ਅਞ੍ਞ > ਬ੍ਯਾਕਰਣ ਗਨ੍ਥ-ਸਙ੍ਗਹੋ > ਮੋਗਲ੍ਲਾਨਪਞ੍ਚਿਕਾ

ਇਚ੍ਚੇਵ ਮਨਵਸੇਸ ਮਤ੍ਤਨੋ ਭਯਾਦ੍ਯੂਪਦ੍ਦਵੋਪਘਾਭਕਰਸਾਮਤ੍ਥਿਯ ਯੋਗੇਨ ਸਕਲਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਬਾਹਿਯਨ੍ਤਰਾਯ ਨਿਵਾਰਣ ਮਧਿਪ੍ਪੇਤਸਿਦ੍ਧਿ ਵਿਸੇਸ ਮਭਿਕਙ੍ਖਿਯ ਰਤਨਤ੍ਤਯ ਵਿਸਯਭੂਤਂ ਤਂਸਾਧਨੇ ਕਨ੍ਤਨਿਦਾਨ ਭੂਤਸ੍ਸ ¶ ਆਲੋਕਿਯਯਾਤਿਸਯਗੁਣਵਿਸੇਸਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਹਤੋ ਪ੍ਯਤਿਮਹਨੀਯਸ੍ਸ ਰਤਨਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਸਾਦਾਨੁਰੂਪਂ ਪੂਜਾਵਿਸਯਂ ਤਦਨੁਸ੍ਸ(ਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ) ਗੁਰੁਸਨ੍ਨਿਯੋਗਮਨੁਟ੍ਠਾਤੁਂ–

ਕਿਨ੍ਤੇਹਿ ਪਾਦਸੁਸ੍ਸੂਸਾ, ਯੇਸਂ ਨਤ੍ਥਿ ਗੁਰੂਨਿਹ;

ਯੇ ਤਪ੍ਪਾਦਰਜੋਕਿਣ੍ਣਾ, ਤੇਵ ਸਾਧੂ ਵਿਵੇਕਿਨੋਤਿ.

ਵਚਨਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਰੁਪੂਜਾ ਪੁਰਸ੍ਸਰਂ ਪਞ੍ਚਿਕਾਵਿਵਰਣਂ ਪਥਿ’ਯਾ ਪਞ੍ਚਿਕਾ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਤਪਟਿਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਪਤਿ ਮਹਾਦਯੋਤਿਆਦਿਨੋ ਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਸਾਧੁਜਨਵਣ੍ਣਨਂ ਵਣ੍ਣਨਮਾਰਭਿਸ੍ਸਾਮ.

ਨਨੁ ਚ ਵੁਤ੍ਤਿਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਕਤਾਭਿਨਿਵੇਸੋ-ਯਮਾਚਰਿਯੋਤਿ ਕਥਮਿਹਾਨਧਿਕਤੇ ਮਹਾਦਯੋਤਿਆਦਿਕੇ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋਤਿ ਰਤਨਤ੍ਤਪ੍ਪਣਾਮਗਨ੍ਥਕਤ੍ਤੁਗਨ੍ਥਨਿਸ੍ਸਯਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਫਲਅਭਿਧੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤ- ਪਯੋਜਨਸੋਤੁਜਨਸਮੁਸ੍ਸਾਹਨਾਨਂ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਤਤ੍ਥ ਰਤਨਤ੍ਤਯਪ੍ਪਣਾਮ ਕਰਣਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰਾਪੁਞ੍ਞਵਿਘਾਤਕਰਪੁਞ੍ਞਵਿਸੇਸੁਪ੍ਪਾਦਨੇਨ ਕਤ੍ਤੁ ਮਿਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯੇਨਂ ਪਰਿਸਮਾਪਨਤ੍ਥਂ. ਵਚੀਪਣਾਮੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸੋਤੂਨਮ੍ਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਨਿਪ੍ਫਾਦਨਕੋ ਆਚਰਿਯੇਨਾਪ੍ਯਯ ਮਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋਯੇਵ’ਤਤ੍ਥ ਰਤਨਤ੍ਤਯਪ੍ਪਣਾਮਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨ’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ, ਵਾਚਸਿਕਸਤ੍ਥਾਧਿਕਾਰਤੋਪਿ ਵਚੀਪਣਾਮੋਤਿ ਕਾਯਪ੍ਪਣਾਮੋ ਮਨੋਪਣਾਮੋ ਚ. ਨ ਕਤੋ, ਗਨ੍ਥਕਤ੍ਤੁਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਂ ਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਪਮਾਣ ਭਾਵਵਿਭਾਵਨਤ੍ਥਂ, ਗਨ੍ਥਨਿਸ੍ਸਯਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਂ ਅਤ੍ਤਨਿਯਭਾਵਸਨ੍ਧਸ੍ਸਨੇਨ ਤਬ੍ਬਿਸੁਦ੍ਧਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ, ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਫਲਦਸ੍ਸਨਂ ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਕਜਨਨਿਸੇਧਾਯ, ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤਯਯੋਜਨਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਂ ਵੀਮਂਸਾਪੁਬ੍ਬਕਾਰੀਨਂ ਪਯੋਜਨੋ ਪਾਲਮ੍ਭਪੁਬ੍ਬਿਕਾ ਸਤ੍ਥੇ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸੋਤੁਜਨਸਮੁਸ੍ਸਾਹਨਂ (ਕਤ੍ਵਾ) ਆਦਰੇਨ ਗਨ੍ਥੇ ਪਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ, ਯਦਾਹੁ –

ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਹਿ ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ, ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਾਪਿ ਚ ਕਸ੍ਸਚਿ;

ਕੇਨੇਤਂ ਗਯ੍ਹਤੇ ਤਾਵ, ਯਾਵ-ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਯੋਜਨਂਤਿ.

ਨਨੁ ¶ ਸਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਜਨਾਨਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਪਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਇਦਮਸ੍ਸ ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਯਤੋ–

ਸਿਦ੍ਧਪ੍ਪਯੋਜਨਂ ਸਿਦ੍ਧ,ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਸੋਤੁਮਿਚ੍ਛਤਿ;

ਸੋਤਾਦੋ ਤੇਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਸਪ੍ਪਯੋਜਨੋਤਿ.

ਸਤ੍ਤਂ ਪਯੋਜਨਞ੍ਚੇਵ, ਉਭੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨਿਸ੍ਸਯਾ;

ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ ਨ, ਭਿਨ੍ਨੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਪਯੋਜਨਾਤਿ.

ਪਯੋਜਨਪ੍ਪਯੋਜਨਮ੍ਪਨ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਲਦ੍ਧਬ੍ਬਂ ਸਯਮਾਚਰਿਯੇਨ ‘‘ਕੋ ਪਨ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਅਜਾਨਨੇ ਦੋਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਂ.

ਤਤ੍ਥ‘ਮਹਾਦਯੋ’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯੇਨ ਰਤਨਤ੍ਤਯਪਣਾਮੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ‘ਯੋ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੇਸੂ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਗਨ੍ਥਕਤ੍ਤਾ, ‘ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥ’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਗਨ੍ਥਨਿਸ੍ਸਯੋ, ‘ਸਙ੍ਖੇਪਨਯੇਨਾ’ਤਿਚ ‘ਸਾਰਭੂਤਂ ਵਿਪੁਲਤ੍ਥਗਾ ਹਿਂ ਅਨਾਕੁਲ’ਨ੍ਤਿ ਚ ਇਮੇਹਿ ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਫਲਂ ਸੋਤੁਜਨਸਮੁਸ੍ਸਾਹਨਞ੍ਚ, ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤਪ੍ਪਯੋਜਨਮ੍ਪਨ‘ਸਂਵਣ੍ਣਨ’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥ ਬ੍ਯਪਦੇਸੇਨ ਸਂਵਣ੍ਣੀਯਤਿ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਥੀਯਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਏਤਾਯਾਤਿ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭਿ ਕਤ੍ਵਾ, ਤਮ੍ਪਨ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਕਥਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨੁਸਾਸਨਸਤ੍ਥਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਤ੍ਤਾ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਨਾਮ ਸਮੁਦਿਤੇਨ ਸਤ੍ਥੇਨ ਵਚਨੀਯਤ੍ਥੋ ਤਂ [ਵਚਨੀਯਤ੍ਥੋਤਿ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਵੁਤ੍ਤਸਦ੍ਦਾਨੁਸਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਖਾਤਪਯੋਜਨਮੇਵਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਮੁਦਾਯਤ੍ਥੋ.

ਅਯਮ੍ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਵਯਵਤ੍ਥੋ-ਯੋਤਿ ਅਨਿਯਮਵਚਨਂ ਧਮ੍ਮਰਾਜਸਦ੍ਦਾ ਪੇਕ੍ਖਾਯ ਚੇਤ੍ਥ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਤਾ, ਤੇਨੇਤ੍ਥ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਗੁਣਵਿਸੇਸਾ ਧਾਰਪੁਗ੍ਗਲਵਿਸੇਸਨਿਦਸ੍ਸਨਂ, ਦਯਤਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਪਰੇਸਂ ਸੁਖਂ ਦਦਾਤਿ, ਦਯੀਯਤਿ ਵਾ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਗਮਿਯ(ਤਿ ਸ) ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਪਵਤ੍ਤੀਯਤਿ, ਦਯਤਿ ਵਾ ਪਰਦੁਕ੍ਖਂ ਹਿਂਸਤਿ, ਦਯਤਿ ਵਾ ਪਰਦੁਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਤਂਵਸੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਦਯਖੇਦਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਦਯਾ, ‘‘ਦਯ=ਦਾਨਗਤਿ ਹਿਂਸਾਦਾਨੇਸੁ’’ ਇਚ੍ਚਸ੍ਮਾ ‘‘ਇਤ੍ਥਿਯਮਣਤ੍ਤਿਕਯਕ੍ਯਾਚੇ’’ਤਿ (੫-੪੯) ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਵਿਸਯਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ¶ ਮਹਤੀ ਪਸਤ੍ਥਾ ਵਾ ਦਯਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਮਹਾਦਯੋ, ਵਿਸੇਸਨ ਸਮਾਸੇ ‘‘ਸਦ੍ਧਾਦਿਤ੍ਵ’’ (੪-੮੪) ਵਕ੍ਖਮਾਨਪਾਰਮਿਤਾਸਮ੍ਭਰਣਦੁਕ੍ਖਾਨੁਭਵ ਨਾਨਮਿਦਂ ਹੇਤੁਵਚਨਂ, ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸੇਹਿ ਜਨਿਤਾਤਿ ਜਨਾ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ, ਇਮਿਨਾ ਖੀਣਾਸਵਾਪਿ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸੁਖਵਿਹਾਰਸਙ੍ਖਾਤ ਹਿਤਸ੍ਸ ਦਾਨਤੋ, ਜਨਾਨਂ ਸਮੂਹੋ ਜਨਤਾ ਤਸ੍ਸਾ ਹਿਤਾਯ ਅਭਿਵਡ੍ਢਿਯਾ ਸਕਲਵਟ੍ਟ ਦੁਕ੍ਖਨਿਸ੍ਸਟਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਖਭਾਗਿਯਕਰਣਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਸ੍ਸਚ’ਸਮ੍ਪੂਰਯ’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ’ਦੁਕ੍ਖਮਨੁਭਵੀ’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਸਮ੍ਬੋਧੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਂਸਦ੍ਦੋ ਸਾਮਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਂਸਯਮੇਵ ਅਨਞ੍ਞਬੋਧਿਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਬੁਜ੍ਝਤਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬੋਧਿ, ਸਂਪੁਬ੍ਬਾ ਬੁਧਧਾਤੁਤੋ ‘‘ਇ’’ਇਤਿ ਣ੍ਵਾਦਿ (ਕੋ) ਇਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਸਵਾਸਨਸਕਲਸਂਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਯਕਂ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞ੍ਞਾਣਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਸਮ੍ਪਾਪਯਤੀਤਿ ਸਮ੍ਪਾਪਕਂ, ਸਮ੍ਬੋਧਿਯਾ ਸਮ੍ਪਾਪਕਨ੍ਤਿ ਛਟ੍ਠੀਸਮਾਸੋ, ਕਿਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ਧਮ੍ਮਸਦ੍ਦੇਨੇਤ੍ਥ ਪਾਰਮਿਧਮ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚਮਹਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾਦਯੋ ਚ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਤੇਪਿ ਹਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਧਾਰੇਨ੍ਤਂ ਧਾਰੇਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬੋਧਿ ਸਮ੍ਪਾਪਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਯੋਗੇਨ ਪਰੇਪਿ ਧਾਰੇਨ੍ਤਿ ਨਾਮਾਤਿ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ‘ਧਰ=ਧਾਰਣੇ’ਇਚ੍ਚਸ੍ਮਾ ਖੀਸੁ, ਵਿਯਾਦਿਸੁਤ੍ਤੇਨ ਣ੍ਵਾਦਿ(ਕੋ) ਮਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਧਮ੍ਮਾਨਂਜਾਤਂ, ਧਮ੍ਮਾਏਵਵਾ ਜਾਤਂ, ਸਮ੍ਬੋਧਿਸਮ੍ਪਾਪਕਞ੍ਚ ਤਂ ਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ਚੇਤਿ ਵਿਸੇਸਨਸਮਾਸੋ, ‘ਸਮ੍ਪੂਰਯ’ਨ੍ਤਿ ਮਸ੍ਸੇਤਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਸਮ੍ਪੂਰਯਨ੍ਤਿ ਪਯੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋਗਾ ਦੀਪਙ੍ਕਰ (ਪਾਦ)ਮੂਲੇ ਹਤ੍ਥੋਪਗਤਮ੍ਪਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮ੍ਪਹਾਯ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕਰੁਣਾਗੁਣਯੋਗਸੀਤਲੀਭੂਤਹਦਯਤਾਯ ‘‘ਕਥਨ੍ਨਾਮੇਤੇ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤ ਦੁਸ੍ਸਹਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖੋਪਗਤੇ ਸਤ੍ਤੇ ਤਂਮਹਾਦੁਕ੍ਖਾ ਮੋਚੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਨਿਸ੍ਸਰਣੇਕਹੇਤੁਤਾਯ ਸਮ੍ਮਾ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ ਵੁਡ੍ਢਿਂ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਂ ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਗਮੇਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਹੇਤੁਯੇਵੇਦਮਪਿ ਦੁਕ੍ਖਾਨੁਭਵਨਸ੍ਸ, ਮਹਾਦਯਤਾ ਪਨਸ੍ਸ ਪਰਮ੍ਪਰਹੇਤੁ, ਦੁਟ੍ਠੁ ਖਨਤਿ ਕਾਯਿਕਂ ਅਸ੍ਸਾਦਨ੍ਤਿ’ਦੁਪੁਬ੍ਬਾ ਖਨਿਸ੍ਮਾ’ ‘‘ਕ੍ਵੀ’’ਤਿ (੫-੪) ਕ੍ਵਿ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਕਾਯਿਕਦੁਕ੍ਖ ਵੇਦਨਾ, ਕੀਦਿਸਨ੍ਤਿ ਆਹ-’ਅਨਨ੍ਤਰੂਪ’ਨ੍ਤਿ, ਸਭਾਵਵਚਨੋ ਯਂ ਰੂਪਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਪਿਯਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਵਿਯ, ਤੇ ਚ ਦੁਕ੍ਖਸਭਾਵਾ (ਅਨਨ੍ਤਾ) ਅਨਨ੍ਤਕਾਰਣਾਨਂ ਵਸੇਨ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨਨ੍ਤਂ ਰੂਪਂ ਸਭਾਵੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰੂਪਂ, ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨੁਭਵੀ ਵਿਨ੍ਦੀ, ਕਿਮਿਵਾਤਿ ਆਹ-‘ਸੁਖਂ ਵਾ’ਤਿ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਖਨਤਿ ਕਾਯਿਕਂ ਆਬਾਧਨ੍ਤਿ ¶ ਸੁਖਂ, ਇਵਸਦ੍ਦੋ ਸਧਮ੍ਮਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤੋਪਮਾਜੋਤਕੋ, ਸਧਮ੍ਮਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਉਪਮਾ, ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ‘‘ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ, ਸਧਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ਸਿਯੋ ਪਮਾ’’ਤਿ, ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਅਨਿਟ੍ਠਾਨੁਭਵਨਸਭਾਵਾਯਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਾਯ ਅਨੁਭਵਨਸਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਅਜ੍ਝਾਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਵਿਸੇਸਯੋਗਾ ਮਹਾਕਾਰੁਣਿਕਸ੍ਸ ਸੁਖੇਨ ਸਦਿਸਤਾਪਤ੍ਤਿਹੋਤੀਤਿ ਦੁਕ੍ਖਮ੍ਪਿ ਸਮਾਨਂ ਤਂ ਸੁਖਮਿਵ ਵਿਨ੍ਦੀ’’ਤਿ. ਕਥਮਞ੍ਞਥਾ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਤੋ ਸਕਲਲੋਕਸ੍ਸ ਸਮੁਦ੍ਧਰਣਂ ਸਿਯਾਤਿ, ਅਥਵਾ ਸੁਖਮਿਵ ਸੁਖਂ ਵਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਅਨਞ੍ਞਵਿਨ੍ਦਿਯਮਪਿ ਤਾਦਿਸਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਸਕਲਲੋਕਹਿਤਾਵ ਹਿਤਮਨਤਾਯ ਵਿਨ੍ਦੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤੇਨਾਹ ‘ਅਖਿਨ੍ਨਰੂਪੋ’ਤਿ, ਅਖਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿਸ੍ਸਮਮਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਰੂਪਂ ਸਭਾਵੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਤਂ ਧਮ੍ਮਰਾਜਨ੍ਤਿ ਯੋਤਿ ਅਨਿਯਮਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਗੁਣਵਿਸੇਸਾਧਾਰ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸਨਿਯਮਨਵਚਨਂ, ਧਮ੍ਮੇਨ ਰਾਜਤਿ ਨੋ ਅਧਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਵਾ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਮਿਭਾਵੇਨ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਰਾਜਾ ਸਾਮੀਤਿ ਵਾ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਯਮਾਨੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋਵ ਤਤ੍ਥ ਰਾਜਤਿ ਦਿਪ੍ਪਤੀਤਿ ਵਾ, ਪਰੂਪਕਾਰਵਸੇਨ ਤਦਤ੍ਥਾਯੇਵ ਪਟਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਪਰੇਸਂ ਧਮ੍ਮਂ ਰਾਜੇਤਿ ਪਕਾਸੇਤੀਤਿ ਵਾ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ, ਤਂ ਧਮ੍ਮਰਾਜਂ ਨਮਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਨਮਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਕੀਦਿਸਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਜਿਤਮਾਰਵੀਰਂ ਸੁਧਨ੍ਤ ਸੋਵਣ੍ਣਨਿਭ’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਾਰੋ ਚ ਸੋ ਵੀਰੋਚਾਤਿ ਮਾਰਵੀਰੋ ਜਿਤੋ ਵਿਦ੍ਤੇਧਸ੍ਤਬਲੋ ਮਾਰਵੀਰੋ ਨਾਤਿ ਜਿਤਮਾਰਵੀਰੋ, ਤਂ, ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਮਚ੍ਚੁਕ੍ਖਨ੍ਧ ਮਾਰਾ-ਨੇਨ ਜਿਤਾ ਏਵ, ਤਥਾਪਿ ਵੀਰਸਦ੍ਦਸਨ੍ਨਿਧਾਨੇਨ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਮਾਰੇ ਗਹਿਤੇ ਤਂਵਿਜਯਾ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਜਿਤਾ ਏਵ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਧਨ੍ਤਂ ਧਮਿਤਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤਂ ਸੁਧਨ੍ਤਂ, ਸੁਵਣ੍ਣਮੇਵ ਸੋਵਣ੍ਣਂ, ਸੁਧਨ੍ਤ ਚ ਤਂ ਸੋਵਣ੍ਣਞ੍ਚ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਨਿਭਾ ਸੋਭਾ ਅਸ੍ਸੇਤਿ ਸਮਾਸੋ, ਅਥਵਾ ਸੁਧਨ੍ਤਞ੍ਚ ਤਂ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਚੇਤਿ ਸਮਾਸੇ ਤਸ੍ਸਿਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਣੋ’’ਤਿ (੪-੩੪) ਣਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ‘‘ਮਜ੍ਝੇ’’ਤਿ (੪-੧੨੬) ਮਜ੍ਝਵੁਦ੍ਧਿਯਂ ਸੁਧਨ੍ਤਸੋਵਣ੍ਣਂ ਪਟਿਮਾਰੂਪਂ, ਤੇਨ ਨਿਭੋ ਸਦਿਸੋ, ਤਂ.

ਹੇਤੁ ਫਲਂ ਪਰਤ੍ਥੋ ਚ, ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਥੁਤਿਸਙ੍ਗਹੋ;

ਹੇਤੁ ਸਮ੍ਬੋਧਿਤੋ, ਪੁਬ੍ਬੇਵ, ਯਮਞ੍ਞਂ ਤਤੋਪਰੀਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤਹੇਤੁਫਲਸਤ੍ਤੋਪਕਾਰਵਸੇਨ ¶ ਬੁਦ੍ਧਰਤਨਸ੍ਸ ਥੁਤਿਪੁਬ੍ਬਕਮ੍ਪਣਾਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਧਮ੍ਮਰਾਜੇਨ ਤੇਨਾਪਿ ਪੂਜਨੀਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਰਤਨਸ੍ਸ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ‘ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਮੋਹਨ੍ਧਤਮਪ੍ਪਧਂਸਿ’ਨ੍ਤਿ ਆਹ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਸਦ੍ਦੋ ‘ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਨਮਿਤ੍ਵਾ’ਤਿ [ਨਮਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਨਮਸ੍ਸਨਕ੍ਰਿਯਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ, ਕਿਮ੍ਭੂਤਨ੍ਤਿ ਆਹ, ‘ਮੋਹਨ੍ਧਤਮਪ੍ਪਧਂਸਿ’ਨ੍ਤਿ, ਮੁਯ੍ਹਤੀਤਿ ਮੋਹੋ=ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਅਨ੍ਧਯਤਿ ਸਮਤ੍ਥਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਪਰਿਹਾਨੇਨਾਤਿ ਅਨ੍ਧਂ, ਅਨ੍ਧਞ੍ਚ ਤਂ ਤਮਞ੍ਚੇਤਿ ਅਨ੍ਧਤਮਂ=ਬਾਲ਼੍ਹਤਿਮਿਰਂ, ਮੋਹੋਯੇਵ ਤਂਸਦਿਸਤਾਯ ਅਨ੍ਧਤਮਨ੍ਤਿ ਮੋ ਹਨ੍ਧਤਮਂ, ਤਂ ਪਧਂਸੇਤਿ ਪਕਾਰੇਨ ਨਾਸੇਤਿ ਸੀਲੇਨਾਤਿ ਮੋਹਨ੍ਧਤਮਪ੍ਪਧਂਸੀ, ਪਸਦ੍ਦਸ੍ਸਪਕਾਸਨਤ੍ਥਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਪਕਾਰਤ੍ਥਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣਤੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਸਹ–

ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਾਦਯੋ ਮਗ੍ਗਾ,ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਤਪ੍ਫਲਾਨਿਚ;

ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਥ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਧਮ੍ਮਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਨਵਾਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤਨਵਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮ੍ਮੋ ਗਹਿਤਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੋਵ ਗਯ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਮੋਹਸ੍ਸੇਵ ਪਹਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨੇਤਰੇਸਨ੍ਤਿ ਤਮ੍ਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾਨਂ, ਤਪ੍ਪਹਾਨਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਤਮ੍ਮੁਖੇਨੇਤਰੇਸਮ੍ਪਿ ਪਹਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ.

ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਰਤਨਸ੍ਸ ਨਮਕ੍ਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਦਾਧਾਰਭੂਤਸਙ੍ਘਰਤਨਂ ਨਮਸ੍ਸਿਤੁਂ ‘ਸਙ੍ਘਂ ਤਥਾ ਸਙ੍ਘਟਿਤਂ ਗੁਣੇਹੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਤਥਾਸਦ੍ਦੋ ਸਮੁਚ੍ਚਯੇ ਵਾ, ਵਚੋਯੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵਾ, ਵਚੋਯੁਤ੍ਤਿਪਕ੍ਖੇ ਚ ਸਦ੍ਦੋ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬੋ, ਕਿਲੇਸਾਦਯੋ ਸਂਹਨਤਿ ਹਿਂਸਤੀਤਿ ਸਙ੍ਘੋ, ਸਂਪੁਬ੍ਬਤੋ ਹਨਤਿਸ੍ਮਾ ਕ੍ਵਿਮ੍ਹਿ ‘‘ਕ੍ਵਿਮ੍ਹਿ ਘੋਪਰਿਪਚ੍ਚਸਮੋ ਹੀ’’ਤਿ (੫.੧੦੦) ਹਨਸ੍ਸ ਘੋ, ਕਿਲੇਸਹਿਂਸਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਤਦਙ੍ਗਾਦਿਵਸੇਨ ਗਹਿਤਂ, ਗੁਣੇਹੀਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਨਿਦ੍ਦੇਸਤੋ ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ

ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਫਲੇਠਿਤਾ;

ਏਸ ਸਙ੍ਘੋ ਉਜੁਭੂਤੋ, ਪਞ੍ਞਾਸੀਲਸਮਾਹਿਤੋਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤਅਟ੍ਠਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਾ ¶ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਗੁਣੇਹੀਤਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰੇਹਿ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇਹਿ, ਸਙ੍ਘਟਿਤਨ੍ਤਿ ਸਂਹਤਂ.

ਏਵਮਨਨ੍ਤਰਾਯੇਨ ਗਨ੍ਥਪਰਿਸਮਾਪਨਤ੍ਥਮਨਨ੍ਤ ਗੁਣਵਿਸਿਟ੍ਠਲੋਕਤ੍ਤਯਗ੍ਗਸੀਖਾਮਣਿਭੂਤਸ੍ਸ ਰਤਨਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਪਣਾਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਗਨ੍ਥ ਕਤ੍ਤਾਦਿਯਥਾਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥੋਪਦਸ੍ਸਨ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਮਤ੍ਤਨਾ ਸਮਾਰਭਿਤਬ੍ਬਂ ਗਨ੍ਥ ਕਰਣਂ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤੁਕਾਮੋ’ਯੋ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੇਸੂ’ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਤਤ੍ਥ ‘ਯੋ’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ‘ਤਨ੍ਨਾਮਧੇਯ੍ਯੇਨਾ’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਏਤਾਯ ਸਤ੍ਤਾ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਇਦ੍ਧਾ ਵੁਦ੍ਧਾ ਉਕ੍ਕਂਸਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਦ੍ਧਿ=ਇਦ੍ਧਿਵਿਧਾਦਯੋ ਲੋਕਿਯਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਚ ਸਾ ਏਤੇਸਮਤ੍ਥੀਤਿ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੋ, ਤੇਸੁ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੇਸੁ, ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਾਨਂ ਮਹਾਸਾਵਕਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਮਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਮਹਤ੍ਤਂ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਂ ਗਤੋ, ਤਨ੍ਨਾਮਧੇਯ੍ਯੇਨਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਮਸ੍ਸਾਤਿ ਤਨ੍ਨਾਮਧੇਯ੍ਯੋ, ਤੇਨ, ਤਪੋਧਨੇਨਾਤਿ ਮੁਨਿਨਾ, ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ- ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ’’ਤਿ ਭਗਵਤਾ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੇਸੁ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪਿਤੋ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ ਯੋ ਦੁਤਿਯੋ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੋ… (ਤੇਨ ਸਮਾਨਨਾਮਧੇਯ੍ਯੇਨਾਤਿ) ਤਮਪਦਿਸਨ੍ਤੋ-ਯਮਾਚਰਿਯੋ ਅਨੁਦ੍ਧਤਭਾਵੇਨ ਉਜੁਨਾਕ੍ਕਮੇਨ ਨਾਮਾਦਿਕਮਵਤ੍ਵਾ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋਤਿ ਨਾਮਂ ਮਹਾਸਾਮਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਰਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਕਾਲੋਚਿਤਪਞ੍ਞਾ ਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਂ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੋਪਕਾਰਿਤਾਦਿਞ੍ਚ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ‘ਯਂ ਰਚਿਤ’ਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਰਚਿਤਨ੍ਤਿ ਕਤਂ, ਕਿਨ੍ਤਿ ਆਹ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥ’ਨ੍ਤਿ, ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਂ ਨਾਮ ਸੁਤ੍ਤ, ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਬ੍ਯਾਕਰਣਾਦ੍ਯਪਰਨਾਮਧੇਯ੍ਯਂ, ਸੁਤ੍ਤਂ(ਹਿ) ‘ਸਦ੍ਦਾ (ਲਕ੍ਖੀਯਨ੍ਤਿ) ਸਾਸੀਯਨ੍ਤਿ ਅਨੁਸਾਸੀਯਨ੍ਤਿ ਪਕਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦਿਵਿਭਾਗਕਪ੍ਪਨਾਯ ਏਤੇਨਾ’ਤਿ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਚ ‘ਬ੍ਯਾਕਰੀਯਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਦਨਿਪ੍ਫਾਦਨਵਸੇਨ ਕਥੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾ’ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਣਨ੍ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਪਰਮ੍ਪਨ ਵੁਤ੍ਯਾਦਿ ਤਦੁਪਕਰਣਭਾਵੇਨ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਂ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਂ ਬ੍ਯਾਕਰਣਨ੍ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਅਨੁਨਨ੍ਤਿ ਤਬ੍ਬਿਸੇਸਨਂ, ਅਸੇਸਲਕ੍ਖਿਯੋਪਸਙ੍ਗਾਹਕਭਾਵੇਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸਾਪਰਸ੍ਸਾਭਾਵਾ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਥਾਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਰਚਨਾਨਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਸੇਤਿ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਸ੍ਸ, ਵੁਤ੍ਤਿ ਚ ¶ ਸਮਾਸਾ ਕਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਿਵਰੀਯਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿ, ਸਮਸ੍ਸਤੇ ਸਙ੍ਖਿਪੀਯਤੀਤਿ ਸਮਾਸਾ.

ਤਸ੍ਸਾਪੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਾਪਿ, ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਦਵਸੇਨ ਸਙ੍ਕੁਚਿਤਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ਖਿਪਨਂ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਤਸ੍ਸ ਨਯੋ ਕਮੋ ਸਙ੍ਖੇਪਨਯੋ, ਤੇਨ, ਭੋਵਾਤਿ ਯੋ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਕਤ੍ਤਾ ਸੋ ਏਵ, ਇਦਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਰਚਨਾਨਨ੍ਤਰਮਵਸਰਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ, ਸਮਾਰਭੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਮਾ ਆਰਮ੍ਭਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਬਹੁਨ੍ਨਂ ਕ੍ਰਿਯਾਕ੍ਖਣਾਨਮਾਦਿਭੂਤਂ ਕ੍ਰਿਯਾਕ੍ਖਣਮਨੁਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ, ਕਿਨ੍ਤਿ ਸਂਵਣ੍ਣਨਂ, ਸਂਵਣ੍ਣੀਯਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਏਤਾਯਾਤਿ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾ, ਪਞ੍ਚੀਯਤਿ ਵਿਪਞ੍ਚੀਯਤਿ ਬ੍ਯਤ੍ਤੀ ਕਰੀਯਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਏਤਾਯਾਤਿ ਵਾ, ਤਂ ਪਞ੍ਚਯਤੀਤਿ ਵਾ ਲਦ੍ਧਨਾਮਪਞ੍ਚਿਕਾ, ਤਂ.

ਏਵਮਤ੍ਤਨਾ ਕਰਣੀਯਸਤ੍ਥਮ੍ਪਟਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਮੇ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਉਪ੍ਪਾਦਾਯ (ਕਤਮੇ ਦ੍ਵੇ) ਪਰਤੋ ਚ ਘੋਸੋ (ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ) ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਵਨਪਟਿਬਦ੍ਧਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਸਾਸਨ (ਪ੍ਪਟਿ) ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਸਾਸਨਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਯਾਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਤਂ ਸਵਨੇ ਸਾਧੁਜਨੇ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ‘ਤਂ ਸਾਰਭੂਤ’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਤਤ੍ਥ ਤਨ੍ਤਿ ਯਸਦ੍ਦਵਿਰਹੇਪਿ ਅਧਿਕਤਤ੍ਤਾ ਸਂਵਣ੍ਣਨਂ ਪਰਾਮਸਤਿ, ਤਂ ਸੁਣਨ੍ਤੂ’ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਸਾਧੂਤਿ ਸਵਨਕ੍ਰਿਯਾਵਿਸੇਸਨਂ, ਅਤ੍ਥਾਨੁਰੂਪਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨੁਰੂਪਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਂਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਅਨਞ੍ਞਮਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਸੁਣਨ੍ਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਸੁਵਣ੍ਣਭਾਜਨੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸੀਹਵਸਾਵਿਯ ਅਵਿਨਸ੍ਸਮਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਹਦਯੇ ਠਪਨਵਸੇਨ, ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਸਵਨਮੇਵ ਹਿ ਸੋਤੂਨਮਤ੍ਥਾਵਹਂ ਹੋਤੀਤਿ, ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਸਵਨਕ੍ਰਿਯਾਯ ਕਤ੍ਤਾਰੋ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤਥਾ ਸਾਤਿਸਯਬ੍ਯਾਕਰਣਂ… ਤਥਾਵਿਧਾ ਏਵ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾ ਸਾਧੁਕਂ ਸੋਤੁਕਾਮਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ, ਕਿਮ੍ਭੂਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘ਸਾਰਭੂਤ’ਨ੍ਤਿਆਦਿ, ਭੂਤਸਦ੍ਦੋ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਭੂਤਸ੍ਮਿਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਥੋ, ਫੇਗ੍ਗੁਤ੍ਤਾਭਾਵੇਨ ਅਪਰਿਚ੍ਚਜਨੀਯਤਾਯ ਸਾਰੋ ਥਿਰਂ ਸੋ ਅਤ੍ਥੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਾਰਾ ਚ ਸਾ ਭੂਤਾਚ, ਅਥ ਵਾ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਗੁਣਾਤਿਸਯਸਾਧਨੇਕਸਾਧਨਭਾਵਤੋ ਸੇਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਸਾਰਞ੍ਚ ਸਾ ਭੂਤਾਚਾਤਿ ਸਾਰਭੂਤਾ, ਤਂ ਗਨ੍ਥੋ ਯੇਵੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਿਤੋ, ਅਤ੍ਥੋ ਪਨ ਨਯਗ੍ਗਾਹਿਤਤਾਯਪਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਦਸ੍ਸਿਤੋਯੇਵਾਤਿ ¶ ਵਿਪੁਲਂ ਅਤ੍ਥਂ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਵਿਪੁਲਤ੍ਥਗਾਹੀ, ਤਂ, ਵਿਧੀਯਮਾਨਵਣ੍ਣਨਾਕ੍ਕਮਵਿਸੇਸੇਨ ਬ੍ਯਾਕੁਲਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਨਾਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਨਿਰਸਨਤੋ ਨਤ੍ਥਿ ਆਕੁਲਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨਾਕੁਲਂ, ਤਂ, ਇਮਿਨਾ ਚ ਕਚ੍ਚਾਯਨਵੁਤ੍ਤਿਵਣ੍ਣਨਾਸੁ ਨ ਤਥਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਤਦੇਵਮਧਿਕਤਤ੍ਤਾਯੇਵਾਯਮਾਚਰਿਯੋ ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭੇ’ਮਹਾਦਯੋ ਯੋ’ਤਿਆਦਿਕੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਦਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਣ੍ਣਨੀਯਸ੍ਸ ਗਨ੍ਥਸ੍ਸਾਦਿ ਭੂਤਂ ਵਾਕ੍ਯਮਨਧਿਕਤਪਰਿਹਾਰਮੁਖੇਨੇਵੋਪਨ੍ਯਸ੍ਯ ਬ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤੁਮਾਹ- ‘ਇਧਾ’ਤਿਆਦਿ, ਤਤ੍ਥ ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਮਾਗਧਿਕਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਵਿਰਚਨਾਧਿਕਾਰੇ, ਮਾਗਧਾਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਇਦਨ੍ਤਿ ਮਾਗਧਿਕਂ, ਮਾਗਧਿਕਂ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਵਿਸੇਸਨ ਸਮਾਸੋ, ਵਿਰਚਯਿਤੁਕਾਮੋਤਿ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮੋ, ਰਤਿਂਜਨੇਤੀਤਿ ਰਤਨਂ, ਰਮਯਤੀ [ਰ ਤਯਤੀ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਤਿ (ਵਾ) ਰਤਨਂ ਅਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਨ, ਅਥਵਾ ਯਂ ਲੋਕੇ ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਾਦਿਕਂ ਰਤਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਤਂ ਸਦਿਸਤਾਯ ਰਤਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਥਾਚਾਹੁ–

ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਂ ਮਹਗ੍ਘਞ੍ਚ, ਅਤੁਲਂ ਦੁਲ੍ਲਭਦਸ੍ਸਨਂ;

ਅਨੋਮਸਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗਂ, ਰਤਨਂ ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.

ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਨਮੇਤਮਧਿਵਚਨਂ, ਤਯੋ ਅਵਯਵਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਤਯਂ, ਸਮੁਦਾਯੋ, ਰਤਨਾਨਂ ਤਯਂ ਰਤਨਤ੍ਤਯਂ, ਅਵਯਵਵਿਨਿਮ੍ਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਤੀਣਿ ਏਵ ਰਤਨਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਪਣਮਨਂ ਪਣਾਮੋ, ਰਤਨਤ੍ਤਯਗੁਣਨਿਨ੍ਨਤਾ, ਪਣਮਨ੍ਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਵਾ ਪਣਾਮੋ, ਪਣਾਮਕ੍ਰਿਯਾਨਿਪ੍ਫਾਦਿਕਾ ਕੁਸਲਚੇਤਨਾ, ਰਤਨਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਪਣਾਮੋਤਿ ਛਟ੍ਠੀਸਮਾਸੋ, ਅਭਿਧੀਯਤਿ ਪਟਿਪਾਦੀਯਤੀਤ੍ਯਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਸਮੁਦਿਤੇਨ ਸਤ੍ਥੇਨ ਵਚਨੀਯਤ੍ਥੋ, ਯੇਨ ਚ ਯੋ ਪਟਿਪਾਦੀਯਤਿ ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਹੋਤੀਤਿ, ਸੋ ਚ ਪਕਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦਿਵਿਭਾਗਕਪ੍ਪਨਾਯ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਙ੍ਖਰਣਂ, ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥੇਨ ਹਿ ਸਦ੍ਦਸਙ੍ਖਰਣਮੇਵ ਪਟਿਪਾਦੀਯਤਿ, (ਰਤਨਤ੍ਤਯਪ੍ਪਣਾਮੋ ਚ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਚ) ਰਤਨਤ੍ਤਯਪ੍ਪਣਾਮਾਭਿਧੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਥਸਮਾਸੋ, ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਂ ਅਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੋ, ਕਿਨ੍ਤਂ ਵਾਕ੍ਯਂ, ਤਾ ਵਾਤਿ ਵਾਕ੍ਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ, ਨਨੁਚੇਵਮਧਿਕਤਤ੍ਤੇਪਿ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਮਤ੍ਤਮੇਵਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਂ ¶ ਸਿਯਾ ਕਿਂ ਵਾਚਾਪਣਾਮੇਨ, ਕਾਯਮਨੋਮਯੇਨਾਪਿ ਪੁਞ੍ਞਾਤਿ ਸਯਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਿਸਮੀਹਿਤਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿ ਹੋਤੇਵਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯ ਵਚੀਪਣਾਮਸ੍ਸ ਪਰਤ੍ਥਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਤਞ੍ਚ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵਿਭਾਗੇਨ ਪਯੋਜਨਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਤਤ੍ਥ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਗੁਣਸਦ੍ਦੋ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਤਗੁਣਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਆਨਿਸਂਸਟ੍ਠੋ, ਗੁਣਾਨਮਾਨਿਸਂਸਾਨਂ ਅਨੁਕੂਲਂ ਅਨੁਗੁਣਂ, ਹੇਤੁਮਨ੍ਤਵਿਸੇਸਨਮੇਤਂ, ਪਧਾਨਭਾਵਂ ਨੀਤਂ ਪਣੀਤਂ ਅਤਿਉਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਤੀਸਯੇਨ ਪਣੀਤਂ ਪਣੀਤਤਰਂ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਸਨ੍ਤਾਨਂ ਪਬਨ੍ਧੋ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਂ, ਪਣੀਤਤਰਞ੍ਚ ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚ, ਅਨੁਗੁਣਞ੍ਚ ਤਂ ਪਣੀਤਤਰਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚਾਤਿ ਵਿਸੇਸਨਸਮਾਸੋ, ਤਪ੍ਪਣਾਮਕਰਣੇਨ ਅਨੁਗੁਣ…ਪੇ… ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੋ, ਤੇਸਂ, ਯਥਾ ਤੇ ਸੋਤਾਰੋ ਰਤਨਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਪਣਾਮਕਰਣੇਨ ਪੁਞ੍ਞਾਤਿਸਯਪ੍ਪਟਿਲਾਭਾ ਅਨੇਕਾਨਿਸਂਸਾਤਿਸਯਪ੍ਪਟਿਲਾਭਾਨੁਕੂਲ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਤਾਯ ਪਧਾਨਤਰਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਪਵਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਅਧਿਗਤਾ…ਪੇ… ਨ੍ਤਰਾਧਾਨਨ੍ਤੀਮੇਸਂ ਹੇਤੁਭਾਵੇਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਅਧਿਗਤਾ ਪਤ੍ਤਾ ਅਨੇਕੇ ਬਹੂ ਆਨਿਸਂਸਵਿਸੇਸਾ ਆਯੁ ਵਣ੍ਣਸੁਖਬਲਪਟਿਭਾਨਾਦਯੋ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਵਿਸੋਸਿਤਾ ਸੁਕ੍ਖਾਪਿਤਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯਾ ਭਯਾਦਯੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ ਬਾਹਿਯਾ ਵਾ ਯੇਸਂ ਤਥਾਵਿਧਾਨਂ ਸੋਤੂਨਂ, ਏਤੇਪਿ ਅਭਿ,ਪੇ,ਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ ਹੇਤੂ, ਅਭਿਸਮੀਹਿਤਸ੍ਸ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਕਤਨਿਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਅਵਬੋਧੋਯੇਵ ਫਲਂ, ਤਸ੍ਸ ਸਿਜ੍ਝਨਤ੍ਥਂ, ਕਿਨ੍ਤਂ ਰਤਨਤ੍ਤਯਪ੍ਪਣਾਮਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਂ.

ਸਚ੍ਚਂ ਪੁਨਪਿ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਭੁਜਮੁਕ੍ਖਿਪ੍ਪ ਵੁਚ੍ਚਤੇ;

ਸਕਤ੍ਥੋ ਨਤ੍ਥੀ ਨਤ੍ਥੇਵ,ਪਰਸ੍ਸਤ੍ਥਮਕੁਬ੍ਬਤੋਤਿ.

ਵਚਨਤੋ ਪਰਤ੍ਥੋਵ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਪਰਤ੍ਥੇ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤੇ ਪਨ ਸਕਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਵ ਨਾਮ ਸਿਯਾਤਿ ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹ- ‘ਏਤਦੇਵਾ’ਤਿਆਦਿ. ਕਾਯਮਨੋਸਮਾਚਰਣੇਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਞ੍ਚ ਵਚੀਸਮਾਚਰਣੇਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੇਵਾਤਿ ਅਨੇਨੇਵ ਵਾਕ੍ਯੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਅਵਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਬੁਦ੍ਧਿ ਪੁਬ੍ਬਾ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਰਣੇ ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਿ ਪੁਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਸੀਲੇਨ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਿਪੁਬ੍ਬਕਾਰਿਨੋ, ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮੋ ਜਾਨਨਂ ਪੁਬ੍ਬੋ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਾਧਿਗਮਪੁਬ੍ਬਕੋ ¶ , ਅਵਤਾਰੋ ਪਵਤ੍ਤਿ, ਏਕਦੇਸਦਸ੍ਸਨੇ ‘‘ਸਮੁਦ੍ਦੋ ਦਿਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਵਿਯ ਏਕਦੇਸੇਪਿ ਸਮੁਦਾਯਵੋਹਾਰਦਸ੍ਸਨਤੋ ਪਚ੍ਛਿਮ ਪਾਦੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਚ੍ਛਿਮਪਾਦਸ੍ਸੇਕਦੇਸਭੂਤੇਨ ‘ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣ’ਮਿਚ੍ਚਨੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਸਾਧਿਯਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਙ੍ਖਰਣਂ, ਸਾਧਨਂ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ, ਤਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਸਭਾਵੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਾਧਿਯਸਾਧਨਲਕ੍ਖਣੋ, ਸਾਧਿਯਸ੍ਸੇਦਂ ਸਾਧਨਂ, ਸਾਧਨਸ੍ਸ ਚੇਦਂ ਸਾਧਿਯਨ੍ਤਿ ਏਵਮਸ੍ਸੇਦਮ੍ਭਾਵਹੇਤੁਸਭਾਵੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਪਯੋਜਨਂ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਸਦ੍ਦੋਪਦਸ੍ਸਿਤਂ ਸਦ੍ਦਸਙ੍ਖਰਣਂ, ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਂ… ਸਾਧਿਯੋਪਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਸਾਧਨਸ੍ਸਾਪਿ ਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਸ੍ਸਯੋਪਦਸ੍ਸਨਤੋ, ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਂ ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮਂ, ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ, ਪੂਰੇਤ੍ਵਾਤਿ–

ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਂ ਲਿਙ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਹੇਤੁ ਸਤ੍ਥਾਰਦਸ੍ਸਨਂ;

ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਗੁਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਅਧਿਕਾਰੋ ਚ ਛਨ੍ਦਤਾ;

ਅਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸਮੋਧਾਨਾ, ਅਭਿਨੀਹਾਰੋ ਸਮਿਜ੍ਝਤੀਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤਅਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ ਅਭਿਨੀਹਾਰੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਪਾਰਮਿਤਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮੇ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਆਗਤਾਤਿ ਸਤ੍ਤਤ੍ਤਿਂਸਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮਾਨੁਬ੍ਰੂਹਨੇਨ ਆਗਤਾ, ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ, ਆਗਤਾਤਿ ਪਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਯਥਾ ਸਮ੍ਪਤਿ ਜਾਤਾ ਤੇ ਭਗਵਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਪਦਵੀਤਿਹਾਰੇਨ ਗਤਾ, ਤਥਾ ਅਯਮ੍ਪਿ ਉਤ੍ਤਰਾਭਿਮੁਖਂ ਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਮੁਹੁਤ੍ਤਜਾਤੋਵਾਤਿ ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤੋ ਏਵ, ਜਾਤਸਮਨਨ੍ਤਰਮੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਵਿਕ੍ਕਮੀਤਿ ਅਗਮਾਸਿ, ਸਤ੍ਤ ਪਦਾਨਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਦਿਸਾ ਵਿਲੋਕੇਸੀਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਧਮ੍ਮਤਾ ਏਸਾ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਸਮ੍ਪਤਿ ਜਾਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਸਮੇਹਿ ਪਾਦੇਹਿ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਵ ਮਾਦਿਕਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਸਤ੍ਤਪਦਵੀਤਿਹਾਰੂਪਰਿਠਿਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਨੁਵਿਲੋਕਨਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਦਿਸਾ ਵਿਲੋਕੇਸਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋਤਿ ਇਦਮ੍ਪਨ ‘ਸਮੇਹਿ ਪਾਦੇਹਿ ਫੁਸੀ ਵਸੁਨ੍ਧਰ’ਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ… ਪਾਦੇਹਿ ਵਸੁਨ੍ਧਰਾਫੁਸਨਾਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਦਸਦਿਸਾਵਲੋਕਿਤਤ੍ਤਾ, ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਾਨਿ ਨਾਮ–

ਵਿਸਟ੍ਠਂ ਮਞ੍ਜੁ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ, ਸਵਨੀਯਾ-ਵਿਸਾਰਿਨੋ;

ਬਿਨ੍ਦੁ ਗਮ੍ਭੀਰਨਿਨ੍ਨਾਦਿ,ਚ੍ਚੇਵਮਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਸਰੋਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ¶ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਾਨਿ, ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਇਮਸ੍ਸੇਵ ਵਿਸੁਂ ਅਤ੍ਥਪਰਿਯਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਅਥਵਾ’ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਅਰਿਯੇਨ ਸੇਤੁਨਾਤਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਉਤ੍ਤਮੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ, ਏਵਮਾਦਿਨਾਤਿਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਭਾਵਸਰਸਲਕ੍ਖਣਂ ਤਥਂ ਆਗਤੋ ਯਥਾਵਤੋ ਅਧਿਗਤੋ’ਯੇਗਤ੍ਯਤ੍ਥਾ ਤੇ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਤ੍ਥਾ, ਯੇ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਤੇ ਗਤ੍ਯਤ੍ਥਾ’ਤਿਤਥਾਗਤੋਤਿ ਏਵਮਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਤ੍ਥਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਦੀਘਾਗਮਾਦੀਸੁ, ਤਥਾਗਤਭਾਵੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਭਵਨਂ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ ਨਮਸ੍ਸਨਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਤਿ’ਨਮਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਮਸ੍ਸਨਕਿਰਿਯਾਯ ਅਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਇਮਿਨਾ ਤਥਾਗਤਾਦੀਨਂ ਕਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ, ਨਮਸ੍ਸਨਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤਾਤਿ ‘ਨਮਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ’ਤਿ ਨਮਸ੍ਸਨਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਸਿਯਾਤਿ ਨਮਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਮਸ੍ਸਨਕਿਰਿਯਾਯ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤਾ, ਬੋਧਿਯਾਤਿ ਬੋਧਿਵੁਚ੍ਚਤਿ ਚਤੂਸੁ ਮਗ੍ਗੇਸੁ ਞਾਣਂ, ਤਂ ਭਗਵਾ ਏਤ੍ਥ ਪਤ੍ਤੋਤਿ (ਬੋਧਿ, ਤਸ੍ਸਾ) ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਮੂਲੇਤਿ ਮੂਲਸਮੀਪੇ ‘‘ਯਾਵ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇ ਕਾਲੇ ਛਾਯਾ ਫਰਤਿ ਨਿਵਾਤੇ ਪਣ੍ਣਾਨਿ ਪਤਨ੍ਤਿ ਏਤਾਵਤਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ, ਨਨੁ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਖੀਣਾਸਵਾ ‘ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵਕ੍ਖਮਾਨ ਨਯੇਨ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਾ ਏਵਾਤਿ ਅਨੁਯੋਗਂ ਮਨਸਿਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘ਸਹੇਵ ਵਾਸਨਾਯਾ’ਤਿ, ਨ ਹਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇ ਸਹ ਵਾਸਨਾਯ ਕਿਲੇਸੇ ਪਹਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਏਤੇਨ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਇਦ੍ਧਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ’ਤੇਪਿ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਵਕ੍ਖਤਿ, ਕਾਪਨਾਯਂ ਵਾਸਨਾ ਨਾਮ ਪਹੀਨਕਿਲੇਸਸ੍ਸਾਪਿ ਅਪ੍ਪਹੀਨਕਿਲੇਸਸ੍ਸ ਪਯੋਗਸਦਿਸਪਯੋਗਹੇਤੁਭੂਤੋ ਕਿਲੇਸਨਿਹਿਤੋ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਵਿਸੇਸੋ’ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਪਿਲਿਨ੍ਦਵਚ੍ਛਸ੍ਸ ਵਸਲਸਮੁਦਾਚਾਰਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਿਯ’, ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗੇਨਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ, ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇ ਰਾਗਾਦਿਕੇ, ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਫਲਂ, ਸਮ੍ਮੁਤਿ ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵਭਾਵਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ ਦੇਵਭਾਵੇਨਾਤਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਆਹ-‘ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਭਾਵੇਨਾ’ਤਿ, ਸਕਲਕਿਲੇਸਕਾਲੁਸ੍ਸਿਯਾਪਗਮੇਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਗੁਣਾ ਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਭਾਵੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

‘ਇਧ=ਸਂਸਿਦ੍ਧਿਯਂ’ ਇਦ੍ਧਵਨ੍ਤੋ ਇਦ੍ਧਾਤ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਨ, ‘ਗੁਣ=ਆਮਨ੍ਤਣੇ’ ਭੂਵਾਦਿਸੇਸੋ, ਗੁਣੀਯਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚੀਯਨ੍ਤਿ ਸੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਕੇਹੀਤਿ ਗੁਣਾ ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਨ, ਤੇਪੀਤਿ ਸਾਵਕਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਪਿ, ਹਿ ਸਦ੍ਦੋ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਅਗ੍ਗਂ…ਪੇ… ਅਨੂਨਗੁਣਾ ¶ , ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾਦੀਨਨ੍ਤਿਆਦਿਕਂ ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਊਨਗੁਣਤਾਯ ਹੇਤੁਵਚਨਂ, ਕੇਚਿ ‘ਸਿਦ੍ਧੋ ਮਿਦ੍ਧਗੁਣੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਿਦ੍ਧਮਿਦ੍ਧਗੁਣਨ੍ਤਿ ਦੁਟ੍ਠਮਤ੍ਥਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਵਾਕ੍ਯਮਿਦਂ ਦੂਸੇਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਪਨ ‘ਮਿਦ੍ਧੋ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਗੁਣੋ ਨਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਚ, ‘ਤਥਾਗਤੋ ਨਾਮ ਮਿਦ੍ਧ ਗੁਣੋ ਨ ਹੋਤੀ’ਤਿ ਚ, ‘ਤਾਦਿਸੋ ਚੇ ਸਿਯਾ ਨ ਞਾਣਨਿਸ੍ਸਿਤਪੂਜਾ ਪਕਤੋਪਯੋਗਿਨੀ ਭਵਤੀ’ਤਿ ਚ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਵਦਥ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਵਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ, ਮਙ੍ਗਲਤ੍ਥਞ੍ਚੇਤ੍ਥਾਦੋ ਸਿਦ੍ਧਸਦ੍ਦੋਪਾਦਾਨਂ, ਮਙ੍ਗਲਾਦੀਨਿ ਹਿ ਸਤ੍ਥਾਨ੍ਯਬ੍ਯਾਹਤਪ੍ਪਸਰਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤ੍ਯਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤਬ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤੁਸੋਤੁਕਾਨਿ ਚ, ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਘਾਨਮ੍ਪੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਵਯਵੇਨ ਵਿਗ੍ਗਹੇਪਿ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਸਮਾਸਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸਮਾਸੋਯਂ ਤਗ੍ਗੁਣਸਂਵਿਞ੍ਞਾਣੋਤਿ ਦੀਪੇਤਿ, ਤੇਨਾਹ- ‘ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਗੁਣੀਭੂਤਾਨਮ੍ਪੀਤਿ ਅਪ੍ਪਧਾਨਭੂਤਾਨਮ੍ਪਿ ਵਿਸੇਸਨਭੂਤਾਨਮ੍ਪਿ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ, ਕਿਰਿਯਾਤਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵਗਮ੍ਯਤੇ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਘਾਨਂ ਗੁਣੀਭੂਤਾਨਮ੍ਪਿ ਤਦਵਿਨਾਭਾਵਿਤ੍ਤੇਨ ਨਮਸ੍ਸਨਾਤਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ, ਤਦੇਵ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ ‘ਤਥਾਹ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸਹ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋਤਿ ਤਗ੍ਗੁਣਸਂਵਿਞ੍ਞਾਣਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸਮਾਸਤ੍ਤਾ ਤੁਲ੍ਯਮੁਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਆਗਮਨਨ੍ਤਿ ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਆਗਤੋਤਿ ਪਤੀਯਤੇ, ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਸਤ੍ਤਧੀ, ਅਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਧਾਰੇਨ੍ਤੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਠਪੇਨ੍ਤੇ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋਪਿ ਅਪਾਯਾ ਸਾਮਞ੍ਞਵਸੇਨ’ਅਪਾਯੇ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਕਿਲੇਸਵਟ੍ਟ ਕਮ੍ਮਵਟ੍ਟ ਵਿਪਾਕਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਤਯੋ ਵਟ੍ਟਾ, ਤੇਸੁ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ, ਧਾਰੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਧਾਰਣਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਪਾਯਾਦਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਕਿਲੇਸਵਿਦ੍ਧਂਸਨਂ, ਤਞ੍ਚ ਯਥਾਰੂਪਂ ਕਿਲੇਸਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਤਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਆਲਮ੍ਬਨਭਾਵੇਨ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ- ‘ਸੋ…ਪੇ… ਵਸੇਨਾ’ਤਿ, ਨਵਨ੍ਨਮ੍ਪਿ, ਤੇ ਸਮਧਿਗਮਹੇਤੁਤਾਯ ਧਮ੍ਮੋਯੇਵ ਨਾਮਾਤਿ ‘ਦਸਾ’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ- ‘ਤਮ੍ਮੂਲਕਤ੍ਤਾ’ਤਿਆਦਿ, ਤਮ੍ਮੂਲਕਤ੍ਤਾਤਿ ਤਂ ਕਾਰਣਤ੍ਤਾ, ਸੀਲਦਿਟ੍ਠਿਸਾਮਞ੍ਞੇਨਾਤਿ ਅਰਿਯੇਨ ਸੀਲੇਨ ਅਰਿਯਾਯ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਾਨਭਾਵੇਨ, ਅਰਿਯਾਨਞ੍ਹਿ ਸੀਲਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਮਗ੍ਗੇਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਮਾਨਾਵ, ਤੇਨ ਤੇ ਯਤ੍ਥਕਤ੍ਥਚਿ ਠਿਤਾਪਿ ਸਹਗਤਾਵਾਤਿ ਸਂਹਤੋਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਸਙ੍ਘੋਤਿ ਪਦਸਿਦ੍ਧਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ, ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਵਸੇਨ ਪਨੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਲੋਕਿਯਸੀਲਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸਂਹਤਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਙ੍ਘੋਪਿ ਪਣਾਮਾਰਹੋਯੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਅਥ ¶ ਕੇਤੇ ਸਦ੍ਦਾ, ਯੇਸਮਿਦਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਭਾਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਸਦ੍ਦਾ ਘਟਪਟਾਦਯੋ’ਤਿ, ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਰੁਕ੍ਖਾਦਯੋ, ਨਨੁ ਸਨ੍ਤਿ ਮੇਘਸਦ੍ਦਸਮੁਦ੍ਦਸਦ੍ਦਾਦਯੋਪੀਤਿ ਨ ਨਿਰਤ੍ਥਕਾਨਮਿਧਾਨੁਪਯੋਗਿਤ੍ਤਾ, ਯੇ ਲੋਕਸਙ੍ਕੇਤਾਨੁਰੋਧੇਨਾਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਕਾ ਤੇਸਂ ਸਾਤ੍ਥਕਾਨਮੇ ਵਿਦਂ ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ, ਅਪਿਚ ‘ਸਦ੍ਦਾ ਘਟਪਟਾਦਯੋ’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਵੇਦਿਕਾਨਂ ਵਿਯ ਉਨ੍ਤਿ [ਞਤ੍ਥਿ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਆਦੀਨਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੀਨਿਯਮਾਵਤ੍ਥਾਨਮਸਮ੍ਭਵਾ ਤਦਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਨਿਪ੍ਫਾਦਿਯਮਾਨਨਮ੍ਪਿ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਲੋਕਿਯਤ੍ਤਾਨਭਿਵਤ੍ਤਨਞ੍ਚ ਬੋਧੇਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਨੁ ਤਤ੍ਥ ਪਕਾਸਕਤ੍ਥਂ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਮੁਦਾਯਵਸੇਨ ਵਾ ਸਿਯਾ ਪਚ੍ਚੇਕਵਣ੍ਣਵਸੇਨ ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਯਦਿ ਪਚ੍ਚੇਕਵਣ੍ਣਾ ਪਕਾਸਯੇਯ੍ਯੁਂ, ਘਟਸਦ੍ਦੇ ਘਕਾਰੋਯੇਵ ਘਟਤ੍ਥਂ, ਪਕਾਸਯੇਯ੍ਯ, ਤਥਾ ਚਾਞ੍ਞੇਸਮਕਾਰਾਦੀਨਮਨਤ੍ਥ ਕਤਾ ਸਿਯਾ, ਅਥ ਸਮੁਦਿਤਾ ਪਕਾਸਯੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਦਾ ਵਣ੍ਣਾਨਮੁਚ੍ਚਾਰਣਾਨਨ੍ਤਰਵਿਨਾਸਿਤ੍ਤਾ ਸਮੁਦਾਯੋਯੇਵ ਨ ਸਿਯਾ, ਤਥਾ ਸਤਿ ਕਥ ਮਤ੍ਥਂ ਸਦ੍ਦੋ ਪਕਾਸਯਤੀਤਿ ਚੇ ਕਮੇਨ ਸੋਤਚਿਤ੍ਤਾਦਿਗਹਿਤਕ੍ਖਰ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਚ ਯੋ ਸਦ੍ਦੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ ਸਾਤ੍ਥਕੋ ਚਿਤ੍ਤਗੋਚਰੋ, ਚਿਤ੍ਤਗੋਚਰਸ੍ਸਾਪਿ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਨ ਬਾਲਜਨਪ੍ਪਬੋਧਾਯ ਕਪ੍ਪਨਾਮਤ੍ਤੇਨ ਪਕਤ੍ਯਾਦਿਵਿਭਾਗਤੋ, ਨ ਸਭਾਵੇਨਾਨ੍ਵਾਖ੍ਯਾਨਂ, ਤੇਨਾਹ-‘ਪਕਤ੍ਯਾ’ਦਿ ਆਦਿ, ਨਨੁ ਗੋਇਚ੍ਚਾਦਿਸਾਧੁਸਦ੍ਦਨਿਯਮੇ ਸਤਿ ਗੋਤਾਦਯੋ ਅਸਾਧੁ ਸਦ੍ਦਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਮਗ੍ਗਨਿਯਮੇ ਅਗਨ੍ਤਬ੍ਬਮਗ੍ਗੋ ਵਿਯ, ਗੋਤਾਦਿ ਅਸਾਧੁਸਦ੍ਦਨਿਯਮੇ ਵਾ ਗੋਇਚ੍ਚਾਦਯੋ ਸਦ੍ਦਾ ਸਾਧਵੋਤਿ ਅਗਨ੍ਤਬ੍ਬਮਗ੍ਗਨਿਯਮੇ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਮਗ੍ਗੋ ਵਿਯ, ਕਿਂ ਸਦ੍ਦਾਨਮਨ੍ਵਾਖ੍ਯਾਨੇਨਾ ਤਿਦਮਾਸਙ੍ਕਿਯ ਪਯੋਜਨਮਾਹ- ‘ਲਕ੍ਖਣਾਭਿਧਾਨਂਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਸਦ੍ਦਾਨਮ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਪਟਿਪਦਪਾਠਸ੍ਸਾਨੂਪਾਯਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਅਞ੍ਞਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਅਸਤਿ ਲਕ੍ਖਣਾਭਿਧਾਨੇ, ਸਕ੍ਕਤਾਦੀਤਿਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਪਾਕਤਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਬਹੁਵਿਧਤ੍ਤਂ ਸਕ੍ਕਤਪਾਕਤਪੇਸਾਚਿਕਅਪਬ੍ਭਂਸਵਸੇਨ, ਮਗਧੇਸੁ ਵਿਦਿਤਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ (੪-੧੨੧) ਮਾਗਧਾਨਂ ਇਦਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ‘‘ਣੋ’’ਤਿ (੪-੩੪) ਣਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਮਾਗਧਾ ਮਾਗਧਨ੍ਤਿ ਚ ਪਦਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਮਗਧੇਸ੍ਮਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਮਗਧੇਸੁ ਵਿਦਿਤਾਤਿਆਦਿਨੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਵਰਿਤੁਮਾਹ- ‘ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’ਤਿਆਦਿ, ਤਤ੍ਥ ਇਦਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਂ ਮਾਗਧਂ…ਪੇ… ਹੋਤੀਤਿ ਏਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਮਗਧੇਸੁ…ਪੇ… ਲਕ੍ਖਣਂ ਮਾਗਧਨ੍ਤਿ ¶ ਵਦਤਾ ਪਕਾਸਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਹਿਸਦ੍ਦੋ’ਮਗਧੇਸ੍ਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਮਤ੍ਥਯਤਿ, ਲਕ੍ਖਣਂ ਵਿਸੇਸਯਤਾਤਿ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਮਾਗਧਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਲਕ੍ਖਣਂ ਵਿਸੇਸਯਤਾ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛੇਦਯਤਾ ਵੁਤ੍ਤਿਕਾਰੇਨ, ਅਤ੍ਥਤੋਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ, ਸਦ੍ਦੇ ਚ ਵਿਸੇਸਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਸਦ੍ਦੋ ਮਾਗਧੇ ਏਵ [ਸਦ੍ਦੇਏਵ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਬ੍ਯਵਚ੍ਛੇਦਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਯਮੇਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘ਮਗਧੇਸੁ ਵਿਦਿਤਾ ਮਾਗਧਾਤਿ ਸਦ੍ਦੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸਮਿਦਂ ਮਾਗਧਨ੍ਤਿ ਮਾਗਧਸਦ੍ਦੇਨ ਯਸ੍ਮਾ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਸਦ੍ਦੇ ਲਕ੍ਖਣਂ ਵਿਸੇਸਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਸਦ੍ਦੇ ਸਦ੍ਦੋ ਯਦਿ ਅਮਾਗਧੋ ਕਥਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਮਾਗਧਂ ਸਿਯਾਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਸਦ੍ਦੋਪਿ ਵਿਸੇਸਿਤੋ ਹੋਤੀ’ਤਿ, ਨਨੁ ਮਾਗਧਨ੍ਤਿ ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਮਾਗਧ ਸਦ੍ਦਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਤਝਾਪਨਤੋ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਦ੍ਦਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਨਿਰਤ੍ਥਕ ਤਾਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ, ਨ ਹੋਤਿ ਗਮ੍ਮਮਾਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਯੋਗਮ੍ਪਤਿ ਕਾਮਚਾਰਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਾ ਸਮਾਸਤ੍ਥੇ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹਤ੍ਤਾ ‘‘ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਸੁਗਤਸ੍ਸ ਸੁਗਤਚੀਵਰਪ੍ਪਮਾਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ, ਕੋਪਨਾਤਿਆਦਿਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤਪਯੋਜਨਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਤਪ੍ਪਯੋਜਨਪੁਚ੍ਛਨਪਰਾ ਚੋਦਨਾ, ਵੁਚ੍ਚਤੇਚ੍ਚਾਦਿ ਪਰਿਹਾਰੋ, ਯਥਾ ਸਬ੍ਬਥਾਤ੍ਤਪਰਹਿਤਕਾਮੇਨ.

ਪਿਯੋ ਚ ਗਰੁ ਭਾਵਨੀਯੋ, ਵਤ੍ਤਾ ਚ ਵਚਨਕ੍ਖਮੋ;

ਗਮ੍ਭੀਰਞ੍ਚ ਕਥਂ ਕਤ੍ਤਾ,ਨੋਚਾ ਠਾਨੇ ਨਿਯੋਜਕੋਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਤਤੋ ਪਰੇਹਿ ਚ ਪਸਤ੍ਥਤਰੇਹਿ ਗੁਣਵਿਸੇਸੇਹਿ ਸਮੁਪੇਤਂ ਗੁਰੁਂ.

ਤਸ੍ਮਾ ਅਕ੍ਖਰਕੋਸਲ੍ਲਂ, ਸਮ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ ਹਿਤਤ੍ਥਿਕੋ;

ਉਪਟ੍ਠਹਂ ਗੁਰੁਂ ਸਮ੍ਮਾ, ਉਟ੍ਠਾਨਾਦੀਹਿ ਪਞ੍ਚਹੀਤਿ.

ਵਚਨਤੋ ਉਟ੍ਠਾਨ-ਉਪਟ੍ਠਾਨ-ਪਰਿਚਰਿਯਾ-ਸੁਸ੍ਸੂਸਾ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਸਿਪ੍ਪਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇਹਿ ਸਮ੍ਮਾ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤੇਨ ਸਵਨ,ਉਗ੍ਗਹਨ-ਧਾਰਣ-ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾ-ਭਾਵਨਾ ਹਿ ਕਙ੍ਖਾਵਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਂ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਂ, ਤਥਾ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਂ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਮਨੇਨਾਤਿ ¶ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਹਿਸਦ੍ਦੋ ਅਵਧਾਰਣੇ, ਸੋ ‘ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇਸੁ ਕੁਸਲੋ ਨ ਹੋਤੀ’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਕੁਸਲੋ ਦਕ੍ਖੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਤਾਭਿਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚੇਵ ਵਿਨਯੇ ਚ, ਕਸ੍ਮਾ–

ਯੋ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਂ ਨ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਿਟਕਤ੍ਤਯਂ;

ਪਦੇਪਦੇ ਵਿਕਙ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਵਨੇ ਅਨ੍ਧਗਜੋ ਯਥਾਤਿ.

ਵਚਨਤੋ, ਅਯਮੇਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘‘ਯਥਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਮ੍ਭੂਤਪਦ ਬ੍ਯਾਮੋਹਵਸੇਨ ਪਦਤ੍ਥੇਪਿ ਬ੍ਯਾਮੋਹਸਮ੍ਭਵਤੋ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੋਪਦਸ੍ਸਿਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਨਿਵੇਟ੍ਠਨਾਯ ਚ ਅਭਿਧਮ੍ਮਾਗਤੇ ਨਾਮਰੂਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਚ ਵਿਨਯ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ਸਂਵਰਾਸਂਵਰੇ ਚ ਅਕੋਸਲ੍ਲਂ ਸਿਯਾ’’ਤਿ, ਯਥਾਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਯੋ-ਤ੍ਥੋ ਵਿਨਯਸੁਤ੍ਤਾਭਿਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਸੋ-ਤ੍ਥੋ, ਤਦਨਤਿਕ੍ਕਮੇਨ, ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤੁਮਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋਤਿ ਤਤ੍ਥਤਤ੍ਥੇਵ ਵੁਤ੍ਤਾਸੁ ਅਧਿਸੀਲ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾਸੁ ਪਵਤ੍ਤਿਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥੋ, ਕੁਸਲੋ ਪਨ ਸਮਤ੍ਥੋ ਪਞ੍ਞਾਵਿਸੇਸਾਲੋਕਪਟਿਲਾਭਤੋ, ਵੁਤ੍ਤਂ ਹਿ–

ਯਾਵ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ, ਵਿਨਯੋ ਯਾਵ ਦਿਪ੍ਪਤਿ;

ਤਾਵ ਦਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਆਲੋਕਂ, ਸੂਰਿਯੇ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੇ ਯਥਾਤਿ.

ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜੀਯਤੀਤਿ ਪਟਿਪਤ੍ਤੀਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ, ਵਿਰਾਧੇਤ੍ਵਾਤਿ ਨਾਸੇਤ੍ਵਾ, ਨਸ੍ਸਤਿ ਹਿ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਤੇਸੁਯੇਵਾ ਕੋ ਸਲ੍ਲਤਮਗਤਤ੍ਤਾ, ਤਥਾ ਚਾਹੁ–

ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇਸੁ ਅਸਨ੍ਤੇਸੁ, ਪਮੁਟ੍ਠੇ ਵਿਨਯਮ੍ਹਿ ਚ;

ਤਮੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਲੋਕੇ, ਸੂਰਿਯੇ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੇ ਯਥਾਤਿ.

ਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸੇਵ ਭਾਗੀ ਹੋਤਿ… ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾ-ਨੁਕ੍ਕਮਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਅਨੁਰੂਪਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਲਭਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਅਧਿਗਮਵਿਸਯਸ੍ਸ [ਵਿਸਥਤ੍ਤਾ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਯੋ ਗਕ੍ਖੇਮਸ੍ਸ, ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸਾਨੁਲੋਮਪਟਿਪਤ੍ਤਿਮੂਲਕਤ੍ਤਂ–

ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਰਕ੍ਖਿਤੇ ਸਨ੍ਤੇ, ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ ਰਕ੍ਖਿਤਾ;

ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਠਿਤੋ ਧੀਰੋ, ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਾ ਨ ਧਂਸਤੀਤਿ.

ਏਤਾਵਤਾ ¶ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਸਕਤ੍ਥਪਰਿਹਾਨਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਕਤ੍ਥਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਮੂਲਿਕਾ ਪਰਤ੍ਥਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਤਦਭਾਵਾ ਤਾਦਿਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਰੇਸਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਭਵਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਨਚਾ’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ ਧਾਰਣਂ, ਤਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਕੁਲ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਸਿਕ੍ਖਾਪਨਂ ਤਂਤਂ ਕਮ੍ਮਤੋ ਨਿਤ੍ਥਰਣਾਦਿ ਚ, ਤਦੁਭਯ ਮੇਵਾ-ਨ੍ਹਸਙ੍ਗਿਕਂ ਪਤਿਟ੍ਠਂ, ਮੁਖ੍ਯਭੂਤਮ੍ਪਨ ਤਮ੍ਮੂਲਕੇ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਮੇਵ, ਤਦੁਪਕਰਣਤ੍ਥੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਨਾਦਿ, ਇਧ ਪਨ ਤਂ ਸਾਧਨਭੂਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਚਾਰਤੋ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ, ਹਿਸਦ੍ਦੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤ ਸਮਤ੍ਥਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਞ੍ਞੂਯੇਵਾਤਿ ਅਵਧਾਰਣਮ੍ਪਨ ਤੇਸੁ ਤਬ੍ਬਿਦੂਯੇਵ ਸਮਤ੍ਥੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਪਕਰਣਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਨ ਸੁਗੁਤ੍ਤਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਵਿਰਹੇਨ ਕਦਾਚਿ ਕੋਚਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਭਵਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ… ਤਮ੍ਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਯਾ ਸਪਰਪਤਿਟ੍ਠਾ ਭਾਵਸ੍ਸ ਚ, ਤੇਨੇਵ ਵਿਨਯਧਰੇ ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨ ਭਗਵਤਾ ਤਪ੍ਪਧਾਨਂ ਤਪ੍ਪਮੁਖਂਵ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਞ੍ਚਿਮੇ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਆਨਿਸਂਸਾ ਵਿਨਯਧਰ ਪੁਗ੍ਗਲੇ, ਕਤਮੇ ਪਞ੍ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਸੁਗੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਸੁ ਰਕ੍ਖਿਤੋ, ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਕਤਾਨਂ ਪਟਿਸਰਣਂ ਹੋਤਿ, ਵਿਸਾਰਦੋ ਸਙ੍ਘ ਮਜ੍ਝੇ ਵਿਹਰਤਿ, ਪਚ੍ਚਤ੍ਤ੍ਥਿਕੇ ਸਹਧਮ੍ਮੇਨ ਸੁਨਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਯਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਚ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਤ੍ਥਾਨੁਰੂਪਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਚਨੀਯਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਾਚਕਤ੍ਤੇਨ ਯੋਗ੍ਯਂ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨੁਰੂਪਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾਚਕਸ੍ਸ ਵਚਨੀਯਤ੍ਤੇਨ ਯੋਗ੍ਯਂ, ਪਰਿਵਾਸਾਦੀਸੂਤਿਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਅਬ੍ਭਾਨਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਂਤਂਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਰਿਵਾਸਾਦਿਕਂ ਤਂਤਂਕਮ੍ਮਂ, ਅਞ੍ਞੋਤਿ ਅਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਞ੍ਞੂ, ਨ ਕੇਵਲਮਨੇਨ ਸਕਤ੍ਥਪਰਤ੍ਥਾਵ ਨਾਸਿਤਾ, ਅਥ ਖੋਤਿ ਵਿਧੋ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋਪਿ ਨਾਸਿਤੋਯੇਵਾਤਿ ਵਤ੍ਥੁਮਾਹ ‘ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਨਾ’ਤਿਆਦਿ, ਅਯਥਾਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੋਤਿ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਞ੍ਞੁਨਾ ਯਥਾ ਯੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਾਨੁਰੂਪਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨੁਰੂਪਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਥਾ ਅਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੋ, ਤਥਾ ਚ ਵਕ੍ਖਤਿ– ਤਥਾ ਹਿ ਸੋ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣ ਮਜਾਨਨ੍ਤੋ’ਤਿਆਦਿ. ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਟਿਪਤ੍ਤਿਅਧਿਗਮਵਸੇਨਤਿ ਵਿਧਮੇਵ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ, ਤਤ੍ਥ ਤਿਪਿਟਕਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ, ਤੇਰਸ ਧੁਤਗੁਣਾ ਚੁਦ੍ਦਸ ਖਨ੍ਧਕਵਤ੍ਤਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਅਸੀਤਿ ਮਹਾਵਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਅਯਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਗ੍ਗਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਅਯਂ ਅਧਿਗਮਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ ¶ ਨਾਮ, ਤਥਾਹਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਥਿਰੀਕਾਤੁਂ ‘ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤ’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਹੇਤੂ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਿਵਿਧਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਪਦਞ੍ਚ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਞ੍ਚ ਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਪਦਂ ਨਾਮ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਂ ਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਞ੍ਚ, ਬ੍ਯਞ੍ਜੀਯਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਏਤੇਨਾਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ-ਵਾਕ੍ਯਂ ਅਥਵਾ ਪਜ੍ਜਤੇ ਗਮ੍ਯਤੇ ਅਤ੍ਥੋ ਏਤੇਨਾਤਿ ਪਦਂ-ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਾਦਿ, ਵਾਕ੍ਯਂਵ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ, ਸਿਥਿਲਧਨਿਤਾਦਿਪਦਮੇਵਵਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ, ਤਂ, ਦੁਨ੍ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਦੁਟ੍ਠੁ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਠਪਿਤਂ ਵਿਰਾਧੇਤ੍ਵਾ ਕਥਿਤਂ, ਅਤ੍ਥੋ ਚ ਦੁਨ੍ਨੀਤੋਤਿ ਦੁਨ੍ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾਯੇਵ ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸ ਤਬ੍ਬਚਨੀਯੋਪਿ ਦੁਟ੍ਠੁਵਿਞ੍ਞਾਤੋ ਹੋਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋਤਿ ‘ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣੋਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਤਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾਦਿਨਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵਤੋ, ਭਾਵਪ੍ਪਧਾਨੋ ਹਿ ਅਯਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ,ਤ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪੋ ਵਾ, ਨ ਹਿ ਅਤ੍ਤਾਵ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ.

ਤਦੇਵਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਨਿਗਮੇਤ੍ਵਾ ਸਞ੍ਞਾਵਿਧਾਨੇ ਪਯੋਜਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤਨ੍ਤਿ ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਯਸ੍ਮਾ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਜਾਨਨਂਸਾਨਿ ਸਂਸਂ ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਏਵਨ੍ਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਏਵਂ ਸਪ੍ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਤਦੇਵਨ੍ਤਿ ਵਾ ਨਿਪਾਤਸਮੁਦਾਯੋ ਯਂ, ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਪਕਾਰੇਨੇਤ੍ਯਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਤੇ. ਨਨੁਚ ਸਞ੍ਞੀਨਂ ਸਞ੍ਞਾਨਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤੇ ‘‘ਅਆਦਯੋ ਤਿਤਾਲੀਸਵਣ੍ਣਾ’’ਤਿਆਦੀਨਂ ਵਾਕ੍ਯਾਨਂ ਵਿਸੁਂਵਿਸੁਂ ਮਹਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕੁਤੋ ਲਾਘਵਂ ਸਤ੍ਥਸ੍ਸਾਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ‘ਤਥਾਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਸਞ੍ਞਾਵਿਧਾਨੇ ਲਾਘਵਸਬ੍ਭਾਵਂ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ, ਹੋਤੇਵਾਤਿ ਅਵਧਾਰਣੇਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਰਸਤ੍ਥੇ ਵਿਯ ਨੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਲਾਘਵਮ੍ਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਹੋਤੇਵ, ਤਥਾਹਿ ‘‘ਵਣ੍ਣਪਰੇਨ ਸਵਣ੍ਣੋਪਿ’’ਚ੍ਚਾਦੋ (੧-੨੪) ਵਣ੍ਣਾਦਿਸਞ੍ਞਾਸਮੁਦ੍ਧਰਿਤਾ ਨਾਤ੍ਤਾਨਮਤ੍ਤਾਵਗਮੇਤੁਮਲਨ੍ਤਿ ਪਰੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾ ਅਸ੍ਸ, ਤਤੋ ਸਞ੍ਞਾ-ਵਸੇਯਾ, ਤਤੋਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਾਤਿ ਸਞ੍ਞਾਸਞ੍ਞੀਵਿਵੇਚਨਂ ਤਦਨੁਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਪਰਮ੍ਪਰਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਗਾਰਵਾਭਾਵਾ. ਇਦਾਨਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਸਤ੍ਥਕ੍ਕਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-ਏਵਂ ਤਾਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਤਾਵਾਤਿ ਪਠਮਂ, ਉਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਰਿਯਮਾਨਤ੍ਤਾ, ਵਿਸਯੋ ਗੋਚਰੋ ਯਤ੍ਥੇਤੇ ਸ੍ਯਾਦਯੋ ਵਿਧੀ ਯਨ੍ਤੇ, ਸਹ ਵਿਸਯੇਨਾਤਿ ਸਵਿਸਯਾ, ਪਠਮਂ ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਪਕਤਿ ਯਤੋ ਸ੍ਯਾਦਯੋ ਵਿਧੀਯਨ੍ਤੇ, ਸਹ ਪਕਤਿਯਾਤਿ ਸਪ੍ਪਕਤਿਕਾ, ਲਿਙ੍ਗਾਦਿਕਨ੍ਤਿ ¶ ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ‘ਸਲਭਚ੍ਛਾਯ’ਮਿਚ੍ਚਾਦੋ ਏਕਤ੍ਤਾਦਿ, ਲਿਙ੍ਗੇਭਵਾ ਲਿਙ੍ਗਿਕਾ-ਇਤ੍ਥਿਵਿਧਯੋ, ਏਕਤ੍ਥੀਭਾਵੋ ਸਮਾਸੋ, ਤੇਨ, ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਸਮਾਨਤ੍ਤਾ, ਸਮਾਨਤ੍ਤਨ੍ਤੁਣਾਦਿਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ‘‘ਰਾਜਾਦਿਵਿਸਿਟ੍ਠੇ ਪੁਰਿਸਾ ਦੋਵਿਯ’ਵਸਿਟ੍ਠਾਦਿਵਿਸਿਟ੍ਠੇ ਅਪਚ੍ਚਾਦਿਮ੍ਹਿ ਅਤ੍ਥੇ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ.

ਇਤਿ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਪਞ੍ਚਿਕਾਟੀਕਾਯਂ ਸਾਰਤ੍ਥਵਿਲਾਸਿਨਿਯਂ

ਸਬ੍ਬਵਚਨਾਨਂ ਸਾਤ੍ਥਕਨਿਰਤ੍ਥਕਤ੍ਤਬ੍ਯਭਿਚਾਰਿਤ੍ਤਾ ‘ਇਦ’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤੇਨ ਸਂਸਯਮੁਪਦਸ੍ਸਿਯ ਸਾਤ੍ਥਕਤ੍ਤਮਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਤੁਞ੍ਚ ‘ਨ ਤਾਵ…ਪੇ… ਸਾਤ੍ਥਕਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਾਦਿਵਾਕ੍ਯਮਿਤਿ ‘ਦਸ ਦਾਲ਼ਿਮਾ, ਛ ਅਪੂਪਾ, ਕੁਣ੍ਡਮਜਾਜਿਨਂ, ਪਲਾਲਪਿਣ੍ਡੋ’ਇਚ੍ਚਾਦਿਕਂ, ਅਵਯਵਤ੍ਥਾਨ ਮਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਸਮੁਦਾਯਤ੍ਥਾਭਾਵਤੋ ਅਨਤ੍ਥਕਤ੍ਤਂ, ਆਦਿਵਾਕ੍ਯਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਨੋਸੇਟ੍ਠਾ ਮਨੋਮਯਾ’’ਤਿਆਦਿਵਾਕ੍ਯਂ, ਸਾਤ੍ਥਕਤ੍ਤਂ ਪਨਸ੍ਸ ਪਦਤ੍ਥਾਨ ਮਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਪਤੀਤਿਤੋ.

ਅਥ ਅਆਦ੍ਯਾਦਿਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਾਧੁਤ੍ਤਾਨ੍ਵਾਖ੍ਯਾਨਾਯ ਇਦਂ ਵਚਨਮਿਚ੍ਚਾਦਿਵਿਕਪ੍ਪਨ੍ਤਰਸਮ੍ਭਵੇ ਕਥਂ ਨਿਯਮੋ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤੇਨਤ੍ਥੇਨ ਸਾਤ੍ਥਕਤ੍ਤਮਿਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯ ਤੇਸਮਿਹਾਨੁਪਯੋਗਿਤ੍ਤਂ ਕਮੇਨ ਪਟਿਪਾਦਯਿਤੁਮਾਹ ‘ਵਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਥਮੇਵਿਦ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ,’ ਆਕਾਰਾਦਯੋ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਨ੍ਤਾ’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵਕ੍ਖਮਾਨੋ ਅਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਾਧੂਨਂ ਸਾਧੁਸਦ੍ਦਾਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਆਖ੍ਯਾਨਂ ਅਤ੍ਥੋ ਪਯੋਜਨਂ ਯਸ੍ਸ ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਸਾਧੁਸਦ੍ਦਾਨੁਸਾਸਨਸਙ੍ਕਾਪੇਤ੍ਥ ‘‘ਕਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਕੁਤ੍ਰਾਤ੍ਰਕ੍ਵੇਹਿਧਾ’’ਤਿ (੪-੧੦੦) ਆਦਿਨਾ ਕਤ੍ਥਾਦਿਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਾਧੁਤ੍ਤਾਨੁਸਾਸਨਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਤੋ, ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਰੇਨ ਸਾਧੁਭਾਵਸ੍ਸ ਅਨ੍ਵਾਖ੍ਯਾਤਤ੍ਤਾਤਿ ਆਪੁਬ੍ਬਾਦਾਇਚ੍ਚਸ੍ਮਾ ‘‘ਦਾਧਾਤ੍ਵੀ’’ਤਿ (੫-੪੫) ਇਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਆਕਾਰਲੋਪੇ ਚ ਆਦੀਤਿ ¶ ਅਆਦਿਯੇਸਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸਮਾਸੇ ਯੋਮ੍ਹਿ ‘‘ਯੋਸੁ ਝਿਸ੍ਸ ਪੁਮੇ’’ਤਿ (੨-੯੩) ‘ਟੇ ਅਆਦਯੋ’ਤਿ, ਤਯੋ ਚ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾ ਚਾਤਿ ਚਤ੍ਥ ਸਮਾਸੇ ‘‘ਤਦਮਿਨਾਦੀਨਿ’’ਤਿ ਚਤ ਲੋਪੇਚ ਰਸ੍ਸੇ ਚ ਤਿਤਾਲੀਸਾਤਿ, ‘ਵਣ੍ਣ-ਵਣ੍ਣਨੇ’ਇਚ੍ਚਸ੍ਮਾ ‘‘ਭਾਵਕਾਰਕੇਸ੍ਵ ਘਣ ਘਕਾ’’ਤਿ (੫-੪੪) ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਯੋਮ੍ਹਿ ਟਾਦੇਸੇ ਵਣ੍ਣਾਇਤਿ ਚ ਸਿਜ੍ਝਨਤੋ, ਪਯੋਗਨਿਯਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਤਿਤਾਲੀਸਵਣ੍ਣਸਦ੍ਦੇਸੁ ਪਰੇਸੁ ਏਵ ਅਆਦਿਸਦ੍ਦੋ ਪਯੁਜ੍ਜੀਯਤੀਤਿ ਏਵਂ ਪਯੋਗਨਿਯਮਤ੍ਥਂ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਵਿਕਪ੍ਪਨ੍ਤਰ ਸਮ੍ਭਾਵਨਾ ‘‘ਅਭੂਤਤਬ੍ਭਾਵੇ ਕਰਾਸਭੂਯੋਗੇ ਵਿਕਾਰਾ ਚੀ’’ਤਿ (੪-੧੧੯) ਪਯੋਗਨਿਯਮਸ੍ਸਾ ਝਾਯਮਾਨਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ, ਠਾਨ੍ਯਾਦੇਸਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਆਦਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਠਾਨੇ ਤਿਤਾਲੀਸਵਣ੍ਣਸਦ੍ਦਾ ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਵਾ ਸੋ ਇਤਿ, ਤਦਨੁਰੂਪਾਯਾਤਿ ਠਾਨ੍ਯਾਦੇਸਾਨੁਰੂਪਾਯ ਛਟ੍ਠੀ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ, ਅਤੋਯੇਵਾਤਿ ਅਗਮਾਗਮਿਅਨੁਰੂਪਾਯ ਛਟ੍ਠਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ ਯੇਵ, ਅਗਮਾਗਮਿ ਭਾਵਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਆਦਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਤਿਤਾਲੀਸ ਵਣ੍ਣਸਦ੍ਦਾ ਆਗਮਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਵਾ ਸੋ ਇਤਿ, ਏਤੇਸੁਪਿ ਸਙ੍ਕਾ, ‘‘ਯਵਾਸਰੇ’’ (੧-੩੦) ‘‘ਸੁਞ ਸਸ੍ਸ’’ਇਤਿ (੨-੫੩) ਆਦੇਸਾਗਮਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨੇਨ, ਆਗਮ ਲਿਙ੍ਗਾਭਾਵਤੋਤਿ ਉਕਾਰ ਕਕਾਰ ਮਕਾਰਾਨਂ ਅਭਾਵਤੋ, ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸ ਭਾਵਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਤਿਤਾਲੀਸਵਣ੍ਣਸਦ੍ਦਾਨਂ ਅਆਦਿਸਦ੍ਦੋ ਵਿਸੇਸਨਂ, ਤੇ ਵਾ ਤਸ੍ਸੇ-ਤਿ, ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਸਙ੍ਕਾ ‘ਨੀਲੁਪ੍ਪਲ’ਮਿਚ੍ਚਾਦੀਨਮਞ੍ਞਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸ ਭਾਵਦਸ੍ਸਨਾ, ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਾ ਨੁਪਯੋਗਤੋਤਿ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸਦ੍ਦਸਙ੍ਖਰਣਸ੍ਸ ਪਕਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ- ‘ਰੂਪਵਿਸੇਸੂਪ ਲਕ੍ਖਣਾਭਾਵਾ’ਤਿ, ਰੂਪਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਉਪਲਕ੍ਖਣ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਸਅਭਾਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਨ ਹਿ ਵਿਸੇਸਨ ਵਿਸੇਸ੍ਸਭਾਵੇ ਪਟਿਪਾਦਿਤੇ ਅਆਦ੍ਯਾਦਿਸਦ੍ਦਾਨਂ ਰੂਪਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਰਣਂ ਕਤਂ ਸਿਯਾਤਿ, ਯਦਿ ਏਸੋਵ ਸਦ੍ਦਸਙ੍ਖਰਣਨ੍ਤਿ ਗਯ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਤਥਾ ਸਤਿ ‘ਨੀਲੁਪ੍ਪਲ’ਮਿਚ੍ਚਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਨਾਸ੍ਸ ਤਦਤ੍ਥ ਤਾਪਿ ਸਮ੍ਭਾਵੀਯਤੇ, ਲੋਕੇ ਸੀਹਗੁਣਸ੍ਸ ਮਾਨਵਕੇ ਦਸ੍ਸਨਤੋ ਉਪਚਾਰੇਨ ‘ਸੀਹੋ-ਯਂ ਮਾਨਵਕੋ’ਤਿ ਤਗ੍ਗੁਣਜ੍ਝਾਰੋਪੋਪਿ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਦਤ੍ਥਮ੍ਪੇਤਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘ਤਗ੍ਗੁਣਜ੍ਝਾਰੋਪਨਤ੍ਥਮ੍ਪੇਤਂ ਨ ਹੋਤੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਅਆਦਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ, ਤੇਸਂ ਤਿਤਾਲੀਸਵਣ੍ਣਸਦ੍ਦਾਨਂ ਵਾ ਗੁਣੋ ਅਆਦਿਤ੍ਤਾਦਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਰੋਪਨਂ-ਤਿਤਾਲੀਸਵਣ੍ਣਸਦ੍ਦੇਸੁ ¶ ਵਾ ਅਆਦਿਸਦ੍ਦੇਯੇਵ ਵਾ ਆਰੋਪਨਂ, ਤਦਤ੍ਥਮ੍ਪੇਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ- ‘ਅਤੋਯੇਵਾ’ਤਿਆਦਿ, ਅਤੋਯੇਵ ਰੂਪਵਿਸੇਸੂਪਲਕ੍ਖਣਾ ਭਾਵਤੋਯੋ, ਪਕਤਂ ਸਦ੍ਦਸਙ੍ਖਰਣਂ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤ ਵਿਕਪ੍ਪਨ੍ਤਰਾਭਾਵੇ ਉਭਯਤ੍ਥਮਿਦਂ ਸਿਯਾ, ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਭਾਸਤ੍ਥਂ ਨ ਹੋਤਿ… ਤਲ੍ਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾਭਾਵਾ ਉਪਰਿਵਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਾ ਚਾਤਿ ਪਾਰਿਸੇਸਮਾਲਮ੍ਬਿਯਾਹ ‘ਸਞ੍ਞਾਸਞ੍ਞਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਮਰਿਯਾਦਾਯਮ੍ਪਕਾਰੇਚ, ਸਮੀਪੇ ਵਯਵੇ ਤਥਾ;

ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਪ੍ਪਕਾਰੋਯਂ, ਆਦਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਦਿਸ੍ਸਤੇਤਿ.

ਮਰਿਯਾਦਤ੍ਥੋ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿਸਦ੍ਦੋਤਿ ਆਹ-‘ਆਦਿਮਰਿਯਾਦਾ ਭੂਤੋ’ਤਿ, ਉਪਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾਤਿ ਉਪਲਕ੍ਖਿਯਮਾਨਾਨਮਾਕਾਰਾਦੀਨਂ ਗਹਣੇ ਕਾਰਣਭਾਵੇਨ ਅਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ, ਤੇਨਾਹ-‘ਉਪਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸੁਪਸਜ੍ਜਨੀਯਭੂਤਸ੍ਸਾ’ਤਿ, ਕਾਰਿਯੇਨਾਤਿ ਵਣ੍ਣਸਞ੍ਞਾਭਵਨਾਦਿਨਾ, ਨ ਗੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਆਨਯਨਂ ਭਵਤਿ..ਗੁਨ੍ਨਮੁਪਸਜ੍ਜਨੀਯ ਭੂਤਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸੇਵ ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ, ਸਞ੍ਞਾਯਾ ਭਾਵੇਤਿ ਅਕਾਰਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਸਞ੍ਞਾਯ ਅਭਾਵੇ, ਰੂਪਨ੍ਤਿਤਿ ਤਾਲੀਸਾਰੂਪਂ, ਤਿਤਾਲੀਸਾ+ਵਣ੍ਣਾਤਿਪਦਚ੍ਛੇਦੋ, ਤਿਤਾਲੀਸ+ਵਣ੍ਣਾਤਿਵਾ, ਸੁਤ੍ਤਾਵਯਵਸ੍ਸਾਪਿ ਸੁਤ੍ਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਤਾ ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਦੀਘਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੩੩) ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਨ੍ਤੁ ‘‘ਦੀਘਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ, ਇਤਰਥਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਰਸ੍ਸੇਵ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤੇ ਦਸ੍ਸਿਤੇ ਤਿਤਾਲੀਸਇਤਿ ਅਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਪਦਂ ਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਇਤਰੀਤਰਯੋਗਚਤ੍ਥੇ ਬਹੁਵਚਨੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਏਕਵਚਨਮ੍ਪਨਾ’ਤਿਆਦਿ, ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾਵੋ, ਰਸ੍ਸ ਏ ਓਕਾਰੇਹਿ ਤੇਚਤ੍ਤਾਲੀਸਕ੍ਖਰਾਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਏ ਓਕਾਰੇ ਹੀਤਿ ਸਹਤ੍ਥੇ ਤਤਿਯਾ, ਸਕ੍ਕਤਾਨੁਸਾਰੇਨਾਤਿ ਸਕ੍ਕਤੇ ‘‘ਸਨ੍ਧਿ ਯਕ੍ਖਰਾਨਂ ਰਸ੍ਸਾ ਨ ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਸਾਰੇਨ, ਕੋਚੀਤਿ ਸਾ ਸਨਪ੍ਪਸਾਦਕਚੋਲ਼ਿਯਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਿਯਾਚਰਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਨ ਹਿਚ੍ਚਾਦਿਂ ਵਦਤੋ-ਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘ਰਸ੍ਸਾਇਵਾਤਿ ਇਵਸਦ੍ਦੋ ਸਾਧਮ੍ਮੋਪਮਾਜੋਤਕੋ ਵਾ ਸਿਯਾ ਵੇਧਮ੍ਮੋਪਮਾਜੋਤਕੋ ਵਾ, ਯਦਿ ਤਾਵ ਵੇਧਮ੍ਮੋਪਮਾਜੋਤਕੋ, ਰਸ੍ਸਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਏ ਓਕਾਰੇਸ੍ਵ ਸਮ੍ਭਵਾ ਤੇਸਂ ਦੀਘਕਾਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਤੇ ਦੀਘਾਯੇਵ ਸਿਯੁਂ, ਯਦਿ ਪਨ ਸਾਧਮ੍ਮੋਪਮਾਜੋਤਕੋ ¶ , ਤੇਸੁ ਰਸ੍ਸਧਮ੍ਮਸ੍ਸਸਮ੍ਭਵਾ ਰਸ੍ਸਕਾਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਰਸ੍ਸਾਏਵ ਤੇ ਸਿਯੁਨ੍ਤਿ ‘ਏਤ੍ਥਾਤਿਆਦੀਸੁ ਏ ਓਕਾਰਾਨਂ ਉਚ੍ਚਾਰਣਕਾਲਕਤਂ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤੀ’ਤਿ, ਰਸ੍ਸਕਾਲਵਨ੍ਤੋਯੇਵਾਤਿ ਏਵਸਦ੍ਦੋ ਸੋਗਤੇ ਵਣ੍ਣਵਿਨਿਮ੍ਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਲਸ੍ਸੇਵਾਭਾਵਾ ਵਣ੍ਣਾਨਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਪਮਾਣਸਿਦ੍ਧਂ ਪਾਰਮਤ੍ਥਿਕ ਮੇ ਓਕਾਰਾਨਂ ਰਸ੍ਸਕਾਲਵਨ੍ਤਤਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਥਾਤਿ ਵਦਤੋ ਪਨਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘ਏਤ੍ਥਾਤਿਆਦੀਸੁ ਯਦਿ ਏਕਾਰਾਦਯੋ ਦੀਘਾਏਵ ਸਂਯੋਗਪੁਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਰਸ੍ਸਾਵ ਸਿਯੁਂਤਥਾ ਸਤਿ ਅਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਦੀਘੋਵ ਆਕਾਰੋ ਸਂਯੋਗਪੁਬ੍ਬਤ੍ਤਾਰਸ੍ਸੋ ਇਵ ਉਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਚ੍ਚਾਰਣਕਾਲਕਤੋਵ ਰਸ੍ਸਦੀਘਭਾਵੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ’ਤਿ, ਕਚ੍ਚਾਯਨਵੁਤ੍ਤਿਵਣ੍ਣਨਾ ਞਾਸੋ, ਤਞ੍ਞਾਪਨੇਤਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਅਞ੍ਞੇਸਮਕ੍ਖਰਾਨਂ ਞਾਪਨੇ, ਪਯੋਜਨਾਭਾਵਾਤਿ ਤੇਨ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਇਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਭਾਵਮਾਹ, ਕਿਮੇਤ੍ਥ ਸਮੁਦਾਯੇ ਵਾਕ੍ਯਪਰਿਸਮਤ੍ਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਅਵਯਵੇਤਿ ਆਹ- ‘ਪਚ੍ਚੇਕ’ਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞਥਾ ‘ਰੁਕ੍ਖਾ ਵਨ’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਸਮੁਦਾਯੇ ਵਾਕ੍ਯਪਰਿਸਮਤ੍ਤਿਯਂ ‘‘ਇਯੁਵਣ੍ਣਾ ਝਲਾ ਨਮਸ੍ਸਨ੍ਤੇ’’ (੧-੯) ਇਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤਿ, ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਵਣ੍ਣਾ ਨਾਮਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਕਾਰੋ ਵਣ੍ਣੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ ਆਕਾਰੋ ਵਣ੍ਣੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿਆਦਿਨਾ, ਅਵਯਵੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਅਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ‘ਪਚ੍ਚੇਕ’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨੇ ਸਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਂ ਕਾਰਣਮਾਹ, ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋਪਨੀਤੋ ਤ੍ਯਤ੍ਥੋ ਸੁਖੇਨ ਪਟਿਪਤ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਪਚ੍ਚੇਕਨ੍ਤਿ ਅਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਭੋਜੀਯਤੂਤਿਆਦਿਨਾ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਭੁਞ੍ਜਿਕਿਰਿਯਾ ਪਰਿਸਮਾਪੀਯਤੇ, ਤੇਨਾਹ-‘ਨ ਚੋਚ੍ਚਤੇ’ ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਥਵਾ ਸਮੁਦਾਯੇਪਿ ਵਾਕ੍ਯਪਰਿਸਮਾ ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਸਤਿ ਸਮੁਦਾਯੇ ਪਵਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਦਾ ਅਵਯਵੇਸੁਪਿ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ‘ਸਮੁਦ੍ਦੇਕਦੇਸਦਸ੍ਸਨੇਪਿ ਸਮੁਦ੍ਦੋ ਦਿਟ੍ਠੋ, ਖਨ੍ਧੇਕਦੇਸ ਭੂਤਾਯਪਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਨ ਦੋਸੋ, ਤੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ‘ਪਚ੍ਚੇਕ’ਨ੍ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਵਣ੍ਣਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਗੁਣਾਦ੍ਯਨੇਕਤ੍ਥਤ੍ਤੇਪਿ ਪਕਰਣਤੋ ਅਕਾਰਾਦਯੋਵੇਤ੍ਥ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ-‘ਵਣ੍ਣੀਯਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਪਕਰਣਤੋਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵਿਭਜ੍ਜਤੇ, ਵੁਤ੍ਤਂ ਹਿ–

ਅਤ੍ਥਾ ਪਕਰਣਾ ਲਿਙ੍ਗਾ, ਓਚਿਤ੍ਯਾ ਦੇਸਕਾਲਤੋ;

ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾ ਵਿਭਜੀਯਨ੍ਤੇ, ਨ ਸਦ੍ਦਾਯੇਵ ਕੇਵਲਾਤਿ.

ਨਨੁ ¶ ਝਲਾਦਿਸਞ੍ਞਾ ਵਿਯ ਲਹੁਸਞ੍ਞਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਮਾ ਗੁਰੁਸਞ੍ਞਾ ਕਤਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯ ਰੁਲ਼੍ਹਿ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਵਸੇਨ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾਸੁ ਸਞ੍ਞਾਸੁ ਝਾਲਾਤਿ ਰੁਲ਼੍ਹਿ ਸਞ੍ਞਾਤ੍ਥਾਭਾਵੇਨ ਵੋਹਾਰਸੁਖਮਤ੍ਤਪਯੋਜਨਾ, ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਸਞ੍ਞਾ ਪਨ ਤਪ੍ਪਯੋਜਨਾਪਿ ਹੋਤਿ ਤਦਞ੍ਞਪ੍ਪਯੋਜਨਾ ਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਏਵ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਵਣ੍ਣੀਯਤੀ ਅਤ੍ਥੋ ਏਤੇਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਅਨੁਗਤਾ ਅਨੁਗਤਤ੍ਥਾ ਵਣ੍ਣਸਞ੍ਞਾ ਤਂ, ਸਦ੍ਦਾਧਿਗਮਨੀਯਸ੍ਸਾਤਿ ਸਦ੍ਦੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਸ੍ਸ, ਵਣ੍ਣਂ ਮੂਲਮਸ੍ਸਾਤਿ ਵਣ੍ਣਮੂਲਕੋ-ਅਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਵਣ੍ਣਮੂਲਕਤਾ, ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਮੂਲਕਤਂ ਸਾਧੇਤਿ ‘ਸਾਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਵਣ੍ਣਂ ਰੂਪਂ ਸਭਾਵੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਵਣ੍ਣਰੂਪਾਨਿ-ਪਦਾਨਿ, ਸਮੁਦਾਯੋ ਪਾਦਾਨਂ ਰੂਪਮਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮੁਦਾਯਰੂਪਂ ਵਾਕ੍ਯਂ, ਵਿਭਤ੍ਯਨ੍ਤਮਤ੍ਥਜੋਤਕਂ ਪਦਂ, ਪਦਸਮੁਦਾਯੋ ਵਾਕ੍ਯਂ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਚੇਤਮੁਪਚਾਰੇਨ ਵਣ੍ਣਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯਤ੍ਤਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਣ੍ਣਮਯਤ੍ਤਾਤਿ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਸਮ੍ਮੁਤਿਪਰਮਤ੍ਥਭੇਦਭਿਨ੍ਨੋ ਅਤ੍ਥੋ ਵਾਕ੍ਯਾਧਿਗਮਨੀਯੋ ਵਣ੍ਣੇਨੇਵ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ਨਾਮ ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸਦਸ੍ਸਨਂਲਹੁਸਞ੍ਞਾਯ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਤਦਤ੍ਥਮਕਾਰਾਦੀਨਂ ਗੁਰੁਭੂਤਾ ਵਣ੍ਣਸਞ੍ਞਾ ਕਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਸਮ੍ਮੁਤਿ ਸਙ੍ਕੇਤਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੋ ਵੋਹਾਰੋ, ਪਰਮਤ੍ਥੋ ਸਨਿਬ੍ਬਾਨੋ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧੋ. ਉਭੋਹਿ ਪਨੇਤੇਹਿ ਭਿਨ੍ਨੋ ਤਤਿਯੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਥਾਚ ਵੁਤ੍ਤਂ–

ਦੁਵੇ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਕ੍ਖਾਸਿ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਵਦਤਂ ਵਰੋ,

ਸਮ੍ਮੁਤਿਂ ਪਰਮਤ੍ਥਞ੍ਚ, ਤਤਿਯਂ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤੀਤਿ.

ਅਪ੍ਪਕ੍ਖਰਮਸਨ੍ਦਿਦ੍ਧਂ, ਸਸਾਰਂ ਗੂਲ਼੍ਹਨਿਣ੍ਣਯਂ;

ਪਸਨ੍ਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਆਹੁ ਤਲ੍ਲਕ੍ਖਣਞ੍ਞੁਨੋਤਿ.

‘‘ਆਦਯੋ ਤਿਤਾਲੀਸ ਵਣ੍ਣਾ’’ ‘‘ਤਿਤਾਲੀਸਾਦਯੋ ਵਣ੍ਣਾ’’ਤਿ ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਨ ਤਥਾ ਸਤਿ ਸਨ੍ਦਿਦ੍ਧਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾਤਿ, ਨਨੁ ਸਤ੍ਥਾਦੋ ਮਙ੍ਗਲਵਚਨੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਕਾਰੋ ਪਟਿਸੇਧਤ੍ਥੋਪਿ ਹੋਤੀਤਿ (ਨ) ਸਤ੍ਥਾਦੋ ਸਿਦ੍ਧਸਦ੍ਦਸ੍ਸੋਪਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਅਥ ਹੋਤ੍ਵ ਪੁਬ੍ਬਾ ਝਾਲਾਦਿ ਸਞ੍ਞਾ, ਸਦ੍ਦਸਾਧਨਮਤ੍ਤਪ੍ਪਯੋਜਨਤ੍ਤਾ ਪਨ ਸਬ੍ਬਵਿਧਾਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯ ਸਞ੍ਞਾਵਾਲਮੇਤ੍ਥਾਤਿ ਕਿਂ ਪੁਨਾਪਿ ਵਣ੍ਣਾਦਿਸਞ੍ਞਾਵਿਧਾਨੇਨ ਗਨ੍ਥਗਾਰਵ ਕਰਣੇਨਾਤਿ ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯੇਸੁ ਪਨ ਗਾਰਵਂ ਤਦਨੁਗਮਨਞ੍ਚ ਦੀਪੇਤੁਂ ਕਾਚਿ ¶ ਸਞ੍ਞਾਯੋਪ੍ਯਨ੍ਵਾਖ੍ਯਾਯਨ੍ਤੇ, ਯਜ੍ਜੇਵਂ ਸਂਯੋਗਸਬ੍ਬਨਾਮਲੋਪਾਦਯੋਪਿ ਸਞ੍ਞਾ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਤਿ ਨਨੁ ਭੋ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਾਮ੍ਹੇਹਿ’ਕਾਚਿ ਸਞ੍ਞਾਯੋ ਆਖ੍ਯਾਯਨ੍ਤੇ’ਤਿ, ਕਿਨ੍ਤਦਾਖ੍ਯਾਨਦ੍ਵਾਰੇਨ ਭਵਤਾ ਤਾਪਿ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ, ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਸਾਤ੍ਥਕਤ੍ਤੋਪਿ ਪਤਿਵਣ੍ਣਮਤ੍ਥਾਨੁਪਲਦ੍ਧਿਤੋ ਵਣ੍ਣਾਨਮਦਿਟ੍ਠਾਨਮਕਾਰਾਦੀਨਮਨੁਕਤਿਯੋ ਇਹੋਪਦਿਟ੍ਠਾਇਤ੍ਯਨੁਕਾਰਿਯੇਨਾਤ੍ਥੇਨਾਤ੍ਥਵਨ੍ਤਤਾਯ ਹੋਤੇਵਾਕਾਰਾਦਿਤੋ ਵਿਭਤ੍ਤਿ, ਲੋਪੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਪਨਸ੍ਸਾ ਅਸ੍ਸਵਨਂ ਸਨ੍ਨਿਕਂਸਵਚਨਿਚ੍ਛਾਭਾਵਾ ਸਂਹਿਤਾਯਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਅਨੁਕ੍ਕਮੋਤਿ ਆਦੋਨਿਸ੍ਸਯਾ ਸਰਾਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਤੋ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ, ਸਰੇਸੁਪਿ ਏਕਟ੍ਠਾਨਿਯਾ ਅਕਾਰਾਦਯੋ ਬਹੁਤ੍ਤਾ ਪਠਮਂ ਵੁਤ੍ਤਾ ਠਾਨਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ, ਤਤੋ ਦ੍ਵਿਜਾ ਠਾਨਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ, ਤੇਸੁਪਿ ਰਸ੍ਸਾਵ ਲਹੁਤ੍ਤਾ ਪਠਮਂ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਤੋ ਦੀਘਾ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਸੁਪਿ ਵਗ੍ਗਾ ਬਹੁਤ੍ਤਾ ਠਾਨਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਪਠਮਂ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਤੋ ਯਕਾਰਾਦਯੋ, ਵਗ੍ਗੇਸੁ ਚ ਅਘੋਸਾ ਪਠਮਂ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਤੋ ਘੋਸਾ, ਤੇਸੁ ਚ ਸਿਥਿਲਾ ਪਠਮਂ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਤੋ ਧਨਿਤਾ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਅਪ੍ਪਕਤ੍ਤਾ ਦ੍ਵਿਜਾ ਪਞ੍ਚਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਤੋ ਯਰਲਵਾ ਘੋਸਭੂਤਾ ਠਾਨਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ, ਤਤੋ ਧਨਿਤਾ ਸਕਾਰਹ ਕਾਰਾ, ਤੇਸੁਪਿਹਕਾਰੋ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਓਰਸੋਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਦ੍ਵਿਜਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਛਾ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਕੇਹਿਚਿ ‘‘ਲਲ਼ਾਨਮਵਿਸੇਸੋ’’ਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮਵਿਸੇਸੇ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇਪਿ ਲਿਪਿਭੇਦੇਨ ਠਾਨਭੇਦੇਨ ਚ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਲ਼ਕਾਰੋ ਵਿਸੁਂ ਅਕ੍ਖਰਭਾਵੇਨ ਗਹਿਤੋ, ਸੋਪਿ ਘੋਸਭਾਵੇਨ ਠਾਨਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨਚ ਹਕਾਰਤੋ ਪਰਂ ਵੁਤ੍ਤੋ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ ਪਨ ਸਰਤ੍ਤਾਦਿਸਬ੍ਬਵਿਨਿਮ੍ਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਕਾਰਾਦੀਨਮਯਮਨੁਕ੍ਕਮੋ, ਇਮਸ੍ਸੇਵਾਨੁਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਮਨਸਿ ਵਿਪਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਤਾ ਤਿਤਾਲੀਸਾਤਿ ਗਣਨਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਚ ‘ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਨ੍ਤਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਕਤਂ ਸਾਧੁਸਦ੍ਦਾਨ੍ਵਾਖ੍ਯਾਨਂ, ਨ ਵਣ੍ਣੀਯਤੇ, ਤਿ ਸਦ੍ਦਸਙ੍ਖਰਣ ਸਙ੍ਖਾਤ ਮੁਖ੍ਯਪ੍ਪਯੋਜਨਾਭਾਵਾ, ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਨ ਵਣ੍ਣੀਯਤੇ, ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਪਨ ਕਥਮਕਾਰਾਦੀਨਮਯਮਨੁਕ੍ਕਮੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਸਿਸ੍ਸਾਨਂ ਕਙ੍ਖਾ ਵਿਚ੍ਛੇਦਪ੍ਪਯੋਜਨਮ੍ਪਤਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਕਥਨਬ੍ਯਾਜੇਨ ਵਣ੍ਣਿਤੋ ਯੇਵਾਤਿ, ਕਰੀਯਨ੍ਤੇ ਉਚ੍ਚਾਰੀਯਨ੍ਤੇ ਏਤੇਨਾਤਿ ਕਰਣਂ, ਤਤ੍ਥ ਜਿਵ੍ਹਾਮਜ੍ਝਂ ਤਾਲੁਜਾਨਂ, ਜਿਵ੍ਹੋਪਗ੍ਗਂ ਮੁਦ੍ਧਜਾਨਂ, ਜਿਵ੍ਹਗ੍ਗਂ, ਦਨ੍ਤਜਾਨਂ ਸੇਸਾਨਂ ਸਕਟ੍ਠਾਨਂ ਕਰਣਂ, ਪਯਤ੍ਤਿ ਪਯਤਨਂ, ਤਮ੍ਪਨ ਵਣ੍ਣੁਚ੍ਚਾਰਣਤੋ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੋ ਬਾਹਿਯੋ ਚ ਉਸ੍ਸਾਹੋ, ਤਤ੍ਥ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਪਯਤਨਂ-ਸਂਵੁਤਤ੍ਤਮਕਾਰਸ੍ਸ, ਵਿਵਟਤ੍ਤਂ ਸਰਾਨਂ ¶ ਸਕਾਰਹਕਾਰਾਨਞ੍ਚ ਫੁਟ੍ਠਤ੍ਤਂ ਵਗ੍ਗਾਨਂ, ਈਸਂਫੁਟ੍ਠਤ੍ਤਂ ਯਰਲਵਾਨਂ, ਬਾਹਿਯਪਯਤਨਨ੍ਤੁ ਸਂਵੁਤਕਣ੍ਠਤਾਦਿ, ਠਾਨਤੋ ਪਚ੍ਚਾਸਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਧੀਯਮਾਨਕਾਰਿਯਸਮ੍ਭਵੇਨ ਪਯੋਜਨਸਮ੍ਭਵਾ ਆਹ-‘ਠਾਨਮ੍ਪਨਾ’ਤਿਆਦਿ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਵਣ੍ਣਾਤਿ ਠਾਨਂ, ‘‘ਏ ਓਨਮ ਵਣ੍ਣੇ’’ਤਿ (੧-੩੭) ਸੁਤ੍ਤੇ ਵਣ੍ਣੇਤਿ ਕਥਨਮੇਵ ਵਣ੍ਣਸਞ੍ਞਾਕਰਣੇ ਪਯੋਜਨਂ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਮਞ੍ਞਤ੍ਰ ਬ੍ਯਾਪਦਿਸਤਿ’ ਏਵ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਦਸਾਦੋ ਸਰਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦੋ ‘ਤੇਨਾ’ਤਿਆਦੀਸੁ ‘ਤੇਨ ਸਰਇਚ੍ਚਨੇਨ ਕ੍ਵਤ੍ਥੋ ਕਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਪਯੋਜਨਂ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਸਰੋਲੋਪੋ ਸਰੇ’’ਚ੍ਚਾਦੀ’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਞਾਪੇਤਿ ਵਣ੍ਣਲੋਪਨ੍ਤਿ ਞਾਪਕਂ, ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ’ਸੋ ਚੇਮਿਨਾਵ ਞਾਪਕੇਨ ਸਿਦ੍ਧੋ’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਨਨੁ ‘ਤਦਮਿਨਾਦੀਨਿ’’ਤਿ (੧-੪੭) ਸੁਤ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ, (ਸਚ੍ਚਂ) ਤਥਾਪਿ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰੋਯਮ੍ਪਿ ਵਣ੍ਣਲੋਪੇ ਦਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਂ, ਏਵਸਦ੍ਦੋ ਪਨ ‘ਯਦਿ ਞਾਪਕੇਨ ਵਣ੍ਣਲੋਪੋ ਸਿਯਾ ਸੋ ਇਮਿਨਾਵ ਞਾਪਕੇਨ ਸਿਦ੍ਧੋ, ਨਾਞ੍ਞੇਨਾ’ਤਿ ਅਵਧਾਰੇਤਿ.

ਨਨੁ ਅਆਦਯੋਤਿ ਪਠਮਨ੍ਤੇਨੁਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਕਥਮੇਤ੍ਥ’ਤਤ੍ਥਾ’ਤਿ ਸਤ੍ਤਮੀਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤਾਤਿ ਆਹ-‘ਤਞ੍ਚਾ’ਤਿਆਦਿ, ਅਤ੍ਥਵਸਾਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਪਰਿਣਾਮੇਨਾਤਿ ਅਆਦਯੋਤਿ ਪਠਮਨ੍ਤਸ੍ਸ‘ਆਦੋ ਦਸਾ’ਤ੍ਯਨੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਸਮ੍ਬਜ੍ਝਮਾਨੇ ਚਾਧਾਰਤ੍ਥੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਧਾਰਤ੍ਥਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਮੀ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਤ੍ਥਵਸਾ ਸਤ੍ਤਮਿਯਾ ਵਿਪਰਿਣਾਮਸਮ੍ਭਵਾਯੇਵਸੁਤ੍ਤੇ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ‘ਤਤ੍ਥਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਆਦੋਦਸਨ੍ਨਮਨਞ੍ਞਤ੍ਥਪਵਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭਵਤੋ ਤੇਸਂ ਅਆਦਯੋ ਵਿਸਯਭਾਵੇਨਪਿ ਸਕ੍ਕਾ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ-‘ਤੇਸੁ ਵਿਸਯਭੂਤੇਸੂ’ਤਿ, ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਤ੍ਥੋਪਿ ਯੁਜ੍ਜਤੇਵ… ਵਣ੍ਣਸਮੁਦਾਯਤੋ ਤਦੇਕਦੇਸਭੂਤਾਨ ਮਾਦੋ ਵਣ੍ਣਾਨਂ ਦਸਸਙ੍ਖ੍ਯਾਗੁਣੇਨ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਯਮਾਨਤ੍ਤਾ, ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਦਸ ਵਣ੍ਣਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਵੁਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਅਵਸ੍ਸਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਨਂ ਊਨਪੂਰਣਤ੍ਥਮਜ੍ਝਾਹਾਰੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ- ਅਵਟ੍ਠਿਤਾ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ ਵਾ’ਤਿ, ਏਕਾਦੀਨ ਮਟ੍ਠਾਰਸਨ੍ਤਾਨਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੇ ਵਤ੍ਤਨਤੋ ਆਹ-‘ਦਸਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ’ਤਿ, ਗਯ੍ਹੁਪਗਾਨਂ ਰਸ੍ਸਏ ਓਵਣ੍ਣਾਨਮ੍ਪਿ ਕਚ੍ਚਾਯਨੇ ਵਿਯ ਅਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾ ਅਨੂਨਾ, ਅਗਯ੍ਹੁਪਗਾਨਂ ਤਦਞ੍ਞੇਸਂ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਸਰਾਨਂ ਪਰਿਚ੍ਚਗਾ ਅਨਧਿਕਾ, ਦਸਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯ ਵੁਤ੍ਤਿਤ੍ਤਾ ¶ ਦਸਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਧਿਕਤਵਣ੍ਣਾਨਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ-‘ਦਸਨ੍ਨਮ੍ਪੀ’ਤਿਆਦਿ, ਸਯਂ ਪੁਬ੍ਬਾ’ਰਾਜ=ਚਿਤ੍ਤਿਯਂ’ਤੀਸ੍ਮਾ ਕ੍ਵਿਮ੍ਹਿ ਅਨ੍ਤਲੋਪੇ ਸਮਾਸੇ ਚ ਤਦਮਿਨਾਦਿਤ੍ਤਾ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ ਵਾ ਸਰਸਦ੍ਦੋ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਤੀਤਿ, ‘ਸਰ-ਗਤਿਹਿਂ ਸਾਚਿਨ੍ਤਾਸੁ’ ਇਚ੍ਚਸ੍ਮਾ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਵਾ ਨਿਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ=‘ਸਯਂ ਰਾਜਨ੍ਤੀ’ਤਿਆਦਿ.

ਤੇਤਿ’ਆਦੋ’ਤਿ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਪਰੇ ਦ੍ਵੇ ਪਰਾਮਸਤਿ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਿਯਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਵਸਾ ਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਪਰਿਣਾਮਂ ਉਪਮੇਤਿ, ਅਤੋਵ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨਤ੍ਥਵਸੇਨ ਤੇਸੁ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਸੁਤਿ ਪਨ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਤ੍ਤਵਿਵਚ੍ਛਾਯਂ ਤਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਤੇਸਂ ਵਣ੍ਣਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਦ੍ਵੇਦ੍ਵੇਤਿ ਦ੍ਵਿਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਤ੍ਥੋਪਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਵਿਚ੍ਛਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਵਿਚ੍ਛਾਵੁਤ੍ਤਿ-ਦ੍ਵਿਸਦ੍ਦੋ, ਵਿਚ੍ਛਾਵੁਤ੍ਤਿਤਾ ਚਾਸ੍ਸ ਸਵਣ੍ਣਤ੍ਤਗੁਣੇਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ (‘ਬ੍ਯਾਪਿਤੁ) ਮਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ, ਕਮੇਨਾਵਟ੍ਠਿਤੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਕਾਰਾਦਿਵਣ੍ਣਪ੍ਪਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਅਨਾਦਿਕਾਲਸਿਦ੍ਧਂ ਕਮਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਮਾਹ. ਨਨੁ ਸਮਾਨਾ ਵਣ੍ਣਾ ਸਵਣ੍ਣਾਤ੍ਯਨ੍ਵਤ੍ਥੇ ਸਵਣ੍ਣਸਦ੍ਦੇ ਸਤਿ ਕਤਂ ਰਸ੍ਸਦੀਘਾਨਂ ਸਵਣ੍ਣਸਞ੍ਞਾ ਸਿਯਾ… ਅਸਮਾਨਤ੍ਤਾ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ, ਨੇਤਦਤ੍ਥਿਵਣ੍ਣਪ੍ਪਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਕਮਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵਚਨਬਲੇਨੇਵਾਸਮਾਨਾਨਮ੍ਪਿ ਹੋਤੇਵਾਤਿ, ਨੇਵਮ੍ਪਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਂ‘‘ਦ੍ਵੇਦ੍ਵੇ ਸਵਣ੍ਣਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸਸਾਮਤ੍ਥਿਯਸਬ੍ਭਾਵੇ [ਸਬ੍ਭਾਵੇਨ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਵਿਸੇਸਕਾਰਣਾਭਾਵਾਤਿ ਆਹ‘ਸਮਾਨਤ੍ਤਮ੍ਪਨਾ’ਤਿਆਦਿ. ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਣ੍ਣਾ ਚਿਤ੍ਤਜਤ੍ਤੇਪਿ ਅਭਿਬ੍ਯਤ੍ਤਿ ਵਸੇਨਾਤਿ ਠਾਨਂ ਕਣ੍ਠਾਦਿ, ਤੇਨ ਕਤਨ੍ਤਿ ਸਮਾਸੋ, ਕਣ੍ਠਤਾਤੁ ਇਤਿ ਚਤ੍ਤੇ ਪਾਣ੍ਯਙ੍ਗਤ੍ਤਾ ਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਂ. ਪਞ੍ਚਮੇਹਿ ਵਗ੍ਗਪਞ੍ਚਮੇਹਿ. ਅਨ੍ਤਟ੍ਠਾਕੀਤਿ ਵਗ੍ਗਾਨਮਨ੍ਤੇ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨ੍ਤਟ੍ਠਾ, ਤਾਹਿ, ਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਾ, ਗੁਯ੍ਹ’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਕੇਚੀਤਿ ਅਨਿਯਮੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇ ਪਨ–

‘‘ਹਕਾਰੋ ਪਞ੍ਚਮੇਹੇਵ, ਅਨ੍ਤਟ੍ਠਾਹਿ ਚ ਸਂਯੁਤੋ;

ਓਰਸੋ ਇਤਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ, ਕਣ੍ਠਜੋ ਤਦਸਂਯੁਤੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਵਤ੍ਤਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥਵਸਾ ਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਪਰਿਣਾਮੇਨ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਨਨੁ ਚੇਤ੍ਯਾਦਿਚੋਦਨਾ, ਨੇਸਦੋਸੋਚ੍ਚਾਦਿ ਪਰਿਹਾਰੋ, ਦੋਸਾਭਾਵੇ ਕਾਰਣ ਮਾਹ-‘ਯੋਯੋ…ਪੇ… ¶ ਪਤੀਯਤੇ’ਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਮਤ੍ਤੇਤਿ-‘ਨਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਨਨੁ ਚ ਪੁਬ੍ਬਸਦ੍ਦੋ ਯਮੇਕਤ੍ਤਾ ਏਕਂ ਪੁਬ੍ਬਮਾਚਿਕ੍ਖਤਿ ਨ ਸਕਲਨ੍ਤਿ ਕਥਂ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੋ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਯੋਯੋਤਿ ਞਾਯਤਿ ‘ਯੋਯੋ ਪੁਬ੍ਬੋ’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘ਤੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ’ਤਿ ਏਤ੍ਥ’ਦ੍ਵੀਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ’ਤਿ ਇਦਂ ਕਥਂ ਸੁਖੇਨੇਵ ਪਤੀਯਤੇ ਤਦਿਦਮਸਿਦ੍ਧੇਨਾਸਿਦ੍ਧਸਾਧਨਨ੍ਤਿ ਆਸਙ੍ਕਿਯ ਤਦਭਾਵਮੁਬ੍ਭਾਵੀਯ ਪੁਬ੍ਬ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਿਚ੍ਛਾਗਮਕਤ੍ਤਮਵਗਮਯਿਤੁਮਾਹ-‘ਨਚੇਦ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਂਯੋਗਾਤਿ ਉਪਚਾਰਵਸੇਨਾਹ, ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਤਾਯਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥਿਯਤ੍ਥੇ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ, ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ.

ਸੇਸਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ‘ਤੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੂਤਿ ਸਵਣ੍ਣਸਞ੍ਞਕੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ’ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਕਮਤਿਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਲਹੁਸਞ੍ਞਾ ਰਸ੍ਸਸ੍ਸ, ਸਂਯੋਗਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਸ੍ਸ ਦੀਘਸ੍ਸ ਚ ਗੁਰੁਸਞ੍ਞਾ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ… ਉਚ੍ਚਾਰਣਵਸੇਨੇਵਾਨ੍ਵਤ੍ਥਸਞ੍ਞਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯਵਸੇਨ ਵਾ ਇਹਾਵੁਤ੍ਤਾਵਸੇਸਸਞ੍ਞਾਵਿਯ.

ਕੇਵਲ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਮਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਤ੍ਤਾਭਾਵਾ ਸਰਾਨਮਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨੇ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤੋਪਕਾਰਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਤਿ ‘ਏਤੇਹੀ’ਤਿ ਕਰਣਤ੍ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨਾਹ ‘ਸਰਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਿਪੁਬ੍ਬਾ ‘ਅਞ੍ਜ-ਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯਂ’ਤੀਮਸ੍ਮਾ ਕਰਣੇ ਅਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਰੂਪਂ, ਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਮ੍ਪਿਸ੍ਸਾਵਗਮਯਿਤੁਂ ‘ਉਪਕਾਰਕਾਨੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤ੍ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤੇਨ ਫੁਟਯਤਿ ‘ਯਥਾ’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਯਥਾ ਓਦਨਸ੍ਸੁਪਕਾਰਕਾਨਿ ਸੂਪਾਦੀਨਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ, ਤਥਾ ਸਰਾਨਮੁਪਕਾਰਕਾਨੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮ੍ਪਨ ਅਦ੍ਧਮਤ੍ਤਿਕਂ, ਵੁਤ੍ਤਂ ਹਿ–

ਏਕਮਤ੍ਤੋ ਭਵੇ ਰਸ੍ਸੋ, ਦੀਘੋ ਮਤ੍ਤਦ੍ਵਯਾਯੁਤੋ;

ਪ੍ਲੁਤੋ ਤਿਮਤ੍ਤੋ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਤ੍ਵਦ੍ਧਮਤ੍ਤਿਕਂਤਿ.

ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਾਤਿ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਤੋ, ‘ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ’ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਸਜਾਤ੍ਯਪੇਕ੍ਖਾਯ ਸਮੁਦਾਯਵਾਚਿਤ੍ਤੇਪਿ ਕਾਦਯੋਤੀ ਅਨੁਵਤ੍ਤਨਤੋ ਵਗ੍ਗਸਦ੍ਦੇਨ ਕਖਗਘਞਾਦਯੋਵ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਪਞ੍ਚ ਪਰਿਮਾਣਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਕੋਵਗ੍ਗੋ, ‘‘ਤਮਸ੍ਸ ਪਰਿਮਾਣਂ ਣਿਕੋ ਚਾ’’ਤਿ (੪-੪੧) ਕੋ, ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਦਿਭੂਤੋ ¶ ਪਞ੍ਚਸਦ੍ਦੋ ਪਞ੍ਚਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕੁਰੁਮਾਨੋ ਮਾਵਸਾਨਾਨਂ ਵਗ੍ਗਾਨਂ ਬਹੁਤ੍ਤਂ ਗਮੇਤੀਤਿ ‘ਪਞ੍ਚਕਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਵਗ੍ਗਾਤਿ ਬਹੁਵਚਨਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤਿ ਯਕਾਰਾਦਯੋਭਿ ਵਗ੍ਗਾ, ਪਠਮਕ੍ਖਰਵਸੇਨ ਪਨ ਕਵਗ੍ਗਾਦਿਵੋਹਾਰੋ.

ਅਨੇਕਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਧਾਤੂਨ ਮੁਚ੍ਚਾਰਣਤ੍ਥੋਪੇਤ੍ਥ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਨਿਪੁਬ੍ਬਾ ਤਤੋ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਤ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਞ੍ਞਿਮ੍ਹਿ ਪਾਦਿਸਮਾਸੇ ਦੀਘੇਚ ਰੂਪਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘ਰਸ੍ਸਾ’ਤਿਆਦੀਮਾਹ, ਪੀਲ਼ਨਤ੍ਥਤੋ ਨਿਗ੍ਗਹਨਂ ਨਿਗ੍ਗਹੋ, ‘ਇ-ਅਜ੍ਝੇਨ ਗਤੀਸੁ’ਇਚ੍ਚਸ੍ਮਾ ਕਤ੍ਤਰਿ [ਕਮ੍ਮਨਿ-ਇਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਇਤਂ ਉਚ੍ਚਾਰਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ] ਤ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਇਤਂ, ਨਿਗ੍ਗਹੇਨ ਇਤਨ੍ਤਿ ਅਮਾਦਿਸ ਮਾਸੇ ਰੂਪਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘ਕਰਣਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਨ ਵਾ’ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਪਚ੍ਛਿਮਪਕ੍ਖਂ ਸਾਧੇਤੁਮਾਹ-‘ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੀ’ਤਿ.

ਚਤ੍ਥਸਮਾਸੋਤਿ ਇਤਰੀਤਰਯੋਗਦ੍ਵਨ੍ਦਸਮਾਸੋ. ਅਤ੍ਤੇਤਿ ਮੁਨਿ ਸਦ੍ਦਾਦਿਵਚਨੀਯੇ ਅਤ੍ਥੇ, ਨਮਤੀਤੀਮਸ੍ਸੇਤਂ ਕਮ੍ਮਂ,

ਯਂ ਸਬ੍ਬਵਚਨਂ ਸਬ੍ਬ, ਲਿਙ੍ਗਂ ਸਬ੍ਬਵਿਭਤ੍ਤਿਕਂ;

ਤਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇ ਨਮਨਤੋ, ਵਿਦੁਂ ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਤਬ੍ਬਿਦੂ.

ਇਧ ਨਾਮਸਞ੍ਞਾਯਾਭਾਵੇਪਿ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਬਲਾਯੇਵ ਨਾਮਸਞ੍ਞਾ ਸਿਦ੍ਧਾਤਿ (ਆਹ) ‘ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਬ੍ਯਪਦੇਸੇਨਾ’ਤਿ, ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਪਕਤਿਰੂਪਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਾ ਪਠਮਂ ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਪਕਤਿ, ਸਾ ਏਵ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਪਕਤਿਰੂਪਂ, ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਕਤਿ ਰੂਪਂ ਮੁਨਿਸਦ੍ਦਾਦਿ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਪਕਤਿਰੂਪਂ, ਅਤ੍ਥਵਨ੍ਤਮਧਾਤੁਕਮਪ੍ਪਚ੍ਚਯਮ੍ਪਾਟਿਪਦਿਕਂ, ਪਦਂ ਪਦਂ ਪਤਿ ਪਟਿਪਦੇ, ਪਟਿਪਦਂ ਨਿਯੁਤ੍ਤਂ ਪਾਟਿਪਦਿਕਂ. ਵਿਸੇਸਨੇਨਾਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘ਨਮਸ੍ਸਨ੍ਤੇ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣਾਨਂ ਵਿਸੇਸਨੇਨ. ਆਖ੍ਯਾਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਚਤਿਆਦਿਨੋ. ਆਦਿਮਜ੍ਝਵਤ੍ਤਿਨੋਤਿ ਇਨ੍ਦ ਉਦਕਸਦ੍ਦਾਦੀਨਂ ਆਦੋ, ਪਖੁਮਾਦੀਨਂ ਮਜ੍ਝੇਚ ਵਤ੍ਤਿਨੋ. ਪਦੇਸੇਸੂਤਿ ‘‘ਝਲਾ ਸਸ੍ਸ ਨੋ’’ਤਿ (੨-੮੩) ਆਦਿਕੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤਪ੍ਪਦੇਸੇਸੁ, ਅਨਿਟ੍ਠਪਸਙ੍ਗ (ਸਙ੍ਕਂ) ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਅਨਿਟ੍ਠਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋਨਾਮ [ਨਾਮਾਤਿ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਪਚਤਿ-ਇਨ੍ਦ (ਉਦਕ ਪਖੁਮ) ਸਦ੍ਦਾਦੀਨ ਮਨ੍ਤ ਆਦਿਮਜ੍ਝਭੂਤਇਵਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ¶ ਝਲਸਞ੍ਞਾ ਵਿਧਾਯ ਤਤੋ ਪਰਾਸਂ ਸਾਦਿ ਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ‘‘ਝਲਾ ਸਸ੍ਸ ਨੋ’’ਤਿ (੨-੮੧) ਆਦੀਹਿ ‘ਨੋ’ ਆਦੇਸਾਦਿਮ੍ਹਿ ਕਤੇ ‘ਪਚਤਿਨੋ, ਇਨ੍ਦਨੋ, ਉਦਕਨੋ, ਪਖੁਮਨੋ’ਤਿਆਦਿ ਰੂਪਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ, ਨਨੁਚਾਦਿਆਦਿ ਚੋਦਨਾ. ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਬ੍ਯਾਸਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨਾਤਿ ਅਸਮਾਸਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ. ਤਦਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਆਦਿ ਪਰਿਹਾਰੋ, ਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਚੋਦ੍ਯਂ, ਸਤਿਹੀਤਿਆਦਿਨਾ ਅਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਂ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ, ਦ੍ਵੀਸੁਤ੍ਤਰੇਸੁ ਯੋਗੇਸੂਤਿ ਉਪਰਿਮੇਸੁ ‘‘ਪਿਤ੍ਥਿਯਂ’’ ‘‘ਘਾ’’ਤਿ ਦ੍ਵੀਸੁ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ. ਇਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਇਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਪਿਤ੍ਥਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਇਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਦਂ. ਵਣ੍ਣਵਿਸੇਸਨਂ ਸਿਯਾਤਿ ‘‘ਪਿਤ੍ਥਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘ਇਯੁਵਣ੍ਣਾ’ਤਿ ਅਨੁਵਤ੍ਤਨਤੋ ‘ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣਾ’ਤਿ ਏਵਂ ਇਵਣ੍ਣੁ ਵਣ੍ਣਾ ‘‘ਘੋ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਆ’ਤਿਏਵਂ ਅਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਚ ਵਿਸੇਸਨਂ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਵਣ੍ਣਵਿਸੇਸਨੇ ਵਿਰੋਧਮਾਹ ‘ਏਵਞ੍ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਨਾਮਸ੍ਸਨ੍ਤੇਤਿ ਅਸਮਾਸਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਤ੍ਵਵਿਰੋਧਮਾਹ- ‘ਬ੍ਯਾਸੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਕ੍ਕਾਨਾਮਵਿਸੇਸਨਂ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੀਸੁ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਇਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਕ੍ਖਮਾਨਕ੍ਕਮੇਨ. ਨਾਮਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਨਾਮਨ੍ਤੋਤਿ ਸਮਾਸਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਸਮਾਸੇ ਗੁਣੀਭੂਤਸ੍ਸ ਨਾਮਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਵਿਸੇਸਨਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਵਚਨਮਨ੍ਤਰੇਨਾਤਿ ਪਾਣਿਨਿਯਾਨਮਿਵ ‘‘ਯਥਾਸਙ੍ਖ੍ਯਮਨੁਦੇਸੋ ਸਮਾਨਂ’’ਤਿ (੧-੩-੧੦) ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਿਨਾ, ਸਮਾਸਙ੍ਖ੍ਯ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸਮਸਙ੍ਖ੍ਯਕਾ, ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ ਆਦ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ–

‘‘ਆਲਾਪਹਾਸਲੀਲਾਹਿ, ਮੁਨਿਨ੍ਦ ਵਿਜਯਾ ਤਵ;

ਕੋਕਿਲਾ ਕੁਮੁਦਾਨੀ ਵੋ, ਪਸੇਵਨ੍ਤੇ ਵਨਂ ਜਲਂ’’ (੨੬੦).

ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਨਾਮਸ੍ਸਾਤਿ ਚ, ਅਨ੍ਤੇ ਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣਾਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੇ ਤੇਸਮਾ ਧਾਰਾਧੇਯ੍ਯਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਆਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸਾਧਾਰੇ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਵਿਨਾ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਅਜ੍ਝਾਹਾਰਵਸੇਨ ‘ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਵਣ੍ਣੁ ਵਣ੍ਣਾਤਿ ਅਪੇਕ੍ਖਿਯ‘ਵਿਸੇਸੀਯਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਬਹੁਵਚਨਮੇਤਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਾਧੀਨਤਾਯ ਨਾਮਨ੍ਤੀਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਸਤਿ‘ਵਿਸੇਸੀਯਤੀ’ਤੇਕਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਣਮਤਿ.

ਇਤ੍ਥਿਯਂ ¶ ਨਾਮਸ੍ਸਨ੍ਤੇਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਞ੍ਞਿਨੋ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਯ ਸਞ੍ਞਾਯ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਤਤ੍ਥ ਵਿਯ ਵਿਸੁਂ ਸਞ੍ਞਿਨੋ ਪਠਮਮਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਅਸਨ੍ਤੋ ਵਿਯਾਤਿ ਦੋਸਲੇਸਮਾਲਮ੍ਬਿਯ ਚੋਦਯਤਿ ਨਨ੍ਹਚੇ’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਸੇਤੋਤਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਿਨੋ. ਕਾਰਿਯੇਨਾਤਿ ਸਞ੍ਞਾਕਾਰਿਯੇਨ. ਪਰਿਹਰਤਿ ‘ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਪਚ੍ਛਾਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ‘‘ਘਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਕਾਰਿਯਿਨੋ ਆਕਾਰਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਾ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇਨ. ਨਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਸਦ੍ਦੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਰਸਮੁਚ੍ਚਯੇ, ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮਨਿਯਮਰੂਪਮਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਨਿਯਮਰੂਪਮਾਚਰਿਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਸਾਧੇਤੁਮਾਹ ‘ਉਭਯਥਾਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਆਸਦ੍ਦੋ ਆਭਿਮੁਖ੍ਯੇ, ਅਨਭਿਮੁਖਮਭਿਮੁਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ਲਪਨਂ ਕਥਨਮਾਲ ਪਨਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਲਪਨੇ, ਆਲਪਨਤ੍ਥੇ ਵਿਹਿਤੋ ਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਇਤਿ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਪਞ੍ਚਿਕਾਟੀਕਾਯਂ ਸਾਰਤ੍ਥਵਿਲਾਸਿਨਿਯਂ

ਵਚਨਾਰਮ੍ਭਯੋਜਨਮਾਹ–‘ਯਂ ਵਿਸੇਸਨਭਾਵੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਨ੍ਤਿ ਅਨਿਯਮੇਨ ‘‘ਅਤੋ ਯੋਨਂ ਟਾਟੇ’’ਤਿ (੨-੪੩) ਆਦੀਸੁ ਅਤੋਤਿਆਦਿਕਂ ਵਿਸੇਸਨਭਾਵੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਂ ਪਰਾਮਸਤਿ, ਤੇਨਾਤਿ ਵਿਸੇ ਸਨਤ੍ਤੇਨੁ-ਪਾਦਿਯਮਾਨੇਨ ਯਂ ਸਦ੍ਦਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਅਤੋਤਿਆਦਿਕੇਨ ਕਰਣਭੂਤੇਨ, ਯਥਾਕਥਞ੍ਚਿਤਬ੍ਬਤੋਤਿ ਆਦੋ ਮਜ੍ਝੇ-ਨ੍ਤੇ ਵਾ ਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਯੇਨਕੇਨਚਿ ਆਕਾਰੇਨ ਅਭੇਦੋਪਚਾਰੇਨ ਅਕਾਰਾਦਿਵਿਸੇਸਨਵਤੋ ਨਾਮਾਦਿਨੋ, ਤਦਨ੍ਤਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਤਂ ਅਤੋਤ੍ਯਾਦਿ ਵਿਸੇਸਨਮਨ੍ਤੇ, ਨਾਦੋ ਨ ਮਜ੍ਝੇ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਤਦਨ੍ਤਂ, ਤਂ ਅਤ੍ਥੋ ਪਯੋਜਨਂ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੋ, ਵਤ੍ਤਾਯਤ੍ਤਾਤਿ ਵਤ੍ਤੁਨੋ ਆਯਤ੍ਤਾ… ਅਤ੍ਤਾਵਾਤ੍ਤਨੋ ਵਚਨੇ ਪਧਾਨਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਤ੍ਤੁਨੋ, ਸਾਤਿ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾ, ਪਯੋਗਾਨੁਸਾ ਰੇਨਾਤਿ ¶ ਜਿਨਵਚਨਾਨੁਸਾਰੇਨ, ਇਤੀਤਿ ਕਾਰਣਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋਤਿ ਸਂਹਿਤਾਦਿਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਤਦਨ੍ਤ ਵਿਧਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਥਾਹਿ ‘‘ਸਰੋ ਲੋਪੋ ਸਰੇ’’ਤਿ (੧-੨੬) ਏਤ੍ਥ ਸਰੋਤਿ ਵਿਸੇਸਨਭਾਵੇਨ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯ ਸਬ੍ਭਾਵੇ ਸਰੋਤਿ ਤਤ੍ਰਾ’ਦੀਨਂ ਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤਿ ਯਥਾਕਥਞ੍ਚਿਸਰਾਦਿਸਰਮਜ੍ਝਸਰਨ੍ਤਾਨਂ ਤਤ੍ਰਾਦੀਨਂ ਲੋਪਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇ ‘‘ਵਿਧਿਬ੍ਬਿਸੇਸਨਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੧੩) ਸਰਨ੍ਤਸ੍ਸਪਸਙ੍ਗੋ ਸਿਯਾ, ਨ ‘‘ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੧੩) ਅਨ੍ਤਸ੍ਸ… ਛਟ੍ਠੀਨਿਦ੍ਦੇਸਾਭਾਵਾ, ਤਥਾ ਸਤਿ ‘ਤਤ੍ਰਿਮੇ’ਤਿਆਦਿਮ੍ਹਿ ‘ਇਮੇ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਯੋਗਂ ਨਾਨੁਸਟਾ ਨਾਮਸਿਯੁਨ੍ਤਿ ਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਤਦਨ੍ਤ ਵਿਧਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ, ਤਥਾ ‘‘ਗਤਿਬੋਧਾ’’ (੨-੪) ਦਿਸੁਤ੍ਤਾਦਿਮ੍ਹਿਪਿ ‘ਗਮਯਤਿ ਮਾਣਵਕਂਗਾਮਂ ਤ੍ਯਾਦਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋਤਿਆਦਿ ਚ ਯਥਾਯੋਗਮਵਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ‘‘ਅਤੋ ਯੋਨਂ ਟਾਟੇ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੋਦਾਹਰਣਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ‘‘ਨਰਾ ਨਰੇ’’ਤਿ ਲਕ੍ਖਿਯੋਦਾਹਰਣਂ.

ਵਚਨਫਲਮੁਪਦਸ੍ਸੇਤਿ‘ਯਤ੍ਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਯਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਿਂ ‘‘ਸਰੋ ਲੋਪੋ ਸਰੇ’’ਤ੍ਯਾਦਿਕੇ ਸੁਤ੍ਤੇ, ਸਤ੍ਤਮਿਯਾਤਿ ‘ਸਰੇ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਤ੍ਤਮਿਯਾ, ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਸਰੋਤਿਆਦਿਨਾ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਕਾਰਿਯਂ ਲੋਪਾਦਿ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਵਿਸੇਸਾਤਿ ਸਰੇਤ੍ਯਾਦੋ ਓਪਸਿਲੇਸਿਕਮਧਿਕਰਣਂ, ਤਞ੍ਚੋਪਸਿਲੇਸੇ ਭਵਮਧਿਕਰਣਂ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਵਾ ਪਰਂ ਸਿਯਾ ਪਰਸ੍ਸ ਵਾ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਪਰੋਪਸਿ ਲੇਸਸ੍ਸਾਵਿਸਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬਪਰਾਨਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਅਵਿਸੇਸਾ, ਪਰਸ੍ਸਾਪੀਤਿ ਨ ਕੇਵਲਂ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ, ਸਤੀਤ੍ਯਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਜੋਤਨੀਯੇ ਸਤ੍ਤਮੀ ਸਂਸਤ੍ਤਮੀ ਸਨ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਮਾਦੇਸੇਨ, ਸਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤ੍ਯਾਦਿਵਚਨਮੇਵਂ ਸਤਿ ਘਟਤੇ, ਸਨ੍ਤਿ ਵਾ ਸਨ੍ਤਸਦ੍ਦਤ੍ਥੇ ਪਾਦਿ, ਸੁਤ੍ਤੇ ਅਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ‘ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ’ਤਿ ਵਚਨੇ ਕਾਰਣਮਾਹ-ਸਤ੍ਤਞ੍ਚਾ’ਤਿਆਦਿ, ਨਿਦ੍ਦੇਸਮਨ੍ਤਰੇਨ ਸਤ੍ਤਂ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਸਤ੍ਤਮਿਯਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਸਤਿਯੇਵ ਤਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਯ ਸਤ੍ਤਾਯ ਸਮ੍ਭਵੋ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਕਿਮਞ੍ਞਨ੍ਤਸ੍ਸਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਪੁਬ੍ਬਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਸਦ੍ਦਤ੍ਤਾ ਕਿਨ੍ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪੁਬ੍ਬਤ੍ਤਮਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਸਤ੍ਤਮਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਰੋ ਲੋਪੋ ਸਰੇ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਉਕਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ‘ਵੇਲ਼ੁ’ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ਉਕਾਰਸ੍ਸ, ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ…ਪੇ… ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਤਂਮਨਸਿਕਤਞ੍ਚੋਦਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਤਮਹ’ਨ੍ਤਿ ¶ ਚ੍ਚਾਦਿਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਸਾਜ੍ਝਾਹਾਰੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਾਤਿ ਸਤ੍ਤਮੀ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤੋ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ, ਅਨਨ੍ਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ਅਬ੍ਯਵਹਿਤਸ੍ਸ, ਵੁਤ੍ਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਅਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੧-੬੬) ਪਾਣਿਨਿਯਵਚਨੇ ‘‘ਦਿਸਿਰਯਮੁਚ੍ਚਾਰਣਕ੍ਰਿਯੋ ਨਿਸਦ੍ਦੋਪ੍ਯਯ ਮਿਹ ਨੇਰਨ੍ਤਰਿਯਂ ਜੋਤੇਤਿ, ਤਤ੍ਥ‘ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਦਿਟ੍ਠੋ’ਤਿ ਪਾਦਿਸਮਾਸੇ ਕਤੇ ਫੁਟਮੇਵਾਨਨ੍ਤਰਮੁਚ੍ਚਾਰਿਤੇਤ੍ਯਮਤ੍ਥੋ-ਵਗਮ੍ਯਤੇਤਿ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਬ੍ਯਵਹਿਤੇਪਿ ਪਯੋਗਦਸ੍ਸਨੇ ਬ੍ਯਵਹਿਤੇਪਿ ਕਾਰਿਯਂ ਪਪ੍ਪੋਤੀ’’ਤਿ ਭਸ੍ਸਕਾਰਾਦਯੋ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ, ਇਹ ਤਾਦਿਸਵਚਨਾਭਾਵੇਨ ਵਣ੍ਣਾਦਿ ਬ੍ਯਵਧਾਨੇਪਿ ਸਿਯਾ’’ਤਿ, ਸਰੇਚ੍ਚਾਦਿਪਰਿਹਾਰਵਚਨੇ-ਧਿਪ੍ਪਾਯ ਮੁਬ੍ਭਾਵਯਤਿ ‘ਯਦਿਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਮਥੁਰਾਯ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਚਾਨ੍ਤਰਾਲ਼ੇ ਗਾਮਾਦੀਨਂ ਸਬ੍ਭਾਵਾ ਬ੍ਯਵਧਾਨੇਪਿ ਪੁਬ੍ਬਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਮਾਹ-‘ਮਥੁਰਾ’ ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਸਰੇਤਿ ਓਪਸਿਲੇਸਿਕਾਧਾਰੇ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਨ੍ਤਂ ਪਦਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਬ੍ਯਵਧਾਨੇ ਸਰਲੋਪੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਸਙ੍ਖੇਪਬ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨੇਨ ਵੁਤ੍ਤਿਯ ਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਕੇਵਲਂ ਸਰੇਤਿ ਏਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਆਹ- ‘ਕਾਰਿਯੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਓਪਸਿਲੇਸਿਕੇਯੇਵਾਧਾਰੇ ਭਵਤੀਤਿ ਸੇਸੋ, ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾਨ੍ਹਵਿਧਾਨਤੋ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾ’ਤਿ, ਵਤ੍ਤੁਨੋ ਯਾ ਇਚ੍ਛਾ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾ ਤਸ੍ਸਾ ਅਨੁਤੂਲੇਨ ਵਿਧਾਨਤੋ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਕਥਨਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ,ਯੇਨ ਹਿ ਯਮਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਤਾਤਿਧਾਤੁਮਿਚ੍ਛਤਿ ਸਤੀਪ੍ਯਭਿਧਾਨਸਾ ਮਤ੍ਥਿਯੇ ਨ ਤਤੋ-ਞ੍ਞਮਤ੍ਥਂ ਸਦ੍ਦੋਭਿਦਧਾਤੀਤ੍ਯਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾ ਵਸਾਯੇ ਕਾਰਣਮਾਹ’ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਵਤ੍ਤੁਨੋ ਸੁਤ੍ਤਕਾਰਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਾ ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾ, ਕਥਮੁਪਦੇਸਤੋ ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾ-ਵਸੀਯਤੇ’ ਕਥਞ੍ਚ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋਤਿ ਆਸਙ੍ਕਿਯ ਤਮੁਪਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਅਤੋਚੇਤ੍ਯਾਦਿ, ਅਤੋ ਵਕ੍ਖਮਾਨਕਾਰਣਾ ਉਪਦੇਸਤੋ ਵਸੀਯਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਕਿਨ੍ਤਂ ਕਾਰਣ ਮਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਯਸ੍ਮਾ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਨ੍ਵਯਸਦ੍ਦੇਨੇਤ੍ਥ ਗੁਰੁਪਾਰਮ੍ਪਰਿਯੋ-ਪਦੇਸੋ ਵਿਵਚ੍ਛਿਤੋ, ਯਸ੍ਮਾ ਕਾਰਣਾ ਅਨ੍ਵਯੋ ਗੁਰੁਪਾਰਮ੍ਪਰਿਯੋ ਪਦੇਸੋ ਗੁਰੁਕੁਲਮੁਪਗਮ੍ਮ ਪਞ੍ਹਕਰਣਾਦਿਨਾ ਅਨ੍ਵਿਚ੍ਛੀਯਤੇ ਗਵੇਸੀਯਤਿ, ਅਤੋ ਕਾਰਣਾ ਗੁਰੁਪਰਮ੍ਪਰਾ ਗਤਉਪਦੇਸਤੋ ਵਸੀਯਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ-ਵਸਾਯਪ੍ਪਟਿਪਾਦਯਿਤੁਮਾਹ- ‘ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਮ੍ਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਮ੍ਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇਤਿਸੇਸੋ, ਲਘੁਨੋਪਾਯੇਨ ਸਦ੍ਦਾਨਮੁਪਲਕ੍ਖਣੇ ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਬ੍ਯਵਹਿਤਨਿਵਤ੍ਤਿਯਾ ਵਚਨਨ੍ਤਰਕ-ਰਣਮਨੁਪਨ੍ਨਂ ¶ , ਉਪਪਨ੍ਨਂ ਵਚਨਨ੍ਤਰਕਰਣਂ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਓਪਸਿਲੇਸਿਕਾਧਾਰ ਮਨ੍ਤਰੇਨ ਅਞ੍ਞਥਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਆਧਾਰਵਿਸੇਸਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਇਦਮੇਤ੍ਥ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ, ਆਧਾਰਨ੍ਤਰੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ, ਆਧਾਰਨ੍ਤਰੇਪੀਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਠੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਸਙ੍ਗਾਭਾਵਤੋ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤ-ਰੇਨਾਪਿ ਆਧਾਰਨ੍ਤਰੇਪਿ ਓਪਸਿਲੇਸਿਕਾਧਾਰੇਪਿ ਵਚਨਨ੍ਤਰਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਸਿਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸਮ੍ਭਵਾ ਓਪਸਿਲੇਸਿਕਾਧਾਰਨਿਸ੍ਸਯਨੇਪਿ ਆਨਿਸਂਸੋ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੇਨਾਪਿ ਨਤ੍ਥਿ ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਵਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬੋ ਯਮ੍ਪਿ ਸਦ੍ਦੋਤਿ, ਨਨੁ ਕਿਮੇਵਂ ਵਣ੍ਣੀਯਤੇ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵੇਤਿ ਵਚਨ ਮੇਵੋਪਸਿਲੇਸਿਕਮਧਿਕਰਣਂ ਵਿਞ੍ਞਾਪਯਤਿ… ਤਤ੍ਥੇਵ ਪੁਬ੍ਬਪਰਤ੍ਤ ਸਮ੍ਭਵਾਤਿ ਯੋਮਞ੍ਞਤੇ, ਤਸ੍ਸੇਸਾ ਕਪ੍ਪਨਾ ਨ ਸਙ੍ਗਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਾਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤੇ ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਸਾਮੀਪਿਕੇਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਾ’ਤਿ, ‘ਗਙ੍ਗਾਯਂ ਘੋਸੋ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਘੋਸੋ ਗਙ੍ਗਾਯਂ ਪੁਬ੍ਬੋ ਵਾ ਪਰੋ ਵੇਤਿ ਗਮ੍ਮਮਾਨਤ੍ਤਾ ਸਾਮੀਪਿਕੇਪ੍ਯਧਿਕਰਣੇ ਪੁਬ੍ਬਪਰਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਏਤਾਵਵੁਚ੍ਚਤੇਤਿ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਹੋਤਿ ਨ ਪਰਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਤਥਾਚ ਵਕ੍ਖਤਿ-‘ਕਿਨ੍ਤ’ਨ੍ਤਿਆਦਿ, ਅਧਿਕਂ ਬ੍ਯਵਹਿਤਨਿਵੁਤ੍ਯਾਦਿ ਨ ਵੁਚ੍ਚਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨੇਤ੍ਥ ਛਟ੍ਠੀਪਕਪ੍ਪਨਾ ਗਹਿਤਾ, ਛਟ੍ਠੀਪਕਪ੍ਪਨਾਪਿ ਸਾਮਤ੍ਤਿਯਾ ਕਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਪਕਪ੍ਪਨਂ ਪਕਪ੍ਪਨਾਵਿਧਾਨਂ, ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ ‘ਪਾਣਿਨਿਯਾ ‘‘ਛਟ੍ਠੀਟ੍ਠਾਨੇਯੋਗਾ’’ਤ੍ਯਤੋ (੧-੧-੪੯) ‘‘ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ’’ (੧-੧-੬੬) ‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਤ੍ਯੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ’’ ਇਤਿ (੧-੧-੬੭) ਪਰਿਭਾਸਾਸੁਤ੍ਤਦ੍ਵਯੇ ਛਟ੍ਠੀਗਹਣਮਨੁਵਤ੍ਤਿਯ ‘ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਛਟ੍ਠੀ’ ‘ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਯੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਛਟ੍ਠੀ [ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਛਟ੍ਠੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਕਾਰਿਯਿਤ੍ਤਪਟਿਪਾਦਨਯੋਗ੍ਗੋ ਛਟ੍ਠੀ ਤਬ੍ਬੋਧਕਪਦੇ ਭਵਤਿਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਏਵ ਧੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸੇਤੁ ਵਿ. ਉਜ੍ਜੋਤਟੀਕਾ] ਤਿ ਛਟ੍ਠੀਪਕਪ੍ਪਨਂ ਪਟਿਪਾਦੇਨ੍ਤਿ ‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਛਟ੍ਠੀਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਛਟ੍ਠੀਪਕਪ੍ਪਨਾਯਥਾ ਸਿਯਾ’ਤਿ, ਇਧ ਪਨ ਵਚਨਨ੍ਤਰਾਭਾਵੇਪਿ ਯਤ੍ਥ ਛਟ੍ਠੀਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨੇਵ ਛਟ੍ਠੀਪਕਪ੍ਪਨਾ ਸਿਦ੍ਧਾ’ਤਿ, ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਮੁਪਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਸਤ੍ਤਮੀਨਿਦ੍ਦੇਸੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਅਞ੍ਞਵਿਭਤ੍ਤਿਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋਪਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਕਾਰਿਯਯੋ ਗਨ੍ਤਿ ਕਾਰਿਯਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ, ਯਥਾ ‘‘ਵਗ੍ਗੇ ਵਗ੍ਗਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਨੁਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤ’ਨ੍ਤਿਦਂ ਛਟ੍ਠੀਯਨ੍ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ, ਕਥਂ ਵਗ੍ਗੇਤੇਸਾ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਕਤਤ੍ਥਾ ‘‘ਨਿਗ੍ਗਹੀਤ’’ਨ੍ਤਿ (੧-੩੮) ਪੁਬ੍ਬਸੁਤ੍ਤੇ ਕਤਤ੍ਥਤਾਯ ਪਠਮਾ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ¶ ਛਟ੍ਠੀਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਪਕਪ੍ਪੇਤਿ ਸਤ੍ਤਮਿਯਂ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸੇ’ਤਿ ਤਥੇਤ੍ਯਵਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਏਤਾਵ ਵੁਚ੍ਚਤੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਇਦਨ੍ਤਿ ਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇਤਿ ਆਹ ‘ਕਿਨ੍ਤ’ਨ੍ਤਿਆਦਿ, ਯਦਾਹਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਰਿਯਾਯਪਸਙ੍ਗਕ੍ਕਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਿਮਿਦਮੁਚ੍ਚਤੇ ਪਰਿਯਾਯਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇ ਨਿਯਮਤ੍ਥਂ ਵਚਨਨ੍ਤਿ ਨਨੁ ਪੁਬ੍ਬਪਰਾਨਂ ਯੁਗਪਦੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯ ਮਾਚਰਿਯਵਚਨਪ੍ਪਮਾਣੇਨਾਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਵਿਜ੍ਝਨਤ੍ਥਂ ਵਚਨਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਨੋਚ੍ਚ ਤੇਚ੍ਚਾਹ- ‘ਯੁਗਪਦੁਪਸਿਲਿਟ੍ਠਾਨ’ਨ੍ਤ੍ਯਾਦਿ, ਯੁਗਪਦੁਪਸਿਲਿਟ੍ਠਾਨਮਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਕੁਤੋਚ੍ਚਾਹ-‘ਅਪਰਸ੍ਸੂਪਸਿਲੇਸਿਕਸ੍ਸਾਭਾਵਤੋ’ਤਿ, ਅਤੋਤਿ ਯੁਗਪਦੁਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ, ਵਚਨਂ ‘‘ਸਰੋ ਲੋਪਾਸਰੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਕਂ (੧-੨੬) ਸੁਤ੍ਤਂ.

ਅਵਧਿਭਾਵੇਨਾਤਿ ‘ਅਤੋ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਅਵਧਿਤ੍ਤੇਨ, ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋ ਆਦਿਨੋ, ਕਾਰਿਯਨ੍ਤਿ ‘ਟਾਟੇ’ਆਦਿਕਂ, ਪੁਬ੍ਬਪਰਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤੇਨਾਵਿਸੇਸਾਤਿ ਯਥਾ- ‘ਗਾਮਾ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਸੋ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੋ ਪਰੋਗੇਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤ੍ਯਵਧਿਭਾਵਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਪਰਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤੇਨਾਵਿਸੇਸੋ, ਤਥੇਹਾਪਿ ‘‘ਅਤੋ ਯੋਨਂ ਟਾਟੇ’’ਤਿ (੨-੪੧) ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਅਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਸਂ ਯੋਨਂ ਅਥਵਾ ਪਰੇਸਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਪਰਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤੇਨਾਵਧਿਭਾਵਸ੍ਸਾਵਿਸੇਸਾਤਿ ਮਞ੍ਞਤੇ, ਪੁਰੇ ਵਿਯਾਤ੍ਯਨੇਨ ਸਤ੍ਤਮਿਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸਵਚਨੇ ਕਾਰਣਮਤਿਦਿਸਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ‘ਨਰਾਨਮੇਰੇ’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਪਵਾਦਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧੇ ਸਤਿਪਰਤ੍ਤਾ ਟਾਟੇਆਦੇਸਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ‘‘ਆਦਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ, ਅਥ ਕਿਮਿਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨ ਨਨੁ ਯਤੋ ਯਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਮੀ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ‘‘ਮਾਨੁਬਨ੍ਧੋ ਸਰਾਨਮਨ੍ਤਾ ਪਰੋ’’ (੧-੨੧) ਤ੍ਯਤੋ ‘ਪਰੋ’ਤ੍ਯਨੁਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਤਸ੍ਸਾਨੁਵਤ੍ਤਿਤਸ੍ਸ ਯੋਨਮਿਚ੍ਚਨੇਨ ਸਾਮਾਨਾਧਿਕਰਣ੍ਯਾ‘ਪਰੇਸਂ ਯੋਨਂ’ਤ੍ਯਯਮਤ੍ਥੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ, ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਸਂ ਪਸਙ੍ਗੋਯੇਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ, ਨੇਤਦਤ੍ਥਿ, ਪਰੋਤਿ ਤ੍ਯਨੁਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ‘ਅਤੋ’ਤਿ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਨ੍ਤੇਨ ਸਮ੍ਬਜ੍ਝਮਾਨਂ ਨ ਕੋਚਿ ਵਾਰੇਤਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪਰਤੋ-ਕਾਰਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਯੋਨਂ ਟਾਟੇਆਦੇਸਾ ਪਪ੍ਪੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵਚਨੇਨੇਮਿਨਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਮੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਵਚਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਏਵਞ੍ਚਰਹਿ ਤਦੇਵੋਦਾਹਰਿਤਬ੍ਬਂ, ਕਿਂ ‘ਨਰਾਨਰੇ’ ਤ੍ਯੁਦਾਹਟਨ੍ਤਿ ਚੇ, ਨੇਸਦੋਸੋ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥਂ ਕਾਰੀਯਮਾਨਮਿਹਾ-ਪ੍ਯਤ੍ਥਵਨ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ, ਪੁਬ੍ਬਕੋ ਪਰਿਹਾਰੋਤਿ ਬ੍ਯਵ ਹਿਤਨਿਵਤ੍ਤਿਯਾ ¶ ਪੁਬ੍ਬਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਸਰੇਤੋਪਸਿਲੇਸਿਕਾਧਾਰੋ’’ਤਿ ਪਰਿਹਾਰੋ, ਨ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਇਹ ਸਤ੍ਤਮਿਯਾ ਅਭਾਵਾ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਵਚਨਾਨਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਪਾਣਿਨਿਯਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਗ੍ਗਹਣਮਿਵ ਬ੍ਯਵਹਿਤਨਿਵਤ੍ਤਿਯਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰਂ, ਤੇ ਹਿ ‘‘ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਯੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸਾ’’ਤ੍ਯੇਤ੍ਥ (੧-੧-੬੭) ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਗ੍ਗਹਣਮਨੁਵਤ੍ਤਿਯ ਤੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯ ਬ੍ਯਵਹਿਤਨਿਵਤ੍ਤਿਮ੍ਪਟਿਪਾਦੇਨ੍ਤਿ. ਅਨਨ੍ਤਰੇਤਿਵਚਨਾ ਪਚ੍ਚਾਸਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਸ੍ਸਯਨਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ, ਕਤਤ੍ਥਤਾਯਾਤਿ ਵਚਨਾ ਜਾਤਿਯਾਤ੍ਯਾਹ- ‘ਪਚ੍ਚਾਸਤ੍ਯਾ ਜਾਤਿਂ ਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’ਤਿ ਜਾਤਿਂ ਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਚ੍ਚਾਸਤ੍ਯਾ ਕਰਣਭੂਤਾਯ ਨਿਵਤ੍ਤਿਮਾਹੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਇਮਿਨਾ ਪਚ੍ਚਾਸਤ੍ਤਿ ਞਾਯਬ੍ਯਾਪਨਞਾਯਜਾਤਿਪਦਤ੍ਥਬ੍ਯਤ੍ਤਿਪਦਤ੍ਥੇਸੁ ਪਚ੍ਚਾਸਤ੍ਤਿਞਾਯੋ ਜਾਤਿਪਦਤ੍ਥੋਚੇਹ ਨਿਸ੍ਸੀਯਤੇਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਨ ਹਿ ਕੇਵਲਂ ਜਾਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਬ੍ਯਵਹਿਤਨਿਵਤ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਥਾਹਿ ਯਦੇਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਾਸਤ੍ਤਿਞਾਯੋ ਨ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਤਦਾ ਬ੍ਯਾਪਨਞਾਯੇਨ ਬ੍ਯਵਹਿਤੇ ਚਾਬ੍ਯਵਹਿਤੇ ਚਾਸਜ੍ਜਤੀਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਨਿਸ੍ਸਯਨੇ ਸਤ੍ਯਪਿ ਬ੍ਯਵਹਿਤੇਪਿ ਬ੍ਯਾਪ੍ਯਮਾਨਾ ਜਾਤਿ ਕੇਨ ਨਿਵਾਰੀਯਤੇ ਨਾਪਿ ਕੇਵਲਂ ਪਚ੍ਚਾਸਤ੍ਤਿਨ੍ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਬ੍ਯਵਹਿਤਨਿਵਤ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਥਾਹ੍ਯਸਤਿ ਜਾਤਿਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਬ੍ਯਤ੍ਤਿਨਿਸ੍ਸੀਯਤੇ, ਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯਞ੍ਚ ਪਦਤ੍ਥੇ ਪਟਿਲਕ੍ਖਿਯਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਾਸਤ੍ਤਿ ਞਾਯਨਿਸ੍ਸਯਨੇਪ੍ਯਬ੍ਯਵਹਿਤਮ੍ਪਤਿ ਯਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਭਿਨ੍ਨਂ ਤਦਬ੍ਯਵਹਿਤੇ ਪਵਤ੍ਤਂ, ਯਮ੍ਪਨ ਬ੍ਯਵਹਿਤਮ੍ਪਤਿ ਭਿਨ੍ਨਂ ਲਕ੍ਖਣਂ, ਤਞ੍ਚ ਵਚਨਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਮਾਭਵਤ੍ਵਸ੍ਸ ਬ੍ਯਤ੍ਥਤਾਤਿ ਬ੍ਯਵਹਿਤੇਪਿ ਪਵਤ੍ਤਤੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਭੋਪਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਨੀਯਾਤਿ. ਵਿਸਯਦਸ੍ਸਨਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇ ਵਿਸਯਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਥਬ੍ਯਤ੍ਤਿਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਵਾਕ੍ਯਨ੍ਤੋਗਧਪਦਾਨਮਤ੍ਥਮ੍ਪਠਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਸਮਾਸਾਦਿਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਕਤੋ’ਤ੍ਯਾਦਿਕਮਾਰਦ੍ਧਂ, ਜਾਤਿਲਕ੍ਖਣੋਤਿ ਅਬ੍ਯਵਹਿਤਤ੍ਤਜਾਤਿਸਭਾਵੋ, ‘ਓਸਧ੍ਯੋ’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਕਾਰੇ ਅਕਾਰਾ ਪਰਸ੍ਸ ਧਕਾਰੇਨ ਬ੍ਯਵਹਿਤਸ੍ਸ ਯੋਸ੍ਸ ਵਿਯਾਵਸੇਸਾਨਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ-‘ਯੋਪ੍ਪਭੁਤੀਨ’ਨ੍ਤਿ, ਜਾਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਂ, ਯਾਵਤਿ ਵਿਸਯੇਤਿ ਗਵਾਦਿਕੇ ਯਤ੍ਤਕੇ ਵਿਸਯੇ, ਕਾਮਚਾਰਤੋ ਵਿਸਯ ਪਰਿਸਮਤ੍ਤਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਮਾਹ-‘ਤਂ ਯਥੇ’ਤਿ, ਭੋਜਯੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭੋਜਯੇਇਤੀਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ, ਕਤੋਹਿ ਜਾਤ੍ਯਤ੍ਥੋ ਕਸਿਣੋਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸਕਲੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਜਾਤਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਪਰਿਸਮਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ- ¶ ‘ਯਾਵ ਦਿਟ੍ਠਮ੍ਭੋਜਯੇ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ [ਵੁਤ੍ਤੇਨ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਸਨ੍ਤਾਯ ਸਾਮਞ੍ਞਵੁਤ੍ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਪਚ੍ਚੇਕਮ੍ਭੋਜਨਕਿਰਿਯਾ ਕਤਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਯਤੋ ਕਸਿਣੋਪਿ ਜਾਤ੍ਯਤ੍ਥੋ ਪਰਿਸਮਤ੍ਤੋ ਨਾਮਾਤਿ. ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਦੀਘਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੩੩) ਸੁਤ੍ਤੇ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਤਿ ਸਤ੍ਤਮੀ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਦੀਘਾਦਿਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਚਰਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਰਮ੍ਹਾ ਦ੍ਵੇ’’ਤਿ (੧-੩੪) ਏਤ੍ਥ ਸਰਮ੍ਹਾਤਿ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਕ ਤਤ੍ਥਾ, ਤਤੋ ਪਞ੍ਚਮੀਨਿਦ੍ਦੇਸਸ੍ਸ ਬਲੀਯਤ੍ਤਂ, ਤਤੋ ‘‘ਸਤ੍ਤਮਿਯਂ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ’’ ‘‘ਪਞ੍ਚਮਿਯਂ ਪਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਰਸ੍ਸ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨੇ ‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ’ਤਿ ਸਤ੍ਤਮੀ ਪਰਸ੍ਸ ਕਾਰਿਯ ਯੋਗਿਤਾਯ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਪਰਿਣਾਮੇਨ ਛਟ੍ਠੀਭਾਵੇਨ ਪਰਿਣਮਤੀ… ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧੇ ਪਰਸ੍ਸ ਬਲੀ ਯਤ੍ਤਾਵਾਤਿ ਏਤਾਦਿਸਸਾਮਤ੍ਥਿਯਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ-‘ਛਟ੍ਠੀਪਕਪ੍ਪਨਾਪਿ ਪੁਰੇਵਿਯ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ’ਤਿ.

ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਂ ਟਾਨੁਬਨ੍ਧਮਨੇਕਵਣ੍ਣਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਂ ‘‘ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸੇ’’ (੧-੧੭) ਤ੍ਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਟਾਨੁਬਨ੍ਧਾਨੇਕਵਣ੍ਣਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਤਿ’’ (੧-੧੯) ਟਾਨੁਬਨ੍ਧਮਨੇਕਵਣ੍ਣਞ੍ਚ ਕਾਰਿਯਂ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ. ਯਦਨ੍ਤਭਾਵਿਕਾਰਿਯਂਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਵਚਨਫਲਮੁਪਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘ਛਟ੍ਠੀਯਨ੍ਤਸ੍ਸੇ’ਤੀਮਸ੍ਸਾਪਵਾਦੋ ਯਂ ਯੋਗੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਯਮ ਪਵਾਦੋ ਹੋਤੁ ਟਾਨੁਬਨ੍ਧਾਦਿਕਾਰਿਯਂ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਟਾਨੁਬਨ੍ਧੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧਾਤਿ ਅਪਵਾਦਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧਾ, ‘‘ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸੇ’ਤਿ ਹਿ ਉਸ੍ਸਗ੍ਗੋ, ਤਸ੍ਸਾਪਵਾਦਾ ‘‘ਆਦਿਸ੍ਸ’’ ‘‘ਟਾਨੁਬਨ੍ਧਾਨੇਕਵਣ੍ਣਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇ’’ਤ੍ਯੇਤੇ, ‘‘ਆਦਿਸ੍ਸਾ’’ਤੀਮਸ੍ਸਾਵਕਾਸੋ ‘ਤੇਰਸਾ’ਤਿ, ‘‘ਟਾਨੁਬਨ੍ਧਾਨੇਕਵਣ੍ਣਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾ’’ਤੀਮਸ੍ਸਾਵਕਾਸੋ ‘ਏਸੁ, ਅਨੇਨਾ’ਤਿ, ਇਹੋਭਯਮ੍ਪਪ੍ਪੋਤਿ ‘‘ਅਤੋ ਯੋਨਂ ਟਾਟੇ’’ (੨-੪੧) ‘‘ਨਰਾਨਰੇ’’ ‘‘ਅਤੇਨ’’ (੨-੧੦੮) ‘‘ਜਨੇਨਾ’’ਤਿ (ਤਤ੍ਥ) ‘‘ਟਾਨੁਬਨ੍ਧਾਨੇਕਵਣ੍ਣਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇ’’ਤੀਦਮ੍ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਤੇਸਮਪਵਾਦਾਨਂ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧਾ ਸਬ੍ਬਾਦੇਸੋ ਭਵਤਿ. ‘‘ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਦਸਸਦ੍ਦੇ-ਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੋਪਿ ਤਦਪਵਾਦਤ੍ਤਾ ‘‘ਆਦਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਭੂਤਸ੍ਸ ਦਕਾਰਸ੍ਸ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘ਦਕਾਰਸ੍ਸਰੋ’ਤਿ.

ਕੋਤ੍ਥੋਨ੍ਤ ¶ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇਚ੍ਚਾਹ-‘ਅਨ੍ਤੋਵਸਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ‘‘ਵਣ੍ਣਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ’’ਤਿ (੧-੧-੫੨) ਸੁਤ੍ਤੇ ਵਣ੍ਣਗ੍ਗਹਣਮਨ੍ਤਵਿਸੇਸਨਾਯੋਪਦਿਟ੍ਠਂ ਪਾਣਿਨਿਨਾ-ਅਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਮਾਭਵੀ’ਤਿ, ਇਹ ਤ੍ਵਨਤ੍ਥਕਂ ਵਣ੍ਣਗ੍ਗਹਣਂ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾਭਾਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਸੋ ਚੇ’ ਤ੍ਯਾਦਿ, ਨਨੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤੋ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਸਦ੍ਦੋ ਛਟ੍ਠੀਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ਨਾਮਾਤਿ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸੁ ਵਾ’’ਤਿ (੨-੧੯੪) ਉਆਦੇਸੋ ‘‘ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਨ੍ਤਬ੍ਰਹ੍ਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਪ੍ਪੋਤਿ, ਤਥਾ ਸਤਿ ‘ਨ ਹਿ ਛਟ੍ਠੀ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਪਦਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਵਾ ਸਮ੍ਭਵਤੀ’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਵੁਚ੍ਚਤੇ- ਨ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥੇਨਾਕ੍ਖੇਪਮਤ੍ਤੇਨ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਸਦ੍ਦੋ ਛਟ੍ਠੀ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ਨਾਮ ਭਵਤੀਤਿ ਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾਦੇਸਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ, ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਸਦ੍ਦੇ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਦ੍ਦੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਤਸ੍ਸਾਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਂ ਵਿਧੀਯਤੇ.

‘‘ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸੇ’’ਤ੍ਯਨੇਨੇਵਾਵਿਸੇਸੇਨ ਵਾਨੁਬਨ੍ਧਕਾਰਿਯੇਪ੍ਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਿਦ੍ਧੇ ਕਿਮਤ੍ਥੋਯਮਾਰਮ੍ਭੋਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯ ਟਾਨੁਬਨ੍ਧਾਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਵਚਨਫਲਮੁਪਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘ਬਾਧਕਬਾਧਨਤ੍ਥੋ-ਯਮਾਰਮ੍ਭੋ’ਤਿ-ਵਦਤਿ, ਤਥਾਹਿ ‘‘ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸੇ’’ਤ੍ਯਸ੍ਸ ਬਾਧਕੋ ‘‘ਟਾਨੁਬਨ੍ਧਾਨੇਕਵਣ੍ਣਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚ ‘‘ਵਾਨੁਬਨ੍ਧੋ’’ਤ੍ਯਯਂ ਯੋਗੋ ਬਾਧਕੋਤਿ ਬਾਧਕਬਾਧਨਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੇ, ਅਪਇਚ੍ਚਯਮੁਪਸਗ੍ਗੋ ਵਜ੍ਜਨੇ ਨੀਵਾਰਣੇ, ਪਨਯਨੇ ਵਾ ਵਤ੍ਤਤੇਤਿ ਅਪੋਦ੍ਯਨ੍ਤੇ ਉਸ੍ਸਗ੍ਗਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਵਜ੍ਜੀਯਨ੍ਤੇ ਨੀਵਾਰੀਯਨ੍ਤੇ ਅਪਨੀਯਨ੍ਤੇ ਨੇਨੇਤ੍ਯਪਵਾਦੋ, ਸੁਤ੍ਤੇਕਦੇਸੇਨ ਸੁਤ੍ਤਮੇਵੋਪਲਕ੍ਖਿਤਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤਸ੍ਸ‘ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਪਵਾਦੋ ਅਨ੍ਤਾਪਵਾਦੋ, ਉਸ੍ਸਜ੍ਜਤੇ ਨਿਵਤ੍ਤੀਯਤ੍ਯਪਵਾਦੇਨੇਤ੍ਯੁਸ੍ਸਗ੍ਗੋ, ਉਸ੍ਸਗ੍ਗਾਪਵਾਦਕ੍ਕਮੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸੇ’’ਤ੍ਯੁਸ੍ਸਗ੍ਗੋ, ਤਦਪਵਾਦਾ ‘‘ਟਾਨੁਬਨ੍ਧਾਨੇਕਵਣ੍ਣਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ’’ ‘‘ਉਕਾਨੁਬਨ੍ਧਾਦ੍ਯਨ੍ਤਾ’’ ‘‘ਮਾਨੁਬਨ੍ਧੋ ਸਰਾ ਨਮਨ੍ਤਾ ਪਰੋ’’ਤਿ, ‘‘ਟਾਨੁਬਨ੍ਧਾਨੇਕਵਣ੍ਣਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇ’’ਤ੍ਯੁਸ੍ਸਗ੍ਗੋ, ਤਦ ਪਵਾਦਾ ‘‘ਵਾਨੁਬਨ੍ਧੋ’’ ‘‘ਮਾਨੁਬਨ੍ਧੋ ਸਰਾਨਮਨ੍ਤਾ ਪਰੋ’’ਤਿ.

ਛਟ੍ਠੀਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ¶ ਵਚਨਾਰਮ੍ਭਪ੍ਪਯੋਜਨਾਖ੍ਯਾਨੇਨਾਨ੍ਤਾਦੇਸਾਪਵਾਦੋ ਯਂ ਯੋਗੋਤਿ ਬ੍ਰਵੀਤਿ, ਪਚ੍ਚੇਕਮਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਤਿ ਸੋ ਟਕਾਰਾਨੁਬਨ੍ਧੋ ਚਾਦੇਸੋਤਿਆਦਿਨਾ, ਕਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਭਵਤਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਛਟ੍ਠੀ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਨਨੁ ਚ ਟੇਆਦੇਸੋਪ੍ਯਨੇਕਵਣ੍ਣੋਏਵ ਦ੍ਵਿਵਣ੍ਣਸਮੁਦਾਯਤ੍ਤਾਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-‘ਉਪਲਕ੍ਖਿਯੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਨੁਬਧ੍ਯਤੇ ਪਯੋਗੇ ਅਸੁਯ੍ਯਮਾਨੇਪਿ ਪਯੋਜਨਵਸੇਨਾਨੁਸਰੀਯਤੀਤ੍ਯਨੁਬਨ੍ਧੋ, ਉਪਦੇਸੇ ਯੇਵੋਪਲਕ੍ਖਿਯ ਨਿਵਤ੍ਤਤੇਤ੍ਯਨੇਨੇਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਉਚ੍ਚਾਰਿਤਵਿਨਾਸਿਨੋਨੁਬਨ੍ਧਾ’ਤਿ, ਉਪਦੇਸੇ ਪਠਮੁਚ੍ਚਾਰਣੇ.

ਆਦ੍ਯਨ੍ਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਕਥਮਵਯਵਾਤ੍ਯਯਮਤ੍ਥੋ ਲਬ੍ਭਤੀ ਤ੍ਯਾਹ-‘ਆਦ੍ਯਨ੍ਤਸਦ੍ਦਾਨਮਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਆਦ੍ਯਨ੍ਤਸਦ੍ਦਾਨਂ ਨਿਯਤਵਯਵਵਾਚਿਤ੍ਤਾ ਅਵਯਵਸ੍ਸ ਚਾਵਯਵਿਨਾਮਨ੍ਤਰੇਨਾ ਸਮ੍ਭਵਤੋ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਵਯਵੀ ਲਕ੍ਖੀਯਤਿ, ਛਟ੍ਠਿਯਾਤ੍ਯਨੁਵੁਤ੍ਤਿਤੋ ਵਾਵਯਵਾਵਯਵਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਸਾ ਛਟ੍ਠੀ, ਤਾਯ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸਾਤ੍ਯਯਮਤ੍ਥੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ-‘ਛਟ੍ਠੀਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸਾ’ਤਿ (ਵੁਤ੍ਤਂ), ਤੇਨੇਵ ਪਚ੍ਚਯਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਕੂਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦਯੋ ਨ ਦੋਸਾ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ, ਅਤੋਯੇਵਾਤਿ ਤਦਵਯਵਾਚਿਤ੍ਤਤੋਯੇਵ, ਤਗ੍ਗਹਣੇਨੇਤਿ ਅਵਯਵਗ੍ਗਹਣੇਨ, ਕਤਾਕਤਪ੍ਪਸਙ੍ਗਿਤ੍ਤਾਤਿ ਓਤ੍ਤੇ ਕਤੇਪਿ ਅਕਤੇਪਿ ਵੁਕਾਗਮਸ੍ਸ ਪਸਙ੍ਗਤੋ, ਭੂਯਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਹਿ ਓਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭੂਗ੍ਗਹਣੇ ਸਤਿ ਕਤੇਪਿ ਓਤ੍ਤੇ ਵੁਕਾਗਮੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਮਕਤੇਪਿ ਤਤੋਵ ‘‘ਕਤਾਕਤਪ੍ਪ ਸਙ੍ਗੀ ਯੋ ਵਿਧਿ ਸਨਿਚ੍ਚੋ’’ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਓਤ੍ਤਂ ਬਾਧਿਤ੍ਵਾ ਵੁਕਾਗਮੋ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਵੁਕਾਗਮੇ ਪਚ੍ਛਾ ਤੇਨ ਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਅਨ੍ਤਾਵਯਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਯਦਿਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਛਟ੍ਠੀ ਅਨ੍ਤਸ੍ਸਾਵਿਸੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਯਤੋ ਕੁਤੋਚਿ ਅਨ੍ਤਤੋ ਬਾਨੁਬਨ੍ਧੋ ਪਰੋ ਸਿਯਾ, ਨ ਹਿ ਦੁਤਿਯਂ ਸਰਗ੍ਗਹਣਮਤ੍ਥਿ, ਯੇਨਾਨ੍ਤੋ ਵਿਸੇਸੀਯਤੇਚ੍ਚਾਹ-‘ਨਿਦ੍ਧਾਰਣ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਸੁਤਤ੍ਤਾ’ਤਿ, ‘ਸਰਾਨ’ਨ੍ਤਿ ਸੁਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ‘‘ਸੁਤਾਨੁਮਿਤੇਸੁਸੁਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਬਲਵਾ’’ਤਿ ਰੁਨ੍ਧਤੀਤੇਤ੍ਥਧਕਾਰਸ੍ਸਾ ਨੁਮਿਤਸ੍ਸ ¶ ਮਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ, ਸਮਾਨ ਜਾਤਿਯਸ੍ਸੇਵ ਲੋਕੇ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਪ੍ਪਤੀਤਿ ਹੋਤਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਤਥਾ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਥਾ’ਕਣ੍ਹਾ ਗਾਵੀਨਂ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਖੀਰਤਮਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਵਿਸੇਸਿਤਤ੍ਤੇਪਿ ਕਣ੍ਹਾਯ ਕਣ੍ਹਾਗਾਵੀਯੇਵ ਪਤੀਯਤੇ, ਤਥੇਹਾਪਿ ਸਰਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਅਨ੍ਤਾਤ੍ਯਨ੍ਤਤ੍ਤੇਨ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਯਮਾਨੋ ਸਮਾਨਜਾਤਿਯੋ ਸਰੋਯੇਵ ਪਤੀਯਤੇ, ਤੇਨ ਸਰਾਨਂ ਯੇਵਾਨ੍ਤਾਪਰੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਭਾਵੋ, ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਞਿਲਤਸ੍ਸੇ’’ਤਿ (੫-੧੬੩) ਸੁਤ੍ਤੇ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਯਮੇਵੇਤਿ ਨਿਯਮਾਭਾਵਾ ਯਸ੍ਸਕਸ੍ਸਚਿ ਅਕਾਰਸ੍ਸ ਞਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਤੇਨਾਨਿਟ੍ਠਪ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਲਾਨੁਸਙ੍ਗਿਸ੍ਸੇਵ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਲਸ੍ਸ ਯਂ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤਂ ਤਂ ਅਤ੍ਥੋ ਪਯੋਜਨਮਸ੍ਸ ‘‘ਕਤ੍ਤਰਿਲੋ’’ਤਿ (੫-੧੮) ਲਕਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥੋ ਲਕਾਰੋ, ਇਧੇਵਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ‘‘ਮਾਨੁਬਨ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦਿਸੁਤ੍ਤੇਯੇਵ.

ਪਰੋਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਸੋ ਚਾਞ੍ਞਾਧਿਕ੍ਯਇਟ੍ਠਾਦ੍ਯਨੇਕਤ੍ਥੋਪਿ ਇਧ ਇਟ੍ਠ ਵਾਚੀ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਕਮ੍ਮਬ੍ਯਤਿਹਾਰੇਘਣਿਤਿ ਕਮ੍ਮਬ੍ਯਤਿਹਾਰੋ ਕਿਰਿਯਾਪਰਿਵਤ੍ਤਨਂ ਭਾਵਵਿਸੇਸੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ‘ਭਾਵਕਾਰਕੇਸ੍ਵਘਣ੍ਘਕਾ’’ਤਿ (੫-੪੪) ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵਿਹਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਘਣਿ ਵਿਪ੍ਪਟੀ ਸੇਧੋ, ਤੇਨਾਹ-‘ਸਾਮਞ੍ਞੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਮਾਹ-‘ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਟਿਸੇਧੋ’ਤਿ, ਸਂਸਿਦ੍ਧਿਯਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋਪਿ ਸਿਧਿ ਉਪਸਗ੍ਗਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਨਾਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਵਿਰੋਧੋਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਲੋਕੇ ਵਿਰੋਧਵਾਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਮਾਹ ‘ਤਥਾ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਕਥਮ੍ਪਨ ਪਮਾਣਭੂਤਸ੍ਸਾਚਰਿਯਸ੍ਸ ਵਚਨੇਸੁ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਵਿਰੋਧੋ ਸਮ੍ਭਵਤੀਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਸਾਵਕਾਸਤ੍ਤੇ ਸਤਿ ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਨਾਞ੍ਞਥਾਤਿ ‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ ਵੁਤ੍ਤਿਗਨ੍ਥੋ ਪਵਤ੍ਤੋਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ‘ਸੋਚਾ’ਤਿਆਦਿਮਾਹ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨਜ੍ਝਾਸਿਤੇਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਨਾਨਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਨੁਭਯਤਾਗਿਨੀਤਿ ਯੋ ਵਿਸਯੇਕਦੇਸੋ ਉਭਯਨ੍ਨ ਭਜਤੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨੁਭਯਭਾਗਿਨਿ ਵਿਸਯੇਕਦੇਸੇ, ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਸਯੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਿਧੀਨਂ ਸਾਧਾਰਣੋ ਵਿਸਯੋ, ਤਤ੍ਥ ਪਵਤ੍ਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇ ਸਤਿ ਸੋਚ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧੋ ਜਾਯਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਇਮਿਨਾ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧਸ੍ਸ ਵਿਸਯੋ ਪਵਤ੍ਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਵਿਸਯਵਿਸਯੀਨਮਭੇਦੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘ਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧੋ’ਤਿਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ¶ ‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਿਗਨ੍ਥੋ ਰਚਿਤੋਤਿ ਦੀਪੇਤਿ, ਪਰੋ ਹੋਤੀ ਤਿਵਿਧਿਦਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਦਿ ਨਿਯਮੋ-ਬ੍ਭੂਪਗਤੋ ਸਿਯਾ, ਤਦਾ ‘ਪਰੋਵਹੋਤੀ’ਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਪਾਣਿਨਿਯਾ ਹਿ ਜਾਤਿਯਂ ਪਦਤ੍ਥੇ ਸਕਿਮੇਵ ਲਕ੍ਖਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਚਰਿਤਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਵਿਸਯਨ੍ਤਰੇ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਲਕ੍ਖਣਾਨਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਪਰਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਕਾਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵਿਧ੍ਯਤ੍ਥਮਿਦਂ ਵਚਨਂ, ਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤੁ ਪਦਤ੍ਥੇ ਲਤ੍ਵਾਦੀਨਮਿਵ ਪਰਿਯਾਯਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇ ਨਿਯਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਇਧ ਪਨ ਜਾਤਿਯਂ ਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯਞ੍ਚ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਮੇਵ ਵਿਧ੍ਯਤ੍ਥਮੇਵਿਦਂ ਵਚਨਂ, ਨ ਨਿਯਮਤ੍ਥਮ੍ਪੀਤਿ ਪਟਿਪਾਦੇਤੁਮਾਹ-‘ਤਥਾਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਕਾਮਚਾਰਤੋ ਪਰਿਸਮਾਪੀਯਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਕਾਮਤੋ ਪਰਿਸਮਾਪਨਞ੍ਚੇਤਿਸ੍ਸਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੋਚਰੇ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦਬ੍ਯਾਪਨੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਸਬ੍ਭਾਵਤੋ. ਕਥਮ੍ਪਨੇਕਸ੍ਸਾਪਿ ਪਵਤ੍ਤਿ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯ ਕਾਰਣਮਾਹ‘ਉਭਯਮ੍ਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਹਿਸਦ੍ਦੋ ਯਸ੍ਮਾਤ੍ਥੇ, ਯਸ੍ਮਾ ਉਭਯਮ੍ਪਿਦਮਾਚਰਿਯਵਚਨਂ, ਤਤੋਯੇਵ ਪਮਾਣਂ, ਅਭਿਮਤਕਾਰਿਯਵਿਧਾਨੇ ਲਿਙ੍ਗਭਾਵੇਨ ਸਦ੍ਦਿਕਾਨੁਮਤਤ੍ਤਾ(ਤੇਸਂ) ਵਿਧੀਨਂ ਵਿਧਾਯਕਞ੍ਚ ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਮਾਣਤ੍ਤਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਅਨੁਭਯਭਾਗਿਮ੍ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਤੋ ਲਦ੍ਧਾਵਕਾਸਾ ਤਤੋ ਸਮਾਨਬਲਾਤਿ, ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ, ਵਿਰੁਦ੍ਧਾਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿਸਦ੍ਦਂ ਦਤ੍ਵਾ ‘ਅਨੁਭਯਭਾਗਿਮ੍ਹਿ…ਪੇ… ਵਿਰੁਦ੍ਧਾਚਾਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਚਨਾਨਂ ਪਮਾਣਤ੍ਤਾ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਮਾਨਬਲਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਲੋਕੇਪਿ ਵਿਰੋਧਿਤ੍ਤਂ ਏਕਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਕਾਰਿਯੇ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਚ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਮਾਹ ‘ਲੋਕੇਚੇ’ਤ੍ਯਾਦਿ, ਏਤ੍ਥ ਚ ਪੇਸ੍ਸਸ੍ਸ (ਅ)ਵਿਰੋਧਤ੍ਥਿਨੋ ਕਾਰਿਯੇ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਰਿਵ [ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯੇਵ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਸਮਾਨਬਲਾਨ ਮੁਭਿਨ੍ਨਂ ਵਚਨਾਨਂ ਕਾਰਿਯੇ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਸੁਖੇਨੋ ਪਮਾਸਂਸਨ੍ਦਨਂ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਂ.

ਜਾਤਿਪਕ੍ਖੇਯੇਵ ਭਸ੍ਸਕਾਰੇਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਯੁਗਪਦਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ‘ਲਤ੍ਵਾਦੀਨਮਿਵ’ ਪਰਿਯਾਯਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਵਣ੍ਣਿਤੋ, ਤਸ੍ਸਾਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਮੁਪਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘ਨਚਾਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਭਿਨ੍ਨਵਿਸਯਤ੍ਤਾਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਿਧੀਨਂ ਭਿਨ੍ਨਵਿਸਯਤ੍ਤਾ. ਅਭਿਨ੍ਨਵਿਸਯਤ੍ਤੇ ਹਿ ਪਰਿਯਾਯਕਪ੍ਪਨਾ ਯੁਤ੍ਤਿਮਤੀ, ਅਤੋਚ ਲਤ੍ਵਾਦੀਨਮਭਿਨ੍ਨਵਿਸਯਤ੍ਤਮ੍ਪਟਿਪਾਦਯਿਤੁਮਾਹ- ‘ਲਤ੍ਵਾਦਯੋ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਨਵਯਵੇਨੇਤਿ ਧਾਤੁ ਮਤ੍ਤਤੋ ਵਿਧਾਨੇਨਾਵਯਵਬ੍ਯਤਿਰੇਕਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਸਬ੍ਬਧਾਤੁਪਰਿਗ੍ਗਹੇਨ, ਯਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਿਂ ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੇਕਦੇਸੇ ਪਵਤ੍ਤਾ ਸਮਾਨਾ ਪਵਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤੋ ਲਦ੍ਧਾਵਕਾਸਾ ¶ ਸਿਯੁਂ ਤਸ੍ਸੇਕਦੇਸਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਰੇਨਾਪਿ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨਾਪਿ ਨ ਵਿਧੀਯਨ੍ਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਲਤ੍ਵਾਦੀਨ ਮੇਕਕ੍ਖਣੇ ਅਸਮ੍ਭਵਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕਤੇ ਸਤੀਤਰਵਚਨਾਨ ਮਾਨਤ੍ਥਕ੍ਯਪ੍ਪਸਙ੍ਗਾਚ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਯਨ੍ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਇਹਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਯੁਗਪਦਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ, ਇਹ ਤਥਾਭਾਵਸ੍ਸ ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਸਾਵਕਾ…ਪੇ… ਵਚਨ’ਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਯੁਗਪਦਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ. ਜਾਤਿਯਮ੍ਪਦਤ੍ਥੇ ‘‘ਪੁਨਪ੍ਪਸਙ੍ਗਵਿਜਾਨਨਾ ਸਿਦ੍ਧਂ, ਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧੇ ਯਂ ਬਾਧਿਤਂ ਤਮ੍ਬਾਧਿਤਮੇਵਾ’’ਤੀਮਾਸਮੁਭਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿਭਾਸਨਮ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਪਟਿਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਪਰਸ੍ਮਿਂ ਚੇ’ਤ੍ਯਾਦਿ, ਪਰਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਇਟ੍ਠੇ, ਪਰਿਭਾਸਨਮ੍ਪਨ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ‘ਪੁਨਪ੍ਪਸਙ੍ਗਵਿਜਾਨਨਾਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨਮੇਕਤ੍ਥਪ੍ਪ ਸਙ੍ਗਸਙ੍ਖਾਤੇ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧੇ ਸਤਿਪਰਮਿਟ੍ਠਂ ਪਠਮਂ ਹੋਤਿ, ਹੋਨ੍ਤੇਨ ਤੇਨ ਯਦੀਤਰਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤੋਪਘਾਤੋ ਨ ਕਤੋ ਤਦਾ ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਪੁਨਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਤਸ੍ਸ ਵਿਜਾਨਨਾ ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ, ਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧੇ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਸਤਿ ਪਠਮਂ ਹੋਨ੍ਤੇਨ ਯਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਬਾਧਿਤਂ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਯਦਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥਿ ਤਂ ਬਾਧਿਤਮੇਵੇ’ਤਿ. ਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯਮ੍ਪਿ ਵਿਧ੍ਯਤ੍ਥਮੇਵਿਦਂ ਵਚਨਂ, ਨ ਨਿਯਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ ‘ਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯਂ ਪਟਿਲਕ੍ਖਿਯਂਲਕ੍ਖਣਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਾਧਾਰਣਂ ਠਾਨਮ੍ਪਤਿ ਯਾਨਿ ਵਚਨਾਨਿ ਭਿਨ੍ਨਾਨਿ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਨਿਰਵਕਾਸਤ੍ਤੇਨ ਤੁਲ੍ਯਬਲਤ੍ਤਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯੇਵਸਿਯਾ, ਨਤੁ ਪਰਿਯਾਯਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ’ਤਿ. ਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯਮ੍ਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਭਾਸਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਿਨੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘ਪਰਿਭਾਸਾਨਮ੍ਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਮਾਹ.

ਜਾਤਿਯਮ੍ਪਦਤ੍ਥੇ ‘‘ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਤਿ ਅਨ੍ਤਿ, ਸਿ ਥ, ਮਿ ਮ, ਤੇ ਅਨ੍ਤੇ, ਸੇ ਵ੍ਹੇ, ਏ ਮ੍ਹੇ’’ਚ੍ਚਾਦੀਨਂ ਲਕ੍ਖਣਾਨਮੇਕਮੇਕਤ੍ਥੇਪਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਤਿ ਅਨ੍ਤਿ, ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਸਿ ਥ ਇਚ੍ਚਾਦੀਨਂ ਵਾਕ੍ਯੇਕਦੇਸਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿਚ੍ਚਾਦੋ ਗਚ੍ਛ ਸਿਚ੍ਚਾਦੋ ਚ ਲਕ੍ਖਿਯੇ ਸਕਿਮ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਸਕੇ ਵਿਸਯੇ ਪਠਮ ਮਜ੍ਝਿਮਪੁਰਿਸੇਕਵਚਨਜਾਤਿ ਪਰਿਸਮਤ੍ਤਾਤਿ ਚਰਿਤਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਗਚ੍ਛਥਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਵੀਹਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪੁਰਿਸਾਨ ਮੇਕਕ੍ਖਣੇ ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਨ ਕਸ੍ਸਚਿ, ਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯਮ੍ਪਿ ਪਟਿਲਕ੍ਖਿਯਂ ਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਸਾਧਾਰਣਂ ਠਾਨਂ ਪਤਿਭਿਨ੍ਨੇਹਿ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪੇਕਤ੍ਥੇ-ਕਕ੍ਖਣੇ ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਨ ਕਸ੍ਸਚਿ, ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪੁਰਿਸਾਨਮੇਕਕ੍ਖਣੇ ਪਵਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾਯਂ ਵਚਨਮਿਦਂ, ਪਰੋ ਹੋਤੀਤਿ ਮਜ੍ਝਿਮੁਤ੍ਤਮਂ ਭਵਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ‘ਯਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਿਗਨ੍ਥਮ੍ਪਞ੍ਹਮੁਖੇਨਾ ਹਰਿਤ੍ਵਾ ¶ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਕ੍ਵਪਨਾ’ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਨੇਦਮੁਦਾਹਰਣਮਮ੍ਹਂ ਮਨਂ ਭੋਸੇਤਿ-ਯਤੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧਵਿਸਯਮੇਵੇਦਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਕੁਤੋ ਯਤੋ ‘‘ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਤਿ ਅਨ੍ਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਪ੍ਪਭੁਤੀਨਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਤਿ ਅਨ੍ਤਿਚ੍ਚਾਦੀਹਿ ਵਾਕ੍ਯੇਕਦੇਸੇਹਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਪੁਬ੍ਬਪਰਚ੍ਛਕ੍ਕਾਨਂ ਪੁਰਿਸਵਚਨਵਿਸੇਸਵਿਧਾਯਕੇਨ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਪਰਚ੍ਛਕ੍ਕਾਨ ਮੇਕਾਨੇਕੇਸੁ ਤੁਮ੍ਹਾਮ੍ਹ ਸੇਸੇਸੁ ਦ੍ਵੇਦ੍ਵੇ ਮਜ੍ਝਿਮੁਤ੍ਤਮਪਠਮਾ’’ (੬-੧੪) ਤੀਮਿਨਾ ਵਾਕ੍ਯਾਵਯਵੇਨ ਤੁਮ੍ਹਾਮ੍ਹਸੇਸੇਸੁ ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁ ਅਪ੍ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁ ਵਾ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਪੁਬ੍ਬਚ੍ਛਕ੍ਕਾਨਂ ਪਰਚ੍ਛਕ੍ਕਾਨਞ੍ਚ ਮਜ੍ਝਿਮੁਤ੍ਤਮਪਠਮਾਨਂ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਦ੍ਵੇਦ੍ਵੇ ਵਚਨਾਨਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ‘ਗਚ੍ਛਥ ਗਚ੍ਛਾਮਾ’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਪਵਤ੍ਤਿਯੇਵ ਨਤ੍ਥਿ, ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਨ ਸਾਵਕਾਸਾਨ ਮੇਕਕ੍ਖਣੇ ਪਵਤ੍ਤਿਯੇਵ ਹਿ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧੋਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧਪ੍ਪਕਪ੍ਪਨਾਪਿ ਸਕ੍ਕਾ ਕਾਤੁਨ੍ਤੀਦਮੁਦਾਹਟਂ ਸਿਯਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਪਨ ਪਰਿਭਾਸਾਯ ਨਿਰਾਕੁਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ‘‘ਆਦਿਸ੍ਸਾ’’ ਤੀਮਿਸ੍ਸਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਕਤਾਕਤਪ੍ਪਸਙ੍ਗੀ ਯੋ ਵਿਧਿ, ਸੋ ਨਿਚ੍ਚੋ, ਯੋਤ੍ਵਕਤੇਯੇਵਾਯਮਨਿਚ੍ਚੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਿਚ੍ਚਾਨਿਚ੍ਚੇਸੁ ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗਬਹਿਰਙ੍ਗੇਸੁ ਚਾਤੁਲ੍ਯਬਲਤ੍ਤਾ ਨਾਸ੍ਸ ਯੋਗਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਾਰੋ, ਤਥਾਹਿ ਨਿਚ੍ਚਾਨਿਚ੍ਚੇਸੁ ਨਿਚ੍ਚਮੇਵ ਬਲਵਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਾਨਿਚ੍ਚਾਨਮਤੁਲ੍ਯਬਲਤਾ, ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗਬਹਿਰਙ੍ਗਪ੍ਪਕਾਰ(ਮ੍ਪਨ) ਉਪਰਿ ‘‘ਲੋਪੋ’’ਤਿ (੧-੩੯) ਸੁਤ੍ਤੇ ਪਕਾਸਿਸ੍ਸਾਮ.

ਵਚਨਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ ਫਲਮਾਹ-‘ਅਨੁਬਨ੍ਧੋਤਿ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ’ਤ੍ਯਾਦਿ, ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ‘‘ਯੋਨਵਯਵਭੂਤੋ ਸਙ੍ਕੇਤੋ’’ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ‘‘ਭਾਸਿਸ੍ਸਂ ਮਾਗਧਂ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣ’’ਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਾ ਭਿਧਾਨਪ੍ਪਕਰਣਤੋ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਨਵਯਵਭੂਤੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਕਸ੍ਸ’ਤ੍ਯਾਦਿਲ੍ਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਲਕਾਰੋ ਉਦਾਹਰਣਂ, ਪਕਤਿਯਾਦਿ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸ ਸਾਪ੍ਪਾਯਮਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ‘ਏਵਮਞ੍ਞਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕੇਚਿ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਕਾਰਾਤਿ ਪਾਣਿਨਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ, ਵਚਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਲੋਪੋ’’ਤਿ (੧-੩-੯) ਵਚਨਂ, ਪਯੋਗਾਸਮਵਾਯਿਤਾਤਿ ਕਤ੍ਤਾਇਚ੍ਚਾਦਿਪ੍ਪਯੋਗੇ ਅਸਮਵਾਯਿਤਾ ਅਪ੍ਪਯੋਗਿਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਏਵਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਵਸੇਯੋ… ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੋ ਬਨ੍ਧਿਵਿਨਾਸਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹੁ ਉਚ੍ਚਾਰਿਤਪਧਂਸਿਤ੍ਤਾ ¶ ਅਨੁਬਨ੍ਧ੍ਯਤੇ ਵਿਨਸ੍ਸਤੇਤ੍ਯਨੁਬਨ੍ਧੋਤਿ ਇਮਾਯ ਸਦ੍ਦ ਬ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਵਸੇਨ.

‘ਅਤੇਨਾ’ਤਿ (੨-੧੦੮) ਏਤ੍ਥ ਅਤੋਤਿ ਰਸ੍ਸਬ੍ਯਤ੍ਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਵਾ ਸਿਯਾ ਰਸ੍ਸਜਾਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਵਾ ਸਕਲਨਿਸ੍ਸਯਬ੍ਯਾਪੀ ਅਤ੍ਥਜਾਤਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਰਸ੍ਸਬ੍ਯਤ੍ਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਸਤਿ ਬੁਦ੍ਧਸਿਦ੍ਧਾਦੀਸੁ ਯਤ੍ਥਕਤ੍ਥਚਿ ਅਕਾਰੋ ਗਯ੍ਹਤੇਤਿ ਨੇਟ੍ਠਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਿ… ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਅਸਿਜ੍ਝਨਤੋ, ਰਸ੍ਸ ਜਾਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਸਿਦ੍ਧਾਦਿਸਬ੍ਬਾਕਾਰਨ੍ਤਾਨਂ ਲਕ੍ਖਣਿਕਗਵਾਦ੍ਯਕਾ ਰਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚਾਕਾਰੋ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਇਟ੍ਠਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਿ, ਨਾਞ੍ਞੋ ਦੀਘੋ ਬ੍ਯਤ੍ਤਨ੍ਤਰਤ੍ਤਾਤਿ ਨਾਨਿਟ੍ਠਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਆਕਾਰਤੋ ਨਾਸ੍ਸੇਨਾਭਾਵਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਤੋਤਿ ਰਸ੍ਸਜਾਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਨਿਸ੍ਸਿਤੇ ਸਬ੍ਬਮਿਦਮਿਟ੍ਠਂ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਤੀਤਿ ਨਾਤ੍ਥਜਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸੀਯਤੇ, ਨ ਰਸ੍ਸਬ੍ਯਤ੍ਤਿਚ, ‘‘ਯੁਵਣ੍ਣਾਨਮੇ ਓਲੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ (੧-੨੯) ਆਦੀਸੁ ਪਨ ਰਸ੍ਸਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯਾ ਰਸ੍ਸਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ‘ਤਸ੍ਸੇਦਂ ਨੋਪੇਤਿ’ਚ੍ਚਾਦੀਸੁ ਏਓਆਦਿਕਮਿਟ੍ਠਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਾ ਭਵੇਯ੍ਯ ‘ਵਾਤੇਰਿਤਂ ਸਮੋਨਾ’ਤਿਆਦੀਸੁ ਬ੍ਯਤ੍ਤਨ੍ਤ ਰਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਥਾ ਇਟ੍ਠਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਇਤ੍ਤਜਾਤ੍ਯਾਦਿ ਨਿਸ੍ਸੀਯਤੇ, ਅਥਵਾ ਵਣ੍ਣੁਚ੍ਚਾਰਣਮ੍ਪਤਿ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਵਣ੍ਣੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਉਚ੍ਚਨੀਚਤਦੁਭਯ ਸਂਹਾਰਵਸੇਨ ਵਣ੍ਣਵਿਸੇਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤੋ ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਰਸ੍ਸ ਬ੍ਯਤ੍ਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਰਸ੍ਸਜਾਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਥਾ ਇਟ੍ਠਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਇਤ੍ਤਜਾਤ੍ਯਾਦਿ ਨਿਸ੍ਸੀਯਤੇ, ਤਤ੍ਥ ਵਣ੍ਣ ਪਰੇਨ ਸਵਣ੍ਣਗ੍ਗਹਣਂ ਨਿਯਮਿਤੁਂ ਵਚਨਮਿਦਮਾਰਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਵਾ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਚਨਾਰਮ੍ਭਫਲਮਾਹ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਸੁਤ੍ਤਪ੍ਪਦੇਸੇ. ਨਨੁ ਸਯਞ੍ਚਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਂ, ਨ ਹ੍ਯਞ੍ਞਂ ਰੂਪਾ ਸਯਮਤ੍ਥਿ, ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ (ਸਯ)ਤੋ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਸਿਦ੍ਧੇਪ੍ਯੇਵਂ ਸਤਿ ਅਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਪਰੋ ਕੋਚਿ ਵਿਸੇਸੋਤਿ ਞਾਪੇਤੁਂ ਸਞ੍ਚ ਰੂਪ’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਕਾਰੋ ਆਹਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਰੂਪਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ‘ਸਞ੍ਚ ਰੂਪ’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸੀਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਚ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ‘ਸਞ੍ਚ ਗਯ੍ਹਤੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਂਰੂਪਗ੍ਗਹਣਾਯਾਪਿਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਤੋ-ਧਿਪ੍ਪਾਯੋ-ਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮਾਹ-‘ਅਞ੍ਞਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇਨਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਸਂਰੂਪਗ੍ਗਹਣਾਯ ਅਪਿਸਦ੍ਦਾਭਾਵੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੇਤਿ ¶ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥ ਸਮਾਸਵਿਸਯੇ, ਗੁਣੀਭੂਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਪ੍ਪਧਾਨਭੂਤਸ੍ਸਾਕਾਰੇ ਕਾਰਾਦਿਨੋ, ਸਮਾਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਧਾਨਤੂ ਤਤ੍ਤੇਪਿ ਗੁਣੋ ਭਵਤਿ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੋ-ਕਾਰੇਕਾਰਾਦਿ ਵਿਧਾਯ ਕਤ੍ਤਾ, ਵਿਧੀਯਮਾਨੋ ਸਵਣ੍ਣੋਵ ਪਧਾਨਂ… ਇਦਮਤ੍ਥਿਤਾਯ ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾਤਿ. ਨਨੁ ਵੁਤ੍ਤਿਯਮਪਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਤ੍ਥਂ ਵਦਤਾ ਸਯਞ੍ਚੇਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ‘‘ਤਥਾ ਸਯਮਤ੍ਤਨੀ’’ਤਿ ਨਿਘਣ੍ਡੁਤੋ ਸਯਞ੍ਚ-ਤ੍ਤਾਕਾਰੇਕਾਰਾਦਿਞ੍ਚ ਗਯ੍ਹਤੀਤ੍ਯਮਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਭਾਵੀਯਤੀਤਿ ਚੋਦਨਮ੍ਪਨਸਿ ਨਿਧਾਯ ‘ਸਞ੍ਚ ਰੂਪ’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯਾਰੁਲ਼੍ਹਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਂ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ਤਥੇਵਾਹਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ-‘ਸਯਞ੍ਚੇ’ਤ੍ਯਾਦਿ, ‘‘ਧਨਞ੍ਞਾਤੀਸੁ ਸਂਸਦ੍ਦੋ, ਤਥਾਤ੍ਤਤ੍ਤਨਿਯੇਸੁਪੀ’’ਤਿ ਨਿਘਣ੍ਡੁਵਚਨਤੋ ‘ਸ’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਪਿ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਕੋ ਸੋ ਸਦ੍ਦਰੂਪਂ ਸਾਧਾਰਣਂ, ‘ਸ’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿਯਮ੍ਪਿ, ਕਿਨ੍ਤਂ ਸਦ੍ਦਾਨ ਮਸਾਧਾਰਣਂ ਸਦ੍ਦਰੂਪਂ, ਤਥਾ ਸਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿਯਂ ਰੂਪਂ ਨਾਮਾਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਸਦ੍ਦਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਤਿ ਆਹ-‘ਸਂਰੂਪਂ ਸਦ੍ਦਾਨਮਸਾਧਾਰਣਂ ਰੂਪ’ਨ੍ਤਿ, ਏਤਞ੍ਚ ਇਦਨ੍ਤੀਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਸਾਧਾਰਣਨ੍ਤਿ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਸਦ੍ਦਰੂਪਂ, ਸਤਿ ਸਮ੍ਭਵੇ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰੇ ਚ ਵਿਸੇਸਨਸ੍ਸ ਸਾਤ੍ਥਕਤਾਯ ਅਸਾਧਾਰਣਨ੍ਤਿ ਰੂਪਂ ਵਿਸੇਸਤਾ ਸਾਧਾਰਣਸ੍ਸਾਪਿ ਸਮ੍ਭਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋਯੇਵ ਨਾਮਾਤਿ ਆਹ-‘ਦੁਵਿਧਂ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਕਿਨ੍ਤਂ ਸਾਧਾਰਣਮਸਾਧਾਰਣਞ੍ਚਰੂਪਨ੍ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਰੂਪਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤੁਮਾਹ-‘ਤਤ੍ਥਾ’ਤਿਆਦਿ, ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਸਤ੍ਤਮੀ, ਸਦ੍ਦਾਨਨ੍ਤਿ ਸਾਤ੍ਥਕਨਿਰਤ੍ਥਕਾਨਂ ਯੇਸਂਕੇਸਞ੍ਚਿ ਸਦ੍ਦਾਨਂ, ਤਂਤਂ ਸਦ੍ਦਤ੍ਤਾਦੀਹਿ ਤੇਸਂਤੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧ ਅਇਆਦੀਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਦ੍ਦਤ੍ਤਾਦਿ, ਉਭਯਤ੍ਥ ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ, ਤੇਨ ਸਾਧਾਰਣਂ ਸਦ੍ਦਰੂਪਮਤ੍ਥਰੂਪਂ ਤਥਾ-ਸਾਧਾਰਣਨ੍ਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਸਂਰੂਪਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਚਤੂਸੁਪਿ ਚੇਤੇਸ੍ਵਸਾਧਾਰਣਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਰੂਪਸ੍ਸੇਵੋਪਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਤਤ੍ਥਾ’ਤਿਆਦਿ, ਸਾਧਾਰਣਰੂਪਬ੍ਯੁਦਾਸੇਨਾਤਿ ਸਾਧਾਰਣਰੂਪਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ, ਉਪਾਦਿਯਨ੍ਤੋ ਰੂਪਮੇਵ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸਸਂ, ਨਾਤ੍ਥੋਤਿ ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਚ ਸਦ੍ਦੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ‘ਇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀ’ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਮੁਚ੍ਚਿਨੋਤਿ, ਅਸਾਧਾਰਣਸ੍ਸੇਵੋਪਾਦਿਯਨੇ ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਤਨ੍ਤ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਇਤਰਨ੍ਤਿ ਯੇ ਸਂਕੇਸਞ੍ਚਿ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਦ੍ਦਤ੍ਤਾਦਿ, ਪਰਸ੍ਸਾਪੀਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸਕਸ੍ਸਚਿ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਪਿ, ਇਤਿ ਇਦਂ, ਪਤਿਤਂ ਪਸਿਦ੍ਧਂ, ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਇਦਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਪਸਿਦ੍ਧਂ ਤਸ੍ਮਾ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾਯਾਗਤੋ ਪਦੇਸਤੋ ¶ ਉਪਾਦਿਯਨ੍ਤੋਤਿ ਪਕਤਂ, ਸਂਸਦ੍ਦਵਿਸੇਸਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨ ਅਸਾਧਾਰਣਰੂਪੋਪਾਦਿਯਨੇਪਿ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਸਦ੍ਦਰੂਪਮੇਵੋਪਾਦੀਯਤਿ ਨਾਸਾਧਾਰਣਮਤ੍ਥਰੂਪਂ… ਇਮਿਨਾ ਵਕ੍ਖਮਾਨਕਾਰਣਤਾ [ਤਾਯ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਵਸੇਨਾਤਿ ਆਹ-‘ਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਆਸਨ੍ਨਂ…ਸਦ੍ਦਤੋ ਸਦ੍ਦਭਾਵਸਾ ਨਞ੍ਞਤ੍ਤਾ, ਵਿਪਰਿਯਯਤੋਤਿ ਵਿਪਰਿਯਾਸੇਨ ਅਨਾਸਨ੍ਨ ਭਾਵੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਚਕ੍ਖੁਵਿਸਯੋਪਿ ਹਿ ਅਤ੍ਥੋ ਕਥਂ ਸੋਤਵਿਸਯਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਨ ਆਸਨ੍ਨੋ ਸਂਰੂਪਮ੍ਭਵਿਤੁਮਰਹਤੀਤਿ, ਕਾਰਣਨ੍ਤਰਮਾਹ-‘ਅਹੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾਚਾ’ਤਿਆਦਿ, ਅਹੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾਤਿ ਅਪਰਿਚ੍ਚਜਨੀਯਤ੍ਤਾ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਨਿਚ੍ਚਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਤੇ ਕਾਰਣਵਚਨਂ, ਤਂ ਸਦ੍ਦਰੂਪਂ, ਨਿਚ੍ਚਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਤਿ ਨਿਰਨ੍ਤਰਸਂਯੋਗੀ, ਵਿਪਰਿਯਯਤੋਤਿ ਹੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ, ਤਥਾਹਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਹੇਯ੍ਯਤ੍ਤਂ ਬੋਧੇਤਿ, ਅਪਰਂ ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਅਸਾਧਾਰਣਞ੍ਚ ਰੂਪਂ’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ, ਸਾਧਾਰਣੋ ਪਰਿਯਾਯ ਸਦ੍ਦਾਨਂ, ਪਚ੍ਚੇਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ, ਇਦਾਨਿ ਕਾਰਣਤ੍ਤਯਂ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਇਮੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਰੂਪਮੇਵ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਂਨਾਮ, ਨਾਤ੍ਥੋਤਿ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਤਦੇਵ’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ, ਤਦੇਵਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਏਵਂ, ਤਂ ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਸਰੂਪਪ੍ਪਧਾਨੇਤਿ ‘‘ਗੋਸ੍ਸਾ ਵਙ’’ (੧-੩੨) ਤ੍ਯਾਦੋ ਗੋਸ੍ਸਾਤ੍ਯਾਦਿਕੇ ਸਰੂਪਪ੍ਪਧਾਨੇ.

ਨ੍ਤੁਸੁਤਿਯਾ ਜਨ੍ਤ੍ਵਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ‘‘ਨ੍ਤਨ੍ਤੂਨਂਨ੍ਤੋ ਯੋਮ੍ਹਿ ਪਠਮੇ’’ (੨-੨੧੫) ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਗਹਣਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇ ਜਾਤਿਯਮਭਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗਬਾਧਨਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯਂ ਵਨ੍ਤ੍ਵਾਦਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਨਮੁਪਾਦਾਨਤ੍ਤਮਿਦਮਾਰਦ੍ਧਂ ‘‘ਵਨ੍ਤ੍ਵਵਣ੍ਣਾ’’ (੪-੭੯) ‘‘ਤਮੇਤ੍ਥਸ੍ਸਤ੍ਤੀਤਿ ਮਨ੍ਤੁ’’ (੪-੭੮) ‘‘ਕਤ੍ਤਰਿ ਭੂਤੇ ਕ੍ਤਵਨ੍ਤੁ ਕ੍ਤਾਵੀ’’ (੫-੫੫) ਤਿ ਵਿਹਿਤਾ ਵਨ੍ਤ੍ਵਾਦਯੋ ਨਾਮ.

ਇਤਿ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਪਞ੍ਚਿਕਾਟੀਕਾਯਂ ਸਾਰਤ੍ਥਵਿਲਾਸਿਨਿਯਂ

ਆਧਾਰਵਿਸੇਸਾਪਸ੍ਸਯਨਨ੍ਤਿ ਓਪਸਿਲੇਸਿਕਾਧਾਰਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਨਂ, ਓਪਸਿਲੇਸਿਕਾਧਾਰਂ ਵਿਨਾ ਆਧਾਰਨ੍ਤਰੇ ਗਹਿਤੇ ਸਤਿ ਵਚਨਨ੍ਤਰਂ ¶ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰਂ ਵਿਨਾ ਬ੍ਯਵਹਿਤਨਿਵਤ੍ਤਿ ਕਾਤੁਂ ਨ ਚ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਕੇਚੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਿਯਾਚਰਿਯਾਦਯੋ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤੇ ਹਿ ਯਦਿ ਵਣ੍ਣੇਨ ਕਾਲੇਨ ਵਾ ਬ੍ਯਵਧਾਨੇਪਿ ਸਨ੍ਧਿ ਭਵੇਯ੍ਯ ਤਦਾ ਸਰੇਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸੋ ਪਾਦਾਨਂ ਨਿਰਤ੍ਥਕਂ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਰੇਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤੋਪਾਦਾਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨਾਨੇਨ ਵਣ੍ਣਾਦਿਬ੍ਯਵਧਾਨੇ ਨੋ ਸਨ੍ਧੀਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ‘ਨਿਮਿਤ੍ਤੋ’ਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਵਾਕ੍ਯਮਾਹੁ, ਤਦਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤੇਹਿ’ਨਿਮਿਤ੍ਤੋ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਅਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤੇ ਕਾਰਣਂ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰਸਬ੍ਭਾਵੇਨ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਭਾਵੋਯੇਵਾਤਿ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਭਾਵਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਅਵਸਾਨੇ,ਚ੍ਚਾਦਿ, ਕਾਰਿਯਾਭਾਵੇਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨ ਕੇਵਲਂ ‘ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ, ਸੁਮਨਾ ਭਵਨ੍ਤੁ ਅਥੋਪਿ’ਤ੍ਯਾਦੋ ਵਣ੍ਣਕਾਲਬ੍ਯਵਧਾਨੇਯੇਵ, ਅਥ ਖੋ ‘ਏਤੇ ਨ ਸਚ੍ਚੇਨ ਸੁਵਤ੍ਥਿ ਹੋਤੂ’ਤ੍ਯਾਦੋ ਅਵਸਾਨੇ ‘ਪਮਾਦੋ ਮਚ੍ਚੁਨੋ ਪਦਂ’ ਤ੍ਯਾਦੋ ਅਨ੍ਤ ਬਿਨ੍ਦੁ ਸਙ੍ਖਾਤਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇ ਵਾ ਕਾਰਿਯਾਭਾਵੇਪਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤੋ ਪਾਦਾਨਸ੍ਸ ਸਾਤ੍ਥਕਤੋਤਿ ਅਪਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸਤ੍ਥੋ, ਸਾਤ੍ਥਕਤੋਤਿ ਭਾਵਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪੇਨ ਭਾਵਪ੍ਪਧਾਨਵਸੇਨ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਾਤ੍ਥਕਤ੍ਤਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤੋਪਾਦਾਨਮੇਵ ਸਾਤ੍ਥਕਂ ਨਾਮਾਤਿ ‘ਨਿਮਿਤ੍ਤੋ ਪਾਦਾਨਸ੍ਸ ਸਾਤ੍ਥਕਤੋ’ਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਅਯਮੇਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘ਅਵਸਾਨੇ ਨਿਮਿਨ੍ਤਰੇ ਵਾ ਕਾਰਿਯਾਭਾਵੇਨ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰਸਬ੍ਭਾਵਾ ਅਞ੍ਞਥਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਂ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤੁਬ੍ਯਵਧਾਨੇਪਿ ਚਤ੍ਥਿ, ਯਥਾ’ਦਾਰੁਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਨੋਪਸਙ੍ਕਮਨ’ਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਵਣ੍ਣਕਾਲਬ੍ਯਵਧਾਨੇਪਿ ਸਰੇਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਸਤਿ ਲੋਪਕਾਰਿਯਂ ਪਪ੍ਪੋਤੇ ਵਾ’ਤਿ. ਲੁਪ੍ਪਤੀਤਿ ‘ਤਤ੍ਰਿਮੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਕਥਨਕਾਲੇ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਮੇਵ ਹਿ ਲੋਪੋ, ਅਞ੍ਞਥਾ ‘ਤਤ੍ਰਾ’ਦਿਸਦ੍ਦਰੂਪਾਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਤੀਤਿ ਕਾਰਿਤ੍ਤਮੇਸਂ ਨ ਸਿਯਾਤਿ, ਪਠਮਾਯ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ… ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਸਰਸ੍ਸਾਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯ… ਭਾਵੇ ਖਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਅਵੁਤ੍ਤਕਮ੍ਮਤ੍ਤਾ, ਇਹਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਭਾਵਸਾਧਨਵਸੇਨ ਗਹਣਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ, ਗਨ੍ਥ ਲਾਘਵੋ… ਸਰਸ੍ਸ ਲੋਪੋਤਿ ਵਾ ਲੋਪਂ ਪਪ੍ਪੋਤੀਤਿ ਵਾ ਅਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ, ਸਰੋਤਿ ਪਠਮਾਯ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਸਰੋ ਲੋਪੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਸਙ੍ਕਾਪਿ ਸਿਯਾਤਿ ਆਹ-‘ਨ ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਇਹਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ, ਹੋਨ੍ਤਿਚ੍ਚਾਦੋਪਿ ਪੁਬ੍ਬਸਰਲੋਪੇ ਹਨ੍ਤਿਚ੍ਚਾਦਿਕਮ੍ਪਿ ਸਿਯਾਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-‘ਸੋਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਉਸ੍ਸਗ੍ਗਤੋ ਆਗਤੋ ਸਮ੍ਭੂਤੋ ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਅਯਂਤਿ ਓਸ੍ਸਗ੍ਗਿਕੋ ਪੁਬ੍ਬਲੋਪੋ ¶ , ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਓਸ੍ਸਗ੍ਗਿਕਤ੍ਤਂ, ਓਸ੍ਸਗ੍ਗਿਕਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬਲੋਪਸ੍ਸ ਕਾਰਿਯਨ੍ਤਰੇਹਿ ਪਰਲੋਪਾਦੀਹਿ ਅਪਵਾਦਵਿਧੀਹਿ ਆਬਾਧਿਤੋ ਏਵ, ਸੋ ਚ ਪੁਬ੍ਬਲੋਪੋ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ‘‘ਪਰੋ ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ (੯੧-੨੭) ਕ੍ਵਚਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪੁਬ੍ਬਪਰਲੋਪਾਨਂ ਤੁਲ੍ਯਬਲਤ੍ਤਾਭਾਵਾ ਯਥਾ ਗਮਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪਰਲੋਪਸ੍ਸਾਪਵਾਦਰੂਪਤ੍ਤਂ, ਅਜ੍ਝਾਸਿਤੇਤਿ ਪਵਿਟ੍ਠੇ, ਨ ਹੋਤਿ… ਪਰਲੋਪਾਪਵਾਦੇਨ ਬਾਧਿਤਤ੍ਤਾ, ਤੇਹੀਤਿ ਪਰਲੋਪਾਦੀਹਿ, ਸਬ੍ਬਥਾ ਮੁਤ੍ਤਵਿਸਯੋ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਨ੍ਤਿ, ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ਮੁਤ੍ਤਵਿਸਯੋ ਲਤੇ ਵਾਤਿ.

ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ ਇਦਮਤ੍ਥੇ, ਕ੍ਵਚਿ ਲੋਪਨੀਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਇਦਂ ਵਚਨਂ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਕਿਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਪਯੋਗਾਨੁਸਾਰਿਤ’ਨ੍ਤਿ, ਕਸ੍ਸਾਤਿ ਆਹ-‘ਕਾਰਿਯਸ੍ਸ ਪਰਲੋਪਸ੍ਸਾ’ਤਿ, ਕੇਨ ਹੇਤੁਨਾਤਿ ਆਹ ‘ਕ੍ਵਚਿਗ੍ਗਹਣੇਨਾ’ਤਿ, ਕਤ੍ਥਾਤਿ ਆਹ-‘ਇਹ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ’ਤਿ, ਤੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਪਯੋਗਾਨੁਸਾਰਿਤਾਦੀਪਨੇਨ, ਯਥਾਪਯੋਗਨ੍ਤਿ ਆਗਮਪਯੋਗਾਨਤਿਕ੍ਕਮੇਨ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਪਕ੍ਖੇਵਾ ਪਰਲੋਪੋ ਸਿਯਾਤਿ ਹੋਨ੍ਤਿਚ੍ਚਾਦੋ ਨਿਚ੍ਚਂ, ਲਤਾਵਾਤਿਆਦੀਸੁ ਪਕ੍ਖੇ ਵਾ ਪਰਲੋਪੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ ‘‘ਕਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਕ੍ਵਾਤਿ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨੇਨਾਨਿਯਮਵੁਤ੍ਤਿਨਾ ਅਨਿਯਮਤ੍ਥਸ੍ਸੇਵ ਵਿਸੇਸਕਤੋ ਵਚਨੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਵਾਨਿਯਤਤ੍ਥਵੁਤ੍ਤਿਤ੍ਤਾ ਕ੍ਵਚਿਸਦ੍ਦੋ-ਯਂ ਯਥਾਗਮਂ ਨਿਚ੍ਚਮਨਿਚ੍ਚਮਸਨ੍ਤਞ੍ਚ ਵਿਧਿਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਹੋਨ੍ਤਿਚ੍ਚਾਦਿਕੋ ਨਿਚ੍ਚ ਪਕ੍ਖੋ ਪਰਲੋਪਸ੍ਸੇਵ ਵਿਸਯੋ, ਲਤਾਵਾਤਿਆਦਿਕੋ ਅਨਿਚ੍ਚਪਕ੍ਖੋ ਉਭਯਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬਲੋਪਸ੍ਸਾਪਿ ਵਿਸਯੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਚ੍ਚਂ ਪਕ੍ਖੇ ਵਾ ਪਰਲੋਪੋ ਹੋਤਿ, ਅਸਨ੍ਤਪਕ੍ਖੋ ਪਨ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਨ੍ਤਿਆਦਿਕੋ ਪੁਬ੍ਬਲੋਪਸ੍ਸੇਵ ਵਿਸਯੋ ਸਬ੍ਬਥਾਨੇਨ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ, ਤੀਸੁਪਿ ਚੇਤੇਸੁ ਪਨ ਪਕ੍ਖੇਸੁ ਨਿਚ੍ਚਾਨਿਚ੍ਚਪਕ੍ਖੇਸੁ ਯੇਵਸ੍ਸਾਪਵਾਦਰੂਪਤਾ… ਪੁਬ੍ਬਲੋਪਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਥਾ ਹੋਨ੍ਤਿਚ੍ਚਾਦੋ ਨਿਵਾਰਕਤ੍ਤਾ ਵਾ ਵਿਧਾਯਕਤ੍ਤਾ ਵਾ ਪਰਲੋਪਸ੍ਸ, ਨ ਤ੍ਵਸਨ੍ਤਪਕ੍ਖੇ… ਪੁਬ੍ਬਲੋਪਸ੍ਸੇਵ ਸਬ੍ਬਥਾਨੇਨ ਦਿਨ੍ਨਾ ਵਸਰਤ੍ਤਾ, ਲੋਕਗ੍ਗੋਤਿਆਦਿ ਤੁ ਕ੍ਵਚਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਯੋਗਾਨੁਸਾਰਿਤਾ ਦੀਪਕਤ੍ਤਾ ਨਿਚ੍ਚੇ ਅਸਨ੍ਤੇਵਾਪਿ ਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਦੀਪਿਤੇ ਪਰਲੋਪੇਨ ਵਾ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਤੀਤਿ ਨੇਟ੍ਠਬ੍ਯਾਘਾਤੋ, ਏਵਂ ਤਾਵ ਕ੍ਵਚਿਗ੍ਗਹਣੇ ਸਬ੍ਬਥਾਨਿਟ੍ਠਪਰਿਹਾਰੇਨ ਇਟ੍ਠਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਿ ¶ ਸਿਯਾ, ਤਦਭਾਵੇਕਥਨ੍ਤਿ ਤਦਭਾਵੇ ਵਿਰੋਧਮਾਹ-‘ਅਞ੍ਞਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਕ੍ਵਚਿਗ੍ਗਹਣਾਭਾਵੇ ‘ਪਰੋ’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ ਤਥਾ ਸਤਿ ਸੁਤ੍ਤਦ੍ਵਯਮੇਕਵਿਸਯਂ ਤੁਲ੍ਯਬਲਞ੍ਚ ਸਿਯਾ, ਤਤ੍ਥ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧਾਭਾਵਾ ਪਮਾਣਭੂਤਾਨਮਾਚਰਿਯ (ਵਚਨਾ)ਨਂ ਨਿਰਤ੍ਥਕਤਾ ਮਾ ਭਵੀਤਿ ਵਾਰੇਨ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਇਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਯਾਯਭਵਨਕਾਰਣੇਨ, ਪਕ੍ਖੇਯੇਵ ਸਿਯਾਤਿ ਲਤਾਵਾਤਿਆਦੀਸੁ ਪੁਬ੍ਬਲੋਪੇ ਪਰਿਯਾਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਪਰਲੋਪਸ੍ਸਾਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਲਤਾਵਾਤਿ ਪਕ੍ਖੇਯੇਵ ਪਰਲੋਪੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਹੋਨ੍ਤਿਚ੍ਚਾਦੋ ਨਿਚ੍ਚਂ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਤਞ੍ਚਾਤਿ ਤਂ ਪਰਿਯਾਯਭਵਨਞ੍ਚ, ਖੋ ਵਾਕ੍ਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ, ਪਟਿਪਦਨ੍ਤਿ ਪਦਮ੍ਪ ਦਮ੍ਪਤਿ ਹੋਤਿ, ਨੇਕਦੇਸਪਰਿਹਾਰੇਨਾਪਿ, ਤੇਨਾਹ ‘ਨ ਕਤ੍ਥਚੀ’ਤਿ, ਇਮਿਨਾ ਇਦਂ ਦੀਪੇਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਿਕਪ੍ਪਪ੍ਪਸਤ੍ਤਿਯਾ ਹਨ੍ਤਿ, ਸਦ੍ਧਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂਤ੍ਯਾਦਿਕਂ ‘‘ਨ ਦ੍ਵੇਵਾ’’ਤਿ (੧-੨੮) ਸੁਤ੍ਤੇਪਿ ਹਨ੍ਤਿਚ੍ਚਾਦਿਕਞ੍ਚਾਨਿਟ੍ਠਰੂਪਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਨਚੇਵਮਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਏਵਮਿਦਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਕਪ੍ਪਵਿਧਾਨਂ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਞ੍ਞੂਹਿ ਨੇਵਾਭਿਮਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਮੇਵ ਸਾਧੇਤਿ ‘ਪਰਲੋਪੋ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਅਥਾ ਨਿਚ੍ਚਪਕ੍ਖੇ ਵਾ ਪਰਲੋਪੇ ਕਤੇ-ਨੇਨ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਉਸ੍ਸਗ੍ਗਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਲਤਾਵ ਲਤੇਵਾਤਿ ਰੂਪਦ੍ਵਯਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਪਯੋਗਾਨੁਸਾਰਿਤਾਦੀਪਕੇਨ ਕ੍ਵਚਿਸਦ੍ਦੇਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਲਤਾਵ ਲਤੇਵਾਤਿ ਪਯੋਗ ਸਮ੍ਭਵੋਪਿ, ਤਥਾਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਪਕ੍ਖੇ ਲਤਾਇਵਾਤਿ ਤਤਿਯਰੂਪਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤਿ ‘ਨਨੁ ਚੇਤ੍ਯਾਦਿਨਾ, ਅਥ ‘‘ਪਰੋ ਕ੍ਵਚੀ’ਤਿ ਕ੍ਵਚਿਗ੍ਗਹਣੇ ਸਤਿ ਅਪ(ਵਾਦਰੂਪ)ਤ੍ਤਾ ਕਥਮ੍ਪਰਿਯਾਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯਾਨਿਚ੍ਚਪਕ੍ਖੇ ਪਰਿਯਾਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਨ ਦ੍ਵੇਵਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਿਤਨ੍ਤਿ ਅਪਵਾਦੇ ਰੂਪਤ੍ਤਯੇਪਿ ਪਰਿਯਾਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਦੋਸਾਭਾਵਮਾਹ-‘ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਤਥਾਹਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ‘‘ਨ ਦ੍ਵੇਵਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਪਰਿਯਾਯਸ੍ਸਾਪਿ ਦੀਪਿਤਤ੍ਤਂ ਸਾਧੇਤਿ, ਸਾ ਚ ਏਕਤ੍ਥਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਪਰਿਯਾਯਂ ਵਿਨਾ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤਿ… ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਪਵਤ੍ਯਸਬ੍ਭਾਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਨਨੁ ਚ ਕ੍ਵਚਾਭਾਵੇ ਪਰਿਯਾਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤ ਦੋਸਸ੍ਸੇਵਾਪ੍ਪਸਙ੍ਗਤੋ ਮਾ ਹੋਤੁ ਪਰਿਯਾਯੋ, ਭਿਨ੍ਨਵਿਸਯੇ ਪਨ ਪੁਬ੍ਬਪਰਲੋਪਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ‘‘ਨ ਦ੍ਵੇਵਾ’ਤਿ ਨਿਸੇਧੇ ਲਤੇਵ ਲਤਾਵ ਲਤਾਇਵਾਤਿ ਰੂਪਤ੍ਤਯਂ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਤੀਤਿ ਚੋਦਨਂ ਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯਾਹ-‘ਨਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਤਤ੍ਥ ਦੋਸਮਾਹ-‘ਤਥਾ ਚ ਸਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਕਤ੍ਥਚਿ ਦੇਮਿਚ੍ਚਾਦੋ ਨਿਚ੍ਚਂ ਪੁਬ੍ਬਲੋਪਸ੍ਸੇਵ, ਕਤ੍ਥਚਿ ਹੋਨ੍ਤਿਚ੍ਚਾਦੋ ਨਿਚ੍ਚਂ ਪਰਲੋਪਸ੍ਸੇਵ ¶ , ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ਵਾ ਕਤ੍ਥਚਿ ਯਥੋਦਕਂ ਯਥਾਉਦਕਂ ਤ੍ਯਾਦੋ ਪੁਬ੍ਬਲੋਪਸ੍ਸੇਵ ਕਤ੍ਥਚਿ ਇਤਿਪਿ ਇਚ੍ਚਪਿਚ੍ਚਾਦੋ ਪਰਲੋਪਸ੍ਸੇਵ ਕਤ੍ਥਚਿ ਲਤੇਵ ਲਤਾਵ ਲਤਾਇਵਾਚ੍ਚਾਦੋ ਪਰਿਯਾਯੇਨੁਭਯਲੋਪਸ੍ਸੇਵ ਦਸ੍ਸਨਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਏਤ੍ਥਚ ਇਤਿਪੀਤਿ ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਤ ਦੀਪਨੇਨ ਕ੍ਵਚਿਸਦ੍ਦੇਨ ਪਰਲੋਪੇ ਕਤੇ-ਞ੍ਞਤ੍ਰ ਪੁਬ੍ਬ ਲੋਪੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ‘‘ਨ ਦ੍ਵੇਵਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਨੁਵਤ੍ਤਮਾਨ ਕ੍ਵਚਾਨੁਭਾਵੇਨ ਨਿਚ੍ਚਂ ਨਿਸੇਧੇ ਇਚ੍ਚਪਿਚ੍ਚੇਵ ਭਵਤਿ. ਸਮ੍ਬਜ੍ਝਤਿ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ. ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਕਮ੍ਮਤ੍ਥਵਸੇਨ ਆਧਾਰਵਸੇਨ ਵਾਤਿ ਆਹ-‘ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਤਤ੍ਥਚਾਤਿ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਥਾ ਚ ਸਤਿ ਅਞ੍ਞੋਞ੍ਞਾਨਜ੍ਝਾਸਿ ਤਂ ਯਥੋਦਕਂ ਯਥਾਉਦਕਂਤ੍ਯਾਦਿ ਇਤਿਪਿ ਇਚ੍ਚਪਿਚ੍ਚਾਦਿਚ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਭਵਤੀਤਿ, ਪੁਬ੍ਬਲੋਪੇ ਪਰਲੋਪੇ ਚ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਪਕ੍ਖੇ ਅਭਾਵੇ ਸਤਿ ਕਥਮਿਦਂ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਚੋਦੇਤਿ‘ਯਜ੍ਜੇਵ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਯਜ੍ਜੇਵਨ੍ਤਿ ਹਿ ਅਯਂ ਨਿਪਾਤਸਮੁਦਾਯੋ ਅਨਿਟ੍ਠਾਪਾਦਨਾਰਮ੍ਭ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਏਵਞ੍ਚੇ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਦੇਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਸਨ੍ਧਿਕਾਰਿਯਾਭਾਵੇ ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਉਪਸਿਲੇਸਾ ਭਾਵਤੋ’ਤਿ, ਤਦੇਵ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ ਈਦਿਸੇਸੁ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਵਤ੍ਤੁਮਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਨ੍ਨਿਕਂਸੋ ਵਣ੍ਣਾਨ ਮਦ੍ਧਮਤ੍ਤਕਾਲਬ੍ਯਵਧਾਨਾ ਪਚ੍ਚਾਸਤ੍ਤਿ, ਸਨ੍ਨਿਕਂਸਸ੍ਸੇਤਸ੍ਸ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ਸਤਿਯੇਵ ਸਨ੍ਧਿਕਾਰਿਯਂ ਹੋਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ, ਉਪਸਿਲੇਸਾਭਾਵੋ ਵਾਤਿ ਉਪਸਿਲੇਸਾਭਾਵੋ ਏਵ ਭਵਤਿ, ਨਾਞ੍ਞਥਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਤਦਭਾਵੇਚਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਉਪਸਿਲੇਸਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇ ਚ, ਸਨ੍ਧਿਕਾਰਿਯਾਭਾਵੇ ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਕਾਲਨ੍ਤਰੇਨ ਬ੍ਯਵਧਾਨਾ’ਤਿ, ਕਾਲਨ੍ਤਰੇਨਾਤਿ ਉਭਯਤ੍ਥ ਠਿਤਵਣ੍ਣਾਨ ਮੁਚ੍ਚਾਰਣਕਾਲਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਮਜ੍ਝਪ੍ਪਤਿਤਕਾਲੇਨ, ਸਨ੍ਧਿ ਹੋਤੇਵ… ਸਨ੍ਨਿਕਂਸਵਚਨਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਉਪਸਿਲੇਸਭਾਵਤੋ, ਬੁਦ੍ਧ ਵੀਰ ਅਤ੍ਥੁਰਾਜਪੁਤ੍ਤਂ ਅਜਰਾਮਰੋਤਿ ਛੇਦੋ, ਯਦਿਪਿ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪੇਤਂ ਯਜ੍ਜੇਵਂਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਕ੍ਵਚਿ ਸਦ੍ਦਪ੍ਪਭਾਵੇਨੇਵ ਸਿਜ੍ਝਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਪਕਾਰੋ-ਯਮ੍ਪਿ ਸਤ੍ਥੇ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ ਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤੋ.

ਨਨੁ ¶ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘ਲੁਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਪਞ੍ਚਮੀ ਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ‘ਪਰੇਸ’ਨ੍ਤਿ ਹੋਤੁ, ‘ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ’ਤਿ ਤੁ ਵਚਨਾਭਾਵੇ ਕਥਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀਦਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਸਮੇ’ਚ੍ਚਾਤਿ, ਸਮਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਗਣਨਾ ਯੇਸੁ ਤੇ ਸਮਸਙ੍ਖ੍ਯਾ-ਉਦ੍ਦੇਸਿਨੋ ਅਨੁਦੇਸਿਨੋ ਚ, ਉਦ੍ਦਿਸਨਂ ਪਠਮਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨਂ ਉਦ੍ਦੇਸੋ, ਅਨੁਦਿਸਨਂ ਪਚ੍ਛਾ ਕਥਨਂ ਅਨੁਦੇਸੋ, ਉਦ੍ਦੇਸੋ ਅਨੁਦੇਸੋ ਏਸਮਤ੍ਥੀਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਿਨੋ ਅਨੁਦੇਸਿਨੋ, ਤੇਸਂ ਸਮਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਮੁਦ੍ਦੇਸੀਨਂ ਅਨੁਦੇਸੀਨਞ੍ਚ, ਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣਾਹਿ ਉਦ੍ਦੇਸਿਨੋ ਦ੍ਵੇ, ਏ ਓਕਾਰਾ ਅਨੁਦੇਸਿਨੋ ਚ ਦ੍ਵੇਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸੀਨਮਨੁਦੇਸੀਨਞ੍ਚ ਠਾਨ੍ਯਾਦੇਸਾਨਂ ਸਮਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਸਿਯਾ, ਸਤਿਯਞ੍ਚ ਤਸ੍ਸਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮ ਮਾਦਸਾ ਵਿਧੀਯਨ੍ਤੇ, ਲੋਕਤੋ ਸਿਦ੍ਧਿਮੁਪਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਤਥਾਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਅਵ…ਪੇ… ਏ ਓਤਿ ਪਰੇਸਂ ਮਤਂ, ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤੀਤਿ ਵਿਰੁਦ੍ਧਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਨਂ, ਪਰੇ ‘‘ਸਤਿਪਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਾਗ੍ਗਹਣੇ‘ਕ੍ਵਚਾਸਵਣ੍ਣਂ ਲੁਤ੍ਤੇ’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਕ੍ਵਚਿਗ੍ਗਹਣਕਰਣਤੋ ਅਵਣ੍ਣੇ ਏਵ ਲੁਤ੍ਤੇ ਅਸਵਣ੍ਣੋ ਵਿਧਿ ਹੋਤਿ, ਤਤੋ ਇਧ ਨ ਹੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠੁਪਾਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ ਇਧ ਨ ਹੋਤਿ ਮਹੁਸ੍ਸਵੋ ਮਾਤੂਪਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ, ਪਤਿਸਦ੍ਦੋ ਆਧਾਰਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣੋ ਉਰਸਦ੍ਦੋਪੀਤਿ ਉਰਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚ ਸਮਾਸਤ੍ਤਾ ਅਸਕਪਦੇਨ ਵਿਗ੍ਗਹੇ ਕਤੇ ‘‘ਅਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ (੩-੨) ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯਸਮਾਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਵਿਭਤ੍ਯਤ੍ਥੇਸਙ੍ਖ੍ਯਸਮਾਸੋ’ਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਯੁਵਣ੍ਣਾਨਨ੍ਤਿ ਸਂਸਾਮਿ ਸਮੀਪਸਮੂਹ ਵਿਕਾਰਾਵਯਵਾਦੀਸੁ ਠਾਨ੍ਯਾਦੇਸਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਛਟ੍ਠੀ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣਾਨਂ ਠਾਨੇ ਏ ਓਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਠਾਨਮ੍ਪਨ ਤਿਧਾ ਅਪਕਂਸੋ ਨਿਵਤ੍ਤਿ ਪਸਙ੍ਗੋ ਚੇਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਗੁਨ੍ਨਂ ਠਾਨੇ ਅਸ੍ਸਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਯਨ੍ਤੁ [ਬਜ੍ਝਨ੍ਤੁ (ਜਿਨਿਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਿ)] ਤਿ ਅਪਕਂਸੋ ਠਾਨਸਦ੍ਦਸ੍ਸਤ੍ਥੋ, ‘‘ਸੇਮ੍ਹਸ੍ਸ ਠਾਨੇ ਕਟੁਕਮੋਸਧਂ ਦਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਵਤ੍ਤਿ ‘‘ਦਬ੍ਭਾਨਂ ਠਾਨੇ ਸਰੇਹਿ ਅਤ੍ਥਰਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਪਸਙ੍ਗੋ, ਤੇਸੁ ਇਧ ਪਠਮਦੁਤਿਯਾ ਨ ਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ… ਨਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਅਪਨਯਨਵਿਨਾਸਾ ਨ ਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ, ਤਤਿਯੋ ਤੁ (ਯੁਜ੍ਜਤਿ)… ਸੁਤ੍ਤੇ ਅਤ੍ਥਾਭਿਧਾਨਾਯ ਇਵਣ੍ਣੁਵਣ੍ਣਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇ ਤਦਤ੍ਥਾਭਿਧਾਨਾਯੇਵ ਏਓਆਦੇਸਾ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ.

‘‘ਸਤ੍ਤਮਿਯਂ ¶ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸੇ’’ਤਿ (੧-੧੪) ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਕਾਰਿਯਵਿਧਾਨਤੋ ਸਤ੍ਤਮੀ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪਰਤਾ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ‘ਪਰੇ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ, ਪਰੇਹਿ ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਿਣਮੁਤ੍ਤੋ’ਤਿ ਸਾਧੇਤੁਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੋਚਨ੍ਤਿ’’ ‘‘ਅਜ੍ਝੋ ਅਧੀ’’ਤਿ ਚ ਸੁਤ੍ਤਿਤਂ, ਤੇਸਮਿਧ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮਾਹ-‘ਇਦ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਬ੍ਭਕ੍ਖਾਨਨ੍ਤਿ [ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਭੋ] ਇਮਿਨਾਵ ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਬ੍ਭੋ ਅਭੀ’’ਤਿ ਚ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਇਤਿ+ਅਸ੍ਸ ਇਤਿ ਠਿਤੇ ਪਰਲੋਪੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘ਇਤਿ ਅਸ੍ਸ ਪਰਲੋਪੋ’ਤਿ ਆਹ, ਅਨ੍ਵਗਮਾਤਿਆਦੀਸੁ ਨਿਚ੍ਚਂ.

ਪੁਤ੍ਤਾ ਮੇ+ਅਤ੍ਥਿ, ਅਸਨ੍ਤੋ+ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ.

ਅਨ੍ਤਾਦੇਸਤ੍ਥੋਤਿ ‘‘ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੧੭) ਬਾਧਕਸ੍ਸ ‘‘ਟਾਨੁਬਨ੍ਧਾਨੇਕਵਣ੍ਣਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੧੯) ਬਾਧਕੇਨ ‘‘ਵਾਨੁਬਨ੍ਧੋ’’ਤਿ (੧-੧੮) ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਅਨ੍ਤਾਦੇਸਤ੍ਥੋ, ਤੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ-‘ਬਾਧਕਬਾਧਨਤ੍ਥੋਯਮਾਰਮ੍ਭੋ’ਤਿ, ਅਵਵਾਦੇਸੇ ਪੁਬ੍ਬਸਰਲੋਪੇ ਦੀਘੇਚ ਗਵਾਸ੍ਸਂ, ਗਵਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਂ. ਇਦਂ ਕਥਂ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਇਦਨ੍ਤਿ ਯਥਰਿਵੇਚ੍ਚਾਦਿਕਂ, ਕਿਂ ਵਿਨਾ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਆਹ-‘ਏਵਾਦਿਸ੍ਸਾ’ਤਿਆਦਿ, ਏਵਸ੍ਸ ਆਦਿਏਕਾਰੋ ਏਵਾਦਿ, ਤਸ੍ਸ, ਰਿਆਦੇਸਮਨ੍ਤਰੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਚਸਦ੍ਦੋ ਅਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ, ਰਸ੍ਸਵਿਧਾਨਞ੍ਚਾਤਿ ਯੋਜਨੀਯੋ, ਕਤੇਪਿ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਵਿਹਿਤੇ ਚ, ਨ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਏਵਾਦਿਸ੍ਸ ਰਿਆਦੇਸੋ ਨ ਕਤੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਭੁਸਂ+ਏਵਾਤਿ (ਪਨ) ਠਿਤੇ ਮਹਾਵੁਤ੍ਤਿਨਾ ਏਵਾਦਿਸ੍ਸ ਇਆਦੇਸੇ ਰੂਪਸਿਦ੍ਧਿ ਹੋਤੇਵ, ਇਧ ਪਨ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰੇਨ ‘ਭੁਸਾਮਿਵੇ’ਤਿ ਸਾਧੇਤੁਮਾਹ ‘ਤਮ੍ਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਰਸ੍ਸਦੀਘਾਨਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਅਵੁਤ੍ਤੇ ਕਥਂ ਰਸ੍ਸਦੀਘਾਨਨ੍ਤਿ ਲਭਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਿਨੋਤਿ ਆਹ-‘ਦੀਘਸ੍ਸਾ’ਤਿਆਦਿ, ਦੀਘਸ੍ਸਾਤਿ ਰਸ੍ਸਸ੍ਸਾਤਿ ਚ ਠਾਨਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਛਟ੍ਠੀ, ਪਚ੍ਚਾਸਤ੍ਯਾਤਿ ਠਾਨਸੋ ਪਚ੍ਚਾਸਤ੍ਯਾ, ਇਦਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਯ ਵਸੇਨ ¶ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਿਸ੍ਸਯਕਰਣਮੇਕੋ ਸਤ੍ਥਾਗਤੋ ਞਾਯੋਤਿ, ਇਧ ਨਿਚ੍ਚਂ-ਵੀਤਿਨਾਮੇਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਇਧ ਨ ਹੋਤਿ-ਜਨੋ ਸਾਯਂ.

ਠਾਨਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਤਿ ਠਿਤਿ ਠਾਨਂ ਪਸਙ੍ਗੋ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨਂ-ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਠਾਨ੍ਯਾਦੇਸਭਾਵਲਕ੍ਖਣੋ ਠਾਨੇਯੋਗਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਠਾਨਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਤਸ੍ਮਿਂ, ਦ੍ਵੇ ਰੂਪਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨ ਸਰੂਪਪ੍ਪਧਾਨੋਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਹੇਤੁਮਾਹ-‘ਬਹੁਵਚਨਨਿਦ੍ਦੇਸਾ’ਤਿ, ਦ੍ਵੇ ਰੂਪਾਨਿਹੋਨ੍ਤੀਤ੍ਯਾਦਿ ਵਚਨਮਿਦਂ [ਪਦਮਿਦਂ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਸਰੂਪਪ੍ਪਧਾਨੇਪਿ ਦ੍ਵਿਸਦ੍ਦੇ ਦ੍ਵਿਸਦ੍ਦਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਦ੍ਵਿਸਦ੍ਦਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਨਪ੍ਪਯੁਜ੍ਜਤੇ, ਤਸ੍ਸ (ਪਨ) ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਵਚਨਸਙ੍ਖ੍ਯਾਭਾਵਾ ਏਕਵਚਨਮੇਵ ( ) [(ਪਨ) (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਹੋਤੀ’’ਤਿ, ਇਮਿਨਾ ਚ-ਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨੋ-ਯਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਨ ਸਰੂਪਪ੍ਪਧਾਨੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਧਿਪਤਿਪਚ੍ਚਯੋ ਅਧਿਪਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਇਧ ਨ ਹੋਤਿ ਇਧ ਮੋਦਤੀਤਿ, ਤਂ ਖਣਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਕਙ੍ਗਵਿਕਲਂ ਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰਣਨ੍ਤਿ ਸਰਮ੍ਹਾ ਪਰਤ੍ਤਾਭਾਵਾ ਨ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ.

ਤਬ੍ਬਗ੍ਗੇ ਤਤਿਯਪਠਮਾਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਚਤੁਤ੍ਥ (ਦੁਤਿਯ) ਸਦ੍ਦੇਹਿ ਵਗ੍ਗਕ੍ਖਰੇਸ੍ਵੇਵ ਗਯ੍ਹਮਾਨੇਸੁ ਤਥਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਯੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਹਿ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪੂਰਣੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪੂਰਣੋ ਦੁਤਿਯੋਤਿ ਅਕ੍ਖਰਾਯੇਵ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀਤਿ ਆਸਙ੍ਕਿਯ ‘ਵਿਨਾਪੀ’ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਅਕ੍ਖਰੇ ਅਕ੍ਖਰਵਿਸਯੇ ਚਤੁਤ੍ਥਾਦਿ ਵੋਹਾਰੋ ਕਰੀਯਮਾਨੋ ਵਗ੍ਗਗ੍ਗਹਣਂ ਵਿਨਾਪਿ ਵਗ੍ਗਕ੍ਖਰੇਯੇਵ ਰੁਲ਼੍ਹੋ ਪਸਿਦ੍ਧੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ, ਯਤੋ ਏਵਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਰਣਾ ‘ਤਬ੍ਬਗ੍ਗੇ ਤਤਿਯਪਠਮਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਤਬ੍ਬਗ੍ਗੇਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਦੁਤਿਯਾ ਯਸ੍ਮਿਂ, ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਵਗ੍ਗੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਪਚ੍ਚਾਸਤ੍ਤੀਤਿ ਪਤਿ ਆਪੁਬ੍ਬਾ ‘ਸਦ-ਵਿਸਰਣਗਤ੍ਯਵਸਾਦਨੇਸੁ’ਇਚ੍ਚਸ੍ਮਾ ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਭਾਵੇਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਪਚ੍ਚਾਸੀਦਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਥਾਯੋਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਕ੍ਖਰੇ ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸ ਤਤਿਯੋ ਦੁਤਿਯਕ੍ਖਰੇ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਪਠਮੋਤਿ ਏਵਂ ਯੋਗ੍ਗਮਨਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ, ਧਸ੍ਸ ਦਭਾਵੋਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਧਸ੍ਸ ਦਤ੍ਤਮੁਪਲਕ੍ਖੇਤਿ, ਤਥਾ ਯਸਤ੍ਥੇਰੋਤਿ. ਥੇਰੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਕਾਰੋ ਵਗ੍ਗਕ੍ਖਰੋ ¶ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਵਗ੍ਗਦੁਤਿਯਕ੍ਖਰਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਤੋ ਪਠਮੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਪਨ੍ਥੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਵਗ੍ਗ ਦੁਤਿਯਕ੍ਖਰੇਨ ਥਕਾਰੇਨ ਤਬ੍ਬਗ੍ਗਭੂਤੇ ਨਕਾਰੇ ਸਤੀਪਿ ਨ ਸੋ ਤਬ੍ਬਗ੍ਗਦੁਤਿਯਕ੍ਖਰੋਤਿ ਨ ਤਸ੍ਸ ਪਠਮੋ ਤੋ, ਏਤ੍ਥ ਨਿਗ੍ਘੋਸੋ ਨਿਘੋਸੋਤਿਆਦਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਦਡ੍ਢੋ ਨਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਂ.

ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ-ਨੁਕਰਣਂ. ਨਿਪਾਤਸ੍ਸ ਪਕਤਿਵਿਯਾ-ਨੁਕਰਣਂ ਭਵਤਿ, ਅਨੁਕਰਣਞ੍ਚ ਦ੍ਵਿਧਾ ਅਸਾਧੁਸਦ੍ਦਰੂਪਂ ਸਾਧੁਸਦ੍ਦਰੂਪਨ੍ਤਿ, ਤੇਸੁ ਭਾਰਵਾਹਕੋ ਕੋਚਿ ਤੇਨ ਪੀਲ਼ਿਤੋ ‘ਅਹੋ ਭਾਰੋ’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਿਵੇਕਲ੍ਲਾ ‘ਅਹੋ ਬਾਲ’ ਇਚ੍ਚਾਹ, ਤਂਸਮੀਪਵਤ੍ਤੀ ‘ਕਿਮਯਮਾਹੇ’ਤਿ ਕੇਨਚਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ‘ਅਹੋ ਬਾਲ ਇਚ੍ਚਯਮਾਹੇ’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਇਧਮਸਾਧੁਸਦ੍ਦਰੂਪਂ, ਇਤੀਤਿ ਪਨ ਸਾਧੁਸਦ੍ਦਰੂਪਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤੋ-ਨੁਕਾਰਿਯੇਨਾਤ੍ਥੇਨ ਸਾਤ੍ਥਕਤ੍ਤਾ ਠਾਨਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਛਟ੍ਠੀ.

ਨਨੁ ‘‘ਵਿਤਿਸ੍ਸੇਵੇ ਵਾ’’ਤਿ (੧-੩੬) ਵੋਤ੍ਯਨੁਵਤ੍ਤਿਯ ਅਵਣ੍ਣੇ ਏਓਨਂ ਵੋ ਹੋਤੀਤਿ ਚ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ, ਤਥਾ ਸਤਿ ‘ਅਵਣ੍ਣੇ ਕ੍ਵਚਿ ਵੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ‘ਅਹੋਤਿ ਵਾ’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਮਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-‘ਓਕਾਰਸ੍ਸਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਠਾਨਿਭਾਵੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਏਓਨ’’ਨ੍ਤਿ (੧-੩੧) ਵਕਾਰਾਦੇਸਸ੍ਸ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ਵਕਾਰਾਦੇਸਮ੍ਪਤਿ ਪੁਨ ਓਕਾਰੋ ਠਾਨਿਭਾਵੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬੋ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ, ਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਓਨਂ ਵਕਾਰਾਦੇਸਤ੍ਥਂ ਅਵਣ੍ਣੋ ਕਾਰਣਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਅਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਤੇ, ਓਕਾਰਂ ਨ ਪਠੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਮਕਾਰਾਗਮੇ’ਯਾਚ ਕਮਾਗਤੇ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤੀ’ਤਿ, ਸ੍ਵੇ ਭਵਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਤਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਤਦ੍ਧਿਤਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ‘‘ਏਕਤ੍ਥਤਾਯਂ’’ਤਿ (੨-੧੧੯) ਲੋਪੇ ਅਕਾਰਾਦੇਸੇ ਦੀਘੇਚ ਸ੍ਯਾਦਿਮ੍ਹਿ ਸ੍ਵਾਤਨਂ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤੇ ਹਿਯ੍ਯਤ੍ਤਨਂ. ਸ੍ਵਾਤਨਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਨਿਚ੍ਚਂ, ਇਧ ਨਹੋਤਿ ਪਰੇਚ ਨ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ.

ਕਥ‘ਮਾਗਮੋ ¶ ਹੋਤੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਯਦਿ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਮਾਗਮੋ ਸਿਯਾ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਮਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ ਞ-ਮ-ਕਾਦ੍ਯ ਨੁਬਨ੍ਧਵਿਸੇਸੇਨ ਵਾ ਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-‘ਅਸਤਿ ਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਆਗਮਾਵਸਾਯੇ ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਆਦੇਸਤ੍ਤਾਯੋਗਾ’ਤਿ, ਆਦੇਸਤ੍ਤਾਯੋਗੋ ਕਥਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ਚ੍ਚਾਹ-‘ਠਾਨਿਨਿਦ੍ਦੇਸਾਭਾਵਤੋ’ਤਿ, ਤਥਾ ਸਤਿ ਆਗਮਿਨਿਦ੍ਦੇਸਾਭਾਵਾ ਆਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਚੋਦੇਤਿ ‘ਯਜ੍ਜੇਵ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਨ-ਇਤਿ ਚੋਦਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਆਗਮਤ੍ਤਮੇਵ ਸਾਧੇਤੁਮਾਹ-‘ਤਸ੍ਸਾ’ਤਿਆਦਿ, ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਸ੍ਸ, ਰਸ੍ਸਾਨੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਰਸ੍ਸਸਰਮੇਵ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ, ਅਯਮੇਵਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤਿਯਮ੍ਪਿ ਦਸ੍ਸਿਤੋਯੇਵਾਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮਾਹ-‘ਏਤਦੇਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਪੁਰਿਮਾ ਜਾਤੀਤਿ ਵਿਸੇਸਨਸਮਾਸੇਕਤੇ ਰਸ੍ਸੇ ਚ ਬਿਨ੍ਦ੍ਵਾਗਮੋ, ਪਰਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਬਹੁਸਦ੍ਦੇ-ਨ੍ਤਸ੍ਸ ਬਿਨ੍ਦ੍ਵਾਗਮੇ ਬਹੁਂ, ਸਤਿਪਿ ਪਯੋਗਾਨੁਸਾਰਿਤ੍ਤਦੀਪਕਸ੍ਸ ਕ੍ਵਚਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਪਿ ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਤੇ ਵਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਪਿ ਤਾਦਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਟਿਪਾਦਕਤ੍ਤ ਸਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਤਾ ਵਾਧਿਕਾਰਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਵਵਤ੍ਥਿਤਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਿਯਸ੍ਸ ਅਨੁਰੋਧੇਨ ਲਕ੍ਖਣਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਕਾ ਵਿਭਾਸਾ ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਾ, ਅਭੇਦੇਨ ਤੁ ਵਾਧਿਕਾਰੋ ਵਵਤ੍ਥਿਤ ਵਿਭਾਸਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਭਾਵੋ ਵਵਤ੍ਥਿਤਵਿਭਾਸਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ, ਇਧ ਨ ਹੋਤਿ ਇਧ ਮੋਦਤਿ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਆਗਮਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਸਕੋ ਠਾਨਿਨਿਦ੍ਦੇ ਸਾਭਾਵਾ ਆਦੇਸਤ੍ਤਾਯੋਗਸਙ੍ਖਾਤੋ ਕਾਰਣਵਿਸੇਸੋ ਸਮਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ-ਅਤ੍ਥਬਲ-ਮਞ੍ਞਥਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਚਾਤਿ ਸੋ ਆਗਮੋ ਚ.

ਲੋਪਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭਾਵਸਾਧਨਮਤ੍ਤਮੇਵ ਸਾਧੇਤੁਮਾਹ-‘ਤੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਲੋਪੋਤਿ ਯਦਿ ਕਮ੍ਮਸਾਧਨੋ ਸਿਯਾ ਤਦਾ ਤੇਨ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ‘‘ਪਰਸਰੋ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਮਾਰਭੀਯੇਯ੍ਯਾਤਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮਾਹ ‘ਨ ਪਰਸਰੋ’ਤਿ, ਇਧ ਨ ਹੋਤਿ ਸਙ੍ਗਰੋ.

ਤ੍ਵਂਸਿ ¶ ਤ੍ਵਮਸੀਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪੋ, ਇਧ ਨ ਹੋਤਿ ਤਾਸਾਹਂ.

ਨਨੁ ਵਗ੍ਗੇਵਗ੍ਗਨ੍ਤੋਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇਯੇਵ ਵੁਤ੍ਤੇ ਯਸ੍ਮਿਂ (ਕਿਸ੍ਮਿ)ਞ੍ਚਿ ਵਗ੍ਗਕ੍ਖਰੇ ਪਰੇ ਬਿਨ੍ਦੁਨੋ ਯੋਕੋਚਿ ਵਗ੍ਗਨ੍ਤੋ ਅਨਿਯਮੇਨ ਭਵੇਯ੍ਯ ਤਥਾ ਸਤਿ ਅਨਿਟ੍ਠਮ੍ਪਿ ਸਿਯਾਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯ ਪਚ੍ਚਾਸਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਾਯਾਨਿਟ੍ਠ ਨਿਵਤ੍ਤਿਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਵਗ੍ਗੇ ਵਗ੍ਗਨ੍ਤੋ’ਤਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਸੋਵਾਤਿ ਵਗ੍ਗਨ੍ਤੋਵ, ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਵਗ੍ਗਕ੍ਖਰੇ.

ਨਨੁ ਸਦ੍ਦਤ੍ਤਾ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰਿਤ੍ਤਾ ਏਵਸ੍ਸ ਤਾਵ ਸਦ੍ਦੋ ਹੋਤੁ, ਸਂਯਤੋ, ਸਂਹਿਤੋਤਿ ਸਦ੍ਦੇਕਦੇਸਭੂਤਾਨਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਭਵਾ ਤੇਪਿ ਗਹੇ ਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯੁਨ੍ਤਿ ‘ਯਏਵਹਿ ਸਦ੍ਦੇਸੁ’ਤਿ ਯਹੀਨਮ੍ਪਿ ਕਥਂ ਸਦ੍ਦਵੋਹਾਰੋ ਕਤੋਤਿ ਆਹ ‘ਏਵਾ’ਤਿਆਦਿ, ਏਤ੍ਥਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘ਅਬ੍ਯਭਿਚਾਰਿਨਾ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰੀ ਨਿਯਮ੍ਯਤੇ’ਤਿ.

ਯਸਦ੍ਦੇ ਪੁਬ੍ਬਸੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਸਂਸ੍ਸਪ੍ਯਾਦੇਸੇ ਸਿਦ੍ਧੇ ਸੋ ( ) [(ਤਸ੍ਸ) (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਯ ਕਾਰਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ਪਰੇ ਸਂਸ੍ਸੇਵ (ਯਥਾ) ਸਿਯਾਤਿ ਸੁਤ੍ਤਮਿਦਮਾਰਦ੍ਧਂ.

ਠਾਨਿਨਮਾਸਿਲਿਸ੍ਸ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਆਗਮੋ ਨਾਮ, ਕੋ-ਯਮੇਤ੍ਥ ਠਾਨੀਤਿ ਆਹ-‘ਸਰਸ੍ਸਾਤਿ, ਸੁਤ੍ਤੇ ਅਨੁਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ‘ਸਰਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਕੁਤੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਚੋਦੇਤਿ ‘ਨਨੁ ਚੇ’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ. ਆਗਮਸੁਤਿਯਾ ਵਨਾਦੀਨਂ ਠਾਨਿਸੁਤਿਯਾ ਅਭਾਵੇਪਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸ ਵਾ ਆਗਮੋ ਸਿਯਾ ਸਰਸ੍ਸ ਵਾ, ਯਦਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸ ਵਾ ਸਿਯਾ (ਨ) ‘‘ਪਦਾਦੀਨਂ ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ (੫-੯੨) ਸੁਤ੍ਤਿਤ ਮਾਚਰਿਯੇਨ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਦੇਵ ਞਾਪੇਤਿ ‘ਸਰੋ ਯੇਵੇਤ੍ਥ ਠਾਨੀ ਭਵਿਤੁਮਰਹਤੀ’ਤਿ. ਵੁਚ੍ਚਤੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਰਿਹਾਰਮਾਹ, ਨਿਪੁਬ੍ਬਾ ਪਦਿਸ੍ਮਾ ਅਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ‘‘ਪਦਾਦੀਨਂ ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ ਯੁਕਅਨ੍ਤਾਵਯਵੋ ¶ ‘‘ਤਵਗ੍ਗਵਰਨਾ’’ਦਿਨਾ (੧-੪੮) ਯੇ ਦਸ੍ਸ ਜੋ ‘‘ਵਗ੍ਗਲ ਸੇਹਿਤੇ’’ਤਿ (੧-੪੯) (ਯਸ੍ਸ ਜੋ) ਨਿਪਜ੍ਜਨਂ, ਮਾਨਨ੍ਤਤ੍ਯਾਦੀਸੂਤਿ ਅਧਿਕਾਰਾਤਿ ‘‘ਕ੍ਯੋ ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸ੍ਵਪਰੋਕ੍ਖੇਸੁ ਮਾਨਨ੍ਤਤ੍ਯਾਦੀਸੂ’’ਤਿ (੫-੧੭) ਇਤੋ ਮਾਨਨ੍ਤਤ੍ਯਾਦੀਸੁਤਿ ਅਧਿਕਾਰਾ, ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਰੇਤਿ ਮਾਨਨ੍ਤਤ੍ਯਾਦੀਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਪਚ੍ਚਯੇ, ਕਚ੍ਚਾਯਨੇਨ ‘ਅਤਿਪ੍ਪਗੋਖੋਤਾਵਾ’ਤਿ ਸਾਧਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਓ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ’’ਤਿ ਓਕਾਰਾਗਮੋ ਗਕਾਰਾਗਮੋ ਚ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇਨ ਵਿਹਿਤੋ, ਤਂ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰੇਨ ਸਾਧੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ-‘ਅਤਿਪ੍ਪਗੋ ਖੋ ਤਾਵਾ’ਤਿ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਅਤਿਪ੍ਪਾ’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਦ੍ਵਾਦਯੋ ਅਟ੍ਠਾਰਸਨ੍ਤਾ ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤਾਤਿ ‘ਛਕੀ’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ‘ਛਾ’ਤਿ ਏਕਵਚਨਂ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਚੋਦੇਤਿ ‘ਨਨੁਚਾ’ਤਿਆਦਿਨਾ, ਪਰਿਹਰਤਿ ਨਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਨੇਤਿ ‘ਛਲ਼ੋ’ਤਿ ਅਯੁਤ੍ਤੋ-ਯਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਛਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਨੁਕਰਣਤ੍ਤਾ ਛਸਦ੍ਦਾਨੁਕਰਣਤ੍ਤਾ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਸਾਧੁਸਦ੍ਦਰੂਪਾ ਸਾਧੁਸਦ੍ਦਰੂਪਮਨੁਕਰਣਂ ਵਿਭਜਤਿ ‘ਅਨੁਕਰਣਞ੍ਚ ਦੁਵਿਧ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤੋ ਜਹਿਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਵਿਧਿਨਿਸੇਧਰੂਪੋ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਤ੍ਤਂ, ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਛਸਦ੍ਦੇਨ ਛਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਿਸੇਸੋ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤੋ, ਅਭਿਧਾਯਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਛਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਨੁਕਾਰਿਯੇਨਾਤ੍ਥੇਨਾਤ੍ਥਵਨ੍ਤਤ੍ਥਮਾਹ, ਏਕਵਚਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ… ਛਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯਸ੍ਸ ਛਸ੍ਸ ਏਕਤ੍ਤਾ, ਅਨੁਕਾਰਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ਏਕਾਦਿਨੋ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਤਦਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਾ ਯਦਨੁਕਾਰਿਯਮੇਕਾਦਿਕਂ ਤਦਞ੍ਞਂ ਵਾ ਸਦ੍ਦਰੂਪਂ ਤਸ੍ਸ. ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਦਿਵਿਸੇਸਨ੍ਤਿ ਏਕਤ੍ਤਾਦਿਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਿਸੇਸਂ ਤਦਞ੍ਞਂ ਵਾ, ‘‘ਯੋਮ੍ਹਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਦੁਵੇ ਦ੍ਵੇ’’ਤਿ (੨-੨੧੯) ਸੁਤ੍ਤੇ ਦ੍ਵਿਸਦ੍ਦੋ-ਨੁਕਾਰਿਯਂ ਦ੍ਵਿਸਦ੍ਦਰੂਪਂ ਤਬ੍ਬਚਨੀਯਞ੍ਚ ਦ੍ਵਿਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਿਸੇਸਮ੍ਪਰਾਮਸਤੀਤਿ ਤਬ੍ਬਾਚਕਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਬਹੁਵਚਨਂ, ਅਥ ‘ਲ਼ਞਿ’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਤਿ ਞਾਨਬਨ੍ਧਤ੍ਤਾਲ਼ਕਾਰੋ ਆਦ੍ਯਵਯਵੋ ਭਵਿਤੁਮਰਹਤੀਤਿ ਚੋਦਨਮ੍ਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯ ‘ਛਸਦ੍ਦਾ’ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਅਨ੍ਤਾਪਵਾਦੇਨ ਵਿਧੀਯਮਾਨੋ ਲ਼ਕਾਰੋ ਛ ਸਦ੍ਦਾ ਪਰਸ੍ਸਾਦਿਸ੍ਸ ਆਗਮਤ੍ਤਾ…ਪੇ… ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਅਨ੍ਤਾਪਵਾਦੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘ਸਰਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਛਟ੍ਠੀਨਿਦ੍ਦੇਸਤੋ ‘‘ਛਲ਼ੀਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤੀ-ਮਸ੍ਸ ¶ ਵਿਸਯਭਾਵਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਪਰਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘ਛਾ’ਤਿ ਪਞ੍ਚਮੀਨਿਦ੍ਦੇਸਤੋ ‘‘ਪਞ੍ਚਮਿਯਂ ਪਰਸ੍ਸਾ’’ਤੀਮਸ੍ਸ ਵਿਸਯਭਾਵਂ, ਆਦਿਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਲ਼ਸ੍ਸੇਕਵਣ੍ਣਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਾਪਵਾਦੇਨ ‘‘ਆਦਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਨ ਆਦ੍ਯਨ੍ਤੋ ਵਿਯੇਕੋਪਿ ਸਰੋਤਿ ਸਰਸ੍ਸਾਦਿਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਯਮੇਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘ਛਾ’ਤਿ ਪਞ੍ਚਮੀਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ‘‘ਪਞ੍ਚਮਿਯਂ ਪਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੧੫) ਪਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਂ ਕਾਰਿਯਂ ਏਕਵਣ੍ਣਤ੍ਤਾ ‘‘ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੧੭) ਅਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਂ ‘‘ਆਦਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੧੬) ਆਦਿਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਪ੍ਪੋਤੀ’’ਤਿ. ਆਦਿਭੂਤੋਵ ਹੋਤੀਤਿ ਅਸਤਿਪਿ ਞਕਾਰੇ ਆਗਮਗ੍ਗਹਣਾਨੁਵਤ੍ਤਿਯਾ ਆਗਮਿਨਂ ਸਰਂ ਅਵਿਨਾਸੇਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਆਦ੍ਯਵਯਵਭੂਤੋਵ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਲਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ‘‘ਯਵਮਦਨਤਰਲਾਚਾਗਮਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇਨ, ਤਨ੍ਤਿ ਲਕਾਰਕਰਣਂ ਉਭਿਨ੍ਨਮਵਿਸੇਸਵਚਨਞ੍ਚ ਅਯੁਤ੍ਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਤੇਸਮ੍ਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਤੇਸਮ੍ਪੀਤਿ ਕਚ੍ਚਾਯਨਾਨਮ੍ਪਿ, ਅਕ੍ਖਰਸਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਕ੍ਖਰਾਪਾਦਯੋ ਏਕਚਤ੍ਤਾਲੀਸ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਧੀਯਮਾਨਅਕ੍ਖਰ ਸਞ੍ਞਾਯਂ. ਅਵਿਸੇਸੇ ਲਲ਼ਾਨਂ ਨਾਨਤ੍ਤਾਭਾਵੇ, ਪਾਕਟੋ ਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸੁਤਿਲਿਪਿਭੇਦਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਸਿਦ੍ਧਤਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣਵੀਥਿਯਾ ਲਲ਼ਾਨਂ ਵਿਸੁਂਵਿਸੁਂ ਗਹਣਂ ਸੁਤਿ, ਤਂਤਂ ਦੇਸਵਾਸੀਨਂ ਲੇਖਾ ਵ ਵਤ੍ਥਾਨਂ ਲਿਪਿ, ਤੇਸਂ ਭੇਦੋ ਸੋਤਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਗਯ੍ਹਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਸਿਦ੍ਧੋ, ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਾਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ਲ਼ਕਾਰਾਗਮਪਕ੍ਖੇ ਰੂਪਂ.

ਇਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਂ ਨਿਪਾਤਨਾ, ਦਕਾਰੋ ਪਨ ‘‘ਮਯਦਾ ਸਰੇ’’ਤਿ (੧-੪੪), ਪਦਨ੍ਤਰੇਨਾਤਿਆਦੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਪਦੇਨ, ਸਾਧੂਨਿ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿ ਪਾਠਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ‘ਸਾਧੂਨਿ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਪਾਤਨਤੋ’ਤਿ ਆਹ, ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਯ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਪਨਮ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸੇਧੋ ਚ ਨਿਪਾਤਨਂ, ਤੇਸਂ ਇਧ ਪਾਠਾਤਿ ਤੇਸਂ ਤਥਾ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਇਧਾਤਿ ਨਿਪਾਤਸ੍ਸ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਤਦਮਿਨਾਦਿਸੁਤ੍ਤੇ ਪਾਠਾ, ਉਦ੍ਧਸ੍ਸ ਉਦੂਤਿ ਉਦ੍ਧਂ ਖਮਸ੍ਸਾਤਿ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸਮਾਸੇ ਉਦ੍ਧਂਖ ਇਤਿ ਠਿਤੇ ਉਦ੍ਧਂਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਉਦੁਆਦੇਸੋ, ਅਸ-ਭੋਜਨੇ ਇਚ੍ਚਸ੍ਮਾ ‘‘ਕ੍ਵਚਣ’ ਇਤਿ (੫-੪੧) ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਅਣ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਅਸਸਦ੍ਦੋ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਤੀਤਿ ਆਹ-‘ਪਿਸਿਤਮਸਨਾ’ਤਿ ‘‘ਕ੍ਵਚਣ’’ ਇਤਿ ਮਹਿਯਂ ¶ ਰਵਤੀਤਿ ਠਿਤੇ ਇਮਿਨਾਵ ਗਣਨਿਪਾਤਨੇਨ ਸਮਾਸੇ ਕਤੇ ਮਯੂਰਸਦ੍ਦੋ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘ਮਹਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਸ੍ਸ ਤਦਮਿਨਾਦਿਗਣਸ੍ਸ ਆਗਤਿਗਣਤ੍ਤਾ ਏਵਮਞ੍ਞੇਪੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ. ਦੀਘਨਿਕਾਯਾਦੀਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਨਿਕਾਯੇਸੂਤਿ–

‘‘ਦੀਘਮਜ੍ਝਿਮਸਂਯੁਤ੍ਤ, ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਿਕਖੁਦ੍ਦਕਾ;

ਨਿਕਾਯਾ (ਪਞ੍ਚ) ਗਮ੍ਭੀਰਾ, ਧਮ੍ਮਤੋ ਅਤ੍ਥਤੋਚਿਮੇ’’ਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਦੀਘਾਗਮਾਦੀਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਨਿਕਾਯੇਸੁ, ਞਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਵਣ੍ਣਾ ਗਮਾਦਿਦ੍ਵਾਰੇਨ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾ, ਪਞ੍ਚਵਿਧਂ ਪਞ੍ਚਪ੍ਪਕਾਰਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਮੁਚ੍ਚਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਨਿਬ੍ਬਚਨਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਂ, ਨਪੁਂਸਕੇ ਭਾਵੇ ਤ੍ਤੋ, ਅਤ੍ਥਕਥਨਵਾਕ੍ਯ ਪੁਬ੍ਬਕਮੁਚ੍ਚਾਰਣਮਿਚ੍ਚਤ੍ਥੋ, ਤਦਭਿਧਾਯਿ ਸਤ੍ਥਮਪ੍ਯਭਿਧਾਨੇ-ਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਪਚਾਰਾ ਤਦਤ੍ਥਤਾਯ ਵਾ ਨਿਰੁਤ੍ਤਮੁਚ੍ਚਤੇ, ਵੁਤ੍ਤਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਲਕ੍ਖਣੇਨ…ਪੇ… ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਰੁਤ੍ਤਸਤ੍ਥੇ ਯੇ ਸਦ੍ਦਾ ਪਟਿਪਦਂ ਨਿਪ੍ਫਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਤੇਸਮਿਦਂ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਨਿਪ੍ਫਾਦਨਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ, ਦ੍ਵਾਰੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ ਦੋਵਾਰਿਕੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਣਿਕੇ ਦਕਾਰਵਕਾਰਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਓਕਾਰਾਗਮੋ, ਹਿਂਸਿਸ੍ਮਾਤਿ ‘ਹਿਂਸ-ਹਿਂਸਾਯ’ ਮਿਚ੍ਚਸ੍ਮਾ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਤਿ ‘‘ਸਾਵਕਾਰਕੇਸ੍ਵ ਘਣ੍ਘਕਾ’’ਤਿ (੫-੪੪) ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ, ਨਿਜਕੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਜਕਾਰਸ੍ਸ ਯਕਾਰੇ ਨਿਯਕੋ. ਅਥ ਵਣ੍ਣਵਿਕਾਰੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਜਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਯਾਦੇਸੇ ਨਿਯਕਾਦਯੋ ਤਾਵ ਸਿਜ੍ਝਨ੍ਤੁ, ਸੁਸਾਨਾਦਯੋ ਕਥਂ ਛਵਪਦਾਦਿਵਿਕਾਰਤ੍ਤਾ ਸੁਸਾਨਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘ਪਦਵਿਕਾਰੋਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਵਣ੍ਣਸਮੁਦਾਯਾਦੇਸਸ੍ਸ ਵਿਸੁਂਗਹਣੇ ਛਬ੍ਬਿਤੋਪਤ੍ਤਿਯਾ ‘ਪਞ੍ਚਵਿਧਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਿਯਮੋ ਨ ਯੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਾਵੋ. ਯੋਗੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਤਥਾਹਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਤਿਸਯੇਨ ਯੋਗਮ੍ਪਾਕਟੀਕਰੋਤਿ, ਰਵਨਕਿਰਿਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਤਿ ਕੇਕਾਯਿਤਾਨ੍ਯਸਦ੍ਦਨਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਮਯੂਰੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਰਵਤਿ ਮਯੂਰਰਾਵੇ ਏਵ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਨ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਰਵਨਕਿਰਿਯਾਮਤ੍ਤੇਤਿ ਭਾਵੋ.

ਵਣ੍ਣਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇ ਵਾਤਿ ਵਣ੍ਣਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਸੇਵ, ਮਤ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਏਤ੍ਥ ਸਾਮਞ੍ਞ ਵਚਨੋ. ਯਕਾਰਸ੍ਸਚ ਚਾਦੇਸੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਦਯਕਾਰਾਨਂ ਜਤ੍ਤਨ੍ਤਿਸ੍ਸ ¶ ਇਮਿਨਾ, ਯਸ੍ਸ ‘‘ਵਗ੍ਗਲਸੇਹਿ ਤੇ’’ਤਿ (੧-੪੯) ਜਤ੍ਤਂ, ਅਤ੍ਤਾਨਮਧਿਕਿਚ੍ਚ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯਸਮਾਸੋ.

ਯਨ੍ਤਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਨਿਚ੍ਚਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਤੇਪਿ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਤਂਸਦ੍ਦੋ ਯਂਸਦ੍ਦਂ ਨਾਪੇਕ੍ਖਤੇਤ੍ਯਾਹ-‘ਤੇਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਤਂ ਸਦ੍ਦੋ ਹਿ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤ ਵਿਸਯੋ ਤਥਾ ਪਸਿਦ੍ਧਵਿਸਯੋ ਅਨੁਭੂਤਵਿਸਯੋ ਚ ਯਂਸਦ੍ਦਂ ਨਾਪੇਕ੍ਖਤੇ, ਯਥਾ ਚੇਸੋ ਯਂਸਦ੍ਦਨ੍ਨਾ ਪੇਕ੍ਖਤੇ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਮਹਾਸਾਮਿਨਾਧਿਕਾਯਂ ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰਟੀਕਾਯਂ–

ਮੁਨਿਨ੍ਦਚਨ੍ਦਸਞ੍ਜਾਤ, ਹਾਸਚਨ੍ਦਨਲਿਮ੍ਪਿਤਾ;

ਪਲ੍ਲਵਾਧਵਲਾਤਸ੍ਸੇ, ਵੇਕੋ ਨਾਧਰਪਲ੍ਲਵੋਤਿ (੧੨੨).

ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਨਯੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਯਥਾ ਰਹਨ੍ਤਿ ਸਕਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਧਾਤੂਨਮਨੁਰੂਪਂ.

ਕਿਞ੍ਚਾਪੀਦਂ [ਇਦਂਕਿਞ੍ਚਾਪਿ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਵਿਕਪ੍ਪਨਤ੍ਥਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮੇਨ ਨਿ(ਨ੍ਨਾਨ)ਤ੍ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਇਮਿਨਾ ਵਾਕਾਰੇਨ ਵਿਕਪ੍ਪੋਵ, ਹੇਟ੍ਠਿਮੇ ਪਨ ਕ੍ਵਚਾਧਿਕਾਰਾ ਹਕਾਰਨ੍ਤਧਾਤੁਤੋ ਧ੍ਯਣ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਮੇਹ੍ਯਂ, ਦੋਹ੍ਯਂ ਸਿਨੇਹ੍ਯਂ, ਲੇਹ੍ਯਨ੍ਤਿਪਿ ਭਵਤ੍ਵੇਵ.

ਵਤ੍ਤੁਨੋ-ਤ੍ਤਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਮਤ੍ਤਵਚਸੀਤਿ ਨਿਯਤਾਵਯਵਵਾਚਿਨੋ ਉਪਾਦਾਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮਨੇਕਤ੍ਥਤ੍ਤੇਪ੍ਯਾਦਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ, ਆਦਿਯਤੀਤ੍ਯਾਦੀਤਿ ਕਮ੍ਮਸਾ ਧਨੋਚਾਯਮਾਦਿਸਦ੍ਦੋ, ਸੋਯਮਤ੍ਥੋ ਸੁਮਙ੍ਗਲਪ੍ਪਸਾਦਨਿਯਾ ਖੁਦ੍ਦਸਿਕ੍ਖਾ ਟੀਕਾਯ‘ਆਦਿਤੋ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਸਂਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸਂਯੋਗੋ-ਏਕਤ੍ਰਾਵਟ੍ਠਿਤਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ.

ਯਂਵਤ੍ਤਤੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਵਚਨਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਭਤੇ ‘ਸਮ੍ਭਵਾਪੇਕ੍ਖਾਯੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਂਵਤ੍ਤਤੇਤਿ ਚ ਸੁਤ੍ਤੇ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਗਮ੍ਮਮਾਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ¶ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਯੋਗਮ੍ਪਤਿ ਕਾਮਚਾਰੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਯਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਨਿਯਮਤ੍ਥਵੁਤ੍ਤਿਤ੍ਤੇਪਿ ਪਦਵਾਕ੍ਯਤੋ ਨਾਞ੍ਞਂ ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਵਿਚ੍ਛਾਯਮਾਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞੇ ਚ ਵਤ੍ਤਮਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘ਸਮ੍ਭਵਾਪੇਕ੍ਖਾਯਪਦਂ ਵਾਕ੍ਯਂਵਾ’ਤਿ, ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਸਮ੍ਭਵੋ-ਪਦਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਵਾ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਪੇਕ੍ਖਾਯ ਪਦਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਵਾ ਵਤ੍ਤਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਵਤ੍ਤਤੇਤਿ ਵਿਚ੍ਛਾਯਮਾਭਿਞ੍ਞੇ ਚਾਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਨਨੁ ਪਦਸ੍ਸ ਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਵਿਸੁਂਯੇਵ ਦਬ੍ਬਾਦਯੋ ਅਤ੍ਥਾ, ਤਂ ਕਥਮਿਦ ਮੇਤਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਤੁਧਮ੍ਮੇ ਕਿਰਿਯਾਧਮ੍ਮੇ ਚ ਵਿਚ੍ਛਾਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਤੇਤਿ ਅਨੁਯੋਗਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ-‘ਵਿਸਯਭਾਵੇਨਾ’ਤਿਆਦਿ, ਵਿਚ੍ਛਾਯ ਵਤ੍ਤੁਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਾਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚਾਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਿਸਯੋ ਪਦਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਵਾ… ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਥਵੁਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਤਤ੍ਥਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ, ਤਂ ਵਸੇਨਚ, ਅਭਿਧਾਯਕਤ੍ਤੇਨ ਚੇਤਿ ਗੋਚਰਤ੍ਤੇਨ ਪਕਾਸਕਤ੍ਤੇਨ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਯਂਵਤ੍ਤਤੇਤਿ ਅਜ੍ਝਾਹਟਸ੍ਸ ਯਨ੍ਤਿ ਪਠਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਪਰਿਣਾਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ (ਤਸ੍ਸਾਤਿ) ਆਦਿਨਾ, ਇਮਿਨਾ ਇਦਂ ਦੀਪੇਤਿ ‘‘ਯਜ੍ਜਪਿ ‘ਵਿਚ੍ਛਾਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞੇਸ੍ਵਿ’ ਤ੍ਯਤ੍ਰ ਛਟ੍ਠੀਨੋਚ੍ਚਾਰੀਯਤੇ, ਤਥਾਪਿ ਛਟ੍ਠੀਪਸਿਦ੍ਧਿ ਹੋਤੇਵ, ਕਥਂ ਦ੍ਵੇ ਇਚ੍ਚਾਦੇਸਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਆਦੇਸੋ ਚ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਨਮਪੇਕ੍ਖਤੇ, ‘ਵਿਚ੍ਛਾਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞੇਸੂ’ਤਿ ਚਾਤ੍ਥਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਨ ਚਾਤ੍ਥਸ੍ਸਾਦੇਸੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਉਪਪਜ੍ਜਤੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਚ੍ਛਾਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞੇਸੁ ਯਂ ਪਦਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਵਾ ਵਤ੍ਤਤੇ ਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵੇ ਭਵਨ੍ਤਿਚ੍ਚੇਵਂ ਛਟ੍ਠੀਯਤ੍ਥੋ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿ, ਦ੍ਵੇ ਰੂਪਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਸਦ੍ਦਰੂਪੇ ਸਙ੍ਖ੍ਯਯ੍ਯੇਤਿ ਦੁਤਿਯਾ ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪਾਦਯਮਾਨੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਟਿਪਾਦਨਕਿਰਿਯਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨੋਪਦਿਟ੍ਠਂ, ‘‘ਵਾਕ੍ਯਨ੍ਤਰਟ੍ਠੋਪਿ ਸਦ੍ਦੋ ਤਦਞ੍ਞਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਮੁਪਯਾਤੀ’’ਤਿ ਦ੍ਵਿਸਦ੍ਦੋਤਿ ਇਦਂ ਉਪਰਿ ਵਾਕ੍ਯਦ੍ਵਯੇਪ੍ਯੁਪਯੁਜ੍ਜਤਿ ‘ਦ੍ਵਿਸਦ੍ਦੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਦ੍ਵਿਸਦ੍ਦੋ ਨ ਸਰੂਪਪ੍ਪਧਾਨੋ’ਤਿ, ਅਥ ਸਰੂਪਪ੍ਪਧਾਨੋ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ-‘ਬਹੁਵਚਨੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸਾ’ਤਿ, ਅਥ ਦ੍ਵੇਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਦਵਾਕ੍ਯਾਨਂ ਠਾਨੇ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਂ ਵਾ ਸਿਯਾ, ਤਾਨੇਵਾ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਵਾ, ਤਥਾ ਸਤਿ ‘ਯਂਵਤ੍ਤਤੇ ਤਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਪਠਮਮੇਵ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵਿਵਰਣਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਏਵਞ੍ਚਾ’ਤਿਆਦਿ, ਇਦਾਨਿ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਯੋਗਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਦੋਸਤ੍ਤਾ ਅਗਹਿਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਯਦਾਤ੍ਵਿ’ ਤ੍ਯਾਦਿ, ਤੁਸਦ੍ਦੋ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਮਾ ਪਕ੍ਖਾ ਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸਕੋ [ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥੋ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)], ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਦ੍ਵੇ [ਦ੍ਵੇਰੂਪ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਸਦ੍ਦਰੂਪਾਨ੍ਯਾਦਿਸੀਯਨ੍ਤੇ ¶ , ਇਹ ਤੁ ਸੋਵ ਸਦ੍ਦੋ ਦ੍ਵਿਰਾਵਤ੍ਤਤੇ, ਆਵੁਤ੍ਤੀ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ ‘‘ਦ੍ਵਿਸਦ੍ਦੋ-ਯਂ ‘‘ਆਦਸਹਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੇ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਵਚਨੋ, ਤਸ੍ਮੇਹ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ ਸਦ੍ਦਰੂਪਂ ਵਾ ਸਿਯਾ ਆਵੁਤ੍ਤਿ ਵਾ, ਇਚ੍ਚਪਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਤਦੁਭਯਮਪੇਕ੍ਖਿਯ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੇਨ ਵਾ ਸਿਯਾ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗੇਨ ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਯਦਾ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਤਦਾ ਸਦ੍ਦਰੂਪਾਨਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭਵਨ੍ਤਿ, ਯਦਾ ਤੁ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗੇਨ, ਤਦਾ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਵੁਤ੍ਤੀ ਉਚ੍ਚਾਰਣਲਕ੍ਖਣਾ ਕਿਰਿਯਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯਾ ਭਵਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਚੇਤ੍ਥ ਆਵੁਤ੍ਤੀਅਪਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ, ਤਦਾ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਵਚਨਨ੍ਤਿ ਏਸ ਪਕ੍ਖੋਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਭਾਵੋ’’ ਯਦਾ ਦ੍ਵੇ ਆਵੁਤ੍ਤਿਯੋ ਵਿਧੀਯਨ੍ਤੇ ਤਦਾ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਨ੍ਤੇ ਸੋਪੇਕ੍ਖੋ, (ਅਤ੍ਰ ਠਾਨ੍ਯਾਦੇਸਭਾਵੋ ਨਤ੍ਥਿ) [ਨਤੁਟ੍ਠਾਨੇ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਪਕ੍ਖੋ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਆਵੁਤ੍ਤਿ ਹਿ ਕਿਰਿਯਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਚੇਹ ਸਦ੍ਦੋ ਸਾਧਨਂ, ਨ ਚ ਕਿਰਿਯਾਯ ਸਾਧਨਸ੍ਸ ਚ ਠਾਨ੍ਯਾਦੇਸਭਾਵੋ ਉਪਪਜ੍ਜਤੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਦਾਵੁਤ੍ਤੀ ਵਿਧੀਯਨ੍ਤੇ, ਤਦਾ ਦਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਨ੍ਤੇ-ਸੋ ਪਕ੍ਖੋ ਭਵਤੀ’’ਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਪਕ੍ਖੋ ਪਾਣਿਨੀਯੇਹਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹੀਤੋ, ਤਦਯੁਤ੍ਤਂ ਦੋਸਦੁਟ੍ਠਤ੍ਤਾਤਿ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਯਮਾਹ-‘ਸੋ ਪਨੇ’ਤ੍ਯਾਦਿ, ਤੇ ਹਿ ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਪਕ੍ਖਮਬ੍ਭੁਪਗਮ੍ਮ ਉਪਚਾਰਮਤ੍ਤਤੋ ਭੇਦੋ, ਵਤ੍ਥੁਤੋਤ੍ਵਭੇਦੋ ਵਾਤਿ ਪੋਨੋਪੁਞ੍ਞੇਨ ਤਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤਿ. ਕਥਮ੍ਪਨ ਸਦੋਸਤ੍ਤਂ ਯੇਨਾਯਂ ਨ ਗਹਿਤੋਤ੍ਯਾਹ- ‘ਤਥਾਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਣ੍ਯੋ ਨਸਿਯਾਤਿ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁ ਤ੍ਤ ਤਾ ਤ੍ਤਨ ਣ੍ਯ ਣੇਯ੍ਯ ਣਿਯ ਣਿਯਾ’’ਤਿ (੪-੫੯) ਭਾਵੇ ਵਿਧੀਯਮਾਨੋ ਣ੍ਯੋ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਯੋਗਪਕ੍ਖੇ ਸਦ੍ਦਭੇਦਸਬ੍ਭਾਵਾ ਪੁਨ ਪੁਨੇਤਿ ਸਮੁਦਾਯਸਭਾਵਤੋ ਪੁਨਪੁਨ ਭਾਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਪੁਨਪੁਨ ਸਮੁਦਾਯਤੋ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਨ ਕੇਵਲਂ ਣ੍ਯੋਵ, ਅਥ ਖੋ ਏਕਪਦਨ੍ਤੋਗਧਾਨਂ ਸਰਾਨਂ ਸਰਾਨਮਾਦਿਭੂਤਸ੍ਸੁਕਾਰਸ੍ਸ ਭਵਨ੍ਤੋ ਓਕਾਰੋਪਿ ‘‘ਸਰਾਨਮਾਦਿਸ੍ਸਾ ਯੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸਾ ਏਓ ਣਾਨੁਬਨ੍ਧੇ’’ਤਿ (੪-੧੨੪) ਨ ਸਿਯਾ, ‘‘ਮਨਾਦ੍ਯਾਪਾਦੀਨਮੋਮਯੇ ਚ ‘‘ਇਤਿ (੩-੫੯) ਓਕਾਰੋ ਪਨ ਪਕ੍ਖਦ੍ਵਯੇਪਿ ਹੋਤੇਵ… ਉਤ੍ਤਰਪਦਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਪੁਬ੍ਬਪਕ੍ਖੇਪਿ ਹਿ ਦ੍ਵੇ ਸਦ੍ਦਰੂਪਾਨ੍ਯੇਵਾਦਿਸੀਯਨ੍ਤੇਤਿ ਹੋਤੇਵ ਪਦ ਭੇਦੋ, ਵਕ੍ਖਤਿ ਹਿ ‘ਸਤੀਪਿ ਅਤ੍ਤਗਤੇ ਭੇਦੇ’ਤਿ. ਨਨੁ ਆਵੁਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਭੇਦ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸੁਪਚਰਿਤੋ ਭੇਦੋ, ਸਰੂਪਤੋ ਤ੍ਵਭੇਦੋਵ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਆਵੁਤ੍ਤਿਯੇਵ ¶ ਨ ਸਿਯਾ, ਏਕਸ੍ਸ ਹਿ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਆਵੁਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿਚ੍ਚਾਹ‘ਨਾਨ੍ਤਰੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਞ੍ਞਥੇਤਿ ਉਪਚਰਿਤੋ ਭੇਦੋ ਨ ਸਭਾਵਤੋਤਿ ਚੇ, ਕਾਰਿਯਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਏਵਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਸਭਾਵਤੋ ਤ੍ਵਭੇਦੋ ਵਾਤਿ ਉਪਚਾਰਾਭਾਵੇਨ ਵਤ੍ਥੁਤੋ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਭੇਦਮਵਧਾਰਯਤਿ, ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਯਦਿ ਭੇਦੋ ਸਿਯਾ, ਆਵੁਤ੍ਤਿਯੇਵ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘‘ਯਦਿ ਸਭਾਵਤੋਵ ਭੇਦੋ ਭਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਨ ਕਥਮਾਵੁਤ੍ਤਿ ਸਿਯਾ’’ਤਿ, ਠਾਨਿਸਦਿਸਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਠਾਨੀਵਿਯਾਦੇਸੋ’’ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਮੁਪਲਕ੍ਖੇਤਿ.

ਕਿਰਿਯਾਯਾਤਿਆਦੀਸੁ ਸਹਤ੍ਥੇ ਤਤਿਯਾ… ਕਿਰਿਯਾਦੀਹਿ ਦਬ੍ਬਾਦ੍ਯਤ੍ਥਾਨਂ ਵਤ੍ਤੁ [ਕਤ੍ਤੁ] ਬ੍ਯਾਪਨਿਚ੍ਛਾਪਵਤ੍ਤਿਤੋ, ਦੇਸਾਦੀਤਿ ( ) [(ਹਿ) (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਕਾਲਾਵਤ੍ਥਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਨਾਨਾਕਾਰਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਭਿਨ੍ਨਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ-‘ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਯੁਤ੍ਤੇ’ਤਿ, ਬਹੁਵਚਨਨਿਦ੍ਦੇਸਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਤੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਬਹੁਵਚਨਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ਸਕਿਂ ਬ੍ਯਾਪਨਿਚ੍ਛਾ ਜੋਤੀਯਤਿ ਤੇਨ ਕਰਣਭੂਤੇਨ ਹੇਤੁਭੂਤੇਨ ਵਾ, ਕਮੇਨ ਬ੍ਯਾਪਿਤੁਮਿਚ੍ਛਾਯਂ ਜਾਤਿਆਦੀਨਞ੍ਚ ਬ੍ਯਾਪਿਤੁਮਿਚ੍ਛਾਯਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਤਤ੍ਥ ਅਯਞ੍ਚ ਗਾਮੋ ਰਮਣੀਯੋ ਅਯਞ੍ਚ ਗਾਮੋ ਰਮਣੀਯੋਤਿ ਕਮੇਨ ਬ੍ਯਾਪਿਤੁਮਿਚ੍ਛਾ, ਏਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਰਮਣੀਯਗੁਣੇਨ ਗਾਮਦਬ੍ਬਯੋਗੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਥਾਪਿ ਗਾਮਾਨਂ ਗੁਣੇਨ ਯੋਗੋ, ਸਬ੍ਬੋ ਗਾਮੋ ਰਮਣੀਯੋਤਿ ਬਾਹੁਲ੍ਲੇਨ, ਨਤ੍ਥਿ ਸਾਕਲ੍ਲੇਨ [ਕਮੇਨ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਬ੍ਯਾਪਿਤੁਮਿਟ੍ਠਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਕਲਬ੍ਯਾਪਨਿਚ੍ਛਾਯਾਭਾਵੋਤਿ ਨ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਂ, ਏਵਮੁਪਰਿ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਯਵੋਤਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਗੁਣੇਨ ਯਵਜਾਤਿਯਾ ਬ੍ਯਾਪਿਤੁਮਿਚ੍ਛਾ, ਏਕਤ੍ਥਾ ਜਾਤਿ, ਅਨੇਕਤ੍ਥ ਨਿਸ੍ਸਯਾ ਵਿਚ੍ਛਾ [ਏਕਤ੍ਥਾਜਾਤਿ, ਏਕਮਤ੍ਥਂ ਞਾਪਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਜਾਤਿਸਦ੍ਦੋ ਪਯੁਜ੍ਜਤੇ ਅਨੇ ਕਤ੍ਥਨਿਸ੍ਸਯਾਚ ਵਿਚ੍ਛਾ, ਅਨੇਕਤ੍ਥਂ ਸਞ੍ਞਾਪਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਵਿਚ੍ਛਾਪਯੁਜ੍ਜਤੇ-ਤਿ ਮਹਾਭਸ੍ਸੇ], ਸੋਭਨਂ ਧਵਖਦਿਰਨ੍ਤਿ ਸੋਭਨਗੁਣੇਨ ਧਵਾਦਿਦਬ੍ਬਾਨਂ ਬ੍ਯਾਪਿਤੁਮਿਚ੍ਛਾ, ਅਤ੍ਥਸਦ੍ਦੇਨੇਤ੍ਥ ਦਬ੍ਬਾਦਯੋ ਵਤ੍ਤੁਮਿਟ੍ਠਾਤਿ ਆਹ-‘ਦਬ੍ਬਗੁਣਕਿਰਿਯਾਲਕ੍ਖਣੇ’ਤਿ, ਵਿਸਦ੍ਦੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਬ੍ਯਾਪਨਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ-‘ਬ੍ਯਾਪਿਤੁਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤੁ’ਨ੍ਤਿ, ਸਾਤਿ ਵਿਚ੍ਛਾ, ਵਤ੍ਤੁਧਮ੍ਮੋਤਿ ‘ਰੁਕ੍ਖਂਰੁਕ੍ਖ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਯੋ ਵਦਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤੁਨੋ ਧਮ੍ਮੋ… ਇਚ੍ਛਾਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ¶ , ਸਦ੍ਦੋਤਿ ਰੁਕ੍ਖਮਿਚ੍ਚਾਦਿਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਯਂ ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤ ਭਾਵੋ, ਤਮੇਵ ਪਚ੍ਚਾਸਤ੍ਯਾ ‘‘ਸੁਤਾਨੁਮਿਤੇਸੁ ਸੁਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਵ ਬਲਵਾ’’ਤਿ ਵਿਚ੍ਛਾ ਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞੇਸੁ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਸੁਤਸ੍ਸੇਵ ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਭਾਵਤੋ ਦ੍ਵਿਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਯੁਤ੍ਤਂ ਦ੍ਵਿਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯ ‘ਰੁਕ੍ਖਂ ਰੁਕ੍ਖ’ਮਿਚ੍ਚੇਵਂ ਯੁਤ੍ਤਂ ਅਤਿਦਿਸੀਯਤੇ ਸੁਤ੍ਤੇ ਦ੍ਵੇਇਚ੍ਚਨੇਨ, ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਸ੍ਸੇਵ [ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਮੇਵ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਹਿ ਦ੍ਵਿਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯੁਤ੍ਤਤਾ, ਅਥ ਕਤਮੇਕਵਚਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਂ, ਤਥਾਹਿ ਸਬ੍ਬੇਯੇਵੇਤੇਤ੍ਥ ਵਿਚ੍ਛਾਯਂ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤੇਹ੍ਯਭਿਧਯਨ੍ਤੇਤਿ ਬਹਤ੍ਤਾ ਬਹੁਵਚਨਂ ਪਪ੍ਪੋਤਿ, ਏਕਵਚਨਨ੍ਤੁ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ ‘ਰੁਕ੍ਖਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਸਿਞ੍ਚਤੀ’ਤਿ ਏਕਤ੍ਥਾਭਿਧਾਨਭਿਨ੍ਨਸਬ੍ਬਰੁਕ੍ਖਪ੍ਪਤੀਤੀਤਿ ਕਥਮੇਕਵਚਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਵਚਨਨ੍ਤੀ ਆਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-‘ਤਤ੍ਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਤ੍ਥਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਤਿ ‘ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤਪ੍ਪਯੋਗੇਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵਕ੍ਖਮਾਨਨਯੇਨ ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤਪ੍ਪਯੋਗੇਨੇਵ ਵਿਚ੍ਛਾਤ੍ਥਜੋਤਨਤੋ ਨ ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵੀਬ੍ਬਚਨਂ ਸਿਯਾ, ਭਵਿਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨੇ (ਨ, ਏ) ਕਵਚਨਤ੍ਤਮਨ੍ਤਰੇਨ ਨ ਚਾਤ੍ਥਿ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਾਵਕਾ ਸੋਤਿ ਪਤੀਤਿ ਬਲਾਵਗਤੋ ਯੋ-ਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਂ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਅਤ੍ਥਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ, ਅਤ੍ਥਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਏਕਵਚਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵੀਬ੍ਬਚਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ, ਕਿਰਿਯਾਦਿਯੋਗਨ੍ਤਿ ਕਿਰਿਯਾਗੁਣਾਦਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਮਨ੍ਤ੍ਵਾਤਿ ਬ੍ਯਾਪਿਤੁਮਿਚ੍ਛਾਯਨ੍ਤੀਮਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਕਿਰਿਯਾਵਚਨਂ, ਅਭਿਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਏਕਤੋਕਤ੍ਵਾ. ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸਤ੍ਥਪਚ੍ਚਾਯਕਤ੍ਤੇ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਤਿ [ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ]. ਯੁਗਪਦਾਧਿਕਰਣਤਾਯਂ ਸਹਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ਬਹੁਵਚਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯੇਵ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਅਤੋਯੇਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਤੋ ਯੇਵਾਤਿ ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਚ੍ਛਾਜੋਤਨਤੋ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਾਭਾਵਾਯੇਵ, ਏਵਮਞ੍ਞਤੇ- ‘ਇਧ ਪਨ ਯੋਗਪਜ੍ਜਂ ਦੁਵਿਧਂ ਸਦ੍ਦਯੋਗਪਜ੍ਜਂ ਅਤ੍ਥਯੋਗਪਜ੍ਜਞ੍ਚ, ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਾਤ੍ਥਕਾਨਂ ਸਦ੍ਦਯੋਗਪਜ੍ਜਮਤ੍ਥਯੋਗ ਪਜ੍ਜਂ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ, ਯੁਗਪਦਿ ਅਧਿਕਰਣਂ ਧਵਾਦਿ ਅਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸ ਸੋਧਵਖਦਿਰਪਲਾਸਸਦ੍ਦੋ ਯੁਗਪਦਾਧਿਕਰਣੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਤਥਾ, ਤਸ੍ਸਞ੍ਚ ਸਤਿ, ਸਦ੍ਦਯੋਗਪਜ੍ਜਮਨ੍ਤਰੇਨ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਥਾਨਮੇਕਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯਾਨ ਮੇਕਤੋ ਪਪਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਯੋਗਪਜ੍ਜਂ, ਤਂ ਸਹਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸਂ ਸਹਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਞ੍ਚ ਸਤਿ, ਸੋਭਨਾ ਧਵਖਦਿਰਪਲਾਸਾ ਸੋਭਨਾ ਰੁਕ੍ਖਾਤਿ ਸੋਭਨਗੁਣਯੋਗੇਪਿ ਬਹੁਵਚਨੇਨੇਵ ਵਿਚ੍ਛਾਜੋਤਨਤੋ ¶ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਾਭਾਵੋਤਿ, ਸੋਭਨਂ ਧਵਖਦਿਰਨ੍ਤਿ ਪਨ ਸਤੀਪਿ ਸਦ੍ਦਯੋਗਪਜ੍ਜੇ ਸਮਾਹਾਰਤ੍ਤਾ ਨਤ੍ਥਤ੍ਥਯੋਗਪਜ੍ਜ [ਨਾਤ੍ਵਯਾਗਪਜ੍ਜ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਨ੍ਤਿ ਏਕਵਚਨਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇਪਿ ਸੋਭਨਂ ਧਵਖਦਿਰਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਕਿਂ ਬ੍ਯਾਪਨਿਚ੍ਛਾਯਾਭਾਵਾ ਨ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਨ੍ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਵਾਤ੍ਤਿਕਕਾਰੇਨ ‘‘ਆਨੁਪੁਬ੍ਬਿਯੇ ਦ੍ਵੇ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (੮-੧-੧-ਵਾ) ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਦਾਹ-‘ਆਨੁਪੁਬ੍ਬਿਯੇਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਅਤ੍ਥੇਵਾਨੁਪੁਬ੍ਬਿਯੇਪਿ ਵਿਚ੍ਛਾ ਤਤੋਵ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪਾਦਯ ‘ਮਾਨੁਪੁਬ੍ਬਿਯ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ‘ਅਤ੍ਥਿਯੇਵੇਚ੍ਚਾਦਿਨੋ ਵੁਤ੍ਤਿਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸ ਵਿਵਰਣਮਾਹ. ਗਾਮਜਾਤਿਯਾ ਤੁਲ੍ਯਜਾਤਿਯਾਨਂ ਦਿਸਾ ਦੇਸਾਦਿਭੇਦੇਨ ਭਿਨ੍ਨਾਨਮਿਵ ਗਾਮਾਨਂ, ਨ ਏਤ੍ਥ ਵਿਚ੍ਛਾ, ਮੂਲਮਗ੍ਗਂ ਵਾ ਹਿ ਮੁਖ੍ਯ ਮੇਕਮੇਵ… ਹੇਟ੍ਠੁਦ੍ਧਭਾਗਨ੍ਤਰਾਭਾਵੇਨੇਕਤ੍ਤਾ, ਯੇਨੁਪਰਿਯਧੋ ਭਾਗਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਕਤਮੂਲਗ੍ਗਬ੍ਯਪਦੇਸੇਨ ਭਿਨ੍ਨਜਾਤਿਯਾ ਮੂਲਗ੍ਗਭਾਗਾ, ਤੇ ਭਿਨ੍ਨਜਾਤਿਯਾ, ਨ ਚ ਭਿਨ੍ਨਜਾਤਿਯਾਨਂ ਵਿਚ੍ਛਾ ਹੋਤਿ, ਨ ਹਿ ਗੋਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ (ਵਾਹੀਕ)ਗਤਾ ਵਿਚ੍ਛਾਵਗਮ੍ਯਤੇਤਿ ਆਚਰਿਯਜਿਨਿਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਿਨਾ ਆਨੁਪੁਬ੍ਬਿਯੇ ਵਿਚ੍ਛਾਯਾਭਾਵਂ ਪਟਿਪਾਦਿਤਂ, ਤਂ ਵਿਘਟਯਿਤੁਂ ‘ਯਦਿ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਵਿਪਞ੍ਚਿਤੁਮਾਹ- ‘ਯਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਨਸਨ੍ਨਿਵਿਟ੍ਠੋਤਿ ਨ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ, ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਯਸ੍ਸੂਪਰਿਭਾਗੋ ਅਤ੍ਥਿ ਤਮ੍ਪਿ ਮੂਲਨ੍ਤਿ ਮੂਲ ਬ੍ਯਪਦੇਸਸ੍ਸਾਪੇਕ੍ਖਾ ਕਤਤ੍ਤਮਾਹ, ਉਭਯਨ੍ਤਿ ਮੂਲਮਗ੍ਗਞ੍ਚ, ਤਥਾ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਮੂਲਗ੍ਗਭਾਗਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਮੂਲਗ੍ਗਭੇਦਾਨਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਿਯ ਗਹਣੇ ਸਤਿ ਬਹੁਤ੍ਤਮਾਹ, ਪੁਬ੍ਬਕਥਿਤੇਨਾਤਿ ‘ਰੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਬਾਹੁਲ੍ਲੇਨਾ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ, ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਮੂਲਾਦੀਨਂ ਬਾਹੁਲ੍ਲੇਨ ਥੂਲਾਦਿ ਗੁਣਯੋਗਮ੍ਮਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਮੀਵਿਭਤ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤੇਨ ਮੂਲਾਦਿਸਦ੍ਦਸਹਿਤੇਨ ਸਬ੍ਬ ਸਦ੍ਦੇਨ ਮੂਲਾਦਿਕਮਤ੍ਥਮਭਿਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਮੂਲੇ ਥੂਲਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਅਗ੍ਗੇ ਸੁਖੁਮਾਤਿ ਏਵਂ (ਵਤ੍ਤੁਨੋ) ਬ੍ਯਾਪਿਤੁਮਿਚ੍ਛਾਯਮੇਕਵਚਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਚ੍ਛਾਯਨ੍ਤ੍ਵੇਵ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਜੇਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਚ੍ਛਾਸਮ੍ਭਵੇ ਸਬ੍ਬਕਨਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਜੇਟ੍ਠਤ੍ਤਾਭਾਵਾਨੁਪ੍ਪਵੇਸੋ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਆਨੁਪੁਬ੍ਬਿਯਮਤ੍ਤਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ਤੇਨੇਵ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਮਭਿਹਿਤਂ ‘ਜੇਟ੍ਠਂ ਜੇਟ੍ਠਮਨੁਪ੍ਪਵੇਸਯਾ’ਤਿ ਤੇਨੇਵਾਚਰਿਯੇਨ, ਤਦਧੁਨਾ ਵਿਘਟੀਯਤਿ ‘ਜੇਟ੍ਠ’ ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ¶ , ਕਨਿਟ੍ਠੋਪਿ ਪਵੇਸੀਯਤੀਤਿ ਕਨਿਟ੍ਠਸ੍ਸਪਿ ਵਿਚ੍ਛਾਸਮ੍ਭਵਮਾਹ, ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਯਥੇਵ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਪਰਸ੍ਸਾਤਿ ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸਨਂ, ਕਨਿਟ੍ਠਸ੍ਸਾਪਿ ਜੇਟ੍ਠਬ੍ਯਪਦੇਸੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ ‘ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾਨਿਬਨ੍ਧਨੇ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾਦਿਬਨ੍ਧਨੇਤਿ ਵਤ੍ਤੁਨੋ ਇਚ੍ਛਾ ਨਿਬਨ੍ਧਨਂ ਕਾਰਣਮਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮਾਸੋ, ਵਤ੍ਥੁਸਭਾਵੇ ਵਤ੍ਥੁ ਤਤ੍ਥੇ, ਅਭਿਨਿਵੇਸੋ ਪਵਤ੍ਤਿ, ਨਾਭਿਸਮ੍ਭੁਣਾਤਿ ਨ ਪਪ੍ਪੋਤਿ.

‘‘ਸਕਤ੍ਥੇ ਵਧਾਰਿਯਮਾਨੇ ਨੇਕਸ੍ਮਿਂ ਦ੍ਵੇ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (੮-੧-੧੨-ਵਾ) ਵਾਤ੍ਤਿਕਕਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਦਾਹ ‘ਸਕਤ੍ਥੇ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਰਣਾਦ੍ਯਨਪੇਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੇ ਸਕਤ੍ਥੇ ਅਵਧਾਰਿਯਮਾਨੇ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵੇਤਿ ਗਮ੍ਮਮਾਨੇ ਅਨੇਕਸ੍ਮਿਂ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਮਿਟ੍ਠਂ ਮਤਂ ਪਾਣਿਨਿਯਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਯਮ੍ਪਨੇਸਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘ਮਾਸਕਂ ਮਾਸਕਂ ਇਮਮ੍ਹਾ ਕਹਾਪਣਾ ਭਵਨ੍ਤਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਦੇਹੀ ਤ੍ਯਤ੍ਰ ਦ੍ਵੇ ਏਵ ਮਾਸਾ ਦਾਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਾ, ਕਹਾਪਣਂ ਨਾਮ–

ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਿਹਯੋ ਗੁਞ੍ਜਾ, ਦ੍ਵੇਗੁਞ੍ਜਾ ਮਾਸਕੋ ਭਵੇ;

ਦ੍ਵੇ ਅਕ੍ਖਾਵ ਮਾਸਕਾਪਞ੍ਚ,ਕ੍ਖਾਨਂ ਧਰਣਮਟ੍ਠਕਂਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਿਨਾਨੇਕਮਾਸਕਸਮੁਦਾਯੋ, ਤਤ੍ਥ ਨ ਸਬ੍ਬੇ ਕਹਾਪਣ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨੋ ਮਾਸਾ ਦਾਨਕਿਰਿਯਾਯ ਬ੍ਯਾਪਿਤਾ, ਦ੍ਵੇਯੇਵਾਤਿ ਨੇਤ੍ਥਤ੍ਥ ਵਿਚ੍ਛਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇਨ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤਂ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨੋਦਾਹਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ, ਪਟਿਪਾਦਯਿਤੁਂ ਵਿਚ੍ਛਾਯਮੇਵ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ… ਮਾਸਕਂ ਮਾਸਕਮਿਚ੍ਚਾਦੋਤ੍ਵਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ-‘‘ਦੇਹੀਤਿ ਦਾਨਕਿਰਿਯਾਯ ਮਾਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਿਤੁਮਿਟ੍ਠਾਤਿ ਵਿਚ੍ਛਾਯਮੇਵੇਤ੍ਥ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਂ, ਤਥਾਹ੍ਯਤੋ ਦ੍ਵਿਰੁਤ੍ਤਾ ਵਿਚ੍ਛਾਵ ਗਮ੍ਯਤੇ’’ਤਿ, ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਤੋਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਕਿਮਾਸਙ੍ਕਿਯ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ‘ਦੇਹੀ’ਤਿਆਦਿ, ਅਵਧਾਰਣੇ ਪਤੀਯਮਾਨੇਤਿ ਕਹਾਪਣਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨਿ ਬਹੁਮ੍ਹਿ ਮਾਸਕਸਮੁਦਾਯੇ ਮਾਸਕਦ੍ਵਯਨਿਚ੍ਛਯੇ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨੇ ਸਤਿ, ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਮਾਸਾਨਂ ਦੇਹੀਤਿ ਦਾਨਕਿਰਿਯਾਯ ਬ੍ਯਾਪਨਾ ਭਾਵਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਤੋਚ੍ਚਾਦਿਨੋ ਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯਮਤ੍ਥਮਭਿਧਾਤੁਮਾਰਭਤੇ ‘ਪਦੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਏਤ੍ਥ ਪਦੇਨਾਤਿ ਮਾਸਕਮਿਚ੍ਚਨੇਨ ਪਦੇਨ, ਇਮਮ੍ਹਾ ਕਹਾਪਣਾਤਿ ਇਦਮੇਤ੍ਥ ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਂ, ਕਤਾਭਿਸਙ੍ਖਰਣਸ੍ਸਾਤਿ ਮਾਸਕਂ ਮਾਸਕਮਿਚ੍ਚੇਵਂ ¶ ਨਿਪ੍ਫਾਦਿਤਸ੍ਸ, ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਦਨ੍ਤਰਯੋਗੋ ਗਹਿਤੋਤਿ ਆਹ-‘ਪਦਨ੍ਤਰੇਨ ਯੋਗਤੋ’ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘‘ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਕਰਣਕਾਲੇ ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਵਚਨੀਯਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸਾਨਪੇਕ੍ਖਿਤਤ੍ਤਾ ਮਾਸਕਂਮਾਸਕਨ੍ਤਿ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਮਾਸਕਵਿਚ੍ਛਾਯਂ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ, ਤਦਨੁ ਪਨ ਇਮਮ੍ਹਾ ਕਹਾਪਣਾਤਿਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਸਤਿ ਯਦਿ ਕਹਾਪਣਸਮ੍ਬਨ੍ਧ੍ਯ ਨ ਵਸੇਸਮਾਸਕਵਿਚ੍ਛਾ ਪਰਿਗ੍ਗਯ੍ਹਤਿ ਤਦਾ ਇਮਸ੍ਸ ਕਹਾਪਣਸ੍ਸਾਤਿ ਛਟ੍ਠਿਯਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਇਮਮ੍ਹਾ ਕਹਾਪਣਾਤਿ ਪਨ ਅਵਧਿਪਞ੍ਚਮੀਨਿਦ੍ਦੇਸਤੋ ਕਹਾਪਣਤੋ ਦ੍ਵਯਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਵਨ੍ਤਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਦੇਹੀਤਿ ਇਮਮ੍ਹਾ ਕਹਾਪਣਾਤਿ ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਤੋਵਧਾਰਣਂ ਗਮ੍ਯਤੇ’’ਤਿ.

‘‘ਪੁਬ੍ਬਪਠਮਾਨਮਤ੍ਥਾਤਿਸਯਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ਦ੍ਵੇ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (੮-੧-੧੨-ਵਾ) ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਦਾਹ-‘ਪੁਬ੍ਬਪਠਮਾਨਂ ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਪੁਬ੍ਬਪਠਮਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਪਠਮ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਤਿਸਯੋ ਯੋ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਕਂਸੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ, ਸਬ੍ਬਪਠਮਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤ ਅਤ੍ਥਾਤਿਸਯਮਤ੍ਤਾਵ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਤਿ ਨ ਏਤ੍ਥ ਵਿਚ੍ਛਾਤਿ ਤੇਸਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਵਿਕਸਨਕਿਰਿਯਾਯ ਪਾਕਕਿਰਿਯਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਵਿਕਾਸਕਰਣਕਿਰਿਯਾਯ ਪਾਕਕਰਣਕਿਰਿਯਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਭਵਤੋ ‘ਪੁਬ੍ਬਂ ਪੁਬ੍ਬਂ ਪੁਪ੍ਫ’ਨ੍ਤਿ ਤ੍ਯਾਦੋ, ਪੁਬ੍ਬਂ ਪੁਬ੍ਬਂ ਵਿਕਸਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਪਠਮਂ ਪਠਮਂ ਵਚਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸਨਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਪੁਬ੍ਬਾਤਿ ਮਤਾ ਪਠਮਾਭਿਮਤਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬਪਠਮਭਾਵੇਨਾਭਿਮਤਾਨਂ ਬਹੁਤ੍ਤ ਬ੍ਯਾਪਨੇਨ ਵਿਚ੍ਛਾਸਬ੍ਭਾਵੇ ਕਾਰਣਮਾਹ.

‘‘ਡਤਰ ਡਤਮਾਨਂ ਸਮਸਮ੍ਪਧਾਰਣਾਯਮਿਤ੍ਥੀਨਿਗਦੇ ਭਾਵੇ ਦ੍ਵੇ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (੮-੧-੧੨-ਵਾ) ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਤ੍ਥ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਸਦ੍ਦੋ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਯੋਗਾ ਇਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਨਿਗਦ੍ਯਤੇਨੇਨੇਤਿ ਨਿਗਦੋ, ਇਤ੍ਥੀ ਨਿਗਦੋ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਇਤ੍ਥਿਨਿਗਦੋਭਾਵੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਇਤ੍ਥੀਨਿਗਦੇ ਭਾਵੇ, ਤਦਾਹ-ਰਤਰਰਤ ਮਨ੍ਤਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗੇਤਿ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਂ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗੋਭਾਵੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗੇ ਭਾਵੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਂ ਰਤਰਰਤਮਨ੍ਤਾਨਂ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਮਭਿਮਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਕਸ੍ਮਿਂ ਵਿਸਯੇਤਿ ਆਹ-‘ਸਮਸਮ੍ਪਧਾਰਣ ਵਿਸਯੇ’ਤਿ, ਸਮੇਨ ਅਡ੍ਢਤਾਦਿਨਾ ਗੁਣੇਨ ਇਮੇ ਉਭੋ ਅਡ੍ਢਾ ਇਤ੍ਵੇਵਂ ਰੂਪਾ ਸਮ੍ਪਧਾਰਣਾ ਨਿਰੂਪਨਾ ਅਵਬੋਧੋ ਸਮਸਮ੍ਪਧਾਰਣਾ, ਸਾਏਵ ਵਿਸਯੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ, ਅਡ੍ਢਤਾਯ ਬਹੁਵਿਧਤ੍ਤਾਭਾਵਾ ਕਿਰਿਯਾਦਿਯੋ ਗਾਭਾਵਾ ¶ ਚ ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਵਿਚ੍ਛਾਤਿ ਤੇਸਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਪੁਚ੍ਛਿਯਮਾਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਇਮੇ ਉਭੋ’ ਇਚ੍ਚਾਦੀਨਂ ਪੁਚ੍ਛਾਵਾਕ੍ਯਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਪਰਬ੍ਯਵਹਾਰੇਨਾਹ-‘ਆਖ੍ਯਾਤਾਦੀਨਂ ਵਿਸਯਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ, ਇਮਿਨਾ ਆਖ੍ਯਾਤਾਦੀਨਮੇਵ ਕਿਰਿਯਾਜੋਤਕਪਦਭਾਵੇਨ ਪੋਨੋਪੁਞ੍ਞਸਙ੍ਖਾਤਕਿਰਿਯਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਧਨਸਮੇਵ ਵਿਸਯਤ੍ਤਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਅਤਿਸਯਵਿਸਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਪਚਤਿਸਦ੍ਦੇਪਕਾਰੋ ਪਕਂਸਤ੍ਥ ਜੋਤਕੋ ਉਪਸਗ੍ਗੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਹਿਵਿਧਿਮ੍ਹੀਤਿ’ਲੂ-ਚ੍ਛੇਦਨੇ’ਇਚ੍ਚਸ੍ਮਾ ਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਹਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ‘‘ਪਞ੍ਹਪਤ੍ਤਨਾਵਿਧੀਸੁ’’ਤਿ (੬-੯) ਇਮਿਨਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਓਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਯੁਵਣ੍ਣਾਨਮੇਓਪਚ੍ਚਯੇ’’ਤਿ (੫-੮੨) ਓਕਾਰਸ੍ਸ, ‘ਪੁਬ੍ਬੇਕ-ਕਤ੍ਤੁਕਾਨ’’ (੫-੬੨) ਮਿਚ੍ਚੇਵਾਤਿ ਏਵਕਾਰੇਨ ਪਰੇਸਮਿਵਾਯਮਪ੍ਯਾਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞੇ ਪਚ੍ਚਯੋ ਚੇ ਵਿਧੀਯਤੇ, ਤਦਾ ਪਪਚਤਿਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ਵਿਯ ਆਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞੇ ਵਿਧੀਯਮਾਨੇਨ ਪਚ੍ਚਯੇਨੇਵ ਆਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਕਾਸਿਤਤ੍ਤਾ ਨ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਯਦਾ ਤੁ ਭੁਸਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪਚਤੀਤਿ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾ ਤਦਾਪਿ ਪਪਚਤੀਤਿ ਭਵਤ੍ਯੇਵ.

ਇਹ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਉਦਾਹਰਣੇ, ਆਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞੇ ਇਚ੍ਚੇਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਨੁਕਰਣਮਤ੍ਤਮੇਵੇਤਂ ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥਾਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਪਾਣਿਨਿਯਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇਨ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਮ੍ਪਟਿਪਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਤਾਦਿਸੇਨ ਵਚਨੇਨ ਪਯੋਜਨਂ, ਆਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞੇਯੇਵ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਏਵਮਞ੍ਞਤੇ ‘‘ਪਟਇਚ੍ਚੇਤਮਨੁਕਰਣਂ ਭਵਨ ਕਿਰਿਯਮ੍ਪਤਿ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ [ਭਵਨਕਿਰਿਯਾਮਤੀ ਵੁਤ੍ਤੀਤਿ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਕਿਰਿਯਾਧਮ੍ਮਂ ਪੋਨੋਪੁਞ੍ਞਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੇਵਾ’’ਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਵਕ੍ਖਤਿ-‘ਪਟਪਟਾ ਭਵਤੀਤਿ ਆਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞੇ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨ’ਨ੍ਤਿ, ਅਨਿਤਿਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਇਤਿਸਦ੍ਦੇ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ, ਰਾਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਪਠਮਂ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤੇ ਕਤੇ ਪਚ੍ਛਾ ਰਾਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਰਾਪ੍ਪਚ੍ਚਯਮਕਤ੍ਵਾਪਿ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰੇਨ ਸਾਧੇਤੁਮਾਹ- ‘ਅਥਵਾ’ ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਦੀਘੋ ਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਠਮਂ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤੇ ਪਟਪਟਕਰੋਤੀਤਿ ਠਿਤੇ ਨਿਚ੍ਚਂ ਦੀਘੋ, ਪਟਪਟਾ ਕਰੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਟਪਟਾਯਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪਟਪਟਾਯਤੀਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ.

ਏਕਸ੍ਸ ਏਕਸ੍ਸ ਇਤਿ ਠਿਤੇ ਪੁਬ੍ਬਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ਲੁਤ੍ਤੇ ਸਂਹਿਤਾਯਞ੍ਚ ਕਤਾਯਂ ਏਕੇਕਸ੍ਸ, ਏਵਂ ਮਤ੍ਥਕੇਨ ਮਤ੍ਥਕੇਨਾਤਿ ਠਿਤੇ ਮਤ੍ਥਕ ਮਤ੍ਥਕੇਨਾਤਿ.

ਅਞ੍ਞਂ ¶ ਅਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਠਿਤੇ ਇਮਿਨਾ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ਲੋਪੇ ਅਕਾਰਸ੍ਸ ‘‘ਤਦਮਿਨਾ’’ (੧-੪੭) ਦਿਨਾ ਓਕਾਰੇ ਅਞ੍ਞੋਞ੍ਞਨ੍ਤਿਪਿ ਹੋਤਿ.

ਯਾਵਬੋਧਨ੍ਤਿ ‘‘ਯਾਵਾਵਧਾਰਣੇ’’ਤਿ (੩-੪) ਅਸਙ੍ਖ੍ਯਸਮਾਸੋ.

ਕ੍ਵਚਿ ਪਵਤ੍ਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ, ਕ੍ਵਚਞ੍ਞਂ ਕ੍ਵਚਿ ਵਾ ਕ੍ਵਚਿ;

ਸਿਯਾ ਬਹੁਲਸਦ੍ਦੇਨ, ਵਿਧਿ ਸਬ੍ਬੋ ਯਥਾਗਮਂਤਿ.

ਇਤਿ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਪਞ੍ਚਿਕਾਟੀਕਾਯਂ ਸਾਰਤ੍ਥਵਿਲਾਸਿਨਿਯਂ

ਅਵਯਵਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਤਿ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਵਯਵੀਸਮੁਦਾਯੇਨ ਦ੍ਵੇਦ੍ਵੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਮਵਯਵਾਨਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ, ਅਤੇਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਯਨੁਕੂਲਾਯ ਪਞ੍ਚਿਕਾਯ ਵਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਪਞ੍ਚਿਕਾਨੁ ਕੂਲਾਯ ਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ, ਨ ਚੇਤ੍ਥ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮਞ੍ਞੋਞ੍ਞਾਨੁਕੂਲਤਾ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਥਾਹਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ-‘ਏਕਾਨੇਕਤ੍ਥੇਸੁ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤੋ ਨਾਮਸ੍ਮਾ’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਞ੍ਚਿਕਾਯਨ੍ਤੁ ਤਬ੍ਬਿਸੇਸਨ ਵਸੇਨ ਚ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਵਿਸੇਸਨਵਸੇਨ ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਤਦੇਵ ਮੁਭਿਨ੍ਨਨ੍ਨਾਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨੁਕੂਲਤਾ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਤੋ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮਞ੍ਞੋਞ੍ਞਾਨੁਕੂਲਤਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਥਾ ਬ੍ਯਾਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮ ‘‘ਯਦਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਯਾਨੁਕੂਲਾ ਪਞ੍ਚਿਕਾ ਭਵੇਯ੍ਯ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਪਕ੍ਖੋ ਜਹਿਤਬ੍ਬੋ ਸਿਯਾਤਿ ‘ਤੇ…ਪੇ… ਏਕਾਨੇਕਤ੍ਥੇਸੁ’ਤਿ ਚ, ਤੇਨ…ਪੇ… ਯੋਜਨਿਯ’ਨ੍ਤਿ ਚ ਏਤੇਸਂ ਜਹਿਤਬ੍ਬਤਾਯ ਬਹੁਪਾਠਵਿਲੋਪੋ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਯਦਿ ਪਨ ਪਞ੍ਚਿਕਾਨੁਕੂਲਾ ਵੁਤ੍ਤਿ ਭਵੇਯ੍ਯ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿਮਤ੍ਤਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬ ਮਤ੍ਤਮੇਵ ਸਿਯਾਤਿ ਬਹੁਵਿਲੋਪਾਪਤ੍ਤਿ (ਨ) ਹੋਤੀਤਿ ਏਤੇਸਂ ਦ੍ਵੇਦ੍ਵੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਏਕਾਨੇ ਕਤ੍ਥੇਸੁ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤੋ ਨਾਮਸ੍ਮਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ, ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਤਿ ਸਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇਨਾਪਿ ਸਹ ਘਟਤੇ, ਸੁਤ੍ਤੇ ‘ਦ੍ਵੇਦ੍ਵੇਕਾਨੇਕੇਸੁ ਨਾਮਸ੍ਮਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘ਏਕਾਨੇਕੇਸੂ’ਤਿ ਇਦਂ ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸਨਂ ਵਾ ਯੁਜ੍ਜਤਿ

ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨਵਸੇਨ ¶ ਵਾ ਯਦੇਤਂ ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸਨਂ, ਤਦਾ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਏਕਾਨੇਕੇਸੂਤਿ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨਮ੍ਪਿ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਮਤ੍ਥ ਬਲਂ, ਤਥਾਹ੍ਯੇਕਾਦੀਸੁ ਭਵਨ੍ਤਾ ਪਕਤਿਵਾਚ੍ਚਾਨਮੇਵੇਕਤ੍ਤਾਦਿਅਬ੍ਯਤਿ ਰਿਤ੍ਤਅਤ੍ਥਮਤ੍ਤਾਦੀਰੂਪਾਨਂ ਜੋਤਕਾ ਸ੍ਯਾਦਯੋ ਕਥਮੇਕਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤੋ ਨਾਮਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਤੋ ਸਿਯੁਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਾਮਵਿਸੇਸਾਕ੍ਖੇਪੋ, ਤਥਾ ਇਤ੍ਥਿਣਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਪਨ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਾਨੁਪਾਦਾਨੇਪਿ ਯਤੋ ਧਾਤ੍ਵਾਦਿ ਵਾਚ੍ਚੋਤ੍ਥੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਤਤੋ, ਧਾਤੁਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤੇਹਿ [ਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤ ਵਾਚ੍ਚੇਹਿ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਨ ਹੋਨ੍ਤੇ ਵਿਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯਾ, ਤਥਾ ਣਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾਪਿ… ਵਿਭਤ੍ਯਨ੍ਤਾ ਵਿਧਾਨਤੋ, ਯਦੇਤਮ੍ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨਂ ਤਦਾਪਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨੇਵ ਏਕਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤੋ ਨਾਮਸ੍ਮਾ ਤਜ੍ਜੋਤਨਾਯ ਭਵਨ੍ਤਾ ਸ੍ਯਾਦਯੋ ਕਥਮਞ੍ਞਤ੍ਥ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਸਮ੍ਭਵਾਤਿ ਏਕਾਨੇਕੇਸੁ ਦ੍ਵੇਦ੍ਵੇਤਿ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਅਥਵਾ ਸਰੂਪੇਨ ਅਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨੇਕਾਨੇਕਤ੍ਥੇਸੂਤਿ ਗਮ੍ਮਮਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ‘ਤੇਚਾ’ਤਿਆਦਿਕਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਏਕਾਨੇਕੇਸੁ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤੋ ਨਾਮਸ੍ਮਾਤਿ ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਅਸਤ੍ਵਭੂਤਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯੇਕਤ੍ਤਾਦਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਭਾਵਾ ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਾਚ ਤ੍ਯਾਦੀਹਿ ਯੇਵੇਕਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤੇਹਿ ਚ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਰਮਾਹ-‘ਯਮ੍ਪਨਾ’ਤਿਆਦਿ, ਪਞ੍ਚਕਨਾਮਤ੍ਥਸ੍ਸਾਧਿਪ੍ਪੇਤਭਾਵੋ ਚੇਤ੍ਥ ਪਕ੍ਖਸ੍ਸੇਤਸ੍ਸੇਵ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਤਥਾਹਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਕਮ੍ਮਾਦਯੋ ਨਾਮ ਵਾਚ੍ਚਸ੍ਸ ਦਬ੍ਬਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੋ ਸਕਤ੍ਥੋ-ਪਸਜ੍ਜਨੋ ਚ ਸਦ੍ਦੋ ਦਬ੍ਬੇਯੇਵ ਵਤ੍ਤਤੇ… ਦਬ੍ਬੇਯੇਵਾਨ੍ਯਨਯਾਦਿਵੋਹਾਰਾ, ਤਤ੍ਥ ਦਬ੍ਬਵਾਚਿਨਾ ਸਦ੍ਦੇਨ ਦਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਮਬ੍ਭਨ੍ਤਰੀਕਰਣਨ੍ਤਿ ਨਾਯੁਤ੍ਤਮੇਤਂ ਨਾਮੇਨ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਮਭਿਧਾਨਂ, ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਪਨ ਜੋਤਿਕਾ, ਇਤ੍ਥਿਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ, ਤਥਾ ਚਾਮ੍ਹੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਚਿਨ੍ਤਾਯਂ–

ਸਦ੍ਦੋ ਸਕਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਵਾਨ, ਪਦਤ੍ਥਂ ਦਬ੍ਬਸਞ੍ਞਿਤਂ;

ਸਮਵੇਤਂ ਵਦੇ ਲਿਙ੍ਗਂ, ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਕਮ੍ਮਾਦਿਕਮ੍ਮਿ ਚੇਤਿ.

ਏਕਾਨੇਕੇਸੁ ਸ੍ਯਾਦੀਨਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਤੇਨਾ’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਪਞ੍ਚਕੋ ਨਾਮਤ੍ਥੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ ਏਕਾਦੀਸੁ ਚ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਜੋ-ਤਨੀਯੇਸੁ ਸ੍ਯਾਦਯੋ ਵਿਧਿਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਤੇਨ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ‘ਅਂਯੋ’ਆਦੀਸੁ ¶ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ, ਸਭਾਵਤੋਤ੍ਯਾਦਿਕਸ੍ਸਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘‘ਯਦ੍ਯਪਿ ਸ੍ਯਾਦਯੋ ਏਕਾਨੇਕੇਸੁ ਹੋਨ੍ਤਿ ਤਥਾਪਿ ਏਕਾਦਯੋ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਅਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਮਤ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯ ਸਮ੍ਭਵਾਭਾਵਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯੇ ਭਵਤੀਤਿ ਨ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਿ ਸ੍ਯਾਦੀਨਮਤ੍ਥੋ’’ਤਿ (ਨ) ਕੇਵਲਂ ਸਕਤ੍ਥ ਦਬ੍ਬਾਦਿਯੇਵ ਸ੍ਯਾਦੀਨਮਤ੍ਥੋ ਨ ਭਵਤਿ, ਅਪਿ ਤੁ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪੀਤ੍ਯਪਿਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋ, ਅਨੇਨ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਵਿਭਤ੍ਯਤ੍ਥੋ ਚਤੁਕ੍ਕੋ ਨਾਮਤ੍ਥੋਤ੍ਯਯਮ੍ਪਕ੍ਖੋ ਨਿਰਾਕਤੋ ਪਞ੍ਚਕੋ ਨਾਮਤ੍ਥੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨੇ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਕਮ੍ਮਾਦੀਨਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਜੋਤਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਿਕੋ ਨਾਮਤ੍ਥੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨੇ ਤੁ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਕਮ੍ਮਾਦਯੋ ਵਿਭਤ੍ਤਿਵਾਚ੍ਚਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਇਦਾਨਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਪਞ੍ਚਕਨਾਮਤ੍ਥੇ ਸਕਤ੍ਥਾਦਿਕਂ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਤਤ੍ਥਾ’ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਤਤ੍ਥ ਸਕਤ੍ਥੋ ਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤਿ ਸਰੂਪਾਦਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਂ ਤਂ ਸਕਤ੍ਥੋ ਨਾਮਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਸਰੂਪਜਾਤਿਗੁਣਦਬ੍ਬਾਨਿ’ਤਿ.

ਬਲੇਨ ਯਸ੍ਸਾ ਭਿਨ੍ਨੇਸੁ, ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਗਗਾਦੀਸੁ;

ਸਾ ਜਾਤ੍ਯਭਿਨ੍ਨਧੀਸਦ੍ਦਾ, ਸੁਤ੍ਤਂ ਪੁਪ੍ਫੇਸ੍ਵਿਵਾਨ੍ਵੀਤਂ.

ਦਬ੍ਬਾਧਾਰੋ ਤਤੋ ਭਿਨ੍ਨੋ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਤਪ੍ਪਤੀਤਿਯਾ;

ਭਾਵਾਭਾਵਸਭਾਵੋ ਯੋ, ਸੋ ਗੁਣੋ ਨਿਗ੍ਗੁਣੋ ਮਤੋ.

ਸਰੂਪਂ ਸਦ੍ਦਰੂਪਂਵ, ਜਾਤਿਯਾ ਯਂ ਵਿਸੇਸਨਂ;

ਵਿਸੇਸੀਯਤਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ, ਦਬ੍ਬਂ ਤਂ ਸਮੁਦੀਰਿਤਂ.

ਇਦਾਨਿ ਸਰੂਪਾਦਿਨੋ ਵਿਸੇਸਨਸ੍ਸ ਸਕਤ੍ਥਭਾਵਂ ਜਾਤ੍ਯਾਦਿਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਦਬ੍ਬਭਾਵਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਤਤ੍ਥਾ’ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਸਰੂਪੇ ਵਤ੍ਤਤੇ ਸਦ੍ਦੋਤਿ ਵਿਯਭੇਦੋਪਚਾਰੇਨਾਹ-‘ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਰੂਪੇਨਾ’ਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਗੋਤਿ ਜਾਤਿਮਤ੍ਤਵਾਚਿਨਿ ਗੋਸਦ੍ਦੇ ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਗੋਸਦ੍ਦੋ ਜਾਤਿਮਤ੍ਤਮਾਹੇਤਿ ਸੋ ਜਾਤਿਂ ਵਿਸੇਸੇਤਿ ਨਾਮ. ਯਟ੍ਠਿਆਦਿਸਦ੍ਦੇਹਿ ਯਟ੍ਠਿਆਦਿਸਹਚਰਿਤਾ ਉਪਚਾਰਤੋ ਗਹਿਤਾਤਿ ਯਟ੍ਠਿਆਦਿਦਬ੍ਬੇਹਿ ਯਟ੍ਠਿਆਦਿਸਹਚਰਿਤਾ ਪੁਰਿਸਾ ਵਿਸੇਸੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ-‘ਦਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਦਬ੍ਬਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨਭੂਤਮ੍ਭਵਤੀ’ਤਿ, ਯਟ੍ਠਿਯੋਪਵੇਸਯਾਤਿ ਯਟ੍ਠਿਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯ ਯਟ੍ਠਿਦਬ੍ਬਵਿਸਿਟ੍ਠੇ ਪੁਰਿਸੇ ਪਵੇਸਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਕੁਨ੍ਤੇਪਵੇਸਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵਨਯੋ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਚਤੁਬ੍ਬਿਧਸਕਤ੍ਥਤੋ ਪਰੋਪਿ ਅਤ੍ਥਿ ਸਕਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ-‘ਕਤ੍ਥਚੀ’ਤਿਆਦਿ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨਿਮਿਤ੍ਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਾਰਣਂ ¶ ਪਚ੍ਚਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਅਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਸੋਤਿ ਸਮਾਸੋ, ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਦਣ੍ਡੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਾਮਿਨੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸਂਸਙ੍ਖਾਤਦਣ੍ਡਾਦਿਦਬ੍ਬੇਨ ਸਹਯੋ ਸਸ੍ਸਾਮਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਸੋਪਿ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਤਥਾ ਚ ਵਕ੍ਖਤਿ-‘ਦਣ੍ਡਪੁਰਿਸਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਦਣ੍ਡੀਤਿ ਪਚ੍ਚਯੋ’ਤਿ, (ਕਿਰਿ)ਯਾ ਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸਾਪਿ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤੇਨ ਸਕਤ੍ਥਭਾਵੋ ਜਾਤਿਪਦਤ੍ਥਾਦੀਨਂ ਵੁਤ੍ਤ ਠਾਨੇਯੇਵ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ਪਾਚਕੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਿਰਿਯਾਕਾਰਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸਙ੍ਖਾਤਂ ਪਰਾਭਿਮਤਂ ਸਕਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਪਰੋਪਦੇਸੇਨੋਪਦਿਸਿਤੁਕਾਮੋ ਇਧ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸਕਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਕਿਰਿਯਾਸਕਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਕਤ੍ਥਚਿ ਕਿਰਿਯਾਪੀ’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਨਾਮਸਭਾਵੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨਂ ਪਞ੍ਚਮਂ ਨਾਮਸਙ੍ਖਾਤਮਤ੍ਥਂ ਦਬ੍ਬਪਦਤ੍ਥੇਨ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਜਾਤਿਗੁਣਕਿਰਿਯਾਦਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਹਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਨਾਮਤ੍ਥੋ, ਨਾਮਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਰੁਲ਼੍ਹਿਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਂ ਪੁਮਿਤ੍ਥਿਨਪੁਂਸਕ ਲਿਙ੍ਗਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਹੋਤਿ… ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇ ਅਤ੍ਥੇ ਨਮਤਿ, ਤੇ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿ ਨਾਮੇਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ. ਸਾਮਞ੍ਞਗੁਣ ਕਿਰਿਯਾਯਦਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨਾਞ੍ਞਥਾਪਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਤ੍ਤਂ ਨਾਮਸ੍ਸ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਯਦਿਚ੍ਛਾਨਾਮਸ੍ਸ ਦਬ੍ਬਨਾਮੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਂ ਏਸਾਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਿਮਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਯਮ੍ਪਨਾਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਸਾਧੇਤਿ ‘ਤਤ੍ਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਅਭਿਧਾਯਕਤ੍ਤੇਨ ਜੋਤਕਤ੍ਤੇਨ, ਇਕਾਰਨ੍ਤਤੋਤਿ ਮੁਨਿਸਦ੍ਦਤੋ, ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਇਕਾਰਨ੍ਤਤੋ ਨ ਭਵਤਿ ਚੇ, ਅਤੋਤਿ ਆਦੇਸ ਭਵਨਤੋ ਫਲਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ‘ਏਵਂ ਕੁਮਾਰੀ ਕੁਮਾਰਿਯੋ’ਤਿਆਦੀਸੁ ਏਵਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗੇ ਇਕਾਰਨ੍ਤਤੋ ਸ੍ਯਾਦੀਨਮੁਦਾਹਰਣਮਨਾਦੇਸਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਏਵਮਿਤ੍ਥਿਯਮ੍ਪਿ ਅਨਾਕਾਰਨ੍ਤਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਉਪਲਕ੍ਖਣਂ ਚੇਤਮਿਨੀ-ਨੀ-ਊ-ਤਿ-ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾਦੀਨਂ, ਅਸਤਿ…ਪੇ… ਵਚਨੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਾਣਿਨਿਯਾਨਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿਸਞ੍ਞਾਵਿਧਾਯਕਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ‘‘ਵਿਭਤ੍ਤਿਚ’’ (੧-੪-੧੦੪) ਇਤਿ ਹਿ ਤੇਸਂ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ‘ਸ੍ਯਾਦੀਨਂ ਤ੍ਯਾਦੀਨਞ੍ਚ ਵਿਭਤ੍ਤਿਸਞ੍ਞਾ ਹੋਤੀ’ਤਿ, ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਵਸੇਨ ਵਿਭਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯਾਨਿ ਭਵਨ੍ਤਿ, ਸੋ (ਯੇਵਤ੍ਥੋ) ਵਿਭਤ੍ਤਿਚ੍ਚਨੇਨ ਵਿਭਜੀਯਤੀਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿ, ਕਮ੍ਮੇ ਕ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤੋਯਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿ ਸਦ੍ਦੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਕਥਮ੍ਪਨੇਤੇਸੁ ਸ੍ਯਾਦੀਸੁ ਵਿਭਜੀਯਤਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਾਸ੍ਸਾਨੁਗਮੋ ਯੇਨੇਵਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯ ਯੇਨ ਯਥਾ ਚ ਵਿਭਜੀਯਤਿ ਤਮੁਪਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ-‘ਤਥਾ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ¶ ਕਤ੍ਤੁਕਿਰਿਯਾਯਾਤਿ ਕਤ੍ਤੁਸਾਦ੍ਯਤਾਯ ਤਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨਿਯਾ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਯਪਿ ਦੁਵਿਧਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯ, ਅਨੇਕਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਧਾਤੂਨਂ ਕਰੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ-‘ਕਰੀਯਤਿ ਅਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਯਤੀ’ਤਿ, ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਪਦਤ੍ਥਰੂਪਂ ਸਮ੍ਬਜ੍ਝਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਇਮਿਨਾ ਚਾਨ੍ਵਤ੍ਥਵਸੇਨੇਵਾਯਂ ਕਮ੍ਮਵੋਹਾਰੋ ਸਿਦ੍ਧੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਸਬ੍ਬਕਾਰਕਾਨਮ੍ਪਿ ਪਨ ਕਿਰਿਯਾਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਸਬ੍ਭਾਵੇਪਿ ਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਯਮਾਨਤ੍ਤੇਨੇਵ ਯਂ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਂ ਤਦੇਵ ਕਮ੍ਮਂ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ, ਕਤ੍ਤਾਦਿ ਕਤ੍ਤੁ ਕਿਰਿਯਾਯਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਯਮਾਨਤ੍ਤੇਪਿ ਕਤ੍ਤਾਦਿਤ੍ਤਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯੇਵ ਕਮ੍ਮਂ ਨ ਹੋਤਿ… ਯਸ੍ਮਾ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯੇਵ ਕਾਰਕਾਨਿ ਭਵਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਕਾਰਕਾਨਮ੍ਪਿ ਕਾਰਕਨ੍ਤਰਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਤਦਭਾਵੋ ਯਥਾਯੋਗਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਵਾਕ੍ਯੇਕਦੇਸੇਨੇਤ੍ਯਨੇਨ ‘‘ਦ੍ਵੇਦ੍ਵੇਕਾ’’ਦਿਨੋ ਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸ ‘‘ਕਮ੍ਮੇ ਦੁਤਿਯਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨੋ ਚ ਏਕਵਾਕ੍ਯਤ੍ਤਂ ਸੂਚੇਤਿ, ਪਕਰਣਸ੍ਸ ਮਹਾਵਾਕ੍ਯਰੂਪਤ੍ਤਾ ਵਿਪ੍ਪਕਟ੍ਠਾਨਿਪਿ ਵਾਕ੍ਯਾਨਿ ਆਕਙ੍ਖਾਦਿਸਭਾਵੇ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਨੁਭਵਨੇਨੇਕਵਾਕ੍ਯਭਾਵਮ੍ਪਟੀਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ, ਵੁਤ੍ਤੀ ਹਿ–

‘‘ਆਕਙ੍ਖਾਯੋਗ੍ਗਤਾ ਸਤ੍ਤਾ, ਬੀਜਂ ਸਨ੍ਨਿਧਿਨੋ ਯਤੋ;

ਵਿਪ੍ਪਕਟ੍ਠਾਨਿ ਵਾਕ੍ਯਾਨਿ, ਮਹਾਵਾਕ੍ਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤ੍ਯਤੋਤਿ.

ਸਾਮਞ੍ਞੇਨਾਤਿ ਕਮ੍ਮਾਦ੍ਯਵਿਸੇਸੇਨ, ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯਸਮਞ੍ਞਾਵਸੇਨਾਹ ‘ਦੁਤਿਯਾਦਿਕਾ’ਤਿ, ਤੇਨ ਯਦ੍ਯਪਿ ਤ੍ਯਾਦਿਨੋਪਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪੂਰਣਿਯਾ ਦੁਤਿਯਾਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵੋਹਰਿਤੁਂ, ਤਥਾਪਿ ਸ੍ਯਾਦੀਨਂ ਦੁਕੇਯੇਵ ਦੁਤਿਯਾਤਤਿਯਾ ਰੁਲ਼੍ਹੀਤਿ ਨਤ੍ਯਾਦੀਨਂ ਦੁਕਾਨਿ ਦੁਤਿਯਾਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਵਿਸਿਟ੍ਠੇਸੂਤਿ ਕਮ੍ਮਾਦਿਨਾ ਵਿਸੇਸਿਤੇਸੁ, ਤਿਵਿਧਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਸਕਸਮਯਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਤਿਵਿਧਤ੍ਤਮਾਹ, ਅਞ੍ਞੇ ਤੁ ਸਤ੍ਤਵਿਧਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਕਥਂ–

ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਵਿਕਤਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਭੇਦੇਨ ਤਿਵਿਧਂ ਮਤਂ,

ਤਤ੍ਥੇਚ੍ਛਿਤਤਮਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਕਮ੍ਮਂਤ੍ਵਞ੍ਞਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ;

ਇਚ੍ਛਿਤਞ੍ਚਾਨਿਚ੍ਛਿਤਞ੍ਚ, ਨੇਵਿਚ੍ਛਿਤਮਨਿਚ੍ਛਿਤਂ,

ਤਥਾਞ੍ਞਪੁਬ੍ਬਂ ਨਾਞ੍ਞਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ, ਏਵਮਞ੍ਞਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਨ੍ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਇਚ੍ਛਿਤਾਦੀਨਿ ਉਪਰਿਯੇਵਾਪਿ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਰੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਤਿਵਿਧਂ ਕਮ੍ਮਂ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਮੇਕੇ-ਨੇਕਧਾ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ, ਤਦਿਹ ਪਕਾਸਯਿਸ੍ਸਾਮ–

ਸਤੀ-ਸਤੀ ¶ ਵਾ ਪਕਤਿ, ਨ ਯਤ੍ਥ ਪਰਿਣਾਮਿਨੀ,

ਨਿਸ੍ਸੀਯਤੇ ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਕਮ੍ਮਮਞ੍ਞੇਸਮਞ੍ਞਥਾ;

ਅਸਨ੍ਤਂ ਜਾਯਤੇ ਯਂ ਵਾ, ਯਂ ਸਨ੍ਤਮਪ੍ਪਕਾਸਤਿ,

ਉਪ੍ਪਤ੍ਯਾ-ਭਿਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ, ਤਨ੍ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.

ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਕਟਵਿਕਾਰਸ੍ਸ ਕਾਸਸਙ੍ਖਾਤਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਪਕਤਿ ਪਰਿਣਾਮਿਨੀ ਕਟਵਿਕਾਰਮ੍ਪਤਿ ਪਰਿਣਮਨ੍ਤੀ ਯਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਗੇ ਨ ਨਿਸ੍ਸੀਯਤੇ… ਕਟਂ ਕਰੋਤੀਤੇਤ੍ਥ ਕੇਵਲਮਤ੍ਥਾਵਗਮਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਕਾਸੇਤਿ ਅਸੁਯ੍ਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਚ, ਪਕਤਿਯਾ ਤੁ ਸੁਯ੍ਯ ਮਾਨਤ੍ਤੇ ਵਿਕਾਰਿਯਂ ਸਿਯਾ, ਤੇਨੇਵ ਕਾਸੇ ਕਟਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਣ੍ਡੁਲੇ ਓਦਨਂ ਪਚਤੀਤਿ ਦ੍ਵਯਤ੍ਥੋ ਕਰੋਤਿ ਪਚਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਸੇ ਕਰੋਤਿ ਤਣ੍ਡੁਲੇ ਪਚਤੀਤਿ ਵਿਕਾਰੀਯਤਿ, ਕਟਂ ਕਰੋਤਿ ਓਦਨਮ੍ਪਚਤੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੀ ਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਸਤੀ ਵਾ ਪਕਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾਯੇਵ ਯਤ੍ਥ ਨ ਨਿਸ੍ਸੀਯਤੇ… [(ਯਥਾ) (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ( ) ਸਂਯੋਗਂ ਜਨਯਤਿ ਵਿਭਾਗਮੁਪ੍ਪਾਦਯਤੀਤਿ ਸਂਯੋਗਵਿਭਾਗਾਨਂ ਕਸ੍ਸਾਪਿ ਪਕਤਿਯਾ ਅਵਿਕਾਰਤ੍ਤਾ ਸਂਯੋਗਵਿਭਾਗਵਨ੍ਤੇ ਹ੍ਯਵਿਕਤੇਹੇਵ ਤੇਸਂ ਜਨਨਤੋ, ਤਮੇਵਮ੍ਭੂਤਮਨਿਸ੍ਸਿਤਪਕਤਿਕਂ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨ (ਪਕਤਿ) ਕਂ ਵਾ ਕਾਰਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮਾਤਿ ਏਕੋ, ਅਞ੍ਞੇਸਮਞ੍ਞਥਾਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਅਸਨ੍ਤ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਯਂ ਅਸਨ੍ਤਮਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਜਾਯਤੇ, ਤਨ੍ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਂ, ਯਥਾ ਸੁਖਂ ਜਨਯਤਿ ਬੁਦ੍ਧਿਮੁਪ੍ਪਾਦਯਤੀਤਿ, ਸਨ੍ਤਂ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਮੇਵ ਵਾ ਕੇਵਲਮਪ੍ਪਕਾਸਿਤਪੁਬ੍ਬਂ ਯਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਿਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਪਕਾਸਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਂ, ਯਥਾ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਿਜਾਯਤਿਸਾਮਞ੍ਞਮਭਿਬ੍ਯਞ੍ਜਯਤੀ’’ਤਿ, ਤਦੇਵਂ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਮਤੇਨ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤਪਕਤਿਕਂ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਕਤਿਕਨ੍ਤਿ ਦੁਵਿਧਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਮਤੇਨ ਅਸਨ੍ਤਂ ਜਾਯਮਾਨਂ ਸਨ੍ਤਮਪ੍ਪਕਾਸਮਾਨਨ੍ਤਿ ਦੁਵਿਧਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਮ੍ਪੀਤਿਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਅਟ੍ਠਿਤਪੁਬ੍ਬਮੇਵ ਜਾਯਤੀਤ੍ਯਸਤੋ ਜਾਨਨਾ ਨ ਬ੍ਯਤਿਰਿਚ੍ਚਤਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਅਸਤੋ ਜਨਨਂ ਕਰੀਯਤੀ’ਤਿ, ਅਵਤ੍ਥਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਓਦਨਾਦਿਨੋ ਕ੍ਲੇਦਨਾਦਿਲਕ੍ਖਣਮਞ੍ਞਮਵਤ੍ਥਂ.

ਪਕਤ੍ਯੁਚ੍ਛੇਦਸਮ੍ਭੂਤਂ, ਵਿਕਾਰਿਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਤੁ;

ਗੁਣਨ੍ਤਰਸਮੁਪ੍ਪਤ੍ਯਾ, ਏਵਂ ਸਾ ਵਿਕਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾ.

ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਿਕਾਰਿਯਂ ਕਮ੍ਮਂ ਪਕਤਿਯਾ ਕਾਰਣਸ੍ਸ ਉਚ੍ਛੇਦੇਨ ਸਮ੍ਭੂਤਂ, ਯਥਾ ¶ ਕਟ੍ਠਂ ਭਸ੍ਮਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਕਟ੍ਠਸ੍ਸਾਚ੍ਚਨ੍ਤਪਰਾਵਤ੍ਤਿ [ਪਰਾਵਤ੍ਤਿਯਾ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)], ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਨ ਗੁਣਨ੍ਤਰਾਨਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਯਥਾ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਕਟਕਂ ਕੇਯੁਰਂ ਵਾ ਕਰੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਦ੍ਵੀਧਾ ਸਾ ਵਿਕਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਨ ਵਿਭਾਵੀਯਨ੍ਤੇਤਿ ਨ ਗਮ੍ਯਨ੍ਤੇ, ਸਾ ਪਤ੍ਤਿ‘ਪਾਪੀਯਤਿ ਵਿਸਯੀਕਰੀਯਤੀ’ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ.

ਯਤ੍ਰ ਕ੍ਰਿਯਾਕਤੋ ਕੋਚਿ, ਵਿਸੇਸੋ ਨਾਵਗਮ੍ਯਤੇ;

ਦਸ੍ਸਨਾ ਵਾਨੁਮਾਨਾ ਵਾ, ਸਾ ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਪਕਿਤ੍ਤਿਤਾ.

ਯਤ੍ਥ ਕਿਰਿਯਾਕਤੋ ਕਿਰਿਯਾਸਮ੍ਪਾਦਿਤੋ ਵਿਸੇਸੋ ਅਤਿਸਯੋ ਕੋਚਿ ਨਾਵਗਮ੍ਯਤੇ ਨਪ੍ਪਤੀਯਤੇ ਦਸ੍ਸਨਾ ਵਾ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਅਨੁਮਾਨਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਵਾ ਯਥਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਵਿਕਤੀਨਮਤਿਸਯੋ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨੁਮਾਨਾ ਵਗਮਨੀਯੋ, ਤਤ੍ਰ ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਂ ਵਿਸੇਸਸਿਦ੍ਧਿਰਤਿਪਸਿਦ੍ਧਾ… ਅਤ੍ਥਲਾਭਾਖ੍ਯਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਸ੍ਸਾਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਾਕਤ੍ਤਾ, ਵਿਕਾਰਿਯੇ ( ) [(ਏਵ) (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਤੁ ਕ੍ਵਚਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਵਿਸਯੋ… ਕਟ੍ਠਂ ਡਹਤੀਤਿ ਕਣ੍ਹਤ੍ਤਾਦਿਭਾਵਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇਨੇਵੋਪਲਬ੍ਭਨਤੋ, ਕ੍ਵਚਿਦਨੁਮਾਨਗਮ੍ਮੋ… ਦੇਵਦਤ੍ਤਂ ਰੋਸੇਤਿ ਪਸਾਦਯਤਿ ਵੇਤਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠਮੁਖਵਣ੍ਣਾਦਿਕਾਰਿਯਾਨੁਮੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਰੋਸਾਦਿਨੋ, ਏਵਂ ਯਤ੍ਥ ਨ ਵਿਸੇਸਸਿਦ੍ਧਿ ਅਪਿ ਤੁ ਪਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਂ, ਸਾ ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਪਕਿਤ੍ਤਿਤਾ ਕਥਿਤਾ, ਆਦਿਚ੍ਚਮ੍ਪਸ੍ਸਤਿ ਧਮ੍ਮਮਜ੍ਝੇਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ, ਕਥਞ੍ਚਰਹਿ ਅਸਨ੍ਤਸ੍ਸ [ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਪਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ (ਅਕਰੋਨ੍ਤ)ਸ੍ਸ ਕਾਰਕਤ੍ਤਂ, ਨ ਹਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਕਰੋਨ੍ਤਂ ਕਾਰਕਮ੍ਭਵਿਤੁਮਰਹਤੀਤਿ ਉਚ੍ਚਤੇ-

ਦਸ੍ਸਨਕ੍ਖਮਤਾਭਾਸੋ, ਪਗਮਬ੍ਯਤ੍ਤਿਆਦਯੋ;

ਵਿਸੇਸਾ ਪਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਕ੍ਰਿਯਾਸਿਦ੍ਧਿਯਮਿਚ੍ਛਿਤਾ.

ਅਤ੍ਰ ਦਟ੍ਠੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਇਤਿ ਦਸ੍ਸਨੇ ਖਮਤਾ ਆਭਾਸੋਪਗਮੋ ਵਿਸਯਤ੍ਤੋਪਗਮੋ ਵਿਸਯਤ੍ਤੋਪਗਮਨਂ ਬ੍ਯਤ੍ਤਿ ਚੇਤਿ ਏਵਮਾਦਯੋ ਵਿਸੇਸਾ ਯਥਾਯੋਗਂ ਪਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਾਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਯਂ ਇਚ੍ਛਿਤਾ, ਤਤੋ ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਕਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਆਦਿਚ੍ਚਂ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਆਦਿਚ੍ਚੋ ਦਟ੍ਠੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਤੋਵ ਸੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਅਭਿਬ੍ਯਤ੍ਤਿਞ੍ਚੋਪਯਾਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਕਿਰਿਯਾਨਿਪ੍ਫਾਦਕਤ੍ਥੇਨਾਸ੍ਸ ਕਾਰਕਤ੍ਤਮੁਪਪਜ੍ਜਤੇ, ਤਥਾ ਞ੍ਞਤ੍ਰਾਪ੍ਯਾਦਿਸਦ੍ਦਗਹਿਤਵਿਸੇਸਵਸੇਨ ਕਿਰਿਯਾਸਿਦ੍ਧਿਤੋ ਕਾਰਕਤ੍ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ¶ , ਨਨੁ ਵਿਕਾਰਿਯਮ੍ਪਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਮੇਵ… ਤੇਨ ਰੂਪੇਨਾਸਤੋਯੇਵ ਜਨਨਤੋ, ਪਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਕਿਰਿਯਾਸਮ੍ਬਨ੍ਧਰੂਪੇਨਾਸਨ੍ਤਮੇਵ ਪਚ੍ਛਾ ਤਥਾ ਭਵਤੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ ਸਚ੍ਚਂ-

ਅਤ੍ਥੇਸਾ ਵਤ੍ਥੁਟ੍ਠਿਤਿ, ਸੁਖੁਮਬੁਦ੍ਧਿਗੋਚਰਪਤੀਤ੍ਯਨੁਰੋਧੇਨ,

ਤਤ੍ਰ ਯਮ੍ਪੇਤਂ ਘਟਤੇ, ਯਥਾ ਪਤੀਤਿ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਵਤ੍ਤਾਨਤੋ.

ਵਿਸੇਸਾਨੁਪਾਦਾਨਤੋਤਿ ‘‘ਕਮ੍ਮੇ ਦੁਤਿਯਾ’’ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਰੀਯਤਿ ਕਟੋ, ਕਤੋ ਕਟੋ ਚ੍ਚੇਵਮਾਦੀਸੁ ਤ੍ਯਾਦਿਪ੍ਪਭੁਤੀਹਿ ਅਤਿਹਿਤਕਮ੍ਮਾਦਿਨਿਸ੍ਸਯੇਸੁਪਿ ਏਕਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਦੁਤਿਯਾਦਯੋ ਪਪ੍ਪੋਨ੍ਤਿ ਨਿਯਮਾਭਾਵਾ, ਤਥਾਹਿ ਪਞ੍ਚਕੇ ਨਾਮਤ੍ਥੇ ਕਟਾਦਿਵਚਨੀਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ ਕਮ੍ਮਾਦ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਤ੍ਯਾਦਿਪ੍ਪਭੁਤੀਤਿ ਅਨਭਿ ਹਿਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਖ੍ਯਸ੍ਸਾਪਰਸ੍ਸ ਵਿਭਤ੍ਯਤ੍ਥਸ੍ਸਾਭਿਧਾਨਾਯ ਅਭਿਹਿਤੇਸੁਪਿ ਕਟਾਦੀਸੁ ਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਦੁਤਿਯਾਦਯੋ ਸਿਯੁਨ੍ਤਿ ਪਾਣਿਨਿਯਾ ‘‘ਕਮ੍ਮੇ ਦੁਤਿਯਾ’’ਚ੍ਚਾਦੀਸੁ (੨-੩-੨) ‘‘ਅਨਭਿਹਿਤੇ’’ਤਿ (੨-੩-੧) ਵਚਨਮਧਿਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਾਯੇਵ ਦੁਤਿਯਾਦੀਨਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇਪਿ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤੇ-ਕਤ੍ਤਾਦ੍ਯਤ੍ਥੇ ਜੋਤਨਾਯਾਭਿਹਿਤੇਸੁ ਦੁਤਿਯਾਦਯੋ ਸਿਯੁਂ, ਤਿਕੇ ਪਨ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਕਮ੍ਮਾਦਯੋ ਵਿਭਤ੍ਤਿ ਵਚਨੀਯਾ, ਤਤ੍ਥ ਯਜ੍ਜਪਿ ਕਮ੍ਮਾਦਿਨੋ ਪਚ੍ਚਯੇਨਾਭਿਧਾਨਂ, ਤਥਾਪ੍ਯੇਕਤ੍ਤਾਦਯੋ ਨਾਭਿਹਿਤਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਖ੍ਯਸ੍ਸਾਪਰਸ੍ਸ ਵਿਭਤ੍ਯਤ੍ਥਸ੍ਸਾਤਿ ਧਾਨਾਯ ਅਭਿਹਿਤੇਸੁਪਿ ਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਦੁਤਿਯਾਦਯੋ ਸਿਯੁਨ੍ਤਿ ਪਾਣਿਨਿਯਾ ‘‘ਕਮ੍ਮੇ ਦੁਤਿਯਾ’’ਤਿ ‘‘ਅਨਭਿਹਿਤੇ’’ਤਿ ਵਚਨਮਧਿਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਮੁਪਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ-‘ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਸਿਯਾ’ਤਿਆਦਿ, ਤਤ੍ਰ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦੁਤਿਯਾਦਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਧਾਨੇ ਇਦਂ ਚੋਦ੍ਯਂ ਸਿਯਾ, ਕਿਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਪਞ੍ਚਕੇ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਨਭਿਹਿਤਕਮ੍ਮਾਦਿਨਿਸ੍ਸਯੇਸੁਤਿ ਅਨਭਿਹਿਤਾ ਕਮ੍ਮਾਦਯੋ ਨਿਸ੍ਸਯਾ ਯੇਸਮੇਕਤ੍ਤਾਦੀਨਂ, ਤੇਸੂਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਦੁਤਿਯਾਦਯੋ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਯਥਾ ਸਿਯੁਨ੍ਤਿ ਜੋਤਨਾਯਾਭਿਧਾਨਾਯ ਚਾਤਿ ਯੁਜ੍ਜਮਾਨਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਅਭਿਹਿਤਕਮ੍ਮਾਦਿਨਿਸ੍ਸਯੇਸੁਪੀਤਿ ਅਪਿਸਦ੍ਦੇਨ ਅਨਭਿਹਿਤਕਮ੍ਮਾਦਿਨਿਸ੍ਸਯਮੇਕਤ੍ਤਾਦਿਂ ਸਮੁਚ੍ਚਿਨੋਤਿ, ਆਸਙ੍ਕਿਯਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬਕਿਰਿਯਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਪਰਕਿਰਿਯਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਪਞ੍ਚਕੇ ਤਿਕੇ ਚਾ ਭਿਹਿਤਕਮ੍ਮਾਦਿਨਿਸ੍ਸਯੇ ਸੇਕਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਦੁਤਿਯਾਦਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿਮਾਸਙ੍ਕਾਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਚਤੁਕ੍ਕਵਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਪਕ੍ਖਮੁਬ੍ਭਾਵਿਯ ਪਰਿਹਰਿਤੁਂ ‘ਯਦਿਚ੍ਚਾ’ਦਿਮਾਹ, ਅਯਨ੍ਤੇਸਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ¶ ‘‘ਯਦੇਸਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਪਾਟਿਪਦਿਕਤ੍ਥੋ ਤਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਨੇ ਕਮ੍ਮਾਦਯੋ ਵਿਭਤ੍ਤਿਵਚਨੀਯਾ, ਤਦਾ ‘ਅਨਭਿਹਿਤੇ ਕਮ੍ਮੇ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨਭਿਹਿਤਗ੍ਗਹਣਂ ਕਮ੍ਮਾਦਿਵਿਸੇਸਾਨਮਨੁਭਵਨ੍ਤਮਨਤ੍ਥਕਂ… ਅਭਿਹਿਤੇ ਵਿਭਤ੍ਤਿਵਾਚ੍ਚਾਭਾਵਤੋ, ਯਦਾ ਪਨਾਯਂ ਪਕ੍ਖੋ ‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਵਿਭਤ੍ਤਿਵਚਨੀਯਾ’ਤਿ ਤਦਾ ‘‘ਕਮ੍ਮੇ ਦੁਤਿਯਾ’’ ਤ੍ਯੇਵਮਾਦਯੋ ਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਵਿਸਯਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਾਯੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ, ਸਬ੍ਬਥਾਤਿ ਪਞ੍ਚਕਤਿਕਵਾਦੀਨਂ ਚਤੁਕ੍ਕਵਾਦੀਨਞ੍ਚ ਮਤਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨ, ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਬ੍ਯਤਿਰਿਤ੍ਤਤ੍ਥਮਤ੍ਤੋਯੇਵਾਤਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕੋ ਬ੍ਯਤਿਰਿਤ੍ਤਂ, ਨਪੁਂਸਕੇ ਭਾਵੇ ਕ੍ਤੋ, ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੇ ਬ੍ਯਤਿਰਿਤ੍ਤਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕੋ ਭੇਦੋ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਅਬ੍ਯਤਿਰਿਤ੍ਤਂ, ਅਬ੍ਯਤਿਭਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਤੋ ਸਕਤ੍ਥਤੋ ਅਬ੍ਯਤਿਰਿਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਮਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਸਾਮਞ੍ਞਂ ਯਸ੍ਸ ਓਦਨਾਦਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸੋ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤੋ.

ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਤਬ੍ਬਾਦਿਣਾਦਿਸਮਾਸੇਹਿ ਅਭਿਹਿਤਮਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਥਾਪਿ ਤੇਹਿ ਅਭਿਹਿਤੇਪ੍ਯੇਵਮੇਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ-‘ਏਵ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਕਰ-ਕਰਣੇ ਕਰੀਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਕਤੋ‘ਕ੍ਤੋ ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁ’ਤਿ (੫-੫੬) ਕਮ੍ਮੇ ਕ੍ਤੋ, ਸਤਿਕੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੀਤੋਤਿ ਕਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ‘‘ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਞ੍ਞੇਪਿ ਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ (੪-੧੨੦) ਇਕੋ, ਕਮ੍ਮਤਾਗਮ੍ਯਤੇ ਕਿਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨਂ ਕਮ੍ਮੇ ਵਿਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਏਵਞ੍ਚ ਧੁਹਿ ਕਿਮੇਕਮੁਦਾਹਰਣਂ ਦਤ੍ਤਮਾਚਰਿਯੇਨੇ ਤ੍ਯਤੋ ਆਹ- ‘ਉਦਾਹਰਣ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਨਭਿਹਿਤੇਤਿ ਵਚਨਂ ਵਿਨਾਪੀਤਿ ਵਚਨਂ ਵਿਨਾ ਏਵਾਤਿ ਅਵਧਾਰਣੇ-ਅਪਿਸਦ੍ਦੋ, ਸਮ੍ਭਾਵਨੇਵਾ, ਯਦ੍ਯਭਿਹਿਤੇਹਿ ਵਚਨਂ ਵਿਨਾਪਿ ਦੁਤਿਯਾਦੀਨਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਵਚਨਸਬ੍ਭਾਵੇ ਤੁ ਕਥਾਯੇਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਏਵਞ੍ਚ ਪਨੇਤ੍ਥ ਦੁਤਿਯਾਦੀਨਮਭਿਹਿਤੇ ਪਸਙ੍ਗਾਭਾਵੋ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਪਚ੍ਚਤੇ ਓਦਨੋ, ਕਤੋ ਕਟੋਚ੍ਚਾਦੋਪਿ ਯਦਿ ਦੁਤਿਯਾਦਯੋ ਸਿਯੁਂ ਪਠਮਾਵਿਧਾਨਸ੍ਸਾਵਕਾਸੋ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ ਤਤੋ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਨਭਿਹਿਤੇਯੇਵ ਕਮ੍ਮਾਦੋ ਦੁਤਿਯਾਦਯੋ ਸਕਿਰਿਯਾ (ਯਂ ਤਦ)ਭਿਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਪਠਮੇਵਤ੍ਵਭਿਹਿਤੇ’’ਤਿ, ਨ ਨੁਚ ਪਠਮਾਯਾਕਾਰਕਮਵਕਾਸੋ ਰੁਕ੍ਖੋ ਪਿਲਕ੍ਖੋਤਿ [ਰੁਕ੍ਖੋ ਪਿਲਕ੍ਖੋਤਿ ਕ੍ਰਿਯਾਪਦਂ ਨ ਸੂਯਤੇਤਿ ਵਿਭਤ੍ਯਨ੍ਤਰਸ੍ਸਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਤੇਭਸ੍ਸਾਪਦੀਪ] ਕਿਮਿਦਮੁਚ੍ਚਤੇ ਅਕਾਰਕਨ੍ਤਿ ਯਦ੍ਯ ਕਾਰਕਂ ਨੇਦਮ੍ਪਯੋਗਮਰਹਤਿ ਤਤੋ ਯਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸਕਿਰਿਯਾਨ ਮਸ੍ਸਵਨਂ ਤਤ੍ਥ ਪਦਤ੍ਥਸਹਚਰਿਤਾਯ ਸਤ੍ਤਾਯ ਪਤੀਤਿਯਾ ‘ਰੁਕ੍ਖੋ ਅਤ੍ਥਿ ¶ ਪਿਲਕ੍ਖੋ ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਅਪੇਕ੍ਖੀਯਤੀਤਿ ਕਾਰਕਤ੍ਤਂ ਰੁਕ੍ਖਾਦੀਨ ਮਤ੍ਥੇਵੇਤਿ [ਅਤ੍ਥੇਵੇਤਿ ਞ੍ਞਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਪਰਂ ਪਤਿਪਾਦਯਿਤੁਂ ਸਦ੍ਦੋ ਪਯੁਜ੍ਜਤੇ ਞ੍ਞਣਞ੍ਚ ਸਤੋਇਤਿ ਯਤ੍ਰ ਕ੍ਰਿਯਾਪਦਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਯੋਗੋ ਤਤ੍ਰ ਉਸ੍ਸਗ੍ਗਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਪਤੀਤਿਤੁਤ੍ਥੀਤਿ ਕ੍ਰਿਯਾਪਦਾਨੁਸਙ੍ਗਰ ਕਤ੍ਤਰਿ ਤਤਿਯਪ੍ਪਸਙ੍ਗਰਨਵਕਾਸਾ ਪਠਮਾ ਤ੍ਯਤ੍ਥੋ-ਭਸ੍ਸਪਦੀਪ], ਨ ਚ ਉਚ੍ਚਂ ਨੀਚਂਤ੍ਯਧਿਕਰਣਵਾਚਿਤ੍ਤੇ [ਵਾਚਿਕਾ] ਨਿਪਾਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤ੍ਯਨੇਨ ਨਤ੍ਥਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਤਿ ਉਚ੍ਚਮਤ੍ਥੀਤ੍ਯਾਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸੇਵ ਕਤ੍ਤੁਤ੍ਤਂ ਨਾਧਾਰਸ੍ਸਾਤ੍ਯ ਕਾਰਕਤ੍ਤਮਾਧਾਰਸ੍ਸਾਤ੍ਯਵਕਾਸੋ-ਤ੍ਥਿ ਪਠਮਾਯਾਤਿ ‘‘ਪਠਮਾਵਿਧਾ ਨਸ੍ਸਾਵਕਾਸੋ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ-ਯਂ ਹੇਤੁ ਅਸਿਦ੍ਧੋਤਿ ਚ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ, ਅਸਙ੍ਖ੍ਯਤੋ ਪਠਮਾਤ੍ਯਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਠਮਾਤ੍ਥ ਮਤ੍ਤੇ’’ਤਿ (੨.੩੯) ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਧਾਨਤੋ ਸਿਦ੍ਧੋਯੇਵ, ਯਂ ਹੇਤੁਤ੍ਤਾਨਭਿਹਿਤਵਚਨਮਨਤ੍ਥਕਮਿਚ੍ਚੇਵ ਠਿਤਂ.

ਯਞ੍ਚਾਤਿ ਚਸਦ੍ਦੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਰਸਮੁਚ੍ਚਯੇ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਯਞ੍ਚ ਫਲਂ ਮਞ੍ਞਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਯਦੇਤ੍ਥਾਨ ਭਿਹਿਤਾਧਿਕਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ ਤਦਾ ਯਥਾ ‘ਕਤੋ ਕਟੋ’ਚ੍ਚਤ੍ਰਤ੍ਤੇਨ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਾਭਿਹਿਤਤ੍ਤਾ ਦੁਤਿਯਾ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾ ‘ਕਟਂ ਕਰੋਤਿ ਵਿਪੁਲਂ ਦਸ੍ਸਨੀਯ’ਨ੍ਤਿ ਕਟਸਦ੍ਦਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਦੁਤਿਯਾਯ (ਵਿਪੁਲਾਦਿਗਤਸ੍ਸ) ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਾ ਭਿਹਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਪੁਲਾਦੀਹਿ ਵਿਸੇਸਨੇਹਿ ਦੁਤਿਯਾ ਨ ਸਿਯਾ, ਤਤੋ ਤ੍ਯਾਦਿ ਤਬ੍ਬਾਦਿਣਾਦਿਸਮਾਸੇਹਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਾਨ ਭਿਹਿਤਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇਵਾਤਿ ਵਿਪੁਲਾਦੀਹਿਪਿ ਦੁਤਿਯਾਵਿਧਾਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਨਭਿਹਿਤੇ’’ਤਿ (੨-੩-੧) ਅਨਭਿਹਿਤ ਵਚਨਸ੍ਸ ਅਧਿਕਾਰੇ ਯਞ੍ਚ ਫਲਂ ਚਿਨ੍ਤਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸਾਤਿ, ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਕਰੋਤ੍ਯਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤਾਯਾਤਿ ‘ਕਟਂ ਕਰੋਤਿ ਵਿਪੁਲਂ ਕਰੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨੀਯਂ ਕਰੋਤਿ’ਚ੍ਚੇਵਂ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਕਰੋਤਿਸ੍ਸਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਕਮ੍ਮਤਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸੇਸੋ, ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ-‘‘ਕਟਂ ਕਰੋਮੀਤਿ ਪਵਤ੍ਤੋ ਵਿਪੁਲਂ ਕਰੋਮੀ ਦਸ੍ਸਨਿਯਂ ਕਰੋਮੀਤਿ ਚ ਪਵਤ੍ਤੋਵਾਤਿ ਵਿਪੁਲਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਕਮ੍ਮਤਾ ਅਤ੍ਥੇਵ, ਤਤ੍ਥੇਕਸ੍ਸਾਭਿਧਾਨੇ ਪਰੇਕਸ੍ਸ ਸੁਖਮਵਲੋਕਯਨ੍ਤੀਤਿ ਤਦਭਿਧਾਨਾਯਪਿ ਦੁਤਿਯਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ, ਪਕਾਰਨ੍ਤਰਾਵਤਾਰੋ ਨਾਚਰਿਯੇ ਨੋਪਰੋਧਿਤੋਤਿ ਤਮ੍ਪਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਦਸ੍ਸਯਿਸ੍ਸਾਮ-‘‘ਕਟਸਦ੍ਦਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਦੁਤਿਯਾ ¶ ਕਟਜਾਤਿ ਕਮ੍ਮਮਭਿਹਿਤਵਤੀ, ਨ ਵਿਪੁਲਾਦਿਗੁਣਕਮ੍ਮਂ, ਤਤੋ ਤਦਭਿਧਾਨਾਯ ਚ ਦੁਤਿਯਾਯੇਵ ਭਵਤਿ, ਅਥਵਾ ਕਟੋਵ ਕਮ੍ਮਂ, ਤਂ ਸਾਮਾਨਾਧਿਕਰਣ੍ਯੇਨ ਵਿਪੁਲਾਦੀਹਿਪਿ ਦੁਤਿਯਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਟਂ ਕਰੋਤਿ ਵਿਪੁਲੋ ਦਸ੍ਸਨੀਯੋਤਿ ਹਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਵਿਪੁਲਾਦਯੋ ਕਤ੍ਤੁਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤਾਯੇਵ ਪਤੀਯੇਯ੍ਯੁਂ ਤਸ੍ਮਾ ਕਟਸਦ੍ਦਸਾਮਾਨਾਧਿਕਰਣ੍ਯਮ੍ਪਟਿਪਾਦਯਤਾ ਵਸ੍ਸਮੇਤ੍ਥ ਦੁਤਿਯਾ ਕਰਣੀਯਾ’’ਤਿ. ਨਨ੍ਵੇਮਿਚ੍ਚਾਦਿਚੋਦ੍ਯਂ, ਏਵਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਗੁਣਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਤਾਯ ਸਤਿ, ਪਪ੍ਪੋਤੀਤਿ ਕਟ ਕਮ੍ਮੇ-ਭਿਧਾਨਿਯੇ (ਕਤੋ) ਤਿ ਕ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਉਦਾਰਾਦਿਤੋ ਕਰੋਤ੍ਯਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਦੁਤਿਯਾ ਪਪ੍ਪੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇਚ੍ਚਾਦਿ ਪਰਿਹਾਰੋ, ਅਵਯਵੇਨ ਕਮ੍ਮਂ ਨ ਵਦਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਅਵਯਵੇਨਾਤਿ ਵਿਸੁਂਵਿਸੁਂ, ਕਿਞ੍ਚਰਹੀਤਿ ਆਹ-‘ਸਭਾਵਤੋ ਸਬ੍ਬਂ ਕਮ੍ਮਂ ਵਦਤੀ’ਤਿ. ਹੋਤੁ ਕਾਮਂ ਉਦਾਰਾਦਿਤੋਪਿ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਪਠਮਾ, ਕਤਸਦ੍ਦਤੋ ਕਾ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਆਹ-‘ਕਤਸਦ੍ਦਤੋ ਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਨ੍ਤੋਭੂਤੋ ਅਨ੍ਤੋਗਧੋ ਨਾਮਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਮ੍ਮਲਕ੍ਖਣਤ੍ਥੇਸੋ ਅਤ੍ਥੋ ਕਮ੍ਮਲਕ੍ਖਣੋ ਅਭਿਹਿਤੋ ਕਥਿਤੋ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਨਨੁ ‘ਕਤੋ ਕਟੋ’ਚ੍ਚਾਦੋ ਸਭਾਵਤੋ ਸਬ੍ਬਕਮ੍ਮਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨ੍ਤੋਭੂਤਨਾਮਤ੍ਥਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਚਾਤ੍ਥਮਤ੍ਤੇ ਹੋਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਠਮਾਤਿ ‘ਕਟਂ ਕਰੋਤਿ ਉਲ਼ਾਰਂ ਸੋਭਨਂ ਦਸ੍ਸਨੀਯ’ਨ੍ਤਿ ਕਟਾਦਿਤੋਪਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਦੁਤਿਯਾਯ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਾਭਿਹਿਤਤ੍ਤਾ ਉਲ਼ਾਰਾਦੀਹਿ ਪਠਮਾਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਸਿਯਾਤਿ ਅਭਿਹਿਤਾਭਿਧਾਨਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋਪਗਤਂ ਚੋਦਨਂ ਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯਾਹ-‘ਕਟਾਦਿਸਦ੍ਦੋ ਤ੍ਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਸਾਮਞ੍ਞੇਨਾਤਿ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਕਟਾਦਿਸਾਮਞ੍ਞੇਨ.

‘‘ਕਤ੍ਤੁਰਿਚ੍ਛਿਤਤਮ’’ਨ੍ਤ੍ਯਨੇਨ (੧-੪-੪੯) ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਕਿਰਿਯਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿ ਤੁਮਿਟ੍ਠਤਮਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਇਚ੍ਛਿਤਤਮੇ ਕਮ੍ਮਸਞ੍ਞਂ ਵਿਧਾਯ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਯਾਦਿਕੇਸੁਤੀਸੁ ਕਮ੍ਮੇਸੁ ਦੁਤਿਯਾ ਵਿਧੀਯਤੇ ਪਾਣਿਨੀਯੇਹਿ, ਇਚ੍ਛਿਤਤਮਤ੍ਤਞ੍ਚ ਤਦਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਕਿਰਿਯਾਯ, ਓਦਨਂ ਪਚਤਿ ਗਾਵੁਮ੍ਪਯੋ ਦੋਹਤਿਤ੍ਯਾਦੋ(ਹਿ) ਓਦਨਾਦ੍ਯਤ੍ਥਾ ਪਚਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾਰਬ੍ਭਤੇਤਿ ਓਦਨਪਯਾਦੀਨਮਿਚ੍ਛਿਤਤਮਤ੍ਤਂ, ਤਦੁਪਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ-‘ਯਂ ਕਤ੍ਤੁ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਵਿਭਤ੍ਤਿਂ ਵਿਧਾਯ ਦੁਤਿਯਾਭਿਮਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਪੁਨ ਪਯਾਦਿਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਦੋਹਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾ ਯੁਤ੍ਤਂ ¶ ਕਰਣਾਦਿਰੂਪੇਨ ਅਕਥਿਤਂ ਗਵਾਦਿਕਮਿਚ੍ਛਿਤਂ ਕਾਰਕਂ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਅਕਥਿਤਞ੍ਚਾ’’ਤਿ (੧-੪-੫੧) ਕਮ੍ਮਸਞ੍ਞਂ ਵਿਧਾਯ ਤੇਨੇਵ ਦੁਤਿਯਾ ਵਿਧੀਯਤੇ, ਤਦੁਪਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਉਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਤ੍ਰ ਚੇਵਮਕਥਿਤਨਿਯਮੋ ਕਤੋ ਵਾਤ੍ਤਿਕਕਾਰੇਨ-

ਪੁਚ੍ਛਿਚਿਭਿਕ੍ਖੀਨਂ ਦੁਹਿ,ਯਾਚੀਨਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਮੁਪਯੋਗੇ;

ਪੁਬ੍ਬਵਿਧਿਮ੍ਹਿ-ਕਥਿਤਂ, ਬ੍ਰੂਸਾਸੀਨਞ੍ਚ ਗੁਣਾਸਤ੍ਤਨ੍ਤਿ.

ਉਪਯੁਜ੍ਜਤੇ ਇਟ੍ਠਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਯਂ ਬ੍ਯਾਪਾਰੀਯਤੀਤ੍ਯੁਪਯੋਗੋ-ਪਯੋਪ੍ਪਭੁਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਵਾਦਿ, ਅਪੁਬ੍ਬਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਅਪਾਦਾਨਾਧਿਕਰਣਾਦਿ ਪੁਬ੍ਬਸਞ੍ਞਾ ਵਿਧਾਨਾਭਾਵੇ, ਵਿਧਾਨੇ ਹਿ ਮਾਣਵਕਾ ਮਗ੍ਗਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਰੁਕ੍ਖਾ ਫਲਾਨ੍ਯਵਚਿਨਾਤ੍ਯਾਦਿ ਯਥਾਰਹਂ ਭਵਤਿ, ਗੁਣਾਸਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗੁਣੇਨ ਸਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ, ਗੁਣਸਦ੍ਦੇਨੇਤ੍ਥ ਪਧਾਨਸਾਧਨਂ ਧਮ੍ਮਾਦਿਕਂ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਂ ਪਧਾਨਸਾਧਨਞ੍ਹਿ ਕਿਰਿਯਾਯੋਪਕਾਰਕਮੁਪਕਾਰਿਯਂ ਪਧਾਨਭੂਤਂ ਕਿਰਿਯਮਪੇਕ੍ਖਿਯ ਗੁਣੋ ਭਵਤਿ, ਚੋ-ਨੁਤ੍ਤਸਮੁਚ੍ਚਯੇ, ਪਧਾਨਨ੍ਤੁ ਧਮ੍ਮਾਦਿਨੋ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਤਦਤ੍ਥਤ੍ਤਾ, ਉਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨਞ੍ਚ ਤਂ ਪਯੋਪਭੁਤਿਚੇਤਿ ਵਿਸੇਸਨਸਮਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨਪਯੋਪ੍ਪਭੁਤਿਨੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਛਟ੍ਠੀਸਮਾਸੋ, ਪਭੁਤਿ ਸਦ੍ਦੇਨ ਗਵਾਦਿਨੋ ਗਹਣਂ, ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਗੋਮਨ੍ਤਾਦਿਨੋ, ਦੁਤਿਯੇਨਾਦਿ ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਧਿਕਰਣਾਦਿਨੋ, ਚਤੁਤ੍ਥੇਨ ਵਿਨਯਾਦਿਨੋ, ਵਿਧਾਨਨ੍ਤਿ ਦੁਤਿਯਾ ਵਿਧਾਨਂ, ਦੁਤਿਯਾਵਿਧਾਨਮਭਿਮਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨੀਯਂ. ਪਾਣਿਨਿਯੇਹਿ ‘‘ਤਥਾ ਯੁਤ੍ਤਞ੍ਚਾਨਿਚ੍ਛਿਤਂ’’ (੧-੪-੫੦) ਇਚ੍ਚਨੇਨ ਕਮ੍ਮਸਞ੍ਞਂ ਵਿਧਾਯ ‘‘ਕਮ੍ਮੇ ਦੁਤਿਯਾ’’ (੨-੩-੨) ਤ੍ਯਨੇਨੇਵ ਦੁਤਿਯਾ ਵਿਧੀਯਤੇ, ਤਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਯੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ‘‘ਤਥਾ ਯੁਤ੍ਤਞ੍ਚਾਨਿਚ੍ਛਿਤ’’ਨ੍ਤੀਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਯੇਨੇਵੇਚ੍ਚਾਦਿਪਞ੍ਚਿਕਾਪਾਠਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਯੁਜ੍ਜਤੇਤਿ ਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮ੍ਬਜ੍ਝਤੇ, ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ, ਅਤ੍ਰ ਤੁ–

ਯਦ੍ਯਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾਹਿਲਙ੍ਘਾਦਿ, ਤਦਾਹ੍ਯਾਦਿਮਨਿਚ੍ਛਿਤਂ;

ਯਦਾ ਲਜ੍ਜਾਭਯਾਦੀਹਿ, ਤਦੇਚ੍ਛਿ ਤਤਮਂ ਮਤਂ.

‘‘ਤਥਾ ਯੁਤ੍ਤਞ੍ਚਾਨਿਚ੍ਛਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇਨਸ੍ਸ ਪਰਿਯੁਦਾਸਵੁਤ੍ਤਿਤੋ ਇਚ੍ਛਿਤਾ ਅਞ੍ਞਮਨਿਚ੍ਛਿਤਮਨਭਿਮਤਮਿਤਰਞ੍ਚ, ਤਤੋਯੇਵ‘ਗਾਮਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਮੁਪਸਪ੍ਪਤੀ’ਤ੍ਯਤ੍ਰ ਨੇਵਿਚ੍ਛਿਤਨਾਨਿਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸਪਿ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮ ਸਞ੍ਞਾ ¶ ਸਿਦ੍ਧਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ‘‘ਕਮ੍ਮੇ ਦੁਤਿਯਾ’’ਤਿ ਦੁਤਿਯਾ ਵਿਧੀਯਤੇ, ਤਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤਿ’ਨੇਵਿਚ੍ਛਿਤਨਾਨਿਚ੍ਛਿਤਸ੍ਮਾ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਨੇਵਿਚ੍ਛਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬਮਨਭਿਮਤਤ੍ਤਾ, ਨਾਪ੍ਯਨਿਚ੍ਛਿਤਂ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਤ੍ਤਾ, ਗਾਮਗਮੇਨ ਹ੍ਯਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪਰਤਾ, ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੋਪਸਪ੍ਪਨਨ੍ਤੁ ਪਸਙ੍ਗਾਗਤਨ੍ਤਿ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਾਨਮ੍ਪਿ ਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਅਤ੍ਥੇਵ, ਅਤ੍ਰਾਪਿ-

ਨੇਵਿਚ੍ਛਿਤਾਨਿਚ੍ਛਿਤਨ੍ਤੁ, ਮਬੁਦ੍ਧਿਯੁਪਸਪ੍ਪਨੇ;

ਮੂਲਂ ਵਿਸ੍ਸਮਨਤ੍ਥਨ੍ਤੁ, ਤਮਿਚ੍ਛਿਤਤਮਂ ਸਿਯਾ.

ਬ੍ਰੂਸਾਸਿਨਞ੍ਚਾਤਿ ਚਸਦ੍ਦੋਪਸਙ੍ਗਹਿਤੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਏਵ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਏਤ੍ਥ ਗਾਮਦੇਵਦਤ੍ਤਗਗ੍ਗਾਨਮਕਥਿਤਸਞ੍ਞਾ, ਅਜਾਦਯੋ ਤ੍ਵਿਚ੍ਛਿਤਤਮਾ, ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ‘ਪਤ੍ਥੇਤਿ ਗਾਵੁਂ ਪੁਰਿਸਂ ਦ੍ਵਿਜੋ’ਤ੍ਯਾਦਯੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਨਯਤਿਨੀ=ਪਾਪੁਣਨੇ, ਵਹਤਿ ਵਹ=ਪਾਪੁਣਨੇ, ਹਰਤਿ ਹਰ=ਹਰਣੇ, ਜਯਤਿਜਿ=ਜਯੇ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਲੇਚ ਏਤ੍ਤੇ ਅਯਾਦੇਸੇ ਚ ਰੂਪਂ, ਦਣ੍ਡ=ਦਣ੍ਡਨੇ ਚੁਰਾਦਿਤ੍ਤਾ ਣਿਮ੍ਹਿ ਰੂਪਂ, ਅਥ ‘‘ਅਧਿਸੀਟ੍ਠਾਸਾਨਂ ਕਮ੍ਮਂ’’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ (੧-੪-੪੬) ਤੇਨ ਤੇਨ ਕਮ੍ਮਸਞ੍ਞਂ ਵਿਧਾਯ ‘ਪਠਵਿਂ ਅਧਿਸੇਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ ਆਦੋ (ਤਤ੍ਥ) ਤਤ੍ਥ ‘‘ਕਮ੍ਮੇ ਦੁਤਿਯਾ’’ਤਿ (੨-੩-੨) ਦੁਤਿਯਾ ਵਿਧੀਯਤੇ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਸਤ੍ਥ ਕਾਰੇਹਿ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਵੇਤ੍ਥ ਲੋਕਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਚਨਿਚ੍ਛਾਤਿ ਕਮੇਨੇਤਂਞ੍ਞਸਞ੍ਞਾਪੁਬ੍ਬਕਂ ਕਮ੍ਮਮੁਪਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ-‘ਅਧਿਪੁਬ੍ਬ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਾਯ ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾਯ ਦੁਤਿਯਾ ਸਿਯਾ ਤਾਯ ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾਯ ਕਮ੍ਮਤਾ ਕਥਂਹਿਨਾਮਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਨੇਵ ਉਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ ਕਦਾਚਿਕਸ੍ਸਚਿ ਸਿਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਪਯਤਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰਮਾਰਬ੍ਭਨੀਯਂ, ਤਤ੍ਥੇਵਂ ਕਿਂ ਭਵਤੋ ਮਨਸਿ ਦੋਸਧਿਜਮ੍ਭਨੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਵਂ ਸਦ੍ਦਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਯਥਾ ਆਧਾਰੇ ਕਮ੍ਮਵਚਨਿਚ੍ਛਾ, ਤਥੇਹਾਪਿ ਆਧਾਰਵਚਨਿਚ੍ਛਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤੇਨੇਵਾਹ-‘ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਆਧਾਰਵਚਨਿਚ੍ਛਾ’ਤਿ, ਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਨਿਵਿਸਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਏਵਂਸਦ੍ਦਸਮਾਨਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਤਥਾ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਤਦਤ੍ਥਾਨੁਸਾਰੇਨੇਵ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਤਥਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਵਿਸੁਂ ਨ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਪਾਨਞ੍ਚ ਆਚਾਰੋਚ ਪਾਨਾਚਾਰਂ, ਤਂਪਾਨਾਚਾਰਮਸ੍ਸ ਆਧਾਰਸ੍ਸ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਪ੍ਪਾਨਾਚਾਰੇ, ਪਾਨਤ੍ਥਾਚਾਰਤ੍ਥਧਾਤੁਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ ਯੋ ਨਦ੍ਯਾਦਿ ਕੋ ਆਧਾਰੋ ਸੋ ਪਾਨਾਚਾਰਵਾਯੇਵਾਤਿ ਆਹ- ‘ਪਾਨਤ੍ਥਾਚਾਰਤ੍ਥਾਨਂ ਧਾਤੂਨਮਾਧਾਰੇ’ਤਿ ¶ , ਕੇਸਞ੍ਚੀਤਿ ਅਨਿਯਮੇਨ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਕਾਰਾਨਂ, ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਆਧਾਰਵਚਨਿਚ੍ਛਾਪਕ੍ਖੇ, ਪਤਿਪਰੀਹਿ ਭਾਗੇਚੇਤ੍ਯਵਸਿਦ੍ਧਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਤਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਧਾਤੁਨਾ ਅਯੁਤ੍ਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ… ਯਦਿ ਯੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਛਟ੍ਠਿਯਾਭਾਵਾ, ਤੇਨਾਹ-‘ਯਦਾਤ੍ਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਤੇਨਾਤਿ ਤਸਦ੍ਦੇਨ, ਅਪਿਸਦ੍ਦੋਪਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਾਚਾਤਿ ਬਹੁਵਚਨਨਿਦ੍ਦੇਸੋ.

ਯਦਾ ਕਾਲਦ੍ਧਾਨਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ‘ਮਾਸਮਾਸਤੇ ਕੋਸਂ ਸਯਤਿ’ਚ੍ਚਾਦੋ ਅਕਮ੍ਮਕੇਹਿਪਿ ਯੋਗੇ ਕਾਲਭਾਵਦ੍ਧਦੇਸਾਨਂ ਪਰੇਹਿ ਕਮ੍ਮਤ੍ਤਮਨੁਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਚ, ਯਦਾਤ੍ਵਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਤੁ ਕਿਰਿਯਾਵ ਸਬ੍ਬੇਨਸਬ੍ਬਂ ਨ ਸੂਯਤਿ, ਤਥਾ ਸਤਿ ਕੁਤੋ ਚ ਕਮ੍ਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤੇਹੇਵ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤੀ ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਗਮ੍ਮ ਮਾਨਕਿਰਿਯਾਯੋਗੋਪਿ ਨ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ… ਮਾਸਮਾਸਤੇਚ੍ਚਾਦੀਸੁ ਆਸਨਾਦਿ [ਆਸਨਾਦੀਸੁ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਕਿਰਿਯਾਨਂ ਮਾਸਾਦਿਯੋਗੋ ਵਿਯ ਕਲ੍ਯਾਣਿਤ੍ਤਗੁਣਾਦਿਯੋਗੋ ਚ ਲੋਕਸ੍ਸ ਪਤੀਤਿਪਥਮੁਪਯਾਤੀਤਿ, ਨ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਕਿਰਿਯਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ ਗੁਣਦਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਕਿਰਿਯਾਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਭਾਵਾ ਕਮ੍ਮਤ੍ਤਾਭਾਵੋਤਿ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ, ਗੁਲ਼ੇਨ ਮਿਸ੍ਸਾ ਧਾਨਾ ਭਜ੍ਜਿਤਯਵਾ ਗੁਲ਼ਧਾਨਾ. ਅਜ੍ਝਯਨਕਿਰਿਯਾਯ ਪਬ੍ਬਤੇਨ ਚ ਮਾਸਕੋਸਾਨਂ ਸਾਕਲ੍ਲੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਭਾਵਾ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗਾਭਾਵੋਤਿ ਮਾਸਸ੍ਸਾਤਿਆਦੀਸੁ ਨ ਦੁਤਿਯਾ. ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹੇ ਸਮਯਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹੇ ਸਮਯੋਤਿ ਸਤ੍ਤਮੀਆਮਾਦਿਸਮਾਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤ ਮੇਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮਯਸ੍ਸ ਸਾਕਲ੍ਲੇਨ ਵਿਹਰਣਕਿਰਿਯਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਮਾਹ, ਯਂਸਮਯਂ ਕਰੁਣਾਵਿਹਾਰੇਨ ਵਿਹਾਸਿ, ਤਂ ਏਕਂਸਮਯਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਕਿਰਿਯਾਯਚ੍ਚਨ੍ਤਮੇਵ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਵਾਸਨਵਿਹਰਣ ਕਿਰਿਯਾਹਿਪਿ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਾਦੀਨਮਚ੍ਚਨ੍ਤਮੇਵ ਯੁਤ੍ਤਤਂ ਉਪਲਕ੍ਖੇਤਿ, ਪਕਾਰਨ੍ਤਰੇਨਾਪਿ ਸਿਦ੍ਧਿਯਮਾਸਙ੍ਕਮੁਬ੍ਭਾਵਯਤਿ ‘ਯਦਾ ਤ੍ਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ ਯਥਾਪਕਤਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਞ੍ਞਥਾ ਭਵਨਂ, ਇਧ ਪਨ ਸਤ੍ਤਮਿ ਯਮ੍ਪਤ੍ਤਾਯਂ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥੇ ਬਾਹੁਲਕੇਨ ‘‘ਕਮ੍ਮੇ ਦੁਤਿਯਾ’’ਚ੍ਚੇਵ ਦੁਤਿਯਾਪ੍ਪਤ੍ਤਿ.

ਤਤਿਯਾਭਿਮਤਾਤਿ ‘‘ਅਪਵਗ੍ਗੇ ਤਤਿਯਾ’’ਤਿ (੨-੩-੬) ਵਚਨੇਨ ਪਾਣਿਨਿਯਾਨਂਪਪਞ੍ਚਤ੍ਤਮਭਿਮਤਾ, ਕਥਮ੍ਪਨ ਕਾਲਦ੍ਧਾਨਂ ਕਰਣਤ੍ਤਮਿਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯ ਕਰਣਤ੍ਤਮੇਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ¶ ਆਹ-‘ਤਥਾਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਤਥਾਪੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਕ੍ਕਮੇਨ ਕਰਣਤ੍ਤਸਮ੍ਭਵਾ ਤਤਿਯਾਯ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਯਪਿ, ਸਿਯਾਤਿ ਤਤਿਯਾ ਸਿਯਾ, ਤਞ੍ਚਾਤਿ ਤਂ ਕਰਣਞ੍ਚ. ਕਾਰਕਮਜ੍ਝੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਛਟ੍ਠੀ ਸਮਾਸੋ ਕਾਰਕਸਦ੍ਦੇਨ ਚ ਸਤ੍ਤਿਕਾਰਕਂ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ (ਆਹ) ‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਕਤ੍ਤੁਸਤ੍ਤੀਨਂ ਮਜ੍ਝੇ’ਤਿ, ਅਭਿਨ੍ਨਸ੍ਸਾਪਿ ਹਿ ਏਕਸ੍ਸ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਦਿਕਤ੍ਤੁਨੋ ਭਿਨ੍ਨਾਨਂ ਤਂਸਮਵੇਤਾਨਂ ਕਤ੍ਤੁਸਤ੍ਤੀਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਕਾਲਦ੍ਧਾਨਾਨਿ, ਸਤ੍ਤਿਭੇਦਮੇਵ ਬ੍ਯਞ੍ਜਯਮਾਹ-‘ਤਥਾਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਏਕਤ੍ਥਾਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇ, ਦ੍ਵੀਹੇਤੀਤੇ (ਭੁਞ੍ਜਿਕ੍ਰਿਯਾ) ਸਾਧਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਅਹਾਨਂ ਸਮਾਹਾਰੋ ਦ੍ਵੀਹਂ ਤਸ੍ਮਿਂ. ਇਸੁਮਸਤੀਤਿ ਵਾ, ਇਸੁਮ੍ਹਿ ਆਸੋ ਅਸ੍ਸੇਤਿ ਵਾ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨੇਨ ਇਸ੍ਸਾਸਸਦ੍ਦੇਨ ਗਮ੍ਮਮਾਨਂ ਕਿਰਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਇਸ੍ਵਸਨੇ’ਤਿ, ਨਨ੍ਵਿਚ੍ਚਾਦਿ ਚੋਦ੍ਯਂ, ਧਨੁਪਞ੍ਚਸਤਂ ਕੋਸੋ, ਏਵਮਞ੍ਞਤੇਚ੍ਚਾਦਿ ਪਰਿਹਾਰੋ, ਛਟ੍ਠਿਯਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾਯਨ੍ਤਿ ਕੋਸਸ੍ਸੇਕਦੇਸੇਤਿ ਏਵਂ ਛਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾਯਂ, ਮੁਤ੍ਤਸਂਸਯੇਨੇਦਂ ਸਮਾਨਨ੍ਤਿ ਮੁਤ੍ਤੋ ਸਂਸਯੋ ਯਸ੍ਮਿਂ ਅਵਧ੍ਯਾਦੋ ਤੇਨੇਤਂ ਤੁਲ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਅਭਿਮਤਾਤਿ ‘‘ਸਤ੍ਤਮੀ ਪਞ੍ਚਮਿਯੋ ਕਾਰਕਮਜ੍ਝੇ’’ਤਿ (੨-੩-੭) ਵਚਨੇਨ ਸਤ੍ਤਮੀਪਞ੍ਚਮਿਯੋ ਪਪਞ੍ਚਤ੍ਤਮਭਿਮਤਾ, ਦ੍ਵੀਹੇ ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਦ੍ਵੀਸੁ ਦਿਵਸੇਸੁ ਗਤੇਸੁ ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ‘‘ਯਬ੍ਭਾਵੋ ਭਾਵਲਕ੍ਖਣ’’ਨ੍ਤਿ (੨-੩੬) ਸਤ੍ਤਮੀ, ਸਕਸਕਕਾਰਕਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯੇਵਾਤਿ ਹਿ ਇਦਂ ਬਾਹੁਲ੍ਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਦ੍ਵੀਹਾ ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ ਕੋਸਾ ਵਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਦ੍ਵੀਹਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਕੋਸਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਠਿਤਂ ਲਕ੍ਖਂ ਵਿਜ੍ਝਤਿ ਉਪਾਤ੍ਤਵਿਸਯੋ-ਯਮਵਧਿ, ਕੋਸੇ ਵਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਕੋਸੇ ਠਿਤਂ ਲਕ੍ਖਂ ਵਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਕਤਚਤ੍ਥਸਮਾਸਾਤਿ ਕਤੋ ਚਤ੍ਥਸਮਾਸੋ ਯੇਸੁ ਤੇ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਵੁਤ੍ਤਯੋਤਿ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੇ ਵੁਤ੍ਤਿ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਧਿਕਰਣਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸਮਾਸੋ, ਚਤ੍ਤਸਮਾਸੇ ਗਤ੍ਯਾਦੀਨਂ ਵਿਸੁਂਵਿਸੁਂ ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਤੇਹਿ ਪਰਂ ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨੋ ਅਤ੍ਥਸਦ੍ਦੋ ਗਤ੍ਯਾਦੀਹਿ ਪਚ੍ਚੇਕਮਭਿਸਮ੍ਬਜ੍ਝਤੀਤਿ ਮਞ੍ਞਤੇ, ਅਥ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘ਪਯੋਜ੍ਜੇ’ਇਚ੍ਚੇਤਾਵਤ੍ਯੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਪਯੋਜ੍ਜੋ ਸਯਂ ਕਤ੍ਤਾਤਿ ਕਥਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ਯੇਨ ‘ਪਯੋਜ੍ਜੇ ਕਤ੍ਤਰੀ’ਤਿ ਵਿਵਰਣਂ ਕਤਮਿਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-‘ਗਤ੍ਯਾਦ੍ਯਤ੍ਥ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਬੋਧਾ ਦੀਨਂ ¶ ਗਹਣਂ, ਤਕ੍ਕਿਰਿਯਾਸਮਤ੍ਥੋਵਾਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਗਤ੍ਯਾਦਿਕਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯ ਸਮਤ੍ਥੋ ਏਵ ਨਿਯੁਜ੍ਜਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਕਿਰਿਯਾਕਰਣੇ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਕਤ੍ਤਾਵਾਤਿ ਆਹ-‘ਸੋਚ ਕਤ੍ਤਾ’ਤਿ. ਦੁਤਿਯਾਯ ਸਿਦ੍ਧਾਯਾਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਨਯੇਨ ਪਯੋਜ੍ਜਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਕਮ੍ਮਤ੍ਤਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ‘‘ਕਮ੍ਮੇ ਦੁਤਿਯਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਕਮ੍ਮੇ ਦੁਤਿਯਾਯ ਸਿਦ੍ਧਾਯ. ਕਿਂ ਲਕ੍ਖਣੋ-ਯਂ ਨਿਯਮੋ ਯਦਤ੍ਥਮਿ ਦਮਾਰਭੀਯਤਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਗਤ੍ਯਾਦ੍ਯਤ੍ਥਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰੀਯਿਸ੍ਸਤੇ ‘ਏਤੇਸਮੇਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਤਥਾਚਾਬ੍ਭੁਪਗਮੇ, ਪਯੋਜ੍ਜੋ ਕਤ੍ਤਾ ਨ ਕਮ੍ਮਂ ਤ੍ਯਬ੍ਭੁਪਗਮ੍ਮ ਪਯੋਜ੍ਜੇ ਕਤ੍ਤਰੀ’ਤਿ ਵਿਵਰਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਮ੍ਪਨਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਸਰੂਪਮਾਹ, ਗਤਿ ਆਦ੍ਯਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ, ਨਿਯੁਜ੍ਜਮਾਨੋ ਪਯੋਜਕਬ੍ਯਾਪਾਰਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਮਭੂਤੋਵ ਭਵਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਯਮੇਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘‘ਗਮਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾਯ ਸਾਧਨਤ੍ਤਾ ਯਦਿਪਿ ਪਯੋਜ੍ਜੋ ਕਤ੍ਤਾ, ਤਥਾਪਿ ਸੋ ਪਯੋਜਕੇਨ ਗਮਨਾਦੀਸੁ ਬ੍ਯਾਪਾਰਿਯਮਾਨੋ ਪਯੋਜਕਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਾਰਲਕ੍ਖਣਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਯਮਾਨੋ ਯਦਿ ਕਮ੍ਮਂ ਨ ਹੋਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਕਿਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨ ਕਮ੍ਮਭੂਤੋਵ ਹੋਤੀ’’ਤਿ [(ਅਤ੍ਥੋ) (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ( ), ਪਤੀਯਤੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਤੀਤਿਵਸੇਨੇਵਾਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਤਾ, ਸਭਾਵਤੋ ਤੁ ਪਯੋਜ੍ਜੋ ਕਤ੍ਤਾਵਾਤਿਪਿ ਞਾਪੇਤਿ, ਪਯੋਜਕੋਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਦਿਕੋ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ, ਅਤ੍ਥਗਹਣਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਸਦ੍ਦਾਕਮ੍ਮਕਭਜ੍ਜਾਦੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਕਮ੍ਮਕਭਜ੍ਜਾਦੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸ, ਬੋਧਤ੍ਥਸ੍ਸ ਉਦਾਹਰਣਨ੍ਤਿ ਸੇਸੋ, ਨਨੁ ਵਚਨਪ੍ਪਯੋਜਨਂ ਦਸ੍ਸਯਤਾ ਵਚਨਮੇਵੋਪਦਸ੍ਸਿਯ ਪਞ੍ਹੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ, ਅਥ ‘ਏਤੇਸਮੇਵਾ’ਤ੍ਯਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਨੇਵ ਕਥਂ ਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ ‘ਏਤੇਸਮੇਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਕ੍ਕਮੇਨ ਨਿਯਮਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਵਚਨਸ੍ਸ ਏਵਕਾਰੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਵਚਨਤ੍ਤਾ ਏਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਤੇਨ ਯਥਾਪਠਿਤਾ ਗਤ੍ਯਾਦਯੋਵ ਵਿਸੇਸ੍ਸਭੂਤਾ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਪਰਾਮਸੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤੇ ਸਮੇਵਾਤਿ ਕਤਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਤੇ [ਏਵੋਸਞ੍ਚਾਤਿ ਮਞ੍ਞਤੇ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)], (ਗਚ੍ਛਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋਤਿ…ਪੇ… ਨਹੋਤੀਤਿ) ਇਮਿਨਾ ਇਮਮਤ੍ਥਞ੍ਚ ਜੋਤੇਤਿ ‘‘ਯਦਿਪਿ ਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਪਯੋਜ੍ਜਸ੍ਸ ਵਿਯ ਕਤ੍ਤੁਨੋਪਿ ਕਮ੍ਮਤ੍ਤਮ੍ਪਸਜ੍ਜਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਪਯੋਜ੍ਜੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਤ੍ਤਰਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇ ਦੁਤਿਯਾ ਨਪ੍ਪਸਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ, ਅਭਿਮਤਾਤਿ ‘‘ਗਤਿਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ’’ਦਿ (੧-੪-੫੨) ਸੁਤ੍ਤੇਨ ¶ ਪਯੋਜ੍ਜਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਕਮ੍ਮਸਞ੍ਞਂ ਵਿਧਾਯ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਯੋਜ੍ਜੇਦੁਤਿਯਾਭਿਮਤਾ, ਚਰਹਿਸਦ੍ਦੋ ਪੁਚ੍ਛਾਯਂ, ਪਯੋਜੇਤੀਤਿ ਅਸ੍ਮਿਂ ਉਦ੍ਦੇਸੇ ਤਦਾ ਕਥਂ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸੇਸੋਤਿ ਯਦਾਚਰਹਿਚ੍ਚਾਦਿਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸਾਵਸਾਨੇ ਪਯੋਜੇਤੀਤਿ ਅਸ੍ਮਿਂ ਉਦ੍ਦੇਸੇ ਵਚਨਸਮੀਪੇ’ਤਦਾ ਕਥਮ੍ਭਵਿਤਬ੍ਬ’ਨ੍ਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਯਾਵਤਾਤਿ ਤਤਿਯਨ੍ਤਪਟੀਰੂਪਕੋ ਨਿਪਾਤੋ, ਯਸ੍ਮਾ ਦਤ੍ਥੋ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਯਸ੍ਮਾ ਦੁਤਿਯਾ ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ‘ਯਞ੍ਞਦਤ੍ਤੇਨੇ’ਤਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਨਿਯਮੇਨੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵਚਨਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ ਪਯੋਜਨਮਾਹ, ਸਾਪਿ ਤਤਿਯਾਪਿ [ਦੁਤਿਯਾਪਿਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬ] ਯਦਾਤ੍ਵਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਹਰਤਿ ਨਾਹਾਰਤ੍ਥੇ [ਨਹਰਤ੍ਯਤ੍ਥੇ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਤਿਪਿ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤਿ, ਉਭਯਤ੍ਥਾਤਿ ਦੁਤਿਯਾਯ ਪਤ੍ਤਾਯ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਾਯ ਚ, ਵਿਭਾਸਾ ਵਿਕਪ੍ਪੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਕਾਰੇਤਿਕਰ-ਕਰਣੇ, ਲੇਤ੍ਤਾਯਾਦੇਸਾਤਿਲਤ੍ਤ ਏਤ੍ਤਅਯਾਦੇਸ੍ਸ, ਵਦ-ਵਚਨੇ, ਅਭਿਵਦਨਮਭਿਵਾਦੋ ਤਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ‘‘ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੇਨਾਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ (੫-੧੨) ਇਮ੍ਹਿ ਨਾਮਧਾਤੁ ‘ਅਭਿਵਾਦਿ’ਤਿਸੁਤ੍ਤੇ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋਤਿ ਆਹ-‘ਅਭਿਵਾਦਿਸ੍ਮਾ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

ਖਾਦਯਤਿ ਆਦਯਤਿ ਖਾਦ, ਅਦ=ਭਕ੍ਖਣੇ, ਅਵ੍ਹਾਪਯਤਿ ਵ੍ਹੇ=ਅਵ੍ਹਾਨੇ ਆਪੁਬ੍ਬੋ, ‘‘ਪਯੋਜਕਬ੍ਯਾਪਾਰੇ ਣਾਪਿਚੇ’’ਤਿ (੫-੧੬) ਣਾਪਿਮ੍ਹਿ ਪੁਬ੍ਬਸਰਲੋਪੋ, ਕਨ੍ਦਯਤਿ ਕਨ੍ਦ=ਅਵ੍ਹਾਨਰੋਦਨੇਸੁ.

‘‘ਵਹਿਸ੍ਸਾਨਿਯਨ੍ਤੁਕੇ’’ਤਿ ਗਣਸੁਤ੍ਤੇ ਅਯਮੇਤ੍ਥੋ ‘‘ਵਹਿਸ੍ਸਧਾਤੁਸ੍ਸ ਪਯੋਜ੍ਜੇ ਕਤ੍ਤਰਿ ਨਿਯਨ੍ਤੁਰਹਿਤੇ ਦੁਤਿਯਾ ਨ ਭਵਤੀ’’ਤਿ, ਨਿਯਨ੍ਤਾ ਸਾਰਥਿ ਕਿਰਿਯਾਸਿਦ੍ਧਿਂ ਨਿਯਾਮਕੋਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵ ਪਕਾਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਕਿਰਿਯਙ੍ਗ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਕਿਰਿਯਙ੍ਗ ਕਿਰਿਯੋਪਕਰਣਭੂਤਂ ਬਲੀ ਬਦ੍ਦਾਦਿਂ ਕਿਰਿਯਾਕਾਰਣਂ, ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕਰਣੀਯੇ ਕਿਰਿਯਾ ਵਿਸਯੇ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ, ਵਾਹਯਤਿ ਭਾਰਂ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨੇਤ੍ਯਤ੍ਰ ਹਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਵਾ ਪੁਰਿਸੋ ਨਿਯਨ੍ਤਾਰਮਨ੍ਤਰੇਨੇਵ ਭਾਰਂ ਵਹਤੀਤ੍ਯਨਿਯਨ੍ਤੁਕੋ ਕਤ੍ਤਾ, ਵਾਹਯਤਿ ਭਾਰਂ ਬਲੀਬਦ੍ਦੇ ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ਤੁ ਬਲੀਬਦ੍ਦਾ ਨਿਯਨ੍ਤਾ ਰਮਨ੍ਤਰੇਨ ਨ ਵਹਨ੍ਤੀਤਿ ਸਨਿਯਨ੍ਤੁਕਾ.

‘‘ਭਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਹਿਂਸਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ¶ ਗਣਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਯਮਤ੍ਥੋ ‘‘ਭਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਹਿਂਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਯੋਜ੍ਜੇ ਕਤ੍ਤਰਿ ਦੁਤਿਯਾ ਨ ਭਵਤੀ’’ਤਿ, ਅਥ ਕਥਮੇਤ੍ਥ ਹਿਂਸਤ੍ਥਤਾ ਭਕ੍ਖਿਸ੍ਸ ਹਿਂਸਾ ਹਿ ਚੇਤਨਾਵਤਿ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਨ ਚੇਤ੍ਥਸਸ੍ਸਂ ਚੇਤਨਾਵਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਸਬ੍ਬੇ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਸਬ੍ਬੇਤਿ ਰੁਕ੍ਖਾਦਯੋ, ਭਾਵਾ ਪਦਤ੍ਥਾ, ਇਦਾਨਿ ਸਬ੍ਬਦਸ੍ਸਨਾਨੁਕੂਲਹਿਂਸਤ੍ਥਤਮੁਪਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਯਦਿਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਨਨੁ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨ ਨਿਸ੍ਸਿਤਮਿਦਂ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ, ਤਥਾ ਸਤਿ ਸਮ੍ਮਤਮੇਵੇ-ਤ੍ਥੋ-ਪਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕਿਨ੍ਨਾਮਾਞ੍ਞਦਸ੍ਸਨੋਪਗਾਤਾਧਿਰੇਨਾਤਿ ਤੁਣ੍ਹੀ ਹੋਤਿ ਨਿਕ੍ਕਾਰਣਿਸ੍ਸਾ [ਨਿਕ੍ਕਮ੍ਮਿਸ੍ਸਾ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਭਵਤੋ-ਪਾਯੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਪਰਤ੍ਥਾਨੁਬਦ੍ਧਕਿਚ੍ਛਂ ਪਨ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞਪਞ੍ਞਾ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਿਯ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ, ਹੋਤਿ (ਹਿ) ਏਤੇਨ ਪਰਤ੍ਥੋ ‘‘ਮਤਨ੍ਤਰੇਪਿ ਸਿਦ੍ਧਿ ਸਿਸ੍ਸਾਨਂ, ਤਂਤਂ ਮਤਞ੍ਞੁਨੋ ਵਾ ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਯਦਿਦਮਵਲੋਕੇਯ੍ਯੁਂ ਤੇ ਚੇਤ੍ਥਾਵਤਾਰਂ [ਚੇਤ੍ਥਕਾਰਂ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਲਭੇਯ੍ਯੁਂ ਏਤਾਦਿਸੋ ਚ ਪਞ੍ਞਵਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਬੁਦ੍ਧਵਚਨਪ੍ਪਸਾਦੋ’ਤਿ ਤਦਵਤਾਰੇਨ ਚ ਬੁਦ੍ਧੇ ਭਗਵਤਿ ਕਮੇਨ ਦਲ਼੍ਹਂ ਪਸਾਦਂ ਪਟਿਲਭੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ, ਏਵਮੇਵਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਤਂਤਂਬ੍ਯਾਕਰਣੋਦਾਹਰਣਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇਪਿ ਤਦਨੁਸਾਰੇਨੇਵ ਤਨ੍ਤਂਪਯੋਜਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਨਿਰਤ੍ਥਕਕਥਾਪਸੁਤੋ-ਯਮਾਚਰਿਯੋਤਿ.

ਦੁਹਾਦੀਨਂ ਤ੍ਯੇਵਮਾਦੋ ਅਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਰਮਗੁਰੁਨਾ ਰਤਨਮਤਿਪਞ੍ਚਿਕਾਲਙ੍ਕਾਰਾਦਿਕਾਰੇਨ ਨਾਨਾਕਾਰਸਾਰਤ੍ਥਵੇਦਵੇਦਿਤੁ [ਵੇਦਾਵੇਦਿਤ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਪਾਟਵਾਨਂ ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤਾਨਂ ਸਾਮਿਨਾ ਮਹਾਸਾਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨਰਤਨਵਰੋਪਕਾਰਕੇਨ ‘ਇਦਮੇਤ੍ਥ ਵਿਚਾਰਣੀਯਂ’ਤ੍ਯਭਿਧਾਯ ਨਾਨਾਮਤਨ੍ਤਰਮਾਕਡ੍ਢਿਯ ਬਹੁਂ ਸਮ੍ਪਵੇਦਿਤਮਤ੍ਥਿ, ਮਯਮ੍ਪਨੇਤ੍ਥ ਆਚਰਿਯੇਨਾਧਿਪ੍ਪੇਤਮਤ੍ਤਮੇਵਾਲਮ੍ਬ ਅਤ੍ਥਮ੍ਪ ਕਾਸਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਸਤ੍ਯਪ੍ਯਨੇਕਦਸ੍ਸਨਭੇਦੇ ਸਿਟ੍ਠਪ੍ਪਯੋਗਾਨੁਸਾਰੇਨ ਯਤ੍ਥ ਪਧਾਨੇਕਮ੍ਮਨਿਤ੍ਯਾਦਿਪ੍ਪਭੁਤਯੋਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਯਤ੍ਰ ਤ੍ਵਪ੍ਪਧਾਨੇਤ੍ਯਾਦੀ, ਯਤ੍ਰੋਭਯਤ੍ਰਪਿ, ਤਂਸਬ੍ਬਮਿਹ ਭਸ੍ਸਕਾਰਾਦ੍ਯਨੁਮਤਕ੍ਕਮੇਨ ਪਟਿਪਾਦਯਮਾਹ-ਦੁਹਾਦੀਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਏਤ੍ਥਾਦਿਸਦ੍ਦੋ ਪਕਾਰਵਾਚੀ, ਤੇਨ ਯਾਚਿਪ੍ਪਭੁਤਯੋ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਕਮ੍ਮਦ੍ਵਯਯੁਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਛਟ੍ਠੀ, ਤੇਨ ਕਮ੍ਮਦ੍ਵਯਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਦੁਹਾਦੀਨਮਪ੍ਪਧਾਨੇਪਿ ਗਵਾਦੋ ਕਮ੍ਮੇ ਤ੍ਯਾਦਿਪ੍ਪਭੁਤਯੋਤਿ ਯੋਜਨਾ ¶ . ਇਚ੍ਚਾਦਿਤਿਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ‘ਅਵਰੁਨ੍ਧਤਿ ਵਜਂ ਗਾਵਂ ਅਵਰੁਨ੍ਧੀਯਤੇ ਵਜਂ ਗੋ’ਇਚ੍ਚਾਦੀਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ, ਗਮਨਾਦ੍ਯਤ੍ਥਾਨ ਮਿਤ੍ਯਾਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਬੋਧਤ੍ਥਾਦੀਨਂ ਗਹਣਂ. ਗਮੀਯਤੇ ਗਾਮੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਥਂ ਪਯੋਜ੍ਜਤ੍ਤਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ਆਹ-‘ਪੁਰਿਸੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਜ੍ਜਪਿ ਗਾਮੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਹੋਤਿ ਨਿਬ੍ਯਾਪਾਰਤ੍ਤਾ ਪੁਰਿਸੋਵ ਤੁ ਗਮਨਕਿਰਿਯਂ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਗਮਨਕਿਰਿਯਾਯ ਯਂਫਲਪ੍ਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਂ, ਤਮੁਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਗਾਮਪੁਰਿਸਾਨਂ ਸਮਾਨਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਸ ਕਿਰਿਯਾਤੁਲ੍ਯਫਲਤ੍ਤਾ ਗਾਮੋਪਿ ਗਮਨਕਿਰਿਯਾਯ ਕਤ੍ਤੁਬ੍ਯਪਦੇਸੇ ਕਾਰਣਂ ਭਵਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਤਥਾਹਿ ਗਾਮਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਕੋਚਿ ਗਾਮੇ ਆਸਨ੍ਨੇ ਸਤਿ ਵਦਤਿ ‘ਆਗਤੋ ਗਾਮੋ ਪਤ੍ਤੋ ਗਾਮੋ’ਤਿ, ਅਤੋਞ੍ਞੇਸਨ੍ਤਿ ਯੇ ਕਮ੍ਮਦ੍ਵਯਯੁਤ੍ਤਾ ਦੁਹਾਦਯੋ ਗਮਨਾਦ੍ਯਤ੍ਥਾਚੋਦਾਹਟਾ, ਏਤੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ, ਪਧਾਨੇ ਕਮ੍ਮੇਭਿ ਅਜਾਦਿਮ੍ਹਿ ਪਧਾਨੇ ਕਮ੍ਮੇ, ਪਧਾਨਤ੍ਤਮ੍ਪਨ ਅਜਾਦੀਨਂ ਕਿਰਿਯਾਯ ਪਯੋਜਨਤ੍ਤਾ, ਅਜਾਦ੍ਯਤ੍ਥਾ ਹ੍ਯਾਨਯਨਕਿਰਿਯਾਰਭ੍ਯਤੇ. ਅਯਮ੍ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਗਹੋ-

‘‘ਦੁਹਿ ਯਾਚਿ ਰੁਧਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਭਿਕ੍ਖਿ ਚਿ ਬ੍ਰੁਵਿ ਸਾਸਿ ਚ;

ਜਿ ਦਣ੍ਡਿ ਪਤ੍ਥਿ ਮਨ੍ਥੀ ਚ, ਧਾਤੂ ਹੋਨ੍ਤਿ ਦੁਹਾਦਯੋ.

ਗਤ੍ਯਾਦਿਸੁਤ੍ਤਪਟ੍ਠਿਤਾ, ਗਤ੍ਯਾਦ੍ਯਤ੍ਥਾ ਭਵਨ੍ਤਿ ਤੇ;

ਨੀਵਹਹਰਕਸਾਚ, ਨੀਵਹਾਦੀ ਭਵਨ੍ਤਿ ਤੇ.

ਦ੍ਵਿਕਮ੍ਮਕੇਸੁ ਚੇਤੇਸੁ, ਅਪ੍ਪਧਾਨੇ ਦੁਹਾਦਿਨਂ;

ਤ੍ਯਾਦਿਪ੍ਪਭੁਤਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਧਾਨੇ ਨੀਵਹਾਦਿਨਂ;

ਉਭਯਤ੍ਥ ਪਯੋਗਾਨੁ, ਸਾਰਾ ਗਤ੍ਯਤ੍ਥਆਦਿਨਂ’’ਤਿ.

ਪਯੋਗੋ ਪਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਚਿਨ੍ਤਾਯਮਿਹ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾਨੁਸਾਰੇਨ ਸਬ੍ਬਥਾ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ.

ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਿਰਿਯਾਨਿਸ੍ਸਯੇਨ [ਕਾਰਕਨਿਸ੍ਸਯੇਨ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਦੁਤਿਯਾਯ ਵਿਹਿਤਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘ਇਦਾਨਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਧਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ਵਾ ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਵਾ ‘ਹਾ ਦੇਵਦਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿਪਿ ਹੋਤਿ, ਹਾ ਦੇਵਦਤ੍ਤਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਤੁ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਯੋਗਾ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ ਨ ਯੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਪਠਮਾਵਾਮਨ੍ਤਣੇ. ਨਨੁਚ ਅਨ੍ਤਰਾਸਦ੍ਦੇਨ ਯੋਗੇ ਯਥਾਰਾਜਗਹਨਾਲਨ੍ਦਾਹਿ ¶ ਦੁਤਿਯਾ [(ਤਥਾ)] ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ ਰਾਜਗਹਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ ਨਾ ਲਨ੍ਦ(ਨ੍ਤਿ ਤਥਾ) ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਗ੍ਗਤੋਪਿ [ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗਤੋਪਿ] ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਦੁਤਿਯਾਤਿ ਤੇਨਾਯੋਗਾ, ਯੇਸਞ੍ਹਿ ਤਂਮਜ੍ਝਂ ਤੇ ਤੇਨ ਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇਹਿਯੇਵ ਦੁਤਿਯਾ, ਅਥਵਾਬ੍ਭੁਪਗਤੇਪਿ ਤਂਯੋਗੇ ਤਂਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਯੇਵ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਮੁਖ੍ਯਤ੍ਤਾ ਤਤੋ [ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਨ ਦੁਤਿਯਾ, ਅਤ੍ਰਾਪਿ ਛਟ੍ਠੀਯੇਵ ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਅਨ੍ਤਰਾ ਤਞ੍ਚ ਮਞ੍ਚ ਕਮਣ੍ਡਲੁਇਤਿ, ਤਵ ਮਮ ਮਜ੍ਝੇ ਕਮਣ੍ਡਲੁਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਅਥ ਕਮਣ੍ਡਲੁਸਦ੍ਦਤੋ ਦੁਤਿਯਾ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਭਵਤਿ ਸਤੀਪ੍ਯਨ੍ਤਰੇਨ ਯੋਗੇ ਤਸ੍ਸ ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ, ਤਥਾਹਿ ਕਮਣ੍ਡਲੁਨੋ ਸਕਤ੍ਥਾ ਪਵਤ੍ਤਿ, ਤੁਮ੍ਹਮ੍ਹਾਨਨ੍ਤੁ ਪਰਤ੍ਥਾ-ਕਮਣ੍ਡਲੁਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਤਤ੍ਰ ਕਮਣ੍ਡਲੁਨੋ ਸਕਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਤਾ ਪਧਾਨਤ੍ਤੇਨਾਵਤਤ੍ਤਾ ਪਾਟਿਪਦਿਕਤੋ ਅਚ੍ਚੁਤਤ੍ਤਾ ਪਰਤ੍ਤਾ ਪਠਮੇਵ ਭਵਤੀਤਿ ਜੀਨਿਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਿਨ੍ਯਾਸ. ਨਿਨ੍ਦਾਦਿ ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਬ੍ਭਾਵਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਛਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾਯਂ ਵਚਨਂ, ਆਕਤਿਗਣੋ-ਯਂ.

ਲਕ੍ਖਣਾਦੀਸ੍ਵਤ੍ਥੇਸੁਤਿ ਨਾਮਸ੍ਸਾ [ਕਸ੍ਸਾ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਯਮਤ੍ਥਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਆਹ ‘ਅਭਿਨਾਯੋ ਯੁਤ੍ਤੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਤੇਨਾਤਿ ਅਭਿਨਾ ਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤ੍ਥਨਿਦ੍ਦੇਸ ਕਾਰਣੇਨ, ਲਕ੍ਖਣਸਦ੍ਦੇਨ ਹੇਤੁ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਆਹ-‘ਤਤ੍ਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਦੁਵਿਧੋ ਹੇਤੁ, ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰੇ ‘‘ਜਨਕੋ ਞਾਪਕੋ ਚੇਤਿ, ਦੁਵਿਧਾ ਹੇਤਵੋ ਸਿਯੁ’’ਨ੍ਤਿ (੨੫੨), ਸਮੁਪਲਕ੍ਖਯਤੀਤਿ ਸਮੁਪਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਙ੍ਕੇਤਮਤ੍ਤਂ ਞਾਪਕਂ, ਨ ਤੁ ਜਨਕਂ, ਸਙ੍ਕੇਤੋਪਿ ਲਕ੍ਖਣਮੁਚ੍ਚਤੇ ਲਕ੍ਖੀਯਤੇ ਕਾਰਿਯਮਾਨੇਨਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ, ਜਨਕਸ੍ਸਾਪ੍ਯਤ੍ਰ ਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤੇਨ ਗਹਣੇ ਪਯੋਜਨਂ ‘‘ਅਨੁਨਾ’’ (੨-੧੦) ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕਞ੍ਚਿਪਕਾਰਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਇਤ੍ਥਂਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਤਿ. ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਭੂਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ, ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਭੂਧਾਤੁ ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਰੁਕ੍ਖੋਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਰੁਕ੍ਖੋ ਞਾਪਕਹੇਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ… ਰੁਕ੍ਖੇਨ ਵਿਜ੍ਜੁਯਾ ਞਾਪੀਯਮਾਨਤ੍ਤਾ, ਆਚਰਿਯਜਿਨਿਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਿ ਪਨ ਅਞ੍ਞਥਾ ਵਣ੍ਣਯਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਦਂ ਮਤਂ-

ਕ੍ਰਿਯਾਯ ਜੋਤਕੋ ਨਾਯਂ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਨ ਵਾਚਕੋ;

ਨਾਪਿ ਕ੍ਰਿਯਨ੍ਤਰਾਪੇਕ੍ਖੀ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਤੁ ਭੇਦਕੋਤਿ.

ਅਯਮੇਤ੍ਥ ¶ ਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਅਯਮਭਿ ਅਭਿਨਨ੍ਦਤਿਤ੍ਯਾਦੀਸੁ ਵਿਯ ਕਿਰਿਯਾਯ ਜੋਤਕੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਛਟ੍ਠੀ ਵਿਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਵਾਚਕੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਨਿਕ੍ਕੋਸਮ੍ਬੀਤ੍ਯਤ੍ਰ ਗਮਨਕਿਰਿਯਾਪੇਕ੍ਖੀ ਨਿਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਨਾਪਿ ਕਿਰਿਯਨ੍ਤਰਾ ਪੇਕ੍ਖੀ, ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਤੁ ਭੇਦਕੋ ਵਿਸੇਸਕੋ ਭਵਤੀ’’ਤਿ ਤਮੁਪਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਅਞ੍ਞੇ ਤ੍ਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਏਤ੍ਥ ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ ਨਿਦਸ੍ਸਨੇ, ਰੁਕ੍ਖਮ੍ਪਤ੍ਵਾ ਵਿਜ੍ਜੋਤਤੇ ਇਤਿਏਵਂ ਪਤ੍ਤਿਕਿਰਿਯਾਯ ਪਤ੍ਵਾਤਿਵੁਤ੍ਤਰੁਕ੍ਖਪਾਪਨਕਿਰਿਯਾਯ ਜਨਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਥਾਹਿ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਵਿਜ੍ਜੁਯਾ ਪਾਪਨਾਭਾਵੇ ਵਿਜ੍ਜੁਯਾ ਲਕ੍ਖਿਯਾਯ ਤਲ੍ਲਣਸ੍ਸ ਚ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਯੋ ਲਕ੍ਖਿਯਲਕ੍ਖਣਭਾਵੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਸੋ ਕੇਨ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਨਨੁ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਅਭਿਨਾ ਜੋਤੀਯਮਾਨੇ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਵੁਤ੍ਤਿਤਾ ਕਥਂ ਜੋਤੀਯਤੀਤਿ ਆਹ-‘ਲਕ੍ਖਣਤ੍ਥੋਚ ਵਿਸਯਭਾਵੇਨਾ’ਤਿ, ਤਥਾਚੇਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ਸਮ੍ਭਾਵਿਤਂ ਦੋਸਮੁਬ੍ਭਾਵਯਤਿ, ਤਤ੍ਰਾਯ ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਦੋਸਪਰਿਹਾਰਾਯ ਪਰੇਹੇਵਾਭਿਧੀਯਮਾਨਮ੍ਪਰਿਹਾਰਮਾਹ, ਪਰਿਹਾਰੋਪਦਸ੍ਸਨੇਨਾਸ੍ਸਾਪਿ ਪਕ੍ਖਸ੍ਸਾਦੁਟ੍ਠਤਾਖ੍ਯਾਪਨੇਨੇਸੋਪਿ ਪਕ੍ਖੋ-ਬ੍ਭੁਪਗਤੋਤ੍ਯਵਸੇਯੋ, ਅਤੋਯੇਵੁਪਰਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤ ਪਕ੍ਖਨਿਸ੍ਸਯੇਨੇਵ ਬ੍ਯਾਖ੍ਯਾਯਤੇ, ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਧੁਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਇਤ੍ਥਮ੍ਪਕਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਸਯਭਾਵੇਨਾਵਟ੍ਠਿਤਾ ਮਾਤਾ ਤਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਤਿ ਨਾਮਾਤਿ ਆਹ-‘ਮਾਤੁਯਾ’ਤਿਆਦਿ, ਮਾਤਾ ਚ ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤੇ ਪਵਤ੍ਤਾ ਵਿਸਯ ਭਾਵੇਨ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਚ ਤਤ੍ਥ ਵਿਸਯੀਭਾਵੇਨ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਵਿਸਯਵਿਸਯੀਭਾਵਲਕ੍ਖਣੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਇਤ੍ਥਮ੍ਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯ ਜਾਤੋ, ਸੋ ਮਾਤੁਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਹੋਤਿ ਕਾਰਣਵਸੇਨ, ਸੋਚਾਤਿਨਾ ਜੋਤੀਯਤੀਤਿ ਮਾਤੁ ਤੇਨਾਭਿਨਾ ਯੋਗੋਤਿ ਆਹ-‘ਯ੍ਵਾਯ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਮਾਤੁਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਇਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਇਤ੍ਥਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਇਤ੍ਥਮ੍ਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯ ਕਰਣਭੂਤਾਯ, ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨਾਪ੍ਯਵਿਨਾਭਾਵੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸੋਭਿਨਾ ਜੋਤੀਯਤੇ, ਤਥਾਪਿ ਮਾਤੁਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਭਿਨਾ ਜੋਤੀਯਤੀਤਿ ‘ਮਾਤੁ ਤੇਨ ਯੋਗੋ’ਤਿ ਚ (ਵੁਚ੍ਚਤਿ)… ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਤਿਯਾ ਤਗ੍ਗਤਾਯੇਵ ਦੁਤਿਯਾਯ ਉਭਯਗਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਜੋਤਨਤੋ’’ਤਿ ਰੁਕ੍ਖੋ ਰੁਕ੍ਖੋ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਠਿਤਿਮ੍ਪਟਿਚ੍ਚਾਤਿ ਠਿਤਿਨ੍ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਏਸਂ ਰੁਕ੍ਖਾਨਂ ਯੋ ਚ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਰੁਕ੍ਖਾਨਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਰੁਕ੍ਖਾ ਕਿਰਿਯਾਯ ਪਰੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨੋਤਿ ਞਾਪੇਤਿ, ਠਿਤਿਮ੍ਪਟਿਚ੍ਚਾਤਿ ¶ ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯਾ ਸਾਧ੍ਯਰੂਪਾ ਠਿਤਿਕਿਰਿਯਾ ਰੁਕ੍ਖਤੋ ਪਰੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਤਿ, ਅਚੇਤਨਾਨਂ ਰੁਕ੍ਖਾਨਮਪੇਕ੍ਖਾਵਿਰਹੇਪਿ ਲੋਕਮ੍ਪਤੀਤਿਵਸੇਨ ‘ਪਿਪਤੀਸਾ’ਦੀਨਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨਠਾਨਾਪੇਕ੍ਖਣਕਿਰਿਯਾਯਸਾਧ੍ਯਸਾਧਨਲਕ੍ਖਣੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਜਾਤੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ, ਸੋ ਚ ਰੁਕ੍ਖਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ-ਭਿਨਾ ਜੋਤੀਯਤੀਤਿ ਆਹ-‘ਸੋ’ਤਿਆਦਿ, ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨੇਨੇਵ ਜੋਤਨੀਯਾਤਿ ਵਿਚ੍ਛਾਤ੍ਥੇ ਵੁਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤੇ ਸਤੀਪਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ [ਵਿਚ੍ਛਤ੍ਥੇ ਵੁਤ੍ਕਿਮਤ੍ਤੇਤ੍ਯਾਦਿਵਚਨਂ ਵਿਚਾਰੇਰੇਤਬ੍ਬਂਵਿਤਤ੍ਤਿਯਾ ਅਬਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸਚ ਵਿਚ੍ਛਤ੍ਥੇ ਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵਾ, ਲਕ੍ਖਣਿਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਿ ਹਿ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨਂ] ਜੋਤੇਤੁਮਸਮਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਵਿਚ੍ਛਾਯ ਜੋਤਨਾਯ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਵਚਨਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਉਪਾਦਿਯਮਾਨੋਤਿ ਅਬ੍ਭੁਪਗਮ੍ਮਮਾਨੋ, ਯਦਿ ਪਨ ਉਪਾਦਿਯਮਾਨੋ ਭਾਗੋ, ਅਨੁਪਾਦਿਯਮਾਨੋ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਯੋ ਪਨਾ’ਤਿਆਦਿ, ਤਗਰਕੁਟ੍ਠਾ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਵਿਸੇਸਾ, ਮਮਾਭਜਤੀਤਿ ਮਂ ਆਭਜਤਿ, ਮਮ ਕੋਟ੍ਠਾਸੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਨਤੁਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਸਚ੍ਚਕਿਰਿਯਾ ਵੁਟ੍ਠਿਯਾ ਹੇਤੁ ਹੋਤਿ, ਨ ਤੁ ਸਙ੍ਕੇਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਹੇਤੁਤ੍ਤਾ ਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾਭਾਵੇ ਸਚ੍ਚਕਿਰਿਯਾਯ ਕਥਂ ਲਕ੍ਖਣੇ ਦੁਤਿਯਾਤਿ ਹੇਤੁਤ੍ਤੇਪਿ ਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਮਸ੍ਸ ਸਾਧੇਨ੍ਤੋ ਸਾਧਮ੍ਮਪਯੋਗੇਨਾਨ੍ਵਯਮਾਹ-‘ਯਂ ਸਕਿਮ੍ਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਲਕ੍ਖਣਂ ਸਚ੍ਚ ਕਿਰਿਯਾਤਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾ, [ਪਕ੍ਖੋ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਸਕਿਮ੍ਪਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਤਾਯ ਕਪ੍ਪਨਤ੍ਤਾਤਿ ਹੇਤੁ, ਯਂ ਸਕਿਮ੍ਪਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਤਾਯ ਕਪ੍ਪਤੇ ਤਮ੍ਪਿ ਲਕ੍ਖਣਂ ਭਵਤਿ, ਯਥਾ’ਅਪਿ ਭਵਂ ਕਮਣ੍ਡਲੁਪਾਣਿਂ ਸਿਸ੍ਸਮਦ੍ਦਕ੍ਖੀ’ਤਿ ਸਾਧਮ੍ਮਪਯੋਗੇਨਾਨ੍ਵਯੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਕਪ੍ਪਤੇਤਿ ਸਮਤ੍ਥੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਕਮਣ੍ਡਲੁ ਪਾਣਿਮ੍ਹਿ ਅਸ੍ਸੇਤਿ ਕਮਣ੍ਡਲੁਪਾਣੀ, ਅਪੀਤਿ ਪਞ੍ਹੇ, ਕਦਾਚਿ ਕੇਨਚਿ ਕਮਣ੍ਡਲੁਪਾਣੀਸਿਸ੍ਸੋ ਦਿਟ੍ਠੋ ਸੋ ਤਮੇਵ ਦਸ੍ਸਨਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ‘ਅਪਿ’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ, ਅਥ ਯਥਾ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਹੇਤੁਨੋਪਿ ਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਮਤ੍ਤੁ ਤਥਾਪਿ ਪਰਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧੇਨ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਤਤਿਯਾ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਚੋਦਯਮਾਹ ‘ਨ ਨ੍ਵੇਵਮ੍ਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਪੁਬ੍ਬਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧੇਨਾਤਿ ਅਪਵਾਦਪੁਬ੍ਬਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧੇਨ, ਤਥਾਹਿ ਛਟ੍ਠਿਯਾ ¶ ਪਵਾਦੋ ਹੋਤਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਤਤਿਯਾਵਿਧਿ… ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਛਟ੍ਠਿਯਾ ਪਤ੍ਤਾਯ ਹੇਤੁਤਤਿਯਾਵਿਧਾਨਤੋ ਉਪਪਦਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਧਿਪਿ ਛਟ੍ਠਿਯਾਪਵਾਦੋ… ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਵਿਸੇਸਾਭਿਬ੍ਯਤ੍ਤਿਹੇਤੁਨੋਪਪਦੇਨ ਯੋਗੇ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਵਿਧਾਨਤੋ, ਤਤ੍ਥ ਹੇਤੁਤਤਿਯਾਵਕਾਸੋ ‘ਧਨੇਨ ਕੁਲ’ਨ੍ਤਿ, ਉਪਪਦਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾਵਕਾਸੋ ‘ਰੁਕ੍ਖਮਨੁਵਿਜ੍ਜੋਤਤੇ’ਤਿ, ਸਚ੍ਚਕਿਰਿਯਮਨੁ ਪਾਵਸ੍ਸੀਤਿ ਤੁ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਲਕ੍ਖਣੇ-ਪਵਾਦਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧੇ ਸਤਿ ਪੁਬ੍ਬਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧੇਨ ਦੁਤਿਯਾ ਭਵਤਿ.

ਸਹਤ੍ਥੇ-ਨੁਨੋ ਵਤ੍ਤਨੇ ਪਬ੍ਬਤੇਨ ਯੋਗੋ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ‘ਪਬ੍ਬਤੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਵਿਸਯਭਾਵੇਨਾਤਿਆਦਿਨਾ ਹੀਨਤ੍ਥੇਤਿ ਵਿਸਯਸਤ੍ਤਮਿਤ੍ਤਮਾਹ, ਵਿਜਾਨਨਪ੍ਪਕਾਰਮਾਹ-‘ਹੀਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਤੇਨਾਤਿ ਅਨੁਨਾ, ਕਥਂ ਤੇਨ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਸ੍ਸਾਤਿ ਹੀਨੁਕ੍ਕਟ੍ਠਸਮ੍ਬਨ੍ਧਮੁਖੇਨ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ’ਤਤ੍ਥਾ’ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਹੀਨੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੇ ਤਸ੍ਮਿਂ, ਯਤੋਤਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾਦਿਕੋ, ਹੀਨੋਤਿ ਪਞ੍ਞਵਤ੍ਤਾਦਿ(ਤੋ ਨਿਕ੍ਕਟ੍ਠੋ, ਸੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾਦਿਕੋ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੋ) ਹੀਨਤ੍ਥਵਿਸਯੋ ਜਾਯਤੇ… ਤਬ੍ਬਿਸਯੇ ਤਸ੍ਸ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਤਾ ਪਤ੍ਤਿਤੋ, ਹੀਨੁਕ੍ਕਟ੍ਠਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਪਨ ਅਤਿਸਾਯਨਾਦਿਕਾਯ ਕਾਯਚਿ ਕਿਰਿਯਾਯ ਕਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਕਿਨ੍ਤਂ ਆਧਿਕ੍ਯਮਿਚ੍ਚਾਹ- ‘ਅਧਿਕਾਧਿਕੀਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ’ਤਿ, ਅਧਿਕੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਕੀ=ਖਾਰੀ, ਅਥਾਧਿਕੀਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੇ ਅਧਿਕਾਧਿਕਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਕਥਮਵਸੀਯਤੇ ਨਹ੍ਯਤ੍ਰਾਧਿਕੀ ਕੋਚਿ ਸੂਯਤਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਨਵਿਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਇਤਿ ਸਦ੍ਦੋ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸਾਧਨੋ, ਤਦੋਪਸਦ੍ਦੇਨਯੋਗੋਤਿ ਤਦਾ ਉਪਸਦ੍ਦੇਨਾਧਿਕਿਨੋਯੋਗੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦ੍ਵਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਅਧਿਕਸ੍ਸਾਪ੍ਯੁਪਸਦ੍ਦੇਨ ਯੋਗਾ ਤਤੋਪਿ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਸਤ੍ਤਮੀਤ੍ਯਾਹ-‘ਅਧਿਕਮ੍ਹਾਤ੍ਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਥਾ ਏਕਾਯੇਵ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ਉਭਯਗਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਜੋਤਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਜ੍ਜੁਸਙ੍ਖਾਤਲਕ੍ਖਿਯਾ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਭਾਵੋ, ਏਵਮਿਧਾ ਪੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਸਮਾਧਿਮਤਿਦਿਸਨ੍ਤੋ ਆਹ-‘ਲਕ੍ਖਿਤਾ ਵਿਯ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯ ਭਾਵੋ’ਤਿ, ‘‘ਮਾਣਿਕਾ ਚਤੁਰੋਦੋਣਾ, ਖਾਰਿਤ੍ਥੀ ਚਤੁਮਾਣਿਕਾ’’.

ਕਿਨ੍ਤਂ ¶ ਸਾਮਿਤ੍ਤਮਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਸਸ੍ਸਾਮਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ’ਤਿ, ਕਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯ ਜਨਿਤੋਤਿ ਆਹ-‘ਪਰਿਪਾਲਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾਯ ਜਨਿਤੋ’ਤਿ, ਤਞ੍ਚਾਤਿ ਸਾਮਿਤ੍ਤਾਪੇਕ੍ਖੋ ਨਪੁਂਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸਾਨੇਕਵਿਧਤ੍ਤਾ ਆਹ‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ’ਤਿ, ਆਖ੍ਯਾਯਤੇਤੀਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਵਿਧੀਯਤੇ ਞਾਪੀਯਤੇਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋ-ਪਨੀਤੋਤ੍ਥੋ ਸੁਖੇਨ ਪਟਿਪਤ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਮਨੁਵਦਿਯਮਾਨਮਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਞ੍ਚ ਵਿਧੀਯਮਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਮਾਹ-‘ਯਥਾ ਯੋ ਕੁਣ੍ਡਲੀ ਸੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ’ਤਿ, ਕੁਣ੍ਡਲਿਤ੍ਤਮ੍ਪਸਿਦ੍ਧਂ, ਦੇਵਦਤ੍ਤਤ੍ਤਮਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਮਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਕੁਣ੍ਡਲਿਤ੍ਤਾਨੁਵਾਦੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਥੇਵੋਭਯਾਧਿਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤੇਪ੍ਯੁਪਸਜ੍ਜਨਤੋਵ ਛਟ੍ਠੀ ‘ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਰਿਸੋ’ਤਿ, ਨ ਵਿਸੇਸ੍ਸਤੋ ‘ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਰਾਜਾ’ਤਿ, ਤਥਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਭਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕੇਨਾਧਿਨਾ ਯੋਗੇਪਿ ਵਿਸੇਸਨਤੋਵ ਭਵਤਿ, ਨਾਞ੍ਞਤੋਤਿ ਆਹ-‘ਤਤ੍ਥਾ’ਤਿਆਦਿ. ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮਾਪਾਦੀਯਤੀਤਿ ਕਾਰਕਛਕ੍ਕਤੋ ਬ੍ਯਤਿਰਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕੋ ਤਂ ਆਪਾਦੀਯਤਿ ਪਾਪੀਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਉਭਯਤੋਤਿ ਸਂਤੋ ਸਾਮਿਤੋ ਚ, ਅਧਿਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੇ ਪਞ੍ਚਾਲਾਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਾਲਾ ਸਨ੍ਤਕਾ [ਸਾਮਿਨੋ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਸਨ੍ਤਕਾ [ਸਾਮਿਨੋ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਹਿ ਪਞ੍ਚਾਲਾ, ਨ ਸਾਮਿ [ਨਸਂ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)], ਅਧਿਪਞ੍ਚਾਲੇਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋਤਿ ਪਞ੍ਚਾਲਾਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ ਸਾਮੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ.

ਕਿਂ ਲਕ੍ਖਣੋ-ਯਂ ਕਤ੍ਤਾਇਚ੍ਚਾਹ-‘ਕਤ੍ਤਰਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਗਚ੍ਛਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋਚ੍ਚਾਦੋ ਕਤ੍ਤਰਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਪਚਤ੍ਯੋਦਨਂ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋਚ੍ਚਾਦੋ ਕਮ੍ਮੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਕਿਰਿਯਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਕਰੋਤੀਤਿ ਚ ਇਮਿਨਾ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥ ਬ੍ਯਪਦੇਸੋਵ ਸਿਦ੍ਧੋ-ਯਂ ਕਤ੍ਤੁ ਵੋਹਾਰੋਤਿ ਞਾਪੇਤਿ, ਕੇਨਚਿ ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨੋਪਿ ਸਕੇ ਕਮ੍ਮੇ ਸਯਮੇਵ ਪਧਾਨਤ੍ਤਮਨੁਭਵਤੀਤਿ‘ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਵਾ ਪਧਾਨਭਾਵੇਨਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ-

ਪਧਾਨਤਾਯ ਯੋ ਕਤ੍ਤੁ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਂ ਕੁਰੁਤੇ ਕ੍ਰਿਯਂ;

ਸਾ ਕਤ੍ਤਾ ਨਾਮਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ, ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਵਾਤ੍ਯਯਂ ਦ੍ਵਿਧਾਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਸੇਨ ਕਤਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ, ਪੁਰਿਸੇਨ ਕਰੋਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋਤਿ ਪਯੁਤ੍ਤੋ, ਨਨੁ ਕਿਰਿਯਾ-ਯਮਬ੍ਯਵਧਾਨੇਨ ਕਰਣਾਧਿਕਰਣੇ ਹੇਵ ¶ ਸਾਧ੍ਯਤੇ ਕਤ੍ਤਾਰਾ ਤੁ ਦੂਰਟ੍ਠੇਨ, ਤਥਾਸਤਿ ਕਥਮਨੇਕਸਾਧਨਸਾਧਨੀਯਂ ਕਿਰਿਯਂ ਕਤ੍ਤਾਵ ਕਰੋਤਿ ਮੁਖ੍ਯਭਾਵੇਨਾਪਰੇਤ੍ਵਮੁਖ੍ਯਭਾਵੇਨਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ-

ਕਤ੍ਤੁਤੋਞ੍ਞੇਸਮੁਬ੍ਭੂਤ੍ਯਾ, ਵਿਵਿਤ੍ਤਾਲੋਚਨਾਦਿਨਾ [ਵਵਿਵੇਕੇਚ ਦਸ੍ਸਨਾਤਿ ਵਾਕ੍ਯਪਦੀਯੇ, ਪਵਿਵੇਕੇਚ ਕਾਰਕਨ੍ਥਰਾਮਭਾਵੇਦਿਸ੍ਸਭੇ ਕਤ੍ਤਰਿਕ੍ਰਿਯਾ ਅਤ੍ਥਿ ਭਵਤਿ ਵਿਜ੍ਜਤਿਚ੍ਚਾਦੋ ਤਿਤਟੀਕਾ, ਤਤਿਯਪਾਥਾਨਂਪਾਤ ੧੦੦, ਨਂਪਾਤ ੨੪੩];

ਦੂਰਾਦਪ੍ਯੁਪਕਾਰਿਤ੍ਤੇ, ਕਤ੍ਤੁ ਵਾਤ੍ਤਪ੍ਪਧਾਨਤਾ.

ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਸਕਾਸਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਕਰਣਾਦੀਨਂ ਉਬ੍ਭੂਤ੍ਯਾ ਸਮ੍ਭਵੇਨਚ, ਤਥਾਹਿ ਪਸਿਦ੍ਧਕਰਣਸਭਾਵੋਪਿ ਫਰਸੁ ਕਤ੍ਤਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯਾਧਿਕਰਣਮ੍ਭ ਵਤਿ‘ਫਰਸੁਮ੍ਹਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਤੀ’ਤਿ, ਵਿਵਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਰਣਾਦੀਹਿ ਪੁਥਬ੍ਭੂਤਸ੍ਸ, ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਕਿਰਿਯਾਯ ਆਲੋਚਨੇਨ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਚ ‘ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਥਿ ਭਵਤਿ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’ਤਿ [ਵੁਥਬ੍ਭੂਤਸ੍ਸਾਨੇਨ ਆਲੋਚਨੇਨ ਦਸ੍ਸਨੇਨਚ ਕਤ੍ਤੁਨੋਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨਦੇਵਦਤ੍ਤਂ ਭਵਤਿ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)], ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਕਰਣਾਦਿਨੋ (ਤਦਧੀਨ) ਪਵਤ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਗਹਣਂ, ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਦੂਰਤੋ ਉਪਕਾਰਿਤ੍ਤੇਪਿ ਕਤ੍ਤੁਯੇਵ ਸਪ੍ਪਧਾਨਤਾ ਸਿਯਾ’’ਤਿ, ਪੁਨਪਿ-

ਥਾਲ੍ਯਾਦੀਨਨ੍ਤੁ ਕਤ੍ਤੁਤ੍ਤਂ, ਹੋਤੇਵਾਚੇਤਨਾਨਪਿ;

ਯਤੋ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਯਤ੍ਥੇ, ਮਿਚ੍ਛਾਤ੍ਯਾਸੇਨ-ਨਾਦਿਨਾ.

ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਅਚੇਤਨਾਨਮ੍ਪਿ ਥਾਲੀਅਸਿਆਦੀਨਂ ਕਤ੍ਤੁਤ੍ਤਮ੍ਭਵਤਿ ਯਥਾਵਣ੍ਣਿਤਸਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਨਿਮਿਤ੍ਤਾਭਾਵੇਪਿ, ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਚੇ ਯਤੋ ਕਾਰਣਾ ਅਤ੍ਥੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੇਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਿ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਅਨਾਦਿਨਾ ਮਿਚ੍ਛਾਭ੍ਯਾਸੇਨਭਵਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਥਾਲ੍ਯਾਦੀਨਨ੍ਤਿਆਦਿ ਪਕਤਂ, ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਅਞ੍ਞਥਾ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਸਭਾਵਤ੍ਥੋ, ਨ ਹਿ ਸਦ੍ਦੋ ਬਾਹ੍ਯੇ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਬ੍ਯਾਪਾਰਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਥਾਹਿ–

ਅਞ੍ਞਥੇ ਵਾਗ੍ਗਿ ਸਂਸਗ੍ਗਾ, ਦਾਹਂ ਦਡ੍ਢੋਤਿ ਮਞ੍ਞਤਿ;

ਅਞ੍ਞਥਾ ਦਾਹਸਦ੍ਦੇਨ, ਦਾਹਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਪਤੀਯਤੇ.

ਬਾਹ੍ਯਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਭਾਵੋ ਵਿਯ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਿਚ੍ਛਾਭ੍ਯਾਸੇਨ ਅਨਾਦਿਨਾ ਪਨ ਪਵਤ੍ਤੇਨ ਬਾਹ੍ਯੇ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਨ ਕਰਣਭੂਤੇਨ ਥਾਲ੍ਯਾਦੀਨਂ ਕਤ੍ਤੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਚ ਪਨ–

ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾਦੋ ¶ ਪਵਤ੍ਤੇਹਿ, ਸਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤ ਹੇਤੁਹਿ;

ਕਤ੍ਤੁਧਮ੍ਮੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ, ਕਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਦਾਵ ਞਾਯਤੇ.

ਏਕਸ੍ਸਾਮੁਖ੍ਯਵਤ੍ਥਾਹਿ, ਭੇਦੇਨ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨੇ;

ਕਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ਕਰਣਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਕਤ੍ਤੁਤ੍ਤਂ ਚੋਪਜਾਯਤੇ.

ਵੁਤ੍ਤੇਹੀਤਿ ‘ਕਤ੍ਤੁਤੋਞ੍ਞੇਸਮੁਬ੍ਭੂਤ੍ਯਾ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਸਦ੍ਦਾਵਾਤਿ ਸਦ੍ਦੇ ਤੇਧਮ੍ਮਾ ਹੋਨ੍ਤੁ ਵਾ ਮਾ ਵਾ ਕਤ੍ਤੁਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਯਥਾਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯ ਸਦ੍ਦਤੋਵ ਕਤ੍ਤਾ ਪਤੀਯਤੇ, ਨਿਯਮੇਨ ਨ ਵਤ੍ਥੁਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਮੁਖ੍ਯਾ ਵਤ੍ਥਾਹੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਤਦਾਕਾਰਤਾਯ ਪਰਿਣਾਮਾਵਤ੍ਥਾਹਿ, ਹਨ੍ਤ੍ਯਤ੍ਤ ਨਾਵਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਏਕਸ੍ਸੇਵਾਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮਤ੍ਤਾਦਿ ਜਾਯਤੇ, ਅਤੋਯੇਵਾਚ੍ਚਨ੍ਤਮਸਨ੍ਤੋਪਿ ਅਙ੍ਕੁਰੋ ਜਨਨਕਿਰਿਯਾਯ ਕਤ੍ਤਾ ਭਵਤਿ ‘ਅਙ੍ਕੁਰੋ ਜਾਯਤੇ’ਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਂ ਹਿ–

ਪੁਰਾਸਞ੍ਜਨਿਤੋ [ਪੁਰਾਸਞ੍ਜਾਤਿਤੋ] ਭਾਵਾ, ਬੁਦ੍ਧਯਵਤ੍ਥਾਨਿ ਬਨ੍ਧਨੋ;

ਅਵਸਿਟ੍ਠੋ ਸਤਾਞ੍ਞੇਨ, ਕਤ੍ਤਾ ਭਵਤਿ ਜਾਤਿਯਾਇਤਿ.

ਕਿਨ੍ਤਂ ਕਰਣਂ ਨਾਮਾਤਿ ਆਹ-‘ਯੋ ਪਨਾ’ਤਿਆਦਿ, ਯੋਤਿ ਯੋ ਪਦਤ੍ਥੋ, ਇਮਿਨਾ ਇਦਂ ਦੀਪੇਤਿ ‘‘ਕਰਣਬ੍ਯਪਦੇਸਾਯ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰਾਭਾਵੇਪਿ ਕਰੋਤ੍ਯਨੇਨੇਤਿ ਕਰਣਨ੍ਤ੍ਯਨ੍ਵਤ੍ਥਤੋ ਪਸਿਦ੍ਧੋ-ਯਂ ਕਰਣਵੋਹਾਰੋ’’ਤਿ, ਅਤ੍ਰੇਦਂ ਪਟਿਭਾਨਂ–

ਯਂ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਂ ਕਤ੍ਤੁ, ਕ੍ਰਿਯਾਯਚ੍ਚਨ੍ਤਸਾਧਨਂ;

ਕਰਣਨ੍ਤਂ ਦ੍ਵਿਧਾ ਹੋਤਿ, ਬਾਹ੍ਯਬ੍ਭਨ੍ਤਰਭੇਦਤੋਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਯਂਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਂਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ-‘‘ਨ ਵਤ੍ਥੁਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਰਣਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ, ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਪਨ ਪਸਿਦ੍ਧਕਰਣਾਨਮ੍ਪਿ ਫਰਸੁਆਦੀਨਂ ‘ਫਰਸੁ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਫਰਸੁਮ੍ਹਿ ਛਿਨ੍ਦਤੀ’ਤਿ ਕਤ੍ਤੁਅਧਿਕਰਣਤ੍ਤਸ੍ਸਪਿ, ਪਸਿਦ੍ਧਾਧਿਕਰਣਾਨਮ੍ਪਿ ਤਦਨੁਤ੍ਤਾਦਿਵਿਸੇਸਸਮ੍ਭਵੇ ਥਾਲ੍ਯਾ ਪਚਤੀ’ਤਿ ਕਰਣਤ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਦਸ੍ਸਨਤੋ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਤੋਯੇਵ ਕਰਣਂ ਕਾਰਕਂ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਦੁਵਿਧਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਦ੍ਵਿਧਾ ਹੋਤੀ’ਤਿਆਦਿ, ਤਤ੍ਥ ਅਸਿਨਾ ਛਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਬਾਹ੍ਯਂ, ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਪਸ੍ਸਤੀਤ੍ਯਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ. ਕਿਰਿਯਾਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਾਰਕਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਕਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਯਤ੍ਤਮਾਹ. ਪਕਤਿ ਯਾਭਿਰੂਪੋਚ੍ਚਾਦੋ ¶ ਕਿਰਿਯਾਯਾਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਮਤ੍ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਲਕ੍ਖਣਾ ਛਟ੍ਠੀ ਸਿਯਾ, ਸਮੇਨ ਧਾਵਤੀਤ੍ਯਾਦੋ ਤੁ ਕਿਰਿਯਾਯ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤੇਪਿ ਕਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਨ੍ਤਿ ਦੁਤਿਯਾ ਸਿਯਾ, ਸਮਂ ਧਾਵਤਿ ਵਿਸਮਂ ਧਾਵਤੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਤਥਾ ਦ੍ਵਿਦੋਣੇਨਾਤਿ ਦ੍ਵੇਦੋਣੇ ਕਿਣਾਤੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਪਞ੍ਚਕੇਨਾਤਿ ਪਞ੍ਚ ਪਰਿਮਾਣਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਕੋ ਪਞ੍ਚਕਂ ਵਗ੍ਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਸਵੋ ਕਿਣਾਤਿ ਪਞ੍ਚਪਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਕਿਣਾਤੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋਤਿ ਵਾਤ੍ਤਿਕਕਾਰੇਨ ‘ਤਤਿਯਾ ਵਿਧਾਨਾਯੋਪਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਂ’ਕਤਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਪਕਤਿਆਦੀਹੀ’ਤਿਆਦਿ, ਯਤ੍ਥੇਸਂਕਰਣਭਾਵੋਤਿ ਯਸ੍ਸਂ ਕਿਰਿਯਾਯਮੇ ਸਮ੍ਪਕਤ੍ਯਾਦੀਨਂ ਕਰਣਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਕਿਰਿਯਂ ਕਥਯਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਾਬ੍ਯਭਿਚਾਰਤੋ ਆਹ-‘ਭੂ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਪਕਤਿਯਾਭਿਰੂਪੋਤਿ ਸਭਾਵੇਨਾਯਮਭਿਰੂਪੋ ਭਵਤਿ, ਨ ਤੁ ਵਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਾਦਿਨੇਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਕਰੋਤਿਸ੍ਸ ਗਮ੍ਮਮਾਨਤ੍ਤੇ ਪਨ ਪਕਤਿਯਾਭਿਰੂਪੋ ਕਤੋਤਿਆਦਿ, ਤਦਾ ਕਤ੍ਤਰਿਯੇਵ ਤਤਿਯਾ, ਯਂ ਯਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਗੋਤ੍ਤੋ ਗੋਤਮੋ ਨ ਹੋਤਿ ਅਤੋਚ ਗੋਤਮੋ ਭਵਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਨਨੁਚ ਦ੍ਵਿਦੋਣ ਪਞ੍ਚਕਾ ਕਯਮ੍ਪਟਿਚ੍ਚ ਕਮ੍ਮਭੂਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਦੋਣਾਦਿਨਾ ਕੇਯਤ੍ਤਾ ਤਤੋ ਕਿਮੁਚ੍ਚਤੇ‘ਕਯਮ੍ਪਟਿਚ੍ਚ ਦ੍ਵਿਦੋਣਪਞ੍ਚਕਾ ਕਰਣਾਨਿ ਭਵਨ੍ਤੀ’ਤ੍ਯਾ ਸਙ੍ਕੀਯਾਹ-‘ਤਥਾਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ-‘‘ਦ੍ਵਿਦੋਣਾਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਹਿ ਨ ਗਯ੍ਹੁਪਗਂ ਵਤ੍ਥੁਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਤੇਹਿ ਪਨ ਦ੍ਵਿਦੋਣਾਦ੍ਯਤ੍ਥਂ ਮੂਲਂ ਤਾਦਤ੍ਥਿਯਾ ਭਿਹਿਤਨ੍ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਦੋਸਾਵਸਰੋ’’ਤਿ.

ਯਥਾਕ੍ਕਮਮਾਗਮਨਕਿਰਿਯਾਯ ਥੂਲਤ੍ਤਗੁਣੇਨ ਗੋਮਨ੍ਤਦਬ੍ਬੇਨ ਚ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਤਂ ਯਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਮਾਹ, ਉਦਾਹਰਣਮਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋਪਿ ਇਮਿਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਪਿ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਵ ਵਾ’ਤਿਆਦਿ, ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸਹਾਗਤੋਤਿਆਦੀਸੁ ਆਗਮਨਾਦਿਕਿਰਿਯਮ੍ਪਟਿਚ੍ਚ ਦ੍ਵੇ ਕਤ੍ਤਾਰੋ ਪਧਾਨਾਪ੍ਪਧਾਨਵਸੇਨ, ਤੇਸੁ ਪਧਾਨੇ ਕਾਰਿਯਸਮ੍ਪਚ੍ਚਯਞਾਯੇਨ ਵਾ ਬਹੁਲਂਵਚਨੇਨ ਵਾ ਪਧਾਨੇ ਕਤ੍ਤਰਿ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਇਤਰੇ’ਕਤ੍ਤਰਿ ਤਤਿਯਾ’ਤ੍ਯੇਵ ਤਤਿਯਾ ਸਿਦ੍ਧਾ, ਤਤੋ-ਯਂ ਵਚਨਾਰਮ੍ਭੋ-ਨਤ੍ਥਕੋਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋਚੋ ਦੇਤਿ ‘ਨਨ੍ਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਤ੍ਤੇਨਾਭਿਧੀਯਤੇ ਪਿਤੇਤਿ ਪਧਾਨਕਤ੍ਤਾ, ਤੁਲ੍ਯੋਪਿ ਕਿਰਿਯਾਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਪਿਤਾਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਿਤਾਤ੍ਰ ਪਧਾਨਂ ਸਦ੍ਦਚੋਦਿਤਤ੍ਤਾ, ਪੁਤ੍ਤੋ-ਪ੍ਪਧਾਨਮਸਦ੍ਦਚੋਦਿਤਤ੍ਤਾ ¶ , ਸਦ੍ਦਬ੍ਯਾਪਾਰਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਹਿ ਪਧਾਨਾਪ੍ਪਧਾਨਾਯ ਵਵਤ੍ਥਾਨਂ, ਪਿਤੁਰੇਵਾਤ੍ਰਾਗਤਾਦਿਸਦ੍ਦਸਾਮਾਨਾਧਿਕਰਣ੍ਯਾ ਆਗਮਨਕਿਰਿਯਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਸਦ੍ਦੇਨੋਚ੍ਚਤੇ, ਨੇਤਰਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਤਿਸਭਾਵਤੋ, ਤਥਾ ਵਿਧਾ ਹਿ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਿ ਯਤੋ ਪਿਤੁਰੇਵਾਤ੍ਰ ਕਿਰਿਯਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਪਟਿਪਾਦੇਤੁਂ, ਨ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਏਵਞ੍ਚਾਗਤੋਚ੍ਚਾਦੋ ਏਕਵਚਨਮੁਪਜ੍ਜਤੇ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਹਿ ਬਹੁਵਚਨਂ ਸਿਯਾ, ‘ਪਿਤਾ ਪੁਤ੍ਤਾ ਆਗਤਾ’ਤਿ. (ਯਦਿ) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਤਤਿਯਾ ਸਿਦ੍ਧਾ ‘ਸਿਦ੍ਧੇ ਸਤ੍ਯਾਰਮ੍ਭੋ ਨਿਯਮਾਯ ਵਾ ਵਿਕਪ੍ਪਾਯ ਵਾ’ ਨ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਯਮੋ, ਨਾਪਿ ਵਿਕਪ੍ਪੋ, ਤਤੋ ਕਿਮਨੇਨ ਯੋਗੇਨਾ ਤ੍ਯਾਸਯੇਨਾਹ-‘ਅਪ੍ਪਧਾਨੇਯੇਵ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਨਯਿਦਮੇਵਮਿਚ੍ਚਾਦਿ ਪਰਿਹਾਰੋ. ਸਹਭਾਵਮਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਤੁਮਿਟ੍ਠਂ ਵਾਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਤਿ ਭੇਦਾਧਿਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾ ਸਹਤ੍ਥਯੋਗਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ਕਥਮਞ੍ਞਥਾ ਸਹਤ੍ਥਯੋਗੋ ਸਿਯਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਥ ਬਲੇਨ. ਅਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਸਹਤ੍ਥੇਨੇ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣਂ. ਪਰਿਯਾਯਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਪਰਿਤੋ ਅਯਨ੍ਤਿ ਅਵਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਮਨੇਨੇਤਿ ਪਰਿਯਾਯੋ ਅਤ੍ਥੋ ਪਯੋਜਨਂ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਰਿਯਾਯਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ ਨਾਵਧਾਰਣਂ, ਅਤੋਯੇਵ ਵਿਨਾਪਿ ਸਹਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗਂ ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਯਪ੍ਪਯੋਗਂ ਵਾ ਸਹਤ੍ਥੇਨ ਯੋਗੇ ਵਿਧਾਨਤੋ ਅਸਤ੍ਯਪਿ ਸਹਾਦਿਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗੇ ਯਤ੍ਥ ਤਦਤ੍ਥੋ ਗਮ੍ਯਤੇ ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਭਵਤ੍ਯੇਵ ਤਤਿਯਾ… ਗਮ੍ਯਮਾਨੇਨ ਸਹਤ੍ਥੇਨ ਯੋਗਾ, ਯਥਾ‘‘ਸ੍ਯਾਦਿ ਸ੍ਯਾਨੇ’’ਤਿ. (੩-੧) ਸਹ ਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਸਹਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਰਿਯਾਯਤੋ. ਵਿਸੇਸਾਨੁਪਾਦਾਨਤੋਤਿ ‘‘ਸਹਯੁਤ੍ਤੇ-ਪ੍ਪਧਾਨੇ’’ਤਿ (੨-੩-੧੯) ਪਾਣਿਨੀਯ ਸੁਤ੍ਤੇ ਵਿਯ ਅਪ੍ਪਧਾਨੇਤਿ ਵਿਸੇਸਸ੍ਸਾਨੁਪਾਦਾਨਤੋ.

ਲਕ੍ਖੀਯਤ੍ਯਨੇਨਾਤਿ ਲਕ੍ਖਣਂ ਸਙ੍ਕੇਤੋ, ਕਿਨ੍ਤਂ ਕਮਣ੍ਡਲੁਪ੍ਪਭੁਤਿ, ਅਤ੍ਥੇ ਕਾਰਿਯਸ੍ਸਾਸਮ੍ਭਵਾ ਤਂਵਾਚੀਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤੀਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੇਨ ਯਂਵਿਵਰਣਂ ਕਤਂ ‘ਲਕ੍ਖਣੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤੋ’ਤਿ, ਤਮੁਲ੍ਲਙ੍ਗਿਯਾਤ੍ਥਂ ਵਦਤਿ ‘ਯੋ ਅਤ੍ਥੋ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਵਤ੍ਤਮਾਨਤੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ… ਨਾਮਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚਯਵਿਧਾਨਪ੍ਪ ਸਙ੍ਗਤੋ, ਉਪਾਤ੍ਤੋਤਿ ਗਹਿਤੋ. ਕਞ੍ਚਿਪ੍ਪਣਰਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣੇ ਤਤਿਯਾ ਯਥਾ ਸਿਯਾ ‘ਰੁਕ੍ਖਮ੍ਪਤਿ ਵਿਜ੍ਜੋਤਨ’ਮਿਚ੍ਚਤ੍ਰ ਲਕ੍ਖਣਮਤ੍ਤੇ ਮਾ ¶ ਭਵੀਤਿ ਪਾਣਿਨੀਯੇਹਿ ‘‘ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਲਕ੍ਖਣੇ’’ਤਿ (੨-੩-੨੧) ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਂ, ਤਮ੍ਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯ ਚੋਦਯਮਾਹ–‘ਨਨ੍ਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਛਟ੍ਠੀਸਮਾਸੋ, ਆਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿ ਭੂਤਸ੍ਸ, ਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਭੇਦਕੋ ਵਿਸੇਸੋ ਪਕਾਰੋ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਤਥਾਹਿ ‘ਤਿਦਣ੍ਡਕੇਨ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਮਦ੍ਦਕ੍ਖੀ’ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਤ੍ਤਮ੍ਪਕਾਰੋ, ਤਮ੍ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਪਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਤਿਦਣ੍ਡਕਂ ਲਕ੍ਖਣਂ. ਉਪਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾਭਾਵਮਾਹ, ਉਪਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਕੇਤੋ. ਨਯਿਦਮਤ੍ਥਿਚ੍ਚਾਦਿ ਪਰਿਹਾਰੋ, ਰੁਕ੍ਖਮ੍ਪਤਿ ਵਿਜ੍ਜੋਤਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਸ੍ਸਚਿ ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਸ੍ਸਾਭਾਵਾ ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਗ੍ਗਹਣੇ ਪਯੋਜਨਂ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਤਨ੍ਨਿਵਤ੍ਤਨਤੋ, ਰੁਕ੍ਖਮ੍ਪਤਿ ਵਿਜ੍ਜੋਤਤੇਤਿ ਏਤ੍ਥਤੁ ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਸ੍ਸ ਵਿਜ੍ਜੁਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਬ੍ਭਾਵਾ ਤਤਿਯਾਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਤਂਨਿਵਤ੍ਤਿਯਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਞਾਯਮਨ੍ਤਰੇਨ ਨਾਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਟਿਸਰਣਮਤ੍ਥੀਤਿ ਸਞ੍ਞਾਪਯਮਾਹ-‘ਅਵਸ੍ਸ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਏਵਮਨਬ੍ਭੁਪਗਮ੍ਮ ‘ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਲਕ੍ਖਣੇ’ਤਿ ਵਚਨੇ ਕਰੀਯਮਾਨੇ ਸਤਿ, ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਵਾਦਿਨੋ ਉਤ੍ਤਰਮਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-‘ਨਚਾ’ਤਿਆਦਿ, ਵਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਵਚਨਸੇਸੋ, ਚੋ-ਵਧਾਰਣੇ, ਨੇਵ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਦੁਤਿਯਾਵਿਧਾਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਤਿ ‘‘ਪਤਿਪਰੀਹਿ ਭਾਗੇ ਚਾ’’ਤਿ (੨-੯) ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਆਹ-‘ਅਤ੍ਥਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਸਤਿ ਹਿ ਪਯੋਜਨੇ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਭਾਵੋ. ਅਥ ਕਮਣ੍ਡਲੁ ਪਾਣਿਮ੍ਹਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਆਦੋ ਤਤਿਯਾ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਸਿਯਾ ਤ੍ਯਾਹ-‘ਕਮਣ੍ਡਲੁ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਕਮਣ੍ਡਲੁਸ੍ਸ ਸੇਤਸ੍ਸ ਚ ਉਪਲਕ੍ਖਣ ਭਾਵੇਨਾਨੁਪਾਦਾਨਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਇਮਿਨਾ ਉਪਾਦਾਤੁਨੋ ਸਵਚਸਿ ਸਤਨ੍ਤਤਮਾਹ, ਵਿਸਿਟ੍ਠਾਵਯਵਾਧੇਯ੍ਯੇਨਾਤਿ ਪਾਣਿ ਕਮਣ੍ਡਲੁਨਾ ਵਿਸਿਟ੍ਠੋਵਯਵੋ, ਤਸ੍ਸਾਧੇਯ੍ਯੋ ਕਮਣ੍ਡਲੁ ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੇਨਾਙ੍ਗੇਨ ਵਿਕਤੇਨ ਅਙ੍ਗਿਨੋ ਵਿਕਾਰੋ ਲਕ੍ਖੀਯਤੇ ਤਤੋ ਤਤਿਯਾ ਯਥਾਸਿਯਾਤਿ ਪਰੇਹਿ ‘‘ਯੇਨਾਙ੍ਗਵਿਕਾਰੋ’’ਤਿ (੨-੩-੨੦) ਆਰਦ੍ਧਂ, ਤਦਾਹ-‘ਯੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਤਤ੍ਥ ਯਸਦ੍ਦੇਨ ਵਿਕਤਾਵਯਵੋ ਹੇਤੁਤ੍ਤੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ਅਙ੍ਗਸਦ੍ਦੋ ਚ ਸਮੁਦਾਯਵਚਨੋ ਉਪਾਤ੍ਤੋ ਤੇਨਾਹ-‘ਯੇਨੇਚ੍ਚਾਦਿ, ਨਨੁਚ ਕਾਣਾਦੀਨਂ ਨਿਯਤਗੁਣੀਨਮਭਿਧਾਯਿਤ੍ਤਾ ਅਕ੍ਖਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਯੋਗੋ ਨ ਯੁਤ੍ਤੋ ਬ੍ਯਾਵਤ੍ਤਿਯਾਭਾਵਾਤਿ, ਨੇਸ ਦੋਸੋ, ਲੋਕਿਯੋ-ਯਂ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵੋਹਾਰੋ, ਲੋਕਸ੍ਸ ਚ ਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗੇ ਗੁਰੁਲਘੁਮ੍ਪਤ੍ਯਦਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਥਾਹਿ ਲੋਕੇਨ ‘ਸੀਸਪਾਤਿ’ਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਰੁਕ੍ਖੋ ¶ ਸੀਸਪਾਤਿਪਿ, ਯਸ੍ਸ ਤੁ ਤਤ੍ਥਾਦਰੋ, ਸੋ-ਕ੍ਖਿਸਦ੍ਦਂ ਪਯੁਜ੍ਜਤੇਵ, ਅਥਵਾ ਸਾਮਞ੍ਞੁਪਕ੍ਕਮੇ ਵਿਸੇਸੋ ਪਯੋਗਮਰਹਤਿ, ਅਕ੍ਖਿ(ਨਾਤਿ) ਹਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਸਨ੍ਦੇਹੋ ਸਿਯਾ ‘ਕਿਮਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤ’ਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਕਾਣੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਨਾਕ੍ਖਿਨਾ ਨਿਰੂਪਯਤਿ ਸੋਭਨੋਤਿ, ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਕਾਣੋਤਿ, ਅਕ੍ਖਿਕਾਣਮਸ੍ਸੇਤ੍ਯਾਦੋ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਆਸਙ੍ਕਿਯ‘ਕਮਣ੍ਡਲੁ ਪਾਣਿਮ੍ਹਿ ਅਸ੍ਸਾ’ਤ੍ਯਤ੍ਰ ਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਪਰਿਹਾਰੋ, ਤ ਮੇਤ੍ਥੋਪਦਿਸਨ੍ਤੋ ਆਹ-‘ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਿਯ ਅਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ’ਤਿ.

ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਫਲੇ ਦਿਟ੍ਠਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਤ੍ਥੇ ਹੇਤੁ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋ. ਏਕਤ੍ਰ ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਸਾਮਤ੍ਥਿਯੋਤ੍ਥੋ ਤਂਯੋਗ੍ਗਤਾਯ ਕਾਰਿਯ (ਮ)ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਹੇਤੁ ਵੁਚ੍ਚਤੇ ਸਤਿ ਸਹ ਕਾਰਿਨ੍ਯਸਤਿ ਚ ਵਿਧੁਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਪਪਾ(ਤ) ਤੋ, ਤੇਨ ਕਾਰਿਯਸ੍ਸ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰੋ, ਤੇਨੇਵਾਹ- ‘ਅਨਿਪ੍ਫਾਦਯਨ੍ਤੋਪੀ’ਤਿ, ਕਾਰਣੇ ਤਤਿਯਾਯਾਭਾਵੇ ਕਾਰਣਮਾਹ- ‘ਤਕ੍ਕਿਰਿਯਾਯੋਗ੍ਗਤਾਮਤ੍ਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਉਪਾਧਿ ਵਿਸੇਸਨਂ, ਪਰਾਙ੍ਗਭੂਤੇਤਿ ਪਰਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧਤ੍ਤਾ(ਦਿਨੋ) ਵਿਧਾਨਾ ਯਾਙ੍ਗਭੂਤੇ ਜਲ਼ਤ੍ਤਾਦਿਹੇਤੁਮ੍ਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਇਮਿਨਾ ਗੁਣਸਦ੍ਦੋ ਯਮਪ੍ਪਧਾਨਵਚਨੋਤਿ ਵਦਤਿ, ਯਞ੍ਚਾਪ੍ਪਧਾਨਂ ਤਮ੍ਪਰਾਙ੍ਗਭੂਤਨ੍ਤਿ ਗੁਣੇਤੀਮਸ੍ਸ ‘ਪਰਾਙ੍ਗਭੂਤੇ’ਤਿ ਅਤ੍ਥਮਾਹ, ਯਞ੍ਹਿ ਪਰਤ੍ਥਮੁਪਾਦੀਯਤੇ ਤਦਪ੍ਪਧਾਨਮਨੁ ਵਾਦਰੂਪੇਨੋਪਾਦੀਯਮਾਨਤ੍ਤਾ, ਯਥਾ ‘ਜਲ਼ਤ੍ਤਾ ਬਦ੍ਧੋ, ਰੁਕ੍ਖੋ ਯਂ ਸੀਸ ਪਤ੍ਤਾ, ਅਗ੍ਗਿ ਏਤ੍ਥ ਧੁਮਤ੍ਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਤੇਨੇਵਾਹ-‘ਪਰਤ੍ਥਰੂਪਾਪਨ੍ਨ’ਨ੍ਤਿ, ਵਾਵਿਧਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਵਿਭਾਸਾ ਗੁਣੇ-ਥਿਯਂ’’ਨ੍ਤਿ (੨-੩-੨੫) ਏਵਂ ਵਿਧਾਨਂ, ਇਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਞ੍ਚਮੀਰੂਪਸ੍ਸਪਿ ਅਭਿਮਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤੇਨੇਵਾਹ-‘ਉਭਯਤ੍ਥਾ’ਤਿਆਦਿ, ਨਨੁ ‘ਤੋ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਾ’’ਤਿ (੪-੯੫) ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਤਦ੍ਧਿਤਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਥਂ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਨ੍ਤਤਾ ਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-‘ਪਞ੍ਚਮਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇ’ ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਇਮਿਨਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਪਞ੍ਚਮਿਯਾ ਵਿਨਾਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਵਾ ਪਞ੍ਚਮਿਯਾ ਵਿਧਾਨਤੋ ਤਤਿਯਾਰੂਪੇਨਪਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯੁ ਦਾਹਰਣੇਯੇਵ ਕਾਰਣਂ ਤਤਿਯੋਦਾਹਰਣਸ੍ਸ ਚ ਪਠਮੋਦਾਹਰਣਾਨੁਸਾਰੇਨਾਨੁ ਮਨ੍ਤਬ੍ਬਤਞ੍ਚਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਾਯੇਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਭਾਵੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੇਨਾਤਿ ਤਤਿਯਨ੍ਤਰੂਪਾਨਿ.

ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯੇਵੇਤ੍ਥ ¶ ਛਟ੍ਠੀ ਸਿਦ੍ਧਾਤਿ ਆਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-‘ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਹੇਤੁਮਾਹ-‘ਤਂ ਯੋਗ੍ਗਤਾ’ ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਤਿਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਤਿ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ, ਤਮੇਵ ਫੁਟਯਤਿ ‘ਯਤ੍ਥ’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥਵਾਚਕੇਹਿ ਅਨ੍ਤਰੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣੇਹੀਤਿ ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣੇਹਿ ਉਦਰਾਦੀਹਿ, ਤਜ੍ਜੋਤਨਾਯਾਤਿ ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥਜੋਤਨਾਯਾਲਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਬ੍ਯਤਿਰੇਕੇਨ ਤੁ ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥਤੋ ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਮਾਹ-‘ਯਤ੍ਥ ਪਨਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥੇਹਿਪਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਮੁਪਦਸ੍ਸਿਤਂ ‘ਵਸੇ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਹੇਤੁਨੋ’ਤਿ ਤਤ੍ਥੋਦਾਹਰਣਂ.

ਨਾਮਭੂਤੇਹੀਤਿ ਸਬ੍ਬਾਦੀਸੁ ਕੇਚਿ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਯਦਿ ਨਾਮਾਨਿ ਸਿਯੁਂ ਤੇਹਿ, ਅਪ੍ਪਧਾਨਭੂਤੇਹੀਤਿ ਪਿਯਸਬ੍ਬਾਦੀਹਿ, ਕਿਮ੍ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਿਆਦੋ ਪਯੋਜਨਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਪਯੋਜਨਂ ਕਾਰਿਯਹੇਤੂਸੁ’’ਤਿ ਨਿਘਣ੍ਡੁਤੋ ਹੇਤੁਵਚਨੋ.

ਯਸ੍ਸ ਸਚੇਤਨਾਯਾਚੇਤਨਾਯ ਵਾ ਕਸ੍ਸਚਿ, ਪੂਜਾਨੁਗ੍ਗਹਕਾਮਤ੍ਤ ਮਨ੍ਤਰੇਨ ਸਮ੍ਮਾਪਦਾਨਂ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਆਹ-‘ਪੂਜਾ’ ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਤੇਨਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨਤ੍ਥੇਨ, ਚਾਗਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਦਦਾਤਿਨੋ ਦਾਨਕਿਰਿਯਾਯ ਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮ੍ਬਜ੍ਝਮਾਨਞ੍ਚਾਗਕਾਰਣਂ, ਇਦਾਨਿ ਸਮ੍ਪਦਾਨਲਕ੍ਖਣਂ ਸਪ੍ਪਭੇਦਮਾਵਿਕਾਤੁਕਾਮੋ ਆਹ-‘ਤਦਿਦ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਨਨਿਰਾਕਰੋਤੀਤ੍ਯ ਨਿਰਾਕਰਣਂ, ਆਰਾਧਯਤੀਤ੍ਯਾਰਾਧਨਂ, ਅਬ੍ਭਨੁਜਾਨਾਤੀਤ੍ਯਬ੍ਭਨੁਞ੍ਞਂ, ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ, ਇਧ ਸਮ੍ਪਦਾਨਨ੍ਤਿਧਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਕਥਿਤਂ, ਕੇਤੇਤਿ ਆਹ-‘ਰੁਕ੍ਖਯਾਚਕਭਿਕ੍ਖਵੋ’ਤਿ, ਰੁਕ੍ਖਾਦਿਕਂ ਤਂ ਸਮ੍ਪਦਾਨਂ ਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਤਤ੍ਥ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਜ੍ਝੇਸਨੇਨਾਰਾਧਨੇਨ ਸਮ੍ਪਦਾਨਂ ਭਵਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਅਨੁਮਤਿਯਾ ਅਬ੍ਭਨੁਜਾਨੇਨ, ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਪ੍ਯਨਿਰਾਕਰਣੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ-ਧਿਕਮਨੁਮਤਨ੍ਤ੍ਯਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ-‘ਸੋ’ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

ਪਯੋਜਨਪਰਿਯਾਯੇ ਅਤ੍ਥਸਦ੍ਦੇ ਸਤਿ ਇਦਨ੍ਤਿ ਪਯੋਜਨਂ ਪਰਾਮਟ੍ਠੁਂ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ‘ਤਸ੍ਸੇਦ’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸਦ੍ਦੇਨੇਤ੍ਥ ਵਿਕਤਿਯਾਤਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਅਤ੍ਥਸਦ੍ਦੇਨ ¶ ਤੁ ਪਕਤਿਯਾ, ਅਤ੍ਥ ਕਥਨਮੇਤਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯ ਮੇਤਿਸ੍ਸਂ ਨਤ੍ਥਿ ਸਮਾਸੋਤਿ ਦੀਪੇਤਿ, ਵਿਗ੍ਗਹੇ ਵਾਸ੍ਮਿਮਿਮਸ੍ਮਾਯੇਵ ਨਿਪਾਤਨਾ ਸਮਾਸੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ,ਸੋ ਵਿਕਤਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਪਕਤਿਤ੍ਵਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੇਨਾਕ੍ਖਿਪੀਯਤੇ, ਤਤੋ ਤਦਤ੍ਥਸਦ੍ਦਤੋ, ਕੋਯਂ ਤਦਤ੍ਥ ਭਾਵੋ ਚ੍ਚਾਹ-‘ਤਦਤ੍ਥਭਾਵੋ ਨਾਮਾ’ਤਿਆਦਿ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਯੂਪਾਦਿਵਿਕਤਿ, ਨਿਮਿਤ੍ਤੀਦਾਰੁਆਦਿਪਕਤਿ ਤਸਦ੍ਦੇਨਾਤ੍ਥਸਦ੍ਦੇਨ ਚ ਗਹਿਤਾ, ਤੇਸਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਤਦਤ੍ਥਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਤਦਤ੍ਥਭਾਵੋ ਨਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਹੇਤੁ ਹੇਤੁਮਨ੍ਤਭਾਵਲਕ੍ਖਣੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਨਾਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਪਧਾਨਾਵਚ੍ਛੇਦਗੁਣਸ੍ਮਾਤਿ ਵਿਧੀਯਮਾਨਤ੍ਤੇਨ ਪਧਾਨਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਆਚ੍ਛੇਦਕਾ ਵਿਸੇਸਕਾ ਗੁਣਾ, ਯਞ੍ਹਿ ਵਿਧੀਯਤੇ ਞਾਪੀਯਤੇ ਤਮ੍ਪਧਾਨ, ਮਿਤਰਮਪ੍ਪਧਾਨਮਨੁਵਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ, ਯਦਾ ਉਪਾਦੀਯਤੇਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਉਪਾਦੀਯਮਾਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤੇਨ ਫੁਟਯਿਤੁਮਾਹ-‘ਯਥਾ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਯੂਪੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਯਸ੍ਸ ਦਾਰੁਨੋ ਤਂ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਾਞ੍ਞਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਦਾ ਨਿਮਿਤ੍ਯਵਚ੍ਛੇਦਕਤ੍ਤੇਨੁਪਾਦੀਯਤੇ ਤਦਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸਦ੍ਦਤੋਵ ਚਤੁਤ੍ਥੀ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਨਿਮਿਤ੍ਤਤੋ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਨਿਮਿਤ੍ਤੀਨਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਅਭਿਮੁਖਭਾਵੇਨ ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਸਦ੍ਦਤੋ ਹੇਤੁਤਤਿਯਾਪਿ ਨਾਸਙ੍ਕਨੀਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਨਿਮਿਤ੍ਤ’ [ਹੇਤੁ] ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਉਭਯਤ੍ਥਾਤਿ ਯੂਪਾਯ ਪਾਕਾਯਾਤਿ ਉਭਯਤ੍ਥ.

ਪਿਣਿਯਮਾਨਾ ਕਿਂ ਸਦ੍ਦਾਦਿਵਚਨੀਯਾ ਪਰੋ ਸਾਦੁਆਦਿਕੋ ਯੋ-ਤ੍ਥੋ ਸੋ ਅਞ੍ਞੋ ਕਤ੍ਤਾ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਅਞ੍ਞਕਤ੍ਤੁਕੋ-ਭਿਲਾਸੋ, ਅਭਿਲਾਸੋ ਰੁਚੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦਿਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨੇਕਤ੍ਥਨ੍ਤੋਪਿ ਰੁਚਿਸਦ੍ਦੋ-ਭਿਲਾਸੇ ਰੁਲ਼੍ਹੋਵ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਵਦਤਿ, ਸਾ ਰੁਚਿ ਅਤ੍ਥੋ-ਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਯੇਸਂ ਭੇ ਤਦਤ੍ਥਾ, ਤੇਸਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨੋ ਪਿਣਿਯਮਾਨਸ੍ਸ, ਇਮਿਨਾ ਚ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਰੁਚਿਰਯਂ ਯਸ੍ਸੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤੇਯੋ ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਜਨਕੋ, ਤੇਸਮੁਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਥਾਪਿ ਯਸ੍ਸੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤੇ ਸੋਵ ਤਸ੍ਸਾਧਿਕਰਣਂ, ਅਜਨਕੋਪਿ ਸੋ ਤਾਯ ਸਂਸਤ੍ਤੋਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਿਣਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਦਾਨਸਞ੍ਞਾ, ਨਤੁਜਨਕਸ੍ਸ ਤਾਯਾਸਂਸਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦੀਪੇਤਿ, ਇਧਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਕ੍ਕਤੇ ਉਦਾਹਰਣਾਨਮਸਮਾਨਰੂਪਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਇਮਿਨਾ ਚ ਉਦਾਹਰਣਾਨਮਸਮਾਨ ਰੂਪਤ੍ਤਮੇਵ ¶ ਚਤੁਤ੍ਥੀਵਿਧਾਨੇ ਕਾਰਣਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਛਟ੍ਠੀਯੇਵ ਤੇਹਿਪਿ ਵਿਧੀਯੇਯ੍ਯ ਕਾਰਣਾਸਮ੍ਭਵਾ [ਕਾਰਣਸਬ੍ਭਾਵਾ] ਹਿ ਦੀਪੇਤਿ, ਈਦਿਸਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰਣ(ਸ੍ਸ) ਭਾਵੇ ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਅਨਞ੍ਞਕਤ੍ਤੁ ਕਤ੍ਤਾ-ਭਿਲਾਸਸ੍ਸਾ’ਤਿ, ਪਰੇਸਮਿਦਮ੍ਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰਣਮ੍ਭਵਤੁ ਇਧ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਇਹਤ੍ਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਠਮਾਯੇਵ, ਸਮ੍ਭਵੇ ਕਾਰਣਨ੍ਤਰਮਾਹ-‘ਅਥਵਾ’ਤਿਆਦਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਅਞ੍ਞੋ ਕਤ੍ਤਾ ਯਸ੍ਸਾ ਸਾ ਅਨਞ੍ਞਕਤ੍ਤੁਕਾ ਰੁਚਿ, ਭਾਯ ਰੁਚਿਯਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨੋ ਪਿਣਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਦਾਨਸਞ੍ਞਂ ਯੇ ਪਨ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਯੇ ਪਨ ਆਹੁ ਚਾਤਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਕਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਰੁਚਿਯਾ, ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਆਧਾਰੋ ਉਪ੍ਪਤ੍ਯਾਧਾਰੋ‘ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਯ ਰੋਚਤੇ’ਚ੍ਚਾਦੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਦਿਂ ਉਪਲਕ੍ਖੇਤੀਤਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਯਾਧਾਰੋਪਲਕ੍ਖਣਂ ਵਚਨਂ, ਏਤ੍ਥ ਰੁਚਿਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਯਾਧਾਰੋਪਲਕ੍ਖਣਮੇਵ ਵਚਨਨ੍ਤਿ ਸਾਵਧਾਰਣ ਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ… ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਵਾਕ੍ਯਾਨਮਵਧਾਰਣਫਲਤ੍ਤਾ, ਤੇਨ ਪਿਣਿਯ ਮਾਨਵਚਨਮਭਿਲਾਸਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਕਤ੍ਤੁਕਤਾਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਪਰਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮ੍ਭਵਤਿ, ਤੇਸਂ ਕਚ੍ਚਾਯਨਸ੍ਸ ਚੇਹਾਪਿ ਪਸਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਇਹਾਪੀਤਿ ਤ੍ਵਮਿਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ, ਅਞ੍ਞਥਾਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥਮਤ੍ਤੇ ਪਠਮਾਯ ਏਵ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ, ਵਚਨਸ੍ਸਾਤਿ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਚਤੁਤ੍ਥੀਵਿਧਾਨਵਚਨਸ੍ਸ, ਅਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋਚਾਤਿ ‘‘ਕਸ੍ਸ ਵਾ ਤ੍ਵਂ ਧਮ੍ਮਂ ਰੋਚੇਸੀ’’ਤਿਆਦੋ ਤਵਾਤਿ ਅਨਭਿਮਤਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿਚ.

ਧਾਰਿਪ੍ਪਯੋਗੇਤਿ ਧਾਰਿਧਾਤੁਨੋ ਪਯੋਗੇ, ਉਤ੍ਤਮੀਣੋ ਅਧਮੀਣੋਤਿ ਧਨਿਕਗਹੇਤੂਨਂ ਰੁਲ਼੍ਹੀਤ੍ਯਾਹ-‘ਉਤ੍ਤਮੀਣੋ ਧਨਸਾਮੀ’ਤਿ, ਉਤ੍ਤਮੀਣਮਸ੍ਸਾਤਿ ਉਤ੍ਤਮੀਣੋ, ਧਾਰਯਤੀਤਿਮਸ੍ਸਤ੍ਥਮਾਹ-‘ਵਹਤੀ’ਤਿ, ਧਾਰਿਤੋਤਿ ਧਾਰਂਧਾਤੁਤੋ. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇਨ (ਤਂ ਤਂ) ਨਿਯਮੇਨ ਨਿਯਮਿਤਾਨਂ ਤੇਸਂਤੇਸਂ ਸਮ੍ਪਦਾਨਸਞ੍ਞਂ ਵਿਧਾਯ ਚਤੁਤ੍ਥੀ ਵਿਹਿਤਾ ਪਰੇਹਿ, ਤਦਾਹ ‘ਸਿਲਾਘ ਹਨੁਟ੍ਠਾਸਪਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਯੋਗਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਛਟ੍ਠੀ, ਞਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਸਿਲਾਘਾਦਿਕੇ ਬੋਧੇਤੁਂ, ਇਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਅਤਿਮਤੋ. ਤਦਤ੍ਥਵਾਚੀਨਞ੍ਚ ਧਾਤੂਨਂ ਸਙ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ‘ਕੁਧਦੁਹਿਸ੍ਸੋਸੂਯਤ੍ਥਾਨ’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਯਮ੍ਪਤਿ ਕੋਪੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕੋਪਸ੍ਸ ਵਿਸਯਮਾਹ, ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਂਕਾਰਕਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਪਰਾਮਸਤਿ, ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਰਾਜਾਦਿਨੋ, ਪੁਚ੍ਛਤੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਯਤੇ ¶ , ਤੇਨੇਵ ਵਕ੍ਖਤਿ-‘ਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਂ ਸੁਭਾਸੁਭਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕੋ’ਤਿ, ਯੋਚਾਨੁਕੂਲਤ੍ਤਮ੍ਭ ਜਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਪਤਿਪੁਬ੍ਬਕੋ ਆਪੁਬ੍ਬਕੋਚ ਸੁਣੋਤਿ ਅਬ੍ਭੁਪਗਮੇ ਪਟਿਜਾਨਨੇਚ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਯਦਾਯਮਬ੍ਭੁਪਗਮੋ ਪਤ੍ਥਨਾ ਪੁਬ੍ਬਤੋ ਭਵਤਿ ਤਦਾ ਪਤ੍ਥਨਾਯ ਕਤ੍ਤੁ ਪਤ੍ਥਯਿਤੁਨੋ ਚਤੁਤ੍ਥੀ ਰੂਪਮ੍ਭਵਤਿ, ਯਦਾਤ੍ਵਪਤ੍ਥਤਮ੍ਪਿ ਕੇਵਲਮਾਨੁਕੂਲ੍ਯੇਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨਂਦਿਸ੍ਵਾ ਦੇਯ੍ਯਮਬ੍ਭੁਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਇਦਮਿਦਂ ਵੋਦਸ੍ਸਾਮਾਤਿ [ਕੋਪਿਸ੍ਸਸਾਮਾਤਿ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਤਦਾਨੁਕੂਲ੍ਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯ ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਚਤੁਤ੍ਥੀਰੂਪਮ੍ਭਵਤੀ’’ਤਿ, ਇਮਿਨਾ ਚ ਪਾਣਿਨਿਯਵੁਤ੍ਤਿਕਾਰਸ੍ਸ ਜਯਾਦਿਚ੍ਚਸ੍ਸਮਤੇ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰਮਾਹ, ਸੋ ਹਿ ‘‘ਅਬ੍ਭੁਪਗਮੋ ਨਾਮ ਪਰੇਨ ਪਤ੍ਥਿਤਸ੍ਸ ਭਵਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਤ੍ਥਯਿਤੁਯੇਵ ਚਤੁਤ੍ਥੀਰੂਪਮ੍ਭਵਤੀ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਾਕਿਰਿਯਾਯ ਯੋ ਕਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਵਾਕ੍ਯੇਨ ਵਿਹਿਤਥੁਤਿਕਕਰਣ ਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਉਸ੍ਸਾਹਾਨੁਜਾਨਨਤੋ ਪੁਬ੍ਬਭੂਤਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯ ਯੋ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤਾ ਪੋਤਾ ਚ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਪਿ‘ਤਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਇਦਂ ‘ਚਤੁਤ੍ਥੀਯਾਯਦਭਿਮਤਂ ਰੂਪ’ਨ੍ਤਿਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ, ਛਟ੍ਠਿਯਾ ਸਬ੍ਬਬ੍ਯਾਪਿਭਾਵਮਾਲਮ੍ਬ ਏਵਨ੍ਤਿ ਅਤਿਦੇਸੋਤਿ ਆਹ ‘ਏਵਨ੍ਤੀ’ਤਿਆਦਿ, ਰੂਪਸਾਮ੍ਯਤੋ ਪਨ ਤਾਦਤ੍ਥਿਯਤ੍ਥਸਬ੍ਭਾਵਾਚ ਯਥਾਯੋਗਂ ਤਾਦਤ੍ਥ੍ਹ ਚਤੁਤ੍ਥੀਪਿ ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਵਕ੍ਖਤਿ ਹਿ‘ਤਾਦਤ੍ਥ੍ਹ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਨ੍ਤੁ ‘ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਇਚ੍ਛਿਤੋ ਰਾਜਾ, ਕਮ੍ਮ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯ ਪਧਾਨਤ੍ਤਮਾਹ… ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਭਿਮੁਖਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਕਾਰਕਾਨਂ, ਅਪ੍ਪਚੁਰਪ੍ਪਯੋਗਤ੍ਤਾਤਿ ਅਬਹੁਪ੍ਪਯੋਗਤ੍ਤਾ, ਹਨੁਤੇ ਅਪਨਯਤਿ, ਉਪਤਿਟ੍ਠਤੇ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਉਪਗਮਨਂ ਕਰੋਤਿ, ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ, ਕੁਜ੍ਝ ਅਮਰਿਸਂ ਕਰੋਤਿ, ਦੁਹਨਾਦਯੋ ਕੋਪਪ੍ਪਭਵਾ ਨਾਨਨ੍ਤਰੇਨ ਤੇ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਦੂਭਾਦਯੋਪ੍ਯੁਦਾਹਟਾ ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਦੀਘਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੩੩) ਰਸ੍ਸੇ ਅਪਰਜ੍ਝਾਮਿ, ਇਸ੍ਸਯਨ੍ਤਿ ਨਸਹਨ੍ਤਿ, ਆਰਜ੍ਝਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕੋ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਤਿ, ਭਾਦਤ੍ਥ੍ਹਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ ‘ਯਸ੍ਸੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਪਰਿਯਾ ਲੋਚੇਤਿ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਤਿ, ਕਿਂ ਲਕ੍ਖਣੋ-ਯਮਨਿਯਮੋਚ੍ਚਾਹ-‘ਨਾਵਸ੍ਸ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਾਚਿਤੁਸ੍ਮਾਯੇਵ [ਯਾਚਿਤੁਯੇਵ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਛਟ੍ਠੀਤਿ ਨਾਵਸ੍ਸਮਯਨ੍ਨਿਯਮੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਕੁਤੋਚ੍ਚਾਹ-‘ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਾਪੀਤਿ ਅਯਾਚਿਤੁਤੋਅਪਿ, ਥੁਤਿਕਰਣਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਭੂਤਾ ਹੋਤਾਪੋਤਾਰੋ ਉਸ੍ਸਾਹਨਾਨੁਜਾਨਨਾਨਂ ਕਮ੍ਮਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ-‘ਪਚ੍ਚਨੁਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਗਿਣਾਤਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮੇ’ਤਿ. ਹੋਤੁਪੋਤੁਸਦ੍ਦੇਹਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ¶ ਪੋਤੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸਪਿ ਛਟ੍ਠਿਰੂਪਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਵੁਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤੁ ‘ਹੋਤੁ ਪਤਿਗਿਣਾਤਿ’ਚ੍ਚੇਵ ਪਾਠੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਹੋਤ੍ਵੇਵਮ੍ਪਿਤ੍ਯਮ੍ਹਾਕਮਤ੍ਰੋਪੇਕ੍ਖਾ, ਉਸ੍ਸਾਹਯਤੀਤ੍ਯਤ੍ਥੇ ਗਿਣਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋਗਤਣ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਅਨਾਵਾਦੋਤਿ ਨਾਵਾਅਨ੍ਨਾਦਿਵਜ੍ਜਿਤੇ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਤਥਾ ਪਟਿਸੇਧਾਭਾਵੇਪਿ ਬਹੁਲਾਧਿਕਾਰਤੋ ‘ਨ ਤਂ ਨਾਵਮ੍ਮਞ੍ਞੇ ਨਤਂ ਅਨ੍ਨਮ੍ਮਞ੍ਞੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ ਭਵਤਿ, ਅਤ੍ਥੇਵ ਹਿ ਬਹੁਲਾਧਿਕਾਰਤੋਵਾ ਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗਾਭਾਵੋ, ਪਠਮਨ੍ਤਂ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋਤਿ ਪਠਮਨ੍ਤਂ ਰੂਪਂ, ਏਤ੍ਥਚ ਯਦਾ ਤਿਣਾਦਿਤੋਪਿ ਖਿਕਂਸੀਯਤੇ ਤਦਾ ਨਿਨ੍ਦਾਵਗਮੋ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਨਿਯੋਗਤੋਵ ਨਞ੍ਪਯੋਗੋ ਞਾਥਾਨੁਪ ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਸਪ੍ਪਟਿਸੇਧਮੁਦਾਹਟਂ ‘ਨ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ’ਤਿ, ਅਵਧਿਮ੍ਹਿਯੇਵ ਪਞ੍ਚਮੀਤਿਣਾਤਿ, ਨਞ੍ਪਯੋਗੇਵ ਨਿਯੋਗਤੋ ਨਿਨ੍ਦਾਵਗਮਾ ਤਿਣਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮੇਯੇਵ ਦੁਤਿਯਾ, ਅਥਵਾ ਸਤੀਪਿ ਨਿਨ੍ਦਾਵਗਮੇ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਤੋ ਸਵਿਸਯੇਯੇਵ ਦੁਤਿਯਾ, ਸਮ੍ਮੁਤਿਪ੍ਪਯੋਗੇਤਿ ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਯੋਗੇ, ਚਤੁਤ੍ਥਿਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਮਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਤੁਤ੍ਥਿਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਪੁਨ ਰੁਤ੍ਤਤ੍ਤੇ ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਅਥ ਸੋਤਿਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ’ਤਿ, ਚਣ੍ਡਸ੍ਸ ਕੁਕ੍ਕੁਰਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਅਥ ਸੋ’’ਤਿ ਪਾਠਸ੍ਸ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ‘ਭਿਯ੍ਯੋਸੋ ਮਤ੍ਤਾਯਾ’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੋਕਾਰੋ ਪੁਨਰੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਚਗ੍ਗਹਣੇਨਾਤਿ ‘‘ਸਿਲਾਘਹਨੁ…ਪੇ… ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥੇਸੁਚਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚਗ੍ਗਹਣੇਨ, ਚਤੁਤ੍ਥੀਭਿਮਤਾਤਿ ‘‘ਨਮੋ ਯੋਗਾਦਿਸ੍ਵਪਿਚਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇਨ.

ਅਵਧੀਯਤੇ ਵਿਸਿਲਿਸ੍ਸਤੇ ਏਤਸ੍ਮਾਤ੍ਯਵਧਿ, ਅਵਪੁਬ੍ਬਾਯ ਧਾਧਾਤੁਤੋ ਅਵਧਿਮ੍ਹਿ‘‘ਦਾਧਾਤ੍ਵੀ’’ਤਿ (੫-੪੫) ਇ.

ਯਤੋ-ਵਧੀਯਤੇ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਕ੍ਰਿਯਾਪੁਬ੍ਬਂ ਕੁਤੋਚਿਪਿ;

ਚਲਞ੍ਚਾਚਲਮਞ੍ਞਞ੍ਚ, ਤਂ ਵਦਨ੍ਤ੍ਯ ਵਧਿਮ੍ਬੁਧਾ.

ਏਤ੍ਥਾਯਮਤ੍ਥੋ ‘‘ਯਤੋਕੁਤੋਚਿਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਤ੍ਥੁਅਵਧੀਯਤੇ ਸਂਯੋਗਸ੍ਸ ਵਾ ਕਿਰਿਯਾਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਮਨਦਾਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾਪੁਬ੍ਬਂ ਵਿਸਿਲਿਸ੍ਸਤੇ ਸਯਂ ਵਾ ਅਪੇਤਿ ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਵਿਸੁਂ ਕਰੀਯਤੇ, ਤਮੇਵਂਵਿਧਂ ਚਲਞ੍ਚਾ ਚਲਞ੍ਚ ਵਿਸਿਲੇਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦਭੂਤਂ ਪਦਤ੍ਥਮਵਧਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਬੁਧਾ ਤਬ੍ਬਿਦੁਨੋ’’ਤਿ, ਤਂ ਯਥਾ ਧਾਵਤਾਸ੍ਸਾ ਪੁਰਿਸੋ ਪਤਤਿ, ਪੁਰਿਸਂ ਪਾਤੇਤਿ ਵਾ, ਰੁਕ੍ਖਾ ਪਣ੍ਣਂ ¶ ਪਤਤਿ, ਪਣ੍ਣਂ ਪਾਤੇਤਿ ਵਾਤਿ, ਸੋਚ ਤਿਧਾਪ੍ਯੁਚ੍ਚਤੇ ਵਿਸਯਭੇਦੇਨ, ਯਥਾ–

ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਵਿਸਯੋ ਕੋਚਿ, ਉਪਾਤ੍ਤਵਿਸਯੋ ਤਥਾ;

ਅਨੁਮੇਯ੍ਯਵਿਸਯੋ ਚਾਤਿ, ਤਿਧਾਵਧਿ ਸਮੀਰਿਤੋਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ ਵਚਨੋਪਨੀਤਾ ਕਿਰਿਯਾ ਵਿਸਯੋ ਯਤ੍ਥ ਸੋ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠ ਵਿਸਯੋ ਵਧਿ, ਯਥਾ-‘ਗਾਮਸ੍ਮਾ ਆਗਤੋ’ਤਿ, ਉਪਾਤ੍ਤਾਜ੍ਝਾਹਟਾ ਕਿਰਿਯਾ ਵਿਸਯੋ ਯਤ੍ਥ ਸੋ ਉਪਾਤ੍ਤਵਿਸਯੋ, ਯਥਾ-‘ਵਲਾਹਕਾ ਵਿਜ੍ਜੋਤਤੇ’ਤਿ, ਵਲਾਹਕਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਵਿਜ੍ਜੋਭਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਨੁਮੇਯ੍ਯਾ ਕਿਰਿਯਾ ਵਿਸਯੋ ਯਤ੍ਥ ਸੋ ਅਨੁਮੇਯ੍ਯਵਿਸਯੋ, ਯਥਾ‘ਮਾਥੁਰਾ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਕੇਹਿ ਅਭਿਰੂਪਤਰਾ’ਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਅਭਿਰੂਪਗੁਣੇਨ ਉਕ੍ਕਂਸਨਮਨੁਮੇਯ੍ਯਂ, ਅਤੋਯੇਵੇਤ੍ਥਾਯਮੇਵ ਸਞ੍ਞਾ ਪਰਿਪ੍ਫੁਟਾ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਨ ਕਾਚਿਦਿਹ ਸਞ੍ਞਾ ਪਰਿਭਾਸੀਯਤੇ ਬ੍ਯਾਮੋਹਕਾਰਿਣੀ, ਅਥਾਵਧਿਸ੍ਮਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ‘ਪਦਤ੍ਥਾਵਧਿਸ੍ਮਾ’ਤਿ ਕੁਤੋ-ਵਸੀਯਤੇ ਯੇਨੇਵਂ ਵਿਵਰਣਂ ਕਤਨ੍ਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-ਪਦਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਥਾ ਗਾਮਸ੍ਮਾਤਿਆਦਿਨਾ ਇਦਂ ਦੀਪੇਤਿ ‘‘ਨ ਕੇਵਲਂ ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਪੁਬ੍ਬਕੋਵ ਵਿਸਿਲੇਸੋ, ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਬੁਦ੍ਧਿਸਂਸਗ੍ਗਪੁਬ੍ਬਕੋਪਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਚੇਹ ਬੁਦ੍ਧਿਸਂਸਗ੍ਗ ਪੁਬ੍ਬਕੋ, ਤਥਾਹਿ ਚੋਰੇਹਿ ਭਾਯਤਿਤ੍ਯਾਦੋ ਯੋ (ਭਯ)ਪੇਕ੍ਖਣ ਸੀਲੋ ਭਵਤਿ, ਸੋ ਯਦਿ ਮਂ ਚੋਰਾ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯੁਂ, ਧੁਵਂ ਮੇ ਮਰਣਨ੍ਤਿ ਵਿਚਾਰੇਨ੍ਤੋ ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਪਪ੍ਪੁਯ੍ਯ ਚ ਤਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤਤੇ, ਤਥਾ ਚੋਰੇਹਿ ਤਾਯਤਿਤ੍ਯਾਦੋ ਯੋ ਏਕਸ੍ਸ ਮਿਤ੍ਤੋ ਭਵਤਿ ਸੋ ਯਦ੍ਯੇਤਂ ਚੋਰਾ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯੁਂ ਧੁਵਮਸ੍ਸ ਮਰਣਨ੍ਤਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਪਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤਯਤੀਤ੍ਯਵਧਿਤ੍ਤਾ ਅਵਧਿਸ੍ਮਾਵ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਮੀ’’ਤਿ, ਪਰੇਹਿ ਪਨ ਏਤਾਦਿਸੇਸੁ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਟਿਪਤ੍ਤੁਵਿਸੇਸਾਨੁਗ੍ਗਹਾਯ ਸੁਤ੍ਤੇਹੇਵ ਪਪਞ੍ਚੋ ਕਤੋ, ਇਧ ਪਨ ਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨੇਨੇਵ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਤਦਨੁਗ੍ਗਹਾਯ ਉਦਾਹਰਣੇਹੇਵ ਪਪਞ੍ਚਿਤਂ, ਭੀਤਿਭਾਯਨਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ ਭੀਤਿ ਤਾਯਨਾਨਂ ਅਤ੍ਥੋ ਯੇਸਂ ਤੇ ਭੀਤਿਤਾਯਨਤ੍ਥਾ ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਨਨੁ ਭੀਤ੍ਯਤ੍ਥਾਨਂ ਪਯੋਗੇ ਭਯਹੇਤੁ ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਨਤੁ ਤਾਯਨਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ, ਨੇਸ ਦੋਸੋ, ਤਾਯਨਞ੍ਹਿ ਰਕ੍ਖਨਮੁਚ੍ਚਤੇ [ਸਾਯਨਾਹਿ ਰਕ੍ਖਨਮੁਪ੍ਪਜ੍ਜਭੇ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਤਞ੍ਚ ਭਯਹੇਤੁਤੋ ਵੇਤ੍ਯਾਹ-‘ਯੋ ¶ ਭਯਹੇਤੁ’ਤਿਆਦਿ, ਇਮਿਨਾ ਚ ‘‘ਭੀਤ੍ਯਤ੍ਥਾਨਂ ਭਯਹੇਤੁ’’ਤਿ (੧-੪-੨੫) ਪਾਣਿਨਿਯਾਨਮਪਾਦਾਨਸਞ੍ਞਾ ਸੁਤ੍ਤਮ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਤਤੋਤਿ ਭਯਹੇਤੁਤੋ, ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਭਯਤਾਯਨਾਨਂ, ਭਯਮਨਿਟ੍ਠਪਾਤਸਙ੍ਕਾ, ਉਤ੍ਤਾਸੋਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਤਾਯਨ ਮਨਿਟ੍ਠਪਾਤਤੋ ਪਰਿਰਕ੍ਖਨਂ, ਯਥਾ ਦਸ੍ਸਨਂ ਹੋਨ੍ਤੇਵਾਤੀਮਿਨਾ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯੇਵ ਪਧਾਨਤ੍ਤਮਾਹ, ਕੋ ਹਿ ਲੋਕਿਯਂ ਵਚਨਿਚ੍ਛਮਤਿਵਤ੍ਤਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਥਾਹਿ ਸਬ੍ਬੇਵ ਦਬ੍ਬਾਦਯੋ ਸਬ੍ਬਕਾਰਕਸਤ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤਾਵ, ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਕਾਰਕਵਿਭਾਗੋ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨੇਵ, ਤਂ ਯਥਾ ‘ਵਲਾਹਕੋ ਵਿਜ੍ਜੋਤਤੇ, ਵਲਾਹਕੇਨ ਵਿਜ੍ਜੋਤਤੇ, ਵਲਾਹਕੇ ਵਿਜ੍ਜੋਤਤੇ’ਤਿ. ਪਰਾਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿਨਾ ‘‘ਪਰਾਜਿਸ੍ਸਾਸਯ੍ਹੋ’’ਤਿ (੧-੪-੨੬) ਸਞ੍ਞਾਸੁਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਿ, ਅਸਯ੍ਹੋ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਸਹਿਤੁਂ ਅਭਿਭਵਿਤੁਮਸਮਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਜ੍ਝੇਨਸਕਾਸਾਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਉਦਾਹਰਣਤ੍ਥਮਾਚਿਕ੍ਖਤਿ, ਨਨੁਚੇਵਮਤ੍ਥਂ ਵਦਤਾ ਯਞ੍ਞਦਤ੍ਤਸ੍ਸਾਸਯ੍ਹਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਕਥਂ ਅਜ੍ਝਯਨਸ੍ਸਾਸਯ੍ਹਤ੍ਤਂ, ਯੇਨਾਸਯ੍ਹਤ੍ਤਸ੍ਸਾਵਧਿਤ੍ਤਂ ਪਟਿਪਾਦਯਤਿ ਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-‘ਯਞ੍ਞਦਤ੍ਤਾਨਭਿਭਵੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਸਯ੍ਹੋਤੀਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰਣਂ ਪਟਿਪਾਦਯਤਿ ‘ਯੋ ਪਨਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ‘‘ਵਾਰਣਤ੍ਥਾਨਮਿਚ੍ਛਿਤੋ’’ਤਿ (੧-੪-੨੭) ਸੁਤ੍ਤਿਤਂ, ਤਦਾਹ ‘ਵਾਰਣਤ੍ਥਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਵਾਰਣਮਤ੍ਥੋ ਯੇਸਂ ਤੇ ਵਾਰਣਤ੍ਥਾ, ਅਵਧਿਮਤ੍ਤਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਨ੍ਤਿ ਵਿਸੇਸਤੋ ਵਿਧਾਨਮਨ੍ਤਰੇਨਾ ਵਧਿਮਤ੍ਤ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ, ਵਿਸੇਸਵਿਧਾਨੇਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਵਿਸੇਸਵਿਧਾਨੇ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਵਧਿਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਮ੍ਪਨ ਚਿਤ੍ਤਤੋ ਪਾਪਂ ਨਿਵਾਰਯੇਤਿ ਭਵਤਿ. ‘‘ਰਕ੍ਖਨਤ੍ਥਾਨਮਿਚ੍ਛਿਤ’’ਨ੍ਤਿ (੨-੬-੩) ਸੁਤ੍ਤਿਤਂ, ਤਦਾਹ-‘ਰਕ੍ਖਨਤ੍ਥਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਕੇਸਞ੍ਚੀਤਿ ਕਚ੍ਚਾਯਨਾਦਿਕੇ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਅਨ੍ਤਰਧਾਨੇ ਯੇਨਾਦਸ੍ਸਨਮਿਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ (੧-੪-੨੮) ਸਞ੍ਞਾਸੁਤ੍ਤਮਾਰਦ੍ਧਂ, ਤਦਾਹ-‘ਅਨ੍ਤਰਧਾਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਯਮੁਪਜ੍ਝਾਯੋ ਯਦਿ ਮਂ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਦਸ੍ਸਨੇ ਦੋਸਂ ਤਕ੍ਕੇਤਿ ‘ਨੁਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਪੇਸਨਮਸਕ੍ਕਾਰਪੁਬ੍ਬਕੋ ਨਿਯੋਗੋ, ਅਜ੍ਝੇਸਨਂ ਸਕ੍ਕਾਰਪੁਬ੍ਬਕੋ, ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਸਿਸ੍ਸਾ ਅਹਂ ਕਥਨ੍ਨਾਮ ਬ੍ਯਵਹਿਤੋ ਭਵਾਮੀਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਨੇ ਬ੍ਯਵਧਾਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਯੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਦਸ੍ਸਨਮਿਚ੍ਛਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਅਨ੍ਤਰਧਾਨੇਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸਤ੍ਤਮੀਚਾਯਂ, ਅਤੋ ਆਹ-‘ਬ੍ਯਵਧਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਯਵਹਿਤੋਤਿ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ, ਮਾਮਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਉਦਾਹਰਣਤ੍ਥਮਾਹ, ਬ੍ਯਵਧਾਨਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਵਹਿਤਤ੍ਥਂ, ‘‘ਅਨ੍ਤਰਧਾਨੇਤਿ ਕਿਂ ਚੋਰੇ ਨ ਦਿਦਿਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚੁਦਾਹਟਂ ¶ ਪਰੇਹਿ, ਤਮ੍ਪਟਿਪਾਦਯਮਾਹ-‘ਯਤ੍ਥਾਦਸ੍ਸਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਚੋਰੇ ਨ ਦਿਦਿਕ੍ਖਤੀ (ਤ੍ਯ), ਤ੍ਰ ਹਿ ਯੋ ਚੋਰੇ ਨ ਦਿਦਿਕ੍ਖਤਿ ਤੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਦਸ੍ਸਨਮਿਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨ ਅਨ੍ਤਰਧਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਕਿਨ੍ਤੁਪਘਾਤਨਿਵਤ੍ਯਤ੍ਥਂ, ਕਿਨ੍ਤੁਪਘਾਤਨਿਵਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ ‘‘ਨਾਤ੍ਰਾਨ੍ਤਰਧਾਨਮੇ (ਵਾਵਸੇਯਂ), ਕਿਨ੍ਤੁ ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤੋ ਪਘਾਤਨਿਵਤ੍ਤਿਪਿ, ‘ਉਪਜ੍ਝਾਯਾ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤੀ’ਤ੍ਯਤ੍ਰ ਵਿਨਾਪ੍ਯੁਪਘਾਤਸਮ੍ਭਵਮਨ੍ਤਰਧਾਨਸਮ੍ਪਾਦਨਮੇਵ ਸਮ੍ਭਵਤੀ’’ਤਿ. ਇਚ੍ਛਤਿਗ੍ਗਹਣਂ ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਅਦਸ੍ਸਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ਸਤਿ ਸਤ੍ਯਪਿ ਦਸ੍ਸਨੇ ਯਥਾਸਿਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, (ਤਂ) ਪਟਿਪਾਦਯਮਾਹ-‘ਅਦਸ੍ਸਨਿਚ੍ਛਾਯਮ੍ਪਨਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਸਤੀਪਿ ਦਸ੍ਸਨੇਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ ਦਸ੍ਸਨੇ ਸਤੀਪਿ, ਤਤੋਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯਤੋ, ਅਵਧਿਰੂਪਤਾ ਏਵਾਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸਾਵਧਿਰੂਪਤਾ ਏਵ. ‘‘ਆਖ੍ਯਾਤੋ ਪਯੋਗੇ’’ਤਿ (੧-੪-੨੯) ਪਰਵਚਨਂ, ਤਦਾਹ ‘ਉਪਯੋਗੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਨਿਯਮਪੁਬ੍ਬਕਂ ਵਿਜ੍ਜਾਗਹਣਮੁਪਯੋਗੋ ਤ੍ਰਾਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਉਪਯੋਗਵਚਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਵਿਜ੍ਜਾਗਹਣਤ੍ਥਂ ਸਿਸ੍ਸਵਤ੍ਤਂ ਨਿਯਮੋ, ਤਤੋਤਿ ਆਖ੍ਯਾਤੁਤੋ. ‘‘ਜਨਿਕਤ੍ਤੁਨੋ ਪਕਤੀ’’ਤਿ (੧-੪-੩੦) ਸਞ੍ਞਾਸੁਤ੍ਤਂ ਕਤਂ, ਤਦਾਹ-‘ਜਨ੍ਯਤ੍ਥਸ੍ਸਾ’ਤਿਆਦਿ, ਜਨਿਨੋ ਅਤ੍ਥੋ ਜਨ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਕਿਨ੍ਤਂ ਜਨਨਂ, ਤਤੋਤਿ ਜਨਿਕਤ੍ਤੁਹੇਤੁਤੋ, ਪਕਤਿਸਦ੍ਦੇਨ ਕਾਰਣਮਤ੍ਤਂ ਗਹਿਤਂਪਰੇਹਿ ‘ਪੁਤ੍ਤਾ ਪਮੋਦਾ ਜਾਯਤੇ’ਚ੍ਚਾਦੋ ਪੁਤ੍ਤਾਦਿਤੋਪਿ ਯਥਾ ਸਿਯਾ’ਤਿ, ਦੁਵਿਧਂ (ਹਿ) ਕਾਰਣਂ ਉਪਾਦਾਨਕਾਰਣਂ ਸਹਕਾਰਿਕਾਰਣਞ੍ਚ, ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਿਯੇਨਾਭਿਨ੍ਨਦੇਸੋ ਘਟਸ੍ਸ ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਿਣ੍ਡੋ ਉਪਾਦਾਨਕਾਰਣਂ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਨ ਦਣ੍ਡਚਕ੍ਕਾਦਿ (ਕਾਰਿਯੇਨ ਭਿਨ੍ਨਦੇਸੋ) ਸਹਕਾਰਿਕਾਰਣਂ, ਤੇਸੂਪਾਦਾਨਕਾਰਣਸ੍ਸੇਹ ਗਹਣੇ’ਸਿਙ੍ਗਾ ਸਰੋ ਜਾਯਤੇ’ਚ੍ਚਤ੍ਰੇਵ ਸਿਯਾ, ਨ ਤੁ ‘ਪੁਤ੍ਤਾ ਪਮੋਦਾ ਜਾਯਤੇ’ਚ੍ਚਾਦੋ, ਕਾਰਕਨ੍ਤਰਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਰਕਨ੍ਤਰਾਦਿਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਨ੍ਤਿ ਪਾਠੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ… ਏਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਪਿ ਸਮ੍ਭਵਤੋ, ਤਤ੍ਰ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੀਤਿ ਤਤ੍ਰਟ੍ਠਾ, ਤੇਸਂ, ਲੋਕੋ-ਨਞ੍ਞਥਾਵਾਦੀ ਵੋਹਾਰਿਕਜਨੋ, ਤਤ੍ਥ ਭਵਾ ਲੋਕਿਯਾ, ਨਵਤ੍ਤੁ ਪਟਿਬਦ੍ਧਾਤਿ ਲੋਕਵਚਨਿਚ੍ਛਮੁਲ੍ਲਙ੍ਗਿਯ ਅਹਮੇਵ ਵਦਾਮੀਤਿ ਸਕਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਵਦਨ੍ਤੋ ਵਤ੍ਤਾ, ਤਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਪਭਵੋ ਭਵਤਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੪-੩੧) ਸੁਤ੍ਤਿਤਂ, ਤਦਾਹ-‘ਭਵਤਿਸ੍ਸਾ’ਤਿਆਦਿ, ਪਠਮਤੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥਕਥਨੇਨ ਜਨ੍ਯਤ੍ਥੋ-ਤ੍ਰ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਵਦਤਿ, ਨਹਿ ਹਿਮਵਾ ਗਙ੍ਗਾਯ ਕਾਰਣਂ, ਸਾ ਹਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਏਵਕਾਰਣੇਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ¶ , ਹਿਮਵਤਿ ਤੁ ਕੇਵਲਂ ਪਠਮਤੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ. ‘‘ਜਿਗੁਚ੍ਛਾਵਿਰਾਮਪਮਾਦਤ੍ਥਾਨੁਮੁਪਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਂ’’ਤਿ (੧-੪-੨੪ਵਾ) ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਦਾਹ-‘ਵਿਰਮਣਤ੍ਥੇ’ਤ੍ਯਾਦਿ, ਜਿਗੁਚ੍ਛਾਪਮਾਦਤ੍ਥਧਾਤੁਯੋਗੇ ਪਨ ਕਮ੍ਮਾਧਿਕਰਣਵਚਨਿਚ੍ਛਾ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਵਧਿਵਚਨਿਚ੍ਛਾਪਿ ਪਨ ਦਿਸ੍ਸਕੇ ‘ਜਿਗੁਚ੍ਛਤਿ ਨਾਹਿਰਿਕੋ ਪਾਪਾ’ਤਿ, ਧਮ੍ਮਾ ਪਮਜ੍ਜਤੀਤਿਪਿ ਹੋਤੇਵ ਪਟਿਸੇਧਾਭਾਵਾ. ‘‘ਅਞ੍ਞਾਰਾਦਿਤਰਰਿਤੇ ਦਿਸਾਸਦ੍ਦਾਞ੍ਚੁਤ੍ਤਰਪਦਾਚਾਹਿ ਯੁਤ੍ਤੇ’’ਤਿ (੨-੩-੨੯) ਸੁਤ੍ਤਿਤਂ, ਤਦਾਹ-‘ਅਞ੍ਞਸਦ੍ਦਯੋਗੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਤੋਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਦਿਤੋ, ‘‘ਅਞ੍ਞਇਤ੍ਯਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣਂ, ਤੇਨ ਪਰਿਯਾਯਪ੍ਪਯੋਗੇਪਿ ਭਵਤੀ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਬ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤਤ੍ਤਾ ਆਹ-‘ਭਿਨ੍ਨੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾ’ਤਿ, ਆਰਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਦੂਰਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਆਸਵਕ੍ਖਯਤੋ ਆਰਾ ਦੂਰੋ ਭਵਤੀ(ਤ੍ਯਤ੍ਥੋ ਉ) ਪਾਦੀਯਤੇਤ੍ਯਾਹ‘ਆਰਾਸਦ੍ਦੋ ਦੂਰਤ੍ਥੋ’ਤਿ, ਨਿਦ੍ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਪਟਿਯੋਗੀਤਿ ‘ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਸੂਰੋ’ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਯੋ ਸੋ ਦੁਤਿਯੋ, ਸੋ ਪਟਿਯੋਗੀ. ਦਿਸਾਦੇਸਕਾਲਵੁਤ੍ਤੀਨਂ ਦਿਸਾਸਦ੍ਦਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹਤੋ ਆਹ‘ਦਿਸਾ ਦੇਸਕਾਲਵਾਚੀਨਂ ਯੋਗੇ’ਤਿ, ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਸਮ੍ਬੋਧਾਤਿਆਦੀਨਿ ਕਾਲਵਾਚੀਯੋਗੇ ਉਦਾਹਰਣਾਨਿ, ਅਞ੍ਚੁਤ੍ਤਰਪਦਆਚਆਹਿਪਚ੍ਚਯਯੋ ਗੇਤ੍ਵਿਹ ਨੋਦਾਹਟਂ. ‘‘ਪਞ੍ਚਮੀਵਿਧਾਨੇ ਲ੍ਯਪ੍ਲੋਪੇ ਕਮ੍ਮਨ੍ਯੁਪਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਂ ‘‘ਅਧਿਕਰਣੇ ਚੋਪਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨ’’ਮਿਤਿ (੨-੩-੨੮-ਵਾ) ਵਾਤ੍ਤਿਕਂ, ਤਦਾਹ‘ਯਤ੍ਥ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਲ੍ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਯਤ੍ਰਾਪ੍ਪਯੋਗੋ, ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਚੇ ਗਮ੍ਯਤੇ, ਸੋ ਲ੍ਯਪ੍ਲੋਪੋ, ਤ੍ਵਾਲੋਪੋ ਲ੍ਯਪਲੋਪੋਤ੍ਯਵਿਸੇਸੋ, ਪਾਸਾਦ ਮਾਰੁਯ੍ਹ ਪੇਕ੍ਖਤਿ ਆਸਨੇ ਉਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪੇਕ੍ਖਤੀਤਿ ਇਦਂ ਵਿਸਯੋ ਪਦਸ੍ਸਨਂ ਪੁਬ੍ਬਂ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸਨੇ ਸਮਾਸੋ, ਵਕ੍ਖਮਾਨਸਬ੍ਬਦਸ੍ਸਨੇਸੁਪਿ ਪਾਸਾਦਤੋ-ਪਕ੍ਕਮਨਲੇਸਸਬ੍ਭਾਵਾ ਪਾਸਾਦੋ (ਯੇਵਾ) ਵਧਿਰੂਪੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਿਟ੍ਠੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਤਥਾਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਪਕ੍ਕਮਤਿ ਤਤੋ ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਪਾਸਾਦਤੋ ਤਸ੍ਸ ਦਟ੍ਠੁਨੋ ਦਸ੍ਸਨਂ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਪਕ੍ਕਮਤ੍ਯਪਯਾਤੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਅਵਧਿਭਾਵੋ ਪਾਸਾਦਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਵੇਸੇਸਿਕਾਨਂ, ਤੇ ਹ੍ਯੇਵਮਾਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਚਕ੍ਖੁਗੋਲ਼ਕਤੋ-ਚ੍ਚਨ੍ਤਸੁਖੁਮਭਾਵੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਵਿਸਾਲੀਭਵਨ੍ਤਂ ਵਿਸਯਦੇਸਮੁਪਗਮ੍ਮ ਸਕਲਮਤ੍ਤਨਾ ਦਿਟ੍ਠਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਰਂਸਿਰੂਪੇਨ, ਯਥਾ ਕਾਹਲਾ ਮੂਲੇ ਕਿਸਾ ਅਗ੍ਗੇਮਹਤੀ, ਤਥਾ ਞਾਣਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨੀ’’ਤਿ, ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਦੇਸਨ੍ਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਧਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਂ ਚਕ੍ਖੁਗੋਲ਼ਕਦੇਸਂ, ਵਿਸਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਗੋਚਰੇ ¶ ਪਵਤ੍ਤਿ, ਸਨ੍ਤਤਿਯਾਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਬਨ੍ਧਸ੍ਸ, ਅਧਿਟ੍ਠਾਨ ਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਨਾਪਜ੍ਜਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਤਤੋਤਿ ਪਾਸਾਦਤੋ, ਅਪਕ੍ਕਨ੍ਤ੍ਯਾਤਿ ਅਪਗਮਨੇਨ, ਯਜ੍ਜਪਿ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਚਕ੍ਖੁਗੋਲ਼ਕਤੋ ਬਹਿ ਨਿਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਥਾਪਿਪਾਸਾਦਟ੍ਠਸ੍ਸਚਕ੍ਖੁਗੋਲ਼ਕਾ ਨਿਗ੍ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਪਾਸਾਦਸ੍ਸਾਪ੍ਯਵਧਿਭਾਵੋ, ਯੇਸਨ੍ਤੂਤਿ ਖਣਿਕਵਾਦੀਨਨ੍ਤੁ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਧਿਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਵਿਸਯੇ ਵਿਞ੍ਞਾਣਲਕ੍ਖਣਂ ਕਾਰਿਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਸੀਲੇਨਾਤਿ ਪਤ੍ਤਕਾਰੀਨਿ, ਅਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਧਿਟ੍ਠਾਨਦੋਸੋ ਨੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਤਤੋਤਿ ਪਾਸਾਦਤੋ, ਯੇਸਮ੍ਪਨਾਤਿ ਖਣਿਕਵਾਦਿਨੋਵ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਤ੍ਰ ਹਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਕ੍ਖਾ ਪਤ੍ਤਕਾਰੀਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਕਾਰੀਨਿ, ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਾਨਿ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਕਾਰੀਨਿ ਸੇਸਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਤਾਨਿ, ਚਕ੍ਖੁਯੇਵ ਪਤ੍ਤਕਾਰੀ ਸੇਸਮਞ੍ਞਥੇਤਿ, ਚਤੁਸ੍ਵੇਵ ਤੇਸੁ ਪਠਮਪਕ੍ਖਦ੍ਵਯਮੁਪਨ੍ਯਸ੍ਯ ਪਟਿਪਾਦਿਤਂ… ਤਪ੍ਪਟਿਪਾਦਨੇਨੇਤਰੇਸਮ੍ਪਿ ਪਟਿਪਾਦਿਤਤ੍ਤਾ, ਸਬ੍ਬਸਾਮਯਿਕਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਸ੍ਸਾਤਿ ਇਦਂ ਅਯੁਤ੍ਤਮਿਵ ਦਿਸ੍ਸਤਿ… ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਸ੍ਸਿਮਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨੋਪਯੋਗਿਤ੍ਤੇਨ ਸੋਗਤਸਮਯਾਨੁਗੁਣਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ, ਖਣਿਕਵਾਦਿਨੋ ਪਨ ਨਿਸ੍ਸਾਯੇਦਂ ਸੁਨ੍ਦਰਮੇਵ, ਮਨਸਿਕਾਰਾਦੀਤਿਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਚਕ੍ਖੁਤੋ [ਚਕ੍ਖੁਨਾ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਅਭੇਦੋ ਰੂਪਾਪਾਥਗਮੋ ਚ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਯੋਗ੍ਗਦੇਸੇਤਿ ਦਸ੍ਸਨਯੋਗ੍ਗੇ ਪਦੇਸੇ. ‘‘ਪੁਚ੍ਛਨਾਖ੍ਯਾਨੇਸੁ ਚ ਪਞ੍ਚਮੀ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ (੨-੩-੨੮ਵਾ) ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਦਾਹ-‘ਪੁਚ੍ਛਨਸਦ੍ਦਤੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਪੁਚ੍ਛਨਾਖ੍ਯਾਨੇਸੁ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਪਞ੍ਚਮੀਵਿਧਾਨੇ-ਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਅਵਸ੍ਸ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਕਸ੍ਸਾਤਿ ਪਞ੍ਹੋ, ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸੇਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਂ, ਕੋਸੋ ਯਞ੍ਞ ਦਤ੍ਤੋਤਿ ਪਞ੍ਹੋ ਵਿਧਿਰੂਪੋਵਾਯਂ, ਯੋ-ਙ੍ਗਦੀਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨੁਵਾਦਰੂਪਮਾਖ੍ਯਾਨਂ, ਅਙ੍ਗਦੀਕੇਯੂਰੀ. ‘‘ਯਤੋਚਾਦ੍ਧਕਾਲਨਿਮ੍ਮਾਨਂ ਤਤੋ ਪਞ੍ਚਮੀ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ (੨-੩-੨੮ਵਾ) ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਦਾਹ-‘ਅਦ੍ਧ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਨਿਮੀਯਤੇ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤੇ ਯੇਨ ਤਂ ਨਿਮਾਨਂ, ਤਦੇਵ ਨਿਮ੍ਮਾਨਂ. ‘‘ਅਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਠਮਾ ਸਤ੍ਤਮੀ ਚ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ (੨-੩-੨੮) ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤ੍ਥਾਯਮਤ੍ਥੋ ‘‘ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚਮਿਯੁਤ੍ਥਾ ਪਰਸ੍ਸਾਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਠਮਾ ਚ ਸਤ੍ਤਮੀ ਚ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ, ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਪਞ੍ਚਮਿ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਏਤਾਪਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਸਤ੍ਤਯੋਜਨਾਨੀ’ਤਿਆਦਿ, ਅਤ੍ਰ ਹਿ ਯਦਾ ਰਾਜਗਹਸ੍ਸ ਯੋਜਨਞ੍ਚਾਭੇਦੋ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛੀਯਤੇ, ਤਦਾ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਮਾ ਰਾਜਗਹਂ ਸਤ੍ਤਯੋਜਨਾਨੀਤਿ, ਭੇਦਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਨ੍ਤੁ ‘‘ਸਬ੍ਭਾਵੋ’’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ (੨-੩੪) ਸਤ੍ਤਮੀ ਸਿਦ੍ਧਾ‘ਸਤ੍ਤਸੁ ਯੋਜਨੇਸੁ’ਤਿ. ਤਥਾਹਿ ¶ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤਸੁ ਯੋਜਨੇਸੁ ਸਤਿ ਰਾਜਗਹਂਭਵਤੀਤ੍ਯਯਮਤ੍ਥੋ ਪਤੀਯਤੇ, ਸਤ੍ਤਯੋਜਨਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਭਵਨਂ ਰਾਜਗਹ (ਭਵਨ)ਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਮ੍ਭਵਤਿ. ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਛਟ੍ਠੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਾ ਕਾਲੇ ਸਤ੍ਤਮੀ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ (੨-੩-੨੮ਵਾ) ਵਚਨਮ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ‘‘ਕਰਣੇਚ ਥੋਕਪ੍ਪਕਿਚ੍ਛਕਤਿਪਯਸ੍ਸਾ ਸਤ੍ਤਵਚਨਸ੍ਸੇ’’ਤਿ (੨-੩-੩੩) ਸੁਤ੍ਤਿਤਂ, ਤਦਾਹ-‘ਯਦਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਕਿਚ੍ਛਾਦਯੋਤਿਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਥੋਕਅਪ੍ਪਕਤਿਪਯੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਅਸਤ੍ਤਰੂਪਨ੍ਤਿ ਅਦ੍ਦਬ੍ਬਰੂਪਂ, ਗੁਣੇ ਹੇਤੁਮ੍ਹੀਤਿ ਗੁਣਪਦਤ੍ਥੇ ਹੇਤੁਭੂਤੇ ‘‘ਗੁਣੇ’’ਤਿ (੨-੨੧) ਪਞ੍ਚਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਿਧਾਨੇਨੇਤਿ ‘‘ਗੁਣੇ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਾਨੇਨ, ‘‘ਗੁਣੇ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਾਨੇਨ, ਯਦਾਤ੍ਵਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਰੇਸਂ ਵਿਯ ਕਰਣੇ ਵਿਸੁਂ ਵਿਧਾਨੇ ਪਯੋਜਨਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਰੂਪਸ੍ਸ ਚਲਨਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤੇਨ ਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਚ ‘ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਰਿਸੋ’ਤ੍ਯਾਦੋ ਅਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸਾਪਿ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤੇਨ ਵਿਸੇਸਨਭਾਵੋ ਚਾਸ੍ਸ ਥੋਕਗੁਣਾਨ੍ਵਿਤੇ ਚਲਨੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਥੋਕਸਦ੍ਦੋ ਅਸਤ੍ਤਵਚਨੋਵ ਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤਿ, ਤੇਨੇਵਾਖ੍ਯਾਯਤੇ ‘ਥੋਕਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਮੇ ਦੁਤਿਯਾ’ਤਿ. ਪਞ੍ਚਮੀਤ੍ਯਨੁਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ‘‘ਦੂਰਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥੇਹਿ ਛਟ੍ਠੀ ਵਾ’’ਤਿ (੨-੩-੩੪) ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਦਾਹ‘ਦੂਰਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਥੇਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਵਧਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਲਕ੍ਖਣਾਤਿ ਅਵਧਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਵ ਲਕ੍ਖਣਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਮਾਸਂ ਪਞ੍ਚਮੀਛਟ੍ਠੀਨਂ ਤਾ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਵਤ੍ਤੁਮਿਟ੍ਠੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯੇਵ ਪਧਾਨਤ੍ਤਮਾਹ, ਏਵਂ ਚਰਹਿ ਤਂਤਂ ਕਾਰਕਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਮਞ੍ਞਾਪਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਕਸ੍ਮਾ ਨਪ੍ਪਯੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਲੋਕਿਯਾ ਚੇਤ੍ਥਾ’ਤਿਆਦਿ, ਏਤ੍ਥ ਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਨਿਯਮੇ ਲੋਕਿਯਾ ਏਵ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾ ਨਿਬਨ੍ਧਨਂ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਪਞ੍ਚਮੀਚਾਤ੍ਯਨੁਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ‘‘ਦੂਰਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਥੇਹਿ ਦੁਤਿਯਾ ਚੇ’’ਤਿ (੨-੩-੩੫) ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਧਿਕਰਣੇਚ’’ (੨-੩-੩੬) ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ਚ ਕਾਰੇਨ ਦੂਰਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਥੇਹਿ ਸਤ੍ਤਮੀ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾ ਪਾਟਿ ਪਦਿਕਤ੍ਥੇ ਸਾਰਸਙ੍ਗਹਕਾਰਾਦੀਹਿ, ਤਦਕ੍ਖਿਪ੍ਪ ਅਞ੍ਞਾਪਦੇਸੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਕੇਚਿਤ੍ਯਾਦਿ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ’ਕੇਚੀਤਿ ਸਾਰਸਙ੍ਗਹਾਦਯੋ’ਤਿਆਦਿ. ਦੂਰਾਪਾਦਾਵਸੇਚਨਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਤੇਸਮ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਨ ਯੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਰਿਹੀਨੋ, ਨਹਿਤਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਤਸਦ੍ਦੇਨਾਸਤ੍ਤਰੂਪਂ ਦੂਰਾਦਿ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਨ੍ਤ੍ਯਵਸੇਯਂ, ਨ ਹਿ ਤਂ ਗਮ੍ਯਤੇ, ਨ ਹਿ ਤਤੋ ਗਮ੍ਯਤੇ, ਨ ਹਿ ਤੇਨ ਗਮ੍ਯਤੇ, ਨ ਹਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠੀਯਤੇ’ਤਿ ਵਿਸੁਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ¶ ਵਸੇਯੋ. ਪਤੀਯਨ੍ਤੇਚਾਤਿ ਚੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਰਸਮੁਚ੍ਚਯੇ, ਅਤੋਚੇਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਹੇਤੁਪਰਾਮਾਸੋ, ਯਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਵਾਕ੍ਯਕਾਰੋ ਵਰਰੁਚਿ, ਤਂਸਾਮਾਨਾਧਿਕਰਣ੍ਯਤੋਤਿ ਦੂਰਾਦਿਸਾ ਮਾਨਾਧਿਕਰਣ੍ਯਤੋ, ਤਂਯੁਤ੍ਤਤੋਪੀਤਿ ਦੂਰਾਦਿਯੁਤ੍ਤਾ ਗਾਮਾਦਿਸਦ੍ਦਤੋਪਿ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਤੋਤਿ ਵਾਕ੍ਯਕਾਰਵਚਨਂ ਪਚ੍ਚਾਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ, ਤਥਾਹ੍ਯਤ੍ਰਾਯਂ ਮਹਾਭਾਸ੍ਸ ਪਾਠੋ ‘‘ਦੂਰਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥੇਹਿ ਪਞ੍ਚਮੀਵਿਧਾਨੇ ਤਂਯੁਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚਮੀਪਟਿਸੇਧੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਦੂਰਾ ਗਾਮਸ੍ਸ, ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਦਸ੍ਸਨਾ ਅਨਤ੍ਥਕੋ-ਯਮ੍ਪਟਿਸੇਧੋ, ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਹਿ ਪਞ੍ਚਮੀ ਦਿਸ੍ਸਤਿ–

ਦੂਰਸ੍ਮਾਵਸਥਾ ਮੁਤ੍ਤਂ, ਦੂਰਾਪਾਦਾਵਸੇਚਨਂ;

ਗੁਰੁਤੋ ਕੁਪਿਤਾ ਦੂਰਾ,ਭਾਬ੍ਯਂ ਦੂਰਾ ਚ ਦਸ੍ਸੁਹਿਤਿ.

ਅਤ੍ਰ ਦੂਰਨ੍ਤਿਕੇਤ੍ਯਾਦਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਵਾਕ੍ਯਕਾਰਵਚਨਂ, ਦੂਰਾ ਗਾਮਸ੍ਸਾਤਿ ਤਸ੍ਸੋਦਾਹਰਣਂ, ਤਤ੍ਰਾਪਿਚ੍ਚਾਦਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਭਾਸ੍ਸਂ, ਦੂਰਸ੍ਮਾਵਸਥਾਤਿ ਆਵਸਥਸ੍ਸ ਦੂਰੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋਹਿ ਭਾਸ੍ਸਪਦੀਪੇ ਕੇਯ੍ਯਟੋ, ਪਠਮੋ ਪੁਰਿਸੋ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਪਠਮਪੁਰਿਸੋ ਭਵਤਿ ‘‘ਦੂਰਨ੍ਤਿਕਾ’’ਦਿ (੨-੬-੫) ਕਚ੍ਚਾਯਨਸੁਤ੍ਤੇ ਸੁਦ੍ਧਾਦਿਯੋਗੋਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ, ਤੇਨਾਹ–‘ਸੁਦ੍ਧਪ੍ਪ ਮੋਚਨਵਿਵਿਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਯੋਗੇ’ਤਿ, ‘‘ਧਾਤੁਨਾਮਾਨਮੁਪਸਗ੍ਗਯੋਗਾਦੀਸ੍ਵਪਿਚ’’ ਇਤਿ (੨-੬-੨) ਸੁਤ੍ਤੇ ਚਗ੍ਗਹਣਤੋ ਪਭੁਤਿਯੋਗੋ ਚ ਗਹਿਤੋ, ਤੇਨਾਹ–‘ਪਭੁਤਿ ਯੋਗੇਚਾ’ਤਿ, ਪਭੁਤਿਯੋਗੇਚਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਭੁਤ੍ਯਤ੍ਥਯੋਗੋਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ, ਤੇਨੇਵ ‘ਯਤੋਸਰਾਮਿ ਅਤ੍ਤਾਨ’ਨ੍ਤਿ ਉਦਾਹਟਂ.

ਨਨੁ ਫੁਟੋਵ ਤੇਸਂ ਸਾਲਾਦੀਨਂ ਯੋਗੋਤਿ ਕਿਮੇਤ੍ਥ ਪਞ੍ਹੇਨ ਕਸ੍ਸ ਪਨੇਤੇਹਿ ਯੋਗੋ’ਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-‘ਵਜ੍ਜਨਂ ਹਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਵਜ੍ਜਨਾਨਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਤਰਿ ਅਨੋ, ਵਜ੍ਜਨੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਹੀਤਿ ਵਜ੍ਜਨਸਙ੍ਖਾਤੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਵਤ੍ਤ ਮਾਨੇਹਿ ਅਪਪਰੀਹਿ, ਯੁਤ੍ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯੁਤ੍ਤਤੋਵ ਏਕਸ੍ਮਾ, ਨਾਞ੍ਞਤੋ, ਕਿਮੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਪਪਰੀਹਿ ਯੁਤ੍ਤਸ੍ਮਾਵ ਪਞ੍ਚਮੀਭਵਨੇ ਪਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਮਾਹ, ਪਸਿਦ੍ਧਮ੍ਪੇਤਮਾਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਕਾਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਕਤ੍ਤੁਨੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਦਤ੍ਥੋਤਿ ਯੋਸਾਲਾਦਿ ਅਤ੍ਥੋ ਪਯੋਜਨਂ ਯਸ੍ਸ ਵਜ੍ਜਨਕਿਰਿਯਾ ਰਮ੍ਭਸ੍ਸ ¶ ਸੋ ਯਦਤ੍ਥੋ. ‘‘ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਪਾਪਰੀਹੀ’’ਤਿ (੨-੩-੧੦) ਆਯੁਤ੍ਤੇਪਿ ਪਞ੍ਚਮੀ ਵਿਧੀਯਤੇ ਪਰੇਹਿ, ਤਦਾਹ-‘ਮਰਿਯਾਦਾਯ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਵਧਿਮਾ ਏਤ੍ਥ ਵਸ੍ਸਨਂ.

ਦਿਟ੍ਠਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸਾਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਵਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠਕਾਰਿਯਕਾਰਣਸ੍ਸ ਮੁਖ੍ਯਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਿਯਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਮੁਖ੍ਯਸ੍ਸ ਯਂ ਕਾਰਿਯਂ, ਤਦਤ੍ਥਂ ਮੁਖ੍ਯਕਾਰਿਯ ਕਰਣਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਨਿਧਿਮ੍ਹਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਨ ਪਭਿਨੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਵਿਨਿਮਯੇਤਿ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਟਿਦਾਨੇਚਾਤਿ ਚ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ, ਪਤਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਯੋਗੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਯਦਿ ਵਜ੍ਜਨਕਿਰਿਯਾਯ ਸਮ੍ਬਜ੍ਝਮਾਨਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਮੇ ਦੁਤਿਯਾ, ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਚਰਹਿ ਪੁਨ ਦੁਤਿਯਾਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਪਟਿਪਦਵਿਧਾਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਪਟਿਪਦਂ ਉਜੁਕਮੇਵੋਚ੍ਚਾਰਿਤਂ ਵਿਧਾਨਂ ਯਸ੍ਸਾ ਸਾ ਪਟਿਪਦਵਿਧਾਨਾ, ਵਿਸੇਸਵਿਧਾਨ ਵਤੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਯਜ੍ਜਤ੍ਰ ਦੁਤਿਯਾਵਚਨਂ ਨ ਸਿਯਾ ਤਦਾ ਰਿਤੇਸਦ੍ਦੇਨ ਯੋਗੇ ਉਜੁਕਂ ਵਿਧੀਯਮਾਨਾਯ ਪਞ੍ਚਮਿਯਾ ਦੁਤਿਯਾ ਬਾਧੀਯੇਥਾਤਿ ਮਞ੍ਞਤੇ. ਯਦ੍ਯਤ੍ਰ ਪਞ੍ਚਮਿਯਾ ਦੁਤਿਯਾਯ ਬਾਧਾਭਾਵੋ ਏਵ ਪਯੋਜਨਂ, ਏਵਞ੍ਚਰਹਿ ‘ਰਿਤੇ ਵਾ’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਯਿਤਬ੍ਬਂ ਏਵਂ ਸਤਿ ਪਕ੍ਖੇ ਦੁਤਿਯਾ ਚ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਲਹੁ ਚ ਸੁਤ੍ਤਮ੍ਪਣੀਤਮ੍ਭਵਤੀ ਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯ ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਰਮਾਹ-‘ਉਤ੍ਤਰਤ੍ਥਞ੍ਚੇ’ਤਿ, ਅਤੋਯੇਵਾਤਿ ਉਤ੍ਤਰਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯੇਵ, ਪੁਨ ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਰਂਦੁਤਿਯਾ ਗਹਣਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਯਮਾਹ-‘ਵਿਭਤ੍ਯਨ੍ਤਰੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਆਹਚ੍ਚ ਕਣ੍ਠਾਦਿਟ੍ਠਾਨੇ ਵਾਯੁਨਾਆਹਨਿਤ੍ਵਾ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਵਚਨਂ ਆਹਚ੍ਚਵਚਨਂ, ਉਜੁਕਵਚਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਵਿਭਤ੍ਯਨ੍ਤਰਂ ਛਟ੍ਠੀਵਿਭਤ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਯੁਦਾਸਤ੍ਥਂ, ਨਿਰਾਸਤ੍ਥਨ੍ਤੁਤ੍ਥੋ, ਅਞ੍ਞਾਪੀਤਿ ਦੁਤਿਯਾਯ ਅਞ੍ਞਾ ਛਟ੍ਠੀਪਿ, ਪਕਤਾਯ ਪਞ੍ਚਮਿਯਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨਤ੍ਥੋ ਪਕਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨਤ੍ਥੋ.

ਨ ਦੁਤਿਯਾਪਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗਤੋਤਿ ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ ‘‘ਤਤਿਯਾ ਚੇਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਤਤ੍ਥ ਯਦਿ ਚਕਾਰੇਨ ‘ਦੁਤਿਯਾ ਚੇ’ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਯੇਯ੍ਯ, ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਚ ਕਾਰੇਨ ਪਞ੍ਚਮੀਤ੍ਯੇਵਂ ਨ ਕਸ੍ਸਾਪ੍ਯਪਕਂਸੋਤਿ‘ਵਿਨਾਞ੍ਞਤ੍ਰਪੁਥਨਾਨਾਹਿ ¶ ਤਤਿਯਾ ਚੇ’ਤ੍ਯੇਕਯੋਗਮਕਤ੍ਵਾ ਯੋਗਵਿਭਾਗਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ‘ਤਤਿਯਾ ਚੇ’ਤਿ ਚ ਕਾਰੇਨ ਜਾਤੁ ਪਞ੍ਚਮੀ’’ਤਿ, ਅਸਹਾਯਤ੍ਥਤ੍ਤੇ ਸਤਿ ‘ਵਿਨਾਤ੍ਥੇ ਹੀ’ਤ੍ਯੇਵਮਵਤ੍ਵਾ ਕਿਂ ਵਿਸੁਂ ਸੁਤ੍ਤਰਚਨਾਯੇਤ੍ਯਾਹ-‘ਭੇਦੋ ਪਾਦਾਨਨ੍ਤ੍ਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਯਨ੍ਤਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਨਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ ਸੋਤਿ, ਯੋਤਿ ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਚ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ, ਯੋ ਯਤ੍ਥੇਤ੍ਯਾਦਿਕਞ੍ਚ ‘ਕਿਰਿਯਾਧਾਰਭੂਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਵੁਤ੍ਤਿਗਨ੍ਥ ਵਿਵਰਣਨ੍ਤਿ ਯੋਤਿ ਕਿਰਿਯਾਧੇਯ੍ਯਭੂਤਾਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਏਤਨੇਵਾਹ‘ਕਿਰਿਯਾ ਚਾ’ਤਿਆਦਿ, ਤੇਨਾਯਮਾਧਾਰੀਯਤਿ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮ ਸਮਵੇਤਾ ਕਿਰਿਯਾਸ੍ਮਿਨ੍ਤ੍ਯਧਿਕਰਣੇ ਵਾ ਤਂ ਆਧਾਰਯਤੀਤਿ ਕਤ੍ਤਰਿ ਵਾ ਘਣਨ੍ਤੇਨ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਕਤ੍ਤਾਰਂ ਕਮ੍ਮਞ੍ਚ ਕਿਰਿਯਾਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਮਾਧਾਰ ਯਤੀਤ੍ਯਾਧਾਰੋਤਿ ਵਾ ਕਤ੍ਤਰਿ ਘਣ, ਵੁਤ੍ਤਂ ਹਿ–

ਆਧਾਰਯਤਿ ਯੋ ਕਤ੍ਤੁ, ਕਮ੍ਮਂ ਕਿਰਿਯਨਿਸ੍ਸਯਂ;

ਆਧਾਰਂ ਕਾਰਕਞ੍ਚਾਹੁ, ਤਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮੇਵ ਚੇਤਿ.

ਨਨੁ ਚ ਕਿਰਿਯਾਧਾਰਣੇਨਾਧਾਰੋਤ੍ਯੁਚ੍ਚਤੇ, ਤਂ ਕਿਮੇਵਮੁਚ੍ਚਤੇਤਿ ਚੇ, ਨੇਸਦੋਸੋ ਯਦੇਵ ਹਿ ਕਿਰਿਯਾਧਾਰਣਮਸ੍ਸ, ਤਨ੍ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਧਾਰਣਂ, ਨਹ੍ਯਞ੍ਞਤਾ ਤਦ੍ਧਾਰਣਂ ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਤਤੋ ਕਿਰਿਯਾ ਕਾਰਣੇਨਾਧਾਰਣੇਨਾਧਾਰੋਤ੍ਯ ਯਮੇਵਤ੍ਥੋ, ਨ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨਾਧਾਰੇਨ ਉਜੁਕਂ ਕਿਰਿਯਾ ਗਯ੍ਹਤੇ, ਤੇਨੇਵ ਵਕ੍ਖਤਿ-‘ਕਿਰਿਯਾਯਯੋ ਆਧਾਰੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਨਨੁ ਯਦ੍ਯਪ੍ਯੁਜੁਕਮੇਵ ਕਿਰਿਯਂ ਧਾਰਯਤਿ ਕਤ੍ਤਾ ਕਤ੍ਤੁਸਮਵਾਯਿਨਿਂ, ਕਮ੍ਮਸਮਵੇਤਞ੍ਚ ਵਿਕ੍ਤੇਦਨਾਦਿਂ ਕਿਰਿਯਂ ਕਮ੍ਮਂ… ਤਥਾ ਸਤਿ ਤਾਨੇਵਾਧਾਰੋਤਿ, ਨ… ਲੋਕੇ ਸਤ੍ਥੇ ਚ ਤੇਸਮਾਧਾਰਤ੍ਥੇ ਨਾਪ੍ਪਤੀਤਿਤੋ, ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਤਾਯੇਵ ਹਿ ਤੇਸਮ੍ਪਤੀਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਕਿਰਿਯਾ ਚੇ’ਤ੍ਯਾਦਿ, ਤਥਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ–

ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮ ਬ੍ਯਵਹਿਤਂ, ਧਾਰੇਨ੍ਤਮਨੁਜੁ ਕ੍ਰਿਯਂ;

ਕ੍ਰਿਯਾਸਿਦ੍ਧੁਪਕਾਰਿ ਚ, ਸਤ੍ਥੇ-ਧਿਕਰਣਂ ਮਤਨ੍ਤਿ.

ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਬ੍ਯਵਹਿਤਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮੇਹਿ ਤਂਸਮਵੇਤਭਾਵੇਨ ਬ੍ਯਵਹਿਤਂ, ਅਨੁਜੁ ਪਾਰਮ੍ਪਰਿਯੇਨ, ਕ੍ਰਿਯਾਸਿਦ੍ਧੁਪਕਾਰਿਤਿ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਸਮਵੇਤਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯ ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਂ ਉਪਕਾਰੀ ਉਪਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤਂ, ਨਨੁ ਚ ਨ ਕਿਰਿਯਾ ਧਾਰਣੇਨੇਵਾਯਮਾਧਾਰੋ, ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਾਨਂ ਧਾਰਣੇਨਾਪ੍ਯਾਧਾਰੋਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ¶ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਮ੍ਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯਾਹ-‘ਨ ਚੇ’ਤ੍ਯਾਦਿ, ਕਿਰਿਯਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਸਮਵਾਯਿਨਿਯਾ ਕਿਰਿਯਾਯ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ, ਤਦੇਵਂਵਿਧਮਾਧਾਰਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮ੍ਮਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਆਧਾਰੋ ਚਾਯ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਿਧਾਪਕਾਰਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ, ਆਧੇਯ੍ਯੇਨ ਸਹੋਪਸਿਲੇਸੋ ਸਂਯੋਗਲਕ੍ਖਣੋ-ਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਓਪਸਿਲੇਸਿਕੋ ਆਧਾਰੋ-‘ਕਟੇਨਿਸੀਦਤਿ ਥਾਲਿਯਂ ਪਚਤਿ’ਤ੍ਯਾਦੋ ਕਟਾਦਿ, ਤਥਾਹਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤਸਮਵੇਤਂ ਨਿਸੀਦਨਕਿਰਿਯਂ ਕਟੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤਂ ਧਾਰਯਂ ਧਾਰਯਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤਬ੍ਯਵਹਿਤਂ, ਏਵਂ ਥਾਲੀਪਿ ਤਣ੍ਡੁਲਸਮਵੇਤਂ ਵਿਕ੍ਲੇਦਨਾਦਿਕਿਰਿਯਂ ਤਣ੍ਡੁਲੇ ਧਾਰਯਂ ਧਾਰਯਤੀਤ੍ਯੋਪਸਿਲੇਸਿਕਾਧਾਰਤ੍ਤਂ ਕਟਾਦਿਨੋ. ਯਤੋ-ਞ੍ਞਤ੍ਰਾਧੇਯ੍ਯਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੇ ਸਬ੍ਬਥਾ ਭਿਯ੍ਯੋ ਵਾ, ਸੋ ਵੇਸਯਿਕੋ, ਵਿਸਯੋਹ੍ਯਾਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸਾਨਞ੍ਞਤ੍ਰਭਾਵੋ, ਯਥਾ ਚਕ੍ਖਾਦਿਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀਨਮਞ੍ਞਤ੍ਰਾਭਾਵਾ ਚਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਰੂਪਾਦਯੋ ਵਿਸਯਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ, ਏਵਮਾਕਾਸੇ ਸਕੁਨਯੋਤ੍ਯਾਦੋ ਸਕੁਨ੍ਯਾਦੀਨਮਾਕਾਸਾਦਿਤੋ-ਞ੍ਞਤ੍ਰਾਭਾਵਾਤੇ ਤੇਸਂ ਵਿਸਯਾਤ੍ਯੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ, ਵਿਸਯੋ ਏਵ ਵੇਸਯਿਕੋ. ਯੋ ਆਧਾਰਾਧੇਯ੍ਯਾਨਮਭਿਬ੍ਯਾਪੇਤ੍ਯਾਧੇਯ੍ਯਮਿਤ੍ਯਭਿਬ੍ਯਾਪਕੋ, ਤਥਾ ਹਿ‘ਤਿਲੇਸੁ ਤੇਲਂ, ਦਧਿਮ੍ਹਿ ਸਪ੍ਪਿ,ਤ੍ਯਤ੍ਰ ਤਿਲਾਦਿਕਂ ਤੇਲਾਦਿਕਮਾਧੇਯ੍ਯਂ ਬ੍ਯਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਤਿਲਾਦਿ ਬ੍ਯਾਪਕਾਧਾਰੋ. ਸਮੀਪੇ ਭਵੋ, ਸਮੀਪੋ ਏਵ ਵਾ ਸਾਮੀਪਿਕੋ, ਯਸ੍ਸ ਸਮੀਪਦੇਸੇ ਆਧੇਯ੍ਯਂ ਵਤ੍ਤਤੇ ਸੋ ਏਵਮੁਚ੍ਚਤੇ, ਅਤ੍ਰੋਦਾਹਰਣਂ ‘ਗੁਰੂਸੁ ਵਸਤਿ ਗਙ੍ਗਾਯਂ ਘੋਸੋ’ਤਿ. ਨਨੁ ਚਾਤ੍ਰਾਪ੍ਯਾਧਾਰੇ ਸਤ੍ਤਮੀ ਵਿਧੀਯਤੇ ਆਧਾਰੋ ਚ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਚ ਸਂਯੋਗਸਮਵਾਯੇਹਿ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਸਿਸ੍ਸਾਦੀਨਂ ਗੁਰੁਪ੍ਪਭੁਤੀਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤਸਕੁਨ੍ਯਾਦੀਨਮਿਵ ਕਟਾਕਾਸਾਦੀਹਿ ਸਂਯੋਗੋ, ਤੇਲਾਦੀਨਮਿਵ ਚ ਤਿਲਾਦੀਹਿ ਸਮਵਾਯੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੇਨਾਯੁਤ੍ਤਂ ਤੇ ਸਮਾਧਾਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਨੇਤਦਤ੍ਥਿ, ਯਦਾਯਤ੍ਤਾ ਹਿ ਯਸ੍ਸ ਠਿਤਿ ਸੋ ਵਿਨਾਪਿ ਸਂਯੋਗਸਮਵਾਯੇਹਿ ਤਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਭਵਤਿ, ਤਥਾਹਿ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਨ ਰਞ੍ਞਾ ਸਹ ਸਂਯੋਗੋਸਮਵਾਯੋ ਵਾਤ੍ਥਿ, ਅਥ ਪਨ ਤਦਧੀਨਟ੍ਠਿਤਿਤ੍ਤਾ ਰਾਜਨਿਸ੍ਸਯੋ ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਬ੍ਯਪਦਿਸ੍ਸੀਯਤੇ, ਸਿਸ੍ਸਾਦੀਨਞ੍ਚ ਗੁਰੁਪ੍ਪਭੁਤਿਨ ਮਾਯਤ੍ਤਾ ਠਿਤੀਤਿ ਤੇਸਮਯਂ [ਤੇਨਸ੍ਸਾਯਂ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ) ਯੁਤ੍ਥੋ ਤੇ ਪਤਿ ਗੁਰੁਪਭੁਤੀਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵੋ (ਜਿਨਿਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਿ)] ਯੁਤ੍ਤੋ ਗੁਰੁਪ੍ਪਭੁਤਿਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵੋਤਿ, ਏਤ੍ਥ ¶ ਪਨ ਯਜ੍ਜਪਿ ਵੇਸਯਿਕਾਭਿਬ੍ਯਪਕਾਨਮਾਧਾਰਾਧੇਯ੍ਯੋਪਸਿਲੇਸੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਥਾਪਿ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰਸ੍ਸੇਵ ਪਰਿਪ੍ਫੁਟਤ੍ਤਾ ਤਥੇਵ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾ, ਨਾਞ੍ਞਥਾ ਓਪਸਿਲੇਸਿਕੇਨ ਵਾ [ਓਪਸਿਲੇਸਿਕੇਵ] ਵਿਸਯਾਭਿਬ੍ਯਾਪਕਾਨਮਗ੍ਗਹਣਤੋ ਉਪਸਿਲੇਸਸ੍ਸੇ ਵਾ [ਉਪਸਿਲੇਸਸ੍ਸੇਵ] ਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਥੇਵ ਵੋਹਾਰੋਤਿ ਨ ਸਙ੍ਕਰੋ ਸਙ੍ਕਨੀਯੋਤਿ.

ਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵਮਤ੍ਤੇਤੀਮਿਨਾ ਕਮ੍ਮਸਂਯੋਗਾਭਾਵੇਪਿ ਸਤ੍ਤਮਿਯਾ ਪਵਤ੍ਤਿ ਮਾਹ, ਨ ਪਰੇਸਂ ਵਿਯ ਕਮ੍ਮਸਂਯੋਗੇ ਏਵ, ਤੇਨੇਵ ਵਕ੍ਖਤਿ-‘ਏਵਮਞ੍ਞਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਬਾਹਿਰਾਨਂ ਹਿ-‘ਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਮੇਨ’’ (ਚਂ, ੨-੧-੮੯) ਇਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮੇਨ ਯੋਗੇ ਪਯੋਜਨਾ ਸਤ੍ਤਮੀਭਵਤੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਅਜਿਨਮ੍ਹਿ ਹਞ੍ਞਤੇ ਦੀਪੀਤਿਦੀਪਿਨੋਹਨਨਸ੍ਸ ਪਯੋਜਨਂ ਚਮ੍ਮਂ, ਤਸ੍ਸ ਦੀਪਿਨਂਹਨ੍ਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮੇਨ ਯੋ ਗੋ, ਸੁਤ੍ਤੇ ਕਮ੍ਮੇਨਾਤ੍ਯਵਚਨੇ ਪਯੋਜਨਂ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਭਤੇ ‘ਨ ਪਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਯਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਗਵਾਦ੍ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨੀ ਦੋਹਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾ, ਕਿਰਿਯਨ੍ਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ਗਮਨਾਦਿਕਿਰਿਯਨ੍ਤਰਸ੍ਸ, ਏਤੇਨਾਤਿ ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ, ਤਤੋ-ਚ੍ਚਸ੍ਸ ਵਿਵਰਣਂ ਕਿਰਿਯਾਵਤਾਤਿ, ‘‘ਕਾਲਭਾਵੇਸੁ ਚੇ’’ਤਿ (੨-੬-੪੩) ਕਚ੍ਚਾਯਨੇਹਿ ਸੁਤ੍ਤਿਤਂ, ਤਦਾਹ-‘ਕਾਲਤ੍ਥੇਹਿ ਚਾ’ਤਿਆਦਿ.

ਸਾਮਿਸ੍ਸਰਾਦਿਯੋਗੇ ਛਟ੍ਠੀਸਤ੍ਤਮਿਯੋ ਯਥਾ ਸਿਯੁਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਾਮਿਸ੍ਸਰਾਧਿਪਤਿਦਾਯਾਦਸਕ੍ਖਿਪਤਿਭੂਪਸੁਤੇਹਿ ਚ ‘‘ਇਤਿ (੨-੩-੩੯) ਆਰਦ੍ਧਂ ਪਰੇਹਿ, ਤਦਾਹ-‘ਸਾਮਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਤ੍ਰ ਚ ਜਿਨਿਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਿਨਾ ‘‘ਸਾਮ੍ਯਾਦੀਨਂ ਭੇਦੇਨੋ ਪਾਦਾਨਂ ਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਰਨਿਵਤ੍ਯਤ੍ਥਮਿਹ ਮਾ ਹੋਤੁ ਗਾਮਸ੍ਸ ਰਾਜਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਾਕ੍ਯਮੁਪਨ੍ਯਸ੍ਯ ਹਸ੍ਸਾਪ੍ਯ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਮੁਪਦਸ੍ਸਯਮਾਹ-‘ਸਾਮਿਸ੍ਸਰੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਕੇਨ ਨਿਵਾਰੀਯਤੇ, ਨ ਕੇਨਾਪੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਵਿਸਯਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ‘ਗਾਮੇ ਰਾਜਾ’ਤ੍ਯਪਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਮਿਤ੍ਯਨੇਨਾਹ, ‘‘ਆਯੁਤ੍ਤਕੁਸਲੇਹ੍ਯਾਸੇਵਾਯ’’ਮੀਤਿ (੨-੩-੪੦) ਆਰਦ੍ਧਂ, ਤਦਾਹ-‘ਆਯੁਤ੍ਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਆਸਵਾ ਤਪ੍ਪਰਤਾ, ਬ੍ਯਾਵਟੋ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ, ਤਤ੍ਥੇਦਂ ਸਿਯਾ ‘‘ਆਸੇਵਾਯਨ੍ਤਿ ਵਕ੍ਖਾਮੀ ਤ੍ਯਵਸ੍ਸਂ ¶ ਵਚਨਮਿਦਮਾਰਬ੍ਭਨੀਯਮਞ੍ਞਥਾ ਈਸਂਯੁਤ੍ਤੇਪਿ ‘ਆਯੁਤ੍ਤੋ ਗੋ ਸਕਟਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਪਸਜ੍ਜਤੀ’’ਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯ ਨਤ੍ਥੇਵੇਤਮ੍ਪਿ ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਵਿਨਾਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ‘‘ਸਾਮਿਸ੍ਸਰਾ’’ਤ੍ਯਦਿਕਂ ਕਚ੍ਚਾਯਨਸੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਕਚ੍ਚਾਯਨਸੁਤ੍ਤੇ ਪਸੂਤਸਦ੍ਦਾਨਨ੍ਤਰਂ ਕੁਸਲਸਦ੍ਦਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨੇਵ, ਇਧਾਤਿ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਵੁਤ੍ਤਿਯਂ. ਕਚ੍ਚਾਯਨੇਨ ‘‘ਕਮ੍ਮਕਰਣ ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਸੁ ਸਤ੍ਤਮੀ’’ (੨-੬-੪੦) ‘‘ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਤ੍ਥੇ ਚ’’ (੨-੬-੪੧) ਇਤਿ ਚ ਸੁਤ੍ਤਿਤਂ, ਤੇਨਾਹ-‘ਕਮ੍ਮੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਗਹਣਸ੍ਸ ਬਾਹਾ ਵਿਸਯੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਕਚ੍ਚਾਯਨਾਨਂ‘ਭਿਕ੍ਖੂਸੂ’ਤਿਆਦੀਨਿ ਕਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਉਦਾਹਰਣਾਨਿ, ਹਤ੍ਥੇਸੂਤਿਆਦੀਨਿ ਕਰਣਤ੍ਥੇ, ਕਦਲੀਸੂਤਿ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਤ੍ਥੇ. ‘‘ਮਣ੍ਡਿਤੁਸ੍ਸੁਕ੍ਕੇਸੁ ਤਤਿਯਾ ਚੇ’’ਤਿ (੨-੬-੪੫) ਕਚ੍ਚਾਯਨਸੁਤ੍ਤਂ, ਤਦਾਹ ‘ਪਸਨ੍ਨਤ੍ਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਪਸਨ੍ਨਤ੍ਥੇਤਿ ਮਣ੍ਡਿਤਤ੍ਥੇ, ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਤ੍ਥੇਤਿ ਉਸ੍ਸਾਹਤ੍ਥੇ.

ਵਿਸੁਂ ਕਰਣਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਂ, ਜਿਨਿਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਾਚਰਿਯੇਨ ‘‘ਕਿਮਤ੍ਥਮ੍ਪੁਨਰਿਦਂ ਵਚਨਂ ਯਾਵਤਾ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਯਮਾਨੋ-ਵਯਵੋ ਸਮੁਦਾਯਬ੍ਭਨ੍ਤਰੋ, ਤਤ੍ਥ ਯਦਾ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸਾ-ਧਿਕਰਣਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛੀਯਤੇ, ਤਦਾ ਸਤ੍ਤਮੀ ਸਿਦ੍ਧਾਵ, ਯਥਾ ਰੁਕ੍ਖੇ ਸਾਖਾਤਿ, ਯਦਾ ਤ੍ਵਵਯਵਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਤਦਾ ਛਟ੍ਠੀ, ਯਥਾ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਾਖਾਤਿ ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ ਪਪਞ੍ਚਤ੍ਥਨ੍ਤੁ ਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਞ੍ਚੇਤ ਮਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ-‘ਨ ਸਾਲਯੋ’ਚ੍ਚਾਦਿਸੂਕਯੁਤ੍ਤਾਨਿਧਞ੍ਞਾਨਿ ਸੂਕਧਞ੍ਞਾਨਿ, ਆਹਿਤਾ ਅਵਟ੍ਠਿਤਾ, ਆਧੇਯ੍ਯ ਭੂਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਤੋਤਿ ਆਹਿਤਤ੍ਤਕਾਰਣਾ, ਤਤੋਤਿ ਯਤੋ ਜਿਨਿਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਿਵਚਨਮੇਵਮਯੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਰਣਾ. ‘ਪਞ੍ਚਮੀ ਵਿਭਤ੍ਤੇ’’ਤਿ (੨-੩-੪੨) ਪਾਣਿਨੀਯ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਤਦਾਹ-‘ਸਮੁਦਾਯਤੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਸੁਤਤੋ ਸਕਾਸਾ ਸੀਲਂ ਅਤਿਸਯੇਨ ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ‘‘ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਛਟ੍ਠੀ ਸਤ੍ਤਮੀਸੁ ਪਤ੍ਤੇਸੁ ਤਦਪਵਾਦੋ, ਯਂ ਯੋਗੋ’’ਤਿ ਪਰੇਹਾਖ੍ਯਾਯਤੇ, ਤਤ੍ਥ ਤਾਵ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਮੇਵੇਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਤੋ ਛਟ੍ਠੀਸਤ੍ਤਮੀਨਂ ਤਤ੍ਥਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ, ਯਤੋ ਤਾਸਂ ਬਾਧਨਤ੍ਥਮਿਦਮਾਰਬ੍ਭਤੇਤਿ ਦਸ੍ਸਯਮਾਹ-‘ਨਾਤ੍ਰ ਜਾਤ੍ਯਾਦੀਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਨਹਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਜਾਤ੍ਯਾਦੀਹਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਜਚ੍ਚਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਛਟ੍ਠੀ, ਕੁਤੋ ਨ ਭਵਤਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਜਚ੍ਚਾਦਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਤਂ ਬ੍ਯਪਦੇਸਤੋਤਿ ਸੀਲਤ੍ਤਾਦਿਬ੍ਯਪਦੇਸਾਭਾਵਤੋ, ਪੁਨ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਾਭਾਵੇ ਹੇਤ੍ਵਨ੍ਤਰਮਾਹ-‘ਤੁਲ੍ਯਾਨਞ੍ਚੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ ¶ . ਸਾਧੁਨਿਪੁਣੇਹਿ ਯੋਗੇ ਪੂਜਾਯਂ ਗਮ੍ਮਮਾਨਾਯਂ ਸਤ੍ਤਮੀ, ਤਥਾ ਅਸਾਧੁਯੋਗੇ, ਤਥਾ ਪਸਿਤਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕੇਹਿ ਯੋਗੇ ਤਤਿਯਾਸਤ੍ਤਮਿਯੋ, ਤਥਾ ਲੋਪਨ੍ਤਨਕ੍ਖਤ੍ਤਸਦ੍ਦਾ ਚ ਤੇਨ ਤੇਨ ਵਚਨਨ੍ਤਰੇਨ ਪਾਣਿਨਿਯੇਹਿ ਵਿਹਿਤਾ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂਤਂਕਾਰਕਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਮੇਵ ਸਾਧੇਤੁਂ ‘ਮਾਤਰਿ ਸਾਧੁ’ ਇਚ੍ਚਾਦਯੋ ਉਦਾਹਟਾ ਕੇਸੇਸੁ ਪਸਿਤੋ ਪਸਤ੍ਤੋ, ਅਵਬਦ੍ਧੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਕੇਸੇਹਿ ਕਰਣਭੂਤੇਹਿ ਪਸਿਤੋ ਭਵਤਿ, ਕਤ੍ਤੁਭੂਤੇਹਿ ਵਾ ਪਸਿਤੋ ਕਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਫੁਸ੍ਸੇਨਿਨ੍ਦੁਯੁਤ੍ਤੇਨ ਲਕ੍ਖਿਤੋ ਕਾਲੋ ਸੋਯਮਿਤ੍ਯਭੇਦੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਫੁਸ੍ਸੇ, ਤੇਨ ਕਰਣਭੂਤੇਨ.

ਪਠਮਾਤ੍ਥਮਤ੍ਤੇਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋ ਪਦਤ੍ਥੋ ਵਾ ਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ ਨਾਮਗ੍ਗਹਣਾਨੁਵਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਦ੍ਵੇਦ੍ਵੇਕਾਨੇਕਾਦਿ ਸੁਤ੍ਤਤੋ’ਤਿਆਦਿ, ਨਾਮੇਨਾਤ੍ਥੋ ਪਟਿਪਾਦਿਯਮਾਨੋ ਨਾਮਸਙ੍ਖਾਤੇ-ਤ੍ਤਨਿ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਤ੍ਤੇਨਾਜ੍ਝਾਰੋਪ੍ਯ ਪਟਿਪਾਦਯਤ੍ਯਨਪੇਕ੍ਖਿਤ ਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਸੇਸਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਅਭਿਧੀਯਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਪਕਤਿਰੂਪੇਨਾਤਿ ਨਾਮੇਨ, ਤਸ੍ਸ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ, ਮਤ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿਨਾ ਸਾਮਞ੍ਞਨ੍ਤੀਦਂ ਮਤ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸਤ੍ਥਵਚਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਨਾਮਸ੍ਸਾਭਿਧੇਯ੍ਯਮਤ੍ਤੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਇਦਂ ਵਕ੍ਖਮਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ‘‘ਪਾਟਿਪਦਿਕਤ੍ਥਲਿਙ੍ਗਪਰਿਮਾਣਵਚਨਮਤ੍ਤੇ ਪਠਮਾ’’ਤਿ (੨-੩-੪੬) ਲਿਙ੍ਗਾਦੀਸੁ ਭੇਦੇਨ ਪਠਮਾਵਿਧਾਨਮ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਤਦਾਹ-‘ਲਿਙ੍ਗਪਰਿਮਾਣੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਲਿਙ੍ਗਂ ਇਤ੍ਥਿਪੁਨ੍ਨਪੁਂਸਕਾਨਿ, ਪਰਿਮਾਣਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਏਕਤ੍ਤਬਹੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਤਬ੍ਬਨ੍ਤੋਪਿ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋਏਵਾਤਿ ਲਿਙ੍ਗਾਦਿਵਨ੍ਤੋਪਿ ਸਰੂਪਾ ਬ੍ਯਤਿਰਿਤ੍ਤੋ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋ ਏਵ, ਉਚ੍ਚਤ੍ਤਨੀਚਤ੍ਤਸਾਮਞ੍ਞਮ੍ਪੁਰੋਧਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਉਚ੍ਚਨੀਚਸਦ੍ਦੇਹਿ ਪਠਮਾ ਹੋਤੇਵ, ਤਂਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਭਾਵਤੋ ‘ਉਚ੍ਚਂ ਘਰਾਨਿ’ਤ੍ਯਾਦੀਨਿਪਿ ਉਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਗੁਣਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸੋਯਮਿਤ੍ਯਭੇਦਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਘਰੇਸੁ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ. ਪਲਮ੍ਬਤੇ ਅਜ੍ਝਾਗਚ੍ਛਤਿਤ੍ਯਾਦੋ ‘‘ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਹਿ ਸਬ੍ਬਾਸਂ’’ਤਿ (੨-੧੧੯) ਲੋਪਵਿਧਾਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਪਾਦੀਹ੍ਯਨਤ੍ਥਕੇਹਿਪਿ ਪਠਮਾ ਸਿਦ੍ਧਾਯੇਵ.

ਅਭਿਮੁਖਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿਆਦਿਨਾ ਯੋਗਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ ਫਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਨਾਮਤ੍ਥੇਤਿ ¶ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥੇ, ਪਦਤੋਤਿ ਆਮਨ੍ਤਣਾਧਿਕਅਤ੍ਥਮਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਸਕਪਦਤੋ, ਹੋਨ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ…

ਸਿਦ੍ਧਸ੍ਸਾਭਿਮੁਖੀਕਾਰ [ਭਿਮੁਖੀਭਾਵ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)], ਮਤ੍ਤਮਾਮਨ੍ਤਣਂ ਸਿਯਾ;

ਅਤ੍ਥੋ ਕਤਾਭਿਮੁਖੋ ਹਿ, ਕ੍ਰਿਯਾਯਂ ਵਿਨਿਯੁਜ੍ਜਤੇ;

ਆਮਨ੍ਤਣਂ ਨ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਪਦਤੋਵ ਪਤੀਤਿਤੋ;

ਨਤ੍ਥੇਵਾਮਨ੍ਤਣਂ ਲੋਕੇ, ਵਿਧਾਤਬ੍ਬੇਨ ਵਤ੍ਥੁਨਾ;

ਤਂ ਯਥਾ ਭਵ ਰਾਜੇਤਿ, ਨਿਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਥੋ ਭਵੇਤਿ ਚ.

ਸਿਦ੍ਧਸ੍ਸਾਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤਤ੍ਤਾਦਿਨਾ ਸਿਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਦਿ, ਕਤਂ ਆਭਿਮੁਖ੍ਯਂ ਸਮਾਧਾਨਂ ਯੇਨਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਕ੍ਰਿਯਾਯਂ ਵਿਨਿਯੁਜ੍ਜਤੇ ਗਚ੍ਛ ਭੁਞ੍ਜਾਤਿ, ਆਮਨ੍ਤਣਂ ਨਤ੍ਥਿ… ਇਦਾਨਿ ਵਿਧੀਯਮਾਨਤ੍ਤੇਨਾਲਦ੍ਧਸਤ੍ਤਿਕਸ੍ਸਾਭਿਮੁਖਯਿਤੁਮਸਕ੍ਕਰੂਪਤ੍ਤਾ, ਵਿਧਾਤਬ੍ਬੇਨਾਤਿ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਬ੍ਬੇਨ.

ਕਿਰਿਯਾਕਾਰਕੇਚ੍ਚਾਦਿਵੁਤ੍ਤਿਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸਂਵਣ੍ਣਨਂ ਕਤ੍ਤੁਮਾਰਭਤੇ ‘ਏਕਾਯਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਨਾਮੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਕਿਰਿਯਾਯ ਕਾਰਕੇਹਿ ਚ ਨਿਪ੍ਫਾਦਿਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਾਕਾਰਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਮਾਹ, ਤਤੋਯੇਵਾਯਂ ਨਾਕਸ੍ਮੀਕੋਤਿ ਨ ਯੇਸਂਕੇਸਞ੍ਚਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਭਵਤਿ, ਵਿਸਿਟ੍ਠਾਨਂਯੇਵ ਤੁ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਭਵਤੀਤ੍ਯਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗਾਭਾਵੋ, ਕਿਰਿਯਾਕਾਰਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧਪੁਬ੍ਬਕੋ ਹਿ ਕਾਰਕੇਹਿ ਅਞ੍ਞੋ ਸਸ੍ਸਾਮਿਭਾਵਾਦਿਕੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਤਥਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ–

‘‘ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਕਾਰਕੇਹਞ੍ਞੋ, ਕ੍ਰਿਯਾਕਾਰਕਪੁਬ੍ਬਕੋ;

ਸੁਤਾਯਮਸ੍ਸੁਤਾਯਂਵਾ, ਕ੍ਰਿਯਾਯਂ ਸੋ-ਭਿਧੀਯਤੇਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਅਸ੍ਸੁਤਾਯਂ ਕਿਰਿਯਾਯਂ ‘ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਰਿਸੋ’ਚ੍ਚਾਦੋ ਕਿਰਿਯਾ ਕਾਰਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧਪੁਬ੍ਬਕੋ-ਞ੍ਞੋ ਏਵ ਸਸ੍ਸਾਮਿਭਾਵਾਦਿਕੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਪਤੀਯਤੇਤਿ, ‘ਸਰਤਿ ਰਜ੍ਜਸ੍ਸ’ਤ੍ਯਾਦੋ ਤੁ ਸੁਯ੍ਯਮਾਨੇ ਕਿਰਿਯਾਸਦ੍ਦੇ, ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਸਨ੍ਤਮਪਿ ਕਮ੍ਮਂ ਵਤ੍ਤੁਮਨਿਚ੍ਛਿਤਂ, ਵਿਸੇਸਨਭਾਵੋਯੇਵ ਸਰਣਮ੍ਪਤਿ ਰਜ੍ਜਸ੍ਸ ਪਟਿਪਾਦੀਯਤੇ’ਰਜ੍ਜਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਸਰਣ’ਨ੍ਤਿ, ਕਿਰਿਯਾਕਾਰਕ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਹਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਤ੍ਥੁਟ੍ਠਿਤਿਵਸੇਨੇਵਤ੍ਥਿ, ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤੋ ਚ ਸਸ੍ਸਾਮਿ ਭਾਵਾਦਿ, ਤਤ੍ਥ ਸਸ੍ਸਾਮਿਭਾਵਵਿਵਚ੍ਛਾਯਂ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋਪਿ ਕਿਰਿਯਾਕਾਰਕ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ¶ ਨ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤੋ, ਯਥਾ ‘ਅਨੁਦਰਾ ਕਞ੍ਞਾ’ਤਿ, ਸੋ ਚਾਯਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਸਸ੍ਸਾਮਿਭਾਵਜਞ੍ਞਜਨਕਭਾਵਾ-ਵਯਵਾਵਯਵਵਿਭਾਵਾਦਿਲਕ੍ਖਣੋ ਬਹੁਵਿਧੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਤਤ੍ਥ ਸਸ੍ਸਾਮਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਜਞ੍ਞਜਨਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਨਿਗ੍ਰੋਧਸ੍ਸ ਬੀਜਂ, ਅਵਯਵਾਵਯਵਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਾਖਾ, ਇਦਾਨਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸੇਤਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਾਕਾਰਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸਞ੍ਜਾਤਤ੍ਤਂ ਯਥਾਯੋਗਮਞ੍ਞਤ੍ਰਾਪ੍ਯਵਗਮਯਿਤੁਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਉਦਾਹਰਣਮਾਹ-‘ਤਥਾ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਪਰਿਪਾਲਨਕਿਰਿਯਾਕਤੋ ਨੇਸਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਪਾਲ੍ਯਪਰਿਪਾਲਨਲਕ੍ਖਣੋ-ਯਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਸਾ ਅਯਮ੍ਪਰਿ ਪਾਲਨਲਕ੍ਖਣਾ ਕਿਰਿਯਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਮਸ੍ਸੇਦਮ੍ਭਾਵਹੇਤੁਂ ਜਨਯਿਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਰਣਾਦਿਨਾ ਤ੍ਵਿਮਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯਾਯਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਤਿ ਵਿਸੇਸੋ ਵਸੀਯਤੇ, ਨ ਛਟ੍ਠਿਯਾ ਵਿਸੇਸਾਵਗਮਨੇ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ… ਤਸ੍ਸਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਕਰੂਪਤ੍ਤਾ, ਸੁਯ੍ਯਮਾਨੇ ਏਵ ਵਾ ਕਿਰਿਯਾਸਦ੍ਦੇ ਕਾਰਕਭਾਵਸ੍ਸ ਹੇਤੁਨੋ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਾਭਾਵੇ ਅਸ੍ਸੇਦਮ੍ਭਾਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸੇਵ ਫਲਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਤਥੇਵ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਜਾਤੋ ਛਟ੍ਠਿਯਾਭਿਧੀਯਤੇ ‘ਰਜ੍ਜਸ੍ਸ ਸਰਤੀ’ਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਂ ਹਿ–

ਜਨਯਿਤ੍ਵਾਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ, ਕ੍ਰਿਯਾ ਕਾਚਿ ਨਿਵਤ੍ਤਤਿ;

ਸੁਯ੍ਯਮਾਨੇ ਕ੍ਰਿਯਾਸਦ੍ਦੇ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਜਾਯਤੇ ਕ੍ਵਚੀਤਿ.

ਪਰਿਪਾਲਯਤੀਤਿ ਪੁਰਿਸਮ੍ਪਰਿਪਾਲਯਤਿ, ਤਤੋ ਪਾਲਨਾਦਿਕਾ ਉਪਕਾਰ ਸਭਾਵਾ ਕਿਰਿਯਾਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨੀ ਭਵਤਿ, ਰਞ੍ਞਾ ਹਿ ਕਾਰਿਯਮਾਨਾ ਤਂਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨੀਪੁਰਿਸਵਿਸਯਤ੍ਤਾਵਪੁਰਿਸਯੋਗਿਨੀਤ੍ਯੁਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿਕਿਰਿਯਾਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਤਤੋਯੇਵਤਸ੍ਸਾ ਉਭਯਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨਿਯਾ ਕਿਰਿਯਾਯ ਸਮ੍ਭਵੇਅਸ੍ਸੇਦਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਹੇਤੁਭੂਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਪੇਕ੍ਖਸਭਾਵਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਭਾਵਤੋ ਕਿਰਿਯਾਜਨਿਤਤ੍ਤਮਸ੍ਸ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਪੇਕ੍ਖਾਲਕ੍ਖਣੋ… ਸਬ੍ਬਥਾ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਭਾਵਾ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿ ਬੁਦ੍ਧਿਸਬ੍ਭਵਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਸੁ ਰਾਜਪੁਰਿਸਾਦੀਸੁ ਅਸ੍ਸੇਦਨ੍ਤਿ ਏਵਮ੍ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਸਬ੍ਭਵਸ੍ਸ. ਪਰੇਸਂ ਵਿਯ ‘‘ਗੁਣੇ ਛਟ੍ਠੀ’’ਤਿ ਵਚਨਨ੍ਤਰਾਭਾਵੇ ਉਭਯਤ੍ਥਪਿ (ਚੇਤ੍ਥ) [(ਯੇਵ) (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਛਟ੍ਠਿਪ੍ਪ- ਸਙ੍ਗੋਤਿ ਬੋਧੇਤੁਮਾਹ-‘ਨਨੁ ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਚੋਦਨਮਬ੍ਭੁਪਗਮ੍ਮ ਚੋਦਕਮ੍ਪਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਰੂਪਂ ਤਤੋ-ਞ੍ਞਤ੍ਰਾਪ੍ਯੁਪਸਂ ਹਰਿਤ੍ਵਾ ¶ ਤਤ੍ਥ ਛਟ੍ਠਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗਂ ਚੋਦੇਤੁਮਾਹ-‘ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਥੇਵ ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾਸਤੀਪਿਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਪੇਕ੍ਖਾਲਕ੍ਖਣੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯੇਵੇਤ੍ਥ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਚੋਦਕਾਧਿਪ੍ਪਾਯਮਤ੍ਰੋਪਨੇਤ੍ਵਾ ਤਦੇਵ ਵਿਸੇਸਤੋ ਛਟ੍ਠਿਯਾ ਅਭਾਵੇ ਸਮੁਪਨੇਤੁਂ‘ਯਜ੍ਜੇਵਮਿਹਾਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਕਮਾਹ, ਤਤ੍ਥ ਅਥਾਤਿ ਚੋਦਕਾਧਿਪ੍ਪਾਯਪ੍ਪਕਾਸਨਾਰਮ੍ਭੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਏਵਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਯਦਿਪਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵਕ੍ਖਮਾਨਨਯੇਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਪਟਿਪਾਦੇਤਬ੍ਬਤਾਯਾਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਇਦਨ੍ਦੀਪੇਤਿ ‘‘ਵਿਸੇਸ੍ਸਂ ਵਿਧੇਯਤਾਯ ਨ ਪਰਾਧੀਨਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਧਾਨਭਾਵਤੋ ਬ੍ਯਤਿਰਿਚ੍ਚਤੇ ਤਤੋ-ਤ੍ਤਨਿਟ੍ਠਮੇਵ, ਨ ਰੂਪਨ੍ਤਰਮ੍ਭਜਤਿ‘ਪੁਰਿਸਸ੍ਸੇ’ਤਿ, ਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤੁ ਰਾਜਾਦਿਕਂ ਤਦਙ੍ਗਤਾਯਾਨੁਵਦਿਯਮਾਨਮਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਕਾਰਕਰੂਪਤੋ ਬ੍ਯਤਿਰਿਚ੍ਚਤੇ, ਤਤੋ ਰੂਪਨ੍ਤਰਂ ਭਜਤਿ ‘ਰਞ੍ਞੋ’ਤਿ, ਤਤੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕ ਲਕ੍ਖਣੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਏਕਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਤਾਸਮ੍ਭਵਾ ਵਤ੍ਥੁਤੋ ਦ੍ਵਿਟ੍ਠੋ ਵਿਸੇਸਨਗਤਤ੍ਤੇਨ ਪਤੀਯਤੇ ਤਤੋ ਛਟ੍ਠੀ ਵਿਸੇਸਨਮੇਵਾਨੁਧਾਵਤਿ ਪਤੀਤਿਵਿਸਯੇ ਸਦ੍ਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀ’’ਤਿ, ਯੋ ਹਿ ਵਿਕਪ੍ਪਨਂ ਵਿਸਯੋ ਸੋ ਸਦ੍ਦਾਨਨ੍ਤਿ, ਅਤੋਯੇਵ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਨਿਯਮੇਨ ਵਿਸੇਸਨਭੇਦਮਨੁਵਿਦਧਾਤਿ… ਵਤ੍ਥੁਤੋ ਦ੍ਵਿਟ੍ਠਸ੍ਸਾਪਿ ਤਗ੍ਗਤਤ੍ਤੇਨ ਪਤੀਤਿਯਾ ਯਥਾ ਭਾਤੂਨਂ ਧਨਨ੍ਤਿ, ਨਾਵਸ੍ਸਮ੍ਭਾਤੂਨਂ ਧਨਨ੍ਤਿਚ੍ਚੇਵ ਭਵਤਿ, ਤਥਾ ਸਤ੍ਯਪਿ ਵਿਸੇਸ੍ਸ ਭੇਦੇ ਵਿਸੇਸਨਗਤਮੇਵ ਭੇਦਮਨੁ(ਵਿਦਧਾ)ਤਿ ‘ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਾ’ਤਿ, ਤਦੇਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਸੇਸਨਗਤਤ੍ਤੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਪਤੀਤਿਤੋ-ਵਕਪ੍ਪੀਯਤੇ, ਵਿਸੇਸ੍ਸਗਤਤ੍ਤੇਨਾਪਿ ਤਪ੍ਪਤੀਤਿਯਂ ਨਿਯਮੇਨ ਤਗ੍ਗਤਭੇਦਾਨੁਵਿਧਾਨਂ ਸਿਯਾ ਵਿਸੇਸਨਗਤਭੇਦਾਨੁਵਿਧਾਨਮਿਵ, ਦ੍ਵਿਟ੍ਠਤ੍ਤਨ੍ਤੁ ਵਤ੍ਥੁਤੋ [ਚਤ੍ਤੁਨੋ] ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੇ, ਵਤ੍ਤੁਪਟਿਬਦ੍ਧਮੇਵ ਚ ਦ੍ਵਿਟ੍ਠਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿਕਤ੍ਵਾ ਤਂਵਾਦੀਹਿ ਦ੍ਵਿਟ੍ਠੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਭਿਧੀਯਤੇ, ਅਤੋਯੇਵਾਯਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਵਿਭਤ੍ਤਿ (ਯਾਗਮ੍ਯਤੇ)… ਬ੍ਯਤਿਰਿਚ੍ਚਮਾਨਵਿਸੇਸਨਭੂਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਗਤਬ੍ਯਤਿਰੇਕਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਭਿ- ਧਾਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤੋਤਿ, ਨੀਲਾਦਿਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤੁ ਪਰਤ੍ਥਤ੍ਤੇਨਾਪ੍ਪਧਾਨਮ੍ਪਿ ਨ ਕਾਰਕਭਾਵਤੋ ਬ੍ਯਤਿਰਿਚ੍ਚਤਿ… ਨੀਲਾਦਿਸਦ੍ਦੇਨੁਪ੍ਪਲਾਦਿਦਬ੍ਬਾਭਿਧਾਨਤੋ, ਯਥਾ ‘ਨੀਲਮੁਪ੍ਪਲਮ੍ਪਸ੍ਸ, ਨੀਲੇਨੁਪ੍ਪਲੇਨ ਠਿਤਂ, ਨੀਲਸ੍ਸੁਪ੍ਪਲਸ੍ਸ ਗਨ੍ਧੋ’ਤਿ, ਯਦਾ ਤੁ ਨ ਵਿਸੇਸ੍ਸਪਵਤ੍ਤਿ ਤਦਾ ਬ੍ਯਤਿਰਿਚ੍ਚਤੇਵ ‘ਨੀਲਸ੍ਸ ਗੁਣਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਲਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੋ’ਤਿ ਕਾਰਕਭਾਵਲਕ੍ਖਣਾ ਪਧਾਨਭਾਵਾ ਬ੍ਯਤਿਰਿਚ੍ਚਤੇ ਏਵ ਨੀਲਾਦਿ, ਤਤੋ ਵਿਸੇਸਨਮੇਵਾਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਤਾਯਾਵ ਤਿਟ੍ਠਤੇ, ਤਤੋ ਵਿਸੇ- ਸਨਂ ¶ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਕਾਰਕਰੂਪਤੋ ਪਧਾਨਭਾਵਾ ਬ੍ਯਤਿਰਿਚ੍ਚਤੇਤਿ ਵਿਸੇਸਨ ਮਤ੍ਤੇਨਾਪਿ ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਥਾ ਸਿਯਾਤਿ ਨਾਸਙ੍ਕਨੀਯਨ੍ਤਿ.

ਦ੍ਵੇਪੀਤਿ ਰਾਜਪੁਰਿਸਾ ਦ੍ਵੇਪਿ, ਤਤਿਯੇ ਗੇਹਸਙ੍ਖਾਤੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨੀ. ਸਹਯੁਤ੍ਤਮ੍ਪਟਿਚ੍ਚ ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਮੇਵ ਦੀਪੇਤਿ, ਅਭਿਮਤਾਤਿ ਪਾਣਿਨਿਯਾਨਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇਨ ਅਭਿਮਤਾ, ਯਤੋ ਛਟ੍ਠੀਯ-ਮਤ੍ਤਨੋ ਮਤੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨਿਸ੍ਸਯਾ, ਤੇਨਾਹ- ‘ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਮੇਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਚੇਤ੍ਥ ਮਾਤੁ ਸਰਣਾਨਮਵਟ੍ਠਾਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾਨਿਮਿਤ੍ਤੋਤਿ ਕੇਚਿ, ਅਞ੍ਞੇ ਤੁ ਸਰਣਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਾਰੂਪਤ੍ਤਾ ਕਿਰਿਯਨ੍ਤਰਮਨ੍ਤਰੇਨੇਵ ਦਬ੍ਬੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਪਪਤ੍ਤਿਮਾਹੁਯਥਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਜਤੁਕਤੋ ਸਂਸਿਲੇਸੋ, ਜਤੁਨੋ ਤੁ ਕਟ੍ਠੇਨਾਤ੍ਤਨਾਯੇਵ, ਨ ਜਤ੍ਵਨ੍ਤਰਕਤੋ ਸਂਸਿਲੇਸੋਤਿ. ਪਰੇਸਂ ਤਤਿਯਤ੍ਥੇ ਦੁਤਿਯਤ੍ਥੇ ਚ ਕਿਤਕਪ੍ਪਯੋਗੇ ਞ੍ਞਤ੍ਰਾਪਿ (ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਤ੍ਥੇ) ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥੇ ਚ (‘‘ਛਟ੍ਠੀ ਚਾ’’) ਤਿ (੨-੬-੨੦) ਦੁਤਿਯਾ ਪਞ੍ਚਮੀਨਞ੍ਚਾ’’ਤਿ (੨-੬-੨੯) ਚ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇਹਿ ਛਟ੍ਠੀਤਿਮਤਾ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾਤੋਵ ਸਾਧਿਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-ਯਥਾਚੇਤ੍ਥਾਤਿਆਦਿ, ਏਤ੍ਥਾਪ੍ਯਾਦੋ ਉਦਾਹਰਣਦ੍ਵਯੇ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰਮਨ੍ਤਰੇਨ ਸਮ੍ਪਦਾਨਤ੍ਤਾਭਾਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਮੇਵ ਪਰੇਸਮ੍ਪਿ ਛਟ੍ਠੀ, ਤੇਨਾਹ-‘ਏਤ੍ਥਾ’ਤਿਆਦਿ, ਬਹੁਲਨ੍ਤੀਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਯਥਾ ਦਸ੍ਸਨ’ਨ੍ਤਿ, ਅਵਿਸਂਵਾਦਕਾਲੋਕਸ੍ਸਤ੍ਯਾਦਿਕਂ ਕਮ੍ਮੇ ਉਦਾਹਰਣਂ, ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਤ੍ਥੇ ਪਨ ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾਤੋਵ ਸਬ੍ਬੇ ਤਸਨ੍ਤਿ ਦਣ੍ਡਸ੍ਸਾਤ੍ਯਾਦੀਨਿ ਉਦਾਹਰਣਾਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.

ਅਨਭਿਮਤਾਤਿ ‘ਤੁਲ੍ਯਤ੍ਥੇਹ੍ਯਤੁਲੋਪਮਾਹਿ ਤਤਿਯਾਞ੍ਞਤਰਿਸ੍ਸ’ਨ੍ਤਿ (੨-੩-੭੨) ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਤੁਲੋਪਮਾਹਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਤੁਲ੍ਯਤ੍ਥੇਹਿ ਯੋਗੇ ਤਤਿਯਾਯ ਵਿਧੀਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਪਾਣਿਨਿਯਾਨਂ ਅਨਭਿਮਤਾ, ਯਸ੍ਮਾ ਸਦਿਸਾ ਭਾਵਾ ਤੇਸਂ ਨੋਪਮਾਤਿ ‘ਅਜ੍ਜੁਨਸ੍ਸ ਤੁਲਾ ਨਤ੍ਥੀ’ਤ੍ਯਾਦਿਕਮੁਚ੍ਚਤੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ਤਦੇਵਨ੍ਤੀਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਤਦੇਵਨ੍ਤਿ ਵਾ ਨਿਪਾਤਸਮੁਦਾਯੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੋ, ਤੁਲ੍ਯੇਸੂਤਿ ਸਦਿਸੇਸੁ, ਤਥਾਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਜ੍ਜੁਨਸ੍ਸਤੁਲਾਨਤ੍ਥੀਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਤੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਸੁਤ੍ਤੇ ¶ ‘ਅਤੋ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘ਅਕਾਰਨ੍ਤਤੋ’ਤਿ ਕਥਂ ਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘ਅਤੋ’ਤਿਆਦਿ, ਆਦੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਸੇਸੋ, ਯਕਾਰਾਨਂਯੇਵ ਸਿਯੁਂ… ਆਏਆਦੇਸਾਨਮੇਕਵਣ੍ਣਤ੍ਤਾ, ਲੋਪੇ ਕਤੇਤਿ ਓਕਾਰਸ੍ਸ ਲੋਪੇ ਕਤੇ, ਤਨ੍ਨੇਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਧਚਾਦ੍ਯਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇ ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਪਰਲੋਪਸ੍ਸਾ’ਤਿਆਦਿ, ਕਾਰਣਨ੍ਤਰਂ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਭਤੇ ‘ਕਿਞ੍ਚਾ’ਤਿਆਦਿ, ਨਿਚ੍ਚਮ੍ਪਰਲੋਪੋਵ ਸਿਯਾ, ਨ ਪੁਬ੍ਬਲੋਪੋਪਿ ਆਗਮਪ੍ਪਯੋਗਾਨੁਕੂਲ੍ਯੇਨਾਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਨਚਾ’ਤਿਆਦਿ, ਨਿਚ੍ਚਮ੍ਪਰਲੋਪੋਯੇਵਾਤਿ ਨ ਚ ਸਕ੍ਕਾ ਮਨ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਤਤ੍ਥ ਵਿਰੋਧਮਾਹ, ਅਤੋਸਮ੍ਭਵਾਤਿ ਆਦੇਸਾਕਾਰਤੋ ਸਮ੍ਭਵਾ, ਝਿਸ੍ਸਾਕਾਰਵਿਧਾਨਂ ‘‘ਯੋਸੁ ਝਿਸ੍ਸ ਪੁਮੇ’’ਤਿ (੨-੯੩) ਏਤਦੇਵਪਯੋਜਨਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਯੋਜਨਾਭਾਵੇ ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਅਨਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ’ਤਿ, ਅਨਭਿਮਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਪਯੋਜਨਾਭਾਵਾਨਭਿਮਤਤ੍ਤਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਸੁਮਾਹ-‘ਏਤਦਤ੍ਥਮੇਵਾ’ਤਿਆਦਿ, ਇਮਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਅਤੋ ਯੋਨਂ ਟਾਟੇ’’ਤੀ ਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਝਿਸ੍ਮਾਤ੍ਵੇਵਾਤਿ ‘ਝਿਸ੍ਮਾ’ ਇਤਿ ਏਤਾਦਿਸਂ ਸੁਤ੍ਤਮੇਵ, ਝਿਸ੍ਮਾ ਯੋਨਂ ਟਾਟੇਤਿਵਾਤਿ ‘‘ਝਿਸ੍ਮਾ ਯੋਨਂ ਟਾਟੇ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਾ, ਅਤੋਤਿ ‘ਅਤੋ’ ਇਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਤਾਦਿਸਸ੍ਸਪਯੋਗਸ੍ਸਾਤਿ ਅਗ੍ਗਾ, ਅਗ੍ਗੇ ਇਤਿ ਪਯੋਗਸ੍ਸ.

ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਮੇਵ ਰੂਪਮੁਦਾਹਟਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਰੂਪਾਰੂਪਾਨਿ ਰੂਪੇਰੂਪਾਨੀਤਿ ਭੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਤੇਨ ਹਿ ਬਹੁਵਚਨੇ [ਬਹੁਵਚਨੇਨ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਪਠਮਾਦੁਤਿਯਾਸੁ ‘ਅਟ੍ਠੀਨੀ’ਤਿ ਏਕਮੇਵ ਰੂਪਮੁਦਾਹਟਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਸੁਞਿਤਿ ਞਕਾਰੋ ਕਿਮਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ-‘ਞਕਾਰੋ’ਤਿਆਦਿ, ਅਸਤਿ ਹਿ ਞਕਾਰੇ‘ਞਾਨੁਬਨ੍ਧੋ’ਤਿ ਞਕਾਰੇਨ ਵਿਸੇਸਨੇਨ ਸੁਕਾਰੋ ਨ ਵਿਸੇਸੀ ਯੇਯ੍ਯ ਸਤਿਯੇਵ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤੇਨ ਸੋ ਵਿਸੇਸੀਯੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਞਕਾਨੁਬਨ੍ਧਾਦ੍ਯਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘ਞਕਾਨੁਬਨ੍ਧਾ’ਤਿ ਵਿਸੇਸਨਂ ¶ ਵਿਸੇਸਨਭਾਵੋ ਅਤ੍ਥੋ ਪਯੋਜਨਂ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥੋ, ਬਹੁਲਂ ਵਚਨੇਨਾਨਭਿਮਤਮਨਵਸੇਸਂ ਵਵਤ੍ਥਾਪੀਯਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ‘‘ਭਿਯ੍ਯੋ’’ਤ੍ਯਾਦਿਕਮੁਪਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮੁਪਕ੍ਕਮਤੇ ‘ਸਾਮਞ੍ਞੇਨਾ’ਤਿਆਦਿਨਾ, ਛਟ੍ਠੀ ਭਵਤੀਤਿ (ਸੇ)ਸੋ, ਨਨੁਚ ਅਤ੍ਥਸਦ੍ਦੇਨਾਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸਮਾਸੇ ਕਥਂ ਚਤੁਤ੍ਥ੍ਯਤ੍ਥੋ-ਵਸੀਯਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਚਤੁਤ੍ਥੀਏਕਵਚਨੇ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥ’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸਵਨਾਦਿਕਮਤ੍ਤਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯੋ-ਤ੍ਥੋ, ਸੋ ਚਤ੍ਥੋ-ਞ੍ਞ ਪਦਤ੍ਥੇਪਿ, ਤਸ੍ਸਾ-ਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਭੂਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥੋ ਪਯੋਜਨਮ੍ਭਵਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵੇਨਾਤਿ ਨਾਤ੍ਥਭੇਦੋਤਿ ਤ ਏਤ ਇਮਵਜ੍ਜਿਤਾਨਂ ਸਬ੍ਬਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਤ ਏਤਇਮਸਦ੍ਦੇਹਿ ਏਵ ਵਜ੍ਜਿਤਾਨਮਞ੍ਞੇਸਂ ਸਬ੍ਬਾਦੀਨਂ, ਪਟਿਸਿਦ੍ਧੇਸੁਪਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਆਦੇਸੋ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ‘ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਚਾ’ਤਿ.

ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਵਧੁਯਾਤਿ ਪਸਞ੍ਞਾਨਮੀ ਊਨਮੁਦਾਹਰਣਾਨਿ.

ਘਪਸਞ੍ਞੇਹੀਤਿ ਇਦਂ ਤੇਤਿਮਾਮੂਹਿ ਤੀਮਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸਮਾਸੇਨ ਵਾ ਵਿਸੇਸਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਆਦਿਕਂ ਕਤ੍ਤਾਦਿਪ੍ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਂ ਕਤਂ, ਤਾਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਿਕਪ੍ਪੋਦਾਹਰਣਂ.

‘‘ਆਗਮਾ ਤਗ੍ਗੁਣੀਭੂਤਾ ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਾ ਵਚਨਮੇਤਂ ਤਤ੍ਥ ਤਗ੍ਗੁਣੀਭੂਤਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਗਮਿਮ੍ਹਿ ਗੁਣੀਭੂਤਾ, ਅਵਯਵਵਸੇਨ ਪਚ੍ਛਾ ਭਵਨ੍ਤੋ ਅਮੁਖ੍ਯਭੂਤਾ, ਤਗ੍ਗਹਣੇਨਾਤਿ ਆਗਮਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਣਤੋਤਿ ਆਗਮਿਭੂਤਸ੍ਸ ਨਂ ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ ਗਹਣੇਨ ਗਹਣਤੋ, ‘ਨਮ੍ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ’ਤਿ ਤੁ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

(੪੯) ਇਕਾਰਸ੍ਸੇਵਵਾਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਵਿਵਰਤਿ ਤਿਸ੍ਸ ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਤਸ੍ਸ ਤਿਸ੍ਸ, ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ, ‘‘ਨਮ੍ਹਿ ਤਿਚਤੁਨ੍ਨਮਿਤ੍ਥਿਯਂ ਤਿਸ੍ਸ ਚਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੨-੨੦) ਤਿਸ੍ਸਾਦੇਸੋ ‘‘ਨਮ੍ਹਿ ਨੁਕ ਦ੍ਵਾਦੀਨਂ ਸਤ੍ਤਰਸਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ (੨-੪੭) ਨੁਕ, ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ.

ਵਿਭਤ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤੇਤਿ ¶ ‘‘ਦ੍ਵੇਦ੍ਵੇਕਾਨੇਕੇਸ੍ਵਿ’’(੨-੧) ਚ੍ਚਾਦਿਸੁਤ੍ਤੇ, ਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਬਹੁਵਚਨੇਨ ਸਹਿਤਮੇਕਵਚਨਮਾਹ, ਸੁਤ੍ਤਮਿਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਸੁਞ੍ਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਸੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ਸਤੀਤਿ ‘‘ਸੁਞ ਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਸਤਿ.

ਅਨੁਕਰਣਵਸੇਨਾਤਿ ਅਨੁਸਦਿਸਂ ਕਰਣਂ ਵਚਨਮਨੁਕਰਣਂ.

ਤੇਨਾਤਿ ਯਤੋ ਲ੍ਤੁਇਤਿ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਗਹਣਂ, ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਗਹਣਾ ਤਦਾਦਿਗਹਣਂ ਲਬ੍ਭਤੇ… ‘‘ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣੇ ਯਤੋ ਸੋ ਵਿਹਿਤੋ, ਤਦਾਦਿਨੋ ਗਹਣ’’ਨ੍ਤਿ ਞਾਯਾ, ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਤਦਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ… ‘‘ਵਿਧਿਬ੍ਬਿਸੇਸਨਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੧੩) ਵਚਨਤੋਤਿ ਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯਾਹ- ‘ਯਤੋ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਸੋ ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥੋ ਆਦਿ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਤਦਾਦਿ, ਸੋ ਪਚ੍ਚਯੋ-ਨ੍ਤੋ ਯਸ੍ਸ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਸੋ ਤਦਨ੍ਤੋ, ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਤਦਾ ਦਿਤਦਨ੍ਤਸਮੁਦਾਯਵਿਸੇਸ(ਸ੍ਸ) ਗਹਣਂ, ਨ ਤੁ ਤਦਨ੍ਤਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਨਨੁ ਚ ‘ਲ੍ਤ੍ਵੀ’ਤਿ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤੇ ਭਵਤੁ ‘‘ਵਿਧਿਬ੍ਬਿਸੇਸਨਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਤਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਗਹਣਂ, ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪਨ ਤਦਾਦਿਨੋ ਗਹਣਂ ਕਥਂ ਸਿਯਾ ਵਚਨਾਭਾਵਾਤ੍ਯਾਹ-‘ਤਦਵਿਨਾਭਾਵਿਤ੍ਤਾ’ਤਿ, ਯਤੋ ਵਿਹਿਤੋ, ਤੇਨ ਵਿਨਾ ਨ ਭਵਤਿ ਸੀਲੇਨਾਤਿ ਤਦਵਿਨਾਭਾਵੀ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਤਸ੍ਮਾ. ‘‘ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣੇ ਯਤੋ ਸੋ ਵਿਹਿਤੋ ਤਦਾਦਿਨੋ ਗਹਣ’’ਨ੍ਤਿ ਞਾਯਸ੍ਸ ਯਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣਂ ਤਤ੍ਥ ਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾ ‘ਤਦਾਦਿਨੋ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਦਾਦਿਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਗਹਣੇ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸੋ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ… ਅਧਿਕਤ੍ਤਾਤਿ [ਅਧਿਗਤਨ੍ਤਾਵਾਤਿ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਆਦੀਸੁ ਵਿਸੇਸਦਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਭਵਾ, ‘ਤੁਂਸ੍ਮਾ ਲੋਪੋ ਚਿਚ੍ਛਾਯਂ ਤੇ’’ ਤ੍ਯਤ੍ਰ (੫-੪) ਤੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਵਿਸੇਸੋ, ਵਕ੍ਖਤਿਹਿ ਤਤ੍ਥ ‘‘ਤੁਂਤਾਯੇਤਵੇ ਭਾਵੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਕ੍ਰਿਯਾਯਂ ਤਦਤ੍ਥਾਯ’’ਨ੍ਤਿ (੫-੬੧) ਤੁਂਪਚ੍ਚਯਂ ਵਕ੍ਖਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਅਇਤ੍ਯੇਵਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ¶ ‘ਗੇਅ’ਇਤ੍ਯੇਵ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਪਕ੍ਖੇ ਦੀਘਵਿਧਾਨੇਨੇਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਕਾਰਾਦੇਸੇ ਕਤੇ ਪਕ੍ਖੇ ਦੀਘਵਿਧਾਨੇਨੇਵ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਚਰਿਤਤ੍ਥਤਾਯਾਤਿ ਲ੍ਤ੍ਵਨ੍ਤਾਦਿਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਭੋਪੁਰਿਸਾ ਭੋਪੁਰਿਸਇਚ੍ਚਾਦੋ ਜਾਤਿਪਦਤ੍ਥਨਿਸ੍ਸਯਨੇਨ ਕਤਤ੍ਥਤਾਯ, ਪਰਿਸ ਮਤ੍ਤਤ੍ਥਤਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਵਸ੍ਸਂ ਦੀਘਭਾਵੇ ਕਾਰਣਮਾਹ ‘ਯਦਿਚਾਕਾਰੋ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਦਿਚ ਆਕਾਰੋਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ.

ਘਇਤਿਸਞ੍ਞਾ ਘਸਞ੍ਞਾ ਤਾਸਂ, ਕਞ੍ਞਾਸਞ੍ਞਾਤਿਆਦੀਸੁ ਘਸਞ੍ਞਾਨਂ ਬਹੁਤ੍ਤਾ ਬਹੁਵਚਨੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਘਰੂਪਸ੍ਸਾਤਿ ਘਸ੍ਸਾਤਿ ਘਸਦ੍ਦਰੂਪਸ੍ਸ, ਤਥਾ ਭੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਥਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਤਿਰੂਪਸ੍ਸ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਯਂ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾਵ ਏਤ੍ਥ ਸਙ੍ਗਹਿਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਵਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਸ ਸਖਤੋ ਗਸ੍ਸ ਅਕਾਰਆਕਾਰਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਏਵਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਹਿ ਅਚ ਆਚ ਇਚ ਈਚ ਏਚਾਤਿ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਪੁਬ੍ਬਸਰਾਨਂ ਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਤੁਪਸਿਲੇਸਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ, ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਧਾਨਨ੍ਤਿ ‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਤ੍ਤੁਇਸਿ ਸਖਤੋ’ਚ੍ਚੇਵਮਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਕਥਨਂ, ਕਿਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਕਿਂ ਅਤ੍ਥੋ ਪਯੋਜਨਂ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਕਿਮਤ੍ਥਂ. ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਧਾਨਂ ਕਿਮਤ੍ਥਮ੍ਪਨੇਵਂ ਪਯੋਜਨਾਸਙ੍ਕਾਯਂ ਪਯੋਜਨਾਸਙ੍ਕਾਵਿਚਾਰਣਂ ਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯ ‘ਆਗਤਿ ਗਣੋਯ’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਆਹ– ‘ਅਤ੍ਥਤੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਤ੍ਥਤੋਤਿ ਸਾ ਮਤ੍ਥਿਯਤੋ, ਅਨੇਨਾਤਿ‘ਆਗਤਿਗਣੋਯ’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨ, ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ‘ਆਗਤਿਗਣੋਯਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਦਾਕਾਰਸਙ੍ਖਾਤਜਾਤਿਪ੍ਪਧਾਨਗਣਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਸਨੇਨ ਯਦਿ ਸਮ੍ਬੋਧਨੇ ਏਕਾਰਨ੍ਤਾਕਾਰਨ੍ਤਲਾਭੀਨਂ ਕਤ੍ਤੁ ਇਸਿ ਸਖ ਮੁਨਿ ਭਦਨ੍ਤਾਦੀਨਂ ਗਹਣਂ ਪਯੋਜਨਂ ਨ ਸਿਯਾ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਨੁਪਪਜ੍ਜਨਂ ਸਿਯਾਤਿ ਏਵਮਞ੍ਞਥਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਧਾਨੇ ਪਯੋਜਨਮਾਹੇ’’ਤਿ, ਸੋਯਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ‘ਆਗਤਿ ਗਣੋਯ’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਚਨਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਸ੍ਸਞ੍ਚ ਸ੍ਸਾਚ ਸ੍ਸਾਯੋਚ ਅਞ੍ਚ ਤਿਞ੍ਚਾਤਿ ਇਤਰੀਤਰਯੋਗੇ ਚਤ੍ਥ ਸਮਾਸੋ,ਸ੍ਸਂ ਸ੍ਸਾ ਸ੍ਸਾਯਂ ਤਿਂਸੁ.

ਘੋਚ ¶ ਓਚ ਘੋ ਘਾਨ੍ਤਓਕਾਰਨ੍ਤਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਘੋ ਯੇਸਨ੍ਤੇ ਅਘੋ, ਤੇਸਂ, ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਧਾਨਤੋਤਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਅਪਰਾਮਾਸਾ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵਿਧਾਨਤੋ, ਨਾਦੇਕਵਚਨੇਸੂਤਿ ਨਾਦੀਸੁ ਏਕਵਚਨੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਹਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਕਸ੍ਸਚਿ ਏਵਂ ਦੁਟ੍ਠਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਸਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਦੁਤਿਯਮੁਦਾਹਰਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਦੁਤਿਯੋਪਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਙ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਚ ਤਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਸਬ੍ਬੇਸਮੇਕਵਚਨਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹਣਾਭਾਵੇ ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਰਚਨਪ੍ਪਕਾਰਮਾਹ-‘ਅਞ੍ਞਥਾ’ਤਿਆਦਿ, ਉਪਰਿਚਾਤ੍ਯਾਦੀਸ੍ਵਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ‘ਅਂਯੋਸ੍ਵਘੋਨ’ਨ੍ਤਿ ਵਿਰਚਿਤਤ੍ਤਾ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨੇ-ਕਵਚਨੇਸ੍ਵਘਸ੍ਸ ਨਰਸ੍ਸਤ੍ਤਪ੍ਪਤੀਤਿ ਤਪ੍ਪਟਿਸੇਧਾਭਾਵਾ’ਦਣ੍ਡਿ ਕੁਲ’ਨ੍ਤਿ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ ‘ਸਿਸ੍ਮਿਂ ਨਪੁਂਸਕੇ’ਤਿ ਵਿਧਿਸੁਤ੍ਤਂ ਵਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ, ਓਕਾਰਨ੍ਤਪ੍ਪਟਿਸੇਧਨ੍ਤਿ ‘ਅਘੋਨ’ਨ੍ਤਿ ਓਕਾਰਨ੍ਤਪ੍ਪਟਿਸੇਧਂ, ਆਦੇਸਨ੍ਤਰਂ ‘‘ਗੋਸ੍ਸਾ ਗਸਿਹਿਨਂ ਸੁਗਾਵਗਵਾ’’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ (੨-੬੭) ਕਰੀਯਮਾਨਂ ਗਾਵਾਦੇਸਾਦਿਕਂ, ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਨਪੁਂਸਕੇ ਏਕਵਚਨਨ੍ਤਂ ਦਣ੍ਡਿ ਕੁਲਨ੍ਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਾ ਨੋਦਾਹਟਂ, ਯੋਸੁ ਪਨ ‘‘ਯੋਲੋਪਨਿਸੁਦੀਘੋ’’ਤਿ (੨-੮੮) ਅਦੀਘਸ੍ਸਾਪਿ ਦੀਘਵਿਧਾਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਪਠਮਮੇਵ ਦੀਘਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਾਭਾਵੇਕਾਵ ਕਥਾਤਿ ਨੋਦਾਹਟਂ, ਦਣ੍ਡੀਦਣ੍ਡੀਨਿ ਇਚ੍ਚੇਵ ਤੁ ਭਵਤਿ, ਨੋਸ੍ਸਵਾਤਿ ਪਾਠੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਗੇ ਪਰੇ ਓਕਾਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਰਸ੍ਸਾਪਜ੍ਜਨਦੋਸਮ੍ਪਸਙ੍ਗਤੋ ਨੋਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਪਾਠੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ.

ਗਾਵੇਨ ਗਵੇਨਾਤਿ ਕਰਣੇਪਿ ਸਮਾਨਂ, ਗਾਵਸ੍ਸ ਗਵਸ੍ਸਾਤਿ ਛਟ੍ਠਿਯਾਪਿ.

ਸੇਨਾਤਿ ਸੁਤਤ੍ਤਾ ਸੇਇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਂ.

ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਤ੍ਤੇਨ ਕੋਚਿ ਦੋਸੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਆਦਿਸਿਤਬ੍ਬਾ ਆਦੇਸਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ.

ਪੇਨ ¶ ਪਸਞ੍ਞਾਯ ਯੁਤ੍ਤਾ ਈਪੀ, ਪਚ ਸੋ ਈਚਾਤਿ ਵਾਪੀ ਅਭੇਦਗ੍ਗਹਣੇਨ, ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ਇਕਾਰ ਉਕਾਰਊਕਾਰਸ੍ਸ.

ਲੋਕੇ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਦਤ੍ਤੋਤਿ ਏਕਦੇਸੇਨ ਸਮੁਦਾਯਵੋਹਾਰ ਦਸ੍ਸਨਤੋ ਸ੍ਮਿਨੋਤੀਮਸ੍ਸ ਸ੍ਮਿਂ ਵਚਨਸ੍ਸਾਤ੍ਯਯਮਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋਤ੍ਯਾਹ-‘ਸ੍ਮਿਤਿ ਇਮਿਨਾ’ਤਿਆਦਿ.

ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਦੀਸੁ ‘ਇਤੋ ਕ੍ਵਚਿ ਸਸ੍ਸ ਟਾਨੁਬਨ੍ਧੋ’ਤਿ ਪਾਠਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਦੀਸੂਤਿ ‘‘ਘਬ੍ਰਹ੍ਮਾਦਿਤੇ’’ਤਿ (੨-੬੦) ਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਬ੍ਰਹ੍ਮਾਦੀਸੁ, ਪਾਠਾਤਿ ‘ਇਤੋ’ਤ੍ਯਾਦਿਨੋ ਗਣਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਠਾ, ਟਾਨੁਬਨ੍ਧੋਤਿ ਇਮਿਨਾ (ਏਟਾਦੇਸਂ) ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ.

ਸੋ [ਭਸ੍ਮਾ] ਅਨ੍ਤੋ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਤਦਨ੍ਤੋ ਸਮੁਦਾਯੋ, ਤਸ੍ਸ, ‘‘ਚਾਨੁਕਡ੍ਢਿਤਂ ਨੋਤ੍ਤਰਤ੍ਰਾਨੁਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ ਵਿਞ੍ਞੂਵਚਨਂ, ਵਿਦੁਨੋ ਵਿਦੂਤਿ ਕੂਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਦਾਹਰਣਂ, ਵਿਞ੍ਞੁਨੋ ਵਿਞ੍ਞੂਤਿ ‘‘ਵਿਤੋ ਞਾਤੋ’’ਤਿ (੫-੩੯) ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਨੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂਤਿ ‘‘ਕਮ੍ਮਾ’’ਤਿ (੫-੪੦).

ਲੋਪੋਤ੍ਵੇਵ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾਤਿ ਵੋਮੁਤ੍ਤਪਕ੍ਖੇ ਲੋਪੋਤੀਮਿਨਾਵ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ.

ਅਮੁਯਾਤਿ ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਯਾਦੇਸੋ, ਨਨੋਤੀਮਸ੍ਸਿਦਂ ਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰਣਂ.

ਪਠਮਾਦੁਤਿਯਾਯੋਨਮੇਕਤੋ ਉਦਾਹਰਣਾਨਿ ਅਟ੍ਠੀ ਅਟ੍ਠੀਨਿਤਿ, ਤਾਨਿਚ ਯੋਲੋਪਨਿਲਾਤਿਸ੍ਸੇਵ ਦਸ੍ਸਿਤਾਨਿ, ਤਥਾਯੇਵਾਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਞਾਯਨ੍ਤੀਤਿ.

ਟਮੁਤ੍ਤਪਕ੍ਖੋਤਿ ¶ ਅਸਨ੍ਤਂ ਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਟਾਦੇਸੇਨ ਮੁਤ੍ਤਪਕ੍ਖੋ,ਨ੍ਤੁਸ੍ਸਚੇਵਨ੍ਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾਵ ਟਾਦੇਸਮੁਤ੍ਤਪਕ੍ਖਂ ਉਪਮੇਤਿ, ‘‘ਸਞ੍ਜਾਤਂ ਤਾਰਕਾਦਿਤ੍ਵਿਤੋ’’ਤਿ (੫-੪੫) ਇਤੋ ਅਨ੍ਧਿਤਾ.

ਟਾਦੇਸੋ-ਤਿਪ੍ਪਸਜ੍ਜਤੀਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਨੁ ਤਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੇ ‘‘ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੧੭) ਅਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਥਾਸਤਿ ਨੇਵਾਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਸ੍ਮਾਤਿਪ੍ਪਸਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਸਚ੍ਚਂ, ਤਥਾਪਿ ‘ਝਿਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤੇ ਇਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤ [ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਥਿ] ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਤਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਟਾਦੇਸੋ-ਤਿਪ੍ਪਸਜ੍ਜਤੀਤਿ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਨਨੁ ‘ਝਿਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਸੋਵਾਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਤਦਵਤ੍ਥੋਯੇਵਾਤਿ ਸਚ੍ਚਂ, ਤਥਾਪਿ ਯਦਿ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਟਾਦੇਸੋ-ਭਿਮਤੋ ਸਿਯਾ ‘ਤਥਾ ਸਤਿ ਕਿਂ ਝਗ੍ਗਹਣੇਨ ਇਸ੍ਸਤ੍ਵੇਵ ਵਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਨਾਤਿਪ੍ਪਸਜ੍ਜਤੀਤਿ, ਝਗ੍ਗਹਣੇ ਨਾਮਨ੍ਤੇ ਇਕਾਰਸ੍ਸੇਵ ਝਸਞ੍ਞਤ੍ਤਾਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤੇਨ ਵਤ੍ਤੁ ਮਨਿਚ੍ਛਿਤੇ ਯੁਜ੍ਜਤਿ.

ਸਹਚਰਿਤਞਾਯਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਤਂਸਹਚਰਿਤਾ ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਞਾਯਸ੍ਸ.

ਹੇਤੁਕੁਰੁਸਦ੍ਦੇਹਿ ਯੋਸੁ ਇਮਿਨਾ ਟਾਦੇਸੇ ‘‘ਲੋਪੋ’’ਤੀਮਿਨਾ ਯੋਲੋਪੇ ਵਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ‘‘ਪਚ੍ਚਯਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਬਹਿਰਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ ਯੋਲੋਪਤੋ ‘‘ਪਕਤਿਨਿਸ੍ਸਿਤਮਨ੍ਤਰਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗਬਹਿਰਙ੍ਗਸੁ ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗਵਿਧਿ ਬਲਵਾ’’ਤਿ ਪਠਮਂ ਟਾਦੇਸੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਭਾਵਾਵ ਲੋਪਾ ਭਾਵੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਹੇਤੁਕੁਰੁਸਦ੍ਦੇਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਨਨੁ ਕਤਰਾਦਯੋਵ ਸਬ੍ਬਾਦਿਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਮਾਸੇਨਾਭਿਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਨ ਤੁ ਸਬ੍ਬਸਦ੍ਦੋ [ਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਤ੍ਯਾਹ-‘ਅਵਯਵੇਨੇ’ਤ੍ਯਾਦਿ,ਯਦਿਪਿ ‘ਸਬ੍ਬ ਸਦ੍ਦੋ ¶ ਆਦਿ ਯੇਸ’ਨ੍ਤਿ ਅਵਯਵੇਨ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਤਥਾਪਿ ਸਮੁਦਾਯੋਵਾਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਭਵਤਿ… ਯੇਸਨ੍ਤ੍ਯਨੇਨ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਪਰਾਮਾਸਾਤਿ ਭਾਵੋ, ਇਤੀਤਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ, ਕੋ ਭਵਨ੍ਤਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਬਹੁਨ੍ਨਂ ਵਾ ਏਕੋ ਦੇਵ ਦਤ੍ਤੋ ਕਠਾਦੀਹਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੇ ਦ੍ਵੀਹਿ ਬਹੂਹਿ ਵਾ ਏਕਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਸਤਿ ਕਿਮ੍ਹਾ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਰਤਰ ਰਤਮੇਸੁ ਣਾਦਿਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ‘‘ਏਕਤ੍ਥਤਾਯ’’ਨ੍ਤਿ (੨-੧੧੯) ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੇ ‘‘ਰਾਨੁਬਨ੍ਧੇਨ੍ਤਸਰਾਦਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੪-੧੩੨) ਅਨ੍ਤਸਰਾਦਿਲੋਪੇ ਕਿਂਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਰੂਪਸਿਦ੍ਧੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ਕਤਮਾ’ਤਿਆਦਿ, ਉਭੋ ਅਂਸਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ‘‘ਅਯੁਭਦ੍ਵਿਤੀਹਂਸੇ’’ਤਿ (੪-੪੯) ਅਯੇ‘‘ਸਰੋ ਲੋਪੋ ਸਰੇ’’ਤਿ (੧-੨੬) ਸਰਲੋਪੇ ਰੂਪਸਿਦ੍ਧੀਤਿ ਆਹ-‘ਉਭੋ ਅਂਸਾ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਕਾਯਂ ਵਵਤ੍ਥਾ ਨਾਮੇ ਤ੍ਯਾਹ-‘ਸਾਭਿਧੇਯ੍ਯਾ’ਤ੍ਯਾਦਿ, ਅਵਧਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਤਸ੍ਸੇਵਾਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ, ਅਧਂਸੋ ਅਭਟ੍ਠਤਾ ਅਵਧਿਭਾਵੇਯੇਵਾਵਟ੍ਠਾਨਂ, ਸਾਭਿਧੇਯ੍ਯਾ ਪੇਕ੍ਖਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੋ ਸਕੋ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਅਤ੍ਥੋ ਦਿਸਾਦਿ ਸਾਭਿਧੇਯ੍ਯੋਤਿ ਗਹਿਤੋਤਿ ਆਹ-‘ਪੁਬ੍ਬਾਦੀਨ’ਨ੍ਤਿਆਦਿ, ਸਾਭਿਧੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਤੋ ਪਰਾ ਅਪਪੁਬ੍ਬਾ ‘ਇਕ੍ਖ=ਦਸ੍ਸਨੇ’ਤੀਮਸ੍ਮਾ ‘‘ਕ੍ਵਚਣ’’ਇਤਿ (੫-੪੧) ਅਣ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਸਾਭਿਧੇਯ੍ਯਾਪੇਕ੍ਖੋ, ਸੋ ਵਾਵਧਿਨਿਯਮੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਤਮਪੇਕ੍ਖਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਤਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਵਰਤਿ ‘ਤਥਾਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਰਾਦਿਸਦ੍ਦਾਭਿਧੇਯ੍ਯੋ-ਤ੍ਥੋ ਦਿਸਾਦੇਸਾਦਿ ਪੁਬ੍ਬਾਦਿਸਦ੍ਦਾਭਿਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸਾਤ੍ਥਸ੍ਸ ਦਿਸਾਯ ਦੇਸਾਦਿਨੋ ਵਾਵਧਿਭਾਵੇਨ ਨਿਯਮਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਯੋ ਚਾਵਧਿਭਾਵੋ ਨਿਯਮਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਸੋਚਾਵਧਿਭਾਵੋ ਨਿਯਮਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੋ ਪੁਬ੍ਬਾਦਿਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯਂ ਦਿਸਾਦੇਸਾਦਿ ਮਪੇਕ੍ਖਤੀਤਿ ਸਾਭਿਧੇਯ੍ਯਾਪੇਕ੍ਖੋਵਧਿਨਿਯਮੋਯੇਵ ਵਵਤ੍ਥਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤ੍ਯਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਨ ਤੁ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਾਯਨ੍ਤਿ ਅਸਮ੍ਭਵਾ, ਅਸਮ੍ਭਵਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ-‘ਯੋ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਕੋਸਲ੍ਲੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਕੁਸਲ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਕੋਸਲ੍ਲੇਨ, ਉਤ੍ਤਰਾਕੁਰਵੋ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਦੀਪ ਵਾਸਿਨੋ, ਦੇਸੋ ਵਾ, ‘ਨਾਞ੍ਞਞ੍ਚ ਨਾਮਪ੍ਪਧਾਨਾ’’ਤਿ (੨-੧੩੬) ਅਨੇਨੇਵ ਸਞ੍ਞਾਯਂ ਸਬ੍ਬਾਦਿਕਾਰਿਯਸ੍ਸ ਨਿਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤੇ ਕਿਮਸਞ੍ਞਾਯਂਭ੍ਯਨੇਨੇਤ੍ਯਾਹ ‘ਨਾਞ੍ਞਞ੍ਚੇ’ਤ੍ਯਾਦਿ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਪੁਬ੍ਬਤ੍ਤਾਦਿਕਮੁਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਪੁਬ੍ਬੋਪਰੋਤ੍ਯਾਦਿਕਾ ਅਤ੍ਥਾਨੁਗਤਾ ਸਞ੍ਞਾ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਸਞ੍ਞਾ.

‘‘ਵਾਨੇਕਞ੍ਞਤ੍ਥੇ’’ਤਿ (੩-੧੭) ¶ ਵਿਕਪ੍ਪਾਨੁਵਤ੍ਤਨਤੋ ਅਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ‘ਨਯਿਦਮਯੁਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ, ਯੁਤ੍ਤਤਾ ਚਾਸ੍ਸ ਪਾਠੇ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰ ਦਸ੍ਸਨਤੋਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮਾਹ-‘ਨਪੁਂਸਕੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਪਾਠਾਨੁਗਤਾ ਹਿ ਸੁਤ੍ਤਰਚਨਾ, ਵਿਕਪ੍ਪਾਨੁਵਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਪੁਂਸਕਮਿਦਮੇਵ ਵਚਨਂ ਤਸ੍ਸ ਕ੍ਵਚਿ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰਤ੍ਤੇ ਞਾਪਕਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮਾਹ-‘ਤਸ੍ਸ ਚਾ’ਤਿਆਦਿ, ਅਵਸ੍ਸਮੇਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਯਥਾਵਟ੍ਠਿਤਪਾਠਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨਾਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣੇ ਸਤਿ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ [ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਮੁਖ੍ਯਤ੍ਤਪ੍ਪਤੀਤਿਤੋ ਕਥਨ੍ਤਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਞਾਪਕਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਮੁਖ੍ਯਭਾਵੇ ਹਿ ਞਾਪਕਤ੍ਥਂ ਨ ਯੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ.

ਨਨੁ ਚ ‘‘ਲਕ੍ਖਣਪਟਿਪਦਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਪਟਿਪਦਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣ’’ਨ੍ਤੀਮਾਯ ਪਰਿਭਾਸਾਯ ਲਕ੍ਖਣਿਕਸ੍ਸਾਕਾਰਸ੍ਸ ਗਹਣਂ ਨ ਪਪ੍ਪੋਤੀਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯ ਪਟਿਪਾਦਯਮਾਹ-‘ਰਸ੍ਸਾਕਾਰੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਪਰਿਭਾਸਾਯ ਚਸ੍ਸਾਯਮਤ੍ਥੋ ‘‘ਲਕ੍ਖੀਯਤੇਨੇਨੇਤਿ ਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਾਧ੍ਵਸਾਧੁਜਾਨਨ ਹੇਸੁਤ੍ਤਾ ਸੁਤ੍ਤ [ਸਤ੍ਥ] ਮੁਚ੍ਚਤੇ, ਪਟਿਗਤਮ੍ਪਦਂ ਪਟਿਪਦਂ, ਉਚ੍ਚਾਰਿਤਮਞ੍ਜਸੇਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਲਕ੍ਖਣਞ੍ਚ ਪਟਿਪਦਞ੍ਚ ਲਕ੍ਖਣਪਟਿਪਦਾਨਿ, ਤੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ ਲਕ੍ਖਣਪਟਿਪਦਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਤੇਸੁ, ਵੁਤ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਪਚ੍ਚੇਕਮ੍ਪਰਿਸਮਾਪੀਯਤੇ ‘ਲਕ੍ਖਣਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਪਟਿਪਦਵੁਤ੍ਤੇਸੂ’ਤਿ, ਤਤ੍ਰਾਞ੍ਚਸਾ ਯਮਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ, ਕੇਵਲਂ ਲਕ੍ਖਣਦਸ੍ਸਨੇਨਾਸ੍ਮਿਂ ਲਕ੍ਖਣੇ ਸਤ੍ਯਵਸ੍ਸਮਨੇਨ ਰੂਪੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਪਟਿਪਾਦਿਤਂ, ਤਂ ਲਕ੍ਖਣਵੁਤ੍ਤਮਿਤ੍ਯੁਚ੍ਚਤੇ, ਯਨ੍ਤ੍ਵਞ੍ਜਸਾ ਸਦ੍ਦੇਨੇਵ ਪਟਿਪਾਦਿਤਂ, ਤਂ ਪਟਿਪਦਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਲਕ੍ਖਣਵੁਤ੍ਤੇ ਪਟਿਪਦਵੁਤ੍ਤੇ ਚ ਰੂਪੇ ਸਤਿ ਪਟਿਪਦਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣਂ, ਨੇਤਰਸ੍ਸੇ’’ਤਿ, ਪਟਿਪਦਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵੇਤ੍ਯਵਧਾਰਣੇਨ ਨਿਯਮਰੂਪਭਾਸ੍ਸਾ ਪਰਿਭਾਸਾਯਾਵਗਮ੍ਯਤੇ, ਸੋ ਚ ਨਿਯਮੋ ਅਨਿਯਮਪੁਬ੍ਬਕੇ ਸਨ੍ਦੇਹੇ ਸਤ੍ਯਵਤਿਟ੍ਠਤੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਤ੍ਰ ਲਕ੍ਖਣਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਕੇਵਲਂ, ਨ ਪਟਿਪਦਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤ੍ਰ ਨਾਯਂ ਪਰਿਭਾਸਾ ਵਤਿਟ੍ਠਤੇ, ਯਤ੍ਰਾਪਿ ਪਟਿਪਦਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਕੇਵਲਂ, ਨ ਲਕ੍ਖਣਵੁਤ੍ਤਂ, ਸੋਪ੍ਯੇਤਿਸ੍ਸਾ ਅਵਿਸਯੋ, ਯਤ੍ਰ ਦ੍ਵੇ ਰੂਪਾਨਿ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਰੇਵਾ ਯਮ੍ਪਰਿਭਾਸਾ ਸਨ੍ਦੇਹਾਪਾਕਰਣਮੁਖੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਤਿ ਞਾਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋਯੇਵਾ ਮਤ੍ਥੋ ¶ ਇਮਾਯ ਪਰਿਭਾਸਾਯਾਨੁਵਾਦ੍ਯਤੇ, ਤਥਾਹਿ ਸਨ੍ਦੇਹਠਾਨੇਸੁ ਯਦ੍ਯਪ੍ਯੇਕਰੂਪਮੇਵਮਭਿਨ੍ਨਮੁਭਿਨ੍ਨਂ, ਤਥਾਪਿ ਲਕ੍ਖਣਵੁਤ੍ਤਂ ਰੂਪਂ ਲਕ੍ਖਣੇ ਨੋਨ੍ਨੀਯਮਾਨਂ ਧੂਮਗ੍ਗਿ ਵਿਯ ਜਲਬਲਾਕਾ ਵਿਯ ਚਾਨੁ ਮਾਨਿਕਂ, ਯਨ੍ਤੁ ਪਟਿਪਦ ਵੁਤ੍ਤਂ ਰੂਪਂ, ਤਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਸਿਦ੍ਧਂ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨੁਮਾਨੇਸੁ ਚ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਮ੍ਬਲਵਨ੍ਤਰਂ ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਅਤੋ ਪਟਿਪਦਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ.

ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੇ ਏਕਾਰੇਨ ਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਅਕਾਰਸ੍ਸਨ੍ਤਰਙ੍ਗਤ੍ਤੇ ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਪਕਤਿਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ’ਤਿ, ਪਕਤਿਯਾ ਇਦਂ ਪਾਕਤਂ ‘‘ਣੋ’’ਤਿ (੪-੩੪) ਣੋ, ਲੋਪਸ੍ਸ ਬਹਿਰਙ੍ਗਤ੍ਤੇ ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਪਚ੍ਚਯਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ’ਤਿ, ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗਬਹਿਰਙ੍ਗੇਸ੍ਵਨ੍ਤਰਙ੍ਗਵਿਧਿ ਬਲਵਾ’’ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਮੁਪਲਕ੍ਖੇਤਿ, ਅਙ੍ਗਸਦ੍ਦੋ-ਵਯਵਵਾਚੀ, ਅਨ੍ਤੇ ਸਦ੍ਦੋ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥੇ, ਅਙ੍ਗੇ ਭਵਮਨ੍ਤਰਙ੍ਗਂ ਵਿਭਤ੍ਥ੍ਯਤ੍ਥੇ-ਸਙ੍ਖ੍ਯਸਮਾਸੋ ‘‘ਏਓਨਮ ਵਣ੍ਣੇ’’ਤਿ (੧-੩੭) ਅਤ੍ਤਂ ਰਾਗਮੋ, ਅਙ੍ਗਤੋ ਬਹਿ ਬਹਿਰਙ੍ਗਂ ‘‘ਪਯ੍ਯਪਾਬਹਿਤਿਰੋ ਪੁਰੇਪਚ੍ਛਾ ਵਾ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਾ’’ਤਿ (੩-੫) ਅਸਙ੍ਖ੍ਯਸਮਾਸੋ, ਅਤ੍ਰ ਚਾਨ੍ਤਰਙ੍ਗਂ ਬਹਿਰਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਨਾਙ੍ਗੇਭਵਮਨ੍ਤਰਙ੍ਗਂ, ਅਪਿਤ੍ਵਨ੍ਤਰਙ੍ਗਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਕਾਰਿਯਮਨ੍ਤਰਙ੍ਗਂ, ਨਾਪ੍ਯਙ੍ਗਤੋ ਬਹਿਭੂਤੋ ਸਮੁਦਾਯੋ ਬਹਿਰਙ੍ਗਂ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਬਹਿਰਙ੍ਗਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਕਾਰਿਯਮ੍ਬਹਿਰਙ੍ਗਂ ਯਥਾ ਮਞ੍ਚਨਿਸ੍ਸਿਤੇਸੁ ਸਦ੍ਦਾਯਨ੍ਤੇਸੁ ‘ਮਞ੍ਚਾ ਸਦ੍ਦਾਯਨ੍ਤੀ’ਤ੍ਯੁਚ੍ਚਤੇ ਤਂ ਵਿਯੇਤਿ ਅਤੋਯੇਵਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਸਮਾਸੇਪਿ ਲਿਙ੍ਗਵਿਭਤ੍ਤਿਵਚਨਨ੍ਤਰਯੋਗੋ ‘ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗੋ ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗਾ’ਤਿ, ਸਙ੍ਕੇਤਿਕੋ ਹ੍ਯਯਮਸਙ੍ਖ੍ਯਸਮਾਸੋ, ਨ ਪੁਬ੍ਬਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨੋ, ਯਥਾ-ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਸ੍ਸਾਕ੍ਖਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾਵਬੋਧਤ੍ਥਂ ‘ਅਕ੍ਖਮਕ੍ਖਮ੍ਪਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ’ਤਿ ਵਿਚ੍ਛਾਯ-ਮਸਙ੍ਖ੍ਯਸਮਾਸੇਪਿ ਕਤੇ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖ ਞਾਣਸ੍ਸਾਕ੍ਖਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਞਾਪਨਤ੍ਥਂ ਸਙ੍ਕੇਤਵਸੇਨ ਕਤੋ-ਯਮਸਙ੍ਖ੍ਯ ਸਮਾਸੋ, ਨ ਪੁਬ੍ਬਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨੋਤਿ‘ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੋ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾ’ਤਿ ਲਿਙ੍ਗਵਿਭਤ੍ਤਿ ਵਚਨਨ੍ਤਰਯੋਗੋ, ਤਥੇਵਾਯ-ਮਨ੍ਤਰਙ੍ਗਨਿਸ੍ਸਿਤੋ-ਯਂ ਸਮੁਦਾਯਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ ਸਙ੍ਕੇਤਵਸੇਨ ਕਤੋ-ਯਮਸਙ੍ਖ੍ਯਸਮਾਸੋਤਿ ਲਿਙ੍ਗਵਿਭਤ੍ਤਿਵਚਨਨ੍ਤਰਯੋਗੋ ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੇ, ਅਥਵਾ ਅਨ੍ਤਰਮਙ੍ਗਮਸ੍ਸ ਕਾਰਿਯਸ੍ਸਾਤ੍ਥੀਤਿ ‘‘ਸਦ੍ਧਾਦਿਤ੍ਵ’’ (੪-੮੪) ਤਥਾ ਬਹਿਰਙ੍ਗਨ੍ਤਿ, ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗਞ੍ਚ ਬਹਿਰਙ੍ਗਞ੍ਚ ¶ ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗਬਹਿਰਙ੍ਗਾਨਿ, ਤੇਸ੍ਵਨ੍ਤਰਙ੍ਗੋ ਬਲਵਾਤਿ. ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗ ਕਾਰਿਯਸ੍ਸ ਬਲਵਤ੍ਤਂ ਸਾਧੇਤੁਂ ‘ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਵਿਧੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਦਮ੍ਪਨ ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗਕਾਰਿਯਸ੍ਸ ਬਲਵਭਾਵਸਾਧਨੇ ਕਾਰਣਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗਤ੍ਤਾ ਬਲਵਭਾਵੋਯੇਵ ਹਿ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਵਿਧੇਯ੍ਯਤ੍ਤ ਕਾਰਣਂ, ਤਥਾ ਚਾਹ-‘ਯੋ ਲੋਪਤੋ ਅਕਾਰਸ੍ਸ ਪਠਮਮੇਵ ਭਵਨੇ ਕਾਰਣਮਾਹ ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗਤ੍ਤਾ ਅਕਾਰਸ੍ਸਾ’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਾਯਂ ਪਾਠੋ ਘਟਤੇ, ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗਬਲਵਭਾਵਸਾਧਨਸ੍ਸ ਪਨ ਲੋਕਤੋ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਅਯਮੇਵਤ੍ਥੇ ਪਾਠੋ ਘਟਤੇ’’ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗਮੇਵ ਕਾਰਿਯਮ੍ਬਲਵਂ ਲੋਕੇ ਤਥਾਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ, ਤਥਾ ਹਿ ਲੋਕੋ ਪਾਤੋਵਾ’’ਤ੍ਯਾਦਿ, ਲੋਕੇ ਤਥਾਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾਤਿ ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗਬਲਵਭਾਵਸ੍ਸ ਲੋਕੇ ਏਵਂ ਵਕ੍ਖਮਾਨਨਯੇਨ ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ, ਅਥਵਾ ਕੇਨਚਿ ਵਿਧੁਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋਪਨਿਪਾਤੇਨ ਕਾਰਣਵੇ ਕਲ੍ਲੇਨ ਵਾ ਕਦਾਚਿ ਕਤ੍ਤੁਮਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤੇਪਿ ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗਸ੍ਸ ਅਵਸ੍ਸਂ ਵਿਧੇਯ੍ਯਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਵਿਧੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ’ਤਿ, ਸਤਿਸਮ੍ਭਵੇਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਨੁਪਹਤਤ੍ਤਾ ਕਾਰਿਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵੇ ਸਤਿ.

ਇਵਣ੍ਣਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ‘ਯੇ ਪਸ੍ਸਿਵਣ੍ਣਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਵਣ੍ਣਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ.

ਲਿਙ੍ਗਵਚਨਭੇਦੇਪਿ ਬ੍ਯਯਰਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਬ੍ਯਯਵਨ੍ਤਉਪਸਙ੍ਗਨਿਪਾਤਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯਸਞ੍ਞਾ, ਅਸਤੀ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਯੇਸਨ੍ਤ੍ਯਾਨ੍ਯਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੀਤ੍ਯਾਹ- ‘ਏਕਤ੍ਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਏਕਾਨੇਕੇਸੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਿਸੇਸੇ ਵਿਧੀਯਮਾਨਾਸ੍ਯਾਦਯੋ ਕਥਮਸਙ੍ਖ੍ਯੇਹਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤੁਮੁਸ੍ਸਹਨ੍ਤੇ ਇਚ੍ਚਾਸਯੇਨਾਹ- ‘ਕਥਮਸਙ੍ਖ੍ਯੇਹਿ ਸ੍ਯਾਦੀਨਂ ਸਮ੍ਭਵੋ’ਤਿ. ਅਥ ਨਿਸ੍ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਹਿ ਹੋਤੁਸ੍ਯਾਦੀਨਮਸਮ੍ਭਵੋ ਉਚ੍ਚਂ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸਿਚ੍ਚਾਦੋਤੁ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਸਮ੍ਭਵੇ ਭਵਿਤਬ੍ਬਮੇਵ ਸ੍ਯਾਦੀਹਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਸਮ੍ਭਵੇਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵੁਤ੍ਤਿਗਨ੍ਥਸ੍ਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਵਰਤਿ ‘ਅਞ੍ਞਥੇ’ ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ, ਕਿਮੇਸਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਮ੍ਪਯੋਜਨਂ ਯੇਨਾਸਙ੍ਖ੍ਯੇਹਿ ਤਦੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਨੋ-ਨੁਮੀਯਤੇ ਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-‘ਤਸ੍ਸਞ੍ਚ ਸਤਿਯ’ਨ੍ਤ੍ਯਾਦਿ, ਅਸਤਿ ਹਿ ਸ੍ਯਾਦੀਨਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਮੁਚ੍ਚਮਾਦੀਨਮਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਮ੍ਪਦਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਯੋ ਆਦੀਸੁ ਪਦਸ੍ਮਾ ਪਰੇਸਂ ਤੁਮ੍ਹਾਮ੍ਹਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਿਭਤ੍ਤੀਨਂ ਵੋਨੋਆਦਿਕਂ ਪਦਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ¶ ਕਾਰਿਯਂ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ‘ਉਚ੍ਚਂ ਵੋ, ਉਚ੍ਚਂ ਨੋ’ਤਿਆਦਯੋ ਪਯੋਗਾ ਨ ਸਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਸਤਿ ਤੁ ਸ੍ਯਾਦੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਲੁਤ੍ਤੇਸੁਪਿ ਤੇਸੁ ਪਦਤ੍ਤਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਯਾਯੇਵ ਤਦੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪਦਤ੍ਤੇ ਸਿਦ੍ਧੇ ਪਦਲਕ੍ਖਣਂ ਕਾਰਿਯਂ ਸਿਜ੍ਝਤੇਵਾਤਿ ਭਾਵੋ. ਪਰੇਹਿ ਏਤ੍ਥ ‘ਤਸ੍ਸਂ ਸਾਲਾਯ’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ‘ਤਤ੍ਰ ਸਾਲਾਯ’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਸਿਯਾਤਿ ‘‘ਅਬ੍ਯਯਤ੍ਵਾ ਸ੍ਯਾਦਿਨੋ’’ਤਿ (ਪਾ, ੨-੪-੮੨) ਅਬ੍ਯਯਤੋ ਪਰਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯਮਾਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸਾਪਿ ਲੋਪੋ ਵਿਹਿਤੋ, ਤੇਨਾਹ- ‘ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਤਦਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਲੋਪਵਿਧਾਨ ਮਯੁਤ੍ਤਂਤ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਕੇਨਾਤ੍ਰ ਆਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਵਿਧੀਯਤੇ ਯੇਨਾਸ੍ਸਾਪਿ ਲੋਪੋ-ਨੁਸਾਸੀਯਤੇ ‘‘ਇਤ੍ਥਿਯਮਤ੍ਵਾ’’ਤਿ (੩-੨੬) ਚੇ ਨੇਤਦਤ੍ਥਿ, ਇਤ੍ਥਿਯਮਾਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਵਿਧਾਨਤੋ-ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਞ੍ਚਾਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਹਿ ਆਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵੋਯੇਵ ਨਤ੍ਥੀਤ੍ਯਨਤ੍ਥਕਮਾਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਲੋਪਵਚਨਨ੍ਤਿ ਨਾਨਤ੍ਥਕਂ ਇਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ (੩-੨੬) ਹਿ ਗੁਣਿਪ੍ਪਧਾਨੋ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਵਤਿ ਆਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦਯੋ ਵਿਧੀਯਨ੍ਤੇ ‘ਤਸ੍ਸਂ ਸਾਲਾਯ (ਮਿਚ੍ਚੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਦਤ੍ਥੇ) ਤਤ੍ਰੇ’ਤਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯਮਿਦਮਿਤ੍ਥਤ੍ਤਵਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਿਯਾਯੇ ਵੇਤਸ੍ਮਾ ਆਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋਤ੍ਯਵਸ੍ਸਮਾਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਵਿਧੇਯ੍ਯੋਤਿ ਯੋ ਮਞ੍ਞਤੇ, ਤਮ੍ਪਤਿ ਆਹ-‘ਯਦੀਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਵਿਸੇਸਾਭਿਧਾਨਾਤ੍ਯੁਪਗਮੇ ਵਤ੍ਤ ਮਾਨੋਯਮਸਙ੍ਖ੍ਯਸਮੁਦਾਯੋ‘ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਵਤ੍ਤਤੇ’ਤਿ ਚੋਭਯਮਿਕ੍ਖਤੇ, ਇਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸਸ੍ਸ ਗੁਣਿਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਂ ਸਾਧੇਤੁਂ ‘ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਵਤਿ ਹਿ ਆਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦਯੋ’ਤਿਆਹ, ਤਤ੍ਰੇਤੀਮਸ੍ਸਾਸਙ੍ਖ੍ਯਸ੍ਸ ਸਾਲਾਯਂ ਵਤ੍ਤਨਤੋ ਆਹ- ‘ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਵਤਿ ਚਾ’ਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਸਿਦ੍ਧਿਰੂਪੇਨ ਨ ਵਤ੍ਤਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਯਦਿ ਅਯਮ੍ਪਸਿਦ੍ਧਿਰੂਪੇਨ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਕੁਤੋ ਚਰਹਿ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਵਸਾਯੋਤ੍ਯਾਹ- ‘ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਵਸਾਯੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਇਦਾਨਿ ਜਿਨਿਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਿਵਚਨਮਾਨੀਯ ਤਸ੍ਸਾ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਮੁਬ੍ਭਾਵਯਿਤੁਮਾਹ- ‘ਯੋਪ੍ਯਾਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਦੀਪਿਚ੍ਚਾਦਿ ਜਿਨਿਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਿਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਪਦਤ੍ਥੋ ਚ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾਤਿ ਯੋਪ੍ਯਾਹੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਗਮ੍ਮਮਾਨਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਇਤਿਸਦ੍ਦਾਪ੍ਪਯੋਗੋ, ਤਸ੍ਸਾਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵਂ ਵਾਦਿਨੋ ਜਿਨਿਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਿਨੋ ਵਚਨਮਯੁਤ੍ਤਂਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਕੁਤੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਏਵਂ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਦਿ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਤਾ ਇਤ੍ਥਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨਿਵਤ੍ਤਿਕਤਾ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਸਾਲਾਯਮਿਚ੍ਚਾਦਿਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਾਪੇਕ੍ਖਾ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਪ੍ਪਤੀਤਿ ਤਤ੍ਰੇਤ੍ਯਾਦੀਸੁ ਸਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਨੇਵ ਤਥਾ ਪਤੀਯਤੀਤਿ ਭਾਵੋ, ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਫੁਟਯਿਤੁਮਾਹ- ‘ਤਥਾਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਵਿਦ੍ਦਸੁਅਯਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਾਸੋ, ਅਵਿਦ੍ਦਸੁ ¶ ਅਯਨ੍ਤਿ ਉਭਯਤ੍ਰਾਪ੍ਯਤ੍ਰੇਕਵਚਨਸਿਸ੍ਸ ਨਿਵਤ੍ਤਿਯਾ ਕਤਂ ਯਮੇਕਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਾਦ੍ਯਨਪੇਕ੍ਖਮੇਵ ਪਤੀਯਤੇਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਇਤ੍ਥਤ੍ਤ ਵੁਤ੍ਤਿਨਾ ਸਾਲਾਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਸਾਮਾਨਾਧਿਕਰਣ੍ਯਂ ਤਤ੍ਰੇਤ੍ਯੇਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤਾਵਤਾ ਆਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਚ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ-‘ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਮ੍ਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਮ੍ਪੀਤਿ (ਇਤ੍ਥਿ) ਵੁਤ੍ਤਿਨਾ ਸਾਲਾਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਸਾਮਾਨਾਧਿਕਰਣ੍ਯਮ੍ਪਿ, ਆਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨਂ ਨਾਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਏਵਾਤਿ ਅਨੁਵਤ੍ਤਤੇਏਵ, ਏਕੋਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸ ਪਕਤ੍ਯਾਦਿਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਸੋ ਏਕਤ੍ਥੋ ‘ਅਸ੍ਸ ਚੇਕਤ੍ਥਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਈਯਾਦਿ ਵਿਧਾਨਨ੍ਤ੍ਯਾਹ- ‘ਏਕਤ੍ਥਤਾ ਈਯਾਦਿਵਿਧਾਨ’ਨ੍ਤਿ, ਈਯਾਦਿਵੁਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਨਂ ਵੁਤ੍ਤਿ ਈਯਾਦੀਨਂ ਵੁਤ੍ਤਿ, ਈਯਾਦਿਵਿਧਾਨੇ ਸਤਿਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਸਮਾਸਤੋਤਿ ਸਮਾਸਿਤਾ, ਤੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਞ੍ਞੇਪਿ ਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ (੪-੧੨੦) ਸੁਤ੍ਤੇਨੇਵ.

ਯਦਾ ਚਾਤ੍ਰਾਧਿਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗੋ ਤਦਾ ਤੇਨੇਵ ਵਿਭਤ੍ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨ ਸਤ੍ਤਮੀ ਪਯੁਜ੍ਜਤੇ, ਯਦਾ ਸਤ੍ਤਮੀ, ਨ ਤਦਾਧਿਸਦ੍ਦੋ, ਤੇਨਾ ਸਕਪਦੇਨੇਵ ਵਿਗ੍ਗਹੋ ਏਵਂ ਦਸ੍ਸਨੀਯੋਤਿ ਆਹ- ‘ਇਤ੍ਥੀਸੁ ਕਥਾ ਪਵਤ੍ਤਾ’ਤਿ, ਇਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦਤੋ ਸਤ੍ਤਮੀਭਵਨੇ ਕਾਰਣਮਾਹ- ‘ਤਂਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਾ’ਤਿ, ਤੇਨ ਅਧਿਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਾਨਤ੍ਥਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸੋ ਚ ਅਮਾਦੇਸੋ, ਆਦੇਸਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਅਂਆਦੇਸਸ੍ਸੇਵ, ਅਪਞ੍ਚਮਿਯਾਤਿ ਪਞ੍ਚਮਿਂ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਵਿਧੀਯਮਾਨੋ-ਯਮਮਾਦੇਸੋ ਪਞ੍ਚਮਿਯਮ੍ਪਟਿਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚਮਿਯਾ ਪਟਿਸੇਧੇਨ ਸਯਮ੍ਪਿ ਪਟਿਸਿਦ੍ਧੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤ੍ਯਾਹ ‘ਆਦੇਸਸ੍ਸੇਵਾਯਂ ਪਟਿਸੇਧੋ’ਤਿ, ਲੋਪਪਟਿਸੇਧਸ੍ਸ ‘ਨਾਤੋ’ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਵਾਕ੍ਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਯਮ੍ਪਟਿਸੇਧੋ ਨੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਅਥ ਕਥਮਿਦਮਪਞ੍ਚਮ੍ਯਾਤ੍ਯਮਾਦੇਸੇਨੇਵਾਤਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤਿ ਨ ਲੋਪ ਪਟਿਸੇਧੇਨਾਤਿ ਪਰਿਭਾਸਮਾਹ-‘ਅਨਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਵਿਧਿ ਵਾ ਹੋਤਿ ਪਟਿਸੇਧੋ ¶ ਵਾ’ਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਰਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਨੇਕਤ੍ਥਤ੍ਤੇਪੀਹਾਨ੍ਤਰਾਲ਼ਵਾਚੀਤਿ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੇ ਅਨ੍ਤਰਮ੍ਮਜ੍ਝਮਸ੍ਸੇਤ੍ਯਨਨ੍ਤਰੋ, ਅਨ੍ਤਰਾਲ਼ਮਤ੍ਤਪਟਿਸੇਧੇ ਪਯੋਜਨਂ ਨਤ੍ਥੀਤ੍ਯਨ੍ਤਰਾਲ਼ਗਤਸ੍ਸ ਵਿਧਿਨੋ ਪਟਿਸੇਧਸ੍ਸ ਚਾਭਾਵਾਨਨ੍ਤਰੋਤ੍ਯੁਪ ਚਰੀਯਤੇ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਗਾਮਾਤ੍ਯਾਦਿ ਵਿਯ, ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤੇ ਪਨ ਮਜ੍ਝਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੇ-ਨ੍ਤਰ ਮੇਸਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ ਸੁਤ੍ਤੇਪ੍ਯਨਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਵਿਧਾਨਨ੍ਤਰਸ੍ਸਾਪਿ ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮੇਕੋਪ੍ਯਨਨ੍ਤਰੋਤ੍ਯੁਚ੍ਚਤੇ, ਤੇਨੇਵਾਨਨ੍ਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ਪਰਿਭਾਸਾਯਮੇਕ ਵਚਨਂ, ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ ਇਦਮਤ੍ਥੇ, ਇਤਿ ਇਮਾਯ ਪਰਿਭਾਸਾਯਾਦੇਸੇਨਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਤੇਨਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਰਿਭਾਸਾਯ ਵਸੇਨ, ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨਾਦੇਸੇਨਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤਿ ਤੇਨਾਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਅਲੋਪੋਤਿ ਲੋਪ ਪਟਿਸੇਧੋ, ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਲਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮਤ੍ਥਾਨਂ ਵਿਧਾਨਾਯ ਦ੍ਵੇ ਵਾਕ੍ਯਾਨਿ ਭਵਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਰ ‘ਨਾਤੋ’ਤੀਦਂ ਪਟਿਸੇਧਵਿਧਾਯਕਮੇਕਂ ਵਾਕ੍ਯਂ, ‘ਅਮਪਞ੍ਚਮਿਯਾ’ਤਿ ਦੁਤਿਯਮਮਾਦੇਸਸ੍ਸ, ਤਤ੍ਰਾਪਞ੍ਚਮਿਯਾਤ੍ਯਾਦੇਸੇਨੇਵਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਾਨਾ ਨ ਲੋਪਪਟਿਸੇਧੇਨ, ਤਥਾਸਤ੍ਯਮਪਞ੍ਚਮਿਯਾਤਿਦਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਯਦਿ ਨ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਮਾਲਮ੍ਬਤੇ ਤਮਨ੍ਤਰੇਨਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਤੋ-ਞ੍ਞਥਾ ਕਿਨ੍ਤ੍ਯਨੇਨਾਤ੍ਥਬਲੇਨ ਲਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਲੋਪੋਤਿ ਜੋਤੇਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਵਾਕ੍ਯਭੇਦੇਨ ਵਿਵਰਣਂ ਕਤਂ, ਨ ਏਕਵਾਕ੍ਯਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕੋ ਏਕਵਾਕ੍ਯਤਾਯਞ੍ਹਿ ਕਾਰਿਯ ਦ੍ਵਯਸ੍ਸਪਿ ਪਞ੍ਚਮਿਯਮ੍ਪਟਿਸੇਧੋ ਸਿਯਾ ‘ਪਞ੍ਚਮਿਂ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਕਾਰਿਯਦ੍ਵਯਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬ’ਨ੍ਤਿ, ਯਦਿਪਿ ਸਿਦ੍ਧਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਯੇਨ ਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਤ੍ਯਨੇਨ ‘‘ਯੇਨ ਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਵਿਧਿਰਾਰਬ੍ਭਤੇ, ਤਸ੍ਸ ਬਾਧਨਮ੍ਭਵਤੀ’’ਤਿ ਮਮ੍ਪਰਿਭਾਸਮੁਪਲਕ੍ਖੇਤਿ, ਕਿਮਤ੍ਥਮਿਹਾਯਂ ਪਰਿਭਾਸਾ ਪਠ੍ਯਤੇ ਇਹ ਸਤ੍ਥੇ-ਪਵਾਦਾ ਉਸ੍ਸਗ੍ਗੇ ਬਾਧਨ੍ਤੇਤਿ ਨਿਯਮੋ, ਤਤ੍ਰ ਚੁਸ੍ਸਗ੍ਗਾ ਦੁਵਿਧਾ ਨਿਯਤਪ੍ਪਤ੍ਤਯੋ ਅਨਿਯਤਪ੍ਪਤ੍ਤਯੋ ਚੇਤਿ, ਯੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਪਵਾਦਵਿਸਯਮ੍ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਨਿਯਤਪ੍ਪਤ੍ਤਯੋ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ, ਯੇ ਕ੍ਵਚਿਦੇਵਾਪਵਾਦਵਿਸਯਮਵਗਾਹਨ੍ਤੇ, ਤੇ ਅਨਿਯਤਪ੍ਪਤ੍ਤਯੋ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ, ਏਵਂ ਦੁਵਿਧੇਸੁਸ੍ਸਗ੍ਗੇਸੁ ਯੇ-ਨਿਯਤਪ੍ਪਤ੍ਤਯੋ, ਤੇਸਮੇਵ ਬਾਧਨਮਿਚ੍ਛੀਯਤੇ, ਨ ਨਿਯਤਿਕਾਨਂ, ਤੇਨ ਤਪ੍ਪਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮਯਮ੍ਪਰਿਭਾਸਾ ਪਠ੍ਯਤੇਤਿ, ਯੇਨੇਤ੍ਯੁਸ੍ਸਗ੍ਗਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਨੇਤਿ ਪਟਿਸੇਧਵਾਚੀ ਨਿਪਾਤੋ, ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਅਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠੇ ਵਿਸਯੇ ਇਤ੍ਯਜ੍ਝਾਹਾਰਿਯਂ, ਯੇਨ ਉਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ ਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪਤ੍ਤੇਏਵ ਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠੇਏਵ ਵਿਸਯੇਤ੍ਯਤ੍ਥੋ… ‘ਦ੍ਵੇ ਪਟਿਸੇਧਾ ਪਾਕਤਮਤ੍ਥਂ ਗਮੇਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ, ਵਿਧੀਯਤੀਤਿ, ਪਟਿਸੇਧੋ ਵਿਧਾਨਞ੍ਚ, ਆਰਬ੍ਭਤੇ ਵਿਧੀ

ਯਤੇ ¶ ਪਠ੍ਯਤੇਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਅਨੇਨਾਪਵਾਦਵਿਧਿਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਿ ਆਦੋਯੇਨੇਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸਉਸ੍ਸਗ੍ਗਸ੍ਸਬਾਧਨਮ੍ਭਵਤ੍ਯਪਵਾਦੇਨ, ਯੇਨ ਤ੍ਵਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਵਿਸਯੇ ਆਰਬ੍ਭਤੇ ਤਸ੍ਸ ਬਾਧਨਂ ਨ ਭਵਤੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਕੁਤੋਤਿ ਚੇ ਅਨਵਕਾਸਤ੍ਤਾ, ਤਥਾਹਿ ਯਦਿ ਉਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬੋ ਵਿਸਯੋ ਗਹਿਤੋ ਸਿਯਾ, ਕੋ-ਪਵਾਦਸ੍ਸਅਞ੍ਞੋ ਵਿਸਯੋ ਸਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨਵਕਾਸਤ੍ਤਾ (ਨ) ਅਪ (ਵਾਦੇ) ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਬਾਧਨਮ੍ਭਵਤੀਤ੍ਯਵਸੇਯਂ, ਯੇਨ ਤੁਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ ਕੋਚਿ ਦੇਵਾਪਵਾਦਵਿਸਯੋ-ਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋਸਿਯਾ, ਨਸਬ੍ਬੋ, ਤਮ੍ਪਤਿ ਸਾਵਕਾ ਸਤ੍ਤਾ ਤਮ੍ਬਾਧਤੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ‘ਪਞ੍ਚਪੂਲਿਮਾਨਯੇ’ਤ੍ਯਤ੍ਰ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਪੂਲਾਨਂ ਸਮਾਹਾਰੋਤਿ ਵਿਸੇਸਨਸਮਾਸੋ ‘‘ਨਦਾਦਿਤੋਵੀ’’ (੩-੨੭) ਸਮਾਹਰਣਂ ਸਮਾਹਾਰੋਤਿ ਸਮਾਹਾਰਸ੍ਸਪਿ ਭਾਵਰੂਪਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘ਭਾਵਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤੇਪੀ’ਤਿ, ਗੁਣਭੂਤਦਬ੍ਬਾਨਿ ਪੂਲਾਨਿ.

ਸੁਤ੍ਤੇ ਅਨਿਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਕਿਮਤ੍ਥਿਯ (ਮਨੇਨ) ਪਟਿਸੇਧਵਚਨੇਨ, ਯਤੋ ਇਮਸ੍ਸੇਤ੍ਵੇਵਾਨਿਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਮਨਸਿਕਤ੍ਵਾ ਆਹ-ਨਾਮਗ੍ਗਹਣੇ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ‘‘ਨਾਮਗ੍ਗਹਣੇ ਲਿਙ੍ਗਵਿਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸਾਪਿ ਗਹਣ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਾਯਂ, ਤਤ੍ਥ ਲਿਙ੍ਗੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕੇਨਚਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਨਾਮਂ ਲਿਙ੍ਗਵਿਸਿਟ੍ਠਂ, ਤਸ੍ਸ, ਯਤ੍ਥ ਸਦ੍ਦਸਾਮਞ੍ਞਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਨਾਮਗ੍ਗਹਣੇ ਸਤਿਲਿਙ੍ਗਵਿਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸਾਪਿ ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ… ਸਾਮਞ੍ਞੇ ਸਬ੍ਬਵਿਸੇਸਾਨੁਪ੍ਪਵੇ ਸਤੋਤ੍ਯਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਇਦਮੇਵਾਤਿ ਅਨਿਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਵਚਨਮੇਵ, ਞਾਪਕਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਕੋ ਪਟਿਸੇਧੋ, ਸੋ ਇਤ੍ਥਿਯਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਸਤਿ ਅਨਿਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਕਤੋ ਸਿਯਾਤਿ ਅਨਿਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਪਟਿਸੇਧਵਚਨਮੇਵੇਮਂ ਪਰਿਭਾਸਂ ਞਾਪੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਇਮਿਨਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਪਰਿਭਾਸਾਯ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਲਦ੍ਧਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਅਨਪੁਂਸਕਸ੍ਸਾਤਿ ਪਰਿਯੁਦਾਸੋਤਿ ਅਨਪੁਂਸਕਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਞ੍ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਰਿਯੁਦਾਸੋ-ਤ੍ਥੋਤ੍ਯਤ੍ਥੋ.

ਤਨ੍ਨੇਤਿਆਦਿਨਾ ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਰਿਭਾਸਾਵਤਿਰਨਿਚ੍ਚਾਤਿ ਸੂਚੇਤਿ.

ਹੋਤੁ ¶ ਸਿਤੋ-ਞ੍ਞਤ੍ਰਕੇ ਸਤਿ ਸਾਦੇਸੋ, ਸਿਮ੍ਹਿ ਤੁ ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਪਠਮਮੇਵ ਕਤੋ ਮਸ੍ਸ ਸਾਦੇਸੋਤਿ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਸਤਿ ‘ਕੇਵਾ’ਤਿ ਕਿਂ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸਾਦੇਸਵਿਧਾਨੇਨੇ ਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਮਞ੍ਞ ਵਿਧਾਨੇ ਫਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਕੇਨੇਕਤ੍ਥਤਾਯਂ’ਤ੍ਯਾਦਿਮਾਹ, ਕੇਨੇਕਤ੍ਥਤਾਯਨ੍ਤਿ ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਸਹ ਣਾਦਿਵੁਤ੍ਤਿਯਂ, ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸੁਭਾਗਸ੍ਸ ਪਦਤ੍ਤਾਭਾਵਾਤਿ ‘‘ਏਕਤ੍ਥਤਾਯਾ’’ਤਿ (੨-੧੧੯) ਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ਪਦਤ੍ਤਸਾਧਿਕਾਯਾਪਗਮੇਨ ਪਦਤ੍ਤਾਭਾਵਾ, ਪਦਸਙ੍ਖਾਰਨਿਬਨ੍ਧਨੋਤਿ ਪਦ ਸਿਦ੍ਧਿ ਹੇਤੁਕੋ, ‘‘ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਭਾਵੇ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਸ੍ਸਾਪ੍ਯਭਾਵੋ’’ਤਿ ਞਾਯਸ੍ਸਾਯਮਤ੍ਥੋ ‘‘ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਹੇਤੂਤ੍ਯਨਤ੍ਥਨ੍ਤਰਂ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਭਾਵੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਭਾਵੇ ਹੇਤੁਵਿਨਾਸੇਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਆਗਤੋ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕੋ, ਫਲਭੂਤੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਭਾਵੋ ਵਾ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕੋ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਭਾਵੇ ਤਂ ਹੇਤੁਤੋ ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਸ੍ਸ ਫਲਸ੍ਸਾਪ੍ਯਭਾਵੋ ਭਵਤੀ’’ਤਿ, ਤਥਾਹਿ ਛਤ੍ਤਨਿਮਿਤ੍ਤਛਾਯਾ ਛਤ੍ਤਾਪਾਯੇਨ ਭਵਤਿ, ਪਦੀਪਨਿਮਿਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨਂ ਪਦੀਪਾਪਾਯੇ ਨ ਭਾਤਿ, ਤਥੇਹਾਪਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਤੋ ਪਵਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਭਾਵੇ ਅਭਾਵੋਯੇਵ ਯੁਤ੍ਤਿ ਮਾਤਿ ਮਞ੍ਞਤੇ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰਚਾਤਿ ਸਿਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਚ.

ਤ੍ਯਏਤਾਨਂ ਤਕਾਰਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾਯ ‘ਤਤਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਇਮਿਸ੍ਸਾਯਾਤ੍ਯਾਦੀਸੁ ‘‘ਸ੍ਸਂ ਸ੍ਸਾ ਸ੍ਸਾਯੇ’’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ (੨-੫੨) ਇ, ‘‘ਤਦਾਦੇਸਾ ਤੇ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਤੋ ਸਾਦ੍ਯਾਦੇਸੀਨਂ ਗਹਣਾਸ੍ਸਾਯਾਦੇਸਾਦੀਨਂ ਗਹਣਸਮ੍ਭਵੇਪਿ ਕਿਂ ਸ੍ਸਾਯਾਦਿਗ੍ਗਹਣੇ ਨ ਸੁਤ੍ਤਗੁਰੁਕਰਣੇਨੇ ਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯ‘ਸ੍ਸਾਯਾਦਿਗ੍ਗਹਣ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਵੁਤ੍ਤਿ ਗਨ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਨਨੁ ਚੇ’ਤ੍ਯਾਦਿ, ਟਸਸ੍ਮਾਦਿਕਂ ‘ਟਸਸ੍ਮਾਸ੍ਮਿਨ੍ਨਨ੍ਨਾਸ੍ਵਿਮਸ੍ਸ ਚਾ’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਨਮਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਵਿਧਿਗ੍ਗਹਣਾਯ [ਨਾਦੀਨਮ੍ਪਵਿਗ੍ਗਹਾਯ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)], ਤਸ੍ਸਾ

ਦੇਸਿਨੋ ¶ ਆਦੇਸੋ ਤਦਾਦੇਸੋ, ਤਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਸ ਆਦੇਸਿਨੋ ਗਹਣਂ ਤਗ੍ਗਹਣਂ, ਤੇਨ.

ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਗੁਰੁਨਿਦ੍ਦੇਸਮਕਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਲਹੁਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨੇ ਸਤਿ, ਏਕਵਿਭਤ੍ਤਿਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾਤਿ‘ਦੁਤਿਯਾਯੋਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਏਕਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ, ਅਞ੍ਞਥਾਤਿਆਦਿਨਾ ਨੇਕਦੇਸੋਤਿਵਚਨਪਰਿਯਨ੍ਤੇਨੇਤੇਨ ‘ਨ ਤ੍ਵੇਕਵਿਭਤ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤਾਨ’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਭਾਸੇਕਦੇਸਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਪਕਾਸਿਤੋਤਿ ਞਾਤਬ੍ਬਂ, ਏਤਦੇਵਾਨੁਵਤ੍ਤਤੀਤ੍ਯਨੇਨ ਤੁ ‘‘ਏਕਯੋਗ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪੇਕਦੇਸੋ-ਨੁਵਤ੍ਤਤੇ’’ਤੀਮਸ੍ਸ, ਏਕਵਿਭਤ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕਦੇਸੋ ਨਾਨੁਵਤ੍ਤਤੇਤਿ ਯੋਜਨਾ ਪਰਿਭਾਸਾਯਂ, ਞਾਪੇਤੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨ ਞਾਪੇਤਿ.

ਅਪ੍ਪਧਾਨਪ੍ਪਟਿਸੇਧਤੋ ਸਬ੍ਬਾਦੀਨਂ ਤਦਨ੍ਤਵਿਧਿਨਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਹਿ ਸਬ੍ਬਾਦਿਗ੍ਗਹਣੇ ਕੋ ਪਸਙ੍ਗੋ ਪਿਯਸਬ੍ਬਾਦੀਨਂ, ਯਤੋ ਅਪ੍ਪਧਾਨਪ੍ਪਟਿਸੇਧੋ, ਕਰੀਯਤੇ ਤੇਨ ਪਰਮਸਬ੍ਬੇਇਚ੍ਚਾਦਿ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਅਪ੍ਪਧਾਨਪ੍ਪਟਿਸੇਧੋ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਤ੍ਤਰਿ ਕਰਣੇ ਵਾ, ਕਤ੍ਤਰਿ ਤਤਿਯਾਸਿਦ੍ਧਿਮਾਹ-‘ਕਰੋਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਕਰੋਤਿਮ੍ਹਿ ਕਰਧਾਤੁਮ੍ਹਿ ਗਮ੍ਮਮਾਨੇ, ਮਾਸੇਨ ਕਤਾਤਿ ਪਾਠੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ… ਮਾਸੇਨ ਕਤਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ, ਪੁਬ੍ਬਭਾਵੇਤਿ ਪੁਬ੍ਬਭਵਨੇ ਮਾਸਸ੍ਸ ਕਰਣਤ੍ਤਂ, ਏਤ੍ਥ ਤੁ ਮਾਸੇਨ ਕਰਣਭੂਤੇਨ ਪੁਬ੍ਬਭੂਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤੇਨੇਵੇਤ੍ਥਾਪਿ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਪਾਠੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ.

ਚਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਚਤ੍ਥੋ, ਸੋਯੇਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮਾਸਸ੍ਸ ਪਰਾਮਾਸੋ, ਚਤ੍ਥੋ ਏਤ੍ਥ ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਕਿਨ੍ਤੁ ਸਬ੍ਬਾਦਿ ਨ ਚਤ੍ਥਸਮਾਸਵਿਸਯੋਤਿ ਪਾਠੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ.

ਕਿਂ ਬਹੁਲਂਵਿਧਾਨਾ ‘ਵੁਦ੍ਧ੍ਯਭਾਵੋ’ [ਓਤ੍ਥਾਭਾਵੋ (ਪਞ੍ਚਿਕਾਯਂ)] ਤਿ ਪਾਠੇਨ ਪਯੋਜਨਂ ਯੇਨੇ ਤਦਤ੍ਥਮੇਵ ¶ ‘‘ਸੁਮੇਧਾਦੀਨਮਵੁਦ੍ਧਿ ਚੇ’’ਤਿ ਗਣਪਾਠੋ ਕਤੋ, ਹੇਮਸਦ੍ਦੇਨ ਹੇਮਮਯਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨ੍ਯਭੇਦੇਨਤ੍ਯਾਹ- ‘ਹੇਮਮਯਾਨੀ’ਤਿ, ਕਪ੍ਪਨ ਸਦ੍ਦੇਨ ਸੀਸਾਲਙ੍ਕਾਰਜਾਲਾਨਿ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਤਾਨਿਯੇਵ ਵਾਸਸਾਨਿ ਪਟਾ ਤਂਸਰਿਕ੍ਖਤਾਯ, ਸਕਤ੍ਥੇਪਿ ਯਥਾਗਮਮ੍ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਬਾਣਾਦੀਸੁ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੇਸੁ ਮਨਾਦੀਸੁ ਨ ਪਟ੍ਠੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਬਾਣਾਦੀਸੁਤਿ ਬਾਣ ਸਦ੍ਦਕ੍ਖਯਾਦੀਸੁ, ਅਹਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਮਨਾਦਿਕਾਰਿਯਾਸਮ੍ਭਵਾ ਅਹਸਦ੍ਦੋ ਮਨਾਦੀਸੁ ਨ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਰਹਸੀਤਿ ਨਿਪਾਤਤ੍ਤਾ ਇਕਾਰਸ੍ਸ ਚ ਅਸਬ੍ਭਵਾ ਰਹਸਦ੍ਦੋ ਚ ਮਨਾਦੀਸੁ ਨ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ ਸਜ੍ਝਾਹਾਰੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਇਕਾਰਸ੍ਸ ਕਚ੍ਚਾਯਨੇ ਸ੍ਮਿਨੋ ਕਰੀਯਮਾਨਸ੍ਸ ਇਕਾਰਾਦੇਸਸ੍ਸ ਚ, ਰਹਤਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਨਿਪਾਤਤ੍ਤਂ ਸਭਾਵਤੋ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ‘ਰਹਸੀਤ੍ਯਾਦਿ’ਮਾਹ, ਰਹੋਸਦ੍ਦੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਰਹਸਦ੍ਦੋਤਿ ਪਾਠੋ-ਵਗਨ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਤੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਅਹਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਮਨਾਦਿਕਾਰਿਯਾਸਮ੍ਭਵੋ ਰਹਸੀਤਿਚ ਨਿਪਾਤੋ, ਤੇਨ, ਇਹਮਨਾਦੀਸੁ.

ਗੇਤਿ ਗਸਞ੍ਞੇ ਪਰੇ, ਕੁਤੋ-ਨੁਇਚ੍ਚਾਦੋ ਭੋ’ਇਤਿ ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤੋ ਨਿਪਾਤੋ, ਤਥਾਸਤਿ ‘ਤਯੋਜਨਾ’ਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਨਿਪਾਤਤ੍ਤਂ ਸਮਤ੍ਥੇਤੀਤਿ [ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤੇਤਿ] ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਬਹੁਤ੍ਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਨ੍ਤਂ ਭਵਤੀਤਿ ਸੇਸੋ, ਨਨੁਚਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਨ੍ਤਨ੍ਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋਵਾਵਸੀਯਤਿ, ਨ ਤਦਨ੍ਤਵਿਧੀਤਿ [ਨ੍ਤਨ੍ਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋਵ ਨਾਵਸੀਯਤਿ, ਤਦਨ੍ਤਵਿਧਿਪੀਤਿ ਪਾਠੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ] ਆਹ- ‘ਨ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯ ਸ੍ਸੇਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਸੁਤਤ੍ਤਾਤਿ ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤ੍ਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਨੁਮਿਤਸ੍ਸ ‘‘ਵਿਧਿਬ੍ਬਿਸੇਸਨਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੨੬) ਲਿਙ੍ਗਤੋ ਤਦਨ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤ ਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਸਙ੍ਖਾਤਅਨੁਮਾਨਞ੍ਞਾਣੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਦਲ਼੍ਹੋ ਧਮ੍ਮੋ ਧਨੁ ਅਸ੍ਸ ਦਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮਾ. ਰਾਜਾਦੀਸ੍ਵਿਮਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਠਿਤੇ

ਤਦਨ੍ਤੋ ¶ ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣ ਪਰਿਭਾਸਾਯ ਗਯ੍ਹਤੀ ਤ੍ਯਾਹ- ‘ਇਮਿਨਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

ਪਚ੍ਚਯਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ‘‘ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣੇ ਯਸ੍ਮਾ ਸੋ ਵਿਹਿਤੋ ਤਦਾਦਿਨੋ ਤਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਗਹਣ’’ਨ੍ਤਿ ਞਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਯਤੋ ਵਿਹਿਤੋ ਤਂ ਵਿਨਾ ਨ ਭਵਤਿ ਪਚ੍ਚਯੋਤ੍ਯਨੇਨ ਞਾਯੇਨ ਪਤ੍ਤੋਯੇਵਾਤ੍ਥੋ ਆਖ੍ਯਾਯਤੇ ‘ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣੇ ਯਸ੍ਮਾ ਸੋ ਵਿਹਿਤੋ, ਤਦਾਦਿਨੋ ਗਹਣ’ਨ੍ਤਿ, ‘‘ਵਿਧਿਬ੍ਬਿਸੇਸਨਨ੍ਤਸ੍ਸੇ’’ਤਿ ਤਦਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਯਤੇ ‘ਤਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਗਹਣ’ਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸੋ ਆਦਿ ਯਸ੍ਸ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਸੋ ਤਦਾਦਿ, ਸੋ ਪਚ੍ਚਯੋ-ਨ੍ਤੇ ਯਸ੍ਸ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਸੋ ਤਦਨ੍ਤੋ, ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਤਦਾਦਿਤਦਨ੍ਤਸਮੁਦਾਯਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਗਹਣਂ, ਨ ਤੁ ਤਦਨ੍ਤਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਇਹ ਤੁ ਤਦਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣਮੇਵਾਨੁਰੂਪਨ੍ਤਿ’ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘‘ਕਤ੍ਤਰਿ ਲ੍ਤੁਣਕਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤ੍ਯਾਦਿ, ਤਦਾਦਿਤਦਨ੍ਤ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਤੁ ਗਹਣੇ ਫਲਂ ‘ਬ੍ਯਜਿਗਿਸੀ’ਤਿਆਦੀਸੁ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਤਞ੍ਚ ‘‘ਤੁਂਸ੍ਮਾ ਲੋਪੋਚਿਚ੍ਛਾਯਂ ਤੇ’’ਤਿ (੫-੪) ਸੁਤ੍ਤੇ ਸਯਮੇਵ ਵਕ੍ਖਤਿ.

ਕਚ੍ਚਾਯਨੇ ‘‘ਸਕਮਨ੍ਧਾਤਾਦੀਨਞ੍ਚੇ’’ਤਿ (੨-੩-੪੪) ਸੁਤ੍ਤਿਤਂ, ਸੋਪਿ ਲ੍ਤ੍ਵਨ੍ਤੋਯੇਵਾਤ੍ਯਭਿਮਤਸਿਦ੍ਧੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਿਯਮੁਦਾਹਟਂਤ੍ਯਾਹ- ‘ਸਕਮਨ੍ਧਾਤੁ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਲ੍ਤ੍ਵਨ੍ਤੋ ਮਨ੍ਧਾਤੁਸਦ੍ਦੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ‘ਸਕਮਨ੍ਧਾਤੁ’ ਸਦ੍ਦੋਪਿ ਲ੍ਤ੍ਵਨ੍ਤੋਤਿ ਸਜ੍ਝਾਹਾਰੋ ਪਦਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਤਤੋਪੀਤਿ ਨ ਕੇਵਲਂ ਕਤ੍ਤੁਤੋਵ, ਮਨ੍ਧਾਤੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਲ੍ਤ੍ਵਨ੍ਤਤਂ ਸਾਧੇਤ੍ਵਾ ਸਕਮਨ੍ਧਾਤੁਸਦ੍ਦਮ੍ਪਟਿਪਾਦੇਤੁਂ ‘ਸਬ੍ਬੇਸ’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਸਦ੍ਦੋ ਯਦੀਪਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਤਥਾਪਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਦ੍ਵਾਰੇਨਿਧਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੇ ਵਤ੍ਤਤੀਤ੍ਯਾਹ-‘ਚੁਦ੍ਦਸਹਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਹੀ’ਤਿ ਪਾਠੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਚੁਦ੍ਦਸਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯਾਵ ਪਞ੍ਚਾਦਿਸਙ੍ਖ੍ਯਾ, ਯਤੋ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਸਦ੍ਦੋ ਨੇਹ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤੋਤਿ.

ਦਿਵਸਤੋ ਸ੍ਮਿਨੋ ਟਿਮ੍ਹਿ ਪੁਬ੍ਬਸਰਲੋਪੇ ਦਿਵਿ.

ਦੁਤਿਯਾਗ੍ਗਹਣੇਨਾਤਿ ¶ ‘ਦੁਤਿਯਾਯੋਸ੍ਸ ਨੇ ਵਾ’ਤ੍ਯੇਵਂ ਸੁਤ੍ਤ ਰਚਨਾਯਂ ਦੁਤਿਯਾਗ੍ਗਹਣੇਨ.

ਏਨਾਦੇਸਸ੍ਸਾਸਮ੍ਭਵਾਤਿ ਨਾਸ੍ਸ ਸ੍ਮਾਦੇਸਤ੍ਤਾ.

ਉਭਯਵਿਕਪ੍ਪੋਤਿ ਸਮਾਸਾਸਮਾਸਪਕ੍ਖਦ੍ਵਯਵਿਧਾਨਂ, ਕਚ੍ਚਾਯਨਵੁਤ੍ਤਿ ਕਾਰਸ੍ਸ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਮਾਵੀਕਤ੍ਤੁਮਾਹ-‘ਕਚ੍ਚਾਯਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਇਤ੍ਥਿਪੁਮਨ੍ਨਪੁਂਸਕ ਸਮੂਹੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾਯਨ੍ਤੇਸਂ ਸਾਧਨਕ੍ਕਮੋ ‘ਦ੍ਵਨ੍ਦਛਟ੍ਠੀਹਿ ਸਮਾਸੇ ਇਤ੍ਥਿਪੁਮਨਪੁਂਸਕਸਮੂਹੋ’ਤਿ ਠਿਤੇ ‘‘ਸਮਾਸੇ ਚ ਵਿਭਾਸਾ’’ਤਿ (੨-੨-੩੫) ਪੁਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਮਾਦੇਸੇ ‘‘ਵਗ੍ਗਨ੍ਤਂ ਵਾ ਵਗ੍ਗੇ’’ਤਿ (੧-੪੨) ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਸ੍ਸ ਵਗ੍ਗਨ੍ਤੋ.

ਕਮ੍ਮਾਦਿਤ੍ਤਾ ਏਨਸ੍ਸਾਪਿ ਅਭਾਵਪਕ੍ਖੇਤਿ ‘‘ਨਾ ਸ੍ਸੇ ਨੋ’’ਤਿ (੨-੮੦) ਕਮ੍ਮਾਦਿਤੋ ਨਾਸ੍ਸ ਏਨਾਦੇਸਕਰਣਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਆਦੇਸੋ ਕਥਨਂ, ਅਨ੍ਵਾਦੇਸੋ-ਨੁਕਥਨਮਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਅਨ੍ਵਾਦੇਸੋ ਕਥਿਤਾਨੁਕਥਨ’ਮੀਤਿ, ਕਥਿਤਸ੍ਸਾਨੁਕਥਨਂ ਕਥਿਤਾਨੁਕਥਨਂ, ਅਨੇਨ ਚ ਨੇਹ ਪਚ੍ਛਾ ਉਚ੍ਚਾਰਣਮਤ੍ਤਮਨ੍ਵਾਦੇਸੋ, ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਏਕਸ੍ਸਾਭਿਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਸਦ੍ਦੇਨ ਪਟਿਪਾਦਿਤਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਤਿਪਾਦਨਮਨ੍ਵਾਦੇਸੋਤਿ ਵਦਤਿ, ਤੇਨੇਹ ਨ ਭਵਤਿ ‘ਦੇਵਦਤ੍ਤਂ ਭੋਜਯ, ਇਮਞ੍ਚ ਯਞ੍ਞਦਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ, ਕੇਨਚਿ ਵਿਸੇਸਨ੍ਤਰਯੋਗੇਨ ਕਥਿਤਸ੍ਸਾਨੁਕਥਨਂ ਅਨ੍ਵਾਦੇਸੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕਥਮ੍ਪਨ ਵਿਸੇਸਨ੍ਤਰਯੋਗੋ ਗਮ੍ਯਤੇਚ੍ਚਾਹ- ‘ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ’ਤਿ, ਕੇਨਚਿ ਵਿਸੇਸੇਨਾਯੋਗੇ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਪੁਨਬ੍ਬਚਨਾਨੁਪਪਜ੍ਜਨਂ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ, ਤੇਨੇਵਾਹ- ‘ਅਞ੍ਞਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਨਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਇਤ੍ਥਿਯਮਤ੍ਵਾ’’ਤਿ (੩-੨੬) ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵਿਧਾਨਤੋ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਮਜ੍ਝੇਪਿ ਇਤ੍ਥਿਯਮ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਨਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਵਦਤਿ.

ਨਨੁ ¶ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਨਂਵਿਭਤ੍ਤਿਕ੍ਕਮੇਨਾਪਿ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਤਥਾਸਤਿ ‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਦ੍ਵੇਆਦੇਸਾ ਕਮੇਨੇ’ਚ੍ਚੇਵ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ ‘ਨ ਨਂਵਿਭਤ੍ਤਿਕ੍ਕਮੇਨਾਪੀ’ਤਿ. ਕਾਰਣਮਾਹ- ‘ਤਸ੍ਸਾਨਪੇਕ੍ਖਿਤਤ੍ਤਾ’ਤਿ, ਇਮਿਨਾ ਨਿਸ੍ਸਯਕਰਣਮੇਕਾ ਸਤ੍ਥਿਯਾ ਯੁਤ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਪੇਕ੍ਖਿਤੇ ਕਥਂ ਭਵੇਯ੍ਯਾ ਤ੍ਯਾਹ- ‘ਯਦਿ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਪੇਕ੍ਖਿਤਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ, ਏਵਮਞ੍ਞਤੇ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਜਾਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ਦ੍ਵੇਪਿ ਨਂ ਰੂਪਾਨਿ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਪਿ ‘ਤਿਚਤੁਨ੍ਨ’ਨ੍ਤਿ ਵਿਯ ਬ੍ਯਤ੍ਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋਵ ਯਥਾਕ੍ਕਮੋਪਕਾਰੀਯਮਾਨਾਨ, ਮਨੁਦੇਸਸ੍ਸ ਤਥਾ ਵਿਞ੍ਞਯਮਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਨਂਸੁਇਚ੍ਚੇਵ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਨ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤੋ-ਵਸੀਯਤੇ ‘ਨ ਯਥਾਕ੍ਕਮਮੇਤ੍ਥਾਪੇਕ੍ਖਿਤ’ਨ੍ਤਿ.

ਨਨੁ ਨ੍ਤਨ੍ਤੂਨਨ੍ਤਿ ਤਦਨ੍ਤਾ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣਪਰਿਭਾਸਾਯ, ਤਥਾ ਸਤਿ ਕਾਰਿਯਿਤ੍ਤੇਨ ਤਦਨ੍ਤਾਵ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਕਥਂ ਨ੍ਤਨ੍ਤੂਯੇਵਾ ਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ- ਤੇਯੇਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤਾਯਾਤਿ [ਸੁਤਥਾਯ-ਪਞ੍ਚਿਕਾ] ਸੁਤਤ੍ਤਾ, ਬਲਵਤ੍ਤਾ ਤੇਯੇਵ ਕਾਰਿਯਿਤ੍ਤੇਨ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਨ ਤਦਨ੍ਤਾ, ਦੁਬ੍ਬਲਾਤਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਂ ਵਤ੍ਵਾ ਦੁਬ੍ਬਲਤ੍ਤੇ ਕਾਰਣਮਾਹ- ‘ਅਨੁਮਿਤਤ੍ਤਾ’ਤਿ, ਅਨੁਮਿਤਤ੍ਤਂ ਸਾਧੇਤੁਮਾਹ- ‘ਅਨੁਮਿਤਾਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਭਵਿਭਤ੍ਤੀਨਨ੍ਤਿ ਪਾਠੋ ਯੁਤ੍ਤ ਤਰੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਾਦੇਸੇ ਅਕਾਰੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਯੋਮ੍ਹੀਤਿ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਨ੍ਤਜਾਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਥਵਸੇਨ ‘ਪਚ੍ਚੇਕ’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨੇਵਾਹ ਪਞ੍ਚਿਕਾਯਂ- ‘ਕਥਮਿਦਮਵਸੀਯਤੇ ਯੋਮ੍ਹੀਤਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸਾ’ਤਿ, ਤਸ੍ਸਦਾਨਿ ਅਤ੍ਥਮ੍ਪਕਾਸੇਤੁਂ ‘ਪਚ੍ਚੇਕਨ੍ਤਿ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿ’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਯੋਮ੍ਹਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਆਦੇਸਾਨਂ ਸਮ੍ਭਵਾ ਆਦੇਸੀਨਮ੍ਪਿ ਬਹੁਤ੍ਤਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨ’ਨ੍ਤਿ ਬਹੁਵਚਨਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਵੁਤ੍ਤਿਯਮ੍ਪਨ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਯੋਮ੍ਹਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਦ੍ਵਿਸਦ੍ਦਸਮ੍ਭਵਾ ‘ਦ੍ਵਿਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਦੁਤਿਯਾਯਮ੍ਪਿ ਦੁਵੇ ਦ੍ਵੇ.

ਪਕਤਵਸੇਨਾਤਿ ¶ ਤੁਮ੍ਹਾਮ੍ਹਾਨਮਾਦੇਸਾਨਮਧਿਕਤਵਸੇਨ, ਕਮਮਨਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਨ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਕਚ੍ਚਾਯਨਾਚਰਿਯੋ ਤੁਮ੍ਹਾਮ੍ਹੇਹਿ ਪਰਾਯ ਚਤੁਤ੍ਥੀ ਛਟ੍ਠੀ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ‘‘ਸਸ੍ਸਂ’’ਤਿ (੨-੩-੩) ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਅਮਾਦੇਸਂ ਵਿਧਾਯ ‘ਤੁਮ੍ਹਂ ਅਮ੍ਹ’ਨ੍ਤਿ ਬਹੁਵਚਨਰੂਪਾਨਿ ਸਾਧੇਤਿ… ਏਕਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਗੁਰੁਆਦਿਕੇ ਚ ਗਾਰਵ ਵਸੇਨ ਬਹੁਵਚਨਰੂਪਦਸ੍ਸਨਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-ਤੁਮ੍ਹਂ ਅਮ੍ਹ’ਨ੍ਤਿਆਦਿ, ਤਸ੍ਸਾਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘ਤਮਯੁਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਯੁਤ੍ਤਤਂ ਸਾਧੇਤਿ ‘ਏਵਂ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਇਮਸ੍ਮਿਮ੍ਪਨ ਸਤ੍ਥੇ ਏਕਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਬਹੁਵਚਨ ਰੂਪਸਾਧਨਕ੍ਕਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਇਧ ਪਨਾ’ਤਿਆਦਿਮਾਰਦ੍ਧਂ.

ਨੇਨਾਤਿ ਨਕਾਰੇਨ, ਪਦਸਞ੍ਞਾਵਿਧਾਯ ਕਵਚਨਾਭਾਵੇਪੀਤਿ ਪਾਣਿਨਿ ਯਾਨਮਿਵ ਸ੍ਯਾਦਿਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਾਨਂ ਪਦਸਞ੍ਞਾਵਿਧਾਯਕਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਪਿ, ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਵਸੇਨ ਪਦਨ੍ਤਿ ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ਅਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋਪਿ ਸਿਯਾਤਿ ਆਹ-‘ਰੁਲ਼੍ਹਿਯਾਵਾਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗਾ ਭਾਵੋ’ਤਿ, ਆਖ੍ਯਾਤਂ ਸਾਬ੍ਯਯਕਾਰਕ ਵਿਸੇਸਨਂ ਵਾਕ੍ਯਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ, ਏਕਾਖ੍ਯਾਤਿਕਂ ਵਾਕ੍ਯਨ੍ਤ੍ਯਪਰੇ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਏਕਤੋ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘ਪਦਸਮੂਹੋ ਵਾਕ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਕਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਸਾਬ੍ਯਯੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਆਖ੍ਯਾਤਂ ਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਮਾਹੁ, ਅਬ੍ਯਯਮਸਙ੍ਖ੍ਯਂ, ਆਖ੍ਯਾਤਂ ਸਾਬ੍ਯਯਂ ਸਕਾਰਕਂ ਸਵਿਸੇਸਨਞ੍ਚ ਵਾਕ੍ਯੇਸਞ੍ਞਂ ਭਵਤੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤਿ ਕਾਰਕਵਿਸੇਸਨਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਾ ਵਿਸੇਸਨਸ੍ਸ ਚ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਗਹਣਂ, ਸਾਬ੍ਯਯਂ-ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਚਤਿ, ਸਕਾਰਕਂ ਓਦਨਂ ਪਚਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਪਚਤਿ, ਸਕਾਰਕਵਿਸੇਸਨਂ-ਮੁਦੁਂ ਵਿਸਦਮੋਦਨਮ੍ਪਚਤਿ, ਦਸ੍ਸਨੀਯੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਪਚਤਿ, ਸਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸਨਂ- ਮੁਦੁਂ ਪਚਤਿ, ਮਨ੍ਦਂ ਪਚਤਿ, ਪਦਸਮੂਹੋ ਵਾਕ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਵਿਸੇਸੋਵਸੀਯਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮਾਹ-ਵਤ੍ਤੁ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਥੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਅਨੇਕਾਖ੍ਯਾਤਿ ਕਮ੍ਪਿ ਗੁਣਪ੍ਪਧਾਨਭਾਵੇ ਨੋਪਕਾਰਤੋ ਵਾਕ੍ਯਮੇਕਮ੍ਭਵਤਿ… ਪਦ ਸਮੂਹੋ ਵਾਕ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਵਦਤਿ, ਯਥਾ ਵਾਕ੍ਯਨਾਨਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਇਹਾਪੀਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥੇਤ੍ਯਾਦੋਪਿ.

ਹਿਗ੍ਗਹਣੇ ¶ ਪਞ੍ਚਮੀਹਿਸ੍ਸਾਪਿ ਗਹਣਮ੍ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘ਅਪਞ੍ਚਮ੍ਯਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸੁਤਂ ਅਨਪ੍ਪਕਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾਪਾਦੇ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿਤਿਆਦਿਸੂ ਤਤ੍ਤਾ ਨ ਵੋਆਦੇਸੋ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਤਿਟ੍ਠਥ ਨਗਰੇਤਿ ਪੁਬ੍ਬਵਾਕ੍ਯਤੋ ਵਾਕ੍ਯਨ੍ਤਰਤ੍ਤਾ ਏਕਵਾਕ੍ਯਤਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਵਿਯ ਦਿਯ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਮ੍ਹੇ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ‘ਦਿਸ-ਪੇਕ੍ਖਣੇ’ ਇਚ੍ਚਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਮਾਨਞ੍ਞਭਵਨ੍ਤਯਾਦਿ ਤੂਪਮਾਨਾ ਦਿਸਾ ਕਮ੍ਮੇ ਰੀਰਿਕ੍ਖਕਾ’’ਤਿ (੫-੪੩) ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ‘‘ਨਤੇ ਕਾਨੁਬਨ੍ਧਨਾਗਮੇਸੂ’’ਤਿ (੫-੮੫) ਏਤ੍ਤਾਭਾਵੇ ‘‘ਸ੍ਯਾਦਿਸ੍ਯਾਦਿਨੇਕਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ (੩-੧) ਸਮਾਸੇ ਚ ‘ਏਕਤ੍ਥਤਾਯਂ’’ਤਿ (੨-੧੧੯) ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੇ ਚ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਦੀਨਮਾ’’ਤਿ (੩-੮੬) ਆ ‘ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਸਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ.

ਪਚ੍ਛਾ ਆਦੇਸੋ ਅਨ੍ਵਾਦੇਸੋਤਿ ਗਹਿਤੇ ਕਥਿਤਾਨੁਕਥਨਨ੍ਤਿ ਕਥਂ ਞਾਯਤੀਤਿ ਆਹ- ‘ਪਚ੍ਛਾ ਕਥਨਞ੍ਚ ਕਥਿਤਾਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ’ਤਿ.

ਸਹ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋ ਪੁਬ੍ਬੋ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਸਪੁਬ੍ਬੋ.

ਅਪਰਮ੍ਪਰਯੋਗਪ੍ਪਤਿਪਤ੍ਯਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ‘ਗਾਮਨਗਰਾਨਂ ਚੇਨਾ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਮ੍ਪਰਯੋਗਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ.

ਜਟਾ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਜਟਿਲੋ, ਸੋਵ ਜਟਿਲਕੋ, ਜਟਿਲਕਾਤਿ ਏਕਤ੍ਥੇ ਨਿਦਸ੍ਸਿਤਵਿਸੇਸਵਚਨਂ, ਮਾਣਵਕਾਤਿ ਵਿਯ ਨ ਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨਂ, ਅਸਤ੍ਤੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਆਮਨ੍ਤਣਂ ਪੁਬ੍ਬਮਸਨ੍ਤਂ ਵਾ’’ਤਿ (੨-੨੩੯) ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਮਞ੍ਞਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨਸ੍ਸ ਪਟਿਸੇਧੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਿਸੇਸਵਚਨੇ ਜਟਿਲਕਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ‘ਆਮਨ੍ਤਣਂ ਪੁਬ੍ਬਮਸਨ੍ਤਂ ਵਾ’’ਤੀਮਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਿਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਦਿਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨੇਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਆਦਿ ਯਸ੍ਸ, ਤਞ੍ਚ ਤਂ ਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨਞ੍ਚ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਦਿਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨੇ ਮਾਣਵਕੇ ਮਾਣਵਕਸਦ੍ਦੇ ਪਰਭੂਤੇ ਸਤਿ, ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਸਤ੍ਤੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ¶ ਇਦਂ ਦੀਪੇਤਿ ‘‘ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਤਿ ਵਿਸੇਸਵਚਨਤ੍ਤਾ ਪਟਿਸੇਧਾਭਾਵਾ ਪੁਬ੍ਬਪਰਾਨਮੁਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ‘‘ਆਮਨ੍ਤਣਂ ਪੁਬ੍ਬਮਸਨ੍ਤਂ ਵਾ’’ਤੀਦਂ ਪਪ੍ਪੋਤੀ’’ਤਿ.

ਇਤਿ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਪਞ੍ਚਿਕਾਟੀਕਾਯਂ ਸਾਰਤ੍ਥਵਿਲਾਸਿਨਿਯਂ

ਯਸ੍ਸਾਤਿਕਮਾਵਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਯੋਆਦਿਅਕ੍ਖਰਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ, ਕਿਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ- ‘ਇਦ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਇਦਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਸ੍ਯਾਦਿਸਮੁਦਾਯਰੂਪਂ, ਅਵਯਵੇਨ ਵਿਗ੍ਗਹੋ ਸਮੁਦਾਯੋ ਸਮਾਸਤ੍ਥੋ, ਸਮੁਦਾਯੇ ਪਵਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਦਾ ਅਵਯਵੇਸੁਪਿ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਸ੍ਯਾਦਿਸਦ੍ਦੋ ਸਿਆਦਿਕੇ ਅਵਯਵੇਪਿ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਵਿਧਿਗ੍ਗਹਣਞਾਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣੇ ਯਸ੍ਮਾ ਸ ਵਿਹਿਤੋ ਤਦਾਦਿਨੋ ਤਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਗਹਣ’’ਨ੍ਤਿ ਞਾਯੇਨ. ਸ੍ਯਾਦਿ ਅਨ੍ਤੇ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਂ. ਨਨੁ ਚ ‘‘ਸ੍ਯਾਦਿਸ੍ਯਾਦਿਨੇਕਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਂ ਯੇਨਕੇਨਚਿ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤੇਨ ਸਹੇਕਤ੍ਥੀਭਾਵਮਰਹਤਿ, ਤਥਾਹਿ ਯਥਾ ਗਾਮਗਤੋਤਿਆਦੋ, ਤਥਾ ਪਸ੍ਸ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇ ਗਾਮਂ, ਗਤੋ ਯਞ੍ਞਦਤ੍ਤੋ ਗੁਰੁਕੁਲਨ੍ਤਿ ਆਦੋਪਿ ਸਮਾਸੋ ਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-‘ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਸ੍ਸ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਸ੍ਸਯੇਨ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਤੇਨ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤੇਨ ਸਹਤਂ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਮੇਕਤ੍ਥਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ਅਵਸੀਯਤੀਤਿ ਯਸ੍ਸਾਤ੍ਯਾਦਿਸ੍ਵਤ੍ਥੋ, ਤਥਾ ਚ ਗਾਮਗਤੋਤ੍ਯਤ੍ਰਤ੍ਥੀਮੇਸ-ਮਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਪੇਕ੍ਖਾਲਕ੍ਖਣੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਤ੍ਯੇਕਤ੍ਥੀਭਾਵੋ, ਤਤੋਯੇਵੇਤ੍ਥਾਹੁ-

ਨਿਯਤਂ ਸਾਧਨਂ ਸਾਧ੍ਯੇ, ਕ੍ਰਿਯਾ ਨਿਯਤਸਾਧਨਾ;

ਸਨ੍ਨਿਧਾਨੇਨ ਮੇਤੇਸਂ [ਚੇਥਿਸ੍ਸਾ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)], ਨਿਯਮੋ-ਯਮ੍ਪਕਾਸਤੀਤਿ.

ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਯਤੋ ਗਾਮਮਿਚ੍ਚੇਤਂ ਸਾਧਨਂ ਸਾਧ੍ਯਂ ਕਿਰਿਯਂ ਤਂਬ੍ਯਪਦੇਸਜਾਨਨਯੋਗ੍ਯਮਪੇਕ੍ਖਤੇ ਗਤੋਤਿ, ਅਤੋ ਸਾਧਨਂ ਕਾਰ ਕਂ ¶ ਸਾਧ੍ਯੇ ਕਿਰਿਯਾਯ ਨਿਯਤਂ, ਯਤੋ ਚ ਕਿਰਿਯਾ ਸਯਂ ਸਾਧਨਮਪੇਕ੍ਖਤੇ ਕਿਂ ਗਤੋਤਿ, ਅਤੋ ਕਿਰਿਯਾਪਿ ਨਿਯਤਂ ਸਾਧਨਮੇਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਯਤਸਾਧਨਾ ਹੋਤਿ ਅਯਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਨਿਯਮੋ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਪੇਕ੍ਖਾਵਸੇਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਏਤੇਸਂ ਸਾਧ੍ਯਸਾਧਨਾਨਂ ਸਨ੍ਨਿਧਾਨ ਮਤ੍ਤੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਤੋ ਪਕਾਸਤੀ’’ਤਿ. ਪਸ੍ਸ ਦੇਵਦਤ੍ਤ ਗਾਮਂ, ਗਤੋ ਯਞ੍ਞਦਤ੍ਤੋ ਗੁਰੁਕੁਲਂਤ੍ਯਤ੍ਰ ਤੁ ਗਾਮਨ੍ਤਿ ਸਾਧਨਂ ਪਸ੍ਸੇਤਿ ਸਾਧ੍ਯਮਪੇਕ੍ਖਤੇ, ਗਤੋਤਿ ਗਮਨਕਿਰਿਯਾ ਤੁ ਗੁਰੁਕੁਲਮਪੇਕ੍ਖਤੇ, ਤਤੋ ਚ ਗਾਮਗਤਾਨਂ ਵਾਕ੍ਯਨ੍ਤਰਾਵਯਵਾਨਂ ਨਤ੍ਥੇਵਾਪੇਕ੍ਖਾਤਿ ਨ ਭਵਤਿ ਸਮਾਸੋ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਵਮੂਹਨੀਯਂ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਪੇਕ੍ਖਾਲਕ੍ਖਣੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ੍ਯਨ੍ਤਰਤੋ-ਨਵਟ੍ਠਿਤਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਵਿਸੇਸੇ ਨਿਵੇਸੇਤਿ, ਤਥਾਚ ਵੁਤ੍ਤਂ–

ਤਸ੍ਸ ਤ੍ਵਾਕਙ੍ਖਤੋ ਭੇਦੇ, ਯਾ ਪਰਿਪ੍ਲਵਮਾਨਤਾ;

ਵਿਸੇਸੇ ਤਂ ਨਿਵੇਸੇਨ੍ਤੋ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਵਾਵਛਿਨ੍ਦਤੀਤਿ.

ਭੇਦੇ ਵਿਸੇਸੇ ਗਾਮਨ੍ਤੇਤਂ ਸਾਮਞ੍ਞਂ ਵਿਸੇਸਾਪੇਕ੍ਖਂ ‘ਗਾਮਮਾਸੀਸਤਿ, ਜਹਾਤਿ, ਗਤੋ’ਤਿ, ਤਥਾ ‘ਗਤੋ ਗਾਮਂ, ਵਨਂ, ਗੁਰੁਕੁਲ’ਨ੍ਤਿ ਵੇਵਮਾਕਙ੍ਖਤੋ-ਭਿਲਸਤੋ ਤਸ੍ਸ ਤੁ ਪਧਾਨਪਦਸ੍ਸੁਪਸਜ੍ਜਨਪਦਸ੍ਸ ਚ ਯਾ ਪਰਿਪ੍ਲਵਮਾਨਤਾ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਤਾ ਤਂ ਵਿਸੇਸੇ ਵਿਸਿਟ੍ਠੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨਿ ਨਿਵੇਸੇਨ੍ਤੋ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਵਾਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰੋ ਕ੍ਵਚਿ ਸਾਧ੍ਯਸਾਧਨਭਾਵਲਕ੍ਖਣੋ ਕ੍ਵਚਿ ਪਕਤਿਵਿਕਾਰਭਾਵਸਭਾਵੋ ਕ੍ਵਚਿ ਸਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਰੂਪੋ ਅਵਛਿਨ੍ਦਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ੍ਯਨ੍ਤਰਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਯਤੋ-ਯਮਪੇਕ੍ਖਾ ਵਾਕ੍ਯਕਾਲੇਯੇਵ ਨਿਰੂਪ੍ਯਤੇ, ਤਤੋ ਯਤ੍ਥਾਤ੍ਥਿ ਪਦਾਨਮਪੇਕ੍ਖਾ, ਤਤ੍ਥ ਸਮਾਸਾਵਗਮੋ, ਯਤ੍ਰ ਤੁ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਰ ਨ ਭਵਤੀਤ੍ਯਨੁਪਦਿਟ੍ਠੋ ਵਿਸਯਵਿਭਾਗੋ ਞਾਯਤੇਤਿ ਭਾਵੋ, ਬਾਲੇ ਅਬੁਧੇਤੁ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਚਿਤ੍ਤੋ ਸਮਾਸਵਿਧਾਨਲੋਪਾਦਿਨਾਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾਧੁਸਦ੍ਦਪਰਿਜਾਨਨਤ੍ਥਮੁਪਾਯੋ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਤੁ ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਤ੍ਤਾ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ [ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਂ] ਵਾਕ੍ਯਸਮਾਸਾਨਂ ਭੇਦੋ, ਨ ਹਿ ਵਾਕ੍ਯੇ ਦਿਟ੍ਠਪਦਾਨਿ ਸਮਾਸੇ ਸਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ–

ਬਾਲੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯੁਪਾਯੋ-ਯਂ, ਵਿਚਿਤ੍ਤੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ;

ਭੇਦੋ ਵਾਕ੍ਯਸਮਾਸਾਨਂ, ਚ੍ਚਨ੍ਤਂ [ਞ੍ਞਤ੍ਤਂ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਂ ਯਤੋਤਿ.

ਅਤੋਯੇਵਾਤਿ ¶ ਯਤੋ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿਯਸ੍ਸਯੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਤੇਨ ਸਹ ਤਦੇਕਤ੍ਥਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਨਾਨਿਟ੍ਠਂ ਕਿਞ੍ਚਿਪੀਹ ਹੋਤਿ, ਅਤੋਯੇਵ ਹੇਤੁਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬ੍ਯਪੇਕ੍ਖਾ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਪਰਿਗ੍ਗਹਾਯੇਤਿ ਪਦਾਨਮਞ੍ਞੋਞ੍ਞਾਕਙ੍ਖਾ ਬ੍ਯਪੇਕ੍ਖਾ, ਸਾਵ ਸਾ ਮਤ੍ਥਿਯਂ, ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਗ੍ਗਹਾਯ. ਸਮਤ੍ਥਵਚਨਂ ਨ ਕਤਨ੍ਤਿ ਪਾਣਿਨਿਯੇਹਿ ਵਿਯ ‘‘ਸਮਤ੍ਥੋ ਪਦਵਿਧੀ’’ਤਿ (ਪਾ, ੨-੧-੧) ਸਮਤ੍ਥਵਚਨਂ ਨ ਕਤਂ. ਸਮਤ੍ਥੋ ਪਦ ਵਿਧੀਤਿ ਪਰਿਭਾਸਾਯਮਯਮਤ੍ਥੋ ‘‘ਵਿਧੀਯਤੇ [ਵਿਧੀਯਤੀਤਿ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਵਿਧਿ, ਪਦਾਨਂ ਵਿਧਿ ਪਦਵਿਧਿਸਮਾਸਾਦਿ, ਯੋਕੋਚੀਹ ਸਤ੍ਥੇ ਪਦਵਿਧਿ,ਸੋ ਸਮਤ੍ਥੋ ਵਿਗ੍ਗਹ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਾਭਿਧਾਨੇ (ਸਤ੍ਤਿ) ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ, ਤਾਦਿਸਪਰਿਭਾਸਾਯ ਬ੍ਯਾਪਾਰਤੋ ਤੇਸਂ ‘ਪਸ੍ਸ ਦੇਵਦਤ੍ਤ ਗਾਮਂ, ਗਤੋ ਯਞ੍ਞਦਤ੍ਤੋ ਗੁਰੁਕੁਲਂ’ ਤ੍ਯਾਦੋ ਨਾਨਿਟ੍ਠਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਦ੍ਵਿਧਾਤ੍ਯੁਪਗਮ੍ਯਤੇ ਵਾਕ੍ਯੇ ਬ੍ਯਪੇਕ੍ਖਾਵੁਤ੍ਤਿਯਮੇਕਤ੍ਥੀਭਾਵੋ ਚੇਤਿ [ਵੁਤ੍ਤਿਯਮੇਕਤ੍ਥੀਭਾਵੋ ਵਾਕ੍ਯੇ ਬ੍ਯਪੇਕ੍ਖਾਚੇਤਿ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)]. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਸ੍ਸ ਪਰਿਗ੍ਗਹਂ ਵਚਨਮਨ੍ਤਰੇਨ ਪਟਿਪਾਦਿਯ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਪਰਿਗ੍ਗਹਮਿਦਾਨਿ ਵਚਨੇਨ ਪਟਿਪਾਦਯਮਾਹ- ‘ਏਕਤ੍ਥੀ ਭਾਵੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਏਕਤ੍ਥੀਭਾਵੋ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਥਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਤ੍ਥਤਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਵਿਸੇਸੋ, ਵਾਕ੍ਯੇ ਹਿ ਸਾਧਾਰਣਤ੍ਥਤਾ ਨਤ੍ਥਿ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਥਤ੍ਤਾ, ਅਤੋਯੇਵੇਤ੍ਥ ਭੇਦਨਿਬਨ੍ਧਨਾ ਛਟ੍ਠ੍ਯੁਪਜਾਯਤੇ ‘ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਰਿਸੋ’ਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤੂਭਯਪਦਬ੍ਯਵਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਥਾਭਿਧਾਨਤੋ ਸਾਧਾਰਣਤ੍ਥਤਾ ਭਵਤਿ, ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਸਮਾਸੇ ਵਿਸੇਸਨਂ ਵਿਸੇਸ੍ਸਮਨੁਪਵੀਸਤਿ ਏਕੀਭਵਤਿ ਵਿਸੇਸਨਂ, ਵਾਕ੍ਯੇ ਤੁ ਵਿਸੇਸਨਂ ਵਿਸੇਸ੍ਸਤੋ ਵਿਸੁਂਯੇਵਾ ਵਤਿਟ੍ਠਤੇ’’ਤਿ. ਦ੍ਵਨ੍ਦਸਮਾਸਸ੍ਸ ਤੁ ਪਦਾਨਂ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਾਭਾਵੇਪਿ ਸਕਲਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ‘ਰਞ੍ਞੋ ਗੋ ਚ ਅਸ੍ਸੋ ਚ ਪੁਰਿਸੋ ਚਾ’ਤਿ ਵਾਕ੍ਯਤੋ ‘ਰਞ੍ਞੋ ਗਵਾਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਾ’ਤਿ ਸਮਾਸਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸੋ ਏਕਤ੍ਥੀ ਭਾਵਲਕ੍ਖਣੋ ਭਵਤ੍ਯੇਵ, ਤਥਾਹਿ ਤਤ੍ਥ ਵਾਕ੍ਯੇ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਥਨਿਬਨ੍ਧਨ ਸਮੁਚ੍ਚਯਪਟਿਪਾਦਨਾਯ ਚਸਦ੍ਦੋ ਪਯੁਜ੍ਜਤੇ, ਸਮਾਸੇ ਤੁ ਨਪ੍ਪਯੁਜ੍ਜਤੇ, ਏਕਤ੍ਥ ਵਚਨੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਸ੍ਯਾਦਿਸ੍ਯਾਦਿਨੇਕਤ੍ਥ’’ ਤ੍ਯੇਕਤ੍ਥਵਚਨੇਨੇਵ, ਏਕਤ੍ਤੀਭਾਵੋਯੇਵ ਭਵਤੀਤਿ ਸੇਸੋ, ਏਵਕਾਰੋ ਨ ਵਾਕ੍ਯੇ ਤਥਾਹਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਵਾਕ੍ਯੇ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ- ਵਾਕ੍ਯੇ’ਤਿਆਦਿ.

ਵਾਕ੍ਯੇਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹਵਾਕ੍ਯੇ, ਵਿਸੇਸੇਨ ਗਯ੍ਹਤਿ ਞਾਯਤ੍ਯਨੇਨੇਤਿ ਵਿਗ੍ਗ- ਹੋ ¶ , ਸੋ ਚ ਤਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਚੇਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹਵਾਕ੍ਯਂ, ਵਿਸੇਸੇਨ ਵਾ ਗਹਣਂ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਤਦਤ੍ਥਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਵਿਗ੍ਗਹਵਾਕ੍ਯਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ, ਕਾਯਂ ਬ੍ਯਾਪੇਕ੍ਖਾਤਿ ਆਹ-‘ਭੇਦਾਦਿਲਕ੍ਖਣਾ’ਤਿ, ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਸਂਸਗ੍ਗ ਭੇਦ ਸਂਸਗ੍ਗਾਨਞ੍ਚ ਗਹਣਂ.

ਤਤ੍ਥ ਸਾਨ੍ਤਰੇਹਿ ਸਾਮ੍ਯਨ੍ਤਰੇਹਿ ਚ ਬ੍ਯਾਵੁਤ੍ਤਿ ਛੇਦੋ, ਸਂਵਿਸੇਸ ਸਾਮਿਵਿਸੇਸਾਨਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਸਂਸਗ੍ਗੋ, ਤਦਾਹ- ‘ਤਥਾਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਭੇਦਕੋ ਬ੍ਯਾਵਤ੍ਤਕੋ, ਅਤ੍ਥਗਹਿਤੋਤਿ ਕਾਰਣਵਸੇਨ ਭੇਦਵਾਦਿਨਾ ਗਹਿਤੋ, ਯਦੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਸਂਸਗ੍ਗਵਾਦਿਨੋ-ਧਿਪ੍ਪਾਯਮਾਹ ਯਦਾ ਤੂਭਯਮ੍ਪਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਉਭਯਵਾਦਿਨੋ, ਅਭਿਮਤੋਤਿ ‘‘ਪਾਕ੍ਕਡਾਰਾਸਮਾਸੋ’’ਚ੍ਚਨੇਨ (੨-੧-੩) ਪਾਣਿਨਿਨਾ ਇਚ੍ਛਿਤੋ. ਪਾਕ੍ਕਡਾਰਾਤਿ ‘‘ਕਡਾਰਾ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯੇ’’ਚ੍ਚਨੇਨ (੨-੨-੩੮) ਕਡਾਰਾਸਂਸਦ੍ਦਨਾ ਪਗੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

‘ਪੁਥ ਭਿਨ੍ਨੋ ਅਤ੍ਥੋ ਯੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਤਾਨਿ ਪੁਥਗਤ੍ਥਾਨਿ, ਵਾਕ੍ਯੇ ਹਿ ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਰਿਸੋ ਤੇਤ੍ਥ ਰਾਜਸਦ੍ਦੋ ਰਾਜਤ੍ਥਮੇਵ ਵਦਤਿ, ਪੁਰਿਸਸਦ੍ਦੋ ਪੁਰਿਸਤ੍ਥਮੇਵ, ਵੁਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤੁ ਰਾਜਪੁਰਿਸੋਤੇਤ੍ਥ ਰਾਜਸਦ੍ਦੋਪਿ ਪੁਰਿਸਤ੍ਥਮੇਵ ਵਦਤੀਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮੇਕਤ੍ਥੀਭਾਵੋ ਭਵਤਿ, ਅਞ੍ਞੋਯੇਵਾਵਯਵਤ੍ਥਾਨ੍ਵਿਤੋ ਸਮੁਦਾਯਤ੍ਥੋ ਪਾਤੁਭਵਤੀਤਿ ਤਦਪੇਕ੍ਖਾਯ ਚੇਕਤ੍ਥੀਭਾਵੋ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਜਹਮਾਨਸਕਤ੍ਥਵੁਤ੍ਤਿਮਭ੍ਯੁਪਗਮ੍ਮ ਵੁਤ੍ਤਂ- ‘ਵਿਸੇਸਨਸ੍ਸ ਸਕਤ੍ਥ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਤੋਯੇਵ ਪਰੋ ਚੋਦੇਸ੍ਸਤਿ ‘ਨਨੁ ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਏਕਤ੍ਥੀਭਵਨਂ ਸਮਸਨਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਏਕਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਮਾਸੋਤਿ ਨਾਤ੍ਥਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ.

ਜਹਮਾਨਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਸਕਤ੍ਥਂ ਯਸ੍ਸਂ (ਸਾ) ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨਾਚ੍ਚਨ੍ਤਾਯ ਜਯਾਤੀਤਿ ਏਵਮ੍ਮਞ੍ਞਤੇ ‘‘ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਮਤ੍ਤਮਭਿਸਨ੍ਧਾਯ ਜਹਮਾਨਸਕਤ੍ਥਂਤ੍ਯੁਚ੍ਚਤੇ, ਨ ਤੁ ਸਬ੍ਬਥਾ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋਪਰੋਪਕਾਰਾਯ ਤਸ੍ਸੋਪਾਦਾਨਤੋ, ਸਬ੍ਬਥਾ ਚ ਸਕਤ੍ਥਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇ ਪਰੋਪਕਾਰਾਸਮ੍ਪਾਦਨਤੋ-ਨੁਪਾਦਾਨਮੇਵ ਪਯੋਜਨਾਭਾਵਾ ਤਸ੍ਸ ਸਿਯਾ’’ਤਿ, ਥਪਤਿ ਵਡ੍ਢਤੀ. ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਰਾਜਸਦ੍ਦਵਾਚ੍ਚਂ. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਪਿ ਨ ਦੋਸੋ… ਵਾਕ੍ਯੇ ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਪਸਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਸੋਯੇਵਾਯਨ੍ਤ੍ਯਨ੍ਵਯਾਵਸਾਯਤੋ ਤਦਤ੍ਥਾਵ ਗਤਿਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਅਥ ਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਸੋਯੇਵਾਯਨ੍ਤ੍ਯਜ੍ਝਵਸਾਯੋ-ਨ੍ਵਯੋ, ਸੋਯੇਵਾਯਂ ਰਾਜਸਦ੍ਦੋ ਯੋ ਵਾਕ੍ਯਤਾਲੇ ਦਿਟ੍ਠੋਤਿ ਵੋਹਾਰੀਨਮੇਕਤ੍ਤਾਵਸਾਯੇਨਾਸਤ੍ਯਪਿ (ਰਾਜਸਦ੍ਦਸ੍ਸ)ਤ੍ਥੇ ¶ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨਮ੍ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਭਾਵੋ, ਏਤ੍ਥੇਵ ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਮਾਹ- ‘ਯਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਅਬ੍ਯਯਨ੍ਤਿ ਯਦਞ੍ਞੇਸਂ ਪਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਲਿਙ੍ਗਵਚਨਭੇਦੇਪਿ ਬ੍ਯਯਰਹਿਤਤ੍ਤਾ ਉਪਸਗ੍ਗਨਿਪਾਤਾਨਂ ਪਰੇਹਿ ਅਬ੍ਯਯਸਞ੍ਞਾਕਰਣਤੋ ਅਬ੍ਯਯਨ੍ਤਿ ਪਰੇਸਂ ਪਸਿਦ੍ਧਂ, ਤੇਸਨ੍ਤ੍ਵਯਂ ਸਮਾਸੋ ਅਬ੍ਯਯਤ੍ਥਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਤ੍ਤਾ ਅਨਬ੍ਯਯਂ ਅਬ੍ਯਯਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਅਬ੍ਯਯੀਭਾਵੋ ਪਸਿਦ੍ਧੋ, ਅਸਙ੍ਖ੍ਯਸ੍ਸ ਸੁਤਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵਿਭਤ੍ਯਤ੍ਥਾਦਯੋ ਵਿਸਯਭਾਵੇਨ ਵਿਸੇਸਨਾਨੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤੀਤ੍ਯਾਹ- ‘ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਇਮਿਨਾ ਨੇਮੇਸਮਾਸਤ੍ਥਾਤਿ ਦੀਪੇਤਿ.

ਤਾਵਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਕਮਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਯੋ-ਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੇ ਤਮਾਹ- ‘ਵਿਭਤ੍ਯ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਵਿਭਤ੍ਯਤ੍ਥੇ ਉਦਾਹਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵਿਭਤ੍ਯਤ੍ਥਵਿਸਯੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸਾਸਙ੍ਖ੍ਯਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਾਸਮਧਿਤ੍ਥੀਤਿ ਉਵਾਹਰਿਤ੍ਵਾ, ਨਿਚ੍ਚਯਮਾਸਾਨ ਮਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਅਸਕਪਦਵਿਗ੍ਗਹੋ ਵਾ ਯੁਤ੍ਤੋ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਪਤ੍ਤੀਤ੍ਯਾਹ- ‘ਨਿਚ੍ਚਸਮਾਸਤ੍ਤਾ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

ਅਸਕਪਦੇਨ ਅਨਤ੍ਤਨਿਯਪਦੇਨ ਅਞ੍ਞਪਦੇਨ ਵਿਗ੍ਗਹੋ ਅਸਕਪਦਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਤੇਨ, ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਯਥਾ ਕੁਮ੍ਭਸ੍ਸ ਸਮੀਪਂਤ੍ਯਞ੍ਞਪਦਵਾਕ੍ਯੇ ਸਮੀਪ ਸਦ੍ਦੇਨੁਪਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਪਸਦ੍ਦੋ ਨਪ੍ਪਯੁਜ੍ਜਤੇ, ਯਥਾ ਇਤ੍ਥੀ ਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥਾਧਿਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯਸ੍ਸਾ (ਧਾ)ਰਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਮਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨਾਧਿਸਦ੍ਦੋਤਿ ‘ਇਤ੍ਥੀਸੂ’ਤਿ ਅਞ੍ਞਪਦਵਾਕ੍ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕਥਾਪਵਤ੍ਤਾਤਿ ਤ੍ਵਾਧੇਯ੍ਯੋ ਪਦਸ੍ਸਨਂ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੋਨ੍ਨੇਯਂ, ਅਸਕਪਦਵਿਗ੍ਗਹੇਨਾਤ੍ਥੋਵ ਵੁਤ੍ਤੋ,

ਅਧਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਨ ਪੁਰਤੋਵਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਾਧਾਰੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਤਂਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣੇਨ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਨ੍ਤੇਨਿਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦੇਨ ਸਹ ਸਮਾਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਅਧਿਸਦ੍ਦੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਸ੍ਯਾਦਿਲੋਪੋਤਿ ਅਧਿਸਦ੍ਦਤੋ ਇਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦਤੋ ਚ ਪਰੇਸਂ ਸਤ੍ਤਮੀ ਬਹੁਵਚਨਾਨਂ ਲੋਪੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਤ੍ਤ (ਭਾਵ) ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਸਰੀਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ- ‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਂ ਸਰੀਰਨ੍ਤਿ, ਕਤ੍ਥਚੀ ਉਤ੍ਤਰਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾਵਾਸਙ੍ਖ੍ਯਸਮਾਸਸ੍ਸ ‘ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮ’ਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ ਵੁਤ੍ਤੋ.

ਸਮਾਸਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ¶ ਸਮਾਸਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ, ਸਕਲੋ ਪਦੇਸਸਕਲੋ, ਪਰਿਗ੍ਗਹਾਪੇਕ੍ਖਾਤਿ ਅਭ੍ਯੁਪਗਮਾਪੇਕ੍ਖਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਭ੍ਯੁਪਗਮੇਪਿ ਹਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਸਦ੍ਦੋ–

ਸਪਥੇ ਪਰਿਵਾਰੇ ਚ, ਮੂਲਾਭ੍ਯੁਪਗਮੇਸੁ ਚ;

ਰਵਿਮ੍ਹਿ ਰਾਹੁਗਹਿਤੇ, ਦਾਰੇਸੁ ਚ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ’’ਤਿ ਨਿਘਣ੍ਟੁ.

ਸਕਲਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸਾਕਲ੍ਯਂ-ਸਕਲਸਦ੍ਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਤਮ੍ਪਨ ਨਿਸ੍ਸੇਸ [ਮਤਨਿਸ੍ਸੇਸ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਗ੍ਗਹਣਾ ਪੁਥੁ ਭਵਤੀਤ੍ਯਾਹ- ‘ਅਸੇਸਗ੍ਗਹਣ’ਨ੍ਤਿ, ਤਿਣਾਨਂ ਸਾਕਲ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਤਿਣਸਦ੍ਦੇਨ ਹਿ ਤਿਣਸਹਿਤਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨਿ, ਤੇਨੇਵ ਵਕ੍ਖਤਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਨਯੇ- ‘ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਿਣਸਹਿਤਮਜ੍ਝੋ- ਹਰਤੀ’ਤਿ, ਸਤਿਣਮਜ੍ਝੋਹਰਤੀਤੇਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯਤ੍ਥ ਮਾਹ-‘ਯਾਵਾ’ਤਿਆਦਿ.

ਤਿਣਸਦ੍ਦੋ ਉਪਲਕ੍ਖਣਂ ਸੇਸਾ-ਨਜ੍ਝੋਹਾਰਿਯਾਨਂ, ਤੇਨਾਹ ‘ਤਿਣਾਦਿਕਮ੍ਪੀ’ਤਿ. ਪਰਿਗ੍ਗਹਾਪੇਕ੍ਖਾਯਨ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਗਹਣਤ੍ਥਂ ‘‘ਅਬ੍ਯਯਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿਸਮੀਪਾ’’ਦਿਸੁਤ੍ਤੇ ‘ਸਾਗ੍ਯਧੀਤੇ’ਤਿ ਨਿਪ੍ਫਾਦਨਤ੍ਥਮਨ੍ਤਵਚਨ ਮੁਦਾਹਤਮ੍ਪਾਣਿਨਿਨਾ, ਤਮ੍ਪਿ ਸਾਕਲ੍ਯੇਯੇਵਾਹਰਿਤੁਂ [ਸਾਕਲ੍ਲੇਨੋਦਾਹਰਿਤੁਂ] ਸਾਗ੍ਯਧੀਤੇਤ੍ਯੂਦਾਹਟਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਤਤੋ’ਤ੍ਯਾਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤਤੋਤਿ ਯਤੋ ਸਕਲਸਕਲੇ ਨ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਪਰਿਗ੍ਗਹਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਸਮਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨ੍ਤਤੋ ਸਕਾਸਾ ਸਾਕਲ੍ਯਂ ਨ ਭਿਜ੍ਜਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਸਮਤ੍ਥਿਯਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਤੇ ਉਦਾਹਰਣਨ੍ਤਿ ਸੇਸੋ.

ਅਗ੍ਗਿਪਰਿਯਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਿਅਤ੍ਥੋ ਗਨ੍ਥੋ ਤਾਦਤ੍ਥਿਯਾ ਅਗ੍ਗਿ, ਸੋਪਰਿਯਨ੍ਤੋ-ਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝੇਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਗ੍ਗਿਪਰਿਯਨ੍ਤਂ, ਯਤ੍ਤਕਸ੍ਸਾਜ੍ਝੇਯਸ੍ਸ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਿ ਪਰਿਯਨ੍ਤੋ, ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਪਰਿਯਨ੍ਤਭੂਤੇਨ ਸਹਿਤੋ ਸਕਲੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਅਗ੍ਗਿਨੋ ਸਾਕਲ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵਾ.

ਸਦ੍ਦਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਣਞ੍ਞੂਨਂ. ਅਤ੍ਥਾਭਾਵੇਇਤ੍ਯਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣਂ ਇਤਰੇਤਰਾਭਾਵੇ ਧਮ੍ਮਾਭਾਵੇ ਚ ਮਾ ਸਿਯਾਤਿ, ਅਤੋਯੇਵ ਚੋਚ੍ਚਤੇ ‘ਅਥੇਤਰੇਤਰਾਭਾਵੇ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਇਤਰਸ੍ਮਿਂ ਇਤਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵੋ ਇਤਰੇਤਰਾਭਾਵੋ, ਗੋ ਅਸ੍ਸੋ ਨ ਭਵਤੀਤਿ ਹਿ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਤ੍ਤਂ ਨਿਸੇਧੀਯਤੇ, ਨ ਵਤ੍ਥੁਭਾਵੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਨ ਭਵਤੀਤ੍ਯਤ੍ਰਪਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਤ੍ਤਧਮ੍ਮੋ ¶ ਨਿਸੇਧੀਯਤੇ, ਨ ਵਤ੍ਥੁਭਾਵੋ, ਪਰਤ੍ਤਾਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸੇਧ ਵਿਸਯਮਾਹ.

ਅਤਿਕ੍ਕਮਾਭਾਵੇਤੀ ਏਤ੍ਥ ਅਤਿਕ੍ਕਮਾਤਿ ਪਞ੍ਚਮਿਯਾ ਅਸਮਾਸਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਆਹ- ‘ਅਤਿਕ੍ਕਮਾ’ਤਿ, ਨ ਪਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮਾਭਾਵੋ ਨਾਮ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਾ ਅਭਾਵੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਨਿਤ੍ਤਿਣਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨੋ-ਸਙ੍ਖ੍ਯਸਮਾਸੋ. ਸਮ੍ਪਤਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨਤ੍ਤੇਪਿ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਕਾਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਉਪਭੋਗਸ੍ਸੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਉਪਭੋਗੋ ਕਮ੍ਮਸਾਧਨੋ ਲਹੁਪਾਵੁਰਣਸ੍ਸ ਨਾਯਮੁਪਭੋਗਕਾਲੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, (ਅਤਿ) ਲਹੁਪਾਵੁਰਣਨ੍ਤਿ ਰੂਪਸਿਦ੍ਧੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਲਹੁਪਾਵੁਰਣਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਯੋਗ੍ਗਂ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ ਅਨੁਰੂਪਂ, ਨਨੁ ਚਾਤ੍ਰ ਨਿਚ੍ਚਸਮਾਸਤ੍ਤਾਸਪਦਵਿਗ੍ਗਹੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-‘ਵਿਚ੍ਛਾਯ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਨੁਸਦ੍ਦੇਨ ਹਿ ਯੋਗੇ ਵਿਚ੍ਛਾਯਂ ‘‘ਅਨੁਨਾ’’ਤਿ (੨-੧੦) ਦੁਤਿਯਾ ਵਿਧੀਯਤੇ, ਵਾਕ੍ਯੇਯੇਵਾਸ੍ਸ ਚ ਪਯੋਗੋ ਨਾਞ੍ਞਤ੍ਰੇਤਿ ਵਾਕ੍ਯਮ੍ਪਿ ਭਵਤੀਤਿ ਮਞ੍ਞਤੇ. ਸਕਿਖੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਅਕਾਲੇ ਸਕਤ੍ਥੇ’’ਤਿ (੩-੮੧) ਸਹਸ੍ਸ ਸੋ.

ਸਦਿਸੋ ਕਿਖਿਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਿਖਿਯਾ ਪਸਿਦ੍ਧਭੂਤਾਯ ਸਾਧਿਯਸ੍ਸ ਸਾਧਨਭਾਵੇਨ ਗਹਿਤਾਯ ਸਧਮ੍ਮਤ੍ਤੇਨ ਕੋਚਿ ਸਾਧਿਯੋ ਸਦਿਸੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਕਿਮਿਧ ਸਦਿਸੋ ਅਪ੍ਪਧਾਨਂ [ਪਧਾਨਮੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ] ਤਥਾ ਸਤਿ ਪੁਪ੍ਪਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨੇਨਾਸਙ੍ਖ੍ਯਸਮਾਸੇਨ ਸਕਿਖੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਨਨੁਚੇ’ਤ੍ਯਾਦਿ, ਕਿਖਿਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਛਟ੍ਠੀ, ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਸਦਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਿਖੀਯਾ-ਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਂ. ਨੇਤਦਤ੍ਥੀਤਿਆਦਿਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਚੋਦਨਂ ਪਰਿਹਰਤਿ.

ਯਥਾ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਦਿ ਸਮਾਸੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ ਸਦਿਸੋ ਯਥਾਦੇਵਦਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਪਨ (ਨ) ਸਮਾਸੋਤਿ, ਕਿਖੀਤਿ ਮਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾਭਿਧਾਨਂ. ਜੇਟ੍ਠਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਨੁਜੇਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਤਤਿਯਨ੍ਤਤਾ ਗਮ੍ਯਤੇ. ਚਕ੍ਕੇਨ ਯੁਗਪਦਿ ਸਚਕ੍ਕਂ.

ਅਮਤ੍ਤਾਨਂ ਯਤ੍ਤਕੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਯਾਵਾਮਤ੍ਤਂ.

੫. ਪਯ੍ਯਪਾਬਹਿਤਿਰੋ ਪੁਰੇਪਚ੍ਛਾਵਾਪਞ੍ਚਮ੍ਯਾ

ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਾਤਿ ¶ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਨੁ ਅਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਕ੍ਖਮਾਨਨਯੇਨ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਨ੍ਤੇਹੇਵ ਸਮਾਸੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ‘ਯਦਿਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਥਾਪਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਰਿਹਰਤਿ, ਹੋਤੁ ਕਾਮਂ ‘ਪਰਿਪਬ੍ਬਤਂ ਵਿਜ੍ਜੋਤਤੇ’ਤਿ ਦੁਤਿਯਾਨਿਸੇਧਾਯ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘ਇਹ ਚੇ’ਤ੍ਯਾਦਿ.

ਆਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਾਤਿ ਆਸਦ੍ਦੋ ਵਾਕ੍ਯੇ, ਸਰਣੇ ਵਾ, ਗਾਮੋ ਬਹਿ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਪੁਰਤੋ ਗਾਮਮ੍ਪਸ੍ਸਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਪੁਰੇਤ੍ਯਤ੍ਥਪ੍ਪਘਾਨੋਯਨ੍ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਨਸਰੂਪਪ੍ਪਧਾਨੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਭਿਮੁਖੇ ਗਾਮਮ੍ਪਸ੍ਸਾਤ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਅਵੁਤ੍ਤਾਨਮੇਤਾਨ੍ਯੁਪਲਕ੍ਖਣਾਨਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘ਤਿਰੋ ਗਾਮਮ੍ਪਸ੍ਸਾ’ਤਿਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਿਰਿਯਤੋ ਗਾਮਮ੍ਪਸ੍ਸ, ਪਚ੍ਛਤੋ ਗਾਮਮ੍ਪਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਪਸਦ੍ਦਯੋਗੇ ਨਿਚ੍ਚਪਞ੍ਚਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ਸਮਾਸਵਿਧਾਨਾਵਾਭਵਨੇਨੋਦਾਹਰਣਂ ਦਿਨ੍ਨਂ (ਏਤ੍ਥ) ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਾਤਿ ਪਯੋਜਨਾਭਾਵੇਪਿ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥਂ ਕਰਿਯਮਾਨਮਿਹਾਪ੍ਯਤ੍ਥਵਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

‘‘ਅਨੁ ਯਂ ਸਮਯਾ’’ਤਿ (੨-੧-੧੫) ਚ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਚਾਯਾਮੋ’’ਤਿ (੨-੧-੧੬) ਚ ਪਾਣਿਨਿਨੋ ਵਚਨਦ੍ਵਯਂ, ਅਯਮੇਤੇਸਮਤ੍ਥੋ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਮਯਾ ਸਮੀਪਵਾਚੀ ਅਨੁਸਦ੍ਦੋ, ਤੇਨ ਸਹ ਸਮਸ੍ਸਤੇਤਿ ਚ, ਅਨੁ ਯਸ੍ਸਾਯਾਮਵਾਚੀ, ਤੇਨ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤੇਨ ਸਹ ਸਮਸ੍ਸਤੇ’’ਤਿ ਚ. ਵਤ੍ਥੁਤੋ ਤੁ ਸਾਮੀਪ੍ਯਾਯਾਮਵਨ੍ਤਾਨਮਨਿਦ੍ਦੇਸੇਪਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਤਦਾਕ੍ਖੇਪੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ-‘ਸਮੀਪਾਯਾਮਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ.

ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਸਦ੍ਦਾ ਸਕਤ੍ਥਮਿਵ ਨਿਯਤਪਟਿਯੋਗਿਨਮਾਕ੍ਖਪਨ੍ਤਿ… ਤੇਨ ਵਿਨਾ ਤੇਸਂ ਸਕਤ੍ਥਾਭਾਵਾ. ਆਯਾਮੋ ਦੀਘਤਾ, ‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਮੀਪਾਯਾਮੇਸ੍ਵਨੁ’’ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਦ੍ਵਯਮਾਕ੍ਖੇਪੇਨੁਪਦਿਸਤਿ, ਵਨਸ੍ਸ ਸਾਮਿਪ੍ਯਮਨੁਵਨਂ, ‘‘ਅਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮੀਪ’’ ਇਚ੍ਚੇਵ (੩-੨) ਸਿਦ੍ਧੇਪੁਨ ਸਮੀਪਗ੍ਗਹਣਂ ਵਿਕਪ੍ਪਤ੍ਥਂ, ਤੇਨ ਵਨਸ੍ਸਾਨੁਤਿ ਵਾਕ੍ਯੇਨਾਪਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ.

ਗਙ੍ਗਾਯ ¶ ਆਯਾਮੋ ਅਨੁਗਙ੍ਗਂ, ਭਾਗਵੁਤ੍ਤਿਕਾਰੋ ‘‘ਲਕ੍ਖਣੇਨੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ. ਯਸ੍ਸਾਯਾਮਵਾਚੀ ਅਨੁ, ਤੇਨ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸਮਸ੍ਸਤੇ ਅਨੁਗਙ੍ਗਂ ਬਾਰਾਣਸੀ, ਗਙ੍ਗਾਯ ਲਕ੍ਖਣਭੂਤਾਯ ਪਸਿਦ੍ਧਾਯਾਮਗੁਣਾਯ ਬਾਰਾਣਸੀ ਲਕ੍ਖੀਯਤੇ ਯਾਵਾਯਤਾਯਾਮਾ ਗਙ੍ਗਾ ਤਾਵਾਯਮ੍ਪੀਤਿ ਸਭਾਵਤੋ ਤੂਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਭਾਵੋ ਸਮਾਸੇ ਪਤੀਯਤੇ ਗਙ੍ਗਾ ਵਿਯ ਦੀਘਾ’’ਤਿ ਲਕ੍ਖਿਯਲਕ੍ਖਣਭਾਵਂ ਵਣ੍ਣੇਤਿ. ਏਵਂ ਸਤਿ ਬਾਰਾਣਸੀਤਿ ਪਠਮਾ ਨੋਪਪਜ੍ਜਤੇਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਆਹ-‘ਗਙ੍ਗਾਯਾ ਮੇਨ ਯੁਤ੍ਤਾ ‘‘ਤ੍ਯਾਦਿ. ਅਨੁਗਙ੍ਗਂ ਬਾਰਾਣਸਿਯਾਤਿ ਬਾਰਾਣਸਿਯਾ ਗਙ੍ਗਾਯਾਮੋ ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਕਤਸਮਾਸਾਚਾਤਿ ਅਨੇਨ ਇਮਿਨਾ ਕਤਸਮਾਸਤਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੀਤਿ ਇਦਂਨ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤ੍ਥਪਦਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘‘ਨ੍ਤੋਕਤ੍ਤਰਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ’’ਤਿਚ੍ਚਾਦਿ, (੫-੬੪) ਆਯਤੀਤੀਮਸ੍ਸਾਤ੍ਤਪਦਂ ਆਯਨ੍ਤੀਤਿ, ਪੁਮ੍ਭਾਵਾਭਾਵੋ ਨੀਪਾਤਨਾ, ਅਕਾਰੋ ਚ ਨਿਪਾਤਨਾ ‘‘ਗੋਤ੍ਵ ਚਤ੍ਥੇ ਚਾ ਲੋਪੇ’’ਤ੍ਯਤ੍ਰ (੩-੪੬) ‘ਨਾਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖ੍ਯਤ੍ਥੇਸੂ’ਤ੍ਯਨੁਵਤ੍ਤਨਤੋ.

ਲੂਨਯਵਾਦੀਨਮੇਤ੍ਥ ਨਿਪਾਤਨਾ ਕਾਲੇਪਿ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਂ, ਸਂਹਟਾਯਵਾ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਸਂਹਟਯਵਂ, ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਗਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯਮਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੇ ਵਾਧਿਕਾਰੇਪਿ ਨਿਚ੍ਚਸਮਾਸੋ, ਨ ਹਿ ਵਾਕ੍ਯਂ ਸਞ੍ਞਾਤਿ, ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ‘ਸਮਸ੍ਸ ਸੋਭਨਤ੍ਤਂ ਸੁਸਮ’ਮਿਚ੍ਚਾਦੀਨਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਹੋ, ਪਭਾਵਨਂ ਪਕਾਸਨਂ.

ਓਰਂ ਗਙ੍ਗਾਯ, ਪਾਰਂ ਯਮੁਨਾਯਾਤਿ ਸਮਾਸੇ ਕਤੇ ਨਿਪਾਤਨਾ ਏਕਾਰੋ, ਤੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘ਏਕਾਰਨ੍ਤਤ੍ਤਂ ਨਿਪਾਤਨਤੋ’ਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਿਵਿਕਪ੍ਪਨਤ੍ਥਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਕਪ੍ਪੋ ਅਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਸੋਚੇਕਤ੍ਥੀਭਾਵੋ ਵਿਸਿਟ੍ਠੋ-ਭਿਮਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਮੁਹੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਦੁਤਿਯਾ, ਪਾਦਿਸਮਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਆਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਹਰਸਦ੍ਦੇਨ ਵੁਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੇਨ [ਵੁਤ੍ਤਿਪਦੇਨ (ਪਞ੍ਚਿਕਾ)] ਕਿਰਿਯਾਖ੍ਯਾਪ੍ਯਤੇਤਿ ਅਸਤ੍ਯੁਪਸੇਚਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾਯਂ ¶ ਸਙ੍ਖਾਰਕਂ ਸਙ੍ਖਾਰਿਯਂ ਵਾ ਨ ਭਵਤਿ, ਅਤ੍ਥਿਚੇਹ ਤਦੁਭਯਂ, ਤਤੋ ਤੇਸਂ ਸਮ੍ਭਵਾਯੇਵ ਸਮਾਸਨ੍ਤੋਭੂਤਕਿਰਿਯਾ ਗਮ੍ਯਤੇਤਿ ਮਞ੍ਞਤੇ, ਤਥਾਹਿ ਦਧਿਭੋਜਨਂਤ੍ਯਾਦੋ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਧ੍ਯਾਦਿਨੋ ਸਙ੍ਖਾਰਕਤ੍ਤਂ ਭੋਜਨਾਦਿਨੋ ਚ ਸਙ੍ਖਾਰਿਯਤ੍ਤਂ ਪਤੀਯਤੇ, ਨ ਚੋਪਸੇਕਾਦਿਮਨ੍ਤਰੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰਿਯਸਙ੍ਖਾਰਕਭਾਵੋ-ਤ੍ਥੀਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਯੇਵੁਪਸੇਕਾਦਿਪ੍ਪਤੀਤਿ.

ਤਦਪੇਕ੍ਖਾਯਾਤਿ ਗਮ੍ਮਮਾਨੋਪਸੇਚਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾਪੇਕ੍ਖਾਯ. ਪਾਣਿਨਿਯੇਹਿ ਅਤ੍ਥੇਨ ‘ਏਤਸ੍ਸਿਦ’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਨਿਚ੍ਚਸਮਾਸੋ-ਭਿਮਤੋ ਸਬ੍ਬਲਿਙ੍ਗਤਾ ਚ, ਤਥਾ ਵਚਨਾਭਾਵਮਿਹ ਮਨਸਿਕਤ੍ਵਾ ‘ਕਥ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਿ ਯਂਵੁਤ੍ਤਂਚੋਦਕਵਚਨਮਾਹਰਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂਵਿਵਰਤਿ ‘ਏਵਮਞ੍ਞਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਵਿਧਾਨਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਏਵਮਞ੍ਞਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਤਤ੍ਥੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਅਞ੍ਞ ਪਦਤ੍ਥੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤ੍ਯੇਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ਨਿਚ੍ਚਸਮਾਸਤਂ ਸਬ੍ਬਲਿਙ੍ਗਤਞ੍ਚ ਪਟਿਪਾਦਯਤਿ, ਵਾਕ੍ਯਨਿਵਤ੍ਤਿਸਿਦ੍ਧਾਯੇਵਾਤਿ.

ਅਤ੍ਥਸਦ੍ਦੇਨਾਵਗਤਤ੍ਥਤਾਯ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ’ਤਿ ਵਾਕ੍ਯਨਿਵਤ੍ਤਿ ਸਿਦ੍ਧਾਯੇਵ, ਕਥਞ੍ਚਿਪਿ ਚਤੁਤ੍ਥ੍ਯਨ੍ਤਾ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮਾਸੇ ਕਤੇਪਿ ਤਤ੍ਥ ਵਿਰੋਧਮਾਹ- ‘ਚਤੁਤ੍ਥ੍ਯਨ੍ਤਸ੍ਸੇ’ਤ੍ਯਾਦਿ.

ਵਚਨਮ੍ਪੀਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥੇਨ ਨਿਚ੍ਚਸਮਾਸੋ ਸਬ੍ਬਲਿਙ੍ਗਤਾਚ’’ਇਤਿ (੩-੧-੩੬) ਵਾਕ੍ਯਕਾਰੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਵਚਨਮ੍ਪਿ, ਪਾਣਿਨੀਯਾਨਂ ‘ਏਤਸ੍ਸ ਇਦ’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਸਮਾਸੇ ਕਤੇ ਯੋ-ਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਸਮਾਸੇਪਿ ਸੋਯੇਵਤ੍ਥੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਯੋ’ ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਾਯਾਮੋਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ… ਤਂਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਾਯਾਮਾਦੀਨਂ, ਤੇਸਂ ਕਥਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੇਸਂ ਵਾਯਾਮਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ… ਵਾਯਾਮੋਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸੋ ਚ ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤੇਵ, ਅਯਮੇਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘‘ਏਤਸ੍ਸ ਇਦਨ੍ਤਿ ਵਾਕ੍ਯੇ ਅਤ੍ਥੇਨ ਸਮਾਸੇ ਸਬ੍ਬਲਿਙ੍ਗਤਾ ਚ ‘ਏਤਦਤ੍ਥੋ ਏਤਦਤ੍ਥਾ ਏਤਦਤ੍ਥ’ਨ੍ਤਿ ਵਾਯਾਮਾਦਯੋ ਚ ਸਮਾਸਤ੍ਥਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਤਂ ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਮਤ੍ਥੋ ਪਯੋਜਨਮੇਤਸ੍ਸ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੇਪਿ ਏਸਂ ਪਦਾਨਂ ਸੋਯੇਵਤ੍ਥੋਤਿ ਨਾਤ੍ਥਭੇਦੋ’’ਤਿ.

ਇਦਞ੍ਚ ‘‘ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਤ੍ਥਾਨਿ ਖੋ ਆਨਨ੍ਦਂ ਕੁਸਲਾਨਿ, ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਪਾਮੋਜ੍ਜਤ੍ਥਾਯ…ਪੇ… ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਾਯ ਏਤਦਤ੍ਥੋ ¶ ਵਾਯਾਮੋ ਏਤਦਤ੍ਥਾ ਕਥਾ ਏਤਦਤ੍ਥਾ ਮਨ੍ਤਨਾ ਏਤਦਤ੍ਥਂ ਸੋਤਾਵਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਤਿਕਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰ, ਆਨਨ੍ਦਵਗ੍ਗ) ਪਾਲ਼ਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਪਾਣਿਨਿਯੇਹਿ ‘‘ਕਤ੍ਤੁਕਰਣੇ ਕਿਤਨ੍ਤੇਨ ਬਹੁਲ’’ਨ੍ਤਿ (੨-੧-੩੨) ਕਿਤਨ੍ਤੇਨ ਤਤਿਯਾਸਮਾਸਵਿਧਾਨਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਬਹੁਲਗ੍ਗਹਣੇਨ ‘ਗਾਮਨਿਗ੍ਗਤਾ’ਦੀਸੁ ਸਮਾਸੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤੇਨੇਤ੍ਥਾਨ੍ਤੋਦਾਹਰਣਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮਧਿਕਤ੍ਤਂ, ਸਮਾਸਾਭਾਵੋ-ਭਿਮਤੋਤਿ ਪਾਣਿਨੀਯੇਹਿ ‘‘ਪੂਰਣਗੁਣਸੁਹਿਤਤ੍ਥਸਦਬ੍ਯਯਤਬ੍ਬਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣੇਨੇ’’ਤਿ (੨-੨-੧੧) ਸੁਤ੍ਤੇ ਗੁਣ ਇਤਿਵਚਨੇਨਾਭਿਮਤੋ, ਸਦਿਤਿ ਸਞ੍ਞਾ ਤੇਸਂ ਨ੍ਤਮਾਨਾਨਂ.

ਸੋ ਕਥਨ੍ਤਿ ਇਹ ‘ਭਾਵਤਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਹੀ’ਤਿ ਭਾਵਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤੇਨੇਵ ਸਮਾਸਪਟਿਸੇਧਵਿਧਾਨਾ ‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸੁਕ੍ਕਾ’ ਇਚ੍ਚਾਦੋ ਸੋ ਸਮਾ ਸਪ੍ਪਟਿਸੇਧੋ ਕਥਂ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਗੁਣਤ੍ਤਨਿਯੇਵਾਤਿ ਗੁਣਸਭਾਵੇ ਏਵ, ਅਭਿਮਤੋਤਿ ਵਾਤ੍ਤਿਕਕਾਰਸ੍ਸਾਭਿਮਤੋ ‘‘ਤਦਵਟ੍ਠੇਹਿ ਚ ਗੁਣੇਹੀ’’ਤਿ, ਤਸਦ੍ਦੇਨਾਸ੍ਸ ਗੁਣਸ੍ਸ ਪਰਾਮਾਸੋ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਗੁਣੇ ਅਵਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੀਤਿ ਤਦਵਟ੍ਠਾ, ਗੁਣੇਯੇਵ ਗੁਣਾਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਨ ਕਦਾਚਿਪਿ ਸੋਯਮਿਤ੍ਯਭੇਦਾ ਦਬ੍ਬਵੁਤ੍ਤਯੋ ਸੁਕ੍ਕਾਦਯੋ ਵਿਯ ਤੇ ਤਦਵਟ੍ਠਾ ਗੁਣਾ ਗਨ੍ਧਾਦਯੋ, ਤਦਵਟ੍ਠਿਤੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਛਟ੍ਠੀ ਸਮਸ੍ਸਤੇਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਆਭਿਮਤੋਤਿ ‘‘ਪੂਰਣਾ’’ਦਿਸੁਤ੍ਤੇ ਅਬ੍ਯਯਗ੍ਗਹਣੇਨ, ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਛਟ੍ਠਿਯਾ ਗੁਰੁਮ੍ਹਿ ਸਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤੇਪਿ ਗੁਰੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਸਦ੍ਦਤ੍ਤਾ ਸਕਤ੍ਥੇ [ਵਾਕ੍ਯੇ] ਵਿਯ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਬ੍ਯਪੇਕ੍ਖਾ-ਯਾਹਾਨਿਤੋ ਵੁਤ੍ਤਿਸਬ੍ਭਾਵਂ ਵਚਨਨ੍ਤਰੇਨ ਸਾਧੇਤੁਮਾਹ- ‘ਤਥਾਚਾਹੂ’ਤਿ.

ਸਾਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਸਕਤ੍ਥੇ ਵਿਯ, ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ, ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਗਮਕਤ੍ਤਞ੍ਚਤ੍ਥੀਤਿ ਪਦਾਨਮਞ੍ਞੋਞ੍ਞਾਪੇਕ੍ਖਾਲਕ੍ਖਣਂ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਭਾਵੇਪਿ ਵਿਗ੍ਗਹਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਗਮਕਤ੍ਤਂ ਵਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਗੁਰੁਨੋ ਕੁਲਂ ਦਾਸਸ੍ਸ ਭਰਿਯਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਅਥਾਤ੍ਰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਉਚ੍ਚੇ’ਇਚ੍ਚਾਦੋ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਗਮਕਤ੍ਤਂ ਵਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਕੁਤੋ-ਵਸਿਤਂ, ਯੇਨ ਤਦਾਭਾਵਾਤ੍ਰ ¶ ਸਮਾਸਾਭਾਵੋ ਵਣ੍ਣੀਯਤੇਚ੍ਚਾਹ-‘ਸਾਮਤ੍ਥ੍ਯਾਦਿਨੋਤ੍ਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਸਮਾਸਾਭਾਵੋ-ਭਿਮਤੋਤਿ ‘‘ਪੂਰਣਾ’’ਦਿਸੁਤ੍ਤੇ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਸ੍ਸਾਪਿ ਉਪਾਦਾਨਤੋ. ਸੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਹਿ, ਨਾਭਿਮਤੋਤਿ ‘‘ਚਯੁਤ੍ਤੇਹਿ ਸੇਹਿ ਅਸਮਾਸਿਤੇਹਿ ਛਟ੍ਠੀਸਮਾਸਪ੍ਪਟਿਸੇਧੋਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ’’ (ਵਾ) ਤ੍ਯਨੇਨ, ਪੁਥਗਤ੍ਥਤਾਯ [ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਥਤਾਯਂ-ਵੁਤ੍ਤਿ] ਮਿਚ੍ਚਸ੍ਸਵਿਵਰਣਂ ਗਵਾਦੀਨਮਸਮਾਸੇਤਿ, ਏਵਮਸ੍ਸਾਦੀਨਂ ਸਮਾਸੇਨਾਲਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਯੋਗੀਨਨ੍ਤਿ ਇਤਰੀਤਰਯੋਗੀਨਂ, ਅਨੇਨੇਤਰੇਤਰਯੋਗਚਤ੍ਥਸਮਾਸਂ ਵਦਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਿਹੋਤੀਤ੍ਯਸ੍ਸ ਵਿਵਰਣਂ ਛਟ੍ਠੀਸਮਾਸੋ ਭਵਤੀਤਿ, ਏਕਤ੍ਥੀਭਾਵੇਇਚ੍ਚਸ੍ਸ ਵਿਵਰਣਂ ਗਵਾਦੀਨਞ੍ਚ ਚਤ੍ਥਸਮਾਸੇ ਸਤੀਤਿ.

ਰੁਲ਼੍ਹਿਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮਾਸਸ੍ਸੇਵ ਕੀਲ਼ਾਵਾਚਕਤ੍ਤੇਨ ਜੀਵਿਕਾਯ ਚ ਪਚ੍ਚਾਯ ਕਤ੍ਤੇਨ ਪਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ, ਨ ਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸਾਤਿ ‘ਉਦ੍ਦਾਲਪੁਪ੍ਫਭਞ੍ਜਿਕਾ’ਤ੍ਯਾਦੋ ਰੁਲ਼੍ਹੀਵਸੇਨ ਨਿਚ੍ਚਸਮਾਸੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਤਤ੍ਰ ਕਿਂ ਵਚਨੇਨੇਤਿ ਮਞ੍ਞਤੇ, ਸਰਸਿ ਰੁਲ਼੍ਹਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਅਯਮ੍ਪਨ ਅਮਾਦਿਸਮਾਸੋ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਦਿਗੁਸਮਾਸਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਪਰੇਸਂ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸਾ, ਯਥਾ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸੋ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਉਤ੍ਤਰਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨੋ, ਤਥਾ ਤੇ ਸਿਯੁਂ, ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪੁਬ੍ਬਤ੍ਤ ਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿਦਿਗੁ.

ਕਿਨ੍ਤਂ ਵਿਸੇਸਨ ਮਿਚ੍ਛਾਹ-‘ਯਮਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਂ ਅਵਤ੍ਥਾਪਯਤਿ ਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਕਿਨ੍ਤਂ ਵਿਸੇਸ੍ਸਮਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਯਦਨੇਕੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਂ ਅਵਤ੍ਥਾ ਪੀਯਤੇ ਤਮਭਿਧੀਯਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਨਨ੍ਵੇਕਤ੍ਥੇਨੇਤ੍ਯੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਵਿਸੇਸ੍ਸੇਨੇਤਿ ਕਥਮਵਗਮ੍ਯਤੇ, ਯਤੋ ਏਵਂ ਵਿਵਰਿਤਵਾ ਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ- ‘ਯਦਿਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਸਦ੍ਦਤ੍ਤਾਤਿ ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ ‘‘ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਸਦ੍ਦਾ ਸਕਤ੍ਥਮਿਵ ਨਿਯਤਮ੍ਪਟਿ-ਯੋਗਿਨਮਾਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ… ਤੇਨ ਵਿਨਾ ਤੇਸਂ ਸਕਤ੍ਥਸ੍ਸਾਸਮ੍ਭਵਾਤਿ, ਵਿਵਰਿਤਵਾਤਿ ਵਿਵਰਿਤ੍ਥ, ਏਕਤ੍ਥੇਨੇਤੀਮਸ੍ਸ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣੇਨ ਸਹ ਸਮਾਸੋ ¶ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਸਾਜ੍ਝਾਹਾਰੋ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਅਤ੍ਥਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਨੇਕਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਵਿਸੇਸੇਤਿ ‘ਅਤ੍ਥੋ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੋ’ਤਿ. ਕਥਂ ਤੇਨਤ੍ਥੋ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤ੍ਯਾਹ- ‘ਅਧਿਕਰੀਯਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਵਿਸੇਸ੍ਸਸ੍ਸ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਞ੍ਚ ਵਿਸੇਸਨਾਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਵਿਸੇਸ੍ਸਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨੇਨ ਸਹ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਂ ਵਿਸੇਸਨ ਸਦ੍ਦਾਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ- ‘ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ’ਤਿ, ਅਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਸਮਾਨਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਭਿਨ੍ਨਾਨਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਨਂ ਭਵਤਿ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨੋ ਚ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਮਨ੍ਤਰੇਨ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀ [ਹੋਤਿ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਤਿ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਾਨਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ, ਏਵਂ ਵਿਞ੍ਞਾਤਾ ਤਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸਦ੍ਦਬ੍ਯਤਿਰੇਕੇਨ ਹੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਭਾਵੋ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਤਥਾ ਹਿ ‘ਨੀਲਮੁਪ੍ਪਲ’ਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਸਨ੍ਨਿਹਿਤਾਨਿ ਨੀਲਨ੍ਤਿ ਨੀਲਤ੍ਤਂ ਗੁਣਸਾਮਞ੍ਞਂ, ਨੀਲੋ ਗੁਣੋ, ਤਦਾਧਾਰੋ ਦਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤੀਣਿ, ਉਪ੍ਪਲਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਲਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਲਜਾਤਿ, ਦਬ੍ਬਞ੍ਚ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੋਤਿ ਦ੍ਵੇ.

ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਲਜਾਤਿ ਗੁਣਜਾਤੀਨਂ [ਨੀਲਜਾਤਿਉਪ੍ਪਲਜਾਭਧਨਂ (ਕਾਤਨ੍ਤਟੀਕਾ)] ਤਾਵ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਭਾਵੋ ਜਾਤਿਯਾ ਨਿਗ੍ਗੁਣਤ੍ਤਾ, ਨੀਲਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਨੀਲਗੁਣੇ ਸਮਵਾਯਿਨੋ, ਉਪ੍ਪਲਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਉਪ੍ਪਲਦਬ੍ਬੇ ਸਮਵਾਯਿਨੋ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਉਪ੍ਪਲਜਾਤਿਯਾ ਨੀਲਸ੍ਸ ਚ ਗੁਣਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਂ… ਨੀਲ ਮੁਪ੍ਪਲਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪ੍ਪਲਜਾਤਿਨੀਲਗੁਣਾਨਮੇਕਮਧਿ ਕਰਣਂਨਿਸ੍ਸਯੋਤਿ, ਵਿਸੇਸਨ ਵਿਸੇਸ੍ਸਭਾਵੋ ਤੁ ਨਤ੍ਥਿ ਜਾਤਿਯਾ ਅਨੀਲਤ੍ਤਾ, ਗੁਣਦਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤੁ ਸਮ੍ਭਵਤਿਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਤ੍ਤਂ ਦਬ੍ਬਸ੍ਸਾਨੇਕਗੁਣਤ੍ਤਾ, ਸਮਾਨਨ੍ਤੁ ਤੇਸਮ੍ਪਰਮਧਿਕਰਣਂ ਤਤਿਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਯੇਨ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ, ਏਵਂ ਨੀਲਦਬ੍ਬ ਉਪ੍ਪਲਦਬ੍ਬਾਨਮ੍ਪਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਰਿਹਾਰੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਾਨਂ ਨ ਵਿਸੇਸਨ ਵਿਸੇਸ੍ਸਭਾਵੋ, ਨਾਪਿ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਂ, ਕਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤੋ ਅਪੇਕ੍ਖਾਭਾਵਤੋ, ਵੁਤ੍ਤਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਪਨ ਵਕ੍ਖਮਾਨਨਯੇਨ ਸਦ੍ਦਾਨਮੇਵ ਸਾਮਾਨਾਧਿਕਰਣ੍ਯਂ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਤ੍ਤਞ੍ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਤੇਨੇਵਾਹ-‘ਅਤੋਯੇਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਅਤੋਯੇਵਾਤਿ ਯਤੋ ਵਿਸੇਸ੍ਸਸ੍ਸ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਂ ਵਿਸੇਸਨਾਪੇਕ੍ਖਂ, ਅਤੋਯੇਵ ਹੇਤੁਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਭਿਨ੍ਨਨਿਮਿਤ੍ਤਪ੍ਪ ਯੁਤ੍ਤਾਨਮੇਵਾਤਿ ¶ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਨੀਲਗੁਣਾਧਾਰੇ ਦਬ੍ਬੇ ਗੁਣੇਯੇਵ ਵਾ ਨੀਲਸਦ੍ਦਸ੍ਸ, ਉਪ੍ਪਲਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਚ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਗੁਣਵਤਿ ਦਬ੍ਬੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਸੁ ਭਿਨ੍ਨੇਸੁ ਸਦ੍ਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰਣੇਸੁ ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨਮੇਵ [ਨਿਟ੍ਠਾਨਮੇਵ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)].

ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਸਦ੍ਦਾਨਂ ਵਿਸੁਂਵਿਸੁਂ ਯੋਗੇ ਵਿਸਿਟ੍ਠਦਬ੍ਬ ਵਾਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਸਮ੍ਭਵਾ, ਨੀਲਞ੍ਚ ਤਂ ਉਪ੍ਪਲਂ ਚੇਤਿ ਸਾਮਾਨਾਧਿਕਰਣ੍ਯੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੇ ਸਤਿ ਸਮ੍ਭਵਾ ਏਵਂ ਤਤ੍ਥ ਵਿਸਿਟ੍ਠੇ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਪਵਤ੍ਤਾਨਂ ਤੇਸਂ ਸਮਾਨਤ੍ਥਤਾ, ਏਵਕਾਰੇਨ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਨਤ੍ਵਭਿਨ੍ਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਨਨੁਚੇਤ੍ਯਾਦਿ ਚੋਦ੍ਯਂ, ਸੀਸਮ੍ਪਾਤੀਤਿ ਸੀਸਪਾ ਰੁਕ੍ਖਵਿਸੇਸੋ, ਨਯਿਦ ਮੇਵਮਿਚ੍ਚਾਦਿ ਪਰਿਹਾਰੋ.

ਅਥ ਤੁਚ੍ਚਤੇਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਰਸ੍ਸ ਵਚਨਾਵਕਾਸਮਾਸਙ੍ਕਤੇ, ਵਿਸੇਸਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਫਲਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਸਾਮਞ੍ਞਸਦ੍ਦਤ੍ਤਾ ਭਾਵੇਨ ਵਿਸੇਸੇ ਵੁਤ੍ਤਿ, ਇਮੇਸਨ੍ਤਿ ਸੀਸਪਾਦੀਨਂ ਨ ਸਮੋਧਾਰਿਤਾਤਿ ਨ ਨਿਚ੍ਛਿਤਾ, ਸਾਮਞ੍ਞਵੁਤ੍ਤਿਯੇਵ ਸਮੋਧਾਰਿਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਅਵਸਿਤਾ ਨਿਚ੍ਛਿਤਾ ਵੁਤ੍ਤਿ ਯੇਸਂ ਸੀਸਪਾਦੀਨਂ ਤੇ ਅਵਸਿਤਵੁਤ੍ਤਯੋ, ਪਯਤਨਂ ਵਿਨਾ ਤਦਾ ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਚਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਪਯਤਨਨ੍ਤਿ ‘ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਲਦ੍ਧੇਪਿਵਿਸੇਸ੍ਸੇ’ਤਿਵਚਨਂ. ਤਞ੍ਚਨਤ੍ਥਿਚ੍ਚਾਦਿ ਪਰਿਹਾਰੋ, ਸਰੂਪਮਤ੍ਤਕਥਨਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨਮ੍ਪਿ ਸਰੂਪਮਤ੍ਤਕਥਨਾਯ ‘ਪੂਪੇ ਬਹੂ ਆਨਯੇ’ਤਿ ਯਥਾ, ਏਵਂ ਜਾਤੀਯਕਨ੍ਤਿ ਸਰੂਪਕਥਨਪ੍ਪਕਾਰਯੁਤ੍ਤਂ. ਉਪਸਂਹਰਮਾਹ-‘ਤਦੇਵ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਨਿਪਾਤਸਮੁਦਾਯੋਵਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਪਕਾਰੇਨੇਤ੍ਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਤੇ.

ਅਞ੍ਞਤਰਸਮ੍ਭਵੇਪਿ ਤਨ੍ਨਿਵਤ੍ਤਿਯਾ ਵਚਨਸਬ੍ਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਅਥਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਞ੍ਞਤਰਸਮ੍ਭਵੇਪੀਤਿ ਵਿਸੇਸਨਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਾ ਸਮ੍ਭਵੇਪਿ, ਯਤ੍ਰਪ੍ਯੁਭਿਨ੍ਨਮਤ੍ਥਿ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਭਾਵਸਮ੍ਭਵੋ ਤਤ੍ਥਪਿਤਾਵ ਬਹੁਲਂਵਚਨਤੋਵ ਨਿਵਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਕਿਮ੍ਪਨਾ-ਞ੍ਞਤਰਸਮ੍ਭਵੇਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਯਥਾ ਪੁਣ੍ਣੋ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਪੁਣ੍ਣਨਾਮਕਾ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰਸਮ੍ਭਵਾ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਭਾਵਸਮ੍ਭਵੇ ਬਹੁਲਂਵਚਨਮੇਵ ਸਮਾਸਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਏਵਂ ਵਿਧੇਪੀਤਿ ਅਞ੍ਞਤਰਸਮ੍ਭਵੇਪਿ, ਨ ¶ ਕੇਵਲਂ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਭਾਵਸਮ੍ਭਵੇ, ਅਥ ਖੋ ਏਵਂ ਵਿਧੇਪ੍ਯਞ੍ਞ ਤਰਸਮ੍ਭਵੇਪਿਤ੍ਯਵਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ.

ਯਜ੍ਜੇਵਮਿਚ੍ਚਾਦਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਭਾਵੇ ਸਤਿ ਅਨਿਟ੍ਠਾ ਪਾਦਨਚੋਦਨਾ, ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਵਿਸੇਸਨਂ ਸਿਯਾ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤਾ, ਤਤ੍ਥ ਦੋਸਮਾਹ-‘ਵਿਸੇਸ੍ਸਸ੍ਸਚ ਪੁਬ੍ਬਨਿਪਾਤੋ’ਤਿ, ਚੋ-ਵਧਾਰਣੇ, ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਰਸਮੁਚ੍ਚਯੇ ਵਾ, ਕੁਤੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਨਾਗ੍ਗਹਿਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਇਤਿ ਕਾਰਣੇ, ਅਤੋ ਕਿਮਨਿਟ੍ਠਮਾਯਾਤ ਮਿਚ੍ਚਾਹ- ‘ਉਪ੍ਪਲਨੀਲਨ੍ਤਿਪਿ ਸਿਯਾ’ਤਿ, ਇਤ੍ਥਞ੍ਚਰਹਿ ਕਿਨ੍ਤ੍ਯਾਹ- ‘ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਨ੍ਤਿ ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਰਿਹਾਰਮਾਹ-‘ਨੇਸਦੋਸੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਉਪਪਤ੍ਤ੍ਯਨ੍ਤਰਮਾਹ- ‘ਅਥ ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨੁਪਕਾਰਿਤ੍ਤਾਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਤ੍ਤੇ ਨਾਨੁਪਕਾਰਿਤ੍ਤਾ ਸਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਥ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਂ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਸਿਯਾ ਤ੍ਯਾਹ- ‘ਅਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤੇਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਸਕਸਕਪ੍ਪਧਾਨਾਪੇਕ੍ਖਾਵਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਸਕੇਸਕੇ ਪਧਾਨੇ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਪੇਕ੍ਖਾਵਨ੍ਤਾਨਂ. ਅਥ ਕੁਤੋ ਦਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਪਧਾਨਤ੍ਤਮਸਿਤਂ, ਨ ਤੁ ਗੁਣਸ੍ਸੇਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯ ਞਾਯਮੁਪਨਿਸ੍ਸਯਤਿ ‘ਅਥ ਚੇ’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ. ਛਾਗੋਤ੍ਯਜੋ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਤਂ ਸੇਤਵਣ੍ਣਮਾਲਭੇਥ ਮਾਰੇਯ੍ਯ, ਫੁਸਨਂ ਵਾ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਆਪੁਬ੍ਬੋ ਲਭਿ ਹਿ ਮਾਰਣੇ ਫੁਸਨੇ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਦੇਸਨਾਯਨ੍ਤਿ [ਚੋਦਨਾਯਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਾਵਾਕ੍ਯ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਵੇਦਵਾਕ੍ਯੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਕੁਤੋ ਛਾਗਤੋ-ਞ੍ਞੋ ਨਾਲਬ੍ਭਤੇਚ੍ਚਾਹ- ‘ਨ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਛਾਗਾਭਾਵੇਤਿ ਸੇਤਗੁਣਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਛਾਗਸ੍ਸਾਭਾਵੇ, ਪਿਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਿਮਾਲਬ੍ਭਾਤਿ ਸੇਤਗੁਣਯੋਗੇਨ ਵਿਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਿਂ ਆਲਮ੍ਭ, ਨ ਚ ਨਾਲਮ੍ਭਤੇ ਤਸ੍ਮਾ ਗੁਣੋ ਅਪ੍ਪਧਾਨਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝਾਹਰਿਤਬ੍ਬਂ.

ਪੁਨ ਚੋਦੇਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਨਨੁ ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਥੇਤ੍ਯਧਿਪ੍ਪਾਯਮਾਸਙ੍ਕਤੇ, ਅਨਿਟ੍ਠਮਾਪਾਦਯਤਿ ਨੀਲਸਦ੍ਦੇਪਿ ਪਸਙ੍ਗੋ’ਤਿ, ਕੁਤੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਸੋਪਿਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ- ‘‘ਉਪ੍ਪਲਸਦ੍ਦੋ ਜਾਤਿਵਾਚੀ, ਨ ਤੁ ਦਬ੍ਬਵਾਚੀ, ਜਾਤਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠਦਬ੍ਬਵਾਚਿਤ੍ਤਾ ਯਦਿ ਦਬ੍ਬਵਾਚੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਤਦਾ ਨੀਲਸਦ੍ਦੋਪਿ ਗੁਣਵਿਸਿਟ੍ਠ ਦਬ੍ਬਵਾਚਿਤ੍ਤਾ ਦਬ੍ਬਵਚਨਮਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਇਮੇਸਂ ਨ ਕੋਚਿ ਵਿਸੇਸੋ’’ਤਿ, ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘ਨੇਦਮਤ੍ਥਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਪਾਯਿਨੋ ਅਪਗਨ੍ਤਾਰੋ ਦਬ੍ਬਾਤਿ ਗਮ੍ਯਤੇ, ਕੁਤੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਸਤੀਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਇਤਿ ਕਾਰਣੇ.

ਵਿਸੇਸਨਮੇਕਤ੍ਥੇਨੇਤਿ ¶ ਸਿਦ੍ਧੇਪਿ ਪਪਞ੍ਚਤ੍ਥਂ ਪਰਿਪ੍ਫੁਟਤ੍ਥਞ੍ਚ ਉਦਾਹਰਣਬਹੁਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪਾਣਿਨਿਯੇਹਿ ਬਹੁਂ ਸੁਤ੍ਤਿਤਂ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਿਯਮੁਦਾਹਰਣਮਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਤਦਿਦਾਨਿ ਬ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤੁਕਾਮੋ ਆਹ- ‘ਪੁਬ੍ਬਕਾਲੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਛਿਨ੍ਨੋਚ ਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤੀ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਕਾਲੇਕ ਸਬ੍ਬਧੁਰਪੁਰਾਣਨਵਕੇਵਲਾਨਿ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣੇਨੇ’’ਤਿ (੨-੧-੪੯) ਤੇ ਸਮੇਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਤਤ੍ਥੇਕਾਦੀਨਂ ਵੁਤ੍ਤਿਯਮੁਦਾਹਰਣਾਨਿ ਨ ਦਸ੍ਸਿਤਾਨ੍ਯੁਪਲਕ੍ਖਣਤੋਵ ਵਿਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਏਕੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਏਕੋ ਚ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋਚਾਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਵਿਗ੍ਗਹੋ ਉਪਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾਯੇਵ ਚ ‘ਸਤ੍ਤ ਚ ਤੇ ਇਸਯੋ ਚ ਸਤ੍ਤਿਸਯੋ’ਚ੍ਚਾਦਿਕਞ੍ਚ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਉਪਮੀਯਤੇ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤੇ-ਨੇਨੇਤ੍ਯੁਪਮਾਨਂ, ਉਪਮੀਯਤੀਤ੍ਯੁਪਮੇਯ੍ਯਂ, ਤੇਸਂ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣੋ ਯੋ ਧਮ੍ਮੋ ਸਾਮਤਾਤੇਨ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਯਦੁਪਮੇਯ੍ਯਂ, ਤਂ ਵਚਨੇਨੇਤ੍ਯਤ੍ਥੋ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਚ੍ਚਾਦਿ ਕਸ੍ਸ, ਸਮਾਸੋ ਭਵਤੀਤਿ ਸੇਸੋ, ਕਾਰਣਮਾਹ- ‘ਵਿਸੇਸੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਵਿਸੇਸਾਪਰਿਗ੍ਗਹਾਤਿ ਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤ੍ਯੇਵ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹਾ, ਏਵਮ੍ਭੂ ਤਸ੍ਸਾਪੀਤਿ ਉਪਮਾਨਰੂਪਸ੍ਸਾਪਿ. ਨਨੁ ਸਤ੍ਥੀਸਦ੍ਦਸ੍ਸਸਤ੍ਥਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਿ ਸਾਮਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਤੁ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਯ, ਅਤੋ ਬ੍ਯਧਿਕਰਣਤ੍ਤਾ ਕਥਮੇਤ੍ਥ ਸਮਾਸੋਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕੀਯਾਹ- ‘ਯਦੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਸਮਾਨੋ ਧਮ੍ਮੋ ਸਾਮਤ੍ਤਾਦਿ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਸਧਮ੍ਮੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸਾਧਮ੍ਮਿਯਂ ਸਾਮਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਤੇ ਉਪਚਾਰਵਸੇਨ, ਸਾਮਾਸਦ੍ਦੋਪਿ ਗੁਣਵਚਨੋਪਿ ਸਾਮਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਧਾਦਿਤ੍ਤਵਸੇਨਾਭੇਦੋਪਚਾਰੇਨ ਵਾ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਯਂ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਨਨੁ ਚ ਸਾਮਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਭਿਧਾਨੇ ਚਰਿਤਤ੍ਥਤਾਯ ਸਤ੍ਥੀ ਗੁਣੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਤ੍ਯਨਿਯਤਗੁਣਪ੍ਪਤੀਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਨੇਕਗੁਣਾਧਾਰਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਥਿਯਾਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ- ‘ਯਦਿਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਇਹਾਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ, ਏਤੇਸਂ ਗੁਣਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਇਹ ਵਾ ਸਤ੍ਥਿਯਂ, ਸਾਮਗੁਣਵਨ੍ਤਤਾਯ ਸਾਮਾਯਾਤਿ ਗਮ੍ਯਤੇ, ਪਸਿਦ੍ਧਿਵਸੇਨਾਤਿ ਸਤ੍ਥਿਸਾਮਾਤ੍ਯਤ੍ਰੋਪਮਾਨਂ ਸਤ੍ਥੀ, ਉਪਮੇਯ੍ਯਾ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾ, ਪਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤੁਪਮਾਨਂ ਭਵਤਿ ਨਾਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਂ… ਪਸਿਦ੍ਧਸਾਧਮ੍ਮਿਯਾ ਸਾਧ੍ਯੁ ਸਾਧਨਮੁਪਮਾਨਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਿਯੇਵ ਸਾਮਙ੍ਗੁਣੇਨ ਪਸਿਦ੍ਧਾ ਨ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਮਗੁਣਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾਧ੍ਯੁਤੇ ਉਪਮੀਯਤੇਨੇਨੇਤਿ ਸਾਧਨਮੁਪਮਾਨਂ, ਸਾਧ੍ਯਤੇ ¶ ਉਪਧੀਯਤੇਤਿ ਸਾਧ੍ਯਮੁਪਮੇਯ੍ਯਂ, ਪਸਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਧਮ੍ਮਿਯਂ ਤੇਨ, ਸਾਧ੍ਯਸ੍ਸਾਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਾਧਨਂ ਸਾਧ੍ਯਸਾਧਨਂ. ਯਤ੍ਰਤ੍ਵਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਬਹੁਲਂਵਚਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨੇਨੇਵ ਸਮਾਸਸਬ੍ਭਾਵਂ ਵਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਨਾਸਬ੍ਭਾਵਮੁਦਾਹਰਣੇਨ ਫੁਟਯਿਤੁਂ ‘ਫਾਲਾ ਇਵ ਤਣ੍ਡੁਲਾ’ਤ੍ਯਾਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ.

ਤਣ੍ਡੁਲਸਦ੍ਦੋਤਿ ਉਪਮੇਯ੍ਯਭੂਤਤਣ੍ਡੁਲਸਦ੍ਦੋ, ਤਣ੍ਡੁਲਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਤ੍ਵਾ ਦਬ੍ਬੇ ਪਵਤ੍ਤੋ ਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨੋ ਨਤੁ ਭਵਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਦਬ੍ਬੇਤਿ ਤਣ੍ਡੁਲਦਬ੍ਬੇ ਫਾਲਦਬ੍ਬੇ ਚ.

ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਸਾਧਾਰਣਸੂਰਤ੍ਤਾਦਿਧਮ੍ਮਵਚਨਾਪ੍ਪਯੋਗੇਤਿ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣੋ ਯੋ ਵਿਸਾਰਦਤ੍ਤਾਦਿਧਮ੍ਮੋ ਤਬ੍ਬਚਨਸ੍ਸ ‘ਮੁਨਿ ਅਯਂ ਸੀਹੋ ਵਿਯ ਵਿਸਾਰਦੋ’ਤ੍ਯਾਦੋ ਵਿਸਾਰਦਾਦਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਪ੍ਪਯੋਗੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਕੇਸਞ੍ਚਿਤਿ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ, ਵਿਸੇਸ੍ਸਤ੍ਤਮੇਵ ਫੁਟਯਤਿ. ‘ਤਥਾ ਚੇ’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ, ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਾਨਂ ਯਥਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਨਿਚ੍ਚਂ ਸੀਹਾਦੀਨਂ ਵਿਸੇਸ੍ਸਤਾਯੇਵ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬਨਿਪਾਤਤ੍ਤਾਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋਤਿ ਭਾਵੋ, ਉਪਪਤ੍ਯਨ੍ਤਰਮਾਹ-‘ਵਿਸੇਸਨਸ੍ਸੇਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਦਿਪਿ ਸੀਹੋ ਵਿਸੇਸਨਮੇਵ ਨ ਵਿਸੇਸ੍ਸਂ, ਤਥਾਪਿ ਬਹੁਲਾਧਿਕਾਰਾ ਵਿਸੇਸਨਸ੍ਸਾਪਿ ਪਰਨਿਪਾਤੋਤਿ ਭਾਵੋ.

ਅਥਾਤ੍ਰਾਪਿ ਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤੇਵ ਸਮਾਸਪ੍ਪਟਿਪਾਦਨੇ’ਮੁਨਿ ਅਯਂ ਸੀਹੋਵ ਵਿਸਾਰਦੋ’ਚ੍ਚਾਦੋ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋਵ ਸਮਾਸਾਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇਪਿ ਉਪਮਾਨੋ ਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਵਿਸਾਰਦਤ੍ਤਾਦਿਧਮ੍ਮਵਚਨਾਪ੍ਪਯੋਗੇ ਸਤਿ ਤਪ੍ਪਸਙ੍ਗਾਭਾਵਤ੍ਥਂ ਵਚਨਮਾਰਬ੍ਭਨੀਯਨ੍ਤਿ ਚੋਦੇਤਿ ‘ਨਨੁਚੇ’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ, ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨਪ੍ਪਯੋਗੇ ਸਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਸਮਾਸਾਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾਮਞ੍ਞਪ੍ਪਯੋਗਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਮਾਸਵਾਕ੍ਯੇ ਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨਸ੍ਸ ਸੂਰਤ੍ਤਾਦਿ(ਨੋ), ਅਪ੍ਪਯੋਗਤ੍ਥਂ, ਤਥਾ ਹਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਸਾਮਞ੍ਞਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗੇ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਸਮਾਸਾਸਬ੍ਭਾਵਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰਸ੍ਸਾਨਾਰਬ੍ਭਨੀਯਭਾਵਂ ਸਾਧੇਤਿ.

ਵਿਸੇਸਾਨਨ੍ਤਬ੍ਭਾਵਾਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਮਾਸੇ ਅਨ੍ਤੋਭਾਵੇਪਿ ਤਿਖੀਣਤ੍ਤਾਦਿਤੋ ਵਿਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸੂਰਸ੍ਸਾਦਿਵਚਨੀਯਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਸਮਾਸੇ ਅਨਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਸਾਪੇਕ੍ਖਮਸਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ. ਅਥੇਤਿ ‘ਸਚ੍ਚਮੇਤ’ਨ੍ਤਿਆਦਿਂ ¶ ਪਰਵਚਨਮਾਸਙ੍ਕਿਯ ਵਦਤਿ, ਏਵਮਾਦਿਸਿਜ੍ਝਨਤ੍ਥਂ ਸਮਾਸੋਤਿ (ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ) ਆਰਬ੍ਭਨੀਯਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਪਧਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ‘ਰਞ੍ਞੋਪੁਰਿਸੋ-ਭਿਰੂਪੋ’ਤੇਤ੍ਥ ਅਭਿਰੂਪਸਾਪੇਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤੇਨੇਵਾ [ਵਿਸੇਸਨਂ ਤੇਨੇਵਾ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਪ੍ਪਧਾਨਂ, ਸਮਾਸਾਵਯਵਭੂਤਂ ਰਾਜਾਨਂ ਪਤਿ ਵਿਸੇਸ੍ਸਭਾਵੇਨਾਵਿਫਲਿਤਸਕਤ੍ਥਤਾਯ ਪਧਾਨਭੂਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ. ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ‘ਰਾਜਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨੀਯਸ੍ਸ ਗੇਹ’ਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਗੇਹਮ੍ਪਤਿ ਵਿਸੇਸਨਭਾਵੇਨਾਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤੇਪਿ ਰਾਜਾਨਮ੍ਪਤਿ ਪਧਾਨਭੂਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸਾਪੇਕ੍ਖਸ੍ਸਾਪਿ ਸਮਾਸੋ ਹੋਤੇਵ. ਇਦਞ੍ਚਞਾਪਨਤ੍ਥਂ ਵਚਨਾਰਮ੍ਭਪ੍ਪਯੋਜਨਞ੍ਚ, ਕਾਰਣਮਾਹ- ‘ਗਮਕਤ੍ਤਾ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

ਗਮਕਤ੍ਤਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਿਯਮ੍ਪਤੀਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਗਮਕਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਮਾ, ਨਚੇਹ ਗਮਕਤ੍ਤਮਤ੍ਥੀਤਿ ‘ਮੁਨਿ ਸੀਹੋਵ ਸੂਰੋ’ਤ੍ਯਤ੍ਰ ਤੁ ਵਾਕ੍ਯਤੋ ਯੋਤ੍ਥੋ ਪਤੀਯਤੇ, ਨਾਯਂ ‘ਮੁਨਿ ਸੀਹੋ ਸੂਰੋ’ਤ੍ਯਤੋ ਗਮ੍ਯਤੇਤਿ ਗਮਕਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥੀ-ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਥਾਹਿ ਮੁਨਿਸੀਹਸਦ੍ਦੇਨੇਵੋ ਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਭਾਵਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਸਾਰਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਭਾਵੇਨੇਵੋਪਾਦਾਨਤੋ ਵਿਸਾਰਦਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਤੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਭਾਵੋ.

ਅਪਵਗ੍ਗੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਵਾਕ੍ਯਮੇਵੇਤਿ ਏਵਕਾਰੇਨ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮਤ੍ਥਮ੍ਪਦਸ੍ਸਯਮਾਹ- ‘ਵੁਤ੍ਤਿਨਿਵਤ੍ਤੇਤੀ’ਤਿ ਬਹੁਲਾਧਿਕਾਰਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਨਨੁ ਚਾਤ੍ਰ ਵਿਸੇਸ੍ਸਭਾਵਾਸਮ੍ਭਵਾਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋਯੇਵ ਵੁਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਚੋਦੇਤਿ. ‘ਨਨੁਚੇ’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ.

ਪੁਣ੍ਣਤਾਬ੍ਯਭਿਚਾਰਾਤਿ ਪੁਣ੍ਣਤਾਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਬਾਲਾਦਿਅਵਤ੍ਥਾਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਅਵਿਨਾਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰੀ ਹਿ ਵਿਸੇਸ੍ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਯਥਾ ਨੀਲਤਾਯੁਪ੍ਪਲਂ, ਪਰਿਹਰਤਿ ‘ਨੇਦਮਤ੍ਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨੇਕਤ੍ਤਾਤਿ ਕੇਵਲਂ ਮਨ੍ਤਾਣਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤੋ ਪੁਣ੍ਣੋਯੇਵਾਤਿ ਅਭਾਵਾ ਤੇਸਂ ਬਹੁਭਾਵਤੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਹਸ੍ਸ ਪਤਯੋਤਿ ਗਹਪਤੀਨਂ ਬਹੁਤ੍ਤਂ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਵੁਤ੍ਤਿਯੇਵੇਤਿ ਏਵਕਾਰੇਨ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮਤ੍ਥਮਾਹ-‘ਵਾਕ੍ਯਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੀ’ਤਿ. ਵਿਸਿਟ੍ਠਜਾਤਿਵਚਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਕਣ੍ਹਸਪ੍ਪਜਾਤਿਯਾ ਲੋਹਿਤਸਾਲਿਜਾਤਿਯਾ ਚ ਵਿਸਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ.

ਤਚ੍ਛਕੋ ¶ ਸਪ੍ਪੋਤਿ ਬ੍ਯਾਖ੍ਯੇਯਮੁਪਨਿਕ੍ਖਿਪ੍ਪਚੋਦਯਮਾਹ- ‘ਨਨੁ ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਚ੍ਛਕਭਾਵਾਨਪੇਤੋਤਿ ਬਾਲਯੁਵਤ੍ਤਾਦਿਸਙ੍ਖਾਤਤਚ੍ਛਕਭਾਵਤੋ ਅਬ੍ਯਾਵੁਤ੍ਤੋ, ਅਤ੍ਥਿਨਾਮਧੇਯ੍ਯੋਤਿ ਤਚ੍ਛਕੋ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਤਨ੍ਨਾਮੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਕਿਰਿਯਾਸਦ੍ਦੋਤਿ ਤਚ੍ਛਤੀਤਿ ਤਚ੍ਛਕੋਤਿ ਏਵਂ ਕਿਰਿਯਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਤੇਨੋਪਾਦਿਨ੍ਨੋ ਵਡ੍ਢਕੀਵਾਚੀ ਤਚ੍ਛਕਸਦ੍ਦੋ, ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ ‘‘ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਸਬ੍ਭਾਵਾ ਸਮਾਸੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਥਾ ਸਤਿ ਕਿਮਿਦਂ ਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰਣਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਤ੍ਰ ਕੇਨਚਿ ਨ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸੇਤ੍ਯਾਦਿ ਨੋਪਜਾਯਤੇਵਾਤ੍ਯੇਤਦਵਸਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਮਨੁਦ੍ਯਤਂ ਨਿਰਾਕਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਆਹ-‘ਯੋਪਾ ਹੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਇਮਸ੍ਸਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਤਚ੍ਛਕਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਾ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਤ੍ਥਵਿਸਯਾਪੇਕ੍ਖਾਯਾਭਾਵਤੋ ਵਿਸੇਸ੍ਸਤ੍ਤਾਭਾਵਾ ਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰਣਮਿਦਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਕਸ੍ਮਾ ਅਯੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਯਤੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਾਵਾਚਿਨੋ ਚ ਅਤ੍ਥਾਭਿਧਾਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਤੁਲ੍ਯਂ ਵਾ ਨ ਵਾ, ਅਵਯਵਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਸਮੁਦਾਯਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਿ ਬਲਵਤਿ ਵਾ ਨਵੇਤ੍ਯੇਤਂ ਵਿਚਾਰੇਤੁਂ ਯਤੋ ਨਾਧਿਕਤਨ੍ਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਅਧਿਕਤਨ੍ਤ੍ਯਾਹ- ‘ਅਪਿਤ੍ਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਤਚ੍ਛਕਸਦ੍ਦੋਨੇਕਤ੍ਥਵੁਤ੍ਤਿ ਨਾਨੇਕਤ੍ਥੋਤਿ ਵਿਚਾਰੇਤੁਮਧਿਕਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ- ‘‘ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਭਾਵਚਿਨ੍ਤਾਯਂ ਸਦ੍ਦਾਨਮਤ੍ਥਾਭਿਧਾਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਚਿਨ੍ਤਾ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤੇ ‘ਸਤਿ ਸਮ੍ਭਵੇ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰੇ ਚ ਵਿਸੇਸਨਂ ਸਾਤ੍ਥਕਂ ਹੋਤੀ’ਤਿ ਵਿਸੇਸਨਂ ਮਗ੍ਗੀਯਤੇ, ਨਾਸਮ੍ਭਵੇ ਨਾਬ੍ਯਭਿਚਾਰੇ ਯਥਾ ਸੀਤਂ (ਹਿਮਂ) ਉਣ੍ਹੋਗ੍ਗੀਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਭਵਬ੍ਯਭਿਚਾਰਚਿਨ੍ਤਾ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਭਾਵਚਿਨ੍ਤਾਯਮੁਪਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਤਚ੍ਛਕਸਦ੍ਦੋ-ਨੇਕਤ੍ਥਵੁਤ੍ਤਿਵਾ ਨ ਵੇਤ੍ਯੇਤਦੇਵ ਵਿਚਾਰੇਤੁਮਧਿਕਤਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਥਚਿਪਿ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸ ਸਬ੍ਭਾਵੇ ਸਮਾਸੋ ਹੋਤੇਵਾ’’ਤਿ, ਯਦਿਪਿ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਕਿਰਿਯਾਵਾਚੀਨਮਤੁਲ੍ਯਮਤ੍ਥਾਭਿਧਾਨਂ ਸਮੁਦਾਯਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਚ ਬਲਵਤਿਤ੍ਤਂ, ਤਥਾਪਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਨਯੇਨ ਸਮਾਸਸਬ੍ਭਾਵਾ ਨ ਕਾਚਿ ਹਾਨੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਏਤ੍ਥ ਚਾ’ਤਿਆਦਿ.

ਏਤ੍ਥਚਾਤਿ ਕੇਚਿ ਪਕ੍ਖੇ ਚ, ਕਞ੍ਚਿ ਪੀਲ਼ਮਾਵਹਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਕੁਤੋਚ੍ਚਾਹ ‘ਤਥਾਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ- ‘‘ਯਦੀਪਿ ਸਮੁਦਾਯਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਸਤਿ ਕਿਰਿਯਾਸਦ੍ਦਤ੍ਥਵਿਸਯਾਪੇਕ੍ਖਾ ¶ ਨੋਪਜਾਯਤੇ, ਤਥਾਪਿ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸੇਵ ਤਚ੍ਛਕਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਪ੍ਯਨੇਕਤ੍ਥਵੁਤ੍ਤਿਤ੍ਤਮਤ੍ਥੇਵ… ਸਪ੍ਪਵਿਸੇਸੇ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਚ ਤਨ੍ਨਾਮਕੇ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਤਚ੍ਛਕਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਸਬ੍ਭਾਵਾ(ਤਿ) ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਸਮਾਸਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਤਦਵਤ੍ਥੋ ਯੇਵਾ’’ਤਿ, ਨ ਕੇਵਲਂ ਸਪ੍ਪਵਿਸੇਸਸ੍ਸੇਵ ਤਚ੍ਛਕਸਦ੍ਦੋ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਮਪਿਤੁ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਮ੍ਪੀਤਿ ਪਿਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋ. ਤਚ੍ਛਕਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਨੇਕਤ੍ਥਵੁਤ੍ਤਿਤ੍ਤੇਪਿ ਨ ਸਮੁਦਾਯਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਅਵਯਵਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧੀਬਾਧਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਨਚਾ’ਤਿਆਦਿ. ਚੋ-ਵਧਾਰਣੇ, ਕੁਤੋਚ੍ਚਾਹ ‘ਕਿਰਿਯੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਮੇਨਤ੍ਥਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧੀਤਿ ਯਂ, ਏਤਮ੍ਪਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਯਨ੍ਤਿ ਯਂ ਪਸਿਜ੍ਝਨਂ, ਕਮੇਨਾਤਿ ਬਾਧਾਭਾਵਤੋ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ. ਏਵਞ੍ਚੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਚੇਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ… ਕਿਮ੍ਪਟਿਵਿਹਿਤਂ ਸਿਯਾ ਪਰਿਹਟਂ ਸਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ‘ਤਚ੍ਛਕੋ ਸਪ੍ਪੋ’ਤਿ ਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰਣਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ… ਤਚ੍ਛਕਸਪ੍ਪੋਤਿ ਸਮਾਸਸਬ੍ਭਾਵਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਨੇਦਮੇਵਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਰਿਹਰਤਿ, ਯਦਾ ਚਰਤਿ ਯਥਾ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਭਾਵਸਮ੍ਭਵੋ, ਤਦਾ ਕਥਂਤ੍ਯਾਹ- ‘ਯਦਾ ਵਿਸੇਸਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਦਾਪਿ ਕਥਂ ਵਾਕ੍ਯੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਮਿਚ੍ਚਾਹ- ‘ਇਦਞ੍ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਬਹੁਲਂਵਚਨਤੋਯੇਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ਕਮ੍ਮਨਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ਛਟ੍ਠੀ. ਅਵਚ੍ਛੇਦਕਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਤ੍ਤੁਨਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਕਾਲ਼ਸ੍ਸਾਤਿ ਕਤ੍ਤਰਿ ਭਾਵਯੋਗੇ ਛਟ੍ਠਿਯਾ ਅਜ੍ਝਾਹਰਿਤਬ੍ਬਂ. ਪਤ੍ਤਾਪਨ੍ਨੇਹਿ ਦੁਤਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਜੀਵਿਕਮ੍ਪਤ੍ਤੋ ਜੀਵਿਕਾ ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਸਮਾਸੋ ‘ਕਾਰਕਂ ਬਹੁਲ’’ਨ੍ਤੇਵ (ਚਂ-੨-੨-੧੯) ਵਿਹਿਤੋ ਦੁਤਿਯਨ੍ਤੇਨ ਤੁ ਤੇਸਂ ਸਮਾਸਤ੍ਥਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰਂ ਕਤਂ ਪਰੇਹਿ, ਅਤ੍ਥਞ੍ਚ ਤੇਸਮਿਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਾਨਮ੍ਪਿ ਸਮਾਸੇਨੇਵ, ਕਾਰਨਿਵਤ੍ਤਿਯਾ, ਤਥਾ ਮਾਸੋ ਜਾਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ ਪਰਿਮਾਣਿਵਾਚਿਨਾ ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤੇਨ ਪਰਿਮਾਣਵਚਨਾਨਂ ਕਾਲਸਦ੍ਦਾਨਂ, ਤਦਾਹ- ‘ਪਤ੍ਤਾਪਨ੍ਨਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਪਰਿਮਾਣਂ ਮਾਸਾਦਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਤਮਸ੍ਸਤ੍ਥੀਤਿ ਪਰਿਮਾਣੀ ਜਾਤਾਦਿ.

ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਮਾਸੋ ਪਰਿਮਾਣਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਤ੍ਤਾ, ਜਾਤੋ ਪਰਿਮਾਣੀ ਪਰਿਚ੍ਛੇਜ੍ਜਤ੍ਤਾ, ਪਤ੍ਤਾ ਜੀਵਿਕਾਨੇਨਾਤਿ [ਪਤ੍ਤੋ ਜੀਵਿਕਨ੍ਤਿ ਪਾਠੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ] ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ਯੋ-ਤ੍ਥੋ ਸੋ- ਞਾਪਦਤ੍ਥਸਮਾਸੇਪ੍ਯਤਿਨ੍ਨੋ ¶ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਭੇਦਮਨ੍ਤਰੇਨਾਤਿਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਬ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤੁਕਾਮੋ ਆਹ- ‘ਵਾਨੇਕਞ੍ਞਤ੍ਥੇ ਇਚ੍ਚੇਵਾ’ਤਿਆਦਿ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਸਮਾਸੇ ਕਤੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ‘‘ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਭਾਸਿਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ (੩-੬੭) ਪੁਮ੍ਭਾਵੋ. ਮਾਸੋ ਜਾਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ਯੋ-ਤ੍ਥੋ, ਸੋ-ਞ੍ਞਤ੍ਥਸਮਾਸੇਪ੍ਯਭਿਨ੍ਨੋ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਭੇਦ ਮਨ੍ਤਰੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਯਸ੍ਸ ਜਾਤਾਦਿਨੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਜਾਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸਤ੍ਥਮਾਹ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ, ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣੋਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਇਮਿਨਾ ਚ ਮਾਸੋ ਜਾਤੋ-ਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਯਦਿ ਮਾਸੋ ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਜਾਤਾਦਿਨੋ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣੋ ਨ ਭਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤ੍ਤਤ੍ਤਵਨ੍ਤੂਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਸਞ੍ਞਂ ਵਿਧਾਯ ਤਦਨ੍ਤਸ੍ਸਞ੍ਞਤ੍ਥਸਮਾਸੇ ‘‘ਨਿਟ੍ਠਾ’’ਤਿ (੨-੨-੩੬) ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਪੁਬ੍ਬਨਿਪਾਤੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਦਾਹ- ‘ਨਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਪੁਬ੍ਬਨਿਪਾਤਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਨਚ ਸਿਯਾਤਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਕੁਤੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਜਾਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕੇਸਞ੍ਚਿਤਿ ਵਾਕ੍ਯਕਾਰਮਾਹ, ਨਚ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਕਾਰਣਮਾਹ- ‘ਵਿਸੇਸਨ’ਮੇਚ੍ਚਾਦਿ, ਤਥਾਹਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵਿਸੇਸਨਸ੍ਸ ਸਾਤ੍ਥਕਤ੍ਤੇ ਸਮਾਸਬ੍ਭਾਵਮਭਾਵੇ ਚਾਭਾਵਂ ਸਾਧੇਤਿ… ਛਟ੍ਠੀਸਮਾਸੇ ‘ਸਤਿ ਸਮ੍ਭਵੇ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰੇ ਚ ਵਿਸੇਸਨਸ੍ਸ ਸਾਤ੍ਥਕਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਵਿਸੇਸਨਸ੍ਸ ਸਾਤ੍ਥਕਤ੍ਤਾ.

ਅਵਚਨੇਪੀਤਿ ਨਿਯਮਵਚਨੇ (ਅ)ਸਤੀਪਿ, ਛਟ੍ਠੀਸਮਾਸਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਚਰਹਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛੇਜ੍ਜ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛੇਦਕਤ੍ਤਾਭਾਵੇਨ ਵਿਸੇਸਨਾਨਤ੍ਥਕ੍ਯਾ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ ਚੇ ਵਾਕ੍ਯੇਨਾਪਿ ਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ- ‘ਵਾਕ੍ਯਂ ਤ੍ਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਯਮ੍ਪਨ ਵਿਸੇਸਨਸਮਾਸੋ ਪਰੇਹਿ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯੋਤਿ ਞਾਯਤਿ… ਯਥਾ ਕਮ੍ਮਂ ਕਿਰਿਯਂ ਪਯੋਜਨਞ੍ਚ ਧਾਰੇਤਿ ਏਵਮਯਂ ਸਮਾਸੋ ਕਮ੍ਮਮਿਵ ਦ੍ਵਯਂ ਧਾਰਯਤੀਤਿ.

ਏਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ‘‘ਟ ਨਞ੍ਸ੍ਸ’’ਇਤਿ (੩-੭੪) ਸੁਤ੍ਤੇਏਵ. ਪਾਮਨਪੁਤ੍ਤੋਤਿਪਾਮਾ ਕੁਟ੍ਠਵਿਸੇਸੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪਾਮਸਦ੍ਦਾ ‘‘ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਞ੍ਞੇਪਿ ਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ (੪-੧੨੦) ਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਪਾਮਨਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਯਦਿ ਹੇਤ੍ਥ ਞਕਾਰੋ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥੋ ਨ ਕਰੀਯੇਥ, ਤਦਾ ‘‘ਟ ਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਕਰੀਯੇਥ, ਤਥਾ ਚ ਸਤ੍ਯੁਤ੍ਤਰਪਦੇ ਪਰਤੋ ਪਾਮਨਸਦ੍ਦੇ ਨਕਾਰਸ੍ਸਾਪਿ ਟੋ

ਸਿਯਾਤਿ ¶ ਭਾਵੋ, ਨਨੁ ਚਿਹ ਸਮਾਸਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਞ ਕਾਰੋਚ੍ਚਾਰਣਾ ਞ ਲੋਪ ਰਹਿਤਸ੍ਸ ਸਮਾਸੋ ਨ ਭਵਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮੁਚਿਤਂ, ਨ ਤੁ ‘‘ਟ ਨਞ੍ਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥੋਤਿ [ਞ੍ਞਕਾਰੋ ਏਤ੍ਥੋਵ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥੋ, ਤਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬ] ਸਚ੍ਚਂ, ਕਿਨ੍ਤ੍ਵਿਹ ਸਮਾਸਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਞ ਕਾਰਸ੍ਸ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛਜ੍ਜਂ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤੇ.

ਪਰਿਯੁਦਾਸਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿ ਤੁਲਿਤਮੁਗ੍ਗਯ੍ਹ ਨਿਸੇਧਨੀਯਸ੍ਸ ਅਸਨਂ ਖੇਪਨਂ ਵਜ੍ਜਨਂ ਪਰਿਯੁਦਾਸੋ, ਤੇਨ ਪਰਿਯੁਦਾਸੇਨ ਵਿਸਿਟ੍ਠੇ-ਤ੍ਥੇ ਵੁਤ੍ਤਿ ਅਸ੍ਸੇਤਿ ਪਰਿਯੁਦਾਸਵੁਤ੍ਤਿ, ਪਸਜ੍ਜਪ੍ਪਟਿਸੇਧਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਪਟਿਸੇਧਨੀਯਮੇਵ ਪਸਜ੍ਜ ਪਤ੍ਵਾ ਤਂਸਦਿਸਮਨਪੇਕ੍ਖਿਯ ਨਿਸੇਧੋ, ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਿ ਅਸ੍ਸੇਤਿ ਪਸਜ੍ਜਪ੍ਪਟਿਸੇਧ ਵੁਤ੍ਤਿ.

ਯਤ੍ਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਅਞ੍ਞੋਵ ਭਵਤੀਤ੍ਯੇਵਂ ਵਾਕ੍ਯੇਨਾਤ੍ਥਨ੍ਤਰਵਿਧਾਨਾ ਵਿਧਿਨੋ ਪਧਾਨਤ੍ਤਂ, ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਵਿਧਾਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨੇਵ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਟਿਸੇਧੋ ਪਤੀਯਤੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ [ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸਾ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਨਿਵਤ੍ਤਨੇ ਤਦਪੇਕ੍ਖਾਯਾਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਿਧਾਨਯੋਗਤੋ ਸਕਪਦੇਨ ਨਞ੍ਖ੍ਯੇਨ ਵਿਧਿਭਾਗੀ ਨ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਅਞ੍ਞਸਦ੍ਦੇਨ… ਪਰਿਯੁਦਾਸਨਿਸ੍ਸਯਿਨੋਞ੍ਞਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇਵ ਵਾਕ੍ਯੇ ਪਯੋਗਤੋ’ ਅਞ੍ਞੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’ਤਿ, ਨਞ੍ਸ੍ਸਚ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤੇਨ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ, ਨ ਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤੇਨੇਤ੍ਯੇਕਵਾਕ੍ਯਤਾ… ਅਞ੍ਞੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਯੁਦਾਸਵੁਤ੍ਤਿਤ੍ਤਾ.

ਪਸਜ੍ਜਪ੍ਪਟਿਸੇਧੇਤੁ ਪਟਿਸੇਧਸ੍ਸ ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਨ ਭਵਤੀਤਿ ਵਾਕ੍ਯੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਟਿਸੇਧੋ ਵਿਧਿ ਅਤ੍ਥਗਮ੍ਮੋ ਵਾਕ੍ਯਭੇਦੋ, ਸਕਪਦੇਨ ਚ ਨਞ੍ਖ੍ਯੇਨ ਪਟਿਸੇਧਭਾਗਿਵਾਚੀ ਸਮ੍ਬਜ੍ਝਤੇ. ਕੋ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਅਞ੍ਞੋਤਿ ਆਹ- ‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਤ੍ਤਾਨਜ੍ਝਾਸਿਤੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਇਤਰਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਪਸਜ੍ਜਪ੍ਪਟਿਸੇਪੇਕ੍ਖੇ, ਕੇਨਚਿ ਸਂਸਯਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਉਪਵੀਤਦਸ੍ਸਨਾਦਿਨਾ ਕੇਨਚਿ ਸਂਸਯਕਾਰਣੇਨ, ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਪਦਂ ਸਕਤ੍ਥੇ ਪਯੋਗਮ੍ਪਤਿ ਞਾਣਮਪੇਕ੍ਖਤੇ, ਤਞ੍ਚ ਞਾਣਂ ਦ੍ਵਿਧਾ ਸਮ੍ਮਾਞਾਣਂ ਮਿਚ੍ਛਾ ਞਾਣਞ੍ਚ. ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਦ੍ਦਂ ਪਵਤ੍ਤਯਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮਾਞਾਣ ਪੁਬ੍ਬਕੇ ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗੇ ਨਤ੍ਥਿ ਨਞ੍ਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਾਰੋ, ਨ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਤੇਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਰੀਯਤਿ. ਮਿਚ੍ਛਾਞਾਣਪੁਬ੍ਬਕੇ ਤੁ ਵਿਜ੍ਜਤੇ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਾ ਰੋ ¶ ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਤੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਞਾਣਪ੍ਪਭਵਤਾ ਪਰਸ੍ਸਾਖ੍ਯਾਯਤੇ, ਮਿਚ੍ਛਾਞਾਣਂ ਚੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਹੇਤੁਕਂ, ਵਿਨਾ ਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਨ ਭਵਤੀਤਿ ਪਟਿਸੇਧੇ ਸਤਿ ਉਤ੍ਤਰਪਦਤ੍ਥਸਦਿਸੋ ਸਮਾਸਤ੍ਥੋ ਜਾਯਤੇਚ੍ਚਾਹ- ‘ਤਤ੍ਥ ਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਵਿਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਰਜ੍ਜੁਯਂ ਹਿ ਸਪ੍ਪਬੁਦ੍ਧਿ ਸਦਿਸਤ੍ਤਾ.

ਪਯੋਗਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਚੇਤਿ ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਾਨਯੇਚ੍ਚਾਦਿਪਯੋਗਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਚ. ਏਵਮ੍ਮਞ੍ਞਤੇ- ‘‘ਯਦ੍ਯਤ੍ਰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਤ੍ਤਸ੍ਸਾਨਯਨਂ ਸਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬਪਦਸ੍ਸੁਚ੍ਚਾਰਣਮਨਤ੍ਥਕਂ ਸਿਯਾ, ਅਥ ਨ ਕਸ੍ਸਚਿ ਆਨਯਨਂ ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਨਤ੍ਥਕਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਯੋਗਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਪਿ ਸਦਿਸਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ.

ਤਗ੍ਗਤਾਤਿ ਸਦਿਸਤ੍ਥਗਤਾ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵਾ-ਤ੍ਥਸ੍ਸੁਪਬ੍ਰੂਹਨਾਯ ਵਿਞ੍ਞੂਵਚਨਮੁਪਞ੍ਞਸ੍ਸਤਿ ‘ਅਤੋਯੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਯਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਨਞ੍ਵਚਨੇਨ ਇਵਸਦ੍ਦੇਨ ਚ ਯਂ ਯੁਤ੍ਤਂ ਤਦਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਤਪ੍ਪਦਤ੍ਥਸਦਿਸੇ-ਤ੍ਥੇ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਜਨੇਤਿ, ਤਥਾਹ੍ਯਤ੍ਥਸਮ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਲੋਕੇ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ‘ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਾਨਯਾ’ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਦਿਸੋ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦਿ ਆਨੀਯਤੀਤਿ, ਅਧਿਕਰੀਯਤਿ ਨਿਯੁਜ੍ਜਤੇ ਸਦ੍ਦੋ-ਸ੍ਮਿਨ੍ਤ੍ਯਧਿਕਰਣਂ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਚ ਬ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨੇਨ ਕਿਮਿਟ੍ਠਂ ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤ੍ਯਾਹ- ‘ਤਦੇਵ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ਉਤ੍ਤਰਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਮਿਹ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ.

ਸਮਤ੍ਥਵਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਮਤ੍ਥੋ ਪਦਵਿਧਿ’’ (ਪਾ ੨-੧-੧) ਤ੍ਵੇਵਂ ਵਾਦੀਨਂ. ਸਮਤ੍ਥ ਵਾਦੀਨਂ ਸਮਾਸੋ ਵਿਧੇਯ੍ਯੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਵਿਧੇਯ੍ਯੋਤਿ ਵਚਨਨ੍ਤਰੇਨ ਵਿਧੇਯ੍ਯੋ, ਤਥਾਹਿ ਅਪੁਨਗੇਯ੍ਯਾਤਿ ਗਾਯਨੇਨ ਨਞ੍ਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਨ ਤੁ ਪੁਨਸਦ੍ਦਤ੍ਥੇਨ. ਅਨੋਕਾਸਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਕਰਣੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਨ ਓਕਾਸੇਨ. ਅਮੂਲਾਮੂਲਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਤਿ ਗਮਨੇਨ, ਨ ਮੂਲੇਨਾਤਿ ਅਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ. ਗਮਕਤ੍ਤਵਾਦਿਨੋਤਿ ਅਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਪਿ ਯਤ੍ਰ ਗਮਕਤ੍ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਸਮਾਸੋ ਹੋਤੇਵ, ਤਤੋ ਗਮਕਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸਮਾਸਸ੍ਸ ਨਿਬਨ੍ਧਨਨ੍ਤਿ ਯੋ ਵਦਤਿ ਤਸ੍ਸੇਤ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਥਾਪੀਤਿ ਅਪੁਨਗੇਯ੍ਯਾਤ੍ਯਾਦੋਪਿ, ਨਨ੍ਵਯਮਪ੍ਯਾਚਰਿਯੋ ਗਮਕਤ੍ਤਵਾਦੀ, ਤਥਾਸਤਿ ਗਮਕਤ੍ਤਾਇਚ੍ਚਨਭਿਧਾਯ ਬਹੁਲਾਧਿਕਾਰਾਤਿ ਕਸ੍ਮਾਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਸੋ ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਕੇਹਿਚੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਗ੍ਗਨ੍ਥੇਨ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਕੇਹਿਚਿਯੇਵ ¶ ਨ ਸਬ੍ਬੇਹੀ’ਤਿ, ਅਪੁਨਗੇਯ੍ਯਾਤਿ ‘‘ਟ ਨਞ੍ਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੩-੭੪) ਨਸ੍ਸਟੋ, ਅਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗਾਭਾਵਤੋਤਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇਨ ਸਮਾਸੇ ਅਵਿਹਿਤੇਪਿ ਅਨਭਿਮਤਤ੍ਥਾਨਮ੍ਪਤੀਤਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ.

ਸ੍ਯਾਦਿਵਿਧਿਨੋਤਿ ਕਾਰਕਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਧਾਨਤੋ ਵਿਸੁਂ ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਾਦੀਸੁਵਿਧਾਨਾ ਸ੍ਯਾਦਿਵਿਧੀਤਿਸਙ੍ਖਂ ਗਤਸ੍ਸ ਸ੍ਯਾਦਿਵਿਧਿਨੋ, ਅਸ੍ਯਾਦਿਵਿਧਿਮ੍ਹੀਤਿ ਪਰਿਯੁਦਾਸੋ-ਨਤ੍ਥਕੋਤਿ ਚੋਦੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘ਨਨ੍ਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਨਤ੍ਥਕਂ ਭਵੇਯ੍ਯ… ਲਕ੍ਖਣਾਦ੍ਯਤ੍ਥਾਨਂ ਸਮਾਸੇ ਗੁਣੀਭੂਤਤ੍ਤਾ ਸਮਾਸਤੋ ਕਿਰਿਯਾਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਨੁਰੂਪਵਿਭਤ੍ਤਿਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਧਾਨਭਾਵਤੋ, ਪਰਿਹਰਤਿ ‘ਨਯਿਦਮੇਵ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ‘‘ਅਨੁਨਾ’’ਤਿ (੨-੧੦) ਵਿਚ੍ਛਾਯਮਨੁਨਾ ਯੋਗੇ ਦੁਤਿਯਾ ਵਿਧਾਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਵਾਕ੍ਯਮ੍ਪਿ ਹੋਤਿ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਨਿਚ੍ਚਸਮਾਸੇ ਦੁਤਿਯਾ ਵਿਧਾਨਮਨਤ੍ਥਕਨ੍ਤਿ ਭਾਵੋ, ਨਿਗਮਯਤਿ ਤਸ੍ਮਾਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ‘‘ਕੁ ਪਾਪਤ੍ਥੇ’’ਤਿ ਪਰੇਸਂ ਗਣਪਾਠੋ, ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ ‘‘ਦੁਨਿਨ੍ਦਾਯਂ’’ਤ੍ਯਾਦਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਚੀਸਦ੍ਦੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚੀਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਂ ਪਰਾਮਸਤਿ, ਚੀਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤ ਸਦ੍ਦੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਪੀਤਿਸਮ੍ਭਮੋਤਿ ਪੀਤਿਯਾ ਸਮ੍ਭਮੋ ਪੀਤਿਪੁਬ੍ਬਿਕਾ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਨਾਸਨ ਦਾਨਾਦਿਵਿਸਯਾ ਤੁਰਿਤਤਾ, ਅਲਂਭੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਂ ਭੁਤ੍ਵਾ.

ਪੁਰੋਭੂਯ ਅਗ੍ਗਤੋਭੂਯ. ਤਿਰੋਭੂਯ ਅਨ੍ਤਰਧਾਨੀਭੂਯ. ਅਨਚ੍ਚਾਧਾਨੇਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ‘ਉਪਰਿਯਾਧਾਨਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰਾ’ਤਿ, ਆਧਾਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਂ, ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਪਾਣਿਨਿਯਾਦਯੋ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਉਰਸਿ ਕਤ੍ਵਾ ਪਾਣਿਨ੍ਤਿ ਪਾਣਿਂ ਉਰਸਿ ਕਤ੍ਵਾ.

ਅਨੇਕਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸ ਪਯੋਜਨਂ ਵਤ੍ਤੁਮੁਪਸਕ੍ਕਤਿ ‘ਇਧੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਵਿਵਚ੍ਛਿਤੇਕਸਙ੍ਖ੍ਯਾਸਾਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਵਿਵਚ੍ਛਿਤਂ ਏਕਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯ ਸਾਮਞ੍ਞਂ, ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ ‘‘ਯਦਿ‘ਸ੍ਯਾਦਿ ¶ ਸ੍ਯਾਦਿਨੇ’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤੇਕਸਙ੍ਖ੍ਯਾਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਨ ਸਿਯਾ ਤਦਾ ਇਹਾਨਤ੍ਥਕ (ਮਨੇਕ)ਗ੍ਗਹਣਂ ਸਿਯਾ ਤੇਨੇਹਾਨੇ ਕਗ੍ਗਹਣਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਯੇਵ ‘ਸ੍ਯਾਦਿਸ੍ਯਾਦਿਨੇ’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤੇਕਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਸਾਮਞ੍ਞਮ੍ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ’’ਤਿ ਤੇਨੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਤੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਸਮਾਸੋ ਪੁਬ੍ਬਪਰਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂਯੇਵ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਾਨਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਯਜ੍ਜੇਵਂ ਕਥਂ ‘ਤਦਹੁਜਾਤੋ’ਤਿ ਬਹੁਲਾਧਿਕਾਰੇਨ ਵਿਸੇਸਨ ਸਮਾਸਗਬ੍ਭਕਾਰਕਸਮਾਸੇਨ ਵਾ ਸਿਜ੍ਝਤਿ, ਅਯਂ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸਮਾਸੋ. ਚਤ੍ਥੇ ਬਹੁਨ੍ਨਮਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਤਦਤ੍ਥਞ੍ਚਾਨੇਕਗ੍ਗਹਣਂ, ਤੇਨ ‘ਹੋਤੁ ਪੋਤੁ ਪਿਤਾ ਪੁਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਹੋਤਿ ਉਤ੍ਤਰਪਦੇ (ਯੋਨਿ) ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਪਰਤੋ ਪੁਬ੍ਬਪਦਸ੍ਸ ‘‘ਪੁਤ੍ਤੇ’’ਤਿ (੩-੬੫) ਸੁਤ੍ਤੇਨਾਤ੍ਤੇਨ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਮਾਸੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਰਪਦਸਮ੍ਭਵੇਨ ‘‘ਵਿਜ੍ਜਾਯੋਨਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਨਮਾ ਤਤ੍ਰ ਚਤ੍ਥੇ’’ਤਿ (੩-੬੪) ‘‘ਪੁਤ੍ਤੇ’’ਤਿ ਚ ਸੁਤ੍ਤਦ੍ਵਯੇਨਾਤ੍ਤੇਨ‘ਹੋਤਾ ਪੋਤਾ ਪਿਤਾ ਪੁਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਅਨੇਕਨ੍ਤਿ ਪਠਮਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸ੍ਯਾਦੀਤੀਦਮੇਵਾਨੁਵਤ੍ਤਤੇ, ਤੇਨੇਵਾਨੇਕਂ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਮਿਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਥਾਞ੍ਞਤ੍ਥੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ-ਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸਤ੍ਥੇਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਪਦਸ੍ਸੇਚ੍ਚੇਵ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾ ਹ- ‘ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਸ੍ਸੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਤਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤ ਪਦਸ੍ਸੇਵ ਸਮਾਸੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਤਸ੍ਸ ਗੁਣਾ ਤਗ੍ਗੁਣਾ ਤਸ੍ਸੇਚ੍ਚਨੇਨਾਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੋ ਨਿਦ੍ਦਿਸੀਯਤੇ, ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਯੇ ਗੁਣਾ ਯਾਨਿ ਵਿਸੇਸਨਾਨਿ, ਤੇਸਂ ਸਂਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਗਹਣਂ ਤਗ੍ਗੁਣਸਂਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਅਥਵਾ ਸੋ ਗੁਣੋ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਤਗ੍ਗੁਣੋ, ਤਗ੍ਗੁਣਸ੍ਸ ਤਗ੍ਗੁਣਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸਸਂਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਨ ਗੁਣਵਿਰਹਿਤਸ੍ਸਾ(ਤਿ) ਤਗ੍ਗੁਣਸਂਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਏਤ੍ਥ ਪਨ ‘ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੇ ਤਗ੍ਗੁਣਸਂਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਪ੍ਯਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਪਰਿਭਾਸੀਯਤਿ, ਤਤ੍ਥਾਯਮਤ੍ਥੋ ‘‘ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੇ ਸਮਾਸੇ-ਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੋ ਵਿਸੇਸਨੇਨ ਸਹ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ਨਵਿਸੇਸਨਰਹਿਤੋ’’ਤਿ, ਕ੍ਵਚਿ ਅਤਗ੍ਗੁਣਸਂਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸਾਪਿ ਦਸ੍ਸਨੇ ਨਾਪਿਸਦ੍ਦੋ, ਯਤ੍ਰਾਵਯਵੇਨ ਵਿਗ੍ਗਹੋ ਸਮੁਦਾਯੋ ਸਮਾਸਤ੍ਥੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਤਗ੍ਗੁਣਸਂਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਭਵਤਿ, ਤਗ੍ਗੁਣਸਂਵਿਞ੍ਞਾਣਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਅਤਗ੍ਗੁਣਸਂਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ, ਯਤ੍ਰਾਵਯਵੋਯੇਵ ਸਮਾਸਤ੍ਥੋ ਤਤ੍ਰਾਤਗ੍ਗੁਣਸਂਵਿਞ੍ਞਾਣਂ.

ਏਤ੍ਥ ¶ ਪਨ ਬਹੁਧਨਸਦ੍ਦੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਉਪਲਕ੍ਖਣਭਾਵੇਨ ਕਤਤ੍ਤਾ. ਅਭਿਮਤੋਤਿ ਪਾਣਿਨੀਯਾਨਂ ਅਭਿਮਤੋ ਦਸਨ੍ਨਂ ਸਮੀਪੇ ਆਸਨ੍ਨਾ ਦਸਨ੍ਨਮਿਚ੍ਚਾਦਿਵਾਕ੍ਯੇ.

ਪਰਿਮਾਣਮੇਵਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯਨ੍ਤਿ ਪਰਿਮਾਣਲਕ੍ਖਣਮੇਵ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯਂ, ਤਞ੍ਚ ਪਰਿਮਾਣਲਕ੍ਖਣਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯਞ੍ਚ.

ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਰੂਪਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਸਭਾਵਂ.

ਪਰਿਮਾਣੇਨਾਤਿ ਪਞ੍ਚਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਮਾਨੇਨ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਪਰਿਮਾਣੇਨ.

ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਤੇਨ ਅਨਤਿਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨਤਪ੍ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਰੂਪ ਸਙ੍ਖਾਤੇ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸਾ ਸਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਵੁਤ੍ਤਿ-ਪਞ੍ਚਸਙ੍ਖ੍ਯਾ.

ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤੇਨਿਮਿਨਾ ਇਮਂ ਦੀਪੇਤਿ ‘‘ਯਥਾ ਪਞ੍ਚ ਪਰਿਮਾਣਮੇਸਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਕਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਰਿਮਾਣਰੂਪੋ-ਵਯਵਭੇਦਸਮੁਦਾਯਸਭਾਵੋ ਪਕਤਿਯਤ੍ਥੋ ਸਮੁਦਾਯਿਨੋ ਸਕੁਨਾ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ, ਤਥਾ ਤਿਦਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ’’ਤਿ, ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਪਕਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਭੇਦਸਮ੍ਭਵੇਨ.

ਕੇਚਿ ਪਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਾਣਿਨੀਯੇ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਪਕਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਭੇਦਸਮ੍ਭਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਰੇਸਂ ਪਕਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਾਨਂ ਭੇਦਾਭਾਵਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਸਞ੍ਞਾਯਂ ਸਕਤ੍ਥੇ ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਵਿਧਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਦਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਤਦਤ੍ਥੇਪੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਵਾਇਤਿ ਅਞ੍ਞਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੇਪਿ, ਤਦਤ੍ਥੋ ਚੇਤ੍ਥ ਵਿਕਪ੍ਪਤ੍ਥੋ ਵਾ ਸਿਯਾ ਤਦਾ ਪਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਗਹਣੇ ਨ ਤਿਣ੍ਣਂ, ਤੇਸਨ੍ਤੁ ਗਹਣੇ ਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ, ਸਂਸਯੋ ਵਾ, ਤਦਾ ਤੁ ਸਂਸਯਸ੍ਸੋਭਯਾ ਲਮ੍ਬਨਰੂਪਤ੍ਤਾ ਦ੍ਵੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਤਯੋ, ਤਯੋਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਦ੍ਵੇ ਅਪੇਕ੍ਖੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧਿਵਿਸਯਾ ਪਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਾ ਸਮਾਸਾਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ.

ਨਾਮਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਰੁਲ਼੍ਹਿਨਾਮਤ੍ਤੇਨ, ਅਭਿਮਤੋ ਪਾਣਿਨਿਯਾਨਂ, ਵਿਕਪ੍ਪਿਤਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇਨ ਵਿਭਾਸਾ ਸਬ੍ਬਨਾਮਸਞ੍ਞਾਵਿਧਾਨੇਨ.

ਅਵਯਵਧਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਅਵਯਵਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਸਭਾਵੇਨ.

ਨਨੁ ¶ ਚ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਾਨਂ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਪਾਣਿਨਿਯੇਹਿ ‘ਪਞ੍ਚਹਿ ਭੁਤ੍ਤਮਸ੍ਸੇਤਿ ਬ੍ਯਧਿਕਰਣਾਨਂ ਨ ਸਿਯਾ’ਤਿ, ਤਥਾ ਪਠਮਤ੍ਥਂ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਵਿਭਤ੍ਯਤ੍ਥੇਸੁ ਇਟ੍ਠੋ ‘ਵੁਟ੍ਠੇ ਦੇਵੇਗਤੋਚ੍ਚਤ੍ਰ ਵੁਟ੍ਠਦੇਵੋਤਿ ਨ ਸਿਯਾ’ਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਕਥਮਤ੍ਰ ਬ੍ਯਧਿਕਰਣਾਨਂ ਪਠਮਤ੍ਥੇ ਸਮਾਸੋ ਵਣ੍ਣੀਯਤੇਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-‘ਬ੍ਯਧਿਕਰਣਾਨਮ੍ਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਬ੍ਯਧਿਕਰਣਾਨਮ੍ਪਿ ਯਥਾਭਿਧਾਨਂਸਮਾਸਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਭੁਤ੍ਤਮਸ੍ਸੇਤ੍ਯਾਦੋ ਬਹੁਲਾਧਿਕਾਰਾ ਅਨਭਿਧਾਨਤੋ ਵਾ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਤੋਯੇਵ ਚ ਪਞ੍ਚ ਭੁਤ੍ਤ ਵਨ੍ਤੋ-ਸ੍ਸੇਤਿ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਾਨਮ੍ਪਿ ਕ੍ਵਚਿ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਥਾ ਪਠਮਤ੍ਥੇਪਿ ਕ੍ਵਚਿ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਵੁਟ੍ਠੇ ਦੇਵੇ ਗਤੋ’ਤਿ. ਤੁਲ੍ਯਯੋਗੇ ਗਮ੍ਯਮਾਨੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਞ੍ਞਤ੍ਰਚਾਤਿ ਤੁਲ੍ਯਯੋਗਤੋ-ਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਲੋਮਕੋਤ੍ਯਾਦੀਸੁ ਚ, ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਨਿ ਲੋਮਾਨ੍ਯਸ੍ਸ, ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਪਕ੍ਖਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਉਪਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤੋ ‘‘ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਧਿਕਾਰੇ-ਤ੍ਥਿਖੀਰਾਦੀਨਮੁਪਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (੨-੨-੨੪-ਵਾ) ਸਭਾਵਤੋ ਏਵ ਨਿਵਤ੍ਤੋ ਨ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰਤੋ, ਗਤਤ੍ਥਸ੍ਸਾਪਿ ਹਿ ਪਯੋਗੇ ਅਨਵਟ੍ਠਾਨਂ ਸਿਯਾ ਪਿਟ੍ਠਪੇਸਨੇ ਵਿਯ, ਕਥਞ੍ਚਰਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਬਹੂ ਆਨਯ, ਅਹਂ ਪਚਾਮੀਤਿ ਨਾਵਸ੍ਸਮੇਵਂ ਪਯੋਗੋ, ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਨ ਵਚਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾਦਿਪ੍ਪਯੋਜਨੇ ਸਤਿ ਹੋਤੇਵ.

ਕਣ੍ਠੇ ਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ਕਾਲ਼ਸ੍ਸ ਕਣ੍ਠੇ ਸਮ੍ਭਵੋ. ਟ੍ਠਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋਤਿ ਕਣ੍ਠਟ੍ਠਸਦ੍ਦੇ ਟ੍ਠਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋ. ਓਟ੍ਠਸਦ੍ਦੋਵ ਮੁਖਵੁਤ੍ਤੀਤ੍ਯਨੇਨ ਗਮ੍ਮਮਾਨਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਮੁਖਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਪ੍ਪਯੋਗਮਾਹ, ਤਸ੍ਮਾ ਓਟ੍ਠੋਵ ਮੁਖਮਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਓਟ੍ਠਮੁਖੋਤਿ ਸਮਾਸੋ, ਨ ਚ ਪਾਣਿ ਪਾਣ੍ਯਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਮੁਖਂ, ਮੁਖੇਨੇਵ ਚ ਪਾਣਿਮੁਖਸ੍ਸ ਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਪਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਓਟ੍ਠਮੁਖਮਿਵ ਮੁਖਮਸ੍ਸੇਤ੍ਯਤ੍ਥੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤੇ, ਉਪਨ੍ਯਸ੍ਯਨ੍ਤੇਤ੍ਯੁਪਨ੍ਯਾਸਾ, ਵਿਸਯਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਾਤਿ ਇਮਿਨਾ’ਕਣ੍ਠੇ ਕਾਲ਼ੋ ਯਸ੍ਸਾ’ਤ੍ਯਾਦੀਕਮੇਵ ਵਾਕ੍ਯਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਮੁਦਾਯੇ ਵਿਕਾਰੇਚਾਤਿ ਸਮੁਦਾਯਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਵਿਕਾਰਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਚ. ਤਂਸਮਾਸਸ੍ਸਾਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਛਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਾਸਸ੍ਸ, ਤਦਭਿਧਾਯਿਨਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਾਤ ਵਿਕਾਰਾਭਿਧਾਯੀਨਂ, ਕੇਸਾਨਂ ਸਙ੍ਘਾਤੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਪਰੇਸਂ ਵਾਕ੍ਯਂ. ਧਾਤੁਤੋ ਜਾਤਂ ਧਾਤੁਜਂ, ਉਤ੍ਤਰਪਦਂ ਪਤਿਤਸਦ੍ਦਾਦਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਯੋਗੋਤਿ ਪਤਿਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਯੋਗੋ.

‘‘ਨਞ੍ਸ੍ਮਾਤ੍ਥ੍ਯਤ੍ਥਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (੨-੨-੨੪) ¶ ਵਾਤ੍ਤਿਕਂ, ਏਤਨਾਹ-‘ਞ ਕਾਰਾਨੁ ਬਨ੍ਧਾ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਾਣਿਨਿਯਾ ਤੁ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸਦ੍ਦੋ ਨਞ੍ਸਮਾਸੋ, ਪਦਨ੍ਤਰੇ ਨਾਸ੍ਸ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ ਵੋਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੋ, ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਪੁਤ੍ਤਾਸ੍ਸ ਅਪੁਤ੍ਤੋਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸਾਧੇਨ੍ਤਿ, ਇਚ੍ਛਤੇ ਪਾਣਿਨੀਯੇਹਿ… ਦਕ੍ਖਿਣਪੁਬ੍ਬਾ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਨਾਨਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਬ੍ਯਧਿਕਰਣਤ੍ਤਾ, ਵਚਨੇਪੀਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ, ਅਯ ਮਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸਮਾਸੋ ਪਰੇਹਿ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਥਾਹਿ ਬਹਵੋ ਵਿਹਯੋ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ, ਯਥਾ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹੀਤਿ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨੋ ਤਥਾ ਅਯਮ੍ਪਿ.

ਸਮੁਚ੍ਚੀਤਿ ਪਿਣ੍ਡੀਕਰਣਂ, ਕੋ ਸੋਤਿ ਆਹ- ‘ਸਾਧਨਮੇਕ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਕਂ ਸਾਧਨਂ ਏਕਂ ਕਿਰਿਯਂ ਵਾ ਪਟਿਚ੍ਚ ਚੀਯਮਾਨਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਕੇਸਨ੍ਤਿ ਆਹ- ‘ਕਿਰਿਯਾਸਾਧਨਾਨ’ਨ੍ਤਿ, ਕੇਨਾਤਿ ਆਹ- ‘ਅਤ੍ਤਰੂਪਭੇਦੇਨਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਭੁਞ੍ਜਤਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਪਚਤਿਚਾਤਿ ਸਾਧਨਮ੍ਪਟਿਚ੍ਚ ਕਿਰਿਯਾਨਂ ਅਤ੍ਤਰੂਪਭੇਦੇਨ ਚੀਯਮਾਨਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਧਵੇ ਚ ਖਦਿਰੇ ਚ ਪਲਾਸੇ ਚ ਛਿਨ੍ਦਾਤਿ ਕਿਰਿਯਮ੍ਪਟਿਚ੍ਚ ਅਤ੍ਤਰੂਪਭੇਦੇਨ ਸਾਧਨਾਨਂ ਚੀਯਮਾਨਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਸੋਤਿ ਸਮੁਚ੍ਚਯੋ ਭਵਤੀਤਿ ਸੇਸੋ, ਕੇਸਨ੍ਤਿ ਆਹ- ‘ਤੁਲ੍ਯ ਬਲਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ.

ਤੁਲ੍ਯਬਲਾਨਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਿਸੁਂ ਪਧਾਨਭਾਵੇਨ ਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤਮਾਹ.

ਅਨਿਯਤਕ੍ਕਮਯੋਗਪਜ੍ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਕਮੋ ਚ ਯੋਗਪਜ੍ਜਞ੍ਚ, ਅਨਿਯਤਂ ਕਮਯੋਗਪਜ੍ਜਂ ਯੇਸਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਤੇਸਂ, ਯਥੇਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਤਤ੍ਥੋਦਾਹਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਏਤ੍ਥਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਗਵਾਦੀਨਂ ਵਿਸੁਂ ਪਧਾਨਭਾਵੇਨਾਨਯਨਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਤੁਲ੍ਯਬਲਤਾ ਗਵਾਦੀਨਂ ਵੁਤ੍ਤਕ੍ਕਮੇਨੇਵ ਨਯਨਾਭਾਵਾ ਅਨਿਯਤਕ੍ਕਮਤਾ ਗਵਾਦੀਨਂ ਯੁਗਪਦਿ ਨਯਨਾਭਾਵਾ ਅਨਿਯਤ ਯੋਗਪਜ੍ਜਤਾ ਚ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਅਞ੍ਞਂ ਤਾਦਿਸਮ੍ਪੀ’’ਤਿ. ਅਨੁ ਪਚ੍ਛਾ ਪਧਾਨਾਨੁਰੋਧੇਨ (ਚਯਨਂ) ਅਨ੍ਵਾਚਯੋ, ਤਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਯਤਿ ‘ਯਤ੍ਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਤਦਨੁਰੋਧੇਨਾਤਿ ਤਦਨੁਗੁਣੇਨ, ਉਦਾਹਰਤਿ ‘ਯਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਭਿਕ੍ਖਾਗਮਨਮੇਤ੍ਥ ਪਧਾਨਮਨ੍ਤਰਙ੍ਗਤ੍ਤਾ ¶ , ਨੇਤਰਂ ਬਹਿਰਙ੍ਗਤ੍ਤਾ, ਤਂ ਕਰਣੇ ਯਦਿ ਗਾਵੋਪਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਤਾਪ੍ਯਾਨਯਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਤੁ ਗੋਸ੍ਸਾਨਯਨਂ ਭਿਕ੍ਖਾਟਨਮਪੇਕ੍ਖਤੇ, ਨੇਤਰਮਿਤਰਸ੍ਸ… ਵਿਨਾਪਿ ਤੇਨ ਤਦਨੁਟ੍ਠਾਨਤੋ. ਇਤਰਸ੍ਸ ਇਤਰੇਨ ਯੋ ਗੋ ਇਤਰੇਤਰਯੋਗੋ, ਸੋ ਚ ਏਤਾਦਿਸੋਤਿ ਆਹ- ‘ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਅਵਯਵਪ੍ਪਧਾਨੋ ਚਾਤਿ ਸਾਭਾਵਿਕਾਭਿਧਾਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨਾਪੁਥੁਭੂਤੋ ਚ, ਵੁਤ੍ਤਿਵਯੇਨ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸਦ੍ਦੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੋਪੀਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਤ੍ਥੇ ਪਧਾਨਤੋ ਯੁਗਪਦ੍ਯਧਿਕਰਣਵਚਨੇ ਸਤਿ ਚਤ੍ਥ ਸਮਾਸੋਤਿ ਸੋ-ਯਮਧਿਕਰਣ ਸਮੁਦਾਯੋ ਉਭਯਪਦਾਨੁਗਤਉਭਯਤ੍ਥਵਸੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋਪਿ ਯੁਗਪਦਿ ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਗਯ੍ਹਮਾਨੋ ਕਦਾਚਿ ਉਬ੍ਭੂਤਾਵਯਵਭੇਦੋ ਤੇਨੇਵ ਸਾਭਾਵਿਕਾਭਿਧਾਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨੇਚ੍ਚੇਵਮਵਯਵਪ੍ਪਧਾਨੋ ਚ, ਨਨੁ ਚ ਜਨਨਮਰਣਾਨੀਤਿ ਵਿਰੁਦ੍ਧਾਨਂ ਕਥਮੇਕੇਨਾਭਿਧਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ- ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਸਦ੍ਦੋ ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨੋ (ਇਤਰੀ) ਤਰੇਨਾਵਧਾਰਣਂ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਤੇਨ ਏਕੇਕੋ ਸਦ੍ਦੋ ਏਕੇਕਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਾਚਕੋ, ਤਥਾਪਿ ਯਥਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਬਹੁਵਚਨਸ੍ਸਞ੍ਞਥਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਯੁਗਪਦ੍ਯਧਿਕਰਣਵਚਨਤਾ ਹੋਤੀ, ਤਥਾਤ੍ਰਾਪਿ ਬਹੁਵਚਨਸ੍ਸਞ੍ਞਥਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨ ਏਕੇਨਾਪ੍ਯਭਿਧਾਨਂ ਹੋਤਿ. ਇਤਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ, ਯਤੋ ਏਵਮਵਯਵਪ੍ਪਧਾਨੋ ਤਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਬਹੁਤ੍ਤਾਤਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਵਾਕ੍ਯੇ ਨੇਸਂ [ਵਾਕ੍ਯੇਨੇਵੇਸਂ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਵਿਸੁਂ ਬਹ੍ਵਤ੍ਥਤਾ, ਨ ਹਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮਾਨਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸਾਪਿ ਸਮ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਭਵਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਯਤੋ ਵੁਤ੍ਤਿਵਿਸਯੇ ਸਹਭੂਤਾਨਮੇਵੇਸਂ ਵਿਸੁਂ ਬਹ੍ਵਤ੍ਥਤਾ, ਤਤੋ ਤਤ੍ਥ ਵਚਨੀਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤੇਦੇਨ ਬਹੁਤ੍ਤਂ. ਸਮਾਹਰਣਂ ਪਿਣ੍ਡੀਕਰਣਵਸੇਨ ਸਂਹਰਣਂ ਸਮਾਹਾਰੋ, ਸੋ ਚੇਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਇਤਰੀਤਰਯੋਗਸ੍ਸ ਸਮਾਹਾਰਸ੍ਸ ਚ ਭਾਵਰੂਪਤ੍ਤਾ ਅਦਬ੍ਬਰੂਪਤਾ, ਤਥਾਪੀਤਰੀਤਰਯੋਗੇ ਤੁ ਯਥਾ ਗੁਣਵਚ ਨਾਨਂ ¶ ਸੁਕ੍ਕਂ ਵਤ੍ਥਂ ਸੁਕ੍ਕੋ ਕਮ੍ਬਲੋ ਸੁਕ੍ਕਾ ਗਾਵੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸਯਭੇਦਤੋ ਲਿਙ੍ਗਵਚਨਸਿਦ੍ਧਿ, ਤਥਾ ਤਦ੍ਧਮ੍ਮਾਨਮਭਿਧਾਨਤੋ ਨਿਸ੍ਸਯਤੋ ਲਿਙ੍ਗਵਚਨ ਸਿਦ੍ਧਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਸਂਹਤਿਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾਚੇਕਵਚਨਨ੍ਤਿ ਯਦਾ ਬਹੁਨ੍ਨਂ ਸਮੁਦਾਯੋ ਤਿਰੋਹਿਤਾਵਯਵਭੇਦੋ ਸਂਘਾਤੋ ਪਕ੍ਕਮੀਯਤੇ, ਤਦਾ ਸਮਾਹਾਰੋਚ੍ਚੇਵ ਸਂਹਤਿਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਏਕਵਚਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਦਨੁਟ੍ਠਾਨਤੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਕਰਣਤੋ. ਬ੍ਯਤਿਕਰੋ ਮਿਸ੍ਸਤਾ, ਬ੍ਯਤਿਕਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਪਾਣਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਪਰਿਸਮਤ੍ਤਿਯਂ ਵਾਕ੍ਯਬਹੁਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਤਤ੍ਥ ਹਿਚ੍ਚਾਦਿ.

ਚਕ੍ਖੁਞ੍ਚ ਸੋਤਞ੍ਚ, ਮੁਖਞ੍ਚ ਨਾਸਿਕਾ ਚ, ਹਨੁ ਚ ਗੀਵਾ ਚ, ਛਵਿ ਚ ਮਂਸਞ੍ਚ ਲੋਹਿਤਞ੍ਚ, ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚ, ਜਰਾ ਚ ਮਰਣਞ੍ਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਸਮਾਸੋ, ‘‘ਸਮਾਹਾਰੇ ਨਪੁਂਸਕ’’ਨ੍ਤਿ (੩-੨੦) ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਂ, ਸ੍ਯਾਦਿਮ੍ਹਿ ਮੁਖ ਨਾਸਿਕਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਸ੍ਯਾਦੀਸੁ ਰਸ੍ਸੋ’’ਤਿ (੩-੨੩) ਰਸ੍ਸੋ. ਅਲਭਤਾ ਗੋਮੁਖਂ ਡਿਣ੍ਡਿਮੋ ਭੇਰਿਵਿਸੇਸਾ, ਆਲ਼ਮ੍ਬਰਂ ਪਣਵੋ, ਮੁਰਜੋ ਮੁਦਙ੍ਗੋ, ਮਦ੍ਦਵੋ ਮੁਦਙ੍ਗੋ. ਮਦ੍ਦਵਵਾਦਨਂ ਪਣਵਵਾਦਨਞ੍ਚ ਸਿਪ੍ਪਮਸ੍ਸ ਮਦ੍ਦਵਿਕੋ ਪਾਣਵਿਕੋ, ਸਮ੍ਮਂ ਕਂਸਤਾਲ਼ਂ, ਤਾਲ਼ਂ ਹਤ੍ਥਤਾਲ਼ਂ, ਅਲਸਤਾ ਚ ਆਲ਼ਮ੍ਬਰੋ ਚ, ਮੁਰਜੋ ਚ, ਗੋਮੁਖੋ ਚ, ਸਙ੍ਖੋ ਚ ਡਿਣ੍ਡਿਮੋ ਚ, ਮਦ੍ਦਵਿਕੋ ਚ, ਪਾਣਵਿਕੋ ਚ, ਗੀਤਞ੍ਚ ਵਾਦਿਤਞ੍ਚ, ਸਮ੍ਮਞ੍ਚ ਤਾਲ਼ਞ੍ਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਯੁਗਸ੍ਸ ਹਿਤਾ ਯੋਗ੍ਗਾ ਗੋਣਾ, ਤੇਸਮਿਦਂ ਯੋਗ੍ਗਂ ਕਸਿਕਮ੍ਮਂ, ਤਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਂ. ਤੇਨਾਹ- ‘ਕਸਿਭਣ੍ਡਾਨ’ਨ੍ਤਿ, ਫਾਲੋਕਸਕੋ, ਪਾਚਨਂ ਪਤੋਦੋ, ਯੁਗੋ ਚ ਨਙ੍ਗਲਞ੍ਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਪਿਣ੍ਡਮਾਯੁਧਵਿਸੇਸੋ, ਅਸਿ ਚ ਸਤ੍ਤਿ ਚ ਤੋਮਰਞ੍ਚ ਪਿਣ੍ਡਞ੍ਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਚਮ੍ਮਂ ਸਰਵਾਰਣਫਲਕਂ, ਕਲਾਪੋ ਤੂਣੀਰਂ, ਪਹਰਣਞ੍ਚ ਆਵਰਣਞ੍ਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਅਹਿ ਚ ਨਕੁਲੋ ਚ, ਬੀਲ਼ਾਰੋ ਚ ਮੂਸਿਕੋ ਚ, ਕਾਕੋ ਚ ਉਲੂਕੋ ਚ, ਨਾਗੋ ਚ ਸੁਪਣ੍ਣੋਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਚ ਪਰਿਮਾਣਞ੍ਚ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਰਿਮਾਣਂ, ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਮਾਣਸਞ੍ਞਾਨਂ ਯਥਾਦੀਘੋ ਚ ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਚ ਦੀਘਮਜ੍ਝਿਮਂ. ਏਕਕਞ੍ਚ ਦੁਕਞ੍ਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਦੁਕਤਿਕਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵਨਯੋ.

ਖੁਦ੍ਦਜਨ੍ਤੁ ਸਿਯਾ- ਨਟ੍ਠਿ, ਅਥਵਾ ਖੁਦ੍ਦਕੋਵ ਯੋ;

ਸਤਂ ਵਾ ਪਸਤੇ ਯੇਸਂ, ਕੇਚਿ ਆਨਕੁਲਾ ਅਪਿ.

ਕੀਟੋ ਚ ਪਤਙ੍ਗੋ ਚ, ਕੁਨ੍ਥੋ ਚ ਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕੋ ਚ, ਡਂਸੋ ਚ ਮਕਸੋ ਚ, ਮਕ੍ਖਿਕਾ ਚ ਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕਾਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਪਚਨਚਣ੍ਡਾਲਾਤਿ ਓ ਰਬ੍ਭਿਕਾਦੀਨਂ ¶ ਰੁਲ਼੍ਹੀਸਞ੍ਞਾ. ਉਰਬ੍ਭੇ ਹਨ੍ਤ੍ਵਾ ਜੀਵਤੀਤਿ ਓਰਬ੍ਭਿਕੋ, ਏਵਂ ਸੇਸੇਸੁ. ਸਾਨਂ ਸੁਨਖਂ ਪਚਤੀਤਿ ਸਪਾਕੋ, ਵੇਨਾ ਤਚ੍ਛਕਾ, ਰਥਕਾਰਾ ਚਮ੍ਮਕਾਰਾ. ਸਾਧਾਰਣਾ ਸਮਾਨਾ, ਚਰਣਸਦ੍ਦੋ- ਯਂ ਇਧ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਯਥਾ ਸਕਮਜ੍ਝਯਨਾਯ ਚਰੀਯਨ੍ਤਿ ਵਤਾਨ੍ਯੇਤੇਸੂਤਿ ਚਰਣਾਨਿ, ਕਠਾਦਿਵਾਝਾਨ੍ਯਜ੍ਝਯਨਾਨਿ ਸਾਖਾਸਞ੍ਞਕਾਨਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਏਤੇਹਿ ਚਰਤਿ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਅਮਤਂ ਦਿਸਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਚਰਣਾਨਿ ਸੀਲਾਦਯੋ ਪਣ੍ਣਰਸ ਧਮ੍ਮਾ. ਤੇਨਾਹ- ‘ਕਠਾਦੀਹੀ’ਤਿਆਦਿ, ਕਠਾਦੀਹੀਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਿਵਸੇਨ ਕਮਾਤਿਕ੍ਕਮੇਨਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤੋ ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਅਤਿਸਾਦਯੋ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਅਤਿਸੇਨ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੇਨ ਕਠੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਦਨ੍ਤ੍ਯਧੀਯਨ੍ਤਿ ਵਾਤਿ ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿ’’ਤਿ (੪-੧੨੧) ਣੋ, ‘‘ਲੋਪੋ’’ਤਿ (੪-੧੨੩) ਲੋਪੋ ਅਤਿਸਾ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜਾ ਕਠਾ. ਕਲਾਪਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਦਨ੍ਤ੍ਯਧੀਯਨ੍ਤਿ ਵਾਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਣੋ, ਕਲਾਪਾ, ਕਠਾ ਆਦਿ ਯੇਸਂ ਤੇ ਕਠਾਦਯੋ, ਤੇਹਿ ਅਜ੍ਝੇਨਵਿਸੇਸੇ ਚ ਪੁਰਿਸੇ ਚ ਉਪਚਾਰਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਸੀਲਾਦਯੋਤਿਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਾਦਯੋ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਸੀਲਞ੍ਚ ਪਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚ, ਸਮਥੋ ਚ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਚ ਵਿਜ੍ਜਾ ਚ ਚਰਣਞ੍ਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਏਕਤੋ ਅਜ੍ਝਯਨਮੇਤੇਸੂਤਿ ਏਕਜ੍ਝਯਨਾਨਿ, ਪਕਠਾਨਿ ਵਚਨਾਨਿ ਪਾਵਚਨਾਨਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ, ਏਕਜ੍ਝਯਨਾਨਿ ਚ ਤਾਨਿ ਪਾਵਚਨਾਨਿ ਚ ਤੇਸਂ, ਦੀਘੋ ਚ ਦੀਘਾਗਮੋ ਚ ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਚ ਮਜ੍ਝਿਮਾਗਮੋ ਚ, ਏਕੁਤ੍ਤਰੋ ਚ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਾਗਮੋ ਚ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾਗਮੋ ਚ, ਖਨ੍ਧਕੋ ਚ ਵਿਭਙ੍ਗੋਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਲਿਙ੍ਗਵਿਸੇਸਾਨਨ੍ਤਿ ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਤਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਇਤ੍ਥੀ ਚ ਪੁਮਾ ਚ, ਦਾਸੀ ਚ ਦਾਸੋ ਚ, ਚੀਵਰਞ੍ਚ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਚ ਸੇਨਾਸਨਞ੍ਚ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯੋ ਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਚ, ਤਿਣਞ੍ਚ ਕਟ੍ਠੋ ਚ ਸਾਖਾ ਚ ਪਲਾਸੋ ਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਛੇਕੋ ਦਕ੍ਖੋ, ਪੁਬ੍ਬਾ ਚ ਪਰਾਚਾਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਪੁਬ੍ਬਦਕ੍ਖਿਣਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਦੀਘਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੩੩) ਰਸ੍ਸੋ. ਕਾਸੋ ਚ ਕੁਸੋ ਚ ਉਸਿਰੋ ਚ ਬੀਰਣਞ੍ਚ, ਮੁਞ੍ਜਞ੍ਚ ਬਬ੍ਬਜਞ੍ਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਖਦਿਰੋ ਚ ਪਲਾਸੋਚਾਤਿਆਦਿਨਾ ਚ, ਗਜੋ ਚ ਗਵਜੋ ਚਾਤਿਆਦਿਨਾ ਚ, ਹਤ੍ਥੀ ਚ ਗੋਚ ਅਸ੍ਸੋ ਚ ਵਲ਼ਵਾਚਾਤਿ ਚ, ਹਂਸੋ ਚ ਬਲਾਵਾ ਚਾਤਿਆਦਿਨਾ ਚ, ਬਕੋ ਚ ਬਲਾਕਾਚਾਤਿ ਚ. ਹਿਰਞ੍ਞਞ੍ਚ ਸੁਵਣ੍ਣੋ ਚ, ਮਣਿ ਚ ਸਙ੍ਖੋ ਚ ਮੁਤ੍ਤਾ ਚ ਵੇਲ਼ੁਰਿਯੋ ਚ ਜਾਤਰੂਪਞ੍ਚ ਰਜਤਞ੍ਚਾਤਿ ਚ, ਸਾਲਿ ਚ ¶ ਯਵਕੋਚਾਤਿਆਦਿਨਾ ਚ, ਸਾਕਞ੍ਚ ਸੁਵਞ੍ਚਾਤਿਆਦਿਨਾਚ, ਕਾਸਿਯੋ ਚ ਕੋਸਲਾਚਾਤਿਆਦਿਨਾ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਜਨਪਦਵਾਚਿਨਾ ਚ ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤਾ.

ਏਕਵੀਸਤਿਚ੍ਚਾਦਿਨੋ ਏਕਞ੍ਚ ਤਂ ਵੀਸਤਿਚਾਤਿ ਵਿਸੇਸਨਸਮਾਸੋ ਵਾ ਸਿਯਾ, ਏਕਞ੍ਚ ਵੀਸਤਿ ਚ ਏਕਵੀਸਤੀਤਿ ਚਤ੍ਥਸਮਾਸੋ ਵਾ, ਸਮਾਹਾਰੇ ਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਨ੍ਤੁ ਨ ਪਪ੍ਪੋਤਿ, ‘‘ਨਾਨੁਸਾਸਨੀਯਂ ਲਿਙ੍ਗਂ ਸੋਕਨਿਸ੍ਸਯਤ੍ਤਾ ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸੇ’’ਤਿ ਲੋਕੇ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸੇਹਾਨਭਿਧਾਨਤੋ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਂ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤ੍ਯਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਸਭਾਪਰਿਸਾਯਾਤਿ ਞਾਪਕਤੋ ਵਾ ਸਮਾਹਾਰੇ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਮਤ੍ਰ ਬ੍ਯਭਿਚਰਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਪੁਬ੍ਬਪ੍ਪਯੋਗੋ-ਭਿਮਤੋਤਿ ਉਪਸਜ੍ਜਨਸਞ੍ਞਕਸ੍ਸ ਸ੍ਯਾਦੀਤਿ ਪਠਮਾਯ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸਮਾਸੇ ਪੁਬ੍ਬਨਿਪਾਤੋ ‘‘ਉਪਸਜ੍ਜਨਂ ਪੁਬ੍ਬ’’ਮਿਚ੍ਚਨੇਨ (੨-੨-੩੧) ਇਟ੍ਠੋ ਕਮਸ੍ਸ ਪਧਾਨਭਾਵੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਸ੍ਯਾਦਿਸ੍ਯਾਦਿਨੇਕਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ (੩-੧) ਏਤ੍ਥ ਸ੍ਯਾਦੀਤਿ ਪਠਮਾਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸਾਸਙ੍ਖ੍ਯਾਦਿਨੋ ਪੁਬ੍ਬਮਵਟ੍ਠਾਨਤੋ ਸ੍ਯਾਦਿਨੇਤਿ ਤਤਿਯਾਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਾਵਟ੍ਠਾਨਤੋ ‘‘ਸ੍ਯਾਦਿਸ੍ਯਾਦਿਨਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਪਧਾਨਭਾਵੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ.

ਪਰਪ੍ਪਯੋਗੋ-ਭਿਮਤੋਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤੇਨ ਪੁਬ੍ਬਨਿਪਾਤੇ ਪਤ੍ਤੇ ‘‘ਰਾਜਦਨ੍ਤਾਦੀਸੁ ਪਰ’’ਨ੍ਤੀਮਿਨਾ (੨-੨-੩੦) ਪਰਨਿਪਾਤੋ-ਭਿਮਤੋ, ਵਚਨੇਨਾਤਿ- ‘‘ਬਹੁਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨੇਨ, ਪੁਬ੍ਬਕਾ ਲਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਪ੍ਪਯੋਗੋ-ਭਿਮਤੋਤਿ ਰਾਜਦਨ੍ਤਾਦਿਪਾਠਤੋ ਏਵਾ-ਭਿਮਤੋ.

ਕਮਮ੍ਪਚ੍ਚਨਾਦਰਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਧਾਨਭਾਵੇਨਾ-ਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤੁਮਿਟ੍ਠਤ੍ਤਮਾਹ. ਸਰੋ ਆਦਿ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਸਰਾਦਿ, ਸਙ੍ਖੋ ਚ ਦੁਨ੍ਦੁਭਿ ਚ ਵੀਣਾ ਚ, ਉਦੁਕ੍ਖਲਞ੍ਚ ਮੁਸਲੋ ਚ, ਧਨਪਤਿ ਚ ਰਾਮੋ ਚ ਕੇਸਵੋਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਜਂਦਂਸਦ੍ਦਾ ਜਾਯਾਸਦ੍ਦਸਮਾਨਤ੍ਥਾ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯਾ-ਜਞ੍ਚ ਪਤਿ ਚ, ਦਞ੍ਚ ਪਤਿਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਅਵਨ੍ਤਯੋ ਚ ਅਸ੍ਸਕਾਚ, ਅਗ੍ਗਿ ਚ ਇਨ੍ਦੋਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਤਂਨਿਵਾਸਿਮ੍ਹਿ ਗਹਿਤੇ ਅਵਨ੍ਤਿ ਚ ਅਸ੍ਸਕੋਚਾਤਿ ਏਕਤ੍ਤੇਨਪਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ ਵਤ੍ਤਤਿ. ਦ੍ਵਨ੍ਦਸਮਾਸੋ- ਯਂ ਦ੍ਵਨ੍ਦਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਦ੍ਵਨ੍ਦੋ, ਦ੍ਵੇ ਚ ਦ੍ਵੇ ਚ ਪਦਾਨਿ ਦ੍ਵਨ੍ਦਾਨੀਤਿ ਹਿ ਉਭਯਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨੋ- ਯਂ ਦ੍ਵਨ੍ਦਸਦ੍ਦੋ.

ਅਥ ‘‘ਸਮਾਹਾਰੇ ਨਪੁਂਸਕ’’ਨ੍ਤਿ (੩-੨੦) ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਕਿਂ ‘‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਦੀ’’ ਤਿ ਇਮਿਨਾ ¶ ਸਤ੍ਥਗਾਰਵਕਰੇਨਾਤਿ ਆਸਙ੍ਕਿਯ ਚੋਦੇਤਿ ‘ਨਨੁਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਥਾਹਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ‘‘ਸਮਾਹਾਰੇ ਨਪੁਂਸਕ’’ਨ੍ਤੇਵ ਸਿਜ੍ਝਨਂ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਚੋਦਨਾਚਾਲਨੇ ਪਰਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੋ’ਚਤ੍ਥੇ’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਨੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚਤ੍ਥੇਤਿਆਦਿਨਾ ਕਤਪਰਿਕਪ੍ਪਨਾ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਹੇਤੁਮਾਹ- ‘ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਾਧੀਨਤ੍ਤਾ’ਤਿ, ਸਤਿਚੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ‘ਸਮਾਹਾਰੇ ਨਪੁਂਸਕ’ਨ੍ਤੇਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸਨਗ੍ਗਹਣੇ ਪਯੋਜਨਂ ਵਤ੍ਵਾ ‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਦੀ’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਨਿਰਤ੍ਥਕਤ੍ਤਮੇਵ ਥਿਰੀਕਰੋਤਿ.

ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਯਤੀਤਿ ਵਿਸੇਸਨਗ੍ਗਹਣਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਯਤਿ;

ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਦੀ’ਸੁਤ੍ਤੇ;

ਤਨ੍ਨੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਚੋਦਨਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ.

‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਦੀ’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਤ੍ਥਕਤ੍ਤਮਾਹ- ‘ਚਤ੍ਥਸਮਾਸਾਨਨ੍ਤਰ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਏਕਤ੍ਤਬ੍ਯਪਦੇਸੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ‘‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪੁਬ੍ਬੋ ਦਿਗੂ’’ਤਿ (੨-੧-੫੨) ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸਮਾਸਸ੍ਸ ਦਿਗੁਸਞ੍ਞਂ ਵਿਧਾਯ ਤਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ‘‘ਦਿਗੁਰੇਕਵਚਨ’’ਨ੍ਤੀਮਿਨਾ (੨-੪-੧) ਏਕਤ੍ਤਬ੍ਯਪਦੇਸੋ ਪਰੇਹਿ ਵਿਯ ਕਾਤਬ੍ਬੋ.

ਸਮਾਹਰਣਂ ਸਮਾਹਾਰੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਭਾਵਸਾਧਨੋ-ਯਂ ਸਮਾਹਾਰਸਦ੍ਦੋ. ਯਦਿ ਸਮਾਹਰੀਯਤੀਤਿ ਸਮਾਹਾਰੋਤਿ ਕਮ੍ਮਸਾਧਨੋ ਸਿਯਾ, ਤਦਾ ਪਞ੍ਚ ਕੁਮਾਰਿਯੋ ਸਮਾਹਟਾਤਿ ਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸਾਤ੍ਥੇ ਵੁਤ੍ਤਿ ਸਿਯਾ ਪਞ੍ਚਕੁਮਾਰੀਤ੍ਯੇਤ੍ਥ ਸਕਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਬਹੁਵਚਨਂ ਸਿਯਾ ‘‘ਘਾਪਸ੍ਸਾਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪ੍ਪਧਾਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੩-੨੪) ਅਪ੍ਪਧਾਨਰਸ੍ਸਤ੍ਤਞ੍ਚ ਨ ਸਿਯਾ… ਸਮਾਹਟਾਨਮੇਵ ਕੁਮਾਰੀਨਂ ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚ ਗਾਵੋ ਸ ਮਾਹਟਾਤ੍ਯੇਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾਕ੍ਯੇ ਸਮਾਸੋਵ ਨਤ੍ਥਿ ਕਮ੍ਮਸਾਧਨਸ੍ਸਾਨੁਪਗਮਤੋ. ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਗੁਨ੍ਨਂ ਸਮਾਹਾਰੋ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਥਾਨਂ ਸਮਾਹਾਰੋਤਿ ਵਾਕ੍ਯੇ ਪਨ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਮਾਹਾਰਸ੍ਸੇਕਤ੍ਤਾ ਤੁ ਸਤਂ ਯੂਥਂ ਵਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਯ ਸਾਭਾਵਿਕਮੇਕਵਚਨਂ ਸਿਦ੍ਧਮੇਵੇਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤਿ.

ਕ੍ਵਚਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ¶ ਪਯੋਗਨਿਯਮਨਤ੍ਥੋ ‘‘ਪਰੋ ਕ੍ਵਿਚੀ’’ਤਿ (੧-੨੭) ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਉਦਾਹਰਣੇਪੀਤਿ ਪਰੇਸਂ ਵਿਯ ‘‘ਛਾਯਾ’’ਤਿ (੨-੨-੭੩) ਸੁਤ੍ਤਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ‘(ਕੁਡ੍ਡਚ੍ਛਾਯ) ਕੁਡ੍ਡਚ੍ਛਾਯਾਤਿ ਚ ‘‘ਬਾਹੁਲ੍ਲੇ’’ਤਿ (ਚਂ, ੨-੨-੭੪) ਸੁਤ੍ਤਯਿਤ੍ਵਾ ਨਿਚ੍ਚਂ ‘ਉਚ੍ਛੁਚ੍ਛਾਯਂ ਸਲਭਚ੍ਛਾਯ’ਨ੍ਤਿ ਚ ਨੋਦਾਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ‘ਸਲਭਚ੍ਛਾਯਂ ਸਕੁਨ੍ਤਚ੍ਛਾਯ’ਨ੍ਤਿ ਉਦਾਹਰਣੇ ਦਸ੍ਸਿਤੇਪਿ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਤਿ ਬਹੁਲਭਾਵਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ. ਵਿਗ੍ਗਹਸਮਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਸ, ਯਥਾਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਛਾਯਾਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਸਮ੍ਭਵਾਨਤਿਕ੍ਕਮੇਨ, ਸਦ੍ਦਾਤਿ ਸਦ੍ਦਤੋ ਪਰਾਯ.

ਨਨੁਚੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਚੋਦਨਂ ਨਿਸੇਧੇਤਿ ‘ਤਨ੍ਨੇ’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ- ‘ਘਸਞ੍ਞਤ੍ਤਾ’ਤ੍ਯਾਦਿ. ਅਘੋਨਨ੍ਤਿ ਘਓਕਾਰਵਜ੍ਜਿਤਾਨਂ, ਨਨੁ ਇਤ੍ਥਿ ਯਮਾਕਾਰੋ ਘੋ, ਤਥਾਸਤਿ ਨਪੁਂਸਕੇ ਸੋ (ਨ ਸਿਯਾਤਿ) ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤਿ ‘ਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਾ ਘਤ੍ਤਮੇਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਚੇਦਿ’ਤਿ. ਤਮ੍ਪਿ ਨੇਤਿ ਯਥਾ ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥੇਵ ਨਪੁਂਸਕੇ ਘਤ੍ਤਨ੍ਤਿ [ਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਨ੍ਤਿ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-ਛਟ੍ਠੀਸਮਾਸਸ੍ਸੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਨਪੁਂਸਕੇ ਘਤ੍ਤਸ੍ਸ [ਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਸ੍ਸ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਸਬ੍ਭਾਵਮੇਵ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ ਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਂ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਪਾਰਿਭਾਸਿਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਮੇਵਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਪਰਿਭਾਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਪਾਰਿਭਾਸਿਕਂ ਸੁਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਰਭਿਤਬ੍ਬਮੇਵਿਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ (ਨਪੁਂਸਕਸ੍ਸਾਪਿ) ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਵਿਧਾਨਾਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਘਨਿਸ੍ਸਿਤਮ੍ਪਿ ਕਾਰਿਯਨ੍ਤਿ ‘‘ਘਬ੍ਰਹ੍ਮਾਦੀਤੇ’’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ (੨-੬੦) ਵਿਧਿਯਮਾਨਮੇਕਾਰਾਦਿਕਾਰਿਯਮ੍ਪਿ. ਏਤਂ ਘਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਕਾਰਿਯਂ ਨਚ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਅਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤੇਪਿ ਦੋਸੋ-ਯਮਾਪਤਤੇਵਾਕ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-‘ਨਾਯਮ੍ਪਿਦੋਸੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਨ ਰਸ੍ਸਸ੍ਸ ਏਤ੍ਥੇਵ ਲਦ੍ਧਾਵਸਰਤ੍ਤਾ ਪਠਮਂ ਤੇਨ ਪਵਿਟ੍ਠੇ… (ਘਨਿ)ਸ੍ਸਿਤਂ ਕਾਰਿਯਨ੍ਤਿ ਨਾਯਮ੍ਪਿ ਦੋਸੋ ਪਰਿਭਾਸਾਵ ਸੇਨਾਤਿ ਮਨ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਸਲਭਚ੍ਛਾਯੇ ਇਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ.

ਅਤੋਏਵਚਾਤਿਆਦਿ ¶ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਵਲਮ੍ਬੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਕਤ੍ਥਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਕੁਲੇ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਛਟ੍ਠੀਸਮਾਸਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰਪਦਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਮਾਹ.

ਇਤ੍ਥਿਵਿਧੀਸੁ ‘‘ਪੁਥੁਸ੍ਸ ਪਥਵਪੁਥਵਾ’’ਤਿ (੩-੩੯) ਸੁਤ੍ਤਪਰਿਯਨ੍ਤੇਸੁ. ਇਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਨਾਮਵਿਸੇਸਨਂ ਵਾ ਸਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਵਿਸੇਸਨਂ ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਨਾਮਵਿਸੇਸਨਮੇਵਿਦਂ ਨ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਨਾਮੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਕਾਰਨ੍ਤਤੋ ਨਾਮਸ੍ਮਾਤਿ ਏਕਤ੍ਤਾਦਿਮਹਨ੍ਤਤ੍ਥਵਾਚਿਤੋ ਅਕਾਰਨ੍ਤਤੋ ਨਾਮਸ੍ਮਾ. ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤ੍ਥੀਤਿ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਇਤ੍ਥਿਯੇਵ ਹਿ ਏਸਾਤਿ ਲਿਙ੍ਗੀਯਤਿ ਸਙ੍ਕੇਤੀਯਤੀਤਿ ਲਿਙ੍ਗਂ. ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਏਸਾਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਿਮਤੋ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸਾਮਞ੍ਞਂ ਬਾਲਯੁਵਤ੍ਤਾਦਿ ਲਕ੍ਖਣਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਂ. ਕਿਮੇਤ੍ਥ ਲਿਙ੍ਗਂ ਨਾਮ–

ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਯੇਸੁ ਏਸਾ ਏਸੋ ਏਤਨ੍ਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਿ ਲੋਕਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਏਤਾਨਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਾਨੀਤਿ ਲੋਕੇਨ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਞ੍ਚਕਤ੍ਵਾ ਵੁਚ੍ਚਤੇ ‘‘ਲਿਙ੍ਗਂ ਨਾਨੁਸਾਸਨੀਯਂ ਲੋਕਨਿਸ੍ਸ ਯਤ੍ਤਾ ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਗੋਇਚ੍ਚਾਦੀਸ੍ਵੇਸਾ ਏਸੋਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਂ, ਅਚ੍ਚਿਆਦੀਸ੍ਵੇਸਾ ਏਤਨ੍ਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਇਤ੍ਥਿਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਂ, ਤਟੋਭਟੀ ਤਟਮਿਚ੍ਚਾਦੀਸ੍ਵੇਸੋ ਏਸਾਏਤਨ੍ਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਪੁਮਿਤ੍ਥਿਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਂ, ਮਾਲਾਇਚ੍ਚਾਦੀਸ੍ਵੇਸਾਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਂ, ਰੁਕ੍ਖੋਚ੍ਚਾਦੀਸ੍ਵੇਸੋਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਂ, ਕੁਲਮਿਚ੍ਚਾਦੋ ਏਤਨ੍ਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਂ. ਸਮਾਸਸ੍ਸਾਪ੍ਯੇਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਜੋਤਕਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਜੋਤਕਾ ¶ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਸ੍ਸੇਤਿ ਪਕਰਣਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਤਤੋ ਵੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਭਾਵਿਨੋ ਯੇ ਦੋਸਾ ਤੇਸਮੇਤ੍ਥਨਾਵਕਾਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਂ ਬਹੁਵਚਨਮ੍ਪਿ ਹੋਤੀਤਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਇਮਿਨਾ ਇਦਂ ਦੀਪੇਤਿ ‘‘ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਤ੍ਤੇ ਸਤਿ ਪਧਾਨਤ੍ਤਾਸ੍ਸ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਲਕ੍ਖਣਾਯ ਛਟ੍ਠਿਯਾ ‘ਕੁਮਾਰਿਤ੍ਤਂ (ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਯਾ’ਤਿਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਤੋ ਚ ਨ ਸਿਯਾ ਕੁਮਾਰੀ) ਦੇਵਦਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਂ, ਤਥਾ ਕੁਮਾਰਿਯੋਤਿ ਬਹੁਵਚਨਮ੍ਪਿ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਸ੍ਸੇਕਤ੍ਤਾ. ਪਕਤਿਯਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸਨਪਕ੍ਖੇ ਤੁ ਪਕਤਿਯਾ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਦਬ੍ਬਮੇਵੋਚ੍ਚਤੇ, ਆਆਦਯੋ ਤੁ ਜੋਤਕਤਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਾਭਾਵਾ ਛਟ੍ਠਿਯਾ ਅਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਚ ਬਹੁਵਚਨਮ੍ਪਿ ਅਨੇਕਤ੍ਤਾਵ ਦਬ੍ਬਸ੍ਸ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਦੋਸਾਵਸਰਾਭਾਵਾ ਇਟ੍ਠਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧੀ’’ਤਿ. ਅਞ੍ਞੇਤਿ ਜਯਾਦਿਚ੍ਚ ਜਿਨਿਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾਚਰਿਯਾਦਯੋ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਇਤ੍ਥਿਯਮਭਿਧੇਯ੍ਯਾਯਨ੍ਤਿ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਸਙ੍ਖਾਤੇ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤੇ ਅਤ੍ਥਭੂਤੇ, ਯਥੇਵਹੀਤਿਆਦਿਨਾ ਉਪਮਾਵਸੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਰੋਪਵਣ੍ਣਿਤਪਕ੍ਖਸ੍ਸਾਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਨ੍ਨਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦੇਤਿ, ਨੋ ਪਪਜ੍ਜਤੇ [ਨੋਪਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ (ਪਞ੍ਚਿਕਾ)] ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯਸ੍ਸਾਪਿ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਤੋ ਅਬ੍ਯਤਿਰਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਂ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਯਾ’ਤਿ ਭਿਨ੍ਨਾਧਿਕਰਣਤਾ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤੇ, ਅਨੁਪਪਤ੍ਤਿਮੇਵ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ ‘ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਯਾਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਮੇਵ ਸਿਯਾ ਇਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯਤੋ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥੀ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਤਿ.

ਅਤੋਏਵਾਤਿ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤੇ ਆਵਿਧਾਨਤੋਯੇਵ. ਤਬ੍ਬਤੋਤ੍ਥਸ੍ਸਾਤਿ ਇਦਂ ਜਯਾਦਿਚ੍ਚਾਦਿਮਤਾਨੁਗਾਮਿਨਾ [ਨੁਗਾਮੀ ਪਨ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਏਵਂ ਲਿਙ੍ਗਲਕ੍ਖਣ ਮਾਹੁ (ਪਾ, ੪-੧-੩ ਕਾਸਿਕਾਯਂ) ‘‘ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਸੇਸਾ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਦਯੋ ਗੋਤ੍ਤਾਦਯੋ ਵਿਯ ਬਹੁਪ੍ਪਕਾਰਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯੋਤਿ [ਸਾਮਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਤੁਲ੍ਯਜਾਤਿਯਪਦਤ੍ਥਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾ ਤਾਨਿ ਵਿਸੇਸਾ ਚ ਅਞ੍ਞ ਮਞ੍ਞੇਹਿ ਵਿਜਾਤਿਯੇਤਿ ਚ ਵਿਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਬ੍ਯਾਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਸੇਸਾ. ਬ੍ਯਞ੍ਜੀਯਨ੍ਤਿਆ ਏਤੇਹੀਤਿ ਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯੋ ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਸੇਸਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯਾ, ਬਹੁਪ੍ਪਕਾਰਾ ਬ੍ਯਤ੍ਤਿ ਯੋ ਯੇਸਂ ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਸੇਸਾਨਂ ਤੇ ਤਥਾਵੁਤ੍ਤਾਤਿ– (ਕਾਸਿਕਾਵਿਵਰਣ ਪਞ੍ਜਿਕਾ.)] ਤੇ ਹ੍ਯੇਵਂ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤੇ ‘‘ਯਥਾ ¶ ਗੋਤ੍ਤਾਦਯੋ ਸਮਾਨਜਾਤਿਯੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸ੍ਵਨੁਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇ, ਵਿਜਾਤਿਯੇਹਿ ਪਨ ਨਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇ, ਤਥਾ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਦਯੋਪਿ. ਵਿਚਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਨ ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਸੇਸਨਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਕਾਨਂ ਕੋਚਿਯੇਵ ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਸੇਸੋ ਕੇਨਚਿਦੇਵ ਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਬ੍ਯਞ੍ਜਤੇ, ਨ ਸਬ੍ਬੋ ਸਬ੍ਬੇਨ (ਪਤਿ) ਨਿਯਤਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਭਾਵਸਤ੍ਤੀਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਯੇਨਤ੍ਥੇਨ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਮੇਵ ਬ੍ਯਞ੍ਜਤੇ ਨ ਪੁਮਤ੍ਤਂ ਨਾਪਿ ਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਂ, ਸਾ ਇਤ੍ਥਿਯੇਵ ਭਵਤਿ ਨ ਪੁਮਾ ਨਾਪਿ ਨਪੁਂਸਕਂ. ਯੇਨ ਪੁਮਤ੍ਤਮੇਵ ਬ੍ਯਞ੍ਜਤੇ, ਸੋ ਪੁਮਾਯੇਵ. ਯੇਨ ਤੁ ਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਂ ਤਂ ਨਪੁਂਸਕਮੇਵ. ਯੋ ਤੁ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ (ਵਾ) ਬ੍ਯਞ੍ਜਕੋ, ਸੋ ਦ੍ਵਿਲਿਙ੍ਗੋ ਤਿਲਿਙ੍ਗੋ ਵੇ’’ਤਿ (ਪਾ, ੪-੧-੩ ਕਾਸਿਕਾਵਿਵਰਣਪਞ੍ਜਿਕਾ) ਤਸ੍ਮਾ ਪਬ੍ਬਤੋ ਯਥਾ ਵੁਤ੍ਤਇਤ੍ਥਤ੍ਤਵਤੋ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਅਥੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਦੋਸਪਰਿਹਾਰਾਯ ਜਿਨਿਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਿਨਾ ਯਦੁਪਵਣ੍ਣਿ ਤਂ ਤਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਸੋ ਏਵ ਚਰਹਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਉਪਹਾਸਪੁਬ੍ਬਕਮੁਤ੍ਤਰ ਮਾਚਿਕ੍ਖਤੇ. ਮਸਿਮਕ੍ਖਿਤਕੁਕ੍ਕੁਟੋਵਿਯਾਤਿ ਯਦਾ ਕੋਚਿ ਅਞ੍ਞਕੁਕ੍ਕੁਟੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਾ ਭੀਤੋ ਸਿਯਾ, ਤਦਾ ਵਿਜਯਿਨੋ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸ੍ਸ ਮੁਖਂ ਮਸਿਯਾ ਮਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਉਪਨੇਨ੍ਤਿ ਸੋ ਪਠਮਂ ਤਤੋ ਭੀਤੋਪਿ ਪੁਨ ਅਞ੍ਞੋਤਿ ਮਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯੁਜ੍ਝਿਤੁਮੁਸ੍ਸਹਤੇ. ਯਥਾਤ੍ਰ ਸੋਵ ਕੁਕ੍ਕੁਟੋ ਬ੍ਯਾਜੇ ਨੋਪਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਤਥਾ ਤ੍ਰਾਮੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ.

ਪੁਂਯੋਗੇਨ ਭਰਿਯਾਯਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤੋਵ ਨਿਯਮੇਨ ‘‘ਮਾਤੁਲਾਦਿਤ੍ਵਾਨੀ ਭਰਿਯਾਯਂ’’ (੩-੩੩) ਤ੍ਯਾਨੀ, ਇਮਿਨਾ ਤ੍ਵਨਿਯਮੇਨ ਭਰਿਯਾਯਮਭਰਿਯਾਯਞ੍ਚ ਇਨੀਤ੍ਯਨਿਯਮੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਾਹ- ‘ਆਰਾਮਿਕਸ੍ਸ ਭਰਿਯਾ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

ਤ੍ਤਿਮ੍ਹਾਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਤ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਤੋਤਿ ਵਚਨੇ ਕਾਰਣਮਾਹ-ਕੇਵਲਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੇ ਪਯੋਗਾਭਾਵਾ’ਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣਪਰਿਭਾਸਮਨ੍ਤਰੇਨਾਪਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨੇਵਾਯਮਤ੍ਥਵਿਸੇਸੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ.

ਤਂਸਨ੍ਨਿਯੋਗਾਤਿ ¶ ਤੇਨ ਨੀਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਸਨ੍ਨਿਯੋਗਾ ਏਕੀਭਾਵਾ, ਅਯਮੇਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘ਯਤ੍ਥ ਨੀਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਯਲੋਪੋ’ਤਿ.

ਭਰਿਯਾਯਨ੍ਤਿ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤਾ ਮਾਹ- ‘ਭਰਿਯਾਯ’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਪੁਨ੍ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸਮਞ੍ਞਾਭੂਤਾ, ਪੁਂਯੋਗੇਨਾਤਿ ਪੁਰਿਸੇਨ ਸਹ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨ ਹੇਤੁਨਾ. ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਸੋਯਮਿਤ੍ਯਭੇਦਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ਯਦਾ ਭਰਿਯਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯਮਿਤ੍ਥਿਯਂ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇ, ਨਦਾਦਿਪਾਠਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ‘ਆਕਤਿਗਣਤ੍ਤਾ ਨਦਾਦਿਪਾਠੋ ਹੋਨ੍ਤੋ ਏਵਂ ਹੋਤੀ’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਪੁਨ੍ਨਾਮਸ੍ਮਾਯੋਗਾਅਪਾਲਕਨ੍ਤਾਤਿ ਨਦਾਦਿਪਾਠਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਸੇਸੋ. ਇਦਞ੍ਚ ਨਦਾਦੀਸੁ ਗਣਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਤਿ-‘ਪੁਮੁਨੋ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਪਾਲਕਨ੍ਤਾਤਿ ਕਿਂਪਸੁਪਾਲਿਕਾ ਖੇਤ੍ਤਪਾਲਿਕਾ.

ਪੁਥੁਸਦ੍ਦਤੋ ਸਞ੍ਞਾਯਂ ਵੀਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ‘ਪੁਥੁਭੂਤਾ ਪਥਵੀਤਿ ਹਿ ਮਹੀ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ, ਪੁਥੁਭੂਤਾਤਿ ਹਿ ਇਮਿਨਾ ਪਥਵੀਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪੁਥੁਸਦ੍ਦਭੂਤਤ੍ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤਿ, ਮਹੀ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਦਾਦਿਪਾਠਾ ਸਞ੍ਞਾਯਂ ਵੀਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਂ, ਪੁਥੁਭੂਤਾ ਪਤ੍ਥਟਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਪਰਾਧਿਕਾਰਤੋ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਪਰਵਿਧਿਨਾਵ ਸਾਮੀਪ੍ਯਸ੍ਸ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਸਾਧੀਪ੍ਯਵਚਨਸ੍ਸਨ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਗਹਣਮਨਤ੍ਥਕਂ ਸਿਯਾਤਿ ਮਨ੍ਤ੍ਵਾਵਯਵਵਚਨੋ ਯਮਨ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਵਸਾਨਵਤਿ+ਅਵਯਵੋਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ, ਸਮਾਸਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਣੇ ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਅਵਯਵਤ੍ਤਾ’ਤਿ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਚੋਦਨਾਯ ਨਿਦ੍ਦੋਸਤ੍ਤਮੁਪਮਾਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਲ੍ਲਵਿਤਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਲ੍ਲਵਾਨਮਵਯਵਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਸਮਾਸਤੋ ਉਤ੍ਤਰਕਾਲਂ ਵਿਧੀਯ ਮਾਨਸ੍ਸ ਅਕਾਰਸ੍ਸ ਸਮਾਸਾਵਯਵਤ੍ਤਂ ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਙ੍ਗੁਲਿਯੋਤਿ ¶ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਦ੍ਵੇ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯੋ ਸਮਾਹਟਾਤਿ ਪਰਵਿਗ੍ਗਹੇਨਾਤ੍ਥਮਾਹ, ਦ੍ਵੇ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯੋ ਪਮਾਣਮਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇਨੇਵਂ ਸਮਾਸੋ ਤਤੋ ਮਤ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਤਗ੍ਘਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਵਾ ਤਸ੍ਸ ‘‘ਲੋਪੋ’’ਤਿ (੪-੧੨੩) ਇਮਿਨਾ ਲੋਪੇ ਕਤੇ ਵਿਸੇਸਨਸਮਾਸਾ ਅਕਾਰੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਕਥ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਮਾਸਵਿਧਾਨਂ ਅਤੋਪੀਤਿ ਮਤ੍ਤਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਵਿਸੇਸਨਮੇਕਤ੍ਥੇਨੇ’’ਤਿ (੩-੧੧) ਸਮਾਸਵਿਧਾਨਾ, ਅਥ ਨਾਯਮਙ੍ਗੁਲਿਸਦ੍ਦੇਨੇਵਂ ਸਮਾਸੋ, ਮਾਨੇ ਪਚ੍ਚਯਲੋਪਵਸੇਨ ਵਿਨਾਵ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਨਿਟ੍ਠਪ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਮਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘ਅਙ੍ਗੁਲਸਦ੍ਦੋ ਵਾ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਆਸਙ੍ਕਂ ਵਿਰਚਯਤਿ ‘ਅਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਮਾਣਿਨਿਵਤ੍ਤਨਤੋ ਕਥਞ੍ਚਿਪਿ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਤਾ ਸਿਯਾਤਿ ‘ਯਥਾ ਤਥਾ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਤੂ’ਤਿਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਨੁ ਨਿਰਙ੍ਗੁਲਨ੍ਤ੍ਯਾਦਿ ਸਬ੍ਬਮਙ੍ਗੁਲਸਦ੍ਦੇਨ ਸਾਧੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਥਾ ਸਤਿ ਕਿਮਙ੍ਗੁਲਿ ਸਦ੍ਦਾ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵਿਧਾਨੇਨੇਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯ ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਰਂ ਅਪਦਿਸਿਤੁਮਾਹ- ‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਙ੍ਗੁਲਿਸਦ੍ਦਤੋ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਅਵਿਹਿਤੇ ਨਿਰਙ੍ਗੁਲਿਚ੍ਚਾਦਿਪਿ ਸਿਯਾ ਤਨ੍ਨਿਵਤ੍ਤਨਮੇਤ੍ਥ ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਅਙ੍ਗੁਲਿਸਦ੍ਦਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥ’ਨ੍ਤਿ.

ਦੀਘਰਤ੍ਤਨ੍ਤ੍ਯਾਦੋ ਨਾਨੁਸਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਲਿਙ੍ਗਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਕਥਂ ਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਮੇਵਿਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯ ਚੋਦੇਤਿ ‘ਨਨੁਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਨਾਯਂਦੋਸੋਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਰਿਹਰਤਿ. ‘‘ਲਿਙ੍ਗਂ ਨਾਨੁਸਾਸਨੀਯਂ ਲੋਕਨਿਸ੍ਸਯਤ੍ਤਾ ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸਾ’’ਤੀਦਮਾਲਮ੍ਬ ਵਦਤਿ ‘ਲੋਕੇ’ਤਿਆਦਿ. ਅਥਵਾਤਿ ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਰੋਪਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਵਿਭਜ੍ਜਾਤਿ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ. ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਅਹੋਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮਾਹਾਰੇ (ਚਤ੍ਥ) ਸਮਾਸਾ ਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਂ. ਅਤਿਰਤ੍ਤੋਤਿ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗੇ ਪਾਦਿਸਮਾਸੋ, ਸਮੁਦਾਯਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਪ੍ਯਵਯਵੇ ਵੁਤ੍ਤਿ ਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਏਕਦੇਸਵਚਨੋ ਪੁਬ੍ਬਰਤ੍ਤਾਦੋ ਰਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋਚ੍ਚਾਹ-‘ਪੁਬ੍ਬਾ ਚ ਸਾ ਰਤ੍ਤਿ ਚਾ’ਤਿਆਦਿ. ਏਵਮੇਕਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਾਠੇਨ ਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ… ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਹਾਰੇਨ ਸਮਾਸਤ੍ਤਾਭਾਵਾ. ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਮ੍ਪਨ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸ ਯਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ.

ਅਸਮਾਸਨ੍ਤਪਕ੍ਖੇਤਿ ¶ ਸਮਾਸਨ੍ਤਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸਾਭਾਵਪਕ੍ਖੇ. ਪੁਬ੍ਬਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਰਤ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਰਤ੍ਤੀ(ਤਿ ਰਤ੍ਤਿ ਸਦ੍ਦੋ) ਨੇਕਦੇਸਵਚਨੋਤਿ ਸਮਾਸਨ੍ਤਾਭਾਵੋ.

ਨਨੁਚੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਯਥਾਪਾਦਿਤਦੋਸਂ ਨਾਯਂ ਦੋਸੋਤਿ ਪਰਿਹਰਤਿ. ਸ੍ਯਾਦਿਲੋਪਸ੍ਸਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਸੁਲਭਸ੍ਯਾਦਿ ਲੋਪਤੋ ਪ੍ਯਸੁਲਭਤਦ੍ਧਿਤ ਲੋਪੋਵ ਅਲੋਪੇਤੀਮਿਨਾ ਪਰਾਮਟ੍ਠੁਂ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ ਭੁਞ੍ਜਤੀਤਿ ਪਯੋਗੇ ਆਧੇਯ੍ਯੇ ਭੋਜਨਸਙ੍ਖਾਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤੇ ਰਤ੍ਯਾਦਯੋ ਆਦੇਯ੍ਯਸਾਪੇਕ੍ਖਾ, ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਪਾਤ ਨੇਨੇਵਾਤਿਮਤਾ ਸਮਾਸਸ੍ਸ ਸਿਦ੍ਧੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਰਤ੍ਤਨ੍ਦਿਵ’ਨ੍ਤਿਆਦਿ, ਰਤ੍ਤਿ ਚ ਦਿਵਾਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਚਤ੍ਥਸਮਾਸੇ ਤੁ ਰ(ਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿ) ਵਾ.

ਸਮਾਸਤ੍ਥੋ (ਏਤ੍ਥ) ਦਾਰੁ, ਨਾਸ੍ਸ ਮੁਖ੍ਯਾਹਿ ਅਙ੍ਗੁਲੀਹਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਨਨੁ ਦ੍ਵੇ ਅਙ੍ਗੁਲੀ ਪਮਾਣਮਸ੍ਸ ਦਾਰੁਨੋਚ੍ਚਾਦਿਂ ਮੁਖ੍ਯੋ ਅਙ੍ਗੁਲਿਸਦ੍ਦੋਗਹਿਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਕਿਮੇਵਂ ਵੁਚ੍ਚਤੇਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-‘ਯਦਿਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਪਮਾਣਵਚਨੇਨਾਤਿ ਮਤ੍ਤਾਦਿਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਭੂਤਪਮਾਣਵਾਚਕੇਨ, ਅਙ੍ਗੁਲਿ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਦਾਰੁਨੋ ਪਮਾਣਵਾਚਕਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ- ‘ਦਾਰੁਨੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ. ਵਿਸੇਸਨਸਮਾਸਤੋ ਪਰਂ ਤਦਤ੍ਥਵਿਸਯੇ ਤਸ੍ਮਿਂਪਮਾਣਤ੍ਥਵਿਸਯੇ ‘‘ਮਾਨੇਮਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (੪-੪੬) ਮਤ੍ਤਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਨਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿਅਤ੍ਥੋ, ਲੋਪੇਨਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ‘‘ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਹਿ ਚਾਙ੍ਗੁਲ੍ਯਾ ਨਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖ੍ਯਤ੍ਥੇਸੁ’’ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ (੩-੪੪) ਯਦਾਖ੍ਯਾਤਂ, ਤਦਿਹਾਪ੍ਯਤਿਦਿਸਮਾਹ-‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯਸਿਦ੍ਧ’ਨ੍ਤਿ, ਅਨਕਾਰਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਭੂਮਿਆਦੀਨਂ, ਤਬ੍ਬਿਧਾਨੇ ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਵਿਧਾਨੇ ਪਯੋਜਨਂਸਿਸ੍ਸੋਕਾਰੋਤਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਇਮਿਨਾ ਕਚ੍ਚਾਯਨਾਨਂ ਪਕਰਣੇ ਪਯੋਜਨਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਅਥਚ ਪਨੇਤ੍ਥ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਸਮਾਸਨ੍ਤਗਤਾਨਮਕਾਰਨ੍ਤੋ’’ਤਿ (ਕ, ੨-੭-੨੨) ਇਮਿਨਾ ਅਕਾਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਸਨ੍ਤੇ ਕਤੇ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ‘ਸ੍ਯਾਚ’ਇਤਿ (ਕ, ੨-੩-੨੯) ਸਿਸ੍ਸਾਕਾਰਾਦੇਸਾਭਾਵਾ ਨਿਚ੍ਚਮੋਕਾਰਨ੍ਤਰੂਪਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਯਤਸ੍ਸਾਯੁਤ੍ਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਯਂ ¶ ਵੁਤ੍ਤਂਵੁਤ੍ਤਿਕਾਰੇਨ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ‘ਅਕਾਰਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਯਂ-ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਿਸ੍ਸਾਕਾਰਾ ਦੇਸਨਿਵਤ੍ਤਨੇ ਅਕਾਰਕਰਣੇ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ, ਤਦਭਾਵਾ ਸਿਸ੍ਸਾਕਾਰਾਦੇਸੋ ਨ ਨਿਵਾਰੀਯਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਨਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਚਰਿਤਤ੍ਥਤਾਯ ਨਿਟ੍ਠਿਤਪ੍ਪਯੋਜਨਤਾਯ, ਤੇਨੇਵ ਕਚ੍ਚਾਯਨਵੁਤ੍ਤਿਕਾਰੇਨੇਵ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤ ਮੁਦਾਹਟਂ ਸਕ੍ਕਤਗਨ੍ਥਾਨੁਸਾਰੇਨ, ਅਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਿਣ੍ਣਮੇਸਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਕ੍ਕਤੇ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਤ੍ਤਮੇਵ ਬੋਧੇਤਿ, ਨਿਰਤ੍ਥਕਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਅਕਾਰਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨਿਰਤ੍ਥਕਂ, ਆਕਾਰਵਿਧਾਨੇਨੇਵਾਤਿ (ਕ, ੨-੭-੨੫) ‘‘ਧਨੁਮ੍ਹਾਚ’’ ਇਤ੍ਯਾਕਾਰਵਿਧਾਨੇਨੇਵ.

ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਕਿਰਿਯੇਤਿ ਕਿਰਿਯਾਪਰਿਵਤ੍ਤਨਮਾਹ, ਇਮਿਨਾ ਸੁਤ੍ਤੇ ਕਿਰਿਯ ਸਦ੍ਦਾਭਾਵੇਪਿ ਵੀਤਿਹਰਣਸਦ੍ਦੇਨੇਵ ਕਿਰਿਯਾਬ੍ਯਤਿਹਾਰੇਤਿ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਕਾਪੇਕ੍ਖੇਹੀਤਿ ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯਮਪੇਕ੍ਖਿਤੇਹਿ.

ਆਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਵਸਾਨਾ ਨ ਪਰੇ [ਪਰੇਨ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਤਤੋ ਪਰਂ ਣਾਦਿਕਾਰਿਯਵਿਧਾਨਾ.

ਟਾਦੇਸੇ ਪੁਬ੍ਬਸਰਲੋਪੋ, ਅਤਿਸਯੇਨ ਮਹਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ ‘‘ਤਰਤਮਿਸ੍ਸਿਕਿਯਿਟ੍ਠਾਤਿਸਯੇ’’ਤਿ (੪-੬੪) ਤਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਣਾਦਿਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੋ. ਮਹਤ੍ਤਰਸਦ੍ਦਾ ‘ਨਦਾਦਿਤੋਵੀ’’ (੩-੨੭) ਮਹਤੋ ਭਾਵੋਤਿ ਵਾਕ੍ਯੇ‘‘ਤਸ੍ਸ ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁਤ੍ਤਤਾ ਤ੍ਤਨ ਣ੍ਯ ਣੇਯ੍ਯ ਣਿਯ ਣਿਯਾ’’ਤਿ (੪-੫੬) ਤ੍ਤੋ, ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੋ, ਛਟ੍ਠੀਸਮਾਸੋ, ਤੇਨਾਹ ‘ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ.

ਪਰਾਸਦ੍ਦੋ ਏਤ੍ਥ ਅਧਿਕਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ-‘ਅਧਿਕਾ’ਤਿ.

ਅਪਵਾਦਵਿਸਯੇਪੀਤਿ ‘‘ਵਿਜ੍ਜਾਯੋਨਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਨਮਾ ਤਤ੍ਰ ਚਤ੍ਥੇ’’ਤਿ (੩-੬੪) ਇਮਸ੍ਸ ਅਪਵਾਦਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਸਯੇਪਿ.

ਅਥ ਵਿਜ੍ਜਾਯੋਨਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਨਮਿਤ੍ਯੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਵਿਜ੍ਜਾਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਨਂ ਯੋਨਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਨਨ੍ਤਿ ਕਥਂ ਵਿਵਰਣਮਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਵਿਜ੍ਜਾਯੋਨਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਵਿਜ੍ਜਾ ਚ ਯੋਨਿ ਚ ਵਿਜ੍ਜਾ ਯੋਨੀ ਤਾਸਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਸੋ ਯੇਸਂ ਅਤ੍ਥਿ ਤੇ ਹੋਤਾਦਯੋ ਮਾਤਾਦਯੋ ਚ ਅਭੇਦੋਪਚਾਰੇਨੇਹ ਵਿਜ੍ਜਾਯੋਨਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਸਦ੍ਦੇਨ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਤਸਦ੍ਦੇਨਾਤਿ ਤਤ੍ਰੇਤ੍ਯਤ੍ਰ. ਤੇ ਚ ਲ੍ਤੁਪਿਤਾਦਯੋਤਿ ਤਸਦ੍ਦੇਨ ਪਰਾਮਟ੍ਠਾ ਲ੍ਤੁਪਿਤਾਦਯੋ ਚ, ਅਤ੍ਥੇ ਕਾਰਿਯਾ ਸਮ੍ਭਵਾ ਤਂਵਾਚਕੋ ਸਦ੍ਦੋ ਗਯ੍ਹਤਿ.

ਲ੍ਤੁਪਿਤਾਦੀ (ਤਿ ਪੁਬ੍ਬ) ਸੁਤ੍ਤੇ ਤਤ੍ਰੇਤਿ ਗਹਿਤਲ੍ਤੁਪਿਤਾਦਿ.

ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣਪਰਿਭਾਸਾਯ ਚਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਇਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦੇਨ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਂ ਗਹਿਤਂ ਨ ਇਤ੍ਥੀ, ਤਗ੍ਗਹਣੇ ਸਤਿ ‘ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥਿਸਙ੍ਖਾਤੇ ਅਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਗਯ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਸਤਿ ‘ਕਲ੍ਯਾਣਿਪ੍ਪਧਾਨਾ’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਪੁਮ੍ਭਾਵੋ ਪਸਜ੍ਜੇਯ੍ਯ… ਪਧਾਨਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਕਲ੍ਯਾਣਿਯਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ- ‘ਇਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗੇ’ਤਿ. ਅਥ ਇਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇ ਵੁਤ੍ਤੇ ਕਥਂ ਤਗ੍ਗਹਣਂ ¶ ਸਿਯਾਤਿ ਆਹ-‘ਵਿਸੇਸਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਏਕਤ੍ਥੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਇਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਵਚਨਮਨਤ੍ਥਂ ਸਿਯਾਤਿ ਸਮਤ੍ਥਮਞ੍ਞਥਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਇਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਵਿਸੇਸਨਮਿਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣੇਤਿ ਆਹ- ‘ਵਿਸੇਸਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਇਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਬ੍ਯਵਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾਭਾਵਾ ਵਿਸੇਸਨਮਨਤ੍ਥਕਂ ਸਿਯਾਤਿ ਏਕਤ੍ਥੇਇਚ੍ਚਨੇਨੇਵ ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਿਯਾ (ਗਮ੍ਮ) ਭਾਵਤੋਤਿ ਭਾਵੋ. ਪੁਮੇ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਸਦ੍ਦੋ ਪੁਮਾਸਦ੍ਦੋ, ਸਕਲੋਤਿ ਪਦੇਸਸਕਲੋ ਹਿ ਗਯ੍ਹਤਿ… ਕਸ੍ਸਚਿ ਸੁਤ੍ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪੁਥਭੂਤਤ੍ਤਾ, ਤੇਨੇਵਚਾਹ- ‘ਇਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤੁ ਨ ਵਤ੍ਤਤ੍ਤੇ’ਤਿ.

ਵਤ੍ਤਨਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਅਧਿਤ੍ਥਿਚ੍ਚਾਦੋ ਇਤ੍ਥਿਵਿਸਿਟ੍ਠੇ ਸਤ੍ਤਮਿਯਤ੍ਥਾਦੋ, ਵਾਸਿਟ੍ਠੋਚ੍ਚਾਦੋ ਵਸਿਟ੍ਠਾਦਿਵਿਸਿਟ੍ਠੇ ਅਪਚ੍ਚਾਦੋ, ਪੁਤ੍ਤੀਯਤਿਚ੍ਚਾਦੋ ਪੁਤ੍ਤਾਦਿਵਿਸਿਟ੍ਠੇ ਇਚ੍ਛਾਦ੍ਯਤ੍ਥੇ ਪਵਤ੍ਤਿ, ਤੇਨਾਹ-‘ਏਕਤ੍ਥੀਭਾਵੋ’ਤਿ. ਸਾਮਞ੍ਞ ਗਹਣਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਮਤ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਕਸਿਣਤ੍ਥੇ ਪਵਤ੍ਤਿਮਾਹ.

ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਇਤਰੀਤਰਯੋਗੇ ਚਤ੍ਥਸਮਾਸਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਜਾਨਿਜਾਯਾ, ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰੇਨਾਤਿ ਜਾਨਿਸਦ੍ਦੇਨ ਤਥਾਸਦ੍ਦੋਪਦਿਟ੍ਠੇਨ ਦਂ ਜਂ ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰੇਨ ਚ, ਕੇਸਞ੍ਚਿਤਿ ਖਰੀਗਤਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ‘ਖਰੀ’ਤਿਆਦੀਨਂ ਕੇਸਞ੍ਚਿ, ਖਰੀਤਿ ਖਰਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ-ਯਂ ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਯਤਵਿਸਯੋ… ਗਤਸਦ੍ਦਂ ਵਿਨਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਅਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ, ਨਾਯਮ੍ਪਯੋਗੋਤਿ ਤੁਦਮ੍ਪਤਿਪ੍ਪਯੋਗਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਹੇਤੁਮਾਹ- ‘ਆਗਮੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਚਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਰੂਪਸਿਦ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

ਨਨੁ ਸੁਤ੍ਤੇ‘ਸਰੇ’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਂ ਵੁਤ੍ਤਂ‘ਸਰਾਦੋ’ਤਿ ਕਥਂ ਲਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਸਰੇ’ਤਿਆਦਿ, ਵਣ੍ਣੇ ਯਨ੍ਤਨ੍ਤਦਾਦੋਤਿ ਸਿਟ੍ਠਵਚਨਂ, ਵਣ੍ਣੇ ਪਰਭੂਤੇ ਯਂ ਕਾਰਿਯਂ ਵਿਧੀਯਤੇ ਤਂ ਸੋ ਵਣ੍ਣੋ ਆਦਿ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਤਦਾਦਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਦਾਦੋ ਉਤ੍ਤਰਪਦੇ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਖਾਧਾਤੁਤੋ ਕ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਵਿਹਿਤੇ ਰਸ੍ਸੇਨਾਕਾਰੇਨੇਵਾਯਮ੍ਪਯੋਗੋ, ਨ ਵਿਸੁਂ ਅਕਾਰੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਨ ਆਕ੍ਖਾਤਂ ਅਨਕ੍ਖਾਤ ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਦੀਘਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਪਦਾਦਿ ਸਰਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਞ੍ਞਾਸਦ੍ਦੇਸੁਚਾਤਿਆਦਿਨਾ ¶ ਅਵਯਵਤ੍ਥਨਿਰਪੇਕ੍ਖਾਨਮ੍ਪਿ ਯਥਾਕਥਞ੍ਚਿ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬੇਸਮੇਵ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਵਾਚਿਤਞ੍ਚਾਤ੍ਤਨੋ ਦੀਪੇਤਿ, ਯਥਾਕਥਞ੍ਚਿ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ, ਰੁਲ਼੍ਹਿਯਾ ਅਤ੍ਥਨਿਚ੍ਛਯੋ, ਤੇਨ ਸਞ੍ਞੇਚ੍ਚਾਦੋ-ਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਵਰਤਿ ‘ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ, ਇਤ੍ਥੀ ਚ ਪੁਮਾ ਚ ਇਤ੍ਥਿਪੁਮਂ, ਨ ਇਤ੍ਥਿ ਪੁਮਨ੍ਤਿ ਸਮਾਸੇ ਨਿਪਾਤਨੇਨਿਮਿਨਾ ਨਪੁਂਸਕਾਦੇਸੋ [ਨਪੁਂਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਨ ਇਤ੍ਥਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਖੀ-ਖਯੇ, ਖਰ-ਵਿਨਾਸੇ ਚਾਤਿ ਹਿ ਏਤੇਹਿ ‘ਨ ਖੀਯਤਿ ਨ ਖਰਤੀ’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ‘‘ਭਾਵਕਾਰਕੇਸ੍ਵ ਘਣ ਘਕਾ’’ਤਿ (੫-੪੪) ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ’ ਨ ਖਯ ਨ ਖਰ’ਇਤਿ ਠਿਤੇ ਖਤ੍ਤਾਦੇਸੋਤਿ ਆਹ- ਨ ਖੀਯਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਵਾਕ੍ਯੇ ਕ੍ਵਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਵਿਸੇਸੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਨਞ੍ਸ੍ਸ(ਟੋ) ਵਸਲੋ ਚਣ੍ਡਾਲੋ, ਸੀਤੇਨ ਕਰਣਭੂਤੇਨ.

ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਰਭੂਤੇ, ਯਸ੍ਸ ਚ ਝਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਞਾਣੇਨਾਨੁਪਲਬ੍ਭਨੀਯਂ ਤਮ੍ਪਨਾਤ੍ਥਤੋ-ਨੁਮੇਯ੍ਯਮੇਵ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਮ੍ਮਮਾਨੇ ਯਮਾਦੇਸੋਤਿ ਕੇਨਚਿ ਲਿਙ੍ਗੇਨਾਧਿਗਤੇਨਾਨੁਮਾਨਞਾਣੇਨਾਨੁਮੇਯੁਤ੍ਤਮਗ੍ਯਾਦਿਨੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਕਪੋਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਪੋਤਾਦਿਭਾਵੇਤਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਘਰਾਦੋ ਕਪੋਤਵਾਤਮਣ੍ਡਲਿਕਾਦੀਨਂ ਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਸਬ੍ਭਾਵੇ ਸਤਿ. ਅਗ੍ਯਾਦਿਦਸ੍ਸਨਤੋਤਿ ਅਗ੍ਗਿਪਿਸਾਚਾਦਿਦਸ੍ਸਨਤੋ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰਾਪੀਤਿ ਘਰਾਦਿਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ, ਕਪੋਤਵਾਤਮਣ੍ਡਲਿਕਾਦਿਨੋ ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ, ਅਗ੍ਯਾਦਿਯੋਗਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਿਆਦੀਹਿ ਅਨੁਮੇਯ੍ਯੇਹਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ. ਮਨ੍ਤ੍ਵਾਤਿ ਅਨੁਮਾਨਞਾਣੇਨ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾਪਯੋਗੋਤਿ ਸਾਗ੍ਗਿਸਪਿਸਾਚਾਤਿ ਪਯੋਗੋ.

ਸਕਤ੍ਥੇ ¶ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਸਹਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਤਪ੍ਪਧਾਨੋਯੇਵਾਤਿ ਆਹ- ‘ਸਕਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨਸ੍ਸ ਸਹਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾ’ਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਿ ਭਵਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਯੁਗਪਦਿ ਧੁਰਾ ਸਧੁਰਂ. ਅਪਰਣ੍ਹੇਨ ਸਹਿਤਂ ਸਹਾ ਪਰਣ੍ਹਂ.

‘‘ਅਟ੍ਠਾਦਸ ਨਿਮੇਸਾ ਤੁ, ਕਟ੍ਠਾ ਤਿਂਸਨ੍ਤੁ ਤਾਕਲਾ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਆਹ- ‘ਕਲਾ ਕਾਲਵਿਸੇਸੋ’ਤਿ. ਕਲਾਦਿਸਙ੍ਖਾਤਗਨ੍ਥਸ੍ਸਾਨ੍ਤੇ ਸਹਸਦ੍ਦੋ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿਸਮਾਸਵਾਕ੍ਯਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘ਕਲਨ੍ਤ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਗਨ੍ਥਨ੍ਤੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਆਸਙ੍ਕਤੋਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘‘ਕਾਲਤ੍ਥਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਗਨ੍ਥਨ੍ਤੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਤਾ ਅਕਾਲਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਗਨ੍ਥਵੁਤ੍ਤਿਪਿ ਕਲਾਦਿ ਕਾਲਸਦ੍ਦਤ੍ਥਂ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ- ‘ਗਨ੍ਥਵੁਤ੍ਤਿਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਧਿਕੋ ਮਾਸਕੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮਾਸਕੋ, ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ਸਿਦ੍ਧੇਤਿ ‘‘ਸਹਸ੍ਸ ਸੋ-ਞ੍ਞਤ੍ਥੇ’’ਤਿ (੩-੭੮).

ਸਮਾਨੋ ਪਤਿ ਯਸ੍ਸਾ ਸਪਤ੍ਤਿਨੀ ਸਪਤ੍ਤੀ ਇਤਿ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਾਨਮੇਕਦੇਸੋ ‘ਪਤ੍ਤਿਨੀ ਪਤ੍ਤੀ’ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮਾਹ- ‘ਯਕ੍ਖਾਦਿ ਤ੍ਵਿਨਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਯਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ‘‘ਸਰਵਯਾਯਵਾਸਚੇਤਾ ਜਲਾਸਯਾਕ੍ਖਯਲੋਹਪਟਮਨੇਸੂ’’ਤਿ ਗਣਪਾਠਤੋ ਅਕ੍ਖਯੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸੋ ਮਨਾਦਿਤ੍ਤਾ ਓਕਾਰਨ੍ਤਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਵਯੋ’ਤਿਆਦਿ. ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਪਾਤਨੇਨ ਤਕਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤੋ.

‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ (੪-੧੨੧) ਇਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵਿਧਾਯਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ.

ਤੁਮ੍ਹੇ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਤੁਮ੍ਹਾਦੀ ਅਮ੍ਹਾਦੀਚ੍ਚਾਦਿਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਦੀਨਮਾ’’ਤਿ (੩-੮੬) ਆ.

ਗਬ੍ਭੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕੁਚ੍ਛਿਗਤੇਨ ਗਬ੍ਭੇਨ ਸਹ ਦ੍ਵਿਹਦਯਤ੍ਤਮਸ੍ਸਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਪੁਬ੍ਬਪਦੇਤਿ ਦੁਸਦ੍ਦੇ.

ਗੁਣਾ ¶ ਪਟਲਾ [ਦ੍ਵੇ ਪਦਾਨਿ ਅਸ੍ਸ ਇਤਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ] ਦ੍ਵੇ ਪਾਦਾ ਏਸਂ ਦ੍ਵੇ ਸਤਾਨਿ ਅਸ੍ਸ, ਦ੍ਵੇ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਸ੍ਸ, ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਤਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਵਾ ਸਮਾਹਾਰੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਪਤ੍ਤਾਤਿ ਪਠਮਨ੍ਤਾ‘ਪੂਰ-ਪੂਰਣੇ’ਇਚ੍ਚਸ੍ਮਾ ਕਰਣਤ੍ਥੇ ‘‘ਭਾਵ ਕਾਰਕੇਸ੍ਵ ਘਣ ਘਕਾ’’ਤਿ (੫-੪੪) ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਸ੍ਯਾਦਿਸਮਾਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁ ਮਾਹ- ‘ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਪਤ੍ਤ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

ਦ੍ਵੇ ਚ ਤਿਂਸਾ ਚ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਵਾ ਅਧਿਕਾ ਤਿਂਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਵਿਭਾਸਾਯਨ੍ਤਿ ਅਯਂਯੋਗੋ (ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਵਿਭਾਸਾਤਿ) ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਵਿਭਾਸਾ ਵਿਕਪ੍ਪੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਯੋ ਚ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾ ਚ, ਤੀਹਿ ਵਾ ਅਧਿਕਾ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾ ਅਸ੍ਸ ਤਿਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ ਗਣੋ.

ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਵਿਭਾਸਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਆਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ (੩-੯੪) ਆਕਾਰੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਵਿਭਾਸਤ੍ਤਾ.

ਇਤਿ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਪਞ੍ਚਿਕਾਟੀਕਾਯਂ ਸਾਰਤ੍ਥਵਿਲਾਸਿਨਿਯਂ

ਨਨੁ ¶ ਚ ‘ਣੋ ਵਾਪਚ੍ਚੇ’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਕਥਂ ਪਕਤਿਵਿਸਯਾਵਗਮੋ ਸਿਯਾ. ਯਥਾਕਥਞ੍ਚਿ ਪਕਤਿਵਿਸਯਾਵਗਮੇਪਿ ਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨਤੋ ਪਨ ਧਮ੍ਮੇਨਾਪਚ੍ਚਨ੍ਤ੍ਯਾਦੋ ਯਤੋ ਕੁਤੋਚਿ ਧਮ੍ਮੇਨਿਚ੍ਚਾਦਿਤੋਪਿ ਸਿਯਾ ਣਾ ਦਿਪਚ੍ਚਯੋਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ ‘ਅਪਚ੍ਚਵਤਾ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਪਚ੍ਚਸ੍ਸਾਤਿ ਅਪਚ੍ਚਤ੍ਥਸ੍ਸ, ਅਪਚ੍ਚਵਤਾਤਿ ‘‘ਣੋ ਵਾਪਚ੍ਚੇ’’ਤਿ ਵਸਿਟ੍ਠਾਦ੍ਯਤ੍ਥਸ੍ਸੇਵ ਪਰਿਗ੍ਗਹਣਾਯ ਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨਤੋ ਯੋ ਅਪਚ੍ਚਵਾ ਤਤੋ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਅਸਮ੍ਭਵਾ ਦਬ੍ਬਾਚਕਸਦ੍ਦਾਵ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨ ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਲਿਙ੍ਗਵਚਨਾ ਜਾਯਤੇਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਂ. ਧਮ੍ਮਸ੍ਮਾਪਚ੍ਚਂਤ੍ਯਾਦੀਸੁ ਣਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ (ਨ ਜਾਯਤੇ) ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਧਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਧਮ੍ਮੇਨ ਕਰਣਭੂਤੇਨ. ਧਮ੍ਮਾਯਾਤਿ ਧਮ੍ਮਤ੍ਥਂ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਮਾਤਿ ਧਮ੍ਮਹੇਤੁਨਾ, ਤਤੋ ਅਸਮ੍ਭਵੇ ਕਾਰਣਮਾਹ ‘ਸਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤਾ’ਤਿ. ਸਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤਮੇਵ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ ‘ਅਪਚ੍ਚਵਾਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਧਮ੍ਮੇਨਾਪਚ੍ਚਂ ਕਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਪੇਕ੍ਖਿਯਮਾਨਂ ਵਦਤਿ. ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਪਚ੍ਚਵਾ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਦਿ ਅਪੇਕ੍ਖੀਯਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਹਿਸਦ੍ਦੋ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ. ਨ ਹੇਤ੍ਥ ਣਾਦਿਵੁਤ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ [ਨਹੇਤਕਾਮਨ੍ਤਤ੍ਥ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਸਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਬਲੋ ਵਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸਾਪਚ੍ਚਂ ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਵਸਿਟ੍ਠੋ-ਪਚ੍ਚਵਾਤਿ ਤਤੋ ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਾ ਹੋਤਿਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ- ‘ਨ ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਨ ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਕਾਰਣਮਾਹ- ‘ਅਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ’ਤਿ. ਨ ਹੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਕਮ੍ਬਲਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤੇਨ ਅਪਚ੍ਚਸ੍ਸ ਚ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤੇਨਾਤ੍ਥਨ੍ਤਰਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਵਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸਾਪਚ੍ਚੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਭਾਵਾਯੇਵ ਵਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਪਚ੍ਚਂ ਵਾਸਿਟ੍ਠੋਤਿ ਣਾਦਿਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਭਾਵੇ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਮਤ੍ਥਞ੍ਹਿ ਵਸਿਟ੍ਠਂ ਰਾਜਪੁਰਿਸਾਦਿ ਸਮਾਸਵੁਤ੍ਤਿਯਮੇਕਤ੍ਥਤ੍ਤਮਿਵ ਵਾਸਿਟ੍ਠਾਦਿਣਾਦਿਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਣਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਮੁਪਜਨਯਤਿ, ਨਾਸਮਤ੍ਥਂ, ਤਤੋ ਸਬ੍ਬਮੇਵੇਤਮ੍ਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ- ‘ਅਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ’ਤਿ.

ਯਦਿ ¶ ਪਨੇਤ੍ਥ ਣਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਮਪੇਕ੍ਖਤੇ, ਤਦਾ ਵਿਸੇਸਤੋ ਯਸ੍ਸਾਪਚ੍ਚੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਤਤੋਵ ਜਨਕਤੋ ਸੋ ਸਿਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਯਜ੍ਜੇਵ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ.

ਯੋ ਜਨਕੋਤਿ ਯੋਯੋ ਯਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸ ਅਪਚ੍ਚਸ੍ਸ ਜਨਕੋ. ਤਤੋਯੇਵਾਤਿ ਤਸ੍ਮਾਤਸ੍ਮਾ ਜਨਕਤੋਯੇਵ. ਸਿਯਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਪਚ੍ਚਤ੍ਥੇ ਣਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਸਿਯਾ. ਤਤ੍ਥ ਹੇਤੁਮਾਹ- ‘ਤਸ੍ਸੇਵਾਪਚ੍ਚੇਨ ਯੋਗਾ’ਤਿ. ਯੋਗਾਤਿ ਅਪਚ੍ਚਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤੋ, ਨ ਮੂਲਪ੍ਪਕਤਿਤੋਤਿ ਪਰਮਪ੍ਪਕਤਿਤੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਹੇਤੁਮਾਹ- ‘ਅਯੋਗਾ,ਤਿ, ਵਚਨਾਭਾਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਚੇ’ਤ੍ਯਾਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਵਚਨਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਭਾਵਾ (ਤਾਦਿਸਵਚਨਾਭਾਵਾ) ਚ ਮੂਲਪ੍ਪਕਤਿਤੋ ਣਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਮੂਲਪ੍ਪਕਤਿਤੋਵਾਸ੍ਸਾਭਿਮਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਮੂਲਪ੍ਪਕਤਿਤੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਕਥਮ੍ਪਨਿਦਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਜਨਕਸ੍ਸੇਵਾਬ੍ਯਾਹਿਤਸ੍ਸਾਪਚ੍ਚੇਨ ਮੁਖ੍ਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਮਾਨੀਯ ਇਦਮਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਬ੍ਯਵਹਿਤਜਨਿਤਸ੍ਸਾਪ੍ਯਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਪਰਮਪ੍ਪਕਤਿਯਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸਬ੍ਭਾਵਂ ਵਤ੍ਵਾ ਤਂ ਸਾਧਯਿਤੁਮਾਰਭਤੇ ‘ਕਥ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਏਵਂ ਹਿਚ੍ਚਾਦਿ ਕਥਂਪਨਿਦਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮਤ੍ਥ ਨਵਾਕ੍ਯਂ, ਹਿਯਸ੍ਮਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਥਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸਵਾਤਿਆਦਿਨਾ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾਰਮੇਵ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ, ਨਾਤ੍ਤਾਨਂ ਪਿਤਾਮਹੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾਯੇਵਾਪਚ੍ਚੇਨ ਸਮ੍ਬਜ੍ਝਤਿ ਨ ਪਿਤਾਮਹੋਤਿ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਦਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮੁਪ੍ਪਾਦੇਤੁਨਿਦ੍ਦਿਸਨਂ, ਤੇਨ ਅਪਚ੍ਚੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਯੇਵ ਜਨਕਸ੍ਸੇਵ ਯੋਗੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਪਟਿਪਾਦੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਤਨ੍ਤਿਤਂ [ਤਤ੍ਥ-ਇਤਿ (ਪਞ੍ਚਿਕਾਯਂ)] ਪੁਚ੍ਛਾਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਤੇਨਾਤਿ ਅਪਚ੍ਚੇਨ. ਅਪਤਨਨ੍ਤਿ ਨਰਕੇ ਅਪਤਨਂ ਭਵਤਿ, ਸੋਤਿ ਯੋਸੋ ਯਸ੍ਸਾਤ੍ਯਨਿਯਮਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ਸੋ ਞਾਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਇਮਿਨਾ ਇਦਂ ਦੀਪੇਤਿ- ‘‘ਨਪਤਤ੍ਯਨੇਨ ਨਰਕੇਤ੍ਯਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਪਚ੍ਚੇਨਾਨੇਨ ਯਸ੍ਸਕਸ੍ਸਚਿ ਅਵਿਸੇਸੇਨਾਪਤਨਮ੍ਭਵਤਿ ਨਰਕੇ ਸੋਸੋ ਤਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਞਾਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛਿਤੋ’’ਤਿ. ਸੋ ਵਾਤਿ ¶ ਕਸ੍ਸਾਯਂ ਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯਾਨੁਰੋਧਨੇ ਸੋ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾਯੇਵ ਞਾਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤੁਸਦ੍ਦੋ ਚੇਤ੍ਥਾਪਚ੍ਚੇਨ ਨਰਕਾਪਾਤਸਬ੍ਬ ਜਨਜਾਨਨਿਚ੍ਛਾਵਿਸੇਸਜੋਤਕੋ, ਯਦਿ ਸਿਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਅਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਨਿਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯ ਨ ਕੇਵਲਮੁਪ੍ਪਾਦੇਤਾਰਂ, ਅਤ੍ਥਿਚ੍ਚਾਦਿ ਪਿਤਾਮਹਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋਪਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਕਾਰਣਵਚਨਂ, ਤਂ ਅਪਚ੍ਚਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਾਰਣਂ, ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਤਂਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਮਾ [ਕਤ੍ਵਾ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਏਵਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਹਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ.

ਬ੍ਯਵਹਿਤਜਨਿਤੇਨਾਪੀਤਿ ਬ੍ਯਵਹਿਤੇਨ ਕਤ੍ਤੁਨਾ ਜਨਿਤੇਨਾਪਿ, ਕਰਣੇ ਚਾਯਂ ਤਤਿਯਾ, ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਵਾ. ਕਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕੋਤਿ ਆਹ ‘ਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਹਿਸਦ੍ਦੋ ਯਸ੍ਮਾਦਤ੍ਥੇ. ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬਜਸ੍ਸ, ਤੇਨ ਅਪਚ੍ਚੇਨ ਅਪਤਨਂ ਤਦਪਤਨਂ ਤਤੋ, ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਤੇਨ ਬ੍ਯਵਹਿਤਜਨਿਤੇਨਾਪਿ ਪੁਮੁਨਾ ਪੁਬ੍ਬਜੋਪਿ ਨਰਕਂ ਨ ਪਤਤਿ ਸੋ ਪੁਬ੍ਬਜਸ੍ਸਾਪ੍ਯ ਪਚ੍ਚਂ ਭਵਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਨਿਬ੍ਬਚਨੇਨਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਯਸ੍ਮਾਤ੍ਯਨੇਨਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਉਪਪਤ੍ਯਨ੍ਤਰਮਾਹ-‘ਉਪਚਾਰਤੋਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪੁਬ੍ਬ ਪੁਬ੍ਬਭਾਵੇ ਸਤੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤੇ ਸਤਿ. ਬ੍ਯਵਹਿਤੇਨ ਜਨਿਤੇ ਅਪਚ੍ਚੇਪਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਪਾਯਾਪਤਕਾਰਣਭਾਵੋ ਅਤ੍ਥਿਯੇ ਵਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕੇਸਨ੍ਤਿ ਆਹ-‘ਪੁਬ੍ਬੇਸਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਜਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਕੇ ਨਾਤਿ ਆਹ- ‘ਪਾਰਮ੍ਪਰਿਯੇਨਾ’ਤਿ. ਅਭੇਦੋਪਚਾਰੇਨਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬਪੁਬ੍ਬਭਾਵੇ ਸਤਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਜਨਕਸ੍ਸ ਵਿਯ ਪਾਰਮ੍ਪਰਿਯੇਨਪੁਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿਨਿਮਿਤ੍ਤਤਾ ਵਤੋ ਜਨਕਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਜਨਕਾਵ ਨਾਮ ਤੇ ਸਿਯੁਨ੍ਤਿ ਏਵਮਭੇਦੇਨ ਉਪਚਰਣਤੋ ਚਿਨ੍ਤਨਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਭਯਥਾਤਿ ਞਾਯੇਨ ਉਪਚਾਰੇਨਚਾਤਿ ਉਭਯੇਨ ਪਕਾਰੇਨ, ਏਵਮੁਭਯਥਾਪਿ ਮੂਲਪ੍ਪਕਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚੇਨਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਕਥਮਨਨ੍ਤਰ [ਮਨਨ੍ਤਰਾਦਿ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ) (ਤਤ੍ਥ) ਪੋਤ੍ਥਕੇ] ਜਨਿਤੇਨਾਪਚ੍ਚੇਨਾਦਿਪੁਰਿਸਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਯੇਨ ਤਤੋ ਣਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਸਿਯਾਤਿ ਨਾਸਙ੍ਕ੍ਨੀਯਂ.

ਤਤੋ ਚਾਤਿ ਮੂਲਪ੍ਪਕਤਿਤੋ ਚ, ਅਪਚ੍ਚਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਨ੍ਤਿ ਇਤ੍ਥਿ ਪੁਨ੍ਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਵਿਸੇਸੋਪਗ੍ਗਾਹਿ ਅਪਚ੍ਚਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ.

ਏਵਮ੍ਮੂਲਕਤਿਤੋ- ਪਚ੍ਚਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਣਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਪਚ੍ਚਾਦਿਤੋਪਿ ਹੋਤੇਵ ਣਾਦਿ ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਧਾਨਾ. ਸੋ ਚ ਬਹੁਲਾਧਿਕਾਰਤੋ ¶ ਗੁਰੁਜਨਾਯਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਨ੍ਨਿਯੋਗਾਚਰਣੇਨ ਪਸਤ੍ਥੇ ਯੇਵਾਪਚ੍ਚੇ ਬ੍ਯਵਹਿਤਜਨਿਤੇਪਿ ਇਤ੍ਥਿਵਜ੍ਜਿਤੇ ਸਿਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘ਨਤ੍ਤਾਦੀਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਤਿਯੇਵ ਗੁਰੁਜਨੇ ਸਪ੍ਪਧਾਨਭਾਵੇਨ ਕੁਚ੍ਛਿਤੇ-ਪਚ੍ਚੇਤੁ ਨਤ੍ਤਾਦੀਵੁਤ੍ਤੀਹਿ ਵਸਿਟ੍ਠਾਦੀਹਿ ਣਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਵਾਸਿਟ੍ਠੋਤਿਆਦਿ, ਇਤ੍ਥਿਯਞ੍ਚ ਨ ਹੋਤਿ ਵਾਸਿਟ੍ਠੀਤਿਆਦਿ.

ਅਤ੍ਥਤੋਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ. ਅਪਚ੍ਚੇ ਵਿਧੀਯਮਾਨੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਅਪਚ੍ਚਵਤਾ ਜਾਯਮਾਨੋ ਤਸ੍ਸਾਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਜਾਯਤਿ. ਸੋਚਾਯ ਮਤ੍ਥਵਿਸੇਸੋ ਛ(ਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤ) ਤਾਭਾਵੇ ਕਥਂ ਸਿਯਾਤਿ ਇਦਮੇਤ੍ਥ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ. ਅਨਨ੍ਤਰੇ ਵਾਪਚ੍ਚੇ ਪੁਤ੍ਤੇ-ਭਿਧੇਯ੍ਯ ਨਤ੍ਤਾਦੋ ਵਾਪਚ੍ਚੇ-ਭਿਧੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕੁਤੋਚਿ ਅਪਚ੍ਚਵਤਾ ਨਤ੍ਤਾਦੋ ਏਵ. ਇਦਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਮ੍ਬਹੁਲਵਚਨੇਵ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਆਹ- ‘ਬਹੁਲਾਧਿਕਾਰਾ’ਤਿ. ਅਪਚ੍ਚੇਤਿ ਏਕਵਚਨੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਪੁਮੁਨਾ ਨਪੁਂਸਕੇਨ ਕਰਿਯਤਿ, ਤੇਨੇ ਕਸ੍ਮਿਂ ਯੇਵਾਪਚ੍ਚੇ ਸਿਯਾ, ਨ ਬਹੂਸੁ ਵਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸਾਪਚ੍ਚਾਨਿ ਵਾਸਿਟ੍ਠਾਨਿ, ਨ ਚਿਤ੍ਥਿ ਵਾਸਿਟ੍ਠਾਨਿ, ਨ ਚਿਤ੍ਥਿਯਂ ਵਾਸਿਟ੍ਠੀਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-‘ਇਦਞ੍ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਇਦਞ੍ਚ ਅਪਚ੍ਚਵਚਨਞ੍ਚ. ਇਮਿਨਾ ਚੇਤ੍ਥ ਤਥਾ ਨਿਸ੍ਸਯਕਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਭਾਵਤੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਲਿਙ੍ਗਵਚਨਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤੇ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਾਯਾਭਾਵਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਕਿਂ ਪਨ ਕਾਰਣਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਲਿਙ੍ਗਵਚਨਾਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ਤਸ੍ਸਾਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਯੇਨਕੇਨਚਿ ਲਿਙ੍ਗਾਦਿਨਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ-ਵਸ੍ਸਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ਨਾਨਨ੍ਤਰਿਯਕਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸੇਹੋਪਾਦਾਨਂ, ਯਥਾਧਞ੍ਞਤ੍ਥਿਨੋਪਲਾਲਾਦਿਨੋਪ੍ਯਪ੍ਪਧਾਨਸ੍ਸੋਪਾਦਾਨਨ੍ਤਿ. ਤਤੋਯੇਵਾਹ-‘ਉਪਲਕ੍ਖੀਯਸ੍ਸੇਤ੍ਥ ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਇਤ੍ਥਿਪੁਮਤ੍ਤਯੁਤ੍ਤਜਞ੍ਞਵਿਸੇਸੋ ਉਪਲਕ੍ਖੀਯੋ, ਅਪਚ੍ਚੇਤੀਦਮੁਪਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਯਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮੁਪਲਕ੍ਖਣਂ ਸਯਂ. ਕਾਰਿਯਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਪੁਮੇ ਨਪੁਂਸਕੇਪਚ੍ਚੇ-ਭਿਧੇਯ੍ਯੇ ਵਿਧਿ ਹੋਤਿਚ੍ਚੇਵਂ ਕਾਰਿਯਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਇਟ੍ਠਂ.

ਵਚਨਨ੍ਤਰੇਪਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਵਚਨੇ. ਆਣੀਤਿ ਣਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸੁਤ੍ਤਂ ਵਦਤਿ. ਅਗੋਤ੍ਤਾਦਿਤੋਤਿ ਯੋਗੋਤ੍ਤਸ੍ਸਾਦਿਭੂਤੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਤੋ, ਤੇਨੇਵ ‘‘ਆਣੀ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ (੪-੫) ਵਕ੍ਖਤਿ-‘ਅਕਾਰਨ੍ਤਮਤ੍ਤਤੋਵਾਯਂਣਿਨ ਗੋਤ੍ਤਾਦਿਭੂਤਤੋ’ਤਿ. ਵਾਕ੍ਯਸਮਾਸਾਪੀਤਿ ਯਥਾਸਙ੍ਖ੍ਯੇਨਾਹ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾਕ੍ਯੋਪਦਸ੍ਸਿਤੇ ਅਤ੍ਥੇ, ਤਨ੍ਤਿ ਵਾਕ੍ਯਂ. ਸਮਾਸਵੁਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਨਿਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਸਤਿਪਨਾਤਿ ¶ ਵਾਕਾਰੇ ਸਤਿ ਤੁ ਅਨਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਣਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ. ਸੋਪੀਤਿ ਸਮਾਸੋਪਿ, ਸਮਾਸੋਤਿਆਦਿਨਾ ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਰਮਾਹ. ਤੇਨ ਵਾਕ੍ਯਸਿਜ੍ਝਨੇਨ. ਪਕ੍ਖੇ ਵਾਕ੍ਯਸਮਾਸਾਪਿ ਸਿਯੁਨ੍ਤਿ ਪਕ੍ਖੇ ਸਮਾਸਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਏਵ ਬਾਧਿਤਤ੍ਤਾ ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਰੇ ਣਾਦਿਵੁਤ੍ਤਿ ਨ ਬਾਧੀਯਤੀਤਿ ਵਾਕ੍ਯਵੁਤ੍ਤਿਯੋਪਿ ਸਿਯੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਵਚ੍ਛਕਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਕਚ੍ਚਾਦਿਗਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਵਿਭਾਗੇਨ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਵਚ੍ਛਾਦੀਹੀ’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ‘‘ਕਣ੍ਹੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ’’ਤਿ ਗਣਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਣ੍ਹਸਦ੍ਦੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਣਾਨਣਾਯ ਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਉਪ੍ਪਾਦਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਮਾਦੀਹਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਆਕਤਿਗਣਤ੍ਤਮਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਕਤਾਣਿਯੋਵੇ’’ਤਿ ਗਣਸੁਤ੍ਤਂ, ਦਿਚ੍ਚਾਦੀਸੂਤਿ ਯਤੋਣ੍ਯੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ‘‘ਣ੍ਯ ਦਿਚ੍ਚਾਦੀਹੀ’’ਤਿ (੪-੪), ਤੇ ਦਿਚ੍ਚਾਦਯੋ, ਤੇਸੁ ਪਾਠਾਤਿ ਤਂਸੁਤ੍ਤਪ੍ਪਦੇਸੇ ‘‘ਕਤਾ ਣਿਯੋਵੇ’’ਤਿ ਪਾਠਾਭਾਵੇਪਿ ਦਿਚ੍ਚਾ ਦੀਨਮਾਕਤਿਗਣਤ੍ਤਾ ਪਠਿਤਮੇਵ ਨਾਮ ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਣ੍ਯੇਤਿ ਣ੍ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਕਤੇ. ਗੋਤ੍ਤਾਦਿਸਦ੍ਦਾਤਿ ਗੋਤ੍ਤੇ ਵਂਸੇ ਆਦਿਭੂਤਾ ਸਦ੍ਦਾ. ਵਂਸੋਤਿ ਅਨ੍ਵਯੋ. ਸੋਯੇਵ ਗਾਵਂ ਸਜਾਤਿ ਸਾਧਾਰਣਂ ਵਿਜਾਤਿਵਿਨਿਵਤ੍ਤਨਂ ਸਕਟਾਦਿਵਚਨਂ ਤਾਯਤੀਤਿ ਗੋਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨਾਹ-‘ਗੋਤ੍ਤਂ ਵਂਸੋ’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਗੋਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਸਾਦਯੋ ਗੋਤ੍ਤਾਦਯੋਤਿ ਸੇਸੋ. ਕੇਤੇ ਗੋਤ੍ਤਾਦਯੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਸਞ੍ਞਾਕਾਰਿਨੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਚ੍ਛਾਦਯੋ ਨਤ੍ਤਾਦਿਨੋ ਅਪਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਪਚ੍ਚਂ ਤਦਪਚ੍ਚਾਦਿ ਚਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਨਤ੍ਤਾਦਿਨੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਘਪਸਞ੍ਞਨ੍ਤਾਵੇਤ੍ਥ ਭੀਯ੍ਯੋ ਕਤ੍ਤਿਕਾਦਯੋਤਿ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਯਦਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਣ੍ਹਿਆਦਯੋ ਕੇਚਿਯੇਵ ਕਤ੍ਤਿਕਾਦੀਸੁ ਅਨ੍ਤੋਗਧਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮਾਹ- ‘ਏਤ੍ਥਾ’ਤਿਆਦਿ. ਵਿਨਤਾ ਸੁਪਣ੍ਣਮਾਤਾ, ਤੇਹੀਤਿ ਵਿਧਵਾਦੀਹਿ. ਵਿਧਵਾਦਿਗਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਬਨ੍ਧਕ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਿਗਤੋ ਧਵੋ ਪਤਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਧਵਾ, ਬਨ੍ਧਕੀ ਅਭਿਸਾਰਿਣੀ.

ਯਸ੍ਸ ¶ ਚ ਚਵਗ੍ਗੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਕੇਵਲਂ ਗਗ੍ਗ੍ਯੋਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪਰਸਤ੍ਥਾਗਤਗਗ੍ਗਾਦਿਗਣੇਕਦੇਸਭੂਤਕੁਣ੍ਡਨੀਸਦ੍ਦਤੋਪਿ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋਤਿ ਮੁਦਾਹਰਨ੍ਤੋ ਸੋ ਗਗ੍ਗਾਦਿਗਣੋਪ੍ਯਤ੍ਰਾਭ੍ਯੁਪਗਤੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਗ੍ਗਾਦਿਕੇਪਿ ਪਰਸਤ੍ਥਪਠਿਤੇ ਯੋਯੋ ਪਯੋਗੋ ਆਗਮੇ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਵਚ੍ਛੋ ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸੋਚ੍ਚਾਦਿ. ਸੋਪੀਹ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ-‘ਗਗ੍ਗਾਦਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਗਗ੍ਗਾਦੀਤਿ ਗਗ੍ਗਾਦਿ ਅਯਂ. ਗੋਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਗ੍ਗਵਂਸਸ੍ਸ ਆਦਿਭੂਤੇਨ ਗਗ੍ਗੇਨ ਉਪਲਕ੍ਖਿਤੋ ਗਣੋ ਗੋਤ੍ਤਾਦਿਗਣੋ, ਤੇਨ ਗਗ੍ਗੋ ਨਾਮ ਕੋਚਿ, ਤਸ੍ਸਤ੍ਵਪਚ੍ਚਂ ਗਗ੍ਗੀਤਿ ਭਵਤਿ. ਪਪੁਤ੍ਤਾਦੋਵਾਤਿ ਅਵਧਾਰਣਂ ਗਗ੍ਗਸ੍ਸਾਪਚ੍ਚਂ ਗਗ੍ਗਿਚ੍ਚੇਵ ਯਥਾਸਿਯਾਤਿ.

ਪਕਤਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਮਾਗਧਂ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ‘‘ਨਾਮਸ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵਾ ਪਕਤਸ੍ਸ. ਆਤਿ ਨਾਮਵਿਸੇਸਨੇਸਤਿ ‘‘ਵਿਧਿਬ੍ਬਿਸੇਸਨਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਤਦਨ੍ਤ ਵਿਧਿਨਾ ਅਕਾਰਨ੍ਤੋ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਆਹ-‘ਵਿਸੇਸਨੇਨ ਚਾ’ਤਿਆਦਿ. ਅਨਨ੍ਤਰਮਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਰਾਜਞ੍ਞੋਤਿ ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤੇਨ. ਰਾਜਞ੍ਞੋਤੀਮਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਖਤ੍ਤਿਯਜਾਤੀਤਿ, ਰਾਜਞ੍ਞਜਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਰਞ੍ਞੋ ਅਪਚ੍ਚਂ ਰਾਜਾਪਚ੍ਚਂ.

ਸਮੁਦਾਯੇਨਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਸਮੁਦਾਯੇਨ, ਜਾਤਿਯਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਯਂ. ਜਾਤਿਸਦ੍ਦਾਏਤੇਤਿ ਇਦਂ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਮਾਨੁਸੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਪਚ੍ਚਤ੍ਥਾਭਾਵੇ ਹੇਤੁਵਚਨਂ. ਅਪਚ੍ਚਤ੍ਥੋ ਏਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਚ ਇਦਂ ਵਿਸੁਂ ਮਨੁਸ੍ਸਮਾਨੁਸ ਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਸ੍ਸਾਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਣੋਵਾਤਿ ਮਨੁਨੋ ਅਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ‘‘ਣੋ ਵਾਪਚ੍ਚੇ’’ਤਿ (੪-੧) ਣਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋਵ. ਨ ਜਾਤੀਤਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮਾਹ.

ਰਾਜਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਤਿ ¶ ਰਞ੍ਞੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਰਾਜਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ. ਪਞ੍ਚਾਲਾਨਂ ਖਤ੍ਤਿਯਾਨਂ ਅਪਚ੍ਚਂ, ਪਞ੍ਚਾਲਾਨਂ ਜਨਪਦਾਨਂ ਰਾਜਾਤਿ ਵਾ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਵਿ(ਭਾਗੋ) ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ਓਕ੍ਕਾਕਾਨਂ ਅਪਚ੍ਚਂ ਰਾਜਾ ਵਾ ਓਕ੍ਕਾਕੋ.

ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਰਤ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਤ੍ਥਮਾਹ- ‘ਕੁਙ੍ਕੁਮਾਦਿਨਾ’ਤਿ. ਅਞ੍ਞਥਾ ‘ਰਾਗੋ ਕੁਸੁਮ੍ਭਾਦੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕੁਸੁਮ੍ਭਾਦਿਨਾਤਿ (ਵੁਤ੍ਤਂ) ਸਿਯਾ, ਰਞ੍ਜਿ ਅਯ ਮਤ੍ਥਿ ਅਭਿਸਙ੍ਗੇ‘ਭੋਜਨੇ ਰਤ੍ਤੋ’ਤਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਵਣ੍ਣਵਿਸੇਸੇ ‘ਰਤ੍ਤੋਗੋ’ਤਿ, ਲੋਹਿਤੋਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਸੁਕ੍ਕਸਜ ਵਣ੍ਣਨ੍ਤਰਾਪਾਦਨੇ‘ਰਤ੍ਤੋ ਪਟੋ’ਤਿ. ਇਹ ਤੁ ਤਤਿਯੇ-ਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ- ‘ਵਣ੍ਣਨ੍ਤਰਮਾਪਾਦਿਤ’ਨ੍ਤਿ. ਰਾਗਾਤਿ.

ਅਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਞ੍ਚਾਚਰਿਯਾਨ ਮੁਪਦੇਸਤੋ ਅਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ (ਚਰਿਯ) ਪਾਰਮ੍ਪਰਿਯਾਵਗਮ੍ਯਤੇ, ਰਾਗਾਤਿ ਕਸਾਵ ਸਙ੍ਖਾਤਅਤ੍ਥਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਤੇਨਾਤਿ ਪਟਸ੍ਸ ਰਤ੍ਤਭਾਵੇ ਰਾਗਸ੍ਸ ਕਰਣਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਪਚ੍ਚਯੋ ਚਾਯਂ ਕਸਾ ਵਤ੍ਥਤੋ ਭਵਤ੍ਯਸਮ੍ਭਵਾ, ਤੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇ ਰਾਗਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਤਬ੍ਬਾਚਕਾ ਕਸਾਵਸਦ੍ਦਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਰਾਗਾਤਿ ਪਨ ਤੇਨਾਤਿ ਰਾਗਸ੍ਸੇਵ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਪਿ ਤਬ੍ਭਾਵੇਨਾ [ਤਬ੍ਬਾਵਕਭਾਵੇਨਾ-ਤਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ] ਤ੍ਥੋ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ, ਤਬ੍ਬਾਚਕਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤੋ‘ਤੇਨ ਰਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਹੋਤੀਤਿ ਕਸਾਵੇਨ ਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਰਾਗਵਾਚਿਨੋ ਤਤਿਯਨ੍ਤਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤੇਨ ‘ਣ ਰਾਗਾ ਤੇਨ ਰਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਥਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ- ‘ਰਾਗਵਾਚਿਤਤਿਯਨ੍ਤਤੋ’ਤਿ. ਸੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ਰਾਗੇਨ ਰਤ੍ਤਨ੍ਤੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਰਾਗਾ ਰਾਗਵਾਚੀਸਦ੍ਦਾ ਤਤਿਯਨ੍ਤਾ ਣਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਭਿਧਾਨਤੋਤਿ ਉਪਚਾਰਵਸੇਨ ਕਥਨਤੋ. ਵਿਨਾਪਿ ਤੇਨਾਤਿ ਤਂਪਚ੍ਚਯਂ ਵਿਨਾਪਿ.

ਤਤਿਯਨ੍ਤਤੋ ਵਿਜ੍ਝਤ੍ਥਂ ਤੇਨਾਤਿ ਅਨੁਵਤ੍ਤਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਸੁਤ੍ਤੇ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ‘‘ਇਨ੍ਦੁਯੁਤ੍ਤੇਨ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤੇਨ ਲਕ੍ਖਿਤੋ ਚੇ ਕਾਲੋ, ਤਦਾ ਤੇਨ ¶ ਲਕ੍ਖਿਤੇ ਕਾਲੇਤ੍ਯਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਤਤਿਯਨ੍ਤਤੋ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਣੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਸੁਤ੍ਤਵਿਵਰਣੇ ਤੁ ਤਞ੍ਚੇਤ੍ਯਾਦਿਕਮਧਿਪ੍ਪਾਯਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਤ੍ਯਨੁਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਤਤਿਯਨ੍ਤਤੋਤਿ ਲਬ੍ਭਤਿ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਸੁਤਤ੍ਤਾਤਿ, ਕਾਲੇਤਿ ਪਨ ਅਤ੍ਥਨਿਦ੍ਦੇਸਤੋ ਣਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਕਾਲੋ ਆਧਾਰੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ‘ਲਕ੍ਖਿਤੇ ਕਾਲੇ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਵਿਸੇਸ੍ਸਗਤਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਚਾਰਿਤਾਯ ਵਿਸੇਸਨ ਗਤਾ ਚ (ਵਿਚਾਰਿਤਾ) ਨਾਮਾਤਿ ਆਹ- ‘ਨਕ੍ਖਤ੍ਤੇਨੇ’ਤਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਇਹ ਕੇਚਿ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕਿਰਿਯਾਸਭਾਵਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਅਪਰੇ ਤੁ ਦਬ੍ਬਸਭਾਵਂ ਨਿਚ੍ਚਂ. ਤਸ੍ਸੋ ਭਯਸ੍ਸਪਿ ਕਾਲਸ੍ਸ ਚਨ੍ਦਯੁਤ੍ਤੇਨ ਫੁਸ੍ਸਾਦਿਨਾ ਲਕ੍ਖਿਯਭਾਵਾ ਲਕ੍ਖਣੇ ਤਤਿਯਾ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮਾਹ- ‘ਕਿਰਿਯਾ ਰੂਪੋ ਕਾਲੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਵਿਸੇਸਾਵਸਾਯੋਤਿ ਕਾਲਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਾਵਧਾਰਣਤ੍ਥਮੇਵ ਹਿ ‘ਫੁਸ੍ਸੀ ਰਤ੍ਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਲੋਕੇ ਪਯੁਜ੍ਜਤੇ. ਗੁਰੁਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਗੁਰੁ ਜੀਵੋ, ਨ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ, ਚਨ੍ਦਯੁਤ੍ਤਤਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਿ… ਚਨ੍ਦਯੁਤ੍ਤੇਨ ਗੁਰੁਨਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਲਕ੍ਖਿਤਤ੍ਤਾ. ਕਤ੍ਤਿਕਾਯ ਲਕ੍ਖਿਤੋ ਮੁਹੁਤ੍ਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਨ੍ਦਂ ਵਿਨਾ ਕਤ੍ਤਿਕਾਯ ਤੁ ਕੇਵਲਾਯ ਮੁਹੁਤ੍ਤੋ ਕਾਲੋ ਲਕ੍ਖਿਤੋ ‘ਕਤ੍ਤਿਕਾ ਮੁਹੁਤ੍ਤੋ’ਤਿ. ਫੁਸ੍ਸੇਨ ਲਕ੍ਖਿਤਾ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਫੁਸ੍ਸੇਨਿਨ੍ਦੁਯੁਤ੍ਤੇਨ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿ ਲਕ੍ਖਿਤਾ ਨ ਕਾਲੋ ਫੁਸ੍ਸੋਤਿ. ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਲਸ੍ਸ ਰਤ੍ਯਾਦਿਵਿਸੇਸਾਪਰਾਮਾਸੇਨ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਵਾਚਿਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇਨ ਲੋਪਂ ਵਿਧਾਯ ਪੁਨ ਅਞ੍ਞੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਦੇਸਵਿਧਾਨੇਨ ਸਕਲਿਙ੍ਗਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯੁਤ੍ਤੇਹਿ-ਟ੍ਠਮਭਿਧਾਨਂ ਪਰੇਹਿ, ਤਦਾਹ- ‘ਅਹੋ ਰਤ੍ਤੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਰਤ੍ਯਾਦਿਵਿਸੇਸਾਪਰਾਮਾਸੇਨਾਤਿ ਫੁਸ੍ਸੀ ਰਤ੍ਤਿ ਫੁਸ੍ਸੋ ਅਹੋਤਿ ਏਵਂ ਰਤ੍ਯਾਦਿਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਅਪਰਾਮਾਸੇਨ ਅਸਮ੍ਮਸ੍ਸੇਨ ਅਗ੍ਗਹਣੇਨ. ਸਕਲਿਙ੍ਗਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯੁਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਫੁਸ੍ਸਕਤ੍ਤਿਕਾਦੀਨਂ ਯਂਯਂ ਲਿਙ੍ਗਂ ਯਾਯਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ, ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਹਿ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਲਿਙ੍ਗੇਹਿ ਤਾਹਿਤਾਹਿ ਚ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਹਿ ਯੁਤ੍ਤੇਨ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਸਦ੍ਦੇਨ. ਨ ਤਦੁਪਲਕ੍ਖਿਤੋ ਕਾਲੋਤਿ ਕਤ੍ਤਿਕਾ ਸਦ੍ਦੋਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤੋ ਬਹੁਤਾਰਕਤ੍ਤਾ ਕਤ੍ਤਿਕਾਯ, ਤਾਯਕਤ੍ਤਿਕਾਯ ਲਕ੍ਖਿਤੋਕਾਲੋਪਰੇਹਿਵਿਯ ਨ ਕਥੀਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਤਦੁਪਲਕ੍ਖਿਤਸ੍ਸਕਾਲਸ੍ਸੇਵਕਤ੍ਤਿਕਾਸਦ੍ਦੇਨਾਭਿਧਾਨੇ ਕੋ ਦੋਸੋ ਯੇ ਨੇਵਮੁਚ੍ਚਤੇਚ੍ਚਾਹ- ¶ ‘ਅਜ੍ਜੇਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਇਮਿਨਾ ਚ ਪਰਮਤੇ ਦੋਸੋ ਉਬ੍ਭਾਵਿਤੋ, ਤਦਤ੍ਥਤ੍ਤੇ ਸਤੀਤਿ ਤਦੁਪਲਕ੍ਖਿਤਕਾਲਤ੍ਥਤ੍ਤੇ ਸਤਿ.

ਸਤ੍ਤਮੀ ਸਿਯਾਤਿ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਸਦ੍ਦਾ ਤਦ੍ਧਿਤਲੋਪਨ੍ਤਾ ਫੁਸ੍ਸੇਨ ਪਾਯਸਂ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਫੁਸ੍ਸੇ ਪਾਯਸਂ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’ਤ੍ਯਾਦੋ ਆਧੇਯ੍ਯਨ੍ਤਰਾਪੇਕ੍ਖਾ ਸਿਯਾ ਸਤ੍ਤਮੀ, ਯਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇਨ ਵਿਧੀਯਤਿ ਪਾਣਿਨੀਯੇਹਿ, ਤਤੋ ‘ਅਜ੍ਜਕਤ੍ਤਿਕਾ’ਤੇਤ੍ਥਾਪ੍ਯਾਧੇਯ੍ਯਨ੍ਤਰਾਪੇਕ੍ਖਾ ਸਤ੍ਤਮੀ ਸਿਯਾ ਲੋਪਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘ਅਜ੍ਜਕਤ੍ਤਿਕਾਸੂ’ਤਿ, ਨ ਪਠਮਾ. ਪਠਮਾਯੇਵ ਪਨਾਯਂ ਪਯੋਗੋ ‘ਅਜ੍ਜਕਤ੍ਤਿਕਾ,ਤਿ. ਅਜ੍ਜੇਤ੍ਯਧਿਕਰਣਪ੍ਪਧਾਨੋ ਅਹੋਰਤ੍ਤਕਾਲਵਾਚੀ ਸਦ੍ਦੋ, ਕਤ੍ਤਿਕਾਸਦ੍ਦੋਪਿ ਤਦ੍ਧਿਤਲੋਪੇਨ ਤਕ੍ਕਾਲਾਭਿਧਾਯਕੋ, ਤਤੋ ਯੇਵਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿਸਾਮਾਨਾਧਿਕਰਣ੍ਯਾ ਕਤ੍ਤਿਕਾਯੋਪ੍ਯਧਿਕਰਣਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ, ਤਞ੍ਚ ਨ ਵਿਨਾਧੇਯ੍ਯੇਨ ਹੋਤੀਤ੍ਯਾਧੇਯ੍ਯਨ੍ਤਰਾਪੇਕ੍ਖਾਯਂ ਤੇਸੁ ਸਤ੍ਤਮੀਯੇਵ ਸਿਯਾ, ਨ ਪਠਮਾ (ਉਪ) ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤ੍ਯਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਤ੍ਤਨੋਦਾਨਿ ਦਸ੍ਸਨੇ ਸਤ੍ਤਮਿਯਾ ਅਪ੍ਪਸਙ੍ਗਂ ਪਠਮਾਯੇਵੋਪਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਚਨ੍ਦੇ ਪਨੂਪਚਾਰੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਨਾਧੇਯ੍ਯਨ੍ਤਰਾਪੇਕ੍ਖਾਚ੍ਚਨੇਨ ਸਤ੍ਤਮਿਯਾ ਅਪ੍ਪਸਙ੍ਗਮਾਹ. ਏਵਞ੍ਚਰਹਿ ਵਚਨਮਨ੍ਤਰੇਨ ਪਰੇਸਂ ਵਿਯ ਸਤ੍ਤਮੀਵਿਧਾਯਕਂ ਕਥਂ ਕਤ੍ਤਿਕਾਯ ਜਾਤੋਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯ ਤਮ੍ਪਟਿਪਾਦੇਤੁਮਾਹ- ‘ਕਤ੍ਤਿਕਾਯ ਜਾਤੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤਤ੍ਤੇਪਿ ਕਤ੍ਤਿਕਾਯ ਜਾਤਿਯਮੇਕ ਵਚਨਨ੍ਤਂ. ਪਕਾਰਨ੍ਤਰਮਾਹ- ‘ਲੋਪੋਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਲੋਪੇਨਾਤਿ ਕਤ੍ਤਿਕਾਹਿ ਇਨ੍ਦੁਯੁਤ੍ਤਾਹਿ ਲਕ੍ਖਿਤੋ ਕਾਲੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਕਤਣਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਲੋਪੇਨ.

ਸੇਤਿ ਪਠਮਨ੍ਤਾਤਿ ਸਾਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਪਠਮਨ੍ਤਾ, ਯਂ ਪਠਮਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਾਚੇਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਪਠਮਨ੍ਤਮਾਹ. ਪਠਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੇਵਤਾਪੁਣ੍ਣਮਾਸਿਤ੍ਤਭਾਵਤੋ ਤਦਤ੍ਥਮਭੇਦੇਨਾਹ- ‘ਸਾ’ਤਿ. ਕਾ ਸਾ ਦੇਵਤਾਚ੍ਚਾਹ- ‘ਲੋਕਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਾਯੇਵ ਦੇਵਤਾ’ਤਿ. ਯਾਗਸਮ੍ਪਦਾਨਮ੍ਪਿ ਲੋਕੇ ਦੇਵਤਾਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਯਾਗਸ੍ਸ ਯਜਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਪੁਰੋਡਾਸਾਦਿਨੋ ਸਮ੍ਪਦਾਨਮ੍ਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕੋ ਪਿਨ੍ਦਾਦਿ ਲੋਕੇ ਦੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਪੁਰੋਡਾਸਾਦਿਨੋ ਦੇਵਤਾ ਸਾਮੀਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਇਨ੍ਦੋ ਦੇਵਤਾ ਅਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦਂ, ਆਦਿਚ੍ਚੋ ਦੇਵਤਾ ਅਸ੍ਸ ਆਦਿਚ੍ਚਂ, ਹਵਿ ਪੁਰੋਡਾਸਾਦਿ ਯਾਗਦਬ੍ਬਂ.

ਮਨ੍ਤਥੋਮਨੀਯਮ੍ਪਿ ¶ ਦੇਵਤਾਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਯੇਨ ਮਨ੍ਥੇਨ ਯੋ ਥੂਯਤੇ ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੇਵਤਾ ਸਾਮੀਤਿ ਲੋਕੇ ਪਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤ੍ਯਤ੍ਥੋ ਮਹਿਨ੍ਦੋ ਯਮੋ ਵਰੁਣੋ ਦੇਵਤਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਵੁਤ੍ਤਨਯ ਮੇਵਾਤਿ ‘‘ਨਕ੍ਖਤ੍ਤੇਨਿਨ੍ਦੁਯੁਤ੍ਤੇਨ ਕਾਲੇ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਜਾਤ੍ਯੇਕਵਚਨਂ ਮਘਾਯਾਤਿ, ਤਾਰਕਰੂਪਾਨਮ੍ਪਨ ਬਹੁਤ੍ਤਾ ਮਘਾਸਦ੍ਦੋ ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤੋ. ਪਾਣਿਨੀਯਾ ‘‘ਸਾਸ੍ਮਿਂ ਪੁਣ੍ਣਮਾਸੀਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ’’ਨ੍ਤਿ (੪-੨-੨੧) ਸੁਤ੍ਤਯਿਤ੍ਵਾ ਫੁਸ੍ਸੀ ਪੁਣ੍ਣਮਾਸੀ ਅਸ੍ਮਿਂ ਫੁਸ੍ਸੋ ਮਾਸੋ ਫੁਸ੍ਸੋ ਅਦ੍ਧਮਾਸੋ ਫੁਸ੍ਸੋ ਸਂਵਚ੍ਛਰੋਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯਂ ਪਟਿਪਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਫੁਸ੍ਸੀ ਪੁਣ੍ਣਮਾਸੀ ਅਸ੍ਮਿਂ ਪਞ੍ਚਦਸਰਤ੍ਤੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ ਭਤਕਮਾਸੇ ਚ ਤਦ੍ਧਿਤੋ ਨ ਭਵਤਿ. ਇਧ ਪਨ ‘ਸਞ੍ਞਾਯ’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਾਭਾਵੇ ਭਤਕਮਾਸੇਪਿ ਛਟ੍ਠ੍ਯਤ੍ਥੇ ਭਵਤੀਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕ ਵਿਰਚਯਤਿ ‘ਭਤਕਮਾਸੇਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪੁਣ੍ਣੋ ਮਾ ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ਮਾਸਦ੍ਦੋ ਚਨ੍ਦਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਆਹ- ‘ਮਾਸਦ੍ਦੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪੁਣ੍ਣੋ ਮਾ ਅਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਚਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪੁਣ੍ਣਮਾਸੀਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪੁਣ੍ਣੋ ਮਾ ਅਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵਚਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਫੁਟੀਕਰਣਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ- ‘ਸੋ ਪੁਣ੍ਣੋ ਤਿਆਦਿ. ਤਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪੁਣ੍ਣਮਾਸਿਯਂ. ਸਾਪੁਣ੍ਣਮਾਸੀ, ਭਤਕਸ੍ਸ ਭਤਿਯਾ ਕਮ੍ਮਕਾਰਕਸ੍ਸ ਯੋ ਤਿਂਸਤਿ ਰਤ੍ਤੋ ਮਾਸੋ ਪਰਿਬ੍ਬਯਨਿਯਮਿਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨੀ ਨੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਯਸ੍ਸਞ੍ਚਤਿਥੀਯਨ੍ਤਿ ਅਨਿਯਮੇਨ ਪਟਿਪਦਾਦਿਮਾਹ. ਅਤੋਏਵ ਚ ਨਿਪਾਤਨਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਾਵ ਨਿਪਾਤਨਾ, ਤੇਨੇਵਾਹ- ‘ਸੁਤ੍ਤੇ ਵਚਨਮੇਵ ਨਿਪਾਤਨ’ਨ੍ਤਿ. ਮਾਸਸੁਤਿਯਾਚ੍ਚਾਦੋ ਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯਮਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਤਿ ‘ਯਦਿਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨੇਪਿ ‘ਸਾਸ੍ਸ ਦੇਵਤਾ ਪੁਣ੍ਣਮਾਸੀ’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਵਿਸੇਸਵਚਨੇਪਿ ਸੋਯੇਵ ਪੁਣ੍ਣਮਾਸੀਸਦ੍ਦੇ ਸੂਯਮਾਨੋ ਮਾਸੋਯੇਵ ਛਟ੍ਠ੍ਯਤ੍ਥੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਪਞ੍ਚਦਸਰਤ੍ਤਾਦੋਤਿ ਪਰੇਸਂ ਸਞ੍ਞਾਗਹਣੇਨ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤਪਞ੍ਚਦਸਰਤ੍ਤਾਦੋ. ਅਥ ਅਦ੍ਧਮਾਸਸਂਵਚ੍ਛਰਾਨਮ੍ਪਿ ਉਦਾਹਰਣਤ੍ਤੇ ਨੋਪਞ੍ਞਾਸੋ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਕਤੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਅਦ੍ਧਮਾਸਸਂਵਚ੍ਛਰਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਵਮ੍ਮਞ੍ਞਤੇ ‘‘ਅਦ੍ਧਮਾਸਸਂਵਚ੍ਛਰਾਨਂ ਨ ਪਚ੍ਚਯੇਨੋਜੁਕਮਭਿਧਾਨਮਪਿ ਤੁ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇਪਿ ਫੁਸ੍ਸਾਦਿਮਾਸਸਮ੍ਭਵਾਸ੍ਮਿਂ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ਫੁਸ੍ਸੇਨ ਮਾਸੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਫੁਸ੍ਸੋਤ੍ਯੁਪਚਾਰੀਯਤੇ, ਯਥਾ ਚ ਫੁਸ੍ਸਾਦਿਮਾਸਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ ਅਦ੍ਧਮਾਸੋ ਫੁਸ੍ਸੋ ਅਦ੍ਧਮਾਸੋਤ੍ਯੁਪਚਾਰੀਯਤੇ ¶ , ਨ ਪਨੋਜੁਕਨ੍ਤਿ ਤੇਸਮੁਦਾਹਰਣਤ੍ਤੇ ਨਾਨੁਪਾਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਨਾਕਡ੍ਢਨਤ੍ਥੋਤਿ ਣਸ੍ਸਾਕਡ੍ਢਨਤ੍ਥੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਯਦ੍ਯਾਕਡ੍ਢਨਤ੍ਥੋ ਅਸ੍ਸ, ਤਦਾ ਚਾਨੁਕਡ੍ਢਿਤਂ ਨੋਤ੍ਤਰਤ੍ਰਾਨੁਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯਾਤਿ ਮਞ੍ਞਤੇ, ਕੋਚਿਯੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਤੋ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਆਨੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਦਾ ਦੇਸਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਤਦਾਦੇਸਾ ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਮੁਪਲਕ੍ਖੇਤਿ. ਕਤਯਾਦੇਸਸ੍ਸਾਪੀਤਿ ਕਤੋ ਯਾਦੇਸੋ ਯਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਕਤਯਾਦੇਸਸ੍ਸਾਪੀਤਿ. ਇਕਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ਯਾਦੇਸਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਇਕਾਰਸ੍ਸ, ਇਮਿਨਾ ਚਾਦੇਸਾਦੇਸੀਨਮਭੇਦੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਤਸਦ੍ਦੇ ਨੇਕੇਨਾਪਿ ਪਚ੍ਚੇਕਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਸਿਦ੍ਧੇਤਿ ਏਵਮਞ੍ਞਤੇ- ‘‘ਯਥਾ’ਤੇਨ ਕਤਂਕੀਤ’ (੪-੨੯) ਨ੍ਤ੍ਯਾਦਿਸੁਤ੍ਤੇ ਏਕੋਵ ਤਸਦ੍ਦੋ ਬਹੂਹਿ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤੇਹਿ ਸਮ੍ਬਜ੍ਝਤੇ, ਤਥਿਹਾਪਿ ਏਕਮੇਵ ਤਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣਂ ‘ਤਮਧੀਤੇ ਤਂਜਾਨਾਤੀ’ਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਮਭਿਸਮ੍ਬਜ੍ਝਤੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਿਮੇਤਦਤ੍ਥੇਨ ਦ੍ਵਿਤਗ੍ਗਹਣੇਨੇ’’ਤਿ. ਦ੍ਵਿਤਗ੍ਗਹਣੇ ਪਯੋਜਨਤ੍ਤਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਜਾਨਨਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਮਾਵੀਕਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਿਤਗ੍ਗਹਣਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਦਤ੍ਥਮਾਹ.

ਤਤ੍ਥ-‘ਯੋ ਯਮਧੀਤੇ ਜਾਨਾਤਿ ਚਾ’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦ੍ਵਿਤਗ੍ਗਹਣਾਭਾਵੇ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਾਵਯਵਸ੍ਸ ਸਮੁਚ੍ਚਯਪ੍ਪਸਙ੍ਗਮਾਹ. ਸਮੁਚ੍ਚਯੇ ਸਤਿ(ਯੋ) ਯਮਧੀਤੇ ਜਾਨਾਤਿ ਚ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਿਯਾ, ਯੋ ਪਨਾਧੀਤੇ ਕੇਵਲਂ, ਨ (ਜਾਨਾਤਿ) ਤਤ੍ਥ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਬੋਧਯਿਤੁਂ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰਮਾਹ‘ਨ ਪਚ੍ਚੇਕਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨੇ’ਤਿ. ਯਥਾ ‘‘ਤੇਨ ਕਥਂ ਕੀਤ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦੋ ‘‘ਤੇਨ ਜਿਤਂ ਜਯਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨ ਭਵਤਿ ਏਵਮ੍ਮਾਵਿਞ੍ਞਾਯੀਤਿ ਯਥੇਚ੍ਚਾਦਿ ਕਸ੍ਸਾਤ੍ਥੋ. ‘ਤੇਨ ਕਤਂ ਕੀਤ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦੀਹਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੇਨ ਜਿਤਂ ਜਯਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਸੁਤ੍ਤੇਕਦੇਸਵਚਨਮਤ੍ਥਬ੍ਯਤ੍ਤਿ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤੇ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨ ਜਿਤਮਿਚ੍ਚਾਦੋ ਜਯਨਾਦਿਕਾ ਕਿਰਿਯਾਨੇ ਕਦਬ੍ਬਸਮਵਾਯਿਤ੍ਤੇਨ ਪਸਿਦ੍ਧਾਤਿ ਯੁਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚੇਕਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਨੇਵਮਜ੍ਝੇਨ ਵੇਦਨਾ ਪ੍ਯੇਕਦਬ੍ਬਸਮਵਾਯਿਤ੍ਤਾਭਿਯ੍ਯੋਤ੍ਯਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਇਦਾਨਿ ¶ ਦੁਤਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਜਾਨਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਨਿਮਿਤ੍ਤ ਮਿਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਬੋਧਕਾਰਣਂ ਮੁਹੁਤ੍ਤੋ ਕਤ੍ਤਿਕਾਦਿ, ਉਪ੍ਪਾਤੋ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਸੂਚਕਂ ਪਥਵਿਸਮੁਦ੍ਦਾਦੀਨਂ ਸਭਾਵਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨਾਞ੍ਞਤਤ੍ਤਗਮਨਂ. ਜਾਨਨਸਾਮਞ੍ਞੇਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਜਾਨਨ ਸਾਮਞ੍ਞੇ. ‘ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਜਾਨਨਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝੇਨ ਵਿਸਯਤ੍ਤੇ ਹੇਤੁਮਾਹ- ‘ਤਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਤਸਦ੍ਦੇਨ ਅਧੀਯਮਾਨਪਰਾਮਸਤੋ’ਤਿ. ਤਤਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਯਤੋ ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਯਤੋ ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਅਜ੍ਝੇਨ ਞਾਤੁ ਅਭਿਧਾਨਮ੍ਪਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਪੋਤ੍ਥਕੇਸੁ ਪਨ ਅਜ੍ਝੇਤੁਞਾਤੂਸੁਤਿ ਪਾਠੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਏਤ੍ਥਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘‘ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਸਿਦ੍ਧਿਵਿਸਯੋ ਹੋਤਿ ਤਸਦ੍ਦੋ, ਤਥਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰਟੀਕਾਯਂ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਵਿਸਯੋ ਤਥਾ ਪਸਿਦ੍ਧਵਿਸਯੋ ਅਨੁਭੂਤਵਿਸਯੋ ਚ ਤਂਸਦ੍ਦੋ ਯਂ ਸਦ੍ਦਂ ਨਾ ਪੇਕ੍ਖਤੇ’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਸਿਦ੍ਧਿਵਿਸਯੇਨ ਤਸਦ੍ਦੇਨ ਪੁਥਗੇਵ ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਉਪਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਦ੍ਵਿਤਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਤ੍ਥਤ੍ਤਯੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਤੁ ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਵਿਸਯੋ ਵਿਸੇਸੋ ਤਤੋਵਾਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਵਿਸਯਸਦ੍ਦੋ ਗਾਮਸਮੁਦਾਯੇਪਿ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਗਾਮਸਮੁਦਾਯੋ ਚ ਨਾਮ ਦੇਸੋਯੇਵ, ਤੇਨਾਹ ਵਿਸਯੋਪਿ ਗਾਮਸਮੁਦਾਯਤ੍ਤਾ ਦੇਸੋਯੇਵਾ’ਤਿ, ਇਮਿਨਾ ਵਿਸਯਦੇਸਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਮਾਹ. ਵਸਾਤਿ ਦੇਸਵਾਸਿਨੋ ਵਸਾਤਯੋ, ਅਨੁਵਾਕੋ ਗਨ੍ਥਵਿਸੇਸੋ.

ਤਨ੍ਨਾਮੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਨ ਕੇਵਲਂ ਨਿਵਾਸੇਯੇਵ, ਅਥਖੋ ਵਕ੍ਖਮਾਨੇਸੁ ਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਂ ਸੇਬ੍ਬਾਦਿ. ਦੇਸਨਾਮਮ੍ਭਵਤਿ ਚਤੂਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੂਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤੇਨਾਹ-‘ਨਿਵਾਸਾਦੋ ਵਿਧੀ’ਤਿ. ਨਿਵਾਸਾਦੋਤਿ ਨਿਵਾਸ ਅਦੂਰਭਵਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਅਤ੍ਥਿਅਤ੍ਥੇਸੁ. ਸਂਹਿਤਨਾਮਂ ਨਾਮ ਲੋਕਿਯਸਦ੍ਦਵੋ ਹਾਰਾਪ੍ਪਸਙ੍ਗਮਞ੍ਞਸਦ੍ਦਵੋਹਾਰੇਨੁਪਾਤ੍ਤਨਾਮਂ.

ਨਗਰਮ੍ਪਿ ਦੇਸੋਯੇਵਾਤਿ ਆਹ- ‘ਅਦੂਰਭਵ’ਨ੍ਤਿ.

ਯਥਾਯੋਗਤ੍ਥੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਯਥਾਯੋਗਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ.

ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਨਾਮੇਤਿ ¶ ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਨਾਮਂ ਯਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਮ੍ਯਤ੍ਥਭੂਤਸ੍ਸ ਦੇਸਸ੍ਸ ਹਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਨਾਞ੍ਞਸ੍ਸੇਤਿ ਭੂਮਾਦਿਵਿਸਿਟ੍ਠਤ੍ਥਯੁਤ੍ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਨਾਮਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬਦਰਾ ਬਬ੍ਬਜਾ ਅਸ੍ਮਿਂ ਦੇਸੇ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਹੀਯ੍ਯਤ੍ਤਨੋਤਿ ‘‘ਸਰਮ੍ਹਾ ਦ੍ਵੇ’’ਤਿ (੧੩੪) ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ.

ਮਜ੍ਝੇ ਭਵੋ ਮਜ੍ਝਿਮੋ, ਅਨ੍ਤੇ ਭਵੋ ਅਨ੍ਤਿਮੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

ਮਗਧੇਸੁ ਅਰਞ੍ਞੇ ਗਙ੍ਗਾਯਂ ਪਬ੍ਬਤੇ ਵਨੇ ਕੁਲੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਚਮ੍ਪਾਯਂ ਮਿਥਿਲਾਯਂ ਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ‘‘ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਞ੍ਞੇਪਿ ਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ (੪-੧੨੦) ਏਯ੍ਯਕੋਤਿ ਸੇਸੋ. ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਰਦਸ੍ਸਨੇ ਸਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰਾਪਿ ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਰਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਸੇਸੋ, ਗਾਮੇ ਭਵੋ ਉਦਰੇ ਭਵੋ ਪਞ੍ਚਾਲੇਸੁ ਭਵੋ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖੇ ਭਵੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਸਿਪ੍ਪਸਦ੍ਦਤ੍ਥਮਾਹ-‘ਲੋਸਲ੍ਲ’ਨ੍ਤਿ. ਤਮੇਵ ਬ੍ਯਞ੍ਜਯਤਿ ‘ਕਿਰਿਯੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਕਰਣਂ ਕਿਰਿਯਾ ਵਾਦਨਾਦਿਕਸ੍ਸ ਅਭ੍ਯਾਸੋ, ਸੋ ਪੁਬ੍ਬੋ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮਾਸੋ, ਵੀਣਾਦਿਸਦ੍ਦੇਹਿ ਕਿਮੁਚ੍ਚਤੇਚ੍ਚਾਹ- ‘ਵੀਣਾਦਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਦਬ੍ਬਂ ਤਂਤਂਸਮੁਦਾਯਰੂਪਂ. ਸਿਪ੍ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਦਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ ‘ਕਿਰਿਯਾ ਵਿਸੇਸੋ’ਤਿ. ਵਾਦਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾਯ ਵਿਸਿਟ੍ਠੋ ਜਾਨਨਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਇਮਿਨਾ ਵੀਣਾਦਿਸਦ੍ਦਾ ਦਬ੍ਬਤ੍ਥਵੁਤ੍ਤਿਨੋ ਵਾਦਨਾਦਿਕਿਰਿਯਂ ਕਿਰਿਯਾ ਵਿਸੇਸਞ੍ਚ ¶ ਸਿਪ੍ਪਮੁਪਚਾਰੇਨ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ. ਸਾਯੇਵੇਤਿ ਅਭ੍ਯਾਸਿਤਬ੍ਬਾ ਜਾਨਨਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭੂਤਾ ਵਾਦਨਕਿਰਿਯਾ, ਵਿਸੇਸੇਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਾ ਵੀਣਾਦਿਸਦ੍ਦੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਯੁਤ੍ਤਤਾ ਚੇਤ੍ਥ… ਵੀਣਾਦਿਵਾਦਨਵਸੇਨ ਸਿਪ੍ਪਸ੍ਸ ਗਹੇਤਬ੍ਬਭਾਵਤੋ, ਕਥਂ ਵੀਣਾਦਿਸਦ੍ਦੇਹਿ ਦਬ੍ਬਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਵਾਦਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ- ‘ਵੀਣਾਦਿ ਵਿਸਯਤ੍ਤਾ’ਤਿ, ਵਾਦਨਵੁਤ੍ਤਿਵੀਣਾਦਿਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਿਪ੍ਪਵੁਤ੍ਤਿਤ੍ਤਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੋ ਪਮਾਵਸੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਾਹ- ‘ਯਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵੀਣਾਦਿਵਾਦਨਨ੍ਤਿ ਯਥੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਫੁਟਯਨ੍ਤੋ ਵੁਤ੍ਤਿਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਮੁਖਂ ਵਿਵਰੀਯਤਿ ‘ਕਿਰਿਯੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਕਿਰਿਯਾਤ੍ਯਾਸਪੁਬ੍ਬਕਂ ਞਾਣਕ੍ਖਮਂ ਕੋਸਲ੍ਲਂ ਵਾਦਨਕਿਰਿਯਾ ਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਵੀਣਾਵਾਦਨਮਿਚ੍ਚਨੇਨ ਕਿਰਿਯਾਸਦ੍ਦੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਮੁਦਙ੍ਗਂ ਮੁਦਙ੍ਗਵਾਦਨਂ ਸਿਪ੍ਪਮਸ੍ਸ, ਵਂਸੋ ਸਿਪ੍ਪਮਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਸੀਲਮਦ੍ਦਬ੍ਬਂ ਕਥਂ ਪਂਸੁਕੂਲਾਦਿ(ਨੋ) ਸੀਲਤ੍ਥਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤੇਨਾਭਿਧਾਨਨ੍ਤ੍ਯਾਹ- ‘ਪਂਸੁਕੂਲਾਦਿਧਾਰਣ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਞ੍ਚ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯ. ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਤਾਯਾਤਿ ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਦ੍ਵਾਦਸਵਿਧਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾ. ਅਨੁਵਿਧੀਯਮਾਨਂ ਕਰੀਯਮਾਨਂ. ਫਲਨਿਰਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਇਧ ਲੋਕੇ ਚੀਵਰਾਦਿਹੇਤੁ ਪਣਿਧਾਯ ਪਂਸੁਕੂਲ ਧਾਰਣਾਦਿਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਸੀਲਂ ਤਪ੍ਪਰਭਾਵੇਨ ਸੇਵਨਾ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਪਂਸੁਕੂਲਾਦਿਧਾਰਣਂ ਪਂਸੁਕੂਲਾਦਿਵਿਸਯਨ੍ਤਿ ਪਂਸੁਕੂਲਾਦਿਸਦ੍ਦੇਨੋਪਚਾਰੇਨਾਭਿਧੀਯਤੇ, ਸੀਲਂ ਪਂਸੁਕੂਲਧਾਰਣਵਿਸਯਨ੍ਤਿ ਪਂਸੁਕੂਲਾਦਿ ਸਦ੍ਦੇਨੋਪਚਾਰੇਨੋਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. ਤਿਚੀਵਰਂ ਸੀਲਮਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ ਤੇਸਂ ਗੁਲ਼ੋ ਪਣ੍ਯਮਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ ਤੋਮਰਂ, ਮੁਗ੍ਗਰੋ ਪਹਰਣਮਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਉਪਧੀਯਤ੍ਯੁਪਰਿਆਧੀਯਤੀਤਿ ਰਥਙ੍ਗਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਾਮਕ੍ਖਨ੍ਧਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵਾ ਉਪਧਿ ਉਪਦਧਾਤਿ ਸੁਖਂ ਦੁਕ੍ਖਂਵਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ.

ਬਹੁਮ੍ਹਿ ਭੂਤਾਨਗਤੇਸੁਪਿ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇ ਕਾਰਣਮਾਹ-‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਕਾਲਾਨਮਵਿਵਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ’ਤਿ, ਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਾਯ ਏਕਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯ ਵੁਤ੍ਤਮਾਨਕਾ ਲਸ੍ਸੇਵ ਚ ਵਤ੍ਤੁਮਨਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਤਦੁਪਾਦਾਨਨ੍ਤੂਤਿ ¶ ਤੇਸਮੇਕਵਚਨਾਦੀਨਮੁਪਾਦਾਨਨ੍ਤੁ. ਤਂ ਨਾਨਨ੍ਤਰੀਯ ਕਤ੍ਤਾਤਿ ਉਪਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਤੇਸਂ ਵਚਨਕਾਲਨ੍ਤਰਾਨਮਵਿਨਾਭਾਵਿਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਹਨ੍ਤਿਚ੍ਚਾਦਿਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਾਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤੇ ਕਥਂ ਣਾਦੀਨਂ ਤਦਤ੍ਥੇ ਜਾਯਮਾਨਾਨਂ ਸਾਧਨਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤ ਮਿਚ੍ਚਤ੍ਰ ਹੇਤੁਮਾਹ ‘ਸਭਾਵਤੋ’ਤਿ. ਮੀਨੇ ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਮੇਨਿਕੋ. ਅਜਿਵ੍ਹਾ ਅਨਿਮਿਸਾ ਚ ਮਚ੍ਛਾ, ਦਿਟ੍ਠੋਵ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਂਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਿਸੁਂ ਅਤ੍ਥਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੋਤਿ ਨਵਵਿਧੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੋ, ਫਲਧਮ੍ਮੋਪਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮੋ ਸਕਦਾਗਾਮਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇਨ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵਤੋ ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨੋਵ ਵਟ੍ਟਭਯਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਭਾਵਨਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮੋ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਮ੍ਮੋ.

ਵਟ੍ਟਭਯਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸਵਿਪਾਕਸਙ੍ਖਾਤਂ ਤਿਵਿਧਵਟ੍ਟਭਯਂ. ਵਿਧਾਨ ਵਚਨਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੇ-ਤ੍ਥੇ ਨਿਯੋਗਸਙ੍ਖਾਤਵਿਧਿਨੋ ਪਕਾਸਤਂ ਏਹਿਪਸ੍ਸ ਵਚਨਂ. ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾਤਿ ਕਿਲੇਸਮਲਵਿਰਹੇਨ ਸਬ੍ਬਥਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਅਮਨੁਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਕਦਾਚਿ ਸਪ੍ਪਯੋਜਨਂ ਯਥਾਸਭਾਵਪ੍ਪਕਾਸਨੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਂ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਦਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਮ੍ਪਿ ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਨਨੁ ਚ ਏਹਿਪਸ੍ਸਾਤਿ ਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਨੇਤੇਤਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਪਪ੍ਪੋਤਿ, ਤਥਾਹਿ ਪਾਟਿਪਦਿਕਤੋ ਪਚ੍ਚਯਵਿਧਾਨਮ੍ਪਟਿਪਾਦਿਤਂ, ਨ ਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਤੋ ਨਾਪਿ ਵਾਕ੍ਯਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਥਮੇਹਿਪਸ੍ਸਿਕੋਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ-‘ਏਹਿਪਸ੍ਸਸਦ੍ਦੋਚਾਯ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਦਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸਾਨੁਕਰਣੋਤਿ ਪਦਸਮੂਹਸ੍ਸ ਅਨੁਕਰਣਭੂਤੋ ਏਕੋ ਏਹਿਪਸ੍ਸਸਦ੍ਦੋ. ਅਥਵਾ ਏਹਿ ਆਗਚ੍ਛ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੇ-ਤ੍ਥੇ ਨਿਯੋਗਸਙ੍ਖਾਤੋ ਵਿਧਿ, ਤਬ੍ਬਾਚਕੋ ਯਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਏਹਿਪਸ੍ਸਾਤਿ, ਏਹਿਪਸ੍ਸਵਿਧਿਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਏਹਿਪਸ੍ਸਿਕੋ, ਅਥਵਾ ਏਹਿਚ੍ਚੇਵ ਨਿਪਾਤੋ, ਦਸ੍ਸਨਂ ਞਾਪਨਂ ਪਸ੍ਸੋ, ਏਹੀਤਿ ਪਸ੍ਸੋ ਞਾਪਨਂ ਏਹਿਪਸ੍ਸੋ, ਏਹਿਪਸ੍ਸਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਏਹਿਪਸ੍ਸਿਕੋ.

ਏਕੀਭਾਵੋਤਿ ਮੁਗ੍ਗੇਹਿ ਸਂਸਟ੍ਠਾਨਂ ਮਾਸਾਨਮਿਵ ਮਿਸ੍ਸੀਭਾਵੋ. ਏਸੋਤਿ ਸਂਸਗ੍ਗੋ, ਉਕ੍ਕਂਸੇਨਾਤਿ ਉਕ੍ਕਂਸਾਧਾਨੇਨ [ਉਤ੍ਕਂਸਸਾਧਨੇਨ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਚ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ¶ . ਸਂਸਗ੍ਗਉਕ੍ਕਂਸਾਨਂ ਸਹਭਾਵਸ੍ਸ ਅਨੇਕਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਤੇ ਕਾਰਣਮਾਹ- ‘ਅਸੁਚਿਦਬ੍ਬੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮਾਹ- ‘ਨੁਕ੍ਕਂਸੋ’ਤਿ ਯਤ੍ਥ ਸਂਸਗ੍ਗਰਹਿਤਂ ਕੇਵਲਮਭਿਸਙ੍ਖਤ੍ਤਮਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਯਮੁਦਾਹਰਣੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਾਯ ਸਹ ਸਂਸਗ੍ਗਸ੍ਸਾਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤੇ ਕਾਰਣਂ ਵਦਤਿ ‘ਰੂਪੀ ਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ’ਤਿਆਦਿ. ਰੂਪਂ ਭੂਤੋਪਾਦਾਯਭੇਦਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਰੂਪੀ, ਘਤਾਦਿ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਭਤ੍ਤਾਦਿ. ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੋ ਸਭਾਵੋ ਸਂਸਗ੍ਗੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਤਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ, ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਂਸਗ੍ਗਸ੍ਸ, ਵਿਜ੍ਜਾਤ੍ਵਰੂਪੀ… ਯਥਾਵੁਤ੍ਤ ਰੂਪਸਭਾਵਾਭਾਵਾ, ਤੇਨਾਹ- ‘ਵਿਜ੍ਜਾਯ ਚ ਅਰੂਪਿਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਚਰਇਚ੍ਚਨ੍ਧਾਤੁਯੇਵ ਚਰਤਿ.

ਵਾਚਸਿਕਂ ਮਾਨਸਿਕਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਨਾਦੀਨਂ ਸਕ, ਯਂਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਸਤਾਦਿਕਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ. ਬਾਹੁਲਕੇਨੇਵੇਤ੍ਥਾਵਧਾਰਣਂ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ- ‘ਤਤੋ ਵਾ’ਤਿ, ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ ਕੀਤੋਤਿ ਸੋ ਅਤ੍ਥੋ ਤਦਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਤੀਤਿ ਅਭਿਧਾਨਸਤ੍ਤਿਵੇਕਲ੍ਲੇਨ ਵੁਤ੍ਤਿਯਮਨਵਗਮੋ, ਦੇਵਦਤ੍ਤਿਕੋਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ ਕੀਤੋਤ੍ਯਯਮਤ੍ਥੋ ਨਪ੍ਪਤੀਯਤੇ… ਤਾਦਿਸ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਤਿਵੇਕਲ੍ਲੇਨ ਤਦਤ੍ਥਸ੍ਸਾਨਮਿਧੀਯਮਾਨਤ੍ਤਾ, ਅਵਗਮੋ ਚ ਨਾਮ ਸਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇ ਸਿਯਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਤਦਤ੍ਥਾਪ੍ਪਤੀਤਿਯਾ’ਤਿਆਦਿ.

ਅਭਿਧਾਨਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਭਿਧਾਨਂ ਸਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇ ਵਾਕ੍ਯੇ ਵਚਨੀਯਸ੍ਸਾਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਕਥਨਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਸਭਾਵੋ ਯੇਸਨ੍ਤੇ ਅਭਿਧਾਨਲਕ੍ਖਣਾ, ਤੇਸਂ ਭਾਵੋ ਤਤ੍ਤਂ, ਤਬ੍ਬਾਦਿਸਮਾਪ੍ਯੇਵਮੇਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਮਰਿਚੇਨ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਂ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਵਾਤਿ, ਸਲਾਕਾਯ ਜਿਤਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਯੋ ‘‘ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਞ੍ਞੇਪਿ ਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ (੪-੧੨੦)

ਪਵੁਤ੍ਤੇਪੀਤਿ ਕਚ੍ਚਾਯਨੇਨ ਪਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ’’ਤਿਸ੍ਮਿਂਣੋ ਹੋਤੇਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਮਾਤਾਪਿਤੁਨ੍ਨਂ ¶ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋਤਿ ਮਾਤੁਯਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਪਿਤੁਸ੍ਸ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ, ਨ ਏਕਮੇਕਤੋ ਦ੍ਵੀਸੂਤਿ ਏਕਤੋ ਏਕਤੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਦ੍ਵੀਸੁਦ੍ਵੀਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਨ ਭਵਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਮਾਤੁ ਹਿਤੋ, ਪਿਤੁ ਹਿਤੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਸੇਨ ਰੂਪੇਨ ਞਾਤੇਪਿ ਵਿਸੇਸਰੂਪੇਨ ਅਞ੍ਞਾਤੋ ਅਞ੍ਞਾਤਵਿਸੇਸੋ. ਕਟ੍ਠਾਦਿਮਯਾ ਯਾ ਪਟਿਮਾ ਤਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਦਕਂ. ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਸਸ੍ਸਾਮੀਲਕ੍ਖਣੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿ ਕਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਂ ਸਦ੍ਦਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ, ਸੋਵ ਵਿਸੇਸੋ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਵਿਸੇਸੋ ਵਿਸਯੋ ਅਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮਾਸੋ. ਪਯੋਗਾਸਮ੍ਭਵਾਤਿ ਅਯਮਸ੍ਸੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤ ਅਸ੍ਸਪ੍ਪਕਤਿਯਾਪਿ ਪਯੋਗਾ ਸਮ੍ਭਵਾ. ਤਥਾਹਿ ਯਦਿ ਯਸ੍ਸਾਚ੍ਚਨ੍ਤਮਜਾਨਨਂ ਸਿਯਾ ਤਥਾ ਸਤਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਵਤ੍ਥੁਜਾਨਨਾਭਾਵੇ ਪਕਤਿਯੇਵ ਨ ਸਿਯਾ, ਨ ਹਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਥੋ ਸਦ੍ਦੋ ਪਯੋਗਮਹਰਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਰੂਪੇਨ ਞਾਤਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸੋ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤੋ, ਸੋਯੇਵਿਧ ਅਞ੍ਞਾਤੋ-ਤਿਮਤੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ, ਅਞ੍ਞਾਤੋ-ਸ੍ਸੋਕਸ੍ਸ [ਅਞ੍ਞਾਤੋ ਸੇਸਞ੍ਞਸ੍ਸ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਵਾ ਕੁਤੋਤਿਵਾ ਕਿਂ ਸਭਾਵੋ ਵੇਤਿ ਹਿ ਅਸ੍ਸਕੋਤਿ. ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤੋ ਹਤ੍ਥਿਕਇਚ੍ਚਯਨ੍ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਂ ਨਾਮਂ ਯਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਿਵਿਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਪਟਿਭਾਗਸ੍ਸ ਸੋ ਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਨਾਮਧੇਯ੍ਯੋ. ਅਭਿਨਿਵੇਸੇਨ ਵਾ ਸਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਅਜ੍ਜੁਨਾਦਿਵੇਸਧਾਰਿਨਿ ਅਜ੍ਜੁਨਾਦਿਸਦ੍ਦੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਪਟਿਮਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪੂਜਨਤ੍ਥਾ ਏਵ ਪਟਿਮਾ ਗਹਿਤਾ, ਮੋਰਸਮਾਨ ਨਾਮਤ੍ਤਾ ਮੋਰੋਵਿਯਾਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਚਞ੍ਚਾ ਤਿਣਪੁਰਿਸੋ, ਇਧ ਪਨ ਤਂ ਸਦਿਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਚਞ੍ਚਾ. ਅਕਸ੍ਮਾ ਏਵ ਆਕਸ੍ਮਿਕਂ ‘‘ਸਕਤ੍ਥੇ’’ਤਿ (੪-੧੨੨) ਣਿਕੋ. ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਅਬੁਦ੍ਧਿਪੁਬ੍ਬਕਂ, ਤਮਾਕਸ੍ਮਿਕਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਕਸ੍ਮਿਕੇਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਸਤਿ ਇਵਸਦ੍ਦਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤੋ ਈਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਾਕੋ ਚ ਤਾਲਞ੍ਚ ਫਲਂ ਕਾਕਤਾਲਾਨਿ, ਤੇਸਮਿਵ ਮਿਲਨਂ. ਅਜਾਖਗ੍ਗਾਨਮਿਵ ਮਿਲਨਂ ਯਦਾਕਸ੍ਮਿਕਂ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਤਮ ਜਾਖਗ੍ਗੀਯਂ ¶ , ਣੋ ਇਵਤ੍ਥੇ. ਸਕ੍ਕਰਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਂਯੋਗੇ ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ (੪-੧੨੫) ਵੁਦ੍ਧ੍ਯਭਾਵੋ. ਮੁਨੀਵ, ਬਾਲੋਵ, ਕੁਲਿਸਮਿਵ, ਏਕਸਾਲਾਇਵਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਲੋਹਿਤੋਵ ਲੋਹਿਤਿਕੋ ਫਟਿਕਮਣਿ.

ਦੋਣਾਦੀਤ੍ਯਾਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਖਾਰਸਤਾਦਯੋਪਿ ਪਰਿਮਾਣਵਿਸੇਸਾ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਅਸੀਤਿਪਞ੍ਚਾਦਯੋ, ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਯਂਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਉਪਡ੍ਢਕਾਯਾਦਿ, ਸੋਲ਼ਸ ਦੋਣਾ ਏਕਾ ਖਾਰੀ. ਨਨੁ ਪਞ੍ਚਕਂ ਗਨ੍ਥਜਾਤਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਸਙ੍ਘਾਦਿਕਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤਂ ਕਥਂ ਪਾਣਿਨਿਯੇਹਿ ਵਿਯ ‘‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯ ਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਘਸੁਤ੍ਤਾਜ੍ਝਯਨੇਸੂ’’ਤਿ (੫-੧-੫੮) ਸੁਤ੍ਤਿਤਤ੍ਤਾਭਾਵਾਤਿ ਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯ ‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਾਚੀਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਆਦਸਹਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯੇ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਞ੍ਚਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯੇ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਆਹ- ‘ਪਞ੍ਚਾਵਯਵਾ’ਤਿ. ਪਰਿਮਾਣਸਦ੍ਦਸਨ੍ਨਿਧਾਨੇ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇਪਿ ਪਞ੍ਚਸਦ੍ਦੋਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਆਹ- ‘ਪਞ੍ਚਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਞ੍ਚੇ’ਤਿ. ਪਞ੍ਚਾ ਵੁਤ੍ਤਯੋਤਿ ਪਞ੍ਚਵਾਰਾ, ਰੂਪਾਨੀਤਿ ਚ ਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਰੇਨ ਆਵੁਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇ ਵਾਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ.

ਨਨੁ ਸੁਤ੍ਤੇ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯਨ੍ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਯਾਦਯੋ ਚ ਪਯੋਗਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਪਰਿਮਾਣੇਯੇਵ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਕਥਂ ਨਾਮੇਤ੍ਥਾਯਂ ਵਿਧੀਤਿ ਆਹ- ‘ਬਹੁਲੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਰਿਮਾਣੇਯੇਵਾਯਂ ਵਿਧੀਤਿ ਕਿਂ ਸਦ੍ਦੇ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਰਿਮਾਣ ਵਿਸਯੇਯੇਵ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਅਯਂ ਰਤ੍ਯਾਦਿਕੋ ਵਿਧੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਨਨੁ ਚੇਤ੍ਥ ਕਿਂ ਸਦ੍ਦੋ ਪਞ੍ਹੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਕਥਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਰਿਮਾਣੇ ਵਤ੍ਤਤੇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਯਜ੍ਜਪਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਰਿਮਾਣੇ ਨ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਤਥਾਪਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਰਿਮਾਣਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਿਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਰਿਮਾਣਵਿਸਯੇ ਵਤ੍ਤਤੇ ਵਾਤਿ. ਬਹੁਲਾਧਿਕਾਰ ਪਯੋਗਸਾਮਤ੍ਥਿਯਹੇਤੁਨਿਦਸ੍ਸਨੇ ਫਲਮਾਹ- ‘ਯਤ੍ਰਤ੍ਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਮਾਣਕਤ੍ਤੇਨ. ਅਯਮੇਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘‘ਯਦਾਕਿਮਿਦਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਪਰਿਮਾਣਮੇਸਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਪ੍ਪਕਮੇਵੇਤਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਰਿਮਾਣਮੇਵ ਕਿਂ ਸਦ੍ਦੇਨ ਨਿਨ੍ਦੀਯਤੇ, ਤਦਾਪਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਪਰਿਮਾਣਸ੍ਸ ਨਿਨ੍ਦੀਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਰਿਮਾਣਵਿਸਯਤ੍ਤਮੇਵੇਤਿ ਖੇਪੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਪਿ ਕਿਂ ਸਦ੍ਦਾ ਰਤਿਚ੍ਚਾਦਿ ਸਿਯਾ, ਬਹੁਲਾਧਿਕਾਰਾਦਿਤੋਵ ਪਨੇਤ੍ਥ ਨ ਸਿਯਾ’’ਤਿ. ਰਕਾਰਾਨੁਬਨ੍ਧਾ ਇਸਦ੍ਦਲੋਪਤ੍ਥਾਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਬੁਭੁਕ੍ਖਾਪਿਪਾਸਪ੍ਪਕਤੀਹਿ ¶ ਖਸਨ੍ਤਾਹਿ ਅਕਮ੍ਮਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ‘‘ਗਮਨਤ੍ਥਾ ਕਮ੍ਮਕਾਧਾਰੇ ਚਾ’’ਤਿ (੫-੫੯) ਕਤ੍ਤਰਿ ਕ੍ਤੇ ਞਿਮ੍ਹਿ ਚ ਬੁਭੁਕ੍ਖਿਤੋ ਪਿਪਾਸਿਤੋਤਿ ਸਿਦ੍ਧੇਪਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਪਯੋਗਤ੍ਥਂ ਬੁਭੁਕ੍ਖਾਪਿਪਾਸਾਤਿ ਪਾਠੋ.

ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਰੂਪਨ੍ਤਿ ਉਮ੍ਮਾਨਪਰਿਮਾਣਾਦਿਕਂ ਸਬ੍ਬਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਰੂਪਂ. ਤਤ੍ਰ ਚ ਉਚ੍ਚਤ੍ਤੇਨ ਮਾਨਮੁਮ੍ਮਾਨਂ, ਸਬ੍ਬਤੋ ਮਾਨਂ ਪਰਿਮਾਣਂ.

‘‘ਪਮਾਣਪਰਿਮਾਣੇਹਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯਚਾਪਿ ਸਂਸਯੇ ਮਤ੍ਤੋਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (੫-੨-੩੭) ਪਾਣਿਨਿਯਵਤ੍ਤਬ੍ਬਕਾਰਵਚਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਪਮਾਣ ਮਾਯਾਮੋ. ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯਾਤਿ ਪਞ੍ਚਮੀ. ਏਤੇਹਿ ਸਂਸਯੇ ਮਤ੍ਤੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਦਤ੍ਥਿਮਤ੍ਤਂ ਰਤਨਮਤ੍ਤਂ ਵਾਤਿਆਦੀਨਿ ਕਮੇਨ ਤਤ੍ਥੋਦਾਹਰਣਾਨਿ.

ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਤ੍ਤਬ੍ਬਵਚਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਦਤ੍ਥਿਮਤ੍ਤਂ ਰਤਨਮਤ੍ਤਂ ਵਾਤਿਆਦਿ(ਨਾ) ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਦਣ੍ਡਪੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾਦਿਕਂ [ਪਣ੍ਣਾਦਿਕਂ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਸਂਸਯਿਤਂ, ਤੇਨ ਮਾਨਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਸ੍ਸਾਭਾਵਾ ਕਥਮੇਤੇ ਪਯੋਗਾ ਸਿਯੁਨ੍ਤਿ ਆਸਙ੍ਕਿਯ ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ- ‘ਤਥਾਭ੍ਯੂਹਨਤੋ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ’ਤਿ. ਤਥਾਭ੍ਯੂਹਨਤੋਤਿ ਵਿਦਤ੍ਥਿਮਾਨਮ੍ਪਮਾਣਮਸ੍ਸ ਰਤਨਮ੍ਮਾਨ ਮਸ੍ਸਾਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਤੇਨਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਅਭ੍ਯੂਹਨਤੋ ਅਭ੍ਯੁਪਗਮਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਂਸਯੋ ਚ ਨਾਮ ਉਭਯਪਕ੍ਖਪਰਾਮਸਨੇ ਸਤਿ ਸਿਯਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਬ੍ਭੂਹਨਂ ਸਾਧੇਤੁਮਾਹ-ਨਾਨ੍ਤਰੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਕ੍ਖਦ੍ਵਯੇਹੀਤਿ ਵਿਦਤ੍ਥਿ ਮਾਨਮਸ੍ਸ ਰਤਨਮ੍ਮਾਨਮਸ੍ਸਾਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕੇਹਿ ਪਕ੍ਖਦ੍ਵਯੇਹਿ. ਅਭ੍ਯੂਹਨਂ ਸਂਸਯਸ੍ਸਾਤਿ ਗਮ੍ਯਤੇ. ਜਣ੍ਣੁ ਮਾਨਮਸ੍ਸ ਜਣ੍ਣੁਤਗ੍ਘਂ.

ਉਪਾਧ੍ਯਨ੍ਤਰੋਪਾਦਾਨਾਤਿ ‘ਅਂਸੇ’ਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਰੋਪਾਦਾਨਾ ਨਿਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਸਚ੍ਚੁਤੀਸਾਸਦਸਨ੍ਤਾਯ ¶ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯ ਪਠਮਨ੍ਤਾਯ ਅਸ੍ਮਿਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸੇ ਅਧਿਕਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਡੋ ਭਵਤੀਤਿ ਸੁਤ੍ਤਤ੍ਥੋ. ਸਚ੍ਚੁਤੀਸਾ ਸਦਸਨ੍ਤਾਤਿ ਪਠਮਾਵਚਨਂ ਪਠਮਨ੍ਤਤੋ ਵਿਧਿਞਾਪਨਤ੍ਥਂ. ਨਨੁ ਚ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘ਸਤਸਹਸ੍ਸ ਸਤਸਹਸ੍ਸੇ ਡੋ’ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਥਾ ਸਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਕਥਂ ‘ਸਤਂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਵਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ-ਉਭਯਥਾਵਗਮਾ’ਤਿਆਦਿ. ਉਭਯਥਾਵਗਮਾਤਿ ਸਤਂ ਸਹਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਚ ਸਤਸਹਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਚ ਉਭਯਪ੍ਪਕਾਰੇਨਾਵਗਮਾ, ਉਭਯਥਾਵਗਮੋ ਪਯੋਗ ਦਸ੍ਸਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਏਵਂ ਵਿਵਰਣੇ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥੇਨ ਸਮਾਨਜਾਤਿਯੇ ਪਕਤ੍ਯਤ੍ਥੇ ਸਤੀਤਿ ਯੇਨਕੇਨਚਿ ਸੁਵਣ੍ਣਕਹਾਪਣਾਦਿਨਾ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥੇਨ ਸਮਾਨਜਾਤਿਯੇ. ਸੁਵਣ੍ਣਮਾਸਕਦੀਨ [ਸੁਵਣ੍ਣਕਹਾਪਣਾਦੀਨਂ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਮਸਮਾਨ ਜਾਤਿਯਾਨਂ. ਅਕੇਵਲਂ ਚੋਦਾਹਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਏਕਵੀਸ’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਦਾਨਮਿਧ ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣਪਰਿਭਾਸਾਵਤਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ.

ਨਨੁ ਚ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਸਦ੍ਦੋ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੇ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਕਥਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੇਵਸਿਤਾ ਵੁਤ੍ਤਿ ਯੇਨੇਵਂ ਵਿਵਰਣਂ ਕਤਮਿਚ੍ਚਾਹ- ‘ਯਦਿਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਪਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਇਮਿਨਾ ਚ ਕਰਣਸਾਧਨੋ-ਯਂ ਪੂਰਣਸਦ੍ਦੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤਿ. ਯਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਯਂ ਸਦ੍ਦਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨਾ ਤਂਸਦ੍ਦੇਨ ਸੇਤਿ ਉਲ੍ਲਿਙ੍ਗਿਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤਿਅਤ੍ਥਮੁਪਦਸ੍ਸਿਯ ਸਾਯੇਵ ਪੂਰੀਯਤੇਤੀਮਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਭਾਵੇਨ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਤੇਨ ਪੂਰਣੇਨ ਪੂਰੀਯਤੇ’ਤਿ ਆਹ.

ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੇਤਿ ਪੂਰੀਯਤੇਤ੍ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਮਾਚਿਕ੍ਖਤਿ. ਅਨੇਨੇਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘(ਨ) ਘਟਿਕਾਦੀਨਮਿਵ ਦਬ੍ਬਾਨਂ ਦਬ੍ਬਨ੍ਤਰੇ ਨਾਤਿਰਿਤ੍ਤੀਕਰਣਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯ ਪੂਰਣਂ ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਤਸ੍ਸ ਸਮਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯੇਵਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਕਾਯਂ ਵਚੋਯੁਤ੍ਤਿ ‘ਸਾਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਪੂਰੀਯਤੇ ਯੇਨੇ’ਤਿ, ਯਾਵਤਾ ਸਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਵਿਹਿਤੋ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਰਾਮਾਸੋ ਤਸ੍ਸ ਚ ਪੂਰਣੇਨ ਅਭੇਦੋਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ- ‘ਅਭੇਦੇਨੋਚ੍ਚਤੇ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਪੂਰੀਯਤੇ ਯੇਨੇਤੀ’ਤਿ ਅਭਿਧਾਨਾਭਿਧੇਯ੍ਯਾਨਮਭੇਦੋਪਚਾਰੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਪੂਰਣੇ ¶ ਡੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਦਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਮਾਹ- ‘ਦ੍ਵਾਦਸਨ੍ਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਸੋ ਘਟੋ ਤਾਸਂ ਘਟਿਕਾਨਂ ਪੂਰਣੋ ਦਬ੍ਬਾਨਂ ਦਬ੍ਬਨ੍ਤਰੇ ਨਾਤਿ ਰਿਤ੍ਤੀਕਰਣਵਸੇਨ. ਵੀਸਤਿਯਾ ਪੂਰਣੋਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਕਚ੍ਚਾਯਨੇਨ ‘‘ਦ੍ਵਿਤੀਹਿ ਤਿਯੋ’’ਤਿ (੨-੮-੪੨) ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਦ੍ਵਿਤਿਸਦ੍ਦੇਹਿ ਤਿਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਵਿਧਾਯ ‘‘ਤਿਯੇ ਦੁਤਾਪਿ ਚਾ’’ਤਿ (੨-੮-੪੩) ਦ੍ਵਿਤੀਨਂ ਦੁਤਾਦੇਸੇਨ ਦੁਤਿਯਂ ਤਤਿਯਨ੍ਤਿ ਚ ‘‘ਚਤੁਛੇਹਿ ਥਠਾ’’ਤਿ (੨-੮-੪੧) ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਚਤੁਤੋ ਥਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਵਿਧਾਯ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤੇਨ ਚਤੁਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਚ ਨਿਪ੍ਫਾਦਿਤਂ. ਇਧ ਤਥਾ ਭਾਵੇਨ ਕਥਂ ਤੇ ਸਿਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਆਸਙ੍ਕਿਯ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ‘ਕਥ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ‘ਦੁਤਿਯਸ੍ਸਾ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸੁਤ੍ਤੇਕਦੇਸਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਤਾਨਿ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਦੁਤਿਯਸ੍ਸਾ’ਤਿਆਦਿਨਾ ‘ਚਤੁਤ੍ਥਤਤਿਯਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ.

ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਚਨਸ੍ਸ ਗਹਣੇ ਕੋ ਦੋਸੋਚ੍ਚਾਹ-‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਾਚਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਬਹੁਤ੍ਤਵਿਸਯੇ ਪਯੋਗੋ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਚਨਸ੍ਸ ਏਕਤ੍ਥੇ ਨਿਯਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕਾਕੀਹਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਮਾਚਿਕ੍ਖਤਿ ਪਧਾਨਭੂਤੇਹੇਵ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਉਪਪਜ੍ਜਕੇ ਬਹੁਤ੍ਤਵਿਸਯੇ ਪਯੋਗੋਤ੍ਯਪੇਕ੍ਖਤੇ.

ਤਰੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਤੇਹਿ ਤਰੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਵਚ੍ਛਾਦੀਹੀਤਿ ਸੁਤਤ੍ਤਾ ਪਨ ਵਚ੍ਛਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਵਚ੍ਛਾਦੀਨਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਿਗਨ੍ਥੋਪਦਸ੍ਸਨਂ. ਨਨੁ ਤਨੁਤ੍ਤੇ ਵਵਚ੍ਛਾਦੀਹਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਵਿਧੀਯਤੇ, ਯੇ ਚ ਸਰੀਰੇਨ ਕਿਸਾਵਚ੍ਛਾਦਯੋ, ਤਤ੍ਰਾਪ੍ਯਵਿਸੇਸੇਨ ਪਯੋਗੋ ਪਸਜ੍ਜਤਿ [ਪਯੋਪਸਜ੍ਜਨੇ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਵਿਸੇਸਾਨੁਪਾਦਾਨਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਥਮਤ੍ਰ ਸਭਾਵਸ੍ਸੇਵ ਤਨੁਤ੍ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ ਯੇਨੇਵਂ ਵਿਵਟਮਿਚ੍ਚਾਹ- ‘ਵਚ੍ਛਾਦਿਸਦ੍ਦਾਨ’ ਮਿਚ੍ਚ-ਦਿ, ਵਚ੍ਛਾਦੀਹਿ ਪਕਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਵਿਧੀਯਮਾਨੇ ਤਾਸਂ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਯੋਵਿਸੇਸਾਦਿ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਵਚ੍ਛਾਦਯੋ ਸਦ੍ਦਾ ਦਬ੍ਬੇ-ਭਿਨਿਵਿਸਨ੍ਤੇ, ਤਂ ਪਚ੍ਚਯਾ-ਸਨ੍ਨਂ, ਨ ਚ ਕਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਾਵਾ ਦਬ੍ਬੇ ਵਚ੍ਛਾਦਿਸਦ੍ਦਾ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇ. ਅਤੋ ¶ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਦ੍ਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਨੁਤ੍ਤੇ ਯੁਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਭਵਿਤੁਂ, (ਨ) ਤਨੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇਤਿ ਮਞ੍ਞਤੇ. ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿ ਆਸਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਾਨਿ.

ਵਚ੍ਛੋ ਪਠਮਵਯੋ, ਤਸ੍ਸ ਤਨੁਤ੍ਤਂ ਦੁਤਿਯਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਦੁਤਿਯਞ੍ਹਿ ਵਯਂ ਪਪ੍ਪੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਚ੍ਛਸ੍ਸ ਪਠਮੋ ਵਯੋ ਵਚ੍ਛਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿਮਤ੍ਤਾਵਸੇਸਂ ਭਵਤਿ ਅਮੁਮੇਵਾਹ-‘ਸੁਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਉਕ੍ਖੋਤਰੁਣੋਦੁਤਿਯਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਤਸ੍ਸ ਤਨੁਤ੍ਤਂ ਤਤਿਯਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਤਤਿਯਞ੍ਹਿ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤਕਾਲੇ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਵਯਸ੍ਸ ਉਕ੍ਖਸਦ੍ਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿਮਤ੍ਤਾ ਵਸੇਸਤੋ [ਵਸਿਸ੍ਸਤੇ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਜਾਤਿਸਙ੍ਕਰਤ੍ਤਾ ਗਦ੍ਦਭਜਾਤਿਯਾ ਵਲ਼ਵਾਜਾਤਿਯਾ ਚ ਮਿਸ੍ਸਤ੍ਤਾ. ਭਾਰਵਾਹਕਤ੍ਤਮ੍ਪਤਿ ਯੋ ਸਮਤ੍ਥੋ, ਸੋ ਉਸਭੋਤ੍ਯੁਚ੍ਚਤੇ, ਯਦਾਤੁ ਤਸ੍ਸ ਭਾਰਵਾਹਕਤ੍ਤੇ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਮਨ੍ਦਂ ਭਵਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਂ, ਤਦਾ ਤਨੁਤ੍ਤਮ੍ਭਵਤੀਤ੍ਯਾਹ- ‘ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਸ੍ਸ ਤਨੁਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਬਲਤਾ’ਤਿ.

ਸਮੁਦਾਯੋ ਨਾਮ ਦ੍ਵ੍ਯਵਯਵੋ ਵਾ ਸਿਯਾ ਬਹੁਕਾਵਯਵੋ ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵ੍ਯਵਯਵਸਮੁਦਾਯਾ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਏਕਸ੍ਸੇਵ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ਤਮੇਵਾਨੁਸਰਤਿ. ਬਹੁਕਾਵਯਵਸਮੁਦਾਯਾਪ੍ਯੇ ‘ਕਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਏਕਸ੍ਸਾਤਿ ਵਚਨਾਭਾਵੇਪਿ ਏਕਸ੍ਸੇਵ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਂ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਂ ਤੇਨੇਵ ਕਤਰੋ ਭਵਤਂ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ’ਤ੍ਯਾਦਿਕਮੁਦਾਹਰਣਮਦਾਸਿ. ਕਤਰੋ ਭਵਤਂ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਕਤਰੋ ਭਵਤਂ ਕਠੋਤ੍ਯਾਦ੍ਯੁਦਾਹਰਣਬਹੁਤ੍ਤੇਨ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਵਾਚੀਨਮਬਹੁਤ੍ਥੇਪਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਯਮਾਨਵਾਚੀਹੀ’ਤਿ ਬਹੁਤ੍ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪਚ੍ਚਪਰਂਪਰਾਯ ਪਵਤ੍ਤਂ ਗੋਤ੍ਤਂ ਵਂਸੋ, ਤਦਭਿ ਧਾਯਿਨੋ ਅਪਚ੍ਚਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾਪਿ ਅਭੇਦੋਪਚਾਰੇਨ ਗੋਤ੍ਤਂ, ਤੇਵਾਪਚ੍ਚਾ ਪਚ੍ਚਵਨ੍ਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧਦ੍ਵਾਰੇਨਾਪਚ੍ਚੇ ਪਵਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਸਦ੍ਦਾ ਭਵਨ੍ਤਿ, ਚਰਣਸਦ੍ਦਾ ਚ ਕਠਾ ਯੋ ਕਿਰਿਯਾਸਦ੍ਦਾ ਭਵਨ੍ਤਿ ਕਠਾਦੀਹਿ ਵੁਤ੍ਤਜ੍ਝਯਨਤ੍ਥਂ ਯਥਾ ਸਕਂਵਤਚਰਣਕਿਰਿਯਾਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਤੇਨਾਜ੍ਝੇਤੂਸੁ ਪਵਤ੍ਤਾਤਿ ਤੇਸਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਸਦ੍ਦਾਨਂ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਾਸਦ੍ਦਾਨਂ ਚਾਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਸਤ੍ਯਪਿ ਜਾਤਿਤ੍ਤੇ ਜਾਤਿਨਿਬਨ੍ਧਨਂ ਲੋਕੇ ਕਾਰਿਯਮਿਟ੍ਠਂ ਤਦੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਗੋਤ੍ਤਞ੍ਚ ਚਰ- ਣੇਹਿ ¶ ਸਹਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਜਾਤਿਤ੍ਤਮ੍ਪਰਿਭਾਸਿਤਂ, ਤੇਨਾਹ- ‘ਕਠਸ੍ਸ ਚਰਣਤ੍ਤਾ ਜਾਤਿਤ੍ਤਂ ਗੋਤਤ੍ਤਾ ਜਾਤਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਚ.

ਲੋਕਿਯਾਤਿ ਪਰਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਕਾਰੇ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਇਹ ਤੁ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਯਂ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਕਥ’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦੇਵੇਹਿ ਦਤ੍ਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਦਤ੍ਤੋਤਿਆਦੀਨਿ ਕਤ੍ਤਰਿ ਕਰਣੇ ਵਾ ਵਿਗ੍ਗਹਵਾਕ੍ਯਾਨਿ. ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤਿਕੋ ਦੇਵਿਯੋ ਦੇਵਲੋਤਿਆਦੀਨਿ ਵੁਤ੍ਤਿਪਦਾਨਿ.

ਤਤ੍ਥ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਿਟਕਾਗਤਾਨਂ ‘ਦੇਵਦਤ੍ਤਾ ਦੇਵਦਤ੍ਤਿਕੋ’ਤਿਆਦੀਨਂ ਵੁਤ੍ਤਿਪਦਾਨਮਞ੍ਞਥਾ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਮੁਪਦਸ੍ਸਿਯ ਦੇਵਲੋ ਦੇਵਿਯੋਤਿਆਦੀਨਮ੍ਪਨ ਵਚਨਨ੍ਤਰੇਨੇਵ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਦੇਵੇਹਿ ਦਤ੍ਤੋ’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਰਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਕਾਰਾਨਮ੍ਪਿ ਦੇਵਲੋ ਦੇਵਿਯੋਤਿ ਵਚਨਨ੍ਤਰੇਨੇਵ ਸਾਧਨਂ ਸਾਧਨਾਕਾਰਞ੍ਚ ਤੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਕੇਚੀਹੀ’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕਦੇਸਤੋਯੇਵ ਪਚ੍ਚਯਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਦੇਵਲੋ ਦੇਵਿਯੋ ਦਤ੍ਤਿ ਲੋਚ੍ਚਾਦਿ ਭਵਤਿ. ਕਪ੍ਪਨਾਗਾਰਵੋਤਿ ਦਤ੍ਤਸਦ੍ਦਲੋਪਨਾਮੇਕਦੇਸਵਸੇਨ ਕਪ੍ਪਨਾਗਾਰਵੋ.

ਨ ਚ ਸਬ੍ਬੇਤਿਆਦਿਨਾ ਬਹੁਲਾਧਿਕਾਰੇ ਫਲਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭਾਵਸਦ੍ਦੋ ਕਤ੍ਥਚਿ ਕਿਰਿਯਾਯਂ ਵਤ੍ਤਤੇ ‘ਭਾਵੇ ਅਯਂ ਵਿਧੀ’ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇ ‘ਅਯਮੇਤੇਸਂ ਭਾਵੋ [ਭਾਵੋਧਿਪ੍ਪਾਯੋ]’ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਦਤ੍ਥੇ ‘ਇਮੇ ਭਾਵਾ’ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਤ੍ਤਾਮਤ੍ਤੇ‘ਤਿਣਾਨਂ ਭਾਵੋ’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ-‘ਭਾਵਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਰੂਪਸਾਧਨ ਦ੍ਵਾਰੇਨਾਤਿ ਭਾਵਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਰੂਪਸਾਧਨਦ੍ਵਾਰੇਨ, ਸਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥ ਮਨੇਨਾਤਿ ਸਦ੍ਦੋ. ਸੋਵ ਅਭਿਧਾਨਂ ਅਭਿਧੀਯਤੇ-ਨੇਨਤ੍ਥੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਬੁਜ੍ਝਤਿ ਅਤ੍ਥਸਰੂਪਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਿ, ਸਾਵ ਪਤੀਯਤੇ-ਨੇਨਾਤ੍ਥੋ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਅਤ੍ਥ ਮਿਤਿ ਵਾ ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਨਨੁ ਚ ‘ਭਵਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਿਸਦ੍ਦਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਮਾ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਮੁਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਭਵਤਿ, ਤਥਾਸਤਿ ‘ਸਦ੍ਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇਵ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਤਾ ਕਸ੍ਮਾ ¶ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ. ਪਾਕਟਭਾਵੇਨ ਅਭਿਧਾਨਾਭਿਧੇਯ੍ਯਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇਵ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਤਂ ਵਤ੍ਵਾ ਵਿਸੁਂ ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਾਨੁਗਤਤ੍ਤਂ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਤਮਸ੍ਸਾ ਦੀਪੇਤੁਂ ‘ਨਿਮਿਤ੍ਤਵਸਾਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਮਾਹ. ਦਬ੍ਬੇਗੁਣੋਤਿ ਦਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਗੁਣੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਗੁਣਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇਵ ਜਾਤਿਸਦ੍ਦਤ੍ਤੇਨੋਦਾਹਰਣਦ੍ਵਯਂ ਦਤ੍ਤਂ… ਗੁਣਸ੍ਸ ਜਾਤਿਯਾ ਵਿਸੁਂ ਜਾਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਭਾਵਤੋ [ਨਿਧਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਾਵਤੋ]. ਕਿਰਿਯਾਦੀਤਿਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਦਬ੍ਬਾਦੀਨਂ ਗਹਣਂ, ਕੇਚਿ ਪਨ ਕਿਰਿਯਾਸਦ੍ਦਾਨਂ ਕਿਰਿਯਾ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤ੍ਯਾਹੁ. ਤੇਸਂ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਅਵਤ੍ਥਾਵਿਸੇਸੇਨ ਅਵਤ੍ਥਾਭੇਦੇਨ ਸਾਮਞ੍ਞਂ ਤਦਵਤ੍ਥਾ ਵਿਸੇਸਸਾਮਞ੍ਞਂ. ਤੇਨਾਹ- ‘ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’ਤਿਆਦਿ. ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋ ਪਦਤ੍ਥੋ ਵਿਸਯੋ ਯੇਸਂ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਸਞ੍ਞਾਸਦ੍ਦਾਨਂ ਤੇਸਂ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਜਾਤਿਲਕ੍ਖਣਮਾਚਿਕ੍ਖਿਤਮ੍ਪਟਿਪਾਦਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਨੇਨ ਚ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਦਯੋ ਸਞ੍ਞਾਸਦ੍ਦਾਪਿ ਸਮਾਨਾ ਜਾਤਿਸਦ੍ਦਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਦਿ ਚਰਹਿ ਸਞ੍ਞਾਸਦ੍ਦਾਪਿ ਜਾਤਿਵਚਨਾ ਸਿਯੁਂ, ਪਞ੍ਚਵਿਧਤ੍ਤਮੇਸਂ ਪਰਿਹਾਯਤੀਤਿ. ਨੇਦਮੇਵਂ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ… ਪਸਿਦ੍ਧਤਰਜਾਤ੍ਯਾਭਿਧਾਨ ਕਠਗੋਵੀਹਿਯਵਾਦਿਸਦ੍ਦਾ ਜਾਤਿਸਦ੍ਦਤ੍ਤੇਨ ਵਿਸੁਂ ਪਰਿਗ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ.

ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਭੇਦਤੋਤਿ ਘਟਾਦਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਨਂ ਭੇਦਤੋ. ਅਭਾਵਸ੍ਸਭੇਦਤੋਤਿ ਘਟਪਟਾਦੀਨਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਨਂ ਭੇਦੇਨ ਅਭਾਵਸ੍ਸ ਭੇਦਤੋ ਅਭੇਦੇਪਿ ਭੇਦਾ ਉਪਚਰਿਤਾ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਯਸ੍ਸ ਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਸਾ, ਤੇਸੁ ਉਪਚਰਿਤਭੇਦੇਸ੍ਵਾਕਾਸਾਦੀਸੁ. ਨਿਰਵਯਵਾਵਿਜ੍ਜਮਾਨਵਿਸਯਾਨਨ੍ਤਿਯੇ ਆਕਾਸੋ ਵਿਯ ਨਿਰਵਯਵਾ ਅਭਾਵੋ ਵਿਯ ਅਸਨ੍ਤਾ ਚ, ਤੇ ਵਿਸਯੋ ਯੇਸਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾਮਞ੍ਞਂ ਭਾਵੋਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਦਿਸਾਮਞ੍ਞਂ ਭਾਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਲਸਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਕਿਰਿਯਾਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਤਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਞ੍ਞਂ ਜਾਤਿ ਚਾਪਲ੍ਯਂ ਨੇਪੁਞ੍ਞਂ ਗੁਣੋ ਵਾ. ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਸਕਤ੍ਥੇਕਨ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਸਕਤ੍ਥੇ’’ਤਿ (੪-੧੨੨) ਇਮਿਨਾ ਸਕਤ੍ਥੇ ਕਤਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਪਤ੍ਤਕਾਲੋਵ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ. ਕਰੁਣਾ ਏਵ ਕਾਰੁਞ੍ਞਂ.

‘‘ਏਕਯੋਗਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਹਵਾਪਵਤ੍ਤਿ ਸਹਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ‘ਭਾਵ ਕਮ੍ਮੇਸੂ’ਤਿ ¶ ਅਨੁਵਤ੍ਤਤੇ. ਤਥਾਪਿ ਭਾਵੇਤੀਮਿਨਾਵੇਤ੍ਥ ਸਪ੍ਪਯੋਜਨਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਯਜ੍ਜਪਿ ਸੀਧਾਤੁਸ੍ਸ ਕੇਵਲਸ੍ਸ ਸੁਪਨੇ ਪਵਤ੍ਤਿ, ਤਥਾਪ੍ਯਤਿਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਉਕ੍ਕਂਸੇ ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਆਹ- ‘ਅਤਿਸਯੋ ਉਕ੍ਕਂਸੋ’ਤਿ. ਸੋ ਚ ਅਤਿਸਯੋ ਕਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਤਿਚ੍ਚਾਹ- ‘ਸੋ ਚ ਕਿਰਿਯਾਗੁਣਾਨ’ਨ੍ਤਿ. ਕਥਂ ਤੇਸਮਤਿਸਯੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਆਧਾਰਭੂਤਦਬ੍ਬਵਸਾ’ਤਿ. ਕੁਤੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਤੋ ਕਿਰਿਯਾਗੁਣਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਦਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਤੋ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਦਬ੍ਬਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਸ੍ਸਾ-ਤਿਸਯਤ੍ਤਂ ਹੋਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾਨਂ ਕਿਰਿਯਾ ਗੁਣਾਨਂ ਵਸੇਨੇਵ ਸਿਯਾ ਨਾਞ੍ਞਥਾਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮਾਹ-‘ਪਚ੍ਚਧਿਕਰਣ’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਨਨੁ ਚ ਯਦਿ ਕਿਰਿਯਾਗੁਣਾਨਮੇਵਾਤਿਸਯੋ, ਤਦਾ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ ‘ਗੋਤਰੋ’ਤਿ ਨੇਸ ਦੋਸੋ, ਨੋ ਚੇਤ੍ਥ ਜਾਤਿਯਾਤਿਸਯੋ, ਕਸ੍ਸ ਚਰਹਿ ਗੁਣਸ੍ਸ ਗੋ ਅਯਂ ਯੋ ਸਕਟਂ ਵਹਤਿ, ਗੋਤਰੋ-ਯਂ ਯੋ ਸਕਟਂ ਵਹਤਿ ਸਿਰਞ੍ਚਾਤਿ, ਜਾਤਿਯਾ ਹਿ ਨਿਚ੍ਚਾਯੇਕਰੂਪਾਯ ਨੋਕ੍ਕਂਸਾਪਕਂਸਯੋਗੋ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਦਬ੍ਬਸ੍ਸਾਪਿ ਨਾਤਿਸਯਸਮ੍ਭਵੋ. ਤਥਾਹਿ ਤੁਲ੍ਯਪ੍ਪਮਾਣਸ੍ਸ ਗੁਣਕਤੋਵ ਮੂਲਤੋ ਉਕ੍ਕਂਸੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਸਮਾਨੇਪਿ ਹਿ ਆਯਾਮੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇ ਚ ਪਟਸ੍ਸ ਕਾਸਿਕਸ੍ਸਾਞ੍ਞੋਵਾਗ੍ਘੋ ਭਵਤਿ ਮਾਥੁਰਸ੍ਸਾਞ੍ਞੋ ਵਾਤਿ. ਦਬ੍ਬਸ੍ਸਾਪਿ ਸਾਤਿਸਯੇਹਿ ਯੁਤ੍ਤਤਾਮਤ੍ਤੇਨ ਸਾਤਿਸਯਤ੍ਤਸ੍ਸੁਪਟ੍ਠਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ- ‘ਤੇਨੇਵਾਹਾ’ਤਿਆਦਿ. ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਕਿਰਿਯਾਗੁਣਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾਨਮਤਿਸਯਵਸੇਨ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਮ੍ਪਿ ਦਬ੍ਬਂ ਕਥਞ੍ਚਿਦਪ੍ਯਤਿਸਯੇ ਵਤ੍ਤਤਿ ਨਾਮ, ਤਦਗ੍ਗੇ ਤਬ੍ਬਾਚਿਕਾਪਿ ਪਕਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਚਨੀਯਤ੍ਥਵਸੇਨ ਤਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਤਿਯੇਵ ਨਾਮਾਤਿ ‘ਅਤਿਯਯੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤੋ’ਤਿ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨੇਵਾਹ- ‘ਇਮਿਨਾ ਪਕਤਿ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤਞ੍ਚਾਹਾ’ਤਿ. ਸਕਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਪਕਤਿਅਤ੍ਥੋ ਜੋਤਨੀਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਸਕਤ੍ਥਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਤਰਿ ਛਟ੍ਠੀ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯ, ਸਕਤ੍ਥਿਕੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਹੇਤੁਮਾਹ- ‘ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤੀ’ਤਿ. ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ, ਯਸ੍ਮਾ ¶ ‘ਅਤਿਸਯੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤੋ’ਤਿ, ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨਂ, ਤਤੋ ਪਕਤ੍ਯਤ੍ਥਭੂਤੇ-ਤਿਸਯੇ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਸਕਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਕਤ੍ਯਤ੍ਥਭੂਤੇਤਿਸਯੋ ਜੋਤਨੀਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਨਾਭਿਧੇਯ੍ਯੋਤਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮਾਹ, ਤਥਾ ਚ ਵਕ੍ਖਤਿ- ‘ਅਤਿਸਯਜੋਤਕਾਤਰਾਦਯੋ’ਤਿ.

ਅਥ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤੇ ਕਸ੍ਮਾ ਨਾਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਜੋਤਨੀਯੋਚ੍ਚਾਹ ‘ਪਕਤਿਯਾਯੇਵ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਉਕ੍ਕਂਸੋ ਸਮਾਨਗੁਣਵਿਸਯੇਯੇਵ ਲੋਕੇ ਦਿਟ੍ਠੋ [ਪਵਿਟ੍ਠੋ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਤੇਨ ਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨੇਪਿ ਤਾਦਿਥਵਿਸਯੇਯੇਵ [ਸੋਯੇਵ] ਕਾਰਣ ਵਸੇਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਅਤਿਸਯੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮੇਕਸ੍ਸਾ-ਤਿਸਯੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ‘ਦ੍ਵਿਬਹੂਸੁਕ੍ਕਂਸੇ ਤਰਤਮਾ’’ਤਿ (ਚਂ ੪-੩-੪੫) ਸਕ੍ਕਤਸੁਤ੍ਤਤ੍ਥਸ੍ਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਵਰਤਿ. ਤਰਇਯਾਤਿ ਸਕਵੋਹਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਸਨ੍ਤੁ ਈਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ. ਏਵਮਿਹਾਵਿਧਾਨਂ ਸੁਖਸਾਨੇਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਅਯਮੇਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਤ੍ਥਵਸੇਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮੇਕਸ੍ਸ ਉਕ੍ਕਂਸਾਭਾਵਾ ‘ਮਾਥੁਰਾ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਕੇਹਿ ਸੁਕੁਮਾਰਤਰਾ’ਚ੍ਚਾਦੋ ਤਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਏਕੋ ਮਾਥੁਰੋ ਦੁਤਿਯੋ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਕੋ ਇਮੇਸਂ ਸੁਕੁਮਾਰਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮੇਕੋ ਮਾਥੁਰੋ-ਤਿਸਯੇਨ ਸੁਕੁਮਾਰੋ ਸੁਕੁਮਾਰਤਰੋ, ਏਕਮਞ੍ਞੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮੁਕ੍ਕਂਸੇਤਥਾਞ੍ਞੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮੇਕਸ੍ਸਾਤਿ ਏਵਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮੇਕੇਕਸ੍ਸ ਉਕ੍ਕਂਸੇ ਤਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਭਵਤਿ, ਉਭਯਤ੍ਰ ਤ੍ਵਵਯਵਾਪੇਕ੍ਖਮ੍ਬਹੁਵਚਨਂ, ਤਥਾਹਿ ਸੁਕੁਮਾਰਤ੍ਤੇਨੁਕ੍ਕਂਸਿਯਮਾਨਾਨਂ ਸਮੁਦਾਯਾਨਮਵਯਵਾ ਮਾਥੁਰਾ ਬਹਵੋ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਕਾਪਿ ਨਿਕ੍ਕਂਸਿਯਮਾਨਾ ਤਥੇਵਾਵਯਵਾ ਬਹਵੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਮਾਥੁਰਾ ਪਾਟਲਿ ਪੁਤ੍ਤਕੇਹਿ ਸੁਕੁਮਾਰਤਰਾ’ਤਿ ਤਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ ਅਡ੍ਢਤਰਾ ਵਾਣਿਜ੍ਜਾਚ੍ਚਾਦੋਪਿ ਕਥਿਤੇਨ ਞਾਯੇਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮੇਕੇਕਸ੍ਸ ਉਕ੍ਕਂਸੇ ਤਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਭਵਤਿ, ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤੁ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਵਯਵਾਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਸਕ੍ਕਤੇ ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਸਾਧੇਨ੍ਤਿ. ਇਹ ਤੁ ਤਥਾਵਿਧਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾ ਵਿਧਾਨਾ ‘‘ਤਰਤਮਿਸ੍ਸਿਕਿਯਿਟ੍ਠਾਤਿਸਯੇ’’ਤਿ ਤਰਾਦੀਨਮਤਿਸਯੇ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵਿਧਾਨਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਤਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਸੁਖਸਾਧਨਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਅਵਤ੍ਥਾਭੇਦੇਨਾਤਿ ¶ ਪਟੁਤਰਾਵਤ੍ਥਾਵਤੋ ਪਟੁਅਵਤ੍ਥਾਯ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਥਾਹਿ ਤਮੇਵਾਵਤ੍ਥਨ੍ਤਰਯੁਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਤਾਰੋ ਭਵਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞੇ ‘ਭਵਂਸੂਅਵਤ੍ਥੋ’ਤਿ. ਪਕਾਰਨ੍ਤਰੇਨਪਿ ਸਾਧਨੇ ਹੇਤੁਮਾਹ- ‘ਅਤਿਸਯਮਤ੍ਤੇ ਵਾ ਵਿਧਾਨਤੋ’ਤਿ. ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਮਾਹ- (‘ਅਤਿਸਯਵਾਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ). ਪਞ੍ਚਸ੍ਵੇਤੇਸੂਤਿ ਏਤੇਸਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਤਰਾਦੀਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਮਜ੍ਝੇ, ਰੂਪਾਨਿ ਗੁਣਵਚਨਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਿਯਮੁਦਾਹਰਿਤਾਨਿ. ਕਿਰਿਯਾਵਚਨਸ੍ਸ ਤੁ ‘ਅਤਿਸਯੇਨ ਪਾਚਕਤਰੋ ਪਾਚਕਤਮੋ’ਤਿ. ਇਸ੍ਸਿਕ ਇਯਇਟ੍ਠਾ ਸਰਾਦੀ ਤਤੋ (ਅਞ੍ਞਤੋ) ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ ਬਹੁਲਾਧਿਕਾਰਾ.

ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਵਿਕਾਰਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਯੇਵ ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤੋ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਯੇਵ ਚ ਵਿਕਾਰੋ ਗਯ੍ਹਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਵਸਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘ਯਸ੍ਸਾ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕੋਸਕਾਰਕਪਾਣਵਿਸੇਸੇਹਿ ਕਤੋ ਕੋਸੋ. ਪਾਣਯੋ ਸਤ੍ਤਾ, ਓਸਧ੍ਯੋਫਲਪਾਕਨ੍ਤਾ, ਰੁਕ੍ਖਾ ਪੁਪ੍ਫਫਲੂਪਗਾਤਿ ਰੁਕ੍ਖੋਸਧੀਨਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਤਲ੍ਲਕ੍ਖਣੇਨੇਤ੍ਥ ਰੁਕ੍ਖੋ ਸਧਯੋ ਨ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਓਸਧਿਸਦ੍ਦੇਨ ਲਤਾਦਿਪਿ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਰੁਕ੍ਖਸਦ੍ਦੇਨ (ਵਨਪ੍ਪ)ਤਯੋਪਿ, ਵਨਪ੍ਪਤਯੋ ਹਿ ਫਲਵਨ੍ਤਾ ਨ ਪੁਪ੍ਫਵਨ੍ਤਾ. ਕਥਂ ਗਾਵਸ੍ਸ ਵਿਕਾਰੇ ਪੁਰਿਸੇ ਮਯੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿ’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਗਾਵਸ੍ਸ ਇਦਂ ਗੋਮਯਂ.

ਉਪਪਤ੍ਯਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਲੋਪਤੋ ਯੁਤ੍ਯਨ੍ਤਰਂ.

ਤੀਸੁਤ੍ਤਰੇਸੁ ਚ ਵਤ੍ਤਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਰਾਜਞ੍ਞਮਨੁਸ੍ਸਾਨਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯਮਪਚ੍ਚੇ ਞ੍ਞਸ੍ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਵਿਧਾਨਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘ਗੋਤ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾ’ਤਿ ਆਹ- ‘ਰਾਜਞ੍ਞਾਨਂ ਸਮੂਹੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਉਕ੍ਖੋ ਉਸਭੋ. ਓਟ੍ਠੋ ਖਰਤੋ, ਉਰਬ੍ਭੋ ਮੇਸੋ, ਏਵਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ‘ਉਕ੍ਖਾਨਂ ਸਮੂਹੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਾਕ੍ਯਮਪਦਿਸਤਿ. ਕਾਕਾਨਂ ਸਮੂਹੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਣਿਕਅਚਿਤ੍ਤਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਣਿਕੋ ਅਚਿਤ੍ਤਵਾਚ ਕੇਹੇਵ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਞਾਪੇਤਿ. ਅਪੂਪੋ ਪਿਟ੍ਠਪੂਪੋ, ਸਂਕੁਲਨ੍ਤਿ (ਗੁਲ਼) ਮਿਸ੍ਸਕਖਜ੍ਜਕਵਿਸੇਸੋ.

‘‘ਤਦਸ੍ਸਟ੍ਠਾਨਮੀਯੋ ¶ ਚਾ’’ਤਿ (੨-੮-੧੩) ਕਚ੍ਚਾਯਨਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਯ ਮਤ੍ਥੋ ‘‘ਤਦਸ੍ਸਟ੍ਠਾਨਮਿਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਤੋ ਈਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀ’ਤਿ. ਤੇਨ ਮਦਨਸ੍ਸ ਠਾਨਂ ਮਦਨੀਯਂ ਬਨ੍ਧਨਸ੍ਸ ਠਾਨਂ ਬਨ੍ਧਨੀਯਂਤ੍ਯਾਦਿਕਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤਿ. ਇਧ ਪਨ ਤਥਾਵਿਧਸ੍ਸਾਭਾਵਾ ਕਥਂ ਤਂ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯ ‘ਮਦਨੀਯ’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਮਦਨੀਯਾਦਿਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਾ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਾਧਨਕ੍ਕਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਏਵਮਞ੍ਞਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਰਣਂ. ‘‘ਉਪਮਤ੍ਥਾਯਿਤਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (੨-੮-੧੪) ਕਚ੍ਚਾਯਨਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਯਮਤ੍ਥੋ ‘‘ਉਪਮਤ੍ਥੇ ਆਯਿਤਤ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਤੇਨ ਧੂਮੋ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਧੂਮਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਤਿਮਿਰਮਿਵ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਤਿਮਿਰਾਯਿਤਤ੍ਤਂਤ੍ਯਾਦਿਕਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਤਮ੍ਪਿਹਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਦ੍ਵੀਸੁ ਸਾਧਨਕ੍ਕਮਦਸ੍ਸਨਂ, ਧੂਮੋ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਯੋ ਕਮ੍ਮਤ੍ਥੋ ਸੋਪਿ ਧੂਮਾਯੀਤਿ ਕਤ੍ਤੁਵਸੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਤੁਸਾਧਨਤੋ ਧੂਮਾਯਿਤਸਦ੍ਦਾ ਸਕਤ੍ਥੇਤ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਪਿ ਧੂਮੋ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਆਯਿਤਤ੍ਥਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਪਿ ਨਾਤ੍ਥਭੇਦੋ-ਞ੍ਞਤ੍ਰਵਚਨਿਚ੍ਛਾਭੇਦਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਭਾਵਤ੍ਥੋ ਪਨ ਤੇਸਂ ਭਾਵਪ੍ਪਧਾਨਵਸੇਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਧੂਮਸ੍ਸੇਵ ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੇ ਆਯਿਤਤ੍ਤੇਨ ਵਾ.

ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੇ ਇਯੋਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਪਵਾਸੇ ਦੂਰਗਮਨੇ ਸਾਧੁ ਪਵਾਸਿਕੋ, ਉਪਵਾਸੇ ਰਤ੍ਯਭੋਜਨੇ ਸਾਧੁ ਉਪਵਾਸਿਕੋ.

ਪਥੇ ਸਾਧੁ ਉਪਾਕਾਰਕਂ ਪਾਥੇਯ੍ਯਂ, ਮਗ੍ਗੋਪਕਰਣਂ, ਸਪਤਿਮ੍ਹਿ ਧਨ ਪਤਿਮ੍ਹਿ ਸਾਧੁ ਉਪਕਰਣਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਂ ਧਨਂ.

ਤੁਮਨ੍ਤਕਿਰਿਯਾਯਾਤਿ ਘਾਤੇਤੁਂ (ਤ੍ਯਾਦੀਤੁ) ਮਨ੍ਤਕਿਰਿਯਾਯ. ਵਾ ਸਦ੍ਦੋ ਸਮੁਚ੍ਚਯੋ, ਘਾਤੇਤੁਂ ਵਾਤਿਆਦਿਨਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ.

ਇਤਿਸਦ੍ਦੇਨ ¶ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮਤ੍ਥਮੁਪਦਸ੍ਸਯਮਞ੍ਞਨਾਪੇਕ੍ਖਂ ਸਪ੍ਪਧਾਨਂ ਮਨ੍ਤ੍ਵਾਦਿ ਵਿਧਿਮ੍ਹਿਦਮਤ੍ਥਦ੍ਵਯਂ ਬ੍ਯਾਪਾਰੀਯਤਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਏਤ੍ਥ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ. ਨਨੁ ਚ ਯਂ ਯਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਤਂ ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਹੋਤਿ (ਯਂ ਯਸ੍ਮਿਂ ਹੋਤਿ) ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਤਂ ਹੋਤਿ ਤੇਨੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤੇ- ‘ਛਟ੍ਠੀਸਤ੍ਤਮੀਨਮਵਿਸੇਸੋ’ਤਿ, ਤਤ੍ਰਞ੍ਞ ਤਰਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨੇਵ ਸਿਦ੍ਧੇ ਕਿਮਤ੍ਥਮਿਹ ਛਟ੍ਠੀਸਤ੍ਤਮੀਨਂ ਭੇਦੇਨੋਪਾਦਾਨਂ ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ-ਯਤ੍ਰਾਵਯਵਾਵਯਵਿਭਾਵੋ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਛਟ੍ਠੀਸਤ੍ਤਮੀਨਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਵਿਸੇਸੋ [ਵਤ੍ਥੁਤੋ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਯਥਾ ‘ਰੁਕ੍ਖੇਸਾਖਾ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਾਖਾ’ਤਿ. ਸਸ੍ਸਾਮਿਭਾਵਜਞ੍ਞਜਨਕਭਾਵਾਦੋ ਤੁ ਨਾਵਸ੍ਸਮਾਧਾਰਾਧੇਯ੍ਯਭਾਵੋਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮੇਵਤ੍ਥਾਨਮੁਪਾਦਾਨਨ੍ਤਿ.

ਨਨੁ ਚ ਸਮ੍ਭਵੇ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰੇ ਚ ਸਤਿ ਵਿਸੇਸਨਂ ਸਾਤ੍ਥਕਂ ਭਵਤਿ ਯਥਾ ‘ਨੀਲਮੁਪ੍ਪਲ’ਨ੍ਤਿ, ਨੇਵਾਤ੍ਥਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤ੍ਥਿ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰੋ, ਤਥਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ- ‘ਨ ਸਤ੍ਤਂ ਪਦਤ੍ਥੋ ਬ੍ਯਭਿਚਰਤੀ’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਬ੍ਯਵੇਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾਭਾਵਾ ਨਿਰਤ੍ਥਕਮਤ੍ਥੀਤਿਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤ੍ਯਾਹ- ‘ਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਤ੍ਤਾਯਂ ਅਬ੍ਯਭਿਚਾਰੇ ਪੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕਾਲਨ੍ਤਰਾ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰਤ੍ਥਮਤ੍ਥੀਤਿਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਕਾਲੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਨਨੁ ਚ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਕਾਲੋ ਪਧਾਨਂ ਨ ਹੋਤਿ, ‘‘ਤੇਨ ਕਤਂ ਕੀਤਂ’’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਹਿ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਤਥਾ ਹਿ ਕਾਯਿਕਂਵਾਚਸਿਕਂ ਤ੍ਯਾਦੋ ਨ ਕਾਲਸਮ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਏਵਮਿਹਾਪਿ ਸਤ੍ਤਾਮਤ੍ਤੇ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਤੁ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸਤ੍ਤਾਯ ਏਵ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਕਥਮਵਸੀਯਤੇ ਯੇਨ ਕਾਲਵਿਸੇਸਨਂ ਸਿਯਾਤਿ. ਸਚ੍ਚਂ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਾਬ੍ਯਭਿਚਾਰਾਭਾਵੇਪਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿਵਿਸੇਸਨੋਪਾਦਾਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਤ੍ਰ ਵਿਸਿਟ੍ਠੋ ਸਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤੇਨੋਪਾਤ੍ਤਾ, ਨ ਸਤ੍ਤਾਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਤੀਯਤੇ, ਸਾ ਪਨ ਵਿਸਿਟ੍ਠਾ ਸਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਪਤਿਸਤ੍ਤਾ, ਅਤ੍ਥਿ ਚ ਤਸ੍ਸਾ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰੋ ਸਾਮਞ੍ਞਸਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤੇਵ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਭਾਵੋਤਿ ਮਞ੍ਞਤੇ. ਉਪਾਧੀਤਿ ਵਿਸੇਸਨਂ.

ਨ ਭੁਞ੍ਜਤਿਚ੍ਚਾਦਿਵਿਯਾਤਿ ਯਥਾ ਨ ਭੁਞ੍ਜਤੀਤਿ ਨਞ੍ਸ੍ਸ ਪਟਿਸੇਧਤ੍ਤਾ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਪਦਸ੍ਸ ਸਨ੍ਨਿਧਾਨੇ-ਤ੍ਥਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਪਟਿਸੇਧਰੂਪਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸਾਵਗਤਿ ਪਦਨਿਬਨ੍ਧਨਸ੍ਸ ਵਿਧਿਨੋ ਅਬਾਧਿਕਾ ਭਵਤਿ, ਤਮਿਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਤ੍ਥ ਮਾਹ- ¶ ‘ਅਤ੍ਥਿਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯ ਯੋ ਵਿਸਯੋ ਤਸ੍ਸ ਨਿਯਮੋ’ਤਿ. ਕਤਿ ਪਯਸਮ੍ਭਵੇ ਨ ਪਨ ਗੋਮਾ ਰੁਕ੍ਖਵਾਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਤੇਹੀਤਿ ਪਸਂਸਾਪਹੂਤੇਹਿ. ਕਕੁਦੇ ਆਵਤ੍ਤੋ ਕਕੁਦਾਵਤ੍ਤੋ, ਨਿਨ੍ਦਿਤੋ ਕਕੁਦਾਵਤ੍ਤੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕਕੁਦਾਵਤ੍ਤੀ. ਕਥਂ ਨਿਨ੍ਦਿਤਤ੍ਤਮਸ੍ਸਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਕਕੁਦਾ ਵਤ੍ਤੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਂਸਤ੍ਤੋ ਦਣ੍ਡੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਚ੍ਚਨੇਨ ਗੇਹਟ੍ਠਿਤੇਨ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਨਪਿ ਦਣ੍ਡੇਨ ਦਣ੍ਡੀਤਿ ਨਾਭਿਧੀਯਤੀਤਿ ਵਦਤਿ. ਦਬ੍ਬੇਭਿਧੇਯ੍ਯੇਤਿ ਜਾਤਿਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਗੋਪਿਣ੍ਡਅਸ੍ਸਪਿਣ੍ਡਾਦਿਸਙ੍ਖਾਤੇ ਦਬ੍ਬੇ-ਭਿਧੇਯ੍ਯੇ, ਭਵਂ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯਦਾਕਦਾਚਿ ਭਵਨ੍ਤੋ ਯਦਿ ਭਵੇਯ੍ਯ.

ਪਞ੍ਞਵਾ ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਦੀਘਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੩੩) ਰਸ੍ਸੋ.

ਦ੍ਵੇ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਕੋ ਈਚੇਤਿ ਦ੍ਵੇ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਕਮੇਕਂਵਾਤਿ ਉਭਿਨ੍ਨਂ. ਵਾਸਦ੍ਦੋ ਦ੍ਵੇ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਉਤ੍ਤਮੀਣੇਵ ਧਨਾ ਇਕੋਤਿ ਗਣਸੁਤ੍ਤਂ ਵਿਵਰਤਿ ‘ਉਤ੍ਤਮੀਣੇਵਾ’ਤਿਆਦਿ. ਕੇਨੇਤ੍ਥ ਸਮਾਸੋਤਿ ਆਹ- ‘ਸ੍ਯਾਦਿਸ੍ਯਾਦਿਨੇਕਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਮਾਸੋ’ਤਿ. ਉਤ੍ਤਮੀਣੋ ਧਨਸਾਮੀ. ਅਸਨ੍ਨਿਹਿਤੇ ਅਤ੍ਥਾਤਿ ਗਣਸੁਤ੍ਤਂ, ਅਸਨ੍ਨਿਹਿਤੇਤੀਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਤਿ ‘ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੇ’ਤਿ. ਅਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਸਨ੍ਨਿਹਿਤੇਤਿ ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨਂ. ਅਤ੍ਥਨਂ ਅਸਨ੍ਨਿਹਿਤੇ ਅਤ੍ਥੇ ਆਸਿਸਨਂ ਅਤ੍ਥੋ, ਸੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਅਤ੍ਥੀ. ਤਦਨ੍ਤਾਚਾਤਿ ਗਣਸੁਤ੍ਤਂ, ਅਸਨ੍ਨਿਹਿਤੇਤ੍ਯਨੁਵਤ੍ਤਤੇ, ਅਸਨ੍ਨਿਹਿਤੋਪਾਧਿਕਾ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਾ ਚ ਇਕ ਈਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਭਵਤੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਵਣ੍ਣਨ੍ਤਾਈਯੇਵਾਤਿ ਗਣਸੁਤ੍ਤਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ ਵਣ੍ਣੋਤਿ ਵਾ ਸਮਾਸੋ. ਹਤ੍ਥਦਨ੍ਤੇਹਿ ਜਾਤਿਯਨ੍ਤਿ ਗਣਸੁਤ੍ਤਂ.

ਜਾਤਿਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸਨਂ. ਵਣ੍ਣਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਮ੍ਹੀਤਿ ਗਣਸੁਤ੍ਤਂ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਦ੍ਦੇਨ ਨਿਯਮਵਿਸੇਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਵਿਜ੍ਜੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚਨਿਯਮਵਿਸੇਸਚਰਣੇ ਤਿਣ੍ਣਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦੀਨਮੇਵਾਧਿਕਾਰੋ, ਨਸੁਦ੍ਦਸ੍ਸਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਤਞ੍ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤੇਵਣ੍ਣਿਕੋ ਵਣ੍ਣੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤੀਸੁ ਵਣ੍ਣੇਸੁ ਭਵੋ ਤਦਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ ਤੇਵਣ੍ਣਿਕੋਤਿ ਭਵਤ੍ਥੇ ਣਿਕੋ. ਵਣ੍ਣਸਦ੍ਦੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦਿਵਣ੍ਣਵਚਨੋ. ਤਤ੍ਰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਮ੍ਹਿਤ੍ਯਨੇਨ ਸੁਦ੍ਦੋ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤੇ.

ਅਥਵਾ ¶ ਬ੍ਰਹ੍ਮਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਤਦਤ੍ਥੋ ਗਨ੍ਥੋਪਿ, ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਤੇਪਿਟਕਂ ਚਰਤੀਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ, ਯਤਿ. ਯਤਯੋਪਿ ਹਿ ਵਣ੍ਣੀਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਨੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਵਣ੍ਣੀਲਿਙ੍ਗੀਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਤਿਲਿਙ੍ਗਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਣ੍ਣ ਸਦ੍ਦੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਰਿਯਾਯੋ. ਪੋਕ੍ਖਰਾਦਿਤੋ ਦੇਸੇਤਿ ਗਣਸੁਤ੍ਤਂ. ਦੇਸੋ ਚੇਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ(ਤ੍ਥਿ ਪੋਕ੍ਖਰਾਦੀਨਿ ਸੋ). ਪਦੁਮਗਚ੍ਛ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀਨਂ ਵਾਚਕਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਦੁਮਾਨਿ ਅਸ੍ਸਂ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਪਦੁਮਿਨੀਤਿ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨਾਵਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਨਾਵਿਕੋ, ਯਾਗਮੇ ਨਾਵਾਯਿਕੋ. ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾ ਈ, ਬਲਾ ਬਾਹੂਰੁਪੁਬ੍ਬਾ ਚੇਤਿ ਚ ਗਣਸੁਤ੍ਤਾਨਿ.

ਇਹਾਪਿ ਪਸਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਮਧੁ ਅਸ੍ਮਿਂ ਘਟੇ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਪਯੋਗੇ ਮਧੁਰਨ੍ਤਿ ਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯ ਮਧੁਮ੍ਹਿ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਨਗਾ. ਯਜ੍ਜਪਿ ਊਸਵਾਚ੍ਚਾਦੋ ਪਹੂਤਾਦਿਵਿਸਯਾਯਾਤ੍ਥਿਤਾਯ ਸਮ੍ਭਵੋ, ਤਥਾਪਿ ਞੁਸਾਦਿਵਤੋ ਪਚ੍ਚਯ(ਤ੍ਥ)ਤ੍ਤੇਨ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਭਾਵਾ ਞੁਸਵਾ ਘਟੋਚ੍ਚਾਦਿ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਪਹੂਤਾਦਿਵਿਸਯਾਤ੍ਥਿਤਾਸਮ੍ਭਵੇਪਿ ਤਂਵਤੋ-ਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯ(ਤ੍ਥ)ਤ੍ਤੇਨ ਞੁਸਰੋ ਦੇਸੋਤਿ ਵਤ੍ਤੁ ਮਿਚ੍ਛਾਯਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਯਥਾ ਸਿਯਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰਮਾਭਵਿਚ੍ਚੇਵਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ- ‘ਇਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕੁਞ੍ਜਵਾਤਿਏਤ੍ਥ ਕੁਞ੍ਜਸਦ੍ਦੋ ਤਿਣਲਤਾਦ੍ਯਚ੍ਛਾਦਿਤਪਬ੍ਬਤੇਕਦੇਸੇ ਵਤ੍ਤਤੇ.

ਪਰੇਹਿ ਵਾਚਾਸਦ੍ਦਾ ਆਲੋ ਵਿਹਿਤੋ ਨਿਨ੍ਦਾਯਂ, ਨੇਹ ਤਥੇਤਿ ਚੋਦਨਮੁਬ੍ਭਾਵਯਤਿ ‘ਨਿਨ੍ਦਾਯ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ.

ਸੀਲਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਕੇਸਾ ਅਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਅਣ੍ਣਾ ਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਵਿਧ੍ਯੁਤ੍ਥਂ ਗਣਸੁਤ੍ਤਂ. ਗਾਣ੍ਡੀਰਾਜੀਹਿ ਸਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਵਿਸਯਨਿਯਮਨਤ੍ਥਂ ਗਣਸੁਤ੍ਤਂ. ਗਣ੍ਡਸ੍ਸ ਗਣ੍ਡਮਿਗਸਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਅਯਂ ਗਾਣ੍ਡੀ, ਸਾ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਗਾਣ੍ਡੀਵੋ.

ਸਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸੁਵਾਮੀ,ਸਂ ਸਕਿਯਂ.

ਅਕਾਰਾਦੇਸੋ ¶ ਚ ਣਸਨ੍ਨਿਯੋਗੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਤ੍ਥ ਣਕਾਰੋ ਤਤ੍ਥੇਵਾਯਮਕਾਰਾਦੇਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਉਪਾਦਾਨਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਸ੍ਸਯਕਰਣਮੇਕੋ ਸਤ੍ਥਿਯੋ ਞਾਯੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਵਿਧਾਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਚਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਤਿਪਿ ਪੁਬ੍ਬਲੋਪੇਨ ਪਯੋਗ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਯਂ ਅਕਾਰਂ ਵਿਧਾਯ ਤਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਨਿਰਤ੍ਥਕੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਲਕ੍ਖੀ ਸਿਰੀ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਲਕ੍ਖਣੋ.

ਕਪ੍ਪੋ ਯੋਗ੍ਯਤਾ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯੋ, ਜਟਾ ਹਾਨਭਾਗੋ, ਸੇਨਾ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

‘ਓਹਾਕ ਚਾਗੇ’ ਇਤਿ ਸਕਕਾਰਸ੍ਸ ਹਾਧਾਤੁਨੋ ਪਯੋਗੇ ਤੋਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਨਿਸੇਧੇਤ੍ਵਾ‘ਸਤ੍ਥਾ ਹੀਯਤੇ ਸਤ੍ਥਾ ਹੀਨੋ’ਤਿ ਉਦਾਹਰਣਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਤੇਨਾਹ- ‘ਸਕ੍ਕਤੇਚ੍ਚਾਦਿ. ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਤਤਿਯਮ੍ਪਨੁਦਾਹਰਣਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਚੀਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਵਸਾਨਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਭੂਤਤਬ੍ਭਾਵੇ ਕਰਾਸਭੂਯੋਗੇ ਵਿਕਾਰਾਚੀ’’ਤਿ (੪-੧੧੯) ਵੁਤ੍ਤੋ ਚੀਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਅਵਸਾਨੇ ਯੇ ਸਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਜਾਤਿਯਵਜ੍ਜਿਤਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਤਬ੍ਬਤਿ ਜਾਤਿਯੋ’’ਤਿ (੪-੧੧੩) ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਜਾਤਿਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਵਜ੍ਜਿਤਾਨਂ. ਕਚ੍ਚਾਯਨੇ ਤੁ ਤੋਆਦੀਨਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਨ ਤਤੋ ਪੁਨ ਵਿਭਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ‘ਏਤਸ੍ਸ ਟ ਏਤ’ ਇਤਿ ਅਤੋਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ਏਤਸ੍ਸ ਟਾਦੇਸੋ ਏਤ੍ਤੋ ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ਏਤਆਦੇਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਨਨੁ ਚ ਕਿਂ ਇਮਿਨਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨ, ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਨ੍ਤਾ ‘‘ਤੋ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਾ’’ਤਿ (੪-੯੫) ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਪਞ੍ਚਮ੍ਯਨ੍ਤਾਤੁ ‘‘ਆਦ੍ਯਾਦੀਹੀ’’ਤਿ (੪-੯੮) ਨੇਤਦੇਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ‘‘ਤੋ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਾ’’ਤਿ (੪-੯੫) ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਾਨਮਪਰਾਮਾਸਤੋ ਕੁਤੋਚਿ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਨ੍ਤਾ ਹੋਤੁ, ਅਪਞ੍ਚਮ੍ਯਨ੍ਤਾ ਪਨ ‘‘ਆਦ੍ਯਾਦੀਹੀ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਸਸਙ੍ਖ੍ਯਸ੍ਸਾਦਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ¶ ਗਹਣੇਨ ਤਂਸਦਿਸਾ ਸਸਙ੍ਖ੍ਯਾਏਵੋਪਲਕ੍ਖੀਯਨ੍ਤੀਤਿਪਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯੇਯ੍ਯ ਤਤੋ ਅਪਞ੍ਚਮ੍ਯਨ੍ਤੇਹਿ ਅਭ੍ਯਾਦੀਹਿ ਤੋ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਅਭਿਤੋਚ੍ਚਾਦਿ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ‘‘ਅਭ੍ਯਾਦੀਹੀ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਨਨੁ ਚ ਤੋਇਚ੍ਚੇਵ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸੁਤ੍ਤਿਤੇ ਯਤੋਕੁਤੋਚਿ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਨ੍ਤਾ ਵਾ ਅਪਞ੍ਚਮ੍ਯਨ੍ਤਾ ਵਾ ਬਹੁਲਂ ਵਾ ਤੋਮ੍ਹਿ ਇਟ੍ਠਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧੀਤਿ ਕਿਂ ਆਦ੍ਯਾਦੀਹੀਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਸਚ੍ਚਂ, ਤਥਾਪਿ ਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤੇ ਵਿਭਾਗਸੋ ਵਿਸੇਸਾਵਸਾਯੋ ਸਿਯਾਤਿ ਨ ਦੋਸੋਤਿ. ਯਨ੍ਤਿ ਪਠਮਨ੍ਤਾ ਤੋਮ੍ਹਿ ਯਤੋ.

ਪੁਬ੍ਬੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਦਿਤੋ’’ (੪-੯੯) ਚ੍ਚਾਦਿਨਾਵ. ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ, ਇਮਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ.

ਵਾਵਿਧਾਨਾਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ਧਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਵਿਧਾਨਾ.

ਯਤ੍ਰਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਉਪ੍ਪਲਕ੍ਖਿਤਮੇਵ ਸਿਯਾਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ.

ਹਿਞ੍ਚਨਂ ਵਿਧੀਯਤੇ ‘‘ਹਿਂ ਹਂ ਹਿਞ੍ਚਨ’’ਨ੍ਤਿ (੨-੫-੯) ਸੁਤ੍ਤੇਨ. ਹਿਞ੍ਚਿਆਦੀਨਨ੍ਤਿ ਹਿਞ੍ਚਿਦਾਚਿਰਹਚਿਆਦੀਨਂ.

ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਏਕਦਾਇਚ੍ਚਾਦਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਕੁਦਾਸਦ੍ਦੋ ਚਨਂਸਦ੍ਦਯੋਗੇਵ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਕੁਦਾਚਨਨ੍ਤਿ.

ਨਿਮਿਤ੍ਤਨਿਮਿਤ੍ਤੀਨਨ੍ਤਿ ਕਾਰਣਕਾਰਿਯਾਨਂ, ਸਮਾਨੇਤਿ ਸਾਧਾਰਣੇ. ਸਮਾਨਮੇਵ ਬੋਧੇਤਿ ‘ਤਂਯਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਮਮ੍ਮਤਾਲ਼ਨਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਾਣ ਹਰਣਂ ¶ ਨਿਮਿਤ੍ਤੀ, ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨਜ੍ਜਤਨਸ੍ਸ. ਉਪਰਿ ਤ੍ਯਾਦਿਕਣ੍ਡੇ ਕਰਹਸਦ੍ਦੋ ਤੁ ਚਿਸਦ੍ਦਸਂਯੁਤ੍ਤੋਵ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਕਰਹਚੀਤਿ.

ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਾਚਿਨੋ ਸਦ੍ਦਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਸਦ੍ਦੇਨ ਗਹਿਤਾਤਿ ਆਹ- ‘ਅਤ੍ਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਕਾਰੋ ਦਬ੍ਬਗੁਣਧਿਸਯੋਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਯਦਿ ਸੋਪਿ ਗਯ੍ਹੇਯ੍ਯ ਦਬ੍ਬ ਗੁਣਾਨਂ ਲਿਙ੍ਗਸਙ੍ਖ੍ਯਾਹਿ ਯੋਗਾ ਧਾਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤ(ਮ੍ਪਿ ਤਬ੍ਬਿਸਯੋਯੇਵੇਤਿ) [ਚੇਤ੍ਥ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ] (ਪਕਾਰਵਾਚਕਲਿਙ੍ਗਸਙ੍ਖ੍ਯਾਹਿ ਯੋਗਾ) ਅਲਿਙ੍ਗਮਸਙ੍ਖ੍ਯਞ੍ਚ [ਧਾਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਮਲਿਙ੍ਗਮਸਙ੍ਖ੍ਯਞ੍ਚ-ਇਤਿ ਕਾਸਿਕਾਵੁਤ੍ਤਿਪਞ੍ਜਕਾਯਂ] ਨ ਸਿਯਾ, ਏਵਞ੍ਚ ਸਤ੍ਯਬ੍ਯਯਤ੍ਤਮਭਿਮਤਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਸਿਯਾ, ਤਞ੍ਚਿਟ੍ਠਂ, ਕਿਰਿਯਾਵਿਸਯੇ ਤੁ ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ਏਕਧਾਭੁਞ੍ਜਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾਭੁਞ੍ਜਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾਗਚ੍ਛਤਿਚ੍ਚਾਦੋ ਭੋਜਨ ਗਮਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾਯ ਸਬ੍ਬਥਾ ਲਿਙ੍ਗਸਙ੍ਖ੍ਯਾਹਿ ਯੋਗਾਭਾਵਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤ ਦੋਸੋ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਪਾਣਿਨੀਯਵੁਤ੍ਤਿਕਾਰੇਨ ਜਯਾਦਿਚ੍ਚੇਨ ਕਿਰਿਯਾ ਵਿਸਯੋਯੇਵੇਤ੍ਥ ਪਕਾਰੋ ਗਹਿਤੋ. ਤਮ੍ਪਤਿ ਆਹ- ‘ਦਬ੍ਬੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਵਮਾਹਾਤਿ ਆਹ- ‘ਨਵਧਾਦਬ੍ਬ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ‘‘ਨਵਧਾ ਦਬ੍ਬਂ, ਬਹੁਧਾ ਗੁਣੋ’’ਤਿ ਵੇਸੇਸਿਕਾਨਂ ਸਙ੍ਕੇਤੋ.

ਤਤ੍ਥ ਪੁਥਬ੍ਯਾਪੋਤੇਜੋਵਾਯ੍ਵਾਕਾਸਕਾਲਦਿਸਾਤ੍ਤਮਨਾਨੀਤਿ ਨਵ ਦਬ੍ਬਾਨਿ. ਰੂਪ ਰਸ ਗਨ੍ਧ ਫਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਰਿਮਾਣ ਪੁਥੁਤ੍ਤਸਂਯੋਗਵਿਭਾਗ ਪਰਤ੍ਤਾਪਰਤ੍ਤਬੁਦ੍ਧਿਸੁਖਦੁਕ੍ਖੇਚ੍ਛਾਦੋਸਪਯਤਨਾ ਚ ਗੁਣਾ, ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਗੁਰੁਤ੍ਤ ਦਵਤ੍ਤਸਿਨੇਹਸਙ੍ਖਾਰਧਮ੍ਮਾਧਮ੍ਮਸਦ੍ਦਾ ਚੇਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬੀਸਤਿ ਬਹੁਧਾ ਗੁਣੋ. ਅਤ੍ਰਾਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕਾਸਿਕਾਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਪਞ੍ਚਿਕਾਕਾਰੇਨ ਜਿਨਿਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਿਨਾ ਨਵਧਾ ਦਬ੍ਬਂ ਬਹੁਧਾ ਗੁਣੋਤ੍ਯਤ੍ਰਾਪਿ ‘‘ਕਿਰਿਯਾਜ੍ਝਾਹਰਿਤਬ੍ਬਾ ਨਵਧਾ ਦਬ੍ਬਂ ਬਹੁਧਾ ਗੁਣੋ ਉਪਦਿਸੀਯਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ਬ੍ਯਾਖ੍ਯਾਯਤੇ ਵਿਜ੍ਜਤੇਵਾ’’ਤਿ ਕਿਰਿਯਾਵਿਸਯੋਯੇਵ ਪਕਾਰੋ ਪਟਿਪਾਦਿਤੋ, ਪਯੋਗਦਸ੍ਸਨਤੋ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛੇਜ੍ਜਭਾਵਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਕਿਰਿਯੇਵੇਤਿ ਵਿਸੇਸਨੋਪਾਦਾਨਮਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਨਵਧਾ ਦਬ੍ਬਂ ਬਹੁਧਾ ਗੁਣੋਤਿ ਪਯੋਗਦਸ੍ਸਨਤੋ ਦਬ੍ਬਗੁਣਵਿਸਯਾਨਮ੍ਪਕਾਰਾਨਂ ਗਯ੍ਹੁਪਗਤ੍ਤਾ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛੇਦਯਿਤਬ੍ਬਾਨਂ ਦਬ੍ਬਗੁਣਵਿਸਯਾਨਮ੍ਪਕਾਰਾਨਂ ਭਾਵਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਦਬ੍ਬਗੁਣਵਿਸਯੇ ਜਿਨਿਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਕਿਰਿਯਾ ¶ ਅਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਕਿਰਿਯਾਵਿਸਯੋਵ ਪਕਾਰੋ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਕਾਰ ਪਞ੍ਜਿਕਾਕਾਰਾਨਂ ਵਿਸੇਸਨੋਪਾਦਾਨਮਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਤਤੋਯੇਵਾਤਿ ਯਤੋ ਵਿਸੇਸਨੋਪਾਦਾਨਮਯੁਤ੍ਤਂ ਤਤੋਯੇਵ ਦ੍ਵੀਹਿਚ੍ਚਾਦਿਕਮਾਹੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਯਮੇਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘‘ਦ੍ਵਿਧਾ ਕਰੋਤੀਤਿ ਕਿਰਿਯਾਪਯੋਗੇਪਿ ਪਕਾਰੋ ਦਬ੍ਬਗੁਣਵਿਸਯੋ… ਦਬ੍ਬਵਿਸਯਸ੍ਸ ਗੁਣਵਿਸਯਸ੍ਸ ਵਾ ਦ੍ਵਿਧਾਭਾਵਸ੍ਸ ਕਰੀਯਮਾਨਤ੍ਤਾ, ਨਤੁ ਕਿਰਿਯਾਵਿਸਯੋ… ਦ੍ਵਿਧਾਭਾਵਸ੍ਸ ਕਰਣਕਿਰਿਯਾਵਿਸਯਸ੍ਸੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤੁਮਨਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ. ਤਤੋਯੇਵ ਕਿਰਿਯਾਪਕਾਰੋਪਾਦਾਨੇ [ਪਕਾਰੋਤਿਸਯਨੇ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਅਤ੍ਰ ਧਾਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਪ੍ਪਯੋਗੋ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ‘ਦ੍ਵੀਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਕਮਾਹੇ’’ਤਿ ਤੇਨਾਹ‘ਅਤ੍ਰੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਦਬ੍ਬਗੁਣਵਿਸਯੇ ਪਕਾਰੇ ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ਯੋਯਂ ਦੋਸੋ ਸਮ੍ਭਾਵਿਤੋ ਪਰੇਹਿ, ਤਂ ਦਾਨਿ ਨਿਰਾਕਤ੍ਤੁਮਾਹ ‘ਸਤਿਪਿਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਭਾਵਤੋ ਅਲਿਙ੍ਗਮਸਙ੍ਖ੍ਯਞ੍ਚਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਸਙ੍ਖ੍ਯਨ੍ਤਰਾਪਾਦਨੇ ਗਮ੍ਯਮਾਨੇ ਧਾਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਵਿਹਿਤੋ ਪਾਣਿਨਿਯੇਹਿ, ਤਦਾਹ- ‘ਦਬ੍ਬਸ੍ਸੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨ੍ਤਰਾਪਾਦਨੇਪੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬਂ ਯਾ ਵਵਤ੍ਥਿਤਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ, ਤਤੋ- ਞ੍ਞਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨ੍ਤਰਂ ਤਸ੍ਸਾਪਾਦਨਂ ਕਰਣਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਨ੍ਤਰਾਪਾਦਨਂ, ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸੋ ਪਕਾਰੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਤਬ੍ਬਾ, ਤਸਦ੍ਦੇਨ ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਪਰਾਮਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਤਬ੍ਬਤੀਤੇਤ੍ਥ ਪਕਾਰਵਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ- ‘ਤਸਦ੍ਦੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਕਾਰਵਤੀਤਿ ਪਕਾਰਵਤਿ ਅਤ੍ਥੇ. ਮੁਦੁਪ੍ਪਕਾਰਵਾ ਮੁਦੁਜਾਤਿਯੋ.

ਕਿਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਮ੍ਪਰਿਮਾਣਮੇਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ‘‘ਕਿਮ੍ਹਾ ਰਤਿ ਰੀਵਰੀਵਤਕ ਰਿਤ੍ਤਕਾ’’ਤਿ (੪-੪੪) ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਰਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਵਿਧਾਯ ਕਤੀਤਿ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ- ‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਰਿਮਾਣਵਿਸਯੇ ਸਾਧਿਤਤ੍ਤਾ’ਤਿ, ਕਤਿ ਚ ਸੋ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਪਰਿਮਾਣਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਚੇਤਿ ਕਤਿਸਙ੍ਖ੍ਯਾ, ਤਾਯ.

ਪਚ੍ਚਾਸਤ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਮ੍ਹਿ ਏਕਮ੍ਹਿ ਦਸ੍ਸਿਤੇ ਦ੍ਵਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਪਰੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ ¶ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨੋ ਪਰੋਵ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ਯੁਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ‘ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤੋਵਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਨਿਪਾਤਨਸ੍ਸਾਤਿ ਸਕਿਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤਨਸ੍ਸ.

ਖਣ੍ਡਂ ਖਣ੍ਡਂ ਖਣ੍ਡਸੋ, ਪੁਥੁ ਪਕਾਰੋ ਪੁਥੁਸੋ.

ਨਨੁ ਚ ਅਭਵਨਨ੍ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਥਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਅਵਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇਨ ਵਾ, ਤਥਾ ਸਤ੍ਯਭੂਤਸਦ੍ਦੋ-ਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਮਤ੍ਤਵਚਨੋਪੀਤਿ ਕਥਮਭੂਤਸਦ੍ਦੋ-ਵਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਨਾਭੂਤੇ ਵੁਤ੍ਤੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਅਭੂਤਸ੍ਸਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਥਮਵਤ੍ਥਾਵ ਤਸਦ੍ਦੇਨ ਪਰਾਮਸੀਯਤੀਤਿ ਚੇ ਅਭੂਤਸਦ੍ਦੋ ਯਦ੍ਯਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਾਚੀ ਸਿਯਾ, ਤਦਾ ਤਸਦ੍ਦਪ੍ਪ ਯੋਗੋਯੇਵ ਨ ਸਿਯਾ… ਤਸਦ੍ਦੇਨਾਭੂਤਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣਤੋ, ਅਭੂਤਭਾਵੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਸੁਤ੍ਤਿਤਂ ਸਿਯਾ, ਤੇਨ ਤਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਅਵਤ੍ਥਾਵ ਤਸਦ੍ਦੇਨ ਪਰਾਮਸੀਯਤਿ, ਤਪ੍ਪਰਾਮਟ੍ਠਞ੍ਚਾਵਤ੍ਥਨ੍ਤਰਮਭੂਤ ਸਦ੍ਦੋ ਅਪੇਕ੍ਖਤੇ, ਤੇਨਾਹ- ‘ਤਬ੍ਭਾਵੇਤਿਵਚਨਾ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਭਵਨਂ ਭਾਵੋ ਤਾਯ ਅਵਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਭਾਵੋ ਤਬ੍ਭਾਵੋ ਤਸ੍ਮਿਂ. ਤੇਨਾਹ ‘ਅਭੂਤਸ੍ਸੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਭਾਵੇਤਿ ਵਿਸਯਸਤ੍ਤਮੀ, ਸਂਸਤ੍ਤਮੀ ਵਾਤਿ ਆਹ- ‘ਵਿਸਯੇ ਗਮ੍ਮਮਾਨੇ ਵਾ’ਤਿ. ਕੁਣ੍ਡਲਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਕੁਣ੍ਡਲਸਭਾਵੇਨ.

ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਯੋਗੇ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਆਹ ‘ਦਿਸਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਿਜ੍ਝਙ੍ਗ ਪਰਿਭਾਸਾ ਭਵਤੀਤਿ ਸੇਸੋ. ‘‘ਣੋਵਾ-ਪਚ੍ਚੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (੪-੧) ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇਸ੍ਵਨੇਕਵਿਧੇਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਪਰਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਭਾਸਤੀਤਿ ਪਰਿਭਾਸਾ, ਵਿਧਿਨੋ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਭੂਤਾ ਪਰਿਭਾਸਾ ਵਿਜ੍ਝਙ੍ਗਪਰਿਭਾਸਾ. ਵਿਧਿਯੇਵਾਤਿ ਸੁਤ੍ਤਮਿਦਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਵਕ੍ਖਮਾਨਸੁਤ੍ਤਦ੍ਵਯਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਸਕਤ੍ਥੇ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਦ੍ਵਯਂ.

ਅਨ੍ਤਰਸਦ੍ਦੋ-ਨੇਕਤ੍ਥੋਪੀਹਾਨ੍ਤਰਾਲ਼ਵਾਚੀ ਮਜ੍ਝਵਾਚੀ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੇਨ੍ਤਰਮੇਸਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤਰਾਲ਼ਮਤ੍ਤਪਟਿਸੇਧੇਪਯੋਜਨਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾਨ੍ਤਰਾ ਲ਼ਟ੍ਠਸ੍ਸਾਭਾਵਾਨ੍ਤਰਾਲ਼ਂ ¶ ਨਤ੍ਥੀਤ੍ਯੁਪਚਰੀਯਤਿ, ਏਵਞ੍ਹਿ ਲੋਕੇ ਪਯੁਜ੍ਜਤੇ ‘ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਇਮੇ ਗਾਮਾ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਇਮੇ ਪਾਸਾਦਾ’ਤਿ ਅਨ੍ਤਰਾਲ਼ਗਤਸ੍ਸ ਞ੍ਞਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਵਾਭਾਵਾ ਤਥਾ ਬ੍ਯਪਦਿਸੀਯਤੇ, ਤਥੇਵਮਿਹਾਪ੍ਯਨ੍ਤਰਾਲ਼ਗਤਸ੍ਸਞ੍ਞਸ੍ਸ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸਾਭਾਵਾ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਇਤ੍ਯੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ, ਅਥਵਾਨ੍ਤਰਸਦ੍ਦੋ ਬ੍ਯਵਧਾਨਵਾਚੀ ਬ੍ਯਵਧਾਨਾਭਾਵਤੋ-ਨਨ੍ਤਰਾ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ. ਅਨ੍ਤਰਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਵਾ ਖਾਦਿਇਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ [ਣਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਵਿਧਾਯ ਅਨ੍ਤਰਾਯਤਿ ਬ੍ਯਵਧਾਨਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਕਤ੍ਤਰਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਵਿਧਾਯ ਅਨ੍ਤਰੋ ਬ੍ਯਵਧਾਯਕੋ ਨਤ੍ਥੇਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਾ. ਯਥਾ ‘ਰੁਕ੍ਖਾ ਵਨਨ੍ਤੇ’ਤ੍ਥ ਰੁਕ੍ਖਾ ਸਮੁਦਿਤਾਵੇਕਵਨਬ੍ਯਪਦੇਸਂ ਲਭਨ੍ਤੇ, ਤਥਾਤ੍ਰਾਪਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ ਸਮੁਦਿਤਾਵੇਤੇ ਸਂਯੋਗਬ੍ਯਪਦੇਸਗੋਚਰਤ੍ਤਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ.

ਸਂਯੋਗੋਤਿ ਹਿ ਸਮੁਦਾਯਪ੍ਪਧਾਨੋ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਤ੍ਯਵਯਵਪ੍ਪਧਾਨੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਤਿ ਬਹੁਵਚਨੇਨ ਸਂਯੋਗੋਤਿ ਏਕਵਚਨਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਘਟਤੇ, ਨਨੁ ਚ ਵਣ੍ਣਾਨਮੁਚ੍ਚਾਰਿਤਪ੍ਪਧਂਸਿਤ੍ਤਾ ਯੋਗਪਜ੍ਜਮਟ੍ਠਿਤਮਾਨਾਨਂ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਸਮੁਦਾਯਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮੁਦਾਯਤ੍ਤਮਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਾਯੁਤ੍ਤਂ, ਤਥਾਹਿ ਉਤ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰਗ੍ਗਾਹਿਨਿ ਬੁਦ੍ਧਿ ਪੁਬ੍ਬਪਰੀਭੂਤੇ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਵਯਵੇ ਸਮੁਦਾਯਰੂਪੇਨ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੀ ਸਮੁਦਾਯਵੋਹਾਰਮ੍ਪਵਤ੍ਤਯੀਤਿ.

ਣਾਨੁਬਨ੍ਧੇਤਿ ਦਿਤਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਂਯੋਗਾਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਦੇਚ੍ਚੋਤਿ ‘ਸਰਾਨਮਾਦਿਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਵਿਸਯੋ, ਉਲ਼ੁਮ੍ਪਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਂਯੋਗਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਓਲ਼ੁਮ੍ਪਿਕੋਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਵਿਸਯੋਤਿ ਤਤ੍ਥ ਰਾਘਵੋ ਵੇਨਤੇਯ੍ਯੋ ਮੇਨਿਕੋ ਦੇਚ੍ਚੋ ਦੋਸਗ੍ਗਾਨ੍ਤਿ ਰੂਪਾਨਿ. ਇਧ ਤੁ ਓਲ਼ੁਮ੍ਪਿਕੋ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋਤਿ ਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਚ ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਿਕਾ ਏਤ੍ਥ, ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਞ੍ਚਿਕਾ ਤਤ੍ਥ ਉਪਨੇਤਬ੍ਬਾਤਿ.

ਕੋਸਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸ ਜਤ੍ਤਞ੍ਚ ਨਿਪਾਤਨਾ, ਅਜ੍ਜਵਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ੍ਹ ‘‘ਉਵਣ੍ਣਸ੍ਸਾ ਵਵ ਸਰੇ’’ਤਿ (੪-੧੨੯).

ਅਤਿਸਯੇਨ ਅਪ੍ਪੋ, ਅਤਿਸਯੇਨ ਯੁਵਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਸਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ¶ ਵੁਤ੍ਤੇ ਸਤਿਸਦ੍ਦੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ਸਤ੍ਯਨ੍ਤੇਪਿ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤੇਸਤ੍ਯਨ੍ਤੋ ਕਥਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯ ‘‘ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯ ਸਚ੍ਚੁਤੀਸਾਸੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ (੪-੫੦) ਸਤ੍ਯਨ੍ਤਾਦੀਹਿ ਡੋ ਵਿਹਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਡੇਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨੋਪਾਦਿਨ੍ਨੇ ਤਦੁਪਾਦਾਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਸਤ੍ਯਨ੍ਤੋਵ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਡੇਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤੋਪਾਦਾਨਾ’ਤਿਆਦਿ.

ਧਾਤੁਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ਸਦ੍ਦੋ ਅਧਾਤੁ ਤਸ੍ਸ. ਪਞ੍ਚਿਕਾਯਮ੍ਪਨ ਪਕਤਿਪਿ ਸਦ੍ਦੋਯੇਵਾਤਿ ਧਾਤੁਤੋਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਅਧਾਤੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਮਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਾਤੁਪ੍ਪਕਤਿਯਾ, ਅਧਾਤੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਚਾਤਿ ਕਕਾਰੇਨ ਚ, ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ. ਪੁਬ੍ਬਗ੍ਗਹਣਮਨ੍ਤਰੇਨਾਤਿਪਾਣਿਨਿਨਾ ਇਕਾਰਾਦੇਸਵਿਧਾਯਕੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਸੁਤ੍ਤੇਕਕਾਰਤੋ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਇਕਾਰਾਦੇਸਵਿਧਾਨਤ੍ਥਂ ਪੁਬ੍ਬਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਂ, ਤਂ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਾਤਿਵਚਨਂ ਵਿਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਚੇਤਿਆਦਿਨਾ ਕਥਯਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਦੀਘਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੩੩) ਰਸ੍ਸੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਜਾਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਤੁ ਆਕਾਰਸ੍ਸਚਿਕਾਰੋ ਭਵਤ੍ਯੇਵ, ਸਿਯਾ ਏਤਨ੍ਤਿ ਬਹੁਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਤਿ ਏਤਂ ਰੂਪਂ ਹੋਤਿ. ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਤ੍ਰ ਬ੍ਯਵਹਿਤੋ… ਕਕਾਰਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸ੍ਯਾਦਿ, ਨ ਸ੍ਯਾਦਿ ਕਕਾਰਾ ਪਰੋਤਿ.

ਨਨੁ ਚ ਅਸ੍ਯਾਦਿਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਸਜ੍ਜਪ੍ਪਟਿਸੇਧੋ ਨਞ ਕਸ੍ਮਾ ਗਹਿਤੋ, ਨ ਪਰਿਯੁਦੋਸੋਤਿ ਆਸਙ੍ਕਿਯ ਪਰਿਯੁਦਾਸੇਸ੍ਮਿਂ ਗਹਿਤੇ ਸਤਿ ਦੋਸਂ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਭਤੇ ‘ਪਰਿਯੁਦਾਸੇ’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਸ੍ਯਾਦਿਤੋਤਿ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਤੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸਦ੍ਦਤੋ. ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸਦ੍ਦੋਹਿ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤੋ ਵਾਕ੍ਯੇ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਤੇਨੇਵ ਵਕ੍ਖਤਿ- ‘ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸਦ੍ਦਤੋ ਏਤ੍ਥ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤੀ’ਤਿ. ਅਸ੍ਯਾਦਿਸ੍ਮਾ ਪਰੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਬਹੁਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸਦ੍ਦਤੋ ਨ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਤਤੋਚਾਤਿ ਬਹੁਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸਦ੍ਦਤੋ ਚ. ਪਸਜ੍ਜਪ੍ਪਟਿਸੇਧੇਨ ਨਞਸਦ੍ਦੇਨ ¶ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸਮਾਸੇਪਿ ਸਿਯਾਵ ਦੋਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋਸ੍ਯਾਦਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਇਤਿ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਪਞ੍ਚਿਕਾਟੀਕਾਯਂ ਸਾਰਤ੍ਥਵਿਲਾਸਿਨਿਯਂ

ਖਮਾਵੀਮਂਸਾਸੂਤਿ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨਮੇਵ ਕਥਮਿਚ੍ਛਿਤਨ੍ਤਿ ਆਹ- ‘ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਪਦਾਨਮਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਾਧੀਨਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਪਕਤਿ ਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤਿ ਤਿਜਮਾਹ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਵਿਸੇਸਨਂ, ਕਿਮ੍ਪਨ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨੇ ਫਲ ਮਿਚ੍ਚਾਹ- ‘ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨੋਪਾਦਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਜ੍ਜਤ੍ਰ ‘ਖਮਾਵੀਮਂਸਾਸੂ’ਤਿ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨਂ, ਕਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਚਰਤਿ ਖਸਾ ਵਿਧੀਯਨ੍ਤਿਚ੍ਚਾਹ- ‘ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਸ੍ਸਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸਾ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਸਾਨਾਦਿਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਸ੍ਸ. ‘‘ਸੁਤਾਨੁਮਿਤੇਸੁ ਸੁਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਵ ਬਲਵਾ’’ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਮੁਪਲਕ੍ਖੇਤਿ ‘ਸੁਤਾਨੁਮਿਤਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਕਿਰਿਯਾਰੂਪਾਸੁ ਖਮਾਵੀਮਂਸੁ ਖਸਾਨਂ ਵੀਧਾਨੇਨੇਵ, ਸਕਤ੍ਥੇ ਵਿਧਾਨੇਨੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਿਤਿਕ੍ਖਕਿਰਿਯਤ੍ਤਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਰੇਸਂ ਵਿਯ ਖਾਦ੍ਯਨ੍ਤਾਨਂ ਧਾਤੁਸਞ੍ਞਾਵਿਧਾਨ ਮਨਤ੍ਥਕਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਤਿਤਿਕ੍ਖਾ ਖਮਾ, ਤਿਤਿਕ੍ਖਤਿ ਖਮਤਿ, ਵੀਮਂਸਾ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਾ, ਵੀਮਂਸਤਿ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਤ੍ਤੇ ਤਿਜਇਤਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਭੂਵਾਦਿਕਸ੍ਸ ਗਹਣਂ. ਨਿਚ੍ਚਣ੍ਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚੁਰਾਦਿਕਸ੍ਸ ਹਿ ਤਾਦਿਸੇ ਪਯੋਜਨੇ ਸਤਿ ਬਹੁਲਂ ਵਿਧੀਯਮਾਨੇਪਿ ਨਿਚ੍ਚਤ੍ਤਮਤ੍ਤਨੋ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤਿ. ਅਥਵਾ ਚੁਰਾਦਿਮਾਨੇਨਾਬ੍ਯਭਿਚਾਰਿਨਾ ਸਾਹਚਰਿਯਾ ਤਿਜੋਪਿ ਚੁਰਾਦਿਕੋਵ, ਤਂ ਯਥਾ ‘ਗਾਵਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯੇਨਾਤ੍ਥੋ’ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤੇਗੋਯੇਵੋਪਾਦੀਯਤੇ, ਨਾਸ੍ਸੋ, ਨ ਗਦ੍ਰਭੋ. ਕਦਾਚਿ ਪਨ ਅਸ੍ਸਾਦਿਨੋਪਿ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਗਹਣਂ ਸਿਯਾ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਰਣਾ ਦਿਪ੍ਪਭਾਵਤੋ.

ਨਨੁ ¶ ਚ ਵੀਮਂਸਾਯਂ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵਿਧਾਨ ਮਨੁਪਪਨ੍ਨਮਿਤਰੇਤਰਨਿਸ੍ਸਯਦੋਸ ਦੁਟ੍ਠਤ੍ਤਾ, ਤਥਾਹਿ ਸਿਦ੍ਧੇ ਵੀਮਂਸਾਸਦ੍ਦੇ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੇ, ਸਤਿ ਚ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵੀਮਂਸਾਤਿ ਰੂਪਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਇਤਰੇਤਰਨਿਸ੍ਸਯੋ, ਇਤਰੇਤਰ ਨਿਸ੍ਸਯਾਨਿ ਚ ਕਾਰਿਯਾਨੀ ਨੋਪਕਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇਨਾਹ- ‘ਅਨੁਵਾਦਰੂਪਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਨਾਦਿਕਾਲਸਂਸਿਦ੍ਧਸਦ੍ਦਾਨੁਵਾਤੋ ਨਤ੍ਥਿ ਇਤਰੇਤਰਨਿਸ੍ਸਯੋ ਦੋਸੋਤਿ ਭਾਵੋ. ਪਯੋਜਕਬ੍ਯਾਪਾਰਣਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਭਾਵੇ ਤੇਜਤੇਤਿ ਰੂਪਂ.

ਪੁਬ੍ਬੇਵਿਯ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨਾਦੀਤ੍ਯਨੇਨ ‘‘ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਾਯਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘ਤਿਕਿਚ੍ਛਾਸਂਸਯੇਸੂ’ਤਿ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤਿ ਆਹ- ‘ਤਿਕਿਚ੍ਛਾਯ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ’ਤ੍ਯਾਦਿਕਂ ਸਬ੍ਬਂ ਯਥਾਯੋਗਮੇਤ੍ਥਾਪਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤ੍ਯਤਿਦਿਸਤਿ. ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋਤਿ ਵਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਕਿਮਿਤ੍ਥਂ ਛਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਦ੍ਵਿਧੋਦਾਹਰਣਨ੍ਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ- ‘ਅਤ੍ਥਭੇਦਾ ਦ੍ਵਿਧੋਦਾਹਰਣ’ਨ੍ਤਿ. ਨਿਕੇਤੋ ਨਿਵਾਸੋ, ਸਙ੍ਕੇਤੋ ਲਕ੍ਖਣਂ.

ਨਿਨ੍ਦ=ਗਰਹਾਯਂ ਤਤੋ ‘‘ਇਤ੍ਥਿਯਮਣਤ੍ਤਿਕਯਕ੍ਯਾ ਚੇ’’ਤਿ (੫-੪੯) ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਤਤੋ ‘‘ਇਤ੍ਥਿਯਮਤ੍ਵਾ’’ਤਿ (੩-੨੬) ਆਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਰੂਪਂ. ਬਨ੍ਧਤੀਤਿ ਬਧਕੋ.

ਤੁਂਸ੍ਮਾਤੀਹ ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣਮਾਚਿਕ੍ਖਤਿ ‘ਤੁਂਤਾਯੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਤਤੋ ਚੇਤਿ ਯਤੋ ਤੁਂਸ੍ਮਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣਂ ਯਤੋ ਚ ਵਿਸੇਸਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਤਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣੇ ਤਦਾਦਿਗ੍ਗਹਣਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ… ‘‘ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣੇ ਯਸ੍ਮਾ ਸੋ ਵਿਹਿਤੋ ਤਦਾਦਿਨੋ ਗਹਣ’’ਨ੍ਤਿ ਞਾਯਤੋ. ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਤਦਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ… ‘‘ਵਿਧਿਬ੍ਬਿਸੇਸਨਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੧੩) ਵਚਨਾਭਿ ਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯਾਹ- ‘ਯਤੋ ਕਿਰਿਯਤ੍ਥਾ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਸੋ ਕਿਰਿਯਤ੍ਥੋ ਆਦਿ ਯਸ੍ਸ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਸੋ ਤਦਾਦਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚਯੋਨ੍ਤੇ ਤਸ੍ਸ (ਸੋ ਤਦਨ੍ਤੋ). ਤਦਾਦਿਤਦਨ੍ਤਸਮੁਦਾਯਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਗਹਣਂ, (ਨਤੁ) ਤਦਨ੍ਤਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇ ਤ੍ਯਤ੍ਥੋ ¶ . ਨਨੁ ਚ ਤੁਂਸ੍ਮਾਇਤਿ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤੇ ਭਵਤੁ ‘‘ਵਿਧਿਬ੍ਬਿਸੇਸਨਨ੍ਤਸ੍ਸੇ’’ਤਿ ਤਦਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣੇ ਤੁ ਕਥਂ ਤਦਾਦਿਨੋ ਗਹਣਂ ਵਚਨਾਭਾਵਤੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਤਦਵਿਨਾਭਾਵਿਤ੍ਤਾ’ਤਿ. ਯਤੋ ਵਿਹਿਤੋ ਤੇਨ ਵਿਨਾ ਨ ਭਵਤਿ ਸੀਲੇਨੇਤਿ ਤਦਵਿਨਾਭਾਵੀ ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਤਸ੍ਮਾ. ਇਮਾਯ ਯੁਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ-ਤ੍ਥੋ, ਯਮਾਖ੍ਯਾਯਤੇ ‘ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣੇ ਯਸ੍ਮਾ ਸੋ ਵਿਹਿਤੋ ਤਦਾਦਿਨੋ ਗਹਣ’ਨ੍ਤਿ. ਭਵਤ੍ਵੇਵਂ ਤਦਾਦਿਨੋ ਤਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਗਹਣਂ, ਤਤੋ ਕਿਪ੍ਫਲਂਤ੍ਯਾਹ- ‘ਤੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਸਪਾਦਿਤੋਤਿ ਪਾਦਿਸਹਿਤਤੋ. ਖ ਛ ਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾਭਾਵਾਤਿ ਖ ਛ ਸਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵਾ. ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸੇਵ ਤੁਂਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਕਤਿਭਾਵੇਨ ਗਹਣਾ ਸਪਾਦਿਤੋ ਖ ਛ ਸਾਨਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵਿਪੁਬ੍ਬਾ ‘ਜਿ-ਜਯੇ’ਇਚ੍ਚਸ੍ਮਾ ਤੁਂਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਾ ‘ਵਿਜੇਤੁਮਿਚ੍ਛਤੀ’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ‘‘ਤੁਂਸ੍ਮਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ(ਸੋ), ਤੁਂਸ੍ਸਚ ਲੋਪੋ, ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕੇ ਏਕਾਰੇ ਨਿਵਤ੍ਤੇ ‘ਜਿਸ ਜਿਸ ਇਤਿ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤੇ ਅਨਾਦਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਲੋਪੋ ‘‘ਜਿਹਰਾਨਂ ਗੀ’’ਤਿ (੫-੧੦੨) ਗੀ. ਜਿਗੀਸਪ੍ਪਕਤਿਤੋ ‘‘ਭੂਤੇ ਈਊਂ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ (੬-੪) ਈ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਞ. ‘‘ਆ ਈ ਊ ਮ੍ਹਾ ਸ੍ਸਾ ਸ੍ਸਮ੍ਹਾਨਂ ਵਾ’’ਤਿ (੬-੩੩) ਈਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸੇ ਬ੍ਯਜਿਗੀਸਿ. ਯਦਿ ਤੁ ਸਪਾਦਿਤੋ ਸਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਸਿਯਾ, ਤਦਾ ਬ੍ਯਜਿਗੀਸੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਂ ਕਰੀਯਮਾਨਂ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਠਮਸ੍ਸੇਕਸ੍ਸਰਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਂ ਭਵਤੀਤਿ ‘‘ਖ ਛ ਸਾਨ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ (੫-੬੯) ਵਿਜਿਯ ਇਤਿ ਸਮੁਦਾਯੇ ਆਦਿਭੂਤਸ੍ਸ ਵਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਿਯਾ ਈਮ੍ਹਿ ਚ ਵਿਹਿਤੇ ਸਪਾਦਿਨੋ ਪਕਤਿਭਾਵੋਤਿ ਵਿਸਦ੍ਦ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਞਾਗਮੋ ਸਿਯਾ, ਤਤੋ ਚ ਅਵਿਵਿਜਿਸੀਤਿ ਅਨਿਟ੍ਠਮ੍ਪਸਜ੍ਜੇਯ੍ਯ.

ਤੁਂਸ੍ਮਾ ਇਚ੍ਛਾਯਨ੍ਤਿ ਚ ਪਕਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਾਨਮੁਪਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਤੇਨ ਸਭਾਵ ਲਿਙ੍ਗੇਨ ਖ ਛ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਦਨ੍ਤੋ ਚ ਅਨੁਮਿਤੋ ਨ ਪਨ ਤੁਂ, ਤੁਮਿਹ ਸੁਤੋਤਿ ਆਹ- ‘ਨ ਤਦਨ੍ਤੋ, ਨਾਪਿ ਛ ਛਸਾ’ਤਿ. ਜਿਘਚ੍ਛਾਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤੇ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਘਸ੍ਸ ‘‘ਚਤੁਤ੍ਥ ਦੁਤਿਯਾਨਂ ਤਤਿਯਪਠਮਾ’’ਤਿ (੫-੭੮) ਗੋ. ਤਸ੍ਸ ‘‘ਕਵਗ੍ਗਹਾਨਂ ਚਵਗ੍ਗਜਾ’’ਤਿ (੫-੭੯) ਜੋ. ਪਾਣਿਨਿਨਾਪੀਹ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯ ਵਿਧਾਯਕੇ ਸੁਤ੍ਤੇ ਵਾਕ੍ਯਮ੍ਪਿ ਯਥਾ ਸਿਯਾਤਿ ਵਾਵਚਨਂ ਕਤਂ, ਤਦਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਰਾਕਤ੍ਤੁਮਾਹ- ‘ਵਾਕ੍ਯਮ੍ਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਕਤ੍ਯਾਦਿਤ੍ਯਤ੍ਰ ਆਦਿ ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ, ਪਕਤਿ ਵਿਸੇਸੋ ਤੁਮਨ੍ਤੋ, ਇਚ੍ਛਤ੍ਥੋ-ਤ੍ਥਵਿਸੇਸੋ ¶ . ਇਦਂ ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਤੁਂਸ੍ਮਾ ਲੋਪੋ ਚਿਚ੍ਛਾਯਂ ਤੇ’’ਇਤਿ ਇਦਂ ਲਕ੍ਖਣਂ. ਨਿਯੋਗਤੋਤਿ ਨਿਯਮੇਨ. ਆਸਙ੍ਕਾਯਮੁਪਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (੩-੧-੭) ਵਾਕ੍ਯਕਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਿਰਾਕਤ੍ਤੁਮਾਹ- ‘ਆਸਙ੍ਕਾਯ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ.

ਅਚੇਤਨਤ੍ਤਾ ਕੂਲਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਾਯਾਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ‘ਕੂਲਪ੍ਪਤਿਤੁਮਿਚ੍ਛਤੀ’ਤਿ ਵਾਕ੍ਯਮੇਵੇਚ੍ਛਾਪਕਾਸਨਮਸਿਦ੍ਧਂ, ਤੇਨਾਸਿਦ੍ਧੇਨ ਵਾਕ੍ਯੇਨਾਸਿਦ੍ਧਾਨਂ ਖ ਛ ਸਾਨਂ ਸਾਧਨਂ ਅਸਿਦ੍ਧੇਨਾਸਿਦ੍ਧਸਾਧਨਂ. ਇਚ੍ਛਾਵਚਨਿਚ੍ਛਾਤਿ ਇਚ੍ਛਾਯ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਾ. ਇਚ੍ਛਾਯਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਉਪਲਦ੍ਧੀਤਿ ਇਚ੍ਛਾਯ ਉਪਲਦ੍ਧਿ ਉਪਾਲਮ੍ਬੋ ਪਰਿਜਾਨਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚੇਤਨਾਵਤਿਚਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਮਾ ਚੇਤਨਾਵਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਉਪਲਦ੍ਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਦਪਦੇਸੇ ਨਾਚੇਤਨੇਪਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਯੋਪੇਸਾ’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਦੇਵਦਤ੍ਤੇ ਰਜ੍ਜੁ ਖੀਲਾਦਿਪਾਣਿਨਾ ਉਯ੍ਯੋਗੋ, ਕੂਲੇ ਮਤ੍ਤਿਕਾਵਿਕੀਰਣਾਦਿ. ਰਜ੍ਜੁ ਗੁਣੋ. ਖੀਲੋ [ਕੀਲ (ਪਞ੍ਚਿਕਾ)] ਸਂਕ੍ਵਾਦਿ.

ਪੁਲੋ ਤਿਣਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਘਾਤੋ. ਸਾ ਸੁਨਖੋ ਮਿਮਰਿਸਤੀਤਿ ਮਰ=ਪਾਣਚਾਗੇ’ਇਚ੍ਛਾਯਂ ਤੁਮਨ੍ਤਾ ਸੋ. ‘‘ਞਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸੇ’’ਤਿ (੫-੧੭੦) ਞਿ. ਦ੍ਵਿਤ੍ਤੇ ਪੁਬ੍ਬਤੋ-ਞ੍ਞਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ‘‘ਖ ਛ ਸੇਸ੍ਵੀ’’ਤਿ (੫-੭੬) ਦ੍ਵਿਤ੍ਤੇ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸਾਸ੍ਸ ਇਮਿਮਰਿਸਤਿ. ਤਥਾ ਪਿਪਤਿਸਤੀਤਿ ‘ਪਤਪਥ=ਗਮੇਨ’ ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ. ਸਾ ਮਿਮਰਿਸਤੀਤਿ ਸਤਿਪਿ ਸਚੇਤਨਤ੍ਤੇ ਵਿਸਤ੍ਤਜੀਵਿਤਸ੍ਸ ਸੁਨਖਸ੍ਸ ਮਰਣਿਚ੍ਛਾ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਪਟਿਪਾਦਿਤਂ. ‘‘ਇਚ੍ਛਾਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਸੇਧੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (੩-੧-੭) ਪਾਣਿਨੀਯਵਾਤ੍ਤਿਕਕਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਨ੍ਨਿਰਾਕਤ੍ਤੁਮਾਹ- ‘ਬੁਭੁਕ੍ਖਿਤੁ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਜਾਤਿਪਦਤ੍ਥਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਨਿਵੁਤ੍ਤਿਮ੍ਪਟਿਪਾਦਯਮਾਹ- ‘ਜਾਤਿਪਦਤ੍ਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਇਤਰੋ ਇਚ੍ਛਤ੍ਥੋ.

ਕਰੀਯਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਯਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮਂ. ਤਞ੍ਚ ਨਾਮ ਜਾਤਿ ਗੁਣਕਿਰਿਯਾਦਬ੍ਬ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤੋ ਪਞ੍ਚਧਾ ਭਵਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਨਾਮਕਮ੍ਮਂ’ ਡਿਤ੍ਥੋ ਡਵਿਤ੍ਥੋਤਿ ਨਾਮੇਨ ਪਿਣ੍ਡਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ. ਜਾਤਿਕਮ੍ਮਂ ਗੋਅਸ੍ਸੋਤਿ ਗੋਤ੍ਤਾਦਿਜਾਤਿਯਾ ਪਿਣ੍ਡਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ. ਗੁਣਕਮ੍ਮਂ ਸੁਕ੍ਕੋਨੀਲੋਤਿ ਸੁਕ੍ਕਾਦਿਨਾ ਗੁਣੇਨ ਦਬ੍ਬਸ੍ਸ ¶ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ. ਕਿਰਿਯਾਕਮ੍ਮਂ ਪਾਚਕੋ ਪਾਯਕੋਤਿ ਪਾਚਕਾਦਿਕਿਰਿਯਾਯ ਦਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ. ਦਬ੍ਬਕਮ੍ਮਂ ਦਣ੍ਡੀਵਿਸਾਣੀਤਿ ਦਣ੍ਡਾਦਿਨਾ ਦਬ੍ਬੇਨ ਪਿਣ੍ਡਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ. ਏਵਂ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਪ੍ਪਕਾਰਸਮ੍ਭਵੇਪਿਚ੍ਛਾਯਮਤ੍ਥੇ ਈਯਸ੍ਸ ਵਿਧਾਨਤੋ ਇਚ੍ਛਾਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਯੇਵ ਕਮ੍ਮਂ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਕਿਰਿਯਾਕਮ੍ਮਮੇਵਾਤ੍ਰ ਗਯ੍ਹਤੇ ਅਮੁਕਮੇਵਤ੍ਥਮੁਪਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਯਦਿਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਯਞ੍ਚ ਨਿਪਾਤ ਸਮੁਦਾਯੋ ਵਿਸੇਸਾਭਿਧਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤਾਸ੍ਯੁਪਗਮੇ ਵਤ੍ਤਤੇ.

ਤਥਾਪੀਤਿਲੋਕਵੁਤ੍ਤਿਰਯਂਵਿਸੇਸਾਭਿਧਾਨਾਰਮ੍ਭੇ. ਤਂਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਯੇਵਾਤਿ ਇਚ੍ਛਾਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਏਵ. ਅਤ੍ਤਨੋਪੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛਤੀਤ੍ਯਾਦਿਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਮਤ੍ਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨਿਪੁਤ੍ਤਾਦੋ ਅਤ੍ਤਨੋਤ੍ਯਨੁਵਤ੍ਤਿਯਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇਨਪਚ੍ਚਯੋਵਿਧੀਯਤੇਪਾਣਿਨਿਨਾ, ਏਤ੍ਥ ਤ੍ਵ(ਤ੍ਤ)ਗ੍ਗਹਣਮਨ੍ਤਰੇਨਾਤ੍ਤ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨ੍ਯੇਵ ਪੁਤ੍ਤਾਦੋ ਕਥਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ ਵਿਸੇਸਵਚਨਾਭਾਵੇ ਹਿ ਪਰਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨ੍ਯਪਿ ਪਪ੍ਪੋਤੀਤੀਮਂਚੋਦ੍ਯਮੁਬ੍ਭਾਵਯ ਮਾਹ- ‘ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਈਯਸ੍ਸ ਪਰਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨ੍ਯਪਿ ਪਸਙ੍ਗੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕੁਤੋਚਾਹ-ਈਯਸ੍ਸਾਇਤਿਧਾਨਾ’ਤਿ. ਅਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸਾਵਚਨੇ ਈਯਸ੍ਸਾਨਭਿਧਾਨਾਤਿ ਭਾਵੋ.

ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਕਰਣੇ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਵਾ ਤਤਿਯਾ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛਤੀਤੇਤ੍ਥਾਪਿ. ਨ ਇਟ੍ਠੋਤਿ ਈਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਨਾਭਿਮਤੋ. ਨੇਵੇਤ੍ਥ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਦਤੋ-ਧਿਪ੍ਪਾਯਾਮਾਹ ‘ਸਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤ ਯੇਵੇਤਿ ਭਾਵੋ’ਤਿ. ਯਦਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਾਯਂ ਸਾਪੇਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇਪਿ ਸਿਯਾ, ਤਦਾਯਮਨਿਟ੍ਠਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਯਦਿਚੇਤ੍ਥ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

ਅਨਿਟ੍ਠਪ੍ਪਸਙ੍ਗਸ੍ਸ ਸਰੂਪਮਾਹ- ‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਤ੍ਤੀਯਤੀਤਿ ਸਿਯਾ’ਤਿ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇਨ ਈਯੇਨੇਵ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਸ੍ਸਾਭਿਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਪ੍ਪਯੋਗੋਤਿ ਚੇਤਮ੍ਪਿ ਨ ਸਙ੍ਗਤਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪਾਦਯਮਾਹ ‘ਨ ਚ ਸਕ੍ਕਾ’ਤਿਆਦਿ. ਕਸ੍ਮਾਦੇਵਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਆਹ- ‘ਪਕਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਪੂਪਾਦਿਕਾਯ ਪਕਤਿਯਾ ਸਮਾਨਤ੍ਥਸ੍ਸੇਵ ਵਿਸੇਸਨਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਿਪਦੇ ਅਨ੍ਤੋਭਾਵ ਦਸ੍ਸਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕ੍ਵਪਨੇਵਂ ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤ੍ਯਾਹ- ‘ਤਂਯਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ‘‘ਤਮਸ੍ਸ ਸਿਪ੍ਪਂ ਸੀਲਂ ਪਣ੍ਯਂ ਪਹਰਣਂ ਪਯੋਜਨਂ’’ਤਿ (੪-੨੭) ਣਿਕੇ ਆਪੂਪਿਕੋ. ਨਤੁ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਥਸ੍ਸਾਤਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤੇਨ ਸਾਧੇਤੁਮਾਹ- ‘ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਾਰਣਮਾਹ- ‘ਸਾਮ੍ਯਨ੍ਤਰੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ¶ ਧੁਰੁਨੋ ਕੁਲਨ੍ਤਿ ਸਾਮ੍ਯਨ੍ਤਰਬ੍ਯਵਚ੍ਛੇਦਾਯ ਦੇਵਦਤ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸੋ ਪਾਦਾਨਤੋ ਗੁਰੁਕੁਲਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਪਦੇਨ ਦੇਵਦਤ੍ਤਤ੍ਥਸ੍ਸਾਨ੍ਤੋ ਭਾਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਮੇਤ੍ਥੋਪਿ ਸਮਾਨਨ੍ਤੂਪਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਤਥੇਹਾਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਥਾਤ੍ਤਨੋ ਪੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛਤੀਤ੍ਯੇਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾਕ੍ਯੇ ਪਦਸ੍ਸਾਨ੍ਵਾਖ੍ਯਾਨਤੋ ਅਤ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਪ੍ਫਯੋਗੋ ਕਿਨ੍ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਨਚਾਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਪਦਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਤ੍ਤੀਯਾਦਿਨੋ ਪਦਸ੍ਸ. ਨਚਾਪਿ ਅਪ੍ਪਯੋਗੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕਾਰਣਮਾਹ- ‘ਈਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’ਤਿਆਦਿ. ਈਯਨ੍ਤੋ ਪੁਤ੍ਤੀਯਾਦਿ, ਨਿਯੋਗਤੋ ਨ ਪਪ੍ਪੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਬ੍ਬਾਚੀਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਵਾਚੀਸਦ੍ਦਯੋਗਂ. ਸੁਤਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਅਸੁਤਤ੍ਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਸੁਤਗ੍ਗਹਣਂ. ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਰਣਾਦ੍ਯੁਪਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤ੍ਯਨੇਨ ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਕਰਣਾਦਿਤੋਪਿ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸਤ੍ਤ ਨਿਯਤਾ ਗਮ੍ਯਤੇ, ਸੁਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਤੁ ਗਹਣਮੁਪਲਕ੍ਖਣਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵਦਤਿ.

ਨਨੁ ਚ ਸੁਤ੍ਤੇ ਕਮ੍ਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਮਸਮੁਦਾਯਤੋਪੀਯੋ ਸਿਯਾ ਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯੇਵ (ਮਭਾ)ਵਂ ਸਾਧਯਮਾਹ- ‘ਕਮ੍ਮਾ’ਤਿਆਦਿ. ਵਤ੍ਤੁਂ ਇਟ੍ਠਾ ਏਕਸਖ੍ਯਾ ਯਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਤਂ ਤਥਾਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਤ੍ਤੁਮਿਟ੍ਠੇਕ ਸਙ੍ਖ੍ਯਸ੍ਸ ਗਹਣਮਾਹ- ‘ਕਮ੍ਮਸਮੁਦਾਯਤੋ’ਤਿ. ਕਿਮ੍ਪਨਾਵਯਵਤੋ ਨ ਸਿਯਾ’ ਮਹਨ੍ਤਮ੍ਪੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛਤੀ’ਚ੍ਚਤ੍ਰ ਪੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਚਤੋਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ ‘ਅਵਯਵਤੋਪਿ ਸਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤਾਯੇਵਾ’ਤਿ. ਨ ਭਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਏਵਞ੍ਚਰਹਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਚੋਦੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘ਚਰਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਮਹਾ ਚਾਯਂ ਪੁਤ੍ਤੋਚੇਤਿ ਮਹਾਪੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛਤੀਤਿ ਯਦੇਵਂ ਕਰੀਯਤਿ ਤਦਾਯਮ੍ਪਯੋਗੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਭਵਿਤਬ੍ਬਮੇਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਉਪਮੀਯਤੇ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ ਸਾਧੀਯਤੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਕੀਦਿਸਨ੍ਤਮੁਪਮਾਨਮਿਚ੍ਚਾਹ- ‘ਪਸਿਦ੍ਧਸਾਧਮ੍ਯਾ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਸਿਦ੍ਧੋ ਗਵਾਦਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਾਧਮ੍ਯਾ ਸਮਾਨ ਰੂਪਤਾਯ ਯਮ੍ਪਸਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਗਵਯਾਦਿਨੋ ਸਾਧਿਯਸ੍ਸ ਸਾਧਨਂ ਤਮੁਪਮਾਨਨ੍ਤ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਸਮਾਨੋ ਧਮ੍ਮੋ-ਸ੍ਸੇਤਿ ਸਧਮ੍ਮੋ, ਗਵਾਦਿਯੇਵ. ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸਾਧਮ੍ਯਂ. ਸਾਧ੍ਯਤੇ ਉਪਮੀਯਤੇ-ਨੇਨੇਤਿ ਸਾਧਨਮੁਪਮਾਨਂ ਗਵਾਦਿ. ਸਾਧੁਤੇ ਉਪਮੀਯਤੇਤਿ ਸਾਧਿਯੋ, ਗਵਯਾਦਿ. ਤਸ੍ਸ ਸਾਧਨਂ ਸਾਧਿਯਸਾਧਨਂ.

ਪੁਤ੍ਤਮਿਵਾਚਰਤੀਤਿ ¶ ਏਤ੍ਥ ‘ਆਵਸਥਮਾਵਸਤਿ’ਚ੍ਚਾਦੋ ਵਿਯ ਆਧਾਰਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਪੁਤ੍ਤੇ ਵਿਯ ਮਾਣਵਕੇ ਮਧੁਰਨ੍ਨਪਾਨਦਾਨਾਦਿਕਮਾਚਰਣਂ ਕਰੋਤਿਚ੍ਚੇਵਮਤ੍ਥਸਮ੍ਭਵੇਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਭਾਵੋਤ੍ਯਵਗਮਯਿਤੁਮਾਹ- ‘ਪੁਤ੍ਤੇ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਸਿਦ੍ਧੇਨ ਸਾਧਨਭਾਵੇਨੁਪਮਾਨਭੂਤੇ ਪੁਤ੍ਤੇ ਆਚਰਣਮ੍ਪਿ ਪਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਆਹ- ‘ਤਮ੍ਪਸਿਦ੍ਧ’ਨ੍ਤਿ. ਤਦਾਚਰਣੇਨ ਤੇਨ ਆਚਰਣੇਨ ਪੁਤ੍ਤਮਾਣਵਕਵਿਸਯਮਾਚਰਣਂ ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਮਾਣਵਕ ਸਦ੍ਦੇਨੁਪਚਾਰਤੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਸਯੀਵਸੇਨ ਵਿਸਯਭਾਵਵੋਹਾਰੋਤਿਪਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋ ਪਨੇਤਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ‘ਪੁਤ੍ਤਮਿਵ ਪੁਤ੍ਤਵਿਸਯ ਮਾਣਵਕਮਿਵ ਆਚਰਤਿ ਮਾਣਵਕਵਿਸਯਮਾਚਰਣਂ ਕਰੋਤੀ’ਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤੁ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਦ੍ਵਯਂ ਯਥਾਯੋਗਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਨਨੁ ਚ ਯਜ੍ਜਤ੍ਰੋਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਈਯੇਨੇਵ ਜੋਤਿਤੋਤਿ ਇਵਸਦ੍ਦੋ ਨਿਵਤ੍ਤਤੇ, ਤਦੋਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਭਾਵੋ ਪੁਤ੍ਤ ਸਦ੍ਦੇਵ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਤਂ ਕਥਮੁਪਮੇਯ੍ਯਵਚਨਸ੍ਸ ਮਾਣਵਕਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਯੋਗੋ ਯੁਤ੍ਤੋਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ- ‘ਉਪਮਾਨਵਚਨਤੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਤਬ੍ਬਿਸਿਟ੍ਠਾਚਰਣੇਤਿ ਤੇਨੋਪਮਾਨੇਨ ਵਿਸਿਟ੍ਠੇ ਆਚਰਣੇ. ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਭਾਵਸ੍ਸਾਨਿਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘ਉਪਮਾਨ ਵਿਸਿਟ੍ਠਾਚਰਣੇ ਉਪਮਾਨਵਚਨਤੋ ਈਯਸ੍ਸ ਵਿਧਾਨੇ ਨੋਪਮੇਯ੍ਯਵਚਨਮਨ੍ਤਰੇਨੋਪਮਾਨਵਚਨਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਭਾਵਸ੍ਸਾਨਿਵਤ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਯਦ੍ਯੁਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਭਾਵਸ੍ਸ ਈਯੇਨੇਵ ਜੋਤਿਤਤ੍ਤਾ ਤਦਨ੍ਤਸ੍ਸੁਪਮੇਯ੍ਯੇ ਵੁਤ੍ਤਿ ਸਿਯਾਤ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਪਬ੍ਬਤਾਯਤੀਤਿ ‘‘ਕਤ੍ਤੁਤਾਯੋ’’ਤਿ (੫-੮) ਆਯੋ. ਉਪਮੇਯ੍ਯਸ੍ਸਾਨਿਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਪਮੇਯ੍ਯ ਕਤ੍ਤੁਸਾਮਞ੍ਞੇ ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ.

ਯਥਾਨਨ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤੇ ਉਪਮਾਨੇ ਉਪਮੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਮਾਣਵਕਸ੍ਸ ਪਯੋਗੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ, ਤਥਾਤ੍ਰਾਪਿ ‘ਪਾਸਾਦੇ ਕੁਟਿਯ’ਨ੍ਤਿ ਚੋਪਮੇਯ੍ਯਸ੍ਸਪਯੋਗੋਤਿ ਅਤਿਦਿਸਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਹੇਟ੍ਠਾਵਿਯੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਉਪਮਾਨੇ ਉਪਮੇਯ੍ਯਸ੍ਸਾਨਨ੍ਤੋਭਾਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਨੁ ਕਿਮਤ੍ਥਮਿਦਮੁਚ੍ਚਤੇ ਯਵਤਾਯੋ ਪਾਸਾਦੇ ¶ ਇਵਾਚਰਤਿ ਸੋ ਪਾਸਾਦਮਿਵਾਚਰਤੀਤਿਪਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਨਾਤ੍ਥਭੇਦੋ-ਞ੍ਞਤ੍ਰ ਵਚਨਿਚ੍ਛਾਭੇਦਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇਨੇਵੇਤ੍ਥਾਪਿ ਈਯੋ ਸਿਦ੍ਧੋ, ਤਤੋ ਨਾਤ੍ਥੋ-ਨੇਨ ਵਚਨੇਨੇ ਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ- ‘ਯਦਿਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਏਤ੍ਥ ਕਤ੍ਤੁਤੋਇਤਿ ਵਚਨਾ ਕਮ੍ਮਾਤਿ ਨਿਵਤ੍ਤਤੇ, ਆਯਗ੍ਗਹਣਾ ਈਯੋ. ਕਦਾ ਪਨ ਕਤ੍ਤੁਵਿਸੇਸੋ-ਵਸੀਯਤਿਚ੍ਚਾਹ-‘ਯਤ੍ਥ੍ਯਾਦਿਸਦ੍ਦਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤੇ’ਤਿਆਦਿ. ਪਬ੍ਬਤਾਯਤਿ ਹਤ੍ਥਿਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਨਾ ਹਤ੍ਥ੍ਯਾਦਿ ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤੇ ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਕੋਯਂ ਚ੍ਯਤ੍ਥੋਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯ ‘‘ਅਭੂਤਤਬ੍ਭਾਵੇ ਕਰਾਸਭੂਯੋਗੇ ਵਿਕਾਰਾਚੀ’’ਤਿ (੪-੧੧੯) ਚੀਸ੍ਸ ਅਭੂਤਤਬ੍ਭਾਵੇ ਕਰਾਦਿਯੋਗੇਸਤਿ ਵਿਧਾਨਾ ‘ਅਭੂਤਤਬ੍ਭਾਵੋ ਕਰਾਦਿਵਿਸਿਟ੍ਠੋ’ਤਿ ਆਹ. ਅਭੂਤ ਤਬ੍ਭਾਵਸ੍ਸ ਕਰਾਦਿਵਿਸਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਕਰੋਤ੍ਯਤ੍ਥਨਿਵਤ੍ਤਿਯਾਵਸ੍ਸਂ ਪਾਣਿਨਿਯਾ ਵਿਯ ਭੁਵਿਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਮਞ੍ਞਥਾ ਕਰੋਤ੍ਯਤ੍ਥੇਪਿ ਸਿਯਾਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯ ਨਿਵਤ੍ਤਿਹੇਤੁਮਾਹ- ‘ਤੇਨੇਵਾ’ਤਿਆਦਿ. ਯੇਨੇਵ ਕਰੋਤ੍ਯਾਦਿਵਿਸਿਟ੍ਠੋ ਅਭੂਤਤਬ੍ਭਾਵੋਚ੍ਯਤ੍ਥੋ ਤੇਨੇਵ ਹੇਤੁਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਵਤ੍ਯਤ੍ਥੇ-ਨੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਲਦ੍ਧੇ ਕਰੋਤ੍ਯਤ੍ਥੋਪ੍ਯਨਿਟ੍ਠੋ ਲਬ੍ਭਤਿਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯ ਤਨ੍ਨਿਵਤ੍ਤਿਮ੍ਪਟਿਪਾਦਯਮਾਹ- ‘ਕਰੋਤ੍ਯਤ੍ਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਧਵਲਂ ਧਵਲਂ ਕਰੋਤਿ ਧਵਲੀਕਰੋਤਿਚ੍ਚੇਵ ਚੀਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਕਮ੍ਮੇਨੇਵ ਕਰੋਤਿਸ੍ਸਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਾਰਣਨ੍ਤਰਮਾਹ- ‘ਇਹ ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਇਹ ਕਤ੍ਤੁਤੋਤਿ ਵਤ੍ਤਤੇ ਤਤੋਚੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਸਤ੍ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਨ ਭਵਤ੍ਯਤ੍ਥੇਯੇਵਾਨ੍ਤੋਭਾਵਾ ਨ ਤਨ੍ਨਿਵਤ੍ਤਿ ਪਟਿਪਾਦਿਤਾ. ਤਪ੍ਪਕਰਣੇਤਿ ਧਾਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯਪ੍ਪਕਰਣੇ. ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਨ੍ਤਿ ਪਟਇਚ੍ਚਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਂ ਤਤੋ ‘‘ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਞ੍ਞੇਪਿ ਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ (੪-੧੨੦) ਰਾਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ. ‘‘ਰਾਨੁਬਨ੍ਧੇਨ੍ਤਸਰਾਦਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੪-੧੩੨) ਅਨ੍ਤਸਰਾਦਿਸ੍ਸ ਲੋਪੋ. ਚ੍ਯਨ੍ਤਾ ਪਚ੍ਚਯਾਭਾਵਤ੍ਥਂ- ‘ਅਚੀਤੋ’ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਵਿਧਾਨਸੁਤ੍ਤੇ ਪਟਿਸੇਧੋ ਨ ਕਤੋ, ਤੇਨਾਹ-‘ਅਚੀਤੋਤਿ ਪਟਿਸੇਧਾਭਾਵਾ’ਤਿ. ਚੀਤਿ ਭੁਸੋਇਤਿ

ਪਠਮਨ੍ਤਾਚੀ ¶ . ਣਾਦਿਵੁਤ੍ਤਿਤ੍ਤਾ ‘‘ਏਕਤ੍ਥਤਾਯ’’ਨ੍ਤਿ (੨-੧੧੯) ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੋ. ਇਹੇਚੇਤਿ ‘ਚ੍ਯਤ੍ਥੇ’’ ਇਤੀਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ. ਨ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਨਨੁ ਚ ਅਸਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਦੁਤਿਯਾਗ੍ਗਹਣੇ ਦੁਤਿਯਨ੍ਤੇਹਿਚ੍ਚਾਯਂ ਵਿਸੇਸੋ ਕੁਤੋ ਲਬ੍ਭਤੇ ਯੇਨ ‘ਸਦ੍ਦਾਦੀਹਿ ਦੁਤਿਯਨ੍ਤੇਹੀ’ਤਿ ਵਿਵਰਣਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਸਚ੍ਚਂ, ਤਥਾਪਿ ਪਚ੍ਚਯਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਯੁਤ੍ਤੇਪਿ ਪਞ੍ਚਮਿਯਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ‘ਸਦ੍ਦਾਦੀਨੀ’ਤਿ ਦੁਤਿਯਾਯੋਪਾਦਾਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਤਥਾ ਵਿਵਰਣਂ ਕਤਂ.

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਤਮਧੀਤੇ ਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਕਣਿਕਾਚਾ’’ਦੋ (੪-੧੪) ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਕਿਰਿਯਾਵਾਤ੍ਯਵਧਾਰਣੇਨ ਯਂ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ, ਤਮੁਪਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਨ ਕਾਲੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਦੀਪਿ ਅਧੀਤੇਚ੍ਚਾਦੀਸੁ ਵਤ੍ਤਮਾਨਕਾਲੇਨ ਕਤ੍ਤੁਨਾ ਏਕਵਚਨੇਨ ਚ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਤਥਾਪਿ ਤੇਸਮਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਭੂਤਾਦਿਕੇ ਕਾਲੇ ਕਮ੍ਮਾਦੋ ਸਾਧਨੇ ਬਹੁਵਚਨੇਨ ਚ ਪਚ੍ਚਯੋ ਸਿਯਾ ਏਵੇਤਿ ਭਾਵੋ.

ਨਨੁ ਚ ‘‘ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੇਨਾਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ (੫-੧੨) ਇਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਤ੍ਤੇ-ਯਮਾਰਬ੍ਭਤੇ ਅਸ੍ਸਪਿ ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੇਯੇਵ ਵਿਧਾਨਂ, ਤਤੋ ਚ ਸਦ੍ਦਾਦੀਹਿ ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੇ ਇਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਦਿਸ੍ਸਤੇ ਚ ਇਪ੍ਪਚ੍ਚਯਪਯੋਗੋਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯ ‘ਨਾਯਮਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਬਾਧਕੋ’ਤਿ ਪਟਿਪਾਦੇਤੁਮਾਹ- ‘ਧੂਵਂ ਕਰੋਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਨਾਨਾਭਿਨ੍ਨਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਨਾਨਾਵਾਕ੍ਯਂ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੇਨ, ਤੇਨ ਭਿਨ੍ਨਵਾਕ੍ਯਭਾਵੇਨਾਯਸ੍ਸ ਇਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਚ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੇਨਾਮਸ੍ਮੀ’’ਤ੍ਯੇਕਂ ਵਾਕ੍ਯਂ, ‘‘ਸਦ੍ਦਾਦੀਨਿ ਕਰੋਤ੍ਯ’’ਪਰਂ. ਏਤਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਭਿਨ੍ਨਵਾਕ੍ਯਾਨਿ- ‘ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੇ ਨਾਮਸ੍ਮਾ ਇਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਭਵਤਿ, ਸਦ੍ਦਾਦੀਨਿ ਕਰੋਤਿਚ੍ਚਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਆਯੋ ਭਵਤੀ’ਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਮਾਖ੍ਯਾਤਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਵਾਕ੍ਯਪਰਿਸਮਤ੍ਤਿਯਾ ਭਿਨ੍ਨਤਾ, ਅਭਿਨ੍ਨੇ ਹਿ ਕਿਰਿਯਾਪਦੇਕਵਾਕ੍ਯਤਾ, ਭਿਨ੍ਨੇਤੁ ਨਾਨਾਵਾਕ੍ਯਤਾ, ਨਾਨਾਵਾਕ੍ਯੇ ਚ ਸਤਿ ਸਮੁਚ੍ਚਯੋ. ਨ ਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਸੇਸਭਾਵੇਨ ਵਿਧਾਨਮੇਵ ਬਾਧਾਹੇਤੁ, ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਏਕਵਾਕ੍ਯਤਾਪਿ, ਤਂ ਯਥਾ-‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਦਧਿ ਦਿਯ੍ਯਤਂ, ਤਕ੍ਕਂ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਾਯੇ’ਤਿ. ਨਾਨਾਵਾਕ੍ਯੇ ਤੁ ਸਮੁਚ੍ਚਯੋ, ਤਂ ਯਥਾ- ‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਭੋਜੀਯਨ੍ਤੁ, ਮਾਢਰਾਯ ਵਤ੍ਥਯੁਗਲਂ ਦੀਯਤੂ’ਤਿ ਮਾਢਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਭਾਵੇਨ ਭੋਜੀਯਤੇ ਵਤ੍ਥਯੁਗਲਞ੍ਚ ਲਭਤੇ, ਤੇਨੋਜੁਕਂ ¶ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਵਤ੍ਥਯੁਗਲਦਾਨੇਨ ਸਾਮਞ੍ਞਵੁਤ੍ਤਂ ਭੋਜਨਂ ਨ ਬਾਧੀਯਤੇ, ਤਥੇਹਾਪਿ ਉਜੁਕਂ ਵਿਹਿਤੇਨਾਯੇਨ ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਹਿਤੋ ਇਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਨ ਬਾਧੀਯਤੇ ਲਕ੍ਖਿਯਾਨੁਰੋਧੇਨ ਸਤ੍ਥਕਾਰਸ੍ਸ ਵਾਕ੍ਯ ਭੇਦਾਭੇਦੋਤਿ ਨਾਨਵਟ੍ਠਿਤਿਦੋਸੋਤਿ ਮਞ੍ਞਤੇ. ਤਿਮ੍ਹਿ ਲੇ ਚ ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਨ ਵਿਹਿਤੋ ਪਾਣਿਨੀਆਦੀਹਿ ਵਿਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘ਜਲ ਦਲ- ਦਿਤ੍ਤਿਯਂ’. ‘‘ਮਾਨੋ’’ਤਿ (੫-੬੫) ਮਾਨੋ, ‘‘ਕਤ੍ਤਰਿ ਲੋ’’ਤਿ ‘‘ਪਰੋਕ੍ਖਾਯਂ ਚੇ’’ਤਿ (੫-੭੦) ਚਗ੍ਗਹਣੇਨ ‘ਦਲ ਦਲ’ਇਤਿਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ ‘‘ਲੋਪੋਨਾਦਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸ’’ (੫-੭੫) ‘‘ਸਰਮ੍ਹਾ ਦ੍ਵੇ’’ਤਿ (੧-੩੪) ਦਸ੍ਸਲਸ੍ਸ ਚ ਦ੍ਵਿਭਾਵੇ ਦਦ੍ਦਲ੍ਲਮਾਨਾ. ਜਲਮਾਨਾਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਿਰਿਯਾਸਮਭਿਹਾਰੇ ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਚ ਸਕ੍ਕਤੇ ਵਿਯ ਭੁਸਾਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞੇਪਿ ਕਿਰਿਯਾਸਮਭਿਹਾਰੋ ਕਿਰਿਯਾਪਰਿਵਤ੍ਤਨਂ, ਤਞ੍ਚ ਯਦਾ ਕਿਰਿਯਮਞ੍ਞੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਮਞ੍ਞੋ ਕਰੋਤਿ, ਤੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਞ੍ਚੇਤਰੋ, ਤਦਾ ਭਵਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ. ‘‘ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਹਿਤਾ ਵਿਧਯੋ ਪਯੋਗਮਨੁਸਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ‘ਦਲ-ਦਿਤ੍ਤਿਯ’ਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਮਾ ‘‘ਮਾਨੋ’’ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵਿਹਿਤੋ ਮਾਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਭੁਸਤ੍ਥੇ ਆਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞੇ ਚ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਦਦ੍ਦਲ੍ਲ ਮਾਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭੁਸਂ ਜਲਮਾਨਾ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨ ਜਲਮਾਨਾਤਿ ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਨਮੋ ਕਰੋਤਿ ਨਮੋਸਦ੍ਦਮੁਚ੍ਚਾਰੇਤਿ, ਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਤਿ ਸਦ੍ਦਮੁਚ੍ਚਾਰੇਤੀਤਿਚ੍ਚੇਵਮਤ੍ਥੋ (ਨ) ਗਹੇਤਬ੍ਬੇ ਅਨਿਸ੍ਸਯਨਤੋ ਅਨਭਿਧਾਨਤੋ ਵਾ.

ਅਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨੋਤਿ ਅਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨੋ ਅਸਿਦ੍ਧਾਵਤ੍ਥੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਾਰਕਸਾਧਿਯੋਤਿ ਯਥਾਲਾਭਂ ਕਾਰਕੇਹਿ ਸਾਧਿਯੋ. ਅਸਤ੍ਵਭੂਤੋਤਿ ਅਦਬ੍ਬਭੂਤੋ. ਅਯਨ੍ਤੁ ਕਿਰਿਯਾਰੂਪੋ ਪਦਤ੍ਥੋ ਪਚਤ੍ਯਾਦੀਨਂ ਵਿਕ੍ਲੇਦਨਾਦਿਪਧਾਨਕਿਰਿਯਾਰੂਪੋ ਚ ਤਦਵਯਵਰੂਪਾ ਪੁਬ੍ਬਪਰੀਭੂਤਉਦ੍ਧਨਾਰੋ ਪਨਾਦਿਕਾਦਯੋ ਤਾਦਤ੍ਥਿਯਾ ਚ ਪਚਤ੍ਯਾਦਿਵਚਨੀਯਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੇ ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੇ ਧਾਤੁਤੋ ਵਿਧੀਯਮਾਨੋ ਤ੍ਯਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਤਥਾਭੂਤਮੇਵ ¶ ਵਦਤੀਤਿ ਭੇਦਾਭਾਵਾ ਅਭੇਦਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯੇਕਵਚਨੇਨੋਚ੍ਚਤੇ, ‘ਨ ਬਹੁਵਚਨੇਨ, ਤੇਨੇਤ੍ਥ ‘ਠੀਯਤੇ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ, ਠੀਯਤੇ ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਹੀ’ਤਿ ਭਵਤਿ. ਨ ਯਤੋਕੁਤੋਚੀਤਿਆਦਿਨਾ ਯਤੋ ਯਤ੍ਥ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਤੋ ਤਤ੍ਥ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਯਤੋ ਯਤ੍ਥ ਵਿਧਿ, ਸ ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ ਭਵਤੀਤਿ ਨਾਮੇਹਿ ਵਚਨੀਯਤ੍ਥਤੋ-ਤ੍ਥਨ੍ਤਰਭੂਤੋ ਯੋਯਂ ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੋ ਕਮਾਦੀਨਮਤ੍ਥਭੂਤੋ, ਸੋ ਸਕਤ੍ਥੋਤਿ ਸਕਤ੍ਥੇਯੇਵਾਯਮਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਚੁਰਾਦਿਣਿਵਿਯਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਤਸ੍ਸਚਾਤਿ ਏਕਾਰਸ੍ਸ ਚ. ਅਥ ਅਤਿਹਤ੍ਥਯਤਿਚ੍ਚਾਦੋ ਪਾਦਿਵਿਸਿਟ੍ਠੇ ਏਵ ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੇ ਇਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਵਿਧਾਨਾ ਤਦਤ੍ਥਵਿਹਿਤੇਨੇਵ ਇਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਾਦਿਵਿਸਿਟ੍ਠੋ ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤੇਨ ਕਿਮਤ੍ਥੋ ਇਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਦਿਯੋਗੋਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯ ਪਯੋਜਨਮਾਖ੍ਯਾਤੁਮਾਹ- ‘ਅਤਿਹਤ੍ਥਯਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਨ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਸਮਤ੍ਥਤਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਤ੍ਥਮਾਚਿਕ੍ਖਤਿ, ਵੇਦਮਾਚਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਸੁਖਾਪੇਤਿਚ੍ਚਾਦੋ ਸੁਖਂ ਵੇਦਯਤਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਵਾਪਾਠਾਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ਪਾਠਤੋ.

ਅਸਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਸਕਤ੍ਥੇਤਿ ਕਥਂ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਆਹ- ‘ਅਤ੍ਥਾਨਤਿ ਦੇਸਾ’ਤਿ. ਅਤ੍ਥਾ-ਨਤਿਦੇਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਅਨਿਦ੍ਦੇਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਸ੍ਸਾ-ਨਤਿਦੇਸਮਤ੍ਤੇਨ ਸਕਤ੍ਥੋਯੇਵ ਣਿਨਾ ਵਾਚ੍ਚੋਤਿ ਕਥਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇਚ੍ਚਾਹ- ‘ਸਕਤ੍ਥਸ੍ਸ ਚ ਸੁਤਤ੍ਤਾ’ਤਿ. ਚੁਰ=ਥੇਯ੍ਯੇ ਇਚ੍ਚਾਦੀਸੁ ਥੇਯ੍ਯਾਦਿਕਸ੍ਸ ਸਕਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸੁਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੋਗਵਿਭਾਗਤੋਤਿ ‘ਣੀ’ਤਿਯੋਗਵਿਭਾਗਤੋ, ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਾਮ੍ਯਮਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਸਤ੍ਤਙ੍ਗਂ ਰਜ੍ਜਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਪਯੋਜਕਬ੍ਯਾਪਾਰੇ ਣਿ.

ਪਯੋਜਕੋ ਚੋਦਕੋ ਬ੍ਯਾਪਾਰਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਨਨੁ ਚ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ‘ਕਤ੍ਤਾਰਂ ਪਯੋਜਯਤੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਕਥਂ ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਤ੍ਤਂਤਿ ਆਹ- ‘ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਨਾਵਸ੍ਸਂ ਕਿਰਿਯਾਪਵਤ੍ਤਕਤ੍ਤੇਨੇਵ ਯੋਗ੍ਗਤਾਮਤ੍ਤੇਨਪਿ ¶ ਕਤ੍ਤੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਕਿਰਿਯਾਯ ਯੋਗ੍ਗੋ’ਤਿਆਦਿ. ਪਾਸਾਣਮ੍ਬਲੇਨੁਟ੍ਠਾਪੇਤਿ’ਚ੍ਚਾਦੀਸੁ ਹਿ ਯੋਗ੍ਯਤਾਯਪਿ ਕਤ੍ਤੁਤ੍ਤਾਵਸਾਯੋਸਿਯਾ, ਕੋਪਨਾਯਂ ਪਯੋਜਕਬ੍ਯਪਾਰੋਤਿ ਆਹ- ‘ਪੇਸਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਦਾਸਾਦਿਨੋ ਹੀਨਸ੍ਸ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਤ੍ਥੇ ਨਿਯੋਜਨਂ ਪੇਸਨਂ. ਗੁਰੁਆਦਿਨੋ ਸਕ੍ਕਾਰਪੁਬ੍ਬਂ ਬ੍ਯਾਪਾਰਣਮਜ੍ਝੇਸਨਂ. ਤਂ ਪੇਸਨਜ੍ਝੇਸਨਾਦਿਕਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਸਭਾਵੋ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤੋ.

ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਆਨੁਕੂਲ੍ਯਭਾਗਿਨੋ ਬ੍ਯਾਪਾਰਸ੍ਸ ਗਹਣਂ, ਤਥਾ ਚ ‘ਭਿਕ੍ਖਾ ਵਾਸਯਤਿ ਕਾਰੀਸੋ-ਜ੍ਝਾਪੇਸੀ’ਤਿ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ਭਿਕ੍ਖਾ ਹਿ ਪਚੁਰਬ੍ਯਞ੍ਜਨਵਤੀ ਲਬ੍ਭਮਾਨਾ ਵਾਸਾਨੁਕੂਲਂ ਤਿਤ੍ਤਿਵਿਸੇਸਮੁਪਜਨਯਤਿ. ਕਾਰੀਸੋਪਿ ਨਿਵਾਤੇ ਪਦੇਸੇ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਜ੍ਜਲਿਤੋਜ੍ਝਯਨਵਿਰੋਧਿ ਸੀਤਕਤਮੁਪਦ੍ਦਵਮਪਨਯਨ੍ਤੋ-ਜ੍ਝਯਨਾਨੁਕੂਲਸਾਮਤ੍ਥਿਯਮਾਦਧਾਤਿ ਤਤੋ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਯੁਤ੍ਤਮ੍ਪਯੋਜਕਤ੍ਤਨ੍ਤਿ.

ਪਯੋਜਕਬ੍ਯਾਪਾਰੇਤੀਦਂ ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸਨਂ ਵਾ ਸਿਯਾ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨਂ ਵਾ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਿ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨਂ ਸਿਯਾ, ਤਦਾ ਪਯੋਜਕਬ੍ਯਾਪਾਰੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਣੀਣਾਪੀ ਵਿਧੀਯਨ੍ਤੀਤਿ (ਗਮਨਂ) ਪਤਿ ਯੋ ਨਿਯੋਗੋ ਤਦਤ੍ਥੋ ਗਮਿ, ਨ ਗਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਸ ਚਾਯਂ ਪਯੋਜ੍ਜੋਤਿ ‘ਗਮਯਤਿ ਮਾਣਵਕਂ ਗਾਮ’ਨ੍ਤਿ ਗਤ੍ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਯੋਜ੍ਜੇ ‘‘ਗਤਿਬੋਧਾਹਾਰੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ (੨-੪) ਵਿਹਿਤਾ ਦੁਤਿਯਾ ਨ ਪਪ੍ਪੋਤਿ, ਤਤੋ ਪਕਤ੍ਯਤ੍ਥਵਿਸੇਸਨਪਕ੍ਖੋ ਦੁਟ੍ਠੋਤਿ ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸਨਪਕ੍ਖਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸਨਂ ਵੇਦਂ ਨ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨ’ਨ੍ਤਿ.

ਪਯੋਜਕਮਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣੇਤਿ ਮਤ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਸਾਮਞ੍ਞਵਾਚੀ, ਯਥਾ ‘ਕਞ੍ਞਾ ਮਤ੍ਤਂ ਵਾਰਯਤੀ’ਤਿ. ਕਤ੍ਤਾਰਂ ਯੋ ਪਯੁਜ੍ਜਤਿ ਯੋ ਚ ਕਰਣਾਦੀਨਂ ਪਯੋਜਕੋ ਤੇਸਂ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਗਹਣੇ ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬ੍ਯਾਪਾਰੇਤ੍ਵੇਵਾਤਿ ਪਯੋਜਕਗ੍ਗਹਣਮਨ੍ਤਰੇਨ ਬ੍ਯਾਪਾਰੇਇਚ੍ਚੇਵ ਵਚਨਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾਤਿ ਭਾਵੋ, ਤਨ੍ਤਿ ਪਯੋਜਕਗ੍ਗਹਣਂ, ਵਿਸਿਟ੍ਠੋ ਵਿਸਯੋ ਯਸ੍ਸ ਪਯੋਜਕਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸਤਂਤਥਾਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੋਪਨਾਯਂਵਿਸਿਟ੍ਠੋ ਵਿਸਯੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਯੋ ਲੋਕੇ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਇਤੋਵਾਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਸ੍ਸ ਹੇਤੁਨੋ ਪਰਾਮਾਸੋ. ਤਨ੍ਤਿ ਚੁਰਾਦੀਹਿ ਣਿਵਿਧਾਨਂ. ਏਵਂਸਦ੍ਦੋ ਵਕ੍ਖਮਾਨਾਪੇਕ੍ਖੋ. ਤਂ ¶ ਵਿਸੁਂ ਚੁਰਾਦੀਹਿ ਣਿਵਿਧਾਨਮੇਵ ਵਕ੍ਖਮਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਸਫਲਂ ਸਿਯਾ ਨਾਞ੍ਞਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਮੇਵ ਪਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ‘ਯਦਿਮਿਨਾ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਕਤ੍ਤਰਿ ਵਿਹਿਤੇਸੁਪਿ ਮਾਨਨ੍ਤਤ੍ਯਾਦੀਸੁ ਪਰਭੂਤੇਸੁ ਕ੍ਯੋ ਭਵਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯੇਯ੍ਯਾਤਿ ‘ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੂ’ਤਿ ਨ ਕ੍ਯਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤਿ ਆਹ- ‘ਮਾਨਨ੍ਤਤ੍ਯਾਦੀਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ.

ਯਦਿ ਹਿ ਕਤ੍ਤਰਿ ਵਿਹਿਤੇਸੁ ਸਿਯਾ, ਤਥਾ ਸਤਿ ਤੇਸਮੁਭਿਨ੍ਨਂ ਪਧਾਨਤ੍ਤੇਨਾਭਿਧੀਯਮਾਨਾਨਮਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਅਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਸਿਯਾ, ਨ ਚੇ ਵਮ੍ਭੂਤਾਨਮਭਿਧਾਨਮਤ੍ਥਿ, ਨ ਹਿ ‘ਠੀਯਤੇ’ਚ੍ਚਸ੍ਮਾ ਭਾਵੋ ਕਤ੍ਤਾ ਚ ਪਤੀਯਤੇ, ਨਾਪਿ ‘ਗਮ੍ਯਤੇ’ਚ੍ਚਸ੍ਮਾ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਤਾਚ. ਅਪਿ ਤੁ ਭਾਵਕਮ੍ਮਾਨੇਵ ਗਮ੍ਯਨ੍ਤੇ, ਤੇਨਾਹ- ‘ਤਸ੍ਮਾ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

ਤੇਸਮੇਵਾਤਿ ਮਾਨਨ੍ਤਤ੍ਯਾਦੀਨਮੇਵ. ਪਰਸਮਞ੍ਞਾਭਿ ਪਰੇਸਂ ਕਚ੍ਚਾਯਨਾ ਨਂ ਪਰੋਕ੍ਖਾਇਚ੍ਚੇਵ ਨਾਮਂ. ਤਬ੍ਬਜ੍ਜਿਤੇਸੂਤਿ ਪਰੋਕ੍ਖਾਸਞ੍ਞਿਪਚ੍ਚਯਵਜ੍ਜਿਤੇਸੁ. ਅਪਰੋਕ੍ਖੇਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਰਸਮਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਪਰੋਕ੍ਖਾਇਚ੍ਚਨੇਨ ਸਹ ਸਮਾਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਞ੍ਞਥਾਪਿ ਪਟਿਪਾਦੇਤੁਂ ‘ਅਥਵਾ’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਪਰੋਕ੍ਖੇਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਵਿਸਯੇ ਕਾਲੇ. ਪਰੋਕ੍ਖੇਵਿਹਿਤਾ ਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਪਚਾਰੇਨ ਤਦ੍ਧਿਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ ਵਾ ਪਰੋਕ੍ਖਾਤਿ ਸਦ੍ਦਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਮਾਹ. ਤੇ ਪਨ‘ਅ ਉ’ ਇਚ੍ਚਾਦਯੋ. ਤਤੋਤਿ ਪਰੋਕ੍ਖਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤੋ.

ਨਨੁ ਪੁਬ੍ਬਪਕ੍ਖੇ ‘ਅਪਰੋਕ੍ਖੇਸੂ’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘ਪਰੋਕ੍ਖਾਵਜ੍ਜਿਤੇਸੂ’ਤਿ ਅਤ੍ਥ ਵਚਨਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਦੁਤਿਯਪਕ੍ਖੇ ਪਨ ‘ਪਰੋਕ੍ਖਵਜ੍ਜਿਤੇਸੂ’ਤਿ, ਤਥਾ ਸਤਿ ਕਥਮੇਤ੍ਥ ‘ਪਰੋਕ੍ਖਾਵਜ੍ਜਿਤੇਸੂ’ਤਿ ਅਤ੍ਥਵਚਨਂ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਆਹ- ‘ਤੇਪਨਾ’ਤਿਆਦਿ. ਇਧਾਤਿ ਅਪਰੋਕ੍ਖੇਸੂਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ. ਨਨੁ ਚ ‘‘ਪਰੋਕ੍ਖੇ ਅ ਉ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਸੁਤ੍ਤੇ (੬-੬) ‘ਪਰੋਕ੍ਖੇ’ਤਿ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਪਰੋਕ੍ਖੇ ਵਿਹਿਤਤਾ ਕਥਨ੍ਤਿ ਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯਾਹ ‘ਪਰੋਕ੍ਖੇ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਭਵਨਂ ਭਾਵੋ ਕਿਰਿਯਾਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੋ.

ਸਾਧੀਯਮਾਨਾਵਤ੍ਥੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਿਦ੍ਧਾਵਤ੍ਥਾ ਨਿਰਸ੍ਸਤੇ. ਪੁਬ੍ਬਪਰੀਭੂਤੋ ਪਧਾਨਕਿਰਿਯਾਵਯਵਭੂਤੋ ਕਿਰਿਯਾਰੂਪੋ ਅਤ੍ਥੋ ਲਕ੍ਖਣਂ ਸਭਾਵੋ ¶ ਯਸ੍ਸ ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸੋ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸਤ੍ਵਭੂਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਤੀਯਤੀਤਿ ਸੇਸੋ. ਬਹੁਵਚਨਮ੍ਪਿ ਹੋਤਿ ਪਾਕਾਪਾਕੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮਂ, ਤਞ੍ਚ ਯਦਿਪਿ ਨਾਮਾਦਿਕਮ੍ਮਮਤ੍ਥਿ, ਤਥਾਪਿ ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਾਇਚ੍ਚਾਧਿਕਾਰਤੋ ਮਾਨਾਦੀਨਮਞ੍ਞਤ੍ਥਾਲਬ੍ਭਨਤੋ ਚ ਕਿਰਿਯਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਵ ਗਯ੍ਹਤੇ, ਸੁ-ਸਵਨੇ ਸੂਯਮਾਨਂ.

ਪਾਣਿਨਿਯੇਹੇਤ੍ਥ ‘‘ਭਿਨ੍ਦਤਿ ਕੁਸੂਲਂ’ਤ੍ਯਾਦੋ ਯਾ ਭੇਦਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾ ਕਮ੍ਮਨਿ ਦਿਸ੍ਸਤੇ, ਸਾ ਯਦਾ ਸੁਕਰਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇਨ ਸਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ਕਤ੍ਤੁਤ੍ਤੇਪ੍ਯੁਪਲਬ੍ਭਤਿ ‘ਭਿਜ੍ਜਤੇ ਕੁਸੁਲੋ ਸਯਮੇਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ਤਦਾਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇਨ ਕਮ੍ਮਸਰਿਕ੍ਖਭਾਵੋ ਵਿਧੀਯਤੇ ‘ਕਮ੍ਮਨਿਸ੍ਸਯਂ ਕਾਰਿਯਂ ਯਥਾ ਸਿਯਾ’ਤਿ. ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਾਯਾਹ- ‘ਯਦਾ ਕਮ੍ਮਮੇਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਦਾ ਕਮ੍ਮਮੇਵ ਕਤ੍ਤੁਭਾਵੇਨ ਵਿਵਚ੍ਛੀਯਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕਥਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਵਿਵਚ੍ਛੀਯਤੇਚ੍ਚਾਹ- ‘ਅਤ੍ਤਸਮਵੇਤਾਯ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਤ੍ਤਸਦ੍ਦੇਨ ਕਮ੍ਮਮਤ੍ਰ ਵਿਵਚ੍ਛਿਤਂ, ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮਵੇਤਾ ਏਕਦੇਸੀਭੂਤਾ ਅਤ੍ਤਸਮਵੇਤਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਕਿਰਿਯਾਯ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਕਿਰਿਯਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਸੁਭੇਦਤ੍ਤਾਦਿਨੇਤਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਕਰਣੇ ਵਾ ਤਤਿਯਾ. ਅਤ੍ਥਤੋਤਿ ‘ਕਮ੍ਮੇਯੇਵ ਕ੍ਯੋ’ਤਿ (ਨ ਸਕ੍ਖਿ) [ਤਸ੍ਮਾ] ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਥਾਹਿ ‘ਭਿਜ੍ਜਤੇਤਿ ਸਵਨਾ ਕਮ੍ਮਤਾਵਗਮ੍ਯਤੇ’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਕਮ੍ਮੇਯੇਵਕ੍ਯੋਤਿਪਟਿਪਾਦਿਤਮੇਵ. ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਫੁਟੀਕਰਮਾਹ- ‘ਭਿਜ੍ਜਤੇ ਇਚ੍ਚਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਯਦਿ ਕਮ੍ਮੇਯੇਵ ਤੇਪਚ੍ਚਯੋ ਨ ਸਿਯਾ. ਅਤੋਤਿ ਭਿਜ੍ਜਤੇ ਇਚ੍ਚਸ੍ਮਾ. ਉਪਸਂਹਰਮਾਹ- ‘ਤਸ੍ਮਾ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਿਂ ਵਚਨੇਨਾਤਿ ਪਾਣਿਨੀਯਾਨਮਿਵ ਕਿਂ ਸੁਤ੍ਤਤ੍ਤਰੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਵਚਨਾਭਾਵੇਪਿ ਕਮ੍ਮਕਤ੍ਤਰਿ ਪਦਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਕਮੋਪਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਵੁਤ੍ਤਿ ਗਨ੍ਥਂ ਵਿਵਰਿਤੁਮਾਹ- ‘ਵਾਕ੍ਯਤੋ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਾਕ੍ਯਤੋ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਪਦੇਸਙ੍ਖਰਿਯਮਾਨੇਤਿ ‘ਭਿਜ੍ਜਤੇ ਕੁਸੂਲੋ ਸਯਮੇਵੇ’ਤਿ ਵਾਕ੍ਯਤੋ ਵਿਸੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭਿਜ੍ਜਤੇ’ਤਿ ਪਦੇ ਸਙ੍ਖਰਿਯਮਾਨੇ ਨਿਪ੍ਫਾਦੀਯਮਾਨੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਦੇਵਾਤਿ ਪਦਤ੍ਥਸਾਮਞ੍ਞਮੇਵ. ਤਨ੍ਨਿਪ੍ਫਾਦਨੇਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਰਿਮਾਨਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਰਣੇ. ਸਯਨ੍ਤੀਮਸ੍ਸਾਤ੍ਰ ਅਤ੍ਤਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਕੇਵਲ ਮਨੇਨੇਤਦੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ- ‘ਕਮ੍ਮੇਯੇਵ ਪਚ੍ਚਯੋ’ਤਿ, ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ¶ ‘ਅਨੇਨ ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਚੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਰਸਮੁਚ੍ਚਯੇ. ਅਨੇਨਭਿਜ੍ਜਤੇਤਿ ਸਵਨਾਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਇਦਞ੍ਚਾਹਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਿਨ੍ਤਦਿਚ੍ਚਾਹ ‘ਕਮ੍ਮ ਕਤ੍ਤੁਨੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਨ ਪਦਮੁਦਾਹਰਣਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਕਤ੍ਤੁਨੋ ਵਾਕ੍ਯਮੇਵੋਦਾਹਰਣਂ… ਵਾਕ੍ਯੇਨੇਵ ਤਸ੍ਸ ਪਤੀਤਿਯਾ ਮਞ੍ਞਤੇ. ਪਦਮੇਵੋਦਾਹਰਣਂ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਆਹ- ‘ਪਦੇਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਦੁਤਿਯਮੁਦਾਹਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਕਤ੍ਤੁਨਿਸ੍ਸਯੋ ਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਅਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇਤਿ ਅਸ੍ਮਿਂ ਕਤ੍ਤੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਵਚ੍ਛਿਤੇ ਪਕ੍ਖੇ. ਤਬ੍ਬਿਸਯਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਵਾਚੀਸਯਂ ਸਦ੍ਦਵਿਸਯਤ੍ਤਂ. ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੂਤੀਮਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤਰਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਚ ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥੇ ਸਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਲਦ੍ਧਮ੍ਪਯੋਜਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੂ’ਤਿਆਦਿ. ਇਮਿਨਾ ਅਨੇਨ ਚ ਵਿਸੇਸਿਸਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕਿਨ੍ਤਂ ਵਿਸੇਸਿਤਨ੍ਤਿ ਆਹ- ‘ਮਾਨਨ੍ਤ ਤ੍ਯਾਦੀਸੂ’ਤਿ. ਕਿਨ੍ਤਮ੍ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਪਯੋਜਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਤ੍ਯਾਦੀਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਦਿ ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁ ਕਤ੍ਤਰਿ ਚ ਤੇਨ ਤੇਨ [ਧਾਨੇਨ] ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਮਾਨਾਦਯੋ ਨ ਸਿਯੁਂ, ਕਥਨ੍ਤਂ ਵਿਸੇਸਿਤੇਸੁ ਮਾਨਾਦੀਸੁ ਪਰੇਸੁ ਕ੍ਯਾਦਯੋ ਸਿਯੁਨ੍ਤੀਮਿਨਾ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨ ( ) [(ਸਤਿ)] ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁ ਕਤ੍ਤਰਿ ( ) [(ਤਿ)] ਚ ‘‘ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਤਿ ਅਨ੍ਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਪ੍ਪਭੁਤਿਕੇਹਿ (੬-੧) ਸੁਤ੍ਤੇਹਿ ਯਥਾਲਾਭਂ ਭਾਵਾਦੀਸੁ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਭਾਵੋ.

ਨਤਦਤ੍ਥਂ ਵਚਨਮਾਰਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁ ਕਤ੍ਤਰਿ ਮਾਨਨ੍ਤਤ੍ਯਾਦਿਵਿਧਾਨਤ੍ਥਂ ਪਾਣਿਨਿਯੇਹਿ ਵਿਯ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰਂ ਨਾਰਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁ ਕਤ੍ਤਰਿ ਚ ਮਾਨਾਦਿਵਿਧਾਨਤ੍ਥਂ ਵਚਨਂ ਨਾਰਦ੍ਧਂ ਧਾਤੁਨਿਯਮਨਂ [ਧਾਤੁਨਿਯਮਤ੍ਥਂ] ਤ੍ਵਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤਞ੍ਚ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਵ (ਲਬ੍ਭਤੇਤਿ) ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਕਿਰਿਯਤ੍ਥਨਿਯਮੋਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਕਮ੍ਮਕਾ ਧਾਤੁਤੋ ਭਾਵੇ ਕਤ੍ਤਰਿ ਚ ਸਕਮ੍ਮਕਾ ਕਮ੍ਮੇ ਕਤ੍ਤਰਿ ਚੇਤਿ ਕਿਰਿਯਤ੍ਥਨਿਯਮੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਲਬ੍ਭਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਅਕਮ੍ਮਕਾਨਂ ਕਮ੍ਮਵਿਰਹਾ, ਸਕਮ੍ਮਕਾਨਞ੍ਚ ਸਤੋਪਿ ਭਾਵਸ੍ਸਾਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਅਕਮ੍ਮਕਾ ਕਤ੍ਤਰਿ ਭਾਵੇ ਚ ਭਵਨ੍ਤਿ ਨ ਕਮ੍ਮੇ, ਸਕਮ੍ਮਕਾ ਕਮ੍ਮਸਬ੍ਭਾਵਾ ਕਤ੍ਤਰਿ ਕਮ੍ਮੇ ਚ ਭਵਨ੍ਤਿ ਨ ਭਾਵੇਤੀਦਂ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ.

ਕਮ੍ਮਮਪੇਕ੍ਖਤੇਤਿ ¶ ਪਚਾਦਿਤੋ ਕਤ੍ਤਰਿ ਪਠਮਪੁਰਿਸੇਕਵਚਨੇ ਕਤੇ ਪਚਤਿਚ੍ਚਾਦੀਸੁ ਪਚਾਦਿਨੋ ਪਚਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾ ਓਦਨਾਦਿਕਂ ਕਮ੍ਮਮਪੇਕ੍ਖਤੇ. ਕਤ੍ਤੁਤ੍ਤਮਪੇਕ੍ਖਤੇਤਿ ਭਵਤਿਚ੍ਚਾਦੀਸੁ ਭੂਆਦੀਨਂ ਭਵਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾ ਕਤ੍ਤੁਮਤ੍ਤਮਪੇਕ੍ਖਤੇ.

ਜਿਨਨ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਦੀਘਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੩੩) ਰਸ੍ਸੋ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਵ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਤਰਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਤਤ੍ਥ ਵਿਕਰਣਾਪਿ ਕਤ੍ਤਰਿਯੇਵ, ਯਤ੍ਥ ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁ ਤਤ੍ਥ ਵਿਕਰਣਾਪਿ ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁਯੇਵ,… ਏਕਾਯ ਪਕਤਿਯਾ ਕਾਰਕਭੇਦੇ(ਨ) ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸਾਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਹਾਭਿਧਾਨਾਨਂ ਮਾਨਾਦਿਵਿਕਰਣਾਨਂ ਕਥਨ੍ਨਾਮ ਸਹਾਸਮ੍ਭਵਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਵਿਧੀਯਨ੍ਤੇ.

ਵਿਵਚ੍ਛਾਭੇਦੇਨਾਤਿ ਸਕਮ੍ਮਕਾਕਮ੍ਮਕਵਚਨਿਚ੍ਛਾਭੇਦੇਨ. ਉਭਯਤ੍ਥਾਤਿ ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁ. ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਕਰਣੀਯੋ. ‘‘ਅਪਵਾਦ ਵਿਸਯੇ ਉਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਤੀ’’ਤਿ ਏਸੋ ਉਸ੍ਸਗ੍ਗਧਮ੍ਮੋ. ਤਬ੍ਬਾਦੀਨਨ੍ਤੁ ਕੇਸਞ੍ਚੁਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨਮ੍ਪਿ ਅਪਵਾਦਵਿਸਯੇ ਪਵਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ ਬਹੁਲਾਧਿਕਾਰਾ. ਯਥਾ ‘‘ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁ ਤਬ੍ਬਾਨੀਯਾ’’ਤਿ ਉਸ੍ਸਗ੍ਗੋ, ‘‘ਵਦਾਦੀਹਿਯੋ’’ਤਿ (੫-੩੦) ਅਪਵਾਦੋ ਤਂਵਿਸਯੇਪਿ ਤਬ੍ਬਾਨੀਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ‘ਗਨ੍ਤਬ੍ਬੋ ਗਮਨੀਯੋ’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ.

ਕਾਰਿਯਂ ‘‘ਞਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੫-੧੭੦) ਞਿ.

ਅਨ੍ਨਤੋਤੀਮਿਨਾ ‘ਭੋਗ੍ਗਮਞ੍ਞ’ਨ੍ਤੇਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਂ ਨਾਮ ਅਨ੍ਨਵਤਾ ਅਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਮਾਹ.

ਕਮ੍ਮਕਰੋ ¶ ਭਰਿਤਬ੍ਬਤਾਯੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਕਿਰਿਯਾਸਦ੍ਦਤ੍ਤਂ ਭਚ੍ਚਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸਞ੍ਞਾਭਾਵਮਪਾਕਰੋਤਿ. ‘‘ਸਞ੍ਞਾਯਂ ਭਰਾ’’ਤਿ ਚ ਗਣਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਤੇਨਾਹ- ‘ਸਞ੍ਞਾਯਂ ਭਰਾ’ਤਿਆਦਿ.

ਅਭਰਿਤਬ੍ਬਾਪਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਇਦਂ ਦੀਪੇਤਿ ਦੁਵਿਧਾ ਸਞ੍ਞਾਸਦ੍ਦਾ ਕੇਚਿ ਦਚ੍ਚਨ੍ਤ ਵਿਗਤਾਵਯਵਤ੍ਥਾ ਯਥਾ ਡਿਤ੍ਥਾਦਯੋ, ਕੇਚਿਦਵਯਵਤ੍ਥਾਨੁਗਤਾਯਥਾ ਸਤ੍ਤਪਣ੍ਣਾਦਯੋ, ਤਤ੍ਥ ਭਰਿਯਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਮ੍ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ‘ਭਰਿਤਬ੍ਬਾ ਭਰਿਯਾ’ਤਿ, ਯਥਾ ਸਤ੍ਤ ਪਣ੍ਣਾਨਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸਤ੍ਤਪਣ੍ਣਸਦ੍ਦਸ੍ਸ, ਏਤਞ੍ਚ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸਦ੍ਦਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਕਿਰਿਯਾਯਮੇਵੋਪਦਿਸੀਯਤੇ, ਕ੍ਵਚਿਦੇਵ ਤ੍ਵਤ੍ਥਵਿਸੇਸੇ ਸਤ੍ਯਸਤਿ ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਸਦ੍ਦੋ ਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ. ਓਕਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਯੁਵਣ੍ਣਾਨਮੇ ਓਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ’’ਤਿ (੫-੮੨) ਕਤਓਕਾਰਸ੍ਸ.

ਸਦ੍ਦਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਪਾਣਿਨਿਯਕਚ੍ਚਾਯਨਾਦਿਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਾਨਂ. ਪੇਸਨਂ ਸਕ੍ਕਾਰਪੁਬ੍ਬਕਂ ਵਾ ਨਿਯੋਜਨਂ. ਕਾਮਚਾਰਾਨੁਞ੍ਞਾਤਿ ਕਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਤੋ ਯਥਿਚ੍ਛ ਮਨੁਜਾਨਨਂ ਅਤਿਸਗ੍ਗੋਨਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਭੋਤਾ ਕਟੋ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬੋ’ਚ੍ਚਾਦੀਸੁ ਕਟਕਰਣਾਦਿਨੋ ਕਾਰਣਭੂਤਸ੍ਸ.

ਨਨੁ ਚ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵਿਹਿਤਾ ਏ(ਤੇ), ਤਥਾ ਚ ਸਤਿ ਵਿਜ੍ਝਤ੍ਥਵਿਹਿ ਤੇਹਿ ਏਯ੍ਯਾਦੀਹਿ ਤੇ ਬਾਧੀਯਨ੍ਤਿਚ੍ਚਾਹ- ‘ਨਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਿਧਿਵਿਸੇਸਤ੍ਤੇ ਪੀਤਿ ਵਿਧਾਨਂ ਵਿਧਿ ਨਿਯੋਜਨਂ ਕਿਰਿਯਾਸੁ ਬ੍ਯਾਪਾਰਣਾ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਧਿਨੋ ਪੇਸਾਦੀਨਂ ਵਿਸੇਸਤ੍ਤੇਪਿ, ਨਾਵਸ੍ਸਨ੍ਤਿਆਦਿ ਜਯਾਦਿਚ੍ਚਬ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਤੇਨ ‘‘ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਪੇਸਾਦੀਸੁ ਕਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਿਨੋ ਤਬ੍ਬਅਨੀਯਣ੍ਯਤ੍ਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਵਿਧੀਯਨ੍ਤੇ, ਨ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਹਿਤਾ, ਏਵਮੇਤੇ [ਵਿਹਿਤਾਏਵ, ਵੋ-ਕਾਸਿਕਾਵੁਤ੍ਤਿ] ਪੇਸ੍ਵਾਦੀਞ੍ਞਸ੍ਵਤ੍ਰ ਚ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਸੇਸਵਿਹਿਤੇਨ ਵਿਧ੍ਯਾਦੀਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਬਾਧੀਯਨ੍ਤੇ, ਵਾਸਰੂਪਵਿਧਿਨਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਏਵਞ੍ਚਰਹਿ ਏਤਂ ਞਾਪੇਤਿ ‘ਇਤ੍ਥੀਅਧਿਕਾਰਤੋ ਪਰੇਨ ਵਾਸਰੂਪਵਿਧਿ ਨਾਵਸ੍ਸਮ੍ਭਵਤੀ’ਤਿ [ਕਿਮਤ੍ਥਮਿਚ੍ਚਾਦਿ ਚੋਦ੍ਯ, ਵਿਚਸਸਵਿਹਿਤੇਚ੍ਚਾਦਿ ਪਰਿਹਾਰੋ, ਕਿਚ੍ਚਾ ਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵਿਹਿਤਾ, ਪਞ੍ਚਮੀ ਤੁ ਪੇਸਾਦਿਨਾਤ੍ਥਵਿਸੇਸੇਨ, ਅਤੋ ਤੇਨ ਵਿਸੇਸਵਿਹਿਤੇਨ ਕਿਚ੍ਚਾ ਪੇਸਾਦਿਵਿਸਯੇ ਬਾਧੀਯੇਰਨ੍ਤਿ ਪੁਨਬ੍ਬਿਯਤੇ, ਵਾਸਰੂਪੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਰਿਹਾਰਂ ਵਿਘਟਯਤਿ. ਏਵਂ ਚਰਹਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪੇਸਾਦੀਸੁ ਕਿਚ੍ਚਵਿਧਾਨਸ੍ਸ ਞਾਪਕਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਯਤਿ. (ਜਿਨਿਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਿਨੁ ੨੧ ਸ)]. ਅਸਰੂਪਵਿਧਿ ¶ ਅਸਰੂਪਾਪਵਾਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਵਾ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ਬਾਧਕੋ ਹੋਤਿ ਉਸ੍ਸਗ੍ਗਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤਂ ਅਵਸ੍ਸਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਞਾਪਨਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਨ ਵਿਧੀਯਤੇਤਿ ਯੋਜਨਾ. ‘‘ਵਾ-ਸਰੂਪੋ-ਨਿਤ੍ਥਿਯਂ’’ਤਿ (ਪਾ, ੩-੧-੯੪) ਪਰਸੁਤ੍ਤਂ. ਧਾਤ੍ਵਧਿਕਾਰੇਵਿਹਿਤੋ ਅਸਰੂਪੋ ਅਪਵਾਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਉਸ੍ਸਗ੍ਗਸ੍ਸ ਬਾਧਕੋ ਭਵਤਿ ਇਤ੍ਥਿ ਅਧਿਕਾਰੇ ਵਿਹਿਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਵਜ੍ਜਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਾਨੁਸਾਰੇਨੇਦਂ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਂ.

ਭੋਤਾ ਖਲੁ ਕਟੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋਚ੍ਚਾਦਿ ਪੇਸਨੇ. ਤ੍ਵਯਾ ਕਟੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾਯਂ. ਪਤ੍ਤਕਾਲੇ ਪਰਮੁਦਾਹਰਣਂ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਕਟਕਰਣੇ ਕਾਲਾਰੋਚਨਮਤ੍ਤਮੇਵ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਨ ਪੇਸਾਦਿ. ‘‘ਸਤ੍ਤ੍ਯਰਹੇਸ੍ਵੇਯ੍ਯਾਦੀ’’ਤਿ (੬-੧੧) ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਿਸੇਸਵਿਹਿਤਂ, ਤੇਨਾਹ- ‘ਸਾਮਞ੍ਞ ਵਿਧਾਨਤੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਤ੍ਤਿਵਿਸਿਟ੍ਠੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਤਿ ‘ਸਤ੍ਤੀ’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਕਥਂ ਸਤ੍ਤਿਵਿਸਿਟ੍ਠਤਾ ਕਤ੍ਤੁਨੋਤਿ ਆਹ- ‘ਤਂਯੋਗਾ’ਤਿ. ਤਾਯ ਸਤ੍ਤਿਯਾ ਯੋਗੋ ਤਂਯੋਗੋ. ਅਵਸ੍ਸਕਾਧਮੀਣਤਾਵਿਸਿਟ੍ਠੇ ਤੁ ਕਤ੍ਤਰਿ ਕਿਚ੍ਚਾਨਂ ਤਦਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਭਾਵਾਯ ਵਿਸੁਂ- ਸੁਤ੍ਤਿਤਂ, ਤੇਨ, ਵੁਤ੍ਤਂ ‘ਆਵਸ੍ਸਕਾਧਮੀਣਤਾ ਵਿਸਿਟ੍ਠੇਵ ਕਤ੍ਤਰੀ’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਵੇਤ੍ਥ ‘ਉਦ੍ਧਂ ਮੁਹੁਤ੍ਤਤੋ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਏਕੇਕਮੁਦਾਹਰਣਂ ਕਮੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਭੋਤਾ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਰਹੇ, ਭਵਤਾ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਵਂ ਅਰਹੋਤਿ ਪਨ ਅਰਹਕਤ੍ਤੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ. ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਬਹੁਲਗ੍ਗਹਣਾਨੁਭਾਵੇਨੇਤਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ.

ਗਲੇਚੋਪਕੋਤਿ ਅਲੋਪਸਮਾਸੋ. ਅਭਿਮਤੋ ਪਰੇਹਿ. ਅਰਹਾਦੀਸੁ ਵਿਹਿਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਹੀਤਿ ‘‘ਸਤ੍ਤ੍ਯਰਹੇਸ੍ਵੇਯ੍ਯਾਦੀ’’ (੬-੧੧) ਚ ‘‘ਸੀਲਾਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞਾਵਸ੍ਸਕੇਸੁ ਣੀ’’ਤਿ (੫-੫੩) ਚ ਅਰਹਾਦੀਸੁ ਵਿਹਿਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ. ਉਪਾਦਾਨਸੀਲੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਨਸੀਲੋ. ਮੁਣ੍ਡਨਂ ਧਮ੍ਮੋ ਸਭਾਵੋ ਯੇਸਂ ਤੇ ਮੁਣ੍ਡਨਧਮ੍ਮਾ. ਵਧੁਂ ਕਤਪਰਿਗ੍ਗਹਂ ਸਾਵਿਟ੍ਠਾਯਨਾ ਮੁਣ੍ਡਯਨ੍ਤਿ ਏਤੇਸਂ ਕੁਲਧਮ੍ਮੋ.

ਕਾਪਨਾਯਮਾਸਿਂਸਾ ਨਾਮੇਚ੍ਚਾਹ- ‘ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਿਰਿਯਾ ਵਿਸੇਸਕਤ੍ਤੁਵਿਸਯਾਤਿ ਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਯੋ ਕਤ੍ਤਾ ਸੋ ਵਿਸਯੋ ¶ ਯਸ੍ਸਾ ਸਾ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸਕਤ੍ਤੁਵਿਸਯਤ੍ਤਮੇਵ ਫੁਟੀ ਕਤ੍ਤੁਮਾਹ- ‘ਅਸ੍ਸਾ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਸ੍ਸਾ ਜੀਵਨਕਿਰਿਯਾਯ ਨਨ੍ਦਨ ਕਿਰਿਯਾਯ ਭਵਨਕਿਰਿਯਾਯ ਵਾ ਕਤ੍ਤਾ ਤਂਕਿਰਿਯਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯ ਭਵਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਜੀਵਤੁ ਨਨ੍ਦਤੁ ਭਵਤੂਤਿ ਆਸਿਂਸਾਯਂ ਪਯੋਗੇਨ ਜੀਵਕ ਨਨ੍ਦਕ ਭਵਕਸਦ੍ਦਾਨਂ ਤਂਸਮਾਨਤ੍ਥਤਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ.

ਅਕੇਨੇਵਾਸਿਂ ਸਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਗਮਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਆਸਿਂਸਨਾ ਏਵ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਕਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਨੇਵ ਗਮਿਤਤ੍ਤਾ ਅਵਬੋਧਿਤਤ੍ਤਾ. ਨਾਸਿਂ ਸਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਯੋਗੋਤਿ ਆਸਿਂਸਨਾ ਅਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸ ਜੀਵਤੁ ਨਨ੍ਦਤੁ ਭਵਤ੍ਵਿਚ੍ਚਾਦਿਨੋ ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਸ ਨਪ੍ਪਯੋਗੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਜਹਨ੍ਤਿ ਉਦਕਨ੍ਤਿ ਵੀਹੀਸੁ ਹਾਯਨਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਜਹਾਤਿ ਭਾਵੇ ਪਦਤ੍ਥੇਤਿ ਇਮਿਨਾਪਿ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ. ਭਾਵੇਇਚ੍ਚਸ੍ਸਤ੍ਥਮਾਹ ‘ਪਦਤ੍ਥੇ’ਤਿ. ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਂ ਕਿਰਿਯੋਪਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ.

ਨਨੁ ਚ ਵਿਤੋਤਿ ਪਞ੍ਚਮੀਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ‘ਵਿਤੋ ਪਰਸ੍ਮਾ ਞਾਇਚ੍ਚਸ੍ਮਾ’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕਥਂ ਵਿਪੁਬ੍ਬਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ- ‘ਵਿਤੋ ਪਰੋ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਿਪੁਬ੍ਬੋ ਯਸ੍ਸਸੋ ਵਿਪੁਬ੍ਬੋ. ਵਿਸਦ੍ਦਤੋ ਧਾਤੁਮ੍ਹਿ ਪਰਭੂਤੇ ਸਤਿ ਵਿਸਦ੍ਦੋ ਪੁਬ੍ਬੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸਬ੍ਬਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਕਾਲਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਨਾਮਜਾਤਿਗੁਣਕਿਰਿਯਾ ਦਬ੍ਬਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤੋ ਪਞ੍ਚਵਿਧਤ੍ਤੇਪਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਸ੍ਸਾਵਧਿਰਯਮੁਪਾਦਿਨ੍ਨੋਤਿ ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਕਿਰਿਯਾਕਮ੍ਮਸ੍ਸੇਹ ਗਹਣਂ. ਤਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਵਿਕਤਿਪਤ੍ਤਿਭੇਦੇਨ ਤਿਵਿਧਂ, ਤਿਵਿਧਸ੍ਸਾਪ੍ਯੇਤਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਾਨੁਪਾਨਤੋ ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਕਮੇਨੁਦਾਹਰਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਕਰਕਰਣੇ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

ਲੋਕਵਿਦੂਤਿਆਦਿਦਸ੍ਸਨਤੋ ¶ ਕ੍ਵਚਿਗ੍ਗਹਣੇ ਪਯੋਜਨਂ ਵਤ੍ਤੁਮਾਹ- ‘ਕਮ੍ਮਤੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਨਨੁ ਚ ਕ੍ਵਚਿਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ‘ਆਦਿਚ੍ਚਂ ਪਸ੍ਸਤਿ’ਚ੍ਚਾਦੋਪਿ (ਨਿਵਤ੍ਤਿ) ਵਤ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਕਸ੍ਮਾ ‘ਬਹੁਲਾਧਿਕਾਰਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘ਤੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਕ੍ਵਚਿਗ੍ਗਹਣਂ ਕੁਤੋਚਿਯੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਕਤਂ ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਤਿ ਵਾ ਕ੍ਵਚਿਗ੍ਗਹਣੇਨ. ਅਥ ਆਦਿਚ੍ਚਂ ਪਸ੍ਸਤਿਚ੍ਚਾਦੋ ਵਿਯ ਕਮ੍ਮਕਰਾਦੀਸੁਪਿ ਨਿਵਤ੍ਤਿਮਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ‘ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕਿਂ ਕਮ੍ਮਕਰੋ’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ- ‘ਯਜ੍ਜੇਵ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ.

ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਬਹੁਲਵਚਨਸ੍ਸ, ਮਹਾਧਿਕਾਰਤ੍ਤਾਤਿ ਮਹਾਵਿਸਯਤ੍ਤਾ. ਕੁਤੋਚਿਯੇਵਾਤਿ ਕੁਤੋਚਿ ਧਾਤੁਤੋਯੇਵ. ਅਥੇਹ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਹੋਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਸਯਤਿ ਦਾਤ੍ਤੇਨ ਲੁਨਾਤਿ ਸੁਨਖਾਨਂ ਦਦਾਤਿ ਨਗਰਾ ਅਪੇਤਿ ਥਾਲਿਯਂ ਪਚਤਿ ਮਾਤੁ ਸਰਤੀ’’ਤਿ, ਸਬ੍ਬਮੇਵੇਦਂ ਕਿਰਿਯਾ (ਯਾ) ਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਯਤੀਤਿ ਯਦਿਪੇਵਂ, ਤਥਾਪਿ ਕਮ੍ਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਯਂ ਵਤ੍ਤੁ ਮਿਚ੍ਛਿਤਂ ਨ ਕਾਰਕਨ੍ਤਰਤ੍ਤੇਨ ਨਾਪਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਭਾਵੇਨ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਕਮ੍ਮਸਦ੍ਦੇਨ ਗਹਣਂ ਕਮ੍ਮਵਚਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਸ੍ਯਾਦਿਤੋਚ੍ਚੇਵ ਵਦੇਯ੍ਯ ਕਿਂ ਕਮ੍ਮਾਤਿ ਵਚਨੇਨਾਤਿ.

ਵੇਦਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਮਾਹ ਵਿਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ, ਤੁਟ੍ਠਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਤਞ੍ਚੇਤਿ ਉਪਮਾਨਸ੍ਸ ਪਰਾਮਾਸੋ. ਭੇਦੇਨ ਵਿਵਰਣਨ੍ਤਿ ਸਮਾਨਾਦੀਹੀਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਭੇਦੇਨ ਵਿਵਰਣਂ. ਤੁਲ੍ਯਤਾਯੁਪਲਬ੍ਭਮਾਨਸ੍ਸ ਸਦਿਸਾਦਿਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯਤ੍ਤਾ ਅਵਯਵਤ੍ਥਾਨੁਗਮੇਨਾਤ੍ਤਨੋ-ਭਿਧੇਯ੍ਯੇ ਸਦਿਸਾਦਿਸਦ੍ਦਾਨਮ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਕਾਰਕਂ ਸਾਧਕਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਅਨਤ੍ਥਨ੍ਤਰਂ. ਕਰੋਤਿ ਕਿਰਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵੇਨਾਤਿ ਕਾਰਕਂ. ਕਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਕਿਰਿਯਾਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਤਨ੍ਤੁ ਸਯਮੇਵ ‘ਤਤ੍ਥ ਕਤ੍ਤਾ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਭੇਦੇਨ ਪਕਾਸਯਿਸ੍ਸਤਿ. ਕਿਰਿਯਾਨਿਮਿਤ੍ਤਂ… ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕੇਸੁ ਕਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਛਸੁਪਿ ਰੁਲ਼੍ਹਤ੍ਤਾ ਤੇਨੇਤ੍ਥ ਕਤ੍ਤਾਵਾਤ੍ਤਪ੍ਪਧਾਨੋ, ਕਰਣਾਦਯੋਪ੍ਯਪ੍ਪਧਾਨਾ ਕਾਰਕਬ੍ਯਪਦੇਸੋ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੇ… ¶ ਅਞ੍ਞਥਾ ਕਾਰਕਸਦ੍ਦੇਨ ਤੇਸਂ ਗਹਣਂ ਨ ਸਿਯਾਤਿ. ਕਿਮਿਦਂ ਕਾਰਕਨ੍ਤ੍ਯਾਹ- ‘ਸਤ੍ਤਿਕਾਰਕ’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਚਰਹਿ ਦਬ੍ਬਾਦੀਨਂ ਕਥਂ ਕਾਰਕਤ੍ਤਮਿਚ੍ਚਾਹ- ‘ਤਦਧਿਕਰਣਾ’ਤਿਆਦਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਸਤ੍ਤਿਯਾ ਆਧਾਰਾ ਨਿਸ੍ਸਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਪੁਂ ਨਪੁਂਸਕੇ ਅਧਿਕਰਣਸਦ੍ਦੋ. ਤੇਸੁ ਦਬ੍ਬਾ ਦੀਸੁ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਤਤ੍ਰਟ੍ਠਾ, ਸਤ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਭਾਵੋ ਤਤ੍ਰਟ੍ਠਤਾ, ਤਾਯ. ਅਥ ਦਬ੍ਬਾਦੀਨਂ ਮੁਖ੍ਯਤੋ ਕਾਰਕਤ੍ਤੇ ਸਤਿ ਕਿਮਾਯਾਤਨ੍ਤ੍ਯਾਹ ‘ਯਦਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਤਾਦਿਕਾਰਕਾਨਂ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਬ੍ਯਾਵੁਤ੍ਤਰੂਪਤ੍ਤਾਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਤੋ ਬ੍ਯਾਵੁਤ੍ਤਂ ਨਿਵਤ੍ਤਂ ਰੂਪਂ ਕਰਣਾਦਿਸਭਾਵੋ ਯੇਸਂ ਕਤ੍ਤਾਦਿ ਕਾਰਕਾਨਂ ਤੇ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤੇਸਂ ਭਾਵੋ ਤਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਮਾ. ਕਰਣ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਕਰਣਂ ਰੂਪਂ ਸਭਾਵੋ ਯਸ੍ਸ ਅਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਤਂ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਞ੍ਚਸਤਿਕੋ ਦੋਸੋਚ੍ਚਾਹ ‘ਤਥਾ ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕੇਨਚਿ ਸੁਕਰਤ੍ਤੇਨ ਸਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ‘ਥਾਲੀ ਪਚਤੀ’ਤਿ ਭਵਤਿ. ਤਤ੍ਰੇਵੁਕ੍ਕਂਸਵਚ ਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ‘ਥਾਲਿਯਾ ਪਚਤੀ’ਤਿ.

ਏਵਞ੍ਚਕਤ੍ਵਾਤਿ ਨਿਪਾਤਸਮੁਦਾਯੋ-ਯਂ ਹੇਤ੍ਵਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਤ੍ਤਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕਤ੍ਤੁਟ੍ਠਕਿਰਿਯਾਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਉਦਾਹਰਣਂ ‘ਹਸਤਿ ਨਚ੍ਚਤੀ’ਤਿ. ਤਦਤ੍ਥੇਤਿ ਤਾਯ ਕਮ੍ਮਸਮਵਾਯਿਨਿਯਾ ਪਚਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾਯ ਅਤ੍ਥੇ ਅਧਿਸ੍ਸਯਨਾਦਯੋ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਕਿਰਿਯਾਯ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ.

ਓਦਨਂ ਪਚਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਕਿਰਿਯਾਯ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਉਦਾਹਰਣਂ. ਭਾਜਨਸਙ੍ਖਰਣਮਧਿਸ੍ਸਯਨਂ. ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਤਣ੍ਡੁਲਵਪਨਇਨ੍ਧਨਾਪਹਰਣਾਦਯੋ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਦ੍ਵਿਧਾਪਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਰੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਦ੍ਵਿਧਾ ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ.

ਬ੍ਯਾਪਨੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ. ਗਿਰਧਾਤੁਤੋ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ- ‘‘ਏਓਨਮ ਵਣ੍ਣੇ’’ਤਿ (੧੩੭) ਸੁਤ੍ਤੇ ‘ਅਵਣ੍ਣੇਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗਤੋ ਗਕਾਰੇ ਇਕਾਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਅਵਣ੍ਣੇਤਿ ਯੋਗਵਿਭਾਗਾ ਅਤ੍ਤਂ ਇਸ੍ਸਾ’ਤਿ. ਅਞ੍ਞਥਾਪਿ ਪਟਿਪਾਦੇਤੁਮਾਹ- ‘ਏਸ੍ਸ ਵਾ’ਤਿਆਦਿ. ਏਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਲਹੁਸ੍ਸੁਪਨ੍ਥਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੫-੮੭) ਕਤਏਸ੍ਸ. ਸਕਲੇਨਾਤਿ ‘ਏਓਨਮ ਵਣ੍ਣੇ’’ਤਿ ਸਕਲੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇਨ. ਪੁਰੀਤਿ ਨਿਪਾਤੋ.

ਈਸਕ੍ਕਰੋਤਿ ¶ ਬਿਨ੍ਦੁਲੋਪੋ, ਦ੍ਵਿਤ੍ਤਂ, ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵਿਧਾਨਤੋਤਿ ਪਰੇਸਂ ਵਿਸੇਸਵਿਧਾਨਸਬ੍ਭਾਵਮਾਹ. ਗਣਿਕਾਲਯਂ ਗਣਿਕਾਨਂ ਗੇਹਂ. ਨੇਪਥ੍ਯਮਾਕਪ੍ਪੋ. ਦਤ੍ਤੋਲਦ੍ਧੋਤਿ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸਾਧਨਤ੍ਤਂ ਦੀਪੇਤੁਂਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਨਾਲਿਙ੍ਗਵਚਨੇਹਿ ਪਾਟਿਪਦਿਕਤ੍ਥਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਭਾਵੇਤਿ ਸਬ੍ਬਲਿਙ੍ਗਸਙ੍ਖ੍ਯਾਸਮ੍ਬਨ੍ਧਯੋਗ੍ਗਪਾਟਿਪਦਿਕਤ੍ਥਸਾਮਞ੍ਞੇ ਪਚ੍ਚਯਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਤੇਨ ਗਹਿਤੇਪਿ ਸਾਮਞ੍ਞੇ ਚਰਿਤਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਲਿਙ੍ਗਵਚਨਂ ਨਪ੍ਪਧਾਨਨ੍ਤਿ ਇਟ੍ਠਿਆਵੁਧਨ੍ਤੀ ਇਤ੍ਥਿ ਨਪੁਂਸਕੇਭਾਵੇ, ਪਾਕਾਤਿ ਬਹੁਵਚਨੇਪਿ ਭਾਵੇ ਭਵਤਿ ਏਵ.

ਸਪਾਦੀਹਿ ਅਪਾਦੀਹਿਚਾਤਿ ਪਾਦਿਸਹਿਤੇਹਿ ਪਾਦਿਰਹਿਤੇਹਿ ਚ ਦਾਧਾਹਿ.

ਸਾਪਾਨਦੋਣਿਯਨ੍ਤਿ ਸਾਰਮੇਯਾਨਂ ਭੁਞ੍ਜਨਕਅਮ੍ਬਣੇ. ਠਿਤਸੁਪਾਨ ਵਮਥੁਵਿਯਾਤਿ ਪਵਤ੍ਤਸੁਨਖਚ੍ਛਦ੍ਦਨਂ ਵਿਯ.

ਯਥਾਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਆਚਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤੇਨ ਕੁਤੋਚਿ ਧਾਤੁਤੋਤਿ. ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਗਹ=ਉਪਾਦਾਨੇਚ੍ਚਸ੍ਸ. ਸਲਾਕਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਲਾਕਨ੍ਤਿ. ਸਭਾਸਇਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਬ੍ਯਞ੍ਜਨਲੋਪੇ ਸਭਾਪਕਤਿਤੋ ‘‘ਇਤ੍ਥਿ ਯਮਤ੍ਵਾ’’ਤਿ (੩-੨੬) ਆਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ. ਪਭਾਤੀਤਿ ਆ=ਦਿਤ੍ਤਿਯਮਿਚ੍ਚਸ੍ਸ.

ਚਲਨਾਦੀਨਂ ਸੀਲਾਦੀਸੁ ਨਿਪ੍ਫਾਦਨਤ੍ਥਂ ਵਿਸੁਂ ਸੁਤ੍ਤਿਤਂ ਪਰੇਹਿ, ਇਧ ਪਨ ਬਹੁਲਂ ਵਚਨੇਨੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਚਲਨਾਦੀਸੂ’ਤਿਆਦਿ.

ਕ੍ਲਿਕਯਕਿਚ੍ਚਤ੍ਰ ਕਕਾਰਬਹੁਤ੍ਤਾ ਕਕਾਰਾਤਿ ਬਹੁਵਚਨਂ. ਤਿਤਿਕ੍ਖਾ ਇਚ੍ਚਾਦੋ ਤਿਤਿਕ੍ਖਨਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵਿਗ੍ਗਹੋ ‘‘ਇਤ੍ਥਿਯਮਤ੍ਵਾ’’ (੩-੨੬). ਅਪਰਿ ਪਠਿਤੋਤਿ ਧਾਤੁਪਾਠੇ ਅਪਰਿਪਠਿਤੋ. ਪਾਣਿਵਿਸੇਸੋਤਿ ਸਤ੍ਤਵਿਸੇਸੋ. ਇਮਿਨਾ ਚ ‘‘ਯਥਾਕਥਞ੍ਚਿ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ, ਰੁਲ਼੍ਹਿਯਾ ਅਤ੍ਥਨਿਚ੍ਛਯੋ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਆਸਿਂ ¶ ਸਾਯਂ ਗਮ੍ਮਮਾਨਾਯਂ ਸਞ੍ਞਾਵਿਸਯੇ ਧਾਤੂਹਿ ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਕਿਚ੍ਚਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਚ ਯਥਾ ਸਿਯਾਤਿ ‘‘ਤਿਕਿਚ੍ਚਾਸਿਟ੍ਠੇ’’ਤਿ (੭-੨-੩) ਸੁਤ੍ਤਿਤਂ ਕਚ੍ਚਾਯਨੇਨ. ਤਮਿਹ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵਿਧਾਨਾਵ ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਨਿਰੂਪਯਿਤੁਮਾਹ- ‘ਕਚ੍ਚਾਯਨੇਨ ਪਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਬ੍ਬ ਅਨੀਯਣ੍ਯ ਤੇਯ੍ਯ ਰਿਚ੍ਚਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ‘‘ਤੇ ਕਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ (੭-੧-੨੨) ਕਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਂ ਵਿਧਾਯ ਸੇਸਾਨਂ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਕਿਤੀ’’ਤਿ (੭-੧-੨੩) ਕਿਤ੍ਸਞ੍ਞਾ ਕਤਾ ਕਚ੍ਚਾਯਨੇਨ. ਤੇਨਾਹ- ‘ਕਿਤ ਸਞ੍ਞੋ’ਤਿ.

ਤਬ੍ਬਾਦਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਚ ਵਿਹਿਤੋਤਿ ਸਕਿਯਵੋਹਾਰੇਨਾਹ. ਸਕਿਯ ਸਤ੍ਥੇ ਅਵੁਤ੍ਤਦੋਸਂ [ਸੁਤ੍ਤਦੋਸਂ] ਪਰਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵਕ੍ਖਮਾਨਨਯੇਨ ਯੁਤ੍ਯਭਾਵਾ ਤਥਾ ਵਿਧਾਨੇ ਅਯੁਤ੍ਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘ਨਚਾਸਿਂ ਸਾਯ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਮਾਹ. ਗੁਹਨਂ, ਰੁਜਨਂ, ਮੋਦਨਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਸਯਨਂ ਵਾ ਸੇਯ੍ਯਾ. ਵਜਧਾਤੁਨੋ ਵਸ੍ਸ ਬਕਾਰੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਸੋ ਕਥਂ ਯਕਾਰੇ ਪਰਭੂਤੇ ਅਸਤੀਤਿ ਆਹ- ‘ਚਵਗ੍ਗਬਯਞਾਤਿਯੋਗਵਿਭਾਗਾ ਵਸ੍ਸ ਬੋ’ਤਿ.

ਰਿਰਿਯਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਆਦਿਰਕਾਰਸ੍ਸ ਅਨੁਬਨ੍ਧਤ੍ਤਾ ਆਹ- ‘ਅਨ੍ਤਸਰਾਦਿ ਲੋਪੋ’ਤਿ.

ਅਥ ਸਰੂਪੇਚ੍ਚੇਤਾਵਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ- ‘ਕਿਰਿਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਰੂਪੇ’ਤਿ ਕਥਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿਚ੍ਚਾਹ- ‘ਕਿਰਿਯਤ੍ਥਾ’ਤਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਨਨੁ ਚ ਲੋ-ਯਂ ਕਤ੍ਤਰਿ ਵਿਧੀਯ ਮਾਨੋਕਥਮੇਤ੍ਥ ਸਿਯਾਤ੍ਯਾਹ- ‘ਅਕਤ੍ਤਰਿਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਭਿਮਤੋ ਕਚ੍ਚਾਯਨਸ੍ਸ. ਪਟਿਪਾਦਯਿਤੁਮਾਹ- ‘ਤਤ੍ਥਾ’ਤਿਆਦਿ. ਕਰਣਂ ਉਚ੍ਚਾਰਣਂ, ਅਸ੍ਸ ਕਰੋਤਿ ਸਮਾਸਵਾਕ੍ਯਂ. ਨ ਹਿ ਏਵ ਦੀਹਿ ਕਾਰੋ ਵਿਹਿਤੋਤਿ ਅਕ੍ਖਰੇ ਹੇਵ ਕਾਰਸ੍ਸ ਵਿਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਕ੍ਖਰਸਮੁਦਾਯਤੋ ਨ ਪਪ੍ਪੋਤੀਤਿ ਭਾਵੋ. ਅਥ ਚੇਤਿ ਮਤਪ੍ਪਦਾਨੇ. ਏਵਾਦਿਸਦ੍ਦਵਾਚਕਾ ਏਵਕਾਰਾਦਯੋ ਸਾਧਵੋਤਿ ਅਥ ਮਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਥਾ ਅਭਿਮਤੇ ਤਸ੍ਮਿਂ. ਨਿਯਮਹੇਤੁਨੋ ਅਭਾਵਾਤਿ ਅਕ੍ਖਰੇਹੇਵ ਕਾਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਵਿਧੇਯ੍ਯੋ ਨ ਪਨ ਏਵਾਦੀਹਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਨਿਯਮਸ੍ਸ ਯੋ ਹੇਤੁ ਤਸ੍ਸ ਹੇਤੁਨੋ ਅਭਾਵਾ.

ਕਿਮਿਦਸੀਲਮਿਚ੍ਚਾਹ- ¶ ‘ਸੀਲਮ੍ਪਕਤਿਸਭਾਵੋ’ਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਸੀਲਮਨੁਮਾਨੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿਚ੍ਚਾਹ- ‘ਤਞ੍ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਿਰਿਯਾਵਿਸਯਰੁਚਿਵਿਸੇਸਾਨੁਮਿਤਨ੍ਤਿ ਉਣ੍ਹਭੋਜਨਸਙ੍ਖਾਤਾ ਕਿਰਿਯਾ ਵਿਸਯੋ ਯਸ੍ਸ ਸੋ (ਕਿਰਿਯਾ) ਵਿਸਯੋ ਰੁਚਿਵਿਸੇਸੋ, ਤੇਨ ਅਨੁਮਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਿਮਿਦਮਾਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਆਹ- ‘ਆਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਭਾਵੋ ਪੋਨੋਪੁਞ੍ਞਂ. ਆਸੇ ਵਾ ਤਪ੍ਪਰਤਾਤਿ ਤਮੇਵਾਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞਂ ਪਰਿਯਾਯੇਹਿ ਫੁਟੀਕਰੋਤਿ.

ਯਜ੍ਜੇਵਨ੍ਤਿ ਯਦਿ ਆਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞਂ ਤਪ੍ਪਤੋ ਵੁਚ੍ਚਤੇ. ਤਸ੍ਸੀਲ੍ਯਮਿਦਂ ਹੋਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ- ‘ਸੀਲਾਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞਾਦਿ’’ਸੁਤ੍ਤੇ ਸੀਲਸਦ੍ਦੇਨੇਵਾਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞਸ੍ਸ ਗਹਿਤਤ੍ਤਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਅਞ੍ਞਥਾਪਿ ਸੀਲਤੋ ਅਞ੍ਞਮੇਵਾਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਦੇਸੇ’ਤਿਆਦਿ.

ਗਮ੍ਮਮਾਨੇਤਿ ਪਤੀਯਮਾਨੇ. ਪਤੀਤਿ ਚ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਰਣਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਾਦੀਹਿ. ਅਭਿਮਤੋਤਿ ਪਾਣਿਨਿਯੇਹਿ ਅਭਿਮਤੋ. ਆਵਸ੍ਸਕਗ੍ਗਹਣਾਯੇਵ ਸਿਦ੍ਧੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਕਥਮੇਤ੍ਥਾਵਸ੍ਸਮ੍ਭਾਵੋ ਪਤੀਯਤਿ ਚ੍ਚਾਹ- ‘ਤਞ੍ਚਾ’ਤਿਆਦਿ.

ਯੋਗਵਿਭਾਗਾਤਿ ‘ਣੀ’ਤਿ ਯੋਗ ਵਿਭਾਗਾ. ਸਾਧੁਂ ਕਰੋਤਿ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਂ ਵਦਤਿ, ਅਸਦ੍ਧਂ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਪਣ੍ਡਿਤਮਤ੍ਤਾਨਂ ਮਞ੍ਞਤੀਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਸਾਧੁਨ੍ਤਿ ਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸਨਂ. ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਭੋਜੀਤਿ ਵਤੇ. ਵਤਞ੍ਚ ਭੋਜਨੇ ਅਤ੍ਥਿਤਾਯਂ ਸਦ੍ਧਅਸ੍ਸਦ੍ਧਭੋਜਨਵਿਸਯਾਯਂ ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਯਦਿ ਭੁਞ੍ਜਤਿ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਮੇਵ ਭੁਞ੍ਜਤਿ ਨ ਸਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਥੇ ਵੁਤ੍ਤਨਿਯਮੋ, ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਭੁਞ੍ਜਤਿ ਏਵਾਤਿ ਨੋਤ੍ਤਰਪਦਾਵਧਾਰਣਂ… ਏਵਞ੍ਹਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨੇ ਯਦੇਵਾਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਨ ਭੁਞ੍ਜਤਿ ਤਦੇਵ ਵਤਲੋਪੋ ਸਿਯਾਤਿ [ਅਤ੍ਥਿਤਾਯ (ਭੋਜਨਾਕਙ੍ਖਿਤਤ੍ਤਾ) ਯਥੇਚ੍ਛਂ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਭੋਜਨੇ ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਮਤ੍ਤਾਯਂ ਅਸਦ੍ਧਭੋਜਨਂ ਸਤ੍ਥਵਿਹਿਤਮੁਪਲਭਮਾਨਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸੇਸੇ ਹਿ ਸਦ੍ਧੇ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਯਮੋ ਵਤਮੁਚ੍ਚਤੇ, ਨਿਯਮੋਚਾਤ੍ਰਦੁਵਿਧੋ ਸਮ੍ਭਵਤਿ-ਅਸਦ੍ਧਂ ਭੂਞ੍ਜਤਿ ਏਵ, ਅਥਦ੍ਧਮੋ ਭੁਞ੍ਜਤੀਤਿ ਵਾ, ਤਤ੍ਰਾਦਿਮੇ ਨਿਯਮੇ ਯਦੇਵਾ ਸਦ੍ਧਂ ਨ ਭੁਞ੍ਜਤਿ ਤਦੇਵਵਤ ਲੋਪੋਸਿਯਾ (ਰ-੩-੨੨੮) ਕਾਤਨ੍ਤਪਞ੍ਜਿਕਾ]. ਅਞ੍ਞਥਾਪਿ ਪਟਿਪਾਦਯਿਤੁਮਾਹ- ‘ਘਣਨ੍ਤਾਦੀਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਸਯਮੇਵ ਅਤ੍ਤਨਾਏਵ. ਕਮ੍ਮਕਤ੍ਤਰੀਤਿ ਉਭਯਤ੍ਥਾਪਿ ਕਮ੍ਮਕਤ੍ਤਰਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਬਹੁਲਾਧਿਕਾਰਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਏਕੋਪਿ ਪਦਤ੍ਥੋ ਕਮ੍ਮਞ੍ਚ ¶ ਹੋਤਿ ਕਤ੍ਤਾਚ ਕਾਰਕਸਤ੍ਤਿਭੇਦਤੋ. ਯਥਾ ‘ਪੀਯਮਾਨਂ ਮਧੁ ਮਦਯਤੀ’ਤਿ ਏਕਸ੍ਸਾਪਿ ਸਤ੍ਤਿਭੇਦਾ ਕਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਤੁਤ੍ਤਂ, ਤਥਾ ਤ੍ਰਾਪੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ. ਯੋ ਪਰਂ ਭਞ੍ਜਤਿ ਤਤ੍ਥਪਿ ਸਿਯਾ ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਧਾਨਤੋਤਿ ਆਹ- ‘ਨਿਪਾਤਨਸ੍ਸਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਦੋਸਨ੍ਧਕਾਰਂ ਭਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਦੋਸਨ੍ਧਕਾਰਭਿਦੁਰੋ.

ਭੂਤਸਦ੍ਦੇਨੇਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਥਮੁਪਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਭੂਤਮਤੀਤ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਯਦ੍ਯਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਵਚਨੋ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਨਨੁਚਾਤ੍ਰੇਤਰੇਤਰਨਿਸ੍ਸਯਦੋਸੋ ਪਸਜ੍ਜਤੇ, ਸਤੀ ਹਿ ਭੂਤਾਧਿਕਾਰੇਤ੍ਤੋ ਵਿਧੀਯਤੇ, ਸਤਿ ਚ ਤ੍ਤੇ ਭੂਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤੀਤਿ ਫੁਟੋ ਯੇਵਿਤਰੇਤਰਨਿਸ੍ਸਯਦੋਸੋਤਿ. ਨੇਸਦੋਸੋ, ਸਙ੍ਕੇਤਾਤਿ ਬ੍ਯਤ੍ਤੋ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਚਿਰਕਾਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤੋ, ਨਾਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਸਾਧੁਤ੍ਤਂ, ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਚਾਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਿ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਤਿਸਭਾਵਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਕ੍ਤਵਨ੍ਤਾ ਦਯੋਪਿ ਚਰਹਿ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਤਿਸਭਾਵਤੋ ਭੂਤੇਏਵ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਭੂਤਸਦ੍ਦੋ-ਯਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਥੇ ਪਸਿਦ੍ਧੋ ਕ੍ਤਵਨ੍ਤਾਦਯੋਤ੍ਵਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਾ, ਅਤੋ ਤੇਨ ਪਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥੇਨਾਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਾਨਮਨ੍ਵਾਖ੍ਯਾਨਂ ਕਰੀਯਤੀਤਿ. ਭੂਤੇਤਿ ਚਾਯਂ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨਂ ਵਾ ਸਿਯਾ ‘ਭੂਤਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ’ਤਿ, ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸਨਂ ਵਾ’ਭੂਤੇ ਕਤ੍ਤਰੀ’ਤਿ, ਤਤ੍ਰ ਕਸ੍ਸਿਦਂ ਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤਿ ਆਹਭੂਤੇਤਿ ਪਕਤਿਵਿਸੇਸਨ’ਨ੍ਤਿ. ਕੁਤੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਚੇ’ਤ੍ਯਾਦਿ. ਅਥ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਵਿਸੇਸਨੇ ਕੋ ਦੋਸੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਵਿਸੇਸਨੇ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਅਨਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਯਨ੍ਤਿ ਪਯੋਗੋ ਨੋਪਪਜ੍ਜਤੇਤਿ ਭਾਵੋ. ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਯੋਜਨਾਦਿਂ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛਿਨ੍ਦਤਿ.

ਕਮ੍ਮੇ ਗੁਣੀਭੂਤਤ੍ਤਾਤਿ ਕਮ੍ਮੇ ਸਤਿ ਭਾਵਸ੍ਸਾਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ. ‘‘ਗੁਣਮੁਖ੍ਯੇਸੁ ਮੁਖ੍ਯੇਯੇਵ ਕਾਰਿਯਸਮ੍ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ ਮੁਖ੍ਯੇ ਕਮ੍ਮੇਯੇਵ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਨ ਤੁ ਭਾਵੇ ਤਸ੍ਸੇਤ੍ਥਾਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ.

ਨਨੁਚਾਰਮ੍ਭੇਤਿ ¶ ਵੁਤ੍ਤਂ- ‘ਕਿਰਿਯਾਰਮ੍ਭੇ’ਤਿ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ- ‘ਸੋਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸੋ ਚ ਆਰਮ੍ਭੋ. ਕਿਰਿਯਾਯੇਵ ਆਰਮ੍ਭੋਕਿਰਿਯਾਰਮ੍ਭੋ ਤਸ੍ਮਿਂ. ਕਿਰਿਯਾਰਮ੍ਭੇਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਿਰਿਯਤ੍ਥਵਿਸੇਸਨਂ ਵਾ ਏਤਂਸਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਵਿਸੇਸਨਂ ਵਾ ਉਭਯਥਾਪਿ ਨ ਦੋਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਕਿਰਿਯਤ੍ਥਵਿਸੇਸਨਂ ਚੇਤ’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਵਿਸੇਸਨਪਕ੍ਖੇਪਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਆਰਮ੍ਭੇ ਕਿਰਿਯਤ੍ਥਸ੍ਸਾਪਿ ਪਵਤ੍ਤੀ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਕਿਰਿਯਤ੍ਥਸ੍ਸਾਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਮ੍ਪਨਾ’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਅਨਨ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤੇਨ ਯੋ ਵਿਹਿਤੋ ਕ੍ਤੋ, ਸੋਪਿ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵਚਨਤੋ ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁ ਆਰਮ੍ਭੇਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵਚਨਤੋਤਿ ‘‘ਕ੍ਤੋ ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੂ’’ਤਿ (੫-੫੬) ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵਚਨਤੋ. ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁਚੇਤਿ ਏਵਂ ਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘ਯਥਾਪਤ੍ਤਞ੍ਚੇ’ਤਿ ਵਦਤਾ ਵੁਤ੍ਤਿਕਾਰੇਨੇਵਂ ਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਕਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ- ‘ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਵਿਯਾ’ਤਿ ਆਦਿ. ਅਨਿਯਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਸਤਿ ਞਾਪਨਨ੍ਤਿ ਤਨ੍ਨਿਸੇਧੇਤੁਮਾਹ- ‘ਪੁਨਬ੍ਬਚਨਤੋ’ਤਿਆਦਿ. ਮਾਸਙ੍ਕੀਤਿ ਕਮ੍ਮਨਿ, ਤੇਨੇਵੁਪ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਪਠਮਾ. ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ ‘‘ਭਾਵਕਮ੍ਮ ਗਹਣਂ ਚਾਕਾਰੇਨਾਨੁਕਡ੍ਢਿਯ ‘ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੁ ਚਾ’ਤ੍ਯਨੇਨ ਕ੍ਤੇਵਿਧੀਯ ਮਾਨੇ ਇਦਮਾਸਙ੍ਕੀਯਤੇ ‘ਪੁਬ੍ਬੇਨੇਵ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸਿਦ੍ਧੇ ਪੁਨਬ੍ਬਚਨਾ [ਪੁਨਬ੍ਬਚਨਂ] ਕਿਰਿਯਤ੍ਥਾਨਿਯਮੇਨ ਤ੍ਤਸ੍ਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤੀ’ਤਿ, ਯਥਾਪਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਿ ਹ੍ਯੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਚਕਾਰੇਨ ਯਥਾਪਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਕਾਰਿਯਮਨੁਞ੍ਞਾਯਤੇਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇਨੇਵ ਵਚਨੇਨ ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸ੍ਵਾਰਮ੍ਭੇਪਿ ਯਥਾਪਤ੍ਤੋ ਕ੍ਤੋ ਭਵਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ’’ਤਿ. ਏਵਞ੍ਚਰਹਿ ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸ੍ਵਾਰਮ੍ਭੇਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇਨੇਵ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ‘‘ਕਤ੍ਤਰਿਆਰਮ੍ਭੇ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ ਕਿਂ ਚਕਾਰੇਨੇ ਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ- ‘ਪਦਾਨਮਵਧਾਰਣ ਫਲਤ੍ਤਾ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਨਨੁਚਾਦਿਭੂਤੋ ਕਿਰਿਯਾਕ੍ਖਣੋ ਆਰਮ੍ਭੋ ਨਾਮ, ਬਹੂਹਿ ਕਿਰਿਯਾਕ੍ਖਣੇਹਿ ਕਟੇ ਪਰਿਸਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ਭੂਤੋ ਕਾਲੋ ਚ ਭਵਤੀਤਿ ਕਿਰਿਯਾਫਲਸ੍ਸਾਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋਵ ਕਾਲੋਤਿ ਤਤ੍ਰਕ੍ਤੋ ਨ ਪਪ੍ਪੋਤਿਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ- ‘ਕਿਰਿਯਾਫਲਸ੍ਸਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਟੇਕਦੇਸਸ੍ਸਾਪਿ ਕਟਤ੍ਤਾ ¶ ਤਸ੍ਸ ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਭੂਤਵਚਨਿਚ੍ਛਾਤਿ ਭਾਵੋ. ਨਨੁਚਾਦਿਸੂਤੇ ਕਿਰਿਯਾਕ੍ਖਣਕਾਲੇ ਕਟੋ ਨਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਕਟਕਾਰਣਭੂਤਾ ਬੀਰਣਾਵ ਹਿ ਤਦਾ ਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ ਤਦਵਤ੍ਥਾ ਤੇ ਏਵ ਕਟੋਤਿ ਕਥਂ ‘ਪਕਤੋ ਕਟੋ’ਤਿ ਭੂਤਕਾਲੇਨ ਪਕਤਸਦ੍ਦੇਨ ਕਟਸਦ੍ਦਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਮਿਚ੍ਚਾਹ- ‘ਆਦਿਭੂਤੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਸੇਸੇ. ਪਕਤ੍ਤੁਂ ਆਰਭਿ, ਪਕਤ੍ਤੁਂ ਆਰਭੀਯਿਤ੍ਥ, ਪਸੋਤ੍ਤੁਂ ਆਰਭਿ, ਪਸੋਤ੍ਤੁਂ ਆਰਭਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਤ੍ਤੋ.

ਅਨਾਰਮ੍ਭਤ੍ਥਂਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਰਮ੍ਭੇ ਪੁਬ੍ਬੇਨੇਵ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਅਪਾਦਿਨੋਪਿਸਿਲਿਸਸ੍ਸ ਸਕਮ੍ਮਕਤ੍ਤਾ- ‘ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਕਮ੍ਮਕਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸਕਮ੍ਮਤ੍ਤਮੇਸਂ ਪਾਦਿਯੋਗੇ ਸਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਪਾਦਿਸਹਿਤਾ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਖਟੋਪਿਕਾ ਮਞ੍ਚੋ.

ਅਵਿਵਚ੍ਛਿਤਕਮ੍ਮੋ ਚੇਹਾਕਮ੍ਮਕੋਤਿ ਕਥਯਮਾਹ- ‘ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਾਤਵਨ੍ਤੋ ਯਾਤਾ, ਯਾਨਂ ਯਾਤਂ. ਅਯੋਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਯਾ ਤੋ. ਕ੍ਤੋ ਨ ਵਿਧਾਤਬ੍ਬੋ ਪਾਣਿਨਿਯੇਹਿ ਵਿਯ. ਕਾਰਣਸਾਮਗ੍ਗਿਯਂ ਭੂਤਾਯਨ੍ਤਿ ਸਸ੍ਸਾਦਿਹੇਤੁਭੂਤਸਮਿਦ੍ਧਿਯਂ ਭੂਤਾਯਂ. ਸਾ ਚ ਭੂਤਾ ਯੇਵਾਤੀਮਿਨਾ ਕਾਰਣਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ ਅਤੀਤਕਾਲਿਕਤ੍ਤਮਾਹ.

ਆਧਾਰੇਚੇਤਿ ਅਨੁਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਏਤ੍ਥ ਚਕਾਰਤੋ ‘ਯਥਾਪਤ੍ਤਞ੍ਚੇ’ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸੇਸੋ. ਏਵਂ ਨ ਕੁਤੋਚਿ ਅਪਕਸ੍ਸਨਂ ਸਿਯਾਤਿ ਏਵਮਾਧਾਰਾਦਿਕੇ ਅਨੁਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਸਤਿ ਕੁਤੋਚਿ ਆਧਾਰਾਦਿਤੋ ਅਪਕਸ੍ਸਨਂ ਵਿਸੁਂ ਕਰਣਂ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਥਾ ਸਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨੇਕਯੋਗਮੇਵ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਭਾਵਕਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਸਮ੍ਬਜ੍ਝਤੇਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਬਹੁਲਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਕਮ੍ਮਂਵਾਤਿ ਬਹ੍ਵਤ੍ਥਾਦਾਨਮੇਵਾਤ੍ਰ ਬਹੁਲਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਭਾਵੋ ਕਮ੍ਮਂਚੇਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਯੋ. ਕੇਚੀਤਿ ਪਾਣਿਨਿਯੇ ਯੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਭੂਤੇਯੇਵ ਪਵਤ੍ਤਿਮੁਪਦਿਸਤਿ ‘ਸੋਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ

ਨਾ ¶ . ਭਿਜ੍ਜਮਾਨਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਮਾਨਂ. ਪਰਰੂਪੇਨ ਪਸ੍ਸਿਨ੍ਨੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਕੇਚਿਤਿ ਤੇਯੇਵ. ‘‘ਮਤਿਬੁਦ੍ਧਿਪੂਜਤ੍ਥੇਹਿ ਚੇ’’ਤਿ (੩-੨-੧੮੮) ਤੇਸਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚਸਦ੍ਦਾਕਡ੍ਢਿਤੇ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਯਥਾ’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਅਕ੍ਕੋਚ੍ਛਿ ਤਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮੇ ਵਿਗ੍ਗਹਮਾਹ, ਤਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਪਦਂ, ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ ਚੁਰਾਦਿਣਿਲੋਪੇ ‘‘ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਭਾਵੇ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਸ੍ਸਾਪ੍ਯਭਾਵੋ’’ਤ੍ਯਾਕਾਰਨਿਵਤ੍ਤਿ. ਕਸਿਰਯਂ ਗਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨੇ ਕਤ੍ਥੋ, ਕਟ੍ਠਂਤ੍ਯਤ੍ਰ ਕਿਮਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ- ‘ਏਤ੍ਥ ਹਿਂਸਤ੍ਥੋ’ਤਿ.

ਹੇਤੁਨੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਫਲਸ੍ਸ ਹੇਤੁਨੋ ਅਗ੍ਯਾਦਿਨੋ. ਕਟ੍ਠਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਫਲਹੇਤੁਭੂਤੇ ਅਗ੍ਯਾਦਿਕੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਏਵਂ ਹੋਤੁ ਫਲੇਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ- ‘ਯਦਾਪਨਾ’ਤਿਆਦਿ. ਕੋਧਾਤਿਕੋ ਇਧ.

ਨਨੁ ਚ ਭਾਵੇਇਤਿ ਭਵਤਿਨਾਯਂ ਘਣਨ੍ਤੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਭਵਤਿਵਿਸਯੋਵ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ ਭਵਤਿ, ਤਤੋ ਚ ਭਵਤਿਨੋ ਯੋ ਭਾਵੋ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਵਾਚ੍ਚੇ ਪਚ੍ਚਯੋ ਸਿਯਾ, ਸੋ ਚ ਭਵਤਿਤੋ ਯੇਵੁਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇਨ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਸਕ੍ਕਾਭਿਧਾਤੁਂ ਤਤੋ ਤਸ੍ਮਾਵ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਥਂ ਪਚਿਤੁਂ ਪਾਕੋ ਚਾਗੋ ਰਾਗੋਤਿਪਚਾਦੀਹਿਭਵਤਿ ਚ੍ਚਾਹ- ‘ਭਵਨਂਭਾਵੋ ਕਿਰਿਯਾਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੋ’ਤਿ.

ਕਿਰਿਯਾਸਾਮਞ੍ਞਞ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥਾਨੁਗਤਂ ਭਵਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਕਿਰਿਯਾਸਾਮਞ੍ਞਵਾਚਿਨਾਤ੍ਥਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਰੀਯਮਾਨੋ ਸਬ੍ਬਧਾਤੁਵਿਸਯੇ ਕਤੋ ਭਵਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਪਚਾਦੀਹਿਪਿ ਭਵਤੀਤ੍ਯਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਨਨੁ ਚਾਤ੍ਰ ਤੁਮਾਦਯੋ ਭਾਵੇ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ ਕਿਂਵਿਸੇਸਿਤੇ ਭਾਵੇ ਤੁਮਾਦਯੋ ਭਵਨ੍ਤਿਚ੍ਚਾਹ- ‘ਯਤੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਧਾਤੁਨੋ. ਯੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਭਾਵੋਤਿ ਯੋ ਵਾਚ੍ਚੋ ਭਾਵੋ. ਕੁਤੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ’ਤਿ. ਤੁਮਾਦੀਨਂ ਯਾ ਪਕਤਿ ਤਾਯ ਵਾਚ੍ਚੇਨੇਵ ਭਾਵੇਨ ਸਹ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਠਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਭਾਵੇ ਤਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਕ੍ਰਿਯਾਯਂਤ੍ਯਨੇਨ ਤਬ੍ਬਾਦ੍ਯਭਿਹਿਤਸ੍ਸ ਦਬ੍ਬਰੂਪਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਭਾਵਸ੍ਸ ਕਥਂ ਗਹਣਂਤ੍ਯਾਹ- ‘ਯਦਿਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਕਨਿਸ੍ਸਯਕਿਰਿਯਾਬ੍ਯਪਦੇਸੋਤਿ ਦਬ੍ਬ ਰੂਪਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯ ਬ੍ਯਪਦੇਸੋ ਦਟ੍ਠੁਂ ਚਕ੍ਖੁਚ੍ਚਾਦੋ ਭਵਨਕਿਰਿਯਾਯ ਪਤੀਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਤੁਮਾਦਯੋ ਭਵਨ੍ਤੇਵ.

ਨਨੁ ¶ ਚ ਤੁਮਾਦੀਨਂ ਭਾਵੇ ਵਿਹਿਤਤ੍ਤਾ ਕਿਰਿਯਾਯੇਵ ਪਧਾਨਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮ ਕਾਰਕਂ ਨਪ੍ਪਤੀਯਤੇਤਿ ਕਥਂ ‘ਕਟਂ ਕਾਤੁਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’ਤਿ ਸਿਯਾਚ੍ਚਾ ਸਙ੍ਕਿਯ ਪਟਿਪਾਦੇਤੁਮਾਹ- ‘ਯਦਿਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥਕਤੋ ਕਿਰਿਯਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੇਨ ਕਤੋ. ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਤ੍ਥ ‘ਸੁਪ੍ਯਤੇ ਦੇਵ ਦਤ੍ਤੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਨ ਕਮ੍ਮਮ੍ਪਤੀਯਤੇਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

‘‘ਇਚ੍ਛਤ੍ਥੇਸੁ ਸਮਾਨਕਤ੍ਤੁਕੇਸੁ ਤਵੇਤੁਂ ਵਾ’’ਤਿ (੪-੨-੧੨) ਕਚ੍ਚਾਨੇਨ ਅਤਦਤ੍ਥਾਯਮ੍ਪਿਕਿਰਿਯਾਯਂ ਤੁਮਾਦਯੋ ਯਥਾਸਿਯੁਨ੍ਤਿ ਵਿਸੁਂ ਸੁਤ੍ਤਿਤਂ, ਤੇਨਾਹ- ‘ਇਚ੍ਛਤ੍ਥੇਸ੍ਮਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਥਾ ‘ਭੋਤ੍ਤੁਂ ਪਚਤੀ’ਤ੍ਯਾਦੋ ਭੋਜਨਕਿਰਿਯਾ ਪਯੋਜਨਾ ਪਚਨਕਿਰਿਯਾ ਹੋਤਿ, ਨੇਵਮੇਤ੍ਥ ਤਪ੍ਪ ਯੋਜਨਾ ਇਚ੍ਛਾ… ਪਚਨਕਿਰਿਯਾਯਵਿਯਤਪ੍ਪਯੋਜਨਤ੍ਤਾਭਾਵਤੋਤਿ ਅਯਮਸ੍ਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪੁਨੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿਟ੍ਠਪਾਤਸ੍ਸਾਸਙ੍ਕਂ ਵਿਰਚਯਮਾਹ- ‘ਅਤਦਤ੍ਥਾਯਮ੍ਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਇਚ੍ਛਤ੍ਥਸ੍ਸ ਧਾਤੁਨੋ ਪਯੋਗਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਕਰੋਤੀ’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੋਤਿ ਇਚ੍ਛਤ੍ਥਸ੍ਸ ਧਾਤੁਨੋ ਪਯੋਗਤ੍ਥਮੇਵ, ਨ ਇਚ੍ਛਾਯ ਪਯੋਜਨਂ ਕਰਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਦੇਵਦਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨਮਿਚ੍ਛਤੀਤੇਤ੍ਥ ਭੋਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤਿ ਸਮਾਨਕਤ੍ਤੁਕੇਸੂਤਿ ਵਚਨਤੋ, ਭੋਜਨਸ੍ਸ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਕਤ੍ਤਾ, ਇਚ੍ਛਤਿਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੋਯੇਵਾਤਿਪਿ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਸੁਂ ਪਯੋਜਨਂ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਦੇਵਦਤ੍ਤ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ.

ਇਚ੍ਛਤਿਸ੍ਸਾਤਿ’ਦੇਵਦਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨਮਿਚ੍ਛਤੀ’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਚ੍ਛਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਇਸਿਸ੍ਸ. ਸਾਧਨਂ ‘ਦੇਵਦਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨ’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਕਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਤ੍ਥੋ ਪਯੋਜਨਂ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਸਾਧਨਤ੍ਥੋ-ਇਚ੍ਛਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਤਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ. ਕਮ੍ਮਮੇਵਿਚ੍ਛਾਯ ਪਯੋਜਨਭਾਵੇ ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਭਾਵੋ. ਨਿਰਤ੍ਥਕਨ੍ਤਿ ਏਤਦਤ੍ਥਮੇਵ ਸਮਾਨਕਤ੍ਤੁਕਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਂ ਤਞ੍ਚ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਪਸਙ੍ਗਾਭਾਵਾ ਨਿਰਤ੍ਥਕਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਸਕਾਦ੍ਯਤ੍ਥੇਸੁ ਧਾਤੂ ਸੂਪਪਦੇਸੁ ਧਾਤੁ ਮਤ੍ਤਾ ਤੁਮਾਦਯੋ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇਨ ਵਿਹਿਤਾ ਪਾਣਿਨਿਯੇਹਿ, ਤੇਨਾਹ- ‘ਸਕਾਦਿਧਾਤੁਪ੍ਪਯੋਗੇ’ਤਿਆਦਿ. ਸਿਦ੍ਧਾਤਿ ਤੁਮਾਦਯੋ ਸਿਦ੍ਧਾ. ਭੁਜਿਕਿਰਿਯਤ੍ਥਾਤਿ ਭੁਜਿਕਿਰਿਯਾ ਅਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸਾ ਸਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾ ਭੁਜਿਕਿਰਿਯਤ੍ਥਾ ਪਤੀਯਤੇ. ਪਤੀਯ ਮਾਨਤ੍ਤੇ ¶ ਕਾਰਣਮਾਹ- ‘ਅਸਤੋਪਿ ਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਰੇਹੇਤ੍ਥ ਅਕਿਰਿਯਤ੍ਥੋਪਪਦਤ੍ਥੋ ਪੁਨਾਰਬ੍ਭੋਤਿ ਵਣ੍ਣਿਤਂ. ਤਦੇਤਂ ਵਿਘਟਯਿਤੁਮਾਹ- ‘ਤੇਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਰੇਸਮਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘‘ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਭੋਤ੍ਤੁਂਤ੍ਯਾਦੋ ਕੋਸਲ੍ਯਂ ਗਮ੍ਯਤੇ. ਗਿਲਾਯਤਿ ਭੋਤ੍ਤੁਂਤਿ ਤਦਸਤ੍ਤਿ. ਘਟਤੇ ਭੋਤ੍ਤੁਂਤ੍ਯਾਦੋ ਯੋਗ੍ਯਤਾ. ਆਰਭਤੇ ਭੋਤ੍ਤੁਂਤ੍ਯਾਦੋਭੁਜਿਸ੍ਸੇ ਵਾਦ੍ਯਵਤ੍ਥਾਕਿਰਿਯਨ੍ਤਰਂ. ਲਭਤੇ ਭੋਤ੍ਤੁਂਤਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ਅਤ੍ਥਿ ਭੋਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਸਮ੍ਭਵਮਤ੍ਤਂ. ਵਟ੍ਟਤਿ ਭੋਤ੍ਤੁਂਤ੍ਯਾਦੋ ਦੋਸਾ ਭਾਵੋ ਗਮ੍ਯਤੇ. ਸਕ੍ਕੋਤਿਚ੍ਚਾਦਿਨੋ ਉਪਪਦਸ੍ਸ ਭੋਜਨਾਦਿਕਿਰਿਯਤ੍ਥਤਾ ਨ ਗਮ੍ਯਤੇ ਤਸ੍ਮਾ ਅਕਿਰਿਯਤ੍ਥੇਸੁਪਿ ਸਕਾਦੀਸੂਪਪਦੇਸੁ ਤੁਮਾਦਯੋ ਭਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

ਪਤੀਯਮਾਨੇਸ੍ਵਪ੍ਯੇਤੇਸ੍ਵਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇਸੁ ਤਾਦਤ੍ਥਿਯਮਤ੍ਥਿਯੇਵਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇਨ ਵਿਹਿਤਸ੍ਸ ਤੁਮਾਦਿਨੋਤ੍ਰ ਨ ਬਾਧੇਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਯਦਿਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਾਦਤ੍ਥਿਯਮਤ੍ਥਿਯੇਵਾਤਿ ਭੋਜਨਕਿਰਿਯਤ੍ਥਤਾ ਸਕ੍ਕੋਤਿਆਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਿ ਯੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਸਿਦ੍ਧਾਯੇਵ ‘‘ਤੁਂਤਾਯੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਅਲਮਤ੍ਥਵਿਸਿਟ੍ਠੇਸੁ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਵਚਨੇਸੂਪਪਦੇਸੁ ਧਾਤੁਤੋ ਤੁਮਾਦਯੋ ਵਿਹਿਤਾ ਪਰੇਹਿ, ਤਤ੍ਥਾਹ ‘ਅਲਮਤ੍ਥਵਿਸਿਟ੍ਠੇ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਹੁਸਦ੍ਦਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਤੋਗਧਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘ਸਮਤ੍ਥਾਦੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਭਵਤਿਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵੋ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਕਕਤ੍ਤੁਕਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (੫-੬੩) ਏਤ੍ਥ ਬ੍ਯਾਖ੍ਯਾਯਿਸ੍ਸਤੇ. ਅਭਿਮਤਾਤਿ ਕਚ੍ਚਾਯਨੇਨ ‘‘ਅਰਹਸਕ੍ਕਾਦੀਸੁ ਚੇ’’ਤਿ (੪-੨-੧੩) ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਅਭਿਮਤਾ ਇਮਸ੍ਸਾਤਿ ‘ਕਾਲੋ ਭੋਤ੍ਤੁਂ’ਤਿਆਦਿਨੋ. ਯਥਾ ਭੋਤ੍ਤੁਮਨੋਤਿਆਦਿਨਾ ਪਰੇਸਮ੍ਪਿ ਅਯਮੇਵ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਕ੍ਕਮੋਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਅਬ੍ਯਭਿਚਾਰਤੋਤਿ ਅਵਿਨਾਭਾਵਤੋ, ਭਵਤਿ ਭੋਜਨਂ ਭਾਵੋਤਿ ਭੋਜਨਂ ਭੁਞ੍ਜਨਂ ਭਾਵੋ ਭਵਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਤੁਗਮਿਸ੍ਸਕਿਰਿਯਾਤਦਤ੍ਥਾਤਿ ਗਮਨਕਿਰਿਯਾ ਭੋਜਨਤ੍ਥਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਤ੍ਥਸਦ੍ਦੋਹ੍ਯਯਂ ਪਯੋਜਨਵਚਨੋ ਯਞ੍ਚ ਯਮੁਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਪਯੋਜਨਂ ਭਵਤਿ. ਨਚਾਯਂ ਭੋਜਨਮੁਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਕਾਰਿਯਨ੍ਤਰਂ, ਕੇਵਲਂ ਤੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਸਮ੍ਭਾਵੀਯਤੇ. ਯਦਾ ਤੁ ਭੋਜਨਤ੍ਥਮੇਵਾਰਬ੍ਭਤੇ ਗਮਨਕਿਰਿਯਾ, ਤਦਾ ਭਵਤ੍ਯੇਵ’ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ ਭੋਤ੍ਤੁ’ਨ੍ਤਿ.

ਤੁਂਵਿਸਯੇ ਣਕੋਪਿ ਵਿਹਿਤੋ ਪਾਣਿਨਿਯੇਹਿ, ਤਤ੍ਰਾਹ- ‘ਕਾਰਕੋ ਵਜਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਰਿਹਾਰਮਾਹ- ‘ਪੁਬ੍ਬੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ‘ਕਤ੍ਤਰਿਲ੍ਤੁ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਯੋਯਂ ¶ ਣਕੋ ਤੀਸੁਪਿ ਕਾਲੇਸੁ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵਿਹਿਤੋ, ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਾ ਯਂ ਕ੍ਰਿਯਾਯਂ ਉਪਪਦੇ ਕਤ੍ਤੁਨੋ-ਭਿਧਾਨਂ ਸਿਦ੍ਧਂ, ਨ ਚਾਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਵਿਹਿਤੇਨ ਤੁਂਪਚ੍ਚਯੇਨ ਬਾਧਾ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ, ਤੁਂਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਹਿ ਭਾਵੇ ਵਿਧਾਨਂ ਣਕਸ੍ਸ ਤੁ ਕਤ੍ਤਰੀਤਿ. ਪੁਬ੍ਬਣਕੇਨੇਵ ਸਿਦ੍ਧੇਪਿ ਲ੍ਤ੍ਵਾਦਿਨਿਵਤ੍ਤਿਯਾ ਸੋ ਵਿਧੇਯ੍ਯੋਵ, ਨੋ ਚੇ ਲ੍ਤ੍ਵਾਦਯੋਪਿ ਸਿਯੁਨ੍ਤਿ ਚੋਦਕਪ੍ਪਸਙ੍ਗਮਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ- ‘ਨਚੇਵ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਵਗਮਾਭਾਵਮੇਵ ਫੁਟਯਿਤੁਮਾਹ- ‘ਨਹਿਂ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਹਿ ਯਸ੍ਮਾਤ੍ਯਤ੍ਥੇ ਯੋ ਏਸੋ ਵਜਤਿ ਸੋ ਕਤ੍ਤਾ, ਯੋ ਏਸੋ ਵਜਤਿ ਸੋ ਵਿਕ੍ਖਿਪੋਤ੍ਯਯਮਤ੍ਥੋ-ਤ੍ਰ ਗਮ੍ਯਤੇ, ਨ ਪਨ ਤੇਹਿ ਤਾਦਤ੍ਥਿਯਂ ਗਮ੍ਯਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚੋਦਕੋ ਲ੍ਤ੍ਵਾਦੀਹਿ ਸਾਮ੍ਯਮਾਪਾਦਯਿਤੁਂ ਸਾਮਰਿਸਂ ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਿਨੇਵਾਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਣਕਸ੍ਸਾਪ੍ਯਾਹ- ‘ਣਕੋਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਗਤ੍ਥਂ [ਅਪਕਤਤ੍ਥਂ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਯਦਿਪਿ ਣਕੇਨ ਤਾਦਤ੍ਥਿਯਂ ਨ ਗਮ੍ਯਤੇ ਪਕਰਣਤੋ ਗਮ੍ਯਤੇਤਿ ਣਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯ ਚੋਦਕੋ ਆਹ- ‘ਅਥੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪੁਬ੍ਬੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੋ-ਯਂ ‘ਣਕੋ ਨ ਵਿਧੇਯ੍ਯੋ’ਚ੍ਚਸ੍ਸ ਨ ਪਰਿਹਾਰੋ… ਸੋਤ੍ਤਰਤ੍ਤਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ, ਕਿਨ੍ਤੁ‘ਤਸ੍ਮਾ ਨੇਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਇਮਿਨਾ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋਵਪਰਿਹਾਰੋਤਿਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਂ. ਤਦੇਵਂਲ੍ਤ੍ਵਾਦੀਨਮ੍ਪਿਪਤ੍ਤਿਤੋਣਕਲ੍ਤ੍ਵਾਦੀਹਿ ਤਾਦਤ੍ਥਿਯਾਨਵਗਮੇ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤੇ ਤਾਦਤ੍ਥਿਯਵਿਸੇਸੇਨ ਤੇਸਂ ਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ਅਨਤ੍ਥਕਂ ‘‘ਣਕਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਤ੍ਥੋਪਪਦਸ੍ਸਵਿਧਾਨਂ ਲ੍ਤ੍ਵਾਦਿਪਟਿਸੇਧਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾਕ੍ਯਕਾਰਵਚਨਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਥਕਾਰੋ ਨਿਗਮਯਮਾਹ- ‘ਤਸ੍ਮਾ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਭਵਤੁ ਪਕਰਣਤੋਵ [ਚਾਪਚ੍ਚਯਭੋਵ] ਤਾਦਤ੍ਥਿਯਾਵਗਮੋ, ਤਥਾਪਿਣਕੋ ਪਰੋ ਵਿਧੇਯ੍ਯੋਤ੍ਯਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ- ‘ਅਥਾਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਗਤਤ੍ਤਂ. ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਕਾਲੇ ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਾਯਂ ਕ੍ਰਿਯਾਯਮੁਪਪਦੇ ਭਾਵੇ ਚ ਣਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਦਯੋ ਵਿਹਿਤਾ, ਤਤ੍ਰਾਹ- ‘ਪਾਕਾਯ ਵਜਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਵਿਹਿਤੇਸੁਪਿ ਤਾਦਤ੍ਥਿਯਾ ਸਿਦ੍ਧਮੇਵੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਸੋਤੁਨਾਦੀਸੁ ‘ਸਵਨਂ ਕਾਤੁਨ’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਸੁਤੇਨੇਤਿ ਸਵਨਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਵੇਤਿ ਨਾਤਿਸਮ੍ਬਜ੍ਝਤੇ ਵਿਧਿਨੋ ਨਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ. ਏਕਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਨੇਕਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਵਿਸੇਸੇਤਿ ¶ ‘ਸਖ੍ਯਾਵਚਨੋਯਮੇਕਸਦ੍ਦੋ’ਤਿ. ਕੁਤੋਚ੍ਚਾਹ-‘ਸਦ੍ਦਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਕਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਚਨਤ੍ਤੇ ਯੋਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੇ, ਤਮਾਹ ‘ਏਕਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ’ਤਿ, ਤਦਤ੍ਥਾਤਿ ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਸ੍ਸਤ੍ਥਾ. ਯਦਿਪਿ ‘ਪੁਬ੍ਬਂ ਬ੍ਯਾਪਾਰ’ਨ੍ਤਿ ਸਮੁਦਾਯੇ ਏਕਦੇਸਭੂਤੋ ਬ੍ਯਾਪਾਰੋ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਯਮਾਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਥਾਪਿ ਪੁਬ੍ਬਸਦ੍ਦੇਨ ਬ੍ਯਾਪਾਰਵਾਚਕੋ ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥੋ ਵੁਚ੍ਚਤੇ ਉਪਚਾਰਾ, ਤੇਨੇਵ ‘ਤੇਸੁ ਯੋ ਪੁਬ੍ਬੋ ਤਦਤ੍ਥਤੋ ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਨੁ ਚ ਸਤ੍ਤਿ ਕਾਰਕਂ, ਅਞ੍ਞਾ ਚ ਪੁਬ੍ਬਕਾਲਕਿਰਿਯਾਯ ਸਤ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞਾ ਉਤ੍ਤਰ ਕਾਲਕਿਰਿਯਾਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਕੁਤੋ ਏਕਕਤ੍ਤੁਕਤ੍ਤਮਿਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯ ਪਟਿਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਯਦਿਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਤ੍ਤਿਮਤੋ ਦਬ੍ਬਸ੍ਸਾਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਦਿਨੋ ਸਤ੍ਤਿਮਤੋ ਦਬ੍ਬਸ੍ਸ. ਤਦਜ੍ਝਾਰੋਪਾਤਿ ਏਕਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਰੋਪਾ. ਏਕ ਕਤ੍ਤੁਕਾਨਂ ਬ੍ਯਾਪਾਰਾਨਂ ਕਮਾਭਿਧਾਨਾਯ ਤੁਨਾਦਯੋ ਵਿਧੀਯਮਾਨਾ ਭਾਵੇਯੇਵੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਕਮਮਭਿਧਾਤੁਨ੍ਤਿ ਭਾਵੇਤ੍ਯਤ੍ਰਾਭਿਸਮ੍ਬਜ੍ਝਤੇ.

ਏਕਕਤ੍ਤੁਕਾਨਨ੍ਤਿ ਬਹੁਵਚਨਤ੍ਤਾ ‘ਭੁਤ੍ਵਾ ਪਿਤ੍ਵਾ ਵਜਤੀ’ਤਿਪਿ ਭਵਤਿ. ਭੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤੇਤ੍ਥ ਅਨੇਕਕਤ੍ਤੁਕਤ੍ਤਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾਪਿ ਭਵਤਿ. ਪਾਣਿਨਿ ਯਾਨਮਿਵ ਵਿਸੁਂ ਵਚਨਮਨ੍ਤਰੇਨ ਤੁਨਾਦਿਵਿਧਿਪ੍ਪਟਿਪਾਦਯਮਾਹ- ‘ਮੁਖਂ ਬ੍ਯਾਦਾਯ ਸੁਪਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਬ੍ਯਾਦਾਯਾਤਿ ਦਾਧਾਤੁਸ੍ਸ ਵਿਆਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਤ੍ਵਾਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ‘‘ਪ੍ਯੋ ਵਾ ਤ੍ਵਾਸ੍ਸ ਸਮਾਸੇ’’ਤਿ (੫-੦੬੪) ਤ੍ਵਾਸ੍ਸ ਪ੍ਯਾਦੇਸੇ ਰੂਪਂ, ਮੁਖਵਿਵਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾਤ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਬ੍ਯਵਧਾਯਕਕਾਲਸ੍ਸਾਤਿ ਬ੍ਯਾਦਾਨ ਸੁਪਨਾਨਮਨ੍ਤਰੇਯੋ ਕਾਲੋ ਤਸ੍ਸ, ਭੇਦਾਨੁਪਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਭੇਦਸ੍ਸਾਦਸ੍ਸਨਂ. ਭੇਦਸ੍ਸੀਨਂ ਕੇਸਞ੍ਚਿਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ’ਕੇਹੀਚੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਹਭਾਵੇਪੀਤਿ ਬ੍ਯਾਦਾਨਸੁਪਨਾਨਂ ਸਹਭਾਵੇਪਿ. ਵਡ੍ਢਿਤਕੋ ਭਤ੍ਤਰਾਸਿ.

ਅਭਿਮਤਾ ਪਾਣਿਨਿਯਾਨਂ, ਪਰਾਯ ਨਦਿਯਾ ਪਬ੍ਬਤੋ-ਵਰੋ ਵਿਸੇਸੀ ਯਤੇਤਿ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਨਦਿਮ੍ਪਬ੍ਬਤੋ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਨਦਿਯਾ ਓਰਭਾਗੇ ਪਬ੍ਬਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਵਤਿ, ਤਤੋ ਚ ਪਾਰੇਭੂਤਨਦੀਵਿਸਿਟ੍ਠੋ ਪਬ੍ਬਤੋ ਪਤੀਯਤੇ. ਅਵਰੇਨ ਪਬ੍ਬਤੇਨ ਪਰਾ ਨਦੀ ਵਿਸੇਸੀਯਤੇਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਪਬ੍ਬਤਂ ਨਦੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਾਰੇ ਨਦਿਯਾ ਓਰੇ ਪਬ੍ਬਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਪਤੀਯਤੇ, ਤਤੋ ਚ ਓਰਭਾਗੇ ਪਬ੍ਬਤਵਿਸਿਟ੍ਠਾ ਨਦੀ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ. ਭਵਤਿਨੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਮ੍ਭਵੇ ਸਤਿ ਏਕਕਤ੍ਤੁਕਤਾ ਪੁਬ੍ਬਕਾਲਤਾ ਯਥਾ ਗਮ੍ਯ ਤੇ ¶ ਤਥਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਪਠਮਂ ਨ ਪਪ੍ਪੋਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਨਿਗਮਯਤਿ ‘ਤਦੇਵ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ.

ਭੁਤ੍ਵਾ ਭੁਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਪਰੇ-ਞ੍ਞਥਾ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਮਾਕਙ੍ਖਨ੍ਤਿ ਪਾਣਿਨਿਯਾਦਯੋ, ਤਤ੍ਰਾਹ- ‘ਏਕਕਤ੍ਤੁਕਾਨ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਆਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞਾਵਗਮੇ ਕਾਰਣਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ‘ਯਜ੍ਜੇਵ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਫੁਟਯਤਿ ‘ਯੇਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਯੇਹੀਤਿ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇਹਿ. ਜਿਵਗ੍ਗਾਹਂ ਅਗਾਹਯਿਚ੍ਚਾਦੋ ਪਰੇਞ੍ਞਥਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾਤਦਾਹ- ‘ਕਮ੍ਮ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਕਙ੍ਗੇਤਿ ਪਾਣਿਪਾਦਾਦਿਕੇ-ਤ੍ਤਨਿਯੇਵਯਵੇ. ਣਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਅਭਿਮਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕਿਂ ਣਮ੍ਪਚ੍ਚਯੇਨਾਤਿ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਸਿਦ੍ਧਿਪ੍ਪਕਾਰਮਾਹ- ‘ਜੀਵਸ੍ਸਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਿਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਜੀਵਗ੍ਗਾਹੇਨ ਵਿਸਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਜੀਵਗ੍ਗਾਹ’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਜੀਵਗ੍ਗਾਹਸਙ੍ਖਾਤਂ ਗਹਣਮਕਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਆਖ੍ਯਾਤਨ੍ਤਿ ਅਗਾਹਯੀਤਿ ਆਖ੍ਯਾਤਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਰੂਪਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਾ ਗਹਣ ਕਿਰਿਯਾਯ ਕਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ਬੋਧੇਤਿ. ਤਬ੍ਬਿਸੇਸਨਮ੍ਪੀਤਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਰੂਪਾਯ ਗਹਣ ਕਿਰਿਯਾਯ ਵਿਸੇਸਨਮ੍ਪਿ. ਤਥਾਭੂਤਮੇਵਾਤਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਰੂਪਮੇਵ. ਤਥਾ ਚੇਤਿ ਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸਨੇ ਦੁਤਿਯਾਯ ਣਮਨ੍ਤੇ ਜਾਤੇ ਸਤਿ. ਣਮਨ੍ਤ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਣਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਂ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਣਂਪਚ੍ਚਯੇਨਿਹ ਕਿਞ੍ਚਿਨੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਇਹੇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬ੍ਯਾਕਰਣੇ. ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਯੋਜਨਂ. ਪਚਾਦਿਤੋਤਿਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਤੇਹਿ ਅਵਿਹਿਤਣਮ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਗਹਿਤਾ.

ਯੋ ਸਾਧਯਿਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ ਨਚ ਨਿਟ੍ਠਮੁਪਗਤੋਤਿ ਯੋ ਕਟਾਦਿਸਾਧਯਿਤੁਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਯਿਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧੋ ਨਿਟ੍ਠਂ ਪਰਿਸਮਤ੍ਤਿਂ ਨ ਚੋਪਗਤੋ ਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਪਵਤ੍ਤੋ-ਨੁਪਰਤੋਵਾਤਿ ਯੋ ਪਬ੍ਬਤਾਦਿ ਨਿਚ੍ਚਪ੍ਪਵਤੋ-ਅਵਿਰਤੋ ਤੇਨੇਵ ਨਿਟ੍ਠਂ ਨੋਪਗਤੋਸੋਵਤ੍ਤਮਾਨੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਬ੍ਬਿ ਸਯਕਿਰਿਯਾਦ੍ਵਾਰੇਨਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕਟਾਦਿਵਿਸਯ ਕਿਰਿਯਾਮੁਖੇਨ, ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕਟਾਦੀਨਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਤਾ ਤਬ੍ਬਿਸਯਾ ਕਿਰਿਯਾਪਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਏਵਾਤਿ ਤਂਦ੍ਵਾਰੇਨ ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਵਿਸੇਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਭੁਞ੍ਜਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਜ੍ਜਪਿ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨੋ ਹਸਤਿ ਖਜ੍ਜਤਿ [ਵਦਤਿ] ਪਾਨਿਯਂ ਪਿਵਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਯੁਤ੍ਤਾ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤਾ ਕਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸਾਰਮ੍ਭੋ ਨ ¶ ਪਰਿਸਮਤ੍ਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ- ‘ਸਾਧਯਿਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ ਨ ਚ ਨਿਟ੍ਠਮੁਪਗਤੋ’ਤਿ. ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਪਬ੍ਬਤਾਤਿਆਦੀਸੁ ਨਿਚ੍ਚੇਸੁ ਪਬ੍ਬਤਾਦੀਸੁ ਭੂਤਾਨਾਗਤਾਨਮਸਮ੍ਭਵਾ ਤਨ੍ਨਿਸੇਧਿਨੋ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸਾਪ੍ਯਸਮ੍ਭਵਾ ਯਦੀਪਿ ਕਾਲਵਿਭਾਗੋ ਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ, ਤਥਾਪਿ ਆਰਦ੍ਧਸ੍ਸ ਠਾਨਸ੍ਸਾਪਰਿਸਮਤ੍ਤਿਯਾ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਏਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ- ‘ਪਵਤ੍ਤੋ-ਨੁਪਰਤੋ ਵਾ’ਤਿ. ਕਤ੍ਤੁਵਿਸੇਸਨੇ ਸਤਿ ਕੋ ਦੋਸੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਕਤ੍ਤੁ ਵਿਸੇਸਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਇਹਾਪਿ ਸਿਯਾ ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਤਾ, ਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਤ ਮੇਵਾਸ੍ਸ ਪਕਾਸੇਤੁਮਯਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਅਪਠਮਾ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣੇ’’ਤ੍ਯਾਦੀਹਿ (੩-੨-੧੨੪) ਅਨੇਕੇਹਿ ਸੁਤ੍ਤੇਹਿਨ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਪਾਣਿਨਿਯੇਹਿ ਵਿਹਿਤੋ.

ਇਧ ਪਨ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵਿਹਿਤਤ੍ਤਾ ਆਹ- ‘ਸਾਮਞ੍ਞੇਨਾ’ਤਿਆਦਿ. ਸਨ੍ਤੋ ‘ਅਸ-ਭੁਵਿ’ਨ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ. ‘‘ਕਤ੍ਤਰਿ ਲੋ’’ (੫-੧੮) ‘‘ਨ੍ਤਮਾਨਾਨ੍ਤਿ ਯਿਯੁਂਸ੍ਵਾਦਿਲੋਪੋ’’ਤਿ (੫-੧੩੦) ਅਕਾਰਸ੍ਸ ਲੋਪੋ. ਤਪਨ੍ਤੋ ‘ਤਪ-ਸਨ੍ਤਾਪੇ’. ਜਪ੍ਪਨ੍ਤੋ ‘ਜਪ੍ਪ=ਵਚਨੇ’. ਪਠਨ੍ਤੋ ‘ਪਠ=ਉਚ੍ਚਾਰਣੇ’ ਪਚਨ੍ਤੋ ‘ਪਚ=ਪਾਕੇ’ਧਾਰਯਨ੍ਤੋ ‘ਧਰ=ਧਾਰਣੇ’. ਪਯੋਜਕਬ੍ਯਾਪਾਰੇ ਣਿ, ਧਰਿਤੁਂ ਪਯੁਞ੍ਜਮਾਨੋ ਧਾਰਯਨ੍ਤੋ. ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਦਿਸ ਦੁਸ=ਅਪ੍ਪਿਤਿਯਂ’’ ਦਿਵਾਦੀਹਿ ਯਕ’’ (੫-੧੨) ਯਜਨ੍ਤੋ ‘ਯਜ-ਦੇਵਪੂਜਾਯਂ’. ਅਰਹਨ੍ਤੋ ‘ਅਰਹ-ਪੂਜਾਯਂ. ਯਥਾਚਾਤਿਆਦਿਨਾ ਅਪਠਮਾਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਾਦੀਸੁ ‘ਸਂਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋ ਵਿਰੋਚਮਾਨਂ ਜਪ੍ਪਮਾਨੋ’ਚ੍ਚਾਦੀਸੁ ਮਾਨੋ ਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ ਵਦਤਿ.

ਕਾਲਕਤੋ ਅਵਤ੍ਥਾਵਿਸੇਸੋ ਵਯੋ. ਮਾਨੋਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾਨ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਭਾਵਮਾਹ. ਯੁਜ੍ਝਮਾਨਾ’ਯੁਧ=ਸਮ੍ਪਹਾਰੇ’ ‘‘ਦਿਵਾਦੀਹਿ ਯਕ’’ (੫-੧੨) ‘‘ਤਵਗ੍ਗਵਰਣਾਨ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ (੧-੪੮) ਧਸ੍ਸ ਝੋ’’ਵਗ੍ਗਲਸੇਹਿ ਤੇ’’ਤਿ (੧-੪੯) ਯਸ੍ਸ ਚ. ‘‘ਚਤੁਤ੍ਥਦੁਤਿਯੇਸ੍ਵੇਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (੧-੩੫) ਝਸ੍ਸ ਜੋ. ਨਚ੍ਚਮਾਨਾ ‘ਨਚ੍ਚ=ਨਚ੍ਚਨੇ’.

ਣ੍ਵਾਦਯੋਤਿ ¶ ‘ਣ੍ਵਾਦਯੋ’ਚ੍ਚਨੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇਨ. ਕਤਿਪਯਧਾਤ੍ਵਾਦਿਪਰਿਗ੍ਗਹੇਨਾਤਿ ਧਾਤਵੋ ਪਕਤਿਭੂਤਾ ਆਦੀ ਯੇਯਂ ਕਾਲਾਦੀਨਂ ਤੇ ਧਾ ਤ੍ਵਾਦਯੋ ਤੇਸਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਾਲੋ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਦਿ, ਕਾਰਕਂ ਕਤ੍ਤਾਦਿ ਪਕਂਸੇਨ ਨਿਯਮੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਕਰੀਯਤੇ ਏਤਸ੍ਮਾਤਿ ਪਕਤਿ. ਕਾਕ੍ਰਿਯਂ ਆਯੁਕਾਦਿ.

ਕਾਰਿਯਵਿਸੇਸਨ੍ਤਿ ਆਦੇਸਾਦਿਕਾਰਿਯਵਿਸੇਸਂ. ਕਾਰੁ ਸਿਪ੍ਪਿਜਾਤਿ ਵਿਸੇਸੋ. ਤਚ੍ਛਕਾਦਯੋ (ਤਚ੍ਛਕਕਮ੍ਮ) ਕਾਰਤਨ੍ਤਵਾਯਰਜਕਨਹਾਪਿਤਾ ਪਞ੍ਚ ਕਾਰਵੋ ਚਾਰੁਦਾਰੁਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਕਾਲਨਿਯਮੇਨਾਞ੍ਞਤ੍ਰਾਪਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਂ ਕਾਰੁਆਦੀਸੁਪਿ.

ਖਛਸਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਤਦਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਕਥਮਿਚ੍ਚਾਹ- ‘ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਬ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤਤ੍ਥਂ, ਨਨੁ ਸੁਤ੍ਤੇ ਏਕਸ੍ਸਰੋਤਿ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਆਦੀਤਿ ਚ ਤਬ੍ਬਿਸੇਸਨਂ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਨਪੁਂਸਕੇਨ ਵਿਵਰਣਂ ਕਥਂ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਆਹ- ‘ਸਦ੍ਦੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਅਥ ਜਾਗਰੇਚ੍ਚਾਦੋ ਪੁਥਗਵਯਵੇਕਸ੍ਸਰਸ੍ਸ ਜਾਗਰਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਚ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਦ੍ਵਿਭਾਵੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਤੇਨੇਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਤੇਨੇਵਾਤਿਆਦੀਤਿ ਏਕਸ੍ਸਰੋਚ੍ਚਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤਹੇਤੁਨਾਵ. ਅਵਯਵੇਕਸ੍ਸਰਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਸੇਸਨਸਮਾਸੋ ‘ਅਵਯਵੋ ਚ ਸੋ ਏਕਸ੍ਸਰੋ ਚੇ’ਤਿ. ਅਥਾਦੀਹਿ ਏਕਸ੍ਸਰਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤੇਪ੍ਯਵਯਵੇਕਸ੍ਸਰਸ੍ਸ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਦ੍ਵਿਭਾਵੋਚ੍ਚਾਹ- ‘ਏਕਸ੍ਸੇਵਾਦਿਤ੍ਤਾ’ਤਿ.

ਇਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ਪਠਮੇਕਸ੍ਸਰਤੋ-ਞਾਸ੍ਸਾਵਯਵੇਕਸ੍ਸਸਰਸ੍ਸ. ਦੋਸਦੁਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਨੇਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸਨਸਮਾਸੋਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮਾਹ- ‘ਏਕਸ੍ਸਰੋਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਥਾ ਸਤਿ ਕੋ ਦੋਸੋਤਿ ਆਹ- ‘ਏਕੋ ਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਰੋਦੀਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘ਈਹ-ਘਟਨੇ’ਚ੍ਚਾਦੀਨਮੇਵ ਸਿਯਾ.

ਨਨੁ ਚ ਪਚਤਿਮ੍ਹਿ ਯੇਨੇਵਾਕਾਰੇਨ ਪਚਸਦ੍ਦੋ ਏਕਸ੍ਸਰੋ ਤੇਨੇਵ ਤਦਵਯਵਾਪਿ ਅਚ੍ਸਦ੍ਦੋ ਪਸਦ੍ਦੋ ਚ ਏਕਸ੍ਸਰੋ, ਤਤੋਵਾਵਯਵਾਨਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਂ ਪਪ੍ਪੋਤਿ… ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਕਾਰਿਯਿਨੋ ਆਦਿਸ੍ਸ ਏਕਸ੍ਸਰਸ੍ਸ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸਾ, ਏਵਞ੍ਚ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਤਦਵਯਵਾਨਞ੍ਚੇਕਸ੍ਸਰਾਨਂ ਵਿਸੁਂ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨੇ ¶ ਕਤੇ ਅਨਿਟ੍ਠਮ੍ਪਪ੍ਪੋਤੀਤੀਦਮਪਾਕਤ੍ਤੁਮਾਹ- ‘ਸਕਿਂਸਤ੍ਥਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾਵਯਵਸ੍ਸ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਗਹਣ’ਨ੍ਤਿ. ਸਕਿਂ ਸਤ੍ਥਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਏਕਵਾਰਂ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਕਰਣੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਸਾਵਯਵਸ੍ਸਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਵਯਵੇਹਿ ਸਹ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਨ ਵਿਨਾ ਤੇਹਿ. ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨੇ ਕਰੀਯਮਾਨੇ ਸਬ੍ਬੇਸਮਵਯਵਾਨਂ ਗਹਣਂ ਭਵਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਂ ਯੁਤ੍ਤਂ ਨਾਵਯਵਾਨਂ, ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨੇ ਏਕਾਯ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਸ੍ਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਗਹਣਂ ਕਤਂ ਹੋਤਿ ਨਾਵਯਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਚ ਕਤਨ੍ਤਿ ਪੁਨ ਤੇਸਂ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਾਯ ਸਤ੍ਥਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਉਪਪਤ੍ਤਨ੍ਤਰਮਾਹ- ‘ਅਥਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਇਹ ਠਾਨੇ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਂ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪਕ੍ਖਾ. ਤਤ੍ਰ ਠਾਨੇ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਪਕ੍ਖੇ ਦੋਸਦਸ੍ਸਨਤੋ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਨ੍ਤ੍ਯਯਮੇਵ ਪਕ੍ਖੋਬ੍ਭੁਪਗਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪਠਮਨ੍ਤਾਵ ਠਾਨੇ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਪਕ੍ਖੇ ਭਾਵਿਨਂ ਦੋਸਮਾਹ- ‘ਪਠਮਸ੍ਸੇਕਸ੍ਸਰਸ੍ਸਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਦ੍ਵਿਸਦ੍ਦੋ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੇ ਵਤ੍ਤਤੇ.

ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਸਦ੍ਦਰੂਪਮੁਚ੍ਚਾਰਣਂ ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਉਚ੍ਚਾਰਣੇ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੇ ਠਾਨੇ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਂ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤਿ… ਉਚ੍ਚਾਰਣਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਾ(ਨੁਗਤ) ਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ. ਸਦ੍ਦਰੂਪੇ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੇ ਠਾਨੇ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਂ, ਤਤ੍ਥ [ਤਞ੍ਚ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਦੋਸੋ. ਤਥਾ ਚਾਹ- ‘ਰੂਪਦ੍ਵਯੇ ਵਿਧੀਯਮਾਨੇ’ਤਿ. ਤਥਾ ਸਤਿ ਨਿਵੁਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੇ ਠਾਨੀ ਭਵਤੀਤਿ ਠਾਨਿਨੋ ਨਿਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਨਿਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਧਾਤੁਤ੍ਤਾ ਨਿਵੁਤ੍ਤਿ, ਤੇਨਾਹ- ‘ਪਕਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵਿਭਾਗਾਭਾਵਤੋ’ਤਿ. ਤੇਨ ਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ ਪਕਤਿਯਾ ਵਿਧੀਯਮਾਨਂ ਕਾਰਿਯਂ ਨ ਸਿਯਾ, ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ- ‘ਅਸ੍ਸ ਇਤ੍ਤਂ ਨ ਸਿਯਾ’ਤਿ. ਪਿਪਾਸਤਿ ‘ਪਾ=ਪਾਨੇ’. ਇਚ੍ਛਾਯਂ ਪਾਤੁਨ੍ਤਿਤੁਮਨ੍ਤਾ ‘‘ਤੁਂਸ੍ਮਾ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ (੫-੬੧) ਸੋ. ‘ਪਾਸ ਪਾਸ’ ਇਤਿ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤੇ ਪੁਬ੍ਬਤੋ-ਞ੍ਞਸ੍ਸ ਲੋਪੋ, ‘‘ਰਸ੍ਸੋ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ’’ (੫-੭੪) ‘ਖ ਛ ਸੇਸ੍ਵਸ੍ਸਿ. ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੇ ਤੁ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨੇ ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ ਸਮਾਵਿਸਤੀਤਿ ਆਹ- ‘ਆਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਦ੍ਵਿਧਾ ਭੂਤਸ੍ਸਾ ਤਿਧਿਨਾ ਧਾਤੁਸ੍ਸੇਵ ਦ੍ਵਿਧਾਭੂਤਤ੍ਤਂ ਦੀਪੇਤਿ.

ਯੋਗਵਿਭਾਗਾ ‘ਅ ਞ’ਆਦੀਸੁ ਗਮ੍ਯਤੇ. ਯਦਿ ਹ੍ਯਤ੍ਰਾਪਿ ਛਟ੍ਠੀ ਅਭਿਮਤਾ ਸਿਯਾ ਤਦਾ ‘‘ਖ ਛ ਸ ਪਰੋਕ੍ਖਾਨਮੇਕਸ੍ਸਰੋਦਿਦ੍ਵੇ’’ਤਿ ਏਕਮੇਵ ਯੋਗਂ ¶ ਕਰੇਯ੍ਯ. ਪਰੋਕ੍ਖੇ ਵਿਹਿਤਾ ਅਞਆਦਯੋ ਧਾਤੁਤੋਵ, ਨਾਞ੍ਞਤੋਤਿ ਪਰੋਕ੍ਖਾਵਚਨਸਨ੍ਨਿਧਾਨਾ ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਧਾਤੁਵਿਹਿਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਵ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ- ‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਧਾਤੁਵਿਹਿਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ’ਤਿ. ਯਦਿ ਪਨ ਭੁਸਤ੍ਥੋ ਆਭਿਕ੍ਖਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਵਾ ਵਤ੍ਤੁਮਿਟ੍ਠੋ ਸਿਯਾ, ਤਦਾ ਭੂਸਤ੍ਥਾਦੀਸੁ ਚ ਦਦ੍ਦਲ੍ਲਤਿਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਚਙ੍ਕਮਤਿ ਮੋਮੂਹਚਿਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਭੁਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਯੁਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ਤ੍ਯਾਦਯੋ ਭੁਸਤ੍ਥੇ ਭਵਨ੍ਤਿ ਬਹੁਲਾਧਿਕਾਰਾਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾਤਿ.

ਪਠਮੋ ਦੁਤਿਯੋਤਿ ਚ ਦ੍ਵੇ ਏਕਸ੍ਸਰਾ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਖਛਸਾਨਮੇਕਸ੍ਸਰੋਦਿ ਦ੍ਵੇ’’ (੫-੬੯) ‘‘ਪਰੋਕ੍ਖਾਯਂ ਚੇ’’ਤਿ (੫-੭੦) ਪਠਮਸ੍ਸੇਕਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਂ ‘ਆਦਿਸ੍ਮਾ ਸਰਾ’’ਤਿ ਤੁ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਥਮਞ੍ਞਸ੍ਸੁਚ੍ਚਮਾਨੇਅਞ੍ਞਸ੍ਸਬਾਧਕਂਸਿਯਾ ਤਸ੍ਮਾ ਕਤੇਪਿਦੁਤਿਯ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨੇਪਠਮਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਂ ਸਮ੍ਭਵਤ੍ਵੇਵਾਤਿਨਪਠਮਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਾਪਵਾਦੋ-ਯਂ ਯੋਗੋਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ- ‘ਪਠਮੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਾਧਿਕਾਰਾ ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ ਛਟ੍ਠਿਯਾ ਦੁਤਿਯੇਨੇਕਸ੍ਸ ਰੇਨਚ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਪਠਮਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਸ੍ਸਵਿਧਾਯ ਕਮਞ੍ਞਵਾਕ੍ਯਮਞ੍ਞਂ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ਨ ਵਾਕ੍ਯਭੇਦੋਤਿ ਆਹ- ‘ਏਕੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ‘ਆਦਿਸ੍ਮਾ ਸਰਾ’’ਤਿ ਅਸ੍ਸ ਯੋਗਸ੍ਸ, ਪੁਬ੍ਬਯੋਗੇਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇਹਿ ਦ੍ਵਿਹਿ ਸੁਤ੍ਤੇਹਿ. ‘‘ਆਦਿਸ੍ਮਾ ਸਰਾ’’ਤਿ ਸਰਮਦ੍ਵਿਤ੍ਤੇਨੁਪਾਦਾਯ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸਦ੍ਦਰੂਪਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਵਿਧਾਨਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਵਿਧਾਨਂ ਤਥੇਵਿਟ੍ਠਤ੍ਥਤ੍ਤਾਤਿ ਪਠਮਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਬਾਧਾਤ੍ਯਵਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ.

ਪਟਿਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਤਿ ਪਟਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਪਠਮੇਕਸ੍ਸਰਸ੍ਸ ਪਠਮਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਂ ਵਿਸਯੋ, ਦੁਤਿਯੇਕਸ੍ਸਰਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਂ, ਤੇਨਾਹ- ‘ਯਥਾ ਵਿਸਯ’ਨ੍ਤਿ. ਪਠਮ ਦੁਤਿਯ ਤਤਿਯ ਦ੍ਵਿਬ੍ਬਚਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪੁਇਤਿ ਪਠਮਂ ਸਦ੍ਦਰੂਪਂ, ਤ੍ਤਿਇਤਿ ਦੁਤਿਯਂ, ਯਿਸਿਤਿ ਤਤਿਯਂ.

ਚਤ੍ਥਪਰਤ੍ਤਾਤਿ ¶ ਚਤ੍ਥਸਮਾਸਾ ਪਰਭੂਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨ ਪਚ੍ਚੇਕਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨ. ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤੇਨ ਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਆਚਰਿਯੇਨ ਯੋਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੇਨੇਵ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਆਹ- ‘ਲੁਤ੍ਤਯੋਵਿਭਤ੍ਤਿਕੋ ਵਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ’ਤਿ.

ਧੂਪਾਯਤੀਤਿ ਧੂਪਿਤਾ, ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸਾਤਿ ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ. ਕਾਨੁਬਨ੍ਧਕਰਣਮਨਤ੍ਥਕਂ ਸਿਯਾਤਿ ਘਕ੍ਵਿਕਰਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾਭਾਵੇ (ਤਂ) ਨਿਬਨ੍ਧਨਸ੍ਸ ਕਾਰਿਯਸ੍ਸਾਭਾਵਾ ‘ਨ ਤੇ ਕਾਨੁਬਨ੍ਧਨਾਗਮੇਸੂ’’ਤਿ (੫-੮੫) ਪਟਿਸੇਧਾ ਭਾਵੋਤਿ ਕਕਾਰਾਨੁਬਨ੍ਧਮਨਤ੍ਥਕਂ ਸਿਯਾ.

ਪੁਚ੍ਛੀਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸ ‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਦਿਤੋ’’ਤਿ (੫-੧੪੩) ਠੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਏ ਓਨਮ੍ਪਟਿਸੇਧਮੁਖੇਨਾਤਿ ਏਓਨਮ੍ਪਟਿਸੇਧਸ੍ਸ ਪਕਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਿਨਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਚੀਯਿਤ੍ਥ ਚੀਯਤਿ ਵਾਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਚਿਨਿਤੁਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਚਿਨਨਾ ਯਾਤਿ(ਆਦਿਨਾ). ਨਨੁ ਚ (ਞਿਆਗ)ਮੋ, ਨ ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਕਥਮ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ‘‘ਲਹੁਸ੍ਸੁਪਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੫-੮੩) ਏਓ ਪਪ੍ਪੋਨ੍ਤਿ ਕਥਞ੍ਚੇ ਸਮ੍ਪਟਿਸੇਧੋਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ- ‘ਞਿਸ੍ਸੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਨਨੁਚਾਦਿਮ੍ਹਿ ਨ ਯੁਵਣ੍ਣਾਭਿ ਕਥਮੇਤ੍ਥਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋਤਿ ਆਹ- ‘ਸਕਾਪਾਨਂ ਕੁਕ੍ਕੂਣੇਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਪਤ੍ਤੋਕਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ਧੁਸਦ੍ਦੇ ਉਕਾਰਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੋਕਾਰਸ੍ਸ. ਯੁਵਣ੍ਣੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾਪਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ (ਤਬ੍ਬ) ਤੁਂ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਚ ਣਿਨੋ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਵਾ ਵਿਧਾਨਾ ਨ ਞਿ. ਧੁਨਾਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿਆਦਿਪਾਠੇ ਞਿਮ੍ਹਿ ਅਕਤੇ ‘‘ਅਞ੍ਞਤ੍ਰਾਪੀ’’ਤਿ (੫-੮੭) ਪਟਿਸੇਧਾਭਾਵੋ. ਧੁਨਾਪੇਤੀਤਿ ਪਾਠੇਤਿਮ੍ਹਿ ਲੇ ਚ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਵਿਕਰਣਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (੫-੧੬੧) ਵਿਕਰਣਲੋਪੇ ਚ ਏਕਾਰੋ. ਅਸਤਿ ਨਾਗਮੇ ‘‘ਯੁਵਣ੍ਣੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਏਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ ਤਮ੍ਪਿਨਾਗਮੇ ਉਪਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨੇਤ੍ਯਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ- ‘ਤਥਾਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਰਮਾਹ- ‘ਨਾਗਮੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਸਮ ਦਮ-ਉਪਸਮੇ. ਸਮੇਤੀਤਿ ਸਮਕੋ, ਦਮੇਤੀਤਿ ਦਮਕੋ, ਜਨ-ਜਨਨੇ, ਜਨੇਤੀਤਿ ਜਨਕੋ ਬਧ=ਬਨ੍ਧਨੇ, ਬਧਤੀਤਿ ਬਧਕੋ.

ਨਿਪਜ੍ਜਤਿ ¶ ਨਿਪਜ੍ਜਨਂ. ਪਮਜ੍ਜਤੇ ਪਮਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ. ਪਮਜ੍ਜਨਾਯ ਪਮਜ੍ਜਿਤੁਂ. ਪਮਜ੍ਜਤਿ ਪਮਜ੍ਜਨਂ.

ਰੁਨ੍ਧਿਤੁਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਰੋਧਨਾਯਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਨਨੁ ਕਿਮਤ੍ਥਮਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਯਤੋ ‘‘ਕ੍ਵਿਮ੍ਹਿ ਲੋਪੋ-ਨ੍ਤਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੧੭) ਅਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਲੋਪੋ ਸਿਯਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯ ਤਗ੍ਗਹਣੇ ਪਯੋਜਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਅਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਲੋਪਵਿਧੀਸੂਤਿ (ਵੀਆਦਿਲੋਪਵਿਧੀਸੁ, ਛਟ੍ਠੀ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ) ‘‘ਵੀਮਨ੍ਤੁ ਵਨ੍ਤੂ’’ਨ੍ਤਿ (੪-੧੩੮) ਛਟ੍ਠੀਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ. ਭਦਨ੍ਤਵਿਧਿਚਰਿਤਤ੍ਤਬ੍ਯਾਪਾਰਂ [ਤਦਨ੍ਤਵਿਧਿਚਿਰਭੇਦਨਾਚ੍ਚਨਬ੍ਯਾਪਾਰਂ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਨਿਸ੍ਸਾਯਾਹ- ‘ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤੀ ਬ੍ਯਾਪਾਰਾ’ਤਿ. ਅਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵੀਆਦੀਨਮੀਕਾਰਾਦਿਨੋ. ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬਾਪਹਾਰਿਲੋਪਞ੍ਞਾਪਨਾਭਾਵੇ. ਅਨਤ੍ਥਕਂ ਸਿਯਾ ‘‘ਛਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਮਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਾਰਸਮ੍ਭਾਵਾ. ਇਦਾਨਿ ਛਟ੍ਠੀਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਸੇਸੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਲੋਪਪਤ੍ਤਿਦੋਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਤਦਨ੍ਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਅਥ ਦ੍ਵਿਤ੍ਤੇਤਿ ਕਥਮਵਸੀਯਤੇ ਸਦ੍ਦੇ ਅਭਾਵੇਤਿਆਹ- ‘ਪਰ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਨਨ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਪਰਿਪਚ੍ਚਸਮੋ ਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਤੋ ਪਰਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਨ੍ਨਾਵਸੀਯਤੀਤਿ ਚੋਦਨ ਮੁਬ੍ਭਾਵਿਯ ਤਦਯੁਤ੍ਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਨਨੁਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਅਪਚੁਰਪ੍ਪਯੋਗਤ੍ਤਾਤਿ ਅਬਹੁਪ੍ਪਯੋਗਤ੍ਤਾ.

ਕ੍ਤੋ ਦੂਸਿਧਾਤੁਤੋ ਦੂਸਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੇ.

‘‘ਵਣ੍ਣੇ ¶ ਯਨ੍ਤਂ ਤਦਾਦੋ’’ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਾਯ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ‘‘ਵਣ੍ਣੇ ਪਰੇ ਯਂ ਕਾਰਿਯਂ ਤਂ ਤਦਾਦੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਣ੍ਣੇ ਆਦਿਭੂਤੇ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਤੇਤਿ ਤਕਾਰੇ ਪਰੇ.

ਤੇਤ੍ਵੇਵਾਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਵੁਯ੍ਹਤੀ’ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਿਵਚਨਂ ਮੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਿਯ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਤਿ ‘ਉਸ੍ਸਾ’ਤਿਆਦਿ.

ਰਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘ਰਾ-ਆਦਾਨੇ’ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ ਗਹਣਮ੍ਪਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਹ- ‘ਰਾਨ’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਸੁਤ੍ਤੇ ‘ਵਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਸਸ੍ਸਰੋਵ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਵਸ੍ਸਾਤਿ ਹੀ’ਤਿਆਦਿ.

ਵਤ੍ਤ=ਵਤ੍ਤਨੇਤੀਮਸ੍ਮਾ ਤ੍ਤਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਵਾ ਉਕਾਰੋ ਨ ਵਿਹਿਤੋਤਿ ਆਸਯੇਨ ‘ਕਥ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਵਤ੍ਤਵਤ੍ਤਨੇਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵੁਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤੇਤਿ ਨਿਪਾਤਨਾਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਦਯੋ ਵੁਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤੇ’’ ਤੇਤ੍ਥ (੩-੬੯) ‘ਵੁਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤੇ’ਤਿ ਨਿਪਾਤਨਾ. ਠਾ=ਗਤਿਨਿਵਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘ਗਤਿਨਿਵਤ੍ਤਿਯ’ਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤਨਾ ਪਕ੍ਖੇ ਉਕਾਰੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤੇਨਾਹ- ‘ਵਤ੍ਤੀ’ਤਿਆਦਿ. ਵਤ੍ਤਨਂ ਵੁਤ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਿ.

ਕਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾਤਿ ਆਹ- ‘ਯ ਅਕਾਰਾਨ’ਨ੍ਤਿ.

ਬ੍ਯਤ੍ਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਜਾਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸਸ੍ਸਾਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਈਸ੍ਸੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਿਗਨ੍ਥਸ੍ਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਵਰਤਿ.

ਸਤ੍ਥਂ ¶ ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਦੀਘਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੩੩) ਰਸ੍ਸੋ.

‘‘ਨ੍ਤੋ ਕਤ੍ਤਰਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ’’ਤਿ (੫-੬੪) ਨ੍ਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਕੁਕ੍ਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਅਨ੍ਤਕਕਾਰੋ ਕੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਆਦਿਕਕਾਰੋ ਅਨ੍ਤਾਵਯਵਤ੍ਥੋ.

ਨਾਞ੍ਞਤ੍ਰਚਯਾਦੀਸੂਤਿ ਨਿਚ੍ਛਯਤੋ-ਞ੍ਞੇਸੁ [ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ] ਚਯਾਦੀਸ੍ਵਤ੍ਥੇਸੁ ਛੋ ਨ ਭਵਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਈਮ੍ਹਿ ਜਸਦ੍ਦੇ ਅਕਾਰਸ੍ਸ ਲੋਪੋ, ਲੇ ਤੁ ਜੀਰਾਪਯਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿਕ੍ਯਸ੍ਸ.

ਦਿਟ੍ਠਿ ਦਸ੍ਸਨਂ, ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਦਟ੍ਠੁਂ. ‘‘ਸਰਮ੍ਹਾ ਦ੍ਵੇ’’ਤਿ (੧-੩੪) ਦ੍ਵਿਤ੍ਤੇ ਦੁਦ੍ਦਸੋ. ‘‘ਆ ਈ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ (੬-੩੩) ਈਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸੋ (ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿ). ਦਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ ‘‘ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਸ੍ਸਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, (੬-੨) ਸ੍ਸਤਿ.

ਵਾਦਸ੍ਸਰੇਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ ਦਕਾਰਸ੍ਸ ਰਾਦੇਸੇ.

ਦਸ੍ਸਾਤ੍ਯਨਨੁਵਤ੍ਤਮਾਨੇਪਿ ਦਸ੍ਸੇਵ ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਵਚਨਬਲੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਰਮਾਹ- ‘ਆਦਿਸ੍ਸਾ’ਤਿਆਦਿ. ਅਨਘਣ੍ਸੁ ਪਰੇਸੁ ਆਪਰੀਹਿ ਦਸ੍ਸਾਨਿਯਮੇਨ ਲ਼ੋਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯ ਨੇਵਂ, ਯਥਾਕ੍ਕਮਮੇਵ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਅਨਘਣ੍ਸੁ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਆਪਰਸ੍ਸਾਤਿ ਆਕਾਰਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸ.

ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਸਯੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਤ੍ਯਾਦਿਨ੍ਤਵਜ੍ਜਿਤਪਚ੍ਚਯ ਵਿਸਯੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਞਾਪਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਗਮ੍ਯਤੇ. ਨ ¶ ਞਾਪਕਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਚਨਾਨੁਸਾਰਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨਤਾਮਤ੍ਤੇਨ ਞਾਪੀਯਤੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਞਾਪਕੇਨ, ਅਸ੍ਮਿਮ੍ਪਕ੍ਖੇ ਵੁਤ੍ਤਾਨੁਸਾਰਤੋ ਕਤ੍ਥਚਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਧਾਤੁਨੋ ਅਪ੍ਪਯੋਗੋ ਵਿਞ੍ਞਾਪੀਯਤੀ’’ਤਿ. ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਰਮਾਹ- ‘ਞਾਪਕਤ੍ਤਾਯੇਵ ਵਾ’ਤਿਆਦਿ. ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ ਤਥਾਹਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਅਸਸ੍ਸਾਪ੍ਪਯੋਗੋਤਿ ਅਸਧਾਤੁਸ੍ਸ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਤਬ੍ਬਾਦਿਕੇ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰੇ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿਆਦੀਨਮਪ੍ਪਯੋਗੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਵਿਨਾਪਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਯਾਦੀ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਿਨਾਪਿ. ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ ‘‘ਅਸਸ੍ਸ ਭੂਆਦੇਸੇਨ ਸਾਧੀਯਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਮਿਟ੍ਠਂ ਬਹੁਲਾਧਿਕਾਰਤੋ ਭੂਧਾਤੁਨਾਵ ਸਿਜ੍ਝਤਿ ਵਿਨਾਪਿ ਭੂਆਦੇਸਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਪ੍ਪਯੋਗਸ੍ਸ ਞਾਪਕਤ੍ਤਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਕਰੀਯਮਾਨਮਿਹਾਪਿ ਅਤ੍ਥਵਨ੍ਤਂ ਸਿਯਾ’’ਤਿ.

ਯੇਤਿ ਧਾਤੁਪ੍ਪਯੋਗਾ ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਵਿਸਯੇ, ਪਾਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ‘ਪਾ-ਰਕ੍ਖਣੇ’ਤੀਮਸ੍ਸ, ਨਪ੍ਪਯੋਗੋ ਪਾਯਯਤਿ ਪਾਯਯਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿਆਦਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ. ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ ਯਥਾਯੋਗਂ ਞੇਯ੍ਯਂ. ਬ੍ਰੂਸ੍ਸਾਤਿ ‘ਬ੍ਰੂ=ਵਚਨੇ’ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ. ਅਦਿਸ੍ਸਾਤਿ ‘ਅਦ-ਭਕ੍ਖਣੇ’ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ. ਈਆਦੀਤਿ ਭੂਤੇ ਈਆਦਿ. ਏਤਿਸ੍ਸ ਚ ਈਆਦੀਸੂਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਅਵਬੋਧੇ ਏਤਿਸ੍ਸ ਣਿਸੇਸੁ ਚ ਈਆਦੀਸੁ ਚ, ਅਜ੍ਝੇਨੇ ਏਤਿਸ੍ਸ ਪਰੋਕ੍ਖਾਸੁ ਚ ਣਿਸੇਸੁ ਚ ਈਆਦੀਸੁਚਾਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਨਪ੍ਪਯੋਗੋਤਿ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਬਹੁਲਂਵਿਧਾਨਤੋ ਞਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਯਕ੍ਵਿਕਰਣੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ‘ਅਸ-ਕ੍ਖੇਪਨੇਤੀ ਮਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਦਾਹ- ‘ਅਸਸ੍ਸਾ’ਤਿਆਦਿ.

ਸ੍ਸਾਤਿ ਜਾਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਆਹ- ‘ਸ੍ਸਇਤਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਪੁਬ੍ਬਸਰਲੋਪੇ ਰੂਪਸ੍ਸ ਸਮਾਨਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਿਨਾ ਅਨ੍ਤੁ ਚ ਗਹਿਤੋਤਿ ‘ਸਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਤੂ’ਤਿ ਉਦਾਹਰਣਦ੍ਵਯਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ.

ਤੇ ਚ ਪਾਦਯੋ ਜੋਤੇਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਅਨ੍ਵਯਬ੍ਯਤਿਰੇਕੇਹਿ ਕਿਰਿਯਾ ਯਦਿਪਿ ਧਾਤੁਨਾਵ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕਿਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਾ ਕਿਰਿਯੇ ਚ੍ਚਾਹ- ¶ ‘ਸਾਮਞ੍ਞਭੂਤਾ ਵਿਸਿਟ੍ਠਾ ਵਾ’ਤਿ. ਸੋ ਵਿਸੇਸੋਤਿ ਯੇਨ ਵਿਸੇਸੇਨ ਵਿਸਿਟ੍ਠਾ ਕਿਰਿਯਾ ਧਾਤੁਨਾਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸੋ ਵਿਸੇਸੋ. ਵਾਚਕ ਭੇਦਤੋਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਾਯ ਚ ਕਿਰਿਯਾਯ ਵਿਸਿਟ੍ਠਾਯ ਚ ਵਾਚਕਾਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਭੇਦਤੋ ਤੇਨਾਪੀਤਿ ਕਚ੍ਚਾਨੇਨਾਪਿ. ਸਣ੍ਠਾਨਂ ਸਣ੍ਠਿਤਿ.

ਕਿਟ੍ਠਮਦਤੀਤਿ ਕਿਟ੍ਠਾਦੋ, ਕਿਟ੍ਠਸਦ੍ਦੇਨੁਪਚਾਰਤੋ ਕਸਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਉਟ੍ਠਿਤ ਸਸ੍ਸਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਠਸ੍ਸਾਭਾਵਤ੍ਤਂ ਨਿਪ੍ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੇਤਿ ਅਜ੍ਝਾਹਾਰੋ.

ਅਨੁਸਾਸੀਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠੋ ਕਮ੍ਮੇ ਕ੍ਤੋ ‘‘ਸਾ ਸਸ੍ਸ ਸਿਸ੍ਵਾ’’ (੫-੧੧੭) ਸਾਸਨਾਯ ਸਾਸਿਤੁਂ.

ਅਥ ਬਹਸ੍ਸਾਤਿ ਢਾਦੇਸਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਛਟ੍ਠੀ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇਤਿ ਆਹ- ‘ਬਹਸ੍ਸਾ’ਤਿਆਦਿ. ਢਯੋਗਪਜ੍ਜੇਨਾਤਿ ਢਕਾਰੇਨ ਸਹ ਯੋਗਪਜ੍ਜੇਨ ਏਕੀਭਾਵੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਲ਼ੋਚਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ ‘‘ਯਦਾਯਂ ਪਚ੍ਚਯਾਦੇਸੋ ਸਿਯਾ ਤਦਾ ਏਤੇ ਸਮਾਸੇਨੇ-ਕਤੋ ਨਿਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ, ਤੇਨਾਹ- ‘ਹਲ਼ਾਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ.

ਮੁਦ੍ਧੋਤਿ ‘‘ਧੋ ਹੇਤੇਹੀ’’ਤਿ (੫-੧੪੫) ਤਸ੍ਸ ਧੋ.

ਇਮਸ੍ਸਾਤਿ ‘ਪੀ-ਤਪ੍ਪਨੇ’ਤੀਮਸ੍ਸ, ਇਹਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ. ਪਿਨਯੀਤਿ ਥੂਲੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਸੂਯੀਤਿ ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ ਆਦ੍ਯਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਅਦੀਯਿ ਅਡੀਯਿ ਅਲੀਯਿ ਅਲੂਯੀਤਿਮੇ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਯਾਵ ਕ੍ਤਿਗ੍ਗਹਣਾਤਿ ‘‘ਲੋਪੋ ਵਡ੍ਢਾਕ੍ਤਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੫-੧੫੮) ਕ੍ਤਿਵਚਨਾਵਧਿ.

ਅਦੀਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ¶ ਦਿਨ੍ਨੋ, ਅਦਦੀਤਿ ਦਿਨ੍ਨਵਾ.

ਅਕਿਰੀ, ਅਕਿਰੀਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਵਾ ਕਿਣ੍ਣੋ, ਅਕਿਰੀਤਿ ਕਿਣ੍ਣਵਾ. ਅਪੁਰੀ ਪੁਰੀਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਪੁਣ੍ਣੋ, ਅਪੁਰੀਤਿ ਪੁਣ੍ਣਵਾ. ਅਖਿਯੀਤਿ ਖੀਣੋ ਖੀਣਵਾ.

ਅਤਰੀ, ਅਜੀਰੀਤਿ ਕਮੇਨ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਚੀਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਚਿਣ੍ਣੋ, ਚਿਨੀਤਿ ਚਿਣ੍ਣਵਾ.

ਅਸਕ੍ਖੀਤਿ ਸਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਵਾ. ‘ਸਜ=ਸਙ੍ਗੇ’ਤੀ ਮਸ੍ਸਾਪਿ ਸਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਵਾਤਿ ਹੋਤਿ.

ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘ਗਹ-ਉਪਾਦਾਨੇ’ਗਹਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ.

ਓਸ੍ਸਟ੍ਠਾਨੁਬਨ੍ਧਸ੍ਸਾਤਿ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾਨੁਬਨ੍ਧਸ੍ਸ. ਯਕਾਰਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥੋਤਿ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥੋਤੀਮਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਤ੍ਥਮਾਹ. ਤਥਾਹਿ ਵਿਸੇਸਨਂ ਕੇਵਲਯਕਾਰਤੋ ਵਿਸੁਂ ਕਰਣਂ ਅਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਞ੍ਞ ਪਦਤ੍ਥੇ ਸਤਿ ਕੇਵਲਯਕਾਰਸ੍ਸ ਨਿਵਤ੍ਤਨਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ. ਯਕਾਰਮਤ੍ਤੇ ਗਹਿਤੇ ਕੋ ਦੋਸੋਤਿ ਆਹ- ‘ਯੋ ਵਾ ਤ੍ਵਾਸ੍ਸ ਸਮਾਸੇਤਿਹੀ’ਤਿਆਦਿ. ਪਤ੍ਵਾਤਿ ‘ਪਤ ਪਥ=ਗਮਨੇ, ਪਦ=ਗਮਨੇ’ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ ਵਾ.

ਨਾਪ੍ਪਕ੍ਕੇਤਿ ¶ ਨ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪਤ੍ਤੇਯੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਞਾਪਕਾਲੋਪੋਤਿ ‘‘ਤਿਤਾਲੀਸਾ’’ਤਿ (੧-੧) ਞਾਪਕਤੋਯੇਵ ਕ੍ਤ੍ਵਾਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਯੋ ਵਕਾਰੋ ਤਸ੍ਸ ਲੋਪੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਨਨੁ ਨਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚਯਨਕਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ਕਥਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਆਹ- ‘ਨਸ੍ਸਾ’ਤਿਆਦਿ,ਨ੍ਤਮਾਨਤ੍ਯਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਨਸ੍ਸ ‘‘ਨਨ੍ਤਮਾਨਤ੍ਯਾਦੀਨ’’ਨ੍ਤਿ (੫-੧੭੨) ਣਤ੍ਤਪਟਿਸੇਧਾ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ਪਕਰਣਤੋਤਿ [ਪਕਾਰੋਤਿ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਆਹ- ‘ਪਚ੍ਚਯਨਕਾਰੋਵਾ’ਤਿ.

ਇਚ੍ਛੀਯਤੇਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਸਨਂ ਇਚ੍ਛਾ. ਇਚ੍ਛੀਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਂ, ਆਸਨਮਾਸਿਤਬ੍ਬਂ. ਆਸਨਾਯ ਅਚ੍ਛਿਤੁਂ. ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਦੀਘਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੩੩) ਰਸ੍ਸੋ.

ਅਮਾਨਪਰਚ੍ਛਕ੍ਕਤ੍ਤੇ ਕੁਰੁਆਦੇਸੇਨ ਨੋਦਾਹਟਂ. ਕਰਾਨੋਤਿ ‘‘ਮਾਨਸ੍ਸਮਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੫-੧੬) ਮਲੋਪੋ. ਕਸ੍ਮਾ ਨ੍ਤਪੁਬ੍ਬਛਕ੍ਕੇਸੁ ਕੁਰੁ ਆਦੇਸੇਨ ਨੋਦਾਹਟਨ੍ਤਿ ਆਹ- ‘ਵਵਤ੍ਥਿਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਮਞ੍ਚਰੁਧਾਦੀਨ’’ਨ੍ਤਿ (੫-੧੯) ਕਤਨਿਗ੍ਗਹੀਤਸ੍ਸ. ਗਹਣੀਯਂ ਗਣ੍ਹਿਤਬ੍ਬਂ.

ਇਤਿ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਪਞ੍ਚਿਕਾਟੀਕਾਯਂ ਸਾਰਤ੍ਥਵਿਲਾਸਿਨਿਯਂ

ਤਦਤ੍ਥਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਸ੍ਸ. ਯੋ ਕਿਰਿਯਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸੇਵ. ਏਤੇਨ ਆਧਾਰਮੇਤਂ ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਸ੍ਸਾਤਿ ਞਾਪੇਤਿ. ਨਹਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਤਦਤ੍ਥਸ੍ਸੇਵ ਵਿਸੇਸਨੇ ਕਾਰਣਮਾਹ. ਸੁਤ੍ਤਂਵਿਨਾਤਿਪਰੇਸਂਵਿਯ ¶ ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਿਨਾ. ਤਾਪਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਯੇਵ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਤ੍ਤੁਮਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੇਸਵਚਨਮਵਬੋਧੇਤਿ. ਏਵਕਾਰੇਨਾ (ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਵਸਦ੍ਦੇਨ.) ਤਬ੍ਬਿਵਚ੍ਛਾਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਵਚਨਿਚ੍ਛਾ.

ਤਂਸਮੀਪਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਸਦ੍ਦੇਨ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਸੁਭਦ੍ਦਵਚਨਾਨੁਸ੍ਸਰਣਸਙ੍ਖਾਤੋ ਮਰਣਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁ ਦੁਕ੍ਖਾਨੁਭਵਸਙ੍ਖਾਤੋ ਚ ਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤੋ, ਤੇ ਵਾ ਵਤ੍ਤਮਾਨਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸਾਤਿ ਤੇਸਮੁਭਿਨ੍ਨਮਾਸਨ੍ਨਾਨਿ ਕਮੇਨ ਅਧਮ੍ਮਦੀਪਨਮਰਣਾਨਿ, ਤੇਨਾਹ-ਦੀਪਨ ਮਰਣਾਨਮਾਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾ’ਤਿ. ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ ‘‘ਤਕ੍ਕਾਲਵਤ੍ਤਮਾਨਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਦੀਪਨਮਰਣਸਙ੍ਖਾਤਂ ਤਂਸਮੀਪਤਾਵਿਪਿ ਕਿਰਿਯਨ੍ਤਰਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤਂਸਾਮੀਪ੍ਯਂ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਯਥਾ (ਗਙ੍ਗਾਸਮੀਪੋ) ਦੇਸੋ ਗਙ੍ਗਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਤੋ ‘ਗਙ੍ਗਾਯਂ ਗਾਵੋ’ਤਿ ਸਿਯਾ’’ਤਿ. ਪੁਰੇ ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਰਂ ਵਿਰਚਿਤਂ ਵੁਤ੍ਤਿਕਾਰੇਨ, ਤਦੁਪਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਮੁਖਯਤਿ ‘ਸਭਾਵਤੋ’ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

ਕਿਰਿਯਾਕਾਲੋਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਕਿਰਿਯਾਕਾਲੋ. ਅਵਸਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪੁਰੇਪੁਰਾਸਦ੍ਦੇਹਿ ਦੀਪਿਤਅਨਾਗਤਕਾਲਤੋ ਅਵਸਿਸ੍ਸਤਿ. ਕਿਰਿਯਾ ਕਾਲੇਤਿ ਦੀਪਨਮਰਣਕਿਰਿਯਾਕਾਲੇ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦੀਪਨਮਰਣਸ੍ਸ. ਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਯੇਵ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਸੇਸੋ. ਅਨੇਨਾਤਿ ਪੁਰੇਚ੍ਚਾਦਿਵੁਤ੍ਤਿਵਚਨੇਨ. ਪੁਰੇਪੁਰਾਸਦ੍ਦੇਹਿ ਅਨਾਗਤਕਾਲਾਵਗਮੇ ਸਤਿ ਦਿਪ੍ਪਤਿ ਮਰਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੀਪਨਮਰਣਕਿਰਿਯਾਕਾਲੋ ਮੁਖ੍ਯੇ ਤਦਾ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿਆਹ- ‘ਮੁਖ੍ਯਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਤਮਾਹੇ’ਤਿ. ਪੁਨ ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਰਮੁਪਨੀਤਂ ਕਾਲੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਿਕਾਰੇਨ, ਤਮੁਪਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਮੁਖਮਾਵਤ੍ਤਯਤਿ ‘ਅਨਾਗਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਕਾਲਬ੍ਯਤ੍ਤਯੋਤਿ ਕਾਲਾਤਿਵਤ੍ਤਨਂ, ਵਤ੍ਤਮਾਨਕਾਲਾਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਅਨਾਗਤਕਾਲੇਪਿ ਬਾਹੁਲਕਾਤ੍ਯਾਦਯੋ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਦੇਵ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ ‘ਭਵਨ੍ਤੇਵ’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਤ੍ਯਾਦਯੋਤੀਮਿਨਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਆਖ੍ਯਾਤਿਕਾਨਂ ਗਹਣਂ. ਲਸ੍ਸ ਦੀਘੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਸਹਭਾਵਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਪਟਿਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਅਨਾਗਤਵਚਨਂ, ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਤਰਮ੍ਪਨ ਭੂਤੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਆਸਿ, ਕਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਕਰਿ, ਚੇਤੇ ਸ੍ਸਸੀਤਿ ¶ ਚੇਤਿਤਾ ਅਸਿ, ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤਾ ਅਸਿ. ਅਨੋਕਪ੍ਪਨਾ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾ. ਅਮਰਿਸਨਂ ਅਕ੍ਖਮਾ. ਇਮਿਨਾਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥਿਵਚਨੇ ਉਪਪਦੇ ਕੋਧਾ ਸਦ੍ਧਾਸੁ ਗਮ੍ਮਮਾਨੇਸ੍ਵ-ਸਤੀਪਿ ਵਚਨਨ੍ਤਰੇ ਇਮਿਨਾਵ ਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨੇਨ ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਗਰਹਾਵਮਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਹੇਤੁਵਚਨਂ. ਤਥਾਹਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਗਰਹਾਵਗਮਮੇਵ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ. ਅਤ੍ਥਿਨਾਮ ਈਦਿਸਨ੍ਤਿ [ਅਤ੍ਥਿਨਾਮਾਤਿ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਆਭਿਦੋਸਿਕਸ੍ਸ ਕੁਮ੍ਮਾਸਸ੍ਸ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨਂ ਵਿਜ੍ਜਤੇ ਨਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਮ੍ਪਿ ਤਂ ਅਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤੋ ਅਮਰਿਸਨ੍ਤੋ ਏਵਂ ਵਦਤਿ. ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਮਞ੍ਞੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਤੇਨਾਹ- ‘ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਮਪੀ’ਤਿ [ਈਦਿਸਮ੍ਪੀਤਿ] ਆਦਿ. ਯੋਪੀਤਿ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸੋਪੀਤਿ ਤਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਥੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਥੋ ਵਕ੍ਖਮਾਨਪਕ੍ਖਤ੍ਤਯੇਪਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਨਨੁ ਅਤ੍ਥਿਨਾਮ ਤਾਤਾਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਠਮੋ ਅਤ੍ਥਿਨੁਖੋਚ੍ਚਾਦਿਕੋ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸਦ੍ਦਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਚ, ਦੁਤਿਯੋ ਅਤ੍ਥਿਨੁਖੋਚ੍ਚਾਦਿਕੋ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸਦ੍ਦਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਚ ਤਤਿਯੋ ਅਤ੍ਥਿਮਞ੍ਞੇਚ੍ਚਾਦਿਕੋ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਦਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਚ ਵਚਨਪ੍ਪਬਨ੍ਧੋ ਕਥਂ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯਾਹ- ‘ਸੋਪਨਾ’ਤਿਆਦਿ. ਇਮਿਨਾਤਿ ‘ਅਤ੍ਥਿਯੇਵਿਹਾਪਿ ਨਿਨ੍ਦਾਵਗਮੋ’ਤਿ ਵਚਨੇਨ. ਠਾਨਭੋਜਨੇ ਗਰਹਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਕ੍ਕਤਾਨੁਸਾਰੇਨ. ਨਿਸ੍ਸਾਯਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਯਤ੍ਥ ਭਗਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਤਂ ਠਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਨਿਸ੍ਸਾਯ.

ਕਿਰਿਯਾਰੂਪੇਤਿ ਕਿਰਿਯਾਸਭਾਵੇ, ਏਵਮਞ੍ਞਤ੍ਰਾਪੀਤਿ ਅਗਮਿ ਅਗਮਿਤ੍ਥਾਤੀਮੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਅਗਮੁਂ ਇਚ੍ਚਾਦਿਕੇ ਅਗਮੋਚ੍ਚਾਦਿਕੇ ਚ. ਅਨੁਦਰਾ ਅਲੋਮਿਕਾਤਿ ਸਨ੍ਤਮਪ੍ਯੁਦਰਾਦਿਕਂ ਮਹਤ੍ਤਾਭਾਵਪਟਿਪਾਦਨਾਯ ਬਹੁਤ੍ਤਾ ਭਾਵਪਟਿਪਾਦਨਾਯ ਚ ਨ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛੀਯਤੇ.

ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਵੁਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਵਕ੍ਖਮਾਨਲਕ੍ਖਣੋ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਵਕ੍ਖਮਾਨਲਕ੍ਖਣੋਤਿਵੁਤ੍ਤਿਕਾਰੇਨ ‘‘ਆਞਾਯ੍ਯਾ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵਕ੍ਖਮਾਨਲਕ੍ਖਣੋ. ਅਨ੍ਤੋਕਤ੍ਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਆਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਭਿਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਪਵਤ੍ਤਿਮਾਹ. ਅਹਰੁਭਯਤਡ੍ਢਰਤ੍ਤਂ ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਾਸਦ੍ਦੋ ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਰੇ. ਅਡ੍ਢਰਤ੍ਤਸਦ੍ਦੇਨ ¶ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਭਾਗੋ-ਤ੍ਰ ਵਤ੍ਤੁਮਿਟ੍ਠੋ, ਅਹੋ ਚ ਤਸ੍ਸ ਅਡ੍ਢਰਤ੍ਤਞ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਮਸ੍ਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯਤ੍ਥਮਾਹ- ‘ਅਤੀਤੇਚ੍ਚਾਦਿ. ਉਭਯਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਵਰਤਿ‘ਅਯ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਪਞ੍ਚਯਾਮੋਤਿ ਅਤੀਤਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਛਿਮਪਞ੍ਚਚਤ੍ਤਾਲੀਸਵਿਨਾਡਿਕਾਧਿਕਘਟਿਕਾਤ੍ਤਯਂ ਅਨਾਗਤਾਯ ਪੁਰਿਮਪਞ੍ਚਚਤ੍ਤਾਲੀਸਵਿਨਾਡਿਕਾਧਿਕਘਟਿਕਤ੍ਥਯਞ੍ਚੇਤਿ ਅਡ੍ਢਾਧਿਕਸਤ੍ਤਘਟਿਕਾਪਰਿਮਾਣੋ ਏਕੋ ਯਾਮੋ ਅਹਸ੍ਸ ਚਤ੍ਤਾਰੋਤਿ ਪਞ੍ਚ ਯਾਮਾ ਪਹਾਰਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਪਞ੍ਚਯਾਮੋ.

ਗਤਾਯਪਚ੍ਛਿਮੋ ਯਾਮੋ, ਪਚ੍ਛਿਮਦ੍ਧਮਿਮਸ੍ਸ ਵਾ;

ਪਹਾਰੋ-ਨਾਗਤਾਯਾਦੀ, ਤਦਦ੍ਧਮਪਿ ਵਾ ਤਥਾ.

ਵੁਤ੍ਤਕਾਲਾਵਧਿ ਮਜ੍ਝੋ, ਕਾਲੋ ਸੋ-ਜ੍ਜਤਨੋ ਮਤੋ;

ਤਨ੍ਨਿਸੇਧੇਨ ਯੋਤ੍ਵਞ੍ਞੋ, ਸੋ-ਨਜ੍ਜਤਨੋ ਮਤੋ.

ਅਗਮਤ੍ਥਾਤਿਆਦੀਸੁ ਅਈਸ੍ਸਆਦੀਨਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸਾਭਾਵਾ ਨ ਇਞ. ਬ੍ਯਾਮਿਸ੍ਸੇਪੀਤਿ ਅਜ੍ਜਤਨਮਿਸ੍ਸੇਪਿ ਭੂਤੇ. ਨਞ੍ਸਮਾਸਨਿਸ੍ਸਯੇ ਬ੍ਯਾਮਿਸ੍ਸੇ ਯਥਾ ਪਪ੍ਪੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ- ‘ਪਰਿਯੁਦਾਸੇਤਾਵੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਅਜ੍ਜਤਨਨਿਸ੍ਸਯੋਤਿ ਬ੍ਯਾਮਿਸ੍ਸੇ ਅਜ੍ਜਤਨਭਾਗੀਨਿਸ੍ਸਯੋ. ਅਤ੍ਥੁਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਤੁ ਤਦਞ੍ਞਨਿਸ੍ਸਯੋਤਿ ਬ੍ਯਾਮਿਸ੍ਸੇਯੇਵ ਤਤੋ ਅਜ੍ਜਤਨਤੋ ਇਤਰਾਨਜ੍ਜਤਨ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰਾਤਿ ਬ੍ਯਾਮਿਸ੍ਸਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਭੂਤਕਾਲੇ. ਪਸਙ੍ਗੋਤਿ ਆ ਞੁਆਦੀਨਂ ਪਸਙ੍ਗੋ. ਅਜ੍ਜਹਿਯ੍ਯੋਵਾਤਿ ਬ੍ਯਾਮਿਸ੍ਸਤਾਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਮਾਸੋਤਿ ਛਟ੍ਠੀਸਮਾਸੋ ਕਾਰਕਸਮਾਸੋ ਵਾ. ਨਿਪਾਤਨਤਾ ਚਾਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਤੋਤਿ. ਏਤਞ੍ਚਾਤਿ ਪਰੋਕ੍ਖੇਤਿ ਏਤਞ੍ਚ. ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਉਪਾਧਿ ਵਿਸੇਸਨਂ ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥੋਪਾਧਿ, ਤਸ੍ਸ ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥੋਪਾਧਿਨੋ ਭੂਤਾ ਨਜ੍ਜਤਨਸ੍ਸ ਸਾਧਨਦ੍ਵਾਰੇਨ ਵਿਸੇਸਨਂ, ਨ ਤੂਜੁਕਂਤ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਕਸ੍ਮਾ ਨੋਜੁਕਂ ਵਿਸੇਸਨਂ ਤ੍ਯਾਹ ‘ਬ੍ਯਵਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾਭਾਵਾ’ਤਿ. ਤਮੇਵ ਫੁਟਯਿਤੁਮਾਹ- ‘ਤਥਾਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਸਾਧਿਯਮਾਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥਸ੍ਸਾਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਤਂ ਬੋਧੇਤਿ. ਤੇ ਸਨ੍ਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ. ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋ ਵਿਸਯੋ ਯੇਸਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਤੇ ਸਮ੍ਭਾਵੋ ¶ ਤਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ. ਨੇਤਿ ਪਟਿਸੇਧੇ, ਸਾਧਨਦ੍ਵਾਰੇਨ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤੇ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛੇਜ੍ਜਸਬ੍ਭਾਵਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਦੋਸੋ ਨ ਭਵਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੋਸਾ ਭਾਵਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਯਸ੍ਸਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥਸ੍ਸ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੇ. ਕਾਰਕਾਨਂ ਸਤ੍ਤਿਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਸਾਪਿ ਅਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾ ਵਾਤਿ ਚੋਦੇਤਿ ਨਨੁਚੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਅਸਤ੍ਤੋਤਿ ਅਸਮਤ੍ਥੋ.

ਅਤ੍ਤਾਨਾਮ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੋਤਿ ਤਬ੍ਬਿਸਯੇ ਅਮ੍ਹਕਾਰਕਸ੍ਸ ਵਿਧਾਨਮਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਿਕਾਰੇਨ, ਤਮੁਪਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਨਨੁਚੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਤ੍ਤਬੋਧਨੀਯਾਪਿ ਹਿ ਕਿਰਿਯਾ ਯਦਾ ਚਿਤ੍ਤਵਿਕ੍ਖੇਪਤੋ ਨੋਪਲਕ੍ਖੀਯਤੇ, ਤਦਾਯਂ ਪਰੋਕ੍ਖਾ ਭਵਤਿ, ਤੇਨੁਤ੍ਤਮਵਿਸਯੇਪਿ ਪਰੋਕ੍ਖਭਾਵੋ ਤਸ੍ਸਾ ਭਵਤ੍ਵੇਵ. ਜਾਗਰਤੋਪਿ ਯਦਾ ਮਦਾ ਮਨੋਬ੍ਯਾਤਙ੍ਗਤੋ ਅਨੁਪਲਦ੍ਧਿ, ਤਦਾਪਿ ਭਵਤ੍ਯੇਵੇਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਬ੍ਯਾਸਤ੍ਤਵਚਨਂ. ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਕਾਲੇਤਿ ਕਿਰਿਯਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਕਾਲੇ, ‘ਸੁਤ੍ਤੋ-ਹਂ ਕਿਂ ਵਿਲਲਾਪ, ਮਤ੍ਤੋ-ਹਂ ਕਿਂਵਿਲਲਾਪੇ’ਤਿ ਇਦਮਤ੍ਰੋਦਾਹਰਣਂ. ਚਿਤ੍ਤ ਚਿਕ੍ਖੇਪਵਿਸਯਪ੍ਪਦਸ੍ਸਨਾਯੇਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਵਚਨਂ.

ਏਯ੍ਯਾਦੋਤੀਮਿਨਾ ਏਯ੍ਯਾਦ੍ਯਤ੍ਥੋ ਗਹਿਤੋਤਿ ਬੋਧੇਤੁਂ ਯੇਨੇਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਸਦ੍ਦਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਤਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਵਿਸਯਸਦ੍ਦਾਪੇਕ੍ਖਾਯਸੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਏਯ੍ਯਾਦੀਨਂ. ਵਿਸਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘ਹੇਤੁਫਲੇਸ੍ਵਿਚ੍ਚਾਦਿਕੋ’ਤਿ. ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਪਞ੍ਹਪਤ੍ਥਨਾਦਯੋ ਗਹਿਤਾ. ਅਥਾਤ੍ਰ ਕ੍ਰਿਯਗ੍ਗਹਣਾਭਾਵੇ ਕ੍ਰਿਯਾਤਿਪਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਕਥਂ ਲਬ੍ਭਤਿਚ੍ਚਾਹ- ‘ਕ੍ਰਿਯਾਤਿ ਪਤ੍ਤਿਯ’ਨ੍ਤਿ ਆਦਿ. ਕ੍ਰਿਯਾਤਿਪਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਵਿਵਰਣਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਦ੍ਵਾਰੇਨਾਤਿ ਕਿਰਿਯਾਸਙ੍ਖਾਤਅਤ੍ਥਮੁਖੇਨ, ਪਕਤਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤਾਤਿ ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਾਧਿਕਾਰਤੋ ਅਧਿਕਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤਾ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਅਤਿਪਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਅਧਿਕਤਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਵਿਸੇਸਨਂ, ਵਿਸੇਸਨਞ੍ਚ ਹੋਨ੍ਤਂ ਨੋਜੁਕਂ ਭਵਿਤੁਮਰਹਤਿ ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਦ੍ਵਾਰੇਨ, ਤਥਾਹਿ ਅਤਿਪਤਨਂ ਨਾਮ ਕ੍ਰਿਯਾਯ ਹੋਤਿ, ਨ ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਯੁਜ੍ਜਨਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਤਿਪਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿਵੁਤ੍ਤੇਕ੍ਰਿਯਾਤਿਪਤ੍ਤਿ ਯਨ੍ਤਿ ¶ ਇਦਂ ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਵਿਸੇਸਨਂ ਹੋਨ੍ਤਂ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਦ੍ਵਾਰੇਨ ਹੋਤੀਤਿ ਕ੍ਰਿਯਾਤਿਪਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਵਿਵਰਣਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਿਧੁਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋਪਨਿਪਾਤਤੋਤਿ ਵਿਰੁਦ੍ਧਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸਮਵਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਕਾਰਣਵੇਕਲ੍ਲਤੋਵਾਤਿ ਹੇਤੁਮਤੋ ਫਲਸ੍ਸ ਯੋ ਹੇਤੁ ਤਸ੍ਸ ਵਿਕਲਤ੍ਤੇਨ. ਤਤ੍ਰੇਤੀਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਵਤ੍ਤਮਾਨਵਿਸਯੇਤਿ. ਕ੍ਰਿਯਾਤਿਪਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਭੂਤਾਦਿ ਕ੍ਰਿਯਾਤਿਪਤ੍ਤਿਯਂ. ਲਿਙ੍ਗਤੋਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ. ਗਮਕੇਨ ਲਿਙ੍ਗੇਨ ਗਮ੍ਮਾਯਾਤਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਬੁਜ੍ਝਨਕਾਲਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਕਾਲੋ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਤੀਤਿ ਆਹ- ‘ਵਤ੍ਤਮਾਨਤਾਯ ਬ੍ਯਤਿਕ੍ਕਮਾ’ਤਿ. ਤਦੇਵ ਫੁਟਯਤਿ ‘ਸਮਕਾਲ’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ. ਸਮਕਾਲਨ੍ਤਿ ਏਕਕ੍ਖਣੇ. ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਕ੍ਰਿਯਾਤਿਪਤ੍ਯਸਮ੍ਭਵਾ ਤਦਵਸਿਟ੍ਠਾਤੀਤਾਨਾਗਤੇਸ੍ਵੇਯ੍ਯਾਦੀਨਮ੍ਭਾਵੋ (ਅਞ੍ਞਥਾ) ਨੁਪਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ‘ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਤਿਆਦਿ.

ਲਿਙ੍ਗੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬੇ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਗਮਨੇ ਸਤਿ ਸਕਟਿਸ੍ਸਾਪਰਿਯਾ ਭਵਨਦਸ੍ਸਨਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਗਮਨਸ੍ਸ ਸਕਟਾਪਰਿਯਾਭਵਨਹੇਤੁਤ੍ਤੇ ਲਿਙ੍ਗਂ, ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਗਮਨਸ੍ਸਾਤਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਞ੍ਞਤੋ ਗਮਨਾਦਿ ਲਿਙ੍ਗਂ. ਸਕਟਾ ਕਿਰਿਯਾਭਵਨਾਤਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਕਟੇ ਗਰੁਭਾਰਾਰੋਪਨਾਦਿ ਲਿਙ੍ਗਂ. ਪਠਮਵਯੇ ਅਰਹਤ੍ਤਭਵਨਂ ਤਂਹੇਤੁਭੂਤਞ੍ਚ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਰੇਸਂ ਪਠਮਵਯੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਨਿਮਿਤ੍ਤਾਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਲਿਙ੍ਗੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯਾਤਿਪਤ੍ਤਿ ਘਰਕਮ੍ਮਬ੍ਯਾਵਟਤਾਦਿਲਿਙ੍ਗੇਨ, ਅਰਹਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿਪਤ੍ਤਿ ਚ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਨਿਮਿਤ੍ਤਾਭਾਵੇਨ [ਭਾਵਵਿਰਹੇਨ (ਪੋਤ੍ਥਕੇ)] ਲਿਙ੍ਗੇਨਾਵਸੀਯਤੇਤਿ ਲਿਙ੍ਗੇਨ ਭੂਤ ਕ੍ਰਿਯਾਤਿਪਤ੍ਤਿ ਪਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਯਦਿ ਪਨੇਵਮਭਿਞ੍ਞਾਲਾਭੀ ਪਯੁਞ੍ਜਤਿ ਤਦਾ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਞਾਣੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਪਯੁਞ੍ਜਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਲਿਙ੍ਗਤੋਵਸੀਯਮਾਨਾਯਨ੍ਤਿ ਪਨ ਬਾਹੁਲ੍ਲੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਨਿਚ੍ਚਭਵਨਂ ਹੇਤੁ (ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ) ਹੇਤੁਫਲਭਾਵੋਯੇਵੇਤ੍ਥ, ਨਾਤਿ ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋਦਾਹਰਣਵਸੇਨਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਏਯ੍ਯਾਦੀਨਮ੍ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਉਦਾਹਰਣਵਸੇਨ. ਹੇਤੁਫਲਾਨਂ ਸਬ੍ਭਾਵਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਹੇਤੁਫਲਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਹਨਨਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਏਵਂ ਹੇਤੁਫਲਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਸਬ੍ਬਕਾਲੇ ¶ ਚ ਵਿਧਾਨਤੋ ਏਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਪਿ ਪਪ੍ਪੋਤੀਤਿ ਭਾਵੋ. ਸੋ ਚ ਹੇਤੁਹੇਤੁਮਨ੍ਤਭਾਵੋ ਚ.

ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਪਦਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਪਞ੍ਹੋਤਿ ਪੁਰਿਮਂ ਪਦਂ, ਸਮ੍ਪੁਚ੍ਛਨਾਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਪਦਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪੁਚ੍ਛਨਾ ਸਮ੍ਪੁਚ੍ਛਨਾ, ਯਾਚਨਂ ਦੇਹੀ ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਯਾਚਨਮਤ੍ਥਂ, ਇਟ੍ਠਸ੍ਸਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤ੍ਥਨਮਿਟ੍ਠਾਸਿਂਸਨਂ. ਪਤ੍ਤਕਾਲਵਸੇਨ ਚ ਵਿਸਯਭੇਦੇਨ ਭਿਨ੍ਨਾਯ ਪੀਤਿ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਪਤ੍ਤਕਾਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿਨਾ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਂਤਂਕਿਚ੍ਚਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨੇ ਕਾਰਣਭੂਤਸ੍ਸ. ਵਿਧਿ ਨਾਮ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕ ਨਿਮਨ੍ਤਣਾਮਨ੍ਤਣਾਜ੍ਝੇਸਨਪੇਸਨਾਨਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਨੁਞ੍ਞਾਪਤ੍ਤਕਾਲੇਸੁ ਚ ਪਞ੍ਚਮੀ ਵਿਹਿਤਾ ਪਰੇਹਿ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਦੀਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸਤ੍ਤਮੀ. ਇਧ ਪਨ ਤੇ ਦ੍ਵੇਪਿ ਵਿਧਿਵਿਸੇਸਾਯੇਵਾਤਿ ਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਅਨ੍ਤੋਕਰਿਤ੍ਵਾ ਏਯ੍ਯਾਦਿਂ ਵਿਧਾਤੁਂ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਿਕਾਰੇਨ, ਤਦਿਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਆਹ- ‘ਅਨੁਞ੍ਞਾਪਤ੍ਤਕਾਲੇਸੁਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਿਧਿਪ੍ਪਤੀਤਿਮੇਵ ਪਕਾਸੇਤਿ ‘ਏਵਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤੋਪਿ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋਪਿ ਕਿਰਿਯਾਸੁ ਬ੍ਯਾਪਾਰੇਤਿਯੇਵਾਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਰਣਮ੍ਪਤੀਤਿਤੋਤਿ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਪੇਸਨੇਪਿ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਬ੍ਯਾਕਰਣਞ੍ਞੂਨਂ ਸਤ੍ਤਮੀਵਿਧਿਚ੍ਛਿਤੋਤਿਵੁਤ੍ਤਿਕਾਰੇਨ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤੁਮਾਹ- ‘ਪੇਸਨੇ ਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਮੂਲਤਨ੍ਤਿ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਸਦ੍ਦਿਕਾਨਂ ਸਤ੍ਤਮੀਵਿਧਿਵਿਧਾਨਮੂਲੇਨ ਸਮੂਲਤਂ. ‘‘ਅਨੁਮਤਿਪਰਿਕਪ੍ਪਤ੍ਥੇਸੁ ਸਤ੍ਤਮੀ’’ਤਿ (੩-੧-੧੧) ਕਚ੍ਚਾਨਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਅਨੁਜਾਨਨਂ ਅਨੁਮਤਿ, ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਂ ਨਿਰੂਪਨਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪੋ ਹੇਤੁਫਲਕਿਰਿਯਾ ਸਮ੍ਭਵੋ ਚ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨੁਮਤ੍ਯਤ੍ਥੇ ਚ ਪਰਿਕਪ੍ਪਤ੍ਥੇ ਚ ਸਤ੍ਤਮੀਵਿਭਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵਿਧਿਨਿਮਨ੍ਤਣਾਮਨ੍ਤਣਾਜ੍ਝੇਸਨ ਪਤ੍ਥਨਾਪਤ੍ਤਕਾਲੇਸੁ ਚ.

ਉਦਾਹਟਾਤਿ ਗਚ੍ਛਤੁ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁਆਦਿਨਾ ਉਦਾਹਟਾ. ਦਦਾਤੂਤਿ ਯਾਚਨੇ.

ਅਰਹਤ੍ਥੇ ਚਾਯਮੇਵ ਪਯੋਗੋ, ਤੇਨ ਭਵਂ ਖਲੁ ਰਜ੍ਜਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਭਵਂ ਅਰਹੋਤਿ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਯੋਗ੍ਗਤਾਜ੍ਝਵਸਾਨਨ੍ਤੀਮਸ੍ਸਾਤ੍ਥਪਦਂ ¶ , ਸਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦਹਨਨ੍ਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਹਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਯੋਗਾਨੁਸਾਰਿਤਂ ਦੀਪੇਤੀ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਗਮ੍ਮਮਾਨੇਤਿ ਸਮ੍ਭਾਵੇਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਭ੍ਵਾਦਿਧਾਤੂਹਿ ਅਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇਪਿ ਗਮ੍ਯਮਾਨੇ. ਉਦਾਹਟਂ ‘ਅਪਿਪਬ੍ਬਤਂ ਸਿਰਸਾ ਭਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ. ਮਹਾਬਲਤਾਯ ਹਤ੍ਥਿਹਨਨੇ ਅਲਮਤ੍ਥਵਿਸਯੇ ਸਮ੍ਭਾਵਨੇ ਸਤ੍ਯਪਿ ਅਲਂ ਸਦ੍ਦੋ-ਤ੍ਰਾਲਮਤ੍ਥੋ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਨ ਭਵਨ੍ਤੇਤ੍ਯਾਦਯੋ ਹਨਿਸ੍ਸਤਿ. ਧਾਤੁਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਧਾਤੁਗ੍ਗਹਣੇਨ ਭ੍ਵਾਦਯੋ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਧਾਤੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਰੁਲ਼੍ਹਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯਸਞ੍ਞਾਯ ਵਾ. ਉਦਾਹਟਨ੍ਤਿ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ ਭਵਂ ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ.

ਸੂਤਿ ਮਾਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੁਸਦ੍ਦੋ. ਏਤ੍ਥ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਉਦਾਹਰਣੇ. ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ ਮਾਸਦ੍ਦੋਤਿ ਸੇਸੋ. ਆਰਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਵਨਗਮਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਨ੍ਤੋਭੂਤਣ੍ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਣਿਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਭਾਵੇਪਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਨ੍ਤੋਭੂਤਣ੍ਯਤ੍ਥ ਧਾਤੁਤੋ. ਈਆਦੀਨਂ ਆਆਦੀਨਞ੍ਚ ਸਕਕਾਲੋਨਾਮ ਭੂਤੋ ਕਾਲੋ. ਧਾਤੁਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਸਭਾਵੋ, ਤੇਨਾਹ- ‘ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਵਿਸੇਸਨ ਵਿਸੇਸ੍ਸਭਾਵਲਕ੍ਖਣੇ’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਖ੍ਯਾਤ ਵਾਚ੍ਚੋਤ੍ਥੋ ਵਿਸੇਸ੍ਸੋ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਵਾਚ੍ਚੋ ਵਿਸੇਸਨਂ.

ਇਟ੍ਠੋਤਿ ਪਰੇਸਮਿਟ੍ਠੋ. ਜਾਨਨਤ੍ਥਵਸੇਨ ਗਮਨਤ੍ਥਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਗਮਨਤ੍ਥਾ ਕਮ੍ਮਕਾ’’ਤਿ (੫-੫੯) ਸੁਤ੍ਤੇ ਗਮਨਤ੍ਥਸਦ੍ਦੇਨ ‘ਯੇ ਗਤ੍ਯਤ੍ਥਾ ਤੇ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਤ੍ਥਾ’ਤਿ ਜਾਨਨਤ੍ਥੋਪਿ ਗਹਿਤੋਤਿ ਏਵਂ ਗਹਿਤਜਾਨਨਤ੍ਥਵਸੇਨ ਗਮਨਤ੍ਥਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਭਿਮਤਾਨਿ ਪਾਣਿਨਿਯਾਨਂ. ਤਥਾ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸਤ੍ਥਮਾਹ- ‘ਅਨਨ੍ਤਰੇਨ ਗਤਤ੍ਥ’(ਨ੍ਤਿ ਅਨ)ਨ੍ਤਰੇ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਕਰਣਭੂਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਭਿਮਤੋਤਿ ਪਾਣਿਨਿਯਾਨਮੇਵ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਸਮੁਚ੍ਚਯਂ ਵਤ੍ਤੁਮਾਹ- ‘ਸਮੁਚ੍ਚਯੋ’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਥਾਤ੍ਰ ਕਥਮਨੇਕਾਸਂ ਕਿਰਿਯਾਨਂ ਚੀਯ ਮਾਨਤਾ ਯਾਵਤਾ ਏਕਾਵਾਟਨਕਿਰਿਯਾਜ੍ਝਯਨਕਿਰਿਯਾ ਚੇਤ੍ਯਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ- ‘ਸਾਧਨਭੇਦਨੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਮਠਾਦਿਸਾਧਨਾਨਮ੍ਭੇਦੇਨਾਟਨ ਕਿਰਿਯਾਯਪਿ ਭੇਦੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਕ੍ਕਿਰਿਯਾਪ੍ਪਧਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਸਾ ਲਵਨਕਿਰਿਯਾ ਪਧਾਨਮਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਨੋ. ਯੋ- ਯਮਞ੍ਞੇਪਿ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਕਿਰਿਯਂ ਕਰੋਤਿ ਸੋ ਨਾ-ਞ੍ਞਕਿਰਿਯਾਪਧਾਨੇ ਯੁਤ੍ਤੋ, ਤਕ੍ਕਿਰਿਯਾਪ੍ਪਧਾਨੇਯੇਵੇਤਿ.

ਮਹਾਵਾਕ੍ਯਰੂਪਤ੍ਤਾ ¶ ਪਕਰਣਸ੍ਸ ਤਦਪੇਕ੍ਖਾਯ ਵਾਕ੍ਯੇਕਦੇਸਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਤਿਅਨ੍ਤਿ, ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦੀਨਂ ਵਾਕ੍ਯਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘ਵਾਕ੍ਯੇਕਦੇਸੇਹੀ’ਤਿ. ਅਤੋਯੇਵਮਾਹ-ਵਾਕ੍ਯਾਵਯਵੋਪਰੋ-ਧੁਨਾ ਕਰੀਯਤੇ’ਤਿ. ਵਿਧਿਵਾਕ੍ਯਤ੍ਤਮਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਨਿਯਮਵਾਕ੍ਯਤ੍ਤਂ ਦਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਅਥਵਾ ਨਿਯਮਤ੍ਥਮਿਦਨ੍ਤ੍ਯਾਦੀਨ’ਨ੍ਤ੍ਯਾਹ. ਨਿਯਮਸੁਤ੍ਤਤ੍ਤਮੇਵ ਫੁਟਯਤਿ ‘ਤੇਹਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਸੁਤ੍ਤੇਹੀਤਿ ‘‘ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਤਿ ਅਨ੍ਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦੀਹਿ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਸੁਤ੍ਤੇਹਿ. ਇਮਿਨਾਤਿ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਪਰਾ’’ਦਿਨਾ ਇਮਿਨਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨ. ਨਨੁ ਤੁਮ੍ਹਾਮ੍ਹਸੇਸੇਸੂਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ‘ਤੁਮ੍ਹਾਮ੍ਹਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯੇਸੁ ਤਦਞ੍ਞਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯੇਸੁ ਚ ਕਾਰਕੇਸੂ’ਤਿ ਅਯਂ ਵਿਸੇਸੋ ਕੁਤੋ ਗਮ੍ਯਤੇ ਯੇਨੇਵਂ ਵਿਵਟਂਤ੍ਯਾਹ- ‘ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਵਿਧਾਨਞ੍ਚ ਵਕ੍ਖਤਿ.

ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਾਨਮੇਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਭਾਵਂ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛਿਨ੍ਦਤਿ. ਤਥਾ ਚ ਵਕ੍ਖਤਿ- ‘ਤੁਮ੍ਹਾਮ੍ਹਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯਤ੍ਤਾਭਾਵਾ’ਤਿ. ਅਸਤ੍ਵਭੂਤਾਯੇਚ੍ਚਾਦਿਕਮੇਕਵਚਨ ਸਮ੍ਭਵੇ ਕਾਰਣਂ, ਤੁਮ੍ਹਾਮ੍ਹੇਚ੍ਚਾਦਿਕਨ੍ਤੁ ਪਠਮਪੁਰਿਸਸਮ੍ਭਵੇ. ਤੁਮ੍ਹਾਮ੍ਹਸੇਸੇਸੁ ਹੋਨ੍ਤਾ ਮਜ੍ਝਿਮੁਤ੍ਤਮਪਠਮਾ ਕਥਂ ਭਾਵਾਦੀਸੁ ਵਿਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ ਕਥਞ੍ਚ ਤੁਮ੍ਹਾਮ੍ਹਾਦਿਸਦ੍ਦਵਚਨੀਯਸ੍ਸ ਕਾਰਕਤ੍ਥਸ੍ਸਾਖ੍ਯਾਤੇਨ ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਿਤੇਨ ਸਞ੍ਞਾਵਿਭਤ੍ਤਾ ਤੁਮ੍ਹਾਮ੍ਹਾਦਿਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗਾਭਾਵੋਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਤਂਦਾਨਿ ਵਿਵਰਨ੍ਤੇਨ ‘ਯਦਿ ਭਾਵਾਦੀਸੁ ਮਾਨਾਦਯੋ ਨ ਵਿਧੀਯਨ੍ਤੇ ਤਦਾਮਾਨਾਦੀਸੁ ਪਰੇਸੁ ਭਾਵਾਦੀਸੁ ਕ੍ਯਲਾਦੀਨਂ ਵਿਧਾਨਮੇਵ ਨੋਪਪਜ੍ਜਤੀ’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨ ਤੁਮ੍ਹਾਦੀਸੁ ਕਾਰਕੇਸੁ ਮਜ੍ਝਿਮਾਦੀਨਂ ਭਾਵੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ਤੇਨੇਵ ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਕਾਰਕਤ੍ਥਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਿਤੇਨਾਖ੍ਯਾਤੇਨ ਸਞ੍ਞਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗੋ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਸ੍ਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿਕਮਾਰਦ੍ਧਂ. ਯਜ੍ਜੇਵਂ ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗੋਯੇਵ ਨ ਸਿਯਾ ਚ੍ਚਾਹ- ‘ਯਜ੍ਜੇਵ ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਰਿਹਾਰਮਾਹ- ‘ਸਸਦ੍ਦੇਨਾ’ਤਿ. ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਸਦ੍ਦੇਨ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਇਚ੍ਚਨੇਨਾਭਿਹਿਤਮੇਵ ਬਹੁਤ੍ਤਂ ਬਹਵੋਤਿ ਵਚਨੇਨਾਨੁਜ੍ਜਤੇ. ਵਚਨਾਭਾਵੇ ਕਥਂ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਂਤ੍ਯਾਹ- ‘ਅਨੁਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਨੁਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸਾਤਿਅਨੁਵਦਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਗਚ੍ਛਤਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਨੋ.

ਅਨੁਵਾਦੇਨਾਤਿ ¶ (ਤੁਮ੍ਹਾਦਿ) ਅਨੁਵਾਦੇਨ. ‘‘ਨਾਮਮ੍ਹਿ ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣੇ ਪਠਮੋ’’ਤਿ (੩-੧-੫) ਕਚ੍ਚਾਨਵਚਨਂ, ਤੇਨਾਹ- ‘ਤੇਨੇਵਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤ੍ਤਾ ਹਿ ‘ਤਯਾਪਚ੍ਚਤੇ’ਚ੍ਚਾਦੋ ਨ ਭਵਤਿ. ਤਥਾਹਿ ਤਯੇਚ੍ਚੇਤਂ ਕਤ੍ਤੁਵਾਚੀ ਪਚ੍ਚਤੇਚ੍ਚੇਤਂ ਕਮ੍ਮਵਾਚੀ ਕਮ੍ਮੇ ਆਖ੍ਯਾਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯ ਵਿਧਾਨਤੋ.

‘ਏਹਿ ਮਞ੍ਞੇ ਰਥੇਨ ਗਮਿਸ੍ਸਸੀ’ਤਿ ਪਾਣਿਨਿਯਾਤਿਮਤਨਿਪ੍ਫਾਦਨਕ੍ਕਮੋ (ਨਿਰਸ੍ਸ) ਤੇ ‘ਪਰਿਹਾਸੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਮਞ੍ਞਤਿਸ੍ਸ ਪਯੋਗੇਤਿ ਉਪਪਦਵਸੇਨ ਮਨਧਾਤੁਸ੍ਸ ਪਯੋਗੇ. ਧਾਤੁਮ੍ਹਾਤਿ ਗਮਿਆਦਿਤੋ. ਉਤ੍ਤਮ ਪੁਰਿਸੇਕਵਚਨੇ ਪਤ੍ਤੇਤਿ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪਤ੍ਤੇ. ਮਜ੍ਝਿਮੋਭਿਮਤੋਤਿ ਗਮਿਸ੍ਸਸੀਤ੍ਯਭਿਮਤੋ. ਮਜ੍ਝਿਮੇ ਪਤ੍ਤੇਤਿ ਮਞ੍ਞਸੇਤਿ ਪਤ੍ਤੇ, ਉਤ੍ਤਮੇਕਵਚਨ ਮਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞੇਤਿਟ੍ਠਂ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਮਞ੍ਞਸੇ ਤ੍ਵਂ ਰਥੇਨ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਮਞ੍ਞੇ ਤ੍ਵਂ ਰਥੇਨ ਗਮਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਭਵਤੀਤਿ (ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ). ਏਹਿ ਮਞ੍ਞੇਚ੍ਚਾਦਿ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਿਯਂ. ਯਥਾਸਵਿਸਯੇਵਮਜ੍ਝਿਮੁਤ੍ਤਮਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਸਮ੍ਬਨ੍ਧਮੁਪਦਸ੍ਸਯਮਾਹ- ‘ਏਵਮੇਤ੍ਥਾਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਰਾਭਿਮਤਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਕੁਰੁਮਾਨੋ ਆਹ- ‘ਨਤ੍ਵੇਵ’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਥੋਚ੍ਚਤੇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਰਾਧਿਪ੍ਪਾਯਮਾਹ- ‘ਯਦੇ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਯਦੇਵਮਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਤਿ ‘ਮਞ੍ਞਸੇ ਤ੍ਵਂ ਰਥੇਨ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’ਤਿ ਯਦਾ ਏਵਮਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਕਰੀਯਤੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਸੋ ਚੇਵਮਨੁਗਤੋਤਿ ‘ਮਞ੍ਞੇ ਅਹਂ ਤ੍ਵਂ ਰਥੇਨ ਗਚ੍ਛਸਿ’ਚ੍ਚੇਵਂ ਸੋ ਚ ਪਯੋਗੋ ਅਨੁਗਤੋਤ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਪਕਾਰਨ੍ਤਰਕਪ੍ਪਨਾਯਾਤਿ ‘ਮਞ੍ਞਸੇ ਤ੍ਵਂ ਰਥੇਨ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’ਤਿ ਅਨ੍ਤਰਕਪ੍ਪਨਾਯ.

ਤੇਨਚਾਤਿ ਸਮਾਸਿਤਤ੍ਤੇਨ ਚ,ਸ੍ਸਤ੍ਯਾਦੀਨਮਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਯਦਿ ਤੇਸਂ ਗਹਣਂ ਸਿਯਾ ਆਈਸ੍ਸਾਦੀਸੂਤਿ ਨ ਸਮਾਸੇਨ ਵਦੇਯ੍ਯ.

ਕਤਾਕਤਪ੍ਪਸਙ੍ਗੀਯੋ ਵਿਧਿ ਸੋ ਨਿਚ੍ਚੋ-ਨਿਚ੍ਚਾ ਬਲਵਾਤਿ ਪਠਮਂ ਵੁਕ ਭਵਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ- ‘ਕਤਾਕਤਪ੍ਪਸਙ੍ਗਿਤ੍ਤਾ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਅਆਦ੍ਯਪੇਕ੍ਖੇਤਿ ਅਆਦੀਸੂਤਿ ਅਨੁਵਤ੍ਤਅਆਦ੍ਯਪੇਕ੍ਖੇ.

ਨਨੁ ਚ ‘ਸੋਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕ੍ਵਚਿ ਵਿਕਰਣਾਨ ‘‘ਮਿਚ੍ਚੇਵ (੫-੧੬੧) ਲੋਪੋ ¶ ਸਿਯਾਤਿ ‘ਕਰਸ੍ਸ ਕੁ’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਮਨਸਿ ਨਿਧਾਯਾਹ- ‘ਕ੍ਵਚਿ ਵਿਕਰਣਾਨਂ ਤ੍ਯਾਦਿ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਰਪਯੋਗਾਨੁਸਰਣਾ ਪਯੋਗਾਨੁਸਰਣਂ ਵਿਨਾ ਓਲੋਪੋ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਕਾਰਿਯਂ ਆਹਙ੍ਸਙ੍ਖਾਤਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕਾਰਿਯੀ, ਤੇਨ ਅਪਰੋ ਕਾਰਿਯੀ ਹਞ੍ਞਤਿ ਹਿਂਸੀਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸਹੋਸ੍ਸੇਹੀਤਿ ਕਰਸ੍ਸ ਓਕਾਰੇਨ ਸ੍ਸੇਨ ਚ ਸਹ ਹਾਸ੍ਸ ਸ੍ਸੇਨ ਸਹਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਕਥਂ ਓਸ੍ਸੇਹਿ ਸਹੇਵ ਵੁਤ੍ਤਾ ਦੇਸੋਤਿਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਿਯਾਹ- ‘ਸਹਵਚਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ’ਤਿ. ਸਹ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਹਤ੍ਥ(ਸ੍ਸ ਚ) ਸੋਸ੍ਸ ਸ੍ਸੇਨਾਤਿ ਕਥਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਵਰਤਿ ‘ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਤੇ- ਓਸ੍ਸਾਨ ਮਨਾਦੇਸਿਤ੍ਤੇ ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਾਠੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਮਿਵ ਲਕ੍ਖੀਯਤੇ… ਤੇਨੇਵ ਪਾਠੇਨਸਹਵਚਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਸ੍ਸ ਪਤੀਤਿਸਬ੍ਭਾਵਤੋ. ਨ ਤੁ ‘ਏਵਂਮਞ੍ਞਤੇਓਸ੍ਸਾਨਮਨ੍ਤਾਦੇਸਤ੍ਤੇ ਹਾਸ੍ਸਚਾਤਿ ਵਚਨਮਨਤ੍ਥਕਂ ਸਿਯਾ ਹਾ ਤੋ ਚੇਤ੍ਵੇਵ ਵਦੇਤ੍ਯ ਓਸ੍ਸਾਨਮਨਾਦੇਸਿਤ੍ਤੇ’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਾਠੇਨ… ਓਸ੍ਸਾਨਮਨ੍ਤਾਦੇਸਪ੍ਪਸਙ੍ਗਸ੍ਸੇਵਾਭਾਵਤੋ. ਨਹੇਤ੍ਥਾਦੇਸਾਦੇਸਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਛਟ੍ਠੀ ਅਤ੍ਥਿ… ਸੋਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਸੇਸਨਛਟ੍ਠਿਯਾਪ੍ਪਧਾਨਾਯ ਸ੍ਸੇਨਾਤਿ ਸਹਤ੍ਥੇ ਤਤਿਯਾਯ ਚ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ. ਉਭਯਤ੍ਥਾਤਿ ਸ੍ਸਤ੍ਯਾਦੀਸੁਸ੍ਸਾਦੀਸੁ ਚ.

ਪੁਬ੍ਬਸਰਲੋਪੋਤਿ ਵਿਕਰਣਲੋਪੋ ਆਕਾਰਾਦੇਸੇ ਚ ਦ੍ਵੀਸੁ ਵਾਰੇਸੁ ਪੁਬ੍ਬਸਰਲੋਪੋ.

ਅਗਾਤਿ ਈਮ੍ਹਿ ਲਲੋਪੋ, ਆਕਾਰਾਦੇਸੇ ਚ ਪੁਬ੍ਬਸਰਲੋਪੋ.

ਅਗਞ੍ਛਾ ਅਗਚ੍ਛੀਤਿ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਾਗਮੇਨ.

ਉਜ੍ਝਿਤਾਨੁਬਨ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾਨੁਬਨ੍ਧਾਨਂ.

ਸੁਤ੍ਤੇ ¶ ਆਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਭਯਤ੍ਥ ਪਠਮਪੁਰਿਸੇਕਵਚਨਂ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਆਹ- ‘ਆ’ਤਿਆਦਿ.

ਅਭਿਰੂਹੀਤਿ ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਦੀਘਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੧-੩੩) ਦੀਘੋ.

ਪਰੋਕ੍ਖਾਪਰਨਾਮਧੇਯ੍ਯਾਨਨ੍ਤਿ ਪਰੋਕ੍ਖਾਤਿਅਞ੍ਞਨਾਮਾਨਂ.

ਤੇਹੇਵਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਦ੍ਵਯੇਹੇਵ, ਸਹਚਰਿਤਞਾਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਭੂਤੇ ਈ ਉਂ’’ਇਚ੍ਚਾਦੋ (੬-੪) ਪਰਚ੍ਛਕ੍ਕੇ ਪਠਮ ਪੁਰਿਸੇਕਵਚਨਆਕਾਰੇਨ ‘‘ਅਨਜ੍ਜਤਨੇ ਆਞੁ’’ਇਚ੍ਚਾਦੋ (੬-੫) ਪੁਬ੍ਬਚ੍ਛਕ੍ਕੇ ਪਠਮਪੁਰਿਸੇਕਵਚਨ ਆਕਾਰੇਨ ਚ ਸਹਚਰਿਤਾਕਾਰਾਨਮੇਵ ਪਚ੍ਚਾਸਤ੍ਤਿਯਾ ਸਹਚਰਿਤਾ ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਞਾਯੇਨ ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਤ੍ਵਾਦਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ ਗਯ੍ਹਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਨਿਸ੍ਸਯਕਰਣਂ ਨਾਮ ਬ੍ਯਤ੍ਤਿਵਸੇਨੇਵ, ਨ ਸਾਮਞ੍ਞਵਸੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘ਏਤੇਨਾ’ਤਿਆਦਿ.

ਅਨ੍ਤਸਰਾਦਿਲੋਪੋ ‘‘ਰਾਨੁਬਨ੍ਧੇਨ੍ਤਸਰਾਦਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (੪-੧੩੨).

ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਕਾਸਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ.

ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਥਵਿਹਿਤਾਨਮ੍ਪਿ ਧਾਤੁਵਿਹਿਤਾਨਮ੍ਪਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਤਬ੍ਬਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਨ ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਅਮ੍ਹੀਤਿਆਦੀਨਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਤ੍ਵਾਦੀਸੁ ਵਾ ਮਿਮਾਨਮੁਦਾਹਰਣਾਨਿ.

ਮੁਯ੍ਹਾਮਿ ¶ ਮੁਹ=ਵੇਚਿਤ੍ਤੇ ‘‘ਦਿਵਾਦੀਹਿ ਯਕ’’ (੫-੨੧).

ਇਮਿਨਾ ਕਤਾ ਕਯਿਰਾਤਿ ਅਜ੍ਝਾਹਰਿਤਬ੍ਬਂ.

ਏਯ੍ਯੁਮਾਦੀਨਂ ਏਯ੍ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਪਾਦਿਵਜ੍ਜਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ.

ਓਕਾਰੋ ਗੁਰੁਤਿ ਸਂਯੋਗਪੁਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਵਿਕਰਣਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਾਪਿ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛੇਦਕਤ੍ਤਸਮ੍ਭਵੇ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਬ੍ਯਵਚ੍ਛੇਦਕਤ੍ਤਮ੍ਪਟਿਪਾਦੇਤੁਮਾਹ- ‘ਯਦਿਪਿ’ਚ੍ਚਾਦਿ.

ਅਞ੍ਞਤ੍ਰਾਪੀਤਿ ਭਵੇਯ੍ਯਾਮੁਭਵੇਯ੍ਯਾਮਇਚ੍ਚਤ੍ਰਾਪਿ.

ਇਤਿ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਪਞ੍ਚਿਕਾਟੀਕਾਯਂ ਸਾਰਤ੍ਥਵਿਲਾਸਿਨਿਯਂ

ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਚ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਾਰਤ੍ਥਵਿਲਾਸਿਨੀ ਟੀਕੇਤਿ.

ਸਬ੍ਬਦਾ ¶ ਸੁਭਦਾਯਿਤ੍ਤਾ, ਸਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਨਿਸੇਵਿਤੇ;

ਪਸਤ੍ਥੇ-ਨ੍ਵਤ੍ਥਸਞ੍ਞਾਯ, ਪਞ੍ਞਾਤੇ ਸੁਭਸਞ੍ਞਿਤੇ.

ਚਾਗਵਿਕ੍ਕਮਪਞ੍ਞਾਨੁਦ੍ਦਯਾਦਿਗੁਣਸਾਲਿਨਾ;

ਸੁਭਸੇਨਾਧਿਨਾਥੇਨ, ਕਾਰਿਤੇ ਵਸਤਾ ਸਤਾ.

ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪੇ, ਵਿਹਾਰੇ ਸਾਧੁਗੋਚਰੇ;

ਮਨੋਨੁਕੂਲੇ ਯੋਗੀਨਂ, ਵਰੇ ਵਿਕ੍ਕਮਸੁਨ੍ਦਰੇ.

ਥੇਰੇਨ ਰਚਿਤਾ ਸਾਯਂ, ਸਾਸਨੁਜ੍ਜੋਤਨਤ੍ਥਿਨਾ;

ਟੀਕਾ ਗੁਰੁਪਦਮ੍ਭੋਜ, ਰਜੋਮਤ੍ਥਕਸੇਵਿਨਾ.

੫. ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾਨਂ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ, ਪਰਮਤ੍ਥਾਵਗਾਹਿਨਂ.

ਪਵਤ੍ਤਤੁ ਚਿਰਂ ਚੇਤੋ, ਰਞ੍ਜਯਨ੍ਤੀ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ.

ਯੇਸਂ ਨ ਸਞ੍ਚਿਤਾ ਪਞ੍ਞਾ, ਨੇਕਸਤ੍ਤਨ੍ਤਰੋਚਿਤਾ;

ਸਮ੍ਮੋਹਬ੍ਭਹਤਾਵੇਤੇ, ਨਾਵਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ.

ਕਿਨ੍ਤੇਹਿ ਪਾਦਸੁਸ੍ਸੂਸਾ, ਯੇਸਂ ਨਤ੍ਥਿ ਗੁਰੂਨਿਹ;

ਯੇ ਤਪ੍ਪਾਦਰਜੋਕਿਣ੍ਣਾ, ਤੇਵ ਸਾਧੂਵਿਵੇਕਿਨੋ.

ਲੋਕਾਮਿਸੇਸੁਪਿ ਕਿਲੇਸਮਲਾ ਅਲਗ੍ਗੋ,

ਮਨ੍ਥਾਚ ਲੋਲ੍ਲਸਿਤਞਾਣਵਰੇਨ ਲਦ੍ਧਾ;

ਸਾਰਾਮਥਾਤਿ ਸੁਖਿਤਾ ਸੁਖਯਨ੍ਤਿ ਚਞ੍ਞੇ,

ਤੇਮੇ ਜਯਨ੍ਤਿ ਗੁਰਵਾ ਗੁਰਵੋ ਗੁਣੇਹਿ.

ਟੀਕਾਯੋ ਵਿਨਸਾਦਿਨਂ ਵਿਰਚਯੀ ਯੋ ਕਣ੍ਠਭੂਸਾਪਰੋ,

ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਜਿਨਸਾਸਨਾਮਲਮਤੀਸੋ-ਕਾਸਿ ਚਾਨਾਕੁਲਂ;

ਸਨ੍ਤੋਸਕ੍ਕਮਨੋਮਨੋਮਕਮਨੋ ਸਬ੍ਭਾਵਨੀਯੋ ਮਹਾ,

ਸਾਮੀ ਮੇ ਗੁਰੁਪੁਙ੍ਗਵੋ ਵਿਜਯਤੇ ਸਾਰੀਸੁਤੋ-ਯਂ ਭੁਵਿ.

ਰਾਜਾ ¶ ਵਿਕ੍ਕਮਬਾਹੁ ਬਾਹਿਤਰਿਪੂ ਤਾਤ੍ਵਸ੍ਸ [ਭਾਤਾਸ੍ਸ] ਲੋਕਿਸ੍ਸਰੋ,

ਸਮ੍ਮਿਤ੍ਤਾਨਿਹਨੋ ਤਿਸੀਹਲ਼ਪਤੀ ਯੋਯਂ ਮਹਾਵਿਕ੍ਕਮੋ;

ਨਿਬ੍ਭੀਤੋ [ਤਿਸੂਰੋ] ਵਿਜਯਾਦਿਬਾਹੁ ਵਿਜਯੀ ਸੋ ਆਸਿ ਲਙ੍ਕਿਸ੍ਸਰੋ,

ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਫਲਂ ਚਿਰਾਯ ਫਲਤਞ੍ਚੇਤਂ ਸਤਂ ਸਨ੍ਤਤਂ.

ਅਗ੍ਗਮ੍ਮੋਤਿਵਂਸੇਨ, ਅਭਯਾਰਾਮਸਾਮਿਨਾ;

ਪਞ੍ਚਿਕਾਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤਾ, ਸਾ ਸਾਰਤ੍ਥਵਿਲਾਸਿਨੀ.

ਮ੍ਰਮ੍ਮਕ੍ਖਰਮਾਰੋਪੇਤ੍ਵਾ, ਵਿਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾਬਲਂ;

ਸਕਿਯਬ੍ਯਵਹਾਰੇਨ, ਤਿਥੀਵਸੁ ਕਰਿਨ੍ਦੁਨਾ.

ਯੁਤ੍ਤੇ ਵਸ੍ਸੇ ਲਙ੍ਕਾਦੀਪਾ, ਸਰਟ੍ਠਮਾਹਤਾ ਪੁਨ;

ਭਾਸ੍ਸਪ੍ਪਦੀਪਕਾਤਨ੍ਤ, ਕਾਸਿਕਾਪਞ੍ਚਿਕਾਦਿਹਿ.

ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਿਚਾਰੇਤ੍ਵਾ, ਵਾਚੇਤ੍ਵਾਚ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ;

ਊਨਾਧਿਕਾਦਿ ਦੋਸਾਨਿ, ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਸਿਨੇਸਿਨੇ.

ਸੁਦ੍ਧਟ੍ਠਕੇ ਚ ਵਸ੍ਸੇਸਾ, ਪਾਪਿਤਾ ਪਕਤਿਟ੍ਠਿਤਿਂ;

ਸੁਦ੍ਧਾਸੁਦ੍ਧਂਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੀ, ਸੋਧੇਤੁ ਪਾਠਸੁਦ੍ਧਿਯਾ.