਤੋ. ਇਧ ਪਨ ਸਮਥਸ੍ਸ ਪਰਿਕਮ੍ਮੇ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਆਹਾਰੇ ਹਿ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰਗ੍ਗਹਣਂ, ਤਪ੍ਪਭਾਵਿਤਂ ਵਾ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਂ ਇਧ ‘‘ਆਹਾਰੇ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਸਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਿਂ ਆਹਾਰੇ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਸਞ੍ਞਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬੇਦਵਿਰਾਗੁਪ੍ਪਾਦਨਾਯ ਤਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਆਹਾਰਂ ਕਿਚ੍ਚਪ੍ਪਭੇਦਾਦੀਨਵੋਪਮ੍ਮੇਹਿ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਆਹਰਤੀਤਿ ਆਹਾਰੋ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ.

ਤਤ੍ਥ ਆਹਰਤੀਤਿ ਆਹਾਰਪਚ੍ਚਯਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਠਿਤਿਯਾ ਵਾ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਂ ਆਨੇਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਬਲ਼ਂ ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰੋ, ਵਤ੍ਥੁਵਸੇਨ ਚੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਲਕ੍ਖਣਤੋ ਪਨ ਓਜਾਲਕ੍ਖਣੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਕਬਲ਼ੀਕਾਰੋ ਚ ਸੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨਤ੍ਥੇਨ ਆਹਾਰੋ ਚਾਤਿ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਫੁਸਤੀਤਿ ਫਸ੍ਸੋ. ਅਯਂ ਹਿ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮੋਪਿ ਸਮਾਨੋ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਫੁਸਨਾਕਾਰੇਨੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੋ ਫੁਸਨਲਕ੍ਖਣੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਚੇਤਯਤੀਤਿ ਚੇਤਨਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਅਭਿਸਨ੍ਦਹਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਮਨੋਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਚੇਤਨਾ ਮਨੋਸਞ੍ਚੇਤਨਾ. ਉਪਪਤ੍ਤਿਪਰਿਕਪ੍ਪਨਵਸੇਨ ਵਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥਤੋ, ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਤੋ ਚ ਆਹਾਰਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋਵ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਅਞ੍ਞੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕਿਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ? ਨੋ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਇਮੇ ਪਨ ਤਥਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਚਾਤਿ ਸਮਾਨੇਪਿ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇ ਅਤਿਰੇਕਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਹਾਰਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ.

ਕਥਂ? ਏਤੇਸੁ ਹਿ ਪਠਮੋ ਸਯਂ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਲਾਪੇ ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਨਂ ਯਥਾਰਹਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਨ੍ਤੋਵ ਓਜਟ੍ਠਮਕਂ ਰੂਪਂ ਆਹਰਤਿ, ਦੁਤਿਯੋ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵੇਦਨਾ ਆਹਰਤਿ, ਤਤਿਯੋ ਤੀਸੁ ਭਵੇਸੁ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਆਹਰਤਿ, ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਣੇ ਨਾਮਰੂਪਂ ਆਹਰਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਮ੍ਮਜਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨਾ ਓਜਾ ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯਲਾਭੇ ਦ੍ਵੇ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪਵੇਣਿਯੋ ਘਟੇਨ੍ਤੀ ਓਜਟ੍ਠਮਕਰੂਪਂ ਆਹਰਤਿ, ਸੁਖਵੇਦਨੀਯਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨੋ ਫਸ੍ਸਾਹਾਰੋ ਯਥਾਰਹਂ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵੇਦਨਾ ਆਹਰਤਿ, ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨੋ ਮਨੋਸਞ੍ਚੇਤਨਾਹਾਰੋ ਕਾਮਭਵਾਦੀਸੁ ਤੀਸੁ ਭਵੇਸੁ ਯਥਾਰਹਂ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਆਹਰਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਹਾਰੋ ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਣੇ ਨਾਮਂ ਰੂਪਂ, ਨਾਮਰੂਪਞ੍ਚ ਆਹਰਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਵਾ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਕਟ੍ਠੇਨ ਇਮੇ ਏਵ ਧਮ੍ਮਾ ਆਹਾਰਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰੋ ਰੂਪਕਾਯਸ੍ਸ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਕਟ੍ਠੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਏਵਂ ਅਰੂਪਿਨੋ ਆਹਾਰਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਬਲ਼ੀਕਾਰੋ ਆਹਾਰੋ ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਆਹਾਰਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਅਰੂਪਿਨੋ ਆਹਾਰਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਞ੍ਚ ਰੂਪਾਨਂ ਆਹਾਰਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ (ਪਟ੍ਠਾ. ੧.੧.੧੫). ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਸਨ੍ਤਤਿਯਾ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰੋ, ਫਸ੍ਸਾਦਯੋ ਚ ਤਯੋ ਧਮ੍ਮਾ ਆਹਾਰਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯੋ ਹਿ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਭਕ੍ਖਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਰੂਪਕਾਯਸ੍ਸ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰੋ, ਨਾਮਕਾਯੇ ਵੇਦਨਾਯ ਫਸ੍ਸੋ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਮਨੋਸਞ੍ਚੇਤਨਾ, ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ. ਯਥਾਹ ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਯਂ ਕਾਯੋ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕੋ, ਆਹਾਰਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਅਨਾਹਾਰੋ ਨੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੮੩). ਤਥਾ ਫਸ੍ਸਪਚ੍ਚਯਾ ਵੇਦਨਾ, ਸਙ੍ਖਾਰਪਚ੍ਚਯਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਪਚ੍ਚਯਾ ਨਾਮਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ (ਉਦਾ. ੧; ਮਹਾਵ. ੧; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੨੪).

ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰੇਤਿ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰੇ ਆਹਾਰੇ ਨਿਕਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾ, ਤਂ ਭਯਂ ਅਨਤ੍ਥਾਵਹਤੋ. ਗਧਿਤਸ੍ਸ ਹਿ ਆਹਾਰਪਰਿਭੋਗੋ ਅਨਤ੍ਥਾਯ ਹੋਤਿ. ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਂ. ਏਵਂ ਸੇਸੇਸੁ. ਨਿਕਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਕਾਮਨਾ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ. ਭਾਯਤਿ ਏਤਸ੍ਮਾਤਿ ਭਯਂ, ਨਿਕਨ੍ਤਿ ਏਵ ਭਯਂ ਨਿਕਨ੍ਤਿਭਯਂ. ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਹੇਤੁ ਇਮੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਭਯਂ ਭਯਾਨਕਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਦਿਭੇਦਸ੍ਸ ਅਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਕਲਸ੍ਸਾਪਿ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਹੇਤੁਭਾਵਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਕਬਲ਼ੀਕਾਰੇ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਹਾਰੇ ਅਤ੍ਥਿ ਰਾਗੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਨਨ੍ਦੀ, ਅਤ੍ਥਿ ਤਣ੍ਹਾ, ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਤਤ੍ਥ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਰੁਲ਼੍ਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੬੪; ਕਥਾ. ੨੯੬; ਮਹਾਨਿ. ੭). ਉਪਗਮਨਂ ਅਪ੍ਪਹੀਨਵਿਪਲ੍ਲਾਸਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣੇਨ ਸਮੋਧਾਨਂ ਸਙ੍ਗਤਿ ਸੁਖਵੇਦਨੀਯਾਦਿਫਸ੍ਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਭਯਂ ਭਯਾਨਕਂ ਤੀਹਿ ਦੁਕ੍ਖਤਾਹਿ ਅਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਖਵੇਦਨੀਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਫਸ੍ਸਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੧੨੯), ਤਸ੍ਸ ਵੇਦਨਾਪਚ੍ਚਯਾ ਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ… ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਉਦਾ. ੧). ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਭਵੇ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਉਪਪਤ੍ਤਿ, ਉਪਪਜ੍ਜਨਂ ਵਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿ, ਖਿਪਨਂ ਭਯਂ ਭਯਾਨਕਂ ਉਪਪਤ੍ਤਿਮੂਲਕੇਹਿ ਬ੍ਯਸਨੇਹਿ ਅਪਰਿਮੁਤ੍ਤਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਵਿਦ੍ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੁਞ੍ਞਞ੍ਚੇ ਸਙ੍ਖਾਰਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਤਿ, ਪੁਞ੍ਞੁਪਗਂ ਭਵਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ. ਅਪੁਞ੍ਞਞ੍ਚੇ ਸਙ੍ਖਾਰਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਤਿ, ਅਪੁਞ੍ਞੁਪਗਂ ਭਵਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੫੧). ਪਟਿਸਨ੍ਧੀਤਿ ਭਵਨ੍ਤਰਾਦੀਹਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਾਨਂ, ਤਂ ਭਯਂ ਭਯਾਨਕਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਨਿਮਿਤ੍ਤੇਹਿ ਦੁਕ੍ਖੇਹਿ ਅਵਿਮੁਚ੍ਚਨਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣੇ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਹਾਰੇ ਅਤ੍ਥਿ ਰਾਗੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਨਨ੍ਦੀ, ਅਤ੍ਥਿ ਤਣ੍ਹਾ, ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਤਤ੍ਥ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਰੁਲ਼੍ਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੬੪).

ਪੁਤ੍ਤਮਂਸੂਪਮੇਨ ਓਵਾਦੇਨ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋ ਨਿਚ੍ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਰਿਭੋਗਾਯ. ਏਵਂ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਨਿਕਨ੍ਤਿਭਯਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਨਿਚ੍ਚਮ੍ਮਾ ਗਾਵੀ ਯਂ ਯਂ ਠਾਨਂ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਂ ਪਾਣਿਨੋ ਖਾਦਨ੍ਤਿਯੇਵ. ਏਵਂ ਫਸ੍ਸੇ ਸਤਿ ਵੇਦਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਵੇਦਨਾ ਚ ਦੁਕ੍ਖਸਲ੍ਲਾਦਿਤੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾਤਿ ਫਸ੍ਸੇ ਆਦੀਨਵਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਗਮਨਭਯਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਫਸ੍ਸਾਹਾਰੋ ਨਿਚ੍ਚਮ੍ਮਗਾਵੂਪਮੇਨ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਏਕਾਦਸਹਿ ਅਗ੍ਗੀਹਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਆਦਿਤ੍ਤਾ ਭਵਾ ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੁਸਦਿਸਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤੋ ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਯਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਨੋਸਞ੍ਚੇਤਨਾਹਾਰੋ ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੂਪਮੇਨ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਚੋਰਸਦਿਸਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਨਤ੍ਥਪਾਤਤੋ, ਪਹਾਰਸਦਿਸੀ ਵੇਦਨਾ ਦੁਰਧਿਵਾਸਤੋਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਸ੍ਸਤੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਭਯਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਹਾਰੋ ਸਤ੍ਤਿਸਤੂਪਮੇਨ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਕਿਚ੍ਚਾਦਿਮੁਖੇਨ ਆਹਾਰੇਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਵਿਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਆਹਾਰਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਮੇਸੁ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਪਾਦਾਯਰੂਪਨਿਦ੍ਦੇਸੇਪਿ ‘‘ਕਬਲ਼ੀਕਾਰੋ ਆਹਾਰੋ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੫੯੫) ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਤਤੋ ਵਿਸੇਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਸਿਤਪੀਤਖਾਯਿਤਸਾਯਿਤਪ੍ਪਭੇਦੋ’’ਤਿ ਆਹ, ਭੂਤਕਥਨਂ ਵਾ ਏਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਸਿਤਪੀਤਖਾਯਿਤਸਾਯਿਤਪ੍ਪਭੇਦੋਤਿ ਅਸਿਤਬ੍ਬਪਾਤਬ੍ਬਖਾਯਿਤਬ੍ਬਸਾਯਿਤਬ੍ਬਵਿਭਾਗੋ ਕਾਲਭੇਦਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯ ਅਭਾਵਤੋ ਯਥਾ ‘‘ਦੁਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਬਲ਼ੀਕਾਰੋ ਆਹਾਰੋ ਵਾਤਿ ਅਵਧਾਰਣਂ ਯਥਾ ਫਸ੍ਸਾਹਾਰਾਦਿਨਿਵਤ੍ਤਨਂ, ਏਵਂ ਓਜਾਹਾਰਨਿਵਤ੍ਤਨਮ੍ਪਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਸਵਤ੍ਥੁਕੋ ਏਵ ਹਿ ਆਹਾਰੋ ਇਧ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭੂਤੋ, ਤੇਨ ਆਹਰੀਯਤੀਤਿ ਆਹਾਰੋਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਆਹਰਤੀਤਿ ਆਹਾਰੋਤਿ ਅਯਂ ਪਨਤ੍ਥੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਓਜਾਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸਙ੍ਖਾਤੇ ਅਤ੍ਥੇ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਸਞ੍ਞਾਤਿ ਸਞ੍ਞਾਸੀਸੇਨ ਭਾਵਨਂ ਵਦਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰਗ੍ਗਹਣਵਸੇਨ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੩੦੫).

ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਤੋ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਸੁਮਨਸਿਕਤਂ ਸੂਪਧਾਰਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਗ੍ਗਹਤੋ ਏਕਪਦਮ੍ਪਿ ਅਵਿਰਜ੍ਝਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਉਗ੍ਗਹਤੋਤਿ ਆਚਰਿਯੁਗ੍ਗਹਤੋ. ਏਕਪਦਮ੍ਪੀਤਿ ਏਕਮ੍ਪਿ ਪਦਂ, ਏਕਕੋਟ੍ਠਾਸਮ੍ਪਿ ਵਾ, ਪਦੇਸਮਤ੍ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦਸਹਾਕਾਰੇਹੀਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਨੁ ਅਨ੍ਤਿਮਜੀਵਿਕਾਭਾਵਤੋ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸ੍ਸ ਅਲਾਭਲਾਭੇਸੁ ਪਰਿਤਸ੍ਸਨਗੇਧਾਦਿਸਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ, ਭੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਦਜਨਨਤੋ, ਕਿਮਿਕੁਲਸਂਵਦ੍ਧਨਤੋਤਿ ਏਵਮਾਦੀਹਿਪਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਆਹਾਰੇ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਤਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾ? ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ ‘‘ਅਨ੍ਤਮਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਜੀਵਿਕਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਪਿਣ੍ਡੋਲ੍ਯਂ, ਅਭਿਸਾਪੋਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ‘ਪਿਣ੍ਡੋਲੋ ਵਿਚਰਸਿ ਪਤ੍ਤਪਾਣੀ’’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੮੦), ‘‘ਅਲਦ੍ਧਾ ਚ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਰਿਤਸ੍ਸਤਿ, ਲਦ੍ਧਾ ਚ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਗਧਿਤੋ ਮੁਚ੍ਛਿਤੋ ਅਜ੍ਝੋਸਨ੍ਨੋ ਅਨਾਦੀਨਵਦਸ੍ਸਾਵੀ ਅਨਿਸ੍ਸਰਣਪਞ੍ਞੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੧੨੪), ‘‘ਭੁਤ੍ਤੋ ਚ ਆਹਾਰੋ ਕਸ੍ਸਚਿ ਕਦਾਚਿ ਮਰਣਂ ਵਾ ਮਰਣਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਆਵਹਤਿ, ਉਕ੍ਕੋਚਕਾਦਯੋ, ਤਕ੍ਕੋਟਕਾਦਯੋ ਚ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਕੁਲਪ੍ਪਭੇਦਾ ਕਿਮਯੋ ਚ ਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜੀਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਅਨ੍ਤਿਮਜੀਵਿਕਾਭਾਵੋ ਤਾਵ ਚਿਤ੍ਤਸਂਕਿਲੇਸਵਿਸੋਧਨਤ੍ਥਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਭਿਨਿਵੇਸਤੋ ਪਗੇਵ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਮਾਹਂ ਛਵਾਲਾਤਸਦਿਸੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸ੍ਸ ਅਲਾਭਲਾਭੇਸੁਪਿ ਪਰਿਤਸ੍ਸਨਗੇਧਾਦਿਸਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਵਾਰਣਂ ਪਗੇਵ ਅਨੁਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਸ੍ਸ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਵਤੋ ਤਦਭਾਵਤੋ. ਭਤ੍ਤਸਮ੍ਮਦੋ ਅਨੇਕਨ੍ਤਿਕੋ, ਪਰਿਭੋਗਨ੍ਤੋਗਧੋ ਵਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕਿਮਿਕੁਲਸਂਵਦ੍ਧਨਂ ਪਨ ਨ ਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਸਙ੍ਗਹਿਤਮੇਵ ਵਾ ‘‘ਦਸਹਾਕਾਰੇਹੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਯਮਸ੍ਸ ਅਕਤਤ੍ਤਾ. ਇਮਿਨਾ ਵਾ ਨਯੇਨ ਇਤਰੇਸਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ ਯਥਾਸਮ੍ਭਵਮੇਤ੍ਥ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਤਾਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਘਰਗੋਲ਼ਿਕਵਚ੍ਚਮੂਸਿਕਜਤੁਕਵਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਂ ਗਹਿਤਂ, ਨ ਏਕਨ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਪਰਿਯੇਸਨਾਦੀਸੁਪਿ ਯਥਾਸਮ੍ਭਵਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ.

ਗਮਨਤੋਤਿਆਦੀਸੁ ਪਚ੍ਚਾਗਮਨਮ੍ਪਿ ਗਮਨਸਭਾਗਤ੍ਤਾ ਗਮਨੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ. ਪਟਿਕ੍ਕਮਨਸਾਲਾਦਿਉਪਸਙ੍ਕਮਨਂ ਵਿਯ ਪਰਿਯੇਸਨੇ ਸਮਾਨਪਟਿਕ੍ਕੂਲਂ ਹਿ ਅਸੁਚਿਟ੍ਠਾਨਕ੍ਕਮਨਵਿਰੂਪਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਦਸ੍ਸਨਘਾਯਨਾਧਿਵਾਸਨੇਹਿ. ਗਮਨਤੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵਸੇਨ ਗੋਚਰਗਾਮਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਗਮਨਤੋ. ਪਰਿਯੇਸਨਤੋਤਿ ਗੋਚਰਗਾਮੇ ਭਿਕ੍ਖਤ੍ਥਂ ਆਹਿਣ੍ਡਨਤੋ. ਪਰਿਭੋਗਤੋਤਿ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨਤੋ. ਉਭਯਂ ਉਭਯੇਨ ਆਸਯਤਿ, ਏਕਜ੍ਝਂ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੋਪਿ ਕਮ੍ਮਬਲਵਵਤ੍ਥਿਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਰਿਯਾਦਵਸੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਸਯਤਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਆਸਯੋ, ਆਮਾਸਯਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਤਿਟ੍ਠਨਕੋ ਪਿਤ੍ਤਾਦਿਕੋ. ਮਰਿਯਾਦਤ੍ਥੋ ਹਿ ਅਯਮਾਕਾਰੋ, ਤਤੋ ਆਸਯਤੋ. ਨਿਦਧਾਤਿ ਯਥਾਭੁਤ੍ਤੋ ਆਹਾਰੋ ਨਿਚਿਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਨਿਧਾਨਂ, ਆਮਾਸਯੋ, ਤਤੋ ਨਿਧਾਨਤੋ. ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਤੋਤਿ ਗਹਣੀਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਕਮ੍ਮਜਤੇਜੇਨ ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਤੋ. ਪਰਿਪਕ੍ਕਤੋਤਿ ਯਥਾਭੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਵਿਪਕ੍ਕਭਾਵਤੋ. ਫਲਤੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤੋ. ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਤੋਤਿ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਸ੍ਸਨ੍ਦਨਤੋ. ਸਮ੍ਮਕ੍ਖਨਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਮਕ੍ਖਨਤੋ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਆਹਾਰੇ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਤਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਂਤਂਕਿਰਿਯਾਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਪਟਿਪਾਟਿਵਸੇਨ ਚਾਯਂ ਗਮਨਤੋਤਿਆਦਿਕਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੀ ਠਪਿਤਾ, ਸਮ੍ਮਕ੍ਖਨਂ ਪਨ ਪਰਿਭੋਗਾਦੀਸੁ ਲਬ੍ਭਮਾਨਮ੍ਪਿ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਵਸੇਨ ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਾ ਠਪਿਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੨੯੫. ਏਵਂ ਮਹਾਨੁਭਾਵੇਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਹਾਨੁਭਾਵੇਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਪਰਿਹਰਣਾਦਿਸਿਦ੍ਧਂ ਵਾ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਂ ਪੁਰਕ੍ਖਤ੍ਵਾ ਯੋਗਾਵਚਰੇਨ ਏਵਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਵਂ ਮਹਾਨੁਭਾਵੇ ਨਾਮ ਸਾਸਨੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਨਾਮ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਭਾਵਨੇ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਗਾਮਾਭਿਮੁਖੇਨ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਅਯਞ੍ਚ ਗਮਨਾਦਿਤੋ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਯੋਗਿਨੋ ਨ ਅਤ੍ਤੁਦ੍ਦੇਸਿਕਾਵ, ਅਥ ਖੋ ਅਨੁਦ੍ਦੇਸਿਕਾਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਕਲਰਤ੍ਤਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਧੁਰਦ੍ਵਯਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਪਰਿਵੇਣਨ੍ਤਿ ਪਰਿਵੇਣਙ੍ਗਣਂ. ਵੀਸਤਿਂਸਵਾਰੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਨ੍ਤਤਿਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਸੇਨ ਵਾਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਕੇਚਿ, ਅਪਰੇ ਪਨ ‘‘ਉਣ੍ਹਾਸਨੇਨਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਨੀਵਰਣਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਞ੍ਹਿ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਭਾਵਨਾ ਫਰਣਪੀਤਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ ਨਿਸਜ੍ਜਾਵਸੇਨ ਕਾਯਕਿਲਮਥਂ ਨ ਵਿਨੋਦਤਿਯੇਵਾਤਿ ਇਰਿਯਾਪਥਚਲਨਂ ਹੋਤਿਯੇਵ. ਵੀਸਤਿਂਸਗ੍ਗਹਣਂ ਪਨ ਯਥਾਸਲ੍ਲਕ੍ਖਿਤਭਿਕ੍ਖਾਚਰਣਵੇਲਾਵਸੇਨ. ਅਥ ਵਾ ਗਮਨਤੋ ਯਾਵ ਸਮ੍ਮਕ੍ਖਨਮਨਸਿਕਾਰੋ ਏਕੋ ਵਾਰੋ, ਏਵਂ ਵੀਸਤਿਂਸਵਾਰੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍ਵਾ. ਨਿਜਨਸਮ੍ਬਾਧਾਨੀਤਿ ਜਨਸਮ੍ਬਾਧਰਹਿਤਾਨਿ, ਤੇਨ ਅਪ੍ਪਾਕਿਣ੍ਣਤਂ, ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਤਂ, ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਤੋ ਏਵ ਪਵਿਵੇਕਸੁਖਾਨਿ ਜਨਵਿਵੇਕੇਨ ਇਟ੍ਠਾਨਿ, ਪਵਿਵੇਕਸ੍ਸ ਵਾ ਝਾਨਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ ਉਪਕਾਰਾਨਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਛਾਯੂਦਕਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੀਤਲਾਨਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਸੁਚੀਨਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਰਮਣੀਯਭੂਮਿਭਾਗਾਨੀਤਿ ਪੁਰਿਮਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਪਚ੍ਛਿਮਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਕਾਰਣਵਚਨਾਨਿ. ਅਰਿਯਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਦੋਸਂ. ਵਿਵੇਕਰਤਿਨ੍ਤਿ ਝਾਨਾਨੁਯੋਗਰਤਿਂ.

ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਯੋਗਾਵਚਰਾਨਂ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਸੁਜਗ੍ਗਿਤਂ ਸੁਸਮ੍ਮਟ੍ਠਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਕਦਾਚਿ ਪਨ ਜਗ੍ਗਨਤੋ ਪਚ੍ਛਾ ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਿਯਾਤਿ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਤਾਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ ਸਮ੍ਭਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਪਾਦਰਜਘਰਗੋਲਿਕਵਚ੍ਚਾਦਿਸਮ੍ਪਰਿਕਿਣ੍ਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਨ੍ਤਿ ਭੂਮਿਯਾ ਛਵਿਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ ਅਤ੍ਥਰਿਤਬ੍ਬਂ ਚਿਮਿਲਿਕਾਦਿਅਤ੍ਥਰਣਮਾਹ. ਜਤੁਕਾ ਖੁਦ੍ਦਕਵਗ੍ਗੁਲਿਯੋ. ਉਪਹਤਤ੍ਤਾਤਿ ਦੂਸਿਤਤ੍ਤਾ. ਤਤੋਤਿ ਤਤੋ ਤਤੋ. ਅਪ੍ਪੇਕਦਾ ਉਲੂਕਪਾਰਾਵਤਾਦੀਹੀਤਿ ਇਧਾਪਿ ‘‘ਅਪ੍ਪੇਕਦਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਉਦਕਚਿਕ੍ਖਲ੍ਲਾਦੀਹੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਚਵਰਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਪਰਿਵੇਣਤੋ ਵਿਹਾਰਙ੍ਗਣਪ੍ਪਵੇਸਮਗ੍ਗੋ ਵਿਹਾਰਰਚ੍ਛਾ.

ਵਿਤਕ੍ਕਮਾਲ਼ਕੇਤਿ ‘‘ਕਤ੍ਥ ਨੁ ਖੋ ਅਜ੍ਜ ਭਿਕ੍ਖਾਯ ਚਰਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਤਕ੍ਕਨਮਾਲ਼ਕੇ. ਗਾਮਮਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਗਾਮਗਾਮਿਮਗ੍ਗਂ. ਖਾਣੁਕਣ੍ਟਕਮਗ੍ਗੋਤਿ ਖਾਣੁਕਣ੍ਟਕਵਨ੍ਤੋ ਮਗ੍ਗੋ. ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਗਮਨਂ ਉਪਲਕ੍ਖੇਤਿ.

ਗਣ੍ਡਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਨ੍ਤੇਨਾਤਿਆਦਿ ਏਵਮਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਨਿਵਾਸਨਾਦਿ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨਂ, ਗਣ੍ਡਰੋਗਿਨਾ ਵਾਤਾਤਪਾਦਿਪਰਿਸ੍ਸਯਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਂ ਗਣ੍ਡਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਯਮਾਨੇਨ ਵਿਯ. ਅਥ ਵਾ ਗਣ੍ਡਂ ਵਿਯ ਗਣ੍ਡਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਯਮਾਨੇਨਾਤਿ ਏਕਂ ਗਣ੍ਡ-ਸਦ੍ਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ ਭਵਤਿ. ‘‘ਗਣ੍ਡੋਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨੇਤਂ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੯.੧੫; ਸਂ. ਨਿ. ੪.੧੦੩) ਵਚਨਤੋ ਗਣ੍ਡੋਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ ਪਰਿਯਾਯੋ, ਵਿਸੇਸਤੋ ਰੂਪਕਾਯਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਤਾਸੂਲਯੋਗਤੋ, ਅਸੁਚਿਪਗ੍ਘਰਣਤੋ, ਉਪ੍ਪਾਦਜਰਾਭਙ੍ਗੇਹਿ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਪਕ੍ਕਪਭਿਜ੍ਜਨਤੋ. ਵਣਚੋਲ਼ਕਨ੍ਤਿ ਵਣਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਵਤ੍ਥਖਣ੍ਡਂ. ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਥਵਿਕਤੋ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ. ਕੁਣਪਾਨਿਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਗਰਹਾਯਂ ਏਵਰੂਪਾਨਿਪਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾਨਿ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ, ਸਮ੍ਭਵਦਸ੍ਸਨੇ ਵਾ ਇਦਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ. ਅਧਿਵਾਸੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਖਮਿਤਬ੍ਬੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਨਤੋ. ਗਾਮਦ੍ਵਾਰੇਤਿ ਗਾਮਦ੍ਵਾਰਸਮੀਪੇ, ਉਮ੍ਮਾਰਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਵਾ. ਗਾਮਰਚ੍ਛਾ ਵਿਨਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਯੁਗਮਤ੍ਤਦਸ੍ਸਿਨਾਪਿ ਸਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਾਦੀਤਿ ਘਰਗੋਲਿਕਵਚ੍ਚਾਦਿਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਾਦਿਕਂ. ਅਨੇਕਕੁਣਪਪਰਿਯੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੁਨ੍ਨਿਵਤ੍ਥਦੁਪ੍ਪਾਰੁਤਮਨੁਸ੍ਸਸਮਾਕੁਲਾਨਂ ਗਾਮਰਚ੍ਛਾਨਂ ਓਲੋਕਨਮ੍ਪਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਤਮ੍ਪਿ ਹਿ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਮੇਵਾਤਿ. ਅਹੋ ਵਤਾਤਿ ਗਰਹਨੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਭੋਤਿ ਧਮ੍ਮਾਲਪਨਂ. ਯਾਵਞ੍ਚਿਦਂ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲੋ ਆਹਾਰੋ ਯਦਤ੍ਥਂ ਗਮਨਮ੍ਪਿ ਨਾਮ ਏਵਂ ਜੇਗੁਚ੍ਛਂ, ਦੁਰਧਿਵਾਸਨਞ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੨੯੬. ਗਮਨਪਟਿਕ੍ਕੂਲਨ੍ਤਿ ਗਮਨਮੇਵ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਂ ਗਮਨਪਟਿਕ੍ਕੂਲਂ. ਅਧਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇਨਾਪਿ ਮੁਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਇਤੋ ਪਰਮ੍ਪਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਂ ਸਕਲਂ ਅਧਿਵਾਸੇਤਬ੍ਬਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਂ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ. ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਾਰੁਤੇਨਾਤਿ ਸਙ੍ਘਾਟਿਯਾ ਕਪ੍ਪਨਪਾਰੁਪਨੇਨ ਪਾਰੁਤਸਰੀਰੇਨ. ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਯਾਸੁ ਵੀਥੀਸੁ. ਯਾਵ ਪਿਣ੍ਡਿਕਮਂਸਾਪੀਤਿ ਯਾਵ ਜਙ੍ਘਪਿਣ੍ਡਿਕਮਂਸਪ੍ਪਦੇਸਾਪਿ. ਉਦਕਚਿਕ੍ਖਲ੍ਲੇਤਿ ਉਦਕਮਿਸ੍ਸੇ ਕਦ੍ਦਮੇ. ਏਕੇਨ ਚੀਵਰਨ੍ਤਿ ਏਕੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਨਿਵਤ੍ਥਚੀਵਰਂ. ਮਚ੍ਛਾ ਧੋਵੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਮਚ੍ਛਧੋਵਨਂ, ਉਦਕਂ. ਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬੋ. ਓਲ਼ਿਗਲ੍ਲਾਨਿ ਉਚ੍ਛਿਟ੍ਠੋਦਕਗਬ੍ਭਮਲਾਦੀਨਂ ਸਕਦ੍ਦਮਾਨਂ ਸਨ੍ਦਨਟ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਯਾਨਿ ਜਣ੍ਣੁਮਤ੍ਤਅਸੁਚਿਭਰਿਤਾਨਿਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਚਨ੍ਦਨਿਕਾਨਿ ਕੇਵਲਾਨਂ ਉਚ੍ਛਿਟ੍ਠੋਦਕਗਬ੍ਭਮਲਾਦੀਨਂ ਸਨ੍ਦਨਟ੍ਠਾਨਾਨਿ. ਯਤੋਤਿ ਓਲ਼ਿਗਲ੍ਲਾਦਿਤੋ. ਤਾ ਮਕ੍ਖਿਕਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਸਣ੍ਡਸਣ੍ਡਚਾਰਿਨੋ ਨੀਲਮਕ੍ਖਿਕਾ. ਨਿਲੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਚ੍ਛਨ੍ਤਿ.

ਦਦਮਾਨਾਪੀਤਿਆਦਿ ਸਤਿਪਿ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਸਦ੍ਧਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰੇ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯੋਗ੍ਯਂ ਪਨ ਅਸਦ੍ਧਾਨਂ ਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨਕਅਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤੁਣ੍ਹੀ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਯਮੇਵ ਰਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤੀਤਿ. ਗਚ੍ਛਾਤਿ ਅਪੇਹਿ. ਰੇਤਿ ਅਮ੍ਭੋ. ਮੁਣ੍ਡਕਾਤਿ ਅਨਾਦਰਾਲਪਨਂ. ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ. ਪਿਣ੍ਡੋਲ੍ਯਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਿਮਜੀਵਿਕਾਭਾਵੇਨਾਹ ‘‘ਕਪਣਮਨੁਸ੍ਸੇਨ ਵਿਯ ਗਾਮੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ.

੨੯੭. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਤ੍ਤਗਤੇ ਆਹਾਰੇ. ਲਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਉਚ੍ਛਿਟ੍ਠਂ ਨੁ ਖੋ ਅਯਂ ਮਯ੍ਹਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ’’ਤਿ ਆਸਙ੍ਕੇਯ੍ਯਾਤਿ, ਸੇਦੋ ਪਗ੍ਘਰਮਾਨੋ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਵਾ ਉਣ੍ਹਤਾਯ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਵਾ ਸਪਰਿਲ਼ਾਹਤਾਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੁਕ੍ਖਥਦ੍ਧਭਤ੍ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਸੁਕ੍ਖਤਾਯ ਥਦ੍ਧਮ੍ਪਿ ਭਤ੍ਤਂ, ਪਗੇਵ ਤਕ੍ਕਕਞ੍ਜਿਕਾਦਿਨਾ ਉਪਸਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨ ਸੇਦੇਨ ਕਿਲਿਨ੍ਨਤਾਯ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਤਂ ਵਦਤਿ.

ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ. ਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਸੋਭੇਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਿਨਟ੍ਠਸੋਭੇ. ਵੇਮਜ੍ਝਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਜਿਵ੍ਹਾਯ ਮਜ੍ਝਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ. ਦਨ੍ਤਗੂਥਕੋ ਦਨ੍ਤਮਲਂ. ਵਿਚੁਣ੍ਣਿਤਮਕ੍ਖਿਤੋਤਿ ਉਭਯੇਹਿ ਦਨ੍ਤੇਹਿ ਵਿਚੁਣ੍ਣਿਤੋ ਖੇਲ਼ਾਦੀਹਿ ਸਮੁਪਲਿਤ੍ਤੋ. ਏਵਂਭੂਤਸ੍ਸ ਚਸ੍ਸ ਯਾਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਣ੍ਣਸਮ੍ਪਦਾ, ਗਨ੍ਧਸਮ੍ਪਦਾ, ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸਮ੍ਪਦਾ ਚ, ਸਾ ਏਕਂਸੇਨ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ, ਰਸੋ ਪਨ ਨਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਵਾ ਨ ਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਵਣ੍ਣਗਨ੍ਧਸਙ੍ਖਾਰਵਿਸੇਸੋ’’ਤਿ. ਸੁਵਾਨਦੋਣਿਯਨ੍ਤਿ ਸਾਰਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਭੁਞ੍ਜਨਕਅਮ੍ਬਣੇ. ਸੁਵਾਨਵਮਥੁ ਵਿਯਾਤਿ ਵਨ੍ਤਸੁਨਖਛਡ੍ਡਨਂ ਵਿਯ. ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਆਪਾਥਂ ਅਤੀਤਤ੍ਤਾ ਅਜ੍ਝੋਹਰਿਤਬ੍ਬੋ ਹੋਤੀਤਿ ਉਕ੍ਕਂਸਗਤਂ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਭਾਵਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ.

੨੯੮. ਪਰਿਭੋਗਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝੋਹਰਣਂ. ਏਸ ਆਹਾਰੋ ਅਨ੍ਤੋ ਪਵਿਸਮਾਨੋ ਬਹਲਮਧੁਕਤੇਲਮਕ੍ਖਿਤੋ ਵਿਯ ਪਰਮਜੇਗੁਚ੍ਛੋ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਅਨ੍ਤੋਤਿ ਕੋਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ. ਨਿਧਾਨਮਨੁਪਗਤੋ ਆਮਾਸਯਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੋਯੇਵ ਆਹਾਰੋ ਪਿਤ੍ਤਾਦੀਹਿ ਵਿਮਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਵਿਸਮਾਨੋ’’ਤਿ. ਆਮਾਸਯਪਕ੍ਕਾਸਯਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੋ ਕੋਯਮਾਸਯੋ ਨਾਮਾਤਿ ਆਸਙ੍ਕਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਿਤ੍ਤਮੇਵਾਸਯੋ ਪਿਤ੍ਤਾਸਯੋ. ਅਧਿਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਮਨ੍ਦਪੁਞ੍ਞਬਾਹੁਲ੍ਲਤੋ ਲੋਕਸ੍ਸ. ਏਵਂ ਆਸਯਤੋਤਿ ਜੇਗੁਚ੍ਛੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਜੇਗੁਚ੍ਛਤਰੇਹਿ ਪਿਤ੍ਤਾਦੀਹਿ ਵਿਮਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਤਿਵਿਯ ਜੇਗੁਚ੍ਛੋ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਆਸਯਤੋ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਤਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾ.

੨੯੯. ਨਿਧਾਨਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸੋਤਿ ਆਹਾਰੋ. ਦਸਵਸ੍ਸਿਕੇਨਾਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਦਸਵਸ੍ਸੇਨ ਸਤ੍ਤੇਨ. ਓਕਾਸੇਤਿ ਆਮਾਸਯਸਙ੍ਖਾਤੇ ਪਦੇਸੇ.

੩੦੦. ਏਵਰੂਪੇਤਿ ਏਦਿਸੇ, ਦਸਵਸ੍ਸਾਨਿ ਯਾਵ ਵਸ੍ਸਸਤਂ ਅਧੋਤਵਚ੍ਚਕੂਪਸਦਿਸੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਧਾਨਨ੍ਤਿ ਨਿਧਾਤਬ੍ਬਤਂ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਤਿ ਸਚੇ ਪਨ ‘‘ਦਸਵਸ੍ਸਿਕੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੯੯) ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਪਕਾਰੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ. ਪਰਮਨ੍ਧਕਾਰਤਿਮਿਸੇਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਅਨ੍ਧਕਰਣਮਹਾਤਮਸਿ. ਅਤਿਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਜੇਗੁਚ੍ਛੇ ਪਦੇਸੇ ਪਰਮਜੇਗੁਚ੍ਛਭਾਵਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕਤ੍ਥ ਕਿਂ ਵਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਥਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਾਲਮੇਘੇਨ ਅਭਿਵੁਟ੍ਠੇ ਆਵਾਟੇ ਬਹੁਸੋ ਵਸ੍ਸਨੇਨ ਏਕਚ੍ਚਂ ਅਸੁਚਿਜਾਤਂ ਉਪ੍ਪਿਲਵਿਤ੍ਵਾ ਵਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਕਾਲਮੇਘ-ਗ੍ਗਹਣਂ. ਤਿਣਪਣ੍ਣਕਿਲਞ੍ਜਖਣ੍ਡ-ਗ੍ਗਹਣਂ ਨ ਅਸੁਭਸ੍ਸਾਪਿ ਅਸੁਭੇਨ ਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਤਾਯ ਅਸੁਭਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਕਾਯਗ੍ਗਿਸਨ੍ਤਾਪਕੁਥਿਤਕੁਥਨਸਞ੍ਜਾਤਫੇਣਪੁਬ੍ਬੁਲ਼ਕਾਚਿਤੋਤਿ ਗਹਣਿਤੇਜੇਨ ਪਕ੍ਕੁਥਿਤਨਿਪ੍ਪਕ੍ਕਤਾਯ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਫੇਣਪੁਬ੍ਬੁਲ਼ਨਿਚਿਤੋ. ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਤੋਤਿ ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਭਾਵਤੋ.

੩੦੧. ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਾਦਿਧਾਤੁਯੋ ਵਿਯਾਤਿ ਯਥਾ ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਾਦਿਧਾਤੁਯੋ ਵਿਧਿਨਾ ਤਾਪਿਯਮਾਨਾ ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਾਦਿਕੇ ਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤਿਯੋ ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਾਦਿਭਾਵਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਨ ਏਵਮਯਂ. ਅਯਂ ਪਨ ਆਹਾਰੋ ਕਾਯਗ੍ਗਿਨਾ ਪਰਿਪਕ੍ਕੋ ਫੇਣਪੁਬ੍ਬੁਲ਼ਕੇ ਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤੋ ਸਣ੍ਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਸਣ੍ਹਕਰਣੀ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਕੇ ਨਿਸਦੇ ਪਿਸਿਤ੍ਵਾ ਨਾਲ਼ਿਕੇ ਖੁਦ੍ਦਕਵੇਲ਼ੁਨਾਲ਼ਿਕਾਯਂ ਵਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਮਤ੍ਤੇਨ ਪਕ੍ਖਿਪ੍ਪਮਾਨਪਣ੍ਡੁਮਤ੍ਤਿਕਾ ਵਿਯ ਕਰੀਸਭਾਵਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਸਯਂ ਪੂਰੇਤਿ, ਮੁਤ੍ਤਭਾਵਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮੁਤ੍ਤਵਤ੍ਥਿਂ ਪੂਰੇਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਗਹਣਿਯਾ ਇਨ੍ਧਨਭਾਗੋ ਵਿਯ ਕਿਮਿਭਕ੍ਖਭਾਗੋ ਚ ਅਪਾਕਟੋਵ. ਰਸਭਾਗੋ ਫਲਤੋ ਪਕਾਸੀਯਤਿ, ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਸਭਾਗਾ ਚ ਤੇਤਿ ਤੇ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਕਰੀਸਮੁਤ੍ਤਭਾਗਾ ਏਵੇਤ੍ਥ ਦਸ੍ਸਿਤਾ.

੩੦੨. ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਸ੍ਸ ਨਾਮ ਫਲੇਨ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲੇਨੇਵ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਪਚ੍ਚਮਾਨੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਨਖਦਨ੍ਤਾਦੀਨੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਨ ਕੇਵਲਂ ਤਚਾਦੀਨਿ ਏਵ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੫੪; ਖੁ. ਪਾ. ੩.ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰ) ਆਗਤਾਨਿ, ਅਥ ਖੋ ਅਕ੍ਖਿਗੂਥਕਣ੍ਣਗੂਥਦਨ੍ਤਮਲਜਲ੍ਲਿਕਾਸਮ੍ਭਵਾਦੀਨਿ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਕੋਟ੍ਠਾਸਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਾਨਿ ਅਸੁਭਾਨਿ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਾਨਾਕੁਣਪਾਨੀ’’ਤਿ ਆਹਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੩੦੩. ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਮਾਨੋਤਿ ਵਿਸ੍ਸਵਨ੍ਤੋ, ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਦਿਨਾ ਪਕਾਰੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਨਾਸਿਕਾਯ ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਾ, ਮੁਖੇਨ ਖੇਲ਼ੋ, ਕਦਾਚਿ ਪਿਤ੍ਤਂ, ਸੇਮ੍ਹਂ, ਲੋਹਿਤਂ ਵਮਤਿ, ਵਚ੍ਚਮਗ੍ਗੇਨ ਉਚ੍ਚਾਰੋ, ਪਸ੍ਸਾਵਮਗ੍ਗੇਨ ਪਸ੍ਸਾਵੋ, ਸਕਲਕਾਯੇ ਲੋਮਕੂਪੇਹਿ ਸੇਦਜਲ੍ਲਿਕਾਤਿ ਏਵਂਪਕਾਰਂ ਅਸੁਚਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ‘‘ਪਠਮਦਿਵਸੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਦਿਵਸਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਵਿਕੁਣਿਤਮੁਖੋਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਸਙ੍ਕੁਚਿਤਮੁਖੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਜੇਗੁਚ੍ਛੀ’’ਤਿ. ਮਙ੍ਕੁਭੂਤੋਤਿ ਵਿਮਨਕਜਾਤੋ ‘‘ਇਮਮ੍ਪਿ ਨਾਮ ਪੋਸੇਮੀ’’ਤਿ. ਰਤ੍ਤੋਤਿ ਵਤ੍ਥਂ ਵਿਯ ਰਙ੍ਗਜਾਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਪਰਿਣਾਮਾਕਾਰੇਨ ਛਨ੍ਦਰਾਗੇਨ ਰਤ੍ਤੋ. ਗਿਦ੍ਧੋਤਿ ਅਭਿਕਙ੍ਖਨਸਭਾਵੇਨ ਅਭਿਗਿਜ੍ਝਨੇਨ ਗਿਦ੍ਧੋ ਗੇਧਂ ਆਪਨ੍ਨੋ. ਗਧਿਤੋਤਿ ਦੁਮ੍ਮੋਚਨੀਯਭਾਵੇਨ ਗਨ੍ਥਿਤੋ ਵਿਯ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਬਦ੍ਧੋ. ਮੁਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਰਸਤਣ੍ਹਾਯ ਮੁਚ੍ਛਂ ਮੋਹਂ ਆਪਨ੍ਨੋ. ਵਿਰਤ੍ਤੋਤਿ ਵਿਗਤਰਾਗੋ. ਅਟ੍ਟੀਯਮਾਨੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਿਯਮਾਨੋ. ਹਰਾਯਮਾਨੋਤਿ ਲਜ੍ਜਮਾਨੋ. ਜਿਗੁਚ੍ਛਮਾਨੋਤਿ ਹੀਲ਼ੇਨ੍ਤੋ.

ਨਵਦ੍ਵਾਰੇਹੀਤਿ ਪਾਕਟਾਨਂ ਮਹਨ੍ਤਾਨਂ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਲੋਮਕੂਪਵਿਵਰੇਹਿਪਿ ਸਨ੍ਦਤੇਵਾਤਿ. ਨਿਲੀਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਨਿਗੂਹਤਿ, ਸਙ੍ਕੁਚਤਿ ਵਾ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਏਕੇਨ ਦ੍ਵਾਰੇਨ ਪਵੇਸਨਂ ਅਨੇਕੇਹਿ ਦ੍ਵਾਰੇਹਿ ਅਨੇਕਧਾ ਨਿਕ੍ਖਾਮਨਂ, ਪਕਾਸਨਂ ਪਵੇਸਨਂ, ਨਿਗੂਲ਼੍ਹਂ ਨਿਕ੍ਖਾਮਨਮ੍ਪੀਤਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤੇਨ ਪਵੇਸਨਂ, ਮਙ੍ਕੁਭੂਤੇਨ ਨਿਕ੍ਖਾਮਨਂ, ਸਾਰਤ੍ਤੇਨ ਪਵੇਸਨਂ, ਵਿਰਤ੍ਤੇਨ ਨਿਕ੍ਖਾਮਨਨ੍ਤਿ ਇਮੇਹਿ ਪਕਾਰੇਹਿ.

੩੦੪. ਪਰਿਭੋਗਕਾਲੇਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਵਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤੋਪਿ ਨਾਮ ਪਵੇਸਦ੍ਵਾਰਂ ਜੇਗੁਚ੍ਛਂ ਕਰੋਤਿ, ਪਗੇਵ ਲਦ੍ਧਪਰਿਵਾਸੋ ਪਰਿਪਾਕਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਇਤਰਦ੍ਵਾਰਾਨੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਸ ਆਹਾਰੋ. ਗਨ੍ਧਹਰਣਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵਿਸ੍ਸਗਨ੍ਧਾਪਨਯਨਤ੍ਥਂ. ਕਾਯਗ੍ਗਿਨਾਤਿ ਗਹਣਿਤੇਜਾਨੁਗਤੇਨ ਕਾਯੁਸ੍ਮਾਨਾ. ਫੇਣੁਦ੍ਦੇਹਕਨ੍ਤਿ ਫੇਣਾਨਿ ਉਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ. ਪਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪਰਿਪਾਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ. ਉਤ੍ਤਰਮਾਨੋਤਿ ਉਪ੍ਪਿਲਵਨ੍ਤੋ. ਸੇਮ੍ਹਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਿਤ੍ਤਾਦਿਕੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਕਰੀਸਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸੇਦਜਲ੍ਲਿਕਾਦਿਕੇ. ਇਮਾਨਿ ਦ੍ਵਾਰਾਨਿ ਮੁਖਾਦੀਨਿ. ਏਕਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਸ੍ਸਾਵਮਗ੍ਗਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਚੋਕ੍ਖਜਾਤਿਕਾ ਪਨ ਮੁਖਾਦੀਨਿਪਿ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਂ ਪੁਨ ਧੋਵਨ੍ਤਿਯੇਵ. ਪੁਨ ਏਕਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਚ੍ਚਮਗ੍ਗਂ. ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ, ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਾ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਆਹਾਰਤ੍ਥਾਯ ਗਮਨਪਰਿਯੇਸਨਾਨਂ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਤਾ ਆਹਾਰੇ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਤੋ, ਆਸਯਨਿਧਾਨਾਨਂ ਤਂਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤੋ, ਇਤਰੇਸਂ ਤਬ੍ਬਿਕਾਰਤੋਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਵਿਸੇਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕਿਮਿਭਕ੍ਖਭਾਵੋਪਿ ਹਿਸ੍ਸ ਵਿਕਾਰਪਕ੍ਖੇਯੇਵ ਠਪੇਤਬ੍ਬੋਤਿ.

੩੦੫. ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰਵਸੇਨ ਉਪਟ੍ਠਿਤਂ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਸਞ੍ਞਿਤਂ ਭਾਵਨਾਯ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ, ਨ ਉਗ੍ਗਹਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਯਦਿ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨਪਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਥਾ ਚ ਸਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤੇਨ ਝਾਨੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਚ ਭਵਤਿ, ਕਸ੍ਮਾ? ਭਾਵਨਾਯ ਨਾਨਾਕਾਰਤੋ, ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਭਾਵੇਨ ਚ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਸ੍ਸ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਤਾਯ ਗਮ੍ਭੀਰਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਯਦਿਪਿ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰਵਸੇਨ ਭਾਵਨਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਧਮ੍ਮੇ ਉਪਾਦਾਯ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਤੇ ਏਵ ਧਮ੍ਮਾ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾ, ਨ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰਗ੍ਗਹਣਮੁਖੇਨਪਿ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੇਯੇਵ ਆਰਬ੍ਭ ਭਾਵਨਾਯ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ, ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਾਨਞ੍ਚ ਸਭਾਵੇਨੇਵ ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵਤੋ ਨ ਤਤ੍ਥ ਝਾਨਂ ਅਪ੍ਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵਤੋ ਹਿ ਪੁਰਿਮਸਚ੍ਚਦ੍ਵਯਂ ਦੁਦ੍ਦਸਂ ਜਾਤਨ੍ਤਿ. ਯਦਿ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਨਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਧਿਯਤਿ, ਕਥਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ‘‘ਸਞ੍ਞਾ’’ ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੋਹਰੀਯਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰਗ੍ਗਹਣਵਸੇਨ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਇਦਾਨਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਭਾਵਨਾਯ ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਮਞ੍ਚ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਰਸਤਣ੍ਹਾਯਾਤਿ ਮਧੁਰਾਦਿਰਸਵਿਸਯਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ. ਪਤਿਲੀਯਤੀਤਿ ਸਙ੍ਕੁਚਤਿ ਅਨੇਕਾਕਾਰਂ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਤਾਯ ਸਣ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ. ਪਤਿਕੁਟਤੀਤਿ ਅਪਸਕ੍ਕਤਿ ਨ ਵਿਸਰਤਿ. ਪਤਿਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਨਿਵਤ੍ਤਤਿ. ਕਨ੍ਤਾਰਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਿਕੋਤਿ ਮਹਤੋ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਕਨ੍ਤਾਰਸ੍ਸ ਨਿਤ੍ਥਰਣਪ੍ਪਯੋਜਨੋ. ਵਿਗਤਮਦੋਤਿ ਮਾਨਮਦਾਦੀਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਨਿਮ੍ਮਦੋ, ਮਦਾਭਾਵਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਚਸ੍ਸ ਦਵਮਣ੍ਡਨਵਿਭੂਸਨਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਅਭਾਵੋ ਗਹਿਤੋਯੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਪਰਿਞ੍ਞਾਮੁਖੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰਤੋ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਜਾਨਨਦ੍ਵਾਰੇਨ. ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਿਕੋ ਰਾਗੋਤਿ ਅਨਤਿਵਤ੍ਤਨਟ੍ਠੇਨ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ, ਤਪ੍ਪਯੋਜਨੋ ਵਾ ਰਾਗੋ. ਪਰਿਞ੍ਞਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਰਸਤਣ੍ਹਾਯ ਹਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵਿਗਤਾਯ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾਦਯੋਪਿ ਵਿਗਤਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾਯ ਉਕ੍ਕਂਸਗਮਨਤੋ. ਸਤਿ ਚ ਵਿਸਯਿਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇ ਵਿਸਯੋ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਏਵ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੋ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਪਰਿਞ੍ਞਾਮੁਖੇਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪਰਿਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ. ਰੂਪਾਯਤਨਾਦੀਸੁ ਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਸੁ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਾਨਿ, ਤਗ੍ਗਾਹਕਾ ਪਸਾਦਾ ਚ ਸੁਖੇਨੇਵ ਪਰਿਞ੍ਞਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ. ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਆਸਯਨਿਧਾਨਾਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਂ ਤਾਵ ਉਦਰਿਯਮੇਵ. ਆਸਯਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪਿਤ੍ਤਸੇਮ੍ਹਪੁਬ੍ਬਲੋਹਿਤਾਨਂ, ਪਰਿਪਕ੍ਕਗ੍ਗਹਣੇਨ ਕਰੀਸਮੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਫਲਗ੍ਗਹਣੇਨ ਕੇਸਾਦੀਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਸਿਦ੍ਧੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਭਾਵਨਾਪਿ ਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ. ਅਸੁਭਸਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਅਸੁਭਭਾਵਨਾਯ, ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕਅਸੁਭਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰਗ੍ਗਹਣੇਨ ਕਾਯਸ੍ਸ ਅਸੁਚਿਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਜੇਗੁਚ੍ਛਭਾਵਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਤੋ. ਇਮਂ ਪਨ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਆਹਾਰੇ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਸਞ੍ਞਾਭਾਵਨਂ. ਅਮਤਪਰਿਯੋਸਾਨਤਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਆਹਾਰੇ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਸਞ੍ਞਾਭਾਵਨਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਧਿਗਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਆਹਾਰੇਪਟਿਕ੍ਕੂਲਭਾਵਨਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਚਤੁਧਾਤੁਵਵਤ੍ਥਾਨਭਾਵਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੦੬. ‘‘ਏਕਂ ਵਵਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਚਤੁਧਾਤੁਵਵਤ੍ਥਾਨਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸੋ ਨਾਮ ਨਿਦ੍ਦੇਸਤ੍ਥੋ ਮੁਦੁਮਜ੍ਝਪਞ੍ਞਾਬਾਹੁਲ੍ਲਤੋ, ਆਗਤੋ ਚ ਭਾਰੋ ਅਵਸ੍ਸਂ ਵਹਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਤਿਪਿ ਵਿਸਯਭੇਦੇਨ ਵਵਤ੍ਥਾਨਸ੍ਸ ਭੇਦੇ ਵਵਤ੍ਥਾਨਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਪਨ ਤਂ ਅਭਿਨ੍ਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਕਂ ਵਵਤ੍ਥਾਨ’’ਨ੍ਤਿ, ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਵਾ ਸਤਿਪਿ ਵਿਸਯਭੇਦੇ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਯਂ ਤਸ੍ਸ ਏਕਵਿਸਯਤਾਵਾਤਿ ‘‘ਏਕਂ ਵਵਤ੍ਥਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਹਿ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰੇ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯੋਗਿਨੋ ਯਦਿਪਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਅਪਰਭਾਗੇ ਪਨ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿ ਹੋਤਿ, ਨ ਸਬ੍ਬੇਸੁ, ਏਵਮਿਧਾਪੀਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਿਯਾ – ਯਥਾ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਅਭੇਦਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਏਵਂ ਇਧ ਧਾਤੁਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਅਭੇਦਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ‘‘ਏਕਂ ਵਵਤ੍ਥਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ਨਯਿਦਮੇਵਂ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਸਮਤਿਕ੍ਕਮਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਵਸੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬੋ, ਇਧ ਪਨ ਸਭਾਵਸਰਸਲਕ੍ਖਣਤੋ ਧਾਤੁਯੋ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਧਾਤੁਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਸਭਾਵੂਪਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਿਂ ਵਾ ਏਤੇਨ ਪਪਞ੍ਚੇਨ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਏਕੂਨਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਯ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਹਿ ਅਸਂਸਟ੍ਠਂ ਚਤੁਧਾਤੁਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਨਾਮ ਏਕਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਕਂ ਵਵਤ੍ਥਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ‘‘ਚਤੁਧਾਤੁਵਵਤ੍ਥਾਨਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਨੁ ਚਤੁਧਾਤੁਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਭਾਵਨਾਵ? ਸਚ੍ਚਂ ਭਾਵਨਾਵ, ਸਕਿਂ ਪਵਤ੍ਤਂ ਪਨ ਵਵਤ੍ਥਾਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਬਹੁਲੀਕਾਰੋ ਭਾਵਨਾਤਿ ਵਚਨਭੇਦੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਥਂ ਪਨ ਭਾਵਨਾ ਨਿਦ੍ਦਿਸੀਯਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਵਚੀਗੋਚਰਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਭਾਵਤੋਤਿ? ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ ਭਾਵਨਤ੍ਥੇ ਭਾਵਨਾਵੋਹਾਰਤੋ. ਭਾਵਨਤ੍ਥੋ ਹਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਇਧ ‘‘ਭਾਵਨਾ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ.

ਸਭਾਵੂਪਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨਾਤਿ ਕਕ੍ਖਲ਼ਤ੍ਤਾਦਿਕਸ੍ਸ ਸਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਉਪਧਾਰਣਵਸੇਨ. ਇਦਂ ਹਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਥਵੀਕਸਿਣਾਦਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਯ ਨ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ, ਨੀਲਕਸਿਣਾਦਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਯ ਨ ਨੀਲਾਦਿਵਣ੍ਣਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ, ਨਾਪਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਯ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਦਿਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਪਥਵੀਆਦੀਨਂ ਸਭਾਵਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਭਾਵੂਪਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨਾ’’ਤਿ, ਕਕ੍ਖਲ਼ਤ੍ਤਾਦਿਕਸ੍ਸ ਸਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਉਪਧਾਰਣਵਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਞਾਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਯੇਵਾਪਨਕਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ, ਨਾਪਿ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ. ਧਾਤੁਮਨਸਿਕਾਰੋਤਿ ਧਾਤੂਸੁ ਮਨਸਿਕਾਰੋ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਧਾਤੁਯੋ ਆਰਬ੍ਭ ਭਾਵਨਾਮਨਸਿਕਾਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਾਤਬ੍ਬਤੋ ਕਮ੍ਮਂ, ਯੋਗਿਨੋ ਸੁਖਵਿਸੇਸਾਨਂ ਕਾਰਣਭਾਵਤੋ ਠਾਨਞ੍ਚਾਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਸਭਾਵਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਯੋਗਕਮ੍ਮਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਧਾਤੁਮਨਸਿਕਾਰੋ, ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ, ਚਤੁਧਾਤੁਵਵਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਯਿਦਂ ਚਤੁਧਾਤੁਵਵਤ੍ਥਾਨਂ. ‘‘ਦ੍ਵਿਧਾ ਆਗਤ’’ਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਨੁ ਧਾਤੁਵਿਭਙ੍ਗੇ ਨਾਤਿਸਙ੍ਖੇਪਵਿਤ੍ਥਾਰਵਸੇਨ ਆਗਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਤਿਧਾ ਆਗਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ? ਨ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਪਭੇਦਤੋ ਅਨਵਸੇਸਪਰਿਯਾਦਾਨਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ, ਬਾਹਿਰਾਨਞ੍ਚ ਧਾਤੂਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਅਥ ਵਾ ਦ੍ਵਿਧਾ ਆਗਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਵਿਧਾਵ ਆਗਤਨ੍ਤਿ ਨ ਏਵਂ ਨਿਯਮੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ, ਅਥ ਖੋ ਦ੍ਵਿਧਾ ਆਗਤਮੇਵਾਤਿ, ਤੇਨ ਤਤਿਯਸ੍ਸਾਪਿ ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹੋ ਸਿਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਚ ਨਾਤਿਸਙ੍ਖੇਪਵਿਤ੍ਥਾਰਨਯੋ ‘‘ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਚ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਚਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਵੁਤ੍ਤਿਵਸੇਨ, ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨੇਵ ਵਾ ਸਙ੍ਗਹੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਵਾ ਯੋ ਨਾਤਿਸਙ੍ਖੇਪਵਿਤ੍ਥਾਰਨਯੇਨ ਅਤਿਸਙ੍ਖੇਪਪਟਿਕ੍ਖੇਪਮੁਖੇਨ ਲਬ੍ਭਮਾਨੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰਭਾਗੋ, ਤਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਨਯਨ੍ਤੋਗਧਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦ੍ਵਿਧਾ ਆਗਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਾਤਿਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਆਗਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਞ੍ਚ ਵਚਨਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ. ‘‘ਮਹਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ’’ਤਿ ਚ ਇਦਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨ(ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੭੮ ਆਦਯੋ; ਮ. ਨਿ. ੩.੧੧੧ ਆਦਯੋ) ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਸੁਤ੍ਤਾਦੀਸੁਪਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੫੩ ਆਦਯੋ) ਤਥੇਵ ਆਗਤਤ੍ਤਾ. ਰਾਹੁਲੋਵਾਦੇਤਿ ਮਹਾਰਾਹੁਲੋਵਾਦੇ (ਮ. ਨਿ. ੨.੧੧੩ ਆਦਯੋ). ਧਾਤੁਵਿਭਙ੍ਗੇਤਿ ਧਾਤੁਵਿਭਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੪੨ ਆਦਯੋ), ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਧਾਤੁਵਿਭਙ੍ਗੇ (ਵਿਭ. ੧੭੨ ਆਦਯੋ) ਚ.

ਕਾਮਂ ਮਹਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਅਤ੍ਥੇਨ ਉਪਮਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਦੇਸਨਾ ਆਗਤਾ, ਉਪਮਾ ਚ ਨਾਮ ਯਾਵਦੇਵ ਉਪਮੇਯ੍ਯਤ੍ਥਵਿਭਾਵਨਤ੍ਥਾਤਿ ਉਪਮਂ ਤਾਵ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਉਪਮੇਯ੍ਯਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਾਲ਼ਿ ਆਨੀਤਾ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਧਾਤੁਵਸੇਨ, ਤਤ੍ਥਪਿ ਚਤੁਮਹਾਭੂਤਵਸੇਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋਤਿ? ਸਤ੍ਤਸੁਞ੍ਞਤਾਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ, ਏਤ੍ਥ ਧਾਤੁਵਸੇਨ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਓਲ਼ਾਰਿਕਭਾਵੇਨ ਸੁਪਾਕਟਤਾਯ, ਏਕਚ੍ਚਵੇਨੇਯ੍ਯਜਨਚਰਿਤਾਨੁਕੁਲਤਾਯ ਚ ਮਹਾਭੂਤਵਸੇਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਪਥਵੀਧਾਤੂਤਿਆਦੀਸੁ ਧਾਤੁਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਸਭਾਵਤ੍ਥੋ, ਸਭਾਵਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਸੁਞ੍ਞਤਤ੍ਥੋ, ਸੁਞ੍ਞਤਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਸਭਾਵਸੁਞ੍ਞਤਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤਤ੍ਥੇਨ ਪਥਵੀਯੇਵ ਧਾਤੁ ਪਥਵੀਧਾਤੁ. ਆਪੋਧਾਤੁਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਪਥਵੀਧਾਤੂਤਿ ਸਹਜਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਧਾਤੁ, ਤਥਾ ਆਪੋਧਾਤੂਤਿ ਆਬਨ੍ਧਨਧਾਤੁ, ਤੇਜੋਧਾਤੂਤਿ ਪਰਿਪਾਚਨਧਾਤੁ, ਵਾਯੋਧਾਤੂਤਿ ਵਿਤ੍ਥਮ੍ਭਨਧਾਤੂਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਸਮਾਸੋ, ਭਾਵਤ੍ਥੋ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਪਰਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ.

ਏਵਂ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿਆਦੀਸੁ ਏਵਨ੍ਤਿ ਯਥਾਦਸ੍ਸਿਤਂ ਪਾਲ਼ਿਂ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ. ਨਾਤਿਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰਦੇਸਨਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਵਤ੍ਥਯੁਗਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਵਤ੍ਥਯੁਗਿਕੋ, ਏਵਂ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਰਹਤਿ, ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਪਯੋਜਨੋਤਿ ਵਾ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕਸ੍ਸ.

ਛੇਕੋਤਿ ਤਂਤਂਸਮਞ੍ਞਾਯ ਕੁਸਲੋ, ਯਥਾਜਾਤੇ ਸੂਨਸ੍ਮਿਂ ਨਙ੍ਗੁਟ੍ਠਖੁਰਵਿਸਾਣਾਦਿਵਨ੍ਤੇ ਅਟ੍ਠਿਮਂਸਾਦਿਅਵਯਵਸਮੁਦਾਯੇ ਅਵਿਭਤ੍ਤੇ ਗਾਵੀਸਮਞ੍ਞਾ, ਨ ਵਿਭਤ੍ਤੇ, ਵਿਭਤ੍ਤੇ ਪਨ ਅਟ੍ਠਿਮਂਸਾਦਿਅਵਯਵਸਮਞ੍ਞਾਤਿ ਜਾਨਨਕੋ. ਗੋਘਾਤਕੋਤਿ ਜੀਵਿਕਤ੍ਥਾਯ ਗੁਨ੍ਨਂ ਘਾਤਕੋ. ਅਨ੍ਤੇਵਾਸੀਤਿ ਕਮ੍ਮਕਰਣਵਸੇਨ ਤਸ੍ਸ ਸਮੀਪਵਾਸੀ ਤਸ੍ਸ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜੀਵਨਤੋ. ਵਿਨਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਅਞ੍ਞਂ ਵਿਨਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ. ਮਹਾਪਥਾਨਂ ਵੇਮਜ੍ਝਟ੍ਠਾਨਸਙ੍ਖਾਤੇਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਪਥਾਨਂ ਤਾਯ ਏਵ ਵਿਨਿਵਿਜ੍ਝਨਟ੍ਠਾਨਸਙ੍ਖਾਤੇ. ਯਸ੍ਮਾ ਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਪਥਾ ਚਤੂਹਿ ਦਿਸਾਹਿ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮੋਹਿਤਾ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਠਾਨਂ ਚਤੁਮਹਾਪਥਾਨਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਚਤੁਮਹਾਪਥੇ. ਵਿਲੀਯਨ੍ਤਿ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਵਿਭਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਬੀਲਾ, ਭਾਗਾ, ਵ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਬ-ਕਾਰਂ, ਇ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਚ ਈ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਤਮੇਵ ਹਿ ਭਾਗਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕੋਟ੍ਠਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਠਿਤ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਠਿਤੋ ਵਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੫.੨੮) ਵਿਯ ਠਾਨਸਙ੍ਖਾਤਇਰਿਯਾਪਥਸਮਙ੍ਗਿਤਾਯ, ਗਤਿਨਿਵਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥਤਾਯ ਵਾ ਠਾ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਗਮਨਂ ਸੇਸਇਰਿਯਾਪਥਸਮਙ੍ਗਿਤਾਯ ਬੋਧਕੋ, ਇਧ ਪਨ ਯਥਾ ਤਥਾ ਰੂਪਕਾਯਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਬੋਧਕੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਇਰਿਯਾਪਥਾਨਂ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਆਕਾਰੇਨ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਯਥਾਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਆਕਾਰੇਨਾਤਿ ਠਾਨਾਦਿਨਾ ਰੂਪਕਾਯਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰੇਨ. ਠਾਨਾਦਯੋ ਹਿ ਇਰਿਯਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਕਾਯਿਕਕਿਰਿਯਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ‘‘ਇਰਿਯਾਪਥਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਯਥਾਠਿਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਪਵਤ੍ਤਂ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਮੇਵੇਤ੍ਥ ਪਣਿਧਾਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਥਾਠਿਤਤ੍ਤਾਵ ਯਥਾਪਣਿਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਠਾਨਸਙ੍ਖਾਤਇਰਿਯਾਪਥਸਮਾਯੋਗਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਪਣਿਹਿਤਨ੍ਤਿ ਤਦਞ੍ਞਇਰਿਯਾਪਥਸਮਾਯੋਗਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਸਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਅਵਟ੍ਠਾਨਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਪਣਿਹਿਤਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਪਕਾਰਤੋ ਨਿਹਿਤਂ ਪਣਿਹਿਤਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਧਾਤੁਸੋਤਿ ਧਾਤੁਂ ਧਾਤੁਂ ਪਥਵੀਆਦਿਧਾਤੁਂ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਤੀਤਿ ਪਤਿ ਪਤਿ ਅਵੇਕ੍ਖਤਿ ਞਾਣਚਕ੍ਖੁਨਾ ਵਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਤਿ.

ਯਥਾ ਛੇਕੋਤਿਆਦਿਨਾ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਵਿਵਰਣਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਇਦਾਨਿ ਭਾਵਤ੍ਥਵਿਭਾਵਨਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਗੋਘਾਤਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਪੋਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮਂਸੂਪਚਯਪਰਿਬ੍ਰੂਹਨਾਯ ਕੁਣ੍ਡਕਭਤ੍ਤਕਪ੍ਪਾਸਟ੍ਠਿਆਦੀਹਿ ਸਂਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਵਧਿਤਂ ਮਤਨ੍ਤਿ ਹਿਂਸਿਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਤਂ. ਮਤਨ੍ਤਿ ਚ ਮਤਮਤ੍ਤਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਤਾਵਦੇਵਾ’’ਤਿ. ਗਾਵੀਤਿ ਸਞ੍ਞਾ ਨ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਯਾਨਿ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾਨਿ ਉਪਾਦਾਯ ਗਾਵੀਸਮਞ੍ਞਾ, ਮਤਮਤ੍ਤਾਯਪਿ ਗਾਵਿਯਾ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਨਿਵੇਸਸ੍ਸ ਅਵਿਨਟ੍ਠਤ੍ਤਾ. ਬਿਲਾਸੋਤਿ ਬਿਲਂ ਬਿਲਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਟ੍ਠਿਸਙ੍ਘਾਤਤੋ ਮਂਸਂ ਵਿਵੇਚੇਤ੍ਵਾ, ਤਤੋ ਵਾ ਵਿਵੇਚਿਤਂ ਮਂਸਂ ਭਾਗਸੋ ਕਤ੍ਵਾ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਮਂਸਸਞ੍ਞਾ ਪਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ. ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸਪਿ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ. ਘਨਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਤਤਿਸਮੂਹਕਿਚ੍ਚਘਨਾਨਂ ਵਿਨਿਬ੍ਭੁਜਨਂ ਵਿਵੇਚਨਂ. ਧਾਤੁਸੋ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਤੋਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਘਨਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਾਤੁਸੋ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਸਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨੁਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਸਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਯਪਿ ਤਦਾ ਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ ਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਯਾਥਾਵਤੋ ਘਨਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਾਦਨਤੋ. ਏਵਂ ਹਿ ਸਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਓਪਮ੍ਮਤ੍ਥੇਨ ਓਪਮੇਯ੍ਯਤ੍ਥੋ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਸਂਸਨ੍ਦਤਿ ਸਮੇਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਧਾਤੁਵਸੇਨੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ.

੩੦੭. ਏਵਂ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮਹਾਹਤ੍ਥਿਪਦੂਪਮੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਰਾਹੁਲੋਵਾਦ- (ਮ. ਨਿ. ੨.੧੧੩ ਆਦਯੋ) ਧਾਤੁਵਿਭਙ੍ਗੇਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੪੨ ਆਦਯੋ; ਵਿਭ. ੧੭੨ ਆਦਯੋ) ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਆਗਮਨਮੇਵ ਉਪਸਂਹਰਤਿ, ਨ ਸਬ੍ਬਂ ਦੇਸਨਾਨਯਂ ਅਞ੍ਞਥਾਪਿ ਤਤ੍ਥ ਦੇਸਨਾਨਯਸ੍ਸ ਆਗਤਤ੍ਤਾ.

ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਯਥਾਦਸ੍ਸਿਤੇ ਮਹਾਹਤ੍ਥਿਪਦੂਪਮਪਾਠੇ. ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ. ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਦਦ੍ਵਯੇਨਾਪਿ ਤਂਤਂਪਾਟਿਪੁਗ੍ਗਲਿਕਧਮ੍ਮੋ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਨਿਯਕਸ੍ਸ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਸਨ੍ਤਤਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਯ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਭਾਵੂਪਗਮਨਵਸੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਧਿਕਿਚ੍ਚ ਪਵਤ੍ਤਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ. ਤਂਤਂਸਨ੍ਤਤਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਯ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨਿ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਕ੍ਖਲ਼ਨ੍ਤਿ ਕਥਿਨਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਤਂ ਥਦ੍ਧਭਾਵੇਨ ਸਹਜਾਤਾਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਥਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਖਰਿਗਤਨ੍ਤਿ ਖਰੀਸੁ ਖਰਸਭਾਵੇਸੁ ਗਤਂ ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ, ਖਰਸਭਾਵਮੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਖਰਸਭਾਵਂ ਫਰੁਸਾਕਾਰੇਨ ਉਪਟ੍ਠਾਨਤੋ ਫਰੁਸਾਕਾਰਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਫਰੁਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੁਤਿਯਂ ਆਕਾਰਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਂ ਨਾਮ ਸਰੀਰਟ੍ਠਕਂ. ਤਂ ਪਨ ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਿ ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ, ਤਣ੍ਹਾਦੀਹਿ ਆਦਿਨ੍ਨਗਹਿਤਪਰਾਮਟ੍ਠਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪੇਤਂ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਮੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਦਲ਼੍ਹਂ ਆਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਮਮ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹਿਤਂ ‘‘ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰਾਮਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਪੁਚ੍ਛਾਵਾਚੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਂ ਕਤਮਨ੍ਤਿ ਚੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਤਤੋਤਿ ਪਚ੍ਛਾ. ਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਦਿਭੇਦਤੋ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਪਥਵੀਧਾਤੁਂ. ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋਤਿ ਵਤ੍ਥੁਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਂ ਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਧ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵਿਸੁਂ ਨ ਉਦ੍ਧਟਂ, ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗੇ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੪) ਪਨ ਵੀਸਤਿਯਾ ਆਕਾਰੇਹਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵਿਸੁਂ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਤਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਥਦ੍ਧਭਾਵਾਧਿਕਤਾਯ ਪਥਵੀਧਾਤੁਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁਯੇਵ ‘‘ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਵੀਸਤਿਯਾ ਆਕਾਰੇਹਿ ਪਥਵੀਧਾਤੁ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਯਂ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ ਵਾ ਇਮਿਨਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਧ ‘‘ਯਂ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਾਪੇਕ੍ਖਂ ‘‘ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਵੀਸਤਿਯਾ ਆਕਾਰੇਹਿ ਪਥਵੀਧਾਤੁ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਯਂ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ. ਪੁਨ ਯਂ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਅਵਸੇਸੇਸੁ ਤੀਸੁ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੂਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਤੀਸੁ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੂਤਿ ਤਿਪ੍ਪਕਾਰੇਸੁ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ. ਨ ਹਿ ਤੇ ਤਯੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸਾ.

ਵਿਸ੍ਸਨ੍ਦਨਭਾਵੇਨਾਤਿ ਪਗ੍ਘਰਣਸਭਾਵੇਨ. ਅਪ੍ਪੋਤੀਤਿ ਵਿਸਰਤਿ. ਪਪ੍ਪੋਤੀਤਿ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਸਸਮ੍ਭਾਰਆਪਵਸੇਨ ਚੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੋ ਹਿ ਵਿਸ੍ਸਨ੍ਦਨਭਾਵੇਨ ਸਸਮ੍ਭਾਰਪਥਵੀਸਙ੍ਖਾਤਂ ਤਂ ਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਸਰਤਿ, ਪਾਪੁਣਾਤਿ ਚ, ਲਕ੍ਖਣਾਪਵਸੇਨੇਵ ਵਾ. ਸੋਪਿ ਹਿ ਸਹਜਾਤਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨਿਸ੍ਸਯਾਦਿਪਚ੍ਚਯਤਾਯ ਸੇਸਭੂਤਤ੍ਤਯਸਙ੍ਖਾਤਂ ਤਂ ਤਂ ਠਾਨਂ ਦ੍ਰਵਭਾਵਸਿਦ੍ਧੇਨ ਵਿਸ੍ਸਨ੍ਦਨਭਾਵੇਨ ਆਬਨ੍ਧਤ੍ਤਂ, ਆਸਤ੍ਤਤ੍ਤਂ, ਅਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਞ੍ਚ ਕਰੋਨ੍ਤਂ ‘‘ਅਪ੍ਪੋਤਿ ਪਪ੍ਪੋਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤੀਤਿ.

ਤੇਜਨਵਸੇਨਾਤਿ ਨਿਸਿਤਭਾਵੇਨ ਤਿਕ੍ਖਭਾਵੇਨ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਦਿਵਸੇਨ ‘‘ਨਾਨਾਵਿਧੇਸੂ’’ਤਿ ਆਪੋਧਾਤੁਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ. ਕੁਪਿਤੇਨਾਤਿ ਖੁਭਿਤੇਨ. ਉਸੁਮਜਾਤੋਤਿ ਉਸ੍ਮਾਭਿਭੂਤੋ. ਜੀਰਤੀਤਿ ਜਿਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਜੋਧਾਤੁਵਸੇਨ ਲਬ੍ਭਮਾਨਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ ਜਰਾਪਵਤ੍ਤਿ ਪਾਕਟਜਰਾਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵੇਕਲ੍ਲਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਰੀਰੇ ਪਕਤਿਉਸੁਮਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਉਣ੍ਹਭਾਵੋ ਸਨ੍ਤਾਪੋ, ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਦਹਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੋ ਮਹਾਦਾਹੋ ਪਰਿਦਾਹੋਤਿ ਅਯਮੇਤੇਸਂ ਵਿਸੇਸੋ. ਯੇਨ ਜੀਰੀਯਤੀਤਿ ਚ ਏਕਾਹਿਕਾਦਿਜਰਰੋਗੇਨ ਜਰੀਯਤੀਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਸਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸੀਤੁਦਕੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧਟਾ ਸਪ੍ਪਿ ‘‘ਸਤਧੋਤਸਪ੍ਪੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਸਿਤਨ੍ਤਿ ਭੁਤ੍ਤਂ. ਖਾਯਿਤਨ੍ਤਿ ਖਾਦਿਤਂ. ਸਾਯਿਤਨ੍ਤਿ ਅਸ੍ਸਾਦਿਤਂ. ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਪਾਕਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਸਮਵੇਪਾਕਿਨਿਯਾ ਗਹਣਿਯਾ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਸਮ੍ਮਾਪਰਿਪਾਕੋਪਿ ਪਨ ਵਿਸਮਵੇਪਾਕਿਨਿਯਾ ਤਸ੍ਸਾ ਏਵ ਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਰਸਾਦਿਭਾਵੇਨਾਤਿ ਰਸਰੁਧਿਰਮਂਸਮੇਦਨ੍ਹਾਰੁਅਟ੍ਠਿਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜਸੁਕ੍ਕਵਸੇਨ. ਵਿਵੇਕਨ੍ਤਿ ਪੁਥੁਭਾਵਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਵਿਸਦਿਸਭਾਵਂ. ਅਸਿਤਾਦਿਭੇਦਸ੍ਸ ਹਿ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਪਰਿਣਾਮੇ ਰਸੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਰਸਧਾਤੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ‘‘ਰਸਸ੍ਸ ਪਰਿਣਾਮੇ ਰੁਧਿਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਬ੍ਬਂ ਨੇਤਬ੍ਬਂ.

ਵਾਯਨਵਸੇਨਾਤਿ ਸਮੁਦੀਰਣਵਸੇਨ, ਸਵੇਗਗਮਨਵਸੇਨ ਵਾ. ਉਗ੍ਗਾਰਹਿਕ੍ਕਾਦੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਉਦ੍ਦੇਕਖਿਪਨਾਦਿਪਵਤ੍ਤਨਕਵਾਤਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਉਚ੍ਚਾਰਪਸ੍ਸਾਵਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਿਤ੍ਤਸੇਮ੍ਹਲਸਿਕਾਕੇਵਲਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਾਦਿਨੀਹਰਣਕਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਯਦਿਪਿ ਕੁਚ੍ਛਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਉਦਰਪਰਿਯਾਯੋ, ਕੋਟ੍ਠ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਨ ਅਨ੍ਤਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਤ੍ਤਾ ਤਦਵਸਿਟ੍ਠੋ ਉਦਰਪ੍ਪਦੇਸੋ ਇਧ ਕੁਚ੍ਛਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੁਚ੍ਛਿਸਯਾ ਵਾਤਾਤਿ ਅਨ੍ਤਾਨਂ ਬਹਿਵਾਤਾ’’ਤਿ. ਸਮਿਞ੍ਜਨਪਸਾਰਣਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਆਲੋਕਨਵਿਲੋਕਨਉਦ੍ਧਰਣਾਤਿਹਰਣਾਦਿਕਾ ਸਬ੍ਬਾ ਕਾਯਿਕਕਿਰਿਯਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ. ‘‘ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਵਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਸਰੀਰਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਨ ਹਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਥਂ ‘‘ਪਸ੍ਸਾਸੋਤਿ ਬਹਿਨਿਕ੍ਖਮਨਨਾਸਿਕਵਾਤੋ, ਦੀਘਨਾਸਿਕਸ੍ਸ ਨਾਸਿਕਗ੍ਗਂ, ਇਤਰਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰੋਟ੍ਠਂ ਫੁਸਨ੍ਤੋ ਪਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਂ? ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਮਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ, ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਪਵਤ੍ਤਉਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਚ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਆਪੋਧਾਤੁਆਦੀਨਂ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਆਪੋਧਾਤੁਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ‘‘ਯਂ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਭਵਸ੍ਸ, ਤੇਜੋਧਾਤੁਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਸਰੀਰੇ ਪਾਕਤਿਕਉਸ੍ਮਾਯ, ਵਾਯੋਧਾਤੁਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਧਮਨਿਜਾਲਾਨੁਸਟਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਚਮ੍ਮਖੀਲਪੀਲ਼ਕਾਦਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਵਾਯੁਨੋ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਮਿਞ੍ਜਨਾਦਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਵਾਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਵ. ਯਦਿ ਏਵਂ, ਕਥਂ ‘‘ਪੁਰਿਮਾ ਪਞ੍ਚ ਚਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿ ਵਚਨਂ? ਨ ਹਿ ਸਮਿਞ੍ਜਨਾਦਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਾ ਏਵ ਅਙ੍ਗਮਙ੍ਗਾਨੁਸਾਰਿਨੋ ਵਾਤਾ, ਅਥ ਖੋ ਤਦਞ੍ਞੇਪੀਤਿ ਨਤ੍ਥਿ ਵਿਰੋਧੋ.

ਇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਪਰਾਮਸਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵੀਸਤਿਯਾ ਆਕਾਰੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਆਗਤੇ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਅਯਂ ਵਣ੍ਣਨਾ ਨ ਕੇਵਲਂ ਮਹਾਹਤ੍ਥਿਪਦੂਪਮਸ੍ਸੇਵ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੦੦ ਆਦਯੋ), ਅਥ ਖੋ ਮਹਾਰਾਹੁਲੋਵਾਦ- (ਮ. ਨਿ. ੨.੧੧੩ ਆਦਯੋ) ਧਾਤੁਵਿਭਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੪੨ ਆਦਯੋ) ਅਤ੍ਥਸਂਵਣ੍ਣਨਾ ਹੋਤਿਯੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਭਾਵਨਾਨਯੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਵਂ ਰਾਹੁਲੋਵਾਦਧਾਤੁਵਿਭਙ੍ਗੇਸੁਪੀ’’ਤਿ.

੩੦੮. ਭਾਵਨਾਨਯੇਤਿ ਭਾਵਨਾਯ ਨਯੇ. ਯੇਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭਾਵਨਾ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਭਾਵਨਾਵਿਧਿਮ੍ਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ. ਯਸ੍ਮਾ ਯੇਸਂ ‘‘ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞੋ ਨਾਤਿਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞੋ’’ਤਿ ਇਮੇਸਂ ਦੁਵਿਧਾਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਵਸੇਨ ਇਦਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਦ੍ਵਿਧਾ ਆਗਤਂ ਦ੍ਵਿਧਾ ਦੇਸਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਭਿਨਿਵੇਸੋਪਿ ਤੇਸਂ ਦ੍ਵਿਧਾਵ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਤਂ ਤਾਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਲੋਮਾ ਪਥਵੀਧਾਤੂਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਆਦਿਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਧਾਤੁਪਰਿਗ੍ਗਹੋਤਿ ‘‘ਕੇਸਾ ਪਥਵੀਧਾਤੁ, ਲੋਮਾ ਪਥਵੀਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਏਵਂ ਦ੍ਵਾਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਯ ਆਕਾਰੇਹਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਪਰਿਗ੍ਗਹੋ. ਪਪਞ੍ਚਤੋਤਿ ਦਨ੍ਧਤੋ ਸਣਿਕਤੋ. ਯਂ ਥਦ੍ਧਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਕੇਸਾਦੀਸੁ ਯਂ ਥਦ੍ਧਲਕ੍ਖਣਂ ਕਕ੍ਖਲ਼ਭਾਵੋ. ਯਂ ਆਬਨ੍ਧਨਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਏਵਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋਤਿ ਵਤ੍ਥੁਂ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਲਕ੍ਖਣਮਤ੍ਤਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਸ੍ਸ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਗਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਂ ਤਦੇਵ ਲਕ੍ਖਣਂ ਵਿਭੂਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਟ੍ਠਾਨਤੋ ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਮਨਸਿਕਾਰਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਭੂਤਂ ਵਿਸਦਂ ਹੋਤਿ, ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਾਟਵੇਨ ਸਂਖਿਤ੍ਤਰੁਚਿਭਾਵਤੋ. ਸਬ੍ਬਸੋ ਮਨ੍ਦਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਵ ਨ ਇਜ੍ਝਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਾਤਿਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ. ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ ਅਵਿਭੂਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਨੁਪਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਨ੍ਧਂ ਵਿਯ ਕਰੋਨ੍ਤਂ ਅਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਪੁਰਿਮਨਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਕੇਸਾ ਪਥਵੀਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ. ਵਤ੍ਥੁਆਮਸਨੇਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ, ਨਾਤਿਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਖਿਪ੍ਪਨਿਸਨ੍ਤਿਤਾਯ ਵਿਤ੍ਥਾਰਰੁਚਿਭਾਵਤੋ.

ਇਦਾਨਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਉਪਮਾਯ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਦ੍ਵੀਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂਸੂ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਪੇਯ੍ਯਾਲਮੁਖਨ੍ਤਿ ਪੇਯ੍ਯਾਲਪਾਲ਼ਿਯਾ ਮੁਖਭੂਤਂ ਦ੍ਵਾਰਭੂਤਂ ਆਦਿਤੋ ਵਾਰਂ, ਵਾਰਦ੍ਵਯਂ ਵਾ. ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਸਜ੍ਝਾਯਿਤ੍ਵਾ. ਉਭਤੋਕੋਟਿਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਵਾਰਸ੍ਸ ਆਦਿਅਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣਵਸੇਨੇਵ. ਓਟ੍ਠਪਰਿਯਾਹਤਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਓਟ੍ਠਾਨਂ ਸਮ੍ਫੁਸਨਮਤ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਗਨ੍ਥਪਰਿਵਤ੍ਤਨੇ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸਙ੍ਖੇਪੋ ਰੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ. ਇਤਰਸ੍ਸ ਚ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਰੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਏਵਂ ਭਾਵਨਾਨਯੇਪੀਤਿ ਉਪਮਾਸਂਸਨ੍ਦਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਨਾਤਿਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਚ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਸਪ੍ਪਾਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਸੀਲਵਿਸੋਧਨਾਦਿਪੁਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਇਧ ਨ ਆਮਟ੍ਠਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਵਿਵੇਕਟ੍ਠਕਾਯਸ੍ਸ, ਵਿਵੇਕਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਚ ਭਾਵਨਾ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਨ ਇਤਰਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਦੁਭਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਰਹੋਗਤੇਨ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨੇਨਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਰਹੋਗਤੇਨਾਤਿ ਰਹਸਿ ਗਤੇਨ, ਏਕਾਕਿਨਾ ਭਾਵਨਾਨੁਕੂਲਟ੍ਠਾਨਂ ਉਪਗਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨੇਨਾਤਿ ਪਤਿ ਪਤਿ ਪੁਥੁਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਸੇਧੇਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਸਲ੍ਲੀਨੇਨ, ਤਤ੍ਥ ਸਂਸਿਲਿਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਕਲਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੂਪਕਾਯਂ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾਤਿ ਉਦ੍ਧਂ ਪਾਦਤਲਾ, ਅਧੋ ਕੇਸਮਤ੍ਥਕਾ, ਤਿਰਿਯਂ ਤਚਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਰਜਕਾਯਂ ਧਾਤੁਵਸੇਨ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਯਸ੍ਮਾ ਚਾਤੁਮਹਾਭੂਤਿਕੋ ਅਯਂ ਕਾਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ ਪਥਵੀਧਾਤੁ ਆਪੋਧਾਤੁ ਤੇਜੋਧਾਤੁ ਵਾਯੋਧਾਤੂ’’ਤਿ ਚਤੁਮਹਾਭੂਤਵਸੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਾਨਿ ਤਾਸਂ ਧਾਤੂਨਂ ਲਕ੍ਖਣਤੋ, ਉਪਟ੍ਠਾਨਾਕਾਰਤੋ ਚ ਮਨਸਿਕਾਰਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤਤ੍ਥ ਥਦ੍ਧਭਾਵੋਤਿ ਲਕ੍ਖਣਮਾਹ. ਥਦ੍ਧਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਾ ਹਿ ਪਥਵੀਧਾਤੁ. ਖਰਭਾਵੋਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਨਾਕਾਰਂ, ਞਾਣੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਕਾਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦ੍ਰਵਭਾਵੋ ਲਕ੍ਖਣਂ ਆਪੋਧਾਤੁਯਾ ਪਗ੍ਘਰਣਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਆਬਨ੍ਧਨਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਾਕਾਰੋ. ਉਣ੍ਹਭਾਵੋ ਲਕ੍ਖਣਂ ਤੇਜੋਧਾਤੁਯਾ ਉਸ੍ਮਾਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਪਰਿਪਾਚਨਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਾਕਾਰੋ. ਵਿਤ੍ਥਮ੍ਭਨਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਵਾਯੋਧਾਤੁਯਾ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਨਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਸਮੁਦੀਰਣਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਾਕਾਰੋ, ਉਪਟ੍ਠਾਨਾਕਾਰੋ ਚ ਨਾਮ ਧਾਤੂਨਂ ਸਕਿਚ੍ਚਕਰਣਵਸੇਨ ਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਭੂਤਾਕਾਰੋ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਉਭਯਗ੍ਗਹਣਂ? ਪੁਗ੍ਗਲਜ੍ਝਾਸਯਤੋ. ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਹਿ ਧਾਤੁਯੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਾ ਸਭਾਵਤੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਸਕਿਚ੍ਚਕਰਣਤੋ, ਯੋ ਰਸੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਯੋਗੀ ਧਾਤੁਯੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਆਦਿਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਸਲਕ੍ਖਣਤੋ, ਸਰਸਤੋਪਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ ਥਦ੍ਧਭਾਵੋ ਵਾ ਖਰਭਾਵੋ ਵਾ…ਪੇ… ਏਵਂ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਧਾਤੁਯੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਾਹਕਭੂਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਧਾਤੁਯੋ ਲਕ੍ਖਣਤੋ, ਰਸਤੋ ਵਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਸਂਖਿਤ੍ਤਤੋ ਭਾਵਨਾਨਯੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਭਿਨਿਵੇਸੋ.

ਏਵਂ ਪਨ ਧਾਤੁਯੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ ਪਥਵੀਧਾਤੁ ਥਦ੍ਧਭਾਵੋ ਵਾ ਖਰਭਾਵੋ ਵਾ, ਆਪੋਧਾਤੁ ਦ੍ਰਵਭਾਵੋ ਵਾ ਆਬਨ੍ਧਨਭਾਵੋ ਵਾ, ਤੇਜੋਧਾਤੁ ਉਣ੍ਹਭਾਵੋ ਵਾ ਪਰਿਪਾਚਨਭਾਵੋ ਵਾ, ਵਾਯੋਧਾਤੁ ਵਿਤ੍ਥਮ੍ਭਨਭਾਵੋ ਵਾ ਸਮੁਦੀਰਣਭਾਵੋ ਵਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਲਕ੍ਖਣਾਦੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂਯੇਵ ਧਾਤੁਯੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਕਾਲਸਤਮ੍ਪਿ ਕਾਲਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਆਵਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਤਕ੍ਕਾਹਤਂ ਵਿਤਕ੍ਕਪਰਿਯਾਹਤਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਤਸ੍ਸੇਵਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ ਯਂ ਲਕ੍ਖਣਾਦੀਸੁ ਸੁਪਾਕਟਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਦੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਤਰਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ‘‘ਪਥਵੀਧਾਤੁ ਆਪੋਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਹਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਤੋ, ਨਾਤਿਸੀਘਤੋ, ਨਾਤਿਸਣਿਕਤੋ, ਵਿਕ੍ਖੇਪਪਟਿਬਾਹਨਤੋ, ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਤੋ, ਅਨੁਪਟ੍ਠਾਨਮੁਞ੍ਚਨਤੋ, ਲਕ੍ਖਣਤੋ, ਤਯੋ ਚ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮਨਸਿਕਾਰਕੋਸਲ੍ਲਂ ਅਨੁਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ.

ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਤੋਤਿ ਅਨੁਪਟਿਪਾਟਿਤੋ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਗ੍ਗਹਿਤਪਟਿਪਾਟਿਤੋ, ਸਾ ਚ ਦੇਸਨਾਪਟਿਪਾਟਿਯੇਵ. ਏਵਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨਾਪਿ ਨਾਤਿਸੀਘਤੋ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਤਿਸੀਘਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ ਹਿ ਅਪਰਾਪਰਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਨਸਿਕਾਰੋ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਨ ਅਵਿਭੂਤਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਵਿਸੇਸਂ ਆਵਹਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਨਾਤਿਸੀਘਤੋ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾ ਚ ਨਾਤਿਸੀਘਤੋ, ਏਵਂ ਨਾਤਿਸਣਿਕਤੋਪਿ. ਅਤਿਸਣਿਕਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ ਹਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਅਤਿਸੀਘਂ ਅਤਿਸਣਿਕਞ੍ਚ ਮਗ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਪੁਰਿਸਾ ਏਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਾ. ਵਿਕ੍ਖੇਪਪਟਿਬਾਹਨਤੋਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪੁਥੁਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣੇ ਚੇਤਸੋ ਵਿਕ੍ਖੇਪੋ ਪਟਿਬਾਹਿਤਬ੍ਬੋ. ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਿਕ੍ਖੇਪੇ ਹਿ ਸਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾ ਪਰਿਹਾਯਤਿ ਪਰਿਧਂਸਤਿ. ਏਕਪਦਿਕਮਗ੍ਗਗਾਮੀ ਪੁਰਿਸੋ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬੋ. ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਤੋਤਿ ‘‘ਯਾ ਅਯਂ ਪਥਵੀਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿ, ਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਲਕ੍ਖਣੇਸੁ ਏਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤਬ੍ਬਂ.

ਏਵਂ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਂ ਵਿਜਹਿਤ੍ਵਾ ਕਕ੍ਖਲ਼ਲਕ੍ਖਣਾਦੀਸੁ ਏਵ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਸੁਪਾਕਟਾਨਿ ਸੁਵਿਭੂਤਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸੇਵਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਸੇਵਨਂ ਲਭਤਿ. ਸਬ੍ਬੋ ਰੂਪਕਾਯੋ ਧਾਤੁਮਤ੍ਤਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ ਸੁਞ੍ਞੋ ਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤੋ ਨਿਜ੍ਜੀਵੋ ਯਨ੍ਤਂ ਵਿਯ ਯਨ੍ਤਸੁਤ੍ਤੇਨ ਅਪਰਾਪਰਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤਮਾਨੋ. ਸਚੇ ਪਨ ਬਹਿਦ੍ਧਾਪਿ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ, ਅਥਸ੍ਸ ਆਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤਾ ਮਨੁਸ੍ਸਤਿਰਚ੍ਛਾਨਾਦਯੋ ਸਤ੍ਤਾਕਾਰਂ ਵਿਜਹਿਤ੍ਵਾ ਧਾਤੁਸਮੂਹਵਸੇਨੇਵ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਤੇਹਿ ਕਰਿਯਮਾਨਾ ਕਿਰਿਯਾ ਧਾਤੁਮਯੇਨ ਯਨ੍ਤੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਤੇਹਿ ਅਜ੍ਝੋਹਰਿਯਮਾਨਂ ਪਾਨਭੋਜਨਾਦਿ ਧਾਤੁਸਙ੍ਘਾਤੇ ਪਕ੍ਖਿਪ੍ਪਮਾਨੋ ਧਾਤੁਸਙ੍ਘਾਤੋ ਵਿਯ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਤਥਾ ਲਦ੍ਧਾਸੇਵਨਮ੍ਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਯਦਿ ਅਚ੍ਚਾਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਤਾਯ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਵਸੇਨ ਵਾ ਅਤਿਲੀਨਵੀਰਿਯਤਾਯ ਕੋਸਜ੍ਜਵਸੇਨ ਵਾ ਭਾਵਨਾਵਿਧਿਂ ਨ ਓਤਰੇਯ੍ਯ, ਤਦਾ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ (ਅ. ਨਿ. ੩.੧੦੩), ਅਨੁਤ੍ਤਰਸੀਤਿਭਾਵਸੁਤ੍ਤਂ (ਅ. ਨਿ. ੬.੮੫), ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੯੪-੧੯੫) ਇਮੇਸੁ ਤੀਸੁ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਆਗਤਨਯੇਨ ਵੀਰਿਯਸਮਾਧਿਯੋਜਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਯੋ ਚ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਪਨ ਵੀਰਿਯਸਮਤਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਲਕ੍ਖਣੇ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਦਾ ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਲਦ੍ਧਸਮਤਾਨਿ ਸੁਵਿਸਦਾਨਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਅਸਦ੍ਧਿਯਾਦੀਨਂ ਦੂਰੀਭਾਵੇਨ ਸਾਤਿਸਯਂ ਥਾਮਪ੍ਪਤ੍ਤੇਹਿ ਸਤ੍ਤਹਿ ਬਲੇਹਿ ਲਦ੍ਧੂਪਤ੍ਥਮ੍ਭਾਨਿ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਨਿ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਿ ਪਟੁਤਰਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਤਾਯ ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਨਿਯੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਦੇਕਟ੍ਠੇਹਿ ਪਾਪਧਮ੍ਮੇਹਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚਾਨੇਨ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮਧਿਗਤਂ ਹੋਤਿ ਧਾਤੁਲਕ੍ਖਣਾਰਮ੍ਮਣਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪਥਵੀਧਾਤੁ ਆਪੋਧਾਤੂਤਿ…ਪੇ… ਉਪਚਾਰਮਤ੍ਤੋ ਸਮਾਧਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਧਾਤੁਮਤ੍ਤਤੋਤਿ ਵਿਸੇਸਨਿਵਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥੋ ਮਤ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੋ. ਤੇਨ ਯਂ ਇਤੋ ਬਾਹਿਰਕਾ, ਲੋਕਿਯਮਹਾਜਨੋ ਚ ‘‘ਸਤ੍ਤੋ ਜੀਵੋ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਵਿਸੇਸਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਵਿਕਪ੍ਪਨਾਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਸਮਾਰੋਪੇਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤਤੋ ਨਿਜ੍ਜੀਵਤੋ’’ਤਿ. ਆਵਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਿਤਬ੍ਬਂ. ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਧਾਤੁਮਤ੍ਤਤੋ ਧਾਤੁਲਕ੍ਖਣਂ ਮਨਸਿ ਠਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤਦੇਵ ਧਾਤੁਲਕ੍ਖਣਂ ਪਤਿ ਪਤਿ ਅਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ, ਭਾਵਨਾਸਿਦ੍ਧੇਨ ਞਾਣਚਕ੍ਖੁਨਾ ਅਪਰਾਪਰਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਂ.

ਤਸ੍ਸੇਵਂ ਵਾਯਮਮਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਯੋਗਿਨੋ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਭਾਵਨਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਭਾਵਨਾਅਨੁਯੋਗੇ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰਿਤਾਯ, ਸਾਤਚ੍ਚਕਾਰਿਤਾਯ, ਸਪ੍ਪਾਯਸੇਵਿਤਾਯ, ਸਮਥਨਿਮਿਤ੍ਤਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣੇਨ, ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਂ ਅਨੁਪਵਤ੍ਤਨੇਨ, ਕਾਯੇ ਚ ਜੀਵਿਤੇ ਚ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯ, ਅਨ੍ਤਰਾ ਸਙ੍ਕੋਚਂ ਅਨਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਨ ਭਾਵਨਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਸ੍ਸੋਲ਼੍ਹਿਯਂ ਅਵਟ੍ਠਾਨੇਨ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵਾਯਾਮਂ ਪਯੋਗਂ ਪਰਕ੍ਕਮਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਧਾਤੁਪ੍ਪਭੇਦਾਵਭਾਸਨਪਞ੍ਞਾਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਪਥਵੀਆਦੀਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਸਭਾਵਲਕ੍ਖਣਾਵਭਾਸਨੇਨ ਅਵਭਾਸਨਕਿਚ੍ਚਾਯ ਭਾਵਨਾਪਞ੍ਞਾਯ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨੇਸੁ ਅਵਿਜਹਨੇਨ ਸਬ੍ਬਤੋ ਗਹਿਤੋ ਮਹਗ੍ਗਤਭਾਵਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਤਾਯ ਉਪਚਾਰਮਤ੍ਤੋ ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਕਾਮਾਵਚਰਸਮਾਧਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਉਪਚਾਰਸਮਾਧੀਤਿ ਚ ਰੁਲ਼੍ਹੀਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਪ੍ਪਨਂ ਹਿ ਉਪੇਚ੍ਚ ਚਾਰੀ ਸਮਾਧਿ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿ, ਅਪ੍ਪਨਾ ਚੇਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥਿ. ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਪਨ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਸਮਾਨਲਕ੍ਖਣਤਾਯ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਨਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ? ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ ‘‘ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੇ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵਤੋ ਅਸਤਿ ਭਾਵਨਾਵਿਸੇਸੇ ਅਪ੍ਪਨਾਝਾਨਂ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਪਨ ਝਾਨਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਭਾਵਨਾਨੁਕ੍ਕਮਵਸੇਨ, ਆਰੁਪ੍ਪਂ ਆਰਮ੍ਮਣਾਤਿਕ੍ਕਮਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਅਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਮਰਣਾਨੁਸ੍ਸਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੧੭੭) ਵੁਤ੍ਤੋਵਾਯਮਤ੍ਥੋ.

ਏਵਂ ਰੂਪਕਾਯੇ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਵਸੇਨ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠਿਆਦੀਨਂ ਵਿਨਿਬ੍ਭੁਜਨਵਸੇਨ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਂ ਧਾਤੁਮਨਸਿਕਾਰਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਥ ਵਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਠਿਤਾ ਸਨ੍ਨਿਵੇਸਵਿਸਿਟ੍ਠਾ ਕਟ੍ਠਵਲ੍ਲਿਤਿਣਮਤ੍ਤਿਕਾਯੋ ਉਪਾਦਾਯ ਯਥਾ ਅਗਾਰਸਮਞ੍ਞਾ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਕੋਚਿ ਅਗਾਰੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ, ਏਵਂ ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਸਨ੍ਨਿਵੇਸਵਿਸਿਟ੍ਠਾਨਿ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਿ ਅਟ੍ਠਿਨ੍ਹਾਰੁਮਂਸਚਮ੍ਮਾਨਿ ਪਟਿਚ੍ਚ ਸਰੀਰਸਮਞ੍ਞਾ, ਨ ਏਤ੍ਥ ਕੋਚਿ ਅਤ੍ਤਾ ਜੀਵੋ. ਕੇਵਲਂ ਤੇਹਿ ਪਰਿਵਾਰਿਤਮਾਕਾਸਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਦੇਸਨਾ ਸਤ੍ਤਸੁਞ੍ਞਤਾਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਪਰਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚਾਤਿ ਪਣ੍ਹਿਕਟ੍ਠਿਕਾਦਿਭੇਦਂ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਉਸ੍ਸਿਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਅਤਿਰੇਕਤਿਸਤਭੇਦਂ ਅਟ੍ਠਿਂ ਉਪਾਦਾਯ. ਨ੍ਹਾਰੁਞ੍ਚਾਤਿ ਤਮੇਵ ਅਟ੍ਠਿਸਙ੍ਘਾਟਂ ਆਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਨਵਸਤਪ੍ਪਭੇਦਂ ਨ੍ਹਾਰੁਂ. ਮਂਸਨ੍ਤਿ ਤਮੇਵ ਅਟ੍ਠਿਸਙ੍ਘਾਟਂ ਅਨੁਲਿਮ੍ਪਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਨਵਪੇਸਿਸਤਪ੍ਪਭੇਦਂ ਮਂਸਂ. ਚਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮਚ੍ਛਿਕਪਤ੍ਤਕਚ੍ਛਾਯਾਯ ਛਵਿਯਾ ਸਞ੍ਛਾਦਿਤਂ ਸਕਲਸਰੀਰਂ ਪਰਿਯੋਨਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਬਹਲਚਮ੍ਮਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪਾਦਾਯ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ. ਆਕਾਸੋ ਪਰਿਵਾਰਿਤੋਤਿ ਯਥਾ ਭਿਤ੍ਤਿਪਾਦਾਦਿਵਸੇਨ ਠਪਿਤਂ ਕਟ੍ਠਂ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਆਬਨ੍ਧਨਵਲ੍ਲਿ, ਅਨੁਲੇਪਨਮਤ੍ਤਿਕਾ, ਛਾਦਨਤਿਣਨ੍ਤਿ ਏਤਾਨਿ ਕਟ੍ਠਾਦੀਨਿ ਅਨ੍ਤੋ, ਬਹਿ ਚ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ ਆਕਾਸੋ ਅਗਾਰਨ੍ਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਗੇਹਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਂ ਲਭਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਅਟ੍ਠਿਆਦੀਨਿ ਅਨ੍ਤੋ, ਬਹਿ ਚ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ ਆਕਾਸੋ ਤਾਨੇਵ ਅਟ੍ਠਿਆਦੀਨਿ ਉਪਾਦਾਯ ਰੂਪਨ੍ਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਰੀਰਨ੍ਤਿ ਵੋਹਾਰਂ ਲਭਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਕਟ੍ਠਾਦੀਨਿ ਪਟਿਚ੍ਚ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤਂ ਅਗਾਰਂ ਲੋਕੇ ‘‘ਖਤ੍ਤਿਯਗੇਹਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗੇਹ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਵਮਿਦਮ੍ਪਿ ‘‘ਖਤ੍ਤਿਯਸਰੀਰਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਰੀਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰੀਯਤਿ, ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਕੋਚਿ ਸਤ੍ਤੋ ਵਾ ਜੀਵੋ ਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਤੇਤਿ ਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਵਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਂਤਂਅਨ੍ਤਰਾਨੁਸਾਰਿਨਾਤਿ ਅਟ੍ਠਿਨ੍ਹਾਰੂਨਂ ਨ੍ਹਾਰੁਮਂਸਾਨਂ ਮਂਸਚਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸਾਨਂ ਵਿਵਰਾਨੁਪਾਤਿਨਾ ਞਾਣਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ. ਵਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਨੇਕਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਿਨਿਵੇਠੇਤ੍ਵਾ. ਅਥ ਵਾ ਵਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਅਟ੍ਠਿਆਦੀਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਨੁਸਾਰਿਨਾ ਞਾਣਹਤ੍ਥੇਨ ਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਏਤੇਸੂਤਿ ਸਕਲਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੂਪਕਾਯਂ ਚਤੁਧਾ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਭਤ੍ਤੇਸੁ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਅਟ੍ਠਿਆਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ. ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਯੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ ਥਦ੍ਧਭਾਵੋ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਭਾਵਨਾਵਿਧਾਨਂ, ਤਂ ਅਨਨ੍ਤਰਨਯੇ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨੇਵ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ.

੩੦੯. ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਆਗਤੇ ਪਨ ‘‘ਚਤੁਧਾਤੁਵਵਤ੍ਥਾਨੇ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜਨਾ. ਏਵਂ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਕਾਰੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ਭਾਵਨਾਨਯੋ. ‘‘ਦ੍ਵਾਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਯ ਆਕਾਰੇਹਿ ਧਾਤੁਯੋ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਨੁ ਆਦਿਤੋ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਾ ਧਾਤੁਯੋ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ? ਵਤ੍ਥੁਸੀਸੇਨ ਧਾਤੂਨਂਯੇਵ ਉਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ. ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਤਿ ‘‘ਗੋਚਰਗਾਮਤੋ ਨਾਤਿਦੂਰਨਾਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਤਾਦੀਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੫੩) ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇ. ਕਤਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚੇਨਾਤਿ ਪਲਿਬੋਧੁਪਚ੍ਛੇਦਾਦਿਕਂ ਕਤਂ ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਏਤੇਨਾਤਿ ਕਤਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚੋ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਸੀਲਵਿਸੋਧਨਾਦਿ ਪਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੁਗ੍ਗਹਣਤੋ ਪਗੇਵ ਸਿਦ੍ਧਂ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਸਮ੍ਭਾਰਸਙ੍ਖੇਪਤੋਤਿ ਸਮ੍ਭਰੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧਿਵੋਹਾਰਾਤਿ ਸਮ੍ਭਾਰੋ, ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਕਿਂ ਪਨੇਤਂ? ਪਥਵੀਆਦਿ. ਕੇਸਾਦੀਸੁ ਹਿ ਵੀਸਤਿਯਾ ਆਕਾਰੇਸੁ ‘‘ਪਥਵੀ’’ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਿਵੋਹਾਰਾ ਪਥਵੀਨਿਮਿਤ੍ਤਕਾ ਥਦ੍ਧਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਪਥਵੀਸਮ੍ਭਾਰੋ ਨਾਮ ਸਵਿਸੇਸਾਯ ਤਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥਿਤਾਯ ਕੇਸਾਦਯੋ ਸਹ ਸਮ੍ਭਾਰੇਹੀਤਿ ਸਸਮ੍ਭਾਰਾ. ਆਪੋਕੋਟ੍ਠਾਸਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਸਮ੍ਭਾਰਾਨਂ ਸਙ੍ਖੇਪੋ ਸਸਮ੍ਭਾਰਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਤਤੋ ਸਸਮ੍ਭਾਰਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੀਸਤਿਯਾ, ਦ੍ਵਾਦਸਸੁ, ਚਤੂਸੁ, ਛਸੁ ਚ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਪਥਵੀਆਦਿਕਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਧਾਤੁਯੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਧਾਤੁਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਸਸਮ੍ਭਾਰਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਭਾਵਨਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵੀਸਤਿਯਾ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿ.

ਸਸਮ੍ਭਾਰਵਿਭਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ਸਸਮ੍ਭਾਰਾਨਂ ਕੇਸਾਦੀਨਂ ਵਿਭਾਗਤੋ ਕੇਸਾਦਿਕੇ ਵੀਸਤਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯ ਏਕਜ੍ਝਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਗਤੋ ਪਥਵੀਧਾਤੁਭਾਵੇਨ ਵਵਤ੍ਥਾਪਨਂ. ਆਪੋਕੋਟ੍ਠਾਸਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਲਕ੍ਖਣਸਙ੍ਖੇਪਤੋਤਿ ਲਕ੍ਖੀਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਲਕ੍ਖਣਂ, ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਭਾਵੋ, ਇਧ ਪਨ ਥਦ੍ਧਤਾਦਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਥਦ੍ਧਲਕ੍ਖਣਾਦਿਵਨ੍ਤਤਾਯ ਸਹ ਲਕ੍ਖਣੇਹੀਤਿ ਸਲਕ੍ਖਣਾ, ਕੇਸਾਦਯੋ ਦ੍ਵਾਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਆਕਾਰਾ. ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਕੇਸਾਦਿਕੇ ਵੀਸਤਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਥਦ੍ਧਤਾਦਿਕਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮ੍ਪਿ ਲਕ੍ਖਣਂ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾ ਭਾਵਨਾ ਸਲਕ੍ਖਣਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਭਾਵਨਾ. ਏਸ ਨਯੋ ਆਪੋਕੋਟ੍ਠਾਸਾਦੀਸੁਪਿ. ਸਲਕ੍ਖਣਵਿਭਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ਥਦ੍ਧਲਕ੍ਖਣਾਦਿਨਾ ਸਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਕੇਸਾਦੀਨਂ ਵਿਭਾਗਤੋ ਕੇਸਾਦੀਸੁ ਦ੍ਵਾਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਯ ਆਕਾਰੇਸੁ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਥਦ੍ਧਤਾਦੀਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਵਵਤ੍ਥਾਪਨਵਸੇਨ ਭਾਵਨਾ.

ਏਵਂ ਚਤੂਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਭਾਵਨਾਨਯਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤੁਂ ‘‘ਕਥਂ ਸਸਮ੍ਭਾਰਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਭਾਵੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਥਾ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤਿਕ੍ਖਤਾਯ ਪਰੋਪਰਿਯਤ੍ਤਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਤਾਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਪਠਮਨਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਦੁਤਿਯੋ. ਏਵਂ ਨਾਤਿਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞੋਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਵਿਸਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਸਸਮ੍ਭਾਰਸਙ੍ਖੇਪਤੋ, ਸਲਕ੍ਖਣਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਚ ਭਾਵਨਾਨਯੋ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ. ਯੋ ਪਨ ਨਾਤਿਵਿਸਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਸਸਮ੍ਭਾਰਵਿਭਤ੍ਤਿਤੋ, ਸਲਕ੍ਖਣਵਿਭਤ੍ਤਿਤੋ ਚ ਭਾਵਨਾਨਯੋ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਵਵਤ੍ਥਾਪਯਤੋ ਏਵ ਧਾਤੁਯੋ ਪਾਕਟਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਵਿਸੇਸਂ ਧਾਤੂਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਭਾਵਨਾਵਿਧਾਨਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੩੧੦. ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਨਾਤਿਵਿਸਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਏਵਂ ਭਾਵਯਤੋਤਿ ਸਸਮ੍ਭਾਰਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਭਾਵੇਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਯੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕੁਸਲੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਸਤ੍ਤਵਿਧੋ ਵਿਧਿ ‘‘ਉਗ੍ਗਹਕੋਸਲ੍ਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਨ੍ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਵਾ ਞਾਣਂ. ਏਵਂ ਮਨਸਿਕਾਰਕੋਸਲ੍ਲਮ੍ਪਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰੇਤਿ ਧਾਤੁਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤੇ ਕੇਸਾਦਿਕੇ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਵਿਧੇ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ. ‘‘ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰੇ’’ਤਿ ਚ ਇਦਂ ਤੇਜਵਾਯੁਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਵਣ੍ਣਾਦਿਵਸੇਨ ਵਵਤ੍ਥਾਨਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਂ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਾਨਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ‘‘ਵਚਸਾ ਮਨਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਉਗ੍ਗਹਕੋਸਲ੍ਲੁਦ੍ਦੇਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ‘‘ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਮੁਞ੍ਚਨਾਦਿਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਪਦਂ, ਤਾਵ ਆਗਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਭਾਵਨਾਵਿਧਾਨਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਂ. ਵਣ੍ਣਾਦਿਵਸੇਨਾਤਿ ਵਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਦਿਸੋਕਾਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ. ਅਯਞ੍ਚ ਵਣ੍ਣਾਦਿਵਸੇਨ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਧਾਤੁਪਟਿਕ੍ਕੂਲਵਣ੍ਣਮਨਸਿਕਾਰਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਧਾਤੁਮਨਸਿਕਾਰਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਵਸਾਨੇ ਏਵਂ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੩੧੧. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਆਭੋਗਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਰਹਿਤਾ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਏਤੇ ‘‘ਸੀਸਕਟਾਹਪਲਿਵੇਠਨਚਮ੍ਮਂ ਕੇਸਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੋਹਰਿਯਮਾਨਾ ਭੂਤੁਪਾਦਾਯਧਮ੍ਮਾ ‘‘ਮਯਿ ਕੇਸਾ ਜਾਤਾ, ਮਯਮੇਤ੍ਥ ਜਾਤਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਆਭੋਗਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਸੁਞ੍ਞਾ. ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣਸ੍ਸ ਚ ਫਲਸ੍ਸ ਚ ਅਬ੍ਯਾਪਾਰਤਾਯ ਧਾਤੁਮਤ੍ਤਤਂ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤੇਨ ਚ ਆਭੋਗਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਨਮ੍ਪਿ ਏਵਮੇਵ ਅਬ੍ਯਾਪਾਰਤਾ ਦੀਪਿਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਤਾਨਿ, ਤੇਸਂ ਕਾਰਣਾਨਿ ਚ ਤਥਾ ਤਥਾ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ, ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਂ ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ. ਇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਪਰਾਮਸਨਂ. ਅਚੇਤਨੋਤਿ ਨ ਚੇਤਨੋ, ਚੇਤਨਾਰਹਿਤੋ ਵਾ. ਅਬ੍ਯਾਕਤੋਤਿ ਅਬ੍ਯਾਕਤਰਾਸਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੋ. ਸੁਞ੍ਞੋਤਿ ਅਤ੍ਤਸੁਞ੍ਞੋ. ਤਤੋ ਏਵ ਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤੋ. ਥਦ੍ਧਲਕ੍ਖਣਾਧਿਕਤਾਯ ਥਦ੍ਧੋ. ਤਤੋ ਏਵ ਪਥਵੀਧਾਤੂਤਿ ਏਵਂ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ.

੩੧੨. ਸੁਞ੍ਞਗਾਮਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੁਞ੍ਞਗਾਮਗ੍ਗਹਣਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਵੇਦਕਵਿਰਹਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਕਾਯਸ੍ਸ.

੩੧੩. ਮਧੁਕਟ੍ਠਿਕੇਤਿ ਮਧੁਕਬੀਜਾਨਿ.

੩੧੪. ਗੇਹਥਮ੍ਭਾਨਂ ਆਧਾਰਭਾਵੇਨ ਠਪਿਤਸਿਲਾਯੋ ਪਾਸਾਣਉਦੁਕ੍ਖਲਕਾਨੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਨਿ.

੩੧੫. ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਾਦਿਭਾਵੇ ਚਸ੍ਸ ਸਦਿਸਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਅਲ੍ਲਗੋਚਮ੍ਮਗ੍ਗਹਣਂ.

੩੧੬. ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਮਂਸਪੇਸੀਨਂ ਬਹਲਤਾਯ ਮਹਾਮਤ੍ਤਿਕਗ੍ਗਹਣਂ.

੩੧੭. ਕੁਟ੍ਟਦਾਰੂਸੂਤਿ ਦਾਰੁਕੁਟ੍ਟਿਕਾਯ ਕੁਟਿਯਾ ਭਿਤ੍ਤਿਪਾਦਭੂਤੇਸੁ ਕਟ੍ਠੇਸੁ.

੩੧੮. ਪਣ੍ਹਿਕਟ੍ਠਿਆਦੀਨਂ ਆਧਾਰਭਾਵੋ ਵਿਯ ਗੋਪ੍ਫਕਟ੍ਠਿਆਦੀਨਂ ਆਧੇਯ੍ਯਭਾਵੋਪਿ ਅਸਮਨ੍ਨਾਹਾਰਸਿਦ੍ਧੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਪਣ੍ਹਿਕਟ੍ਠਿਗੋਪ੍ਫਕਟ੍ਠਿਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ‘‘ਸੀਸਟ੍ਠਿਗੀਵਟ੍ਠਿਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੩੧੯. ਸਿਨ੍ਨਵੇਤ੍ਤਗ੍ਗਾਦੀਸੂਤਿ ਸੇਦਿਤਵੇਤ੍ਤਕਲ਼ੀਰਾਦੀਸੁ.

੩੨੧. ਉਰਟ੍ਠਿਸਙ੍ਘਾਟੋ ਪਞ੍ਜਰਸਦਿਸਤਾਯ ‘‘ਉਰਟ੍ਠਿਪਞ੍ਜਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਸ੍ਸ ਅਥਿਰਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਜਿਣ੍ਣਸਨ੍ਦਮਾਨਿਕਪਞ੍ਜਰਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਭਾਵੇਨ ਗਹਿਤਂ.

੩੨੨. ਯਮਕਮਂਸਪਿਣ੍ਡੇਤਿ ਮਂਸਪਿਣ੍ਡਯੁਗਲ਼ੇ.

੩੨੩. ਕਿਲੋਮਕਸ੍ਸ ਸੇਤਵਣ੍ਣਤਾਯ ‘‘ਪਿਲੋਤਿਕਪਲਿਵੇਠਿਤੇ’’ਤਿ ਪਿਲੋਤਿਕਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਮੇਵ ਨ ਵਕ੍ਕਹਦਯਾਨਿ ਸਕਲਸਰੀਰੇ ਚ ਮਂਸਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨ ਵਕ੍ਕਹਦਯਾਨਿ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਕਿਲੋਮਕੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨੀ’’ਤਿ, ਨ ਸਕਲਸਰੀਰੇ ਚ ਮਂਸਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਕਿਲੋਮਕੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

੩੨੪. ਕੋਟ੍ਠਮਤ੍ਥਕਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਕੁਸੂਲਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਮਤ੍ਥਕਪਸ੍ਸਂ.

੩੨੫. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਥਨਾਨਮਨ੍ਤਰੇਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਥਨਪ੍ਪਦੇਸਾਨਂ ਵੇਮਜ੍ਝੇ, ਥਨਪ੍ਪਦੇਸੋ ਚ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੩੨੭. ਏਕਵੀਸਤਿਅਨ੍ਤਭੋਗੇਤਿ ਏਕਵੀਸਤਿਯਾ ਠਾਨੇਸੁ ਓਭਗ੍ਗੋਭਗ੍ਗੇ ਅਨ੍ਤਮਣ੍ਡਲੇ.

੩੨੮. ਆਮਾਸਯੇ ਠਿਤੋ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਾਹਾਰੋ ਉਦਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਦਰਿਯਂ ਉਦਰੇ ਠਿਤਂ ਅਸਿਤਪੀਤਖਾਯਿਤਸਾਯਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੩੩੧. ਅਬਦ੍ਧਪਿਤ੍ਤਂ ਸਂਸਰਣਲੋਹਿਤਂ ਵਿਯ, ਕਾਯੁਸ੍ਮਾ ਵਿਯ ਚ ਕਮ੍ਮਜਰੂਪਪਟਿਬਦ੍ਧਵੁਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਬਦ੍ਧਪਿਤ੍ਤਂ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਸਕਲਸਰੀਰਂ ਬ੍ਯਾਪੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਟਿਬਦ੍ਧਤਾਵਚਨੇਨ ਚਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਸਤਿ ਸਬ੍ਭਾਵਮੇਵ ਦੀਪੇਤਿ, ਨ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਵਿਯ ਏਕਨ੍ਤਕਮ੍ਮਜਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਪਿਤ੍ਤਕੋਸਕੇਤਿ ਮਹਾਕੋਸਾਟਕੀਕੋਸਸਦਿਸੇ ਪਿਤ੍ਤਾਧਾਰੇ. ਯੂਸਭੂਤੋਤਿ ਰਸਭੂਤੋ.

੩੩੨. ਉਚ੍ਛਿਟ੍ਠੋਦਕਗਬ੍ਭਮਲਾਦੀਨਂ ਛਡ੍ਡਨਟ੍ਠਾਨਂ ਚਨ੍ਦਨਿਕਾ, ਤਸ੍ਸਂ ਚਨ੍ਦਨਿਕਾਯਂ.

੩੩੩. ਪੁਬ੍ਬਾਸਯੋ ਮਨ੍ਦਪਞ੍ਞਾਨਂ ਕੇਸਞ੍ਚਿਦੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਅਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੋ ਅਨਿਬਦ੍ਧੋਕਾਸੋ’’ਤਿ.

੩੩੪. ਪਿਤ੍ਤਂ ਵਿਯਾਤਿ ਅਬਦ੍ਧਪਿਤ੍ਤਂ ਵਿਯ. ਸਕਲਸਰੀਰਨ੍ਤਿ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਰੀਰਪ੍ਪਦੇਸਂ. ਵਕ੍ਕਹਦਯਯਕਨਪਪ੍ਫਾਸਾਨਿ ਤੇਮੇਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਕਨਂ ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗਪੂਰਣੇਨ, ਇਤਰਾਨਿ ਤੇਸਂ ਉਪਰਿ ਥੋਕਂ ਥੋਕਂ ਪਗ੍ਘਰਣੇਨ ਚ ਤੇਮੇਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਲੇਡ੍ਡੁਖਣ੍ਡਾਦੀਨਿ ਤੇਮਯਮਾਨੇਤਿ ਤੇਮਕਤੇਮਿਤਬ੍ਬਾਨਂ ਅਬ੍ਯਾਪਾਰਤਾਸਾਮਞ੍ਞਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਏਵ ਉਪਮਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ, ਨ ਠਾਨਸਾਮਞ੍ਞਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਸਨ੍ਨਿਚਿਤਲੋਹਿਤੇਨ ਹਿ ਤੇਮੇਤਬ੍ਬਾਨਂ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਹੇਟ੍ਠਾ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਉਪਰਿ ਠਿਤਤਾ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੦੬) ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ. ਯਕਨਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗਟ੍ਠਾਨਂ ‘‘ਮਯਿ ਲੋਹਿਤਂ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਵਕ੍ਕਾਦੀਨਿ ‘‘ਅਮ੍ਹੇ ਤੇਮਯਮਾਨਂ ਲੋਹਿਤਂ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ ਏਵਂ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

੩੩੬. ਪਤ੍ਥਿਨ੍ਨਸਿਨੇਹੋਤਿ ਥਿਨਭਾਵਂ ਘਨਭਾਵਂ ਗਤਸਿਨੇਹੋ. ਸਕਲਸਰੀਰੇ ਮਂਸਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਤਞ੍ਚ ਥੂਲਸਰੀਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮੇਦਸ੍ਸ ਸਤਿਪਿ ਪਤ੍ਥਿਨ੍ਨਤਾਯ ਘਨਭਾਵੇ ਮਂਸਸ੍ਸ ਵਿਯ ਨ ਬਦ੍ਧਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਤ੍ਥਿਨ੍ਨਯੂਸੋ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵਸ੍ਸ ਆਪੋਕੋਟ੍ਠਾਸਤਾ.

੩੩੭. ਉਦਕਪੁਣ੍ਣੇਸੁ ਤਰੁਣਤਾਲਟ੍ਠਿਕੂਪਕੇਸੂਤਿ ਨਾਤਿਪਰਿਣਤਾਨਂ ਸਜਲਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗਤੋ ਛਿਨ੍ਨਾਨਂ ਤਾਲਸਲਾਟੁਕਾਨਂ ਵਿਵਰਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੩੩੮. ਵਸਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਧਾਰੇ ਅਭਿਬ੍ਯਾਪਨਮੁਖੇਨ ਅਬ੍ਯਾਪਾਰਤਾਸਾਮਞ੍ਞਂ ਵਿਭਾਵੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਚਾਮਗਤਤੇਲਂ ਨਿਦਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੩੩੯. ਖੇਲ਼ੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯੇ ਅਮ੍ਬਿਲਗ੍ਗਮਧੁਰਗ੍ਗਾਦਿਕੇ.

੩੪੩. ਕੇਸਾਦੀਸੁ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤੇਜੋਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਣਾਮੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਯੇਨ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਤੀਤਿ ਯੇਨ ਕਾਯੋ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਤਿ, ਅਯਂ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਨਕਿਚ੍ਚੋ. ਤੇਜੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਾਕਾਰੋ ਏਵ ਪਚ੍ਚਾਮਟ੍ਠੋ. ਯੇਨ ਜੀਰੀਯਤੀਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

੩੪੪. ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਵਸੇਨਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋਪਵਿਸਨਬਹਿਨਿਕ੍ਖਮਨਨਾਸਿਕਾਵਾਤਭਾਵੇਨ. ‘‘ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ ਸਸਮ੍ਭਾਰਵਿਭਤ੍ਤਿਤੋ ਪਵਤ੍ਤਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸ. ਧਾਤੁਯੋ ਪਾਕਟਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਧਾਤੁਯੋ ਵਿਭੂਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਇਧਾਪਿ ਭਾਵਨਾਵਿਧਾਨਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੩੪੫. ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਤੇਸੁਯੇਵ ਵੀਸਤਿਯਾ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ. ਪਰਿਪਾਚਨਲਕ੍ਖਣਂ ਵਿਤ੍ਥਮ੍ਭਨਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਤਤ੍ਥੇਵਾ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ.

ਪੁਨ ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਤੇਸੁਯੇਵ ਦ੍ਵਾਦਸਸੁ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਕੇਸਾਦਿਕੋਟ੍ਠਾਸਾਨਂ ਸਂਵਿਗ੍ਗਹਤਾਯ ਤਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਆਪੋਧਾਤੁਆਦਯੋ ਨ੍ਹਾਨਿਯਚੁਣ੍ਣਾਦੀਸੁ ਉਦਕਾਦਯੋ ਵਿਯ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਤਿ ‘‘ਤਤ੍ਥੇਵ ਆਬਨ੍ਧਨਲਕ੍ਖਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਨਾਦਿਤੇਜੋਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਪਨ ਵਾਯੋਧਾਤੁਆਦਯੋ ਨ ਤਥਾ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੇਨ ਅਵਿਨਿਭੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ, ਵਾਯੁਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਕਥਂ ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ? ਵਾਯੁਕੋਟ੍ਠਾਸਾਪਿ ਹਿ ਉਦ੍ਧਙ੍ਗਮਵਾਤਾਦਯੋ ਪਿਣ੍ਡਾਕਾਰੇਨੇਵ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਤਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨ ਪਨ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਨਾਦਿਤੇਜੋਕੋਟ੍ਠਾਸਾਤਿ ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ. ਤਤ੍ਥ ਤੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਤੇਜੇਨ. ਅਵਿਨਿਭੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਵਿਨਾਭੂਤਂ, ਤਂਤਂਕਲਾਪਗਤਵਸੇਨ ਵਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਵਵਤ੍ਥਾਪਯਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ ਸਲਕ੍ਖਣਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਧਾਤੁਯੋ ਵਵਤ੍ਥਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਤਸ੍ਸੇਵਂ ਵਾਯਮਮਾਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੩੦੮) ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ.

੩੪੬. ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਾਵਯਤੋਤਿ ਸਲਕ੍ਖਣਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਧਾਤੁਯੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਾਵੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ਸਸਮ੍ਭਾਰਵਿਭਤ੍ਤਿਤੋ ਭਾਵਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਨਯੇਨ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਕੇਸੇ, ਏਵਂ. ਸਬ੍ਬਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੂਤਿ ਏਕਚਤ੍ਤਾਲੀਸਭੇਦੇਸੁ ਸੇਸਸਬ੍ਬਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿਧਾਤੁਸਤਸ੍ਸ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਭਾਵਨਾਵਿਧਾਨਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

ਇਦਾਨਿ ਵਚਨਤ੍ਥਾਦਿਮੁਖੇਨਪਿ ਧਾਤੂਸੁ ਮਨਸਿਕਾਰਵਿਧਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵਚਨਤ੍ਥਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਵਚਨਤ੍ਥਤੋਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਹਣਂ ਵਚਨਵਸੇਨ ਹੋਤਿ ਵਚਨਦ੍ਵਾਰੇਨ ਤਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਆਦਿਤੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਚਨਤ੍ਥਤੋਪਿ ਧਾਤੂਨਂ ਮਨਸਿਕਾਤਬ੍ਬਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਕਲਾਪਤੋਤਿ ਵਚਨਤ੍ਥਵਸੇਨ ਵਿਸੇਸਤੋ, ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਚ ਧਾਤੁਯੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸ੍ਸ ਯਸ੍ਮਾ ਤਾ ਪਿਣ੍ਡਸੋ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਨ ਪਚ੍ਚੇਕਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਲਾਪਤੋਪਿ ਮਨਸਿਕਾਤਬ੍ਬਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇ ਪਨ ਕਲਾਪਾ ਪਰਮਾਣੁਪਰਿਮਾਣਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਨਂ ਪਥਵੀਧਾਤੁਆਦੀਨਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਰੀਰੇ ਪਰਿਮੇਯ੍ਯਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਚੁਣ੍ਣਤੋ ਮਨਸਿਕਾਤਬ੍ਬਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸੋ ਪਨਾਯਂ ਤਾਸਂ ਚੁਣ੍ਣਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਸਙ੍ਘਾਟਵਸੇਨ ਹੋਤੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਟ੍ਟਿਤਸਰੂਪਮੇਵ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਲਕ੍ਖਣਾਦਿਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਲਕ੍ਖਣਾਦਿਤੋ ਧਾਤੁਯੋ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇਨ ਸਲਕ੍ਖਣਵਿਭਤ੍ਤਿਤੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਭਿਨਿਵੇਸੇ ਯਸ੍ਮਾ ਦ੍ਵਾਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਯ ਕੋਟ੍ਠਾਸਾਨਂ ਵਸੇਨ ਧਾਤੂਸੁ ਪਰਿਗ੍ਗਯ੍ਹਮਾਨਾਸੁ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਾ ਉਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ, ਏਤ੍ਤਕਾ ਚਿਤ੍ਤਾਦਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿ ਅਯਂ ਵਿਭਾਗੋ ਞਾਤਬ੍ਬੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ.

ਏਵਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਮ੍ਪਿ ਤਾਸਂ ਸਦ੍ਦਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵਿਨਾ ਵਿਸੇਸਸਾਮਞ੍ਞਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਨਾਨਤ੍ਤੇਕਤ੍ਤਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਲਕ੍ਖਣਵਿਸੇਸਤੋ ਵਿਨਿਭੁਤ੍ਤਰੂਪਾਪਿ ਏਤਾ ਅਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਪਦੇਸੇਨ ਅਵਿਨਿਭੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਯਂ ਵਿਸੇਸੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗਾਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸਤਿਪਿ ਅਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਕਾਚਿਦੇਵ ਕਾਸਞ੍ਚਿ ਸਭਾਗਾ, ਕਾਚਿ ਵਿਸਭਾਗਾਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਵਿਸੇਸੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸਭਾਗਵਿਸਭਾਗਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸਭਾਗਵਿਸਭਾਗਾਪਿ ਧਾਤੁਯੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ ਈਦਿਸਕਿਚ੍ਚਵਿਸੇਸਯੁਤ੍ਤਾ, ਬਾਹਿਰਾ ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤਾਤਿ ਅਯਂ ਵਿਸੇਸੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਬਾਹਿਰਵਿਸੇਸਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸਜਾਤਿਸਙ੍ਗਹਾਦਿਕੋ ਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹਵਿਸੇਸੋਪਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸਙ੍ਗਹਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸਨ੍ਧਾਰਣਾਦੀਹਿ ਯਥਾਸਕਕਿਚ੍ਚੇਹਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੂਪਤ੍ਥਮ੍ਭਭਾਵਤੋਪਿ ਧਾਤੁਯੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪਚ੍ਚਯਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਬ੍ਯਾਪਾਰਨਯਤੋ ਧਾਤੁਯੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਅਸਮਨ੍ਨਾਹਾਰਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਵਿਸੇਸਤੋ, ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਵਿਸੇਸਤੋ ਚ ਧਾਤੁਯੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪਚ੍ਚਯਵਿਭਾਗਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਏਵਮੇਤੇਸਂ ਤੇਰਸਨ੍ਨਂ ਆਕਾਰਾਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਕਾਰਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਆਕਾਰੇਹੀਤਿ ਪਕਾਰੇਹਿ, ਕਾਰਣੇਹਿ ਵਾ.

੩੪੭. ਤਤ੍ਥ ਪਤ੍ਥਟਤ੍ਤਾਤਿ ਪੁਥੁਤ੍ਤਾ, ਤੇਨ ਪੁਥੁਭਾਵਤੋ ਪੁਥੁਵੀ, ਪੁਥੁਵੀ ਏਵ ਪਥਵੀਤਿ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਮਾਹ. ਪਤ੍ਥਨਟ੍ਠੇਨ ਵਾ ਪਥਵੀ, ਪਤਿਟ੍ਠਾਭਾਵੇਨ ਪਤ੍ਥਾਯਤਿ ਉਪਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਅਪ੍ਪੋਤੀ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਵ. ਆਪੀਯਤੀਤਿ ਸੋਸੀਯਤਿ, ਪਿਵੀਯਤੀਤਿ ਕੇਚਿ. ‘‘ਅਯਂ ਪਨਤ੍ਥੋ ਸਸਮ੍ਭਾਰਾਪੇ ਯੁਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਲਕ੍ਖਣਾਪੇਪਿ ਯੁਜ੍ਜਤੇਵ. ਸੋਪਿ ਹਿ ਫਰੁਸਪਾਚਨਵਿਸੋਸਨਾਕਾਰੇਨ ਸੇਸਭੂਤਤ੍ਤਯੇਨ ਪੀਯਮਾਨੋ ਵਿਯ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ. ਅਪ੍ਪਾਯਤੀਤਿ ਬ੍ਰੂਹੇਤਿ. ਪਰਿਬ੍ਰੂਹਨਰਸਾ ਹਿ ਆਪੋਧਾਤੁ. ਤੇਜਤੀਤਿ ਨਿਸੇਤਿ, ਤਿਕ੍ਖਭਾਵੇਨ ਸੇਸਭੂਤਤ੍ਤਯਂ ਉਸ੍ਮਾਪਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਾਯਤੀਤਿ ਸਮੀਰੇਤਿ, ਦੇਸਨ੍ਤਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭਾਵੇਨ ਭੂਤਸਙ੍ਘਾਤਂ ਗਮੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਏਵਂ ਤਾਵ ਵਿਸੇਸਤੋ ਵਚਨਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਵਤ੍ਤੁਂ ‘‘ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਲਕ੍ਖਣਧਾਰਣਤੋਤਿ ਯਥਾ ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤੋ ‘‘ਪਕਤਿ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕੋ ਸਭਾਵਤੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਨ ਏਵਮੇਤਾ. ਏਤਾ ਪਨ ਸਲਕ੍ਖਣਂ ਸਭਾਵਂ ਧਾਰੇਨ੍ਤੀਤਿ ਧਾਤੁਯੋ. ਦੁਕ੍ਖਾਦਾਨਤੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਵਿਦਹਨਤੋ. ਏਤਾ ਹਿ ਧਾਤੁਯੋ ਕਾਰਣਭਾਵੇਨ ਵਵਤ੍ਥਿਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਯਲੋਹਾਦਿਧਾਤੁਯੋ ਵਿਯ ਅਯਲੋਹਾਦਿਂ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ ਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖਂ ਵਿਦਹਨ੍ਤਿ. ਦੁਕ੍ਖਾਧਾਨਤੋਤਿ ਅਨਪ੍ਪਕਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਵਿਧਾਨਮਤ੍ਤਤੋ ਅਵਸਵਤ੍ਤਨਤੋ, ਤਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਏਤਾਹਿ ਕਾਰਣਭੂਤਾਹਿ ਸਤ੍ਤੇਹਿ ਅਨੁਵਿਧੀਯਤਿ, ਤਥਾਵਿਹਿਤਞ੍ਚ ਤਂ ਏਤਾਸ੍ਵੇਵ ਧੀਯਤਿ ਠਪੀਯਤੀਤਿ ਏਵਂ ਦੁਕ੍ਖਾਧਾਨਤੋ, ਧਾਤੁਯੋ. ਅਪਿਚ ‘‘ਨਿਜ੍ਜੀਵਟ੍ਠੋ ਧਾਤੁਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਵਾਯਮਤ੍ਥੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਭਗਵਾ ‘‘ਛਧਾਤੁਰੋਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੪੩-੩੪੫) ਜੀਵਸਞ੍ਞਾਸਮੂਹਨਨਤ੍ਥਂ ਧਾਤੁਦੇਸਨਂ ਅਕਾਸੀਤਿ. ਇਤਿ ਵਚਨਤ੍ਥਮੁਖੇਨਪਿ ਅਸਾਧਾਰਣਤੋ, ਸਾਧਾਰਣਤੋ ਚ ਧਾਤੂਨਂ ਸਰਸਲਕ੍ਖਣਮੇਵ ਵਿਭਾਵੀਯਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਵਂ ਵਿਸੇਸਸਾਮਞ੍ਞਵਸੇਨ ਵਚਨਤ੍ਥਤੋ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਪਨ ਵਚਨਤ੍ਥਮੁਖੇਨ ਧਾਤੁਯੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੩੪੮. ਆਕਾਰੇਹੀਤਿ ਪਕਾਰੇਹਿ. ਅਥ ਵਾ ਆਕਰੀਯਨ੍ਤਿ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਧਾਤੁਯੋਤਿ ਆਕਾਰਾ, ਕੋਟ੍ਠਾਸਾ. ਅਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸਮੋਧਾਨਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸੇਨ ਵਿਸਿਟ੍ਠਰੂਪਾਨਂ ਵਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮਵਧਾਨਤੋ ਸਨ੍ਨਿਵੇਸਵਿਸੇਸਵਸੇਨ ਸਹਾਵਟ੍ਠਾਨਤੋ ਤਂ ਉਪਾਦਾਯ. ਕੇਸਾਤਿ ਸਮ੍ਮੁਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਸਂਯੇਵ ਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗਾਤਿ ਤੇਸਂਯੇਵ ਵਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ਵਿਨਿਬ੍ਭੁਜਨਤੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਵਣ੍ਣਾਦਯੋ ਅਟ੍ਠ ਧਮ੍ਮਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਨਿਬ੍ਭੁਜ੍ਜਮਾਨਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਬ੍ਯਤਿਰੇਕੇਨ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਉਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਨ ਏਵਂ ਵਣ੍ਣਾਦਿਬ੍ਯਤਿਰੇਕੇਨ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਕੇਸਾ ਉਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਯੇ ਚ ਧਮ੍ਮੇ ਸਮੁਦਿਤੇ ਉਪਾਦਾਯ ‘‘ਕੇਸਾ’’ਤਿ ਸਮ੍ਮੁਤਿ, ਤੇਸੁ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਕਤੇਸੁ ਨਤ੍ਥਿ ‘‘ਕੇਸਾ’’ਤਿ ਸਮ੍ਮੁਤਿ, ਵੋਹਾਰਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

‘‘ਅਟ੍ਠਧਮ੍ਮਕਲਾਪਮਤ੍ਤਮੇਵਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਕੇਸਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਾਦਾਯਭੂਤੇ ਵਣ੍ਣਾਦਿਕੇ ਏਕਤ੍ਤੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਤੇਸਂ ਅਟ੍ਠਧਮ੍ਮਮਤ੍ਤਭਾਵਤੋ. ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੋਤਿ ਕੇਸੇਸੁ ਤਾਵ ਕੇਸਮੂਲਂ, ਏਵਂ ਲੋਮਾਦੀਸੁਪਿ ਯਥਾਰਹਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਦਸਧਮ੍ਮਕਲਾਪੋਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਸਿਤਾਦਿਪਰਿਪਾਚਕੋ ਤੇਜੋਕੋਟ੍ਠਾਸੋ ਨਵਧਮ੍ਮਕਲਾਪੋਪੀਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਯਦਿਮੇ ਕੇਸਾਦਿਕੋਟ੍ਠਾਸਾ ਯਥਾਰਹਂ ਅਟ੍ਠਨਵਦਸਧਮ੍ਮਸਮੂਹਭੂਤਾ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਪਥਵੀਆਦਿਧਾਤੁਮਤ੍ਤਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਸ੍ਸਦਵਸੇਨ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਧਾਤੁਮਨਸਿਕਾਰੋ ਯਾਵਦੇਵ ਸਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਸਮੁਗ੍ਘਾਟਨਤ੍ਥੋ, ਧਮ੍ਮਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗੋ ਚ ਸਾਤਿਸਯਂ ਸਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਸਮੁਗ੍ਘਾਟਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਵਿਭਾਗੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਉਦਰਿਯਂ ਕਰੀਸਂ ਪੁਬ੍ਬੋ ਮੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਉਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ, ਅਸਿਤਾਦਿਪਰਿਪਾਚਕਤੇਜੋ ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨੋ, ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਵਾਤੋ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨੋਤਿ ਛ ਏਕਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ, ਸੇਦੋਅਸ੍ਸੁ ਖੇਲ਼ੋ ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਉਤੁਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਦ੍ਵਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ, ਸੇਸਾ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਚਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ.

ਤੇਸੁ ਅਸਿਤਾਦਿਪਰਿਪਾਚਕੇ ਤੇਜੋਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਏਕੋ ਕਲਾਪੋ ਜੀਵਿਤਨਵਕੋ, ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਏਕਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਉਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨੋ, ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨੋ ਵਾ ਏਕੇਕੋ ਅਟ੍ਠਕੋ, ਦ੍ਵਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਉਤੁਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਦ੍ਵੇ ਦ੍ਵੇ ਅਟ੍ਠਕਾ, ਚਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਉਤੁਚਿਤ੍ਤਾਹਾਰਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਤਯੋ ਤਯੋ ਅਟ੍ਠਕਾ, ਉਤੁਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਸਦ੍ਦਨਵਕਾ, ਅਟ੍ਠਸੁ ਤੇਜੋਵਾਯੋਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਅਟ੍ਠ ਜੀਵਿਤਨਵਕਾ, ਸੇਸੇਸੁ ਚਤੁਵੀਸਤਿਯਾ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਕਾਯਭਾਵਦਸਕਦ੍ਵਯਸਹਿਤਾ, ਚਕ੍ਖਾਦਿਸਞ੍ਞਿਤੇਸੁ ਮਂਸਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਘਾਨਜਿਵ੍ਹਾਵਤ੍ਥੁਦਸਕਸਹਿਤਾ ਚਾਤਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਯਤਨਕੇ ਰੂਪਕਾਯੇ ਭੇਦਂ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਏਕਤ੍ਤਵਸੇਨ ਗਯ੍ਹਮਾਨਾ ਸਤ੍ਤਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਧਿਕਸਤਰੂਪਕਲਾਪਾ ਰੂਪਵਿਭਾਗਤੋ ਸਾਧਿਕਂ ਦਿਯਡ੍ਢਰੂਪਸਹਸ੍ਸਂ ਹੋਤਿ, ਕੋਟ੍ਠਾਸਾਨਂ ਪਨ ਅਵਯਵਵਿਭਾਗੇਨ ਤਦਵਯਵਕਲਾਪਾਨਂ ਭੇਦੇ ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਭੇਦਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਵਿਭਾਗਤੋ ਅਨੇਕਭੇਦਭਿਨ੍ਨਾਪਿ ਇਮੇ ਦ੍ਵਾਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਕੋਟ੍ਠਾਸਾ ਉਸ੍ਸਦਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚਤੁਧਾਤੁਵਸੇਨੇਵ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤਬ੍ਬਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਸ੍ਸਦਵਸੇਨ ਪਨ…ਪੇ… ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਨਸਿਕਾਰਵਿਧਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੩੪੯. ਮਜ੍ਝਿਮੇਨ ਪਮਾਣੇਨਾਤਿ ਆਰੋਹਪਰਿਣਾਹੇਹਿ ਮਜ੍ਝਿਮਸਰੀਰੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨੇਨ ਮਜ੍ਝਿਮੇਨ ਪਰਿਮਾਣੇਨ. ਪਰਿਗ੍ਗਯ੍ਹਮਾਨਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਤਕ੍ਕੇਤ੍ਵਾ ਗਯ੍ਹਮਾਨਾ. ਪਰਮਾਣੁਭੇਦਸਞ੍ਚੁਣ੍ਣਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾ ‘‘ਅਙ੍ਗੁਲਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਮੋ ਭਾਗੋ ਯਵੋ, ਯਵਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਮੋ ਭਾਗੋ ਊਕਾ, ਊਕਾਯ ਅਟ੍ਠਮੋ ਭਾਗੋ ਲਿਕ੍ਖਾ, ਲਿਕ੍ਖਾਯ ਅਟ੍ਠਮੋ ਭਾਗੋ ਰਥਰੇਣੁ, ਰਥਰੇਣੁਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਮੋ ਭਾਗੋ ਤਜ੍ਜਾਰੀ, ਤਜ੍ਜਾਰਿਯਾ ਅਟ੍ਠਮੋ ਭਾਗੋ ਅਣੁ, ਏਵਂ ਅਣੁਨੋ ਅਟ੍ਠਮੋ ਭਾਗੋ ਪਰਮਾਣੁ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਵਿਭ. ਅਟ੍ਠ. ੫੧੫) ਪਨ ‘‘ਸਤ੍ਤਧਞ੍ਞਮਾਸਪ੍ਪਮਾਣਂ ਏਕਂ ਅਙ੍ਗੁਲਂ, ਸਤ੍ਤਊਕਾਪਮਾਣੋ ਏਕੋ ਧਞ੍ਞਮਾਸੋ, ਸਤ੍ਤਲਿਕ੍ਖਾਪਮਾਣਾ ਏਕਾ ਊਕਾ, ਛਤ੍ਤਿਂਸਰਥਰੇਣੁਪ੍ਪਮਾਣਾ ਏਕਾ ਲਿਕ੍ਖਾ, ਛਤ੍ਤਿਂਸਤਜ੍ਜਾਰਿਪ੍ਪਮਾਣੋ ਏਕੋ ਰਥਰੇਣੁ, ਛਤ੍ਤਿਂਸਅਣੁਪ੍ਪਮਾਣਾ ਏਕਾ ਤਜ੍ਜਾਰੀ, ਛਤ੍ਤਿਂਸਪਰਮਾਣੁਪ੍ਪਮਾਣੋ ਏਕੋ ਅਣੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਣੁਨੋ ਛਤ੍ਤਿਂਸਤਿਮਭਾਗਮਤ੍ਤੋ ਪਰਮਾਣੁ ਨਾਮ ਆਕਾਸਕੋਟ੍ਠਾਸਿਕੋ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਅਗੋਚਰੋ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸੇਵ ਗੋਚਰਭੂਤੋ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਪਰਮਾਣੁਭੇਦਸਞ੍ਚੁਣ੍ਣਾ’’ਤਿ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਰਮਾਣੁਪ੍ਪਭੇਦੇਨ ਚੁਣ੍ਣਵਿਚੁਣ੍ਣਭੂਤਾ. ਸੁਖੁਮਰਜਭੂਤਾਤਿ ਤਤੋਯੇਵ ਅਤਿਵਿਯ ਸੁਖੁਮਰਜਭਾਵਂ ਗਤਾ.

ਦੋਣਮਤ੍ਤਾ ਸਿਯਾਤਿ ਸੋਲ਼ਸ ਨਾਲ਼ਿਮਤ੍ਤਾ. ਇਧਾਪਿ ‘‘ਮਜ੍ਝਿਮੇਨ ਪਮਾਣੇਨਾ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨ ‘‘ਪਕਤਿਯਾ ਚਤੁਮੁਟ੍ਠਿਕਂ ਕੁਡੁਵਂ, ਚਤੁਕੁਡੁਵਂ ਨਾਲ਼ਿ, ਤਾਯ ਨਾਲ਼ਿਯਾ ਸੋਲ਼ਸ ਨਾਲ਼ਿਯੋ ਦੋਣਂ, ਤਂ ਪਨ ਮਗਧਨਾਲ਼ਿਯਾ ਦ੍ਵਾਦਸ ਨਾਲ਼ਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਯਥਾ ਨ ਵਿਪ੍ਪਕਿਰਤਿ, ਏਵਂ ਆਬਨ੍ਧਨਵਸੇਨ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਿਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤਾ. ਅਨੁਪਾਲਿਤਾਤਿ ਯਥਾ ਪਗ੍ਘਰਣਸਭਾਵਾਯ ਆਪੋਧਾਤੁਯਾ ਵਸੇਨ ਕਿਲਿਨ੍ਨਭਾਵਂ, ਪਿਚ੍ਛਿਲਭਾਵਂ ਵਾ ਨਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਵਂ ਅਨੁਰਕ੍ਖਿਤਾ. ਵਿਤ੍ਥਮ੍ਭਿਤਾਤਿ ਸਙ੍ਘਾਤਵਾਯੁਨਾ ਅਤਿਵਿਯ ਵਿਤ੍ਥਮ੍ਭਨਂ ਪਾਪਿਤਾ. ਨ ਵਿਕਿਰਤਿ ਨ ਵਿਦ੍ਧਂਸਤੀਤਿ ਸੁਖੁਮਰਜਭੂਤਾਪਿ ਪਥਵੀਧਾਤੁ ਆਬਨ੍ਧਨਪਰਿਪਾਚਨਸਮੁਦੀਰਣਕਿਚ੍ਚਾਹਿ ਆਪੋਤੇਜੋਵਾਯੋਧਾਤੂਹਿ ਲਦ੍ਧਪਚ੍ਚਯਾ ਸਿਨੇਹੇਨ ਤੇਮਿਤਾ ਤੇਜਸਾ ਪਰਿਪਕ੍ਕਾ ਵਾਯੁਨਾ ਵਿਤ੍ਥਮ੍ਭਨਂ ਪਾਪਿਤਾ ਪਿਟ੍ਠਚੁਣ੍ਣਾ ਵਿਯ ਨ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਕਿਰਤਿ ਨ ਵਿਦ੍ਧਂਸਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਪਿਣ੍ਡਿਤਾ ਘਨਭੂਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਵਿਕਿਰਿਯਮਾਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਵਿਭਾਗਂ. ਯਦਿਪਿ ਤੇਜੋਵਾਯੋਧਾਤੁਯੋਪਿ ਸਵਿਗ੍ਗਹਾ ਰੂਪਧਮ੍ਮਭਾਵਤੋ, ਯਾਦਿਸੋ ਪਨ ਘਨਭਾਵੋ ਪਥਵੀਆਪੋਧਾਤੂਸੁ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਨ ਤਾਦਿਸੋ ਤੇਜੋਵਾਯੋਧਾਤੂਸੁ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਮੇਯ੍ਯਭਾਵਾਭਾਵਤੋ ਤਤ੍ਥ ਚੁਣ੍ਣਭੇਦੋ ਨ ਉਦ੍ਧਟੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਸਮ੍ਭਾਰਤੇਜੋਵਾਯੂਸੁਪਿ ਮੇਯ੍ਯਭਾਵੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤੇਵ.

ਯੂਸਗਤਾਤਿ ਯੂਸਭਾਵਂ ਦ੍ਰਵਭਾਵਂ ਗਤਾ. ਤਤੋ ਏਵ ਆਬਨ੍ਧਨਾਕਾਰਭੂਤਾ. ਨ ਪਗ੍ਘਰਤੀਤਿ ਨ ਓਗਲ਼ਤਿ. ਨ ਪਰਿਸ੍ਸਵਤੀਤਿ ਨ ਵਿਸ੍ਸਨ੍ਦਤਿ. ਪੀਣਿਤਪੀਣਿਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਆਪੋਧਾਤੁਯਾ ਬ੍ਰੂਹਨਰਸਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਉਸੁਮਾਕਾਰਭੂਤਾਤਿ ਏਤੇਨ ਕਾਯੇ ਪਾਕਤਿਕਉਸ੍ਮਾਪਿ ਗਹਣੀਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਤਸ੍ਸਾਯੇਵ ਤੇਜੋਧਾਤੁਯਾ ਵਸੇਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਰਿਪਾਚੇਤੀਤਿ ਸਨ੍ਤੇਜੇਤਿ. ਸਾ ਹਿ ਯਥਾਭੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਣਾਮਨੇਨ ਰਸਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਹੇਤੁਭਾਵਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ ਇਮਂ ਕਾਯਂ ਪਰਿਪਾਚੇਤਿ ਸਨ੍ਤੇਜੇਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਨ ਪੂਤਿਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀ’’ਤਿ. ਕਮ੍ਮੂਪਨਿਸ੍ਸਯਾਯ, ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਸਾਦਹੇਤੁਕਾਯ ਚ ਸਰੀਰੇ ਵਣ੍ਣਸਮ੍ਪਦਾਯ ਤੇਜੋਧਾਤੁ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯੋ, ਪਗੇਵ ਉਤੁਆਹਾਰਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਯ ਰੂਪਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਤੇਜੋਧਾਤੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਣ੍ਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚਸ੍ਸ ਆਵਹਤੀ’’ਤਿ.

ਸਮੁਦੀਰਣਵਿਤ੍ਥਮ੍ਭਨਲਕ੍ਖਣਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮੁਦੀਰਣਂ ਅਨੁਪੇਲ੍ਲਨਂ, ਵਿਸੋਸਨਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ. ਵਿਤ੍ਥਮ੍ਭਨਂ ਸੇਸਭੂਤਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਥਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਾਪਾਦਨਂ, ਉਪ੍ਪੀਲਨਨ੍ਤਿ ਏਕੇ. ਤਾਯਾਤਿ ਵਿਤ੍ਥਮ੍ਭਨਲਕ੍ਖਣਾਯ ਵਾਯੋਧਾਤੁਯਾ. ਅਪਰਾਯਾਤਿ ਸਮੁਦੀਰਣਲਕ੍ਖਣਾਯ. ਸਾ ਹਿ ਪੇਲ੍ਲਨਸਭਾਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮਬ੍ਭਾਹਤੋ’’ਤਿ. ਸਮਬ੍ਭਾਹਨਞ੍ਚ ਰੂਪਕਲਾਪਸ੍ਸ ਦੇਸਨ੍ਤਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਹੇਤੁਭਾਵੋ. ਅਵਘਟ੍ਟਨਂ ਆਸਨ੍ਨਤਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਲਾਲ਼ੇਤੀਤਿ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਯਦਤ੍ਥਂ ਚੁਣ੍ਣਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਆਗਤੋ, ਤਂ ਨਿਗਮਨਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਵਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਧਾਤੁਯਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਯ ਯਨ੍ਤਰੂਪਕਂ ਅਸਤਿਪਿ ਕਤ੍ਤੁਭੂਤੇ ਅਤ੍ਤਨਿ ਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਧਾਤੁਮਯਂ ਯਨ੍ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਇਧਾਪਿ ਮਨਸਿਕਾਰਵਿਧਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੩੫੦. ਯਦਿਪਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਲਕ੍ਖਣਾਦਯੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਾ ਏਵ, ਤਥਾਪਿ ਤੇ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਵਿਸੁਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਪਰਿਗ੍ਗਹਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਲਕ੍ਖਣਾਦਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਲਕ੍ਖੀਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਲਕ੍ਖਣਂ, ਕਕ੍ਖਲ਼ਤ੍ਤਂ ਲਕ੍ਖਣਮੇਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਕਕ੍ਖਲ਼ਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਾ. ਨਨੁ ਚ ਕਕ੍ਖਲ਼ਤ੍ਤਮੇਵ ਪਥਵੀਧਾਤੂਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਤਥਾਪਿ ਵਿਞ੍ਞਾਤਾਵਿਞ੍ਞਾਤਸਦ੍ਦਤ੍ਥਤਾਵਸੇਨ ਅਭਿਨ੍ਨੇਪਿ ਧਮ੍ਮੇ ਕਪ੍ਪਨਾਸਿਦ੍ਧੇਨ ਭੇਦੇਨ ਏਵਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ. ਏਵਂ ਹਿ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਾਵਬੋਧੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਲਕ੍ਖੀਯਤੀਤਿ ਲਕ੍ਖਣਂ, ਕਕ੍ਖਲ਼ਤ੍ਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਲਕ੍ਖਿਯਮਾਨਾ ਧਾਤੁ ਕਕ੍ਖਲ਼ਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸੇਸਾਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਰਸਾਤਿ ਸਹਜਾਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਭਾਵਕਿਚ੍ਚਾ. ਤਤੋ ਏਵ ਨੇਸਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਾਕਾਰੇਨ ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੁਪਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ. ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮਤਾਯ ਨ ਉਦ੍ਧਟਂ, ਸਾਧਾਰਣਭਾਵਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਵਾ ਦੂਰਕਾਰਣਂ ਵਿਯ. ਯਥਾ ਵਾ ਧਮ੍ਮੁਦ੍ਦੇਸਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾਦੀਸੁ ਰਸਾਦਿਨਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਯਵਨ੍ਤਤਾਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ ਉਦ੍ਧਟਂ, ਨ ਏਵਮਿਧ. ਇਧ ਪਨ ਧਾਤੂਨਂ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਵਿਸੇਸਵਿਭਾਵਨਪਰਾਯ ਚੋਦਨਾਯ ਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮਭੂਤਂ ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਉਦ੍ਧਟਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਬ੍ਰੂਹਨਰਸਾਤਿ ਸਹਜਾਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਡ੍ਢਨਕਿਚ੍ਚਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਾ ਨੇਸਂ ਪੀਣਿਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਙ੍ਗਹਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾਤਿ ਬਾਹਿਰਉਦਕਂ ਵਿਯ ਨ੍ਹਾਨੀਯਚੁਣ੍ਣਸ੍ਸ ਸਹਜਾਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹਣਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ. ਮਦ੍ਦਵਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾਤਿ ਬਾਹਿਰਗ੍ਗਿ ਵਿਯ ਜਤੁਲੋਹਾਦੀਨਂ ਸਹਜਾਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਮੁਦੁਭਾਵਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ. ਅਭਿਨੀਹਾਰੋ ਭੂਤਸਙ੍ਘਾਟਸ੍ਸ ਦੇਸਨ੍ਤਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭਾਵੋ, ਨੀਹਰਣਂ ਵਾ ਬੀਜਤੋ ਅਙ੍ਕੁਰਸ੍ਸ ਵਿਯ.

੩੫੧. ਉਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਵ ਕਮ੍ਮਾਦਿਵਸੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਉਤੁਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਕਦਾਚਿ ਉਤੁਤੋ, ਕਦਾਚਿ ਚਿਤ੍ਤਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ. ਅਵਸੇਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਵਸੇਸਾ ਕੇਸਾਦਯੋ ਚਤੁਵੀਸਤਿ, ਆਦਿਤੋ ਤਯੋ ਤੇਜੋਕੋਟ੍ਠਾਸਾ, ਪਞ੍ਚ ਵਾਯੋਕੋਟ੍ਠਾਸਾ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ. ਸਬ੍ਬੇਪੀਤਿ ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕਮ੍ਮਾਦਿਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ ਚਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ. ਕੇਸਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਮਂਸਤੋ ਅਵਿਮੁਤ੍ਤਭਾਗੋ ਕਮ੍ਮਾਹਾਰਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨੋਵ ਹੋਤੀਤਿ.

੩੫੨. ਨਾਨਤ੍ਤੇਕਤ੍ਤਤੋਤਿ ਵਿਸੇਸਸਾਮਞ੍ਞਤੋ. ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਵਿਸਦਿਸਤਾ ਨਾਨਤ੍ਤਂ, ਸਮਾਨਤਾ ਏਕਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਾਸਮ੍ਪੀਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ. ਸਲਕ੍ਖਣਾਦਿਤੋਤਿ ਸਕਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਸਲਕ੍ਖਣਂ, ਤਤੋ ਸਲਕ੍ਖਣਾਦਿਤੋ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਰਸਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਵਿਯ ਮੁਦੁਸਣ੍ਹਫਰੁਸਭਾਵਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ‘‘ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਦਿਵਸੇਨ ਨਾਨਤ੍ਤਭੂਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਨੁ ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਦਿਵਸੇਨ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਏਕਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾਤਿ? ਨ, ‘‘ਅਞ੍ਞਾ ਏਵ ਧਾਤੁਯੋ ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ, ਅਞ੍ਞਾ ਉਤੁਆਦਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਭੇਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਤਥਾ ਵਚਨਤੋ. ਏਤਾਸਂ ਧਾਤੂਨਂ. ਰੁਪ੍ਪਨਲਕ੍ਖਣਂ ਰੁਪ੍ਪਨਸਭਾਵਂ. ਕਿਮ੍ਪਨੇਤਂ ਰੁਪ੍ਪਨਂ ਨਾਮ? ਯਾ ਸੀਤਾਦਿਵਿਰੋਧਿਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ ਵਿਸਦਿਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਸਤਿ ਯੋ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸੇਵ ਵਿਸਦਿਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਹੇਤੁਭਾਵੋ, ਤਂ ਰੁਪ੍ਪਨਂ. ਅਨਤੀਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਪਰਿਚ੍ਚਜਨਤੋ.

ਮਹਨ੍ਤਪਾਤੁਭਾਵੋ ਚੇਤ੍ਥ ਸਸਮ੍ਭਾਰਧਾਤੁਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਤਥਾ ਮਹਾਵਿਕਾਰਤਾ ਮਹਾਭੂਤਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਧਾਤੁਵਸੇਨ, ਮਹਾਪਰਿਹਾਰਤਾ, ਮਹਤ੍ਤਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤਾ ਚ ਉਭਯਵਸੇਨਾਤਿ. ਭੂਤਸਦ੍ਦਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ‘‘ਏਤਾਨੀ’’ਤਿ ਨਪੁਂਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਪਾਤੁਭੂਤਾਨਿ ਅਨੇਕਸਤਸਹਸ੍ਸ ਰੂਪਕਲਾਪਸਙ੍ਘਾਟਤਾਯ ਸਮੂਹਵਸੇਨ, ਸਨ੍ਤਤਿਵਸੇਨ ਚ ਅਪਰਿਮਿਤਪਰਿਮਾਣਾਨਂ, ਅਨੇਕਯੋਜਨਾਯਾਮਵਿਤ੍ਥਾਰਾਨਞ੍ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ. ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਨਹੁਤਾਨੀਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਦਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ. ਦੇਵਦਾਨਵਾਦੀਨਂ ਤਿਗਾਵੁਤਾਦਿਸਰੀਰਵਸੇਨ ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਪਾਤੁਭੂਤਾਨਿ.

ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਵਚਨਤ੍ਥੋ – ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਭੂਤਾਨਿ ਜਾਤਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਮਹਾਭੂਤਾਨੀਤਿ. ਅਨੇਕਾਭੂਤਵਿਸੇਸਦਸ੍ਸਨੇਨ, ਅਨੇਕਬ੍ਭੁਤਦਸ੍ਸਨੇਨ ਚ ਅਨੇਕਚ੍ਛਰਿਯਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਮਹਨ੍ਤੋ ਅਬ੍ਭੁਤੋ, ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਵਾ ਅਭੂਤਾਨਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਮਹਾਭੂਤੋ, ਮਾਯਾਕਾਰੋ. ਯਕ੍ਖਾਦਯੋ ਜਾਤਿਵਸੇਨੇਵ ਮਹਨ੍ਤਾ ਭੂਤਾਤਿ ਮਹਾਭੂਤਾ, ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋ ਵਾ ਅਯਂ ਤੇਸੁ ਮਹਾਭੂਤਸਦ੍ਦੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਪਥਵੀਆਦਯੋ ਪਨ ਵਞ੍ਚਕਤਾਯ, ਅਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਚ ਮਹਾਭੂਤਾ ਵਿਯ ਮਹਾਭੂਤਾ. ਭੂਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਉਭਯਲਿਙ੍ਗਤਾਯ ਨਪੁਂਸਕਤਾ ਕਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਵਞ੍ਚਕਤਾ ਸਯਂ ਅਨੀਲਾਦਿਸਭਾਵਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨੀਲਾਦਿਸਭਾਵਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਪਨਂ, ਅਨਿਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਾਦਿਸਭਾਵਾਨੇਵ ਚ ਹੁਤ੍ਵਾ ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਾਦਿਆਕਾਰਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਪਨਂ. ਤਥਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ, ਬਹਿ ਚ ਅਟ੍ਠਿਤਾਨਂਯੇਵ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਵਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਤਾ. ਯਦਿ ਹਿ ਇਮਾ ਧਾਤੁਯੋ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਠਿਤਾ, ਨ ਸਕਿਚ੍ਚਕਰਾ ਸਿਯੁਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨੁਪ੍ਪਵੇਸਨਤੋ, ਅਥ ਬਹਿ ਠਿਤਾ ਵਿਨਿਬ੍ਭੁਤ੍ਤਾ ਸਿਯੁਂ. ਤਥਾ ਸਤਿ ਅਵਿਨਿਬ੍ਭੁਤ੍ਤਵਾਦੋ ਹਾਯੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਾ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਦਿਨਾ ਯਥਾਸਕਂ ਕਿਚ੍ਚਵਿਸੇਸੇਨ ਸੇਸਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਉਪਕਾਰਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇਨ ਸਹਜਾਤਾਦਿਨਾ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਨ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਮਨਾਪੇਹੀਤਿ ਮਨੋਹਰੇਹਿ ਚਾਤੁਰਿਯਵਨ੍ਤੇਹਿ. ਵਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਵਿਕ੍ਖੇਪੇਹੀਤਿ ਕਾਲ਼ਸਾਮਤਾਦਿਵਣ੍ਣੇਹਿ, ਪੁਥੁਲਵਿਵਰਕਿਸਤਾਦਿਸਣ੍ਠਾਨੇਹਿ, ਹਤ੍ਥਭਮੁਕਾਦਿਵਿਕ੍ਖੇਪੇਹਿ ਚ. ਸਰਸਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਸਭਾਵਭੂਤਂ ਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਕਿਚ੍ਚਕਂ ਵਾ ਸਭਾਵਂ.

ਮਹਾਪਰਿਹਾਰਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਚਨਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਮਹਨ੍ਤੇਹਿ…ਪੇ… ਭੂਤਾਨਿ, ਮਹਾਪਰਿਹਾਰਾਨਿ ਵਾ ਭੂਤਾਨੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਛਿਮਤ੍ਥੇ ਪੁਰਿਮਪਦੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਰ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਹਾਭੂਤਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤਥਾ ਹੀਤਿ ਤਤੋ ਏਵ ਵਿਕਾਰਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਵਾਤਿ ਤਂ ਵਿਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਭੂਮਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਚ੍ਚਿਮਤੋਤਿ ਅਗ੍ਗਿਸ੍ਸ. ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਏਕਂ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸੇਕਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਨ੍ਤਿ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਆਣਾਖੇਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਏਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਦਤਿ. ਵਿਲੀਯਤੀਤਿ ਵਿਪਤ੍ਤਿਕਰਮੇਘਾਭਿਵੁਟ੍ਠੇਨ ਖਾਰੁਦਕੇਨ ਲਵਣਂ ਵਿਯ ਵਿਲਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਿਦ੍ਧਂਸਤਿ. ਕੁਪਿਤੇਨਾਤਿ ਖੁਭਿਤੇਨ. ਵਿਕੀਰਤੀਤਿ ਵਿਧਮਤਿ ਵਿਦ੍ਧਂਸਤਿ.

ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨੇਸੁ ਵਿਕਾਰਮਹਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨੇਸੁ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਤ੍ਥਦ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਟ੍ਠਮੁਖੇਨ ਵਾਤਿ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਉਪਮਤ੍ਥੋ. ਯਥਾ ਕਟ੍ਠਮੁਖੇਨ ਸਪ੍ਪੇਨ ਡਟ੍ਠੋ ਪਤ੍ਥਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਪਥਵੀਧਾਤੁਪ੍ਪਕੋਪੇਨ ਸੋ ਕਾਯੋ ਕਟ੍ਠਮੁਖੇਵ ਹੋਤਿ, ਕਟ੍ਠਮੁਖਮੁਖਗਤੋ ਵਿਯ ਪਤ੍ਥਦ੍ਧੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥੋ. ਸੋ ‘‘ਪਥਵੀਧਾਤੁਪ੍ਪਕੋਪੇਨ ਵਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ – ਕਟ੍ਠਮੁਖੇਨ ਡਟ੍ਠੋਪਿ ਕਾਯੋ ਪਥਵੀਧਾਤੁਪ੍ਪਕੋਪੇਨੇਵ ਪਤ੍ਥਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਅਵਿਯੁਤ੍ਤੋ ਸੋ ਕਾਯੋ ਸਬ੍ਬਦਾ ਕਟ੍ਠਮੁਖਮੁਖਗਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ. ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਾ ਅਨਿਯਮਤ੍ਥੋ, ਤਤ੍ਰਾਯਮਤ੍ਥੋ – ਕਟ੍ਠਮੁਖੇਨ ਡਟ੍ਠੋ ਕਾਯੋ ਪਤ੍ਥਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ ਵਾ, ਨ ਵਾ ਹੋਤਿ ਮਨ੍ਤਾਗਦਵਸੇਨ, ਪਥਵੀਧਾਤੁਪ੍ਪਕੋਪੇਨ ਪਨ ਮਨ੍ਤਾਗਦਰਹਿਤੋ ਸੋ ਕਾਯੋ ਕਟ੍ਠਮੁਖਮੁਖਗਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ ਏਕਨ੍ਤਪਤ੍ਥਦ੍ਧੋਤਿ.

ਪੂਤਿਯੋਤਿ ਕੁਥਿਤੋ. ਸਨ੍ਤਤ੍ਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਤਤ੍ਤੋ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਦਾਹੋ. ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨੋਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਛਿਨ੍ਨੋ ਪਰਮਾਣੁਭੇਦਸਞ੍ਚੁਣ੍ਣੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਉਪਸੇਨਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ ਵਿਯ. ਮਹਾਵਿਕਾਰਾਨਿ ਭੂਤਾਨੀਤਿ ਮਹਾਵਿਕਾਰਵਨ੍ਤਾਨਿ ਭੂਤਾਨਿ ਮਹਾਭੂਤਾਨੀਤਿ ਪੁਰਿਮਪਦੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ‘‘ਪਥਵੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਬ੍ਬਲੋਕਸ੍ਸ ਪਾਕਟਾਨਿਪਿ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਸਭਾਵਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨੇ ਮਹਨ੍ਤੇਨ ਵਾਯਾਮੇਨ ਵਿਨਾ ਨ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ‘‘ਮਹਨ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਤਾਨਿ ਹਿ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਨਿ. ‘‘ਅਮਹਨ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ ਮਨ੍ਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ ਤੇਸਂ ਦੁਪ੍ਪਰਿਗ੍ਗਹਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਹੋ ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਏਤਾਨੀ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਮਹਾਭੂਤੇਕਦੇਸਤਾਦੀਹਿ ਵਾ ਕਾਰਣੇਹਿ ਮਹਾਭੂਤਾਨਿ. ਏਤਾ ਹਿ ਧਾਤੁਯੋ ਮਹਾਭੂਤੇਕਦੇਸਤੋ, ਮਹਾਭੂਤਸਾਮਞ੍ਞਤੋ, ਮਹਾਭੂਤਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਤੋ, ਮਹਾਭੂਤਭਾਵਤੋ, ਮਹਾਭੂਤਪਰਿਯੋਸਾਨਤੋ ਚਾਤਿ ਇਮੇਹਿਪਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ‘‘ਮਹਾਭੂਤਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਮਹਾਭੂਤੇਕਦੇਸਤੋਤਿ ‘‘ਭੂਤਮਿਦਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੦੧) ਹਿ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ‘‘ਭੂਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਿਦਂ ਕਾਮਭਵੇ, ਰੂਪਭਵੇ, ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵੇ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਚ ਸਞ੍ਞੀਭਵੇ ਪਵਤ੍ਤਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ, ਤਂ ਮਹਾਵਿਸਯਤਾਯ ‘‘ਮਹਾਭੂਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤਿ. ਪਥਵੀਆਦਯੋ ਪਨ ਚਤਸ੍ਸੋ ਧਾਤੁਯੋ ਤਸ੍ਸ ਮਹਾਭੂਤਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸਭੂਤਾ ‘‘ਮਹਾਭੂਤਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਸਮੁਦਾਯੇਸੁ ਹਿ ਪਵਤ੍ਤਵੋਹਾਰਾ ਅਵਯਵੇਸੁਪਿ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਸਮੁਦ੍ਦੋ ਦਿਟ੍ਠੋ, ਪਟੋ ਦਡ੍ਢੋ’’ਤਿ ਚ. ਮਹਾਭੂਤਸਮਞ੍ਞਤੋਤਿ ਤਦਧੀਨਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯ ਭਵਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਪਾਦਾਰੂਪਾਨੀਤਿ ਭੂਤਾਨਿ, ਪਥਵੀਆਦਯੋ ਚਤਸ੍ਸੋ ਧਾਤੁਯੋ. ਸਾ ਪਨਾਯਮੇਤਾਸੁ ਭੂਤਸਮਞ੍ਞਾ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਥਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯ ਉਪਾਦਾਰੂਪਾਨਂ ਅਵਿਪਰੀਤਟ੍ਠਾ, ਲੋਕਸ੍ਸ ਚੇਤਾ ਬਹੂਪਕਾਰਾ, ਚਕ੍ਖੁਸਮੁਦ੍ਦਾਦੀਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਾ ਚਾਤਿ ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਭੂਤਾਨੀਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾਯਿਂਸੁ. ਮਹਾਭੂਤਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਤੋਤਿ ਮਹਨ੍ਤਾਨਂ ਮਹਾਨੁਭਾਵਾਨਂ ਮਹਾਸਮ੍ਮਤਮਨ੍ਧਾਤੁਪ੍ਪਭੁਤੀਨਂ ਰਞ੍ਞਂ, ਸਕ੍ਕਾਦੀਨਂ ਦੇਵਾਨਂ, ਵੇਪਚਿਤ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਅਸੁਰਾਨਂ, ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾਦੀਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ, ਗੁਣਤੋ ਵਾ ਮਹਨ੍ਤਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਸਾਵਕਾਨਂ ਉਪਾਦਾਯੁਪਾਦਾਯ ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਭੂਤਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਤਾਯ ਮਹਨ੍ਤਾ ਭੂਤਾ ਏਤੇਸੂਤਿ ਮਹਾਭੂਤਾ. ਚਾਤੁਮਹਾਭੂਤਿਕੋ ਹਿ ਨੇਸਂ ਕਾਯੋਤਿ. ਮਹਾਭੂਤਭਾਵਤੋਤਿ ਬਹੁਭੂਤਭਾਵਤੋ. ਅਯਂ ਹਿ ਮਹਾ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਮਹਾਜਨੋ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਬਹੁਭਾਵੇ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਪਥਵੀਆਦਯੋ ਚ ਧਾਤੁਯੋ ਏਕਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਅਪਰਿਮੇਯ੍ਯਪ੍ਪਭੇਦਾ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਮਹਨ੍ਤਾ ਬਹੂ ਅਨੇਕਸਤਸਹਸ੍ਸਪ੍ਪਭੇਦਾ ਭੂਤਾਤਿ ਮਹਾਭੂਤਾ. ਮਹਾਭੂਤਪਰਿਯੋਸਾਨਤੋਤਿ ਮਹਾਭੂਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ.

‘‘ਕਾਲੋ ਘਸਤਿ ਭੂਤਾਨਿ, ਸਬ੍ਬਾਨੇਵ ਸਹਤ੍ਤਨਾ;

ਯੋ ਚ ਕਾਲਘਸੋ ਭੂਤੋ, ਸ ਭੂਤਪਚਨਿਂ ਪਚੀ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੨.੧੯੦) –

ਹਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਖੀਣਾਸਵੋ ‘‘ਭੂਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਹਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਭਵਨੇਤ੍ਤਿਕਤਾਯ ਆਯਤਿਂ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਤ੍ਤਾ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ‘‘ਭੂਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਇਤਰੇ, ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵੋਹਾਰਂ ਅਨਤੀਤਤ੍ਤਾ. ਭੂਤੋ ਏਵ ਇਧ ਪੂਜਾਵਸੇਨ ‘‘ਮਹਾਭੂਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਯਥਾ ‘‘ਮਹਾਖੀਣਾਸਵੋ, ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ’’ਤਿ ਚ. ਇਮਾਸਞ੍ਚ ਧਾਤੂਨਂ ਅਨਾਦਿਮਤਿ ਸਂਸਾਰੇ ਪਬਨ੍ਧਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਹਾਭੂਤਸ੍ਸੇਵ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਪਰਿਯੋਸਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਨਾਞ੍ਞਤ੍ਰ. ਤਸ੍ਮਾ ਮਹਾਭੂਤੇ ਭੂਤਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਮਹਾਭੂਤਾ ਪੁਰਿਮਪਦੇ ਭੂਤ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਏਵਮੇਤਾ ਧਾਤੁਯੋ ਮਹਾਭੂਤੇਕਦੇਸਤਾਦੀਹਿ ਮਹਾਭੂਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਪਥਵੀਆਦੀਨਂ ਕਕ੍ਖਲ਼ਪਗ੍ਘਰਣਾਦਿਵਿਸੇਸਲਕ੍ਖਣਸਮਙ੍ਗਿਤਾ ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਧਾਤੁਲਕ੍ਖਣਾਨਂਯੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਧਾਤੁਲਕ੍ਖਣਂ ਅਨਤੀਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਨ ਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਵਿਸੇਸੋ, ਵਿਸੇਸਨਿਰਪੇਕ੍ਖਂ ਵਾ ਸਾਮਞ੍ਞਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਦਨ੍ਤਿ –

‘‘ਤਮਤ੍ਥਾਪੇਕ੍ਖਤੋ ਭੇਦਂ, ਸਸਾਮਞ੍ਞਂ ਜਹਾਤਿ ਨੋ;

ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਸਂਸਯੁਪ੍ਪਾਦਾ, ਸਮੇਵੇਕਤ੍ਥਕਂ ਦ੍ਵਯ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸਲਕ੍ਖਣਧਾਰਣੇਨ ਚਾਤਿ ਯੇਨ ਸਲਕ੍ਖਣਧਾਰਣੇਨ ‘‘ਧਾਤੁਯੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤੇਨੇਵ ‘‘ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਉਭਯਥਾਪਿ ਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤਨਿਜ੍ਜੀਵਤਾਯ ਏਵ ਵਿਭਾਵਨਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਛਧਾਤੁਰੋਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪੁਰਿਸੋ, ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਚ. ਅਰੂਪਾਨਂ ਖਣਤੋ ਰੂਪਾਨਂ ਖਣਸ੍ਸ ਨਾਤਿਇਤ੍ਤਰਤਾਯਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਖਣਾਨੁਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ. ਧਰਣੇਨਾਤਿ ਠਾਨੇਨ, ਪਵਤ੍ਤਨੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਖਯਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਖਣਭਙ੍ਗੁਤਾਯ. ਭਯਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਉਦਯਵਯਪਟਿਪੀਲ਼ਨਾਦਿਨਾ ਸਪ੍ਪਟਿਭਯਤਾਯ. ਅਸਾਰਕਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਤਸਾਰਵਿਰਹੇਨ.

੩੫੩. ਸਹੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਵ ਏਤਾਤਿ ਏਤਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਧਾਤੁਯੋ ਸਹ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਵ ਸਹ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਵ ਸਮਾਨਕਾਲੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨਾਪਿ ਅਵਕਂਸਤੋ ਸਬ੍ਬਪਰਿਯਨ੍ਤਿਮੇ ਉਤੁਚਿਤ੍ਤਾਹਾਰਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਸੁਦ੍ਧਟ੍ਠਕੇ, ਕਮ੍ਮਜੇਸੁ ਜੀਵਿਤਨਵਕੇਤਿ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਸੁਦ੍ਧਟ੍ਠਕਾਦਿਕਲਾਪੇਪਿ ਪਦੇਸੇਨ ਅਵਿਨਿਬ੍ਭੁਤ੍ਤਾ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਅਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਤਾਯ. ਯਤ੍ਥ ਹਿ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਵਸੇਨ ਪਥਵੀ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਤਸ੍ਸਾ ਆਬਨ੍ਧਨਪਰਿਪਾਚਨਸਮੁਦੀਰਣਵਸੇਨ ਇਤਰਾ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸਾਸੁਪਿ.

੩੫੪. ਪੁਰਿਮਾ ਦ੍ਵੇ ਗਰੁਕਤ੍ਤਾ ਸਭਾਗਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਨਨੁ ਪਥਵਿਯਾਪਿ ਲਹੁਭਾਵੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਾ ‘‘ਕਕ੍ਖਲ਼ਂ ਮੁਦੁਕਂ ਸਣ੍ਹਂ ਫਰੁਸਂ ਗਰੁਕਂ ਲਹੁਕ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ, ਆਪੇਪਿ ਲਹੁਭਾਵੋ ਲਬ੍ਭਤੇਵਾਤਿ? ਨ, ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਗਰੁਭਾਵਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਗਰੁਭਾਵੋ ਏਵ ਹਿ ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਗਰੁਤਰਂ ਉਪਾਦਾਯ ਲਹੁਭਾਵੋਤਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ ਸੀਤਭਾਵੋ ਵਿਯ ਤੇਜੋਧਾਤੁਯਾ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਰੂਪਸ੍ਸ ਲਹੁਤਾਤਿ ਕਥਂ? ਅਯਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾ ਏਵ ਲਹੁਤਾਕਾਰਂ ਉਪਾਦਾਯ ਲਬ੍ਭਨਤੋ. ਨ ਹਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਿਕਾਰਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਰੂਪਾਨਂ ਅਵਤ੍ਥਾਵਿਸੇਸਸਭਾਵਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਰਮਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਂ ਗਰੁਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪੁਰਿਮਾ ਦ੍ਵੇ ਗਰੁਕਤ੍ਤਾ ਸਭਾਗਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤਥਾ’’ਤਿ ਪਦੇਨ ‘‘ਸਭਾਗਾ’’ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ. ‘‘ਦ੍ਵੇ’’ਤਿ ਪਨ ਇਦਂ ਯਥਾ ‘‘ਪੁਰਿਮਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ, ਏਵਂ ‘‘ਪਚ੍ਛਿਮਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਸਭਾਗਾ ਗਰੁਕਲਹੁਕਭਾਵਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਥਾ ਚ ਗਰੁਕਲਹੁਕਭਾਵੇਹਿ, ਏਵਂ ਪੇਯ੍ਯਭਾਵਾਪੇਯ੍ਯਭਾਵੇਹਿ ਚ ਸਭਾਗਵਿਸਭਾਗਤਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ.

੩੫੫. ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ, ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਞ੍ਞਾਣਵਤ੍ਥੁ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਵਤ੍ਥੂਨਂ, ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤੀਨਂ, ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਞ੍ਚ. ਯੇ ਪਨ ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਵਤ੍ਥੂਤਿ ਹਦਯਵਤ੍ਥੁ ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯ-ਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਰੂਪਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਗਹਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰੀਤਪ੍ਪਕਾਰਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਬਾਹਿਰਾਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਯਥਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਵਤ੍ਥੁਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਅਨਿਸ੍ਸਯਤਾ ਚ ਇਰਿਯਾਪਥਵਿਰਹੋ ਚ ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯੋ, ਏਵਂ ਚਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤਾਪੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਲਕ੍ਖਣਰੂਪਸ੍ਸ ਵਿਯ ਕੁਤੋਚਿਪਿ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਉਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਤਾਸਂ. ਲਹੁਤਾਦਿਨਿਸ੍ਸਯਤਾਪਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ. ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ-ਗ੍ਗਹਣਂ ਹਿ ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ.

੩੫੬. ਇਤਰਾਹੀਤਿ ਆਪੋਤੇਜੋਵਾਯੁਧਾਤੂਹਿ. ਏਕਸਙ੍ਗਹਾਤਿ ਸਜਾਤਿਸਙ੍ਗਹੇਨ ਏਕਸਙ੍ਗਹਾ. ਸਮਾਨਜਾਤਿਯਾਨਂ ਹਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਸਹਜਾਤਿਸਙ੍ਗਹੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਨਾਨਤ੍ਤਾਭਾਵਤੋ’’ਤਿ.

੩੫੭. ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਯੇਹਿ ਮਹਾਭੂਤੇਹਿ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਵਸੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਪਰਿਪਾਚਨਵਸੇਨ ਅਨੁਪਾਲਿਤਾ, ਸਮੁਦੀਰਣਵਸੇਨ ਵਿਤ੍ਥਮ੍ਭਿਤਾ ਚ, ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਹਜਾਤਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਏਵ ਸਨ੍ਧਾਰਣਵਸੇਨ ਅਵਸ੍ਸਯੋ ਹੋਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਹਜਾਤਾਦਿਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸਾਸੁਪਿ.

੩੫੮. ਯਦਿਪਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਆਭੋਗਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਰਹਿਤਾ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਧਾਤੂਨਂ ਅਸਮਨ੍ਨਾਹਾਰਤਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਏਵ, ਅਥਾਪਿ ਇਮਿਨਾਵ ਨਯੇਨ ਵਿਸੁਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਥਵੀਧਾਤੁ ਚੇਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਥਵੀਧਾਤੁ ਚੇਤ੍ਥਾਤਿ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਅਯਮ੍ਪਿ ਏਕੋ ਮਨਸਿਕਾਰਪ੍ਪਕਾਰੋਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਾਸੁ ਧਾਤੂਸੁ. ਅਹਂ ‘‘ਪਥਵੀਧਾਤੂ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਮੀ’’ਤਿ ਵਾ ਨ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਚ੍ਚੇ ਚ ਆਭੋਗਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਉਪਕਾਰਕਸ੍ਸ ਵਿਯ ਉਪਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਨਮ੍ਪਿ ਆਭੋਗਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਤਰਾਨਿਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬਾਸੁ ਧਾਤੂਸੁ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਅਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੁਪਕਤ੍ਤਬ੍ਬਭੇਦੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ.

੩੫੯. ਪਚ੍ਚਯਵਿਭਾਗਤੋਤਿ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਵਿਭਾਗਤੋ ਚੇਵ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਵਿਭਾਗਤੋ ਚ. ‘‘ਪਚ੍ਚਯਤੋ’’ਤਿ ਹਿ ਇਮਿਨਾ ਪਥਵੀਆਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਾਸਾਧਾਰਣੋ ਪਤਿਟ੍ਠਾਭਾਵਾਦਿਨਾ ਸੇਸਭੂਤਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਇਧ ਪਨ ਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਪਥਵੀਆਦੀਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਪਥਵੀਆਦੀਨਞ੍ਚ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਵਿਭਾਗੋ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਅਯਂ ਇਮੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਆਕਾਰਾਨਂ ਵਿਸੇਸੋ. ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਂ ਰੂਪੁਪ੍ਪਾਦਕਂ ਕਮ੍ਮਂ. ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪੁਪ੍ਪਾਦਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ. ਆਹਾਰੋਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕੋ ਰੂਪੁਪ੍ਪਾਦਕੋ ਆਹਾਰੋ. ਉਤੂਤਿ ਯੋ ਕੋਚਿ ਉਤੁ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਤੇਜੋਧਾਤੁ. ਕਮ੍ਮਮੇਵਾਤਿ ਅਵਧਾਰਣਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਸਙ੍ਕਰਾਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ, ਤੇਨ ਅਕਮ੍ਮਜਾਨਮ੍ਪਿ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਰਿਯਾਯਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਦੀਪਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਨਨੁ ਚ ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਕਮ੍ਮਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨਪਿ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ? ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਸੋ ਪਨ ਕਮ੍ਮਗਤਿਕੋਵਾਤਿ ਪਟਿਯੋਗੀਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਅਵਧਾਰਣਂ ਕਤਂ, ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਚਿਤ੍ਤਾਦਯੋ’’ਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਾਦਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਯਥਾਰਹਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਇਤਰੇਤਿ ਚਿਤ੍ਤਾਦਿਤੋ ਅਞ੍ਞੇ. ਜਨਕਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਕਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਚ੍ਚਯੋ ਪਨ ਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯੋਵ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹਿ ‘‘ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾ ਚੇਤਨਾ ਵਿਪਾਕਾਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਕਟਤ੍ਤਾ ਚ ਰੂਪਾਨਂ ਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ (ਪਟ੍ਠਾ. ੧.੧.੪੨੭).

ਸੇਸਾਨਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਾਦਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਂ. ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਪਟ੍ਠਾਨੇ (ਪਟ੍ਠਾ. ੧.੧.੯) ਅਰੂਪਾਨਂਯੇਵ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਸੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਨਸਣ੍ਡਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵਿਨਾ ਅਭਾਵੋ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਜਨਕਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਸਹਜਾਤਨਿਸ੍ਸਯਾਹਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਨ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਕਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ‘‘ਜਨਕਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਹਾਰਉਤੂਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

ਏਵਂ ਕਮ੍ਮਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਸੇਨ ਧਾਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯਵਿਭਾਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਧਾਤੂਨਮ੍ਪਿ ਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯਵਿਭਾਗਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪਠਮਂ ਤਾਵ ‘‘ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਮਹਾਭੂਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਪਥਵੀਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਪਥਵੀਧਾਤੂਤਿ ‘‘ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਮਹਾਭੂਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਵੁਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਮਜਪਥਵੀਧਾਤੁ. ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਇਤਰਾਸਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਜਾਨਂ ਆਪੋਧਾਤੁਆਦੀਨਂ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਸਹੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਕਾਰਕਾਨਂ ਤਾਸਂ ਉਪਕਾਰਕਤੋ, ਆਧਾਰਭਾਵਤੋ, ਉਪ੍ਪਾਦਤੋ ਯਾਵ ਭਙ੍ਗਾਧਰਣਤੋ, ਵਿਗਮਾਭਾਵਤੋ ਚ ਸਹਜਾਤਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨਿਸ੍ਸਯਅਤ੍ਥਿਅਵਿਗਤਵਸੇਨ ਚੇਵ ਪਤਿਟ੍ਠਾਵਸੇਨ ਚ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਹੋਨ੍ਤੀ ਚ ਕਮ੍ਮਂ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਤਾਸਞ੍ਚ ਨ ਜਨਕਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਅਸਮੁਟ੍ਠਾਪਕਤ੍ਤਾ ਤਾਸਂ. ਕਾਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯ-ਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਪਤਿਟ੍ਠਾਭਾਵੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ, ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਪਨ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਕਿਚ੍ਚਂ ਸਹਜਾਤਾਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਭਾਵੋਤਿ ਇਮਂ ਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਤਿਟ੍ਠਾਵਸੇਨ ਚਾ’’ਤਿ ਵਿਸੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਬਨ੍ਧਨਵਸੇਨ ਚਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਿਸਨ੍ਤਤਿਮਹਾਭੂਤਾਨਨ੍ਤਿ ਉਤੁਚਿਤ੍ਤਾਹਾਰਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਚਤੁਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਵੋਕਿਣ੍ਣਾਨਂ, ਅਵਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸਨ੍ਤਤੀਤਿ ਸਨ੍ਤਤਿਗ੍ਗਹਣਂ. ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਭਾਵੋ ਨਾਮ ਸਹਜਾਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂਯੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਨ ਆਬਨ੍ਧਨਵਸੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤੇਸੁ ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਮਹਾਭੂਤੇਸੁ. ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਪਥਵੀਧਾਤੁ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਇਤਰਾਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਸੁਕਰੋ ਤਨ੍ਤਿਨਯੋ ਨੇਤੁਨ੍ਤਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਆਹਾਰ…ਪੇ… ਏਸੇਵ ਨਯੋ’’ਤਿ ਅਤਿਦਿਸਤਿ.

ਸਹਜਾਤਾਦਿਪਚ੍ਚਯਵਸਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾਸੁ ਚ ਪਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ, ਪਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥੋ, ਤਦੁਭਯੇਨ ਚ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਹਜਾਤਾਦਿਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਧਾਤੁਯੋ ਇਮਿਨਾ ਵਿਸੇਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦੀਪੇਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਕਂ ਪਟਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਂ ਧਾਤੁਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਿਸ੍ਸੋ ਧਾਤੁਯੋ ਚਤੁਧਾ ਸਮ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਧਾਤੁਯੋ ਪਟਿਚ੍ਚ ਏਕਾਵ ਧਾਤੁ ਚਤੁਧਾ ਸਮ੍ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਦ੍ਵੇ ਧਾਤੁਯੋ ਪਟਿਚ੍ਚ ਦ੍ਵੇ ਧਾਤੁਯੋ ਛਧਾ ਸਮ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਅਤ੍ਥੋ ਪਨ ਪਥਵੀਆਦੀਸੁ ਏਕੇਕਿਸ੍ਸਾ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇ ਇਤਰਾਸਂ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤਾਤਿ ਅਯਮੇਕੋ ਚਤੁਕ੍ਕੋ, ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇ ਇਤਰਾਯ ਏਕੇਕਿਸ੍ਸਾ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤਾਤਿ ਅਯਮਪਰੋ ਚਤੁਕ੍ਕੋ, ਪਠਮਦੁਤਿਯਾ, ਤਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਾ, ਪਠਮਤਤਿਯਾ, ਦੁਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਾ, ਪਠਮਚਤੁਤ੍ਥਾ, ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਾਤਿ ਇਮਾਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਇਤਰਾਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤਾਤਿ ਅਯਮੇਕੋ ਛਕ੍ਕੋ. ਏਵਂ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇਨ ਚਤੁਧਾ, ਛਧਾ ਚ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਂ ਏਕਕਦ੍ਵਿਕਤਿਕਵਸੇਨ ਤਿਕਦੁਕਏਕਕਵਸੇਨ ਚ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਪਚ੍ਚਯਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤਾਵਿਭਾਗੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਯਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਸਹਜਾਤਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨਿਸ੍ਸਯਅਤ੍ਥਿਅਵਿਗਤਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮੁਖੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚਵਾਰੇ ‘‘ਏਕਂ ਮਹਾਭੂਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਯੋ ਮਹਾਭੂਤਾ, ਤਯੋ ਮਹਾਭੂਤੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਏਕਂ ਮਹਾਭੂਤਂ, ਦ੍ਵੇ ਮਹਾਭੂਤੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਦ੍ਵੇ ਮਹਾਭੂਤਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਪਟ੍ਠਾ. ੧.੧.੫੩).

ਅਭਿਕ੍ਕਮਪਟਿਕ੍ਕਮਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਆਦਾਨਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਦਿਕਾਯਿਕਕਿਰਿਯਾਕਰਣਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਉਪ੍ਪੀਲ਼ਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਘਟ੍ਟਨਕਿਰਿਯਾਯ ਪਥਵੀਧਾਤੁਵਸੇਨ ਸਿਜ੍ਝਨਤੋ. ਸਾਵਾਤਿ ਪਥਵੀਧਾਤੁਯੇਵ. ਆਪੋਧਾਤੁਯਾ ਅਨੁਗਤਾ ਆਪੋਧਾਤੁਯਾ ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਧਾਨਭਾਵਂ, ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਚ ਪਧਾਨਭਾਵਨ੍ਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਭਾਵੇ ਵਿਯ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨੇਪਿ ਸਾਤਿਸਯਕਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਸ੍ਸ ਪਾਦਟ੍ਠਪਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਅਵਕ੍ਖੇਪਨਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧੋਨਿਕ੍ਖਿਪਨਸ੍ਸ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਗਰੁਤਰਸਭਾਵਾਯ ਆਪੋਧਾਤੁਯਾ ਸਾਤਿਸਯੋ ਬ੍ਯਾਪਾਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਅਨੁਗਤਾ ਆਪੋਧਾਤੂ’’ਤਿ. ਤਥਾ ਉਦ੍ਧਙ੍ਗਤਿਕਾ ਤੇਜੋਧਾਤੂਤਿ ਉਦ੍ਧਰਣੇ ਵਾਯੋਧਾਤੁਯਾ ਤਸ੍ਸਾ ਅਨੁਗਤਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਿਰਿਯਂ ਗਤਿਕਾਯ ਵਾਯੋਧਾਤੁਯਾ ਅਤਿਹਰਣਵੀਤਿਹਰਣੇਸੁ ਸਾਤਿਸਯੋ ਬ੍ਯਾਪਾਰੋਤਿ ਤੇਜੋਧਾਤੁਯਾ ਤਸ੍ਸਾ ਅਨੁਗਤਭਾਵੋ ਗਹਿਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਭਿਮੁਖਂ ਪਾਦਸ੍ਸ ਹਰਣਂ ਅਤਿਹਰਣਂ, ਪੁਰਤੋ ਹਰਣਂ. ਤਤੋ ਥੋਕਂ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਹਰਣਂ ਵੀਤਿਹਰਣਂ, ਪਸ੍ਸਤੋ ਹਰਣਂ.

ਏਕੇਕੇਨ ਮੁਖੇਨਾਤਿ ‘‘ਪਤ੍ਥਟਤ੍ਤਾ ਪਥਵੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੩੪੭) ਵਿਭਤ੍ਤੇਸੁ ਤੇਰਸਸੁ ਆਕਾਰੇਸੁ ਏਕੇਕੇਨ ਧਾਤੂਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਮੁਖੇਨ. ਸ੍ਵਾਯਨ੍ਤਿ ਸੋ ਅਯਂ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿ. ਕਥਂ ਪਨਸ੍ਸ ਵਵਤ੍ਥਾਨਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਧਾਤੂਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

੩੬੦. ਇਦਾਨਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਭਾਵਨਾਯ ਆਨਿਸਂਸੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਦਞ੍ਚ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਞ੍ਞਤਂ ਅਵਗਾਹਤੀਤਿ ਧਾਤੁਮਤ੍ਤਤਾਦਸ੍ਸਨੇਨ ਰੂਪਕਾਯਸ੍ਸ ਅਨਤ੍ਤਕਤਂ ਵਵਤ੍ਥਾਪਯਤੋ ਤਦਨੁਸਾਰੇਨ ਨਾਮਕਾਯਸ੍ਸਾਪਿ ਅਨਤ੍ਤਕਤਾ ਸੁਪਾਕਟਾ ਹੋਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਤ੍ਤਸੁਞ੍ਞਤਂ ਪਰਿਯੋਗਾਹਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਹਤਿ. ਸਤ੍ਤਸਞ੍ਞਂ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤੇਤੀਤਿ ਤਤੋ ਏਵ ‘‘ਸਤ੍ਤੋ ਪੋਸੋ ਇਤ੍ਥੀ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਂ ਅਯਾਥਾਵਸਞ੍ਞਂ ਉਗ੍ਘਾਤੇਤਿ ਸਮੂਹਨਤਿ. ਵਾਲ਼ਮਿਗਯਕ੍ਖਰਕ੍ਖਸਾਦਿਵਿਕਪ੍ਪਂ ਅਨਾਵਜ੍ਜਮਾਨੋਤਿ ਸਸਨ੍ਤਾਨੇ ਵਿਯ ਪਰਸਨ੍ਤਾਨੇਪਿ ਧਾਤੁਮਤ੍ਤਤਾਯ ਸੁਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਖੀਣਾਸਵੋ ਵਿਯ ‘‘ਇਮੇ ਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਾਦਯੋ ਵਾਲ਼ਮਿਗਾ, ਇਮੇ ਯਕ੍ਖਰਕ੍ਖਸਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਵਿਕਪ੍ਪਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ ਭਯਭੇਰਵਂ ਸਹਤਿ ਅਭਿਭਵਤਿ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਿਕਪ੍ਪਨਾਪਜ੍ਜਨਂ ਹਿ ਭਯਭੇਰਵਸਹਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਗ੍ਘਾਤੋ ਉਪ੍ਪਿਲਾਵਿਤਤ੍ਤਂ. ਨਿਗ੍ਘਾਤੋ ਦੀਨਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ ਚ ਪਨ ਹੋਤਿ ਧਾਤੁਵਸੇਨ ਕਾਯੇ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਘਨਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗਸ੍ਸ ਕਰਣਤੋ. ਤਥਾ ਹਿਦਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਿਚਰਿਤਸ੍ਸ ਅਨੁਕੂਲਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸੁਗਤਿਪਰਾਯਣੋ ਵਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਤਾਯਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਭਾਵਨਾਨਯਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸ

ਚਤੁਧਾਤੁਵਵਤ੍ਥਾਨਨਿਦ੍ਦੇਸਸ੍ਸ ਲੀਨਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩੬੧. ‘‘ਕੋ ਸਮਾਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਰੂਪਾਦਿਪੁਚ੍ਛਾ ਯਾਵਦੇਵ ਵਿਭਾਗਾਵਬੋਧਨਤ੍ਥਾ. ਸਰੂਪਾਦਿਤੋ ਹਿ ਞਾਤਸ੍ਸ ਪਭੇਦੋ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ ਹੋਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਸ੍ਸ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਵਿਧਿਨਾ ਚ ਸਙ੍ਖੇਪਵਿਧਿ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ‘‘ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰਂ ਭਾਵਨਾਨਯਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਕੋ ਸਮਾਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾਪਿ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸੇਵ ਪਕਾਰਭੇਦੋ ਦਸ੍ਸੀਯਤਿ, ਭਾਵਨਾਨਿਸਂਸੋਪਿ ਭਾਵਨਾਨਯਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਏਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ‘‘ਵਿਤ੍ਥਾਰਂ ਭਾਵਨਾਨਯਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਤੋਤਿ ਪਲਿਬੋਧੁਪਚ੍ਛੇਦਾਦਿਕਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਯ ਪੁਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਕਰਣਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਚੇਵ ਸਬ੍ਬਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭਾਵਨਾਵਿਭਾਵਨਤੋ ਚ.

‘‘ਸਮਤ੍ਤਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵ ਸਮਤ੍ਤਭਾਵਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਦੁਵਿਧੋਯੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ ਸਮਾਧੀਤਿ ਲੋਕਿਯਸਮਾਧਿਂ ਆਹ. ਦਸਸੁ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਸੂਤਿ ਯਾਨਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ‘‘ਉਪਚਾਰਾਵਹਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਦਸ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਤੇਸੁ. ਅਪ੍ਪਨਾਪੁਬ੍ਬਭਾਗਚਿਤ੍ਤੇਸੂਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਯ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਚਿਤ੍ਤੇਸੁ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਝਾਨਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਸੁ. ਏਕਗ੍ਗਤਾਤਿ ਏਕਾਵਜ੍ਜਨਵੀਥਿਯਂ, ਨਾਨਾਵਜ੍ਜਨਵੀਥਿਯਞ੍ਚ ਏਕਗ੍ਗਤਾ. ਅਵਸੇਸਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਸੂਤਿ ‘‘ਅਪ੍ਪਨਾਵਹਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਤਿਂਸਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਸੁ.

ਸਮਾਧਿਆਨਿਸਂਸਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੬੨. ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭੂਤੋ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ, ਤਤ੍ਥ ਸੁਖਵਿਹਾਰੋ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰੋ. ਕਾਮਂ ‘‘ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਯੇਵ ਵਿਭਾਵਿਤੋ, ‘‘ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪਨ ਪਦੇਨ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਨੋਪਿ ਗਹਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ਤਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਭਾਵਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਖੋ ਪਨੇਤੇਤਿ ਏਤੇ ਬਾਹਿਰਕਭਾਵਿਤਾ ਝਾਨਧਮ੍ਮਾ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਮਤ੍ਤਕਰਾ. ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਵਿਨਯੇ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ‘‘ਸਲ੍ਲੇਖਾ’’ਤਿ ਨ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਸਲ੍ਲੇਖਨਪਟਿਪਦਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ, ਸਾਸਨੇ ਪਨ ਅਵਿਹਿਂਸਾਦਯੋਪਿ ਸਲ੍ਲੇਖਾਵ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਪਾਦਕਤ੍ਤਾ.

ਸਮ੍ਬਾਧੇਤਿ ਤਣ੍ਹਾਸਂਕਿਲੇਸਾਦਿਨਾ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਤਾਯ ਪਰਮਸਮ੍ਬਾਧੇ ਅਤਿਵਿਯ ਸਙ੍ਕਟਟ੍ਠਾਨਭੂਤੇ ਸਂਸਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇ. ਓਕਾਸਾਧਿਗਮਨਯੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥਪਟਿਲਾਭਯੋਗ੍ਗਸ੍ਸ ਨਵਮਖਣਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਓਕਾਸਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮਨਯੇਨ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਦੁਲ੍ਲਭਤਾਯ ਅਪ੍ਪਨਾਧਿਗਮਮ੍ਪਿ ਅਨਧਿਗਮਯਮਾਨੋ ਸਂਵੇਗਬਹੁਲੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਮ੍ਹਿਯੇਵ ਠਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ ‘‘ਸੀਘਂ ਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ.

ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਨ੍ਤਿ ਇਦ੍ਧਿਵਿਧਾਦਿਅਭਿਞ੍ਞਾਞਾਣਪਾਦਕਭੂਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਂ. ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਕਾਰਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਪਕਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾ’’ਤਿ ਸੇਸਾਭਿਞ੍ਞਾਨਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸਤਿ ਸਤਿ ਆਯਤਨੇਤਿ ਪੁਰਿਮਭਵਸਿਦ੍ਧੇ ਅਭਿਞ੍ਞਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਕਾਰਣੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ. ਅਭਿਞ੍ਞਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਹਿ ਅਧਿਕਾਰੋ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ, ਯੋ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੂ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਨ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਸੁ ਵਸੀਭਾਵੋ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਸਤਿ ਸਤਿ ਆਯਤਨੇ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੫੮; ਅ. ਨਿ. ੩.੧੦੨). ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਚ੍ਛਿਕਰਣੀਯਸ੍ਸਾਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਵਿਭਾਗਾਯ ਅਭਿਵਿਸਿਟ੍ਠਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਸ੍ਸ. ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਚੇਵ ਵਿਭਾਵੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਚ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ. ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰੇਵਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ. ਸਕ੍ਖਿਭਾਵਾਯ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਕਾਰਿਤਾਯ ਭਬ੍ਬੋ ਸਕ੍ਖਿਭਬ੍ਬੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸਕ੍ਖਿਭਬ੍ਬਤਾ, ਤਂ ਸਕ੍ਖਿਭਬ੍ਬਤਂ.

ਤਂ ਤਂ ਭਵਗਮਿਕਮ੍ਮਂ ਆਰਬ੍ਭ ਭਵਪਤ੍ਥਨਾਯ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯਪਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤੂਪਚਿਤਭਾਵੇਨੇਵ ਭਵਪਤ੍ਥਨਾਕਿਚ੍ਚਂ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ ਵਾ’’ਤਿ. ਸਹ ਬ੍ਯੇਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸਹਬ੍ਯੋ, ਸਹਾਯੋ, ਇਧ ਪਨ ਏਕਭਵੂਪਗੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸਹਬ੍ਯਤਾ, ਤਂ ਸਹਬ੍ਯਤਂ.

ਕਿਂ ਪਨ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਭਾਵਨਾਯੇਵ ਭਵਵਿਸੇਸਾਨਿਸਂਸਾ, ਉਦਾਹੁ ਇਤਰਾਪੀਤਿ ਚੋਦਨਂ ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਭਾਵਨਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਤਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਂ. ਰੂਪਧਮ੍ਮੇ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਨ ਅਸਨ੍ਤਸਮਾਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਖਂ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਞਾਣਚਰਿਯਾਹੀਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦੁਕ੍ਖਅਨਤ੍ਤਨਿਬ੍ਬਿਦਾਵਿਰਾਗਨਿਰੋਧਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਵਿਵਟ੍ਟਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਤਿ ਇਮਾਹਿ ਅਟ੍ਠਹਿ, ਅਟ੍ਠਹਿ ਚ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਫਲਞਾਣੇਹੀਤਿ ਏਵਂ ਸੋਲ਼ਸਹਿ. ਨਵਹਿ ਸਮਾਧਿਚਰਿਯਾਹੀਤਿ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਰੂਪਜ੍ਝਾਨਾਨਂ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨਾਨਞ੍ਚ ਵਸੇਨ ਏਵਂ ਨਵਹਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਰੂਪਜ੍ਝਾਨਸਮਾਧੀ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨਸਮਾਧੀ, ਉਭਯੇਸਂ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਂ ਏਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਨਵਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਸਮਾਧਿਭਾਵਨਾਯੋਗੇਤਿ ਸਮਾਧਿਭਾਵਨਾਯ ਅਨੁਯੋਗੇ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨੇ, ਸਮਾਧਿਭਾਵਨਾਸਙ੍ਖਾਤੇ ਵਾ ਯੋਗੇ. ਯੋਗੋਤਿ ਭਾਵਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਥਾਹ ‘‘ਯੋਗਾ ਵੇ ਜਾਯਤੀ ਭੂਰੀ’’ਤਿ (ਧ. ਪ. ੨੮੨).

੩੬੩. ਸਮਾਧਿਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸੀਲਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ.

ਸਮਾਧਿਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਇਤਿ ਏਕਾਦਸਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਣ੍ਣਨਾ.

ਪਠਮੋ ਭਾਗੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.