📜
ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ
ਪਦਰੂਪਸਿਦ੍ਧਿ
ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭ
[ਕ]
ਵਿਸੁਦ੍ਧਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸਹਸ੍ਸਦੀਧਿਤਿਂ ¶ ,
ਸੁਬੁਦ੍ਧਸਮ੍ਬੋਧਿਯੁਗਨ੍ਧਰੋਦਿਤਂ;
ਤਿਬੁਦ੍ਧਖੇਤ੍ਤੇਕਦਿਵਾਕਰਂ ਜਿਨਂ,
ਸਧਮ੍ਮਸਙ੍ਘਂ ਸਿਰਸਾ’ਭਿਵਨ੍ਦਿਯ.
[ਖ]
ਕਚ੍ਚਾਯਨਞ੍ਚਾਚਰਿਯਂ ਨਮਿਤ੍ਵਾ,
ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕਚ੍ਚਾਯਨਵਣ੍ਣਨਾਦਿਂ;
ਬਾਲਪ੍ਪਬੋਧਤ੍ਥਮੁਜੁਂ ਕਰਿਸ੍ਸਂ,
ਬ੍ਯਤ੍ਤਂ ਸੁਕਣ੍ਡਂ ਪਦਰੂਪਸਿਦ੍ਧਿਂ.
੧. ਸਨ੍ਧਿਕਣ੍ਡ
ਤਤ੍ਥ ਜਿਨਸਾਸਨਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਅਕ੍ਖਰਕੋਸਲ੍ਲਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਤਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਪ੍ਪਯੋਜਨਵਾਕ੍ਯਮਿਦਮੁਚ੍ਚਤੇ.
ਯੋ ਕੋਚਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਦਿਭੇਦੋ ਵਚਨਤ੍ਥੋ, ਸੋ ਸਬ੍ਬੋ ਅਕ੍ਖਰੇਹੇਵ ਸਞ੍ਞਾਯਤੇ. ਸਿਥਿਲਧਨਿਤਾਦਿਅਕ੍ਖਰਵਿਪਤ੍ਤਿਯਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਦੁਨ੍ਨਯਤਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ¶ ਅਕ੍ਖਰਕੋਸਲ੍ਲਂ ਬਹੂਪਕਾਰਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨੇਸੁ, ਏਤ੍ਥ ਪਦਾਨਿਪਿ ਅਕ੍ਖਰਸਨ੍ਨਿਪਾਤਰੂਪਤ੍ਤਾ ਅਕ੍ਖਰੇਸ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ.
ਤਸ੍ਮਾ ਅਕ੍ਖਰਕੋਸਲ੍ਲਂ, ਸਮ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ ਹਿਤਤ੍ਥਿਕੋ;
ਉਪਟ੍ਠਹਂ ਗਰੁਂ ਸਮ੍ਮਾ, ਉਟ੍ਠਾਨਾਦੀਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ.
ਸਞ੍ਞਾਵਿਧਾਨ
ਤਤ੍ਥਾਦੋ ਤਾਵ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣੇ ਵੋਹਾਰਵਿਞ੍ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ ਸਞ੍ਞਾਵਿਧਾਨਮਾਰਭੀਯਤੇ.
ਅਕ੍ਖਰਾ ਅਪਿ ਆਦਯੋ ਏਕਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ, ਤੇ ਚ ਖੋ ਜਿਨਵਚਨਾਨੁਰੂਪਾ ਅਕਾਰਾਦਯੋ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਨ੍ਤਾ ਏਕਚਤ੍ਤਾਲੀਸਮਤ੍ਤਾ ਵਣ੍ਣਾ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਅਕ੍ਖਰਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਯਥਾ – ਆ ਇ ਈ ਉ ਊ ਏ ਓ, ਕ ਖ ਗ ਘ ਙ, ਚ ਛ ਜ ਝ ਞ, ਟ ਠ ਡ ਢ ਣ, ਤ ਥ ਦ ਧ ਨ, ਪ ਫ ਬ ਭ ਮ, ਯ ਰ ਲਵ ਸ ਹ ਲ਼ ਅਂ-ਇਤਿ ਅਕ੍ਖਰਾ.
ਨਕ੍ਖਰਨ੍ਤੀਤਿ ਅਕ੍ਖਰਾ, ਅ ਆਦਿ ਯੇਸਂ ਤੇ ਆਦਯੋ. ਅਕਾਰਾਦੀਨਮਨੁਕ੍ਕਮੋ ਪਨੇਸ ਠਾਨਾਦਿਕ੍ਕਮਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਤਥਾ ਹਿ ਠਾਨਕਰਣਪ੍ਪਯਤਨੇਹਿ ਵਣ੍ਣਾ ਜਾਯਨ੍ਤੇ, ਤਤ੍ਥ ਛ ਠਾਨਾਨਿ ਕਣ੍ਠਤਾਲੁਮੁਦ੍ਧਦਨ੍ਤਓਟ੍ਠਨਾਸਿਕਾਵਸੇਨ.
ਤਤ੍ਥ – ਅਵਣ੍ਣ ਕਵਗ੍ਗ ਹਕਾਰਾ ਕਣ੍ਠਜਾ.
ਇਵਣ੍ਣ ਚਵਗ੍ਗ ਯਕਾਰਾ ਤਾਲੁਜਾ. ਟਵਗ੍ਗ ਰਕਾਰ ਲ਼ਕਾਰਾ ਮੁਦ੍ਧਜਾ. ਤਵਗ੍ਗ ਲਕਾਰ ਸਕਾਰਾ ਦਨ੍ਤਜਾ. ਉਵਣ੍ਣ ਪਵਗ੍ਗਾ ਓਟ੍ਠਜਾ. ਏਕਾਰੋ ਕਣ੍ਠਤਾਲੁਜੋ. ਓਕਾਰੋ ਕਣ੍ਠੋਟ੍ਠਜੋ.
ਵਕਾਰੋ ¶ ਦਨ੍ਤੋਟ੍ਠਜੋ.
ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ ਨਾਸਿਕਟ੍ਠਾਨਜਂ.
ਙ ਞ ਣ ਨ ਮਾ ਸਕਟ੍ਠਾਨਜਾ, ਨਾਸਿਕਟ੍ਠਾਨਜਾ ਚਾਤਿ.
ਹਕਾਰਂ ਪਞ੍ਚਮੇਹੇਵ, ਅਨ੍ਤਟ੍ਠਾਹਿ ਚ ਸਂਯੁਤਂ;
ਓਰਸਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੇਤ੍ਥ, ਕਣ੍ਠਜਂ ਤਦਸਂਯੁਤਂ.
ਕਰਣਂ ਜਿਵ੍ਹਾਮਜ੍ਝਂ ਤਾਲੁਜਾਨਂ, ਜਿਵ੍ਹੋਪਗ੍ਗਂ ਮੁਦ੍ਧਜਾਨਂ, ਜਿਵ੍ਹਾਗ੍ਗਂ ਦਨ੍ਤਜਾਨਂ, ਸੇਸਾ ਸਕਟ੍ਠਾਨਕਰਣਾ.
ਪਯਤਨਂ ਸਂਵੁਤਾਦਿਕਰਣਵਿਸੇਸੋ. ਸਂਵੁਤਤ੍ਤਮਕਾਰਸ੍ਸ, ਵਿਵਟਤ੍ਤਂ ਸੇਸਸਰਾਨਂ ਸਕਾਰਹਕਾਰਾਨਞ੍ਚ, ਫੁਟ੍ਠਂ ਵਗ੍ਗਾਨਂ, ਈਸਂਫੁਟ੍ਠਂ ਯਰਲਵਾਨਨ੍ਤਿ.
ਏਵਂ ਠਾਨਕਰਣਪ੍ਪਯਤਨਸੁਤਿਕਾਲਭਿਨ੍ਨੇਸੁ ਅਕ੍ਖਰੇਸੁ ਸਰਾ ਨਿਸ੍ਸਯਾ, ਇਤਰੇ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ. ਤਤ੍ਥ –
ਨਿਸ੍ਸਯਾਦੋ ਸਰਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਤਤੋ;
ਵਗ੍ਗੇਕਜਾ ਬਹੁਤ੍ਤਾਦੋ, ਤਤੋ ਠਾਨਲਹੁਕ੍ਕਮਾ.
ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚ –
‘‘ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਪਨ ਠਾਨਾਨਂ, ਪਟਿਪਾਟਿਵਸਾਪਿ ਚ;
ਨਿਸ੍ਸਯਾਦਿਪ੍ਪਭੇਦੇਹਿ, ਵੁਤ੍ਤੋ ਤੇਸਮਨੁਕ੍ਕਮੋ’’ਤਿ.
ਏਕੇਨਾਧਿਕਾ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ ਏਕਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ, ਏਤੇਨ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ –
ਅਧਿਕਕ੍ਖਰਵਨ੍ਤਾਨਿ, ਏਕਤਾਲੀਸਤੋ ਇਤੋ;
ਨ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਾਨੀਤਿ, ਦੀਪੇਤਾਚਰਿਯਾਸਭੋ.
ਅਪਿਗ੍ਗਹਣਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਪੇਕ੍ਖਾਕਰਣਤ੍ਥਂ.
੩. ਤਤ੍ਥੋਦਨ੍ਤਾ ¶ ਸਰਾ ਅਟ੍ਠ.
ਤਤ੍ਥ ਤੇਸੁ ਅਕ੍ਖਰੇਸੁ ਅਕਾਰਾਦੀਸੁ ਓਕਾਰਨ੍ਤਾ ਅਟ੍ਠ ਅਕ੍ਖਰਾ ਸਰਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਯਥਾ – ਅ ਆ ਇ ਈ ਉ ਊ ਏ ਓ-ਇਤਿ ਸਰਾ.
ਓ ਅਨ੍ਤੋ ਯੇਸਂ ਤੇ ਓਦਨ੍ਤਾ, ਦਕਾਰੋ ਸਨ੍ਧਿਜੋ, ਸਰਨ੍ਤਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਸਰਾ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਸਾਰੇਨ੍ਤੀਤਿਪਿ ਸਰਾ.
‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠਸੁ ਸਰੇਸੁ ਲਹੁਮਤ੍ਤਾ ਤਯੋ ਸਰਾ ਰਸ੍ਸਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਯਥਾ – ਅ ਇ ਉ-ਇਤਿ ਰਸ੍ਸਾ.
ਲਹੁਕਾ ਮਤ੍ਤਾ ਪਮਾਣਂ ਯੇਸਂ ਤੇ ਲਹੁਮਤ੍ਤਾ, ਮਤ੍ਤਾਸਦ੍ਦੋ ਚੇਤ੍ਥ ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਾਤਅਕ੍ਖਿਨਿਮੀਲਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕਾਲਂ ਵਦਤਿ, ਤਾਯ ਮਤ੍ਤਾਯ ਏਕਮਤ੍ਤਾ ਰਸ੍ਸਾ, ਦ੍ਵਿਮਤ੍ਤਾ ਦੀਘਾ, ਅਡ੍ਢਮਤ੍ਤਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ. ਲਹੁਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦਸਿ ਦਿਯਡ੍ਢਮਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਗਹਣਤ੍ਥਂ. ਰਸ੍ਸਕਾਲਯੋਗਤੋ ਰਸ੍ਸਾ, ਰਸ੍ਸਕਾਲਵਨ੍ਤੋ ਵਾ ਰਸ੍ਸਾ.
ਸਰਰਸ੍ਸਗ੍ਗਹਣਾਨਿ ਚ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇ.
ਤਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠਸੁ ਸਰੇਸੁ ਰਸ੍ਸੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇ ਦ੍ਵਿਮਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚ ਸਰਾ ਦੀਘਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਯਥਾ – ਆ ਈ ਊ ਏ ਓ-ਇਤਿ ਦੀਘਾ.
ਅਞ੍ਞਗ੍ਗਹਣਂ ਦਿਯਡ੍ਢਮਤ੍ਤਿਕਾਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ. ਦੀਘਕਾਲੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾ, ਤਬ੍ਬਨ੍ਤੋ ਵਾ ਦੀਘਾ. ਕ੍ਵਚਿ ਸਂਯੋਗਪੁਬ੍ਬਾ ਏਕਾਰੋਕਾਰਾ ਰਸ੍ਸਾ ਇਵ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ. ਯਥਾ – ਏਤ੍ਥ, ਸੇਯ੍ਯੋ, ਓਟ੍ਠੋ, ਸੋਤ੍ਥਿ. ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਮਂ ਚੇ ਤ੍ਵਂ ਨਿਖਣਂ ਵਨੇ. ਪੁਤ੍ਤੋ ਤ੍ਯਾਹਂ ਮਹਾਰਾਜ.
੬. ਦੁਮ੍ਹਿ ¶ ਗਰੁ.
ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਮੂਹੋ ਦੁ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਦੁਮ੍ਹਿ. ਸਂਯੋਗਭੂਤੇ ਅਕ੍ਖਰੇ ਪਰੇ ਯੋ ਪੁਬ੍ਬੋ ਰਸ੍ਸਕ੍ਖਰੋ, ਸੋ ਗਰੁਸਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ. ਯਥਾ – ਦਤ੍ਵਾ, ਹਿਤ੍ਵਾ, ਭੁਤ੍ਵਾ.
‘‘ਗਰੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਦੀਘੋ ਚ ਸਰੋ ਗਰੁਸਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ. ਯਥਾ – ਨਾਵਾ, ਨਦੀ, ਵਧੂ, ਦ੍ਵੇ, ਤਯੋ. ਗਰੁਕਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ‘‘ਲਹੁਕੋ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਸਰੇ ਸੇਸਾ ਅਡ੍ਢਮਤ੍ਤਾ ਅਕ੍ਖਰਾ ਕਕਾਰਾਦਯੋ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਨ੍ਤਾ ਤੇਤ੍ਤਿਂਸ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇ ਸੇਸਾ. ਬ੍ਯਞ੍ਜੀਯਤਿ ਏਤੇਹਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ. ਤਂ ਯਥਾ – ਕ ਖ ਗ ਘ ਙ, ਚ ਛ ਜ ਝ ਞ, ਟ ਠ ਡ ਢ ਣ, ਤ ਥ ਦ ਧ ਨ, ਪ ਫ ਬ ਭ ਮ, ਯ ਰ ਲਵ ਸ ਹ ਲ਼ ਅਂ-ਇਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ. ਕਕਾਰਾਦੀਸ੍ਵਕਾਰੋ ਉਚ੍ਚਾਰਣਤ੍ਥੋ.
‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤੇਸਂ ਖੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਂ ਕਕਾਰਾਦਯੋ ਮਕਾਰਨ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ ਪਞ੍ਚਪਞ੍ਚਵਿਭਾਗੇਨ ਵਗ੍ਗਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਯਥਾ – ਕ ਖ ਗ ਘ ਙ, ਚ ਛ ਜ ਝ ਞ, ਟ ਠ ਡ ਢ ਣ, ਤ ਥ ਦ ਧ ਨ, ਪ ਫ ਬ ਭ ਮ-ਇਤਿ ਵਗ੍ਗਾ.
ਤੇ ਪਨ ਪਠਮਕ੍ਖਰਵਸੇਨ ਕਵਗ੍ਗਚਵਗ੍ਗਾਦਿਵੋਹਾਰਂ ਗਤਾ, ਵਗ੍ਗੋਤਿ ਸਮੂਹੋ, ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਪਞ੍ਚਵਿਭਾਗੇਨਾਤਿ ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚ ਏਤੇਸਮਤ੍ਥੀਤਿ ¶ ਵਾ ਪਞ੍ਚਪਞ੍ਚਸੋ, ਮੋ ਅਨ੍ਤੋ ਯੇਸਂ ਤੇ ਮਨ੍ਤਾ.
ਅਕਾਰੋ ਉਚ੍ਚਾਰਣਤ੍ਥੋ, ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ ਪਨਾਨਨ੍ਤਰਵੁਤ੍ਤਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੋ, ਅਂਇਤਿ ਯਂ ਅਕਾਰਤੋ ਪਰਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਬਿਨ੍ਦੁ, ਤਂ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਰਸ੍ਸਸ੍ਸਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਕਰਣਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਵਾ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ.
ਕਰਣਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਨ, ਮੁਖੇਨਾਵਿਵਟੇਨ ਯਂ;
ਵੁਚ੍ਚਤੇ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਨ੍ਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਂ ਬਿਨ੍ਦੁ ਸਰਾਨੁਗਂ.
ਇਧ ਅਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਸਮਞ੍ਞਾਨਮ੍ਪਿ ਪਯੋਜਨੇ ਸਤਿ ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਪਰਿਭਾਸਮਾਹ.
ਯਾ ਚ ਪਨ ਪਰਸ੍ਮਿਂ ਸਕ੍ਕਤਗਨ੍ਥੇ, ਪਰੇਸਂ ਵਾ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਾਨਂ ਸਮਞ੍ਞਾ ਘੋਸਾਘੋਸਲੋਪਸਵਣ੍ਣਸਂਯੋਗਲਿਙ੍ਗਾਦਿਕਾ, ਤਾ ਪਯੋਗੇ ਸਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤੇ.
ਪਰਸ੍ਮਿਂ, ਪਰੇਸਂ ਵਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਪਰਸਮਞ੍ਞਾ, ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇ, ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਮਧੀਤਾਨਂ ਵਾ ਸਮਞ੍ਞਾਤ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਪਯੁਜ੍ਜਨਂ ਪਯੋਗੋ, ਵਿਨਿਯੋਗੋ.
ਤਤ੍ਥ ਵਗ੍ਗਾਨਂ ਪਠਮਦੁਤਿਯਾ, ਸਕਾਰੋ ਚ ਅਘੋਸਾ. ਵਗ੍ਗਾਨਂ ਤਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਪਞ੍ਚਮਾ, ਯ ਰ ਲਵ ਹ ਲ਼ਾ ਚਾਤਿ ਏਕਵੀਸਤਿ ਘੋਸਾ ਨਾਮ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਵਗ੍ਗਾਨਂ ਦੁਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਾ ਧਨਿਤਾਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਇਤਰੇ ਸਿਥਿਲਾਤਿ. ਵਿਨਾਸੋ ਲੋਪੋ. ਰਸ੍ਸਸ੍ਸਰਾ ਸਕਦੀਘੇਹਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਵਣ੍ਣਾ ਨਾਮ, ਯੇ ਸਰੂਪਾਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਸਰਾਨਨ੍ਤਰਿਤਾਨਿ ¶ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਸਂਯੋਗੋ. ਧਾਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵਿਭਤ੍ਤਿਵਜ੍ਜਿਤਮਤ੍ਥਵਂ ਲਿਙ੍ਗਂ. ਵਿਭਤ੍ਯਨ੍ਤਂ ਪਦਂ. ਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿ.
ਇਤਿ ਸਞ੍ਞਾਵਿਧਾਨਂ.
ਸਰਸਨ੍ਧਿਵਿਧਾਨ
ਅਥ ਸਰਸਨ੍ਧਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ.
ਲੋਕ ਅਗ੍ਗਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਪਞ੍ਞਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਤੀਣਿ ਇਮਾਨਿ, ਨੋ ਹਿ ਏਤਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਓਵਾਦੋ, ਮਾਤੁ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਸਮੇਤੁ ਆਯਸ੍ਮਾ, ਅਭਿਭੂ ਆਯਤਨਂ, ਧਨਾ ਮੇ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਏਵ, ਤਯੋ ਅਸ੍ਸੁ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਸਨ੍ਤੋ ਏਤ੍ਥ ਨ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਤੀਧ ਸਰਾਦਿਸਞ੍ਞਾਯਂ ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਧਿਕਰਣਟ੍ਠਾਨੇ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਵਿਯੋਜਨਤ੍ਥਂ ਪਰਿਭਾਸਮਾਹ.
੧੨. ਪੁਬ੍ਬਮਧੋਠਿਤਮਸ੍ਸਰਂ ਸਰੇਨ ਵਿਯੋਜਯੇ.
ਸਰੇਨਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕੇ ਕਰਣਵਚਨਂ, ਸਹਯੋਗੇ ਵਾ, ਸਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬੇ ਸਰਸਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਅਧੋਠਿਤਮਸ੍ਸਰਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਸਰਤੋ ਵਿਯੋਜਯੇਤਿ ਸਰਤੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਵਿਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਸ੍ਸਰਗ੍ਗਹਣਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨ ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਂ.
ਸਰਾ ਖੋ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਰੇ ਪਰੇ ਠਿਤੇ ਲੋਪਂ ਪਪ੍ਪੋਨ੍ਤਿ. ਲੋਪੋਤਿ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਅਨੁਚ੍ਚਾਰਣਂ. ਏਤ੍ਥ ਸਰਾਤਿ ਕਾਰਿਯੀਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਬਹੁਵਚਨਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਸਰੇ ਪਰੇ ਬਹੂਨਂ ਲੋਪਞਾਪਨਤ੍ਥਂ. ਸਰੇਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਸਤ੍ਤਮੀ ਚਾਯਂ, ਨਿਮਿਤ੍ਤੋਪਾਦਾਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਵਣ੍ਣਕਾਲਬ੍ਯਵਧਾਨੇ ਸਨ੍ਧਿਕਾਰਿਯਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਲੋਪਨ੍ਤਿ ਕਾਰਿਯਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਇਦਂ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤਂ ¶ ਉਪਰਿ ਪਰਲੋਪਵਿਧਾਨਤੋ ਪੁਬ੍ਬਲੋਪਵਿਧਾਨਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਮੀਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਵਿਧਿ, ਨ ਪਰਸ੍ਸ ਵਿਧਾਨਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
‘‘ਅਸ੍ਸਰਂ, ਅਧੋਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਸਿਲਿਟ੍ਠਕਥਨੇ ਪਰਿਭਾਸਮਾਹ.
ਸਰਰਹਿਤਂ ਖੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਅਧੋਠਿਤਂ ਪਰਕ੍ਖਰਂ ਨਯੇ ਯੁਤ੍ਤੇ ਠਾਨੇਤਿ ਪਰਨਯਨਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਏਤ੍ਥ ਯੁਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਨਿਸੇਧਨਤ੍ਥਂ, ਤੇਨ ‘‘ਅਕ੍ਕੋਚ੍ਛਿ ਮਂ ਅਵਧਿ ਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਪਰਨਯਨਸਨ੍ਦੇਹੋ ਨ ਹੋਤਿ.
ਲੋਕਗ੍ਗਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਤੀਣਿਮਾਨਿ, ਨੋਹੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋਵਾਦੋ, ਮਾਤੁਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਸਮੇਤਾਯਸ੍ਮਾ, ਅਭਿਭਾਯਤਨਂ, ਧਨਾ ਮਤ੍ਥਿ, ਸਬ੍ਬੇਵ, ਤਯਸ੍ਸੁ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਸਨ੍ਤੇਤ੍ਥ ਨ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ.
ਯਸ੍ਸ ਇਦਾਨਿ, ਸਞ੍ਞਾ ਇਤਿ, ਛਾਯਾ ਇਵ, ਕਥਾ ਏਵ ਕਾ, ਇਤਿ ਅਪਿ, ਅਸ੍ਸਮਣੀ ਅਸਿ, ਚਕ੍ਖੁ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਅਕਤਞ੍ਞੂ ਅਸਿ, ਆਕਾਸੇ ਇਵ, ਤੇ ਅਪਿ, ਵਨ੍ਦੇ ਅਹਂ, ਸੋ ਅਹਂ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਮੇ, ਵਸਲੋ ਇਤਿ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਆਸਿ ਬੀਜਕੋ, ਪਾਤੋ ਏਵਾਤੀਧ ਪੁਬ੍ਬਲੋਪੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ‘‘ਸਰੇ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ, ਇਧ ਪਨ ‘‘ਅਤ੍ਥਵਸਾ ਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਪਰਿਣਾਮੋ’’ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਰੋ, ਸਰਮ੍ਹਾ, ਲੋਪ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ –
ਅਸਮਾਨਰੂਪਮ੍ਹਾ ਸਰਮ੍ਹਾ ਪਰੋ ਸਰੋ ਲੋਪਂ ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਵਾ. ਸਮਾਨਂ ਰੂਪਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਰੂਪੋ, ਨ ਸਰੂਪੋ ਅਸਰੂਪੋ, ਅਸਵਣ੍ਣੋ ¶ . ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਮਰਿਯਾਦਾਯਂ, ਅਭਿਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਚ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਆਉਪਸਗ੍ਗੋ ਵਿਯ ਵਾਸਦ੍ਦੋ ਦ੍ਵਿਧਾ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਿਕਪ੍ਪੇ, ਕਤ੍ਥਚਿ ਯਥਾਵਵਤ੍ਥਿਤਰੂਪਪਰਿਗ੍ਗਹੇ, ਇਧ ਪਨ ਪਚ੍ਛਿਮੇ, ਤਤੋ ਨਿਚ੍ਚਮਨਿਚ੍ਚਮਸਨ੍ਤਞ੍ਚ ਵਿਧਿਮੇਤ੍ਥ ਵਾਸਦ੍ਦੋ ਦੀਪੇਤਿ. ‘‘ਨਯੇ ਪਰਂ ਯੁਤ੍ਤੇ’’ਤਿ ਪਰਂ ਨੇਤਬ੍ਬਂ.
ਯਸ੍ਸਦਾਨਿ ਯਸ੍ਸ ਇਦਾਨਿ, ਸਞ੍ਞਾਤਿ ਸਞ੍ਞਾ ਇਤਿ, ਛਾਯਾਵ ਛਾਯਾ ਇਵ, ਕਥਾਵ ਕਾ ਕਥਾ ਏਵ ਕਾ, ਇਤੀਪਿ ਇਤਿ ਅਪਿ, ਅਸ੍ਸਮਣੀਸਿ ਅਸ੍ਸਮਣੀ ਅਸਿ. ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯ ਮਿਤਿ ਨਿਚ੍ਚਂ. ਅਕਤਞ੍ਞੂਸਿ ਅਕਤਞ੍ਞੂ ਅਸਿ, ਆਕਾਸੇਵ ਆਕਾਸੇ ਇਵ, ਤੇਪਿ ਤੇ ਅਪਿ, ਵਨ੍ਦੇਹਂ ਵਨ੍ਦੇ ਅਹਂ, ਸੋਹਂ ਸੋ ਅਹਂ, ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਮੇ, ਵਸਲੋਤਿ ਵਸਲੋ ਇਤਿ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋਸਿ ਬੀਜਕੋ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਆਸਿ ਬੀਜਕੋ, ਪਾਤੋਵ ਪਾਤੋ ਏਵ.
ਇਧ ਨ ਭਵਤਿ – ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਸਤ੍ਤੁਤ੍ਤਮੋ, ਏਕੂਨਵੀਸਤਿ, ਯਸ੍ਸੇਤੇ, ਸੁਗਤੋਵਾਦੋ, ਦਿਟ੍ਠਾਸਵੋ, ਦਿਟ੍ਠੋਘੋ, ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ, ਤਂ ਕੁਤੇਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਭਵਤਿ ਚ ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਾਯ.
ਅਵਣ੍ਣਤੋ ਸਰੋਦਾਨੀ-ਤੀਵੇਵਾਦਿਂ ਵਿਨਾ ਪਰੋ;
ਨ ਲੁਪ੍ਪਤਞ੍ਞਤੋ ਦੀਘੋ, ਆਸੇਵਾਦਿਵਿਵਜ੍ਜਿਤੋ.
ਬਨ੍ਧੁਸ੍ਸ ਇਵ, ਉਪ ਇਕ੍ਖਤਿ, ਉਪ ਇਤੋ, ਅਵ ਇਚ੍ਚ, ਜਿਨ ਈਰਿਤਂ, ਨ ਉਪੇਤਿ, ਚਨ੍ਦ ਉਦਯੋ, ਯਥਾ ਉਦਕੇ ਇਤੀਧ ਪੁਬ੍ਬਾਵਣ੍ਣਸ੍ਸਰਾਨਂ ¶ ਲੋਪੇ ਕਤੇ ‘‘ਪਰੋ, ਅਸਰੂਪੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਤਥਾ ‘‘ਇਵਣ੍ਣੋ ਯਂ ਨਵਾ’’ਤਿ ਇਤੋ ਇਵਣ੍ਣਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ, ‘‘ਵਮੋਦੁਦਨ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਤੋ ਉਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ ਸੀਹਗਤਿਯਾ ਇਧਾਨੁਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ.
ਇਵਣ੍ਣਭੂਤੋ, ਉਕਾਰਭੂਤੋ ਚ ਪਰੋ ਸਰੋ ਅਸਰੂਪੇ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਰੇ ਲੁਤ੍ਤੇ ਕ੍ਵਚਿ ਅਸਵਣ੍ਣਂ ਪਪ੍ਪੋਤਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਸਵਣ੍ਣਾ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਸਵਣ੍ਣਾ, ਏਕਾਰੋਕਾਰਾ, ਤਤ੍ਥ ਠਾਨਾਸਨ੍ਨਵਸੇਨ ਇਵਣ੍ਣੁਕਾਰਾਨਮੇਕਾਰੋਕਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ.
ਬਨ੍ਧੁਸ੍ਸੇਵ, ਉਪੇਕ੍ਖਤਿ, ਉਪੇਤੋ, ਅਵੇਚ੍ਚ, ਜਿਨੇਰਿਤਂ, ਨੋਪੇਤਿ, ਚਨ੍ਦੋਦਯੋ, ਯਥੋਦਕੇ. ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਤਤ੍ਰਿਮੇ, ਯਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ, ਸਬ੍ਬੀਤਿਯੋ, ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ. ਲੁਤ੍ਤੇਤਿ ਕਿਂ? ਛ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ, ਯਥਾ ਇਦਂ, ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ. ਅਸਰੂਪੇਤਿ ਕਿਂ? ਚਤ੍ਤਾਰਿਮਾਨਿ, ਮਾਤੁਪਟ੍ਠਾਨਂ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਤਿਪਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਾਗ੍ਗਹਣੇ ਕ੍ਵਚਿਕਰਣਤੋ ਅਵਣ੍ਣੇ ਏਵ ਲੁਤ੍ਤੇ ਇਧ ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਿ ਹੋਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਤੋ ਇਧ ਨ ਭਵਤਿ – ਦਿਟ੍ਠੁਪਾਦਾਨਂ, ਪਞ੍ਚਹੁਪਾਲਿ, ਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਯੋ ਮਿਸ੍ਸਰੋਤਿ.
ਤਤ੍ਰ ਅਯਂ, ਬੁਦ੍ਧ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿ, ਸ ਅਤ੍ਥਿਕਾ, ਪਞ੍ਞਵਾ ਅਸ੍ਸ, ਤਦਾ ਅਹਂ, ਯਾਨਿ ਇਧ ਭੂਤਾਨਿ, ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਇਤਿ, ਅਤਿ ਇਤੋ, ਕਿਕੀ ਇਵ, ਬਹੁ ਉਪਕਾਰਂ, ਮਧੁ ਉਦਕਂ, ਸੁ ਉਪਧਾਰਿਤਂ, ਯੋਪਿ ਅਯਂ ¶ , ਇਦਾਨਿ ਅਹਂ, ਸਚੇ ਅਯਂ, ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤੋ ਅਯਂ, ਇਤਰ ਇਤਰੇਨ, ਸਦ੍ਧਾ ਇਧ ਵਿਤ੍ਤਂ, ਕਮ੍ਮ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ, ਤਥਾ ਉਪਮਂ, ਰਤ੍ਤਿ ਉਪਰਤੋ, ਵਿ ਉਪਸਮੋ ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਰਾਨਂ ਲੋਪੇ ਕਤੇ –
‘‘ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ, ‘‘ਪਰੋ, ਲੁਤ੍ਤੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਰੋ ਖੋ ਪਰੋ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਰੇ ਲੁਤ੍ਤੇ ਕ੍ਵਚਿ ਦੀਘਭਾਵਂ ਪਪ੍ਪੋਤੀਤਿ ਠਾਨਾਸਨ੍ਨਵਸੇਨ ਰਸ੍ਸਸ੍ਸਰਾਨਂ ਸਵਣ੍ਣਦੀਘੋ.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ, ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿ, ਸਾਤ੍ਥਿਕਾ, ਪਞ੍ਞਵਾਸ੍ਸ, ਤਦਾਹਂ, ਯਾਨੀਧ ਭੂਤਾਨਿ, ਗਚ੍ਛਾਮੀਤਿ, ਅਤੀਤੋ, ਕਿਕੀਵ, ਬਹੂਪਕਾਰਂ, ਮਧੂਦਕਂ, ਸੂਪਧਾਰਿਤਂ, ਯੋਪਾਯਂ, ਇਦਾਨਾਹਂ, ਸਚਾਯਂ, ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤਾਯਂ, ਇਤਰੀਤਰੇਨ, ਸਦ੍ਧੀਧ ਵਿਤ੍ਤਂ, ਕਮ੍ਮੂਪਨਿਸ੍ਸਯੋ, ਤਥੂਪਮਂ, ਰਤ੍ਤੂਪਰਤੋ, ਵੂਪਸਮੋ.
ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਅਚਿਰਂ ਵਤ’ਯਂ ਕਾਯੋ, ਕਿਮ੍ਪਿਮਾਯ, ਤੀਣਿਮਾਨਿ, ਪਞ੍ਚਸੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੁ, ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ, ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕੋ, ਮੁਨਿਨ੍ਦੋ, ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਗਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਤਤ੍ਰਿਦਂ, ਪਞ੍ਚਹੁਪਾਲਿ, ਨਤ੍ਥਞ੍ਞਂ. ਲੁਤ੍ਤੇਤਿ ਕਿਂ? ਯਥਾ ਅਯਂ, ਨਿਮਿ ਇਵ ਰਾਜਾ, ਕਿਕੀ ਇਵ, ਸੁ ਉਪਧਾਰਿਤਂ.
ਲੋਕਸ੍ਸ ¶ ਇਤਿ, ਦੇਵ ਇਤਿ, ਵਿ ਅਤਿ ਪਤਨ੍ਤਿ, ਵਿ ਅਤਿ ਨਾਮੇਨ੍ਤਿ, ਸਙ੍ਘਾਟਿ ਅਪਿ, ਜੀਵਿਤਹੇਤੁ ਅਪਿ, ਵਿਜ੍ਜੁ ਇਵ, ਕਿਂਸੁ ਇਧ ਵਿਤ੍ਤਂ, ਸਾਧੁ ਇਤਿ ਇਤੀਧ ਪਰਸ੍ਸਰਾਨਂ ਲੋਪੇ ਕਤੇ –
‘‘ਲੁਤ੍ਤੇ, ਦੀਘ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਪੁਬ੍ਬੋ ਸਰੋ ਪਰਸ੍ਸਰੇ ਲੁਤ੍ਤੇ ਕ੍ਵਚਿਦੀਘਂ ਪਪ੍ਪੋਤਿ. ਚਗ੍ਗਹਣਂ ਲੁਤ੍ਤਦੀਘਗ੍ਗਹਣਾਨੁਕਡ੍ਢਨਤ੍ਥਂ, ਤਂ ‘‘ਚਾਨੁਕਡ੍ਢਿਤਮੁਤ੍ਤਰਤ੍ਰ ਨਾਨੁਵਤ੍ਤਤੇ’’ਤਿ ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ.
ਲੋਕਸ੍ਸਾਤਿ, ਦੇਵਾਤਿ, ਵੀਤਿਪਤਨ੍ਤਿ, ਵੀਤਿਨਾਮੇਨ੍ਤਿ, ਸਙ੍ਘਾਟੀਪਿ, ਜੀਵਿਤਹੇਤੂਪਿ, ਵਿਜ੍ਜੂਵ, ਕਿਂਸੂਧ ਵਿਤ੍ਤਂ, ਸਾਧੂਤਿ.
ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਯਸ੍ਸਦਾਨਿ, ਇਤਿਸ੍ਸ, ਇਦਾਨਿਪਿ, ਤੇਸੁਪਿ, ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਕਿਨ੍ਨੁਮਾਵ.
ਅਧਿਗਤੋ ਖੋ ਮੇ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਪੁਤ੍ਤੋ ਤੇ ਅਹਂ, ਤੇ ਅਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾ, ਪਬ੍ਬਤੇ ਅਹਂ, ਯੇ ਅਸ੍ਸ ਇਤੀਧ ਪੁਬ੍ਬਲੋਪੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ –
ਏਕਾਰਸ੍ਸ ਪਦਨ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਠਾਨੇ ਸਰੇ ਪਰੇ ਕ੍ਵਚਿ ਯਕਾਰਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ. ਅਕਾਰੇਮੇਤੇਯੇਸਦ੍ਦਾਦਿਸ੍ਸੇਵਾਯਂ ਵਿਧਿ, ਯਨ੍ਤਿ ਯਂ ਰੂਪਂ, ਏ ਏਵ ਅਨ੍ਤੋ ਏਦਨ੍ਤੋ, ਆਦੇਸਿਟ੍ਠਾਨੇ ਆਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਆਦੇਸੋ. ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ’’ਤਿ ਅਧਿਕਿਚ੍ਚ ‘‘ਦੀਘ’’ਨ੍ਤਿ ਦੀਘੋ.
ਅਧਿਗਤੋ ¶ ਖੋ ਮ੍ਯਾਯਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਪੁਤ੍ਤੋ ਤ੍ਯਾਹਂ, ਤ੍ਯਾਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾ, ਪਬ੍ਬਤ੍ਯਾਹਂ, ਯ੍ਯਾਸ੍ਸ.
ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਤੇ ਨਾਗਤਾ, ਪੁਤ੍ਤਾ ਮਤ੍ਥਿ. ਅਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਕਿਂ? ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ, ਦਮੇਨ੍ਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ.
ਯਾਵਤਕੋ ਅਸ੍ਸ ਕਾਯੋ, ਤਾਵਤਕੋ ਅਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਮੋ, ਕੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਥ ਖੋ ਅਸ੍ਸ, ਅਹਂ ਖੋ ਅਜ੍ਜ, ਯੋ ਅਯਂ, ਸੋ ਅਸ੍ਸ, ਸੋ ਏਵ, ਯਤੋ ਅਧਿਕਰਣਂ, ਅਨੁ ਅਦ੍ਧਮਾਸਂ, ਅਨੁ ਏਤਿ, ਸੁ ਆਗਤਂ, ਸੁ ਆਕਾਰੋ, ਦੁ ਆਕਾਰੋ, ਚਕ੍ਖੁ ਆਪਾਥਂ, ਬਹੁ ਆਬਾਧੋ, ਪਾਤੁ ਅਕਾਸਿ, ਨ ਤੁ ਏਵਾਤੀਧ –
ਓਕਾਰੁਕਾਰਾਨਂ ਅਨ੍ਤਭੂਤਾਨਂ ਸਰੇ ਪਰੇ ਕ੍ਵਚਿ ਵਕਾਰਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ. ਕ ਖ ਯ ਤਸਦ੍ਦਾਦਿਓਕਾਰਸ੍ਸੇਦਂ ਗਹਣਂ.
ਯਾਵਤਕ੍ਵਸ੍ਸ ਕਾਯੋ, ਤਾਵਤਕ੍ਵਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਮੋ, ਕ੍ਵਤ੍ਥੋ, ਅਥ ਖ੍ਵਸ੍ਸ, ਅਹਂ ਖ੍ਵਜ੍ਜ, ਯ੍ਵਾਯਂ, ਸ੍ਵਸ੍ਸ, ਸ੍ਵੇਵ, ਯਤ੍ਵਾਧਿਕਰਣਂ, ਅਨ੍ਵਦ੍ਧਮਾਸਂ, ਅਨ੍ਵੇਭਿ, ਸ੍ਵਾਗਤਂ, ਸ੍ਵਾਕਾਰੋ, ਦ੍ਵਾਕਾਰੋ, ਚਕ੍ਖ੍ਵਾਪਾਥਂ, ਬਹ੍ਵਾਬਾਧੋ, ਪਾਤ੍ਵਾਕਾਸਿ, ਨ ਤ੍ਵੇਵ.
ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਕੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਥ ਖੋ ਅਞ੍ਞਤਰਾ, ਯੋਹਂ, ਸੋਹਂ, ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਸਾਗਤਂ, ਸਾਧਾਵੁਸੋ, ਹੋਤੂਤਿ. ਅਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਕਿਂ? ਸਵਨੀਯਂ, ਵਿਰਵਨ੍ਤਿ.
ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਵੁਤ੍ਤਿ ¶ ਅਸ੍ਸ, ਸਬ੍ਬਾ ਵਿਤ੍ਤਿ ਅਨੁਭੁਯ੍ਯਤੇ, ਵਿ ਅਞ੍ਜਨਂ, ਵਿ ਆਕਤੋ, ਨਦੀ ਆਸਨ੍ਨੋ ਇਤੀਧ ਮਣ੍ਡੂਕਗਤਿਯਾ ‘‘ਅਸਰੂਪੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਪੁਬ੍ਬੋ ਇਵਣ੍ਣੋ ਅਸਰੂਪੇ ਸਰੇ ਪਰੇ ਯਕਾਰਂ ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਨਵਾ. ਇ ਏਵ ਵਣ੍ਣੋ ਇਵਣ੍ਣੋ, ਨਵਾਸਦ੍ਦੋ ਕ੍ਵਚਿਸਦ੍ਦਪਰਿਯਾਯੋ.
ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਵੁਤ੍ਯਸ੍ਸ, ਸਬ੍ਬਾ ਵਿਤ੍ਯਾਨੁਭੁਯ੍ਯਤੇ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ, ਬ੍ਯਾਕਤੋ, ਨਦ੍ਯਾਸਨ੍ਨੋ.
ਨਵਾਤਿ ਕਿਂ? ਪਞ੍ਚਹਙ੍ਗੇਹਿ, ਤਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨਿ, ਗਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਮੁਤ੍ਤਚਾਗੀ ਅਨੁਦ੍ਧਤੋ. ਅਸਰੂਪੇਤਿ ਕਿਂ? ਇਤਿਹਿਦਂ, ਅਗ੍ਗੀਵ, ਅਤ੍ਥੀਤਿ.
ਅਤਿ ਅਨ੍ਤਂ, ਅਤਿ ਓਦਾਤਾ, ਪਤਿ ਅਯੋ, ਪਤਿ ਆਹਰਤਿ, ਪਤਿ ਏਤਿ, ਇਤਿ ਅਸ੍ਸ, ਇਤਿ ਏਤਂ, ਇਤਿਆਦਿ ਇਤੀਧ ‘‘ਇਵਣ੍ਣੋ ਯਂ ਨਵਾ’’ਤਿ ਯਕਾਰਾਦੇਸੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ –
ਅਤਿਪਤਿਇਤੀਨਂ ਤਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇਦਂ ਗਹਣਂ.
ਸਬ੍ਬੋ ਤਿਇਚ੍ਚੇਸੋ ਸਦ੍ਦੋ ਸਰੇ ਪਰੇ ਕ੍ਵਚਿ ਚਕਾਰਂ ਪਪ੍ਪੋਤਿ. ਤੀਤਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸਤੋ ਅਕਤਯਕਾਰਸ੍ਸੇਵਾਯਂ ਵਿਧਿ, ਇਤਰਥਾ ਕ੍ਵਚਿਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸ ਚ ‘‘ਅਤਿਸ੍ਸ ਚਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਨਿਰਤ੍ਥਕਤਾ ਸਿਯਾ. ‘‘ਪਰਦ੍ਵੇਭਾਵੋ ਠਾਨੇ’’ਤਿ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ.
ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ¶ , ਅਚ੍ਚੋਦਾਤਾ, ਪਚ੍ਚਯੋ, ਪਚ੍ਚਾਹਰਤਿ, ਪਚ੍ਚੇਤਿ, ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ, ਇਚ੍ਚੇਤਂ, ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਇਤਿਸ੍ਸ, ਇਤਿ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੇਨ.
‘‘ਤੇ ਨ ਵਾਇਵਣ੍ਣੇ’’ਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਨ ਇਵਣ੍ਣੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਤਿਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਤਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਇਵਣ੍ਣੇ ਪਰੇ ‘‘ਸਬ੍ਬੋ ਚਂ ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਰੂਪਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਅਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤਿਉਪਸਗ੍ਗਾਨੁਕਰਣਮੇਤਂ. ਤੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪਾਭਾਵੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਨ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਸਦ੍ਦਵਿਧਿਨਿਸੇਧਪ੍ਪਕਰਣਤੋ ਅਤਿਸਦ੍ਦਨ੍ਤਭੂਤਂ ਤਿਸਦ੍ਦਮੇਵ ਵਦਤਿ, ਨ ਇਵਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਇਤਰਥਾ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਮੇਵ ਨਿਰਤ੍ਥਕਂ ਸਿਯਾ.
‘‘ਇਵਣ੍ਣੋ ਯਂ ਨਵਾ’’ਤੀਧ, ਅਸਰੂਪਾਧਿਕਾਰਤੋ;
ਇਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਸਰੂਪਸ੍ਮਿਂ, ਯਾਦੇਸੋ ਚ ਨ ਸਮ੍ਭਵੇ.
ਚਕਾਰੋ ਅਨੁਤ੍ਤਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਇਤਿਪਤੀਨਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਨ ਹੋਤਿ. ਅਤਿ ਇਸਿਗਣੋ ਅਤੀਸਿਗਣੋ, ਏਵਂ ਅਤੀਤੋ, ਅਤੀਰਿਤਂ, ਇਤੀਤਿ, ਇਤੀਦਂ, ਪਤੀਤੋ.
ਅਭਿ ਅਕ੍ਖਾਨਂ, ਅਭਿ ਉਗ੍ਗਤੋ, ਅਭਿ ਓਕਾਸੋ ਇਤੀਧ ਯਕਾਰੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ –
‘‘ਸਰੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਭਿਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸਰੇ ਪਰੇ ਅਬ੍ਭਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ.
‘‘ਅਭੀ’’ਤਿ ਪਠਮਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਛਟ੍ਠਿਯੋਜਨਂ;
ਆਦੇਸਾਪੇਕ੍ਖਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਅਂਮੋ’’ਤਿਆਦਿਕੇ ਵਿਯ.
ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਰਲੋਪੋ ¶ , ਅਬ੍ਭਕ੍ਖਾਨਂ, ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ, ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੋ.
ਅਧਿ ਅਗਮਾ, ਅਧਿ ਉਪਗਤੋ, ਅਧਿ ਓਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਇਤੀਧ
ਅਧਿਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸਰੇ ਪਰੇ ਅਜ੍ਝਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ. ਅਜ੍ਝਗਮਾ, ਅਜ੍ਝੁਪਗਤੋ, ਅਜ੍ਝੋਗਾਹੇਤ੍ਵਾ.
ਅਭਿ ਇਚ੍ਛਿਤਂ, ਅਧਿ ਈਰਿਤਂ ਇਤੀਧ
‘‘ਅਬ੍ਭੋ ਅਭਿ, ਅਜ੍ਝੋ ਅਧੀ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤੇ ਚ ਖੋ ਅਭਿਅਧਿਇਚ੍ਚੇਤੇ ਉਪਸਗ੍ਗਾ ਇਵਣ੍ਣੇ ਪਰੇ ਅਬ੍ਭੋ ਅਜ੍ਝੋਇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਰੂਪਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ. ਸਰਲੋਪਪਰਨਯਨਾਨਿ. ਅਭਿਚ੍ਛਿਤਂ, ਅਧੀਰਿਤਂ. ਵਾਤਿ ਕਿਂ? ਅਬ੍ਭੀਰਿਤਂ, ਅਜ੍ਝਿਣਮੁਤ੍ਤੋ, ਅਜ੍ਝਿਟ੍ਠੋ.
ਏਕਮਿਧ ਅਹਨ੍ਤੀਧ
ਧਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਸਰੇ ਪਰੇ ਕ੍ਵਚਿ ਦਕਾਰੋ ਹੋਤਿ. ਏਕਸਦ੍ਦਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਇਧਸ੍ਸ ਧਕਾਰਸ੍ਸੇਵਾਯਂ, ਸਰਲੋਪਦੀਘਾ. ਏਕਮਿਦਾਹਂ. ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਇਧੇਵ.
ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਕ੍ਵਚਿ ਸਾਧੁਸ੍ਸ ਧਸ੍ਸ ਹਕਾਰੋ, ਯਥਾ – ਸਾਹੁ ਦਸ੍ਸਨਂ.
ਯਥਾ ਏਵ ਤਥਾ ਏਵਾਤੀਧ
‘‘ਨਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ, ‘‘ਸਰਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ਚ.
੨੮. ਏਵਾਦਿਸ੍ਸ ¶ ਰਿ ਪੁਬ੍ਬੋ ਚ ਰਸ੍ਸੋ.
ਯਥਾਤਥਾਦ੍ਵਯਪਰਸ੍ਸੇਦਂ ਗਹਣਂ. ਦੀਘਸਰਮ੍ਹਾ ਪਰਸ੍ਸ ਏਵਸਦ੍ਦਾਦਿਭੂਤਸ੍ਸ ਏਕਾਰਸ੍ਸ ਰਿਕਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਪੁਬ੍ਬੋ ਚ ਸਰੋ ਰਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ ਨਵਾ. ਯਥਰਿਵ, ਤਥਰਿਵ. ਨਵਾਤਿ ਕਿਂ? ਯਥੇਵ, ਤਥੇਵ.
ਤਿ ਅਨ੍ਤਂ,ਤਿ ਅਦ੍ਧਂ, ਅਗ੍ਗਿ ਅਗਾਰੇ, ਸਤ੍ਤਮੀ ਅਤ੍ਥੇ, ਪਞ੍ਚਮੀ ਅਨ੍ਤਂ, ਦੁ ਅਙ੍ਗਿਕਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਸਨੇ, ਪੁਥੁ ਆਸਨੇ, ਸਯਮ੍ਭੂ ਆਸਨੇ ਇਤੀਧ ਯਵਾਦੇਸੇਸੁ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇਸੁ –
‘‘ਸਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਇਵਣ੍ਣਉਵਣ੍ਣਇਚ੍ਚੇਤੇ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਝਲਸਞ੍ਞਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਵਣ੍ਣਗ੍ਗਹਣਂ ਸਵਣ੍ਣਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ.
ਝਲਸਞ੍ਞਾ ਪਸਞ੍ਞਾਵ, ਨ ਲਿਙ੍ਗਨ੍ਤਂਵ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ;
ਆਖ੍ਯਾਤੇ ਲਿਙ੍ਗਮਜ੍ਝੇ ਚ, ਦ੍ਵਿਲਿਙ੍ਗਨ੍ਤੇ ਚ ਦਸ੍ਸਨਾ.
ਝਲਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਇਯਉਵਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ ਸਰੇ ਪਰੇ, ਸਰਲੋਪੋ.
ਤਿਯਨ੍ਤਂ, ਤਿਯਦ੍ਧਂ, ਅਗ੍ਗਿਯਾਗਾਰੇ, ਸਤ੍ਤਮਿਯਤ੍ਥੇ, ਪਞ੍ਚਮਿਯਨ੍ਤਂ, ਦੁਵਙ੍ਗਿਕਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਵਾਸਨੇ, ਪੁਥੁਵਾਸਨੇ, ਸਯਮ੍ਭੁਵਾਸਨੇ. ਵਾਤਿ ਕਿਂ? ਅਗ੍ਯਾਗਾਰੇ, ਸਤ੍ਤਮੀਅਤ੍ਥੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਤਿ.
ਗੋ ਅਜਿਨਂ, ਗੋ ਏਲ਼ਕਂ ਇਤੀਧ
‘‘ਗੋ, ਅਵੋ, ਸਮਾਸੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੩੧. ਓ ¶ ਸਰੇ ਚ.
ਗੋਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਓਕਾਰਸ੍ਸ ਸਰੇ ਪਰੇ ਅਵਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਸਮਾਸੇ. ਗਵਾਜਿਨਂ, ਗਵੇਲ਼ਕਂ. ਚਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣੇਨ ਉਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਉਵਅਵਾਦੇਸਾ. ਯਥਾ – ਭੁਵਿ, ਪਸਵੋ.
ਪੁਥ ਏਵਾਤੀਧ
ਪੁਥਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਨਿਪਾਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇ ਕ੍ਵਚਿ ਗਕਾਰਾਗਮੋ ਹੋਤਿ ਸਰੇ ਪਰੇ. ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਆਗਮੋ, ਅਸਨ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਆਗਮੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਸਰੇ’’ਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਸਨ੍ਨਵਸੇਨ ਪੁਥਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇਤਿ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਪੁਥਗੇਵ, ਪੁਥ ਏਵ.
ਪਾ ਏਵਾਤੀਧ
‘‘ਸਰੇ, ਗੋ, ਆਗਮੋ, ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਪਾਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇ ਸਰੇ ਪਰੇ ਕ੍ਵਚਿ ਗਕਾਰਾਗਮੋ ਹੋਤਿ, ਪਾਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਸਰੋ ਰਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ. ਪਗੇਵ ਵੁਤ੍ਯਸ੍ਸ, ਪਾ ਏਵ.
‘‘ਵਾ, ਸਰੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਰੇ ਪਰੇ ਯਕਾਰਾਦਯੋ ਅਟ੍ਠ ਆਗਮਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ. ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਗਕਾਰਾਗਮੋ ਚ, ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ਯਕਾਰਾਗਮੋ ਯਥਾਦਿਭੋ ਇਕਾਰੇਕਾਰਾਦੀਸੁ. ਯਥਾ ਇਦਂ ਯਥਯਿਦਂ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਤਿ ਅਧਿਕਿਚ੍ਚ ‘‘ਰਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਯਥਾ ਇਦਂ ਵਾ, ਯਥਾ ਏਵ, ਯਥਾਯੇਵ, ਯਥੇਵ, ਏਵਂ ਮਾਯਿਦਂ, ਮਾਯੇਵਂ, ਤਂਯਿਦਂ, ਤਂਯੇਵ, ਨਯਿਦਂ, ਨਯਿਮਸ੍ਸ, ਨਯਿਮਾਨਿ, ਨਵਯਿਮੇ ਧਮ੍ਮਾ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂਯੇਵ, ਸਨ੍ਤਿਯੇਵ, ਬੋਧਿਯਾਯੇਵ, ਸਤਿਯੇਵ, ਪਥਵੀਯੇਵ, ਧਾਤੁਯੇਵ, ਤੇਸੁਯੇਵ, ਸੋਯੇਵ, ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ.
ਤਥਾ ਸਰੇ ਵਿਪਰਿਯਾਦਿਤੋ ਚ. ਵਿ ਅਞ੍ਜਨਾ ਵਿਯਞ੍ਜਨਾ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ ਵਾ, ਏਵਂ ਵਿਯਾਕਾਸਿ, ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਪਰਿਅਨ੍ਤਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਪਰਿਯਾਦਾਨਂ, ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਪਰਿਯੇਸਤਿ, ਪਰਿਯੋਸਾਨਮਿਤਿ ਨਿਚ੍ਚਂ. ਨਿ ਆਯੋਗੋ ਨਿਯਾਯੋਗੋ. ਇਧ ਨ ਭਵਤਿ, ਪਰਿਕ੍ਖਤੋ, ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਤਿ.
ਵਕਾਰੋ ਤਿਸਦ੍ਦਾਦਿਤੋ ਅਵਣ੍ਣੁਕਾਰੇਸੁ. ਤਿ ਅਙ੍ਗੁਲਂ ਤਿਵਙ੍ਗੁਲਂ, ਏਵਂ ਤਿਵਙ੍ਗਿਕਂ, ਭੂਵਾਦਯੋ, ਮਿਗੀ ਭਨ੍ਤਾ ਵੁਦਿਕ੍ਖਤਿ, ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਪਾਗੁਞ੍ਞਵੁਜੁਤਾ.
ਮਕਾਰੋ ਲਹੁਪ੍ਪਭੁਤਿਤੋ ਸਰੇ ਛਨ੍ਦਾਨੁਰਕ੍ਖਣਾਦਿਮ੍ਹਿ. ਲਹੁ ਏਸ੍ਸਤਿ ਲਹੁਮੇਸ੍ਸਤਿ, ਏਵਂ ਗਰੁਮੇਸ੍ਸਤਿ, ਇਧਮਾਹੁ, ਕੇਨ ਤੇ ਇਧ ਮਿਜ੍ਝਤਿ, ਭਦ੍ਰੋ ਕਸਾਮਿਵ, ਆਕਾਸੇ ਮਭਿਪੂਜਯਿ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ, ਯੇਨ ਮਿਧੇਕਚ੍ਚੇ, ਆਸਤਿਮੇਵ.
ਦਕਾਰੋ ¶ ਉਉਪਸਗ੍ਗ ਸਕਿ ਕੇਨਚਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਕੋਚਿ ਸਮ੍ਮਾ ਯਾਵ ਤਾਵ ਪੁਨ ਯ ਤੇ’ਤਤ੍ਤਸਾਦੀਹਿ. ਉਉਪਸਗ੍ਗਤੋ ਨਿਚ੍ਚਂ, ਉ ਅਗ੍ਗੋ ਉਦਗ੍ਗੋ, ਏਵਂ ਉਦਯੋ, ਉਦਪਾਦਿ, ਉਦਾਹਟਂ, ਉਦਿਤੋ, ਉਦੀਰਿਤਂ, ਉਦੇਤਿ.
ਨਿਪਾਤਤੋ ਚ, ਸਕਿ ਏਵ ਸਕਿਦੇਵ, ਏਵਂ ਸਕਦਾਗਾਮਿ, ਮਹਾਵੁਤ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤੇਨ ਇਕਾਰਸ੍ਸ ਅਕਾਰੋ. ਤਥਾ ਕੇਨਚਿਦੇਵ, ਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵ, ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿਦੇਵ, ਕੋਚਿਦੇਵ, ਸਮ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਮਦਤ੍ਥੋ, ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਦਕ੍ਖਾਤੋ, ਸਮ੍ਮਦਞ੍ਞਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਸਮ੍ਮਦੇਵ, ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ, ਯਾਵਦੇਵ, ਤਾਵਦੇਵ, ਪੁਨਦੇਵ.
ਨਾਮਤੋ, ਯਦਤ੍ਥਂ, ਤਦਤ੍ਥਂ, ਯਦਨ੍ਤਰਾ, ਤਦਨ੍ਤਰਾ, ਤਦਙ੍ਗਵਿਮੁਤ੍ਤਿ, ਏਤਦਤ੍ਥਂ, ਅਤ੍ਤਦਤ੍ਥਂ, ਸਦਤ੍ਥਪਸੁਤੋ ਸਿਯਾ. ਯਤੇਤਤ੍ਤਸੇਹਿ ਸਮਾਸੇਯੇਵ.
ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥਂ, ਮਨਸਾਦਞ੍ਞਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਬਹੁਦੇਵ ਰਤ੍ਤਿਂ, ਅਹੁਦੇਵ ਭਯਂ.
ਵਾਤਿ ਕਿਂ? ਕੇਨਚਿ ਅਤ੍ਥਕਾਮੇਨ, ਸਮ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਾਯ, ਯਾਵਾਹਂ, ਤਾਵਾਹਂ, ਪੁਨਾਪਰਂ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਂ.
ਨਕਾਰੋ ਆਯਤਾਦਿਮ੍ਹਿ. ਇਤੋ ਆਯਤਿ ਇਤੋ ਨਾਯਤਿ, ਚਿਰਂ ਨਾਯਤਿ.
ਤਕਾਰੋ ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਾ ਅਜ੍ਜਾਦਿਤੋ ਇਹਗ੍ਗਾਦਿਮ੍ਹਿ. ਯਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ.
ਰਕਾਰੋ ¶ ਨਿ ਦੁਪਾਤੁ ਪੁਨ ਧੀ ਪਾਤ ਚਤੁਰਾਦਿਤੋ. ਨਿ ਅਨ੍ਤਰਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ, ਏਵਂ ਨਿਰਾਲਯੋ, ਨਿਰਿਨ੍ਧਨੋ, ਨਿਰੀਹਕਂ, ਨਿਰੁਤ੍ਤਰੋ, ਨਿਰੋਜਂ. ਦੁ ਅਤਿਕ੍ਕਮੋ ਦੁਰਤਿਕ੍ਕਮੋ, ਦੁਰਾਗਤਂ, ਦੁਰੁਤ੍ਤਂ. ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ, ਪਾਤੁਰਹੇਸੁਂ. ਪੁਨਰਾਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਪੁਨਰੁਤ੍ਤਂ, ਪੁਨਰੇਵ, ਪੁਨਰੇਤਿ. ਧਿਰਤ੍ਥੁ. ਪਾਤਰਾਸੋ.
ਚਤੁਸਦ੍ਦਾਦਿਤੋ, ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਕਂ, ਚਤੁਰਾਰਕ੍ਖਾ, ਚਤੁਰਿਦ੍ਧਿਪਾਦਪਟਿਲਾਭੋ, ਚਤੁਰੋਘਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਂ. ਭਤ੍ਤੁਰਤ੍ਥੇ, ਵੁਤ੍ਤਿਰੇਸਾ, ਪਥਵੀਧਾਤੁਰੇਵੇਸਾ.
ਤਥਾ ਸਰਤੋ ਇਵੇਵੇਸੁ ਛਨ੍ਦਾਨੁਰਕ੍ਖਣੇ. ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਰਾਜਾਰਿਵ ਤਾਰਕਾਨਂ, ਵਿਜ੍ਜੁਰਿਵਬ੍ਭਕੂਟੇ, ਆਰਗ੍ਗੇਰਿਵ ਸਾਸਪੋ, ਸਾਸਪੋਰਿਵ ਆਰਗ੍ਗੇ, ਉਸਭੋਰਿਵ, ਸਬ੍ਭਿਰੇਵ ਸਮਾਸੇਥ.
ਵਾਤਿ ਕਿਂ? ਦ੍ਵਾਧਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਪਾਤ੍ਵਾਕਾਸਿ, ਪੁਨਪਿ.
ਲਕਾਰੋ ਛਸਙ੍ਖ੍ਯਾਹਿ. ਲਲ਼ਾਨਮਵਿਸੇਸੋ. ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਾ, ਛਲ਼ਙ੍ਗਂ, ਛਲ਼ਾਸੀਤਿ, ਛਲ਼ਂਸਾ, ਸਲ਼ਾਯਤਨਂ.
ਵਾਤਿ ਕਿਂ? ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾ.
ਇਤਿ ਸਰਸਨ੍ਧਿਵਿਧਾਨਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗ
ਅਥ ¶ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ.
ਅਕਾਰਨ੍ਤੋ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਸਦ੍ਦੋ ਅਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧੋ.
ਆਕਾਰਨ੍ਤੋ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗੋ ਕਞ੍ਞਾਸਦ੍ਦੋ. ‘‘ਕਞ੍ਞ’’ਇਤਿ ਠਿਤੇ –
ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਅਕਾਰਨ੍ਤਤੋ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਪਰੋ ਆਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ.
ਪਕਤ੍ਯਤ੍ਥਜੋਤਕਾ ਇਤ੍ਥਿ-ਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਸ੍ਯਾਦਯੋ ਵਿਯ;
ਣਾਦਯੋ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਸ੍ਸ, ਸਕਤ੍ਥਸ੍ਸਾਪਿ ਵਾਚਕਾ.
‘‘ਸਰਲੋਪੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਰੇ ਲੁਤ੍ਤੇ, ਪਰਨਯਨੇ ਚ ਕਤੇ ‘‘ਧਾਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵਿਭਤ੍ਤਿਵਜ੍ਜਿਤਮਤ੍ਥਵਂ ਲਿਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਵ ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਾ ਵਿਭਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਮਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾਯਂ ‘‘ਤਦ੍ਧਿਤਸਮਾਸਕਿਤਕਾ ਨਾਮਂ ਵਾ’ਤਵੇਤੁਨਾਦੀਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਗ੍ਗਹਣੇਨ ਇਤ੍ਥਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਨਾਮਬ੍ਯਪਦੇਸੋ. ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ‘‘ਸੇਸਤੋ ਲੋਪਂ ਗਸਿਪੀ’’ਤਿ ਸਿਲੋਪੋ. ਸਾ ਕਞ੍ਞਾ.
ਬਹੁਵਚਨੇ ‘‘ਆਲਪਨੇ ਸਿ ਗਸਞ੍ਞੋ’’ਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਸਞ੍ਞੋ’’, ‘‘ਤੇ ਇਤ੍ਥਿਖ੍ਯਾ ਪੋ’’ਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਇਤ੍ਥਿਖ੍ਯਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਆਕਾਰੋ ਯਦਾ ਇਤ੍ਥਿਖ੍ਯੋ, ਤਦਾ ਘਸਞ੍ਞੋ ਹੋਤੀਤਿ ਘਸਞ੍ਞਾਯਂ ‘‘ਘਪਤੋ ਚ ਯੋਨਂ ਲੋਪੋ’’ਤਿ ¶ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ਯੋਲੋਪੋ. ਤਾ ਕਞ੍ਞਾ ਕਞ੍ਞਾਯੋ.
ਆਲਪਨੇ ‘‘ਸਖਤੋ ਗਸ੍ਸੇ ਵਾ’’ਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਗਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਘਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਗਸ੍ਸ ਏਕਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ. ਭੋਤਿ ਕਞ੍ਞੇ, ਭੋਤਿਯੋ ਕਞ੍ਞਾ ਕਞ੍ਞਾਯੋ.
ਅਂਮ੍ਹਿ ਸਰਲੋਪਪਕਤਿਭਾਵਾ ਕਞ੍ਞਂ, ਕਞ੍ਞਾ ਕਞ੍ਞਾਯੋ.
ਤਤਿਯਾਦੀਸੁ ‘‘ਆਯ ਚਤੁਤ੍ਥੇਕਵਚਨਸ੍ਸ ਤੂ’’ਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਆਯੋ, ਏਕਵਚਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਘਸਞ੍ਞਤੋ ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸਾਕਾਰਾ ਪਰੇਸਂ ਨਾਦੀਨਂ ਸ੍ਮਿਂਪਰਿਯਨ੍ਤਾਨਂ ਏਕਵਚਨਾਨਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿਗਣਾਨਂ ਆਯਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ. ਸਰਲੋਪਪਰਨਯਨਾਨਿ. ਕਞ੍ਞਾਯ, ਕਞ੍ਞਾਹਿ ਕਞ੍ਞਾਭਿ, ਕਞ੍ਞਾਯ, ਕਞ੍ਞਾਨਂ, ਕਞ੍ਞਾਯ, ਕਞ੍ਞਾਹਿ ਕਞ੍ਞਾਭਿ, ਕਞ੍ਞਾਯ, ਕਞ੍ਞਾਨਂ.
ਸ੍ਮਿਂਮ੍ਹਿ –
ਘਪਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਸ੍ਮਿਂਵਚਨਸ੍ਸ ਯਂ ਹੋਤਿ ਵਾ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਯਾਦੇਸੋ. ਕਞ੍ਞਾਯਂ ਕਞ੍ਞਾਯ, ਕਞ੍ਞਾਸੁ.
ਏਵਮਞ੍ਞੇਪਿ –
ਸਦ੍ਧਾ ਮੇਧਾ ਪਞ੍ਞਾ ਵਿਜ੍ਜਾ, ਚਿਨ੍ਤਾ ਮਨ੍ਤਾ ਵੀਣਾ ਤਣ੍ਹਾ;
ਇਚ੍ਛਾ ਮੁਚ੍ਛਾ ਏਜਾ ਮਾਯਾ, ਮੇਤ੍ਤਾ ਮਤ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਾ ਭਿਕ੍ਖਾ.
ਜਙ੍ਘਾ ¶ ਗੀਵਾ ਜਿਵ੍ਹਾ ਵਾਚਾ,
ਛਾਯਾ ਆਸਾ ਗਙ੍ਗਾ ਨਾਵਾ;
ਗਾਥਾ ਸੇਨਾ ਲੇਖਾ ਸਾਲਾ,
ਮਾਲਾ ਵੇਲਾ ਪੂਜਾ ਖਿਡ੍ਡਾ.
ਪਿਪਾਸਾ ਵੇਦਨਾ ਸਞ੍ਞਾ, ਚੇਤਨਾ ਤਸਿਣਾ ਪਜਾ;
ਦੇਵਤਾ ਵਟ੍ਟਕਾ ਗੋਧਾ, ਬਲਾਕਾ ਪਰਿਸਾ ਸਭਾ.
ਊਕਾਸੇਫਾਲਿਕਾ ਲਙ੍ਕਾ, ਸਲਾਕਾ ਵਾਲਿਕਾ ਸਿਖਾ;
ਵਿਸਾਖਾ ਵਿਸਿਖਾ ਸਾਖਾ, ਵਚਾ ਵਞ੍ਝਾ ਜਟਾ ਘਟਾ.
ਜੇਟ੍ਠਾ ਸੋਣ੍ਡਾ ਵਿਤਣ੍ਡਾ ਚ, ਕਰੁਣਾ ਵਨਿਤਾ ਲਤਾ;
ਕਥਾ ਨਿਦ੍ਦਾ ਸੁਧਾ ਰਾਧਾ, ਵਾਸਨਾ ਸਿਂਸਪਾ ਪਪਾ.
ਪਭਾ ਸੀਮਾ ਖਮਾ ਜਾਯਾ,
ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਸਕ੍ਖਰਾ ਸੁਰਾ;
ਦੋਲਾ ਤੁਲਾ ਸਿਲਾ ਲੀਲਾ,
ਲਾਲੇ’ਲਾ ਮੇਖਲਾ ਕਲਾ.
ਵਲ਼ਵਾ’ਲਮ੍ਬੁਸਾ ਮੂਸਾ, ਮਞ੍ਜੂਸਾ ਸੁਲਸਾ ਦਿਸਾ;
ਨਾਸਾ ਜੁਣ੍ਹਾ ਗੁਹਾ ਈਹਾ, ਲਸਿਕਾ ਵਸੁਧਾਦਯੋ.
ਅਮ੍ਮਾਦੀਨਂ ਆਲਪਨੇਵ ਰੂਪਭੇਦੋ. ਅਮ੍ਮਾ, ਅਮ੍ਮਾ ਅਮ੍ਮਾਯੋ.
ਗਸ੍ਸ ‘‘ਘਤੇ ਚਾ’’ਤਿ ਏਕਾਰੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ –
ਅਮ੍ਮਾ ਅਨ੍ਨਾਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਗਸ੍ਸ ਆਲਪਨੇਕਵਚਨਸ੍ਸ ਨ ਏਕਾਰਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ‘‘ਆਕਾਰੋ ਵਾ’’ਤਿ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ.
ਭੋਤਿ ਅਮ੍ਮ ਭੋਤਿ ਅਮ੍ਮਾ, ਭੋਤਿਯੋ ਅਮ੍ਮਾ ਅਮ੍ਮਾਯੋ. ਏਵਂ ਅਨ੍ਨਾ, ਅਨ੍ਨਾ ਅਨ੍ਨਾਯੋ, ਭੋਤਿ ਅਨ੍ਨ ਭੋਤਿ ਅਨ੍ਨਾ, ਭੋਤਿਯੋ ਅਨ੍ਨਾ ਅਨ੍ਨਾਯੋ. ਅਮ੍ਬਾ ¶ , ਅਮ੍ਬਾ ਅਮ੍ਬਾਯੋ, ਭੋਤਿ ਅਮ੍ਬ ਭੋਤਿ ਅਮ੍ਬਾ, ਭੋਤਿਯੋ ਅਮ੍ਬਾ ਅਮ੍ਬਾਯੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਆਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਇਕਾਰਨ੍ਤੋ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗੋ ਰਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ;
ਤਥੇਵ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਸਿਲੋਪੋ, ਰਤ੍ਤਿ.
ਬਹੁਵਚਨੇ ‘‘ਸਞ੍ਞਾ, ਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਆਖ੍ਯਾ ਸਞ੍ਞਾ ਇਤ੍ਥਿਖ੍ਯਾ, ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਤੇ ਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣਾ ਯਦਾ ਇਤ੍ਥਿਖ੍ਯਾ, ਤਦਾ ਪਸਞ੍ਞਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਪਸਞ੍ਞਾਯਂ ‘‘ਘਪਤੋ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਯੋਲੋਪੋ, ‘‘ਯੋਸੁ ਕਤ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਦੀਘੋ. ਰਤ੍ਤੀ ਰਤ੍ਤਿਯੋ ਰਤ੍ਯੋ ਵਾ, ਹੇ ਰਤ੍ਤਿ, ਹੇ ਰਤ੍ਤੀ ਹੇ ਰਤ੍ਤਿਯੋ.
‘‘ਅਂਮੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ, ਰਤ੍ਤਿਂ, ਰਤ੍ਤੀ ਰਤ੍ਤਿਯੋ;
ਤਤਿਯਾਦੀਸੁ ‘‘ਏਕਵਚਨਾਨਂ, ਨਾਦੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਪਸਞ੍ਞਤੋ ਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣੇਹਿ ਪਰੇਸਂ ਨਾਦੀਨਮੇਕਵਚਨਾਨਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿਗਣਾਨਂ ਯਾਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ. ਰਤ੍ਤਿਯਾ, ਰਤ੍ਤੀਹਿ ਰਤ੍ਤੀਭਿ ਰਤ੍ਤਿਹਿ ਰਤ੍ਤਿਭਿ, ਰਤ੍ਤਿਯਾ, ਰਤ੍ਤੀਨਂ ਰਤ੍ਤਿਨਂ.
ਪਞ੍ਚਮਿਯਂ –
ਪਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਾ ਪਰੇਸਂ ਸ੍ਮਿਂ ਸ੍ਮਾਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਅਂ ਆਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ. ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ ¶ , ਤੇਨ ਉਵਣ੍ਣਨ੍ਤਤੋ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਇਵਣ੍ਣਨ੍ਤਤੋਪਿ ਯਥਾਪਯੋਗਂ.
‘‘ਸਰੇ, ਯਕਾਰੋ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਸੀਹਮਣ੍ਡੂਕਗਤੀਹਿ ਯੋਵਚਨੇਕਵਚਨਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ.
ਪਸਞ੍ਞਸ੍ਸ ਇਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਯੋਵਚਨੇਕਵਚਨਵਿਭਤ੍ਤੀਨਮਾਦੇਸੇ ਸਰੇ ਪਰੇ ਯਕਾਰੋ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਕਾਰਸ੍ਸੇਵਾਧਿਕਾਰਤੋ ਪਸਞ੍ਞਗ੍ਗਹਣੇਨ ਇਵਣ੍ਣੋਵ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਚਗ੍ਗਹਣਂ ‘‘ਰਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ. ਰਤ੍ਯਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ, ਰਤ੍ਤੀਹਿ ਰਤ੍ਤੀਭਿ ਰਤ੍ਤਿਹਿ ਰਤ੍ਤਿਭਿ, ਰਤ੍ਤਿਯਾ, ਰਤ੍ਤੀਨਂ ਰਤ੍ਤਿਨਂ. ਸ੍ਮਿਂਵਚਨੇ ਅਮਾਦੇਸਯਕਾਰਾਦੇਸਾ, ਰਤ੍ਯਂ. ‘‘ਘਪਤੋ ਸ੍ਮਿਂ ਯਂ ਵਾ’’ਤਿ ਯਂਆਦੇਸੋ, ਰਤ੍ਤਿਯਂ.
ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ‘‘ਅਂ, ਸ੍ਮਿਂ, ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਆਦਿਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਾ ਸ੍ਮਿਂਵਚਨਸ੍ਸ ਅਂ ਓਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ. ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਾਪਿ ਆ ਅਂ ਓਆਦੇਸਾ. ਰਤ੍ਯਾ ਰਤ੍ਤਿਂ ਰਤ੍ਤੋ ਰਤ੍ਤਿਯਾ, ਰਤ੍ਤੀਸੁ ਰਤ੍ਤਿਸੁ.
ਏਵਮਞ੍ਞਾਨਿਪਿ –
ਪਤ੍ਤਿ ਯੁਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿ ਕਿਤ੍ਤਿ, ਮੁਤ੍ਤਿ ਤਿਤ੍ਤਿ ਖਨ੍ਤਿ ਕਨ੍ਤਿ;
ਸਨ੍ਤਿ ਤਨ੍ਤਿ ਸਿਦ੍ਧਿ ਸੁਦ੍ਧਿ, ਇਦ੍ਧਿ ਵੁਦ੍ਧਿ ਬੁਦ੍ਧਿ ਬੋਧਿ.
ਭੂਮਿ ਜਾਤਿ ਪੀਤਿ ਸੂਤਿ, ਨਨ੍ਦਿ ਸਨ੍ਧਿ ਸਾਣਿ ਕੋਟਿ;
ਦਿਟ੍ਠਿ ਵੁਡ੍ਢਿ ਤੁਟ੍ਠਿ ਯਟ੍ਠਿ, ਪਾਲ਼ਿ ਆਲ਼ਿ ਨਾਲ਼ਿ ਕੇਲ਼ਿ;
ਸਤਿ ਮਤਿ ਗਤਿ ਚੁਤਿ, ਧਿਤਿ ਯੁਵਤਿ ਵਿਕਤਿ.
ਰਤਿ ਰੁਚਿ ਰਸ੍ਮਿ ਅਸਨਿ ਵਸਨਿ ਓਸਧਿ ਅਙ੍ਗੁਲਿ ਧੂਲਿ ਦੁਨ੍ਦੁਭਿ ਦੋਣਿ ਅਟਵਿ ਛਵਿ ਆਦੀਨਿ ਇਕਾਰਨ੍ਤਨਾਮਾਨਿ.
ਇਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਈਕਾਰਨ੍ਤੋ ¶ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗੋ ਇਤ੍ਥੀਸਦ੍ਦੋ;
‘‘ਇਤ੍ਥ’’ਇਤੀਧ ‘‘ਇਤ੍ਥਿਯਂ, ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਨਦਾਦਿਤੋ ਵਾ ਅਨਦਾਦਿਤੋ ਵਾ ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਈਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਵਾਗ੍ਗਹਣਮਨਦਾਦਿਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥਂ, ਤੇਨ ਪੁਥੁਗਵਾਦਿਤੋ ਚ ਈ.
ਸਰਲੋਪੇ ‘‘ਕ੍ਵਚਾਸਵਣ੍ਣਂ ਲੁਤ੍ਤੇ’’ਤਿ ਅਸਵਣ੍ਣੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪਕਤਿਭਾਵੋ ਨਾਮਬ੍ਯਪਦੇਸੋ, ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਇਤ੍ਥੀ, ਇਤ੍ਥੀ ‘‘ਅਘੋ ਰਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਇਤ੍ਥਿਯੋ. ਸਮ੍ਬੋਧਨੇ ‘‘ਝਲਪਾ ਰਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ. ਭੋਤਿ ਇਤ੍ਥਿ, ਭੋਤਿਯੋ ਇਤ੍ਥੀ ਇਤ੍ਥਿਯੋ.
ਦੁਤਿਯੇਕਵਚਨੇ ‘‘ਘਪਤੋ ਸ੍ਮਿਂ ਯਂ ਵਾ’’ਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਪਸਞ੍ਞਤੋ ਈਕਾਰਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਅਂਵਚਨਸ੍ਸ ਯਂ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਇਤ੍ਥਿਂ, ਇਤ੍ਥੀ ਇਤ੍ਥਿਯੋ, ਇਤ੍ਥਿਯਾ, ਇਤ੍ਥੀਹਿ ਇਤ੍ਥੀਭਿ, ਇਤ੍ਥਿਯਾ, ਇਤ੍ਥੀਨਂ, ਇਤ੍ਥਿਯਾ, ਇਤ੍ਥੀਹਿ ਇਤ੍ਥੀਭਿ, ਇਤ੍ਥਿਯਾ, ਇਤ੍ਥੀਨਂ, ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਇਤ੍ਥਿਯਾ, ਇਤ੍ਥੀਸੁ.
ਏਵਂ ਨਦੀ, ਨਦੀ. ਯੋਲੋਪਾਭਾਵੇ ‘‘ਤਤੋ ਯੋਨਮੋ ਤੂ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੁਸਦ੍ਦੇਨ ਯੋਨਮੋਕਾਰੋ ਚ, ‘‘ਪਸਞ੍ਞਸ੍ਸ ਚਾ’’ਤਿ ਈਕਾਰਸ੍ਸ ਯਕਾਰੋ, ‘‘ਯਵਤਂ ਤਲਨ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਦ੍ਯਸ੍ਸ ਜਕਾਰੋ, ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ. ਨਜ੍ਜੋ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਨਦਿਯੋ.
ਏਤ੍ਥ ¶ ਚੇਵਂ ਸਿਜ੍ਝਨ੍ਤਾਨਂ ਨਜ੍ਜੋਆਦੀਨਂ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਆਨਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਾਦਿਨਾ ਨਿਪ੍ਫਾਦਨਂ ਅਤ੍ਰਜ ਸੁਗਤਾਦੀਨਂ ਵਿਯ ਨਿਪ੍ਫਾਦਨੂਪਾਯਨ੍ਤਰਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.
ਹੇ ਨਦਿ, ਹੇ ਨਦੀ ਹੇ ਨਜ੍ਜੋ ਹੇ ਨਦਿਯੋ, ਨਦਿਯਂ ਨਦਿਂ, ਨਦੀ ਨਜ੍ਜੋ ਨਦਿਯੋ.
ਅਮਾਦਿਸੁਤ੍ਤੇ ਆ ਪਤੋਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਕ੍ਵਚਿ ਨਾਸਾਨਞ੍ਚਾਤ੍ਤਂ, ਤੇਨ ਨ ਜਚ੍ਚਾ ਵਸਲੋ ਹੋਤਿ, ਪਥਬ੍ਯਾ ਏਕਰਜ੍ਜੇਨਾਤਿ ਆਦਿ ਚ ਸਿਜ੍ਝਤਿ, ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਯਕਾਰਜਕਾਰਾਦੇਸਦ੍ਵਿਤ੍ਤਾਨਿ.
ਨਜ੍ਜਾ ਕਤਂ ਨਦਿਯਾ, ਨਦੀਹਿ ਨਦੀਭਿ, ਨਜ੍ਜਾ ਨਦਿਯਾ, ਨਦੀਨਂ, ਨਜ੍ਜਾ ਨਦਿਯਾ, ਨਦੀਹਿ ਨਦੀਭਿ, ਨਜ੍ਜਾ ਨਦਿਯਾ, ਨਦੀਨਂ, ਨਜ੍ਜਂ ਨਦਿਯਂ ਨਦਿਯਾ, ਨਦੀਸੁ.
ਅਞ੍ਞੇਪਿ –
ਮਹੀ ਵੇਤਰਣੀ ਵਾਪੀ, ਪਾਟਲੀ ਕਦਲੀ ਘਟੀ;
ਨਾਰੀ ਕੁਮਾਰੀ ਤਰੁਣੀ, ਵਾਰੁਣੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਸਖੀ.
ਗਨ੍ਧਬ੍ਬੀ ਕਿਨ੍ਨਰੀ ਨਾਗੀ, ਦੇਵੀ ਯਕ੍ਖੀ ਅਜੀ ਮਿਗੀ;
ਵਾਨਰੀ ਸੂਕਰੀ ਸੀਹੀ, ਹਂਸੀ ਕਾਕੀ ਚ ਕੁਕ੍ਕੁਟੀ –
ਇਚ੍ਚਾਦਯੋ ਇਤ੍ਥੀਸਦ੍ਦਸਮਾ.
ਤਥੇਵ ਮਾਤੁਲਸਦ੍ਦਤੋ ਈਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਕਤੇ –
ਮਾਤੁਲ ਅਯ੍ਯਕਵਰੁਣਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਨਮਨ੍ਤੋ ਆਨਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਈਕਾਰੇ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ, ਅਨ੍ਤਾਪੇਕ੍ਖਾਯਂ ਛਟ੍ਠੀ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ. ਮਾਤੁਲਾਨੀ, ਏਵਂ ਅਯ੍ਯਕਾਨੀ, ਵਰੁਣਾਨੀ, ਸੇਸਂ ਇਤ੍ਥੀਸਦ੍ਦਸਮਂ.
ਅਨਦਾਦੀਸੁ ¶ ਪੁਥੁਸਦ੍ਦਤੋ ਈਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ. ‘‘ਓ ਸਰੇ ਚਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਉਕਾਰਸ੍ਸ ਅਵਾਦੇਸੋ. ਪੁਥਵੀ, ਪੁਥਵਿਯੋ. ਸਸ੍ਮਾ ਸ੍ਮਿਂਸੁ ਪੁਥਬ੍ਯਾ ਪੁਥਵਿਯਾ, ਪੁਥਬ੍ਯਾ ਪੁਥਵਿਯਾ, ਪੁਥਬ੍ਯਂ ਪੁਥਵਿਯਂ ਪੁਥਵਿਯਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਗੋਸਦ੍ਦਤੋ ‘‘ਨਦਾਦਿਤੋ ਵਾ ਈ’’ਤਿ ਈਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ. ਮਹਾਵੁਤ੍ਤਿਨਾ ਵਾ ‘‘ਗਾਵ ਸੇ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਗਾਵਇਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਵਾ ਓਕਾਰਸ੍ਸ ਆਵਾਦੇਸੋ. ਗਾਵੀ, ਗਾਵੀ ਗਾਵਿਯੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਇਤ੍ਥੀਸਦ੍ਦਸਮਂ.
‘‘ਮਾਨਵ’’ਇਤੀਧ ‘‘ਇਤ੍ਥਿਯਂ, ਵਾ, ਈ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਣਵ ਣਿਕ ਣੇਯ੍ਯ ਣਨ੍ਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤੇਹਿ ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਹਿ ਲਿਙ੍ਗੇਹਿ ਈਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਵਾਧਿਕਾਰੋ ਕਤ੍ਥਚਿ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥੋ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ. ਮਾਨਵੀ, ਏਵਂ ਨਾਵਿਕੀ, ਵੇਨਤੇਯ੍ਯੀ, ਗੋਤਮੀ.
‘‘ਗੁਣਵਨ੍ਤੁ ਈ’’ਇਤੀਧ ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਨ੍ਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਤਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਈਕਾਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਸਰਲੋਪਾਦਿ. ਗੁਣਵਤੀ, ਗੁਣਵਤੀ ਗੁਣਵਤਿਯੋ, ਗੁਣਵਨ੍ਤੀ, ਗੁਣਵਨ੍ਤੀ ਗੁਣਵਨ੍ਤਿਯੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਇਤ੍ਥੀਸਦ੍ਦਸਮਂ.
ਏਵਂ ਕੁਲਵਤੀ, ਸੀਲਵਤੀ, ਯਸਵਤੀ, ਰੂਪਵਤੀ, ਸਤਿਮਤੀ, ਗੋਤ੍ਤਮਤੀ.
ਮਹਨ੍ਤਸਦ੍ਦਤੋ ‘‘ਨਦਾਦਿਤੋ ਵਾ ਈ’’ਤਿ ਈਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਨ੍ਤੁਬ੍ਯਪਦੇਸੋ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ਤਕਾਰਾਦੇਸੋ. ਮਹਤੀ ਮਹਨ੍ਤੀ.
‘‘ਭਵਨ੍ਤ ਈ’’ਇਤੀਧ ‘‘ਈਕਾਰੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੧੯੨. ਭਵਤੋ ¶ ਭੋਤੋ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਭਵਨ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭੋਤਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਈਕਾਰੇ ਇਤ੍ਥਿਗਤੇ ਪਰੇ. ਸਾ ਭੋਤੀ, ਭੋਤੀ ਭੋਤਿਯੋ, ਹੇ ਭੋਤਿ, ਹੇ ਭੋਤੀ ਭੋਤਿਯੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ’’ ਇਤੀਧ ‘‘ਇਤ੍ਥਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਚ.
੧੯੩. ਪਤਿਭਿਕ੍ਖੁਰਾਜੀਕਾਰਨ੍ਤੇਹਿ ਇਨੀ.
ਪਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਰਾਜ ਇਚ੍ਚੇਤੇਹਿ ਈਕਾਰਨ੍ਤੇਹਿ ਚ ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਹਿ ਲਿਙ੍ਗੇਹਿ ਇਨੀਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ.
‘‘ਸਰਲੋਪੋ’ਮਾਦੇਸ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਸੁਤ੍ਤੇ ਤੁਗ੍ਗਹਣੇਨ ਕ੍ਵਚਿ ਪੁਬ੍ਬਲੋਪਸ੍ਸ ਨਿਸੇਧਨਤੋ ‘‘ਵਾ ਪਰੋ ਅਸਰੂਪਾ’’ਤਿ ਸਰਲੋਪੋ. ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਗਹਪਤਿਸਦ੍ਦਤੋ ਇਨੀ, ‘‘ਅਤ੍ਤ’’ਮਿਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਪਤਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਇਨੀਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ. ਤਥੇਵ ਪਰਸਰੇ ਲੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੋ ਚਾ’’ਤਿ ਦੀਘੋ, ਗਹਪਤਾਨੀ.
ਤਥੇਵ ਰਾਜਸਦ੍ਦਤੋ ਇਨੀ, ਸਰਲੋਪਪਕਤਿਭਾਵਾ, ਰਾਜਿਨੀ. ਈਕਾਰਨ੍ਤੇਸੁ ਦਣ੍ਡੀਸਦ੍ਦਤੋ ਇਨੀ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ, ਦਣ੍ਡਿਨੀ, ਦਣ੍ਡਿਨੀ ਦਣ੍ਡਿਨਿਯੋ, ਏਵਂ ਹਤ੍ਥਿਨੀ, ਮੇਧਾਵਿਨੀ, ਤਪਸ੍ਸਿਨੀ, ਪਿਯਭਾਣਿਨੀ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਪੋਕ੍ਖਰਿਨੀ’’ ਇਤੀਧ ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਇਕਾਰਨਕਾਰਾਨਂ ਅਕਾਰਣਕਾਰਾਦੇਸਾ, ਪੋਕ੍ਖਰਣੀ, ਪੋਕ੍ਖਰਣੀ. ‘‘ਤਤੋ ਯੋਨਮੋ ਤੂ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਤੁਗ੍ਗਹਣੇਨ ਯੋਨਮੋਕਾਰੋ ¶ ਚ, ਈਕਾਰਸ੍ਸ ਯਕਾਰੋ, ‘‘ਯਵਤ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਸੁਤ੍ਤੇ ਕਾਰਗ੍ਗਹਣੇਨ ਣ੍ਯਸ੍ਸ ਞਕਾਰੋ, ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ. ਪੋਕ੍ਖਰਞ੍ਞੋ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯੋ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਵਾਧਿਕਾਰੋ ਅਨੁਤ੍ਤਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਵਿਦੂ ਯਕ੍ਖਾਦਿਤੋਪਿ ਇਨੀ, ਪਰਚਿਤ੍ਤਵਿਦੁਨੀ, ਸਰਲੋਪਰਸ੍ਸਤ੍ਤਾਨਿ, ਪਰਚਿਤ੍ਤਵਿਦੁਨੀ ਪਰਚਿਤ੍ਤਵਿਦੁਨਿਯੋ, ਯਕ੍ਖਿਨੀ ਯਕ੍ਖਿਨਿਯੋ, ਸੀਹਿਨੀ ਸੀਹਿਨਿਯੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਈਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਉਕਾਰਨ੍ਤੋ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗੋ ਯਾਗੁਸਦ੍ਦੋ.
ਤਸ੍ਸ ਰਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇਵ ਰੂਪਨਯੋ. ਅਮਾਦੇਸਾਦਿਅਭਾਵੋਵ ਵਿਸੇਸੋ.
ਯਾਗੁ, ਯਾਗੂ ਯਾਗੁਯੋ, ਹੇ ਯਾਗੁ, ਹੇ ਯਾਗੂ ਯਾਗੁਯੋ, ਯਾਗੁਂ, ਯਾਗੂ ਯਾਗੁਯੋ, ਯਾਗੁਯਾ, ਯਾਗੂਹਿ ਯਾਗੂਭਿ ਯਾਗੁਹਿ ਯਾਗੁਭਿ, ਯਾਗੁਯਾ, ਯਾਗੂਨਂ ਯਾਗੁਨਂ, ਯਾਗੁਯਾ, ਯਾਗੂਹਿ ਯਾਗੂਭਿ ਯਾਗੁਹਿ ਯਾਗੁਭਿ, ਯਾਗੁਯਾ, ਯਾਗੂਨਂ ਯਾਗੁਨਂ, ਯਾਗੁਯਂ ਯਾਗੁਯਾ, ਯਾਗੂਸੁ ਯਾਗੁਸੁ.
ਏਵਂ ਧਾਤੁ ਧੇਨੁ ਕਾਸੁ ਦਦ੍ਦੁ ਕਚ੍ਛੁ ਕਣ੍ਡੁ ਰਜ੍ਜੁ ਕਰੇਣੁ ਪਿਯਙ੍ਗੁ ਸਸ੍ਸੁਆਦੀਨਿ.
ਮਾਤੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭੇਦੋ. ਤਸ੍ਸ ਪਿਤੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇਵ ਰੂਪਨਯੋ. ‘‘ਆਰਤ੍ਤ’’ਮਿਤਿ ਭਾਵਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ਆਰਾਦੇਸਾਭਾਵੇ ‘‘ਪਤੋ ਯਾ’’ਤਿ ਯਾਦੇਸੋਵ ਵਿਸੇਸੋ.
ਮਾਤਾ, ਮਾਤਰੋ, ਭੋਤਿ ਮਾਤ, ਭੋਤਿ ਮਾਤਾ ਭੋਤਿਯੋ ਮਾਤਰੋ, ਮਾਤਰਂ, ਮਾਤਰੇ ਮਾਤਰੋ, ਮਾਤਰਾ ਮਾਤੁਯਾ ਮਤ੍ਯਾ, ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਉਕਾਰਲੋਪੋ ¶ , ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਞ੍ਚ. ਮਾਤਰੇਹਿ ਮਾਤਰੇਭਿ ਮਾਤੂਹਿ ਮਾਤੂਭਿ ਮਾਤੁਹਿ ਮਾਤੁਭਿ, ਮਾਤੁ ਮਾਤੁਸ੍ਸ ਮਾਤੁਯਾ, ਮਾਤਰਾਨਂ ਮਾਤਾਨਂ ਮਾਤੂਨਂ ਮਾਤੁਨਂ, ਮਾਤਰਾ ਮਾਤੁਯਾ, ਮਾਤਰੇਹਿ ਮਾਤਰੇਭਿ ਮਾਤੂਹਿ ਮਾਤੂਭਿ, ਮਾਤੁ ਮਾਤੁਸ੍ਸ ਮਾਤੁਯਾ, ਮਾਤਰਾਨਂ ਮਾਤਾਨਂ ਮਾਤੂਨਂ ਮਾਤੁਨਂ, ਮਾਤਰਿ, ਮਾਤਰੇਸੁ ਮਾਤੂਸੁ ਮਾਤੁਸੁ.
ਏਵਂ ਧੀਤਾ, ਧੀਤਰੋ, ਦੁਹਿਤਾ, ਦੁਹਿਤਰੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਉਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਊਕਾਰਨ੍ਤੋ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗੋ ਜਮ੍ਬੂਸਦ੍ਦੋ.
ਜਮ੍ਬੂ, ਜਮ੍ਬੂ ਜਮ੍ਬੁਯੋ, ਹੇ ਜਮ੍ਬੁ, ਹੇ ਜਮ੍ਬੂ ਜਮ੍ਬੁਯੋ, ਜਮ੍ਬੁਂ, ਜਮ੍ਬੂ ਜਮ੍ਬੁਯੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਇਤ੍ਥੀਸਦ੍ਦਸਮਂ.
ਏਵਂ ਵਧੂ ਚ ਸਰਭੂ, ਸਰਬੂ ਸੁਤਨੂ ਚਮੂ;
ਵਾਮੂਰੂ ਨਾਗਨਾਸੂਰੂ, ਸਮਾਨਿ ਖਲੁ ਜਮ੍ਬੁਯਾ.
ਊਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਓਕਾਰਨ੍ਤੋ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗੋ ਗੋਸਦ੍ਦੋ.
ਤਸ੍ਸ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਗੋਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇਵ ਰੂਪਨਯੋ.
ਕਞ੍ਞਾ ਰਤ੍ਤਿ ਨਦੀ ਇਤ੍ਥੀ, ਮਾਤੁਲਾਨੀ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ;
ਦਣ੍ਡਿਨੀ ਯਾਗੁ ਮਾਤਾ ਚ, ਜਮ੍ਬੂ ਗੋਤਿਤ੍ਥਿਸਙ੍ਗਹੋ.
ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗ
ਅਥ ¶ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ.
ਅਕਾਰਨ੍ਤੋ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੋ ਚਿਤ੍ਤਸਦ੍ਦੋ.
ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ‘‘ਚਿਤ੍ਤ ਸਿ’’ ਇਤੀਧ –
‘‘ਨਪੁਂਸਕੇਹਿ, ਅਤੋ ਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਿ, ਅਂਇਤਿ ਦ੍ਵਿਪਦਮਿਦਂ. ਅਕਾਰਨ੍ਤੇਹਿ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੇਹਿ ਪਰਸ੍ਸ ਸਿਵਚਨਸ੍ਸ ਅਂ ਹੋਤਿ ਨਿਚ੍ਚਂ. ਸਰਲੋਪਪਕਤਿਭਾਵਾਦਿ, ਚਿਤ੍ਤਂ.
ਬਹੁਵਚਨੇ ‘‘ਯੋਨਂ ਨਿ ਨਪੁਂਸਕੇਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਕਾਰਨ੍ਤੇਹਿ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੇਹਿ ਯੋਨਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਨਿ ਹੋਤਿ. ‘‘ਸਬ੍ਬਯੋਨੀਨਮਾਏ’’ਤਿ ਨਿਸ੍ਸ ਵਾ ਆਕਾਰੋ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ‘‘ਯੋਸੁ ਕਤ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਦੀਘੋ. ਚਿਤ੍ਤਾ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ.
ਯੋਨਂ ਨਿਭਾਵੇ ਚਾਏਤ੍ਤੇ, ਸਿਦ੍ਧੇਪਿ ਅਵਿਸੇਸਤੋ;
‘‘ਅਤੋ ਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਆਰਮ੍ਭਾ, ਆਏਤ੍ਤਂ ਕ੍ਵਚਿਦੇਵਿਧ.
ਆਲਪਨੇ ਗਲੋਪੋ. ਹੇ ਚਿਤ੍ਤ, ਹੇ ਚਿਤ੍ਤਾ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ, ਦੁਤਿਯਾਯਂ ਨਿਸ੍ਸ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨੇਕਾਰੋ. ਚਿਤ੍ਤਂ, ਚਿਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ. ਸੇਸਂ ਪੁਰਿਸਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਂ.
ਏਵਮਞ੍ਞਾਨਿਪਿ –
ਪੁਞ੍ਞ ਪਾਪ ਫਲ ਰੂਪ ਸਾਧਨਂ,
ਸੋਤ ਘਾਨ ਸੁਖ ਦੁਕ੍ਖ ਕਾਰਣਂ;
ਦਾਨ ਸੀਲ ਧਨ ਝਾਨ ਲੋਚਨਂ,
ਮੂਲ ਕੂਲ ਬਲ ਜਾਲਮਙ੍ਗਲਂ.
ਨਲ਼ਿਨ ¶ ਲਿਙ੍ਗ ਮੁਖ’ਙ੍ਗ ਜਲ’ਮ੍ਬੁਜਂ,
ਪੁਲਿਨ ਧਞ੍ਞ ਹਿਰਞ੍ਞ ਪਦਾ’ਮਤਂ;
ਪਦੁਮ ਵਣ੍ਣ ਸੁਸਾਨ ਵਨਾ’ਯੁਧਂ,
ਹਦਯ ਚੀਵਰ ਵਤ੍ਥ ਕੁਲਿ’ਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ.
ਨਯਨ ਵਦਨ ਯਾਨੋ’ਦਾਨ ਸੋਪਾਨ ਪਾਨਂ,
ਭਵਨ ਭੁਵਨ ਲੋਹਾ’ਲਾਤ ਤੁਣ੍ਡ’ਣ੍ਡ ਪੀਠਂ;
ਕਰਣ ਮਰਣ ਞਾਣਾ’ਰਮ੍ਮਣਾ’ਰਞ੍ਞ ਤਾਣਂ,
ਚਰਣ ਨਗਰ ਤੀਰਚ੍ਛਤ੍ਤ ਛਿਦ੍ਦੋ’ਦਕਾਨਿ –
ਇਚ੍ਚਾਦੀਨਿ.
ਕਮ੍ਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਤਤਿਯੇਕਵਚਨਾਦੀਸੁ ਰੂਪਭੇਦੋ.
ਕਮ੍ਮਂ, ਕਮ੍ਮਾ ਕਮ੍ਮਾਨਿ, ਹੇ ਕਮ੍ਮ, ਹੇ ਕਮ੍ਮਾ ਕਮ੍ਮਾਨਿ, ਕਮ੍ਮਂ, ਕਮ੍ਮੇ ਕਮ੍ਮਾਨਿ.
‘‘ਵਾ, ਉ, ਨਾਮ੍ਹਿ, ਚਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਕਮ੍ਮਸਦ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਕਾਰ ਅਕਾਰਾਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ ਨਾਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਅਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਥਾਮਦ੍ਧਾਦੀਨਮਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਉਤ੍ਤਂ. ਚਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣੇਨ ਯੁਵ ਮਘਵਾਨਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆ ਹੋਤਿ ਕ੍ਵਚਿ ਨਾ ਸੁਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ. ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਕਮ੍ਮਨਾ ਕਮ੍ਮੇਨ ਵਾ, ਕਮ੍ਮੇਹਿ ਕਮ੍ਮੇਭਿ.
ਸਸ੍ਮਾਸੁ ‘‘ਉ ਨਾਮ੍ਹਿ ਚਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਪੁਮ ਕਮ੍ਮਥਾਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚੁਕਾਰੋ ਵਾ ਸਸ੍ਮਾਸੂਤਿ ਉਤ੍ਤਂ. ਕਮ੍ਮੁਨੋ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਕਮ੍ਮਾਨਂ, ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਕਮ੍ਮਾ ਕਮ੍ਮਮ੍ਹਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਮਾ, ਕਮ੍ਮੇਹਿ ਕਮ੍ਮੇਭਿ, ਕਮ੍ਮੁਨੋ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਕਮ੍ਮਾਨਂ.
ਸ੍ਮਿਂਵਚਨੇ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਤੋ ਤੁ ਸ੍ਮਿਂਨੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੁਸਦ੍ਦੇਨ ਕ੍ਵਚਿ ਨਿ ਹੋਤਿ. ਕਮ੍ਮਨਿ ਕਮ੍ਮੇ ਕਮ੍ਮਮ੍ਹਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਮਿਂ, ਕਮ੍ਮੇਸੁ.
ਏਵਂ ¶ ਥਾਮੁਨਾ ਥਾਮੇਨ ਥਾਮਸਾ ਵਾ, ਥਾਮੁਨੋ ਥਾਮਸ੍ਸ, ਥਾਮੁਨਾ ਥਾਮਾ. ਅਦ੍ਧੁਨਾ, ਅਦ੍ਧੁਨੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਪੁਰਿਮਸਮਂ.
ਗੁਣਵਨ੍ਤੁ ਸਿ, ‘‘ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ, ਨ੍ਤੁਸ੍ਸ, ਸਿਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਨਪੁਂਸਕੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨੋ ਨ੍ਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਅਂ ਹੋਤਿ ਸਿਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਗੁਣਵਂ ਚਿਤ੍ਤਂ.
ਯੋਮ੍ਹਿ ‘‘ਨ੍ਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਯੋਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਂ, ਇਕਾਰੋ ਚ. ਗੁਣਵਨ੍ਤਿ, ਗੁਣਵਨ੍ਤਾਨਿ, ਸੇਸਂ ਞੇਯ੍ਯਂ.
ਗਚ੍ਛਨ੍ਤ ਸਿ, ‘‘ਸਿਮ੍ਹਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਦੀਨਂ ਨ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਅ’’ਮਿਤਿ ਅਂ. ਗਚ੍ਛਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਿ.
ਅਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਆਕਾਰਨ੍ਤੋ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੋ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾਸਦ੍ਦੋ.
‘‘ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾ’’ਇਤਿ ਠਿਤੇ –
‘‘ਸਮਾਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਧਿਕਿਚ੍ਚ ‘‘ਸਰੋ ਰਸ੍ਸੋ ਨਪੁਂਸਕੇ’’ਤਿ ਸਮਾਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਸਮਾਸਤ੍ਤਾ ਨਾਮਬ੍ਯਪਦੇਸੋ, ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਸੇਸਂ ਚਿਤ੍ਤਸਮਂ.
ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਕੁਲਂ, ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਕੁਲਾਨਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤਥਾ ਮੁਖਨਾਸਿਕਾਸਦ੍ਦੋ. ਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇਕਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਕਵਚਨਮੇਵ. ਮੁਖਨਾਸਿਕਂ, ਹੇ ਮੁਖਨਾਸਿਕ, ਮੁਖਨਾਸਿਕਂ, ਮੁਖਨਾਸਿਕੇਨ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਆਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਇਕਾਰਨ੍ਤੋ ¶ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੋ ਅਟ੍ਠਿਸਦ੍ਦੋ.
ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਸਿਲੋਪੋ, ਅਟ੍ਠਿ.
‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੇਹਿ ਪਰੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਯੋਨਂ ਨਿ ਹੋਤਿ ਵਾ.
ਅਟ੍ਠੀਨਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਨਿਚ੍ਚਂ ਯੋਲੋਪੋ, ਦੀਘੋ ਚ, ਅਟ੍ਠੀ, ਤਥਾ ਹੇ ਅਟ੍ਠਿ, ਹੇ ਅਟ੍ਠੀ ਅਟ੍ਠੀਨਿ, ਅਟ੍ਠਿਂ, ਅਟ੍ਠੀ ਅਟ੍ਠੀਨਿ, ਅਟ੍ਠਿਨਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਅਗ੍ਗਿਸਦ੍ਦਸਮਂ.
ਏਵਂ ਸਤ੍ਥਿ ਦਧਿ ਵਾਰਿ ਅਕ੍ਖਿ ਅਚ੍ਛਿ ਅਚ੍ਚਿ ਇਚ੍ਚਾਦੀਨਿ.
ਇਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਈਕਾਰਨ੍ਤੋ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੋ ਸੁਖਕਾਰੀਸਦ੍ਦੋ.
‘‘ਸੁਖਭਾਰੀ ਸਿ’’ ਇਤੀਧ ਅਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਾਭਾਵਾ ਸਿਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ‘‘ਅਘੋ ਰਸ੍ਸ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਸਿਲੋਪੋ. ਸੁਖਕਾਰਿ ਦਾਨਂ, ਸੁਖਕਾਰੀ ਸੁਖਕਾਰੀਨਿ, ਹੇ ਸੁਖਕਾਰਿ, ਹੇ ਸੁਖਕਾਰੀ ਹੇ ਸੁਖਕਾਰੀਨਿ, ਸੁਖਕਾਰਿਨਂ ਸੁਖਕਾਰਿਂ, ਸੁਖਕਾਰੀ ਸੁਖਕਾਰੀਨਿ.
ਸੇਸਂ ਦਣ੍ਡੀਸਦ੍ਦਸਮਂ. ਏਵਂ ਸੀਘਯਾਯੀਆਦੀਨਿ.
ਈਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਉਕਾਰਨ੍ਤੋ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੋ ਆਯੁਸਦ੍ਦੋ. ਤਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇਵ ਰੂਪਨਯੋ.
ਆਯੁ, ਆਯੂ ਆਯੂਨਿ, ਹੇ ਆਯੁ, ਹੇ ਆਯੂ ਹੇ ਆਯੂਨਿ, ਆਯੁਂ, ਆਯੂ ਆਯੂਨਿ, ਆਯੁਨਾ ਆਯੁਸਾਤਿ ¶ ਮਨੋਗਣਾਦਿਤ੍ਤਾ ਸਿਦ੍ਧਂ. ਆਯੂਹਿ ਆਯੂਭਿ, ਆਯੁਨੋ ਆਯੁਸ੍ਸ, ਆਯੂਨਮਿਚ੍ਚਾਦਿ.
ਏਵਂ ਚਕ੍ਖੁ ਵਸੁ ਧਨੁ ਦਾਰੁ ਤਿਪੁ ਮਧੁ ਹਿਙ੍ਗੁ ਸਿਗ੍ਗੁ ਵਤ੍ਥੁ ਮਤ੍ਥੁ ਜਤੁ ਅਮ੍ਬੁ ਅਸ੍ਸੁਆਦੀਨਿ.
ਉਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਊਕਾਰਨ੍ਤੋ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੋ ਗੋਤ੍ਰਭੂਸਦ੍ਦੋ.
ਗੋਤ੍ਰਭੂ ਸਿ, ਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਾ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਸਿਲੋਪੋ. ਗੋਤ੍ਰਭੁ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਗੋਤ੍ਰਭੂ ਗੋਤ੍ਰਭੂਨਿ, ਹੇ ਗੋਤ੍ਰਭੁ, ਹੇ ਗੋਤ੍ਰਭੂ ਹੇ ਗੋਤ੍ਰਭੂਨਿ, ਗੋਤ੍ਰਭੁਂ, ਗੋਤ੍ਰਭੂ ਗੋਤ੍ਰਭੂਨਿ, ਗੋਤ੍ਰਭੁਨਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗੇ ਅਭਿਭੂਸਦ੍ਦਸਮਂ.
ਏਵਂ ਅਭਿਭੂ ਸਯਮ੍ਭੂ ਧਮ੍ਮਞ੍ਞੂਆਦੀਨਿ.
ਊਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਓਕਾਰਨ੍ਤੋ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੋ ਚਿਤ੍ਤਗੋਸਦ੍ਦੋ.
‘‘ਚਿਤ੍ਤਾ ਗਾਵੋ ਅਸ੍ਸ ਕੁਲਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿਸਮਾਸੇ ਕਤੇ ‘‘ਸਰੋ ਰਸ੍ਸੋ ਨਪੁਂਸਕੇ’’ਤਿ ਓਕਾਰਸ੍ਸ ਠਾਨਪ੍ਪਯਤਨਾਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਮੁਕਾਰੋ, ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਸਿਲੋਪੋ. ਚਿਤ੍ਤਗੁ ਕੁਲਂ, ਚਿਤ੍ਤਗੂ ਚਿਤ੍ਤਗੂਨਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਆਯੁਸਦ੍ਦਸਮਂ.
ਓਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਚਿਤ੍ਤਂ ਕਮ੍ਮਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧ-ਮਥਟ੍ਠਿ ਸੁਖਕਾਰਿ ਚ;
ਆਯੁ ਗੋਤ੍ਰਭੂ ਧਮ੍ਮਞ੍ਞੂ, ਚਿਤ੍ਤਗੂਤਿ ਨਪੁਂਸਕੇ.
ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਸਬ੍ਬਨਾਮ
ਅਥ ¶ ਸਬ੍ਬਨਾਮਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ.
ਸਬ੍ਬ, ਕਤਰ, ਕਤਮ, ਉਭਯ, ਇਤਰ, ਅਞ੍ਞ, ਅਞ੍ਞਤਰ, ਅਞ੍ਞਤਮ, ਪੁਬ੍ਬ, ਪਰ, ਅਪਰ, ਦਕ੍ਖਿਣ, ਉਤ੍ਤਰ, ਅਧਰ, ਯ, ਤ, ਏਤ, ਇਮ, ਅਮੁ, ਕਿਂ, ਏਕ, ਉਭ, ਦ੍ਵਿ, ਤਿ, ਚਤੁ, ਤੁਮ੍ਹ, ਅਮ੍ਹ ਇਤਿ ਸਤ੍ਤਵੀਸਤਿ ਸਬ੍ਬਨਾਮਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਸਬ੍ਬਨਾਮਤ੍ਤਾ ਤਿਲਿਙ੍ਗਾਨਿ.
ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਸਦ੍ਦੋ ਨਿਰਵਸੇਸਤ੍ਥੋ, ਸੋ ਯਦਾ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਵਿਸਿਟ੍ਠਤ੍ਥਾਭਿਧਾਯੀ, ਤਦਾ ਰੂਪਨਯੋ. ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ‘‘ਸੋ’’ਤਿ ਸਿਸ੍ਸ ਓਕਾਰੋ, ਸਰਲੋਪਪਰਨਯਨਾਨਿ. ਸਬ੍ਬੋ ਜਨੋ.
ਬਹੁਵਚਨੇ ‘‘ਸਬ੍ਬ ਯੋ’’ ਇਤੀਧ ‘‘ਪਰਸਮਞ੍ਞਾ ਪਯੋਗੇ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਾਦੀਨਂ ਸਬ੍ਬਨਾਮਸਞ੍ਞਾ.
‘‘ਯੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਇਤ੍ਥਿਪੁਮਨਪੁਂਸਕਾਨਂ ਨਾਮਾਨਿ ਸਬ੍ਬਨਾਮਾਨਿ, ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਬ੍ਬਨਾਮਸਞ੍ਞਾਨਂ ਲਿਙ੍ਗਾਨਂ ਅਕਾਰਤੋ ਪਰੋ ਪਠਮੋ ਯੋ ਏਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ. ਸਬ੍ਬੇ ਪੁਰਿਸਾ.
ਅਕਾਰਤੋਤਿ ਕਿਂ? ਸਬ੍ਬਾ ਅਮੂ.
ਹੇ ਸਬ੍ਬ ਸਬ੍ਬਾ, ਹੇ ਸਬ੍ਬੇ, ਸਬ੍ਬਂ, ਸਬ੍ਬੇ, ਸਬ੍ਬੇਨ, ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਭਿ.
ਚਤੁਤ੍ਥੇਕਵਚਨੇ ਆਯਾਦੇਸੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ –
‘‘ਅਤੋ, ਆ ਏ, ਸ੍ਮਾਸ੍ਮਿਂਨਂ, ਆਯ ਚਤੁਤ੍ਥੇਕਵਚਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੨੦੧. ਤਯੋ ¶ ਨੇਵ ਚ ਸਬ੍ਬਨਾਮੇਹਿ.
ਅਕਾਰਨ੍ਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬਨਾਮੇਹਿ ਪਰੇਸਂ ਸ੍ਮਾ ਸ੍ਮਿਂ ਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ, ਚਤੁਤ੍ਥੇਕਵਚਨਸ੍ਸ ਚ ਆ ਏ ਆਯਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਯਾਦੇਸਾਭਾਵੋ. ਚਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਟਿਸੇਧਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ, ਤੇਨ ਪੁਬ੍ਬਾਦੀਹਿ ਸ੍ਮਾ ਸ੍ਮਿਂਨਂ ਆ ਏ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ.
‘‘ਅਕਾਰੋ, ਏ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਬ੍ਬਨਾਮਾਨਂ ਅਕਾਰੋ ਏਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਨਂਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ.
‘‘ਸਬ੍ਬਨਾਮਤੋ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬਤੋ ਸਬ੍ਬਨਾਮਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਨਂਵਚਨਸ੍ਸ ਸਂ ਸਾਨਂਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ.
ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਾਨਂ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਮ੍ਹਾ, ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਭਿ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਾਨਂ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਹਿ, ਸਬ੍ਬੇਸੁ.
ਇਤ੍ਥਿਯਂ ‘‘ਇਤ੍ਥਿਯਮਤੋ ਆਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ ਆਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ. ਅਞ੍ਞਂ ਕਞ੍ਞਾਸਦ੍ਦਸਮਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸ ਨਂ ਸ੍ਮਿਂਵਚਨੇਹਿ. ਸਬ੍ਬਾ ਪਜਾ, ਸਬ੍ਬਾ ਸਬ੍ਬਾਯੋ, ਹੇ ਸਬ੍ਬੇ, ਹੇ ਸਬ੍ਬਾ ਸਬ੍ਬਾਯੋ, ਸਬ੍ਬਂ, ਸਬ੍ਬਾ ਸਬ੍ਬਾਯੋ, ਸਬ੍ਬਾਯ, ਸਬ੍ਬਾਹਿ ਸਬ੍ਬਾਭਿ.
ਚਤੁਤ੍ਥੇਕਵਚਨੇ ‘‘ਸਬ੍ਬਨਾਮਤੋ ਵਾ’’, ਸਬ੍ਬਤੋ ਕੋਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬਤੋ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੨੦੪. ਘਪਤੋ ¶ ਸ੍ਮਿਂਸਾਨਂ ਸਂਸਾ.
ਸਬ੍ਬਤੋ ਸਬ੍ਬਨਾਮਤੋ ਘਪਸਞ੍ਞਤੋ ਸ੍ਮਿਂ ਸਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਸਂਸਾਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ.
‘‘ਸਂਸਾਸ੍ਵੇਕਵਚਨੇਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਘਸਞ੍ਞੋ ਆਕਾਰੋ ਰਸ੍ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਸਂਸਾਸ੍ਵੇਕਵਚਨੇਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤਾਦੇਸੇਸੁ ਪਰੇਸੁ.
‘‘ਸਾਗਮੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਂ ਸਾਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਏਕਵਚਨਟ੍ਠਾਨਸਮ੍ਭੂਤੇਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤਾਦੇਸੇਸੁ ਪਰੇਸੁ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਸਕਾਰਾਗਮੋ ਹੋਤਿ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾ ਸਬ੍ਬਾਯ, ਸਬ੍ਬਾਸਂ ਸਬ੍ਬਾਸਾਨਂ, ਸਬ੍ਬਾਯ, ਸਬ੍ਬਾਹਿ ਸਬ੍ਬਾਭਿ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾ ਸਬ੍ਬਾਯ, ਸਬ੍ਬਾਸਂ ਸਬ੍ਬਾਸਾਨਂ.
ਸ੍ਮਿਂਮ੍ਹਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਨਾਮਤੋ, ਘਪਤੋ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਏਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬਨਾਮੇਹਿ ਘਪਸਞ੍ਞੇਹਿ ਪਰਸ੍ਸ ਸ੍ਮਿਂਵਚਨਸ੍ਸ ਨੇਵ ਆਯ ਯਾਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਯਾਭਾਵੋ. ਵਾਧਿਕਾਰਤੋ ਕ੍ਵਚਿ ਹੋਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਉਤ੍ਤਰਾਯਾਤਿ ਆਦਿ.
ਸਂਯਮਾਦੇਸਾ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਂ ਸਬ੍ਬਾਯਂ, ਸਬ੍ਬਾਸੁ.
ਨਪੁਂਸਕੇ ਸਬ੍ਬਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਸਬ੍ਬਾਨਿ, ਹੇ ਸਬ੍ਬ, ਹੇ ਸਬ੍ਬਾਨਿ, ਸਬ੍ਬਂ, ਸਬ੍ਬਾਨਿ. ਸੇਸਂ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗੇ ਵਿਯ ਞੇਯ੍ਯਂ.
ਏਵਂ ¶ ਕਤਰਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਮਸਦ੍ਦਪਰਿਯਨ੍ਤਾਨਂ ਤੀਸੁਪਿ ਲਿਙ੍ਗੇਸੁ ਰੂਪਨਯੋ.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਰਕਤਮਸਦ੍ਦਾ ਪੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥਾ.
ਉਭਯਸਦ੍ਦੋ ਦ੍ਵਿਅਵਯਵਸਮੁਦਾਯਵਚਨੋ.
ਇਤਰਸਦ੍ਦੋ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਯੋਗਵਚਨੋ.
ਅਞ੍ਞਸਦ੍ਦੋ ਅਧਿਕਤਾਪਰਵਚਨੋ.
ਅਞ੍ਞਤਰ ਅਞ੍ਞਤਮਸਦ੍ਦਾ ਅਨਿਯਮਤ੍ਥਾ.
‘‘ਯੋ, ਸਬ੍ਬਨਾਮਕਾਰਤੇ ਪਠਮੋ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਦ੍ਵਨ੍ਦਸਮਾਸਟ੍ਠਾ ਸਬ੍ਬਨਾਮਕਾਰਤੋ ਪਰੋ ਪਠਮੋ ਯੋ ਏਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਵਾ. ਕਤਰੋ ਚ ਕਤਮੋ ਚਾਤਿ ਕਤਰਕਤਮੇ, ਕਤਰਕਤਮਾ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਪੁਬ੍ਬਾਦਯੋ ਦਿਸਾਦਿਵਵਤ੍ਥਾਨਵਚਨਾ.
ਪੁਬ੍ਬੋ ਕਾਲੋ. ਬਹੁਵਚਨੇ ‘‘ਧਾਤੁਲਿਙ੍ਗੇਹਿ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਰਾਤਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸਤੋ ਪੁਬ੍ਬਾਦੀਹਿ ਯੋਵਚਨਸ੍ਸ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨੇਕਾਰੋ.
ਪੁਬ੍ਬੇ ਪੁਬ੍ਬਾ, ਹੇ ਪੁਬ੍ਬ, ਹੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਹੇ ਪੁਬ੍ਬਾ, ਪੁਬ੍ਬਂ, ਪੁਬ੍ਬੇ, ਪੁਬ੍ਬੇਨ, ਪੁਬ੍ਬੇਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇਭਿ, ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ, ਪੁਬ੍ਬੇਸਂ ਪੁਬ੍ਬੇਸਾਨਂ. ‘‘ਸ੍ਮਾਸ੍ਮਿਂਨਂ ਵਾ’’ਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨਾਕਾਰੇਕਾਰਾ. ਪੁਬ੍ਬਾ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਮਾ ਪੁਬ੍ਬਮ੍ਹਾ, ਪੁਬ੍ਬੇਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇਭਿ, ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ, ਪੁਬ੍ਬੇਸਂ ਪੁਬ੍ਬੇਸਾਨਂ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਪੁਬ੍ਬਮ੍ਹਿ, ਪੁਬ੍ਬੇਸੁ.
ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਪੁਬ੍ਬਾ ਦਿਸਾ, ਪੁਬ੍ਬਾ ਪੁਬ੍ਬਾਯੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਸਬ੍ਬਾਸਦ੍ਦਸਮਂ.
ਨਪੁਂਸਕੇ ¶ ਪੁਬ੍ਬਂ ਠਾਨਂ, ਪੁਬ੍ਬਾਨਿ, ਹੇ ਪੁਬ੍ਬ, ਹੇ ਪੁਬ੍ਬਾਨਿ, ਪੁਬ੍ਬਂ, ਪੁਬ੍ਬਾਨਿ, ਸੇਸਂ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਸਮਂ. ਏਵਂ ਪਰਾਪਰਦਕ੍ਖਿਣੁਤ੍ਤਰਾਧਰਸਦ੍ਦਾ.
‘‘ਸਬ੍ਬਨਾਮਤੋ, ਦ੍ਵਨ੍ਦਟ੍ਠਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਦ੍ਵਨ੍ਦਟ੍ਠਾ ਸਬ੍ਬਨਾਮਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਯੋਵਚਨਸ੍ਸ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਤਂ ਅਞ੍ਞਂ ਸਬ੍ਬਨਾਮਿਕਂ ਕਾਰਿਯਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਸਂਸਾਨਮਾਦੇਸਾਭਾਵੋ. ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਾਨਂ, ਪੁਬ੍ਬੁਤ੍ਤਰਾਨਂ ਅਧਰੁਤ੍ਤਰਾਨਂ, ‘‘ਨਾਞ੍ਞਂ ਸਬ੍ਬਨਾਮਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਨਾਧਿਕਾਰੇਨ ਯੋਗੇਨ ਤਤਿਯਾਸਮਾਸੇਪਿ. ਮਾਸਪੁਬ੍ਬਾਯ, ਮਾਸਪੁਬ੍ਬਾਨਂ.
‘‘ਨਾਞ੍ਞਂ ਸਬ੍ਬਨਾਮਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿਮ੍ਹਿ ਚ ਸਮਾਸੇ ਸਬ੍ਬਨਾਮਿਕਵਿਧਾਨਂ ਨਾਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ. ਪਿਯਪੁਬ੍ਬਾਯ, ਪਿਯਪੁਬ੍ਬਾਨਂ, ਪਿਯਪੁਬ੍ਬੇ.
ਚਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣੇਨ ਦਿਸਤ੍ਥਸਬ੍ਬਨਾਮਾਨਂ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿਮ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬਨਾਮਿਕਵਿਧਾਨਂਵ ਹੋਤਿ.
ਦਕ੍ਖਿਣਸ੍ਸਾ ਚ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਾ ਚ ਯਦਨ੍ਤਰਾਲ਼ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ, ਦਕ੍ਖਿਣਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਂ, ਦਕ੍ਖਿਣਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਾ, ਏਵਂ ਉਤ੍ਤਰਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਂ, ਉਤ੍ਤਰਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਯਤੇਤਸਦ੍ਦਾਦੀਨਮਾਲਪਨੇ ਰੂਪਂ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਯਸਦ੍ਦੋ ਅਨਿਯਮਤ੍ਥੋ.
ਯੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਯੇ ਪੁਰਿਸਾ, ਯਂ, ਯੇ. ਯਾ ਕਞ੍ਞਾ, ਯਾ ਯਾਯੋ, ਯਂ, ਯਾ ਯਾਯੋ. ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਯਾਨਿ, ਯਂ, ਯਾਨਿ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਸਦ੍ਦਸਮਂ.
ਤ ¶ ਏਤ ਇਮ ਅਮੁ ਕਿਂਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਰਮ੍ਮੁਖ ਸਮੀਪ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਮੀਪਦੂਰ ਪੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥਵਚਨਾ.
ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭੇਦੋ. ‘‘ਤ ਸਿ’’ ਇਤੀਧ –
‘‘ਅਨਪੁਂਸਕਸ੍ਸਾਯਂ ਸਿਮ੍ਹੀਤਿ, ਸ’’ਮਿਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਏਤ ਤਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਅਨਪੁਂਸਕਾਨਂ ਤਕਾਰੋ ਸਕਾਰਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਸਿਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ.
ਸਬ੍ਬਨਾਮਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ, ਇਤੋ ਤਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਨਾਮਸ੍ਸ ਤਕਾਰਸ੍ਸ ਨਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਵਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਲਿਙ੍ਗੇਸੁ. ਨੇ ਤੇ, ਨਂ ਤਂ, ਨੇ ਤੇ, ਨੇਨ ਤੇਨ, ਨੇਹਿ ਨੇਭਿ ਤੇਹਿ ਤੇਭਿ.
‘‘ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਨਾਮਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਵਾ ਸ ਸ੍ਮਾ ਸ੍ਮਿਂ ਸਂ ਸਾਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਵਚਨੇਸੁ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਲਿਙ੍ਗੇਸੁ. ਅਸ੍ਸ ਨਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ, ਨੇਸਂ ਤੇਸਂ ਨੇਸਾਨਂ ਤੇਸਾਨਂ.
‘‘ਸ੍ਮਾਹਿਸ੍ਮਿਂਨਂ ਮ੍ਹਾਭਿਮ੍ਹਿ ਵਾ’’ਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਸ੍ਮਾਸ੍ਮਿਂਨਂ, ਮ੍ਹਾਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤ ਇਮਇਚ੍ਚੇਤੇਹਿ ਕਤਾਕਾਰੇਹਿ ਪਰੇਸਂ ਸ੍ਮਾਸ੍ਮਿਂਨਂ ਮ੍ਹਾ ਮ੍ਹਿਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ.
ਪਕਤਿਸਨ੍ਧਿਵਿਧਾਨ
ਅਥ ¶ ਸਰਾਨਮੇਵ ਸਨ੍ਧਿਕਾਰਿਯੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪਕਤਿਭਾਵੋ ਵੁਚ੍ਚਤੇ.
‘‘ਸਰਾ, ਪਕਤੀ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਰਾ ਖੋ ਸਰੇ ਪਰੇ ਕ੍ਵਚਿ ਛਨ੍ਦਭੇਦਾਸੁਖੁਚ੍ਚਾਰਣਟ੍ਠਾਨੇ, ਸਨ੍ਧਿਚ੍ਛਾਰਹਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਪਕਤਿਰੂਪਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਲੋਪਾਦੇਸਵਿਕਾਰਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਤਤ੍ਥ ਪਕਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਆਲਪਨਨ੍ਤਾ ਅਨਿਤਿਸ੍ਮਿਂ ਅਚ੍ਛਨ੍ਦਾਨੁਰਕ੍ਖਣੇ ਅਸਮਾਸੇ ਪਦਨ੍ਤਦੀਘਾ ਚ ਇਕਾਰੁਕਾਰਾ ਚ ਨਾਮਪਦਨ੍ਤਾਤੀਤਕ੍ਰਿਯਾਦਿਮ੍ਹੀਤਿ ਏਵਮਾਦਿ.
ਆਲਪਨਨ੍ਤੇਸੁ ਤਾਵ – ਕਤਮਾ ਚਾਨਨ੍ਦ ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾ, ਕਤਮਾ ਚਾਨਨ੍ਦ ਆਦੀਨਵਸਞ੍ਞਾ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ, ਏਹਿ ਸਿਵਿਕ ਉਟ੍ਠੇਹਿ, ਉਪਾਸਕਾ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ, ਭੋਤਿ ਅਯ੍ਯੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰੋਗਂ ਤਵ ਸੀਲਂ, ਸਿਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮਂ ਨਾਵਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਏਵਂ ਵਦਾਮਿ, ਪਞ੍ਚਿਮੇ ਗਹਪਤਯੋ ਆਨਿਸਂਸਾ ਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਸੁ ਪਕਤਿਭਾਵੋ, ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਰਲੋਪਯਵਾਦੇਸਾਦਯੋ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ.
ਕ੍ਵਚਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਇਤਿਸ੍ਮਿਂ ਛਨ੍ਦਾਨੁਰਕ੍ਖਣੇ ਸਨ੍ਧਿ ਹੋਤਿ, ਯਥਾ – ਸਕ੍ਕਾ ਦੇਵੀਤਿ, ਨਮੋ ਤੇ ਬੁਦ੍ਧ ਵੀਰਤ੍ਥੁ.
ਸਰੇਤਿ ਕਿਂ? ਸਾਧੁ ਮਹਾਰਾਜਾਤਿ, ਏਵਂ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ.
ਅਸਮਾਸੇ ਪਦਨ੍ਤਦੀਘੇਸੁ – ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਗਾਥਾ ਅਜ੍ਝਭਾਸਿ, ਦੇਵਾ ਆਭਸ੍ਸਰਾ ਯਥਾ, ਤੇਵਿਜ੍ਜਾ ਇਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ¶ ਚ, ਭਗਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ, ਭਗਵਾ ਏਤਦਵੋਚ, ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ, ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ, ਭੂਤਵਾਦੀ ਅਤ੍ਥਵਾਦੀ, ਯਂ ਇਤ੍ਥੀ ਅਰਹਾ ਅਸ੍ਸ, ਸਾਮਾਵਤੀ ਆਹ, ਪਾਪਕਾਰੀ ਉਭਯਤ੍ਥ ਤਪ੍ਪਤਿ, ਨਦੀ ਓਤ੍ਥਰਤਿ, ਯੇ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਾ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ, ਭਿਕ੍ਖੂਉਜ੍ਝਾਯਿਂਸੁ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਵਮਾਹਂਸੁ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ ਆਰਕ੍ਖਕਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਇਮੇ, ਕਤਮੇ ਏਕਾਦਸ, ਗਮ੍ਭੀਰੇ ਓਦਕਨ੍ਤਿਕੇ, ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਅਮਤਪਦਂ, ਸਙ੍ਘੋ ਆਗਚ੍ਛਤੁ, ਕੋ ਇਮਂ ਪਥਵਿਂ ਵਿਚ੍ਚੇਸ੍ਸਤਿ, ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ, ਏਕੋ ਏਕਾਯ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਓਘਾ.
ਨਿਪਾਤੇਸੁਪਿ – ਅਰੇ ਅਹਮ੍ਪਿ, ਸਚੇ ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ, ਨੋ ਅਭਿਕ੍ਕਮੋ, ਅਹੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ, ਅਥੋ ਅਨ੍ਤੋ ਚ, ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ, ਅਥੋ ਓਟ੍ਠਵਚਿਤ੍ਤਕਾ, ਤਤੋ ਆਮਨ੍ਤਯੀ ਸਤ੍ਥਾ.
ਕ੍ਵਚਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਕਾਰ ਇਤੀਵੇਵੇਤ੍ਥਾਦੀਸੁ ਸਨ੍ਧਿਪਿ. ਯਥਾ – ਆਗਤਤ੍ਥ, ਆਗਤਮ੍ਹਾ, ਕਤਮਾਸ੍ਸੁ ਚਤ੍ਤਾਰੋ, ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤਾਯਂ ਪੁਰਿਸੋ, ਇਤ੍ਥੀਤਿ, ਚ ਮਰੀਵ, ਸਬ੍ਬੇਵ, ਸ੍ਵੇਵ, ਏਸੇਵ ਨਯੋ, ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇਤ੍ਥਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ, ਨੇਤ੍ਥ, ਤਂ ਕੁਤੇਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਾ, ਸਚੇਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਤਥੂਪਮਂ, ਯਥਾਹ.
ਅਸਮਾਸੇਤਿ ਕਿਂ? ਜਿਵ੍ਹਾਯਤਨਂ, ਅਵਿਜ੍ਜੋਘੋ, ਇਤ੍ਥਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਅਭਿਭਾਯਤਨਂ, ਭਯਤੁਪਟ੍ਠਾਨਂ. ਅਚ੍ਛਨ੍ਦਾਨੁਰਕ੍ਖਣੇਤਿ ¶ ਕਿਂ? ਸਦ੍ਧੀਧ ਵਿਤ੍ਤਂ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸੇਟ੍ਠਂ, ਯੋ ਮਿਸ੍ਸਰੋ.
ਨਾਮਪਦਨ੍ਤਇਕਾਰੁਕਾਰੇਸੁ – ਗਾਥਾਹਿ ਅਜ੍ਝਭਾਸਿ, ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਆਹਰਿਂਸੁ, ਸਤ੍ਥੁ ਅਦਾਸਿ.
ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਮਨਸਾਕਾਸਿ.
ਸਰਾ ਖੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਪਰੇ ਪਕਤਿਰੂਪਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਦੀਘਰਸ੍ਸਲੋਪੇਹਿ ਵਿਕਾਰਾਭਾਵੋ. ਯਥਾ – ਅਚ੍ਚਯੋ, ਪਚ੍ਚਯੋ, ਭਾਸਤਿ ਵਾ ਕਰੋਤਿ ਵਾ, ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਭਾਗ੍ਯਵਾ, ਭਦ੍ਰੋ ਕਸਾਮਿਵ, ਦੀਯਤਿ, ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤੋ, ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ.
ਇਤਿ ਪਕਤਿਸਨ੍ਧਿਵਿਧਾਨਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਨ੍ਧਿਵਿਧਾਨ
ਅਥ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਨ੍ਧਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ.
‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ, ‘‘ਸਰਾ, ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਰਾ ਖੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਪਰੇ ਕ੍ਵਚਿ ਦੀਘਂ ਪਪ੍ਪੋਨ੍ਤੀਤਿ ਸੁਤ੍ਤਸੁਖੁਚ੍ਚਾਰਣਛਨ੍ਦਾਨੁਰਕ੍ਖਣਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਦੀਘੋ.
ਤ੍ਯਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾ ਤ੍ਯਾਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾ, ਸ੍ਵਸ੍ਸ ਸ੍ਵਾਸ੍ਸ, ਮਧੁਵ ਮਞ੍ਞਤਿ ਬਾਲੋ ਮਧੁਵਾ ਮਞ੍ਞਤੀ ਬਾਲੋ, ਤਥਾ ਏਵਂ ਗਾਮੇ ਮੁਨੀ ¶ ਚਰੇ, ਖਨ੍ਤੀ ਪਰਮਂ ਤਪੋ ਤਿਤਿਕ੍ਖਾ, ਨ ਮਙ੍ਕੂ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੋ, ਯ੍ਵਾਹਂ, ਕਾਮਤੋ ਜਾਯਤੀ ਸੋਕੋ, ਕਾਮਤੋ ਜਾਯਤੀ ਭਯਂ, ਸਕ੍ਕੋ ਉਜੂ ਚ ਸੁਹੁਜੂ ਚ, ਅਨੂਪਘਾਤੋ, ਦੂਰਕ੍ਖਂ, ਦੂਰਮਂ, ਸੂਰਕ੍ਖਂ, ਦੂਹਰਤਾ.
ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਤ੍ਯਜ੍ਜ, ਸ੍ਵਸ੍ਸ, ਪਤਿਲਿਯ੍ਯਤਿ.
ਯਿਟ੍ਠਂ ਵਾ ਹੁਤਂ ਵਾ ਲੋਕੇ, ਯਦਿ ਵਾ ਸਾਵਕੇ, ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਧਮ੍ਮਦਸਾ ਤੇ, ਭੋਵਾਦੀ ਨਾਮ ਸੋ ਹੋਤਿ, ਯਥਾਭਾਵੀ ਗੁਣੇਨ ਸੋ ਇਤੀਧ –
ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂਯੇਵਾਧਿਕਾਰੇ –
ਸਰਾ ਖੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਪਰੇ ਕ੍ਵਚਿ ਰਸ੍ਸਂ ਪਪ੍ਪੋਨ੍ਤੀਤਿ ਛਨ੍ਦਾਨੁਰਕ੍ਖਣੇ, ਆਗਮੇ, ਸਂਯੋਗੇ ਚ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ.
ਛਨ੍ਦਾਨੁਰਕ੍ਖਣੇ ਤਾਵ ਯਿਟ੍ਠਂਵ ਹੁਤਂਵ ਲੋਕੇ, ਯਦਿਵ ਸਾਵਕੇ, ਪੁਗ੍ਗਲ ਧਮ੍ਮਦਸਾ ਤੇ, ਭੋਵਾਦਿ ਨਾਮ ਸੋ ਹੋਤਿ, ਯਥਾਭਾਵਿ ਗੁਣੇਨ ਸੋ.
ਆਗਮੇ ਯਥਯਿਦਂ, ਸਮ੍ਮਦਕ੍ਖਾਤੋ.
ਸਂਯੋਗੇ ਪਰਾਕਮੋ ਪਰਕ੍ਕਮੋ, ਆਸਾਦੋ ਅਸ੍ਸਾਦੋ, ਏਵਂ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ, ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭਿਮ੍ਹਿ, ਵਸਿਮ੍ਹਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯੋ.
ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਮਾਯਿਦਂ, ਮਨਸਾ ਦਞ੍ਞਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ, ਆਖ੍ਯਾਤਿਕਂ, ਦੀਯ੍ਯਤਿ, ਸੂਯ੍ਯਤਿ.
ਏਸੋ ਖੋ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਾਹਿਤਿ, ਸੋ ਗਚ੍ਛਂ ਨ ਨਿਵਤ੍ਤਤਿ ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ –
ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵਾਧਿਕਾਰੇ –
੩੯. ਲੋਪਞ੍ਚ ¶ ਤਤ੍ਰਾਕਾਰੋ.
ਸਰਾ ਖੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਪਰੇ ਕ੍ਵਚਿ ਲੋਪਂ ਪਪ੍ਪੋਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਰ ਲੁਤ੍ਤੇ ਠਾਨੇ ਅਕਾਰਾਗਮੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਏਤਤਸਦ੍ਦਨ੍ਤੋਕਾਰਸ੍ਸੇਵਾਯਂ ਲੋਪੋ.
ਏਸ ਖੋ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਾਹਿਤਿ, ਸ ਗਚ੍ਛਂ ਨ ਨਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਏਵਂ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ, ਏਸ ਪਤ੍ਤੋਸਿ, ਸ ਮੁਨਿ, ਸ ਸੀਲਵਾ.
ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਏਸੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਸੋ ਮੁਨਿ, ਸੋ ਸੀਲਵਾ.
ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਏਤਸਦ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਰੇਪਿ ਕ੍ਵਚਿ ਲੋਪੋ. ਯਥਾ – ਏਸ ਅਤ੍ਥੋ, ਏਸ ਆਭੋਗੋ, ਏਸ ਇਦਾਨਿ.
ਵਿਪਰਿਣਾਮੇਨ ‘‘ਸਰਮ੍ਹਾ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਰਮ੍ਹਾ ਪਰਸ੍ਸ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸ ਦ੍ਵੇਭਾਵੋ ਹੋਤਿ ਠਾਨੇ. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਭਾਵੋ ਦ੍ਵਿਭਾਵੋ, ਸੋ ਏਵ ਦ੍ਵੇਭਾਵੋ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਰਸ੍ਸਾਕਾਰਤੋ ਪਰਂ ਪ ਪਤਿ ਪਟਿਕਮੁਕੁਸ ਕੁਧ ਕੀ ਗਹ ਜੁਤ ਞਾਸਿ ਸੁ ਸਮ੍ਭੂ ਸਰ ਸਸਾਦੀਨਮਾਦਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਂ ਦ੍ਵੇਭਾਵਂ, ਤਿਕ ਤਯ ਤਿਂਸ ਵਤਾਦੀਨਮਾਦਿ ਚ, ਵਤੁ ਵਟੁਦਿਸਾਦੀਨਮਨ੍ਤਞ੍ਚ, ਉ ਦੁ ਨਿ-ਉਪਸਗ੍ਗ ਤ ਚਤੁ ਛ ਸਨ੍ਤਸਦ੍ਦਾਦੇਸਾਦਿਪਰਞ੍ਚ, ਅਪਦਨ੍ਤਾ ਨਾਕਾਰਦੀਘਤੋ ਯਕਾਰਾਦਿ ਚ,
ਯਵਤਂ ਤਲਨਾਦੀਨ-ਮਾਦੇਸੋ ਚ ਸਯਾਦਿਨਂ;
ਸਹ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸਾਦੇਸੋ, ਸੀਸਕਾਰੋ ਤਪਾਦਿਤੋ.
ਛਨ੍ਦਾਨੁਰਕ੍ਖਣੇ ਚ – ਘਰ ਝੇ ਧਂਸੁ ਭਮਾਦੀਨਮਾਦਿ ਚ, ਰਸ੍ਸਾਕਾਰਤੋ ਵਗ੍ਗਾਨਂ ਚਤੁਤ੍ਥਦੁਤਿਯਾ ਚ ਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ਪ ਪਤਿ ਪਟੀਸੁ ਤਾਵ – ਇਧ ਪਮਾਦੋ ਇਧਪ੍ਪਮਾਦੋ, ਏਵਂ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ, ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ, ਸੁਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ, ਸਮ੍ਮਾ ਪਧਾਨਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਂ, ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਅਪ੍ਪਤਿਵਤ੍ਤਿਯੋ, ਅਧਿਪਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ, ਅਪ੍ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ, ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ.
ਕਮਾਦਿਧਾਤੂਸੁ – ਪਕ੍ਕਮੋ, ਪਟਿਕ੍ਕਮੋ, ਹੇਤੁਕ੍ਕਮੋ, ਆਕਮਤਿ ਅਕ੍ਕਮਤਿ, ਏਵਂ ਪਰਕ੍ਕਮਤਿ, ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ.
ਪਕ੍ਕੋਸਤਿ, ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਤਿ, ਅਨੁਕ੍ਕੋਸਤਿ, ਆਕੋਸਤਿ, ਅਕ੍ਕੋਸਤਿ.
ਅਕ੍ਕੁਦ੍ਧੋ, ਅਤਿਕ੍ਕੋਧੋ.
ਧਨਕ੍ਕੀਤੋ, ਵਿਕ੍ਕਯੋ, ਅਨੁਕ੍ਕਯੋ.
ਪਗ੍ਗਹੋ, ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਅਨੁਗ੍ਗਹੋ, ਨਿਗ੍ਗਹੋ, ਚਨ੍ਦਗ੍ਗਹੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਗ੍ਗਾਹੋ.
ਪਜ੍ਜੋਤੋ, ਵਿਜ੍ਜੋਤਤਿ, ਉਜ੍ਜੋਤੋ.
ਕਤਞ੍ਞੂ, ਵਿਞ੍ਞੂ, ਪਞ੍ਞਾਣਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਅਨੁਞ੍ਞਾ, ਮਨੁਞ੍ਞਾ, ਸਮਞ੍ਞਾ.
ਅਵਸ੍ਸਯੋ, ਨਿਸ੍ਸਯੋ, ਸਮੁਸ੍ਸਯੋ.
ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤੋ, ਵਿਸ੍ਸੁਤੋ, ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ, ਆਸਵਾ ਅਸ੍ਸਵਾ.
ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨ੍ਤੋ, ਵਿਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ.
ਅਟ੍ਟਸ੍ਸਰੋ, ਵਿਸ੍ਸਰਤਿ, ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ.
ਪਸ੍ਸਸਨ੍ਤੋ, ਵਿਸ੍ਸਸਨ੍ਤੋ, ਮਹੁਸ੍ਸਸਨ੍ਤੋ, ਆਸਾਸੋ ਅਸ੍ਸਾਸੋ.
ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ, ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ, ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤੋ, ਉਪਦ੍ਦਵੋ, ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠੋ, ਮਿਤ੍ਤਦ੍ਦੁ, ਆਯਬ੍ਬਯੋ, ਉਦਬ੍ਬਹਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਰਮ੍ਹਾਤਿ ¶ ਕਿਂ? ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ, ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤੋ, ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ, ਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ, ਸਙ੍ਗਹੋ.
ਠਾਨੇਤਿ ਕਿਂ? ਮਾ ਚ ਪਮਾਦੋ, ਪਤਿਗਯ੍ਹਤਿ, ਵਚੀਪਕੋਪਂ ਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਯੇ ਪਮਤ੍ਤਾ ਯਥਾ ਮਤਾ, ਮਨੋਪਕੋਪਂ ਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਇਧ ਮੋਦਤਿ, ਪੇਚ੍ਚ ਮੋਦਤਿ.
ਤਿਕਾਦੀਸੁ – ਕੁਸਲਤ੍ਤਿਕਂ, ਪੀਤਿਤ੍ਤਿਕਂ, ਹੇਤੁਤ੍ਤਿਕਂ, ਵੇਦਨਾਤ੍ਤਿਕਂ, ਲੋਕਤ੍ਤਯਂ, ਬੋਧਿਤ੍ਤਯਂ, ਵਤ੍ਥੁਤ੍ਤਯਂ. ਏਕਤ੍ਤਿਂਸ, ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ, ਚਤੁਤ੍ਤਿਂਸ. ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ, ਸੁਬ੍ਬਤੋ, ਸਪ੍ਪੀਤਿਕੋ, ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਵਤੁ ਵਟੁ ਦਿਸਾਦੀਨਮਨ੍ਤੇ ਯਥਾ – ਵਤ੍ਤਤਿ, ਵਟ੍ਟਤਿ, ਦਸ੍ਸਨਂ, ਫਸ੍ਸੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਉ ਦੁ ਨਿ ਉਪਸਗ੍ਗਾਦਿਪਰੇਸੁ – ਉਕਂਸੋ ਉਕ੍ਕਂਸੋ. ਦੁਕਰਂ ਦੁਕ੍ਕਰਂ, ਨਿਕਙ੍ਖੋ ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖੇ.
ਏਵਂ ਉਗ੍ਗਤਂ, ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਨਿਜ੍ਜਟਂ, ਉਞ੍ਞਾਤਂ, ਉਨ੍ਨਤਿ, ਉਤ੍ਤਰੋ, ਦੁਕ੍ਕਰੋ, ਨਿਦ੍ਦਰੋ, ਉਨ੍ਨਤੋ, ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ, ਦੁਬ੍ਬਲੋ, ਨਿਮ੍ਮਲੋ, ਉਯ੍ਯੁਤ੍ਤੋ, ਦੁਲ੍ਲਭੋ, ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਉਸ੍ਸਾਹੋ, ਦੁਸ੍ਸਹੋ, ਨਿਸ੍ਸਾਰੋ.
ਤਥਾ ਤਕ੍ਕਰੋ, ਤਜ੍ਜੋ, ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨੋ, ਤਪ੍ਪਭਵੋ, ਤਮ੍ਮਯੋ.
ਚਤੁਕ੍ਕਂ, ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਂ, ਚਤੁਪ੍ਪਾਦੋ, ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ, ਚਤੁਸ੍ਸਾਲਂ.
ਛਕ੍ਕਂ, ਛਨ੍ਨਵੁਤਿ, ਛਪ੍ਪਦਿਕਾ, ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਨਿ.
ਸਕ੍ਕਾਰੋ, ਸਕ੍ਕਤੋ, ਸਦ੍ਦਿਟ੍ਠਿ, ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੋ, ਮਹਬ੍ਬਲੋ.
ਠਾਨੇਤਿ ਕਿਂ? ਨਿਕਾਯੋ, ਨਿਦਾਨਂ, ਨਿਵਾਸੋ, ਨਿਵਾਤੋ, ਤਤੋ, ਚਤੁਵੀਸਤਿ, ਛਸਟ੍ਠਿ.
ਯਕਾਰਾਦਿਮ੍ਹਿ ¶ – ਨੀਯ੍ਯਤਿ, ਸੂਯ੍ਯਤਿ, ਅਭਿਭੂਯ੍ਯ, ਵਿਚੇਯ੍ਯ, ਵਿਨੇਯ੍ਯ, ਧੇਯ੍ਯਂ, ਨੇਯ੍ਯਂ, ਸੇਯ੍ਯੋ, ਜੇਯ੍ਯੋ, ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣੋ.
ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਏਤ੍ਤੋ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ.
ਅਨਾਕਾਰਗ੍ਗਹਣਂ ਕਿਂ? ਮਾਲਾਯ, ਦੋਲਾਯ, ਸਮਾਦਾਯ.
ਠਾਨੇਤਿ ਕਿਂ? ਉਪਨੀਯਤਿ, ਸੂਯਤਿ, ਤੋਯਂ.
ਯਵਤਮਾਦੇਸੇ – ਜਾਤਿ ਅਨ੍ਧੋ, ਵਿਪਲਿ ਆਸੋ, ਅਨਿ ਆਯੋ, ਯਦਿ ਏਵਂ, ਅਪਿ ਏਕਚ੍ਚੇ, ਅਪਿ ਏਕਦਾ ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ, ਇਕਾਰਸ੍ਸ ‘‘ਇਵਣ੍ਣੋ ਯਂ ਨਵਾ’’ਤਿ ਯਕਾਰੇ ਕਤੇ –
‘‘ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸੋ ਦਾਮ੍ਹਿ ਵਾ’’ਤਿ ਇਤੋ ਮਣ੍ਡੂਕਗਤਿਯਾ ਵਾਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੪੧. ਯਵਤਂ ਤਲਨਦਕਾਰਾਨਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਚਲਞਜਕਾਰਤ੍ਤਂ.
ਯਕਾਰਵਨ੍ਤਾਨਂ ਤਲਨਦਕਾਰਾਨਂ ਸਂਯੋਗਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਚਲਞਜਕਾਰਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ ਵਾ.
ਕਾਰਗ੍ਗਹਣਂ ਯਵਤਂ ਸਕਾਰ ਕ ਚ ਟ ਪਵਗ੍ਗਾਨਂ ਸਕਾਰਕਚਟਪਵਗ੍ਗਾਦੇਸਤ੍ਥਂ, ਤਥਾ ਯਵਤਂ ਤ ਧ ਣਕਾਰਾਨਂ ਛ ਝਞਕਾਰਾਦੇਸਤ੍ਥਞ੍ਚ, ਤਤੋ ਯਵਤਮਾਦੇਸਸ੍ਸ ਅਨੇਨ ਦ੍ਵਿਭਾਵੋ.
ਜਚ੍ਚਨ੍ਧੋ, ਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਅਞ੍ਞਾਯੋ, ਯਜ੍ਜੇਵਂ, ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਅਪ੍ਪੇਕਦਾ.
ਵਾਤਿ ਕਿਂ? ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਵੁਤ੍ਯਸ੍ਸ, ਬਾਲ੍ਯਂ, ਆਲਸ੍ਯਂ.
ਸਰਮ੍ਹਾਤਿ ਕਿਂ? ਅਞਾਯੋ, ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ.
ਤਪਾਦਿਤੋ ਸਿਮ੍ਹਿ – ਤਪਸ੍ਸੀ, ਯਸਸ੍ਸੀ.
ਛਨ੍ਦਾਨੁਰਕ੍ਖਣੇ ¶ – ਨਪ੍ਪਜ੍ਜਹੇ ਵਣ੍ਣਬਲਂ ਪੁਰਾਣਂ, ਉਜ੍ਜੁਗਤੇਸੁ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸੁਗ੍ਗਤਿਨ੍ਤਿ.
ਵਗ੍ਗਚਤੁਤ੍ਥਦੁਤਿਯੇਸੁ ਪਨ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵਾਧਿਕਾਰੇ ‘‘ਪਰਦ੍ਵੇਭਾਵੋ ਠਾਨੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਵਗ੍ਗਚਤੁਤ੍ਥਦੁਤਿਯਾਨਂ ਸਦਿਸਵਸੇਨ ਦ੍ਵਿਭਾਵੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਨਿਯਮਤ੍ਥਮਾਹ.
੪੨. ਵਗ੍ਗੇ ਘੋਸਾਘੋਸਾਨਂ ਤਤਿਯਪਠਮਾ.
ਸਰਮ੍ਹਾ ਪਰਭੂਤਾਨਂ ਵਗ੍ਗੇ ਘੋਸਾਘੋਸਾਨਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਵਗ੍ਗਤਤਿਯ ਪਠਮਕ੍ਖਰਾ ਦ੍ਵਿਭਾਵਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਠਾਨੇਤਿ ਠਾਨਾਸਨ੍ਨਵਸੇਨ ਤਬ੍ਬਗ੍ਗੇ ਤਤਿਯਪਠਮਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਨਿਯਮਤ੍ਤਾ ਘੋਸਾਘੋਸਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚਤੁਤ੍ਥਦੁਤਿਯਾਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਇਤਰਥਾ ਅਨਿਟ੍ਠਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋਸਿਯਾ. ਤੇਨ ‘‘ਕਤਞ੍ਞੂ, ਤਨ੍ਨਯੋ, ਤਮ੍ਮਯੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਗ੍ਗਪਞ੍ਚਮਾਨਂ ਸਤਿਪਿ ਘੋਸਤ੍ਤੇ ਤਤਿਯਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋਨ ਹੋਤਿ, ਠਾਨਾਧਿਕਾਰਤੋ ਵਾ.
ਘਰਾਦੀਸੁ ਪ ਉ ਦੁ ਨਿਆਦਿਪਰਚਤੁਤ੍ਥੇਸੁ ਤਾਵ – ਪਘਰਤਿ ਪਗ੍ਘਰਤਿ, ਏਵਂ ਉਗ੍ਘਰਤਿ, ਉਗ੍ਘਾਟੇਤਿ, ਦੁਗ੍ਘੋਸੋ, ਨਿਗ੍ਘੋਸੋ, ਏਸੇਵ ਚਜ੍ਝਾਨਫਲੋ, ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ, ਅਭਿਜ੍ਝਾਯਤਿ, ਉਜ੍ਝਾਯਤਿ, ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਤਿ, ਉਦ੍ਧਂਸਿਤੋ, ਉਦ੍ਧਾਰੋ, ਨਿਦ੍ਧਾਰੋ, ਨਿਦ੍ਧਨੋ, ਨਿਦ੍ਧੁਤੋ, ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤੋ, ਉਬ੍ਭਤੋ, ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਂ, ਨਿਬ੍ਭਯਂ, ਤਬ੍ਭਾਵੋ, ਚਤੁਦ੍ਧਾ, ਚਭੁਬ੍ਭਿ, ਛਦ੍ਧਾ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ, ਸਬ੍ਭੂਤੋ, ਮਹਦ੍ਧਨੋ, ਮਹਬ੍ਭਯਂ.
ਯਵਤ ਮਾਦੇਸਾਦੀਸੁ – ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ, ਆਸਬ੍ਭਂ, ਬੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਂ, ਬੁਜ੍ਝਤਿ.
ਠਾਨੇਤਿ ¶ ਕਿਂ? ਸੀਲਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਝਾਯਿਨੋ, ਯੇ ਝਾਨਪ੍ਪਸੁਤਾ ਧੀਰਾ, ਨਿਧਾਨਂ, ਮਹਾਧਨਂ.
ਰਸ੍ਸਾਕਾਰਤੋਪਰਂ ਵਗ੍ਗਦੁਤਿਯੇਸੁ – ਪਞ੍ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ, ਏਵਂਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਅਕ੍ਖਮੋ, ਅਭਿਕ੍ਖਣਂ, ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੋ, ਜਾਤਿਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ, ਧਾਤੁਕ੍ਖੋਭੋ, ਆਯੁਕ੍ਖਯੋ. ਸੇਤਛਤ੍ਤਂ ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਚ੍ਛਨ੍ਨਂ, ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ, ਬੋਧਿਚ੍ਛਾਯਾ, ਜਮ੍ਬੁਚ੍ਛਾਯਾ, ਸਮੁਚ੍ਛੇਦੋ. ਤਤ੍ਰ ਠਿਤੋ ਤਤ੍ਰਟ੍ਠਿਤੋ, ਏਵਂ ਥਲਟ੍ਠਂ, ਜਲਟ੍ਠਂ, ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਚਤ੍ਤਾਰਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਗਰੁਟ੍ਠਾਨਿਯੋ, ਸਮੁਟ੍ਠਿਤੋ, ਸੁਪ੍ਪਟ੍ਠਾਨੋ. ਯਸਤ੍ਥੇਰੋ, ਯਤ੍ਥ, ਤਤ੍ਥ, ਪਤ੍ਥਰਤਿ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ, ਅਭਿਤ੍ਥੁਤੋ, ਵਿਤ੍ਥਮ੍ਭਿਤੋ, ਅਨੁਤ੍ਥੁਨਂ, ਚਤੁਤ੍ਥੋ, ਕੁਤ੍ਥ. ਪਪ੍ਫੋਟੇਤਿ, ਮਹਪ੍ਫਲਂ, ਨਿਪ੍ਫਲਂ, ਵਿਪ੍ਫਾਰੋ, ਪਰਿਪ੍ਫੁਸੇਯ੍ਯ, ਮਧੁਪ੍ਫਾਣਿਤਂ.
ਆਕਾਰਤੋ – ਆਖਾਤੋ ਆਕ੍ਖਾਤੋ, ਏਵਂ ਤਣ੍ਹਾਕ੍ਖਯੋ, ਆਣਾਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ, ਸਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਆਛਾਦਯਤਿ, ਆਚ੍ਛਾਦਯਤਿ, ਏਵਂ ਆਚ੍ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਨਾਵਾਟ੍ਠਂ, ਆਤ੍ਥਰਤਿ, ਆਪ੍ਫੋਟੇਤਿ.
ਸਰਮ੍ਹਾਤਿ ਕਿਂ? ਸਙ੍ਖਾਰੋ, ਤਙ੍ਖਣੇ, ਸਞ੍ਛਨ੍ਨਂ, ਤਣ੍ਠਾਨਂ, ਸਨ੍ਥੁਤੋ, ਤਮ੍ਫਲਂ.
ਠਾਨੇਤਿ ਕਿਂ? ਪੂਵਖਜ੍ਜਕਂ, ਤਸ੍ਸ ਛਵਿਯਾਦੀਨਿ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ਯਥਾ ਠਿਤਂ, ਕਥਂ, ਕਮ੍ਮਫਲਂ.
ਨਿਕਮਤਿ, ਨਿਪਤ੍ਤਿ, ਨਿਚਯੋ, ਨਿਚਰਤਿ, ਨਿਤਰਣਂ ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ – ‘‘ਦੋ ਧਸ੍ਸ ਚਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸ ਬਹੁਲਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਤੇਨ ਚਗ੍ਗਹਣੇਨ ਯਥਾਪਯੋਗਂ ਬਹੁਧਾ ਆਦੇਸੋ ਸਿਯਾ.
ਯਥਾ – ਨਿ ਉਪਸਗ੍ਗਤੋ ਕਮੁ ਪਦ ਚਿ ਚਰ ਤਰਾਨਂ ਪਠਮਸ੍ਸ ਵਗ੍ਗਦੁਤਿਯੋ ਇਮਿਨਾ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ, ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ, ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ, ਨਿਚ੍ਛਯੋ, ਨਿਚ੍ਛਰਤਿ, ਨਿਤ੍ਥਰਣਂ.
ਤਥਾ ¶ ਬੋ ਵਸ੍ਸ ਕੁਵ ਦਿਵ ਸਿਵ ਵਜਾਦੀਨਂ ਦ੍ਵਿਰੂਪਸ੍ਸਾਤਿ ਵਕਾਰਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਬਕਾਰਦ੍ਵਯਂ, ਯਥਾ – ਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤੋ, ਏਵਂ ਕੁਬ੍ਬਾਨੋ, ਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ, ਸਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਯਾਦੇਸਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ. ਦਿਵਤਿ ਦਿਬ੍ਬਤਿ, ਏਵਂ ਦਿਬ੍ਬਨ੍ਤੋ, ਸਿਬ੍ਬਤਿ, ਸਿਬ੍ਬਨ੍ਤੋ, ਪਵਜਤਿ ਪਬ੍ਬਜਤਿ, ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤੋ, ਨਿਵਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ, ਉਦਬ੍ਬਯਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਲੋ ਰਸ੍ਸ ਪਰਿ ਤਰੁਣਾਦੀਨਂ ਕ੍ਵਚਿ. ਪਰਿਪਨ੍ਨੋ ਪਲਿਪਨ੍ਨੋ, ਏਵਂ ਪਲਿਬੋਧੋ, ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ, ਤਰੁਣੋ ਤਲੁਨੋ, ਮਹਾਸਾਲੋ, ਮਾਲੁਤੋ, ਸੁਖੁਮਾਲੋ.
ਟੋ ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਤਾਦੀਨਂ ਕ੍ਵਚਿ. ਯਥਾ – ਦੁਕ੍ਕਤਂ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਏਵਂ ਸੁਕਟਂ, ਪਹਟੋ, ਪਤ੍ਥਟੋ, ਉਦ੍ਧਟੋ, ਵਿਸਟੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕੋ ਤਸ੍ਸ ਨਿਯਤਾਦੀਨਂ ਕ੍ਵਚਿ. ਨਿਯਤੋ ਨਿਯਕੋ.
ਯੋ ਜਸ੍ਸ ਨਿਜਾਦਿਸ੍ਸ ਵਾ, ਨਿਜਂਪੁਤ੍ਤਂ ਨਿਯਂਪੁਤ੍ਤਂ.
ਕੋ ਗਸ੍ਸ ਕੁਲੂਪਗਾਦੀਨਂ, ਕੁਲੂਪਗੋ ਕੁਲੂਪਕੋ.
ਤਥਾ ਣੋ ਨਸ੍ਸ ਪ ਪਰਿਆਦਿਤੋ. ਪਨਿਧਾਨਂ ਪਣਿਧਾਨਂ, ਏਵਂ ਪਣਿਪਾਤੋ, ਪਣਾਮੋ, ਪਣੀਤਂ, ਪਰਿਣਤੋ, ਪਰਿਣਾਮੋ, ਨਿਨ੍ਨਯੋ ਨਿਣ੍ਣਯੋ, ਏਵਂ ਉਣ੍ਣਤੋ, ਓਣਤੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਪਤਿਅਗ੍ਗਿ, ਪਤਿਹਞ੍ਞਤਿ ਇਤੀਧ –
ਪਤਿਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਉਪਸਗ੍ਗਸ੍ਸ ਸਰੇ ਵਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਵਾ ਪਰੇ ਕ੍ਵਚਿ ਪਟਿਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਰਲੋਪੋ. ਪਟਗ੍ਗਿ, ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ.
ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ, ਪਤਿਲੀਯਤਿ.
ਪੁਥਜਨੋ ਪੁਥਭੂਤਂ ਇਤੀਧ ‘‘ਅਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੪੪. ਪੁਥਸ੍ਸੁ ¶ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ.
ਪੁਥਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਸਰੋ ਉਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਪਰੇ, ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ, ਪੁਥੁਭੂਤਂ.
ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਤਿ ਕਿਂ? ਪੁਥ ਅਯਂ. ‘‘ਪੁਥਸ੍ਸ ਅ ਪੁਥ’’ਇਤਿ ਸਮਾਸੇਨੇਵ ਸਿਦ੍ਧੇ ਪੁਨ ਅਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣਾਧਿਕਾਰੇਨ ਕ੍ਵਚਿ ਅਪੁਥਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਉਤ੍ਤਂ ਸਰੇ.
ਮਨੋ ਅਞ੍ਞਂ ਮਨੁਞ੍ਞਂ, ਏਵਂ ਇਮਂ ਏਵੁਮਂ, ਪਰਲੋਪੋ, ਇਤਿ ਏਵਂ ਇਤ੍ਵੇਵਂ, ਉਕਾਰਸ੍ਸ ਵਕਾਰੋ.
ਅਵਕਾਸੋ, ਅਵਨਦ੍ਧੋ, ਅਵਵਦਤਿ, ਅਵਸਾਨਮਿਤੀਧ –
‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਵਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਉਪਸਗ੍ਗਸ੍ਸ ਓਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਕ੍ਵਚਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਪਰੇ. ਓਕਾਸੋ, ਓਨਦ੍ਧੋ, ਓਵਦਤਿ, ਓਸਾਨਂ.
ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਅਵਸਾਨਂ, ਅਵਸੁਸ੍ਸਤੁ.
ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਤਿ ਕਿਂ? ਅਵਯਾਗਮਨਂ, ਅਵੇਕ੍ਖਤਿ.
ਅਵਗਤੇ ਸੂਰਿਯੇ, ਅਵਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਵਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਤੀਧ –
‘‘ਅਵਸ੍ਸੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ ਓਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ.
੪੬. ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤੂਪਪਦੇ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਚ.
ਅਵਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਉਪਪਦੇ ਤਿਟ੍ਠਮਾਨਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸੋਕਾਰਸ੍ਸ ਵਿਪਰੀਤੋ ਚ ਹੋਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਪਰੇ.
ਤਸ੍ਸ ਵਿਪਰੀਤੋ ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤੋ, ਉਪੋਚ੍ਚਾਰਿਤਂ ਪਦਂ ਉਪਪਦਂ, ਓਕਾਰਵਿਪਰੀਤੋਤਿ ਉਕਾਰਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਚਸਦ੍ਦੋ ਕਤ੍ਥਚਿ ¶ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥੋ, ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ. ਉਗ੍ਗਤੇ ਸੂਰਿਯੇ, ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ, ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ.
ਅਤਿਪ੍ਪਖੋ ਤਾਵ, ਪਰਸਤਂ, ਪਰਸਹਸ੍ਸਂ ਇਤੀਧ –
‘‘ਆਗਮੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਪਰੇ ਕ੍ਵਚਿ ਓਕਾਰਾਗਮੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤਿਪ੍ਪ ਪਰਸਦ੍ਦੇਹਿ ਓਕਾਰਾਗਮੋ ‘‘ਯਵਮਦ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਸੁਤ੍ਤੇ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਅਤਿਪ੍ਪਤੋ ਗਕਾਰਾਗਮੋ ਚ.
ਅਤਿਪ੍ਪਗੋ ਖੋ ਤਾਵ, ਪਰੋਸਤਂ, ਪਰੋਸਹਸ੍ਸਂ, ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਰਾ ਸਰੇ ਲੋਪ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਰਲੋਪੋ.
ਮਨਮਯਂ, ਅਯਮਯਂ ਇਤੀਧ ‘‘ਮਨੋਗਣਾਦੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਏਤੇਸਂ ਮਨੋਗਣਾਦੀਨਮਨ੍ਤੋ ਓਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੇ ਕਤੇ.
ਮਨੋਮਯਂ, ਅਯੋਮਯਂ, ਏਵਂ ਮਨੋਸੇਟ੍ਠਾ, ਅਯੋਪਤ੍ਤੋ, ਤਪੋਧਨੋ, ਤਮੋਨੁਦੋ, ਸਿਰੋਰੁਹੋ, ਤੇਜੋਕਸਿਣਂ, ਰਜੋਜਲ੍ਲਂ, ਅਹੋਰਤ੍ਤਂ, ਰਹੋਗਤੋ.
ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਆਪੋਧਾਤੁ, ਵਾਯੋਧਾਤੁ.
ਸੀਹਗਤਿਯਾ ਵਾਧਿਕਾਰਤੋ ਇਧ ਨ ਭਵਤਿ, ਮਨਮਤ੍ਤੇਨ ਮਨਚ੍ਛਟ੍ਠਾਨਂ, ਅਯਕਪਲ੍ਲਂ, ਤਮਵਿਨੋਦਨੋ, ਮਨਆਯਤਨਂ.
ਇਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਨ੍ਧਿਵਿਧਾਨਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਸਨ੍ਧਿਵਿਧਾਨ
ਅਥ ¶ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਸਨ੍ਧਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ.
ਤਣ੍ਹਂ ਕਰੋ, ਰਣਂ ਜਹੋ, ਸਂ ਠਿਤੋ, ਜੁਤਿਂ ਧਰੋ, ਸਂ ਮਤੋ ਇਤੀਧ ‘‘ਨਿਗ੍ਗਹੀਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ, ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਵਗ੍ਗਭੂਤੇ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਪਰੇ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ ਖੋ ਵਗ੍ਗਨ੍ਤਂ ਵਾ ਪਪ੍ਪੋਤੀਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨੁਸ੍ਵਰਾਨਂ ਠਾਨਾਸਨ੍ਨਵਸੇਨ ਤਬ੍ਬਗ੍ਗਪਞ੍ਚਮੋ ਹੋਤਿ. ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ. ਤੇਨ ‘‘ਤਣ੍ਹਙ੍ਕਰੋ, ਰਣਞ੍ਜਹੋ, ਸਣ੍ਠਿਤੋ, ਜੁਤਿਨ੍ਧਰੋ, ਸਮ੍ਮਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਨਿਚ੍ਚਂ.
ਤਙ੍ਕਰੋਤਿ ਤਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਙ੍ਖਣਂ ਤਂਖਣਂ, ਸਙ੍ਗਹੋ ਸਂਗਹੋ, ਤਙ੍ਘਤਂ ਤਂ ਘਤਂ. ਧਮ੍ਮਞ੍ਚਰੇ ਧਮ੍ਮਂ ਚਰੇ, ਤਞ੍ਛਨ੍ਨਂ ਤਂ ਛਨ੍ਨਂ, ਤਞ੍ਜਾਤਂ ਤਂ ਜਾਤਂ, ਤਞ੍ਞਾਣਂ ਤਂ ਞਾਣਂ. ਤਣ੍ਠਾਨਂ ਤਂ ਠਾਨਂ, ਤਣ੍ਡਹਤਿ ਭਂ ਡਹਤਿ. ਤਨ੍ਤਨੋਤਿ ਤਂ ਤਨੋਤਿ, ਤਨ੍ਥਿਰਂ ਤਂ ਥਿਰਂ, ਤਨ੍ਦਾਨਂ ਤਂ ਦਾਨਂ, ਤਨ੍ਧਨਂ ਤਂ ਧਨਂ, ਤਨ੍ਨਿਚ੍ਚੁਤਂ ਤਂ ਨਿਚ੍ਚੁਤਂ. ਤਮ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਤਮ੍ਫਲਂ ਤਂ ਫਲਂ, ਤੇਸਮ੍ਬੋਧੋ ਤੇਸਂ ਬੋਧੋ, ਸਮ੍ਭੂਤੋ ਸਂਭੂਤੋ, ਤਮ੍ਮਿਤ੍ਤਂ ਤਂ ਮਿਤ੍ਤਂ. ਕਿਙ੍ਕਤੋ ਕਿਂ ਕਤੋ, ਦਾਤੁਙ੍ਗਤੋ ਦਾਤੁਂ ਗਤੋਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ.
ਇਧ ਨ ਭਵਤਿ, ਨ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤਂ ਸਾਧੁ, ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ.
ਸਤਿ ਚੋਪਰਿ ਵਾਗ੍ਗਹਣੇ ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਰੇ ਵਾ ਇਧ ਵਾਗ੍ਗਹਣਕਰਣਮਤ੍ਥਨ੍ਤਰਵਿਞ੍ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ, ਤੇਨ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਸ੍ਸ ਸਂਉਪਸਗ੍ਗਪੁਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਲੇ ਲਕਾਰੋ. ਯਥਾ – ਪਟਿਸਂਲੀਨੋ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨੋ, ਏਵਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਣੋ, ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਾ, ਸਲ੍ਲੇਖੋ, ਸਲ੍ਲਾਪੋ, ਪੁਂਲਿਙ੍ਗਂ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਂ.
ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਏਵ, ਤਂ ਏਵ, ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ, ਏਵਞ੍ਹਿ ਵੋ ਇਤੀਧ ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ.
੫੦. ਏਹੇ ¶ ਞਂ.
ਏਕਾਰਹਕਾਰੇ ਪਰੇ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ ਖੋ ਞਕਾਰਂ ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਵਾ, ਏਕਾਰੇ ਞਾਦੇਸਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਭਾਵੋ.
ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਞ੍ਞੇਵਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਏਵ, ਤਞ੍ਞੇਵ ਤਂ ਏਵ, ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ, ਏਵਞ੍ਹਿ ਵੋ ਏਵਞ੍ਹਿ ਵੋ.
ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਤਾ ਵਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਏਵਹਿਨਿਪਾਤਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਨ ਹੋਤਿ, ਯਥਾ – ਏਵਮੇਤਂ, ਏਵਂ ਹੋਤਿ.
ਸਂਯੋਗੋ, ਸਂਯੋਜਨਂ, ਸਂਯਤੋ, ਸਂਯਾਚਿਕਾਯ, ਯਂ ਯਦੇਵ, ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਂ ਯਮਾਹੁ ਇਤੀਧ ‘‘ਞ’’ਮਿਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ ਖੋ ਯਕਾਰੇ ਪਰੇ ਸਹ ਯਕਾਰੇਨ ਞਕਾਰਂ ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਵਾ, ਞਾਦੇਸਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ.
ਸਞ੍ਞੋਗੋ ਸਂਯੋਗੋ, ਸਞ੍ਞੋਜਨਂ ਸਂਯੋਜਨਂ, ਸਞ੍ਞਤੋ ਸਂਯਤੋ, ਸਞ੍ਞਾਚਿਕਾਯ ਸਂਯਾਚਿਕਾਯ, ਯਞ੍ਞਦੇਵ ਯਂ ਯਦੇਵ, ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਞ੍ਞਮਾਹੁ ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਂ ਯਮਾਹੁ.
ਵਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਤਾਵ ਸਂਪਦਨ੍ਤਤੋ ਚ ਸਬ੍ਬਨਾਮਯਕਾਰਪਰਤੋ ਚ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਨ ਹੋਤਿ. ਯਥਾ – ਏਤਂ ਯੋਜਨਂ, ਤਂ ਯਾਨਂ, ਸਰਣਂ ਯਨ੍ਤਿ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਸਹ ਯੇ ਚਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ‘‘ਸ ਯੇ ਚਾ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇਸੁ ਸੁਖੁਚ੍ਚਾਰਣਤ੍ਥਮਕ੍ਖਰਲੋਪੋਪੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਤੇਨ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਯ ਯੋਨਿਸੋ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਯੋਨਿਸੋ, ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ, ਪਰਿਯੇਸਨਾਯ ਪਰਿਯੇਸਨਾਤਿਆਦਿ ਸਿਜ੍ਝਤਿ.
ਤਂ ¶ ਅਹਂ ਬ੍ਰੂਮਿ, ਯਂ ਆਹੁ, ਧਨਂ ਏਵ, ਕਿਂ ਏਤਂ, ਨਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਅਰਹਤਿ, ਯਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਤਂ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਏਤਂ ਅਵੋਚ, ਏਤਂ ਏਵ ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ –
ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਸ੍ਸ ਖੋ ਸਰੇ ਪਰੇ ਮਕਾਰਦਕਾਰਾਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਵਾਸਦ੍ਦਾਧਿਕਾਰਸ੍ਸ ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਤਾ ਦਕਾਰੋ ਯਤੇਤਸਦ੍ਦਤੋ ਪਰਸ੍ਸੇਵ.
ਤਮਹਂ ਬ੍ਰੂਮਿ, ਯਮਾਹੁ, ਧਨਮੇਵ, ਕਿਮੇਤਂ, ਨਿਨ੍ਦਿਤੁਮਰਹਤਿ, ਯਦਨਿਚ੍ਚਂ, ਤਦਨਤ੍ਤਾ, ਏਤਦਵੋਚ, ਏਤਦੇਵ.
ਵਾਤਿ ਕਿਂ? ਤਂ ਅਹਂ, ਏਤਂ ਏਵ, ਅਕ੍ਕੋਚ੍ਛਿ ਮਂ ਅਵਧਿ ਮਂ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਮਦਾਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਪਿ ਵਾ ਮਕਾਰੋ. ਤੇਨ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਮ ਸਰਣਮ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿ ਸਿਜ੍ਝਤਿ.
ਤਾਸਂ ਅਹਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ, ਵਿਦੂਨਂ ਅਗ੍ਗਂ, ਤਸ੍ਸ ਅਦਾਸਿਂ ਅਹਂ ਇਤੀਧ ‘‘ਸਰੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ ਖੋ ਸਰੇ ਪਰੇ ਲੋਪਂ ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਕ੍ਵਚਿ ਛਨ੍ਦਾਨੁਰਕ੍ਖਣੇ ਸੁਖੁਚ੍ਚਾਰਣਟ੍ਠਾਨੇ. ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਰਲੋਪੋ, ਪਰਸ੍ਸ ਅਸਂਯੋਗਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੀਘੋ.
ਤਾਸਾਹਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ, ਵਿਦੂਨਗ੍ਗਂ, ਤਸ੍ਸ ਅਦਾਸਾਹਂ, ਤਥਾਗਤਾਹਂ, ਏਵਾਹਂ, ਕ੍ਯਾਹਂ.
ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਏਵਮਸ੍ਸ, ਕਿਮਹਂ.
ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨਂ, ਏਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਸਨਂ, ਸਂਰਤ੍ਤੋ, ਸਂਰਾਗੋ, ਸਂਰਮ੍ਭੋ, ਅਵਿਸਂਹਾਰੋ, ਚਿਰਂ ਪਵਾਸਿਂ, ਗਨ੍ਤੁਂ ਕਾਮੋ, ਗਨ੍ਤੁਂ ਮਨੋ ਇਤੀਧ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਲੋਪ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੫੪. ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ¶ ਚ.
ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ ਖੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਚ ਪਰੇ ਲੋਪਂ ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਕ੍ਵਚਿ ਛਨ੍ਦਾਨੁਰਕ੍ਖਣਾਦਿਮ੍ਹਿ. ਰਕਾਰਹਕਾਰੇਸੁ ਉਪਸਗ੍ਗਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੀਘੋ.
ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨ ਦਸ੍ਸਨਂ, ਏਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨ ਸਾਸਨਂ, ਸਾਰਤ੍ਤੋ, ਸਾਰਾਗੋ, ਸਾਰਮ੍ਭੋ, ਅਵਿਸਾਹਾਰੋ, ਚਿਰਪ੍ਪਵਾਸਿਂ, ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ, ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ, ਗਨ੍ਤੁਮਨੋ.
ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਏਤਂ ਮਙ੍ਗਲਮੁਤ੍ਤਮਂ.
ਕਤਂ ਇਤਿ, ਕਿਂ ਇਤਿ, ਅਭਿਨਨ੍ਦੁਂ ਇਤਿ, ਉਤ੍ਤਤ੍ਤਂ ਇਵ, ਚਕ੍ਕਂ ਇਵ, ਕਲਿਂ ਇਦਾਨਿ, ਕਿਂ ਇਦਾਨਿ, ਤ੍ਵਂ ਅਸਿ, ਇਦਂ ਅਪਿ, ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਅਪਿ, ਦਾਤੁਂ ਅਪਿ, ਸਦਿਸਂ ਏਵ ਇਤੀਧ ‘‘ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਮ੍ਹਾ, ਲੋਪ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਮ੍ਹਾ ਪਰੋ ਸਰੋ ਲੋਪਂ ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਵਾ. ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਸ੍ਸ ਵਗ੍ਗਨ੍ਤਤ੍ਤਂ.
ਕਤਨ੍ਤਿ, ਕਿਨ੍ਤਿ, ਅਭਿਨਨ੍ਦੁਨ੍ਤਿ, ਉਤ੍ਤਤ੍ਤਂਵ, ਚਕ੍ਕਂਵ, ਕਲਿਨ੍ਦਾਨਿ, ਕਿਨ੍ਦਾਨਿ, ਤ੍ਵਂਸਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ, ਉਤ੍ਤਰਿਮ੍ਪਿ, ਦਾਤੁਮ੍ਪਿ, ਸਦਿਸਂਵ.
ਵਾਤਿ ਕਿਂ? ਕਤਂ ਇਤਿ, ਕਿਮਿਤਿ, ਦਾਤੁਮਪਿ, ਸਾਮਂ ਏਵ.
ਅਯਮ੍ਪਿ ਵਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਤਾ ਇਤੀਵੀਦਾਨਿਸੀਪੇਵਾਦਿਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਨ ਹੋਤਿ. ਯਥਾ – ਅਹਂ ਏਤ੍ਥ, ਏਤਂ ਅਹੋਸਿ.
ਏਵਂ ਅਸ੍ਸ ਤੇ ਆਸਵਾ, ਪੁਪ੍ਫਂ ਅਸ੍ਸਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਇਤੀਧ ਸਰੇ ਪਰੇ ਲੁਤ੍ਤੇ ਵਿਪਰਿਣਾਮੇਨ ‘‘ਪਰਸ੍ਮਿਂ, ਸਰੇ, ਲੁਤ੍ਤੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੫੬. ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੋ ¶ ਚ ਵਿਸਞ੍ਞੋਗੋ.
ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਮ੍ਹਾ ਪਰਸ੍ਮਿਂ ਸਰੇ ਲੁਤ੍ਤੇ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੋ ਸਞ੍ਞੋਗੋ ਚੇ, ਵਿਸਞ੍ਞੋਗੋਵ ਹੋਤੀਤਿ ਸਂਯੋਗੇਕਦੇਸਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸ ਲੋਪੋ.
ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਮੇਕਤ੍ਰ ਠਿਤਿ ਸਞ੍ਞੋਗੋ, ਇਧ ਪਨ ਸਂਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸਞ੍ਞੋਗੋ, ਪੁਰਿਮੋ ਵਣ੍ਣੋ, ਵਿਗਤੋ ਸਞ੍ਞੋਗੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਸਞ੍ਞੋਗੋ, ਪਰੋ.
ਏਵਂ ਸ ਤੇ ਆਸਵਾ, ਪੁਪ੍ਫਂਸਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ.
ਲੁਤ੍ਤੇਤਿ ਕਿਂ? ਏਵਮਸ੍ਸ.
ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਤਿਣ੍ਣਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਂ ਸਰੂਪਸਂਯੋਗੋਪਿ ਵਿਸਞ੍ਞੋਗੋ ਹੋਤਿ. ਯਥਾ – ਅਗ੍ਯਾਗਾਰਂ, ਵੁਤ੍ਯਸ੍ਸ.
ਚਕ੍ਖੁ ਉਦਪਾਦਿ, ਅਵ ਸਿਰੋ, ਯਾਵਚਿਧ ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਣੁਥੂਲਾਨਿ, ਤ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਇਭੀਧ ‘‘ਸਰੇ, ਆਗਮੋ, ਕ੍ਵਚਿ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਞ੍ਚ ਆਗਮੋ ਹੋਤਿ ਸਰੇ ਵਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਵਾ ਕ੍ਵਚਿ ਸੁਖੁਚ੍ਚਾਰਣਟ੍ਠਾਨੇ. ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਾਨੁਗਤਤ੍ਤਾ ਰਸ੍ਸਤੋਯੇਵਾਯਂ.
ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਅਵਂਸਿਰੋ, ਯਾਵਞ੍ਚਿਧ ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਣੁਂਥੂਲਾਨਿ, ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਤਙ੍ਖਣੇ, ਤਂਸਭਾਵੋ.
ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਨ ਹਿ ਏਤੇਹਿ, ਇਧ ਚੇਵ.
ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ, ਤਂ ਸਾਧੁ, ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ, ਅਗ੍ਗਿਂਵ ਸਨਮਂ ਇਤੀਧ ਲੋਪਾਦੇਸਕਾਰਿਯੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਤਦਪਵਾਦਤ੍ਥਮਾਹ.
੫੮. ਅਂ ¶ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ.
ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ ਖੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਪਰੇ ਅਂਇਤਿ ਹੋਤਿ.
ਅਕਾਰੋ ਉਚ੍ਚਾਰਣਤ੍ਥੋ, ‘‘ਸਰਲੋਪੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਰਲੋਪੋ ਵਾ.
ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ, ਤਂ ਸਾਧੁ, ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ, ਅਗ੍ਗਿਂਵ ਸਨ੍ਧਮਂ.
ਇਧ ਅਵੁਤ੍ਤਵਿਸੇਸਾਨਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਤਿਦੇਸਤ੍ਥਮਤਿਦੇਸਮਾਹ.
ਯੇ ਇਧ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਵਿਸੇਸਤੋ ਨ ਉਪਦਿਟ੍ਠਾ ਉਪਸਗ੍ਗਨਿਪਾਤਾਦਯੋ, ਤੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਯੋਗਤੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਰਸਨ੍ਧਾਦੀਸੁ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਰੂਪਸਿਦ੍ਧਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਤੇਨ ‘‘ਦੋ ਧਸ੍ਸ ਚਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਪਰਿਯਾਦੀਨਂ ਰਹਨਾਦਿਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਵਿਪਰਿਯਯੋ ਯਵਾਦੀਹਿ, ਯਥਾ – ਪਰਿਯੁਦਾਹਾਸਿ ਪਯਿਰੁਦਾਹਾਸਿ, ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਅਯਿਰਸ੍ਸ, ਬਹ੍ਵਾਬਾਧੋ ਬਵ੍ਹਾਬਾਧੋ, ਨ ਅਭਿਨੇਯ੍ਯ ਅਨਭਿਨੇਯ੍ਯ.
‘‘ਤਂ ਇਮਿਨਾਪਿ ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪਰੋ ਵਾ ਸਰੋ’’ਤਿ ਸਰੇ ਲੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਤਤ੍ਰਾਕਾਰੋ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਅਕਾਰੋ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਸ੍ਸ ਦਕਾਰੋ, ਤਦਮਿਨਾਪਿ ਜਾਨਾਥ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਇਤਿ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਸਨ੍ਧਿਵਿਧਾਨਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਸਞ੍ਞਾਵਿਧਾਨਂ ਸਰਸਨ੍ਧਿ ਸਨ੍ਧਿ,
ਨਿਸੇਧਨਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਨ੍ਧਿ ਸਨ੍ਧਿ;
ਯੋ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਸ੍ਸ ਚ ਸਨ੍ਧਿਕਪ੍ਪੇ,
ਸੁਨਿਚ੍ਛਯੋ ਸੋਪਿ ਮਯੇਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤੋ.
ਇਤਿ ਰੂਪਸਿਦ੍ਧਿਯਂ ਸਨ੍ਧਿਕਣ੍ਡੋ
ਪਠਮੋ.
੨. ਨਾਮਕਣ੍ਡ
ਅਥ ¶ ਨਾਮਿਕਵਿਭਤ੍ਯਾਵਤਾਰੋ ਵੁਚ੍ਚਤੇ.
ਅਤ੍ਥਾਭਿਮੁਖਂ ਨਮਨਤੋ, ਅਤ੍ਤਨਿ ਚਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਾਮਨਤੋ ਨਾਮਂ, ਦਬ੍ਬਾਭਿਧਾਨਂ.
ਤਂ ਪਨ ਦੁਵਿਧਂ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਰੁਲ਼੍ਹੀਵਸੇਨ, ਤਿਵਿਧਂ ਪੁਮਿਤ੍ਥਿਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਵਸੇਨ. ਯਥਾ – ਰੁਕ੍ਖੋ, ਮਾਲਾ, ਧਨਂ.
ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਸਾਮਞ੍ਞਗੁਣਕ੍ਰਿਯਾਯਦਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ, ਯਥਾ – ਰੁਕ੍ਖੋ, ਨੀਲੋ, ਪਾਚਕੋ, ਸਿਰਿਵਡ੍ਢੋਤਿਆਦਿ.
ਅਟ੍ਠਵਿਧਂ ਅਵਣ੍ਣਿਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣੋਕਾਰਨਿਗ੍ਗਹੀਤਨ੍ਤਪਕਤਿਭੇਦੇਨ.
ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗ
ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਂ ਅਕਾਰਨ੍ਤਮ੍ਹਾ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਾ ਜਾਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਪੁਰਿਸਸਦ੍ਦਾ ਸ੍ਯਾਦਿਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਪਰਾ ਯੋਜੀਯਨ੍ਤੇ.
ਅਧਿਕਾਰੋਯਂ. ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚ ਮਾਰੇ ਜਿਤਵਾਤਿ ਜਿਨੋ, ਬੁਦ੍ਧੋ. ਜਿਨਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਜਿਨਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਜਿਨਵਚਨਸ੍ਸ ਯੁਤ੍ਤਂ ਜਿਨਵਚਨਯੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਪਿਟਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਸ੍ਸ ਮਾਗਧਿਕਾਯ ਸਭਾਵਨਿਰੁਤ੍ਤਿਯਾ ਯੁਤ੍ਤਂ ਅਨੁਰੂਪਮੇਵਾਤਿ ਇਦਂ ਅਧਿਕਾਰਤ੍ਥਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਸਾ ਮਾਗਧੀ ਮੂਲਭਾਸਾ, ਨਰਾ ਯਾਯਾਦਿਕਪ੍ਪਿਕਾ;
ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਚ’ਸ੍ਸੁਤਾਲਾਪਾ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਚਾਪਿ ਭਾਸਰੇ.
ਅਧਿਕਾਰੋ ਪਨ ਤਿਵਿਧੋ ਸੀਹਗਤਿਕਮਣ੍ਡੂਕਗਤਿਕਯਥਾਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਵਸੇਨ, ਅਯਂ ਪਨ ਸੀਹਗਤਿਕੋ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਵਿਲੋਕਨਤੋ, ਯਥਾਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕੋਯੇਵ ਵਾ.
ਸਕ੍ਕਤਵਿਸਦਿਸਂ ¶ ਕਤ੍ਵਾ ਜਿਨਵਚਨਾਨੁਰੂਪਵਸੇਨ ਪਕਤਿਟ੍ਠਪਨਤ੍ਥਂ ਪਰਿਭਾਸਮਾਹ.
ਲਿਙ੍ਗਂਪਾਟਿਪਦਿਕਂ, ਯਥਾ ਯਥਾ ਜਿਨਵਚਨਯੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਲਿਙ੍ਗਂ, ਤਥਾ ਤਥਾ ਇਧ ਲਿਙ੍ਗਂ ਨਿਪਚ੍ਚਤੇ ਠਪੀਯਤਿ. ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਧਾਤਵੋ ਚਾਤਿ ਜਿਨਵਚਨਾਨੁਰੂਪਤੋ ‘‘ਪੁਰਿਸ’’ਇਤਿ ਲਿਙ੍ਗੇ ਠਪਿਤੇ ਤਤੋ ਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵਿਭਤ੍ਤਿਵਜ੍ਜਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਤੋ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ‘‘ਪਰਸਮਞ੍ਞਾ ਪਯੋਗੇ’’ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਤੋ ਲਿਙ੍ਗਸਞ੍ਞਾਯਂ –
ਇਤੋ ਪਰਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦਿਵਿਧਾਨੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਲਿਙ੍ਗਗ੍ਗਹਣਮਨੁਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤਤੋ ਜਿਨਵਚਨਯੁਤ੍ਤੇਹਿ ਲਿਙ੍ਗੇਹਿ ਪਰਾ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਚਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤਵੇਤੁਨਾਦਿਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਨਿਪਾਤਤੋਪਿ. ਕਮ੍ਮਾਦਿਵਸੇਨ, ਏਕਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਚ ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥਂ ਵਿਭਜਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ.
ਕਾ ਚ ਪਨ ਤਾ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ? ‘‘ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ.
੬੩. ਸਿਯੋ, ਅਂਯੋ, ਨਾਹਿ, ਸਨਂ, ਸ੍ਮਾਹਿ, ਸਨਂ, ਸ੍ਮਿਂਸੁ.
ਸ੍ਯਾਦਯੋ ਦ੍ਵਿਸਤ੍ਤ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਿ, ਯੋ ਇਤਿ ਪਠਮਾ, ਅਂ, ਯੋ ਇਤਿ ਦੁਤਿਯਾ, ਨਾ, ਹਿ ਇਤਿ ਤਤਿਯਾ, ਸ, ਨਂ ਇਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥੀ, ਸ੍ਮਾ, ਹਿ ਇਤਿ ਪਞ੍ਚਮੀ, ਸ, ਨਂ ਇਤਿ ਛਟ੍ਠੀ, ਸ੍ਮਿਂ, ਸੁ ਇਤਿ ਸਤ੍ਤਮੀ.
ਇਦਂ ¶ ਪਨ ਸਞ੍ਞਾਧਿਕਾਰਪਰਿਭਾਸਾਵਿਧਿਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਸਞ੍ਞਾਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ‘‘ਵਿਭਤ੍ਤਿਇਚ੍ਚਨੇਨ ਕ੍ਵਤ੍ਥੋ, ਅਮ੍ਹਸ੍ਸ ਮਮਂ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਸੇ’’ਤਿ, ਇਤਰਥਾ ਪੁਰਿਮਸੁਤ੍ਤੇਨ ਏਕਯੋਗੋ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਠਮਾਦਿਵੋਹਾਰੋ, ਏਕਵਚਨਾਦਿਵੋਹਾਰੋ ਚ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਵਸੇਨ, ਪਰਸਮਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਵਾ ਸਿਦ੍ਧੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਏਕਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਏਕਵਚਨਂ, ਬਹੂਨਂ ਵਚਨਂ ਬਹੁਵਚਨਂ, ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪੂਰਣੀ ਦੁਤਿਯਾਤਿਆਦਿ, ਇਤਰਥਾ ਪੁਰਿਮਸੁਤ੍ਤੇ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਸਞ੍ਞਾਕਰਣੇ ਅਪ੍ਪਕਤਨਿਰਤ੍ਥਕਵਿਧਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਸਿਯਾ.
‘‘ਜਿਨਵਚਨਯੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ, ਲਿਙ੍ਗਞ੍ਚ ਨਿਪਚ੍ਚਤੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ. ਇਧ ਪਨ ਪਦਨਿਪ੍ਫਾਦਨਮ੍ਪਿ ਜਿਨਵਚਨਸ੍ਸਾਵਿਰੋਧੇਨਾਤਿ ਞਾਪੇਤੁਂ ਪਰਿਭਾਸਨ੍ਤਰਮਾਹ.
ਯਥਾ ਯਥਾ ਤੇਸਂ ਜਿਨਵਚਨਾਨਂ ਉਪਰੋਧੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਤਥਾ ਇਧ ਲਿਙ੍ਗਂ, ਚਸਦ੍ਦੇਨਾਖ੍ਯਾਤਞ੍ਚ ਨਿਪਚ੍ਚਤੇ, ਨਿਪ੍ਫਾਦੀਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨੇਵ ਇਧ ਚ ਆਖ੍ਯਾਤੇ ਚ ਦ੍ਵਿਵਚਨਾਗ੍ਗਹਣਂ, ਸਕ੍ਕਤਵਿਸਦਿਸਤੋ ਵਿਭਤ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦਿਵਿਧਾਨਞ੍ਚ ਕਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.
ਤਤ੍ਥ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਸਬ੍ਬਸ੍ਯਾਦਿਵਿਭਤ੍ਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇ ‘‘ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਾ ਸਦ੍ਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾਵਸਾ –
ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥਾਭਿਧਾਨਮਤ੍ਤੇ ਪਠਮਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਪਠਮਾ. ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਅਨਿਯਮੇਨੇਕਵਚਨਬਹੁਵਚਨਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇ ‘‘ਏਕਮ੍ਹੀ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਏਕਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਤੋ ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥਸ੍ਸੇਕਤ੍ਤਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ਪਠਮੇਕਵਚਨਂ ਸਿ.
‘‘ਅਤੋ ਨੇਨਾ’’ਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਅਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਲਿਙ੍ਗਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ.
੬੬. ਸੋ ¶ .
ਸਿ, ਓਇਤਿ ਦ੍ਵਿਪਦਮਿਦਂ. ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਅਕਾਰਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਸਿਵਚਨਸ੍ਸ ਓਕਾਰੋ ਹੋਤਿ.
ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਹਿ ਪਠਮਾਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਕਾਰਿਯਿਨੋ ਛਟ੍ਠੀਵਿਪਰਿਣਾਮੇਨ ਵਿਵਰਣਂ ਆਦੇਸਾਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਸੀਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿ ਗਯ੍ਹਤੇ ਵਿਭਤ੍ਤਿਕਾਰਿਯਵਿਧਿਪ੍ਪਕਰਣਤੋ, ‘‘ਤਤੋ ਚ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿ ਇਤੋ ਵਿਭਤ੍ਤਿਗ੍ਗਹਣਾਨੁਵਤ੍ਤਨਤੋ ਵਾ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸ੍ਯਾਦੀਨਂ ਕਾਰਿਯਵਿਧਾਨੇ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.
‘‘ਵਾ ਪਰੋ ਅਸਰੂਪਾ’’ਤਿ ਪਰਲੋਪੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਤਦਪਵਾਦੇਨ ਪੁਬ੍ਬਲੋਪਮਾਹ.
੬੭. ਸਰਲੋਪੋ’ਮਾਦੇਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦਿਮ੍ਹਿ ਸਰਲੋਪੇ ਤੁ ਪਕਤਿ.
ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਰਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਹੋਤਿ ਅਂਵਚਨੇ, ਆਦੇਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦਿਭੂਤੇ ਚ ਸਰੇ ਪਰੇ, ਸਰਲੋਪੇ ਕਤੇ ਤੁ ਪਰਸਰਸ੍ਸ ਪਕਤਿਭਾਵੋ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਸਰਲੋਪੇ’’ਤਿ ਪੁਨਗ੍ਗਹਣਂ ਇਮਿਨਾਵ ਕਤਸਰਲੋਪਨਿਮਿਤ੍ਤੇਯੇਵ ਪਰਸ੍ਸ ਵਿਕਾਰੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪਕਤਿਭਾਵਤ੍ਥਂ. ਪਰਸਰਸ੍ਸ ਪਕਤਿਭਾਵਵਿਧਾਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਅਮਾਦੇਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦਿਭੂਤੇ ਸਰੇ ਪਰੇਤਿਪਿ ਸਿਦ੍ਧਂ.
ਤ੍ਯਾਦਿਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਚੇਤ੍ਥ, ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤੇਨ ਗਯ੍ਹਰੇ;
ਆਦਿਗ੍ਗਹਣਮਾਖ੍ਯਾਤ-ਕਿਤਕੇਸ੍ਵਾਗਮਤ੍ਥਿਦਂ.
ਪਚ੍ਚਯਸਾਹਚਰਿਯਾ, ਚਾਦੇਸੋ ਪਕਤੀਪਰੋ;
ਪਦਨ੍ਤਸ੍ਸਰਲੋਪੋ ਨ, ਤੇਨ’ਬ੍ਭਾਹਾਦਿਕੇ ਪਰੇ.
ਤੁਗ੍ਗਹਣਂ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਆਦੀਸੁ ਸਰਲੋਪਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ, ‘‘ਨਯੇ ਪਰਂ ਯੁਤ੍ਤੇ’’ਤਿ ਪਰਂ ਨੇਤਬ੍ਬਂ. ਪੁਰਿਸੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.
ਪੁਰਿਸੋ ਚ ਪੁਰਿਸੋ ਚਾਤਿ ਪੁਰਿਸ ਪੁਰਿਸਇਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ –
ਸਰੂਪਾਨਂ ਸਮਾਨਰੂਪਾਨਂ ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਏਕੋਵ ਸਿਸ੍ਸਤੇ, ਅਞ੍ਞੇ ਲੋਪਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ ਅਸਕਿਨ੍ਤਿ ਏਕਸੇਸੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਸਰੂਪਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਵ ਸਿਦ੍ਧੇ ਅਸਕਿਮ੍ਪਯੋਗੇ ਪੁਨਾਸਕਿਂਗਹਣਂ ਏਕਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਸਯਾਨਮੇਵਾਸਕਿਮ੍ਪਯੋਗੇ ਏਵਾਯਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ, ਨ ਚ ਵਿਚ੍ਛਾਪਯੋਗੇ’ਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ. ‘‘ਵਗ੍ਗਾ ਪਞ੍ਚਪਞ੍ਚਸੋ ਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪਞ੍ਚਪਞ੍ਚਸੋ’’ਤਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨੇਵ ਵਿਚ੍ਛਾਪਯੋਗਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਞਾਪਿਤਤ੍ਤਾ, ਅਥ ਵਾ ਸਹਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯ’ਮਯ’ਮੇਕਸੇਸੋ.
ਯੋਗਵਿਭਾਗਤੋ ਚੇਤ੍ਥ, ਏਕਸੇਸ੍ਵਸਕਿਂ ਇਤਿ;
ਵਿਰੂਪੇਕਸੇਸੋ ਹੋਤਿ, ਵਾ ‘‘ਪਿਤੂਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਸੁ.
ਤਤ੍ਥੇਵ ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥਸ੍ਸ ਬਹੁਤ੍ਤਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ‘‘ਬਹੁਮ੍ਹਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਬਹੁਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਠਮਾਬਹੁਵਚਨਂ ਯੋ, ਪੁਰਿਸ ਯੋ ਇਤੀਧ ‘‘ਅਤੋ, ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਕਾਰਨ੍ਤਤੋ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਪਰੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਠਮਾਯੋਨੀਨਂ, ਦੁਤਿਯਾਯੋਨੀਨਞ੍ਚ ਯਯਾਕ੍ਕਮਂ ਆਕਾਰੇਕਾਰਾਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾਤਿ ਆਕਾਰੋ, ਸਬ੍ਬਗ੍ਗਹਣਂ ਸਬ੍ਬਾਦੇਸਤ੍ਥਂ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ ਪੁਰਿਮਸਦਿਸਮੇਵ, ਪੁਰਿਸਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ.
ਵਾ ਇਚ੍ਚੇਵ ਰੂਪਾ ਰੂਪਾਨਿ, ਅਗ੍ਗਯੋ, ਮੁਨਯੋ.
ਵਾਸਦ੍ਦੋਯਂ ਵਵਤ੍ਥਿਤਪਿਭਾਸਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਚੇਤ੍ਥ –
ਨਿਚ੍ਚਮੇਵ ¶ ਚ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗੇ, ਅਨਿਚ੍ਚਞ੍ਚ ਨਪੁਂਸਕੇ;
ਅਸਨ੍ਤਂ ਝੇ ਕਤਤ੍ਤੇ ਤੁ, ਵਿਧਿਂ ਦੀਪੇਤਿ ਵਾਸੁਤਿ.
ਤਤ੍ਥੇਵਾਲਪਨਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ‘‘ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥੇ ਪਠਮਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਭਿਮੁਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ਲਪਨਂ ਆਲਪਨਂ, ਸਮ੍ਬੋਧਨਂ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਲਪਨਤ੍ਥਾਧਿਕੇ ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥਾਭਿਧਾਨਮਤ੍ਤੇ ਚ ਪਠਮਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਏਕਵਚਨਾਦਿ.
ਪੁਰਿਸ ਸਿ ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ –
ਆਲਪਨਤ੍ਥੇ ਵਿਹਿਤੋ ਸਿ ਗਸਞ੍ਞੋ ਹੋਤੀਤਿ ਗਸਞ੍ਞਾਯਂ ‘‘ਭੋ ਗੇ ਤੂ’’ਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਗੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ ਅਕਾਰੋ ਚ ਪਿਤੁਸਤ੍ਥੁਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਨਮਨ੍ਤੋ ਚ ਆਕਾਰਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਗੇ ਪਰੇ.
‘‘ਗੇ, ਰਸ੍ਸ’’ਮਿਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ ਆਕਾਰੋ ਰਸ੍ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਗੇ ਪਰੇ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ, ਅਦੂਰਟ੍ਠਸ੍ਸਾਲਪਨੇਵਾਯਂ.
‘‘ਸਿਂ, ਸੋ, ਸ੍ਯਾ ਚ, ਸਖਤੋ ਗਸ੍ਸੇ ਵਾ, ਘਤੇ ਚਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਹਿ ਅਞ੍ਞੋ ਸੇਸੋ ਨਾਮ, ਤਤੋ ਸੇਸਤੋ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਗਸਿਇਚ੍ਚੇਤੇ ਲੋਪਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ. ਅਪਿਗ੍ਗਹਣਂ ¶ ਦੁਤਿਯਤ੍ਥਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥਂ, ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਤਿਪਿ ਸਿਗ੍ਗਹਣੇ ਵਇਤਿ ਵਚਨਮੇਵ ਞਾਪਕਮਞ੍ਞਤ੍ਥਾਪਿ ਸਿਗ੍ਗਹਣੇ ਆਲਪਨਾਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸ. ਕੇਚਿ ਆਲਪਨਾਭਿਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯਾ ਭਵਨ੍ਤਸਦ੍ਦਂ ਵਾ ਹੇਸਦ੍ਦਂ ਵਾ ਪਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤੇ. ਭੋ ਪੁਰਿਸ ਤਿਟ੍ਠ, ਹੇ ਪੁਰਿਸਾ ਵਾ.
ਬਹੁਵਚਨੇ ਨ ਵਿਸੇਸੋ, ਭਵਨ੍ਤੋ ਪੁਰਿਸਾ ਤਿਟ੍ਠਥ.
ਤਤ੍ਥੇਵ ਕਮ੍ਮਤ੍ਥਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ‘‘ਵ,’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਯਂ ਵਾ ਕਰੋਤਿ, ਯਂ ਵਾ ਵਿਕਰੋਤਿ, ਯਂ ਵਾ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਂ ਕਾਰਕਂ ਕ੍ਰਿਯਾਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਮ੍ਮਸਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ.
ਕਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਦੁਤਿਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਦੁਤਿਯੇਕਵਚਨਂ ਅਂ, ‘‘ਸਰਲੋਪੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਰੇ ਲੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਦੀਘ’’ਨ੍ਤਿ ਦੀਘੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪਕਤਿਭਾਵੋ ਚ, ਪੁਰਿਸਂ ਪਸ੍ਸ.
ਬਹੁਵਚਨੇ ‘‘ਸਬ੍ਬਯੋਨੀਨਮਾਏ’’ਤਿ ਯੋਵਚਨਸ੍ਸੇਕਾਰੋ, ਪੁਰਿਸੇ ਪਸ੍ਸ.
ਤਤ੍ਥੇਵ ਕਤ੍ਤੁਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ –
ਯੋ ਅਤ੍ਤਪ੍ਪਧਾਨੋ ਕ੍ਰਿਯਂ ਕਰੋਤਿ, ਸੋ ਕਤ੍ਤੁਸਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ.
‘‘ਤਤਿਯਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਕਤ੍ਤਰਿ ਚ ਕਾਰਕੇ ਤਤਿਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਤਤਿਯੇਕਵਚਨਂ ਨਾ.
੭੯. ਅਤੋ ¶ ਨੇਨ.
ਏਨਾਤਿ ਅਵਿਭਤ੍ਤਿਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਅਕਾਰਨ੍ਤਤੋ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਪਰਸ੍ਸ ਨਾਵਚਨਸ੍ਸ ਏਨਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ, ਪੁਰਿਸੇਨ ਕਤਂ.
ਬਹੁਵਚਨਮ੍ਹਿ –
ਸੁ, ਹਿਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤਿਰੂਪੇਸੁ ਪਰੇਸੁ ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ ਅਕਾਰੋ ਏਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ.
੮੧. ਸ੍ਮਾਹਿਸ੍ਮਿਂਨਂ ਮ੍ਹਾਭਿਮ੍ਹਿ ਵਾ.
ਸਬ੍ਬਤੋ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਸ੍ਮਾ ਹਿ ਸ੍ਮਿਂਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਮ੍ਹਾ, ਭਿ, ਮ੍ਹਿਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਪੁਰਿਸੇਹਿ, ਪੁਰਿਸੇਭਿ ਕਤਂ.
ਤਤ੍ਥੇਵ ਕਰਣਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ –
ਯੇਨ ਵਾ ਕਯਿਰਤੇ, ਯੇਨ ਵਾ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਯੇਨ ਵਾ ਸੁਣਾਤਿ, ਤਂ ਕਾਰਕਂ ਕਰਣਸਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ.
ਕਰਣਕਾਰਕੇ ਤਤਿਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਸੇਸਂ ਕਤ੍ਤੁਸਮਂ, ਆਵਿਟ੍ਠੇਨ ਪੁਰਿਸੇਨ ਸੋ ਪੁਞ੍ਞਂ ਕਰੋਤਿ, ਪੁਰਿਸੇਹਿ, ਪੁਰਿਸੇਭਿ.
ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਮ੍ਪਦਾਨਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ –
੮੪. ਯਸ੍ਸ ¶ ਦਾਤੁਕਾਮੋ ਰੋਚਤੇ ਧਾਰਯਤੇ ਵਾ ਤਂ ਸਮ੍ਪਦਾਨਂ.
ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਦਾਤੁਕਾਮੋ, ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਰੋਚਤੇ, ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਧਾਰਯਤੇ, ਤਂ ਕਾਰਕਂ ਸਮ੍ਪਦਾਨਸਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ.
ਸਮ੍ਪਦਾਨਕਾਰਕੇ ਚਤੁਤ੍ਥੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਿਯਾ ਏਕਵਚਨਂ ਸ.
ਸਬ੍ਬਤੋ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਸਕਾਰਾਗਮੋ ਹੋਤਿ ਸੇ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ ਪਰੇ. ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਧਨਂ ਦਦਾਤਿ.
ਬਹੁਵਚਨਮ੍ਹਿ ‘‘ਦੀਘ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸੁ ਨਂ ਹਿਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਪਰੇਸੁ ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਭੂਤਾ ਸਬ੍ਬੇ ਰਸ੍ਸਸਰਾ ਦੀਘਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ, ਚਗ੍ਗਹਣਮਿਕਾਰੁਕਾਰਾਨਂ ਕ੍ਵਚਿ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ. ਪੁਰਿਸਾਨਂ.
ਤਤ੍ਥੇਵਾਪਾਦਾਨਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ –
੮੮. ਯਸ੍ਮਾ ਦਪੇਤਿ ਭਯਮਾਦਤ੍ਤੇ ਵਾ ਤਦਪਾਦਾਨਂ.
ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਅਵਧਿਭੂਤਾ ਅਪੇਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਭਯਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਆਦਤ੍ਤੇ, ਤਂ ਕਾਰਕਂ ਅਪਾਦਾਨਸਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ.
੮੯. ਅਪਾਦਾਨੇ ¶ ਪਞ੍ਚਮੀ.
ਅਪਾਦਾਨਕਾਰਕੇ ਪਞ੍ਚਮੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਪਞ੍ਚਮਿਯਾ ਏਕਵਚਨਂ ਸ੍ਮਾ.
‘‘ਅਤੋ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ, ਆ ਏ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਕਾਰਨ੍ਤਤੋ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸ੍ਮਾ ਸ੍ਮਿਂਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਆਕਾਰੇਕਾਰਾਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਮ੍ਹਾਦੇਸੋ. ਪੁਰਿਸਾ ਅਪੇਤਿ, ਪੁਰਿਸਮ੍ਹਾ, ਪੁਰਿਸਸ੍ਮਾ.
ਬਹੁਵਚਨੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਤਤਿਯਾਸਮਂ, ਹਿਸ੍ਸ ਭਿਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ. ਪੁਰਿਸੇਹਿ, ਪੁਰਿਸੇਭਿ ਅਪੇਤਿ.
ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਾਮਿਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ –
ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ, ਤਂ ਸਾਮਿਸਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ.
ਸਾਮਿਸ੍ਮਿਂ ਛਟ੍ਠੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਆਯਾਦੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਚਤੁਤ੍ਥੀਛਟ੍ਠੀਨਂ ਸਮਾਨਂ ਰੂਪਂ. ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਏਤਂ ਧਨਂ, ਪੁਰਿਸਾਨਂ.
ਤਤ੍ਥੇਵ ਓਕਾਸਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ –
ਯੋ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਾਨਂ ਕ੍ਰਿਯਾਯ ਆਧਾਰੋ, ਤਂ ਕਾਰਕਂ ਓਕਾਸਸਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ.
੯੪. ਓਕਾਸੇ ¶ ਸਤ੍ਤਮੀ.
ਓਕਾਸਕਾਰਕੇ ਸਤ੍ਤਮੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਸਤ੍ਤਮਿਯਾ ਏਕਵਚਨਂ ਸ੍ਮਿਂ, ਤਸ੍ਸ ‘‘ਸ੍ਮਾਸ੍ਮਿਂਨਂ ਵਾ’’ਤਿ ਏਕਾਰੋ, ਮ੍ਹਿਆਦੇਸੋ ਚ, ਪੁਰਿਸੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਪੁਰਿਸਮ੍ਹਿ, ਪੁਰਿਸਸ੍ਮਿਂ.
ਬਹੁਵਚਨੇ ‘‘ਸੁਹਿਸ੍ਵਕਾਰੋ ਏ’’ਤਿ ਏਕਾਰੋ, ਪੁਰਿਸੇਸੁ.
ਪੁਰਿਸੋ, ਪੁਰਿਸਾ, ਭੋ ਪੁਰਿਸ ਭੋ ਪੁਰਿਸਾ ਵਾ, ਭਵਨ੍ਤੋ ਪੁਰਿਸਾ, ਪੁਰਿਸਂ, ਪੁਰਿਸੇ, ਪੁਰਿਸੇਨ, ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਪੁਰਿਸੇਭਿ, ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ, ਪੁਰਿਸਾਨਂ, ਪੁਰਿਸਾ ਪੁਰਿਸਸ੍ਮਾ ਪੁਰਿਸਮ੍ਹਾ, ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਪੁਰਿਸੇਭਿ, ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ, ਪੁਰਿਸਾਨਂ, ਪੁਰਿਸੇ ਪੁਰਿਸਸ੍ਮਿਂ ਪੁਰਿਸਮ੍ਹਿ, ਪੁਰਿਸੇਸੁ.
ਤਥਾ ਸੁਗਤੋ, ਸੁਗਤਾ, ਭੋ ਸੁਗਤ ਭੋ ਸੁਗਤਾ ਵਾ, ਭਵਨ੍ਤੋ ਸੁਗਤਾ, ਸੁਗਤਂ, ਸੁਗਤੇ, ਸੁਗਤੇਨ, ਸੁਗਤੇਹਿ ਸੁਗਤੇਭਿ, ਸੁਗਤਸ੍ਸ, ਸੁਗਤਾਨਂ, ਸੁਗਤਾ ਸੁਗਤਸ੍ਮਾ ਸੁਗਤਮ੍ਹਾ, ਸੁਗਤੇਹਿ ਸੁਗਤੇਭਿ, ਸੁਗਤਸ੍ਸ, ਸੁਗਤਾਨਂ, ਸੁਗਤੇ ਸੁਗਤਸ੍ਮਿਂ ਸੁਗਤਮ੍ਹਿ, ਸੁਗਤੇਸੁ.
ਏਵਂ ਸੁਰਾ’ਸੁਰ ਨਰੋ’ਰਗ ਨਾਗ ਯਕ੍ਖਾ,
ਗਨ੍ਧਬ੍ਬ ਕਿਨ੍ਨਰ ਮਨੁਸ੍ਸ ਪਿਸਾਚ ਪੇਤਾ;
ਮਾਤਙ੍ਗ ਜਙ੍ਗਮ ਤੁਰਙ੍ਗ ਵਰਾਹ ਸੀਹਾ,
ਬ੍ਯਗ੍ਘ’ਚ੍ਛ ਕਚ੍ਛਪ ਤਰਚ੍ਛ ਮਿਗ’ਸ੍ਸ ਸੋਣਾ.
ਆਲੋਕ ਲੋਕ ਨਿਲਯਾ’ਨਿਲ ਚਾਗ ਯੋਗਾ, ਵਾਯਾਮ ਗਾਮ
ਨਿਗਮਾ’ਗਮ ਧਮ੍ਮ ਕਾਮਾ;
ਸਙ੍ਘੋ’ਘ ਘੋਸ ਪਟਿਘਾ’ਸਵ ਕੋਧ ਲੋਭਾ,
ਸਾਰਮ੍ਭ ਥਮ੍ਭ ਮਦ ਮਾਨ ਪਮਾਦ ਮਕ੍ਖਾ.
ਪੁਨ੍ਨਾਗ ¶ ਪੂਗ ਪਨਸਾ’ਸਨ ਚਮ੍ਪਕ’ਮ੍ਬਾ,
ਹਿਨ੍ਤਾਲ ਤਾਲ ਬਕੁਲ’ਜ੍ਜੁਨ ਕਿਂਸੁਕਾ ਚ;
ਮਨ੍ਦਾਰ ਕੁਨ੍ਦ ਪੁਚਿਮਨ੍ਦ ਕਰਞ੍ਜ ਰੁਕ੍ਖਾ,
ਞੇਯ੍ਯਾ ਮਯੂਰ ਸਕੁਨਣ੍ਡਜ ਕੋਞ੍ਚ ਹਂਸਾ –
ਇਚ੍ਚਾਦਯੋਪਿ.
ਮਨੋਗਣਾਦਿਸ੍ਸ ਤੁ ਨਾਸਸ੍ਮਾਸ੍ਮਿਂਸੁ ਵਿਸੇਸੋ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਪੁਰਿਸਸਮਂ.
ਮਨੋ, ਮਨਾ, ਹੇ ਮਨ ਹੇ ਮਨਾ ਵਾ, ਭਵਨ੍ਤੋ ਮਨਾ, ਮਨਂ, ਮਨੇ.
‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਮਨੋਪਭੁਤਿ ਗਣੋ ਮਨੋਗਣੋ, ਮਨੋਗਣਾਦਿਤੋ ਸ੍ਮਿਂ, ਨਾਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਇਕਾਰਾਕਾਰਾਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ. ਆਦਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਬਿਲਪਦਾਦਿਤੋਪਿ.
‘‘ਮਨੋਗਣਾਦਿਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਏਤੇਹੇਵ ਮਨੋਗਣਾਦੀਹਿ ਸਰੇ ਪਰੇ ਸਾਗਮੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਮਨਸਾ, ਮਨੇਨ.
ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ, ਤੇਨ ‘‘ਮਨੋ ਮਨਾ ਮਨਂ ਮਨੇ ਮਨਆਯਤਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਨ ਹੋਤਿ. ‘‘ਮਾਨਸਿਕਂ, ਚੇਤਸਿਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਨਿਚ੍ਚਂ. ਮਨੇਹਿ, ਮਨੇਭਿ.
‘‘ਮਨੋਗਣਾਦਿਤੋ, ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੯੭. ਸਸ੍ਸ ¶ ਚੋ.
ਮਨੋਗਣਾਦਿਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਸਸ੍ਸ ਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਓਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਸਾਗਮੋ.
ਮਨਸੋ ਮਨਸ੍ਸ, ਮਨਾਨਂ, ਮਨਾ ਮਨਸ੍ਮਾ ਮਨਮ੍ਹਾ, ਮਨੇਹਿ ਮਨੇਭਿ, ਮਨਸੋ ਮਨਸ੍ਸ, ਮਨਾਨਂ, ਮਨਸਿ ਮਨੇ ਮਨਸ੍ਮਿਂ ਮਨਮ੍ਹਿ, ਮਨੇਸੁ.
ਏਵਂ ਵਚੋ ਵਯੋ ਤੇਜੋ,
ਤਪੋ ਚੇਤੋ ਤਮੋ ਯਸੋ;
ਅਯੋ ਪਯੋ ਸਿਰੋ ਛਨ੍ਦੋ,
ਸਰੋ ਉਰੋ ਰਹੋ ਅਹੋ –
ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਮਨੋਗਣੋ.
ਗੁਣਵਨ੍ਤੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭੇਦੋ. ਗੁਣਵਨ੍ਤੁ ਸਿ ਇਤੀਧ –
‘‘ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ, ਨ੍ਤੁਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚ ਅਧਿਕਾਰੋ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਨ੍ਤੁਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਆਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਸਿਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਗੁਣਵਾ.
‘‘ਯੋਮ੍ਹਿ, ਪਠਮੇ’’ਸੀਹਗਤਿਯਾ ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਨ੍ਤੁਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਨ੍ਤੋਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਯੋਮ੍ਹਿ ਪਠਮੇ, ਗੁਣਵਨ੍ਤੋ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ.
‘‘ਸੁਨਂਹਿਸੁ, ਅਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੧੦੦. ਨ੍ਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ¶ ਯੋਸੁ ਚ.
ਨ੍ਤੁਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਉਕਾਰੋ ਅਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਸੁਨਂਹਿ ਯੋਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ, ਚਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਅਂ ਨਾ ਸ੍ਮਾਸ੍ਮਿਂਸੁ ਚ. ਗੁਣਵਨ੍ਤਾ, ਛਟ੍ਠਿਯਾ ਸਿਦ੍ਧੇਪਿ ਅਨ੍ਤਾਦੇਸੇ ਪੁਨ ਅਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣਕਰਣਤੋ ਯੋਨਂ ਇਕਾਰੋ ਚ ਕ੍ਵਚਿ. ਗੁਣਵਨ੍ਤਿ.
‘‘ਅ’’ਮਿਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਨ੍ਤੁਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਅਂ ਅਵਣ੍ਣਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਗੇ ਪਰੇ.
ਭੋ ਗੁਣਵਂ ਭੋ ਗੁਣਵ ਭੋ ਗੁਣਵਾ, ਭਵਨ੍ਤੋ ਗੁਣਵਨ੍ਤੋ ਗੁਣਵਨ੍ਤਾ, ਗੁਣਵਨ੍ਤਂ, ਗੁਣਵਨ੍ਤੇ.
‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਨ੍ਤੁਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਤੋਤਿ ਤਾਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ ਸਸ੍ਮਿਂਨਾਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਯਥਾਸਙ੍ਖ੍ਯਂ. ਗੁਣਵਤਾ ਗੁਣਵਨ੍ਤੇਨ, ਗੁਣਵਨ੍ਤੇਹਿ ਗੁਣਵਨ੍ਤੇਭਿ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਨ੍ਤੁਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਨ੍ਤਸ੍ਸਇਚ੍ਚਯਮਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਸੇ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਗੁਣਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਗੁਣਵਤੋ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਨ੍ਤੁਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਤਂਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਨਂਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਗੁਣਵਤਂ ਗੁਣਵਨ੍ਤਾਨਂ.
‘‘ਅਮ੍ਹ ¶ ਤੁਮ੍ਹ ਨ੍ਤੁ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਸ੍ਮਾਵਚਨਸ੍ਸ ਨਾਬ੍ਯਪਦੇਸੋ.
ਗੁਣਵਤਾ ਗੁਣਵਨ੍ਤਾ ਗੁਣਵਨ੍ਤਸ੍ਮਾ ਗੁਣਵਨ੍ਤਮ੍ਹਾ, ਗੁਣਵਨ੍ਤੇਹਿ ਗੁਣਵਨ੍ਤੇਭਿ, ਗੁਣਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਗੁਣਵਤੋ, ਗੁਣਵਤਂ ਗੁਣਵਨ੍ਤਾਨਂ, ਗੁਣਵਤਿ ਗੁਣਵਨ੍ਤੇ ਗੁਣਵਨ੍ਤਸ੍ਮਿਂ ਗੁਣਵਨ੍ਤਮ੍ਹੀ, ਗੁਣਵਨ੍ਤੇਸੁ.
ਏਵਂ ਗਣਵਾ ਕੁਲਵਾ ਬਲਵਾ ਯਸਵਾ ਧਨਵਾ ਸੁਤਵਾ ਭਗਵਾ ਹਿਮਵਾ ਫਲਵਾ ਸੀਲਵਾ ਪਞ੍ਞਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਯੋ.
ਹਿਮਵਨ੍ਤੁਸਦ੍ਦਤੋ ਸਿਮ੍ਹਿ ਕਤੇ –
‘‘ਅਤ੍ਤਂ, ਨ੍ਤੁਸ੍ਸ’ਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ –
ਨ੍ਤੁਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਵਾ ਸਿਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਹਿਮਵਨ੍ਤੋ, ਹਿਮਵਾ, ਸੇਸਂ ਸਮਂ.
ਪੁਨ ਵਾਗ੍ਗਹਣਕਰਣਂ ਹਿਮਵਨ੍ਤੁਸਦ੍ਦਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਅਤ੍ਤਨਿਸੇਧਨਤ੍ਥਂ, ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ. ਤੇਨ ਗੁਣਵਨ੍ਤਾਦੀਸੁ ਨਾਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ.
ਏਵਂ ਸਤਿਮਾ ਧਿਤਿਮਾ ਗਤਿਮਾ ਮਤਿਮਾ ਮੁਤਿਮਾ ਮੁਤ੍ਤਿਮਾ ਜੁਤਿਮਾ ਸਿਰਿਮਾ ਹਿਰਿਮਾ ਥੁਤਿਮਾ ਰਤਿਮਾ ਯਤਿਮਾ ਸੁਚਿਮਾ ਕਲਿਮਾ ਬਲਿਮਾ ਕਸਿਮਾ ਰੁਚਿਮਾ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਬਨ੍ਧੁਮਾ ਹੇਤੁਮਾ ਸੇਤੁਮਾ ਕੇਤੁਮਾ ਰਾਹੁਮਾ ਭਾਣੁਮਾ ਖਾਣੁਮਾ ਵਿਜ੍ਜੁਮਾ ਇਚ੍ਚਾਦਯੋ.
ਤਤ੍ਥ ਸਤਿਮਨ੍ਤੁ ਬਨ੍ਧੁਮਨ੍ਤੁਸਦ੍ਦਾਨਂ ਅਂਸੇਸੁ ਰੂਪਭੇਦੋ. ‘‘ਅਤ੍ਤਂ, ਨ੍ਤੁਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਨ੍ਤੁਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਵਾ ਅਂਸਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ. ਇਧਾਪਿ ਵਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਤਾ ਨਾਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ¶ . ਸਤਿਮਂ ਸਤਿਮਨ੍ਤਂ, ਬਨ੍ਧੁਮਂ ਬਨ੍ਧੁਮਨ੍ਤਂ, ਸਤਿਮਸ੍ਸ ਸਤਿਮਤੋ ਸਤਿਮਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਬਨ੍ਧੁਮਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧੁਮਤੋ ਬਨ੍ਧੁਮਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਸੇਸਂ ਸਮਂ.
ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭੇਦੋ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤ ਸਿ,
‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੧੦੭. ਸਿਮ੍ਹਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਦੀਨਂ ਨ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਅਂ.
ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਨਂ ਅਨ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾਨਂ ਨ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਅਂਰੂਪਂ ਆਪਜ੍ਜਤੇ ਵਾ ਸਿਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਸਰਲੋਪਸਿਲੋਪਾ, ਸੋ ਗਚ੍ਛਂ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ.
‘‘ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਦੀਨਂ, ਨ੍ਤਸਦ੍ਦੋ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ –
ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਦੀਨਂ ਨ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਨ੍ਤੁਪਚ੍ਚਯੋਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ ਸੇਸੇਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ, ਅਸ੍ਮਿਮ੍ਹਿ ਕਾਰਿਯਾਤਿਦੇਸੋਯਂ. ਸੇਸਂ ਗੁਣਵਨ੍ਤੁਸਮਂ.
ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ, ਭੋ ਗਚ੍ਛਂ ਭੋ ਗਚ੍ਛ ਭੋ ਗਚ੍ਛਾ, ਭਵਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ, [ਗਚ੍ਛਂ] ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ, ਗਚ੍ਛਤਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਹਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਭਿ, ਗਚ੍ਛਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਗਚ੍ਛਤਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ, ਗਚ੍ਛਤਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਮਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਮ੍ਹਾ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਹਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਭਿ, ਗਚ੍ਛਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਗਚ੍ਛਤਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ, ਗਚ੍ਛਤਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਮ੍ਹੀ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਸੁ.
ਏਵਂ ਮਹਂ ਚਰਂ ਤਿਟ੍ਠਂ, ਦਦਂ ਭੁਞ੍ਜਂ ਸੁਣਂ ਪਚਂ;
ਜਯਂ ਜੀਰਂ ਚਵਂ ਮੀਯਂ, ਸਰਂ ਕੁਬ੍ਬਂ ਜਪਂ ਵਜਂ –
ਇਚ੍ਚਾਦਯੋ.
ਭਵਨ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ¶ ਗ ਯੋ ਨਾ ਸਵਚਨੇਸੁ ਵਿਸੇਸੋ. ਸੋ ਭਵਂ.
‘‘ਭਵਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੧੦੯. ਓਭਾਵੋ ਕ੍ਵਚਿ ਯੋਸੁ ਵਕਾਰਸ੍ਸ.
ਭਵਨ੍ਤਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਵਕਾਰਸ੍ਸ ਓਭਾਵੋ ਹੋਤਿ ਕ੍ਵਚਿ ਯੋਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ. ਤੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਭਵਨ੍ਤੋ ਭਵਨ੍ਤਾ.
‘‘ਭਵਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਭਵਨ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭੋ ਹੋਤਿ ਗੇ ਪਰੇ. ਤੁਸਦ੍ਦੇਨ ਭਨ੍ਤੇ, ਭੋਨ੍ਤਾਦਿ ਚ, ਗਲੋਪੋ, ਭੋ ਭਨ੍ਤੇ ਭੋਨ੍ਤ ਭੋਨ੍ਤਾ, ਭੋਨ੍ਤੋ ਭਵਨ੍ਤੋ ਭਵਨ੍ਤਾ, ਭਵਨ੍ਤਂ, ਭੋਨ੍ਤੇ ਭਵਨ੍ਤੇ.
ਨਾਸੇਸੁ ‘‘ਓਭਾਵੋ ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਓਭਾਵੋ.
ਭੋਤਾ ਭਵਤਾ ਭਵਨ੍ਤੇਨ, ਭੋਤੋ ਭਵਤੋ ਭਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਭਦਨ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭਦ੍ਦਨ੍ਤ ਭਨ੍ਤੇਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕ੍ਵਚਿ ਗੇ ਪਰੇ ਯੋਸੁ ਚ. ਭੋ ਭਦ੍ਦਨ੍ਤ ਭਨ੍ਤੇ, ਭਦਨ੍ਤ ਭਦਨ੍ਤਾ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਪੁਰਿਸਸਦ੍ਦਸਮਂ.
੧੧੨. ਸਨ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸੋ ਭੇ ਬੋ ਚਨ੍ਤੇ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਸਨ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਸਦ੍ਦਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਭਕਾਰੇ ਪਰੇ, ਅਨ੍ਤੇ ਚ ਬਕਾਰਾਗਮੋ ਹੋਤਿ.
ਚਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣੇਨ ¶ ਅਭਕਾਰੇਪਿ ਸਮਾਸੇ ਕ੍ਵਚਿ ਸਕਾਰਾਦੇਸੋ. ਸਬ੍ਭਿ.
ਭੇਤਿ ਕਿਂ? ਸਨ੍ਤੇਹਿ, ਸੇਸਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸਦ੍ਦਸਮਂ.
ਅਤ੍ਥਿ ਰਾਜ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਅਤ੍ਤ ਸਖਸਦ੍ਦਾਦੀਨਂ ਭੇਦੋ, ਤਥੇਵ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ‘‘ਰਾਜ ਸਿ’’ਇਤਿ ਠਿਤੇ –
‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਤ੍ਤਸਖਰਾਜਾਦਿਤੋ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ.
ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਅਤ੍ਤ ਸਖ ਰਾਜਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਤੋ ਸਿਵਚਨਸ੍ਸ ਆਕਾਰੋ ਹੋਤਿ. ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਆਤੁਮਾਦਿਸਦ੍ਦਤੋ ਚ. ਸਰਲੋਪਾਦਿ. ਰਾਜਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.
ਬ੍ਰਹ੍ਮਤ੍ਤਸਖਰਾਜਾਦਿਤੋ ਯੋਨਂ ਆਨੋਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ. ਰਾਜਾਨੋ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਭੋ ਰਾਜ ਭੋ ਰਾਜਾ, ਭਵਨ੍ਤੋ ਰਾਜਾਨੋ.
‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੧੧੫. ਬ੍ਰਹ੍ਮਤ੍ਤਸਖਰਾਜਾਦਿਤੋ ਅਮਾਨਂ.
ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਦੀਹਿ ਪਰਸ੍ਸ ਅਂਵਚਨਸ੍ਸ ਆਨਂ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਰਾਜਾਨਂ ਪਸ੍ਸ ਰਾਜਂ ਵਾ, ਰਾਜਾਨੋ.
‘‘ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ, ਰਾਜਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਰਾਜਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞਾਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਨਾਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਰਞ੍ਞਾ ਕਤਂ ਰਾਜੇਨ ਵਾ.
੧੧੭. ਰਾਜਸ੍ਸ ¶ ਰਾਜੁ ਸੁਨਂਹਿਸੁ ਚ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਰਾਜਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਰਾਜੁਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਸੁ ਨਂ ਹਿਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਵਚਨੇਸੁ. ਚਸਦ੍ਦੋ ਵਿਕਪ੍ਪਨਤ੍ਥੋ, ‘‘ਸੁਨਂਹਿਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਦੀਘੋ, ਰਾਜੂਹਿ ਰਾਜੂਭਿ, ਰਾਜੇਹਿ ਰਾਜੇਭਿ ਵਾ.
‘‘ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਰਾਜਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਰਾਜਿਨੋਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸੇ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਰਞ੍ਞੋ, ਰਾਜਿਨੋ ਦੇਤਿ.
‘‘ਰਾਜਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਰਾਜਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞਂਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਨਂਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਰਞ੍ਞਂ ਰਾਜੂਨਂ ਰਾਜਾਨਂ.
ਪਞ੍ਚਮਿਯਂ –
੧੨੦. ਅਮ੍ਹਤੁਮ੍ਹਨ੍ਤੁਰਾਜਬ੍ਰਹ੍ਮਤ੍ਤਸਖਸਤ੍ਥੁਪਿਤਾਦੀਹਿ ਸ੍ਮਾ ਨਾਵ.
ਅਮ੍ਹਤੁਮ੍ਹਨ੍ਤੁਰਾਜਬ੍ਰਹ੍ਮਤ੍ਤਸਖਸਤ੍ਥੁਪਿਤੁਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਹਿ ਸ੍ਮਾਵਚਨਂ ਨਾਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸ੍ਮਾਵਚਨਸ੍ਸ ਨਾਭਾਵਾਤਿਦੇਸੋ. ਅਤਿਦੇਸੋ ਪਨ ਛਬ੍ਬਿਧੋ.
ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚ –
‘‘ਬ੍ਯਪਦੇਸੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਤਂਰੂਪਂ ਤਂਸਭਾਵਤਾ;
ਸੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਵ ਤਥਾ ਕਾਰਿ-ਯਾਤਿਦੇਸੋਤਿ ਛਬ੍ਬਿਧੋ’’ਤਿ.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ¶ ਬ੍ਰਹ੍ਮਤ੍ਤਸਖਾਦੀਸੁ ਪਾਠਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਰੂਪਾਤਿਦੇਸੋ. ਸੇਸਂ ਤਤਿਯਾਸਮਂ.
ਰਞ੍ਞਾ ਅਪੇਤਿ, ਰਾਜੂਹਿ ਰਾਜੂਭਿ, ਰਾਜੇਹਿ ਰਾਜੇਭਿ, ਰਞ੍ਞੋ, ਰਾਜਿਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ, ਰਞ੍ਞਂ ਰਾਜੂਨਂ ਰਾਜਾਨਂ.
‘‘ਰਾਜਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਰਾਜਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੇਰਾਜਿਨਿਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸ੍ਮਿਂਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਰਞ੍ਞੇ, ਰਾਜਿਨਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਰਾਜੂਸੁ ਰਾਜੇਸੁ.
ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਚ ਗ ਨਾ ਸ ਸ੍ਮਿਂਸੁ ਵਿਸੇਸੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ.
ਆਲਪਨੇ ਚ ‘‘ਏ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਦ੍ਦਤੋ ਗਸ੍ਸ ਚ ਏਕਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਚਗ੍ਗਹਣਂ ਏਗ੍ਗਹਣਾਨੁਕਡ੍ਢਨਤ੍ਥਂ, ਭੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ, ਭਵਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ.
ਵਿਪਰਿਣਾਮੇਨ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸ, ਅਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਉਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਸ ਨਾਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਵਚਨੇਸੁ. ਉਤ੍ਤਮਿਤਿ ਭਾਵਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ, ਬ੍ਰਹ੍ਮੇਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇਭਿ.
ਸਸ੍ਮਿਂ ਉਤ੍ਤੇ ਕਤੇ ‘‘ਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣਾ ਝਲਾ’’ਤਿ ਲਸਞ੍ਞਾਯਂ –
੧੨੪. ਝਲਤੋ ¶ ਸਸ੍ਸ ਨੋ ਵਾ.
ਝਲਸਞ੍ਞੇਹਿ ਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣੇਹਿ ਪਰਸ੍ਸ ਸਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਵਚਨਸ੍ਸ ਨੋਇਚ੍ਚਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮੂਨਂ ਵਾ, ਉਤ੍ਤਮਿਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਪਿ ਉਤ੍ਤਂ.
ਪਞ੍ਚਮਿਯਂ ਨਾਭਾਵਾਤਿਦੇਸੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ, ਬ੍ਰਹ੍ਮੇਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇਭਿ, ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮੂਨਂ ਵਾ.
ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਦ੍ਦਤੋ ਸ੍ਮਿਂਵਚਨਸ੍ਸ ਨਿ ਹੋਤਿ. ਤੁਸਦ੍ਦੇਨ ਕਮ੍ਮਚਮ੍ਮਮੁਦ੍ਧਾਦਿਤੋ ਚ ਕ੍ਵਚਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਨਿ, ਬ੍ਰਹ੍ਮੇਸੁ.
ਅਤ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਤਤਿਯਾਦੀਸ੍ਵੇਵ ਵਿਸੇਸੋ.
ਅਤ੍ਤਾ, ਅਤ੍ਤਾਨੋ, ਭੋ ਅਤ੍ਤ ਭੋ ਅਤ੍ਤਾ, ਭਵਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਾਨੋ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਤਂ, ਅਤ੍ਤਾਨੋ.
ਨਾਮ੍ਹਿ ‘‘ਅਕਮ੍ਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਅਤ੍ਤਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਂ ਵਾ. ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਤ੍ਤੇਨ ਵਾ.
ਅਤ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਅਨਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਹਿਸ੍ਮਿਂ ਪਰੇ. ਅਤ੍ਤਨੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੇਭਿ.
‘‘ਤਤੋ, ਅਤ੍ਤਤੋ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤਤੋ ਅਤ੍ਤਸਦ੍ਦਤੋ ਸਸ੍ਸ ਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਨੋ ਹੋਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ.
੧੨੮. ਸ੍ਮਾ ¶ ਨਾ.
ਤਤੋ ਅਤ੍ਤਸਦ੍ਦਤੋ ਸ੍ਮਾਵਚਨਸ੍ਸ ਨਾ ਹੋਤਿ. ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਪੇਤਿ.
ਨਾਭਾਵਾਤਿਦੇਸੇਨੇਵ ਸਿਦ੍ਧੇਪਿ ਉਤ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤੇਨ ਏਕਯੋਗਮਕਤ੍ਵਾ ਭਿਨ੍ਨਯੋਗਕਰਣਂ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਵਿਞ੍ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ, ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨ੍ਤਤਕਾਰਸ੍ਸ ਰਕਾਰੋ ਜਕਾਰੇ ਕ੍ਵਚਿ. ਅਤ੍ਰਜੋ ਅਤ੍ਤਜੋ ਵਾ. ਅਤ੍ਤਨੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੇਭਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ.
‘‘ਅਤ੍ਤਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤਤੋ ਅਤ੍ਤਸਦ੍ਦਤੋ ਸ੍ਮਿਂਵਚਨਸ੍ਸ ਨਿ ਹੋਤਿ. ਅਤ੍ਤਨਿ, ਅਤ੍ਤੇਸੁ.
ਸਖਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭੇਦੋ. ਸਖਾ, ਸਖਾਨੋ.
‘‘ਯੋਨ’’ਮਿਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਖਸਦ੍ਦਤੋ ਯੋਨਂ ਆਯੋ ਨੋਆਦੇਸਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਖਾਯੋ.
ਸਖਸਦ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਇਕਾਰਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਨੋਨਾਨਂਸਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਪਰੇਸੁ. ਸਖਿਨੋ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ.
ਆਲਪਨੇ ਗਸਞ੍ਞਾਯਂ –
੧੩੨. ਸਖਤੋ ¶ ਗਸ੍ਸੇ ਵਾ.
ਸਖਤੋ ਗਸ੍ਸ ਅਕਾਰ ਆਕਾਰ ਇਕਾਰ ਈਕਾਰਏਕਾਰਾਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਵਾਸਦ੍ਦੇਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਾਪਿ ਕ੍ਵਚਿ ਏਕਾਰੋ. ਯਥਾ – ਭਦ੍ਦਨ੍ਤੇ ਇਸੇ ਇਤਿ.
ਅ ਚ ਆ ਚ ਇ ਚ ਈ ਚ ਏ ਚਾਤਿਪਿ ਏ, ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਰਾਨਂ ਕਮੇਨ ਲੋਪੋ.
ਭੋ ਸਖ ਭੋ ਸਖਾ ਭੋ ਸਖਿ ਭੋ ਸਖੀ ਭੋ ਸਖੇ, ਭਵਨ੍ਤੋ ਸਖਾਨੋ ਸਖਾਯੋ ਸਖਿਨੋ.
‘‘ਸਖਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਆਰੋ ਚਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਖਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਰੋ ਭੋਤਿ ਵਾ ਸੁਨਂ ਅਂਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਪਰੇਸੁ. ਸਖਾਰਂ ਸਖਾਨਂ ਸਖਂ, ਸਖਾਨੋ ਸਖਾਯੋ ਸਖਿਨੋ, ਸਖਿਨਾ.
‘‘ਸਖਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਖਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਰੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਹਿਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਸਖਾਰੇਹਿ ਸਖਾਰੇਭਿ, ਸਖੇਹਿ ਸਖੇਭਿ.
ਇਕਾਰਾਦੇਸੇ ‘‘ਝਲਤੋ ਸਸ੍ਸ ਨੋ ਵਾ’’ਤਿ ਨੋ. ਸਖਿਨੋ ਸਖਿਸ੍ਸ, ਸਖਾਰਾਨਂ ਸਖੀਨਂ.
ਸ੍ਮਾਵਚਨਸ੍ਸ ਨਾਭਾਵੋ. ਸਖਿਨਾ, ਸਖਾਰੇਹਿ ਸਖਾਰੇਭਿ ਸਖੇਹਿ ਸਖੇਭਿ, ਸਖਿਨੋ ਸਖਿਸ੍ਸ, ਸਖਾਰਾਨਂ ਸਖੀਨਂ.
‘‘ਸਖਤੋ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੧੩੫. ਸ੍ਮਿਮੇ ¶ .
ਸਖਤੋ ਸ੍ਮਿਂਵਚਨਸ੍ਸ ਏਕਾਰੋ ਹੋਤਿ. ਨਿਚ੍ਚਤ੍ਥੋਯਮਾਰਮ੍ਭੋ. ਸਖੇ, ਸਖਾਰੇਸੁ ਸਖੇਸੁ.
ਆਤੁਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਠਮਾਦੁਤਿਯਾਸੁ ਅਤ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇਵ ਰੂਪਨਯੋ. ਆਤੁਮਾ, ਆਤੁਮਾਨੋ, ਭੋ ਆਤੁਮ ਭੋ ਆਤੁਮਾ, ਭਵਨ੍ਤੋ ਆਤੁਮਾਨੋ, ਆਤੁਮਾਨਂ ਆਤੁਮਂ, ਆਤੁਮਾਨੋ, ਆਤੁਮੇਨ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਪੁਰਿਸਸਮਂ.
ਪੁਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭੇਦੋ. ਪੁਮ ਸਿ,
‘‘ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ.
ਪੁਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਆਕਾਰਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਸਿਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਅਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਮਘਵਯੁਵਾਦੀਨਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ. ਪੁਮਾ.
‘‘ਪੁਮਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ.
ਪੁਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਆਨੋਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਯੋਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤੀਸੁ. ਪੁਮਾਨੋ.
ਪੁਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਅਂ ਹੋਤਿ ਆਲਪਨੇਕਵਚਨੇ ਪਰੇ. ਹੇ ਪੁਮਂ, ਹੇ ਪੁਮਾਨੋ, ਪੁਮਂ, ਪੁਮਾਨੋ.
‘‘ਆ, ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੧੩੯. ਉ ¶ ਨਾਮ੍ਹਿ ਚ.
ਪੁਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਉਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ ਨਾਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਪੁਮਕਮ੍ਮਥਾਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚੁ’ਕਾਰੋ ਵਾ ਸਸ੍ਮਾਸੁ. ਪੁਮਾਨਾ ਪੁਮੁਨਾ ਪੁਮੇਨ ਵਾ.
‘‘ਆਨੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਪੁਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹੀ ਚ ਆਨੇਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ. ਵਿਭਤ੍ਤਿਗ੍ਗਹਣਂ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਗ੍ਗਹਣਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ. ਪੁਮਾਨੇਹਿ ਪੁਮਾਨੇਭਿ.
ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਯੁਵਮਘਵਾਦੀਨਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਆਨਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਸਬ੍ਬਵਿਭਤ੍ਤੀਸੁ. ‘‘ਉ ਨਾਮ੍ਹਿ ਚਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਪੁਮਨ੍ਤਸ੍ਸੁਕਾਰੋ ਵਾ ਸਸ੍ਮਾਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤੀਸੁ. ‘‘ਝਲਤੋ ਸਸ੍ਸ ਨੋ ਵਾ’’ਤਿ ਨੋ. ਪੁਮੁਨੋ ਪੁਮਸ੍ਸ, ਪੁਮਾਨਂ.
‘‘ਸ੍ਮਾ, ਨਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਝਲਇਚ੍ਚੇਤੇਹਿ ਸ੍ਮਾਵਚਨਸ੍ਸ ਨਾ ਹੋਤਿ. ਚਗ੍ਗਹਣਂ ਕ੍ਵਚਿ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ. ਪੁਮਾਨਾ ਪੁਮੁਨਾ ਪੁਮਾ ਪੁਮਸ੍ਮਾ ਪੁਮਮ੍ਹਾ, ਪੁਮਾਨੇਹਿ ਪੁਮਾਨੇਭਿ ਪੁਮੇਹਿ ਪੁਮੇਭਿ, ਪੁਮੁਨੋ ਪੁਮਸ੍ਸ, ਪੁਮਾਨਂ.
ਪੁਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਆਨੇਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਸ੍ਮਿਂਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਪੁਮਾਨੇ ਪੁਮੇ ਪੁਮਸ੍ਮਿਂ ਪੁਮਮ੍ਹਿ.
੧੪੩. ਸੁਸ੍ਮਿਮਾ ¶ ਵਾ.
ਪੁਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਿਂ ਪਰੇ ਆਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਪੁਮਾਸੁ ਪੁਮੇਸੁ.
ਯੁਵਾਦੀਸੁ ‘‘ਯੁਵ ਸਿ’’ ਇਤੀਧ –
‘‘ਪੁਮਨ੍ਤਸ੍ਸਾ ਸਿਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਆਕਾਰੋ, ‘‘ਹਿਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ ਚਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਆਨਾਦੇਸੋ ਚ.
ਯੁਵਾ ਯੁਵਾਨੋ, ਯੁਵਾਨਾ ਯੁਵਾ, ਹੇ ਯੁਵ ਹੇ ਯੁਵਾ ਹੇ ਯੁਵਾਨ ਹੇ ਯੁਵਾਨਾ, ਭਵਨ੍ਤੋ ਯੁਵਾਨਾ, ਯੁਵਾਨਂ ਯੁਵਂ, ਯੁਵਾਨੇ ਯੁਵੇ.
‘‘ਅਕਮ੍ਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਯੁਵਮਘਵਾਦੀਨਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆ ਹੋਤਿ ਵਾ ਨਾਸੁਇਚ੍ਚੇਤੇਸੂਤਿ ਆਤ੍ਤਂ.
ਯੁਵਾਨਾ ਯੁਵੇਨ ਯੁਵਾਨੇਨ ਵਾ, ਯੁਵਾਨੇਹਿ ਯੁਵਾਨੇਭਿ ਯੁਵੇਹਿ ਯੁਵੇਭਿ, ਯੁਵਾਨਸ੍ਸ ਯੁਵਸ੍ਸ, ਯੁਵਾਨਾਨਂ ਯੁਵਾਨਂ, ਯੁਵਾਨਾ ਯੁਵਾਨਸ੍ਮਾ ਯੁਵਾਨਮ੍ਹਾ, ਯੁਵਾਨੇਹਿ ਯੁਵਾਨੇਭਿ ਯੁਵੇਹਿ ਯੁਵੇਭਿ, ਯੁਵਾਨਸ੍ਸ ਯੁਵਸ੍ਸ, ਯੁਵਾਨਾਨਂ ਯੁਵਾਨਂ, ਯੁਵਾਨੇ ਯੁਵਾਨਸ੍ਮਿਂ ਯੁਵਾਨਮ੍ਹਿ ਯੁਵੇ ਯੁਵਮ੍ਹਿ ਯੁਵਸ੍ਮਿਂ, ਯੁਵਾਨੇਸੁ ਯੁਵਾਸੁ ਯੁਵੇਸੁ.
ਏਵਂ ਮਘਵਾ ਮਘਵਾਨੋ, ਮਘਵਾਨਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਯੁਵਸਦ੍ਦਸਮਂ.
ਅਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਆਕਾਰਨ੍ਤੋ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗੋ ਸਾਸਦ੍ਦੋ.
ਸਾ ਸਿ, ਸਿਲੋਪੋ, ਸਾ ਸੁਨਖੋ.
ਬਹੁਵਚਨੇ –
੧੪੪. ਅਘੋ ¶ ਰਸ੍ਸਮੇਕਵਚਨਯੋਸ੍ਵਪਿ ਚ.
ਘਸਞ੍ਞਕਆਕਾਰਵਜ੍ਜਿਤੋ ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਸਰੋ ਰਸ੍ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਏਕਵਚਨੇਸੁ ਯੋਸੁ ਚ ਪਰੇਸੂਤਿ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ. ਅਪਿਗ੍ਗਹਣਂ ਸਿਮ੍ਹਿ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ. ਸੇਸਂ ਨੇਯ੍ਯਂ.
ਸਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਹੇ ਸ ਹੇ ਸਾ, ਹੇ ਸਾ, ਸਂ, ਸੇ, ਸੇਨ, ਸਾਹਿ ਸਾਭਿ, ਸਸ੍ਸ ਸਾਯ, ਸਾਨਂ, ਸਾ ਸਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਹਾ, ਸਾਹਿ ਸਾਭਿ, ਸਸ੍ਸ, ਸਾਨਂ, ਸੇ ਸਸ੍ਮਿਂ ਸਮ੍ਹਿ, ਸਾਸੁ.
ਏਵਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਧਮ੍ਮਾ ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਾਪਭੁਤਯੋ.
ਆਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਇਕਾਰਨ੍ਤੋ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗੋ ਅਗ੍ਗਿਸਦ੍ਦੋ. ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਅਗ੍ਗਿ ਸਿ,
‘‘ਅਨ੍ਤੋ, ਸਿਮ੍ਹਿ, ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਗ੍ਗਿਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਇਨਿ ਹੋਤਿ ਵਾ ਸਿਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ‘‘ਸੇਸਤੋ ਲੋਪਂ ਗਸਿਪੀ’’ਤਿ ਸਿਲੋਪੋ. ਅਗ੍ਗਿਨਿ ਅਗ੍ਗਿ.
ਬਹੁਵਚਨੇ ‘‘ਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣਾ ਝਲਾ’’ਤਿ ਝਲਸਞ੍ਞਾਯਂ –
‘‘ਝਲਤੋ, ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਘਪਸਞ੍ਞੇਹਿ ਇਤ੍ਥਿਵਾਚਕੇਹਿ ਆਕਾਰਿਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣੇਹਿ, ਝਲਸਞ੍ਞੇਹਿ ਚ ਪਰੇਸਂ ਯੋਵਚਨਾਨਂ ਲੋਪੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਾਯਂ.
੧੪੭. ਯੋਸੁ ¶ ਕਤਨਿਕਾਰਲੋਪੇਸੁ ਦੀਘਂ.
ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸਨ੍ਤਭੂਤਾ ਸਬ੍ਬੇ ਰਸ੍ਸਸਰਾ ਯੋਸੁ ਕਤਨਿਕਾਰਲੋਪੇਸੁ ਦੀਘਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ. ਕਤਾ ਨਿਕਾਰਲੋਪਾ ਯੇਸਂ ਤੇ ਕਤਨਿਕਾਰਲੋਪਾ. ਅਗ੍ਗੀ.
‘‘ਪਞ੍ਚਾਦੀਨਮਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਤ’’ਮਿਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਯੋਸੁ ਪਰੇਸੁ ਅਕਤਰਸ੍ਸੋ ਝੋ ਅਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ. ਅਗ੍ਗਯੋ.
ਝੋਤਿ ਕਿਂ? ਰਤ੍ਤਿਯੋ.
ਆਲਪਨੇਪੇਵਂ. ਹੇ ਅਗ੍ਗਿ, ਹੇ ਅਗ੍ਗੀ ਹੇ ਅਗ੍ਗਯੋ.
ਦੁਤਿਯੇਕਵਚਨੇ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਰਲੋਪੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ –
ਝਲਪਇਚ੍ਚੇਤੇਹਿ ਪਰਸ੍ਸ ਅਂਵਚਨਸ੍ਸ, ਮਕਾਰਸ੍ਸ ਚ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ ਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ. ਅਗ੍ਗਿਂ.
ਅਗ੍ਗੀ ਅਗ੍ਗਯੋ, ਅਗ੍ਗਿਨਾ, ਅਗ੍ਗੀਹਿ ਅਗ੍ਗੀਭਿ, ‘‘ਸੁਨਂਹਿਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਗ੍ਗਹਣੇਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਦੀਘਾਭਾਵੋ. ਅਗ੍ਗਿਹਿ ਅਗ੍ਗਿਭਿ.
‘‘ਝਲਤੋ ਸਸ੍ਸ ਨੋ ਵਾ’’ਤਿ ਨੋ. ਅਗ੍ਗਿਨੋ ਅਗ੍ਗਿਸ੍ਸ, ਅਗ੍ਗੀਨਂ.
‘‘ਸ੍ਮਾ ਨਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ‘‘ਝਲਤੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ਨਾ. ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਅਗ੍ਗਿਸ੍ਮਾ ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਾ, ਅਗ੍ਗੀਹਿ ਅਗ੍ਗੀਭਿ ਅਗ੍ਗਿਹਿ ਅਗ੍ਗਿਭਿ, ਅਗ੍ਗਿਨੋ ਅਗ੍ਗਿਸ੍ਸ, ਅਗ੍ਗੀਨਂ ਅਗ੍ਗਿਨਂ, ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਅਗ੍ਗਿਸ੍ਮਿਂ, ਅਗ੍ਗੀਸੁ ਅਗ੍ਗਿਸੁ.
ਏਵਮਞ੍ਞੇਪਿ –
ਜੋਤਿ ਪਾਣਿ ਗਣ੍ਠਿ ਮੁਟ੍ਠਿ, ਕੁਚ੍ਛਿ ਵਤ੍ਥਿ ਸਾਲਿ ਵੀਹਿ;
ਬ੍ਯਾਧਿ ਓਧਿ ਬੋਧਿ ਸਨ੍ਧਿ, ਰਾਸਿ ਕੇਸਿ ਸਾਤਿ ਦੀਪਿ.
ਇਸਿ ¶ ਮੁਨਿ ਮਣਿ ਧਨਿ ਯਤਿ ਗਿਰਿ ਰਵਿ ਕਵਿ,
ਕਪਿ ਅਸਿ ਮਸਿ ਨਿਧਿ ਵਿਧਿ ਅਹਿ ਕਿਮਿ ਪਤਿ;
ਹਰਿ ਅਰਿ ਤਿਮਿ ਕਲਿ ਬਲਿ ਜਲਧਿ ਗਹਪਤਿ,
ਉਰੁਧਿਤਿ ਵਰਮਤਿ ਨਿਰੁਪਧਿ ਅਧਿਪਤਿ.
ਅਞ੍ਜਲਿ ਸਾਰਥਿ ਅਤਿਥਿ ਸਮਾਧਿ ਉਦਧਿਪ੍ਪਭੁਤਯੋ.
ਇਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਈਕਾਰਨ੍ਤੋ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗੋ ਦਣ੍ਡੀਸਦ੍ਦੋ.
‘‘ਦਣ੍ਡੀ ਸਿ’’ ਇਤੀਧ –
‘‘ਅਘੋ ਰਸ੍ਸਮੇਕਵਚਨਯੋਸ੍ਵਪਿ ਚਾ’’ਤਿ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਏਤ੍ਥੇਵਾਪਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਸਿਸ੍ਮਿਂ ਤਦਭਾਵੇ ਸਿਦ੍ਧੇ ਨਿਯਮਤ੍ਥਮਾਹ.
‘‘ਰਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ –
ਸਿਸ੍ਮਿਂ ਨਪੁਂਸਕਵਜ੍ਜਿਤਾਨਿ ਲਿਙ੍ਗਾਨਿ ਨ ਰਸ੍ਸਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਤਿ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਾਭਾਵੋ, ਸਿਲੋਪੋ. ਦਣ੍ਡੀ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.
ਅਨਪੁਂਸਕਾਨੀਤਿ ਕਿਂ? ਸੁਖਕਾਰਿ ਦਾਨਂ.
ਏਤ੍ਥ ਚ –
ਵਿਸਦਾਵਿਸਦਾਕਾਰ-ਵੋਹਾਰੋਭਯਮੁਤ੍ਤਕਾ;
ਪੁਮਾਦਿਜਾਨਨੇ ਹੇਤੁ-ਭਾਵਤੋ ਲਿਙ੍ਗਮੀਰਿਤਾ.
ਯੋਲੋਪੇ ਦਣ੍ਡੀ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ.
ਇਤਰਤ੍ਰ ‘‘ਅਘੋ ਰਸ੍ਸ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤੇ ਕਤੇ –
‘‘ਝਤੋ, ਕਤਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੧੫੧. ਯੋਨਂ ¶ ਨੋ.
ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਯੋਨਂ ਸਾਲਪਨਾਨਂ ਝਤੋ ਕਤਰਸ੍ਸਾ ਪਰੇਸਂ ਨੋਇਚ੍ਚਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ. ਦਣ੍ਡਿਨੋ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ.
ਕਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਂ? ਅਗ੍ਗਯੋ.
ਅਧਿਕਾਰਂ ਵਿਨਾ ‘‘ਯੋਨਂ,
ਨੋ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗਤੋ;
ਕ੍ਵਚਿ ਅਕਤਰਸ੍ਸਾਪਿ,
ਨੋ ਸਾਰਮਤਿਨੋ ਯਥਾ.
ਆਲਪਨੇ ‘‘ਗੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਝਲਪਇਚ੍ਚੇਤੇ ਰਸ੍ਸਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ ਗੇ ਪਰੇ. ਭੋ ਦਣ੍ਡਿ.
‘‘ਅਘੋ ਰਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾਵ ਸਿਦ੍ਧੇਪਿ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤੇ ਪੁਨਾਰਮ੍ਭੋ ਨਿਯਮਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ‘‘ਭੋ ਗੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਨ ਭਵਤਿ. ਦਣ੍ਡੀ ਦਣ੍ਡਿਨੋ.
ਦੁਤਿਯਾਯਂ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤੇ ਕਤੇ ‘‘ਅ’’ਮਿਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ, ‘‘ਘਪਤੋ ਸ੍ਮਿਂ ਯਂ ਵਾ’’ਤਿ ਇਤੋ ਮਣ੍ਡੂਕਗਤਿਯਾ ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਝਤੋ ਕਤਰਸ੍ਸਾ ਪਰਸ੍ਸ ਅਂਵਚਨਸ੍ਸ ਨਂ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਦਣ੍ਡਿਨਂ ਦਣ੍ਡਿਂ, ਦਣ੍ਡੀ ਦਣ੍ਡਿਨੋ, ਦਣ੍ਡਿਨਾ, ਦਣ੍ਡੀਹਿ ਦਣ੍ਡੀਭਿ, ਦਣ੍ਡਿਨੋ ਦਣ੍ਡਿਸ੍ਸ, ਦਣ੍ਡੀਨਂ.
‘‘ਝਲਤੋ ਚਾ’’ਤਿ ਨਾ. ਦਣ੍ਡਿਨਾ ਦਣ੍ਡਿਸ੍ਮਾ ਦਣ੍ਡਿਮ੍ਹਾ, ਦਣ੍ਡੀਹਿ ਦਣ੍ਡੀਭਿ, ਦਣ੍ਡਿਨੋ ਦਣ੍ਡਿਸ੍ਸ, ਦਣ੍ਡੀਨਂ.
‘‘ਝਤੋ, ਕਤਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਪੁਰੇ ਵਿਯ ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਚ.
੧੫੪. ਸ੍ਮਿਂ ¶ ਨਿ.
ਝਤੋ ਕਤਰਸ੍ਸਾ ਪਰਸ੍ਸ ਸ੍ਮਿਂਵਚਨਸ੍ਸ ਨਿਇਚ੍ਚਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਦਣ੍ਡਿਨਿ ਦਣ੍ਡਿਸ੍ਮਿਂ ਦਣ੍ਡਿਮ੍ਹਿ, ਦਣ੍ਡੀਸੁ.
ਏਵਮਞ੍ਞਾਨਿਪਿ –
ਧਮ੍ਮੀ ਸਙ੍ਘੀ ਞਾਣੀ ਹਤ੍ਥੀ, ਚਕ੍ਕੀ ਪਕ੍ਖੀ ਦਾਠੀ ਰਟ੍ਠੀ;
ਛਤ੍ਤੀ ਮਾਲੀ ਵਮ੍ਮੀ ਯੋਗੀ, ਭਾਗੀ ਭੋਗੀ ਕਾਮੀ ਸਾਮੀ.
ਧਜੀ ਗਣੀ ਸਸੀ ਕੁਟ੍ਠੀ, ਜਟੀ ਯਾਨੀ ਸੁਖੀ ਸਿਖੀ;
ਦਨ੍ਤੀ ਮਨ੍ਤੀ ਕਰੀ ਚਾਗੀ, ਕੁਸਲੀ ਮੁਸਲੀ ਬਲੀ.
ਪਾਪਕਾਰੀ ਸਤ੍ਤੁਘਾਤੀ, ਮਾਲ੍ਯਕਾਰੀ ਦੀਘਜੀਵੀ;
ਧਮ੍ਮਚਾਰੀ ਸੀਘਯਾਯੀ, ਸੀਹਨਾਦੀ ਭੂਮਿਸਾਯੀ –
ਇਚ੍ਚਾਦੀਨਿ ਈਕਾਰਨ੍ਤਨਾਮਾਨਿ.
ਗਾਮਣੀਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਤੁ ਸਤ੍ਤਮਿਯਂ ਭੇਦੋ.
ਗਾਮਣੀ, ਗਾਮਣੀ ਗਾਮਣਿਨੋ, ਭੋ ਗਾਮਣਿ, ਭੋਨ੍ਤੋ ਗਾਮਣੀ ਭੋਨ੍ਤੋ ਗਾਮਣਿਨੋ, ਗਾਮਣਿਨਂ ਗਾਮਣਿਂ, ਗਾਮਣੀ ਗਾਮਣਿਨੋ.
ਸੇਸਂ ਦਣ੍ਡੀਸਮਂ. ਨਿਆਦੇਸਾਭਾਵੋਵ ਵਿਸੇਸੋ. ਏਵਂ ਸੇਨਾਨੀ ਸੁਧੀਪ੍ਪਭੁਤਯੋ.
ਈਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਉਕਾਰਨ੍ਤੋ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਦ੍ਦੋ.
ਤਥੇਵ ਭਿਕ੍ਖੁਸਦ੍ਦਤੋ ਸਿ, ਸਿਲੋਪੋ. ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ.
ਬਹੁਵਚਨੇ ‘‘ਘਪਤੋ ਚ ਯੋਨਂ ਲੋਪੋ’’ਤਿ ਯੋਲੋਪੋ, ‘‘ਯੋਸੁ ਕਤ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਦੀਘੋ. ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ.
ਲੋਪਾਭਾਵੇ ‘‘ਵਾ, ਯੋਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੧੫੫. ਲਤੋ ¶ ਵੋਕਾਰੋ ਚ.
ਲਸਞ੍ਞਤੋ ਪਰੇਸਂ ਯੋਵਚਨਾਨਂ ਵੋਕਾਰਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਕਾਰਗ੍ਗਹਣੇਨ ਯੋਨਂ ਨੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਚਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ. ਅਥ ਵਾ ਚਗ੍ਗਹਣਂ ਨੋਗ੍ਗਹਣਾਨੁਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ, ਤੇਨ ਜਨ੍ਤੁਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂਆਦਿਤੋ ਯੋਨਂ ਨੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਵਾਸਦ੍ਦੋ ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ –
ਭਿਕ੍ਖੁਪ੍ਪਭੁਤਿਤੋ ਨਿਚ੍ਚਂ, ਵੋ ਯੋਨਂ ਹੇਤੁਆਦਿਤੋ;
ਵਿਭਾਸਾ ਨ ਚ ਵੋ ਨੋ ਚ, ਅਮੁਪ੍ਪਭੁਤਿਤੋ ਭਵੇ.
‘‘ਅਤ੍ਤਂ, ਅਕਤਰਸ੍ਸੋ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਵੇ ਵੋਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਚ ਪਰੇਸੁ ਅਕਤਰਸ੍ਸੋ ਲੋ ਅਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ. ਭਿਕ੍ਖਵੋ, ਭੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਭਵਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂ.
ਲੋਪਾਭਾਵੇ –
੧੫੭. ਅਕਤਰਸ੍ਸਾ ਲਤੋ ਯ੍ਵਾਲਪਨਸ੍ਸ ਵੇਵੋ.
ਅਕਤਰਸ੍ਸਾ ਲਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਆਲਪਨੇ ਵਿਹਿਤਸ੍ਸ ਯੋਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਵੇ ਵੋਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਤ੍ਤਂ. ਭਵਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਭਿਕ੍ਖਵੋ. ‘‘ਅਂ ਮੋ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ ਝਲਪੇਹੀ’’ਤਿ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ.
ਭਿਕ੍ਖੁਂ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਿਕ੍ਖਵੋ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ, ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਭਿ ਭਿਕ੍ਖੁਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁਨਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੁਮ੍ਹਾ, ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਭਿ ਭਿਕ੍ਖੁਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਮ੍ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਮਿਂ, ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਭਿਕ੍ਖੁਸੁ.
ਏਵਂ ਸੇਤੁ ਕੇਤੁ ਰਾਹੁ ਭਾਨੁ ਪਙ੍ਗੁ ਉਚ੍ਛੁ ਵੇਲ਼ੁ ਮਚ੍ਚੁ ਸਿਨ੍ਧੁ ਬਨ੍ਧੁ ਨੇਰੁ ਮੇਰੁ ਸਤ੍ਤੁ ਕਾਰੁ ਹੇਤੁ ਜਨ੍ਤੁ ਰੁਰੁ ਪਟੁ ਇਚ੍ਚਾਦਯੋ.
ਹੇਤੁਜਨ੍ਤੁਸਦ੍ਦਾਨਂ ਪਠਮਾਦੁਤਿਯਾਸੁ ਵਿਸੇਸੋ.
ਹੇਤੁ, ਹੇਤੂ ਹੇਤਵੋ ਹੇਤੁਯੋ, ਭੋ ਹੇਤੁ, ਭੋਨ੍ਤੋ ਹੇਤੂ ਹੇਤਵੇ ਹੇਤਵੋ, ਹੇਤੁਂ, ਹੇਤੂ ਹੇਤਵੋ ਹੇਤੁਯੋ. ਸੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਮਂ.
ਜਨ੍ਤੁ, ਜਨ੍ਤੂ ਜਨ੍ਤਵੋ. ਕਾਰਗ੍ਗਹਣੇਨ ਯੋਨਂ ਨੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਜਨ੍ਤੁਨੋ ਜਨ੍ਤੁਯੋ, ਭੋ ਜਨ੍ਤੁ, ਜਨ੍ਤੂ ਜਨ੍ਤਵੇ ਜਨ੍ਤਵੋ, ਜਨ੍ਤੁਂ, ਜਨ੍ਤੂ ਜਨ੍ਤਵੋ ਜਨ੍ਤੁਨੋ ਜਨ੍ਤੁਯੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਤ੍ਥੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭੇਦੋ. ‘‘ਸਤ੍ਥੁ ਸਿ’’ਇਤੀਧ –
‘‘ਅਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੧੫੮. ਸਤ੍ਥੁਪਿਤਾਦੀਨਮਾ ਸਿਸ੍ਮਿਂ ਸਿਲੋਪੋ ਚ.
ਸਤ੍ਥੁ ਪਿਤੁ ਮਾਤੁ ਭਾਤੁ ਧੀਤੁ ਕਤ੍ਤੁਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਨਮਨ੍ਤੋ ਆਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਸਿਸ੍ਮਿਂ, ਸਿਲੋਪੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ.
‘‘ਸਤ੍ਥੁ ਪਿਤਾਦੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ.
੧੫੯. ਅਞ੍ਞੇਸ੍ਵਾਰਤ੍ਤਂ ¶ .
ਸਤ੍ਥੁ ਪਿਤਾਦੀਨਮਨ੍ਤੋ ਸਿਵਚਨਤੋ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਵਚਨੇਸੁ ਆਰਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ. ਆਰਤ੍ਤਮਿਤਿਭਾਵਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਨਿਯਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਆਰਗ੍ਗਹਣਮਨੁਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤਤੋ ਆਰਾਦੇਸਤੋ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਯੋਨਂ ਓਕਾਰਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ.
ਤੁਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਞ੍ਞੇਹਿਪਿ ਚਤੁਉਭਨਦੀਗਵਾਦੀਹਿ ਯੋਨਮੋਕਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ. ਸਤ੍ਥਾਰੋ.
ਆਲਪਨੇ ‘‘ਅਕਾਰਪਿਤਾਦ੍ਯਨ੍ਤਾਨਮਾ’’ਤਿ ਆਤ੍ਤਂ. ‘‘ਗੇ ਰਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਕਿਚ੍ਚ ‘‘ਆਕਾਰੋ ਵਾ’’ਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਵਲੋਪੋ. ਭੋ ਸਤ੍ਥ ਭੋ ਸਤ੍ਥਾ, ਭਵਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰੋ, ਸਤ੍ਥਾਰਂ, ਸਤ੍ਥਾਰੇ ਸਤ੍ਥਾਰੋ.
‘‘ਤਤੋ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤਤੋ ਆਰਾਦੇਸਤੋ ਨਾਵਚਨਸ੍ਸ ਆਕਾਰਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ. ਸਤ੍ਥਾਰਾ, ਸਤ੍ਥੁਨਾਤਿ ਆਰਤ੍ਤਮਿਤਿਭਾਵਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ਸਿਦ੍ਧਂ. ਸਤ੍ਥਾਰੇਹਿ ਸਤ੍ਥਾਰੇਭਿ.
‘‘ਵਾ ਨਂਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੧੬੨. ਉ ¶ ਸਸ੍ਮਿਂ ਸਲੋਪੋ ਚ.
ਸਤ੍ਥੁ ਪਿਤੁਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਨਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਵਾ ਸਸ੍ਮਿਂ, ਸਲੋਪੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਆਰਾਦੇਸਾਪਵਾਦੋਯਂ. ਸਤ੍ਥੁ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਭਾਵਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨਾਰਾਭਾਵੋ. ਸਤ੍ਥੁਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਨੋ.
‘‘ਆਰਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਤ੍ਥੁ ਪਿਤੁਆਦੀਨਮਨ੍ਤੋ ਆਰਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਵਾ ਨਂਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਸਤ੍ਥਾਰਾਨਂ.
ਆਰਾਭਾਵੇ ‘‘ਵਾ ਨਂਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਤ੍ਥੁਸਦ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਪਿਤਾਦੀਨਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਵਾ ਨਂਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ, ਪੁਨ ਸਤ੍ਥੁਗ੍ਗਹਣਂ ਸਤ੍ਥੁਨੋ ਨਿਚ੍ਚਵਿਧਾਨਤ੍ਥਂ. ਸਤ੍ਥਾਨਂ.
‘‘ਅਮ੍ਹਤੁਮ੍ਹਨ੍ਤੁਰਾਜਬ੍ਰਹ੍ਮਤ੍ਤਸਖਸਤ੍ਥੁਪਿਤਾਦੀਹਿ ਸ੍ਮਾ ਨਾਵਾ’’ਤਿ ਸ੍ਮਾਵਚਨਸ੍ਸਨਾਭਾਵੋ. ਸਤ੍ਥਾਰਾ, ਸਤ੍ਥਾਰੇਹਿ ਸਤ੍ਥਾਰੇਭਿ, ਸਤ੍ਥੁ ਸਤ੍ਥੁਨੋ ਸਤ੍ਥੁਸ੍ਸ, ਸਤ੍ਥਾਰਾਨਂ ਸਤ੍ਥਾਨਂ.
‘‘ਆਰਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤਤੋ ਆਰਾਦੇਸਤੋ ਸ੍ਮਿਂਵਚਨਸ੍ਸ ਇਕਾਰਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ. ਪੁਨ ਤਤੋਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਾਪਿ ਸ੍ਮਿਂਵਚਨਸ੍ਸ ਇਕਾਰੋ. ਯਥਾ – ਭੁਵਿ, ਦਿਵਿ.
੧੬੬. ਆਰੋ ¶ ਰਸ੍ਸਮਿਕਾਰੇ.
ਆਰਾਦੇਸੋ ਰਸ੍ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਇਕਾਰੇ ਪਰੇ, ਸਤ੍ਥਰਿ, ਸਤ੍ਥਾਰੇਸੁ.
ਏਵਂ ਕਤ੍ਤਾ, ਕਤ੍ਤਾਰੋ, ਭੋ ਕਤ੍ਤ ਭੋ ਕਤ੍ਤਾ, ਭਵਨ੍ਤੋ ਕਤ੍ਤਾਰੋ, ਕਤ੍ਤਾਰਂ, ਕਤ੍ਤਾਰੇ ਕਤ੍ਤਾਰੋ, ਕਤ੍ਤਾਰਾ, ਕਤ੍ਤਾਰੇਹਿ ਕਤ੍ਤਾਰੇਭਿ. ‘‘ਉ ਸਸ੍ਮਿਂ ਸਲੋਪੋ ਚਾ’’ਤਿ ਉਤ੍ਤਂ, ਸਲੋਪੋ ਚ. ਕਤ੍ਤੁ ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਕਤ੍ਤੁਸ੍ਸ, ਕਤ੍ਤਾਰਾਨਂ ਕਤ੍ਤਾਨਂ ਕਤ੍ਤੂਨਂ ਕਤ੍ਤੁਨਂ, ਕਤ੍ਤਾਰਾ, ਕਤ੍ਤਾਰੇਹਿ ਕਤ੍ਤਾਰੇਭਿ, ਕਤ੍ਤੁ ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਕਤ੍ਤੁਸ੍ਸ, ਕਤ੍ਤਾਰਾਨਂ ਕਤ੍ਤਾਨਂ ਕਤ੍ਤੂਨਂ ਕਤ੍ਤੁਨਂ, ਕਤ੍ਤਰਿ, ਕਤ੍ਤਾਰੇਸੁ, ਆਰਾਭਾਵੇ ਕਤ੍ਤੂਸੁ ਕਤ੍ਤੁਸੁ.
ਏਵਂ –
ਭਤ੍ਤੁ ਵਤ੍ਤੁ ਨੇਤੁ ਸੋਤੁ, ਞਾਤੁ ਜੇਤੁ ਛੇਤ੍ਤੁ ਭੇਤ੍ਤੁ. ਦਾਤੁ ਧਾਤੁ ਨਤ੍ਤੁ ਬੋਦ੍ਧੁ, ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤੁ ਆਦਯੋਪਿ.
‘‘ਉ ਸਸ੍ਮਿਂ ਸਲੋਪੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਕਮਨ੍ਧਾਤੁਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਨਮਨ੍ਤੋ ਚ ਉਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਸਸ੍ਮਿਂ, ਸਲੋਪੋ ਚ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਪੁਨਬ੍ਬਿਧਾਨਾ. ਸਕਮਨ੍ਧਾਤੁ ਵਿਯ ਅਸ੍ਸ ਰਾਜਿਨੋ ਵਿਭਵੋ, ਸੇਸਂ ਸਮਂ. ਏਵਂ ਮਹਾਮਨ੍ਧਾਤੁਪ੍ਪਭੁਤਯੋ.
ਪਿਤੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭੇਦੋ. ਸਿਮ੍ਹਿ ਆਤ੍ਤਂ, ਸਿਲੋਪੋ, ਪਿਤਾ.
ਯੋਮ੍ਹਿ ‘‘ਆਰੋ, ਰਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੧੬੮. ਪਿਤਾਦੀਨਮਸਿਮ੍ਹਿ ¶ .
ਪਿਤਾਦੀਨਮਾਰਾਦੇਸੋ ਰਸ੍ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਅਸਿਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਸਿਸ੍ਮਿਂ ਆਰਾਦੇਸਾਭਾਵੇਪਿ ਅਸਿਮ੍ਹੀਤਿ ਅਧਿਕਵਚਨਮਤ੍ਥਨ੍ਤਰਵਿਞ੍ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ, ਤੇਨ ਤੋਆਦਿਮ੍ਹਿ ਪਿਤਾਦੀਨਮਿਕਾਰੋ ਚ. ਯਥਾ – ਪਿਤਿਤੋ, ਮਾਤਿਤੋ, ਭਾਤਿਤੋ, ਧੀਤਿਤੋ, ਪਿਤਿਪਕ੍ਖੋ, ਮਾਤਿਪਕ੍ਖੋਤਿ.
ਪਿਤਰੋ, ਸੇਸਂ ਕਤ੍ਤੁਸਮਂ. ਭੋ ਪਿਤ ਭੋ ਪਿਤਾ, ਭਵਨ੍ਤੋ ਪਿਤਰੋ, ਪਿਤਰਂ, ਪਿਤਰੇ ਪਿਤਰੋ, ਪਿਤਰਾ ਪਿਤੁਨਾ, ਪਿਤਰੇਹਿ ਪਿਤਰੇਭਿ. ਭਾਵਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ਆਰਾਦੇਸਾਭਾਵੇ ਪਿਤੂਹਿ ਪਿਤੂਭਿ ਪਿਤੁਹਿ ਪਿਤੁਭਿ, ਪਿਤੁ ਪਿਤੁਨੋ ਪਿਤੁਸ੍ਸ, ਪਿਤਰਾਨਂ ਪਿਤਾਨਂ ਪਿਤੂਨਂ, ਦੀਘਾਭਾਵੇ ਪਿਤੁਨਂ ਵਾ, ਪਿਤਰਾ, ਪਿਤਰੇਹਿ ਪਿਤਰੇਭਿ ਪਿਤੂਹਿ ਪਿਤੂਭਿ ਪਿਤੁਹਿ ਪਿਤੁਭਿ, ਪਿਤੁ ਪਿਤੁਨੋ ਪਿਤੁਸ੍ਸ, ਪਿਤਰਾਨਂ ਪਿਤਾਨਂ ਪਿਤੂਨਂ ਪਿਤੁਨਂ, ਪਿਤਰਿ, ਪਿਤਰੇਸੁ ਪਿਤੂਸੁ ਪਿਤੁਸੁ.
ਏਵਂ ਭਾਤਾ, ਭਾਤਰੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਉਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਊਕਾਰਨ੍ਤੋ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗੋ ਅਭਿਭੂਸਦ੍ਦੋ.
ਤਥੇਵ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਸਿਲੋਪੋ. ਸੋ ਅਭਿਭੂ, ਯੋਲੋਪੇ ਕਤੇ ਤੇ ਅਭਿਭੂ.
‘‘ਅਘੋ ਰਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਵੋਕਾਰੋ. ਕਤਰਸ੍ਸਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਾਭਾਵੋ. ਅਭਿਭੁਵੋ, ਭੋ ਅਭਿਭੁ, ਭਵਨ੍ਤੋ ਅਭਿਭੂ ਅਭਿਭੁਵੋ.
ਕਤਰਸ੍ਸਤ੍ਤਾ ਵੇਆਦੇਸੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਦ੍ਦਸਮਂ, ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਮੇਵ ਵਿਸੇਸੋ. ਅਭਿਭੁਂ, ਅਭਿਭੂ ਅਭਿਭੁਵੋ ¶ , ਅਭਿਭੁਨਾ, ਅਭਿਭੂਹਿ ਅਭਿਭੂਭਿ, ਅਭਿਭੁਨੋ ਅਭਿਭੁਸ੍ਸ, ਅਭਿਭੂਨਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਏਵਂ ਸਯਮ੍ਭੂ, ਵੇਸ੍ਸਭੂ, ਪਰਾਭਿਭੂ, ਸਹਭੂਆਦਯੋ. ਸਹਭੂਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਯੋਨਂ ਨੋਆਦੇਸੋਵ ਵਿਸੇਸੋ. ਸਹਭੂ, ਸਹਭੂ ਸਹਭੁਵੋ ਸਹਭੁਨੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤਥਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਯੋਸ੍ਵੇਵ ਵਿਸੇਸੋ. ਸੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ ਤੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ, ਯੋਲੋਪਾਭਾਵੇ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ‘‘ਲਤੋ ਵੋਕਾਰੋ ਚਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਰਗ੍ਗਹਣੇਨ ਯੋਨਂ ਨੋਆਦੇਸੋ. ਵਾਧਿਕਾਰਸ੍ਸ ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਤਾ ਨ ਚ ਵੋਕਾਰੋ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਨੋ, ਭੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁ, ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਨੋ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਂ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਨੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਏਵਂ ਮਗ੍ਗਞ੍ਞੂ ਧਮ੍ਮਞ੍ਞੂ ਅਤ੍ਥਞ੍ਞੂ ਕਾਲਞ੍ਞੂ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ਕਤਞ੍ਞੂ ਤਥਞ੍ਞੂ ਵਿਞ੍ਞੂ ਵਿਦੂ ਵੇਦਗੂ ਪਾਰਗੂ ਇਚ੍ਚਾਦਯੋ.
ਊਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਏਕਾਰਨ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧੋ.
ਓਕਾਰਨ੍ਤੋ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗੋ ਗੋਸਦ੍ਦੋ.
ਤਤੋ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਸਿਲੋਪੋ, ਗੋ ਗਚ੍ਛਤਿ.
‘‘ਗਾਵ ਸੇ’’ਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਗੋ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ, ‘‘ਆਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਗੋਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਓਕਾਰਸ੍ਸ ਆਵਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਯੋਸੁ. ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਨਾ ਸ੍ਮਾ ਸ੍ਮਿਂਸੁਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਚ. ‘‘ਤਤੋ ਯੋਨਮੋ ਤੂ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੁਗ੍ਗਹਣੇਨ ਯੋਨਮੋਕਾਰੋ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ. ਗਾਵੋ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ.
੧੭੦. ਅਵਂਮ੍ਹਿ ¶ ਚ.
ਗੋਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਓਕਾਰਸ੍ਸ ਆਵ ਅਵਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਂਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਸੇਦ੍ਦੇਨ ਯੋ ਨਾ ਸ ਸ੍ਮਾਸ੍ਮਿਂਸੁਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਚ ਅਵਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ. ਗਵੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਹੇ ਗੋ, ਹੇ ਗਾਵੋ ਹੇ ਗਵੋ.
ਦੁਤਿਯਾਯਂ ‘‘ਅਂਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਆਵਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਗਾਵਾਦੇਸਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਸਰਸ੍ਸ ਉਕਾਰਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਅਂਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਆਵਸ੍ਸ ਅ ਆਵ, ਤਸ੍ਸ ਆਵਸਦ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ. ‘‘ਅਂਮੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ. ਗਾਵੁਂ ਗਾਵਂ ਗਵਂ, ਗਾਵੋ ਗਵੋ.
‘‘ਗੋਣ, ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸੁ ਹਿ ਨਾਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਗੋਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਗੋਣਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਸੇਸੇਸੁ ਚ. ਗੋਣੋ, ਗੋਣਾ, ਹੇ ਗੋਣ ਹੇ ਗੋਣਾ, ਗੋਣਂ, ਗੋਣੇ, ਗੋਣੇਨ, ਗੋਣੇਹਿ ਗੋਣੇਭਿ, ਗੋਣਸ੍ਸ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਗੋਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਗੋਣਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਨਂਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਗੋਣਾਨਂ, ਗੋਣਾ ਗੋਣਸ੍ਮਾ ਗੋਣਮ੍ਹਾ, ਗੋਣੇਹਿ ਗੋਣੇਭਿ, ਗੋਣਸ੍ਸ, ਗੋਣਾਨਂ, ਗੋਣੇ ਗੋਣਸ੍ਮਿਂ ਗੋਣਮ੍ਹਿ, ਗੋਣੇਸੁ.
ਗੋਣਾਦੇਸਾਭਾਵੇ ਗਾਵੇਨ ਗਵੇਨ, ਗੋਹਿ ਗੋਭਿ.
੧੭੪. ਗਾਵ ¶ ਸੇ.
‘‘ਗੋ ਆਵ ਸੇ’’ਇਤਿ ਤਿਪਦਮਿਦਂ. ਗੋਸ੍ਸ ਓ ਗੋ, ਗੋਸਦ੍ਦੋਕਾਰਸ੍ਸ ਆਵਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਸੇ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਗਾਵਸ੍ਸ ਗਵਸ੍ਸ.
ਨਂਮ੍ਹਿ ‘‘ਗੋ, ਅਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੧੭੫. ਤਤੋ ਨਮਂ ਪਤਿਮ੍ਹਾਲੁਤ੍ਤੇ ਚ ਸਮਾਸੇ.
ਤਤੋ ਗੋਸਦ੍ਦਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਨਂਵਚਨਸ੍ਸ ਅਂਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ, ਗੋਸਦ੍ਦੋਕਾਰਸ੍ਸ ਅਵਾਦੇਸੋ ਚ ਪਤਿਮ੍ਹਿ ਪਰੇ ਅਲੁਤ੍ਤੇ ਚ ਸਮਾਸੇ. ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਅਸਮਾਸੇਪਿ ਅਂ ਅਵਾਦੇਸਾ. ਗਵਂਪਤਿਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ, ਗਵਂ.
‘‘ਸੁਹਿਨਾਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਨਂਮ੍ਹਿ ਗੁਆਦੇਸੋ. ‘‘ਨੋ ਚ ਦ੍ਵਾਦਿਤੋ ਨਂਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਨਕਾਰਾਗਮੋ ਚ. ਗੁਨ੍ਨਂਗੋਨਂ ਵਾ.
ਗਾਵਾ ਗਾਵਮ੍ਹਾ ਗਾਵਸ੍ਮਾ ਗਵਾ ਗਵਮ੍ਹਾ ਗਵਸ੍ਮਾ, ਗੋਹਿ ਗੋਭਿ, ਗਾਵਸ੍ਸ ਗਵਸ੍ਸ, ਗਵਂ ਗੁਨ੍ਨਂ ਗੋਨਂ, ਗਾਵੇ ਗਾਵਮ੍ਹਿ ਗਾਵਸ੍ਮਿਂ ਗਵੇ ਗਵਮ੍ਹਿ ਗਵਸ੍ਮਿਂ, ਗਾਵੇਸੁ ਗਵੇਸੁ ਗੋਸੁ.
ਓਕਾਰਨ੍ਤਂ.
ਪੁਰਿਸੋ ਗੁਣਵਾ ਰਾਜਾ, ਸਾ’ਗ੍ਗਿ ਦਣ੍ਡੀ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ ਚ;
ਸਤ੍ਥਾ’ਭਿਭੂ ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ, ਗੋਤਿ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਸਙ੍ਗਹੋ.
ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਅਸ੍ਮਾ ¶ ਨਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਾ ਨਮ੍ਹਾ ਤਮ੍ਹਾ, ਨੇਹਿ ਨੇਭਿ ਤੇਹਿ ਤੇਭਿ, ਅਸ੍ਸ ਨਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ, ਨੇਸਂ ਤੇਸਂ ਨੇਸਾਨਂ ਤੇਸਾਨਂ, ਅਸ੍ਮਿਂ ਨਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਮ੍ਹਿ ਤਮ੍ਹਿ, ਨੇਸੁ ਤੇਸੁ.
ਇਤ੍ਥਿਯਂ ‘‘ਤਾ ਸਿ’’ ਇਤੀਧ ਸਾਦੇਸਸਿਲੋਪਾ. ਸਾ ਕਞ੍ਞਾ, ਨਤ੍ਤਂ. ਨਾ ਤਾ ਨਾਯੋ ਤਾਯੋ, ਨਂ ਤਂ, ਨਾ ਤਾ ਨਾਯੋ ਤਾਯੋ, ਨਾਯ ਤਾਯ, ਨਾਹਿ ਤਾਹਿ ਨਾਭਿ ਤਾਭਿ.
‘‘ਏਤਿਮਾਸਮੀ’’ਤਿ ਇਤੋ ਏਤਿਮਾਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ ‘‘ਤਸ੍ਸਾ ਵਾ’’ਤਿ ਇਤੋ ਤਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚਮਿਯਨ੍ਤਵਸੇਨ ਵਤ੍ਤਤੇ ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਚ.
ਤਤੋ ਤਾ ਏਤਾ ਇਮਾਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਸਸ੍ਸ ਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਸ੍ਸਾਯਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ.
‘‘ਸਂਸਾਸ੍ਵੇਕਵਚਨੇਸੁ ਚ, ਇ’’ਇਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤਾਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਸ੍ਸ ਇਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਸਂ ਸਾਸ੍ਵੇਕਵਚਨੇਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤਾਦੇਸੇਸੁ. ਤਿਸ੍ਸਾਯ ਤਸ੍ਸਾਯ ਅਸ੍ਸਾਯ ਨਸ੍ਸਾਯ ਅਸ੍ਸਾ ਨਸ੍ਸਾ ਤਿਸ੍ਸਾ ਤਸ੍ਸਾ ਨਾਯ ਤਾਯ, ਨਾਸਂ ਤਾਸਂ.
ਪਞ੍ਚਮੀਛਟ੍ਠੀਸੁ ਤਤਿਯਾਚਤੁਤ੍ਥੀਸਮਂ. ਸਤ੍ਤਮਿਯਂ ਅਸ੍ਸਂ ਨਸ੍ਸਂ ਤਿਸ੍ਸਂ ਤਸ੍ਸਂ ਨਾਯਂ ਤਾਯਂ, ਨਾਸੁ ਤਾਸੁ.
ਨਪੁਂਸਕੇ ਸਿਮ੍ਹਿਸਾਦੇਸਾਭਾਵਾ ਨਤ੍ਤਂ. ਨਂ ਤਂ, ਨਾਨਿ ਤਾਨਿ, ਨਂ ਤਂ, ਨਾਨਿ ਤਾਨਿ, ਨੇਨ ਤੇਨ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਸਮਂ.
ਏਤ ਸਿ, ‘‘ਏਤਤੇਸਂ ਤੋ’’ਤਿ ਸਕਾਰਾਦੇਸੋ. ਏਸੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਏਤੇ, ਏਤਂ, ਏਤੇ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਸਬ੍ਬਸਦ੍ਦਸਮਂ.
ਇਤ੍ਥਿਯਂ ¶ ਏਤਾ ਸਿ, ਸਾਦੇਸੋ. ਏਸਾ ਕਞ੍ਞਾ, ਏਤਾ ਏਤਾਯੋ, ਏਤਂ, ਏਤਾ ਏਤਾਯੋ, ਏਤਾਯ, ਏਤਾਹਿ ਏਤਾਭਿ.
ਸ ਸ੍ਮਿਂਸੁ ਪਨ ‘‘ਸਂਸਾਸ੍ਵੇਕਵਚਨੇਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਨ੍ਤਾਪੇਕ੍ਖਾਯਂ ਛਟ੍ਠੀ, ਏਤਾ ਇਮਾਇਚ੍ਚੇਤੇਸਮਨ੍ਤੋ ਸਰੋ ਇਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਸਂਸਾਸ੍ਵੇਕਵਚਨੇਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤਾਦੇਸੇਸੁ. ਸਾਦੇਸਗਤਿਕਤ੍ਤਾ ਸ੍ਸਾਯਾਦੇਸੇਪਿ. ਚਸਦ੍ਦਾਧਿਕਾਰਤੋ ਅਞ੍ਞੇਕਾਸਦ੍ਦਾਦੀਨਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ.
ਏਤਿਸ੍ਸਾਯ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਏਤਾਯ, ਏਤਾਸਂ ਏਤਾਸਾਨਂ, ਏਤਾਯ, ਏਤਾਹਿ ਏਤਾਭਿ, ਏਤਿਸ੍ਸਾਯ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਏਤਾਯ, ਏਤਾਸਂ ਏਤਾਸਾਨਂ, ਏਤਿਸ੍ਸਂ ਏਤਾਯਂ, ਏਤਾਸੁ.
ਚਸਦ੍ਦਤੋ ਅਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾ ਅਞ੍ਞਾਯ, ਅਞ੍ਞਿਸ੍ਸਂ ਅਞ੍ਞਾਯਂ. ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਏਕਾਯ, ਏਕਿਸ੍ਸਂ ਏਕਾਯਂ. ਇਤਰਿਸ੍ਸਾ ਇਤਰਾਯ, ਇਤਰਿਸ੍ਸਂ ਇਤਰਾਯਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਨਪੁਂਸਕੇ ਏਤਂ, ਏਤਾਨਿ, ਏਤਂ, ਏਤਾਨਿ, ਸੇਸਂ ਞੇਯ੍ਯਂ.
ਇਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭੇਦੋ. ਇਮ ਸਿ –
‘‘ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਿਮਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਇਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਅਨਪੁਂਸਕਸ੍ਸ ਅਯਂਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਸਿਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ, ਸਿਲੋਪੋ. ਅਯਂ ਪੁਰਿਸੋ, ਇਮੇ, ਇਮਂ, ਇਮੇ.
੨੧੯. ਅਨਿਮਿ ¶ ਨਾਮ੍ਹਿ ਚ.
ਇਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਅਨ ਇਮਿਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਨਾਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਅਨਿਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸੇਵੇਤਂ ਗਹਣਂ. ਅਨੇਨ ਇਮਿਨਾ.
‘‘ਸੁਨਂਹਿਸੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਇਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਏਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਸੁ ਨਂ ਹਿਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਵਚਨੇਸੁ.
ਆਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾਨਿਦ੍ਦੇਸਾ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਅਵੁਤ੍ਤਤੋ;
ਅਨਿਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸੇਵੇਤ੍ਥ, ਗਹਣਞ੍ਹਿ ਇਮਸ੍ਸਿਤਿ.
ਏਹਿ ਏਭਿ ਇਮੇਹਿ ਇਮੇਭਿ.
‘‘ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ, ਵਾ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ, ਸਸ੍ਮਾਸ੍ਮਿਂਸਂਸਾਸ੍ਵਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਇਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਚ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਵਾ ਸ ਸ੍ਮਾ ਸ੍ਮਿਂਸਂ ਸਾਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਵਚਨੇਸੁ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਲਿਙ੍ਗੇਸੁ.
ਅਸ੍ਸ ਇਮਸ੍ਸ, ਏਸਂ ਏਸਾਨਂ ਇਮੇਸਂ ਇਮੇਸਾਨਂ, ਅਸ੍ਮਾ ਇਮਸ੍ਮਾ ਇਮਮ੍ਹਾ, ਏਹਿ ਏਭਿ ਇਮੇਹਿ ਇਮੇਭਿ, ਅਸ੍ਸ ਇਮਸ੍ਸ, ਏਸਂ ਏਸਾਨਂ ਇਮੇਸਂ ਇਮੇਸਾਨਂ, ਅਸ੍ਮਿਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਇਮਮ੍ਹਿ, ਏਸੁ ਇਮੇਸੁ.
ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਇਮਾ ਸਿ, ਅਯਮਾਦੇਸਸਿਲੋਪਾ.
ਅਯਂ ਕਞ੍ਞਾ, ਇਮਾ ਇਮਾਯੋ, ਇਮਂ, ਇਮਾ ਇਮਾਯੋ, ਇਮਾਯ, ਇਮਾਹਿ ਇਮਾਭਿ. ਚਤੁਤ੍ਥਿਯਂ ਅਤ੍ਤਂ, ਇਕਾਰ- ਸ੍ਸਾਯਾਦੇਸਾ ¶ ਚ, ਅਸ੍ਸਾਯ ਇਮਿਸ੍ਸਾਯ ਅਸ੍ਸਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਇਮਾਯ, ਇਮਾਸਂ ਇਮਾਸਾਨਂ. ਸਤ੍ਤਮਿਯਂ ਅਸ੍ਸਂ ਇਮਿਸ੍ਸਂ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਵਾ, ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧਿਲੋਪਾ’’ਦਿਨਾ ਸ੍ਮਿਂਵਚਨਸ੍ਸ ਵਾ ਸਾਦੇਸੋ. ਇਮਾਯਂ, ਇਮਾਸੁ. ਸੇਸਂ ਞੇਯ੍ਯਂ.
ਨਪੁਂਸਕੇ ਇਮ ਸਿ, ‘‘ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ, ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਨਪੁਂਸਕੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਇਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਇਦਂ ਹੋਤਿ ਵਾ ਅਂ ਸਿਸੁ ਪਰੇਸੁ.
ਇਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਰੋਚਤਿ, ਇਮਂ, ਇਮਾਨਿ, ਇਦਂ ਪੁਪ੍ਫਂ ਪਸ੍ਸਸਿ, ਇਮਂ, ਇਮਾਨਿ, ਅਨੇਨ ਇਮਿਨਾ, ਏਹਿ ਏਭਿ ਇਮੇਹਿ ਇਮੇਭਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗੇ ਵਿਯ ਞੇਯ੍ਯਂ.
ਅਮੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭੇਦੋ. ਅਮੁ ਸਿ –
‘‘ਵਾ, ਅਨਪੁਂਸਕਸ੍ਸ, ਸਿਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਨਪੁਂਸਕਸ੍ਸ ਅਮੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਮਕਾਰੋ ਸਕਾਰਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਵਾ ਸਿਮ੍ਹਿ ਪਰੇ. ਅਸੁ ਰਾਜਾ.
‘‘ਸਬ੍ਬਨਾਮਤੋ, ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬਤੋ ਸਬ੍ਬਨਾਮਤੋ ਪਰੋ ਕਇਚ੍ਚਯਮਾਗਮੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਪੁਨ ਸਬ੍ਬਤੋਗ੍ਗਹਣੇਨ ਹੀਨਾਦਿਤੋਪਿ ਕੋ. ‘‘ਅਮੁਸ੍ਸ ਮੋ ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਨਾਧਿਕਾਰੇਨ ਯੋਗੇਨ ਕਕਾਰੇਪਿ ਸਾਦੇਸੋ.
ਅਸੁਕੋ ¶ , ਅਸੁਕਾ, ਅਸੁਕਂ. ਸਾਦੇਸਾਭਾਵੇ ਅਮੁਕੋ, ਅਮੁਕਾ, ਅਮੁਕਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਬਹੁਵਚਨੇ ‘‘ਲਤੋ ਵੋਕਾਰੋ ਚਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਅਨੁਵਤ੍ਤਮਾਨਵਾਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵੋਕਾਰੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਯੋਲੋਪੋ, ਦੀਘੋ ਚ.
ਅਮੂ ਪੁਰਿਸਾ, ਅਮੁਂ, ਅਮੂ, ਅਮੁਨਾ, ਅਮੂਹਿ ਅਮੂਭਿ ਅਮੁਹਿ ਅਮੁਭਿ, ਅਮੁਸ੍ਸ. ‘‘ਅਮੁਸ੍ਸਾਦੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਨਾਧਿਕਾਰੇਨ ਯੋਗੇਨ ਅਦੁਂਆਦੇਸੋ, ਅਦੁਸ੍ਸ, ਅਮੂਸਂ ਅਮੂਸਾਨਂ ਅਮੁਸਂ ਅਮੁਸਾਨਂ, ਅਮੁਸ੍ਮਾ ਅਮੁਮ੍ਹਾ, ਅਮੂਹਿ ਅਮੂਭਿ ਅਮੁਹਿ ਅਮੁਭਿ, ਅਮੁਸ੍ਸ ਅਦੁਸ੍ਸ, ਅਮੂਸਂ ਅਮੂਸਾਨਂ ਅਮੁਸਂ ਅਮੁਸਾਨਂ, ਅਮੁਸ੍ਮਿਂ ਅਮੁਮ੍ਹਿ, ਅਮੂਸੁ ਅਮੁਸੁ.
ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਸਿਮ੍ਹਿ ਸਾਦੇਸਾਦਿ.
ਅਸੁ ਕਞ੍ਞਾ ਅਸੁਕਾ ਅਮੁਕਾ ਵਾ, ਅਮੂ ਅਮੁਯੋ, ਅਮੁਂ, ਅਮੂ ਅਮੁਯੋ, ਅਮੁਯਾ, ਅਮੂਹਿ ਅਮੂਭਿ, ਅਮੁਸ੍ਸਾ ਅਮੁਯਾ, ਅਮੂਸਂ ਅਮੂਸਾਨਂ, ਅਮੁਯਾ, ਅਮੂਹਿ ਅਮੂਭਿ, ਅਮੁਸ੍ਸਾ ਅਮੁਯਾ, ਅਮੂਸਂ ਅਮੂਸਾਨਂ, ਅਮੁਸ੍ਸਂ ਅਮੁਯਂ ਅਮੁਯਾ, ਅਮੂਸੁ.
ਨਪੁਂਸਕੇ ਅਮੁਸਿ. ‘‘ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ’’, ਇਮਸ੍ਸਿਦਮਿਚ੍ਚਾਦਿਤੋ ‘‘ਅਂਸਿਸੁ ਨਪੁਂਸਕੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਨਪੁਂਸਕੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਅਮੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਅਦੁਂ ਹੋਤਿ ਅਂਸਿਸੁ ਪਰੇਸੁ. ਅਦੁਂ ਪੁਪ੍ਫਂ, ਅਮੂ ਅਮੂਨਿ, ਅਦੁਂ, ਅਮੂ ਅਮੂਨਿ, ਅਮੁਨਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਸਮਂ.
ਕਿਂਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭੇਦੋ. ‘‘ਕਿਂ ਸਿ’’ ਇਤੀਧ –
‘‘ਕਿਸ੍ਸ ¶ ਕ ਵੇ ਚਾ’’ਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਕਿਸ੍ਸ, ਕ’’ਇਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਕਿਮਿਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਕਸਦ੍ਦੋ ਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤੋ ਸੇਸੇਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤਿਭੇਦੇਸੁ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਕਿਸ੍ਸ ਕ ਵੇ ਚਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਵਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਵਸਿਟ੍ਠ ਥਮਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਸੇਸਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋਵ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤੇ. ਚਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ, ਤੇਨ ‘‘ਕਿਸ੍ਸ, ਕਿਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਚ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ‘‘ਸੋ’’ਤਿ ਸਿਸ੍ਸ ਓ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ.
ਕੋ ਏਸੋ, ਕੇ, ਕਂ, ਕੇ, ਕੇਨ, ਕੇਹਿ ਕੇਭਿ, ਕਸ੍ਸ ਕਿਸ੍ਸ, ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਲੋਪਾਦਿ, ਕੇਸਂ ਕੇਸਾਨਂ, ਕਸ੍ਮਾ ਕਮ੍ਹਾ, ਕੇਹਿ ਕੇਭਿ, ਕਸ੍ਸ ਕਿਸ੍ਸ, ਕੇਸਂ ਕੇਸਾਨਂ, ਕਸ੍ਮਿਂ ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਕਮ੍ਹਿ ਕਿਮ੍ਹਿ, ਕੇਸੁ.
ਇਤ੍ਥਿਯਂ ‘‘ਕਿਂ ਸਿ’’ਇਤੀਧ ‘‘ਸੇਸੇਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯਂ ਪਰਾਯਂ ਕਾਦੇਸੇ ਕਤੇ ‘‘ਇਤ੍ਥਿਯਮਤੋ ਆਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ ਮਜ੍ਝੇ ਆਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਸਿਲੋਪੋ.
ਕਾ ਏਸਾ ਕਞ੍ਞਾ, ਕਾ ਕਾਯੋ, ਕਂ, ਕਾ ਕਾਯੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਸਬ੍ਬਾਸਦ੍ਦਸਮਂ.
ਨਪੁਂਸਕੇ ਕਿਂ ਸਿ, ਲੋਪਵਿਧਿਸ੍ਸ ਬਲਵਤਰਤ੍ਤਾ ਪਠਮਂ ਸਿਲੋਪੇ ਕਤੇ ਪੁਨ ਵਿਭਤ੍ਤਿਪਰਤ੍ਤਾਭਾਵਾ, ‘‘ਤਦਨੁਪਰੋਧੇਨਾ’’ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਤੋ ਵਾ ਕਾਦੇਸਾਭਾਵੋ. ਕਿਂ ਏਤਂ, ਕਾਨਿ.
ਦੁਤਿਯੇਕਵਚਨੇ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਲੋਪ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਲੋਪੇ ਕਤੇ ‘‘ਅਂਮੋ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ ਝਲਪੇਹੀ’’ਤਿ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ. ਕਿਂ, ਕਾਨਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਸਮਂ.
ਏਕਸਦ੍ਦੋ ¶ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤੁਲ੍ਯਾਸਹਾਯਞ੍ਞਵਚਨੋ. ਯਦਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਚਨੋ, ਤਦਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਕਵਚਨਨ੍ਤੋਵ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤੋਪਿ. ਏਕੋ, ਏਕਾ, ਏਕਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਸਦ੍ਦਸਮਂ. ਸਂਸਾਸ੍ਵੇਵ ਵਿਸੇਸੋ.
ਉਭਸਦ੍ਦੋ ਦ੍ਵਿਸਦ੍ਦਪਰਿਯਾਯੋ, ਸਦਾ ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤੋਵ.
‘‘ਉਭ ਯੋ’’ ਇਤੀਧ ‘‘ਤਤੋ ਯੋਨਮੋ ਤੂ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੁਗ੍ਗਹਣੇਨ ਕ੍ਵਚਿ ਯੋਨਮੋਕਾਰੋ. ਉਭੋ ਪੁਰਿਸਾਉਭੇ ਵਾ, ਉਭੋ ਪੁਰਿਸੇ ਉਭੇ. ਸੁ ਹਿਸੁ ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕ੍ਵਚਿ ਏਕਾਰਸ੍ਸੋਕਾਰੋ. ਉਭੋਹਿ ਉਭੋਭਿ ਉਭੇਹਿ ਉਭੇਭਿ.
ਉਭਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਤੋ ਨਂਵਚਨਸ੍ਸ ਇਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ.
ਉਭਿਨ੍ਨਂ, ਉਭੋਹਿ ਉਭੋਭਿ ਉਭੇਹਿ ਉਭੇਭਿ, ਉਭਿਨ੍ਨਂ, ਉਭੋਸੁ ਉਭੇਸੁ.
ਦ੍ਵਿਆਦਯੋ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਵਚਨਾ, ਬਹੂਨਂ ਵਾਚਿਤਤ੍ਤਾ ਸਦਾ ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤਾਵ.
‘‘ਦ੍ਵਿ ਯੋ’’ਇਤੀਧ ‘‘ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ, ਇਤ੍ਥਿਪੁਮਨਪੁਂਸਕਸਙ੍ਖ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਅਧਿਕਾਰੋ.
ਦ੍ਵਿਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥਿਪੁਮਨਪੁਂਸਕੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਦ੍ਵੇਇਚ੍ਚਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਯੋਸੁ ਪਰੇਸੁ. ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਦੁਵੇ ਚ, ਕ੍ਵਚਿ ਦੁਵਿ ਚ ਨਂਮ੍ਹਿ. ਬਹੁਵਚਨੁਚ੍ਚਾਰਣਂ ਦ੍ਵਿਸਦ੍ਦਤੋ ¶ ਬਹੁਵਚਨਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ. ਦ੍ਵੇ ਧਮ੍ਮਾ, ਦ੍ਵੇ ਇਤ੍ਥਿਯੋ, ਦ੍ਵੇ ਰੂਪਾਨਿ, ਦੁਵੇ ਵਾ, ਏਵਂ ਦੁਤਿਯਾਯਮ੍ਪਿ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਦ੍ਵੀਭਿ.
ਨਂਮ੍ਹਿ ਦੀਘੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ –
ਦ੍ਵਿਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਤੋ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤੋ ਨਕਾਰਾਗਮੋ ਹੋਤਿ ਨਂਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਚਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣੇਨ ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਤਿ ਚ ਤੁਸਦ੍ਦਤੋ ਸ੍ਸਞ੍ਚਾਗਮੋ ਨਂਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਦੁਵਿਨ੍ਨਂ ਵਾ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਦ੍ਵੀਭਿ, ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਦੁਵਿਨ੍ਨਂ, ਦ੍ਵੀਸੁ.
ਤਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭੇਦੋ. ‘‘ਤਿ ਯੋ’’ਇਤੀਧ
ਯੋਲੋਪੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ
‘‘ਯੋਸੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੨੩੦. ਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਤਿਸ੍ਸੋ ਚਤਸ੍ਸੋ ਤਯੋਚਤ੍ਤਾਰੋਤੀਣਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ.
ਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਂ ਇਤ੍ਥਿਪੁਮਨਪੁਂਸਕੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਂ ਸਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਤਿਸ੍ਸੋ ਚਤਸ੍ਸੋ ਤਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋਤੀਣਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਯੋਸੁ ਪਰੇਸੁ. ਤਯੋ ਪੁਰਿਸਾ, ਤਯੋ ਪੁਰਿਸੇ ਪਸ੍ਸ, ਤੀਹਿ ਤੀਭਿ.
‘‘ਨ’’ਮਿਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੨੩੧. ਇਣ੍ਣਮਿਣ੍ਣਨ੍ਨਂ ਤੀਹਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਹਿ.
ਤਿਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਸਦ੍ਦਾ ਪਰਸ੍ਸ ਨਂਵਚਨਸ੍ਸ ਇਣ੍ਣਂ ਇਣ੍ਣਨ੍ਨਂਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ. ਤਿਣ੍ਣਂ ਤਿਣ੍ਣਨ੍ਨਂ, ਤੀਹਿ ਤੀਭਿ, ਤਿਣ੍ਣਂ ਤਿਣ੍ਣਨ੍ਨਂ, ਤੀਸੁ.
ਇਤ੍ਥਿਯਂ ¶ ਤਿਸ੍ਸੋ ਇਤ੍ਥਿਯੋ, ਤਿਸ੍ਸੋ, ਤੀਹਿ ਤੀਭਿ, ਨਂਮ੍ਹਿ ਸ੍ਸਞ੍ਚਾਗਮੋ, ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ, ਸ੍ਸਂਬ੍ਯਵਧਾਨਤੋ ਇਣ੍ਣਾਭਾਵੋ, ਸੇਸਂ ਸਮਂ.
ਨਪੁਂਸਕੇ ਤੀਣਿ, ਤੀਣਿ. ਸੇਸਂ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਸਮਂ.
ਤਥਾ ਚਤੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸਪਿ ਯੋਸੁ ‘‘ਤਿਚਤੁਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਦੇਸੋ, ‘‘ਤਤੋ ਯੋਨਮੋ ਤੂ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੁਸਦ੍ਦੇਨ ਕ੍ਵਚਿ ਓਕਾਰੋ ਚ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚਤੁਰੋ ਵਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚਤੁਰੋ, ਚਤੂਹਿ ਚਤੂਭਿ ਚਤੁਬ੍ਭਿ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ, ਨਕਾਰਾਗਮੋ. ਚਤੂਹਿ ਚਤੂਭਿ ਚਤੁਬ੍ਭਿ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ, ਚਤੂਸੁ.
ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਚਤਸ੍ਸੋ, ਚਤਸ੍ਸੋ, ਨਂਮ੍ਹਿ ਸ੍ਸਞ੍ਚਾਗਮੋ, ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਚਤੁਰੁਕਾਰਸ੍ਸ ਅਕਾਰੋ. ਚਤਸ੍ਸਨ੍ਨਂ. ਸੇਸਂ ਸਮਂ.
ਨਪੁਂਸਕੇ ਚਤ੍ਤਾਰਿ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ. ਸੇਸਂ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਸਮਂ.
ਤਥਾ –
ਨੀਲਾਦਿਗੁਣਨਾਮਞ੍ਚ, ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ ਚ ਤਦ੍ਧਿਤਂ;
ਸਾਮਞ੍ਞਵੁਤ੍ਯਤੀਤਾਦਿ-ਕਿਤਨ੍ਤਂ ਵਾਚ੍ਚਲਿਙ੍ਗਿਕਂ.
ਏਤ੍ਥੇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤੇ –
ਏਸੇ’ਸੋ ਏਤਮਿਤਿ ਚ,
ਪਸਿਦ੍ਧਿ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਯੇਸੁ ਲੋਕਸ੍ਸ;
ਥੀਪੁਨ੍ਨਪੁਂਸਕਾਨਿਤਿ,
ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ ਤਾਨਿ ਨਾਮਾਨਿ.
ਤਿਲਿਙ੍ਗਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਅਲਿਙ੍ਗਨਾਮ
ਅਥਾਲਿਙ੍ਗੇਸੁ ¶ ਨਾਮੇਸੁ ਤੁਮ੍ਹਮ੍ਹਸਦ੍ਦਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ.
ਤੇਸਂ ਪਨਾਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਾ ਤੀਸੁ ਲਿਙ੍ਗੇਸੁ ਸਮਾਨਰੂਪਂ. ‘‘ਤੁਮ੍ਹਮ੍ਹ’’ਇਤਿ ਠਿਤੇ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ.
‘‘ਸਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ, ਤੁਮ੍ਹਮ੍ਹਾਕ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ.
ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਤੁਮ੍ਹਅਮ੍ਹਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਤ੍ਵਂਅਹਂਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਿਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਤੁਮ੍ਹਸ੍ਸ ਤੁਵਞ੍ਚ ਹੋਤਿ. ਤ੍ਵਂ ਪੁਮਾ, ਤ੍ਵਂ ਇਤ੍ਥੀ, ਤ੍ਵਂ ਨਪੁਂਸਕਂ, ਤੁਵਂ ਸਤ੍ਥਾ ਵਾ. ਅਹਂ ਪੁਮਾ, ਅਹਂ ਇਤ੍ਥੀ, ਅਹਂ ਨਪੁਂਸਕਂ.
ਬਹੁਵਚਨੇ ‘‘ਸਬ੍ਬਨਾਮਕਾਰਤੇ ਪਠਮੋ’’ਤਿ ਏਕਾਰੋ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਤਿਟ੍ਠਥ, ਭਿਯ੍ਯੋ ਅਮ੍ਹੇ ਮਹੇਮਸੇ.
‘‘ਅਮ੍ਹਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਮ੍ਹਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਮਯਂਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਯੋਮ੍ਹਿ ਪਠਮੇ. ਮਯਂ ਗਚ੍ਛਾਮ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਏਕਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਗਾਰਵਬਹੁਮਾਨੇਨ ਬਹੁਤ੍ਤਸਮਾਰੋਪਾ ਬਹੁਵਚਨਂ ਹੋਤਿ.
‘‘ਅਂਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਤੁਮ੍ਹ ਅਮ੍ਹਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਤਵਂ ਮਮਂਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਨਵਾ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਅਂਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਤਵਂ, ਮਮਂ ਪਸ੍ਸ.
੨੩੫. ਤਂ ¶ ਮਮਂਮ੍ਹਿ.
ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਤੁਮ੍ਹ ਅਮ੍ਹਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਤਂ ਮਂਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਅਂਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਤਂ, ਮਂ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਤੁਮ੍ਹਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਤੁਵਂਤ੍ਵਂਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਂਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਤੁਵਂ ਤ੍ਵਂ.
ਬਹੁਵਚਨੇ ‘‘ਤੁਮ੍ਹਮ੍ਹੇਹਿ, ਆਕ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤੁਮ੍ਹਮ੍ਹੇਹਿ ਪਰੋ ਅਪ੍ਪਠਮੋ ਯੋ ਆਕਂ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਸ੍ਸਸਿ, ਅਮ੍ਹੇ ਪਸ੍ਸਸਿ.
ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਤੁਮ੍ਹ ਅਮ੍ਹਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਤਯਾ ਮਯਾਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਨਾਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ.
੨੩੯. ਤਯਾਤਯੀਨਂ ਤਕਾਰੋ ਤ੍ਵਤ੍ਤਂ ਵਾ.
ਤਯਾ ਤਯਿਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਤਕਾਰੋ ਤ੍ਵਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਵਾ. ਤ੍ਵਯਾ ਤਯਾ, ਮਯਾ, ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਤੁਮ੍ਹੇਭਿ, ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਅਮ੍ਹੇਭਿ.
‘‘ਸਸ੍ਮਿਂ, ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤੁਮ੍ਹਮ੍ਹੇਹਿ ਸਸ੍ਸ ਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਅਮਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਤੁਮ੍ਹਂ, ਅਮ੍ਹਂ ਦੀਯਤੇ.
੨੪੧. ਤਵ ¶ ਮਮ ਸੇ.
ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਤੁਮ੍ਹ ਅਮ੍ਹਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਤਵਮਮਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸੇ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ, ਵਿਕਪ੍ਪੇਨਾਯਂ ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ.
‘‘ਸੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਤੁਮ੍ਹ ਅਮ੍ਹਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਤੁਯ੍ਹਂਮਯ੍ਹਂਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸੇ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਤਵ, ਮਮ ਤੁਯ੍ਹਂ, ਮਯ੍ਹਂ ਵਾ ਦੀਯਤੇ.
੨੪੩. ਅਮ੍ਹਸ੍ਸ ਮਮਂ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਸੇ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਅਮ੍ਹਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਮਮਂਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਸੇ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਮਮਂ ਦੀਯਤੇ.
‘‘ਸਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਇਤੋ ਸੀਹਗਤਿਯਾ ‘‘ਅ’’ਮਿਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤੁਮ੍ਹਮ੍ਹੇਹਿ ਪਰਸ੍ਸ ਨਂਵਚਨਸ੍ਸ ਆਕਮਿਚ੍ਚਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ, ਅਞ੍ਚ. ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਮ੍ਹਸ੍ਸ ਕ੍ਵਚਿ ਅਸ੍ਮਾਦੇਸੋ. ਤੁਮ੍ਹਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ, ਅਮ੍ਹਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਸ੍ਮਾਕਂ ਵਾ.
ਪਞ੍ਚਮਿਯਂ ‘‘ਅਮ੍ਹਤੁਮ੍ਹਨ੍ਤੁਰਾਜ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਸ੍ਮਾਵਚਨਸ੍ਸ ਨਾਭਾਵਾਤਿਦੇਸੋ. ਤਯਾ, ਮਯਾ ਅਪੇਤਿ, ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ, ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਤੁਮ੍ਹੇਭਿ ਅਮ੍ਹੇਭਿ, ਤੁਮ੍ਹਂ ਅਮ੍ਹਂ ਤਵ ਮਮ, ਤੁਯ੍ਹਂ, ਮਯ੍ਹਂ ਮਮਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ, ਤੁਮ੍ਹਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ, ਅਮ੍ਹਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਸ੍ਮਾਕਂ ਧਮ੍ਮਤਾ.
‘‘ਸ੍ਮਿਂਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੨੪੫. ਤੁਮ੍ਹਮ੍ਹਾਕਂ ¶ ਤਯਿ ਮਯਿ.
ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਤੁਮ੍ਹ ਅਮ੍ਹਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਤਯਿ ਮਯਿਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਸ੍ਮਿਂਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਤਕਾਰਸ੍ਸ ਤ੍ਵਤ੍ਤਂ. ਤ੍ਵਯਿ ਤਯਿ ਮਯਿ, ਤੁਮ੍ਹੇਸੁ ਅਮ੍ਹੇਸੁ.
ਤੇਸਂ ਏਵ ਤੁਮ੍ਹ ਅਮ੍ਹਸਦ੍ਦਾਨਂ ਪਦਤੋ ਪਰੇਸਂ ਕ੍ਵਚਿ ਆਦੇਸਨ੍ਤਰਵਿਧਾਨੇ ਰੂਪਭੇਦੋ.
‘‘ਨਵਾ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ.
੨੪੬. ਪਦਤੋ ਦੁਤਿਯਾਚਤੁਤ੍ਥੀਛਟ੍ਠੀਸੁ ਵੋ ਨੋ.
ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਤੁਮ੍ਹ ਅਮ੍ਹਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਪਦਸ੍ਮਾ ਪਰੇਸਂ ਵੋ ਨੋਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਦੁਤਿਯਾਚਤੁਤ੍ਥੀਛਟ੍ਠੀਸੁ ਬਹੁਵਚਨੇਸੁ ਨਵਾ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਏਕਵਚਨੇਸੂ’’ਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਬਹੁਵਚਨੇਸੂ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਂ. ਪਹਾਯ ਵੋ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਾ ਨੋ ਅਜ੍ਜ ਵਿਕਨ੍ਤਿਂਸੁ, ਧਮ੍ਮਂ ਵੋ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਦੇਸਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸਂਵਿਭਜੇਥ ਨੋ ਰਜ੍ਜੇਨ, ਤੁਟ੍ਠੋਸ੍ਮਿ ਵੋ ਪਕਤਿਯਾ, ਸਤ੍ਥਾ ਨੋ ਭਗਵਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ.
ਨਵਾਤਿ ਕਿਂ? ਭਯਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕ ਨੋ ਸਿਯਾ, ਏਸੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥਾ.
‘‘ਪਦਤੋ, ਚਤੁਤ੍ਥੀਛਟ੍ਠੀਸੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਤੁਮ੍ਹ ਅਮ੍ਹਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਪਦਸ੍ਮਾ ਪਰੇਸਂ ਤੇ ਮੇਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਚਤੁਤ੍ਥੀਛਟ੍ਠੀਸੁ ਏਕਵਚਨੇਸੁ ¶ ਨਵਾ. ਦਦਾਮਿ ਤੇ ਗਾਮਵਰਾਨਿ ਪਞ੍ਚ, ਦਦਾਹਿ ਮੇ ਗਾਮਵਰਂ, ਇਦਂ ਤੇ ਰਟ੍ਠਂ, ਅਯਂ ਮੇ ਪੁਤ੍ਤੋ.
ਨਵਾਤਿ ਕਿਂ? ਇਦਂ ਚੀਵਰਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਿਕਪ੍ਪਨਤ੍ਥਾਯ ਦਮ੍ਮਿ, ਸੁਣਾਥ ਵਚਨਂ ਮਮ.
ਨਵਾਧਿਕਾਰਤੋ ਚੇਤ੍ਥ,
ਵੋ ਨੋ ਤੇ ਮੇਤਿ ਯੇ ਇਮੇ;
ਪਾਦਾਦੋ ਚ ਚ ਵਾ ਏਵਾ-
ਦਿਯੋਗੇ ਚ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ ਤੇ.
ਯਥਾ –
ਨ ਸੋਚਾਮਿ ਨ ਰੋਦਾਮਿ, ਤਵ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਮਾਣਵ;
ਤੁਯ੍ਹਞ੍ਚਾਪਿ ਮਹਾਰਾਜ, ਮਯ੍ਹਞ੍ਚ ਰਟ੍ਠਵਡ੍ਢਨ.
ਏਵਮਿਦਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਵਿਤਂ ਸਂਸਰਿਤਂ ਮਮਞ੍ਚੇਵ ਤੁਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚਾਤਿ.
ਪਦਤੋਤਿ ਕਿਂ? ਤਵ ਞਾਤਿ, ਮਮ ਞਾਤਿ.
‘‘ਤੇ ਮੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਤੁਮ੍ਹ ਅਮ੍ਹਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਪਦਸ੍ਮਾ ਪਰੇਸਂ ਤੇ ਮੇਆਦੇਸਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਂਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਤਂ ਵਸ੍ਸਸਤਂ ਆਰੋਗ੍ਯਂ. ਸੋ ਮਮਬ੍ਰਵੀਤਿ.
‘‘ਤੇਮੇਕਵਚਨੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਤੁਮ੍ਹ ਅਮ੍ਹਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਪਦਸ੍ਮਾ ਪਰੇਸਂ ਤੇ ਮੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਤਤਿਯੇਕਵਚਨੇ ਪਰੇ ¶ . ਕਤਂ ਤੇ ਪਾਪਂ, ਕਤਂ ਤਯਾ ਪਾਪਂ, ਕਤਂ ਮੇ ਪੁਞ੍ਞਂ, ਕਤਂ ਮਯਾ ਪੁਞ੍ਞਂ.
‘‘ਵਾ, ਤਤਿਯੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਤੁਮ੍ਹ ਅਮ੍ਹਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਪਦਸ੍ਮਾ ਪਰੇਸਂ ਵੋ ਨੋਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਤਤਿਯਾਬਹੁਵਚਨੇ ਪਰੇ. ਕਤਂ ਵੋ ਕਮ੍ਮਂ, ਕਤਂ ਨੋ ਕਮ੍ਮਂ.
ਬਹੁਵਚਨਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ਕ੍ਵਚਿ ਯੋਮ੍ਹਿ ਪਠਮੇ ਚ ਵੋ ਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਗਾਮਂ ਵੋ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਥ, ਗਾਮਂ ਨੋ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਮ.
ਤਥਾ ਪਞ੍ਚਾਦੀਨਮਟ੍ਠਾਰਸਨ੍ਤਾਨਂ, ਕਤਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਚਾਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਾ ਤਿਲਿਙ੍ਗੇਪਿ ਸਮਾਨਰੂਪਂ, ਅਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਾ ਏਵ ਪਞ੍ਚਾਦਿਤੋ ਇਤ੍ਥਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਭਾਵੋ.
‘‘ਪਞ੍ਚ ਯੋ’’ਇਤੀਧ –
‘‘ਯੋਸੁ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਦ੍ਵੇ ਚਾ’’ਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਯੋਸੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ, ‘‘ਇਤ੍ਥਿਪੁਮਨਪੁਂਸਕਸਙ੍ਖ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚ.
ਅਨ੍ਤਾਪੇਕ੍ਖਾਯਂ ਛਟ੍ਠੀ, ਪਞ੍ਚਾਦੀਨਂ ਅਟ੍ਠਾਰਸਨ੍ਤਾਨਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਂ ਇਤ੍ਥਿਪੁਮਨਪੁਂਸਕੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਅਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਯੋਸੁ ਪਰੇਸੁ. ਆ ਏਆਦੇਸਾਪਵਾਦੋਯਂ, ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ, ਪਞ੍ਚ ਗਤਿਯੋ, ਪਞ੍ਚ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ. ਏਵਂ ਦੁਤਿਯਾਯਞ੍ਚ.
‘‘ਸੁਨਂਹਿਸੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਪਞ੍ਚਾਦੀਨਮਟ੍ਠਾਰਸਨ੍ਤਾਨਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਮਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਸੁ ਨਂ ਹਿਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਪਰੇਸੁ. ਏਤ੍ਤਦੀਘਾਪਵਾਦੋਯਂ. ਪਞ੍ਚਹਿ ਪਞ੍ਚਭਿ ¶ , ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਪਞ੍ਚਭਿ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ, ਪਞ੍ਚਸੁ. ਏਵਂ ਛ ਸ ਤ੍ਤ ਅਟ੍ਠਨਵ ਦਸਸਦ੍ਦਾ.
‘‘ਏਕਞ੍ਚ ਦਸ ਚਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਦ੍ਵਨ੍ਦਸਮਾਸੇ, ‘‘ਏਕੇਨ ਅਧਿਕਾ ਦਸਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੇ ਵਾ ਕਤੇ
‘‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਦ੍ਵਿਏਕਅਟ੍ਠਇਚ੍ਚੇਤੇਸਮਨ੍ਤੋ ਆਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦੇ ਪਰੇ. ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਾਯਂ. ਏਕਾਦਸ, ਦ੍ਵਾਦਸ, ਅਟ੍ਠਾਰਸ.
ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇਤਿ ਕਿਮਤ੍ਥਂ? ਏਕਦਨ੍ਤੋ, ਦ੍ਵਿਦਨ੍ਤੋ, ਅਟ੍ਠਤ੍ਥਮ੍ਭੋ.
‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੨੫੪. ਏਕਾਦਿਤੋ ਦਸ੍ਸ ਰ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇ.
ਏਕਾਦਿਤੋ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਦਸਸ੍ਸ ਆਦਿਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸ ਰਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇ. ਸੇਸਂ ਸਮਂ. ਏਕਾਰਸ, ਏਕਾਦਸ.
ਦ੍ਵੇ ਚ ਦਸ ਚ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਵਾ ਅਧਿਕਾ ਦਸਾਤਿ ਦ੍ਵਿਦਸ ਇਤੀਧ –
‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੨੫੫. ਵੀਸਤਿਦਸੇਸੁ ਬਾ ਦ੍ਵਿਸ੍ਸ ਤੁ.
ਵੀਸਤਿ ਦਸਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਪਰੇਸੁ ਦ੍ਵਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਬਾ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਤੁਸਦ੍ਦੇਨ ਤਿਂਸਾਯਮ੍ਪਿ. ਰਕਾਰੋ, ਆਤ੍ਤਞ੍ਚ. ਬਾਰਸ, ਦ੍ਵਾਦਸ.
ਤਯੋ ਚ ਦਸ ਚ, ਤੀਹਿ ਵਾ ਅਧਿਕਾ ਦਸਾਤਿ ਤੇਰਸ. ਏਤ੍ਥ ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਤੇਆਦੇਸੋ ਆਨਵੁਤਿਯਾ.
ਚਤ੍ਤਾਰੋ ¶ ਚ ਦਸ ਚ, ਚਤੂਹਿ ਵਾ ਅਧਿਕਾ ਦਸਾਤਿ ਚਤੁਦ੍ਦਸ ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ –
‘‘ਗਣਨੇ, ਦਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੨੫੬ . ਚਤੂਪਪਦਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਤੁਤ੍ਤਰਪਦਾਦਿ ਚਸ੍ਸ ਚੁ ਚੋਪਿ ਨਵਾ.
ਗਣਨੇ ਦਸਸ੍ਸਾਦਿਮ੍ਹਿ ਠਿਤਸ੍ਸ ਚਤੁਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਉਪਪਦਸ੍ਸ ਤੁਸਦ੍ਦੋ ਲੋਪੋ ਹੋਤਿ, ਉਤ੍ਤਰਪਦਾਦਿਮ੍ਹਿ ਠਿਤਸ੍ਸ ਚਤੂਪਪਦਸ੍ਸ ਚਕਾਰਸ੍ਸ ਚੁ ਚੋਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਨਵਾ. ਚੁਦ੍ਦਸ, ਚੋਦ੍ਦਸ, ਚਤੁਦ੍ਦਸ.
ਅਪਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਨੁਪਪਦਸ੍ਸਾਪਿ ਗਣਨੇ ਪਦਾਦਿਚਕਾਰਸ੍ਸ ਲੋਪੋ, ਚੁ ਚੋ ਹੋਨ੍ਤਿ ਨਵਾ. ਯਥਾ – ਤਾਲੀਸਂ, ਚੁਤ੍ਤਾਲੀਸਂ, ਚੋਤ੍ਤਾਲੀਸਂ, ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ.
ਪਞ੍ਚ ਚ ਦਸ ਚ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਵਾ ਅਧਿਕਾ ਦਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਪਞ੍ਚਦਸ. ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਞ੍ਚਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਦਸ ਵੀਸਤੀਸੁ ਕ੍ਵਚਿ ਪਨ੍ਨਪਣ੍ਣਆਦੇਸਾ. ਪਨ੍ਨਰਸ, ਪਣ੍ਣਰਸ.
ਛ ਚ ਦਸ ਚ, ਛਹਿ ਵਾ ਅਧਿਕਾ ਦਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਛਦਸ ਇਤੀਧ –
‘‘ਛਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਛਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਨਿਚ੍ਚਂ ਸੋ ਹੋਤਿ ਦਸੇ ਪਰੇ.
‘‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਂ, ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਂ ਦਕਾਰਰਕਾਰਾਨਂ ਲਕਾਰਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ.
ਲਲ਼ਾਨਮਵਿਸੇਸੋ ¶ . ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ, ਤੇਨ ‘‘ਸੋਲ਼ਸ’’ ਇਤਿ ਨਿਚ੍ਚਂ, ‘‘ਤੇਲ਼ਸ, ਤੇਰਸ, ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ, ਚਤ੍ਤਾਰੀਸ’’ਮਿਤਿ ਵਿਭਾਸਾ, ਦਸ ਪਨ੍ਨਰਸਾਦੀਸੁ ਨ ਚ ਹੋਤਿ.
ਸਤ੍ਤ ਚ ਦਸ ਚ, ਸਤ੍ਤਹਿ ਵਾ ਅਧਿਕਾ ਦਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਸਤ੍ਤਰਸ, ਸਤ੍ਤਦਸ.
ਅਟ੍ਠ ਚ ਦਸ ਚ, ਅਟ੍ਠਹਿ ਵਾ ਅਧਿਕਾ ਦਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਅਟ੍ਠਦਸ ਇਤੀਧ ਆਤ੍ਤੇ ਕਤੇ –
‘‘ਵਾ, ਦਸ੍ਸ, ਰ, ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਟ੍ਠਾਦਿਤੋ ਚ ਦਸਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਦਕਾਰਸ੍ਸ ਰਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇ. ਅਟ੍ਠਾਰਸ, ਅਟ੍ਠਾਦਸ.
ਅਟ੍ਠਾਦਿਤੋਤਿ ਕਿਂ? ਚਤੁਦ੍ਦਸ.
ਕਤਿਸਦ੍ਦੋ ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤੋਵ, ‘‘ਕਤਿ ਯੋ’’ ਇਤੀਧ
ਨਿਚ੍ਚਂ ਯੋਲੋਪਾਦਿ, ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਕਤਿ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਕਤਿ ਪਸ੍ਸਸਿ, ਕਤਿਹਿ ਕਤਿਭਿ, ਕਤਿਨਂ, ਕਤਿਹਿ ਕਤਿਭਿ, ਕਤਿਨਂ, ਕਤਿਸੁ.
ਅਲਿਙ੍ਗਨਾਮਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਵਿਭਤ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵਿਧਾਨ
ਅਥ ਵਿਭਤ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ.
ਤੇਸਂ ਪਨਾਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਾ, ਨਿਪਾਤਤ੍ਤਾ ਚ ਤਿਲਿਙ੍ਗੇ, ਵਚਨਦ੍ਵਯੇ ਚ ਸਮਾਨਂ ਰੂਪਂ.
ਪੁਰਿਸਸ੍ਮਾ, ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ –
੨੬੦. ਕ੍ਵਚਿ ¶ ਤੋ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਤ੍ਥੇ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਾ ਸੁਦ੍ਧਨਾਮਤੋ, ਸਬ੍ਬਨਾਮਤੋ ਚ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਕ੍ਵਚਿ ਤੋਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਤ੍ਥੇ.
ਤੋਆਦਿ ਯੇਸਂ ਦਾਨਿਪਰਿਯਨ੍ਤਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਤੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਾ ਤ੍ਵਾਦਯੋ, ਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਵਿਭਤ੍ਤਿਸਞ੍ਞਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਤਦਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਵਿਭਤ੍ਯਨ੍ਤਪਦਤ੍ਤਂ ਸਿਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ.
ਪੁਰਿਸਤੋ, ਏਵਂ ਰਾਜਤੋ ਵਾ, ਚੋਰਤੋ ਵਾ, ਅਗ੍ਗਿਤੋ ਵਾ, ਗਹਪਤਿਤੋ ਵਾ, ਹਤ੍ਥਿਤੋ, ਹੇਤੁਤੋ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤੋ, ਕਞ੍ਞਤੋ, ਯੁਤ੍ਤਿਤੋ, ਇਤ੍ਥਿਤੋ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਤੋ, ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਕ੍ਵਚਾਦਿਮਜ੍ਝੁਤ੍ਤਰਾਨਂ ਦੀਘਰਸ੍ਸਾਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਤੋਪਚ੍ਚਯੇ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ. ਯਾਗੁਤੋ, ਜਮ੍ਬੁਤੋ, ਚਿਤ੍ਤਤੋ, ਆਯੁਤੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਬ੍ਬਨਾਮਤੋ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਾ, ਸਬ੍ਬੇਹੀਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੇ ਸਬ੍ਬਤੋ, ਏਵਂ ਯਤੋ, ਤਤੋ, ਕਤਰਤੋ, ਕਤਮਤੋ, ਇਤਰਤੋ, ਅਞ੍ਞਤੋ, ਏਕਤੋ, ਉਭਯਤੋ, ਪੁਬ੍ਬਤੋ, ਪਰਤੋ, ਅਪਰਤੋ, ਦਕ੍ਖਿਣਤੋ, ਉਤ੍ਤਰਤੋ, ਅਮੁਤੋ.
‘‘ਕਿਸ੍ਸ, ਕੁ’’ਇਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਕਿਮਿਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਕੁ ਹੋਤਿ ਤ੍ਰਤੋ ਥਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਚ ਪਰੇਸੁ. ਕਸ੍ਮਾ, ਕੇਹੀਤਿ ਵਾ ਕੁਤੋ.
‘‘ਤੋਥੇਸੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੨੬੩. ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਤਸ੍ਸਾਕਾਰੋ ¶ ਵਾ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਏਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਤੋਥਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ. ਏਤਸ੍ਮਾ, ਏਤੇਹੀਤਿ ਵਾ ਅਤੋ.
‘‘ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਏਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਏਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਤੋਥਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ. ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ, ਏਤ੍ਤੋ.
‘‘ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਇਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਇਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਥਂਦਾਨਿਹਤੋਧਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਚ. ਇਮਸ੍ਮਾਤਿ ਇਤੋ.
‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਤੋ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਆਦਿਪ੍ਪਭੁਤੀਹਿ ਤੋ ਸਤ੍ਤਮਿਯਤ੍ਥੇ. ਅਨਿਚ੍ਚਾਦੀਹਿ ਤਤਿਯਤ੍ਥੇ ਚ. ਯਥਾ – ਆਦਿਮ੍ਹੀਭਿ ਅਤ੍ਥੇ ਆਦਿਤੋ. ਏਵਂ ਮਜ੍ਝਤੋ, ਏਕਤੋ, ਪੁਰਤੋ, ਪਚ੍ਛਤੋ, ਪਸ੍ਸਤੋ, ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ, ਪਾਦਤੋ, ਸੀਸਤੋ, ਅਗ੍ਗਤੋ, ਮੂਲਤੋ, ਪਰਤੋ ਇਚ੍ਚਾਦਯੋ.
ਤਤਿਯਤ੍ਥੇ ਅਨਿਚ੍ਚੇਨਾਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ, ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਸਮ੍ਮਸਤਿ. ਏਵਂ ਦੁਕ੍ਖਤੋ, ਰੋਗਤੋ, ਗਣ੍ਡਤੋ ਇਚ੍ਚਾਦਯੋ.
‘‘ਅਤ੍ਥੇ, ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੨੬੬. ਤ੍ਰਥ ਸਤ੍ਤਮਿਯਾ ਸਬ੍ਬਨਾਮੇਹਿ.
ਸਬ੍ਬਨਾਮੇਹਿ ਪਰਾ ਤ੍ਰ ਥਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕ੍ਵਚਿ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥੇ. ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ, ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਚਾਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਰ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਏਵਂ ¶ ਯਤ੍ਰ ਯਤ੍ਥ, ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਥ, ਇਤਰਤ੍ਰ ਇਤਰਤ੍ਥ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ, ਉਭਯਤ੍ਰ ਉਭਯਤ੍ਥ, ਪਰਤ੍ਰ ਪਰਤ੍ਥ, ਕੁਤ੍ਰ ਕੁਤ੍ਥ, ‘‘ਤ੍ਰਤੋਥੇਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਕੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਕਿਸ੍ਸ ਕ ਵੇ ਚਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਕਾਦੇਸੋ. ਕਤ੍ਥ, ਅਮੁਤ੍ਰ ਅਮੁਤ੍ਥ.
‘‘ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਤਸ੍ਸਾਕਾਰੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਏਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਨਿਚ੍ਚਂ ਤ੍ਰੇ ਪਰੇ. ਅਤ੍ਰ. ‘‘ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਤਸ੍ਸਾਕਾਰੋ ਵਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਂ, ‘‘ਏ ਤੋਥੇਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਏਕਾਰੋ, ਅਤ੍ਥ, ਏਤ੍ਥ.
‘‘ਕ੍ਵਚਿ, ਅਤ੍ਥੇ, ਸਤ੍ਤਮਿਯਾ’’ਤਿ ਚ ਅਧਿਕਾਰੋ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ –
ਸਬ੍ਬਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਾ ਧਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਕ੍ਵਚਿ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥੇ. ਸਬ੍ਬਧਿ.
ਕਿਮਿਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਾ ਵਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਕ੍ਵਚਿ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥੇ.
ਕਿਮਿਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਕਸਦ੍ਦੋ ਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਪਰੇ. ਚਗ੍ਗਹਣੇਨ ਥਹਮਾਦਿਅਵਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਪਿ. ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਕਾਰੇ ਅਕਾਰਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਚ ਵਮ੍ਹਿ. ਕ੍ਵ ਗਤੋਸਿ ਤ੍ਵਂ.
‘‘ਕਿਸ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੨੭੧. ਹਿਂਹਂਹਿਞ੍ਚਨਂ ¶ .
ਕਿਮਿਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਾ ਹਿਂ ਹਂ ਹਿਞ੍ਚਨਂਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕ੍ਵਚਿ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥੇ.
‘‘ਕਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਕਿਮਿਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਕੁ ਹੋਤਿ ਹਿਂ ਹਂ ਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ. ਚਗ੍ਗਹਣੇਨ ਹਿਞ੍ਚਨਂਦਾਚਨਮਿਚ੍ਚਾਦੀਸੁਪਿ. ਕਿਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਕੁਹਿਂ, ਕੁਹਂ, ਕੁਹਿਞ੍ਚਨਂ, ਕਹਂ ਕਾਦੇਸੋ.
‘‘ਹਿਂ ਹ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਾ ਚ ਸਬ੍ਬਨਾਮਤੋ ਹਿਂਹਂਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕ੍ਵਚਿ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥੇ. ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਤਹਿਂ, ਤਹਂ.
ਇਮਸਦ੍ਦਤੋ ਹਧਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕ੍ਵਚਿ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥੇ. ‘‘ਇਮਸ੍ਸਿ ਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਇਕਾਰੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਇਹ, ਇਧ.
ਯਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਨਾਮਤੋ ਹਿਂਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਕ੍ਵਚਿ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥੇ. ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਯਹਿਂ.
‘‘ਕਾਲੇ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋਯਂ.
ਕਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇਤਿ ਅਤ੍ਥੇ
੨੭੬. ਕਿਂਸਬ੍ਬਞ੍ਞੇਕਯਕੁਹਿ ¶ ਦਾ ਦਾਚਨਂ.
ਕਿਂ ਸਬ੍ਬਅਞ੍ਞਏਕਯਇਚ੍ਚੇਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬਨਾਮੇਹਿ ਦਾਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਕੁਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਾ ਦਾਚਨਞ੍ਚ ਕਾਲੇ ਕ੍ਵਚਿ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥੇ.
‘‘ਕਿਸ੍ਸ ਕ ਵੇ ਚਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਕਾਦੇਸੋ, ਕਦਾ.
ਸਬ੍ਬਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਸਦ੍ਦਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਦਾਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ. ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇਤਿ ਸਦਾ, ਸਬ੍ਬਦਾ.
ਏਵਂ ਅਞ੍ਞਦਾ, ਏਕਦਾ, ਯਦਾ, ਕਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇਤਿ ਕੁਦਾਚਨਂ, ‘‘ਕੁ ਹਿਂਹਂਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਕੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਕੁ’’ਇਤਿ ਨਿਪਾਤਨੇਨ ਵਾ.
‘‘ਦਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਨਾਮਤੋ ਦਾਨਿਦਾਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕਾਲੇ ਕ੍ਵਚਿ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥੇ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇਤਿ ਤਦਾਨਿ, ਤਦਾ.
ਇਮਸਦ੍ਦਤੋ ਰਹਿ ਧੁਨਾ ਦਾਨਿਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕਾਲੇ ਕ੍ਵਚਿ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥੇ.
‘‘ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ, ਇਮਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੨੮੦. ਏਤ ¶ ਰਹਿਮ੍ਹਿ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਇਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਏਤਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਰਹਿਮ੍ਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇਤਿ ਏਤਰਹਿ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਇਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਧੁਨਾਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ. ਅਧੁਨਾ, ਇਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਇਕਾਰੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇਤਿ ਇਦਾਨਿ.
ਵਿਭਤ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵਿਧਾਨਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਓਪਸਗ੍ਗਿਕਪਦ
ਅਥਾਲਿਙ੍ਗਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿਭੇਦਾ ਉਪਸਗ੍ਗਨਿਪਾਤਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ.
ਪ ਪਰਾ ਨਿ ਨੀ ਉ ਦੁ ਸਂ ਵਿ ਅਵ ਅਨੁ ਪਰਿ ਅਧਿ ਅਭਿ ਪਤਿ ਸੁ ਆ ਅਤਿ ਅਪਿ ਅਪ ਉਪ ਇਤਿ ਪੀਸਤਿ ਉਪਸਗ੍ਗਾ.
ਤਤ੍ਥ ਪਸਦ੍ਦੋ ਪਕਾਰਾ’ਦਿਕਮ੍ਮ ਪਧਾਨਿ’ਸ੍ਸਰਿਯ’ਨ੍ਤੋਭਾਵਵਿਯੋਗ ਤਪ੍ਪਰ ਭੁਸਤ੍ਥ ਸਮ੍ਭਵਤਿਤ੍ਤਿ ਅਨਾਵਿਲ ਪਤ੍ਥਨਾਦੀਸੁ. ਪਇਤਿ ਅਯਮੁਪਸਗ੍ਗੋ ਏਤੇਸੁ ਪਕਾਰਾਦੀਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਯਥਾ – ਪਕਾਰੇ ਪਞ੍ਞਾ, ਆਦਿਕਮ੍ਮੇ ਵਿਪ੍ਪਕਤਂ, ਪਧਾਨੇ ਪਣੀਤਂ, ਪਧਾਨਂ ਪਧਾਨਤ੍ਤਂ, ਇਸ੍ਸਰਿਯੇ ਪਭੂ ਅਯਂ ਦੇਸਸ੍ਸ, ਅਨ੍ਤੋਭਾਵੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਵਿਯੋਗੇ ਪਵਾਸੀ, ਤਪ੍ਪਰੇ ਪਾਚਰਿਯੋ, ਭੁਸਤ੍ਥੇ ਪਵੁਦ੍ਧਕਾਯੋ, ਸਮ੍ਭਵੇ ਹਿਮਵਤਾ ਗਙ੍ਗਾ ਪਭਵਤਿ, ਤਿਤ੍ਤਿਯਂ ਪਹੂਤਮਨ੍ਨਂ, ਅਨਾਵਿਲੇ ਪਸਨ੍ਨਮੁਦਕਂ, ਪਤ੍ਥਨੇ ਪਣਿਹਿਤਂ.
ਪਰਾਇਤਿ ¶ ਪਰਿਹਾਨਿ ਪਰਾਜਯ ਗਤਿਵਿਕ੍ਕਮਾ’ਮਸਨਾਦੀਸੁ. ਯਥਾ – ਪਰਿਹਾਨਿਯਂ ਪਰਾਭਵੋ, ਪਰਾਜਯੇ ਪਰਾਜਿਤੋ, ਗਤਿਯਂ ਪਰਾਯਨਂ. ਵਿਕ੍ਕਮੇ ਪਰਕ੍ਕਮਤਿ, ਆਮਸਨੇ ਅਙ੍ਗਸ੍ਸ ਪਰਾਮਸਨਂ.
ਨਿਇਤਿ ਨਿਸ੍ਸੇਸ ਨਿਗ੍ਗਤ ਨੀਹਰਣ’ਨ੍ਤੋਪਵੇਸਨਾ’ਭਾਵਨਿਸੇਧ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤ ਪਾਤੁਭਾਵਾ’ਵਧਾਰਣ ਵਿਭਜਨ ਉਪਮੂ’ਪਧਾਰਣਾ’ਵਸਾਨਛੇਕਾਦੀਸੁ. ਨਿਸ੍ਸੇਸੇ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ, ਨਿਰਵਸੇਸਂ ਦੇਤਿ, ਨਿਗ੍ਗਤੇ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋ, ਨਿਯ੍ਯਾਤਿ, ਨੀਹਰਣੇ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਂ, ਅਨ੍ਤੋਪਵੇਸਨੇ ਨਿਖਾਤੋ, ਅਭਾਵੇ ਨਿਮ੍ਮਕ੍ਖਿਕਂ, ਨਿਸੇਧੇ ਨਿਵਾਰੇਤਿ, ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਪਾਤੁਭਾਵੇ ਨਿਮ੍ਮਿਤਂ, ਅਵਧਾਰਣੇ ਨਿਚ੍ਛਯੋ, ਵਿਭਜਨੇ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਉਪਮਾਯਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ, ਉਪਧਾਰਣੇ ਨਿਸਾਮਨਂ, ਅਵਸਾਨੇ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਛੇਕੇ ਨਿਪੁਣੋ.
ਨੀਇਤਿ ਨੀਹਰਣਾ’ਵਰਣਾਦੀਸੁ. ਨੀਹਰਣੇ ਨੀਹਰਤਿ, ਆਵਰਣੇ ਨੀਵਰਣਂ.
ਉਇਤਿ ਉਗ੍ਗਤੁ’ਦ੍ਧਕਮ੍ਮ ਪਧਾਨ ਵਿਯੋਗ ਸਮ੍ਭਵ ਅਤ੍ਥਲਾਭਸਤ੍ਤਿ ਸਰੂਪਕਥਨਾਦੀਸੁ. ਉਗ੍ਗਤੇ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ, ਉਦ੍ਧਕਮ੍ਮੇ ਆਸਨਾ ਉਟ੍ਠਿਤੋ, ਉਕ੍ਖੇਪੋ, ਪਧਾਨੇ ਉਤ੍ਤਮੋ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ, ਵਿਯੋਗੇ ਉਬ੍ਬਾਸਿਤੋ, ਸਮ੍ਭਵੇ ਉਬ੍ਭੂਤੋ, ਅਤ੍ਥਲਾਭੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਞਾਣਂ, ਸਤ੍ਤਿਯਂ ਉਸ੍ਸਹਤਿ ਗਨ੍ਤੁਂ, ਸਰੂਪਕਥਨੇ ਉਦ੍ਦਿਸਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ.
ਦੁਇਤਿ ਅਸੋਭਨਾ’ਭਾਵਕੁਚ੍ਛਿਤਾ’ਸਮਿਦ੍ਧਿ ਕਿਚ੍ਛ ਵਿਰੂਪਤਾਦੀਸੁ. ਅਸੋਭਨੇ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧੋ, ਅਭਾਵੇ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਂ, ਕੁਚ੍ਛਿਤੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਅਸਮਿਦ੍ਧਿਯਂ ਦੁਸ੍ਸਸ੍ਸਂ, ਕਿਚ੍ਛੇ ਦੁਕ੍ਕਰਂ, ਵਿਰੂਪਤਾਯਂ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੋ, ਦੁਮ੍ਮੁਖੋ.
ਸਂਇਤਿ ਸਮੋਧਾਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ ਸਮਨ੍ਤਭਾਵਸਙ੍ਗਤ ਸਙ੍ਖੇਪਭੁਸਤ੍ਥ ਸਹਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਤ੍ਥ ਪਭਵਾ’ਭਿਮੁਖਭਾਵ ਸਙ੍ਗਹ ਪਿਧਾਨ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਕਰਣ ਸਮਿਦ੍ਧਾਦੀਸੁ. ਸਮੋਧਾਨੇ ਸਨ੍ਧਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਮੇਸੁ ਸਮਾਧਿ ¶ , ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ, ਸਮਨ੍ਤਭਾਵੇ ਸਂਕਿਣ੍ਣਾ ਸਮੁਲ੍ਲਪਨਾ, ਸਙ੍ਗਤੇ ਸਙ੍ਗਮੋ, ਸਙ੍ਖੇਪੇ ਸਮਾਸੋ, ਭੁਸਤ੍ਥੇ ਸਾਰਤ੍ਤੋ, ਸਹਤ੍ਥੇ ਸਂਵਾਸੋ, ਅਪ੍ਪਤ੍ਥੇ ਸਮਗ੍ਘੋ. ਪਭਵੇ ਸਮ੍ਭਵੋ, ਅਭਿਮੁਖਭਾਵੇ ਸਮ੍ਮੁਖਂ, ਸਙ੍ਗਹੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਪਿਧਾਨੇ ਸਂਵੁਤਂ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਕਰਣੇ ਸਨ੍ਧਾਵਤਿ, ਸਮਿਦ੍ਧਿਯਂ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ.
ਵਿਇਤਿ ਵਿਸੇਸ ਵਿਵਿਧ ਵਿਰੁਦ੍ਧ ਵਿਗਤ ਵਿਯੋਗ ਵਿਰੂਪਤਾਦੀਸੁ. ਵਿਸੇਸੇ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠੋ, ਵਿਵਿਧੇ ਵਿਮਤਿ ਵਿਚਿਤ੍ਰਂ, ਵਿਰੁਦ੍ਧੇ ਵਿਵਾਦੋ, ਵਿਗਤੇ ਵਿਮਲਂ, ਵਿਯੋਗੇ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ, ਵਿਰੂਪਤਾਯਂ ਵਿਰੂਪੋ.
ਅਵਇਤਿ ਅਧੋਭਾਗ ਵਿਯੋਗ ਪਰਿਭਵ ਜਾਨਨ ਸੁਦ੍ਧਿ ਨਿਚ੍ਛਯਦੇਸ ਥੇਯ੍ਯਾਦੀਸੁ. ਅਧੋਭਾਗੇ ਅਵਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ, ਵਿਯੋਗੇ ਓਮੁਕ੍ਕਉਪਾਹਨੋ ਅਵਕੋਕਿਲਂ ਵਨਂ, ਪਰਿਭਵੇ ਅਵਜਾਨਨਂ ਅਵਮਞ੍ਞਤਿ, ਜਾਨਨੇ ਅਵਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੁਦ੍ਧਿਯਂ ਵੋਦਾਨਂ, ਨਿਚ੍ਛਯੇ ਅਵਧਾਰਣਂ, ਦੇਸੇ ਅਵਕਾਸੋ, ਥੇਯ੍ਯੇ ਅਵਹਾਰੋ.
ਅਨੁਇਤਿ ਅਨੁਗਤਾ’ਨੁਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨ ਪਚ੍ਛਤ੍ਥ ਭੁਸਤ੍ਥ ਸਾਦਿਸ੍ਸ ਹੀਨਤਤਿਯਤ੍ਥ ਲਕ੍ਖਣਿ’ਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਕ੍ਖਾਨ ਭਾਗ ਵਿਚ੍ਛਾਦੀਸੁ. ਅਨੁਗਤੇ ਅਨ੍ਵੇਤਿ, ਅਨੁਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਅਨੁਸਯੋ, ਪਚ੍ਛਾਸਦ੍ਦਤ੍ਥੇ ਅਨੁਰਥਂ, ਭੁਸਤ੍ਥੇ ਅਨੁਰਤ੍ਤੋ, ਸਾਦਿਸ੍ਸੇ ਅਨੁਰੂਪਂ. ਹੀਨੇ ਅਨੁਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤੋ, ਤਤਿਯਤ੍ਥੇ ਨਦਿਮਨ੍ਵਵਸਿਤਾ ਸੇਨਾ, ਲਕ੍ਖਣੇ ਰੁਕ੍ਖਂ ਅਨੁ ਵਿਜ੍ਜੋਤਤੇ ਵਿਜ੍ਜੁ, ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਕ੍ਖਾਨੇ ਸਾਧੁ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਮਾਤਰਂ ਅਨੁ, ਭਾਗੇ ਯਦੇਤ੍ਥ ਮਂ ਅਨੁਸਿਯਾ ਤਂ ਦੀਯਤੁ, ਵਿਚ੍ਛਾਯਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਅਨੁ ਵਿਜ੍ਜੋਤਤੇ ਚਨ੍ਦੋ.
ਪਰਿਇਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋਭਾਵ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦ ਵਜ੍ਜਨਾ’ਲਿਙ੍ਗਨ ਨਿਵਾਸਨਪੂਜਾਭੋਜਨਾ’ਵਜਾਨਨ ਦੋਸਕ੍ਖਾਨ ਲਕ੍ਖਣਾਦੀਸੁ. ਸਮਨ੍ਤਤੋਭਾਵੇ ਪਰਿਵੁਤੋ, ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ, ਵਜ੍ਜਨੇ ਪਰਿਹਰਤਿ ¶ , ਆਲਿਙ੍ਗਨੇ ਪਰਿਸ੍ਸਜਤਿ, ਨਿਵਾਸਨੇ ਵਤ੍ਥਂ ਪਰਿਧਸ੍ਸਤਿ, ਪੂਜਾਯਂ ਪਾਰਿਚਰਿਯਾ, ਭੋਜਨੇ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਰਿਵਿਸਤਿ. ਅਵਜਾਨਨੇ ਪਰਿਭਵਤਿ, ਦੋਸਕ੍ਖਾਨੇ ਪਰਿਭਾਸਤਿ, ਲਕ੍ਖਣਾਦੀਸੁ ਰੁਕ੍ਖਂ ਪਰਿ ਵਿਜ੍ਜੋਤਤੇ ਵਿਜ੍ਜੁਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਧਿਇਤਿ ਅਧਿਕਿ’ਸ੍ਸ’ਰੂਪਰਿਭਾਵਾ’ਧਿਭਵਨਜ੍ਝਾਯਨਾ’ਧਿਟ੍ਠਾਨਨਿਚ੍ਛਯਪਾਪੁਣਨਾਦੀਸੁ. ਅਧਿਕੇ ਅਧਿਸੀਲਂ, ਇਸ੍ਸਰੇ ਅਧਿਪਤਿ, ਅਧਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੇ ਪਞ੍ਚਾਲਾ, ਉਪਰਿਭਾਵੇ ਅਧਿਰੋਹਤਿ, ਪਥਵਿਂ ਅਧਿਸੇਸ੍ਸਤਿ, ਅਧਿਭਵਨੇ ਅਧਿਭਵਤਿ, ਅਜ੍ਝਾਯਨੇ ਬ੍ਯਾਕਰਣਮਧੀਤੇ, ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੇ ਭੂਮਿਕਮ੍ਪਾਦਿਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਨਿਚ੍ਛਯੇ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖੋ, ਪਾਪੁਣਨੇ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ.
ਅਭਿਇਤਿ ਅਭਿਮੁਖਭਾਵ ਵਿਸਿਟ੍ਠਾ’ਧਿ ਕੁ’ਦ੍ਧਕਮ੍ਮ ਕੁਲ ਸਾਰੁਪ੍ਪਵਨ੍ਦਨ ਲਕ੍ਖਣਿ’ਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਕ੍ਖਾਨ ਵਿਚ੍ਛਾਦੀਸੁ. ਅਭਿਮੁਖਭਾਵੇ ਅਭਿਮੁਖੋ ਅਭਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਵਿਸਿਟ੍ਠੇ ਅਭਿਧਮ੍ਮੋ, ਅਧਿਕੇ ਅਭਿਵਸ੍ਸਤਿ, ਉਦ੍ਧਕਮ੍ਮੇ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, ਕੁਲੇ ਅਭਿਜਾਤੋ, ਸਾਰੁਪ੍ਪੇ ਅਭਿਰੂਪੋ, ਵਨ੍ਦਨੇ ਅਭਿਵਾਦੇਤਿ, ਲਕ੍ਖਣਾਦੀਸੁ ਪੁਰਿਮਸਮਂ.
ਪਤਿਇਤਿ ਪਤਿਗਤ ਪਟਿਲੋਮਪਤਿਨਿਧਿ ਪਤਿਦਾਨ ਨਿਸੇਧਨਿਵਤ੍ਤਨ ਸਾਦਿਸ੍ਸ ਪਤਿਕਰਣਾ’ਦਾਨ ਪਤਿਬੋਧ ਪਟਿਚ੍ਚ ਲਕ੍ਖਣਿ’ਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਕ੍ਖਾਨ ਭਾਗਵਿਚ੍ਛਾਦੀਸੁ. ਪਤਿਗਤੇ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ, ਪਟਿਲੋਮੇ ਪਤਿਸੋਤਂ, ਪਤਿਨਿਧਿਮ੍ਹਿ ਆਚਰਿਯਤੋ ਪਤਿ ਸਿਸ੍ਸੋ, ਪਤਿਦਾਨੇ ਤੇਲਤ੍ਥਿਕਸ੍ਸ ਘਤਂ ਪਤਿ ਦਦਾਤਿ, ਨਿਸੇਧੇ ਪਟਿਸੇਧਨਂ, ਨਿਵਤ੍ਤਨੇ ਪਟਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਸਾਦਿਸ੍ਸੇ ਪਤਿਰੂਪਕਂ, ਪਤਿਕਰਣੇ ਪਤਿਕਾਰੋ, ਆਦਾਨੇ ਪਤਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਪਤਿਬੋਧੇ ਪਟਿਵੇਧੋ, ਪਟਿਚ੍ਚੇ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਲਕ੍ਖਣਾਦੀਸੁ ਪੁਰਿਮਸਮਂ.
ਸੁਇਤਿ ਸੋਭਨ ਸੁਟ੍ਠੁਸਮ੍ਮਾ ਸਮਿਦ੍ਧਿ ਸੁਖਤ੍ਥਾਦੀਸੁ. ਸੋਭਨੇ ਸੁਗਨ੍ਧੋ, ਸੁਟ੍ਠੁਸਮ੍ਮਾਦਤ੍ਥੇਸੁ ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਤੋ ਸੁਗਤੋ, ਸਮ੍ਮਾ ਗਤੋਤਿਪਿ ਸੁਗਤੋ, ਸਮਿਦ੍ਧਿਯਂ ਸੁਭਿਕ੍ਖਂ, ਸੁਖਤ੍ਥੇ ਸੁਕਰੋ.
ਆਇਤਿ ¶ ਅਭਿਮੁਖਭਾਵੁ’ਦ੍ਧਕਮ੍ਮ ਮਰਿਯਾਦਾ’ਭਿਵਿਧਿ ਪਤ੍ਤਿ’ਚ੍ਛਾਪਰਿਸ੍ਸਜਨ ਆਦਿਕਮ੍ਮਗ੍ਗਹਣ ਨਿਵਾਸ ਸਮੀਪ’ਵ੍ਹਾਨਾਦੀਸੁ. ਅਭਿਮੁਖਭਾਵੇ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਉਦ੍ਧਕਮ੍ਮੇ ਆਰੋਹਤਿ, ਮਰਿਯਾਦਾਯਂ ਆਪਬ੍ਬਤਾ ਖੇਤ੍ਤਂ, ਅਭਿਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਆਕੁਮਾਰਂ ਯਸੋ ਕਚ੍ਚਾਯਨਸ੍ਸ, ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਆਪਤ੍ਤਿਮਾਪਨ੍ਨੋ, ਇਚ੍ਛਾਯਂ ਆਕਙ੍ਖਾ, ਪਰਿਸ੍ਸਜਨੇ ਆਲਿਙ੍ਗਨਂ, ਆਦਿਕਮ੍ਮੇ ਆਰਮ੍ਭੋ, ਗਹਣੇ ਆਦੀਯਤਿ ਆਲਮ੍ਬਤਿ, ਨਿਵਾਸੇ ਆਵਸਥੋ, ਸਮੀਪੇ ਆਸਨ੍ਨਂ, ਅਵ੍ਹਾਨੇ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ.
ਅਤਿਇਤਿ ਅਭਿਕ੍ਕਮਨਾ’ਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ’ਤਿਸਯ ਭੁਸਤ੍ਥਾਦੀਸੁ. ਅਤਿਕ੍ਕਮਨੇ ਅਤਿਰੋਚਤਿ ਅਮ੍ਹੇਹਿ, ਅਤੀਤੋ, ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ, ਅਤਿਸਯੇ ਅਤਿਕੁਸਲੋ, ਭੁਸਤ੍ਥੇ ਅਤਿਕ੍ਕੋਧੋ ਅਤਿਵੁਦ੍ਧਿ.
ਅਪਿਇਤਿ ਸਮ੍ਭਾਵਨਾ’ਪੇਕ੍ਖਾ ਸਮੁਚ੍ਚਯ ਗਰਹ ਪਞ੍ਹਾਦੀਸੁ. ਸਮ੍ਭਾਵਨਾਯਂ ਅਪਿ ਦਿਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ, ਮੇਰੁਮ੍ਪਿ ਵਿਨਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਅਪੇਕ੍ਖਾਯਂ ਅਯਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮੋ ਅਨਿਯਤੋ, ਸਮੁਚ੍ਚਯੇ ਇਤਿਪਿ ਅਰਹਂ, ਅਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਤਗੁਣਮ੍ਪਿ ਆਦਾਯ, ਗਰਹੇ ਅਪਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਣ੍ਡਿਤਕ, ਪਞ੍ਹੇ ਅਪਿ ਭਨ੍ਤੇ ਭਿਕ੍ਖਂ ਲਭਿਤ੍ਥ.
ਅਪਇਤਿ ਅਪਗਤ ਗਰਹ ਵਜ੍ਜਨ ਪੂਜਾ ਪਦੁਸ੍ਸਨਾਦੀਸੁ. ਅਪਗਤੇ ਅਪਮਾਨੋ ਅਪੇਤੋ, ਗਰਹੇ ਅਪਗਬ੍ਭੋ, ਵਜ੍ਜਨੇ ਅਪਸਾਲਾਯ ਆਯਨ੍ਤਿ ਵਾਣਿਜਾ, ਪੂਜਾਯਂ ਵੁਦ੍ਧਾਪਚਾਯੀ, ਪਦੁਸ੍ਸਨੇ ਅਪਰਜ੍ਝਤਿ.
ਉਪਇਤਿ ਉਪਗਮਨ ਸਮੀਪੂ’ਪਪਤ੍ਤਿ ਸਾਦਿਸ੍ਸਾ’ਧਿਕੂ’ਪਰਿਭਾਵਾ’ਨਸਨ ਦੋਸਕ੍ਖਾਨ ਸਞ੍ਞਾ ਪੁਬ੍ਬਕਮ੍ਮ ਪੂਜਾ ਗਯ੍ਹਾਕਾਰ ਭੁਸਤ੍ਥਾਦੀਸੁ. ਉਪਗਮਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਵਾ ਉਪਨਿਸੀਦੇਯ੍ਯ, ਸਮੀਪੇ ਉਪਨਗਰਂ, ਉਪਪਤ੍ਤਿਯਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਥ ਵਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿ ਯੁਤ੍ਤਿ, ਯਥਾ ¶ – ਉਪਪਤ੍ਤਿਤੋ ਇਕ੍ਖਤੀਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾ, ਸਾਦਿਸ੍ਸੇ ਉਪਮਾਨਂ ਉਪਮਾ, ਅਧਿਕੇ ਉਪ ਖਾਰਿਯਂ ਦੋਣੋ, ਉਪਰਿਭਾਵੇ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਅਨਸਨੇ ਉਪਵਾਸੋ, ਦੋਸਕ੍ਖਾਨੇ ਪਰਂ ਉਪਪਦਤਿ, ਸਞ੍ਞਾਯਂ ਉਪਧਾ ਉਪਸਗ੍ਗੋ, ਪੁਬ੍ਬਕਮ੍ਮੇ ਉਪਕ੍ਕਮੋ ਉਪਕਾਰੋ, ਪੂਜਾਯਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪਟ੍ਠਾਕੋ, ਮਾਤੁਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਗਯ੍ਹਾਕਾਰੇ ਸੋਚੇਯ੍ਯਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਭੁਸਤ੍ਥੇ ਉਪਾਦਾਨਂ, ਉਪਾਯਾਸੋ, ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋਤਿ. ਇਤਿ ਅਨੇਕਤ੍ਥਾ ਹਿ ਉਪਸਗ੍ਗਾ.
ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚ –
‘‘ਉਪਸਗ੍ਗ ਨਿਪਾਤਾ ਚ, ਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਇਮੇ ਤਯੋ;
ਨੇਕੇਨੇਕਤ੍ਥਵਿਸਯਾ, ਇਤਿ ਨੇਰੁਤ੍ਤਿਕਾਬ੍ਰਵੁ’’ਨ੍ਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਉਪਸਗ੍ਗਾਨਂ ਨਾਮਾਖ੍ਯਾਤਵਿਸੇਸਕਤ੍ਤਾ ਲਿਙ੍ਗਸਞ੍ਞਾਯਂ ਅਨਿਯਮੇਨ ਸ੍ਯਾਦਿਮ੍ਹਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਕਮ੍ਮਾਦਿਭੇਦਾਭਾਵਾ ਤੇਹਿ ਪਠਮੇਕਵਚਨਮੇਵ ਭਵਤਿ.
‘‘ਲੋਪ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ
੨੮੨. ਸਬ੍ਬਾਸਮਾਵੁਸੋਪਸਗ੍ਗਨਿਪਾਤਾਦੀਹਿ ਚ.
ਆਵੁਸੋਸਦ੍ਦਤੋ, ਉਪਸਗ੍ਗਨਿਪਾਤੇਹਿ ਚ ਸਬ੍ਬਾਸਂ ਪਰਾਸਂ ਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਲੋਪੋ ਹੋਤਿ. ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਕ੍ਵਚਿ ਸੁਤ੍ਤਪਦਾਦੀਹਿ ਚ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਆਵੁਸੋਤਿਮਸ੍ਸ ਵਿਸੁਂ ਗਹਣਂ ਸਸਙ੍ਖ੍ਯਤ੍ਤਦੀਪਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.
ਉਪੇਚ੍ਚਤ੍ਥਂ ਸਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ, ਉਪਸਗ੍ਗਾ ਹਿ ਪਾਦਯੋ;
ਚਾਦੀ ਪਦਾਦਿਮਜ੍ਝਨ੍ਤੇ, ਨਿਪਾਤਾ ਨਿਪਤਨ੍ਤਿਤਿ.
ਪਹਰਣਂ ਪਹਾਰੋ, ਏਵਂ ਪਰਾਭਵੋ, ਨਿਵਾਸੋ, ਨੀਹਾਰੋ, ਉਹਾਰੋ, ਦੁਹਾਰੋ, ਸਂਹਾਰੋ, ਵਿਹਾਰੋ, ਅਵਹਾਰੋ, ਅਨੁਹਾਰੋ, ਪਰਿਹਾਰੋ, ਅਧਿਹਾਰੋ, ਅਭਿਹਾਰੋ, ਪਤਿਹਾਰੋ, ਸੁਹਾਰੋ, ਆਹਾਰੋ, ਅਤਿਹਾਰੋ, ਅਪਿਹਾਰੋ, ਅਪਹਾਰੋ ¶ , ਉਪਹਾਰੋ. ਪਹਰਤਿ, ਪਰਾਭਵਤਿ, ਨਿਵਸਤਿ, ਨੀਹਰਤਿ, ਉਦ੍ਧਰਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.
ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥਂ ਬਾਧਤੇ ਕੋਚਿ, ਕੋਚਿ ਤਮਨੁਵਤ੍ਤਤੇ;
ਤਮੇਵਞ੍ਞੋ ਵਿਸੇਸੇਤਿ, ਉਪਸਗ੍ਗਗਤੀ ਤਿਧਾ.
ਓਪਸਗ੍ਗਿਕਪਦਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਨੇਪਾਤਿਕਪਦ
ਸਮੁਚ੍ਚਯਵਿਕਪ੍ਪਨਪਟਿਸੇਧਪੂਰਣਾਦਿਅਤ੍ਥਂ ਅਸਤ੍ਵਵਾਚਕਂ ਨੇਪਾਤਿਕਂ ਪਦਂ.
ਤਤ੍ਰ ਚਇਤਿ ਸਮੁਚ੍ਚਯਾ’ਨ੍ਵਾਚਯੇ’ਤਰੀਤਰਯੋਗਸਮਾਹਾਰਾ’ਵਧਾਰਣਾਦੀਸੁ.
ਵਾਇਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪਨੂ’ਪਮਾਨ ਸਮੁਚ੍ਚਯ ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਾਸੁ.
ਨ ਨੋ ਮਾ ਅ ਅਲਂ ਹਲਂ ਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਟਿਸੇਧਨਤ੍ਥੇ.
ਅਲਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਭੂਸਨੇਸੁ ਚ.
ਪੂਰਣਤ੍ਥਂ ਦੁਵਿਧਂ ਅਤ੍ਥਪੂਰਣਂ ਪਦਪੂਰਣਞ੍ਚ.
ਤਤ੍ਥ ਅਥ ਖਲੁ ਵਤ ਵਥ ਅਥੋ ਅਸ੍ਸੁ ਯਗ੍ਘੇ ਹਿ ਚਰਹਿ ਨਂ ਤਂ ਵਾ ਚ ਤੁਵ ਵੋ ਪਨ ਹਵੇ ਕੀਵ ਹ ਤਤੋ ਯਥਾ ਸੁਦਂ ਖੋ ਵੇ ਹਂ ਏਨਂ ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ ਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਨਿ ਪਦਪੂਰਣਾਨਿ.
ਤਤ੍ਥ – ਅਥਇਤਿ ਪਞ੍ਹਾ’ਨਨ੍ਤਰਿਯਾ’ਧਿਕਾਰਾਦੀਸੁ ਚ.
ਖਲੁਇਤਿ ਪਟਿਸੇਧਾ’ਵਧਾਰਣ ਪਸਿਦ੍ਧੀਸੁ ਚ.
ਵਤਇਤਿ ਏਕਂਸ ਖੇਦਾ’ਨੁਕਮ੍ਪਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਸੁ ਚ.
ਅਥੋਇਤਿ ਅਨ੍ਵਾਦੇਸੇ ਚ.
ਹਿਇਤਿ ¶ ਹੇਤੁ ਅਵਧਾਰਣੇਸੁ ਚ.
ਤੁਇਤਿ ਵਿਸੇਸ ਹੇਤੁ ਨਿਵਤ੍ਤਨਾਦੀਸੁ ਚ.
ਪਨਇਤਿ ਵਿਸੇਸੇਪਿ.
ਹਵੇ, ਵੇਇਚ੍ਚੇਤੇ ਏਕਂਸਤ੍ਥੇਪਿ.
ਹਂਇਤਿ ਵਿਸਾਦ ਸਮ੍ਭਮੇਸੁਪਿ.
ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਨ੍ਤਿ ਤਂ ਕਤਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇਪਿ.
ਅਤ੍ਥਪੂਰਣਂ ਦੁਵਿਧਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤਂ, ਅਵਿਭਤ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤਞ੍ਚ.
ਅਤ੍ਥਿ ਸਕ੍ਕਾ ਲਬ੍ਭਾ ਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਠਮਾਯਂ.
ਆਵੁਸੋ ਅਮ੍ਭੋ ਹਮ੍ਭੋ ਰੇ ਅਰੇ ਹਰੇ ਜੇਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਮਨ੍ਤਨੇ.
ਦਿਵਾ ਭਿਯ੍ਯੋ ਨਮੋ ਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਠਮਾਯਂ, ਦੁਤਿਯਾਯਞ੍ਚ.
ਸਯਂ ਸਾਮਂ ਸਂ ਸਮ੍ਮਾ ਕਿਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚੇਤੇ ਤਤਿਯਤ੍ਥੇ, ਸੋਤੋ ਧਾਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾ ਚ. ਸੁਤ੍ਤਸੋ ਪਦਸੋ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਏਕਧਾ ਦ੍ਵਿਧਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤਵੇ ਤੁਂਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾ ਚਤੁਤ੍ਥਿਯਾ, ਕਾਤਵੇ ਦਾਤਵੇ ਕਾਤੁਂ ਕਾਰੇਤੁਂ ਦਾਤੁਂ ਦਾਪੇਤੁਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸੋ ਤੋਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚਮਿਯਤ੍ਥੇ, ਦੀਘਸੋ ਓਰਸੋ ਰਾਜਤੋ ਵਾ ਚੋਰਤੋ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤੋ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥੇਪਿ, ਤ੍ਰਥਾਦਿਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾ ਚ. ਏਕਤੋ ਪੁਰਤੋ ਪਚ੍ਛਤੋ ਪਸ੍ਸਤੋ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਾਦਤੋ ਸੀਸਤੋ ਅਗ੍ਗਤੋ ਮੂਲਤੋ ਯਤ੍ਰ ਯਤ੍ਥ ਯਹਿਂ ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਥ ਤਹਿਂ ਤਹਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਮਨ੍ਤਾ ਸਾਮਨ੍ਤਾ ਪਰਿਤੋ ਅਭਿਤੋ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਏਕਜ੍ਝਂ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਉਪਰਿ ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ¶ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਆਵਿ ਰਹੋ ਤਿਰੋ ਉਚ੍ਚਂ ਨੀਚਂ ਅਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਬਾਹਿਰਾ ਬਾਹਿਰਂ ਬਹਿ ਓਰਂ ਪਾਰਂ ਆਰਾ ਆਰਕਾ ਪਚ੍ਛਾ ਪੁਰੇ ਹੁਰਂ ਪੇਚ੍ਚ ਇਚ੍ਚੇਤੇ ਸਤ੍ਤਮਿਯਾ.
ਸਮ੍ਪਤਿ ਆਯਤਿ ਅਜ੍ਜ ਅਪਰਜ੍ਜੁ ਪਰਜ੍ਜ ਸੁਵੇ ਸ੍ਵੇ ਪਰਸੁਵੇ ਹਿਯ੍ਯੋ ਪਰੇ ਸਜ੍ਜੁ ਸਾਯਂ ਪਾਤੋ ਕਾਲਂ ਕਲ੍ਲਂ ਦਿਵਾ ਨਤ੍ਤਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਸਤਤਂ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਅਭਿਕ੍ਖਣਂ ਮੁਹੁਂ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ ਪੁਰਾ ਯਦਾ ਤਦਾ ਕਦਾ ਇਚ੍ਚਾਦਯੋ ਕਾਲਸਤ੍ਤਮਿਯਾ. ਇਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤਾਨਿ.
ਅਵਿਭਤ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤੇਸੁ ਚ ਅਪ੍ਪੇਵ ਅਪ੍ਪੇਵਨਾਮ ਨੁ ਇਚ੍ਚੇਤੇ ਸਂਸਯਤ੍ਥੇ.
ਅਦ੍ਧਾ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਤਗ੍ਘ ਜਾਤੁ ਕਾਮਂ ਸਸਕ੍ਕਂਇਚ੍ਚੇਤੇ ਏਕਂਸਤ੍ਥੇ.
ਏਵਇਤਿ ਅਵਧਾਰਣੇ.
ਕਚ੍ਚਿਨੁ’ਕਿਨ੍ਨੁਨਨੁਕਥਂ ਕਿਂਸੁ ਕਿਂਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥੇ.
ਏਵਂ ਇਤਿ ਇਤ੍ਥਂ ਇਚ੍ਚੇਤੇ ਨਿਦਸ੍ਸਨੇ.
ਇਤਿ ਹੇਤੁ ਵਾਕ੍ਯਪਰਿਸਮਤ੍ਤੀਸੁ ਚ.
ਯਾਵ ਤਾਵ ਯਾਵਤਾ ਤਾਵਤਾ ਕਿਤ੍ਤਾਵਤਾ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਕੀਵ ਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਨਤ੍ਥੇ.
ਏਵਂ ਸਾਹੁ ਲਹੁ ਓਪਾਯਿਕਂ ਪਤਿਰੂਪਂ ਆਮ ਸਾਧੁ ਇਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਤ੍ਥੇ.
ਯਥਾ ਤਥਾ ਯਥੇਵ ਤਥੇਵ ਏਵਂ ਏਵਮੇਵ ਏਵਮੇਵਂ ਏਵਮ੍ਪਿ ਯਥਾਪਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿਨਾਮ ਵਿਯ ਇਵ ਯਥਰਿਵ ਤਥਰਿਵ ਯਥਾਨਾਮ ਤਥਾਨਾਮ ਯਥਾਹਿ ਤਥਾਹਿ ਯਥਾਚਤਥਾਚ ਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਟਿਭਾਗਤ੍ਥੇ.
ਯਥਾਇਤਿ ¶ ਯੋਗ੍ਗਤਾ ਵਿਚ੍ਛਾ ਪਦਤ੍ਥਾਨਤਿਵਤ੍ਤਨਿਦਸ੍ਸਨੇਸੁ ਚ.
ਏਵਂਇਤਿ ਉਪਦੇਸ ਪਞ੍ਹਾਦੀਸੁ ਚ.
ਕਿਞ੍ਚਾਪਿਇਤਿ ਅਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥੇ.
ਅਹੋਇਤਿ ਗਰਹ ਪਸਂਸਨ ਪਤ੍ਥਨੇਸੁ ਚ.
ਨਾਮਇਤਿ ਗਰਹ ਪਸਂਸਨ ਸਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਹੇਸੁ ਚ.
ਸਾਧੁਇਤਿ ਪਸਂਸਨ ਯਾਚਨੇਸੁ ਚ.
ਇਙ੍ਘ ਹਨ੍ਦ ਇਚ੍ਚੇਤੇ ਚੋਦਨਤ੍ਥੇ.
ਸਾਧੁ ਸੁਟ੍ਠੁ ਏਵਮੇਤਨ੍ਤਿ ਅਨੁਮੋਦਨੇ.
ਕਿਰਇਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਵਣ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯੇਸੁ.
ਨੂਨਇਤਿ ਅਨੁਮਾਨਾ’ਨੁਸ੍ਸਰਣ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਨੇਸੁ.
ਕਸ੍ਮਾਇਤਿ ਕਾਰਣਪੁਚ੍ਛਨੇ.
ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾਹਿ ਤੇਨ ਇਚ੍ਚੇਤੇ ਕਾਰਣਚ੍ਛੇਦਨਤ੍ਥੇ.
ਸਹ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮਂ ਅਮਾਇਤਿ ਸਮਕ੍ਰਿਯਾਯਂ.
ਵਿਨਾ ਰਿਤੇਇਤਿ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੇ.
ਨਾਨਾ ਪੁਥੁ ਬਹੁਪ੍ਪਕਾਰੇ.
ਪੁਥੁ ਵਿਸੁਂ ਅਸਙ੍ਘਾਤੇ ਚ.
ਦੁਟ੍ਠੁ ਕੁ ਜਿਗੁਚ੍ਛਾਯਂ.
ਪੁਨ ਅਪ੍ਪਠਮੇ.
ਕਥਞ੍ਚਿ ਕਿਚ੍ਛਤ੍ਥੇ ਚ.
ਧਾ ਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਸਕਿਞ੍ਚ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਿਭਾਗੇ.
ਈਸਕਂ ¶ ਅਪ੍ਪਤ੍ਥੇ.
ਸਣਿਕਂ ਮਨ੍ਦਤ੍ਥੇ.
ਖਿਪ੍ਪਂ ਅਰਂ ਲਹੁ ਆਸੁਂ ਤੁਣ੍ਣਂ ਅਚਿਰਂ ਸੀਘਤ੍ਥੇ.
ਚਿਰਂ ਚਿਰਸ੍ਸਂ ਦੀਘਕਾਲੇ.
ਚੇ ਯਦਿ ਸਙ੍ਕਾਵਟ੍ਠਾਨੇ.
ਧੁਵਂ ਥਿਰਾਵਧਾਰਣੇਸੁ.
ਹਾ ਵਿਸਾਦੇ.
ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਭਾਸਨੇ.
ਸਚ੍ਛਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ.
ਮੁਸਾ ਮਿਚ੍ਛਾ ਅਲਿਕਂ ਅਸਚ੍ਚੇ.
ਸੁਵਤ੍ਥਿ ਆਸੀਸਤ੍ਥੇ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤੁਨ ਤ੍ਵਾਨ ਤ੍ਵਾਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਨਤ੍ਥੇ ਭਵਨ੍ਤਿ.
ਯਥਾ – ਪਸ੍ਸਿਤੁਨ ਪਸ੍ਸਿਯ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾਨ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦਿਸ੍ਵਾਨਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਦਾਤੁਨ ਦਤ੍ਵਾਨ ਦਤ੍ਵਾ ਉਪਾਦਾਯ ਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਚੇਯ੍ਯ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਨਿਹਚ੍ਚ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਪੇਚ੍ਚ ਉਪੇਚ੍ਚ ਆਰਬ੍ਭ ਆਗਮ੍ਮ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਏਵਂ ਨਾਮਾਖ੍ਯਾਤੋਪਸਗ੍ਗਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਯਦਬ੍ਯਯਲਕ੍ਖਣਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਨਿਪਾਤਪਦਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚ –
‘‘ਮੁਤ੍ਤਂ ਪਦਤ੍ਤਯਾ ਯਸ੍ਮਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਪਤਤ੍ਯਨ੍ਤਰਾ;
ਨੇਪਾਤਿਕਨ੍ਤਿ ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਯਂ ਅਬ੍ਯਯ ਸਲਕ੍ਖਣ’’ਨ੍ਤਿ.
ਨੇਪਾਤਿਕਪਦਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਂ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਞ੍ਚ, ਨਪੁਂਸਕਮਥਾਪਰਂ;
ਤਿਲਿਙ੍ਗਞ੍ਚ ਅਲਿਙ੍ਗਞ੍ਚ, ਨਾਮਿਕਂ ਪਞ੍ਚਧਾ ਠਿਤਂ.
ਇਤਿ ਪਦਰੂਪਸਿਦ੍ਧਿਯਂ ਨਾਮਕਣ੍ਡੋ ਦੁਤਿਯੋ.
੩. ਕਾਰਕਕਣ੍ਡ
ਅਥ ¶ ਵਿਭਤ੍ਤੀਨਮਤ੍ਥਭੇਦਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ.
ਤਤ੍ਥ ਏਕਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ਕਮ੍ਮਾਦਿਵਸੇਨ, ਏਕਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਚ ਵਿਭਜਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ, ਸ੍ਯਾਦਯੋ. ਤਾ ਪਨ ਪਠਮਾਦਿਭੇਦੇਨ ਸਤ੍ਤਵਿਧਾ.
ਤਤ੍ਥ ਕਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਪਠਮਾ?
ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥਾਭਿਧਾਨਮਤ੍ਤੇ ਪਠਮਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਲੀਨਂ ਅਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਲਿਙ੍ਗਂ, ਅਪਾਕਟੋ ਅਵਯਵੋ, ਪੁਰਿਸੋਤਿਆਦੀਨਞ੍ਹਿ ਪਕਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦਿਵਿਭਾਗਕਪ੍ਪਨਾਯ ਨਿਪ੍ਫਾਦਿਤਾਨਂ ਸਦ੍ਦਪ੍ਪਤਿਰੂਪਕਾਨਂ ਨਾਮਿਕਪਦਾਨਂ ਪਠਮਂ ਠਪੇਤਬ੍ਬਂ ਪਕਤਿਰੂਪਂ ਅਪਾਕਟਤ੍ਤਾ, ਅਵਯਵਤ੍ਤਾ ਚ ਲਿਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਵਿਸਦਾਵਿਸਦੋਭਯਰਹਿਤਾਕਾਰਵੋਹਾਰਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਤਿਵਿਧਲਿਙ੍ਗੇਨ ਸਹਿਤਤ੍ਥਸ੍ਸ, ਤਬ੍ਬਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸੁਪਸਗ੍ਗਾਦੀਨਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਚ ਲੀਨਸ੍ਸ ਗਮਨਤੋ, ਲਿਙ੍ਗਨਤੋ ਵਾ ਲਿਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਨਾਮਵਸੇਨ ਵਾ ‘‘ਧਾਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵਿਭਤ੍ਤਿਵਜ੍ਜਿਤਮਤ੍ਥਵਂ ਲਿਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਪਰਸਮਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਵਾ ਲਿਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਇਧ ਪਾਟਿਪਦਿਕਾਪਰਨਾਮਧੇਯ੍ਯਂ ਸ੍ਯਾਦਿਵਿਭਤ੍ਯਨ੍ਤਪਦਪਕਤਿਰੂਪਮੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.
ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਪਬਨ੍ਧਵਿਸੇਸਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਰੂਪਾਦਯੋ ਉਪਾਦਾਯ ਪਞ੍ਞਾਪੀਯਮਾਨੋ ਤਦਞ੍ਞਾਨਞ੍ਞਭਾਵੇਨ ਅਨਿਬ੍ਬਚਨੀਯੋ ਸਮੂਹਸਨ੍ਤਾਨਾਦਿਭੇਦੋ ਉਪਾਦਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਘਟਪਟਾਦਿਵੋਹਾਰਤ੍ਥੋ ਚ ਪਥਵੀਧਾਤੁਫਸ੍ਸਾਦੀਨਂ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਾਨਂ ¶ ਕਾਲਦੇਸਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨਾਨਂ ਵਿਜਾਤਿਯਵਿਨਿਵਤ੍ਤੋ ਸਜਾਤਿਯਸਾਧਾਰਣੋ ਯਥਾਸਙ੍ਕੇਤਮਾਰੋਪਸਿਦ੍ਧੋ ਤਜ੍ਜਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਕਕ੍ਖਲ਼ਤ੍ਤਫੁਸਨਾਦਿਸਾਮਞ੍ਞਾਕਾਰੋ ਚ.
ਸੋ ਪਨ ਕਮ੍ਮਾਦਿਸਂਸਟ੍ਠੋ, ਸੁਦ੍ਧੋ ਚਾਤਿ ਦੁਵਿਧੋ. ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਦੁਤਿਯਾਦੀਨਂ ਵਿਧੀਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਮਾਦਿਸਂਸਗ੍ਗਰਹਿਤੋ ਲਿਙ੍ਗਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਰਿਮਾਣਯੁਤ੍ਤੋ, ਤਬ੍ਬਿਨਿਮੁਤ੍ਤੁਪਸਗ੍ਗਾਦਿਪਦਤ੍ਥਭੂਤੋ ਚ ਸੁਦ੍ਧੋ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋ ਇਧ ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥੋ ਨਾਮ.
ਯੋ ਪਨ ਆਖ੍ਯਾਤਕਿਤਕਤਦ੍ਧਿਤਸਮਾਸੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਾਦਿਸਂਸਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਸੋਪਿ ਦੁਤਿਯਾਦੀਨਂ ਪੁਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਸ੍ਸਾਭਾਵੇਨ ਅਵਿਸਯਤ੍ਤਾ, ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਤੋ ਚ ਪਠਮਾਯੇਵ ਵਿਸਯੋ.
ਹੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ –
ਪਠਮਾਵੁਪਸਗ੍ਗਤ੍ਥੇ, ਕੇਸਞ੍ਚਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤਸਦ੍ਦਾਨਂ;
ਲਿਙ੍ਗਾਦਿਕੇ ਚ ਸੁਦ੍ਧੇ-ਭਿਹਿਤੇ ਕਮ੍ਮਾਦਿਅਤ੍ਥੇਪਿ.
ਸਲਿਙ੍ਗੇ ਤਾਵ – ਏਸੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਏਤੇ ਪੁਰਿਸਾ, ਏਸਾ ਕਞ੍ਞਾ, ਏਤਾ ਕਞ੍ਞਾਯੋ, ਏਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਏਤਾਨਿ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ.
ਸਸਙ੍ਖ੍ਯੇ – ਏਕੋ ਦ੍ਵੇ.
ਸਪਰਿਮਾਣੇ – ਦੋਣੋ ਖਾਰੀ ਆਲ਼੍ਹਕਂ.
ਲਿਙ੍ਗਾਦਿਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤਾਮਤ੍ਤੇ – ਚ ਵਾ ਹ ਅਹਂ ਅਤ੍ਥਿ ਸਕ੍ਕਾਲਬ੍ਭਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥੇ ਪਠਮਾ’’ਤਿ ਅਧਿਕਿਚ੍ਚ ‘‘ਆਲਪਨੇ ਚਾ’’ਤਿ ਆਲਪਨਤ੍ਥੇ ਚ ਪਠਮਾ, ਅਭਿਮੁਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ਲਪਨਂ ਆਲਪਨਂ, ਆਮਨ੍ਤਨਂ ਅਵ੍ਹਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਆਮਨ੍ਤਨਂ ਨਾਮ ਪਗੇਵ ਲਦ੍ਧਸਰੂਪਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਭਿਮੁਖੀਕਰਣਂ, ਕਤਾਭਿਮੁਖੋ ਪਨ ‘‘ਗਚ੍ਛਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਕ੍ਰਿਯਾਯ ¶ ਯੋਜੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਮਨ੍ਤਨਸਮਯੇ ਕ੍ਰਿਯਾਯੋਗਾਭਾਵਤੋ ਇਦਂ ਕਾਰਕਵੋਹਾਰਂ ਨ ਲਭਤਿ.
ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚ
‘‘ਸਦ੍ਦੇਨਾਭਿਮੁਖੀਕਾਰੋ, ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਨੋ;
ਆਮਨ੍ਤਨਂ ਵਿਧਾਤਬ੍ਬੇ, ਨਤ੍ਥਿ ‘ਰਾਜਾ ਭਵੇ’ਤਿਦ’’ਨ੍ਤਿ.
ਭੋ ਪੁਰਿਸ ਏਹਿ, ਭੋ ਪੁਰਿਸਾ ਵਾ, ਭਵਨ੍ਤੋ ਪੁਰਿਸਾ ਏਥ.
ਕਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਦੁਤਿਯਾ?
ਕਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਦੁਤਿਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਅਨਭਿਹਿਤੇ ਏਵਾਯਂ, ‘‘ਕਮ੍ਮਨਿ ਦੁਤਿਯਾਯਂ ਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਚਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਞਾਪਕਂ.
ਕਿਂ ਕਮ੍ਮਂ?
‘‘ਯੇਨ ਵਾ ਕਯਿਰਤੇ ਤਂ ਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਯਂ ਵਾ ਕਰੋਤਿ, ਯਂ ਵਾ ਵਿਕਰੋਤਿ, ਯਂ ਵਾ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਂ ਕਾਰਕਂ ਕਮ੍ਮਸਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ.
ਇਧ ਲਿਙ੍ਗਕਾਲਵਚਨਮਤਨ੍ਤਂ. ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਕਂ, ਸਾਧਕਂ ਕ੍ਰਿਯਾਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰਣਮੁਚ੍ਚਤੇ, ਤਂ ਪਨ ਕਾਰਕਂ ਛਬ੍ਬਿਧਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਤਾ ਕਰਣਂ ਸਮ੍ਪਦਾਨਮਪਾਦਾਨਮੋਕਾਸੋ ਚਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਭਾਵਤੋ, ਪਰਿਕਪ੍ਪਤੋ ਵਾ ਕਮ੍ਮਾਦਿਮ੍ਹਿ ਸਤਿਯੇਵ ਕ੍ਰਿਯਾਭਾਵਤੋ ਕਮ੍ਮਾਦੀਨਂ ਛਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਕਾਰਕਵੋਹਾਰੋ ਸਿਦ੍ਧੋਵ ਹੋਤਿ.
ਤਂ ¶ ਪਨ ਕਮ੍ਮਂ ਤਿਵਿਧਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨੀਯਂ ਵਿਕਰਣੀਯਂ ਪਾਪਣੀਯਞ੍ਚਾਤਿ. ਯਥਾ – ਮਾਤਾ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਿਜਾਯਤਿ, ਆਹਾਰੋ ਸੁਖਂ ਜਨਯਤਿ. ਘਟਂ ਕਰੋਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ, ਕਟ੍ਠਮਙ੍ਗਾਰਂ ਕਰੋਤਿ, ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਕੇਯੂਰਂ, ਕਟਕਂ ਵਾ ਕਰੋਤਿ, ਵੀਹਯੋ ਲੁਨਾਤਿ. ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਨਿਵੇਸਨਂ ਪਵਿਸਤਿ, ਆਦਿਚ੍ਚਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ, ਪਣ੍ਡਿਤੇ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤਿ.
ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚ
‘‘ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਵਿਕਤਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿ-ਭੇਦੇਨ ਤਿਵਿਧਂ ਮਤਂ;
ਕਤ੍ਤੁ ਕ੍ਰਿਯਾਭਿਗਮ੍ਮਂ ਤਂ, ਸੁਖਙ੍ਗਾਰਂ ਨਿਵੇਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਇਚ੍ਛਿਤਾਨਿਚ੍ਛਿਤਕਥਿਤਾਕਥਿਤਾਦਿਭੇਦਮਨਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਕਵਸੇਨ ‘‘ਯਂ ਕਰੋਤਿ ਤਂ ਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਵਿਕਪ੍ਪਨਵਾਧਿਕਾਰਤੋ ਚ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਇਮਿਨਾਵ ਕਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾ ਹੋਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਅਨਿਚ੍ਛਿਤਕਮ੍ਮਂ ਯਥਾ – ਕਣ੍ਟਕਂ ਮਦ੍ਦਤਿ, ਵਿਸਂ ਗਿਲਤਿ, ਗਾਮਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ.
ਅਕਥਿਤਕਮ੍ਮਂ ਯਥਾ – ਯਞ੍ਞਦਤ੍ਤਂ ਕਮ੍ਬਲਂ ਯਾਚਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ‘‘ਕਮ੍ਬਲ’’ਮਿਤਿ ਕਥਿਤਕਮ੍ਮਂ ਦ੍ਵਿਕਮ੍ਮਿਕਾਯ ਯਾਚਨਕ੍ਰਿਯਾਯ ਪਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਤਰਤ੍ਤਾ. ‘‘ਯਞ੍ਞਦਤ੍ਤ’’ਮਿਤਿ ਅਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਅਕਥਿਤਕਮ੍ਮਂ. ਤਥਾ ਸਮਿਦ੍ਧਂ ਧਨਂ ਭਿਕ੍ਖਤੇ, ਅਜਂ ਗਾਮਂ ਨਯਤਿ, ਪਰਾਭਵਨ੍ਤਂ ਪੁਰਿਸਂ, ਮਯਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮ ਗੋਤਮਂ, ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਤਦਵੋਚ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਭਿਹਿਤਕਮ੍ਮੇ ਪਨ ਨ ਹੋਤਿ, ਯਥਾ – ਕਟੋ ਕਰੀਯਤੇ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ, ਸੁਗਤੇਨ ਦੇਸਿਤੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਯਞ੍ਞਦਤ੍ਤੋ ਕਮ੍ਬਲਂ ਯਾਚੀਯਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਦੁਤਿਯਾ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ.
੨੮੬. ਗਤਿ ¶ ਬੁਦ੍ਧਿ ਭੁਜ ਪਠ ਹਰ ਕਰ ਸਯਾਦੀਨਂ ਕਾਰਿਤੇ ਵਾ.
ਗਮੁ ਸਪ੍ਪ ਗਤਿਮ੍ਹਿ, ਬੁਧ ਬੋਧਨੇ, ਬੁਧ ਅਵਗਮਨੇ ਵਾ, ਭੁਜ ਪਾਲਨਬ੍ਯਵਹਰਣੇਸੁ, ਪਠ ਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯਂ ਵਾਚਾਯਂ, ਹਰ ਹਰਣੇ, ਕਰ ਕਰਣੇ, ਸਿ ਸਯੇ ਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਪਯੋਗੇ ਕਾਰਿਤੇ ਸਤਿ ਪਯੋਜ੍ਜਕਕਤ੍ਤੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਦੁਤਿਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਨਿਚ੍ਚਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਵਿਕਪ੍ਪਤ੍ਥੋਯਂ, ਤੇਨ ਤਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖੇ ਤਤਿਯਾ ਹੋਤਿ.
ਯੋ ਕੋਚਿ ਪੁਰਿਸੋ ਗਾਮਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਮਞ੍ਞੋ ਪਯੋਜਯਤਿ. ਪੁਰਿਸੋ ਪੁਰਿਸਂ ਗਾਮਂ ਗਮਯਤਿ, ਪੁਰਿਸੇਨ ਵਾ ਗਾਮਂ ਗਮਯਤਿ. ਏਵਂ ਸਿਸ੍ਸਂ ਧਮ੍ਮਂ ਬੋਧੇਤਿ ਆਚਰਿਯੋ, ਮਾਤਾ ਪੁਤ੍ਤਂ ਭੋਜਨਂ ਭੋਜਯਤਿ, ਸਿਸ੍ਸਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਾਠੇਤਿ ਆਚਰਿਯੋ, ਪੁਰਿਸੋ ਪੁਰਿਸਂ ਭਾਰਂ ਹਾਰੇਤਿ, ਤਥਾ ਪੁਰਿਸੋ ਪੁਰਿਸਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਾਰਯਤਿ, ਪੁਰਿਸੇਨ ਵਾ ਕਮ੍ਮਂ ਕਾਰਾਪਯਤਿ, ਪੁਰਿਸੋ ਪੁਰਿਸਂ ਸਯਾਪਯਤਿ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਕਾਰਿਤੇ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਨਿ ਦੁਤਿਯਾ.
ਕਾਰਿਤੇਤਿ ਕਿਂ? ਪੁਰਿਸੋ ਗਾਮਂ ਗਚ੍ਛਤਿ.
ਅਭਿਹਿਤੇ ਨ ਭਵਤਿ, ਪੁਰਿਸੇਨ ਪੁਰਿਸੋ ਗਾਮਂ ਗਮੀਯਤੇ, ਸਿਸ੍ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਬੋਧੀਯਤੇ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਸਂਯੋਗੋਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੋ. ਕਾਲਦ੍ਧਾਨਂ ਦਬ੍ਬਗੁਣਕ੍ਰਿਯਾਹਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਤੇਹਿ ਕਾਲਦ੍ਧਾਨਵਾਚੀਹਿ ਲਿਙ੍ਗੇਹਿ ਦੁਤਿਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਕਾਲੇ ਤਾਵ – ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਗਵਪਾਨਂ, ਮਾਸਂ ਮਂਸੋਦਨਂ, ਸਰਦਂ ਰਮਣੀਯਾ ਨਦੀ, ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਰਮਣੀਯਂ ਨਨ੍ਦਨਂ, ਮਾਸਂ ਸਜ੍ਝਾਯਤਿ, ਤਯੋ ਮਾਸੇ ਅਭਿਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ.
ਅਦ੍ਧਾਨੇ ¶ – ਯੋਜਨਂ ਵਨਰਾਜਿ, ਯੋਜਨਂ ਦੀਘੋ ਪਬ੍ਬਤੋ, ਕੋਸਂ ਸਜ੍ਝਾਯਤਿ.
ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇਤਿ ਕਿਂ? ਮਾਸੇ ਮਾਸੇ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਯੋਜਨੇ ਯੋਜਨੇ ਵਿਹਾਰਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.
ਕਮ੍ਮਪ੍ਪਵਚਨੀਯੇਹਿ ਨਿਪਾਤੋਪਸਗ੍ਗੇਹਿ ਯੁਤ੍ਤੇ ਯੋਗੇ ਸਤਿ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਦੁਤਿਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਕਮ੍ਮਂ ਪਵਚਨੀਯਂ ਯੇਸਂ ਤੇ ਕਮ੍ਮਪ੍ਪਵਚਨੀਯਾ, ਪਰਸਮਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਵਾ ਅਨ੍ਵਾਦਯੋ ਕਮ੍ਮਪ੍ਪਵਚਨੀਯਾ.
ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣੇ, ਸਹਤ੍ਥੇ, ਹੀਨੇ ਚ ਕਮ੍ਮਪ੍ਪਵਚਨੀਯਸਞ੍ਞਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਯਥਾ – ਪਬ੍ਬਜਿਤਮਨੁ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ, ਨਦਿਮਨ੍ਵਵਸਿਤਾ ਬਾਰਾਣਸੀ, ਨਦਿਯਾ ਸਹ ਅਵਬਦ੍ਧਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਨੁ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਵਾ.
ਲਕ੍ਖਣਾਦੀਸੁ ‘‘ਲਕ੍ਖਣਿ’ਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਕ੍ਖਾਨਭਾਗ ਵਿਚ੍ਛਾਸੁ ਪਤਿ ਪਰਿ ਅਨਵੋ’’ਤਿ ਪਤਿ ਪਰਿ ਅਨੂਨਂ ਕਮ੍ਮਪ੍ਪਵਚਨੀਯਸਞ੍ਞਾ ਵੁਤ੍ਤਾ.
ਲਕ੍ਖਣੇ ਸੂਰਿਯੁਗ੍ਗਮਨਂ ਪਤਿ ਦਿਬ੍ਬਾ ਭਕ੍ਖਾ ਪਾਤੁਭਵੇਯ੍ਯੁਂ, ਰੁਕ੍ਖਂ ਪਤਿ ਵਿਜ੍ਜੋਤਤੇ ਚਨ੍ਦੋ, ਰੁਕ੍ਖਂ ਪਰਿ, ਰੁਕ੍ਖਂ ਅਨੁ.
ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਕ੍ਖਾਨੇ ਸਾਧੁ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਮਾਤਰਂ ਪਤਿ, ਮਾਤਰਂ ਪਰਿ, ਮਾਤਰਂ ਅਨੁ.
ਭਾਗੇ ਯਦੇਤ੍ਥ ਮਂ ਪਤਿ ਸਿਯਾ, ਮਂ ਪਰਿ, ਮਂ ਅਨੁ, ਤਂ ਦੀਯਤੁ.
ਵਿਚ੍ਛਾਯੋਗੇ ¶ ਅਤ੍ਥਮਤ੍ਥਂ ਪਤਿ ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਵਿਸਤਿ, ਰੁਕ੍ਖਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਪਤਿ ਵਿਜ੍ਜੋਤਤੇ ਚਨ੍ਦੋ, ਰੁਕ੍ਖਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਪਰਿ, ਰੁਕ੍ਖਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਅਨੁ.
‘‘ਅਭਿਰਭਾਗੇ’’ਤਿ ਅਭਿਸ੍ਸ ਭਾਗਵਜ੍ਜਿਤੇਸੁ ਲਕ੍ਖਣਾਦੀਸੁ ਕਮ੍ਮਪ੍ਪਵਚਨੀਯਸਞ੍ਞਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤਂ ਖੋ ਪਨ ਭਵਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਏਵਂ ਕਲ੍ਯਾਣੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ, ਸਾਧੁ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਮਾਤਰਂ ਅਭਿ.
ਨਿਪਾਤੇ ਧਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਹਨ੍ਤਾਰ ਮਿਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿ.
੨੮੯. ਕ੍ਵਚਿ ਦੁਤਿਯਾ ਛਟ੍ਠੀਨਮਤ੍ਥੇ.
ਛਟ੍ਠੀਨਂ ਅਤ੍ਥੇ ਕ੍ਵਚਿ ਦੁਤਿਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਅਨ੍ਤਰਾਅਭਿਤੋ ਪਰਿਤੋ ਪਤਿ ਪਟਿਭਾਤਿਯੋਗੇ ਅਯਂ. ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ ਰਾਜਗਹਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ ਨਾਲ਼ਨ੍ਦਂ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਰਾਜਗਹਸ੍ਸ ਚ ਨਾਲ਼ਨ੍ਦਾਯ ਚ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਭਿਤੋ ਗਾਮਂ ਵਸਤਿ, ਪਰਿਤੋ ਗਾਮਂ ਵਸਤਿ, ਨਦਿਂ ਨੇਰਞ੍ਜਰਂ ਪਤਿ, ਨੇਰਞ੍ਜਰਾਯ ਨਦਿਯਾ ਸਮੀਪੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਟਿਭਨ੍ਤੁ ਤਂ ਚੁਨ੍ਦ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ, ਉਪਮਾ ਮਂ ਪਟਿਭਾਤਿ, ਉਪਮਾ ਮਯ੍ਹਂ ਉਪਟ੍ਠਹਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਦੁਤਿਯਾ, ਅਤ੍ਥੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤਤਿਯਾਸਤ੍ਤਮੀਨਮਤ੍ਥੇ ਚ ਕ੍ਵਚਿ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਦੁਤਿਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਤਤਿਯਤ੍ਥੇ ਸਚੇ ਮਂ ਨਾਲਪਿਸ੍ਸਤਿ, ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਮਂ ਨਾਭਿਭਾਸਸਿ, ਵਿਨਾ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਕੁਤੋ ਸੁਖਂ, ਉਪਾਯਮਨ੍ਤਰੇਨ ਨ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿ.
ਸਤ੍ਤਮਿਯਤ੍ਥੇ ¶ – ਕਾਲੇ, ਉਪਾਨ੍ਵਜ੍ਝਾਵਸਸ੍ਸ ਪਯੋਗੇ, ਅਧਿਸਿਟ੍ਠਾਵਸਾਨਂ ਪਯੋਗੇ, ਤਪ੍ਪਾਨਚਾਰੇ ਚ ਦੁਤਿਯਾ.
ਕਾਲੇ ਤਾਵ – ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ, ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ. ਇਮਂ ਰਤ੍ਤਿਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ.
ਉਪਾਦਿਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਵਸਧਾਤੁਸ੍ਸ ਪਯੋਗੇ – ਗਾਮਂ ਉਪਵਸਤਿ, ਗਾਮਂ ਅਨੁਵਸਤਿ, ਵਿਹਾਰਂ ਅਧਿਵਸਤਿ, ਗਾਮਂ ਆਵਸਤਿ, ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾਵਸਤਿ. ਤਥਾ ਪਥਵਿਂ ਅਧਿਸੇਸ੍ਸਤਿ, ਗਾਮਂ ਅਧਿਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਗਾਮਂ ਅਜ੍ਝਾਵਸਤਿ.
ਤਪ੍ਪਾਨਚਾਰੇਸੁ – ਨਦਿਂ ਪਿਵਤਿ, ਗਾਮਂ ਚਰਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਤਤਿਯਾ?
ਕਰਣਕਾਰਕੇ ਤਤਿਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਕਿਂ ਕਰਣਂ?
ਯੇਨ ਵਾ ਕਤ੍ਤਾ ਉਪਕਰਣਭੂਤੇਨ ਵਤ੍ਥੁਨਾ ਕ੍ਰਿਯਂ ਅਬ੍ਯਵਧਾਨੇਨ ਕਰੋਤਿ, ਯੇਨ ਵਾ ਵਿਕਰੋਤਿ, ਯੇਨ ਵਾ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਂ ਕਾਰਕਂ ਕਰਣਸਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ.
ਕਰੀਯਤੇ ਅਨੇਨਾਤਿ ਕਰਣਂ, ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਤਿਪਿ ਸਬ੍ਬਕਾਰਕਾਨਂ ਕ੍ਰਿਯਾਸਾਧਕਤ੍ਤੇ ‘‘ਯੇਨ ਵਾ ਕਯਿਰਤੇ’’ਤਿ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਵਚਨਂ ਕਤ੍ਤੂਪਕਰਣਭੂਤੇਸੁ ਕਾਰਕੇਸੁ ਸਾਧਕਤਮਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣਤ੍ਥਂ.
ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ¶
‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਵਿਸੇਸੇਨ, ਕ੍ਰਿਯਾਸਂਸਿਦ੍ਧਿਹੇਤੁਤਾ;
ਸਮ੍ਭਾਵੀਯਤਿ ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕਰਣਂ ਨਾਮ ਕਾਰਕ’’ਨ੍ਤਿ.
ਤਂ ਪਨ ਦੁਵਿਧਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕ ਬਾਹਿਰਵਸੇਨ.
ਯਥਾ – ਹਤ੍ਥੇਨ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ, ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯ. ਦਤ੍ਤੇਨ ਵੀਹਯੋ ਲੁਨਾਤਿ, ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਕੁਟਿਂ ਝਾਪੇਤਿ.
‘‘ਤਤਿਯਾ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ.
ਕਤ੍ਤਰਿ ਚ ਕਾਰਕੇ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਤਤਿਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਚਗ੍ਗਹਣੇਨ ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਲਕ੍ਖਣੇ, ਕ੍ਰਿਯਾਪਵਗ੍ਗੇ, ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸਸਮੂਨਤ੍ਥ ਕਲਹ ਨਿਪੁਣ ਮਿਸ੍ਸਕ ਸਖਿਲਤ੍ਥਾਦਿਯੋਗੇ, ਕਾਲਦ੍ਧਾਨੇਸੁ, ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਕਮ੍ਮਤ੍ਥਪਞ੍ਚਮਿਯਤ੍ਥਾਦੀਸੁ ਚ ਤਤਿਯਾ.
ਕੋ ਚ ਕਤ੍ਤਾ?
ਯੋ ਕ੍ਰਿਯਂ ਅਤ੍ਤਪ੍ਪਧਾਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਰੋਤਿ, ਸੋ ਕਤ੍ਤੁਸਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ.
ਸੋ ਤਿਵਿਧੋ ਸੁਦ੍ਧਕਤ੍ਤਾ ਹੇਤੁਕਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਮਕਤ੍ਤਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਸਯਮੇਵ ਕ੍ਰਿਯਂ ਕਰੋਤਿ, ਸੋ ਸੁਦ੍ਧਕਤ੍ਤਾ. ਯੋ ਅਞ੍ਞਂ ਕਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਨਿਯੋਜੇਤਿ, ਸੋ ਹੇਤੁਕਤ੍ਤਾ, ਯਥਾ – ਗਨ੍ਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ, ਤਮਞ੍ਞੋ ਪਯੋਜੇਤਿ ‘‘ਗਮਯਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.
ਯਂ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ, ਤਮਞ੍ਞੋ ਪਯੋਜਯਤਿ ‘‘ਗਮਯਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥਨਿਦਸ੍ਸਨਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ¶ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਯਦਿ ਸਯਮੇਵ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਕਿਂ ਤਤ੍ਥ ਪਯੋਜਕਬ੍ਯਾਪਾਰੇਨ ਅਕਰੋਨ੍ਤਂ ਬਲੇਨ ਕਾਰਯਤਿ, ਪਾਸਾਣਂ ਉਟ੍ਠਾਪਯਤੀਤਿਆਦਿਕਞ੍ਚ ਨ ਸਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯ.
ਏਤ੍ਥ ਪਨ
‘‘ਕਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਯੋ ਕਤ੍ਤਾਰਂ ਕਾਰੇਤਿ, ਸੋ ਹੇਤੁਸਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ, ਕਤ੍ਤਾ ਚਾਤਿ ਹੇਤੁਕਤ੍ਤੁਸਞ੍ਞਾ.
ਯੋ ਪਨ ਪਰਸ੍ਸ ਕ੍ਰਿਯਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਕਮ੍ਮਭੂਤੋਪਿ ਸੁਕਰਤ੍ਤਾ ਸਯਮੇਵ ਸਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਕਮ੍ਮਕਤ੍ਤਾ ਨਾਮ, ਯਥਾ – ਸਯਂ ਕਰੀਯਤੇ ਕਟੋ, ਸਯਮੇਵ ਪਚ੍ਚਤੇ ਓਦਨੋਤਿ.
ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚ
‘‘ਅਤ੍ਤਪ੍ਪਧਾਨੋ ਕਿਰਿਯਂ, ਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ ਕਾਰਕੋ;
ਅਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਵਾ, ਸ ਕਤ੍ਤਾਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਹੇਤੁਕਤ੍ਤਾਤਿ ਕਥਿਤੋ,
ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਯੋ ਪਯੋਜਕੋ;
ਕਮ੍ਮਕਤ੍ਤਾਤਿ ਸੁਕਰੋ,
ਕਮ੍ਮਭੂਤੋ ਕਥੀਯਤੇ’’ਤਿ.
ਨਨੁ ਚ ‘‘ਸਂਯੋਗੋ ਜਾਯਤੇ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਕਥਂ ਪੁਰੇ ਅਸਤੋ ਜਨਨਕ੍ਰਿਯਾਯ ਕਤ੍ਤੁਭਾਵੋਸਿਯਾਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਲੋਕਸਙ੍ਕੇਤਸਿਦ੍ਧੋ ਹਿ ਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗੋ, ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਲੋਕੋ ਸਦ੍ਦਾਭਿਧੇਯ੍ਯਤਾਯ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਵਿਯ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੋਹਰਤਿ ¶ , ਵਿਕਪ੍ਪਬੁਦ੍ਧਿਗਹਿਤਾਕਾਰੋਯੇਵ ਹਿ ਸਦ੍ਦੇਨਾਭਿਧੀਯਤੇ, ਨ ਤੁ ਵਤ੍ਥੁਸਭਾਵੋ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਸੁਤਮਯਞਾਣੇਨਪਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇਨ ਵਿਯ ਵਤ੍ਥੁਸਭਾਵਸਚ੍ਛਿਕਰਣਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਚ ਮੁਸਾਵਾਦ ਕੁਦਿਟ੍ਠਿਵਾਦਾਦੀਨਮਭਾਵਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਚ ਸਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਿਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਸੇਨਪਿ ਸਦ੍ਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਅਸਤੋ ਸਂਯੋਗਾਦਿਸ੍ਸਪਿ ਹੋਤੇਵ ਜਨਨਕ੍ਰਿਯਾਯ ਕਤ੍ਤੁਕਾਰਕਤਾਤਿ.
ਯਥਾਹ
‘‘ਵੋਹਾਰਵਿਸਯੋ ਸਦ੍ਦੋ, ਨੇਕਨ੍ਤਪਰਮਤ੍ਥਿਕੋ;
ਬੁਦ੍ਧਿਸਙ੍ਕਪ੍ਪਿਤੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਹਿ, ਸਂਯੋਗੋ ਜਾਯਤੇ ਇਤਿ;
ਸਂਯੋਗੋ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋਵ, ਕਤ੍ਤਾ ਭਵਤਿ ਜਾਤਿਯਾ’’ਤਿ.
ਤਤ੍ਰ ਤਤਿਯਾ ਜਿਨੇਨ ਦੇਸਿਤੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਜਿਤੋ ਮਾਰੋ, ਅਹਿਨਾ ਦਟ੍ਠੋ ਨਰੋ, ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਬੋਧਿਤੋ ਲੋਕੋ, ਸਦ੍ਧੇਹਿ ਕਾਰਿਤੋ ਵਿਹਾਰੋ.
ਅਭਿਹਿਤੇ ਨ ਭਵਤਿ. ਕਟਂ ਕਰੋਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ, ਕਾਰੇਤਿ ਵਾ.
ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣੇ – ਸਾ ਭਿਨ੍ਨੇਨ ਸੀਸੇਨ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤੇਨ ਲੋਹਿਤੇਨ ਪਟਿਵਿਸ੍ਸਕਾਨਂ ਉਜ੍ਝਾਪੇਸਿ, ਊਨਪਞ੍ਚਬਨ੍ਧਨੇਨ ਪਤ੍ਤੇਨ ਅਞ੍ਞਂ ਨਵਂ ਪਤ੍ਤਂ ਚੇਤਾਪੇਯ੍ਯ, ਤਿਦਣ੍ਡਕੇਨ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਮਦ੍ਦਕ੍ਖਿ.
ਅਪਵਗ੍ਗੇ – ਏਕਾਹੇਨੇਵ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਪਾਯਾਸਿ, ਨਵਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਵਿਹਾਰਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਯੋਜਨੇਨ ਅਧੀਤਂ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ, ਕ੍ਰਿਯਾਪਵਗ੍ਗੋਤਿ ਕ੍ਰਿਯਾਯ ਆਸੁਂ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਾਪਨਂ.
ਪੁਬ੍ਬਾਦਿਯੋਗੇ ¶ – ਮਾਸੇਨ ਪੁਬ੍ਬੋ, ਪਿਤਰਾ ਸਦਿਸੋ, ਮਾਤਰਾ ਸਮੋ, ਕਹਾਪਣੇਨ ਊਨੋ, ਧਨੇਨ ਵਿਕਲੋ, ਅਸਿਨਾ ਕਲਹੋ, ਆਚਾਰੇਨ ਨਿਪੁਣੋ, ਵਾਚਾਯ ਨਿਪੁਣੋ, ਗੁਲ਼ੇਨ ਮਿਸ੍ਸਕਂ, ਤਿਲੇਨ ਮਿਸ੍ਸਕਂ, ਵਾਚਾਯ ਸਖਿਲੋ, ਮਣਿਨਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਧਨੇਨ ਅਤ੍ਥੋ, ਪਿਤਰਾ ਤੁਲ੍ਯੋ.
ਕਾਲਦ੍ਧਾਨੇਸੁ – ਮਾਸੇਨ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਯੋਜਨੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ.
ਪਚ੍ਚਤ੍ਤੇ – ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਤਿ.
ਕਮ੍ਮਤ੍ਥੇ – ਤਿਲੇਹਿ ਖੇਤ੍ਤੇ ਵਪਤਿ.
ਪਞ੍ਚਮਿਯਤ੍ਥੇ – ਸੁਮੁਤ੍ਤਾ ਮਯਂ ਤੇਨ ਮਹਾਸਮਣੇਨ.
ਸਹ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮਂ ਨਾਨਾ ਵਿਨਾ ਅਲਂ ਕਿਮਿਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਹਿ ਯੋਗੇ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਤਤਿਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਸਹਤ੍ਥੇਪਿ.
ਤਤ੍ਥ ਸਹਸਦ੍ਦੇਨ ਯੋਗੋ ਕ੍ਰਿਯਾ ਗੁਣ ਦਬ੍ਬ ਸਮਵਾਯੇ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਯਥਾ – ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਸਹ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸਹ ਥੂਲੋ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕੇਹਿ ਸਹ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾਨਂ ਲਾਭੋ, ਨਿਸੀਦਿ ਭਗਵਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ, ਸਹਸ੍ਸੇਨ ਸਮਂ ਮਿਤਾ, ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਮੇ ਪਿਯੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਨਾਨਾਭਾਵੋ ਵਿਨਾਭਾਵੋ, ਸਙ੍ਘੋ ਵਿਨਾਪਿ ਗਗ੍ਗੇਨ ਉਪੋਸਥਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਅਲਂ ਤੇ ਇਧ ਵਾਸੇਨ, ਕਿਂ ਮੇ ਏਕੇਨ ਤਿਣ੍ਣੇਨ, ਪੁਰਿਸੇਨ ਥਾਮਦਸ੍ਸਿਨਾ, ਕਿਂ ਤੇ ਜਟਾਹਿ ਦੁਮ੍ਮੇਧ, ਕਿਂ ਤੇ ਅਜਿਨਸਾਟਿਯਾ.
ਸਹਤ੍ਥੇ ¶ – ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਰਾਜਗਹਂ ਪਾਵਿਸਿ ਕੋਕਾਲਿਕੇਨ ਪਚ੍ਛਾਸਮਣੇਨ, ਦੁਕ੍ਖੋ ਬਾਲੇਹਿ ਸਂਵਾਸੋ.
ਯੋਗਗ੍ਗਹਣਮਿਹਾਨੁਵਤ੍ਤਤੇ, ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥੇ, ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ ਚ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਤਤਿਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਫਲੇ ਦਿਟ੍ਠਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਕਾਰਣਂ ਹੇਤੁ, ਸੋਯੇਵ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥੇ, ਅਨ੍ਨੇਨ ਵਸਤਿ, ਧਮ੍ਮੇਨ ਵਸਤਿ, ਵਿਜ੍ਜਾਯ ਵਸਤਿ.
ਨ ਜਚ੍ਚਾਵਸਲੋ ਹੋਤਿ,
ਨ ਜਚ੍ਚਾ ਹੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ;
ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਵਸਲੋ ਹੋਤਿ,
ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਹੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ.
ਦਾਨੇਨ ਭੋਗਵਾ, ਆਚਾਰੇਨ ਕੁਲੀ.
ਕੇਨ ਪਾਣਿ ਕਾਮਦਦੋ, ਕੇਨ ਪਾਣਿ ਮਧੁਸ੍ਸਵੋ;
ਕੇਨ ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ, ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਾਣਿਮ੍ਹਿ ਇਜ੍ਝਤਿ.
ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ – ਕੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ, ਕੇਨ ਪਯੋਜਨੇਨ, ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ, ਕੇਨ ਹੇਤੁਨਾ ਵਸਤਿ.
ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥੇ ਚ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਤਤਿਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਕਾਲਦ੍ਧਾਨਦਿਸਾਦੇਸਾਦੀਸੁ ਚਾਯਂ. ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ, ਤੇਨ ਕਾਲੇਨ, ਕਾਲੇਨ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਣਂ, ਸੋ ਵੋ ਮਮਚ੍ਚਯੇਨ ਸਤ੍ਥਾ, ਮਾਸੇਨ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਯੋਜਨੇਨ ਧਾਵਤਿ. ਪੁਰਤ੍ਥਿਮੇਨ ਧਤਰਟ੍ਠੋ, ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਕੋ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਵਿਰੂਪਕ੍ਖੋ, ਉਤ੍ਤਰੇਨ ¶ ਕਸਿਵਨ੍ਤੋ ਜਨੋਘਮਪਰੇਨ ਚ, ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਯੇਨ ਬ੍ਯਾਧਿਮਤਾ ਅਙ੍ਗੇਨ ਅਙ੍ਗਿਨੋ ਵਿਕਾਰੋ ਲਕ੍ਖੀਯਤੇ, ਤਤ੍ਥ ਤਤਿਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਙ੍ਗਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਙ੍ਗਂ, ਸਰੀਰਂ. ਅਕ੍ਖਿਨਾ ਕਾਣੋ, ਹਤ੍ਥੇਨ ਕੁਣੀ, ਪਾਦੇਨ ਖਞ੍ਜੋ, ਪਿਟ੍ਠਿਯਾ ਖੁਜ੍ਜੋ.
ਵਿਸੇਸੀਯਤਿ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਂ ਅਨੇਨਾਤਿ ਵਿਸੇਸਨਂ, ਗੋਤ੍ਤਾਦਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਗੋਤ੍ਤਨਾਮਜਾਤਿਸਿਪ੍ਪਵਯੋਗੁਣਸਙ੍ਖਾਤੇ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥੇ ਤਤਿਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਪਕਤਿਆਦੀਹਿ ਚ. ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਗੋਤਮੋ ਨਾਥੋ.
ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਨਾਮੇਨ, ਵਿਸ੍ਸੁਤੋ ਪਞ੍ਞਵਾ ਚ ਸੋ;
ਜਾਤਿਯਾ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਲੋਕੇ ਅਪ੍ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋ.
ਤਦਹੁ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਨ੍ਤੋ, ਜਾਤਿਯਾ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਿਕੋ;
ਸੋਪਿ ਮਂ ਅਨੁਸਾਸੇਯ੍ਯ, ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਮਿ ਮਤ੍ਥਕੇ.
ਸਿਪ੍ਪੇਨ ਨਲ਼ਕਾਰੋ ਸੋ, ਏਕੂਨਤਿਂਸੋ ਵਯਸਾ, ਵਿਜ੍ਜਾਯ ਸਾਧੁ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਾਧੁ, ਤਪਸਾ ਉਤ੍ਤਮੋ, ਸੁਵਣ੍ਣੇਨ ਅਭਿਰੂਪੋ.
ਪਕਤਿਆਦੀਸੁ – ਪਕਤਿਯਾ ਅਭਿਰੂਪੋ, ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਮਤ੍ਤਿਕਾ, ਸਮੇਨ ਧਾਵਤਿ, ਵਿਸਮੇਨ ਧਾਵਤਿ, ਦ੍ਵਿਦੋਣੇਨ ਧਞ੍ਞਂ ਕਿਣਾਤਿ, ਸਹਸ੍ਸੇਨ ਅਸ੍ਸਕੇ ਕਿਣਾਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਚਤੁਤ੍ਥੀ?
੩੦੧. ਸਮ੍ਪਦਾਨੇ ¶ ਚਤੁਤ੍ਥੀ.
ਸਮ੍ਪਦਾਨਕਾਰਕੇ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਚਤੁਤ੍ਥੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਕਿਞ੍ਚ ਸਮ੍ਪਦਾਨਂ?
੩੦੨. ਯਸ੍ਸ ਦਾਤੁਕਾਮੋ ਰੋਚਤੇ ਧਾਰਯਤੇ ਵਾ ਤਂ ਸਮ੍ਪਦਾਨਂ.
ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਦਾਤੁਕਾਮੋ, ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਰੋਚਤੇ, ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਧਾਰਯਤੇ, ਤਂ ਕਾਰਕਂ ਸਮ੍ਪਦਾਨਸਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ. ਸਮ੍ਮਾ ਪਦੀਯਤੇ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਪਦਾਨਂ, ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕੋ.
ਤਂ ਪਨ ਤਿਵਿਧਂ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਸ੍ਸਾਨਿਵਾਰਣਜ੍ਝੇਸਨਾਨੁਮਤਿਵਸੇਨ. ਯਥਾ – ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪੁਪ੍ਫਂ ਯਜਤਿ, ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਜਲਂ ਦਦਾਤਿ. ਅਜ੍ਝੇਸਨੇ – ਯਾਚਕਾਨਂ ਧਨਂ ਦਦਾਤਿ. ਅਨੁਮਤਿਯਂ – ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਦਾਨਂ ਦੇਤਿ.
ਯਥਾਹ
‘‘ਅਨਿਰਾਕਰਣਾਰਾਧ-ਨਾਬ੍ਭਨੁਞ੍ਞਵਸੇਨ ਹਿ;
ਸਮ੍ਪਦਾਨਂ ਤਿਧਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਰੁਕ੍ਖ ਯਾਚਕ ਭਿਕ੍ਖਵੋ’’ਤਿ.
ਦਾਤੁਕਾਮੋਤਿ ਕਿਂ? ਰਞ੍ਞੋ ਦਣ੍ਡਂ ਦਦਾਤਿ.
ਰੋਚਨਾਦੀਸੁ ਪਨ – ਸਮਣਸ੍ਸ ਰੋਚਤੇ ਸਚ੍ਚਂ, ਮਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਘਭੇਦੋ ਰੁਚ੍ਚਿਤ੍ਥ, ਯਸ੍ਸਾਯਸ੍ਮਤੋ ਖਮਤਿ, ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਵਣ੍ਣਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਧਾਰਯਤੇ ਯਞ੍ਞਦਤ੍ਤੋ.
‘‘ਸਮ੍ਪਦਾਨਂ, ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੩੦੩. ਸਿਲਾਘ ਹਨੁ ਠਾ ਸਪ ਧਾਰ ਪਿਹ ਕੁਧ ਦੁਹਿ ਸ੍ਸਾਸੂਯ ਰਾਧਿਕ੍ਖ ਪਚ੍ਚਾਸੁਣ ਅਨੁਪਤਿਗਿਣਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਾਰੋਚਨਤ੍ਥਤਦਤ੍ਥ ਤੁਮਤ੍ਥਾਲਮਤ੍ਥ ਮਞ੍ਞਾਨਾਦਰਪ੍ਪਾਣਿਨਿ ਗਤ੍ਯਤ੍ਥਕਮ੍ਮਨਿ ਆਸਿਸਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮੁਤਿ ਭਿਯ੍ਯਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥੇਸੁ ਚ.
ਚਤੁਪ੍ਪਦਮਿਦਂ ¶ . ਸਿਲਾਘ ਕਤ੍ਥਨੇ, ਹਨੁ ਅਪਨਯਨੇ, ਠਾ ਗਤਿਨਿਵਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ, ਸਪ ਅਕ੍ਕੋਸੇ, ਧਰ ਧਾਰਣੇ, ਪਿਹ ਇਚ੍ਛਾਯਂ ਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਧਾਤੂਨਂ ਪਯੋਗੇ, ਕੁਧ ਕੋਪੇ, ਦੁਹ ਜਿਘਂਸਾਯਂ, ਇਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਾਯਂ, ਉਸੂਯ ਦੋਸਾਵਿਕਰਣੇ ਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਤਦਤ੍ਥਵਾਚੀਨਞ੍ਚ ਧਾਤੂਨਂ ਪਯੋਗੇ ਚ ਰਾਧ ਹਿਂਸਾਸਂਰਾਧੇਸੁ, ਇਕ੍ਖ ਦਸ੍ਸਨਙ੍ਕੇਸੂਤਿ ਇਮੇਸਂ ਪਯੋਗੇ ਚ ਪਤਿ ਆਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸੁ ਸਵਣੇਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਚ ਅਨੁਪਤਿਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਗੇਸਦ੍ਦੇਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਚ ਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਾ ਚ ਆਰੋਚਨਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ, ਤਦਤ੍ਥੇ, ਤੁਮਤ੍ਥੇ, ਅਲਮਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ ਚ ਮਞ੍ਞਤਿਪ੍ਪਯੋਗੇ ਅਨਾਦਰੇ ਅਪ੍ਪਾਣਿਨਿ ਚ ਗਤ੍ਯਤ੍ਥਾਨਂ ਕਮ੍ਮਨਿ ਚ ਆਸਿਸਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ ਚ ਸਮ੍ਮੁਤਿ ਭਿਯ੍ਯਪ੍ਪਯੋਗੇਸੁ ਚ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥੇ ਚਾਤਿ ਤਂ ਕਮ੍ਮਾਦਿਕਾਰਕਂ ਸਮ੍ਪਦਾਨਸਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ, ਚਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪਹਿਣਤਿਕਪ੍ਪਤਿ ਪਹੋਤਿ ਉਪਮਾਞ੍ਜਲਿਕਰਣ ਫਾਸੁ ਅਤ੍ਥਸੇਯ੍ਯਪ੍ਪਭੁਤਿਯੋਗੇ ਚ ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਚਤੁਤ੍ਥੀ.
ਸਿਲਾਘਾਦਿਪ੍ਪਯੋਗੇ ਤਾਵ – ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਿਲਾਘਤੇ. ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਸਿਲਾਘਤੇ, ਥੋਮੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਹਨੁਤੇ ਮਯ੍ਹਮੇਵ, ਹਨੁਤੇ ਤੁਯ੍ਹਮੇਵ, ਅਪਲਪਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਉਪਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਵਡ੍ਢਕੀ, ਏਤ੍ਥ ਚ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਉਪਗਮਨਂ. ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ ਪਾਨੀਯੇਨ ਵਾ ਵਿਧੂਪਨੇਨ ਵਾ ਉਪਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ.
ਤੁਯ੍ਹਂ ਸਪਤੇ, ਮਯ੍ਹਂ ਸਪਤੇ, ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਪਨਂ ਨਾਮ ਸਚ੍ਚਕਰਣਂ.
ਧਾਰਯਤਿਪ੍ਪਯੋਗੇ ਧਨਿਕੋਯੇਵ ਸਮ੍ਪਦਾਨਂ, ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਤੇ ਧਾਰਯਤੇ, ਇਣਂ ਧਾਰਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਮਯਂ ਨਾਗਂ ਧਾਰਯਾਮ.
ਪਿਹਪ੍ਪਯੋਗੇ ¶ ਇਚ੍ਛਿਤੋਯੇਵ, ਦੇਵਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ ਤਾਦਿਨੋ, ਦੇਵਾਪਿ ਤੇਸਂ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਤੀਮਤਂ, ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਕੋਧਾਦਿਅਤ੍ਥਾਨਂ ਪਯੋਗੇ ਯਂ ਪਤਿ ਕੋਪੋ, ਤਸ੍ਸ ਕੁਜ੍ਝ ਮਹਾਵੀਰ, ਯਦਿਹਂ ਤਸ੍ਸ ਕੁਪ੍ਪੇਯ੍ਯਂ.
ਦੁਹਯਤਿ ਦਿਸਾਨਂ ਮੇਘੋ, ਯੋ ਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਨ ਦੁਬ੍ਭਤਿ.
ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸਮਣਾਨਂ.
ਦੁਜ੍ਜਨਾ ਗੁਣਵਨ੍ਤਾਨਂ ਉਸੂਯਨ੍ਤਿ, ਕਾ ਉਸੂਯਾ ਵਿਜਾਨਤਂ.
ਰਾਧਿਕ੍ਖਪ੍ਪਯੋਗੇ ਯਸ੍ਸ ਵਿਪੁਚ੍ਛਨਂ ਕਮ੍ਮਵਿਖ੍ਯਾਪਨਤ੍ਥਂ, ਵਾਧਿਕਾਰਤੋ ਦੁਤਿਯਾ ਚ. ਆਰਾਧੋ ਮੇ ਰਞ੍ਞੋ, ਰਞ੍ਞੋ ਅਪਰਜ੍ਝਤਿ, ਰਾਜਾਨਂ ਵਾ ਅਪਰਜ੍ਝਤਿ, ਕ੍ਯਾਹਂ ਅਯ੍ਯਾਨਂ ਅਪਰਜ੍ਝਾਮਿ, ਕ੍ਯਾਹਂ ਅਯ੍ਯੇ ਅਪਰਜ੍ਝਾਮਿ ਵਾ.
ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਪੇਕ੍ਖੋ ਉਪਤਿਸ੍ਸੋ, ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਵਾ.
ਪਚ੍ਚਾਸੁਣ ਅਨੁਪਤਿਗਿਣਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਾ ਚ ਸੁਣੋਤਿਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਾਯੋਗੇ, ਗਿਣਸ੍ਸ ਚ ਅਨੁਪਤਿਯੋਗੇ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮੁਨੋ ਯੋ ਕਤ੍ਤਾ, ਸੋ ਸਮ੍ਪਦਾਨਸਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ. ਯਥਾ – ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਤਦਵੋਚ, ਏਤ੍ਥ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਅਕਥਿਤਕਮ੍ਮਂ, ‘‘ਏਤ’’ਨ੍ਤਿ ਕਥਿਤਕਮ੍ਮਂ, ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਵਚਨਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤਾ ਭਗਵਾ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗਵਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ, ਆਸੁਣਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੂ, ਤਥਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਜਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਾਵੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਜਨੋ ਅਨੁਗਿਣਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਜਨੋ ਪਤਿਗਿਣਾਤਿ, ਸਾਧੁਕਾਰਦਾਨਾਦਿਨਾ ਤਂ ਉਸ੍ਸਾਹਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਯੋ ਵਦੇਤਿ ਸ ਕਤ੍ਤਾਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ;
ਯੋ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕੋ ਤਸ੍ਸ, ਸਮ੍ਪਦਾਨਂ ਵਿਜਾਨਿਯਾਤਿ.
ਆਰੋਚਨਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ ¶ ਯਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਤਿ, ਤਂ ਸਮ੍ਪਦਾਨਂ. ਆਰੋਚਯਾਮਿ ਵੋ ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਟਿਵੇਦਯਾਮਿ ਵੋ ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਮਨ੍ਤਯਾਮਿ ਤੇ ਮਹਾਰਾਜ, ਆਮਨ੍ਤ ਖੋ ਤਂ ਗਚ੍ਛਾਮਾਤਿ ਵਾ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਆਰੋਚਨਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਕਥਨਪ੍ਪਕਾਰਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਦੇਸਨਤ੍ਥਾਦਿਪ੍ਪਯੋਗੇਪਿ ਚਤੁਤ੍ਥੀ. ਧਮ੍ਮਂ ਵੋ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਦੇਸੇਤੁ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ, ਯਥਾ ਨੋ ਭਗਵਾ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ, ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਂ ਤੇ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤਦਤ੍ਥੇ ਸਮ੍ਪਦਾਨਸਞ੍ਞਾ, ਚਤੁਤ੍ਥੀ ਚ.
‘‘ਅਤੋ, ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਕਾਰਨ੍ਤਤੋ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਪਰਸ੍ਸ ਚਤੁਤ੍ਥੇਕਵਚਨਸ੍ਸ ਆਯਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ.
ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਜੀਵਿਤਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਾਮਿ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਟਿਸੇਵਾਮਿ ਨੇਵ ਦਵਾਯ ਨ ਮਦਾਯ ਨ ਮਣ੍ਡਨਾਯ ਨ ਵਿਭੂਸਨਾਯ, ਊਨਸ੍ਸ ਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ, ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ.
ਤੁਮਤ੍ਥੇ – ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ, ਲੋਕਮਨੁਕਮ੍ਪਿਤੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਥਾ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯ.
ਅਲਂਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾ ਅਰਹਪਟਿਕ੍ਖੇਪਾ. ਅਰਹਤ੍ਥੇ – ਅਲਂ ਮੇ ਰਜ੍ਜਂ, ਅਲਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਅਕ੍ਖਧੁਤ੍ਤੋ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨਾਲਂ ਦਾਰਭਰਣਾਯ, ਅਲਂ ਮਲ੍ਲੋ ਮਲ੍ਲਸ੍ਸ, ਅਰਹਤਿ ਮਲ੍ਲੋ ਮਲ੍ਲਸ੍ਸ.
ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇ ¶ – ਅਲਂ ਤੇ ਇਧ ਵਾਸੇਨ, ਅਲਂ ਮੇ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣੇਨ, ਕਿਂ ਮੇ ਏਕੇਨ ਤਿਣ੍ਣੇਨ, ਕਿਂ ਤੇ ਜਟਾਹਿ ਦੁਮ੍ਮੇਧ, ਕਿਂ ਤੇਤ੍ਥ ਚਤੁਮਟ੍ਠਸ੍ਸ.
ਮਞ੍ਞਤਿਪ੍ਪਯੋਗੇ ਅਨਾਦਰੇ ਅਪ੍ਪਾਣਿਨਿ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇਵ – ਕਟ੍ਠਸ੍ਸ ਤੁਵਂ ਮਞ੍ਞੇ, ਕਲ਼ਿਙ੍ਗਰਸ੍ਸ ਤੁਵਂ ਮਞ੍ਞੇ, ਜੀਵਿਤਂ ਤਿਣਾਯਪਿ ਨ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ.
ਅਨਾਦਰੇਤਿ ਕਿਂ? ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਤਂ ਮਞ੍ਞੇ. ਅਪ੍ਪਾਣਿਨੀਤਿ ਕਿਂ? ਗਦ੍ਰਭਂ ਤੁਵਂ ਮਞ੍ਞੇ.
ਗਤ੍ਯਤ੍ਥਕਮ੍ਮਨਿ ਵਾਧਿਕਾਰਤੋ ਦੁਤਿਯਾ ਚ. ਅਪ੍ਪੋ ਸਗ੍ਗਾਯ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਪ੍ਪੋ ਸਗ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਯ ਵਜਨ੍ਤਿਯਾ, ਮੂਲਾਯ ਪਟਿਕਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਮੂਲਂ ਪਟਿਕਸ੍ਸੇਯ੍ਯ.
ਆਸੀਸਨਤ੍ਥੇ ਆਯੁਭਦ੍ਦਕੁਸਲਾਦਿਯੋਗੇਯੇਵ, ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਦੀਘਾਯੁ ਹੋਤੁ, ‘‘ਤੋਤਿਤਾ ਸਸ੍ਮਿਂਨਾਸੂ’’ਤਿ ਨ੍ਤੁਸ੍ਸ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਤੋ ਆਦੇਸੋ. ਭਦ੍ਦਂ ਭਵਤੋ ਹੋਤੁ, ਕੁਸਲਂ ਭਵਤੋ ਹੋਤੁ, ਅਨਾਮਯਂ ਭਵਤੋ ਹੋਤੁ, ਸੁਖਂ ਭਵਤੋ ਹੋਤੁ, ਅਤ੍ਥਂ ਭਵਤੋ ਹੋਤੁ, ਹਿਤਂ ਭਵਤੋ ਹੋਤੁ, ਸ੍ਵਾਗਤਂ ਭਵਤੋ ਹੋਤੁ, ਸੋਤ੍ਥਿ ਹੋਤੁ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ.
ਸਮ੍ਮੁਤਿਪ੍ਪਯੋਗੇ – ਸਾਧੁ ਸਮ੍ਮੁਤਿ ਮੇ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਦਸ੍ਸਨਾਯ.
ਭਿਯ੍ਯਪ੍ਪਯੋਗੇ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋ ਮਤ੍ਤਾਯ.
ਸਤ੍ਤਮਿਯਤ੍ਥੇ ਆਵਿਕਰਣ ਪਾਤੁਭਵਨਾਦਿਯੋਗੇ – ਤੁਯ੍ਹਞ੍ਚਸ੍ਸ ਆਵਿਕਰੋਮਿ, ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਸਕ੍ਕੋ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ.
ਚਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣੇਨ ¶ ਪਹਿਣਾਦਿਕ੍ਰਿਯਾਯੋਗੇ, ਫਾਸੁਆਦਿਨਾਮਪਯੋਗੇ ਚ – ਤਸ੍ਸ ਪਹਿਣੇਯ੍ਯ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਦੂਤਂ ਪਾਹੇਸਿ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਸਮਣਾਨਂ ਆਯੋਗੋ, ਏਕਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪਹੋਤਿ, ਉਪਮਂ ਤੇ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਤੇ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮਿ. ਤਥਾ ਤਸ੍ਸ ਫਾਸੁ ਹੋਤਿ, ਲੋਕਸ੍ਸਤ੍ਥੋ, ਮਣਿਨਾ ਮੇ ਅਤ੍ਥੋ, ਸੇਯ੍ਯੋ ਮੇ ਅਤ੍ਥੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਚਤੁਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਨਮੋਸਦ੍ਦਯੋਗੇ, ਸੋਤ੍ਥਿਸ੍ਵਾਗਤਾਦੀਹਿ ਚ ਯੋਗੇ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਚਤੁਤ੍ਥੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਨਮੋ ਤੇ ਬੁਦ੍ਧ ਵੀਰਤ੍ਥੁ, ਨਮੋ ਕਰੋਹਿ ਨਾਗਸ੍ਸ, ਨਮਤ੍ਥੁ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਨਮਤ੍ਥੁ ਬੋਧਿਯਾ, ਸੋਤ੍ਥਿ ਪਜਾਨਂ, ਸ੍ਵਾਗਤਂ ਤੇ ਮਹਾਰਾਜ, ਅਥੋ ਤੇ ਅਦੁਰਾਗਤਂ.
‘‘ਕਾਲੇ, ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਭਾਵਵਾਚਿਮ੍ਹਿ ਚਤੁਤ੍ਥੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿਕਾਲੇ. ਭਵਨਂ ਭਾਵੋ. ਪਚ੍ਚਿਸ੍ਸਤੇ, ਪਚਨਂ ਵਾ ਪਾਕੋ, ਪਾਕਾਯ ਵਜਤਿ, ਪਚਿਤੁਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਭੋਗਾਯ ਵਜਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਪਞ੍ਚਮੀ?
ਕਿਮਪਾਦਾਨਂ?
੩੦੮. ਯਸ੍ਮਾਦਪੇਤਿ ¶ ਭਯਮਾਦਤ੍ਤੇ ਵਾ ਤਦਪਾਦਾਨਂ.
ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਅਵਧਿਤੋ ਅਪੇਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਭਯਹੇਤੁਤੋ ਭਯਂ ਭਵਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਅਕ੍ਖਾਤਾਰਾ ਵਿਜ੍ਜਂ ਆਦਦਾਤਿ, ਤਂ ਕਾਰਕਂ ਅਪਾਦਾਨਸਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ. ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਇਤੋ ਆਦਦਾਤੀਤਿ ਅਪਾਦਾਨਂ.
ਤਂ ਪਨ ਤਿਵਿਧਂ ਵਿਸਯਭੇਦੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਵਿਸਯਂ, ਉਪਾਤ੍ਤਵਿਸਯਂ, ਅਨੁਮੇਯ੍ਯਵਿਸਯਞ੍ਚਾਤਿ.
ਅਪਾਦਾਨਸਞ੍ਞਾਵਿਸਯਸ੍ਸ ਕ੍ਰਿਯਾਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਵਿਸਯਂ. ਯਥਾ – ਗਾਮਾ ਅਪੇਨ੍ਤਿ ਮੁਨਯੋ, ਨਗਰਾ ਨਿਗ੍ਗਤੋ ਰਾਜਾ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਪਾਪਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਵਾਰਯੇ, ਪਾਪਾ ਨਿਵਾਰੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਯਦਿਪਿ ਕਾਯਸਂਯੋਗਪੁਬ੍ਬਕਾਪਗਮਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਥਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਸਂਯੋਗਪੁਬ੍ਬਕਸ੍ਸ ਅਪਗਮਨਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਤੋ ਇਮਿਨਾ ਚ ਅਪਾਦਾਨਸਞ੍ਞਾ.
ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਅਪਗਮਨਕ੍ਰਿਯਂ ਉਪਾਤ੍ਤਂ ਅਜ੍ਝਾਹਟਂ ਵਿਸਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਂ ਉਪਾਤ੍ਤਵਿਸਯਂ. ਯਥਾ – ਵਲਾਹਕਾ ਵਿਜ੍ਜੋਤਤੇ ਵਿਜ੍ਜੁ, ਕੁਸੂਲਤੋ ਪਚਤੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਵਲਾਹਕਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ, ਕੁਸੂਲਤੋ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਪੁਬ੍ਬਕ੍ਰਿਯਾ ਅਜ੍ਝਾਹਰੀਯਤਿ.
ਅਨੁਮੇਯ੍ਯਵਿਸਯਂ ਯਥਾ – ਮਾਥੁਰਾ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਕੇਹਿ ਅਭਿਰੂਪਾ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਕੇਨਚਿ ਗੁਣੇਨ ਉਕ੍ਕਂਸੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨੁਮੇਯ੍ਯੋਵ ਕ੍ਰਿਯਾਵਿਸੇਸੋ. ਇਧ ਪਨ ਦੂਰਨ੍ਤਿਕਾਦਿਸੁਤ੍ਤੇ ਵਿਭਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਪਾਦਾਨਸਞ੍ਞਾ.
ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚ
‘‘ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਵਿਸਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਉਪਾਤ੍ਤਵਿਸਯਂ ਤਥਾ;
ਅਨੁਮੇਯ੍ਯਵਿਸਯਞ੍ਚਾਤਿ, ਅਪਾਦਾਨਂ ਤਿਧਾ ਮਤ’’ਨ੍ਤਿ.
ਤਦੇਵ ¶ ਚਲਾਚਲਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਮ੍ਪਿ ਹੋਤਿ.
ਚਲਂ ਯਥਾ – ਧਾਵਤਾ ਹਤ੍ਥਿਮ੍ਹਾ ਪਤਿਤੋ ਅਙ੍ਕੁਸਧਾਰੀ.
ਅਚਲਂ ਯਥਾ – ਪਬ੍ਬਤਾ ਓਤਰਨ੍ਤਿ ਵਨਚਰਾ.
ਭਯਹੇਤੁਮ੍ਹਿ – ਚੋਰਾ ਭਯਂ ਜਾਯਤਿ, ਤਣ੍ਹਾਯ ਜਾਯਤੀ ਭਯਂ, ਪਾਪਤੋ ਉਤ੍ਤਸਤਿ, ਅਕ੍ਖਾਤਰਿ – ਉਪਜ੍ਝਾਯਾ ਸਿਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਆਚਰਿਯਮ੍ਹਾ ਅਧੀਤੇ, ਆਚਰਿਯਤੋ ਸੁਣਾਤਿ.
‘‘ਅਪਾਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ.
੩੦੯. ਧਾਤੁਨਾਮਾਨਮੁਪਸਗ੍ਗਯੋਗਾਦੀਸ੍ਵਪਿ ਚ.
ਧਾਤਵੋ ਚ ਨਾਮਾਨਿ ਚ ਧਾਤੁਨਾਮਾਨਿ, ਤੇਸਂ ਅਵਿਹਿਤਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਧਾਤੁਨਾਮਾਨਂ ਪਯੋਗੇ, ਉਪਸਗ੍ਗਯੋਗੇ ਚ ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਨਿਪਾਤਯੋਗੇ ਚ ਤਂਯੁਤ੍ਤਂ ਕਾਰਕਂ ਅਪਾਦਾਨਸਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ.
ਧਾਤੁਪ੍ਪਯੋਗੇ ਤਾਵ – ਪਰਾਜਿਯੋਗੇ ਯੋ ਅਸਯ੍ਹੋ, ਪਭੂਯੋਗੇ ਪਭਵੋ, ਜਨਿਯੋਗੇ ਜਾਯਮਾਨਸ੍ਸ ਪਕਤਿ ਚ. ਯਥਾ – ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਮਾ ਪਰਾਜੇਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾ. ਹਿਮਵਤਾ ਪਭਵਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਨਦਿਯੋ, ਅਨਵਤਤ੍ਤਮ੍ਹਾ ਮਹਾਸਰਾ ਪਭਵਨ੍ਤਿ, ਅਚਿਰਵਤਿਯਾ ਪਭਵਨ੍ਤਿ ਕੁਨ੍ਨਦਿਯੋ. ਕਾਮਤੋ ਜਾਯਤੀ ਸੋਕੋ, ਯਸ੍ਮਾ ਸੋ ਜਾਯਤੇ ਗਿਨਿ, ਉਰਸ੍ਮਾ ਜਾਤੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਕਮ੍ਮਤੋ ਜਾਤਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ.
ਨਾਮਪ੍ਪਯੋਗੇ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਿਤਰਾਦੀਹਿ ਯੁਤ੍ਤੇ – ਨਾਞ੍ਞਤ੍ਰ ਦੁਕ੍ਖਾ ਸਮ੍ਭੋਤਿ, ਨਾਞ੍ਞਂ ਦੁਕ੍ਖਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਤਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ, ਤਤੋ ਇਤਰਂ, ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤੋ ਪੁਤ੍ਤੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਉਪਸਗ੍ਗਯੁਤ੍ਤੇਸੁ ¶ ਅਪਪਰੀਹਿ ਵਜ੍ਜਨਤ੍ਥੇਹਿ ਯੋਗੇ, ਮਰਿਯਾਦਾਭਿਵਿਧਿਅਤ੍ਥੇ ਆਯੋਗੇ ਪਤਿਨਾ ਪਤਿਨਿਧਿਪਤਿਦਾਨਤ੍ਥੇਨ ਯੋਗੇ ਚ. ਯਥਾ – ਅਪਸਾਲਾਯ ਆਯਨ੍ਤਿ ਵਾਣਿਜਾ, ਸਾਲਂ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਥਾ ਪਰਿਪਬ੍ਬਤਾ ਦੇਵੋ ਵਸ੍ਸਤਿ, ਪਬ੍ਬਤਂ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਰਿਯਾਦਾਯਂ – ਆਪਬ੍ਬਤਾ ਖੇਤ੍ਤਂ. ਅਭਿਵਿਧਿਮ੍ਹਿ – ਆਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਅਭਿਬ੍ਯਾਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਤਿਨਿਧਿਮ੍ਹਿ – ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਮਾ ਪਤਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਆਲਪਤਿ ਤੇਮਾਸਂ. ਪਤਿਦਾਨੇ – ਘਤਮਸ੍ਸ ਤੇਲਸ੍ਮਾ ਪਤਿ ਦਦਾਤਿ, ਕਨਕਮਸ੍ਸ ਹਿਰਞ੍ਞਸ੍ਮਾ ਪਤਿ ਦਦਾਤਿ.
ਨਿਪਾਤਯੁਤ੍ਤੇਸੁ ਰਿਤੇ ਨਾਨਾ ਵਿਨਾਦੀਹਿ ਯੋਗੇ – ਰਿਤੇ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਤੋ ਸੁਖਂ ਲਭਤਿ. ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਨਾਨਾਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ. ਵਿਨਾ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ ਨਤ੍ਥਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ ਨਾਥੋ ਲੋਕੇ ਵਿਜ੍ਜਤਿ. ਅਰਿਯੇਹਿ ਪੁਥਗੇਵਾਯਂ ਜਨੋ, ਯਾਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ.
ਅਪਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਕਮ੍ਮਾਪਾਦਾਨਕਾਰਕਮਜ੍ਝੇਪਿ ਪਞ੍ਚਮੀ ਕਾਲਦ੍ਧਾਨੇਹਿ, ਪਕ੍ਖਸ੍ਮਾ ਵਿਜ੍ਝਤਿ ਮਿਗਂ ਲੁਦ੍ਦਕੋ, ਇਤੋ ਪਕ੍ਖਸ੍ਮਾ ਮਿਗਂ ਵਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਮਾਸਸ੍ਮਾ ਭੁਞ੍ਜਤਿ ਭੋਜਨਂ, ਕੋਸਾ ਵਿਜ੍ਝਤਿ ਕੁਞ੍ਜਰਂ.
ਚਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪਭੁਤ੍ਯਾਦਿਅਤ੍ਥੇ, ਤਦਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ ਚ – ਯਤੋਹਂ ਭਗਿਨਿ ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਜਾਤੋ, ਯਤੋ ਸਰਾਮਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਯਤੋ ਪਤ੍ਤੋਸ੍ਮਿ ਵਿਞ੍ਞੁਤਂ, ਯਤ੍ਵਾਧਿਕਰਣਮੇਨਂ, ਯਤੋ ਪਭੁਤਿ, ਯਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ, ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
੩੧੦. ਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਨਮਿਚ੍ਛਿਤਂ ¶ .
ਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਪਯੋਗੇ ਯਂ ਇਚ੍ਛਿਤਂ, ਤਂ ਕਾਰਕਂ ਅਪਾਦਾਨਸਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ, ਚਕਾਰਾਧਿਕਾਰਤੋ ਅਨਿਚ੍ਛਿਤਞ੍ਚ. ਰਕ੍ਖਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਵਾਰਣਂ, ਤਾਯਨਞ੍ਚ. ਕਾਕੇ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਡੁਲਾ, ਯਵਾ ਪਟਿਸੇਧੇਨ੍ਤਿ ਗਾਵੋ.
ਅਨਿਚ੍ਛਿਤਂ ਯਥਾ – ਪਾਪਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਵਾਰਯੇ, ਪਾਪਾਨਿਵਾਰੇਨ੍ਤਿ, ਰਾਜਤੋ ਵਾ ਚੋਰਤੋ ਵਾ ਅਗ੍ਗਿਤੋ ਵਾ ਉਦਕਤੋ ਵਾ ਨਾਨਾਭਯਤੋ ਵਾ ਨਾਨਾਰੋਗਤੋ ਵਾ ਨਾਨਾਉਪਦ੍ਦਵਤੋ ਵਾ ਆਰਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੁ.
‘‘ਇਚ੍ਛਿਤ’’ਮਿਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਯੇਨ ਅਦਸ੍ਸਨਮਿਚ੍ਛਿਤਂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਨ੍ਤੇਨ, ਤਂ ਕਾਰਕਂ ਅਪਾਦਾਨਸਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ ਵਾ, ਅਨ੍ਤਰਧਾਨੇਵਾਯਂ. ਉਪਜ੍ਝਾਯਾ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਸਿਸ੍ਸੋ, ਨਿਲੀਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਪੁਤ੍ਤੋ.
ਵਾਤਿ ਕਿਂ? ਜੇਤਵਨੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ. ਯੇਨਾਤਿ ਕਿਂ? ਯਕ੍ਖੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ.
੩੧੨. ਦੂਰਨ੍ਤਿਕਦ੍ਧਕਾਲਨਿਮ੍ਮਾਨਤ੍ਵਾਲੋਪਦਿਸਾਯੋਗਵਿਭਤ੍ਤਾਰਪ੍ਪਯੋਗ ਸੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੋਚਨ ਹੇਤੁ ਵਿਵਿਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣ ਪੁਬ੍ਬਯੋਗ ਬਨ੍ਧਨ ਗੁਣਵਚਨ ਪਞ੍ਹ ਕਥਨਥੋਕਾਕਤ੍ਤੂਸੁ ਚ.
ਦੂਰਤ੍ਥੇ, ਅਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥੇ, ਅਦ੍ਧਨਿਮ੍ਮਾਨੇ, ਕਾਲਨਿਮ੍ਮਾਨੇ, ਤ੍ਵਾਲੋਪੇ, ਦਿਸਾਯੋਗੇ, ਵਿਭਤ੍ਤੇ, ਆਰਤਿਪ੍ਪਯੋਗੇ, ਸੁਦ੍ਧਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ, ਪਮੋਚਨਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ, ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥੇ, ਵਿਵਿਤ੍ਤਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ, ਪਮਾਣਤ੍ਥੇ, ਪੁਬ੍ਬਯੋਗੇ, ਬਨ੍ਧਨਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ, ਗੁਣਵਚਨੇ ¶ , ਪਞ੍ਹੇ, ਕਥਨੇ, ਥੋਕਤ੍ਥੇ, ਅਕਤ੍ਤਰਿ ਚ ਯਦਵਧਿਭੂਤਂ, ਹੇਤੁਕਮ੍ਮਾਦਿਭੂਤਞ੍ਚ, ਤਂ ਕਾਰਕਂ ਅਪਾਦਾਨਸਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ, ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਯਥਾਯੋਗਂ ਦੁਤਿਯਾ, ਤਤਿਯਾ, ਛਟ੍ਠੀ ਚ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਦੂਰਨ੍ਤਿਕਞ੍ਚ ਦੂਰਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥਞ੍ਚਾਤਿ ਦੂਰਨ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਸਰੂਪੇਕਸੇਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਤੇਨ ਦੂਰਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ, ਤਦਤ੍ਥੇ ਚ ਅਪਾਦਾਨਸਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ.
ਦੂਰਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ ਤਾਵ – ਕੀਵਦੂਰੋ ਇਤੋ ਨਲ਼ਕਾਰਗਾਮੋ, ਤਤੋ ਹਵੇ ਦੂਰਤਰਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਗਾਮਤੋ ਨਾਤਿਦੂਰੇ. ਆਰਕਾ ਤੇ ਮੋਘਪੁਰਿਸਾ ਇਮਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਾ, ਆਰਕਾ ਤੇਹਿ ਭਗਵਾ. ਦੂਰਤ੍ਥੇ – ਦੂਰਤੋਵ ਨਮਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਅਦ੍ਦਸ ਦੂਰਤੋਵ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ.
ਅਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ – ਅਨ੍ਤਿਕਂ ਗਾਮਾ, ਆਸਨ੍ਨਂ ਗਾਮਾ, ਸਮੀਪਂ ਗਾਮਾ, ਗਾਮਸ੍ਸ ਸਮੀਪਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਦੁਤਿਯਾ, ਤਤਿਯਾ ਚ, ਦੂਰਂ ਗਾਮਂ ਆਗਤੋ, ਦੂਰੇਨ ਗਾਮੇਨ ਆਗਤੋ, ਦੂਰਤੋ ਗਾਮਾ ਆਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੂਰਂ ਗਾਮੇਨ ਵਾ. ਅਨ੍ਤਿਕਂ ਗਾਮਂ ਆਗਤੋ, ਅਨ੍ਤਿਕਂ ਗਾਮੇਨ ਵਾ, ਆਸਨ੍ਨਂ ਗਾਮਂ, ਆਸਨ੍ਨਂ ਗਾਮੇਨ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਦ੍ਧਕਾਲਨਿਮ੍ਮਾਨੇ ਨਿਮ੍ਮਾਨਂ ਨਾਮ ਪਰਿਮਾਣਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਮ੍ਯਮਾਨੇ – ਇਤੋ ਮਥੁਰਾਯ ਚਤੂਸੁ ਯੋਜਨੇਸੁ ਸਙ੍ਕਸ੍ਸਂ, ਰਾਜਗਹਤੋ ਪਞ੍ਚਚਤ੍ਤਾਲੀਸਯੋਜਨਮਤ੍ਥਕੇ ਸਾਵਤ੍ਥਿ.
ਕਾਲਨਿਮ੍ਮਾਨੇ – ਇਤੋ ਏਕਨਵੁਤਿਕਪ੍ਪਮਤ੍ਥਕੇ ਵਿਪਸ੍ਸੀ ਭਗਵਾ ਲੋਕੇ ਉਦਪਾਦਿ, ਇਤੋ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਚ੍ਚਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ.
ਤ੍ਵਾਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਨਾਮ ਤਦਤ੍ਥਸਮ੍ਭਵੇਪਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤਾ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਤ੍ਵਾਲੋਪੇ ਕਮ੍ਮਾਧਿਕਰਣੇਸੁ – ਪਾਸਾਦਾ ਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਪਾਸਾਦਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ¶ . ਤਥਾ ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਅਭਿਧਮ੍ਮਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਭਿਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਵਾ, ਅਭਿਧਮ੍ਮਾ ਕਥਯਨ੍ਤਿ, ਅਭਿਧਮ੍ਮਂ ਪਠਿਤ੍ਵਾ ਵਾ, ਆਸਨਾ ਵੁਟ੍ਠਹੇਯ੍ਯ, ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਵਾ.
ਦਿਸਤ੍ਥਵਾਚੀਹਿ ਯੋਗੇ, ਦਿਸਤ੍ਥੇ ਚ – ਇਤੋ ਸਾ ਪੁਰਿਮਾ ਦਿਸਾ, ਇਤੋ ਸਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਦਿਸਾ, ਇਤੋ ਸਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਦਿਸਾ, ਇਤੋ ਸਾ ਉਤ੍ਤਰਾ ਦਿਸਾ, ਅਵੀਚਿਤੋ ਉਪਰਿਭਵਗ੍ਗਾ, ਉਦ੍ਧਂ ਪਾਦਤਲਾ, ਅਧੋ ਕੇਸਮਤ੍ਥਕਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਦਿਸਤ੍ਥੇ – ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਤੋ ਦਕ੍ਖਿਣਤੋਤਿਆਦਿ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਸਤ੍ਤਮਿਯਤ੍ਥੇ ਤੋਪਚ੍ਚਯੋਪਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ.
ਵਿਭਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਸਯਂ ਵਿਭਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਤਦਞ੍ਞਤੋ ਗੁਣੇਨ ਵਿਭਜਨਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਭਤ੍ਤੇ – ਯਤੋ ਪਣੀਤਤਰੋ ਵਾ ਵਿਸਿਟ੍ਠਤਰੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਤ੍ਤਦਨ੍ਤੋ ਤਤੋ ਵਰਂ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਦਾਨਤੋ ਸੀਲਮੇਵ ਵਰਂ, ਤਤੋ ਮਯਾ ਸੁਤਾ ਅਸ੍ਸੁਤਮੇਵ ਬਹੁਤਰਂ, ਸੀਲਮੇਵ ਸੁਤਾ ਸੇਯ੍ਯੋ. ਛਟ੍ਠੀ ਚ, ਛਨ੍ਨਵੁਤੀਨਂ ਪਾਸਣ੍ਡਾਨਂ ਪਵਰਂ ਯਦਿਦਂ ਸੁਗਤਵਿਨਯੋ.
ਆਰਤਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਨਾਮ ਵਿਰਮਣਤ੍ਥਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗੋ. ਤਤ੍ਥ – ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ ਆਰਤਿ, ਵਿਰਤਿ ਪਾਪਾ, ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਵੇਰਮਣੀ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਪਟਿਵਿਰਤੋ, ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਮੁਸਾਵਾਦਾ.
ਸੁਦ੍ਧਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ – ਲੋਭਨੀਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸੁਦ੍ਧੋ ਅਸਂਸਟ੍ਠੋ, ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚ ਸੁਦ੍ਧੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਅਗਰਹਿਤੋ.
ਪਮੋਚਨਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ ¶ – ਪਰਿਮੁਤ੍ਤੋ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਮਾਤਿ ਵਦਾਮਿ, ਮੁਤ੍ਤੋ ਮਾਰਬਨ੍ਧਨਾ, ਨ ਤੇ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਮਚ੍ਚੁਨਾ, ਮੁਤ੍ਤੋਹਂ ਸਬ੍ਬਪਾਸੇਹਿ.
ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥੇ, ਸਰੂਪੇਕਸੇਸਸ੍ਸ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ ਚ ਸਬ੍ਬਨਾਮਤੋ – ਕਸ੍ਮਾ ਨੁ ਤੁਮ੍ਹਂ ਦਹਰਾ ਨ ਮੀਯਰੇ, ਕਸ੍ਮਾ ਇਧੇਵ ਮਰਣਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਸ੍ਮਾ ਹੇਤੁਨਾ, ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਤਿਹ ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਿਹ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਏਵਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋਸ੍ਮਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਮਾ ਕਾਰਣਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਰਣਾ, ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ. ਦੁਤਿਯਾ, ਛਟ੍ਠੀ ਚ, ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ, ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ, ਕਿਸ੍ਸ ਤੁਮ੍ਹੇ ਕਿਲਮਥ.
ਕੇਨ ਹੇਤੁਨਾ, ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ, ਯੇਨ ਮਿਧੇਕਚ੍ਚੇ ਸਤ੍ਤਾ, ਤੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ, ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਚਾਦੀਸੁ ‘‘ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥੇ ਚਾ’’ਤਿ ਤਤਿਯਾ.
ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਵਿਵੇਚਨਂ, ਤਦਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ – ਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਪਾਪਕਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ, ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ.
ਪਮਾਣਤ੍ਥੇ ਤਤਿਯਾ ਚ, ਆਯਾਮਤੋ ਚ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਚ ਯੋਜਨਂ, ਗਮ੍ਭੀਰਤੋ ਚ ਪੁਥੁਲਤੋ ਚ ਯੋਜਨਂ ਚਨ੍ਦਭਾਗਾਯ ਪਰਿਮਾਣਂ, ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਤੋ ਨਵਯੋਜਨਸਤਪਰਿਮਾਣੋ ਮਜ੍ਝਿਮਪਦੇਸੋ.
ਦੀਘਸੋ ਨਵ ਵਿਦਤ੍ਥਿਯੋ ਸੁਗਤਵਿਦਤ੍ਥਿਯਾ ਪਮਾਣਿਕਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਾ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਸ੍ਮਾਹਿਸ੍ਮਿਂਨ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਤੋ ‘‘ਸ੍ਮਾ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਸੋ, ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ
੩੧੩. ਦੀਘੋਰੇਹਿ ¶ .
ਦੀਘ ਓਰਇਚ੍ਚੇਤੇਤਿ ਸ੍ਮਾਵਚਨਸ੍ਸ ਸੋਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ.
ਦੀਘਸੋ, ਦੀਘਮ੍ਹਾ ਵਾ, [ਓਰਸੋ, ਓਰਮ੍ਹਾ ਵਾ] ਤਤਿਯਾ ਚ, ਯੋਜਨਂ ਆਯਾਮੇਨ, ਯੋਜਨਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ, ਯੋਜਨਂ ਉਬ੍ਬੇਧੇਨ ਸਾਸਪਰਾਸਿ.
ਪਠਮਤ੍ਥਵਾਚਕੇਨ ਪੁਬ੍ਬਸਦ੍ਦੇਨ ਯੋਗੋ ਪੁਬ੍ਬਯੋਗੋ, ਏਤ੍ਥ ਚ ਪੁਬ੍ਬਗ੍ਗਹਣਂ ਅਦਿਸਤ੍ਥਵੁਤ੍ਤਿਨੋ ਪੁਬ੍ਬਾਦਿਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸੁਪਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਤੇਨ ਪਰਾਦਿਯੋਗੇਪਿ. ਯਥਾ – ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਮੇ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਸਮ੍ਬੋਧਾ, ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਹੋਸਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਧਾਤੁਲਿਙ੍ਗੇਹਿ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਯਾ, ਤਤੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ, ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਮ੍ਪਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਬਨ੍ਧਨਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ ਬਨ੍ਧਨਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਇਣੇ ਪਞ੍ਚਮੀ, ਤਤਿਯਾ ਚ ਹੋਤਿ, ਸਤਸ੍ਮਾ ਬਦ੍ਧੋ ਨਰੋ ਰਞ੍ਞਾ, ਸਤੇਨ ਵਾ ਬਦ੍ਧੋ ਨਰੋ.
ਫਲਸਾਧਨਹੇਤੁਭੂਤਸ੍ਸ ਗੁਣਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਗੁਣਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਗੁਣਵਚਨੇ ਪਞ੍ਚਮੀ, ਤਤਿਯਾ ਚ, ਇਸ੍ਸਰਿਯਾ ਜਨਂ ਰਕ੍ਖਤਿ ਰਾਜਾ, ਇਸ੍ਸਰਿਯੇਨ ਵਾ, ਸੀਲਤੋ ਨਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ, ਸੀਲੇਨ ਵਾ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਮਨੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਪਞ੍ਹਕਥਨੇਸੁ – ਕੁਤੋਸਿ ਤ੍ਵਂ, ਕੁਤੋ ਭਵਂ, ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਤੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਥਨਂ ਨਾਮ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ.
ਥੋਕਤ੍ਥੇ ਅਸਤ੍ਵਵਚਨੇ ਕਰਣੇ ਤਤਿਯਾ ਚ, ਥੋਕਾ ਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਥੋਕੇਨ ਮੁਚ੍ਚਤਿ ਵਾ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਾ ਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੇਨ ਵਾ, ਕਿਚ੍ਛਾ ਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਵਾ.
ਅਕਤ੍ਤਰਿ ¶ ਅਕਾਰਕੇ ਞਾਪਕਹੇਤੁਮ੍ਹਿ – ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਉਪਚਿਤਤ੍ਤਾ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਵਿਪੁਲਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣ, ਨ ਤਾਵਿਦਂ ਨਾਮਰੂਪਂ ਅਹੇਤੁਕਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਦਾ ਸਬ੍ਬੇਸਞ੍ਚ ਏਕਸਦਿਸਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਤੋ.
ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਭਾਵਤੋ ਨਿਚ੍ਚਾ, ਉਦਯਬ੍ਬਯਪੀਲ਼ਨਾ;
ਦੁਕ੍ਖਾ ਅਵਸਵਤ੍ਤਿਤ੍ਤਾ, ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਤਿਲਕ੍ਖਣਂ.
‘‘ਪਞ੍ਚਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਕਰੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਨ੍ਤਿ ਕਾਰਣਂ, ਕਾਰਕਹੇਤੁ [ਜਨਕਹੇਤੁ], ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਰਣਤ੍ਥੇ ਚ ਪਞ੍ਚਮੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਵਿਕਪ੍ਪੇਨਾਯਂ, ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥੇ ਤਤਿਯਾਯ ਚ ਵਿਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਅਨਨੁਬੋਧਾ ਅਪ੍ਪਟਿਵੇਧਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਅਦਸ੍ਸਨਾ ਏਵਮਿਦਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਵਿਤਂ ਸਂਸਰਿਤਂ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਸਙ੍ਖਾਰਪਚ੍ਚਯਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਤ੍ਵੇਵ ਅਸੇਸਵਿਰਾਗਨਿਰੋਧਾ ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋ, ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧੋ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਛਟ੍ਠੀ?
ਕੋ ਚ ਸਾਮੀ?
੩੧੬. ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਤਂ ਸਾਮੀ.
ਪਰਿਗ੍ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ, ਯੋ ਯਸ੍ਸ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਆਯਤ੍ਤੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ, ਤਂ ਪਤਿ ਸੋ ਅਤ੍ਥੋ ਸਾਮਿਸਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ. ਵਾਗ੍ਗਹਣੇਨ ਸਾਮਿਤਬ੍ਬ ਰੁਜਾਦਿਯੋਗੇਪਿ.
ਏਤ੍ਥ ¶ ਚ ਕ੍ਰਿਯਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਭਾਵਾ ਨ ਕਾਰਕਤਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਸਾਮਿਭਾਵੋ ਹਿ ਕ੍ਰਿਯਾਕਾਰਕਭਾਵਸ੍ਸ ਫਲਭਾਵੇਨ ਗਹਿਤੋ, ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਯਸ੍ਮਾ ਰਾਜਾ ਦਦਾਤਿ, ਪੁਰਿਸੋ ਚ ਪਤਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਰਾਜਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਵਂ ਯੋ ਯਸ੍ਸ ਆਯਤ੍ਤੋ ਸੇਵਕਾਦਿਭਾਵੇਨ ਵਾ ਭਣ੍ਡਭਾਵੇਨ ਵਾ ਸਮੀਪ ਸਮੂਹਾਵਯਵਵਿਕਾਰ ਕਾਰਿਯਅਵਤ੍ਥਾ ਜਾਤਿ ਗੁਣ ਕ੍ਰਿਯਾਦਿਵਸੇਨ ਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾਪਿ ਸੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਧਾਰਭੂਤੋ ਵਿਸੇਸਨਟ੍ਠਾਨੀ ਆਗਮੀਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧੋਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਸਾਮੀ ਨਾਮਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ.
ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚ
‘‘ਕ੍ਰਿਯਾਕਾਰਕਸਞ੍ਜਾਤੋ,
ਅਸ੍ਸੇਦਂ ਭਾਵਹੇਤੁਕੋ;
ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਨਾਮ ਸੋ ਅਤ੍ਥੋ,
ਤਤ੍ਥ ਛਟ੍ਠੀ ਵਿਧੀਯਤੇ.
ਪਾਰਤਨ੍ਤ੍ਯਞ੍ਹਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ,
ਤਤ੍ਥ ਛਟ੍ਠੀ ਭਵੇਤਿਤੋ;
ਉਪਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾ ਗਮਿਤੋ,
ਨ ਵਿਸੇਸ੍ਯਾਦਿਤੋ ਤਿਤੋ’’ਤਿ.
ਵਿਸੇਸਨਤੋ ਤਾਵ – ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਰਿਸੋਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਚ ਰਾਜਾ ਪੁਰਿਸਂ ਅਞ੍ਞਸਾਮਿਤੋ ਵਿਸੇਸੇਤਿ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਵਿਸੇਸਨਂ, ਪੁਰਿਸੋ ਤੇਨ ਵਿਸੇਸੀਯਤੀਤਿ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬੋ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਯੋਗੇ ਵਿਸੇਸਨਤੋਵ ਛਟ੍ਠੀ.
ਭਣ੍ਡੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ – ਪਹੂਤਂ ਮੇ ਧਨਂ ਸਕ੍ਕ, ਏਤਸ੍ਸ ਪਟਿਵੀਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ.
ਸਮੀਪਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ – ਅਮ੍ਬਵਨਸ੍ਸ ਅਵਿਦੂਰੇ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸੇਵ ਸਨ੍ਤਿਕੇ.
ਸਮੂਹਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ¶ – ਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਰਾਸਿ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਮੂਹੋ.
ਅਵਯਵਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ – ਮਨੁਸ੍ਸਸ੍ਸੇਵ ਤੇ ਸੀਸਂ, ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਾਖਾ.
ਵਿਕਾਰਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ – ਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਵਿਕਤਿ, ਭਟ੍ਠਧਞ੍ਞਾਨਂ ਸਤ੍ਤੁ.
ਕਾਰਿਯਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ – ਯਵਸ੍ਸ ਅਙ੍ਕੁਰੋ, ਮੇਘਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦੋ, ਪੁਤ੍ਤਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਬਹਵੋ, ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਫਲਂ ਵਿਪਾਕੋ.
ਅਵਤ੍ਥਾਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ – ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਪਾਤੁਭਾਵੋ, ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਜਰਾ, ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਭੇਦੋ.
ਜਾਤਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ – ਮਨੁਸ੍ਸਸ੍ਸ ਭਾਵੋ, ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਜਾਤਿ.
ਗੁਣਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ – ਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣੋ, ਵਣ੍ਣੋ ਨ ਖੀਯੇਥ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ, ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਗੁਣਘੋਸੋ, ਪੁਪ੍ਫਾਨਂ ਗਨ੍ਧੋ, ਫਲਾਨਂ ਰਸੋ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਫੁਸਨਾ, ਸਿਪ੍ਪਿਕਾਨਂ ਸਤਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਿਲਾਨਂ ਮੁਟ੍ਠਿ, ਤੇਸਂ ਸਮਾਯੋਗੋ, ਸਨ੍ਧਿਨੋ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਪਾਰਮਿਂ ਆਰਬ੍ਭ, ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਯਂ ਵਾ, ਸੁਖਂ ਤੇ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਤੇ, ਚੇਤਸੋ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਟੁਭਾਵੋ, ਰੂਪਸ੍ਸ ਲਹੁਤਾ, ਰੂਪਸ੍ਸ ਮੁਦੁਤਾ, ਰੂਪਸ੍ਸ ਉਪਚਯੋ.
ਕ੍ਰਿਯਾਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ – ਪਾਦਸ੍ਸ ਉਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਪਾਦਸ੍ਸ ਅਵਕ੍ਖੇਪਨਂ ਵਾ, ਹਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮਿਞ੍ਜਨਂ, ਪਾਦਾਨਂ ਪਸਾਰਣਂ, ਧਾਤੂਨਂ ਗਮਨਂ, ਧਾਤੂਨਂਯੇਵ ਠਾਨਂ, ਨਿਸਜ੍ਜਾ, ਸਯਨਂ ਵਾ. ਤਥਾ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਾਦਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ, ਤਸ੍ਸ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ, ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਤੋ, ਨਗਰਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਿਣਤੋ, ਵਸ੍ਸਾਨਂ ਤਤਿਯੇ ਮਾਸੇ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਉਪਮਾ, ਕੁਵੇਰਸ੍ਸ ਬਲਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਠਾਨਿਤੋ ¶ – ਯਮੇਦਨ੍ਤਸ੍ਸਾਦੇਸੋ, ਓ ਅਵਸ੍ਸ.
ਆਗਮਿਤੋ – ਪੁਥਸ੍ਸਾਗਮੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਾਮਿਯੋਗੇ – ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ, ਮਿਗਾਨਂ ਰਾਜਾ.
ਤਬ੍ਬ ਰੁਜਾਦਿਯੋਗੇ – ਮਹਾਸੇਨਾਪਤੀਨਂ ਉਜ੍ਝਾਪੇਤਬ੍ਬਂ ਵਿਕਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ ਵਿਰਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਰੁਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਰੋਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਰਜਕਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥਂ ਦਦਾਤਿ, ਮੁਸਾਵਾਦਸ੍ਸ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਕ੍ਵਚਿ, ਤਤਿਯਾਸਤ੍ਤਮੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤਤਿਯਾਸਤ੍ਤਮੀਨਮਤ੍ਥੇ ਕ੍ਵਚਿ ਛਟ੍ਠੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਯਜਸ੍ਸ ਕਰਣੇ – ਪੁਪ੍ਫਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਂ ਯਜਤਿ, ਪੁਪ੍ਫੇਨ ਵਾ, ਘਤਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਿਂ ਜੁਹੋਤਿ.
ਸੁਹਿਤਤ੍ਥਯੋਗੇ – ਪਤ੍ਤਂ ਓਦਨਸ੍ਸ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ, ਓਦਨੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਮਮੇਵ ਕਾਯਂ ਪੂਰਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਅਸੁਚਿਨੋ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਤਿ, ਪੂਰਂ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸ, ਪੂਰਤਿ ਬਾਲੋ ਪਾਪਸ੍ਸ.
ਤੁਲ੍ਯਤ੍ਥਕਿਮਲਮਾਦਿਯੋਗੇ – ਪਿਤੁਸ੍ਸ ਤੁਲ੍ਯੋ, ਪਿਤਰਾ ਵਾ ਤੁਲ੍ਯੋ, ਮਾਤੁ ਸਦਿਸੋ, ਮਾਤਰਾ ਸਦਿਸੋ ਵਾ, ਕਿਂ ਤਸ੍ਸ ਚ ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਕਿਂ ਤੇਨ ਤੁਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਲਂ ਤਸ੍ਸ ਚ ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ.
ਕਤ੍ਤਰਿ ਕਿਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਯੋਗੇ – ਸੋਭਨਾ ਕਚ੍ਚਾਯਨਸ੍ਸ ਕਤਿ, ਕਚ੍ਚਾਯਨੇਨ ਵਾ, ਰਞ੍ਞੋ ਸਮ੍ਮਤੋ, ਰਞ੍ਞਾ ਵਾ, ਏਵਂ ਰਞ੍ਞੋ ¶ ਪੂਜਿਤੋ, ਰਞ੍ਞੋ ਸਕ੍ਕਤੋ, ਰਞ੍ਞੋ ਅਪਚਿਤੋ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਾਨਿਤੋ, ਅਮਤਂ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਅਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ, ਯੇਸਂ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿ ਅਪਰਿਭੁਤ੍ਤਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਤ੍ਤਮਿਯਤ੍ਥੇ ਕੁਸਲਾਦਿਯੋਗੇ – ਕੁਸਲਾ ਨਚ੍ਚਗੀਤਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਿਤਾ ਚਾਤੁਰਿਤ੍ਥਿਯੋ, ਕੁਸਲੋ ਤ੍ਵਂ ਰਥਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾਨਂ, ਕੁਸਲੋ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ, ਕੁਸਲੋ ਅਮਗ੍ਗਸ੍ਸ, ਸਨ੍ਤਿ ਹਿ ਭਨ੍ਤੇ ਉਲ਼ਾਰਾ ਯਕ੍ਖਾ ਭਗਵਤੋ ਪਸਨ੍ਨਾ, ਦਿਵਸਸ੍ਸ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ, ਦਿਵਸੇ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਾ, ਮਾਸਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਕ੍ਵਚਿ, ਛਟ੍ਠੀ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਦੁਤਿਯਾਪਞ੍ਚਮੀਨਮਤ੍ਥੇ ਚ ਕ੍ਵਚਿ ਛਟ੍ਠੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਦੁਤਿਯਤ੍ਥੇ ਕਮ੍ਮਨਿ ਕਿਤਕਯੋਗੇ – ਤਸ੍ਸ ਭਵਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਾਰੋ, ਸਹਸਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤਾਰੋ, ਅਮਤਸ੍ਸ ਦਾਤਾ, ਭਿਨ੍ਨਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਤਾ, ਸਹਿਤਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਦਾਤਾ, ਬੋਧੇਤਾ ਪਜਾਯ, ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਾਰਕੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਵਿਪਾਕਸ੍ਸ ਚ ਵੇਦਕੋ, ਅਵਿਸਂਵਾਦਕੋ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਪਾਪਾਨਂ ਅਕਰਣਂ ਸੁਖਂ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਪਸਾਦੋ, ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ ਅਰਜਕੇਨ ਵਤ੍ਥਾਨਂ ਰਾਗੋ, ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ ਅਗੋਪਾਲਕੇਨ ਗਾਵੀਨਂ ਦੋਹੋ.
ਤਥਾ ਸਰਿਚ੍ਛਾਦੀਨਂ ਕਮ੍ਮਨਿ – ਮਾਤੁ ਸਰਤਿ, ਮਾਤਰਂ ਸਰਤਿ, ਨ ਤੇਸਂ ਕੋਚਿ ਸਰਤਿ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਕਮ੍ਮਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ, ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਪੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛਤਿ.
ਕਰੋਤਿਸ੍ਸ ¶ ਪਤਿਯਤਨੇ ਚ – ਪਤਿਯਤਨਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ, ਉਦਕਸ੍ਸ ਪਤਿਕੁਰੁਤੇ, ਉਦਕਂ ਪਤਿਕੁਰੁਤੇ, ਕਣ੍ਡਸ੍ਸ ਪਤਿਕੁਰੁਤੇ, ਕਣ੍ਡਂ ਪਤਿਕੁਰੁਤੇ.
ਪਞ੍ਚਮਿਯਤ੍ਥੇ ਪਰਿਹਾਨਿਭਯਤ੍ਥਯੋਗੇ – ਅਸ੍ਸਵਨਤਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ ਤਸ੍ਸ ਸੁਖਸ੍ਸ ਭਾਯਾਮਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਤਸਨ੍ਤਿ ਦਣ੍ਡਸ੍ਸ, ਸਬ੍ਬੇ ਭਾਯਨ੍ਤਿ ਮਚ੍ਚੁਨੋ, ਭੀਤੋ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਆਸਿਵਿਸਾਨਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਗਮ੍ਭੀਰਞ੍ਚ ਕਥਂ ਕਤ੍ਤਾ, ਕਾਲੇਨ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਪਰੇਸਂ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਅਨੁਮੋਦਿਤਾ, ਬੁਜ੍ਝਿਤਾ ਸਚ੍ਚਾਨਿ, ਕਟਂ ਕਾਰਕੋ, ਪਸਵੋ ਘਾਤਕੋ.
ਤਥਾ ਨ ਨਿਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਚ – ਸੁਖਕਾਮੀ ਵਿਹਾਰਂ ਕਤੋ, ਰਥਂ ਕਤਵਨ੍ਤੋ, ਰਥਂ ਕਤਾਵੀ, ਕਟਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਕਟਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ, ਕਟਂ ਕਰਾਨੋ, ਕਟਂ ਕੁਰੁਮਾਨੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਸਤ੍ਤਮੀ?
ਓਕਾਸਕਾਰਕੇ ਸਤ੍ਤਮੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਕੋ ਚ ਓਕਾਸੋ?
ਆਧਾਰੀਯਤਿ ਅਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਆਧਾਰੋ, ਅਧਿਕਰਣਂ. ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਸਮਵੇਤਾਨਂ ਨਿਸਜ੍ਜਪਚਨਾਦਿਕ੍ਰਿਯਾਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨ ਯੋ ਆਧਾਰੋ, ਤਂ ਕਾਰਕਂ ਓਕਾਸਸਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ.
ਕਟੇ ¶ ਨਿਸੀਦਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ, ਥਾਲਿਯਂ ਓਦਨਂ ਪਚਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤਤਣ੍ਡੁਲਾਨਂ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਾਨਂ ਧਾਰਣਤੋ ਤਂਸਮਵੇਤਂ ਆਸਨਪਚਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕ੍ਰਿਯਂ ਧਾਰੇਤਿ ਨਾਮ.
ਸੋ ਪਨਾਯਮੋਕਾਸੋ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਬ੍ਯਾਪਿਕੋ ਓਪਸਿਲੇਸਿਕੋ ਸਾਮੀਪਿਕੋ ਵੇਸਯਿਕੋਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਬ੍ਯਾਪਿਕੋ ਨਾਮ ਯਤ੍ਥ ਸਕਲੋਪਿ ਆਧਾਰਭੂਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਆਧੇਯ੍ਯੇਨ ਪਤ੍ਥਟੋ ਹੋਤਿ, ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਆਧੇਯ੍ਯਭੂਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਬ੍ਯਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਂ ਯਥਾ – ਤਿਲੇਸੁ ਤੇਲਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਖੀਲੇਸੁ ਜਲਂ, ਦਧਿਮ੍ਹਿ ਸਪ੍ਪੀਤਿ.
ਓਪਸਿਲੇਸਿਕੋ ਨਾਮ ਪਚ੍ਚੇਕਸਿਦ੍ਧਾਨਂ ਭਾਵਾਨਂ ਯਤ੍ਥ ਉਪਸਿਲੇਸੇਨ ਉਪਗਮੋ ਹੋਤਿ, ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਆਧੇਯ੍ਯੋ ਉਪਸਿਲਿਸ੍ਸਤਿ ਅਲ੍ਲੀਯਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਂ ਯਥਾ – ਆਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸਙ੍ਘੋ, ਥਾਲਿਯਂ ਓਦਨਂ ਪਚਤਿ, ਘਟੇਸੁ ਉਦਕਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਦੂਰੇ ਠਿਤੋ, ਸਮੀਪੇ ਠਿਤੋਤਿ.
ਸਾਮੀਪਿਕੋ ਨਾਮ ਯਤ੍ਥ ਸਮੀਪੇ ਸਮੀਪਿਵੋਹਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਦਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਆਧਾਰਭਾਵੋ ਵਿਕਪ੍ਪੀਯਤਿ, ਤਂ ਯਥਾ – ਗਙ੍ਗਾਯਂ ਘੋਸੋ ਵਸਤਿ, ਗਙ੍ਗਾਯ ਸਮੀਪੇ ਵਜੋ ਵਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਜੇਤਵਨੇ, ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਾ ਸਮੀਪੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਵੇਸਯਿਕੋ ਨਾਮ ਯਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਭਾਵਵਸੇਨ, ਦੇਸਨ੍ਤਰਾਵਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਵਾ ਆਧਾਰਭਾਵੋ ਪਰਿਕਪ੍ਪੋ, ਤਂ ਯਥਾ – ਆਕਾਸੇ ਸਕੁਣਾ ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਭੂਮੀਸੁ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਜਲੇਸੁ ਮਚ੍ਛਾ, ਪਾਦੇਸੁ ਪਤਿਤੋ, ਪਾਪਸ੍ਮਿਂ ਰਮਤੀ ਮਨੋ, ਪਸਨ੍ਨੋ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਾਧੁ, ਵਿਨਯੇ ਨਿਪੁਣੋ, ਮਾਤਰਿ ਸਾਧੁ, ਪਿਤਰਿ ਨਿਪੁਣੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਬ੍ਬੋਪਿ ¶ ਚਾਯਮਾਧਾਰੋ ਪਧਾਨਵਸੇਨ ਵਾ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਵਸੇਨ ਵਾ ਕ੍ਰਿਯਾਯ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਭਵਤੀਤਿ ਓਕਾਸੋਤ੍ਵੇਵ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ
‘‘ਕਿਰਿਯਾ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਾਨਂ,
ਯਤ੍ਥ ਹੋਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ;
‘ਓਕਾਸੋ’ਤਿ ਪਵੁਤ੍ਤੋ ਸੋ,
ਚਤੁਧਾ ਬ੍ਯਾਪਿਕਾਦਿਤੋ.
ਬ੍ਯਾਪਿਕੋ ਤਿਲਖੀਰਾਦਿ,
ਕਟੋ ਓਪਸਿਲੇਸਿਕੋ;
ਸਾਮੀਪਿਕੋ ਤੁ ਗਙ੍ਗਾਦਿ,
ਆਕਾਸੋ ਵਿਸਯੋ ਮਤੋ’’ਤਿ.
‘‘ਛਟ੍ਠੀ, ਸਤ੍ਤਮੀ’’ਤਿ ਚ ਅਧਿਕਾਰੋ.
੩੨੧. ਸਾਮਿਸ੍ਸਰਾਧਿਪਤਿਦਾਯਾਦਸਕ੍ਖੀਪਤਿਭੂਪਸੂਤਕੁਸਲੇਹਿ ਚ.
ਸਾਮੀ ਇਸ੍ਸਰ ਅਧਿਪਤਿ ਦਾਯਾਦ ਸਕ੍ਖਿਪਤਿਭੂ ਪਸੂਤ ਕੁਸਲਇਚ੍ਚੇਤੇਹਿ ਯੋਗੇ ਛਟ੍ਠੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਸਤ੍ਤਮੀ ਚ. ਉਭਯਤ੍ਥਂ ਵਚਨਂ.
ਗਵਂ ਸਾਮਿ, ਗੋਸੁ ਸਾਮਿ, ਗਵਂ ਇਸ੍ਸਰੋ, ਗੋਸੁ ਇਸ੍ਸਰੋ, ਗਵਂ ਅਧਿਪਤਿ, ਗੋਸੁ ਅਧਿਪਤਿ, ਗਵਂ ਦਾਯਾਦੋ, ਗੋਸੁ ਦਾਯਾਦੋ, ਗਵਂ ਸਕ੍ਖਿ, ਗੋਸੁ ਸਕ੍ਖਿ, ਗਵਂ ਪਤਿਭੂ, ਗੋਸੁ ਪਤਿਭੂ, ਗਵਂ ਪਸੂਤੋ, ਗੋਸੁ ਪਸੂਤੋ, ਗਵਂ ਕੁਸਲੋ, ਗੋਸੁ ਕੁਸਲੋ.
ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਧਾਰਣਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਂ, ਜਾਤਿ ਗੁਣ ਕ੍ਰਿਯਾ ਨਾਮੇਹਿ ਸਮੁਦਾਯਤੋ ਏਕਦੇਸਸ੍ਸ ਪੁਥਕ੍ਕਰਣਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਤ੍ਥੇ ਗਮ੍ਯਮਾਨੇ ¶ ਤਤੋ ਸਮੁਦਾਯਵਾਚਿਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਛਟ੍ਠੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਸਤ੍ਤਮੀ ਚ.
ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਸੂਰਤਮੋ, ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਸੂਰਤਮੋ, ਕਣ੍ਹਾ ਗਾਵੀਨਂ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਖੀਰਤਮਾ, ਕਣ੍ਹਾ ਗਾਵੀਸੁ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਖੀਰਤਮਾ, ਅਦ੍ਧਿਕਾਨਂ ਧਾਵਨ੍ਤੋ ਸੀਘਤਮੋ, ਅਦ੍ਧਿਕੇਸੁ ਧਾਵਨ੍ਤੋ ਸੀਘਤਮੋ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਅਰਹਤਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਅਹੋਸਿ, ਅਰਹਨ੍ਤੇਸੁ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਨਾਦਰੇ ਗਮ੍ਯਮਾਨੇ ਭਾਵਵਤਾ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਛਟ੍ਠੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਸਤ੍ਤਮੀ ਚ. ਅਕਾਮਕਾਨਂ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਰੁਦਨ੍ਤਾਨਂ ਪਬ੍ਬਜਿ, ਮਾਤਾਪਿਤੂਸੁ ਰੁਦਨ੍ਤੇਸੁ ਪਬ੍ਬਜਿ.
ਆਕੋਟਯਨ੍ਤੋ ਸੋ ਨੇਤਿ,
ਸਿਵਿਰਾਜਸ੍ਸ ਪੇਕ੍ਖਤੋ;
ਮਚ੍ਚੁ ਗਚ੍ਛਤਿ ਆਦਾਯ,
ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੇ ਮਹਾਜਨੇ.
੩੨੪. ਕਮ੍ਮਕਰਣਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਸੁ ਸਤ੍ਤਮੀ.
ਕਮ੍ਮਕਰਣਨਿਮਿਤ੍ਤਇਚ੍ਚੇਤੇਸ੍ਵਤ੍ਥੇਸੁ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਸਤ੍ਤਮੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਕਮ੍ਮਤ੍ਥੇ – ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਅਭਿਵਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਚੁਮ੍ਬਿਤ੍ਵਾ, ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਬਾਹਾਸੁ ਗਹੇਤ੍ਵਾ.
ਕਰਣਤ੍ਥੇ – ਹਤ੍ਥੇਸੁ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਪਤ੍ਤੇਸੁ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਪਥੇਸੁ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਸੋਪਿ ਮਂ ਅਨੁਸਾਸੇਯ੍ਯ, ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਮਿ ਮਤ੍ਥਕੇ.
ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇ ¶ – ਦੀਪਿ ਚਮ੍ਮੇਸੁ ਹਞ੍ਞਤੇ, ਕੁਞ੍ਜਰੋ ਦਨ੍ਤੇਸੁ ਹਞ੍ਞਤੇ, ਅਣੁਮਤ੍ਤੇਸੁ ਵਜ੍ਜੇਸੁ ਭਯਦਸ੍ਸਾਵੀ, ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾਵਾਦੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਮੁਸਾਵਾਦਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮੁਸਾਵਾਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
‘‘ਸਤ੍ਤਮੀ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ.
ਸਮ੍ਪਦਾਨਤ੍ਥੇ ਚ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਸਤ੍ਤਮੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਸਙ੍ਘੇ ਦਿਨ੍ਨਂ ਮਹਪ੍ਫਲਂ, ਸਙ੍ਘੇ ਗੋਤਮਿ ਦੇਹਿ, ਸਙ੍ਘੇ ਤੇ ਦਿਨ੍ਨੇ ਅਹਞ੍ਚੇਵ ਪੂਜਿਤੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ.
ਯਾ ਪਲਾਲਮਯਂ ਮਾਲਂ, ਨਾਰੀ ਦਤ੍ਵਾਨ ਚੇਤਿਯੇ;
ਅਲਤ੍ਥ ਕਞ੍ਚਨਮਯਂ, ਮਾਲਂ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਿਕਞ੍ਚ ਸਾ.
ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਤ੍ਥੇ ਚ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਸਤ੍ਤਮੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਕਦਲੀਸੁ ਗਜੇ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ.
ਕਾਲੋ ਨਾਮ ਨਿਮੇਸ ਖਣ ਲਯ ਮੁਹੁਤ੍ਤ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਾਦਿਕੋ, ਭਾਵੋ ਨਾਮ ਕ੍ਰਿਯਾ, ਸਾ ਚੇਤ੍ਥ ਕ੍ਰਿਯਨ੍ਤਰੂਪਲਕ੍ਖਣਾਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲਤ੍ਥੇ ਚ ਭਾਵਲਕ੍ਖਣੇ ਭਾਵਤ੍ਥੇ ਚ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਸਤ੍ਤਮੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਕਾਲੇ – ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯੇ ਗਤੋ, ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਆਗਤੋ, ਅਕਾਲੇ ਵਸ੍ਸਤਿ ਤਸ੍ਸ, ਕਾਲੇ ਤਸ੍ਸ ਨ ਵਸ੍ਸਤਿ, ਫੁਸ੍ਸਮਾਸਮ੍ਹਾ ਤੀਸੁ ਮਾਸੇਸੁ ਵੇਸਾਖਮਾਸੋ, ਇਤੋ ਸਤਸਹਸ੍ਸਮ੍ਹਿ, ਕਪ੍ਪੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ.
ਭਾਵੇਨਭਾਵਲਕ੍ਖਣੇ ¶ – ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਸੁ ਭੋਜੀਯਮਾਨੇਸੁ ਗਤੋ, ਭੁਤ੍ਤੇਸੁ ਆਗਤੋ, ਗੋਸੁ ਦੁਯ੍ਹਮਾਨਾਸੁ ਗਤੋ, ਦੁਦ੍ਧਾਸੁ ਆਗਤੋ, ਜਾਯਮਾਨੇ ਖੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇ ਅਯਂ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁ ਸਂਕਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਵੇਧਿ.
ਪਾਸਾਣਾ ਸਕ੍ਖਰਾ ਚੇਵ, ਕਠਲਾ ਖਾਣੁਕਣ੍ਟਕਾ;
ਸਬ੍ਬੇ ਮਗ੍ਗਾ ਵਿਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤਿ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਲੋਕਨਾਯਕੇ.
ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਇਦਂ ਹੋਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਦ੍ਵਿਪਦਮਿਦਂ. ਅਧਿਕਤ੍ਥੇ, ਇਸ੍ਸਰਤ੍ਥੇ ਚ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਹਿ ਉਪਅਧਿਇਚ੍ਚੇਤੇਹਿ ਯੋਗੇ ਅਧਿਕਿਸ੍ਸਰਵਚਨੇ ਗਮ੍ਯਮਾਨੇ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਸਤ੍ਤਮੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਅਧਿਕਵਚਨੇ – ਉਪ ਖਾਰਿਯਂ ਦੋਣੋ, ਖਾਰਿਯਾ ਦੋਣੋ ਅਧਿਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਥਾ ਉਪ ਨਿਕ੍ਖੇ ਕਹਾਪਣਂ, ਅਧਿ ਦੇਵੇਸੁ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਸਮ੍ਮੁਤਿਉਪਪਤ੍ਤਿਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਤਿਵਿਧੇਹਿਪਿ ਦੇਵੇਹਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ ਬੁਦ੍ਧੋਵ ਅਧਿਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਇਸ੍ਸਰਵਚਨੇ – ਅਧਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੇ ਪਞ੍ਚਾਲਾ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਿਸ੍ਸਰਾ ਪਞ੍ਚਾਲਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੩੨੯. ਮਣ੍ਡਿਤੁਸ੍ਸੁਕ੍ਕੇਸੁ ਤਤਿਯਾ ਚ.
ਮਣ੍ਡਿਤਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਇਚ੍ਚੇਤੇਸ੍ਵਤ੍ਥੇਸੁ ਗਮ੍ਯਮਾਨੇਸੁ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਤਤਿਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਸਤ੍ਤਮੀ ਚ. ਮਣ੍ਡਿਤਸਦ੍ਦੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਸਨ੍ਨਤ੍ਥਵਾਚਕੋ, ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਸਦ੍ਦੋ ਸਈਹਤ੍ਥੋ. ਞਾਣੇਨ ਪਸਨ੍ਨੋ, ਞਾਣਸ੍ਮਿਂ ਪਸਨ੍ਨੋ, ਞਾਣੇਨ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ, ਞਾਣਸ੍ਮਿਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੋ.
ਕਾਰਕਂ ¶ ਛਬ੍ਬਿਧਂ ਸਞ੍ਞਾ-ਵਸਾ ਛਬ੍ਬੀਸਤੀਵਿਧਂ;
ਪਭੇਦਾ ਸਤ੍ਤਧਾ ਕਮ੍ਮਂ, ਕਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚਵਿਧੋ ਭਵੇ.
ਕਰਣਂ ਦੁਵਿਧਂ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਪਦਾਨਂ ਤਿਧਾ ਮਤਂ;
ਅਪਾਦਾਨਂ ਪਞ੍ਚਵਿਧਂ, ਆਧਾਰੋ ਤੁ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ.
ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਪਨ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਾਦਿਵਸੇਨ ਅਟ੍ਠਵਿਧਾ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਯਥਾਹ
‘‘ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਮੁਪਯੋਗਞ੍ਚ, ਕਰਣਂ ਸਮ੍ਪਦਾਨਿਯਂ;
ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਂ ਸਾਮਿਵਚਨਂ, ਭੁਮ੍ਮਾਲਪਨਮਟ੍ਠਮ’’ਨ੍ਤਿ.
ਇਤਿ ਪਦਰੂਪਸਿਦ੍ਧਿਯਂ ਕਾਰਕਕਣ੍ਡੋ
ਤਤਿਯੋ.
੪. ਸਮਾਸਕਣ੍ਡ
ਅਥ ਨਾਮਮੇਵ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਨਂ ਸਮਾਸੋਤਿ ਨਾਮਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ, ਸਯਞ੍ਚ ਨਾਮਿਕਤ੍ਤਾ ਨਾਮਾਨਨ੍ਤਰਂ ਸਮਾਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤੇ.
ਸੋ ਚ ਸਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਛਬ੍ਬਿਧੋ ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵੋ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯੋ ਦਿਗੁ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ ਦ੍ਵਨ੍ਦੋ ਚਾਤਿ.
ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵਸਮਾਸ
ਤਤ੍ਰ ਪਠਮਂ ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵਸਮਾਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤੇ;
ਸੋ ਚ ਨਿਚ੍ਚਸਮਾਸੋਤਿ ਅਸ੍ਸਪਦਵਿਗ੍ਗਹੋ.
‘‘ਉਪਨਗਰਂ’’ਇਤੀਧ – ਉਪਸਦ੍ਦਤੋ ਪਠਮੇਕਵਚਨਂ ਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਉਪਸਗ੍ਗਪਰਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਸਮਾਵੁਸੋਪਸਗ੍ਗਨਿਪਾਤਾਦੀਹਿ ਚਾ’’ਤਿ ਲੋਪੋ, ਨਗਰਸਦ੍ਦਤੋ ਛਟ੍ਠੇਕਵਚਨਂ ਸ, ਨਗਰਸ੍ਸ ਸਮੀਪਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਪਦੇਨ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
‘‘ਨਾਮਾਨਂ ਸਮਾਸੋ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਸਮਾਸਵਿਧਾਨੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੩੩੦. ਉਪਸਗ੍ਗਨਿਪਾਤਪੁਬ੍ਬਕੋ ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵੋ.
ਉਪਸਗ੍ਗਪੁਬ੍ਬਕੋ, ਨਿਪਾਤਪੁਬ੍ਬਕੋ ਚ ਨਾਮਿਕੋ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥੋ ਤੇਹੇਵ ਅਤ੍ਤਪੁਬ੍ਬਕੇਹਿ ਉਪਸਗ੍ਗਨਿਪਾਤੇਹਿ ਸਹ ਨਿਚ੍ਚਂ ਸਮਸੀਯਤੇ, ਸੋ ਚ ਸਮਾਸੋ ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵਸਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ. ਇਧ ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵਾਦਿਸਞ੍ਞਾਵਿਧਾਯਕਸੁਤ੍ਤਾਨੇਵ ਵਾ ਸਞ੍ਞਾਵਿਧਾਨਮੁਖੇਨ ਸਮਾਸਵਿਧਾਯਕਾਨੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾਨਿ.
ਤਤ੍ਥ ਅਬ੍ਯਯਮਿਤਿ ਉਪਸਗ੍ਗਨਿਪਾਤਾਨਂ ਸਞ੍ਞਾ, ਲਿਙ੍ਗਵਚਨਭੇਦੇਪਿ ਬ੍ਯਯਰਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਅਬ੍ਯਯਾਨਂ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵਯਤੀਤਿ ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵੋ ਅਬ੍ਯਯਤ੍ਥਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਤ੍ਤਾ, ਅਨਬ੍ਯਯਂ ਅਬ੍ਯਯਂ ਭਵਤੀਤਿ ਵਾ ¶ ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵੋ. ਪੁਬ੍ਬਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨੋ ਹਿ ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵੋ, ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਉਪਸਗ੍ਗਨਿਪਾਤਪੁਬ੍ਬਕੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਪਸਗ੍ਗਨਿਪਾਤਾਨਮੇਵ ਪੁਬ੍ਬਨਿਪਾਤੋ.
ਤੇਸਂ ਨਾਮਾਨਂ ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨਪਦਤ੍ਥਾਨਂ ਯੋ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥੋ, ਸੋ ਸਮਾਸਸਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ, ਤਦਞ੍ਞਂ ਵਾਕ੍ਯਮਿਤਿ ਰੁਲ਼੍ਹਂ.
ਨਾਮਾਨਿ ਸ੍ਯਾਦਿਵਿਭਤ੍ਯਨ੍ਤਾਨਿ, ਸਮਸ੍ਸਤੇਤਿ ਸਮਾਸੋ, ਸਙ੍ਖਿਪਿਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ
‘‘ਸਮਾਸੋ ਪਦਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਪਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸਂਹਿਤਂ;
ਤਦ੍ਧਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤੇਵਂ, ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਤੇਸਮਨ੍ਤਰ’’ਨ੍ਤਿ.
ਦੁਵਿਧਞ੍ਚਸ੍ਸ ਸਮਸਨਂ ਸਦ੍ਦਸਮਸਨਮਤ੍ਥਸਮਸਨਞ੍ਚ, ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਲੁਤ੍ਤਸਮਾਸੇ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਮੇਵ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਅਲੁਤ੍ਤਸਮਾਸੇ ਪਨ ਅਤ੍ਥਸਮਸਨਮੇਵ ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪਾਭਾਵਤੋ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਵਾ ਏਕਪਦਤ੍ਤੂਪਗਮਨਤੋ ਦੁਵਿਧਮ੍ਪਿ ਲਬ੍ਭਤੇਵ. ਦ੍ਵੇ ਹਿ ਸਮਾਸਸ੍ਸ ਪਯੋਜਨਾਨਿ ਏਕਪਦਤ੍ਤਮੇਕਵਿਭਤ੍ਤਿਤ੍ਤਞ੍ਚਾਤਿ.
ਯੁਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤੋ, ਅਥ ਵਾ ਯੁਤ੍ਤੋ ਸਙ੍ਗਤੋ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸ ਸੋਯਂ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥੋ, ਏਤੇਨ ਸਙ੍ਗਤਤ੍ਥੇਨ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥਵਚਨੇਨ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਥਾਨਂ ਏਕਤ੍ਥੀਭਾਵੋ ਸਮਾਸਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਨਾਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨੇਨ ‘‘ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਪਚਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਆਖ੍ਯਾਤੇਨ ਸਮਾਸੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤ੍ਥੇਨ ਪਨ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣੇਨ ‘‘ਭਟੋ ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਤ੍ਤੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨਪੇਕ੍ਖੇਸੁ, ‘‘ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਣ੍ਹਾ ਦਨ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਚ ਅਞ੍ਞਸਾਪੇਕ੍ਖੇਸੁ ¶ ਅਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥਤਾਯ ਸਮਾਸੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ.
‘‘ਅਤ੍ਥਵਸਾ ਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਪਰਿਣਾਮੋ’’ਤਿ ਵਿਪਰਿਣਾਮੇਨ ‘‘ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਇਧ ਪਦਨ੍ਤਰੇਨ ਵਾ ਤਦ੍ਧਿਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਵਾ ਆਯਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਵਾ ਏਕਤ੍ਥੀਭੂਤਾ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾ ਨਾਮ, ਤੇਨ ‘‘ਤੇਸਂ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨਂ ਸਮਾਸਾਨਂ, ਤਦ੍ਧਿਤਾਯਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਲੋਪਨੀਯਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮਾਸਗ੍ਗਹਣਾਧਿਕਾਰੇ ਪਨ ਸਤਿ ਤੇਸਂਗਹਣੇਨ ਵਾ ਤਦ੍ਧਿਤਾਯਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤ ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੋ. ਚਗ੍ਗਹਣਂ ‘‘ਪਭਙ੍ਕਰੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਲੋਪਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ.
ਵਿਪਰਿਣਾਮੇਨ ‘‘ਲੁਤ੍ਤਾਸੁ, ਵਿਭਤ੍ਤੀਸੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ.
ਲੁਤ੍ਤਾਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤੀਸੁ ਸਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥਭੂਤਸ੍ਸ ਤਿਵਿਧਸ੍ਸਪਿ ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਪਕਤਿਭਾਵੋ ਹੋਤਿ. ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਕਿਂਸਮੁਦਯ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾਦੀਸੁ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਭਾਵੇ ਨੇਮਿਤ੍ਤਕਾਭਾਵਸ੍ਸ ਇਧ ਅਨਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਅਯਮਤਿਦੇਸੋ.
ਸਕਤ੍ਥਵਿਰਹੇਨਿਧ ਸਮਾਸਸ੍ਸ ਚ ਲਿਙ੍ਗਭਾਵਾਭਾਵਾ ਵਿਭਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਮਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾਯਂ ਨਾਮਬ੍ਯਪਦੇਸਾਤਿਦੇਸਮਾਹ.
੩੩੪. ਤਦ੍ਧਿਤਸਮਾਸਕਿਤਕਾ ਨਾਮਂਵਾ’ਤਵੇਤੁਨਾਦੀਸੁ ਚ.
ਤਦ੍ਧਿਤਨ੍ਤਾ ¶ , ਕਿਤਨ੍ਤਾ, ਸਮਾਸਾ ਚ ਨਾਮਮਿਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਤਵੇਤੁਨ ਤ੍ਵਾਨ ਤ੍ਵਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤੇ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ. ਚਗ੍ਗਹਣਂ ਕਿਚ੍ਚਪ੍ਪਚ੍ਚਯਆਈਇਨੀਇਤ੍ਥਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾਦਿਸ੍ਸਪਿ ਨਾਮਬ੍ਯਪਦੇਸਤ੍ਥਂ. ਇਧ ਸਮਾਸਗ੍ਗਹਣਂ ਅਤ੍ਥਵਤਂ ਸਮੁਦਾਯਾਨਂ ਨਾਮਬ੍ਯਪਦੇਸੋ ਸਮਾਸਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਨਿਯਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਪਰੇ.
‘‘ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸੋ ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵਸਮਾਸੋ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੋਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਸਤਿਪਿ ਲਿਙ੍ਗਾਤਿਦੇਸੇ ‘‘ਅਧਿਪਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਅਧਿਞਾਣਂ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਰੂਪਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਨ ਹੋਤਿ ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਤ੍ਤਾ, ‘‘ਤਿਪਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਨ ਚਾਯਂ ਅਤਿਦੇਸੋ, ਸੁਤ੍ਤੇ ਅਤਿਦੇਸਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਇਵਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਦਸ੍ਸਨਤੋ. ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ.
‘‘ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੩੩੬. ਅਂ ਵਿਭਤ੍ਤੀਨਮਕਾਰਨ੍ਤਾ ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵਾ.
ਤਸ੍ਮਾ ਅਕਾਰਨ੍ਤਾ ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵਾ ਪਰਾਸਂ ਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਕ੍ਵਚਿ ਅਂ ਹੋਤਿ, ਸੇਸਂ ਨੇਯ੍ਯਂ.
ਤਂ ਉਪਨਗਰਂ, ਨਗਰਸ੍ਸ ਸਮੀਪਂ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਾਨਿ ਉਪਨਗਰਂ, ਆਲਪਨੇਪੇਵਂ, ਤਂ ਉਪਨਗਰਂ ਪਸ੍ਸ, ਤਾਨਿ ਉਪਨਗਰਂ.
ਨ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਾਯਮਮ੍ਭਾਵੋ, ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਅਧਿਕਾਰਤੋ;
ਤਤਿਯਾਸਤ੍ਤਮੀਛਟ੍ਠੀ-ਨਨ੍ਤੁ ਹੋਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪਤੋ.
ਤੇਨ ਉਪਨਗਰਂ ਕਤਂ, ਉਪਨਗਰੇਨ ਵਾ, ਤੇਹਿ ਉਪਨਗਰਂ, ਉਪਨਗਰੇਹਿ ਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਉਪਨਗਰਂ ਦੇਹਿ, ਤੇਸਂ ਉਪਨਗਰਂ, ਉਪਨਗਰਾ ਆਨਯ, ਉਪਨਗਰਮ੍ਹਾ ਉਪਨਗਰਸ੍ਮਾ, ਉਪਨਗਰੇਹਿ, ਉਪਨਗਰਂ ਸਨ੍ਤਕਂ, ਉਪਨਗਰਸ੍ਸ ਵਾ, ਤੇਸਂ ਉਪਨਗਰਂ, ਉਪਨਗਰਾਨਂ ਵਾ ¶ , ਉਪਨਗਰਂ ਨਿਧੇਹਿ, ਉਪਨਗਰਮ੍ਹਿ ਉਪਨਗਰਸ੍ਮਿਂ, ਉਪਨਗਰਂ ਉਪਨਗਰੇਸੁ ਵਾ. ਏਵਂ ਉਪਕੁਮ੍ਭਂ.
ਅਭਾਵੇ – ਦਰਥਾਨਂ ਅਭਾਵੋ ਨਿਦ੍ਦਰਥਂ, ਨਿਮ੍ਮਸਕਂ.
ਪਚ੍ਛਾਅਤ੍ਥੇ – ਰਥਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਾ ਅਨੁਰਥਂ, ਅਨੁਵਾਤਂ.
ਯੋਗ੍ਗਤਾਯਂ – ਯਥਾਸਰੂਪਂ, ਅਨੁਰੂਪਂ, ਰੂਪਯੋਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਵਿਚ੍ਛਾਯਂ – ਅਤ੍ਤਾਨਮਤ੍ਤਾਨਂ ਪਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ, ਅਦ੍ਧਮਾਸਂ ਅਦ੍ਧਮਾਸਂ ਅਨੁ ਅਨ੍ਵਦ੍ਧਮਾਸਂ.
ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਯਂ – ਜੇਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੋ ਅਨੁਜੇਟ੍ਠਂ.
ਪਟਿਲੋਮੇ – ਸੋਤਸ੍ਸ ਪਟਿਲੋਮਂ ਪਟਿਸੋਤਂ, ਪਟਿਪਥਂ, ਪਤਿਵਾਤਂ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਧਿਕਿਚ੍ਚ ਪਵਤ੍ਤਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ.
ਪਰਿਯਾਦਾਭਿਵਿਧੀਸੁ ਆਪਾਣਕੋਟਿਯਾ ਆਪਾਣਕੋਟਿਕਂ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਸਮਾਸਨ੍ਤਗਤਾਨਮਕਾਰਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਆਕੁਮਾਰੇਹਿ ਯਸੋ ਕਚ੍ਚਾਯਨਸ੍ਸ ਆਕੁਮਾਰਂ.
ਸਮਿਦ੍ਧਿਯਂ – ਭਿਕ੍ਖਾਯ ਸਮਿਦ੍ਧੀਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਸਮਾਸੇਵ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤੇ ਚ ਕਤੇ –
‘‘ਸਮਾਸਸ੍ਸ, ਅਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਨਪੁਂਸਕੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਸਮਾਸਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਸਰੋ ਰਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵਗ੍ਗਹਣਂ ਨਾਨੁਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ, ਤੇਨ ਦਿਗੁਦ੍ਵਨ੍ਦਬਹੁਬ੍ਬੀਹੀਸੁਪਿ ਨਪੁਂਸਕੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਸਮਾਸਨ੍ਤਸ੍ਸਰਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ ਸਿਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ. ‘‘ਅਂ ਵਿਭਤ੍ਤੀਨ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਅਮਾਦੇਸੋ, ਸੁਭਿਕ੍ਖਂ. ਗਙ੍ਗਾਯ ਸਮੀਪੇ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਉਪਗਙ੍ਗਂ, ਮਣਿਕਾਯ ਸਮੀਪਂ ਉਪਮਣਿਕਂ.
ਇਤ੍ਥੀਸੁ ¶ ਅਮਿਕਿਚ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਸਮਾਸਨਪੁਂਸਕਰਸ੍ਸਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਕਤੇਸੁ –
‘‘ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵਾ, ਵਿਭਤ੍ਤੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਕਾਰਨ੍ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਾ ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵਸਮਾਸਾ ਪਰਾਸਂ ਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਲੋਪੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਅਧਿਤ੍ਤਿ, ਇਤ੍ਥੀਸੁ ਅਧਿਕਿਚ੍ਚ ਕਥਾ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਧਿਤ੍ਥਿ ਪਸ੍ਸ, ਅਧਿਤ੍ਥਿ ਕਤਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਏਵਂ ਅਧਿਕੁਮਾਰਿ, ਵਧੁਯਾ ਸਮੀਪਂ ਉਪਵਧੁ, ਗੁਨ੍ਨਂ ਸਮੀਪਂ ਉਪਗੁ, ਓਕਾਰਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ ਉਕਾਰੋ. ਏਵਂ ਉਪਸਗ੍ਗਪੁਬ੍ਬਕੋ.
ਨਿਪਾਤਪੁਬ੍ਬਕੋ ਯਥਾ – ਵੁਡ੍ਢਾਨਂ ਪਟਿਪਾਟਿ, ਯੇ ਯੇ ਵੁਡ੍ਢਾ ਵਾ ਯਥਾਵੁਡ੍ਢਂ, ਪਦਤ੍ਥਾਨਤਿਕ੍ਕਮੇ – ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ, ਯਥਾਸਤ੍ਤਿ, ਯਥਾਬਲਂ ਕਰੋਤਿ, ਬਲਮਨਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਜੀਵਸ੍ਸ ਯਤ੍ਤਕੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਯਾਵਜੀਵਂ, ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ, ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ. ਯਤ੍ਤਕੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ, ਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸ ਪਰਭਾਗੋ ਤਿਰੋਪਬ੍ਬਤਂ, ਤਿਰੋਪਾਕਾਰਂ, ਤਿਰੋਕੁਟ੍ਟਂ, ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤੋਪਾਸਾਦਂ, ਅਨ੍ਤੋਨਗਰਂ, ਅਨ੍ਤੋਵਸ੍ਸਂ, ਨਗਰਸ੍ਸ ਬਹਿ ਬਹਿਨਗਰਂ, ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਉਪਰਿਪਾਸਾਦਂ, ਉਪਰਿਮਞ੍ਚਂ, ਮਞ੍ਚਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ ਹੇਟ੍ਠਾਮਞ੍ਚਂ, ਹੇਟ੍ਠਾਪਾਸਾਦਂ, ਭਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਰੇ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ.
ਸਾਕਲ੍ਲਤ੍ਥੇ – ਸਹ ਮਕ੍ਖਿਕਾਯ ਸਮਕ੍ਖਿਕਂ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਹਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਾਦੇਸੋ. ਗਙ੍ਗਾਯ ਓਰਂ ਓਰਗਙ੍ਗਮਿਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵਸਮਾਸੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.
ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਸਮਾਸ
ਅਥ ¶ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਸਮਾਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤੇ.
ਸੋ ਚ ਨਵਵਿਧੋ ਵਿਸੇਸਨਪੁਬ੍ਬਪਦੋ ਵਿਸੇਸਨੁਤ੍ਤਰਪਦੋ ਵਿਸੇਸਨੋਭਯਪਦੋ ਉਪਮਾਨੁਤ੍ਤਰਪਦੋ ਸਮ੍ਭਾਵਨਾਪੁਬ੍ਬਪਦੋ ਅਵਧਾਰਣਪੁਬ੍ਬਪਦੋ ਨਨਿਪਾਤਪੁਬ੍ਬਪਦੋ ਕੁਪੁਬ੍ਬਪਦੋ ਪਾਦਿਪੁਬ੍ਬਪਦੋ ਚਾਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸਨਪੁਬ੍ਬਪਦੋ ਤਾਵ – ‘‘ਮਹਨ੍ਤ ਪੁਰਿਸ’’ਇਤੀਧ ਉਭਯਤ੍ਥ ਪਠਮੇਕਵਚਨਂ ਸਿ, ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣਭਾਵਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥਂ ਚਸਦ੍ਦ ਤਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗੋ, ਮਹਨ੍ਤੋ ਚ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਇਤੋ ਪਰਂ ‘‘ਵਿਭਾਸਾ ਰੁਕ੍ਖਤਿਣ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਤੋ ‘‘ਵਿਭਾਸਾ’’ਤਿ ਸਮਾਸਵਿਧਾਨੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੩੩੯. ਦ੍ਵਿਪਦੇ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣੇ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯੋ.
ਦ੍ਵੇ ਪਦਾਨਿ ਨਾਮਿਕਾਨਿ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣਾਨਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਨ ਸਹ ਵਿਭਾਸਾ ਸਮਸ੍ਯਨ੍ਤੇ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਦ੍ਵਿਪਦੇ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣੇ ਸਤਿ ਸੋ ਸਮਾਸੋ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਸਞ੍ਞੋ ਚ ਹੋਤਿ.
ਦ੍ਵੇ ਪਦਾਨਿ ਦ੍ਵਿਪਦਂ, ਤੁਲ੍ਯਂ ਸਮਾਨਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਅਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸ ਪਦਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਤਂ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਦ੍ਵਿਪਦੇ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣੇ. ਭਿਨ੍ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਦਾਨਂ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਭਾਵੇਨ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਪਵਤ੍ਤਿ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣਤਾ. ਕਮ੍ਮਮਿਵ ਦ੍ਵਯਂ ਧਾਰਯਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਕਮ੍ਮਂ ਕ੍ਰਿਯਞ੍ਚ ਪਯੋਜਨਞ੍ਚ ਦ੍ਵਯਂ ਧਾਰਯਤਿ, ਕਮ੍ਮੇ ਸਤਿ ਕ੍ਰਿਯਾਯ, ਪਯੋਜਨਸ੍ਸ ਚ ਸਮ੍ਭਵਤੋ, ਤਥਾ ਅਯਂ ਸਮਾਸੋ ਏਕਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਦ੍ਵੇ ਨਾਮਾਨਿ ਧਾਰਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਾਸੇ ਸਤਿ ਏਕਤ੍ਥਜੋਤਕਸ੍ਸ ਨਾਮਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਤੋ.
ਪੁਰੇ ¶ ਵਿਯ ਸਮਾਸਸਞ੍ਞਾਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪਪਕਤਿਭਾਵਾ, ਸਮਾਸੇਨੇਵ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣਭਾਵਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨਮਪ੍ਪਯੋਗੋ’’ਤਿ ਚਸਦ੍ਦ ਤਸਦ੍ਦਾਨਮਪ੍ਪਯੋਗੋ.
੩੪੦. ਮਹਤਂ ਮਹਾ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣੇ ਪਦੇ.
ਮਹਨ੍ਤ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਮਹਾ ਹੋਤਿ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦੇ ਪਰੇ. ਮਹਤਨ੍ਤਿ ਬਹੁਵਚਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਕ੍ਵਚਿ ਮਹਆਦੇਸੋ ਚ, ਏਤ੍ਥ ਚ ਵਿਸੇਸਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਪਾਤੋ ਵਿਸੇਸਨਭੂਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਪਦਸ੍ਸ ਮਹਾਦੇਸਵਿਧਾਨਤੋਵ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ.
‘‘ਕਮ੍ਮਧਾਰਯੋ, ਦਿਗੂ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਉਭੇ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਦਿਗੁਸਮਾਸਾ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸਸਞ੍ਞਾ ਹੋਨ੍ਤਿ.
ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸੋ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋ, ਤਪ੍ਪੁਰਿਸਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਅਯਮ੍ਪਿ ਸਮਾਸੋ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਸਞ੍ਞਾਯ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸਸਦ੍ਦੋ ਗੁਣਮਤਿਵਤ੍ਤੋ, ਤਥਾ ਅਯਂ ਸਮਾਸੋਪਿ. ਉਤ੍ਤਰਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨੋ ਹਿ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋਤਿ. ਤਤੋ ਨਾਮਬ੍ਯਪਦੇਸੋ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਵਚਨੋ, ਪਰਲਿਙ੍ਗੋ ਚ.
ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ, ਮਹਾਪੁਰਿਸਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਪੁਰਿਸਸਦ੍ਦਸਮਂ, ਏਵਂ ਮਹਾਵੀਰੋ, ਮਹਾਮੁਨਿ, ਮਹਨ੍ਤਞ੍ਚ ਤਂ ਬਲਞ੍ਚਾਤਿ ਮਹਾਬਲਂ, ਮਹਬ੍ਭਯਂ, ਮਹਆਦੇਸੋ. ਸਨ੍ਤੋ ਚ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਚਾਤਿ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੋ, ‘‘ਸਨ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸੋ ਭੇ ਬੋ ਚਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਸਨ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਮਾਸੇ ਅਭਕਾਰੇਪਿ ਸਾਦੇਸੋ, ਤਥਾ ਪੁਬ੍ਬਪੁਰਿਸੋ, ਪਰਪੁਰਿਸੋ, ਪਠਮਪੁਰਿਸੋ, ਮਜ੍ਝਿਮਪੁਰਿਸੋ, ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸੋ, ਦਨ੍ਤਪੁਰਿਸੋ, ਪਰਮਪੁਰਿਸੋ, ਵੀਰਪੁਰਿਸੋ, ਸੇਤਹਤ੍ਥੀ, ਕਣ੍ਹਸਪ੍ਪੋ, ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਂ, ਲੋਹਿਤਚਨ੍ਦਨਂ.
ਕ੍ਵਚਿ ¶ ਵਿਭਾਸਾਧਿਕਾਰਤੋ ਨ ਭਵਤਿ, ਯਥਾ – ਪੁਣ੍ਣੋ ਮਨ੍ਤਾਨਿਪੁਤ੍ਤੋ, ਚਿਤ੍ਤੋ ਗਹਪਤਿ, ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਰਾਜਾਤਿ.
ਪੁਮਾ ਚ ਸੋ ਕੋਕਿਲੋ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਸਮਾਸੇ ਕਤੇ –
‘‘ਲੋਪ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੩੪੨. ਪੁਮਸ੍ਸ ਲਿਙ੍ਗਾਦੀਸੁ ਸਮਾਸੇਸੁ.
ਪੁਮਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਅਕਾਰੋ ਲੋਪਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਲਿਙ੍ਗਾਦੀਸੁ ਪਰਪਦੇਸੁ ਸਮਾਸੇਸੁ, ‘‘ਅਂਮੋ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ ਝਲਪੇਹੀ’’ਤਿ ਮਕਾਰਸ੍ਸ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ. ਪੁਙ੍ਕੋਕਿਲੋ. ਏਵਂ ਪੁਨ੍ਨਾਗੋ.
ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਸਾ ਕਞ੍ਞਾ ਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਸਮਾਸੇ ਕਤੇ –
‘‘ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣੇ, ਪਦੇ, ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਭਾਸਿਤਪੁਮਿਤ੍ਥੀ ਪੁਮਾਵ ਚੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਸਞ੍ਞੇ ਚ ਸਮਾਸੇ ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦੇ ਪਰੇ ਪੁਬ੍ਬਭੂਤੋ ਇਤ੍ਥਿਵਾਚਕੋ ਸਦ੍ਦੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਭਾਸਿਤਪੁਮਾ ਚੇ, ਸੋ ਪੁਮਾ ਇਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬਪਦੇ ਇਤ੍ਥਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਨਿਵਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਖਤ੍ਤਿਯਕਞ੍ਞਾ, ਖਤ੍ਤਿਯਕਞ੍ਞਾਯੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਵਂ ਰਤ੍ਤਲਤਾ, ਦੁਤਿਯਭਿਕ੍ਖਾ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਚ ਸਾ ਦਾਰਿਕਾ ਚਾਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਦਾਰਿਕਾ, ਨਾਗਮਾਣਵਿਕਾ.
ਪੁਬ੍ਬਪਦਸ੍ਸੇਵਾਯਂ ਪੁਮ੍ਭਾਵਾਤਿਦੇਸੋ, ਤੇਨ ‘‘ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਮਾਰੀ ਕੁਮਾਰਸਮਣੀ ਤਰੁਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਉਤ੍ਤਰਪਦੇਸੁ ਇਤ੍ਥਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਨ ਨਿਵਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਇਤ੍ਥਿਯਮਿਚ੍ਚੇਵ ¶ ਕਿਂ? ਕੁਮਾਰੀਰਤਨਂ, ਸਮਣੀਪਦੁਮਂ.
ਭਾਸਿਤਪੁਮਾਤਿ ਕਿਂ? ਗਙ੍ਗਾਨਦੀ, ਤਣ੍ਹਾਨਦੀ, ਪਥਵੀਧਾਤੁ. ‘‘ਨਨ੍ਦਾਪੋਕ੍ਖਰਣੀ, ਨਨ੍ਦਾਦੇਵੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਸਞ੍ਞਾਸਦ੍ਦਤ੍ਤਾ ਨ ਹੋਤਿ.
ਤਥਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮੋ ਚ ਸੋ ਕਾਯੋ ਚਾਤਿ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਕਾਯੋ, ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਾਯੇਕਦੇਸੋ ਕਾਯਸਦ੍ਦੋ. ਏਵਂ ਪਚ੍ਛਿਮਕਾਯੋ, ਹੇਟ੍ਠਿਮਕਾਯੋ, ਉਪਰਿਮਕਾਯੋ, ਸਬ੍ਬਕਾਯੋ, ਪੁਰਾਣਵਿਹਾਰੋ, ਨਵਾਵਾਸੋ, ਕਤਰਨਿਕਾਯੋ, ਕਤਮਨਿਕਾਯੋ, ਹੇਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਅਬਹੁਲਂ ਬਹੁਲਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਬਹੁਲੀਕਤਂ, ਜੀਵਿਤਪ੍ਪਧਾਨਂ ਨਵਕਂ ਜੀਵਿਤਨਵਕਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਵਿਸੇਸਨੁਤ੍ਤਰਪਦੇ ਜਿਨਵਚਨਾਨੁਪਰੋਧਤੋ ਥੇਰਾਚਰਿਯਪਣ੍ਡਿਤਾਦਿ ਵਿਸੇਸਨਂ ਪਰਞ੍ਚ ਭਵਤਿ. ਯਥਾ – ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਚ ਸੋ ਥੇਰੋ ਚਾਤਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ. ਏਵਂ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰੋ, ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ, ਬੁਦ੍ਧਘੋਸਾਚਰਿਯੋ, ਧਮ੍ਮਪਾਲਾਚਰਿਯੋ, ਆਚਰਿਯਗੁਤ੍ਤਿਲੋਤਿ ਵਾ, ਮਹੋਸਧੋ ਚ ਸੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਚਾਤਿ ਮਹੋਸਧਪਣ੍ਡਿਤੋ. ਏਵਂ ਵਿਧੁਰਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਵਤ੍ਥੁਵਿਸੇਸੋ.
ਵਿਸੇਸਨੋਭਯਪਦੋ ਯਥਾ – ਸੀਤਞ੍ਚ ਤਂ ਉਣ੍ਹਞ੍ਚਾਤਿ ਸੀਤੁਣ੍ਹਂ, ਸਿਨਿਦ੍ਧੋ ਚ ਸੋ ਉਣ੍ਹੋ ਚਾਤਿ ਸਿਨਿਦ੍ਧੁਣ੍ਹੋ, ਮਾਸੋ. ਖਞ੍ਜੋ ਚ ਸੋ ਖੁਜ੍ਜੋ ਚਾਤਿ ਖਞ੍ਜਖੁਜ੍ਜੋ. ਏਵਂ ਅਨ੍ਧਬਧਿਰੋ, ਕਤਾਕਤਂ, ਛਿਦ੍ਦਾਵਛਿਦ੍ਦਂ, ਉਚ੍ਚਾਵਚਂ, ਛਿਨ੍ਨਭਿਨ੍ਨਂ, ਸਿਤ੍ਤਸਮ੍ਮਟ੍ਠਂ, ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਂ.
ਉਪਮਾਨੁਤ੍ਤਰਪਦੇ ਅਭਿਧਾਨਾਨੁਰੋਧਤੋ ਉਪਮਾਨਭੂਤਂ ਵਿਸੇਸਨਂ ਪਰਂ ਭਵਤਿ. ਯਥਾ – ਸੀਹੋ ਵਿਯ ਸੀਹੋ, ਮੁਨਿ ਚ ਸੋ ਸੀਹੋ ਚਾਤਿ ਮੁਨਿਸੀਹੋ. ਏਵਂ ਮੁਨਿਵਸਭੋ, ਮੁਨਿਪੁਙ੍ਗਵੋ, ਬੁਦ੍ਧਨਾਗੋ, ਬੁਦ੍ਧਾਦਿਚ੍ਚੋ, ਰਂਸਿ ਵਿਯ ਰਂਸਿ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ ਚ ¶ ਸੋ ਰਂਸਿ ਚਾਤਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਰਂਸਿ. ਏਵਂ ਵਿਨਯਸਾਗਰੋ, ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਮਿਵ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕੋ, ਸਮਣੋ ਚ ਸੋ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕੋ ਚਾਤਿ ਸਮਣਪੁਣ੍ਡਰੀਕੋ, ਸਮਣਪਦੁਮੋ. ਚਨ੍ਦੋ ਵਿਯ ਚਨ੍ਦੋ, ਮੁਖਞ੍ਚ ਤਂ ਚਨ੍ਦੋ ਚਾਤਿ ਮੁਖਚਨ੍ਦੋ. ਏਵਂ ਮੁਖਪਦੁਮਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਮ੍ਭਾਵਨਾਪੁਬ੍ਬਪਦੋ ਯਥਾ – ਧਮ੍ਮੋ ਇਤਿ ਬੁਦ੍ਧਿ ਧਮ੍ਮਬੁਦ੍ਧਿ. ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾ, ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤੋ, ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਮਤੋ, ਪਾਣਸਞ੍ਞਿਤਾ, ਅਸੁਭਸਞ੍ਞਾ, ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾ, ਅਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ, ਧਾਤੁਸਞ੍ਞਾ, ਧੀਤੁਸਞ੍ਞਾ, ਅਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ, ਅਤ੍ਥਿਸਞ੍ਞਾ, ਅਤ੍ਤਦਿਟ੍ਠਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਵਧਾਰਣਪੁਬ੍ਬਪਦੋ ਯਥਾ – ਗੁਣੋ ਏਵ ਧਨਂ ਗੁਣਧਨਂ. ਏਵਂ ਸਦ੍ਧਾਧਨਂ, ਸੀਲਧਨਂ, ਪਞ੍ਞਾਧਨਂ, ਚਕ੍ਖੁ ਏਵ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ. ਏਵਂ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ, ਚਕ੍ਖੁਧਾਤੁ, ਚਕ੍ਖੁਦ੍ਵਾਰਂ, ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣਮਿਚ੍ਚਾਦਿ.
ਨਨਿਪਾਤਪੁਬ੍ਬਪਦੋ ਯਥਾ – ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਸਮਾਸੇ, ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪਾਦਿਮ੍ਹਿ ਚ ਕਤੇ –
‘‘ਉਭੇ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸਾ’’ਤਿ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸਸਞ੍ਞਾ.
ਨਸ੍ਸ ਨਿਪਾਤਪਦਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦੇ ਪਰੇ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੇਕਦੇਸਤ੍ਤਾ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋ, ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ.
ਨ ਨਿਸੇਧੋ ਸਤੋ ਯੁਤ੍ਤੋ,
ਦੇਸਾਦਿਨਿਯਮਂ ਵਿਨਾ;
ਅਸਤੋ ਚਾਫਲੋ ਤਸ੍ਮਾ,
ਕਥਮਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਚੇ?
ਨਿਸੇਧਤ੍ਥਾਨੁਵਾਦੇਨ, ਪਟਿਸੇਧਵਿਧਿ ਕ੍ਵਚਿ;
ਪਰਸ੍ਸ ਮਿਚ੍ਛਾਞਾਣਤ੍ਤਾ-ਖ੍ਯਾਪਨਾਯੋਪਪਜ੍ਜਤੇ.
ਦੁਵਿਧੋ ਚਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਪਸਜ੍ਜਪ੍ਪਟਿਸੇਧਪਰਿਯੁਦਾਸਵਸੇਨ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ਯੋ ‘‘ਅਸੂਰਿਯਪਸ੍ਸਾ ਰਾਜਦਾਰਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਉਤ੍ਤਰਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਥਾ ਅਭਾਵਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਸੋ ਪਸਜ੍ਜਪ੍ਪਟਿਸੇਧਵਾਚੀ ਨਾਮ. ਯੋ ਪਨ ‘‘ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਉਤ੍ਤਰਪਦਤ੍ਥਂ ਪਰਿਯੁਦਾਸਿਤ੍ਵਾ ਤਂਸਦਿਸੇ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਕਾਰਿਯਂ ਪਟਿਪਾਦਯਤਿ, ਸੋ ਪਰਿਯੁਦਾਸਵਾਚੀ ਨਾਮ.
ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚ
‘‘ਪਸਜ੍ਜਪ੍ਪਟਿਸੇਧਸ੍ਸ, ਲਕ੍ਖਣਂ ਵਤ੍ਥੁਨਤ੍ਥਿਤਾ;
ਵਤ੍ਥੁਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਵੁਤ੍ਤਿ, ਪਰਿਯੁਦਾਸਲਕ੍ਖਣ’’ਨ੍ਤਿ.
ਨਨ੍ਵੇਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ‘‘ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਕਥਮੁਤ੍ਤਰਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨਤਾ ਸਿਯਾਤਿ?
ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦਿਸਦ੍ਦਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦਿਅਤ੍ਥਸ੍ਸੇਵ ਤਂਸਦਿਸਾਦਿਅਤ੍ਥਸ੍ਸਾਪਿ ਵਾਚਕਤ੍ਤਾ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦਿਸਦ੍ਦਾ ਹਿ ਕੇਵਲਾਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦਿਅਤ੍ਥੇਸ੍ਵੇਵ ਪਾਕਟਾ, ਭੂਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯਸਤ੍ਤਾਯਂ, ਯਦਾ ਤੇ ਪਨ ਅਞ੍ਞੇਨ ਸਦਿਸਾਦਿਵਾਚਕੇਨ ਨਇਤਿ ਨਿਪਾਤੇਨ ਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਤਂਸਦਿਸਤਦਞ੍ਞਤਬ੍ਬਿਰੁਦ੍ਧਤਦਭਾਵੇਸੁਪਿ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਭੂਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਅਨ੍ਵਭਿਯਾਦਿਯੋਗੇ ਅਨੁਭਵਨਅਭਿਭਵਨਾਦੀਸੁ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਤ੍ਤਰਪਦਤ੍ਥਜੋਤਕੋਯੇਵੇਤ੍ਥ ਨਇਤਿ ਨਿਪਾਤੋਤਿ ਨ ਦੋਸੋ, ਤੇਨ ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਦਿਸੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਅਮਨੁਸ੍ਸੋ, ਅਸ੍ਸਮਣੋ.
ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੇ – ਨ ਬ੍ਯਾਕਤਾ ਅਬ੍ਯਾਕਤਾ, ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਾ, ਅਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ.
ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇ – ਨ ਕੁਸਲਾ ਅਕੁਸਲਾ, ਕੁਸਲਪਟਿਪਕ੍ਖਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਅਲੋਭੋ, ਅਮਿਤ੍ਤੋ.
ਪਸਜ੍ਜਪ੍ਪਟਿਸੇਧੇ – ਨ ਕਤ੍ਵਾ ਅਕਤ੍ਵਾ, ਅਕਾਤੁਨ ਪੁਞ੍ਞਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ.
‘‘ਨਸ੍ਸ, ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੩੪੫. ਸਰੇ ¶ ਅਨ.
ਨਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦੇ ਅਨ ਹੋਤਿ ਸਰੇ ਪਰੇ.
ਨ ਅਸ੍ਸੋ ਅਨਸ੍ਸੋ, ਨ ਅਰਿਯੋ ਅਨਰਿਯੋ. ਏਵਂ ਅਨਿਸ੍ਸਰੋ, ਅਨਿਟ੍ਠੋ, ਅਨੁਪਵਾਦੋ, ਨ ਆਦਾਯ ਅਨਾਦਾਯ, ਅਨੋਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕੁਪੁਬ੍ਬਪਦੋ ਯਥਾ – ਕੁਚ੍ਛਿਤਮਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਸਮਾਸਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਪਦੇਨ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਸਮਾਸੇ ਕਤੇ –
‘‘ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੇ, ਸਰੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਕੁਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਨਿਪਾਤਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦੇ ਕਦ ਹੋਤਿ ਸਰੇ ਪਰੇ. ਕਦਨ੍ਨਂ. ਏਵਂ ਕਦਸਨਂ.
ਸਰੇਤਿ ਕਿਂ? ਕੁਦਾਰਾ, ਕੁਪੁਤ੍ਤਾ, ਕੁਦਾਸਾ, ਕੁਦਿਟ੍ਠਿ.
‘‘ਕੁਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਕੁਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਕਾ ਹੋਤਿ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦੇ ਪਰੇ. ਬਹੁਵਚਨੁਚ੍ਚਾਰਣਤੋ ਕੁਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥੇ ਚ ਕ੍ਵਚਿ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੇ. ਅਪ੍ਪਕਂ ਲਵਣਂ ਕਾਲਵਣਂ. ਏਵਂ ਕਾਪੁਪ੍ਫਂ, ਕੁਚ੍ਛਿਤੋ ਪੁਰਿਸੋ ਕਾਪੁਰਿਸੋ, ਕੁਪੁਰਿਸੋ ਵਾ.
ਪਾਦਿਪੁਬ੍ਬਪਦੋ ਚ ਨਿਚ੍ਚਸਮਾਸੋਵ, ਪਧਾਨਂ ਵਚਨਂ ਪਾਵਚਨਂ, ਭੁਸਂ ਵਦ੍ਧਂ ਪਵਦ੍ਧਂ, ਸਰੀਰਂ, ਸਮਂ, ਸਮ੍ਮਾ ਵਾ ਆਧਾਨਂ ਸਮਾਧਾਨਂ, ਵਿਵਿਧਾ ਮਤਿ ਵਿਮਤਿ, ਵਿਵਿਧੋ ਕਪ੍ਪੋ ਵਿਕਪ੍ਪੋ, ਵਿਸਿਟ੍ਠੋ ਵਾ ਕਪ੍ਪੋ ¶ ਵਿਕਪ੍ਪੋ, ਅਧਿਕੋ ਦੇਵੋ ਅਤਿਦੇਵੋ. ਏਵਂ ਅਧਿਦੇਵੋ, ਅਧਿਸੀਲਂ, ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਗਨ੍ਧੋ ਸੁਗਨ੍ਧੋ, ਕੁਚ੍ਛਿਤੋ ਗਨ੍ਧੋ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧੋ, ਸੋਭਨਂ ਕਤਂ ਸੁਕਤਂ, ਅਸੋਭਨਂ ਕਤਂ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਯੇ ਇਧ ਅਵਿਹਿਤਲਕ੍ਖਣਾ ਨਾਮਨਿਪਾਤੋਪਸਗ੍ਗਾ, ਤੇਸਂ ‘‘ਨਾਮਾਨਂ ਸਮਾਸੋ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਸਮਾਸੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਯਥਾ – ਅਪੁਨਗੇਯ੍ਯਾ ਗਾਥਾ, ਅਚਨ੍ਦਮੁਲ੍ਲੋਕਿਕਾਨਿ ਮੁਖਾਨਿ, ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਭੋਜੀ, ਅਲਵਣਭੋਜੀਤਿਆਦੀਸੁ ਅਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਨਾਞ੍ਞੇਨ ਸਮਾਸੋ.
ਤਥਾ ਦਿਟ੍ਠੋ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬੋ ਤਥਾਗਤਂ. ਏਵਂ ਸੁਤਪੁਬ੍ਬੋ ਧਮ੍ਮਂ, ਗਤਪੁਬ੍ਬੋ ਮਗ੍ਗਂ, ਕਮ੍ਮਨਿ ਦਿਟ੍ਠਾ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਾ ਦੇਵਾ ਤੇਨ. ਏਵਂ ਸੁਤਪੁਬ੍ਬਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਗਤਪੁਬ੍ਬਾ ਦਿਸਾ, ਪਹਾਰੋ, ਪਰਾਭਵੋ, ਵਿਹਾਰੋ, ਆਹਾਰੋ, ਉਪਹਾਰੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਸਮਾਸੋ.
ਦਿਗੁਸਮਾਸ
ਅਥ ਦਿਗੁਸਮਾਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤੇ.
ਤਯੋ ਲੋਕਾ ਸਮਾਹਟਾ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਿਤਾ, ਤਿਣ੍ਣਂ ਲੋਕਾਨਂ ਸਮਾਹਾਰੋਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੇ –
‘‘ਨਾਮਾਨਂ ਸਮਾਸੋ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ‘‘ਦ੍ਵਿਪਦੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਸਮਾਸੋ, ਤਤੋ ਸਮਾਸਸਞ੍ਞਾਯਂ, ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੇ, ਪਕਤਿਭਾਵੇ ਚ ਕਤੇ –
‘‘ਕਮ੍ਮਧਾਰਯੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੩੪੮. ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪੁਬ੍ਬੋ ¶ ਦਿਗੁ.
ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪੁਬ੍ਬੋ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਸਮਾਸੋ ਦਿਗੁਸਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ.
ਦ੍ਵੇ ਗਾਵੋ ਦਿਗੁ, ਦਿਗੁਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਅਯਮ੍ਪਿ ਸਮਾਸੋ ਦਿਗੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਥ ਵਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪੁਬ੍ਬਤ੍ਤਨਪੁਂਸਕੇਕਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਗਤੋ ਅਵਗਤੋਤਿ ਦਿਗੂਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਵਾ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਦਿਗੁ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪੁਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇਵ ਪੁਬ੍ਬਨਿਪਾਤੋ, ‘‘ਉਭੇ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸਾ’’ਤਿ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸਸਞ੍ਞਾ.
‘‘ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਦਿਗੁਸ੍ਸ ਸਮਾਸਸ੍ਸ ਏਕਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਞ੍ਚ.
ਸਮਾਹਾਰਦਿਗੁਸ੍ਸੇਤਂ ਗਹਣਂ, ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਕਵਚਨਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਪਨ ਬਹੁਵਚਨਮ੍ਪਿ, ਨਾਮਬ੍ਯਪਦੇਸਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਮਾਦੇਸਾਦਿ.
ਤਿਲੋਕਂ, ਹੇ ਤਿਲੋਕ, ਤਿਲੋਕਂ, ਤਿਲੋਕੇਨ, ਤਿਲੋਕਸ੍ਸ, ਤਿਲੋਕਾ ਤਿਲੋਕਸ੍ਮਾ ਤਿਲੋਕਮ੍ਹਾ, ਤਿਲੋਕਸ੍ਸ, ਤਿਲੋਕੇ ਤਿਲੋਕਮ੍ਹਿ ਤਿਲੋਕਸ੍ਮਿਂ.
ਏਵਂ ਤਯੋ ਦਣ੍ਡਾ ਤਿਦਣ੍ਡਂ, ਤੀਣਿ ਮਲਾਨਿ ਸਮਾਹਟਾਨਿ, ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਲਾਨਂ ਸਮਾਹਾਰੋਤਿ ਵਾ ਤਿਮਲਂ, ਤਿਲਕ੍ਖਣਂ, ਚਤੁਸ੍ਸਚ੍ਚਂ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਦਿਸਾ ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਂ, ‘‘ਸਰੋ ਰਸ੍ਸੋ ਨਪੁਂਸਕੇ’’ਤਿ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਪਞ੍ਚਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ, ਸਲ਼ਾਯਤਨਂ, ਸਤ੍ਤਾਹਂ, ਅਟ੍ਠਸੀਲਂ, ਨਵਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ, ਦਸਸੀਲਂ, ਸਤਯੋਜਨਂ.
ਤਥਾ – ਦ੍ਵੇ ਰਤ੍ਤਿਯੋ ਦ੍ਵਿਰਤ੍ਤਂ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਰਤ੍ਤਿਯੋ ਤਿਰਤ੍ਤਂ, ਦ੍ਵੇ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯੋ ਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਂ, ਸਤ੍ਤ ਗੋਦਾਵਰਿਯੋ, ਤਾਸਂ ਸਮਾਹਾਰੋਤਿ ਵਾ ਸਤ੍ਤਗੋਦਾਵਰਂ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਰਤ੍ਤਿ ਅਙ੍ਗੁਲਿ ਗੋਦਾਵਰੀਨਮਨ੍ਤਸ੍ਸ –
੩੫੦. ਕ੍ਵਚਿ ਸਮਾਸਨ੍ਤਗਤਾਨਮਕਾਰਨ੍ਤੋ.
ਰਾਜਾਦਿਗਣਸ੍ਸੇਤਂ ਗਹਣਂ, ਤੇਨ ਸਮਾਸਨ੍ਤਗਤਾਨਂ ਰਾਜਾਦੀਨਂ ਨਾਮਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋ ਕ੍ਵਚਿ ਅਕਾਰੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਾਰਗ੍ਗਹਣੇਨ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਾਦਿਮ੍ਹਿ ਸਮਾਸਨ੍ਤੇ ਕ੍ਵਚਿ ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਸੁਰਭਿ ਸੁ ਦੁ ਪੂਤੀਹਿ ਗਨ੍ਧਨ੍ਤਸ੍ਸਿਕਾਰੋ ਚ.
ਅਥ ਵਾ ਅ ਚ ਕੋ ਚ ਅਕਾ, ਰਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ, ਤੇਨ ਕ੍ਵਚਿ ਸਮਾਸਨ੍ਤਗਤਾਨਮਨ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅ ਕ ਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਪਞ੍ਚ ਗਾਵੋ ਸਮਾਹਟਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਸਮਾਸਾਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਮਾਸਨ੍ਤੇ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ, ‘‘ਓ ਸਰੇ ਚਾ’’ਤਿ ਅਵਾਦੇਸੇ ਚ ਕਤੇ ‘‘ਪਞ੍ਚਗਵ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਚ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ‘‘ਦ੍ਵਿਰਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਕਤੇ ਪੁਬ੍ਬਸਰਸ੍ਸ ‘‘ਸਰਲੋਪੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਲੋਪੋ.
ਅਸਮਾਹਾਰਦਿਗੁ ਯਥਾ – ਏਕੋ ਚ ਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਚਾਤਿ ਏਕਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਏਵਂ ਏਕਧਮ੍ਮੋ, ਏਕਪੁਤ੍ਤੋ, ਤਯੋ ਭਵਾ ਤਿਭਵਾ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਦਿਸਾ ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਾ, ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਾਨਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਦਿਗੁਸਮਾਸੋ.
ਤਪ੍ਪੁਰਿਸਸਮਾਸ
ਅਥ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸਸਮਾਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤੇ.
ਸੋ ਪਨ ਦੁਤਿਯਾਦੀਸੁ ਛਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤੀਸੁ ਭਾਵਤੋ ਛਬ੍ਬਿਧੋ. ਤਤ੍ਥ ਦੁਤਿਯਾਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋ ਗਤਨਿਸ੍ਸਿਤਾਤੀਤਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਾਪਨ੍ਨਾਦੀਹਿ ਭਵਤਿ.
ਸਰਣਂ ਗਤੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
‘‘ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੩੫੧. ਅਮਾਦਯੋ ¶ ਪਰਪਦੇਭਿ.
ਅਮਾਦਿਵਿਭਤ੍ਯਨ੍ਤਾਨਿ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨਿ ਪੁਬ੍ਬਪਦਾਨਿ ਨਾਮੇਹਿ ਪਰਪਦੇਭਿ ਸਹ ਵਿਭਾਸਾ ਸਮਸ੍ਯਨ੍ਤੇ, ਸੋ ਸਮਾਸੋ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸਸਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ. ਅਯਞ੍ਚ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਵਚਨਲਿਙ੍ਗੋ.
ਗਤਾਦਿਸਦ੍ਦਾ ਕਿਤਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਿਲਿਙ੍ਗਾ, ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪਾਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਪੁਬ੍ਬਸਮਂ. ਸੋ ਸਰਣਗਤੋ, ਤੇ ਸਰਣਗਤਾ. ਸਾ ਸਰਣਗਤਾ, ਤਾ ਸਰਣਗਤਾਯੋ. ਤਂ ਕੁਲਂ ਸਰਣਗਤਂ, ਤਾਨਿ ਕੁਲਾਨਿ ਸਰਣਗਤਾਨਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਏਵਂ ਅਰਞ੍ਞਗਤੋ, ਭੂਮਿਗਤੋ, ਧਮ੍ਮਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਧਮ੍ਮਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਅਤ੍ਥਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਭਵਂ ਅਤੀਤੋ ਭਵਾਤੀਤੋ, ਕਾਲਾਤੀਤੋ, ਪਮਾਣਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਪਮਾਣਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ. ਲੋਕਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਸੁਖਂ ਪਤ੍ਤੋ ਸੁਖਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਸੋਤਂ ਆਪਨ੍ਨੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ, ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਨ੍ਨੋ, ਰਥਂ ਆਰੁਲ਼੍ਹੋ ਰਥਾਰੁਲ਼੍ਹੋ, ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਂ ਸੋਭਨੋ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਸੋਭਨੋ, ਮੁਹੁਤ੍ਤਸੁਖਂ.
ਉਪਪਦਸਮਾਸੇ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਿਯੇਵ ਤਸ੍ਸ ਨਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ. ਯਥਾ – ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮਕਾਰੋ, ਕੁਮ੍ਭਕਾਰੋ, ਅਤ੍ਥਂ ਕਾਮੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥਕਾਮੋ, ਧਮ੍ਮਕਾਮੋ, ਧਮ੍ਮਂ ਧਾਰੇਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਧਰੋ, ਵਿਨਯਧਰੋ, ਸਚ੍ਚਂ ਵਦਿਤੁਂ ਸੀਲਮਸ੍ਸਾਤਿ ਸਚ੍ਚਵਾਦੀ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤਵਨ੍ਤੁਮਾਨਨ੍ਤਾਦਿਕਿਤਨ੍ਤੇਹਿ ਵਾਕ੍ਯਮੇਵ ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਾਧਿਕਾਰਤੋ. ਯਥਾ – ਓਦਨਂ ਭੁਤ੍ਤਵਾ, ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਮਾਨੋ, ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ, ਕਟਂ ਕਰਾਨੋ, ਅਨਭਿਧਾਨਤੋ ਵਾ, ਅਭਿਧਾਨਲਕ੍ਖਣਾ ਹਿ ਤਦ੍ਧਿਤਸਮਾਸਕਿਤਕਾਤਿ.
ਦੁਤਿਯਾਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋ.
ਤਤਿਯਾ ¶ ਕਿਤਕ ਪੁਬ੍ਬ ਸਦਿਸ ਸਮੂਨਤ੍ਥ ਕਲਹ ਨਿਪੁਣ ਮਿਸ੍ਸਸਖਿਲਾਦੀਹਿ.
ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਭਾਸਿਤੋ ਬੁਦ੍ਧਭਾਸਿਤੋ, ਧਮ੍ਮੋ. ਏਵਂ ਜਿਨਦੇਸਿਤੋ, ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਵਣ੍ਣਿਤੋ ਸਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਿਤੋ, ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਗਰਹਿਤੋ ਵਿਞ੍ਞੁਗਰਹਿਤੋ, ਵਿਞ੍ਞੁਪ੍ਪਸਤ੍ਥੋ, ਇਸ੍ਸਰਕਤਂ, ਸਯਂਕਤਂ, ਸੁਕੇਹਿ ਆਹਟਂ ਸੁਕਾਹਤਂ, ਰਞ੍ਞਾ ਹਤੋ ਰਾਜਹਤੋ, ਰੋਗਪੀਲ਼ਿਤੋ, ਅਗ੍ਗਿਦਡ੍ਢੋ, ਸਪ੍ਪਦਟ੍ਠੋ, ਸਲ੍ਲੇਨ ਵਿਦ੍ਧੋ ਸਲ੍ਲਵਿਦ੍ਧੋ, ਇਚ੍ਛਾਯ ਅਪਕਤੋ ਇਚ੍ਛਾਪਕਤੋ, ਸੀਲੇਨ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਏਵਂ ਸੁਖਸਹਗਤਂ, ਞਾਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ, ਮਿਤ੍ਤਸਂਸਗ੍ਗੋ, ਪਿਯਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ, ਜਾਤਿਤ੍ਥਦ੍ਧੋ, ਗੁਣਹੀਨੋ, ਗੁਣਵੁਡ੍ਢੋ, ਚਤੁਵਗ੍ਗਕਰਣੀਯਂ, ਚਤੁਵਗ੍ਗਾਦਿਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਕਾਕੇਹਿ ਪੇਯ੍ਯਾ ਕਾਕਪੇਯ੍ਯਾ, ਨਦੀ.
ਕ੍ਵਚਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯੇਵ, ਉਰੇਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਉਰਗੋ, ਪਾਦੇਨ ਪਿਵਤੀਤਿ ਪਾਦਪੋ. ਕ੍ਵਚਿ ਵਾਕ੍ਯਮੇਵ, ਪਰਸੁਨਾ ਛਿਨ੍ਨਵਾ, ਕਾਕੇਹਿ ਪਾਤਬ੍ਬਾ, ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ.
ਪੁਬ੍ਬਾਦਿਯੋਗੇ – ਮਾਸੇਨ ਪੁਬ੍ਬੋ ਮਾਸਪੁਬ੍ਬੋ. ਏਵਂ ਮਾਤੁਸਦਿਸੋ, ਪਿਤੁਸਮੋ, ਏਕੂਨਵੀਸਤਿ, ਸੀਲਵਿਕਲੋ, ਅਸਿਕਲਹੋ, ਵਾਚਾਨਿਪੁਣੋ, ਯਾਵਕਾਲਿਕਸਂਮਿਸ੍ਸਂ, ਵਾਚਾਸਖਿਲੋ, ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਸਦਿਸੋ ਸਤ੍ਥੁਕਪ੍ਪੋ, ਪੁਞ੍ਞੇਨ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਪੁਞ੍ਞਤ੍ਥਿਕੋ, ਗੁਣਾਧਿਕੋ, ਗੁਲ਼ੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠੋ ਓਦਨੋ ਗੁਲ਼ੋਦਨੋ, ਖੀਰੋਦਨੋ, ਅਸ੍ਸੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ ਰਥੋ ਅਸ੍ਸਰਥੋ, ਮਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ, ਜਮ੍ਬੁਯਾ ਪਞ੍ਞਾਤੋ ਲਕ੍ਖਿਤੋ ਦੀਪੋ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ, ਏਕੇਨ ਅਧਿਕਾ ਦਸ ਏਕਾਦਸ, ਜਾਤਿਯਾ ਅਨ੍ਧੋ ਜਚ੍ਚਨ੍ਧੋ, ਪਕਤਿਯਾ ਮੇਧਾਵੀ ਪਕਤਿਮੇਧਾਵੀ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤਤਿਯਾਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋ.
ਚਤੁਤ੍ਥੀ ¶ ਤਦਤ੍ਥਅਤ੍ਥਹਿਤਦੇਯ੍ਯਾਦੀਹਿ.
ਤਦਤ੍ਥੇ – ਕਥਿਨਸ੍ਸ ਦੁਸ੍ਸਂ ਕਥਿਨਦੁਸ੍ਸਂ, ਕਥਿਨਚੀਵਰਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਚੀਵਰਦੁਸ੍ਸਂ, ਚੀਵਰਮੂਲ੍ਯਂ, ਯਾਗੁਯਾ ਅਤ੍ਥਾਯ ਤਣ੍ਡੁਲਾ ਯਾਗੁਤਣ੍ਡੁਲਾ, ਭਤ੍ਤਤਣ੍ਡੁਲਾ, ਸਙ੍ਘਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਭਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਘਭਤ੍ਤਂ, ਆਗਨ੍ਤੁਕਾਨਮਤ੍ਥਾਯ ਭਤ੍ਤਂ ਆਗਨ੍ਤੁਕਭਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਗਮਿਕਭਤ੍ਤਂ, ਪਾਸਾਦਾਯ ਦਬ੍ਬਂ ਪਾਸਾਦਦਬ੍ਬਂ.
ਅਤ੍ਥੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਵਿਹਾਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਤ੍ਥੋ ਵਿਹਾਰੋ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਤ੍ਥਾ ਯਾਗੁ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਤ੍ਥਂ ਚੀਵਰਂ. ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਯਦਤ੍ਥੋ, ਯਦਤ੍ਥਾ, ਯਦਤ੍ਥਂ. ਏਵਂ ਤਦਤ੍ਥੋ, ਤਦਤ੍ਥਾ. ਤਦਤ੍ਥਂ. ਏਤਦਤ੍ਥੋ ਵਾਯਾਮੋ, ਏਤਦਤ੍ਥਾ ਕਥਾ, ਏਤਦਤ੍ਥਂ ਸੋਤਾਵਧਾਨਂ. ਕਿਮਤ੍ਥਂ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਂ, ਪਰਤ੍ਥਂ, ਵਿਨਯੋ ਸਂਵਰਤ੍ਥਾਯ, ਸੁਖਂ ਸਮਾਧਤ੍ਥਾਯ, ਨਿਬ੍ਬਿਦਾ ਵਿਰਾਗਤ੍ਥਾਯ, ਵਿਰਾਗੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ. ਤਥਾ ਲੋਕਸ੍ਸ ਹਿਤੋ ਲੋਕਹਿਤੋ, ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਦੇਯ੍ਯਂ ਬੁਦ੍ਧਦੇਯ੍ਯਂ, ਪੁਪ੍ਫਂ. ਸਙ੍ਘਦੇਯ੍ਯਂ, ਚੀਵਰਂ. ਇਧ ਨ ਭਵਤਿ, ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਾਤੁਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਚਤੁਤ੍ਥੀਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋ.
ਪਞ੍ਚਮੀ ਅਪਗਮਨ ਭਯ ਵਿਰਤਿ ਮੋਚਨਤ੍ਥਾਦੀਹਿ.
ਮੇਥੁਨਸ੍ਮਾ ਅਪੇਤੋ ਮੇਥੁਨਾਪੇਤੋ. ਏਵਂ ਪਲਾਪਾਪਗਤੋ, ਨਗਰਨਿਗ੍ਗਤੋ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ. ਗਾਮਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਗਾਮਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਂ, ਰੁਕ੍ਖਗ੍ਗਾ ਪਤਿਤੋ ਰੁਕ੍ਖਗ੍ਗਪਤਿਤੋ, ਸਾਸਨਚੁਤੋ, ਆਪਤ੍ਤਿਵੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਧਰਣਿਤਲੁਗ੍ਗਤੋ, ਸਬ੍ਬਭਵੇਹਿ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਸਬ੍ਬਭਵਨਿਸ੍ਸਟੋ.
ਭਯਤ੍ਥਾਦਿਯੋਗੇ ਯਥਾ – ਰਾਜਤੋ ਭਯਂ ਰਾਜਭਯਂ, ਚੋਰੇਹਿ ਭਯਂ ਚੋਰਭਯਂ, ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਭਯਂ ਅਮਨੁਸ੍ਸਭਯਂ, ਅਗ੍ਗਿਤੋ ਭਯਂ ਅਗ੍ਗਿਭਯਂ. ਪਾਪਤੋ ਭੀਤੋ ਪਾਪਭੀਤੋ ¶ , ਪਾਪਭੀਰੁਕੋ, ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਵਿਰਤਿ ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਵਿਰਤਿ. ਏਵਂ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਵਿਰਤਿ, ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਵਿਰਤਿ, ਬਨ੍ਧਨਾ ਮੁਤ੍ਤੋ ਬਨ੍ਧਨਮੁਤ੍ਤੋ, ਵਨਮੁਤ੍ਤੋ, ਬਨ੍ਧਨਮੋਕ੍ਖੋ, ਕਮ੍ਮਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਂ ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਿਤਂ, ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੁਕ੍ਕਟ੍ਠਂ, ਓਮਕੋਮਕਂ.
ਕ੍ਵਚਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯੇਵ, ਕਮ੍ਮਤੋ ਜਾਤਂ ਕਮ੍ਮਜਂ. ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤਜਂ, ਉਤੁਜਂ, ਆਹਾਰਜਂ. ਇਧ ਨ ਭਵਤਿ, ਪਾਸਾਦਾ ਪਤਿਤੋ.
ਪਞ੍ਚਮੀਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋ.
ਛਟ੍ਠੀ ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਤ੍ਤੋ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤੋ. ਏਵਂ ਰਾਜਪੁਰਿਸੋ, ਆਚਰਿਯਪੂਜਕੋ, ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕੋ, ਬੁਦ੍ਧਰੂਪਂ, ਜਿਨਵਚਨਂ, ਸਮੁਦ੍ਦਘੋਸੋ, ਧਞ੍ਞਾਨਂ ਰਾਸਿ ਧਞ੍ਞਰਾਸਿ, ਪੁਪ੍ਫਗਨ੍ਧੋ, ਫਲਰਸੋ, ਕਾਯਸ੍ਸ ਲਹੁਤਾ ਕਾਯਲਹੁਤਾ, ਮਰਣਸ੍ਸਤਿ, ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ, ਅਯਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੋ ਅਯੋਪਤ੍ਤੋ, ਏਵਂ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹਂ, ਪਾਨੀਯਥਾਲਕਂ, ਸਪ੍ਪਿਕੁਮ੍ਭੋ.
‘‘ਦੇਵਾਨਂ ਰਾਜਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਸਮਾਸਾਦਿਮ੍ਹਿ ਕਤੇ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਸਮਾਸਨ੍ਤਗਤਾਨਮਕਾਰਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਅਕਾਰੋ, ਤਤੋ ‘‘ਸ੍ਯਾ ਚਾ’’ਤਿ ਆਤ੍ਤਂ ਨ ਭਵਤਿ. ਦੇਵਰਾਜੋ, ਦੇਵਰਾਜਾ, ਦੇਵਰਾਜਂ, ਦੇਵਰਾਜੇ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਪੁਰਿਸਸਦ੍ਦਸਮਂ. ਅਤ੍ਤਾਭਾਵੇ ਸੋ ਦੇਵਰਾਜਾ, ਤੇ ਦੇਵਰਾਜਾਨੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਰਾਜਸਦ੍ਦਸਮਂ. ਤਥਾ ਦੇਵਾਨਂ ਸਖਾ ਦੇਵਸਖੋ, ਦੇਵਸਖਾ, ਸੋ ਦੇਵਸਖਾ, ਤੇ ਦੇਵਸਖਾਨੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਪੁਮਸ੍ਸ ਲਿਙ੍ਗਂ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਂ. ਏਵਂ ਪੁਮ੍ਭਾਵੋ, ਪੁਮਨ੍ਤਲੋਪਾਦਿ.
ਹਤ੍ਥਿਪਦਂ, ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘੋ, ਜਮ੍ਬੁਸਾਖਾ, ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਕ੍ਵਚਾਦਿਮਜ੍ਝੁਤ੍ਤਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਮਜ੍ਝੇ ਈਕਾਰੂਕਾਰਾਨਂ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ.
ਵਿਭਾਸਾਧਿਕਾਰਤੋ ¶ ਕ੍ਵਚਿ ਵਾਕ੍ਯਮੇਵ, ਸਹਸਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤਾਰੋ, ਭਿਨ੍ਨਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਤਾ, ਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਤਤਿਯੋ ਭਾਗੋ, ਯਾ ਚ ਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਮੀ, ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਸੂਰਤਮੋ.
ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥੋ ਇਚ੍ਚੇਵ? ‘‘ਭਟੋ ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਰਿਸੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਭਟਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਛਟ੍ਠੀ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨਪੇਕ੍ਖਤਾਯ ਅਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥਭਾਵਤੋ ਸਮਾਸੋ ਨ ਭਵਤਿ, ‘‘ਕੋਸਲਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਸਾਪੇਕ੍ਖਤਾਯ ਅਸਮਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਨ ਭਵਤਿ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਸਦ੍ਦਾਨਂ ਪਨ ਨਿਚ੍ਚਂ ਸਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤੇਪਿ ਗਮਕਤ੍ਤਾ ਸਮਾਸੋ, ਯਥਾ – ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗੁਰੁਕੁਲਂ, ਭਗਵਤੋ ਸਾਵਕਸਙ੍ਘੋਤਿਆਦਿ.
ਛਟ੍ਠੀਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋ.
ਸਤ੍ਤਮੀ ਰੂਪੇ ਸਞ੍ਞਾ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ, ਏਵਂ ਰੂਪਸਞ੍ਚੇਤਨਾ, ਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖਂ, ਚਕ੍ਖੁਮ੍ਹਿ ਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਧਮ੍ਮੇ ਰਤੋ ਧਮ੍ਮਰਤੋ, ਧਮ੍ਮਾਭਿਰਤਿ, ਧਮ੍ਮਰੁਚਿ, ਧਮ੍ਮਗਾਰਵੋ, ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਨਿਰੁਤ੍ਤਿ, ਦਾਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿ, ਭਵਨ੍ਤਰਕਤਂ, ਦਸ੍ਸਨੇ ਅਸ੍ਸਾਦੋ ਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸਾਦੋ, ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਾਸੋ ਅਰਞ੍ਞਵਾਸੋ, ਵਿਕਾਲੇ ਭੋਜਨਂ ਵਿਕਾਲਭੋਜਨਂ, ਕਾਲੇ ਵਸ੍ਸਂ ਕਾਲਵਸ੍ਸਂ, ਵਨੇ ਪੁਪ੍ਫਂ ਵਨਪੁਪ੍ਫਂ. ਏਵਂ ਵਨਮਹਿਸੋ, ਗਾਮਸੂਕਰੋ, ਸਮੁਦ੍ਦਮਚ੍ਛੋ, ਆਵਾਟਕਚ੍ਛਪੋ, ਆਵਾਟਮਣ੍ਡੂਕੋ, ਕੂਪਮਣ੍ਡੂਕੋ, ਤਿਤ੍ਥਨਾਵਾ, ਇਤ੍ਥੀਸੁ ਧੁਤ੍ਤੋ ਇਤ੍ਥਿਧੁਤ੍ਤੋ ਛਾਯਾਯ ਸੁਕ੍ਖੋ ਛਾਯਾਸੁਕ੍ਖੋ, ਅਙ੍ਗਾਰਪਕ੍ਕਂ, ਚਾਰਕਬਦ੍ਧੋ.
ਇਧ ਵੁਤ੍ਤਿਯੇਵ, ਯਥਾ – ਵਨੇ ਚਰਤੀਤਿ ਵਨਚਰੋ, ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਸਯਤੀਤਿ ਕੁਚ੍ਛਿਸਯੋ, ਥਲੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਥਲਟ੍ਠੋ. ਏਵਂ ਜਲਟ੍ਠੋ, ਪਬ੍ਬਤਟ੍ਠੋ, ਮਗ੍ਗਟ੍ਠੋ, ਪਙ੍ਕੇ ਜਾਤਂ ਪਙ੍ਕਜਂ, ਸਿਰੇ ਰੁਹਤੀਤਿ ਸਿਰੋਰੁਹਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਇਧ ¶ ਨ ਭਵਤਿ, ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰਤਾ, ਆਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ, ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਸਤ੍ਤਮੀਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋ.
‘‘ਤਦਨੁਪਰੋਧੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਯਥਾਭਿਧਾਨਂ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੇ ਕ੍ਵਚਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਾਦੀਸੁ ਅਮਾਦਿਵਿਭਤ੍ਯਨ੍ਤਂ ਪੁਬ੍ਬਪਦਂ ਪਰਂ ਸਮ੍ਭਵਤਿ.
ਯਥਾ – ਅਨ੍ਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਾਨਿ, ਵੇਲਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਅਤਿਵੇਲੋ, ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਮਾਲਂ ਅਤੀਤੋ ਅਤਿਮਾਲੋ, ਪਤ੍ਤਜੀਵਿਕੋ, ਆਪਨ੍ਨਜੀਵਿਕੋ, ਅਕ੍ਖਂ ਪਤਿਗਤਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਦਸ੍ਸਨਂ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੋ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾ ਬੁਦ੍ਧਿ, ਅਤ੍ਥਂ ਅਨੁਗਤਂ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਂ, ਕੋਕਿਲਾਯ ਅਵਕੁਟ੍ਠਂ ਅਵਕੋਕਿਲਂ ਵਨਂ, ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਵਮਯੂਰਂ, ਅਜ੍ਝਯਨਾਯ ਪਰਿਗਿਲਾਨੋ ਪਰਿਯਜ੍ਝਯਨੋ, ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਲਂ ਸਮਤ੍ਥੋਤਿ ਅਲਂਕਮ੍ਮੋ, ਵਚਨਾਯ ਅਲਨ੍ਤਿ ਅਲਂਵਚਨੋ, ਵਾਨਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋ, ਨਿਰਙ੍ਗਣੋ, ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਕੋਸਮ੍ਬੀ, ਵਨਤੋ ਨਿਯ੍ਯਾਤੋ ਨਿਬ੍ਬਨੋ, ਆਚਰਿਯਤੋ ਪਰੋ ਪਾਚਰਿਯੋ. ਏਵਂ ਪਯ੍ਯਕੋ, ਪਰਹਿਯ੍ਯੋ, ਗਙ੍ਗਾਯ ਉਪਰਿ ਉਪਰਿਗਙ੍ਗਂ. ਏਵਂ ਹੇਟ੍ਠਾਨਦੀ, ਅਨ੍ਤੋਸਮਾਪਤ੍ਤਿ, ਹਂਸਾਨਂ ਰਾਜਾ ਰਾਜਹਂਸੋ, ਹਂਸਰਾਜਾ ਵਾ, ਮਾਸਸ੍ਸ ਅਦ੍ਧਂ ਅਦ੍ਧਮਾਸਂ, ਮਾਸਦ੍ਧਂ ਵਾ, ਆਮਲਕਸ੍ਸ ਅਦ੍ਧਂ ਅਦ੍ਧਾਮਲਕਂ, ਆਮਲਕਦ੍ਧਂ ਵਾ, ਕਹਾਪਣਸ੍ਸ ਅਡ੍ਢਂ ਅਡ੍ਢਕਹਾਪਣਂ, ਅਡ੍ਢਮਾਸਕਂ, ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਡ੍ਢਂ ਅਡ੍ਢਰਤ੍ਤਂ, ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬਂ ਪੁਬ੍ਬਰਤ੍ਤਂ, ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਛਾ ਪਚ੍ਛਾਰਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਸਮਾਸਨ੍ਤਗਤਾਨਮਕਾਰਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਰਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਂ, ਅਹਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਂ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਹਂ. ਏਵਂ ਸਾਯਨ੍ਹਂ, ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਹਸ੍ਸ ਅਨ੍ਹਾਦੇਸੋ.
ਅਮਾਦਿਪਰਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋ.
ਕ੍ਵਚਿ ¶ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੇ ‘‘ਪਭਙ੍ਕਰਾ’’ਦੀਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੋ ਨ ਭਵਤਿ.
ਯਥਾ – ਪਭਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ‘‘ਅਮਾਦਯੋ ਪਰਪਦੇਭੀ’’ਤਿ ਸਮਾਸੋ, ‘‘ਨਾਮਾਨਂ ਸਮਾਸੋ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਸਮਾਸਸਞ੍ਞਾ, ਤਤੋ ‘‘ਤੇਸਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਲੋਪਾ ਚਾ’’ਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਤਤ੍ਥੇਵ ਚਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪੁਬ੍ਬਪਦੇ ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪਾਭਾਵੋ. ਸੇਸਂ ਸਮਂ. ਪਭਙ੍ਕਰੋ, ਅਮਤਂ ਦਦਾਤੀਤਿ ਅਮਤਨ੍ਦਦੋ, ਰਣਂ ਜਹਾਤੀਤਿ ਰਣਞ੍ਜਹੋ, ਜੁਤਿਂ ਧਾਰੇਤੀਤਿ ਜੁਤਿਨ੍ਧਰੋ, ਤਥਾ ਸਹਸਾਕਤਂ, ਪਰਸ੍ਸਪਦਂ. ਅਤ੍ਤਨੋਪਦਂ, ਭਯਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਯਤੂਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਪਰਤੋਘੋਸੋ, ਗਵਂਪਤਿਤ੍ਥੇਰੋ, ਮਨਸਿਕਾਰੋ, ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸੋ, ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿ, ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸੀ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ, ਜਨੇਸੁਤੋ, ਉਰਸਿਲੋਮੋ, ਕਣ੍ਠੇਕਾਲ਼ੋ, ਸਰਸਿਜਮਿਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਲੋਪਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋ.
ਤਪ੍ਪੁਰਿਸਸਮਾਸੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.
ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿਸਮਾਸ
ਅਥ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿਸਮਾਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤੇ.
ਸੋ ਚ ਨਵਵਿਧੋ ਦ੍ਵਿਪਦੋ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣੋ, ਦ੍ਵਿਪਦੋ ਭਿਨ੍ਨਾਧਿਕਰਣੋ, ਤਿਪਦੋ ਨਨਿਪਾਤਪੁਬ੍ਬਪਦੋ, ਸਹਪੁਬ੍ਬਪਦੋ ਉਪਮਾਨਪੁਬ੍ਬਪਦੋ ਸਙ੍ਖ੍ਯੋਭਯਪਦੋ ਦਿਸਨ੍ਤਰਾਲ਼ਤ੍ਥੋ ਬ੍ਯਤਿਹਾਰਲਕ੍ਖਣੋ ਚਾਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵਿਪਦੋ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣੋ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ ਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਛਸੁ ਵਿਭਤ੍ਯਤ੍ਥੇਸੁ ਭਵਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ਦੁਤਿਯਤ੍ਥੇ ਤਾਵ – ‘‘ਆਗਤਾ ਸਮਣਾ ਇਮਂ ਸਙ੍ਘਾਰਾਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਸਮਸ੍ਯਮਾਨਪਦਤੋ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਪਠਮਦੁਤਿਯਾਦਿਵਿਭਤ੍ਯਨ੍ਤਾਨਂ ਪਦਾਨਮਤ੍ਥੇਸੁ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨਿ ਨਾਮਾਨਿ ਵਿਭਾਸਾ ਸਮਸ੍ਯਨ੍ਤੇ, ਸੋ ਸਮਾਸੋ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿਸਞ੍ਞੋ ਚ ਹੋਤਿ.
ਬਹਵੋ ਵੀਹਯੋ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ, ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਅਯਮ੍ਪਿਸਮਾਸੋ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਸਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨੋ ਹਿ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ.
ਦੁਵਿਧੋ ਚਾਯਂ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ ਤਗ੍ਗੁਣਸਂਵਿਞ੍ਞਾਣਾਤਗ੍ਗੁਣਸਂਵਿਞ੍ਞਾਣਵਸੇਨ, ਤੇਸੁ ਯਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸਨਭੂਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਸੋ ਤਗ੍ਗੁਣਸਂਵਿਞ੍ਞਾਣੋ, ਯਥਾ – ਲਮ੍ਬਕਣ੍ਣਮਾਨਯਾਤਿ.
ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਨ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਸੋ ਅਤਗ੍ਗੁਣਸਂਵਿਞ੍ਞਾਣੋ, ਯਥਾ – ਬਹੁਧਨਮਾਨਯਾਤਿ.
ਇਧ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿਸਦ੍ਦੇ ਵਿਯ ਵਿਸੇਸਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਪਾਤੋ, ਸੇਸਂ ਪੁਬ੍ਬਸਮਂ.
ਆਗਤਸਮਣੋ ਸਙ੍ਘਾਰਾਮੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਆਗਤਸਦ੍ਦੋ, ਸਮਣਸਦ੍ਦੋ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥੇ ਅਟ੍ਠਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਾਵਿਭਤ੍ਯਤ੍ਥਭੂਤੇ ਸਙ੍ਘਾਰਾਮਸਙ੍ਖਾਤੇ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਨਤ੍ਥਮੇਵ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ‘‘ਸਙ੍ਘਾਰਾਮੋ’’ਤਿ ਪਦਨ੍ਤਰਂ ਪਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਤਤੋ ਸਮਾਸੇਨੇਵ ਕਮ੍ਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਭਿਹਿਤਤ੍ਤਾ ਪੁਨ ਦੁਤਿਯਾ ਨ ਹੋਤਿ. ਇਦਂਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਚ ਅਪ੍ਪਯੋਗੋ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ ਚਾਯਂ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਲਿਙ੍ਗਵਚਨੋ.
ਤਥਾ ਆਗਤਸਮਣਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿ, ਆਗਤਸਮਣਂ ਜੇਤਵਨਂ, ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਅਦ੍ਧਿਕਾ ਯਂ ਪਥਂ ਸੋਯਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਦ੍ਧਿਕੋ ਪਥੋ ¶ , ਅਭਿਰੁਲ਼੍ਹਾ ਵਾਣਿਜਾ ਯਂ ਨਾਵਂ ਸਾ ਅਭਿਰੁਲ਼੍ਹਵਾਣਿਜਾ ਨਾਵਾ. ਏਵਂ ਕਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ.
ਤਤਿਯਤ੍ਥੇ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ ਯਥਾ – ਜਿਤਾਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਯੇਨ ਸਮਣੇਨ ਸੋਯਂ ਜਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਸਮਣੋ. ਏਵਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮੋ, ਪਤ੍ਤਧਮ੍ਮੋ, ਕਤਕਿਚ੍ਚੋ, ਜਿਤਾ ਮਾਰਾ ਅਨੇਨਾਤਿ ਜਿਤਮਾਰੋ ਭਗਵਾ, ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੋ.
ਚਤੁਤ੍ਥਿਯਤ੍ਥੇ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ ਯਥਾ – ਦਿਨ੍ਨੋ ਸੁਙ੍ਕੋ ਯਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਸੋਯਂ ਦਿਨ੍ਨਸੁਙ੍ਕੋ ਰਾਜਾ, ਉਪਨੀਤਂ ਭੋਜਨਂ ਅਸ੍ਸ ਸਮਣਸ੍ਸਾਤਿ ਉਪਨੀਤਭੋਜਨੋ ਸਮਣੋ, ਉਪਹਟੋ ਬਲਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਉਪਹਟਬਲਿ ਯਕ੍ਖੋ.
ਪਞ੍ਚਮਿਯਤ੍ਥੇ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ ਯਥਾ – ਨਿਗ੍ਗਤਾ ਜਨਾ ਅਸ੍ਮਾ ਗਾਮਾ ਸੋਯਂ ਨਿਗ੍ਗਤਜਨੋ ਗਾਮੋ, ਨਿਗ੍ਗਤੋ ਅਯੋ ਅਸ੍ਮਾਤਿ ਨਿਰਯੋ, ਨਿਗ੍ਗਤਾ ਕਿਲੇਸਾ ਏਤਸ੍ਮਾਤਿ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋ, ਅਪੇਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਸ੍ਮਾਤਿ ਅਪੇਤਵਿਞ੍ਞਾਣੋ ਮਤਕਾਯੋ, ਅਪਗਤਂ ਭਯਭੇਰਵਂ ਅਸ੍ਮਾਤਿ ਅਪਗਤਭਯਭੇਰਵੋ ਅਰਹਾ.
ਛਟ੍ਠਿਯਤ੍ਥੇ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ ਯਥਾ – ਛਿਨ੍ਨਾ ਹਤ੍ਥਾ ਯਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸੋਯਂ ਛਿਨ੍ਨਹਤ੍ਥੋ ਪੁਰਿਸੋ. ਏਵਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ, ਖੀਣਾਸਵੋ, ਵੀਤੋ ਰਾਗੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਵੀਤਰਾਗੋ, ਦ੍ਵੇ ਪਦਾਨਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਦ੍ਵਿਪਦੋ, ਦ੍ਵਿਹਤ੍ਥੋ ਪਟੋ, ਤੇਵਿਜ੍ਜੋ, ਚਤੁਪ੍ਪਦੋ, ਪਞ੍ਚ ਚਕ੍ਖੂਨਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਪਞ੍ਚਚਕ੍ਖੁ ਭਗਵਾ, ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞੋ, ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਨਵਙ੍ਗਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਂ, ਦਸਬਲੋ, ਅਨਨ੍ਤਞਾਣੋ, ਤੀਣਿ ਦਸ ਪਰਿਮਾਣਮੇਤੇਸਨ੍ਤਿ ਤਿਦਸਾ ਦੇਵਾ, ਸਮਾਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਂ, ਇਧ ਪਰਿਮਾਣਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਨ੍ਨਿਧਾਨਤੋ ¶ ਦਸਸਦ੍ਦੋ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਅਯਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ, ਕੋ ਪਭਵੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਂਪਭਵੋ ਅਯਂ ਕਾਯੋ, ਵਿਗਤਂ ਮਲਮਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਮਲੋ, ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਗਨ੍ਧੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਗਨ੍ਧਂ ਚਨ੍ਦਨਂ. ਏਵਂ ਸੁਸੀਲੋ, ਸੁਮੁਖੋ, ਕੁਚ੍ਛਿਤੋ ਗਨ੍ਧੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਂ ਕੁਣਪਂ, ਦੁਟ੍ਠੁ ਮਨੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਦੁਮ੍ਮਨੋ. ਏਵਂ ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ, ਦੁਮ੍ਮੁਖੋ, ਤਪੋ ਏਵ ਧਨਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਤਪੋਧਨੋ, ਖਨ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਬਲਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਖਨ੍ਤਿਬਲੋ, ਇਨ੍ਦੋਤਿ ਨਾਮਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਇਨ੍ਦਨਾਮੋ.
ਛਨ੍ਦਜਾਤਾਦੀਸੁ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਾਨਂ ਯਥਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਉਭਯਂ ਪੁਬ੍ਬਂ ਨਿਪਤਤਿ, ਯਥਾ – ਛਨ੍ਦੋ ਜਾਤੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਛਨ੍ਦਜਾਤੋ, ਜਾਤੋ ਛਨ੍ਦੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿਪਿ ਜਾਤਛਨ੍ਦੋ. ਏਵਂ ਸਞ੍ਜਾਤਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸੋ, ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਸਞ੍ਜਾਤੋ, ਮਾਸਜਾਤੋ, ਜਾਤਮਾਸੋ, ਛਿਨ੍ਨਹਤ੍ਥੋ, ਹਤ੍ਥਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ.
‘‘ਦੀਘਾ ਜਙ੍ਘਾਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਸਮਾਸਾਦਿਮ੍ਹਿ ਕਤੇ –
‘‘ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣੇ, ਪਦੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੩੫੩. ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਭਾਸਿਤਪੁਮਿਤ੍ਥੀ ਪੁਮਾਵ ਚੇ.
ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣੇ ਪਦੇ ਪਰੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਭਾਸਿਤਪੁਮਾ ਇਤ੍ਥਿਵਾਚਕੋ ਸਦ੍ਦੋ ਅਤ੍ਥਿ ਚੇ, ਸੋ ਪੁਮਾ ਇਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬਪਦੇ ਇਤ੍ਥਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਭਾਵੋ, ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿਵਿਸਯੋਯਂ, ਉਪਰਿ ‘‘ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਸਞ੍ਞੇ ਚਾ’’ਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਾ.
੩੫੪. ਕ੍ਵਚਾਦਿਮਜ੍ਝੁਤ੍ਤਰਾਨਂ ਦੀਘਰਸ੍ਸਾਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਚ.
ਕ੍ਵਚਿ ਤਦ੍ਧਿਤਸਮਾਸਨਾਮੋਪਸਗ੍ਗਾਦੀਸੁ ਪਦੇਸੁ ਆਦਿਮਜ੍ਝੁਤ੍ਤਰਭੂਤਾਨਂ ਸਰਾਨਂ ਜਿਨਵਚਨਾਨੁਪਰੋਧੇਨ ਦੀਘਰਸ੍ਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ, ਅਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਪਰੇਸੁ, ਅਪਰਭੂਤੇਸੁ ਚ.
ਤਤ੍ਥ ¶
ਦੀਘਤ੍ਤਂ ਪਾਕਟਾਨੂਪ- ਘਾਤਾਦੋ ਮਧੁਵਾਦਿਸੁ;
ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ ਅਜ੍ਜਵੇ ਇਤ੍ਥਿ- ਰੂਪਾਦੋ ਚ ਕ, ਤਾਦਿਸੂਤਿ.
ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿਸਮਾਸੇ ਸਤਿ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ. ਦੀਘਜਙ੍ਘੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਤਥਾ ਪਹੂਤਾ ਜਿਵ੍ਹਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਪਹੂਤਜਿਵ੍ਹੋ ਭਗਵਾ. ਮਹਤੀ ਪਞ੍ਞਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ. ‘‘ਮਹਤਂ ਮਹਾ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣੇ ਪਦੇ’’ਤਿ ਮਹਾਦੇਸੋ.
ਇਤ੍ਥਿਯਮਿਤਿ ਕਿਂ? ਖਮਾਧਨੋ. ਭਾਸਿਤਪੁਮਾਤਿ ਕਿਂ? ਸਦ੍ਧਾਧੁਰੋ, ਸਦ੍ਧਾਪਕਤਿਕੋ, ਪਞ੍ਞਾਪਕਤਿਕੋ, ਪਞ੍ਞਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿਕੋ, ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਸਮਾਸਨ੍ਤਗਤਾਨਮਕਾਰਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ. ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣੇ ਇਚ੍ਚੇਵ? ਸਮਣਿਭਤ੍ਤਿਕੋ, ਕੁਮਾਰਿਭਤ੍ਤਿਕੋ, ਕੁਮਾਰਿਭਤ੍ਤਿ.
ਪੁਬ੍ਬਪਦਸ੍ਸੇਵਾਯਂ ਪੁਮ੍ਭਾਵਾਤਿਦੇਸੋ, ਤੇਨ ਇਧ ਨ ਭਵਤਿ. ਬਹੁਦਾਸਿਕੋ ਪੁਰਿਸੋ. ਬਹੁਕੁਮਾਰਿਕਂ ਕੁਲਂ.
‘‘ਗਾਣ੍ਠਿਵੋ ਧਨੁ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਸਮਾਸਾਦਿਮ੍ਹਿ ਕਤੇ –
ਤਿਪਦਮਿਦਂ. ਕ੍ਵਚਿਸਮਾਸਨ੍ਤਗਤਾ ਧਨੁਸਦ੍ਦਾ ਆਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਧਮ੍ਮਾਦਿਤੋ ਚ, ‘‘ਵਮੋਦੁਦਨ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਕਾਰੋ, ਗਾਣ੍ਠਿਵਧਨ੍ਵਾ. ਏਵਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਧਮ੍ਮਾ.
ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਸਹਸ੍ਸਥਾਮਧਨੁ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਧਮ੍ਮੋ, ਵਿਦਿਤਧਮ੍ਮੋ.
ਨਾਨਾਦੁਮਪਤਿਤਪੁਪ੍ਫਵਾਸਿਤਸਾਨੁ ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ – ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾ ਦੁਮਾ ਨਾਨਾਦੁਮਾ, ਨਾਨਾਦੁਮੇਹਿ ਪਤਿਤਾਨਿ ਨਾਨਾਦੁਮਪਤਿਤਾਨਿ, ਨਾਨਾਦੁਮਪਤਿਤਾਨਿ ਚ ਤਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਚਾਤਿ ਨਾਨਾਦੁਮਪਤਿਤਪੁਪ੍ਫਾਨਿ, ਤੇਹਿ ਵਾਸਿਤਾ ਨਾਨਾਦੁਮਪਤਿਤਪੁਪ੍ਫਵਾਸਿਤਾ, ਨਾਨਾਦੁਮਪਤਿਤਪੁਪ੍ਫਵਾਸਿਤਾ ਸਾਨੂ ਯਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸ ਸੋਯਂ ਨਾਨਾਦੁਮਪਤਿਤਪੁਪ੍ਫਵਾਸਿਤਸਾਨੁ ¶ ਪਬ੍ਬਤੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਤਪ੍ਪੁਰਿਸਗਬ੍ਭੋ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ.
ਤਥਾ ਬ੍ਯਾਲਮ੍ਬੋ ਅਮ੍ਬੁਧਰੋ ਬ੍ਯਾਲਮ੍ਬਮ੍ਬੁਧਰੋ, ਤਸ੍ਸ ਬਿਨ੍ਦੂਨਿ ਬ੍ਯਾਲਮ੍ਬਮ੍ਬੁਧਰਬਿਨ੍ਦੂਨਿ, ਤੇਹਿ ਚੁਮ੍ਬਿਤੋ ਬ੍ਯਾਲਮ੍ਬਮ੍ਬੁਧਰਬਿਨ੍ਦੁਚੁਮ੍ਬਿਤੋ, ਤਾਦਿਸੋ ਕੂਟੋ ਯਸ੍ਸ ਸੋਯਂ ਬ੍ਯਾਲਮ੍ਬਮ੍ਬੁਧਰਬਿਨ੍ਦੁਚੁਮ੍ਬਿਤਕੂਟੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਤ੍ਤਮਿਯਤ੍ਥੇ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ ਯਥਾ – ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਿ ਸਸ੍ਸਾਨਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਜਨਪਦੇ ਸੋਯਂ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸਸ੍ਸੋ ਜਨਪਦੋ, ਸੁਲਭੋ ਪਿਣ੍ਡੋ ਇਮਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਸੁਲਭਪਿਣ੍ਡੋ ਦੇਸੋ. ਆਕਿਣ੍ਣਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਯਸ੍ਸਂ ਰਾਜਧਾਨਿਯਂ ਸਾ ਆਕਿਣ੍ਣਮਨੁਸ੍ਸਾ ਰਾਜਧਾਨੀ, ਬਹਵੋ ਤਾਪਸਾ ਏਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਬਹੁਤਾਪਸੋ ਅਸ੍ਸਮੋ, ਉਪਚਿਤਂ ਮਂਸਲੋਹਿਤਂ ਅਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਉਪਚਿਤਮਂਸਲੋਹਿਤਂ ਸਰੀਰਂ, ਬਹਵੋ ਸਾਮਿਨੋ ਅਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਬਹੁਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ਨਗਰਂ.
‘‘ਬਹੂ ਨਦਿਯੋ ਅਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਸਮਾਸਾਦਿਮ੍ਹਿ ਕਤੇ –
ਸਮਾਸਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ, ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਮਾਸਨ੍ਤਗਤਾ ਨਦਿਮ੍ਹਾ ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਤੁਅਨ੍ਤਾ ਚ. ਨਿਚ੍ਚਤ੍ਥਂ ਵਚਨਂ. ਨਦੀਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਇਤ੍ਥਿਵਾਚਕਾਨਂ ਈਕਾਰੂਕਾਰਾਨਂ ਪਰਸਮਞ੍ਞਾ, ਤਤੋ ‘‘ਕ੍ਵਚਾਦਿਮਜ੍ਝੁਤ੍ਤਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਦਿਸਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਬਹੁਨਦਿਕੋ ਜਨਪਦੋ. ਏਵਂ ਬਹੁਜਮ੍ਬੁਕਂ ਵਨਂ. ਬਹੁਨਾਰਿਕੋਤਿ ਛਟ੍ਠੀਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿਨਾ ਸਿਦ੍ਧਂ. ਬਹਵੋ ਕਤ੍ਤਾਰੋ ਅਸ੍ਮਿਂ, ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਵਾ ਬਹੁਕਤ੍ਤੁਕੋ ਦੇਸੋ. ਏਵਂ ਬਹੁਭਤ੍ਤੁਕੋ.
ਭਿਨ੍ਨਾਧਿਕਰਣੋ ਯਥਾ – ਏਕਰਤ੍ਤਿਂ ਵਾਸੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਏਕਰਤ੍ਤਿਵਾਸੋ, ਸਮਾਨੇਨ ਜਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਾਸੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮਾਨਵਾਸੋ ¶ ਪੁਰਿਸੋ. ਉਭਤੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਉਭਭੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕੋ, ਛਤ੍ਤਂ ਪਾਣਿਮ੍ਹਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਛਤ੍ਤਪਾਣਿ ਪੁਰਿਸੋ. ਏਵਂ ਦਣ੍ਡਪਾਣਿ, ਸਤ੍ਥਪਾਣਿ, ਵਜਿਰਪਾਣਿ, ਖਗ੍ਗਹਤ੍ਥੋ, ਸਤ੍ਥਹਤ੍ਥੋ, ਦਾਨੇ ਅਜ੍ਝਾਸਯੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਦਾਨਜ੍ਝਾਸਯੋ, ਦਾਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਕੋ, ਬੁਦ੍ਧਭਤ੍ਤਿਕੋ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਗਾਰਵੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤਿਪਦੋ ਯਥਾ – ਪਰਕ੍ਕਮੇਨਾਧਿਗਤਾ ਸਮ੍ਪਦਾ ਯੇਹਿ ਤੇ ਭਵਨ੍ਤਿ ਪਰਕ੍ਕਮਾਧਿਗਤਸਮ੍ਪਦਾ ਮਹਾਪੁਰਿਸਾ. ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਾਧਿਗਤਭੋਗਾ, ਓਣੀਤੋ ਪਤ੍ਤਤੋ ਪਾਣਿ ਯੇਨ ਸੋਯਂ ਓਣੀਤਪਤ੍ਤਪਾਣਿ, ਸੀਹਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਦ੍ਧਂ ਵਿਯ ਕਾਯੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸੀਹਪੁਬ੍ਬਦ੍ਧਕਾਯੋ, ਮਤ੍ਤਾ ਬਹਵੋ ਮਾਤਙ੍ਗਾ ਅਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਮਤ੍ਤਬਹੁਮਾਤਙ੍ਗਂ ਵਨਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਨਨਿਪਾਤਪੁਬ੍ਬਪਦੋ ਯਥਾ – ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਸ੍ਸ ਸਮੋਤਿ ਅਸਮੋ ਭਗਵਾ. ਇਧ ‘‘ਅਤ੍ਤਂ ਨਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੇ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਅਤ੍ਤਂ ਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਅਪ੍ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਅਪੁਤ੍ਤਕੋ, ਅਹੇਤੁਕੋ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਸਮਾਸਨ੍ਤ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਸਂਵਾਸੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਸਂਵਾਸਾ, ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੇ ਵੁਟ੍ਠਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਵੁਟ੍ਠਿਕੋ ਜਨਪਦੋ, ਅਭਿਕ੍ਖੁਕੋ ਵਿਹਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰੋਤਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ, ‘‘ਸਰੇ ਅਨ’’ਤਿ ਅਨ, ਤਪ੍ਪੁਰਿਸਗ੍ਗਹਣਮੁਪਲਕ੍ਖਣਂ, ਅਥਵਾ ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਸ੍ਸ ਅਨ. ਏਵਂ ਨਤ੍ਥਿ ਅਨ੍ਤੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨਨ੍ਤਂ, ਨ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਆਸਵਾ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਨਾਸਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਪਠਮਾਯਤ੍ਥੇ ਸਹਪੁਬ੍ਬਪਦੋ ਯਥਾ – ਸਹ ਹੇਤੁਨਾ ਯੋ ਵਤ੍ਤਤੇਤਿ ਸਹੇਤੁਕੋ, ਸਹੇਤੁ ਵਾ, ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ¶ ਸਹਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਾਦੇਸੋ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਸਮਾਸਨ੍ਤ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਚ, ਸਹ ਪੀਤਿਯਾ ਇਮੇ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਸਪ੍ਪੀਤਿਕਾ. ਏਵਂ ਸਹ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ, ਸਕਿਲੇਸੋ, ਸਉਪਾਦਾਨੋ, ਸਪਰਿਵਾਰੋ, ਸਹ ਮੂਲੇਨ ਉਦ੍ਧਤੋ ਸਮੂਲੁਦ੍ਧਤੋ ਰੁਕ੍ਖੋ.
ਉਪਮਾਨਪੁਬ੍ਬਪਦੋ ਪਠਮਾਯਤ੍ਥੇ ਤਾਵ – ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਭਾਵਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥਂ ਇਵਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗੋ, ਕਾਯਬ੍ਯਾਮਾਨਂ ਸਮਪ੍ਪਮਾਣਤਾਯ ਨਿਗ੍ਰੋਧੋ ਇਵ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲੋ ਯੋ ਰਾਜਕੁਮਾਰੋ ਸੋਯਂਨਿਗ੍ਰੋਧਪਰਿਮਣ੍ਡਲੋ ਰਾਜਕੁਮਾਰੋ. ‘‘ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨਮਪ੍ਪਯੋਗੋ’’ਤਿ ਇਵਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਯੋਗੋ, ਸਙ੍ਖੋ ਵਿਯ ਪਣ੍ਡਰੋ ਅਯਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਪਣ੍ਡਰੋ, ਕਾਕੋ ਵਿਯ ਸੂਰੋ ਅਯਨ੍ਤਿ ਕਾਕਸੂਰੋ, ਚਕ੍ਖੁ ਇਵ ਭੂਤੋ ਅਯਂ ਪਰਮਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਤੋਤਿ ਚਕ੍ਖੁਭੂਤੋ ਭਗਵਾ. ਏਵਂ ਅਤ੍ਥਭੂਤੋ. ਧਮ੍ਮਭੂਤੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੋ, ਅਨ੍ਧੋ ਵਿਯ ਭੂਤੋ ਅਯਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਧਭੂਤੋ ਬਾਲੋ. ਮੁਞ੍ਜਪਬ੍ਬਜਮਿਵ ਭੂਤਾ ਅਯਨ੍ਤਿ ਮੁਞ੍ਜਪਬ੍ਬਜਭੂਤਾ ਕੁਦਿਟ੍ਠਿ. ਤਨ੍ਤਾਕੁਲਕਮਿਵ ਜਾਤਾ ਅਯਨ੍ਤਿ ਤਨ੍ਤਾਕੁਲਕਜਾਤਾ.
ਛਟ੍ਠਿਯਤ੍ਥੇ – ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋ ਵਿਯ ਵਣ੍ਣੋ ਯਸ੍ਸ ਸੋਯਂ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋ ਭਗਵਾ. ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੋ, ਨਾਗਸ੍ਸ ਵਿਯ ਅਸ੍ਸ ਗਤੀਤਿ ਨਾਗਗਤਿ. ਏਵਂ ਸੀਹਗਤਿ, ਨਾਗਵਿਕ੍ਕਮੋ, ਸੀਹਵਿਕ੍ਕਮੋ, ਸੀਹਹਨੁ, ਏਣਿਸ੍ਸ ਵਿਯ ਅਸ੍ਸ ਜਙ੍ਘਾਤਿ ਏਣਿਜਙ੍ਘੋ, ਸੀਹਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਦ੍ਧਂ ਵਿਯ ਅਸ੍ਸ ਕਾਯੋਤਿ ਸੀਹਪੁਬ੍ਬਦ੍ਧਕਾਯੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਵਿਯ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸਰੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸਰੋ.
ਵਾਸਦ੍ਦਤ੍ਥੇ ¶ ਸਙ੍ਖ੍ਯੋਭਯਪਦੋ ਯਥਾ – ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਤਯੋ ਵਾ ਪਤ੍ਤਾ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਪਤ੍ਤਾ, ‘‘ਦ੍ਵੇਕਟ੍ਠਾਨਮਾਕਾਰੋ ਵਾ’’ਤਿ ਦ੍ਵਿਸਦ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਤ੍ਤਂ, ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਦ੍ਵੀਹਂ ਵਾ ਤੀਹਂ ਵਾ ਦ੍ਵੀਹਤੀਹਂ, ਛ ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਵਾ ਵਾਚਾ ਛਪ੍ਪਞ੍ਚਵਾਚਾ. ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਟ੍ਠਮਾਸਾ, ਏਕਯੋਜਨਦ੍ਵਿਯੋਜਨਾਨਿ.
ਦਿਸਨ੍ਤਰਾਲ਼ਤ੍ਥੋ ਯਥਾ – ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਾ ਚ ਦਕ੍ਖਿਣਸ੍ਸਾ ਚ ਦਿਸਾਯ ਯਦਨ੍ਤਰਾਲ਼ਂ ਸਾਯਂ ਪੁਬ੍ਬਦਕ੍ਖਿਣਾ ਵਿਦਿਸਾ. ਏਤ੍ਥ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣਪਦਪਰਤ੍ਤਾਭਾਵਾ ਨ ਪੁਮ੍ਭਾਵਾਤਿਦੇਸੋ, ‘‘ਕ੍ਵਚਾਦਿਮਜ੍ਝੁਤ੍ਤਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਦਿਸਨ੍ਤਰਾਲ਼ਤ੍ਥੇ ਪੁਬ੍ਬਪਦਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਪੁਬ੍ਬੁਤ੍ਤਰਾ, ਅਪਰਦਕ੍ਖਿਣਾ, ਪਚ੍ਛਿਮੁਤ੍ਤਰਾ. ਯਦਾ ਪਨ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਚ ਸਾ ਪੁਬ੍ਬਾ ਚਾਤਿ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਸਮਾਸੋ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਪੁਮ੍ਭਾਵਾਤਿਦੇਸੋ ਉਤ੍ਤਰਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ, ਸਬ੍ਬਨਾਮਿਕਵਿਧਾਨਮ੍ਪਿ ਨਿਚ੍ਚਂ ਭਵਤਿਯੇਵ, ਯਥਾ – ਦਕ੍ਖਿਣਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਾ, ਦਕ੍ਖਿਣਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਮਿਤਿ.
ਬ੍ਯਤਿਹਾਰਲਕ੍ਖਣੋ ਯਥਾ – ਕੇਸੇਸੁ ਚ ਕੇਸੇਸੁ ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਦਂ ਯੁਦ੍ਧਂ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਕੇਸਾਕੇਸਿ, ਦਣ੍ਡੇਹਿ ਚ ਦਣ੍ਡੇਹਿ ਚ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਇਦਂ ਯੁਦ੍ਧਂ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਦਣ੍ਡਾਦਣ੍ਡਿ, ‘‘ਕ੍ਵਚਾਦਿਮਜ੍ਝੁਤ੍ਤਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਮਜ੍ਝੇਦੀਘੋ, ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨ੍ਤਸ੍ਸਿਕਾਰੋ.
ਪਠਮਾਵਿਭਤ੍ਯਤ੍ਥਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ.
ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿਸਮਾਸੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.
ਦ੍ਵਨ੍ਦਸਮਾਸ
ਅਥ ਦ੍ਵਨ੍ਦਸਮਾਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤੇ.
ਸੋ ਚ ਦੁਵਿਧੋ ਇਤਰੀਤਰਯੋਗ ਸਮਾਹਾਰਤ੍ਥਭੇਦੇਨ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ਇਤਰੀਤਰਯੋਗੇ ਤਾਵ – ‘‘ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ’’ਇਤੀਧ ਉਭਯਤ੍ਥਾਪਿ ਪਠਮੇਕਵਚਨਂ, ਸਮੁਚ੍ਚਯਜੋਤਨਤ੍ਥਂ ਚਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗੋ ਚ.
‘‘ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਚ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਨਾਨਾਨਾਮਾਨਮੇਵ ਏਕਵਿਭਤ੍ਤਿਕਾਨਂ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨਂ ਯੋ ਸਮੁਚ੍ਚਯੋ, ਸੋ ਵਿਭਾਸਾ ਸਮਾਸੋ ਭਵਤਿ, ਦ੍ਵਨ੍ਦਸਞ੍ਞੋ ਚ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਮੁਚ੍ਚਯੋ ਨਾਮ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਂ, ਸੋ ਪਨ ਅਤ੍ਥਵਸੇਨ ਕੇਵਲਸਮੁਚ੍ਚਯੋ ਅਨ੍ਵਾਚਯੋ ਇਤਰੀਤਰਯੋਗੋ ਸਮਾਹਾਰੋ ਚਾਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ.
ਤਤ੍ਥ ਕੇਵਲਸਮੁਚ੍ਚਯੇ, ਅਨ੍ਵਾਚਯੇ ਚ ਸਮਾਸੋ ਨ ਭਵਤਿ, ਕ੍ਰਿਯਾਸਾਪੇਕ੍ਖਤਾਯ ਨਾਮਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥਭਾਵਤੋ, ਯਥਾ – ਚੀਵਰਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਯਂ ਸਯਨਾਸਨਂ ਅਦਾਸਿ, ਦਾਨਞ੍ਚ ਦੇਹਿ, ਸੀਲਞ੍ਚ ਰਕ੍ਖਾਹਿ. ਇਤਰੀਤਰਯੋਗੇ, ਸਮਾਹਾਰੇ ਚ ਸਮਾਸੋ ਭਵਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਨਾਮਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥਭਾਵਤੋ.
ਦ੍ਵੇ ਦ੍ਵੇ ਪਦਾਨਿ ਦ੍ਵਨ੍ਦਾ, ਦ੍ਵਨ੍ਦਟ੍ਠਾ ਵਾ ਦ੍ਵਨ੍ਦਾ, ਦ੍ਵਨ੍ਦਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਅਯਂ ਸਮਾਸੋਪਿ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਸਞ੍ਞਾਯ ਦ੍ਵਨ੍ਦੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਉਭਯਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨੋ ਹਿ ਦ੍ਵਨ੍ਦੋ.
ਨਨੁ ਚ ਉਭਯਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤੇ ਸਤਿ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਕਥਮੇਕਤ੍ਥੀਭਾਵੋ ਸਿਯਾਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਸਦਿਸਾਦਿਅਤ੍ਥੇਪਿ ਸਦ੍ਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭਵੇਨਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਦਾਨਂ ਏਕਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਅਤ੍ਥਦ੍ਵਯਦੀਪਕਤ੍ਤਾ ਨ ਵਿਰੋਧੋ, ਤਞ੍ਚ ਦ੍ਵਨ੍ਦਵਿਸਯਮੇਵ, ਤੇਸਮਤ੍ਥਦ੍ਵਯਦੀਪਕਤ੍ਤਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਭੂਸਦ੍ਦੋ ਅਨੁਭਵਅਭਿਭਵਾਦਿਕੇ ਅਤ੍ਥੇ ਅਨ੍ਵਭਿਆਦਿਉਪਸਗ੍ਗਸਹਿਤੋਵ ਦੀਪੇਤਿ, ਨ ਕੇਵਲੋ, ਏਵਂ ‘‘ਗਵਸ੍ਸਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ¶ ਗਵਾਦੀਨਂ ਅਸ੍ਸਾਦਿਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਸਹਿਤਾਨਮੇਵ ਅਤ੍ਥਦ੍ਵਯਦੀਪਨਂ, ਨ ਕੇਵਲਾਨਨ੍ਤਿ ਤਞ੍ਚ ਦ੍ਵਨ੍ਦਵਿਸਯਮੇਵ, ਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਵਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਮੁਚ੍ਚਯਦੀਪਕਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਿ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇਪੇਕਤ੍ਥਿਤਾਤਿ ਨ ਕੋਚਿ ਵਿਰੋਧੋ, ਤਤੋ ਸਮਾਸਸਞ੍ਞਾਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪਾਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ, ਸਮਾਸੇਨੇਵ ਚਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨਮਪ੍ਪਯੋਗੋ’’ਤਿ ਚਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਯੋਗੋ.
ਇਧ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਅਚ੍ਚਿਤਤਰਂ ਪੁਬ੍ਬਂ ਨਿਪਤਤਿ, ਪਰਸ੍ਸੇਵ ਲਿਙ੍ਗਞ੍ਚ. ਇਤਰੀਤਰਯੋਗਸ੍ਸ ਅਵਯਵਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਬਹੁਵਚਨਮੇਵ.
ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਾ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੇ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੇਹਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਸਮਣੋ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਚ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ. ਏਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਾ, ਖਤ੍ਤਿਯਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ, ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ, ਮਾਤਾ ਚ ਪਿਤਾ ਚ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ, ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਮਾਤੁਆਦਿਪੁਬ੍ਬਪਦੁਕਾਰਸ੍ਸ ਆਕਾਰੋ. ਏਵਂ ਪਿਤਾਪੁਤ੍ਤਾ.
‘‘ਜਾਯਾ ਚ ਪਤਿ ਚਾਤਿ ਜਾਯਾਪਤਿ’’ਇਤੀਧ –
‘‘ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਜਾਯਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਤੁਦਂ ਜਾਨਿਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਤਿਸਦ੍ਦੇ ਪਰੇ ਕ੍ਵਚਿ. ਤੁਦਂਪਤਿ, ਜਾਨਿਪਤਿ, ਜਯਮ੍ਪਤਿਕਾ. ਏਤ੍ਥ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਾਗਮੋ, ‘‘ਕ੍ਵਚਾ’’ਦਿਨਾ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਞ੍ਚ.
ਕ੍ਵਚਿ ਅਪ੍ਪਸਰਂ ਪੁਬ੍ਬਂ ਨਿਪਤਤਿ, ਯਥਾ – ਚਨ੍ਦੋ ਚ ਸੂਰਿਯੋ ਚ ਚਨ੍ਦਸੂਰਿਯਾ, ਨਿਗਮਾ ਚ ਜਨਪਦਾ ਚ ਨਿਗਮਜਨਪਦਾ, ਸੁਰਾ ਚ ਅਸੁਰਾ ¶ ਚ ਗਰੁਲ਼ਾ ਚ ਮਨੁਜਾ ਚ ਭੁਜਗਾ ਚ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾ ਚ ਸੁਰਾਸੁਰਗਰੁਲ਼ਮਨੁਜਭੁਜਗਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾ.
ਕ੍ਵਚਿ ਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣਨ੍ਤਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਨਿਪਾਤੋ, ਯਥਾ – ਅਗ੍ਗਿ ਚ ਧੂਮੋ ਚ ਅਗ੍ਗਿਧੂਮਾ. ਏਵਂ ਗਤਿਬੁਦ੍ਧਿਭੁਜਪਠਹਰਕਰਸਯਾ, ਧਾਤਵੋ ਚ ਲਿਙ੍ਗਾਨਿ ਚ ਧਾਤੁਲਿਙ੍ਗਾਨਿ.
ਕ੍ਵਚਿ ਸਰਾਦਿਅਕਾਰਨ੍ਤਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਨਿਪਾਤੋ, ਯਥਾ – ਅਤ੍ਥੋ ਚ ਧਮ੍ਮੋ ਚ ਅਤ੍ਥਧਮ੍ਮਾ. ਏਵਂ ਅਤ੍ਥਸਦ੍ਦਾ, ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾ ਵਾ.
ਸਮਾਹਾਰੇ ਪਨ – ‘‘ਚਕ੍ਖੁ ਚ ਸੋਤਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ‘‘ਨਾਮਾਨਂ ਸਮੁਚ੍ਚਯੋ ਦ੍ਵਨ੍ਦੋ’’ਤਿ ਦ੍ਵਨ੍ਦਸਮਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪਾਦਿਮ੍ਹਿ ਕਤੇ –
‘‘ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਂ, ਏਕਤ੍ਤਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੩੫੯. ਤਥਾ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਪਾਣਿ ਤੂਰਿਯ ਯੋਗ੍ਗ ਸੇਨਙ੍ਗ ਖੁਦ੍ਦਜਨ੍ਤੁਕ ਵਿਵਿਧ ਵਿਰੁਦ੍ਧ ਵਿਸਭਾਗਤ੍ਥਾਦੀਨਞ੍ਚ.
ਯਥਾ ਦਿਗੁਸਮਾਸੇ, ਤਥਾ ਸਮਾਹਾਰਦ੍ਵਨ੍ਦਸਮਾਸੇਪਿ ਪਾਣਿ ਤੂਰਿਯ ਯੋਗ੍ਗ ਸੇਨਙ੍ਗਤ੍ਥਾਨਂ, ਖੁਦ੍ਦਜਨ੍ਤੁਕਵਿਵਿਧ ਵਿਰੁਦ੍ਧਵਿਸਭਾਗਤ੍ਥਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਨਞ੍ਚ ਏਕਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਞ੍ਚ.
ਪਾਣਿਨੋ ਚ ਤੂਰਿਯਾਨਿ ਚ ਯੋਗ੍ਗਾਨਿ ਚ ਸੇਨਾ ਚਾਤਿ ਪਾਣਿਤੂਰਿਯ ਯੋਗ੍ਗਸੇਨਾ, ਤਾਸਮਙ੍ਗਾਨਿ ਪਾਣਿਤੂਰਿਯਯੋਗ੍ਗਸੇਨਙ੍ਗਾਨਿ, ਦ੍ਵਨ੍ਦਤੋ ਪਰਤ੍ਤਾ ਅਙ੍ਗਸਦ੍ਦੋ ਪਚ੍ਚੇਕਮਭਿਸਮ੍ਬਜ੍ਝਤੇ. ਖੁਦ੍ਦਾ ਚ ਤੇ ਜਨ੍ਤੁਕਾ ਚੇਤਿ ਖੁਦ੍ਦਜਨ੍ਤੁਕਾ, ਵਿਵਿਧੇਨਾਕਾਰੇਨ ਵਿਰੁਦ੍ਧਾ ਵਿਵਿਧਵਿਰੁਦ੍ਧਾ, ਨਿਚ੍ਚਵਿਰੋਧਿਨੋ. ਸਮਾਨੋ ਭਾਗੋ ਯੇਸਂ ਤੇ ਸਭਾਗਾ, ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਮਾਨਸ੍ਸ ਸਆਦੇਸੋ, ਵਿਵਿਧਾ ਚ ਤੇ ਲਕ੍ਖਣਤੋ ਸਭਾਗਾ ਚ ਕਿਚ੍ਚਤੋਤਿ ਵਿਸਭਾਗਾ. ਪਾਣਿਤੂਰਿਯਯੋਗ੍ਗਸੇਨਙ੍ਗਾਨਿ ਚ ਖੁਦ੍ਦਜਨ੍ਤੁਕਾ ਚ ਵਿਵਿਧਵਿਰੁਦ੍ਧਾ ਚ ਵਿਸਭਾਗਾ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵਨ੍ਦੋ, ਇਧ ਬਹੁਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬਨਿਪਾਤਸ੍ਸ ਅਨਿਯਮੋ, ਤੇ ਅਤ੍ਥਾ ਯੇਸਂ ¶ ਤੇ ਪਾਣਿਤੂਰਿਯਯੋਗ੍ਗਸੇਨਙ੍ਗਖੁਦ੍ਦਜਨ੍ਤੁਕਵਿਵਿਧਵਿਰੁਦ੍ਧਵਿਸਭਾਗਤ੍ਥਾ, ਤੇ ਆਦਯੋ ਯੇਸਂ ਤੇ ਤਦਾਦਯੋ.
ਆਦਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਞ੍ਞੋਞ੍ਞਲਿਙ੍ਗਵਿਸੇਸਿਤ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਰਿਮਾਣਤ੍ਥ ਪਚਨਚਣ੍ਡਾਲਤ੍ਥ ਦਿਸਤ੍ਥਾਦੀਨਞ੍ਚ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਏਕਤ੍ਤਂ, ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਇਤਿ ਪਾਣ੍ਯਙ੍ਗਤ੍ਥਭਾਵਤੋ ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਸਦ੍ਦਾਨਂ ਇਮਿਨਾ ਏਕਤ੍ਤਂ, ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਸਮਾਸਤ੍ਤਾ ਨਾਮਬ੍ਯਪਦੇਸੇ ਕਤੇ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਮਾਦੇਸਾਦਿ.
ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਂ, ਹੇ ਚਕ੍ਖੁਸੋਤ, ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਂ, ਚਕ੍ਖੁਸੋਤੇਨ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਕਵਚਨਮੇਵ. ਮੁਖਞ੍ਚ ਨਾਸਿਕਾ ਚ ਮੁਖਨਾਸਿਕਂ, ‘‘ਸਰੋ ਰਸ੍ਸੋ ਨਪੁਂਸਕੇ’’ਤਿ ਅਨ੍ਤਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਹਨੁ ਚ ਗੀਵਾ ਚ ਹਨੁਗੀਵਂ. ਏਵਂ ਕਣ੍ਣਨਾਸਂ, ਪਾਣਿਪਾਦਂ, ਛਵਿਮਂਸਲੋਹਿਤਂ. ਹਤ੍ਥਪਾਦਾ ਮਂਸਲੋਹਿਤਾਨੀਤਿਆਦੀਨਂ ਪਨ ਇਤਰੀਤਰਯੋਗੇਨ ਸਿਦ੍ਧਂ. ਏਵਂ ਪਾਣ੍ਯਙ੍ਗਤ੍ਥੇ.
ਤੂਰਿਯਙ੍ਗਤ੍ਥੇ ਗੀਤਞ੍ਚ ਵਾਦਿਤਞ੍ਚ ਗੀਤਵਾਦਿਤਂ, ਸਮ੍ਮਞ੍ਚ ਤਾਲ਼ਞ੍ਚ ਸਮ੍ਮਤਾਲ਼ਂ, ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਕਂਸਤਾਲ਼ਂ. ਤਾਲ਼ਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਤਾਲ਼ਂ. ਸਙ੍ਖੇ ਚ ਪਣਵੋ ਚ ਡਿਣ੍ਡਿਮੋ ਚ, ਸਙ੍ਖਾ ਚ ਪਣਵਾ ਚ ਡਂਣ੍ਡਿਮਾ ਚਾਤਿ ਵਾ ਸਙ੍ਖਪਣਵਡਿਣ੍ਡਿਮਂ, ਪਣਵਾਦਯੋ ਦ੍ਵੇਪਿ ਭੇਰਿਵਿਸੇਸੋ.
ਯੋਗ੍ਗਙ੍ਗਤ੍ਥੇ ਯਥਾ – ਫਾਲੋ ਚ ਪਾਚਨਞ੍ਚ ਫਾਲਪਾਚਨਂ, ਯੁਗਞ੍ਚ ਨਙ੍ਗਲਞ੍ਚ ਯੁਗਨਙ੍ਗਲਂ.
ਸੇਨਙ੍ਗਤ੍ਥੇ ਹਤ੍ਥਿਨੋ ਚ ਅਸ੍ਸਾ ਚ ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਂ, ਰਥਾ ਚ ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਚ ਰਥਪਤ੍ਤਿਕਂ, ਅਸਿ ਚ ਚਮ੍ਮਞ੍ਚ ਅਸਿਚਮ੍ਮਂ, ਚਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਸਰਵਾਰਣਫਲਕਂ. ਧਨੁ ਚ ਕਲਾਪੋ ਚ ਧਨੁਕਲਾਪਂ, ਕਲਾਪੋਤਿ ਤੂਣੀਰਂ.
ਖੁਦ੍ਦਜਨ੍ਤੁਕਤ੍ਥੇ ਡਂਸਾ ਚ ਮਕਸਾ ਚ ਡਂਸਮਕਸਂ. ਏਵਂ ਕੁਨ੍ਥਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕਂ, ਕੀਟਪਟਙ੍ਗਂ, ਕੀਟਸਰੀਸਪਂ. ਤਤ੍ਥ ਕੁਨ੍ਥਾ ਸੁਖੁਮਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕਾ, ਕੀਟਾ ਕਪਾਲਪਿਟ੍ਠਿਕਪਾਣਾ.
ਵਿਵਿਧਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇ ¶ ਅਹਿ ਚ ਨਕੁਲੋ ਚ, ਅਹੀ ਚ ਨਕੁਲਾ ਚਾਤਿ ਵਾ ਅਹਿਨਕੁਲਂ. ਏਵਂ ਬਿਲ਼ਾਰਮੂਸਿਕਂ, ਅਨ੍ਤਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਕਾਕੋਲੂਕਂ, ਸਪ੍ਪਮਣ੍ਡੂਕਂ, ਗਰੁਲ਼ਸਪ੍ਪਂ.
ਵਿਸਭਾਗਤ੍ਥੇ ਸੀਲਞ੍ਚ ਪਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚ ਸੀਲਪਞ੍ਞਾਣਂ, ਸਮਥੋ ਚ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਚ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਂ. ਏਵਂ ਨਾਮਰੂਪਂ, ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਂ. ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ, ਲੋਭਮੋਹਂ, ਦੋਸਮੋਹਂ, ਅਹਿਰਿਕਾਨੋਤ੍ਤਪ੍ਪਂ, ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ, ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ‘‘ਅਂਮੋ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ ਝਲਪੇਹੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਂਮੋ’’ਤਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸਦਸ੍ਸਨਤੋ ਕਤ੍ਥਚਿ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਤੇਨ ਆਧਿਪਚ੍ਚਪਰਿਵਾਰੋ ਛਨ੍ਦਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿਆਦਿ ਸਿਜ੍ਝਤਿ.
ਅਞ੍ਞੋਞ੍ਞਲਿਙ੍ਗਵਿਸੇਸਿਤਾਨਂ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਦਾਸੀ ਚ ਦਾਸੋ ਚ ਦਾਸਿਦਾਸਂ, ‘‘ਕ੍ਵਚਾਦੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਮਜ੍ਝੇ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਇਤ੍ਥਿਪੁਮਂ, ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ, ਸਾਖਾਪਲਾਸਮਿਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਰਿਮਾਣਤ੍ਥਾਨਂ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਏਕਕਞ੍ਚ ਦੁਕਞ੍ਚ ਏਕਕਦੁਕਂ, ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਅਪ੍ਪਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਪੁਬ੍ਬਂ ਨਿਪਤਤਿ. ਏਵਂ ਦੁਕਤਿਕਂ, ਤਿਕਚਤੁਕ੍ਕਂ, ਚਤੁਕ੍ਕਪਞ੍ਚਕਂ, ਦੀਘੋ ਚ ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਚ ਦੀਘਮਜ੍ਝਿਮਂ.
ਪਚਨਚਣ੍ਡਾਲਤ੍ਥਾਨਂ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਓਰਬ੍ਭਿਕਾ ਚ ਸੂਕਰਿਕਾ ਚ ਓਰਬ੍ਭਿਕਸੂਕਰਿਕਂ. ਏਵਂ ਸਾਕੁਣਿਕਮਾਗਵਿਕਂ, ਸਪਾਕੋ ਚ ਚਣ੍ਡਾਲੋ ਚ ਸਪਾਕਚਣ੍ਡਾਲਂ, ਪੁਕ੍ਕੁਸਛਵਡਾਹਕਂ, ਵੇਨਰਥਕਾਰਂ. ਤਤ੍ਥ ਵੇਨਾ ਤਚ੍ਛਕਾ, ਰਥਕਾਰਾ ਚਮ੍ਮਕਾਰਾ.
ਦਿਸਤ੍ਥਾਨਂ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਪੁਬ੍ਬਾ ਚ ਅਪਰਾ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਦ੍ਵਨ੍ਦਸਮਾਸਂ, ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਇਧਾਦਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਏਕਤ੍ਤੇ, ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤੇ ਚ ਕਤੇ ‘‘ਸਰੋ ਰਸ੍ਸੋ ਨਪੁਂਸਕੇ’’ਤਿ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਂ ¶ , ਹੇ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰ, ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਂ, ਪੁਬ੍ਬਾਪਰੇਨ, ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਵਂ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਪਚ੍ਛਿਮਂ, ਦਕ੍ਖਿਣੁਤ੍ਤਰਂ, ਅਧਰੁਤ੍ਤਰਂ.
‘‘ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਂ, ਏਕਤ੍ਤਂ, ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੩੬੦. ਵਿਭਾਸਾ ਰੁਕ੍ਖ ਤਿਣ ਪਸੁ ਧਨ ਧਞ੍ਞ ਜਨਪਦਾਦੀਨਞ੍ਚ.
ਰੁਕ੍ਖ ਤਿਣ ਪਸੁ ਧਨ ਧਞ੍ਞ ਜਨਪਦਾਦੀਨਮੇਕਤ੍ਤਂ, ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਞ੍ਚ ਵਿਭਾਸਾ ਹੋਤਿ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਸਮਾਸੇ. ਏਕਤ੍ਤਾਭਾਵੇ ਬਹੁਵਚਨਂ, ਪਰਸ੍ਸੇਵ ਲਿਙ੍ਗਞ੍ਚ.
ਤਤ੍ਥ ਰੁਕ੍ਖਾਨਂ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਅਸ੍ਸਤ੍ਥਾ ਚ ਕਪਿਤ੍ਥਾ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਸਮਾਹਾਰੇ ਦ੍ਵਨ੍ਦਸਮਾਸਾਦਿਮ੍ਹਿ ਕਤੇ ਇਮਿਨਾ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨੇਕਤ੍ਤਂ, ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਞ੍ਚ. ਅਸ੍ਸਤ੍ਥਕਪਿਤ੍ਥਂ, ਅਸ੍ਸਤ੍ਥਕਪਿਤ੍ਥਾ ਵਾ. ਏਵਂ ਅਮ੍ਬਪਨਸਂ, ਅਮ੍ਬਪਨਸਾ ਵਾ, ਖਦਿਰਪਲਾਸਂ, ਖਦਿਰਪਲਾਸਾ ਵਾ, ਧਵਸ੍ਸਕਣ੍ਣਕਂ, ਧਵਸ੍ਸਕਣ੍ਣਕਾ ਵਾ.
ਤਿਣਾਨਂ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਉਸੀਰਾਨਿ ਚ ਬੀਰਣਾਨਿ ਚ ਉਸੀਰਬੀਰਣਂ, ਉਸੀਰਬੀਰਣਾਨਿ ਵਾ. ਏਵਂ ਮੁਞ੍ਜਪਬ੍ਬਜਂ, ਮੁਞ੍ਜਪਬ੍ਬਜਾ ਵਾ, ਕਾਸਕੁਸਂ, ਕਾਸਕੁਸਾ ਵਾ.
ਪਸੂਨਂ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਅਜਾ ਚ ਏਲ਼ਕਾ ਚ ਅਜੇਲ਼ਕਂ, ਅਜੇਲ਼ਕਾ ਵਾ, ਹਤ੍ਥੀ ਚ ਗਾਵੋ ਚ ਅਸ੍ਸਾ ਚ ਵਲ਼ਵਾ ਚ ਹਤ੍ਥਿਗਵਸ੍ਸਵਲ਼ਵਂ, ਹਤ੍ਥਿਗਵਸ੍ਸਵਲ਼ਵਾ ਵਾ, ‘‘ਕ੍ਵਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ‘‘ਓਸਰੇ ਚਾ’’ਤਿ ਅਵਾਦੇਸੋ ਚ, ਗੋਮਹਿਂਸਂ, ਗੋਮਹਿਂਸਾ ਵਾ, ਏਣੇਯ੍ਯਵਰਾਹਂ, ਏਣੇਯ੍ਯਵਰਾਹਾ ਵਾ, ਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਤਰਚ੍ਛਂ, ਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਤਰਚ੍ਛਾ ਵਾ.
ਧਨਾਨਂ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਹਿਰਞ੍ਞਞ੍ਚ ਸੁਵਣ੍ਣਞ੍ਚ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਂ, ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਾਨਿ ਵਾ. ਏਵਂ ਜਾਤਰੂਪਰਜਤਂ, ਜਾਤਰੂਪਰਜਤਾਨਿ ਵਾ, ਮਣਿਮੁਤ੍ਤਸਙ੍ਖਵੇਲ਼ੁਰਿਯਂ, ਮਣਿਮੁਤ੍ਤਸਙ੍ਖਵੇਲ਼ੁਰਿਯਾ ਵਾ.
ਧਞ੍ਞਾਨਂ ¶ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਸਾਲੀ ਚ ਯਵਾ ਚ ਸਾਲਿਯਵਂ, ਸਾਲਿਯਵਾ ਵਾ. ਏਵਂ ਤਿਲਮੁਗ੍ਗਮਾਸਂ, ਤਿਲਮੁਗ੍ਗਮਾਸਾ ਵਾ.
ਜਨਪਦਾਨਂ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਕਾਸੀ ਚ ਕੋਸਲਾ ਚ ਕਾਸਿਕੋਸਲਂ, ਕਾਸਿਕੋਸਲਾ ਵਾ, ਵਜ੍ਜੀ ਚ ਮਲ੍ਲਾ ਚ ਵਜ੍ਜਿਮਲ੍ਲਂ, ਵਜ੍ਜਿਮਲ੍ਲਾ ਵਾ, ਅਙ੍ਗਾ ਚ ਮਗਧਾ ਚ ਅਙ੍ਗਮਗਧਂ, ਅਙ੍ਗਮਗਧਾ ਵਾ.
ਆਦਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਞ੍ਞੋਞ੍ਞਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਸਕੁਣਤ੍ਥਾਨਞ੍ਚ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਵਿਭਾਸਾ ਏਕਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਞ੍ਚ. ਕੁਸਲਞ੍ਚ ਅਕੁਸਲਞ੍ਚ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਂ, ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾ ਵਾ, ਏਵਂ ਸਾਵਜ੍ਜਾਨਵਜ੍ਜਂ, ਸਾਵਜ੍ਜਾਨਵਜ੍ਜਾ ਵਾ, ਹੀਨਪ੍ਪਣੀਤਂ, ਹੀਨਪ੍ਪਣੀਤਾ ਵਾ, ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਂ, ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਾ ਵਾ, ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਂ, ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਵਾ, ਪਟਿਘਾਨੁਨਯਂ, ਪਟਿਘਾਨੁਨਯਾ ਵਾ, ਛਾਯਾਤਪਂ, ਛਾਯਾਤਪਾ ਵਾ, ਆਲੋਕਨ੍ਧਕਾਰਂ, ਆਲੋਕਨ੍ਧਕਾਰਾ ਵਾ, ਰਤ੍ਤਿ ਚ ਦਿਵਾ ਚ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ, ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਾ ਵਾ, ਅਹਞ੍ਚ ਰਤ੍ਤਿ ਚ ਅਹੋਰਤ੍ਤਂ, ਅਹੋਰਤ੍ਤਾ ਵਾ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਸਮਾਸਨ੍ਤ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਆਕਾਰਿਕਾਰਾਨਮਤ੍ਤਂ.
ਸਕੁਣਾਨਂ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਹਂਸਾ ਚ ਬਕਾ ਚ ਹਂਸਬਕਂ, ਹਂਸਬਕਾ ਵਾ. ਏਵਂ ਕਾਰਣ੍ਡਵਚਕ੍ਕਵਾਕਂ, ਕਾਰਣ੍ਡਵਚਕ੍ਕਵਾਕਾ ਵਾ, ਮਯੂਰਕੋਞ੍ਚਂ, ਮਯੂਰਕੋਞ੍ਚਾ ਵਾ, ਸੁਕਸਾਲਿਕਂ, ਸੁਕਸਾਲਿਕਾ ਵਾ.
ਸਮਾਹਾਰਦ੍ਵਨ੍ਦੋ.
ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਚੇਤ੍ਥ –
ਅਚ੍ਚਿਤਪ੍ਪਸਰਂ ਪੁਬ੍ਬਂ, ਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣਕਂ ਕ੍ਵਚਿ;
ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਸਰਾਦ੍ਯਕਾਰਨ੍ਤਂ, ਬਹੂਸ੍ਵਨਿਯਮੋ ਭਵੇ.
ਦ੍ਵਨ੍ਦਸਮਾਸੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.
ਪੁਬ੍ਬੁਤ੍ਤਰੁਭਯਞ੍ਞਤ੍ਥ-ਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ¶ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ;
ਸਮਾਸੋਯਂ ਦਿਗੁ ਕਮ੍ਮ-ਧਾਰਯੇਹਿ ਚ ਛਬ੍ਬਿਧੋ.
ਦੁਵਿਧੋ ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵੋ, ਨਵਧਾ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯੋ;
ਦਿਗੁ ਦੁਧਾ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋ, ਅਟ੍ਠਧਾ ਨਵਧਾ ਭਵੇ;
ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ ਦ੍ਵਿਧਾ ਦ੍ਵਨ੍ਦੋ, ਸਮਾਸੋ ਚਤੁਰਟ੍ਠਧਾਤਿ.
ਇਤਿ ਪਦਰੂਪਸਿਦ੍ਧਿਯਂ ਸਮਾਸਕਣ੍ਡੋ
ਚਤੁਤ੍ਥੋ.
੫. ਤਦ੍ਧਿਤਕਣ੍ਡ
ਅਪਚ੍ਚਤਦ੍ਧਿਤ
ਅਥ ¶ ਨਾਮਤੋ ਏਵ ਵਿਭਤ੍ਯਨ੍ਤਾ ਅਪਚ੍ਚਾਦਿਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸੇ ਤਦ੍ਧਿਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਨਾਮਤੋ ਪਰਂ ਤਦ੍ਧਿਤਵਿਧਾਨਮਾਰਭੀਯਤੇ.
ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਮਾ ਤਿਵਿਧਲਿਙ੍ਗਤੋ ਪਰਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਹਿਤਾ ਸਹਿਤਾਤਿ ਤਦ੍ਧਿਤਾ, ਣਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ, ਤੇਸਂ ਵਾ ਨਾਮਿਕਾਨਂ ਹਿਤਾ ਉਪਕਾਰਾ ਤਦ੍ਧਿਤਾਤਿ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਭੂਤਪਰਸਮਞ੍ਞਾਵਸੇਨਾਪਿ ਣਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਵ ਤਦ੍ਧਿਤਾ ਨਾਮ.
‘‘ਵਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਪਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
‘‘ਲਿਙ੍ਗਞ੍ਚ ਨਿਪਚ੍ਚਤੇ’’ਤਿ ਇਤੋ ਲਿਙ੍ਗਗ੍ਗਹਣਮਨੁਵਤ੍ਤਤੇ.
ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਤੋ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਣਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਅਪਚ੍ਚ’’ਮਿਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ.
ਸੋ ਚ –
ਧਾਤੂਹਿ, ਲਿਙ੍ਗੇਹਿ ਚ ਪਚ੍ਚਯਾ ਪਰਾਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਭਾਸਤੋ ਅਪਚ੍ਚਤ੍ਥਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਲਿਙ੍ਗਤੋ ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਾਯੇਵ ਪਰੋ ਹੋਤਿ. ਪਟਿਚ੍ਚ ਏਤਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥੋ ਏਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਪਤੀਯਨ੍ਤਿ ਅਨੇਨ ਅਤ੍ਥਾਤਿ ਵਾ ਪਚ੍ਚਯੋ, ‘‘ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨਮਪ੍ਪਯੋਗੋ’’ਤਿ ਅਪਚ੍ਚਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਯੋਗੋ, ‘‘ਤੇਸਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਲੋਪਾ ਚੇ’’ਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੋ ਚ.
੩੬੩. ਤੇਸਂ ¶ ਣੋ ਲੋਪਂ.
ਤੇਸਂ ਤਦ੍ਧਿਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਣਾਨੁਬਨ੍ਧਾਨਂ ਣਕਾਰੋ ਲੋਪਮਾਪਜ੍ਜਤੇ.
੩੬੪. ਵੁਦ੍ਧਾਦਿਸਰਸ੍ਸ ਵਾਸਂਯੋਗਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਣੇ ਚ.
ਆਦਿਸਰਸ੍ਸ ਵਾ ਆਦਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸ ਵਾ ਅਸਂਯੋਗਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤਿ ਸਣਕਾਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ. ਸਂਯੋਗੋ ਅਨ੍ਤੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਂਯੋਗਨ੍ਤੋ, ਤਦਞ੍ਞੋ ਅਸਂਯੋਗਨ੍ਤੋ. ਅਥ ਵਾ ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ, ਤਦਾ ਚ ਪਕਤਿਭੂਤੇ ਲਿਙ੍ਗੇ ਸਰਾਨਮਾਦਿਸਰਸ੍ਸ ਅਸਂਯੋਗਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤਿ ਸਣਕਾਰੇ ਤਦ੍ਧਿਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਤੇਨ –
ਵਾਸਿਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਨਿਚ੍ਚਾਯਂ, ਅਨਿਚ੍ਚੋਲ਼ੁਮ੍ਪਿਕਾਦਿਸੁ;
ਨ ਵੁਦ੍ਧਿ ਨੀਲਪੀਤਾਦੋ, ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤੋ.
ਚਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣਮਵਧਾਰਣਤ੍ਥਂ.
ਤਸ੍ਸਾ ਵੁਦ੍ਧਿਯਾ ਅਨਿਯਮਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇ ਨਿਯਮਤ੍ਥਂ ਪਰਿਭਾਸਮਾਹ.
ਤੇਸਂ ਅਕਾਰਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣਾਨਮੇਵ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਆ ਏਓਇਚ੍ਚੇਤੇ ਵੁਦ੍ਧਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਚਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣਮਵੁਦ੍ਧਿਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥਂ, ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥਂ ਵਾ. ਇ ਚ ਉ ਚ ਯੁ, ਯੁ ਏਵ ਵਣ੍ਣਾ ਯੁਵਣ੍ਣਾ, ਅ ਚ ਯੁਵਣ੍ਣਾ ਚ ਅਯੁਵਣ੍ਣਾ. ਆ ਚ ਏ ਚ ਓ ਚ ਆਯੋ. ਪੁਨ ਵੁਦ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਂ ‘‘ਨੇਗਮਜਾਨਪਦਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਉਤ੍ਤਰਪਦਵੁਦ੍ਧਿਭਾਵਤ੍ਥਂ, ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਅਯੁਵਣ੍ਣਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਠਾਨਨਿਯਮਵਚਨਂ ਆਯੋਨਂ ਵੁਦ੍ਧਿਭਾਵਪ੍ਪਸਙ੍ਗਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ.
ਯਥਾ ¶ ਹਿ ਕਤਵੁਦ੍ਧੀਨਂ, ਪੁਨ ਵੁਦ੍ਧਿ ਨ ਹੋਤਿਹ;
ਤਥਾ ਸਭਾਵਵੁਦ੍ਧੀਨਂ, ਆਯੋਨਂ ਪੁਨ ਵੁਦ੍ਧਿ ਨ.
ਤਤੋ ਅਕਾਰਸ੍ਸ ਆਕਾਰੋ ਵੁਦ੍ਧਿ, ‘‘ਸਰਲੋਪੋਮਾਦੇਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦਿਮ੍ਹਿ ਸਰਲੋਪੇ ਤੁ ਪਕਤੀ’’ਤਿ ਸਰਲੋਪਪਕਤਿਭਾਵਾ, ‘‘ਨਯੇ ਪਰਂ ਯੁਤ੍ਤੇ’’ਤਿ ਪਰਨਯਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਦ੍ਧਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਤਦ੍ਧਿਤਸਮਾਸ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਨਾਮਬ੍ਯਪਦੇਸੇ ਕਤੇ ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ.
ਵਾਸਿਟ੍ਠੋ, ਵਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਵਾ, ਵਾਸਿਟ੍ਠਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਪੁਰਿਸਸਦ੍ਦਸਮਂ. ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਤੁਪਨਤ੍ਤਾਦਯੋਪਿ ਤਦੁਪਚਾਰਤੋ ਵਾਸਿਟ੍ਠਾਯੇਵ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਗੋਤ੍ਤਤਦ੍ਧਿਤੇ ਪਠਮਪ੍ਪਕਤਿਤੋਯੇਵ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ.
ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਣਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਣਵ ਣਿਕ ਣੇਯ੍ਯ ਣ ਨ੍ਤੂਹੀ’’ਤਿ ਵਾਸਿਟ੍ਠਸਦ੍ਦਤੋ ਈਪਚ੍ਚਯੋ. ਸਰਲੋਪਾਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਤ੍ਥਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਤਦ੍ਧਿਤਸਮਾਸ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਸੁਤ੍ਤੇ ਚਗ੍ਗਹਣੇਨ ਨਾਮਬ੍ਯਪਦੇਸੇ ਕਤੇ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਵਾਸਿਟ੍ਠੀ ਕਞ੍ਞਾ, ਵਾਸਿਟ੍ਠੀ, ਵਾਸਿਟ੍ਠਿਯੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਇਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦਸਮਂ.
ਨਪੁਂਸਕੇ ਵਾਸਿਟ੍ਠਂ ਅਪਚ੍ਚਂ, ਵਾਸਿਟ੍ਠਾਨਿ ਅਪਚ੍ਚਾਨਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਚਿਤ੍ਤਸਦ੍ਦਸਮਂ. ਏਵਂ ਉਪਰਿਪਿ ਤਦ੍ਧਿਤਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਿਲਿਙ੍ਗਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ, ਵੇਸਾਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਵੇਸਾਮਿਤ੍ਤੋ, ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਗੋਤਮੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਯੁਵਣ੍ਣਤ੍ਤਾਭਾਵਾ ਆਕਾਰਾਦੀਨਂ ਨ ਵੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤਿ. ਵਸੁਦੇਵਸ੍ਸ ਅਪਚ੍ਚਂ ਵਾਸੁਦੇਵੋ, ਬਲਦੇਵੋ. ‘‘ਚਿਤ੍ਤਕੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਸਂਯੋਗਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵੁਦ੍ਧਿ ਨ ਭਵਤਿ.
‘‘ਵਚ੍ਛਸ੍ਸ ਅਪਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ ਣਮ੍ਹਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ‘‘ਵਾ ਣ’ਪਚ੍ਚੇ’’ਤਿ ਇਤੋ ਵਾਤਿ ਤਦ੍ਧਿਤਵਿਧਾਨੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਤੇਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਾਕ੍ਯਵੁਤ੍ਤਿਯੋ ਭਵਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਪਚ੍ਚੇ’’ਤਿ ਪਦਂ ਯਾਵ ਸਂਸਟ੍ਠਗ੍ਗਹਣਾਵ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੩੬੬. ਣਾਯਨ ¶ ਣਾਨ ਵਚ੍ਛਾਦਿਤੋ.
ਵਚ੍ਛ ਕਚ੍ਚਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਤੋ ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਤੋ ਗੋਤ੍ਤਗਣਤੋ ਣਾਯਨ ਣਾਨਇਚ੍ਚਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ ‘‘ਤਸ੍ਸਾਪਚ੍ਚ’’ਮਿਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਣਕਾਰਾਨੁਬਨ੍ਧੋ ਵੁਦ੍ਧਤ੍ਥੋ, ਸੇਸਂ ਪੁਬ੍ਬਸਮਂ, ਸਂਯੋਗਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵੁਦ੍ਧਿਅਭਾਵੋਵ ਵਿਸੇਸੋ.
ਵਚ੍ਛਾਯਨੋ ਵਚ੍ਛਾਨੋ ਵਚ੍ਛਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਵਾ. ਏਵਂ ਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਕਚ੍ਚਾਯਨੋ ਕਚ੍ਚਾਨੋ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਯਨੋ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ. ਏਵਂ ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਾਯਨੋ ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਾਨੋ, ਕਣ੍ਹਾਯਨੋ ਕਣ੍ਹਾਨੋ, ਸਾਕਟਾਯਨੋ ਸਾਕਟਾਨੋ, ਮੁਞ੍ਚਾਯਨੋ ਮੁਞ੍ਚਾਨੋ, ਕੁਞ੍ਜਾਯਨੋ ਕੁਞ੍ਜਾਨੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਆਕਤਿਗਣੋ’ਯਂ.
‘‘ਕਤ੍ਤਿਕਾਯ ਅਪਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਆਦਿਸਦ੍ਦੋਯਂ ਪਕਾਰੇ ਵਤ੍ਤਤੇ. ਕਤ੍ਤਿਕਾ ਵਿਨਤਾਰੋਹਿਣੀਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਹਿ ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਹਿ ਲਿਙ੍ਗੇਹਿ ਣੇਯ੍ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ‘‘ਤਸ੍ਸਾਪਚ੍ਚ’’ਮਿਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ.
ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੇ ‘‘ਪਕਤਿ ਚਸ੍ਸ ਸਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪਕਤਿਭਾਵੋ. ਕਤ੍ਤਿਕੇਯ੍ਯੋ, ਕਤ੍ਤਿਕਾਯ ਪੁਤ੍ਤੋ ਵਾ. ਏਵਂ ਵਿਨਤਾਯ ਅਪਚ੍ਚਂ ਵੇਨਤੇਯ੍ਯੋ, ਇਕਾਰਸ੍ਸੇਕਾਰੋ ਵੁਦ੍ਧਿ, ਰੋਹਿਣਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤੋ ਰੋਹਿਣੇਯ੍ਯੋ, ਗਙ੍ਗਾਯ ਅਪਚ੍ਚਂ ਗਙ੍ਗੇਯ੍ਯੋ, ਭਗਿਨਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤੋ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੋ, ਨਦਿਯਾਪੁਤ੍ਤੋ ਨਾਦੇਯ੍ਯੋ. ਏਵਂ ਅਨ੍ਤੇਯ੍ਯੋ, ਆਹੇਯ੍ਯੋ, ਕਾਮੇਯ੍ਯੋ. ਸੁਚਿਯਾ ¶ ਅਪਚ੍ਚਂ ਸੋਚੇਯ੍ਯੋ, ਏਤ੍ਥ ਉਕਾਰਸ੍ਸੋਕਾਰੋ ਵੁਦ੍ਧਿ, ਬਾਲਾਯ ਅਪਚ੍ਚਂ ਬਾਲੇਯ੍ਯੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਦਕ੍ਖਸ੍ਸਾਪਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ ਣਮ੍ਹਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ –
ਅਕਾਰਨ੍ਤਤੋ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਣਿਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ‘‘ਤਸ੍ਸਾਪਚ੍ਚ’’ਮਿਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ. ਦਕ੍ਖਿ, ਦਕ੍ਖੀ, ਦਕ੍ਖਯੋ, ਦੋਣਸ੍ਸ ਅਪਚ੍ਚਂ ਦੋਣਿ. ਏਵਂ ਵਾਸਵਿ, ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿ, ਨਾਟਪੁਤ੍ਤਿ, ਦਾਸਪੁਤ੍ਤਿ, ਦਾਸਰਥਿ. ਵਾਰੁਣਿ, ਕਣ੍ਡਿ, ਬਾਲਦੇਵਿ, ਪਾਵਕਿ, ਜਿਨਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਪਚ੍ਚਂ ਜੇਨਦਤ੍ਤਿ, ਸੁਦ੍ਧੋਦਨਿ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਪੁਨ ਵਾਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਪਚ੍ਚਤ੍ਥੇ ਣਿਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਅਦਿਤਿਆਦਿਤੋ ਣ੍ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਚ. ਯਥਾ – ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਕੋ, ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਕਾਰਸ੍ਸ ਯਕਾਰੋ, ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯੋ. ਏਵਂ ਨਾਟਪੁਤ੍ਤਿਕੋ, ਜੇਨਦਤ੍ਤਿਕੋ, ਵਿਮਾਤੁਯਾ ਪੁਤ੍ਤੋ ਵੇਮਾਤਿਕੋ.
‘‘ਅਦਿਤਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਣ੍ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਵੁਦ੍ਧਿ ਚ.
ਅਵਣ੍ਣੋ ਤਦ੍ਧਿਤਭੂਤੇ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ ਲੋਪਮਾਪਜ੍ਜਤੇ. ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਇਵਣ੍ਣੋਪੀਤਿ ਇਕਾਰਲੋਪੋ, ‘‘ਯਵਤਂ ਤਲਨਦਕਾਰਾਨਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਚ ਲ ਞ ਜਕਾਰਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਤ੍ਯਕਾਰਸਂਯੋਗਸ੍ਸ ਚਕਾਰੋ, ‘‘ਪਰਦ੍ਵੇਭਾਵੋ ਠਾਨੇ’’ਤਿ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ, ਆਦਿਚ੍ਚੋ. ਏਵਂ ਦਿਤਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤੋ ਦੇਚ੍ਚੋ.
‘‘ਕੁਣ੍ਡਨਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਣ੍ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਕਤੇ –
‘‘ਕ੍ਵਚਾਦਿਮਜ੍ਝੁਤ੍ਤਰੇਸੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੩੭੦. ਤੇਸੁ ¶ ਵੁਦ੍ਧਿਲੋਪਾਗਮਵਿਕਾਰਵਿਪਰੀਤਾਦੇਸਾ ਚ.
ਤੇਸੁ ਆਦਿਮਜ੍ਝੁਤ੍ਤਰੇਸੁ ਅਵਿਹਿਤਲਕ੍ਖਣੇਸੁ ਜਿਨਵਚਨਾਨੁਪਰੋਧੇਨ ਕ੍ਵਚਿ ਵੁਦ੍ਧਿ ਲੋਪ ਆਗਮ ਵਿਕਾਰ ਵਿਪਰੀਤਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਸਂਯੋਗਨ੍ਤਤ੍ਤੇਪਿ ਆਦਿਵੁਦ੍ਧਿ, ਇਕਾਰਲੋਪੇ ਨ੍ਯਸ੍ਸਞਾਦੇਸੋ, ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ, ਕੁਰੁਨੋ ਪੁਤ੍ਤੋ ਕੋਰਬ੍ਯੋ, ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਤੇਨੇਵ ਉਕਾਰਸ੍ਸ ਅਵਾਦੇਸੋ, ਭਾਤੁਨੋ ਪੁਤ੍ਤੋ ਭਾਤਬ੍ਯੋ.
‘‘ਉਪਗੁਸ੍ਸ ਅਪਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਉਪਗੁ ਮਨੁਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਹਿ ਉਕਾਰਨ੍ਤੇਹਿ ਗੋਤ੍ਤਗਣੇਹਿ ਣਵਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ‘‘ਤਸ੍ਸਾਪਚ੍ਚ’’ਮਿਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ. ਆਦਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਚੇਤ੍ਥ ਪਕਾਰਵਾਚਕਤ੍ਤਾ ਉਕਾਰਨ੍ਤਤੋਯੇਵਾਯਂ. ਓਪਗਵੋ, ਓਪਗਵੀ, ਓਪਗਵਂ, ਮਨੁਨੋ ਅਪਚ੍ਚਂ ਮਾਨਵੋ, ‘‘ਮਾਨੁਸੋ’’ਤਿ ਣਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ, ਸਾਗਮੇ ਚ ਕਤੇ ਰੂਪਂ, ਭਗ੍ਗੁਨੋ ਅਪਚ੍ਚਂ ਭਗ੍ਗਵੋ, ਪਣ੍ਡੁਨੋ ਅਪਚ੍ਚਂ ਪਣ੍ਡਵੋ, ਉਪਵਿਨ੍ਦੁਸ੍ਸ ਅਪਚ੍ਚਂ ਓਪਵਿਨ੍ਦਵੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਵਿਧਵਾਯ ਅਪਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ –
ਵਿਧਵਾਦਿਤੋ ਣੇਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਅਪਚ੍ਚਤ੍ਥੇ. ਵਿਗਤੋ ਧਵੋ ਪਤਿ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਧਵਾ, ਵੇਧਵੇਰੋ, ਬਨ੍ਧੁਕਿਯਾ ਅਭਿਸਾਰਿਣਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤੋ ਬਨ੍ਧੁਕੇਰੋ, ਸਮਣਸ੍ਸ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਪੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਿਯਤ੍ਤਾਤਿ ਸਾਮਣੇਰੋ, ਨਾਲ਼ਿਕੇਰੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਪਚ੍ਚਤਦ੍ਧਿਤਂ.
ਸਂਸਟ੍ਠਾਦਿਅਨੇਕਤ੍ਥਤਦ੍ਧਿਤ
‘‘ਤਿਲੇਨ ¶ ਸਂਸਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
੩੭੩. ਯੇਨ ਵਾ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਤਰਤਿ ਚਰਤਿ ਵਹਤਿ ਣਿਕੋ.
ਯੇਨ ਵਾ ਸਂਸਟ੍ਠਂ, ਯੇਨ ਵਾ ਤਰਤਿ, ਯੇਨ ਵਾ ਚਰਤਿ, ਯੇਨ ਵਾ ਵਹਤਿ, ਤਤੋ ਤਤਿਯਨ੍ਤਤੋ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ਤੇਸੁ ਸਂਸਟ੍ਠਾਦੀਸ੍ਵਤ੍ਥੇਸੁ ਣਿਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਤੇਲਿਕਂ ਭੋਜਨਂ, ਤਿਲੇਨ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਲਿਕੀ ਯਾਗੁ. ਗੁਲ਼ੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਏਗਾਲ਼ਿਕਂ. ਏਵਂ ਘਾਤਿਕਂ, ਦਾਧਿਕਂ, ਮਾਰਿਚਿਕਂ, ਲੋਣਿਕਂ.
ਨਾਵਾਯ ਤਰਤੀਤਿ ਨਾਵਿਕੋ, ਉਲ਼ੁਮ੍ਪੇਨ ਤਰਤੀਤਿ ਓਲ਼ੁਮ੍ਪਿਕੋ, ਵੁਦ੍ਧਿਅਭਾਵਪਕ੍ਖੇ ਉਲ਼ੁਮ੍ਪਿਕੋ. ਏਵਂ ਕੁਲ੍ਲਿਕੋ, ਗੋਪੁਚ੍ਛਿਕੋ. ਸਕਟੇਨ ਚਰਤੀਤਿ ਸਾਕਟਿਕੋ. ਏਵਂ ਪਾਦਿਕੋ, ਦਣ੍ਡਿਕੋ, ਧਮ੍ਮੇਨ ਚਰਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਿਕੋ. ਸੀਸੇਨ ਵਹਤੀਤਿ ਸੀਸਿਕੋ, ਵਾਗ੍ਗਹਣੇਨ ਈਕਾਰਸ੍ਸ ਵੁਦ੍ਧਿ ਨ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਅਂਸਿਕੋ, ਖਨ੍ਧਿਕੋ, ਹਤ੍ਥਿਕੋ, ਅਙ੍ਗੁਲਿਕੋ.
ਪੁਨ ਵਾਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੇਸੁਪਿ ਣਿਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਪਰਦਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਪਾਰਦਾਰਿਕੋ, ਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਪਥਿਕੋ.
‘‘ਵਿਨਯਮਧੀਤੇ, ਅਵੇਚ੍ਚਾਧੀਤੇ’’ਤਿ ਵਾ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
‘‘ਣਿਕੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੩੭੪. ਤਮਧੀਤੇ ਤੇਨਕਤਾਦਿਸਨ੍ਨਿਧਾਨਨਿਯੋਗਸਿਪ੍ਪਭਣ੍ਡਜੀਵਿਕਤ੍ਥੇਸੁ ਚ.
ਚਤੁਪ੍ਪਦਮਿਦਂ. ਤਮਧੀਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੇ, ਤੇਨ ਕਤਾਦੀਸ੍ਵਤ੍ਥੇਸੁ ਚ ਤਮ੍ਹਿ ਸਨ੍ਨਿਧਾਨੋ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ, ਤਮਸ੍ਸ ਸਿਪ੍ਪਂ, ਤਮਸ੍ਸ ਭਣ੍ਡਂ ¶ , ਤਮਸ੍ਸ ਜੀਵਿਕਾ ਇਚ੍ਚੇਤੇਸ੍ਵਤ੍ਥੇਸੁ ਚ ਦੁਤਿਯਾਦਿਵਿਭਤ੍ਯਨ੍ਤੇਹਿ ਲਿਙ੍ਗੇਹਿ ਣਿਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਵੇਨਯਿਕੋ. ਏਵਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕੋ, ਆਭਿਧਮ੍ਮਿਕੋ.
‘‘ਬ੍ਯਾਕਰਣਮਧੀਤੇ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਣਿਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦਿਮ੍ਹਿ ਕਤੇ –
‘‘ਵੁਦ੍ਧਾਦਿਸਰਸ੍ਸ ਵਾਸਂਯੋਗਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਣੇ ਚਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ –
ਇ ਉਇਚ੍ਚੇਭੇਸਂ ਆਦਿਸਰਾਨਂ ਅਸਂਯੋਗਨ੍ਤਾਨਂ ਮਾ ਵੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤਿ ਸਣੇ, ਤਤ੍ਰੇਵ ਵੁਦ੍ਧਿ ਆਗਮੋ ਹੋਤਿ ਚ ਠਾਨੇਤਿ ਏਕਾਰਵੁਦ੍ਧਾਗਮੋ.
‘‘ਠਾਨੇ’’ਤਿ ਵਚਨਾ ਚੇਤ੍ਥ, ਯੂਨਮਾਦੇਸਭੂਤਤੋ;
ਯਵੇਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਏਓ-ਵੁਦ੍ਧਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ ਆਗਮਾ.
ਯਕਾਰਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਭਾਵੋ.
ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਿਕੋ, ਨ੍ਯਾਯਮਧੀਤੇਤਿ ਨੇਯ੍ਯਾਯਿਕੋ. ਏਵਂ ਤਕ੍ਕਿਕੋ, ਵੇਦਿਕੋ, ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕੋ, ਕਾਯੇਨ ਕਤੋ ਪਯੋਗੋ ਕਾਯਿਕੋ, ਕਾਯੇਨ ਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਾਯਿਕਂ, ਵਚਸਾ ਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਵਾਚਸਿਕਂ. ਏਵਂ ਮਾਨਸਿਕਂ, ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਸਸਰੇ ਵਾਗਮੋ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਾਸਦ੍ਦੇਨ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇਪਿ ਸਾਗਮੋ, ਥੇਰੇਹਿ ਕਤਾ ਸਙ੍ਗੀਤਿ ਥੇਰਿਕਾ. ਏਵਂ ਪਞ੍ਚਸਤਿਕਾ, ਸਤ੍ਤਸਤਿਕਾ, ਏਤ੍ਥ ‘‘ਣਵਣਿਕਾ’’ਦਿਸੁਤ੍ਤੇ ਅਨੁਵਤ੍ਤਿਤਵਾਗ੍ਗਹਣੇਨ ਈਪਚ੍ਚਯੋ ਨ ਹੋਤਿ.
ਸਨ੍ਨਿਧਾਨਤ੍ਥੇ ਸਰੀਰੇ ਸਨ੍ਨਿਧਾਨਾ ਵੇਦਨਾ ਸਾਰੀਰਿਕਾ, ਸਾਰੀਰਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਏਵਂ ਮਾਨਸਿਕਾ, ਮਾਨਸਿਕਂ.
ਨਿਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇ ¶ ਦ੍ਵਾਰੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ ਦੋਵਾਰਿਕੋ, ਏਤ੍ਥ ‘‘ਮਾਯੂਨਮਾਗਮੋ ਠਾਨੇ’’ਤਿ ਵਕਾਰਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਓਕਾਰਾਗਮੋ. ਏਵਂ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੋ, ਨਾਗਰਿਕੋ, ਨਵਕਮ੍ਮਿਕੋ, ਵਨਕਮ੍ਮਿਕੋ, ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕੋ, ਓਦਰਿਕੋ, ਰਥਿਕੋ, ਪਥਿਕੋ, ਉਪਾਯੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ ਓਪਾਯਿਕੋ, ਚੇਤਸਿ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾ ਚੇਤਸਿਕਾ.
ਸਿਪ੍ਪਤ੍ਥੇ ਵੀਣਾਵਾਦਨਂ ਵੀਣਾ, ਵੀਣਾ ਅਸ੍ਸ ਸਿਪ੍ਪਂ ਵੇਣਿਕੋ. ਏਵਂ ਪਾਣਵਿਕੋ, ਮੋਦਿਙ੍ਗਿਕੋ, ਵਂਸਿਕੋ.
ਭਣ੍ਡਤ੍ਥੇ ਗਨ੍ਧੋ ਅਸ੍ਸ ਭਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਗਨ੍ਧਿਕੋ. ਏਵਂ ਤੇਲਿਕੋ, ਗੋਲ਼ਿਕੋ, ਪੂਵਿਕੋ, ਪਣ੍ਣਿਕੋ, ਤਮ੍ਬੂਲਿਕੋ, ਲੋਣਿਕੋ.
ਜੀਵਿਕਤ੍ਥੇ ਉਰਬ੍ਭਂ ਹਨ੍ਤ੍ਵਾ ਜੀਵਤਿ, ਉਰਬ੍ਭਮਸ੍ਸ ਜੀਵਿਕਾਤਿ ਵਾ ਓਰਬ੍ਭਿਕੋ. ਏਵਂ ਮਾਗਵਿਕੋ, ਏਤ੍ਥ ਵਕਾਰਾਗਮੋ. ਸੂਕਰਿਕੋ, ਸਾਕੁਣਿਕੋ, ਮਚ੍ਛਿਕੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਤੇਨ ਕਤਾਦੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤੇਨ ਹਤਂ, ਤੇਨ ਬਦ੍ਧਂ, ਤੇਨ ਕੀਤਂ, ਤੇਨ ਦਿਬ੍ਬਤਿ, ਸੋ ਅਸ੍ਸ ਆਵੁਧੋ, ਸੋ ਅਸ੍ਸ ਆਬਾਧੋ, ਤਤ੍ਥ ਪਸਨ੍ਨੋ, ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ, ਤਮਸ੍ਸ ਪਰਿਮਾਣਂ, ਤਸ੍ਸ ਰਾਸਿ, ਤਂ ਅਰਹਤਿ, ਤਮਸ੍ਸ ਸੀਲਂ, ਤਤ੍ਥ ਜਾਤੋ, ਤਤ੍ਥ ਵਸਤਿ, ਤਤ੍ਰ ਵਿਦਿਤੋ, ਤਦਤ੍ਥਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਤੋ ਆਗਤੋ, ਤਤੋ ਸਮ੍ਭੂਤੋ, ਤਦਸ੍ਸ ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਅਤ੍ਥੇ ਚ ਣਿਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਯਥਾ – ਜਾਲੇਨ ਹਤੋ, ਹਨਤੀਤਿ ਵਾ ਜਾਲਿਕੋ. ਏਵਂ ਬਾਲ਼ਿਸਿਕੋ, ਵਾਕਰਿਕੋ, ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਬਦ੍ਧੋ ਸੁਤ੍ਤਿਕੋ, ਵਰਤ੍ਤਾਯ ਬਦ੍ਧੋ ਵਾਰਤ੍ਤਿਕੋ ਨਾਗੋ.
ਵਤ੍ਥੇਨ ¶ ਕੀਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਵਤ੍ਥਿਕਂ. ਏਵਂ ਕੁਮ੍ਭਿਕਂ, ਫਾਲਿਕਂ, ਸੋਵਣ੍ਣਿਕਂ, ਸਾਤਿਕਂ. ਅਕ੍ਖੇਨ ਦਿਬ੍ਬਤੀਤਿ ਅਕ੍ਖਿਕੋ. ਏਵਂ ਸਾਲਾਕਿਕੋ, ਤਿਨ੍ਦੁਕਿਕੋ, ਅਮ੍ਬਫਲਿਕੋ. ਚਾਪੋ ਅਸ੍ਸ ਆਵੁਧੋਤਿ ਚਾਪਿਕੋ. ਏਵਂ ਤੋਮਰਿਕੋ, ਮੁਗ੍ਗਰਿਕੋ, ਮੋਸਲਿਕੋ.
ਵਾਤੋ ਅਸ੍ਸ ਆਬਾਧੋਤਿ ਵਾਤਿਕੋ. ਏਵਂ ਸੇਮ੍ਹਿਕੋ, ਪਿਤ੍ਤਿਕੋ.
ਬੁਦ੍ਧੇ ਪਸਨ੍ਨੋ ਬੁਦ੍ਧਿਕੋ. ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਿਕੋ, ਸਙ੍ਘਿਕੋ. ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕੋ ਬੁਦ੍ਧਿਕੋ. ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਿਕੋ, ਸਙ੍ਘਿਕੋ ਵਿਹਾਰੋ, ਸਙ੍ਘਿਕਾ ਭੂਮਿ, ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਚੀਵਰਂ, ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਂ.
ਕੁਮ੍ਭੋ ਅਸ੍ਸ ਪਰਿਮਾਣਨ੍ਤਿ ਕੁਮ੍ਭਿਕਂ. ਏਵਂ ਖਾਰਿਕਂ, ਦੋਣਿਕਂ. ਕੁਮ੍ਭਸ੍ਸ ਰਾਸਿ ਕੁਮ੍ਭਿਕੋ. ਕੁਮ੍ਭਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਕੁਮ੍ਭਿਕੋ. ਏਵਂ ਦੋਣਿਕੋ, ਅਟ੍ਠਮਾਸਿਕੋ, ਕਹਾਪਣਿਕੋ, ਆਸੀਤਿਕਾ ਗਾਥਾ, ਨਾਵੁਤਿਕਾ, ਸਾਤਿਕਂ, ਸਾਹਸ੍ਸਿਕਂ. ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਮਰਹਤੀਤਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੋ, ‘‘ਏਹਿ ਪਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਮਂ ਵਿਧਿਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਏਹਿਪਸ੍ਸਿਕੋ.
ਸੀਲਤ੍ਥੇ ਪਂਸੁਕੂਲਧਾਰਣਂ ਪਂਸੁਕੂਲਂ, ਤਂ ਸੀਲਮਸ੍ਸਾਤਿ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ. ਏਵਂ ਤੇਚੀਵਰਿਕੋ, ਏਕਾਸਨੇ ਭੋਜਨਸੀਲੋ ਏਕਾਸਨਿਕੋ, ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਵਸਨਸੀਲੋ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕੋ, ਤਥਾ ਆਰਞ੍ਞਿਕੋ, ਸੋਸਾਨਿਕੋ.
ਜਾਤਤ੍ਥੇ ਅਪਾਯੇ ਜਾਤੋ ਆਪਾਯਿਕੋ. ਏਵਂ ਨੇਰਯਿਕੋ, ਸਾਮੁਦ੍ਦਿਕੋ ਮਚ੍ਛੋ, ਵਸ੍ਸੇਸੁ ਜਾਤੋ ਵਸ੍ਸਿਕੋ, ਵਸ੍ਸਿਕਾ, ਵਸ੍ਸਿਕਂ ਪੁਪ੍ਫਂ, ਸਾਰਦਿਕੋ, ਹੇਮਨ੍ਤਿਕੋ, ਵਾਸਨ੍ਤਿਕੋ, ਚਾਤੁਦ੍ਦਸਿਕੋ, ਰਾਜਗਹੇ ਜਾਤੋ, ਰਾਜਗਹੇ ¶ ਵਸਤੀਤਿ ਵਾ ਰਾਜਗਹਿਕੋ ਜਨੋ, ਮਗਧੇਸੁ ਜਾਤੋ, ਵਸਤੀਤਿ ਵਾ ਮਾਗਧਿਕੋ, ਮਾਗਧਿਕਾ, ਮਾਗਧਿਕਂ, ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਜਾਤੋ, ਵਸਤੀਤਿ ਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਕੋ, ਕਾਪਿਲਵਤ੍ਥਿਕੋ, ਵੇਸਾਲਿਕੋ.
ਲੋਕੇ ਵਿਦਿਤੋ ਲੋਕਿਕੋ, ਲੋਕਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤੀਤਿਪਿ ਲੋਕਿਕੋ. ਤਥਾ ਮਾਤਿਤੋ ਆਗਤਂ ਮਾਤਿਕਂ, ਪਿਤਿਤੋ ਆਗਤਂ ਪੇਤ੍ਤਿਕਂ ਨਾਮਂ.
ਸਮ੍ਭੂਤਤ੍ਥੇ ਮਾਤਿਤੋ ਸਮ੍ਭੂਤਂ ਮਤ੍ਤਿਕਂ. ਏਵਂ ਪੇਤ੍ਤਿਕਂ. ਉਪਧਿਤਸ੍ਸ ਪਯੋਜਨਂ ਓਪਧਿਕਂ.
ਸਕਤ੍ਥੇਪਿ ਅਸਙ੍ਖਾਰੋਯੇਵ ਅਸਙ੍ਖਾਰਿਕਂ. ਏਵਂ ਸਸਙ੍ਖਾਰਿਕਂ, ਨਾਮਮੇਵ ਨਾਮਿਕਂ. ਏਵਂ ਆਖ੍ਯਾਤਿਕਂ, ਓਪਸਗ੍ਗਿਕਂ, ਨੇਪਾਤਿਕਂ, ਚਤੁਮਹਾਰਾਜੇ ਭਤ੍ਤਿ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾ. ਏਵਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੇਪਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.
‘‘ਕਸਾਵੇਨ ਰਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
੩੭੬. ਣ ਰਾਗਾ ਤੇਨਰਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਸੇਦਮਞ੍ਞਤ੍ਥੇਸੁ ਚ.
ਰਾਗਤ੍ਥਵਾਚਕਾ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਹਾ ‘‘ਤੇਨ ਰਤ੍ਤ’’ਮਿਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ, ‘‘ਤਸ੍ਸੇ’’ਤਿ ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਤੋ ‘‘ਇਦ’’ਮਿਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਚ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੇਸੁ ਚ ਣਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਵਾ.
ਕਾਸਾਵਂ ਵਤ੍ਥਂ. ਏਵਂ ਕਾਸਾਯਂ, ਕੁਸੁਮ੍ਭੇਨ ਰਤ੍ਤਂ ਕੋਸੁਮ੍ਭਂ, ਹਲਿਦ੍ਦਿਯਾ ਰਤ੍ਤਂ ਹਾਲਿਦ੍ਦਂ, ਪਤ੍ਤਙ੍ਗਂ, ਮਞ੍ਜਿਟ੍ਠਂ, ਕੁਙ੍ਕੁਮਂ, ਨੀਲੇਨ ਰਤ੍ਤਂ ਨੀਲਂ. ਏਵਂ ਪੀਤਂ.
ਇਦਮਤ੍ਥੇ ¶ ਮਹਿਂਸਸ੍ਸ ਇਦਂ ਮਾਹਿਂਸਂ ਮਂਸਂ, ਦਧਿ ਸਪ੍ਪਿ ਚਮ੍ਮਾਦਿਕਂ ਵਾ, ਸੂਕਰਸ੍ਸ ਇਦਂ ਸੂਕਰਂ, ਕਚ੍ਚਾਯਨਸ੍ਸ ਇਦਂ ਕਚ੍ਚਾਯਨਂ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ. ਏਵਂ ਸੋਗਤਂ ਸਾਸਨਂ.
‘‘ਇਸਿਸ੍ਸ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਣਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਕਤੇ ਵੁਦ੍ਧਿਮ੍ਹਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ –
‘‘ਸਣੇ, ਯੂਨਮਾਗਮੋ ਠਾਨੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਇ ਉਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਆਦਿਸਰਾਨਂ ਆਤ੍ਤਞ੍ਚ ਹੋਤਿ ਸਣਕਾਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ, ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਰਿਕਾਰਾਗਮੋ ਚ ਠਾਨੇਤਿ ਇਕਾਰਸ੍ਸ ਆਤ੍ਤਂ.
ਠਾਨਾਧਿਕਾਰਤੋ ਆਤ੍ਤਂ, ਇਸੂਸਭਉਜਾਦਿਨਂ;
ਇਸਿਸ੍ਸ ਤੁ ਰਿਕਾਰਾਗ-ਮੋ ਚਾਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਰੇ ਭਵੇ.
ਆਰਿਸ੍ਯਂ, ਉਸਭਸ੍ਸ ਇਦਂ ਆਸਭਂ ਠਾਨਂ, ਆਸਭੀ ਵਾਚਾ.
ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪਨ ਅਵਿਦੂਰਭਵੋ, ਤਤ੍ਰ ਭਵੋ, ਤਤ੍ਰ ਜਾਤੋ, ਤਤੋ ਆਗਤੋ, ਸੋ ਅਸ੍ਸ ਨਿਵਾਸੋ, ਤਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰੋ, ਕਤ੍ਤਿਕਾਦੀਹਿ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ ਮਾਸੋ, ਸਾਸ੍ਸ ਦੇਵਤਾ, ਤਮਵੇਚ੍ਚਾਧੀਤੇ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਸਯੋ ਦੇਸੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਦੇਸੇ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਅਰਹਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਕਾਰੋ, ਤਮਸ੍ਸ ਪਰਿਮਾਣਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਸ੍ਵਤ੍ਥੇਸੁ ਚ ਣਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ. ਯਥਾ – ਵਿਦਿਸਾਯ ਅਵਿਦੂਰੇ ਭਵੋ ਵੇਦਿਸੋ ਗਾਮੋ, ਉਦੁਮ੍ਬਰਸ੍ਸ ਅਵਿਦੂਰੇ ਭਵਂ ਓਦੁਮ੍ਬਰਂ ਵਿਮਾਨਂ.
ਭਵਤ੍ਥੇ ਮਨਸਿ ਭਵਂ ਮਾਨਸਂ ਸੁਖਂ, ਸਾਗਮੋ. ਸਰੇ ਭਵੋ ਸਾਰਸੋ ਸਕੁਣੋ, ਸਾਰਸਾ ਸਕੁਣੀ, ਸਾਰਸਂ ਪੁਪ੍ਫਂ ¶ , ਉਰਸਿ ਭਵੋ ਓਰਸੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਉਰਸਿ ਸਂਵਡ੍ਢਿਤਤ੍ਤਾ, ਮਿਤ੍ਤੇ ਭਵਾ ਮੇਤ੍ਤਾ, ਮੇਤ੍ਤੀ ਵਾ, ਪੁਰੇ ਭਵਾ ਪੋਰੀ ਵਾਚਾ.
ਜਾਤਾਦੀਸੁ ਪਾਵੁਸੇ ਜਾਤੋ ਪਾਵੁਸੋ ਮੇਘੋ, ਪਾਵੁਸਾ ਰਤ੍ਤਿ, ਪਾਵੁਸਂ ਅਬ੍ਭਂ, ਸਰਦੇ ਜਾਤੋ ਸਾਰਦੋ ਮਾਸੋ, ਸਾਰਦਾ ਰਤ੍ਤਿ, ਸਾਰਦਂ ਪੁਪ੍ਫਂ. ਏਵਂ ਸਿਸਿਰੋ, ਹੇਮਨ੍ਤੋ, ਵਸਨ੍ਤੋ, ਵਿਮ੍ਹੋ, ਮਥੁਰਾਯਂ ਜਾਤੋ ਮਾਥੁਰੋ ਜਨੋ, ਮਾਥੁਰਾ ਗਣਿਕਾ, ਮਾਥੁਰਂ ਵਤ੍ਥਂ. ਮਥੁਰਾਯ ਆਗਤੋ ਮਾਥੁਰੋ, ਮਥੁਰਾ ਅਸ੍ਸ ਨਿਵਾਸੋਤਿ ਮਾਥੁਰੋ, ਮਥੁਰਾਯ ਇਸ੍ਸਰੋ ਮਾਥੁਰੋ ਰਾਜਾ. ‘‘ਸਬ੍ਬਤੋ ਕੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪੁਨ ਸਬ੍ਬਤੋਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤਦ੍ਧਿਤਤੋਪਿ ਕ੍ਵਚਿ ਸਸਰਕਕਾਰਾਗਮੋ, ਮਾਥੁਰਕੋ ਵਾ, ਰਾਜਗਹੇ ਜਾਤੋ, ਰਾਜਗਹਾ ਆਗਤੋ, ਰਾਜਗਹੋ ਅਸ੍ਸ ਨਿਵਾਸੋਤਿ ਵਾ, ਰਾਜਗਹਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰੋਤਿ ਵਾ ਰਾਜਗਹੋ, ਰਾਜਗਹਕੋ ਵਾ. ਏਵਂ ਸਾਗਲੋ, ਸਾਗਲਕੋ ਵਾ, ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤੋ, ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਕੋ ਵਾ, ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਜਾਤੋਤਿਆਦਿਅਤ੍ਥੇ ਵੇਸਾਲੋ, ਵੇਸਾਲਕੋ ਵਾ, ਕੁਸਿਨਾਰੇ ਜਾਤੋ ਕੋਸਿਨਾਰੋ, ਕੋਸਿਨਾਰਕੋ ਵਾ. ਏਵਂ ਸਾਕੇਤੋ, ਸਾਕੇਤਕੋ ਵਾ, ਕੋਸਮ੍ਬੋ, ਕੋਸਮ੍ਬਕੋ ਵਾ, ਇਨ੍ਦਪਤ੍ਤੋ, ਇਨ੍ਦਪਤ੍ਤਕੋ ਵਾ, ਕਪਿਲ੍ਲੋ, ਕਪਿਲ੍ਲਕੋ ਵਾ, ਭਾਰੁਕਚ੍ਛੋ, ਭਾਰੁਕਚ੍ਛਕੋ ਵਾ, ਨਗਰੇ ਜਾਤੋ, ਨਗਰਾ ਆਗਤੋ, ਨਗਰੇ ਵਸਤੀਤਿ ਵਾ ਨਾਗਰੋ, ਨਾਗਰਕੋ ਵਾ. ਏਵਂ ਜਾਨਪਦੋ.
ਜਨਪਦਨਾਮੇਸੁ ਪਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਬਹੁਵਚਨਮੇਵ ਭਵਤਿ. ਯਥਾ – ਅਙ੍ਗੇਸੁ ਜਾਤੋ, ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਆਗਤੋ, ਅਙ੍ਗਾ ਅਸ੍ਸ ਨਿਵਾਸੋ, ਅਙ੍ਗਾਨਂ ਇਸ੍ਸਰੋ ਵਾ ਅਙ੍ਗੋ, ਅਙ੍ਗਕੋ ਵਾ, ਮਾਗਧੋ, ਮਾਗਧਕੋ ਵਾ, ਕੋਸਲੋ, ਕੋਸਲਕੋ ਵਾ ¶ , ਵੇਦੇਹੋ, ਵੇਦੇਹਕੋ ਵਾ, ਕਮ੍ਬੋਜੋ, ਕਮ੍ਬੋਜਕੋ ਵਾ, ਗਨ੍ਧਾਰੋ, ਗਨ੍ਧਾਰਕੋ ਵਾ, ਸੋਵੀਰੋ, ਸੋਵੀਰਕੋ ਵਾ, ਸਿਨ੍ਧਵੋ, ਸਿਨ੍ਧਵਕੋ ਵਾ, ਅਸ੍ਸਕੋ, ਕਾਲਿਙ੍ਗੋ, ਪਞ੍ਚਾਲੋ, ਸਕ੍ਕੋ, ਤਥਾ ਸੁਰਟ੍ਠੇ ਜਾਤੋ, ਸੁਰਟ੍ਠਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰੋ ਵਾ ਸੋਰਟ੍ਠੋ, ਸੋਰਟ੍ਠਕੋ ਵਾ. ਏਵਂ ਮਹਾਰਟ੍ਠੋ, ਮਹਾਰਟ੍ਠਕੋ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਯੋਗੇ ਕਤ੍ਤਿਕਾਯ ਪੁਣ੍ਣਚਨ੍ਦਯੁਤ੍ਤਾਯ ਯੁਤ੍ਤੋ ਮਾਸੋ ਕਤ੍ਤਿਕੋ, ਮਗਸਿਰੇਨ ਚਨ੍ਦਯੁਤ੍ਤੇਨ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ ਮਾਸੋ ਮਾਗਸਿਰੋ. ਏਵਂ ਫੁਸ੍ਸੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ ਮਾਸੋ ਫੁਸ੍ਸੋ, ਮਘਾਯ ਯੁਤ੍ਤੋ ਮਾਸੋ ਮਾਘੋ, ਫਗ੍ਗੁਨਿਯਾ ਯੁਤ੍ਤੋ ਮਾਸੋ ਫਗ੍ਗੁਨੋ, ਚਿਤ੍ਤਾਯ ਯੁਤ੍ਤੋ ਮਾਸੋ ਚਿਤ੍ਤੋ, ਵਿਸਾਖਾਯ ਯੁਤ੍ਤੋ ਮਾਸੋ ਵੇਸਾਖੋ, ਜੇਟ੍ਠਾਯ ਯੁਤ੍ਤੋ ਮਾਸੋ ਜੇਟ੍ਠੋ, ਉਤ੍ਤਰਾਸਾਲ਼੍ਹਾਯ ਯੁਤ੍ਤੋ ਮਾਸੋ ਆਸਾਲ਼੍ਹੋ, ਆਸਾਲ਼੍ਹੀ ਵਾ, ਸਵਣੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ ਮਾਸੋ ਸਾਵਣੋ, ਸਾਵਣੀ. ਭਦ੍ਦੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ ਮਾਸੋ ਭਦ੍ਦੋ, ਅਸ੍ਸਯੁਜੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ ਮਾਸੋ ਅਸ੍ਸਯੁਜੋ, ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਸ੍ਸ ਦੇਵਤਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ. ਏਵਂ ਸੋਗਤੋ, ਮਾਹਿਨ੍ਦੋ, ਯਾਮੋ, ਸੋਮੋ.
ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਅਵੇਚ੍ਚਾਧੀਤੇ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣੋ. ਏਵਂ ਮੋਹੁਤ੍ਤੋ, ਨੇਮਿਤ੍ਤੋ, ਅਙ੍ਗਵਿਜ੍ਜੋ, ਵਤ੍ਥੁਵਿਜ੍ਜੋ. ਵਸਾਤੀਨਂ ਵਿਸਯੋ ਦੇਸੋ ਵਾਸਾਤੋ, ਉਦੁਮ੍ਬਰਾ ਅਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਓਦੁਮ੍ਬਰੋ ਦੇਸੋ.
ਸਹਸ੍ਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਸਾਹਸ੍ਸੀ ਪਰਿਖਾ, ਪਯਸਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਪਾਯਾਸਂ, ਸਹਸ੍ਸਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਸਾਹਸ੍ਸੀ ਗਾਥਾ, ਅਯਸੋ ¶ ਵਿਕਾਰੋ ਆਯਸੋ. ਏਵਂ ਸੋਵਣ੍ਣੋ, ਪੁਰਿਸੋ ਪਰਿਮਾਣਮਸ੍ਸਾਤਿ ਪੋਰਿਸਂ ਉਦਕਂ.
ਚਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤਤ੍ਥ ਜਾਤੋ, ਤਤ੍ਥ ਵਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਹਿਤਂ, ਤਂ ਅਰਹਤੀਤਿਆਦੀਸੁ ਣੇਯ੍ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ. ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਜਾਤੋ, ਵਸਤੀਤਿ ਵਾ ਬਾਰਾਣਸੇਯ੍ਯਕੋ, ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਕਕਾਰਾਗਮੋ. ਏਵਂ ਚਮ੍ਪੇਯ੍ਯਕੋ, ਸਾਗਲੇਯ੍ਯਕੋ, ਮਿਥਿਲੇਯ੍ਯਕੋ ਜਨੋ, ਗਙ੍ਗੇਯ੍ਯੋ ਮਚ੍ਛੋ, ਸਿਲਾਯ ਜਾਤਂ ਸੇਲੇਯ੍ਯਕਂ, ਕੁਲੇ ਜਾਤੋ ਕੋਲੇਯ੍ਯਕੋ ਸੁਨਖੋ, ਵਨੇ ਜਾਤਂ ਵਾਨੇਯ੍ਯਂ ਪੁਪ੍ਫਂ. ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਤੇਯ੍ਯੋ ਮਾਨੁਸੋ, ਪਬ੍ਬਤੇਯ੍ਯਾ ਨਦੀ, ਪਬ੍ਬਤੇਯ੍ਯਂ ਓਸਧਂ, ਪਥਸ੍ਸ ਹਿਤਂ ਪਾਥੇਯ੍ਯਂ, ਸਪਤਿਸ੍ਸ ਹਿਤਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਂ ਧਨਂ, ਪਦੀਪੇਯ੍ਯਂ ਤੇਲਂ, ਮਾਤੁ ਹਿਤਂ ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯਂ. ਏਵਂ ਪੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਂ. ਦਕ੍ਖਿਣਮਰਹਤੀਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਜਾਤਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥੇ ਇਮ ਇਯਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ.
ਪਚ੍ਛਾ ਜਾਤੋ ਪਚ੍ਛਿਮੋ, ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਜਨਤਾ, ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਅਨ੍ਤੇ ਜਾਤੋ ਅਨ੍ਤਿਮੋ, ਅਨ੍ਤਿਮਾ, ਅਨ੍ਤਿਮਂ. ਏਵਂ ਮਜ੍ਝਿਮੋ, ਪੁਰਿਮੋ, ਉਪਰਿਮੋ, ਹੇਟ੍ਠਿਮੋ, ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮੋ, ਗੋਪ੍ਫਿਮੋ, ਗਨ੍ਥਿਮੋ.
ਤਥਾ ¶ ਇਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਯਾ ਜਾਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਯੋ, ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਯਾ, ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਯਂ. ਏਵਂ ਅਸ੍ਸਜਾਤਿਯੋ, ਹਤ੍ਥਿਜਾਤਿਯੋ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਜਾਤਿਯੋ, ਦਬ੍ਬਜਾਤਿਯੋ, ਸਮਾਨਜਾਤਿਯੋ, ਲੋਕਿਯੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਆਦਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤਤ੍ਥ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ, ਤਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਭਵੋਤਿਆਦੀਸ੍ਵਪਿ ਇਮ ਇਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਇਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਚ. ਅਨ੍ਤੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਿਮੋ, ਅਨ੍ਤਿਯੋ, ਅਨ੍ਤਿਕੋ, ਪੁਤ੍ਤੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪੁਤ੍ਤਿਮੋ, ਪੁਤ੍ਤਿਯੋ, ਵੁਤ੍ਤਿਕੋ, ਕਪ੍ਪੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯੋ, ਜਟਾ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਜਟਿਯੋ, ਹਾਨਭਾਗੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਹਾਨਭਾਗਿਯੋ. ਏਵਂ ਠਿਤਿਭਾਗਿਯੋ, ਬੋਧਿਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖੇ ਭਵਾ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਾ, ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗੇ ਭਵਾ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯਾ. ਏਵਂ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯਾ, ਉਦਰਿਯਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਦਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿਯਂ, ਨਕਾਰਾਗਮੋ.
ਚਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣੇਨ ਕਿਯ ਯਣ੍ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਚ. ਜਾਤਿਯਾ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ ਜਾਤਿਕਿਯੋ. ਏਵਂ ਅਨ੍ਧਕਿਯੋ, ਜਚ੍ਚਨ੍ਧੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ ਜਚ੍ਚਨ੍ਧਕਿਯੋ. ਸਸ੍ਸ ਅਯਨ੍ਤਿ ਸਕਿਯੋ. ਏਵਂ ਪਰਕਿਯੋ.
ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਸਾਧੁਹਿਤਭਵਜਾਤਾਦਿਅਤ੍ਥੇਸੁ. ਯਥਾ – ਕਮ੍ਮਨਿ ਸਾਧੁ ਕਮ੍ਮਞ੍ਞਂ. ਸਭਾਯਂ ਸਾਧੁ ਸਬ੍ਭਂ, ‘‘ਯਵਤਂ ਤਲਨਾ’’ਦਿਨਾ ਉਕਾਰਾਦਿ. ਏਵਂ ਮੇਧਾਯ ਹਿਤਂ ਮੇਜ੍ਝਂ ਘਟਂ. ਪਾਦਾਨਂ ਹਿਤਂ ਪਜ੍ਜਂ ਤੇਲਂ, ਰਥਸ੍ਸ ਹਿਤਾ ਰਚ੍ਛਾ, ਗਾਮੇ ਭਵੋ ਗਮ੍ਮੋ ¶ , ਗਵੇ ਭਵਂ ਗਬ੍ਯਂ, ‘‘ਓਸਰੇ ਚਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇਪਿ ਅਵਾਦੇਸੋ. ਕਵਿਮ੍ਹਿ ਭਵਂ ਕਬ੍ਯਂ, ਦਿਵਿ ਭਵਾ ਦਿਬ੍ਯਾ, ਥਨਤੋ ਜਾਤਂ ਥਞ੍ਞਂ, ਧਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਧਞ੍ਞਂ.
ਣ੍ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਪਰਿਸਾਯਂ ਸਾਧੁ ਪਾਰਿਸਜ੍ਜੋ, ਦਕਾਰਾਗਮੋ, ਸਮਣਾਨਂ ਹਿਤਾ ਸਾਮਞ੍ਞਾ ਜਨਾ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਹਿਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਞ੍ਞਾ, ਅਰੂਪੇ ਭਵਾ ਆਰੁਪ੍ਪਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਰਾਜਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮੂਹੋ’’ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਤੋ ‘‘ਤੇਸਂ ਸਮੂਹੋ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਕਣਣਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਪੁਤ੍ਤਕੋ, ਰਾਜਪੁਤ੍ਤਕਂ ਵਾ, ਰਾਜਪੁਤ੍ਤੋ. ਏਵਂ ਮਾਨੁਸ੍ਸਕੋ, ਮਾਨੁਸ੍ਸੋ, ਮਾਥੁਰਕੋ, ਮਾਥੁਰੋ, ਪੋਰਿਸਕੋ, ਪੋਰਿਸੋ, ਵੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਮੂਹੋ ਵੁਦ੍ਧਕੋ, ਵੁਦ੍ਧੋ. ਏਵਂ ਮਾਯੂਰਕੋ, ਮਾਯੂਰੋ, ਕਾਪੋਤੋ, ਕੋਕਿਲੋ, ਮਾਹਿਂਸਕੋ, ਮਾਹਿਂਸੋ, ਓਟ੍ਠਕੋ, ਓਰਬ੍ਭਕੋ, ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਸਮੂਹੋ ਅਟ੍ਠਕੋ, ਰਾਜਾਨਂ ਸਮੂਹੋ ਰਾਜਕੋ, ਭਿਕ੍ਖਾਨਂ ਸਮੂਹੋ ਭਿਕ੍ਖੋ, ਸਿਕ੍ਖਾਨਂ ਸਮੂਹੋ ਸਿਕ੍ਖੋ, ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਮੂਹੋ ਦ੍ਵਯਂ, ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਇਕਾਰਸ੍ਸ ਅਯਾਦੇਸੋ. ਏਵਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਮੂਹੋ ਤਯਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਸਮੂਹਤ੍ਥੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਗਾਮਜਨਬਨ੍ਧੁਸਹਾਯਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਹਿ ਤਾਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਸਮੂਹਤ੍ਥੇ. ਗਾਮਾਨਂ ਸਮੂਹੋ ਗਾਮਤਾ. ਏਵਂ ਜਨਤਾ, ਬਨ੍ਧੁਤਾ, ਸਹਾਯਤਾ, ਨਾਗਰਤਾ. ‘‘ਤਾ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਸਕਤ੍ਥੇਪਿ ਦੇਵੋਯੇਵ ਦੇਵਤਾ, ਤਾਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਚ੍ਚਮਿਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਤਾ.
‘‘ਤਦਸ੍ਸ ਠਾਨ’’ਮਿਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਤੋ ਇਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਮਦਨਸ੍ਸ ਠਾਨਂ ਮਦਨਿਯੋ, ਮਦਨਿਯਾ, ਮਦਨਿਯਂ, ਬਨ੍ਧਨਸ੍ਸ ਠਾਨਂ ਬਨ੍ਧਨਿਯਂ. ਏਵਂ ਮੁਚ੍ਛਨਿਯਂ. ਰਜਨਿਯਂ, ਗਮਨਿਯਂ, ਦਸ੍ਸਨਿਯਂ, ਉਪਾਦਾਨਿਯਂ, ਪਸਾਦਨਿਯਂ. ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਹਿਤਾਦਿਅਤ੍ਥੇਪਿ ਉਪਾਦਾਨਾਨਂ ਹਿਤਾ ਉਪਾਦਾਨਿਯਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਉਪਮਤ੍ਥੇ ਉਪਮਾਵਾਚਿਲਿਙ੍ਗਤੋ ਆਯਿਤਤ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਧੂਮੋ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਧੂਮਾਯਿਤਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਤਿਮਿਰਾਯਿਤਤ੍ਤਂ.
‘‘ਤਦਸ੍ਸ ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
‘‘ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ, ‘‘ਤਦਸ੍ਸਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਚ ਲਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਦੁਟ੍ਠੁ ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ, ਦੁਟ੍ਠੁ ਠਾਨਂ ਵਾ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਂ, ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾ ਵਾਚਾ, ਲਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਭਾਵੋ. ਏਵਂ ਵੇਦਲ੍ਲਂ.
‘‘ਅਭਿਜ੍ਝਾ ¶ ਅਸ੍ਸ ਪਕਤਿ, ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਅਸ੍ਸ ਬਹੁਲਾ’’ਤਿ ਵਾ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਪਠਮਾਵਿਭਤ੍ਯਨ੍ਤਤੋ ਆਲੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ‘‘ਤਦਸ੍ਸ ਬਹੁਲ’’ਮਿਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ. ਅਭਿਜ੍ਝਾਲੁ, ਅਭਿਜ੍ਝਾਲੂ, ਅਭਿਜ੍ਝਾਲਵੋ. ਏਵਂ ਸੀਤਾਲੁ, ਧਜਾਲੁ, ਦਯਾਲੁ. ‘‘ਸਬ੍ਬਤੋ ਕੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪੁਨ ਸਬ੍ਬਤੋਗ੍ਗਹਣੇਨ ਕਕਾਰਾਗਮੋ, ਅਭਿਜ੍ਝਾਲੁਕੋ, ਅਭਿਜ੍ਝਾਲੁਕਾ, ਅਭਿਜ੍ਝਾਲੁਕਂ. ਏਵਂ ਸੀਤਾਲੁਕੋ, ਦਯਾਲੁਕੋ, ਤਥਾ ਹੀਨੋਵ ਹੀਨਕੋ. ਏਵਂ ਪੋਤਕੋ, ਕੁਮਾਰਕੋ, ਮਾਣਵਕੋ, ਮੁਦੁਕੋ, ਉਜੁਕੋ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਂ, ਓਰਮਤ੍ਤਕਂ, ਸੀਲਮਤ੍ਤਕਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਯਦਨੁਪਪਨ੍ਨਾ ਨਿਪਾਤਨਾ ਸਿਜ੍ਝਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਟਿਭਾਗਕੁਚ੍ਛਿਤਸਞ੍ਞਾਨੁਕਮ੍ਪਾਦਿਅਤ੍ਥੇਸੁ ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ. ਪਟਿਭਾਗਤ੍ਥੇ ਹਤ੍ਥਿਨੋ ਇਵ ਹਤ੍ਥਿਕਾ. ਏਵਂ ਅਸ੍ਸਕਾ. ਕੁਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥੇ ਕੁਚ੍ਛਿਤੋ ਸਮਣੋ ਸਮਣਕੋ. ਏਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੋ, ਮੁਣ੍ਡਕੋ, ਪਣ੍ਡਿਤਕੋ, ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਕੋ. ਸਞ੍ਞਾਯਂ ਕਤਕੋ, ਭਟਕੋ. ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯਂ ਪੁਤ੍ਤਕੋ.
ਤਥਾ ਕਿਂਯਤੇਤਤੋ ਪਰਿਮਾਣਤ੍ਥੇ ਤ੍ਤਕਵਨ੍ਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ. ਕਿਂ ਪਰਿਮਾਣਮਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਤ੍ਤਕਂ. ਏਵਂ ਯਤ੍ਤਕਂ, ਤਤ੍ਤਕਂ, ਏਤ੍ਤਕਂ. ਵਨ੍ਤੁਮ੍ਹਿ ਆਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਯਂ ਪਰਿਮਾਣਮਸ੍ਸਾਤਿ ਯਾਵਾ, ਯਾਵਨ੍ਤੋ ¶ , ਗੁਣਵਨ੍ਤੁਸਮਂ. ਏਵਂ ਤਾਵਾ, ਤਾਵਨ੍ਤੋ. ਏਤਾਵਾ, ਏਤਾਵਨ੍ਤੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਸੁਵਣ੍ਣੇਨ ਪਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਤਪ੍ਪਕਤਿਵਚਨਤ੍ਥੇ ਮਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਪਕਰੀਯਤੀਤਿ ਪਕਤਿ, ਤੇਨ ਪਕਤਿ ਤਪ੍ਪਕਤਿ, ਤਪ੍ਪਕਤਿਯਾ ਵਚਨਂ ਕਥਨਂ ਤਪ੍ਪਕਤਿਵਚਨਂ. ਸੁਵਣ੍ਣਮਯੋ ਰਥੋ, ਸੋਵਣ੍ਣਮਯੋ ਵਾ, ਸੁਵਣ੍ਣਮਯਾ ਭਾਜਨਵਿਕਤਿ, ਸੁਵਣ੍ਣਮਯਂ ਭਾਜਨਂ. ਏਵਂ ਰੂਪਿਯਮਯਂ, ਰਜਤਮਯਂ, ਜਤੁਮਯਂ, ਦਾਰੁਮਯਂ, ਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਂ, ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਇਦ੍ਧਿਮਯਂ.
ਮਨਤੋ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਾ ਮਨੋਮਯਾ, ਅਯਸਾਪਕਤਂ ਅਯੋਮਯਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਮਨੋਗਣਾਦੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ –
ਏਤੇਸਂ ਮਨੋਗਣਾਦੀਨਂ ਅਨ੍ਤੋ ਓਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੇ ਕਤੇਤਿ ਓਕਾਰੋ.
ਗਵੇਨ ਪਕਤਂ ਕਰੀਸਂ, ਗੋਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਗੋਮਯਂ. ‘‘ਮਯੋ’’ਤਿਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਸਕਤ੍ਥੇਪਿ ਦਾਨਮੇਵ ਦਾਨਮਯਂ, ਸੀਲਮਯਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਂਸਟ੍ਠਾਦਿਅਨੇਕਤ੍ਥਤਦ੍ਧਿਤਂ.
ਭਾਵਤਦ੍ਧਿਤ
‘‘ਅਲਸਸ੍ਸ ¶ ਭਾਵੋ’’ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਤੋ ਣ੍ਯਤ੍ਤਤਾਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ’’ ਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ, ਤੁਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤ੍ਤਨਣੇਯ੍ਯਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਚ. ਭਵਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਿਸਦ੍ਦਾ ਇਤਿ ਭਾਵੋ, ਸਦ੍ਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚ – ‘‘ਯਸ੍ਸ ਗੁਣਸ੍ਸ ਹਿ ਭਾਵਾ ਦਬ੍ਬੇ ਸਦ੍ਦਨਿਵੇਸੋ ਤਦਭਿਧਾਨੇਣ੍ਯਤ੍ਤਤਾਦਯੋ’’ਤਿ. ਣ੍ਯਤ੍ਤਤ੍ਤਨਨ੍ਤਾਨਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਂ, ਤਾਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਭਾਵਤੋ ਨਿਚ੍ਚਮਿਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਤਾ. ਣ੍ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋਯਂ ਗੁਣਵਚਨੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦੀਹਿ, ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਵਣ੍ਣੋ ਯੇ ਲੋਪਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਅਵਣ੍ਣਲੋਪੋ, ਆਦਿਵੁਦ੍ਧਿ.
ਆਲਸ੍ਯਂ. ਏਵਂ ਆਰੋਗ੍ਯਂ, ਉਦਗ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਓਦਗ੍ਯਂ, ਸਖਿਨੋ ਭਾਵੋ ਸਖ੍ਯਂ, ਅਣਣਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਆਣਣ੍ਯਂ, ਵਿਧਵਾਯ ਭਾਵੋ ਵੇਧਬ੍ਯਂ, ਦੁਬ੍ਬਲਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ, ਚਪਲਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਚਾਪਲ੍ਯਂ.
ਵਿਯਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਂ, ਮਚ੍ਛਰਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਏਵਂ ਇਸ੍ਸਰਿਯਂ, ਆਲਸਿਯਂ, ਮੁਣ੍ਡਿਯਂ, ਮੂਲ਼੍ਹਿਯਂ. ਏਤ੍ਥ ‘‘ਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਯਮ੍ਹਿ ਇਕਾਰਾਗਮੋ.
‘‘ਪਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਪਣ੍ਡਿਤ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਯਵਤਂ ਤਲਨਦਕਾਰਾਨਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਚਲਞਜਕਾਰਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਤ੍ਯਕਾਰਸਂਯੋਗਾਦੀਨਂ ਚਲਞਜਕਾਰਾਦੇਸਾ ¶ , ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ. ਪਣ੍ਡਿਚ੍ਚਂ, ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਬਾਹੁਸ੍ਸਚ੍ਚਂ, ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਉਕਾਰਸ੍ਸ ਅਕਾਰੋ, ਏਵਂ ਪੋਰੋਹਿਚ੍ਚਂ, ਅਧਿਪਤਿਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਆਧਿਪਚ੍ਚਂ, ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਚ੍ਚਂ, ਇਵਣ੍ਣਲੋਪੋ. ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਕੋਸਲ੍ਲਂ. ਏਵਂ ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ, ਸਮਾਨਾਨਂ ਭਾਵੋ ਸਾਮਞ੍ਞਂ, ਗਿਲਾਨਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਗੇਲਞ੍ਞਂ, ‘‘ਕ੍ਵਚਾਦਿਮਜ੍ਝੁਤ੍ਤਰਾ’’ਦਿਸੁਤ੍ਤੇਨ ਸਂਯੋਗੇ ਪਰੇ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ.
ਸੁਹਦਸ੍ਸ ਭਾਵੋਸੋਹਜ੍ਜਂ. ਏਵਂ ਵੇਸਾਰਜ੍ਜਂ, ਕੁਸੀਦਸ੍ਸਭਾਵੋਕੋਸਜ੍ਜਂ, ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਈਕਾਰਸ੍ਸ ਅਕਾਰੋ. ਤਥਾ ‘‘ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਪੋਰਿਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਯਵਤਂ ਤਲਨਾ’’ਦਿਸੁਤ੍ਤੇ ਕਾਰਗ੍ਗਹਣੇਨ ਯਵਤਂ ਸਕਾਰਕਚਟਪਵਗ੍ਗਾਨਂ ਸਕਾਰਕਚਟਪਵਗ੍ਗਾਦੇਸਾ. ਸੁਮਨਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ. ਏਵਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ, ਸੋਵਚਸ੍ਸਂ, ਦੋਵਚਸ੍ਸਂ, ਏਤ੍ਥ ਸਕਾਰਾਗਮੋ. ਤਥਾ ਨਿਪਕਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਨੇਪਕ੍ਕਂ, ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਆਧਿਕ੍ਕਂ, ਦੁਭਗਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਦੋਭਗ੍ਗਂ, ਵਾਣਿਜਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਵਾਣਿਜ੍ਜਂ, ਰਾਜਿਨੋ ਭਾਵੋ ਰਜ੍ਜਂ, ‘‘ਕ੍ਵਚਾ’’ਦਿਨਾ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ. ਸਰੂਪਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸਾਰੁਪ੍ਪਂ. ਏਵਂ ਓਪਮ੍ਮਂ, ਸੋਖੁਮ੍ਮਂ.
ਤਥਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਤਚ੍ਛਂ, ਦੁਮ੍ਮੇਧਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਦੁਮ੍ਮੇਜ੍ਝਂ, ਸਮਣਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸਾਮਞ੍ਞਂ. ਏਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਞ੍ਞਂ, ਨਿਪੁਣਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਨੇਪੁਞ੍ਞਂ. ‘‘ਤਚ੍ਛ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਕਾਰਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਯਵਤਂ ਥਧਣਕਾਰਾਨਂ ਛਝਞਕਾਰਾਦੇਸਾ.
ਤ੍ਤਤਾਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ¶ – ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਤ੍ਤਂ, ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਤਾ. ਏਵਂ ਤੇਚੀਵਰਿਕਤ੍ਤਂ, ਤੇਚੀਵਰਿਕਤਾ, ਓਦਰਿਕਤ੍ਤਂ, ਓਦਰਿਕਤਾ, ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਮਨੁਸ੍ਸਤਾ ਜਾਤਿ, ਨੀਲਤ੍ਤਂ, ਨੀਲਤਾ ਗੁਣੋ, ਯਾਚਕਤ੍ਤਂ, ਯਾਚਕਤਾ ਕ੍ਰਿਯਾ, ਦਣ੍ਡਿਤ੍ਤਂ, ਦਣ੍ਡਿਤਾ ਦਬ੍ਬਂ, ਸਚ੍ਚਵਾਦਿਤਾ, ਪਾਰਮਿਤਾ, ਕਤਞ੍ਞੁਤਾ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾ, ‘‘ਕ੍ਵਚਾ’’ਦਿਨਾ ਤਾਪਚ੍ਚਯੇ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾ, ਅਸਂਸਗ੍ਗਤਾ, ਭਸ੍ਸਾਰਾਮਤਾ, ਨਿਦ੍ਦਾਰਾਮਤਾ, ਲਹੁਤਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤ੍ਤਨਪਚ੍ਚਯੇ – ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਤ੍ਤਨਂ, ਵੇਦਨਤ੍ਤਨਂ, ਜਾਯਤ੍ਤਨਂ.
ਣੇਯ੍ਯੇ – ਸੁਚਿਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸੋਚੇਯ੍ਯਂ. ਏਵਂ ਆਧਿਪਭੇਯ੍ਯਂ, ਕਵਿਸ੍ਸ ਭਾਵੋਕਾਵੇਯ੍ਯਂ, ਥੇਨਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਥੇਯ੍ਯਂ, ਮਹਾਵੁਤ੍ਤਿਨਾ ਨਕਾਰਸ੍ਸ ਲੋਪੋ.
‘‘ਣ੍ਯਤ੍ਤਤਾ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਕਮ੍ਮਨਿ, ਸਕਤ੍ਥੇ ਚ ਣ੍ਯਾਦਯੋ, ਵੀਰਾਨਂ ਭਾਵੋ, ਕਮ੍ਮਂ ਵਾ ਵੀਰਿਯਂ, ਪਰਿਭਟਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਪਾਰਿਭਟ੍ਯਂ, ਪਾਰਿਭਟ੍ਯਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਪਾਰਿਭਟ੍ਯਤਾ. ਏਵਂ ਸੋਵਚਸ੍ਸਤਾ, ਭਿਸਗ੍ਗਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਭੇਸਜ੍ਜਂ, ਬ੍ਯਾਵਟਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਂ, ਸਠਸ੍ਸ ਭਾਵੋ, ਕਮ੍ਮਂ ਵਾ ਸਾਠੇਯ੍ਯਂ.
ਸਕਤ੍ਥੇ ਪਨ – ਯਥਾਭੂਤਮੇਵ ਯਥਾਭੁਚ੍ਚਂ, ਕਰੁਣਾਯੇਵ ਕਾਰੁਞ੍ਞਂ, ਪਤ੍ਤਕਾਲਮੇਵ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਆਕਾਸਾਨਨ੍ਤਮੇਵ ¶ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਂ, ਕਾਯਪਾਗੁਞ੍ਞਮੇਵ ਕਾਯਪਾਗੁਞ੍ਞਤਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਵਿਸਮਸ੍ਸ ਭਾਵੋ’’ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
‘‘ਤ੍ਤਤਾ, ਭਾਵੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਵਿਸਮਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਹਿ ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤੇਹਿ ਣਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਤ੍ਤ ਤਾ ਚ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ’’ ਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ. ਆਕਤਿਗਣੋਯਂ. ਵੇਸਮਂ, ਵਿਸਮਤ੍ਤਂ, ਵਿਸਮਤਾ. ਸੁਚਿਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸੋਚਂ, ਸੁਚਿਤ੍ਤਂ, ਸੁਚਿਤਾ, ਗਰੁਨੋ ਭਾਵੋ ਗਾਰਵੋ, ਆਦਿਵੁਦ੍ਧਿ, ‘‘ਓ ਸਰੇ ਚਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣੇਨ ਉਕਾਰਸ੍ਸ ਚ ਅਵਾਦੇਸੋ. ਪਟੁਨੋ ਭਾਵੋ ਪਾਟਵਂ, ਪਟੁਤ੍ਤਂ, ਪਟੁਤਾ.
ਉਜੁਨੋ ਭਾਵੋ ਅਜ੍ਜਵਂ, ਮੁਦੁਨੋ ਭਾਵੋ ਮਦ੍ਦਵਂ ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ‘‘ਆਤ੍ਤਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਣਮ੍ਹਿ ਇਕਾਰੁਕਾਰਾਨਂ ਆਤ੍ਤਂ, ਦ੍ਵਿਭਾਵੋ, ਸਂਯੋਗੇ ਆਦਿਰਸ੍ਸਤ੍ਤਞ੍ਚ. ਉਜੁਤਾ, ਮੁਦੁਤਾ. ਏਵਂ ਇਸਿਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਆਰਿਸ੍ਯਂ, ਆਸਭਂ, ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਭਾਵੋਕੋਮਾਰਂ, ਯੁਵਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਯੋਬ੍ਬਨਂ, ਮਹਾਵੁਤ੍ਤਿਨਾ ਨਕਾਰਾਗਮੋ, ਪਰਮਾਨਂ ਭਾਵੋ, ਕਮ੍ਮਂ ਵਾ ਪਾਰਮੀ ਦਾਨਾਦਿਕ੍ਰਿਯਾ, ‘‘ਣਵਣਿਕਾ’’ਦਿਸੁਤ੍ਤੇਨ ਈਪਚ੍ਚਯੋ, ਸਮਗ੍ਗਾਨਂ ਭਾਵੋ ਸਾਮਗ੍ਗੀ.
ਰਮਣੀਯਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਤੋ ਕਣਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਤ੍ਤ ਤਾ ਚ ਭਾਵਤ੍ਥੇ. ਰਮਣੀਯਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਰਾਮਣੀਯਕਂ, ਰਮਣੀਯਤ੍ਤਂ, ਰਮਣੀਯਤਾ ¶ . ਏਵਂ ਮਾਨੁਞ੍ਞਕਂ, ਮਨੁਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਮਨੁਞ੍ਞਤਾ, ਪਿਯਰੂਪਕਂ, ਪਿਯਰੂਪਤ੍ਤਂ, ਪਿਯਰੂਪਤਾ, ਕਲ੍ਯਾਣਕਂ, ਕਲ੍ਯਾਣਤ੍ਤਂ, ਕਲ੍ਯਾਣਤਾ, ਚੋਰਕਂ, ਚੋਰਿਕਾ ਵਾ, ਚੋਰਤ੍ਤਂ, ਚੋਰਤਾ, ਅਡ੍ਢਕਂ, ਅਡ੍ਢਤ੍ਤਂ, ਅਡ੍ਢਤਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਭਾਵਤਦ੍ਧਿਤਂ.
ਵਿਸੇਸਤਦ੍ਧਿਤ
‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਇਮੇ ਪਾਪਾ ਅਯਮਿਮੇਸਂ ਵਿਸੇਸੇਨ ਪਾਪੋ’’ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਵਿਸੇਸਤ੍ਥੇ ਤਰ ਤਮ ਇਸਿਕ ਇਯ ਇਟ੍ਠਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਪਾਪਤਰੋ, ਪਾਪਤਰਾ, ਪਾਪਤਰਂ. ਤਤੋਪਿ ਅਧਿਕੋ ਪਾਪਤਮੋ, ਪਾਪਤਮਾ, ਪਾਪਤਮਂ. ਪਾਪਿਸਿਕੋ, ਪਾਪਿਸਿਕਾ, ਪਾਪਿਸਿਕਂ. ਪਾਪਿਯੋ, ਪਾਪਿਯਾ, ਪਾਪਿਯਂ. ਪਾਪਿਟ੍ਠੋ, ਪਾਪਿਟ੍ਠਾ, ਪਾਪਿਟ੍ਠਂ. ਅਤਿਸਯੇਨ ਪਾਪਿਟ੍ਠੋ, ਪਾਪਿਟ੍ਠਤਰੋ. ਏਵਂ ਪਟੁਤਰੋ, ਪਟੁਤਮੋ, ਪਟਿਸਿਕੋ, ਪਟਿਯੋ, ਪਟਿਟ੍ਠੋ. ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਤਿਸਯੇਨ ਵਰੋ ਵਰਤਰੋ, ਵਰਤਮੋ, ਵਰਿਸਿਕੋ, ਵਰਿਯੋ, ਵਰਿਟ੍ਠੋ. ਏਵਂ ਪਣੀਤਤਰੋ, ਪਣੀਤਤਮੋ.
‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਇਮੇ ਵੁਡ੍ਢਾ ਅਯਮਿਮੇਸਂ ਵਿਸੇਸੇਨ ਵੁਡ੍ਢੋ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਇਯਇਟ੍ਠਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ.
੩੯੧. ਵੁਡ੍ਢਸ੍ਸ ¶ ਜੋ ਇਯਿਟ੍ਠੇਸੁ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਵੁਡ੍ਢਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਜੋ ਹੋਤਿ ਇਯ ਇਟ੍ਠਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ. ਜੇਯ੍ਯੋ, ਜੇਟ੍ਠੋ, ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਸਰਲੋਪਾਦਿ’’ਸੁਤ੍ਤੇ ਤੁਗ੍ਗਹਣੇਨ ਲੋਪਮਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਰਾ ਸਰੇ ਲੋਪ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਸਰੇ ਲੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਕ੍ਵਚਾਸਵਣ੍ਣਂ ਲੁਤ੍ਤੇ’’ਤਿ ਏਕਾਰੋ.
‘‘ਇਯਿਟ੍ਠੇਸੂ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ, ‘‘ਜੋ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਪਸਤ੍ਥਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ, ਜੋ ਚ ਇਯਿਟ੍ਠੇਸੁ. ਅਯਞ੍ਚ ਪਸਤ੍ਥੋ ਅਯਞ੍ਚ ਪਸਤ੍ਥੋ ਸਬ੍ਬੇ ਇਮੇ ਪਸਤ੍ਥਾ ਅਯਮਿਮੇਸਂ ਵਿਸੇਸੇਨ ਪਸਤ੍ਥੋਤਿ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਸੇਟ੍ਠੋ, ਜੇਯ੍ਯੋ, ਜੇਟ੍ਠੋ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਅਨ੍ਤਿਕਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਨੇਦਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਇਯਿਟ੍ਠੇਸੁ. ਵਿਸੇਸੇਨ ਅਨ੍ਤਿਕੋਤਿ ਨੇਦਿਯੋ, ਨੇਦਿਟ੍ਠੋ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਬਾਲ਼੍ਹਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਾਧਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਇਯਿਟ੍ਠੇਸੁ. ਵਿਸੇਸੇਨ ਬਾਲ਼੍ਹੋਤਿ ਸਾਧਿਯੋ, ਸਾਧਿਟ੍ਠੋ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਕਣ ਹੋਤਿ ਇਯਿਟ੍ਠੇਸੁ. ਵਿਸੇਸੇਨ ਅਪ੍ਪੋਤਿ ਕਣਿਯੋ, ਕਣਿਟ੍ਠੋ.
‘‘ਵਿਸੇਸੇਨ ਯੁਵਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ‘‘ਕਣ’’ਇਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੩੯੬. ਯੁਵਾਨਞ੍ਚ ¶ .
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਯੁਵਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਕਣ ਹੋਤਿ ਇਯਿਟ੍ਠੇਸੁ. ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਣਕਾਰਸ੍ਸ ਨਕਾਰੋ. ਕਨਿਯੋ, ਕਨਿਟ੍ਠੋ.
ਵਨ੍ਤੁਮਨ੍ਤੁਵੀ ਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਲੋਪੋ ਹੋਤਿ ਇਯਿਟ੍ਠੇਸੁ. ਸਬ੍ਬੇ ਇਮੇ ਗੁਣਵਨ੍ਤੋ ਅਯਮਿਮੇਸਂ ਵਿਸੇਸੇਨ ਗੁਣਵਾਤਿ ਗੁਣਿਯੋ, ਗੁਣਿਟ੍ਠੋ, ਵਿਸੇਸੇਨ ਸਤਿਮਾਤਿ ਸਤਿਯੋ, ਸਤਿਟ੍ਠੋ, ਵਿਸੇਸੇਨ ਮੇਧਾਵੀਤਿ ਮੇਧਿਯੋ, ਮੇਧਿਟ੍ਠੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਵਿਸੇਸਤਦ੍ਧਿਤਂ.
ਅਸ੍ਸਤ੍ਥਿਤਦ੍ਧਿਤ
‘‘ਮੇਧਾ ਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਪਠਮਾਵਿਭਤ੍ਯਨ੍ਤਾ ‘‘ਤਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਤਿ’’ ਇਚ੍ਚੇਤੇਸ੍ਵਤ੍ਥੇਸੁ ਵੀਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਮੇਧਾਮਾਯਾ ਸਦ੍ਦੇਹਿ ਚਾਯਂ. ਮੇਧਾਵੀ, ਮੇਧਾਵਿਨੋ. ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਈਕਾਰਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਪਤਿਭਿਕ੍ਖੁਰਾਜੀਕਾਰਨ੍ਤੇਹਿ ਇਨੀ’’ਤਿ ਇਨੀ, ਮੇਧਾਵਿਨੀ, ਮੇਧਾਵਿਨਿਯੋ. ਨਪੁਂਸਕੇ ਮੇਧਾਵਿ ਕੁਲਂ. ਏਵਂ ਮਾਯਾਵੀ, ਮਾਯਾਵਿਨੀ, ਮਾਯਾਵਿ ਚਿਤ੍ਤਂ.
ਚਗ੍ਗਹਣੇਨ ਸੋ ਇ ਲਵ ਆਲਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਚ. ਯਥਾ – ਸੁਮੇਧਾ ਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸੁਮੇਧਸੋ, ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਲੋਮਸੋ. ਪਿਚ੍ਛਂ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ¶ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪਿਚ੍ਛਿਲੋ. ਏਵਂ ਫੇਨਿਲੋ, ਤੁਣ੍ਡਿਲੋ, ਜਟਿਲੋ. ਕੇਸਾ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕੇਸਵੋ, ਵਾਚਾਲੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਤਪੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
‘‘ਤਦਸ੍ਸਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ.
ਤਪਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਤੋ ਸੀਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ‘‘ਤਦਸ੍ਸਤ੍ਥਿ’’ ਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ. ਸਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਭਾਵੋ. ਤਪਸ੍ਸੀ, ਤਪਸ੍ਸਿਨੋ, ਤਪਸ੍ਸਿਨੀ, ਤਪਸ੍ਸਿ. ਏਵਂ ਤੇਜਸ੍ਸੀ, ਯਸਸ੍ਸੀ, ਮਨਸ੍ਸੀ, ਪਯਸ੍ਸੀ.
‘‘ਦਣ੍ਡੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਆਦਿਸਦ੍ਦੋਯਂ ਪਕਾਰਤ੍ਥੋ, ਦਣ੍ਡਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਤੋ ਅਵਣ੍ਣਨ੍ਤਾ ਇਕ ਈ ਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ‘‘ਤਦਸ੍ਸਤ੍ਥਿ’’ ਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ. ਦਣ੍ਡਿਕੋ, ਦਣ੍ਡੀ, ਦਣ੍ਡਿਨੋ, ਦਣ੍ਡਿਨੀ. ਏਵਂ ਮਾਲਿਕੋ, ਮਾਲੀ, ਮਾਲਿਨੀ, ਛਤ੍ਤਿਕੋ, ਛਤ੍ਤੀ, ਰੂਪਿਕੋ, ਰੂਪੀ, ਕੇਸਿਕੋ, ਕੇਸੀ, ਸਙ੍ਘੀ, ਞਾਣੀ, ਹਤ੍ਥੀ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਮਧੁਆਦਿਤੋ ਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ‘‘ਤਦਸ੍ਸਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ. ਮਧੁ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਮਧੁਰੋ ਗੁਲ਼ੋ, ਮਧੁਰਾ ਸਕ੍ਖਰਾ, ਮਧੁਰਂ ਖੀਰਂ, ਕੁਞ੍ਜਾ ਹਨੂ ਏਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਕੁਞ੍ਜਰੋ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ¶ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਮੁਖਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਮੁਖਰੋ, ਸੁਸਿ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸੁਸਿਰੋ. ਏਵਂ ਰੁਚਿਰੋ, ਨਗਰੋ.
‘‘ਗੁਣੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਗੁਣਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਤੋ ਵਨ੍ਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ‘‘ਤਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ. ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੇ, ਨਾਮਬ੍ਯਪਦੇਸੇ ਚ ਕਤੇ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਗੁਣਵਨ੍ਤੁ ਸਿ, ‘‘ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ, ਨ੍ਤੁਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਧਿਕਿਚ੍ਚ ‘‘ਆ ਸਿਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਆਤ੍ਤਂ, ਗੁਣਵਾ ਪੁਰਿਸੋ, ਸੇਸਂ ਞੇਯ੍ਯਂ. ਏਵਂ ਗਣਵਾ, ਕੁਲਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਯੋ. ਇਤ੍ਥਿਯਂ ‘‘ਣਵ ਣਿਕ ਣੇਯ੍ਯਣਨ੍ਤੂਹੀ’’ਤਿ ਈਪਚ੍ਚਯੋ, ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ‘‘ਨ੍ਤੁਸ੍ਸ ਤਮੀਕਾਰੇ’’ਤਿ ਤਕਾਰੋ, ਗੁਣਵਤੀ, ਗੁਣਵਨ੍ਤੀ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਨਪੁਂਸਕੇ ‘‘ਅਂ ਨਪੁਂਸਕੇ’’ਤਿ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਨ੍ਤੁਸ੍ਸ ਅਮਾਦੇਸੋ, ਗੁਣਵਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਸਤਿ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
‘‘ਤਦਸ੍ਸਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਤਿਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਹਿ ਅਵਣ੍ਣਨ੍ਤਰਹਿਤੇਹਿ ਪਠਮਾਵਿਭਤ੍ਯਨ੍ਤੇਹਿ ਲਿਙ੍ਗੇਹਿ ਮਨ੍ਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ‘‘ਤਦਸ੍ਸਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ. ਸੇਸਂ ਗੁਣਵਨ੍ਤੁਸਮਂ. ਸਤਿਮਾ, ਸਤਿਮਤੀ, ਸਤਿਮਨ੍ਤੀ, ਸਤਿਮਂ. ਏਵਂ ਧਿਤਿਮਾ, ਗਤਿਮਾ ਇਚ੍ਚਾਦਯੋ.
ਤਥਾ ‘‘ਆਯੁ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਆਯੁ ਮਨ੍ਤੁ’’ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ –
੪੦੪. ਆਯੁਸ੍ਸੁਕਾਰਾਸਮਨ੍ਤੁਮ੍ਹਿ ¶ .
ਆਯੁਸ੍ਸ ਉਕਾਰੋ ਅਸ ਹੋਤਿ ਮਨ੍ਤੁਮ੍ਹੀਤਿ ਅਸਾਦੇਸੋ. ਆਯਸ੍ਮਾ, ਸੇਸਂ ਸਮਂ. ਗਾਵੋ ਅਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਗੋਮਾ, ਗੋਮਨ੍ਤੋ, ਗੋਮਤੀ, ਗੋਮਨ੍ਤੀ, ਗੋਮਂ ਕੁਲਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਸਦ੍ਧਾ ਪਞ੍ਞਾਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਤੋ ਣਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ‘‘ਤਦਸ੍ਸਤ੍ਥਿ’’ਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ. ਸਦ੍ਧੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਸਦ੍ਧਾ ਕਞ੍ਞਾ, ਸਦ੍ਧਂ ਕੁਲਂ. ਏਵਂ ਪਞ੍ਞੋ, ਅਮਚ੍ਛਰੋ, ਤਥਾ ਬੁਦ੍ਧਂ, ਬੁਦ੍ਧਿ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਸ੍ਸਤ੍ਥਿਤਦ੍ਧਿਤਂ.
ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤਦ੍ਧਿਤ
‘‘ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਪੂਰਣੋ’’ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਪੂਰਯਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਅਨੇਨਾਤਿ ਪੂਰਣੋ, ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯ ਪੂਰਣੋ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪੂਰਣੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪੂਰਣਤ੍ਥੇ ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਤੋ ਮਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਪਞ੍ਚਮੋ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਪੂਰਣੀ ਪਞ੍ਚਮੀ, ‘‘ਨਦਾਦਿਤੋ ਵਾ ਈ’’ਤਿ ਈਪਚ੍ਚਯੋ. ‘‘ਇਤ੍ਥਿਯਮਤੋ ਆਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ ਆਪਚ੍ਚਯੋ, ਪਞ੍ਚਮਾ ਵੀਰਿਯਪਾਰਮੀ, ਪਞ੍ਚਮਂ ਝਾਨਂ. ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਮੋ, ਸਤ੍ਤਮੀ, ਸਤ੍ਤਮਾ, ਸਤ੍ਤਮਂ, ਅਟ੍ਠਮੋ, ਅਟ੍ਠਮੀ, ਅਟ੍ਠਮਾ, ਅਟ੍ਠਮਂ, ਨਵਮੋ ¶ , ਨਵਮੀ, ਨਵਮਾ, ਨਵਮਂ, ਦਸਮੋ, ਦਸਮੀ, ਦਸਮਾ, ਦਸਮਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪੂਰਣੇ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ.
ਚਤੁਛਇਚ੍ਚੇਤੇਹਿ ਥਠਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪੂਰਣਤ੍ਥੇ. ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪੂਰਣੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ, ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ, ਚਤੁਤ੍ਥੀ, ਚਤੁਤ੍ਥਾ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ, ਛਨ੍ਨਂ ਪੂਰਣੋ ਛਟ੍ਠੋ, ਛਟ੍ਠੀ, ਛਟ੍ਠਾ, ਛਟ੍ਠਂ, ਛਟ੍ਠੋ ਏਵ ਛਟ੍ਠਮੋ.
ਛਾਹਂ, ਛਲ਼ਾਯਤਨਂ ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ –
ਛਸ੍ਸ ਸਕਾਰਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇ. ਛਾਹਮਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਂ ਸਾਹਂ, ਛਾਹਂ ਵਾ, ਸਲ਼ਾਯਤਨਂ.
‘‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪੂਰਣੋ’’ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਦ੍ਵਿਤਿਇਚ੍ਚੇਤੇਹਿ ਤਿਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪੂਰਣਤ੍ਥੇ. ਵਿਪਰਿਣਾਮੇਨ ‘‘ਦ੍ਵਿ ਤਿਣ੍ਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ –
ਦ੍ਵਿਤਿਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਦੁਤਇਚ੍ਚਾਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਤਿਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ. ਦੁਤਿਯੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਦੁਤਿਯਾ, ਦੁਤਿਯਂ. ਏਵਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪੂਰਣੋ ਤਤਿਯੋ, ਤਤਿਯਾ, ਤਤਿਯਂ. ਅਪਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਪਿ ਦ੍ਵਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਦੁਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ, ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਦਿ ਚ. ਦ੍ਵੇ ਰਤ੍ਤਿਯੋ ਦੁਰਤ੍ਤਂ, ਦੁਵਿਧਂ, ਦੁਵਙ੍ਗਂ, ਦਿਰਤ੍ਤਂ, ਦਿਗੁਣਂ, ਦਿਗੁ.
੪੧੧. ਤੇਸਮਡ੍ਢੂਪਪਦੇਨ ਅਡ੍ਢੁਡ੍ਢਦਿਵਡ੍ਢਦਿਯਡ੍ਢਡ੍ਢਤਿਯਾ.
ਤੇਸਂ ਚਤੁਤ੍ਥਦੁਤਿਯਤਤਿਯਾਨਂ ਅਡ੍ਢੂਪਪਦਾਨਂ ਅਡ੍ਢੂਪਪਦੇਨ ਸਹ ਅਡ੍ਢੁਡ੍ਢਦਿਵਡ੍ਢਦਿਯਡ੍ਢਅਡ੍ਢਤਿਯਾਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ.
ਏਤ੍ਥ ਚ –
ਅਡ੍ਢੂਪਪਦਪਾਦਾਨ-ਸਾਮਤ੍ਥਾ ਅਡ੍ਢਪੁਬ੍ਬਕਾ;
ਤੇਸਂਸਦ੍ਦੇਨ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤੇ, ਚਤੁਤ੍ਥਦੁਤਿਯਾਦਯੋ.
ਅਡ੍ਢੇਨ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਅਡ੍ਢੁਡ੍ਢੋ, ਅਡ੍ਢੇਨ ਦੁਤਿਯੋ ਦਿਵਡ੍ਢੋ, ਦਿਯਡ੍ਢੋ, ਅਡ੍ਢੇਨ ਤਤਿਯੋ ਅਡ੍ਢਤਿਯੋ.
‘‘ਏਕਞ੍ਚ ਦਸ ਚਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਦ੍ਵਨ੍ਦਸਮਾਸੇ, ‘‘ਏਕੇਨ ਅਧਿਕਾ ਦਸਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸਸਮਾਸੇ ਵਾ ਕਤੇ ‘‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ‘‘ਦ੍ਵੇਕਟ੍ਠਾਨਮਾਕਾਰੋ ਵਾ’’ਤਿ ਆਤ੍ਤਂ. ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ.
ਤੇਨ ਚੇਤ੍ਥ –
ਦ੍ਵੇਕਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸੇ ਨਿਚ੍ਚਂ, ਦ੍ਵਿਸ੍ਸਾ’ਨਵੁਤਿਯਾ ਨਵਾ;
ਇਤਰੇਸ’ਮਸਨ੍ਤਞ੍ਚ, ਆਤ੍ਤਂ ਦੀਪੇਤਿ ਵਾਸੁਤਿ.
‘‘ਏਕਾਦਿਤੋ ਦਸਰ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇ’’ਤਿ ਰਤ੍ਤਂ.
ਰਾਦੇਸੋ ਵਣ੍ਣਮਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਵਣ੍ਣਮਤ੍ਤਪ੍ਪਸਙ੍ਗਿਪਿ;
ਸਿਯਾ ਦਸਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਵ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਸਨ੍ਨਭਾਵਤੋ.
ਤਤੋ ਬਹੁਵਚਨਂ ਯੋ, ‘‘ਪਞ੍ਚਾਦੀਨਮਕਾਰੋ’’ਤਿ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਂ. ਏਕਾਰਸ, ਏਕਾਦਸ, ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਯੇਪਿ ਸਮਾਨਂ.
‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੪੧੨. ਏਕਾਦਿਤੋ ¶ ਦਸਸ੍ਸੀ.
ਏਕਾਦਿਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਦਸਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇ ਈਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਪੂਰਣਤ੍ਥੇ.
ਦਸਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਾਯੋਗਾ, ਲਦ੍ਧਮਨ੍ਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ;
ਤਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਭਾਵੇਨ, ਇਤ੍ਥਿਯਂਯੇਵ ਸਮ੍ਭਵੋ.
ਏਕਾਦਸਨ੍ਨਂ ਪੂਰਣੀ ਏਕਾਦਸੀ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਏਕਾਦਸਮੋ, ਏਕਾਦਸਮਂ.
ਦ੍ਵੇ ਚ ਦਸ ਚ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਵਾ ਅਧਿਕਾ ਦਸਾਤਿ ‘‘ਦ੍ਵਿ ਦਸ’’ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
‘‘ਵੀਸਤਿ ਦਸੇਸੁ ਬਾ ਦ੍ਵਿਸ੍ਸ ਤੂ’’ਤਿ ਬਾਦੇਸੋ, ਦਸ੍ਸ ਰਾਦੇਸੋ. ਬਾਰਸ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਆਤ੍ਤਂ, ਦ੍ਵਾਦਸ. ਦ੍ਵਾਦਸਨ੍ਨਂ ਪੂਰਣੋ ਬਾਰਸਮੋ, ਦ੍ਵਾਦਸਮੋ, ਦ੍ਵਾਦਸੀ.
ਤਯੋ ਚ ਦਸ ਚ, ਤੀਹਿ ਵਾ ਅਧਿਕਾ ਦਸਾਤਿ ਤੇਰਸ, ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧਿ ਲੋਪਾ’’ਦਿਨਾ ਤਿਸ੍ਸ ਤੇਆਦਸੋ ਆਨਵੁਤਿਯਾ, ਤੇਰਸਮੋ, ਤੇਰਸੀ.
ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਦਸ ਚ, ਚਤੂਹਿ ਵਾ ਅਧਿਕਾ ਦਸਾਤਿ ਚਤੁਦ੍ਦਸ ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ‘‘ਗਣਨੇ ਦਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ‘‘ਚਤੂਪਪਦਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਤੁਤ੍ਤਰਪਦਾਦਿ ਚਸ੍ਸ ਚੁਚੋਪਿ ਨਵਾ’’ਤਿ ਤੁਲੋਪੋ, ਚੁਚੋ ਚ. ਚੁਦ੍ਦਸ, ਚੋਦ੍ਦਸ, ਚਤੁਦ੍ਦਸ. ਚੁਦ੍ਦਸਮੋ, ਚਤੁਦ੍ਦਸਮੋ, ਚਕੁਦ੍ਦਸੀ, ਚਾਤੁਦ੍ਦਸੀ ਵਾ.
ਪਞ੍ਚ ਚ ਦਸ ਚ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਵਾ ਅਧਿਕਾ ਦਸਾਤਿ ਪਞ੍ਚਦਸ, ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧਿ ਲੋਪਾ’’ਦਿਨਾ ਪਞ੍ਚਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਦਸ ਵੀਸੇਸੁ ਪਨ੍ਨਪਣ੍ਣਆਦੇਸਾਪਿ, ‘‘ਅਟ੍ਠਾਦਿਤੋ ਚਾ’’ਤਿ ਰਤ੍ਤਂ. ਪਨ੍ਨਰਸ, ਪਞ੍ਚਦਸ. ਪਨ੍ਨਰਸਮੋ, ਪਞ੍ਚਦਸਮੋ, ਪਨ੍ਨਰਸੀ, ਪਞ੍ਚਦਸੀ.
‘‘ਛ ¶ ਚ ਦਸ ਚ, ਛਹਿ ਵਾ ਅਧਿਕਾ ਦਸਾ’’ਤਿ ਸਮਾਸੇ ਕਤੇ ‘‘ਛਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ‘‘ਦਸੇ ਸੋ ਨਿਚ੍ਚਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਸੋ, ‘‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਂ, ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ, ‘‘ਲ ਦਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਲਤ੍ਤਂ, ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ.
ਲ਼ੋ ਨਿਚ੍ਚਂ ਸੋਲ਼ਸੇ ਦਸ੍ਸ, ਚਤ੍ਤਾਲੀਸੇ ਚ ਤੇਰਸੇ;
ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਨ ਚ ਹੋਤਾਯਂ, ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤੋ.
ਲਲ਼ਾਨਮਵਿਸੇਸੋ ਕ੍ਵਚਿ, ਸੋਲ਼ਸ. ਤੇਲ਼ਸ, ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ, ਚਤ੍ਤਾਰੀਸਂ. ਸੋਲ਼ਸਮੋ, ਸੋਲ਼ਸੀ.
‘‘ਵਾ, ਦਸਰ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇ’’ਤਿ ਅਧਿਕਿਚ੍ਚ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਦਿਤੋ ਚਾ’’ਤਿ ਰਤ੍ਤਂ. ਅਟ੍ਠਾਰਸ, ਅਟ੍ਠਾਦਸ, ਆਤ੍ਤਂ. ਅਟ੍ਠਾਰਸਨ੍ਨਂ ਪੂਰਣੋ ਅਟ੍ਠਾਰਸਮੋ, ਅਟ੍ਠਾਦਸਮੋ. ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਰਸ, ਸਤ੍ਤਦਸ. ਸਤ੍ਤਰਸਮੋ, ਸਤ੍ਤਦਸਮੋ.
ਅਟ੍ਠਾਦਿਤੋਤਿ ਕਿਮਤ੍ਥਂ? ਚਤੁਦ੍ਦਸ.
ਏਕੇਨ ਊਨਾ ਵੀਸਤੀਤਿ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋ, ਏਕੂਨਵੀਸਤਿ. ਏਕੂਨਵੀਸਤਾਦਯੋ ਆਨਵੁਤਿਯਾ ਏਕਵਚਨਨ੍ਤਾ, ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਾ ਚ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ, ਤੇ ਚ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇ, ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੇ ਚ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇ, ਯਦਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇ, ਤਦਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਮੇਕੂਨਵੀਸਤਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਭੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਮੇਕੂਨਵੀਸਤਿ ਤਿਟ੍ਠਤੁ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਮੇਕੂਨਵੀਸਤਿਂ ਪਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਮੇਕੂਨਵੀਸਤਿਯਾ ਕਤਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੇ ਪਨ ਏਕੂਨਵੀਸਤਿ ਭਿਕ੍ਖਵੋ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਭੋਨ੍ਤੋ ਏਕੂਨਵੀਸਤਿ ਭਿਕ੍ਖਵੋ ਤਿਟ੍ਠਥ, ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਸ੍ਸ, ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਕਤਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਵਂ ਵੀਸਤਾਦੀਸੁਪਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ, ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਯਾ ਪੂਰਣੋ ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਮੋ.
ਦਸ ਚ ਦਸ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਦ੍ਵਨ੍ਦਸਮਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਦਸਦਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ‘‘ਸਰੂਪਾਨਮੇਕਸੇਸ੍ਵਸਕਿ’’ਨ੍ਤਿ ਏਕਸੇਸੇ ਕਤੇ ¶ ਦਸਸਦ੍ਦਤੋ ਪਠਮਾਬਹੁਵਚਨਂ ਯੋ. ‘‘ਦਸ ਯੋ’’ਇਤੀਧ –
੪੧੩. ਗਣਨੇ ਦਸਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਤਿ ਚਤੁ ਪਞ੍ਚ ਛ ਸਤ੍ਤ ਅਟ੍ਠਨਵਕਾਨਂ ਵੀਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰ ਪਞ੍ਞਾ ਛ ਸਤ੍ਤਾਸ ਨਵਾ ਯੋਸੁ ਯੋਨਞ੍ਚੀ ਸਮਾਸਂ ਠਿਰਿ ਤੀਤੁਤਿ.
ਗਣਨੇ ਦਸਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਨਂ ਦ੍ਵਿਕ ਤਿਕ ਚਤੁਕ੍ਕ ਪਞ੍ਚਕ ਛਕ੍ਕਸਤ੍ਤਕ ਅਟ੍ਠਕ ਨਵਕਾਨਂ ਕਤੇਕਸੇਸਾਨਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਵੀਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰ ਪਞ੍ਞਾ ਛ ਸਤ੍ਤ ਅਸ ਨਵ ਇਚ੍ਚਾਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਯੋਸੁ ਪਰੇਸੁ, ਯੋਨਞ੍ਚ ਈਸਂ ਆਸਂ ਠਿ ਰਿਤਿ ਈਤਿ ਉਤਿਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦ੍ਵਿਦਸਤ੍ਥਵਾਚਕਸ੍ਸ ਦਸਸ੍ਸ ਵੀਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ, ਯੋਵਚਨਸ੍ਸ ਈਸਞ੍ਚ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ.
‘‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਂ, ਵਾ, ਅਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤਾਸਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਮਨ੍ਤੇ ਤਿਕਾਰਾਗਮੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ.
ਵਿਭਾਸਾ ਵੀਸ ਤਿਂਸਾਨ-ਮਨ੍ਤੇ ਹੋਤਿ ਤਿਆਗਮੋ;
ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਨ ਚ ਹੋਤੇਵ, ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤੋ.
‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਚਾ’’ਤਿ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਲੋਪੋ, ਪੁਨ ਤਦ੍ਧਿਤਤ੍ਤਾ ਨਾਮਬ੍ਯਪਦੇਸੇ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵੀਸਤਿ, ਵੀਸਂ ਵਾ, ਵੀਸਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂ, ਵੀਸਂ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਵੀਸਤਿਮੋ. ਤਥਾ ਏਕਵੀਸਤਿ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਾਨਿ, ਏਕਵੀਸਂ ਵਾ. ਏਕਵੀਸਤਿਮੋ. ਬਾਵੀਸਤਿ, ਬਾਵੀਸਂ ਵਾ. ਬਾਵੀਸਤਿਮੋ. ਦ੍ਵਾਵੀਸਤਿ, ਦ੍ਵਾਵੀਸਂ ਵਾ. ਦ੍ਵਾਵੀਸਤਿਮੋ. ਤੇਵੀਸਤਿ, ਤੇਵੀਸਂ ਵਾ. ਤੇਵੀਸਤਿਮੋ. ਚਤੁਵੀਸਤਿ, ਚਤੁਵੀਸਂ ਵਾ. ਚਤੁਵੀਸਤਿਮੋ. ਪਣ੍ਣਵੀਸਤਿ, ਪਣ੍ਣਵੀਸਂ ਵਾ. ਪਣ੍ਣਵੀਸਤਿਮੋ. ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿ, ਪਞ੍ਚਵੀਸਂ ਵਾ. ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿਮੋ. ਛਬ੍ਬੀਸਤਿ ¶ , ਛਬ੍ਬੀਸਂ ਵਾ. ਛਬ੍ਬੀਸਤਿਮੋ. ਸਤ੍ਤਵੀਸਤਿ, ਸਤ੍ਤਵੀਸਂ ਵਾ. ਸਤ੍ਤਵੀਸਤਿਮੋ. ਅਟ੍ਠਵੀਸਤਿ, ਅਟ੍ਠਵੀਸਂ ਵਾ. ਅਟ੍ਠਵੀਸਤਿਮੋ. ਏਕੂਨਤਿਂਸਤਿ, ਏਕੂਨਤਿਂਸਂਵਾ. ਏਕੂਨਤਿਂਸਤਿਮੋ.
ਦਸ ਚ ਦਸ ਚ ਦਸ ਚਾਤਿ ‘‘ਦਸ ਦਸ ਦਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਏਕਸੇਸੇ ਕਤੇ ‘‘ਗਣਨੇ ਦਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਿਈਸਮਾਦੇਸਾ, ‘‘ਕ੍ਵਚਾ’’ਦਿਨਾ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਾਗਮੋ ਚ, ਸੇਸਂ ਵੀਸਤਿਸਮਂ. ਤਿਂਸਤਿ, ਤਿਂਸਂ, ਤਿਂਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ, ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਲੋਪੋ, ਤਿਂਸਂ, ਤਿਂਸਾਯ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਕਤਿਂਸਤਿ, ਏਕਤਿਂਸਂ ਵਾ, ਬਾਤ੍ਤਿਂਸਂ, ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਂ, ਤੇਤ੍ਤਿਂਸਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਚਤੁਦਸਤ੍ਥਵਾਚਕਸ੍ਸ ਕਤੇਕਸੇਸਸ੍ਸ ਦਸਸ੍ਸ ਚਤ੍ਤਾਰ, ਯੋਵਚਨਸ੍ਸ ਈਸਂ, ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ, ‘‘ਲ ਦਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਰਸ੍ਸ ਲਤ੍ਤਂ, ਤਾਲੀਸਂ ਵਾ. ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਤਿਮੋ. ਏਕਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ, ਦ੍ਵਾਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ, ਦ੍ਵਿਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ, ਤੇਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ, ਤਿਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਪਞ੍ਚਦਸਤ੍ਥਵਾਚਕਸ੍ਸ ਦਸਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾ, ਯੋਵਚਨਸ੍ਸ ਆਸਞ੍ਚ. ਪਞ੍ਞਾਸਂ, ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧਿ ਲੋਪਾ’’ਦਿਨਾ ਪਣ੍ਣਾਦੇਸੋ, ਪਣ੍ਣਾਸਂ ਵਾ. ਏਕਪਞ੍ਞਾਸਂ, ਦ੍ਵੇਪਞ੍ਞਾਸਂ, ਦ੍ਵਿਪਞ੍ਞਾਸਂ.
ਛਦਸਤ੍ਥਵਾਚਕਸ੍ਸ ਦਸਸ੍ਸ ਛ, ਯੋਵਚਨਸ੍ਸ ਠਿਆਦੇਸੋ, ‘‘ਸ ਛਸ੍ਸ ਵਾ’’ਤਿ ਸਕਾਰਾਦੇਸੋ, ਸਟ੍ਠਿ, ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ, ਦ੍ਵੇਸਟ੍ਠਿ, ਦ੍ਵਿਸਟ੍ਠਿ, ਤੇਸਟ੍ਠਿ, ਤਿਸਟ੍ਠਿ.
ਸਤ੍ਤਦਸਤ੍ਥਵਾਚਕਸ੍ਸ ਦਸਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤ, ਯੋਵਚਨਸ੍ਸ ਰਿ, ਤਿ ਚ. ਸਤ੍ਤਰਿ, ਸਤ੍ਤਤਿ, ਦ੍ਵਾਸਤ੍ਤਰਿ, ਦ੍ਵਾਸਤ੍ਤਤਿ, ਦ੍ਵਿਸਤ੍ਤਰਿ, ਦਿਸਤ੍ਤਤਿ, ਤੇਸਤ੍ਤਤਿ, ਤਿਸਤ੍ਤਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਟ੍ਠਦਸਤ੍ਥਵਾਚਕਸ੍ਸ ਦਸਸ੍ਸ ਅਸ, ਯੋਵਚਨਸ੍ਸ ਈਤਿਆਦੇਸੋ ਚ. ਅਸੀਤਿ, ਏਕਾਸੀਤਿ, ਦ੍ਵੇਅਸੀਤਿ, ਤੇਅਸੀਤਿ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ, ‘‘ਕ੍ਵਚਾ’’ਦਿਨਾ ਦੀਘੋ.
ਨਵਦਸਤ੍ਥਵਾਚਕਸ੍ਸ ¶ ਦਸਸ੍ਸ ਨਵ, ਯੋਵਚਨਸ੍ਸ ਉਤਿ ਚ, ਨਵੁਤਿ, ਦ੍ਵਾਨਵੁਤਿ, ਦ੍ਵੇਨਵੁਤਿ, ਦ੍ਵਿਨਵੁਤਿ, ਤੇਨਵੁਤਿ, ਤਿਨਵੁਤਿ, ਚਤੁਨਵੁਤਿ, ਛਨ੍ਨਵੁਤਿਯਾ, ਛਨ੍ਨਵੁਤੀਨਂ ਪਾਸਣ੍ਡਾਨਂ.
‘‘ਗਣਨੇ, ਦਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੪੧੫. ਦਸਦਸਕਂ ਸਤਂ ਦਸਕਾਨਂ ਸਤਂ ਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ ਯੋਮ੍ਹਿ.
ਗਣਨੇ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਦਸਦਸਕਤ੍ਥਵਾਚਕਸ੍ਸ ਦਸਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਤਂ ਹੋਤਿ, ਸਤਦਸਕਤ੍ਥਵਾਚਕਸ੍ਸ ਦਸਸ੍ਸ ਸਹਸ੍ਸਂ ਹੋਤਿ ਯੋਮ੍ਹਿ. ਇਮਿਨਾ ਨਿਪਾਤਨੇਨ ਯੋਲੋਪੋ, ਤਦ੍ਧਿਤਤ੍ਤਾ ਪੁਨ ਨਾਮਬ੍ਯਪਦੇਸੇ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਸ੍ਸ ਲੋਪੋ, ‘‘ਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਅਮਾਦੇਸੋ, ਯੋਜਨਾਨਂ ਸਤਂ, ਸਹਸ੍ਸਂ. ਸਤਂ ਨਪੁਂਸਕਮੇਕਵਚਨਨ੍ਤਞ੍ਚ, ਤਥਾ ਸਹਸ੍ਸਂ, ਵਗ੍ਗਭੇਦੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਬਹੁਵਚਨਮ੍ਪਿ ਭਵਤਿ. ਦ੍ਵੇ ਵੀਸਤਿਯੋ. ਏਵਂ ਤਿਂਸਾਦੀਸੁਪਿ, ਦ੍ਵੇ ਸਤਾਨਿ, ਬਹੂਨਿ ਸਤਾਨਿ, ਦ੍ਵੇ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਬਹੂਨਿ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ.
ਸਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਛਟ੍ਠੀਤਪ੍ਪੁਰਿਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਤਂ ਦ੍ਵਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ‘‘ਦ੍ਵਿਕਾਦੀਨਂ ਤਦੁਤ੍ਤਰਪਦਾਨਞ੍ਚ ਨਿਪਚ੍ਚਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵਚਨਤੋ ਇਮਿਨਾ ਨਿਪਾਤਨੇਨ ਉਤ੍ਤਰਪਦਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਪਾਤੋ, ਕਕਾਰਲੋਪੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਦ੍ਵਿਸਤਂ. ਏਵਂ ਸਤਸ੍ਸ ਤਿਕਂ ਤਿਸਤਂ, ਤਥਾ ਚਤੁਸਤਂ, ਪਞ੍ਚਸਤਂ, ਛਸਤਂ, ਸਤ੍ਤਸਤਂ, ਅਟ੍ਠਸਤਂ, ਨਵਸਤਂ, ਦਸਸਤਂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਸਤਾਨਿ ਦ੍ਵਿਸਤਨ੍ਤਿ ਦਿਗੁਸਮਾਸੋ. ਏਵਂ ਤਿਸਤਂ, ਚਤੁਸਤਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਯਾਵ ਤਾਸਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਮੁਤ੍ਤਰਿ, ਤਾਵ ਦਸਗੁਣਿਤਞ੍ਚ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਏਤ੍ਥ ਦਕਾਰੋ ਸਨ੍ਧਿਜੋ. ਯਥਾ – ਦਸਸ੍ਸ ਗਣਨਸ੍ਸ ਦਸਗੁਣਿਤਂ ¶ ਸਤਂ ਹੋਤਿ, ਸਤਸ੍ਸ ਦਸਗੁਣਿਤਂ ਸਹਸ੍ਸਂ, ਸਹਸ੍ਸਸ੍ਸ ਦਸਗੁਣਿਤਂ ਦਸਸਹਸ੍ਸਂ, ਇਦਂ ਨਹੁਤਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਦਸਸਹਸ੍ਸਸ੍ਸ ਦਸਗੁਣਿਤਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ, ਤਂ ਲਕ੍ਖਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸਤਸਹਸ੍ਸਸ੍ਸ ਦਸਗੁਣਿਤਂ ਦਸਸਤਸਹਸ੍ਸਂ.
‘‘ਯਦਨੁਪਪਨ੍ਨਾ ਨਿਪਾਤਨਾ ਸਿਜ੍ਝਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਯਾਸਂ ਪਨ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਂ ਅਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਨਾਮਧੇਯ੍ਯਾਨਂ ਯਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਸਕੇਹਿ ਨਾਮੇਹਿ ਨਿਪਚ੍ਚਨ੍ਤੇ. ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਸਤਂ ਕੋਟਿ, ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਾ, ਏਕਵਚਨਨ੍ਤਾ ਚ, ਵਗ੍ਗਭੇਦੇ ਬਹੁਵਚਨਞ੍ਚ ਭਵਤਿ, ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਸਤਂ ਪਕੋਟਿ, ਪਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਸਤਂ ਕੋਟਿਪ੍ਪਕੋਟਿ. ਏਵਂ ਨਹੁਤਂ, ਨਿਨ੍ਨਹੁਤਂ, ਅਕ੍ਖੋਭਿਨੀ, ਬਿਨ੍ਦੁ, ਅਬ੍ਬੁਦਂ, ਨਿਰਬ੍ਬੁਦਂ, ਅਹਹਂ, ਅਬਬਂ, ਅਟਟਂ, ਸੋਗਨ੍ਧਿਕਂ, ਉਪ੍ਪਲਂ, ਕੁਮੁਦਂ, ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਂ, ਪਦੁਮਂ, ਕਥਾਨਂ, ਮਹਾਕਥਾਨਂ, ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ.
ਇਚ੍ਚੇਵਂ ਠਾਨਤੋ ਠਾਨਂ, ਸਤਲਕ੍ਖਗੁਣਂ ਮਤਂ;
ਕੋਟਿਪ੍ਪਭੁਤਿਨਂ ਵੀਸ-ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਞ੍ਚ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ.
‘‘ਦ੍ਵੇ ਪਰਿਮਾਣਾਨਿ ਏਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਦ੍ਵਿਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਤੋ ਗਣਨਤੋ ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਅਨੇਕਤ੍ਥੇ. ਦ੍ਵਿਕੋ ਰਾਸਿ ਦ੍ਵਿਕਂ. ਏਵਂ ਤਿਕਂ, ਚਤੁਕ੍ਕਂ, ਪਞ੍ਚਕਂ, ਛਕ੍ਕਂ, ਸਤ੍ਤਕਂ, ਅਟ੍ਠਕਂ, ਨਵਕਂ, ਦਸਕਂ, ਪਣ੍ਣਾਸਕਂ, ਸਤਕਂ, ਸਹਸ੍ਸਕਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤਦ੍ਧਿਤਂ.
ਅਬ੍ਯਯਤਦ੍ਧਿਤ
‘‘ਏਕਸ੍ਮਿਂ ¶ ਵਾਰੇ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਦ੍ਵਿਵਾਰੇ ਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਏਕਦ੍ਵਿਤਿਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਤੋ ਗਣਨਤੋ ਸਕਿਸ੍ਸ ਠਾਨੇ ਵਾਰਤ੍ਥੇ ਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਏਕਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ, ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ‘‘ਸਬ੍ਬਾਸਮਾਵੁਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਿਲੋਪੋ. ਏਵਂ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ, ਚਤੁਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ, ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ, ਛਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ, ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ, ਅਟ੍ਠਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ, ਨਵਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ, ਦਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ, ਸਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ, ਸਹਸ੍ਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ, ਬਹੁਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ, ਕਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ.
‘‘ਏਕੇਨ ਵਿਭਾਗੇਨਾ’’ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ –
ਮਣ੍ਡੂਕਗਤਿਯਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਗ੍ਗਹਣਮਨੁਵਤ੍ਤਤੇ.
ਵਿਭਾਗਤ੍ਥੇ ਏਕਾਦਿਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤੋ ਧਾਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਏਕਦ੍ਵਿਤੋ ਜ੍ਝ ਚ, ਸੁਤ੍ਤਾਦਿਤੋ ਸੋ ਚ. ਏਕਧਾ. ਦ੍ਵੀਹਿ ਵਿਭਾਗੇਹਿ ਦ੍ਵਿਧਾ, ਦੁਧਾ ਵਾ, ਦ੍ਵੇਧਾ. ਤੀਹਿ ਵਿਭਾਗੇਹਿ ਤਿਧਾ, ਤੇਧਾ ਵਾ, ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਇਕਾਰਸ੍ਸੇਕਾਰੋ. ਏਵਂ ਚਤੁਧਾ, ਪਞ੍ਚਧਾ, ਛਧਾ, ਸਤ੍ਤਧਾ, ਅਟ੍ਠਧਾ, ਨਵਧਾ, ਦਸਧਾ, ਸਤਧਾ, ਸਹਸ੍ਸਧਾ, ਕਤਿਧਾ, ਬਹੁਧਾ.
ਜ੍ਝਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਏਕਧਾ ਕਰੋਤੀਤਿ ਏਕਜ੍ਝਂ. ਏਵਂ ਦ੍ਵੇਜ੍ਝਂ.
ਸੋਪਚ੍ਚਯੇ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਭਾਗੇਨ ਸੁਤ੍ਤਸੋ. ਏਵਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸੋ, ਪਦਸੋ, ਅਤ੍ਥਸੋ, ਬਹੁਸੋ, ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ¶ , ਉਪਾਯਸੋ, ਹੇਤੁਸੋ, ਠਾਨਸੋ, ਯੋਨਿਸੋ.
੪੨੧. ਸਬ੍ਬਨਾਮੇਹਿ ਪਕਾਰਵਚਨੇ ਤੁ ਥਾ.
ਸਬ੍ਬਨਾਮੇਹਿ ਪਕਾਰਵਚਨਤ੍ਥੇ ਥਾਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਤੁਸਦ੍ਦੇਨ ਥਤ੍ਤਾਪਚ੍ਚਯੋ ਚ. ਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਭੇਦਕੋ ਵਿਸੇਸੋ ਪਕਾਰੋ, ਤਸ੍ਸਾਭਿਧਾਨੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਸੋ ਪਕਾਰੋ ਤਥਾ, ਤਂ ਪਕਾਰਂ ਤਥਾ, ਤੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਤਥਾ, ਯੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਯਥਾ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਥਾ, ਅਞ੍ਞਥਾ, ਇਤਰਥਾ, ਉਭਯਥਾ, ਥਤ੍ਤਾਪਚ੍ਚਯੇ ਤੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਤਥਤ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਯਥਤ੍ਤਾ, ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਾ.
ਕੋ ਪਕਾਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੇ –
ਕਿਂਇਮਇਚ੍ਚੇਤੇਹਿ ਥਂਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਪਕਾਰਵਚਨਤ੍ਥੇ. ‘‘ਕਿਸ੍ਸ ਕ ਵੇ ਚਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਕਿਸ੍ਸ ਕਾਦੇਸੋ. ਕਥਂ, ਕਂ ਪਕਾਰਂ ਕਥਂ, ਕੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਕਥਂ, ਅਯਂ ਪਕਾਰੋ ਇਤ੍ਥਂ, ਇਮਂ ਪਕਾਰਂ ਇਤ੍ਥਂ. ਅਨੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਇਤ੍ਥਂ, ‘‘ਇਮਸ੍ਸਿ ਥਂ ਦਾਨਿਹ ਤੋ ਧੇਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਇਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਇਕਾਰੋ, ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਆਦਿਥਂਪਰਿਯੋਸਾਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾਨਂ ਅਬ੍ਯਯਤਦ੍ਧਿਤਤ੍ਤਾ ਨਾਮਬ੍ਯਪਦੇਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ ਕਤੇ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਸਮਾਵੁਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੋ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਤੋ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਤ੍ਥੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਤੋਆਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾ ਚ ਇਧੇਵ ਅਬ੍ਯਯਤਦ੍ਧਿਤੇ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ.
੪੨੩. ਯਦਨੁਪਪਨ੍ਨਾ ¶ ਨਿਪਾਤਨਾ ਸਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ.
ਯੇ ਸਦ੍ਦਾ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਅਨੁਪਪਨ੍ਨਾ ਅਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਲਕ੍ਖਣਾ ਅਕ੍ਖਰਾਦਿਤੋ, ਨਾਮੋਪਸਗ੍ਗਨਿਪਾਤਤੋ ਵਾ ਸਮਾਸਤਦ੍ਧਿਤਾਦਿਤੋ ਵਾ, ਤੇ ਨਿਪਾਤਨਾ ਸਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ.
ਤਦ੍ਧਿਤਤੋ ਤਾਵ –
ਇਮਸ੍ਮਾ ਜ੍ਜ ਸਿਯਾ ਕਾਲੇ, ਸਮਾਨਾਪਰਤੋ ਜ੍ਜੁ ਚ;
ਇਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ’ਕਾਰੋ ਚ, ਸਮਾਨਸ੍ਸ ਚ ਸੋ ਸਿਯਾ.
ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦਿਵਸੇ ਵਾ ਅਜ੍ਜ, ਸਮਾਨੇ ਕਾਲੇ ਸਜ੍ਜੁ, ਅਪਰਸ੍ਮਿਂਦਿਵਸੇ ਅਪਰਜ੍ਜੁ. ਨਿਪਾਤੇਹਿ ਭਵਤ੍ਥੇ ਤਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ. ਅਜ੍ਜ ਭਵਂ ਅਜ੍ਜਤਨਂ, ਅਜ੍ਜ ਭਵਾ ਅਜ੍ਜਤਨੀ, ਸ੍ਵੇ ਭਵਂ ਸ੍ਵਾਤਨਂ. ਏਵਂ ਪੁਰਾਤਨਂ, ਹਿਯ੍ਯੋ ਭਵਂ ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨਂ, ਹਿਯ੍ਯੋ ਭਵਾ ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨੀ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਬ੍ਯਯਤਦ੍ਧਿਤਂ.
ਸਾਮਞ੍ਞਵੁਤ੍ਤਿਭਾਵਤ੍ਥਾ-ਬ੍ਯਯਤੋ ਤਦ੍ਧਿਤਂ ਤਿਧਾ;
ਤਤ੍ਰਾਦਿ ਚਤੁਧਾਪਚ੍ਚਾ-ਨੇਕਤ੍ਥਸ੍ਸਤ੍ਥਿਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤੋ.
ਇਤਿ ਪਦਰੂਪਸਿਦ੍ਧਿਯਂ ਤਦ੍ਧਿਤਕਣ੍ਡੋ
ਪਞ੍ਚਮੋ.
੬. ਆਖ੍ਯਾਤਕਣ੍ਡ
ਭੂਵਾਦਿਗਣ
ਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਧਾਨ
ਅਥ ¶ ਆਖ੍ਯਾਤਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਕ੍ਰਿਯਾਵਾਚੀਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਪਰਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ.
ਤਤ੍ਥ ਕ੍ਰਿਯਂ ਆਚਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਆਖ੍ਯਾਤਂ, ਕ੍ਰਿਯਾਪਦਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ‘‘ਕਾਲਕਾਰਕਪੁਰਿਸਪਰਿਦੀਪਕਂ ਕ੍ਰਿਯਾਲਕ੍ਖਣਮਾਖ੍ਯਾਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਲੋਤਿ ਅਤੀਤਾਦਯੋ, ਕਾਰਕਮਿਤਿ ਕਮ੍ਮਕਤ੍ਤੁਭਾਵਾ, ਪੁਰਿਸਾਤਿ ਪਠਮਮਜ੍ਝਿਮੁਤ੍ਤਮਾ, ਕ੍ਰਿਯਾਤਿ ਗਮਨਪਚਨਾਦਿਕੋ ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੋ, ਕ੍ਰਿਯਾਲਕ੍ਖਣਂ ਸਞ੍ਞਾਣਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕ੍ਰਿਯਾਲਕ੍ਖਣਂ, ਅਤਿਲਿਙ੍ਗਞ੍ਚ.
ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ –
‘‘ਯਂ ਤਿਕਾਲਂ ਤਿਪੁਰਿਸਂ, ਕ੍ਰਿਯਾਵਾਚਿ ਤਿਕਾਰਕਂ;
ਅਤਿਲਿਙ੍ਗਂ ਦ੍ਵਿਵਚਨਂ, ਤਦਾਖ੍ਯਾਤਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.
ਕਾਲਾਦਿਵਸੇਨ ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥਂ ਵਿਭਜਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ, ਤ੍ਯਾਦਯੋ, ਤਾ ਪਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਪਞ੍ਚਮੀ ਸਤ੍ਤਮੀ ਪਰੋਕ੍ਖਾਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨੀ ਅਜ੍ਜਤਨੀ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ ਕਾਲਾਤਿਪਤ੍ਤਿ ਚਾਤਿ ਅਟ੍ਠਵਿਧਾ ਭਵਨ੍ਤਿ.
ਕ੍ਰਿਯਂ ਧਾਰੇਨ੍ਤੀਤਿ ਧਾਤਵੋ, ਭੂਵਾਦਯੋ, ਖਾਦਿਧਾਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾ ਚ, ਤੇ ਪਨ ਅਤ੍ਥਵਸਾ ਦ੍ਵਿਧਾ ਭਵਨ੍ਤਿ ਸਕਮ੍ਮਕਾ, ਅਕਮ੍ਮਕਾ ਚਾਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਸਕਮ੍ਮਕਾ ਯੇ ਧਾਤਵੋਕਮ੍ਮਾਪੇਕ੍ਖਂ ਕ੍ਰਿਯਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ – ਕਟਂ ਕਰੋਤਿ, ਗਾਮਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਓਦਨਂ ਪਚਤੀਤਿਆਦਯੋ, ਅਕਮ੍ਮਕਾ ਯੇ ਕਮ੍ਮਨਿਰਪੇਕ੍ਖਂ ਕ੍ਰਿਯਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ – ਅਚ੍ਛਤਿ, ਸੇਤਿ, ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿਆਦਯੋ.
ਤੇ ¶ ਪਨ ਸਤ੍ਤਵਿਧਾ ਭਵਨ੍ਤਿ ਵਿਕਰਣਪ੍ਪਚ੍ਚਯਭੇਦੇਨ, ਕਥਂ? ਅਵਿਕਰਣਾ ਭੂਵਾਦਯੋ. ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਪੁਬ੍ਬਕਅਵਿਕਰਣਾ ਰੁਧਾਦਯੋ, ਯਵਿਕਰਣਾ ਦਿਵਾਦਯੋ, ਣੁਣਾ ਉਣਾਵਿਕਰਣਾ ਸ੍ਵਾਦਯੋ, ਨਾਪ੍ਪਣ੍ਹਾਵਿਕਰਣਾ ਕਿਯਾਦਯੋ, ਓਯਿਰਵਿਕਰਣਾ ਤਨਾਦਯੋ, ਸਕਤ੍ਥੇ ਣੇ ਣਯਨ੍ਤਾ ਚੁਰਾਦਯੋਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਂ ਅਵਿਕਰਣੇਸੁ ਭੂਵਾਦੀਸੁ ਧਾਤੂਸੁ ਪਠਮਭੂਤਾ ਅਕਮ੍ਮਕਾ ਭੂਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਾ ਧਾਤੁਤੋ ਤ੍ਯਾਦਯੋ ਪਰਾ ਯੋਜੀਯਨ੍ਤੇ.
ਭੂਸਤ੍ਤਾਯਂ, ‘‘ਭੂ’’ਇਚ੍ਚਯਂ ਧਾਤੁ ਸਤ੍ਤਾਯਮਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਕ੍ਰਿਯਾਸਾਮਞ੍ਞਭੂਤੇ ਭਵਨੇ ਵਤ੍ਤਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
‘‘ਭੂ’’ਇਤਿ ਠਿਤੇ –
ਭੂਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਯੋ ਯੇ ਕ੍ਰਿਯਾਵਾਚਿਨੋ ਸਦ੍ਦਗਣਾ, ਤੇ ਧਾਤੁਸਞ੍ਞਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਭੂ ਆਦਿ ਯੇਸਂ ਤੇ ਭੂਵਾਦਯੋ, ਅਥ ਵਾ ਭੂਵਾ ਆਦੀ ਪਕਾਰਾ ਯੇਸਂ ਤੇ ਭੂਵਾਦਯੋ.
ਭੂਵਾਦੀਸੁ ਵਕਾਰੋਯਂ, ਞੇਯ੍ਯੋ ਆਗਮਸਨ੍ਧਿਜੋ;
ਭੂਵਾਪ੍ਪਕਾਰਾ ਵਾ ਧਾਤੂ, ਸਕਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਕਤ੍ਥਤੋ.
‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਤੋ ‘‘ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੪੨੫. ਧਾਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਲੋਪੋਨੇਕਸ੍ਸਰਸ੍ਸ.
ਅਨੇਕਸ੍ਸਰਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਕ੍ਵਚਿ ਲੋਪੋ ਹੋਤਿ.
ਕ੍ਵਚਿਗ੍ਗਹਣਂ ‘‘ਮਹੀਯਤਿ ਸਮਥੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ, ਇਤਿ ਅਨੇਕਸ੍ਸਰਤ੍ਤਾਭਾਵਾ ਇਧ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਲੋਪੋ ਨ ਹੋਤਿ.
ਤਤੋ ¶ ਧਾਤ੍ਵਾਧਿਕਾਰਵਿਹਿਤਾਨੇਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇ ‘‘ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਾ ਸਦ੍ਦਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਮਾਨਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ –
੪੨੬. ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਤਿਅਨ੍ਤਿ, ਸਿਥ, ਮਿਮ, ਤੇਅਨ੍ਤੇ, ਸੇਵ੍ਹੇ, ਏਮ੍ਹੇ.
ਤ੍ਯਾਦਯੋ ਦ੍ਵਾਦਸ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਸਞ੍ਞਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਤ੍ਯਾਦੀਨਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਥਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਸਞ੍ਞਾ.
ਅਯਮਧਿਕਾਰੋ.
ਇਤੋ ਪਰਂ ਤ੍ਯਾਦਿਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਧਾਨੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਕਾਲੇ ਗਮ੍ਯਮਾਨੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਕਾਲੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਕ੍ਰਿਯਾ, ਕਰਣਂ ਕਾਰੋ, ਰਕਾਰਸ੍ਸ ਲਕਾਰੋ, ਕਾਲੋ.
ਤਸ੍ਮਾ –
ਕ੍ਰਿਯਾਯ ਗਮ੍ਯਮਾਨਾਯ, ਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਵਿਧਾਨਤੋ;
ਧਾਤੂਹੇਵ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ, ਸਿਦ੍ਧਂ ਤ੍ਯਾਦਿਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ.
ਇਧ ਪਨ ਕਾਲਸ੍ਸ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਣਤ੍ਤਿਪਰਿਕਪ੍ਪਕਾਲਾਭਿਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਛਧਾ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ’’ਤਿ ਵਿਸੇਸੇਤਿ. ਤਂ ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਭਾਵੋ, ਨ ਤਾਵ ਅਤੀਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸਮੀਪੇਪਿ, ਤਬ੍ਬੋਹਾਰੂਪਚਾਰਤੋ;
ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਅਤੀਤੇਪਿ, ਤਂਕਾਲਵਚਨਿਚ੍ਛਯਾਤਿ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਵਿਭਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਠਾਨਾਨਿਯਮੇ ‘‘ਧਾਤੁਲਿਙ੍ਗੇਹਿ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਤੋ ਧਾਤੁਤੋ ¶ ਪਰਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਕਤ੍ਵਾ, ਤੇਸਮਨਿਯਮਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇਸਤਿ ‘‘ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਾ ਸਦ੍ਦਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਰਸ੍ਸਪਦਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ –
੪੨੯. ਅਥ ਪੁਬ੍ਬਾਨਿ ਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਛ ਪਰਸ੍ਸਪਦਾਨਿ.
ਅਥ ਤਦ੍ਧਿਤਾਨਨ੍ਤਰਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਨਂ ਸਬ੍ਬਾਸਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਦੀਨਂ ਅਟ੍ਠਵਿਧਾਨਂ ਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਯਾਨਿ ਯਾਨਿ ਪੁਬ੍ਬਕਾਨਿ ਛ ਪਦਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਤਾਨਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਟ੍ਠਚਤ੍ਤਾਲੀਸਮਤ੍ਤਾਨਿ ਪਰਸ੍ਸਪਦਸਞ੍ਞਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿਆਦਿਮ੍ਹਿ ਛਨ੍ਨਂ ਪਰਸ੍ਸਪਦਸਞ੍ਞਾ, ਪਰਸ੍ਸਤ੍ਥਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਪਰਸ੍ਸਪਦਾਨਿ, ਤਬ੍ਬਾਹੁਲ੍ਲਤੋ ਤਬ੍ਬੋਹਾਰੋ.
‘‘ਧਾਤੂਹਿ ਣੇ ਣਯ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਤੋ ‘‘ਧਾਤੂਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ –
ਕਤ੍ਤਰਿਕਾਰਕੇ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੇ ਸਬ੍ਬਧਾਤੂਹਿ ਪਰਸ੍ਸਪਦਂ ਹੋਤੀਤਿ ਪਰਸ੍ਸਪਦਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਤਸ੍ਸਾਪ੍ਯਨਿਯਮਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇ ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾਵਸਾ –
ਵਿਪਰਿਣਾਮੇਨ ‘‘ਪਰਸ੍ਸਪਦਾਨਂ, ਅਤ੍ਤਨੋਪਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੪੩੧. ਦ੍ਵੇ ਦ੍ਵੇ ਪਠਮਮਜ੍ਝਿਮੁਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸਾ.
ਤਾਸਂ ਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਪਰਸ੍ਸਪਦਾਨ’ਮਤ੍ਤਨੋਪਦਾਨਞ੍ਚ ਦ੍ਵੇ ਦ੍ਵੇ ਵਚਨਾਨਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਪਠਮਮਜ੍ਝਿਮੁਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸਸਞ੍ਞਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਯਥਾ? ਤਿ ਅਨ੍ਤਿਇਤਿ ਪਠਮਪੁਰਿਸਾ, ਸਿ ਥਇਤਿ ਮਜ੍ਝਿਮਪੁਰਿਸਾ, ਮਿ ਮਇਤਿ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸਾ. ਅਤ੍ਤਨੋਪਦੇਸੁਪਿ ਤੇ ਅਨ੍ਤੇਇਤਿ ਪਠਮਪੁਰਿਸਾ, ਸੇ ਵ੍ਹੇਇਤਿ ਮਜ੍ਝਿਮਪੁਰਿਸਾ, ਏ ਮ੍ਹੇਇਤਿ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸਾ. ਏਵਂ ਸੇਸਾਸੁ ਸਤ੍ਤਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤੀਸੁਪਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ¶ . ਏਵਂ ਅਟ੍ਠਵਿਭਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਛਨ੍ਨਵੁਤਿਵਿਧੇ ਆਖ੍ਯਾਤਪਦੇ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਪਠਮਮਜ੍ਝਿਮਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਪਰਸ੍ਸਪਦਾਦਿਮ੍ਹਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਠਮਪੁਰਿਸਸਞ੍ਞਾ.
੪੩੨. ਨਾਮਮ੍ਹਿ ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣੇ ਪਠਮੋ.
ਤੁਮ੍ਹਾਮ੍ਹਸਦ੍ਦਵਜ੍ਜਿਤੇ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣਭੂਤੇ ਸਾਧਕਵਾਚਕੇ ਨਾਮਮ੍ਹਿ ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਅਪ੍ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਧਾਤੂਹਿ ਪਠਮਪੁਰਿਸੋ ਹੋਤੀਤਿ ਪਠਮਪੁਰਿਸਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਤਸ੍ਸਾਪ੍ਯਨਿਯਮਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇ ਕ੍ਰਿਯਾਸਾਧਕਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਏਕਤ੍ਤੇ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤੇ ‘‘ਏਕਮ੍ਹਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਏਕਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਪਰਸ੍ਸਪਦਪਠਮਪੁਰਿਸੇਕਵਚਨਂ ਤਿ.
‘‘ਪਰੋ, ਪਚ੍ਚਯੋ, ਧਾਤੂ’’ਤਿ ਚ ਅਧਿਕਾਰੋ, ‘‘ਯਥਾ ਕਤ੍ਤਰਿ ਚਾ’’ਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਕਤ੍ਤਰੀ’’ਤਿ ਵਿਕਰਣਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵਿਧਾਨੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਭੂਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਤੋ ਧਾਤੁਗਣਤੋ ਪਰੋ ਅਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਕਤ੍ਤਰਿ ਵਿਹਿਤੇਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਪਰੇਸੁ. ਸਬ੍ਬਧਾਤੁਕਮ੍ਹਿਯੇਵਾਯਮਿਸ੍ਸਤੇ.
‘‘ਅਸਂਯੋਗਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਕਾਰਿਤਤੋ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਅਸਂਯੋਗਨ੍ਤਾਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਵੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤਿ. ਚਗ੍ਗਹਣੇਨ ਣੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸਾਪਿ ਵੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਘਟਾਦੀਨਂ ਵਾ’’ਤਿ ਇਤੋ ਵਾਸਦ੍ਦੋ ਅਨੁਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬੋ, ਸੋ ਚ ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ –
ਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚ, ਲਹੂਪਨ੍ਤਾਨ ਧਾਤੁਨਂ;
ਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣਾਨਮੇਵ, ਵੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤਿ ਪਰਸ੍ਸ ਨ.
ਯੁਵਣ੍ਣਾਨਮ੍ਪਿ ¶ ਯ ਣੁ ਣਾ-ਨਾਨਿਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਵੁਦ੍ਧਿ ਨ;
ਤੁਦਾਦਿਸ੍ਸਾਵਿਕਰਣੇ, ਨ ਛੇਤ੍ਵਾਦੀਸੁ ਵਾ ਸਿਯਾ.
ਤਸ੍ਸਾਪ੍ਯਨਿਯਮਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇ – ‘‘ਅਯੁਵਣ੍ਣਾਨਞ੍ਚਾਯੋ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਤੋ ਊਕਾਰਸ੍ਸੋਕਾਰੋ ਵੁਦ੍ਧਿ.
ਵਿਪਰਿਣਾਮੇਨ ‘‘ਧਾਤੂਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਓਕਾਰਸ੍ਸ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਰੇ ਪਰੇ ਅਵਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ. ‘‘ਸਰਲੋਪੋ ਮਾਦੇਸ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਸਰਲੋਪਾਦਿਮ੍ਹਿ ਕਤੇ ‘‘ਨਯੇ ਪਰਂ ਯੁਤ੍ਤੇ’’ਤਿ ਪਰਨਯਨਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ.
ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਸਾਧੁ ਭਵਤਿ, ਸਾ ਕਞ੍ਞਾ ਸਾਧੁ ਭਵਤਿ, ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਾਧੁ ਭਵਤਿ.
ਏਤ੍ਥ ਹਿ –
ਕਤ੍ਤੁਨੋਭਿਹਿਤਤ੍ਤਾਵ, ਆਖ੍ਯਾਤੇਨ ਨ ਕਤ੍ਤਰਿ;
ਤਤਿਯਾ ਪਠਮਾ ਹੋਤਿ, ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥਂ ਪਨਪੇਕ੍ਖਿਯ.
ਸਤਿਪਿ ਕ੍ਰਿਯਾਯੇਕਤ੍ਤੇ ਕਤ੍ਤੂਨਂ ਬਹੁਤ੍ਤਾ ‘‘ਬਹੁਮ੍ਹਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਬਹੁਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਪਰਸ੍ਸਪਦਪਠਮਪੁਰਿਸਬਹੁਵਚਨਂ ਅਨ੍ਤਿ, ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵੁਦ੍ਧਿਅਵਾਦੇਸਾ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ. ਤੇ ਪੁਰਿਸਾ ਭਵਨ੍ਤਿ, ਅਪ੍ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਭਵਤਿ, ਭਵਨ੍ਤਿ.
‘‘ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ, ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣਭੂਤੇ ਤੁਮ੍ਹਸਦ੍ਦੇ ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਅਪ੍ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਧਾਤੂਹਿ ਮਜ੍ਝਿਮਪੁਰਿਸੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਪਰਸ੍ਸਪਦਮਜ੍ਝਿਮਪੁਰਿਸੇਕਵਚਨਂਸਿ, ਸੇਸਂ ਪੁਰਿਮਸਮਂ. ਤ੍ਵਂ ਭਵਸਿ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਭਵਥ, ਅਪ੍ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਭਵਸਿ, ਭਵਥ.
ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣੇਤਿ ¶ ਕਿਮਤ੍ਥਂ? ਤਯਾ ਪਚ੍ਚਤੇ ਓਦਨੋ.
ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵਾਧਿਕਾਰੇ –
ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣਭੂਤੇ ਅਮ੍ਹਸਦ੍ਦੇ ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਅਪ੍ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਧਾਤੂਹਿ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਪਰਸ੍ਸਪਦਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸੇਕਵਚਨਂ ਮਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵੁਦ੍ਧਿਅਵਾਦੇਸਾ.
ਅਕਾਰੋ ਦੀਘਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਹਿਮਿਮਇਚ੍ਚੇਤਾਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤੀਸੁ. ਅਹਂ ਭਵਾਮਿ, ਮਯਂ ਭਵਾਮ. ਭਵਾਮਿ, ਭਵਾਮ.
‘‘ਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ, ਛਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬਾਸਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਂ ਅਟ੍ਠਵਿਧਾਨਂ ਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਯਾਨਿ ਯਾਨਿ ਪਰਾਨਿ ਛ ਪਦਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਤਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋਪਦਸਞ੍ਞਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇਆਦੀਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋਪਦਸਞ੍ਞਾ.
‘‘ਧਾਤੂਹਿ, ਅਤ੍ਤਨੋਪਦਾਨੀ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਕਤ੍ਤਰਿ ਚ ਕਾਰਕੇ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੇ ਧਾਤੂਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋਪਦਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਚਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ, ਸੇਸਂ ਪਰਸ੍ਸਪਦੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਭਵਤੇ, ਭਵਨ੍ਤੇ, ਭਵਸੇ, ਭਵਵ੍ਹੇ, ਭਵੇ, ਭਵਾਮ੍ਹੇ.
ਪਚ ਪਾਕੇ, ਧਾਤੁਸਞ੍ਞਾਯਂ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਲੋਪੋ, ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਤ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣਾਨਮਭਾਵਾ ਵੁਦ੍ਧਿਅਭਾਵੋਵੇਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸੋ. ਸੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਓਦਨਂ ਪਚਤਿ, ਪਚਨ੍ਤਿ, ਪਚਸਿ ¶ , ਪਚਥ, ਪਚਾਮਿ, ਪਚਾਮ, ਸੋ ਓਦਨਂ ਪਚਤੇ, ਤੇ ਪਚਨ੍ਤੇ, ਤ੍ਵਂ ਪਚਸੇ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਚਵ੍ਹੇ, ਅਹਂ ਪਚੇ, ਮਯਂ ਪਚਾਮ੍ਹੇ.
ਪਠਮਪੁਰਿਸਾਦੀਨਮੇਕਜ੍ਝਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇ ਪਰਿਭਾਸਮਾਹ –
੪੪੧. ਸਬ੍ਬੇਸਮੇਕਾਭਿਧਾਨੇ ਪਰੋ ਪੁਰਿਸੋ.
ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਠਮਮਜ੍ਝਿਮਾਨਂ, ਪਠਮੁਤ੍ਤਮਾਨਂ, ਮਜ੍ਝਿਮੁਤ੍ਤਮਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵਾ ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਏਕਤੋਭਿਧਾਨੇ ਕਾਤਬ੍ਬੇ ਪਰੋ ਪੁਰਿਸੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਏਕਕਾਲਾਨਮੇਵਾਭਿਧਾਨੇ ਚਾਯਂ. ਸੋ ਚ ਪਚਤਿ, ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਪਚਸੀਤਿ ਪਰਿਯਾਯਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਚਥਾਤਿ ਭਵਤਿ. ਏਵਂ ਸੋ ਚ ਪਚਤਿ, ਅਹਞ੍ਚ ਪਚਾਮੀਤਿ ਮਯਂ ਪਚਾਮ, ਤਥਾ ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਪਚਸਿ, ਅਹਞ੍ਚ ਪਚਾਮਿ, ਮਯਂ ਪਚਾਮ, ਸੋ ਚ ਪਚਤਿ, ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਪਚਸਿ, ਅਹਞ੍ਚ ਪਚਾਮਿ, ਮਯਂ ਪਚਾਮ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.
ਏਕਾਭਿਧਾਨੇਤਿ ਕਿਮਤ੍ਥਂ? ‘‘ਸੋ ਚ ਪਚਤਿ, ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਪਚਿਸ੍ਸਸਿ, ਅਹਂ ਪਚਿਂ’’ ਏਤ੍ਥ ਭਿਨ੍ਨਕਾਲਤ੍ਤਾ ‘‘ਮਯਂ ਪਚਿਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ਨ ਭਵਤਿ.
ਗਮੁ ਸਪ੍ਪ ਗਤਿਮ੍ਹਿ, ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਧਾਤੁਸਞ੍ਞਾਯਂ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਲੋਪੋ.
ਕਤ੍ਤਰਿ ਤ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ.
੪੪੨. ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਚ੍ਛੋ ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਸੁ.
ਗਮੁਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਮਕਾਰੋ ਚ੍ਛੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤੀਸੁ, ਸਬ੍ਬਗ੍ਗਹਣੇਨ ਮਾਨਨ੍ਤ ਯ ਕਾਰਿਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਚ. ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ. ਤੇਨਾਯਂ –
ਵਿਧਿਂ ਨਿਚ੍ਚਞ੍ਚ ਵਾਸਦ੍ਦੋ, ਮਾਨ’ਨ੍ਤੇਸੁ ਤੁ ਕਤ੍ਤਰਿ;
ਦੀਪੇਤਾਨਿਚ੍ਚਮਞ੍ਞਤ੍ਥ, ਪਰੋਕ੍ਖਾਯਮਸਨ੍ਤਕਂ.
ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਪਰਨਯਨਾਨਿ ¶ , ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਗਾਮਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਗਰੁਪੁਬ੍ਬਰਸ੍ਸਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਪਠਮਪੁਰਿਸਬਹੁਵਚਨਸ੍ਸ ਰੇ ਵਾ ਹੋਤਿ, ਗਚ੍ਛਰੇ. ਤ੍ਵਂ ਗਚ੍ਛਸਿ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਗਚ੍ਛਥ. ਅਹਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ, ਮਯਂ ਗਚ੍ਛਾਮ.
ਚ੍ਛਾਦੇਸਾਭਾਵੇ ‘‘ਲੋਪਞ੍ਚੇਤ੍ਤਮਕਾਰੋ’’ਤਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਏਕਾਰੋ. ਗਮੇਤਿ, ਗਮੇਨ੍ਤਿ, ਸਰਲੋਪੋ. ਗਮੇਸਿ, ਗਮੇਥ. ਗਮੇਮਿ, ਗਮੇਮ.
ਅਤ੍ਤਨੋਪਦੇਪਿ ਸੋ ਗਾਮਂ ਗਚ੍ਛਤੇ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ, ਗਚ੍ਛਰੇ. ਗਚ੍ਛਸੇ, ਗਚ੍ਛਵ੍ਹੇ. ਗਚ੍ਛੇ, ਗਚ੍ਛਾਮ੍ਹੇ.
‘‘ਕੁਤੋ ਨੁ ਤ੍ਵਂ ਆਗਚ੍ਛਸਿ, ਰਾਜਗਹਤੋ ਆਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸਮੀਪੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਵਚਨਂ.
‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਗਮੁਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਘਮ੍ਮਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਘਮ੍ਮਤਿ, ਘਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁ ਪਨ –
੪੪੪. ਅਤ੍ਤਨੋਪਦਾਨਿ ਭਾਵੇ ਚ ਕਮ੍ਮਨਿ.
ਭਾਵੇ ਚ ਕਮ੍ਮਨਿ ਚ ਕਾਰਕੇ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੇ ਅਤ੍ਤਨੋਪਦਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਕਮ੍ਮਕਤ੍ਤਰਿਪਿ. ਭਵਨਂ ਭਾਵੋ, ਸੋ ਚ ਕਾਰਕਨ੍ਤਰੇਨ ਅਸਂਸਟ੍ਠੋ ਕੇਵਲੋ ਭਵਨਲਵਨਾਦਿਕੋ ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੋ. ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮਂ. ਅਕਮ੍ਮਕਾਪਿ ਧਾਤਵੋ ਸੋਪਸਗ੍ਗਾ ਸਕਮ੍ਮਕਾਪਿ ਭਵਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਮ੍ਮਨਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਾ ਭੂਧਾਤੁਤੋ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਤਨੋਪਦਪਠਮਪੁਰਿਸੇਕਵਚਨਂ ਤੇ.
‘‘ਧਾਤੂਹਿ ¶ ਣੇ ਣਯ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਤੋ ‘‘ਧਾਤੂਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ –
ਸਬ੍ਬਧਾਤੂਹਿ ਪਰੋ ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋਪਦਵਿਸਯੇਵਾਯਮਿਸ੍ਸਤੇ, ‘‘ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਅਨੁਵਤ੍ਤਿਤਵਾਗ੍ਗਹਣੇਨ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਵੁਦ੍ਧਿ ਨ ਭਵਤਿ, ਅਨੁਭੂਯਤੇ ਸੁਖਂ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ.
ਆਖ੍ਯਾਤੇਨ ਅਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਤਤਿਯਾ ਹੋਤਿ ਕਤ੍ਤਰਿ;
ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਾਭਿਹਿਤਤ੍ਤਾ ਨ, ਦੁਤਿਯਾ ਪਠਮਾਵਿਧ.
ਅਨੁਭੂਯਨ੍ਤੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਤਯਾ. ਅਨੁਭੂਯਸੇ ਤ੍ਵਂ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ, ਅਨੁਭੂਯਵ੍ਹੇ ਤੁਮ੍ਹੇ. ਅਹਂ ਅਨੁਭੂਯੇ ਤਯਾ, ਮਯਂ ਅਨੁਭੂਯਾਮ੍ਹੇ.
‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੁ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਤੋ ‘‘ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ –
ਅਤ੍ਤਨੋਪਦਾਨਿ ਕ੍ਵਚਿ ਪਰਸ੍ਸਪਦਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ, ਅਕਤ੍ਤਰਿਯੇਵੇਤਂ. ਯਕਾਰਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ, ਅਨੁਭੂਯ੍ਯਤਿ ਮਯਾ ਸੁਖਂ, ਅਨੁਭੂਯ੍ਯਤੇ ਵਾ, ਅਨੁਭੂਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਅਨੁਭੂਯ੍ਯਸਿ, ਅਨੁਭੂਯ੍ਯਥ. ਅਨੁਭੂਯ੍ਯਾਮਿ, ਅਨੁਭੂਯ੍ਯਾਮ. ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਾਭਾਵੇ – ਅਨੁਭੂਯਤਿ, ਅਨੁਭੂਯਨ੍ਤਿ.
ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ? ਅਨੁਭੂਯਤੇ.
ਭਾਵੇ ਅਦਬ੍ਬਵੁਤ੍ਤਿਨੋ ਭਾਵਸ੍ਸੇਕਤ੍ਤਾ ਏਕਵਚਨਮੇਵ, ਤਞ੍ਚ ਪਠਮਪੁਰਿਸਸ੍ਸੇਵ, ਭੂਯਤੇ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ, ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ ਸਮ੍ਪਤਿ ਭਵਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਪਚਧਾਤੁਤੋ ¶ ਕਮ੍ਮਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋਪਦੇ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਚ ਕਤੇ –
ਵਿਪਰਿਣਾਮੇਨ ‘‘ਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ –
੪੪੭. ਤਸ੍ਸ ਚਵਗ੍ਗਯਕਾਰਵਕਾਰਤ੍ਤਂ ਸਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ.
ਤਸ੍ਸ ਭਾਵਕਮ੍ਮਵਿਸਯਸ੍ਸ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਚਵਗ੍ਗਯਕਾਰਵਕਾਰਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤੇਨ ਸਹ ਯਥਾਸਮ੍ਭਵਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਇਵਣ੍ਣਾਗਮੋ ਵਾ’’ਤਿ ਇਤੋ ਸੀਹਗਤਿਯਾ ਵਾਸਦ੍ਦੋ ਅਨੁਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬੋ, ਸੋ ਚ ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ –
ਚਵਗ੍ਗੋ ਚ ਤ ਵਗ੍ਗਾਨਂ, ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਾਨਂ ਯਵਤ੍ਤਨਂ;
ਰਵਾਨਞ੍ਚ ਸਯਪ੍ਪਚ੍ਚ-ਯਾਨਂ ਹੋਤਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ.
ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਵਗ੍ਗਾਦਿਤ੍ਤਾ ਚਕਾਰੇ ਕਤੇ ‘‘ਪਰਦ੍ਵੇਭਾਵੋ ਠਾਨੇ’’ਤਿ ਚਕਾਰਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ. ਪਚ੍ਚਤੇ ਓਦਨੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਗਰੁਪੁਬ੍ਬਰਸ੍ਸਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਪਠਮਪੁਰਿਸਬਹੁਵਚਨਸ੍ਸ ਕ੍ਵਚਿ ਰੇ ਹੋਤਿ. ਪਚ੍ਚਰੇ, ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੇ. ਪਚ੍ਚਸੇ, ਪਚ੍ਚਵ੍ਹੇ. ਪਚ੍ਚੇ, ਪਚ੍ਚਾਮ੍ਹੇ.
ਪਰਸ੍ਸਪਦਾਦੇਸੇ ਪਚ੍ਚਤਿ, ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਪਚ੍ਚਸਿ, ਪਚ੍ਚਥ. ਪਚ੍ਚਾਮਿ, ਪਚ੍ਚਾਮ. ਤਥਾ ਕਮ੍ਮਕਤ੍ਤਰਿ ਪਚ੍ਚਤੇ ਓਦਨੋ ਸਯਮੇਵ, ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੇ. ਪਚ੍ਚਤਿ, ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਗਮਿਤੋ ਕਮ੍ਮਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋਪਦੇ, ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਚ ਕਤੇ –
‘‘ਧਾਤੂਹਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ, ਯੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਭਾਵਕਮ੍ਮਵਿਸਯੇ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ ਇਵਣ੍ਣਾਗਮੋ ਹੋਤਿ ਵਾਤਿ ਈਕਾਰਾਗਮੋ. ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ. ਚ੍ਛਾਦੇਸੋ, ਗਚ੍ਛੀਯਤੇ ਗਾਮੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ ¶ , ਗਚ੍ਛੀਯਨ੍ਤੇ. ਗਚ੍ਛੀਯਸੇ, ਗਚ੍ਛੀਯਵ੍ਹੇ. ਗਚ੍ਛੀਯੇ, ਗਚ੍ਛੀਯਾਮ੍ਹੇ.
ਚ੍ਛਾਦੇਸਾਭਾਵੇ –
‘‘ਧਾਤੂਹਿ, ਯੋ, ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਹੇਟ੍ਠਾਨੁਤ੍ਤੇਹਿ ਪਰਸ੍ਸੇਵੇਦਂ, ਤੇਨ ਕਟਪਵਗ੍ਗਯਕਾਰਲਸਨ੍ਤੇਹੇਵ ਧਾਤੂਹਿ ਪਰੋ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਪੁਬ੍ਬਰੂਪਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਵਾਤਿ ਮਕਾਰਾ ਪਰਸ੍ਸ ਯਕਾਰਸ੍ਸ ਮਕਾਰੋ. ਗਮ੍ਮਤੇ, ਗਮੀਯਤੇ, ਗਮ੍ਮਨ੍ਤੇ, ਗਮੀਯਨ੍ਤੇ. ਗਮ੍ਮਸੇ, ਗਮੀਯਸੇ, ਗਮ੍ਮਵ੍ਹੇ, ਗਮੀਯਵ੍ਹੇ. ਗਮ੍ਮੇ, ਗਮੀਯੇ, ਗਮ੍ਮਾਮ੍ਹੇ, ਗਮੀਯਾਮ੍ਹੇ.
ਪਰਸ੍ਸਪਦਤ੍ਤੇ – ਗਚ੍ਛੀਯ੍ਯਤਿ, ਗਚ੍ਛੀਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਗਚ੍ਛੀਯਤਿ, ਗਚ੍ਛੀਯਨ੍ਤਿ ਵਾ. ਗਮ੍ਮਤਿ, ਗਮ੍ਮਨ੍ਤਿ. ਗਮੀਯਤਿ, ਗਮੀਯਨ੍ਤਿ. ਇਕਾਰਾਗਮੇ ਗਮਿਯ੍ਯਤਿ, ਗਮਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਘਮ੍ਮੀਯਤਿ, ਘਮ੍ਮੀਯਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਵਿਭਤ੍ਤਿ.
੪੫੦. ਪਞ੍ਚਮੀ ਤੁ ਅਨ੍ਤੁ, ਹਿ ਥ, ਮਿ ਮ, ਤਂ ਅਨ੍ਤਂ, ਸ੍ਸੁਵ੍ਹੋ, ਏ ਆਮਸੇ.
ਤ੍ਵਾਦਯੋ ਦ੍ਵਾਦਸ ਪਞ੍ਚਮੀਸਞ੍ਞਾ ਹੋਨ੍ਤਿ.
੪੫੧. ਆਣਤ੍ਯਾਸਿਟ੍ਠੇਨੁਤ੍ਤਕਾਲੇ ਪਞ੍ਚਮੀ.
ਆਣਤ੍ਯਤ੍ਥੇ ਚ ਆਸੀਸਤ੍ਥੇ ਅਨੁਤ੍ਤਕਾਲੇ ਪਞ੍ਚਮੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਸਤਿਪਿ ਕਾਲਾਧਿਕਾਰੇ ਪੁਨ ਕਾਲਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵਿਧਿਨਿਮਨ੍ਤਨਾਜ੍ਝੇਸਨਾਨੁਮਤਿਪਤ੍ਥਨਾਪਤ੍ਤਕਾਲਾਦੀਸੁ ਚ ਪਞ੍ਚਮੀ. ਆਣਾਪਨਮਾਣਤ੍ਤਿ, ਆਸੀਸਨਮਾਸਿਟ੍ਠੋ, ਸੋ ਚ ਇਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ¶ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਨਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਣਤ੍ਯਾਸਿਟ੍ਠੇ. ਅਨੁ ਸਮੀਪੇ ਉਤ੍ਤਕਾਲੋ ਅਨੁਤ੍ਤਕਾਲੋ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਕਾਲੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਨ ਉਤ੍ਤਕਾਲੋਤਿ ਵਾ ਅਨੁਤ੍ਤਕਾਲੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨੁਤ੍ਤਕਾਲੇ, ਕਾਲਮਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਤਤ੍ਥ ਆਸੀਸਨਤ੍ਥੇ ਭੂਧਾਤੁਤੋ ਪਞ੍ਚਮੀਪਰਸ੍ਸਪਦਪਠਮਪੁਰਿਸੇਕਵਚਨਂ ਤੁ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵੁਦ੍ਧਿਅਵਾਦੇਸਾ. ਸੋ ਸੁਖੀ ਭਵਤੁ, ਤੇ ਸੁਖਿਤਾ ਭਵਨ੍ਤੁ.
ਵਿਪਰਿਣਾਮੇਨ ‘‘ਅਕਾਰਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਕਾਰਤੋ ਪਰੋ ਹਿਵਿਭਤ੍ਤਿ ਲੋਪਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਵਾ. ਤ੍ਵਂ ਸੁਖੀ ਭਵ, ਭਵਾਹਿ ਵਾ, ਹਿਮ੍ਹਿ ਦੀਘੋ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਸੁਖਿਤਾ ਭਵਥ. ਅਹਂ ਸੁਖੀ ਭਵਾਮਿ, ਮਯਂ ਸੁਖਿਨੋ ਭਵਾਮ.
ਅਤ੍ਤਨੋਪਦੇ ਸੋ ਸੁਖੀ ਭਵਤਂ, ਤੇ ਸੁਖਿਤਾ ਭਵਨ੍ਤਂ. ਤ੍ਵਂ ਸੁਖੀ ਭਵਸ੍ਸੁ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਸੁਖਿਤਾ ਭਵਵ੍ਹੋ. ਅਹਂ ਸੁਖੀ ਭਵੇ, ਮਯਂ ਸੁਖਿਤਾ ਭਵਾਮਸੇ.
ਕਮ੍ਮਨਿ ਅਨੁਭੂਯਤਂ ਤਯਾ, ਅਨੁਭੂਯਨ੍ਤਂ. ਅਨੁਭੂਯਸ੍ਸੁ, ਅਨੁਭੂਯਵ੍ਹੋ. ਅਨੁਭੂਯੇ, ਅਨੁਭੂਯਾਮਸੇ. ਪਰਸ੍ਸਪਦਤ੍ਤੇ ਅਨੁਭੂਯ੍ਯਤੁ, ਅਨੁਭੂਯ੍ਯਨ੍ਤੁ. ਅਨੁਭੂਯਤੁ, ਅਨੁਭੂਯਨ੍ਤੁ ਵਾ, ਅਨੁਭੂਯ੍ਯਾਹਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਭਾਵੇ ਭੂਯਤਂ.
ਆਣਤ੍ਤਿਯਂ ਕਤ੍ਤਰਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਦਾਨਿ ਓਦਨਂ ਪਚਤੁ, ਪਚਨ੍ਤੁ. ਪਚ, ਪਚਾਹਿ, ਪਚਥ. ਪਚਾਮਿ, ਪਚਾਮ. ਪਚਤਂ, ਪਚਨ੍ਤਂ. ਪਚਸ੍ਸੁ, ਪਚਵ੍ਹੋ. ਪਚੇ, ਪਚਾਮਸੇ.
ਕਮ੍ਮਨਿ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਚਵਗ੍ਗਾਦਿ, ਪਚ੍ਚਤਂ ਓਦਨੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ, ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਂ. ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੁ, ਪਚ੍ਚਵ੍ਹੋ. ਪਚ੍ਚੇ, ਪਚ੍ਚਾਮਸੇ. ਪਰਸ੍ਸਪਦਤ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚਤੁ, ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੁ. ਪਚ੍ਚ, ਪਚ੍ਚਾਹਿ, ਪਚ੍ਚਥ. ਪਚ੍ਚਾਮਿ, ਪਚ੍ਚਾਮ.
ਤਥਾ ¶ ਸੋ ਗਾਮਂ ਗਚ੍ਛਤੁ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ. ਗਚ੍ਛ, ਗਚ੍ਛਾਹਿ, ਗਚ੍ਛਥ. ਗਚ੍ਛਾਮਿ, ਗਚ੍ਛਾਮ. ਗਮੇਤੁ, ਗਮੇਨ੍ਤੁ. ਗਮ, ਗਮਾਹਿ, ਗਮੇਥ. ਗਮੇਮਿ, ਗਮੇਮ. ਗਚ੍ਛਤਂ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ. ਗਚ੍ਛਸ੍ਸੁ, ਗਚ੍ਛਵ੍ਹੋ. ਗਚ੍ਛੇ, ਗਚ੍ਛਾਮਸੇ. ਘਮ੍ਮਾਦੇਸੇ ਘਮ੍ਮਤੁ, ਘਮ੍ਮਨ੍ਤੁ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕਮ੍ਮਨਿ ਗਚ੍ਛੀਯਤਂ, ਗਚ੍ਛੀਯਤੁ, ਗਮੀਯਤਂ, ਗਮੀਯਤੁ, ਗਮ੍ਮਤਂ, ਗਮ੍ਮਤੁ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਇਧ ਪਬ੍ਬਤੋ ਹੋਤੁ, ਅਯਂ ਪਾਸਾਦੋ ਸੁਵਣ੍ਣਮਯੋ ਹੋਤੂਤਿਆਦਿ.
ਨਿਮਨ੍ਤਨੇ ਅਧਿਵਾਸੇਤੁ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ਭੋਜਨਂ, ਇਧ ਨਿਸੀਦਤੁ ਭਵਂ.
ਅਜ੍ਝੇਸਨੇ ਦੇਸੇਤੁ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ਧਮ੍ਮਂ.
ਅਨੁਮਤਿਯਂ ਪੁਚ੍ਛਤੁ ਭਵਂ ਪਞ੍ਹਂ, ਪਵਿਸਤੁ ਭਵਂ, ਏਤ੍ਥ ਨਿਸੀਦਤੁ.
ਪਤ੍ਥਨਾ ਯਾਚਨਾ, ਦਦਾਹਿ ਮੇ ਗਾਮਵਰਾਨਿ ਪਞ੍ਚ, ਏਕਂ ਮੇ ਨਯਨਂ ਦੇਹਿ.
ਪਤ੍ਤਕਾਲੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤੇ ਕਾਲੋ ਕਟਕਰਣੇ, ਕਟਂ ਕਰੋਤੁ ਭਵਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਪਞ੍ਚਮੀਵਿਭਤ੍ਤਿ.
੪੫੩. ਸਤ੍ਤਮੀ ਏਯ੍ਯ ਏਯ੍ਯੁਂ, ਏਯ੍ਯਾਸਿ ਏਯ੍ਯਾਥ, ਏਯ੍ਯਾਮਿਏਯ੍ਯਾਮ, ਏਥ ਏਰਂ, ਏਥੋ ਏਯ੍ਯਾਵ੍ਹੋ, ਏਯ੍ਯਂਏਯ੍ਯਾਮ੍ਹੇ.
ਏਯ੍ਯਾਦਯੋ ਦ੍ਵਾਦਸ ਸਤ੍ਤਮੀਸਞ੍ਞਾ ਹੋਨ੍ਤਿ.
‘‘ਅਨੁਤ੍ਤਕਾਲੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੪੫੪. ਅਨੁਮਤਿਪਰਿਕਪ੍ਪਤ੍ਥੇਸੁ ¶ ਸਤ੍ਤਮੀ.
ਅਨੁਮਤ੍ਯਤ੍ਥੇ ਚ ਪਰਿਕਪ੍ਪਤ੍ਥੇ ਚ ਅਨੁਤ੍ਤਕਾਲੇ ਸਤ੍ਤਮੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਅਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵਿਧਿਨਿਮਨ੍ਤਨਾਦੀਸੁ ਚ ਸਤ੍ਤਮੀ. ਕਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਅਨੁਜਾਨਨਂ ਅਨੁਮਤਿ, ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪੋ, ‘‘ਯਦਿ ਨਾਮ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਂ ਨਿਰੂਪਨਂ, ਹੇਤੁਕ੍ਰਿਯਾਯ ਸਮ੍ਭਵੇ ਫਲਕ੍ਰਿਯਾਯ ਸਮ੍ਭਵਪਰਿਕਪ੍ਪੋ ਚ.
ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇ ਸਤ੍ਤਮੀਪਰਸ੍ਸਪਦਪਠਮਪੁਰਿਸੇਕਵਚਨਂ ਏਯ੍ਯ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵੁਦ੍ਧਾਦਿ ਪੁਰਿਮਸਮਂ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੁ ਵਿਭਤ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਏਯ੍ਯ ਏਯ੍ਯਾਸਿ ਏਯ੍ਯਾਮਿ ਏਯ੍ਯਂਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ਏਕਾਰਾਦੇਸੋ. ਸੋ ਦਾਨਿ ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਭਵੇ, ਯਦਿ ਸੋ ਪਠਮਵਯੇ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯ, ਅਰਹਾ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਸਚੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਨਿਚ੍ਚਾ ਭਵੇਯ੍ਯੁਂ, ਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯੁਂ. ਯਦਿ ਤ੍ਵਂ ਭਵੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਭਵੇਯ੍ਯਾਥ. ਕਥਮਹਂ ਦੇਵੋ ਭਵੇਯ੍ਯਾਮਿ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਮਯਂ ਭਵੇਯ੍ਯਾਮ. ਤਥਾ ਭਵੇਥ, ਭਵੇਰਂ. ਭਵੇਥੋ, ਭਵੇਯ੍ਯਾਵ੍ਹੋ.
ਪਤ੍ਥਨੇ ਤੁ ਅਹਂ ਸੁਖੀ ਭਵੇ, ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵੇਯ੍ਯਂ, ਭਵੇਯ੍ਯਾਮ੍ਹੇ.
ਕਮ੍ਮਨਿ ਸੁਖਂ ਤਯਾ ਅਨੁਭੂਯੇਥ, ਅਨੁਭੂਯੇਰਂ. ਅਨੁਭੂਯੇਥੋ, ਅਨੁਭੂਯੇਯ੍ਯਾਵ੍ਹੋ. ਅਨੁਭੂਯੇ, ਅਨੁਭੂਯੇਯ੍ਯਂ, ਅਨੁਭੂਯੇਯ੍ਯਾਮ੍ਹੇ. ਪਰਸ੍ਸਪਦਤ੍ਤੇ ਅਨੁਭੂਯੇਯ੍ਯ, ਅਨੁਭੂਯੇਯ੍ਯੁਂ. ਅਨੁਭੂਯੇਯ੍ਯਾਸਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਭਾਵੇ ਭੂਯੇਥ.
ਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਸੋ ਓਦਨਂ ਪਚੇ, ਪਚੇਯ੍ਯ, ਪਚੇਯ੍ਯੁਂ. ਤ੍ਵਂ ਪਚੇ, ਪਚੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਚੇਯ੍ਯਾਥ. ਅਹਂ ਪਚੇ, ਪਚੇਯ੍ਯਾਮਿ, ਮਯਂ ਪਚੇਯ੍ਯਾਮ. ਪਚੇਥ, ਪਚੇਰਂ. ਪਚੇਥੋ, ਪਚੇਯ੍ਯਾਵ੍ਹੋ. ਪਚੇ, ਪਚੇਯ੍ਯਂ, ਪਚੇਯ੍ਯਾਮ੍ਹੇ.
ਕਮ੍ਮਨਿ ¶ ਪਚ੍ਚੇਥ, ਪਚ੍ਚੇਰਂ. ਪਚ੍ਚੇਥੋ, ਪਚ੍ਚੇਯ੍ਯਾਵ੍ਹੋ. ਪਚ੍ਚੇ, ਪਚ੍ਚੇਯ੍ਯਂ, ਪਚ੍ਚੇਯ੍ਯਾਮ੍ਹੇ. ਪਰਸ੍ਸਪਦਤ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚੇ, ਪਚ੍ਚੇਯ੍ਯ, ਪਚ੍ਚੇਯ੍ਯੁਂ. ਪਚ੍ਚੇਯ੍ਯਾਸਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਨੁਮਤਿਯਂ ਸੋ ਗਾਮਂ ਗਚ੍ਛੇ, ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਏਯ੍ਯੁਸ੍ਸ ਉਂ ਵਾ, ਗਚ੍ਛੁਂ, ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁਂ. ਤ੍ਵਂ ਗਚ੍ਛੇ, ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਥ. ਗਚ੍ਛੇ, ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਮਿ, ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਮ. ਗਮੇ, ਗਮੇਯ੍ਯ, ਗਮੁਂ, ਗਮੇਯ੍ਯੁਂ. ਗਮੇ, ਗਮੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਗਮੇਯ੍ਯਾਥ. ਗਮੇ, ਗਮੇਯ੍ਯਾਮਿ, ਗਮੇਯ੍ਯਾਮ. ਗਚ੍ਛੇਥ, ਗਚ੍ਛੇਰਂ. ਗਚ੍ਛੇਥੋ, ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਵ੍ਹੋ. ਗਚ੍ਛੇ, ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ, ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਮ੍ਹੇ. ਗਮੇਥ, ਗਮੇਰਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕਮ੍ਮਨਿ ਗਚ੍ਛੀਯੇਥ, ਗਮੀਯੇਥ, ਗਚ੍ਛੀਯੇਰਂ, ਗਮੀਯੇਰਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਰਸ੍ਸਪਦਤ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛੀਯੇਯ੍ਯ, ਗਮੀਯੇਯ੍ਯ, ਗਮ੍ਮੇਯ੍ਯ, ਗਮ੍ਮੇਯ੍ਯੁਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਥਾ ਘਮ੍ਮੇ, ਘਮ੍ਮੇਯ੍ਯ, ਘਮ੍ਮੇਯ੍ਯੁਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਤ੍ਤਮੀਵਿਭਤ੍ਤਿ.
ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਣਤ੍ਤਿਪਰਿਕਪ੍ਪਕਾਲਿਕਵਿਭਤ੍ਤਿਨਯੋ.
੪੫੫. ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨੀ ਆਊ, ਓਤ੍ਥ, ਅਂਮ੍ਹਾ, ਤ੍ਥਤ੍ਥੁਂ, ਸੇਵ੍ਹਂ, ਇਂਮ੍ਹਸੇ.
ਆਆਦਯੋ ਦ੍ਵਾਦਸ ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨੀਸਞ੍ਞਾ ਹੋਨ੍ਤਿ.
‘‘ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ, ਅਤੀਤੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੪੫੬. ਹਿਯ੍ਯੋਪਭੁਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨੀ.
ਹਿਯ੍ਯੋਪਭੁਤਿ ਅਤੀਤੇ ਕਾਲੇ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ ਵਾ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ ਵਾ ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨੀਪਰਸ੍ਸਪਦਪਠਮਪੁਰਿਸੇਕਵਚਨਂ ਆ.
‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੁ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਤੋ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ, ਧਾਤੂਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੪੫੭. ਅਕਾਰਾਗਮੋ ¶ ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨੀ ਅਜ੍ਜਤਨੀਕਾਲਾਤਿਪਤ੍ਤੀਸੁ.
ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂਨਮਾਦਿਮ੍ਹਿ ਅਕਾਰਾਗਮੋ ਹੋਤਿ ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨੀਅਜ੍ਜਤਨੀਕਾਲਾਤਿਪਤ੍ਤਿਇਚ੍ਚੇਤਾਸੁ ਤੀਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤੀਸੁ. ਕਥਮਯਮਕਾਰਾਗਮੋ ਧਾਤ੍ਵਾਦਿਮ੍ਹੀਤਿ ਚੇ?
ਸਤਿਸ੍ਸਰੇਪਿ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤੇ, ਪੁਨਕਾਰਾਗਮਸ੍ਸਿਧ;
ਨਿਰਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਪਯੋਗਾਨੁ ਰੋਧਾ ਧਾਤ੍ਵਾਦਿਤੋ ਅਯਂ.
ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵੁਦ੍ਧਿਅਵਾਦੇਸਸਰਲੋਪਾਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.
ਅਭਵਾ, ਅਭਵੂ. ਅਭਵੋ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਓਕਾਰਸ੍ਸ ਅਆਦੇਸੋ ਵਾ, ਅਭਵ, ਅਭਵਤ੍ਥ. ਅਭਵਂ, ਅਭਵਮ੍ਹਾ. ਅਭਵਤ੍ਥ, ਅਭਵਤ੍ਥੁਂ. ਅਭਵਸੇ, ਅਭਵਵ੍ਹਂ. ਅਭਵਿਂ, ਅਭਵਮ੍ਹਸੇ.
ਕਮ੍ਮਨਿ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਤਯਾ ਸੁਖਮਨ੍ਵਭੂਯਤ੍ਥ, ਅਕਾਰਾਗਮਾਭਾਵੇ ਅਨੁਭੂਯਤ੍ਥ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤ੍ਥਸ੍ਸ ਥਾਦੇਸੋ, ਅਨ੍ਵਭੂਯਥ, ਅਨੁਭੂਯਥ, ਅਨ੍ਵਭੂਯਤ੍ਥੁਂ, ਅਨੁਭੂਯਤ੍ਥੁਂ. ਅਨ੍ਵਭੂਯਸੇ, ਅਨੁਭੂਯਸੇ, ਅਨ੍ਵਭੂਯਵ੍ਹਂ, ਅਨੁਭੂਯਵ੍ਹਂ. ਅਨ੍ਵਭੂਯਿਂ, ਅਨੁਭੂਯਿਂ, ਅਨ੍ਵਭੂਯਮ੍ਹਸੇ, ਅਨੁਭੂਯਮ੍ਹਸੇ. ਪਰਸ੍ਸਪਦਤ੍ਤੇ ਅਨ੍ਵਭੂਯਾ, ਅਨੁਭੂਯਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਭਾਵੇ ਅਨ੍ਵਭੂਯਤ੍ਥ.
ਤਥਾ ਸੋ ਓਦਨਂ ਅਪਚਾ, ਪਚਾ, ਅਪਚੂ, ਪਚੂ. ਅਪਚੋ, ਪਚੋ, ਅਪਚਤ੍ਥ, ਪਚਤ੍ਥ. ਅਪਚਂ, ਪਚਂ, ਅਪਚਮ੍ਹਾ, ਪਚਮ੍ਹਾ. ਅਪਚਤ੍ਥ, ਪਚਤ੍ਥ, ਅਪਚਤ੍ਥੁ, ਪਚਤ੍ਥੁਂ. ਅਪਚਸੇ, ਪਚਸੇ, ਅਪਚਵ੍ਹਂ, ਪਚਵ੍ਹਂ. ਅਪਚਿਂ, ਪਚਿਂ, ਅਪਚਮ੍ਹਸੇ, ਪਚਮ੍ਹਸੇ.
ਕਮ੍ਮਨਿ ¶ ਅਪਚ੍ਚਥ, ਅਪਚ੍ਚਤ੍ਥ, ਅਪਚ੍ਚਤ੍ਥੁਂ. ਅਪਚ੍ਚਸੇ, ਅਪਚ੍ਚਵ੍ਹਂ. ਅਪਚ੍ਚਿਂ, ਅਪਚ੍ਚਮ੍ਹਸੇ. ਅਪਚ੍ਚਾ, ਅਪਚ੍ਚੂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤਥਾ ਅਗਚ੍ਛਾ, ਅਗਚ੍ਛੂ. ਅਗਚ੍ਛੋ, ਅਗਚ੍ਛ, ਅਗਚ੍ਛਤ੍ਥ. ਅਗਚ੍ਛਂ, ਅਗਚ੍ਛਮ੍ਹਾ. ਅਗਚ੍ਛਤ੍ਥ, ਅਗਚ੍ਛਤ੍ਥੁਂ. ਅਗਚ੍ਛਸੇ, ਅਗਚ੍ਛਵ੍ਹਂ. ਅਗਚ੍ਛਿਂ, ਅਗਚ੍ਛਮ੍ਹਸੇ. ਅਗਮਾ, ਅਗਮੂ. ਅਗਮੋ, ਅਗਮ, ਅਗਮਤ੍ਥ. ਅਗਮਂ, ਅਗਮਮ੍ਹਾ. ਅਗਮਤ੍ਥ, ਅਗਮਤ੍ਥੁਂ. ਅਗਮਸੇ, ਅਗਮਵ੍ਹਂ. ਅਗਮਿਂ, ਅਗਮਮ੍ਹਸੇ.
ਕਮ੍ਮਨਿ ਅਗਚ੍ਛੀਯਤ੍ਥ, ਗਚ੍ਛੀਯਤ੍ਥ, ਅਗਮੀਯਤ੍ਥ, ਗਮੀਯਤ੍ਥ, ਅਗਚ੍ਛੀਯਤ੍ਥੁਂ, ਗਚ੍ਛੀਯਤ੍ਥੁਂ, ਅਗਮੀਯਤ੍ਥੁਂ, ਗਮੀਯਤ੍ਥੁਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਥਾ ਅਘਮ੍ਮਾ, ਅਘਮ੍ਮੂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨੀਵਿਭਤ੍ਤਿ.
੪੫੮. ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨੀ ਸਤ੍ਤਮੀ ਪਞ੍ਚਮੀ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਸਬ੍ਬਧਾਤੁਕਂ.
ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨਾਦਯੋ ਚਤਸ੍ਸੋ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਸਬ੍ਬਧਾਤੁਕਸਞ੍ਞਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨਾਦੀਨਂ ਸਬ੍ਬਧਾਤੁਕਸਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ‘‘ਇਕਾਰਾਗਮੋ ਅਸਬ੍ਬਧਾਤੁਕਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਇਕਾਰਾਗਮੋ ਨ ਭਵਤਿ.
ਸਬ੍ਬਧਾਤੁਕਂ.
੪੫੯. ਪਰੋਕ੍ਖਾ ਅ ਉ, ਏ ਤ੍ਥ, ਅਂ ਮ੍ਹ, ਤ੍ਥ ਰੇ, ਥੋ ਵ੍ਹੋ, ਇਂਮ੍ਹੇ.
ਅਆਦਯੋ ਦ੍ਵਾਦਸ ਪਰੋਕ੍ਖਾਸਞ੍ਞਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਕ੍ਖਾਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਪਰਂ ਪਰੋਕ੍ਖਾ, ਤਦ੍ਦੀਪਕਤ੍ਤਾ ਅਯਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿ ਪਰੋਕ੍ਖਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
੪੬੦. ਅਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ ¶ ਪਰੋਕ੍ਖਾਤੀਤੇ.
ਅਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ ਵਤ੍ਤੁਨੋ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਵਿਸਯਭੂਤੇ ਅਤੀਤੇ ਕਾਲੇ ਪਰੋਕ੍ਖਾਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਇਤੋਤਿ ਅਤੀਤੋ, ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਰੋਕ੍ਖਾਪਰਸ੍ਸਪਦਪਠਮਪੁਰਿਸੇਕਵਚਨਂ ਅ. ‘‘ਭੂ ਅ’’ਇਤੀਧ –
ਵਿਪਰਿਣਾਮੇਨ ‘‘ਧਾਤੂਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੪੬੧. ਕ੍ਵਚਾਦਿਵਣ੍ਣਾਨਮੇਕਸ੍ਸਰਾਨਂ ਦ੍ਵੇਭਾਵੋ.
ਧਾਤੂਨਮਾਦਿਭੂਤਾਨਂ ਵਣ੍ਣਾਨਮੇਕਸ੍ਸਰਾਨਂ ਕ੍ਵਚਿ ਦ੍ਵੇਭਾਵੋ ਹੋਤਿ. ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਕ੍ਵਚਿਸਦ੍ਦੋ, ਤੇਨ –
ਖ ਛ ਸੇਸੁ ਪਰੋਕ੍ਖਾਯਂ, ਦ੍ਵੇਭਾਵੋ ਸਬ੍ਬਧਾਤੁਨਂ;
ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਜੁਹੋਤ੍ਯਾਦਿ-ਸ੍ਸਪਿ ਕਿਚ੍ਚਾਦਿਕੇ ਕ੍ਵਚਿ.
‘‘ਭੂ ਭੂ ਅ’’ਇਤੀਧ –
ਦ੍ਵੇਭੂਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਯੋ ਪੁਬ੍ਬੋ ਅਵਯਵੋ, ਸੋ ਅਬ੍ਭਾਸਸਞ੍ਞੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਬ੍ਭਾਸਸਞ੍ਞਾ.
ਅਬ੍ਭਾਸਗ੍ਗਹਣਮਨੁਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਬ੍ਭਾਸਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਸ੍ਸ ਇਵਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ ਵਾ, ਅਕਾਰੋ ਚ. ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ. ਤੇਨ –
ਖ ¶ ਛ ਸੇਸੁ ਅਵਣ੍ਣਸ੍ਸ,
ਇਕਾਰੋ ਸਗੁਪੁਸ੍ਸ ਈ;
ਵਾਸ੍ਸ ਭੂਸ੍ਸ ਪਰੋਕ੍ਖਾਯਂ,
ਅਕਾਰੋ ਨਾਪਰਸ੍ਸਿਮੇਤਿ.
ਊਕਾਰਸ੍ਸ ਅਕਾਰੋ.
ਅਬ੍ਭਾਸਗਤਾਨਂ ਦੁਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਾਨਂ ਵਗ੍ਗਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਪਠਮਤਤਿਯਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਭਕਾਰਸ੍ਸ ਬਕਾਰੋ.
੪੬੫. ਬ੍ਰੂਭੂਨਮਾਹਭੂਵਾ ਪਰੋਕ੍ਖਾਯਂ.
ਬ੍ਰੂਭੂਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਧਾਤੂਨਂ ਆਹਭੂਵਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਰੋਕ੍ਖਾਵਿਭਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਭੂਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭੂਵਆਦੇਸੋ, ‘‘ਸਰਲੋਪੋ ਮਾਦੇਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦਿਮ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਰਲੋਪਾਦਿ, ਸੋ ਕਿਰ ਰਾਜਾ ਬਭੂਵ, ਤੇ ਕਿਰ ਬਭੂਵੁ. ਤ੍ਵਂ ਕਿਰ ਬਭੂਵੇ.
‘‘ਧਾਤੂਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਸੀਹਗਤਿਯਾ ਕ੍ਵਚਿਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਅਸਬ੍ਬਧਾਤੁਕਮ੍ਹਿ ਪਰੇ ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂਹਿ ਪਰੋ ਇਕਾਰਾਗਮੋ ਹੋਤਿ.
ਅਸਬ੍ਬਧਾਤੁਕੇ ਬ੍ਯਞ੍ਜ-ਨਾਦਿਮ੍ਹੇ ਵਾਯਮਾਗਮੋ;
ਕ੍ਵਚਾਧਿਕਾਰਤੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜ-ਨਾਦੋਪਿ ਕ੍ਵਚਿ ਨੋ ਸਿਯਾ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਨ ਸਬ੍ਬਧਾਤੁਕਂ ਅਸਬ੍ਬਧਾਤੁਕ’’ਮਿਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨੀ ਸਤ੍ਤਮੀ ਪਞ੍ਚਮੀ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਸਬ੍ਬਧਾਤੁਕ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨੀਆਦੀਨਂ ਸਬ੍ਬਧਾਤੁਕਸਞ੍ਞਾਯ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਦਞ੍ਞਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਅਸਬ੍ਬਧਾਤੁਕਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਤੁਮ੍ਹੇ ¶ ਕਿਰ ਬਭੂਵਿਤ੍ਥ. ਅਹਂ ਕਿਰ ਬਭੂਵਂ, ਮਯਂ ਕਿਰ ਬਭੂਵਿਮ੍ਹ. ਅਤ੍ਤਨੋਪਦੇ ਸੋ ਬਭੂਵਿਤ੍ਥ, ਬਭੂਵਿਰੇ. ਬਭੂਵਿਤ੍ਥੋ, ਬਭੂਵਿਵ੍ਹੋ. ਬਭੂਵਿਂ, ਬਭੂਵਿਮ੍ਹੇ.
ਕਮ੍ਮਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋਪਦੇ ਈਕਾਰਾਗਮਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਿਕਾਰਾਗਮਾ, ਅਨੁਬਭੂਵੀਯਿਤ੍ਥ, ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਅਸਬ੍ਬਧਾਤੁਕਮ੍ਹਿ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਲੋਪੇ ਕਤੇ ਇਵਣ੍ਣਾਗਮੋ ਨ ਭਵਤਿ, ਤਯਾ ਕਿਰ ਅਨੁਬਭੂਵਿਤ੍ਥ, ਅਨੁਬਭੂਵਿਰੇ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਭਾਵੇ ਬਭੂਵੀਯਿਤ੍ਥ, ਬਭੂਵਿਤ੍ਥ ਵਾ.
ਤਥਾ ਪਪਚ, ਪਪਚੂ. ਪਪਚੇ, ਪਪਚਿਤ੍ਥ. ਪਪਚਂ, ਪਪਚਿਮ੍ਹ. ਪਪਚਿਤ੍ਥ, ਪਪਚਿਰੇ. ਪਪਚਿਤ੍ਥੋ, ਪਪਚਿਵ੍ਹੋ. ਪਪਚਿਂ, ਪਪਚਿਮ੍ਹੇ.
ਕਮ੍ਮਨਿ ਪਪਚ੍ਚਿਤ੍ਥ, ਪਪਚ੍ਚਿਰੇ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਥਾ ਅਪਚ੍ਚ, ਅਪਚ੍ਚੂ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਗਮਿਮ੍ਹਿ ‘‘ਕ੍ਵਚਾਦਿਵਣ੍ਣਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਦ੍ਵੇਭਾਵੋ, ‘‘ਪੁਬ੍ਬੋਬ੍ਭਾਸੋ’’ਤਿ ਅਬ੍ਭਾਸਸਞ੍ਞਾ.
‘‘ਅਬ੍ਭਾਸੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਬ੍ਭਾਸੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਕਵਗ੍ਗਸ੍ਸ ਚਵਗ੍ਗੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵਕਾਰਸ੍ਸ ਜਕਾਰੋ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨਬ੍ਭਾਸਸ੍ਸ ਪਠਮਪੁਰਿਸੇਕਵਚਨਮ੍ਹਿ ਦੀਘੋ. ਸੋ ਗਾਮਂ ਜਗਾਮ ਕਿਰ, ਜਗਮ ਵਾ, ਜਗਮੁ. ਜਗਮੇ, ਜਗਮਿਤ੍ਥ. ਜਗਮਂ, ਜਗਮਿਮ੍ਹ. ਜਗਮਿਤ੍ਥ, ਜਗਮਿਰੇ. ਜਗਮਿਤ੍ਥੋ, ਜਗਮਿਵ੍ਹੋ. ਜਗਮਿਂ, ਜਗਮਿਮ੍ਹੇ.
ਕਮ੍ਮਨਿ ਜਗਮੀਯਿਤ੍ਥ, ਜਗਮਿਤ੍ਥ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਪਰੋਕ੍ਖਾਵਿਭਤ੍ਤਿ.
੪੬੮. ਅਜ੍ਜਤਨੀ ¶ ਈ ਉਂ, ਓ ਤ੍ਥ, ਇਂ ਮ੍ਹਾ, ਆ ਊ, ਸੇ ਵ੍ਹਂ, ਅਮ੍ਹੇ.
ਈਆਦਯੋ ਦ੍ਵਾਦਸ ਅਜ੍ਜਤਨੀਸਞ੍ਞਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਜ੍ਜ ਭਵੋ ਅਜ੍ਜਤਨੋ, ਤਦ੍ਦੀਪਕਤ੍ਤਾ ਅਯਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿ ਅਜ੍ਜਤਨੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
‘‘ਅਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ, ਅਤੀਤੇ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਮੀਪੇ ਸਮੀਪਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਜ੍ਜਪ੍ਪਭੁਤਿ ਅਤੀਤੇ ਕਾਲੇ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ ਚ ਅਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ ਚ ਅਜ੍ਜਤਨੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਅਜ੍ਜਤਨੀਪਰਸ੍ਸਪਦਪਠਮਪੁਰਿਸੇਕਵਚਨਂ ਈ.
ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਅਕਾਰਾਗਮੋ, ਵੁਦ੍ਧਾਦਿ ਚ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੁਵਿਭਤ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਈਮ੍ਹਾਦਿਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਕ੍ਵਚਿ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਓਆਅਵਚਨਾਨਂ ਇਤ੍ਥਅਮਾਦੇਸਾ ਚ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ, ਸੋ ਅਭਵਿ, ਅਭਵੀ ਵਾ, ਅਕਾਰਾਗਮਾਭਾਵੇ ਭਵਿ.
ਮਣ੍ਡੂਕਗਤਿਯਾ ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਉਂਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਇਂਸ੍ਵਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ.
ਤੇ ਅਭਵਿਂਸੁ, ਭਵਿਂਸੁ ਵਾ, ਅਭਵੁਂ, ਭਵੁਂ ਵਾ. ਤ੍ਵਂ ਅਭਵਿ, ਭਵਿ ਵਾ, ਅਭਵੋ, ਭਵੋ ਵਾ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਭਵਿਤ੍ਥ, ਭਵਿਤ੍ਥ ਵਾ, ਇਕਾਰਾਗਮੋ. ਅਹਂ ਅਭਵਿਂ, ਭਵਿਂ ਵਾ, ਮਯਂ ਅਭਵਿਮ੍ਹ, ਭਵਿਮ੍ਹ ਵਾ, ਅਭਵਿਮ੍ਹਾ, ਭਵਿਮ੍ਹਾ ਵਾ. ਸੋ ਅਭਵਿਤ੍ਥ, ਭਵਿਤ੍ਥ ਵਾ, ਅਭਵਾ, ਭਵਾ ਵਾ, ਅਭਵੂ, ਭਵੂ ਵਾ. ਅਭਵਿਸੇ, ਭਵਿਸੇ ਵਾ, ਅਭਵਿਵ੍ਹਂ, ਭਵਿਵ੍ਹਂ ਵਾ. ਅਭਵਂ ¶ , ਭਵਂ ਵਾ, ਅਭਵ, ਭਵ ਵਾ, ਅਭਵਿਮ੍ਹੇ, ਭਵਿਮ੍ਹੇ ਵਾ.
ਕਮ੍ਮਨਿ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪੇ ਵੁਦ੍ਧਿਅਵਾਦੇਸਾਦਿ, ਸੁਖਂ ਤਯਾ ਅਨੁਭਵਿਤ੍ਥ, ਅਨ੍ਵਭੂਯਿਤ੍ਥ, ਅਨੁਭੂਯਿਤ੍ਥ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਰਸ੍ਸਪਦਤ੍ਤੇ ਤਯਾ ਅਨ੍ਵਭੂਯਿ, ਅਨੁਭੂਯਿ, ਅਨ੍ਵਭੂਯੀ, ਅਨੁਭੂਯੀ ਵਾ, ਅਨ੍ਵਭੂਯਿਂਸੁ, ਅਨੁਭੂਯਿਂਸੁ, ਅਨ੍ਵਭੂਯੁਂ, ਅਨੁਭੂਯੁਂ. ਤ੍ਵਂ ਅਨ੍ਵਭੂਯਿ, ਅਨੁਭੂਯਿ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਨ੍ਵਭੂਯਿਤ੍ਥ, ਅਨੁਭੂਯਿਤ੍ਥ. ਅਹਂ ਅਨ੍ਵਭੂਯਿਂ, ਅਨੁਭੂਯਿਂ, ਮਯਂ ਅਨ੍ਵਭੂਯਿਮ੍ਹ, ਅਨੁਭੂਯਿਮ੍ਹ, ਅਨ੍ਵਭੂਯਿਮ੍ਹਾ, ਅਨੁਭੂਯਿਮ੍ਹਾ ਵਾ. ਭਾਵੇ ਅਭਵਿਤ੍ਥ, ਅਭੂਯਿਤ੍ਥ ਤਯਾ.
ਸੋ ਅਪਚਿ, ਪਚਿ, ਅਪਚੀ, ਪਚੀ ਵਾ, ਤੇ ਅਪਚਿਂਸੁ, ਪਚਿਂਸੁ, ਅਪਚੁਂ, ਪਚੁਂ. ਤ੍ਵਂ ਅਪਚਿ, ਪਚਿ, ਅਪਚੋ, ਪਚੋ ਵਾ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਪਚਿਤ੍ਥ, ਪਚਿਤ੍ਥ. ਅਹਂ ਅਪਚਿਂ, ਪਚਿਂ, ਮਯਂ ਅਪਚਿਮ੍ਹ, ਪਚਿਮ੍ਹ, ਅਪਚਿਮ੍ਹਾ, ਪਚਿਮ੍ਹਾ ਵਾ. ਸੋ ਅਪਚਿਤ੍ਥ, ਪਚਿਤ੍ਥ, ਅਪਚਾ, ਪਚਾ ਵਾ, ਅਪਚੂ, ਪਚੂ. ਅਪਚਿਸੇ, ਅਪਚਿਵ੍ਹਂ. ਅਪਚਂ, ਪਚਂ, ਅਪਚ, ਪਚ ਵਾ, ਅਪਚਿਮ੍ਹੇ, ਪਚਿਮ੍ਹੇ.
ਕਮ੍ਮਨਿ ਅਪਚ੍ਚਿਤ੍ਥ, ਪਚ੍ਚਿਤ੍ਥ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਰਸ੍ਸਪਦਤ੍ਤੇ ਅਪਚ੍ਚਿ, ਪਚ੍ਚਿ, ਅਪਚ੍ਚੀ, ਪਚ੍ਚੀ ਵਾ, ਅਪਚ੍ਚਿਂਸੁ, ਪਚ੍ਚਿਂਸੁ, ਅਪਚ੍ਚੁਂ, ਪਚ੍ਚੁਂ. ਅਪਚ੍ਚਿ, ਪਚ੍ਚਿ, ਅਪਚ੍ਚੋ, ਪਚ੍ਚੋ ਵਾ, ਅਪਚ੍ਚਿਤ੍ਥ, ਪਚ੍ਚਿਤ੍ਥ. ਅਪਚ੍ਚਿਂ, ਪਚ੍ਚਿਂ, ਅਪਚ੍ਚਿਮ੍ਹ, ਪਚ੍ਚਿਮ੍ਹ, ਅਪਚ੍ਚਿਮ੍ਹਾ, ਪਚ੍ਚਿਮ੍ਹਾ ਵਾ.
ਸੋ ਗਾਮਂ ਅਗਚ੍ਛੀ, ਗਚ੍ਛੀ, ਅਗਚ੍ਛਿ, ਗਚ੍ਛਿ ਵਾ, ਤੇ ਅਗਚ੍ਛਿਂਸੁ, ਗਚ੍ਛਿਂਸੁ, ਅਗਚ੍ਛੁਂ, ਗਚ੍ਛੁਂ. ਤ੍ਵਂ ਅਗਚ੍ਛਿ, ਗਚ੍ਛਿ, ਅਗਚ੍ਛੋ, ਗਚ੍ਛੋ ਵਾ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਗਚ੍ਛਿਤ੍ਥ, ਗਚ੍ਛਿਤ੍ਥ. ਅਹਂ ਅਗਚ੍ਛਿਂ, ਗਚ੍ਛਿਂ, ਮਯਂ ਅਗਚ੍ਛਿਮ੍ਹ, ਗਚ੍ਛਿਮ੍ਹ, ਅਗਚ੍ਛਿਮ੍ਹਾ, ਗਚ੍ਛਿਮ੍ਹਾ ਵਾ.
‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਜ੍ਜਤਨਿਮ੍ਹਿ ਗਮਿਸ੍ਸ ਚ੍ਛਸ੍ਸ ਕ੍ਵਚਿ ਞ੍ਛਾਦੇਸੋ, ਅਗਞ੍ਛਿ, ਗਞ੍ਛਿ, ਅਗਞ੍ਛੀ, ਗਞ੍ਛੀ ਵਾ, ਤੇ ਅਗਞ੍ਛਿਂਸੁ ¶ , ਗਞ੍ਛਿਂਸੁ, ਅਗਞ੍ਛੁਂ, ਗਞ੍ਛੁਂ. ਤ੍ਵਂ ਅਗਞ੍ਛਿ, ਗਞ੍ਛਿ, ਅਗਞ੍ਛੋ, ਗਞ੍ਛੋ ਵਾ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਗਞ੍ਛਿਤ੍ਥ, ਗਞ੍ਛਿਤ੍ਥ. ਅਹਂ ਅਗਞ੍ਛਿਂ, ਗਞ੍ਛਿਂ, ਮਯਂ ਅਗਞ੍ਛਿਮ੍ਹ, ਗਞ੍ਛਿਮ੍ਹ, ਅਗਞ੍ਛਿਮ੍ਹਾ, ਗਞ੍ਛਿਮ੍ਹਾ ਵਾ.
ਚ੍ਛਾਦੇਸਾਭਾਵੇ ਸੋ ਅਗਮਿ, ਗਮਿ, ਅਗਮੀ, ਗਮੀ ਵਾ, ‘‘ਕਰਸ੍ਸ ਕਾਸਤ੍ਤਮਜ੍ਜਤਨਿਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭਾਵਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ, ‘‘ਸਤ੍ਤਮਜ੍ਜਤਨਿਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਵਾ ਸਾਗਮੇ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ ਆਕਾਰਾਗਮੋ, ਅਗਮਾਸਿ, ਉਂਵਚਨਸ੍ਸ ਕ੍ਵਚਿ ਅਂਸ੍ਵਾਦੇਸੋ, ਉਚਾਗਮੋ ਤ੍ਥਮ੍ਹੇਸੁ ਕ੍ਵਚਿ, ਅਗਮਿਂਸੁ, ਗਮਿਂਸੁ, ਅਗਮਂਸੁ, ਗਮਂਸੁ, ਅਗਮੁਂ, ਗਮੁਂ, ਤ੍ਵਂ ਅਗਮਿ, ਗਮਿ, ਅਗਮੋ, ਗਮੋ ਵਾ, ਅਗਮਿਤ੍ਥ, ਗਮਿਤ੍ਥ, ਅਗਮੁਤ੍ਥ, ਗਮੁਤ੍ਥ. ਅਹਂ ਅਗਮਿਂ, ਗਮਿਂ, ਅਗਮਿਮ੍ਹ, ਗਮਿਮ੍ਹ, ਅਗਮੁਮ੍ਹ, ਗਮੁਮ੍ਹ, ਅਗਮਿਮ੍ਹਾ, ਗਮਿਮ੍ਹਾ ਵਾ.
‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਗਮਿਸ੍ਸ ਅਜ੍ਜਤਨਿਮ੍ਹਿ ਗਾਦੇਸੋ ਚ, ਸੋ ਅਜ੍ਝਗਾ, ਪਰਲੋਪੋ, ਤੇ ਅਜ੍ਝਗੁਂ. ਤ੍ਵਂ ਅਜ੍ਝਗੋ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਜ੍ਝਗੁਤ੍ਥ. ਅਹਂ ਅਜ੍ਝਗਿਂ, ਮਯਂ ਅਜ੍ਝਗੁਮ੍ਹ.
ਅਤ੍ਤਨੋਪਦੇ ਸੋ ਅਗਚ੍ਛਿਤ੍ਥ, ਗਚ੍ਛਿਤ੍ਥ, ਅਗਞ੍ਛਿਤ੍ਥ, ਗਞ੍ਛਿਤ੍ਥ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਚ੍ਛਾਦੇਸਾਭਾਵੇ ਸੋ ਅਗਮਿਤ੍ਥ, ਗਮਿਤ੍ਥ, ਅਗਮਾ, ਗਮਾ, ਤੇ ਅਗਮੂ, ਗਮੂ, ਅਜ੍ਝਗੂ, ਅਗੂ. ਤ੍ਵਂ ਅਗਮਿਸੇ, ਗਮਿਸੇ, ਅਗਮਿਵ੍ਹਂ, ਗਮਿਵ੍ਹਂ. ਅਹਂ ਅਗਮਂ, ਗਮਂ, ਅਗਮ, ਗਮ, ਅਜ੍ਝਗਂ ਵਾ, ਅਗਮਿਮ੍ਹੇ, ਗਮਿਮ੍ਹੇ.
ਕਮ੍ਮੇ ਗਾਮੋ ਅਗਚ੍ਛੀਯਿਤ੍ਥ ਤੇਨ, ਗਚ੍ਛੀਯਿਤ੍ਥ, ਅਗਞ੍ਛਿਯਿਤ੍ਥ, ਗਞ੍ਛਿਯਿਤ੍ਥ, ਅਗਮੀਯਿਤ੍ਥ, ਗਮੀਯਿਤ੍ਥ, ਅਗਮਿਤ੍ਥ, ਗਮਿਤ੍ਥ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਰਸ੍ਸਪਦਤ੍ਤੇ ਅਗਚ੍ਛੀਯਿ, ਗਚ੍ਛੀਯਿ ਵਾ, ਅਗਮੀਯਿ, ਗਮੀਯਿ ¶ ਵਾ, ਅਗਚ੍ਛੀਯੁਂ, ਅਗਮੀਯੁਂ ਵਾ. ਤਥਾ ਅਘਮ੍ਮੀਯਿ, ਅਘਮ੍ਮੀਯਿਂਸੁ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
‘‘ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨੀ, ਅਜ੍ਜਤਨੀ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਯਦਾਮਾਯੋਗੋ, ਤਦਾ ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨਜ੍ਜਤਨੀਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਸਬ੍ਬਕਾਲੇਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਪਞ੍ਚਮੀ ਚ. ਮਾ ਭਵਤਿ, ਮਾ ਭਵਾ, ਮਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੇ ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨਜ੍ਜਤਨੀਪਞ੍ਚਮੀ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ, ਸੇਸਂ ਨੇਯ੍ਯਂ, ਸੋ ਮਾ ਭਵਾ, ਮਾ ਭਵੀ, ਮਾ ਤੇ ਭਵਨ੍ਤ੍ਵਨ੍ਤਰਾਯਾ. ਮਾ ਪਚਾ, ਮਾ ਪਚੀ, ਮਾ ਪਚਤੁ. ਮਾ ਗਚ੍ਛਾ, ਮਾ ਗਚ੍ਛੀ, ਮਾ ਗਚ੍ਛਤੁ. ਮਾ ਕਞ੍ਚਿ ਪਾਪਮਾਗਮਾ, ਮਾ ਅਗਮਿ, ਮਾ ਗਮਾ, ਮਾ ਗਮੀ, ਮਾ ਗਮੇਤੁ. ਤ੍ਵਂ ਮਾ ਗਚ੍ਛੋ, ਮਾ ਗਚ੍ਛਿ, ਮਾ ਗਚ੍ਛਾਹਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਤੀਤਕਾਲਿਕਵਿਭਤ੍ਤਿ.
੪੭੨. ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ ਸ੍ਸਤਿ ਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸ੍ਸਸਿ ਸ੍ਸਥ, ਸ੍ਸਾਮਿਸ੍ਸਾਮ, ਸ੍ਸਤੇ ਸ੍ਸਨ੍ਤੇ, ਸ੍ਸਸੇ ਸ੍ਸਵ੍ਹੇ, ਸ੍ਸਂਸ੍ਸਾਮ੍ਹੇ.
ਸ੍ਸਤ੍ਯਾਦੀਨਂ ਦ੍ਵਾਦਸਨ੍ਨਂ ਵਚਨਾਨਂ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਸਞ੍ਞਾ ਹੋਤਿ. ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੋ, ਤਂਕਾਲਦੀਪਕਤ੍ਤਾ ਅਯਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਅਨਾਗਤੇ ਕਾਲੇ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ.
ਅਤੀਤੇਪਿ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ, ਤਂਕਾਲਵਚਨਿਚ੍ਛਯਾ;
‘‘ਅਨੇਕਜਾਤਿਸਂਸਾਰਂ, ਸਨ੍ਧਾਵਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਸੁ.
ਨ ¶ ਆਗਤੋ ਅਨਾਗਤੋ, ਪਚ੍ਚਯਸਾਮਗ੍ਗਿਯਂ ਸਤਿ ਆਯਤਿਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਰਹੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਇਕਾਰਾਗਮੋ, ਵੁਦ੍ਧਿਅਵਾਦੇਸਾ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ ਚ.
ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਭਵਿਸ੍ਸਸਿ, ਭਵਿਸ੍ਸਥ. ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ. ਭਵਿਸ੍ਸਤੇ, ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ. ਭਵਿਸ੍ਸਸੇ, ਭਵਿਸ੍ਸਵ੍ਹੇ. ਭਵਿਸ੍ਸਂ, ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ੍ਹੇ.
ਕਮ੍ਮੇ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪੋ, ਸੁਖਂ ਤਯਾ ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਤੇ, ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ. ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਸੇ, ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਵ੍ਹੇ. ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਂ, ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਾਮ੍ਹੇ. ਪਰਸ੍ਸਪਦਤ੍ਤੇ ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ, ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਭਾਵੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤੇ ਤੇਨ, ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪਾਭਾਵੇ ਅਨੁਭੂਯਿਸ੍ਸਤੇ, ਅਨੁਭੂਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਭਾਵੇ ਭੂਯਿਸ੍ਸਤੇ.
ਤਥਾ ਪਚਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਚਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਪਚਿਸ੍ਸਸਿ, ਪਚਿਸ੍ਸਥ. ਪਚਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਪਚਿਸ੍ਸਾਮ. ਪਚਿਸ੍ਸਤੇ, ਪਚਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ. ਪਚਿਸ੍ਸਸੇ, ਪਚਿਸ੍ਸਵ੍ਹੇ. ਪਚਿਸ੍ਸਂ, ਪਚਿਸ੍ਸਾਮ੍ਹੇ.
ਕਮ੍ਮੇ ਪਚ੍ਚਿਸ੍ਸਤੇ ਓਦਨੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ, ਪਚ੍ਚਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਰਸ੍ਸਪਦਤ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਚ੍ਚਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਪਚ੍ਚਿਸ੍ਸਸਿ, ਪਚ੍ਚਿਸ੍ਸਥ. ਪਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਪਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮ.
ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਸਿ, ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਥ. ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮ. ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤੇ, ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ. ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਸੇ, ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਵ੍ਹੇ. ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਂ, ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮ੍ਹੇ. ਸੋ ਸਗ੍ਗਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਗਮਿਸ੍ਸਸਿ, ਗਮਿਸ੍ਸਥ. ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਗਮਿਸ੍ਸਾਮ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕਮ੍ਮੇ ਗਚ੍ਛੀਯਿਸ੍ਸਤੇ, ਗਚ੍ਛੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ. ਗਚ੍ਛੀਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਚ੍ਛੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਗਮੀਯਿਸ੍ਸਤੇ, ਗਮੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ. ਗਮੀਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਮੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪੇ ਗਮਿਸ੍ਸਤੇ ¶ , ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ. ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਵਾ. ਤਥਾ ਘਮ੍ਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਘਮ੍ਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਵਿਭਤ੍ਤਿ.
੪੮੪. ਕਾਲਾਤਿਪਤ੍ਤਿ ਸ੍ਸਾ ਸ੍ਸਂਸੁ, ਸ੍ਸੇ ਸ੍ਸਥ, ਸ੍ਸਂਸ੍ਸਾਮ੍ਹਾ, ਸ੍ਸਥ ਸ੍ਸਿਸੁ, ਸ੍ਸਸੇ ਸ੍ਸਵ੍ਹੇ, ਸ੍ਸਿਂਸ੍ਸਾਮ੍ਹਸੇ.
ਸ੍ਸਾਦੀਨਂ ਦ੍ਵਾਦਸਨ੍ਨਂ ਕਾਲਾਤਿਪਤ੍ਤਿਸਞ੍ਞਾ ਹੋਤਿ. ਕਾਲਸ੍ਸ ਅਤਿਪਤਨਂ ਕਾਲਾਤਿਪਤ੍ਤਿ, ਸਾ ਪਨ ਵਿਰੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚਯੂਪਨਿਪਾਤਤੋ, ਕਾਰਣਵੇਕਲ੍ਲਤੋ ਵਾ ਕ੍ਰਿਯਾਯ ਅਨਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਤਦ੍ਦੀਪਕਤ੍ਤਾ ਅਯਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿ ਕਾਲਾਤਿਪਤ੍ਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
੪੭੫. ਕ੍ਰਿਯਾਤਿਪਨ੍ਨੇਤੀਤੇ ਕਾਲਾਤਿਪਤ੍ਤਿ.
ਕ੍ਰਿਯਾਤਿਪਨ੍ਨਮਤ੍ਤੇ ਅਤੀਤੇ ਕਾਲੇ ਕਾਲਾਤਿਪਤ੍ਤਿਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਕ੍ਰਿਯਾਯ ਅਤਿਪਤਨਂ ਕ੍ਰਿਯਾਤਿਪਨ੍ਨਂ, ਤਂ ਪਨ ਸਾਧਕਸਤ੍ਤਿਵਿਰਹੇਨ ਕ੍ਰਿਯਾਯ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਨ ਕ੍ਰਿਯਾ ਅਤੀਤਸਦ੍ਦੇਨ ਵੋਹਰਿਤਬ੍ਬਾ, ਤਥਾਪਿ ਤਕ੍ਕਿਰਿਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਪ੍ਪਟਿਬਨ੍ਧਕਰਕ੍ਰਿਯਾਯ ਕਾਲਭੇਦੇਨ ਅਤੀਤਵੋਹਾਰੋ ਲਬ੍ਭਤੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.
ਕਾਲਾਤਿਪਤ੍ਤਿਪਰਸ੍ਸਪਦਪਠਮਪੁਰਿਸੇਕਵਚਨਂ ਸ੍ਸਾ, ਅਕਾਰਿਕਾਰਾਗਮਾ, ਵੁਦ੍ਧਿਅਵਾਦੇਸਾ ਚ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸ੍ਸਾ ਸ੍ਸਾਮ੍ਹਾਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਕ੍ਵਚਿ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਸ੍ਸੇਵਚਨਸ੍ਸ ਚ ਅਤ੍ਤਂ.
ਸੋ ਚੇ ਪਠਮਵਯੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਅਲਭਿਸ੍ਸ, ਅਰਹਾ ਅਭਵਿਸ੍ਸ, ਭਵਿਸ੍ਸ, ਅਭਵਿਸ੍ਸਾ, ਭਵਿਸ੍ਸਾਵਾ, ਤੇ ਚੇ ਤਂ ਅਲਭਿਸ੍ਸਂਸੁ, ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਅਭਵਿਸ੍ਸਂਸੁ, ਭਵਿਸ੍ਸਂਸੁ. ਏਵਂ ਤ੍ਵਂ ਅਭਵਿਸ੍ਸ, ਭਵਿਸ੍ਸ, ਅਭਵਿਸ੍ਸੇ ਵਾ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਭਵਿਸ੍ਸਥ, ਭਵਿਸ੍ਸਥ. ਅਹਂ ਅਭਵਿਸ੍ਸਂ, ਭਵਿਸ੍ਸਂ, ਮਯਂ ¶ ਅਭਵਿਸ੍ਸਮ੍ਹ, ਭਵਿਸ੍ਸਮ੍ਹ, ਅਭਵਿਸ੍ਸਾਮ੍ਹਾ, ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ੍ਹਾ ਵਾ. ਸੋ ਅਭਵਿਸ੍ਸਥ, ਅਭਵਿਸ੍ਸਿਸੁ. ਅਭਵਿਸ੍ਸਸੇ, ਅਭਵਿਸ੍ਸਵ੍ਹੇ. ਅਭਵਿਸ੍ਸਿਂ, ਅਭਵਿਸ੍ਸਾਮ੍ਹਸੇ.
ਕਮ੍ਮੇ ਅਨ੍ਵਭਵਿਸ੍ਸਥ, ਅਨ੍ਵਭਵਿਸ੍ਸਿਸੁ. ਅਨ੍ਵਭੂਯਿਸ੍ਸਥ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਰਸ੍ਸਪਦਤ੍ਤੇ ਅਨ੍ਵਭਵਿਸ੍ਸ, ਅਨ੍ਵਭਵਿਸ੍ਸਂਸੁ. ਅਨ੍ਵਭੂਯਿਸ੍ਸ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਭਾਵੇ ਅਭਵਿਸ੍ਸਥ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ, ਅਭੂਯਿਸ੍ਸਥ.
ਤਥਾ ਸੋ ਚੇ ਤਂ ਧਨਂ ਅਲਭਿਸ੍ਸ, ਓਦਨਂ ਅਪਚਿਸ੍ਸ, ਪਚਿਸ੍ਸ, ਅਪਚਿਸ੍ਸਾ, ਪਚਿਸ੍ਸਾ ਵਾ, ਅਪਚਿਸ੍ਸਂਸੁ, ਪਚਿਸ੍ਸਂਸੁ. ਅਪਚਿਸ੍ਸ, ਪਚਿਸ੍ਸ, ਅਪਚਿਸ੍ਸੇ, ਪਚਿਸ੍ਸੇ ਵਾ, ਅਪਚਿਸ੍ਸਥ, ਪਚਿਸ੍ਸਥ. ਅਪਚਿਸ੍ਸਂ, ਪਚਿਸ੍ਸਂ, ਅਪਚਿਸ੍ਸਮ੍ਹ, ਪਚਿਸ੍ਸਮ੍ਹ, ਅਪਚਿਸ੍ਸਾਮ੍ਹਾ, ਪਚਿਸ੍ਸਾਮ੍ਹਾ ਵਾ. ਅਪਚਿਸ੍ਸਥ, ਪਚਿਸ੍ਸਥ, ਅਪਚਿਸ੍ਸਿਸੁ, ਪਚਿਸ੍ਸਿਸੁ. ਅਪਚਿਸ੍ਸਸੇ, ਪਚਿਸ੍ਸਸੇ, ਅਪਚਿਸ੍ਸਵ੍ਹੇ, ਪਚਿਸ੍ਸਵ੍ਹੇ. ਅਪਚਿਸ੍ਸਿਂ, ਪਚਿਸ੍ਸਿਂ, ਅਪਚਿਸ੍ਸਾਮ੍ਹਸੇ, ਪਚਿਸ੍ਸਾਮ੍ਹਸੇ.
ਕਮ੍ਮੇ ਅਪਚਿਸ੍ਸਥ ਓਦਨੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ, ਅਪਚਿਸ੍ਸਿਸੁ. ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪਾਭਾਵੇ ਅਪਚੀਯਿਸ੍ਸਥ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਰਸ੍ਸਪਦਤ੍ਤੇ ਅਪਚ੍ਚਿਸ੍ਸ ਤੇਨ, ਪਚ੍ਚਿਸ੍ਸ, ਅਪਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾ, ਪਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾ ਵਾ, ਅਪਚ੍ਚਿਸ੍ਸਂਸੁ, ਪਚ੍ਚਿਸ੍ਸਂਸੁ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸੋ ਅਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸ, ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸ, ਅਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾ, ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਵਾ, ਅਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਂਸੁ, ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਂਸੁ. ਤ੍ਵਂ ਅਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸ, ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸ, ਅਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸੇ, ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸੇ ਵਾ, ਅਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਥ, ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਥ. ਅਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਂ, ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਂ, ਅਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਮ੍ਹ, ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਮ੍ਹ, ਅਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮ੍ਹਾ, ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮ੍ਹਾ ਵਾ. ਅਗਮਿਸ੍ਸ, ਗਮਿਸ੍ਸ, ਅਗਮਿਸ੍ਸਾ, ਗਮਿਸ੍ਸਾ ਵਾ, ਅਗਮਿਸ੍ਸਂਸੁ, ਗਮਿਸ੍ਸਂਸੁ. ਅਗਮਿਸ੍ਸ, ਗਮਿਸ੍ਸ, ਅਗਮਿਸ੍ਸੇ ਵਾ, ਅਗਮਿਸ੍ਸਥ, ਗਮਿਸ੍ਸਥ. ਅਗਮਿਸ੍ਸਂ ¶ , ਗਮਿਸ੍ਸਂ, ਅਗਮਿਸ੍ਸਮ੍ਹ, ਗਮਿਸ੍ਸਮ੍ਹ, ਅਗਮਿਸ੍ਸਾਮ੍ਹਾ, ਗਮਿਸ੍ਸਾਮ੍ਹਾ ਵਾ. ਅਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਥ, ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਥ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕਮ੍ਮੇ ਅਗਚ੍ਛੀਯਿਸ੍ਸਥ, ਅਗਮੀਯਿਸ੍ਸਥ, ਅਗਚ੍ਛੀਯਿਸ੍ਸ, ਅਗਮੀਯਿਸ੍ਸਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਥਾ ਅਘਮ੍ਮਿਸ੍ਸਾ, ਅਘਮ੍ਮਿਸ੍ਸਂਸੁ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕਾਲਾਤਿਪਤ੍ਤਿਵਿਭਤ੍ਤਿ.
ਪਞ੍ਚਮੀ ਸਤ੍ਤਮੀ ਵਤ੍ਤ-ਮਾਨਾ ਸਮ੍ਪਤਿਨਾਗਤੇ;
ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ ਪਰੋਕ੍ਖਾਦੀ, ਚਤਸ੍ਸੋਤੀਤਕਾਲਿਕਾ.
ਛਕਾਲਿਕਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਧਾਨਂ.
ਵਿਕਰਣਵਿਧਾਨ
ਇਸੁ ਇਚ੍ਛਾਕਨ੍ਤੀਸੁ, ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਲੋਪੋ, ਤ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਚ.
‘‘ਧਾਤੂਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ –
੪੭੬. ਇਸੁਯਮੂਨਮਨ੍ਤੋ ਚ੍ਛੋ ਵਾ.
ਇਸੁਯਮੁਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਧਾਤੂਨਂ ਅਨ੍ਤੋ ਚ੍ਛੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ, ‘‘ਅਨ੍ਤੋ ਚ੍ਛੋ ਵਾ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਆਸਸ੍ਸਪਿ. ਸੋ ਸਗ੍ਗਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਇਚ੍ਛਸਿ, ਇਚ੍ਛਥ. ਇਚ੍ਛਾਮਿ, ਇਚ੍ਛਾਮ. ਚ੍ਛਾਦੇਸਾਭਾਵੇ ਅਸਂਯੋਗਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਦ੍ਧਿ, ਏਸਤਿ, ਏਸਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕਮ੍ਮੇ ਅਤ੍ਤਨੋਪਦਸ੍ਸ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਪਰਸ੍ਸਪਦਤ੍ਤਮੇਵ ਪਯੋਜੀਯਤਿ, ਤੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਨੋਪਦੇ ਰੂਪਾਨਿ ਸਙ੍ਖਿਪਿਸ੍ਸਾਮ. ਸੋ ਇਚ੍ਛੀਯਤਿ, ਏਸੀਯਤਿ, ਇਸ੍ਸਤੇ, ਇਸ੍ਸਤਿ, ਯਕਾਰਸ੍ਸ ¶ ਪੁਬ੍ਬਰੂਪਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਇਚ੍ਛਤੁ, ਏਸਤੁ. ਇਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਏਸੇਯ੍ਯ. ਪਰੋਕ੍ਖਾਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨੀਸੁ ਪਨ ਰੂਪਾਨਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਯੋਗਮਨੁਗਮ੍ਮ ਪਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਇਚ੍ਛਿ, ਏਸਿ. ਇਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤਿ, ਏਸਿਸ੍ਸਤਿ. ਇਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾ, ਏਸਿਸ੍ਸਾ ਇਚ੍ਛਾਦਿ.
ਯਮੁ ਉਪਰਮੇ, ਨਿਪੁਬ੍ਬੋ, ਚ੍ਛਾਦੇਸੋ ਚ. ਨਿਯਚ੍ਛਤਿ, ਨਿਯਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਨਿਯਮਤਿ, ਨਿਯਮਨ੍ਤਿ. ਸਂਪੁਬ੍ਬੋ ‘‘ਸਯੇ ਚਾ’’ਤਿ ਞਤ੍ਤਂ, ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਞ੍ਚ. ਸਞ੍ਞਮਤਿ, ਸਞ੍ਞਮਨ੍ਤਿ.
ਕਮ੍ਮੇ ਨਿਯਚ੍ਛੀਯਤਿ, ਨਿਯਮੀਯਤਿ, ਨਿਯਮ੍ਮਤਿ, ਸਞ੍ਞਮੀਯਤਿ ਵਾ. ਤਥਾ ਨਿਯਚ੍ਛਤੁ, ਸਞ੍ਞਮਤੁ. ਨਿਯਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਸਞ੍ਞਮੇਯ੍ਯ. ਨਿਯਚ੍ਛੀ, ਸਞ੍ਞਮੀ. ਨਿਯਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਞ੍ਞਮਿਸ੍ਸਤਿ. ਨਿਯਚ੍ਛਿਸ੍ਸ, ਸਞ੍ਞਮਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਆਸ ਉਪਵੇਸਨੇ, ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਚ੍ਛਾਦੇਸੋ, ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ. ਅਚ੍ਛਤਿ, ਅਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਅਚ੍ਛਸਿ, ਅਚ੍ਛਥ. ਅਚ੍ਛਾਮਿ, ਅਚ੍ਛਾਮ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਉਪਪੁਬ੍ਬੋ ਉਪਾਸਤਿ, ਉਪਾਸਨ੍ਤਿ. ਅਚ੍ਛੀਯਤਿ, ਉਪਾਸੀਯਤਿ. ਅਚ੍ਛਤੁ, ਉਪਾਸਤੁ. ਅਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਉਪਾਸੇਯ੍ਯ. ਅਚ੍ਛੀ, ਉਪਾਸੀ. ਅਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤਿ, ਉਪਾਸਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਚ੍ਛਿਸ੍ਸ, ਉਪਾਸਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਲਭ ਲਾਭੇ, ਲਭਤਿ, ਲਭਨ੍ਤਿ. ਲਭਸਿ, ਲਭਥ. ਲਭਾਮਿ, ਲਭਾਮ. ਲਭਤੇ, ਲਭਨ੍ਤੇ. ਲਭਸੇ, ਲਭਵ੍ਹੇ. ਲਭੇ, ਲਭਾਮ੍ਹੇ.
ਕਮ੍ਮੇ ਯਕਾਰਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਰੂਪਤ੍ਤੇ ਕਤੇ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਰਿਮਭਕਾਰਸ੍ਸ ਬਕਾਰੋ, ਲਬ੍ਭਤੇ, ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੇ. ਲਬ੍ਭਤਿ, ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਲਬ੍ਭਤਂ, ਲਬ੍ਭਤੁ. ਲਬ੍ਭੇ, ਲਬ੍ਭੇਯ੍ਯ.
ਅਜ੍ਜਤਨਿਮ੍ਹਿ ‘‘ਵਾ, ਅਨ੍ਤਲੋਪੋ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ –
ਲਭਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਾ ਧਾਤੁਤੋ ਪਰੇਸਂ ਈਇਂਨਂ ਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਤ੍ਥ ਤ੍ਥਂਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ¶ ਚ. ਅਲਤ੍ਥ, ਅਲਭਿ, ਲਭਿ, ਅਲਭਿਂਸੁ, ਲਭਿਂਸੁ. ਅਲਭੋ, ਲਭੋ, ਅਲਭਿ, ਲਭਿ, ਅਲਭਿਤ੍ਥ, ਲਭਿਤ੍ਥ. ਅਲਤ੍ਥਂ, ਅਲਭਿਂ, ਲਭਿਂ, ਅਲਭਿਮ੍ਹ, ਲਭਿਮ੍ਹ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਮ੍ਹਿ ‘‘ਕਰਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਕਾਹੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵਚ ਮੁਚ ਭੁਜਾਦਿਤੋ ਸ੍ਸਸ੍ਸਖਾਦੇਸੋ, ਵਸ ਛਿਦ ਲਭਾਦਿਤੋ ਛਾਦੇਸੋ ਚ ਵਾ ਹੋਤੀਤਿ ਸ੍ਸਸ੍ਸ ਛਾਦੇਸੋ, ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚੋ ਛਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਕਾਰੋ, ਲਚ੍ਛਤਿ, ਲਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਲਚ੍ਛਸਿ, ਲਚ੍ਛਥ. ਲਚ੍ਛਾਮਿ, ਲਚ੍ਛਾਮ. ਛਾਦੇਸਾਭਾਵੇ ਲਭਿਸ੍ਸਤਿ, ਲਭਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਲਭਿਸ੍ਸਸਿ, ਲਭਿਸ੍ਸਥ. ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਲਭਿਸ੍ਸਾਮ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਲਭਿਸ੍ਸ, ਅਲਭਿਸ੍ਸਂਸੁ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਵਚ ਵਿਯਤ੍ਤਿਯਂ ਵਾਚਾਯਂ, ਵਚਤਿ, ਵਚਨ੍ਤਿ. ਵਚਸਿ, ਵਚਥ. ਵਚਾਮਿ, ਵਚਾਮ.
ਕਮ੍ਮੇ ਅਤ੍ਤਨੋਪਦੇ, ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਚ ਕਤੇ –
੪੭੮. ਵਚ ਵਸ ਵਹਾਦੀਨਮੁਕਾਰੋ ਵਸ੍ਸ ਯੇ.
ਵਚ ਵਸ ਵਹਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਵਕਾਰਸ੍ਸ ਉਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ, ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਵਡ੍ਢਸ੍ਸ ਚ. ‘‘ਵਸ੍ਸ ਅ ਵ’’ਇਤਿ ਸਮਾਸੇਨ ਦੁਤਿਯਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਵਗ੍ਗਹਣਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ, ਤੇਨ ਅਕਾਰਸ੍ਸਪਿ ਉਕਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਪੁਰਿਮਪਕ੍ਖੇ ਪਰਲੋਪੋ. ‘‘ਤਸ੍ਸ ਚਵਗ੍ਗ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਸਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਕਾਰਸ੍ਸ ਚਕਾਰੋ, ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ. ਉਚ੍ਚਤੇ, ਉਚ੍ਚਨ੍ਤੇ. ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ. ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਥਾ ਵਚਤੁ, ਵੁਚ੍ਚਤੁ. ਵਚੇਯ੍ਯ, ਵੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ. ਅਵਚਾ, ਅਵਚ੍ਚਾ, ਅਵਚੂ, ਅਵਚ੍ਚੂ. ਅਵਚ, ਅਵਚੋ, ਅਵਚੁਤ੍ਥ. ਅਵਚ, ਅਵਚਂ, ਅਵਚਮ੍ਹਾ. ਅਵਚੁਤ੍ਥ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
੪੭੯. ਵਚਸ੍ਸਜ੍ਜਤਨਿਮ੍ਹਿ ¶ ਮਕਾਰੋ ਓ.
ਵਚਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਅਕਾਰੋ ਓਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਅਜ੍ਜਤਨਿਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ. ਅਵੋਚਿ, ਅਵੋਚੁਂ. ਅਵੋਚੋ, ਅਵੋਚੁਤ੍ਥ. ਅਵੋਚਿਂ, ਅਵੋਚੁਮ੍ਹ, ਉਕਾਰਾਗਮੋ. ਅਵੋਚ, ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਅਵੋਚੁ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਵੁਚ੍ਚਿਤ੍ਥ.
ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਮ੍ਹਿ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣੇਨ ਸ੍ਸਸ੍ਸ ਖਾਦੇਸੋ, ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ‘‘ਕੋ ਖੇ ਚਾ’’ਤਿ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਦੇਸੋ, ਵਕ੍ਖਤਿ, ਵਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਵਕ੍ਖਸਿ, ਵਕ੍ਖਥ. ਵਕ੍ਖਾਮਿ, ਵਕ੍ਖਾਮ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਵਸ ਨਿਵਾਸੇ, ਵਸਤਿ, ਵਸਨ੍ਤਿ.
ਕਮ੍ਮੇ ਉਤ੍ਤਂ, ਪੁਬ੍ਬਰੂਪਤ੍ਤਞ੍ਚ ਵੁਸ੍ਸਤਿ, ਵੁਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਸਤੁ. ਵਸੇਯ੍ਯ. ਅਵਸਿ, ਵਸਿ.
ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਯਂ ਸ੍ਸਸ੍ਸ ਛਾਦੇਸੋ, ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਕਾਰੋ ਚ, ਵਚ੍ਛਤਿ, ਵਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਵਚ੍ਛਸਿ, ਵਚ੍ਛਥ. ਵਚ੍ਛਾਮਿ, ਵਚ੍ਛਾਮ. ਵਸਿਸ੍ਸਤਿ, ਵਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਵਸਿਸ੍ਸ, ਅਵਸਿਸ੍ਸਂਸੁ.
ਤਥਾ ਰੁਦ ਅਸ੍ਸੁਵਿਮੋਚਨੇ, ਰੋਦਤਿ, ਰੁਚ੍ਛਤਿ. ਰੋਦਿਸ੍ਸਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕੁਸ ਅਕ੍ਕੋਸੇ, ਆਪੁਬ੍ਬੋ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਰਸ੍ਸਤ੍ਤਾਨਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵੁਦ੍ਧਿਯੋ ਚ. ਅਕ੍ਕੋਸਤਿ. ਅਕ੍ਕੋਸਤੁ. ਅਕ੍ਕੋਸੇਯ੍ਯ.
‘‘ਅਨ੍ਤਲੋਪੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਮਣ੍ਡੂਕਗਤਿਯਾ ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਚ.
ਕੁਸ ਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਾ ਧਾਤੁਤੋ ਈਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਚ੍ਛਿਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ, ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਚ. ਅਕ੍ਕੋਚ੍ਛਿ ਮਂ, ਅਕ੍ਕੋਸਿ ਵਾ. ਅਕ੍ਕੋਸਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਕ੍ਕੋਸਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਵਹ ¶ ਪਾਪੁਣਨੇ, ਵਹਤਿ, ਵਹਨ੍ਤਿ.
ਕਮ੍ਮੇ ਅਤ੍ਤਨੋਪਦੇ, ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਚ ਕਤੇ –
‘‘ਯੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਹਕਾਰਸ੍ਸ ਵਿਪਰਿਯਯੋ ਹੋਤਿ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ, ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਚ ਲਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ, ਤੇਨ ‘‘ਗਯ੍ਹਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਲਤ੍ਤਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਯਕਾਰਸ੍ਸੇਵੇਤਂ ਲਤ੍ਤਂ, ‘‘ਵਚਵਸ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਉਤ੍ਤਂ. ਵੁਯ੍ਹਤਿ, ਵੁਲ੍ਹਤਿ, ਵੁਯ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਵਹਤੁ, ਵੁਯ੍ਹਤੁ. ਵਹੇਯ੍ਯ, ਵੁਯ੍ਹੇਯ੍ਯ. ਅਵਹੀ, ਅਵੁਯ੍ਹਿਤ੍ਥ, ਅਵਹਿਤ੍ਥ. ਅਵਹਿਸ੍ਸਤਿ, ਵੁਯ੍ਹਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਵਹਿਸ੍ਸ, ਅਵੁਯ੍ਹਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਜਰ ਵਯੋਹਾਨਿਮ੍ਹਿ.
੪੮੨. ਜਰਮਰਾਨਂ ਜੀਰਜੀਯ੍ਯਮੀਯ੍ਯਾ ਵਾ.
ਜਰਮਰ ਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਧਾਤੂਨਂ ਜੀਰਜੀਯ੍ਯਮੀਯ੍ਯਾਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ. ਜੀਰਤਿ, ਜੀਰਨ੍ਤਿ. ਜੀਯ੍ਯਤਿ, ਜੀਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕ੍ਵਚਾ’’ਦਿਸੁਤ੍ਤੇਨ ਏਕਯਕਾਰਸ੍ਸ ਕ੍ਵਚਿ ਲੋਪੋ ਹੋਤਿ. ਜੀਯਤਿ, ਜੀਯਨ੍ਤਿ.
ਕਮ੍ਮੇ ਜੀਰੀਯਤਿ, ਜੀਰੀਯਨ੍ਤਿ. ਜੀਯਿਯ੍ਯਤਿ, ਜੀਯਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਜੀਰਤੁ, ਜੀਯ੍ਯਤੁ. ਜੀਰੇਯ੍ਯ, ਜੀਯ੍ਯੇਯ੍ਯ. ਅਜੀਰੀ, ਜੀਰੀ, ਜੀਯ੍ਯੀ. ਜੀਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਜੀਯ੍ਯਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਜੀਰਿਸ੍ਸ, ਅਜੀਯ੍ਯਿਸ੍ਸ.
ਮਰ ਪਾਣਚਾਗੇ, ਮੀਯ੍ਯਾਦੇਸੋ, ਮੀਯ੍ਯਤਿ, ਮੀਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਮੀਯਤਿ, ਮੀਯਨ੍ਤਿ ਵਾ. ਮਰਤਿ, ਮਰਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਦਿਸ ਪੇਕ੍ਖਣੇ.
੪੮੩. ਦਿਸਸ੍ਸ ¶ ਪਸ੍ਸ ਦਿਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਾ ਵਾ.
ਦਿਸਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸ ਦਿਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ. ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ, ਤੇਨ ਦਿਸ੍ਸਾਦੇਸੋ ਕਮ੍ਮਨਿ ਸਬ੍ਬਧਾਤੁਕੇ ਏਵ. ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਦਕ੍ਖਤਿ, ਦਕ੍ਖਨ੍ਤਿ.
ਕਮ੍ਮਨਿ ਯਕਾਰਲੋਪੋ, ਦਿਸ੍ਸਤੇ, ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ. ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਵਿਪਸ੍ਸੀਯਤਿ, ਦਕ੍ਖੀਯਤਿ. ਪਸ੍ਸਤੁ, ਦਕ੍ਖਤੁ, ਦਿਸ੍ਸਤੁ. ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਦਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਦਿਸ੍ਸੇਯ੍ਯ.
ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨਿਯਂ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਧਾਤੁਇਕਾਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਂ, ਅਦ੍ਦਸਾ, ਅਦ੍ਦਸ. ਕਮ੍ਮਨਿ ਅਦਿਸ੍ਸ.
ਤਥਾ ਅਪਸ੍ਸਿ, ਪਸ੍ਸਿ, ਅਪਸ੍ਸਿਂਸੁ, ਪਸ੍ਸਿਂਸੁ. ਅਪਸ੍ਸਿ, ਪਸ੍ਸਿ, ਅਪਸ੍ਸਿਤ੍ਥ, ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਥ. ਅਪਸ੍ਸਿਂ, ਪਸ੍ਸਿਂ, ਅਪਸ੍ਸਿਮ੍ਹ, ਪਸ੍ਸਿਮ੍ਹ. ਅਦ੍ਦਸਿ, ਦਸਿ, ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ, ਦਸਂਸੁ. ਕਮ੍ਮਨਿ ਅਦਿਸ੍ਸਂਸੁ. ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿ, ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿਂਸੁ.
ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ‘‘ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਮ੍ਹਿ ਸ੍ਸਸ੍ਸ ਚਾ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਸ੍ਸਸ੍ਸ ਲੋਪੋ, ਇਕਾਰਾਗਮੋ ਚ, ਦਕ੍ਖਿਤਿ, ਦਕ੍ਖਿਨ੍ਤਿ. ਲੋਪਾਭਾਵੇ ਦਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ, ਦਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸ, ਅਦਕ੍ਖਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਦ ਵਿਸਰਣਗਤ੍ਯਾਵਸਾਨੇਸੁ.
‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਮਣ੍ਡੂਕਗਤਿਯਾ ‘‘ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ ਚ.
ਸਦਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਸੀਦਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਿਭਤ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਕ੍ਵਚਿ. ਸੇਸਂ ਨੇਯ੍ਯਂ. ਨਿਸੀਦਤਿ, ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ. ਭਾਵੇ ਨਿਸਜ੍ਜਤੇ, ਇਧ ਕ੍ਵਚਾਧਿਕਾਰੇਨ ਸੀਦਾ-ਦੇਸੋ ¶ ਨ ਭਵਤਿ. ਨਿਸੀਦਤੁ. ਨਿਸੀਦੇ. ਨਿਸੀਦਿ. ਨਿਸੀਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਨਿਸੀਦਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਯਜ ਦੇਵਪੂਜਾਸਙ੍ਗਤਿਕਰਣਦਾਨੇਸੁ. ਯਜਤਿ, ਯਜਨ੍ਤਿ.
ਕਮ੍ਮਨਿ ‘‘ਯਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਯਜਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਆਦਿਸ੍ਸ ਯਕਾਰਸ੍ਸ ਇਕਾਰਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ, ਸਰਲੋਪੋ. ਇਜ੍ਜਤੇ ਮਯਾ ਬੁਦ੍ਧੋ. ਤਥਾ ਯਜਤੁ, ਇਜ੍ਜਤਂ. ਯਜੇ, ਇਜ੍ਜੇਥ. ਯਜਿ, ਇਜ੍ਜਿਤ੍ਥ. ਯਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਇਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੇ. ਯਜਿਸ੍ਸ, ਇਜ੍ਜਿਸ੍ਸਥ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਵਦ ਵਿਯਤ੍ਤਿਯਂ ਵਾਚਾਯਂ, ਤ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਚ.
‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਵਦਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਵਜ੍ਜਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤੀਸੁ. ਵਿਭਤ੍ਯਾਧਿਕਾਰਤ੍ਤਾ ਚੇਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਾਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਿਦ੍ਧਂ.
‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਭੂਵਾਦਿਤੋ ਪਰੋ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਏਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ, ਲੋਪਞ੍ਚ ਵਾ. ਵਿਕਰਣਕਾਰਿਯਵਿਧਿਪ੍ਪਕਰਣਤੋ ਚੇਤ੍ਥ ਅਕਾਰੋਤਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਗਯ੍ਹਤਿ.
ਭੂਵਾਦਿਤੋ ਜੁਹੋਤ੍ਯਾਦਿ-ਤੋ ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਪਰੋ;
ਲੋਪਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਨਾਞ੍ਞੋ, ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤੋਤਿ.
ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਏਕਾਰੋ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ, ਵਜ੍ਜੇਤਿ, ਵਦੇਤਿ, ਵਦਤਿ, ਅਨ੍ਤਿਮ੍ਹਿ –
੪੮੮. ਕ੍ਵਚਿ ¶ ਧਾਤੁਵਿਭਤ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਦੀਘਵਿਪਰੀਤਾਦੇਸਲੋਪਾਗਮਾ ਚ.
ਇਧ ਧਾਤ੍ਵਾਧਿਕਾਰੇ ਆਖ੍ਯਾਤੇ, ਕਿਤਕੇ ਚ ਅਵਿਹਿਤਲਕ੍ਖਣੇਸੁ ਪਯੋਗੇਸੁ ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂਨਂ, ਤ੍ਯਾਦਿਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ, ਧਾਤੁਵਿਹਿਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਨਞ੍ਚ ਦੀਘਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤਆਦੇਸਲੋਪਾਗਮਇਚ੍ਚੇਤਾਨਿ ਕਾਰਿਯਾਨਿ ਜਿਨਵਚਨਾਨੁਰੂਪਤੋ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ –
ਨਾਮ੍ਹਿ ਰਸ੍ਸੋ ਕਿਯਾਦੀਨਂ, ਸਂਯੋਗੇ ਚਞ੍ਞਧਾਤੁਨਂ;
ਆਯੂਨਂ ਵਾ ਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ, ਮ੍ਹਾ, ਸ੍ਸਾਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਰਸ੍ਸਤਾ.
ਗਮਿਤੋ ਚ੍ਛਸ੍ਸ ਞ੍ਛੋ ਵਾਸ੍ਸ, ਗਮਿਸ੍ਸਜ੍ਜਤਨਿਮ੍ਹਿ ਗਾ;
ਉਚਾਗਮੋ ਵਾ ਤ੍ਥਮ੍ਹੇਸੁ, ਧਾਤੂਨਂ ਯਮ੍ਹਿ ਦੀਘਤਾ.
ਏਯ੍ਯੇਯ੍ਯਾਸੇਯ੍ਯਾਮੇਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਵਾ ਸ੍ਸੇਸ੍ਸੇਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਾਪੁਣੇ;
ਓਕਾਰਾ ਅਤ੍ਤਮਿਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਆਤ੍ਥਾ ਪਪ੍ਪੋਨ੍ਤਿ ਵਾ ਤ੍ਥਥੇ.
ਤਥਾ ਬ੍ਰੂਤੋਤਿ ਅਨ੍ਤੀਨਂ, ਅਉ ਵਾਹ ਚ ਧਾਤੁਯਾ;
ਪਰੋਕ੍ਖਾਯ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ, ਅਨਬ੍ਭਾਸਸ੍ਸ ਦੀਘਤਾ.
ਸਂਯੋਗਨ੍ਤੋ ਅਕਾਰੇਤ੍ਥ, ਵਿਭਤ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦਿ ਤੁ;
ਲੋਪ ਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਨਿਚ੍ਚ-ਮੇਕਾਰੋਕਾਰਤੋ ਪਰੋਤਿ.
ਏਕਾਰਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਿਅਕਾਰਸ੍ਸ ਲੋਪੋ, ਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤਿ, ਵਦੇਨ੍ਤਿ, ਵਦਨ੍ਤਿ. ਵਜ੍ਜੇਸਿ, ਵਦੇਸਿ, ਵਦਸਿ, ਵਜ੍ਜੇਥ, ਵਦੇਥ, ਵਦਥ. ਵਜ੍ਜੇਮਿ, ਵਜ੍ਜਾਮਿ, ਵਦੇਮਿ, ਵਦਾਮਿ, ਵਜ੍ਜੇਮ, ਵਦੇਮ, ਵਜ੍ਜਾਮ, ਵਦਾਮ.
ਕਮ੍ਮਨਿ ਵਜ੍ਜੀਯਤਿ, ਵਜ੍ਜੀਯਨ੍ਤਿ. ਵਜ੍ਜਤਿ, ਵਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਵਦੀਯਤਿ ਵਾ. ਵਜ੍ਜੇਤੁ, ਵਦੇਤੁ, ਵਦਤੁ. ਵਜ੍ਜੇ, ਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਵਦੇ, ਵਦੇਯ੍ਯ, ਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ, ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ. ਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਵਜ੍ਜੇਸਿ, ਵਦੇਯ੍ਯਾਸਿ. ਅਵਦਿ, ਵਦਿ, ਵਦਿਂਸੁ. ਵਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਵਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਵਦਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕਮੁ ¶ ਪਦਵਿਕ੍ਖੇਪੇ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਕਤੇ ‘‘ਕ੍ਵਚਾਦਿਵਣ੍ਣਾਨਮੇਕਸ੍ਸਰਾਨਂ ਦ੍ਵੇਭਾਵੋ’’ਤਿ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ, ਕਵਗ੍ਗਸ੍ਸ ਚਵਗ੍ਗੋ.
ਅਬ੍ਭਾਸਗ੍ਗਹਣਮਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ, ਵਾਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਬ੍ਭਾਸਨ੍ਤੇ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਞ੍ਚਾਗਮੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ, ਤੇਨ ਕਮਾਦੀਨਮੇਵੇਤਂ. ਚਙ੍ਕਮਤਿ, ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਮਤਿ, ਕਮਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਚਲ ਕਮ੍ਪਨੇ, ਚਞ੍ਚਲਤਿ, ਚਲਤਿ.
ਚਲ ਦਲਨੇ, ਦਦ੍ਦਲ੍ਲਤਿ.
ਝੇਚਿਨ੍ਤਾਯਂ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ‘‘ਓ, ਸਰੇ, ਏ’’ਤਿ ਚ ਅਧਿਕਿਚ੍ਚ ‘‘ਤੇ ਆਵਾਯਾ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਅਕਾਰਿਤੇਪਿ ਏਕਾਰਸ੍ਸ ਆਯਾਦੇਸੋ, ਝਾਯਤਿ, ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਵਿਸੇਸਵਿਧਾਨਂ.
ਅਵੁਦ੍ਧਿਕਭੂਵਾਦਿਨਯੋ.
ਤੁਦ ਬ੍ਯਥਨੇ, ਤ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ‘‘ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਨੁਵਤ੍ਤਿਤ ਵਾਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤੁਦਾਦੀਨਂ ਵੁਦ੍ਧਿਅਭਾਵੋਵ ਵਿਸੇਸੋ, ਤੁਦਤਿ, ਤੁਦਨ੍ਤਿ. ਤੁਦਸਿ, ਤੁਦਥ. ਤੁਦਾਮਿ, ਤੁਦਾਮ.
ਕਮ੍ਮੇ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਚਵਗ੍ਗ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਸਦਕਾਰਸ੍ਸ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਜਕਾਰੋ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ, ਤੁਜ੍ਜਤੇ, ਤੁਜ੍ਜਨ੍ਤੇ. ਤੁਜ੍ਜਤਿ, ਤੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤੁਜ੍ਜਰੇ ਵਾ. ਤਥਾ ਤੁਦਤੁ, ਤੁਦਨ੍ਤੁ. ਤੁਦੇ, ਤੁਦੇਯ੍ਯ, ਤੁਦੇਯ੍ਯੁਂ. ਅਤੁਦਿ, ਤੁਦਿਂਸੁ. ਅਤੁਦਿ, ਅਤੁਦਿਤ੍ਥ. ਅਤੁਦਿਂ, ਅਤੁਦਿਮ੍ਹ. ਅਤੁਜ੍ਜਿਤ੍ਥ, ਅਤੁਜ੍ਜਿ. ਤੁਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਤੁਦਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਵਿਸ ਪਵੇਸਨੇ ਪਪੁਬ੍ਬੋ, ਸੋ ਗਾਮਂ ਪਵਿਸਤਿ, ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ. ਪਵਿਸਸਿ, ਪਵਿਸਥ. ਪਵਿਸਾਮਿ, ਪਵਿਸਾਮ.
ਕਮ੍ਮੇ ¶ ਪਵਿਸਿਯ੍ਯਤੇ, ਪਵਿਸਿਯ੍ਯਨ੍ਤੇ. ਪਵਿਸਿਯ੍ਯਤਿ, ਪਵਿਸਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਪਵਿਸ੍ਸਤੇ ਵਾ. ਤਥਾ ਪਵਿਸਤੁ, ਪਵਿਸਨ੍ਤੁ. ਪਵਿਸੇਯ੍ਯ. ਪਾਵਿਸਿ, ਪਵਿਸਿ, ਪਾਵੇਕ੍ਖਿ ਪਥਵਿਂ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਜ੍ਜਤਨਿਮ੍ਹਿ ਵਿਸਸ੍ਸ ਵੇਕ੍ਖਾਦੇਸੋ ਚ. ਪਾਵਿਸਿਂਸੁ, ਪਵਿਸਿਂਸੁ.
ਕਮ੍ਮੇ ਪਾਵਿਸੀਯਿਤ੍ਥ, ਪਵਿਸੀਯਿਤ੍ਥ, ਪਾਵਿਸੀਯਿ, ਪਵਿਸੀਯਿ. ਪਵਿਸਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਵਿਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਪਵਿਸੀਯਿਸ੍ਸਤੇ, ਪਵਿਸਿਸ੍ਸਤੇ. ਪਾਵਿਸਿਸ੍ਸ. ਪਾਵਿਸੀਯਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਨੁਦ ਖੇਪੇ, ਨੁਦਤਿ, ਨੁਦਨ੍ਤਿ.
ਦਿਸ ਅਤਿਸਜ੍ਜਨੇ, ਉਦ੍ਦਿਸਤਿ, ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤਿ.
ਲਿਖ ਲੇਖਨੇ, ਲਿਖਤਿ, ਲਿਖਨ੍ਤਿ.
ਫੁਸ ਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇ, ਫੁਸਤਿ, ਫੁਸਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤੁਦਾਦਿਨਯੋ.
ਹੂ, ਭੂ ਸਤ੍ਤਾਯਂ, ਤ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ‘‘ਭੂਵਾਦਿਤੋ ਅ’’ਇਤਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਅਧਿਕਿਚ੍ਚ ‘‘ਲੋਪਞ੍ਚੇਤ੍ਤਮਕਾਰੋ’’ਤਿ ਭੂਵਾਦਿਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਲੋਪੋ, ‘‘ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਦ੍ਧਿ. ਸੋ ਹੋਤਿ, ਤੇ ਹੋਨ੍ਤਿ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਰਸਰਸ੍ਸ ਲੋਪੋ. ਹੋਸਿ, ਹੋਥ. ਹੋਮਿ, ਹੋਮ. ਭਾਵੇ ਹੂਯਤੇ.
ਤਥਾ ਹੋਤੁ, ਹੋਨ੍ਤੁ. ਹੋਹਿ, ਅਨਕਾਰਪਰਤ੍ਤਾ ਹਿਲੋਪੋ ਨ ਭਵਤਿ, ਹੋਥ. ਹੋਮਿ, ਹੋਮ. ਭਾਵੇ ਹੂਯਤਂ.
ਸਤ੍ਤਮਿਯਂ ਸਰਲੋਪਾਦਿ, ਹੇਯ੍ਯ, ਹੇਯ੍ਯੁਂ. ਹੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਹੇਯ੍ਯਾਥ. ਹੇਯ੍ਯਾਮਿ, ਹੇਯ੍ਯਾਮ. ਹੇਯ੍ਯਂ ਵਾ. ਭਾਵੇ ਹੂਯੇਥ.
ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨਿਯਂ ¶ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪੇ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਹੂਧਾਤੁਸ੍ਸ ਊਕਾਰਸ੍ਸ ਉਵਾਦੇਸੋ. ਅਹੁਵਾ, ਅਹੁਵੁ, ਅਹੁਵੂ. ਅਹੁਵ, ਅਹੁਵੋ, ਅਹੁਵਤ੍ਥ. ਅਹੁਵਂ, ਅਹੁਵਮ੍ਹ. ਅਹੁਵਤ੍ਥ, ਅਹੁਵਤ੍ਥੁਂ. ਅਹੁਵਸੇ, ਅਹੁਵਵ੍ਹਂ. ਅਹੁਵਿਂ, ਅਹੁਵਮ੍ਹਸੇ. ਭਾਵੇ ਅਹੂਯਤ੍ਥ.
ਅਜ੍ਜਤਨਿਮ੍ਹਿ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਹੂਤੋ ਈਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਸੋ ਅਹੁ, ਲੋਪਾਭਾਵੇ ‘‘ਕਰਸ੍ਸ ਕਾਸਤ੍ਤਮਜ੍ਜਤਨਿਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਤ੍ਤਮਜ੍ਜਤਨਿਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਸਾਗਮੋ, ਵੁਦ੍ਧਿ, ਅਹੋਸਿ, ਅਹੇਸੁਂ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਓਕਾਰਸ੍ਸੇਕਾਰੋ. ਅਹਵੁਂ ਵਾ. ਅਹੋਸਿ, ਅਹੋਸਿਤ੍ਥ. ਅਹੋਸਿਂ, ਅਹੁਂ, ਪਰਸਰਸ੍ਸ ਲੋਪੋ, ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਅਹੋਸਿਮ੍ਹ, ਅਹੁਮ੍ਹ, ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ. ਭਾਵੇ ਅਹੂਯਿਤ੍ਥ.
‘‘ਹਿ ਲੋਪਂ ਵਾ’’ਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਲੋਪੋ, ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੪੯੦. ਹੋਤਿਸ੍ਸਰੇ’ਹੋਹੇ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਮ੍ਹਿ ਸ੍ਸਸ੍ਸ ਚ.
ਹੂਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਸਰੋ ਏਹ ਓਹ ਏਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ, ਸ੍ਸਸ੍ਸ ਚ ਲੋਪੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਇਕਾਰਾਗਮੋ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ.
ਹੇਹਿਤਿ, ਹੇਹਿਨ੍ਤਿ. ਹੇਹਿਸਿ, ਹੇਹਿਥ. ਹੇਹਾਮਿ, ਹੇਹਾਮ. ਲੋਪਾਭਾਵੇ – ਹੇਹਿਸ੍ਸਤਿ, ਹੇਹਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਹੇਹਿਸ੍ਸਸਿ, ਹੇਹਿਸ੍ਸਥ. ਹੇਹਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਹੇਹਿਸ੍ਸਾਮ. ਓਹਾਦੇਸੇ – ਹੋਹਿਤਿ, ਹੋਹਿਨ੍ਤਿ. ਹੋਹਿਸਿ, ਹੋਹਿਥ. ਹੋਹਾਮਿ, ਹੋਹਾਮ. ਤਥਾ ਹੋਹਿਸ੍ਸਤਿ, ਹੋਹਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਹੋਹਿਸ੍ਸਸਿ, ਹੋਹਿਸ੍ਸਥ. ਹੋਹਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਹੋਹਿਸ੍ਸਾਮ. ਏਕਾਰਾਦੇਸੇ – ਹੇਤਿ, ਹੇਨ੍ਤਿ. ਹੇਸਿ, ਹੇਥ. ਹੇਮਿ ¶ , ਹੇਮ. ਹੇਸ੍ਸਤਿ, ਹੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਹੇਸ੍ਸਸਿ, ਹੇਸ੍ਸਥ. ਹੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਹੇਸ੍ਸਾਮ. ਭਾਵੇ ਹੂਯਿਸ੍ਸਤੇ.
ਕਾਲਾਤਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਅਹਵਿਸ੍ਸ, ਅਹਵਿਸ੍ਸਂਸੁ. ਅਹੁਯਿਸ੍ਸਥ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਹੂ, ਭੂ ਸਤ੍ਤਾਯਂ, ਭੂ ਇਤੀਧ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੋ, ਤ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਲੋਪਵੁਦ੍ਧਿਯੋ, ਅਨੁਭੋਤਿ, ਅਨੁਭੋਨ੍ਤਿ. ਅਨੁਭੋਸਿ, ਅਨੁਭੋਥ. ਅਨੁਭੋਮਿ, ਅਨੁਭੋਮ.
ਕਮ੍ਮੇ ਅਨੁਭੂਯਤਿ, ਅਨੁਭੂਯਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਅਨੁਭੋਤੁ, ਅਨੁਭੋਨ੍ਤੁ. ਅਨੁਭੋਹਿ, ਅਨੁਭੋਥ. ਅਨੁਭੋਮਿ, ਅਨੁਭੋਮ. ਅਨੁਭੂਯਤੁ, ਅਨੁਭੂਯਨ੍ਤੁ. ਅਨੁਭਵੇ, ਅਨੁਭਵੇਯ੍ਯ. ਅਨੁਭੂਯੇਯ੍ਯ. ਅਨੁਭੋਸਿ, ਅਨੁਭਵਿ. ਅਨੁਭੋਸ੍ਸਤਿ, ਅਨੁਭੋਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਨੁਭੋਸ੍ਸਸਿ, ਅਨੁਭੋਸ੍ਸਥ. ਅਨੁਭੋਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਨੁਭੋਸ੍ਸਾਮ. ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਵਾ. ਅਨੁਭੋਸ੍ਸ, ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸੀ ਸਯੇ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪੋ, ਵੁਦ੍ਧਿ ਚ, ਸੇਤਿ, ਸੇਨ੍ਤਿ. ਸੇਸਿ, ਸੇਥ. ਸੇਮਿ, ਸੇਮ. ਸੇਤੇ, ਸੇਨ੍ਤੇ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪਾਭਾਵੇ –
‘‘ਸਰੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਧਾਤੁਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ.
ਏਕਾਰਸ੍ਸ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਰੇ ਪਰੇ ਅਯਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ. ਸਯਤਿ, ਸਯਨ੍ਤਿ. ਸਯਸਿ, ਸਯਥ. ਸਯਾਮਿ, ਸਯਾਮ.
ਕਮ੍ਮੇ ¶ ਅਤਿਪੁਬ੍ਬੋ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤ੍ਵਾ’’ਦਿਨਾ ਯਮ੍ਹਿ ਰਸ੍ਸਸਰਸ੍ਸ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੀਘੋ, ਅਤਿਸੀਯਤੇ, ਅਤਿਸੀਯਨ੍ਤੇ. ਅਤਿਸੀਯਤਿ, ਅਤਿਸੀਯਨ੍ਤਿ. ਭਾਵੇ ਸੀਯਤੇ.
ਤਥਾ ਸੇਤੁ, ਸੇਨ੍ਤੁ. ਸੇਹਿ, ਸੇਥ. ਸੇਮਿ, ਸੇਮ. ਸਯਤੁ, ਸਯਨ੍ਤੁ. ਸਯ, ਸਯਾਹਿ, ਸਯਥ. ਸਯਾਮਿ, ਸਯਾਮ. ਸਯਤਂ, ਸਯਨ੍ਤਂ. ਸਯਸ੍ਸੁ, ਸਯਵ੍ਹੋ. ਸਯੇ, ਸਯਾਮਸੇ. ਅਤਿਸੀਯਤਂ, ਅਤਿਸੀਯਨ੍ਤਂ. ਅਤਿਸੀਯਤੁ, ਅਤਿਸੀਯਨ੍ਤੁ. ਭਾਵੇ ਸੀਯਤਂ.
ਸਯੇ, ਸਯੇਯ੍ਯ, ਸਯੇਯ੍ਯੁਂ. ਅਤਿਸੀਯੇਯ੍ਯ. ਭਾਵੇ ਸੀਯੇਥ.
ਅਸਯਿ, ਸਯਿ, ਅਸਯਿਂਸੁ, ਸਯਿਂਸੁ, ਅਸਯੁਂ. ਸਾਗਮੇ ਅਤਿਸੇਸਿ, ਅਤਿਸੇਸੁਂ. ਕਮ੍ਮੇ ਅਚ੍ਚਸੀਯਿਤ੍ਥ, ਅਚ੍ਚਸੀਯਿ, ਅਤਿਸੀਯਿ. ਭਾਵੇ ਸੀਯਿਤ੍ਥ.
ਸਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਇਕਾਰਾਗਮਾਭਾਵੇ ਸੇਸ੍ਸਤਿ, ਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਕਮ੍ਮੇ ਅਤਿਸੀਯਿਸ੍ਸਥ, ਅਤਿਸੀਯਿਸ੍ਸਤਿ. ਭਾਵੇ ਸੀਯਿਸ੍ਸਤੇ.
ਅਸਯਿਸ੍ਸਾ, ਅਸਯਿਸ੍ਸਂਸੁ. ਕਮ੍ਮੇ ਅਚ੍ਚਸੀਯਿਸ੍ਸਥ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਨੀ ਪਾਪੁਣਨੇ, ਦ੍ਵਿਕਮ੍ਮਕੋਯਂ, ਅਜਂ ਗਾਮਂ ਨੇਤਿ, ਨੇਨ੍ਤਿ. ਨੇਸਿ, ਨੇਥ. ਨੇਮਿ, ਨੇਮ. ਲੋਪਾਭਾਵੇ ਨਯਤਿ, ਨਯਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਮ੍ਮੇ ਨੀਯਤੇ ਗਾਮਂ ਅਜੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ, ਨੀਯਰੇ, ਨੀਯਨ੍ਤੇ. ਨੀਯਤਿ, ਨੀਯਨ੍ਤਿ.
ਤਥਾ ਨੇਤੁ, ਨਯਤੁ. ਨੀਯਤਂ, ਨੀਯਨ੍ਤਂ. ਨਯੇ, ਨਯੇਯ੍ਯ. ਨੀਯੇਥ, ਨੀਯੇਯ੍ਯ. ਅਨਯਿ, ਨਯਿ, ਅਨਯਿਂਸੁ, ਨਯਿਂਸੁ. ਵਿਨੇਸਿ, ਵਿਨੇਸੁਂ. ਅਨੀਯਿਤ੍ਥ, ਨੀਯਿਤ੍ਥ. ਨਯਿਸ੍ਸਤਿ ¶ , ਨੇਸ੍ਸਤਿ. ਨਯਿਸ੍ਸਤੇ, ਨੀਯਿਸ੍ਸਤੇ, ਨੀਯਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਨਯਿਸ੍ਸ, ਅਨੀਯਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਠਾ ਗਤਿਨਿਵਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ, ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਠਾਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪੋ. ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ. ਠਾਤਿ, ਠਨ੍ਤਿ. ਲੋਪਾਭਾਵੇ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਠਾਤੋ ਹਕਾਰਾਗਮੋ ਚ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਸਂਪੁਬ੍ਬੋ ਸਣ੍ਠਹਤਿ, ਸਣ੍ਠਹਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਤੇ ਅਧਿਟ੍ਠੇਤਿ, ਅਧਿਟ੍ਠੇਨ੍ਤਿ.
ਕਮ੍ਮੇ –
੪੯੩. ਯਮ੍ਹਿ ਦਾਧਾ ਮਾ ਠਾ ਹਾ ਪਾ ਮਹ ਮਥਾਦੀਨਮੀ.
ਭਾਵਕਮ੍ਮਵਿਸਯੇ ਯਮ੍ਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ ਦਾ ਧਾ ਮਾ ਠਾ ਹਾਪਾ ਮਹ ਮਥ ਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਅਨ੍ਤੋ ਈਕਾਰਮਾਪਜ੍ਜਤੇ, ਨਿਚ੍ਚਤ੍ਥੋਯਮਾਰਮ੍ਭੋ. ਉਪਟ੍ਠੀਯਤਿ, ਉਪਟ੍ਠੀਯਨ੍ਤਿ. ਹਕਾਰਾਗਮੇ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਈਕਾਰਾਗਮੋ ਚ, ਪਤਿਟ੍ਠਹੀਯਤਿ, ਪਤਿਟ੍ਠਹੀਯਨ੍ਤਿ. ਭਾਵੇ ਠੀਯਤੇ.
ਤਥਾ ਤਿਟ੍ਠਤੁ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੁ. ਠਾਤੁ, ਠਨ੍ਤੁ. ਸਣ੍ਠਹਤੁ, ਸਣ੍ਠਹਨ੍ਤੁ. ਤਿਟ੍ਠੇ, ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ. ਸਣ੍ਠੇ, ਸਣ੍ਠੇਯ੍ਯ, ਸਣ੍ਠੇਯ੍ਯੁਂ. ਸਣ੍ਠਹੇ, ਸਣ੍ਠਹੇਯ੍ਯੁਂ. ਅਟ੍ਠਾਸਿ, ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਸਣ੍ਠਹਿ, ਸਣ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਪਕਿਟ੍ਠਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਤਿਟ੍ਠਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਠਸ੍ਸਤਿ, ਠਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਪਤਿਟ੍ਠਿਸ੍ਸ, ਪਤਿਟ੍ਠਿਸ੍ਸਂਸੁ. ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸ, ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਂਸੁ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਪਾ ਪਾਨੇ, ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੪੯੪. ਪਾ ¶ ਪਿਬੋ.
ਪਾਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਪਿਬਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ. ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ.
ਪਿਬਤਿ. ਪਿਬਤੁ. ਪਿਬੇਯ੍ਯ. ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤ੍ਵਾ’’ਦਿਨਾ ਬਕਾਰਸ੍ਸ ਵਕਾਰੋ, ਪਿਵਤਿ, ਪਿਵਨ੍ਤਿ. ਪਾਤਿ, ਪਾਨ੍ਤਿ, ਪਨ੍ਤਿ ਵਾ. ਪੀਯਤੇ, ਪੀਯਨ੍ਤੇ. ਪੀਯਤਿ, ਪੀਯਨ੍ਤਿ. ਪਿਵਤੁ. ਪਿਵੇਯ੍ਯ. ਅਪਾਯਿ, ਪਿਵਿ. ਪਿਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਪਿਵਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਸ ਭੁਵਿ, ਵਿਭਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪੋ, ਅਸ ਇਤੀਧ –
‘‘ਅਸਸ੍ਮਾ, ਅਨ੍ਤਲੋਪੋ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਸਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਾ ਧਾਤੁਮ੍ਹਾ ਪਰਸ੍ਸ ਤਿਸ੍ਸ ਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਤ੍ਥਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਚ. ਅਤ੍ਥਿ.
‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਿਭਤ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਚ ਅਸਇਚ੍ਚੇਤਾਯ ਧਾਤੁਯਾ ਆਦਿਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਹੋਤਿ ਵਾ, ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ. ਸਨ੍ਤਿ.
‘‘ਅਸਸ੍ਮਾ, ਅਨ੍ਤਲੋਪੋ’’ਤਿ ਚ ਅਧਿਕਾਰੋ.
ਅਸਧਾਤੁਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਲੋਪੋ ਹੋਤਿ ਸਿਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ ਚ. ਤ੍ਵਂ ਅਸਿ.
੪੯੮. ਥਸ੍ਸ ¶ ਤ੍ਥਤ੍ਤਂ.
ਅਸਇਚ੍ਚੇਤਾਯ ਧਾਤੁਯਾ ਪਰਸ੍ਸ ਥਸ੍ਸ ਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਤ੍ਥਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਚ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਤ੍ਥ.
‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੪੯੯. ਅਸਸ੍ਮਾ ਮਿਮਾਨਂ ਮ੍ਹਿਮ੍ਹਾਨ੍ਤਲੋਪੋ ਚ.
ਅਸਇਚ੍ਚੇਤਾਯ ਧਾਤੁਯਾ ਪਰਾਸਂ ਮਿ ਮਇਚ੍ਚੇਤਾਸਂ ਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਮ੍ਹਿਮ੍ਹਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਚ. ਅਮ੍ਹਿ, ਅਮ੍ਹ. ਅਸ੍ਮਿ, ਅਸ੍ਮ.
ਅਸਇਚ੍ਚੇਤਾਯ ਧਾਤੁਯਾ ਪਰਸ੍ਸ ਤੁਸ੍ਸ ਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਤ੍ਥੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਚ. ਅਤ੍ਥੁ. ਅਸਸ੍ਸਾਦਿਲੋਪੋ ਚ, ਸਨ੍ਤੁ. ਆਹਿ, ਅਤ੍ਥ. ਅਸ੍ਮਿ, ਅਸ੍ਮ.
ਸਤ੍ਤਮਿਯਂ ਅਸਸ੍ਸਾਦਿਲੋਪੋ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਸਤੋ ਏਯ੍ਯਏਯ੍ਯੁਂ ਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਇਯਾਇਯੁਞ੍ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਿਯਾ, ਸਿਯੁਂ.
ਲੋਪਾਭਾਵੇ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤ੍ਵਾ’’ਦਿਨਾ ਅਸਤੋ ਏਯ੍ਯਾਦੀਨਂ ਸਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਾਨਂ ਸ੍ਸ ਸ੍ਸੁ ਸ੍ਸ ਸ੍ਸਥ ਸ੍ਸਂ ਸ੍ਸਾਮਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ.
ਏਵਮਸ੍ਸ ਵਚਨੀਯੋ, ਅਸ੍ਸੁ. ਅਸ੍ਸ, ਅਸ੍ਸਥ. ਅਸ੍ਸਂ, ਅਸ੍ਸਾਮ.
ਅਜ੍ਜਤਨਿਯਂ ਅਕਾਰਾਗਮੋ, ਦੀਘੋ ਚ, ਆਸਿ, ਆਸਿਂਸੁ, ਆਸੁਂ. ਆਸਿ, ਆਸਿਤ੍ਥ. ਆਸਿਂ, ਆਸਿਮ੍ਹ.
‘‘ਵਾ ¶ , ਅਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਸਸ੍ਸੇਵ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਭੂਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਅਸਬ੍ਬਧਾਤੁਕੇ. ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਭਵਿਸ੍ਸ, ਅਭਵਿਸ੍ਸਂਸੁ.
ਵਾਤਿ ਕਿਮਤ੍ਥਂ? ਆਸੁਂ.
ਬ੍ਰੂ ਵਿਯਤ੍ਤਿਯਂ ਵਾਚਾਯਂ, ਤ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪੋ ਚ.
‘‘ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਬ੍ਰੂਇਚ੍ਚੇਤਾਯ ਧਾਤੁਯਾ ਪਰੋ ਈਕਾਰਾਗਮੋ ਹੋਤਿ ਤਿਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ ਕ੍ਵਚਿ, ਵੁਦ੍ਧਿਅਵਾਦੇਸਾ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ. ਬ੍ਰਵੀਤਿ, ਬ੍ਰੂਤਿ, ‘‘ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਵਤ੍ਤਿਤਵਾਗ੍ਗਹਣੇਨ ਬ੍ਰੂਧਾਤੁਸ੍ਸ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਵੁਦ੍ਧਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਬਹੁਵਚਨੇ ‘‘ਝਲਾਨਮਿਯੁਵਾ ਸਰੇ ਵਾ’’ਤਿ ਊਕਾਰਸ੍ਸ ਸਰੇ ਉਵਾਦੇਸੋ, ਬ੍ਰੁਵਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤ੍ਵਾ’’ਦਿਨਾ ਬ੍ਰੂਤੋ ਤਿਅਨ੍ਤੀਨਂ ਵਾ ਅ ਉ ਆਦੇਸਾ ਬ੍ਰੂਸ੍ਸ ਆਹਾਦੇਸੋ ਚ.
ਆਹ, ਆਹੁ. ਬ੍ਰੂਸਿ, ਬ੍ਰੂਥ. ਬ੍ਰੂਮਿ, ਬ੍ਰੂਮ. ਬ੍ਰੂਤੇ, ਬ੍ਰੁਵਨ੍ਤੇ. ਬ੍ਰੂਸੇ, ਬ੍ਰੁਵਵ੍ਹੇ. ਬ੍ਰੁਵੇ, ਬ੍ਰੂਮ੍ਹੇ. ਬ੍ਰੂਤੁ, ਬ੍ਰੁਵਨ੍ਤੁ. ਬ੍ਰੂਹਿ, ਬ੍ਰੂਥ. ਬ੍ਰੂਮਿ, ਬ੍ਰੂਮ. ਬ੍ਰੂਤਂ, ਬ੍ਰੁਵਨ੍ਤਂ. ਬ੍ਰੁਵੇ, ਬ੍ਰੁਵੇਯ੍ਯ, ਬ੍ਰੁਵੇਯ੍ਯੁਂ. ਬ੍ਰੁਵੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਬ੍ਰੁਵੇਯ੍ਯਾਥ. ਬ੍ਰੁਵੇਯ੍ਯਾਮਿ, ਬ੍ਰੁਵੇਯ੍ਯਾਮ. ਬ੍ਰੁਵੇਥ, ਬ੍ਰੁਵੇਰਂ. ਅਬ੍ਰੁਵਾ, ਅਬ੍ਰੁਵੂ.
ਪਰੋਕ੍ਖਾਯਂ ¶ ‘‘ਬ੍ਰੂਭੂਨਮਾਹਭੂਵਾ ਪਰੋਕ੍ਖਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਧਾਤੁਸ੍ਸ ਆਹਆਦੇਸੋ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ, ਸੁਪਿਨੇ ਕਿਰ ਮਾਹ, ਤੇਨਾਹੁ ਪੋਰਾਣਾ, ਆਹਂਸੁ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਜ੍ਜਤਨਿਯਂ ਅਬ੍ਰਵਿ, ਅਬ੍ਰੁਵਿ, ਅਬ੍ਰਵੁਂ. ਬ੍ਰਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਬ੍ਰਵਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਹਨ ਹਿਂਸਾਗਤੀਸੁ, ਤਿਮ੍ਹਿ ਕ੍ਵਚਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪੋ, ਹਨ੍ਤਿ, ਹਨਤਿ, ਹਨਨ੍ਤਿ. ਹਨਸਿ, ਹਨਥ. ਹਨਾਮਿ, ਹਨਾਮ.
ਕਮ੍ਮੇ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਚਵਗ੍ਗ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਞਤ੍ਤਂ, ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਹਞ੍ਞਤੇ, ਹਞ੍ਞਨ੍ਤੇ, ਹਞ੍ਞਰੇ. ਹਞ੍ਞਤਿ, ਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਹਨਤੁ, ਹਨਨ੍ਤੁ. ਹਨੇਯ੍ਯ.
‘‘ਹਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਹਨਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਵਧਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਿਭਤ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ, ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ. ਵਧੇਤਿ. ਵਧੀਯਤਿ. ਵਧੇਤੁ. ਵਧੀਯਤੁ. ਵਧੇਯ੍ਯ. ਅਵਧਿ, ਅਵਧਿਂਸੁ. ਅਹਨਿ, ਅਹਨਿਂਸੁ. ਵਧਿਸ੍ਸਤਿ, ਹਨਿਸ੍ਸਤਿ. ਖਾਦੇਸੇ ਪਟਿਹਙ੍ਖਾਮਿ, ਪਟਿਹਨਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਅਵਧਿਸ੍ਸ, ਅਹਨਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਹੂਵਾਦਿਨਯੋ.
ਹੁ ਦਾਨਾਦਨਹਬ੍ਯਪ੍ਪਦਾਨੇਸੁ, ਤ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਚ, ‘‘ਕ੍ਵਚਾਦਿਵਣ੍ਣਾਨਮੇਕਸ੍ਸਰਾਨਂ ਦ੍ਵੇਭਾਵੋ’’ਤਿ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ, ‘‘ਪੁਬ੍ਬੋਬ੍ਭਾਸੋ’’ਤਿ ਅਬ੍ਭਾਸਸਞ੍ਞਾ.
‘‘ਅਬ੍ਭਾਸੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੫੦੪. ਹਸ੍ਸ ¶ ਜੋ.
ਹਕਾਰਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਾਸੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਜੋ ਹੋਤਿ. ‘‘ਲੋਪਞ੍ਚੇਤ੍ਤ ਮਕਾਰੋ’’ਤਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪੋ, ਵੁਦ੍ਧਿ. ਜੁਹੋਤਿ.
ਲੋਪਾਭਾਵੇ ‘‘ਝਲਾਨਂ, ਸਰੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ –
ਝਲਸਞ੍ਞਾਨਂ ਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣਾਨਂ ਯਕਾਰਵਕਾਰਾਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਰੇ ਪਰੇਤਿ ਅਪਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਕਾਰਸ੍ਸ ਵਕਾਰੋ.
ਜੁਹ੍ਵਤਿ, ਜੁਹੋਤਿ, ਜੁਹ੍ਵਨ੍ਤਿ, ਜੁਹੋਨ੍ਤਿ. ਜੁਹ੍ਵਸਿ, ਜੁਹੋਸਿ, ਜੁਹ੍ਵਥ, ਜੁਹੋਥ. ਜੁਹ੍ਵਾਮਿ, ਜੁਹੋਮਿ, ਜੁਹ੍ਵਾਮ, ਜੁਹੋਮ.
ਕਮ੍ਮੇ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਦੀਘੋ, ਹੂਯਤੇ, ਹੂਯਨ੍ਤੇ. ਹੂਯਤਿ, ਹੂਯਨ੍ਤਿ.
ਤਥਾ ਜੁਹੋਤੁ, ਜੁਹੋਨ੍ਤੁ, ਜੁਹ੍ਵਨ੍ਤੁ ਵਾ. ਜੁਹੇ, ਜੁਹੇਯ੍ਯ, ਜੁਹੇਯ੍ਯੁਂ. ਅਜੁਹਵਿ, ਅਜੁਹਵੁਂ. ਅਜੁਹੋਸਿ, ਅਜੁਹੋਸੁਂ. ਅਹੂਯਿਤ੍ਥ ਅਗ੍ਗਿ. ਜੁਹਿਸ੍ਸਤਿ, ਜੁਹਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਜੁਹੋਸ੍ਸਤਿ, ਜੁਹੋਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਵਾ. ਅਜੁਹਿਸ੍ਸ, ਅਜੁਹਿਸ੍ਸਂਸੁ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਹਾ ਚਾਗੇ, ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਦ੍ਵੇਭਾਵਜਾਦੇਸ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪਾ.
‘‘ਅਬ੍ਭਾਸੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਅਬ੍ਭਾਸੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਸਰਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ.
ਜਹਾਤਿ, ਜਹਨ੍ਤਿ. ਜਹਾਸਿ, ਜਹਾਥ. ਜਹਾਮਿ, ਜਹਾਮ.
ਕਮ੍ਮੇ ¶ ‘‘ਯਮ੍ਹਿ ਦਾਧਾਮਾਠਾਹਾਪਾਮਹਮਥਾਦੀਨਮੀ’’ਤਿ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਈਕਾਰੋ. ਹੀਯਤੇ, ਹੀਯਨ੍ਤੇ, ਹੀਯਰੇ. ਹੀਯਤਿ, ਹੀਯਨ੍ਤਿ.
ਤਥਾ ਜਹਾਤੁ, ਜਹਨ੍ਤੁ. ਜਹੇ, ਜਹੇਯ੍ਯ, ਜਹੇਯ੍ਯੁਂ. ਹੀਯੇਥ, ਹੀਯੇਯ੍ਯ. ਅਜਹਾਸਿ, ਅਜਹਿਂਸੁ, ਅਜਹਾਸੁਂ. ਪਜਹਿ, ਪਜਹਿਂਸੁ, ਪਜਹਂਸੁ, ਪਜਹੁਂ. ਕਮ੍ਮੇ ਪਜਹੀਯਿਤ੍ਥ, ਪਜਹੀਯਿ. ਪਜਹਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਜਹਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਹੀਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਹੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਪਜਹਿਸ੍ਸ, ਪਜਹਿਸ੍ਸਂਸੁ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਦਾ ਦਾਨੇ, ਤ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਦ੍ਵੇਭਾਵਰਸ੍ਸਤ੍ਤਾਨਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਲੋਪੋ, ਦਦਾਤਿ, ਦਦਨ੍ਤਿ. ਦਦਾਸਿ, ਦਦਾਥ. ਦਦਾਮਿ, ਦਦਾਮ.
ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਾਭਾਵੇ ਮਣ੍ਡੂਕਗਤਿਯਾ ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਦਾਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਦਜ੍ਜਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ, ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪੋ. ਦਜ੍ਜਤਿ, ਦਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਦਜ੍ਜਸਿ, ਦਜ੍ਜਥ. ਦਜ੍ਜਾਮਿ, ਦਜ੍ਜਾਮ. ਦਜ੍ਜਾਦੇਸਾਭਾਵੇ ‘‘ਲੋਪਞ੍ਚੇਤ੍ਤਮਕਾਰੋ’’ਤਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਏਕਾਰੋ, ਦਾਨਂ ਦੇਤਿ, ਦੇਨ੍ਤਿ. ਦੇਸਿ, ਦੇਥ.
‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਦਾਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਂ ਹੋਤਿ ਵਾ ਮਿਮਇਚ੍ਚੇਤੇਸੁ ਪਰੇਸੁ, ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਸ੍ਸ ਵਗ੍ਗਨ੍ਤਤ੍ਤਂ. ਦਮ੍ਮਿ, ਦਮ੍ਮ. ਦੇਮਿ, ਦੇਮ.
ਕਮ੍ਮੇ ‘‘ਯਮ੍ਹਿ ਦਾਧਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਈਕਾਰੋ, ਦੀਯਤੇ, ਦੀਯਨ੍ਤੇ. ਦੀਯਤਿ, ਦੀਯਨ੍ਤਿ. ਦੀਯ੍ਯਤੇ, ਦੀਯ੍ਯਨ੍ਤੇ. ਦੀਯ੍ਯਤਿ, ਦੀਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਦਦਾਤੁ ¶ , ਦਦਨ੍ਤੁ. ਦਦਾਹਿ, ਦਦਾਥ. ਦਦਾਮਿ, ਦਦਾਮ. ਦਦਤਂ, ਦਦਨ੍ਤਂ. ਦਦਸ੍ਸੁ, ਦਦਵ੍ਹੋ. ਦਦੇ, ਦਦਾਮਸੇ. ਦਜ੍ਜਤੁ, ਦਜ੍ਜਨ੍ਤੁ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਦੇਤੁ, ਦੇਨ੍ਤੁ. ਦੇਹਿ, ਦੇਥ. ਦੇਮਿ, ਦੇਮ. ਕਮ੍ਮੇ ਦੀਯਤਂ, ਦੀਯਨ੍ਤਂ. ਦੀਯਤੁ, ਦੀਯਨ੍ਤੁ.
ਸਤ੍ਤਮਿਯਂ ਦਦੇ, ਦਦੇਯ੍ਯ, ਦਦੇਯ੍ਯੁਂ. ਦਦੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਦਦੇਯ੍ਯਾਥ. ਦਦੇਯ੍ਯਾਮਿ, ਦਦੇਯ੍ਯਾਮ. ਦਦੇਥ, ਦਦੇਰਂ. ਦਦੇਥੋ, ਦਦੇਯ੍ਯਾਵ੍ਹੋ. ਦਦੇਯ੍ਯਂ, ਦਦੇਯ੍ਯਾਮ੍ਹੇ. ਦਜ੍ਜੇ, ਦਜ੍ਜੇਯ੍ਯ.
‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਏਯ੍ਯਸ੍ਸਾਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਦਜ੍ਜਾ, ਦਜ੍ਜੁਂ, ਦਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ. ਦਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਦਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਥ. ਦਜ੍ਜਂ, ਏਯ੍ਯਾਮਿਸ੍ਸ ਅਮਾਦੇਸੋ ਚ, ਦਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਮਿ, ਦਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਮ. ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਾਭਾਵੇ ਦੇਯ੍ਯ, ਦੇਯ੍ਯੁਂ. ਦੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਦੇਯ੍ਯਾਥ. ਦੀਯੇਥ, ਦੀਯੇਯ੍ਯ.
ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨਿਯਂ ਅਦਦਾ, ਅਦਦੂ. ਅਦਦੋ, ਅਦਦਤ੍ਥ. ਅਦਦਂ, ਅਦਦਮ੍ਹ. ਅਦਦਤ੍ਥ, ਅਦਦਮ੍ਹਸੇ. ਕਮ੍ਮੇ ਅਦੀਯਿਤ੍ਥ.
ਅਜ੍ਜਤਨਿਮ੍ਹਿ ਅਦਦਿ, ਅਦਦਿਂਸੁ, ਅਦਦੁਂ. ਅਦਜ੍ਜਿ, ਅਦਜ੍ਜਿਂਸੁ. ਅਦਾਸਿ, ਅਦਂਸੁ. ਅਦਾਸਿ, ਅਦੋ, ਅਦਿਤ੍ਥ. ਅਦਾਸਿਂ, ਅਦਾਸਿਮ੍ਹ, ਅਦਮ੍ਹ. ਅਦਾਦਾਨਂ ਪੁਰਿਨ੍ਦਦੋ. ਕਮ੍ਮੇ ਅਦੀਯਿਤ੍ਥ, ਅਦੀਯ੍ਯਿ.
ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਯਂ ਇਕਾਰਾਗਮੋ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ, ਦਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਦਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਦਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਦਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਦਸ੍ਸਤਿ, ਦਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਦਸ੍ਸਸਿ, ਦਸ੍ਸਥ. ਦਸ੍ਸਾਮਿ, ਦਸ੍ਸਾਮ. ਦਸ੍ਸਤੇ. ਦੀਯਿਸ੍ਸਤੇ, ਦੀਯਿਸ੍ਸਤਿ.
ਕਾਲਾਤਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਅਦਦਿਸ੍ਸ, ਅਦਜ੍ਜਿਸ੍ਸ, ਅਦਜ੍ਜਿਸ੍ਸਾ, ਅਦਸ੍ਸ, ਅਦਸ੍ਸਾ, ਅਦਸ੍ਸਂਸੁ. ਅਦੀਯਿਸ੍ਸਥ, ਅਦੀਯਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਧਾ ¶ ਧਾਰਣੇ, ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਵਿਭਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਰਸ੍ਸਤ੍ਤਾਨਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪੋ ਚ, ‘‘ਦੁਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਾਨਂ ਪਠਮਤਤਿਯਾ’’ਤਿ ਧਕਾਰਸ੍ਸ ਦਕਾਰੋ, ਦਧਾਤਿ, ਦਧਨ੍ਤਿ. ਅਪਿਪੁਬ੍ਬੋ ਤਸ੍ਸ ‘‘ਤੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਕਾਰਲੋਪੋ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਧਕਾਰਸ੍ਸ ਹਕਾਰੋ, ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਦਹਤਿ, ਪਿਦਹਨ੍ਤਿ. ਦ੍ਵੇਭਾਵਾਭਾਵੇ ਨਿਧਿਂ ਨਿਧੇਤਿ, ਨਿਧੇਨ੍ਤਿ.
ਕਮ੍ਮੇ ਧੀਯਤੇ, ਧੀਯਤਿ, ਪਿਧੀਯਤੇ, ਪਿਧੀਯਤਿ.
ਤਥਾ ਦਧਾਤੁ, ਪਿਦਹਤੁ, ਨਿਧੇਤੁ, ਨਿਧੇਨ੍ਤੁ. ਦਧੇ, ਦਧੇਯ੍ਯ, ਪਿਦਹੇ, ਪਿਦਹੇਯ੍ਯ, ਨਿਧੇ, ਨਿਧੇਯ੍ਯ. ਦਧਾਸਿ, ਪਿਦਹਿ. ਧਸ੍ਸਤਿ, ਪਿਦਹਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਿਦਹੇਸ੍ਸਤਿ. ਅਧਸ੍ਸ, ਪਿਦਹਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਜੁਹੋਤ੍ਯਾਦਿਨਯੋ.
ਅਵੁਦ੍ਧਿਕਾ ਤੁਦਾਦੀ ਚ, ਹੂਵਾਦਿ ਚ ਤਥਾਪਰੋ;
ਜੁਹੋਤ੍ਯਾਦਿ ਚਤੁਦ੍ਧੇਵਂ, ਞੇਯ੍ਯਾ ਭੂਵਾਦਯੋ ਇਧ.
ਭੂਵਾਦਿਗਣੋ.
ਰੁਧਾਦਿਗਣ
ਰੁਧ ਆਵਰਣੇ, ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਧਾਤੁਸਞ੍ਞਾਦਿਮ੍ਹਿ ਕਤੇ ਵਿਭਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ.
‘‘ਅ’’ਇਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੫੦੯. ਰੁਧਾਦਿਤੋ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਪੁਬ੍ਬਞ੍ਚ.
ਚਤੁਪ੍ਪਦਮਿਦਂ. ਰੁਧਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਤੋ ਧਾਤੁਗਣਤੋ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਕਤ੍ਤਰਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ, ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਞ੍ਚ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬਂ ¶ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਗਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ ਪਕਤਿਯਾ ਸਰਾਨੁਗਤਤ੍ਤਾ ਧਾਤੁਸ੍ਸਰਤੋ ਪਰਂ ਹੋਤਿ. ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਇਈਏਓਪਚ੍ਚਯਾ ਚ, ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਸ੍ਸ ਵਗ੍ਗਨ੍ਤਤ੍ਤਂ. ਇਧ ਸਂਯੋਗਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨ ਵੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤਿ, ਤਦਾਗਮਸ੍ਸ ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਣਤੋ.
ਸੋ ਮਗ੍ਗਂ ਰੁਨ੍ਧਤਿ, ਰੁਨ੍ਧਨ੍ਤਿ. ਰੁਨ੍ਧਸਿ, ਰੁਨ੍ਧਥ. ਰੁਨ੍ਧਾਮਿ, ਰੁਨ੍ਧਾਮ. ਰੁਨ੍ਧਤੇ, ਰੁਨ੍ਧਨ੍ਤੇ ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਇਕਾਰਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਪਨ ਰੁਨ੍ਧਿਤਿ, ਰੁਨ੍ਧੀਤਿ, ਰੁਨ੍ਧੇਤਿ, ਰੁਨ੍ਧੋਤੀਤਿਪਿ ਹੋਤਿ.
ਕਮ੍ਮੇ ਨਿਪੁਬ੍ਬੋ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਚਵਗ੍ਗ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਸਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਝਕਾਰੇ ਕਤੇ ‘‘ਵਗ੍ਗੇ ਘੋਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ, ਮਗ੍ਗੋ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੇ ਤੇਨ, ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤੇ. ਪਰਸ੍ਸਪਦਤ੍ਤੇ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ. ਨਿਰੁਜ੍ਝਸਿ, ਨਿਰੁਜ੍ਝਥ. ਨਿਰੁਜ੍ਝਾਮਿ, ਨਿਰੁਜ੍ਝਾਮ.
ਰੁਨ੍ਧਤੁ, ਰੁਨ੍ਧਨ੍ਤੁ. ਰੁਨ੍ਧਾਹਿ, ਰੁਨ੍ਧਥ. ਰੁਨ੍ਧਾਮਿ, ਰੁਨ੍ਧਾਮ. ਰੁਨ੍ਧਤਂ, ਰੁਨ੍ਧਨ੍ਤਂ. ਰੁਨ੍ਧਸ੍ਸੁ, ਰੁਨ੍ਧਵ੍ਹੋ. ਰੁਨ੍ਧੇ, ਰੁਨ੍ਧਾਮਸੇ. ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਂ, ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਂ. ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੁ, ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤੁ. ਰੁਨ੍ਧੇ, ਰੁਨ੍ਧੇਯ੍ਯ, ਰੁਨ੍ਧੇਯ੍ਯੁਂ. ਰੁਨ੍ਧੇਥ, ਰੁਨ੍ਧੇਰਂ. ਨਿਰੁਜ੍ਝੇਥ, ਨਿਰੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਰੁਨ੍ਧਿ, ਰੁਨ੍ਧਿਂਸੁ. ਅਰੁਨ੍ਧਿ, ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਤ੍ਥ. ਨਿਰੁਜ੍ਝਿ, ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਂਸੁ. ਰੁਨ੍ਧਿਸ੍ਸਤਿ, ਰੁਨ੍ਧਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤੇ, ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ. ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ, ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਰੁਨ੍ਧਿਸ੍ਸ, ਅਰੁਨ੍ਧਿਸ੍ਸਂਸੁ. ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਥ, ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਛਿਦਿ ਦ੍ਵਿਧਾਕਰਣੇ, ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ. ਕਮ੍ਮੇ ਛਿਜ੍ਜਤੇ, ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੇ. ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਛਿਨ੍ਦਤੁ, ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੁ. ਛਿਜ੍ਜਤੁ, ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੁ. ਛਿਨ੍ਦੇ, ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ. ਛਿਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਅਛਿਨ੍ਦਿ, ਛਿਨ੍ਦਿ, ਛਿਨ੍ਦਿਂਸੁ. ਅਛਿਜ੍ਜਿਤ੍ਥ, ਛਿਜ੍ਜਿ. ਛਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਛਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਸ੍ਸਸ੍ਸ ਛਾਦੇਸੇ – ਛੇਚ੍ਛਤਿ, ਛੇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਛੇਚ੍ਛਿਤਿ ਵਾ. ਕਮ੍ਮੇ ਛਿਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੇ, ਛਿਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ. ਛਿਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਛਿਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਛਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸ. ਅਛਿਜ੍ਜਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਭਿਦਿ ¶ ਵਿਦਾਰਣੇ, ਭਿਨ੍ਦਤਿ, ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਯੁਜ ਯੋਗੇ, ਯੁਞ੍ਜਤਿ, ਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਯੁਜ੍ਜਤੇ, ਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤੇ. ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਯੁਞ੍ਜਤੁ. ਯੁਜ੍ਜਤਂ. ਯੁਞ੍ਜੇ. ਯੁਜ੍ਜੇਥ. ਅਯੁਞ੍ਜਿ, ਅਯੁਞ੍ਜਿਂਸੁ. ਅਯੁਜ੍ਜਿਤ੍ਥ, ਅਯੁਜ੍ਜਿ. ਯੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਯੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਯੁਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੇ, ਯੁਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ. ਯੁਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਯੁਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਯੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸ. ਅਯੁਜ੍ਜਿਸ੍ਸਥ, ਅਯੁਜ੍ਜਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਭੁਜ ਪਾਲਨਬ੍ਯਵਹਰਣੇਸੁ, ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਯਂ ‘‘ਕਰਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਕਾਹੋ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣੇਨ ਭੁਜਤੋ ਸ੍ਸਸ੍ਸ ਖਾਦੇਸੋ, ‘‘ਕੋ ਖੇ ਚਾ’’ਤਿ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਕਾਰੋ, ਵੁਦ੍ਧਿ, ਭੋਕ੍ਖਤਿ, ਭੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਭੋਕ੍ਖਸਿ, ਭੋਕ੍ਖਥ. ਭੋਕ੍ਖਾਮਿ, ਭੋਕ੍ਖਾਮ. ਖਾਦੇਸਾਭਾਵੇ ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਮੁਚ ਮੋਚਨੇ, ਮੁਞ੍ਚਤਿ, ਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਮੁਚ੍ਚਤੇ, ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ. ਮੁਞ੍ਚਤੁ, ਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤੁ. ਮੁਚ੍ਚਤਂ, ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਂ. ਮੁਞ੍ਚੇ, ਮੁਞ੍ਚੇਯ੍ਯ, ਮੁਞ੍ਚੇਯ੍ਯੁਂ. ਮੁਚ੍ਚੇਥ, ਮੁਚ੍ਚੇਰਂ. ਅਮੁਞ੍ਚਿ, ਅਮੁਞ੍ਚਿਂਸੁ. ਅਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਥ. ਮੋਕ੍ਖਤਿ, ਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਮੁਞ੍ਚਿਸ੍ਸਤਿ, ਮੁਞ੍ਚਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਤੇ, ਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ. ਅਮੁਞ੍ਚਿਸ੍ਸ, ਅਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਥ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਰੁਧਾਦਿਗਣੋ.
ਦਿਵਾਦਿਗਣ
ਦਿਵੁ ਕੀਲ਼ਾਵਿਜਿਗੀਸਾਬ੍ਯਵਹਾਰਜੁਤਿਥੁਤਿਕਨ੍ਤਿਗਤੀਸੁ. ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਲੋਪਵਿਭਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ.
੫੧੦. ਦਿਵਾਦਿਤੋ ¶ ਯੋ.
ਦਿਵਾਦਿਤੋ ਧਾਤੁਗਣਤੋ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਕਤ੍ਤਰਿ ਵਿਹਿਤੇਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ.
‘‘ਯਗ੍ਗਹਣਂ, ਚਵਗ੍ਗ ਯਕਾਰ ਵਕਾਰਤ੍ਤਂ ਸਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਪੁਬ੍ਬਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਯਥਾ ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਕਤ੍ਤਰਿਪਿ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਸਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਵਗ੍ਗ ਯਕਾਰਵਕਾਰਾਦੇਸੋ, ਪੁਬ੍ਬਰੂਪਞ੍ਚ ਕਾਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਕਾਰਤ੍ਤਾ ਸਹ ਤੇਨ ਯਕਾਰਸ੍ਸ ਵਕਾਰੇ ਕਤੇ ਦ੍ਵਿਭਾਵੋ, ‘‘ਦੋ ਧਸ੍ਸ ਚਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਗ੍ਗਹਣੇਨ ‘‘ਬੋ ਵਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਕਾਰਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਬਕਾਰਦ੍ਵਯਂ, ਦਿਬ੍ਬਤਿ, ਦਿਬ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਦਿਬ੍ਬਸਿ, ਦਿਬ੍ਬਥ. ਦਿਬ੍ਬਾਮਿ, ਦਿਬ੍ਬਾਮ.
ਕਮ੍ਮੇ ਦਿਬ੍ਬਤੇ, ਦਿਬ੍ਬਨ੍ਤੇ. ਦਿਬ੍ਬਤਿ, ਦਿਬ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਦਿਬ੍ਬਤੁ. ਦਿਬ੍ਬਤਂ. ਦਿਬ੍ਬੇ. ਦਿਬ੍ਬੇਥ. ਅਦਿਬ੍ਬਿ. ਅਦਿਬ੍ਬਿਤ੍ਥ. ਦਿਬ੍ਬਿਸ੍ਸਤਿ. ਦਿਬ੍ਬਿਸ੍ਸਤੇ. ਅਦਿਬ੍ਬਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਿਵੁ ਤਨ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੇ, ਸਿਬ੍ਬਤਿ, ਸਿਬ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਸਿਬ੍ਬਤੁ. ਸਿਬ੍ਬੇਯ੍ਯ. ਅਸਿਬ੍ਬਿ, ਸਿਬ੍ਬਿ. ਸਿਬ੍ਬਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਸਿਬ੍ਬਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਪਦ ਗਤਿਮ੍ਹਿ, ਉਪੁਬ੍ਬੋ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ, ‘‘ਤਥਾ ਕਤ੍ਤਰਿ ਚਾ’’ਤਿ ਸਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਕਾਰਸ੍ਸ ਜਕਾਰੋ, ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਞ੍ਚ.
ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੇ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਰੇ.
ਕਮ੍ਮੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤੇ, ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ. ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਭਾਵੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੇ ਤਯਾ.
ਤਥਾ ¶ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੁ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਉਦਪਜ੍ਜਾ. ਉਦਪਜ੍ਜਥ. ਉਦਪਾਦਿ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੀ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਥ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਬੁਧ ਅਵਗਮਨੇ, ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਪਰਤ੍ਤਾ ਨ ਵੁਦ੍ਧਿ, ਝਕਾਰਾਦੇਸੋਵ ਵਿਸੇਸੋ, ਧਮ੍ਮਂ ਬੁਜ੍ਝਤਿ, ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ. ਬੁਜ੍ਝਤੇ, ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤੇ, ਬੁਜ੍ਝਰੇ ਵਾ.
ਕਮ੍ਮੇ ਬੁਜ੍ਝਤੇ ਮਯਾ ਧਮ੍ਮੋ, ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤੇ. ਬੁਜ੍ਝਤਿ, ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ. ਬੁਜ੍ਝਤੁ. ਬੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯ. ਅਬੁਜ੍ਝਿ. ਅਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਥ. ਬੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਬੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸ.
ਯੁਧ ਸਮ੍ਪਹਾਰੇ, ਯੁਜ੍ਝਤਿ, ਯੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ.
ਕੁਧ ਕੋਪੇ, ਕੁਜ੍ਝਤਿ, ਕੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ.
ਵਿਧ ਤਾਲ਼ਨੇ, ਵਿਜ੍ਝਤਿ, ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਨਹ ਬਨ੍ਧਨੇ, ‘‘ਹ ਵਿਪਰਿਯਯੋ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਵਿਪਰਿਯਯੋ. ਸਨ੍ਨਯ੍ਹਤਿ, ਸਨ੍ਨਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਮਨ ਞਾਣੇ, ਞਾਦੇਸੋਵ ਵਿਸੇਸੋ, ਮਞ੍ਞਤਿ, ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਦਾ ਆਦਾਨੇ, ਸਂਆਪੁਬ੍ਬੋ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਯਮ੍ਹਿ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਇਕਾਰੋ, ਸੀਲਂ ਸਮਾਦਿਯਤਿ, ਸਮਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤੁਸ ਪੀਤਿਮ੍ਹਿ, ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਰੂਪਤ੍ਤਂ, ਤੁਸ੍ਸਤਿ, ਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤਥਾ ਸਮੁ ਉਪਸਮੇ, ਸਮ੍ਮਤਿ, ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ.
ਕੁਪ ਕੋਪੇ, ਕੁਪ੍ਪਤਿ, ਕੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ.
ਜਨਜਨਨੇ, ‘‘ਜਨਾਦੀਨਮਾ ਤਿਮ੍ਹਿ ਚਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਜਨਾਦੀਨਮਾ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਯਮ੍ਹਿ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਕਾਰੋ. ਜਾਯਤਿ, ਜਾਯਨ੍ਤਿ. ਜਾਯਤੇ, ਜਾਯਨ੍ਤੇ.
ਕਮ੍ਮੇ ¶ ਜਨੀਯਤਿ, ਜਨੀਯਨ੍ਤਿ. ਜਾਯਤੁ. ਜਾਯੇਯ੍ਯ. ਅਜਾਯਿ, ਅਜਨਿ. ਜਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਜਨਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਜਾਯਿਸ੍ਸ, ਅਜਨਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਦਿਵਾਦਿਗਣੋ.
ਸ੍ਵਾਦਿਗਣ
ਸੁ ਸਵਣੇ, ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਵਿਭਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ.
ਸੁਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਤੋ ਧਾਤੁਗਣਤੋ ਣੁ ਣਾਉਣਾਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਤਰਿ ਵਿਹਿਤੇਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ. ‘‘ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਗ੍ਗਹਣੇਨ ਣੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਵੁਦ੍ਧਿ. ਤਤ੍ਥੇਵਾਨੁਵਤ੍ਤਿਤਵਾਗ੍ਗਹਣੇਨ ਸ੍ਵਾਦੀਨਂ ਣੁਣਾਦੀਸੁ ਨ ਵੁਦ੍ਧਿ.
ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣੋਤਿ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ, ਸੁਣਨ੍ਤਿ. ਸੁਣੋਸਿ, ਸੁਣੋਥ. ਸੁਣੋਮਿ, ਸੁਣੋਮ. ਣਾਪਚ੍ਚਯੇ ਸੁਣਾਤਿ, ਸੁਣਨ੍ਤਿ. ਸੁਣਾਸਿ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਸੁਣਸਿ, ਸੁਣਾਥ, ਸੁਣਥ. ਸੁਣਾਮਿ, ਸੁਣਾਮ.
ਕਮ੍ਮੇ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਦੀਘੋ, ਸੂਯਤੇ, ਸੂਯਨ੍ਤੇ. ਸੂਯਤਿ, ਸੂਯਨ੍ਤਿ. ਦ੍ਵਿਤ੍ਤੇ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਸੁਯ੍ਯਤਿ, ਸੁਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਸੂਯ੍ਯਤਿ, ਸੂਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵਾ.
ਸੁਣੋਤੁ, ਸੁਣਨ੍ਤੁ. ਸੁਣੋਹਿ, ਸੁਣੋਥ. ਸੁਣੋਮਿ, ਸੁਣੋਮ. ਸੁਣਾਤੁ, ਸੁਣਨ੍ਤੁ. ਸੁਣ, ਸੁਣਾਹਿ, ਸੁਣਾਥ. ਸੁਣਾਮਿ, ਸੁਣਾਮ. ਸੁਣਤਂ, ਸੁਣਨ੍ਤਂ ¶ . ਸੁਣਸ੍ਸੁ, ਸੁਣਵ੍ਹੋ. ਸੁਣੇ, ਸੁਣਾਮਸੇ. ਕਮ੍ਮੇ ਸੂਯਤਂ, ਸੂਯਨ੍ਤਂ. ਸੂਯਤੁ, ਸੂਯਨ੍ਤੁ.
ਸੁਣੇ, ਸੁਣੇਯ੍ਯ, ਸੁਣੇਯ੍ਯੁਂ. ਸੁਣੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਸੁਣੇਯ੍ਯਾਥ. ਸੁਣੇਯ੍ਯਾਮਿ, ਸੁਣੇਯ੍ਯਾਮ. ਸੁਣੇਥ, ਸੁਣੇਰਂ. ਸੁਣੇਥੋ, ਸੁਣੇਯ੍ਯਾਵ੍ਹੋ. ਸੁਣੇਯ੍ਯਂ, ਸੁਣੇਯ੍ਯਾਮ੍ਹੇ. ਸੂਯੇਥ, ਸੂਯੇਯ੍ਯ.
ਅਸੁਣਿ, ਸੁਣਿ, ਅਸੁਣਿਂਸੁ, ਸੁਣਿਂਸੁ. ਅਸੁਣਿ, ਅਸੁਣਿਤ੍ਥ. ਅਸੁਣਿਂ, ਸੁਣਿਂ, ਅਸੁਣਿਮ੍ਹ, ਸੁਣਿਮ੍ਹ. ਅਸੁਣਿਤ੍ਥ, ਸੁਣਿਤ੍ਥ. ਣਾਪਚ੍ਚਯਲੋਪੋ, ਵੁਦ੍ਧਿ, ਸਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਭਾਵੋ, ਸਾਗਮੋ, ਅਸ੍ਸੋਸਿ, ਅਸ੍ਸੋਸਿਂਸੁ, ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ. ਅਸ੍ਸੋਸਿ, ਅਸ੍ਸੋਸਿਤ੍ਥ. ਅਸ੍ਸੋਸਿਂ, ਅਸ੍ਸੋਸਿਮ੍ਹ, ਅਸ੍ਸੋਸਿਮ੍ਹਾ ਵਾ, ਅਸ੍ਸੋਸਿਤ੍ਥ. ਅਸੂਯਿਤ੍ਥ, ਅਸ੍ਸੂਯਿ.
ਸਰਲੋਪਾਦਿ, ਸੁਣਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੁਣਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਸੁਣਿਸ੍ਸਸਿ, ਸੁਣਿਸ੍ਸਥ. ਸੁਣਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸੁਣਿਸ੍ਸਾਮ. ਸੁਣਿਸ੍ਸਤੇ, ਸੁਣਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ. ਸੁਣਿਸ੍ਸਸੇ, ਸੁਣਿਸ੍ਸਵ੍ਹੇ. ਸੁਣਿਸ੍ਸਂ, ਸੁਣਿਸ੍ਸਾਮ੍ਹੇ. ਣਾਪਚ੍ਚਯਲੋਪੋ, ਵੁਦ੍ਧਿ, ਸੋਸ੍ਸਤਿ, ਸੋਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਸੋਸ੍ਸਸਿ, ਸੋਸ੍ਸਥ. ਸੋਸ੍ਸਾਮਿ, ਸੋਸ੍ਸਾਮ. ਸੋਸ੍ਸਤੇ. ਸੂਯਿਸ੍ਸਤੇ, ਸੂਯਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਸੁਣਿਸ੍ਸ. ਅਸੂਯਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਹਿ ਗਤਿਮ੍ਹਿ, ਪਪੁਬ੍ਬੋ ਣਾਪਚ੍ਚਯੋ, ਪਹਿਣਾਤਿ, ਪਹਿਣਤਿ ਵਾ, ਪਹਿਣਨ੍ਤਿ. ਪਹਿਣਾਤੁ, ਪਹਿਣਨ੍ਤੁ. ਪਹਿਣੇਯ੍ਯ. ਪਹਿਣਿ, ਦੂਤਂ ਪਾਹੇਸਿ. ਪਹਿਣਿਸ੍ਸਤਿ. ਪਹਿਣਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਵੁ ਸਂਵਰਣੇ, ਆਵੁਣਾਤਿ, ਆਵੁਣਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਮਿ ਪਕ੍ਖੇਪੇ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਣਸ੍ਸ ਨਤ੍ਤਂ, ਮਿਨੋਤਿ, ਮਿਨਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਪ ¶ ਪਾਪੁਣਨੇ, ਪਪੁਬ੍ਬੋ ਸਰਲੋਪੇ ‘‘ਦੀਘ’’ਨ੍ਤਿ ਦੀਘੋ, ਉਣਾਪਚ੍ਚਯੋ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ. ਪਾਪੁਣਾਸਿ, ਪਾਪੁਣਾਥ. ਪਾਪੁਣਾਮਿ, ਪਾਪੁਣਾਮ.
ਕਮ੍ਮੇ ਪਾਪੀਯਤਿ, ਪਾਪੀਯਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਪਾਪੁਣਾਤੁ. ਪਾਪੀਯਤੁ. ਪਾਪੁਣੇ, ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯ. ਪਾਪੀਯੇਯ੍ਯ. ਪਾਪੁਣਿ, ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ. ਪਾਪੀਯਿ. ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤਿ. ਪਾਪੀਯਿਸ੍ਸਤਿ. ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸ. ਪਾਪੀਯਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਕ ਸਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ, ਦ੍ਵਿਭਾਵੋ, ਸਕ੍ਕੁਣਾਤਿ, ਸਕ੍ਕੁਣਨ੍ਤਿ. ਭਾਵੇ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਰੂਪਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਰੂਪਤ੍ਤਂ, ਸਕ੍ਕਤੇ ਤਯਾ, ਸਕ੍ਕਤਿ ਵਾ, ਸਕ੍ਕੁਣਾਤੁ. ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ. ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਕਨ੍ਤਸ੍ਸ ਖਾਦੇਸੋ ਅਜ੍ਜਤਨਾਦਿਮ੍ਹਿ, ਅਸਕ੍ਖਿ, ਸਕ੍ਖਿ, ਅਸਕ੍ਖਿਂਸੁ, ਸਕ੍ਖਿਂਸੁ. ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸ, ਅਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਂਸੁ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸ੍ਵਾਦਿਗਣੋ.
ਕਿਯਾਦਿਗਣ
ਕੀ ਦਬ੍ਬਵਿਨਿਮਯੇ, ਵਿਪੁਬ੍ਬੋ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ, ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਵਿਭਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ.
ਕੀਇਚ੍ਚੇਵ ਮਾਦਿਤੋ ਧਾਤੁਗਣਤੋ ਨਾਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਕਤ੍ਤਰਿ. ਨਾਪਰਤ੍ਤਾ ਨ ਵੁਦ੍ਧਿ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਿਯਾਦੀਨਂ ਨਾਮ੍ਹਿ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਕੀਤੋ ਨਾਪਚ੍ਚਯਨਕਾਰਸ੍ਸ ਣਤ੍ਤਞ੍ਚ.
ਭਣ੍ਡਂ ਵਿਕ੍ਕਿਣਾਤਿ, ਵਿਕ੍ਕਿਣਨ੍ਤਿ. ਵਿਕ੍ਕੀਯਤਿ, ਵਿਕ੍ਕੀਯਨ੍ਤਿ. ਵਿਕ੍ਕਿਣਾਤੁ, ਵਿਕ੍ਕਿਣਨ੍ਤੁ. ਵਿਕ੍ਕੀਯਤੁ, ਵਿਕ੍ਕੀਯਨ੍ਤੁ. ਵਿਕ੍ਕਿਣੇ, ਵਿਕ੍ਕਿਣੇਯ੍ਯ ¶ . ਵਿਕ੍ਕੀਯੇਯ੍ਯ, ਵਿਕ੍ਕੀਯੇਯ੍ਯੁਂ. ਅਵਿਕ੍ਕਿਣਿ, ਵਿਕ੍ਕਿਣਿ. ਵਿਕ੍ਕੀਯਿਤ੍ਥ, ਵਿਕ੍ਕੀਯਿ. ਵਿਕ੍ਕਿਣਿਸ੍ਸਤਿ, ਵਿਕ੍ਕਿਣਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਵਿਕ੍ਕੀਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਵਿਕ੍ਕੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਵਿਕ੍ਕਿਣਿਸ੍ਸ, ਅਵਿਕ੍ਕਿਣਿਸ੍ਸਂਸੁ. ਵਿਕ੍ਕੀਯਿਸ੍ਸ, ਵਿਕ੍ਕੀਯਿਸ੍ਸਂਸੁ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਜਿ ਜਯੇ, ਕਿਲੇਸੇ ਜਿਨਾਤਿ, ਜਿਨਨ੍ਤਿ. ਜੀਯਤਿ, ਜੀਯਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਜਿਨਾਤੁ. ਜੀਯਤੁ. ਜਿਨੇਯ੍ਯ. ਜੀਯੇਯ੍ਯ. ਅਜਿਨਿ, ਜਿਨਿ, ਅਜਿਨਿਂਸੁ, ਜਿਨਿਂਸੁ. ਅਜੇਸਿ, ਅਜੇਸੁਂ. ਅਜਿਨਿਤ੍ਥ. ਅਜੀਯਿਤ੍ਥ, ਅਜੀਯਿ. ਜਿਨਿਸ੍ਸਤਿ, ਜਿਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਵਿਜੇਸ੍ਸਤਿ, ਵਿਜੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਜੀਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਜੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਜਿਨਿਸ੍ਸ. ਅਜੀਯਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤਥਾ ਚਿ ਚਯੇ, ਚਿਨਾਤਿ, ਚਿਨਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਞਾ ਅਵਬੋਧਨੇ ਨਾਪਚ੍ਚਯੋ.
‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਞਾਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਜਾ ਜਂ ਨਾਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ.
ਜਾਦੇਸੋ ਨਾਮ੍ਹਿ ਜਂ ਞਾਮ੍ਹਿ, ਨਾਭਾਵੋ ਤਿਮ੍ਹਿ ਏਵਿਧ;
ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥ-ਵਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਨੁਵਤ੍ਤਨਾ;
ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਜਾਨਾਤਿ, ਵਿਨਾਯਤਿ ਵਾ, ਵਿਜਾਨਨ੍ਤਿ.
ਕਮ੍ਮੇ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ. ਇਵਣ੍ਣਾਗਮੇ ਪੁਬ੍ਬਲੋਪੋ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਏਕਾਰੋ, ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਞੇਯ੍ਯਤਿ, ਞੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਵਿਜਾਨਾਤੁ, ਵਿਜਾਨਨ੍ਤੁ, ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ. ਵਿਜਾਨ, ਵਿਜਾਨਾਹਿ, ਵਿਜਾਨਾਥ. ਵਿਜਾਨਾਮਿ, ਵਿਜਾਨਾਮ. ਵਿਜਾਨਤਂ, ਵਿਜਾਨਨ੍ਤਂ. ਵਿਜਾਨਸ੍ਸੁ. ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੁ, ਵਿਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤੁ.
੫੧੫. ਏਯ੍ਯਸ੍ਸ ¶ ਞਾਤੋ ਇਯਾ ਞਾ ਵਾ.
ਏਯ੍ਯਸ੍ਸ ਵਿਭਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਞਾਇਚ੍ਚੇਤਾਯ ਧਾਤੁਯਾ ਪਰਸ੍ਸ ਇਯਾ ਞਾਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ. ਵਿਜਾਨਿਯਾ.
ਞਾਦੇਸੇ ਞਾਸ੍ਸ ਜਂਆਦੇਸੋ.
‘‘ਞਾਤੋ, ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਞਾਇਚ੍ਚੇਤਾਯ ਧਾਤੁਯਾ ਪਰਸ੍ਸ ਨਾਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਹੋਤਿ ਵਾ, ਯਕਾਰਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ. ਤੇਨ –
ਞਾਮ੍ਹਿ ਨਿਚ੍ਚਞ੍ਚ ਨਾਲੋਪੋ,
ਵਿਭਾਸਾਜ੍ਜਤਨਾਦਿਸੁ;
ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਨ ਚ ਹੋਤਾਯਂ,
ਨਾਤੋ ਤਿਮ੍ਹਿ ਯਕਾਰਤਾ.
ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਸ੍ਸ ਵਗ੍ਗਨ੍ਤਤ੍ਤਂ, ਵਿਜਞ੍ਞਾ, ਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯੁਂ. ਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯਾਥ. ਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯਾਮਿ, ਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯਾਮ, ਵਿਜਾਨੇਮੁ ਵਾ. ਵਿਜਾਨੇਥ. ਵਿਞ੍ਞਾਯੇਯ੍ਯ, ਵਿਞ੍ਞਾਯੇਯ੍ਯੁਂ.
ਸਮਜਾਨਿ, ਸਞ੍ਜਾਨਿ, ਸਞ੍ਜਾਨਿਂਸੁ. ਨਾਲੋਪੇ ਅਞ੍ਞਾਸਿ, ਅਞ੍ਞਾਸੁਂ. ਵਿਜਾਨਿਤ੍ਥ. ਵਿਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ. ਪਞ੍ਞਾਯਿ, ਪਞ੍ਞਾਯਿਂਸੁ. ਵਿਜਾਨਿਸ੍ਸਤਿ, ਵਿਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਞਸ੍ਸਤਿ, ਞਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਵਿਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਤੇ, ਵਿਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ. ਪਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸ੍ਸਸ੍ਸ ¶ ਹਿ ਚ, ਪਞ੍ਞਾਯਿਹਿਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਯਿਹਿਨ੍ਤਿ. ਅਜਾਨਿਸ੍ਸ. ਅਜਾਨਿਸ੍ਸਥ. ਅਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਥ, ਅਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਮਾ ਮਾਨੇ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਮਾਨ੍ਤਸ੍ਸ ਇਕਾਰੋ, ਮਿਨਾਤਿ, ਮਿਨਨ੍ਤਿ. ਕਮ੍ਮੇ ਮੀਯਤਿ, ਮੀਯਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਲੂ ਛੇਦਨੇ, ਨਾਮ੍ਹਿ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਲੁਨਾਤਿ, ਲੁਨਨ੍ਤਿ. ਲੂਯਤਿ, ਲੂਯਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਧੂ ਕਮ੍ਪਨੇ, ਧੁਨਾਤਿ, ਧੁਨਨ੍ਤਿ. ਧੂਯਤਿ, ਧੂਯਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਗਹ ਉਪਾਦਾਨੇ, ਨਾਮ੍ਹਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ –
ਗਹਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਤੋ ਧਾਤੁਤੋ ਪ੍ਪ ਣ੍ਹਾਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਤਰਿ. ਆਦਿਸਦ੍ਦੋਯਂ ਪਕਾਰੋ.
‘‘ਗਹਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਗਹਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਹਕਾਰਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਹੋਤਿ ਣ੍ਹਾਮ੍ਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ. ਸੀਲਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਰਸ੍ਸਤ੍ਤੇ ਗਣ੍ਹਤਿ ਵਾ, ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਗਣ੍ਹਾਸਿ, ਗਣ੍ਹਾਥ. ਗਣ੍ਹਾਮਿ, ਗਣ੍ਹਾਮ.
ਕਮ੍ਮੇ ‘‘ਯੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ‘‘ਹਵਿਪਰਿਯਯੋ ਲੋ ਵਾ’’ਤਿ ਹਕਾਰਸ੍ਸ ਯਕਾਰੇਨ ਵਿਪਰਿਯਯੋ ਹੋਤਿ. ਗਯ੍ਹਤਿ, ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ.
ਗਣ੍ਹਾਤੁ, ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੁ. ਗਣ੍ਹ, ਗਣ੍ਹਾਹਿ, ਗਣ੍ਹਾਥ. ਗਣ੍ਹਾਮਿ, ਗਣ੍ਹਾਮ. ਗਣ੍ਹਤਂ, ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਂ. ਗਯ੍ਹਤਂ, ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਂ. ਗਯ੍ਹਤੁ, ਗਯ੍ਹਨ੍ਤੁ. ਗਣ੍ਹੇ, ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯੁਂ. ਗਯ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਗਯ੍ਹੇਯ੍ਯੁਂ. ਅਗ੍ਗਣ੍ਹਿ, ਗਣ੍ਹਿ, ਅਗ੍ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ, ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ.
ਯਦਾ ¶ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਸਬ੍ਬਧਾਤੁਕੇ ਵਿਕਰਣਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਲੋਪੋ, ਇਕਾਰਾਗਮਸ੍ਸ ਏਕਾਰੋ ਚ, ਤਦਾ ਸਾਗਮੋ.
ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ, ਅਗ੍ਗਹੇਸੁਂ. ਅਗ੍ਗਹਿ, ਅਗ੍ਗਹਿਂਸੁ, ਅਗ੍ਗਹੁਂ. ਅਗ੍ਗਯ੍ਹਿਤ੍ਥ, ਅਗ੍ਗਯ੍ਹਿ. ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਗਹੇਸ੍ਸਤਿ, ਗਹੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਗਹੀਯਿਸ੍ਸਤੇ, ਗਹੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ. ਗਯ੍ਹਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਯ੍ਹਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸ, ਅਗ੍ਗਹਿਸ੍ਸ. ਅਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਥ, ਅਗ੍ਗਹਿਸ੍ਸਥ. ਅਗ੍ਗਯ੍ਹਿਸ੍ਸਥ, ਅਗ੍ਗਯ੍ਹਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਪ੍ਪਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ –
ਗਹਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਘੇਆਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਪ੍ਪਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ. ਘੇਪ੍ਪਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕਿਯਾਦਿਗਣੋ.
ਤਨਾਦਿਗਣ
ਤਨੁ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇ, ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਲੋਪਵਿਭਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ.
ਤਨੁਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਤੋ ਧਾਤੁਗਣਤੋ ਓਯਿਰਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਤਰਿ. ਕਰਤੋਵਾਯਂ ਯਿਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ.
ਧਮ੍ਮਂ ਤਨੋਤਿ, ਤਨੋਨ੍ਤਿ. ਤਨੋਸਿ, ਤਨੋਥ. ਤਨੋਮਿ, ਤਨੋਮ.
‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੫੨੧. ਉਤ੍ਤਮੋਕਾਰੋ ¶ .
ਤਨਾਦਿਤੋ ਓਕਾਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਉਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਵਾ. ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਵਿਕਰਣਕਾਰਿਯਵਿਧਿਪ੍ਪਕਰਣਤੋ ‘‘ਓਕਾਰੋ’’ਤਿ ਓਵਿਕਰਣਂ ਗਯ੍ਹਤਿ. ਤਨੁਤੇ, ਬਹੁਵਚਨੇ ‘‘ਯਵਕਾਰਾ ਚਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਂ, ਤਨ੍ਵਨ੍ਤੇ. ਤਨੁਸੇ, ਤਨੁਵ੍ਹੇ. ਤਨ੍ਵੇ, ਤਨੁਮ੍ਹੇ.
ਕਮ੍ਮੇ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਨੁਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਮ੍ਹਿ ਆਕਾਰੋ, ਪਤਾਯਤੇ, ਪਤਾਯਨ੍ਤੇ. ਪਤਾਯਤਿ, ਪਤਾਯਨ੍ਤਿ. ਆਕਾਰਾਭਾਵੇ ਪਤਞ੍ਞਤਿ, ਪਤਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਤਨੋਤੁ, ਤਨੋਨ੍ਤੁ. ਤਨੇਯ੍ਯ, ਤਨੇਯ੍ਯੁਂ. ਅਤਨਿ, ਅਤਨਿਂਸੁ. ਅਤਾਯਿਤ੍ਥ, ਪਤਾਯਿ. ਤਨਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਪਤਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਤਾਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਤਨਿਸ੍ਸ. ਪਤਾਯਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕਰ ਕਰਣੇ, ਪੁਞ੍ਞਂ ਕਰੋਤਿ.
ਬਹੁਵਚਨੇ ‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ, ‘‘ਉਤ੍ਤਮੋਕਾਰੋ’’ਤਿ ਉਤ੍ਤੇ ਕਤੇ –
‘‘ਵਾ, ਉਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਕਰਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਅਕਾਰੋ ਉਤ੍ਤਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਵਾ. ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ, ‘‘ਯਵਕਾਰਾ ਚਾ’’ਤਿ ਅਪਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਉਕਾਰਸ੍ਸ ਵਕਾਰੋ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਧਾਤੁਰਕਾਰਸ੍ਸ ਵਕਾਰਸ੍ਮਿਂ ਲੋਪੋ, ਵਕਾਰਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤੇ ਤਸ੍ਸ ‘‘ਬ੍ਬੋ ਵ੍ਵਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਬਕਾਰਦ੍ਵਯਂ, ਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ, ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਕਰੋਸਿ, ਕਰੋਥ. ਕਰੋਮਿ, ਕਰੋਮ. ਤਥਾ ਕੁਰੁਤੇ, ਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤੇ. ਕੁਰੁਸੇ, ਕੁਰੁਵ੍ਹੇ. ਕੁਬ੍ਬੇ, ਕੁਰੁਮ੍ਹੇ. ਯਿਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਰਕਾਰਲੋਪੋ, ਕਯਿਰਤਿ, ਕਯਿਰਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕਮ੍ਮੇ ¶ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ‘‘ਇਵਣ੍ਣਾਗਮੋ ਵਾ’’ਤਿ ਈਕਾਰਾਗਮੋ, ਯਕਾਰਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ, ਕਰੀਯ੍ਯਤੇ ਕਟੋ ਤੇਨ, ਕਰੀਯ੍ਯਤਿ, ਕਰੀਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਕਰੀਯਤਿ, ਕਰੀਯਨ੍ਤਿ ਵਾ. ਈਕਾਰਾਭਾਵੇ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਚਵਗ੍ਗ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਸਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਕਾਰਤ੍ਤਂ, ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਞ੍ਚ. ਕਯ੍ਯਤਿ, ਕਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਇਕਾਰਾਗਮੇ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੁ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਸੁਤ੍ਤੇ ਚਗ੍ਗਹਣੇਨ ਰਯਾਨਂ ਵਿਪਰਿਯਯੋ, ਕਯਿਰਤਿ ਕਟੋ ਤੇਨ, ਕਯਿਰਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤਥਾ ਕੁਸਲਂ ਕਰੋਤੁ, ਕੁਰੁਤੁ ਵਾ, ਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤੁ, ਕਰੋਨ੍ਤੁ. ਕਰੋਹਿ, ਕਰੋਥ. ਕਰੋਮਿ, ਕਰੋਮ. ਕੁਰੁਤਂ, ਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤਂ. ਕੁਰੁਸ੍ਸੁ, ਕੁਰਸ੍ਸੁ ਵਾ, ਕੁਰੁਵ੍ਹੋ. ਕੁਬ੍ਬੇ, ਕੁਬ੍ਬਾਮਸੇ.
ਕਮ੍ਮੇ ਕਰੀਯਤੁ, ਕਰੀਯਨ੍ਤੁ, ਕਯ੍ਯਤਂ, ਕਯਿਰਤਂ, ਕਯਿਰਤੁ.
ਸਤ੍ਤਮਿਯਂ ਕਰੇ, ਕਰੇਯ੍ਯ, ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ. ਕਰੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਕਰੇਯ੍ਯਾਥ. ਕਰੇਯ੍ਯਾਮਿ, ਕਰੇਯ੍ਯਾਮ. ਉਤ੍ਤੇ ਕੁਬ੍ਬੇ, ਕੁਬ੍ਬੇਯ੍ਯ.
ਯਿਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ –
ਯਿਰਤੋ ਆਤ੍ਤਮੇਯ੍ਯਸ੍ਸ, ਏਥਾਦਿਸ੍ਸੇਯ੍ਯੁਮਾਦਿਸੁ;
ਏਯ੍ਯਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਚ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ.
ਸਰਲੋਪਾਦਿ, ਕਯਿਰਾ, ਕਯਿਰੁਂ. ਕਯਿਰਾਸਿ, ਕਯਿਰਾਥ. ਕਯਿਰਾਮਿ, ਕਯਿਰਾਮ. ਅਤ੍ਤਨੋਪਦੇ ਕਯਿਰਾਥ ਧੀਰੋ, ਕੁਬ੍ਬੇਥ, ਕਰੇਥ ਵਾ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕੁਸ੍ਸ ਕ੍ਰੁ ਚ, ਕ੍ਰੁਬ੍ਬੇਥ, ਕ੍ਰੁਬ੍ਬੇਰਂ. ਕ੍ਰੁਬ੍ਬੇਥੋ, ਕ੍ਰੁਬ੍ਬੇਯ੍ਯਾਵ੍ਹੋ. ਕ੍ਰੁਬ੍ਬੇਯ੍ਯਂ, ਕ੍ਰੁਬ੍ਬੇਯ੍ਯਾਮ੍ਹੇ. ਕਮ੍ਮੇ ਕਰੀਯੇਯ੍ਯ, ਕਰੀਯੇਯ੍ਯੁਂ.
ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨਿਯਂ ¶ ‘‘ਕਰਸ੍ਸ ਕਾ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਕਾ ਹੋਤਿ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ.
ਅਕਾ, ਅਕਰਾ, ਅਕਰੂ. ਅਕਰੋ, ਅਕਤ੍ਥ, ਅਕਰੋਤ੍ਥ. ਅਕਂ, ਅਕਰਂ, ਅਕਮ੍ਹ, ਅਕਰਮ੍ਹ. ਅਕਤ੍ਥ. ਅਕਰਿਂ, ਅਕਰਮ੍ਹਸੇ.
‘‘ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਕਰ ਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਕਾਸਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਵਾ ਅਜ੍ਜਤਨਿਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ ਪਰੇ. ‘‘ਕਾਸਤ੍ਤ’’ਮਿਤਿ ਭਾਵਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਾਪਿ ਧਾਤੁਤੋ ਸਾਗਮੋ. ਅਥ ਵਾ ਯਦਾ ਕਰਸ੍ਸ ਕਾ ਹੋਤਿ, ਸਤ੍ਤਞ੍ਚਾਗਮੋ ਅਜ੍ਜਤਨਿਮ੍ਹਿ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਦਾ ‘‘ਸਤ੍ਤਮਜ੍ਜਤਨਿਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਾਪਿ ਧਾਤੁਤੋ ਸਾਗਮੋਪਿ ਸਿਜ੍ਝਤਿ, ‘‘ਯੋਗਵਿਭਾਗਤੋ ਇਟ੍ਠਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧੀ’’ਤਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਦੀਘਤੋਵ ਹੋਤਿ, ‘‘ਕਰਸ੍ਸ ਕਾ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਕਾਭਾਵੋ ਚ ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨਿਯਂ ਸਿਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ.
ਅਕਾਸਿ, ਅਕਾਸੁਂ. ਅਕਾਸਿ, ਅਕਾਸਿਤ੍ਥ. ਅਕਾਸਿਂ, ਅਕਾਸਿਮ੍ਹ. ਅਕਾਸਿਤ੍ਥ. ਕਾਸਤ੍ਤਾਭਾਵੇ ਅਕਰਿ, ਕਰਿ, ਅਕਰਿਂਸੁ, ਕਰਿਂਸੁ, ਅਕਂਸੁ, ਅਕਰੁਂ. ਅਕਰਿ, ਅਕਰਿਤ੍ਥ. ਅਕਰਿਂ, ਕਰਿਂ, ਅਕਰਿਮ੍ਹ, ਕਰਿਮ੍ਹ. ਅਕਰਿਤ੍ਥ. ਅਕਰੀਯਿਤ੍ਥ, ਅਕਰੀਯਿ ਵਾ.
‘‘ਵਾ, ਲੋਪੋ, ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਮ੍ਹਿ ਸ੍ਸਸ੍ਸ ਚਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਕਰਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ¶ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਕਾਹਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਵਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਮ੍ਹਿ, ਸ੍ਸਸ੍ਸ ਚ ਲੋਪੋ ਹੋਤਿ. ਅਧਿਕਭੂਤਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵਚਮੁਚਭੁਜਾਦਿਤੋ ਸ੍ਸਸ੍ਸ ਖਾਦੇਸੋ, ਵਸ ਛਿਦਿ ਲਭਾਦਿਤੋ ਛਾਦੇਸੋ ਚ ਹੋਤਿ.
ਕਾਹਤਿ, ਕਾਹਨ੍ਤਿ. ਕਾਹਸਿ, ਕਾਹਥ. ਕਾਹਾਮਿ, ਕਾਹਾਮ. ਇਕਾਰਾਗਮੇ ਕਾਹਿਤਿ, ਕਾਹਿਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਾਹਾਭਾਵੇ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਕਰਿਸ੍ਸਸਿ, ਕਰਿਸ੍ਸਥ. ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ. ਕਰਿਸ੍ਸਤੇ, ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ. ਕਰਿਸ੍ਸਸੇ, ਕਰਿਸ੍ਸਵ੍ਹੇ. ਕਰਿਸ੍ਸਂ, ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ੍ਹੇ. ਕਰੀਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਰੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਕਰਿਸ੍ਸ. ਅਕਰੀਯਿਸ੍ਸਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਯਦਾ ਸਂਪੁਬ੍ਬੋ, ਤਦਾ ‘‘ਪੁਰਸਮੁਪਪਰੀਹਿ ਕਰੋਤਿਸ੍ਸ ਖ ਖਰਾ ਵਾ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਤ੍ਯਾਦਿਵਿਭਤ੍ਤੀਸੁਪਿ ਸਂਪੁਬ੍ਬਕਰੋਤਿਸ੍ਸ ਖਰਾਦੇਸੋ.
ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਤਿ, ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੀਯਤਿ, ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੀਯਨ੍ਤਿ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਤੁ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੇਯ੍ਯ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿ, ਖਾਦੇਸੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਸਿ ਵਾ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਕ ਸਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ, ਓਪਚ੍ਚਯੋ, ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਸਕ੍ਕੋਸਿ, ਸਕ੍ਕੋਥ. ਸਕ੍ਕੋਮਿ, ਸਕ੍ਕੋਮ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਪ ਪਾਪੁਣਨੇ, ਪਪੁਬ੍ਬੋ, ਪਪ੍ਪੋਤਿ, ਪਪ੍ਪੋਨ੍ਤਿ. ਪਪ੍ਪੋਸਿ, ਪਪ੍ਪੋਥ. ਪਪ੍ਪੋਮਿ, ਪਪ੍ਪੋਮ. ਪਪ੍ਪੋਤੁ, ਪਪ੍ਪੋਨ੍ਤੁ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤਨਾਦਿਗਣੋ.
ਚੁਰਾਦਿਗਣ
ਧੁਰ ¶ ਥੇਯ੍ਯੇ, ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਲੋਪੋ, ਵਿਭਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ.
‘‘ਤਥਾ ਕਤ੍ਤਰਿ ਚਾ’’ਤਿ ਇਤੋ ‘‘ਕਤ੍ਤਰੀ’’ਤਿ ਚ ਸੀਹਵਿਲੋਕਨੇਨ ਭਾਵਕਮ੍ਮਗ੍ਗਹਣਾਨਿ ਚ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇ, ਮਣ੍ਡੂਕਗਤਿਯਾ ਕਾਰਿਤਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ.
ਚੁਰਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਤੋ ਧਾਤੁਗਣਤੋ ਣੇ ਣਯਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਤਰਿ, ਭਾਵੇ ਚ ਕਮ੍ਮਨਿ, ਵਿਭਤ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ. ‘‘ਕਾਰਿਤਂ ਵਿਯ ਣਾਨੁਬਨ੍ਧੋ’’ਤਿ ਣੇ ਣਯਾਨਂ ਕਾਰਿਤਬ੍ਯਪਦੇਸੋ.
ਕਾਰਿਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਣਕਾਰੋ ਲੋਪਮਾਪਜ੍ਜਤੇ.
੫੨੭. ਅਸਂਯੋਗਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵੁਦ੍ਧਿ ਕਾਰਿਤੇ.
ਅਸਂਯੋਗਨ੍ਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਕਾਰਿਤੇ ਪਰੇ ਵੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤੀਤਿ ਉਕਾਰਸ੍ਸੋਕਾਰੋ ਵੁਦ੍ਧਿ.
ਧਨਂ ਚੋਰੇਤਿ, ਚੋਰੇਨ੍ਤਿ. ਚੋਰੇਸਿ, ਚੋਰੇਥ. ਚੋਰੇਮਿ, ਚੋਰੇਮ. ਣਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ – ਚੋਰਯਤਿ, ਚੋਰਯਨ੍ਤਿ. ਚੋਰਯਸਿ, ਚੋਰਯਥ. ਚੋਰਯਾਮਿ, ਚੋਰਯਾਮ. ਚੋਰਯਤੇ, ਚੋਰਯਨ੍ਤੇ. ਚੋਰਯਸੇ, ਚੋਰਯਵ੍ਹੇ. ਚੋਰਯੇ, ਚੋਰਯਾਮ੍ਹੇ.
ਕਮ੍ਮੇ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਈਕਾਰਾਗਮੋ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ ਚ, ਚੋਰੀਯਤੇ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ, ਚੋਰੀਯਤਿ, ਚੋਰੀਯਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਚੋਰੇਤੁ ¶ , ਚੋਰੇਨ੍ਤੁ. ਚੋਰੇਹਿ. ਚੋਰਯਤੁ, ਚੋਰਯਨ੍ਤੁ. ਚੋਰਯ, ਚੋਰਯਾਹਿ.
ਚੋਰੇਯ੍ਯ, ਚੋਰੇਯ੍ਯੁਂ. ਚੋਰਯੇ, ਚੋਰਯੇਯ੍ਯੁਂ. ਅਚੋਰੇਸਿ, ਚੋਰੇਸਿ, ਅਚੋਰੇਸੁਂ, ਚੋਰੇਸੁਂ. ਅਚੋਰਯਿ, ਚੋਰਯਿ, ਅਚੋਰਯਿਂਸੁ, ਚੋਰਯਿਂਸੁ, ਅਚੋਰਯੁਂ, ਚੋਰਯੁਂ. ਅਚੋਰੇਸਿ, ਅਚੋਰੇਸਿਤ੍ਥ. ਤ੍ਵਂ ਅਚੋਰਯਿ, ਅਚੋਰਯਿਤ੍ਥ. ਅਚੋਰੇਸਿਂ, ਅਚੋਰੇਸਿਮ੍ਹ. ਅਚੋਰਯਿਂ, ਅਚੋਰਯਿਮ੍ਹ. ਅਚੋਰਯਿਤ੍ਥ. ਅਚੋਰੀਯਿਤ੍ਥ, ਅਚੋਰੀਯਿ.
ਚੋਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਚੋਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਚੋਰਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਚੋਰਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਚੋਰੀਯਿਸ੍ਸਤੇ, ਚੋਰੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ. ਚੋਰੀਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਚੋਰੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਚੋਰਿਸ੍ਸ, ਅਚੋਰਯਿਸ੍ਸ. ਅਚੋਰੀਯਿਸ੍ਸਥ, ਅਚੋਰੀਯਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤਥਾ ਚਿਨ੍ਤ ਚਿਨ੍ਤਾਯਂ, ਸਂਯੋਗਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵੁਦ੍ਧਿਅਭਾਵੋਵ ਵਿਸੇਸੋ.
ਚਿਨ੍ਤੇਤਿ, ਚਿਨ੍ਤਯਤਿ, ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ਤਿ. ਚਿਨ੍ਤੇਤੁ, ਚਿਨ੍ਤਯਤੁ. ਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਚਿਨ੍ਤਯੇਯ੍ਯ. ਅਚਿਨ੍ਤੇਸਿ, ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ, ਅਚਿਨ੍ਤਯਿ, ਚਿਨ੍ਤਯਿ. ਚਿਨ੍ਤੇਸ੍ਸਤਿ, ਚਿਨ੍ਤਯਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਚਿਨ੍ਤਿਸ੍ਸ, ਅਚਿਨ੍ਤਯਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਮਨ੍ਤ ਗੁਤ੍ਤਭਾਸਨੇ, ਮਨ੍ਤੇਤਿ, ਮਨ੍ਤਯਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਪੁਰਿਮਸਮਂ.
ਪਾਲ ਰਕ੍ਖਣੇ, ਧਮ੍ਮਂ ਪਾਲੇਤਿ, ਪਾਲਯਤਿ. ਪਾਲੀਯਤਿ. ਪਾਲੇਤੁ, ਪਾਲਯਤੁ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਘਟ ਘਟਨੇ, ਘਾਟੇਤਿ, ਘਾਟਯਤਿ, ਘਟੇਤਿ, ਘਟਯਤਿ, ਘਟਾਦਿਤ੍ਤਾ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ਵੁਦ੍ਧਿ.
ਵਿਦ ਞਾਣੇ, ਵੇਦੇਤਿ, ਵੇਦਯਤਿ.
ਗਣ ¶ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇ, ‘‘ਘਟਾਦੀਨਂ ਵਾ’’ਤਿ ਨ ਵੁਦ੍ਧਿ, ਗਣੇਤਿ, ਗਣਯਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸੁਬੋਧਂ.
ਚੁਰਾਦਿਗਣੋ.
ਭੂਵਾਦੀ ਚ ਰੁਧਾਦੀ ਚ, ਦਿਵਾਦੀ ਸ੍ਵਾਦਯੋ ਗਣਾ;
ਕਿਯਾਦੀ ਚ ਤਨਾਦੀ ਚ, ਚੁਰਾਦੀ ਚਿਧ ਸਤ੍ਤਧਾ.
ਵਿਕਰਣਵਿਧਾਨਂ ਸਮਤ੍ਤਂ.
ਧਾਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਨਯ
ਅਥ ਧਾਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ.
ਤਤ੍ਥ ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੇ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ ਖਾਦਿਕਾਰਿਤਨ੍ਤਾ ਪਚ੍ਚਯਾ ਧਾਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਨਾਮ.
ਤਿਜ ਨਿਸਾਨ ਬਨ੍ਧਨਖਮਾਸੁ, ਧਾਤੁਸਞ੍ਞਾਦਿ.
‘‘ਧਾਤੁਲਿਙ੍ਗੇਹਿ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ ਇਤੋ ਧਾਤੁਗ੍ਗਹਣਂ ਅਨੁਵਤ੍ਤਤੇ, ‘‘ਪਰਾ, ਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ ਚ ਅਧਿਕਾਰੋ.
੫੨੮. ਤਿਜ ਗੁਪ ਕਿਤ ਮਾਨੇਹਿ ਖ ਛ ਸਾ ਵਾ.
ਤਿਜ ਗੁਪ ਕਿਤ ਮਾਨ ਇਚ੍ਚੇਤੇਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਖ ਛ ਸ ਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਪਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ.
ਤਿਜਤੋ ਖਨ੍ਤਿਯਂ ਖੋਵ, ਨਿਨ੍ਦਾਯਂ ਗੁਪਤੋ ਤੁ ਛੋ;
ਕਿਤਾ ਛੋ ਸੋਵ ਮਾਨਮ੍ਹਾ, ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤੋ.
‘‘ਕ੍ਵਚਾਦਿਵਣ੍ਣਾਨਮੇਕਸ੍ਸਰਾਨਂ ਦ੍ਵੇਭਾਵੋ’’ਤਿ ਧਾਤ੍ਵਾਦਿਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਭਾਵੋ.
‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ –
ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ¶ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸ ਕਕਾਰਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਖਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ.
ਤਿਤਿਕ੍ਖ ਇਤਿ ਠਿਤੇ –
ਧਾਤੁਵਿਹਿਤਾਨਂ ਤ੍ਯਾਦਿਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਅਧਾਤੁਤੋ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਮਾਹ.
੫੩੦. ਧਾਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ.
ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੇ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਹਿ ਖਾਦਿਕਾਰਿਤਨ੍ਤੇਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਤ੍ਯਾਦਯੋ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਰੇ ਵਿਯ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਦਯੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ.
ਅਤਿਵਾਕ੍ਯਂ ਤਿਤਿਕ੍ਖਤਿ, ਤਿਤਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਕਮ੍ਮੇ ਤਿਤਿਕ੍ਖੀਯਤਿ. ਤਥਾ ਤਿਤਿਕ੍ਖਤੁ, ਤਿਤਿਕ੍ਖਨ੍ਤੁ. ਤਿਤਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਤਿਤਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯੁਂ. ਅਤਿਤਿਕ੍ਖਿ, ਅਤਿਤਿਕ੍ਖਿਂਸੁ. ਤਿਤਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਤਿਤਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਖਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਭਾਵੇ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਏਕਾਰੋ, ਤੇਜੇਤਿ, ਤੇਜਤਿ ਵਾ, ਤੇਜਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਗੁਪ ਗੋਪਨੇ, ਛਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਦ੍ਵਿਭਾਵੋ, ‘‘ਪੁਬ੍ਬੋਬ੍ਭਾਸੋ’’ਤਿ ਅਬ੍ਭਾਸਸਞ੍ਞਾ, ‘‘ਅਬ੍ਭਾਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ‘‘ਅਨ੍ਤਸ੍ਸਿਵਣ੍ਣਾਕਾਰੋ ਵਾ’’ਤਿ ਅਬ੍ਭਾਸਨ੍ਤਸ੍ਸਿਕਾਰੋ, ‘‘ਕਵਗ੍ਗਸ੍ਸ ਚਵਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਅਬ੍ਭਾਸਗਕਾਰਸ੍ਸ ਜਕਾਰੋ ਚ.
੫੩੧. ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚੋ ਛਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਚ.
ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਥਸ੍ਸ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸ ਚਕਾਰਾਦੇਸੋ ਹੋਤਿ ਛਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਪਰੇਸੁ. ਤਤੋ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ, ਕਾਯਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਤਿ, ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਸੇਸਂ ਪੁਰਿਮਸਮਂ. ਛਾਭਾਵੇ ਗੋਪੇਤਿ, ਗੋਪੇਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਕਿਤ ਰੋਗਾਪਨਯਨੇ, ਛਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਞ੍ਚ.
ਅਬ੍ਭਾਸਗ੍ਗਹਣਮਨੁਵਤ੍ਤਤੇ ¶ .
ਅਬ੍ਭਾਸਗਤਾਨਂ ਮਾਨ ਕਿਤਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਧਾਤੂਨਂ ਵਕਾਰਤਕਾਰਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਵਾ ਯਥਾਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਤਕਾਰੋ, ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਕਾਰੋ, ਸੇਸਂ ਸਮਂ. ਰੋਗਂ ਤਿਕਿਚ੍ਛਤਿ, ਤਿਕਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਕਾਰਾਭਾਵੇ ‘‘ਕਵਗ੍ਗਸ੍ਸ ਚਵਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਚਕਾਰੋ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਤਿ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਮਾਨ ਵੀਮਂਸਪੂਜਾਸੁ, ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਦ੍ਵਿਭਾਵਈਕਾਰਵਕਾਰਾ.
ਤਤੋ ਅਬ੍ਭਾਸਤੋ ਪਰਾਸਂ ਪਾਮਾਨਾਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਵਾਮਂਇਚ੍ਚੇਤੇ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ. ਸੇਸੂਤਿ ਬਹੁਵਚਨਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਪਯੋਗੇਪਿ ਵਚਨਵਿਪਲ੍ਲਾਸਞਾਪਨਤ੍ਥਂ. ਅਤ੍ਥਂ ਵੀਮਂਸਤਿ, ਵੀਮਂਸਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ‘‘ਲੋਪਞ੍ਚੇਤ੍ਤਮਕਾਰੋ’’ਤਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸੇਕਾਰੋ, ਮਾਨੇਤਿ, ਮਾਨੇਨ੍ਤਿ.
ਭੁਜ ਪਾਲਨਬ੍ਯਵਹਰਣੇਸੁ, ਭੋਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੇ –
‘‘ਖ ਛ ਸਾ, ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
੫੩੪. ਭੁਜ ਘਸ ਹਰ ਸੁ ਪਾਦੀਹਿ ਤੁਮਿਚ੍ਛਤ੍ਥੇਸੁ.
ਭੁਜ ਘਸ ਹਰ ਸੁ ਪਾ ਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਤੁਮਿਚ੍ਛਤ੍ਥੇਸੁ ਚ ਖ ਛ ਸਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਾ. ਤੁਮਿਚ੍ਛਾਨਂ, ਤੁਮਨ੍ਤਯੁਤ੍ਤਇਚ੍ਛਾਯ ਵਾ ਅਤ੍ਥਾ ਤੁਮਿਚ੍ਛਤ੍ਥਾ, ਤੇਨ ਤੁਮਨ੍ਤਰਹਿਤੇਸੁ ‘‘ਭੋਜਨਮਿਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ‘‘ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨਮਪ੍ਪਯੋਗੋ’’ਤਿ ਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਯੋਗੋ, ਧਾਤ੍ਵਾਦਿਸ੍ਸ ਦ੍ਵੇਭਾਵੇ ਕਤੇ ¶ ‘‘ਦੁਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਾਨਂ ਪਠਮਤਤਿਯਾ’’ਤਿ ਅਬ੍ਭਾਸਭਕਾਰਸ੍ਸ ਬਕਾਰੋ, ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘ਕੋ ਖੇ ਚਾ’’ਤਿ ਕਕਾਰੋ, ਬੁਭੁਕ੍ਖਤਿ, ਬੁਭੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਵਾਤਿ ਕਿਮਤ੍ਥਂ? ਭੋਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਤਿ, ਇਚ੍ਛਤ੍ਥੇਸੂਤਿ ਕਿਮਤ੍ਥਂ? ਭੋਤ੍ਤੁਂ ਗਚ੍ਛਤਿ.
ਘਸ ਅਦਨੇ, ਘਸਿਤੁਮਿਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਛਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ, ਤਤਿਯ ਚਵਗ੍ਗ ਇਕਾਰ ਚਕਾਰਾਦੇਸਾ, ਜਿਘਚ੍ਛਤਿ, ਜਿਘਚ੍ਛਨ੍ਤਿ.
ਹਰ ਹਰਣੇ, ਹਰਿਤੁਮਿਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ.
ਹਰਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਗੀ ਹੋਤਿ ਸੇ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ. ‘‘ਗੀਸੇ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਜਿਸ੍ਸਪਿ, ਠਾਨੂਪਚਾਰੇਨਾਦੇਸਸ੍ਸਾਪਿ ਧਾਤੁਵੋਹਾਰਤ੍ਤਾ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਂ ਜਿਗੀਸਤਿ, ਜਿਗੀਸਨ੍ਤਿ.
ਸੁ ਸਵਣੇ, ਸੋਤੁਮਿਚ੍ਛਤਿ ਸੁਸ੍ਸੂਸਤਿ, ਸੁਸ੍ਸੂਸਨ੍ਤਿ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਦੀਘੋ.
ਪਾ ਪਾਨੇ, ਪਾਤੁਮਿਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਦ੍ਵਿਤ੍ਤਰਸ੍ਸਤ੍ਤਇਕਾਰਾਦੇਸਾ, ‘‘ਤਤੋ ਪਾਮਾਨਾਨਂ ਵਾਮਂ ਸੇਸੂ’’ਤਿ ਵਾਦੇਸੋ, ਪਿਵਾਸਤਿ, ਪਿਵਾਸਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਜਿ ਜਯੇ, ਵਿਜੇਤੁਮਿਚ੍ਛਤਿ ਵਿਜਿਗੀਸਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਸਙ੍ਘੋ ਪਬ੍ਬਤਮਿਵ ਅਤ੍ਤਾਨਮਾਚਰਤਿ, ਪਬ੍ਬਤੋ ਇਵ ਆਚਰਤੀਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੇ –
੫੩੬. ਆਯ ਨਾਮਤੋ ਕਤ੍ਤੁਪਮਾਨਾਦਾਚਾਰੇ.
ਆਚਰਣਕ੍ਰਿਯਾਯ ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਉਪਮਾਨਭੂਤਮ੍ਹਾ ਨਾਮਤੋ ਆਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਆਚਾਰਤ੍ਥੇ. ਉਪਮੀਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ¶ ਉਪਮਾਨਂ, ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਉਪਮਾਨਂ ਕਤ੍ਤੁਪਮਾਨਂ, ‘‘ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨਮਪ੍ਪਯੋਗੋ’’ਤਿ ਇਵਸਦ੍ਦਨਿਵਤ੍ਤਿ, ਧਾਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਤੇਸਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਲੋਪਾ ਚਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਤੇਸਂਗਹਣੇਨ ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੋ, ‘‘ਪਕਤਿ ਚਸ੍ਸ ਸਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪਕਤਿਭਾਵੋ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ, ‘‘ਧਾਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਪਬ੍ਬਤਾਯਤਿ ਸਙ੍ਘੋ, ਏਵਂ ਸਮੁਦ੍ਦਮਿਵ ਅਤ੍ਤਾਨਮਾਚਰਤਿ ਸਮੁਦ੍ਦਾਯਤਿ, ਚਿਚ੍ਚਿਟਮਿਵ ਅਤ੍ਤਾਨਮਾਚਰਤਿ ਚਿਚ੍ਚਿਟਾਯਤਿ ਸਦ੍ਦੋ. ਏਵਂ ਧੂਮਾਯਤਿ.
‘‘ਨਾਮਤੋ, ਆਚਾਰੇ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਉਪਮਾਨਭੂਤਾ ਨਾਮਤੋ ਈਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਆਚਾਰਤ੍ਥੇ. ਪੁਨ ਉਪਮਾਨਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤ੍ਤੁਗ੍ਗਹਣਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ, ਤੇਨ ਕਮ੍ਮਤੋਪਿ ਸਿਜ੍ਝਤਿ, ਸੇਸਂ ਸਮਂ. ਅਛਤ੍ਤਂ ਛਤ੍ਤਮਿਵਾਚਰਤਿ ਛਤ੍ਤੀਯਤਿ, ਅਪੁਤ੍ਤਂ ਪੁਤ੍ਤਮਿਵਾਚਰਤਿ ਪੁਤ੍ਤੀਯਤਿ ਸਿਸ੍ਸਮਾਚਰਿਯੋ.
ਉਪਮਾਨਾਤਿ ਕਿਂ? ਧਮ੍ਮਮਾਚਰਤਿ, ਆਚਾਰੇਤਿ ਕਿਂ? ਅਛਤ੍ਤਂ ਛਤ੍ਤਮਿਵ ਰਕ੍ਖਤਿ.
‘‘ਈਯੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਨਾਮਮ੍ਹਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਚ੍ਛਤ੍ਥੇ ਈਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛਤਿ ਪਤ੍ਤੀਯਤਿ, ਏਵਂ ਵਤ੍ਥੀਯਤਿ, ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੀਯਤਿ, ਚੀਵਰੀਯਤਿ, ਪਟੀਯਤਿ, ਧਨੀਯਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੀਯਤਿ.
ਅਤ੍ਤਿਚ੍ਛਤ੍ਥੇਤਿ ਕਿਮਤ੍ਥਂ? ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛਤਿ.
ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਰੋਤਿ ਵੀਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ –
ਕਾਰਿਤਗ੍ਗਹਣਮਨੁਵਤ੍ਤਤੇ.
੫੩੯. ਧਾਤੁਰੂਪੇ ¶ ਨਾਮਸ੍ਮਾ ਣਯੋਚ.
ਧਾਤੁਯਾ ਰੂਪੇ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਬ੍ਬੇ, ‘‘ਤਂ ਕਰੋਤਿ, ਤੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਮਤਿ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਕੇ ਪਯੁਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬੇ ਵਾ ਸਤਿ ਨਾਮਮ੍ਹਾ ਣਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਕਾਰਿਤਸਞ੍ਞਾ ਚ. ਣਲੋਪੇ, ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪਸਰਲੋਪਾਦੀਸੁ ਕਤੇਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਦਲ਼੍ਹਯਤਿ ਵੀਰਿਯਂ, ਏਵਂ ਪਮਾਣਯਤਿ, ਅਮਿਸ੍ਸਯਤਿ, ਤਥਾ ਹਤ੍ਥਿਨਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮਤਿ ਅਤਿਹਤ੍ਥਯਤਿ, ਵੀਣਾਯ ਉਪਗਾਯਤਿ ਉਪਵੀਣਯਤਿ, ਵਿਸੁਦ੍ਧਾ ਹੋਤਿ ਰਤ੍ਤਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਯਤਿ, ਕੁਸਲਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਕੁਸਲਯਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
੫੪੦. ਧਾਤੂਹਿ ਣੇ ਣਯ ਣਾਪੇ ਣਾਪਯਾ ਕਾਰਿਤਾਨਿ ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥੇ.
ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਧਾਤੂਹਿ ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥੇ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੇ ਣੇ ਣਯਣਾਪੇ ਣਾਪਯ ਇਚ੍ਚੇਤੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਪਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਕਾਰਿਤਸਞ੍ਞਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਹੇਤੁਯੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥੋ, ਸੋ ਚ ‘‘ਯੋ ਕਾਰੇਤਿ ਸ ਹੇਤੂ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਹੇਤੁਸਞ੍ਞੋ ਸੁਦ੍ਧਕਤ੍ਤੁਨੋ ਪਯੋਜਕੋ ਹੇਤੁਕਤ੍ਤਾ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਪੇਸਨਜ੍ਝੇਸਨਾਦਿਕੋ ਪਯੋਜਕਬ੍ਯਾਪਾਰੋ ਇਧ ਹੇਤੁ ਨਾਮ.
ਏਤ੍ਥ ਚ –
ਣੇ ਣਯਾਵ ਉਵਣ੍ਣਨ੍ਤਾ, ਆਤੋ ਦ੍ਵੇ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਸਿਯੁਂ;
ਸੇਸਤੋ ਚਤੁਰੋ ਦ੍ਵੇ ਵਾ, ਵਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਨੁਵਤ੍ਤਿਤੋ.
ਅਕਮ੍ਮਾ ਧਾਤਵੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕਾਰਿਤੇ ਤੁ ਸਕਮ੍ਮਕਾ;
ਸਕਮ੍ਮਕਾ ਦ੍ਵਿਕਮ੍ਮਾਸ੍ਸੁ, ਦ੍ਵਿਕਮ੍ਮਾ ਤੁ ਤਿਕਮ੍ਮਕਾ.
ਤਸ੍ਮਾ ਕਤ੍ਤਰਿ ਕਮ੍ਮੇ ਚ, ਕਾਰਿਤਾਖ੍ਯਾਤਸਮ੍ਭਵੋ;
ਨ ਭਾਵੇ ਸੁਦ੍ਧਕਤ੍ਤਾ ਚ, ਕਾਰਿਤੇ ਕਮ੍ਮਸਞ੍ਞਿਤੋ.
ਨਿਯਾਦੀਨਂ ¶ ਪਧਾਨਞ੍ਚ, ਅਪ੍ਪਧਾਨਂ ਦੁਹਾਦਿਨਂ;
ਕਾਰਿਤੇ ਸੁਦ੍ਧਕਤ੍ਤਾ ਚ, ਕਮ੍ਮਮਾਖ੍ਯਾਤਗੋਚਰਨ੍ਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਕੋਚਿ ਭਵਤਿ, ਤਮਞ੍ਞੋ ‘‘ਭਵਾਹਿ ਭਵਾਹਿ’’ ਇਚ੍ਚੇਵਂ ਬ੍ਰਵੀਤਿ, ਅਥ ਵਾ ਭਵਨ੍ਤਂ ਭਵਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਂ ਪਯੋਜਯਤਿ, ਭਵਿਤੁਂ ਪਯੋਜੇਤੀਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੇ ਇਮਿਨਾ ਣੇਣਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ, ਕਾਰਿਤਸਞ੍ਞਾ ਚ, ‘‘ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨਮਪ੍ਪਯੋਗੋ’’ਤਿ ਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਯੋਗੋ, ‘‘ਕਾਰਿਤਾਨਂ ਣੋ ਲੋਪ’’ਨ੍ਤਿ ਣਲੋਪੋ, ‘‘ਅਸਂਯੋਗਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵੁਦ੍ਧਿ ਕਾਰਿਤੇ’’ਤਿ ਊਕਾਰਸ੍ਸੋਕਾਰੋ ਵੁਦ੍ਧਿ.
‘‘ਓ, ਏ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਧਾਤੁਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ.
ਤੇ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਭੂਤਾ ਓਕਾਰੇਕਾਰਾ ਆਵਆਯਾਦੇਸੇ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ ਕਾਰਿਤੇ ਪਰੇ. ‘‘ਤੇ ਆਵਾਯਾ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਝੇਆਦੀਨਂ ਅਕਾਰਿਤੇਪਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਓਕਾਰਸ੍ਸ ਆਵਾਦੇਸੋ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ, ‘‘ਧਾਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿ ਤ੍ਯਾਦਯੋ.
ਸੋ ਸਮਾਧਿਂ ਭਾਵੇਤਿ, ਭਾਵਯਤਿ, ਭਾਵੇਨ੍ਤਿ, ਭਾਵਯਨ੍ਤਿ. ਭਾਵੇਸਿ, ਭਾਵਯਸਿ, ਭਾਵੇਥ, ਭਾਵਯਥ. ਭਾਵੇਮਿ, ਭਾਵਯਾਮਿ, ਭਾਵੇਮ, ਭਾਵਯਾਮ. ਭਾਵਯਤੇ, ਭਾਵਯਨ੍ਤੇ.
ਕਮ੍ਮੇ ਅਤ੍ਤਨੋਪਦਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਈਕਾਰਾਗਮਾ, ਸਰਲੋਪਾਦਿ ਚ, ਤੇਨ ਭਾਵੀਯਤੇ ਸਮਾਧਿ, ਭਾਵੀਯਨ੍ਤੇ. ਭਾਵੀਯਤਿ, ਭਾਵੀਯਨ੍ਤਿ.
ਤਥਾ ਭਾਵੇਤੁ, ਭਾਵਯਤੁ, ਭਾਵੇਨ੍ਤੁ, ਭਾਵਯਨ੍ਤੁ. ਭਾਵੇਹਿ, ਭਾਵਯ, ਭਾਵਯਾਹਿ, ਭਾਵੇਥ, ਭਾਵਯਥ ¶ . ਭਾਵੇਮਿ, ਭਾਵਯਾਮਿ, ਭਾਵੇਮ, ਭਾਵਯਾਮ. ਭਾਵਯਤਂ, ਭਾਵਯਨ੍ਤਂ.
ਕਮ੍ਮੇ ਭਾਵੀਯਤਂ, ਭਾਵੀਯਤੁ, ਭਾਵੀਯਨ੍ਤੁ.
ਭਾਵੇਯ੍ਯ, ਭਾਵਯੇ, ਭਾਵਯੇਯ੍ਯ, ਭਾਵੇਯ੍ਯੁਂ, ਭਾਵਯੇਯ੍ਯੁਂ. ਭਾਵੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਭਾਵਯੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਭਾਵੇਯ੍ਯਾਥ, ਭਾਵਯੇਯ੍ਯਾਥ. ਭਾਵੇਯ੍ਯਾਮਿ, ਭਾਵਯੇਯ੍ਯਾਮਿ, ਭਾਵੇਯ੍ਯਾਮ, ਭਾਵਯੇਯ੍ਯਾਮ. ਭਾਵੇਥ, ਭਾਵਯੇਥ, ਭਾਵੇਰਂ, ਭਾਵਯੇਰਂ.
ਕਮ੍ਮੇ ਭਾਵੀਯੇਯ੍ਯ, ਭਾਵੀਯੇਯ੍ਯੁਂ.
ਅਜ੍ਜਤਨਿਯਂ ‘‘ਸਤ੍ਤਮਜ੍ਜਤਨਿਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਕਾਰਿਤਨ੍ਤਾਪਿ ਦੀਘਤੋ ਸਕਾਰਾਗਮੋ.
ਅਭਾਵੇਸਿ, ਭਾਵੇਸਿ, ਅਭਾਵਯਿ, ਭਾਵਯਿ, ਅਭਾਵੇਸੁਂ, ਭਾਵੇਸੁਂ, ਅਭਾਵਯਿਂਸੁ, ਭਾਵਯਿਂਸੁ, ਅਭਾਵਯੁਂ, ਭਾਵਯੁਂ. ਅਭਾਵੇਸਿ, ਅਭਾਵਯਸਿ, ਅਭਾਵਿਤ੍ਥ, ਅਭਾਵਯਿਤ੍ਥ. ਅਭਾਵੇਸਿਂ, ਭਾਵੇਸਿਂ, ਅਭਾਵਯਿਂ, ਭਾਵਯਿਂ, ਅਭਾਵਿਮ੍ਹ, ਅਭਾਵਯਿਮ੍ਹ.
ਕਮ੍ਮੇ ਅਭਾਵੀਯਿਤ੍ਥ, ਅਭਾਵੀਯਿ.
ਭਾਵੇਸ੍ਸਤਿ, ਭਾਵਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਭਾਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਭਾਵਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਭਾਵੇਸ੍ਸਸਿ, ਭਾਵਯਿਸ੍ਸਸਿ, ਭਾਵਿਸ੍ਸਥ, ਭਾਵਯਿਸ੍ਸਥ. ਭਾਵੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਭਾਵਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਭਾਵੇਸ੍ਸਾਮ, ਭਾਵਯਿਸ੍ਸਾਮ.
ਕਮ੍ਮੇ ਭਾਵੀਯਿਸ੍ਸਤੇ, ਭਾਵੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ. ਭਾਵੀਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਭਾਵੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ.
ਅਭਾਵਿਸ੍ਸ, ਅਭਾਵਯਿਸ੍ਸ, ਅਭਾਵਿਸ੍ਸਂਸੁ, ਅਭਾਵਯਿਸ੍ਸਂਸੁ. ਕਮ੍ਮੇ ਅਭਾਵੀਯਿਸ੍ਸਥ, ਅਭਾਵੀਯਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤਥਾ ¶ ਯੋ ਕੋਚਿ ਪਚਤਿ, ਤਮਞ੍ਞੋ ‘‘ਪਚਾਹਿ ਪਚਾਹਿ’’ ਇਚ੍ਚੇਵਂ ਬ੍ਰਵੀਤਿ, ਅਥ ਵਾ ਪਚਨ੍ਤਂ ਪਯੋਜੇਤਿ, ਪਚਿਤੁਂ ਵਾ ਪਯੋਜੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਣੇ ਣਯਾਦਯੋ, ਅਕਾਰਸ੍ਸਾਕਾਰੋ ਵੁਦ੍ਧਿ, ਸੇਸਂ ਨੇਯ੍ਯਂ.
ਸੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤਂ ਓਦਨਂ ਪਾਚੇਤਿ, ਪਾਚੇਨ੍ਤਿ. ਪਾਚੇਸਿ, ਪਾਚੇਥ. ਪਾਚੇਮਿ, ਪਾਚੇਮ. ਪਾਚਯਤਿ, ਪਾਚਯਨ੍ਤਿ. ਪਾਚਯਸਿ, ਪਾਚਯਥ. ਪਾਚਯਾਮਿ, ਪਾਚਯਾਮ. ਣਾਪੇਣਾਪਯੇਸੁ ਪਨ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਤਂ ਪੁਰਿਸਂ ਓਦਨਂ ਪਾਚਾਪੇਤਿ, ਪਾਚਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਪਾਚਾਪਯਤਿ, ਪਾਚਾਪਯਨ੍ਤਿ.
ਕਮ੍ਮੇ ਸੋ ਓਦਨਂ ਪਾਚੀਯਤਿ ਤੇਨ, ਪਾਚਯੀਯਤਿ, ਪਾਚਾਪੀਯਤਿ, ਪਾਚਾਪਯੀਯਤਿ.
ਤਥਾ ਪਾਚੇਤੁ, ਪਾਚਯਤੁ, ਪਾਚਾਪੇਤੁ, ਪਾਚਾਪਯਤੁ. ਪਾਚੀਯਤਂ, ਪਾਚੀਯਤੁ, ਪਾਚਯੀਯਤਂ, ਪਾਚਯੀਯਤੁ, ਪਾਚਾਪੀਯਤਂ, ਪਾਚਾਪੀਯਤੁ, ਪਾਚਾਪਯੀਯਤਂ, ਪਾਚਾਪਯੀਯਤੁ. ਪਾਚੇਯ੍ਯ, ਪਾਚਯੇਯ੍ਯ, ਪਾਚਾਪੇਯ੍ਯ, ਪਾਚਾਪਯੇਯ੍ਯ. ਪਾਚੀਯੇਯ੍ਯ, ਪਾਚੀਯੇਯ੍ਯੁਂ. ਅਪਾਚੇਸਿ, ਅਪਾਚਯਿ, ਅਪਾਚਾਪੇਸਿ, ਅਪਾਚਾਪਯਿ. ਪਾਚੇਸ੍ਸਤਿ, ਪਾਚਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਾਚਾਪੇਸ੍ਸਤਿ, ਪਾਚਾਪਯਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਪਾਚਿਸ੍ਸ, ਅਪਾਚਯਿਸ੍ਸ, ਅਪਾਚਾਪਿਸ੍ਸ, ਅਪਾਚਾਪਯਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ, ਗਨ੍ਤੁਂ ਵਾ ਪਯੋਜੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਣੇ ਣਯਾਦਯੋ, ਵੁਦ੍ਧਿਯਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾਯਂ –
‘‘ਅਸਂਯੋਗਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵੁਦ੍ਧਿ ਕਾਰਿਤੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਘਟਾਦੀਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਅਸਂਯੋਗਨ੍ਤਾਨਂ ਵੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤਿ ਵਾ ਕਾਰਿਤੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਾਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵੁਦ੍ਧਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਥੋਯਂ ਵਾਸਦ੍ਦੋ.
ਸੋ ¶ ਤਂ ਪੁਰਿਸਂ ਗਾਮਂ ਗਮੇਤਿ, ਗਮਯਤਿ, ਗਚ੍ਛਾਪੇਤਿ, ਗਚ੍ਛਾਪਯਤਿ. ਸੋ ਗਾਮਂ ਗਮੀਯਤਿ ਤੇਨ, ਗਮਯੀਯਤਿ, ਗਚ੍ਛਾਪੀਯਤਿ, ਗਚ੍ਛਾਪਯੀਯਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਉਪਰਿਪਿ.
ਘਟ ਈਹਾਯਂ, ਘਟਨ੍ਤਂ ਪਯੋਜਯਤਿ, ਘਟੇਤਿ, ਘਟਾਦੀਨਂ ਵਾਤਿ ਨ ਵੁਦ੍ਧਿ, ਘਟਯਤਿ, ਘਟਾਪੇਤਿ, ਘਟਾਪਯਤਿ.
‘‘ਕਾਰਿਤੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.
ਗੁਹਦੁਸਇਚ੍ਚੇਤੇਸਂ ਧਾਤੂਨਂ ਸਰੋ ਦੀਘਮਾਪਜ੍ਜਤੇ ਕਾਰਿਤੇ ਪਰੇ, ਵੁਦ੍ਧਾਪਵਾਦੋਯਂ.
ਗੁਹ ਸਂਵਰਣੇ, ਗੁਹਿਤੁਂ ਪਯੋਜਯਤਿ ਗੂਹਯਤਿ, ਗੂਹਯਨ੍ਤਿ. ਦੁਸ ਅਪ੍ਪੀਤਿਮ੍ਹਿ, ਦੁਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਪਯੋਜਯਤਿ ਦੂਸਯਤਿ, ਦੂਸਯਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤਥਾ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਪਯੋਜਯਤਿ ਇਚ੍ਛਾਪੇਤਿ, ਇਚ੍ਛਾਪਯਤਿ, ਏਸੇਤਿ, ਏਸਯਤਿ. ਨਿਯਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਪਯੋਜਯਤਿ ਨਿਯਾਮੇਤਿ, ਨਿਯਾਮਯਤਿ. ਆਸਨ੍ਤਂ ਪਯੋਜਯਤਿ ਆਸੇਤਿ, ਆਸਯਤਿ, ਅਚ੍ਛਾਪੇਤਿ, ਅਚ੍ਛਾਪਯਤਿ. ਲਭਨ੍ਤਂ ਪਯੋਜਯਤਿ ਲਾਭੇਤਿ, ਲਾਭਯਤਿ. ਵਚਨ੍ਤਂ ਪਯੋਜਯਤਿ ਵਾਚੇਤਿ, ਵਾਚਯਤਿ, ਵਾਚਾਪੇਤਿ, ਵਾਚਾਪਯਤਿ. ਏਵਂ ਵਾਸੇਤਿ, ਵਾਸਯਤਿ, ਵਾਸਾਪੇਤਿ, ਵਾਸਾਪਯਤਿ. ਵਾਹੇਤਿ, ਵਾਹਯਤਿ, ਵਾਹਾਪੇਤਿ, ਵਾਹਾਪਯਤਿ. ਜੀਰੇਤਿ, ਜੀਰਯਤਿ, ਜੀਰਾਪੇਤਿ, ਜੀਰਾਪਯਤਿ. ਮਾਰੇਤਿ, ਮਾਰਯਤਿ, ਮਾਰਾਪੇਤਿ, ਮਾਰਾਪਯਤਿ. ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਦਸ੍ਸਯਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.
ਤਥਾ ਤੁਦਨ੍ਤਂ ਪਯੋਜਯਤਿ ਤੋਦੇਤਿ, ਤੋਦਯਤਿ, ਤੋਦਾਪੇਤਿ, ਤੋਦਾਪਯਤਿ. ਪਵਿਸਨ੍ਤਂ ਪਯੋਜਯਤਿ, ਪਵਿਸਿਤੁਂ ਵਾ ਪਵੇਸੇਤਿ, ਪਵੇਸਯਤਿ, ਪਵੇਸਾਪੇਤਿ ¶ , ਪਵੇਸਾਪਯਤਿ. ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤਂ ਪਯੋਜਯਤਿ ਉਦ੍ਦਿਸਾਪੇਤਿ, ਉਦ੍ਦਿਸਾਪਯਤਿ. ਪਹੋਨ੍ਤਂ ਪਯੋਜਯਤਿ ਪਹਾਵੇਤਿ, ਪਹਾਵਯਤਿ. ਸਯਨ੍ਤਂ ਪਯੋਜਯਤਿ ਸਾਯੇਤਿ, ਸਾਯਯਤਿ, ਸਾਯਾਪੇਤਿ, ਸਾਯਾਪਯਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਏਕਾਰਸ੍ਸ ਆਯਾਦੇਸੋ, ਸਯਾਪੇਤਿ, ਸਯਾਪਯਤਿ, ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਣਾਪੇਣਾਪਯੇਸੁ ਆਯਾਦੇਸਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ. ਨਯਨ੍ਤਂ ਪਯੋਜਯਤਿ ਨਯਾਪੇਤਿ, ਨਯਾਪਯਤਿ. ਪਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਂ ਪਯੋਜਯਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਯਤਿ, ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਤਿ ਵਾ.
ਹਨਨ੍ਤਂ ਪਯੋਜਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਣੇਣਯਾਦਯੋ.
‘‘ਣਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ.