📜

ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ.

ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰਟੀਕਾ

ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾ

ਯੋ ¶ ਪਾਦਨੀਰਜਵਰੋਦਰਰਾਧਿਤੇਨ […ਰਾਦਿਕੇਨ (ਕ.)],

ਲੋਕਤ੍ਤਯੇਨ’ਵਿਕਲੇਨ ਨਿਰਾਕੁਲੇਨ;

ਵਿਞ੍ਞਾਪਯੀ ਨਿਰੁਪਮੇਯ੍ਯਤਮਤ੍ਤਨੋ ਤਂ,

ਵਨ੍ਦੇ ਮੁਨਿਨ੍ਦਮਭਿਵਨ੍ਦਿਯ ਵਨ੍ਦਨੀਯਂ.

ਪਤ੍ਤੋ ਸਪਤ੍ਤਵਿਜਯੋ ਜਯਬੋਧਿਮੂਲੇ,

ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਰਾਜਪਦਵਿਂ ਯਦਨੁਗ੍ਗਹੇਨ;

ਸਤ੍ਤਾਪਸਤ੍ਤ [ਸਤ੍ਤਪ੍ਪਸਤ੍ਥ (ਕ.)] ਵਿਪੁਲਾਮਲਸਗ੍ਗੁਣਸ੍ਸ,

ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸਾਰਰਤਨਸ੍ਸ ਨਮਤ੍ਥੁ ਤਸ੍ਸ.

ਯੋ ਭਾਜਨਤ੍ਤਮਭਿਸਮ੍ਭੁਣਿ ਸਗ੍ਗੁਣਸ੍ਸ,

ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਧਮ੍ਮਰਤਨਸ੍ਸ ਮਹਾਰਹਸ੍ਸ;

ਸਮ੍ਭਾਵਿਤਂ ਸਸਿਰਸਾਹਿਤਸਨ੍ਨਤੇਹਿ,

ਸਮ੍ਭਾਵਯਾਮਿ ਸਿਰਸਾ ਗਣਮੁਤ੍ਤਮਂ ਤਂ.

ਯੇ’ਨਨ੍ਤਤਨ੍ਤਰਤਨਾਕਰਮਨ੍ਥਨੇਨ,

ਮਨ੍ਥਾ’ਚਲੋਲ੍ਲਸਿਤਞਾਣਵਰੇਨ ਲਦ੍ਧਾ;

ਸਾਰਾ ਮਤਾਤਿ ਸੁਖਿਤਾ ਸੁਖਯਨ੍ਤਿ ਚਞ੍ਞੇ,

ਤੇ ਮੇ ਜਯਨ੍ਤਿ ਗੁਰਵੋ ਗੁਰਵੋ ਗੁਣੇਹਿ.

੧. ਦੋਸਾਵਬੋਧ ਪਠਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦ

ਰਤਨਤ੍ਤਯਪ੍ਪਣਾਮਵਣ੍ਣਨਾ

੧.

ਮੁਨਿਨ੍ਦਵਦਨਮ੍ਭੋਜ-ਗਬ੍ਭਸਮ੍ਭਵਸੁਨ੍ਦਰੀ;

ਸਰਣਂ ਪਾਣਿਨਂ ਵਾਣੀ, ਮਯ੍ਹਂ ਪੀਣਯਤਂ ਮਨਂ.

੧. ਅਥਾਯਂ ¶ ਗਨ੍ਥਕਾਰੋ ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭੇ ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗਾਨੁਬਨ੍ਧਸਭਾਵਸਿਦ੍ਧਿਕਵਿਗੁਣੋਪੇਤਾਨਂ ਯਤਿਪੋਤਾਨਂ ਤਦੁਪਾਯਨ੍ਤਰਵਿਰਤਾ ਕਮਨ੍ਤਰਾਪੇਤਪਰਕ੍ਕਮਸਮ੍ਭਵੇਨਾਧਿਗਤਬ੍ਯਸਨਸਤਮੁਪਲਬ੍ਭ ਦਯਾਸਞ੍ਜਾਤਰਸਰਸਹਦਯਤਾਯ ਤਦੁਪਾਯਭੂਤਂ ਬਨ੍ਧਲਕ੍ਖਣਂ ਵਿਰਚਯਿਤੁਕਾਮੋਭਿਮਤਸਿਦ੍ਧਿਨਿਮਿਤ੍ਤਮਤ੍ਤਨੋਧਿਗਤਸਦ੍ਧਮ੍ਮਦੇਵਤਾਨੁਸ੍ਸਰਣਂ ਤਾਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਨਨੁ ‘‘ਬਨ੍ਧਲਕ੍ਖਣਂ ਵਿਰਚਯਿਤੁਕਾਮੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕਿਮੇਤ੍ਥ ਲਕ੍ਖਣਕਰਣੇਨ ਅਦਿਟ੍ਠਲਕ੍ਖਣਾਪਿ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਾਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ, ਤਥਾਪਿ ਤੇ ਘੁਣਕ੍ਖਰਪ੍ਪਕਾਸਾ ਤਬ੍ਬਿਦੂਨਂ ਪਯੋਗਾਨੁਸਾਰਿਨੋ ਵਾ ਸਿਯੁਂ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਸਤ੍ਥਪਰਿਚਯਾ ਵਾ ਸਿਯੁਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ. ਵਾਣੀ ਮਯ੍ਹਂ ਮਨਂ ਪੀਣਯਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਵਾਣੀਤਿ ਵਾ ਸਰਸ੍ਸਤ੍ਯਪਰਨਾਮਧੇਯ੍ਯਾ ਕਾਚਿ ਦੇਵਤਾ, ਸਾ ਸਬ੍ਬਾਵਦਾਤਾ ਯਥਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਸਾਧਨਪੁਣ੍ਡਰੀਕਗਬ੍ਭੇ ਨਿਸੀਦਤੀਤਿ ਲੋਕਵਾਦੋ. ਵਾਣੀਤਿ ਪਨ ਪਚ੍ਚੁਹਵਿਰਹੇਨਾਭਿਮਤਸਿਦ੍ਧਿਨਿਬਨ੍ਧਨੇਕਤਾਣੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਭਾਸਿਤੋ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ, ਤਤੋਯੇਵਾਯਂ ਦੇਵਤਾ ਰੁਪ੍ਪਤੇ. ਤਤ੍ਥ ਸਰਸ੍ਸਤਿਯਾ ਯਥਾ’ਸਤ੍ਤਾ ਜਾਤਾਯ ਮਨੋਸਮ੍ਪੀਣਨਨ੍ਤਿ ਲੋਕੋ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਦੇਵਤਾਯ ਤੁ ਮਨੋਪੀਣਨਂ, ਤਸ੍ਸਾ ਸਬ੍ਬਵਜ੍ਜਰਹਿਤਾਯਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਮ੍ਮਲਾਯ ਨਿਰਨ੍ਤਰਤ੍ਥਨੇਕਤਾਣਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਮਨਸੋ ਸਮ੍ਪੀਣਨਂ. ਤੇਨ ਚ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ, ਤਾਯ ਪਨ ਸੁਖਂ, ਤੇਨਾਪਿ ਸਮਾਧਿ, ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਭਵੇਨ ਯਥਾਭੂਤਾਵਬੋਧਸਮ੍ਭਵਤੋ ਵਿਚਿਤ੍ਤਾਨੇਕਸਦ੍ਦਤ੍ਥਵਿਸੇਸਾ ਪਟਿਭਨ੍ਤ੍ਯਨਾਯਾਸੇਨ, ਤਤੋ ਚ ਯਥਿਚ੍ਛਿਤਸਿਦ੍ਧਿਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤੀਤਿ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਤਪ੍ਪਸਾਦਮਾਸੀਸਤਿ.

ਕਿਂਵਿਸਿਟ੍ਠੋਚ੍ਚਾਹ ¶ ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਉਭੋ ਲੋਕੇ ਮੁਨਾਤਿ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਮੁਨਿ, ਇਨ੍ਦਤਿ ਪਰਮਿਸ੍ਸਰਿਯਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਇਨ੍ਦੋ, ਮੁਨਿ ਚ ਸੋ ਇਨ੍ਦੋ ਚ, ਮੁਨੀਨਂ ਇਨ੍ਦੋਤਿ ਵਾ ਮੁਨਿਨ੍ਦੋ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ. ਤਤੋਯਂ ਤਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਸਞ੍ਞਾ. ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁਪਿ ਪਰਿਯਾਯਸਦ੍ਦੇਸ੍ਵਞ੍ਞੇਸੁ ਕਵਿਕਾਮਿਤਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸੇਕਨ੍ਤਵਾਚਕਤ੍ਤੇਨੋ’ ਚਿਤ੍ਯਸਮ੍ਪੋਸਕੋਯਂ ਮੁਨਿਨ੍ਦਸਦ੍ਦੋ, ਤਥਾ ਹਿ ਯੋ ਉਭਯਲੋਕਜਾਨਨੇਨ ਮੁਨੀਨਂ ਪਰਮਿਸ੍ਸਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਾਨਮ੍ਪਿ ਪਰਮਿਸ੍ਸਰਿਯਂ ਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਸੋ ਪਰਂ ਪੀਣੇਤਿ ਹੇਤੁਭਾਵੇਨ’ਤ੍ਰੇ’ਤ੍ਯੁ’ਚਿਤਮੇਵ, ਤਥਾ ਪਦਨ੍ਤਰਾਨਮ੍ਪਿ ਓਚਿਤ੍ਯਂ ਪੋਸੇਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਵਦਨਾਰਵਿਨ੍ਦੋਦਰੇ ਸਮ੍ਭਵਾ ਸੁਨ੍ਦਰੀ, ਤਤੋਯੇਵ ਪਟਿਸਰਣਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਚ ਮਨੋ ਪੀਣੇਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਵਦਨਂ, ਤਮਿਵ ਮੁਨਿਨ੍ਦਵਦਨਂ, ਅਮ੍ਭੋਜਂ. ਤਮੇਵ ਵਾ ਲਕ੍ਖਿਸਂਯੋਗਿਤਾਦਿਸਧਮ੍ਮੇਨ’ਮ੍ਭੋਜਂ, ਪਦੁਮਂ. ਤਸ੍ਸ ਗਬ੍ਭੋ. ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਭਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ, ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਸੁਨ੍ਦਰੀ ਨਿਰਵਜ੍ਜਾ ਦੇਵਤਾ. ਵਾਚਾ ਪਨ ਦੋਸਲੇਸੇਨਾਪ’ਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠਾਵ ਨਿਰਵਜ੍ਜਾ, ਤਥਾ ਚ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਗੁਣਾਲਙ੍ਕਾਰਸਂਯੁਤ੍ਤਾ’’ [ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰ ੧੪ ਗਾਥਾ] ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਤੋਵਾਯਂ ਸਰਣਂ ਪਾਣਿਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਟਿਭਾਨਾਦਿਗੁਣਵਿਸੇਸਾਵਹਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇਨ ਪਟਿਸਰਣਭੂਤਾ ਦੇਵਤਾ. ਵਾਚਾ ਪਨ ਸਬ੍ਬੁਪਦ੍ਦਵਨਿਵਾਰਣੇਨ ਸਬ੍ਬਹਿਤਸੁਖਸਮ੍ਪਦਾਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨਚ੍ਚਨ੍ਤਪਟਿਸਰਣਭੂਤਾ. ਸਭਾਵਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਾ ਚੇਤ੍ਥ ਨ ਲਿਙ੍ਗਪਰਿਵਤ੍ਤਨਂ. ਮਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਏਕਵਚਨੇਨਤ੍ਤਨੋ ਨਿਰਭਿਮਾਨਤ’ਮਾਨੇਤਿ ਸਜ੍ਜਨਮਾਚਾਰਂ. ਅਭਿਨ੍ਨਪਦਸਿਲੇਸੋ ਚਾਯਂ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਵਾਵੀਕਤਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗਤੋ. ਸਿਲੇਸੋ ਚਾਯਂ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਿਰਿਂ ਪੋਸੇਤਿ. ਤਥਾ ਚ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤੀਸੁ ਪੋਸੇਤਿ, ਸਿਲੇਸੋ ਤੁ ਸਿਰਿਂ ਪਰ’’ਨ੍ਤਿ [ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰ ੧੭੨ ਗਾਥਾ]. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ. ਵਿਤ੍ਥਾਰਨਯੇਨ ਪਨ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਨਤ੍ਥੋ ਸਂਵਣ੍ਣੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ. ਤਥਾ ਸਤਿ ਗਨ੍ਥਗਾਰਵੋਪਿ ਸਿਯਾਤਿ ਪਕਾਰੋਯਮੇਵਬ੍ਭੁਪਗਤੋ.

੧. ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਬੁਦ੍ਧਿਗੋਚਰਪਰਮਵਿਚਿਤ੍ਤਗਨ੍ਥਕਾਰਕੋਯਮਾਚਰਿਯ- ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਮਹਾਸਾਮਿਪਾਦੋ ¶ ਸਪਿਟਕਤ੍ਤਯਸਬ੍ਬਸਤ੍ਥਪਾਰਾਵਤਰਣੇਨ ਸਞ੍ਜਾਤਾਨਪ੍ਪਕਪੀਤਿਸੁਖਮਨੁਭਵਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਪਟਿਵੇਧਸਾਸਨਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਤਸ੍ਸਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤ੍ਥਾਵਬੋਧੇਨ ‘‘ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਸਾਧੁਜਨਂ ਪਰਿਤੋਸੇਯ੍ਯ’’ਮਿਤਿ ਤਦਧਿਗਮੋਪਾਯਭੂਤਮਿਦਂ ਪਕਰਣਮਾਰਭਨ੍ਤੋ ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭੇ ਇਟ੍ਠਦੇਵਤਾਯ ਪਣਾਮਕਰਣਂ ਸਤਾਚਾਰਾਨੁਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ [ਸਦਾਚਾਰਾਨੁਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ (ਕ.)], ਵਿਸੇਸਤੋ ਅਭਿਮਤਗਨ੍ਥਸ੍ਸਾਨਨ੍ਤਰਾਯੇਨ ਪਰਿਸਮਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਕਾਰਣਮਿਤਿ ਇਟ੍ਠਦੇਵਤਾਨੁਸ੍ਸਰਣਂ, ਗਨ੍ਥਨ੍ਤਰਾਰਮ੍ਭਪਟਿਕ੍ਖੇਪਕਜਨਪਟਿਬਾਹਨਪੁਬ੍ਬਕਾਨਿ ਅਭਿਧਾਨਾਭਿਧੇਯ੍ਯਕਰਣਪ੍ਪਕਾਰਪਯੋਜਨਾਨਿ ਚ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦਵਦਨਮ੍ਭੋਜ…ਪੇ… ਪਰਿਸ੍ਸਮੋ’’ਤਿ ਗਾਥਤ੍ਤਯਮਾਹ. ਏਤ੍ਥ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਇਟ੍ਠਦੇਵਤਾਸਙ੍ਖਾਤਰਤਨਤ੍ਤਯਪ੍ਪਣਾਮੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਆਰਮ੍ਭਪਟਿਕ੍ਖੇਪਕਜਨਾ ਨਿਸੇਧਿਤਾ, ਤਤਿਯਗਾਥਾਯ ਅਭਿਧਾਨਾਦਿਕਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਨਿਸ੍ਸਿਤਪਰਿਯਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਭਾਰਤਿਯਾ ਮਨੋਸਮ੍ਪੀਣਨਾਸੀਸਨਾਪਦੇਸੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਸ੍ਸੇਸਧਮ੍ਮਰਤਨੇ ਪਸਾਦੋ ਪਕਾਸਿਤੋ. ਸੋ ਪਨ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਸਾਦੋ ਤਦਵਿਨਾਭਾਵਤੋ ਬੁਦ੍ਧਸਙ੍ਘੇਸੁਪਿ ਸਿਦ੍ਧੋਤਿ ਰਤਨਤ੍ਤਯਵਿਸਯਂ ਪਣਾਮਂ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸੋ ਹਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਣਾਮਕ੍ਰਿਯਾਭਿਨਿਪ੍ਫਾਦਿਕਾ ਕੁਸਲਚੇਤਨਾ. ਏਤ੍ਥ ਫਲਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.

ਪੁਨ ਸਨ੍ਤੇਸੁ ਰਾਮਸਮ੍ਮਾਦ੍ਯਲਙ੍ਕਾਰੇਸੁ ਪਿਟ੍ਠਪਿਸਨਂ ਵਿਯ ਹੋਤੀਦਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਕਰਣਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਾ ਵਿਰੁਦ੍ਧਵਾਦਿਨੋ ਰਾਮਸਮ੍ਮਾਦੀਨਮਤ੍ਥਿਭਾਵਂ ਉਬ੍ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ [ਅਭ੍ਯੁਪਗਮੇਤ੍ਵਾ (ਕ.)] ਤੇ ਸੁਦ੍ਧਮਾਗਧਿਕਾ ਨ ਵਲ਼ਞ੍ਜੇਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਟਿਸਿਦ੍ਧਾ. ਨਿਰਾਕਰਣਫਲਞ੍ਹਿ ਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦੋਸਭਾਵੋਵ. ਅਪਿਚ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਦੀਪਕੇਨ ਅਲਙ੍ਕਾਰਸਦ੍ਦੇਨ ¶ ਗਨ੍ਥਸਰੀਰਸਙ੍ਖਾਤਸਞ੍ਞਿਨੋ ਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਤਅਭਿਧਾਨਞ੍ਚ ਅਲਙ੍ਕਾਰਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਾਦ੍ਯਭਿਧੇਯ੍ਯਞ੍ਚ ਸੁਦ੍ਧਮਾਗਧਿਕਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਵਾ ਅਲਙ੍ਕਾਰਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨਭੂਤਅਨੁਰੂਪਸਦ੍ਦੋਪਾਦਾਨੇਨ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਸ੍ਸ ਉਪਯੋਗਤ੍ਤਂ ਮਾਗਧਿਕਵੋਹਾਰੇਨ ਭਵਤੀਤਿ ਗਮ੍ਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਕਰਣਪ੍ਪਕਾਰਞ੍ਚ ਅਲਙ੍ਕਾਰਗਨ੍ਥਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਾਦਿਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਇਮਿਨਾ ਅਲਙ੍ਕਾਰਸਦ੍ਦੇਨੇਵ ਅਲਙ੍ਕਾਰਸਙ੍ਖਰਣਸਙ੍ਖਾਤਪ੍ਪਯੋਜਨਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਸਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਜਨਾਨਂ ਸਾਧ੍ਯਸਾਧਨਲਕ੍ਖਣੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਪਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਸਤ੍ਥਪ੍ਪਯੋਜਨਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨੇਨੇਵ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਸਯਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹਿ–

‘‘ਸਤ੍ਥਂ ਪਯੋਜਨਞ੍ਚੇਵ, ਉਭੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨਿਸ੍ਸਯਾ;

ਵੁਤ੍ਤਾ ਤਂਵੁਤ੍ਤਿਯਾਯੇਵ, ਵੁਤ੍ਤੋ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤੋਪਿ ਸੋ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ– ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨਿਸ੍ਸਯਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਆਧਾਰਭੂਤਾ ਸਤ੍ਥਂ, ਪਯੋਜਨਞ੍ਚ ਉਭੋ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਂਵੁਤ੍ਤਿਯਾਯੇਵ ਤੇਸਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਕਥਨੇਨੇਵ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਤੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਵਤ੍ਤੋ ਸੋਪਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਭਵਤੀਤਿ.

ਏਤ੍ਥ ਅਭਿਧਾਨਕਥਨਂ ਵੋਹਾਰਸੁਖਤ੍ਥਂ, ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਾਦਿਕਥਨਂ ਪਨ ਤੇਹਿ ਯੁਤ੍ਤਾਨਂਯੇਵ ਗਨ੍ਥਾਨਂ ਸੁਬੁਦ੍ਧਿਪੁਬ੍ਬਕਾਦੀਨਂ ਉਪਾਦੇਯ੍ਯਤ੍ਤਞ੍ਚ ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤਾਨਂ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਵਚਨਾਦੀਨਮਿਵਅਨੁਪਾਦੇਯ੍ਯਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ –

‘‘ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਨੁਗੁਣੋਪਾਯਂ [ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ੍ਯਨੁਗੁਣੋਪਾਯਂ (ਕ.)], ਪੁਰਿਸਤ੍ਥਾਭਿਧਾਯਕਂ;

ਵੀਮਂਸਾਧਿਗਤਂ [ਵੀਮਂਸਾਧਿਕਤਂ (ਸੀ.)] ਵਾਕ੍ਯ-ਮਤੋਨਧਿਗਤਂ […ਨਧਿਕਤਂ (ਸੀ.)] ਪਰ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ– ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਨੁਗੁਣੋਪਾਯਂ ਸਾਧਿਯਸਾਧਨਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਵਾਚ੍ਚਵਾਚਕਾਨਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਭੂਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨੁਰੂਪਗੁਣਪਰਿਜਾਨਨੇ ਕਾਰਣਭੂਤਂ ਪੁਰਿਸਤ੍ਥਾਭਿਧਾਯਕਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਧਮ੍ਮਅਤ੍ਥਕਾਮਮੋਕ੍ਖਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਪੁਰਿਸਤ੍ਥਾਨਂ ਵਾਚਕਭੂਤਂ ¶ ਵਾਕ੍ਯਂ ‘‘ਏਕਾਖ੍ਯਾਤੋ ਪਦਚ੍ਚਯੋ, ਸਿਯਾ ਵਾਕ੍ਯਂ ਸਕਾਰਕੋ’’ਤਿ [ਅਭਿਧਾਨਪ੍ਪਦੀਪਿਕਾ ੧੦੬ ਗਾਥਾ] ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਮਜ੍ਝਪਤਿਤਵਾਕ੍ਯਸਮੁਦਾਯੋਪੇਤਂ ਮਹਾਵਾਕ੍ਯਸਰੂਪਸਤ੍ਥਂ ਵੀਮਂਸਾਧਿਗਤਂ ਞਾਣਗਤਿਲਕ੍ਖਣਉਪਪਰਿਕ੍ਖਾਯ ਅਧਿਗਤਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਅਤੋ ਪਰਂ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਸਤ੍ਥਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਅਨਧਿਗਤਂ ਨਾਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਗਾਥਾਨਂ ਨਿਕ੍ਖੇਪਪ੍ਪਯੋਜਨਂ.

ਲੋਕੇ ਪਦੁਮਗਬ੍ਭੇ ਵਸਨ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਧਵਲਾਯ ਯਥਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਸਾਧਿਕਾਯ ਸਰਸ੍ਸਤੀਨਾਮਿਕਾਯ ਦੇਵਤਾਯ ‘‘ਵਾਣੀ’’ਤਿ ਵੋਹਾਰਤੋ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਥੇਨ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਨ੍ਨਪਦਸਿਲੇਸਾਲਙ੍ਕਾਰਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਦਤ੍ਥੋ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਮੁਨਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਸੋਭਾਸੁਗਨ੍ਧਾਦਿਗੁਣਯੋਗਤੋ ਮੁਖਸਦਿਸਸ੍ਸ, ਨੋ ਚੇ ਮੁਖਸਙ੍ਖਾਤਅਮ੍ਭੋਜਸ੍ਸ ਗਬ੍ਭੇ ਉਦਰੇ ਸਮ੍ਭਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਸੁਨ੍ਦਰੀ ਨਿਦ੍ਦੋਸਾ, ਸੋਭਨਾ ਵਾ ਪਾਣਿਨਂ ਸਰਣਂ ਅਤੋਯੇਵ ਅਹਿਤਾਪਨਯਨਹਿਤਾਵਹਤ੍ਥੇਨ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਟਿਸ੍ਸਰਣਭੂਤਾ ਵਾਣੀ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਗੁਣੋਪੇਤਾ ਸਰਸ੍ਸਤੀਦੇਵਤਾ, ਨੋ ਚੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਭਾਰਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਸਦ੍ਧਮ੍ਮਰਤਨਂ ਮਯ੍ਹਂ ਮਨਂ ਗਨ੍ਥਵਿਰਚਨੇ ਬ੍ਯਾਵਟਸ੍ਸ ਮੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪੀਣਯਤਂ ਅਭਿਮਤਤ੍ਥਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਪੀਣਯਤੂਤਿ.

ਉਭਯਲੋਕਜਾਨਨਤੋ ਮੁਨਿ ਚ ਸੋ ਇਨ੍ਦਭਾਵਪਵਤ੍ਤਨਤੋ ਇਨ੍ਦੋ ਚੇਤਿ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯੇਨ ਵਾ, ਅਗਾਰਿਯਮੁਨਿਅਨਗਾਰਿਯਮੁਨਿਸੇਖਮੁਨਿਅਸੇਖਮੁਨੀਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਞ੍ਚਮੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਇਨ੍ਦੋਤਿ ਛਟ੍ਠੀਤਪ੍ਪੁਰਿਸੇਨ ਵਾ ਮੁਨਿਨ੍ਦੋ. ਦੇਵਤਾਪਕ੍ਖੇ ਵਦਨਮਿਵ ਵਦਨਨ੍ਤਿ ਅਮ੍ਭੋਜੇ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਪਕ੍ਖੇ ਅਮ੍ਭੋਜਮਿਵ ਅਮ੍ਭੋਜਨ੍ਤਿ ਵਦਨੇ ਚ ਉਪਚਾਰੇਨ ਗਹਿਤੇ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯੋ. ਮੁਨਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਵਦਨਮ੍ਭੋਜਮਿਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਗਬ੍ਭੋਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ਚ, ਤੇਨ ਸੁਨ੍ਦਰੀਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ. ਵਾਣਿਯਾ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤੇਪਿ ਏਕਨ੍ਤਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਾ ਸਰਣਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਨ ਲਿਙ੍ਗਪਰਿਵਤ੍ਤਨਭਾਵੋ. ਪਾਣਿਨਨ੍ਤਿ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਦੀਘਸ੍ਸ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰਤ੍ਤਾ. ਮਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਏਕਵਚਨੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਧੁਗੁਣੋਦਯਕਾਰਣਂ ¶ ਨਿਰਤਿਮਾਨਤਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਸਨ੍ਤੇਸੁਪਿ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਜਿਨਪਰਿਯਾਯੇਸੁ ਮੁਨਿਨ੍ਦਸਦ੍ਦੋ ਇਟ੍ਠਮਨੋਸਮ੍ਪੀਣਨਅਮ੍ਭੋਜਤੁਲ੍ਯਤਾਸੁਨ੍ਦਰਿਤ੍ਤਸਰਣਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਾਨਂ ਓਚਿਤ੍ਯਂ ਪੋਸੇਤੀਤਿ ਪਯੁਤ੍ਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਮੁਖਂ ਅਮ੍ਭੋਜਤੁਲ੍ਯਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਮੁਖੋਦਰੇ ਸਮ੍ਭਵਾ ਸੁਨ੍ਦਰੀ, ਤਤੋਯੇਵ ਪਾਣਿਨਂ ਸਰਣਂ. ਤਸ੍ਮਾਯੇਵ ਮਨੋਸਮ੍ਪੀਣਨੇ ਪਟੁਤ੍ਤਂ ਸੁਬ੍ਯਤ੍ਤਮਿਤਿ ਓਚਿਤ੍ਯਂ ਹੋਤਿ. ਲੋਕੇ ਪਤ੍ਥਟਮਿਦਮੋਚਿਤ੍ਯਮਾਦਰਣੀਯਂ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਉਤ੍ਤਮਕਵਯੋਯੇਵ ਉਪਦੇਸਕਾਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ –

‘‘ਓਚਿਤ੍ਯਂ ਨਾਮ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ, ਲੋਕੇ ਵਿਖ੍ਯਾਤਮਾਦਰਾ;

ਤਤ੍ਥੋਪਦੇਸਪ੍ਪਭਵਾ, ਸੁਜਨਾ ਕਵਿਪੁਙ੍ਗਵਾ’’ਤਿ [ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰ ੧੦੪ ਗਾਥਾ].

ਨਿਮਿਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੨.

ਰਾਮਸਮ੍ਮਾਦ੍ਯਲਙ੍ਕਾਰਾ, ਸਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਤੋ ਪੁਰਾਤਨਾ;

ਤਥਾਪਿ ਤੁ ਵਲ਼ਞ੍ਜੇਨ੍ਤਿ, ਸੁਦ੍ਧਮਾਗਧਿਕਾ ਨ ਤੇ.

੨. ਅਥੇਵਮਭਿਗਤਾਮਿਤਸਿਦ੍ਧਿਸਮ੍ਪਦਾਪਾਦਨੇਕਚਤੁਰਪਰਮਿਟ੍ਠਦੇਵਤਾ- ਭਾਵਰੂਪਿਤਸਦ੍ਧਮ੍ਮਰਤਨਸ੍ਸੋ’ ਪਦਸ੍ਸਿਤਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰੇਨ ਇਟ੍ਠਦੇਵਤਾਪੂਜਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਨੁ ਬਨ੍ਧਲਕ੍ਖਣਮਤ੍ਥਿਯੇਵ ਪੁਬ੍ਬਕਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਿਮਨੇਨ ਪਿਟ੍ਠਪਿਸਨੇਨੇ’’ਤਿ ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਰਾਰਮ੍ਭਪਟਿਕ੍ਖੇਪਕਜਨਪਟਿਬਾਹਨਪੁਬ੍ਬਕਮਭਿਧੇਯ੍ਯਪ੍ਪਯੋਜਨ- ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਰਾਮਸਮ੍ਮੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਰਾਮਸਮ੍ਮਾਦੀਨਂ ਰਾਮਸਮ੍ਮਪਭੁਤੀਨਂ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯਾਨਂ, ਰਾਮਸਮ੍ਮਾਦਯੋ ਵਾ ਤਂਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤੋ. ਭਵਤਿ ਹਿ ਤਂਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤੋ ਤਬ੍ਬੋਹਾਰੋ ਯਥਾ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਵੇਜ੍ਜਸਤ੍ਥਂ ‘‘ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੋ’’ਤਿ. ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ ਭੂਸਾਵਿਸੇਸਾ, ਬਨ੍ਧਾਲਙ੍ਕਾਰਪਟਿਪਾਦਕਤ੍ਥੇਨ ਅਲਙ੍ਕਾਰਖ੍ਯਾ ਗਨ੍ਥਵਿਸੇਸਾ ਵਾ. ਸਨ੍ਤੋ ਸੋਭਨਾ. ਦ੍ਵੇਪਿ ਪੁਰਾ ਪੁਬ੍ਬਕਾਲੇ ਭਵਾ ਪੁਰਾਤਨਾ, ਪੋਰਾਣਿਕਾ. ਉਭੋਪਿ ਸਨ੍ਤਿ. ਯਜ੍ਜਪਿ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤਥਾਪਿ ਤੂਤਿ ਨਿਪਾਤਸਮੁਦਾਯੋਯਂ ¶ ਵਿਸੇਸਾਭਿਧਾਨਾਰਮ੍ਭੇ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਦ੍ਧਮਾਗਧਿਕਾਤਿ ਮਗਧੇਸੁ ਭਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਵਿਦਿਤਾ ਵਾ ਮਗਧਾ, ਸਦ੍ਦਾ. ਤੇ ਏਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇਸੁ ਵਾ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਮਾਗਧਿਕਾ. ਸੁਦ੍ਧਾ ਚ ਸਕ੍ਕਟਾਦਿਭਾਸਿਤਕਾਲੁਸਿਯਾਭਾਵੇਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਾ, ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਾ ਵਾ ਅਪਰਿਚਿਤਤ੍ਤਾ ਤੇ ਮਾਗਧਿਕਾ ਚਾਤਿ ਸੁਦ੍ਧਮਾਗਧਿਕਾ, ਯਤਿਪੋਤਾ. ਤੇ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇ ਆਭਰਣਵਿਸੇਸੇ ਨ ਵਲ਼ਞ੍ਜੇਨ੍ਤਿ, ਪਸਾਧਨਵਿਸੇਸੇ ਨਾਨੁਭਵਨ੍ਤਿ. ਗਨ੍ਥਵਿਸੇਸੇ ਪਨ ਉਗ੍ਗਹਣਧਾਰਣਾਦਿਵਸੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੁਦ੍ਧਮਾਗਧਿਕਤ੍ਤਾ, ਰਾਮਸਮ੍ਮਾਦੀਨਞ੍ਚ ਸਕ੍ਕਟਾਦਿਭਾਵਤੋਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋ. ਭਾਵਤ੍ਥਲੇਸੋਪੇਤ੍ਥ ਪਰਿਪੂਰਤਿ, ਤਥਾਵਿਧਪਤੀਤਿਯੋਗਤੋ. ਸੁਦ੍ਧਮਾਗਧਿਕਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਭਾਵੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸੋਭਨਾਪਿ ਤੇ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ ਇਦਾਨਿ ਮਲਗ੍ਗਹਿਤਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ‘‘ਕਿਂ ਤੇਹਿ ਮਲਗ੍ਗਹਿਤੇਹਿ ਅਮ੍ਹਾਦਿਸਾਨਂ ਸੁਦ੍ਧਸਤ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਵਲ਼ਞ੍ਜੇਨ੍ਤੀਤਿ.

‘‘ਪਤੀਯਮਾਨਂ ਪਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਤ੍ਥੁ,

ਅਤ੍ਥੇਵ ਵਾਣੀਸੁ ਮਹਾਕਵੀਨਂ;

ਯਂ ਤਂ ਪਸਿਦ੍ਧਾਵਯਵਾਤਿਰਿਤ੍ਤ-

ਮਾਭਾਤਿ ਲਾਵਣ੍ਯਮਿਵਙ੍ਗਨਾਸੂ’’ਤਿ.

ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੨. ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਪਸਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਸੋਭਨਾ ਪੁਰਾਤਨਾ ਪੁਬ੍ਬਕਾਲਸਮ੍ਭੂਤਾ ਰਾਮਸਮ੍ਮਾਦ੍ਯਲਙ੍ਕਾਰਾ ਰਾਮਸਮ੍ਮਾਦੀਹਿ ਆਚਰਿਯੇਹਿ ਵਿਰਚਿਤਤ੍ਤਾ, ਤੇਸਂ ਤਂਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤੋ ਤਬ੍ਬੋਹਾਰਸਦਿਸਨਾਮਤ੍ਤਾ ਵਾ ਰਾਮਸਮ੍ਮਾਦਯੋ ਨਾਮ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਵੇਜ੍ਜਸਤ੍ਥੇ ‘‘ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੋ’’ਤਿ ਵੋਹਾਰੋ ਵਿਯ. ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ ਭੂਸਾਵਿਸੇਸਾ, ਅਲਙ੍ਕਾਰਤ੍ਤਪਟਿਪਾਦਨਤੋ ਅਲਙ੍ਕਾਰਨਾਮਿਕਾ ਗਨ੍ਥਵਿਸੇਸਾ ਵਾ ਸਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਤੁ ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਸੁਦ੍ਧਮਾਗਧਿਕਾ ਸਕ੍ਕਟਪਾਕਤਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਭਾਸਾਸੁ ਪਰਿਚਯਾਭਾਵਤੋ ਕੇਵਲਮਾਗਧਿਕਾ ਤੇ ਰਾਮਸਮ੍ਮਾਦਿਕੇ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇ ਨ ਵਲ਼ਞ੍ਜੇਨ੍ਤਿ ਪਸਾਧਨਵਸੇਨ, ਉਗ੍ਗਹਣਧਾਰਣਾਦਿਵਸੇਨ ¶ ਨ ਸੇਵਨ੍ਤਿ. ਮਗਧੇਸੁ ਭਵਾ, ਤੇਸੁ ਵਾ ਵਿਦਿਤਾ ਮਗਧਾ, ਸਦ੍ਦਾ. ਤੇ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੇਸੁ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵਾ ਮਾਗਧਿਕਾ. ਸੁਦ੍ਧਸਦ੍ਦੋ ਮਗਧਵਿਸੇਸਨੋ, ਮਾਗਧਿਕਵਿਸੇਸਨੋ ਵਾ ਹੋਤਿ. ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਤਾਦਿਸਪਤੀਤਿਵਿਸੇਸਯੋਗਤੋ ਭਾਵਤ੍ਥਲੇਸੋਪਿ ਇਧ ਦਿਪ੍ਪਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੁਦ੍ਧਮਾਗਧਿਕਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਤੇਸਂ ਵਿਨ੍ਯਾਸੇਨ ਸੋਭਨਤ੍ਤੇ ਸਤਿਪਿ ਭਾਸਾਯ ਪੁਰਾਤਨਤ੍ਤਾ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਵਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਨ ਵਲ਼ਞ੍ਜੇਨ੍ਤੀਤਿ. ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਕਭੂਤੋ ਭਾਵਤ੍ਥਲੇਸੋਪਿ ਮਹਾਕਵੀਨਂ ਵਚਨੇਸੁਯੇਵ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹਿ–

‘‘ਪਤੀਯਮਾਨਂ ਪਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਤ੍ਥੁ,

ਅਤ੍ਥੇਵ ਵਾਣੀਸੁ ਮਹਾਕਵੀਨਂ;

ਯਂ ਤਂ ਪਸਿਦ੍ਧਾਵਯਵਾਤਿਰਿਤ੍ਤ-

ਮਾਭਾਤਿ ਲਾਵਣ੍ਯਮਿਵਙ੍ਗਨਾਸੂ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਮਹਾਕਵੀਨਂ ਪੂਜਿਤਕਵੀਨਂ ਵਾਣੀਸੁ ਵਚਨਵਿਸੇਸੇਸੁ ਪਤੀਯਮਾਨਂ ਗਮ੍ਮਮਾਨਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਤ੍ਥੁ ਯੋ ਕੋਚਿ ਅਤ੍ਥਲੇਸੋ ਅਤ੍ਥੇਵ ਅਤ੍ਥਿ ਏਵ, ਤਂ ਵਤ੍ਥੁ ਅਙ੍ਗਨਾਸੁ ਵਨਿਤਾਸੁ ਪਸਿਦ੍ਧਾਵਯਵਾਤਿਰਿਤ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥਪਾਦਾਦਿਪਾਕਟਸਰੀਰਾਵਯਵਤੋ ਅਧਿਕਂ ਲਾਵਣ੍ਯਮਿਵ ਮਨੋਗੋਚਰੀਭੂਤਸੁਨ੍ਦਰਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਪਸਿਦ੍ਧਾਵਯਵਾਤਿਰਿਤ੍ਤਂ ਪਕਾਸਸਦ੍ਦਾਵਯਵਤੋ ਅਧਿਕਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਭਾਤਿ ਦਿਪ੍ਪਤੀਤਿ.

ਅਭਿਧਾਨਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੩.

ਤੇਨਾਪਿ ਨਾਮ ਤੋਸੇਯ੍ਯ-ਮੇਤੇ’ਲਙ੍ਕਾਰਵਜ੍ਜਿਤੇ;

ਅਨੁਰੂਪੇਨਾ’ਲਙ੍ਕਾਰੇ-ਨੇ’ਸਮੇਸੋ ਪਰਿਸ੍ਸਮੋ.

੩. ਤੇਨੇਚ੍ਚਾਦਿ. ਯੇਨ ਤੇ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇ ਨ ਵਲ਼ਞ੍ਜੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਅਲਙ੍ਕਾਰਵਜ੍ਜਿਤੇ ਆਭਰਣੇਹਿ, ਗਨ੍ਥਵਿਸੇਸੇਹਿ ਵਾ ਰਹਿਤੇ, ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ ਵਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਜ੍ਜਿਤਾ ਯੇਹਿ ¶ ਤੇ, ਏਤੇ ਯਤਿਪੋਤੇ ਏਸਂ ਯਤਿਪੋਤਾਨਂ ਅਨੁਰੂਪੇਨ ਇਦਾਨਿ ਵਿਰਚਿਯਮਾਨਤ੍ਤਾਭਿਨਵਭਾਵਤੋ, ਦਸਬਲਵਦਨਕਮਲਮਜ੍ਝਵਾਸਿਤਭਾਸਿਤਵਿਰਚਿਤਭਾਵਤੋ ਚ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕੇਨ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਆਭਰਣੇਨ, ਅਲਙ੍ਕਾਰਸਤ੍ਥੇਨ ਵਾ ਤੋਸੇਯ੍ਯਂ ਅਪਿਨਾਮ ਯਥਿਚ੍ਛਿਤਪਸਾਧਨਵਸੇਨ, ਸਵਨਧਾਰਣਾਦਿਵਸੇਨ ਵਾ ਵਲ਼ਞ੍ਜਨੇਨ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੇ ਕਰੇਯ੍ਯਂ ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਯਨ੍ਨੂਨਾਤਿ ਏਸੋ ਪਰਿਸ੍ਸਮੋ ਅਯਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਤਾਦਿਸਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਜਨਕਾਲਙ੍ਕਾਰਪਕਰਣਪ੍ਪਯੋਗੋ.

ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵਮਨੇਨਾਤਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰੋ, ਆਭਰਣਂ ਹਾਰਕੇਯੂਰਾਦਿ. ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਬਨ੍ਧਸਰੀਰਮਨੇਨਾਤਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰੋਤਿਮਿਨਾ ਪਨ ਅਲਙ੍ਕਾਰਸਦ੍ਦੇਨ ਪਸਾਦਾਦਯੋ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਾ, ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਯਾਦਯੋ ਚ ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਯੇਹਿ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਸਙ੍ਖਾਤਂ ਬਨ੍ਧਸਰੀਰਂ ਸੋਭਤੇ, ਯਥਾ ਹਿ ਪੁਰਿਸਸਰੀਰੇ ਹਾਰਕੇਯੂਰਾਦ੍ਯਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨ੍ਯਸ੍ਯਤੇ, ਯੇਨ ਸੋਭਤੇ, ਤਥਾ ਬਨ੍ਧਸਰੀਰੇਪਿ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਾ, ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਾ ਚ ਨਿਕ੍ਖਿਪੀਯਨ੍ਤਿ, ਯਤੋ ਸੋਭਤੇ. ਤੇਨੇਵ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਤਂ ਤੁ ਪਾਪੇਨ੍ਤੁਲਙ੍ਕਾਰਾ, ਵਿਨ੍ਦਨੀਯਤਰਤ੍ਤਨ’’ਨ੍ਤਿ [ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰ ੯ ਗਾਥਾ] ਚ, ‘‘ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਸਹਿਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਕਞ੍ਚ [ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰ ੧੬੪ ਗਾਥਾ].

ਅਲਙ੍ਕਾਰਵਿਧਾਨਭਾਵੇਨ ਤੁ ਬਨ੍ਧਸਰੀਰਮ੍ਪਿ ਤਦਤ੍ਥਿਯਾ ਅਲਙ੍ਕਾਰੋ, ਤਥਾ ਤਪ੍ਪਟਿਪਾਦਕਂ ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰਨਾਮਧੇਯ੍ਯਸਤ੍ਥਂ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਪਾਦਕਤ੍ਤੇਨ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਯ. ਵਕ੍ਖਤਿ ਹਿ ‘‘ਗਨ੍ਥੋਪਿ ਕਵਿਵਾਚਾਨ-ਮਲਙ੍ਕਾਰਪ੍ਪਕਾਸਕੋ’’ [ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰ ੧੨ ਗਾਥਾ] ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਤ੍ਰ ਉਚ੍ਚਤੇ –

‘‘ਮੁਖ੍ਯੋਲਙ੍ਕਾਰਸਦ੍ਦੋਯਂ, ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਤਿਸ੍ਸਿਤੋ;

ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਤ੍ਵਧਿਟ੍ਠਾਨੇ, ਤਥਾ ਸਤ੍ਥੇਪਿ ਤਬ੍ਬਤੀ’’ਤਿ.

ਅਨੇਨਸ੍ਸਾਭਿਧੇਯ੍ਯਾਦੀਨਿ ¶ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਅਭਿਧੀਯਤੇ ਇਤਿ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਂ, ਸਮੁਦਿਤੇਨ ਸਤ੍ਥੇਨ ਵਚਨੀਯਤ੍ਥੋ. ਸੋ ਚ ਸਰੀਰਾਲਙ੍ਕਾਰਵਿਭਾਗਕਪ੍ਪਨਾਯ ਤੇਸਂ ਪਟਿਪਾਦਨਂ. ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਹਿ ਤੇ ਪਟਿਪਾਦੀਯਨ੍ਤਿ. ਯੇਨ ਚ ਯੋ ਪਟਿਪਾਦੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਯਮਤ੍ਥੋ ਭਵਤੀਤਿ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਸਤ੍ਥੋਪਿ. ਦਸ੍ਸਿਤਮੇਵ ਤੁ ਸਰੀਰਾਲਙ੍ਕਾਰਸਙ੍ਖਰਣਂ ਪਯੋਜਨਂ, ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ. ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਯਮੁਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਪਯੋਜਨਂ, ਤਂ ਪਨ ਕਵਿਤ੍ਤਕਿਤ੍ਤਿਪਸਿਦ੍ਧਾਦਿਲਕ੍ਖਣਂ, ਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਤਦਤ੍ਥਤਾਯ ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰਸਙ੍ਖਰਣਸ੍ਸ. ਸਤ੍ਥਪਯੋਜਨਾਨਂ, ਸਾਧਿਯਸਾਧਨਲਕ੍ਖਣੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਤੁ ਨਿਸ੍ਸਯਪਦਸ੍ਸਿਨਾ ਦਸ੍ਸਿਤੋਯੇਵ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਸਤ੍ਥਂ ਪਯੋਜਨਞ੍ਚੇਵ, ਉਭੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨਿਸ੍ਸਯਾ;

ਵੁਤ੍ਤਾਤਂਵੁਤ੍ਤਿਯਾਯੇਵ, ਵੁਤ੍ਤੋ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤੋਪਿ ਸੋ’’ਤਿ.

ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਾਦਿਕਥਨਞ੍ਚ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਸ੍ਸੇਵ ਚ ਵੀਮਂਸਾਵਿਸੇਸਸਮਙ੍ਗੀਨਮੁਪਾਦੀਯਮਾਨਤ੍ਤਾ, ਅਞ੍ਞਾਦਿਸਸ੍ਸ ਪਨ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਵਚਨਾਦਿਨੋ ਵਿਯ ਹੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –

‘‘ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਨੁਗੁਣੋਪਾਯਂ, ਪੁਰਿਸਤ੍ਥਾਭਿਧਾਯਕਂ;

ਵੀਮਂਸਾਧਿਗਤਂ ਵਾਕ੍ਯ-ਮਤੋਨਧਿਗਤਂ ਪਰ’’ਨ੍ਤਿ.

ਵਾਕ੍ਯਨ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਵਾਕ੍ਯਲਕ੍ਖਣੋਪੇਤਮਨ੍ਤਰਵਾਕ੍ਯਸਨ੍ਨਿਚਯਂ ਮਹਾਵਾਕ੍ਯਸਰੂਪਂ ਸਤ੍ਥਮੇਵਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ.

੩. ਯੇਨ ਤੇ ਤੇ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਵਲ਼ਞ੍ਜੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਅਲਙ੍ਕਾਰਵਜ੍ਜਿਤੇ ਆਭਰਣਵਿਸੇਸੇਹਿ, ਗਨ੍ਥਵਿਸੇਸੇਹਿ ਵਾ ਵਜ੍ਜਿਤੇ, ਤੇ ਵਿਰਹਿਤੇ ਯੇਹਿ ਏਤੇ ਸੁਦ੍ਧਮਾਗਧਿਕੇ ਏਸਂ ਸੁਦ੍ਧਮਾਗਧਿਕਾਨਂ ਅਨੁਰੂਪੇਨ ਅਭਿਨਵਭਾਵਤੋ ਮਾਗਧਿਕਸਰੂਪਂ ਅਨੁਗਤਰੂਪੇਨ, ਦਸਬਲਭਾਸਿਤਵਿਰਚਿਤਤ੍ਤਾ ਵਾ ਅਨੁਕੂਲੇਨ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਆਭਰਣਵਿਸੇਸੇਨ, ਗਨ੍ਥਵਿਸੇਸੇਨ ਵਾ ਤੋਸੇਯ੍ਯਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਵਲ਼ਞ੍ਜਾਪਨੇਨ, ਗਨ੍ਥਵਿਸੇਸੇ [ਗਨ੍ਥਵਿਸਯੇ (ਕ.)] ਉਗ੍ਗਹਣਧਾਰਣਾਦਿਕਾਰਾਪਨੇਨ ¶ ਵਾ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੇ ਕਰੇਯ੍ਯਂ ਅਪਿਨਾਮ ਯਂਨੂਨ ਸੁਨ੍ਦਰਮਿਤਿ, ਏਸੋ ਪਰਿਸ੍ਸਮੋ ਅਯਂ ਮਮ ਅਲਙ੍ਕਾਰਪਕਰਣਪ੍ਪਯੋਗੋ. ਅਪਿਨਾਮਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ ਗਮ੍ਯਮਾਨੋ.

ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਵਜ੍ਜਿਤਾ, ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ ਵਜ੍ਜਿਤਾ ਯੇਹਿ ਵਾਤਿ ਚ. ਰੂਪਸ੍ਸ ਅਨੁ ਅਨੁਰੂਪਂ, ਰੂਪਂ ਅਨੁਗਤਂ ਅਨੁਰੂਪਂ ਵਾ, ਤੇਨ ਅਨੁਰੂਪੇਨ. ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵਮਨੇਨੇਤਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰੋ, ਹਾਰਕੇਯੂਰਾਦਿ ਆਭਰਣਪਕ੍ਖੇ, ਗਨ੍ਥਪਕ੍ਖੇ ਤੁ ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਬਨ੍ਧਸਰੀਰਮਨੇਨੇਤਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰੋ. ਇਮਿਨਾ ਮੁਖ੍ਯਭਾਵੇਨ ਪਸਾਦਾਦਿਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਾ ਚ ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਯਾਦਿਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਾ ਚ ਪਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਅਮੁਖ੍ਯਤੋ ਪਨ ਇਮੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਨਮਧਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਬਨ੍ਧਸਰੀਰਮ੍ਪਿ, ਤਥਾ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਰਤਨਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵੋਹਾਰੋ ਵਿਯ ਅਲਙ੍ਕਾਰਪਕਾਸਕਂ ‘‘ਸਮ੍ਮਾ ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ ਅਨੇਨੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਥੇਨ ਲਦ੍ਧਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰਵਰਨਾਮਧੇਯ੍ਯਸਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮਿਦਮੇਵ –

‘‘ਮੁਖ੍ਯੋਲਙ੍ਕਾਰਸਦ੍ਦੋਯਂ, ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਤਿਸ੍ਸਿਤੋ;

ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਤ੍ਵਧਿਟ੍ਠਾਨੇ, ਤਥਾ ਸਤ੍ਥੇਪਿ ਤਬ੍ਬਤੀ’’ਤਿ.

ਏਤ੍ਥ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਨਾਮ ਤਦਾਧਾਰਤਪ੍ਪਟਿਪਾਦਕਤ੍ਤਵੋਹਾਰਤੋ ਤਦਾਧੇਯ੍ਯਤਪ੍ਪਟਿਪਾਦਨੀਯਂ ਨ ਭਵਤਿ ਚੇ, ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਂ ਭਵਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਮੇਵਾਤਿ.

੪.

ਯੇਸਂ ਨ ਸਞ੍ਚਿਤਾ ਪਞ੍ਞਾ-ਨੇਕਸਤ੍ਥਨ੍ਤਰੋਚਿਤਾ;

ਸਮ੍ਮੋਹਬ੍ਭਾਹਤਾਵੇ’ਤੇ, ਨਾਵਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ.

੫.

ਕਿਂ ਤੇਹਿ ਪਾਦਸੁਸ੍ਸੂਸਾ, ਯੇਸਂ ਨਤ੍ਥਿ ਗੁਰੂਨੀ’ਹ [ਗਰੂਨਿਹ (ਕ.)];

ਯੇ ਤਪ੍ਪਾਦਰਜੋਕਿਣ੍ਣਾ, ਤੇ’ਵ ਸਾਧੂਵਿਵੇਕਿਨੋ.

੪-੫. ਏਵਂ ਲਕ੍ਖਣਾਰਮ੍ਭਪਟਿਕ੍ਖੇਪਕਜਨਪਟਿਬਾਹਨਪੁਬ੍ਬਕਮਭਿਧੇਯ੍ਯਾਦਿਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਤ੍ਥਤੋਵ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਗੁਣਦੋਸਵਿਵੇਚਨਂ. ਅਤੋਯੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ –

‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ¶ ਸਤ੍ਥਤੋਯੇਵ, ਗੁਣਦੋਸਵਿਵੇਚਨਂ;

ਯਂ ਕਰੋਤਿ ਵਿਨਾ ਸਤ੍ਥਂ, ਸਾਹਸਂ ਕਿਮਤੋਧਿਕ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਸ੍ਮਾ ਗੁਣਦੋਸਵਿਭਾਗਵਿਚਾਰਣਂ ਨਾਮ ਤਬ੍ਬਿਦੂਨਂਯੇਵ, ਨਾਸਤ੍ਥਞ੍ਞੂਨਂ ਪੁਰਿਸਪਸੂਨਂ. ਤਥਾ ਚਾਹ –

‘‘ਗੁਣਦੋਸਮਸਤ੍ਥਞ੍ਞੂ, ਜਨੋ ਵਿਭਜਤੇ ਕਥਂ;

ਅਧਿਕਾਰੋ ਕਿਮਨ੍ਧਸ੍ਸ, ਰੂਪਭੇਦੋਪਲਦ੍ਧਿਯ’’ਨ੍ਤਿ [ਕਾਬ੍ਯਾਦਾਸ ੧.੮].

ਯੇਨੇਵਂ, ਤੇਨੇਤ੍ਥ ਗੁਣਦੋਸਦਸ੍ਸਨੇ ਪਸਨ੍ਨਾਨੇਕਸਤ੍ਥਚਕ੍ਖੁਯੇਵਾਧਿਗਤੋ, ਨਞ੍ਞੋ ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤੋਤ੍ਯਨ੍ਵਯਬ੍ਯਤਿਰੇਕਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੇਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਅਨਿਯਮੁਦ੍ਦੇਸੋ, ਯੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੇਹਿ ਨ ਸਞ੍ਚਿਤਾ ਨ ਰਾਸਿਕਤਾ, ਨਾਨਾਸਨ੍ਤਾਨਵੁਤ੍ਤਿਨੀਪਿ ਏਕਤ੍ਤਨਯੇਨ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਨ ਵਾਸਿਤਾ ਨਪਰਿਭਾਵਿਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਾ ਸਾ? ਪਞ੍ਞਾ ਹੇਯ੍ਯੋਪਾਦੇਯ੍ਯਵਿਵੇਕਰੂਪਾ. ਕੀਦਿਸੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨੇਕਸਤ੍ਥਨ੍ਤਰੋਚਿਤਾ’’ਤਿ. ਅਨੇਕਸ੍ਮਿਂ ਤਿਪਿਟਕਤਕ੍ਕਬ੍ਯਾਕਰਣਾਲਙ੍ਕਾਰਸਤ੍ਥਾਦਿਕੇ ਸਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਉਚਿਤਾ ਸਵਨਧਾਰਣਾਦਿਵਸੇਨ ਪਰਿਚਿਤਾ ਸਾਯਂ ਪਞ੍ਞਾ ਯੇਸਂ ਨ ਸਞ੍ਚਿਤਾਤਿ ਪਕਤਂ. ਏਤੇਤਿ ਯਥਾਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਯਮਵਚਨਂ. ਸਮ੍ਮੋਹਬ੍ਭਾਹਤਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਯਾਤਿਸਯਵਤਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯਾਭਾਵਤੋ ਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤੇਨ ਮੋਹੇਨ ਅਬ੍ਭਾਹਤਾ ਵਿਸੇਸੇਨ ਪਹਤਾ, ਏਵਸਦ੍ਦਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਤੋ ਏਵਂ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਹੇਯ੍ਯੋਪਾਦੇਯ੍ਯਰੂਪਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਅਟ੍ਠਾਨਾਨਿਯੋਜਕਤਾਦਿਸਗੁਰੁਪਾਦਸੁਸ੍ਸੂਸਾਨਿਸ੍ਸਯਪਟਿਲਦ੍ਧਵਿਵੇਕਪਞ੍ਞਾਤਿ- ਸਯਾਲਾਭੇਨ ਨਾਵਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਨ ਜਾਨਨ੍ਤੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਯਤੋ ਆਲਸਿਯਾਦਿਦੋਸਲੇਸਪਰਿਗ੍ਗਹੋਪਿ ਸਤਤਾਚਰਿਯਸੇਵਨਵਸੇਨ ਸਿਰੋਵਿਕਿਣ੍ਣਤਾਦਿਸਗੁਰੁਪਾਦਪਙ੍ਕਜਮ੍ਬੁਜਪਰਾਯਨੋ ਚਿਰੇਨਪਿ ਕਾਲੇਨ ਨਾਨਾਵਿਧਸਤ੍ਥਨ੍ਤਰਕਤਪਰਿਚਯਬਲੇਨ ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਤਾਦਿਸਂ ਪਞ੍ਞਾਵੇਯਤ੍ਤਿਯਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਨਿਹੀਯਤਿ ¶ ਪੁਰਿਸੋ ਨਿਹੀਨਸੇਵੀ,

ਨ ਚ ਹਾਯੇਥ ਕਦਾਚਿ ਤੁਲ੍ਯਸੇਵੀ;

ਸੇਟ੍ਠਮੁਪਨਮਂ ਉਦੇਤਿ ਖਿਪ੍ਪਂ,

ਤਸ੍ਮਾ’ਤ੍ਤਨੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਂ ਭਜੇਥਾ’’ਤਿ [ਅ. ਨਿ. ੩.੨੬].

ਤਤੋ ਏਤਾਦਿਸੋ ਪਞ੍ਞਵਾਯੇਵੇਤ੍ਥ ਗੁਣਦੋਸਵਿਭਾਗਵਿਵੇਚਨੇ ਅਧਿਕਾਰੀ, ਨਞ੍ਞੋ ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤੋ ਪੁਰਿਸਪਸੂਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਰੁਲ਼੍ਹੋ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਿਂ ਤੇਹਿ ਪਾਦਸੁਸ੍ਸੂਸਾ, ਯੇਸਂ ਨਤ੍ਥਿ ਗੁਰੂਨਿਹਾ’’ਤਿ. ਇਹਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ ਯੇਸਂ ਜਨਾਨਂ ਗੁਰੂਨਂ ਕਾਤਬ੍ਬਾ ਪਾਦਸੁਸ੍ਸੂਸਾ ਪਾਦਪਰਿਚਰਿਯਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੇਹਿ ਜਨੇਹਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਞ੍ਞਾਵੇਯਤ੍ਤਿਯਰਸਾਨਭਿਞ੍ਞੇਹਿ ਕਿਂ ਪਯੋਜਨਂ, ਲੇਸਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਨਧਿਗਤਾਯੇਵੇਤ੍ਥ ਏਤੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਇਦਾਨਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਆਹ ‘‘ਯੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਯੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਪੁਞ੍ਞਤਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਤਪ੍ਪਾਦਰਜੇਹਿ ਤੇਸਂ ਗੁਰੂਨਂ ਪਾਦਧੂਲੀਹਿ ਓਕਿਣ੍ਣਾ ਓਨਦ੍ਧਾ ਗਵਚ੍ਛਿਤਾ, ਤੇਵ ਸਾਧੂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਞ੍ਞਾਵੇਯਤ੍ਤਿਯੇਨ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾ ਸਜ੍ਜਨਾ ਏਵ ਵਿਵੇਕਿਨੋ ਹੇਯ੍ਯੋਪਾਦੇਯ੍ਯਗੁਣਦੋਸਵਿਭਾਗਨਿਯਮਨਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਯੇਵੇਤ੍ਥ ਗੁਣਦੋਸਵਿਵੇਚਨੇ ਅਧਿਗਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਾ ਚਾਯਂ ਗੁਰੁਪਾਦਸੁਸ੍ਸੂਸਾ ਵਿਸਿਟ੍ਠਾਦਰੇਨ ਕਰਣੀਯਾਤਿ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਤਦਭ੍ਯਾਸੇ ਸਾਧੁਜਨੇ ਨਿਯੋਜੇਤਿ.

੪-੫. ਯੇ ਸਕਲਸਤ੍ਥਪਰਿਚਿਤਞ੍ਞਾਣਪਾਟਵਾ ਯਦਿ ਦੋਸਮਾਰੋਪਯਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਤਦ੍ਦੋਸਨਿਰਾਕਰਣਂ ਵਿਨਾ ਪਦੇਸਾਵਬੋਧਨਮਤ੍ਤੇਨ ਪਣ੍ਡਿਤਮਾਨੀਨਂ ਵਚਨਸ੍ਸਾਗੁਰੁਕਰਣਂ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਚ ਤਂਦ੍ਵਾਰੇਨੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਗੁਰੁਗਾਰਵਤਂ ਸਾਧੁਜਨੇਹਿ ਪਰਮਾਦਰੇਨ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਮਿਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੇਸਂ…ਪੇ… ਕਿਨੋ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਅਨੇਕਸਤ੍ਥਾਨਂ ¶ ਤਿਪਿਟਕਤਕ੍ਕਬ੍ਯਾਕਰਣਾਦੀਨਂ ਅਨੇਕੇਸਂ ਗਨ੍ਥਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਤਤ੍ਵਤ੍ਥਸਙ੍ਖਾਤਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਉਚਿਤਾ ਸਵਨਉਗ੍ਗਹਣਧਾਰਣਾਦਿਵਸੇਨ ਪਰਿਚਿਤਾ ਪਞ੍ਞਾ ਸੁਤਮਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਯੇਸਂ ਯੇਹਿ ਨ ਸਞ੍ਚਿਤਾ, ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮੇਕਕ੍ਖਣੇ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾਭਾਵੇਪਿ ਉਪਚਿਤਸਮੂਹਭਾਵਤੋ, ਪੁਬ੍ਬਕਾਲਿਕਪਞ੍ਞਾਯ ਅਪਰਕਾਲਿਕਪਞ੍ਞਾਯ ਅਨਨ੍ਤਰਆਸੇਵਨਾਦਿਪਚ੍ਚਯਲਾਭਤੋ ਅਵਤ੍ਥਬਾਹੁਲ੍ਲਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਵਾ ਸਞ੍ਚਿਤਬ੍ਬਾਪਿ ਨ ਰਾਸਿਕਤਾ. ਏਤੇ ਈਦਿਸਪਞ੍ਞਾਪਾਟਵਰਹਿਤਾ ਇਮੇ ਸਮ੍ਮੋਹਬ੍ਭਾਹਤਾ ਪਞ੍ਞਾਪਾਟਵਾਭਾਵਤੋ ਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤੇਨ ਮੋਹੇਨ ਵਿਸੇਸੇਨ ਪਹਤਾ ਏਵ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਹੇਯ੍ਯੋਪਾਦੇਯ੍ਯਂ ਨਾਵਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ. ਨ ਏਕੇ ਅਨੇਕੇਤਿ ਚ, ਤੇ ਚ ਤੇ ਸਤ੍ਥਾ ਚੇਤਿ ਚ, ਤੇਸਮਨ੍ਤਰਮਿਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਚਿਤਾਤਿ ਚ ਸਮ੍ਮੋਹੇਨ ਅਬ੍ਭਾਹਤਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ–

‘‘ਗੁਣਦੋਸਮਸਤ੍ਥਞ੍ਞੂ, ਜਨੋ ਵਿਭਜਤੇ ਕਥਂ;

ਅਧਿਕਾਰੋ ਕਿਮਨ੍ਧਸ੍ਸ, ਰੂਪਭੇਦੋਪਲਦ੍ਧਿਯ’’ਨ੍ਤਿ [ਕਾਬ੍ਯਾਦਾਸ ੧.੮].

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਅਸਤ੍ਥਞ੍ਞੂ ਜਨੋ ਗੁਣਦੋਸਂ ਕਥਂ ਵਿਭਜਤੇ. ਤਥਾ ਹਿ ਰੂਪਭੇਦੋਪਲਦ੍ਧਿਯਂ ਨੀਲਪੀਤਾਦਿਰੂਪਵਿਸੇਸਾਵਬੋਧਨੇ ਅਨ੍ਧਸ੍ਸ ਅਧਿਕਾਰੋ ਅਭਿਮੁਖਕਰਣਂ ਕਿਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਭਵਤ੍ਯੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨੇਕਸਤ੍ਥਨ੍ਤਰਗਤਸੁਪ੍ਪਸਨ੍ਨਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾ ਏਵ ਗੁਣਦੋਸਵਿਵੇਚਨਂ ਭਵਤਿ, ਤਦਭਾਵੇ ਨ ਭਵਤ੍ਯੇਵ. ਇਦਮੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤੇ–

‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਤ੍ਥਤੋਯੇਵ, ਗੁਣਦੋਸਵਿਵੇਚਨਂ;

ਯਂ ਕਰੋਤਿ ਵਿਨਾ ਸਤ੍ਥਂ, ਸਾਹਸਂ ਕਿਮਤੋਧਿਕ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਗੁਣਦੋਸਵਿਵੇਚਨਂ ਸਤ੍ਥਤੋਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਸਤ੍ਥਂ ਵਿਨਾ ਸਤ੍ਥੋਚਿਤਤਾਦਿਸਪਞ੍ਞਂ ਵਿਨਾ ਯਂ ਕਰੋਤਿ ਗੁਣਾਗੁਣਵਿਭਾਗਂ ਕਰੋਤਿ, ਯਂ ਕਰਣਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਤੋਧਿਕਂ ਸਾਹਸਂ ਕਿਂ ਆਸੁਂ ਕਿਰਿਯਾ ਅਨੁਪਪਰਿਕ੍ਖਨਕਿਰਿਯਾ ਨਤ੍ਥੇਵ.

ਇਹ ¶ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ ਯੇਸਂ ਅਕਤਪੁਞ੍ਞਾਨਂ ਜਨਾਨਂ ਗੁਰੂਨਂ

‘‘ਪਿਯੋ ਗਰੁ ਭਾਵਨੀਯੋ,

ਵਤ੍ਤਾ ਚ ਵਚਨਕ੍ਖਮੋ;

ਗਮ੍ਭੀਰਞ੍ਚ ਕਥਂ ਕਤ੍ਤਾ,

ਨੋ ਚਾ’ਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਯੋਜਕੋ’’ਤਿ [ਅ. ਨਿ. ੭.੩੭].

ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਗੁਣੋਪੇਤਾਨਂ ਆਚਰਿਯਾਨਂ ਕਾਤਬ੍ਬਾ ਪਾਦਸੁਸ੍ਸੂਸਾ ਪਾਦਪਰਿਚਰਿਯਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੇਹਿ ਕਿਂ ਪਯੋਜਨਂ. ਯੇ ਕਤਪੁਞ੍ਞਾ ਜਨਾ ਤਪ੍ਪਾਦਰਜੋਕਿਣ੍ਣਾ ਤੇਸਂ ਗੁਰੂਨਂ ਪਾਦਰਜੇਹਿ ਗਵਚ੍ਛਿਤਾ, ਤੇਵ ਸਾਧੂ ਜਨਾ ਏਵ ਵਿਵੇਕਿਨੋ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਗੁਰੁਪਾਸਨਾਹਿ ਅਧਿਗਤਵਿਸਿਟ੍ਠਵਿਵੇਕਬੁਦ੍ਧਿਨੋ ਭਵਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਏਵ ਵਿਵੇਕਂ ਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ ਭਾਵੋ. ਸੋਤੁਮਿਚ੍ਛਾ ਸੁਸ੍ਸੂਸਾ, ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਪਾਦਪਰਿਚਰਿਯਾਪਿ ਤਦਤ੍ਥਿਯਾ ਸੁਸ੍ਸੂਸਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਪਾਦੇਸੁ ਸੁਸ੍ਸੂਸਾਤਿ ਚ, ਤੇਸਂ ਪਾਦਾਤਿ ਚ, ਤੇਸੁ ਰਜਾਨੀਤਿ ਚ, ਤੇਹਿ ਓਕਿਣ੍ਣਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਸਿਸ੍ਸਾਨਂ ਸਕਲਾਭਿਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਗੁਰੁਪਟਿਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣਤੋ ਅਧਿਕਤਰਾਯੇਵ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਾ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਨਿਹੀਯਤਿ ਪੁਰਿਸੋ ਨਿਹੀਨਸੇਵੀ,

ਨ ਚ ਹਾਯੇਥ ਕਦਾਚਿ ਤੁਲ੍ਯਸੇਵੀ;

ਸੇਟ੍ਠਮੁਪਨਮਂ ਉਦੇਤਿ ਖਿਪ੍ਪਂ,

ਤਸ੍ਮਾ’ਤ੍ਤਨੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਂ ਭਜੇਥਾ’’ਤਿ [ਅ. ਨਿ. ੩.੨੬].

੬.

ਕਬ੍ਬਨਾਟਕਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤ-ਨੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ ਕਵਿਜ੍ਜਨਾ;

ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਰਚਯਨ੍ਤੇ’ਤਂ, ਨ ਵਿਮ੍ਹਯਕਰਂ ਪਰਂ.

੭.

ਤੇਯੇ’ਵ ਪਟਿਭਾਵਨ੍ਤੋ, ਸੋ’ਵ ਬਨ੍ਧੋ ਸਵਿਮ੍ਹਯੋ;

ਯੇਨ ਤੋਸੇਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞੂਯੇ, ਤਤ੍ਥਾਪ੍ਯ’ਵਿਹਿਤਾਦਰਾ.

੬-੭. ਏਵਮੇਤ੍ਥਾਨ੍ਵਯਬ੍ਯਤਿਰੇਕਵਸੇਨਾਧਿਗਤੇ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ‘‘ਕਿਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਕਬ੍ਬਨਾਟਕਪਰਿਚਯਾਭਾਵੇਰਚਨਾਵਿਸੇਸਾਭਿਯੋਗੋਪਜਨਿਤਪਰਿਸ੍ਸਮੇਨਾ’’ਤਿ ਓਲੀਨਵੁਤ੍ਤਿਨੋ ਸੋਤੁਜਨੇ ਸਮੁਸ੍ਸਾਹੇਤਿ ¶ ‘‘ਕਬ੍ਬਨਾਟਕਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਕਵਿਪ੍ਪਯੋਗਸਙ੍ਖਾਤੋ ਬਨ੍ਧੋਵ ਕਵਿਨੋ ਇਦਨ੍ਤਿ ਕਬ੍ਬਂ. ਮੁਤ੍ਤਕਾਦਿਵਾਕ੍ਯਸ੍ਵਮੁਤ੍ਤਿਕਾਦ੍ਯਵਯਵਸਭਾਵਾ ਅਨ੍ਤਰਵਾਕ੍ਯਸਮੁਦਾਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਵੁਤ੍ਤਜਾਤਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨਂ ਪਜ੍ਜਮਯਂ ਗਜ੍ਜਮਯਂ ਪਜ੍ਜਗਜ੍ਜਮਯਂ ਚਮ੍ਪੂਨਾਮਕਞ੍ਚ, ਮਹਾਵਾਕ੍ਯਰੂਪਂ ਮਹਾਕਬ੍ਬਞ੍ਚ, ਤਂ ਪਨ ਮਹਾਕਬ੍ਬਂ ਸਗ੍ਗੇਹਿ ਸਗ੍ਗਨਾਮਕੇਹਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਿਸੇਸੇਹਿ ਬਨ੍ਧ੍ਯਤੇ ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਸਗ੍ਗਬਨ੍ਧੋਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਤੁ ਲਕ੍ਖਣਂ ‘‘ਸਗ੍ਗਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਮੁਖਂ ਇਟ੍ਠਾਸੀਸਨਂ ਸਿਯਾ ਪਣਾਮੋ ਵਾ ਬਨ੍ਧਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨੋ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨੇਕਧਾ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਯਥਾ?

‘‘ਸਗ੍ਗਬਨ੍ਧੋ ਮਹਾਕਬ੍ਬ-ਮੁਚ੍ਚਤੇ ਤ੍ਵਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਂ;

ਪਣਾਮੋ ਵਤ੍ਥੁਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਆਸੀਸਾਪਿ ਚ ਤਮ੍ਮੁਖਂ.

ਇਤਿਹਾਸਕਥੁਬ੍ਭੂਤਂ, ਸਨ੍ਤਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਮ੍ਪਿ ਵਾ;

ਚਤੁਵਗ੍ਗਫਲਾਯਤ੍ਤਂ, ਚਤੁਰੋਦਾਤ੍ਤਨਾਯਕਂ.

ਪੁਰਣ੍ਣਵੁਤੁਸੇਲਿਨ੍ਦੁ-ਸਵਿਤੂਦਯਵਣ੍ਣਨਂ;

ਉਯ੍ਯਾਨਸਲਿਲਕ੍ਕੀਲ਼ਾ, ਮਧੁਪਾਨਰਤੁਸ੍ਸਵਂ.

ਵਿਪ੍ਪਲਮ੍ਭਵਿਵਾਹੇਹਿ, ਕੁਮਾਰੋਦਯਵਡ੍ਢਿਹਿ;

ਮਨ੍ਤਦੂਤਪ੍ਪਯਾਨਾਜਿ-ਨਾਯਕਾਭ੍ਯੂਦਯੇਹਿਪਿ.

ਅਲਙ੍ਕਤਮਸਂਖਿਤ੍ਤ-ਰਸਭਾਵਨਿਰਨ੍ਤਰਂ;

ਨਾਤਿਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਸਗ੍ਗੇਹਿ, ਪਿਯਵੁਤ੍ਤਸੁਸਨ੍ਧਿਭਿ.

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਭਿਨ੍ਨਸਗ੍ਗਨ੍ਤੇ-ਹੁਪੇਤਂ ਲੋਕਰਞ੍ਜਕਂ;

ਕਬ੍ਬਂ ਕਪ੍ਪਨ੍ਤਰਟ੍ਠਾਯਿ, ਜਾਯਤੇ ਸਾਧ੍ਵਲਙ੍ਕਤੀ’’ਤਿ [ਕਾਬ੍ਯਾਦਾਸ ੧.੧੪ – ੧੯ ਗਾਥਾ].

ਤਤ੍ਥ ਇਤਿਹਾਸਕਥੁਬ੍ਭੂਤਨ੍ਤਿ ਪੁਰਾਵੁਤ੍ਤਕਥਾਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਂ. ਸਨ੍ਤਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਨ੍ਤਿ ਇਤਰਸੋਭਨਾਧਿਕਰਣਗੁਣਰਾਜਚਰਿਤਾਦਿਨਿਸ੍ਸਯਂ ਵਾ. ਚਤੁਵਗ੍ਗਫਲਾਯਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਾਦਿਚਤੁਵਗ੍ਗਫਲਾਯਤ੍ਤਂ. ਧਮ੍ਮੋ ¶ ਨਾਮ ਅਬ੍ਭੂਦਯਨਿਬ੍ਬਾਨਹੇਤੁਕੋ. ਅਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਵਿਜ੍ਜਾਭੁਮ੍ਯਾਦੀਨਂ ਯਥਾਞ੍ਞਾਯਮਜ੍ਜਨਂ, ਅਜ੍ਜਿਤਾਨਞ੍ਚ ਰਕ੍ਖਣਂ. ਕਾਮੋ ਨਾਮ ਨਿਰਯੋ ਵਿਸਯੋ ਪਯੋਗੋ. ਮੋਕ੍ਖੋ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖਨਿਵਤ੍ਤਿ. ਚਤੁਰੋਦਾਤ੍ਤਨਾਯਕਨ੍ਤਿ ਉਸ੍ਸਾਹਸਤ੍ਤਿਮਨ੍ਤਸਤ੍ਤਿਪਭੂਸਤ੍ਤਿਯੋਗੇਨ ਚਤੁਰੋ ਕੁਸਲੋ ਚਾਗਾਤਿਸਯਾਦਿਯੋਗੇਨ ਉਦਾਤ੍ਤੋ ਉਦਾਰੋ ਨਾਯਕੋ ਵਿਪਕ੍ਖੋ, ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਚ ਯਤ੍ਥ, ਤਂ. ਮਧੁ ਨਾਮ ਸੁਰਾ. ਵਿਪ੍ਪਲਮ੍ਭੋ ਵਿਰਹੋ. ਮਨ੍ਤੋ ਨੀਤਿਵੇਦੀਹਿ ਸਹ ਕਾਰੀਯਨਿਚ੍ਛਯੋ. ਦੂਤੋ ਸਨ੍ਧਾਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤੋ ਪੁਰਿਸੋ. ਪਯਾਨਂ ਸਙ੍ਗਾਮਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਗਮਨਂ. ਆਜਿ ਸਨ੍ਧ੍ਯਾਭਾਵੇ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਅਸਙ੍ਖਤ੍ਤਰਸਭਾਵਨਿਰਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਅਸਂਖਿਤ੍ਤਾ ਬਹੁਤ੍ਤਾ ਰਸਾ ਸਿਙ੍ਗਾਰਵੀਰਾਦਯੋ, ਭਾਵਾ ਰਤਿਉਸ੍ਸਾਹਾਦਯੋ, ਤੇਹਿ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਪਤ੍ਥਟਂ. ਪਿਯਵੁਤ੍ਤਸੁਸਨ੍ਧਿਭੀਤਿ ਪਿਯਾਨਿ ਸੁਤਿਸੁਭਗਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਇਨ੍ਦਵਜਿਰਾਦੀਨਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸਂਸਗ੍ਗਤਾਯ ਸੋਭਨੋ ਸਨ੍ਧਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਙ੍ਗਹਾ ਯੇਸਂ ਸਗ੍ਗਾਨਂ, ਤੇਹੀਤਿ.

ਪੁਨਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਅਙ੍ਗੇਸੁ ਨਗਰਵਣ੍ਣਨਾਦੀਸੁ ਕਿਞ੍ਚ ਯਥਾਸਮ੍ਭਵਂ ਮਧੁਪਾਨਾਦਿਰਹਿਤਮ੍ਪਿ ਤਞ੍ਞੂਨਂ ਮਨੋ ਰਞ੍ਜੇਤਿ ਉਪਾਦਿਯਤੇਵ ਸਬ੍ਭੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ–

‘‘ਕਬ੍ਬਂ ਨ ਦੁਸ੍ਸਤਙ੍ਗੇਹਿ, ਨ੍ਯੂਨਮਪ੍ਯਤ੍ਰ ਕੇਹਿਚਿ;

ਬਨ੍ਧਙ੍ਗਸਮ੍ਪਦਾ ਤਞ੍ਞੂ, ਕਾਮਮਾਰਾਧਯਨ੍ਤਿ ਚੇ’’ਤਿ [ਕਾਬ੍ਯਾਦਾਸ ੧.੨੦].

ਪੁਨਪਿ –

‘‘ਗੁਣਤੋ ਪਠਮਂ ਵਤ੍ਵਾ, ਨਾਯਕਂ ਤੇਨ ਸਤ੍ਤੁਨੋ;

ਨਿਰਾਕਰਣਮਿਚ੍ਚੇਸ, ਮਗ੍ਗੋ ਪਕਤਿਸੁਨ੍ਦਰੋ.

ਵਂਸਵੀਰਸੁਤਾਦੀਨਿ, ਵਣ੍ਣਯਿਤ੍ਵਾ ਰਿਪੁਸ੍ਸਪਿ;

ਤਜ੍ਜਯਾ ਨਾਯਕੁਕ੍ਕਂਸ-ਕਥਨਞ੍ਚ ਸੁਖੇਤਿ ਨੋ’’ਤਿ [ਕਾਬ੍ਯਾਦਾਸ ੧.੨੧ ੨੨ ਗਾਥਾ] ਆਹੁ.

ਸਬ੍ਬਮ੍ਪੇਤਂ ¶ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾਮਤਰਸਪਾਨਸਰਸਹਦਯਾਨਂ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਵਿਪੁਲਵਿਸਪ੍ਪਵੇਸੋਪਦ੍ਦੁਤਕਬ੍ਬਨਾਟਕਪਰਮ੍ਮੁਖਾਨਂ ਸਤਤਚਰਿਤਸਞ੍ਚਰਿਤਰਤਨਭਾਜਨਾਨਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਕਿਂ ਹਦਯਖੇਦੋਪਜਨਿਤਪਰਿਸ੍ਸਮੇਨੇਤਿ ਤਦਨੁਰੂਪਮੇਵੋਪਦਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ.

ਨਾਟਕਂ ਨਾਮ ਭਰਤਾਦਿਨਾਟ੍ਯਸਤ੍ਥੇ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਨਿਰੂਪਿਤਰੂਪਂ ਕਪ੍ਪਂ, ਤਂਲਕ੍ਖਣੇਕਦੇਸਭੂਤਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਪਕਰਣਾਦੀਨਿ ਨਵ ਰੂਪਕਾਨਿ. ਨਾਟਿਕਾ ਚ ਏਤ੍ਥੇਵਾਵਰੁਮ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਕਬ੍ਬਞ੍ਚ ਨਾਟਕਞ੍ਚ, ਤੇਸੁ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਠਪਿਤਂ ਨੇਤ੍ਤਞ੍ਚ ਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਯੇਹੀਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਕੇ ਤੇ? ਕਵਿਨੋ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਨੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਵਚਨੇਨ ਸੁਤਸ੍ਸ ਚਿਨ੍ਤਨਞ੍ਚ ਊਹਾਪੋਹਮੁਖੇਨ ਯਥੁਗ੍ਗਹਿਤਨਿਯਾਮਂ, ਅਵਿਪਰੀਤਤ੍ਥਨਿਚ੍ਛਯਨਂ, ਨਿਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾ, ਨਿਰਨ੍ਤਰਾਭਿਯੋਗੋ ਚ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਕਬ੍ਬਨਾਟਕਵਚਨੇਨ ਸੁਤਂ, ਚਿਨ੍ਤਿਤਂ, ਭਾਵਿਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਸੁਤੇ ਦਸ੍ਸਿਤੇ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਸੁਤਮਯਞਾਣਮ੍ਪਿ ਦਸ੍ਸਿਤਮੇਵ ਸਿਯਾਤਿ. ‘‘ਕਬ੍ਬਨਾਟਕਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਨੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸੁਤਚਿਨ੍ਤਾਭਾਵਨਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤਪਞ੍ਞਾਪਾਟਵਾਨਂ ਕਬ੍ਬਰਚਨਾਯ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਹੋਤਿ ਹਿ ਤਾਦਿਸਾਨਂ ਤਂਸੁਤਾਦਿ ਬਨ੍ਧਨਕਾਰਣਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ –

‘‘ਸਾਭਾਵਿਕੀ ਚ ਪਟਿਭਾ,

ਸੁਤਞ੍ਚ ਬਹੁ ਨਿਮ੍ਮਲਂ;

ਅਮਨ੍ਦੋ ਚਾਭਿਯੋਗੋਯਂ,

ਹੇਤੁ ਹੋਤਿਹ ਬਨ੍ਧਨੇ’’ਤਿ [ਕਾਬ੍ਯਾਦਾਸ ੧.੧੦੩ ਗਾਥਾ].

ਯਂਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਾਰੁਲ਼੍ਹਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਬਨ੍ਧਜਾਤਂ. ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਅਨਿਯਮਵਚਨੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਤਤ੍ਥ ਆਦਰਾਭਾਵਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਰਚਯਨ੍ਤਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਏਤਂ ਤੇਹਿ ਰਚਿਤਂ ਬਨ੍ਧਜਾਤਂ ਪਰਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਮੇਵ ਵਿਮ੍ਹਯਕਰਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਾਦਿਸੋਪਾਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਉਪੇਯ੍ਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਮੇਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਤ੍ਥ ਤੇਸੁ ਕਬ੍ਬਨਾਟਕੇਸੁ ਰਚਨਾਵਿਸੇਸਏਕਨ੍ਤੋਪਾਯਭੂਤੇਸੁ ਅਵਿਹਿਤਾਦਰਾਅਪਿ ਸੁਤਾਦਿਵਸੇਨ ਅਕਤਾਦਰਾਪਿ ¶ ਯੇ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾ ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤੋ ਯੇਨ ਬਨ੍ਧਵਿਸੇਸੇਨ ਵਿਞ੍ਞੂ ਗੁਣਦੋਸਵਿਦੁਨੋ ਸਤ੍ਥਞ੍ਞੁਨੋ ਪਣ੍ਡਿਤਜਨੇ ਤੋਸੇਨ੍ਤਿ ਪੀਣੇਨ੍ਤਿ. ਤੋਸੇਨ੍ਤਿਯੇਵ ਹਿ ਤੇ ਤਾਦਿਸੇ ਸਾਭਾਵਿਕਿਪਟਿਭਾਵਿਰਹੇਪਿ ਏਤਾਦਿਸੇਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਸੁਤਚਿਨ੍ਤਾਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਵਾਯਮਨ੍ਤਾ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ –

‘‘ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀ ਯਜ੍ਜਪਿ ਪੁਬ੍ਬਵਾਸਨਾ-

ਗੁਣਾਨੁਬਨ੍ਧਿ ਪਟਿਭਾਨਮਬ੍ਭੁਤਂ;

ਸੁਤੇਨ ਵਾਚੁ’ਸ੍ਸਹਨੇਨੁਪਾਸਿਤਾ,

ਧੁਵਂ ਕਰੋਤ੍ਯੇਵ ਕਮਪ੍ਯਨੁਗ੍ਗਹ’’ਨ੍ਤਿ [ਕਾਬ੍ਯਾਦਾਸ ੧.੧੦੪ ਗਾਥਾ].

ਪਟਿਭਾਵਨ੍ਤੋ ਹੇਯ੍ਯੋਪਾਦੇਯ੍ਯਪਰਿਚ੍ਛੇਦਲਕ੍ਖਣਪਞ੍ਞਾਯ ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤੋ ਨਾਮ, ਤੇਯੇਵ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾ. ਸਵਿਮ੍ਹਯੋ ‘‘ਕੀਦਿਸਾਯਂ, ਤਾਦਿਸੋਪਾਯਨ੍ਤਰਰਹਿਤਾਨਮ੍ਪਿ ਏਤਾਦਿਸੋ ਬਨ੍ਧੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿ ਵਿਮ੍ਹਯੇਨ ਸਹ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋਪਿ. ਸੋਵ ਬਨ੍ਧੋ ਤਮੇਵ ਬਨ੍ਧਨਂ ਤਾਦਿਸੋਪਾਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਵਿਰਹੇਨੋਪੇਯ੍ਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਭਾਵਤੋ, ਨਾਞ੍ਞੋਤਿ.

੬-੭. ਇਦਾਨਿ ਕਬ੍ਬਨਾਟਕੇਸੁ ਅਪਰਿਚਿਤਾਨਮਮ੍ਹਾਕਂ ਗਨ੍ਥਰਚਨਾਸਭਾਵਾਵਬੋਧੋਵ ਕੁਤੋਤਿ ਓਸਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ‘‘ਕਬ੍ਬਨਾਟਕਾ’’ਦਿਗਾਥਾਦ੍ਵਯੇਨ ਸਮੁਸ੍ਸਾਹੇਤਿ. ਕਬ੍ਬਨਾਟਕਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਨੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ ਕਬ੍ਬਨਾਟਕੇਸੁ ਸੁਤਾਨੁਲੋਕਨਚਿਨ੍ਤਾਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਠਪਿਤਨੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ ਕਵਿਜ੍ਜਨਾ ਕਬ੍ਬਕਾਰਕਾ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਭਿਮਤਂ ਰਚਯਨ੍ਤਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਏਤਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਪਰਂ ਅਤਿਸਯੇਨ ਨ ਵਿਮ੍ਹਯਕਰਂ ਅਚ੍ਛਰਿਯਕਰਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਨਿਰਨ੍ਤਰਾਭਿਯੋਗਤੋ ਸਿਦ੍ਧੋਪਾਯਮੂਲਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਦਾਯ ਉਪੇਯ੍ਯਭੂਤਗਨ੍ਥਸਙ੍ਖਰਣਂ ਭਵਤ੍ਯੇਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕਵਿਨੋ ਇਦਂ ਕਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਚ, ਨਟਕਸ੍ਸ ਇਦਂ ਨਾਟਕਂ, ਨਚ੍ਚਗੀਤਾਦਿ. ਇਧ ਪਨ ਤਪ੍ਪਟਿਪਾਦਕਕਥਾਪਕਾਸਕਗਨ੍ਥੋ ਨਾਟਕਂ ਨਾਮ. ਕਬ੍ਬਞ੍ਚ ਨਾਟਕਞ੍ਚਾਤਿ ਚ, ਕਬ੍ਬਨਾਟਕੇਸੁ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਨੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ ਯੇਹੀਤਿ ਚ ¶ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਯੇ ਜਨਾ ਤਤ੍ਥ ਤੇਸੁ ਕਬ੍ਬਨਾਟਕੇਸੁ ਅਵਿਹਿਤਾਦਰਾਪਿ ਸਵਨਧਾਰਣਾਦਿਵਸੇਨ ਅਕਤਸਮ੍ਭਮਾ ਏਵ ਵਿਞ੍ਞੂ ਯੇਨ ਗਨ੍ਥਰਚਨਾਵਿਸੇਸੇਨ ਤੋਸੇਨ੍ਤਿ ਪੀਣੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਯੇਵ ਪਟਿਭਾਵਨ੍ਤੋ ਪਟਿਭਾਨਸਙ੍ਖਾਤਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤੋ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਸੋਵ ਬਨ੍ਧੋ ਸਵਿਮ੍ਹਯੋ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਵਿਮ੍ਹਯੇਨ ਸਹਿਤੋ. ਪਟਿਭਾ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਚ, ਸਹ ਵਿਮ੍ਹਯੇਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਚ, ਅਵਿਹਿਤੋ ਆਦਰੋ ਯੇਹੀਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਬਾਹਿਰਸਤ੍ਥਾਭਿਯੋਗਾਭਾਵੇਪਿ ਪੁਬ੍ਬਵਾਸਨਾਭਾਵੇਪਿ ਇਹ ਨਿਰਨ੍ਤਰਾਭਿਯੋਗਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਤਾਦਿਸਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਸਾਧੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ –

‘‘ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀ ਯਜ੍ਜਪਿ ਪੁਬ੍ਬਵਾਸਨਾ-

ਗੁਣਾਨੁਬਨ੍ਧਿ ਪਟਿਭਾਨਮਬ੍ਭੁਤਂ;

ਸੁਤੇਨ ਵਾਚੁ’ਸ੍ਸਹਨੇਨੁਪਾਸਿਤਾ,

ਧੁਵਂ ਕਰੋਤ੍ਯੇਵ ਕਮਪ੍ਯਨੁਗ੍ਗਹ’’ਨ੍ਤਿ [ਕਾਬ੍ਯਾਦਾਸ ੧.੧੦੪ ਗਾਥਾ].

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਦਿ ਪੁਬ੍ਬਵਾਸਨਾਗੁਣਾਨੁਬਨ੍ਧੀ ਅਤੀਤਜਾਤਿਯਾ ਪਰਿਚਯਵਾਸਨਾਗੁਣਸ੍ਸ ਅਨੁਬਲਪ੍ਪਦਾਨਵਸੇਨ ਅਨੁਬਨ੍ਧੋ ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਿ, ਤਾਦਿਸਂ ਅਬ੍ਭੁਤਂ ਪਟਿਭਾਨਂ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿਪਿ, ਤਥਾਪਿ ਸੁਤੇਨ ਸਵਨੇਨ ਉਸ੍ਸਹਨੇਨ ਪਗੁਣਕਰਣਾਦਿਵਾਚੁਸ੍ਸਹਨੇਨ ਵਾ ਉਪਾਸਿਤਾ ਕਤਗੁਰੁਪਾਸਨਾ ਵਾਚਾ ਕਮਪਿ ਅਨੁਗ੍ਗਹਂ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਪਞ੍ਞਾਪਾਟਵਂ ਧੁਵਂ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਕਰੋਤਿ ਏਵਾਤਿ.

ਏਤ੍ਥ ਕਬ੍ਬਂ ਨਾਮ ਮੁਤ੍ਤਕਕੁਲਕਾਦਿਵਾਕ੍ਯਵਸੇਨ ਚ ਅਵਯਵਸਭਾਵੇਹਿ ਤੇਸਂਯੇਵ ਅਨ੍ਤਰਵਾਕ੍ਯਾਵਯਵਸਮੂਹੇਹਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਵੁਤ੍ਤਵਿਸੇਸੇਹਿ ਪਭੇਦਗਤਂ ਕੇਵਲਂ ਪਜ੍ਜਮਯਂ ਵਾ ਗਜ੍ਜਮਯਂ ਵਾ ਚਮ੍ਪੂਤਿਖ੍ਯਾਤਪਜ੍ਜਗਜ੍ਜਮਯਂ ਵਾਤਿ ਮਹਾਵਾਕ੍ਯਸਭਾਵੇਨ ਚ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਨਾਟਕਂ ਨਾਮ ਭਰਤਾਦਿਨਟਸਤ੍ਥਗਤਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਦਸ੍ਸਿਤਸਭਾਵਂ. ਕਬ੍ਬਞ੍ਚ ਇਧੇਵ ਦਸ੍ਸਿਤਲਕ੍ਖਣਤੋ ਏਕਦੇਸਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਰਣਾਦਿਨਵਰੂਪਕਾਨਿ ਚ ਨਾਟਿਕਾ ਚ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਕਬ੍ਬਲਕ੍ਖਣਂ ਪਨ ਏਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ–

‘‘ਸਗ੍ਗਬਨ੍ਧੋ ¶ ਮਹਾਕਬ੍ਬ-ਮੁਚ੍ਚਤੇ ਤ੍ਵਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਂ;

ਪਣਾਮੋ ਵਤ੍ਥੁਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਆਸੀਸਾਪਿ ਚ ਤਮ੍ਮੁਖਂ.

ਇਤਿਹਾਸਕਥੁਬ੍ਭੂਤਂ, ਸਨ੍ਤਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਮ੍ਪਿ ਵਾ;

ਚਤੁਵਗ੍ਗਫਲਾਯਤ੍ਤਂ, ਚਤੁਰੋਦਾਤ੍ਤਨਾਯਕਂ.

ਪੁਰਣ੍ਣਵੁਤੁਸੇਲਿਨ੍ਦੁ-ਸਵਿਤੂਦਯਵਣ੍ਣਨਂ;

ਉਯ੍ਯਾਨਸਲਿਲਕ੍ਕੀਲ਼ਾ, ਮਧੁਪਾਨਰਤੁਸ੍ਸਵਂ.

ਵਿਪ੍ਪਲਮ੍ਭਵਿਵਾਹੇਹਿ, ਕੁਮਾਰੋਦਯਵਡ੍ਢਿਹਿ;

ਮਨ੍ਤਦੂਤਪ੍ਪਯਾਨਾਜਿ-ਨਾਯਕਾਭ੍ਯੂਦਯੇਹਿਪਿ.

ਅਲਙ੍ਕਤਮਸਂਖਿਤ੍ਤ-ਰਸਭਾਵਨਿਰਨ੍ਤਰਂ;

ਨਾਤਿਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਸਗ੍ਗੇਹਿ, ਪਿਯਵੁਤ੍ਤਸੁਸਨ੍ਧਿਭਿ.

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਭਿਨ੍ਨਸਗ੍ਗਨ੍ਤੇ-ਹੁਪੇਤਂ ਲੋਕਰਞ੍ਜਕਂ;

ਕਬ੍ਬਂ ਕਪ੍ਪਨ੍ਤਰਟ੍ਠਾਯਿ, ਜਾਯਤੇ ਸਾਧ੍ਵਲਙ੍ਕਤੀ’’ਤਿ [ਕਾਬ੍ਯਾਦਾਸ ੧.੧੪ – ੧੯ ਗਾਥਾ].

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸਗ੍ਗਬਨ੍ਧੋ ਸਗ੍ਗਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਿਸੇਸੇਹਿ ਬਨ੍ਧੋ ‘‘ਮਹਾਕਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਚਤੇ. ਅਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਂ ਤੁ ਵੁਚ੍ਚਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਕਾਕਕ੍ਖਿਗੋਲ਼ਕਨਯੇਨ ਤਮ੍ਮੁਖਂ ਤਸ੍ਸ ਕਬ੍ਬਸ੍ਸ ਆਦਿ ਪਨ ਪਣਾਮੋ ਦੇਵਤਾਨਮਸ੍ਸਨਂ ਵਾ, ਵਤ੍ਥੁਨਿਦ੍ਦੇਸੋ –

‘‘ਅਸ੍ਤ੍ਯੁਤ੍ਤਰਸ੍ਯਾਂ ਦਿਗਿ ਦੇਵਤਾਤ੍ਮ,

ਹਿਮਾਲਯੋ ਨਾਮ ਨਗਾਧਿਰਾਜ?;

ਪੂਵਾਪਰੇਙ ਵਾਰਿਨਿਧੀ ਵਿਗਾਹ੍ਯ,

ਸ੍ਥਿਤ? ਪਥਿਝਾ ਇਵ ਮਾਨਦਣ੍ਡ?’’ [ਕੁਮਾਰਸਮ੍ਭਵ ੧.੧.].

ਇਚ੍ਚਾਦਿਬਨ੍ਧਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨੋ ਕਸ੍ਸਚਿ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਦਸ੍ਸਨਂ, ਆਸੀਸਾਪਿ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਪੀਣਯਤਂ ਮਨ’’ ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਇਟ੍ਠਾਸੀਸਨਂ ਵਾ ਭਵਤਿ.

ਇਤਿਹਾਸਕਥੁਬ੍ਭੂਤਂ ਪੁਰਾਵੁਤ੍ਤਕਥਾਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਵਾ ਸਨ੍ਤਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਮ੍ਪਿ ਸੋਭਨਾਨਮ੍ਪਿ ਰਾਜਚਰਿਯਾਦਿਨਿਸ੍ਸਯਂ ਵਾ ਚਤੁਵਗ੍ਗਫਲਾਯਤ੍ਤਂ ¶ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੁਖਕਾਰਣਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਵਿਜ੍ਜਾਭੂਮਿਆਦੀਨਂ ਸਞ੍ਚਯੋ, ਸਞ੍ਚਿਤਾਨਂ ਰਕ੍ਖਾ ਚ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਪਾਯਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਸਙ੍ਖਾਤੋ ਕਾਮੋ, ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਾ ਨਿਵਤ੍ਤਿਹੇਤੁ ਮੋਕ੍ਖੋ ਚਾਤਿ ਚਤੁਵਗ੍ਗਫਲਾਧੀਨਂ ਚਤੁਰੋਦਾਤ੍ਤਨਾਯਕਂ ਉਸ੍ਸਾਹਸਤ੍ਤਿਮਨ੍ਤਸਤ੍ਤਿਪਭੂਸਤ੍ਤਿਯੋਗਤੋ ਚਤੁਰੋ ਦਕ੍ਖੋ ਚਾਗਾਤਿਸਯਾਦਿਯੋਗੇਨ ਉਦਾਤ੍ਤੋ ਉਲ਼ਾਰੋ ਸਪਕ੍ਖੋ, ਵਿਪਕ੍ਖੋ ਵਾ ਨਾਯਕੋ ਯਤ੍ਥ, ਤਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਪੁਰਣ੍ਣਵੁਤੁਸੇਲਿਨ੍ਦੁ-ਸਵਿਤੂਦਯਵਣ੍ਣਨਂ ਪੁਰਂ ਨਗਰਂ, ਅਣ੍ਣਵਂ ਸਾਗਰਂ, ਉਤੁ ਹੇਮਨ੍ਤਵਸਨ੍ਤਾਦਿਉਤੁ, ਸੇਲਂ ਪਬ੍ਬਤੋ, ਇਨ੍ਦੁਸਵਿਤੂਦਯੋ ਚਨ੍ਦਸੂਰਿਯਾਨਂ ਉਦਯੋ ਚਾਤਿ ਇਮੇਸਂ ਵਣ੍ਣਨਂ ਯਤ੍ਥ, ਤਂ. ਸਵਿਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੁਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤੋ. ਉਯ੍ਯਾਨਸਲਿਲਕ੍ਕੀਲ਼ਾਮਧੁਪਾਨਰਤੁਸ੍ਸਵਂ ਉਯ੍ਯਾਨਕੀਲ਼ਾਸੁਰਾਪਾਨਰਤਿਕੀਲ਼ਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਉਸ੍ਸਵੋ ਯਤ੍ਥ, ਤਂ ਵਿਪ੍ਪਲਮ੍ਭਵਿਵਾਹੇਹਿ ਦਾਰਾਵਿਯੋਗਦਾਰਪਰਿਗ੍ਗਹੇਹਿ ਚ ਕੁਮਾਰੋਦਯਵਡ੍ਢਿਹਿ ਕੁਮਾਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੁਮਾਰਵਡ੍ਢੀਹਿ ਚ ਮਨ੍ਤਦੂਤਪ੍ਪਯਾਨਾਜਿਨਾਯਕਾਭ੍ਯੂਦਯੇਹਿ ਨੀਤਿਜਾਨਨਪਞ੍ਞਾ ਮਨ੍ਤੋ, ਸਨ੍ਧਾਨਕਾਰਕੋ ਦੂਤੋ, ਯੁਦ੍ਧਾਭਿਗਮਨਂ ਪਯਾਨਂ, ਯੁਦ੍ਧਸਙ੍ਖਾਤੋ ਆਜਿ, ਸਪਕ੍ਖਨਾਯਕਸ੍ਸ ਅਭਿਵਡ੍ਢਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਭ੍ਯੂਦਯੋ ਚਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਅਲਙ੍ਕਤਂ ਸਜ੍ਜਿਤਂ ਅਸਂਖਿਤ੍ਤ…ਪੇ… ਨ੍ਤਰਂ ਅਸਂਖਿਤ੍ਤਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਾ ਰਸਾ ਸਿਙ੍ਗਾਰਾਦਯੋ ਅਟ੍ਠ ਭਾਵਾ ਰਤਿਉਸ੍ਸਾਹਾਦਯੋ ਚਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਂ ਪਿਯਵੁਤ੍ਤਸੁਸਨ੍ਧਿਭਿ ਸੁਤਿਸੁਭਗੇਹਿ ਇਨ੍ਦਵਜਿਰਾਦੀਹਿ ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਸਮ੍ਬਨ੍ਧਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤਾਯ ਸੋਭਨਾ ਸਨ੍ਧਿ ਯੇਸਂ ਸਗ੍ਗਾਨਂ, ਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਭਿਨ੍ਨਸਗ੍ਗਨ੍ਤੇਹਿ ਭਿਨ੍ਨਸਗ੍ਗਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਯੇਸਂ, ਤੇਹਿ ਨਾਤਿਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਸਗ੍ਗੇਹਿ ਨਾਤਿਵਿਤ੍ਥਾਰਸਗ੍ਗਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਹਿ ਉਪੇਤਂ ਯੁਤ੍ਤਂ ਸਾਧ੍ਵਲਙ੍ਕਤਿ ਸੋਭਨਾਲਙ੍ਕਾਰਵਨ੍ਤਂ ਕਬ੍ਬਂ ਲੋਕਰਞ੍ਜਕਂ ਤਂ ਸਮਾਨਂ ਕਪ੍ਪਨ੍ਤਰਟ੍ਠਾਯਿ ਕਪ੍ਪਨਿਰਨ੍ਤਰਟ੍ਠਾਯਿ ਕਪ੍ਪਨ੍ਤਰੇ ਠਾਯਿ ਵਾ ਜਾਯਤੇ. ਏਤ੍ਥ ਮਧੁਪਾਨਾਦਿਰਹਿਤਪੁਰਵਣ੍ਣਨਾਦਯੋਪਿ ਤਞ੍ਞੂਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰਾਧੇਤਿ ਚੇ, ਤਂਪ੍ਯਦੁਟ੍ਠਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ –

‘‘ਕਬ੍ਬਂ ¶ ਨ ਦੁਸ੍ਸਤਙ੍ਗੇਹਿ, ਨ੍ਯੂਨਮਪ੍ਯਤ੍ਰ ਕੇਹਿਚਿ;

ਬਨ੍ਧਙ੍ਗਸਮ੍ਪਦਾ ਤਞ੍ਞੂ, ਕਾਮਮਾਰਾਧਯਨ੍ਤਿ ਚੇ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਅਤ੍ਰ ਇਮੇਸੁ ਕਬ੍ਬਙ੍ਗੇਸੁ ਮਜ੍ਝੇ ਕੇਹਿਚਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਕੇਹਿਚਿ ਅਵਯਵੇਹਿ ਨ੍ਯੂਨਮਪਿ ਊਨਮਪਿ, ਨਿਸਦ੍ਦੋਤ੍ਰਤਬ੍ਭਾਵੇ. ਕਬ੍ਬਂ ਨ ਦੁਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਪਨ ਅਦੁਸ੍ਸਨਂ ਬਨ੍ਧਙ੍ਗਸਮ੍ਪਦਾ ਰਚਿਤਪੁਰਵਣ੍ਣਨਾਦਿਅਙ੍ਗਸਮ੍ਪਦਾ ਤਞ੍ਞੂ ਕਬ੍ਬਞ੍ਞੂ ਜਨੇ ਕਾਮਂ ਇਚ੍ਛਾਨੁਰੂਪਂ ਚੇ ਆਰਾਧਯਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਭਵਤਿ. ਪੁਨਪਿ ਨਾਯਕਵਣ੍ਣਨਾਸੁ ਸਪਕ੍ਖਨਾਯਕਂ ਵਣ੍ਣੇਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਨਿਰਾਕਰਣਭਾਵਮ੍ਪਿ. ਨੋ ਚੇ, ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਂ ਵਣ੍ਣੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਾਯਕੇਨ ਤਸ੍ਸਾਭਿਭਵਨਮ੍ਪਿ ਵਣ੍ਣੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ –

‘‘ਗੁਣਤੋ ਪਠਮਂ ਵਤ੍ਵਾ, ਨਾਯਕਂ ਤੇਨ ਸਤ੍ਤੁਨੋ;

ਨਿਰਾਕਰਣਮਿਚ੍ਚੇਸ, ਮਗ੍ਗੋ ਪਕਤਿਸੁਨ੍ਦਰੋ.

ਵਂਸਵੀਰਸੁਤਾਦੀਨਿ, ਵਣ੍ਣਯਿਤ੍ਵਾ ਰਿਪੁਸ੍ਸਪਿ;

ਤਜ੍ਜਯਾ ਨਾਯਕੁਕ੍ਕਂਸ-ਕਥਨਞ੍ਚ ਸੁਖੇਤਿ ਨੋ’’ਤਿ.

੮.

ਬਨ੍ਧੋ ਚ ਨਾਮ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾ, ਸਹਿਤਾ ਦੋਸਵਜ੍ਜਿਤਾ;

ਪਜ੍ਜਗਜ੍ਜਵਿਮਿਸ੍ਸਾਨਂ, ਭੇਦੇਨਾ’ਯਂ ਤਿਧਾ ਭਵੇ.

੮. ਏਵਮੇਤੇਹਿ ਸੋਤੁਜਨਸਮੁਸ੍ਸਾਹਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਕਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਬਨ੍ਧੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਂ ਕਤ੍ਤੁਮਾਰਭਤੇ ‘‘ਬਨ੍ਧੋ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਦੋਸਵਜ੍ਜਿਤਾ ਦੋਸੇਹਿ ਸਦ੍ਦਨਿਸ੍ਸਿਤੇਹਿ, ਅਤ੍ਥਨਿਸ੍ਸਿਤੇਹਿ ਚ ਵਿਰੋਧੇਹਿ ਵਜ੍ਜਿਤਾ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਵਾ ਵਜ੍ਜਿਤਾ ਯੇਹਿ, ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾ ਸਹਿਤਾ ਏਕੀਭੂਤਾ. ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਾ ਯੇਹਿ ਤੇ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯੇਹਿ ਸਹਿਤਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਸਹਿਤਾਨਂ ਭਾਵੋ ਸਹਦਯਹਿਲਾਦਕਾਰਣਂ ਸਾਧ੍ਯਂ ਸਾਹਿਚ੍ਚਂ. ਇਤਿ ਦੋਸਵਜ੍ਜਿਤੇ ਸਹਿਤੇ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥੇ ਪਸਿਦ੍ਧਭਾਵੇਨ ਅਨੁਵਦਿਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧੋ ਨਾਮ ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਅਲਙ੍ਕਾਰਵੁਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧੋਪੀਤਿ ਅਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਂ ਬਨ੍ਧਸਰੀਰਂ ਵਿਧੀਯਤੇ ਯਥਾ ‘‘ਯੋ ਕੁਣ੍ਡਲੀ, ਸੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਚਸਦ੍ਦੋਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਸਮੁਚ੍ਚਯੋ, ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਤਤ੍ਥ ¶ ਜਾਤਿਗੁਣਕ੍ਰਿਯਾਦਬ੍ਬਲਕ੍ਖਣੋ ਸਦ੍ਦਾਨਮਤ੍ਥੋ ਮੁਖ੍ਯੋ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਹੋਤਿ. ਮੁਖ੍ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਤ੍ਤਾ ਤਿਵਿਧੇਸੁ ਸਦ੍ਦੇਸੁ ਤਬ੍ਬਾਚਕੋ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਹੋਤਿ ਜਾਤਿਸਦ੍ਦੋ ਗੁਣਸਦ੍ਦੋ ਕ੍ਰਿਯਾਸਦ੍ਦੋ ਦਬ੍ਬਸਦ੍ਦੋਤਿ. ਤਿਵਿਧੋ ਹਿ ਸਦ੍ਦੋ ਵਾਚਕੋ ਲਕ੍ਖਣਿਕੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਕੋਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਰਭੇਦੇਨ. ਬ੍ਯਾਪਾਰੋ ਚ ਨਾਮ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ’ਤ੍ਥਪ੍ਪਤੀਤਿਕਾਰਿਤ੍ਤਮੇਵ. ਸੋ ਹਿ ਤਿਵਿਧੋ ਮੁਖ੍ਯੋ ਲਕ੍ਖਣੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਭਾਵੋ ਚੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਜਾਤ੍ਯਾਦਿਨਿਰਨ੍ਤਰਤ੍ਥਵਿਸਯੋ ਸਦ੍ਦਬ੍ਯਾਪਾਰੋ ਮੁਖ੍ਯੋ. ਸੋਯੇਵ ਅਭਿਧਾਤਿ ਉਚ੍ਚਤੇ. ਤਂਬ੍ਯਾਪਾਰਵਾ ਅਬ੍ਯਵਹਿਤਜਾਤ੍ਯਾਦਿਸਕੇਹਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਮੁਖ੍ਯਭਾਵੇਨ ਯੋ ਵਦਤਿ ਗੋਆਦਿਕੋ, ਸੋ ਵਾਚਕੋ. ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਤ੍ਥਵਿਸਯਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ਸਦ੍ਦਬ੍ਯਾਪਾਰੋ ਲਕ੍ਖਣੋ. ਸਾ ਦੁਵਿਧਾ ਸੁਦ੍ਧਾ, ਉਪਚਾਰਮਿਸ੍ਸਾ ਚੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਦ੍ਧਾ ਯਥਾ ‘‘ਗੋ ਮੁਚ੍ਚਤੁ, ਮਞ੍ਚਾ ਉਗ੍ਘੋਸੇਨ੍ਤਿ, ਗਙ੍ਗਾਯਂ ਘੋਸੋ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਗੋਸਦ੍ਦੇਨ ਵਿਸੇਸਨਂ ਗੋਤ੍ਤਸਾਮਞ੍ਞਮੇਵੋਚ੍ਚਤੇ, ਨ ਤੁ ਗੋਬ੍ਯਤ੍ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ –

‘‘ਵਿਸੇਸ੍ਯਂਨਾਭਿਧਾ ਗਚ੍ਛੇ, ਖੀਣਸਤ੍ਤਿ ਵਿਸੇਸਨੇ’’ਤਿ [ਕਾਬ੍ਯਪ੍ਪਕਾਸੇ ਦੁਤਿਯਉਲ੍ਲਾਸੇ ਆਗਤਨ੍ਯਾਯੋ’ਯਂ].

ਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਕਤ੍ਤਾ, ਅਸਰੀਰਤ੍ਤਾ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਬਨ੍ਧਨਮੋਚਨਾਨਿ ਨ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਾ ਗੋਬ੍ਯਤ੍ਤਿ ਆਕਡ੍ਢੀਯਤੇ, ਤਥਾ ਮਞ੍ਚਾਨਮੁਗ੍ਘੋਸਨਂ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਗ੍ਘੋਸਨਕ੍ਰਿਯਾਸਿਦ੍ਧ੍ਯਤ੍ਥਂ ਮਞ੍ਚਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਪੁਰਿਸਾ ਆਕਡ੍ਢੀਯਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਗਙ੍ਗਾਸਦ੍ਦਵਾਚ੍ਚਸ੍ਸ ਜਲਪ੍ਪਵਾਹਸ੍ਸ ਘੋਸਪ੍ਪਤ੍ਯਾਕਰਤਾ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਗਙ੍ਗਾਸਦ੍ਦੋ ਅਤ੍ਤਨੋਭਿਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸੋਦਕਪ੍ਪਵਾਹਸ੍ਸ ਨਿਕਟਂ ਤਟਂ ਲਕ੍ਖੇਤਿ. ਉਪਚਾਰਸ੍ਸਾਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਤ੍ਤਾ ਉਪਚਾਰਮਿਸ੍ਸਾ ਲਕ੍ਖਣਾਪ੍ਯਨੇਕਧਾ ਸਿਯਾ. ਯਥਾ ਕਤ੍ਥਚਿ ਕਾਰਣੇ ਕਾਰੀਯਮੁਪਚਰਿਯਤੇ, ਯਥਾ ‘‘ਆਯੁ ਘਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਕਾਰਣਕਾਰਿਯਾਨਮਭੇਦੋ ਯਥਾ ‘‘ਆਯੁਯੇਵੇਦ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ¶ ਉਪਮਾਨੇ ਉਪਮੇਯ੍ਯਮੁਪਚਰੀਯਤੇ, ਯਥਾ ‘‘ਗੋ ਬਾਹਿਕੋ’’ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਭੇਦੋ ਤੇਸਂ, ਯਥਾ ‘‘ਗੋਯੇਵਾਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਤਦਾਧਾਰਤਾਯ [ਤਦਤ੍ਥਤਾਯ (ਕ.)] ਤਂਬ੍ਯਪਦੇਸੋ, ਯਥਾ ‘‘ਪਦੀਪਟ੍ਠਾ ਕਪਲ੍ਲਿਕਾ ਪਦੀਪੋ’’ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਤਂਕਮ੍ਮਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਤਂਬ੍ਯਪਦੇਸੋ, ਯਥਾ ‘‘ਅਵਡ੍ਢਕੀਪਿ ਵਡ੍ਢਕੀ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਂਸਾਮਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ, ਯਥਾ ‘‘ਰਾਜਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ ਪੁਰਿਸੋ ਰਾਜਾਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਵਯਵੇ ਸਮੁਦਾਯਬ੍ਯਪਦੇਸੋ, ਯਥਾ ‘‘ਪਟੇਕਦੇਸੇ ਪਟਸਦ੍ਦੋ’’ ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

ਲਕ੍ਖਣਾਯ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਸਦ੍ਦੋ ਲਕ੍ਖਣਿਕੋ. ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਭਾਵੋ ਪਨ ਪਰਪਰਿਯਾਯੋ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਤਤਿਯੋ ਬ੍ਯਾਪਾਰੋ. ਤਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਸਦ੍ਦੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕੋ. ਇਚ੍ਚੇਤਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋਪਿ ਤਿਵਿਧੋ ਹੋਤਿ ਵਾਚ੍ਚੋ ਲਕ੍ਖਣਿਯੋ ਬ੍ਯਙ੍ਗ੍ਯੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਬ੍ਯਙ੍ਗ੍ਯੋਯੇਵਤ੍ਥੋ ਬਨ੍ਧਸਤ੍ਥਾ ਵੁਚ੍ਚਤੇ. ਤੇਨੇਵ ਪਧਾਨਬ੍ਯਙ੍ਗ੍ਯੋ ਬਨ੍ਧੋ ਉਤ੍ਤਮੋ, ਅਪਧਾਨਬ੍ਯਙ੍ਗ੍ਯੋ ਮਜ੍ਝਿਮੋ, ਅਬ੍ਯਙ੍ਗ੍ਯੋ ਅਧਮੋ, ਬ੍ਯਙ੍ਗ੍ਯੇਨ ਵਿਨਾ ਬਨ੍ਧੋ ਨਿਜ੍ਜੀਵੋ ਸਿਯਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿ, ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿ ਬਨ੍ਧੋਪਿ ਤੁ ਨਿਜ੍ਜੀਵੋਤਿ ਨਾਸਙ੍ਕਨੀਯੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਕਵੀਨਂ ਲੋਕਵੋਹਾਰਕੋਸਲ੍ਲਂ ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿਯੇਵ ਗਮੇਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਸਕਲਲੋਕਟ੍ਠਿਤਿਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਸੋ ਕਵਿਯੇਵ ਨ ਹੋਤੀਤਿ.

ਅਥੇਤ੍ਥ ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ਤਾਦਿਸਜਨਾਵਬੋਧਤ੍ਥਂ ਸਮੁਦਾਹਰਿਸ੍ਸਾਮ ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦਵਦਨਮ੍ਭੋਜੇ’’ਤ੍ਯਾਦਿ. ਏਤ੍ਥ ਵਾਣੀਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਵਾਚ੍ਚਤ੍ਥੋ. ਵਾਣੀ ਨਾਮ ਚੇਤਨਾ, ਤਸ੍ਸਂ ਯਾਵ ਦੇਵਤਤ੍ਥਂ ਨਾਰੋਪ੍ਯਤੇ, ਤਾਵ ਤਪ੍ਪਤੀ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਨੋਸਮ੍ਪੀਣਨਆਸੀਸਨਾ ਨ ਸਂਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਵਾਕ੍ਯਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਯੇਵ ਵਾਣਿਯਂ ਸਾਯਮੋਚਿਤ੍ਯਭੇਦੇਨ ਦੇਵਤਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਆਰੋਪਿਤੋਤ੍ਥੋ ਲਕ੍ਖਣਿਯੋ. ਤਥਾ ਵਦਨਸਦ੍ਦਸ੍ਸਾਪਿ ਮੁਖਂ ਵਾਚ੍ਚਤ੍ਥੋ. ਅਮ੍ਭੋਜਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਮਾਰੋਪਿਤੋਤ੍ਥੋ ਲਕ੍ਖਣਿਯੋ. ਮਨੋਸਮ੍ਪੀਣਨਸ੍ਸ ਤੁ ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਨੁਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧ੍ਯਾਦਿਕ੍ਕਮੇਨ ਯਥਾਭੂਤਾਵਬੋਧਸਮ੍ਭਵਾ ਅਨਾਯਾਸੇਨ ¶ ਵਿਚਿਤ੍ਤਾਨੇਕਸਦ੍ਦਤ੍ਥਪਟਿਭਾਨੇਨ ਗਨ੍ਥਪਰਿਸਮਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਾ ਯਥਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ ਹੋਤੇਵ, ਅਯਂ ਬ੍ਯਙ੍ਗ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਤਬ੍ਬਾਚਕਾ ਸਦ੍ਦਾ ਵਾਚਕਲਕ੍ਖਣਿਕਬ੍ਯਞ੍ਜਕਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਵਿਚਾਰੋ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬੋ.

ਤਮੇਵਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਬਨ੍ਧਸਰੀਰਂ ਕਤਿਵਿਧਮਿਚ੍ਚਾਹ ‘‘ਪਜ੍ਜੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਯਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਬਨ੍ਧੋ ਬਨ੍ਧਸਰੀਰਂ ਤਿਧਾ ਭਵੇ ਤਿਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਸਿਯਾ, ਨਾਧਿਕਂ ਨਾਪ੍ਯੂਨਂ. ਕਥਂ? ਪਜ੍ਜਗਜ੍ਜਵਿਮਿਸ੍ਸਾਨਂ ਭੇਦੇਨ ਪਜ੍ਜਸਭਾਵਾਦੀਨਂ ਵਿਸੇਸੇਨ ਤਿਧਾ ਭਵੇਤਿ ਪਕਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਪਜ੍ਜਂ ਨਾਮ ਅਮ੍ਹੇਹਿਯੇਵ ਵਿਰਚਿਤਵੁਤ੍ਤੋਦਯਾਖ੍ਯੇ ਛਨ੍ਦਸਿ ਨਿਰੂਪਿਤਾ ਵੁਤ੍ਤਜਾਤਿਪ੍ਪਭੇਦਾ ਚਤੁਪ੍ਪਦਿਕਤ੍ਥਾ ਨਿਰੂਪਿਤੋ ਮੁਤ੍ਤਕਾਦਿਪਿ ਵੁਤ੍ਤਜਾਤਿਪ੍ਪਕਾਰੋਯੇਵ. ਤੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਤੇਸਮਦਸ੍ਸਨਂ. ਤੇਸੁ ਏਕਗਾਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਥਾ ਸਪ੍ਪਧਾਨਾ ਗਾਥਨ੍ਤਰਾਨਿਰਪੇਕ੍ਖਾ ਮੁਤ੍ਤਕਂ, ਏਕਕ੍ਰਿਯਾਦਾਨੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਾਪੇਕ੍ਖਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਥਾ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਅਨਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਥਾ ਗਾਥਾ ਕੁਲਕਂ, ਨਾਨਾਭਿਤ੍ਤਿਯੋ ਭਿਨ੍ਨਕਿਰਿਯੋ ਸਪ੍ਪਧਾਨਾ ਗਾਥਾ ਕੋਸੋ ਵਿਯ ਠਪਿਤਾ ਕੋਸੋ, ਏਕਭਿਤ੍ਤਿਪਦੋਸਾਦਿਕਂ ਵਣ੍ਣੇਤੁਂ ਸਮੁਦਾਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਭਿਨ੍ਨਕ੍ਰਿਯਾ ਗਾਥਾ ਸਙ੍ਘਾਤੋ, ਸੋਪਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਪਜ੍ਜਪ੍ਪਕਾਰੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਗ੍ਗਬਨ੍ਧੋਵਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਂ. ਗਜ੍ਜਂ ਨਾਮ ਪਾਦਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਰਹਿਤੋ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਪ੍ਪਬਨ੍ਧੋ. ਤਸ੍ਸ ਤੁ ਦ੍ਵੇ ਪਕਾਰਾ ਆਖ੍ਯਾਯਿਕਾ, ਕਥਾਤਿ. ਵਿਮਿਸ੍ਸਂ ਪਜ੍ਜਗਜ੍ਜਮਯਂ ਨਾਟਕਪ੍ਪਕਰਣਾਦਿ, ਚਮ੍ਪੂ ਜਾਤਕਮਾਲਾਦਿਕਾ ਚ.

੮. ਇਦਾਨਿ ਸਞ੍ਜਾਨਨਾਭਿਲਾਸੀਨਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਬਨ੍ਧਸਰੀਰਂ, ਸੋਵ ਬਨ੍ਧੋਤਿ ਅਧਿਕਤਂ, ‘‘ਯੋ ਕੁਣ੍ਡਲੀ, ਸੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਕੁਣ੍ਡਲਿਤ੍ਤਾਨੁਵਾਦੇਨ ਅਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਦੇਵਦਤ੍ਤਤ੍ਤਵਿਧਾਨਂ ਵਿਯ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਬਨ੍ਧੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਬਨ੍ਧੋ ਨਾਮ ਚ ਬਨ੍ਧਨਂ ਪਨ. ਦੋਸਵਜ੍ਜਿਤਾ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਨਿਸ੍ਸਿਤਦੋਸੇਹਿ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਵਾ ਵਜ੍ਜਿਤਾ ਏਤੇਹਿ ਤਾਦਿਸਾ. ਸਹਿਤਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨੁਰੂਪਤ੍ਥੇਨ ਸਹਭਾਵਂ ਗਤਾ. ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾ ਸਦ੍ਦੋ, ¶ ਅਤ੍ਥੋ ਚ. ਏਵਂਪਕਾਰੇਹਿ ਤੁ ਈਦਿਸਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਨਂ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਤੁਟ੍ਠਿਜਨਕਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨੁਰੂਪਗੁਣਸਹਿਤਾਨਂ ਭਾਵੋਤਿ ਵਚਨਤ੍ਥੇਨ ‘‘ਸਾਹਿਚ੍ਚ’’ਮਿਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਨਂ ਕਿਂ ਨਾਨਾਕਰਣਨ੍ਤਿ? ਸਦ੍ਦੋ ਪਨ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਤੀਤਿਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮੁਖ੍ਯਬ੍ਯਾਪਾਰਂ ਲਕ੍ਖਣਬ੍ਯਾਪਾਰਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਭਾਵਬ੍ਯਾਪਾਰਞ੍ਚੇਤਿ ਤਿਵਿਧਂ ਬ੍ਯਾਪਾਰਭੇਦੇਨ. ਕਮਤੋ ਵਾਚਕੋ ਲਕ੍ਖਣਿਕੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕੋ ਚੇਤਿ ਤਿਵਿਧੋ. ਤਥਾ ਅਤ੍ਥੋਪਿ ਵਾਚ੍ਚੋ ਲਕ੍ਖਣਿਯੋ ਬ੍ਯਙ੍ਗ੍ਯੋ ਚੇਭਿ ਤਿਵਿਧੋ. ਅਤ੍ਰ ਤੁ ਵਾਚਕੋ ਸਦ੍ਦੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਮੁਖ੍ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਜਾਤਿਗੁਣਕ੍ਰਿਯਾਦਬ੍ਬਭੇਦੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਤ੍ਤਾ ਸਯਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਗੁਣਕ੍ਰਿਯਾਦਬ੍ਬਸਦ੍ਦਵਸੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ. ਵਾਚਕਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਮੁਖ੍ਯਬ੍ਯਾਪਾਰੋ ‘‘ਅਭਿਧਾ’’ਤਿ ਚ ਵੋਹਰੀਯਤਿ. ਸੋ ਮੁਖ੍ਯਬ੍ਯਾਪਾਰੋ ਜਾਤ੍ਯਾਦੀਹਿ ਅਬ੍ਯਵਹਿਤਤ੍ਥੇਵ ਵਤ੍ਤਤੇ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਗੋ ਨੀਲਂ ਪਾਚਕੋ ਵਿਸਾਣਿ’’ਚ੍ਚਾਦੋ ਗੋਆਦਿਸਦ੍ਦਾਨਂ ਮੁਖ੍ਯਬ੍ਯਾਪਾਰੋ ਗੋਪਿਣ੍ਡਨੀਲਪਟਪਾਚਕਕਤ੍ਤੁਸਿਙ੍ਗੀਤਿ ਦਬ੍ਬਾਨਂ ਵਿਸੇਸਨਭੂਤਜਾਤਿਗੁਣਕ੍ਰਿਯਾਦਬ੍ਬੇਸ੍ਵੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਪਨ ਜਾਤ੍ਯਾਦੀਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਗੋਪਿਣ੍ਡਾਦੀਸੂਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹਿ–

‘‘ਵਿਸੇਸ੍ਯਂ ਨਾਭਿਧਾ ਗਚ੍ਛੇ, ਖੀਣਸਤ੍ਤਿ ਵਿਸੇਸਨੇ’’ਤਿ [ਕਾਬ੍ਯਪ੍ਪਕਾਸੇ ਦੁਤਿਯਉਲ੍ਲਾਸੇ ਆਗਤਨ੍ਯਾਯੋ’ਯਂ].

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਵਿਸੇਸਨੇ ਵਿਸੇਸਨਭੂਤਜਾਤ੍ਯਾਦਿਮ੍ਹਿ ਖੀਣਸਤ੍ਤਿ ਖੀਣਬ੍ਯਾਪਾਰਵਤੀ ਅਭਿਧਾ ਮੁਖ੍ਯਬ੍ਯਾਪਾਰੋਵ ਵਿਸੇਸ੍ਯਂ ਦਬ੍ਬਂ ਨ ਗਚ੍ਛੇ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤੀਤਿ.

ਜਾਤ੍ਯਾਦੀਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯਗੋਪਿਣ੍ਡਾਦਿਕਂ ਅਭਿਧਾ ਨ ਵਦਤਿ ਚੇ, ਏਵਞ੍ਚ ਸਤਿ ‘‘ਗੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨੀਲਂ ਨਿਵਾਸੇਤਿ, ਪਾਚਕੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਿਙ੍ਗੀ ਧਾਵਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦੀਸੁ ਜਾਤ੍ਯਾਦਿਵਿਸਿਟ੍ਠਗੋਪਿਣ੍ਡਾਦੀਨਂ ਗੋਆਦਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਕਥਂ ਵਾਚਕਤ੍ਤਂ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ? ਦਬ੍ਬਾਧੀਨਜਾਤਿਗੁਣਾਦੀਸੁ ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਤਬ੍ਬਿਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਦਬ੍ਬਸ੍ਸ ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਵਾਚਕਤ੍ਤਾ. ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਪਨ ਸੁਦ੍ਧਲਕ੍ਖਣਬ੍ਯਾਪਾਰਸ੍ਸੇਵ ਵਿਸਯੋ. ਲਕ੍ਖਣਬ੍ਯਾਪਾਰੋਪਿ ਸੁਦ੍ਧੋ ਉਪਚਾਰਮਿਸ੍ਸੋਤਿ ਦੁਵਿਧੋ. ¶ ਤਤ੍ਥ ਸੁਦ੍ਧੋ ਲਕ੍ਖਣਬ੍ਯਾਪਾਰੋ ਜਾਤ੍ਯਾਦਿਵਜ੍ਜਿਤਤ੍ਥਵਿਸਯੋ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਗੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨੀਲਂ ਨਿਵਾਸੇਤਿ, ਪਾਚਕੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਿਙ੍ਗੀ ਧਾਵਤਿ, ਮਞ੍ਚਾ ਉਗ੍ਘੋਸੇਨ੍ਤਿ, ਗਙ੍ਗਾਯਂ ਘੋਸੋ’’ਤ੍ਯਾਦੀਸੁ ਜਾਤਿਗੁਣਕ੍ਰਿਯਾਸਿਙ੍ਗਦਬ੍ਬਮਞ੍ਚਗਙ੍ਗਾਦੀਨਂ ਗਮਨਾਦੀਹਿ ਯੋਗਾਸਮ੍ਭਵਤੋ ਜਾਤਿਗੁਣਾਦਯੋ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਗਮਨਨਿਵਾਸਨਆਗਮਨਧਾਵਨਉਗ੍ਘੋਸਨਘੋਸਾਦੀਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਗੋਪਿਣ੍ਡਾਦਯੋ ਪਰਾਮਸਤਿ.

ਮਿਸ੍ਸੋ ਤੁ ਉਪਚਾਰਭੇਦੇਨ ਬਹੁਵਿਧੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਕਾਰਣੇ ਕਾਰਿਯਮੁਪਚਰੀਯਤੇ, ਯਥਾ ‘‘ਆਯੁਘਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਆਯੁਵਡ੍ਢਨਕਾਰਣਭੂਤੇ ਘਤੇ ਕਾਰਿਯਭੂਤਆਯੁਨੋ ਵੋਹਾਰੋ ਆਰੋਪਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਉਪਰਿਪਿ ਉਪਚਾਰੋ ਯਥਾਯੋਗਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਤਂਸਭਾਵੇ ਹਿ ਤਂਸਭਾਵਾਰੋਪਨਂ ਉਪਚਾਰੋ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਕਾਰਣਕਾਰਿਯਾਨਮਭੇਦੋ, ਯਥਾ ‘‘ਆਯੁਯੇਵ ਘਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਉਪਮੇਯ੍ਯਉਪਮਾਨੋਪਚਾਰੋ, ਯਥਾ ‘‘ਗੋ ਬਾਹਿਕੋ’’ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਉਪਮਾਨਉਪਮੇਯ੍ਯਾਨਮਭੇਦੋ, ਯਥਾ ‘‘ਗੋਯੇਵਾਯਂ ਬਾਹਿਕੋ’’ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਤਦਾਧਾਰਤਾਯ ਤਦੂਪਚਾਰੋ, ਯਥਾ ‘‘ਪਦੀਪਟ੍ਠਾ ਕਪਲ੍ਲਿਕਾ ਪਦੀਪੋ’’ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਕ੍ਰਿਯਾਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨ ਤਂਬ੍ਯਪਦੇਸੋ, ਯਥਾ ‘‘ਅਵਡ੍ਢਕੀਪਿ ਵਡ੍ਢਕੀ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਂਸਾਮਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨ ਤਂਬ੍ਯਪਦੇਸੋ, ਯਥਾ ‘‘ਰਾਜਵਲ੍ਲਭੋਪਿ ਰਾਜਾ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਵਯਵੇ ਸਮੁਦਾਯਬ੍ਯਪਦੇਸੋ, ਯਥਾ ‘‘ਪਟੋ ਦਡ੍ਢੋ’’ਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਮੁਖੇਨ ਉਪਚਾਰਭੇਦੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਭਾਵਬ੍ਯਾਪਾਰੋ ਏਵ ‘‘ਧਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਤਿਯਬ੍ਯਾਪਾਰਸ੍ਸ ਵਿਸਯੋ ਤਾਦਿਸਵਾਕ੍ਯਮੇਵ ਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਏਤ੍ਥ ਬ੍ਯਙ੍ਗ੍ਯਤ੍ਥਂ ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਮਿਤਿ ਚ, ਬ੍ਯਙ੍ਗ੍ਯਤ੍ਥਪਧਾਨਂ ਬਨ੍ਧਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਚ, ਬ੍ਯਙ੍ਗ੍ਯਤ੍ਥਪਧਾਨਰਹਿਤਂ ਮਜ੍ਝਿਮਨ੍ਤਿ ਚ, ਅਬ੍ਯਙ੍ਗ੍ਯਬਨ੍ਧਂ ਅਧਮਮਿਤਿ ਚ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਹੋਨ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ –

ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਤੀਤਿਯਂ ਸਦ੍ਦ-ਬ੍ਯਾਪਾਰੋ ਤਿਵਿਧੋ ਭਵੇ;

ਮੁਖ੍ਯੋ ਲਕ੍ਖਣਬ੍ਯਞ੍ਜਨ-ਸਭਾਵੋ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੁ.

ਅਭਿਧਾਪਰਪਰਿਯਾਯੋ, ¶ ਬ੍ਯਾਪਾਰੋ ਪਠਮੋ ਭਵੇ;

ਧਨਨ੍ਤਾਪਰਪਰਿਯਾਯੋ, ਬ੍ਯਾਪਾਰੋ ਤਤਿਯੋ ਪੁਨ.

ਮੁਖ੍ਯੋ ਨਿਰਨ੍ਤਰਤ੍ਥੇਸੁ, ਲਕ੍ਖਣਾ ਤੁ ਤਿਰੋਹਿਤੇ;

ਅਤ੍ਥੇ’ਤਰੋ ਤੁ ਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸ, ਅਤ੍ਥੇਯੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤਿ.

ਬ੍ਯਾਪਾਰਸ੍ਸ ਪਭੇਦੇਨ, ਤਿਧਾ ਸਦ੍ਦੋਪਿ ਵਾਚਕੋ;

ਲਕ੍ਖਣਿਕੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਕੋਤਿ, ਤਦਤ੍ਥੋਪਿ ਤਿਧਾ ਮਤੋ.

ਵਾਚ੍ਚੋ ਲਕ੍ਖਣਿਯੋ ਬ੍ਯਙ੍ਗ੍ਯੋ-ਚ੍ਚੇਵਂ ਸਦ੍ਦੇਸੁ ਵਾਚਕੋ;

ਜਾਤਿਗੁਣਕ੍ਰਿਯਾਦਬ੍ਬ-ਭੇਦੇਨ ਸੋ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ.

ਵਾਚ੍ਚਤ੍ਥਸ੍ਸ ਚਤੁਦ੍ਧਾਵ, ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਜਾਤਿਆਦਿਤੋ;

ਜਾਤ੍ਯਾਦੀਨਂ ਪਭੇਦੇਨ, ਤਥਾ ਲਕ੍ਖਣਿਕੋ ਮਤੋ.

ਉਪਚਾਰਬਹੁਤ੍ਤੇਨ, ਭੇਦੇ ਸਤਿਪਿ ਤਸ੍ਸ ਤੁ;

ਬ੍ਯਞ੍ਜਕੋ ਤੁ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤਾ, ਵਿਸੁਂ ਤੇਹਿ ਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.

ਲਕ੍ਖਣਤੋ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦਵਦਨਮ੍ਭੋਜੇ’’ ਤ੍ਯਾਦਿਗਾਥਾਯਂ ਵਦਨਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਮੁਖਤ੍ਥੋ ਵਾਚ੍ਚਤ੍ਥੋ, ਆਰੋਪਿਤਅਮ੍ਭੋਜਤ੍ਥੋ ਲਕ੍ਖਣਿਯਤ੍ਥੋ. ਅਮ੍ਭੋਜਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਦੁਮਤ੍ਥੋ ਵਾਚ੍ਚਤ੍ਥੋ, ਉਪਚਰਿਤਮੁਖਤ੍ਥੋ ਲਕ੍ਖਣਿਯਤ੍ਥੋ. ਵਾਣਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਵਾਚ੍ਚਤ੍ਥੋ, ਆਰੋਪਿਤਦੇਵਤਾਅਤ੍ਥੋ ਲਕ੍ਖਣਿਯਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਥ ਆਸੀਸਨਾ ਨਾਮ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪੁਞ੍ਞਾਤਿਸਯਤਾ, ਤਤੋ ਇਧ ਅਭਿਮਤਤ੍ਥਬਾਧਕਾਕੁਸਲਨਿਵਾਰਣਞ੍ਚ ਕੁਸਲਾਨਮਨੁਬਲਪ੍ਪਦਾਨਞ੍ਚ ਤਤੋ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਪੀਲ਼ਾਵਿਗਮੋ ਚ ਤਤੋ ਸੁਖਪ੍ਪਟਿਲਾਭੋ ਚ ਤਤੋ ਚਿਤ੍ਤਸਮਾਧਾਨਞ੍ਚ ਤਤੋਯੇਵ ਅਨੇਕਵਿਧਤ੍ਥਾਵਬੋਧੋ ਚ ਤਤੋ ਅਭਿਮਤਗਨ੍ਥਪਰਿਸਮਤ੍ਤਿ ਚ ਭਵਤੀਤ੍ਯਯਂ ਵਾਕ੍ਯਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਲਦ੍ਧਤ੍ਥੋ ਬ੍ਯਙ੍ਗ੍ਯਤ੍ਤੋ. ਤਂਤਂਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਕਾ ਸਦ੍ਦਾ ਵਾਚਕਲਕ੍ਖਣਿਕਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਾ ਨਾਮ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸਦ੍ਦਸਦ੍ਦਤ੍ਥਵਿਚਾਰੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਇਦਾਨਿ ¶ ਪਕਾਸਿਤਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਭੇਦਂ ਵਦਤਿ ‘‘ਪਜ੍ਜਾ’’ਦਿਨਾ. ਅਯਂ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੋ ਬਨ੍ਧੋ ਪਜ੍ਜਗਜ੍ਜਵਿਮਿਸ੍ਸਾਨਂ ਭੇਦੇਨ ਗਾਥਾਚੁਣ੍ਣਿਯਤਦੁਭਯਮਿਸ੍ਸਾਨਂ ਵਸੇਨ ਤਿਧਾ ਭਵੇ. ਸਦ੍ਦੋ ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਚੇਤਿ ਚ, ਸਹਭਾਵਂ ਇਤਾ ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਚ, ਦੋਸੇਹਿ ਵਜ੍ਜਿਤਾ, ਦੋਸੇ ਵਾ ਵਜ੍ਜਿਤਾ ਯੇਹੀਤਿ ਚ, ਪਜ੍ਜਞ੍ਚ ਗਜ੍ਜਞ੍ਚ ਵਿਮਿਸ੍ਸਞ੍ਚੇਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਇਹ ਪਜ੍ਜਂ ਨਾਮ ਮੁਤ੍ਤਕਕੁਲਕਕੋਸਕਸਙ੍ਘਾਤਵਸੇਨ ਚਤੁਪ੍ਪਭੇਦਂ ਛਨ੍ਦਸਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਵੁਤ੍ਤਵਿਸੇਸਵਿਰਚਿਤਂ ਚਤੁਪ੍ਪਦਿਕਗਾਥਾਬਨ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਮੁਤ੍ਤਕਂ ਨਾਮ ਨਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਥਾ ਸਪ੍ਪਧਾਨਾ ਏਕਾ ਗਾਥਾ, ਕੁਲਕਂ ਨਾਮ ਪਚ੍ਚੇਕਮਨਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਥਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਾਪੇਕ੍ਖਾ ਏਕਕ੍ਰਿਯਾਦ੍ਵਾਰਿਕਾ ਨਾਨਾਗਾਥਾ, ਕੋਸਕੋ ਨਾਮ ਨਾਨਾਵਿਧਵਣ੍ਣਨਾਭੂਮਿਕਾ ਭਿਨ੍ਨਕ੍ਰਿਯਾਦ੍ਵਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾ ਸਪ੍ਪਧਾਨਾ ਗਾਥਾਰਾਸਿ, ਸਙ੍ਘਾਤੋ ਨਾਮ ਸਞ੍ਚ੍ਯਾਕਾਲਾਦਿਏਕਵਣ੍ਣਨਾਭੂਮਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਭਿਨ੍ਨਕ੍ਰਿਯਾਸਮੁਦਾਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਗਾਥਾ. ਗਜ੍ਜਂ ਨਾਮ ਅਨਿਯਤਪਦੋ ਆਖ੍ਯਾਯਿਕਾਕਥਾਵਸੇਨ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਭੇਦੋ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤੋ ਵਚਨਪ੍ਪਬਨ੍ਧੋ. ਮਿਸ੍ਸੋ ਪਨ ਇਮੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਸਂਮਿਸ੍ਸੋ ਨਾਟਕਪਕਰਣਾਦਿ ਚ ਜਾਤਕਮਾਲਾਦਿਚਮ੍ਪੂ ਚ.

੯.

ਨਿਬਨ੍ਧੋ ਚਾ’ਨਿਬਨ੍ਧੋ ਚ, ਪੁਨ ਦ੍ਵਿਧਾ ਨਿਰੁਪ੍ਪਤੇ;

ਤਂ ਤੁ ਪਾਪੇਨ੍ਤ੍ਯ’ਲਙ੍ਕਾਰਾ, ਵਿਨ੍ਦਨੀਯਤਰਤ੍ਤਨਂ.

੯. ਏਵਂ ਤਿਪ੍ਪਕਾਰਂ ਬਨ੍ਧਸਰੀਰਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਞ੍ਞਥਾਪਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਨਿਬਨ੍ਧੋਚਾ’ਨਿਬਨ੍ਧੋ ਚ, ਪੁਨ ਦ੍ਵਿਧਾ ਨਿਰੁਪ੍ਪਤੇ’’ ਇਤਿ. ਪੁਨ ਭਿਯ੍ਯੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਪਜ੍ਜਮਯਬਨ੍ਧੋ ਦ੍ਵਿਧਾ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਨਿਰੁਪ੍ਪਤੇ ਨਿਚ੍ਛੀਯਤੇ. ਕਥਂ? ਨਿਬਨ੍ਧੋ ਚ ਤਦੇਕਦੇਸਭੂਤੇਹਿ ਮੁਤ੍ਤਕਾਦੀਹਿ ਚਤੂਹਿ ਸਗ੍ਗਬਨ੍ਧਾਦਿਵਸੇਨ ਬਨ੍ਧੋ ਚ ਅਨਿਬਨ੍ਧੋ ਚ ਕੇਵਲਂ ਮੁਤ੍ਤਕਵਸੇਨਾਤਿ ਏਵਂ ਦ੍ਵਿਧਾ ਨਿਰੁਪ੍ਪਤੇ ਇਤਿ ਪਕਤਂ. ਨਨੁ ਤਸ੍ਸੇਤਸ੍ਸ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਾਤਿਮਯਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਟਂ ਪਾਕਤਂ ਅਪਬ੍ਭਂਸੋ ਪੇਸਾਚਿਕਂ ਮਿਸ੍ਸਞ੍ਚੇਤਿ ਪਞ੍ਚਵਿਧਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਕ੍ਕਟਂ ਨਾਮ ਦੇਵਤਾਭਾਸਾ. ਪਾਕਤਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਸਕ੍ਕਟੇਹਿ ਵਣ੍ਣਞ੍ਞਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ¶ ਮਹਿਨ੍ਦਸਿਨ੍ਧਵਾਦਿ ਤਬ੍ਭਵਂ, ਤਸ੍ਸਮਂ ਹਿਰਿਹਰਕਮਲਾਦਿ, ਮਹਾਰਟ੍ਠਾਦਿਦੇਸਪਸਿਦ੍ਧਂ ਦੇਸੀਯਂ, ਤਬ੍ਭਵਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਂ ਮਿਸ੍ਸਂ. ਆਭੀਰਾਦੀਨਂ ਵਾਚਾ ਅਪਬ੍ਭਂਸੋ, ਸੋ ਚ ਪਾਕਤਂ ਵਿਯ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ, ਤਿਵਿਧੋ ਚ ਨਾਗਰਉਪਨਾਗਰਵੁਦ੍ਧਭੇਦੇਨ. ਪਿਸਾਚਾਨਂ ਵਚਨਂ ਪੇਸਾਚਿਕਂ. ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਵਸੇਨ ਮਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਸਕ੍ਕਟਾਦੀਨਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ‘‘ਸਿਙ੍ਗਾਰਪ੍ਪਧਾਨਨਚ੍ਚਸਙ੍ਖਾਤਲਾਸ੍ਯਾਦੀਨਂ ਪਟਿਪਾਦਕਤ੍ਥੇਨ ਲਾਸ੍ਯਾਦਿਕਮਭਿਨਯਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਦਸ੍ਸਨੀਯਂ, ਇਤਰਂ ਕਬ੍ਬਂ ਸਵਨੀਯ’’ਨ੍ਤਿ ਦੁਵਿਧਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯੇਹਿ ਭਾਸਾਭੇਦੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਚਵਿਧਤ੍ਤਂ, ਵਿਨਿਯੋਗਭੇਦੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਦੁਵਿਧਤ੍ਤਞ੍ਚ ਇਧ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ, ਤਥਾਪਿ ਤਦੇਵਮਿਧਾਨੁਪਯੋਗਿਤਾਯ ਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਏਵਮਲਙ੍ਕਾਰਾਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵੇਨ ਪਠਮਂ ਬਨ੍ਧਸਰੀਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਹਾਰਕੇਯੂਰਾਦਿਨਾ ਪੁਰਿਸਸਰੀਰਮਿਵ ਬਨ੍ਧਸਰੀਰਂ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਵਿਨ੍ਦਨੀਯਤਰਂ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਤਂ ਤੁ’’ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਤੁਸਦ੍ਦੋ ਵਿਸੇਸਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯਂ. ਤਂ ਬਨ੍ਧਸਰੀਰਂ ਤੁ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ ਅਲਙ੍ਕਰਿਯਤਿ ਤਂ ਬਨ੍ਧਸਰੀਰਮੇਤੇਹੀਤਿ ਪਸਾਦਾਦਯੋ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਾ, ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਯਾਦਯੋ ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਾ ਚ ਵਿਨ੍ਦਨੀਯਤਰਤ੍ਤਨਂ ਅਤਿਸਯੇਨ ਵਿਨ੍ਦਨੀਯਭਾਵਂ ਅਸ੍ਸਾਦਨੀਯਭਾਵਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤਿ ਨਯਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਥਾ ਨਿਦ੍ਦੋਸਭੂਤਾਨਂ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨੁਰੂਪਤੋ ਸਹਿਤਭਾਵੇਨ ਪਰਮਾਯ ਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਤਾਦਿਸਪੁਰਿਸਸਰੀਰਮਿਵ ਵਿਨ੍ਦਨੀਯਮ੍ਪਿ ਸਮਾਨਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਪਸਾਧਿਤੇ ਸਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਮੇਵ ਵਿਨ੍ਦਨੀਯਂ ਸਿਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੯. ਪੁਨਪਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਭੇਦਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਨਿਬਨ੍ਧੋ ਚਾ’’ਦਿਮਾਹ. ਪੁਨ ਨਿਬਨ੍ਧੋ ਚ ਮੁਤ੍ਤਕਾਦੀਹਿ ਚਤੂਹਿ ਅਵਿਨਾਭਾਵਤੋ ਮਹਾਕਬ੍ਬਾਦਿਸਭਾਵੇਨ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧੋ ਚ ਅਨਿਬਨ੍ਧੋ ਚ ਕੇਵਲਂ ਮਹਾਕਬ੍ਬਾਦਿਸਭਾਵੇਨ ਮੁਤ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਅਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧੋ ਚਾਤਿ ਸੋਵ ਬਨ੍ਧੋ ਦ੍ਵਿਧਾ ਨਿਰੁਪ੍ਪਤੇ ਨਿਚ੍ਛੀਯਤੇ. ¶ ਪੁਨਪਿ ਸੋ ਬਨ੍ਧੋ ਸਕ੍ਕਟਪਾਕਤਅਪਬ੍ਭਂ ਸਪੇਸਾਚਿਕਮਿਸ੍ਸਭਾਸਾਭੇਦੇਨ ਪਞ੍ਚਵਿਧੋ. ਸਿਙ੍ਗਾਰਪਧਾਨਨਚ੍ਚਸਙ੍ਖਾਤਲਾਸ੍ਯਾਦੀਨਂ ਦਸ੍ਸਨਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਤਾਦਿਸਂ ਨਚ੍ਚਂਦਸ੍ਸਨੀਯਂ, ਤਦਞ੍ਞਂ ਕਬ੍ਬਂ ਸਵਨੀਯਮਿਤਿ ਵਲ਼ਞ੍ਜਨਭੇਦਤੋ ਦੁਵਿਧੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਪਯੋਜਨਾਭਾਵਤੋ ਇਹ ਨ ਗਹਿਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਸਕ੍ਕਟਂ ਨਾਮ ਦੇਵਤਾਭਾਸਾ. ਤਤੋ ਕੇਹਿਚਿ ਅਕ੍ਖਰੇਹਿ ਭਿਨ੍ਨਂ ਪਾਕਤਂ ਨਾਮ. ਤਂ ਪਨ ਤਬ੍ਭਵਤਸ੍ਸਮਦੇਸਿਯਮਿਸ੍ਸਵਸੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਕ੍ਕਟਤੋ ਵਣ੍ਣਞ੍ਞਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਤਬ੍ਭਵਂ ਨਾਮ, ਤਂ ਮਹਿਨ੍ਦਸਿਨ੍ਧਵਾਦਿ. ਤਸ੍ਸਮਂ ਹਿਰਿਹਰਕਮਲਾਦਿ. ਦੇਸੇ ਪਸਿਦ੍ਧਂ ਦੇਸਿਯਂ. ਮਿਸ੍ਸਂ ਨਾਮ ਤਬ੍ਭਵਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਂ. ਅਪਬ੍ਭਂਸੋ ਨਾਮ ਗੋਪਾਲਕਾਦੀਨਂ ਵਾਚਾ, ਸੋ ਚ ਤਬ੍ਭਵਾਦੀਹਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ, ਨਾਗਰਉਪਨਾਗਰਵੁਦ੍ਧਭੇਦੇਨ ਤਿਵਿਧੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਪਿਸਾਚਾਨਂ ਵਚਨਂ ਪੇਸਾਚਿਕਂ. ਤੇਹਿ ਸਕ੍ਕਟਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਂ ਮਿਸ੍ਸਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਈਦਿਸਪ੍ਪਭੇਦਵਨ੍ਤਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਸੋਭਨਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ‘‘ਤਂ ਤੁ’’ਚ੍ਚਾਦਿਮਾਹ. ਤਂ ਤੁ ਤਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਬਨ੍ਧਸਰੀਰਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ ਪਸਾਦਾਦਿਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਾ, ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਯਾਦਿਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਾ ਚ ਵਿਨ੍ਦਨੀਯਤਰਤ੍ਤਨਂ ਅਤਿਸਯਪਸਾਦਨੀਯਤ੍ਤਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਬਨ੍ਧੋ ਨਿਬਨ੍ਧੋਤਿ ਚ, ਨ ਨਿਬਨ੍ਧੋ ਅਨਿਬਨ੍ਧੋਤਿ ਚ, ਅਤਿਸਯੇਨ ਵਿਨ੍ਦਨੀਯੋ ਵਿਨ੍ਦਨੀਯਤਰੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਵਿਨ੍ਦਨੀਯਤਰਤ੍ਤਨਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੦.

ਅਨਵਜ੍ਜਂ ਮੁਖਮ੍ਭੋਜ-ਮਨਵਜ੍ਜਾ ਚ ਭਾਰਤੀ;

ਅਲਙ੍ਕਤਾਵ ਸੋਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਂ ਨੁ’ਤੇ ਨਿਰਲਙ੍ਕਤਾ?

੧੦. ਤਮੇਵ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ ‘‘ਅਨਵਜ੍ਜ’’ ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਅਨਵਜ੍ਜਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨੁਰੂਪਾਧਿਕਤਨੇਤ੍ਤਕਣ੍ਣਾਦਿਅਵਯਵੇਨ ਪਿਲ਼ਕਤਿਲਕਕਾਲ਼ਕਾਦ੍ਯਨਾਹਤਾਯ ਚ ਸੁਨ੍ਦਰਭਾਵਤੋ ਅਗਰਹਿਤਂ ਮੁਖਮ੍ਭੋਜਂ ਵਦਨਾਰਵਿਨ੍ਦਞ੍ਚ ਤਥਾ ਅਨਵਜ੍ਜਾ ਪਦਾਦਿਦੋਸਾਨਭਿਭੂਤਾਯ ਸੁਨ੍ਦਰਭਾਵੇਨ ਅਗਰਹਿਤਾ ਭਾਰਤੀ ਚ ਵਾਣੀ ਉਪਚਾਰਤੋ ਤਪ੍ਪਟਿਪਾਦਨੀਯੋ ਅਤ੍ਥੋ ਚਾਤਿ ਏਤੇ ਅਲਙ੍ਕਤਾਵ ¶ ਮੁਖਂ ਤਿਲਕਤਾਡਙ੍ਕਾਦਿਨਾਲਙ੍ਕਾਰੇਨ, ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਪਸਾਧਿਤਾ ਸਜ੍ਜਿਤਾ ਏਵ, ਨਿਰਲਙ੍ਕਤਾ ਤਥਾ ਅਪਸਾਧਿਤਾ ਅਸਜ੍ਜਿਤਾ ਸੋਭਨ੍ਤੇ ਕਿਂ ਨੁ, ਨ ਸੋਭਨ੍ਤੇਵਾਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕੇਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨੁਇਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕੇ.

੧੦. ਤਮੇਵ ‘‘ਅਨਵਜ੍ਜ’’ ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ. ਵਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਾਦਿਅਵਯਵਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਪਿਲ਼ਕਤਿਲਕਕਾਲ਼ਕਾਦਿਦੋਸਰਹਿਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਨਿਨ੍ਦਿਤਂ ਮੁਖਮ੍ਭੋਜਞ੍ਚ ਅਨਵਜ੍ਜਾ ਪਦਦੋਸਵਾਕ੍ਯਦੋਸਅਤ੍ਥਦੋਸੇਹਿ ਅਮਿਸ੍ਸਤ੍ਤਾ ਅਗਰਹਿਤਾ ਭਾਰਤੀ ਵਾਣੀ ਚ ਅਭੇਦੋਪਚਾਰੇਨ ਤਪ੍ਪਟਿਪਾਦਨੀਯਤ੍ਥੋ ਚਾਤਿ ਇਮੇ ਅਲਙ੍ਕਤਾਵ ਕੁਣ੍ਡਲਤਿਲਕਾਦਿਆਭਰਣੇਹਿ ਚ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਚ ਸਜ੍ਜਿਤਾ ਏਵ, ਨਿਰਲਙ੍ਕਤਾ ਤੇਹਿ ਅਵਿਭੂਸਿਤਾ ਸੋਭਨ੍ਤੇ ਕਿਂ ਨੁ, ਨ ਸੋਭਨ੍ਤੇਤਿ ਮਞ੍ਞੇ. ਨਤ੍ਥਿ ਅਵਜ੍ਜਮਸ੍ਸਾਤਿ ਚ, ਮੁਖਮੇਵ ਅਮ੍ਭੋਜਮਿਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਕਿਮਿਤਿ ਪਟਿਸੇਧੇ, ਨੁਇਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕੇਤਿ.

੧੧.

ਵਿਨਾ ਗੁਰੂਪਦੇਸਂ ਤਂ, ਬਾਲੋ’ਲਙ੍ਕਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਤਿ;

ਸਮ੍ਪਾਪੁਣੇ ਨ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ, ਹਸ੍ਸਭਾਵਂ ਕਥਂ ਨੁ ਸੋ?

੧੧. ਅਲਙ੍ਕਰਣਞ੍ਚ ਤੇਸਂ ਵਿਨਾ ਗੁਰੂਪਦੇਸੇਨ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਿਨਾ ਪਹਾਸਂ ਨਾਪਰਂ ਵਿਸੇਸਮਧਿਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸਿਲੇਸਾਲਙ੍ਕਾਰਮਾਹ ‘‘ਵਿਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਗੁਰੂਨਂ ਪਸਾਧਨੋਪਾਯੋਪਦੇਸਕਾਨਂ, ਅਲਙ੍ਕਾਰਕਾਰਣੋਪਾਯੋਪਦੇਸਕਾਨਂ ਵਾ ਉਪਦੇਸਂ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਏਵਂ ਕਤੇ ਸੋਭੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਉਪਦਿਸਨਂ ਵਿਨਾ ਪਰਿਚ੍ਚਜ੍ਜ ਮੁਖਸ੍ਸ, ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਚ ਅਲਙ੍ਕਰਣਾਨਭਿਞ੍ਞਤਾਯ ਬਾਲੋ ਅਞ੍ਞਾਣਕੋ ਯੋ ਕੋਚਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤਂ ਮੁਖਂ, ਬਨ੍ਧਂ ਵਾ ਅਲਙ੍ਕਤ੍ਤੁਂ ਅਨੁਰੂਪਵਸੇਨ ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ਇਚ੍ਛਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਿ, ਸੋ ਤਾਦਿਸੋ ਅਞ੍ਞਾਣਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਤਬ੍ਬਿਦੂਹਿ ਪਣ੍ਡਿਤਜਨੇਹਿ ਹਸ੍ਸਭਾਵਂ ਅਵਹਾਸਂ ਕਥਂ ਕੇਨ ¶ ਪਕਾਰੇਨ ਨ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯ. ‘‘ਕਿਮਿਦਂ ਅਞ੍ਞਾਣਪੁਰਿਸੇਨ ਕਰਿਯਤੀ’’ਤਿ ਹਸਨ੍ਤੇਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨੁਇਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕੇ.

੧੧. ਇਦਾਨਿ ਪਦਾਦਿਦੋਸਰਹਿਤਬਨ੍ਧਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਭੂਸਨਮਪਿ ਗੁਰੂਪਦੇਸਸਹਿਤਮੇਵ ਸੇਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵਿਨਾ ਗੁਰੂਪਦੇਸ’’ ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਸਿਲੇਸਾਲਙ੍ਕਾਰਮਾਹ. ਬਾਲੋ ਮੁਖਾਦਿਸਰੀਰਾਲਙ੍ਕਾਰੇ, ਬਨ੍ਧਾਲਙ੍ਕਾਰੇ ਵਾ ਅਸਮਤ੍ਥੋ ਯੋ ਕੋਚਿ ਗੁਰੂਪਦੇਸਂ ਵਿਨਾ ਸਰੀਰਾਲਙ੍ਕਾਰਕਰਣਸ੍ਸ, ਬਨ੍ਧਾਲਙ੍ਕਾਰਕਰਣਸ੍ਸ ਵਾ ਅਨੁਰੂਪੋਪਦੇਸਮਨ੍ਤਰੇਨ ਤਂ ਸਰੀਰਂ, ਬਨ੍ਧਂ ਵਾ ਅਲਙ੍ਕਤ੍ਤੁਂ ਤਿਲਕਤਾਡਙ੍ਕਾਦੀਹਿ, ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਵਾ ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ਇਚ੍ਛਤਿ ਚੇ, ਸੋ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਤਦੁਭਯਞ੍ਞੂਹਿ ਹਸ੍ਸਭਾਵਂ ਅਵਹਸਿਤਬ੍ਬਤਂ ਕਥਂ ਨ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣੇ, ਪਾਪੁਣਾਤ੍ਯੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਗੁਰੂਹਿ ਸਾਦਰਤੋ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਭਾਵੋ.

੧੨.

ਗਨ੍ਥੋਪਿ ਕਵਿਵਾਚਾਨ-ਮਲਙ੍ਕਾਰਪ੍ਪਕਾਸਕੋ;

ਯਾਤਿ ਤਬ੍ਬਚਨੀਯਤ੍ਤਂ, ਤਬ੍ਬੋਹਾਰੂਪਚਾਰਤੋ.

੧੨. ਨਨੁ ਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮਾ, ਅਤ੍ਥਗਮ੍ਮਾ ਚ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਤਿ ਗਨ੍ਥੋ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਨ੍ਥੋਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਵਿਵਾਚਾਨਂ ਕਵਿਪ੍ਪਯੋਗਾਨਂ ਸਮੁਦਾਯਰੂਪਾਨਂ, ਪਟਿਪਾਦਨੀਯਤਾਯ ਤਬ੍ਬਚਨੀਯਾਨਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਪ੍ਪਕਾਸਕੋ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਨਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਭਾਵਿਤੋ ਗਨ੍ਥੋਪਿ ਕਿਰਿਯਾਕਪ੍ਪਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਬ੍ਬਚਨੀਯਤ੍ਤਂ ਤੇਨ ਅਲਙ੍ਕਾਰਸਦ੍ਦੇਨ ਵਾਚ੍ਚਤਂ ਯਾਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ. ਕਿਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਬ੍ਬੋਹਾਰੂਪਚਾਰਤੋ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਕਤਵੋਹਾਰਸ੍ਸ ਅਲਙ੍ਕਾਰਸਦ੍ਦਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਮਣ੍ਡਨਵਿਸੇਸੇ ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਲਙ੍ਕਾਰਵੋਹਾਰਸ੍ਸ ਉਪਚਰਣਂ ਸੋਯਮਿਤ੍ਯਭੇਦੇਨ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਂ ਉਪਚਾਰੋ. ਕਸ੍ਮਾ? ਪਟਿਪਾਦਨੀਯਪਟਿਪਾਦਕਾਨਂ ਅਭੇਦਵਸੇਨ ਕਾਰਣੇ ਕਾਰੀਯਸ੍ਸ ਉਪਚਰਿਯਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੧੨. ਇਦਾਨਿ ¶ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਗਨ੍ਥੋ ਕਥਮਲਙ੍ਕਾਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਨ੍ਥੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਵਿਵਾਚਾਨਂ ਕਵੀਹਿ ਵੁਤ੍ਤਵਾਕ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ, ਉਪਚਾਰਤੋ ਤਪ੍ਪਟਿਪਾਦਨੀਯਅਤ੍ਥਸਙ੍ਖਾਤਾਨਞ੍ਚ ਕਵਿਪ੍ਪਯੋਗਾਨਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਪ੍ਪਕਾਸਕੋ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਪ੍ਪਕਾਸਕੋ ਗਨ੍ਥੋਅਪਿ ਕਿਰਿਯਾਕਪ੍ਪਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਬ੍ਬੋਹਾਰੂਪਚਾਰਤੋ ਤਸ੍ਸ ਅਲਙ੍ਕਾਰੋਤਿ ਕਤਵੋਹਾਰਸ੍ਸ ਅਲਙ੍ਕਾਰਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਕਾਰਣੇ ਕਾਰੀਯੂਪਚਾਰੇਨ ਤਬ੍ਬਚਨੀਯਤ੍ਤਂ ਤੇਨ ਅਲਙ੍ਕਾਰਸਦ੍ਦੇਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਯਾਤਿ. ਅਪਿਸਦ੍ਦੋ ਅਲਙ੍ਕਾਰਮਪੇਕ੍ਖਤਿ. ਅਲਙ੍ਕਾਰੇ ਪਕਾਸੇਤਿ, ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਨਂ ਵਾ ਪਕਾਸਕੋਤਿ ਚ, ਤੇਨ ਵਚਨੀਯੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਏਤ੍ਥ ਭਾਵੋਤਿ ਵਾਚ੍ਚਵਾਚਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਾਦਿਅਲਙ੍ਕਾਰਸ੍ਸ ਵੋਹਾਰੋਤਿ ਚ, ਤਬ੍ਬੋਹਾਰਸ੍ਸ ਅਲਙ੍ਕਾਰਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰੋਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਨ੍ਤਿ.

੧੩.

ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ, ਤਤ੍ਥ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਭੇਦਤੋ;

ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾ ਬਨ੍ਧਨਾਮਾਵ, ਤਂਸਜ੍ਜਿਤਤਦਾਵਲਿ.

੧੩. ਇਦਾਨਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਅਲਙ੍ਕਾਰਾਨਂ ਪਭੇਦਂ, ਤਪ੍ਪਸਙ੍ਕਞ੍ਚ ਤਂਬਨ੍ਧਸਰੀਰਞ੍ਚ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਏਕਤੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾ’’ਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰਿਯਾਕਪ੍ਪਸਙ੍ਖਾਤੇ ਗਨ੍ਥੇ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਬਨ੍ਧਾਲਙ੍ਕਾਰਾਧਿਕਾਰੇ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਕਥਂ? ਸਦ੍ਦਭੇਦਤੋ, ਅਤ੍ਥਭੇਦਤੋ ਚ, ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਾ ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਾਤਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੇਸਂ ਭੇਦੇਨ ਤੇ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾ, ਤੇ ਸਦ੍ਦਾ, ਅਤ੍ਥਾ ਚ. ‘‘ਬਨ੍ਧੋ’’ ਇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਾਮਂ ਯਸ੍ਸਾ ਆਵਲਿਯਾ ਸਾ ਬਨ੍ਧਨਾਮਾ ਏਵ. ਤਂਸਜ੍ਜਿਤਤਦਾਵਲਿ ਤੇਹਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਸਜ੍ਜਿਤਾ ਪਕਾਸਿਤਾ ਤਂਸਜ੍ਜਿਤਾ, ਤੇਸਂ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਨਂ ਆਵਲਿ ਸਮੁਦਾਯਾ, ਮਹਾਵਾਕ੍ਯਂ, ਅਨ੍ਤਰਵਾਕ੍ਯਂ ਵਾ. ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋ ਬਨ੍ਧੋ ਮਹਾਵਾਕ੍ਯਂ, ਮੁਤ੍ਤਕਾਦਯੋਵਯਵਾ ਅਨ੍ਤਰਵਾਕ੍ਯਾਨਿ, ਤਂਸਜ੍ਜਿਤਤਦਾਵਲਿਕਂ ਪਸਿਦ੍ਧਭਾਵੇਨ ਅਨੁਵਦਿਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਾ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾ ਵਿਧੀਯਨ੍ਤੇ.

੧੩. ਇਦਾਨਿ ¶ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਅਲਙ੍ਕਾਰਾਨਂ ਅਵੁਤ੍ਤਭੇਦਞ੍ਚ ਤਦਾਧਾਰਾਧਿਕਤਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਬਨ੍ਧਸਰੀਰਞ੍ਚ ਏਕਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰਿਯਾਕਪ੍ਪਸਙ੍ਖਾਤੇ ਅਲਙ੍ਕਾਰਗਨ੍ਥੇ, ਨੋ ਚੇ, ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਧਿਕਾਰੇ ਵਾ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ ਵਕ੍ਖਮਾਨਾਲਙ੍ਕਾਰਾ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਭੇਦਤੋ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਭੇਦੇਨ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇਸਂ ਭੇਦੇਨ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ ਭਿਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾ ਬਨ੍ਧਨਾਮਾਵ. ਤਂਸਜ੍ਜਿਤਤਦਾਵਲਿ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਅਲਙ੍ਕਤਾ, ਤੇਸਂ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਨਂ ਮਹਾਕਬ੍ਬਾਦਿਸਮੁਦਾਯਰੂਪਾ ਪਟਿਪਾਟਿਬਨ੍ਧੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ‘‘ਬਨ੍ਧੋ’’ ਇਤਿ ਨਾਮਂ ਯਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਸਜ੍ਜਿਤਾਤਿ ਚ, ਤੇਸਂ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਨਂ ਆਵਲੀਤਿ ਚ ਸਮਾਸੋ.

੧੪.

ਗੁਣਾਲਙ੍ਕਾਰਸਂਯੁਤ੍ਤਾ, ਅਪਿ ਦੋਸਲਵਙ੍ਕਿਤਾ;

ਪਸਂਸਿਯਾ ਨ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ, ਸਾ ਕਞ੍ਞਾ ਵਿਯ ਤਾਦਿਸੀ.

੧੪. ਏਵਂ ਗੁਣੇਨ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਸਜ੍ਜਿਤਾਪਿ ਸਾ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਵਲਿ ਅਪ੍ਪਕੇਨਪਿ ਦੋਸੇਨ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਸਤੀ ਅਸਮ੍ਫੁਸਿਤਬ੍ਬਾਵ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਸਿਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਗੁਣ’’ ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਾਖ੍ਯੇਨ ਗੁਣੇਨ, ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਚ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾਪਿ ਵਿਸੇਸੇਨ ਸਜ੍ਜਿਤਾਪਿ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਵਲਿ ਦੋਸਲਵੇਨ ਦੋਸਲੇਸੇਨਾਪਿ ਅਙ੍ਕਿਤਾ ਅਭਿਲਞ੍ਛਿਤਾ ਸਤੀ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਗੁਣਦੋਸਵਿਭਾਗਵਿਦੂਹਿ ਪਣ੍ਡਿਤਪੁਰਿਸੇਹਿ ਨ ਪਸਂਸਿਯਾ ਨੇਵ ਪਸਂਸਿਤਬ੍ਬਾ. ਕਾਵਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਞ੍ਞਾ ਵਿਯਤਾਦਿਸੀ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਹਿ ਕਞ੍ਞਾ ਦਸਵਸ੍ਸਿਕਾ ਸਨ੍ਨਦ੍ਧਯੋਬ੍ਬਨਾਭਿਮੁਖਭਾਵੇਨ ਜਨਨਯਨਮਨੋਵਿਲੁਬ੍ਭਿਨੀਗੁਣੇਨ, ਆਭਰਣਵਿਸੇਸੇਨ ਚਾਲਙ੍ਕਤਾ ਕੇਨਚਿ ਕੁਟ੍ਠਦੋਸਲੇਸੇਨ ਅਙ੍ਕਿਤਾ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਅਸਮ੍ਫੁਸਨੀਯਾ ਸਿਯਾ, ਪਗੇਵਾਪਰਾ, ਏਵਮੇਵ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਵਲਿਪਿ ਅਪ੍ਪਕੇਨਪਿ ਸਦ੍ਦਰੂਪੇਨ, ਅਤ੍ਥਲਕ੍ਖਣੇਨ ਚ ਦੋਸੇਨ ਕੁਟ੍ਠਕਪ੍ਪੇਨ ਵਜ੍ਜਨੀਯਾ ਏਵ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ, ਪਗੇਵ ਬਹੁਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੧੪. ਏਵਂ ¶ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਨਂ ਗੁਣੀਭੂਤੇਹਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਸਜ੍ਜਿਤਾ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਵਲਿ ਕੇਨਚਿ ਪਦਾਦਿਦੋਸੇਨ ਅਭਿਲਕ੍ਖਿਤਾ ਚੇ, ਅਪ੍ਪਸਤ੍ਥਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਗੁਣਾਲਙ੍ਕਾਰਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਮਾਹ. ਗੁਣਾਲਙ੍ਕਾਰਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਅਪਿ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਸਙ੍ਖਾਤਗੁਣੇਨ, ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਚ ਵਿਸੇਸੇਨ ਯੁਤ੍ਤਾਪਿ ਸਾ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਵਲਿ ਦੋਸਲਵਙ੍ਕਿਤਾ ਪਦਦੋਸਾਦਿਨਾ ਅਣੁਮਤ੍ਤੇਨਪਿ ਦੋਸੇਨ ਅਙ੍ਕਿਤਾ ਯੁਤ੍ਤਾ ਸਹਿਤਾ ਤਾਦਿਸੀ ਗੁਣਾਲਙ੍ਕਾਰਸਂਯੁਤ੍ਤਾਪਿ ਦੋਸਲਵਙ੍ਕਿਤਾ ਕਞ੍ਞਾ ਵਿਯ ਦਸਵਸ੍ਸਿਕਾ ਯੋਬ੍ਬਨਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਵਨਿਤਾਵ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਗੁਣਦੋਸਪਰਿਕ੍ਖਕੇਹਿ ਨ ਪਸਂਸਿਯਾ ਨ ਪਸਂਸਿਤਬ੍ਬਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਦਸਵਸ੍ਸਿਕਾ ਇਤ੍ਥੀ ਪਿਯਸਭਾਵਸਣ੍ਠਿਤਾ ਮਨੁਞ੍ਞੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ, ਸੋਭਨਾਨੁਰੂਪਗੀਵੇਯ੍ਯਾਦਿਆਭਰਣਵਿਸੇਸੇਹਿ ਯੁਤ੍ਤਾਪਿ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨੇਨ ਕੇਨਚਿ ਸੇਤਕੁਟ੍ਠਲਵੇਨ ਯੁਤ੍ਤਾ ਸਮਾਨਾ ਗੁਣਦੋਸਪਰਿਕ੍ਖਕੇਹਿ ਦਸ੍ਸਨੀਯਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾਪਿ ਬਨ੍ਧਪਦ੍ਧਤਿ ਕੁਟ੍ਠਤੁਲ੍ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਪਦਾਦਿਦੋਸੇਨ ਯੁਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਅਸ੍ਸਾਦਨੀਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਦੋਸਾਨਂ ਲਵੋ, ਤੇਨ ਅਙ੍ਕਿਤਾਤਿ ਚ, ਸਾ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਤਾਦੀਸੀਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੫.

ਤੇਨ ਦੋਸਨਿਰਾਸੋਵ, ਮਹੁਸ੍ਸਾਹੇਨ ਸਾਧਿਯੋ;

ਨਿਦ੍ਦੋਸਾ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਾ’ਯਂ, ਸਗੁਣਾ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ ਕਿਂ.

੧੫. ਯਤੋ ਏਵਂ, ਤੇਨ ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਰਣਾ ਮਹੁਸ੍ਸਾਹੇਨ ਮਹਤਾ ਵਾਯਾਮੇਨ ਦੋਸਾਨਂ ਪਦਦੋਸਾਦੀਨਮਨਤ੍ਥਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਰਾਸੋਵ ਸਤ੍ਥਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਤ੍ਥਪ੍ਪਭਾਵਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋਯੇਵ ਸਾਧਿਯੋ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬੋ, ‘‘ਵਿਞ੍ਞੂਹੀ’’ਤਿ ਸੇਸੋ. ਏਵਂ ਦੋਸਨਿਰਾਸੇ ਕੋ ਗੁਣੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਚੇ. ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਨਿਦ੍ਦੋਸਾ ਦੋਸੇਹਿ ਨਿਗ੍ਗਤਾ ਸਾਯਂ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਵਲਿ ਸਗੁਣਾ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਸਹਿਤਾ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ ਕਿਂ, ਭਵਤ੍ਯੇਵ, ਗੁਣਰਹਿਤਂ ਤਂਅਲਙ੍ਕਤਮਨੁਪਾਦੇਯ੍ਯਂ ਸਿਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੧੫. ਤੇਨ ¶ ਯਤੋ ਦੋਸਯੁਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਅਨੁਪਾਦੇਯ੍ਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਹੁਸ੍ਸਾਹੇਨ ਅਧਿਕਵਾਯਾਮੇਨ ਦੋਸਨਿਰਾਸੋਵ ਪਦਦੋਸਾਦੀਨਂ ਨਿਰਾਕਰਣਮੇਵ ਸਾਧਿਯੋ ਅਨੇਕਸਤ੍ਥਵਿਸਯਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬੋ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਨਿਦ੍ਦੋਸਾ ਦੋਸਰਹਿਤਾ ਸਾ ਅਯਂ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਵਲਿ ਸਗੁਣਾ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਯੁਤ੍ਤਾ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ ਕਿਂ, ਗੁਣਯੁਤ੍ਤਾ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਦੋਸਾਨਂ ਨਿਰਾਸੋਤਿ ਚ, ਨਤ੍ਥਿ ਦੋਸਾ ਏਤਿਸ੍ਸਾ, ਨਿਗ੍ਗਤਾ ਦੋਸੇਹਿ ਵਾਤਿ ਚ, ਸਹ ਗੁਣੇਹਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੬.

ਸਾ’ਲਙ੍ਕਾਰਵਿਯੁਤ੍ਤਾਪਿ, ਗੁਣਯੁਤ੍ਤਾ ਮਨੋਹਰਾ;

ਨਿਦ੍ਦੋਸਾ ਦੋਸਰਹਿਤਾ, ਗੁਣਯੁਤ੍ਤਾ ਵਧੂ ਵਿਯ.

੧੬. ਕਿਂਕਾਰਣਮੇਵਂਭੂਤੋ ਦੋਸਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਗੁਣਾਦਾਨੇਨ ਬਨ੍ਧੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਾ’ਲਙ੍ਕਾਰੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਾ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਵਲਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਵਿਯੁਤ੍ਤਾਪਿ ਸਤੀ ਨਿਦ੍ਦੋਸਾ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਦੋਸੇਹਿ ਨਿਗ੍ਗਤਾ ਗੁਣੇਹਿ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਜਨਾਨਮਾਨਨ੍ਦਸਨ੍ਦੋਹਾਭਿਸਨ੍ਦਨੇਕਹੇਤੁਤਾਯ ਮਨੋ ਹਰਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਿਕਮਾਕਡ੍ਢਤੀਤਿ ਮਨੋਹਰਾ ਹੋਤੀਤਿ. ਤਤ੍ਥੋਦਾਹਰਣਮਾਹ ‘‘ਦੋਸਰਹਿਤਾ ਗੁਣਯੁਤ੍ਤਾ ਵਧੂ ਵਿਯਾ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿਪਿ ਦੋਸੇਨ ਵਿਰਹਿਤਾ ਵਧੂ ਮਨਾਪਚਾਰਿਤਾਦੀਹਿ ਗੁਣਵਿਸੇਸੇਹਿ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਸਤੀ ਕੇਨਚਿ ਆਭਰਣੇਨ ਅਮਣ੍ਡਿਤਾ ਅਪਸਾਧਿਤਾਪਿ ਕਿਨ੍ਨਾਮ ਮਧੁਰਾ ਕਵੀਨਂ ਪਸਾਧਨਂ ਕਿਨ੍ਨਾਮ ਮਨੋਹਰਾ ਹੋਤਿ, ਏਵਮਯਂ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਵਲਿਪਿ ਮਨੋਹਰਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੬. ਇਦਾਨਿ ਦੋਸਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਗੁਣਾਦਾਨੇ ਪਯੋਜਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਸਾ’ਲਙ੍ਕਾਰਵਿਯੁਤ੍ਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਸਾ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਵਲਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਵਿਯੁਤ੍ਤਾ ਸਤੀਪਿ ਨਿਦ੍ਦੋਸਾ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਦੋਸਰਹਿਤਾ ਗੁਣਯੁਤ੍ਤਾ ਤਤੋਯੇਵ ਗੁਣੀਭੂਤਾ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਯੁਤ੍ਤਾ ਦੋਸਰਹਿਤਾ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਦੁਸ੍ਸਣ੍ਠਾਨਾਦਿਦੋਸੇਹਿ ¶ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਗੁਣਯੁਤ੍ਤਾ ਹਦਯਙ੍ਗਮਗੁਣਯੁਤ੍ਤਾ ਵਧੂ ਵਿਯ ਅਙ੍ਗਨਾ ਵਿਯ ਮਨੋਹਰਾ ਸਾਧੁਜਨੇ ਆਰਾਧੇਤਿ.

੧੭.

ਪਦੇ ਵਾਕ੍ਯੇ ਤਦਤ੍ਥੇ ਚ, ਦੋਸਾ ਯੇ ਵਿਵਿਧਾ ਮਤਾ;

ਸੋਦਾਹਰਣਮੇਤੇਸਂ, ਲਕ੍ਖਣਂ ਕਥਯਾਮ੍ਯ’ਹਂ.

੧੭. ਯਤੋ ਏਵਂ ਗੁਣਾਲਙ੍ਕਾਰਸਂਯੁਤ੍ਤਾਯਪਿ ਦੋਸਲਵਙ੍ਕਿਤਾਯ ਵਿਞ੍ਞੂਨਮਨਾਦਰਣੀਯਤਾ, ਅਲਙ੍ਕਾਰਵਿਯੁਤ੍ਤਾਪਿ ਦੋਸਾਭਾਵੇਨ ਗੁਣਯੁਤ੍ਤਾਯ ਮਨੋਹਰਤਾ, ਏਵਮਨਤ੍ਥਾਵਹਸ੍ਸਾਪਿ ਦੋਸਸ੍ਸ ਪਰਿਹਰਿਤਬ੍ਬਤਾ ਸਤ੍ਥਦਿਟ੍ਠਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਦੋਸੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਪਦੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਤੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਵਾਕ੍ਯਾਨਂ ਅਤ੍ਥੋ ਤਦਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ. ਉਦਾਹਰੀਯਤਿ ਲਕ੍ਖ੍ਯਭਾਵੇਨਾਤਿ ਉਦਾਹਰਣਂ, ਸਹ ਉਦਾਹਰਣੇਹੀਤਿ ਸੋਦਾਹਰਣਂ. ਲਕ੍ਖਿਯਤਿ ਲਕ੍ਖਿਯਮਨੇਨਾਤਿ ਲਕ੍ਖਣਂ.

੧੭. ਏਵਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਯੁਤ੍ਤਾਪਿ ਅਪ੍ਪਕੇਨ ਦੋਸੇਨ ਯੁਤ੍ਤਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਅਨੁਪਾਦੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ, ਅਲਙ੍ਕਾਰਅਲਙ੍ਕਰਣੇ ਅਸਤਿਪਿ ਦੋਸਰਹਿਤੇ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਉਪਾਦੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਚ ਮੁਖ੍ਯਸ੍ਸ ਦੋਸਪਰਿਹਾਰਸ੍ਸ ਅਵਸ੍ਸਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਇਦਾਨਿ ਅਧਿਗਤਦੋਸੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਪਦੇ ਵਾਕ੍ਯੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਪਦੇ ਨਾਮਾਦਿਚਤੁਬ੍ਬਿਧਪਦੇ ਚ, ਵਾਕ੍ਯੇ ‘‘ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਾਨਂ ਚਯੋ ਵਾਕ੍ਯਂ ਸਕਾਰਕਕਿਰਿਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੇ ਵਾਕ੍ਯੇ ਚ, ਤਦਤ੍ਥੇ ਚ ਤੇਸਂ ਪਦਵਾਕ੍ਯਾਨਂ ਅਤ੍ਥੇ ਚ ਵਿਵਿਧਾ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਾ ਯੇ ਦੋਸਾ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਦੋਸਭਾਵੇਨ ਮਤਾ ਞੇਯ੍ਯਾ, ਏਤੇਸਂ ਪਦਾਦਿਦੋਸਾਨਂ ਸੋਦਾਹਰਣਂ ਉਦਾਹਰਣਸਹਿਤਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਅਹਂ ਕਥਯਾਮਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ–

‘‘ਪਦਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਾਮਾਖ੍ਯਾਤੋਪਸਗ੍ਗਿਕਂ;

ਨਿਪਾਤਕਞ੍ਚ ਤਞ੍ਞੂਹਿ, ਅਸ੍ਸੋ ਖਲ੍ਵਾਭਿਧਾਵਤੀ’’ਤਿ [ਰੂਪਭਿਦ੍ਧਿਟੀਕਾਯਂ ਨਾਮਕਣ੍ਡੇ].

ਵੁਤ੍ਤਨਿਯਾਮੇਨ ਪਦਂ ਤਾਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਉਦਾਹਰੀਯਨ੍ਤਿ ਲਕ੍ਖਿਯਭਾਵੇਨਾਤਿ ਉਦਾਹਰਣਾਨੀਤਿ ਚ, ਸਹ ਉਦਾਹਰਣੇਨਾਤਿ ਸੋਦਾਹਰਣਨ੍ਤਿ ¶ ਚ, ਲਕ੍ਖੀਯਤਿ ਲਕ੍ਖਿਯਮਨੇਨਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਪਦਦੋਸਉਦ੍ਦੇਸ

੧੮.

ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਾਝਤ੍ਥ-ਕਿਲਿਟ੍ਠਾਨਿ ਵਿਰੋਧਿ ਚ;

ਨੇਯ੍ਯਂ ਵਿਸੇਸਨਾਪੇਕ੍ਖਂ, ਹੀਨਤ੍ਥਕਮਨਤ੍ਥਕਂ.

ਵਾਕ੍ਯਦੋਸਉਦ੍ਦੇਸ

੧੯.

ਦੋਸਾ ਪਦਾਨ, ਵਾਕ੍ਯਾਨ-ਮੇਕਤ੍ਥਂ ਭਗ੍ਗਰੀਤਿਕਂ;

ਤਥਾ ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਗਾਮ੍ਮਾਨਿ, ਯਤਿਹੀਨਂ ਕਮਚ੍ਚੁਤਂ;

ਅਤਿਵੁਤ੍ਤਮਪੇਤਤ੍ਥਂ, ਸਬਨ੍ਧਫਰੁਸਂ ਤਥਾ

ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਦੋਸਉਦ੍ਦੇਸ

੨੦.

ਅਪਕ੍ਕਮੋ’ਚਿਤ੍ਯਹੀਨਂ, ਭਗ੍ਗਰੀਤਿ ਸਸਂਸਯਂ;

ਗਾਮ੍ਮਂ ਦੁਟ੍ਠਾਲਙ੍ਕਤੀਤਿ, ਦੋਸਾ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਨਿਸ੍ਸਿਤਾ.

ਪਦਦੋਸਾਦਿਉਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮-੧੯-੨੦. ਇਦਾਨਿ ਯਥਾਪਟਿਞ੍ਞਾਤੇ ਦੋਸੇ ਉਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰ’’ ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਂ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਂ. ਕਿਂ ਤਂ? ਪਦਂ. ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ ਯਥਾਯੋਗਂ. ਅਧਿਕੋ ਅਤ੍ਥੋ ਵਿਸੇਸ੍ਯਸ੍ਸ ਯੇਨ ਤਂ ਅਧ੍ਯਤ੍ਥਂ. ਨੀਯਤਿ ਅਵੁਤ੍ਤੋ ਹੇਤੁ ਏਤ੍ਥ ਆਨੀਯਤੀਤਿ ਨੇਯ੍ਯਂ. ਦੋਸਾ ਪਦਾਨਨ੍ਤਿ ਯੇਹਿ ਦੋਸੇਹਿ ਪਦਾਨਿ ਦੁਟ੍ਠਾਨਿ, ਤੇ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਤਾਦਯੋ ਪਦਾਨਂ ਦੋਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ ਯਥਾਯੋਗਂ. ਵਾਕ੍ਯਾਨਂ ਦੋਸਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਭਗ੍ਗਾ ਰੀਤਿ ਕਮੋ ਯਸ੍ਮਿਂ ਤਂ ਭਗ੍ਗਰੀਤਿਕਂ, ਵਾਕ੍ਯਂ. ਅਪਕ੍ਕਮਤਾਦਯੋ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਦੋਸਾ, ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਾਨਂ ਦੋਸਤੋ. ਵਾਕ੍ਯਂ ਦੁਟ੍ਠਂ ਸਿਯਾਤਿ ਵਾਕ੍ਯਮੇਵ ਵਿਸੇਸ੍ਯਤੇ. ਤੇਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ.

੧੮-੧੯-੨੦. ਇਦਾਨਿ ਕਥੇਤਬ੍ਬਭਾਵੇਨ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤੇ ਦੋਸੇ ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਿਰੁਦ੍ਧ…ਪੇ… ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਵੀਹਿ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਤੋ ¶ ਵਿਰੁਦ੍ਧੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸਾਤਿ ਤਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਂ ਨਾਮ. ਵਿਸੇਸ੍ਯਸ੍ਸ ਅਧਿਕਤ੍ਥਭਾਵਕਰਣਤੋ ਅਝਤ੍ਥਂ ਨਾਮ. ਕਵੀਹਿ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਸ੍ਸਾਵੀਕਰਣੇ ਅਵਿਸਦਤ੍ਤਾ ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਨਾਮ. ਦੇਸਕਾਲਕਲਾਦੀਨਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵਿਰੋਧਿ ਨਾਮ. ਅਞ੍ਞਮਾਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਨੇਯ੍ਯਂ ਨਾਮ. ਵਿਸੇਸਨਂ ਪਤ੍ਵਾਵ ਸਾਤ੍ਥਕਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵਿਸੇਸਨਾਪੇਕ੍ਖਂ ਨਾਮ. ਵਿਸੇਸ੍ਯਸ੍ਸ ਹੀਨਤਾਪਾਦਨਤੋ ਹੀਨਤ੍ਥਕਂ ਨਾਮ. ਅਤ੍ਥਰਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਨਤ੍ਥਕਂ ਨਾਮਾਤਿ ਇਮੇ ਅਟ੍ਠ ਪਦਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਪਦਦੋਸਾ ਨਾਮ.

ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਸ੍ਸੇਵ ਪੁਨ ਵਚਨਤੋ ਏਕਤ੍ਥਂ ਨਾਮ. ਭਿਨ੍ਨਕ੍ਕਮਤ੍ਤਾ ਭਗ੍ਗਰੀਤਿਕਂ ਨਾਮ. ਤਥਾ ਸਮ੍ਮੋਹਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਂ ਨਾਮ. ਵਿਸਿਟ੍ਠਵਚਨਵਿਰਹਤੋ ਗਾਮ੍ਮਂ ਨਾਮ. ਯਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਵਿਰਹਤੋ ਯਤਿਹੀਨਂ ਨਾਮ. ਪਦਤ੍ਥਕ੍ਕਮਤੋ ਚੁਤਤ੍ਤਾ ਕਮਚ੍ਚੁਤਂ ਨਾਮ. ਲੋਕਿਯਂ ਵੋਹਾਰਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਤਿਵੁਤ੍ਤਂ ਨਾਮ. ਸਮੁਦਾਯਤ੍ਥਤੋ ਅਪਗਤਤ੍ਤਾ ਅਪੇਤਤ੍ਥਂ ਨਾਮ. ਬਨ੍ਧਫਰੁਸਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਬਨ੍ਧਫਰੁਸਂ ਨਾਮ, ਤੇਨ ਸਹਿਤਂ ਸਬਨ੍ਧਫਰੁਸਨ੍ਤਿ ਇਮੇ ਨਵ ਵਾਕ੍ਯਾਨਂ ਤਥਾ ਦੋਸਾ ਨਾਮ. ਏਤ੍ਥ ਤਥਾਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਦੋਸਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ.

ਅਪਗਤਕ੍ਕਮਤ੍ਤਾ ਅਪਕ੍ਕਮਂ ਨਾਮ. ਉਚਿਤਭਾਵਸ੍ਸ ਪਰਿਹੀਨਤ੍ਤਾ ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨਂ ਨਾਮ. ਭਿਨ੍ਨਵਿਭਤ੍ਤਿਕ੍ਕਮਤ੍ਤਾ ਭਗ੍ਗਰੀਤਿ ਨਾਮ. ਸਂਸਯਜਨਨਤੋ ਸਸਂਸਯਂ ਨਾਮ. ਦੁਪ੍ਪਤੀਤਿਕਰਤ੍ਤਾ ਗਾਮ੍ਮਂ ਨਾਮ. ਦੂਸਿਤਾਲਙ੍ਕਾਰਤ੍ਤਾ ਦੁਟ੍ਠਾਲਙ੍ਕਤਿ ਨਾਮਾਤਿਮੇ ਛ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਦੋਸਾ ਨਾਮ.

ਅਞ੍ਞੋ ਅਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰੋ. ਵਿਰੁਦ੍ਧੋ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰੋ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਦੋਸਪਕਾਸਕਪਦਮ੍ਪਿ ਦੋਸਤੋ ਅਬ੍ਯਤਿਰਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਦੋਸੋ ਨਾਮ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਸਮਾਸੇਨ ਪਦਸ੍ਸ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਨਪੁਂਸਕਂ ਹੋਤਿ. ਏਸੇਵਨਯੋ ਇਤੋ ਪਰੇਸੁਪਿ. ਵਿਸੇਸ੍ਯਸ੍ਸ ਅਧਿਕੋ ਅਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸ ਤਂ, ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਵਿਯ ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ. ਯਥਾ ਹਿ ਮਲਗ੍ਗਹਿਤੋ ਆਦਾਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਲਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ¶ ਮੁਖਾਦੀਨਂ ਪਕਾਸਨੇ ਅਵਿਸਦੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਮਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨੇ ਅਸਮਤ੍ਥਂ ਪਦਂ ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਨਾਮ. ਵਿਰੋਧੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਰੋਧਿ. ਨੀਯਤਿ ਅਵੁਤ੍ਤੋ ਹੇਤੁ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਨੇਯ੍ਯਂ. ਵਿਸੇਸਨੇ ਅਪੇਕ੍ਖਾ ਯਸ੍ਸ ਤਂ. ਹੀਨੋ ਵਿਸੇਸ੍ਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਯੇਨ ਤਂ. ਨਤ੍ਥਿ ਅਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸ ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਪਦਦੋਸਾਨਂ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤੇਪਿ ਵਿਕਪ੍ਪਨਾਭੇਦਤੋ ‘‘ਪਦਾਨਂ ਦੋਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਯਥਾ ‘‘ਸਿਲਾਪੁਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਸਰੀਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਾਕ੍ਯਾਨਂ ਦੋਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਏਕੋ ਅਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸ ਤਂ. ਭਗ੍ਗਾਰੀਤਿ ਕਮੋ ਯਸ੍ਸ ਤਂ. ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਆਕਿਣ੍ਣਂ ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਂ. ਗਾਮੇ ਭਵੋ ਗਾਮ੍ਮੋ, ਅਬ੍ਯਤ੍ਤਾਨਂ ਵੋਹਾਰੋ. ਤਪ੍ਪਕਾਸਕਪਦਮ੍ਪਿ ਉਪਚਾਰਤੋ ਗਾਮ੍ਮਂ ਨਾਮ. ਯਤਿ ਹੀਨਾ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਯਤਿਹੀਨਂ. ਕਮਤੋ ਚੁਤਂ ਕਮਚ੍ਚੁਤਂ. ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਤਿਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਪੇਤਂ ਅਪੇਤਤ੍ਥਂ. ਬਨ੍ਧੇ ਫਰੁਸਂ ਫਰੁਸਤਾ ਯਤ੍ਥ ਤਂ. ਅਪਗਤੋ ਕਮੋ ਯਸ੍ਮਾ ਤਂ. ਓਚਿਤ੍ਯਂ ਹੀਨਂ ਯਤ੍ਥ ਤਂ. ਭਗ੍ਗਾ ਰੀਤਿ ਯਤ੍ਥ ਤਂ. ਸਹ ਸਂਸਯੇਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਤਂ. ਗਾਮ੍ਮਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਦੁਟ੍ਠਾ ਦੂਸਿਤਾ ਅਲਙ੍ਕਤਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰੋ ਯਤ੍ਥ ਤਂ. ਵਾਕ੍ਯਾਨਂ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਨਿਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਏਤ੍ਥ ਅਨਤ੍ਥਕਾਪੇਤਤ੍ਥਦੋਸਦ੍ਵਯਂ ਪਦਵਾਕ੍ਯਤੋ ਭਿਨ੍ਨਂ, ਅਞ੍ਞਂ ਭਗ੍ਗਰੀਤਿਦੋਸਦ੍ਵਯਂ, ਗਾਮ੍ਮਦ੍ਵਯਂ, ਕਮਚ੍ਚੁਤਅਪਕ੍ਕਮਦ੍ਵਯਞ੍ਚ ਵਾਕ੍ਯਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਤੋ ਭਿਨ੍ਨਂ.

ਪਦਦੋਸਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧.

ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਂ ਤਞ੍ਹਿ, ਯਸ੍ਸ’ਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ;

ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੇ ਯਥਾ ਮੇਘੋ, ਵਿਸਦੋ ਸੁਖਯੇ ਜਨਂ.

੨੧. ਅਥੋਦ੍ਦੇਸਕ੍ਕਮੇਨ ਪਦਾਦਿਦੋਸੇ ਉਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਵਿਰੁਦ੍ਧਿ’’ ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਕਾਰਣਾ, ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਂ ਵਾ ਹਿਸਦ੍ਦੋ. ਯਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤੋ ਅਪਰੋ ਅਤ੍ਥੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੇ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤੇ ਅਤ੍ਥੇ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਅਨੁਵਦਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਾ ¶ ਤਂ ‘‘ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਧੀਯਤੇ. ‘‘ਯਥੇ’’ਤ੍ਯੁਦਾਹਰਤਿ. ਯਥਾ ਇਦਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਂ, ਤਥਾ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਤਾਦਿਸਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਨ ਤ੍ਵਿਦਮੇਵੇਤਿ ਯਥਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ. ਮੇਘੋ ਵਿਸਦੋ ਸੁਖਯੇ ਜਨਨ੍ਤਿ. ਵਿਸਂ ਉਦਕਂ, ਤਂ ਦਦਾਤੀਤਿ ਵਿਸਦੋ ਮੇਘੋ ਵਾਰਿਵਹੋ ਜਨਂ ਲੋਕਂ ਸੁਖਯੇ ਸੁਖਯਤੀਤਿ ਕਵਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥੋ. ਵਿਸਸਦ੍ਦੋ ਗਰਲ਼ਸ੍ਸ ਚ ਵਾਚਕੋ ਸਿਯਾਤਿ ਗਰਲ਼ਦੋ ਮੇਘੋ ਮਾਰਯਤਿ, ਨ ਪਨ ਸੁਖਯਤੀਤਿ ‘‘ਵਿਸਦੋ’’ਤਿ ਵਿਸੇਸਨਪਦਸ੍ਸ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤਾ.

੨੧. ਇਦਾਨਿ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਾਦੀਨਂ ਸਲਕ੍ਖਣਲਕ੍ਖਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਿਰੁਦ੍ਧਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਮਾਹ. ਯਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਕਵਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ਅਤ੍ਥੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੇ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥੇ ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਪਦਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਂ ਨਾਮ. ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਂ ਵਾ ਹਿਸਦ੍ਦੋ. ਤਥਾ ਹੇਸ ਅਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਂ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੇ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਕਾਸਿਤਤ੍ਥਵਿਸਯੇ ਵਤ੍ਤਤਿ. ‘‘ਤਂ ਹੀ’’ਤਿ ਯੋਜਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੇ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਲਕ੍ਖਣਂ ਪਸਿਦ੍ਧਭਾਵੇਨ ਅਨੁਵਦਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਅਨੁਵਦਿਤਬ੍ਬਅਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਂ ਵਿਧੀਯਤੇ, ਯਥਾ ‘‘ਯੋ ਕੁਣ੍ਡਲੀ, ਸੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਉਪਰਿ ਪਸਿਦ੍ਧਾਨੁਵਾਦੇਨ ਅਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਵਿਧਾਨਮੇਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ‘‘ਯਥਾ…ਪੇ… ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ ਉਦਾਹਰਣਂ ਲਕ੍ਖਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਥਾ ‘‘ਮੇਘੋ ਵਿਸਦੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਉਦਾਹਰਣਂ, ਏਵਮੀਦਿਸਮਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਇਮਸ੍ਸੁਦਾਹਰਣਂ, ਨ ਕੇਵਲਂ ‘‘ਮੇਘੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿਮੇਵ ਭਵਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਸਦ੍ਦੋ ਚੇਤ੍ਥ ਇਵਸਦ੍ਦਪਰਿਯਾਯਤ੍ਥੇਪਿ ਉਦਾਹਰਣਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਉਪਰਿਪ੍ਯੇਵਂ. ਮੇਘੋ ਅਮ੍ਬੁਧਰੋ ਵਿਸਦੋ ਵਿਸਸਙ੍ਖਾਤਂ ਜਲਂ ਦਦਨ੍ਤੋ ਜਨਂ ਸੁਖਯੇ ਸੁਖਯਤੀਤਿ ਕਵੀਹਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਥ ਵਿਸਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਗਰਲ਼ਸਙ੍ਖਾਤਸਪ੍ਪਵਿਸਵਾਚਕਤ੍ਤਾ, ‘‘ਵਿਸਂ ਦਦਾਤੀਤਿ ਵਿਸਦੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਸਸ੍ਸ ਉਦਕਵਿਸਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾ ਵਿਸਦਾਯਕੋ ਮੇਘੋ ਨਾਸੇਤਿਯੇਵ, ਨ ਸੁਖਯਤੀਤਿ ਕਵਿਨਾ ¶ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਸ੍ਸ ਸੁਖਕਾਰਣਸ੍ਸ ਮੇਘਵਿਸੇਸਨਵਿਸਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਿਰੁਦ੍ਧਅਞ੍ਞਤ੍ਥਤਾਤਿ ਵਿਸਪਦਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਦੋਸੇਨ ਦੁਟ੍ਠਨ੍ਤਿ.

੨੨.

ਵਿਸੇਸ੍ਯਮਧਿਕਂ ਯੇਨਾ’-

ਧ੍ਯਤ੍ਥਮੇਤਂ ਭਵੇ ਯਥਾ;

ਓਭਾਸਿਤਾਸੇਸਦਿਸੋ,

ਖਜ੍ਜੋਤੋ’ਯਂ ਵਿਰਾਜਤੇ.

੨੨. ਯੇਨ ਪਦੇਨ ਵਿਸੇਸ੍ਯਂ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਂ ਅਪਰਂ ਪਦਂ ਅਤ੍ਥਵਸੇਨ ਅਧਿਕਂ ਭਵਤੀਤ੍ਯਨੁਵਦਿਤ੍ਵਾ ਏਤਂ ਅਝਤ੍ਥਂ ਭਵੇਤਿ ਵਿਧੀਯਤੇ. ‘‘ਯਥੇ’’ਤ੍ਯੁਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਓਭਾਸਿਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ. ਓਭਾਸਿਤਾ ਦੀਪਿਤਾ ਅਸੇਸਾ ਨਿਖਿਲਾ ਦਿਸਾਯੇਨ ਸੋਯਂ ਖਜ੍ਜੋਤੋ ਵਿਰਾਜਤੇ ਦਿਪ੍ਪਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਖਜ੍ਜੋਤਸ੍ਸਾਖਿਲਦਿਸਾਭਾਗਾਵਭਾਸਨਮਤਿਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਕਤ੍ਥਂ.

੨੨. ਯੇਨ ਵਿਸੇਸਨਪਦੇਨ ਵਿਸੇਸ੍ਯਂ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਂ ਪਦਂ ਅਤ੍ਥਵਸੇਨ ਅਧਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਏਤਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੋਪੇਤਂ ਪਦਂ ਅਝਤ੍ਥਂ ਭਵੇ ਅਝਤ੍ਥਂ ਨਾਮ ਪਦਦੋਸੋ ਭਵੇ. ਯਥਾ ਤਸ੍ਸੁਦਾਹਰਣਮੇਵਂ. ਓਭਾਸਿਤਾਸੇਸਦਿਸੋ ਜੋਤਿਤਸਬ੍ਬਦਿਸੋ ਅਯਂ ਖਜ੍ਜੋਤੋ ਅਯਂ ਜੋਤਿਰਿਙ੍ਗਣੋ ਵਿਰਾਜਤੇ ਦਿਪ੍ਪਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸ੍ਯਸ੍ਸ ਖਜ੍ਜੋਤਸ੍ਸ ਸਕਲਦਿਸੋਭਾਸਨਸ੍ਸ ਅਝਤ੍ਥਤ੍ਤਾ [ਅਤ੍ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ (ਕ.)] ‘‘ਓਭਾਸਿਤਾਸੇਸਦਿਸੋ’’ਤਿ ਵਿਸੇਸਨਪਦਂ ਅਝਤ੍ਥਪਦਦੋਸੋ ਨਾਮ. ਓਭਾਸਿਤਾ ਅਸੇਸਦਿਸਾ ਯੇਨਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੨੩.

ਯਸ੍ਸ’ਤ੍ਥਾਵਗਮੋ ਦੁਕ੍ਖੋ,

ਪਕਤ੍ਯਾਦਿਵਿਭਾਗਤੋ;

ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਤਂ ਯਥਾ ਤਾਯ,

ਸੋ’ਯਮਾਲਿਙ੍ਗ੍ਯਤੇ ਪਿਯਾ.

੨੩. ਪਕਤ੍ਯਾਦਿਵਿਭਾਗਤੋਤਿ ¶ ਪਚ੍ਚਯਾ ਪਠਮਂ ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਪਕਤਿ. ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ. ਪਕਤ੍ਯਾਦੀਨਂਵਿਭਾਗਤੋ ਵਿਭਜਨਤੋ, ‘‘ਅਯਂ ਪਕਤਿ, ਅਯਂ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਅਯਮਾਦੇਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਕਤਿਪਚ੍ਚਯਵਿਭਾਗਕਪ੍ਪਨਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪੀਣੇਤੀਤਿ ਪੀ, ਤਾਯ ਪਿਯਾ ਵਲ੍ਲਭਾਯ ਸੋਯਂ ਸਾਮੀ ਆਲਿਙ੍ਗ੍ਯਤੇ ਸਿਲਿਸ੍ਸਤੇ. ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪਿਯਾ’’ਤਿ ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ.

੨੩. ਯਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਵਗਮੋ ਅਤ੍ਥਾਵਬੋਧੋ ਪਕਤ੍ਯਾਦਿਵਿਭਾਗਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਪਕਤਿ, ਅਯਂ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਅਯਮਾਦੇਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਕਤ੍ਯਾਦੀਨਂ ਵਿਭਜਨਜਾਨਨੇਨ, ‘‘ਪਕਤ੍ਯਾਦਿ ਨਾਮ ਕਿ’’ਨ੍ਤਿ ਗਵੇਸਨਤੋ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖੋ, ਤਂ ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਨਾਮ. ਯਥਾ ਤਸ੍ਸੁਦਾਹਰਣਮੇਵਂ. ਤਾਯ ਪਿਯਾ ਵਨਿਤਾਯ ਸੋ ਅਯਂ ਵਲ੍ਲਭੋ ਆਲਿਙ੍ਗ੍ਯਤੇ ਸਿਲਿਸ੍ਸਤੇ. ਪਚ੍ਚਯਾ ਪਠਮਂ ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਪਕਤਿ. ਸਾ ਆਦਿ ਯੇਸਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ, ਤੇਸਂ ਵਿਭਾਗੋਤਿ ਵਾਕ੍ਯਂ. ਪੀਣੇਤੀਤਿ ਪੀ, ਨਾਰੀ. ਤਾਯ ਪਿਯਾ ਏਤ੍ਥ ਪਿਯਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਵਲ੍ਲਭਾਯ ਕਥਨੇ ਪੀਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਵਿਸਦਤ੍ਤਾ ‘‘ਪਿਯਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ.

੨੪.

ਯਂ ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦਂ ਮਨ੍ਦਾ-ਭਿਧੇਯ੍ਯਂ ਯਮਕਾਦਿਕਂ;

ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦਦੋਸੇਵ, ਤਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਤੋ ਕਰੀਯਤਿ.

੨੪. ਇਦਾਨਿ ਯਮਕਾਦਿਕਮਨਧਿਪ੍ਪੇਤਮ੍ਪਿ ਕਿਲਿਟ੍ਠੇਯੇਵ ਅਨ੍ਤੋਗਧਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਨ੍ਤਿ ਅਨਿਯਮਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਨਿਯਮਵਚਨਂ ਯਮਕਾਦਿਕਨ੍ਤਿ. ਯਮਕਮਾਦਿ ਯਸ੍ਸ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਜਾਤਸ੍ਸ ਤਂ ਯਮਕਾਦਿਕਂ. ਕੀਦਿਸਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਕਿਲਿਟ੍ਠਾਨਿ ਅਪ੍ਪਤੀਤਦੋਸਸਭਾਵੇ ਠਿਤਤਾਯ ਮਲਿਤਾਨ੍ਯਵਿਸਦਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦਂ. ਮਨ੍ਦੋ ਅਪ੍ਪਕੋ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਅਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਮਨ੍ਦਾਭਿਧੇਯ੍ਯਂ, ਤਾਦਿਸਂ ਤਮ੍ਪਿ ਯਮਕਾਦਿਕਂ ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦਦੋਸੇਯੇਵ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਅਨ੍ਤੋ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਕਰੀਯਤਿ ਵਿਧੀਯਤਿ ¶ ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਕ੍ਖਿਪੀਯਤਿ, ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦਦੋਸਤੋ ਨ ਬ੍ਯਤਿਰਿਚ੍ਚਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੨੪. ਇਦਾਨਿ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਮਪਿ ਯਮਕਾਦਿਂ ਕਿਲਿਟ੍ਠਦੋਸੇਯੇਵ ਅਨ੍ਤੋਕਰਣਬ੍ਯਾਜੇਨ ਆਵੀਕਰੋਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਯਂ ਕਿਲਿਟ੍ਠੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦਂ ਅਪ੍ਪਤੀਤਦੋਸੇਨ ਮਿਸ੍ਸਕਤ੍ਤਾ ਅਵਿਸਦਪਦਂ ਮਨ੍ਦਾਭਿਧੇਯ੍ਯਂ ਅਪ੍ਪਕਾਭਿਧੇਯ੍ਯਂ ਯਂ ਯਮਕਾਦਿਕਂ ਯਂ ਯਮਕਪ੍ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਜਾਤਮਤ੍ਥਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦਦੋਸੇਯੇਵ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦਦੋਸੇਯੇਵ ਅਨ੍ਤੋ ਕਰੀਯਤਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਕਰੀਯਤਿ, ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦਦੋਸਤੋ ਅਬ੍ਯਤਿਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕਿਲਿਟ੍ਠਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਯਸ੍ਸ, ਮਨ੍ਦੋ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਯਸ੍ਸ, ਯਮਕਂ ਆਦਿ ਯਸ੍ਸ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਜਾਤਸ੍ਸ, ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦਾਨਂ ਦੋਸੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੨੫.

ਪਤੀਤਸਦ੍ਦਰਚਿਤਂ, ਸਿਲਿਟ੍ਠਪਦਸਨ੍ਧਿਕਂ;

ਪਸਾਦਗੁਣਸਂਯੁਤ੍ਤਂ, ਯਮਕਂ ਮਤ’ਮੇਦਿਸਂ.

੨੫. ਹੋਤੁ ਕਾਮਮਨਭਿਮਤਮੇਦਿਸਂ ਯਮਕਾਦਿਕਂ, ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਅਭਿਮਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਤੀਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਚਨੀਯਤ੍ਥਪ੍ਪਤੀਤਵਸੇਨ ਵਾਚਕਾਪਿ ਸਦ੍ਦਾ ਪਤੀਤਾਯੇਵ ਨਾਮਾਤਿ ਪਤੀਤੇਹਿ ਪਸਿਦ੍ਧੇਹਿ ਸਦ੍ਦੇਹਿ ਪਾਟਿਪਦਿਕੇਹਿ ਰਚਿਤਂ ਕਤਂ ਪਤੀਤਸਦ੍ਦਰਚਿਤਂ. ਸਿਲਿਟ੍ਠਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਲਿਙ੍ਗਨੇਨ ਮਟ੍ਠਾ ਪਦਾਨਂ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਾਦੀਨਂ ਸਨ੍ਧਯੋ ਸਨ੍ਧਨਾ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਸਿਲਿਟ੍ਠਪਦਸਨ੍ਧਿਕਂ. ਪਤੀਤਸਦ੍ਦਰਚਿਤਤ੍ਤਾਯੇਵ ਪਸਾਦਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਗੁਣੇਨ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵੋਪੇਤਂ ਏਦਿਸਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਗੁਣਾਸਯਂ ਰਮਣੀਯਂ ਯਮਕਂ ਮਤਂ ਅਭਿਮਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੨੫. ਇਦਾਨਿ ਅਧਿਗਤੇਸੁ ਯਮਕੇਸੁ ਈਦਿਸਂ ਯਮਕਮਿਟ੍ਠਮਿਤਿ ਸਿਸ੍ਸਾਨਂ ਉਪਦਿਸਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਪਤੀਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਤੀਤਸਦ੍ਦਰਚਿਤਂ ‘‘ਇਮਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸਾਯਂ ਵਾਚਕੋ’’ਤਿ ਪਤੀਤੇਹਿ ਪਸਿਦ੍ਧੇਹਿ ਸਦ੍ਦੇਹਿ ਰਚਿਤਂ ਪਾਟਿਪਦਿਕੇਹਿ ਕਤਂ ਸਿਲਿਟ੍ਠਪਦਸਨ੍ਧਿਕਂ ਸਿਲਿਟ੍ਠਾ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਾਦਿਪਦਾਨਂ ਸਨ੍ਧਯੋ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ¶ ਪਸਾਦਗੁਣਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਪਤੀਤਸਦ੍ਦਰਚਿਤਤ੍ਤਾਯੇਵ ਪਸਾਦਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਗੁਣੇਨ ਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਈਦਿਸਂ ਏਵਂਭੂਤਂ ਗੁਣਾਧਿਕਤੋ ਰਮਣੀਯਂ ਉਪਰਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਯਮਕਸਦਿਸਂ ਯਮਕਂ ਮਤਂ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਅਭਿਮਤਂ. ਪਤੀਤਾ ਚ ਤੇ ਸਦ੍ਦਾ ਚ, ਤੇਹਿ ਰਚਿਤਂ, ਸਿਲਿਟ੍ਠਾ ਪਦਾਨਂ ਸਨ੍ਧਯੋ ਯਸ੍ਸ, ਪਸਾਦੋਤਿ ਗੁਣੋ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰੋ, ਤੇਨ ਸਂਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੨੬.

ਅਬ੍ਯਪੇਤਂ ਬ੍ਯਪੇਤ’ਞ੍ਞ-ਮਾਵੁਤ੍ਤਾਨੇਕਵਣ੍ਣਜਂ;

ਯਮਕਂ ਤਞ੍ਚ ਪਾਦਾਨ-ਮਾਦਿਮਜ੍ਝਨ੍ਤਗੋਚਰਂ.

੨੬. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਭਿਮਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮੁਪਕ੍ਕਮਤੇ ‘‘ਅਬ੍ਯਪੇਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਆਵੁਤ੍ਤਾ ਅਧਿਵੁਤ੍ਤਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨੁਚ੍ਚਾਰਣੁਪੇਤਾ ਅਨੇਕੇਸਂ ਪਤਿਰੂਪਤ੍ਤਾ, ਬਹੁਵਣ੍ਣਾ ਸਰਬ੍ਯਞ੍ਜਨਰੂਪਾ, ਨ ਏਕੋ ਵਣ੍ਣੋ ਤਸ੍ਸਾਨੁਪ੍ਪਾਸਤ੍ਤਾ, ਤਥਾ ਚ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਵਣ੍ਣਾਵੁਤ੍ਤਿ ਪਰੋ ਯਥਾ’’ਤਿ [ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰ ੧੨੭ ਗਾਥਾ], ਤੇਹਿ ਜਾਤਂ ਯਮਕਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ. ਕਤਿਵਿਧਂ ਤਂ ਵਿਕਪ੍ਪੀਯਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਬ੍ਯਪੇਤਂ ਬ੍ਯਪੇਤਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਵਣ੍ਣਨ੍ਤਰਾਬ੍ਯਵਹਿਤਂ ਵਣ੍ਣਸਮੁਦਾਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਦਬ੍ਯਪੇਤਂ ਯਮਕਂ. ਯਂ ਤੁ ਬ੍ਯਵਹਿਤਂ, ਤਂ ਬ੍ਯਪੇਤਂ. ਯਂ ਪਨ ਉਭਯਮਿਸ੍ਸਂ, ਤਂ ਅਞ੍ਞਂ ਅਪਰਂ ਅਬ੍ਯਪੇਤਬ੍ਯਪੇਤਨ੍ਤਿ ਤਿਧਾ ਯਮਕਂ ਤਾਵ ਵਿਕਪ੍ਪੀਯਤੇ. ਤਮੇਤਂ ਤਿਵਿਧਂ ਯਮਕਂ ਵਿਸਯਵਿਭਾਗਨਿਰੂਪਨਾਯਂ ਆਦਿ ਚ ਮਜ੍ਝੋ ਚ ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਗੋਚਰੋ ਵਿਸਯੋ ਯਸ੍ਸੇਤਿ ਆਦਿਮਜ੍ਝਨ੍ਤਗੋਚਰਂ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ. ਕੇਸਂ ਪਾਦਾਨਂ? ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂਗਾਥਾਵਯਵਾਨਂ. ਸਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤੇਪਿ ਸਮਾਸੋ ਗਮ੍ਮਕਤ੍ਤਾ.

ਤਤ੍ਥ ਪਾਦਚਤੁਕ੍ਕਸ੍ਸ ਆਦਿਮਜ੍ਝਨ੍ਤਭਾਵੀਨਂ ਯਮਕਾਨਂ ਯਾਵਨ੍ਤੋ ਪਕਾਰਾ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਮੂਲਾ ਸਤ੍ਤ. ਕਥਂ? ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਪਾਦੇ ਕ੍ਵਚਿ ਆਦਿਯਮਕਂ, ਕ੍ਵਚਿ ਮਜ੍ਝਯਮਕਂ, ਕ੍ਵਚਿ ਅਨ੍ਤਯਮਕਂ, ਕ੍ਵਚਿ ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਯਮਕਂ, ਕ੍ਵਚਿ ਮਜ੍ਝਾਦਿਯਮਕਂ, ਕ੍ਵਚਿ ਆਦ੍ਯਨ੍ਤਯਮਕਂ, ਕ੍ਵਚਿ ਸਬ੍ਬਯਮਕਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਮੂਲਭੂਤਾ ਸਤ੍ਤਾਤਿ ¶ ਚਤੂਸੁ ਅਟ੍ਠਵੀਸਤਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਪਾਦਾਦਿਯਮਕਞ੍ਚ ਪਠਮਪਾਦਾਦਿਯਮਕਮਬ੍ਯਪੇਤਂ ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਪਾਦਾਦਿਯਮਕਮਬ੍ਯਪੇਤਂ ਪਠਮਦੁਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਮਬ੍ਯਪੇਤਂ ਪਠਮਤਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਮਬ੍ਯਪੇਤਂ ਪਠਮਚਤੁਤ੍ਥਪਾਦਾਦਿਯਮਕਮਬ੍ਯਪੇਤਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨੇਕਧਾ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ. ਯਦਾ ਚ ਸਬ੍ਬਤੋਯਮਕਂ, ਤਦਾ ਮਹਾਯਮਕਾਦਯੋ ਵਿਕਪ੍ਪਾ ਜਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੨੬. ਇਦਾਨਿ ਅਭਿਮਤਯਮਕਂ ਦੀਪੇਤਿ ‘‘ਅਬ੍ਯਪੇਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਆਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਅਨੇਕਵਣ੍ਣੇਹਿ ਸਮੁਦਾਯਰੂਪਤ੍ਤਾ ਅਨੇਕੇਹਿ ਸਰਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਰੀਰੇਹਿ ਵਣ੍ਣੇਹਿ ਜਾਤਂ ਯਮਕਂ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਵਣ੍ਣੇਹਿ ਅਬ੍ਯਵਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਬ੍ਯਪੇਤਂ, ਵਣ੍ਣਨ੍ਤਰੇਹਿ ਬ੍ਯਵਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਯਪੇਤਂ, ਉਭਯਮਿਸ੍ਸਕਤ੍ਤਾ ਤੇਹਿ ਅਞ੍ਞਂ ਅਬ੍ਯਪੇਤਬ੍ਯਪੇਤਞ੍ਚਾਤਿ ਤਿਵਿਧਂ ਹੋਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਯਮਕਂ ਵਿਸਯਵਿਭਾਗਨਿਯਮੇਨ ਗਾਥਾਪਾਦਾਨਂ ਆਦਿਗੋਚਰਂ ਮਜ੍ਝਗੋਚਰਂ ਅਨ੍ਤਗੋਚਰਮਿਤਿ ਤਿਵਿਧਂ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚਸਦ੍ਦੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਰੇ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਰਂ ਨਾਮ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਅਬ੍ਯਪੇਤਾਦਿਭੇਦਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਯ ਸਮੁਖੀਭੂਤਂ ਪਾਦਾਨਂ ਆਦਿਮਜ੍ਝਾਵਸਾਨਨ੍ਤਰਂ, ਉਪਨ੍ਯਾਸੋ ਵਾਕ੍ਯਾਰਮ੍ਭੋਤਿ ਚ ਏਤਸ੍ਸੇਵ ਨਾਮਂ. ਵਿਸਦਿਸੇਨ ਵਣ੍ਣੇਨ ਅਪੇਤਂ ਬ੍ਯਪੇਤਂ. ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤਮਬ੍ਯਪੇਤਂ. ਅਬ੍ਯਪੇਤਞ੍ਚ ਬ੍ਯਪੇਤਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਞ੍ਚਾਤਿ ਸਮਾਹਾਰਦ੍ਵਨ੍ਦੋ. ਅਨੇਕੇ ਚ ਤੇ ਵਣ੍ਣਾ ਚ, ਆਵੁਤ੍ਤਾਯੇਵ ਅਨੇਕਵਣ੍ਣਾ, ਤੇਹਿ ਜਾਤਂ, ਆਦਿ ਚ ਮਜ੍ਝੋ ਚ ਅਨ੍ਤੋ ਚ, ਤੇ ਗੋਚਰਾ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਤਤ੍ਥ ਪਾਦਚਤੁਕ੍ਕਸ੍ਸ ਆਦਿਮਜ੍ਝਾਵਸਾਨੇਸੁ ਲਬ੍ਭਮਾਨਯਮਕਭੇਦਾ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਪਾਦੇ ਸਤ੍ਤ ਸਤ੍ਤ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਕਥਂ? ਪਾਦਾਦਿਯਮਕਂ ਪਾਦਮਜ੍ਝਯਮਕਂ ਪਾਦਨ੍ਤਯਮਕਂ ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਯਮਕਂ ਮਜ੍ਝਾਦਿਯਮਕਂ ਆਦ੍ਯਨ੍ਤਯਮਕਂ ਸਬ੍ਬਤੋਯਮਕਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਸਤ੍ਤ ਸਤ੍ਤ ਕਤ੍ਵਾ ਚਤੂਸੁ ਮੂਲਭੂਤਯਮਕਾ ਅਟ੍ਠਵੀਸ ¶ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਪਾਦਾਦਿਯਮਕਾਦਿਕਮ੍ਪਿ ਅਬ੍ਯਪੇਤਪਠਮਪਾਦਾਦਿਯਮਕਂ ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਪਾਦਾਦਿਯਮਕਮਿਤਿ ਚ ਅਬ੍ਯਪੇਤਪਠਮਦੁਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਂ ਤਥਾ ਪਠਮਤਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਂ ਪਠਮਚਤੁਤ੍ਥਪਾਦਾਦਿਯਮਕਮਿਤਿ ਚ ਅਬ੍ਯਪੇਤਦੁਤਿਯਤਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਂ ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਪਾਦਾਦਿਯਮਕਮਿਤਿ ਚ ਅਬ੍ਯਪੇਤਤਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਪਾਦਾਦਿਯਮਕਮਿਤਿ ਚ ਏਵਮਬ੍ਯਪੇਤਪਾਦਾਦਿਯਮਕਾ ਦਸ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਬ੍ਯਪੇਤਾਪਿ ਦਸਾਤਿ ਵੀਸਤਿ, ਅਬ੍ਯਪੇਤਪਠਮਪਾਦਮਜ੍ਝਯਮਕਂ ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਪਾਦਮਜ੍ਝਯਮਕਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਮਜ੍ਝਯਮਕਮ੍ਪਿ ਵੀਸਤਿਵਿਧਂ ਹੋਤਿ. ਅਬ੍ਯਪੇਤਪਠਮਪਾਦਨ੍ਤਯਮਕਂ ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਪਾਦਨ੍ਤਯਮਕਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਅਨ੍ਤਯਮਕਮ੍ਪਿ ਵੀਸਤਿਵਿਧਂ. ਸਂਸਗ੍ਗਭੇਦਤੋ ਪਨ ਅਨੇਕਵਿਧਂ ਹੋਤਿ.

ਅਬ੍ਯਪੇਤਪਠਮਪਾਦਾਦਿਯਮਕਵਣ੍ਣਨਾ

੨੭.

ਸੁਜਨਾ’ਸੁਜਨਾ ਸਬ੍ਬੇ, ਗੁਣੇਨਾਪਿ ਵਿਵੇਕਿਨੋ;

ਵਿਵੇਕਂ ਨ ਸਮਾਯਨ੍ਤਿ, ਅਵਿਵੇਕਿਜਨਨ੍ਤਿਕੇ.

੨੭. ‘‘ਸੁਜਨਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਸੁਜਨਾ ਸਜ੍ਜਨਾ, ਅਸੁਜਨਾ ਅਸਜ੍ਜਨਾਤਿ ਏਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਉਭਯਪਕ੍ਖਪਾਤਿਨੋ ਵਿਸੇਸਾ ਜਨਾ ਗੁਣੇਨ ਸੀਲਾਦਿਨਾ ਕਰਣਭੂਤੇਨ, ਹੇਤੁਭੂਤੇਨ ਵਾ ਵਿਵੇਕਿਨੋਪਿ ਸਾਧੂਸੁ ਲਬ੍ਭਮਾਨਾਨਮਸਾਧੂਸ੍ਵਨੁਪਲਬ੍ਭਨਤੋ ਪੁਥੁਭੂਤਾਪਿ ਅਵਿਵੇਕੀਨਂ ਜਨਾਨਂ ਅਨ੍ਤਿਕੇ ਸਮੀਪੇ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਨਿਧਾਨੇ ਵਿਵੇਕਂ ਵਿਭਾਗਂ ਨ ਸਮਾਯਨ੍ਤਿ ਨਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਵਿਭਾਗਵਿਜਾਨਨਪਞ੍ਞਾਵੇਕਲ੍ਲੇਨ ਚ ਵਿਵੇਕਿਨੋਪਿ ਜਨਾ ਤੇ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ. ਇਦਂ ਪਠਮਪਾਦਾਦਿਯਮਕਮਬ੍ਯਪੇਤਂ.

੨੭. ਇਦਾਨਿ ਅਬ੍ਯਪੇਤਪਠਮਪਾਦਾਦਿਯਮਕਸ੍ਸ ਮੁਖਮਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਸੁਜਨਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸੁਜਨਾ ਸਾਧੁਜਨਾ, ਅਸੁਜਨਾ ਅਸਾਧੁਜਨਾ ਚੇਤਿ ਸਬ੍ਬੇ ਉਭਯਪਕ੍ਖਿਕਾ ਸੀਲਾਦਿਨਾ, ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਨਾ ਗੁਣੇਨ ਹੇਤੁਨਾ ਵਿਵੇਕਿਨੋ ਅਪਿ ਸਾਧੂਸੁ ¶ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦੀਨਂ, ਅਸਾਧੂਸੁ ਸੀਲਾਦੀਨਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਗੁਣੇਨ ਪੁਥੁਭੂਤਾਪਿ ਅਵਿਵੇਕਿਜਨਨ੍ਤਿਕੇ ਵਿਵੇਕਞਾਣਰਹਿਤਾਨਂ ਜਨਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਿਵੇਕਂ ਵਿਭਾਗਂ ਨ ਸਮਾਯਨ੍ਤਿ ਨ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ. ਵਿਵੇਕੋ ਵਿਨਾਭਵਨਮੇਤੇਸਮਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਵੇਕਿਨੋ. ਏਤ੍ਥ ਵਿਸਯੋਪਚਾਰੇਨ ਵਿਵੇਕੋਤਿ ਪਞ੍ਞਾ, ਨ ਵਿਵੇਕਿਨੋਤਿ ਅਵਿਵੇਕਿਨੋ, ਤੇਯੇਵ ਜਨਾ, ਤੇਸਂ ਅਨ੍ਤਿਕਮਿਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਇਦਂ ਅਬ੍ਯਪੇਤਪਠਮਪਾਦਾਦਿਯਮਕਂ.

ਅਬ੍ਯਪੇਤਪਠਮਦੁਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਵਣ੍ਣਨਾ

੨੮.

ਕੁਸਲਾ’ਕੁਸਲਾ ਸਬ੍ਬੇ, ਪਬਲਾ’ਪਬਲਾ’ਥਵਾ;

ਨੋ ਯਾਤਾ ਯਾਵ’ਹੋਸਿਤ੍ਤਂ, ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਦਾ ਸਿਯੁਂ.

੨੮. ‘‘ਕੁਸਲਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਬਲਾ ਆਸੇਵਨਪ੍ਪਟਿਲਾਭਵਸੇਨ ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਚ. ਅਥਾਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਅਪਬਲਾ ਤਦਭਾਵਤੋ ਦੁਬ੍ਬਲਾ ਚ ਸਬ੍ਬੇ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਯਾਵ ਯਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ ਅਹੋਸਿਤ੍ਤਂ ਵਿਨਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਂ ਫਲਦਾਨਾਸਮ੍ਭਵਤੋ ਕੇਵਲਂ ‘‘ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ ਵਚਨੀਯਤ੍ਥਨਿਮਿਤ੍ਤਮਤ੍ਤਕਮ੍ਮਭਾਵੇਨ ਅਹੋਸਿਕਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ਨੋ ਯਾਤਾ ਨ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਤਾਵ ਤਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ ਸੁਖਞ੍ਚ ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚ ਤਂ ਪਦਨ੍ਤੀਤਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਦਾ ਸਿਯੁਂ. ਯਾਵ ਸਂਸਾਰਪਵਤ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਦਾਯਕਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਇਦਂ ਪਠਮਦੁਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਮਬ੍ਯਪੇਤਂ.

੨੮. ਪਬਲਾ ਆਸੇਵਨਾਦਿਪਚ੍ਚਯਲਾਭੇਨ ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਵਾ ਅਥ ਅਪਬਲਾ ਤਦਭਾਵੇਨ ਦੁਬ੍ਬਲਾ ਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾ ਅਹੋਸਿਤ੍ਤਂ ਫਲਦਾਨਾਭਾਵਤੋ ਪਵਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਤਂ ਯਾਵ ਯਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ ਨੋ ਯਾਤਾ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਤਾਵ ਤਤ੍ਤਕਂ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਦਾ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪਦਾਯਿਨੋ ਸਿਯੁਂ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਅਬ੍ਯਪੇਤਪਠਮਦੁਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਂ. ਕੁਸਲਪਟਿਪਕ੍ਖਾ ਅਕੁਸਲਾ. ‘‘ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਅਹੋਸਿਤ੍ਤਂ. ‘‘ਏਹਿਪਸ੍ਸਿਕੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਕ੍ਰਿਯਾਪਦਤੋਪਿ ਣਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ.

ਅਬ੍ਯਪੇਤਪਠਮਦੁਤਿਯਤਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਵਣ੍ਣਨਾ

੨੯.

ਸਾਦਰਂ ਸਾ ਦਰਂ ਹਨ੍ਤੁ, ਵਿਹਿਤਾ ਵਿਹਿਤਾ ਮਯਾ;

ਵਨ੍ਦਨਾ ਵਨ੍ਦਨਾਮਾਨ-ਭਾਜਨੇ ਰਤਨਤ੍ਤਯੇ.

੨੯. ‘‘ਸਾਦਰ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਵਨ੍ਦਨਾ ਦ੍ਵਾਰਤ੍ਤਯੋਪਦਸ੍ਸਿਯਮਾਨਾ ਮਾਨੋ ਚ ਪੂਜਾ, ਤੇਸਂ ਭਾਜਨੇ ਆਧਾਰਭੂਤੇ ਰਤਿਜਨਨਾਦਿਨਾ ਅਤ੍ਥੇਨ ਰਤਨਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਤਯੇ ਸਮੂਹਭੂਤੇ ਰਤਨਤ੍ਤਯੇ ਸਾਦਰਂ ਆਦਰਸਹਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਯਾ ਵਿਹਿਤਾ ਕਤਾ, ਵਿਹਿਤਾ ਅਲਂਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖਵਿਸਟਨਿਰਾਕਰਣਤੋ ਵਿਸੇਸੇਨ ਹਿਤਾ ਪਧ੍ਯਾ ਸਾ ਵਨ੍ਦਨਾ ਸੋ ਪਣਾਮੋ ਦਰਂ ਦਰਥਂ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਪਰਿਲ਼ਾਹਂ ਹਨ੍ਤੁ ਹਿਂਸਤੁ. ਮਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਮੇਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਇਦਂ ਪਨ ਪਠਮਦੁਤਿਯਤਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਮਬ੍ਯਪੇਤਂ.

੨੯. ਵਨ੍ਦਨਾਮਾਨਭਾਜਨੇ ਦ੍ਵਾਰਤ੍ਤਯੇਨ ਵਿਧਿਯਮਾਨਪਣਾਮਪੂਜਾਨਂ ਆਧਾਰਭੂਤੇ ਰਤਨਤ੍ਤਯੇ ਰਤਿਜਨਨਾਦਿਅਤ੍ਥੇਨ ਰਤਨਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਤਯੇ ਮਯਾ ਯਾ ਵਨ੍ਦਨਾ ਸਾਦਰਂ ਆਦਰਸਹਿਤਂ ਵਿਹਿਤਾ ਕਤਾ, ਵਿਹਿਤਾ ਲੋਕਿਯ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਾਧਨਤੋ ਵਿਸੇਸੇਨ ਹਿਤਾ ਸਾ ਵਨ੍ਦਨਾ ਦਰਂ ਮਯ੍ਹਂ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਦਰਥਂ ਹਨ੍ਤੁ ਵਿਨਾਸੇਤੁ. ਇਦਂ ਅਬ੍ਯਪੇਤਪਠਮਦੁਤਿਯਤਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਂ. ਸਹ ਆਦਰੇਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਸਾਦਰਂ, ਕ੍ਰਿਯਾਵਿਸੇਸਨਂ. ਏਤ੍ਥ ਕ੍ਰਿਯਾ ਨਾਮ ਵਿਹਿਤਾਸਦ੍ਦੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਕਰਣਂ. ਕਰਣਞ੍ਹਿ ਵਿਹਿਤਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਕਮ੍ਮਤ੍ਤੇਪਿ ਅਞ੍ਞਥਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ‘‘ਅਕਾਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਕ੍ਰਿਯਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਮੁਪੇਨ੍ਤਂ ਕਮ੍ਮਞ੍ਚ ਹੋਤਿ, ਭਾਵੇ ਵਿਹਿਤਸ੍ਸ ਯੁਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨਪੁਂਸਕਤ੍ਤਾ ਨਪੁਂਸਕਞ੍ਚ, ਸਤ੍ਤਾਯ ਏਕਤ੍ਤਾ ਏਕਵਚਨਞ੍ਚ ਤਬ੍ਬਿਸੇਸਨਤ੍ਤਾ ਸਾਦਰਸਦ੍ਦੋਪਿ ਨਪੁਂਸਕਦੁਤਿਯੇਕਵਚਨੋ ਹੋਤਿ.

‘‘ਵਿਸੇਸ੍ਯੇ ¶ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਾ ਯਾ,

ਲਿਙ੍ਗਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ;

ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣੇ ਭਿਯ੍ਯੋ,

ਕਾਤਬ੍ਬਾ ਤਾ ਵਿਸੇਸਨੇ’’ਤਿ [ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਚਿਨ੍ਤੋ ੧੫ ਗਾਥਾ ਭੇਦਚਿਨ੍ਤਾ ੧੯੪ ਗਾਥਾ].

ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਕ੍ਰਿਯਾਵਿਸੇਸਨੇ ਗਹਿਤੇ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ‘‘ਮਯਾ’’ਤਿ ਤਤਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਠਮਨ੍ਤਤ੍ਤਂ, ‘‘ਵਨ੍ਦਨਾ’’ਤਿ ਪਠਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਛਟ੍ਠੁਨ੍ਤਞ੍ਚ ਹੋਤਿ. ਵਨ੍ਦਨਾ ਚ ਮਾਨੋ ਚ, ਤੇਸਂ ਭਾਜਨਂ. ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਮੂਹੋ ਤਯਂ, ਰਤਨਾਨਂ ਤਯਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਅਬ੍ਯਪੇਤਚਤੁਕ੍ਕਪਾਦਾਦਿਯਮਕਵਣ੍ਣਨਾ

੩੦.

ਕਮਲਂ ਕ’ਮਲਂ ਕਤ੍ਤੁਂ-ਵਨਦੋ ਵਨਦੋ’ਮ੍ਬਰਂ;

ਸੁਗਤੋ ਸੁਗਤੋ ਲੋਕਂ, ਸਹਿਤਂ ਸਹਿਤਂ ਕਰਂ.

੩੦. ‘‘ਕਮਲ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਮਲਂ ਅਰਵਿਨ੍ਦਂ ਕਂ ਜਲਂ ਅਲਙ੍ਕਤ੍ਤੁਂ ਸਜ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ ਹੋਤਿ, ਵਿਕਸਿਤਾਰਵਿਨ੍ਦਸਨ੍ਦੋਹਸਮ੍ਭਾਵਿਤੋਦਕਸ੍ਸ ਵਾਪਾਦੀਸੁ ਤਾਦਿਸਰਮਣੀਯਤ੍ਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭਵਤੋ, ਅਵਨਂ ਰਕ੍ਖਂ ਦਦਾਤਿ ਸਸ੍ਸਸਮ੍ਪਤ੍ਯਾਦਿਕਾਰਣਭਾਵੇਨਾਤਿ ਅਵਨਦੋ. ਵਨਂ ਜਲਂ ਦਦਾਤਿ ਨ ਤੁਚ੍ਛੋਤਿ ਵਨਦੋ ਮੇਘੋ ਅਮ੍ਬਰਂ ਆਕਾਸਂ ਜਲਧਾਰਭਾਰਭਰਿਤਮ੍ਬਰਕੁਹਰਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨੀਯਤਾਗੁਣਯੋਗਤੋ ਅਲਂਕਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਅਧਿਕਤਂ. ਸਹਿਤਂ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਂ ਹਿਤਂ ਅਭਿਵੁਦ੍ਧਿਂ ਕਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਦਤੀਤਿ ਸੁਗਤੋ ਮਞ੍ਜੁਭਾਣੀ ਪੁਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਾ ਵਿਯ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਦਿਨਾ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦਿਕੇ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਸਵਾਸਨਸਕਲਕਿਲੇਸੇ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸੋਭਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪੁਰਂ ਗਤੋਤਿ ਵਾ ਸੁਗਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਸੋ ਮਹਾਮੁਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਪਰਿਮਿਤਪਾਰਮਿਤਾਸਿਮ੍ਪਕਚਗਲਿਤਤਿਲਕਭਾਵੇਨ ਲੋਕਂ ਲੋਕਤ੍ਤਯਂ, ਸਹਿਤਂ ਲੋਕਨ੍ਤਿ ਵਾ ਯੋਜਨੀਯਂ ਅਲਙ੍ਕਤ੍ਤੁਂ ਅਲਂਕਰਣਾਯਾਤਿ. ਇਦਂ ਪਾਦਚਤੁਕ੍ਕਾਦਿਯਮਕਮਬ੍ਯਪੇਤਂ.

੩੦. ਕਮਲਂ ¶ ਪਦੁਮਂ ਕਂ ਜਲਂ ਅਲਙ੍ਕਤ੍ਤੁਂ ਪਞ੍ਚਵਿਧਪਦੁਮਸਞ੍ਛਨ੍ਨਸ੍ਸ ਉਦਕਸ੍ਸ ਰਮਣੀਯਤ੍ਤਾ ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ਹੋਤਿ. ਅਵਨਦੋ ਕਾਲੇ ਵੁਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਸ੍ਸਸਮ੍ਪਦਾਦੀਨਂ ਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਆਰਕ੍ਖਂ ਦੇਨ੍ਤੋ ਵਨਦੋ ਮੇਘੋ ਅਮ੍ਬਰਂ ਆਕਾਸਂ ਅਲਙ੍ਕਤ੍ਤੁਂ ਜਲਧਾਰਭਾਰਭਰਿਤਮ੍ਬਰਕੁਚ੍ਛਿਯਾ ਦਸ੍ਸਨੀਯਤ੍ਤਾ ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ਹੋਤਿ, ਸਹਿਤਂ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਂ ਹਿਤਂ ਅਭਿਵੁਡ੍ਢਿਂ ਕਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸੁਗਤੋ ਚਿਤ੍ਰਕਥੀ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਤੋ ਵਾ ਸੋ ਸੁਗਤੋ ਸੋ ਤਥਾਗਤੋ ਲੋਕਂ ਲੋਕਤ੍ਤਯਂ, ਸਹਿਤਂ ਲੋਕਂ ਵਾ ਅਲਙ੍ਕਤ੍ਤੁਂ ਚਿਤ੍ਰਕਥਾਦਿਕਾਰਣੇਹਿ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਚ ਲੋਕਰਾਮਣੇਯ੍ਯਸ੍ਸਾਭਾਵਾ ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ਹੋਤਿ. ਸਬ੍ਬਪਦਤ੍ਥਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਬ੍ਯਭਿਚਾਰਿਤ੍ਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਗਮ੍ਮਂ. ਤਤੋਯੇਵ ਸਬ੍ਬੇ ਪਠਮਨ੍ਤਭਵਨਕ੍ਰਿਯਾਯ ਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਅਬ੍ਯਪੇਤਚਤੁਕ੍ਕਪਾਦਾਦਿਯਮਕਂ.

੩੧.

ਅਬ੍ਯਪੇਤਾਦਿਯਮਕ-ਸ੍ਸੇਸੋ ਲੇਸੋ ਨਿਦਸ੍ਸਿਤੋ;

ਞੇਯ੍ਯਾਨਿ’ਮਾਯੇਵ ਦਿਸਾ-ਯ’ਞ੍ਞਾਨਿ ਯਮਕਾਨਿਪਿ.

੩੧. ਇਚ੍ਚੇਵਮਭਿਮਤਯਮਕੇ ਅਬ੍ਯਪੇਤਪਾਦਾਦਿਯਮਕਸ੍ਸ ਦਿਸਾਮਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਉਪਸਂਹਰਤਿ ‘‘ਅਬ੍ਯਪੇਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਅਬ੍ਯਪੇਤਸ੍ਸ ਅਬ੍ਯਵਹਿਤਸ੍ਸ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਾਦਾਨਂ ਆਦੋ, ਆਦਿਭੂਤਸ੍ਸ ਵਾ ਯਮਕਸ੍ਸ ਏਸੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਲੇਸੋ ਕੋਚਿਦੇਵ ਭੇਦੋ ਨਿਦਸ੍ਸਿਤੋ ਵਿਕਪ੍ਪਿਤੋ. ਅਪਰਾਨਿਪਿ ਕਿਂ ਨ ਵਿਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤੀਤਿਚੇਤਿ ਆਹ ‘‘ਞੇਯ੍ਯਾਨਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਇਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਇਮਿਨਾ ਉਪਾਯੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਤੋ ਅਪਰਾਨਿ ਦੁਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਤਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਚਤੁਤ੍ਥਪਾਦਾਦਿਯਮਕਾਦੀਨਿ ਅਬ੍ਯਪੇਤਾਨਿਪਿ ਪਠਮਦੁਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਪਠਮਤਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਾਨਿਪਿ ਬ੍ਯਪੇਤਾਨਿ, ਪਠਮਚਤੁਤ੍ਥਦੁਤਿਯਤਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਾਦੀਨਿਪਿ ਅਬ੍ਯਪੇਤਬ੍ਯਪੇਤਾਨਿ, ਤਥਾ ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਪਾਦਯਮਕਾਨਿ ਞੇਯ੍ਯਾਨਿ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਤਾਦਿਸਾਯ ਦਿਸਾਯ ਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਚ –

‘‘ਗੁਣਾਗੁਣੇਨ ¶ ਸਹ ਤੇ, ਸਾਧਵੋ’ਸਾਧਵੋ ਜਨਾ;

ਵਿਗਾਹਨ੍ਤੇ ਸਮਂ ਨਾਥ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤੇ ਕਥਂ ਨੁ ਤੇ’’.

ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਦੁਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਾਦੀਨਿ ਅਬ੍ਯਪੇਤਾਨਿ,

‘‘ਪਿਯੇਨ ਵਚਸਾ ਸਬ੍ਬੇ,

ਪਿਯੇਨ’ਪ੍ਪਿਯਭਾਣਿਨੋ;

ਪਾਦਾਨਤੇ ਜਿਨੋਕਾਸਿ,

ਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਹਨ੍ਤੁ ਵੋ’ਪ੍ਪਿਯਂ’’.

ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਠਮਦੁਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਾਦੀਨਿ ਅਬ੍ਯਪੇਤਾਨਿ,

‘‘ਸ’ਮਲਂ ਸਮਲਂ ਕਤ੍ਤੁਂ, ਸੁਚਿਰਂਸੁਚਿ ਰਂਜਯੇ;

ਸੁਚਿਰਂ ਸੁਚਿਰਂਗਂ ਤਂ, ਸ’ਮਲਂ ਸਮਲਂਭਿ ਯੋ’’.

ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਠਮਚਤੁਤ੍ਥਦੁਤਿਯਤਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਾਦੀਨਿ ਅਬ੍ਯਪੇਤਬ੍ਯਪੇਤਾਨਿ,

‘‘ਮਨੋਹਰ ਹਰ ਕ੍ਲੇਸਂ, ਜਿਨ ਚੇਤੋਭਵਂ ਮਮ;

ਨਨੁ ਤ੍ਵਂ ਪਾਰਮੀਸਾਰਾ-ਮਤਭਾਵਿਤਮੋਸਧਂ’’.

ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਮਜ੍ਝਪਾਦਯਮਕਾਨਿ,

‘‘ਸਾਧੁਨਾ ਰਂਜਯ ਜਯ-ਦ੍ਧਨਿਨਾ’ਪੂਰਯਿ ਮਹਿਂ;

ਯੋ ਤਂ ਜਿਨਵਰਂ ਧੀਰ-ਮਤ੍ਥਕਾਮੋਸਿ ਚੇ ਤੁਵਂ’’.

ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਅਨ੍ਤਪਾਦਯਮਕਾਨਿ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.

੩੧. ਏਵਂ ਅਭਿਮਤਯਮਕੇਨ ਅਬ੍ਯਪੇਤਯਮਕਾਨਮੁਪਾਯਾਦੀਨਿ ਨਿਗਮੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਬ੍ਯਪੇਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਬ੍ਯਪੇਤਾਦਿਯਮਕਸ੍ਸ ਵਿਸਦਿਸਵਣ੍ਣੇਹਿ ਅਬ੍ਯਵਹਿਤਾਦਿਯਮਕਸ੍ਸ, ਅਬ੍ਯਪੇਤਪਾਦਾਦਿਯਮਕਸ੍ਸ ਵਾ ਏਸੋ ਲੇਸੋ ‘‘ਸੁਜਨਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਕੋ ਅਪ੍ਪਕੋਦਾਹਰਣਨਯੋ ਨਿਦਸ੍ਸਿਤੋ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ. ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਯਮਕਾਨਿਪਿ ਇਮਾਯੇਵ ਦਿਸਾਯ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨੇਵ ਞੇਯ੍ਯਾਨਿ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਞਾਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਆਦੋ ਯਮਕਂ, ਆਦਿਭੂਤਂ ਵਾ ਯਮਕਂ, ਅਬ੍ਯਪੇਤਞ੍ਚ ਤਂ ਆਦਿਯਮਕਞ੍ਚਾਤਿ ਵਾਕ੍ਯਂ. ਏਵਂ ਦਸ੍ਸਿਤੇਨ ¶ ਇਮਿਨਾ ਕਮੇਨ ਅਬ੍ਯਪੇਤਦੁਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਾਦਯੋ ਞਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਤਤ੍ਥ ਅਬ੍ਯਪੇਤਦੁਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਮੇਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ –

ਗੁਣਾਗੁਣੇਨ ਸਹ ਤੇ, ਸਾਧਵੋ’ਸਾਧਵੋ ਜਨਾ;

ਵਿਗਾਹਨ੍ਤੇ ਸਮਂ ਨਾਥ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤੇ ਕਥਂ ਨੁ ਤੇ.

ਭੋ ਨਾਥ ਤੇ ਤੁਯ੍ਹਂ ਚਿਤ੍ਤੇ ਸਾਧਵੋ ਅਸਾਧਵੋ ਤੇ ਜਨਾ ਗੁਣਾਗੁਣੇਨ ਸਕਸਕਗੁਣੇਨ ਅਗੁਣੇਨ ਚ ਸਹ ਸਮਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਥਂ ਨੁ ਵਿਗਾਹਨ੍ਤੇ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ ਸੁਜਨਦੁਜ੍ਜਨੇਸੁ ਸਮਮੇਤ੍ਤਾ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਅਬ੍ਯਪੇਤਪਠਮਦੁਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਮੇਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ –

ਪਿਯੇਨ ਵਚਸਾ ਸਬ੍ਬੇ, ਪਿਯੇਨ’ਪ੍ਪਿਯਭਾਣਿਨੋ;

ਪਾਦਾਨਤੇ ਜਿਨੋਕਾਸਿ, ਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਹਨ੍ਤੁ ਵੋ’ਪ੍ਪੀਯਂ.

ਜਿਨੋ ਅਪ੍ਪਿਯਭਾਣਿਨੋਪਿ ਸਬ੍ਬੇ ਜਨੇ ਪਿਯੇਨ ਯੇਨ ਵਚਸਾ ਪਾਦਾਨਤੇ ਅਕਾਸਿ, ਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਵੋ ਅਪ੍ਪਿਯਂ ਹਨ੍ਤੁ. ਏਤ੍ਥ ਅਪਿਸਦ੍ਦਪਰਿਯਾਯਸ੍ਸ ਪਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਯਤਿਭਙ੍ਗੋ ਨਤ੍ਥਿ.

ਪਠਮਚਤੁਤ੍ਥਦੁਤਿਯਤਤਿਯਪਾਦਾਦਿਅਬ੍ਯਪੇਤਬ੍ਯਪੇਤਯਮਕਮੇਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ –

ਸ’ਮਲਂ ਸਮਲਂ ਕਤ੍ਤੁਂ, ਸੁਚਿਰਂਸੁਚਿ ਰਂਜਯੇ;

ਸੁਚਿਰਂ ਸੁਚਿਰਂਗਂ ਤਂ, ਸ’ਮਲਂ ਸਮਲਂਭਿ ਯੋਤਿ.

ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਮਲਂ ਸਮਲਂ, ਸੁਚਿਰਂ ਸੁਚਿਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਸਦਿਸਵਣ੍ਣੇਹਿ ਅਬ੍ਯਵਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਬ੍ਯਪੇਤਂ, ‘‘ਸਮਲਂ ਸਮਲ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਪਰਯੁਗਲ਼ਂ [ਪੁਬ੍ਬਪਰਯੁਗਲ਼ਦ੍ਵਯਂ (ਕ.)] ‘‘ਕਤ੍ਤੁ’’ਮਿਤਿ ਭਿਨ੍ਨਵਣ੍ਣੇਹਿ, ‘‘ਸੁਚਿਰਂ ਸੁਚਿਰ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਪਰਯੁਗਲ਼ਂ [ਪੁਬ੍ਬਪਰਯੁਗਲ਼ਦ੍ਵਯਂ (ਕ.)] ‘‘ਜਯੇ’’ਤਿ ਭਿਨ੍ਨਵਣ੍ਣੇਹਿ ਚ ਬ੍ਯਵਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਯਪੇਤਞ੍ਚ ਹੋਤਿ. ਸੁਚਿਰਂਸੁਚਿ ਸੋਭਨਰਂਸਿਨਾ ਉਚਿ ਯੁਤ੍ਤੋ ਯੋ ਜਿਨੋ ਸਂ ¶ ਸਨ੍ਤਿਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਮਲਂਭਿ ਅਲਭਿ, ਅਲਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਅਤਿਸਯੇਨ ਸੁਚਿਰਂਗਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਦੇਹਂ ਤਂ ਜਿਨਂ ਸਮਲਂ ਜਲ੍ਲਿਕਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ, ਰਾਗਾਦਿਕੁਚ੍ਛਿਤਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਵਾ ਮਲੇਨ ਸਹਿਤਂ ਸਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਲਂਕਤ੍ਤੁਂ ਨਿਮ੍ਮਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ਸੁਚਿਰਂ ਸੁਚਿਰਕਾਲਂ ਰਂਜਯੇ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਭਿਰਮਾਪੇਯ੍ਯ.

ਪਾਦਮਜ੍ਝਯਮਕਮੇਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ –

ਮਨੋਹਰ ਹਰ ਕ੍ਲੇਸਂ, ਜਿਨ ਚੇਤੋਭਵਂ ਮਮ;

ਨਨੁ ਤ੍ਵਂ ਪਾਰਮੀਸਾਰਾ-ਮਤਭਾਵਿਤਮੋਸਧਨ੍ਤਿ.

ਮਨੋਹਰ ਜਿਨ ਮਮ ਚੇਤੋਭਵਂ ਕ੍ਲੇਸਂ ਸਨ੍ਤਾਪਂ ਹਰ ਅਪਨਯ, ਤ੍ਵਂ ਪਾਰਮੀਸਾਰਾਮਤਭਾਵਿਤਂ ਓਸਧਂ ਦਿਬ੍ਬੋਸਧਂ ਨਨੁ.

ਪਾਦਨ੍ਤਯਮਕਮੇਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ –

ਸਾਧੁਨਾ ਰਂਜਯ ਜਯ-ਦ੍ਧਨਿਨਾ’ਪੂਰਯਿ ਮਹਿਂ;

ਯੋ ਤਂ ਜਿਨਵਰਂ ਧੀਰ-ਮਤ੍ਥਕਾਮੋਸਿ ਚੇ ਤੁਵਨ੍ਤਿ.

ਯੋ ਜਿਨਵਰੋ ਸਾਧੁਨਾ ਜਯਦ੍ਧਨਿਨਾ ਵੇਨੇਯ੍ਯਜਯਘੋਸੇਨ ਮਹਿਂ ਆਪੂਰਯਿ, ਧੀਰਂ ਤਂ ਜਿਨਵਰਂ ਤੁਵਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸ ਚੇ ਅਤ੍ਥਕਾਮੋ ਅਸਿ, ਰਂਜਯ ਅਭਿਰਮਾਪੇਹਿ. ਇਮਿਨਾ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਯਮਕੇਹੇਵ ਅਵਸੇਸਾ ਤਤਿਯਪਾਦਾਦਿਯਮਕਾਦਯੋ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ.

੩੨.

ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਬਹਵੋ ਤੇਸਂ,

ਭੇਦਾ ਸਮ੍ਭੇਦਯੋਨਿਯੋ;

ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਕੇਚਿ ਸੁਕਰਾ,

ਕੇਚਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਦੁਕ੍ਕਰਾ.

੩੨. ਕਿਂ ਪਨ ਸਾਕਲ੍ਲੇਨ ਨ ਵਿਕਪ੍ਪਿਤਾਨੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤੇਸਂ ਵਿਕਪ੍ਪਾਨਂ ਸਮ੍ਭੇਦੋ ਸਙ੍ਕਰੋ ਮਿਸ੍ਸਤ੍ਤਮੁਚ੍ਚਾਰਣਪ੍ਪਕਾਰੋ ਯੋਨਿ ਪਭਵੋ ਯੇਸਂ ਤੇ ਸਮ੍ਭੇਦਯੋਨਿਯੋ, ਭੇਦਾ ਪਕਾਰਾ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਬਹਵੋ ਅਤਿਸਯੇਨ ਬਹੁਲਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਤੇਸੁ ਵਿਕਪ੍ਪੇਸੁਪਿ ਕੇਚਿ ਵਿਕਪ੍ਪਾ ਸੁਖੇਨ ਕਰੀਯਨ੍ਤਿ ਪਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ¶ ਸੁਕਰਾ, ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤੋ ਚ ਕੇਚਿ ਵਿਕਪ੍ਪਾ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਦੁਕ੍ਕਰਾ. ਇਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਤੇਸੁ ਸੁਕਰਾਨਂ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਅਭਿਮਤਯਮਕਾਨਂ ਮੁਖਮਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਇਦਾਨਿ ਦੁਕ੍ਕਰਾਨਂ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਮੁਖਮਤ੍ਤਂ ਨ ਸਬ੍ਬਮੇਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਸਮੁਨ੍ਨਤੇਨ ਤੇ ਸਤਾ,

ਕਥਂ ਨ ਤੇ ਨ ਤੇ ਸਿਯੁਂ;

ਯਤੋ ਨਤੇਨਤੇਪਿ’ਤੋ,

ਸਿਯੁਂ ਨ ਤੇ ਨਤੇ ਸੁਭਾ.

ਇਦਂ ਪਾਦਚਤੁਕ੍ਕਮਜ੍ਝਯਮਕਮਬ੍ਯਪੇਤਬ੍ਯਪੇਤਮੇਕਰੂਪਂ ਦੁਕ੍ਕਰਂ.

ਨ ਭਾਸੁਰਾ ਤੇਪਿ ਸੁਰਾ ਵਿਭੂਸਿਤਾ,

ਤਥਾਸੁਰਾ ਭੂਰਿ ਸੁਰਾਪਰਾਜਿਤਾ;

ਸਭਾਸੁ ਰਾਜਾਪਿ ਤਥਾ ਸੁਰਾਜਿਤੋ,

ਯਥਾ ਸੁਰਾਜਨ੍ਤਿ ਸੁਰਾਵਿਨਿਸ੍ਸਟਾ.

ਇਦਂ ਚਤੁਕ੍ਕਪਾਦਮਜ੍ਝਯਮਕਮੇਕਰੂਪਬ੍ਯਪੇਤਂ.

੩੨. ਸਬ੍ਬਮਿਦਮਨੁਦ੍ਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ਲਕ੍ਖਣਾਤਿਦੇਸੇਨ ਨਿਗਮਨਂ ਕਿਮਤ੍ਥਮਿਚ੍ਚਾਸਙ੍ਕਾਯਮਾਹ ‘‘ਅਚ੍ਚਨ੍ਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤੇਸਂ ਯਮਕਾਨਂ ਸਮ੍ਭੇਦਯੋਨਿਯੋ ਪਭੇਦੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਰਣਭੂਤਾ ਭੇਦਾ ਉਚ੍ਚਾਵਚਪਕਾਰਾ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਬਹਵੋ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਤੇਸੁਪਿ ਕੇਚਿ ਯਮਕਾ ਸੁਕਰਾ ਸੁਸਾਧਿਯਾ, ਕੇਚਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਦੁਕ੍ਕਰਾ ਅਤਿਸਯੇਨ ਦੁਸ੍ਸਾਧਿਯਾ. ਸਮ੍ਭੇਦੋ ਯੋਨਿ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਇਹ ਸੁਕਰਸ੍ਸ ਉਪਦਿਸਿਤਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਰਯਮਕਪਵੇਸੋਪਾਯਮਤ੍ਤਮੁਪਦਿਸੀਯਤੇ –

‘‘ਮਨਂ ਮਨਂ ਸਤ੍ਥੁ ਦਦੇਯ੍ਯ ਚੇ ਯੋ,

ਮਨਂ ਮਨਂ ਪੀਣਯਤ’ਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁ;

ਮਨਂ ਮਨਂ ਤੇਨ ਦਦੇਯ੍ਯ ਚੇ ਨ,

ਮਨਂ ਮਨਂਪ’ਸ੍ਸ ਨ ਸਾਧੁਪੁਜ੍ਜ’’ਨ੍ਤਿ.

ਇਦਂ ਪਾਦਚਤੁਕ੍ਕਾਦਿਯਮਕਮੇਕਰੂਪਂ ਅਬ੍ਯਪੇਤਬ੍ਯਪੇਤਂ.

ਯੋ ¶ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਮਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਤ੍ਥੁ ਜਿਨਸ੍ਸ ਮਨਂ ਖਣਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਦਦੇਯ੍ਯ ਚੇ, ਸਤ੍ਥੁ ਮੁਨਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਮਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਮਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪੀਣਯਤਿ ਸਮ੍ਪੀਣੇਤਿ, ਤੇਨ ਤਸ੍ਮਾ ਮਨਂ ਮਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਦਦੇਯ੍ਯ ਚੇ ਨ ਯਦਿ ਨੋ ਦਦੇਯ੍ਯ, ਅਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਮਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨਂਪਿ ਮੁਹੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਾਧੁਪੁਜ੍ਜਂ ਸਾਧੂਹਿ ਪੂਜਿਤਬ੍ਬਂ ਨ ਭਵਤਿ.

‘‘ਸਮੁਨ੍ਨਤੇਨ ਤੇ ਸਤਾ,

ਕਥਂ ਨ ਤੇ ਨ ਤੇ ਸਿਯੁਂ;

ਯਤੋ ਨਤੇ’ਨਤੇਪਿ’ਤੋ,

ਸਿਯੁਂ ਨ ਤੇ ਨਤੇ ਸੁਭਾ’’ਤਿ.

ਇਦਂ ਪਾਦਚਤੁਕ੍ਕਮਜ੍ਝਯਮਕਮੇਕਰੂਪਮਬ੍ਯਪੇਤਬ੍ਯਪੇਤਂ.

ਯਤੋ ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਤੇ ਤੁਯ੍ਹਂ ਸਤਾ ਸੋਭਨੇਨ ਸਮੁਨ੍ਨਤੇਨ ਸਮ੍ਮਾ ਉਨ੍ਨਤੇਨ ਹੇਤੁਨਾ ਨਤੇਪਿ ਅਵਨਤੇਪਿ ਅਨਤੇਪਿ ਅਨਵਨਤੇਪਿ ਤੇ ਤੇ ਸੁਭਾ ਤੇ ਤੇ ਸੋਭਨਾ ਨ ਨ ਸਿਯੁਂ, ਭਵਨ੍ਤੇਵ, ਅਤੋ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਤੇ ਸੁਭਾ ਤੇ ਸੋਭਨਾ ਨਤੇ ਅਵਨਤੇ ਕਥਂ ਨ ਸਿਯੁਂ, ਭਵਨ੍ਤੇਵ.

‘‘ਜਿਨਂ ਪਣਾਮੋਨਤਸਜ੍ਜਨਂ ਜਨਂ,

ਗੁਣੇ ਨਿਵੇਸੇਨ੍ਤਮਸਜ੍ਜਨਂ’ਜਨਂ;

ਵੇਨੇਯ੍ਯਨੇਤ੍ਤੇ ਗੁਣਭਾਜਨਂ ਜਨਂ,

ਨਮੇ ਮਮੇਨ੍ਤਂ ਖਲੁ ਸਜ੍ਜਨਂਜਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਇਦਂ ਪਾਦਚਤੁਕ੍ਕਨ੍ਤਯਮਕਮੇਕਰੂਪਮਬ੍ਯਪੇਤਬ੍ਯਪੇਤਯਮਕਂ ਦੁਕ੍ਕਰਂ.

ਪਣਾਮੋਨਤਸਜ੍ਜਨਂ ਪਣਾਮਿਤੁਕਾਮੋਨਤਸਾਧੁਜਨਵਨ੍ਤਂ ਜਨਂ ਵੇਨੇਯ੍ਯਜਨਂ ਅਸਜ੍ਜ ਪਮਾਦਮਕਤ੍ਵਾ ਗੁਣੇ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇ ਨਿਵੇਸੇਨ੍ਤਂ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤਂ ਵੇਨੇਯ੍ਯਨੇਤ੍ਤੇ ਅਞ੍ਜਨਂ ਅਞ੍ਜਨਭੂਤਂ ਗੁਣਭਾਜਨਂ ਗੁਣਾਨਮਾਧਾਰਭੂਤਂ ਸਜ੍ਜਨਂਜਨਂ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਸਾਧੁਜਨਾਨਂ ਅਞ੍ਜਨਭੂਤਂ ਜਨਂ ਸਾਧੁਜਨਂ ਖਲੁ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਮਮੇਨ੍ਤਂ ਮਮਾਯਨ੍ਤਂ ਨਂ ਜਿਨਂ ਨਮੇ ਨਮਾਮਿ.

‘‘ਸਾਭਾਸੁ ¶ ਸਾਭਾ ਭੁਵਨੇ ਜਿਨਸ੍ਸ,

ਸਾਭਾਯ ਸਾ ਭਾਸਤਿਯੇਵ ਜਾਤੁ;

ਸਾਭਾਯ ਸਾ ਭਾਤਿ ਨ ਚੇ ਕਥਂ ਨ,

ਸਾਭਾ ਸਸਾਭਾਨਮਤਿਚ੍ਚ ਭਾਤੀ’’ਤਿ.

ਇਦਂ ਪਾਦਚਤੁਕ੍ਕਾਦਿਯਮਕੇਕਰੂਪਬ੍ਯਪੇਤਂ.

ਭੁਵਨੇ ਸਤ੍ਤਲੋਕੇ ਸਾਭਾਸੁ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਭਾਸੁ ਜਿਨਸ੍ਸ ਸਾਭਾ ਸੋਭਨਾ ਆਭਾ ਸਾਭਾਯ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਯ, ਸੋਭਨਾਯ ਵਾ ਆਭਾਯ ਆਭਾਤੋ ਜਾਤੁ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਭਾਸਤਿਯੇਵ ਦਿਪ੍ਪਤੇਵ, ਸਾ ਜਿਨਾਭਾ ਸਾਭਾਯ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਭਾਤੋ ਅਧਿਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਚੇ ਨ ਭਾਤਿ ਯਦਿ ਨ ਭਾਸਤਿ, ਸਸਾਭਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸੋਭਨਾਭਾਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਦੀਨਂ ਸਾਭਾ ਸੋਭਨਾਭਾਯੋ ਅਤਿਚ੍ਚ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਕਥਂ ਨ ਭਾਤਿ, ਭਾਸਤਿਯੇਵ.

‘‘ਨ ਭਾਸੁਰਾ ਤੇਪਿ ਸੁਰਾ ਵਿਭੂਸਿਤਾ,

ਤਥਾਸੁਰਾ ਭੂਰਿ ਸੁਰਾਪਰਾਜਿਤਾ;

ਸਭਾਸੁ ਰਾਜਾਪਿ ਤਥਾ ਸੁਰਾਜਿਤੋ,

ਯਥਾ ਸੁਰਾਜਨ੍ਤਿ ਸੁਰਾਵਿਨਿਸ੍ਸਟਾ’’ਤਿ.

ਇਦਂ ਪਾਦਚਤੁਕ੍ਕਮਜ੍ਝਯਮਕੇਕਰੂਪਬ੍ਯਪੇਤਂ.

ਸੁਰਾਵਿਨਿਸ੍ਸਟਾ ਸੁਰਾਪਾਨਤੋ ਅਪਗਤਾ ਜਨਾ ਯਥਾ ਸੁਰਾਜਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਵਿਭੂਸਿਤਾ ਵਿਸੇਸੇਨ ਅਲਙ੍ਕਤਾ ਤੇਪਿ ਸੁਰਾ ਤੇ ਦੇਵਾ ਅਪਿ ਨ ਭਾਸੁਰਾ ਸੋਭਮਾਨਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਏਵਂ ਸੁਰਾਪਰਾਜਿਤਾ ਸੁਰਾਪਾਨਹੇਤੁ ਪਰਾਜਿਤਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤਾ ਭੂਰਿ ਅਸੁਰਾ ਬਹਵੋ ਵੇਪਚਿਤ੍ਤਿਆਦਯੋ ਅਸੁਰਾਪਿ ਨ ਭਾਸੁਰਾ ਨ ਸੋਭਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਏਵਂ ਸੁਰਾਜਿਤੋ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਲਙ੍ਕਤੋ ਰਾਜਾਪਿ ਸਭਾਸੁ ਨ ਭਾਸੁਰੋ.

‘‘ਜਿਨਾਣਤ੍ਤਿਯਂ ¶ ਯੋ’ਹਿਤਾਸਾ ਸਿਤਾਸਾ,

ਅਵਸ੍ਸਂਵ ਤੇ ਹੋਨ੍ਤ੍ਯ’ਤਾਸਾ ਹਤਾਸਾ;

ਅਤੋ ਸਬ੍ਬਪਾਪੇ ਸਤਾਸਾ ਵਤਾਸਾ,

ਕਰੋਨ੍ਤੇਵ ਸਨ੍ਤਿਸ੍ਸਿਤਾ ਸਾਮਿਤਾਸਾ’’ਤਿ.

ਇਦਂ ਪਾਦਚਤੁਕ੍ਕਨ੍ਤਯਮਕਮੇਕਰੂਪਬ੍ਯਪੇਤਂ.

ਯੇ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾ ਜਿਨਾਣਤ੍ਤਿਯਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਵਿਨਯਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਾਣਤ੍ਤਿਯਂ ਓਹਿਤਾਸਾ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਆਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਿਤਾਸਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਸਾ, ਤੇ ਸਾਧਵੋ ਹਤਾਸਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਹਤਤਣ੍ਹਾ ਅਵਸ੍ਸਂਵ ਏਕਨ੍ਤੇਨੇਵ ਅਤਾਸਾ ਭਯਰਹਿਤਾ ਯਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਤੋ ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਪਾਪੇ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲੇ ਸਤਾਸਾ ਭਯਸਹਿਤਾ ਵਤਾਸਾਵ ਨਿਰਵਜ੍ਜਵਤਾਭਿਲਾਸਵਨ੍ਤੋ ਸਾਧੁਜਨਾ ਸਨ੍ਤਿਸ੍ਸਿਤਾ ਸਨ੍ਤਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾਯੋ ਸਾਮਿਤਾਸਾ ਸਾਮਿਭਾਵਾਸਾਯੋ ਕਰੋਨ੍ਤੇਵ.

੩੩.

ਯਮਕਂ ਤਂ ਪਹੇਲ਼ੀ ਚ, ਨੇਕਨ੍ਤਮਧੁਰਾਨਿ’ਤਿ;

ਉਪੇਕ੍ਖਿਯਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ, ਸਿਸ੍ਸਖੇਦਭਯਾ ਮਯਾ.

੩੩. ਨਨੁ ਯਮਕਂ ਨਾਮ ਕਵੀਨਂ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਵਿਸੇਸਸੂਚਕਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਂ ਸੋਪਯੋਗਂ, ਪਹੇਲ਼ਿਕਾ ਚ ਸੋਪਯੋਗਾ ਕੀਲ਼ਾਵਿਨੋਦਨੇ ਸਮ੍ਬਾਧਟ੍ਠਾਨਮਨ੍ਤਨੇ ਪਰਬ੍ਯਾਮੋਹਨੇ [ਪਰਮਬ੍ਯਾਮੋਹਨੇ (ਕ.), ਕਾਬ੍ਯਾਦਾਸ ੩.੯੭] ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਕਥਮੁਪੇਕ੍ਖਾ ਭਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਮਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਯਮਕਞ੍ਚ ਸੁਕਰਦੁਕ੍ਕਰਪ੍ਪਭੇਦਂ. ਪਹੇਲ਼ਿਕਾ ਪਨ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯੇਹਿ ਸੋਲ਼ਸ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ ਸਮਾਗਤਾਵਞ੍ਚਿਤਾਦਿਕਾ. ਤਤ੍ਥਿਦਂ ਲਕ੍ਖਣਂ –

ਸਮਾਗਤਾ ਨਾਮ ਸਿਯਾ, ਗੁਲ਼੍ਹਤ੍ਥਾ ਪਦਸਨ੍ਧਿਨਾ;

ਵਞ੍ਚਿਤਾਞ੍ਞਤ੍ਥ ਰੁਲ਼੍ਹੇਨ, ਯਤ੍ਥ ਸਦ੍ਦੇਨ ਵਞ੍ਚਨਾ.

ਉਕ੍ਕਨ੍ਤਾਤਿਬ੍ਯਵਹਿਤ-ਪ੍ਪਯੋਗਾ ¶ ਮੋਹਕਾਰਿਨੀ;

ਸਿਯਾ ਪਮੁਸ੍ਸਿਤਾ ਯਸ੍ਸਾ, ਦੁਬ੍ਬੋਧਤ੍ਥਾ ਪਦਾਵਲਿ.

ਸਮਾਨਰੂਪਾ’ਮੁਖ੍ਯਤ੍ਥਾ-ਰੋਪਾਹਿਤਪਦਾ ਸਿਯਾ;

ਫਰੁਸਾ ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਹਿ, ਜਾਤਸਦ੍ਦਾ ਕਥਞ੍ਚਿਪਿ.

ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤਾ ਨਾਮ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਂ, ਯਤ੍ਥ ਬ੍ਯਾਮੋਹਕਾਰਣਂ;

ਅਞ੍ਞਥਾ’ਭਾਸਤੇ ਯਤ੍ਥ, ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋ ਸਾ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ.

ਸਾ ਨਾਮਨ੍ਤਰਿਕਾ ਯਸ੍ਸਾ, ਨਾਮੇ ਨਾਨਤ੍ਥਕਪ੍ਪਨਾ;

ਨਿਭੂਤਾ’ਵਟ੍ਠਿਤਞ੍ਞਤ੍ਥਾ, ਤੁਲ੍ਯਤ੍ਥਸੁਤਿਹੇਤੁਤੋ.

ਸਮਾਨਸਦ੍ਦਾ ਸਾ ਇਟ੍ਠ-ਸਦ੍ਦਪਰਿਯਾਯਸਾਧਿਤਾ;

ਸਮ੍ਮੁਲ਼੍ਹਾ ਮੂਲ਼੍ਹਤਾਯੇਵ, ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਥਾਪਿ ਸਾਧੁਕਂ.

ਯਸ੍ਸਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਬਾਹੁਲ੍ਯਾ, ਨਾਮਂ ਸਾ ਪਾਰਿਹਾਰਿਕੀ;

ਏਕਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਭਵੇ ਬ੍ਯਞ੍ਜਾ-ਧੇਯ੍ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਯਗੋਪਨਾ.

ਸਾ ਭਵੇ ਉਭਯਚ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਯਸ੍ਸਾ ਉਭਯਗੋਪਨਾ;

ਸਂਕਿਣ੍ਣਾ ਨਾਮ ਸਾ ਯਸ੍ਸਾ, ਨਾਨਾਲਕ੍ਖਣਸਙ੍ਕਰੋਤਿ.

ਦੋਸਤ੍ਤੇਪਿ ਚੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਉਕ੍ਕਨ੍ਤਾਦੀਸੁ ਦੋਸਭਾਵੇ ਨਾਰੋਪਿਤਬ੍ਬਾ. ਏਸਾ ਹਿ [ਮਨਸੋਤਿ (ਕ.)] ‘‘ਬਹੁਗੁਣੇ ਪਣਮਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ [ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰ ੪੪ ਗਾਥਾ] ਵਾਕ੍ਯਸਂਕਿਣ੍ਣਨਾਮੇਨ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਚ ਸਂਸਯਦੋਸਪਰਿਹਾਰੇਨ ‘‘ਯਾਤੇ ਦੁਤਿਯਂ ਨਿਲਯ’’ਨ੍ਤਿ [ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰ ੧੧੨ ਗਾਥਾ] ਆਦਿਨਾ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ.

‘‘ਪਭਵਾ’ਨਤਵਿਤ੍ਤਿਣ੍ਣਾ, ਤਵਾ’ਣਾ ਮਹਤੀ ਸਤਿ;

ਚਿਰਾਯ ਜਯਤਂ ਨਾਥ, ਪਹੁਤਫਲਸਾਧਨੀ’’ਤਿ.

ਅਯਂ ਸਮਾਗਤਾ.

‘‘ਭਦ੍ਦਮੇਵੋ’ਪਸੇਵੇਯ੍ਯ, ¶ ਵਿਧੂਤਮਦਕਿਬ੍ਬਿਸਂ;

ਸਮ੍ਪਾਪਯੇ ਪੁਰਂ ਖੇਮਂ, ਸ ਦਨ੍ਤੋ’ਤ੍ਤਨਿਸੇਵਿਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਯਂ ਵਞ੍ਚਿਤਾ.

ਪਮੁਸ੍ਸਿਤਾਦਯੋ ਤੁ ਲਕ੍ਖਣਾਨੁਸਾਰੇਨ, ਤਤ੍ਥੋਦਾਹਰਣਾਨੁਸਾਰੇਨ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਏਵਂ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯੇਹਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਾ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾ ਚੇਤਿ ਏਤਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਨਿਯਮੇਨ ਨ ਮਧੁਰਾਨਿ ਅਤ੍ਥਰਸਸ੍ਸ ਵਾ ਸਦ੍ਦਰਸਸ੍ਸ ਵਾ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਭਾਵੇਨ ਅਸ੍ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਸਿਸ੍ਸਾਨਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਖੇਦੋਯੇਵ ਭਯਂ ਤਤੋ ਤੇਸਂ ਖੇਦਤੋ ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਭਯਤੋ ਮਯਾ ਉਪੇਕ੍ਖਿਯਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨੀਯਂ.

੩੩. ਏਵਂ ਸੁਕਰਦੁਕ੍ਕਰਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਵਾ ਕਵੀਨਂ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਪ੍ਪਕਾਸਨੇ ਸਪ੍ਪਯੋਜਨਯਮਕਾਨਞ੍ਚ, ਕੀਲ਼ਾਵਿਨੋਦਨੇ ਸਮ੍ਬਾਧਟ੍ਠਾਨਸਮ੍ਮਨ੍ਤਨੇ ਪਰਬ੍ਯਾਮੋਹਨੇ ਚਾਤਿ ਇਮੇਸੁ ਸਪ੍ਪਯੋਜਨਾਨਞ੍ਚ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਨਮਵਚਨੇ ਕਾਰਣਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਯਮਕ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਤਂ ਯਮਕਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਸੁਕਰਦੁਕ੍ਕਰਾਦਿਭੇਦਂ ਯਮਕਜਾਤਞ੍ਚ ਪਹੇਲ਼ਿ ਚ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯੇਹਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ ਸਮਾਗਭਾਦਿਕਾ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾ ਚ ਇਤਿ ਇਮਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਏਕਨ੍ਤਮਧੁਰਾਨਿ ਨ ਇਤਿ ਅਸ੍ਸਾਦੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਰਸਸ੍ਸ, ਸਦ੍ਦਰਸਸ੍ਸ ਵਾ ਨਿਯਮਤੋ ਅਭਾਵਾ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਅਮਧੁਰਾਨਿ, ਇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਚ ਸਿਸ੍ਸਖੇਦਭਯਾ ਸਿਸ੍ਸਾਨਂ ਅਸਹਨਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਅਸਹਨੇਨ ਜਾਤਾਯ ਵਾ ਭੀਤਿਯਾ ਚ ਮਯਾ ਉਪੇਕ੍ਖੀਯਨ੍ਤਿ. ਸਿਸ੍ਸਾਨਂ ਖੇਦੋਯੇਵ ਭਯਂ, ਸਿਸ੍ਸਖੇਦਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਵਾ ਭਯਂ, ਤਤੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਏਤ੍ਥ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾ ਏਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ –

ਸਮਾਗਤਾ ਚ ਵਞ੍ਚਿਤੁ-ਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਪਮੁਸ੍ਸਿਤਾਪਿ ਚ;

ਸਮਾਨਰੂਪਾ ਫਰੁਸਾ, ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤਾ ਚ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ.

ਅਥੋਪਿ ¶ ਨਾਮਨ੍ਤਰਿਕਾ, ਨਿਭੂਤਾ ਚ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾ;

ਅਥੋ ਸਮਾਨਸਦ੍ਦਾ ਚ, ਸਮ੍ਮੁਲ਼੍ਹਾ ਪਾਰਿਹਾਰਿਕੀ;

ਏਕਚ੍ਛਨ੍ਨੋਭਯਚ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਸਂਕਿਣ੍ਣਾਤਿ ਚ ਸੋਲ਼ਸਾਤਿ.

ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਲਕ੍ਖਣਂ –

ਸਮਾਗਤਾ ਨਾਮ ਸਿਯਾ, ਗੁਲ਼੍ਹਤ੍ਥਾ ਪਦਸਨ੍ਧਿਨਾ;

ਵਞ੍ਚਿਤਾਞ੍ਞਤ੍ਥ ਰੁਲ਼੍ਹੇਨ, ਯਤ੍ਥ ਸਦ੍ਦੇਨ ਵਞ੍ਚਨਾ.

ਉਕ੍ਕਨ੍ਤਾਤਿਬ੍ਯਵਹਿਤ-ਪ੍ਪਯੋਗਾ ਮੋਹਕਾਰਿਨੀ;

ਸਿਯਾ ਪਮੁਸ੍ਸਿਤਾ ਯਸ੍ਸਾ, ਦੁਬ੍ਬੋਧਤ੍ਥਾ ਪਦਾਵਲਿ.

ਸਮਾਨਰੂਪਾ’ਮੁਖ੍ਯਤ੍ਥਾ-ਰੋਪਾਹਿਤਪਦਾ ਸਿਯਾ;

ਫਰੁਸਾ ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਹਿ, ਜਾਤਸਦ੍ਦਾ ਕਥਞ੍ਚਿਪਿ.

ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤਾ ਨਾਮ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਂ, ਯਤ੍ਥ ਬ੍ਯਾਮੋਹਕਾਰਣਂ;

ਅਞ੍ਞਥਾ’ਭਾਸਤੇ ਯਤ੍ਥ, ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋ ਸਾ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ.

ਸਾ ਨਾਮਨ੍ਤਰਿਕਾ ਯਸ੍ਸਾ, ਨਾਮੇ ਨਾਨਤ੍ਥਕਪ੍ਪਨਾ;

ਨਿਭੂਤਾ’ਵਟ੍ਠਿਤਞ੍ਞਤ੍ਥਾ, ਤੁਲ੍ਯਤ੍ਥਸੁਤਿਹੇਤੁਤੋ.

ਸਮਾਨਸਦ੍ਦਾ ਸਾ ਇਟ੍ਠ-ਸਦ੍ਦਪਰਿਯਾਯਸਾਧਿਤਾ;

ਸਮ੍ਮੁਲ਼੍ਹਾ ਮੂਲ਼੍ਹਤਾਯੇਵ, ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਥਾਪਿ ਸਾਧੁਕਂ.

ਯਸ੍ਸਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਬਾਹੁਲ੍ਯਾ, ਨਾਮਂ ਸਾ ਪਾਰਿਹਾਰਿਕੀ;

ਏਕਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਭਵੇ ਬ੍ਯਞ੍ਜਾ-ਧੇਯ੍ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਯਗੋਪਨਾ.

ਸਾ ਭਵੇ ਉਭਯਚ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਯਸ੍ਸਾ ਉਭਯਗੋਪਨਾ;

ਸਂਕਿਣ੍ਣਾ ਨਾਮ ਸਾ ਯਸ੍ਸਾ, ਨਾਨਾਲਕ੍ਖਣਸਙ੍ਕਰੋਤਿ.

ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ – ਪਦਸਨ੍ਧਿਨਾ ਪਦਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਨਤੋ ਗੁਲ਼੍ਹਤ੍ਥਾ ਅਪਾਕਟਤ੍ਥਾ ਸਮਾਗਤਾ ਨਾਮ ਸਿਯਾ. ਗੁਲ਼੍ਹਤ੍ਥਾਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਾਨੁਵਾਦੇਨ ਅਪਸਿਦ੍ਧਾ ਸਮਾਗਤਾ ਵਿਧੀਯਤੇ. ਇਤੋ ਪਰਮ੍ਪਿ ਅਨੁਵਾਦਾਨੁਵਾਦ੍ਯਭਾਵੋ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਤ੍ਥ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਯਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਰੁਲ਼੍ਹੇਨ ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਪਸਿਦ੍ਧੇਨ ਰੁਲ਼੍ਹਿਸਦ੍ਦੇਨ ਵਞ੍ਚਨਾ ਵਞ੍ਚਿਤਾ ਨਾਮ ਸਿਯਾ.

ਅਤਿਬ੍ਯਵਹਿਤਪ੍ਪਯੋਗਾ ¶ ਅਤਿਸਯੇਨ ਅਨ੍ਤਰਿਤਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨਪਦਯੁਤ੍ਤਾ ਤਤੋਯੇਵ ਮੋਹਕਾਰਿਨੀ ਸਮ੍ਮੋਹਕਾਰਿਕਾ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾ ਉਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਨਾਮ. ਯਸ੍ਸਾ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਯ ਪਦਾਵਲਿ ਪਦਪਨ੍ਤਿ ਦੁਬ੍ਬੋਧਤ੍ਥਾ ਦੁਰਨੁਬੋਧਾਭਿਧੇਯ੍ਯਾ, ਸਾ ਪਮੁਸ੍ਸਿਤਾ ਨਾਮ.

ਅਮੁਖ੍ਯਤ੍ਥਾਰੋਪਾਹਿਤਪਦਾ ਅਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਥੇ ਮੁਖ੍ਯਤ੍ਥਪਕਾਸਕਸਦ੍ਦਾਨਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਧਮ੍ਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਆਰੋਪਨਤੋ ਉਪਟ੍ਠਿਤਪਦਯੁਤ੍ਤਾ ਸਮਾਨਰੂਪਾ ਨਾਮ ਸਿਯਾ. ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਹਿ ਪਚ੍ਚਯਾਦੇਸਾਦੀਹਿ ਕਥਞ੍ਚਿਪਿ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਪਕਾਰੇਨ ਜਾਤਸਦ੍ਦਾ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਸਦ੍ਦਾ ਫਰੁਸਾ ਨਾਮ.

ਯਤ੍ਥ ਯਸ੍ਸਂ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਯਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਂ ਗਣਨਂ ਵੁਤ੍ਤਮਪਿ ਬ੍ਯਾਮੋਹਕਾਰਣਂ ਹੋਤਿ, ਸਾ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤਾ ਨਾਮ ਸਿਯਾ. ਯਤ੍ਥ ਯਸ੍ਸਂ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਯਂ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋ ਸਮੁਦਾਯਤ੍ਥੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਆਭਾਸਤੇ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ, ਸਾ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਨਾਮ.

ਯਸ੍ਸਾ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਯ ਨਾਮੇ ਪਯੁਤ੍ਤਾਭਿਧਾਨੇ ਨਾਨਤ੍ਥਕਪ੍ਪਨਾ ਵਿਵਿਧਾਭਿਧੇਯ੍ਯਕਪ੍ਪਨਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਸਾ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾ ਨਾਮਨ੍ਤਰਿਕਾ ਨਾਮ. ਤੁਲ੍ਯਤ੍ਥਸੁਤਿਹੇਤੁਤੋ ਸਮਾਨਤ੍ਥਸਦ੍ਦਾਨਂ ਪਯੋਗਹੇਤੁਯਾ ਅਵਟ੍ਠਿਤਞ੍ਞਤ੍ਥਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾ ਹੋਤਿ, ਸਾ ਨਿਭੂਤਾ ਨਾਮ.

ਯਾ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾ ਇਟ੍ਠਸਦ੍ਦਪਰਿਯਾਯਸਾਧਿਤਾ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵੇਵਚਨੇਹਿ ਨਿਪ੍ਫਾਦਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਸਾ ਸਮਾਨਸਦ੍ਦਾ ਨਾਮ. ਸਾਧੁਕਂ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਥਾਪਿ ਦਸ੍ਸਿਤਅਤ੍ਥਯੁਤ੍ਤਾਪਿਯਾ ਮੂਲ਼੍ਹਤਾਯੇਵ ਸਮ੍ਮੋਹਭਾਵਤ੍ਥਂ ਏਵ ਭਵਤਿ, ਸਾ ਸਮ੍ਮੁਲ਼੍ਹਾ ਨਾਮ.

ਯਸ੍ਸਾ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਯ ਵਿਰਚਨੇ ਨਾਮਂ ਦਸ੍ਸਿਯਮਾਨਂ ਨਾਮਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਬਾਹੁਲ੍ਯਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਬਹੁਲਭਾਵਤੋ ਭਵਤਿ, ਸਾ ਪਾਰਿਹਾਰਿਕੀ ਨਾਮ. ਯਸ੍ਸਾ ਆਧੇਯ੍ਯਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜ ਅਭਿਬ੍ਯਞ੍ਜਿਯ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ¶ ਨਿਸ੍ਸਯਗੋਪਨਾ ਆਧਾਰਗੁਤ੍ਤਿ ਭਵਤਿ, ਸਾ ਏਕਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਨਾਮ.

ਯਸ੍ਸਾ ਪਯੋਗੇ ਉਭਯਗੋਪਨਾ ਉਭਿਨ੍ਨਮਾਧਾਰਾਧੇਯ੍ਯਾਨਂ ਗੋਪਨਾ ਭਵਤਿ, ਸਾ ਉਭਯਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਨਾਮ. ਯਸ੍ਸਾ ਨਾਨਾਲਕ੍ਖਣਸਙ੍ਕਰੋ ਸਮਾਗਤਾਦਿਨਾਨਾਵਿਧਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਸਙ੍ਕਰੋ ਹੋਤਿ, ਸਾ ਸਂਕਿਣ੍ਣਾ ਨਾਮ ਸਿਯਾ.

ਇਦਾਨਿ ਸਮਾਗਤਾਦੀਨਂ ਲਕ੍ਖਿਯਂ ਕਮੇਨ ਏਵਂ ਞਾਤਬ੍ਬਂ –

‘‘ਪਭਵਾ’ਨਤਵਿਤ੍ਤਿਣ੍ਣਾ, ਤਵਾ’ਣਾ ਮਹਤੀ ਸਤੀ;

ਚਿਰਾਯ ਜਯਤਂ ਨਾਥ, ਪਹੁਤਫਲਸਾਧਿਨੀ’’ਤਿ.

ਅਯਂ ਸਮਾਗਤਾ.

ਨਾਥ ਤਵ ਪਭਵਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਨਤਵਿਤ੍ਤਿਣ੍ਣਾ ਓਣਤਵਸੇਨ ਪਤ੍ਥਟਾ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਨਦੀ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਪਭਵ ਪਕਟ੍ਠਤ੍ਤ ਸੋਭਾਵਨ੍ਤ. ਭੋ ਨਾਥ ਤਵ ਤੁਯ੍ਹਂ ਮਹਤੀ ਸਤੀ ਮਹਨ੍ਤੀ ਸਮਾਨਾ ਆਣਾ ਆਨਤਵਿਤ੍ਤਿਣ੍ਣਾ ਅਤ੍ਤਨਿ ਨਤੇਸੁ ਜਨੇਸੁ ਪਤ੍ਥਟਾ ਪਹੁਤਫਲਸਾਧਿਨੀ ਬਹੁਲਤ੍ਥਨਿਪ੍ਫਾਦਨੀ ਚਿਰਾਯ ਚਿਰਕਾਲਂ ਜਯਤਂ ਉਕ੍ਕਂਸਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤੁ. ਏਤ੍ਥ ਪਭਵਆਨਤਇਤਿਸਨ੍ਧਿਨਾ ਅਤ੍ਥੋ ਗੁਲ਼੍ਹੋ.

‘‘ਭਦ੍ਦਮੇਵੋ’ਪਸੇਵੇਯ੍ਯ, ਵਿਧੂਤਮਦਕਿਬ੍ਬਿਸਂ;

ਸਮ੍ਪਾਪਯੇ ਪੁਰਂ ਖੇਮਂ, ਸ ਦਨ੍ਤੋ’ਤ੍ਤਨਿਸੇਵਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਯਂ ਵਞ੍ਚਿਤਾ.

ਵਿਧੂਤਮਦਕਿਬ੍ਬਿਸਂ ਵਿਨਾਸਿਤਮਦਦੋਸਂ ਭਦ੍ਦਮੇਵ ਮਨ੍ਦਪਿਯ [ਪਿਨ੍ਦਪਿਸ੍ਸ (ਕ.)] – ਭਦ੍ਦਜਾਤਿਕੇਸੁ ਹਤ੍ਥੀਸੁ ਭਦ੍ਦਜਾਤਿਕਹਤ੍ਥਿਮੇਵ ਉਪਸੇਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਭਦ੍ਦਮੇਵ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸਮੇਵ ਸੇਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਵਨਂ ਕਿਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਚੇ? ਹਤ੍ਥਿਪਕ੍ਖੇ ਦਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖਿਤੋ ਸੋ ਹਤ੍ਥਿ ਅਤ੍ਤਨਿਸੇਵਿਤਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭਜਿਤਂ ਜਨਂ ਖੇਮਂ ਨਿਬ੍ਭਯਂ ਪੁਰਂ ਨਗਰਂ ਸਮ੍ਪਾਪੇਤਿ. ਪੁਰਿਸਪਕ੍ਖੇ ਪਨ ¶ ਦਨ੍ਤੋ ਦਮਿਤੋ ਸੋ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨਿਸੇਵਿਤਂ ਅਤ੍ਤਾਨਮੁਪਸੇਵਿਤਂ ਜਨਂ ਖੇਮਂ ਨਿਦ੍ਦੁਕ੍ਖਂ ਪੁਰਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪੁਰਂ ਪਾਪੇਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਕਵਿਚ੍ਛਿਤਉਤ੍ਤਮਤ੍ਥਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਹਤ੍ਥਿਅਤ੍ਥੇ ਰੁਲ਼੍ਹੇਨ ਸਦ੍ਦੇਨ ਵਞ੍ਚਨਾ ਨਾਮ.

‘‘ਬਹੁਗੁਣੇ ਪਣਮਤਿ, ਦੁਜ੍ਜਨਾਨਂਪ੍ਯਯਂ ਜਨੋ;

ਹਿਤਂ ਪਮੁਦਿਤੋ ਨਿਚ੍ਚਂ, ਸੁਗਤਂ ਸਮਨੁਸ੍ਸਰ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਯਂ ਉਕ੍ਕਨ੍ਤਾ. ਇਮਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਉਪਰਿ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ.

ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਦੋਸਤ੍ਤੇ ਸਤਿਪਿ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਰੁਲ਼੍ਹਤ੍ਤਾ ਏਸਾ ਇਟ੍ਠਾ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ‘‘ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਯਮਾਰੁਲ਼੍ਹਾ, ਨ ਹਿ ਦੁਟ੍ਠਾ ਕਿਲਿਟ੍ਠਤਾ’’ਤਿ. ਇਹ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਪਦਾਨਂ ਅਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠਾਪਨੇਨ ਬ੍ਯਵਹਿਤਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

‘‘ਮੁਖਫੁਲ੍ਲਂ ਗਿਙ੍ਗਮਕਂ, ਨਿਯੁਰੁਗ੍ਗਤ੍ਥਨੁਨ੍ਨਤਂ;

ਪਟਚ੍ਚਰੀ ਵਰਂ ਪੋਸੋ, ਭੀਰੁਯਾ ਧਾਰਯਨ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ.

ਅਯਂ ਪਮੁਸ੍ਸਿਤਾ.

ਮੁਖਫੁਲ੍ਲਂ ਤਿਲਕਾਦਿਂ ਗਿਙ੍ਗਮਕਂ ਏਵਂਨਾਮਕਂ ਪਸਾਧਨਂ ਨਿਯੁਰੁਗ੍ਗਤ੍ਥਨੁਨ੍ਨਤਂ ਨਿਯੁਰਂ ਵਲਯਂ, ਉਗ੍ਗਤ੍ਥਨਂ ਪਯੋਧਰਪਟਂ, ਉਨ੍ਨਤਂ ਨਲਾਟਪਟਾਦਿਕਂ, ਮੁਖਤੋ ਉਨ੍ਨਤਾਭਰਣਞ੍ਚ ਧਾਰਯਨ੍ਤਿਯਾ ਭੀਰੁਯਾ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਪਟਚ੍ਚਰੀ ਜਿਣ੍ਣਵਤ੍ਥਨਿਵਾਸੀ ਪੋਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਵਰਂ ਉਤ੍ਤਮੋ. ਏਤ੍ਥ ਬਹੁਪਯੋਗਰਹਿਤੇਹਿ ਸਦ੍ਦੇਹਿ ਰਚਿਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਦੁਰਵਬੋਧਤਾ.

‘‘ਨਵ’ਗ੍ਗਰਤਨਾਨ’ਸ੍ਮਿਂ, ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਰਤਨਾਕਰੇ;

ਪੁਰਿਸਾਨੇਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ, ਅਟ੍ਠਾ’ਸਾਧਾਰਣਾ’ਪਰ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਯਂ ਸਮਾਨਰੂਪਾ.

ਅਸ੍ਮਿਂ ਰਤਨਾਕਰੇ ਅਗ੍ਗਰਤਨਾਨਿ ਨਵ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਇਮੇਸੁ ਰਤਨੇਸੁ ਅਟ੍ਠ ਰਤਨਾਨਿ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਅਸਾਧਾਰਣਾਨਿ, ਅਪਰਂ ਰਤਨਂ ਸਾਧਾਰਣਂ. ਇਮਾਨਿ ਨਵ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਨਿ ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਾਦਿਅਤ੍ਥੇਨ ‘‘ਰਤਨਾਨੀ’’ਤਿ ਚ ਤਪ੍ਪਭਵੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ¶ ‘‘ਆਕਰੋ’’ਤਿ ਚ ਕਪ੍ਪਿਤੋਤਿ ਅਮੁਖ੍ਯਤ੍ਥੇਸੁ ਰਤਨਾਦਿਸਦ੍ਦਾਨਮਾਰੋਪਨਂ ਹੋਤਿ.

‘‘ਵਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਦੇਵਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾ, ਹਿਮਵਨ੍ਤਮਹਾਤਲੇ;

ਰਸਵਨ੍ਤੇ ਸਰੇ ਸਤ੍ਤ, ਨ ਨਾਗਾਪਿ ਉਪੋਸਥਾ’’ਤਿ.

ਅਯਂ ਫਰੁਸਾ.

ਹਿਮਵਨ੍ਤਮਹਾਤਲੇ ਹਿਮਾਲਯਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕੇ ਰਸਵਨ੍ਤੇ ਸੋਦਕੇ ਸਤ੍ਤ ਸਰੇ ਅਨੋਤਤ੍ਤਾਦਿਕੇ ਦੇਵਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾ ਵਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਸੇਵਨ੍ਤਿ, ਉਪੋਸਥਾ ਨਾਗਾਪਿ ਨ ਵਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ. ਅਯਮਪਰਤ੍ਥੋ. ਹਿਮਵਨ੍ਤਮਹਾਤਲੇ ਚਨ੍ਦਰਂਸਿਯੁਤ੍ਤੇ ਮਹਾਪਾਸਾਦਤਲੇ ਦੇਵਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾ ਕੀਲ਼ਮਾਨਾ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾ ਰਸਵਨ੍ਤੇ ਮਧੁਰਗੁਣਯੁਤ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤ ਸਰੇ ਵੀਣਾਯ ਛਜ੍ਜਾਦਿਕੇ ਸਤ੍ਤ ਸਰੇ ਵਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਨਾਗਾਪਿ ਅਰਿਯਾਪਿ ਉਪੋਸਥਾਪਿ ਉਪਵੁਤ੍ਥਾਪਿ ਨ ਵਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਨਾਨੁਭਵਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਦਿਬ੍ਬਨ੍ਤੀਤਿ ਦੇਵਾ. ਉਪੋਸਥੋ ਏਤੇਸਮਤ੍ਥੀਤਿ ਉਪੋਸਥਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਲਕ੍ਖਣਕ੍ਕਮਤੋ ਪਸਿਦ੍ਧਪਚੁਰਪਯੋਗਤੋ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਲੇਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨਂ ਜਾਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਤਾ.

‘‘ਗੀਤਸਦ੍ਦੇ ਸਰਾ ਦ੍ਵੇ ਦ੍ਵੇ, ਦ੍ਵੇ ਛਜ੍ਜਞ੍ਞਤ੍ਰ ਛਸ੍ਸਰਾ;

ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਂ ਯਥਾ ਚਕ੍ਖੁ, ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਾ ਨਾਸਿਕਾ ਤਥਾ’’ਤਿ.

ਅਯਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤਾ.

ਗੀਤਸਦ੍ਦੇ ਸਰਾ ਦ੍ਵੇ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਛਜ੍ਜ’ਞ੍ਞਤ੍ਰ ਛਜ੍ਜਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਛਜ੍ਜਂ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਉਸਭੋ ਗਨ੍ਧਾਰੋ ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਪਞ੍ਚਮੋ ਧੇਵਤੋ ਨਿਸਾਦੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਯੁਗਲ਼ਤੋ ਦ੍ਵੇ ਦ੍ਵੇ ਛਸ੍ਸਰਾ ਛਸਰਵਨ੍ਤੋ. ਯਥਾ ਚਕ੍ਖੁ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਂ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਏਵਂ ਨਾਸਿਕਾ ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਾ ਹੋਤਿ, ਗੀਤਸਦ੍ਦੇ ਈਕਾਰਅਕਾਰਸਰਦ੍ਵਯਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਚ ਛਜ੍ਜਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਉਸਭਾਦੀਸੁ ਸਰਾਨਂ ਤਿਵਿਧਤ੍ਤਾ ਚ ‘‘ਚਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਸਰਬ੍ਯਞ੍ਜਨਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਾਨਂ ਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਚ ‘‘ਨਾਸਿਕਾ’’ਤਿ ਛਨ੍ਨਂ ਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਚ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਸਙ੍ਖ੍ਯਾਗੀਤਾਦਿਸਦ੍ਦਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਤੋ ਸਮ੍ਮੋਹਕਾਰਿਨੀ ਹੋਤਿ.

‘‘ਪਾਤੁ ¶ ਵੋ ਉਦਿਤੋ ਰਾਜਾ, ਸਿਰਿਮਾ ਰਤ੍ਤਮਣ੍ਡਲੋ;

ਸਕਨ੍ਤਿਗਹਨਕ੍ਖਤ੍ਤ-ਸਙ੍ਘਯੁਤ੍ਤੋ ਸੁਲਕ੍ਖਣੋ’’ਤਿ.

ਅਯਂ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ.

ਸਿਰਿਮਾ ਸਿਰਿਮਨ੍ਤੋ ਰਤ੍ਤਮਣ੍ਡਲੋ ਅਨੁਰਤ੍ਤਜਨਪਦਮਣ੍ਡਲੋ, ਅਨੁਰਤ੍ਤਅਮਚ੍ਚਮਣ੍ਡਲੋ ਵਾ ਸਕਨ੍ਤਿਗਹਨਕ੍ਖਤ੍ਤਸਙ੍ਘਯੁਤ੍ਤੋ ਸਕਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨ੍ਤੇ ਸਮੀਪੇ ਗਹਨੇਹਿ ਅਵਿਰਲ਼ੇਹਿ ਖਤ੍ਤਸਙ੍ਘੇਹਿ ਖਤ੍ਤਿਯਸਮੂਹੇਹਿ ਯੁਤ੍ਤੋ ਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਸੁਲਕ੍ਖਣੋ ਪਸਤ੍ਥਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣੋ ਉਦਿਤੋ ਪਸਿਦ੍ਧੋ ਰਾਜਾ ਨਰਿਨ੍ਦੋ ਵੋ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਾਤੁ ਰਕ੍ਖਤੂਤਿ ਅਯਂ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਥੋ. ਸਿਰਿਮਾ ‘‘ਲਕ੍ਖਿਯਾ ਵਾਸਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਿਰਿਮਨ੍ਤੋ ਰਤ੍ਤਮਣ੍ਡਲੋ ਉਗ੍ਗਮਨੇ ਰਤ੍ਤਮਣ੍ਡਲੋ ਸਕਨ੍ਤਿਗਹਨਕ੍ਖਤ੍ਤਸਙ੍ਘਯੁਤ੍ਤੋ ਕਨ੍ਤਿਸਹਿਤੇਹਿ ਗਹਨਕ੍ਖਤ੍ਤਤਾਰਗਣੇਹਿ ਯੁਤ੍ਤੋ ਸੁਲਕ੍ਖਣੋ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਸਲਕ੍ਖਣੋ ਉਦਿਤੋ ਉਗ੍ਗਤੋ ਰਾਜਾ ਚਨ੍ਦੋ ਵੋ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਾਤੂਤਿ ਉਭਯਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਾਧਾਰਣਗੁਣਗੁਣੀਪਦਪਰਿਗ੍ਗਹੇਨ ਇਧ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਾ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਤਾ ਹੋਤਿ.

‘‘ਵੁਚ੍ਚਤਾ’ਦੋ ਇਸਿਤ੍ਯੇ’ਕੋ, ਸੁਮਹਨ੍ਤੋਪਕਾਰਵਾ;

ਸਨਾਤਨੋ ਚ ਨ ਇਸਿ, ਨ ਸਖਾ ਨ ਸਨਾਤਨੋ’’ਤਿ.

ਅਯਂ ਨਾਮਨ੍ਤਰਿਕਾ.

ਏਕੋ ਆਦੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ‘‘ਇਸੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੁਮਹਨ੍ਤੋਪਕਾਰਵਾ ਅਤਿਮਹਨ੍ਤੋਪਕਾਰਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸਨਾਤਨੋ ਚ ਸਸ੍ਸਤੋ ਚ ਹੋਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਨ ਇਸਿ ਇਸਿ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ, ਨ ਸਖਾ ਮਿਤ੍ਤੋਪਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਨ ਸਨਾਤਨੋ ਸਸ੍ਸਤੋਪਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਯਂ ਗਮ੍ਯਮਾਨਤ੍ਥੋ. ਸੁਮਹਾ ਅਤਿਮਹਨ੍ਤੋ ਏਕੋ ਆਦੋ ਨਾਮਾਦਿਮ੍ਹਿ ਇਸੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਨ੍ਤੋ ਮਜ੍ਝੇ ਪਕਾਰਵਾ ਪ-ਕਾਰੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਸਨਾਤਨੋ ਚ ਸਸ੍ਸਤੋ ਚ ਹੋਤਿ, ਇਸਿਪਿ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ, ਮਿਤ੍ਤੋਪਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਨਾਤਨੋ ਤਨਇਤਿ ਅਕ੍ਖਰਦ੍ਵਯਰਹਿਤੋ ਨ ¶ ਹੋਤਿ. ਆਦਿਮਜ੍ਝਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤੇਤਿ ਞਾਯਤਿ, ‘‘ਇਸਿਪਤਨਵਿਹਾਰੋ’’ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਇਸਿਪਤਨਨਾਮੇਨ ਇਸਿਆਦੀਨਂ ਗਮ੍ਯਮਾਨਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਨਾਨਤ੍ਥਕਪ੍ਪਨਾ ਹੋਤਿ.

‘‘ਧਾਵਨ੍ਤਂ ਉਦਯਾ ਅਤ੍ਥਂ, ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਨ ਨਿਵਤ੍ਤਤਿ;

ਨ ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਂ ਏਤਂ, ਨਾਪਿ ਆਦਿਚ੍ਚਮਣ੍ਡਲ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਯਂ ਨਿਭੂਤਾ.

ਉਦਯਾ ਉਦਯਤੋ ਪਭੁਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਯਾਵ ਅਤ੍ਥਂ ਧਾਵਨ੍ਤਂ ਜਵਨ੍ਤਂ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਮੁਹੁਤ੍ਤਕਾਲਂ ਨ ਨਿਵਤ੍ਤਤਿ ਨ ਪੁਨਾਵਤ੍ਤਤਿ. ਏਤਂ ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਮ੍ਪਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਆਦਿਚ੍ਚਮਣ੍ਡਲਮ੍ਪਿ ਨ ਹੋਤਿ. ਉਦਯਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਤੋ ਅਤ੍ਥਂ ਯਾਵਚੁਤਿ. ਧਾਵਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਯੁਕਿਚ੍ਚਤੋ ਆਯੁਚਨ੍ਦਾਦੀਨਮਤ੍ਥਾਨਂ, ਤਪ੍ਪਕਾਸਕਸਦ੍ਦਾਨਞ੍ਚ ਤੁਲ੍ਯਤ੍ਤਾ ਏਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਚਨ੍ਦਾਦਿਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਾਨਂ ਸਮ੍ਭਵੋ.

‘‘ਦੇਵਿਂ ਕਿਤ੍ਤਿਮਹੀਨਾਮਂ, ਕਲ਼ਾਰਤ੍ਥਵ੍ਹਯਂ ਪੁਰਿਂ;

ਹਿਤ੍ਵਾ ਨ ਸਰਿ ਸੋ ਧੀਰੋ, ਕਰੋਨ੍ਤੋਪ੍ਯੁ’ਯ੍ਯਮਵ੍ਹਯ’’ਨ੍ਤਿ [ਕਰੋਨ੍ਤੋਮੁਤ੍ਤਮਵ੍ਹਯਨ੍ਤਿ (ਕ.)].

ਅਯਂ ਸਮਾਨਸਦ੍ਦਾ.

ਕਿਤ੍ਤਿਮਹੀਨਾਮਂ ਕਿਤ੍ਤਿਮਹੀਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਨਾਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਦੇਵਿਂ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਂ ਕਲ਼ਾਰਤ੍ਥਵ੍ਹਯਂ ਪੁਰਿਂ ਕਲ਼ਾਰਅਤ੍ਥਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਨਾਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਪੁਰਿਂ ਨਗਰਞ੍ਚ ਸੋ ਧੀਰੋ ਹਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯਮਵ੍ਹਯਂ ਉਯ੍ਯਮਨਾਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਪਿ ਨ ਸਰਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਨਾਨੁਸਰਿ, ਯਸੋਧਰਾਦੇਵਿਞ੍ਚ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਪੁਰਿਞ੍ਚ ਹਿਤ੍ਵਾ ਵੀਰਿਯਸਙ੍ਖਾਤਪਧਾਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਨ ਸਰਿ, ਏਤ੍ਥਾਭਿਮਤਯਸੋਧਰਾਦਿਸਦ੍ਦਾਨਂ ਪਰਿਯਾਯੇਹਿ ਕਿਤ੍ਤਿਮਹੀਸਦ੍ਦਾਦੀਹਿ ਰਚਿਤਤਾ.

‘‘ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਾਮੁਖਾ ਬਨ੍ਧਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਿਨ੍ਧਵਾ ਸਯਂ;

ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਤਿਣਂ ਮਜ੍ਝੇ ਯਥਾਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਯਂ ਸਮ੍ਮੁਲ਼੍ਹਾ.

ਸਿਨ੍ਧਵਾ ¶ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਸ੍ਸਾ ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਾਮੁਖਾ ਯਥਾ ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਾਸਮ੍ਮੁਖਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਬਨ੍ਧਾ ਮਜ੍ਝੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਤਿਣਂ ਸਯਂ ਯਥਾਸੁਖਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਿਟ੍ਠਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧਾ ਵਿਯ ਖਾਯਤਿ, ਤੇ ਪਨ ਸਮ੍ਮੁਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ‘‘ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਾਮੁਖਾਬਨ੍ਧਾ’’ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਪਿਟ੍ਠਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧਾਤਿ ਸਮ੍ਮੁਲ਼੍ਹਤਾ ਹੋਤਿ.

‘‘ਜਨੋ ਜੀਵਨਜਾਨਨ੍ਦ-ਕਰਬਨ੍ਧੁਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਂ;

ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤੋਵ ਪਪ੍ਪੋਤਿ, ਪੁਞ੍ਞਾਰਿਕ੍ਖਯਗੋਚਰੇ’’ਤਿ.

ਅਯਂ ਪਾਰਿਹਾਰਿਕੀ.

ਜੀਵਨਜਾਨਨ੍ਦਕਰਬਨ੍ਧੁਸ੍ਸ ਜੀਵਨਤੋ ਉਦਕਤੋ ਜਾਤਾਨਂ ਪਦੁਮਾਨਂ ਆਨਨ੍ਦਕਰਸ੍ਸ ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧੁਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਂ ਵਚਨਂ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਪੂਜੇਨ੍ਤੋ ਜਨੋ ਪੁਞ੍ਞਾਰਿਕ੍ਖਯਗੋਚਰੇ ਪੁਞ੍ਞਾਨਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਪੁਞ੍ਞਾਰਿਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਖਯਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਾਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਮਗ੍ਗਫਲੇ ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਜੀਵਨਜਾਨਂ ਆਨਨ੍ਦਕਰਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧੁਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਪੁਞ੍ਞਾਰੀਨਂ ਖਯਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ ਚ ਇਮਿਨਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਮਗ੍ਗਫਲਾ ਚ ਪਾਰਮ੍ਪਰਿਯੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਨਂ ਬਾਹੁਲ੍ਲਭਾਵੋ.

‘‘ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਮਹਨ੍ਤਮ੍ਪਿ, ਸਦ੍ਦਂ ਨ ਚ ਵਿਭੂਸਨਂ;

ਚਤੁਪ੍ਪਦਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਾਪਿ, ਕਣ੍ਣੋਯਂ ਨ ਕਿਲਾਫਲੋ’’ਤਿ.

ਅਯਂ ਏਕਚ੍ਛਨ੍ਨਾ.

ਕਸ੍ਸਾਪਿ ਚਤੁਪ੍ਪਦਸ੍ਸ ਕਣ੍ਣੋ ਮਹਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਦ੍ਦਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਵਿਭੂਸਨਮ੍ਪਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਥਾਪਿ ਅਯਂ ਕਣ੍ਣੋ ਅਫਲੋ ਨ ਕਿਲ, ਸਫਲਤੋ ਨਿਪ੍ਫਲੋ ਨ ਹੋਤਿ ਕਿਰ. ਅਸ੍ਸਕਣ੍ਣੋ ਰੁਕ੍ਖੋ. ਏਤ੍ਥ ਕਣ੍ਣੋਤਿ ਆਧੇਯ੍ਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਦਾਧਾਰਸ੍ਸ ਅਵਚਨਤੋ ਨਿਸ੍ਸਯਗੁਤ੍ਤਿ.

‘‘ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤੋ ¶ ਭੁਵਨਂ, ਸਸ੍ਸਿਰਿਕੋ ਸਦੇਵਕਂ;

ਕਸ੍ਮਿਂ ਸਞ੍ਜਾਤਸਂਵਦ੍ਧੋ, ਕੋ ਕੇਨ ਨੁਪਲਿਮ੍ਪਤੀ’’ਤਿ.

ਅਯਂ ਉਭਯਚ੍ਛਨ੍ਨਾ.

ਸਸ੍ਸਿਰਿਕੋ ਸਦੇਵਕਂ ਭੁਵਨਂ ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਵਿਯ ਖਾਯਤਿ. ਭੁਵਨਂ ਭੁਵਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕਂ ਜਲਂ ਸਦਾ ਏਵ ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਸ੍ਸਿਰਿਕੋ ਲਕ੍ਖਿਯਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਕਸ੍ਮਿਂ ਜਲੇ ਸਞ੍ਜਾਤਸਂਵਦ੍ਧੋ ਕੋ ਕਤਰੋ ਕੇਨ ਜਲੇਨ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ. ਪਦੁਮੋਤਿ ਵਿਸਜ੍ਜਨਂ. ਪਦੁਮੋ ਹਿ ਪੁਂਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੋ. ਇਹ ਜਲਪਦੁਮਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਛਾਦਿਤਤ੍ਤਾ ਉਭਯਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਨਾਮ.

‘‘ਆਦੋ ਸੋਯੇਵ ਯੋ ਅਨ੍ਤੇ, ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸਾਦਿ ਮਜ੍ਝਿਮੋ;

ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਾਦੀਸੁ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਂ, ਅਸਙ੍ਖਤਪਦਂ ਵਦਾ’’ਤਿ.

ਅਯਂ ਸਂਕਿਣ੍ਣਾ.

ਅਨ੍ਤੇ ਅਵਸਾਨੇ ਯੋ ਹੋਤਿ, ਆਦੋਪਿ ਸੋਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਆਦਿਭੂਤੋ ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਏਵ ਹੋਤਿ, ਸਿਦ੍ਧਂ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਂ ਤਾਦੀਸੁ ਅਰਿਯੇਸੁ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਅਸਙ੍ਖਤਪਦਂ ਵਦ ਕਥੇਹੀਤਿ ਅਯਮਪਰਤ੍ਥੋ. ਆਦੋ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਸੋਯੇਵ ਸਕਾਰੋ ਏਵ ਅਨ੍ਤੇ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਯੋ ਯਕਾਰੋਯੇਵ, ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਮਜ੍ਝਿਮਵਣ੍ਣੋ ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਆਦਿ ਮਕਾਰੋ, ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਾਦੀਸੁ ਮਤਸਮਯਕਾਲਾਦੀਸੁ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਵਾਚਕਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਅਸਙ੍ਖਤਪਦਂ ਸਙ੍ਖਤਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਅਸਙ੍ਖਤਭੂਤਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਵਦ ਕਥੇਹੀਤਿ. ਸਮਯਸਦ੍ਦੋ ਹਿ ਨਾਮਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਸਦ੍ਦੇਨ ਆਦਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਤਾਦਿਅਤ੍ਥੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਗੁਲ਼੍ਹਤਾਯ ਸਮਾਗਤਾਲਕ੍ਖਣੇਨ ਚ ‘‘ਸੋ’’ਤਿ ‘‘ਯੋ’’ਤਿ ‘‘ਅਸਙ੍ਖਤਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਰੁਲ਼੍ਹਸਦ੍ਦੇਨ ਵਞ੍ਚਿਤਤ੍ਤਾ ਵਞ੍ਚਿਤਾਲਕ੍ਖਣੇਨ ਚ ਸਮਯਸਦ੍ਦੇ ਨਾਨਤ੍ਥਕਪ੍ਪਨਤੋ ਨਾਮਨ੍ਤਰਿਕਾਲਕ੍ਖਣੇਨ ਚਾਤਿ ਤੀਹਿਪਿ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਮਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ. ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਸਂਕਿਣ੍ਣਤ੍ਤਂ ਏਵਮੇਵ ¶ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਾਨੁਸਾਰੇਨੇਵ ਸਮਾਗਤਾਦੀਨਂ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਸਞ੍ਞਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

੩੪.

ਦੇਸਕਾਲਕਲਾਲੋਕ-ਞਾਯਾਗਮਵਿਰੋਧਿ ਯਂ;

ਤਂ ਵਿਰੋਧਿਪਦਂ ਚੇ’ਤ-ਮੁਦਾਹਰਣਤੋ ਫੁਟਂ.

੩੪. ‘‘ਦੇਸਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਦੇਸੋ ਥਲਜਲਦੇਸਾਦਿ. ਕਾਲੋ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵੋ. ਕਲਾ ਨਚ੍ਚਗੀਤਾਦਯੋ. ਲੋਕੋ ਚਰਾਚਰਭੂਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ. ਞਾਯੋ ਯੁਤ੍ਤਿ. ਆਗਮੋ ਇਧ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਤੁ ਸੁਤਿਧਮ੍ਮਸਂਹਿਤਾ, ਤੇ ਚ. ਤੇਹਿ ਵਿਰੋਧੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦੇਸ…ਪੇ… ਵਿਰੋਧਿ. ਯਨ੍ਤਿ ਅਨੁਵਦਿਤ੍ਵਾ. ਤਂ ਵਿਰੋਧਿਪਦਨ੍ਤਿ ਵਿਧੀਯਤੇ. ਏਤਞ੍ਚ ਪਦਂ ਉਦਾਹਰਣਤੋ ਲਕ੍ਖਿਯਤੋ ਫੁਟਂ ਪਾਕਟਂ. ਯਤੋ ਜਲਜਾਦੀਨਂ ਥਲਾਦੀਸੁ ਪਾਤੁਭਾਵਾਦਿ, ਰਤ੍ਯਾਦੀਸੁ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਾਨਂ ਕੁਸੁਮਾਦੀਨਂ ਦਿਵਾਦੀਸੁ ਸਮ੍ਭਵੋ ਚ, ‘‘ਨਚ੍ਚਗੀਤਾਦਿਚਤੁਸਟ੍ਠਿਯਾ ਕਲਾਸੁ ਭਿਨ੍ਨਛਜ੍ਜੋ ਨਾਮ ਸਤ੍ਤਸਰੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਲਾਸਤ੍ਥਾਭਿਹਿਤਲਕ੍ਖਣਾਤਿਕ੍ਕਮਵਿਰੋਧੋ ਚ, ‘‘ਅਗ੍ਗਿਸੀਤਲੋ, ਨਿਸ੍ਸਾਰੋ ਖਦਿਰੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਲੋਕਸੀਮਾਤਿਕ੍ਕਮੋ ਚ, ਵੁਤ੍ਤਾਯਪਾ’ਨਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਸਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਰੂਪਭਾਵਾਪਾਦਨਾਦਿਞਾਯਵਿਰੋਧੋ ਚ, ਯਥਾਸਕਮਾਗਮੇਨ ਵਿਰੋਧੋ ਚ ਸੁਖੇਨ ਚ ਸਕ੍ਕਾ ਪਾਕਟਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ, ਤਤੋ ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਨੋਦਾਹਟਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੩੪. ਏਵਂ ਯਮਕਪਹੇਲ਼ਿਕਾਨਮਦਸ੍ਸਨੇ ਕਾਰਣਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਉਦ੍ਦੇਸਕ੍ਕਮੇਨ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਵਿਰੋਧਿਦੋਸਂ ‘‘ਦੇਸਕਾਲਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵਦਤਿ. ਯਂ ਪਦਂ ਦੇਸੋ ਥਲਜਲਪਬ੍ਬਤਾਦਿ. ਕਾਲੋ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵੋ ਹੇਮਨ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧੋ, ਵਸਨ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਛਬ੍ਬਿਧੋ. ਕਲਾ ਨਚ੍ਚਗੀਤਾਦਿਚਤੁਸਟ੍ਠਿ. ਲੋਕੋ ਥਾਵਰਜਙ੍ਗਮਭੂਤਪਵਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤੋ. ਞਾਯੋ ਯੁਤ੍ਤਿ. ਆਗਮੋ ਇਹ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਪਨ ਸੁਤਿਧਮ੍ਮਸਂਹਿਤੋ ਚ. ਤੇਹਿ ਵਿਰੋਧੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦੇਸ…ਪੇ… ਵਿਰੋਧਿ. ਤਂ ਵਿਰੋਧਿਪਦਂ ਨਾਮ. ¶ ਏਤਂ ਵਿਰੋਧਿਪਦਂ ਉਦਾਹਰਣਤੋ ਲਕ੍ਖਿਯਤੋ ਫੁਟਂ ਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਂ. ਵਸ੍ਸਿਕਜਾਤਿਸੁਮਨਾਦੀਨਂ ਜਲਜਾਦਿਭਾਵੋ ਚ, ਪਦੁਮਕੁਮੁਦਾਦੀਨਂ ਥਲਜਾਦਿਭਾਵੋ ਚ, ਰਤ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਲਬ੍ਭਮਾਨਾਨਂ ਕੁਮੁਦਾਦੀਨਂ ਦਿਵਾਦੀਸੁ ਸਮ੍ਭਵੋ ਚ, ਨਚ੍ਚਗੀਤਾਦਿਚਤੁਸਟ੍ਠਿਯਾ ਕਲਾਸੁ ‘‘ਛਜ੍ਜੋ ਉਸਭੋ ਗਨ੍ਧਾਰੋ ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਪਞ੍ਚਮੋ ਧੇਵਤੋ ਨਿਸਾਦੋ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਸਤ੍ਤਸਰਾਨਮੇਕਦੇਸਸ੍ਸ ਛਜ੍ਜਸ੍ਸ ਭਿਨ੍ਨਸਤ੍ਤਸਰੋ ਛਜ੍ਜੋ ਨਾਮਾਤਿ ਸਮੁਦਾਯਵਸੇਨ ਵੋਹਾਰਕਰਣਾਦੀਹਿ ਸਤ੍ਥਾਗਤਤਂ, ਲਕ੍ਖਣਾਤਿਕ੍ਕਮਞ੍ਚ, ‘‘ਅਗ੍ਗਿ ਸੀਤਲੋ, ਚਨ੍ਦਨਂ ਉਣ੍ਹਂ, ਖਦਿਰਰੁਕ੍ਖੋ ਨਿਸ੍ਸਾਰੋ, ਏਰਣ੍ਡੋ ਸਸਾਰੋ’’ ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਲੋਕਮਰਿਯਾਦਾਤਿਕ੍ਕਮੋ ਚ, ਮਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਰੂਪਭਾਵੁਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਾਯਪਿ ਰੂਪਭਾਵਸਾਧਨਸਦਿਸਯੁਤ੍ਤਿਵਿਰੋਧਿਕਥਨਞ੍ਚ, ਯਥਾਸਕਮਾਗਮਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਕਥਨਞ੍ਚਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਸਭਾਵਸ੍ਸ ਪਾਕਟਤ੍ਤਾ ਉਦਾਹਰਣਂ ਨ ਦਸ੍ਸਯਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਇਮੇਸਮੇਵ ਦੇਸਾਦਿਵਿਰੋਧੀਨਮਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਏਤ੍ਥੇਵ ਵਿਰੋਧਿਪਦਦੋਸਪਰਿਹਾਰੇ ‘‘ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਪ੍ਪਭਾਵੇਨਾ’’ਤਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਦੇਸ…ਪੇ… ਗਮੇਹਿ ਵਿਰੋਧੋ, ਸੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦੇਸ…ਪੇ… ਵਿਰੋਧਿ. ਨਿਨ੍ਦਾਯਂ ਅਯਮਸ੍ਸਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਵਚ੍ਛਿਤਾ.

੩੫.

ਯ’ਦਪ੍ਪਤੀਤ’ਮਾਨੀਯ, ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਨੇਯ੍ਯਮਾਹੁ ਤਂ;

ਯਥਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਧਵਲਾ, ਦਿਸਾ ਰੋਚਨ੍ਤਿ ਰਤ੍ਤਿਯਂ.

੩੫. ‘‘ਯ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਪ੍ਪਤੀਤਂ ਸਦ੍ਦਤੋ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਾ ਅਨਧਿਗਤਂ ਨਹ੍ਯਞ੍ਞਥਾਵਗਮੋ ਗਨ੍ਥਨ੍ਤਰਾਭਾਵਤੋ. ਵਕ੍ਖਤਿ ਹਿ ‘‘ਦੁਲ੍ਲਭਾਵਗਤੀ ਸਦ੍ਦ-ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਵਿਲਙ੍ਘਿਨੀ’’ਤਿ. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਦਂ ਸਮਾਨੀਯ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਨੇਯ੍ਯਮਾਹੁ. ਯਥੇਤ੍ਯੁਦਾਹਰਤਿ. ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਸਕਲਾਪਿ ਦਿਸਾ ਪੁਬ੍ਬਦਿਸਾਦਯੋ ਦਸ ਦਿਸਾ ਰਤ੍ਤਿਯਂ ਰਜਨ੍ਯਂ ਧਵਲਾ ਉਜ੍ਜਲਾ ਰੋਚਨ੍ਤਿ ਦਿਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ਚਨ੍ਦਮਰੀਚਿਨੋ ਏਤ੍ਥ ਨੇਯ੍ਯਤ੍ਤਂ.

੩੫. ਇਦਾਨਿ ਨੇਯ੍ਯਦੋਸਮੁਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਯ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਯਂ ਪਦਂ ਅਪ੍ਪਤੀਤਂ ਪਦਨ੍ਤਰੇਨ, ਤੇਨਾਭਿਹਿਤਤ੍ਥੇਨ ਵਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਸਤ੍ਥੋਯ’’ਮਿਤਿ ¶ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਂ ਆਨੀਯ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਤੋਯੇਵ ਪਦਨ੍ਤਰਮਾਨੀਯ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਨੇਯ੍ਯਮਾਹੁ ‘‘ਨੇਯ੍ਯਦੋਸੋ’’ਤਿ ਪੋਰਾਣਾ ਆਹੁ. ਯਥਾ ਤਤ੍ਥੋਦਾਹਰਣਮੀਦਿਸਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਧਵਲਾ ਦਿਸਾ ਰੋਚਨ੍ਤਿ ਰਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਦਿਸਾ ਪੁਬ੍ਬਦਕ੍ਖਿਣਾਦਯੋ ਦਸ ਦਿਸਾ ਧਵਲਾ ਸੇਤਾ ਰਤ੍ਤਿਯਂ ਰਜਨ੍ਯਂ ਰੋਚਨ੍ਤਿ ਦਿਪ੍ਪਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਦਿਸਾਯ ਵਿਸੇਸਨਂ ਧਵਲਗੁਣਂ ਕੇਲਾਸਕੂਟਸੁਧਾਭਿਤ੍ਤਿਚਨ੍ਦਰਂਸਿਆਦੀਸੁ ਕੁਤੋ ਸਞ੍ਜਾਤਮਿਤਿ ਅਨਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਚਨ੍ਦਕਿਰਣਾਦਿਵਾਚਕਪਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਧਵਲਤਾ ਇਮਿਨੇਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਧਵਲ ਪਦਂ ਨੇਯ੍ਯਦੋਸੇਨ ਦੁਟ੍ਠਂ ਹੋਤਿ. ਪਤੀਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਨ ਪਤੀਤਂ ਅਪ੍ਪਤੀਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਅਕਾਰੋ ਪਸਜ੍ਜਪਟਿਸੇਧੇ.

੩੬.

ਨੇਦਿਸਂ ਬਹੁ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਿਞ੍ਞੁਨੋ;

ਦੁਲ੍ਲਭਾ’ਵਗਤੀ ਸਦ੍ਦ-ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਵਿਲਙ੍ਘਿਨੀ.

੩੬. ਅਪ੍ਪਤੀਤਂ ਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞੂਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਨੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਈਦਿਸਂ ਅਨਨ੍ਤਰੇ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਨੇਯ੍ਯਂ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਵਿਞ੍ਞੁਨੋ ਞੇਯ੍ਯਵਿਦੂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਗਜ੍ਜਾਦਿਕੇ ਨ ਬਹੁ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਨ ਸਮ੍ਭਾਵੇਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਕਿਂ ਨ ਬਹੁਮਞ੍ਞਨ੍ਤੀਤਿ ਚੇ ਆਹ ‘‘ਦੁਲ੍ਲਭਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਵਗਤੀ ਅਤ੍ਥਾਵਗਮੋ ਸਦ੍ਦਂ ਵਾਚਕਂ, ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਞ੍ਚ ਞਾਯਂ ਵਿਲਙ੍ਘਯਤਿ ਚਜਤਿ ਅਨੁਪਦਸ੍ਸਨਤੋਤਿ ਸਦ੍ਦਸਾਮਤ੍ਥਿਯਵਿਲਙ੍ਘਿਨੀ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਨ ਲਭ੍ਯਤੇ. ਞਾਯੋਪਤ੍ਥੋ ਵਾ ਸਦ੍ਦੋਪਤ੍ਥੋ ਵਾ ਯੋਤ੍ਥੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਨਪ੍ਪਤੀਯਤੇ ਯਥਾ ਮਨਸਿ ਅਵਟ੍ਠਿਤਮਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਦ੍ਦਤੋ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਾ ਪਤੀਤਬ੍ਬਮਨੇਯ੍ਯਂ, ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤਂ ਨੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ.

੩੬. ਇਮਂ ਅਪ੍ਪਤੀਤਪਦਂ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਨਾਭਿਮਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਨੇਦਿਸ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਈਦਿਸਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਨੇਯ੍ਯਂ ਸਬ੍ਬੇ ਵਿਞ੍ਞੁਨੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਗਜ੍ਜਪਜ੍ਜਾਦਿਕੇ ਨ ਬਹੁ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਨ ਸਮ੍ਭਾਵੇਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਯੋਜੇਨ੍ਤਿ. ਅਵਗਤੀ ਅਤ੍ਥਾਵਬੋਧੋ ਸਦ੍ਦਸਾਮਤ੍ਥਿਯਵਿਲਙ੍ਘਿਨੀ ¶ ਸਦ੍ਦਸਙ੍ਖਾਤਵਾਚਕਞ੍ਚ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਸਙ੍ਖਾਤਞਾਯਞ੍ਚ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਪਵਤ੍ਤਿਨੀ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਤਾਦਿਸਪਯੋਗਾਭਾਵਤੋ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਅਤ੍ਥੋ ਸਦ੍ਦਾਗਤੋ, ਞਾਯਾਗਤੋ ਵਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਮਨਸਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਮਤ੍ਤੇਨ ਪਤੀਤੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਤਂ ਪਦਂ ਨੇਯ੍ਯਦੋਸਮਿਤਿ ਸਬ੍ਬੇ ਕਵਿਨੋ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਬਹੁਮਾਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾਕ੍ਯੇ ਬਹੁਮਞ੍ਞਨ੍ਤੀਤਿ ਨਾਮਧਾਤੁ. ਸਦ੍ਦਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਲਙ੍ਘਯਤਿ ਸੀਲੇਨਾਤਿ ਸਦ੍ਦਸਾਮਤ੍ਥਿਯਵਿਲਙ੍ਘਿਨੀ.

੩੭.

ਸਿਯਾ ਵਿਸੇਸਨਾਪੇਕ੍ਖਂ,

ਯਂ ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਵਿਸੇਸਨਂ;

ਸਾਤ੍ਥਕਂ ਤਂ ਯਥਾ ਤਂ ਸੋ,

ਭਿਯ੍ਯੋ ਪਸ੍ਸਤਿ ਚਕ੍ਖੁਨਾ.

੩੭. ‘‘ਸਿਯਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਂ ਪਦਂ ਵਿਸੇਸਨਂ ਪਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥੇਨ ਸਹ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸਾਤ੍ਥਕਂ. ਨਿਬ੍ਬਿਸੇਸਨਨ੍ਤੁ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਵਿਸੇਸਨਾਪੇਕ੍ਖਂ ਸਿਯਾ. ‘‘ਤਂ ਯਥੇ’’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਉਦਾਹਰਤਿ. ‘‘ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਨਾ’’ਤਿ ਲਬ੍ਭਤੇਵ.

੩੭. ‘‘ਸਿਯਾ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਂ ਪਦਂ ਵਿਸੇਸਨਂ ਪਤ੍ਵਾ ਸਾਤ੍ਥਕਂ ਅਤ੍ਥਸਹਿਤਂ, ਤਦਭਾਵੇ ਨਿਰਤ੍ਥਕਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਵਿਸੇਸਨਾਪੇਕ੍ਖਂ ਨਾਮ ਸਿਯਾ. ਤਂ ਯਥਾ ਤਸ੍ਸੋਦਾਹਰਣਮੇਵਂ ‘‘ਤਂ ਸੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਪਸ੍ਸਤਿ ਚਕ੍ਖੁਨਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਤਂ ਪੁਰਿਸਂ ਭਿਯ੍ਯੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯਸਾ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਯੇਵ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਨਾ’’ਤਿ ਞਾਯਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਨਾਤਿ ਵਿਸੇਸ੍ਯਪਦਂ ਵਿਸੇਸਨਂ ਲਦ੍ਧਾਵ ਸਾਤ੍ਥਕਂ ਹੋਤਿ. ਵਿਸੇਸਨੇ ਅਪੇਕ੍ਖਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਚ, ਸਹ ਅਤ੍ਥੇਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਸਾਤ੍ਥਕਮਿਤਿ ਚ ਸਮਾਸੋ.

੩੮.

ਹੀਨਂ ਕਰੇ ਵਿਸੇਸ੍ਯਂ ਯਂ, ਤਂ ਹੀਨਤ੍ਥਂ ਭਵੇ ਯਥਾ;

ਨਿਪ੍ਪਭੀਕਤਖਜ੍ਜੋਤੋ, ਸਮੁਦੇਤਿ ਦਿਵਾਕਰੋ.

੩੮. ‘‘ਹੀਨ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ ¶ . ਯਂ ਵਿਸੇਸਨਪਦਂ ਵਿਸੇਸ੍ਯਂ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਂ ਹੀਨਂ ਲਾਮਕਂ ਕਰੇ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਵਿਸੇਸਨਪਦਂ ਹੀਨਤ੍ਥਂ ਹੀਨੋ ਅਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਹੀਨਤ੍ਥਂ ਨਾਮ ਭਵੇਯ੍ਯ. ‘‘ਯਥਾ’’ਇਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਉਦਾਹਰਤਿ. ਨਿਪ੍ਪਭੀਕਤੋ ਖਜ੍ਜੋਤੋ ਯੇਨ ਸੋ ਦਿਵਾਕਰੋ ਪਭਾਕਰੋ ਸਮੁਦੇਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਤੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਖਜ੍ਜੋਤਪ੍ਪਭਾਪਹਰਣੇ ਨ ਥੁਤਿ ਦਿਵਾਕਰਸ੍ਸਾਤਿ.

੩੮. ‘‘ਹੀਨਂ ਕਰੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਂ ਪਦਂ ਵਿਸੇਸ੍ਯਂ ਹੀਨਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਂ ਹੀਨਤ੍ਥਂ ਭਵੇ. ਯਥਾ ਤਤ੍ਥੋਦਾਹਰਣਮੇਵਂ ‘‘ਨਿਪ੍ਪਭੀਕਤਖਜ੍ਜੋਤੋ, ਸਮੁਦੇਤਿ ਦਿਵਾਕਰੋ’’ਤਿ. ਪਭਾਰਹਿਤਕਤਾ ਖਜ੍ਜੋਤਾ ਯੇਨ ਸੋ ਦਿਵਾਕਰੋ ਸੂਰਿਯੋ ਸਮੁਦੇਤਿ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ. ‘‘ਨਿਪ੍ਪਭੀਕਤਖਜ੍ਜੋਤੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਿਸੇਸਨੇਨ ਲਾਮਕਾਲੋਕਲਦ੍ਧਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਖਜ੍ਜੋਪਨਕਸ੍ਸ ਅਭਿਭਵਨਪ੍ਪਕਾਸਨਂ ਸਹਸ੍ਸਰਂਸਿਨੋ ਨਿਨ੍ਦਾਯੇਵ, ਨ ਥੁਤੀਤਿ ਵਿਸੇਸ੍ਯਂ ਹੀਨਤ੍ਥਂ ਹੋਤਿ. ਹੀਨੋ ਅਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਨਤ੍ਥਿ ਪਭਾ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਚ, ਨਿਪ੍ਪਭਾ ਕਤਾਤਿ ਚ, ਨਿਪ੍ਪਭੀਕਤਾ ਖਜ੍ਜੋਤਾ ਯੇਨਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੩੯.

ਪਾਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤਂ ਯਂ, ਅਨਤ੍ਥਮਿਤਿ ਤਂ ਮਤਂ;

ਯਥਾ ਹਿ ਵਨ੍ਦੇ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਪਾਦਪਙ੍ਕੇਰੁਹਮ੍ਪਿਚ.

੩੯. ਹਿ ਅਪਿ ਚਸਦ੍ਦਾਨਂ ਪਾਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਨਤ੍ਥਕਤ੍ਤਂ. ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਯਪਦਦੋਸੋ.

੩੯. ‘‘ਪਾਦਪੂਰਣਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਂ ਪਦਂ ਪਾਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂਸਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਪਾਦਸ੍ਸ ਪੂਰਣਮਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਅਨਤ੍ਥਮਿਤਿ ਮਤਂ ਞਾਤਂ. ਯਥਾਸਦ੍ਦੋ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥੋ. ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਾਦਪਙ੍ਕੇਰੁਹਂ ਪਾਦਮ੍ਬੁਜਂ ਵਨ੍ਦੇਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਅਪਿਚਾਤਿ ਇਮੇਸਂ ਸਮਤ੍ਤਨਾਦਿਅਤ੍ਥੇਸੁ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਕੇਵਲਂ ਪਾਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤਤੋ ਅਨਤ੍ਥਕਤ੍ਤਂ. ਮਤ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਅਵਧਾਰਣੇ. ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਯਪਦਦੋਸੋ.

ਪਦਦੋਸਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਵਾਕ੍ਯਦੋਸਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੪੦.

ਸਦ੍ਦਤੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਯਤ੍ਥ ਭਿਯ੍ਯੋਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ;

ਤਮੇਕਤ੍ਥਂ ਯਥਾ’ਭਾਤਿ, ਵਾਰਿਦੋਵਾਰਿਦੋ ਅਯਂ.

੪੦. ‘‘ਸਦ੍ਦਤੋ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਦ੍ਦਤੋ ਵਾਚਕੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵਤ੍ਥੇ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪੁਨ ਪਯੋਗਤੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੇਨ ਪੁਬ੍ਬਪਟਿਪਾਦਿਕਸ੍ਸੇਵ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਸਾਵਿਸੇਸੇਨ ਪੁਨ ਪਟਿਪਾਦਨਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਯਂ ਪਦਤ੍ਥਰੂਪਂ ਯਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਿਂ ਵਾਕ੍ਯੇ ਭਿਯ੍ਯੋਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਨਪਿ ਪਯੁਜ੍ਜਤੇ, ਤਮੇਕਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਨੁਵਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਥੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵਿਧੀਯਤੇ. ਵਾਰਿਂ ਦਦਾਤੀਤਿ ਵਾਰਿਦੋ. ਅਯਂ ਵਾਰਿਦੋ ਮੇਘੋ ਆਭਾਤਿ ਦਿਪ੍ਪਤੀਤਿ. ਜਲਦਾਨਮਤ੍ਤਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਇਦਂ ਸਦ੍ਦਤੋ ਏਕਤ੍ਥਂ.

੪੦. ਇਦਾਨਿ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਕ੍ਕਮੇਨ ਵਾਕ੍ਯਦੋਸਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਸਦ੍ਦਤੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਸਦ੍ਦਤੋ ਵਾਚਕੇਨ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਯਂ ਪਦਤ੍ਥਰੂਪਂ ਯਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਿਂ ਵਾਕ੍ਯੇ ਭਿਯ੍ਯੋਪਿ ਪੁਨਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤੇ, ਤਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਏਕਤ੍ਥਂ ਨਾਮ ਦੋਸੋ. ਉਦਾਹਰਣਂ ‘‘ਯਥਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਾਰਿਦੋ ਜਲਦਾਯਕੋ ਅਯਂ ਵਾਰਿਦੋ ਮੇਘੋ ਆਭਾਤਿ ਦਿਪ੍ਪਤਿ. ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਾਧਕਂ ‘‘ਜਲਦਾਯਕੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿਵਿਸੇਸਨਂ ਵਿਨਾ ਜਲਦਾਨਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਦਤੋ ਏਕਤ੍ਥਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ.

ਯਥਾ ਚ

੪੧.

ਤਿਤ੍ਥਿਯਙ੍ਕੁਰਬੀਜਾਨਿ, ਜਹਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ’ਹ;

ਪਸਾਦੇਤਿ ਪਸਨ੍ਨੇ ਸੋ, ਮਹਾਮੁਨਿ ਮਹਾਜਨੇ.

੪੧. ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਅਙ੍ਕੁਰਾਨਂ ਬੀਜਾਨਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭੂਤਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਜਹਂ ਜਹਨ੍ਤੋ ਦੂਰੀਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸੋ ਮਹਾਮੁਨਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਇਹ ਲੋਕੇ ਅਤ੍ਤਨਿ ਪਸਨ੍ਨੇ ਪਸਾਦਬਹੁਲੇ ਮਹਾਜਨੇ ਪਸਾਦੇਤੀਤਿ ਅਪਰਮੁਦਾਹਰਣਂ. ¶ ਪਸਾਦਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ‘‘ਪਸਨ੍ਨੇ ਪਸਾਦੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਦਮਤ੍ਥਤੋ ਏਕਤ੍ਥਂ.

੪੧. ‘‘ਤਿਤ੍ਥਿਯਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸੋ ਮਹਾਮੁਨਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਙ੍ਕੁਰਬੀਜਾਨਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਅਙ੍ਕੁਰਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਰਣਭੂਤਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਸਸ੍ਸਤਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨਾ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਜਹਂ ਜਹਨ੍ਤੋ ਅਪਨੇਨ੍ਤੋ ਇਹ ਲੋਕੇ ਪਸਨ੍ਨੇ ਅਤ੍ਤਨਿ ਪਸਨ੍ਨੇ ਮਹਾਜਨੇ ਪਸਾਦੇਤਿ. ਪਸਨ੍ਨਸਦ੍ਦੇਨ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਸਾਦਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਸਾਦੇਤੀਤਿ ਕ੍ਰਿਯਾਪਦੇਨਪਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਦੇ ਭਿਨ੍ਨੇਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਤ੍ਥਸ੍ਸੁਦਾਹਰਣਂ. ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਏਵ ਅਙ੍ਕੁਰਾਨਿ, ਤੇਸਂ ਬੀਜਾਨਿ, ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਗਤਾਨਿ, ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਏਵ ਗਤਾਨੀਤਿ ਵਾ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੪੨.

ਆਰਦ੍ਧਕ੍ਕਮਵਿਚ੍ਛੇਦਾ, ਭਗ੍ਗਰੀਤਿ ਭਵੇ ਯਥਾ;

ਕਾਪਿ ਪਞ੍ਞਾ, ਕੋਪਿ ਗੁਣੋ, ਪਕਤੀਪਿ ਅਹੋ ਤਵ.

੪੨. ਆਰਦ੍ਧੋ ਵਤ੍ਤੁਮੁਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ, ਕਮੋ ਵਚਨਪਟਿਪਾਟਿ. ਤਸ੍ਸ ਵਿਚ੍ਛੇਦੋ ਭਙ੍ਗੋ, ਤਤੋ. ‘‘ਯਥੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਉਦਾਹਰਤਿ. ਅਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਪਸਾਦਵਸਾ ਅਜ੍ਝਾਹਾਰੋਤਿ. ਮਹਾਮੁਨਿ ਤਵ ਤੇ ਪਞ੍ਞਾ ਕਾਪਿ ਸਾਤਿਸਯਤ੍ਤਾ ਅਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਂ ਸਭਾਵਵਿਸੇਸਾ ਕਾਚਿਯੇਵ, ਅਹੋ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯਪਿ ਵਸਭਾਵਸ੍ਸਾਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ਅਚ੍ਛਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਥ ਕਾਪਿ ਕੋਪੀਤਿ ਸਬ੍ਬਨਾਮਪਦਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਪਕਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਭਗ੍ਗਰੀਤਿ.

੪੨. ‘‘ਆਰਦ੍ਧਕ੍ਕਮਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਆਰਦ੍ਧਕ੍ਕਮਵਿਚ੍ਛੇਦਾ ਵਤ੍ਥੁਮਾਰਦ੍ਧਪਦਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਵਿਚ੍ਛੇਦਹੇਤੁ ਭਗ੍ਗਰੀਤਿ ਭਵੇ ਭਗ੍ਗਰੀਤਿਵਾਕ੍ਯਦੋਸੋ ਭਵਤਿ. ਉਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਯਥਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਮਹਾਮੁਨਿ ਤਵ ਤੁਯ੍ਹਂ ਪਞ੍ਞਾ ਸਾਤਿਸਯਭੂਤਾ ਪਞ੍ਞਾ ਕਾਪਿ ਵਚਨਵਿਸਯਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਾਪਿਯੇਵ. ਗੁਣੋ ਸੀਲਸਮਾਧਿਆਦਿਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਗੁਣਸਮੂਹੋ ਕੋਪਿ ਪਮਾਣਪਰਿਗ੍ਗਹਸ੍ਸ ਕੇਨਚਿ ¶ ਲੇਸੇਨਪਿ ਕਤ੍ਤੁਮਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਕੋਪਿਯੇਵ. ਪਕਤੀਪਿ ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਭੂਤਾ ਪਕਤੀਪਿ ਏਵਮੇਵ ਅਹੋ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਨਂਯੇਵ ਪਞ੍ਞਾਦੀਨਂ ਸਭਾਵਾਵਬੋਧਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਰਤਾ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ. ਕਾਪਿ ਕੋਪੀਤਿ ਪਦਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ‘‘ਪਕਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੁਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਰੀਤਿਭਙ੍ਗੋ. ਆਰਦ੍ਧੋਯੇਵ ਕਮੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਚ੍ਛੇਦੋ, ਭਗ੍ਗਾ ਰੀਤਿ ਅਸ੍ਸ, ਏਤ੍ਥ ਵਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੪੩.

ਪਦਾਨਂ ਦੁਬ੍ਬਿਨਿਕ੍ਖੇਪਾ, ਬ੍ਯਾਮੋਹੋ ਯਤ੍ਥ ਜਾਯਤਿ;

ਤਂ ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ, ਤਦੁਦਾਹਰਣਂ ਯਥਾ.

੪੩. ‘‘ਪਦਾਨ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਿਂ ਵਾਕ੍ਯੇ ਪਦਾਨਂ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਾਖ੍ਯਾਤਿਕਾਨਂ ਦੁਬ੍ਬਿਨਿਕ੍ਖੇਪਾ ਦੁਟ੍ਠਪਨਤੋ ਬ੍ਯਾਮੋਹੋ ਸਂਮੁਲ਼੍ਹਤਾ ਜਾਯਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਞਾਤਬ੍ਬਂ. ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਉਦਾਹਰਣਂ ਲਕ੍ਖਿਯਂ ‘‘ਯਥੇ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਥਾ ਇਦਂ, ਤਥਾ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੪੩. ‘‘ਪਦਾਨਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਦਾਨਂ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਪਦਾਨਂ ਦੁਬ੍ਬਿਨਿਕ੍ਖੇਪਾ ਦੁਟ੍ਠਪਨਤੋ ਯਤ੍ਥ ਵਾਕ੍ਯੇ ਬ੍ਯਾਮੋਹੋ ਸਂਮੋਹੋ ਜਾਯਤਿ, ਤਂ ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਦੋਸੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ. ਤਦੁਦਾਹਰਣਂ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਦੋਸਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਿਯਂ ਯਥਾ ਇਮਿਨਾ ਵਕ੍ਖਮਾਨਨਯੇਨ.

੪੪.

ਬਹੁਗੁਣੇ ਪਣਮਤਿ, ਦੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ਪ੍ਯਯਂ ਜਨੋ;

ਹਿਤਂ ਪਮੁਦਿਤੋ ਨਿਚ੍ਚਂ, ਸੁਗਤਂ ਸਮਨੁਸ੍ਸਰਂ.

੪੪. ਬਹੁਅਨਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਬਹੁਭੂਤੇ ਗੁਣੇ ਸੀਲਾਦਿਕੇ ਸਮਨੁਸ੍ਸਰਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਉਟ੍ਠਾਯ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋ ਗੁਣਵਿਸਯਸਤਿਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੋ ਤੇਨੇਵ ਕਾਰਣੇਨ ਪਮੁਦਿਤੋ ਹਟ੍ਠਪਹਟ੍ਠੋ ਅਯਂ ਜਨੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਲੋਕੋ ਦੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ਸੁਜਨੇਤਰਾਨਮ੍ਪਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਕਾਲਂ ਹਿਤਂ ਸੁਗਤਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਣਮਤਿ ਨਮਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਯਂ ਅਤ੍ਥੋ ਕਵਿਵਞ੍ਚਿਤੋ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਬਹੁਗੁਣੇ ਪਣਮਤੀ’’ਤ੍ਯਾਦਿ ਬ੍ਯਵਹਿਤਪਦਪ੍ਪਯੋਗਾ ਮੋਹੋ ਜਾਯਤੀਤਿ ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਂ.

੪੪. ‘‘ਬਹੁਗੁਣੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਬਹੁਗੁਣੇ ਅਨਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਬਹੁਭੂਤੇ ਸੀਲਸਮਾਧਿਆਦਿਗੁਣੇ ਸਮਨੁਸ੍ਸਰਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋ ਪਮੁਦਿਤੋ ਤਤੋਯੇਵ ਪਹਟ੍ਠੋ ਅਯਂ ਜਨੋ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੋ ਦੁਜ੍ਜਨਾਨਮ੍ਪਿ ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਮ੍ਪਿ ਨਿਚ੍ਚਂ ਸਤਤਂ ਹਿਤਂ ਮਿਤ੍ਤਭੂਤਂ ਸੁਗਤਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਂ ਪਣਮਤਿ ਵਨ੍ਦਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਪਦਾਨਂ ਅਟ੍ਠਾਨਪਯੋਗਤੋ ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਤ੍ਤਂ ਪਦਤ੍ਥਾਨੁਸਾਰੇਨੇਵ ਗਮ੍ਯਤੇ.

੪੫.

ਵਿਸਿਟ੍ਠਵਚਨਾ’ਪੇਤਂ, ਗਾਮ੍ਮਂ’ਤ੍ਯ’ਭਿਮਤਂ ਯਥਾ;

ਕਞ੍ਞੇ ਕਾਮਯਮਾਨਂ ਮਂ, ਨ ਕਾਮਯਸਿ ਕਿਂ ਨ੍ਵਿ’ਦਂ.

੪੫. ਵਿਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਚਨਤੋ ਕਥਨਤੋ ਅਪੇਤਂ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਂ. ਕਞ੍ਞੇਇਤ੍ਯਾਮਨ੍ਤਨਂ. ਅਹਂ ਤਂ ਇਚ੍ਛਾਮਿ, ਤਾਦਿਸਂ ਮਂ ਤ੍ਵਂ ਕਸ੍ਮਾ ਨਿਚ੍ਛਸਿ, ਇਦਂ ਕਿਂ ਨੁ ਇਤਿ ਗਾਮਿਕਜਨਵਚਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਕਞ੍ਞਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਗਾਮ੍ਮਂ.

੪੫. ‘‘ਵਿਸਿਟ੍ਠੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਿਸਿਟ੍ਠਵਚਨਾਪੇਤਂ ਪਿਯਭੂਤੇਨ ਉਤ੍ਤਿਵਿਸੇਸੇਨ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਕਥਨਤੋ ਪਰਿਹੀਨਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ‘‘ਗਾਮ੍ਮਦੋਸ’’ਨ੍ਤਿ ਕਵੀਹਿ ਅਭਿਮਤਂ. ਉਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਯਥਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਞ੍ਞੇ ਹੇ ਕਞ੍ਞੇ ਕਾਮਯਮਾਨਂ ਮਂ ਤੁਵਂ ਇਚ੍ਛਯਮਾਨਂ ਮਂ ਨ ਕਾਮਯਸਿ ਤ੍ਵਂ ਨ ਇਚ੍ਛਸਿ, ਇਦਂ ਕਿਂ ਨੁ. ਈਦਿਸੇ ਇਚ੍ਛਾਵਿਘਾਤੇ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਏਵਂ–

‘‘ਯਾਚਨਾ ਮਦੀਯਾ ਤਵ ਕਾਰਣਾਯਂ,

ਦਿਨੇ ਦਿਨੇ ਨਿਪ੍ਫਲਤਂ ਉਪੇਤਿ;

ਦਕ੍ਖੋ ਸਦਾ ਮਾਨਿਨਿਮਾਨਭਙ੍ਗੇ,

ਸ ਮਨ੍ਮਥੋਨ੍ਯਤ੍ਰ ਗਤੋ ਮਤੋ ਨੁ’’ਇਤਿ ਵਿਯ.

ਪਿਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਕਥਨਾਭਾਵਤੋ ‘‘ਕਞ੍ਞੇ’’ਤ੍ਯਾਦਿਕਂ ਵਚਨਂ ਮਿਲਕ੍ਖੁਕਾਨਂ ਵਚਨਤ੍ਤਾ ਗਾਮ੍ਮਂ. ਏਤ੍ਥ ਕਞ੍ਞਾਸਦ੍ਦੋ ਦਸਵਸ੍ਸਿਕਾਯ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਨਿਯਮੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਵਿਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਚਨਤੋ ਅਪੇਤਨ੍ਤਿ ਵਾਕ੍ਯਂ.

੪੬.

ਪਦਸਨ੍ਧਾਨਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਦੁਪ੍ਪਤੀਤਿਕਰਂ ਭਵੇ;

ਤਮ੍ਪਿ ਗਾਮ੍ਮਂਤ੍ਯ’ਭਿਮਤਂ, ਯਥਾ ਯਾਭਵਤੋ ਪਿਯਾ.

੪੬. ‘‘ਪਦੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਦਸਨ੍ਧਾਨਤੋ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਾਨਂ ਪਦਾਨਂ ਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਾਕ੍ਯਂ ਦੁਟ੍ਠੁ ਅਸੁਤਿਸੁਭਗਂ ਪਤੀਤਿਮਵਬੋਧਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਕਰਂ ਭਵੇ, ਤਮ੍ਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਗਾਮ੍ਮਨ੍ਤ੍ਯਭਿਮਤਂ. ਯਥਾਤ੍ਯੁਦਾਹਰਤਿ. ਭਵਤੋ ਯਾ ਕਾਚਿ ਵਨਿਤਾ ਪਿਯਾ ਹੋਤੀਤਿ ਏਕੋਤ੍ਥੋ. ਯਭ ਮੇਥੁਨੇ. ਯਭਨਂ ਯਾਭੋ. ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਤੇ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਯਾਭਵਾ. ਤਸ੍ਸ ਯਾਭਵਤੋ ਪਿਯਾਇਤ੍ਯਪਿ ਭਵਤਿ.

੪੬. ‘‘ਪਦਸਨ੍ਧਾਨਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਾਕ੍ਯਂ ਪਦਸਨ੍ਧਾਨਤੋ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਪਦਾਨਂ ਘਟਨਤੋ ਦੁਪ੍ਪਤੀਤਿਕਰਂ ਭਵੇ ਅਸਬ੍ਭਭੂਤਦੁਟ੍ਠਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਕਾਸਕੋ ਹੋਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਗਾਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਗਾਮ੍ਮਦੋਸੇਨ ਦੂਸਿਤਨ੍ਤਿ [ਦੁਪ੍ਪਸਿਤਨ੍ਤਿ (ਕ.)] ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਕਵੀਹਿ ਅਭਿਮਤਂ ਞਾਤਂ. ਯਥਾਤਿ ਉਦਾਹਰਤਿ. ਭਵਤੋ ਭਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਾ ਕਾਚਿ ਇਤ੍ਥੀ ਪਿਯਾ ਭਵਤੀਤਿ ਅਯਂ ਕਵਿਨਾ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥੋ. ਯਾਭਵਤੋ ਮੇਥੁਨਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਿਯਾਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਯਭ ਮੇਥੁਨੇ’’ਤਿ ਹਿ ਧਾਤੁ. ਯਭਨਂ ਯਾਭੋ, ਸੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਯਾਭਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਯਾਭਵਤੋਤਿ ਗਹਿਤੇ ਅਸੋਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਦੁਪ੍ਪਤੀਤਿਕਰਤਾ. ਦੁਟ੍ਠਾਯੇਵ ਪਤੀਤਿ ਅਵਬੋਧੋ, ਤਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੪੭.

ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਸੂਚਿਤੇ ਠਾਨੇ, ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ ਭਵੇ ਯਤਿ;

ਯਂ ਤਾਯ ਹੀਨਂ ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਯਤਿਹੀਨਨ੍ਤਿ ਸਾ ਪਨ.

੪੭. ‘‘ਵੁਤ੍ਤੇਸ੍ਵਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਛਨ੍ਦੋਸਤ੍ਥਪਰਿਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਸੁ ਅਨੁਟ੍ਠੁਭਾਦੀਸੁ ਸੂਚਿਤੇ ਠਾਨੇ ‘‘ਏਤ੍ਥਯਤੀ’’ਤਿ ਛਨ੍ਦੋਵਿਚਿਤਿਯਾ ਪਕਾਸਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਪਦਾਨਂ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਾਨਂ ਛੇਦੋ ਵਿਚ੍ਛਿਤਿ ਵਿਭਾਗੋ ਅਨੁਵਾਦੋ ਯਂ ਯਤਿ ਭਵੇਤਿ ਵਿਧੀਯਤਿ. ਤਾਯ ¶ ਯਤਿਯਾ ਹੀਨਂ ਪਰਿਹੀਨਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਯਂ ਵਾਕ੍ਯਂ, ਤਂ ਯਤਿਹੀਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਯਮਨਂ ਵਿਰਾਮੋ ਯਤਿ, ਸਾ ਹੀਨਾ ਏਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਪਨਾਤਿ ਵਿਸੇਸੇ, ਸਾ ਯਤਿ ਪਨਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

੪੭. ‘‘ਵੁਤ੍ਤੇਸ੍ਵ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਛਨ੍ਦੋਸਤ੍ਥੇ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਅਨੁਟ੍ਠੁਭਾਦੀਸੁ ਸੂਚਿਤੇ ਠਾਨੇ ‘‘ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਯਤੀ’’ਤਿ ਪਕਾਸਿਤੇ ਠਾਨੇ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਾਦੀਨਂ ਪਦਾਨਂ ਵਿਚ੍ਛੇਦੋ ਯਤਿ ਨਾਮ ਭਵੇ, ਤਾਯ ਯਤਿਯਾ ਯਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਹੀਨਂ ਅਭਿਮਤਟ੍ਠਾਨੇ ਵਣ੍ਣਵਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਪਰਿਹੀਨਂ, ਤਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਯਤਿਹੀਨਨ੍ਤਿ ਯਤਿਹੀਨਦੋਸੇਨ ਦੁਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੪੮.

ਯਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਦਨ੍ਤੇ, ਵੁਤ੍ਤਡ੍ਢੇ ਚ ਵਿਸੇਸਤੋ;

ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਾਨੇਕਵਣ੍ਣ-ਪਦਮਜ੍ਝੇਪਿ ਕਤ੍ਥਚਿ.

੪੮. ‘‘ਯਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਦਨ੍ਤੇ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂਸਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਗਾਥਾਪਾਦਾਨਂ ਅਨ੍ਤੇ ਅਵਸਾਨੇ ਚ ਵਿਸੇਸਤੋ ਵਿਸੇਸੇਨ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਡ੍ਢੇ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਾਦਦ੍ਵਯਸਙ੍ਖਾਤੇ ਅਡ੍ਢੇ ਚ, ਤਦਵਸਾਨੇ ਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਸਿਯਾ’’ਤਿ ਸੇਸੋ. ਨਨੁ ‘‘ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਦਮਜ੍ਝੇ ਯਤਿ ਨ ਹੋਤੇਵਾਤਿ ਚੇਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਬ੍ਬ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਠਾਨੇ, ਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਾਨੇਕਵਣ੍ਣਪਦਮਜ੍ਝੇਪਿ ਯਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਚ ਅਪਰੇ ਚ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰੇ. ਅਨੇਕੇ ਵਣ੍ਣਾ ਅਨੇਕਵਣ੍ਣਾ. ਪੁਬ੍ਬਾਪਰੇ ਅਨੇਕਵਣ੍ਣਾ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਤਥਾ. ਤਞ੍ਚ ਤਂ ਪਦਞ੍ਚ, ਤਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇਪਿ.

੪੮. ਇਦਾਨਿ ਯਤਿਮ੍ਹਿ ਲਬ੍ਭਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਵਿਸਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਯਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਸਾ ਪਨ ਯਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਦਨ੍ਤੇ ਚਤੁਤ੍ਥਂਸਸਙ੍ਖਾਤਗਾਥਾਪਾਦਾਨਂ ਅਨ੍ਤੇ ਚ ਵਿਸੇਸਤੋ ਨਿਯਮਤੋ ਵੁਤ੍ਤਡ੍ਢੇ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਾਦਦ੍ਵਯਸਙ੍ਖਾਤੇ ਅਡ੍ਢੇ ਚ, ਤਦਵਸਾਨੇ ਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਠਾਨੇ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਾਨੇਕਵਣ੍ਣਪਦਮਜ੍ਝੇਪਿ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਭੂਤਅਨੇਕਵਣ੍ਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤਪਦਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ¶ ਚ ਸਿਯਾ. ਪਦਚ੍ਛੇਦਸ੍ਸ ‘‘ਯਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਦਮਜ੍ਝੇ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਸਙ੍ਕਾਪਰਿਹਰਣਤ੍ਥਂ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਾਨੇਕਵਣ੍ਣਪਦਮਜ੍ਝੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਪਾਦਨ੍ਤੋ, ਵੁਤ੍ਤਡ੍ਢੋ, ਪਦਮਜ੍ਝਞ੍ਚ ਯਤਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ. ਪਦਮਜ੍ਝੇਯੇਵ ਲਬ੍ਭਮਾਨਾ ਯਤਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਹੋਤਿ, ਦ੍ਵਕ੍ਖਰਤ੍ਯਕ੍ਖਰਪਦਮਜ੍ਝੇ ਪਨ ਨ ਹੋਤਿ.

ਤਤ੍ਥੋਦਾਹਰਣਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰਣਾਨਿ ਯਥਾ –

੪੯.

ਤਂ ਨਮੇ ਸਿਰਸਾ ਚਾਮੀ-ਕਰਵਣ੍ਣਂ ਤਥਾਗਤਂ;

ਸਕਲਾਪਿ ਦਿਸਾ ਸਿਞ੍ਚ-ਤੀਵ ਸੋਣ੍ਣਰਸੇਹਿਯੋ.

੪੯. ਉਦਾਹਰੀਯਤੀਤਿ ਉਦਾਹਰਣਂ. ਪਟਿਪਕ੍ਖਮੁਦਾਹਰਣਂ ਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰਣਂ. ਚਾਮੀਕਰਸ੍ਸੇਵ ਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਵਿਯ ਵਣ੍ਣੋ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਤਥਾਗਤਂ ਸਿਰਸਾ ਨਮਾਮਿ. ਕੀਦਿਸਂ? ਯੋ ਤਥਾਗਤੋ ਸਕਲਾਪਿ ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾਯੇਵ ਦਸ ਦਿਸਾ ਸੋਣ੍ਣਰਸੇਹਿ ਚਾਮੀਕਰਵਣ੍ਣਤ੍ਤਾ ਰਸੇਹਿ ਸੁਵਣ੍ਣਰਸੇਹਿ ਸਿਞ੍ਚਤੀਵ ਸਿਞ੍ਚਤੀਤਿ ਮਞ੍ਞੇ, ਤਂ ਤਥਾਗਤਨ੍ਤਿ ਅਪੇਕ੍ਖਤੇ. ਏਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਪਾਦਨ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਡ੍ਢੇ ਚ ਨਿਯਤਾ ਯਤਿ. ਚਾਮੀਕਰਸਦ੍ਦੋ ਚੇਤ੍ਥ ਚਤੁਰਕ੍ਖਰੋ. ਤਤ੍ਥ ਚਾਮੀਇਤਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੋ, ਕਰਇਤਿ ਪਰੋ. ਏਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਾਨੇਕਵਣ੍ਣਪਦਮਜ੍ਝੇ ਯਤਿ. ਸਿਞ੍ਚਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਾਨੇਕਵਣ੍ਣਪਦਮਜ੍ਝਤ੍ਤਾਭਾਵਾ ਸਿਞ੍ਚਇਤ੍ਯਤ੍ਰ ਯਤਿ ਦੁਟ੍ਠਾਤਿ. ਇਦਂ ਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰਣਂ.

੪੯. ਤਤ੍ਥ ਪਾਦਨ੍ਤਵੁਤ੍ਤਡ੍ਢੇਸੁ ਯਤਿਯਾ ਪਾਕਟਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਦਮਜ੍ਝੇ ਯਤਿਯਾ ਉਦਾਹਰਣਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰਣਾਨਿ ਇਟ੍ਠੋਦਾਹਰਣਪਟਿਪਕ੍ਖੋਦਾਹਰਣਾਨਿ ਯਥਾ. ‘‘ਤਂ ਨਮੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯੋ ਤਥਾਗਤੋ ਸਕਲਾਪਿ ਦਿਸਾ ਸੋਣ੍ਣਰਸੇਹਿ ਸੁਵਣ੍ਣਰਸਧਾਰਾਹਿ ਸਿਞ੍ਚਤੀਵ ਸਿਞ੍ਚਤਿ ਮਞ੍ਞੇ, ਇਵਸਦ੍ਦੋ ਵਿਤਕ੍ਕੇ. ਚਾਮੀਕਰਵਣ੍ਣਂ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਸਦਿਸਛਵਿਵਣ੍ਣਂ ਤਂ ਤਥਾਗਤਂ ਸਿਰਸਾ ਨਮੇ. ਏਤ੍ਥ ‘‘ਚਾਮੀਕਰਵਣ੍ਣ’’ਨ੍ਤਿ ਯਤਿਯਾ ਚਾਮੀਤਿ ਅਕ੍ਖਰਦ੍ਵਯਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤੇਪਿ ਕਰਇਤਿ ਅਕ੍ਖਰਦ੍ਵਯੇਨਾਨੂਨਤ੍ਤਾ ¶ ਪਦਚ੍ਛੇਦਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਵਣ੍ਣਾਨਮਨੇਕਤ੍ਤਮਿਤਿਟ੍ਠੋਦਾਹਰਣਂ. ਸਿਞ੍ਚਤੀਤਿ ਪਦੇ ਸਿਞ੍ਚਾਤਿ ਵਣ੍ਣਦ੍ਵਯਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਯਤਿਯਾ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਤ੍ਤੇਪਿ ਤਿਇਤਿ ਪਰਭਾਗੇ ਏਕਵਣ੍ਣਤ੍ਤਾ ਅਨੇਕਵਣ੍ਣਾਭਾਵੋਤਿ ਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰਣਂ. ਏਤ੍ਥ ਅਨੇਕਵਣ੍ਣਤ੍ਤਂ ਪਦਵਸੇਨੇਵ ਞਾਤਬ੍ਬਂ. ਚਾਮੀਕਰਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣੋ ਵਿਯ ਵਣ੍ਣੋ ਯਸ੍ਸ ਸੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੫੦.

ਸਰੋ ਸਨ੍ਧਿਮ੍ਹਿ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤੋ, ਵਿਯ ਲੋਪੇ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ;

ਅਞ੍ਞਥਾ ਤ੍ਵ’ਞ੍ਞਥਾ ਤਤ੍ਥ, ਯਾਦੇਸਾਦਿ ਪਰਾਦਿ’ਵ.

੫੦. ‘‘ਸਰੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ਲੋਪੇ ਸਤਿ ਸਨ੍ਧਿਮ੍ਹਿ ਸਂਹਿਤਾਯਂ ਕਤਾਯਂ ਸਰੋ ਪਰਪਦਾਦਿਭੂਤੋ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਪੁਬ੍ਬਪਦਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਭੂਤੋ ਯੋ ਸਰੋ, ਸੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਅਨੇਕਵਣ੍ਣਤ੍ਤਾਭਾਵੇਪਿ ਤਤੋ ਵਿਹਿਤਯਤਿਯਾ ਨੇਵਤ੍ਥਿ ਭਙ੍ਗੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਤੁ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ਅਲੋਪੇ ਤੁ ਸਤਿ ਸਂਹਿਤਾਯਂ ਕਤਾਯਂ ਪੁਬ੍ਬਪਦਨ੍ਤਭੂਤੋ ਸਰੋ ਚੇ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਹੋਤਿ, ਪਰਪਦਸ੍ਸਾਦਿਸਰੋ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਹਾਯ ਕਤਯਤਿਯਾ ਨਤ੍ਥਿ ਭਙ੍ਗੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸਂ ਯਤਿਯਂ ਯਾਦੇਸਾਦਿ ਇਵਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ਕਾਤਬ੍ਬੋ ਯਕਾਰਾਦੇਸਾਦਿ ਪਰਾਦਿਵ ਪਰਪਦਸ੍ਸ ਆਦਿਸਰੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਕਤਯਾਦੇਸਾਦਿਸਹਿਤਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਵਿਹਾਯ ਕਤਾਯ ਯਤਿਯਾ ਨਤ੍ਥਿ ਭਙ੍ਗੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੫੦. ਇਦਾਨਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਤੇਪਿ ਯਤਿਭਙ੍ਗਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸਰੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ਲੋਪੇ ਸਨ੍ਧਿਮ੍ਹਿ ਸਤਿ ਸਰੋ ਸਨ੍ਧਿਸਰੋ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਪੁਬ੍ਬਪਦਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਤੁ ਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ਅਲੋਪੇ ਸਂਹਿਤਾਯਂ ਕਤਾਯਂ ਅਞ੍ਞਥਾ ਹੋਤਿ, ਪੁਬ੍ਬਪਦਨ੍ਤਭੂਤੋ ਸਰੋ ਪਰਪਦਸ੍ਸ ਆਦਿਸਰੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਤਿਯਂ ਯਾਦੇਸਾਦਿ ¶ ਇਵਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਯਕਾਰਾਦੇਸਾਦਿ ਪਰਾਦਿਵ ਪਰਪਦਸ੍ਸ ਆਦਿਸਰੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਸਦਿਸਸਰਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾਪਿ ਪਰਪਦਾਦਿਸਰਸਦਿਸਵਣ੍ਣਮਾਗਮ੍ਮ ਤਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾਪਿ ਪਰਪਦਾਦਿਸਰਸਦਿਸਯਾਦੇਸਾਦਿਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾਪਿ ਯਤਿਯਾ ਪਯੁਤ੍ਤਾਯ ਸਤਿ ਅਨੇਕਵਣ੍ਣਤ੍ਤਾਭਾਵੇਪਿ ਯਤਿਭਙ੍ਗੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋਤਿ ਚ, ਯੋ ਚ ਸੋ ਆਦੇਸੋ ਚ, ਸੋ ਆਦਿ ਯਸ੍ਸ ਮਕਾਰਾਦਿਨੋਤਿ ਚ, ਪਰਸ੍ਸ ਆਦੀਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

੫੧.

ਚਾਦੀ ਪੁਬ੍ਬਪਦਨ੍ਤਾਵ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਪੁਬ੍ਬਪਦਸ੍ਸਿਤਾ;

ਪਾਦਯੋ ਨਿਚ੍ਚਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ, ਪਰਾਦੀਵ ਪਰੇਨ ਤੁ.

੫੧. ਨਿਚ੍ਚਂ ਅਨਵਰਤਂ ਪੁਬ੍ਬਪਦਂ ਸਿਤਾ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਚਾਦੀ ਚਕਾਰਾਦਯੋ ਨਿਪਾਤਾ ਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਾ ਅਵਯਵਾ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਅਨ੍ਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਯਤਿ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਰੇਨ ਪਰਪਦੇਨ ਨਿਚ੍ਚਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਸਤਤਯੋਗਿਨੋ, ਤੁਸਦ੍ਦੋ ਅਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ, ਪਾਦਯੋ ਤੁ ਪਰਾਦੀਵ ਪਰਪਦਸ੍ਸ ਆਦੀ ਅਵਯਵਾ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਵਿਹਾਯ ਪੁਬ੍ਬਪਦਨ੍ਤੇ ਯਤਿ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੫੧. ‘‘ਚਾਦਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਨਿਚ੍ਚਂ ਸਤਤਂ ਪੁਬ੍ਬਪਦਸ੍ਸਿਤਾ ਪੁਬ੍ਬਪਦਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਵਤ੍ਤਾ ਚਾਦੀ ਚਕਾਰਾਦਿਨਿਪਾਤਾ ਪੁਬ੍ਬਪਦਨ੍ਤਾਵ ਪੁਬ੍ਬਪਦਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਾ ਅਵਯਵਾ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਰੇਨ ਪਰਪਦੇਨ ਨਿਚ੍ਚਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਨਿਰਨ੍ਤਰਯੋਗਿਨੋ ਪਾਦਯੋ ਤੁ ਪਾਦਿਉਪਸਗ੍ਗਾ ਪਨ ਪਰਾਦੀਵ ਪਰਪਦਸ੍ਸ ਆਦੀ ਅਵਯਵਾਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਚਾਦਯੋ ਆਗਮ੍ਮ ਤੇ ਬਹਿ ਕਤ੍ਵਾਪਿ ਪਾਦਯੋ ਆਗਮ੍ਮ ਤੇ ਅਨ੍ਤੋ ਕਤ੍ਵਾਪਿ ਪਵਤ੍ਤੋ ਵਿਰਾਮੋ ਯਤਿਭਙ੍ਗੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਚੋਆਦਿ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਚ, ਪੁਬ੍ਬਪਦਂ ਸਿਤਾਤਿ ਚ, ਪੋ ਆਦਿ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਚ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਤਗ੍ਗੁਣਸਂਵਿਞ੍ਞਾਣਤ੍ਤਾ ਚਕਾਰਪਕਾਰਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ.

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੋਦਾਹਰਣਾਨਿ ਯਥਾ

੫੨.

ਨਮੇ ਤਂ ਸਿਰਸਾ ਸਬ੍ਬੋ-ਪਮਾਤੀਤਂ ਤਥਾਗਤਂ;

ਯਸ੍ਸ ਲੋਕਗ੍ਗਤਂ ਪਤ੍ਤ-ਸ੍ਸੋ’ਪਮਾ ਨ ਹਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ.

੫੩.

ਮੁਨਿਨ੍ਦਂ ਤਂ ਸਦਾ ਵਨ੍ਦਾ-ਮ੍ਯ’ਨਨ੍ਤਮਤਿ’ਮੁਤ੍ਤਮਂ;

ਯਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾ ਚ ਮੇਤ੍ਤਾ ਚ, ਨਿਸ੍ਸੀਮਾਤਿ ਵਿਜਮ੍ਭਤਿ.

੫੨-੫੩. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ¶ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਸਦਿਸਾਦੀਸੁ. ‘‘ਨਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਗਾਥਾਦ੍ਵਯੇ ਪਦਤ੍ਥੋ ਪਾਕਟੋ, ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਤੁ ਯਤੋ ਲੋਕਗ੍ਗਤਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਤਤੋ ਸਬ੍ਬੋਪਮਾਤੀਤੋ, ਯਤੋ ਪਞ੍ਞਾਮੇਤ੍ਤਾ ਲੋਕੇ ਨਿਰਨ੍ਤਰਮਿਵ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਅਨਨ੍ਤਮਤਿ, ਉਤ੍ਤਮੋ ਚਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਬ੍ਬਾ ਉਪਮਾ’’ਤਿ ਸਮਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੇ ਸਂਹਿਤਾਯਞ੍ਚ ਕਤਾਯਂ ਪਰਪਦਾਦਿਉਕਾਰੋ ਪੁਬ੍ਬਪਦਨ੍ਤਬ੍ਬਕਾਰਟ੍ਠਅਕਾਰੋ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬੋ ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ਪਾਦਨ੍ਤਯਤਿ. ਪਤ੍ਤਸ੍ਸੋਪਮਾ ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ਯਕਾਰਾਦੇਸਸ੍ਸ ਪਰਾਦਿਸਦਿਸਭਾਵੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ਅਲੋਪੇ ਸਂਹਿਤਾਯਂ ਕਤਾਯਂ ਸਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ਅਕਾਰੋ ਪਰਪਦਾਦਿ ਉਕਾਰੋ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਤਂਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ਪਸਿਦ੍ਧਂ ਵਿਹਾਯ ਪਤ੍ਤਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ਪਾਦਨ੍ਤਯਤਿ. ਤਥਾ ਵਨ੍ਦਾਮ੍ਯਨਨ੍ਤਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ਯਕਾਰਾਦੇਸਸ੍ਸ ਪਰਾਦਿਸਦਿਸਭਾਵੋ ਵਿਹਿਤੋਤਿ ਮ੍ਯਸਦ੍ਦਂ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਾਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ਪਾਦਨ੍ਤਯਤਿ. ਪੁਬ੍ਬਪਦਸ੍ਸਿਤਾਨਂ ਚਾਦੀਨਂ ਪੁਬ੍ਬਪਦਨ੍ਤਸਦਿਸਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾ ਚਾਤਿ ਚਸਦ੍ਦਤੋ ਯਤਿ, ਅਪਰਪਦਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਪਾਦਯੋ ਪਰਪਦਾਦਿਸਦਿਸਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸੀਮਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਸਦ੍ਦਂ ਵਿਹਾਯ ਤਤੋ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਯਤਿ.

੫੨-੫੩. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਸਦਿਸਸਰਾਦੀਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਉਦਾਹਰਣਾਨਿਯਥਾ. ‘‘ਨਮੇ ਤ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ, ਲੋਕਗ੍ਗਤਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਉਪਮਾ ਨ ਹਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਸਕਲਪਦਤ੍ਥਾਨਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਨ ਹਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਸਬ੍ਬੋਪਮਾਤੀਤਂ ਤਂ ਤਥਾਗਤਂ ਸਿਰਸਾ ਨਮੇ ਨਮਾਮਿ. ਸਬ੍ਬੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਓਕਾਰਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਪਦਨ੍ਤਸਰਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਤਤੋ ਪਰਾਯ ਯਤਿਯਾ ਚ ਸ੍ਸੋਪਮਾਤਿ ਪਰਪਦਾਦਿਸਦਿਸਂ ¶ ਵਣ੍ਣਮਨਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਠਿਤਾਯ ਯਤਿਯਾ ਚ ਉਦਾਹਰਣਂ.

‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾ ਚ ਮੇਤ੍ਤਾ ਚਨਿਸ੍ਸੀਮਾ ਅਨਨ੍ਤਸਤ੍ਤਅਨਨ੍ਤਞੇਯ੍ਯਵਿਸਯਕਰਣਤੋ ਸੀਮਾਰਹਿਤਾ ਅਤਿਵਿਜਮ੍ਭਤਿ. ਅਨਨ੍ਤਮਤਿਂ ਉਦਯਬ੍ਬਯਸਮ੍ਭਵੇਪਿ ਞੇਯ੍ਯਸ੍ਸਾਨਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਿਸਯਿਮ੍ਹਿ ਵਿਸਯਵੋਹਾਰੇਨ ਅਨਨ੍ਤਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਤਤੋ ਏਵ ਪਵਰਂ ਤਂ ਮੁਨਿਨ੍ਦਂ ਸਦਾ ਵਨ੍ਦਾਮਿ, ਯਾਦੇਸਸ੍ਸ ਪਰਾਦਿਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਤਮਨਾਗਮ੍ਮ ਯਤਿ ਭਵਤਿ. ਮੇਤ੍ਤਾਚਨਿਸ੍ਸੀਮਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਾਦੀਨਂ ਪੁਬ੍ਬਪਦਨ੍ਤਸਦਿਸਤ੍ਤਾਚ ਪਾਦੀਨਂ ਪਰਪਦਾਦਿਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਚ ‘‘ਚਾ’’ਤਿ ‘‘ਨੀ’’ਤਿ ਇਮੇਸਮ੍ਪਿ ਯਤਿ ਭਵਤਿ.

ਚਾਦਿਪਾਦੀਸੁ ਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰਣਾਨਿ ਯਥਾ

੫੪.

ਮਹਾਮੇਤ੍ਤਾ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾ, ਚ ਯਤ੍ਥ ਪਰਮੋਦਯਾ;

ਪਣਮਾਮਿ ਜਿਨਂ ਤਂ ਪ-ਵਰਂ ਵਰਗੁਣਾਲਯਂ.

੫੪. ‘‘ਮਹਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਜਿਨੇ. ਪਰਮੋਦਯਾਤਿ ਮਹਾਮੇਤ੍ਤਾਦਯੋ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਾਭਿਵੁਡ੍ਢਿਯੋ. ਤਤੋਯੇਵ ਵਰਗੁਣਾਲਯਂ, ਤੇਨੇਵ ਪਵਰਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਤਂ ਜਿਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਏਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਪਦਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਚਕਾਰਂ ਪਰਪਦਾਦਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਾ ਯਤਿ ਚ, ਪਰਪਦਾਦਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਪਕਾਰਂ ਪੁਬ੍ਬਪਦਨ੍ਤਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਕਾਰਤੋ ਪਰਂ ਕਤਾ ਯਤਿ ਚ ਵਿਰੁਦ੍ਧਾਤਿ ਉਭਯਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰਣਂ.

੫੪. ਚਾਦਿਪਾਦੀਸੁ ਵਿਸਯਭੂਤੇਸੁ ਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰਣਂ ਯਥਾ. ‘‘ਮਹਾਮੇਤ੍ਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਿਂ ਜਿਨੇ ਮਹਾਮੇਤ੍ਤਾ ਚ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾ ਚ ਇਮਾ ਪਰਮੋਦਯਾ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਾਭਿਵੁਡ੍ਢਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਵਰਗੁਣਾਲਯਂ ਉਤ੍ਤਮਗੁਣਾਕਰਂ ਪਵਰਂ ਤਤੋਯੇਵ ਉਤ੍ਤਮਂ ਤਂ ਜਿਨਂ ਪਣਮਾਮਿ. ਏਤ੍ਥ ਚਕਾਰਂ ਪਰਪਦਾਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਕਾਰਂ ਪੁਬ੍ਬਪਦਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਤਿਯਾ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਚ ਯਤ੍ਥ, ਤਂ ਪਾ’’ਤਿਦ੍ਵਯਮਪਿ ਪਚ੍ਚੁਦਾਹਰਣਂ.

੫੫.

ਪਦਤ੍ਥਕ੍ਕਮਤੋ ¶ ਮੁਤ੍ਤਂ, ਕਮਚ੍ਚੁਤਮਿਦਂ ਯਥਾ;

ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਾ ਦੇਹਿ ਗਾਮਂ ਵਾ, ਦੇਸਂ ਵਾ ਮਮ ਸੋਭਨਂ.

੫੫. ‘‘ਪਦ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥਕ੍ਕਮਤੋ ਮੁਤ੍ਤਂ ਗਲ਼ਿਤਂ ਕਮਚ੍ਚੁਤਮਿਦਨ੍ਤਿ ਵਿਧੀਯਤੇ. ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਾ ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਅਰੁਚਿਤੋਯਂ ਯਾਚਨਕ੍ਕਮੋ ਵਤ੍ਤੁਨੋ ਅਵਿਞ੍ਞੁਤਂ ਗਮੇਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਖੇਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਦਾਤੁਂ ਨਿਚ੍ਛਤਿ, ਕਥਂ ਸੋ ਗਾਮਾਦਿਕਂ ਦਸ੍ਸਤੀਤਿ.

੫੫. ‘‘ਪਦਤ੍ਥਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਦਤ੍ਥਕ੍ਕਮਤੋ ਪਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥਕ੍ਕਮਤੋ ਮੁਤ੍ਤਂ ਗਲ਼ਿਤਂ ਇਦਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਕਮਚ੍ਚੁਤਂ ਨਾਮ. ਉਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਯਥਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਮਮ ਸੋਭਨਂ ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਾ ਗਾਮਂ ਵਾ ਦੇਸਂ ਵਾ ਜਨਪਦਂ ਵਾ ਦੇਹਿ. ਏਤ੍ਥ ਖੇਤ੍ਤਮਿਚ੍ਚਾਦਿ ਯਾਚਨਕ੍ਕਮੋ ਵਤ੍ਤੁਨੋ ਅਵਿਞ੍ਞੁਭਾਵਂ ਵਿਨਾ ਉਚਿਤਪਦਤ੍ਥਕ੍ਕਮਂ ਨਪ੍ਪਕਾਸੇਤਿ, ਤਥਾ ਹਿ ਖੇਤ੍ਤਮਪਿ ਦਾਤੁਮਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਗਾਮਨਿਗਮਜਨਪਦਾਦਿਂ ਕਥਂ ਦਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕਮਹਾਨਿ.

੫੬.

ਲੋਕਿਯਤ੍ਥ’ਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਅਤਿਵੁਤ੍ਤਂ ਮਤਂ ਯਥਾ;

ਅਤਿਸਮ੍ਬਾਧ’ਮਾਕਾਸ-ਮੇਤਿਸ੍ਸਾ ਥਨਜਮ੍ਭਨੇ [ਥਨਜੁਮ੍ਭਨੇ (ਸੀ.)].

੫੬. ‘‘ਲੋਕਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਲੋਕੇ ਵਿਦਿਤੋ ਲੋਕਿਯੋ, ਤਂ ਲੋਕਿਯਤ੍ਥਮਭਿਧੇਯ੍ਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਅਨਨੁਵੁਤ੍ਤਂ ਯਂ ਤਂ ਅਤਿਵੁਤ੍ਤਂ ਮਤਨ੍ਤਿ ਵਿਧੀਯਤੇ. ਯਥੇਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਉਦਾਹਰਤਿ. ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਵਨਿਤਾਯ ਥਨਾਨਂ ਪਯੋਧਰਾਨਂ ਜਮ੍ਭਨੇ ਬ੍ਯਾਪਨੇ ਆਕਾਸਂ ਗਗਨਂ ਅਤਿਸਮ੍ਬਾਧਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪ੍ਪਕਂ.

੫੬. ‘‘ਲੋਕਿਯਤ੍ਥਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਲੋਕਿਯਤ੍ਥਂ ਲੋਕੇ ਪਸਿਦ੍ਧਮਭਿਧੇਯ੍ਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਕਥਨਾਕਾਰੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਅਤਿਵੁਤ੍ਤਮਿਤਿ ਮਤਂ. ਉਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਯਥਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਥਨਜਮ੍ਭਨੇ ਥਨਾਨਂ ਵਿਜਮ੍ਭਨੇ ਆਕਾਸਂ ਅਤਿਸਮ੍ਬਾਧਂ ਅਨੋਕਾਸਂ. ਏਤ੍ਥ ਪਯੋਧਰਾਨਂ ਮਹਨ੍ਤਤ੍ਤਂ ਵਦਾਮਾਤਿ ਲੋਕੇ ਮਹਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ¶ ਪਸਿਦ੍ਧਂ ਗਗਨਮਪਿ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਾਕ੍ਯਮਤਿਵੁਤ੍ਤਦੋਸੇਨ ਦੂਸਿਤਂ.

੫੭.

ਸਮੁਦਾਯਤ੍ਥਤੋ’ਪੇਤਂ, ਤਂ ਅਪੇਤਤ੍ਥਕਂ ਯਥਾ;

ਗਾਵਿਪੁਤ੍ਤੋ ਬਲੀਬਦ੍ਧੋ, ਤਿਣਂ ਖਾਦੀ ਪਿਵੀ ਜਲਂ.

੫੭. ‘‘ਸਮੁਦਾਯਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਪਕਰਣਤੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਨੋ ਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਂ ਅਙ੍ਗਙ੍ਗਿਭੂਤਂ ਕ੍ਰਿਯਾਕਾਰਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਵਿਸੇਸਲਕ੍ਖਣਂ ਸਂਵੋਹਾਰਿਕਂ, ਤਤੋ ਅਪੇਤਂ ਅਪਗਤਂ ਸੁਞ੍ਞਂ, ਵਿਨਾ [ਨ (ਕ.)] ਪਦਤ੍ਥਮਤ੍ਤੇਨ ਤਸ੍ਸ ਕਤ੍ਥਚਿ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰਾਭਾਵਤੋ ਏਤਾਦਿਸਂ ਯਂ ਤਮਪੇਤਤ੍ਥਕਨ੍ਤਿ ਵਿਧਿ. ਨ ਹਿ ‘‘ਗਾਵਿਪੁਤ੍ਤੋ’’ਚ੍ਚਾਦੀਸੁ ਸਮੁਦਾਯਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਭਵਤਿ.

੫੭. ‘‘ਸਮੁਦਾਯਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਮੁਦਾਯਤ੍ਥਤੋ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਯਭੂਤਕ੍ਰਿਯਾਕਾਰਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਹਿ ਯੁਤ੍ਤਵਾਕ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤਪਦਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਪਦਤ੍ਤਾ ਵੋਹਾਰਾਨੁਰੂਪਅਤ੍ਥਤੋ ਅਪੇਤਂ ਅਪਗਤਂ, ਅਵਯਵਤ੍ਥਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ ਸਮੁਦਾਯਤ੍ਥਤੋ ਸੁਞ੍ਞਂ, ਤਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਅਪੇਤਤ੍ਥਕਂ ਨਾਮ. ਯਥਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਉਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਗਾਵਿਪੁਤ੍ਤੋ ਬਲੀਬਦ੍ਧੋ ਉਸਭੋ ਤਿਣਂ ਖਾਦਿ, ਜਲਂ ਪਿਵੀ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਅਵਯਵਤ੍ਥਮਤ੍ਤੇਨ ਵਿਨਾ ਸਮੁਦਾਯੇਨ ਗਮ੍ਯਮਾਨਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ ਸਮੁਦਾਯਤ੍ਥਤੋ ਅਪਗਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ.

੫੮.

ਬਨ੍ਧੇ ਫਰੁਸਤਾ ਯਤ੍ਥ, ਤਂ ਬਨ੍ਧਫਰੁਸਂ ਯਥਾ;

ਖਰਾ ਖਿਲਾ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ, ਖੇਤ੍ਤੇ ਖਿਤ੍ਤਂ ਫਲਤ੍ਯ’ਲਂ.

੫੮. ‘‘ਬਨ੍ਧੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਖਰਾਇਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਬਨ੍ਧਫਰੁਸਂ ਸੁਤਿਸੁਭਗਤ੍ਤਾਭਾਵਤੋ ਖਰਾ ਕਕ੍ਕਸਾ ਖਿਲਾ ਖਾਣੁਕਾਦਯੋ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ ਖਯਂ ਪਤ੍ਤਾ ਯਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਖੇਤ੍ਤੇ ਕੇਦਾਰੇ ਖਿਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਲਮਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਫਲਤਿ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਤਿ. ਵਾਕ੍ਯਦੋਸੋ.

੫੮. ‘‘ਬਨ੍ਧੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਬਨ੍ਧੇ ਬਨ੍ਧਸਰੀਰੇ ਫਰੁਸਤਾ ਸੁਤਿਸੁਖਤਾਭਾਵਤੋ ਫਰੁਸਭਾਵੋ ਯਤ੍ਥ ਵਾਕ੍ਯੇ ਭਵਤਿ, ਤਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਬਨ੍ਧਫਰੁਸਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਤਿ ਉਦਾਹਰਤਿ. ਖਰਾ ਕਕ੍ਕਸਾ ਖਿਲਾ ਖਾਣੁਕਾਦਯੋ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ ਯਸ੍ਮਾ ਖੀਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਖੇਤ੍ਤੇ ਖਿਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਬੀਜਂ ਅਲਂ ਅਤਿਸਯੇਨ ਫਲਤਿ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਤਿ.

ਵਾਕ੍ਯਦੋਸਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਦੋਸਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੫੯.

ਞੇਯ੍ਯਂ ਲਕ੍ਖਣਮਨ੍ਵਤ੍ਥ-ਵਸੇਨਾ’ਪਕ੍ਕਮਾਦਿਨਂ;

ਉਦਾਹਰਣਮੇਤੇਸਂ, ਦਾਨਿ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਯਾਮ੍ਯ’ਹਂ.

੫੯. ‘‘ਞੇਯ੍ਯ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਪਕ੍ਕਮਾਦੀਨਂ ਯਥਾਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨਂ ਲਕ੍ਖੀਯਤਿ ਉਦਾਹਰਣਮਨੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇਨ ਲਕ੍ਖਣਂ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਵਸੇਨ ਅਪਗਤੋ ਕਮੋ ਯਤ੍ਥ ਤਂ ਅਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਤ੍ਥਾਨੁਗਮਨਵਸੇਨ ਞੇਯ੍ਯਂ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਂ. ਇਦਾਨਿ ਵਾਕ੍ਯਦੋਸੇ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ਅਵਸਰਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਏਤੇਸਂ ਅਪਕ੍ਕਮਾਦੀਨਂ ਉਦਾਹਰਣਂ ਲਕ੍ਖਿਯਂ ਅਹਂ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਯਾਮਿ ਪਕਾਸੇਸ੍ਸਾਮਿ.

੫੯. ਇਦਾਨਿ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਅਪਕ੍ਕਮਾਦਿਅਤ੍ਥਦੋਸਾਨਿ ਵਿਭਾਵੇਤਿ ‘‘ਞੇਯ੍ਯ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਅਪਕ੍ਕਮਾਦੀਨਂ ਅਪਕ੍ਕਮੋਚਿਤ੍ਯਹੀਨਾਦੀਨਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਅਪਕ੍ਕਮਾਦਿਵਿਸਯਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਅਵਿਪਰੀਤਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਪਵਤ੍ਤਿਕਾਰਣਂ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਵਸੇਨ ਅਪਗਤੋ ਕਮੋ ਯਤ੍ਥਿਚ੍ਚਾਦਿਵਚਨਤ੍ਥਾਨੁਗਤਞਾਣਵਸੇਨ ਞੇਯ੍ਯਂ ਞਾਤਬ੍ਬਂ, ਵਿਸੁਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਨ ਵਦਾਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਅਹਂ ਏਤੇਸਂ ਅਪਕ੍ਕਮਾਦੀਨਂ ਉਦਾਹਰਣਂ ਲਕ੍ਖਿਯਂ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਯਾਮਿ. ਅਤ੍ਥਾਨੁਗਤਮਨ੍ਵਤ੍ਥਂ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਞਾਣਸ੍ਸ ਵਸੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਤਤ੍ਥਾਪਕ੍ਕਮਂ ਯਥਾ

੬੦.

ਭਾਵਨਾਦਾਨਸੀਲਾਨਿ, ਸਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤਾਨਿ’ਹ;

ਭੋਗਸਗ੍ਗਾਦਿਨਿਬ੍ਬਾਨ-ਸਾਧਨਾਨਿ ਨ ਸਂਸਯੋ.

੬੦. ‘‘ਭਾਵਨਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਸਮ੍ਮਾ ਅਲੋਭਾਦਿਹੇਤੁਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤਾਨਿ ਨਿਪ੍ਫਾਦਿਤਾਨਿ. ਏਤ੍ਥ ਭੋਗਸਗ੍ਗਾਦਿਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨਂ ਹੇਤਵੋ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਦਾਨਸੀਲਭਾਵਨਾਯੋ, ਨ ਤੁ ਭਾਵਨਾਦਾਨਸੀਲਾਨਿ.

੬੦. ਤਤ੍ਥ ਤੇਸੁ ਅਪਕ੍ਕਮਾਦੀਸੁ ਅਪਕ੍ਕਮਂ ਯਥਾ ਅਪਕ੍ਕਮਸ੍ਸੋਦਾਹਰਣਮੇਵਂ. ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨਂ ਯਥਾਤ੍ਯਾਦੀਸੁਪਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਭਾਵਨਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਇਹ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਸਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤਾਨਿ ਅਲੋਭਾਦਿਹੇਤੁਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤਾਨਿ ਰਾਸਿਕਤਾਨਿ ਭਾਵਨਾਦਾਨਸੀਲਾਨਿ ਭੋਗਸਗ੍ਗਾਦਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸਾਧਨਾਨਿ ਉਪਭੋਗਪਰਿਭੋਗਾਨਿ, ਸਗ੍ਗੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਆਯੁਆਰੋਗ੍ਯਾਦੀਨਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚੇਤਿ ਏਤੇਸਂ ਸਾਧਕਾਨਿ. ਨ ਸਂਸਯੋ ਸਦਿਸਵਿਸਦਿਸਵਿਪਾਕਦਾਨੇ ਸਂਸਯੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਏਤ੍ਥ ਭੋਗਸਗ੍ਗਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨਂ ਹੇਤੁਭੂਤਾ ਪਨ ਕਮਤੋ ਦਾਨਸੀਲਭਾਵਨਾਯੋ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਫਲਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਹੇਤੁਕ੍ਕਮਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਮਿਤਿ ਕਮਾਪੇਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ.

ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨਂ ਯਥਾ

੬੧. ਪੂਜਨੀਯਤਰੋ ਲੋਕੇ, ਅਹ’ਮੇਕੋ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ.

ਮਯੇਕਸ੍ਮਿਂ ਗੁਣਾ ਸਬ੍ਬੇ, ਯਤੋ ਸਮੁਦਿਤਾ ਅਹੁਂ.

੬੧. ‘‘ਪੂਜਨੀਯਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਤੋ ਯਸ੍ਮਾ ਕਾਰਣਾ ਸਬ੍ਬੇ ਗੁਣਾ ਸੀਲਾਦਯੋ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕੇਵਲੇ ਮਯਿ ਏਵ ਸਮੁਦਿਤਾ ਰਾਸਿਭੂਤਾ ਅਹੁਂ ਅਹੇਸੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਰਣਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਤਲੋਕੇ ਏਕੋ ਕੇਵਲੋ ਅਹਮੇਵ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਸਤਤਂ ਪੂਜਨੀਯਤਰੋ ਅਤਿਸਯੇਨ ਪੁਜ੍ਜੋਤਿ. ਏਵਮਤ੍ਤਪਸਂਸਨਮਰੁਚਿਤਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ.

੬੧. ‘‘ਪੂਜਨੀਯਤਰੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਯਤੋ ਯਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੇ ਗੁਣਾ ਸੀਲਾਦਯੋ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਮਯਿ ਅਦੁਤਿਯੇ ਮਯਿ ਏਵ ਸਮੁਦਿਤਾ ਰਾਸਿਭੂਤਾ ਅਹੁਂ ਅਹੇਸੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਕੇ ਸਤ੍ਤਲੋਕੇ ਏਕੋ ਅਦੁਤਿਯੋ ਅਹਮੇਵ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਸਤਤਂ ਪੂਜਨੀਯਤਰੋ ਅਤਿਸਯੇਨ ਪੂਜਨੀਯੋ. ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਪ੍ਪਸਂਸਨਤੋ ਉਚਿਤਤਾਯ ਪਰਿਹਾਨੀਤਿ ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨਂ ਨਾਮ.

ਯਥਾ ਚ

੬੨.

ਯਾਚਿਤੋਹਂ ਕਥਂ ਨਾਮ, ਨ ਦਜ੍ਜਾਮ੍ਯਪਿ ਜੀਵਿਤਂ;

ਤਥਾਪਿ ਪੁਤ੍ਤਦਾਨੇਨ, ਵੇਧਤੇ ਹਦਯਂ ਮਮ.

੬੨. ‘‘ਯਾਚਿਤੋ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਤ੍ਥ ‘‘ਯਦਿ ਯਾਚਿਂਸੁ, ਜੀਵਿਤਮ੍ਪਿ ਯਾਚਕਾਨਂ ਦਜ੍ਜਾਮੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤੋਦਾਰਤਾਯਾਨੁਚਿਤਂ ਪੁਤ੍ਤਦਾਨੇ ਹਦਯਪਵੇਧਨਕਥਨਂ ਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਯਜ੍ਜੇਵਮਵੋਚ.

੬੨. ਯਥਾ ਚ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨਸ੍ਸ ਉਦਾਹਰਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ‘‘ਯਾਚਿਤੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਾਚਿਤੋ ਯਾਚਕੇਹਿ ਯਾਚਿਤੋ ਅਹਂ ਜੀਵਿਤਮਪਿ ਕਥਂ ਨਾਮ ਨ ਦਜ੍ਜਾਮਿ, ਤਥਾਪਿ ਏਵਂ ਦਾਨਜ੍ਝਾਸਯੇ ਸਤਿਪਿ ਪੁਤ੍ਤਦਾਨੇਨ ਮਮ ਹਦਯਂ ਵੇਧਤੇ ਕਮ੍ਪਤੇ. ਏਤ੍ਥ ਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ‘‘ਯਦਿ ਯਾਚੇਯ੍ਯੁਂ, ਜੀਵਿਤਮਪਿ ਯਾਚਕਾਨਂ ਦਜ੍ਜਾਮੀ’’ਤਿ ਕਤਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਪੁਤ੍ਤਦਾਨੇਨ ਹਦਯਕਮ੍ਪਨਸ੍ਸ ਕਥਨਂ ਚਾਗਾਤਿਸਯਯੋਗਸਙ੍ਖਾਤਉਦਾਰਗੁਣਸ੍ਸ ਅਨਨੁਚ੍ਛਵਿਕਨ੍ਤਿ ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨਂ.

ਭਗ੍ਗਰੀਤਿ ਯਥਾ

੬੩.

ਇਤ੍ਥੀਨਂ ਦੁਜ੍ਜਨਾਨਞ੍ਚ, ਵਿਸ੍ਸਾਸੋ ਨੋਪਪਜ੍ਜਤੇ;

ਵਿਸੇ ਸਿਙ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਨਦਿਯਂ, ਰੋਗੇ ਰਾਜਕੁਲਮ੍ਹੀ ਚ.

੬੩. ‘‘ਇਤ੍ਥੀਨ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਨੋਪਪਜ੍ਜਤੇ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਛਟ੍ਠਿਯਾ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਵਿਸੇਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਆਧਾਰੇ ਸਤ੍ਤਮੀਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ¶ ਅਤ੍ਥਰੀਤਿਯਾ ਭਙ੍ਗੋ. ਆਦੋ ਮਜ੍ਝੇ ਚ ਚਕਾਰਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾ ਸਦ੍ਦਰੀਤਿਯਾ ਭਙ੍ਗੋ, ਰੀਤੀਨਂ ਅਨਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਭਙ੍ਗਾਪ੍ਯਨਨ੍ਤਾ. ਉਦਾਹਰਣਂ ਤੁ ਦਿਸਾਮਤ੍ਤਂ.

੬੩. ‘‘ਇਤ੍ਥੀਨ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਇਤ੍ਥੀਨਞ੍ਚ ਦੁਜ੍ਜਨਾਨਞ੍ਚ ਵਿਸ੍ਸਾਸੋ ਸਹਵਾਸਾਦੀਹਿ ਵਿਸ੍ਸਾਸੋ ਨੋਪਪਜ੍ਜਤੇ ਅਨਤ੍ਥਸਂਸਯਾਨਿਵਤ੍ਤਿਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਵਿਸੇ ਗਰਲ਼ੇ ਚ ਸਿਙ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਸਿਙ੍ਗਵਤਿ ਮਹਿਂ ਸਾਦੋ ਚ ਨਦਿਯਞ੍ਚ ਰੋਗੇ ਵਡ੍ਢਮਾਨਕੇ ਰੋਗੇ ਚ ਰਾਜਕੁਲਮ੍ਹਿ ਚ ਵਧਬਨ੍ਧਨਾਦਿਕਾਰਕੇ ਰਾਜਕੁਲੇ ਚ ਵਿਸ੍ਸਾਸੋ ਨੋਪਪਜ੍ਜਤੇ. ਏਤ੍ਥ ਆਦੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਛਟ੍ਠਿਯਾ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪਹਾਯ ਸਤ੍ਤਮਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਰੀਤਿ ਚ, ਆਦਿਮਜ੍ਝੇਸੁ ਚਸਦ੍ਦਪਰਿਚ੍ਚਾਗਤੋ ਸਦ੍ਦਰੀਤਿ ਚ ਭਿਨ੍ਨਾ. ਚਸਦ੍ਦਂ ਪਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੇਨ ਆਦੋ ਏਵ ਵਾ ਅਨ੍ਤੇ ਏਵ ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਵਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ. ਈਦਿਸੋ ਪਯੋਗੋ ਰੀਤਿਭਙ੍ਗੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਰੀਤੀਨਂ ਬਹੁਤ੍ਤਾ ਰੀਤਿਭਙ੍ਗਦੋਸਾਪਿ ਬਹੁਵਿਧਾ. ਇਦਂ ਪਨ ਮੁਖਮਤ੍ਤਨਿਦਸ੍ਸਨਂ.

ਸਸਂਸਯਂ ਯਥਾ

੬੪.

ਮੁਨਿਨ੍ਦਚਨ੍ਦਿਮਾਲੋਕ-ਰਸਲੋਲਵਿਲੋਚਨੋ;

ਜਨੋ’ਵਕ੍ਕਨ੍ਤਪਨ੍ਥੋ’ਵ, ਗੋਪਦਸ੍ਸਨਪੀਣਿਤੋ.

੬੪. ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਚਨ੍ਦਿਮਾ ਵਿਯ ਚਨ੍ਦਿਮਾ, ਮੁਨਿਨ੍ਦੋਯੇਵ ਚਨ੍ਦਿਮਾ, ਤਸ੍ਸ ਆਲੋਕਨਂ ਦਸ੍ਸਨਂ, ਆਲੋਕੋ ਪਕਾਸੋ ਵਾ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਰਸੋ ਅਨੁਰਾਗੋ, ਤੇਨ ਲੋਲਾਨਿ ਚਪਲਾਨਿ ਲੋਚਨਾਨਿ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਜਨੋ ਅਵਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਪਨ੍ਥੋ ਮਗ੍ਗੋ ਯੇਨ ਅਵਕ੍ਕਨ੍ਤਪਨ੍ਥੋ ਏਵ ਗੁਨ੍ਨਂ ਰਂਸੀਨਂ, ਇਟ੍ਠਤ੍ਥਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਸੂਚਕਭਾਵੇਨ ਗੋਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਾ ਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪੀਣਿਤੋ ਮੁਦਿਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਗੋਰੂਪਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸਨੇਨਾਤਿਪਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਸਨ੍ਦੇਹੋ.

੬੪. ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਮੁਨਿਨ੍ਦਚਨ੍ਦਿਮਾਲੋਕਰਸਲੋਲਵਿਲੋਚਨੋ ਮੁਨਿਨ੍ਦਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਚਨ੍ਦਿਮਸ੍ਸ ਆਲੋਕੇ ਦਸ੍ਸਨੇ ਪਾਤੁਭਾਵੇ ਵਾ ਰਸੇਨ ਆਲਯੇਨ ਚਞ੍ਚਲਨੇਤ੍ਤੋ ਜਨੋ ਅਵਕ੍ਕਨ੍ਤਪਨ੍ਥੋਵ ਓਤਿਣ੍ਣਮਗ੍ਗੋਵ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਾਯ ਮਗ੍ਗਮੋਤਿਣ੍ਣੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਗੋਪਦਸ੍ਸਨਪੀਣਿਤੋ ਗੋਸਙ੍ਖਾਤਰਂਸਿਪਦਸ੍ਸਨੇਨ, ਅਭਿਮਙ੍ਗਲਸਮ੍ਮਤਗੋਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਵਾ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਗੋਪਦਸ੍ਸਨੇਨਾਤਿ ਚ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਗਮ੍ਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ ਸਂਸਯੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸਸਂਸਯਂ ਨਾਮ. ਅਵਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਪਨ੍ਥੋ ਯੇਨਾਤਿ ਚ, ਗੁਨ੍ਨਂ ਰਂਸੀਨਂ, ਗਾਵਸ੍ਸ ਵਾ ਪਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਚ, ਗੋਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪੀਣਿਤੋਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੬੫.

ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਤੋ ਦੁਪ੍ਪਤੀਤਿ-ਕਰਂ ਗਾਮ੍ਮਂ ਮਤਂ ਯਥਾ;

ਪੋਸੋ ਵੀਰਿਯਵਾਸੋ’ਯਂ, ਪਰਂ ਹਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਵਿਸ੍ਸਮਿ.

੬੫. ‘‘ਵਾਕ੍ਯ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਰਂ ਸਤ੍ਤੁਂ ਹਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵੀਰਿਯਵਾ ਸੂਰੋ ਸੋਯਂ ਪੋਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਵਿਸ੍ਸਮਿ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ. ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਤਾਵ ਨ ਦੁਪ੍ਪਤੀਤੋ. ਪਰਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਹਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਵੀਰਿਯਵਾ ਉਚਿਤਸਮ੍ਭਵੋ ਸੋਯਂ ਪੋਸੋ ਵਿਸ੍ਸਮੀਤਿ ਦੁਪ੍ਪਤੀਤੋਯਮਤ੍ਥੋ.

੬੫. ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਵਸੇਨ ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਅਪਾਕਟਤ੍ਤਾ ਸਲਕ੍ਖਣਂ ਲਕ੍ਖਿਯਮੁਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਤੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਤੋ ਦੁਪ੍ਪਤੀਤਿਕਰਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਪ੍ਪਕਾਸਕਂ ਗਾਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮਤਂ. ਯਥਾਤਿ ਉਦਾਹਰਤਿ. ਪਰਂ ਸਤ੍ਤੁਂ ਹਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਮਾਰੇਤ੍ਵਾਨ ਵੀਰਿਯਵਾ ਸੂਰੋ ਸੋ ਅਯਂ ਪੋਸੋ ਵਿਸ੍ਸਮਿ ਵਿਗਤਪਰਿਸ੍ਸਮੋ ਅਹੋਸਿ, ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਇਟ੍ਠੋ. ਪਰਂ ਅਤਿਸਯੇਨ ਹਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੀਰਿਯਵਾ ਉਪਚਿਤਸਮ੍ਭਵੋ ਉਪਚਿਤਸੁਕ੍ਕੋ ਸੋ ਅਯਂ ਪੁਰਿਸੋ ਵਾਯਾਮੇਨ ਵਿਸ੍ਸਮਿ ਵਿਗਤਵਾਯਾਮੋ ਅਹੋਸੀਤਿ. ਇਮਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਸਬ੍ਭਾਰਹਤ੍ਤਾ ਗਾਮ੍ਮਤ੍ਤਂ. ਵੀਰਿਯਂ ਉਸ੍ਸਾਹੋ ਸਮ੍ਭਵੋ ਵਾ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੬੬.

ਦੁਟ੍ਠਾਲਙ੍ਕਰਣਂ ¶ ਤੇਤਂ, ਯਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਦੂਸਨਂ;

ਤਸ੍ਸਾਲਙ੍ਕਾਰਨਿਦ੍ਦੇਸੇ, ਰੂਪਮਾਵੀਭਵਿਸ੍ਸਤਿ.

੬੬. ‘‘ਦੁਟ੍ਠਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਿਂ ਵਾਕ੍ਯੇ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਨਂ ਦੂਸਨਂ ਵਿਕਟਤਾ, ਏਤਨ੍ਤੁ ਦੁਟ੍ਠਾਲਙ੍ਕਰਣਂ ਦੁਟ੍ਠਾਲਙ੍ਕਰਣਂ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਸ ਦੁਟ੍ਠਾਲਙ੍ਕਾਰਸ੍ਸ ਰੂਪਂ ਸਰੂਪਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਤਂਨਾਮਕੇ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਆਵੀਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਪਕਾਸਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਤਂ ਦਸ੍ਸਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੬੬. ‘‘ਦੁਟ੍ਠਾਲਙ੍ਕਰਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਤ੍ਥ ਵਾਕ੍ਯੇ ਅਲਙ੍ਕਾਰਦੂਸਨਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਨਂ ਵਿਰੋਧੋ ਹੋਤਿ, ਏਤਂ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਏਤਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਦੁਟ੍ਠਾਲਙ੍ਕਰਣਂ ਦੁਟ੍ਠਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਸ ਦੁਟ੍ਠਾਲਙ੍ਕਰਣਦੋਸੋਪਲਕ੍ਖਿਤਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸ ਰੂਪਂ ਸਰੂਪਂ ਲਕ੍ਖਿਯਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਨਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠਾਨਭੂਤੇ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਆਵੀਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਪੁਨ ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਉਦ੍ਦੇਸੇ ‘‘ਦੁਟ੍ਠਾਲਙ੍ਕਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ‘‘ਦੁਟ੍ਠਾਲਙ੍ਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਂ ਅਲਙ੍ਕਤਿ ਅਲਙ੍ਕਰਣਅਲਙ੍ਕਾਰਸਦ੍ਦਾਨਂ ਤੁਲ੍ਯਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ.

੬੭.

ਕਤੋ’ਤ੍ਰ ਸਙ੍ਖੇਪਨਯਾ ਮਯਾ’ਯਂ,

ਦੋਸਾਨਮੇਸਂ ਪਵਰੋ ਵਿਭਾਗੋ;

ਏਸੋ’ਵ’ਲਂ ਬੋਧਯਿਤੁਂ ਕਵੀਨਂ,

ਤਮਤ੍ਥਿ ਚੇ ਖੇਦਕਰਂ ਪਰਮ੍ਪਿ.

ਇਤਿ ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਮਹਾਸਾਮਿਪਾਦਵਿਰਚਿਤੇ ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਦੋਸਾਵਬੋਧੋ ਨਾਮ

ਪਠਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੬੭. ਏਵਂ ‘‘ਸੋਦਾਹਰਣਮੇਤੇਸਂ, ਲਕ੍ਖਣਂ ਕਥਯਾਮ੍ਯਹ’’ਨ੍ਤਿ ਕਤਪਟਿਞ੍ਞਾਨੁਰੂਪਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜ ਦਾਨਿ ‘‘ਕਤੋਤ੍ਰਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਨਯਂ ਸਙ੍ਖਿਪਤਿ. ਅਤ੍ਰ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਧਿਕਾਰੇ, ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ¶ ਵਾ ਏਸਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਦੋਸਾਨਂ ਪਦਦੋਸਾਦੀਨਂ ਪਵਰੋ ਉਤ੍ਤਮੋ ਵਿਭਾਗੋ ਵਿਭਜਨਂ ਸਙ੍ਖੇਪਨਯਾ ਸਙ੍ਖੇਪਕ੍ਕਮੇਨ, ਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ, ਯਤੋ ਅਪਰਿਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ ਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਮਯਾ ਕਤੋ ਨਿਟ੍ਠਾਪਿਤੋ. ਨਨੁ ‘‘ਸਙ੍ਖੇਪਨਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪੁਰਾਤਨੇਹਿ [ਪੁਰਾਤਰੇਹਿ (ਕ.)] ਦੀਪਿਤਾ ਸਨ੍ਤਿ ਬਹੂ ਦੋਸਾ, ਤੇ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਸਿਯੁਨ੍ਤਿ? ਏਤ੍ਥ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਙ੍ਖੇਪਨਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਨ ਸਬ੍ਬਥਾ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ. ਤਥਾ ਹਿ–

‘‘ਨਿਹਨ੍ਤੁ ਸੋਯਂ ਜਲਿਤਂ, ਪਤਙ੍ਗੋ ਅਰਿਪਾਵਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਂ

ਅਕ੍ਖਮਤ੍ਥਨ੍ਤਰਾਦਿਕਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਾਨੁਗਤਨ੍ਤਿ ਚ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਪਤਙ੍ਗਸਦ੍ਦੇਨ ਜੋਤਿਰਿਙ੍ਗਣਸਙ੍ਖਾਤਮਤ੍ਥਨ੍ਤਰਮਸਮਤ੍ਥਮਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥੇ ‘‘ਵਚਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਡਾ’’ਤ੍ਯੇਵਮਾਦਿਕਂ ਅਮਙ੍ਗਲਅਪਯੁਤ੍ਤਪਦਾਦਿਕਂ ਕਿਲਿਟ੍ਠੇ ਅਨ੍ਤੋਗਧਨ੍ਤਿ ਚ.

ਗਜਹੇਸਾਦਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਦੂਸਿਤਂ ਲੋਕਵਿਰੋਧਿ, ਸੋਗਤਾਗਮਾਦੀਸੁ ਪਸਿਦ੍ਧਂ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਕਮਞ੍ਞਤ੍ਰ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਤੀਤਂ ਨਾਮ. ਇਦਂ ਆਗਮਵਿਰੋਧਿਇਤਿ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਦੂਸਿਤਪ੍ਪਤੀਤਾਦਿਕਂ ਵਿਰੋਧਿਮ੍ਹਿ ਪਵਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਚ, ਆਨੇਤਬ੍ਬਹੇਤੁਤ੍ਤਾ ਹੇਤ੍ਵਪੇਕ੍ਖਂ ਨੇਯ੍ਯਤੋ ਨ ਬ੍ਯਤਿਰਿਚ੍ਚਤੀਤਿ ਚ.

‘‘ਦੇਵੋ ਵੋਹਰਤੁ ਕ੍ਲੇਸਂ, ਰਾਹੁਖਿਨ੍ਨੋ ਦਿਵਾਕਰੋ’’

ਇਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਅਸਾਮਤ੍ਥ੍ਯਾਭਿਧੇਯ੍ਯਾਦਿਕਂ ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨੇ ਸਙ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਚ. ਜਿਗੁਚ੍ਛਅਸਬ੍ਭਸਂਸੂਚਕਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਕਞ੍ਚ ਗਾਮ੍ਮਂ ਦੁਪ੍ਪਤੀਤਿਕਰੇ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਚ. ( ) [(ਦੁਰੁਚ੍ਚਾਰਣਂ)?] ਸਬਨ੍ਧਫਰੁਸਮੇਵੇਤਿ ਚ.

ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨਦੁਪ੍ਪਤੀਤਿਕਰਾਨਂ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਦੋਸਤ੍ਤੇਪਿ ਫਨ੍ਧਫਰੁਸਸ੍ਸ ਚ ਵਾਕ੍ਯਦੋਸਤ੍ਤੇ ਪਦਪਦਤ੍ਥਾਨਂ ਦੋਸਤੋ ਵਾਕ੍ਯਮੇਵ ਦੁਟ੍ਠਂ ਸਿਯਾ, ਵਾਕ੍ਯਞ੍ਚ ਪਦੇਹਿ ਵਿਰਿਚ੍ਚਤੇ, ਪਦੇ ਦੁਟ੍ਠੇ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋ ਚ ਦੁਟ੍ਠੋ ਸਿਯਾ. ਪਦਦੋਸਤੋ ਵਾਕ੍ਯਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਾਨਂ ਨਾਨਾਭਾਵਾਭਾਵਞਾਪਨਤ੍ਥਂ ਅਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਭਿਧੇਯ੍ਯਾਦਿਕਂ ਪਦਂ ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨਾਦਿਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਦੋਸਾਦੀਸੁ ¶ ਅਨ੍ਤੋ ਕਥਿਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਪੁਰਾਤਨੇਹਿ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਾਦੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਵਿਰਚਿਤਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਬਹੂਨਿ ਦੁਟ੍ਠਾਨਿ ਵਾਕ੍ਯਾਨਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਨਿ. ‘‘ਹਰਿਸਮਾਨਯੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਪੁਬ੍ਬਂ ਰਿਸ’ਮਾਨਯੀਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਾ ਪਰਿ ਭਟ੍ਠਂ ਭਟ੍ਠਂ. ਨਾਨਤ੍ਥਮਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧੇਹਿ ਯੁਤ੍ਤਂ ਗੁਲ਼੍ਹਂ, ਯਥਾ ‘‘ਸਕ੍ਕੋ ਸਹਸ੍ਸਗੂ’’ਤਿ. ਇਤਿ ਭਟ੍ਠਗੁਲ਼੍ਹਤ੍ਥਾਦਯੋ ਪਸਾਦਾਲਙ੍ਕਾਰਵਿਰੁਦ੍ਧਾਤਿ ਚ.

ਵਾਕ੍ਯੇਪਿ ਵਿਸਨ੍ਧਿਕਮਿਹਾਨੁਪਯੋਗੀਤਿ ਚ, ਵਾਕ੍ਯਨ੍ਤਰੋਪਗਤਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਵਾਕ੍ਯਗਬ੍ਭਂ, ਵਾਕ੍ਯਨ੍ਤਰਪਦਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਂ ‘‘ਅਪਾਥ੍ਯਮੇਸੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਵੇਜ੍ਜਂ ਖਾਦਤ੍ਯਨਾਰਤ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਵਾਕ੍ਯਸਂਕਿਣ੍ਣਞ੍ਚ ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣੇ ਸਮੋਹਿਤਨ੍ਤਿ ਚ.

‘‘ਕਾਚੁਯ੍ਯਾਨੇ ਮਯਾ ਦਿਟ੍ਠਾ, ਵਲ੍ਲਰੀ ਪਞ੍ਚਪਲ੍ਲਵਾ;

ਪਲ੍ਲਵੇ ਪਲ੍ਲਵੇ ਮੁਧਾ, ਯਸ੍ਸਾ ਕੁਸੁਮਮਞ੍ਚਰੀ’’ਤਿ.

ਇਦਮਵਾਚਕਂ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਯ ਪਮੁਸ੍ਸਿਤਾਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਚ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਕਵਿਨਾ ਉਯ੍ਯਾਨਸਦ੍ਦੇਨ ਗੇਹਂ, ਲਤਾਵਾਚਿਨਾ ਵਲ੍ਲਰੀਸਦ੍ਦੇਨ ਅਙ੍ਗਨਾ, ਪਲ੍ਲਵਸਦ੍ਦੇਨ ਕਰਚਰਣਦਸਨਚ੍ਛਦਾ, ਮਞ੍ਚਰੀਸਦ੍ਦੇਨ ਨਖਸੋਭਾ ਦਨ੍ਤਕਨ੍ਤਿਯੋ ਚ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਾ, ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੇਪਿ ਪਦੁਮਿਨੀਨਂ ਰਤ੍ਤਿਯਮੁਨ੍ਨਿਦ੍ਦਤਾਦਿਕਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਵਿਰੋਧਿਨਿਲੀਨਨ੍ਤਿ ਚ ਨਾਤ੍ਯਨੁਞ੍ਞਾਤਾ, ਨ ਤੁ ਸਬ੍ਬਥਾ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ. ਏਸੋਵ ਏਵਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਨਿਟ੍ਠਾਪਿਤੋ ਅਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਨਯੋ ਏਵ ਕਵੀਨਂ ਪਣ੍ਡਿਤਜਨਾਨਂ ਖੇਦਕਰਂ ‘‘ਕਥਂ ਨਾਮ ਬਨ੍ਧੇਪੀਦਿਸਂ ਸਤਿ ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਸੁਹਨੋਪਜਨਂ ਪਰਂ ਪਦਦੋਸੇ ਅਸਾਧੁਸਨ੍ਦਿਦ੍ਧਪਰਿਯਾਯ ਞੇਯ੍ਯਅਪ੍ਪਤੀਤਤ੍ਥਅਪ੍ਪਯੋਜਕ ਦੁਬ੍ਬੋਧਦੇਸਿਯਾਦਿਕਂ, ਵਾਕ੍ਯਦੋਸੇ ਅਧਿਕਊਨਭਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦਿਕਂ, ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਦੋਸੇ ਉਪਕ੍ਕਮੋਪਸਂਹਾਰਵਿਸਮਞ੍ਚੇਤਿ ਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਕਮਪਰਮ੍ਪਿ ਦੂਸਨਂ ਅਤ੍ਥਿ ਚੇ ਯਦਿ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤਮ੍ਪਿ ਬੋਧਯਿਤੁਮਵਗਮੇਤੁਂ ਅਲਂ ਸਮਤ੍ਥਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਦੋਸਾਨੁਸਾਰੇਨ ਬੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੇਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਊਹਿਤੁਨ੍ਤਿ.

ਏਵਂ ¶ ਵਦਤੋ ਚ ਗਨ੍ਥਕਾਰਸ੍ਸਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਯੇ ਦੋਸਾ ਵਿਭਾਗਸੋ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਮਯਾ ਗਨ੍ਥਗਾਰਵਭਯਾ ਸਙ੍ਖੇਪਿਤਾ, ਲਕ੍ਖਣਤੋ ਤੁ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ. ਨ ਹਿ ਤੇਸਮਨ੍ਤਂ ਕੋ ਜਹਾਪੇਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਵਿਰੁਦ੍ਧਮਸਾਧੁ. ਯਂ ਕ੍ਰਿਯਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਮੁਪਾਦਾਯ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇਪਿ ਵਤ੍ਤਤੇ, ਤਂ ਸਞ੍ਞਾਭਾਵੇਨੇਵ ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਦਿਦ੍ਧਂ, ਯਥਾ ‘‘ਰਵਿਮ੍ਹਿਹਿਮਹਾ’’ਤਿ, ਇਦਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥੇ ਸਾਧੁ ਹੋਤਿ. ਪਸਿਦ੍ਧਸਞ੍ਞਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਰੇਨ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਪਦਂ ਪਰਿਯਾਯਞੇਯ੍ਯਂ, ਯਥਾ ‘‘ਵਲ਼ਵਾਮੁਖੇਨੇ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਸ੍ਸਵਨਿਤਾਨਨੇਨ’’ ਇਤਿ. ਯਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਾਬ੍ਯਭਿਚਾਰੀਭਾਵੇਨ ਵਿਸੇਸ੍ਯਸ੍ਸ ਗੁਣਂ ਵਦਤਿ, ਤਂ ਅਪ੍ਪਤੀਤਤ੍ਥਂ, ਯਥਾ ‘‘ਕਣ੍ਹਮਸੀ’’ਤਿ. ਅਧਿਗਤਤ੍ਥਾਨੁਪਯੋਗਂ ਅਪ੍ਪਯੋਜਕਂ, ਯਥਾ ‘‘ਅਤਿਫੇਨਿਲਂ ਸਾਗਰਮਲਙ੍ਘੀ’’ਤਿ. ‘‘ਮਨੁਞ੍ਞਦ੍ਧਨਯੋ ਪਾਦੇ, ਖਾਦਯੋ ਕਨਿ ਭਨ੍ਤਿ ਤੇ’’ ਇਚ੍ਚਾਦਿਕੋ ਦੁਬ੍ਬੋਧੋ, ਕਨਿ ਕਞ੍ਞੇ ਖਾਦਯੋ ਗਗ੍ਘਰਿਕਾ. ‘‘ਇਮੇ ਲਾਵਣ੍ਯਤਲ੍ਲਾ ਤੇ, ਗਲ੍ਲਾ ਲੋਲਵਿਲੋਚਨੇ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਕੋ ਦੇਸਿਯੋ, ਤਲ੍ਲੋ ਜਲਾਸਯਵਿਸੇਸੋ, ਗਲ੍ਲੋ ਕਪੋਲੋ. ‘‘ਸਗ੍ਗਸੇਵੀਨਂ ਰਿਪੂਨਮਿਤ੍ਥੀਨਮਕਙ੍ਕਣੋ ਪਾਣਿ. ਨੇਤ੍ਤਮਨਞ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਂ ਅਧਿਕਂ. ‘‘ਅਕਙ੍ਕਣੋ ਪਾਣੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੇਧਬ੍ਯਸ੍ਸ ਗਮ੍ਮਮਾਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਗ੍ਗਸੇਵੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਕਨ੍ਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਊਨਤਾ, ਤਂ ਊਨਂ, ਯਥਾ ‘‘ਤਿਲੋਕਤਿਲਕਂ ਮੁਨਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਏਤ੍ਥ ‘‘ਵਨ੍ਦਾਮੀ’’ਤਿ ਊਨਂ, ਛਨ੍ਦੋਭਙ੍ਗਾਨ੍ਵਿਤਂ ਵਚੋ ਭਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਦਂ ਪਾਕਟਂ. ਆਰਮ੍ਭਾਵਸਾਨੇਨ ਵਿਸਮਂ ਉਪਕ੍ਕਮੋਪਸਂਹਾਰਵਿਸਮਂ, ਤਂ ਪਨ ਆਰਦ੍ਧਕ੍ਕਮਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨਾਪਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਇਤਿ ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰੇ ਮਹਾਸਾਮਿਨਾਮਿਕਾਟੀਕਾਯਂ

ਦੋਸਾਵਬੋਧਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੬੭. ਏਵਂ ‘‘ਸੋਦਾਹਰਣਮੇਤੇਸਂ, ਲਕ੍ਖਣਂ ਕਥਯਾਮ੍ਯਹ’’ਨ੍ਤਿ ਕਤਪਟਿਞ੍ਞਾਨੁਰੂਪਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ‘‘ਕਤੋਤ੍ਰੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਨਿਗਮੇਨ੍ਤੋ ਦੋਸੇ ਸਙ੍ਖਿਪਤਿ. ਅਤ੍ਰ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਧਿਕਾਰੇ, ¶ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਵਾ ਏਸਂ ਦੋਸਾਨਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਦਦੋਸਾਦੀਨਂ ਪਵਰੋ ਲਕ੍ਖਣਾਵਿਰੋਧਲਕ੍ਖਿਯਤੋ ਉਤ੍ਤਮੋ ਵਿਭਾਗੋ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਵਿਭਜਨਂ ਸਙ੍ਖੇਪਨਯਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਾਪਨਿਯਸਙ੍ਖੇਪਕ੍ਕਮੇਨ ਮਯਾ ਕਤੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਸੋਵ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਏਸੋ ਸਙ੍ਖੇਪਕ੍ਕਮੋ ਏਵ ਕਵੀਨਂ ਵਿਰਚਯਨ੍ਤਾਨਂ ਖੇਦਕਰਂ ਬਨ੍ਧਸਰੀਰੇ ਈਦਿਸਂ ਈਦਿਸਪ੍ਪਯੋਗਂ ਕਥਂ ਨਾਮ ਕਰੋਮੀਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਖੇਦਮੁਪ੍ਪਾਦਯਨ੍ਤਂ ਪਰਮ੍ਪਿ ਅਸਾਧੁਸਨ੍ਦਿਦ੍ਧਾਦਿ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਦੂਸਨਮਤ੍ਥਿ ਚੇ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਬੋਧਯਿਤੁਂ ਬੋਧੇਤੁਂ ਅਲਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ. ਨਿਯਤਿ ਅਵੁਤ੍ਤੋਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਏਤੇਨਾਤਿ ਚ, ਸਙ੍ਖੇਪੋ ਚ ਸੋ ਨਯੋ ਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਇਹਾਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ

‘‘ਨਿਹਨ੍ਤੁ ਸੋਯਂ ਜਲਿਤਂ, ਪਤਙ੍ਗੋ ਅਰਿਪਾਵਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਂ

ਅਕ੍ਖਮਤ੍ਥਨ੍ਤਰਾਦਿਕਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਅਨੁਪਤਤ੍ਤਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਤ੍ਥ ਸੂਰਿਯਵਾਚਕੋ ਪਤਙ੍ਗਸਦ੍ਦੋ ਜੋਤਿਰਿਙ੍ਗਣਵਾਚਕੋਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਅਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਿਵਿਨਾਸੇ ਅਸਮਤ੍ਥਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ.

‘‘ਵਚਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਡਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਆਗਮੇ ਅਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਂ ਲਕ੍ਖਣਮਤ੍ਤੇਨ ਸਾਧਿਯਂ. ਅਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦਾਦਿਦੋਸੋ ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦਦੋਸੇ ਅਨ੍ਤੋਗਧੋ ਹੋਤੀਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤੋ.

ਗਜਹੇਸਾਤੁਰਙ੍ਗਕੋਞ੍ਚਨਾਦਾਦਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਦੂਸਿਤਞ੍ਚ. ਜਿਨਾਗਮਾਦੀਸੁ ਪਸਿਦ੍ਧਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਕਮਞ੍ਞਤ੍ਰ ਪਯੁਤ੍ਤਮਪ੍ਪਤੀਤਨ੍ਨਾਮਾਤੀਦਂ ਦ੍ਵਯਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਲੋਕਵਿਰੋਧਮਾਗਮਵਿਰੋਧਞ੍ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਵਿਰੋਧਿਪਦੇ ਅਨ੍ਤੋਗਧਂ ਹੋਤਿ. ਹੇਤ੍ਵਪੇਕ੍ਖਂ ਆਨੇਤਬ੍ਬਹੇਤੁਤ੍ਤਾ ਨੇਯ੍ਯੇ ਅਨ੍ਤੋਗਧਨ੍ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ.

‘‘ਦੇਵੋ ਵੋਹਰਤੁ ਕ੍ਲੇਸਂ, ਰਾਹੁਖਿਨ੍ਨੋ ਦਿਵਾਕਰੋ’’

ਇਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਅਸਮਤ੍ਥਾਭਿਧਾਯਿਚ੍ਚਾਦਿ ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨੇ ਅਨ੍ਤੋਗਧਨ੍ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਦਿਵਾਕਰੋ ਸਯਂ ਰਾਹੁਗਹਿਤੋ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਕਿਲੇਸਾਪਨਯਨੇ ¶ ਅਸਮਤ੍ਥੋਤਿ ਤਮਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਸੇਸਨਭੂਤੇਨ ‘‘ਰਾਹੁਖਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਪਦੇਨ ਞਾਯਤਿ.

ਜਿਗੁਚ੍ਛਾਵਮਙ੍ਗਲਅਸਬ੍ਭਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਮਞ੍ਞਤ੍ਰਸ੍ਸ ਜੋਤਕਂ ਵਾਚਕਂ ਵਾ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਂ ਵਾ ਗਾਮ੍ਮਂ ਦੁਪ੍ਪਤੀਤਿਕਰਤ੍ਤਾ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਗਾਮ੍ਮਦੋਸੇਯੇਵ ਅਨ੍ਤੋਗਧਨ੍ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦੁਰੁਚ੍ਚਾਰਣਭੂਤਲਕ੍ਖਣਂ ਕਟ੍ਠਂ ਬਨ੍ਧਫਰੁਸਤੋ ਅਬ੍ਯਤਿਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ‘‘ਹਰਿਸਮਾਨਯੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਹਪੁਬ੍ਬਂ ਰਿਸ’ਮਾਨਯਿਇਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਤੋ ਪਰਿਭਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਭਟ੍ਠਞ੍ਚ ‘‘ਸਕ੍ਕੋ ਸਹਸ੍ਸਗੂ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਅਪਸਿਦ੍ਧਵਿਸਯੇ ਪਰਿਯੁਤ੍ਤਗੁਲ਼੍ਹਞ੍ਚੇਤਿ ਇਮੇ ਅਤ੍ਥਗੁਲ਼੍ਹਾਦਯੋ ਪਸਾਦਾਲਙ੍ਕਾਰਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਪਸਾਦਗੁਣਾਦਾਨੇਨੇਵ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਸਹਸ੍ਸਂ ਗਾਵੋ ਚਕ੍ਖੂਨਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਹਸ੍ਸਗੂਤਿ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਗੁਲ਼੍ਹਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ.

ਵਾਕ੍ਯਦੋਸੇਪਿ ਵਿਸਨ੍ਧਿਵਾਕ੍ਯਂ ਇਧ ਅਨੁਪਯੋਗਿਤ੍ਤਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਾਕ੍ਯਮਜ੍ਝਪਤਿਤਵਾਕ੍ਯਯੁਤ੍ਤਂ ਵਾਕ੍ਯਗਬ੍ਭਞ੍ਚ, ਵਾਕ੍ਯਨ੍ਤਰਪਦਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਂ.

‘‘ਅਪਾਥ੍ਯਮੇਸੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਵੇਜ੍ਜਂ ਖਾਦਤ੍ਯਨਾਰਤਂ’’

ਇਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਵਾਕ੍ਯਸਂਕਿਣ੍ਣਞ੍ਚ ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣੇ ਅਨ੍ਤੋਗਧਨ੍ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਏਸੋ ਭਿਸਕ੍ਕੋ ਅਨਾਰਤਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਅਪਾਥ੍ਯਂ ਰੋਗਸ੍ਸ ਅਹਿਤਂ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਵਦਤਿ. ਏਸੋ ਰੋਗੀ ਅਨਾਰਤਂ ਸਤਤਂ ਅਪਾਥ੍ਯਂ ਅਹਿਤਂ ਖਾਦਤਿ. ਵੇਜ੍ਜਂ ਭਿਸਕ੍ਕਂ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਕੁਜ੍ਝਤਿ. ਏਵਂ ਅਨੇਕਵਾਕ੍ਯੇਹਿਪਿ ਸਨ੍ਧਿਵਾਕ੍ਯਂ ਸਂਕਿਣ੍ਣਂ ਨਾਮ.

‘‘ਕਾਚੁਯ੍ਯਾਨੇ ਮਯਾ ਦਿਟ੍ਠਾ, ਵਲ੍ਲਰੀ ਪਞ੍ਚਪਲ੍ਲਵਾ;

ਪਲ੍ਲਵੇ ਪਲ੍ਲਵੇ ਮੁਧਾ, ਯਸ੍ਸਾ ਕੁਸੁਮਮਞ੍ਚਰੀ’’ਤਿ.

ਇਦਮਵਾਚਕਂ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਸੁ ਪਮੁਸ੍ਸਿਤਾਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਮਿਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਨੁ ਚੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਯ ਅਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਅਵਾਚਕਸ੍ਸ ਪਮੁਸ੍ਸਿਤਾਯ ਅਨ੍ਤੋਗਧਕਰਣਂ ਅਸਿਦ੍ਧੇਨ ਅਸਿਦ੍ਧਸਾਧਨਨ੍ਤਿ? ਨਯਿਦਮੇਵਂ, ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਿਯਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ, ਸਿਸ੍ਸਖੇਦਭਯਾ ਮਯਾ’’ਤਿ ਚ ਉਪਰਿ ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦਦੋਸਪਰਿਹਾਰੇ ‘‘ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਯਮਾਰੁਲ਼੍ਹਾ, ਨ ਹਿ ਦੁਟ੍ਠਾ ਕਿਲਿਟ੍ਠਤਾ’’ਤਿ ਚੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ¶ ਪੁਰਾਤਨੇਹਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸੋਲ਼ਸਪਹੇਲ਼ਿਕਾਯੋਪਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਸਿਦ੍ਧੇਨ ਅਸਿਦ੍ਧਸਾਧਨਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਵਿਨਾ ਉਯ੍ਯਾਨਸਦ੍ਦੇਨ ਗੇਹਞ੍ਚ ਲਤਾਪਰਿਯਾਯਵਲ੍ਲਰੀਸਦ੍ਦੇਨ ਅਙ੍ਗਨਾ ਚ ਪਲ੍ਲਵਸਦ੍ਦੇਨ ਕਰਚਰਣਾਧਰਾ ਚ ਮਞ੍ਚਰੀਸਦ੍ਦੇਨ ਨਖਦਨ੍ਤਕਨ੍ਤਿਯੋ ਚ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਾ.

ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਦੋਸੇਪਿ ਪਦੁਮਿਨੀਨਂ ਰਤ੍ਤਿਯਂ ਪਬੁਜ੍ਝਨਾਦਿਕਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਵਿਰੋਧਿਪਦੇਯੇਵ ਅਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਤੋਤ੍ਰ ਸਙ੍ਖੇਪਨਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਨ ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨਦੁਪ੍ਪਤੀਤਿਕਰਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਦੋਸਤ੍ਤੇ ਸਤਿ ਬਨ੍ਧਫਰੁਸਸ੍ਸ ਵਾਕ੍ਯਦੋਸਤ੍ਤੇ ਸਤਿ ਵਿਰੋਧਿਨੋ ਪਦਦੋਸਤ੍ਤੇ ਸਤਿ ‘‘ਅਸਮਤ੍ਥਾਭਿਧਾਯਿ’’ਆਦਿਪਦਂ, ‘‘ਜਿਗੁਚ੍ਛਾਦਿਤ੍ਤਯਪਕਾਸਕਾ’’ਦਿਪਦਂ, ਕਟ੍ਠਪਦਂ, ਪਦੁਮਿਨੀਨਂ ਰਤ੍ਤਿਯਂ ਫੁਲ੍ਲਤਾਦਿ [ਦੁਨ੍ਨਿਦ੍ਦਤਾਦਿ (ਕ.)] ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਞ੍ਚੇਤਿ ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਦੋਸਾ ਭਿਨ੍ਨਜਾਤਿਕੇਸੁ ਓਚਿਤ੍ਯਾਦੀਸੁ ਕਥਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ, ਤਥਾਪਿ ਪਦਾਨਂ ਦੁਟ੍ਠਤ੍ਤੇ ਸਤਿ ਵਾਕ੍ਯਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਾਨਮਦੁਟ੍ਠਤਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਪਦਦੋਸੇਨ ਸਨ੍ਧਿਵਾਕ੍ਯਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਦੋਸਾਨਮਨਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਸਿਸ੍ਸਾਨਂ ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ ਪਦਦੋਸਾਦਿਕਂ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਦੋਸਾਦੀਸੁ ਸਙ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਮਿਨਾਯੇਵ ਪੁਰਾਤਨੇਹਿ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਾਦਿਪਦੇਹਿ ਵਿਚਰਿਤਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਦੁਟ੍ਠਾਨਿ ਬਹੂਨਿ ਵਾਕ੍ਯਾਨਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਨੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਇਮਾਯੇਵ [ਇਮਿਸ੍ਸਾਯੇਵ (ਕ.)] ਗਾਥਾਯ ‘‘ਤਮਤ੍ਥਿ ਚੇ ਖੇਦਕਰਂ ਪਰਮ੍ਪੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਰਸਦ੍ਦੇਨਅਸਾਧੁਸਨ੍ਦਿਦ੍ਧਪਰਿਯਾਯਞੇਯ੍ਯਾਪ੍ਪਤੀਤਤ੍ਥਅਪ੍ਪਯੋਜਕ- ਦੁਬ੍ਬੋਧਦੇਸਿਯਾਦਿਪਦਦੋਸੇ ਚ ਅਧਿਕਊਨਭਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦਿਵਾਕ੍ਯਦੋਸੇ ਚ ਉਪਕ੍ਕਮੋਪਸਂਹਾਰਵਿਸਮਸਙ੍ਖਾਤੇ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਦੋਸੇ ਚ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਵਿਰੁਦ੍ਧਮਸਾਧੁ ਨਾਮ. ਕ੍ਰਿਯਾਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਕਾਰਣਮੁਪਾਦਾਯ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਪਵਤ੍ਤਨਾਮਂ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥੇਨ ਵਿਨਾ ਸਞ੍ਞਾਭਾਜਨੇ ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਦਿਦ੍ਧਂ ਨਾਮ, ਯਥਾ ‘‘ਰਵਿਮ੍ਹਿ ਹਿਮਹਾ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਹਿਮਹਾ ਰਵੀਤਿ ਵਿਸੇਸਨੇ ਕਤੇ ਦੋਸੋ ¶ ਨਤ੍ਥਿ. ਪਸਿਦ੍ਧਸਞ੍ਞਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਰਿਯਾਯਨਾਮੇਨ ਕਪ੍ਪਿਤਪਦਂ ਪਰਿਯਾਯਞੇਯ੍ਯਂ ਨਾਮ, ਯਥਾ ‘‘ਵਲ਼ਵਾਮੁਖਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਵਨਿਤਾਨਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਤਿਸਯਾ ਵਿਨਾ ਭਾਵਿਤਤ੍ਥੇਨ ਵਿਸੇਸ੍ਯਸ੍ਸ ਗੁਣਵਾਚਕਂ ਪਦਂ ਅਪ੍ਪਤੀਤਤ੍ਥਂ ਨਾਮ, ਯਥਾ ‘‘ਕਣ੍ਹਮਸੀ’’ਤਿ. ਅਧਿਗਤਤ੍ਤਾਨੁਪਯੋਗਿਪਦਂ ਅਪ੍ਪਯੋਜਕਂ ਨਾਮ, ਯਥਾ ‘‘ਅਤਿਫੇਨਿਲਂ ਸਾਗਰਮਲਙ੍ਘੀ’’ਤਿ. ਅਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਵਚਨਂ ਦੁਬ੍ਬੋਧਂ ਨਾਮ, ਯਥਾ–

‘‘ਮਨੁਞ੍ਞਦ੍ਧਨਯੋ ਪਾਦੇ, ਖਾਦਯੋ ਕਨਿ ਭਨ੍ਤਿ ਤੇ’’ਤਿ.

ਕਨਿ ਹੇ ਕਞ੍ਞੇ ਤੇ ਤਵਪਾਦੇ ਮਨੁਞ੍ਞਦ੍ਧਨਯੋ ਮਨੋਹਰਸਦ੍ਦਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਖਾਦਯੋ ਗਗ੍ਘਰਿਕਾ ਭਨ੍ਤਿ ਦਿਬ੍ਬਨ੍ਤੀਤਿ. ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਦੇਸੇਯੇਵ ਸਿਦ੍ਧਨਾਮਂ ਦੇਸਿਯਂ ਨਾਮ. ਯਥਾ–

‘‘ਇਮੇ ਲਾਵਣ੍ਯਤਲ੍ਲਾ ਤੇ, ਗਲ੍ਲਾ ਲੋਲਵਿਲੋਚਨੇ’’ਤਿ.

ਹੇ ਲੋਲਵਿਲੋਚਨੇ ਤੇ ਤਵ ਇਮੇ ਗਲ੍ਲਾ ਕਪੋਲਾ ਲਾਵਣ੍ਯਤਲ੍ਲਾ ਮਨੁਞ੍ਞਤਲ੍ਲਾ ਜਲਾਸਯਵਿਸੇਸਾ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਕੇਨਚਿ ਲੇਸੇਨ ਪਕਾਸਿਤਮਤ੍ਥਮੁਪਾਦਾਯ ਪਯੁਤ੍ਤਮਧਿਕਂ ਨਾਮ. ਯਥਾ–

‘‘ਤ੍ਵਯਿ ਰਾਜਤਿ ਰਾਜਿਨ੍ਦ, ਰਿਪੂਨਂ ਸਗ੍ਗਸੇਵਿਨਂ;

ਥੀਨਂ ਅਕਙ੍ਕਣੋ ਪਾਣਿ, ਸਿਯਾ ਨੇਤ੍ਤਮਨਞ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਕਙ੍ਕਣੋ ਪਾਣਿ, ਨੇਤ੍ਤਮਨਞ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾਯੇਵਥੀਨਂ ਵਿਧਵਤ੍ਤਂ ਗਮ੍ਯਮਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਤਪ੍ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਂ ਪਯੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਗ੍ਗਸੇਵਿਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਧਿਕਂ ਨਾਮ. ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਤੋ ਊਨਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਊਨਂ ਨਾਮ. ‘‘ਤਿਲੋਕਤਿਲਕਂ ਮੁਨਿ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਵਨ੍ਦਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਊਨਂ. ਛਨ੍ਦੋਹਾਨਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਭਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਦਂ ਨਾਮ. ਇਦਂ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਛਨ੍ਦਾਨਂ ਅਕ੍ਖਰਗਣਨਤੋ ਊਨਾਧਿਕਵਸੇਨ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ. ਆਦ੍ਯਨ੍ਤਤੋ ਵਿਸਮਂ ਉਪਕ੍ਕਮੋਪਸਂਹਾਰਵਿਸਮਂ ਨਾਮ. ਇਦਂ ਆਰਦ੍ਧਕ੍ਕਮਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਕਮਨ੍ਤਰੇਨ ਨਿਯਮਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਇਤਿ ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰਨਿਸ੍ਸਯੇ

ਪਠਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੨. ਦੋਸਪਰਿਹਾਰਾਵਬੋਧਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਣ੍ਣਨਾ

੬੮.

ਕਦਾਚਿ ਕਵਿਕੋਸਲ੍ਲਾ, ਵਿਰੋਧੋ ਸਕਲੋਪ੍ਯ’ਯਂ;

ਦੋਸਸਙ੍ਖ੍ਯਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ, ਗੁਣਵੀਥਿਂ ਵਿਗਾਹਤੇ.

੬੯.

ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਵਿਰੋਧਾਨ-ਮਵਿਰੋਧੋ ਯਥਾ ਸਿਯਾ;

ਤਥਾ ਦੋਸਪਰਿਹਾਰਾ-ਵਬੋਧੋ ਦਾਨਿ ਨੀਯਤੇ.

੬੮-੬੯. ਇਚ੍ਚੇਵਂ ¶ ਦੋਸਵਿਭਾਗਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਇਦਾਨਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਦੋਸਪਰਿਹਾਰਕ੍ਕਮਮੁਪਦਿਸਿਤੁਮਾਹ ‘‘ਕਦਾਚੀ’’ਤ੍ਯਾਦਿ. ਸਕਲੋਪਿ ਅਯਂ ਵਿਰੋਧੋ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਾਦਿਕਤੋ ਨ ਕੋਚਿ ਏਕੋ ਏਵ ਦੋਸੇਸੁ, ਦੋਸਾਨਂ ਵਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਣਨਂ ਦੋਸਭਾਵਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਗੁਣਾਨਂ ਵੀਥਿਂ ਪਦਵਿਂ ਗੁਣਸਭਾਵਤਂ ਵਿਗਾਹਤੇ ਅਬ੍ਭੁਪਗਚ੍ਛਤਿ ਕਦਾਚਿ, ਨ ਸਬ੍ਬਦਾ. ਕਵਿਨੋ ਪਯੁਜ੍ਜਕਸ੍ਸ ਕੋਸਲ੍ਲਾ ਤਾਦਿਸਵਿਸਯਪਰਿਗ੍ਗਹਲਕ੍ਖਣਨੇਪੁਞ੍ਞਕਾਰਣਾ, ਨ ਤੁ ਯਥਾ ਤਥਾ ਚੇਤਿ. ‘‘ਤੇਨੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯੇਨੇਵਂ, ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਾਦੀਨਂ ਵਿਰੋਧਾਨਂ ਯਥਾ ਯੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਅਵਿਰੋਧੋ ਨਿਦ੍ਦੋਸਤਾ ਸਿਯਾ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤਥਾ ਤੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਦੋਸਾਨਂ ਪਰਿਹਾਰੋ ਦੂਰੀਕਰਣਂ ਅਵਬੁਜ੍ਝਤਿ ਞਾਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਅਵਬੋਧੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਵਬੋਧੋ, ਤਨ੍ਨਾਮਿਕੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਇਦਾਨਿ ਨੀਯਤੇ ਆਨੀਯਤੇ ਵੁਚ੍ਚਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੮-੬੯. ਏਵਂ ਦੋਸਵਿਭਾਗਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਦੋਸਾਨਂ ਪਰਿਹਾਰਤ੍ਥਮਾਰਭਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਦਾਚੀ’’ਤ੍ਯਾਦਿਮਾਹ. ਸਕਲੋਪਿ ਅਯਂ ਵਿਰੋਧੋ ਪਦਦੋਸਾਦਿਕੋ ਦੋਸਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਦੋਸਾਨਂ, ਦੋਸੇਸੁ ਵਾ ਗਣਨਂ ਦੋਸਭਾਵਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਕਦਾਚਿ ਕਵਿਕੋਸਲ੍ਲਾ ਕਵਿਨੋ ਬ੍ਯਾਕਰਣਾਭਿਧਾਨਛਨ੍ਦੋਅਲਙ੍ਕਤਿਆਦੀਸੁ ਪਰਿਚਯਲਕ੍ਖਣੇਨ ਪਞ੍ਞਾਪਾਟਵੇਨ ਯਤੋ ਗੁਣਵੀਥਿਂ ਗੁਣਪਦਵਿਂ ਕੇਵਲਂ ਗੁਣਸਭਾਵਂ ਵਿਗਾਹਤੇ ਅਬ੍ਭੁਪਗਚ੍ਛਤਿ, ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਵੁਤ੍ਤਵਿਰੋਧਾਨਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਦਦੋਸਾਦਿਵਿਰੋਧਾਨਂ ਅਵਿਰੋਧੋ ਅਵਿਰੁਦ੍ਧਤਾ ਯਥਾ ¶ ਸਿਯਾ ਯੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤਥਾ ਤੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਦੋਸਪਰਿਹਾਰਾਵਬੋਧੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਦਦੋਸਾਦਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨੋ ਪਰਿਹਰਣਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਅਵਬੋਧਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਤਨ੍ਨਾਮਿਕਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਇਦਾਨਿ ਲਦ੍ਧਾਵਸਰੇ ਨੀਯਤੇ ਵੁਚ੍ਚਤੇ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਦੋਸਾ ਕਵਿਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨ ਨਿਦ੍ਦੋਸਤ੍ਤਂ ਭਜਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਸ੍ਸ ਉਪਦੇਸਂ ਦਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਪਦਦੋਸਪਰਿਹਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

ਤਤ੍ਥ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਰੋ ਯਥਾ –

੭੦.

ਵਿਨ੍ਦਨ੍ਤਂ ਪਾਕਸਾਲੀਨਂ, ਸਾਲੀਨਂ ਦਸ੍ਸਨਾ ਸੁਖਂ;

ਤਂ ਕਥਂ ਨਾਮ ਮੇਘੋ’ਯਂ, ਵਿਸਦੋ ਸੁਖਯੇ ਜਨਂ.

੭੦. ‘‘ਵਿਨ੍ਦਨ੍ਤ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਾਕੇਨ ਪਰਿਣਤਭਾਵੇਨ ਸਾਲੀਨਂ ਯੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਮਨੁਞ੍ਞਾਨਂ ਵਾ ਸਾਲੀਨਂ ਰਤ੍ਤਸਾਲਿਆਦੀਨਂ ਸਾਲਿਜਾਤੀਨਂ ਦਸ੍ਸਨਾ ਸੁਖਂ ਚੇਤਸਿਕਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਵਿਨ੍ਦਨ੍ਤਂ ਤਂ ਜਨਂ ਵਿਸਦੋ ਅਯਂ ਮੇਘੋ ਅਮ੍ਬੁਦੋ ਕਥਂ ਨਾਮ ਸੁਖਯੇਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਜਨਸ੍ਸ ਅਸੁਖਪ੍ਪਦਾਨਂ ਗਰਲ਼ਸ੍ਸ ਮੇਘਸ੍ਸਾਨੁਰੂਪਨ੍ਤਿ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਤਾ ਪਰਿਹਟਾ.

੭੦. ਤਤ੍ਥ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਰੋ ਯਥਾ ਏਵਂ. ‘‘ਵਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਾਕਸਾਲੀਨਂ ਪਰਿਣਾਮੇਨ ਯੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਮਨੁਞ੍ਞਾਨਂ ਵਾ ਸਾਲੀਨਂ ਰਤ੍ਤਸਾਲਿਆਦੀਨਂ ਦਸ੍ਸਨਾ ਦਸ੍ਸਨਹੇਤੁ ਸੁਖਂ ਚੇਤਸਿਕਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਵਿਨ੍ਦਨ੍ਤਂ ਅਨੁਭੋਨ੍ਤਂ ਤਂ ਜਨਂ ਤਂ ਕਸ੍ਸਕਜਨਂ ਵਿਸਦੋ ਜਲਦਾਯਕੋ ਅਯਂ ਮੇਘੋ ਕਥਂ ਨਾਮ ਸੁਖਯੇ, ਨ ਸੁਖਯਤੇਵ. ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਜਨਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਦਾਨਂ ਗਰਲ਼ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਮੇਘਸ੍ਸਾਪਿ ਅਨੁਰੂਪਮਿਤਿ ਵਿਰੁਦ੍ਧਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਅਪਨੀਤੋ ਹੋਤਿ. ਪਾਕੇਨ ਸਾਲਿਨੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਸੁਖਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਸੁਖਯੇਤਿ ਨਾਮਧਾਤੁ.

ਯਥਾ ਵਾ –

੭੧.

ਵਿਨਾਯਕੋਪਿ ¶ ਨਾਗੋਸਿ,

ਗੋਤਮੋਪਿ ਮਹਾਮਤਿ;

ਪਣੀਤੋਪਿ ਰਸਾਪੇਤੋ,

ਚਿਤ੍ਤਾ ਮੇ ਸਾਮਿ ਤੇ ਗਤਿ.

੭੧. ‘‘ਵਿਨਾਯਕੋਪਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵੀਨਂ ਪਕ੍ਖੀਨਂ ਨਾਯਕੋ, ਗਰੁਲ਼ੋ, ਸਤ੍ਤੇ ਵਿਨੇਤੀਤਿ ਵਿਨਾਯਕੋ, ਵੁਦ੍ਧੋ, ਭਗਵਾ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਾ ਵਿਨਾਯਕੋ ਗਰੁਲ਼ੋ, ਤਦਾ ਤੁ ਨਾਗੋ ਪਨ੍ਨਗੋਸੀਤਿ ਵਿਰੁਦ੍ਧਂ, ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਰੇ ਤ੍ਵਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਭਗਵਤੋ ਆਗੁਸ੍ਸ ਰਾਗਾਦਿਨੋ ਅਭਾਵਤੋ. ਇਮੇਸਂ ਗੁਨ੍ਨਂ ਅਤਿਸਯੇਨ ਗੋ ਗੋਤਮੋ ਹੀਨਪਸੁ, ਗੋਤਮਵਂਸਾਵਤਿਣ੍ਣਤ੍ਤਾ ਗੋਤਮੋ ਭਗਵਾ ਚ. ਹੀਨਪਸੁ ਚ ਤ੍ਵਂ ਮਹਾਮਤਿ ਅਸੀਤਿ ਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਹੀਨਪਸੁਨੋ ਮਹਤਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਭਾਵਤੋ. ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਰੇ ਤੁ ਨ ਬ੍ਯਾਘਾਤੋ. ਪਣੀਤੋ ਮਧੁਰੋ ਰਸੋ, ਉਤ੍ਤਮੋ ਚ ਸੁਗਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਮਧੁਰਰਸਤੋ ਅਪੇਤੋ ਅਪਗਤੋਸੀਤਿ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਭਗਵਤੋ ਤੁ ਰਸੇਹਿ ਸਿਙ੍ਗਾਰਾਦੀਹਿ ਅਪੇਤੋਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਮੇ ਮਮ. ਸਾਮੀਤਿ ਆਮਨ੍ਤਨਂ. ਤੇ ਤਵ ਗਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਾ ਅਬ੍ਭੁਤਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਂ ਵਿਰੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰਂ ਸਿਲਾਘਨੀਯਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਤਂ ਪਰਿਹਟਂ.

੭੧. ਯਥਾ ਵਾ ਉਤ੍ਤਦੋਸਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਰੋ ਈਦਿਸੋ ਵਾ. ‘‘ਵਿਨਾਯਕੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਹੇ ਸਾਮਿ ਤ੍ਵਂ ਵਿਨਾਯਕੋਪਿ ਗਰੁਲ਼ੋਪਿ ਨਾਗੋਸਿ ਪਨ੍ਨਗੋ ਅਸਿ. ਨੋ ਚੇ, ਵਿਨਾਯਕੋਪਿ ਸਤ੍ਤੇ ਵਿਨੇਨ੍ਤੋ ਏਵ ਨਾਗੋਸਿ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋ ਅਸਿ. ਗੋਤਮੋਪਿ ਪਸੁਤਮੋਪਿ ਮਹਾਮਤਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞਵਾਸਿ. ਨੋ ਚੇ, ਗੋਤਮੋਪਿ ਗੋਤ੍ਤਤੋ ਗੋਤਮੋਯੇਵ ਮਹਾਮਤਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞਵਾਸਿ. ਪਣੀਤੋਪਿ ਮਧੁਰੋਪਿ ਰਸਾਪੇਤੋ ਮਧੁਰਰਸਤੋ ਅਪਗਤੋਸਿ. ਨੋ ਚੇ, ਪਣੀਤੋਪਿ ਉਤ੍ਤਮੋ ਏਵ ਰਸਾਪੇਤੋ ਸਿਙ੍ਗਾਰਾਦਿਰਸਤੋ ਅਪਗਤੋਸਿ. ਤੇ ਤੁਯ੍ਹਂ ਗਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿ ਮੇ ਮਯ੍ਹਂ ਚਿਤ੍ਤਾ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ. ¶ ਏਤ੍ਥ ਗਰੁਲ਼ਸ੍ਸ ਨਾਗਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਸੁਤਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਣੀਤਸ੍ਸ ਨਿਰਸਤ੍ਤਞ੍ਚ ਵਿਰੁਦ੍ਧਂ, ਤਥਾਪਿ ਅਞ੍ਞਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥਨ੍ਤਰਦੋਸੋ ਪਸਤ੍ਥੇਨ ਵਿਰੁਦ੍ਧਾਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਨਿਰਾਕਤੋ. ਵੀਨਂ ਪਕ੍ਖੀਨਂ ਨਾਯਕੋ, ਗਰੁਲ਼ੋ. ਸਤ੍ਤੇ ਵਿਨੇਤੀਤਿ ਵਿਨਾਯਕੋ, ਬੁਦ੍ਧੋ. ਨਤ੍ਥਿ ਆਗੁ [ਅਗੋ (ਕ.)] ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਨਾਗੋ, ਬੁਦ੍ਧੋ. ਗੁਨ੍ਨਮਤਿਸਯੇਨ ਗੋਤਮੋ, ਪਸੁ. ਮਹਤੀ ਮਤਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਮਹਾਮਤਿ, ਬੁਦ੍ਧੋ. ਪਧਾਨਤ੍ਤਂ ਨੀਤੋ ਪਣੀਤੋ, ਮਧੁਰੋ ਰਸੋ. ਰਸਤੋ ਅਪੇਤੋਤਿ ਰਸਾਪੇਤੋ, ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਅਝਤ੍ਥਸ੍ਸ ਯਥਾ –

੭੨.

ਕਥਂ ਤਾਦਿਗੁਣਾਭਾਵੇ,

ਲੋਕਂ ਤੋਸੇਤਿ ਦੁਜ੍ਜਨੋ;

ਓਭਾਸਿਤਾਸੇਸਦਿਸੋ,

ਖਜ੍ਜੋਤੋ ਨਾਮ ਕਿਂ ਭਵੇ.

੭੨. ‘‘ਕਥ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਦੁਜ੍ਜਨੋ ਤਾਦਿਨੋ ਗੁਣਾ ਲੋਕਂ ਤੋਸੇਨ੍ਤਿ, ਤਾਦੀਨਂ ਗੁਣਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਭਾਵੇ ਸਤਿ ਲੋਕਂ ਸਤ੍ਤਲੋਕਂ ਕਥਂ ਤੋਸੇਤਿ, ਨ ਤੋਸੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇਨ ਸਾਧੇਤਿ ‘‘ਖਜ੍ਜੋਤੋ ਨਾਮ ਓਭਾਸਿਤਾ ਦੀਪਿਤਾ ਅਸੇਸਦਿਸਾ ਯੇਨ ਤਥਾਵਿਧੋ ਕਿਂ ਭਵੇ, ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ ਤਾਦਿਨੋ ਗੁਣਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਖਜ੍ਜੋਤਸ੍ਸ ਅਧਿਕਤ੍ਥਭਾਵੇਨ ਸਿਤੋ ਓਭਾਸਿਤਾਸੇਸਦਿਸਤ੍ਤਦੋਸੋ ‘‘ਕਥਂ ਤਾਦਿਗੁਣਾਭਾਵੇ’’ਤਿਆਦਿਵਚੋਭਙ੍ਗਿਯਾ ਪਰਿਹਟੋ.

੭੨. ਅਝਤ੍ਥਸ੍ਸ ਯਥਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਰਿਹਾਰੋ ਅਜ੍ਝਾਹਾਰੋ, ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ. ‘‘ਕਥਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਦੁਜ੍ਜਨੋ ਗੁਣਹੀਨਜਨੋ ਤਾਦਿਗੁਣਾਭਾਵੇ ਸਨ੍ਤੋਸਜਨਨਕਾਰਣਾਨਂ ਤਾਦਿਸਾਨਂ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣਾਨਂ ¶ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤੇ ਸਤਿ ਲੋਕਂ ਸਤ੍ਤਲੋਕਂ ਕਥਂ ਤੋਸੇਤਿ, ਨ ਤੋਸੇਤਿਯੇਵ, ਤਥਾ ਹਿ ਖਜ੍ਜੋਤੋ ਨਾਮ ਓਭਾਸਿਤਾਸੇਸਦਿਸੋ ਕਿਂ ਭਵੇ, ਨ ਭਵਤ੍ਯੇਵ. ਏਤ੍ਥ ਖਜ੍ਜੋਤਸ੍ਸ ਸਕਲਦਿਸੋਭਾਸਨਸਙ੍ਖਾਤਮਧਿਕਤ੍ਥਦੋਸੋ ‘‘ਕਥਂ ਤਾਦਿਗੁਣਾਭਾਵੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਵਾਕ੍ਯਲੀਲਾਯ ਨਿਰਾਕਤੋ. ਤਾਦੀ ਚ ਤੇ ਗੁਣਾ ਚੇਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੭੩.

ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਯਮਾਰੁਲ਼੍ਹਾ, ਨ ਹਿ ਦੁਟ੍ਠਾ ਕਿਲਿਟ੍ਠਤਾ;

ਪਿਯਾ ਸੁਖਾ’ਲਿਙ੍ਗਿਤਂ ਕ-ਮਾਲਿਙ੍ਗਤਿ ਨੁ ਨੋ ਇਤਿ.

੭੩. ‘‘ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਯਂ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦਦੋਸੋ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਯ ਵਿਸਯੇ ਆਰੁਲ਼੍ਹਾ ਸਹੀ ਨ ਹਿ ਨੋ ਦੁਟ੍ਠੋ ਸਿਯਾ. ਕੀਦਿਸੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਿਯੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਇਤੀਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨੇ. ਪਿਯਾ ਵਲ੍ਲਭਾਯ ਆਲਿਙ੍ਗਿਤਂ ਕਂ ਜਨਂ ਸੁਖਂ ਕਾਯਿਕਂ ਚੇਤਸਿਕਞ੍ਚ ਨੋ ਆਲਿਙ੍ਗਤਿ ਨ ਸਂਯੁਜ੍ਜਤਿ ਨੁ. ਨੁਇਤਿ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਏਤ੍ਥ ਪਿਯਾਤਿ ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਯ ਸਮਾਰੋਪੇਨ ਪਰਿਹਟਂ.

੭੩. ‘‘ਪਹੇਲ਼ਿਕੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦਦੋਸਸਙ੍ਖਾਤਾ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਯਂ ਵਿਸਯੇ ਆਰੁਲ਼੍ਹਾ ਚੇ, ਨ ਹਿ ਦੁਟ੍ਠਾ ਦੁਟ੍ਠਾ ਨ ਹੋਤਿ. ਕਿਮੁਦਾਹਰਣਂ? ਪਿਯਾ ਸੁਖਾਲਿਙ੍ਗਿਤਂ ਕਮਾਲਿਙ੍ਗਤਿ ਨੁ ਨੋ ਇਤਿ, ਇਤਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਸੇਸਉਦਾਹਰਣਾਨਮੇਤਮੁਪਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਞਾਤਬ੍ਬਂ. ਨੋ ਚੇ, ਏਵਂਪਕਾਰਾਨਮੁਦਾਹਰਣਾਨਮਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ ਪਕਾਰਤ੍ਥੋਤਿ. ਪਿਯਾ ਵਲ੍ਲਭਾਯ ਆਲਿਙ੍ਗਿਤਂ ਉਪਗੁਹਿਤਂ ਕਂ ਨਾਮ ਜਨਂ ਸੁਖਂ ਕਾਯਿਕਮਾਨਸਿਕਂ ਨੋ ਆਲਿਙ੍ਗਤਿ ਨੁ, ਆਲਿਙ੍ਗਤੇਵਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਪਿਯਾਤਿ ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦਂ ਪਹੇਲ਼ਿਕਾਯਮਾਰੋਪਨੇਨ ਨਿਰਾਕਤਂ ਹੋਤਿ.

੭੪.

ਯਮਕੇ ਨੋ ਪਯੋਜੇਯ੍ਯ, ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦ’ਮਿਚ੍ਛਿਤੇ;

ਤਤੋ ਯਮਕ’ਮਞ੍ਞਂ ਤੁ, ਸਬ੍ਬਮੇਤਂਮਯਂ ਵਿਯ.

੭੪. ‘‘ਯਮਕੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਯਮਕਤੋ ਅਞ੍ਞਂ. ਤੁਇਤਿ ਵਿਸੇਸਜੋਤਕੋ. ਏਤਂਮਯਂ ਵਿਯਾਤਿ ਏਤੇਨ ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਵਿਯ.

੭੪. ‘‘ਯਮਕੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦਂ ਇਚ੍ਛਿਤੇ ਯਮਕੇ ਇਟ੍ਠਯਮਕੇ ਨੋ ਪਯੋਜੇਯ੍ਯ ਨਪ੍ਪਯੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਤਤੋ ਇਟ੍ਠਯਮਕਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਸਬ੍ਬਂ ਯਮਕਂ ਪਨ ਏਤਂਮਯਂ ਵਿਯ ਇਮਿਨਾ ਕਿਲਿਟ੍ਠਪਦਦੋਸੇਨ ਕਤਂ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਇਟ੍ਠਯਮਕਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਞਾਤਬ੍ਬਂ, ਏਤੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਏਤਂਮਯਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਦੇਸਵਿਰੋਧਿਨੋ ਯਥਾ –

੭੫.

ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਪ੍ਪਭਾਵੇਨ, ਥਲੇਪਿ ਜਲਜਾਨ੍ਯ’ਹੁਂ;

ਨੁਦਨ੍ਤਾਨਿ’ਵ ਸੁਚਿਰਾ-ਵਾਸਕ੍ਲੇਸਂ ਤਹਿਂ ਜਲੇ.

੭੫. ‘‘ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਾਯਾਦੇਵਿਯਾ ਸੁਤਸ੍ਸ ਵਕ੍ਖਮਾਨਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਤਦੁਪ੍ਪਨ੍ਨਦਿਨੇ ਸਮ੍ਭਵਾ ਪਭਾਵੇਨ ਪੁਞ੍ਞਪ੍ਪਭਾਵਤੋ ਜਲਜਾਨਿ ਅਮ੍ਬੁਜਾਨਿ ਥਲੇਪਿ ਅਹੁਂ ਅਹੇਸੁਂ ਅਚਿਨ੍ਤਨੀਯਤ੍ਤਾ ਪੁਞ੍ਞਪ੍ਪਭਾਵਸ੍ਸ. ਕਿਂ ਪਨ ਵਾਪ੍ਯਾਦੀਸੁ ਕਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਵ ਤਹਿਂ ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਜਲੇ ਸੁਚਿਰਂ ਸਬ੍ਬਦਾਵ ਆਵਸਨਮਾਵਾਸੋ ਤੇਨ ਜਾਤੋ ਕ੍ਲੇਸੋ ਤਂ ਨੁਦਨ੍ਤਾਨਿਵ ਦੂਰਤੋ ਜਹਨ੍ਤਾਨਿਵੇਤਿ. ਅਚਿਨ੍ਤਨੀਯਤ੍ਤਾ ਪੁਞ੍ਞਪ੍ਪਭਾਵਸ੍ਸ ਈਦਿਸਮ੍ਪਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਮਹੋਸੀਤਿ ਨ ਦੇਸਵਿਰੋਧੋ.

੭੫. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਪ੍ਪਭਾਵੇਨ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਾਨੁਭਾਵੇਨ ਜਲਜਾਨਿ ਜਲਜਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਤਨ੍ਨਾਮਕਾਨਿ ਪਦੁਮਕੇਰਵਾਦੀਨਿ ਤਹਿਂ ਜਲੇ ਵਿਸਯਤ੍ਤੇਨ ਪਸਿਦ੍ਧੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਦਕੇ ਸੁਚਿਰਾਵਾਸਕ੍ਲੇਸਂ ਅਤਿਚਿਰਂ ਨਿਵਾਸਤੋ ਜਾਤਆਯਾਸਂ ਨੁਦਨ੍ਤਾਨਿ ਇਵ ਚਜਨ੍ਤਾਨਿ ਇਵ ਥਲੇਪਿ ਅਹੁਂ ਅਹੇਸੁਂ, ਵਾਪਿਆਦੀਸੁ ਕਾ ਕਥਾ. ਏਤ੍ਥ ਜਲਜਾਨਂ ਥਲੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਥਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਦੇਸਵਿਰੋਧਂ ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਪੁਞ੍ਞਪ੍ਪਭਾਵੇਨ ਈਦਿਸਾਨਂ ¶ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾਨਂ ਪਾਤੁਭਾਵਤੋ ‘‘ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਪ੍ਪਭਾਵੇਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਰਾਕਰੋਤਿ. ਬੋਧਿਯਂ ਚਤੁਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯਂ ਸਤ੍ਤੋਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਪਭਾਵੋਤਿ ਚ, ਸੁਚਿਰਂ ਆਵਾਸੋਤਿ ਚ, ਤੇਨ ਭੂਤੋ ਕ੍ਲੇਸੋਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

ਕਾਲਵਿਰੋਧਿਨੋ ਯਥਾ –

੭੬.

ਮਹਾਨੁਭਾਵਪਿਸੁਨੋ, ਮੁਨਿਨੋ ਮਨ੍ਦਮਾਰੁਤੋ;

ਸਬ੍ਬੋਤੁਕਮਯਂ ਵਾਯਿ, ਧੁਨਨ੍ਤੋ ਕੁਸੁਮਂ ਸਮਂ.

੭੬. ‘‘ਮਹਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਮਨ੍ਦੋ ਮੁਦੁਭੂਤੋ ਮਾਰੁਤੋ ਅਯਂ ਸਬ੍ਬੋਤੁਕਂ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਉਤੂਸੁ ਪੁਪ੍ਫਨਕਂ ਕੁਸੁਮਂ ਪੁਪ੍ਫਂ ਸਮਂ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਧੁਨਨ੍ਤੋ ਵਿਕਿਰਨ੍ਤੋ ਮੁਨਿਨੋ ਮੁਨਿਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਮੁਨਿਭਾਵੇਨ ਚ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਮੁਨਿਨੋਯੇਵ ਵਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਸਮਧਿਗਮਸਮਯੇ ਮਹਾਨੁਭਾਵਸ੍ਸ ਪਿਸੁਨੋ ਸੂਚਕੋ ਵਾਯਿ ਪਵਾਯਤੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਯਦ੍ਯਪੇਕਦਾ ਸਬ੍ਬੋਤੁਕਾਸਮ੍ਭਵੋ ਨਾਨਾਉਤੂਸੁ ਨਾਨਾਕੁਸੁਮਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਾ, ਤਥਾਪਿ ਭਗਵਤੋ ਮਹਾਨੁਭਾਵਪਿਸੁਨਮੀਦਿਸਮੇਕਪਦਿਕਂ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਕਾਲਵਿਰੋਧੋ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਹਟੋ.

੭੬. ‘‘ਮਹਾਨੁਭਾਵੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਯਂ ਮਨ੍ਦਮਾਰੁਤੋ ਅਚਣ੍ਡਸਮੀਰਣੋ ਸਬ੍ਬੋਤੁਕਂ ਵਸਨ੍ਤਾਦੀਸੁ ਸਬ੍ਬਉਤੂਸੁ ਵਿਕਸਨ੍ਤਂ ਕੁਸੁਮਂ ਪੁਪ੍ਫਜਾਤਂ ਸਮਂ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਧੁਨਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਪੇਨ੍ਤੋ ਮੁਨਿਨੋ ਏਕਨ੍ਤਭਾਵਿਤ੍ਤਾ ਮੁਨਿਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਸਮਧਿਗਮਸਮਯੇ ਭੂਤਤ੍ਤਾ ਮੁਨਿਨੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਨੋ ਵਾ ਮਹਾਨੁਭਾਵਪਿਸੁਨੋ ਮਹਨ੍ਤਂ ਪੁਞ੍ਞਪ੍ਪਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਵਾਯਿ ਸਮ੍ਪਵਾਯੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਨਾਨਾਕਾਲੇ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਕੁਸੁਮਾਨਂ ਏਕਕਾਲੇ ਸਮ੍ਭਵਸ੍ਸ ਕਾਲਵਿਰੋਧਤ੍ਤੇਪਿ ਭਗਵਤੋ ਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵੋ ਤਾਦਿਸਮਚ੍ਛਰਿਯਮੇਕਕ੍ਖਣੇ ਜਨੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋਤਿ ਕਾਲਵਿਰੋਧਂ ‘‘ਮਹਾਨੁਭਾਵਪਿਸੁਨੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਰਾਕਰੋਤਿ. ਮਹਾਨੁਭਾਵਸ੍ਸ, ਮਹਾਨੁਭਾਵਂ ਵਾ ਪਿਸੁਨੋਤਿ ਵਾਕ੍ਯਂ.

ਕਲਾਵਿਰੋਧਿਨੋ ਯਥਾ –

੭੭.

ਨਿਮੁਗ੍ਗਮਨਸੋ ¶ ਬੁਦ੍ਧ-ਗੁਣੇ ਪਞ੍ਚਸਿਖਸ੍ਸਪਿ;

ਤਨ੍ਤਿਸ੍ਸਰਵਿਰੋਧੋ ਸੋ, ਨ ਸਮ੍ਪੀਣੇਤਿ ਕਂ ਜਨਂ.

੭੭. ‘‘ਨਿਮੁਗ੍ਗਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਗੁਣੇ ਸੀਲਾਦਿਕੇ ਅਪਰਿਮਾਣੇ ਨਿਮੁਗ੍ਗਂ ਓਗਾਲ਼੍ਹਂ ਮਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਯਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਸਿਖਸ੍ਸ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਦੇਵਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਵੀਣਾਯ ਤਨ੍ਤਿਯਾ ਸਰੋ ਕਿਰਿਯਾਕਾਲਮਾਨਲਕ੍ਖਣਵਿਲਮ੍ਬਿਤਦੁਤਮਜ੍ਝਭੇਦਭਿਨ੍ਨੋ ਛਜ੍ਜਾਦਿਕੋ ਤਸ੍ਸ ਵਿਰੋਧੋ ਕਲਾਸਤ੍ਥਪਰਿਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਕਮਵੇਸਮਂ ਕਂ ਜਨਂ ਨ ਸਮ੍ਪੀਣੇਤਿ, ਪੀਣੇਤਿਯੇਵ. ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਲੋਕਿਯਗੁਣਾਨੁਬਨ੍ਧਬੁਦ੍ਧੀਨਂ ਵਿਕ੍ਖੇਪਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਪਿ ਤਥਾਵਿਧਂ ਪੀਣੇਤੀਤਿ. ‘‘ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇ ਨਿਮੁਗ੍ਗਮਨਸੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਲਾਵਿਰੋਧੋ ਪਰਿਹਟੋ.

੭੭. ‘‘ਨਿਮੁਗ੍ਗਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਨੋ ਵਿਮ੍ਹਯਜਨਕਸੀਲਾਦਿਗੁਣਸਮ੍ਭਾਰੇ ਨਿਮੁਗ੍ਗਮਨਸੋ ਓਤਿਣ੍ਣਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਸਿਖਸ੍ਸਪਿ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਦੇਵਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸੋ ਤਨ੍ਤਿਸ੍ਸਰਵਿਰੋਧੋ ਵੀਣਾਯ ਤਨ੍ਤਿਯਾ ਘਟ੍ਟਨਕਿਰਿਯਾ, ਅਦ੍ਧਮਤ੍ਤਿਕਾਦਿਕਾਲੋ, ਹਤ੍ਥਾਦੀਨਂ ਸਨ੍ਨਿਵੇਸਲਕ੍ਖਣੋ ਮਾਨੋਤਿ ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਨ੍ਦਸੀਘਮਜ੍ਝਿਮਪ੍ਪਮਾਣੇਹਿ ਭਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਛਜ੍ਜਾਦਿਸਤ੍ਤਸਰਸ੍ਸ ਕਲਾਸਤ੍ਥਾਗਤਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਵਿਨਾਸਸਙ੍ਖਾਤੋ ਵਿਰੋਧੋ ਕਂ ਜਨਂ ਨ ਸਮ੍ਪੀਣੇਤਿ, ਸਮ੍ਪੀਣੇਤਿ ਏਵ. ਏਤ੍ਥ ਅਕਨ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰਣਭੂਤੋ ਕਲਾਸਤ੍ਥਾਗਤਕ੍ਕਮਭਙ੍ਗੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਨੁਗਤਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਜਾਤੋਤਿ ਸੋ ਭਙ੍ਗੋ ‘‘ਨਿਮੁਗ੍ਗਮਨਸੋ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪੀਤਿਯਾ ਕਾਰਣਮੇਵੇਤਿ ਨ ਵਿਰੋਧੋ. ਨਿਮੁਗ੍ਗੋ ਮਨੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਚ, ਤਨ੍ਤਿਯਾ ਸਰੋਤਿ ਚ, ਤੇਸਂ ਵਿਰੋਧੋਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

ਲੋਕਵਿਰੋਧਿਨੋ ਯਥਾ –

੭੮.

ਗਣਯੇ ¶ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਸੋ, ਚਨ੍ਦਨਾਯਪਿ ਸੀਤਲਂ;

ਸਮ੍ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਹਦਯੋ, ਪਦਿਤ੍ਤਙ੍ਗਾਰਪੂਰਿਤਂ.

੭੮. ‘‘ਗਣਯੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਚਨ੍ਦਨਾਯ ਅਪਿ ਸੀਤਲਂ ਗਣਯੇ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ. ਕਿਨ੍ਤਂ? ਪਦਿਤ੍ਤਙ੍ਗਾਰਪੂਰਿਤਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ. ਕੋ ਸੋ? ਸਮ੍ਬੋਧਿਯਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇ ਸਤ੍ਤਂ ਪਰਿਬਦ੍ਧਂ ਹਦਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਯਸ੍ਸ ਸੋ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਾਨੁਬਨ੍ਧਬੁਦ੍ਧਿਨੋ ਹਿ ਤਾਦਿਸੋ ਮਨੋਬਨ੍ਧੋਤਿ ਨ ਲੋਕਵਿਰੋਧੋ.

੭੮. ‘‘ਗਣਯੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਮ੍ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਹਦਯੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇ ਆਸਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਸੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਪਦਿਤ੍ਤਙ੍ਗਾਰਪੂਰਿਤਂ ਆਦਿਤ੍ਤਙ੍ਗਾਰੇਹਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਗਬ੍ਭਂ ਚਨ੍ਦਨਾਯਪਿ ਚਨ੍ਦਨਤੋ ਅਪਿ ਸੀਤਲਂ ਅਤਿਸੀਤਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਣਯੇ ਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਇਟ੍ਠਤ੍ਥਲੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਈਦਿਸਤ੍ਤਾ ਅਗ੍ਗਿਨੋ ਚਨ੍ਦਨਤੋਪਿ ਅਧਿਕਸੀਤਤ੍ਤਕਪ੍ਪਨਾ ‘‘ਚਨ੍ਦਨਂ ਸੀਤਲਂ, ਅਗ੍ਗਿ ਉਣ੍ਹੋ’’ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਲੋਕਸੀਮਾਯ ਵਿਰੁਦ੍ਧਾ ਨ ਹੋਤਿ. ਸਮ੍ਬੋਧਿਯਂ ਸਤ੍ਤਹਦਯਂ ਯਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਪਦਿਤ੍ਤਾਨਿ ਅਙ੍ਗਾਰਾਨੀਤਿ ਚ, ਤੇਹਿ ਪੂਰਿਤਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਞਾਯਵਿਰੋਧਿਨੋ ਯਥਾ –

੭੯.

ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਭਵੋਪਿ ਤ੍ਵ-ਮੁਪਨੀਤਭਵੋ ਅਸਿ;

ਅਚਿਨ੍ਤ੍ਯਗੁਣਸਾਰਾਯ, ਨਮੋ ਤੇ ਮੁਨਿਪੁਙ੍ਗਵ.

੭੯. ‘‘ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਮੁਨਿਪੁਙ੍ਗਵ ਮੁਨੀਨਂ ਉਤ੍ਤਮ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤੋ ਵਿਸਟ੍ਠੋ ਭਵੋ ਸੁਗਤਿਦੁਗ੍ਗਤਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਯੇਨਾਤਿ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਭਵੋਪਿ ਤ੍ਵਂ ਉਪਨੀਤੋ ਆਨੀਤੋ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਭਵੋ ਵੁਡ੍ਢਿ ਯੇਨਾਤਿ ਉਪਨੀਤਭਵੋ ਅਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਰਣਾ ਅਚਿਨ੍ਤ੍ਯਗੁਣਸਾਰਾਯ ਤੇ ਨਮੋ ਅਤ੍ਥੂਤਿ ਸੇਸੋ. ਈਦਿਸਂ ਨ ਞਾਯਵਿਰੁਦ੍ਧਮੇਵਂਵਿਧਤ੍ਤਾ ਮੁਨਿਪੁਙ੍ਗਵਸ੍ਸ.

੭੯. ‘‘ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਮੁਨਿਪੁਙ੍ਗਵ ਮੁਨਿਸੇਟ੍ਠ ਤ੍ਵਂ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਭਵੋਪਿ ਅਪਨੀਤਸੁਗਤਿਦੁਗ੍ਗਤਿਭਵੋਪਿ ਉਪਨੀਤਭਵੋ ਲੋਕਸ੍ਸਾਨੀਤਅਭਿਵੁਦ੍ਧਿਕੋ ਅਸਿ ਭਵਸਿ, ਅਚਿਨ੍ਤ੍ਯਗੁਣਸਾਰਾਯ ਤਤੋ ਏਵ ਚਿਨ੍ਤਾਵਿਸਯਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸਾਰਗੁਣਸ੍ਸ ਤੇ ਤੁਯ੍ਹਂ ਨਮੋ ਅਤ੍ਥੂਤਿ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋ ਭਵਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ¶ ਸੁਗਤਿਭਵਂ ਲੋਕਸ੍ਸ ਦੇਤੀਤਿ ਏਤਂ ਞਾਯਾਗਤਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਪਟਿਭਾਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿ ਈਦਿਸਾਯੇਵਾਤਿ ਞਾਯਵਿਰੋਧੋ ਨਿਰਾਕਤੋ. ਅਚਿਨ੍ਤ੍ਯਾ ਗੁਣਸਾਰਾ ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਆਗਮਵਿਰੋਧਿਨੋ ਯਥਾ –

੮੦.

ਨੇਵਾਲਪਤਿ ਕੇਨਾਪਿ, ਵਚੀਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਤੋ ਯਤਿ;

ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾਵਾਦਾ, ਫੁਸੇਯ੍ਯਾਪਤ੍ਤਿਦੁਕ੍ਕਟਂ.

੮੦. ‘‘ਨੇਵੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਤੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕੇਨਾਪਿ ਸਹ ਨੇਵਾਲਪਤਿ ਨ ਵਦਤ੍ਯੇਵ, ਤਥਾਪਿ ਵਚੀਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਤੋ ਚੋਪਨਵਾਚਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਵਚੀਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਹੇਤੁਨਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਸਾਵਾਦਤੋ ਕਾਰਣਾ ਆਪਤ੍ਤਿਦੁਕ੍ਕਟਂ ‘‘ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾਵਾਦਸ੍ਸ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਦੁਕ੍ਕਟਾਪਤ੍ਤਿ ਫੁਸੇਯ੍ਯ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਅਨਾਲਪਤੋ ਵਚੀਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਕਥਂ ਮੁਸਾਵਾਦੋਤਿ ਅਭਿਧਮ੍ਮਾਪਨ੍ਨਵਿਰੋਧੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਪਰਵਚਨਤ੍ਥੇ ਤ੍ਵੀਦਿਸੋ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ.

੮੦. ‘‘ਨੇਵਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਤਿ ਸਮਣੋ ਕੇਨਾਪਿ ਕੇਨਚਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨੇਵਾਲਪਤਿ ਨੋ ਭਾਸਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਵਚੀਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਤੋ ਚੋਪਨਵਾਚਾਸਙ੍ਖਾਤਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਾਰਣਾ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾਵਾਦਾ ਸਮ੍ਪਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਸਾਭਣਨਤੋ ਆਪਤ੍ਤਿਦੁਕ੍ਕਟਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਪਤ੍ਤਿਂ ਫੁਸੇਯ੍ਯ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਅਨਾਲਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਚੀਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਤੋ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਕਥਂ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਅਭਿਧਮ੍ਮਾਪਨ੍ਨਵਿਰੋਧੋ, ‘‘ਸਨ੍ਤਿਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਨਾਵਿਕਰੇਯ੍ਯ, ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾਵਾਦ’ਸ੍ਸ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਨਿਦਾਨੁਦ੍ਦੇਸੇ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਵਚੀਦ੍ਵਾਰੇ ਅਕਿਰਿਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਦੁਕ੍ਕਟਾਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਆਗਮਵਿਰੋਧੋ ਨਿਰਾਕਤੋ. ਮੁਸਾਭਣਨਂ ਵਿਨਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਕਥਂ ਭਵਤੀਤਿ? ਯਥਾ ਕਾਲੇ ਅਵਸ੍ਸਮਾਨਮੇਘਤੋ ਸਞ੍ਜਾਤਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਂ ‘‘ਮੇਘਕਤਂ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਕਥੇਤਬ੍ਬਕਾਲੇ ਅਕਥਨਤੋ ਸਞ੍ਜਾਤਾ ਵਚੀਦ੍ਵਾਰੇ ਅਕਿਰਿਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਦੁਕ੍ਕਟਾਪਤ੍ਤਿਪਿ ¶ ਤਤੋ ਸਞ੍ਜਾਤਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਹੋਤਿ. ਸਮ੍ਪਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਸਾਵਾਦੋਤਿ ਚ, ਆਪਤ੍ਤਿਯੇਵ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

ਨੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਯਥਾ –

੮੧.

ਮਰੀਚਿਚਨ੍ਦਨਾਲੇਪ-ਲਾਭਾ ਸੀਤਮਰੀਚਿਨੋ [ਸਿਤਮਰੀਚਿਨੋ (ਸੀ.)];

ਇਮਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਧਵਲਾ, ਦਿਸਾ ਰੋਚਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਭਰਂ.

੮੧. ‘‘ਮਰੀਚੀ’’ਤ੍ਯਾਦਿ. ਸੀਤਮਰੀਚਿਨੋ ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਮਰੀਚਿਯੋ ਦੀਧਿਤਿਯੋ ਏਵ ਚਨ੍ਦਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਆਲੇਪੋ ਉਪਦੇਹੋ, ਤਸ੍ਸ ਲਾਭੇਨ ਇਮਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਦਿਸਾ ਨਿਬ੍ਭਰਮਤਿਸਯਂ ਧਵਲਾ ਸੇਤਾ ਰੋਚਨ੍ਤੀਤਿ ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਨੇਯ੍ਯਤਾ ਮਰੀਚਿਯਾ ਸਦ੍ਦੋਪਾਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਤੁ.

੮੧. ‘‘ਮਰੀਚਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸੀਤਮਰੀਚਿਨੋ ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਮਰੀਚਿਚਨ੍ਦਨਾਲੇਪਲਾਭਾ ਮਰੀਚਿਸਙ੍ਖਾਤਚਨ੍ਦਨਾਲੇਪਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਤੋ ਇਮਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਦਿਸਾ ਨਿਬ੍ਭਰਮਤਿਸਯਂ ਧਵਲਾ ਸੇਤਾ ਰੋਚਨ੍ਤਿ ਦਿਬ੍ਬਨ੍ਤੀਤਿ. ਦਿਸਾਨਂ ਧਵਲਕਾਰਣਸ੍ਸ ‘‘ਮਰੀਚਿਚਨ੍ਦਨਾਲੇਪਲਾਭਾ ਸੀਤਮਰੀਚਿਨੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨੇਯ੍ਯਦੋਸੋ ਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਚਨ੍ਦਨਮਿਵ ਚਨ੍ਦਨਂ, ਮਰੀਚਿਯੋਯੇਵ ਚਨ੍ਦਨਮਿਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਆਲੇਪੋਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਲਾਭੋਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਯਥਾ ਵਾ –

੮੧.

ਮਨੋਨੁਰਞ੍ਜਨੋ ਮਾਰ-ਙ੍ਗਨਾਸਿਙ੍ਗਾਰਵਿਬ੍ਭਮੋ;

ਜਿਨੇਨਾ’ਸਮਨੁਞ੍ਞਾਤੋ, ਮਾਰਸ੍ਸ ਹਦਯਾਨਲੋ.

੮੨. ‘‘ਮਨੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਮਨਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਨਮਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਨੁਰਞ੍ਜੇਤੀਤਿ ਮਨੋਨੁਰਞ੍ਜਨੋ, ਮਾਰਙ੍ਗਨਾਨਂ ਸਿਙ੍ਗਾਰਕਤੋ ਵਿਬ੍ਭਮੋ ਵਿਲਾਸੋ ਜਿਨੇਨ ਅਸਮਨੁਞ੍ਞਾਤੋ ਅਬ੍ਭੁਪਗਤੋ ਮਾਰਸ੍ਸ ਵਸਵਤ੍ਤਿਨੋ ਹਦਯਾਨਲੋ ਹਦਯਗ੍ਗਿ ਜਾਤੋ. ਸੋਕੋ ਚੇਤ੍ਥ ਅਨਲਤ੍ਥੇ ਨਿਰੁਪ੍ਪਿਤੋ ਤਸ੍ਸ ¶ ਤਾਦਿਸਤ੍ਥਾਨਤਿਵਤ੍ਤਨਤੋ, ਕਾਰਣਨ੍ਤੁਪਚਾਰੇਨਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਯਜ੍ਜਪਿ ਮਾਰਙ੍ਗਨਾਪਰਾਜਯੋ ਨ ਸਦ੍ਦੋਪਾਤ੍ਤਤ੍ਥੋ, ਤਥਾਪਿ ‘‘ਸਿਙ੍ਗਾਰਵਿਬ੍ਭਮੋ ਮਾਰਸ੍ਸ ਹਦਯਗ੍ਗੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਮਾਰਙ੍ਗਨਾਪਰਾਜਯੋ ਗਮ੍ਯਤੇ, ਤਥਾਵਿਧਸ੍ਸ ਮਾਰਸੋਕਸ੍ਸ ਮਾਰਙ੍ਗਨਾਪਰਾਜਯਾਬ੍ਯਭਿਚਾਰਤੋ. ਨੇਵੇਦਿਸਸ੍ਸ ਨੇਯ੍ਯਤਾ, ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤੀਦਿਸੀ ਗੁਣੋਯੇਵ ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ.

੮੨. ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਞਾਯੋਪਾਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨੇਯ੍ਯਦੋਸਪਰਿਹਾਰਤ੍ਥਮੁਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਮਨੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਮਨੋਨੁਰਞ੍ਜਨੋ ਦਸ੍ਸਨਸਵਨਾਨੁਸ੍ਸਰਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ ਜਨਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਮਤ੍ਤਨਿ ਅਨੁਰਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਮਾਰਙ੍ਗਨਾਸਿਙ੍ਗਾਰਵਿਬ੍ਭਮੋ ਮਾਰਵਧੂਨਂ ਰਤਿਕੀਲ਼ਾਹੇਤੁਭੂਤਕਾਮਪਤ੍ਥਨਾਸਙ੍ਖਾਤਸਿਙ੍ਗਾਰੇਨ ਕਤਲੀਲਾ ਜਿਨੇਨ ਜਿਤਪਞ੍ਚਮਾਰੇਨ ਸਤ੍ਥੁਨਾ ਅਸਮਨੁਞ੍ਞਾਤੋ ਅਨਬ੍ਭੁਪਗਤੋ ਅਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੋ ਮਾਰਸ੍ਸ ਵਸਵਤ੍ਤਿਨੋ ਹਦਯਾਨਲੋ ਹਦਯਗ੍ਗਿ ਅਹੋਸੀਤਿ. ਅਨਲਤ੍ਤੇਨ ਕਪ੍ਪਿਤਕਾਰਿਯਭੂਤੋ ਸੋਕੋ ਮਾਰਙ੍ਗਨਾਸਿਙ੍ਗਾਰਵਿਬ੍ਭਮਸਙ੍ਖਾਤਕਾਰਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਭੇਦਕਪ੍ਪਨਾਯ [ਅਨਲਤ੍ਤਕਪ੍ਪਨਾਯ (ਕ.)] ‘‘ਗੁਲ਼ੋ ਸੇਮ੍ਹਂ, ਤਿਪੁਸਂ ਜਰੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਮਾਰਙ੍ਗਨਾਨਂ ਪਰਾਜਯਵਾਚਕੋ ਸਦ੍ਦੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਥਾਪਿ ‘‘ਸਿਙ੍ਗਾਰਵਿਬ੍ਭਮੋ ਮਾਰਸ੍ਸ ਹਦਯਾਨਲੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਮਾਰਙ੍ਗਨਾਪਰਾਜਯਂ ਵਿਨਾ ਤਾਦਿਸਸੋਕੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਰਣਸ੍ਸ ਅਨਧਿਗਤਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਥਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨ ਤਾਸਂ ਪਰਾਜਯੋ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਈਦਿਸਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਬਨ੍ਧਗੁਣਤ੍ਤਾ ਨੇਯ੍ਯਦੋਸੋ ਨਿਰਾਕਤੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਮਨੋ ਅਨੁਰਞ੍ਜੇਤੀਤਿ ਚ, ਮਾਰਙ੍ਗਨਾਨਂ ਸਿਙ੍ਗਾਰੋਤਿ ਚ, ਤੇਨ ਕਤੋ ਵਿਬ੍ਭਮੋਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

ਵਿਸੇਸਨਾਪੇਕ੍ਖਸ੍ਸ ਯਥਾ –

੮੩.

ਅਪਯਾਤਾਪਰਾਧਮ੍ਪਿ, ਅਯਂ ਵੇਰੀ ਜਨਂ ਜਨੋ;

ਕੋਧਪਾਟਲਭੂਤੇਨ, ਭਿਯ੍ਯੋ ਪਸ੍ਸਤਿ ਚਕ੍ਖੁਨਾ.

੮੩. ‘‘ਅਪਯਾਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਅਯਂ ਵੇਰੀ ਜਨੋ ਅਪਯਾਤਾਪਰਾਧਮ੍ਪਿ ਜਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਅਪਯਾਤੋ ਅਪਗਤੋ ਅਪਰਾਧੋ ਯਸ੍ਸ ਤਂ, ਕੋਧੇਨ ਪਾਟਲਭੂਤੇਨ ਸੇਤਰਤ੍ਤੇਨ. ਇਮਿਨਾ ਵਿਸੇਸਨਾਪੇਕ੍ਖਦੋਸੋ ਪਰਿਹਟੋ.

੮੩. ‘‘ਅਪਯਾਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਯਂ ਵੇਰੀ ਜਨੋ ਅਪਯਾਤਾਪਰਾਧਮ੍ਪਿ ਅਪਗਤਾਪਰਾਧਮ੍ਪਿ ਜਨਂ ਕੋਧਪਾਟਲਭੂਤੇਨ ਕੋਧੇਨ ਭੂਤਸੇਤਲੋਹਿਤਵਣ੍ਣਯੁਤ੍ਤੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਭਿਯ੍ਯੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ. ‘‘ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਸ੍ਸ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤੇਪਿ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਨਾ’’ਤਿ ਵਿਸੇਸ੍ਯਵਚਨਂ ‘‘ਕੋਧਪਾਟਲਭੂਤੇਨਾ’’ਤਿ ਵਿਸੇਸਨਸ੍ਸ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ ਸਾਤ੍ਥਕਂ ਹੋਤੀਤਿ ਵਿਸੇਸਨਾਪੇਕ੍ਖਦੋਸੋ ਨਿਰਾਕਤੋਤਿ. ਅਪਯਾਤੋ ਅਪਗਤੋ ਅਪਰਾਧੋ ਅਸ੍ਮਾਤਿ ਚ, ਕੋਧੇਨ ਪਾਟਲਭੂਤਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਹੀਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਯਥਾ –

੮੪.

ਅਪ੍ਪਕਾਨਮ੍ਪਿ ਪਾਪਾਨਂ,

ਪਭਾਵਂ ਨਾਸਯੇ ਬੁਧੋ;

ਅਪਿ ਨਿਪ੍ਪਭਤਾਨੀਤ-

ਖਜ੍ਜੋਤੋ ਹੋਤਿ ਭਾਣੁਮਾ.

੮੪. ‘‘ਅਪ੍ਪਕਾਨ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਬੁਧੋ ਪਣ੍ਡਿਤਪੋਸੋ ਅਪ੍ਪਕਾਨਂ ਪਾਪਾਨਮ੍ਪਿ ਕਿਮੁਤਮਧਿਕਾਨਂ ਪਭਾਵਂ ਆਨੁਭਾਵਂ ਨਾਸਯੇ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਪਾਪੇਯ੍ਯ. ਤਂ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਨ੍ਯਾਸੇਨ ਸਾਧੇਤਿ. ਭਾਣੁਮਾ ਸੂਰਿਯੋ ਨਿਪ੍ਪਭਤਂ ਆਨੀਤੋ ਖਜ੍ਜੋਤੋ ਯੇਨ ਤਥਾਵਿਧੋ ਅਪਿ ਹੋਤਿ. ‘‘ਮਨ੍ਦਪ੍ਪਭੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਜੋਤਿਰਿਙ੍ਗਣਮ੍ਪਿ ਨੋਪੇਕ੍ਖਤਿ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਕੁਹਰਾਨੁਚਰਿਤਮਹਾਨੁਭਾਵੋਪੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਅਪੀਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਵਚੋਭਙ੍ਗਿਯਾ ਹੀਨਤ੍ਥਦੋਸੋ ਪਰਿਹਟੋ.

੮੪. ‘‘ਅਪ੍ਪਕਾਨਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਬੁਧੋ ਪਞ੍ਞਵਾ ਅਪ੍ਪਕਾਨਮ੍ਪਿ ਅਤਿਮਨ੍ਦਾਨਮ੍ਪਿ ਪਾਪਾਨਂ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਪਭਾਵਂ ਵਿਪਾਕਦਾਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਸਙ੍ਖਾਤਾਨੁਭਾਵਂ ਨਾਸਯੇ ਅਹੋਸਿਕਮ੍ਮਤਾਪਾਦਨੇਨ ਨਾਸੇਯ੍ਯ, ¶ ਬਹੂਨਂ ਪਾਪਾਨਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ. ਤਮਤ੍ਥਮਤ੍ਥਨ੍ਤਰਨ੍ਯਾਸਾਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ ਅਪਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਭਾਣੁਮਾ ਸੂਰਿਯੋ ਨਿਪ੍ਪਭਤਾਨੀਤਖਜ੍ਜੋਤੋ ਅਪਿ ਨਿਪ੍ਪਭਤਮਾਪਾਦਿਤਜੋਤਿਰਿਙ੍ਗਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਪਿ ਹੋਤੀਤਿ. ਹੀਨਪਭਾਵੋ ਹੋਤਿ ਖਜ੍ਜੋਪਨਕੇ ਪਹਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਲੋਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਤ੍ਥ ਅਪਿ ਨਿਪ੍ਪਭਤਿਚ੍ਚਾਦਿਵਚਨਵਿਲਾਸਵਸੇਨ ਹੀਨਪਕ੍ਖਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਪਿ ਸੂਰਿਯਉਦਾਰਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਪੋਸਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਨਿਪ੍ਪਭਤਾਨੀਤਖਜ੍ਜੋਤੋ’’ਤਿ ਵਿਸੇਸਨਪਦਂ ਹੀਨਤ੍ਥਦੋਸਂ ਨ ਨਿਸ੍ਸਯਤਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਪਭਾ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਚ, ਤੇਸਂ ਭਾਵੋਤਿ ਚ, ਤਂ ਆਨੀਤਾ ਖਜ੍ਜੋਤਾ ਯੇਨੇਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਅਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਯਥਾ –

੮੫.

ਨ ਪਾਦਪੂਰਣਤ੍ਥਾਯ, ਪਦਂ ਯੋਜੇਯ੍ਯ ਕਤ੍ਥਚਿ;

ਯਥਾ ਵਨ੍ਦੇ ਮੁਨਿਨ੍ਦਸ੍ਸ, ਪਾਦਪਙ੍ਕੇਰੁਹਂ ਵਰਂ.

੮੫. ‘‘ਨ ਪਾਦੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਤ੍ਥ ਵਨ੍ਦੇਇਚ੍ਚਾਦੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਿਯ ਪਾਦਪੂਰਣਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਭਾਵੇਨ ਅਨਤ੍ਥਾਭਾਵੋ.

੮੫. ‘‘ਨ ਪਾਦਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਾਦਪੂਰਣਤ੍ਥਾਯ ਗਾਥਾਪਾਦਾਨਂ ਪੂਰਣਸਙ੍ਖਾਤਪਯੋਜਨਤ੍ਥਾਯ ਪਦਂ ਨਾਮਾਦਿਕਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਨ ਯੋਜੇਯ੍ਯ ਵਿਞ੍ਞੂਤਿ, ਯਥਾ ਨਿਰਤ੍ਥਕਪਦਾਯੋਜਨੇ ਉਦਾਹਰਣਮੇਵਂ ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਵਰਂ ਪਾਦਪਙ੍ਕੇਰੁਹਂ ਵਨ੍ਦੇ’’ਤਿ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਦੁਟ੍ਠੋਦਾਹਰਣੇ ਵਿਯ ਪਾਦਪੂਰਣਤ੍ਥਂ ਕਸ੍ਸਚਿ ਪਦਸ੍ਸ ਅਯੋਜਿਤਤ੍ਤਾ ਸਾਤ੍ਥਕਪਦੇਹਿ ਨਿਰਤ੍ਥਕਦੋਸੋ ਨਿਰਾਕਤੋਤਿ. ਮੁਦੁਨਿਮ੍ਮਲਸੋਭਾਦਿਸਾਧਾਰਣਗੁਣਯੋਗਤੋ ਪਙ੍ਕੇਰੁਹਸਦਿਸਂ ਉਪਚਾਰਤੋ ਪਙ੍ਕੇਰੁਹਂ ਨਾਮ. ਪਾਦਮੇਵ ਪਙ੍ਕੇਰੁਹਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸ੍ਯਪਦਦੋਸਪਰਿਹਾਰੋ.

੮੬.

ਭਯਕੋਧਪਸਂਸਾਦਿ-

ਵਿਸੇਸੋ ਤਾਦਿਸੋ ਯਦਿ;

ਵਤ੍ਤੁਂ ਕਾਮੀਯਤੇ ਦੋਸੋ,

ਨ ਤਤ੍ਥੇ’ਕਤ੍ਥਤਾਕਤੋ.

੮੬. ‘‘ਭਯੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਭਯਞ੍ਚ ਚਿਤ੍ਤੁਤ੍ਰਾਸੋ ਕੋਧੋ ਚ ਦੋਸੋ ਪਸਂਸਾ ਚ ਥੁਤਿ, ਤਾ ਆਦਿ ਯਸ੍ਸ ਤੁਰਿਤਾਦਿਨੋ ਸੋ ਤਾਦਿਸੋ ਵਿਸੇਸੋ ਯਦਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਕਾਮੀਯਤੇ ਇਚ੍ਛੀਯਤੇ, ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਮਿਂ ਭਯਾਦਿਵਿਸੇਸੇ ਵਿਸਯੇ ਏਕਤ੍ਥਤਾਯ ਏਕਤ੍ਥਭਾਵੇਨ ਕਤੋ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ.

੮੬. ਇਦਾਨਿ ਵਾਕ੍ਯਦੋਸਪਰਿਹਾਰਤ੍ਥਮਾਰਭਤਿ ‘‘ਭਯਕੋਧੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਭਯਕੋਧਪਸਂਸਾਦਿ ਚਿਤ੍ਤੁਤ੍ਰਾਸਪਟਿਘਥੁਤਿਆਦੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਤਾਦਿਸੋ ਵਿਸੇਸੋ ਵਤ੍ਤੁਂ ਯਦਿ ਕਾਮੀਯਤੇ ਚੇ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਇਚ੍ਛੀਯਤੇ, ਤਤ੍ਥ ਭਯਕੋਧਾਦਿਕੇ ਵਿਸੇਸੇ ਏਕਤ੍ਥਤਾਕਤੋ ਏਕਤ੍ਥਭਾਵੇਨ ਕਤੋ ਦੋਸੋ ਵਾਕ੍ਯਦੋਸੋ ਨ ਭਵਤਿ. ਭਯਾਦਿਵਿਸੇਸੇ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤੇ ਪੁਬ੍ਬੁਚ੍ਚਾਰਿਤਪਦਸ੍ਸ ਪੁਨੁਚ੍ਚਾਰਣੇ ਏਕਤ੍ਥਦੋਸੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਭਯਞ੍ਚ ਕੋਧੋ ਚ ਪਸਂਸਾ ਚਾਤਿ ਚ, ਤਾ ਆਦਿ ਯਸ੍ਸ ਤੁਰਿਤਕੋਤੂਹਲਅਚ੍ਛਰਾਹਾਸਸੋਕਪਸਾਦਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਸ੍ਸੇਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਤਗ੍ਗੁਣਸਂਵਿਞ੍ਞਾਣਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸਮਾਸਤ੍ਤਾ ਭਯਾਦੀਸੁ ਕਥਿਤਮਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਥਨਮਵਿਰੋਧਂ. ਏਕੋ ਅਤ੍ਥੋ ਯੇਸਂ ਪਦਾਦੀਨਂ ਤੇ ਏਕਤ੍ਥਾ, ਤੇਸਂ ਭਾਵੋ ਏਕਤ੍ਥਤਾ, ਤਾਯ ਕਤੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਯਥਾ –

੮੭.

ਸਪ੍ਪੋ ਸਪ੍ਪੋ ਅਯਂ ਹਨ੍ਦ, ਨਿਵਤ੍ਤਤੁ ਭਵਂ ਤਤੋ;

ਯਦਿ ਜੀਵਿਤੁਕਾਮੋ’ਸਿ, ਕਥਂ ਤਮੁਪਸਪ੍ਪਸਿ.

੮੭. ‘‘ਯਥੇ’’ਤ੍ਯੁਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਸਪ੍ਪੋ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ‘‘ਅਯਂ ਸਪ੍ਪੋ ਸਪ੍ਪੋ’’ਤਿ ਭਯੇਨਾਮੇਡਿਤਂ ਹਨ੍ਦਾਤਿ ਖੇਦੇ ਤਤੋ ਤਮ੍ਹਾ ਠਾਨਾ, ਸਪ੍ਪਤੋ ਵਾ ਭਵਂ ਭਵਨ੍ਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤਤੁ ਗਤਮਗ੍ਗਾਭਿਮੁਖੋ ਆਵਤ੍ਤਤੁ. ਤਂ ਠਾਨਂ, ਸਪ੍ਪਂ ਵਾ. ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਏਕਤ੍ਥਤਾਦੋਸੋ ਭਯੇਨਾਮੇਡਿਤਪ੍ਪਯੋਗਤੋ.

੮੭. ‘‘ਸਪ੍ਪੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਹਨ੍ਦ ਨਟ੍ਠੋ ਵਤ, ਅਯਂ ਸਪ੍ਪੋ ਸਪ੍ਪੋ ਭਵਂ ਤਤੋ ਠਾਨਤੋ, ਸਪ੍ਪਤੋ ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤਤੁ ਆਵਤ੍ਤਤੁ ਯਦਿ ਜੀਵਿਤੁਕਾਮੋ ਅਸਿ, ਤਂ ਠਾਨਂ, ਸਪ੍ਪਂ ਵਾ ਕਥਮੁਪਸਪ੍ਪਸਿ ਕਥਮੁਪਗਚ੍ਛਸੀਤਿ. ਭਯੇ ਆਮੇਡਿਤਵਚਨਤ੍ਤਾ ਏਕਤ੍ਥਤਾਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਜੀਵਿਤੁਕਾਮੋਸੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਬਿਨ੍ਦੁਲੋਪੋ.

ਪਦਦੋਸਪਰਿਹਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਵਾਕ੍ਯਦੋਸਪਰਿਹਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

ਭਗ੍ਗਰੀਤਿਨੋ ਯਥਾ –

੮੮.

ਯੋ ਕੋਚਿ ਰੂਪਾਤਿਸਯੋ,

ਕਨ੍ਤਿ ਕਾਪਿ ਮਨੋਹਰਾ;

ਵਿਲਾਸਾਤਿਸਯੋ ਕੋਪਿ,

ਅਹੋ ਬੁਦ੍ਧਮਹੋਦਯੋ.

੮੮. ‘‘ਯੋ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਰੂਪਸ੍ਸ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹਿ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਿਤਬਾਤ੍ਤਿਂਸਵਰਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣੋਪਸੋਭਿਤਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਕੇਤੁਮਾਲਾਵਿਰਾਜਿਤਸ੍ਸ ਅਤਿਸਯੋ ਆਧਿਕ੍ਕਂ ਵਾਚਾਗੋਚਰਭਾਵਾਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਅਵਚਨੀਯਤ੍ਤਾ ਯੋ ਕੋਚਿਯੇਵ. ਮਨੋ ਅਨੇਕਲੋਕਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹਰਤੀਤਿ ਮਨੋਹਰਾ ਚਿਤ੍ਤਮਵਹਰਨ੍ਤੀ ਕਨ੍ਤਿ ਸੋਭਾ ਕਾਪਿ ਅਵਚਨਪਥਾ ਕਾਪਿਯੇਵ. ਵਿਲਾਸਸ੍ਸ ਗਤ੍ਯਾਦਿਨੋ ਅਤਿਸਯੋ ਵਚਨਪਥਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਕੋਪਿਯੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤੋ ਉਦਯੋ ਅਭਿਵੁਡ੍ਢਿ ਅਹੋ ਅਬ੍ਭੁਤੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਕਿਂਸਦ੍ਦੇਨਾਰਦ੍ਧਾ ਰੀਤਿ ਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਭਗ੍ਗਾ.

੮੮. ‘‘ਯੋ ਕੋਚਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਰੂਪਾਤਿਸਯੋ ਸੁਪ੍ਪਹਿਟ੍ਠਿਤਪਾਦਤਾਦਿਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸੋਭਿਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਙ੍ਗੁਲਿਤਾਦਿਅਸੀਤਿਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹਿ ¶ ਅਲਙ੍ਕਤਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਕੇਤੁਮਾਲਾਹਿ ਉਜ੍ਜਲਸ੍ਸ ਰੂਪਕਾਯਸ੍ਸ ਆਧਿਕ੍ਯਂ ਯੋ ਕੋਚਿਯੇਵ ਮਨੋਗੋਚਰਭਾਵਂ ਵਿਨਾ ਵਚਨਵਿਸਯਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਯੋ ਕੋਚਿਯੇਵ. ਮਨੋਹਰਾ ਲੋਕਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹਰਨ੍ਤੀ ਕਨ੍ਤਿ ਸੋਭਾ ਕਾਪਿਯੇਵ ਵਚੀਵਿਸਯਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਾਪਿਯੇਵ. ਵਿਲਾਸਾਤਿਸਯੋ ਵਿਸਯਭੂਤਪਿਯਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਗਮਨਾਦਿਵਿਲਾਸਸ੍ਸ ਆਧਿਕ੍ਯਮ੍ਪਿ ਕੋਪਿਯੇਵ ਵੁਤ੍ਤਕਾਰਣੇਨੇਵਕੋਪਿਯੇਵ. ਤਤੋ ਬੁਦ੍ਧਮਹੋਦਯੋ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਮਹਾਭਿਵੁਦ੍ਧਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਉਦਯੋ ਅਹੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਨਾਮਿਕੇਨ ਕਿਂ ਸਦ੍ਦੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧਕ੍ਕਮੋ ਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਭਿਨ੍ਨੋਤਿ ਭਗ੍ਗਰੀਤਿਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ.

੮੯.

ਅਬ੍ਯਾਮੋਹਕਰਂ ਬਨ੍ਧਂ, ਅਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਂ ਮਨੋਹਰਂ;

ਅਦੂਰਪਦਵਿਨ੍ਯਾਸਂ, ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ ਕਵਿਸ੍ਸਰਾ.

੮੯. ‘‘ਅਬ੍ਯਾਮੋਹ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਦੂਰਮੇਸਨ੍ਤਿ ਅਦੂਰਾਨਿ, ਤਾਨਿਯੇਵ ਪਦਾਨਿ, ਤੇਸਂ ਵਿਨ੍ਯਾਸੋ ਯਾਥਾਵਤੋ ਠਪਨਂ ਯਸ੍ਸ ਤਂ. ਤਤੋਯੇਵ ਅਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣੋ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸੋ ਚ. ਸੋ ਅਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਤਾਯ ਏਵ ਮਨੋਹਰੋ ਚਾਤਿ ਅਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਂ ਮਨੋਹਰਂ. ਤੇਨੇਵ ‘‘ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਅਯਂ ਵਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਬ੍ਯਾਮੋਹਂ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਬ੍ਯਾਮੋਹਕਰੋ, ਤਂ. ਪਸਾਦਾਲਙ੍ਕਾਰਾਲਙ੍ਕਿਤਂ ਬਨ੍ਧਂ. ਕਵੀਨਂ ਇਸ੍ਸਰਾ ਪਧਾਨਾ. ਯੇ ਕਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਿਗਣਨਾਨਿਟ੍ਠਾ, ਤੇ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ ਥੁਵਨ੍ਤਿ ਤਾਦਿਸਬਨ੍ਧਗੁਣਸ੍ਸਾਤਿਸਯਪਸਂਸਾਰਹਭਾਵੇਨ.

੮੯. ‘‘ਅਬ੍ਯਾਮੋਹੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਦੂਰਪਦਵਿਨ੍ਯਾਸਂ ਨਾਮਾਦਿਪਦਾਨਂ ਵੋਹਾਰਕਾਲੇ ਅਦੂਰਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਯਥਾ ਸਿਯਾ, ਤਥਾ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਪਦਟ੍ਠਪਨੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਅਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਂ, ਤਤੋਯੇਵ ਅਞ੍ਞਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਪਦੇਹਿ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਂ ਮਨੋਹਰਂ, ਤਤੋਯੇਵ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਚਿਤ੍ਤਮਾਰਾਧੇਨ੍ਤਂ ਅਬ੍ਯਾਮੋਹਕਰਂ ‘‘ਇਮਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਇਮਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਏਸੋ ਏਸੋ ਵਾ’’ਤਿ ਸਂਸਯਮਨੁਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਂ ਬਨ੍ਧਂ ਪਸਾਦਾਲਙ੍ਕਾਰਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਕਵਿਸ੍ਸਰਾ ਕਵੀਨਂ ¶ ਪਧਾਨਾ ਪਣ੍ਡਿਭਜਨਾ, ਕਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਿਯਾ ਗਣਿਤਬ੍ਬਾ ਅਗ੍ਗਕਵਿਨੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ ਥੋਮੇਨ੍ਤਿ. ਬ੍ਯਾਮੋਹਂ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਬ੍ਯਾਮੋਹਕਰੋ. ਵਿ ਆਕਿਣ੍ਣੋ ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣੋ, ਨ ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣੋ ਅਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣੋ. ਨਤ੍ਥਿ ਦੂਰਂ ਯੇਸਂ, ਤਾਨਿਯੇਵ ਪਦਾਨਿ, ਤੇਸਂ ਵਿਨ੍ਯਾਸੋ ਠਪਨਂ ਯਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਯਥਾ –

੯੦.

ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਾਭਂ ਨਯਨਂ,

ਬਨ੍ਧੁਕਰੁਚਿਰੋ’ਧਰੋ;

ਨਾਸਾ ਹੇਮਙ੍ਕੁਸੋ ਤੇਨ,

ਜਿਨੋਯਂ ਪਿਯਦਸ੍ਸਨੋ.

੯੦. ‘‘ਯਥੇ’’ਤ੍ਯੁਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਾਭ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਸ੍ਸ ਜਿਨਸ੍ਸ ਨਯਨਂ ਨੇਤ੍ਤਂ ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਾਭਂ ਇਨ੍ਦੀਵਰਦ੍ਵਯਨਿਭਂ, ਅਧਰੋ ਅਧਰੋਟ੍ਠੋ ਬਨ੍ਧੁਕਮਿਵ ਬਨ੍ਧੁਕਕੁਸੁਮਮਿਵ ਰੁਚਿਰੋ ਕਨ੍ਤੋ, ਨਾਸਾ ਨਾਸਿਕਾ ਸਯਂ ਹੇਮਙ੍ਕੁਸੋ ਸੁਵਣ੍ਣਙ੍ਕੁਸੋਯੇਵ, ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਅਯਂ ਜਿਨੋ ਪਿਯਂ ਮਧੁਰਂ ਦਸ੍ਸਨਮਸ੍ਸਾਤਿ ਪਿਯਦਸ੍ਸਨੋ. ਈਦਿਸੋ ਨ ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਦੋਸੋ, ਅਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣੋ ਪਸਾਦੋਯੇਵਾਤਿ.

੯੦. ਇਦਾਨਿ ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਦੋਸਪਰਿਹਾਰਂ ਪਰਿਹਰਤਿ ‘‘ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਨਯਨਂ ਯਸ੍ਸ ਨੇਤ੍ਤਯੁਗਲ਼ਂ ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਾਭਂ ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਦਲਸਦਿਸਂ, ਅਧਰੋ ਅਧਰੋਟ੍ਠੋ ਬਨ੍ਧੁਕਰੁਚਿਰੋ ਬਨ੍ਧੁਕਪੁਪ੍ਫਮਿਵ ਮਨੁਞ੍ਞੋ, ਨਾਸਾ ਨਾਸਿਕਾ ਹੇਮਙ੍ਕੁਸੋ ਸੁਵਣ੍ਣਙ੍ਕੁਸੋਯੇਵ, ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਅਯਂ ਜਿਨੋ ਪਿਯਦਸ੍ਸਨੋ ਮਨੁਞ੍ਞਦਸ੍ਸਨੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਪਸਾਦਾਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨ ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਦੋਸੋ. ਆਭਾਸਦ੍ਦੋ ਨਿਭਾਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਇਵਤ੍ਥੋ. ਨੋ ਚੇ, ਪਭਾਪਰਿਯਾਯੋ ਵਾ ਹੋਤਿ. ਬਨ੍ਧੁਕਮਿਵ ਰੁਚਿਰੋਤਿ ਚ, ਪਿਯਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਯਸ੍ਸੇਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਇਹ ਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਭੂਤਸਾਧੁਜਨਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤ੍ਤੇਪਿ ਵਿਸਯਤ੍ਤੇਨੇਵ ¶ ਜਿਨਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥੇਨ ਤਥਾਗਤੋ ਗਹਿਤੋਤਿ.

੯੧.

ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਗਾਮ੍ਮਤ੍ਤ-ਕਨ੍ਤਵਾਚਾਭਿਸਙ੍ਖਤਂ;

ਬਨ੍ਧਨਂ ਰਸਹੇਤੁਤ੍ਤਾ, ਗਾਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ਅਤਿਵਤ੍ਤਤਿ.

੯੧. ‘‘ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਮ੍ਮਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਨਿਗ੍ਗਤਂ. ਗਾਮ੍ਮਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਗਾਮ੍ਮਤ੍ਤਂ. ਯਾਸਂ ਕਨ੍ਤਾਨਂ ਮਧੁਰਾਨਂ ਵਾਚਾਨਂ ਤਾਹਿ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਂ ਰਚਿਤਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਰਸਸ੍ਸ ਮਾਧੁਰਿਯਸ੍ਸ ਹੇਤੁਤ੍ਤਾ ਕਾਰਣਭਾਵੇਨ ਗਾਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਅਤਿਵਤ੍ਤਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਤਿ.

੯੧. ‘‘ਸਮਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਗਾਮ੍ਮਤ੍ਤਕਨ੍ਤਵਾਚਾਭਿਸਙ੍ਖਤਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਗਾਮ੍ਮਭਾਵਾਹਿ ਕਨ੍ਤਵਾਚਾਹਿ ਰਚਿਤਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਮੁਤ੍ਤਕਾਦਿਬਨ੍ਧਨਂ ਰਸਹੇਤੁਤ੍ਤਾ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਪੀਤਿਰਸਸ੍ਸ ਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਗਾਮ੍ਮਦੋਸਂ ਅਤਿਵਤ੍ਤਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ. ਸਮ੍ਮਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਗਾਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ਯਾਸਂ, ਤਾਹਿਯੇਵ ਕਨ੍ਤਵਾਚਾਹਿ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਨ੍ਤਿ ਚ, ਰਸਸ੍ਸ ਹੇਤੁ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਯਥਾ –

੯੨.

ਦੁਨੋਤਿ ਕਾਮਚਣ੍ਡਾਲੋ,

ਸੋ ਮਂ ਸਦਯ ਨਿਦ੍ਦਯੋ;

ਈਦਿਸਂ ਬ੍ਯਸਨਾਪਨ੍ਨਂ,

ਸੁਖੀਪਿ ਕਿਮੁਪੇਕ੍ਖਸੇ.

੯੨. ‘‘ਯਥੇ’’ਤ੍ਯੁਦਾਹਰਤਿ. ਕਾਮਾਤੁਰਾ ਕਾਚਿ ਵਨਿਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਿਯਂ ਪਤਿਂ ਵਿਰਵਤਿ ‘‘ਦੁਨੋਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਦਯਾਯ ਸਹ ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਸਦਯਇਤਿ ਅਨੁਨਯਵਸੇਨ ਪਿਯਸ੍ਸ ਆਮਨ੍ਤਨਂ, ਸਾਨੁਨਯਾਮਨ੍ਤਨਞ੍ਹਿ ਤਤੋਨੁਗ੍ਗਹਾਭਿਕਙ੍ਖਾਯਮਚ੍ਚਨ੍ਤਮੁਚਿਤਂ, ਸੋ ਕਾਮੋ ਕਨ੍ਦਪ੍ਪੋ ਏਵ ਚਣ੍ਡਾਲੋ ਅਕਣ੍ਡੋ ¶ ਵਾ ਅਸਯ੍ਹੋਪਤਾਪਾਵਹਤ੍ਤਾ. ਕਾਮੇ ਚਣ੍ਡਾਲਤ੍ਤਾਰੋਪਨਞ੍ਚ ਉਚਿਤਮੇਵ ਯਤੋਨੇਨ ਕਯਿਰਮਾਨਮਸਹਨਮੁਪਤਾਪਮਸਹਮਾਨਾ ਤਂ ਪਰਿਭਵਨ੍ਤਂ ਵਿਪ੍ਪਲਪਤਿ, ਨਿਦ੍ਦਯੋ ਨਿਕ੍ਕਰੁਣੋ, ਇਦਮਪਿ ਉਚਿਤਮੁਪਤਾਪੇ ਨਿਕ੍ਕਰੁਣਾਨਂ ਤਾਦਿਸੀ ਗਤੀਤਿ. ਮਂ ਦੁਨੋਤਿ ਅਧਿਕਮੁਪਤਾਪੇਤਿ ਨਿਦ੍ਦਯਤ੍ਤਾ, ਨ ਭਵਨ੍ਤਂ, ਤੇਨੇਵ ਭਵਂ ਸੁਖੀ. ਇਮਿਨਾ ਅਞ੍ਞਾਸਤ੍ਤਤਂ ਤਸ੍ਸ ਦੀਪੇਤਿ. ਯਦਿ ਨਾਞ੍ਞਾਸਤ੍ਤੋਸਿ, ਨਾਹਮੇਕਾਕਿਨੀ ਭਵਾਮਿ. ਅਸਹਾਯਾਨਞ੍ਹਿ ਪਟਿਸਤ੍ਤਵੋ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਏਕਾਕਿਤ੍ਤਾਯੇਵਾਹਮਪ੍ਪਟਿਸਰਣਤ੍ਤਾਨੇਨ ਦੁਸਾਮੀਤਿ [ਦੁਞ੍ਞਾਮੀਤਿ (?)] ਤਵ ਕਾਮਂ ਤ੍ਵਂ ਸੁਖੀ ਹੋਸਿ. ਸਨਾਥਾਨਂ ਤਾਦਿਸੀ ਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਏਵਂ ਸੁਖੀਪਿ ਤ੍ਵਂ ਈਦਿਸਂ ਬ੍ਯਸਨਮਾਪਨ੍ਨਂ ਕਿਂ ਕਸ੍ਮਾ ਉਪੇਕ੍ਖਸੇਤਿ. ਏਵਮਯਂ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਤਂ ਵਿਸਯਮਨੁਭਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਵਿਮੁਖਤ੍ਤਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤੀਤੀਦਿਸਂ ਨ ਗਾਮ੍ਮਂ.

੯੨. ਗਾਮ੍ਮਦੋਸਪਰਿਹਾਰੇ ਲਕ੍ਖਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਦੁਨੋਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਭਿਭੂਤਾ ਅਙ੍ਗਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਲ੍ਲਭਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਏਵਂ ਵਿਲਪਤਿ ‘‘ਸਦਯ ਹੇ ਕਾਰੁਣਿਕ ਸੋ ਕਾਮਚਣ੍ਡਾਲੋ ਸੋ ਅਨਙ੍ਗਨੀਚੋ ਨਿਦ੍ਦਯੋ ਨਿਕ੍ਕਾਰੁਣਿਕੋ ਮਂ ਦੁਨੋਤਿ ਪੀਲ਼ੇਤਿ, ਸੁਖੀਪਿ ਮਮ ਵਿਯ ਅਨਾਥਭਾਵਾਭਾਵਤੋ ਸੁਖਿਤੋਪਿ ਤ੍ਵਂ ਈਦਿਸਂ ਬ੍ਯਸਨਾਪਨ੍ਨਂ ਏਵਂ ਕਾਮਚਣ੍ਡਾਲੇਨ ਅਕਾਰੁਣੇਨ ਕਤਅਸਯ੍ਹਸਨ੍ਤਾਪਸਙ੍ਖਾਤਬ੍ਯਸਨਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਮਂ ਕਿਮੁਪੇਕ੍ਖਸੇ ਕਸ੍ਮਾ ਉਦਾਸੀਨੋਸੀ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੁਕ੍ਖਾਤੁਰਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਖਦੂਰੀਕਰਣਂ ਕਾਰੁਣਿਕਾਨਂਯੇਵ ਵਿਸਯਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਦਯੇ’’ਤਿ ਅਨੁਨਯਵਸੇਨ ਆਮਨ੍ਤਨੁਚਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੁਕ੍ਖਾਤੁਰਤਂ ਪੋਸੇਤੁਂ ਪੀਲ਼ਾਕਾਰਕੇ ਕਾਮੇ ਚਣ੍ਡਾਲਤ੍ਤਾਰੋਪਨਞ੍ਚ ਨਿਦ੍ਦਯਤ੍ਤਕਥਨਞ੍ਚ ਉਚਿਤਮੇਵ ਅਤ੍ਤਨਿ ਉਪੇਕ੍ਖਕਤ੍ਤਾ. ਸੁਖੀਪੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਪਰਵਿਸਯਾਸਤ੍ਤਤਾਯ ਅਤਿਚਾਰਂ ਅਬ੍ਭੁਪਗਮੇਤਿ. ਏਵਂ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਲ੍ਲਭੇ ਸਾਨੁਰਾਗਤ੍ਤਞ੍ਚ ਅਤ੍ਤਨਿ ਤਸ੍ਸ ਤਦਭਾਵਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ. ‘‘ਕਞ੍ਞੇ ਕਾਮਯਮਾਨਂ ਮਂ, ਨ ਕਾਮਯਸਿ ਕਿਂਨ੍ਵਿਦ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਯ ਇਹ ਗਾਮ੍ਮਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ¶ ਗਾਮ੍ਮਦੋਸਪਰਿਹਾਰਮਿਦਂ. ਕਾਮੋਯੇਵ ਚਣ੍ਡਾਲੋ ਕਾਮਚਣ੍ਡਾਲੋ, ਸਹ ਦਯਾਯ ਯੋ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਚ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਯਾ ਅਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਸੁਖਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਅਪਿਸਦ੍ਦੋ ਅਕ੍ਖਮੇ.

੯੩.

ਯਤਿਹੀਨਪਰਿਹਾਰੋ, ਨ ਪੁਨੇ’ਦਾਨਿ ਨੀਯਤੇ;

ਯਤੋ ਨ ਸਵਨੁਬ੍ਬੇਗਂ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਯੇਤਂ ਵਿਚਾਰਿਤਂ.

੯੩. ‘‘ਯਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਿਚਾਰਿਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਤਂ ਨਮੇ ਸਿਰਸਾ ਚਾਮੀ-ਕਰਵਣ੍ਣਂ ਤਥਾਗਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਕਾਸਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੯੩. ‘‘ਯਤਿਹੀਨਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਤੋ ਯਸ੍ਮਾ ਸਵਨੁਬ੍ਬੇਗਂ ‘‘ਦੋਸਾਨਮੁਦ੍ਦੇਸਕ੍ਕਮੇਨ ਦੋਸਪਰਿਹਾਰਕ੍ਕਮੋ ਨ ਵੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵਿਞ੍ਞੂਨਮੁਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ ਇਮਸ੍ਸ ਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਸਵਨਾਸਹਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਤੋ ਯਤਿਹੀਨਪਰਿਹਾਰੋ ਯਤਿਹੀਨਦੋਸਸ੍ਸ ਪਰਿਹਰਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮੁਦਾਹਰਣਂ ਇਦਾਨਿ ਪੁਨ ਨ ਨੀਯਤੇ ਨਾਹਰੀਯਤੇਤਿ. ਇਮਿਨਾਧਿਗਤਮਾਦੋ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ ਸਮਤ੍ਥੇਤਿ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਯੇਤਂ ਵਿਚਾਰਿਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਯਤਿਹੀਨਦੋਸਪਰਿਹਰਣਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਨਨ੍ਤਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਵਿਚਾਰਿਤਂ ‘‘ਤਂ ਨਮੇ ਸਿਰਸਾ ਚਾਮੀ-ਕਰਵਣ੍ਣਂ ਤਥਾਗਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਕਾਸਿਤਨ੍ਤਿ. ਆਦੋ ਯਤਿਹੀਨਦੋਸਪਾਤੁਭਾਵੇਯੇਵ ਪਰਿਹਾਰਕ੍ਕਮਸ੍ਸਾਪਿ ਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਇਹਾਦਸ੍ਸਨੇਪਿ ਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਊਨਤਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਤਿ ਹੀਨਾ ਏਤ੍ਥੇਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਰੋਤਿ ਚ, ਸਵਨੇ ਉਬ੍ਬੇਗਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਕਮਚ੍ਚੁਤਸ੍ਸ ਯਥਾ –

੯੪.

ਉਦਾਰਚਰਿਤੋ’ਸਿ ਤ੍ਵਂ, ਤੇਨੇਵਾ’ਰਾਧਨਾ ਤ੍ਵਯਿ;

ਦੇਸਂ ਵਾ ਦੇਹਿ ਗਾਮਂ ਵਾ, ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਾ ਮਮ ਸੋਭਨਂ.

੯੪. ‘‘ਉਦਾਰ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਉਦਾਰਂ ਉਦਾਰਤ੍ਤਂ ਚਾਗਾਤਿਸਯਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤੋ ਚਰਿਤਂ ਅਤਿਗੁਣਪਵਤ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਏਤ੍ਥ ਉਚਿਤਤ੍ਤਾ ¶ ਦੇਸਾਦੀਨਂ ਯਾਚਨਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਕਮਚ੍ਚੁਤਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਰੋਯਂ.

੯੪. ‘‘ਉਦਾਰਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤ੍ਵਂ ਪੁਞ੍ਞਵਨ੍ਤ ਉਦਾਰਚਰਿਤੋਸਿ ਚਾਗਾਤਿਸਯਯੋਗਤੋ ਵਿਸਾਰਦਪਵਤ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤੋਸਿ, ਤੇਨੇਵ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨੇਵ ਆਰਾਧਨਾ ਮਮ ਯਾਚਨਾ ਤ੍ਵਯਿ ਹੋਤਿ. ਦੇਸਂ ਵਾਜਨਪਦਂ ਵਾ, ਨੋ ਚੇ, ਗਾਮਂ ਵਾ ਸਂਵਸਥਂ ਵਾ, ਨੋ ਚੇ, ਸੋਭਨਂ ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਾ ਕੇਦਾਰਂ ਵਾ ਮਮ ਦੇਹੀਤਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਂ ਹੀਨਪਦਤ੍ਥਯਾਚਨਾ ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਦਾਨਸ੍ਸਾਪਿ ਯਾਚਕਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸਾਪਿ ਅਨੁਰੂਪਤ੍ਤਾ ਕਮਚ੍ਚੁਤਦੋਸਮਪਨੇਤਿ. ਉਦਾਰਂ ਚਰਿਤਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਅਤਿਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਯਥਾ –

੯੫.

ਮੁਨਿਨ੍ਦਚਨ੍ਦਸਮ੍ਭੂਤ-

ਯਸੋਰਾਸਿਮਰੀਚਿਨਂ;

ਸਕਲੋਪ੍ਯ’ਯਮਾਕਾਸੋ,

ਨਾ’ਵਕਾਸੋ ਵਿਜਮ੍ਭਨੇ.

੯੫. ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਮੁਨਿਨ੍ਦੋਯੇਵ ਚਨ੍ਦੋ, ਤਤੋ ਸਮ੍ਭੂਤਾ ਪਾਤੁਭੂਤਾ, ਯਸੋਰਾਸੀ ਏਵ ਮਰੀਚਿਯੋ, ਤਾਸਂ. ਅਯਂ ਸਕਲੋ ਆਕਾਸੋਪਿ ਗਗਨਮੇਵ, ਨ ਤਸ੍ਸੇਕੋ ਪਦੇਸੋ. ਵਿਜਮ੍ਭਨੇ ਬ੍ਯਾਪਨੇ ਨਾਵਕਾਸੋ ਤਾਦਿਸਤ੍ਤਾ ਤਾਸਂ ਮਰੀਚਿਨਨ੍ਤਿ ਨਾਤਿਵੁਤ੍ਤਂ.

੯੫. ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਮੁਨਿਨ੍ਦਚਨ੍ਦਸਮ੍ਭੂਤਯਸੋਰਾਸਿਮਰੀਚਿਨਂ ਮੁਨਿਨ੍ਦਸਙ੍ਖਾਤਚਨ੍ਦਤੋ ਪਾਤੁਭੂਤਾਨਂ ਕਿਤ੍ਤਿਸਮੂਹਸਙ੍ਖਾਤਕਿਰਣਾਨਂ ਵਿਜਮ੍ਭਨੇ ਬ੍ਯਾਪਨੇ ਅਯਂ ਸਕਲੋਪਿ ਆਕਾਸੋ ਨਾਵਕਾਸੋ ਨ ਓਕਾਸੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਹੇਤੁਫਲਾਦਿਏਕੇਕਕਾਰਣੇਨਾਪਿ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਗੁਣਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਸਾਮਞ੍ਞਭੂਤਾਕਾਸਸ੍ਸ ਨਿਰਵਕਾਸਸ੍ਸ ਇਵ ਕਥਨਮੁਚਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤਿਵੁਤ੍ਤਦੋਸੋ ਇਹ ਨ ਭਵਤਿ. ਚਨ੍ਦੋ ਇਵ ¶ ਚਨ੍ਦੋ, ਮੁਨਿਨ੍ਦੋ ਏਵ ਚਨ੍ਦੋ, ਤਤੋ ਸਮ੍ਭੂਤਾਨਂਯੇਵ ਯਸਾਨਂ ਰਾਸੀ ਚ ਤਾ ਮਰੀਚਿਯੋ ਚਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੯੬.

ਵਾਕ੍ਯਂ ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨਂ, ਅਪੇਤਤ੍ਥਂ ਅਨਿਨ੍ਦਿਤਂ;

ਤੇਨੁ’ਮ੍ਮਤ੍ਤਾਦਿਕਾਨਂ ਤਂ, ਵਚਨਾ’ਞ੍ਞਤ੍ਰ ਦੁਸ੍ਸਤਿ.

੯੬. ‘‘ਵਾਕ੍ਯ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਂ ਨਟ੍ਠਂ ਅਯਥਾਪਵਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਯੇਸਂ, ਤੇਸਂ. ਵਾਕ੍ਯਂ ਵਾਕ੍ਯਲਕ੍ਖਣੋਪੇਤਂ. ਅਪੇਤੋ ਅਪਗਤੋ ਸੁਞ੍ਞੋ ਅਤ੍ਥੋ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਂ ਸਂਵੋਹਾਰਿਕਂ ਯਸ੍ਸ, ਤਂ. ਅਨਿਨ੍ਦਿਤਂ ਅਹੀਲ਼ਿਤਂ. ਤੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ. ਤਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤੋ ਧਾਤੁਕ੍ਖੋਭਾਦਿਨਾ ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਆਦਿ ਯੇਸਂ ਬਾਲਾਦੀਨਂ ਤੇਸਂ ਵਚਨਾ ਅਸਙ੍ਗਤਾਯ ਵਾਚਾਯ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਅਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਵਿਸਯੇ ਦੁਸ੍ਸਤਿ ਦੁਟ੍ਠਂ ਜਾਯਤੇ, ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਾਦੀਨਂਯੇਵ ਤਥਾਵਿਧਾਯ ਵਾਚਾਯ ਉਚਿਤਤ੍ਤਾਤਿ.

੯੬. ‘‘ਵਾਕ੍ਯ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਭਾਵਮਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਤ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਪਦਸਮੁਦਾਯਰੂਪਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਅਪੇਤਤ੍ਥਂ ਅਪਗਤਸਮੁਦਾਯਤ੍ਥਂ ਅਨਿਨ੍ਦਿਤਂ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਗਰਹਿਤਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਾਦਿਕਾਨਂ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਵੇਦਨਟ੍ਟਾਦੀਨਂ ਵਚਨਾਞ੍ਞਤ੍ਰ ਵਚਨਂ ਵਿਨਾ ਅਨੁਮ੍ਮਤ੍ਤਾਦਿਵਚਨੇ ਤਂ ਸਮੁਦਾਯਤ੍ਥਸਮ੍ਬਨ੍ਧਰਹਿਤਂ ਵਚਨਂ ਦੁਸ੍ਸਤਿ ਦੋਸਦੁਟ੍ਠਂ ਹੋਤਿ. ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਚ, ਅਪੇਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਚ, ਉਮ੍ਮਤ੍ਤੋ ਆਦਿ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਯਥਾ –

੯੭.

ਸਮੁਦ੍ਦੋ ਪੀਯਤੇ ਸੋ’ਯ-ਮਹ’ਮਜ੍ਜ ਜਰਾਤੁਰੋ;

ਇਮੇ ਗਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਜੀਮੂਤਾ, ਸਕ੍ਕਸ੍ਸੇ’ਰਾਵਣੋ ਪਿਯੋ.

੯੭. ‘‘ਯਥੇ’’ਤ੍ਯੁਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਸਮੁਦ੍ਦੋ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਨ ਹੇਤ੍ਥ ‘‘ਸਮੁਦ੍ਦੋ ਪੀਯਤੇ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨੋ ਪਦਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਕੋਚਿ ਏਕੋ ਅਤ੍ਥੋ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਯੋ ਸੋ ਬਨ੍ਧਤ੍ਥੋ ਸਿਯਾ. ਅਵਯਵਤ੍ਥਾ ¶ ਏਵ ਤੁ ਅਯੋਸਲਾਕਾਕਪ੍ਪਾਪਟਿਭਨ੍ਤੀਤਿ ਈਦਿਸਮਪੇਤਤ੍ਥਮਨਿਨ੍ਦਿਤਂ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨਂ.

੯੭. ‘‘ਸਮੁਦ੍ਦੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸੋ ਅਯਂ ਸਮੁਦ੍ਦੋ ਪੀਯਤੇ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਪੀਯਤੇ, ਅਹਂ ਅਜ੍ਜ ਜਰਾਤੁਰੋ ਜਰਰੋਗਾਭਿਭੂਤੋ, ਇਮੇ ਜੀਮੂਤਾ ਮੇਘਾ ਗਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਥਨਯਨ੍ਤਿ. ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਏਰਾਵਣੋ ਪਿਯੋਤਿ. ਇਦਂ ਨਿਨ੍ਦਿਤਾਨਿਨ੍ਦਿਤਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮੁਦਾਹਰਣਂ. ਇਦਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਅਵਯਵਤ੍ਥਮਨ੍ਤਰੇਨ ਸਮੁਦਾਯਤੋ ਗਮ੍ਯਮਾਨਤ੍ਥਸ੍ਸਾਭਾਵਾ ਅਪੇਤਤ੍ਥਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਈਦਿਸਂ ਵਾਕ੍ਯਂ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਾਦੀਹਿ ਵੁਤ੍ਤਮਪ੍ਪੀਤਿਕਰਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਨ ਕਣ੍ਣੇ ਅਯੋਸਲਾਕਾ ਵਿਯ ਅਪ੍ਪੀਤਿਕਰਂ. ਜਰਾਯ ਆਤੁਰੋਤਿ ਵਾਕ੍ਯਂ.

੯੮.

ਸੁਖੁਮਾਲਾਵਿਰੋਧਿਤ੍ਤ-ਦਿਤ੍ਤਭਾਵਪ੍ਪਭਾਵਿਤਂ;

ਬਨ੍ਧਨਂ ਬਨ੍ਧਫਰੁਸ-ਦੋਸਂ ਸਂਦੂਸਯੇਯ੍ਯ ਤਂ.

੯੮. ‘‘ਸੁਖੁਮਾਲਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਸੀਲੇਨਾਤਿ ਅਵਿਰੋਧੀ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਅਵਿਰੋਧਿਤ੍ਤਂ. ਸੁਖੁਮਾਲਸ੍ਸ ਅਵਿਰੋਧਿਤ੍ਤਂ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਦਿਤ੍ਤਭਾਵੋ, ਤੇਨ ਪਭਾਵਿਤਂ ਵਡ੍ਢਿਤਂ ਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਤਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਬਨ੍ਧਫਰੁਸਦੋਸਂ ਸਂਦੂਸਯੇਯ੍ਯ ਨਾਸਯੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੯੮. ‘‘ਸੁਖੁਮਾਲਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸੁਖੁਮਾਲਾਵਿਰੋਧਿਤ੍ਤਦਿਤ੍ਤਭਾਵਪ੍ਪਭਾਵਿਤਂ ‘‘ਅਨਿਟ੍ਠੁਰਕ੍ਖਰਪ੍ਪਾਯੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਸੁਖੁਮਾਲਗੁਣਸ੍ਸ ਅਵਿਰੁਦ੍ਧਭਾਵਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ ਵਣ੍ਣਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਙ੍ਗਭਿਲਕ੍ਖਣੇਨ ਦਿਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਪਿਯਭਾਵੇਨ ਅਨੁਬ੍ਰੂਹਿਤਂ ਤਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਬਨ੍ਧਫਰੁਸਦੋਸਂ ਬਨ੍ਧਫਰੁਸਸਙ੍ਖਾਤਦੋਸਂ ਸਂਦੂਸਯੇਯ੍ਯ ਨਾਸੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਬਨ੍ਧਫਰੁਸਦੋਸਨ੍ਤਿ ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਤਿ. ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਸੀਲੇਨਾਤਿ ਅਵਿਰੋਧੀ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋਤਿ ਚ, ਸੁਖੁਮਾਲਸ੍ਸ ਅਵਿਰੋਧਿਤ੍ਤਂ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਚ, ਸੋਯੇਵ ਦਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋਤਿ ਚ, ਤੇਨ ਪਭਾਵਿਤਨ੍ਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

ਯਥਾ –

੯੯.

ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ¶ ਰੂਪਵਿਭਵਂ, ਸੁਣਨ੍ਤਾ ਮਧੁਰਂ ਗਿਰਂ;

ਚਰਨ੍ਤਿ ਸਾਧੂ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧ-ਕਾਲੇ ਕੇਲ਼ਿਪਰਮ੍ਮੁਖਾ.

੯੯. ‘‘ਯਥੇ’’ਤ੍ਯੁਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਕੇਲ਼ਿਯਾ ਕੀਲ਼ਾਯ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਵਿਗਤਚ੍ਛਨ੍ਦਾ ਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

੯੯. ‘‘ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਾਧੂ ਸਜ੍ਜਨਾ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਧਰਮਾਨਕਾਲੇ ਰੂਪਵਿਭਵਂ ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਚਕ੍ਖੁਂ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਾ ਮਧੁਰਂ ਗਿਰਂ ਤਸ੍ਸੇਵ ਭਗਵਤੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਮਧੁਰਵਚਨਂ ਸੁਣਨ੍ਤਾ ਕੇਲ਼ਿਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਕੀਲ਼ਾਯ ਵਿਮੁਖਾ ਕੀਲ਼ਾਭਿਰਤਿਰਹਿਤਾ ਚਰਨ੍ਤਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ. ਕੇਵਲਂ ਫਰੁਸਸਿਥਿਲਵਣ੍ਣੇਹਿ ਵਿਨਾ ਸੁਖੁਚ੍ਚਾਰਣੀਯਵਣ੍ਣੇਹਿ ਸਮ੍ਭੂਤਸੁਖੁਮਾਲਗੁਣਾਵਿਰੋਧਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਙ੍ਗਤਵਣ੍ਣਵਿਸਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਗੁਣਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਤ੍ਥ ਬਨ੍ਧਫਰੁਸਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਕੇਲ਼ਿਯਾ ਪਰਾਨਿ ਪਰਿਵਤ੍ਤਿਤਾਨਿ ਮੁਖਾਨਿ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਏਤ੍ਥ ਕਾਲੋਤਿ ਕਿਰਿਯਾ. ਸਾ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਤਦਾਕਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਯੇਵ. ਲੋਕੋ ਪਨ ਵਿਸੁਂ ਏਕੋ ਪਦਤ੍ਥੋਯੇਵਾਤਿ ਵੋਹਰਤਿ. ਵਾਕ੍ਯਦੋਸਪਰਿਹਾਰੋ.

ਵਾਕ੍ਯਦੋਸਪਰਿਹਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਦੋਸਪਰਿਹਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

ਅਪਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਯਥਾ –

੧੦੦.

ਭਾਵਨਾਦਾਨਸੀਲਾਨਿ, ਸਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤਾਨਿ’ਹ;

ਨਿਬ੍ਬਾਨਭੋਗਸਗ੍ਗਾਦਿ-ਸਾਧਨਾਨਿ ਨ ਸਂਸਯੋ.

੧੦੦. ‘‘ਭਾਵਨਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਤ੍ਥ ਭਾਵਨਾਦੀਨਿ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਦੀਨਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ਅਪਕ੍ਕਮਦੋਸੋ ਪਰਿਹਟੋ.

੧੦੦. ‘‘ਭਾਵਨੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਇਹ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਸਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤਾਨਿ ਕਮ੍ਮਫਲਂ ਸਦ੍ਦਹਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਵਿਧਿ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਪਵਤ੍ਤਾਪਿਤਾਨਿ ਭਾਵਨਾਦਾਨਸੀਲਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਭੋਗਸਗ੍ਗਾਦਿਸਾਧਨਾਨਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਉਪਭੋਗਪਰਿਭੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਗ੍ਗੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਹੇਤੁਭਾਵੇਨ ਸਾਧਕਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਸਾਧਨੇ ਨ ਸਂਸਯੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਇਹ ਭਾਵਨਾਦਯੋ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਦੇਸਕ੍ਕਮਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਦੀਨਮਨੁਦ੍ਦੇਸਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਅਪਕ੍ਕਮਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਦੋਸਸ੍ਸ ਓਕਾਸੋ ਨ ਹੋਤਿ.

੧੦੧.

ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਵਿਸਯੋ ਕੋਚਿ [ਕੋਪਿ (ਕ. ਸੀ.)], ਵਿਸੇਸੋ ਤਾਦਿਸੋ ਯਦਿ;

ਅਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਸੁ [ਅਨੁਦਿਟ੍ਠੇਸੁ (?)] ਨੇਵ’ਤ੍ਥਿ, ਦੋਸੋ ਕਮਵਿਲਙ੍ਘਨੇ.

੧੦੧. ‘‘ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ ਪਠਮਂ ਯੁਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਾ ਵਿਸਯੋ ਗੋਚਰੋ ਯਸ੍ਸ ਉਦ੍ਦੇਸਾਨੁਦ੍ਦੇਸਸਮ੍ਬਨ੍ਧਵਿਜਾਨਨਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਸੋ ਤਾਦਿਸੋ ਕੋਚਿ ਵਿਸੇਸੋ ਅਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਸੁ ਯਥਾਕ੍ਕਮਮੁਦ੍ਦੇਸਕਮਾਨਮਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਪੁਨ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਪਰਾਮਟ੍ਠੇਸੁ ਯਦਿ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਕਮਸ੍ਸ ਯਥੋਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਸੁ ਅਨੁਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਵਿਲਙ੍ਘਨੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮੇ ਦੋਸੋ ਨੇਵਤ੍ਥਿ.

੧੦੧. ‘‘ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਵਿਸਯੋ ਪਠਮਂ ਪਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥਵਿਸਯੋ ਤਾਦਿਸੋ ਕੋਚਿ ਵਿਸੇਸੋ ਉਦ੍ਦੇਸਾਨੁਦ੍ਦੇਸਾਨਂ ‘‘ਇਦਮਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਕਥਨਂ, ਇਦਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਾਕਥਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਪੇਕ੍ਖਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਬਨ੍ਧਪਰਿਜਾਨਨਲਕ੍ਖਣੋ ਵਿਸੇਸੋ ਅਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਸੁ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪੁਨ ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਯਦਿ ‘‘ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਸੇਸੋ. ਕਮਵਿਲਙ੍ਘਨੇ ਉਦ੍ਦੇਸਾਨੁਦ੍ਦੇਸਾਨਂ ਕਮਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਦੋਸੋ ਸਤ੍ਥਞ੍ਞੂਨਂ ਸੁਤਿਕਾਲੇ ਅਸਹਨਕਾਰਣਂ ਨੇਵਤ੍ਥੀਤਿ. ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ ਪਠਮੁਚ੍ਚਾਰਿਤਾ ਅਤ੍ਥਾ ਵਿਸਯੋ ਗੋਚਰੋ ਅਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਕਮਸ੍ਸ ਵਿਲਙ੍ਘਨਨ੍ਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

ਯਥਾ –

੧੦੨.

ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਂ ¶ ਅਬ੍ਯਾ-ਕਤ’ਮਿਚ੍ਚੇਸੁ ਪਚ੍ਛਿਮਂ;

ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ ਪਾਕਦਂ ਨ, ਪਾਕਦਂ ਪਠਮਦ੍ਵਯਂ.

੧੦੨. ‘‘ਯਥੇ’’ਤ੍ਯੁਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਕੁਸਲੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕੁਸਲਂ ਕਾਮਾਵਚਰਾਦਿਕਮੇਕਵੀਸਤਿਵਿਧਂ, ਅਕੁਸਲਞ੍ਚ ਦ੍ਵਾਦਸਵਿਧਂ, ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ ਵਿਪਾਕਕ੍ਰਿਯਾਸਙ੍ਖਾਤਮਿਤਿ ਏਤੇਸੁ ਤੀਸੁ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ, ਪਾਕਂ ਵਿਪਾਕਂ ਦਦਾਤੀਤਿ ਪਾਕਦਂ. ਨੇਤਿ ਨਿਪਾਤਪਦਂ. ਪਠਮਦ੍ਵਯਂ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਂ ਪਾਕਂ ਦਦਾਤੀਤਿ ਪਾਕਦਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਅਪਾਕਦਤ੍ਤਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਸ੍ਸੇਵ, ਪਾਕਦਤ੍ਤਂ ਤੇਸਮੇਵ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਵਿਸੇਸੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

੧੦੨. ‘‘ਕੁਸਲੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕੁਸਲਂ ਕਾਮਾਵਚਰਾਦਿਏਕਵੀਸਤਿਕੁਸਲਞ੍ਚ ਅਕੁਸਲਂ ਦ੍ਵਾਦਸਵਿਧਂ ਅਕੁਸਲਞ੍ਚ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ ਵਿਪਾਕਕ੍ਰਿਯਾਰੂਪਨਿਬ੍ਬਾਨਵਸੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮਬ੍ਯਾਕਤਞ੍ਚ ਇਚ੍ਚੇਸੁ ਏਵਮੇਤੇਸੁ ਤੀਸੁ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਉਦ੍ਦੇਸਕ੍ਕਮੇਨ ਪਚ੍ਛਿਮਮਬ੍ਯਾਕਤਂ ਪਾਕਦਂ ਨ ਵਿਪਾਕਦਾਯਕਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਪਠਮਦ੍ਵਯਂ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਂ ਪਾਕਦਂ ਯਥਾਸਕਂ ਵਿਪਾਕਦਾਯਕਂ ਹੋਤੀਤਿ. ‘‘ਯਥਾਸਙ੍ਖ੍ਯਮਨੁਦੇਸੋ ਸਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ [ਪਾਣਿਨਿ ੧.੩.੧੦ ਸੁਤ੍ਤਮਿਦਂ. ਅਨੁਦਿਸ੍ਸਤੇ ਇਤਿ ਅਨੁਦੇਸੋ, ਪਚ੍ਛਾ ਉਚ੍ਚਾਰਿਤੋ ਇਚ੍ਚਤ੍ਥੋ ‘‘ਸਮਾਨਂ’’ਇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਛਟ੍ਠੀ (ਕਤ੍ਵਬੋਧਿਨੀ)] ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਹਿ ਸਮਾਨਮਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਸਮਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯਾਨਤਿਕ੍ਕਮੋ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਕੁਸਲਾਦਿਸਭਾਵਤੋ ਤਿਵਿਧਤ੍ਤੇਪਿ ਵਿਪਾਕਦਾਨਾਦਾਨਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਦਿਵਿਸਯਭੂਤਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾਤੋ ਪਠਮਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਵਿਨਾ ਕਮੇਨ ਨਿਸ੍ਸਯਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਪਕ੍ਕਮਦੋਸੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ.

੧੦੩.

ਸਗੁਣਾਨਾ’ਵਿਕਰਣੇ, ਕਾਰਣੇ ਸਤਿ ਤਾਦਿਸੇ;

ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨਤਾਪਤ੍ਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਭੂਤਤ੍ਥਸਂਸਿਨੋ.

੧੦੩. ‘‘ਸਗੁਣਾਨ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਸੋਤੂਨਂ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਨਿਪ੍ਫਾਦਨਾਦਿਕੇ ਤਾਦਿਸੇ ਕਾਰਣੇ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਸਤਿ ਭੂਤਂ ਯਥਾਪਵਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਰਿਤਲਕ੍ਖਣਂ ਸਂਸਿਨੋ ਵਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਸਾਨਂ ਵਾ ਗੁਣਾਨਂ ਆਵਿਕਰਣੇ ਅਧਿਕਾਰਵਸੇਨ ‘‘ਪੂਜਨੀਯਤਰੋ ਲੋਕੇ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਕਥਨੇ ਓਚਿਕ੍ਯਹੀਨਤਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਪੁਣਨਂ ਸਮ੍ਭਵੋ ਨਤ੍ਥਿ.

੧੦੩. ‘‘ਸਗੁਣਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਾਦਿਸੇ ਕਾਰਣੇ ਸਤਿ ਸੋਤੂਨਂ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਨਿਪ੍ਫਾਦਨਾਦਿਕੇ ਤਾਦਿਸੇ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਭੂਤਤ੍ਥਸਂਸਿਨੋ ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਕਾਯਾਦਿਸਂਵਰਲਕ੍ਖਣਗੁਣਸਙ੍ਖਾਤਮਤ੍ਥਂ ‘‘ਪੂਜਨੀਯਤਰੋ ਲੋਕੇ ਅਹਮੇਕੋ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਤਾਦਿਸਾਵਸਰੇ ਵਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਗੁਣਾਨਂ ਸਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਸਾਨਂ ਵਾ ਸਕਾਨਂ ਗੁਣਾਨਂ ਆਵਿਕਰਣੇ ਪਾਕਟੀਕਰਣੇ ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨਤਾਪਤ੍ਤਿ ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨਸਙ੍ਖਾਤਦੋਸਸ੍ਸਾਪਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ. ਸਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਅਤ੍ਤਨਿਯਵਾਚਕਤ੍ਤਾ ਸਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣਾ ਸੇ ਚ ਤੇ ਗੁਣਾ ਚੇਤਿ ਵਾ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਭੂਤੋਯੇਵ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਂ ਸਂਸਤਿ ਵਦਤਿ ਸੀਲੇਨਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੦੪.

ਓਚਿਤ੍ਯਂ ਨਾਮ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ, ਲੋਕੇ ਵਿਖ੍ਯਾਤਮਾਦਰਾ;

ਤਤ੍ਥੋ’ਪਦੇਸਪਭਵਾ, ਸੁਜਨਾ ਕਵਿਪੁਙ੍ਗਵਾ.

੧੦੪. ‘‘ਓਚਿਤ੍ਯ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਲੋਕੇ ਸਤ੍ਤਲੋਕੇ ਵਿਖ੍ਯਾਤਂ ਪਸਿਦ੍ਧਂ ਆਬਾਲਜਨਂ [ਆਬਾਲਜਨਾਨਂ (ਕ.)] ਯਥਾਸਕਮਨੁਰੂਪਂ ਵਿਜਾਨਨਤੋ ਓਚਿਤ੍ਯਂ ਉਚਿਤਭਾਵੋ ਨਾਮੇਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਂ ਆਦਰਾ ਆਦਰੇਨ ਉਸ੍ਸਾਹੇਨ ਤਤੋ ਪਰਮਾਦਰਣੀਯਸ੍ਸਾਭਾਵਤੋ, ਨ ਹਿ ਅਨੁਚਿਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕੇਨਾਪ੍ਯਾਦਰਣੀਯਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਅਨਸ੍ਸਾਦਨੀਯਤ੍ਤਾ, ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ‘‘ਸੋਤੂਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸੇਸੋ. ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਮਿਂ ਓਚਿਤ੍ਯੇ ਉਪਦੇਸਸ੍ਸ ਪਠਮੁਚ੍ਚਾਰਣਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਪਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਭਵਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਾ ਸੁਜਨਾ ਸੁਟ੍ਠੁਜਨਾ ਕਵਿਪੁਙ੍ਗਵਾ ਉਤ੍ਤਮਾ, [ਕਵਿਉਤ੍ਤਮਾ (?)] ਕਵਿਸੇਟ੍ਠਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੧੦੪. ‘‘ਓਚਿਤ੍ਯੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਲੋਕੇ ਸਤ੍ਤਲੋਕੇ ਵਿਖ੍ਯਾਤਂ ਆਬਾਲਪਸਿਦ੍ਧਂ ਓਚਿਤ੍ਯਂ ਨਾਮ ਆਦਰਾ ਗਾਰਵੇਨ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਞਾਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਓਚਿਤ੍ਯਵਿਸਯੇ ਉਪਦੇਸਪਭਵਾ ਪਠਮੁਚ੍ਚਾਰਣਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਾ ਸੁਜਨਾ ਸਾਧੁਜਨਭੂਤਾ ਕਵਿਪੁਙ੍ਗਵਾ ਉਤ੍ਤਮਕਵਯੋ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ, ਪਸਿਦ੍ਧਓਚਿਤ੍ਯਪਦੇਨ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਤ੍ਥ ਨਾਮਸਦ੍ਦੋ ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਂ. ਉਪਦੇਸਸ੍ਸ ਪਭਵਾਤਿ ਚ, ਪੁਮਾਨੋ ਚ ਤੇ ਗਾਵੋ ਚੇਤਿ ਚ, ਕਵੀਨਂ ਪੁਙ੍ਗਵਾਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

੧੦੫.

ਵਿਞ੍ਞਾਤੋਚਿਤ੍ਯਵਿਭਵੋ-

ਚਿਤ੍ਯਹੀਨਂ ਪਰਿਹਰੇ;

ਤਤੋ’ਚਿਤ੍ਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪੋਸੇ,

ਰਸਪੋਸੋ ਸਿਯਾ ਕਤੇ.

੧੦੫. ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਤ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਿਞ੍ਞਾਤੋ ਅਵਬੁਦ੍ਧੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕਵਿਵਰਪਸਾਦਾ ਓਚਿਤ੍ਯਮੇਵ ਵਿਭਵੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਯੇਨ ਸੋ ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨਂ ਨਾਮ ਦੂਸਨਂ ਪਰਿਹਰੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਤਤੋ ਤਸ੍ਮਾ ਪਰਿਹਾਰਤੋ ਹੇਤੁਤੋ ਓਚਿਤ੍ਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪੋਸੇ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਡ੍ਢਿਭਾਵੇ ਵਡ੍ਢਨੇ ਕਤੇ ਰਸਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਤਾਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਮਾਧੁਰਿਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪੋਸੋ ਸਿਯਾ ਭਵੇਯ੍ਯ.

੧੦੫. ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਿਞ੍ਞਾਤੋਚਿਤ੍ਯਵਿਭਵੋ ਤਾਦਿਸਕਵੀਨਮਨੁਗ੍ਗਹੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਤਓਚਿਤ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਕਵਿ ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨਂ ਨਾਮ ਦੂਸਨਂ ਪਰਿਹਰੇ ਨਿਰਾਕਰੇਯ੍ਯ, ਤਤੋ ਦੋਸਪਰਿਹਾਰਤੋ ਓਚਿਤ੍ਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪੋਸੇ ਉਪਬ੍ਰੂਹਨੇ ਕਤੇ ਸਤਿ ਰਸਪੋਸੋ ਮਾਧੁਰਿਯਸਙ੍ਖਤਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਾਦੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਪੂਰਣਂ ਸਿਯਾ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਓਚਿਤ੍ਯਮੇਵ ਵਿਭਵੋਤਿ ਚ, ਵਿਞ੍ਞਾਤੋ ਓਚਿਤ੍ਯਵਿਭਵੋ ਯੇਨੇਤਿ ਚ, ਰਸਸ੍ਸ ਪੋਸੋ ਪੁਟ੍ਠਭਾਵੋ [ਵੁਦ੍ਧਭਾਵੋ (ਕ.)] ਪੋਸੇਤਬ੍ਬਭਾਵੋਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

ਯਥਾ –

੧੦੬.

ਯੋ ¶ ਮਾਰਸੇਨਮਾਸਨ੍ਨ-ਮਾਸਨ੍ਨਵਿਜਯੁਸ੍ਸਵੋ;

ਤਿਣਾਯਪਿ ਨ ਮਞ੍ਞਿਤ੍ਥ, ਸੋ ਵੋ ਦੇਤੁ ਜਯਂ ਜਿਨੋ.

੧੦੬. ‘‘ਯਥੇ’’ਤ੍ਯੁਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਯੋ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਿਜਯੋ ਪਰਾਭਿਭਵੋ ਆਸਨ੍ਨੋ ਵਿਜਯੋ ਏਵ ਉਸ੍ਸਵੋ ਅਬ੍ਭੁਦਯੋ ਨਿਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਾ ਪਵਤ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ ਏਦਿਸੋ ਯੋ ਆਸਨ੍ਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮੀਪਮੁਪਗਤਂ ਮਾਰਸੇਨਂ ਤਿਣਾਯਪਿ ਨ ਮਞ੍ਞਿਤ੍ਥ ਤਿਣਮ੍ਪਿ ਨ ਮਞ੍ਞਿਤ੍ਥ, ਤਿਣਤੋਪਿ ਹੀਨਂ ਮਞ੍ਞਿਤ੍ਥ, ਸੋ ਜਿਨੋ ਮਾਰਜਿ ਵੋ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਜਯਂ ਦੇਤੂਤਿ ਵਿਦਧਾਤੁ. ਏਤ੍ਥ ਜਯਾਸੀਸਨਾ ‘‘ਜਿਨੋ’’ਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਮੁਚਿਤਂ, ਯੋ ਅਜਿਨਿ ਪਞ੍ਚਮਾਰੇਤਿ ਜਿਨੋ ਪਰਾਭਿਭਵੇਕਰਸੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਰੇਸਂ ਵਿਜਯਪ੍ਪਦਾਨੇ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਕਯੋਗੋ ਸਿਯਾਤਿ. ‘‘ਮਾਰਸੇਨਮਾਸਨ੍ਨਂ ਤਿਣਾਯਪਿ ਨ ਮਞ੍ਞਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤਿਸਮੁਚਿਤਂ ਯਤੋ ਸਮੀਪਮੁਪਗਤਮ੍ਪਿ ਤਾਦਿਸਂ ਮਾਰਸੇਨਂ ਤਿਣਤੋਪਿ ਹੀਨਂ ਮਞ੍ਞਿ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਪਰੇਸਂ ਵਿਜਯਪ੍ਪਦਾਨੇਕਰਸਤਾ ਵਿਸੇਸਤੋ ਯੁਤ੍ਤਾਤਿ.

੧੦੬. ਇਹ ਸਤ੍ਥੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਕ੍ਕਮਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋਪਿ ਆਚਰਿਯੋ ਓਚਿਤ੍ਯਂ ਨਾਮ ਆਦਰੇਨ ਸਗ੍ਗਰੂਹਿ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਪਯੁਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਮਿਚ੍ਚੇਵਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਸਿਸ੍ਸੇ ਅਨੁਸਾਸਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨਪਰਿਹਰਣਤ੍ਥਂ ‘‘ਯੋ ਮਾਰਸੇਨਮਾਸਨ੍ਨੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਲਕ੍ਖਿਯਮੁਦਾਹਰਤਿ. ਆਸਨ੍ਨਵਿਜਯੁਸ੍ਸਵੋ ਅਦੂਰਸਤ੍ਤੁਵਿਜਯਸਙ੍ਖਾਤਉਸ੍ਸਵੋ, ਅਥ ਵਾ ਅਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਰਹਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਅਭਿਵੁਦ੍ਧਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯੋ ਜਿਨੋ ਆਸਨ੍ਨਂ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਭਿਂਸਨਕਰੂਪੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮੀਪਮਾਗਤਂ ਮਾਰਸੇਨਂ ਮਾਰਬਲਂ ਤਿਣਾਯਪਿ ਤਿਣਲਵਂ ਕਤ੍ਵਾਪਿ ਨ ਮਞ੍ਞਿਤ੍ਥ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਂ ਨਾਕਾਸਿ, ਸੋ ਜਿਨੋ ਸੋ ਜਿਤਪਞ੍ਚਮਾਰੋ ਵੋ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਜਯਂ ਦੇਤੂਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਯੋ ਪਞ੍ਚਮਾਰੇ ਜਿਤਤ੍ਤਾ ਜਿਨੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਪਰਾਭਿਭਵਨੇ ਅਸਹਾਯਕਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਪਰੇਸਂ ਜਯਦਾਨੇ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਜਯਂ ਦੇਤੂ’’ਤਿ ਕਤਂ ਜਯਾਸੀਸਨਮਤਿਉਚਿਤਂ ¶ ਹੋਤਿ, ਜਯਦਾਨੇ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਸ੍ਸੇਵ ਪੋਸਕਤ੍ਤਾ. ‘‘ਮਾਰਸੇਨਮਾਸਨ੍ਨਂ ਤਿਣਾਯਪਿ ਨ ਮਞ੍ਞਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ. ਏਵਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਉਚਿਤਪਯੋਗੇਨ ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨਦੋਸੋ ਨਿਰਾਕਤੋਤਿ. ਵਿਜਯੋ ਏਵ ਉਸ੍ਸਵੋ, ਆਸਨ੍ਨੋ ਵਿਜਯੁਸ੍ਸਵੋ ਯਸ੍ਸੇਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੦੭.

ਆਰਦ੍ਧਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਾਦਿ-ਕਮਾਤਿਕ੍ਕਮਲਙ੍ਘਨੇ;

ਭਗ੍ਗਰੀਤਿਵਿਰੋਧੋ’ਯਂ, ਗਤਿਂ ਨ ਕ੍ਵਾਪਿ ਵਿਨ੍ਦਤਿ.

੧੦੭. ‘‘ਆਰਦ੍ਧ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਤ੍ਤਾ ਚ ਕਮ੍ਮਞ੍ਚ ਤਾਨਿ ਆਦੀਨਿ ਯੇਸਂ ਕਰਣਾਦੀਨਂ ਆਰਦ੍ਧਾਨਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਪਟ੍ਠਪਿਤਾਨਿ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਾਦੀਨਿ ਤੇਸਂ ਕਮੋ ਤਸ੍ਸ ਅਤਿਕ੍ਕਮੋ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ ਤਸ੍ਸ ਲਙ੍ਘਨੇ ਸਤਿ, ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਾਦਿਕਮਾਨਤਿਕ੍ਕਮੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਯਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਭਗ੍ਗਰੀਤਿਵਿਰੋਧੋ ਕ੍ਵਾਪਿ ਕਤ੍ਥਚਿਪਿ ਠਾਨੇ ਗਤਿਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਨ ਲਭਤੇ.

੧੦੭. ‘‘ਆਰਦ੍ਧਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਆਰਦ੍ਧਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਾਦਿਕਮਾਤਿਕ੍ਕਮਲਙ੍ਘਨੇ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਾਦੀਨਂ ਕਮਪਰਿਚ੍ਚਾਗਸ੍ਸਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਅਯਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਭਗ੍ਗਰੀਤਿਵਿਰੋਧੋ ਕ੍ਵਾਪਿ ਕਤ੍ਥਚਿਪਿ ਠਾਨੇ ਗਤਿਂ ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਨ ਲਭਤੇਤਿ. ਆਰਦ੍ਧਾਨਿ ਚ ਤਾਨਿ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਾਦੀਨਿ ਯੇਸਂ ਕਰਣਾਦੀਨਂ ਤੇਸਂ ਕਮਸ੍ਸ ਅਤਿਕ੍ਕਮੋ ਤਸ੍ਸ ਲਙ੍ਘਨਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਯਥਾ –

੧੦੮.

ਸੁਜਨਞ੍ਞਾਨ’ਮਿਤ੍ਥੀਨਂ, ਵਿਸ੍ਸਾਸੋ ਨੋ’ਪਪਜ੍ਜਤੇ;

ਵਿਸਸ੍ਸ ਸਿਙ੍ਗਿਨੋ ਰੋਗ-ਨਦੀਰਾਜਕੁਲਸ੍ਸ ਚ.

੧੦੯.

ਭੇਸਜ੍ਜੇ ਵਿਹਿਤੇ ਸੁਦ੍ਧ-ਬੁਦ੍ਧਾਦਿਰਤਨਤ੍ਤਯੇ;

ਪਸਾਦ’ਮਾਚਰੇ ਨਿਚ੍ਚਂ, ਸਜ੍ਜਨੇ ਸਗੁਣੇਪਿ ਚ.

੧੦੮-੧੦੯. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਸੁਜਨ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਕੇ ‘‘ਭੇਸਜ੍ਜੇ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਕੇ ਚ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯੇ ਛਟ੍ਠਿਯਾ, ਸਤ੍ਤਮਿਯਾ ਚ ਅਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਨਾਤ੍ਥਰੀਤਿਯਾ ਭਙ੍ਗੋ, ਚਕਾਰਸ੍ਸੇਕਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਨ ਸਦ੍ਦਰੀਤਿਯਾ ¶ ਭਙ੍ਗੋ. ਬਹੂਨਮਤ੍ਥਾਨਞ੍ਹਿ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥਂ ਵਾਕ੍ਯੇ ਏਕੋ ਵਾ ਚਕਾਰੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ ਪਟਿਪਦਂ ਵਾ.

੧੦੮. ‘‘ਸੁਜਨੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸੁਜਨਞ੍ਞਾਨਂ ਸਜ੍ਜਨੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਦੁਜ੍ਜਨਾਨਞ੍ਚ ਇਤ੍ਥੀਨਞ੍ਚ ਵਿਸਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਹਰਣਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਿਙ੍ਗਿਨੋ ਵਿਸਾਣਵਤੋ ਚ ਰੋਗਨਦੀਰਾਜਕੁਲਸ੍ਸ ਚ ਵਿਸ੍ਸਾਸੋ ਸਂਸਗ੍ਗੋ ਨ ਉਪਪਜ੍ਜਤੇ ਕਿਞ੍ਚਿਕਾਲੇ ਵਿਰੁਜ੍ਝਨਤੋ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤੇਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਆਰਦ੍ਧਸ੍ਸ ਛਟ੍ਠੁਨ੍ਤਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਪਰਿਚ੍ਚਾਗਤੋ ਅਤ੍ਥਰੀਤਿਭਙ੍ਗੋ ਚ, ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਏਕਸ੍ਸੇਵ ਚਕਾਰਸ੍ਸ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਦਰੀਤਿਭਙ੍ਗੋ ਚ ਨਤ੍ਥਿ. ਚਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਨੇਕਤ੍ਥਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ ‘‘ਸੁਜਨਞ੍ਞਾਨਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮ੍ਹਿ ਵਾ, ਇਹ ਵੁਤ੍ਤਨਿਯਾਮੇਨ ਅਵਸਾਨੇ ਵਾ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਾ ਯੋਜਨਮਰਹਤਿ.

੧੦੯. ‘‘ਭੇਸਜ੍ਜੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਗਾਥਾਯਮ੍ਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਸਤ੍ਤਮੀਮਤ੍ਤਮੇਵ ਵਿਸੇਸੋ. ਵਿਹਿਤੇ ਪਥ੍ਯੇ ਭੇਸਜ੍ਜੇ ਓਸਧੇ ਚ ਸੁਦ੍ਧਬੁਦ੍ਧਾਦਿਰਤਨਤ੍ਤਯੇ ਚ ਸਜ੍ਜਨੇ ਸਾਧੁਜਨੇ ਚ ਅਪਿ ਪੁਨਪਿ ਸਗੁਣੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਗੁਣੇ ਚ ਪਸਾਦਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਪਸਾਦਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਸਤਤਂ ਆਚਰੇ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੋ ਕਰੇਯ੍ਯ ਸੇਵੇਯ੍ਯਾਤਿ.

ਸਸਂਸਯਸ੍ਸ ਯਥਾ –

੧੧੦.

ਮੁਨਿਨ੍ਦਚਨ੍ਦਿਮਾਲੋਕ-

ਰਸਲੋਲਵਿਲੋਚਨੋ;

ਜਨੋ’ਵਕ੍ਕਨ੍ਤਪਨ੍ਥੋ’ਵ,

ਰਂਸਿਦਸ੍ਸਨਪੀਣਿਤੋ.

੧੧੦. ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਤ੍ਥ ਰਂਸਿਸਦ੍ਦੋ ਸਸਂਸਯਂ ਪਰਿਹਰਤਿ.

੧੧੦. ਸਸਂਸਯਪਰਿਹਾਰਲਕ੍ਖਿਯਭੂਤਾ ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਗਾਥਾ ਅਨਨ੍ਤਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਵ. ਰਂਸਿਸਦ੍ਦੋਯੇਵ ਹਿ ਵਿਸੇਸੋ, ਏਤ੍ਥ ਰਂਸਿਸਦ੍ਦੇਨ ਸੁਣਨ੍ਤਾਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਸਂਸਯੇਨ ਸਸਂਸਯਭੂਤਂ ਬਨ੍ਧਦੋਸਮੋਹਤੀਤਿ.

੧੧੧.

ਸਂਸਯਾਯੇਵ ¶ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਯਦਿ ਕੀਲ਼ਾਦਿਹੇਤੁਨਾ;

ਪਯੁਜ੍ਜਤੇ ਨ ਦੋਸੋ’ਵ, ਸਸਂਸਯਸਮਪ੍ਪਿਤੋ.

੧੧੧. ‘‘ਸਂਸਯੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕੀਲ਼ਾਦੀਤਿ ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਆਕਿਣ੍ਣਸਮ੍ਮਨ੍ਤਨਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਕੀਲ਼ਾਦਿਹੇਤੁਨਾ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਂਸਯਾਯੇਵ ਯਦਿ ਪਯੁਜ੍ਜਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

੧੧੧. ‘‘ਸਂਸਯਾਯੇਵੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕੀਲ਼ਾਦਿਹੇਤੁਨਾ ਕੀਲ਼ਾਸਮ੍ਬਾਧਸਮ੍ਮਨ੍ਤਨਾਦਿਕਾਰਣੇਨ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਂਸਯੁਪ੍ਪਾਦਨਸਮਤ੍ਥਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਦਂ ਸਂਸਯਾਯ ਏਵ ਸੋਤੂਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਸਂਸਯਤ੍ਥਮੇਵ ਯਦਿ ਪਯੁਜ੍ਜਤੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਬਨ੍ਧਨੇ ਵਤ੍ਤਾਰੇਹਿ ਪਯੁਜ੍ਜਤੇ ਚੇ, ਸਸਂਸਯਸਮਪ੍ਪਿਤੋ ਸਸਂਸਯਦੋਸਸਹਿਤੋ ਬਨ੍ਧੋ ਨ ਦੋਸੋਵ ਅਦੁਟ੍ਠੋਵਾਤਿ. ਸਸਂਸਯੇਨ ਸਮਪ੍ਪਿਤੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਯਥਾ –

੧੧੨.

ਯਾਤੇ ਦੁਤਿਯਂਨਿਲਯਂ, ਗੁਰੁਮ੍ਹਿ ਸਕਗੇਹਤੋ;

ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯਾਮ ਨਿਯਤਂ, ਸੁਖ’ਮਜ੍ਝਯਨਾਦਿਨਾ.

੧੧੨. ‘‘ਯਾਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਗੁਰੁਮ੍ਹਿ ਅਜ੍ਝਾਪਕੇ ਸਕਗੇਹਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮੂਲਨਿਲਯਤੋ ਦੁਤਿਯਂ ਨਿਲਯਂ ਦੁਤਿਯਂ ਘਰਂ ਯਾਤੇ ਸਤਿ ਨਿਯਤਮੇਕਨ੍ਤਮਜ੍ਝਯਨਾਦਿਨਾ ਸੁਖਂ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ ਅਯਮਨਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥੋ. ਗੁਰੁਮ੍ਹਿ ਸੁਰਾਚਰਿਯੇ [ਸੁਰਚ੍ਚਾਚਰਿਯੇ (ਕ.)] ਸਕਗੇਹਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜਾਤਰਾਸਿਤੋ ਦੁਤਿਯਂ ਨਿਲਯਂ ਦੁਤਿਯਂ ਰਾਸਿਂ ਯਾਤੇ ਸਤਿ ਨਿਯਤਮਜ੍ਝਯਨਾਦਿਨਾ ਸੁਖਂ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥੋ.

੧੧੨. ‘‘ਯਾਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਗੁਰੁਮ੍ਹਿ ਆਚਰਿਯੇ ਸਕਗੇਹਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾਸਾਗਾਰਤੋ ਦੁਤਿਯਂ ਨਿਲਯਂ ਦੁਤਿਯਂ ਘਰਂਯਾਤੇ ਸਤਿ, ਅਯਮਨਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥੋ. ਗੁਰੁਮ੍ਹਿ ਸੁਰਾਚਰਿਯੇ ਸਕਗੇਹਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜਾਤਰਾਸਿਤੋ ਦੁਤਿਯਂ ਨਿਲਯਂ ਦੁਤਿਯਂ ¶ ਰਾਸਿਂ ਯਾਤੇ ਗਤੇ ਸਤਿ ਅਨੁਕੂਲਤ੍ਤਾ ਨਿਯਤਮੇਕਨ੍ਤੇਨ ਅਜ੍ਝਯਨਾਦਿਨਾ ਉਗ੍ਗਹਣਾਦਿਨਾ ਸੁਖਂ ਮਾਨਸਿਕਸੁਖਂ, ਨੋ ਚੇ ਸੁਖਕਾਰਣਂ ਗਨ੍ਥਪਰਿਸਮਤ੍ਤਿਂ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ. ਉਭਯਪਕ੍ਖਸ੍ਸਾਪਿ ਅਪਰਤ੍ਥੇ ਅਤ੍ਥੋ ਸਾਧਾਰਣੋ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਅਜ੍ਝਯਨਸਦ੍ਦਸਨ੍ਨਿਧਾਨੇਨ ਪਯੁਤ੍ਤਗੁਰੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯਤ੍ਥਵਾਚਕਤ੍ਤੇਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਗੋਪਨਤ੍ਥਂ ਪਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਦੁਟ੍ਠੋਤਿ.

੧੧੩.

ਸੁਭਗਾ ਭਗਿਨੀ ਸਾ’ਯਂ, ਏਤਸ੍ਸਿ’ਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਕਂ;

ਨ ‘‘ਗਾਮ੍ਮ’’ਮਿਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ, ਕਵੀਹਿ ਸਕਲੇਹਿਪਿ.

੧੧੩. ‘‘ਸੁਭਗਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਕਂ ਭਗਿਨੀਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਕਂ.

੧੧੩. ‘‘ਸੁਭਗੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸਾ ਅਯਂ ਭਗਿਨੀ ਸੁਭਗਾ ਸੁਨ੍ਦਰਾਤਿ ਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਕਂ ਸਕਲੇਹਿ ਕਵੀਹਿ ਅਪਿ ਨ ਗਾਮ੍ਮਮਿਤਿ ਗਾਮ੍ਮਦੋਸੇਨ ਨ ਦੁਟ੍ਠਮਿਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ. ਸੁਭਂ ਸੁਨ੍ਦਰਭਾਵਂ ਗਤਾਤਿ ‘‘ਸੁਭਗਾ’’ਤਿ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿਸਮਾਸੇ ਕਤੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਸਬ੍ਭਭਾਵੇਪਿ ਕਵੀਨਂ ਚਿਤ੍ਤਖੇਦਂ ਨ ਜਨੇਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਇਤਿ ਏਵਂ ਅਯਂ ਪਕਾਰੋ ਆਦਿ ਅਸ੍ਸ ਈਦਿਸਸ੍ਸ ਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਵਾਕ੍ਯਂ.

੧੧੪.

ਦੁਟ੍ਠਾਲਙ੍ਕਾਰਵਿਗਮੇ, ਸੋਭਨਾਲਙ੍ਕਤਿਕ੍ਕਮੋ;

ਅਲਙ੍ਕਾਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ, ਆਵਿਭਾਵਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ.

੧੧੪. ‘‘ਦੁਟ੍ਠ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਦੁਟ੍ਠਾਲਙ੍ਕਾਰਸ੍ਸ ਦੋਸਦੂਸਿਤਸ੍ਸ ਅਲਙ੍ਕਾਰਸ੍ਸ ਵਿਗਮੇ ਅਪਗਮੇ ਸਤਿ.

੧੧੪. ‘‘ਦੁਟ੍ਠਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਦੁਟ੍ਠਾਲਙ੍ਕਾਰਵਿਗਮੇ ਦੋਸਦੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਲਙ੍ਕਾਰਸ੍ਸ ਅਪਗਮੇ ਸਤਿ ਸੋਭਨਾਲਙ੍ਕਤਿਕ੍ਕਮੋ ਪਸਤ੍ਥਾਨਮਲਙ੍ਕਾਰਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰੋ ਅਲਙ੍ਕਾਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਅਲਙ੍ਕਾਰਪਕਾਸਕਤ੍ਤਾ ਤਨ੍ਨਾਮਕੇ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਆਵਿਭਾਵਂ ਪਕਾਸਤ੍ਤਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤੀਤਿ. ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ. ਅਲਙ੍ਕਾਰਪਕਾਸਕਤ੍ਤਾ ਤਦਤ੍ਥੇਨ ਅਲਙ੍ਕਾਰੋ ਚ ਸੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਚੇਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੧੫.

ਦੋਸੇ ¶ ਪਰੀਹਰਿਤੁਮੇਸ ਵਰੋ’ਪਦੇਸੋ,

ਸਤ੍ਥਨ੍ਤਰਾਨੁਸਰਣੇਨ ਕਤੋ ਮਯੇਵਂ;

ਵਿਞ੍ਞਾਯਿ’ਮਂ ਗੁਰੁਵਰਾਨ’ਧਿਕਪ੍ਪਸਾਦਾ,

ਦੋਸੇ ਪਰਂ ਪਰਿਹਰੇਯ੍ਯ ਯਸੋਭਿਲਾਸੀ.

ਇਤਿ ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਮਹਾਸਾਮਿਪਾਦਵਿਰਚਿਤੇ

ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਦੋਸਪਰਿਹਾਰਾਵਬੋਧੋ ਨਾਮ

ਦੁਤਿਯੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੧੧੫. ‘‘ਦੋਸੇ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਦੋਸੇ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਪਦਦੋਸਾਦਿਕੇ ਪਰਿਹਰਿਤੁਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤੁਂ ਏਸੋ ਵਰੋ ਉਤ੍ਤਮੋ ਉਪਦੇਸੋ ਸਤ੍ਥਨ੍ਤਰਾਨਂ ਬਹੂਨਂ ਅਨੁਸਰਣੇਨ ਅਨੁਗਮੇਨ [ਅਨੁਪਗਮੇਨ (ਕ.)] ਮਯਾ ਏਵਂ ਕਤੋ ਨਿਪ੍ਫਾਦਿਤੋ, ਇਮਂ ਉਪਦੇਸਂ ਗੁਰੁਵਰਾਨਂ ਅਧਿਕਪ੍ਪਸਾਦਾ ਮਹਤਾ ਪਸਾਦੇਨ ਨ ਅਪ੍ਪਕੇਨ, ਤਥਾਵਿਧੇਨ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਮਹਤੋ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਪਸਿਜ੍ਝਨਤੋ, ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਆਦਰਤੋ ਕਰੇਯ੍ਯ ਦੋਸੇ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਦੋਸੇ ਯਸੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਬਨ੍ਧਨਂ ਕ੍ਰਿਯਾਲਕ੍ਖਣਤੋ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਕਿਤ੍ਤਿਹੇਤੁਤ੍ਤਾ, ਤਂਸਬ੍ਭਾਵਾ ਕਿਤ੍ਤਿ ਵਾ, ਤਂ ਅਭਿਲਸਤਿ ਸੀਲੇਨੇਤਿ ਯਸੋਭਿਲਾਸੀ ਪਰਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਮੇਵ ਪਰਿਹਰੇਯ੍ਯ ਦੂਰਤੋ ਕਰੇਯ੍ਯ.

ਇਤਿ ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰੇ ਮਹਾਸਾਮਿਨਾਮਿਕਾਯਂ ਟੀਕਾਯਂ

ਦੋਸਪਰਿਹਾਰਾਵਬੋਧਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਦੁਤਿਯੋ.

੧੧੫. ‘‘ਦੋਸੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਦੋਸੇ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਦਦੋਸਾਦਿਕੇ ਪਰਿਹਰਿਤੁਮਪਨੇਤੁਂ ਵਰੋ ਉਤ੍ਤਮੋ ਏਸੋ ਉਪਦੇਸੋ ਸਤ੍ਥਨ੍ਤਰਾਨੁਸਰਣੇਨ ਬਹੂਨਂ ਬਾਹਿਰਸਤ੍ਥਾਨਂ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਮਯਾ ਏਵਂ ਅਨਨ੍ਤਰੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਕ੍ਕਮੇਨ ਕਤੋ ਵਿਰਚਿਤੋ, ਇਮਂ ਉਪਦੇਸਂ ਗੁਰੁਵਰਾਨਂ ਅਧਿਕਪ੍ਪਸਾਦਾ ਅਧਿਕਪ੍ਪਸਾਦੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਸਭਾਵਤੋ ਞਤ੍ਵਾ ਯਸੋਭਿਲਾਸੀ ਯਸਪਟਿਲਾਭਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ¶ ਕਾਰਣੇ ਕਾਰਿਯੋਪਚਾਰੇਨ ਦੋਸਾਪਗਮੇਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਬਨ੍ਧਨਂ ਵਾ ਤਾਦਿਸਬਨ੍ਧਨਹੇਤੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਕਿਤ੍ਤਿਂ ਵਾ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਵਾ ਦੋਸੇ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਦੋਸੇ ਪਰਂ ਅਤਿਸਯੇਨ ਪਰਿਹਰੇਯ੍ਯ ਦੂਰਤੋ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਦ੍ਧੇਨ ਦੋਸਪਰਿਹਾਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦਸ੍ਸ ਪਸਤ੍ਥਭਾਵੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਅਪਰਦ੍ਧੇਨ ਸਿਸ੍ਸਜਨਾਨੁਸਾਸਨਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਪੁਬ੍ਬਦ੍ਧੇਨ ਕਰੁਣਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਪਞ੍ਞਾਕਿਚ੍ਚਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਅਪਰਦ੍ਧੇਨ ਪਞ੍ਞਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਕਰੁਣਾਕਿਚ੍ਚਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਤਥਾ ਪੁਬ੍ਬਦ੍ਧੇਨ ਅਤ੍ਤਹਿਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਅਪਰਦ੍ਧੇਨ ਪਰਹਿਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ. ਏਵਮਨੇਕਾਕਾਰਦੀਪਿਕਾਯ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਨਿਗਮੇਤਿ. ਅਞ੍ਞੇ ਸਤ੍ਥਾ ਸਤ੍ਥਨ੍ਤਰਾ, ਅਨ੍ਤਰਸਦ੍ਦੋ ਹਿ ਅਞ੍ਞਸਦ੍ਦਪਰਿਯਾਯੋ. ਯਥਾ ‘‘ਗਾਮਨ੍ਤਰਂ ਨ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਯਸਂ ਅਭਿਲਸਤਿ ਸੀਲੇਨਾਤਿ ਵਾਕ੍ਯਂ.

ਇਤਿ ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰਨਿਸ੍ਸਯੇ

ਦੁਤਿਯੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੩. ਗੁਣਾਵਬੋਧਪਰਿਚ੍ਛੇਦ

ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੬.

ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਗੁਣਾ ਯਸ੍ਮਾ,

ਦੋਸਾਨੇ’ਵ’ਮਤਿਕ੍ਕਮੇ;

ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਂ ਤੇ ਤਤੋ ਦਾਨਿ,

ਸਦ੍ਦੇ ਸਮ੍ਭੂਸਯਨ੍ਤਿ ਯੇ.

੧੧੬. ਏਵਂ ਦੋਸਪਰਿਹਾਰੋਪਦੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਦੋਸਪਰਿਹਾਰਾ ਸਮੁਪਗਤਗੁਣਂ ਉਪਦਸ੍ਸਿਤੁਮਧਿਕਾਰਂ ਵਿਰਚਯਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਦੋਸਾਨਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਦਦੋਸਾਦੀਨਂ ਏਵਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਮੇ ਸਤਿ ਗੁਣਾ ਧਮ੍ਮਾ ¶ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਸਭਾਵਾ ਪਸਾਦਾਦਯੋ ਯਸ੍ਮਾ ਕਾਰਣਾ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਸਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਤਞ੍ਚ ‘‘ਪਸਾਦੋ ਕਿਲਿਟ੍ਠਾਦੀਨਂ ਵਜ੍ਜਨਾ ਸਮ੍ਭਵਤੀ’’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਯਥਾਯੋਗਂ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ, ਤਤੋ ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਰਣਾ ਯੇ ਗੁਣਾ ਸਦ੍ਦੇ ਸਮ੍ਭੂਸਯਨ੍ਤਿ ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਸਙ੍ਖਾਤੇ ਗੁਣੇ ਇਦਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਂ ਉਪਦਿਸਿਸ੍ਸਾਮਿ.

੧੧੬. ਏਵਂ ਦੋਸਪਰਿਹਾਰਪਵੇਸੋਪਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਦੋਸਾਨਂ ਪਰਿਹਾਰੇਨ ‘‘ਬਨ੍ਧਨਿਸ੍ਸਿਤਗੁਣਾ ਏਤੇ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਨਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਘਟੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਗਾਥਮਾਹ. ਦੋਸਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਪਦਦੋਸਾਦੀਨਂ ਏਵਂ ਅਨਨ੍ਤਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਕ੍ਕਮੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਮੇ ਸਤਿ ਗੁਣਾ ਪਸਾਦਾਦਿਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਸਙ੍ਖਾਤਾ ਪਸਾਦਾਦਯੋ ਸਦ੍ਦਧਮ੍ਮਾ ਯਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਯੇ ਸਦ੍ਦਧਮ੍ਮਾ ਸਦ੍ਦੇ ਸਮ੍ਭੂਸਯਨ੍ਤਿ ਸਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਸਦ੍ਦਧਮ੍ਮੇ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਂ ਪਕਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਕਿਲਿਟ੍ਠਦੋਸਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਦੋਸਪਰਿਹਾਰੇਹਿ ਪਸਾਦਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਸਿਜ੍ਝਤਿ, ਸੇਸਾਪਿ ਯਥਾਲਾਭਤੋ ਞਾਤਬ੍ਬਾ.

ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਉਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੭.

ਪਸਾਦੋ’ਜੋ ਮਧੁਰਤਾ,

ਸਮਤਾ ਸੁਖੁਮਾਲਤਾ;

ਸਿਲੇਸੋ’ਦਾਰਤਾ ਕਨ੍ਤਿ,

ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਤ੍ਤਿਸਮਾਧਯੋ.

੧੧੭. ਇਦਾਨਿ ਤੇ ਵਿਭਜਤਿ ‘‘ਪਸਾਦੋ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਸਤ੍ਥਿ ਪਸਾਦੋ ਪਕਾਸਤ੍ਥਤਾ, ਓਜੋ ਸਮਾਸਵੁਤ੍ਤਿਬਾਹੁਲ੍ਲਂ ਅਤ੍ਥਪਾਰਿਣਤ੍ਯਞ੍ਚ, ਮਧੁਰਤਾ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਰਸਵਨ੍ਤਤਾ, ਸਮਤਾ ਪਜ੍ਜਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਾਦਾਨਮੇਕਜਾਤਿਯਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤਾ, ਗਜ੍ਜਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਤੁ ਪਦਾਨਂ, ਸੁਖੁਮਾਲਤਾ ਅਫਰੁਸਕ੍ਖਰਬਾਹੁਲ੍ਲਂ, ਸਿਲੇਸਨਂ ਸਿਲੇਸੋ ਬਨ੍ਧਗਾਰਵਂ, ਉਦਾਰਤਾ ਉਕ੍ਕਂਸਤਾ ਕੇਨਚਿ ਅਤ੍ਥੇਨ ਸਨਾਥਤਾ ਵਿਸਿਟ੍ਠਵਿਸੇਸਨਯੁਤ੍ਤਤਾ ਚ, ਕਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਲੋਕਮਨੋਹਰਤਾ, ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਤ੍ਤਿ ਸਿਦ੍ਧੇਨ ¶ ਞਾਯੇਨ ਵਾ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਗਹਣਂ, ਸਮਾਧਿ ਲੋਕਪ੍ਪਤੀਤ੍ਯਨੁਸਾਰਿਅਮੁਖ੍ਯਤ੍ਥਤਾ, ਤੇਸੁ ਓਜਉਦਾਰਤਾ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਗੁਣਾ, ਸਮਾਧਿ ਅਤ੍ਥਗੁਣੋ, ਅਤ੍ਥਾਨੁਗਾਮਿਤ੍ਤਾ ਏਤ੍ਥ ਸਦ੍ਦਾਨਂ, ਅਞ੍ਞੇ ਤੁ ਸਦ੍ਦਗੁਣਾਵ.

੧੧੭. ਇਦਾਨਿ ‘‘ਪਸਾਦੋਜੋ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਤੇ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰੇ ਕਮੇਨ ਵਿਭਜਿਤੁਂ ਉਦ੍ਦਿਸਤਿ. ਪਸਾਦੋ ਪਸਨ੍ਨਫਲ਼ਿਕਾਵਲਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਆਵੁਨਿਤਰਤ੍ਤਕਮ੍ਬਲਸੁਤ੍ਤਮਿਵ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਸਾਦਨਸਙ੍ਖਾਤੋ ਪਸਾਦਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਚ, ਓਜੋ ਸਮਾਸਵੁਤ੍ਤਿਬਾਹੁਲ੍ਯਅਤ੍ਥਪਾਰਿਣਤ੍ਯਸਙ੍ਖਤੋ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਨਂ ਗੁਣੋ ਚ, ਮਧੁਰਤਾ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਰਸਵਨ੍ਤਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤਕਣ੍ਣਮਧੁਰਤਾ ਚ, ਸਮਤਾ ਪਜ੍ਜੇ ਪਾਦਸ੍ਸ ਸੁਤਿਤੋ ਸਦਿਸਤਾ ਚ, ਗਜ੍ਜੇ ਪਦਾਨਂ ਤਥੇਵ ਸਦਿਸਤਾਤਿ ਏਵਂ ਪਾਦਾਨਂ ਪਦਾਨਞ੍ਚ ਤੁਲ੍ਯਗੁਣਤਾ ਚ, ਸੁਖੁਮਾਲਤਾ ਵਣ੍ਣਾਨਂ ਅਤਿਫਰੁਸਅਤਿਸਿਥਿਲਭਾਵਂ ਵਿਨਾ ਸਮਪ੍ਪਮਾਣਮੁਦੁਗੁਣੋ ਚ, ਸਿਲੇਸੋ ਠਾਨਕਰਣਾਦਿਸਮ੍ਭੂਤਸਭਾਗਵਣ੍ਣਸੁਤੀਹਿ ਅਚ੍ਛਿਦ੍ਦਗੁਰੁਗੁਣੋ ਚ, ਉਦਾਰਤਾ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੇਨ ਕੇਨਚਿ ਅਤ੍ਥੇਨ ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਜ੍ਜਿਤਭਾਵੋ ਚ, ਵਿਸਿਟ੍ਠਵਿਸੇਸਨਪਦੇਨ ਯੁਤ੍ਤਤਾ ਚ, ਕਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਿਯਗੁਣਤਾ ਚ, ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਤ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਿਦ੍ਧੇਨ ਵਾ ਨ੍ਯਾਯੇਨ ਵਾ ਸੁਪਾਕਟਭਾਵੋ ਚ, ਸਮਾਧਯੋ ਲੋਕਪ੍ਪਤੀਤਿਅਨਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮਾਰੋਪਨੇਨ ਅਮੁਖ੍ਯਤ੍ਥਤਾ ਚਾਤਿ ਇਮੇ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਗੁਣਾ ਦਸ ਹੋਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸਮਾਧਯੋ’’ਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਬਹੁਤ੍ਤਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਇਮੇਸੁ ਦਸਸੁ ਓਜੋਦਾਰਤਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਗੁਣਾ, ਸਮਾਧਿ ਅਤ੍ਥਗੁਣੋ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਕਸਦ੍ਦਗੁਣੋਪਿ, ਸੇਸਾ ਸਤ੍ਤ ਸਦ੍ਦਗੁਣਾ ਏਵ, ਏਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਬਨ੍ਧਮਨੇਨਾਤਿ ਵਾਕ੍ਯੇਨ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ ਨਾਮ.

ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਪਯੋਜਨਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੮.

ਗੁਣੇਹੇ’ਤੇਹਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਬਨ੍ਧੋ ਕਵਿਮਨੋਹਰੋ;

ਸਮ੍ਪਾਦਯਤਿ ਕਤ੍ਤੂਨਂ, ਕਿਤ੍ਤਿਮਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਮ੍ਮਲਂ.

੧੧੮. ‘‘ਗੁਣੇਹਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਏਤੇਹਿਯੇਵ ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਦਸਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਸਬ੍ਭਾਵੇਹਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਯੁਤ੍ਤੋ ਸਮਿਦ੍ਧੋ ਵਾ ਕਵੀਨਂ ਮਨੋ ਹਰਤਿ ਸਵਸੇ ਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਕਵਿਮਨੋਹਰੋ ਕਵਿਹਦਯਹਿਲਾਦਕਾਰੀ ਬਨ੍ਧੋ ਕਤ੍ਤੂਨਂ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਾਨਂ ਕਵੀਨਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਮ੍ਮਲਂ ਅਤਿਸਯਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਅਗੁਣਲੇਸੇਨਾਪ’ਨਾਲਿਮ੍ਪਤ੍ਤਾ ਕਿਤ੍ਤਿਂ ਗੁਣਘੋਸਂ ਸਮ੍ਪਾਦਯਤਿ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਿ.

੧੧੮. ‘‘ਗੁਣੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਤੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਇਮੇਹਿ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਸਙ੍ਖਾਤਦਸਵਿਧਸਦ੍ਦਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸਮਿਦ੍ਧੋ ਵਾ ਬਨ੍ਧੋ ਪਜ੍ਜਾਦਿਬਨ੍ਧੋ ਕਵਿਮਨੋਹਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਰਵਜ੍ਜਤ੍ਤਾ ਕਵੀਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪੀਣੇਨ੍ਤੋ ਕਤ੍ਤੂਨਂ ਰਚਯਨ੍ਤਾਨਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਮ੍ਮਲਂ ਅਪ੍ਪਕਦੋਸੇਨਾਪਿ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਤ੍ਤਾ ਅਤਿਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਕਿਤ੍ਤਿਂ ਬਨ੍ਧਨਵਿਸਯਭੂਤਯਸੋਰਾਸਿਂ ਸਮ੍ਪਾਦਯਤਿ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤੀਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਦਸਵਿਧਗੁਣਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਸਉਸ੍ਸਾਹਂ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਮਨੋ ਹਰਤੀਤਿ ਮਨੋਹਰੋ, ਕਵੀਨਂ ਮਨੋਹਰੋ ਕਵਿਮਨੋਹਰੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੯.

ਅਦੂਰਾਹਿਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧ-ਸੁਭਗਾ ਯਾ ਪਦਾਵਲਿ;

ਸੁਪਸਿਦ੍ਧਾਭਿਧੇਯ੍ਯਾ’ਯਂ, ਪਸਾਦਂ ਜਨਯੇ ਯਥਾ.

੧੧੯. ਇਦਾਨਿ ਯਥੋਦ੍ਦੇਸਾਨਮੇਸਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਸੋਦਾਹਰਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਦੂਰ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਦੂਰੇ ਆਸਨ੍ਨੇ ਅਦੂਰੇਨ ਵਾ ਅਦੂਰਾਹਿਤਕ੍ਰਿਯਾਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਾਦਿਪਦਵਸੇਨ ਆਹਿਤੋ ਠਪਿਤੋ ਕਤੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਅਨ੍ਵਯੋ, ਤੇਨ ਸੁਭਗਾ ਮਨੋਹਰਾ ਸੁਪਸਿਦ੍ਧੋ ਸੁਪ੍ਪਕਾਸੋ ਸੁਗਮ੍ਮੋ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਅਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸਾ ਸਾਤਿ ਤਥਾ, ਨ ਤੁ ਭਾਵਤ੍ਥੋ ਤਸ੍ਸ ਸਭਾਵਗਮ੍ਭੀਰਤ੍ਤਾ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ –

‘‘ਕਵੀਨ’ਧਿਪ੍ਪਾਯ’ਮਸਦ੍ਦਗੋਚਰਂ,

¶ ਪਦੇ ਫੁਰਨ੍ਤਂ ਮੁਦੁਕਮ੍ਹਿ ਕੇਵਲਂ;

ਵਿਸਨ੍ਤਿ ਭਾਵਾਵਗਮਾ ਕਤਸ੍ਸਮਾ,

ਪਕਾਸਯਨ੍ਤ੍ਯਾ’ਕਤਿਯੋ ਤੁ ਤਾਦਿਸਾ’’ਤਿ.

ਤਾਦਿਸਾ ਯਾ ਪਦਾਵਲਿ ਪਦਪਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਪਸਾਦਂ ਤਨ੍ਨਾਮਕਂ ਗੁਣਂ ਜਨਯੇ ਉਪ੍ਪਾਦਯਤਿ. ਯਥਾਤਿ ਤਮੁਦਾਹਰਤਿ.

੧੧੯. ਇਦਾਨਿ ਉਦ੍ਦੇਸਕ੍ਕਮੇਨ ਏਤੇਸਂ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਾਦੀਨਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਸੋਦਾਹਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਦੂਰਾਹਿਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਦੂਰੇ ਆਸਨ੍ਨਪਦੇਸੇ ਤਦੁਪਚਾਰੇਨ ਆਸਨ੍ਨੇ ਵਾ ਆਹਿਤੋ ਕ੍ਰਿਯਾਯ, ਲਦ੍ਧਕ੍ਰਿਯਾਯੋਗਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮਾਦਿਪਦਾਨਂ ਵਸੇਨ ਚ ਕਤੋ, ਨੋ ਚੇ ਵਿਨ੍ਯਾਸਵਸੇਨ ਠਪਿਤੋ ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਪਤੀਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਪੇਕ੍ਖਲਕ੍ਖਣਕ੍ਰਿਯਾਕਾਰਕਯੋਗੋ ਤੇਨ ਸੁਭਗਾ ਮਨੋਹਰਾ, ਸੁਪਸਿਦ੍ਧੋ ਪਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥਵਿਸਯੇ ਸਦ੍ਦਪਯੋਗਤੋ ਅਤਿਪਾਕਟੋ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਸਾ ਸਾ ਅਯਂ ਪਦਾਵਲਿ ਪਦਪਨ੍ਤਿ ਪਸਾਦਂ ਪਸਾਦਨਾਮਕਂ ਗੁਣਂ ਜਨਯੇ ਉਪ੍ਪਾਦਯਤਿ. ਯਥਾਤਿ ਲਕ੍ਖਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਦੂਰੇ ਆਹਿਤੋਤਿ ਵਾ, ਉਪਚਰਿਤਤ੍ਤਾ ਅਦੂਰੋ ਚ ਸੋ ਆਹਿਤੋ ਚਾਤਿ ਵਾ, ਸੋ ਚ ਸੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਚੇਤਿ ਚ, ਤੇਨ ਸੁਭਗਾਤਿ ਚ, ਸੁ ਅਤਿਸਯੇਨ ਪਸਿਦ੍ਧੋਤਿ ਚ, ਸੋ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਅਸ੍ਸੇਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ. ਏਤ੍ਥ ਸੁਪਸਿਦ੍ਧੋ ਨਾਮ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋ, ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਤ੍ਥੋ ਪਨ ਪਕਤਿਗਮ੍ਭੀਰੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ –

‘‘ਕਵੀਨ’ਧਿਪ੍ਪਾਯ’ਮਸਦ੍ਦਗੋਚਰਂ,

ਪਦੇ ਫੁਰਨ੍ਤਂ ਮੁਦੁਕਮ੍ਹਿ ਕੇਵਲਂ;

ਵਿਸਨ੍ਤਿ ਭਾਵਾਵਗਮਾ ਕਤਸ੍ਸਮਾ,

ਪਕਾਸਯਨ੍ਤ੍ਯਾ’ਕਤਿਯੋ ਤੁ ਤਾਦਿਸਾ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਅਸਦ੍ਦਗੋਚਰਂ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਵਿਸਯਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮੁਦੁਕਮ੍ਹਿ ਪਦੇ ਕੇਵਲਂ ਵਿਸੁਂ ਫੁਰਨ੍ਤਂ ਚਾਪੇਨ੍ਤਂ ਕਵੀਨਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਕਵੀਨਮਜ੍ਝਾਸਯਂ ¶ ਕਤਸ੍ਸਮਾ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਵਿਸਯੇ ਕਤਪਰਿਚਯਾ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਭਾਵਾਵਗਮਾ ਪਦਤ੍ਥਾਵਬੋਧੇਨ ਵਿਸਨ੍ਤਿ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ, ਤਾਦਿਸਾ ਆਕਤਿਯੋ ਤੁ ਸਦ੍ਦਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾਨਂ ਆਕਾਰਾ ਪਕਾਸਯਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਤ੍ਥਂ ਜੋਤੇਨ੍ਤੀਤਿ.

੧੨੦.

ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਵਦਨਂ, ਮੁਨਿਨੋ’ਧਰਰਂਸਿਯੋ;

ਸੋਭਨ੍ਤੇ’ਰੁਣਰਂਸੀ’ਵ, ਸਮ੍ਪਤਨ੍ਤਾ’ਮ੍ਬੁਜੋਦਰੇ.

੧੨੦. ‘‘ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਮੁਨਿਨੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਵਦਨਂ ਸਭਾਵਮਧੁਰਪਕਤਿਮੁਖਂ ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਸਜ੍ਜਨ੍ਤਾ ਸੋਭਯਮਾਨਾ ਅਧਰਾਨਂ ਰਂਸਿਯੋ ਸੁਪਕ੍ਕਬਿਮ੍ਬਫਲੋਪਮਓਟ੍ਠਯੁਗਲ਼ਵਿਨਿਸ੍ਸਟਬਹੁਤਰਕਨ੍ਤਿਚ੍ਛਿਤਾਭਾ ਮੁਨਿਨੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ਸੁਤਤ੍ਤਾ. ਅਮ੍ਬੁਜੋਦਰੇ ਤਾ ਕਾਲੋਪਨਤਪੁਪ੍ਫਕਾਸਰਮਣੀਯੇ ਪਦੁਮਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਸਮ੍ਪਤਨ੍ਤਾ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਅਰੁਣਰਂਸੀਵ ਬਾਲਸੂਰਿਯਰਂਸਿਯੋ ਵਿਯ ਸੋਭਨ੍ਤੇ ਵਿਰਾਜਨ੍ਤਿ.

੧੨੦. ‘‘ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਮੁਨਿਨੋ ਵਦਨਂ ਪਕਤਿਸੁਨ੍ਦਰਮੁਖਂ ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਸਜ੍ਜਨ੍ਤਾ ਅਧਰਰਂਸਿਯੋ ਤਸ੍ਸੇਵ ਮੁਨਿਨੋ ਓਟ੍ਠਦ੍ਵਯਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਕਨ੍ਤਿਸਮੂਹਾ ਅਮ੍ਬੁਜੋਦਰੇ ਵਿਕਸਨਾਨੁਰੂਪਕਾਲਾਭਿਮੁਖੇ ਪਦੁਮਗਬ੍ਭੇ ਉਪਡ੍ਢਵਿਕਸਿਤੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਮ੍ਪਤਨ੍ਤਾ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਅਰੁਣਰਂਸੀ ਇਵ ਬਾਲਸੂਰਿਯਰਂਸੀਵ ਸੋਭਨ੍ਤੇ ਦਿਬ੍ਬਨ੍ਤੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਅਦੂਰਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਪਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਸਾਦਗੁਣੋ ਪਾਕਟੋ. ਅਧਰਰਂਸੀਨਂ ਮੁਨਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਸੁਤਾਨੁਮਿਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਸੁ ਸੁਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਬਲਵਤ੍ਤਾ [ਸੁਤਾਨੁਮਿਤੇਸੁ ਸੁਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਬਲਵਾ (ਪਰਿਭਾਸੇਨ੍ਦੁਸੇਰੇ ੧੧੨)], ਕਾਕਕ੍ਖਿਗੋਲ਼ਕਨਯੇਨ ਵਾ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ. ਅਧਰੇ ਰਂਸੀਤਿ ਚ, ਅਮ੍ਬੁਜਸ੍ਸ ਉਦਰਨ੍ਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

੧੨੧.

ਓਜੋ ਸਮਾਸਬਾਹੁਲ੍ਯ-

ਮੇਸੋ ਗਜ੍ਜਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਂ;

ਪਜ੍ਜੇਪ੍ਯ’ਨਾਕੁਲੋ ਸੋ’ਯਂ,

ਕਨ੍ਤੋ ਕਾਮੀਯਤੇ ਯਥਾ.

੧੨੧. ‘‘ਓਜੋ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਸਮਾਸਸ੍ਸ ਏਕਤ੍ਥਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਬਾਹੁਲ੍ਯਂ ਭਿਯ੍ਯੋਭਾਵੋ ਇਤ੍ਯਨੁਵਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਓਜੋ ਵਿਧੀਯਤੇ, ਏਸੋ ਓਜੋ ਸਮਾਸਬਾਹੁਲ੍ਲਲਕ੍ਖਣੋ ਗਜ੍ਜਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਿਰੂਪਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਂ ਹਦਯਂ ਸਾਰਂ ਤਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਗਜ੍ਜਸ੍ਸ, ਨ ਪਜ੍ਜਸ੍ਸ, ਸੋਯਂ ਓਜੋ ਅਨਾਕੁਲੋ ਅਗਹਨੋ ਅਤੋਯੇਵ ਕਨ੍ਤੋ ਹਦਯਙ੍ਗਮੋ, ਪਜ੍ਜੇਪਿ ਨ ਕੇਵਲਂ ਗਜ੍ਜੇ ਕਾਮੀਯਤੇ ਪਯੁਜ੍ਜਤੇ. ਯਥੇਤ੍ਯੁਦਾਹਰਤਿ.

੧੨੧. ਇਦਾਨਿ ਓਜਗੁਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਓਜੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਓਜੋ ਨਾਮ ਸਮਾਸਬਾਹੁਲ੍ਯਂ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਥੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਸਦ੍ਦਾਨਂ ਏਕਤ੍ਥਪਵਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਸਮਾਸਸ੍ਸ ਬਹੁਲਤਾ, ਏਸੋ ਓਜੋ ਗਜ੍ਜਸ੍ਸ ਗਜ੍ਜਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਂ ਹਦਯਂ, ਜੀਵਿਤਸੀਸੇਨ ਹਦਯਸਙ੍ਖਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸੋ ਅਯਂ ਓਜੋ ਅਨਾਕੁਲੋ ਨਿਬ੍ਯਾਕੁਲੋ ਕਨ੍ਤੋ ਤਤੋਯੇਵ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਪਿਯਭੂਤੋ ਪਜ੍ਜੇਪਿ ਪਜ੍ਜਬਨ੍ਧੇਪਿ ਕਾਮੀਯਤੇ ਕਵੀਹਿ ਪਯੁਜ੍ਜਤੇਤਿ. ਬਹੁਲਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਬਾਹੁਲ੍ਯਂ, ਸਮਾਸਸ੍ਸ ਬਾਹੁਲ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਗਜ੍ਜਬਨ੍ਧਾਧਿਕਾਰਸ੍ਸਾਭਾਵਾ ਪਜ੍ਜਵਿਸਯਸ੍ਸ ਓਜਗੁਣਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਯਥੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ.

੧੨੨.

ਮੁਨਿਨ੍ਦਮਨ੍ਦਸਞ੍ਜਾਤ-ਹਾਸਚਨ੍ਦਨਲਿਮ੍ਪਿਤਾ;

ਪਲ੍ਲਵਾ ਧਵਲਾ ਤਸ੍ਸੇ-ਵੇਕੋਨਾ’ਧਰਪਲ੍ਲਵੋ.

੧੨੨. ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਮੁਨਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਮਨ੍ਦਂ ਈਸਕਂ ਸਞ੍ਜਾਤੋ ਪਵਤ੍ਤੋ ਤਂਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤੋ ਹਾਸਸ੍ਸ [ਯਸਸ੍ਸ (ਕ.)] ਹਾਸੋ ਹਸਿਤਂ ਸੋਵ ਚਨ੍ਦਨਮਿਵ ਚਨ੍ਦਨਂ ਧਵਲਤ੍ਤਰੂਪਤ੍ਤਾ, ਤੇਨ ਲਿਮ੍ਪਿਤਾ ਉਪਦੇਹਿਤਾ ਪਲ੍ਲਵਾ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਕਿਲਸਯਾਨਿ ‘‘ਇਦਮੇਵੇ’’ਤਿ ਨਿਯਮਾਭਾਵਤੋ, ਧਵਲਾ ਪਕਤਿਵਣ੍ਣਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਸੁਕ੍ਕਾ ਅਹੇਸੁਂ ਗਾਹਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਸਗੁਣਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸਵਿਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਤੋ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਤਸ੍ਸ ਮੁਨਿਨ੍ਦਸ੍ਸੇਵ ਏਕੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸਾਭਾਵਾ ਅਧਰਪਲ੍ਲਵੋ ਨ ਧਵਲੋ ¶ ਧਵਲੋ ਨਾਹੋਸਿ. ਅਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਦੇਸਿਯੋਪਿ ਬਹੁਮਨ੍ਤਬ੍ਬੋ’ਯ’ਮਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵੋਤਿ.

‘‘ਪੇਮਾਵਬਨ੍ਧਹਦਯੇ ਸਦਯੇ ਜਿਨਸ੍ਮਿਂ,

ਤਸ੍ਮਿਂ ਨੁ ਕਿਂ ਕੁਮਤਯੋ ਭਵਥ’ਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ;

ਕਿਂ ਤੇਨ ਵੋ ਨ ਵਿਹਿਤਂ ਹਿਤ’ਮੁਗ੍ਗਦੁਗ੍ਗ-

ਸਂਸਾਰਸਾਗਰਸਮੁਤ੍ਤਰਣਾਵਸਾਨਂ’’.

ਇਚ੍ਚਪਰਮੁਦਾਹਰਣਂ. ਏਵਮੇਤਾਦਿਸੋ ਅਨਾਕੁਲੋ ਕਨ੍ਤੋ ਓਜੋ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋਤਿ. ਨਨੁ ਚ ਯ-ਤਸਦ੍ਦਾਨਂ ਨਿਚ੍ਚੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਥਂ ‘‘ਤਸ੍ਸੇਵੇਕੋ ਨਾਧਰਪਲ੍ਲਵੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਸਦ੍ਦਾਭਾਵੋਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਵਿਸਯੋ, ਤਥਾ ਪਸਿਦ੍ਧਵਿਸਯੋ, ਅਨੁਭੂਤਵਿਸਯੋ ਚ ਤਸਦ੍ਦੋ ਯਸਦ੍ਦਂ ਨਾਪੇਕ੍ਖਤੇ. ਯਥਾ –

‘‘ਸਵਾਸਨੇ ਕਿਲੇਸੇ ਸੋ, ਏਕੋ ਸਬ੍ਬੇ ਨਿਘਾਤਿਯ;

ਅਹੁ ਸੁਸੁਦ੍ਧਸਨ੍ਤਾਨੋ, ਪੂਜਾਨਞ੍ਚ ਸਦਾਰਹੋ’’.

ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਤ੍ਥ ਬੁਦ੍ਧੋ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਮਾਦਿਤੋ’’ਤਿ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੋ.

ਪਸਿਦ੍ਧਵਿਸਯੋ ਯਥਾ –

‘‘ਅਗ੍ਗਿਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦ’ ਅਥ ਵਾ, ‘ਪਬ੍ਬਤਗ੍ਗਾ ਪਤੇ’ਤਿ ਵਾ;

ਯਦਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਞਾਤਕਾਰੀਹਿ ਸੋ ਜਿਨੋ’’.

ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

ਅਨੁਭੂਤਵਿਸਯੋ ਯਥਾ –

‘‘ਅਤੀਤਂ ਨਾਨੁਸੋਚਾਮਿ, ਨਪ੍ਪਜਪ੍ਪਾਮ’ਨਾਗਤਂ;

ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਯਾਪੇਮਿ, ਤੇਨ ਵਣ੍ਣੋ ਪਸੀਦਤਿ’’.

ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

ਯਸਦ੍ਦੋ ਤੁਤ੍ਤਰਵਾਕ੍ਯਟ੍ਠੋ ਪੁਬ੍ਬਵਾਕ੍ਯੇ ਤਸਦ੍ਦਮੇਵ ਗਮਯਤਿ. ਯਥਾ –

‘‘ਬੋਧਿਂ ¶ ਨਮਾਮਿ ਨਤਿਭਾਜਨਮਚ੍ਚੁਲ਼ਾਰਂ,

ਪੁਞ੍ਞਾਕਰਂ ਭੁਵਨਮਣ੍ਡਲਸੋਤ੍ਥਿਭੂਤਂ;

ਯੋ ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਸਤਿਗੋਚਰਤਂ ਸਮੇਤੋ,

ਦੋਸਾਰਿਦਪ੍ਪਮਥਨੇ’ਕਰਸੋ ਬੁਧਾਨਂ’’.

ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

ਪੁਬ੍ਬਵਾਕ੍ਯੋਪਾਤ੍ਤੋ ਤੁ ਯਸਦ੍ਦੋ ਉਤ੍ਤਰਵਾਕ੍ਯੇਤਸਦ੍ਦੋਪਾਦਾਨਂ ਵਿਨਾ ਸਾਕਙ੍ਖੇ ਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸ ਊਨਤ੍ਤਂ ਜਨੇਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਵਿਸਯੋ ਤਸਦ੍ਦੋ.

੧੨੨. ਮੁਨਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਮਨ੍ਦਂ ਈਸਕਂ ਸਞ੍ਜਾਤੋ ਪਵਤ੍ਤੋ ਹਾਸੋਯੇਵ ਸਿਤਂ ਚਨ੍ਦਨਚੁਣ੍ਣਮਿਵ ਤੇਨ ਲਿਮ੍ਪਿਤਾ ਆਲੇਪਿਤਾ ਪਲ੍ਲਵਾ ਰੁਕ੍ਖਲਤਾਦੀਨਂ ਪਕਤਿਰਤ੍ਤਾਨਿ ਕਿਸਲਯਾਨਿ ਧਵਲਾ ਸਗੁਣਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਸੇਤਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਤਥਾਪਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਏਕੋ ਅਤੁਲੋ ਅਸਹਾਯੋ ਵਾ ਅਧਰਪਲ੍ਲਵੋ ਦਨ੍ਤਾਵਰਣਸਙ੍ਖਾਤਪਲ੍ਲਵੋ ਨ ਰਂਸਿਸਂਸਟ੍ਠੋਪਿ ਸਮੀਪਟ੍ਠੋਪਿ ਧਵਲੋ ਸੇਤੋ ਨਾਹੋਸਿ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਗਹਨਸਮਾਸਬਾਹੁਲ੍ਯਂ ਦੀਪਿਤਂ ਹੋਤਿ.

‘‘ਪੇਮਾਵਬਨ੍ਧਹਦਯੇ ਸਦਯੇ ਜਿਨਸ੍ਮਿਂ,

ਤਸ੍ਮਿਂ ਨੁ ਕਿਂ ਕੁਮਤਯੋ ਭਵਥ’ਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ;

ਕਿਂ ਤੇਨ ਵੋ ਨ ਵਿਹਿਤਂ ਹਿਤ’ਮੁਗ੍ਗਦੁਗ੍ਗ-

ਸਂਸਾਰਸਾਗਰਸਮੁਤ੍ਤਰਣਾਵਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਪਰਮੁਦਾਹਰਣਂ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਕੁਮਤਯੋ ਹੇ ਅਞ੍ਞਾਣਾ! ਪੇਮਾਵਬਨ੍ਧਹਦਯੇ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਤੁਮ੍ਹੇਸੁ ਨਿਚ੍ਚਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤਦਲ਼੍ਹਪੇਮਾਨੁਬਨ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇ ਸਦਯੇ ਤਤੋਯੇਵ ਦਯਾਸਹਿਤੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਜਿਨਸ੍ਮਿਂ ਵਿਸਯਭੂਤੇ ਕਿਂ ਨੁ ਕਸ੍ਮਾ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ ਭਵਥ, ਤਥਾ ਹਿ ਵੋ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਤੇਨ ਜਿਨੇਨ ਉਗ੍ਗੋ ਦਾਰੁਣੋ ਚ, ਦੁਗ੍ਗੋ ਗਨ੍ਤੁਮਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯੋ ਚ, ਸੋਯੇਵ ਸਂਸਾਰਸਾਗਰੋ ਤਸ੍ਸ ਸਮੁਤ੍ਤਰਣਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯੇਵ ਅਵਸਾਨਂ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਨ ਵਿਹਿਤਂ ਅਕਤਂ ਹਿਤਂ ਵੁਦ੍ਧਿ ਨਾਮ ਕਿਂ ਹੋਤਿ, ਨ ¶ ਹੋਤੇਵ. ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਸਮਾਸਸ੍ਸ ਪਾਕਟਤ੍ਤਾ ਓਜੋ ਗੁਣੋ ਕਨ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ.

ਨਨੁ ਯ-ਤਸਦ੍ਦਾਨਂ ਨਿਚ੍ਚਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਤਿ ਕਥਂ ‘‘ਤਸ੍ਸੇਵੇਕੋ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਨੁ ਕਿਂ ਕੁਮਤਯੋ’’ਤਿ ਚ ਇਚ੍ਚਾਦੀਸੁ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਯਸਦ੍ਦੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ, ਤਥਾਪਿ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਥਵਿਸਯੋ, ਪਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥਵਿਸਯੋ, ਅਨੁਭੂਤਤ੍ਥਵਿਸਯੋ ਵਾ ਤਸਦ੍ਦੋ ਯਸਦ੍ਦਂ ਨਾਪੇਕ੍ਖਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ –

‘‘ਸਵਾਸਨੇ ਕਿਲੇਸੇ ਸੋ, ਏਕੋ ਸਬ੍ਬੇ ਨਿਘਾਤਿਯ;

ਅਹੁ ਸੁਸੁਦ੍ਧਸਨ੍ਤਾਨੋ, ਪੂਜਾਨਞ੍ਚ ਸਦਾਰਹੋ’’ਤਿ.

ਏਵਮਾਦੀਸੁ ‘‘ਸੋ’’ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਮਾਦਿਤੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤੀਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧਸਦ੍ਦੇਨ ਵਚਨੀਯਵਿਸਯੋ ਹੋਤਿ.

‘‘ਅਗ੍ਗਿਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦ’ ਅਥਵਾ, ‘ਪਬ੍ਬਤਗ੍ਗਾ ਪਤੇ’ਤਿ ਵਾ;

ਯਦਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਞਾਤਕਾਰੀਹਿ ਸੋ ਜਿਨੋ’’ਤਿ.

ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਤਸਦ੍ਦੋ ਞਾਤਕਾਰੀਹਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਪਸਿਦ੍ਧਬੁਦ੍ਧਪਦਤ੍ਥਵਿਸਯੋ.

‘‘ਅਤੀਤਂ ਨਾਨੁਸੋਚਾਮਿ, ਨਪ੍ਪਜਪ੍ਪਾਮ’ਨਾਗਤਂ;

ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਯਾਪੇਮਿ, ਤੇਨ ਵਣ੍ਣੋ ਪਸੀਦਤੀ’’ਤਿ.

ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਤਸਦ੍ਦੋ ਅਨਨੁਸੋਚਨਨਪ੍ਪਜਪ੍ਪਨਯਾਪਨਸਙ੍ਖਾਤਵਿਜਾਨਨਵਸੇਨ ਅਨੁਭੂਤਤ੍ਥਵਿਸਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੀਸੁਪਿ ਠਾਨੇਸੁ ਤਸਦ੍ਦੋ ਯਸਦ੍ਦਂ ਨਾਪੇਕ੍ਖਤੇ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਵਿਸਯੋ ਤਸਦ੍ਦੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਅਪਿਚ ਉਤ੍ਤਰਵਾਕ੍ਯੇ ਠਿਤੋ ਯਸਦ੍ਦੋ ਪੁਬ੍ਬਵਾਕ੍ਯੇ ਤਸਦ੍ਦੇ ਅਸਤਿਪਿ ਤਮੇਵ ਦੀਪੇਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ –

ਬੋਧਿਂ ਨਮਾਮਿ ਨਤਿਭਾਜਨਮਚ੍ਚੁਲ਼ਾਰਂ,

ਪੁਞ੍ਞਾਕਰਂ ਭੁਵਨਮਣ੍ਡਲਸੋਤ੍ਥਿਭੂਤਂ;

ਯੋ ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਸਤਿਗੋਚਰਤਂ ਸਮੇਤੋ,

ਦੋਸਾਰਿਦਪ੍ਪਮਥਨੇ’ਕਰਸੋ ਬੁਧਾਨਨ੍ਤਿ.

ਯੋ ¶ ਬੁਧਾਨਂ ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਸਤੀਨਂ ਗੋਚਰਤਂ ਵਿਸਯਭਾਵਂ ਸਮੇਤੋ ਪਤ੍ਤੋ, ਤੇਸਂਯੇਵ ਦੋਸਾਰੀਨਂ ਕਿਲੇਸਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਦਪ੍ਪਮਥਨੇ ਦਪ੍ਪਮਦ੍ਦਨੇ ਏਕਰਸੋ ਪਧਾਨਕਿਚ੍ਚੋ ਸਮਿਦ੍ਧਿਵਨ੍ਤੋ ਵਾ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਬੋਧਿਂ ਨਮਾਮੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਪੁਬ੍ਬਵਾਕ੍ਯੇ ਪਯੋਜਿਤੋ ਯਸਦ੍ਦੋ ਉਤ੍ਤਰਵਾਕ੍ਯੇ ਤਸਦ੍ਦੋਪਾਦਾਨੇ ਅਸਤਿ ਸਂਸਯਮੁਪ੍ਪਾਦਯਮਾਨੋ ਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸ ਊਨਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ. ਉਦਾਹਰਣਂ ਪਨ ਪਾਕਟਂ.

੧੨੩.

ਪਦਾਭਿਧੇਯ੍ਯਵਿਸਯਂ,

ਸਮਾਸਬ੍ਯਾਸਸਮ੍ਭਵਂ;

ਯਂ ਪਾਰਿਣਤ੍ਯਂ ਹੋਤਿ’ਹ,

ਸੋਪਿ ਓਜੋਵ ਤਂ ਯਥਾ.

੧੨੩. ‘‘ਪਦਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਦਸ੍ਸ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਅਤ੍ਥੋ ਸੋ ਵਿਸਯੋ ਯਸ੍ਸ. ਯਤ੍ਥ ਪਚੁਰਸਦ੍ਦਾਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਅਤ੍ਥੋ ਸਂਖਿਤ੍ਤਪਦੇਹਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਸੋ ਸਮਾਸੋ. ਯਤ੍ਥਪ੍ਪਕੇਹਿ ਪਦੇਹਿ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਤ੍ਥੋ ਪਚੁਰਪਦੇਹਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਸੋ ਬ੍ਯਾਸੋ. ਤਤੋ ਸਮਾਸਬ੍ਯਾਸਤੋ ਸਮ੍ਭਵੋ ਯਸ੍ਸ. ਤਂ ਤਥਾਵਿਧਂ ਯਂ ਪਾਰਿਣਤ੍ਯਂ ਪਰਿਣਤਭਾਵੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਨੁਵਦਿਤ੍ਵਾ ਸੋਪਿ ਇਹ ਸਸਤ੍ਥੇ ਓਜੋਵਾਤਿ ਵਿਧੀਯਤੇ. ਤਂ ਯਥੇਤ੍ਯੁਭਯਮ੍ਪਿ ਉਦਾਹਰਤਿ.

੧੨੩. ‘‘ਪਦੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਦਾਨਂ ਬਹੂਨਂ ਅਪ੍ਪਕਾਨਂ ਵਾ ਪਦਾਨਂ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਵਿਸਯਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਸਂਖਿਤ੍ਤਤ੍ਥਵਿਸਯਵਨ੍ਤਂ ਸਮਾਸਬ੍ਯਾਸਸਮ੍ਭਵਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਸਙ੍ਖੇਪਵਿਤ੍ਥਾਰਦ੍ਵਯੇਨ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਂ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਵਨ੍ਤਂ ਵਾ ਯਂ ਪਾਰਿਣਤ੍ਯਂ ਕਤ੍ਤੂਨਂ ਗਨ੍ਥਵਿਸਯੇ ਪਰਿਣਤਿਪ੍ਪਕਾਸਕੋ ਯੋ ਸਦ੍ਦਧਮ੍ਮੋ ਅਤ੍ਥਧਮ੍ਮੋ ਹੋਤਿ, ਸਦ੍ਦਗੁਣੋ ਅਤ੍ਥਗੁਣੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਸੋਪਿ ਇਹ ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰੇ ਓਜੋ ਨਾਮ ਸਦ੍ਦਗੁਣੋ ਅਤ੍ਥਗੁਣੋ. ਤਂ ਯਥਾਤਿ ਦ੍ਵੀਸੁ ਲਕ੍ਖਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਪਦਾਨਂ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਵਿਸਯੋ ਯਸ੍ਸ ਪਾਰਿਣਤ੍ਯਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਸਮਾਸੋ ਚ ਬ੍ਯਾਸੋ ਚਾਤਿ ਚ, ਤਤੋ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਚ, ਤਤੋ ਸਮ੍ਭਵੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਚ, ਪਰਿਣਤਸ੍ਸ ¶ ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਏਵ ਵਾ ਭਾਵੋਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਕਤ੍ਤੁ ਪਾਰਿਣਤ੍ਯਪਕ੍ਖੇ ਤਪ੍ਪਕਾਸਕਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਤਦਤ੍ਥੇਨ ਪਾਰਿਣਤ੍ਯਂ ਸਿਦ੍ਧਂ.

੧੨੪.

ਜੋਤਯਿਤ੍ਵਾਨ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ,

ਸਨ੍ਤਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਦੇਵਕੇ;

ਜਲਿਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਿਖਨ੍ਧੋ’ਵ,

ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੋ ਸਸਾਵਕੋ.

੧੨੪. ‘‘ਜੋਤਯਿਤ੍ਵਾਨੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਇਮਿਨਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਚੁਰਪਦਾਭਿਹਿਤੋ ਬੁਦ੍ਧਵਂਸੋ ਸਙ੍ਖੇਪਰੂਪੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ.

੧੨੪. ‘‘ਜੋਤਯਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸੋ ਤਥਾਗਤੋ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਸਪਰਿਯਤ੍ਤਿਕਂ ਨਵਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਜੋਤਯਿਤ੍ਵਾਨ ਞਾਣਾਲੋਕੇਨ ਓਭਾਸੇਤ੍ਵਾ ਸਦੇਵਕੇ ਸਤ੍ਤੇ ਸਨ੍ਤਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਂਸਾਰਸਾਗਰਪਰਿਯਨ੍ਤਮੁਪਨੇਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਿਖਨ੍ਧੋਵ ਮਹਾਤੇਜੇਨ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਵਿਯ ਜਲਿਤ੍ਵਾ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਰੂਪਕਾਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਜ੍ਜਲਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੇ ਸਸਾਵਕੋ ਸਾਵਕੇਹਿ ਸਹ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਖਨ੍ਧਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਸਕਲਬੁਦ੍ਧਵਂਸੇ ਬਹੂਹਿ ਪਦੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥੋ ਸਙ੍ਖੇਪਕ੍ਕਮੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸਤਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਸਨ੍ਤੋ ਸਂਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋ ਵਾ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਚ, ਸਹ ਦੇਵੇਹਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਤਿ ਚ, ਸਹ ਸਾਵਕੇਹਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੨੫.

ਮਤ੍ਥਕਟ੍ਠੀ ਮਤਸ੍ਸਾਪਿ, ਰਜੋਭਾਵਂ ਵਜਨ੍ਤੁ ਮੇ;

ਯਤੋ ਪੁਞ੍ਞੇਨ ਤੇ ਸੇਨ੍ਤਿ [ਸੇਨ੍ਤੁ (ਕ.)], ਜੇਨਪਾਦਮ੍ਬੁਜਦ੍ਵਯੇ.

੧੨੫. ‘‘ਮਤ੍ਥਕਟ੍ਠੀ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਮਤਸ੍ਸਾਪਿ ਮਰਣਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਪਿ ਮੇ ਮਤ੍ਥਕੇ ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਅਟ੍ਠੀ ਰਜੋਭਾਵਂ ਧੂਲਿਤ੍ਤਂ ਵਜਨ੍ਤੁ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੁ. ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਚੇ? ਯਤੋ ਯਸ੍ਮਾ ਕਾਰਣਾ ਪੁਞ੍ਞੇਨ ਕੁਸਲੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਹੇਤੁਨਾ ਤੇ ਰਜਾ ਜਿਨਸ੍ਸ ਇਮੇ ਜੇਨਾ, ਪਾਦਾ, ਤੇਯੇਵ ਅਮ੍ਬੁਜਾਨਿਵ ਅਮ੍ਬੁਜਾਨਿ, ਤੇਸਂ ਦ੍ਵਯੇ ¶ ਸੇਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਹੋਤੁ ਵਾ ਮਾ ਵਾ, ਪਣਤਿਗੇਧੇਨੇਵ ਵਦਤਿ. ਏਤ੍ਥ ‘‘ਕਥਮਹਂ ਭਗਵਤੋ ਪਾਦੇ ਨਿਚ੍ਚਂ ਸਿਰਸਾ ਪਣਮਾਮੀ’’ਤ੍ਯਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ.

੧੨੫. ‘‘ਮਤ੍ਥਕਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ, ਮਤਸ੍ਸਾਪਿ ਮੇ ਮਯ੍ਹਂ ਮਤ੍ਥਕਟ੍ਠੀ ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਅਟ੍ਠੀਨਿ ਰਜੋਭਾਵਂ ਅਤਿਸੁਖੁਮਰਜਤ੍ਤਂ ਵਜਨ੍ਤੁ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੁ. ਕਸ੍ਮਾ ਆਸੀਸਨਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਚੇ? ਯਤੋ ਯਸ੍ਮਾ ਕਾਰਣਾ ਪੁਞ੍ਞੇਨ ਮਯ੍ਹਂ ਤਥਾਵਿਧੇਨ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮੇਨ ਹੇਤੁਨਾ ਤੇ ਰਜਾ ਜੇਨਪਾਦਮ੍ਬੁਜਦ੍ਵਯੇ ਜਿਨਪਟਿਬਦ੍ਧਚਰਣਪਦੁਮਯੁਗਲ਼ੇ ਸੇਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਿਰਿਪਾਦੇ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਰਜੋਜਲ੍ਲਂ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤੇਵ, ਤਥਾਪਿ ਵਨ੍ਦਨਾਭਿਲਾਸੇਨ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥ ‘‘ਕਥਮਹਂ ਭਗਵਤੋ ਸਿਰਿਪਾਦੇ ਮੁਦ੍ਧਨਾ ਨਿਚ੍ਚਂ ਪਣਮਾਮੀ’’ਤ੍ਯਭਿਲਾਸੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਮਤ੍ਥਕੇ ਅਟ੍ਠੀਤਿ ਚ, ਰਜਸੋ ਭਾਵੋਤਿ ਚ, ਜਿਨਸ੍ਸ ਇਮੇਤਿ ਚ, ਜੇਨਾ ਚ ਤੇ ਪਾਦਾ ਚੇਤਿ ਚ, ਤੇਯੇਵ ਅਮ੍ਬੁਜਾਨੀਤਿ ਚ, ਤੇਸਂ ਦ੍ਵਯਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੨੬.

ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ਨਿਚ੍ਚਂਪਣਤਿ-ਗੇਧੋ ਸਾਧੁ ਪਦਿਸ੍ਸਤਿ;

ਜਾਯਤੇ’ਯਂ ਗੁਣੋ ਤਿਕ੍ਖ-ਪਞ੍ਞਾਨ’ਮਭਿਯੋਗਤੋ.

੧੨੬. ਬ੍ਯਾਸਤ੍ਤਮੇਵਸ੍ਸ ਵਿਵਰਤਿ ‘‘ਇਚ੍ਚਤ੍ਰਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਇਚ੍ਚੇਵਂ ਅਤ੍ਰ ਗਾਥਾਯਂ ਪਣਤਿਯਂ ਪਣਾਮੇ ਗੇਧੋ ਅਧਿਕਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਸਾਧੁ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਪਦਿਸ੍ਸਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ, ਅਯਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਓਜੋ ਗੁਣੋ ਪਰਿਣਤਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤੋ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਾਨਂ ਸਾਤਿਸਯਮਤੀਨਂ ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਅਭਿਯੋਗਤੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤਪਰਿਚਯਬਲੇਨ ਜਾਯਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ.

੧੨੬. ਇਦਾਨਿ ਸਂਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਪਕਾਸਿਤਭਾਵਂ ‘‘ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ. ਇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਨਨ੍ਤਰਗਾਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਕ੍ਕਮੇਨ ਅਤ੍ਰ ਇਮਿਸ੍ਸਂ ਗਾਥਾਯਂ ਨਿਚ੍ਚਂਪਣਤਿਗੇਧੋ ਨਿਰਨ੍ਤਰਪਣਾਮੇ ਅਧਿਕਕਤ੍ਤੁਕਾਮਤਾਕੁਸਲਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਸਾਧੁ ਵਿਭੂਤੋ ਵਿਭੂਤਂ ਵਾ ਪਦਿਸ੍ਸਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਅਯਂ ¶ ਗੁਣੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਅਯਂ ਪਰਿਣਤਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤੋ ਓਜੋ ਨਾਮ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਗੁਣੋ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਾਨਂ ਸੁਖੁਮਬੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਾਨਂ ਅਭਿਯੋਗਤੋ ਗਨ੍ਥਵਿਸਯਭੂਤੇਨ ਨਿਰਨ੍ਤਰਾਭ੍ਯਾਸੇਨੇਵ ਜਾਯਤੇ ਸਿਜ੍ਝਤਿ, ਵਤ੍ਤੁ ਪਾਰਿਣਤ੍ਯੇਨੇਵ ਭਵਨਤੋ ਯੇਸਂ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਪਕਾਰੇਨ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤਿ. ਨਿਚ੍ਚਂ ਪਵਤ੍ਤਾ ਪਣਤੀਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸਂ ਗੇਧੋਤਿ ਚ, ਤਿਕ੍ਖਾ ਪਞ੍ਞਾ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਚ, ਅਭਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਯੋਗੋ ਯੁਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੨੭.

ਮਧੁਰਤ੍ਤਂ ਪਦਾਸਤ੍ਤਿ-ਰਨੁਪ੍ਪਾਸਵਸਾ ਦ੍ਵਿਧਾ;

ਸਿਯਾ ਸਮਸੁਤਿ ਪੁਬ੍ਬਾ, ਵਣ੍ਣਾਵੁਤ੍ਤਿ ਪਰੋ ਯਥਾ.

੧੨੭. ਮਾਧੁਰਿਯਮਵਧਾਰਯਮਾਹ ‘‘ਮਧੁਰਤ੍ਤ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਵਨੀਯਤ੍ਤੇਨ ਮਨੋਹਰਤ੍ਤਂ ਮਧੁਰਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਪਦਾਨਿ ਵਾਕ੍ਯਾਲਙ੍ਕਾਰਾਨਿ ਸਮਾਨਾਨਿ ਉਤ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰੇਹਿ, ਤੇਸਂ ਆਸਤ੍ਤਿ ਠਾਨਾਦਿਨਾਯਥਾਕਥਞ੍ਚਿ ਸਮਸੁਤੀਨਂ ਆਸਨ੍ਨਤਾ ਪਦਾਸਤ੍ਤਿ, ਪਠਮਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸਕ੍ਖਰਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਾ ਪਾਸੋ ਪਕ੍ਖੇਪੋ ਅਨੁਪ੍ਪਾਸੋ, ਪਦਾਸਤ੍ਤਿ ਚ ਅਨੁਪ੍ਪਾਸੋ ਚ, ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਦ੍ਵਿਧਾ ਹੋਤਿ. ‘‘ਕੀਦਿਸਾ ਤੇ’’ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪੁਬ੍ਬਾ ਪਠਮਾਭਿਹਿਤਾ ਪਦਾਸਤ੍ਤਿ ਸਮਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਠਾਨਮਤ੍ਤਾਸਂਯੋਗਾਦਿਨਾ ਪਦਨ੍ਤਰੇਨ ਸੁਤਿ ਵਣ੍ਣੋ ਯਸ੍ਸਾ ਸਾ ਸਿਯਾ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਪਰੋ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਅਨੁਪ੍ਪਾਸੋ ਤੁ ਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਸਰਬ੍ਯਞ੍ਜਨਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਆਵੁਤ੍ਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨੁਚ੍ਚਾਰਣਂ ਸਿਯਾਤਿ. ਏਵਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਬਨ੍ਧੇ ਸਮਾਨਪਦਾਸਤ੍ਤਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਨੁਪ੍ਪਾਸੋ ਕਤ੍ਥਚਿ ਤਦੁਭਯਂ, ਦ੍ਵਯੇਨ ਰਹਿਤੋ ਵਿਰਸੋ ਬਨ੍ਧੋ ਨਸ੍ਸਾਦੀਯਤੇ ਕਵੀਹਿ, ਤਾਦਿਸਂ ਮਧੁਰਤ੍ਤਂ ਦੁਵਿਧਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਸਿਲੇਸਸਮਤਾਨ੍ਵਿਤਨ੍ਤੁਚ੍ਚਨ੍ਤਮੇਵ ਰਮਣੀਯਂ ਸਿਯਾਤਿ ਲਕ੍ਖਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਥੇ’’ਤਿ ਲਕ੍ਖਿਯਮੁਭਯਤ੍ਥੋਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਯਦੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ, ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਚ.

੧੨੭. ਇਦਾਨਿ ਮਧੁਰਗੁਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਮਧੁਰਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਮਧੁਰਤ੍ਤਂ ਸਵਨੀਯਭਾਵਤੋ ਮਨੋਹਰਤ੍ਤਂ ਮਧੁਰਗੁਣਂ, ਪਦਾਨਂ ਵਾਕ੍ਯਾਵਯਵਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਨ੍ਤਾਦੀਨਂ ਉਪਰੂਪਰਿਪਦੇਹਿ ਸਮਾਨਾਨਂ ¶ ਆਸਤ੍ਤਿ ਠਾਨਕਰਣਾਦਿਨਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਪਕਾਰੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਆਸਨ੍ਨਤਾ, ਅਨੁਪ੍ਪਾਸੋ ਪੁਬ੍ਬੁਚ੍ਚਾਰਿਤਵਣ੍ਣਾਨਂ ਪੁਨ ਪਕ੍ਖਿਪਨਞ੍ਚਾਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਸਾ ਵਿਭਾਗੇਨ ਦ੍ਵਿਧਾ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਾ ਪਦਾਸਤ੍ਤਿ ਸਮਸੁਤਿ ਸਿਯਾ, ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਵਣ੍ਣਾਨਂ ਠਾਨਮਤ੍ਤਾਕਰਣਾਦੀਹਿ ਆਸਨ੍ਨਸੁਤਿਸਙ੍ਖਤਵਣ੍ਣਵੁਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਪਰੋ ਅਨੁਪ੍ਪਾਸੋ ਪਨ ਵਣ੍ਣਾਵੁਤ੍ਤਿ ਸਰਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਭਾਵਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬੁਚ੍ਚਾਰਿਤਵਣ੍ਣਾਨਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨੁਚ੍ਚਾਰਣਂ ਸਿਯਾਤਿ. ਯਥਾਤਿ ਦ੍ਵੀਸੁ ਉਦਾਹਰਣਮਾਦਿਸਤਿ. ਏਵਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਬਨ੍ਧੇ ਪਦਾਸਤ੍ਤਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਨੁਪ੍ਪਾਸੋ ਕਤ੍ਥਚਿ ਤਦੁਭਯਂ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੋ ਪਨ ਬਨ੍ਧੋ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਅਸ੍ਸਾਦਨੀਯੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਉਪਰਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਾਹਿ ਸਿਲੇਸਸਮਤਾਹਿ ਯੁਤ੍ਤਂ ਮਧੁਰਤ੍ਤਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸਤੋ ਅਸ੍ਸਾਦਨੀਯਂ ਹੋਤੀਤਿ. ਮਧੁਰਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਭਾਵੋਤਿ ਚ, ਪਦਾਨਂ ਆਸਤ੍ਤੀਤਿ ਚ, ਅਨੁ ਪਚ੍ਛਾ ਪਾਸੋ ਪਕ੍ਖੇਪੋਤਿ ਚ, ਪਦਾਸਤ੍ਤਿ ਚ ਅਨੁਪ੍ਪਾਸੋ ਚਾਤਿ ਚ, ਤੇਸਂ ਵਸੋ ਭੇਦੋਤਿ ਚ, ਸਮਾ ਸੁਤਿ ਵਣ੍ਣੋ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਚ, ਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਆਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੨੮.

ਯਦਾ ਏਸੋ’ਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਂ,

ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ ਮੁਨਿਪੁਙ੍ਗਵੋ;

ਤਦਾ ਪਭੁਤਿ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ,

ਲੋਕੇ ਜਾਤੋ ਮਹੁਸ੍ਸਵੋ.

੧੨੮. ਏਸੋ ਮੁਨਿਪੁਙ੍ਗਵੋ ਯਦਾ ਯਤੋ ਪਭੁਤਿ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਮਧਿਗਤੋ, ਤਦਾ ਪਭੁਤਿ ਤਤੋ ਆਰਬ੍ਭ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚਤੁਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਭੇਦਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਤਿਂਸਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਮਹੁਸ੍ਸਵੋ ਮਹਨ੍ਤੋ ਅਬ੍ਭੁਦਯੋ ਨਿਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਾ ਪਵਤ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਤਿਵਿਧੇ ਜਾਤੋ ਅਹੋਸੀਤਿ. ਇਹ ਕ੍ਵਚਿ ਦੀਘਤਾਕਤਂ ਸਦਿਸਤ੍ਤਂ, ਕ੍ਵਚਿ ਠਾਨਕਤਂ, ਕ੍ਵਚਿ ਸਂਯੋਗਕਤਂ, ਕ੍ਵਚਿ ਅਞ੍ਞਥਾ, ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਿਯਾ ਸਮਸੁਤਿ ਪੁਬ੍ਬਾ’’ਤਿ.

੧੨੮. ‘‘ਯਦਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਏਸੋ ਮੁਨਿਪੁਙ੍ਗਵੋ ਯਦਾ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਸਨ੍ਤਾਨੇ ਉਪ੍ਪਾਦਨਵਸੇਨ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿ, ਤਦਾ ਪਭੁਤਿ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਪਭੇਦਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਤਿਂਸਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਮਹੁਸ੍ਸਵੋ ਮਹਾਭਿਵੁਦ੍ਧਿ ਲੋਕੇ ਕਾਮਾਦਿਲੋਕਤ੍ਤਯੇ ਜਾਤੋਤਿ. ਇਹ ‘‘ਯਦਾ ਏਸੋ’’ਤਿ ਦੀਘਕਾਲਵਸੇਨ ਆਸਨ੍ਨਤਾ, ‘‘ਯ ਏ’’ਤਿ ਠਾਨਵਸੇਨ ਆਸਨ੍ਨਤਾ, ‘‘ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਸਂਯੋਗਵਸੇਨ ਆਸਨ੍ਨਤਾ, ‘‘ਭਿ ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ ਧਨਿਤਤੋ ਆਸਨ੍ਨਤਾਤਿ ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਦਾਸਤ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਚ, ਪੁਮਾ ਚ ਸੋ ਗੋਚੇਤਿ ਚ, ਮੁਨੀਨਂ ਪੁਙ੍ਗਵੋਤਿ ਚ, ਮਹਨ੍ਤੋ ਚ ਸੋ ਉਸ੍ਸਵੋ ਚਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੨੯.

ਮੁਨਿਨ੍ਦਮਨ੍ਦਹਾਸਾ ਤੇ, ਕੁਨ੍ਦਸਨ੍ਦੋਹਵਿਬ੍ਭਮਾ;

ਦਿਸਨ੍ਤ’ਮਨੁਧਾਵਨ੍ਤਿ, ਹਸਨ੍ਤਾ ਚਨ੍ਦਕਨ੍ਤਿਯੋ.

੧੨੯. ਕੁਨ੍ਦਾਨਂ ਕੁਸੁਮਾਨਂ ਸਨ੍ਦੋਹੋ ਸਮੂਹੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਬ੍ਭਮੋ ਯੇਸਂ ਤੇ, ਮੁਨਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਮਨ੍ਦਹਾਸਾ ਮਨੁਞ੍ਞਾ ਹਸਿਤਾਨਿ ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਕਨ੍ਤਿਯੋ ਸੋਭਾਯੋ ਹਸਨ੍ਤਾ ਵਿਡਮ੍ਬਯਨ੍ਤਾ ਦਿਸਨ੍ਤਮਨੁਧਾਵਨ੍ਤਿ ਅਨੁਵਿਚਰਨ੍ਤਿ. ਇਚ੍ਚਤ੍ਰ ਨਕਾਰਸਹਿਤਸ੍ਸ ਦਕਾਰਸ੍ਸ, ਤਕਾਰਸ੍ਸ ਚਾਨੁਵਤ੍ਤਨਂ.

‘‘ਇਨ੍ਦਨੀਲਦਲਦ੍ਵਨ੍ਦ-ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਸਿਰਿਮਨ੍ਦਿਰਂ;

ਮੁਨਿਨ੍ਦਨਯਨਦ੍ਵਨ੍ਦਂ, ਵਿਨ੍ਦਤਿ’ਨ੍ਦੀਵਰਜ੍ਜੁਤਿਂ’’.

ਇਚ੍ਚਪਰਮੁਦਾਹਰਣਂ.

੧੨੯. ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕੁਨ੍ਦਸਨ੍ਦੋਹਵਿਬ੍ਭਮਾ ਸੁਪੁਪ੍ਫਿਤਕੁਨ੍ਦਕੁਸੁਮਰਾਸਿਸਦਿਸਲੀਲਾਵਨ੍ਤਾ ਤੇ ਮੁਨਿਨ੍ਦਮਨ੍ਦਹਾਸਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਮਨੁਞ੍ਞਾ ਹਸਿਤਾ ਚਨ੍ਦਕਨ੍ਤਿਯੋ ਨਿਮ੍ਮਲਚਨ੍ਦਕਿਰਣੇ ਹਸਨ੍ਤਾ ਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤਾ ਦਿਸਨ੍ਤਂ ਤਂ ਤਂ ਦਿਸਂ, ਦਿਸਾਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਵਾ ਅਨੁਧਾਵਨ੍ਤਿ ਵਿਧਾਵਨ੍ਤੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਨਕਾਰਸਹਿਤਦਕਾਰਸ੍ਸ, ਨਕਾਰਸਹਿਤਤਕਾਰਸ੍ਸ ਚ ਆਵੁਤ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਮਨ੍ਦਾ ਚ ਤੇ ਹਾਸਾ ਚੇਤਿ ¶ ਚ, ਮੁਨਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਮਨ੍ਦਹਾਸਾਤਿ ਚ, ਕੁਨ੍ਦਾਨਂ ਸਨ੍ਦੋਹੋਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਬ੍ਭਮੋ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਚ, ਦਿਸਾਯੇਵ ਦਿਸਨ੍ਤਂ, ਦਿਸਾਨਂ ਵਾ ਅਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

‘‘ਇਨ੍ਦਨੀਲਦਲਦ੍ਵਨ੍ਦ-ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਸਿਰਿਮਨ੍ਦਿਰਂ;

ਮੁਨਿਨ੍ਦਨਯਨਦ੍ਵਨ੍ਦਂ, ਵਿਨ੍ਦਤਿ’ਨ੍ਦੀਵਰਜ੍ਜੁਤਿ’’ਨ੍ਤਿ.

ਇਦਮ੍ਪਿ ਨਕਾਰਸਹਿਤਦਕਾਰਵਣ੍ਣਾਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਪਰਮੁਦਾਹਰਣਂ.

ਤਤ੍ਥ ਇਨ੍ਦਨੀਲਦਲਦ੍ਵਨ੍ਦਸੁਨ੍ਦਰਂ ਇਨ੍ਦਨੀਲਮਣਿਸਕਲਿਕਾਯੁਗਲ਼ਮਿਵ ਮਨੋਹਰਂ ਸਿਰਿਮਨ੍ਦਿਰਂ ਤਤੋਯੇਵ ਸੋਭਾਯ ਨਿਵਾਸਟ੍ਠਾਨਭੂਤਂ ਮੁਨਿਨ੍ਦਨਯਨਦ੍ਵਨ੍ਦਂ ਇਨ੍ਦੀਵਰਜ੍ਜੁਤਿਂ ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਕਨ੍ਤਿਂ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਅਨੁਭੋਤਿ, ਇਨ੍ਦੀਵਰਜ੍ਜੁਤਿਸਮਾਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੧੩੦.

ਸਬ੍ਬਕੋਮਲਵਣ੍ਣੇਹਿ, ਨਾ’ਨੁਪ੍ਪਾਸੋ ਪਸਂਸਿਯੋ;

ਯਥਾ’ਯਂ ਮਾਲਤੀਮਾਲਾ, ਲਿਨਲੋਲਾਲਿਮਾਲਿਨੀ.

੧੩੦. ਯੇਹਿ ਕੇਹਿਚਿ ਆਵੁਤ੍ਤਿਤੋ ਅਨੁਪ੍ਪਾਸੋਤਿ ਚੇ? ਨੇਤ੍ਯਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਕੋਮਲੇਹਿ ਸੁਕੁਮਾਰੇਹਿ ਵਣ੍ਣੇਹਿ ਅਕ੍ਖਰੇਹਿ ਅਨੁਪ੍ਪਾਸੋ ਨ ਪਸਂਸਿਯੋ ਸਿਲਾਘਨੀਯੋ ਨ ਹੋਤਿ ਸਿਲੇਸਵਿਰੋਧਿਤ੍ਤਾ. ‘‘ਯਥੇ’’ਤਿ ਤਂ ਉਦਾਹਰਤਿ. ਅਯਂ ਮਾਲਤੀਮਾਲਾ ਜਾਤਿਕੁਸੁਮਦਾਮਂ ਲਿਨਾਨਂ ਬ੍ਯਾਧਿਤਾਨਂ ਲੋਲਾਨਂ ¶ ਕੁਸੁਮਰਸਾਰਬ੍ਭ ਲੋਲੁਪਾਨਂ ਅਲੀਨਂ ਭਮਰਾਨਂ ਮਾਲਾ ਪਨ੍ਤਿ ਸਾ ਅਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਲਿਨਲੋਲਾਲਿਮਾਲਿਨੀ.

੧੩੦. ਵੁਤ੍ਤਾਨੁਪ੍ਪਾਸੋਪਿ ਸਬ੍ਬਕੋਮਲਵਣ੍ਣੇਹਿ ਵਿਰਚਿਤੋ ਨ ਪਸਂਸਿਯੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਕੋਮਲਵਣ੍ਣੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਸਬ੍ਬਕੋਮਲਵਣ੍ਣੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਸੁਕੁਮਾਰਕ੍ਖਰੇਹਿ ਕਤੋ ਅਨੁਪ੍ਪਾਸੋ ਵਣ੍ਣਾਵੁਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣੋ ਨ ਪਸਂਸਿਯੋ ਸਿਲੇਸਾਲਙ੍ਕਾਰਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਪਸਤ੍ਥੋ ਨ ਹੋਤਿ. ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿ ਤਮੁਦਾਹਰਤਿ. ਅਯਂ ਮਾਲਤੀਮਾਲਾ ਏਸਾ ਜਾਤਿਸੁਮਨਮਾਲਿਕਾ ਲਿਨਾਨਂ ਬ੍ਯਾਵਟਾਨਂ ਪਤਨ੍ਤਾਨਂ ਲੋਲਾਨਂ ਗਨ੍ਧਲੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਲੀਨਂ ਭਮਰਾਨਂ ਮਾਲਿਨੀ ਪਨ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਲਕਾਰਸ੍ਸੇਵ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਪ੍ਪਯੋਗੇਨ ਕੋਮਲਵਣ੍ਣਾਵੁਤ੍ਤਿ. ਮਾਲਤੀਨਂ ਮਾਲਾਤਿ ਚ, ਲੋਲਾ ਚ ਤੇ ਅਲਯੋ ਚਾਤਿ ਚ, ਲਿਨਾ ਚ ਤੇ ਲੋਲਾਲਯੋ ਚਾਤਿ ਚ, ਤੇਸਂ ਮਾਲਾਤਿ ਚ, ਸਾ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੩੧.

ਮੁਦੂਹਿ ਵਾ ਕੇਵਲੇਹਿ,

ਕੇਵਲੇਹਿ ਫੁਟੇਹਿ ਵਾ;

ਮਿਸ੍ਸੇਹਿ ਵਾ ਤਿਧਾ ਹੋਤਿ,

ਵਣ੍ਣੇਹਿ ਸਮਤਾ ਯਥਾ.

੧੩੧. ਸਮਤਂ ਸਮ੍ਭਾਵੇਤਿ ‘‘ਮੁਦੂਹਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਕੇਵਲੇਹਿ ਕੇਵਲਫੁਟਾਦਿਭਾਵਾਪਵਤ੍ਤੇਹਿ ਸਕਲੇਹਿ ਮੁਦੂਹਿ ਚਤੂਸੁਪਿ ਪਾਦੇਸੁ ਸਜਾਤਿਯੇਹਿ ਅਸਿਥਿਲਕੋਮਲੇਹਿ ਵਾ ਕਕਾਰਾਦੀਹਿ ਵਾ ਸਿਥਿਲਕੋਮਲਸ੍ਸ ਸਿਲੇਸਪਟਿਪਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਕੇਵਲੇਹਿ ਫੁਟੇਹਿ ਵਾ ਅਧਿਮਤ੍ਤਸੁਤੀਹਿ ਭਕਾਰਾਦੀਹਿ [ਰਾਗਾਦੀਹਿ (ਕ.)] ਵਾ ਅਕਿਚ੍ਛਵਚਨੀਯੇ ਕਿਚ੍ਛਵਚਨੀਯਸ੍ਸ ਸੁਖੁਮਾਲਵਿਪਰਿਯਯਤ੍ਤਾ ਮਿਸ੍ਸੇਹਿ ਵਾ ਮਜ੍ਝਿਮਸੁਤੀਹਿ ਮੁਦੁਭੂਤਸਂਸਟ੍ਠੇਹਿ ਵਾ ਵਣ੍ਣੇਹਿ ਅਕ੍ਖਰੇਹਿ ਕਰਣਭੂਤੇਹਿ ਸਮਤਾ ਤਿਧਾ ਹੋਤਿ ਗਜ੍ਜੇ ਪਜ੍ਜੇ ਵਾ. ‘‘ਯਥੇ’’ਤਿ ਤਿਵਿਧਮੁਦਾਹਰਤਿ.

੧੩੧. ਇਦਾਨਿ ਸਮਤਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਮੁਦੂਹਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਮਾਹ. ਕੇਵਲੇਹਿ ਫੁਟਮਿਸ੍ਸੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਸਕਲੇਹਿ ਮੁਦੂਹਿ ਸਿਥਿਲਕੋਮਲੇਹਿ ਵਣ੍ਣੇਹਿ ਕਕਾਰਾਦੀਹਿ ਵਾ ਕੇਵਲੇਹਿ ਫੁਟੇਹਿ ਕੇਵਲਕੋਮਲਵਣ੍ਣਰਹਿਤਤ੍ਤਾ ਸਕਲੇਹਿ ਅਕਿਚ੍ਛੁਚ੍ਚਾਰਣੀਯੇਹਿ ਅਧਿਮਤ੍ਤਸੁਤੀਹਿ ਭਕਾਰਾਦੀਹਿ ਵਣ੍ਣੇਹਿ ਵਾ ਮਿਸ੍ਸੇਹਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮੁਦੁਫੁਟਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸੇਹਿ ਵਣ੍ਣੇਹਿ ਵਾ ਕਰਣਭੂਤੇਹਿ ਸਮਤਾ ਗਜ੍ਜੇ ਵਾ ਪਜ੍ਜੇ ਵਾ ਤਿਧਾ ਹੋਤੀਤਿ. ਯਦਿ ਸਿਥਿਲਕੋਮਲਵਣ੍ਣੇਹਿ ਵਿਚਰਿਤਂ ਸਿਲੇਸਾਲਙ੍ਕਾਰਸ੍ਸ, ਕਿਚ੍ਛੁਚ੍ਚਾਰਣੀਯੇਹਿ ਫੁਟਵਣ੍ਣੇਹਿ ਕਤਂ ਸੁਖੁਮਾਲਾਲਙ੍ਕਾਰਸ੍ਸ ¶ ਚ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ. ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿ ਤਿਵਿਧਮੁਦਾਹਰਤਿ.

ਕੇਵਲਮੁਦੁਸਮਤਾ

੧੩੨.

ਕੋਕਿਲਾਲਾਪਸਂਵਾਦੀ,

ਮੁਨਿਨ੍ਦਾਲਾਪਵਿਬ੍ਭਮੋ;

ਹਦਯਙ੍ਗਮਤਂ ਯਾਤਿ,

ਸਤਂ ਦੇਤਿ ਚ ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਂ.

੧੩੨. ‘‘ਕੋਕਿਲੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕੋਕਿਲਾਨਂ ਕਰਵੀਕਸਕੁਣਾਨਂ ਆਲਾਪੋ ਕੂਜਿਤਂ, ਤਂ ਸਂਵਦਤਿ ਪਕਾਸਤਿ ਸੀਲੇਨਾਤਿ ਕੋਕਿਲਾਲਾਪਸਂਵਾਦੀ, ਤਂਸਦਿਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਮੁਨਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਆਲਾਪੋ ਵਿਸਟ੍ਠਾਦਿਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਸਰੋ ਤਸ੍ਸ ਵਿਬ੍ਭਮੋ ਵਿਲਾਸੋ ਸਤਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਹਦਯਙ੍ਗਮਤਂ ਮਨੋਨੁਸਾਰਿਤਂ ਮਧੁਰਭਾਵਂ ਯਾਤਿ, ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਤੇਸਂ ਦੇਤਿ.

੧੩੨. ‘‘ਕੋਕਿਲਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕੋਕਿਲਾਨਂ ਕਰਵੀਕਸਕੁਣਾਨਂ ਆਲਾਪਂ ਨਾਦਲੀਲਂ ਸਂਵਾਦੀ ਪਕਾਸਨਸੀਲੋ, ਤਂਸਦਿਸੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਮੁਨਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਨੋ ਆਲਾਪਸ੍ਸ ਵਿਸਟ੍ਠਾਦਿਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਨਾਦਸ੍ਸ ਵਿਬ੍ਭਮੋ ਵਿਲਾਸੋ ਸਤਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਹਦਯਙ੍ਗਮਤਂ ਚਿਤ੍ਤਾਰਾਧਿਤਭਾਵਂ ਯਾਤਿ ਚ, ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਂ ਸੁਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨ ਤੇਸਂਯੇਵ ਸਾਧੂਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਦੇਤਿ ਚ ਦੇਨ੍ਤੋਪਿ ਹੋਤੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਕੋਕਿਲਾਲਾਪਸਦ੍ਦੇਨ ਨਿਸ੍ਸਿਤੇ ਨਿਸ੍ਸਯਵੋਹਾਰੇਨ ਲੀਲਾ ਗਹਿਤਾ.

ਕੇਵਲਫੁਟਸਮਤਾ

੧੩੩.

ਸਮ੍ਭਾਵਨੀਯਸਮ੍ਭਾਵਂ,

ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਭਵਨ੍ਤਗੁਂ;

ਭਵਨ੍ਤਸਾਧਨਾਕਙ੍ਖੀ,

ਕੋ ਨ ਸਮ੍ਭਾਵਯੇ ਵਿਭੁਂ.

੧੩੩. ‘‘ਸਮ੍ਭਾਵਨੀਯੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਸਮ੍ਭਾਵਨੀਯੋ ਆਦਰਣੀਯੋ. ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ ਸਨ੍ਤੋ ਸੋਭਨੋ ਭਾਵੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਯਸ੍ਸ ਤਂ. ਭਵਨ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਤੋਤਿ ਭਵਨ੍ਤਗੁ, ਤਂ ਵਿਭੁਂ. ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ. ਭਵਸ੍ਸ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਅਵਸਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਸਾਧਨਂ ਸਮ੍ਪਾਦਨਮਾਕਙ੍ਖਤਿ ਸੀਲੇਨਾਤਿ ਭਵਨ੍ਤਸਾਧਨਾਕਙ੍ਖੀ, ਕੋ ਨਾਮ ਸਂਸਾਰਵਤ੍ਤਿਜਨੋ. ਨ ਸਮ੍ਭਾਵਯੇ ਆਦਰਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਕਰੋਤ੍ਯੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੩੩. ‘‘ਸਮ੍ਭਾਵਨੀਯਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਮ੍ਭਾਵਨੀਯਸਮ੍ਭਾਵਂ ਸਦੇਵਕੇਨ ਲੋਕੇਨ ਆਦਰਣੀਯਸੋਭਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਭਵਨ੍ਤਗੁਂ ਭਵਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਤਂ ਵਿਭੁਂ ਪਭੁਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਭਵਨ੍ਤਸਾਧਨਾਕਙ੍ਖੀ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਾਧਨਾਭਿਲਾਸੀ ਕੋ ਕਤਮੋ ਸਂਸਾਰਵਤ੍ਤਿਜਨੋ ਨ ਸਮ੍ਭਾਵਯੇ ਆਦਰਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਕਰੋਤ੍ਯੇਵ. ਸਨ੍ਤੋ ਚ ਸੋ ਭਾਵੋ ਚਾਤਿ ਚ, ਸਮ੍ਭਾਵਨੀਯੋ ਸਮ੍ਭਾਵੋ ਯਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਭਵਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚ, ਭਵਨ੍ਤਂ ਗਤੋਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਸਾਧਨਨ੍ਤਿ ਚ, ਤਂ ਆਕਙ੍ਖਤਿ ਸੀਲੇਨਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਮਿਸ੍ਸਕਸਮਤਾ

੧੩੪.

ਲਦ੍ਧਚਨ੍ਦਨਸਂਸਗ੍ਗ-ਸੁਗਨ੍ਧਿਮਲਯਾਨਿਲੋ;

ਮਨ੍ਦ’ਮਾਯਾਤਿ ਭੀਤੋਵ, ਮੁਨਿਨ੍ਦਮੁਖਮਾਰੁਤਾ.

੧੩੪. ‘‘ਲਦ੍ਧਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਲਦ੍ਧੋ ਚਨ੍ਦਨਤਰੂਨਂ ਸਂਸਗ੍ਗੋ ਪਰਿਚਯੋ ਤੇਨ ਸੋਭਨੋ ਗਨ੍ਧੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਗਨ੍ਧੀ ਸੁਰਭਿ ਮਲਯਾਨਿਲੋਦਕ੍ਖਿਣਪਵਮਾਨੋ ਮੁਨਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਮੁਖਮਾਰੁਤਾ ਭੀਤੋਵ ਤਾਦਿਸਮੁਦੁਤ੍ਤਸੀਤਲਤ੍ਤਸੁਗਨ੍ਧਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੂਰਤਰਤ੍ਤਾ ਆਯਾਤਿ ਅਨੁਵਤ੍ਤਤਿ. ਮਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਆਗਮਨਕ੍ਰਿਯਾਵਿਸੇਸਨਂ.

੧੩੪. ‘‘ਲਦ੍ਧਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਲਦ੍ਧਚਨ੍ਦਨਸਂਸਗ੍ਗਸੁਗਨ੍ਧਿਮਲਯਾਨਿਲੋ ਪਟਿਲਦ੍ਧਚਨ੍ਦਨਤਰੁਸਾਰਸਮਵਾਯੇਨ ਸੋਭਨਗਨ੍ਧਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਮਲਯਦੇਸਤੋ ਆਗਚ੍ਛਮਾਨਮਾਲੁਤੋ ਮੁਨਿਨ੍ਦਮੁਖਮਾਰੁਤਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਮੁਖਸੁਰਭਿਵਾਸਿਤਪਵਨਤੋ ਭੀਤੋ ਇਵ ਤਾਦਿਸਮੁਦੁਸੁਰਭਿਸੀਤਲਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ ਭੀਤੋਵ ਮਨ੍ਦਂ ਸਣਿਕਂ ਯਾਤਿ ਅਭਿਮੁਖਮੇਤੀਤਿ. ਚਨ੍ਦਨਾਨਂ ਸਂਸਗ੍ਗੋਤਿ ਚ, ਲਦ੍ਧੋ ਚ ਸੋ ਚਨ੍ਦਨਸਂਸਗ੍ਗੋਤਿ ਚ, ਸੋਭਨੋ ਗਨ੍ਧੋ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਚ, ਲਦ੍ਧਚਨ੍ਦਨਸਂਸਗ੍ਗੇਨ ਸੁਗਨ੍ਧੀਤਿ ਚ, ਮਲਯਤੋ ਆਗਤੋ ਅਨਿਲੋਤਿ ਚ, ਮੁਨਿਨ੍ਦਮੁਖਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਮਾਰੁਤੋਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਮਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਕ੍ਰਿਯਾਵਿਸੇਸਨਂ. ਏਤ੍ਥ ਤਿਵਿਧਸਮਤਾਯਂ ‘‘ਕੋਕਿਲਾਲਾਪਸਂਵਾਦਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਤਿਵਿਧਲਕ੍ਖਿਯਸ੍ਸਾਪਿ ‘‘ਮੁਦੂਹਿ ਵਾ ਕੇਵਲੇਹਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਦਸ੍ਸਿਤਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਯੇਨ ਤੁਲ੍ਯਤਾ ਸੁਪਾਕਟਾਵਾਤਿ.

੧੩੫.

ਅਨਿਟ੍ਠੁਰਕ੍ਖਰਪ੍ਪਾਯਾ, ਸਬ੍ਬਕੋਮਲਨਿਸ੍ਸਟਾ;

ਕਿਚ੍ਛਮੁਚ੍ਚਾਰਣਾਪੇਤ-ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ ਸੁਖੁਮਾਲਤਾ.

੧੩੫. ਸੁਖੁਮਾਲਤਾ ਕਥੀਯਤਿ ‘‘ਅਨਿਟ੍ਠੁਰਕ੍ਖਰੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਅਨਿਟ੍ਠੁਰਾਨਿ ਅਫਰੁਸਾਨਿ ਅਕ੍ਖਰਾਨਿ ਵਣ੍ਣਾਨਿ ਪਾਯਾਨਿ ਬਹੂਨਿ ਯਸ੍ਸਾ ਸਾ ਤਥਾ, ‘‘ਨਿਟ੍ਠੁਰਾਨਿ ਅਪ੍ਪਕਾਨੀ’’ਤਿ ਪਾਯਗ੍ਗਹਣੇਨ ਸੂਚਿਤਂ, ਤਤੋਯੇਵ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਕੇਵਲੇਹਿ ਕੋਮਲੇਹਿ ਸਿਥਿਲੇਹਿ ਲਘੂਹਿ ਅਕ੍ਖਰੇਹਿ ਨਿਸ੍ਸਟਾ ਨਿਗ੍ਗਤਾ ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਉਚ੍ਚਾਰਣਾ ਤਤੋ ਅਪੇਤਾਨਿ ਅਪਗਤਾਨਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਯਸ੍ਸਾ ਸਾਤਿ ਅਨੁਵਦਿਤ੍ਵਾ ਸੁਖੁਮਾਲਤਾ ਵਿਧੀਯਤੇ.

੧੩੫. ਇਦਾਨਿ ਸੁਖੁਮਾਲਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਅਨਿਟ੍ਠੁਰੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਅਨਿਟ੍ਠੁਰਕ੍ਖਰਪ੍ਪਾਯਾ ਅਕਕ੍ਕਸਵਣ੍ਣਬਹੁਲਾ ਸਬ੍ਬਕੋਮਲਨਿਸ੍ਸਟਾ ਅਨਿਟ੍ਠੁਰਕ੍ਖਰਾਨਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯਗ੍ਗਹਣਤੋਯੇਵ ਸਕਲਸਿਥਿਲਵਣ੍ਣਵਿਰਹਿਤਾ ਕਿਚ੍ਛਮੁਚ੍ਚਾਰਣਾਪੇਤਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ ਦੁਕ੍ਖੁਚ੍ਚਾਰਣੀਯਵਣ੍ਣੇਹਿ ਵਿਗਤਅਕ੍ਖਰਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਸੁਖੁਮਾਲਤਾ ਨਾਮਾਤਿ. ਅਨਿਟ੍ਠੁਰਾਨਿ ਅਕ੍ਖਰਾਨਿ ਪਾਯਾਨਿ ਬਹੂਨਿ ਯਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਚ, ਸਬ੍ਬੇ ਚ ਤੇ ਕੋਮਲਾ ਚੇਤਿ ਚ, ਤੇਹਿ ਨਿਸ੍ਸਟਾਤਿ ¶ ਚ, ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਉਚ੍ਚਾਰਣਾਤਿ ਚ, ਤੇਹਿ ਅਪੇਤਾਨੀਤਿ ਚ, ਤਾਨਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਾਗਮੋ.

੧੩੬.

ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਰੂਪਵਿਭਵਂ, ਸੁਣਨ੍ਤਾ ਮਧੁਰਂ ਗਿਰਂ;

ਚਰਨ੍ਤਿ ਸਾਧੂ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧ-ਕਾਲੇ ਕੇਲ਼ਿਪਰਮ੍ਮੁਖਾ.

੧੩੬. ਉਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਰੂਪਵਿਭਵਂ ਰੂਪਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਮਧੁਰਂ ਗਿਰਂ ਵਾਚਂ ਸੁਣਨ੍ਤਾ ਸਾਧਵੋ ਕੇਲ਼ਿਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਕੀਲ਼ਾਯ ਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕਤ੍ਥਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ’’ਤਿ.

੧੩੬. ‘‘ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਲਕ੍ਖਿਯਮੁਦਾਹਰਤਿ, ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ.

੧੩੭.

ਅਲਙ੍ਕਾਰਵਿਹੀਨਾਪਿ, ਸਤਂ ਸਮ੍ਮੁਖਤੇ’ਦਿਸੀ;

ਆਰੋਹਤਿ ਵਿਸੇਸੇਨ, ਰਮਣੀਯਾ ਤਦੁਜ੍ਜਲਾ.

੧੩੭. ਵਿਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸਾਞ੍ਞਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਪਿਮਿਨਾਵੋਪਾਦੇਯੋ ਬਨ੍ਧੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਲਙ੍ਕਾਰੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਵਿਹੀਨਾਪਿ ਏਦਿਸੀ ਸੁਖੁਮਾਲਤਾ ਸਤਂ ਪਣ੍ਡਿਤਜਨਾਨਂ ਸਮ੍ਮੁਖਤਂ ਅਭਿਮੁਖਭਾਵਂ ਵਾਚਾਗੋਚਰਤ੍ਤਂ ਆਰੋਹਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ, ਕਿਮੁਤਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਾਲਙ੍ਕਿਤੇਤ੍ਯਪਿਸਦ੍ਦੋ. ਤੇਨ ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਉਜ੍ਜਲਾ ਦਿਤ੍ਤਾ ਪਨ ਵਿਸੇਸੇਨਾਤਿਸਯੇਨ ਰਮਣੀਯਾ ਮਨੁਞ੍ਞਾਤਿ.

੧੩੭. ‘‘ਅਲਙ੍ਕਾਰੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਦਿਸੀ ਏਵਂਵਿਧਾ ਸੁਖੁਮਾਲਤਾ ਅਲਙ੍ਕਾਰਵਿਹੀਨਾਪਿ ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਵਿਰਹਿਤਾਪਿ ਸਤਂ ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤਾਨਂ ਸਮ੍ਮੁਖਤਂ ਅਭਿਮੁਖਭਾਵਂ ਤੇਸਂ ਵਚਨਵਿਸਯਭਾਵਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਆਰੋਹਤਿ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਤਦੁਜ੍ਜਲਾ ਤੇਨ ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਜੋਤਮਾਨਾ ਵਿਸੇਸੇਨ ਅਤਿਸਯੇਨ ਰਮਣੀਯਾ ਮਨੁਞ੍ਞਾ ਹੋਤਿ. ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਵਿਹੀਨਾਤਿ ਚ, ਤੇਨ ਉਜ੍ਜਲਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੩੮.

ਰੋਮਞ੍ਚਪਿਞ੍ਛਰਚਨਾ, ¶ ਸਾਧੁਵਾਦਾਹਿਤਦ੍ਧਨੀ;

ਲਲ਼ਨ੍ਤਿ’ਮੇ ਮੁਨੀਮੇਘੁ-ਮ੍ਮਦਾ ਸਾਧੁ ਸਿਖਾਵਲਾ.

੧੩੮. ਤਮੁਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਰੋਮਞ੍ਚੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਰੋਮਞ੍ਚਾ ਲੋਮਹਂਸਾ ਇਵ ਰੋਮਞ੍ਚਾ ਏਵ ਵਾ, ਪਿਞ੍ਛਾਨਿ ਬਰਿਹਾਨਿ [ਪਰਿਹਾਰਾਨਿ (ਕ.)] ਤੇਸਂ ਰਚਨਾ ਛਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ ਵਿਧਾਨਂ ਯੇਸਂ ਤੇ ਤਥਾ, ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਵਾਦੋ ਵਚਨਂ ਤਂਸਦਿਸੋਯੇਵ ਵਾ, ਆਹਿਤੋ ਧਨਿ ਕੇਕਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਯੇਸਂ ਤੇ ਤਥਾ, ਮੁਨਿਮੇਘੇਨ ਮੁਨਿਸਦਿਸੇਨ ਮੁਨਿਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਵਾ ਵਾਰਿਦੇਨ ਉਮ੍ਮਦਾ ਮਤ੍ਤਾ ਸਾਧੁਸਦਿਸਾ ਸਾਧੁ ਏਵ ਵਾ ਸਿਖਾਵਲਾ ਮਯੂਰਾ ਲਲ਼ਨ੍ਤਿ ਲੀਲੋਪੇਤਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਰਮਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੩੮. ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਯੁਤ੍ਤਸੁਖੁਮਾਲਤਮੁਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਰੋਮੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਰੋਮਞ੍ਚਪਿਞ੍ਛਰਚਨਾ ਲੋਮਹਂਸਸਦਿਸਾ ਰੋਮਾ ਏਵ ਵਾ ਪਿਞ੍ਛਾਨਂ ਬਰਿਹਾਨਂ ਰਚਨਾ ਛਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਵਨ੍ਤਾ ਸਾਧੁਵਾਦਾਹਿਤਦ੍ਧਨੀ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਵਚਨਸਦਿਸੇਹਿ ਸਾਧੁਵਾਦੇਹਿ ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਕੇਕਾਨਿਨ੍ਨਾਦੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਮੁਨਿਮੇਘੁਮ੍ਮਦਾ ਮੁਨਿਸਦਿਸੇਨ ਮੁਨਿਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਵਾ ਮੇਘੇਨ ਸਞ੍ਜਾਤਮਦਾ ਇਮੇ ਸਾਧੁਸਿਖਾਵਲਾ ਸਜ੍ਜਨਸਦਿਸਾ ਸਾਧੁਨੋ ਏਵ ਵਾ ਮਯੂਰਾ ਲਲ਼ਨ੍ਤਿ ਲੀਲੋਪੇਤਾ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ. ਇਦਂ ਅਸੇਸਵਤ੍ਥੁਵਿਸਯਂ ਸਮਾਸਰੂਪਕਂ ਅਮੁਖ੍ਯਪਕ੍ਖੇ ‘‘ਰੋਮਞ੍ਚਾ ਵਿਯ ਸਾਧੁਵਾਦੋ ਵਿਯ ਮੁਨਿ ਵਿਯ ਸਾਧਵੋ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਚ, ਮੁਖ੍ਯਪਕ੍ਖੇ ‘‘ਪਿਞ੍ਛਰਚਨਾ ਵਿਯ ਆਹਿਤਦ੍ਧਨੀ ਵਿਯ ਮੇਘੋ ਵਿਯ ਸਿਖਾਵਲਾ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਉਪਚਰਿਤਬ੍ਬਂ. ਰੋਮਞ੍ਚਾ ਏਵ ਪਿਞ੍ਛਾਨੀਤਿ ਚ, ਤੇਸਂ ਰਚਨਾ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਚ, ‘‘ਸਾਧੁ’’ਇਤਿ ਵਾਦੋਤਿ ਚ, ਆਹਿਤੋ ਚ ਸੋ ਧਨਿ ਚੇਤਿ ਚ, ਸਾਧੁਵਾਦੋ ਆਹਿਤਦ੍ਧਨਿ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਚ, ਮੁਨਿ ਏਵ ਮੇਘੋਤਿ ਚ, ਤੇਨ ਉਮ੍ਮਦਾਤਿ ਚ, ਸਾਧਵੋ ਏਵ ਸਿਖਾਵਲਾਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ. ‘‘ਮੁਨੀਮੇਘੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੀਘਤ੍ਤਂ ਛਨ੍ਦਾਨੁਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ.

੧੩੯.

ਸੁਖੁਮਾਲਤ੍ਤਮਤ੍ਥੇਵ, ਪਦਤ੍ਥਵਿਸਯਮ੍ਪਿ ਚ;

ਯਥਾ ਮਤਾਦਿਸਦ੍ਦੇਸੁ, ਕਿਤ੍ਤਿਸੇਸਾਦਿਕਿਤ੍ਤਨਂ.

੧੩੯. ਨ ¶ ਕੇਵਲਂ ਸੁਖੁਮਾਲਤਾ ਸਦ੍ਦੇਵ, ਅਤ੍ਥੇਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਸੁਖੁਮਾਲਤ੍ਤ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਵਿਜ੍ਜਤੇਵ, ਤਂ ਤੁ ਅਨੋਚਿਤ੍ਯਗਾਮ੍ਮਾਦਿਵਜ੍ਜਨਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ‘‘ਯਥੇ’’ਤਿ ਤਮੁਦਾਹਰਤਿ. ਮਤਾਦਿਸਦ੍ਦੇਸੁ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇਸੁ ਕਿਤ੍ਤਿਸੇਸਾਦੀਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਕਿਤ੍ਤਨਂ ਕਥਨਂ.

੧੩੯. ਅਯਂ ਸੁਖੁਮਾਲਤਾ ਨ ਕੇਵਲਂ ਸਦ੍ਦੇਵ, ਅਤ੍ਥੇਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਆਹ ‘‘ਸੁਖੁਮਾਲਤ੍ਤ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਸੁਖੁਮਾਲਤ੍ਤਮਤ੍ਥੇਵ ਪਦਤ੍ਥਵਿਸਯਮ੍ਪਿ ਚ ਪਦਾਭਿਧੇਯ੍ਯਗੋਚਰਮ੍ਪਿ ਸੁਖੁਮਾਲਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥੇਵ, ਤਞ੍ਚ ਓਚਿਤ੍ਯਹੀਨਗਾਮ੍ਮਦੋਸਪਰਿਹਾਰੇਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿ ਤਮੁਦਾਹਰਤਿ. ਮਤਾਦਿਸਦ੍ਦੇਸੁ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇਸੁ ਕਿਤ੍ਤਿਸੇਸਾਦਿਸਦ੍ਦਾਨਂ ਕਿਤ੍ਤਨਂ ਕਥਨਨ੍ਤਿ. ਮਤੋ ਇਤਿਆਦਿ ਯੇਸਂ ‘‘ਜੀਵਿਤਕ੍ਖਯਂ ਪਤ੍ਤੋ’’ ਇਚ੍ਚਾਦੀਨਮਿਤਿ ਚ, ਕਿਤ੍ਤਿਸੇਸੋ ਇਤਿਆਦਿਯੇਸਂ ‘‘ਦੇਵਤ੍ਤਂ ਗਤੋ, ਸਗ੍ਗਕਾਯਮਲਙ੍ਕਰੀ’’ਤ੍ਯਾਦੀਨਮਿਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੪੦.

ਸਿਲਿਟ੍ਠਪਦਸਂਸਗ੍ਗ-

ਰਮਣੀਯਗੁਣਾਲਯੋ;

ਸਬਨ੍ਧਗਾਰਵੋ ਸੋ’ਯਂ,

ਸਿਲੇਸੋ ਨਾਮ ਤਂ ਯਥਾ.

੧੪੦. ਸਿਲੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਸਿਲਿਟ੍ਠੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਸਿਲਿਟ੍ਠਾਨਂ ਬਨ੍ਧਲਾਘਵਾਭਾਵੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਿਲਿਟ੍ਠਾਨਂ ਪਦਾਨਂ ਸਂਸਗ੍ਗੇਨ ਰਮਣੀਯੋ ਮਨੁਞ੍ਞੋ ਗੁਣੋ ਤਸ੍ਸ ਆਲਯੋ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਂ. ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਰਚਨਾਯ ਗਾਰਵੋ ਅਸਿਥਿਲਤਾ, ਸਹ ਤੇਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸਬਨ੍ਧਗਾਰਵੋਤਿ ਅਨੁਵਦਿਤ੍ਵਾ ਸੋਯਂ ਸਿਲੇਸੋ ਨਾਮਾਤਿ ਵਿਧੀਯਤੇ. ‘‘ਤਂ ਯਥੇ’’ਤ੍ਯੁਦਾਹਰਤਿ. ਯਥਾ ਅਯਂ ਸਿਲੇਸੋ, ਤਥਾ ਅਞ੍ਞੋਪਿ ਤਾਦਿਸੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਨ ਤ੍ਵਯਮੇਵੇਤਿ ‘‘ਤਂ ਯਥਾ’’ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸਤ੍ਥੋ.

੧੪੦. ਇਦਾਨਿ ਸਿਲੇਸਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਸਿਲਿਟ੍ਠੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਸਿਲਿਟ੍ਠਪਦਸਂਸਗ੍ਗਰਮਣੀਯਗੁਣਾਲਯੋ ਠਾਨਕਰਣਾਦੀਹਿ ਆਸਨ੍ਨਵਣ੍ਣਾਨਂ ¶ ਵਿਨ੍ਯਾਸਹੇਤੁ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨਿਸ੍ਸਿਤਾਨਂ ਪਦਾਨਂ ਸਮਵਾਯੇਨ ਮਨੁਞ੍ਞਗੁਣਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤੋ ਸਬਨ੍ਧਗਾਰਵੋ ਬਨ੍ਧਗਾਰਵਸਙ੍ਖਾਤਰਚਨਾਯ ਅਸਿਥਿਲਭਾਵੇਨ ਸਹ ਪਵਤ੍ਤੋ ਸੋ ਅਯਂ ਬਨ੍ਧੋ ਸਿਲੇਸੋ ਨਾਮਾਤਿ. ਸਿਲੇਸੋ ਨਾਮ ਬਨ੍ਧਗਾਰਵੋ, ਤਪ੍ਪਟਿਪਾਦਕਬਨ੍ਧੋਪ੍ਯੇਤ੍ਥ ਸਿਲੇਸੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਿਲਿਟ੍ਠਾ ਚ ਤੇ ਪਦਾ ਚੇਤਿ ਚ, ਤੇਸਂ ਸਂਸਗ੍ਗੋਤਿ ਚ, ਤੇਨ ਰਮਣੀਯੋਤਿ ਚ, ਸੋ ਏਵ ਗੁਣੋਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਆਲਯੋਤਿ ਚ, ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਗੁਰੁਨੋ ਭਾਵੋਤਿ ਚ, ਤੇਨ ਸਹ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ. ਤਂ ਯਥਾ ‘‘ਬਾਲਿਨ੍ਦੁ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

੧੪੧.

ਬਾਲਿਨ੍ਦੁਵਿਬ੍ਭਮਚ੍ਛੇਦਿ-ਨਖਰਾਵਲਿਕਨ੍ਤਿਭਿ;

ਸਾ ਮੁਨਿਨ੍ਦਪਦਮ੍ਭੋਜ-ਕਨ੍ਤਿ ਵੋ ਵਲਿਤਾ’ਵਤਂ.

੧੪੧. ‘‘ਬਾਲਿਨ੍ਦੁ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਬਾਲਿਨ੍ਦੁਨੋ ਪਞ੍ਚਮੀ [ਪਞ੍ਚਮੀਚਨ੍ਦਸ੍ਸ (?)] ਪਞ੍ਚਦਸਕਲਸ੍ਸ ਵਿਬ੍ਭਮੋ ਮਨੋਹਰਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਛਿਨ੍ਦਤਿ ਸੀਲੇਨਾਤਿ ਬਾਲਿਨ੍ਦੁਵਿਬ੍ਭਮਚ੍ਛੇਦਿਯੋ ਪਞ੍ਚਮੀਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਕਲਾਸਨ੍ਨਿਭਾਨਂ ਨਖਰਾਨਂ ਨਖਾਨਂ ਆਵਲਿਯੋ ਤਾਸਂ ਕਨ੍ਤਿਭਿ ਸੋਭਾਹਿ ਸਹ ਵਲਿਤਾ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਸਾ, ਮੁਨਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਪਦਾਨਿਯੇਵ ਅਮ੍ਭੋਜਾਨਿ ਪਦੁਮਾਨਿ ਤੇਸਂ ਕਨ੍ਤਿ. ਵੋ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵਦਤਿ. ਅਵਤਂ ਪਾਲਯਤੁ.

੧੪੧. ਬਾਲਿਨ੍ਦੁ…ਪੇ… ਕਨ੍ਤਿਭਿ ਤਰੁਣਚਨ੍ਦਵਿਲਾਸਵਿਨਾਸਨਸਭਾਵਸਮਨ੍ਨਾਗਤਨਖਪਨ੍ਤਿਸੋਭਾਹਿ ਸਹ ਵਲਿਤਾ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਸਾ ਮੁਨਿਨ੍ਦਪਦਮ੍ਭੋਜਕਨ੍ਤਿ ਸਾ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਪਾਦਪਦੁਮਸੋਭਾ ਵੋ ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਵਤਂ ਰਕ੍ਖਤੂਤਿ. ਬਾਲੋ ਚ ਸੋ ਇਨ੍ਦੁ ਚਾਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਬ੍ਭਮੋਤਿ ਚ, ਤਂ ਛਿਨ੍ਦਤਿ ਸੀਲੇਨਾਤਿ ਚ, ਨਖਾਨਂ ਆਵਲਿਯੋਤਿ ਚ, ਤਾਸਂ ਕਨ੍ਤੀਤਿ ਚ, ਬਾਲਿਨ੍ਦੁਵਿਬ੍ਭਮਚ੍ਛੇਦਿਯੋ ਚ ਤਾ ਨਖਰਾਵਲਿਕਨ੍ਤਿਯੋ ਚਾਤਿ ਚ, ਮੁਨਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਪਦਾਨੀਤਿ ਚ, ਤਾਨਿਯੇਵ ਅਮ੍ਭੋਜਾਨੀਤਿ ਚ, ਤੇਸਂ ਕਨ੍ਤੀਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੪੨.

ਉਕ੍ਕਂਸਵਨ੍ਤੋ ¶ ਯੋ ਕੋਚਿ,

ਗੁਣੋ ਯਦਿ ਪਤੀਯਤੇ;

ਉਦਾਰੋ’ਯਂ ਭਵੇ ਤੇਨ,

ਸਨਾਥਾ ਬਨ੍ਧਪਦ੍ਧਤਿ.

੧੪੨. ਉਦਾਰਤ੍ਤਮਵਧਾਰਯਮਾਹ ‘‘ਉਕ੍ਕਂਸਵਨ੍ਤੋ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਯੋ ਕੋਚਿ ‘‘ਇਦਮੇਵੇ’’ਤਿ ਨਿਯਮਾਭਾਵਾ ਗੁਣੋ ਚਾਗਾਤਿਸਯਾਦਿਕੋ ਉਕ੍ਕਂਸਵਨ੍ਤੋ ਅਧਿਮਤ੍ਤੋ ਯਦਿ ਪਤੀਯਤੇ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ ਬਨ੍ਧੇਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ‘‘ਬਨ੍ਧਪਦ੍ਧਤੀ’’ਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਾ, ਅਯਂ ਉਦਾਰੋ ਭਵੇਤਿ ਵਿਧਿ. ਉਦਾਰੋਯਂ ਹੋਤੁ, ਕਿਂ ਤਤੋ ਸਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤੇਨਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤੇਨ ਉਕ੍ਕਂਸਵਤਾ ਗੁਣੇਨ ਬਨ੍ਧਪਦ੍ਧਤਿ ਰਚਨਕ੍ਕਮੋ ਨਾਥਭੂਤੇਨ ਉਦਾਰਗੁਣੇਨ ਸਹ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸਨਾਥਾ, ਸਮ੍ਪਦਾਵਾਤਿ [ਸਮ੍ਪਦਾਵਤੀਤਿ (?)] ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੧੪੨. ਇਦਾਨਿ ਉਦਾਰਤ੍ਤਮੁਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਉਕ੍ਕਂਸੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਉਕ੍ਕਂਸਵਨ੍ਤੋ ਅਤਿਸਯਵਾ ਯੋਕੋਚਿ ਗੁਣੋ ਚਾਗਾਤਿਸਯਾਦਿਕੋ ਸਦ੍ਦਾਵਲਿਯਾ ਪਟਿਪਾਦਨੀਯੋ ਆਨੁਭਾਵੋ ਯਦਿ ਪਤੀਯਤੇ ਸਚੇ ਕਤ੍ਥਚਿ ਬਨ੍ਧੇ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ, ਅਯਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਗੁਣੋ ਉਦਾਰੋ ਨਾਮ ਭਵੇ. ਤੇਨ ਕਿਂ ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਚੇ? ਬਨ੍ਧਬਨ੍ਧਤਿ ਪਦਾਵਲਿ ਤੇਨ ਉਕ੍ਕਂਸਵਤਾ ਗੁਣੇਨ ਸਨਾਥਾ ਸਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਹੋਤਿ. ਉਕ੍ਕਂਸੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਚ, ਨਾਥੇਨ ਸਹ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਚ, ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਪਦ੍ਧਤੀਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੪੩.

ਪਾਦਮ੍ਭੋਜਰਜੋਲਿਤ੍ਤ-ਗਤ੍ਤਾ ਯੇਤਵ ਗੋਤਮ;

ਅਹੋ ਤੇ ਜਨ੍ਤਵੋ ਯਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਥਾ ਨਿਰਜਤ੍ਤਨਂ.

੧੪੩. ਤਮੁਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਪਾਦੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਗੋਤਮਾਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਤਵ ਭਗਵਤੋ ਪਾਦਮ੍ਭੋਜਾਨਂ ਰਜਾਨਿ ਰੇਣਵੋ, ਤੇਹਿ ਲਿਤ੍ਤਾਨਿ ਉਪਦੇਹਿਤਾਨਿ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਯੇ ਜਨਾ ਤੇ ਜਨ੍ਤਵੋ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਰਜੋਲਵੇਨਾਪ੍ਯਨੁਪਲਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਰਜੇਹਿ ਕਿਲੇਸਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ¶ ਨਿਗ੍ਗਤਾ ਨਿਰਜਾ, ਤੇਸਂ ਭਾਵੋ ਨਿਰਜਤ੍ਤਨਂ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸਭਾਵਂ ਯਨ੍ਤਿ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ. ਅਹੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ ਯਤੋ ਰਜਸਾ ਲਿਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਾਯੇਵ ਸਿਯੁਂ, ਭਵਂ ਪਨ ਪਾਦਰਜਸਾ ਵਿਲੇਪਨੇ ਜਨੇ ਨਿਰਜੇ ਕਰੋਤਿ. ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ ਭਵਤੋ ਇਦਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੪੩. ਇਦਾਨਿ ਉਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਪਾਦਮ੍ਭੋਜੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਭੋ ਗੋਤਮ ਯੇ ਸਤ੍ਤਾ ਤਵ ਤੁਯ੍ਹਂ ਪਾਦਮ੍ਭੋਜਰਜੋਲਿਤ੍ਤਗਤ੍ਤਾ ਪਾਦਪਦੁਮਰੇਣੁਲਿਤ੍ਤਮਤ੍ਥਕਨਲਾਟਾਦਿਸਰੀਰਾਵਯਵਯੁਤ੍ਤਾ ਤੇ ਜਨ੍ਤਵੋ ਸਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਥਾ ਕਿਲੇਸਸਙ੍ਖਾਤਰਜੋਜਲ੍ਲੇਹਿ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਨਿਰਜਤ੍ਤਨਂ ਵਿਗਤਕਿਲੇਸਰਜੋਭਾਵਂ ਯਨ੍ਤਿ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਅਹੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਰਜੋਲਿਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਾ ਸਿਯੁਂ, ਤ੍ਵਂ ਪਨ ਪਾਦਰਜਸਾ ਉਪਲਿਤ੍ਤੇਪਿ ਸਤ੍ਤੇ ਨਿਰਜੇ ਕਰੋਸੀਤਿ ਭਾਵੋ. ਇਹ ਭਗਵਤੋ ਉਕ੍ਕਂਸਗੁਣੋ ਦੀਪਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਪਾਦਾਨਿਯੇਵ ਅਮ੍ਭੋਜਾਨੀਤਿ ਚ, ਤੇਸਂ ਰਜਾਨੀਤਿ ਚ, ਤੇਹਿ ਲਿਤ੍ਤਾਨਿ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਚ, ਰਜੇਹਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਨਿਗ੍ਗਤਾਤਿ ਚ, ਤੇਸਂ ਭਾਵੋਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

੧੪੪.

ਏਵਂ ਜਿਨਾਨੁਭਾਵਸ੍ਸ, ਸਮੁਕ੍ਕਂਸੋ’ਤ੍ਰਦਿਸ੍ਸਤਿ;

ਪਞ੍ਞਵਾ ਵਿਧਿਨਾ’ਨੇਨ, ਚਿਨ੍ਤਯੇ ਪਰਮੀਦਿਸਂ.

੧੪੪. ਕੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਉਕ੍ਕਂਸਵਨ੍ਤੋ ਗੁਣੋ ਯੇਨ ਬਨ੍ਧੋ ਸਨਾਥੋ ਸਿਯਾਤਿ ਚੇ? ਆਹ ‘‘ਏਵ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਵਮਿਤਿ ਜਿਨਾਨੁਭਾਵਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਪਭਾਵਸ੍ਸ ਸਮੁਕ੍ਕਂਸੋ ਅਤਿਸਯੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਪਦਿਸ੍ਸਤੇ ਅਤ੍ਰ ਬਨ੍ਧੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਜਿਨਾਨੁਭਾਵੇਨ ਉਕ੍ਕਂਸਵਤਾ ਗੁਣੇਨ ਬਨ੍ਧੋ ਸਨਾਥੋ ਸਿਯਾਤਿ. ਪਕਾਰਮਿਮਮਞ੍ਞਤ੍ਰਪਿਅਤਿਦਿਸਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਞਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਞ੍ਞਵਾ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਨੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਇਮਿਨਾ ਪਕਾਰੇਨ ਏਦਿਸਂ ਏਵਰੂਪਂ ਪਰਂ ਅਞ੍ਞਂ ਚਿਨ੍ਤਯੇ ਵਿਤਕ੍ਕੇਯ੍ਯ.

੧੪੪. ਇਦਾਨਿ ¶ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਗੁਣਨਿਦਸ੍ਸਨਞ੍ਚ ਸਿਸ੍ਸਾਨੁਸਾਸਨਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਏਵ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਅਤ੍ਰ ਇਮਿਸ੍ਸਂ ਅਨਨ੍ਤਰਗਾਥਾਯਂ ਏਵਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕ੍ਕਮੇਨ ਜਿਨਾਨੁਭਾਵਸ੍ਸ ਤਥਾਗਤਪ੍ਪਭਾਵਸ੍ਸ ਸਮੁਕ੍ਕਂਸੋ ਆਧਿਕ੍ਕਂ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਪਦਿਸ੍ਸਤੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਜਿਨਾਨੁਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਉਕ੍ਕਂਸਵਤਾ ਗੁਣੇਨ ਬਨ੍ਧੋ ਸਨਾਥੋ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਪਞ੍ਞਵਾ ਪਸਤ੍ਥਞਾਣਵਨ੍ਤੋ ਅਨੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਇਮਿਨਾ ਕਮੇਨ ਈਦਿਸਂ ਪਰਂ ਅਞ੍ਞਂ ਚਿਨ੍ਤਯੇ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ.

੧੪੫.

ਉਦਾਰੋ ਸੋਪਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ,

ਯਂ ਪਸਤ੍ਥਵਿਸੇਸਨਂ;

ਯਥਾ ਕੀਲ਼ਾਸਰੋ ਲੀਲਾ-

ਹਾਸ [ਹਾਸੋ (ਕ.)] ਹੇਮਙ੍ਗਦਾਦਯੋ.

੧੪੫. ਅਪਰਮੁਦਾਰਪ੍ਪਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਉਦਾਰੋ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਂ ਪਸਤ੍ਥਂ ਸਿਲਾਘਨੀਯਂ ਵਿਸੇਸਨਂ ਉਪਾਦਿਯਤਿ, ਸੋਪਿ ਨ ਪਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋਵ ਉਦਾਰੋ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ. ‘‘ਯਥੇ’’ਤ੍ਯੁਦਾਹਰਤਿ. ਕੀਲ਼ਾਯ ਕੀਲ਼ਤ੍ਥਂ ਸਰੋ, ਲੀਲਾਯ ਯੁਤ੍ਤੋ ਹਾਸੋ, ਹੇਮਂ ਹੇਮਮਯਮਙ੍ਗਦਨ੍ਤਿ ਸਮਾਸੋ, ਤਂ ਆਦਿ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਬਾਹਿਰਤ੍ਥੋ. ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਕੁਸੁਮਦਾਮਮਣਿਮੇਖਲਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ. ਅਯਂ ਤੁ ਬਨ੍ਧਫਰੁਸਗਾਮ੍ਮਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ.

੧੪੫. ਅਞ੍ਞਮਪਿ ਉਦਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਉਦਾਰੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਯਂ ਪਸਤ੍ਥਵਿਸੇਸਨਂ ਪਸਂਸਨੀਯਵਿਸੇਸਨਂ ਹੋਤਿ, ਸੋਪਿ ਉਦਾਰੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ. ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿ ਤਮੁਦਾਹਰਤਿ. ਕੀਲ਼ਾਸਰੋ ਕੀਲ਼ਾਯ ਕਤੋ ਸਰੋ. ਲੀਲਾਹਾਸੋ ਲੀਲਾਯ ਯੁਤ੍ਤੋ ਹਾਸੋ. ਹੇਮਙ੍ਗਦਾਦਯੋ ਸੁਵਣ੍ਣਕੇਯੂਰਾਇਚ੍ਚਾਦਯੋਤਿ. ਕੀਲ਼ਤ੍ਥਾਯ ਸਰੋਤਿ ਚ, ਲੀਲਾਯ ਯੁਤ੍ਤੋ ਹਾਸੋਤਿ ਚ, ਹੇਮਂ ਹੇਮਮਯਂ ਅਙ੍ਗਦਨ੍ਤਿ ਚ, ਲੀਲਾਹਾਸੋ ਚ ਹੇਮਙ੍ਗਦਞ੍ਚਾਤਿ ਚ, ਤਾਨਿ ਆਦੀਨਿ ਯੇਸਂ ਕੁਸੁਮਦਾਮਮਣਿਮੇਖਲਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਅਯਮੁਦਾਰੋ ਬਨ੍ਧਫਰੁਸਗਾਮ੍ਮਾਦਿਦੋਸਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ.

੧੪੬.

ਲੋਕਿਯਤ੍ਥਾਨਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ,

¶ ਕਨ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਜਨਾਨਪਿ;

ਕਨ੍ਤਿ ਨਾਮਾ’ਤਿਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ,

ਵੁਤ੍ਤਾ ਸਾ ਪਰਿਹਾਰਤੋ.

ਯਥਾ ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ.

੧੪੬. ਕਨ੍ਤਿਂ ਕਥਯਤਿ ‘‘ਲੋਕਿਯਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਲੋਕੇ ਵਿਦਿਤੋ ਲੋਕਿਯੋ, ਤਂ ਲੋਕਿਯਂ ਅਤ੍ਥਂ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਅਨਤੀਤਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਕਵੀਨਮਿਤਰੇਸਂ ਵਾ ਜਨਾਨਂ ਏਵ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨੋਹਰਾ ਕਨ੍ਤਿ ਨਾਮਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਸਦ੍ਦਗੁਣੋ ਅਤਿਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾਕ੍ਯਦੋਸਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤਿਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਉਦਾਹਰਣਤ੍ਥੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤੋਯੇਵ.

੧੪੬. ਇਦਾਨਿ ਕਨ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਲੋਕਿਯਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਲੋਕਿਯਤ੍ਥਾਨਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਲੋਕੇ ਪਸਿਦ੍ਧਸਦ੍ਦਤ੍ਥਮਨਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਜਨਾਨਂ ਸਕਲਕਵੀਨਂ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨੁਞ੍ਞਾ ਕਨ੍ਤਿ ਨਾਮ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਸਾ ਅਤਿਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤਿਵੁਤ੍ਤਦੋਸਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਰਤੋ ਵੁਤ੍ਤਾ ਦੋਸਪਰਿਹਾਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਕਥਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਅਤਿਵੁਤ੍ਤਦੋਸਪਰਿਹਾਰਤੋ ਏਵ ਕਨ੍ਤਿਯਾ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਿਯੋ ਏਵ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਲੋਕੇ ਵਿਦਿਤੋਤਿ ਚ, ਸੋ ਚ ਸੋ ਅਤ੍ਥੋ ਚੇਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿ ਕਨ੍ਤਿਯਾ ਉਦਾਹਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.

੧੪੭.

ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਤ੍ਤਾ’ਭਿਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸਾ-

ਨੇਯ੍ਯਤਾ ਸਦ੍ਦਤੋ’ਤ੍ਥਤੋ;

ਸਾ’ਯਂ ਤਦੁਭਯਾ ਨੇਯ੍ਯ-

ਪਰਿਹਾਰੇ ਪਦਸ੍ਸਿਤਾ.

ਯਥਾ ‘‘ਮਰੀਚਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ ਚ, ‘‘ਮਨੋਨੁਰਞ੍ਜਨੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿ ਚ.

੧੪੭. ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਤ੍ਤਿਂ ¶ ਬ੍ਯਞ੍ਜਯਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਤ੍ਤਾਭਿਧੇਯ੍ਯਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਤੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਾ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਵਾ ਅਨੇਯ੍ਯਤਾ ਪਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਵਗਮੋ ਗਤ੍ਯਨ੍ਤਰਾਭਾਵਾ, ਯਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦੁਲ੍ਲਭਾਵਗਤੀ ਸਦ੍ਦ-ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਵਿਲਙ੍ਘਿਨੀ’’ਤਿ. ਤਮਨੁਵਦਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਤ੍ਤਿ ਵਿਧੀਯਤੇ. ਸਾ ਪਨ ਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਨੇਯ੍ਯਾਦਿਦੋਸਵਜ੍ਜਨਾਯ ਜਾਯਤੇ. ਤਦੁਭਯਾ ਜਾਤਾ ਸਾਯਂ ਅਨੇਯ੍ਯਤਾ ਨੇਯ੍ਯਪਰਿਹਾਰੇ ਪਦਸ੍ਸਿਤਾ ਪਕਾਸਿਤਾ. ਪਠਮਦੁਤਿਯੋਦਾਹਰਣਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ.

੧੪੭. ਇਦਾਨਿ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਤ੍ਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਤੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਤ੍ਥਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਚ ਅਨੇਯ੍ਯਤਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਾ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਭਾਵੋ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਤ੍ਤਿ ਨਾਮ, ਤਦੁਭਯਾ ਤੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਜਾਤਾ ਸਾ ਅਯਂ ਅਨੇਯ੍ਯਤਾਸਙ੍ਖਤਾ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਤ੍ਤਿ ਨੇਯ੍ਯਪਰਿਹਾਰੇ ਨੇਯ੍ਯਦੋਸਪਰਿਹਾਰਪਦੇਸੇ ਪਦਸ੍ਸਿਤਾ ਪਕਾਸਿਤਾਤਿ. ‘‘ਦੁਲ੍ਲਭਾਵਗਤੀ ਸਦ੍ਦ-ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਵਿਲਙ੍ਘਿਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਪਤੀਤਿ ਪਨ ਵਿਨਾ ਸਦ੍ਦਞ੍ਚ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਥਾਨੁਪਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਇਹ ‘‘ਸਦ੍ਦਤੋ ਅਤ੍ਥਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਬ੍ਯਤ੍ਤਿ ਪਤੀਤੀਤਿ ਚ, ਨਤ੍ਥਿ ਨੇਯ੍ਯਂ ਆਹਰਿਤਬ੍ਬਂ ਅਸ੍ਸ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋਤਿ ਚ, ਤੇ ਚ ਤੇ ਉਭੋ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਾ ਚਾਤਿ ਚ, ਤੇ ਅਵਯਵਾ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਚ, ਨੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਰੋਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ. ਇਦਾਨਿ ‘‘ਯਥੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾਯ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਤ੍ਤਿਯਾ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਉਦਾਹਰਣਮਨੁਸ੍ਸਾਰੇਤਿ ‘‘ਮਰਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਗਾਥਾਦ੍ਵਯੇਨ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.

ਪੁਨ ਅਤ੍ਥੇਨ ਯਥਾ –

੧੪੮.

ਸਭਾਵਾਮਲਤਾ ਧੀਰ,

ਮੁਧਾ ਪਾਦਨਖੇਸੁ ਤੇ;

ਯਤੋ ਤੇ’ਵਨਤਾਨਨ੍ਤ-

ਮੋਲ਼ਿਚ੍ਛਾਯਾ ਜਹਨ੍ਤਿ ਨੋ.

੧੪੮. ਪੁਨ ¶ ਦੁਤਿਯੇ ਤੁ ਧੀਰਾਤਿ ਆਮਨ੍ਤਨਂ. ਤੇ ਤਵ ਪਾਦਨਖੇਸੁ ਸਭਾਵਾਮਲਤਾ ਪਕਤਿਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾ ਮੁਧਾ ਤੁਚ੍ਛਾ. ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਚੇ? ਯਤੋ ਯਸ੍ਮਾ ਕਾਰਣਾ ਤੇ ਪਾਦਨਖਾ ਅਵਨਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਨਤਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨਾਗਰਾਜਸ੍ਸ ਮੋਲ਼ਿਨੋ ਕਿਰੀਟਸ੍ਸ ਅਵਨਤਾਨਂ ਵਾ ਨਰਮਰਾਨਂ ਅਨਨ੍ਤਾਨਂ ਮੋਲ਼ੀਨਂ ਛਾਯਾ ਛਵਿਯੋ ਨੋ ਜਹਨ੍ਤਿ ਨ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤਿ, ਸਞ੍ਛਵਿਯੋ ਪਨ ਜਹਨ੍ਤੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਨਖੇਸੁ ਸਞ੍ਛਵਿਤ੍ਤਾ ਪਾਦਨਖਸ੍ਸ ਮੋਲ਼ੀਨਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਪ੍ਪਣਾਮਾਬ੍ਯਭਿਚਾਰਾਨਰਮਰਾਦੀਨਂ ਭਗਵਤੋ ਪਾਦਾਰਵਿਨ੍ਦਵਨ੍ਦਨਂ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਫੁਟਂ ਗਮ੍ਯਤੇ.

੧੪੮. ‘‘ਪੁਨ ਅਤ੍ਥੇਨ ਯਥਾ ਸਭਾਵਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਧੀਰ ਤੇ ਤਵ ਪਾਦਨਖੇਸੁ ਸਭਾਵਾਮਲਤਾ ਪਕਤਿਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾ ਮੁਧਾ ਤੁਚ੍ਛਾ. ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਚੇ? ਯਤੋ ਯਸ੍ਮਾ ਤੇ ਚਰਣਨਖਾ ਅਵਨਤਾਨਨ੍ਤਮੋਲ਼ਿਚ੍ਛਾਯਾ ਪਾਦਾਨਤਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਨਾਗਰਾਜਸ੍ਸ ਕਿਰੀਟਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨੀ, ਅਵਨਤਾਨਂ ਵਾ ਅਨਨ੍ਤਾਨਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਮੋਲ਼ੀਨਂ ਛਾਯਾ ਕਨ੍ਤਿਯੋ ਨੋ ਜਹਨ੍ਤਿ ਨ ਵਿਜਹਨ੍ਤਿ, ਪਕਤਿਵਣ੍ਣਂ ਪਹਾਯ ਕਿਰੀਟਕਨ੍ਤਿਸਦਿਸਾ ਤੇ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਚਨ੍ਦਕਿਰਣਸਨ੍ਨਿਭਾਨਂ ਨਖਰਂਸੀਨਂ ਸਮੀਪੇ ਮੋਲ਼ੀਨਂ ਨਖਰਂਸੀਹਿ ਅਮਦ੍ਦਿਤਸਕਕਨ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤਭਾਵਮਾਪਜ੍ਜਨਂ ਤਾਦਿਸਾਨਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਪ੍ਪਣਾਮਾਭਾਵਾਭਾਵਤੋ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦੀਨਂ ਮੁਨਿਨ੍ਦਪਾਦਾਰਵਿਨ੍ਦਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਨਿਰਨ੍ਤਰਪ੍ਪਣਾਮੋ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਵਿਭੂਤਂ ਗਮ੍ਯਤੇ. ਸਸ੍ਸ ਭਾਵੋਤਿ ਚ, ਤੇਨ ਅਮਲਾਤਿ ਚ, ਤੇਸਂ ਭਾਵੋਤਿ ਚ, ਪਠਮਪਕ੍ਖੇ ਅਵਨਤੋ ਚ ਸੋ ਅਨਨ੍ਤੋ ਚਾਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਮੋਲ਼ੀਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਛਾਯਾਯੋਤਿ ਚ, ਦੁਤਿਯਪਕ੍ਖੇ ਅਨਨ੍ਤਾ ਚ ਤੇ ਮੋਲ਼ੀ ਚੇਤਿ ਚ, ਅਵਨਤਾਨਂ ਅਨਨ੍ਤਮੋਲ਼ੀਤਿ ਚ, ਤੇਸਂ ਛਾਯਾਯੋਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

੧੪੯.

‘‘ਬਨ੍ਧਸਾਰੋ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ, ਯਂ ਸਮਗ੍ਗਾਪਿ ਵਿਞ੍ਞੁਨੋ;

ਦਸ੍ਸਨਾਵਸਰਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਸਮਾਧਿ ਨਾਮ’ਯਂ ਗੁਣੋ.

੧੪੯. ਸਮਾਧਿਫਲਂ ਕਿਚ੍ਚਾਹ ‘‘ਬਨ੍ਧੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਨ੍ਤਿ ਯਂ ਸਮਾਧਿਂ ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਗਜ੍ਜਪਜ੍ਜਮਿਸ੍ਸਭਾਵਸ੍ਸ ਸਾਰੋਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਂ ¶ ਤਪ੍ਪਰਾਯਤ੍ਤਾ ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਮਗ੍ਗਾਪਿ ਵਿਞ੍ਞੁਨੋ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕਵਿਨੋ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਅਯਂ ਸਮਾਧਿ ਨਾਮ ਸਮਾਧਿਖ੍ਯੋ ਗੁਣੋ ਦਸ੍ਸਨੇ ਪਕਾਸਨੇ ਅਵਸਰਂ ਓਕਾਸਂ ਅਨੋਤ੍ਤਰਤ੍ਤਾ ਪਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨਾਤਿ.

੧੪੯. ਇਦਾਨਿ ਸਮਾਧਯੋ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਬਨ੍ਧਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਸਮਗ੍ਗਾ ਅਪਿ ਵਿਞ੍ਞੁਨੋ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕਵਯੋ ਯਂ ਸਮਾਧਿਂ ‘‘ਬਨ੍ਧਸਾਰੋ’’ਤਿ ਪਜ੍ਜਗਜ੍ਜਵਿਮਿਸ੍ਸਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਮਿਤਿ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ, ਅਯਂ ਸਮਾਧਿ ਨਾਮ ਗੁਣੋ ਦਸ੍ਸਨਾਵਸਰਂ ਪਤ੍ਤੋ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਦਸ੍ਸਨੋਕਾਸਂ ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਰੋਤਿ ਚ, ਦਸ੍ਸਨੇ ਅਵਸਰਨ੍ਤਿ ਚ, ਤਂ ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੫੦.

ਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮੋ ਤਤੋ’ਞ੍ਞਤ੍ਥ,

ਲੋਕਸੀਮਾਨੁਰੋਧਤੋ;

ਸਮ੍ਮਾ ਆਧੀਯਤੇ’ਚ੍ਚੇ’ਸੋ,

ਸਮਾਧੀਤਿ ਨਿਰੁਚ੍ਚਤਿ.

੧੫੦. ਕਥਮਯਂ ਸਦ੍ਦਵੋਹਾਰੋ ਬਨ੍ਧੇ ‘‘ਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤ੍ਯਾਹ ‘‘ਅਞ੍ਞੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਪਕਤਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਧਮ੍ਮੋ ਗੁਣੋ ਪਸਿਦ੍ਧੋ, ਤਤੋ ਤਸ੍ਮਾ ਮੁਖ੍ਯਵਿਸਯਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਅਮੁਖ੍ਯੇ ਵਿਸਯੇ ਲੋਕਸੀਮਾਨੁਰੋਧਤੋ ਲੋਕਪ੍ਪਤੀਤ੍ਯਨੁਵਤ੍ਤਨੇਨ ਸਮ੍ਮਾ ਸਾਧੁ ਲੋਕਸੀਮਾਨੁਵਤ੍ਤਨਮੇਵੇਹ ਸਾਧੁਤ੍ਤਂ ਆਧੀਯਤੇ ਆਰੋਪ੍ਯਤੇ, ਇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਏਸੋ ਏਵਂਵਿਧੋ ਧਮ੍ਮੋ ‘‘ਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਨਿਰੁਚ੍ਚਤੀਤਿਧ ਸਮ੍ਮਾ ਆਧੀਯਤੀਤਿ ਏਵਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੫੦. ‘‘ਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਅਯਂ ਵੋਹਾਰੋ ਬਨ੍ਧਵਿਸਯੇ ਕਥਂ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਆਸਙ੍ਕਾਯਂ ਪਠਮਂ ਨਿਬ੍ਬਚਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਆਹ ‘‘ਅਞ੍ਞਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮੋ ਸਮਾਧਾਨਸ੍ਸ ਵਿਸਯਭੂਤਅਮੁਖ੍ਯਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਮੁਖ੍ਯਵਤ੍ਥੁਨੋ ਪਸਿਦ੍ਧਗੁਣੋ, ਤਤੋ ¶ ਮੁਖ੍ਯਵਿਸਯਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਅਮੁਖ੍ਯਵਿਸਯੇ ਲੋਕਸੀਮਾਨੁਰੋਧਤੋ ਲੋਕਵੋਹਾਰਮਰਿਯਾਦਾਵਿਰੋਧਭਾਵੇਨ ਲੋਕਪ੍ਪਤੀਤ੍ਯਨੁਵਤ੍ਤਨੇਨੇਵ ਸਮ੍ਮਾ ਆਧੀਯਤਿ ਠਪੀਯਤਿ, ਇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਏਸੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਗੁਣੋ ‘‘ਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਨਿਰੁਚ੍ਚਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ. ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਚ, ਲੋਕਸ੍ਸ ਸੀਮਾਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸਾ ਅਨੁਰੋਧੋਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਸਮਾਧਿਉਦ੍ਦੇਸ

੧੫੧.

ਅਪਾਣੇ ਪਾਣਿਨਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਸਮ੍ਮਾ ਆਧੀਯਤੇ ਕ੍ਵਚਿ;

ਨਿਰੂਪੇ ਰੂਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਨਿਰਸੇ ਸਰਸਸ੍ਸ ਚ.

੧੫੨.

ਅਦ੍ਰਵੇ ਦ੍ਰਵਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਅਕਤ੍ਤਰਿਪਿ ਕਤ੍ਤੁਤਾ;

ਕਠਿਨਸ੍ਸਾ’ਸਰੀਰੇਪਿ, ਰੂਪਂ ਤੇਸਂ ਕਮਾ ਸਿਯਾ.

੧੫੧-੧੫੨. ਸਮਾਧਾਨਵਿਸਯਮਾਹ ‘‘ਅਪਾਣੇ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਕ੍ਵਚਿ ਠਾਨੇ ਪਾਣਿਨਂ ਪਾਣਵਨ੍ਤਾਨਂ ਪਦਤ੍ਥਾਨਂ ਧਮ੍ਮੋ ਗੁਣੋ ਅਪਾਣੇ ਪਾਣਵਿਰਹਿਤੇ ਵਤ੍ਥੁਨਿ ਸਮ੍ਮਾ ਲੋਕਪਤੀਤ੍ਯਨੁਵਤ੍ਤਨੇਨ ਆਧੀਯਤੇ ਆਰੋਪ੍ਯਤੇ, ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ ਯਥਾਨੁਰੂਪਂ. ਨਿਰੂਪੇਤਿ ਰੂਪਵਿਰਹਿਤੇ ਵਤ੍ਥੁਨਿ, ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਨੁਵਤ੍ਤਤਿ. ਅਸਰੀਰੇ ਅਘਨੇ ਅਸਂਹਤੇ ਵਤ੍ਥੁਨਿ ਕਠਿਨਸ੍ਸ ਦਲ਼੍ਹਸ੍ਸ, ਤੇਸਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮਾਧੀਨਂ ਰੂਪਂ ਉਦਾਹਰਣਂ ਕਮਾ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ.

੧੫੧-੧੫੨. ਉਦ੍ਦੇਸੇ ‘‘ਸਮਾਧਯੋ’’ਤਿ ਬਹੁਵਚਨੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਮਾਧੀਨਂ ਵਿਸਯਮੁਪਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਅਪਾਣੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਕ੍ਵਚਿ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਠਾਨੇ ਪਾਣਿਨਂ ਧਮ੍ਮੋ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧਾਨਂ ਗੁਣੋ ਅਪਾਣੇ ਪਾਣਰਹਿਤਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਸਮ੍ਮਾ ਲੋਕਪਤੀਤਿਅਨੁਸਾਰੇਨ ਆਧੀਯਤੇ ਆਰੋਪ੍ਯਤੇ, ਕ੍ਵਚਿ ਰੂਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਵਨ੍ਤਵਤ੍ਥੁਨੋ ਧਮ੍ਮੋ ਨਿਰੂਪੇ ਰੂਪਰਹਿਤਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ, ਕ੍ਵਚਿ ਸਰਸਸ੍ਸ ਰਸਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਧਮ੍ਮੋ ਨਿਰਸੇ ਰਸਰਹਿਤੇ ਚ, ਕ੍ਵਚਿ ਦ੍ਰਵਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦ੍ਰਵਵਨ੍ਤਵਤ੍ਥੁਨੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਦ੍ਰਵੇ ਦ੍ਰਵਰਹਿਤੇ ਚ, ¶ ਕ੍ਵਚਿ ਕਤ੍ਤੁਤਾ ਕਤ੍ਤੁਗੁਣੋ ਅਕਤ੍ਤਰਿਪਿ, ਕ੍ਵਚਿ ਕਠਿਨਸ੍ਸ ਥਦ੍ਧਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਸਰੀਰੇਪਿ ਸਰੀਰਰਹਿਤੇਪਿ ਸਮ੍ਮਾ ਆਧੀਯਤੇ. ਤੇਸਂ ਛਨ੍ਨਂ ਸਮਾਧੀਨਂ ਰੂਪਂ ਉਦਾਹਰਣਂ ਕਮਾ ‘‘ਅਪਾਣੇ ਪਾਣਿਨ’’ਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਸਿਯਾ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਪਾਣਾ ਅਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਰੂਪਾ ਨਿਗ੍ਗਤੋਤਿ ਚ, ਰੂਪੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਚ, ਰਸਾ ਨਿਗ੍ਗਤੋਤਿ ਚ, ਰਸੇਨ ਸਹ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋਤਿ ਚ, ਦ੍ਰਵਾਅਞ੍ਞੋਤਿ ਚ, ਦ੍ਰਵੇਨ ਦ੍ਰਵਭਾਵੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਚ, ਕਤ੍ਤੁਤੋ ਅਞ੍ਞੋਤਿ ਚ, ਕਤ੍ਤੁਨੋ ਭਾਵੋਤਿ ਚ, ਨਤ੍ਥਿ ਸਰੀਰਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਸਮਾਧਿਨਿਦ੍ਦੇਸ

ਅਪਾਣੇ ਪਾਣਿਨਂ ਧਮ੍ਮੋ

੧੫੩.

ਉਣ੍ਣਾਪੁਣ੍ਣਿਨ੍ਦੁਨਾ ਨਾਥ, ਦਿਵਾਪਿ ਸਹ ਸਙ੍ਗਮਾ;

ਵਿਨਿਦ੍ਦਾ ਸਮ੍ਪਮੋਦਨ੍ਤਿ, ਮਞ੍ਞੇ ਕੁਮੁਦਿਨੀ ਤਵ.

੧੫੩. ‘‘ਉਣ੍ਣਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਨਾਥਾਤਿ ਲੋਕਤ੍ਤਯੇਕਪਟਿਸਰਣਭੂਤਤਾਯ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਲਪਤਿ. ਤਵ ਉਣ੍ਣਾਰੋਮਧਾਤੁਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਪੁਣ੍ਣਿਨ੍ਦੁਨਾ ਸਹ ਸਙ੍ਗਮਾ ਸਂਯੋਗੇਨ ਕੁਮੁਦਿਨੀ ਕੁਮੁਦਿਨਿਯੋ ਕੁਮੁਦਾਕਰਾ ਦਿਵਾਪਿ ਵਿਨਿਦ੍ਦਾ ਵਿਗਤਸੋਪ੍ਪਾ ਸਮ੍ਪਮੋਦਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞੇ ਸੁਟ੍ਠੁਯੇਵ ਪਮੋਦਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਮੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਪਾਣਿਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸੁਰਤਰੂਪਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਮਸ੍ਸ ਵਿਨਿਦ੍ਦਾਯ ਸਮ੍ਪੀਣਨਸ੍ਸ ਚ ਅਪਾਣਿਨਿ ਆਰੋਪਿਤਪੁਮ੍ਭਾਵੇ ਉਣ੍ਣਾਪੁਣ੍ਣਿਨ੍ਦੁਮ੍ਹਿ, ਤਥਾ ਆਰੋਪਿਤਇਤ੍ਥਿਭਾਵਾਸੁ ਕੁਮੁਦਿਨੀਸੁ ਲੋਕਸੀਮਾਨੁਰੋਧੇਨ ਸਮਾਧਾਨਤੋ ਸੋਯਂ ਪਸਿਦ੍ਧੋ ਧਮ੍ਮੋ ‘‘ਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਦਭਿਧਾਯੀ ਸਦ੍ਦੋ ਚ ਉਪਚਾਰਤੋ ਅਤ੍ਥਾਨੁਗਾਮਿਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਦਿਕਵੋਹਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ ਯਥਾਯੋਗਂ.

੧੫੩. ਤੇਸੁ ਪਾਣਿਧਮ੍ਮਸਮਾਧਿਨੋ ਉਦਾਹਰਣਮਾਦਿਸਤਿ ‘‘ਉਣ੍ਣਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਨਾਥ ਤਵ ਤੁਯ੍ਹਂ ਉਣ੍ਣਾਪੁਣ੍ਣਿਨ੍ਦੁਨਾ ਉਣ੍ਣਾਰੋਮਮਣ੍ਡਲਸਙ੍ਖਾਤਪੁਣ੍ਣਚਨ੍ਦੇਨ ਸਹ ਸਙ੍ਗਮਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਮਵਾਯਹੇਤੁਨਾ ਕੁਮੁਦਿਨੀ ਕੇਰਵਾਕਰਸਙ੍ਖਾਤਾ ਕੁਮੁਦਿਨਿਯੋ ਦਿਵਾਪਿ ¶ ਵਿਨਿਦ੍ਦਾ ਵਿਕਸਿਤਾ ਸਮ੍ਪਮੋਦਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞੇ ਅਤਿਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਕਪ੍ਪੇਮੀਤਿ ਇਨ੍ਦੁਸਮ੍ਪਮੋਦੋ ਸਹਸਦ੍ਦੇਨ ਞਾਯਤੇ. ਏਤ੍ਥ ਪਾਣਿਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤੋ ਸੁਰਤਸਙ੍ਗਮੋ ਚ ਨਿਦ੍ਦਾਪਗਮੋ ਚ ਸਮ੍ਪਮੋਦਨਞ੍ਚਾਤਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਉਣ੍ਣਾਪੁਣ੍ਣਿਨ੍ਦੁਕੁਮੁਦਿਨੀਸਙ੍ਖਾਤੇਸੁ ਅਪਾਣੇਸੁ ਲੋਕਵੋਹਾਰਾਨਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਆਰੋਪਨੇਨ ਪਾਣਿਧਮ੍ਮਤੋ ਪਸਿਦ੍ਧਾ ਤਯੋ ਅਤ੍ਥਾ ਇਧ ਸਮਾਧਯੋ ਨਾਮ, ਤਪ੍ਪਟਿਪਾਦਕਗਨ੍ਥੋਪਿ ਅਤ੍ਥਾਨੁਗਾਮਿਤ੍ਤਾ ਤਦੁਪਚਾਰੇਨ ਸਮਾਧੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਪੁਣ੍ਣੋ ਚ ਸੋ ਇਨ੍ਦੁ ਚੇਤਿ ਚ, ਉਣ੍ਣਾ ਏਵ ਪੁਣ੍ਣਿਨ੍ਦੁ ਚਾਤਿ ਚ, ਵਿਗਤਾ ਨਿਦ੍ਦਾ ਯੇਹੀਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਨਿਰੂਪੇ ਰੂਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ

੧੫੪.

ਦਯਾਰਸੇਸੁ ਮੁਜ੍ਜਨ੍ਤਾ, ਜਨਾ’ਮਤਰਸੇਸ੍ਵਿ’ਵ;

ਸੁਖਿਤਾ ਹਤਦੋਸਾ ਤੇ, ਨਾਥ ਪਾਦਮ੍ਬੁਜਾਨਤਾ.

੧੫੪. ‘‘ਦਯਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਨਾਥ ਤੇ ਪਾਦਮ੍ਬੁਜੇਸੁ ਆਨਤਾ ਪਣਾਮਵਸੇਨ ਜਨਾ ਤਿਲੋਕਕੁਹਰਪਵਤ੍ਤਿਨੋ ਸਤ੍ਤਾ ਅਮਤਰਸੇਸ੍ਵਿਵ ਪੀਯੂਸਰਸੇਸੁ ਵਿਯ ਦਯਾਰਸੇਸੁ ਕਰੁਣਾਰਸੇਸੁ ਗੁਣੇਸੁ. ‘‘ਸਿਙ੍ਗਾਰਾਦੋ ਵਿਸੇ ਵੀਰਿਯੇ, ਗੁਣੇ ਰਾਗੇ ਦ੍ਰਵੇ ਰਸੋ’’ਤਿ [ਅਮਰਕੋਸ ੩.੩.੨੨੬] ਹਿ ਨਿਘਣ੍ਟੁ. ਮੁਜ੍ਜਨ੍ਤਾ ਨਿਮੁਜ੍ਜਮਾਨਾ ਹਤਾ ਨਟ੍ਠਾ ਦੋਸਾ ਵਾਤਾਦਯੋ ਅਮਤਪਕ੍ਖੇ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਤੁ ਹਤਾ ਨਟ੍ਠਾ ਦੋਸਾ ਰਾਗਾਦਯੋ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਤਤੋਯੇਵ ਸੁਖਿਤਾ ਸੁਖਂ ਕਾਯਿਕਚੇਤਸਿਕਸੁਖਂ ਇਤਾ ਪਤ੍ਤਾ ਗਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੫੪. ਇਦਾਨਿ ਰੂਪਧਮ੍ਮਸਮਾਧਿਨੋ ਉਦਾਹਰਣਂ ਉਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਦਯਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਨਾਥ ਤੇ ਤਵ ਪਾਦਮ੍ਬੁਜਾਨਤਾ ਚਰਣਪਦੁਮੇ ਪਣਤਾ ਜਨਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਮਤਰਸੇਸੁ ਇਵ ਸੁਧਾਜਲੇਸੁ ਵਿਯ ਦਯਾਰਸੇਸੁ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਕਰੁਣਾਗੁਣੇਸੁ ਮੁਜ੍ਜਨ੍ਤਾ ਨਿਮੁਜ੍ਜਮਾਨਾ ਹਤਦੋਸਾ ਵਿਨਟ੍ਠਵਾਤਪਿਤ੍ਤਾਦਯੋ ਵਿਨਟ੍ਠਰਾਗਾਦਿਦੋਸਾ ਵਾ ਸੁਖਿਤਾ ਤਤੋਯੇਵ ਅਜਰਾਮਰਸਙ੍ਖਾਤਸੁਖਂ ¶ ਇਤਾ ਪਤ੍ਤਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਰੂਪਯੁਤ੍ਤਜਲੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨਂ ਮੁਜ੍ਜਨਂ ਨਿਰੂਪੇ ਦਯਾਗੁਣੇ ਆਰੋਪਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਦਯਾ ਏਵ ਰਸਾ ਗੁਣਾਤਿ ਚ, ਅਮਤਾ ਏਵ ਰਸਾਤਿ ਚ, ਹਤਾ ਵਾਤਾਦਯੋ ਰਾਗਾਦਯੋ ਵਾ ਦੋਸਾ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਚ, ਪਾਦਾਨਿ ਏਵ ਅਮ੍ਬੁਜਾਨੀਤਿ ਚ, ਤੇਸੁ ਆਨਤਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

‘‘ਸਿਙ੍ਗਾਰਾਦੋਵਿਸੇ ਵੀਰਿਯੇ, ਗੁਣੇ ਰਾਗੇ ਦ੍ਰਵੇਰਸੋ’’ਤਿ [ਅਮਰਕੋਸ ੩.੩.੨੨੬] ਏਤ੍ਥ ਰਸਸਦ੍ਦੋ ਗੁਣਜਲੇਸੁ ਵਤ੍ਤਤਿ.

ਨਿਰਸੇ ਸਰਸਸ੍ਸ

੧੫੫.

ਮਧੁਰੇਪਿ ਗੁਣੇ ਧੀਰ, ਨਪ੍ਪਸੀਦਨ੍ਤਿ ਯੇ ਤਵ;

ਕੀਦਿਸੀਮਨਸੋ ਵੁਤ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਖਾਰਗੁਣਾਨਭੋ [ਹੇ (ਸੀ.)].

੧੫੫. ‘‘ਮਧੁਰੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਧਿਯਾ ਈਰਤੀਤਿ ਧੀਰੋ, ਭੋ ਧੀਰ ਤਵ ਮਧੁਰੇਪਿ ਮਨੋਹਰੇਪਿ ਗੁਣੇ ਕਰੁਣਾਦਿਕੇ ਯੇ ਨਪ੍ਪਸੀਦਨ੍ਤਿ ਪਸਾਦਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਖਾਰਗੁਣਾਨਂ ਅਮਧੁਰਗੁਣਾਨਂ ਤੇਸਂ ਜਨਾਨਂ ਮਨਸੋ ਵੁਤ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਕੀਦਿਸੀਤਿ ਕਿਮਿਵ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ ‘‘ਈਦਿਸੀ’’ਤਿ. ਯਤੋ ਤਾਦਿਸਗੁਣਾਵਬੋਧਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਮੋਹਨ੍ਧਕਾਰਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਾਤਿ.

੧੫੫. ਇਦਾਨਿ ਸਰਸਧਮ੍ਮਸਮਾਧਿਨੋ ਉਦਾਹਰਣਮੁਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਮਧੁਰਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਭੋ ਧੀਰ ਤਵ ਤੇ ਮਧੁਰੇ ਅਪਿ ਗੁਣੇ ਪਕਤਿਸੁਨ੍ਦਰੇ ਕਰੁਣਾਪਞ੍ਞਾਗੁਣੇਪਿ ਯੇ ਹੀਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਕਾ ਜਨਾ ਨਪ੍ਪਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਖਾਰਗੁਣਾਨਂ ਅਮਧੁਰਗੁਣਾਨਂ ਤੇਸਂ ਜਨਾਨਂ ਮਨਸੋ ਵੁਤ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਕੀਦਿਸੀ ਕਥਂ ਰੁਹਤਿ. ਧਿਯਾ ਈਰਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਚ, ਕਾ ਵਿਯ ਸਾ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਚ, ਖਾਰਾ ਗੁਣਾ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਏਤ੍ਥ ਸਮਾਧਿ ਨਾਮ ਰਸਹੀਨੇ ਆਰੋਪਿਤਰਸਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਭੂਤਂ ਮਧੁਰਖਾਰਗੁਣਦ੍ਵਯਂ.

ਅਦ੍ਰਵੇ ਦ੍ਰਵਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ

੧੫੬.

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧ ¶ ਚੂਲ਼ਕ-ਪੁਟਪੇਯ੍ਯਾ ਮਹਾਗੁਣਾ;

ਦਿਸਾ ਸਮਨ੍ਤਾ ਧਾਵਨ੍ਤਿ, ਕੁਨ੍ਦਸੋਭਾਸਲਕ੍ਖਣਾ.

੧੫੬. ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਮਹਾਮੁਨਿਨੋ ਚੂਲ਼ਕਪੁਟੇਨ ਪੇਯ੍ਯਾ ਪਾਤਬ੍ਬਾ ਕੁਨ੍ਦਸੋਭਾਸਲਕ੍ਖਣਾ ਕੁਨ੍ਦਕੁਸੁਮਸ੍ਸ ਸੋਭਾਸਵਨ੍ਤਾ ਜੁਤਿਵਿਜਮ੍ਭਿਨੋ ਮਹਾਗੁਣਾ ਸਮਨ੍ਤਾ ਪਰਿਤੋ ਦਿਸਾ ਦਿਸਨ੍ਤਾਨਿ ਧਾਵਨ੍ਤਿ.

੧੫੬. ਇਦਾਨਿ ਦ੍ਰਵਯੁਤ੍ਤਸਮਾਧਿਨੋ ਉਦਾਹਰਣਮੁਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧ ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚੇ ਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨ, ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨੇਹਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਹਿ ਵਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤ ਹੇ ਤਥਾਗਤ ਤਵ ਚੂਲ਼ਕਪੁਟਪੇਯ੍ਯਾ ਚੂਲ਼ਕਪੁਟੇਨ ਪਾਤਬ੍ਬਾ ਕੁਨ੍ਦਸੋਭਾਸਲਕ੍ਖਣਾ ਕੁਨ੍ਦਸੋਭਾਹਿ ਸਮਾਨਲਕ੍ਖਣਾ ਕੁਨ੍ਦਸੋਭਾਸਦਿਸਾ ਵਾ ਮਹਾਗੁਣਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਮਹਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਆਨੁਭਾਵਮਹਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਾ ਮਹਨ੍ਤਾ ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਾਦਯੋ ਗੁਣਾ ਸਮਨ੍ਤਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਦਿਸਾ ਦਸਦਿਸਾਸੁ ਧਾਵਨ੍ਤੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਰਵਯੁਤ੍ਤਗੁਣਭੂਤੋ ਚੂਲ਼ਕਪੁਟਪੇਯ੍ਯਭਾਵੋ ਦ੍ਰਵਰਹਿਤੇ ਗੁਣੇ ਆਰੋਪਿਤੋ ਸਮਾਧਿ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਸਬ੍ਬੇ ਚ ਤੇ ਅਤ੍ਥਾ ਚੇਤਿ ਚ, ਤੇ ਸਿਦ੍ਧਾ ਯਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਚੂਲ਼ਕਮੇਵ ਪੁਟਮਿਤਿ ਚ, ਤੇਨ ਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਚ, ਮਹਨ੍ਤਾ ਚ ਤੇ ਗੁਣਾ ਚੇਤਿ ਚ, ਕੁਨ੍ਦਾਨਂ ਸੋਭਾਤਿ ਚ, ਤਾਹਿ ਸਮਾਨਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਅਕਤ੍ਤਰਿ ਕਤ੍ਤੁਤਾ

੧੫੭.

ਮਾਰਾਰਿਬਲਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾ, ਕੁਣ੍ਠਾ ਨਾਨਾਵਿਧਾ’ਯੁਧਾ;

ਲਜ੍ਜਮਾਨਾ’ਞ੍ਞਵੇਸੇਨ, ਜਿਨ ਪਾਦਾਨਤਾ ਤਵ.

੧੫੭. ‘‘ਮਾਰਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਮਾਰੋਯੇਵ ਅਰਿ ਸਤ੍ਤੂਤਿ ਮਾਰਾਰੀ, ਤੇਨ, ਬਲੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਤ੍ਤਿਯਾ, ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਬਲੇਨ ਸੇਨਾਯ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾ ਅਭਿਮੁਖਂ ਛਡ੍ਡਿਤਾ ਨਾਨਾਵਿਧਾ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਾ ¶ ਆਯੁਧਾ ਭਿਨ੍ਦਿਵਾਲ਼ਾਦਯੋ ਕੁਣ੍ਠਾ [ਭੇਣ੍ਡਿਵਾਲਾਦਯੋ (ਕ.)] ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਤਿਖਿਣਭਾਵਾ ਤਾਯੇਵ ਕੁਣ੍ਠਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਜ੍ਜਮਾਨਾ ‘‘ਲੋਕਪ੍ਪਤੀਤਾਨੁਭਾਵਾਨਮਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਏਵਰੂਪਂ ਜਾਤ’’ਨ੍ਤਿ ਲਜ੍ਜਨ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਵੇਸੇਨ ‘‘ਕਥਂ ਨਾਮ ਪਰੇ ਅਮ੍ਹੇ ਨ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਵੁਧਵੇਸਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਕੁਸੁਮਵੇਸੇਨ, ਜਿਨਾਤਿ ਆਮਨ੍ਤਨਂ, ਤਵ ਪਾਦਾਨਤਾ ਪਾਦੇਸੁ ਸਨ੍ਨਤਾ.

੧੫੭. ਇਦਾਨਿ ਕਤ੍ਤੁਧਮ੍ਮਸਮਾਧਿਨੋ ਉਦਾਹਰਣਮੁਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਮਾਰਾਰਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਹੇ ਜਿਨ ਮਾਰਾਰਿਬਲਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾ ਮਾਰਸਤ੍ਤੁਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾ, ਮਾਰਾਰਿਨੋ ਵਾ ਸੇਨਾਯ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾ ਅਭਿਮੁਖੇ ਪਾਤਿਤਾ ਨਾਨਾਵਿਧਾਯੁਧਾ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਭਿਨ੍ਦਿਵਾਲ਼ਉਸੁਸਤ੍ਤਿਤੋਮਰਾਦਯੋ ਆਵੁਧਾ ਕੁਣ੍ਠਾ ਅਤਿਖਿਣਾ ਲਜ੍ਜਮਾਨਾ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਲੋਕਪਸਿਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਾਨਮਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਈਦਿਸਂ ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਮਹੋਸੀ’’ਤਿ ਲਜ੍ਜਨ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਵੇਸੇਨ ‘‘ਕਥਮਮ੍ਹੇ ਪਰੇ ਨ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਆਵੁਧਵੇਸਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਤਦਞ੍ਞਭੂਤੇਨ ਪੁਪ੍ਫਵੇਸੇਨ ਤਵ ਪਾਦਾਨਤਾ ਪਾਦਸਮੀਪੇ ਨਤਾ ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਕਤ੍ਤੁਧਮ੍ਮਭੂਤਂ ਲਜ੍ਜਨਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਵੇਸੇਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨਞ੍ਚ ਆਨਤਞ੍ਚੇਤਿ ਇਮੇ ਲਜ੍ਜਨਾਦੀਨਂ ਅਕਤ੍ਤੁਭੂਤੇਸੁ ਵਿਸਯੇਸੁ ਆਰੋਪਿਤਾ ਸਮਾਧਯੋ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਮਾਰੋ ਏਵ ਅਰੀਤਿ ਚ, ਬਲੇਨ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾਤਿ ਚ, ਮਾਰਾਰਿਨਾ ਬਲਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾਤਿ ਚ ਮਾਰਾਰਿਨੋ ਬਲਂ ਸੇਨਾਤਿ ਚ, ਤੇਨ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾਤਿ ਚ, ਨਾਨਾ ਅਨੇਕਵਿਧਾ ਪਕਾਰਾ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਚ, ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਵੇਸੋਤਿ ਚ, ਅਞ੍ਞੋ ਚ ਸੋ ਵੇਸੋ ਚਾਤਿ ਚ, ਪਾਦੇਸੁ ਆਨਤਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਕਠਿਨਸ੍ਸ ਅਸਰੀਰੇ

੧੫੮.

ਮੁਨਿਨ੍ਦਭਾਣੁਮਾ ਕਾਲੋ-

ਦਿਤੋ ਬੋਧੋਦਯਾਚਲੇ;

ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਰਂਸਿਨਾ ਭਾਤਿ,

ਇਨ੍ਦਮਨ੍ਧਤਮਂ ਪਰਂ.

੧੫੮. ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ¶ ਬੋਧੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸਦਿਸੋ ਸੋਯੇਵ ਵਾ ਉਦਯਾਚਲੋ ਉਦਯਪਬ੍ਬਤੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਰਤ੍ਤਿਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਸਮਯੇ ਉਦਿਤੋ ਪਾਤੁਭੂਤੋ ਮੁਨਿਨ੍ਦੋ ਮੁਨਿਨ੍ਦਸਦਿਸੋ ਸੋਯੇਵ ਵਾ ਭਾਣੁਮਾ ਸੂਰਿਯੋ ਅਨ੍ਧਤਮਂ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ ਮੋਹਂ ਵਾ ਪਰਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਮੇਵ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਰਂਸਿਨਾ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸਦਿਸੇਨ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਤੇਨ ਵਾ ਰਂਸਿਨਾ ਭਿਨ੍ਦਂ ਪਦਾਲੇਨ੍ਤੋ ਭਾਤਿ ਸੋਭਤੀਤਿ.

੧੫੮. ਇਦਾਨਿ ਕਠਿਨਧਮ੍ਮਸਮਾਧਿਨੋ ਉਦਾਹਰਣਮੁਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਬੋਧੋਦਯਾਚਲੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸਦਿਸੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸਙ੍ਖਾਤੇ ਵਾ ਉਦਯਪਬ੍ਬਤੇ ਕਾਲੋਦਿਤੋ ਰਤ੍ਤਿਕ੍ਖਯੇ ਮਾਰਪਰਾਜਿਤਸਮਯੇ ਵਾ ਉਦਿਤੋ ਪਾਤੁਭੂਤੋ ਮੁਨਿਨ੍ਦਭਾਨੁਮਾ ਮੁਨਿਨ੍ਦਸਦਿਸੋ ਮੁਨਿਨ੍ਦੋਯੇਵ ਵਾ ਸੂਰਿਯੋ ਅਨ੍ਧਤਮਂ ਪਕਤਿਘਨਨ੍ਧਕਾਰਂ ਬਹਲਮੋਹਨ੍ਧਕਾਰਂ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਰਂਸਿਨਾ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸਦਿਸੇਨ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਭੂਤੇਨ ਵਾ ਕਿਰਣੇਨ ਪਰਮਤਿਸਯੇਨ ਭਿਨ੍ਦਂ ਪਦਾਲੇਨ੍ਤੋ ਭਾਤਿ ਸੋਭਤੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਥਦ੍ਧਧਮ੍ਮਭੂਤਂ ਭੇਦਨਂ ਅਸਰੀਰਭੂਤੇ ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਆਰੋਪਿਤਂ ਸਮਾਧਿ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਮੁਨੀਨਂ ਇਨ੍ਦੋਤਿ ਚ, ਸੋਯੇਵ ਭਾਨੁਮਾਤਿ ਚ, ਬੋਧੋ ਏਵ ਉਦਯਾਚਲੋਤਿ ਚ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ ਏਵ ਰਂਸੀਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੫੯.

ਵਮਨੁਗ੍ਗਿਰਨਾਦ੍ਯੇ’ਤਂ, ਗੁਣਵੁਤ੍ਯਪਰਿਚ੍ਚੁਤਂ;

ਅਤਿਸੁਨ੍ਦਰਮਞ੍ਞਂ ਤੁ, ਕਾਮਂ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਗਾਮ੍ਮਤਂ.

੧੫੯. ਕੋਚਿ ਧਮ੍ਮੋ ਅਮੁਖ੍ਯਵਿਸਯੇ ਬਨ੍ਧੇ ਸੋਭਤੇ, ਨ ਮੁਖ੍ਯਵਿਸਯੇਤਿ ਦਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਵਮਨਂ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਮਨਞ੍ਚ ਉਗ੍ਗਿਰਨਞ੍ਚ, ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਵਿਰੇਚਨਾਦਿਪਰਿਗ੍ਗਹੋ. ਏਤਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਗੁਣਾ ਪਧਾਨੇਤਰਾ ਪਸਿਦ੍ਧਵਿਸਯਾ ਵਿਸਯਨ੍ਤਰਪਰਿਗ੍ਗਹਲਕ੍ਖਣਾ ਵੁਤ੍ਤਿ ਪਯੋਗਰੂਪਾ, ਤਤੋ ਅਪਰਿਚ੍ਚੁਤਂ ਅਪਰਿਗਲ਼ਿਤਂ ਸਨ੍ਤਂ ਅਮੁਖ੍ਯਭੂਤਂ ਅਤਿਸੁਨ੍ਦਰਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਮਨੋਹਰਮਲਙ੍ਕਾਰਰੂਪਤ੍ਤਾ, ਅਞ੍ਞਂ ਤੁ ਇਤਰਂ ਪਨ ਮੁਖ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਾਮਂ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ¶ ਗਾਮ੍ਮਤਂ ਅਸਬ੍ਭਸਭਾਵਂ ਬਨ੍ਧੇ ਤਸ੍ਸਾਨੁਚਿਤਭਾਵਤੋ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਪਟਿਲਭਤਿ ਪਸਵਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੫੯. ਇਦਾਨਿ ਇਮੇਸੁਯੇਵ ਪਾਣਿਧਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਕੋਚਿ ਧਮ੍ਮੋ ਅਮੁਖ੍ਯਵਿਸਯੇ ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਪਸਤ੍ਥੋ, ਮੁਖ੍ਯਵਿਸਯੇ ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਅਪਸਤ੍ਥੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਮਨੁਗ੍ਗਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਮਾਹ. ਏਤਂ ਵਮਨੁਗ੍ਗਿਰਨਾਦਿ ਵਮਨਉਗ੍ਗਿਰਨਵਿਰੇਚਨਾਦਿਕਂ ਗੁਣਵੁਤ੍ਯਪਰਿਚ੍ਚੁਤਂ ਅਮੁਖ੍ਯਪਯੋਗਤੋ ਅਗਲ਼ਿਤਂ ਅਮੁਖ੍ਯਭੂਤਂ ਅਤਿਸੁਨ੍ਦਰਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਤਿਪਿਯਂ ਹੋਤਿ, ਅਞ੍ਞਂ ਤੁ ਉਤ੍ਤਤੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਂ ਮੁਖ੍ਯਵਿਸਯੇ ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਵਮਨੁਗ੍ਗਿਰਨਾਦਿਕਂ ਪਨ ਕਾਮਂ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਗਾਮ੍ਮਤਂ ਸਭਾਵਅਪ੍ਪਿਯਗਾਮ੍ਮਦੋਸਤਂ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਸੇਵਤੀਤਿ. ਵਮਨਞ੍ਚ ਉਗ੍ਗਿਰਨਞ੍ਚੇਤਿ ਚ, ਤਾਨਿ ਆਦੀਨਿ ਯਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਗੁਣਾ ਅਪ੍ਪਧਾਨਾ ਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਚ, ਤਤੋ ਅਪਰਿਚ੍ਚੁਤਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੬੦.

ਕਨ੍ਤੀਨਂ ਵਮਨਬ੍ਯਾਜਾ, ਮੁਨਿਪਾਦਨਖਾਵਲੀ;

ਚਨ੍ਦਕਨ੍ਤੀ ਪਿਵਨ੍ਤੀਵ, ਨਿਪ੍ਪਭਂ ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿਯੋ.

੧੬੦. ਉਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਕਨ੍ਤੀਨ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਮੁਨਿਨੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਾਦਨਖਾਨਂ ਆਵਲੀ ਸੇਣਿਯੋ ਕਨ੍ਤੀਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਨਿਸ੍ਸਰਨ੍ਤੀਨਂ ਸੋਭਾਵਿਸੇਸਾਨਂ ਵਮਨਬ੍ਯਾਜਾ ਉਗ੍ਗਿਰਨਲੇਸੇਨ ਚਨ੍ਦਕਨ੍ਤੀ ਚਨ੍ਦਚ੍ਛਵਿਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਤ੍ਥਟਤ੍ਤਾ ਪਿਵਨ੍ਤੀਵ ਪਾਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਤਕ੍ਕੇਮਿ. ਕੀਦਿਸੀ ਵਿਯਾਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਾਬੀਜਮਾਹ ‘‘ਨਿਪ੍ਪਭ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਂ ਚਨ੍ਦਂ ਨਿਪ੍ਪਭਂ ਪਭਾਵਿਰਹਿਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿਯੋ ਵਿਦਹਮਾਨਾ. ਇਦਞ੍ਹਿ ਕਪ੍ਪਨਾਬੀਜਂ ਯਤੋ ਨਖਸੋਭਾਲਿਙ੍ਗਨੇਨ ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਸੋਭਾਵਤੋ ਨਿਪ੍ਪਭਤ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਮਹਤ੍ਤਞ੍ਚ ਤਸ੍ਸਾ ਨਖਾਵਲਿਯੋ ਚਨ੍ਦਕਨ੍ਤੀ ਪਿਵਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤਿ ਕਨ੍ਤੀਨਞ੍ਚ ਵਮਨਬ੍ਯਾਜਂ.

੧੬੦. ਇਟ੍ਠਵਿਸਯੇ ਪਯੁਤ੍ਤਵਮਨੁਗ੍ਗਿਰਨਾਦੀਨਮੁਦਾਹਰਣਮੁਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਕਨ੍ਤੀਨ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਮੁਨਿਪਾਦਨਖਾਵਲੀ ਮੁਨਿਪਾਦਨਖਸੇਣਿਯੋ ਕਨ੍ਤੀਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਨ੍ਦਮਰੀਚਿਸਦਿਸਸੋਭਾਨਂ ਵਮਨਬ੍ਯਾਜਾ ਉਗ੍ਗਿਰਨਲੇਸੇਨ ਤਂ ਨਿਮ੍ਮਲਚਨ੍ਦਂ ਨਿਪ੍ਪਭਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿਯੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਤ੍ਥਟਤ੍ਤਾ ਨਿਪ੍ਪਭਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿਯੋ ਚਨ੍ਦਕਨ੍ਤੀ ਚਨ੍ਦਰਂਸਿਯੋ ¶ ਪਿਵਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞੇ. ਨਖਰਂਸੀਨਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਤ੍ਥਟਤ੍ਤਾ ਸਪ੍ਪਭਸ੍ਸਾਪਿ ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਨਿਪ੍ਪਭਤ੍ਤਞ੍ਚ ਨਖਰਂਸੀਨਂ ਅਧਿਕਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਨ੍ਦਕਨ੍ਤੀ ਪਿਵਨ੍ਤਿ ਇਵੇਤਿ ਨਖਾਵਲੀਨਂ ਚਨ੍ਦਕਨ੍ਤਿਪਿਵਨਞ੍ਚ ਸਕਕਨ੍ਤਿਵਮਨਞ੍ਚ ਪਕਤਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਬ੍ਯਾਜਮਿਤਿ ਕਵਿਨਾ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਭਤ੍ਤਸਿਤ੍ਥਾਦਿਮੁਖ੍ਯਵਿਸਯਤੋ ਅਞ੍ਞਕਨ੍ਤਿਸਙ੍ਖਤਅਮੁਖ੍ਯਵਿਸਯੇ ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਵਮਨਂ ਗੁਣਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਞਾਤਬ੍ਬਂ. ਵਮਨਮੇਵ ਬ੍ਯਾਜਮਿਤਿ ਚ, ਮੁਨਿਨੋ ਪਾਦਾਤਿ ਚ, ਤੇਸੁ ਨਖਾਤਿ ਚ, ਤੇਸਂ ਆਵਲਿਯੋਤਿ ਚ, ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਕਨ੍ਤਿਯੋਤਿ ਚ, ਨਿਗ੍ਗਤੋ ਪਭਾਹੀਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੬੧.

ਅਚਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤੁਕਂ ਰੁਝ-ਮਿਚ੍ਚੇਵਂ ਗੁਣਕਮ੍ਮ ਤਂ [ਗੁਣਕਮ੍ਮਕਂ (ਸੀ.)];

ਸਚਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤੁਕਂ ਪੇ’ਤਂ, ਗੁਣਕਮ੍ਮਂ ਯਦੁ’ਤ੍ਤਮਂ.

੧੬੧. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਨਿਗਮੇਤਿ ‘‘ਅਚਿਤ੍ਤ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਇਚ੍ਚੇਵਂ ਅਚਿਤ੍ਤੋ ਕਤ੍ਤਾ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਅਚਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤੁਕਂ. ਗੁਣੋ ਕਮ੍ਮਂ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਗੁਣਕਮ੍ਮਂ. ਤਞ੍ਚ ਵਮਨਾਦਿ ਰੁਝਮਤਿਮਨੋਹਰਂ ਭਵਤਿ ਬਨ੍ਧੋਚਿਤਤ੍ਤਾ. ਨਖਾਵਲਿਯੋ ਹਿ ਅਚਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤਾਰੋ, ਕਨ੍ਤਿਯੋ ਗੁਣਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵਮਨਮਤ੍ਰਾਤਿਸੁਨ੍ਦਰਂ. ਨੇਦਮੇਵ ਰੁਝਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਚਿਤ੍ਤ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਏਤਂ ਵਮਨਾਦਿਕਂ ਸਚਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਪਿਯਦਿਗੁਣਕਮ੍ਮਂ, ਉਤ੍ਤਮਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਬਨ੍ਧੋਚਿਤਤ੍ਤਾ.

੧੬੧. ਅਨਨ੍ਤਰੋਦਾਹਰਣਸ੍ਸ ਪਸਤ੍ਥਤ੍ਤਞ੍ਚ ਕਮ੍ਮਨਿ ਗੁਣੇ ਸਤਿ ਸਚਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤੁਕਵਮਨਾਦਿਕਞ੍ਚ ਇਟ੍ਠਮਿਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਚਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤੁਕ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਮਾਹ. ਇਚ੍ਚੇਵਂ ਇਮਿਨਾ ਪਕਾਰੇਨ ਅਚਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤੁਕਂ ਨਖਾਵਲਿਸਙ੍ਖਾਤਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕਕਤ੍ਤੁਵਨ੍ਤਂ ਗੁਣਕਮ੍ਮਂ ਨਖਕਨ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਅਪ੍ਪਧਾਨਕਮ੍ਮਵਨ੍ਤਂ ਵਮਨਾਦਿਕਂ ਰੁਝਂ ਰਚਨਾਯ ਉਚਿਤਤ੍ਤਾ ਰੁਚਿਜਨਕਂ ਹੋਤਿ, ਏਤਂ ਵਮਨਾਦਿਕਂ ਸਚਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਪਿ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਕਤ੍ਤੁਵਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਯਦਿ ਗੁਣਕਮ੍ਮਂ ਅਮੁਖ੍ਯਕਮ੍ਮਂ ਚੇ, ਉਤ੍ਤਮਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਮੇਵ, ‘‘ਕਨ੍ਤੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਭਾਵਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਛਟ੍ਠਿਯਾ ਸਤਿਪਿ ਵਮਨਕ੍ਰਿਯਾਯ ਕਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਚ, ਅਚਿਤ੍ਤਾ ਕਤ੍ਤਾਰੋ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਚ, ਗੁਣੋ ਕਮ੍ਮਂ ਯਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਸਹ ¶ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ. ਇਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨੇ ਏਵਂ ਪਕਾਰੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਅਥ ਵਾ ਵਚਨਵਚਨੀਯਾਨਂ [ਵਚਨਵਚਨੀਯਾਦੀਨਂ (ਕ.)] ਨਿਗਮਾਰਮ੍ਭੇ ਨਿਪਾਤਸਮੁਦਾਯੋ.

੧੬੨.

ਉਗ੍ਗਿਰਨ੍ਤੋਵ ਸ ਸ੍ਨੇਹ-ਰਸਂ ਜਿਨਵਰੋ ਜਨੇ;

ਭਾਸਨ੍ਤੋ ਮਧੁਰਂ ਧਮ੍ਮਂ, ਕਂ ਨ ਸਮ੍ਪੀਣਯੇ ਜਨਂ.

੧੬੨. ਤਦੁਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਉਗ੍ਗਿਰਨ੍ਤੋਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਸੋ ਜਿਨਵਰੋ ਜਨੇ ਸਕਲਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ ਸ੍ਨੇਹਰਸਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੇਮਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਨੁਰਾਗਂ ਉਗ੍ਗਿਰਨ੍ਤੋਵ ਵਮਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਮਧੁਰਂ ਅਤਿਪਣੀਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਨ੍ਤੋ ਕਂ ਜਨਂ ਨ ਸਮ੍ਪੀਣਯੇ, ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਸਮ੍ਪੀਣੇਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਜਿਨਵਰੋ ਕਤ੍ਤਾ ਸਚਿਤ੍ਤੋ, ਸ੍ਨੇਹਰਸੋ ਗੁਣਕਮ੍ਮਂ.

੧੬੨. ਇਦਾਨਿ ਸਚਿਤ੍ਤਕਕਤ੍ਤੁਪਕ੍ਖੇ ਉਦਾਹਰਣਮੁਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਉਗ੍ਗਿਰਨ੍ਤੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਸੋ ਜਿਨਵਰੋ ਜਨੇ ਸਕਲਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ ਸ੍ਨੇਹਰਸਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੇਮਸਙ੍ਖਾਤਅਨੁਰਾਗਂ ਉਗ੍ਗਿਰਨ੍ਤੋ ਇਵ ਵਮਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਮਧੁਰਂ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾਦਿਭਾਵੇਨ ਪਣੀਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਨ੍ਤੋ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਯਥਾਸਯਂ ਵਦਨ੍ਤੋ ਕਂ ਜਨਂ ਕੀਦਿਸਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਨ ਸਮ੍ਪੀਣਯੇ, ਪੀਣੇਤਿ ਏਵਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਉਗ੍ਗਿਰਨਂ ਜਿਨਵਰਸਙ੍ਖਤਸਚਿਤ੍ਤਕਕਤ੍ਤੁਵਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸ੍ਨੇਹਰਸਸਙ੍ਖਾਤਅਮੁਖ੍ਯਕਮ੍ਮਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਸਤ੍ਥਂ ਹੋਤਿ. ਸ੍ਨੇਹੋ ਏਵ ਰਸੋ ਅਨੁਰਾਗੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੬੩.

ਯੋ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਕੁਸਲੋ ਕੁਸਲੋ ਨਿਘਣ੍ਟੁ-

ਛਨ੍ਦੋਅਲਙ੍ਕਤਿਸੁ ਨਿਚ੍ਚਕਤਾਭਿਯੋਗੋ;

ਸੋ’ਯਂ ਕਵਿਤ੍ਤਵਿਕਲੋਪਿ ਕਵੀਸੁ ਸਙ੍ਖ੍ਯ-

ਮੋਗਯ੍ਹ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਹਿ ਕਿਤ੍ਤਿ’ਮਮਨ੍ਦਰੂਪਂ.

ਇਤਿ ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਮਹਾਸਾਮਿਪਾਦਵਿਰਚਿਤੇ

ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਗੁਣਾਵਬੋਧੋ ਨਾਮ ਤਤਿਯੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੧੬੩. ਗਨ੍ਥਨ੍ਤਰਾਹਿਤਵਾਸਨਾਯ, ¶ ਤਦਨੁਬਨ੍ਧਪਟਿਭਾਨੇ ਚਾਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਸੁਤੇਨ ਅਭਿਯੋਗਬਲੇਨ ਕਵਿਤਾ ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ ਤਦਨੁਗਤਾ ਸਮੁਪਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਸਮਨੁਸਾਸਤਿ ‘‘ਯੋ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥੇ ਬ੍ਯਾਕਰਣੇ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ‘‘ਇਦਮੇਵੇ’’ਤਿ ਨਿਯਮਾਭਾਵਾ ਕੁਸਲੋ ਛੇਕੋ ਨਿਘਣ੍ਟੁਮ੍ਹਿ ਅਭਿਧਾਨਸਤ੍ਥੇ ਚ ਛਨ੍ਦਸਿ ਵੁਤ੍ਤਿਜਾਤਿਪ੍ਪਪਞ੍ਚਪਕਾਸਕਛਨ੍ਦੋਵਿਚਿਤਿਸਤ੍ਥੇ ਚ ਅਲਙ੍ਕਤਿਸੁ ਅਲਙ੍ਕਾਰਸਤ੍ਥੇ ਚ ਕੁਸਲੋ ਨ ਕੇਵਲਂ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥੇਯੇਵ, ਅਥ ਚ ਪਨ ਨਿਚ੍ਚਮਨਵਰਤਂ ਦਿਵਾ ਚ ਰਤ੍ਤੋ ਚ ਕਤੋ ਅਭਿਯੋਗੋ ਵਾਯਾਮੋ ਰਚਨਾਵਿਸਯੇ ਯਸ੍ਸ ਸੋਯਂ ਕਵਿਤ੍ਤਵਿਕਲੋਪਿ ਬਨ੍ਧਕਰਣਸਙ੍ਖਾਤਕਵਿਗੁਣਪਰਿਹੀਨੋਪਿ ਕਵੀਸੁ ਕਵਿਗੁਣੋਪੇਤੇਸੁ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਣਨਂ ਓਗਯ੍ਹ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਮਨ੍ਦਰੂਪਂ ਅਤਿਬਹੁਂ ਕਿਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਬਨ੍ਧਰਚਨਾਲਕ੍ਖਣਂ ਤਪ੍ਪਭਵਂ ਖ੍ਯਾਤਂ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਪਟਿਲਭਤੇਵਾਤਿ.

ਇਤਿ ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰੇ ਮਹਾਸਾਮਿਨਾਮਿਕਾਯਂ

ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰਟੀਕਾਯਂ

ਗੁਣਾਵਬੋਧਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਤਤਿਯੋ.

੧੬੩. ਇਦਾਨਿ ਉਦ੍ਦੇਸਕ੍ਕਮੇਨ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰੇ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਾਕਰਣਨਿਘਣ੍ਟੁਛਨ੍ਦੋਪਰਿਵਾਰਿਤੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਾਭਿਯੋਗੋ ਇਹਲੋਕਿਯਾਦਿਮਹਨ੍ਤਯਸਸ੍ਸ ਕਾਰਣਮਿਤਿ ਸਿਸ੍ਸਾਨਮਨੁਸਾਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੋ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਕੁਸਲੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿਮਾਹ. ਯੋ ਥੇਰਨਵਮਜ੍ਝਿਮੇਸੁ ਕੋਚਿ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਕੁਸਲੋ ਸਦ੍ਦਾਨੁਸਾਸਨਬ੍ਯਾਕਰਣਵਿਸਯੇ ਪਕਤਿਪਚ੍ਚਯਾਦਿਵਿਭਾਗਕਪ੍ਪਨਾਯ ਛੇਕੋ ਨਿਘਣ੍ਟੁਛਨ੍ਦੋਅਲਙ੍ਕਤੀਸੁ ਅਭਿਧਾਨਛਨ੍ਦੋਅਲਙ੍ਕਾਰਸਤ੍ਥੇਸੁਪਿ ਕੁਸਲੋ ਤਂਤਂਵਿਭਾਗਬੁਦ੍ਧੀਨਂ ਪਟਿਪਾਦਨੇਨ ਛੇਕੋ ਨਿਚ੍ਚਕਤਾਭਿਯੋਗੋ ਧਾਰਣਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨ ਨਿਚ੍ਚਂ ਕਤੁਸ੍ਸਾਹੋ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਅਯਂ ਅਪ੍ਪਮਾਦੀ ਕਵਿਤ੍ਤਵਿਕਲੋਪਿ ਪਕਤਿਸਿਦ੍ਧਕਬ੍ਬਰਚਨਗੁਣਰਹਿਤੋਪਿ ਕਵੀਸੁ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਕਬ੍ਬਕਤ੍ਤੂਸੁ ਗਣਨਂ ਓਗਯ੍ਹ ਕਬ੍ਬਕਰਣਟੀਕਾਕਰਣਾਦਿਪਕਾਰੇਨ ਓਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਗਣਨਂ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ¶ ਅਮਨ੍ਦਰੂਪਂ ਅਨਪ੍ਪਕਸਭਾਵਂ ਅਤਿਬਹੁਂ ਕਿਤ੍ਤਿਂ ਨਿਦ੍ਦੋਸਂ ਸਤ੍ਥਰਚਨਲਕ੍ਖਣਂ ਪੁਞ੍ਞਸਞ੍ਚਯਂ, ਤਪ੍ਪਭਵਂ ਪਸਿਦ੍ਧਿਂ ਵਾ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਲਭਤੇਵਾਤਿ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਤ੍ਥੇਸੁ ਅਭਿਯੋਗੋ ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਕਾਰਣਮੇਵ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹਿ–

‘‘ਸਾਭਾਵਿਕੀ ਚ ਪਟਿਭਾ,

ਸੁਤਞ੍ਚ ਬਹੁਨਿਮ੍ਮਲਂ;

ਅਮਨ੍ਦੋ ਚਾਭਿਯੋਗੋ’ਯਂ,

ਹੇਤੁ ਹੋਤਿ’ਹ ਬਨ੍ਧਨੇ’’ਤਿ [ਕਾਬ੍ਯਾਦਾਸ ੧.੧੦੩].

ਤਤ੍ਥ ਸਾਭਾਵਿਕੀ ਸਭਾਵਸਿਦ੍ਧਾ ਪਟਿਭਾ ਚ ਪਞ੍ਞਾ ਚ ਬਹੁ ਨਿਮ੍ਮਲਂ ਅਨਪ੍ਪਕਂ ਨਿਜ੍ਜਟਂ ਸੁਤਞ੍ਚ ਅਮਨ੍ਦੋ ਅਭਿਯੋਗੋ ਚ ਅਨਪ੍ਪਕੋ ਅਭ੍ਯਾਸੋ ਚੇਤਿ ਅਯਮੇਸੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਇਹ ਬਨ੍ਧਨੇ ਇਮਿਸ੍ਸਂ ਕਬ੍ਬਰਚਨਾਯਂ ਹੇਤੁ ਹੋਤਿ ਕਾਰਣਂ ਭਵਤੀਤਿ. ਸਦ੍ਦੇ ਸਾਸਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਤੇਨਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਤਸ੍ਸ ਥਾਦੇਸਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਞਾਤਬ੍ਬਂ, ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥੇ ਕੁਸਲੋਤਿ ਚ, ਨਿਘਣ੍ਟੁ ਚ ਛਨ੍ਦੋ ਚ ਅਲਙ੍ਕਤਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰਞ੍ਚੇਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਏਤ੍ਥ ਅਲਙ੍ਕਤਿਸਦ੍ਦੋ ਸਤ੍ਥਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਨਪੁਂਸਕੋ ਹੋਤਿ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਕਤੋ ਅਭਿਯੋਗੋ ਅਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਕਵਿਨੋ ਭਾਵੋਤਿ ਚ, ਤੇਨ ਵਿਕਲੋਤਿ ਚ, ਅਮਨ੍ਦਂ ਰੂਪਂ ਸਭਾਵੋ ਯਸ੍ਸੇਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

ਇਤਿ ਸੁਬੋਧਾਲਙ੍ਕਾਰਨਿਸ੍ਸਯੇ

ਤਤਿਯੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੪. ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਾਵਬੋਧਪਰਿਚ੍ਛੇਦ

੧੬੪.

ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਸਹਿਤਾ, ਸਗੁਣਾ ਬਨ੍ਧਪਦ੍ਧਤਿ;

ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਕਨ੍ਤਾ ਕਨ੍ਤਾਵ [ਯਤੋਅਚ੍ਚਨ੍ਤਕਨ੍ਤਾਵ (ਕ.)], ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇਤੇ ਤਤੋ’ਧੁਨਾ.

੧੬੪. ਏਵਂ ¶ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰੇ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਸਮ੍ਪਤ੍ਯਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਂ ਬੋਧਯਿਤੁਮਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਗੁਣਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਪਸਾਦਾਦੀਹਿ ਸਦ੍ਦਗੁਣੇਹਿ ਸਹਿਤਾ ਬਨ੍ਧਪਦ੍ਧਤਿ ਕਬ੍ਬਰਚਨਂ. ਅਲਙ੍ਕਰੀਯਤਿ ਕਨ੍ਤਿਂ ਨੀਯਤਿ ਬਨ੍ਧੋ ਏਤੇਹਿ ਸਰੀਰਮਿਵ ਹਾਰਾਦੀਹੀਤਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ, ਤੇਹਿ ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਜਾਤ੍ਯਾਦਿਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸਹਿਤਾ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਸਤੀ ਸਗੁਣਾ ਪਤਿਬ੍ਬਤਾਦਿਗੁਣੋਪੇਤਾ ਅਤ੍ਥੇਨ ਧਨੇਨ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਆਭਰਣੇਨ ਸਹਿਤਾ ਯੁਤ੍ਤਾ ਕਨ੍ਤਾਵ ਅਙ੍ਗਨਾ ਵਿਯ. ਯਤੋ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਕਨ੍ਤਾ ਅਤਿਸਯਰਮਣੀਯਾ ਸਿਯਾ, ਤਤੋ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਯੇ ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਾ ਅਵਸਰਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਅਧੁਨਾ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ ਕਥੀਯਨ੍ਤਿ.

੧੬੪. ਏਵਂ ਸਦ੍ਦਾਲਙ੍ਕਾਰਵਿਭਾਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਂਯੇਵ ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਬਨ੍ਧਮਾਰਭਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਮਾਹ. ਸਗੁਣਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਸਾਦਾਦਿਸਦ੍ਦਗੁਣਯੁਤ੍ਤਾ ਬਨ੍ਧਪਦ੍ਧਤਿ ਪਜ੍ਜਗਜ੍ਜਾਦਿਪਭੇਦਾ ਰਚਨਾਵਲਿ ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਸਹਿਤਾ ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਸਗੁਣਾ ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਸਹਿਤਾ ਕਨ੍ਤਾ ਇਵ ਪਤਿਬ੍ਬਤਾਦੀਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਯੁਤ੍ਤਾ ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਮਣਿਮੁਤ੍ਤਾਦਿਧਨੇਹਿ ਗੀਵੇਯ੍ਯਕਟਕਨੂਪੁਰਾਦੀਹਿ ਆਭਰਣੇਹਿ ਚ ਯੁਤ੍ਤਾ ਅਙ੍ਗਨਾਵ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਕਨ੍ਤਾ ਯਤੋ ਅਤਿਸਯੇਨ ਰਮਣੀਯਾ, ਤਤੋ ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਾ ਅਧੁਨਾ ਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ. ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਬਨ੍ਧਂ ਸਰੀਰਂ ਵਾ ਏਤੇਹੀਤਿ ਚ, ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਤਿ ਚ, ਤੇਹਿ ਸਹਿਤਾਤਿ ਚ, ਗੁਣੇਹਿ ਸਹ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਚ, ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਪਦ੍ਧਤੀਤਿ ਚ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਅਤਿਸਯੇਨ ਕਨ੍ਤਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੬੫.

ਸਭਾਵਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤੀਨਂ, ਭੇਦਾ ਦ੍ਵਿਧਾ ਅਲਂਕ੍ਰਿਯਾ;

ਪਠਮਾ ਤਤ੍ਥ ਵਤ੍ਥੂਨਂ, ਨਾਨਾਵਤ੍ਥਾਵਿਭਾਵਿਨੀ.

੧੬੫. ਕਤਿਪ੍ਪਭੇਦਾ ਤੇ ਇਚ੍ਚਾਹ ‘‘ਸਭਾਵ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਇਮੇਸਂ ਭੇਦਾ ਪਭੇਦੇਨ ਅਲਂਕ੍ਰਿਯਾ ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਾਦ੍ਵਿਧਾਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾ. ¶ ਤੇਸੁ ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿ ਕੀਦਿਸੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਠਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਾਸੁ ਪਠਮਾ ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੂਨਂ ਪਦਤ੍ਥਾਨਂ ਜਾਤਿਗੁਣਕ੍ਰਿਯਾਦਬ੍ਬਸਭਾਵਾਨਂ ਨਾਨਾ ਵਿਚਿਤ੍ਤਾ, ਨ ਦ੍ਵੇਕਾਵ ਅਵਤ੍ਥਾ ਅਵਸਰਾ ਵਿਭਾਵਿਨੀ ਪਕਾਸਿਕਾ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ. ਜਾਤ੍ਯਾਦੀਨਂ ਪਦਤ੍ਥਾਨਂ ਯਥਾਸਭਾਵਮਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵਿਵਰਨ੍ਤੀ ਸਭਾਵਂ ਪਦਤ੍ਥਾਨਂ ਵਿਚਿਤ੍ਤਂ ਵਦਤੀਤਿ ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਸਾਵ ਜਾਤਿਯਾ ਪਦਤ੍ਥਸਰੂਪਸ੍ਸ ਤਥਾਤਥਾਪਟਿਪਾਦਕਤ੍ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਿਯਾ [ਦਤ੍ਤਿਯਾ (ਕ.)] ਜਾਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੧੬੫. ਪਸਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਾ [ਪਸਤ੍ਥਾਦਿਅਲਙ੍ਕਾਰਾ (ਕ.)] ਪਭੇਦਤੋ ਏਤ੍ਤਕਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਭਾਵਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਮਾਹ. ਅਲਂਕ੍ਰਿਯਾ ਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਾ ਸਭਾਵਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤੀਨਂ ਭੇਦਾ ਪਭੇਦਤੋ ਦ੍ਵਿਧਾ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਾਸੁਦ੍ਵੀਸੁ ਪਠਮਾ ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੂਨਂ ਜਾਤਿਗੁਣਕ੍ਰਿਯਾਦਬ੍ਬਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਪਦਤ੍ਥਾਨਂ ਨਾਨਾਵਤ੍ਥਾਵਿਭਾਵਿਨੀ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਪਕਾਸਿਨੀ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਜਾਤ੍ਯਾਦੀਨਂ ਪਦਤ੍ਥਾਨਂ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਸਭਾਵਪਕਾਸਿਨੀ ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਏਸਾਵ ਜਾਤਿ ਗੁਣਾਦਿਚਤੁਬ੍ਬਿਧਪਦਤ੍ਥਾਨਂ ਸਰੂਪਸਙ੍ਖਾਤਜਾਤਿਯਾ ਤੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਪਟਿਪਾਦਨਤੋ ਉਪਚਾਰਤੋ ਜਾਤਿ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਜਾਤ੍ਯਾਦਿਪਦਤ੍ਥਾਨਂਯੇਵ ਯਥਾਸਭਾਵਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਅਤਿਸਯੋਪਮਾਰੂਪਕਾਦਿਸਰੂਪਸਙ੍ਖਾਤਂ ਵਙ੍ਕਸਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੀ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਯਭਾਵੋ ਚ ਵਙ੍ਕੋ ਚਾਤਿ ਚ, ਤੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਚ, ਅਲਂਕਰੋਨ੍ਤਿ ਏਤਾਹੀਤਿ ਚ, ਨਾਨਾ ਅਨੇਕਾ ਚ ਸਾ ਅਵਤ੍ਥਾ ਚਾਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

ਯਥਾ –

੧੬੬.

ਲੀਲਾਵਿਕਨ੍ਤਿਸੁਭਗੋ,

ਦਿਸਾਥਿਰਵਿਲੋਕਨੋ;

ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਙ੍ਕੁਰੋ ਭਾਸਂ,

ਵਿਰੋਚਿ ਵਾਚਮਾਸਭਿਂ.

੧੬੬. ‘‘ਯਥੇ’’ਤਿ ਤਂ ਉਦਾਹਰਤਿ. ਲੀਲਾਯ ਵਿਲਾਸੇਨ ਵਿਹਿਤਾਯ ਵਿਕਨ੍ਤਿਯਾ ਗਮਨੇਨ ਸਤ੍ਤਪਦਵੀਤਿਹਾਰਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਸੁਭਗੋ ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਦਿਸਾਸੁ ਦਸਸੁ ਥਿਰਮਚਲਂ ਵਿਲੋਕਨਂ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਙ੍ਕੁਰੋ ਤਦਹੁਜਾਤੋ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਆਸਭਿਂ ਵਾਚਂ ‘‘ਅਗ੍ਗੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿਆਦਿਕਮੁਤ੍ਤਮਂ ਨਿਬ੍ਭਯਵਚਨਂ ਭਾਸਂ ਵਦਨ੍ਤੋ ਵਿਰੋਚਿ ਵਿਸੇਸੇਨ ਰਮਣੀਯਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਅਯਂ ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਜਾਤਿਸਭਾਵਵੁਤ੍ਯਾਦਯੋਪਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨੀਯਾ.

੧੬੬. ਇਦਾਨਿ ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਉਦਾਹਰਣਂ ਆਹ ‘‘ਯਥਾ – ਲੀਲਾਵਿਕਨ੍ਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਲੀਲਾਵਿਕਨ੍ਤਿਸੁਭਗੋ ਵਿਲਾਸਗਮਨੇਨ ਸਤ੍ਤਪਦਵੀਤਿਹਾਰੇਨ ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਦਿਸਾਥਿਰਵਿਲੋਕਨੋ ਦਸਦਿਸਾਸੁ ਅਚਲਓਲੋਕਨੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਙ੍ਕੁਰੋ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਙ੍ਕੁਰੋ ਆਸਭਿਂ ਵਾਚਂ ‘‘ਅਗ੍ਗੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਭੀਤਵਚਨਂ ਭਾਸਂ ਵਦਨ੍ਤੋ ਵਿਰੋਚਿ ਅਸੋਭੀਤਿ. ਇਹ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਦਬ੍ਬਸ੍ਸ ਲੀਲਾਵਿਕਨ੍ਤਿਦਿਸਾਥਿਰਵਿਲੋਕਨਵਚੋਨਿਚ੍ਛਾਰਣਸਙ੍ਖਤਾਨਂ ਅਵਤ੍ਥਾਨਂ ਪਕਾਸਿਤਤ੍ਤਾ ਦਬ੍ਬਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਞਾਤਬ੍ਬਾ. ਏਸਾਯੇਵ ਦਬ੍ਬਗਤਗਤ੍ਯਾਦਿਵਿਚਿਤ੍ਰਸਰੂਪਂ ਅਲਙ੍ਕਰਣਤੋ ਅਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ, ਦਬ੍ਬਗਤਗਤ੍ਯਾਦਯੋ ਪਨ ਅਲਂਕਿਰਿਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਅਲਂਕਿਰਿਯਾ ਨਾਮ. ਜਾਤਿਗੁਣਕ੍ਰਿਯਾਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿਯੋਪਿ ਏਵਮੇਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਲੀਲਾਯ ਯੁਤ੍ਤਾ ਵਿਕਨ੍ਤੀਤਿ ਚ, ਤਾਯ ਸੁਭਗੋਤਿ ਚ, ਦਿਸਾਸੁ ਥਿਰਂ ਵਿਲੋਕਨਂ ਯਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਬੋਧਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਤ੍ਤੋਤਿ ਚ, ਸੋਯੇਵ ਅਙ੍ਕੁਰੋਤਿ ਚ, ਉਸਭਸ੍ਸ ਭਾਵੋਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ. ਉਸਭਸ੍ਸ ਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤਾ ਅਕਮ੍ਪਨੀਯਾ ਠਿਤਿ ਆਸਭਂ ਨਾਮ, ਅਕਮ੍ਪਭਾਵਤੋ ਤੇਨ ਸਮਾਪਿ ਵਾਚਾ ਉਪਚਾਰਤੋ ਆਸਭੀ ਨਾਮ ਹੋਤਿ.

੧੬੭.

ਵੁਤ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਸਭਾਵਸ੍ਸ, ਯਾ’ਞ੍ਞਥਾ ਸਾ ਪਰਾਭਵੇ;

ਤਸ੍ਸਾ’ਨਨ੍ਤਵਿਕਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਹੋਤਿ ਬੀਜੋਪਦਸ੍ਸਨਂ.

੧੬੭. ਦੁਤਿਯਮਾਹ ¶ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਜਾਤ੍ਯਾਦਿਰੂਪਸ੍ਸ ਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਭਾਵੋ ਯਸ੍ਸਂ ਅਵਤ੍ਥਾਯਂ ਯਾਦਿਸਂ ਰੂਪਂ ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾਵੇਨ ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਸ੍ਸ ਤਥੇਤਂ ਦਬ੍ਬਾਪਨੇਨ ਵੁਤ੍ਤਿ ਵਚਨਂ. ਪਰਾ ਭਵੇ ਅਞ੍ਞਾ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਸਿਯਾ. ਕਿਂ ਸਾ ਸਾਕਲ੍ਲੇਨ ਵਤ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਸ੍ਸਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਨ੍ਤਵਿਕਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਅਪਰਿਮਿਤਭੇਦਕਤ੍ਤਾ ਬੀਜਸ੍ਸ ਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਸਕਲਬ੍ਯਤ੍ਤਿਬ੍ਯਾਪਿਸਾਮਞ੍ਞਰੂਪਸ੍ਸ ਯਤੋ ਪਰੇ ਵਿਚਿਤ੍ਤਾਲਙ੍ਕਾਰਾ ਪਸਵਨ੍ਤਿ, ਉਪਦਸ੍ਸਨਂ ਕਥਨਂ ਹੋਤਿ ਨਿਰਵਸੇਸਾਭਿਧਾਨਸ੍ਸ ਕੇਨਾਪ੍ਯਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ.

੧੬੭. ਇਦਾਨਿ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਵਤ੍ਥੁਸਭਾਵਸ੍ਸ ਜਾਤ੍ਯਾਦਿਪਦਤ੍ਥਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨੋ ਤਾਸੁ ਤਾਸੁ ਅਵਤ੍ਥਾਸੁ ਯੋ ਸਭਾਵੋ ਵਿਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਭਾਵਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਕਾਰਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤੁਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤੇਨ ਅਤਿਸਯਉਪਮਾਰੂਪਕਾਦਿਅਞ੍ਞਪਕਾਰੇਨ ਯਾ ਵੁਤ੍ਤਿ ਯਂ ਕਥਨਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਾ ਪਰਾਭਵੇ ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿਤੋ ਅਞ੍ਞਾ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਸਿਯਾ. ਤਸ੍ਸਾ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਨ੍ਤਵਿਕਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਮਾਣਪਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਕਥਨੇਨ ਪਰਿਸਮਾਪੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਨਯਤੋ ਤਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਰਿਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਬੀਜੋਪਦਸ੍ਸਨਂ ਕਾਰਣਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਹੋਤਿ. ਵਕ੍ਖਮਾਨਭੇਦਤੋ ਏਕਮੇਕਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਦਿਸਂ ਅਨਨ੍ਤਭੇਦਪਰਿਗ੍ਗਹਜਾਨਨਤ੍ਥਂ ਪਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵਤ੍ਥੂਨਂ ਸਭਾਵੋਤਿ ਚ, ਅਨਨ੍ਤਾ ਵਿਕਪ੍ਪਾ ਯਸ੍ਸ ਸਭਾਵਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋਤਿ ਚ, ਬੀਜਸ੍ਸ ਉਪਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਉਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੮.

ਤਤ੍ਥਾ’ਤਿਸਯਉਪਮਾ-

ਰੂਪਕਾਵੁਤ੍ਤਿਦੀਪਕਂ;

ਅਕ੍ਖੇਪੋ’ਤ੍ਥਨ੍ਤਰਨ੍ਯਾਸੋ,

ਬ੍ਯਤਿਰੇਕੋ ਵਿਭਾਵਨਾ.

੧੬੯.

ਹੇਤੁਕ੍ਕਮੋ ¶ ਪਿਯਤਰਂ, ਸਮਾਸਪਰਿਕਪ੍ਪਨਾ;

ਸਮਾਹਿਤਂ ਪਰਿਯਾਯ-ਵੁਤ੍ਤਿਬ੍ਯਾਜੋਪਵਣ੍ਣਨਂ.

੧੭੦.

ਵਿਸੇਸ ਰੁਲ਼੍ਹਾਹਙ੍ਕਾਰਾ,

ਸਿਲੇਸੋ ਤੁਲ੍ਯਯੋਗਿਤਾ;

ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਮਹਨ੍ਤਤ੍ਤਂ,

ਵਞ੍ਚਨਾ’ਪ੍ਪਕਤਤ੍ਥੁਤਿ.

੧੭੧.

ਏਕਾਵਲਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ, ਸਹਵੁਤ੍ਤਿ ਵਿਰੋਧਿਤਾ;

ਪਰਿਵੁਤ੍ਤਿਬ੍ਭਮੋਭਾਵੋ, ਮਿਸ੍ਸ’ਮਾਸੀ ਰਸੀ ਇਤਿ.

੧੭੨.

ਏਤੇ ਭੇਦਾ ਸਮੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ, ਭਾਵੋ ਜੀਵਿਤਮੁਚ੍ਚਤੇ;

ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤੀਸੁ ਪੋਸੇਤਿ, ਸਿਲੇਸੋ ਤੁ ਸਿਰਿਂ ਪਰਂ.

੧੬੮-੧੭੨. ਯਥੋਦ੍ਦੇਸਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤੁਕਾਮੋ ਉਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਤਤ੍ਥੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਸਂ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ‘‘ਏਤੇ ਭੇਦਾ ਸਮੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਸਮੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਅਤਿਸਯੋ ਉਪਮਾ ਰੂਪਕਂ ਆਵੁਤ੍ਤਿ ਦੀਪਕਞ੍ਚ, ਸਮਾਸੋ ਸਮਾਸਵੁਤ੍ਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਾ ਚ, ਵਿਸੇਸੋ ਰੁਲ਼੍ਹਾਹਙ੍ਕਾਰੋ ਚ, ਜੀਵਿਤਮੁਚ੍ਚਤੇਤਿ ਤਦਭਾਵੇ ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਛਵਸ੍ਸੇਵ ਹੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਿਲੇਸੋ ਤੁ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤੀਸੁ ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਸਭਾਵਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਯਥਾ ਤਥਾ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਰੂਪਾਸੁ ਅਤਿਸਯਾਦੀਸੁ ਵੁਤ੍ਤੀਸੁ ਪਰਂ ਸਿਰਿਂ ਕਨ੍ਤਿਂ ਪੋਸੇਤਿ ਤਂ ਪੂਰੇਤਿ ਆਵਹਤੀਤਿ.

੧੬੮-੧੭੨. ਭੇਦਵਨ੍ਤਾਨਂ ਪਦਤ੍ਥਾਨਂ ਸਭਾਵਕਥਨਂ ਉਦ੍ਦੇਸਕ੍ਕਮੇਨ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਹਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤ੍ਥਾਤਿਸਯ…ਪੇ… ਰਸੀ’’ਤਿ ਗਾਥਾਚਤੁਕ੍ਕਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸਂ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਯਂ ਇਤਿ ਏਵਂ ਏਤੇ ਪਞ੍ਚਤਿਂਸ ਭੇਦਾ ਸਮੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ. ਏਤੇਸਂ ਪਨ ਪਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥੋ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਆਵਿਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਭਾਵੋ ਚ ਸਿਲੇਸੋ ਚ ਅਤਿਪ੍ਪਸਤ੍ਥੋਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਭਾਵੋ ਭਾਵਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਜੀਵਿਤਂ ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਪਾਣਭੂਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ¶ ਭਾਵਰਹਿਤਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਛਵਸਰੀਰਸ੍ਸ ਵਿਯ ਅਨੁਪਾਦੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ, ਸਿਲੇਸੋ ਤੁ ਸਿਲੇਸਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਪਨ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤੀਸੁ ਅਤਿਸਯੋਪਮਾਦਿਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤੀਸੁ ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਭੂਤਂ ਸਿਰਿਂ ਸੋਭਂ ਪੋਸੇਤਿ ਪੂਰੇਤਿ.

ਨਿਦ੍ਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੧੭੩.

ਪਕਾਸਿਕਾ ਵਿਸੇਸਸ੍ਸ,

ਸਿਯਾ’ਤਿਸਯਵੁਤ੍ਤਿ ਯਾ;

ਲੋਕਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਵਿਸਯਾ,

ਲੋਕਿਯਾਤਿ ਚ ਸਾ ਦ੍ਵਿਧਾ.

੧੭੩. ਤਤ੍ਥਾਤਿਸਯਵੁਤ੍ਤੀਨਂ ਤਾਵ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਪਕਾਸਿਕਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਗਤਸ੍ਸਾਤਿਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਕਾਸਿਕਾਯਾਤਿ ਅਨੁਵਦਿਤ੍ਵਾ ਸਾ ਅਤਿਸਯਵੁਤ੍ਤਿ ਸਿਯਾਤਿ ਵਿਧੀਯਤੇ, ਅਤਿਸਯਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਉਕ੍ਕਂਸਸ੍ਸ ਪਟਿਪਾਦਿਕਾ ਵੁਤ੍ਤਿ ਅਤਿਸਯਵੁਤ੍ਤਿ. ਸਾ ਚ ਦੁਵਿਧਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਲੋਕ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਲੋਕਂ ਲੋਕਪ੍ਪਤੀਤਿਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਵਿਸਯੋ ਗੋਚਰੋ ਯਸ੍ਸਾ ਸਾ ਲੋਕਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਵਿਸਯਾ ਚ ਲੋਕੇ ਭਵਾ ਲੋਕਠਿਤਿਮਨਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਲੋਕਿਯਾ ਚਾਤਿ ਅਤਿਸਯਵੁਤ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾ ਭਵਤਿ.

੧੭੩. ਇਦਾਨਿ ਉਦ੍ਦੇਸਕ੍ਕਮੇਨ ਅਤਿਸਯਵੁਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਪਕਾਸਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਜਾਤ੍ਯਾਦਿਪਦਤ੍ਥਗਤਅਧਿਕਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਯਾ ਵੁਤ੍ਤਿ ਪਕਾਸਿਕਾ, ਸਾ ਅਤਿਸਯਵੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਸਿਯਾ, ਸਾ ਅਤਿਸਯਵੁਤ੍ਤਿ ਲੋਕਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਵਿਸਯਾ ਚ ਜਾਤ੍ਯਾਦਿਪਦਤ੍ਥਾਨਂ ਯਥਾਸਭਾਵਸਙ੍ਖਤਲੋਕਠਿਤ੍ਯਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਲੋਕਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤ ਵਿਸਯਾਤਿ ਚ ਲੋਕਿਯਾਤਿ ਚ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਲੋਕਮਨਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ ਲੋਕਿਯਾਤਿ ਚੇਵਂ ਦ੍ਵਿਧਾ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਵਦਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਿ, ਅਤਿਸਯਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਚ, ਲੋਕਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਵਿਸਯੋ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਚ, ਲੋਕੇ ਭਵਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ‘‘ਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਪਕਾਸਿਕਾ’’ਤਿ ਪਸਿਦ੍ਧਗੁਣਾਨੁਵਾਦੇਨ ¶ ਸਾ ਅਤਿਸਯਵੁਤ੍ਤਿ ਸਿਯਾਤਿ ਅਪਸਿਦ੍ਧਂ ਅਤਿਸਯਵੁਤ੍ਤਿਵਿਧਾਨਂ ਕਰੋਤਿ, ਯਥਾ ‘‘ਯੋ ਕੁਣ੍ਡਲੀ, ਸੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਅਨੁਵਾਦਕਅਨੁਵਾਦਨੀਯਭੇਦੋ ਉਪਰਿਪ੍ਯੇਵਮੇਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

੧੭੪.

ਲੋਕਿਯਾਤਿਸਯਸ੍ਸੇ’ਤੇ,

ਭੇਦਾ ਯੇ ਜਾਤਿਆਦਯੋ;

ਪਟਿਪਾਦੀਯਤੇ ਤ੍ਵ’ਜ੍ਜ,

ਲੋਕਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਗੋਚਰਾ.

੧੭੪. ਅਯਂ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾ ਅਤਿਸਯਵੁਤ੍ਤਿ ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਯਾਦੀਹਿ ਭਿਨ੍ਨਾਤਿ ਚੇ? ਆਹ ‘‘ਲੋਕ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਜਾਤਿਆਦਯੋ ਯਤੋ ਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਚਿਤ੍ਤਂ ਸਰੂਪਂ ਵਦਤੀਤਿ ਵਿਚਿਤ੍ਤਸਰੂਪਪਟਿਪਾਦਿਕਾ ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿਪਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰੋ, ਅਲਙ੍ਕਾਰਿਯਂ ਤੁ ਵਤ੍ਥੁਮਤ੍ਤਂ, ਤਤੋ ਸਭਾਵਵੁਤ੍ਯਾਦਯੋ ਯੇ ਭੇਦਾ ਵਿਸੇਸਾ, ਏਤੇ ਲੋਕਿਯਾਤਿਸਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ, ਯਥਾ ਸਰੀਰੇ ਯਂ ਸਹਜਂ ਸੁਨ੍ਦਰਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਪੋਸਕਾਪਿ ਮੁਤ੍ਤਾਵਲਿਪ੍ਪਭੁਤਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਵਂ ਬਨ੍ਧੇਪ੍ਯਲਙ੍ਕਾਰਿਯਵਤ੍ਥੁਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ਯਾਯ ਉਕ੍ਕਂਸੀਯਤਿ, ਸਾ ਉਕ੍ਕਂਸੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰਸਦ੍ਦੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੇ. ਸਾ ਪਨ ਅਤਿਸਯਵੁਤ੍ਤਿਯੇਵ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਲੋਕਿਯਾਤਿਸਯਸ੍ਸੇਤੇ, ਭੇਦਾ ਯੇ ਜਾਤਿਆਦਯੋ’’ਤਿ. ਯਤੋ ਏਵਂ, ਤਤੋ ਲੋਕਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਵਿਸਯਾ ਚ ਵਿਸੁਂ ਦਸ੍ਸਨੀਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਟੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤੁਸਦ੍ਦੋ ਭੇਦੇ. ਅਜ੍ਜ ਤੁ ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਲੋਕਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਗੋਚਰਾ ਪਟਿਪਾਦੀਯਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

੧੭੪. ਇਦਾਨਿ ਏਸਾ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾਪਿ ਅਤਿਸਯਵੁਤ੍ਤਿਸਭਾਵਵੁਤ੍ਯਾਦੀਹਿ ਅਨਞ੍ਞਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਲੋਕਿਯੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਮਾਹ. ਜਾਤਿਆਦਯੋ ਜਾਤਿਗੁਣਾਦਿਪਦਤ੍ਥਗਤਵਿਚਿਤ੍ਤਸਰੂਪਸ੍ਸ ਪਕਾਸਨਤੋ ਨਿਸ੍ਸਯਵੋਹਾਰੇਨ ‘‘ਜਾਤ੍ਯਾਦਯੋ’’ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ ਜਾਤਿਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿਗੁਣਸਭਾਵਵੁਤ੍ਯਾਦਯੋ ਯੇ ਭੇਦਾ ¶ ਵਿਸੇਸਾ, ਏਤੇ ਲੋਕਿਯਾਤਿਸਯਸ੍ਸ ਲੋਕਿਯਾਤਿਸਯਵੁਤ੍ਤਿਯਾਯੇਵ ਭੇਦਾ ਅਵਯਵਾ. ਤਤ੍ਥ ਲੋਕਿਯਾਤਿਸਯਵੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਜਾਤਿਸਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿਗੁਣਸਭਾਵਵੁਤ੍ਯਾਦਯੋਯੇਵਾਤਿ. ਏਸਾਯੇਵ ਵਿਚਿਤ੍ਰਰੂਪਪਟਿਪਾਦਿਕਾ ਉਕ੍ਕਂਸਾਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਂ ਲੋਕਿਯਾਤਿਸਯਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ‘‘ਲੀਲਾਵਿਕਨ੍ਤਿਸੁਭਗੋ’’ਤਿ ਉਦਾਹਰਣਸ੍ਸ ਗਮ੍ਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਵਕ੍ਖਮਾਨਂ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਪਟਿਪਾਦੀਯਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਅਜ੍ਜ ਤੁ ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਲੋਕਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਗੋਚਰਾ ਅਤਿਸਯਵੁਤ੍ਤਿ ਪਟਿਪਾਦੀਯਤੇ ਉਦਾਹਰਣਤੋ ਨਿਪ੍ਫਾਦੀਯਤਿ. ਲੋਕੇ ਭਵੋਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਅਤਿਸਯੋ ਆਧਿਕ੍ਕਮਿਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

੧੭੫.

ਪਿਵਨ੍ਤਿ ਦੇਹਕਨ੍ਤੀ ਯੇ,

ਨੇਤ੍ਤਞ੍ਜਲਿਪੁਟੇਨ ਤੇ;

ਨਾ’ਲਂ ਹਨ੍ਤੁਂ ਜਿਨੇ’ਸਂ ਤ੍ਵਂ,

ਤਣ੍ਹਂ ਤਣ੍ਹਾਹਰੋਪਿ ਕਿਂ.

੧੭੫. ਤਮੁਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਪਿਵਨ੍ਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਜਿਨ ਤੇ ਦੇਹਕਨ੍ਤੀ ਸਰੀਰਸੋਭਾਯੋ ਯੇ ਜਨਾ ਨੇਤ੍ਤਞ੍ਜਲਿਪੁਟੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਯਨਦ੍ਵਨ੍ਦਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਅਞ੍ਜਲਿਪੁਟੇਨ ਪਿਵਨ੍ਤਿ, ਏਸਂ ਜਨਾਨਂ ਤਣ੍ਹਂ ਪਿਪਾਸਂ ਲੋਭਮੇਵ ਵਾ ਹਰਤਿ ਅਨੁਪਤਤਿ [ਅਪਨਯਤਿ (?)]. ਤਣ੍ਹਾਹਰੋਪਿ ਸਮਾਨੋ ਤ੍ਵਂ ਹਨ੍ਤੁਂ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤੁਂ ਕਿਂ ਨਾਲਂ ਕਸ੍ਮਾ ਅਸਮਤ੍ਥੋਸਿ. ਤਣ੍ਹਾਹਰਾ ਨਾਮ ਤਣ੍ਹਮੇਵ ਨੁਦਨ੍ਤਿ. ਅਤ੍ਰ ਹਨਨ੍ਤਾਮਪਿਹ ਸਮ੍ਪਨੁਦਤਿ ਲੋਕਠਿਤਿਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਦੇਹਕਨ੍ਤਿਯਾ ਬਹੁਤ੍ਤਨਧਮ੍ਮੋ ਵੁਤ੍ਤੋ.

੧੭੫. ਇਦਾਨਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਾਨੁਸਾਰੇਨ ਪਟਿਪਾਦੇਤਿ ‘‘ਪਿਵਨ੍ਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਭੋ ਜਿਨ ਤੇ ਤੁਯ੍ਹਂ ਦੇਹਕਨ੍ਤੀ ਸਰੀਰਸੋਭਾਯੋ ਯੇ ਜਨਾ ਨੇਤ੍ਤਞ੍ਜਲਿਪੁਟੇਨ ਨੇਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਹਤ੍ਥਪੁਟੇਨ ਪਿਵਨ੍ਤਿ, ਏਸਂ ਸਾਧੁਜਨਾਨਂ ਤਣ੍ਹਂ ਪਿਪਾਸਂ ਲੋਭਮੇਵ ¶ ਵਾ ਤਣ੍ਹਾਹਰੋਪਿ ਤ੍ਵਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਤਣ੍ਹਾਵਿਨਾਸਕੋਪਿ ਹਨ੍ਤੁਂ ਨਿਵਾਰੇਤੁਂ ਕਿਂ ਨਾਲਂ ਕਸ੍ਮਾ ਅਸਮਤ੍ਥੋਸੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਪਿਵਨਂ ਨਾਮ ਪਿਪਾਸਂ ਵਿਨੇਤੀਤਿ ਲੋਕਸਭਾਵੋ. ਤਣ੍ਹਂ ਹਨ੍ਤੁਂ ਨਾਲਮਿਤਿ ਲੋਕਸਭਾਵਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਥੋ. ਕਨ੍ਤੀਨਂ ਅਧਿਕਪਿਯਤਾ ਅਤਿਸਯਧਮ੍ਮੋ, ਤਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਿ ਪਨ ਤਣ੍ਹਂ ਹਨ੍ਤੁਂ ਨਾਲਮਿਤਿ ਲੋਕਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਅਤ੍ਥਂ ਵਿਸਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਸਾ ਪਨ ਕਥੇਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਂ ਕਨ੍ਤੀਨਂ ਅਧਿਕਪਿਯਤਂ ਤਣ੍ਹਾਹਨਨੇ ਅਸਮਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਨਂ ਉਪਮਾਰੂਪਕਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਵਙ੍ਕਵੁਤ੍ਤਿਤਾ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰੇਨ ਪਕਾਸਨਤੋਯੇਵ. ਯਥਾ ਨਾਮ ਸਰੀਰਸਹਜਂ ਪੀਨਤ੍ਤਾਦਿਸੁਨ੍ਦਰਤ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦੀਪਨਾਕਾਰੇਨ ਠਿਤਾ ਕਟਕਉਣ੍ਹੀਸਹਾਰਾਦਯੋ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ ਨਾਮ ਭਵਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਬਨ੍ਧਸਰੀਰਸਙ੍ਖਾਤੇ ਅਲਙ੍ਕਰਣੀਯਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਅਤਿਪਿਯਤਾਦਿਮੇਵ ਉਦ੍ਦੀਪੇਤ੍ਵਾ ਅਲਙ੍ਕੁਰੁਮਾਨਾ ‘‘ਤਣ੍ਹਾਹਰੋਸਿ ਤ੍ਵਂ ਏਸਂ ਕਨ੍ਤੀ ਪਿਵਨ੍ਤਾਨਂ ਤਣ੍ਹਂ ਹਨ੍ਤੁਂ ਨਾਲ’’ਮਿਤਿ ਵਾਚਾਭਙ੍ਗੀ ਅਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ. ਅਲਙ੍ਕਾਰਿਯਂ ਨਾਮ ਅਲਙ੍ਕਾਤਬ੍ਬਕਨ੍ਤਿਪਿਯਤਾਯ ਬਹੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਉਤ੍ਤਰਿਪਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰਅਲਙ੍ਕਾਰਿਯਵਿਭਾਗੋ ਚ ਅਨੁਰੂਪਤੋ ਯੋਜਨਕ੍ਕਮੋ ਚ ਏਵਮੇਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਦੇਹੇ ਕਨ੍ਤੀਤਿ ਚ, ਅਞ੍ਜਲੀਯੇਵ ਪੁਟੋਤਿ ਚ, ਨੇਤ੍ਤਾਨਿਯੇਵ ਅਞ੍ਜਲਿਪੁਟੋਤਿ ਚ, ਤਣ੍ਹਂ ਹਰਤੀਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੭੬.

ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ, ਸਧਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ਸਿਯੋ’ਪਮਾ;

ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਗਮ੍ਮਾ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥ-ਵਿਸਯਾਤਿ ਚ ਸਾ ਤਿਧਾ.

੧੭੬. ਉਪਮਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਉਪਮਾਨੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਉਪਮੀਯਤੇ ਅਨੇਨਾਤਿ ਉਪਮਾਨਂ, ਪਦੁਮਾਦਿਕਵਤ੍ਥੁ. ਪਦੁਮਾਦਿਕੋ ਤੁ ਸਦ੍ਦੋ ਉਪਮਾਨਵਾਚਕੋ. ਉਪਮੀਯਤੀਤਿ ਉਪਮੇਯ੍ਯਂ, ਮੁਖਾਦਿਕਵਤ੍ਥੁ. ਮੁਖਾਦਿਕੋ ਸਦ੍ਦੋ ਤੁ ਉਪਮੇਯ੍ਯਵਾਚਕੋ. ਤੇਸਂ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਪਦੁਮਾਦਿਮੁਖਾਦਿਵਤ੍ਥੂਨਞ੍ਚ. ਸਧਮ੍ਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮਾਨੋ ਧਮ੍ਮੋ ਕਨ੍ਤਿਮਨ੍ਤਤਾ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਸਧਮ੍ਮੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸਧਮ੍ਮਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਸਮਾਨੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਹ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਸਧਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ¶ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਉਪਮਾ ਸਿਯਾ, ਉਪਮੀਯਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਾ ਪਨਾਲਙ੍ਕਾਰਿਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿਸਯਪਟਿਪਾਦਨਪ੍ਪਕਾਰੋ. ਕਤਿਵਿਧਾ ਸਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਦ੍ਦ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਦ੍ਦੋ ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਚ, ਤੇਹਿ ਗਮ੍ਮਾ ਪਤੀਯਮਾਨਾ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਗਮ੍ਮਾ. ਵਾਕ੍ਯਂ ਪਦਸਮੁਦਾਯੋ. ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਵਿਸਯੋ ਗੋਚਰੋ ਯਸ੍ਸਾ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਵਿਸਯਾਤਿ ਚ ਸਾ ਉਪਮਾ ਤਿਵਿਧਾ ਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮਅਤ੍ਥਗਮ੍ਮਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਵਿਸਯਾਤਿ ਤਿਧਾ ਹੋਤਿ.

੧੭੬. ਇਦਾਨਿ ਉਪਮਾਲਙ੍ਕਾਰਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਉਪਮਾਨੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਚਨ੍ਦਨੀਲੁਪ੍ਪਲਦਲਾਭਾਦੀਨਂ ਆਨਨਨਯਨਾਦੀਨਞ੍ਚ ਪਦਤ੍ਥਾਨਂ ਸਧਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ਕਨ੍ਤਿਮਨ੍ਤਤਾਪੀਨਤਾਦਿਤੁਲ੍ਯਧਮ੍ਮਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਉਪਮਾ ਨਾਮ ਸਿਯਾ, ਸਾ ਅਲਙ੍ਕਰਣੀਯਵਤ੍ਥੁਨੋ ਆਧਿਕ੍ਕਪਟਿਪਾਦਨਪ੍ਪਕਾਰਾ ਉਪਮਾ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਗਮ੍ਮਾ ਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮਾ ਚ ਅਤ੍ਥਗਮ੍ਮਾ ਚ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਵਿਸਯਾ ਚ, ਇਤਿ ਏਵਂ ਤਿਧਾ ਤਿਪ੍ਪਕਾਰਾ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਭੂਤਾਨਂ ਚਨ੍ਦਾਨਨਾਦਿਪਦਤ੍ਥਾਨਂ ਸਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਤੋ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਤੁਲ੍ਯਕਨ੍ਤਿਮਨ੍ਤਤਾਪੀਨਤਾਦਿਧਮ੍ਮਯੋਗੋ ਪਦਤ੍ਥਾਨਂ ਉਪਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਉਪਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਉਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਚਨ੍ਦਾਦਯੋ ਪਨ ਨਿਸ੍ਸਿਤਵੋਹਾਰੇਨ ਉਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਉਪਮਾਨਭੂਤਚਨ੍ਦਾਦਿਅਤ੍ਥਪਟਿਪਾਦਕੋ ਚਨ੍ਦਿਮਾਦਿਸਦ੍ਦੋਪਿ ਤਦਤ੍ਥੇਨ ਉਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਉਪਮੇਯ੍ਯੁਪਮੇਯ੍ਯਨਿਸ੍ਸਯਤਪ੍ਪਟਿਪਾਦਕਾਨਮ੍ਪਿ ਉਪਮੇਯ੍ਯਭਾਵੋ ਏਵਮੇਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਉਪਮੀਯਤੇ ਅਨੇਨਾਤਿ ਉਪਮਾਨਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਚਨ੍ਦਾਦਿ ਉਪਮਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਉਪਮੀਯਤੀਤਿ ਉਪਮੇਯ੍ਯਂ, ਆਨਨਾਦਿ, ਉਪਮਾਨਞ੍ਚ ਉਪਮੇਯ੍ਯਞ੍ਚਾਤਿ ਚ, ਸਮਾਨੋ ਚ ਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਚੇਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋਤਿ ਚ, ਸਦ੍ਦੋ ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਚਾਤਿ ਚ, ਤੇਹਿ ਗਮ੍ਮਾਤਿ ਚ, ਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਚ, ਸੋ ਵਿਸਯੋ ਯਸ੍ਸਾ ਉਪਮਾਯਾਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

੧੭੭.

ਸਮਾਸਪਚ੍ਚਯੇਵਾਦੀ, ਸਦ੍ਦਾ ਤੇਸਂ ਵਸਾ ਤਿਧਾ;

ਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮਾ ਸਮਾਸੇਨ, ਮੁਨਿਨ੍ਦੋ ਚਨ੍ਦਿਮਾਨਨੋ.

੧੭੭. ਤਤ੍ਥ ¶ ਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮਾਪਿ ਤਿਧਾ ਸਿਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਸਮਾਸ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਮਾਸੋ ਚ ਪਚ੍ਚਯੋ ਚ ਇਵਾਦਿ ਚ, ਤੇ ਸਦ੍ਦਾ ਨਾਮ, ਸਦ੍ਦਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਾਸਾਦਯੋ ਵਤ੍ਤੁਮਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਸਂ ਸਮਾਸਾਦੀਨਂ ਵਸਾ ਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮਾ ਤਿਧਾ ਹੋਤਿ ਸਮਾਸਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚਯਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮਾ ਇਵਾਦਿਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮਾਤਿ, ਸਮਾਸੇਨ ਸਮਾਸਸਦ੍ਦੇਨ ਗਮ੍ਮਾ ਉਪਮਾ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਸੇਸੋ. ਉਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦੋ ਚਨ੍ਦਿਮਾਨਨੋ’’ਤਿ, ਚਨ੍ਦਿਮਾ ਵਿਯ ਰੁਚਿਰਮਾਨਨਂ ਮੁਖਂ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਚਨ੍ਦਿਮਾਨਨੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਚਨ੍ਦਿਮਂ ਉਪਮਾਨਂ, ਆਨਨਂ ਉਪਮੇਯ੍ਯਂ, ਰੁਚਿਰਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਚਨ੍ਦਿਮਾਨਨਾਨਂ ਸਮਾਨਧਮ੍ਮਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਜੋਤਕੋ ਵਿਯਸਦ੍ਦੋ, ਤੇਸੁ ਸਾਧਾਰਣਧਮ੍ਮਵਾਚਕਸ੍ਸ ਵਿਯਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਚੋਪਮਾਜੋਤਕਸ੍ਸਾਪ੍ਪਯੋਗੋ ਸਮਾਸੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਵਿਯਸਦ੍ਦੋ ਚਨ੍ਦਿਮਾਸਦ੍ਦੇਨ ਉਪਮਾਨਵਾਚਕੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਮੁਪਗਤੋ ਚਨ੍ਦਗਤਮੇਵ ਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਵਦਤਿ, ਮੁਖਗਤਂ ਪਨ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਪਦੀਯਤੇ, ਏਵਮੀਦਿਸਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੧੭੭. ਤੇਸੁ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮਸ੍ਸ ਤਿਵਿਧਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਆਹ ‘‘ਸਮਾਸੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਮਾਸਪਚ੍ਚਯੇਵਾਦੀ ਸਮਾਸੋ, ਆਯਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾ, ਇਵਾਦਯੋ ਚ ਸਦ੍ਦਾ ਨਾਮ, ਤੇਸਂ ਸਮਾਸਾਦੀਨਂ ਵਸਾ ਭੇਦੇਨ ਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮਾ ਤਿਧਾ ਸਮਾਸਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚਯਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮਾ ਇਵਾਦਿਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮਾਤਿ ਤਿਵਿਧਾ ਹੋਤਿ. ਸਮਾਸੇਨ ਸਮਾਸਸਦ੍ਦੇਨ ਗਮ੍ਮੋਪਮਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦੋ ਚਨ੍ਦਿਮਾਨਨੋ’’ਤਿ. ਮੁਨਿਨ੍ਦੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਚਨ੍ਦਿਮਾਨਨੋ ਚਨ੍ਦਸਮਾਨਮਨੋਹਰਮੁਖਮਣ੍ਡਲੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਸਮਾਸੋ ਚ ਪਚ੍ਚਯੋ ਚ ਇਵਇਤਿ ਇਦਂ ਆਦਿ ਯੇਸਂ ਵਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਚ, ਸਦ੍ਦੇਨ ਗਮ੍ਮਾਤਿ ਚ, ਮੁਨੀਨਂ ਇਨ੍ਦੋਤਿ ਚ, ਚਨ੍ਦਿਮਾ ਵਿਯ ਰੁਚਿਰਂ ਆਨਨਂ ਮੁਖਂ ਯਸ੍ਸੇਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਏਤ੍ਥ ‘‘ਚਨ੍ਦਿਮਾ’’ਤਿ ਉਪਮਾਨਂ, ‘‘ਆਨਨ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪਮੇਯ੍ਯਂ, ਰੁਚਿਰਤ੍ਤਂ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਧਮ੍ਮੋ, ‘‘ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਸਦ੍ਦੋ ਚਨ੍ਦਾਨਨਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਆਨਨਗਤਰੁਚਿਰਤ੍ਤਂ ਚਨ੍ਦੇ ਚ, ਚਨ੍ਦਗਤਰੁਚਿਰਤ੍ਤਂ ਆਨਨੇ ਚ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਮਾਨਧਮ੍ਮਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ¶ ਜੋਤੇਤਿ, ਇਹ ਸਾਧਾਰਣਧਮ੍ਮਵਾਚਕਸ੍ਸ ਰੁਚਿਰਸਦ੍ਦਸ੍ਸ, ਤੁਲ੍ਯਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤੋਪਮਾਜੋਤਕਸ੍ਸ ਵਿਯਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਚ ਅਪ੍ਪਯੋਗੋ ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਸਮਾਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਏਤ੍ਥ ਉਪਮਾਨਵਾਚਕੇਨ ਚਨ੍ਦਿਮਾਸਦ੍ਦੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਸਦ੍ਦੋ ਚਨ੍ਦਗਤਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਜੋਤੇਤਿ, ਮੁਖਗਤਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਪਨ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਪਤੀਯਤੇ. ਤਥਾ ਹਿ ਮੁਖਂ ਚਨ੍ਦਸਮਾਨਮਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਮੁਖਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਵਿਨਾ ਨ ਭਵਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ.

੧੭੮.

ਆਯਾਦੀ ਪਚ੍ਚਯਾ ਤੇਹਿ, ਵਦਨਂ ਪਙ੍ਕਜਾਯਤੇ;

ਮੁਨਿਨ੍ਦਨਯਨਦ੍ਵਨ੍ਦਂ, ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਦਲੀਯਤਿ.

੧੭੮. ਇਦਾਨਿ ਪਚ੍ਚਯਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਆਯਾਦਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਆਯਾਦੀਤਿ ਆਯਈਯਕਪਚ੍ਚਯਾਦਯੋ ਪਚ੍ਚਯਾ ਪਚ੍ਚਯਸਦ੍ਦਾ ਨਾਮ, ਤੇਹਿ ਪਚ੍ਚਯਸਦ੍ਦੇਹਿ ਗਮ੍ਮਾ ਉਪਮਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਉਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਵਦਨ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਪਙ੍ਕਜਮਿਵ ਰੁਚਿਰਮਾਚਰਤਿ ਪਙ੍ਕਜਾਯਤੇ. ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਪਙ੍ਕਜਮੁਪਮਾਨਂ, ਆਚਰਣਕ੍ਰਿਯਾਯ ਕਤ੍ਤੁਭੂਤਂ ਆਨਨਮੁਪਮੇਯ੍ਯਂ, ਰੁਚਿਰਤ੍ਤਂ ਸਧਮ੍ਮੋ, ਪਙ੍ਕਜਾਨਨਾਨਂ ਸਮਾਨਧਮ੍ਮਸਮ੍ਬਨ੍ਧਜੋਤਕੋ ਇਵਸਦ੍ਦੋ. ਤਤ੍ਥ ਰੁਚਿਰ ਇਵਸਦ੍ਦਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯਾਪ੍ਪਯੋਗੋ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ. ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ.

੧੭੮. ਇਦਾਨਿ ਪਚ੍ਚਯਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮੋਪਮਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਆਯਾਦਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਆਯਾਦੀ ‘‘ਆਯ ਈਯ ਕ’’ਇਤਿਆਦਯੋ ਪਚ੍ਚਯਾ ਪਚ੍ਚਯਸਦ੍ਦਾ ਨਾਮ, ਤੇਹਿ ਪਚ੍ਚਯਸਦ੍ਦੇਹਿ ਗਮ੍ਮੋਪਮਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਵਦਨਂ…ਪੇ… ਦਲੀਯਤੀ’’ਤਿ. ਵਦਨਂ ਮੁਖਂ ਪਙ੍ਕਜਾਯਤੇ ਪਦੁਮਮਿਵ ਰੁਚਿਰਂ ਆਚਰਤਿ. ਮੁਨਿਨ੍ਦਨਯਨਦ੍ਵਨ੍ਦਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਨੋ ਨੇਤ੍ਤਯੁਗਲ਼ਂ ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਦਲੀਯਤਿ ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਪਤ੍ਤਮਿਵ ਰੁਚਿਰਮਾਚਰਤਿ. ਆਯੋ ਆਦਿ ਯੇਸਂ ਈਯਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਚ, ਪਙ੍ਕਜਮਿਵ ਰੁਚਿਰਮਾਚਰਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਚ, ਮੁਨਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਨਯਨਦ੍ਵਨ੍ਦਮਿਤਿ ਚ, ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਸ੍ਸ ਦਲਮਿਤਿ ਚ, ਤਮਿਵ ਰੁਚਿਰਮਾਚਰਤੀਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ. ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪਙ੍ਕਜ’’ਮਿਤਿ ਚ ‘‘ਨੀਲੁਪ੍ਪਲ’’ਮਿਤਿ ਚ ਉਪਮਾਨਂ, ਆਚਰਣਕ੍ਰਿਯਾਯ ਕਤ੍ਤੁਭੂਤਂ ਵਦਨਂ ¶ ਨਯਨਦ੍ਵਨ੍ਦਞ੍ਚ ਉਪਮੇਯ੍ਯਂ, ਰੁਚਿਰਤ੍ਤਂ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਸਧਮ੍ਮੋ, ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਸਮਾਨਧਮ੍ਮਜੋਤਕੋ ਇਵਸਦ੍ਦੋ, ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤੇਸਮਪ੍ਪਯੋਗੋ. ਏਵਰੂਪੇਸੁ ਅਞ੍ਞੇਸੁਪਿ ਏਵਮੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੧੭੯.

ਇਵਾਦੀ ਇਵ ਵਾ ਤੁਲ੍ਯ-ਸਮਾਨ ਨਿਭ ਸਨ੍ਨਿਭਾ;

ਯਥਾਸਙ੍ਕਾਸ ਤੁਲਿਤ-ਪ੍ਪਕਾਸ ਪਤਿਰੂਪਕਾ.

੧੮੦.

ਸਰੀਸਰਿਕ੍ਖ ਸਂਵਾਦੀ, ਵਿਰੋਧੀ ਸਦਿਸਾ ਵਿਯ;

ਪਟਿਪਕ੍ਖਪਚ੍ਚਨੀਕ-ਸਪਕ੍ਖੋ’ਪਮਿਤੋ’ਪਮਾ.

੧੮੧.

ਪਟਿਬਿਮ੍ਬ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨ-ਸਰੂਪ ਸਮ ਸਮ੍ਮਿਤਾ;

ਸਵਣ੍ਣਾ’ਭਾ ਪਟਿਨਿਧਿ, ਸਧਮ੍ਮਾਦਿ ਸਲਕ੍ਖਣਾ.

੧੮੨.

ਜਯਤ੍ਯ’ਕ੍ਕੋਸਤਿ ਹਸਤਿ, ਪਤਿਗਜ੍ਜਤਿ ਦੂਭਤਿ;

ਉਸੂਯਤ੍ਯ’ਵਜਾਨਾਤਿ, ਨਿਨ੍ਦਤਿ’ਸ੍ਸਤਿ ਰੁਨ੍ਧਤਿ.

੧੮੩.

ਤਸ੍ਸ ਚੋਰੇਤਿ ਸੋਭਗ੍ਗਂ, ਤਸ੍ਸ ਕਨ੍ਤਿਂ ਵਿਲੁਮ੍ਪਤਿ;

ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਵਦਤਿ, ਤੁਲ੍ਯਂ ਤੇਨਾਧਿਰੋਹਤਿ.

੧੮੪.

ਕਚ੍ਛਂਵਿਗਾਹਤੇ ਤਸ੍ਸ, ਤਮਨ੍ਵੇਤ੍ਯ’ਨੁਬਨ੍ਧਤਿ;

ਤਂਸੀਲਂ, ਤਂ ਨਿਸੇਧੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚਾਨੁਕਰੋਤਿ’ਮੇ.

੧੭੯-੧੮੪. ਇਵਾਦੀ ਇਵਾਦਯੋ ਨਾਮ ਇਮੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਇਵੋ ਚ ਵਾ ਚ ਤੁਲ੍ਯੋ ਚ ਸਮਾਨੋ ਚ ਨਿਭੋ ਚ ਸਨ੍ਨਿਭੋ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵਨ੍ਦੇ ਇਵ…ਪੇ… ਸਨ੍ਨਿਭਾ. ਸਦ੍ਦਮਪੇਕ੍ਖਿਯ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਤਾ. ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ ਯਥਾਯੋਗਂ. ‘‘ਸਧਮ੍ਮਾਦੀ’’ਤਿ ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਸਾਧਾਰਣਸਚ੍ਛਾਯਾਦੀਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ. ਜਯਤਿਚ੍ਚਾਦੀਸੁ ਕਮ੍ਮਂ.

੧੭੯- ੧੮੪. ਇਵਾਦਿਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮੋਪਮਾਧਿਕਾਰੇ ਪਠਮਂ ਤਾਵ ‘‘ਇਵਾਦਯੋ ਨਾਮ ਏਤੇ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਇਵਾਦਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਇਵਾਦੀਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਛਟ੍ਠਮਗਾਥਾਯ ਇਮੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਤਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਚਸਦ੍ਦਂ ਯੁਜ੍ਜਨਟ੍ਠਾਨੇ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਨਿਭਾ ਚਾਤਿਆਦਯੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ. ‘‘ਸਧਮ੍ਮਾਦੀ’’ਤਿਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਸਾਧਾਰਣਸਚ੍ਛਾਯਾਦਯੋ ਗਹਿਤਾ. ਨਿਨ੍ਦਤਿ ਇਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ, ਇਮੇ ¶ ਦ੍ਵੇਪਞ੍ਞਾਸ ਇਵਾਦਯੋ ਨਾਮ. ‘‘ਜਯਤਿ ਅਕ੍ਕੋਸਤਿ ਹਸਤਿ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਤਂਤਂਕ੍ਰਿਯਾਪਦਸਙ੍ਖਤਅਨੁਕਾਰਿਯਾਨਂ ਅਨੁਕਰਣਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਨ੍ਦੋਯੇਵ, ‘‘ਸਨ੍ਧਿਸਮਾਸਾ ਅਦ੍ਧਸ੍ਸਾ’’ਤਿ [ਸਨ੍ਧਿਸਮਾਸੋ ਤਦਦ੍ਧਸ੍ਸਾਤਿ (ਕ.)] ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਧਿਸਮਾਸਾਨਂ ਗਾਥਦ੍ਧਸ੍ਸ ਵਿਨਾ ਉਭਯਦ੍ਧਮਜ੍ਝੇ ਅਲਬ੍ਭਨਤੋ ਦੂਭਤਿਪਦਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਯੇਵ ਸਮਾਸੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ, ਨੋ ਚੇ, ਅਸਮਾਸੋਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਤਸ੍ਸ ਚੋਰੇਤਿ ਸੋਭਗ੍ਗਮਿਚ੍ਚਾਦਿਕਮ੍ਪਿ ਵਾਕ੍ਯਾਨੁਕਰਣਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਸਮਾਸੋ, ਵਾਕ੍ਯੇ ਕੇਵਲਪਦਾਨੀਤਿ ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਇਮੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਇਵ ਸਦ੍ਦਪਰਿਯਾਯਤ੍ਤਾ ਸਦਿਸਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਭਾਵਤ੍ਥੋ, ਅਵਯਵਤ੍ਥੋ ਪਨ ਪਾਕਟੋਯੇਵ.

੧੮੫.

ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ, ਸਧਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ਵਿਭਾਵਿਹਿ;

ਇਮੇਹਿ ਉਪਮਾਭੇਦਾ, ਕੇਚਿ ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਤਿ.

੧੮੫. ਇਵਾਦੀਨਂ ਵਿਨਿਯੋਗਵਿਸਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਉਪਮਾਭੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਉਪਮਾਨ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਕੇਚੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਪਰਿਯਨ੍ਤਤ੍ਤਮੇਸਂ [ਅਪਰਿਯਨ੍ਤਪਭੇਦਂ (ਕ.)] ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਥਾ ਚ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਵਿਕਪ੍ਪਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਉਦਾਹਰੀਯਨ੍ਤਿ.

੧੮੫. ਇਦਾਨਿ ਇਵਾਦਿਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮੋਪਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਉਪਮਾਨੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਸਧਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ਸਮਾਨਧਮ੍ਮਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਵਿਭਾਵਿਹਿ ਪਕਾਸਕੇਹਿ. ਇਮੇਹਿ ਇਵਾਦੀਹਿ ਸਦ੍ਦੇਹਿ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾ ਕੇਚਿ ਉਪਮਾਭੇਦਾ ਅਪਰਿਯਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਪਤਿ ਦਾਨਿ ਲਦ੍ਧਾਵਸਰੇ ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਉਦਾਹਰਣਮਤ੍ਤੇਨ ਪਟਿਪਾਦੀਯਨ੍ਤਿ.

੧੮੬.

ਵਿਕਾਸਿਪਦੁਮਂ’ਵਾ’ਤਿ-ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਸੁਗਤਾਨਨਂ;

ਇਤਿ ਧਮ੍ਮੋਪਮਾ ਨਾਮ, ਤੁਲ੍ਯਧਮ੍ਮਨਿਦਸ੍ਸਨਾ.

੧੮੬. ‘‘ਵਿਕਾਸਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸੁਗਤਾਨਨਂ ਮੁਨਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਵਦਨਂ ਅਤਿਸੁਨ੍ਦਰਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਰਮਣੀਯਂ. ਕਿਮਿਵ? ਵਿਕਾਸਿਪਦੁਮਂਵ ਪਬੁਜ੍ਝਮਾਨਪਦੁਮਂਵਿਯ. ਇਤਿ ਅਯਮੇਵਂਵਿਧਾ ਧਮ੍ਮੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ¶ ਆਨਨਪਦੁਮਾਨਂ ਸਮਾਨਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਗੁਣਸ੍ਸ ਸੁਨ੍ਦਰਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਨਿਦਸ੍ਸਨਾ ਸੁਨ੍ਦਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪਾਦਨਤੋ.

੧੮੬. ਉਦਾਹਰਣਮਾਹ ‘‘ਵਿਕਾਸਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਸੁਗਤਾਨਨਂ ਭਗਵਤੋ ਮੁਖਂ ਵਿਕਾਸਿਪਦੁਮਂਵ ਬੁਜ੍ਝਮਾਨਪਙ੍ਕਜਮਿਵ ਅਤਿਸੁਨ੍ਦਰਂ ਹੋਤਿ. ਇਤਿ ਈਦਿਸਾ ਉਪਮਾ ਤੁਲ੍ਯਧਮ੍ਮਨਿਦਸ੍ਸਨਾ ਅਤਿਸੁਨ੍ਦਰਮਿਤਿ ਸਮਾਨਗੁਣਦਸ੍ਸਨੇਨ ਧਮ੍ਮੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਪਦੁਮਾਨਨਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਗੁਣਸ੍ਸ ਪਕਾਸਨਤੋ ਅਤਿਸੁਨ੍ਦਰਮਿਤਿ ਤੁਲ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਪਦੁਮਗਤਤੁਲ੍ਯਧਮ੍ਮਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਉਪਮਾਯ ਇਵਸਦ੍ਦੇਨ ਜੋਤਿਯਮਾਨਤ੍ਤੇਪਿ ਅਤਿਸੁਨ੍ਦਰਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋਪਮਾਯ ਧਮ੍ਮੇਨ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੧੮੭.

ਧਮ੍ਮਹੀਨਾ ਮੁਖ’ਮ੍ਭੋਜ-ਸਦਿਸਂ ਮੁਨਿਨੋ ਇਤਿ;

ਵਿਪਰੀਤੋਪਮਾ ਤੁਲ੍ਯ-ਮਾਨਨੇਨ’ਮ੍ਬੁਜਂ ਤਵ.

੧੮੭. ‘‘ਧਮ੍ਮ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਮੁਨਿਨੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਮੁਖਂ ਅਮ੍ਭੋਜੇਨ ਪਦੁਮੇਨ ਸਦਿਸਂ ਸਮਾਨਂ. ਇਤਿ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਹੀਨੋਪਮਾ ਨਾਮ ਸੁਨ੍ਦਰਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਗੁਣਸ੍ਸ ਅਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ, ਸਾ ਤੁ ਅਤ੍ਥਵਸਾ ਗਮ੍ਯਤੇ. ਕਥਮਞ੍ਞਥਾ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ? ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਸਦਿਸਸਦ੍ਦੋ ਉਪਮੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਮੁਖਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨਨ੍ਤਿ ਮੁਖਗਤਮੇਵ ਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਵਦਤਿ, ਅਮ੍ਭੋਜਗਤਂ ਤੁ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਗਮ੍ਯਤੇ. ਏਵਮੀਦਿਸਂ ਞੇਯ੍ਯਂ. ‘‘ਵਿਪਰੀਤੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਮੁਨੀਤਿ ਗਮ੍ਯਤੇ ਸੁਤਤ੍ਤਾ, ਭੋ ਮੁਨਿ ਤਵ ਆਨਨੇਨ ਮੁਖੇਨ ਅਮ੍ਬੁਜਂ ਤੁਲ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਵਿਪਰੀਤੋਪਮਾ. ਧਮ੍ਮਹੀਨਤ੍ਤੇਪਿ ਪਸਿਦ੍ਧਿਵਿਪਰਿਯਯੇਨਾਭਿਹਿਤਤ੍ਤਾ ਤਨ੍ਨਾਮੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ.

੧੮੭. ‘‘ਧਮ੍ਮਹੀਨੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ‘‘ਮੁਖਮ੍ਭੋਜਸਦਿਸਂ ਮੁਨਿਨੋ’’ਤ੍ਯਯਂ ਉਪਮਾ. ਧਮ੍ਮਹੀਨਾ ਤੁਲ੍ਯਧਮ੍ਮਪਕਾਸਕਸੁਨ੍ਦਰਾਦਿਸਦ੍ਦਹੀਨਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਹੀਨਾ ਨਾਮ. ਵਾਚਕਾਭਾਵੇ ਤੁਲ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਕਥਂ ਪਤੀਯਤੀਤਿ ਚੇ? ਮੁਨਿਨੋ ਮੁਖਂ ਵਦਨਂ ਅਮ੍ਭੋਜਸਦਿਸਂ ਪਦੁਮਸਦਿਸਮਿਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਮੁਖਸ੍ਸ ਅਮ੍ਭੋਜਸਮਾਨਤ੍ਤਂ ਮੁਖਮ੍ਭੋਜਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਧਮ੍ਮੇ ਅਸਤਿ ¶ ਕਥਂ ਭਵਤੀਤਿ? ਅਞ੍ਞਥਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਤਿ, ਇਵਪਰਿਯਾਯੋ ਸਦਿਸਸਦ੍ਦੋ ਮੁਖਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨਂ ਯਸ੍ਮਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਮੁਖਗਤਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਵਦਤਿ, ਅਮ੍ਭੋਜਗਤਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਪਨ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਏਵ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੇ. ਹੇ ਮੁਨਿ ਤਵ ਤੁਯ੍ਹਂ ਆਨਨੇਨ ਅਮ੍ਭੋਜਂ ਤੁਲ੍ਯਂ ਸਮਾਨਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਵਿਪਰੀਤੋਪਮਾ. ‘‘ਅਮ੍ਬੁਜੇਨ ਆਨਨਂ ਤੁਲ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਲੋਕਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਵਿਪਰਿਯਯੇਨ ‘‘ਆਨਨੇਨ ਅਮ੍ਬੁਜਂ ਤੁਲ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਹੀਨਤ੍ਤੇ ਸਤਿਪਿ ਵਿਪਰੀਤੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ‘‘ਸੁਤਾਨੁਮਿਤੇਸੁ ਸੁਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਬਲਵਾ’’ਤਿ [ਪਰਿਭਾਸੇਨ੍ਦੁਸੇਖਰ ੧੧੨] ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਮੁਨੀ’’ਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਪੁਬ੍ਬਦ੍ਧੇ ‘‘ਮੁਨਿਨੋ’’ਤਿ ਸੁਤਤ੍ਤਾ ਲਬ੍ਭਮਾਨੋ ‘‘ਤਵਾ’’ਤਿ ਤੁਮ੍ਹਸਦ੍ਦਸਨ੍ਨਿਧਾਨੇਨ ਆਮਨ੍ਤਨਤ੍ਥੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਇਵਪਰਿਯਾਯੋ ਤੁਲ੍ਯਸਦ੍ਦੋ ਅਮ੍ਬੁਜਵਿਸੇਸਨਭੂਤੋ ਅਮ੍ਬੁਜਗਤਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਵਦਤਿ, ਆਨਨਗਤਸਦਿਸਤ੍ਤਞ੍ਚ ਅਮ੍ਬੁਜਾਨਨਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਧਮ੍ਮੋ ਚ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਞਾਯਤਿਚ੍ਚਾਦਿਕਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਞਾਤਬ੍ਬਂ. ਉਪਰਿਪਿ ਪਾਕਟਟ੍ਠਾਨਂ ਯਥਾਰਹਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

੧੮੮.

ਤਵਾਨਨ’ਮਿਵ’ਮ੍ਭੋਜਂ, ਅਮ੍ਭੋਜ’ਮਿਵ ਤੇ ਮੁਖਂ;

ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੋਪਮਾ ਸਾ’ਯਂ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੋਪਮਾਨਤੋ.

੧੮੮. ‘‘ਤਵ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੋਪਮਾਨਤੋਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਮੁਖਸ੍ਸ ਅਮ੍ਭੋਜਸ੍ਸ ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਨ ਤਂਦ੍ਵਯੇਨ ਉਪਮਾਨਤੋ.

੧੮੮. ‘‘ਤਵਾਨਨਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ‘‘ਅਮ੍ਭੋਜਂ ਤਵਾਨਨਮਿਵ, ਤੇ ਮੁਖਂ ਅਮ੍ਭੋਜਮਿਵਾ’’ਤਿ ਅਯਮੁਪਮਾ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੋਪਮਾਨਤੋ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਉਪਮਾਨਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਉਪਮਾਤਿ ਚ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਉਪਮਾਨਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਵਿਗ੍ਗਹਦ੍ਵਯੇਪਿ ਪੁਬ੍ਬਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੋ. ਸਬ੍ਬਾਦੀਨਂ ਬ੍ਯਤਿਹਾਰਲਕ੍ਖਣੇਨ ਉਤ੍ਤਰਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੋ. ਸਮਾਸਲਕ੍ਖਣੇਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਪੇਕ੍ਖਾਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ¶ ਮੁਖਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਅਞ੍ਞਂ ਅਮ੍ਭੋਜਞ੍ਚ, ਅਮ੍ਭੋਜਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਅਞ੍ਞਂ ਮੁਖਞ੍ਚ ਕਮੇਨ ਉਪਮੇਯ੍ਯਾ ਨਾਮ. ਅਮ੍ਭੋਜਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਅਞ੍ਞਂ ਮੁਖਞ੍ਚ, ਮੁਖਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਅਞ੍ਞਂ ਅਮ੍ਭੋਜਞ੍ਚ ਉਪਮਾਨਂ ਨਾਮ.

੧੮੯.

ਯਦਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਭਵੇ’ਮ੍ਭੋਜਂ,

ਲੋਚਨਬ੍ਭਮੁਵਿਬ੍ਭਮਂ;

ਧਾਰੇਤੁਂ ਮੁਖਸੋਭਂ ਤਂ,

ਤਵੇ’ਤਿ ਅਬ੍ਭੁਤੋਪਮਾ.

੧੮੯. ‘‘ਯਦਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਲੋਚਨਾਨਿ ਚ ਭਮੁਯੋ ਚ, ਤਾਸਂ ਵਿਬ੍ਭਮੋ ਯਸ੍ਮਿਂ, ਤਂ, ਤਾਦਿਸਮਮ੍ਭੋਜਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਿਮਪਿ ਯਦਿ ਭਵੇ. ਤਮੀਦਿਸਮਮ੍ਭੋਜਂ ਤਵ ਮੁਖਸੋਭਂ ਵਦਨਕਨ੍ਤਿਂ ਧਾਰੇਤੁਂ ਨਿਸਿਜ੍ਝਤੇ. ਕਿਂ ਨ੍ਵਚ੍ਛਰਿਯਮੀਦਿਸਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭੁਤਤ੍ਥਵਿਭਾਵਨੇਨ ਵਦਨਮਮ੍ਬੁਜੇਨੋਪਮੀਯਤੀਤਿ ਅਯਮਬ੍ਭੁਤੋਪਮਾ ਞਾਤਬ੍ਬਾਤਿ.

੧੮੯. ‘‘ਯਦਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਲੋਚਨਬ੍ਭਮੁਵਿਬ੍ਭਮਂ ਲੋਚਨਭਮੂਨਂ ਲੀਲਾਵਨ੍ਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਮ੍ਭੋਜਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ ਪਦੁਮਂ ਯਦਿ ਭਵੇ ਚੇ ਸਿਯਾ, ਤਮਮ੍ਭੋਜਂ ਤਵ ਮੁਖਸੋਭਂ ਵਦਨਕਨ੍ਤਿਂ ਧਾਰੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ. ਇਤਿ ਈਦਿਸੀ ਉਪਮਾ ਅਬ੍ਭੁਤੋਪਮਾ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਪਕਾਸਕਤ੍ਤਾ ਅਬ੍ਭੁਤੋਪਮਾ ਨਾਮ. ਏਤ੍ਥ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋਪਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤੋ ਪਦੁਮਗਤੋ ਲੋਚਨਬ੍ਭਮੁਵਿਬ੍ਭਮਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਅਮ੍ਭੋਜਵਿਸੇਸਨੇਨ ‘‘ਲੋਚਨਬ੍ਭਮੁਵਿਬ੍ਭਮ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਜੋਤਿਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਮ੍ਭੋਜਂ ਲੋਚਨਬ੍ਭਮੁਵਿਬ੍ਭਮਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸਙ੍ਖਤਉਪਮਾਯ ਜੋਤਕਤ੍ਤਾ ਨਿਸ੍ਸਿਤਵੋਹਾਰੇਨ ਉਪਮਾ, ਮੁਖਂ ਉਪਮੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਮੁਖਗਤੋ ਲੋਚਨਬ੍ਭਮੁਵਿਬ੍ਭਮਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਯਦਿ ਮੁਖੇ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤਾਦਿਸਂ ਮੁਖਸੋਭਂ ਧਾਰੇਤੁਂ ਕਥਂ ਸਮਤ੍ਥੋਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਞਾਯਤਿ. ਲੋਚਨਬ੍ਭਮੁਵਿਬ੍ਭਮਸਙ੍ਖਾਤਸਾਧਾਰਣਧਮ੍ਮੋ ਪਨ ‘‘ਲੋਚਨਾਨਿ ਚ ਭਮੁਯੋ ਚੇਤਿ ਚ, ਤਾਸਂ ਵਿਬ੍ਭਮੋ ਯਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੇ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨੇਨ ¶ ਭਿਨ੍ਨਾਧਿਕਰਣਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸਮਾਸੇਨ ਗੁਣੀਭੂਤਸ੍ਸਪਿ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ [ਗਹਣਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨਤ੍ਤਾ (ਕ.)].

੧੯੦.

ਸੁਗਨ੍ਧਿ ਸੋਭਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿ, ਸਿਸਿਰਂਸੁਵਿਰੋਧਿ ਚ;

ਮੁਖਂ ਤਵ’ਮ੍ਬੁਜਂਵੇ’ਤਿ, ਸਾ ਸਿਲੇਸੋਪਮਾ ਮਤਾ.

੧੯੦. ‘‘ਸੁਗਨ੍ਧਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਵ ਮੁਖਂ ਅਮ੍ਭੋਜਮਿਵ ਸਿਸਿਰਂਸੁਨੋਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਵਿਰੋਧਿ ਪਚ੍ਚਨੀਕਂ, ਮੁਖਂ ਤਂਸਮਾਨਕਨ੍ਤਿਤ੍ਤਾ ਅਮ੍ਬੁਜਞ੍ਚ ਤਦੁਦਯੇ ਸਙ੍ਕੋਚਭਜਨਤੋ. ਸੋਭਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿ ਕਨ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤਂ, ਮੁਖਮਮ੍ਬੁਜਞ੍ਚ. ਸੁਗਨ੍ਧੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸੁਗਨ੍ਧਿ ਚ ਦ੍ਵਯਮਪੀਤਿ ਏਵਂ ਸਿਲੇਸਪਰਿਗ੍ਗਹੇਨ ਮੁਖਮ੍ਬੁਜਾਨਂ ਉਪਮਾਯੋਗਤੋ ਸਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾ ਸਿਲੇਸੋਪਮਾ ਮਤਾ.

੧੯੦. ‘‘ਸੁਗਨ੍ਧਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਵ ਮੁਖਂ ਅਮ੍ਭੋਜਮਿਵ ਸਿਸਿਰਂਸੁਵਿਰੋਧਿ ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ ਤੁਲ੍ਯਤ੍ਤਾ. ਪਦੁਮਂ ਪਨ ਚਨ੍ਦੋਦਯੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਙ੍ਕੋਚਨਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ ਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ. ਸੋਭਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿ ਚ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਮੁਖਗਤਕਨ੍ਤਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਯੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਹੋਤਿ. ਪਦੁਮਂ ਪਨ ਪਦੁਮਗਤਕਨ੍ਤਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨਾ ਯੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੁਗਨ੍ਧਿ ਚ ਚਤੁਜ੍ਜਾਤਿਸੁਗਨ੍ਧਵਹਨਤੋ […ਵਮਨਤੋ (ਕ.)] ਸੁਗਨ੍ਧਿ ਚ ਹੋਤਿ. ਅਮ੍ਬੁਜਂ ਪਨ ਪਦੁਮਸੁਗਨ੍ਧੇਨੇਵ ਯੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਤਿ ਈਦਿਸੀ ਉਪਮਾ ਸਿਲੇਸੋਪਮਾ ਏਕਪਦਾਤਿਹਿਤਉਭਯਤ੍ਥਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸਿਲੇਸਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਿਲੇਸੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਸਿਸਿਰਾ ਸੀਤਲਾ ਅਂਸੁ ਕਨ੍ਤਿ ਅਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਸੀਲੇਨੇਤਿ ਚ, ਪਚ੍ਚਯਸਾਮਤ੍ਥਿਯਵਸੇਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਲਬ੍ਭਨਤੋ ਸਿਲਿਸ੍ਸਤਿ ਅਪਰੋਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਏਤ੍ਥ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਤਿ ਚ, ਸਿਲੇਸਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ ਉਪਮਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਏਤ੍ਥ ਸੁਗਨ੍ਧੋ ਚ ਸੋਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਚ ਸਿਸਿਰਂਸੁਵਿਰੋਧਿਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਿ ਇਮੇ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਮਮ੍ਬੁਜਮੁਖਾਨਂ ਤੁਲ੍ਯਧਮ੍ਮੋ, ਤੇਸੁ ਅਮ੍ਬੁਜਗਤਤੁਲ੍ਯਧਮ੍ਮਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਸਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ ਉਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਸਾ ਅਮ੍ਬੁਜਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨਾ ਇਵਸਦ੍ਦੇਨ ਜੋਤਿਤਾ, ¶ ਮੁਖਗਤਤੁਲ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਪਨ ਅਸ੍ਸਤ੍ਥਿਤਸ੍ਸੀਲਤ੍ਥੇ ਕਤਪਚ੍ਚਯੇ ਸਤਿਪਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾਯੇਵ ਗਮ੍ਯਤੇ.

੧੯੧.

ਸਰੂਪਸਦ੍ਦਵਾਚ੍ਚਤ੍ਤਾ, ਸਾ ਸਨ੍ਤਾਨੋਪਮਾ ਯਥਾ;

ਬਾਲਾ’ਵੁ’ਯ੍ਯਾਨਮਾਲਾ’ਯਂ, ਸਾਲਕਾਨਨਸੋਭਿਨੀ.

੧੯੧. ‘‘ਸਰੂਪ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਯਮੁਯ੍ਯਾਨਮਾਲਾ ਬਾਲਾਵ ਇਤ੍ਥੀ ਵਿਯ. ਕਥਂ? ਸਾਲਕਾਨਨਸੋਭਿਨੀ ਬਾਲਾ ਤਾਵ ਸਹਾਲਕੇਨ ਕੇਸਸਨ੍ਨਿਵੇਸਵਿਸੇਸੇਨ ਵਤ੍ਤਤੇ ਸਾਲਕਮਾਨਨਂ ਤੇਨ ਸੋਭਤੇ. ਸਾਲਕਾਨਨਸੋਭਿਨੀ ਉਯ੍ਯਾਨਮਾਲਾਪਿ ਸਾਲਾਨਂ ਰੁਕ੍ਖਵਿਸੇਸਾਨਂ ਕਾਨਨੇਨ ਗਹਨੇਨ ਸੋਭਤੇ, ਏਵਰੂਪਾ ਸਾ ਤਾਦਿਸੀ ਸਨ੍ਤਾਨੋਪਮਾ ਆਖ੍ਯਾਯਤੇ, ਕਸ੍ਮਾ? ਸਿਲੇਸੋਪਮਤ੍ਤਸਭਾਵੇਪਿ ਸਰੂਪੇਨ ਸਦਿਸੇਨ ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਸਾਲਕਾਨਨਸੋਭਿਨੀ’’ਤ੍ਵੇਵਂਵਿਧੇਨ ਸਦ੍ਦਸਨ੍ਤਾਨੇਨ ਵਿਸੇਸਭੂਤੇਨ ਵਾਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਪਕਾਸਿਯਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸਾਇਤਿ ਗਮ੍ਯਤੇ. ਯਥੇਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨੇ.

੧੯੧. ‘‘ਸਰੂਪੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਰੂਪਸਦ੍ਦਵਾਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਤੁਲ੍ਯਸੁਤਿਯਾ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਸਮ੍ਬਨ੍ਧਵਚਨਮਾਲਾਯ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਤ੍ਤਾ ਸਾ ਉਪਮਾ ਸਨ੍ਤਾਨੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਸਿਲੇਸਤ੍ਤੇ ਸਤਿਪਿ ਕਤਸਮਾਸੇਹਿ ਪਦਸਨ੍ਤਾਨੇਹਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤਾਨੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਯਥੇ’’ਤਿ ਉਦਾਹਰਤਿ. ਅਯਂ ਉਯ੍ਯਾਨਮਾਲਾ ਏਸਾ ਉਯ੍ਯਾਨਪਨ੍ਤਿ ਸਾਲਕਾਨਨਸੋਭਿਨੀ ਅਲਕਸਙ੍ਖਾਤਕੇਸਸਨ੍ਨਿਵੇਸਸਹਿਤੇਨ ਮੁਖੇਨ ਸੋਭਮਾਨਾ ਬਾਲਾਵ ਅਙ੍ਗਨਾ ਇਵ ਸਾਲਕਾਨਨਸੋਭਿਨੀ ਸਾਲਵਨੇਹਿ ਸੋਭਮਾਨਾ ਹੋਤਿ. ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਸਮਾਨਂ ਰੂਪਂ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਚ, ਸਰੂਪਾ ਚ ਤੇ ਸਦ੍ਦਾ ਚੇਤਿ ਚ, ਤੇਹਿ ਵਾਚ੍ਚਾ ਉਪਮਾਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸਾ ਭਾਵੋਤਿ ਚ, ਸਨ੍ਤਾਨੇਨ ਯੁਤ੍ਤਾ ਉਪਮਾਤਿ ਚ, ਉਯ੍ਯਾਨਾਨਂ ਮਾਲਾਤਿ ਚ, ਸਹ ਅਲਕੇਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨਨ੍ਤਿ ਚ, ਤਞ੍ਚ ਤਂ ਆਨਨਞ੍ਚਾਤਿ ਚ, ਤੇਨ ਸੋਭਤਿ ਸੀਲੇਨਾਤਿ ਚ, ਸਾਲਾਨਂ ਕਾਨਨਨ੍ਤਿ ਚ, ਤੇਨ ਸੋਭਤਿ ਸੀਲੇਨਾਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

੧੯੨.

ਖਯੀ ¶ ਚਨ੍ਦੋ ਬਹੁਰਜਂ, ਪਦੁਮਂ ਤੇਹਿ ਤੇ ਮੁਖਂ;

ਸਮਾਨਮ੍ਪਿ ਸਮੁਕ੍ਕਂਸੀ-ਤ੍ਯ’ਯਂ ਨਿਨ੍ਦੋਪਮਾ ਮਤਾ.

੧੯੨. ‘‘ਖਯੀ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਚਨ੍ਦੋ ਖਯੀ ਖਯੋ ਅਚ੍ਚਯੋ ਯਸ੍ਸੇਤਿ, ਪਦੁਮਂ ਬਹੁਰਜਂ ਬਹੂਨਿ ਰਜਾਨਿ ਪਰਾਗਾਵਯਵਾ ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ, ਤੇਹਿ ਏਵਂਭੂਤੇਹਿ ਚਨ੍ਦਪਦੁਮੇਹਿ ਕਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਮਾਨਮ੍ਪਿ ਸਦਿਸਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਤਂ ਤਵ ਮੁਖਂ ਸਮੁਕ੍ਕਂਸਿ ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਵਨ੍ਤਂ, ਖਯਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਚ ਰਜਸ੍ਸ ਚ ਦੋਸੇਪਿ ਵਤ੍ਤਨਤੋ, ਸਦ੍ਦਚ੍ਛਲੇਨ ਖਯਸ੍ਸ ਦੋਸਰੂਪਸ੍ਸ ਬਹੁਰਜਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਤਤ੍ਥਾਭਾਵਤੋਤਿ. ਇਤਿ ਏਵਰੂਪਾ ਅਯਂ ਨਿਨ੍ਦੋਪਮਾ ਮਤਾ ਨਿਨ੍ਦਿਤੇਨ ਚਨ੍ਦਾਦਿਨਾ ਖਯਸ੍ਸੋਪਮਿਤਤ੍ਤਾ.

੧੯੨. ‘‘ਖਯਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਚਨ੍ਦੋ ਖਯੀ ਪਾਟਿਪਦਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦਿਨੇ ਦਿਨੇ ਏਕਮੇਕਾਯ ਕਲਾਯ ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਹੇਤੁ ਖੀਯਨਸਭਾਵਯੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਪਦੁਮਂ ਬਹੁਰਜਂ ਬਹੁਰੇਣੁਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਹੋਤਿ, ਤੇਹਿ ਚਨ੍ਦਪਦੁਮੇਹਿ ਸਮਾਨਮ੍ਪਿ ਕਨ੍ਤਿਸੁਗਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਸਦਿਸਮ੍ਪਿ ਤੇ ਮੁਖਂ ਤਵਾਨਨਂ ਸਮੁਕ੍ਕਂਸਿ ਖਯਰਜਸਦ੍ਦੇਹਿ ਦੋਸਸ੍ਸਾਪਿ ਵਾਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਦਚ੍ਛਲੇਹਿ ਗਮ੍ਯਮਾਨਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਦੋਸਸ੍ਸ ਮੁਖੇ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ਅਧਿਕੁਕ੍ਕਂਸਗੁਣਵਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਇਤਿ ਈਦਿਸੀ ਅਯਂ ਉਪਮਾ ਨਿਨ੍ਦੋਪਮਾ ਨਿਨ੍ਦਿਤਾਨਂ ਚਨ੍ਦਪਦੁਮਾਨਂ ਮੁਖਸ੍ਸ ਉਪਮਿਤਾਤਿ ਨਿਨ੍ਦੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਮੁਖਵਿਸੇਸਨੇਨ ਇਵਸਦ੍ਦਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਮਾਨਸਦ੍ਦੇਨ ਮੁਖਗਤਸਧਮ੍ਮੋ ਜੋਤਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਉਪਮਾਸਙ੍ਖਤਚਨ੍ਦਪਦੁਮਗਤਸਧਮ੍ਮੋਪਿ ਦ੍ਵੀਸੁ ਤੁਲ੍ਯਧਮ੍ਮੋਪਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਗਮ੍ਯਤੇ, ਅਪਿਸਦ੍ਦੋ ਚੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਰਸਮੁਚ੍ਚਯੇ, ਸਮੁਕ੍ਕਂਸੋਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਰੋ.

੧੯੩.

ਅਸਮਤ੍ਥੋ ਮੁਖੇਨਿ’ਨ੍ਦੁ, ਜਿਨ ਤੇ ਪਟਿਗਜ੍ਜਿਤੁਂ;

ਜਲ਼ੋ ਕਲਙ੍ਕੀ’ਤਿ ਅਯਂ, ਪਟਿਸੇਧੋਪਮਾ ਸਿਯਾ.

੧੯੩. ‘‘ਅਸਮਤ੍ਥੋ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਜਿਨ ਤੇ ਮੁਖੇਨ ਜਲ਼ੋ ਸੀਤੋ ਅਕੁਸਲੋ ਚ ਕਲਙ੍ਕੋ ਮਿਗਲਞ੍ਛਨਲਕ੍ਖਣੋ ਦੋਸੋ ¶ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕਲਙ੍ਕੀ. ਸਦ੍ਦਚ੍ਛਲੇਨ ਦੋਸਕਥਨਂ. ਤਾਦਿਸੋ ਇਨ੍ਦੁ ਚਨ੍ਦੋ ਪਟਿਗਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਿਵਦਿਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥੋ, ਮੁਖਨ੍ਤੁ ਵਿਸਦਂ ਅਲਙ੍ਕਤਞ੍ਚੇਤਿ ਕਥਮਨੇਨਾਯਂ ਸਦਿਸੋਤਿ ਨਿਸੇਧਦ੍ਵਾਰੇਨ ਸਧਮ੍ਮਤਾਵ ਗਮ੍ਮਤੇ, ਅਯਂ ਪਟਿਸੇਧੋਪਮਾ ਸਿਯਾ.

੧੯੩. ‘‘ਅਸਮਤ੍ਥੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਹੇ ਜਿਨ ਤੇ ਤੁਯ੍ਹਂ ਮੁਖੇਨ ਪਟਿਗਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਿਵਦਿਤੁਂ ਜਲ਼ੋ ਸੀਤਲੋ ਅਵਿਸਦੋ ਕਲਙ੍ਕੀ ਸਸਲਕ੍ਖਣੋ ਵਾ ਸਦੋਸੋ ਵਾ ਇਨ੍ਦੁ ਚਨ੍ਦੋ ਅਸਮਤ੍ਥੋ ਹੋਤੀਤਿ, ਅਯਂ ਏਦਿਸੀ ਉਪਮਾ ਪਟਿਸੇਧੋਪਮਾ ਨਾਮ. ਕਲਙ੍ਕੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਾਕ੍ਯਂ. ਏਤ੍ਥ ਵਿਸਦੇਨ ਕਲਙ੍ਕਰਹਿਤੇਨ ਮੁਖੇਨ ਸੀਤਲੋ ਅਵਿਸਦੋ ਸਦੋਸੋ ਚਨ੍ਦੋ ਸਮਾਨੋ ਭਵਿਤੁਮਸਮਤ੍ਥੋਤਿ ਏਵਂ ਪਟਿਸੇਧਦ੍ਵਯੇਨ ਇਨ੍ਦਮੁਖਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਤੁਲ੍ਯਧਮ੍ਮਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਪਕਾਸਿਤਤ੍ਤਾ ਸਤਿਪਿ ਨਿਨ੍ਦੋਪਮਾਭਾਵੇ ਪਟਿਸੇਧੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਪਟਿਗਜ੍ਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤਾ ਚਨ੍ਦਗਤਸਧਮ੍ਮਂ ਜੋਤੇਤਿ.

੧੯੪.

ਕਚ੍ਛਂ ਚਨ੍ਦਾਰਵਿਨ੍ਦਾਨਂ, ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਮੁਖਂ ਤਵ;

ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਸਮਂ ਜਾਤ-ਮਿਤ੍ਯ’ਸਾਧਾਰਣੋਪਮਾ.

੧੯੪. ‘‘ਕਚ੍ਛ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਅਰਵਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਚ ਕਚ੍ਛਂ ਪਦਵਿਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਵਤ੍ਥਰਿਯ ਤੇਸ’ਮਵਕਂਸਤੋ [ਅਵਤ੍ਥੁਯਤੇਸਮਣਂਸਤੋ (ਕ.)], ਤਵ ਮੁਖਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਰੂਪੇਨੇਵ ਸਮਂ ਜਾਤਮਿਤਿ ਏਵਰੂਪਾ ਅਸਾਧਾਰਣਤਾਭਿਧਾਨੇਨ ਸਦਿਸਤ੍ਤਪਤੀਤਿਯਾ ਅਸਾਧਾਰਣੋਪਮੇਤਿ ਨਿਗਦ੍ਯਤੇ.

੧੯੪. ‘‘ਕਚ੍ਛ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਹੇ ਮੁਨਿ ਤਵ ਮੁਖਂ ਚਨ੍ਦਾਰਵਿਨ੍ਦਾਨਂ ਲੋਕਪੂਜਿਤਾਨਂ ਸਸਿਅਮ੍ਬੁਜਾਨਂ ਕਚ੍ਛਂ ਪਦਵਿਂ ਅਵਤ੍ਥਂ ਵਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤੁਲ੍ਯਤ੍ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਏਵ ਸਮਾਨਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁਨੋ ਅਭਾਵਾ ਸਮਂ ਜਾਤਂ, ਇਤਿ ਈਦਿਸਾ ਉਪਮਾ ਅਸਾਧਾਰਣੋਪਮਾ ¶ ਅਤੁਲ੍ਯਧਮ੍ਮਭਾਵਸ੍ਸ ਪਕਾਸਨਤੋ ਅਸਾਧਾਰਣੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਇਹ ਉਪਮਾਭੂਤਾਨਂ ਚਨ੍ਦਾਰਵਿਨ੍ਦਾਨਂ ਮੁਖਸ੍ਸ ਹੀਨਭਾਵਪਟਿਪਾਦਨਦ੍ਵਾਰੇਨ ਚਨ੍ਦਾਰਵਿਨ੍ਦੇਹਿ ਮੁਖਂ ਤੁਲ੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪਨਤੋ ਚਨ੍ਦਾਰਵਿਨ੍ਦਾ ਅਸਾਧਾਰਣੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਸਮਸਦ੍ਦੋ ਮੁਖਗਤਸ੍ਸ ਸਾਧਾਰਣਧਮ੍ਮਂ ਜੋਤੇਤਿ. ਸੇਸਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ.

੧੯੫.

ਸਬ੍ਬਮ੍ਭੋਜਪ੍ਪਭਾਸਾਰੋ, ਰਾਸਿਭੂਤੋਵ ਕਤ੍ਥਚਿ;

ਤਵਾ’ਨਨਂ ਵਿਭਾਤੀਤਿ, ਹੋਤਾ’ਭੂਤੋਪਮਾ ਅਯਂ.

੧੯੫. ‘‘ਸਬ੍ਬ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਏਕਟ੍ਠਾਨੇ ਰਾਸਿਭੂਤੋ ਸਬ੍ਬੇਸਮਮ੍ਭੋਜਾਨਂ ਪਭਾਸਾਰੋਵ ਤਵਾਨਨਂ ਵਿਭਾਤੀਤਿ ਏਵਂਭੂਤਾ ਅਯਂ ਅਭੂਤੋਪਮਾ ਹੋਤਿ.

੧੯੫. ‘‘ਸਬ੍ਬ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਠਾਨੇ ਰਾਸਿਭੂਤੋ ਸਬ੍ਬਮ੍ਭੋਜਪ੍ਪਭਾਸਾਰੋਵ ਸਕਲਪਦੁਮਾਨਂ ਉਤ੍ਤਮਕਨ੍ਤਿਪੁਞ੍ਜੋ ਵਿਯ ਤਵਾਨਨਂ ਵਿਭਾਤਿ ਵਿਸੇਸੇਨ ਪਭਾਤਿ, ਇਤਿ ਈਦਿਸੀ ਉਪਮਾ ਅਭੂਤੋਪਮਾ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਵਤ੍ਥੁਨੋ ਉਪਮਿਤਤ੍ਤਾ ਅਭੂਤੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਅਰਾਸਿ ਰਾਸਿਭੂਤੋਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਏਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾਵਿਭੂਤੋ ਤਾਦਿਸਪਭਾਸਾਰਾਭਾਵਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਥੇਨ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤੋ.

੧੯੬.

ਪਤੀਯਤੇ’ਤ੍ਥਗਮ੍ਮਾ ਤੁ, ਸਦ੍ਦਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਕ੍ਵਚਿ;

ਸਮਾਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਵਾਦਿ-ਸਦ੍ਦਯੋਗਂ ਵਿਨਾ ਅਪਿ.

੧੯੬. ਅਤ੍ਥਗਮ੍ਮੋਪਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਪਤੀਯਤੇ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਤ੍ਥਗਮ੍ਮਾ ਤੁ’ਪਮਾ ਕ੍ਵਚਿ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਠਾਨੇ ਸਮਾਸਾਦਿਸਦ੍ਦਾਨਂ ਯੋਗਂ ਵਿਨਾ ਅਪਿ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਪਯੋਗਵਿਸੇਸਾਦਿਗਾਲ਼੍ਹੇਨ ਅਞ੍ਞਥਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨ ਪਤੀਯਤੇ.

੧੯੬. ਤਿਵਿਧਂ ਸਦ੍ਦਗਮ੍ਮੋਪਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਤ੍ਥਗਮ੍ਮੋਪਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਪਤੀਯਤੇ’’ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ. ਅਤ੍ਥਗਮ੍ਮਾ ਤੁ ਅਤ੍ਥਗਮ੍ਮੋਪਮਾ ¶ ਪਨ ਕ੍ਵਚਿ ਠਾਨੇ ਸਮਾਸਪਚ੍ਚਯੇਵਾਦਿਸਦ੍ਦਯੋਗਂ ਵਿਨਾਪਿ ਤੇਸਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਹਿਤ੍ਵਾਪਿ ਸਦ੍ਦਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਪਯੁਤ੍ਤਾਵਸੇਸਸਦ੍ਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥਸਤ੍ਤਿਯਾ ਪਤੀਯਤੇ. ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੧੯੭.

ਭਿਙ੍ਗਾਨੇ’ਮਾਨਿ ਚਕ੍ਖੂਨਿ, ਨਾ’ਮ੍ਬੁਜਂ ਮੁਖ’ਮੇਵਿ’ਦਂ;

ਸੁਬ੍ਯਤ੍ਤਸਦਿਸਤ੍ਤੇਨ, ਸਾ ਸਰੂਪੋਪਮਾ ਮਤਾ.

੧੯੭. ਉਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਭਿਙ੍ਗੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਨ ਭਿਙ੍ਗਾ ਏਤੇ, ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਚਕ੍ਖੂਨਿਮਾਨਿ, ਨਮ੍ਬੁਜਮੇਤਂ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਮੁਖਮੇਵਿਦਨ੍ਤਿ ਏਵਰੂਪਾ ਸਾ ਸਰੂਪੋਪਮਾ ਮਤਾ ਭਿਙ੍ਗਾਦੀਨਮਵਿਪਰੀਤਸਰੂਪਸ੍ਸ ਦੀਪਨਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਬ੍ਯਤ੍ਤੇ’’ਤ੍ਯਾਦਿ. ਸੁਬ੍ਯਤ੍ਤੇਨ ਭਿਙ੍ਗਚਕ੍ਖੂਨਂ ਅਮ੍ਬੁਜਮੁਖਾਨਞ੍ਚ ਪਰਿਫੁਟੇਨ ਸਦਿਸਤ੍ਤੇਨ ਚਞ੍ਚਲਤ੍ਤਕਨ੍ਤ੍ਯਾਦਿਲਕ੍ਖਣੇਨ ਤੇਨੇਵਾਭੇਦਸਙ੍ਕਾਪੁਬ੍ਬਮੇਵ ਵਿਵੇਚਿਤਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਚਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਯਂ ਭਿਙ੍ਗਾਦਿਞ੍ਞਾਣਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਤੋ ਉਪਮਾਜੋਤਕਾਨਮਿਵਾਦੀਨਮਭਾਵੇਪਿ ਭਿਙ੍ਗਲੋਚਨਾਦੀਨਂ ਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਪਤੀਯਤੇ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ. ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ ਯਥਾਯੋਗਂ.

੧੯੭. ਇਦਾਨਿ ਉਦਾਹਰਣਮਾਹਰਤਿ ‘‘ਭਿਙ੍ਗਾਨਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਇਮਾਨਿ ਭਿਙ੍ਗਾਨਿ ਭਮਰਾ ਨ ਭਵਨ੍ਤਿ, ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਚਕ੍ਖੂਨਿ. ਅਮ੍ਬੁਜਂ ਨ ਇਦਂ ਪਦੁਮਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਮੁਖਮੇਵਾਤਿ. ਈਦਿਸੀ ਸਾ ਉਪਮਾ ਸੁਬ੍ਯਤ੍ਤਸਦਿਸਤ੍ਤੇਨ ਸੁਪਾਕਟੇਨ ਭਿਙ੍ਗਲੋਚਨਾਨਂ ਅਮ੍ਬੁਜਮੁਖਾਨਞ੍ਚ ਤੁਲ੍ਯਭਾਵੇਨ ਸਰੂਪੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਸਮਾਸਪਚ੍ਚਯਇਵਾਦਿਸਦ੍ਦਪਯੋਗਾਭਾਵੇਪਿ ‘‘ਭਿਙ੍ਗਾਨੇਮਾਨਿ ਚਕ੍ਖੂਨਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਚਕ੍ਖੁਮੁਖੇਸੁ ਭਿਙ੍ਗਅਮ੍ਬੁਜਨ੍ਤਿ ਵਿਪਰੀਤਪਵਤ੍ਤਬੁਦ੍ਧਿਂ ਪਟਿਸੇਧੇਤ੍ਵਾ ਚਕ੍ਖੁਮੁਖਵਿਧਾਨਤੋ ਚਞ੍ਚਲਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿਮਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਸੁਬ੍ਯਤ੍ਤਂ ਤੁਲ੍ਯਤ੍ਤਂ ਵਿਨਾ ਚਕ੍ਖੁਮੁਖੇਸੁ ਭਿਙ੍ਗਮ੍ਬੁਜਬੁਦ੍ਧਿਂ ਕੀਦਿਸਮੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਉਪਮਾਨਭੂਤਾਨਂ ਭਿਙ੍ਗਮ੍ਬੁਜਾਨਂ ਉਪਮੇਯ੍ਯਭੂਤਾਨਂ ਚਕ੍ਖੁਮੁਖਾਨਞ੍ਚ ਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਞਾਯਤਿ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਬ੍ਯਤ੍ਤਂ ਪਾਕਟਨ੍ਤਿ ਚ, ਤਞ੍ਚ ਤਂ ਸਦਿਸਤ੍ਤਞ੍ਚਾਤਿ ਚ, ਸਮਾਨਂ ਰੂਪਂ ਸਭਾਵੋ ਯਸ੍ਸਾ ਉਪਮਾਯਾਤਿ ਚ, ਸਾ ਚ ਸਾ ਉਪਮਾ ਚਾਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

੧੯੮.

ਮਯੇਵ ¶ ਮੁਖਸੋਭਾ’ਸ੍ਸੇ-ਤ੍ਯਲ’ਮਿਨ੍ਦੁ ਵਿਕਤ੍ਥਨਾ;

ਯਤੋ’ਮ੍ਬੁਜੇਪਿਸਾ’ਤ੍ਥੀਤਿ, ਪਰਿਕਪ੍ਪੋਪਮਾ ਅਯਂ.

੧੯੮. ‘‘ਮਯੇਵਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਇਨ੍ਦੁ ਚਨ੍ਦ, ਅਸ੍ਸ ਮੁਨਿਨੋ ਮੁਖਸੋਭਾ ਵਦਨਜੁਤਿ ਮਯੇਵ, ਨਾਞ੍ਞਤ੍ਰਾਤਿ ਏਵਰੂਪਾ ਵਿਕਤ੍ਥਨਾ ਅਤ੍ਥਪਸਂਸਨੇਨ ਅਲਮਿਤਿ ਪਟਿਸੇਧੋ. ਕਿਮਿਤਿ? ਯਤੋ ਯਸ੍ਮਾ ਕਾਰਣਾ ਸਾ ਮੁਖਸੋਭਾ ਅਮ੍ਬੁਜੇਪਿ ਨ ਕੇਵਲਮਿਨ੍ਦੁਮ੍ਹਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਨੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਸਤੋਪਿ ਤਥਾ ਵਿਕਤ੍ਥਨਸ੍ਸ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਤੋ ਵਦਨਮਿਨ੍ਦੁਨੋਪਮੀਯਤੀਤਿ ਏਵਰੂਪਾ ਅਯਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪੋਪਮਾ.

੧੯੮. ‘‘ਮਯੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਹੇ ਇਨ੍ਦੁ ਅਸ੍ਸ ਇਮਸ੍ਸ ਲੋਕਸਾਮਿਨੋ ਮੁਖਸੋਭਾ ਵਦਨਕਨ੍ਤਿ ਏਕਕੇ ਮਯਿ ਏਵ, ਈਦਿਸੀ ਵਿਕਤ੍ਥਨਾ ਅਤ੍ਤਸਿਲਾਘੇਨ ਅਲਂ ਨਿਪ੍ਪਯੋਜਨਂ. ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਚੇ? ਯਤੋ ਸਾ ਮੁਖਸੋਭਾ ਅਮ੍ਬੁਜੇਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾਤਿ. ਇਤਿ ਈਦਿਸਾ ਅਯਂ ਉਪਮਾ ਪਰਿਕਪ੍ਪੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਯਤੋਤਿ ਅਨਿਯਮਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਕਾਰਣਂ ਪਨ ਅਮ੍ਬੁਜੇਪਿ ਸਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸਿਯਮਾਨਂ ਪਦੁਮੇਪਿ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਤ੍ਤਮੇਵ. ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਾਯ ਵੁਤ੍ਤਾ ਉਪਮਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਇਧ ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਵਿਕਤ੍ਥਨਸ੍ਸ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਤੋ ਸਧਮ੍ਮਜੋਤਕਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰੇ ਅਸਤਿਪਿ ਉਪਮਾਨਭੂਤਇਨ੍ਦੁਨੋ ਚ ਉਪਮੇਯ੍ਯਭੂਤਮੁਖਸ੍ਸ ਚ ਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਇਮੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਵਿਨਾ ਵਤ੍ਤੁਨੋ ਤਾਦਿਸਕਪ੍ਪਨਾ ਕਥਂ ਹੋਤੀਤਿ ਇਮਾਯ ਅਤ੍ਥਸਤ੍ਤਿਯਾ ਗਮ੍ਯਤੇ.

੧੯੯.

ਕਿਂ ਵਾ’ਮ੍ਬੁਜ’ਨ੍ਤੋਭਨ੍ਤਾਲਿ,

ਕਿਂ ਲੋਲਨਯਨਂ ਮੁਖਂ;

ਮਮ ਦੋਲਾਯਤੇ ਚਿਤ੍ਤ-

ਮਿਚ੍ਚ’ਯਂ ਸਂਸਯੋਪਮਾ.

੧੯੯. ‘‘ਕਿਂ ਵਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਨ੍ਤੋ ਭਨ੍ਤਾ ਅਲੀ ਭਮਰਾ ਯਸ੍ਮਿਂ, ਤਮੀਦਿਸਮਮ੍ਬੁਜਂ ਕਿਂ ਵਾ. ਲੋਲਾਨਿ ਚਪਲਾਨਿ ਨਯਨਾਨਿ ਯਸ੍ਮਿਂ, ਤਾਦਿਸਂ ਵਾ. ਜਿਨ ਤਵੇਦਂ ਮੁਖਂ ਕਿਨ੍ਤਿ ਮਮ ਚਿਤ੍ਤਂ ਦੋਲਾਯਤੇ ¶ ਦੋਲੇਵਾਚਰਤਿ. ਏਵਂ ਪਕ੍ਖਦ੍ਵਯਪਰਿਗ੍ਗਹੇਨ ਸਂਸਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਚ੍ਚਯਮੀਦਿਸੀ ਸਂਸਯਵੇਸੇਨ ਅਮ੍ਬੁਜਮੁਖਾਨਮੋਪਮਾਵਗਮਾ ਸਂਸਯੋਪਮਾ.

੧੯੯. ‘‘ਕਿਂ ਵਾ’ਮ੍ਬੁਜੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਨ੍ਤੋਭਨ੍ਤਾਲਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਭਮਮਾਨਭਮਰਵਨ੍ਤਂ ਅਮ੍ਬੁਜਂ ਕਿਂ ਵਾ, ਤੁਯ੍ਹਂ ਲੋਲਨਯਨਂ ਚਞ੍ਚਲਨੇਤ੍ਤਂ ਮੁਖਂ ਕਿਂ ਵਾਤਿ ਮਮ ਚਿਤ੍ਤਂ ਦੋਲਾਯਤੇ ਉਭਯਸਮ੍ਭਮਜਨਨਤੋ ਦੋਲਾ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਇਤਿ ਅਯਂ ਏਵਰੂਪਾ ਉਪਮਾ ਸਂਸਯੋਪਮਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਦਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਂਸਯੇਨ ਪਕਾਸਿਤਤ੍ਤਾ ਸਂਸਯੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਅਨ੍ਤੋ ਭਨ੍ਤਾ ਅਲੀ ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਚ, ਲੋਲਾਨਿ ਨਯਨਾਨਿ ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਚ, ਦੋਲਾ ਵਿਯ ਆਚਰਤੀਤਿ ਚ, ਸਂਸਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ ਉਪਮਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਇਹਾਪਿ ਸਧਮ੍ਮਪਕਾਸਕੇ ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰੇ ਅਸਤਿਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਿਸੇਸਨਦ੍ਵਯੇਨ ਵਿਸਿਟ੍ਠਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਅਮ੍ਬੁਜਮੁਖਾਨਂ ਸਂਸਯਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਤੁਲ੍ਯਤ੍ਤੇ ਅਸਤਿ ਕਥਂ ਸਂਸਯੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨੇਵ ਤੁਲ੍ਯਧਮ੍ਮਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਗਮ੍ਯਤੇ.

੨੦੦.

ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਤ੍ਥੁਂ ਪਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ,

ਸਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾ’ਭਿਧਾਨਤੋ;

ਸਾਮ੍ਯਪ੍ਪਤੀਤਿਸਬ੍ਭਾਵਾ,

ਪਤਿਵਤ੍ਥੂਪਮਾ ਯਥਾ.

੨੦੦. ‘‘ਕਿਞ੍ਚਿ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਤ੍ਥੁਮਿਚ੍ਛਿਤਂ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਦਿਕਂ ਉਪਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਸਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਤੇਨ ਵਤ੍ਥੁਨਾ ਕੇਨਚਿ ਆਕਾਰੇਨ ਸਦਿਸਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਅਭਿਧਾਨਤੋ ਸਾਮ੍ਯਸ੍ਸ ਤੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਦਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਤੀਤਿਯਾ ਅਵਸਾਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਾਵਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤੇਨ ਪਤਿਵਤ੍ਥੂਪਮਾ ਵੁਚ੍ਚਤੇ. ਪਤਿਵਤ੍ਥੁਨਾ ਤਥਾਵਿਧੇਨਾਧਿਗਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਤੁਲ੍ਯਤਾ ਪਟਿਪਾਦਿਤਾ. ਯਥੇਤ੍ਯੁਦਾਹਰਤਿ.

੨੦੦. ‘‘ਕਿਞ੍ਚਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਤ੍ਥੁਮਿਚ੍ਛਿਤਂ ਜਿਨਾਦਿਕਿਞ੍ਚਿਪਦਤ੍ਥਂ ਉਪਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਸਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਟਿਪਾਦਨੀਯਅਤ੍ਥੇਨ ਸਹ ¶ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਕਾਰੇਨ ਸਦਿਸਭਾਵਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਅਭਿਧਾਨਤੋ ਕਥਨਤੋ ਸਾਮ੍ਯਪ੍ਪਤੀਤਿਸਬ੍ਭਾਵਾ ਸਦਿਸਤਾਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਨੋ ਪਰਿਜਾਨਨਸ੍ਸ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ਪਤਿਵਤ੍ਥੂਪਮਾ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਜਿਨਾਦਿਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਤੁਲ੍ਯਤ੍ਥਪਕਾਸਨਤੋ ਨਾਮੇਨ ਪਤਿਵਤ੍ਥੂਪਮਾ ਨਾਮ. ਸਮਾਨੋ ਧਮ੍ਮੋ ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਪਾਰਿਜਾਤਾਦਿਨੋ ਇਤਿ ਚ, ਸਮਾਨਾਨਂ ਤੁਲ੍ਯਾਨਂ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਭਾਵੋਤਿ ਚ, ਸਾਮ੍ਯਸ੍ਸ ਪਤੀਤਿ ਚ, ਸਾਮ੍ਯਪ੍ਪਤੀਤਿਯਾ ਸਬ੍ਭਾਵੋਤਿ ਚ, ਪਤਿਵਤ੍ਥੁਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਉਪਮਾਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ. ਯਥਾਤਿ ਉਦਾਹਰਤਿ.

੨੦੧.

ਜਨੇਸੁ ਜਾਯਮਾਨੇਸੁ,

ਨੇ’ਕੋਪਿ ਜਿਨਸਾਦਿਸੋ;

ਦੁਤਿਯੋ ਨਨੁ ਨਤ੍ਥੇਵ,

ਪਾਰਿਜਾਤਸ੍ਸ ਪਾਦਪੋ.

੨੦੧. ‘‘ਜਨੇਸੁ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਜਾਯਮਾਨੇਸੁ ਜਨੇਸੁ ਮਜ੍ਝੇ ਏਕੋਪਿ ਜਨੋ ਗੁਣਵਾ ਜਿਨਸਾਦਿਸੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸਮਾਨੋ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤ੍ਯੇਕਂ ਤਾਵ ਵਤ੍ਥੁ ਉਪਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਦੁਤਿਯੋ ਇਚ੍ਚਾਦਿ ਪਤਿਵਤ੍ਥੂਪਮਦਸ੍ਸਨਂ, ਨਨੂਤ੍ਯਨੁਮਤਿਯਂ, ਪਾਰਿਜਾਤਸ੍ਸ ਦਿਬ੍ਬਰੁਕ੍ਖਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯੋ ਸਮਾਨੋ ਪਾਦਪੋ ਨਤ੍ਥੇਵ. ਪਾਰਿਜਾਤੋਯੇਵ ਰੁਕ੍ਖਜਾਤੀਸੁ ਉਤ੍ਤਮੋ, ਤਥਾ ਜਿਨੋ ਜਨੇਸੂਤਿ.

੨੦੧. ‘‘ਜਨੇਸੁ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਜਾਯਮਾਨੇਸੁ ਜਨੇਸੁ ਏਕੋਪਿ ਜਿਨਸਾਦਿਸੋ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸਦਿਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਾਰਿਜਾਤਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯੋ ਤੇਨ ਸਮੋ ਦੁਤਿਯੋ ਪਾਦਪੋ ਰੁਕ੍ਖੋ ਨਤ੍ਥਿ ਏਵ ਨਨੁ, ਨਨੂਤਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾਯਂ. ਤੇਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਨੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਤੁਲ੍ਯਭਾਵਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ. ਇਹ ਪਾਰਿਜਾਤਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਰੁਕ੍ਖੇਹਿ ਉਤ੍ਤਮਤ੍ਤਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਉਤ੍ਤਮਤ੍ਤਞ੍ਚਾਤਿ ਇਦਂ ਦ੍ਵਯਂ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਭੂਤਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਤ੍ਥੂਨਂ ਸਾਮ੍ਯਂ ਨਾਮ, ਏਤਂ ਸਾਮ੍ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮਤ੍ਥਨਵਸੇਨ ਪਤਿਵਤ੍ਥੁਭੂਤਪਾਰਿਜਾਤਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖੇਹਿ ਅਸਮਾਨਤ੍ਤਕਥਨੇਨੇਵ ਜੋਤਿਤਂ ਹੋਤਿ.

੨੦੨.

ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੇਨੇਵ ¶ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋ,

ਯਦਿ ਕੋਚ੍ਯੁ’ਪਮੀਯਤੇ;

ਇਵਯੁਤ੍ਤਵਿਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ,

ਸਾ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋਪਮਾ ਦ੍ਵਿਧਾ.

੨੦੨. ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਵਿਸਯੋਪਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੇਨੇਵਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋ ਕ੍ਰਿਯਾਕਾਰਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧਵਿਸੇਸੋ, ਤੇਨੇਵ, ਨ ਪਦਤ੍ਥਮਤ੍ਤੇਨ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੋ ਕੋਚਿ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤੋ ਕੋਚਿ ਯਦਿ ਉਪਮੀਯਤੇ ਸਦਿਸੋ ਕਥ੍ਯਤੇ, ਸਾ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋਪਮਾ ਦ੍ਵਿਧਾ ਭਿਜ੍ਜਤੇ. ਕਥਂ? ਯੁਤ੍ਤਾ ਚ ਵਿਯੁਤ੍ਤਾ ਚ ਯੁਤ੍ਤਵਿਯੁਤ੍ਤਾ, ਇਵੇਨ ਅਤ੍ਥਨਿਦ੍ਦੇਸੋਯਂ ਯੁਤ੍ਤਵਿਯੁਤ੍ਤਾ ਉਪਮਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਭਾਵਾ ਕਾਰਣਾ ਦ੍ਵਿਧਾਤਿ ਅਧਿਕਤਂ.

੨੦੨. ਇਦਾਨਿ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਵਿਸਯੋਪਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੇਨੇਵ ਕ੍ਰਿਯਾਕਾਰਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧਵਿਸੇਸਸਙ੍ਖਤਸਮੁਦਾਯਭੂਤੇਨ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੇਨ ਕੋਚਿ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤੋ ਯੋ ਕੋਚਿ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੋ ਯਦਿ ਉਪਮੀਯਤੇ ਸਦਿਸਭਾਵੇਨ ਕਥੀਯਤੇ, ਸਾ ਉਪਮਾ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਇਵਯੁਤ੍ਤਵਿਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਵਯੁਤ੍ਤਵਿਯੁਤ੍ਤਵਸੇਨ ਦ੍ਵਿਧਾ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਾ. ਏਤ੍ਥ ‘‘ਇਵਾ’’ਤਿ ਇਵਾਦੀਨਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਇਵਸਦ੍ਦੋਪਿ ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਯਸਦ੍ਦਾਪਿ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤੇ.

ਇਵਯੁਤ੍ਤ

੨੦੩.

ਜਿਨੋ ਸਂਕ੍ਲੇਸਤਤ੍ਤਾਨਂ,

ਆਵਿਭੂਤੋ ਜਨਾਨ’ਯਂ;

ਘਮ੍ਮਸਨ੍ਤਾਪਤਤ੍ਤਾਨਂ,

ਘਮ੍ਮਕਾਲੇ’ਮ੍ਬੁਦੋ ਵਿਯ.

੨੦੩. ਉਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਜਿਨੋ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਸਂਕ੍ਲੇਸੇਹਿ ਦਸਵਿਧੇਹਿ ਤਤ੍ਤਾਨਂ ਸਨ੍ਤਾਪਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਜਨਾਨਂ ਅਯਂ ਜਿਨੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ¶ ਆਵਿਭੂਤੋ ਕਤਕਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਾਧਿਗਮੇਨ ਲੋਕੇ ਪਾਤੁਭੂਤੋ. ਏਕਂ ਤਾਵ ਵਾਕ੍ਯਮੁਪਮੇਯ੍ਯਭੂਤਂ. ਕਿਮਿਵੇਤ੍ਯਾਹ ‘‘ਘਮ੍ਮੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਘਮ੍ਮਸਨ੍ਤਾਪੇਨ ਤਤ੍ਤਾਨਂ ਜਨਾਨਂ ਘਮ੍ਮਕਾਲੇ ਗਿਮ੍ਹਾਨਸਮਯੇ ਅਮ੍ਬੁਦੋ ਮੇਘੋ ਵਿਯਾਤਿ ਦੁਤਿਯਵਾਕ੍ਯਮੁਪਮਾਨਭੂਤਮਿਤ੍ਯਯਮਿਵਯੁਤ੍ਤਾ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋਪਮਾ. ਏਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬੁਤ੍ਤਰਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਾਨਂ ਵਿਸੇਸ੍ਯਵਿਸੇਸਨਭਾਵੋ ਏਕਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਤ੍ਤਾਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ.

੨੦੩. ਉਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਜਿਨੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਅਯਂ ਜਿਨੋ ਏਸੋ ਜਿਤਪਞ੍ਚਮਾਰੋ ਸਤ੍ਥਾ ਸਂਕ੍ਲੇਸਤਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰ ਕਿਲੇਸਸਨ੍ਤਾਪਤਤ੍ਤਾਨਂ ਜਨਾਨਂ ਆਵਿਭੂਤੋ ਕਤਕਿਚ੍ਚੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਾਧਿਗਮੇਨ ਲੋਕੇ ਉਪਟ੍ਠਿਤੋ. ਕੇਨ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਕਿਮਿਵੇਤਿ ਚੇ? ਘਮ੍ਮਸਨ੍ਤਾਪਤਤ੍ਤਾਨਂ ਜਨਾਨਂ ਘਮ੍ਮਕਾਲੇ ਗਿਮ੍ਹਸਮਯੇ ਅਮ੍ਬੁਦੋਵਿਯ ਮੇਘੋ ਇਵ. ਇਹ ਉਤ੍ਤਰਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋ ਭੇਦਕਤ੍ਤਾ ਵਿਸੇਸਨਂ ਹੋਤਿ, ਪੁਬ੍ਬਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋ ਪਨ ਭੇਦ੍ਯਤ੍ਤਾ ਵਿਸੇਸ੍ਯੋ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਵਾਕ੍ਯਭੇਦੇ ਸਤਿਪਿ ਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋ ਏਕੋਵੇਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਏਵਮੁਤ੍ਤਰਤ੍ਰਾਪਿ. ਉਤ੍ਤਰਵਾਕ੍ਯੇ ਇਵਸਦ੍ਦੋ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਗੁਣਗੁਣੀਪਦਤ੍ਥਾਨਂ ਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਪੁਬ੍ਬਵਾਕ੍ਯੇ ਗੁਣਗੁਣੀਨਂ ਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਪਨ ਉਤ੍ਤਰਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਵਾਕ੍ਯੇਨ ਸਮਾਨਤ੍ਤਂ ਵਿਨਾ ਅਞ੍ਞਥਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਞਾਯਤਿ. ਸਂਕ੍ਲੇਸੇਹਿ ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਚ, ਘਮ੍ਮੋ ਏਵ ਸਨ੍ਤਾਪੋਤਿ ਚ, ਤੇਨ ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਚ, ਘਮ੍ਮੋ ਏਵ ਕਾਲੋਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

ਇਵਵਿਯੁਤ੍ਤ

੨੦੪.

ਮੁਨਿਨ੍ਦਾਨਨ’ਮਾਭਾਤਿ, ਵਿਲਾਸੇਕਮਨੋਹਰਂ;

ਉਦ੍ਧਂ ਸਮੁਗ੍ਗਤਸ੍ਸਾਪਿ, ਕਿਂ ਤੇ ਚਨ੍ਦ ਵਿਜਮ੍ਭਨਾ.

੨੦੪. ਦੁਤਿਯਮਾਹ ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਵਿਲਾਸੇਨ ਏਕਮਤੁਲ੍ਯਂ ਮਨੋਹਰਂ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸਾਭਾਵਤੋ ਮੁਨਿਨ੍ਦਾਨਨਂ ¶ ਆਭਾਤਿ ਅਤਿਸਯੇਨ ਸੋਭਤੇਤਿ ਏਕਂ ਤਾਵ ਵਾਕ੍ਯਮੁਪਮੇਯ੍ਯਭੂਤਂ. ਭੋ ਚਨ੍ਦ ਉਦ੍ਧਂ ਗਗਨਤਲਂ ਸਮੁਗ੍ਗਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਬ੍ਭੁਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਾਪਿ ਤੇ ਤਵ ਵਿਜਮ੍ਭਨਾ ਸਾਹਂਕਾਰਪਰਿਬ੍ਭਮਨੇਨ ਕਿਂ ਪਯੋਜਨਂ ਨ ਕਿਂਪਿ, ਤਂਸਦਿਸਸੋਭਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਭਾਵਤੋ. ਅਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਮੁਨਿਨ੍ਦਾਨਨਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਤਤੋਪਿ ਉਦ੍ਧਮੁਗ੍ਗਚ੍ਛਤੋ ਵਿਲਾਸਮਤ੍ਤਮੇਵ [ਪਿਯਾਸਮਤ੍ਤਮੇਵ (ਕ.)] ਫਲਸਮ੍ਭਵਤੋਤਿ ਦੁਤਿਯਵਾਕ੍ਯਮੁਪਮਾਨਭੂਤਂ. ਤਥਾ ਹੇਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਦਿਸਤਾਪਤੀਤਿਯਾ ਕਰਿਯਮਾਨਾਨਮੁਗ੍ਗਮਨਵਿਜਮ੍ਭਨਾਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਕਥਞ੍ਚਿਪਿ ਮੁਖਚਨ੍ਦਾਨਂ ਸਾਧਮ੍ਮਪਤੀਤਿ ਉਪਮਾਵਗਮੋਤਿ ਅਯਮਿਵਵਿਯੁਤ੍ਤਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋਪਮਾ.

੨੦੪. ਇਦਾਨਿ ਇਵਵਿਯੁਤ੍ਤਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋਪਮਂਯੇਵ ਉਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਮੁਨਿਨ੍ਦਾਨਨਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਵਿਲਾਸੇਕਮਨੋਹਰਂ ਲੀਲਾਯ ਅਤੁਲ੍ਯਂ ਤਤੋਯੇਵ ਮਨੋਹਰਂ ਮੁਨਿਨ੍ਦਾਨਨਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਨੋ ਵਦਨਂ ਆਭਾਤਿ ਅਤਿਦਿਬ੍ਬਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਹੇ ਚਨ੍ਦ ਉਦ੍ਧਂ ਉਚ੍ਚਂ ਨਭਂ ਸਮੁਗ੍ਗਤਸ੍ਸਾਪਿ ਤੇ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਿਜਮ੍ਭਨਾ ਅਹਂਕਾਰੇਨ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨੇਨ ਕਿਂ ਪਯੋਜਨਂ. ਇਹ ਪੁਬ੍ਬਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋ ਇਵਵਿਯੁਤ੍ਤੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਥਾ ਮੁਖੇਨ ਸਦਿਸੋ ਭਵਾਮੀ’’ਤਿ ਮਾਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਗਗਨਤਲਾਰੋਹੋਪਿ ਵਿਜਮ੍ਭਨਞ੍ਚੇਤਿ ਇਮੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਮੁਖਚਨ੍ਦਾਨਂ ਵਿਲਾਸੇਕਮਨੋਹਰਤ੍ਤਂ ਕਨ੍ਤਿਮਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਇਵਾਦੀਨਮਭਾਵੇਪਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥੋ ਪੁਬ੍ਬਵਾਕ੍ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਉਪਮਾ ਚ ਵਿਸੇਸਨਞ੍ਚ ਹੋਤਿ. ਵਿਲਾਸੇਨ ਏਕਮਤੁਲ੍ਯਨ੍ਤਿ ਚ, ਤਞ੍ਚ ਤਂ ਮਨੋਹਰਞ੍ਚਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਅਪਿਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਭਾਵਨਤ੍ਥੋ.

੨੦੫.

ਸਮੁਬ੍ਬੇਜੇਤਿ ਧੀਮਨ੍ਤਂ, ਭਿਨ੍ਨਲਿਙ੍ਗਾਦਿਕਂ ਤੁ ਯਂ;

ਉਪਮਾਦੂਸਨਾਯਾ’ਲ-ਮੇਤਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਤਂ ਯਥਾ.

੨੦੫. ਦੋਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ¶ ਦੁਟ੍ਠਾਲਙ੍ਕਤੀਤਿਮੁਪਮਾਲਙ੍ਕਾਰਦੂਸਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਸਮੁਬ੍ਬੇਜੇਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਂ ਭਿਨ੍ਨਲਿਙ੍ਗਾਦਿਕਂ ਤੁ, ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਭਿਨ੍ਨਵਚਨਹੀਨਤਾਅਧਿਕਤਾਦੀਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ. ਤੁਸਦ੍ਦੋ ਅਤ੍ਥਜੋਤਕੋ, ਤਥਾਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਧੀਮਨ੍ਤਂ ਮੇਧਾਵਿਂ ਸਮੁਬ੍ਬੇਜੇਤਿ ਨ ਪੀਣੇਤਿ, ਏਤਂ ਭਿਨ੍ਨਲਿਙ੍ਗਦਿਕਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਪਮਾਦੂਸਨਾਯ ਵਿਰੋਧਤ੍ਥਂ ਅਲਂ ਸਮਤ੍ਥਂ. ‘‘ਤਂ ਯਥੇ’’ਤਿ ਉਦਾਹਰਤਿ.

੨੦੫. ਦੋਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਦੋਸਾਨਮਨੁਦ੍ਦੇਸਾਵਸਾਨੇ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਯ ਦੁਟ੍ਠਾਲਙ੍ਕਤਿਯਾ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਉਦਾਹਰਣੇ –

‘‘ਦੁਟ੍ਠਾਲਙ੍ਕਰਣਂ ਤੇਤਂ, ਯਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਦੂਸਨਂ;

ਤਸ੍ਸਾਲਙ੍ਕਾਰਨਿਦ੍ਦੇਸੇ, ਰੂਪਮਾਵਿਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

ਕਤਪਟਿਞ੍ਞਾਨੁਸਾਰੇਨ ਇਦਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਸਮੁਬ੍ਬੇਜੇਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਯਂ ਭਿਨ੍ਨਲਿਙ੍ਗਾਦਿਕਂ ਤੁ ਵਕ੍ਖਮਾਨਂ ਯਂ ਭਿਨ੍ਨਲਿਙ੍ਗਵਚਨਾਦਿਕਂ ਪਨ ਧੀਮਨ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤਂ ਕਵਿਂ ਸਮੁਬ੍ਬੇਜੇਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਨਾਮ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ’’ਤਿ ਉਬ੍ਬੇਗਂ ਜਨੇਤਿ, ਏਤਂ ਭਿਨ੍ਨਲਿਙ੍ਗਾਦਿਕਂ ਉਪਮਾਦੂਸਨਾਯ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਉਪਮਾਵਿਨਾਸਨਤ੍ਥਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ‘‘ਇਤ੍ਥੀਵਾਯਂ ਜਨੋ ਯਾਤਿ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਵਤ੍ਤਬ੍ਬਵਿਸਯਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਅਲਂ ਸਮਤ੍ਥਂ. ‘‘ਤਂ ਯਥਾ’’ਤਿ ਉਦਾਹਰਤਿ. ਭਿਨ੍ਨਂ ਵਿਸਦਿਸਞ੍ਚ ਤਂ ਲਿਙ੍ਗਞ੍ਚੇਤਿ ਚ, ਤਂ ਆਦਿ ਯਸ੍ਸ ਵਿਸਦਿਸਵਚਨਾਦਿਨੋਤਿ ਚ, ਉਪਮਾਯ ਦੂਸਨਮਿਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

੨੦੬.

ਹਂਸੀਵਾ’ਯਂ ਸਸੀ ਭਿਨ੍ਨ-

ਲਿਙ੍ਗਾ’ਕਾਸਂ ਸਰਾਨਿਵ;

ਵਿਜਾਤਿਵਚਨਾ ਹੀਨਾ,

ਸਾ’ਵ ਭਤ੍ਤੋ ਭਟੋ’ਧਿਪੇ.

੨੦੬. ‘‘ਹਂਸੀਵਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਸਸੀ ਚਨ੍ਦੋ ਹਂਸੀਵ ਹਂਸੀਸਦਿਸੋ. ਭਿਨ੍ਨਲਿਙ੍ਗਾ ਭਿਨ੍ਨਲਿਙ੍ਗੋਪਮਾ. ‘‘ਆਕਾਸਂ ਸਰਾਨਿਵਾ’’ਤਿ ਵਿਜਾਤਿਵਚਨਾ ਵਿਸਦਿਸਵਚਨੋਪਮਾ. ‘‘ਭਟੋ ਅਧਿਪੇ ਸਾਮਿਨਿ ਸਾਵ ¶ ਭਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਹੀਨਾ ਹੀਨੋਪਮਾ ਕੁਕ੍ਕੁਰਸ੍ਸ ਹੀਨੇਨ ਜਾਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਅਧਿਕਸ੍ਸ ਉਪਮਿਤਤ੍ਤਾ.

੨੦੬. ‘‘ਹਂਸਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਯਂ ਸਸੀ ਚਨ੍ਦੋ ਹਂਸੀ ਇਵ ਹਂਸਿਧੇਨੂਵ ਹੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਦਿਕੋਪਮਾ ਭਿਨ੍ਨਲਿਙ੍ਗਾ ਉਪਮੇਯ੍ਯਤੋ ਭਿਨ੍ਨਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਾ ਭਿਨ੍ਨਲਿਙ੍ਗੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਆਕਾਸਂ ਨਭਂ ਸਰਾਨਿਵਾਤਿ ਅਯਂ ਵਿਜਾਤਿਵਚਨਾ ਉਪਮੇਯ੍ਯੇਨ ਵਿਸਦਿਸਵਚਨਤ੍ਤਾ ਵਿਜਾਤਿਵਚਨੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਅਧਿਪੇ ਸਾਮਿਨਿ ਭਟੋ ਸੇਵਕੋ ਸਾਵ ਸੁਨਖੋ ਇਵ ਭਤ੍ਤੋਤਿ ਅਯਂ ਹੀਨਾ ਜਾਤਿਹੀਨੇਨ ਸੁਨਖੇਨ ਉਤ੍ਤਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਉਪਮਿਤਤ੍ਤਾ ਹੀਨੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਭਿਨ੍ਨਂ ਲਿਙ੍ਗਮੇਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਚ, ਵਿਵਿਧਾ ਜਾਤਿ ਸਭਾਵੋ ਅਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਵਿਜਾਤਿ ਵਚਨਂ ਅਸ੍ਸਾ ਉਪਮਾਯਾਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

੨੦੭.

ਖਜ੍ਜੋਤੋ ਭਾਨੁਮਾਲੀਵ,

ਵਿਭਾਤੀਤ੍ਯਧਿਕੋਪਮਾ;

ਅਫੁਟ੍ਠਤ੍ਥਾ ਬਲਮ੍ਭੋਧਿ,

ਸਾਗਰੋ ਵਿਯ ਸਂਖੁਭਿ.

੨੦੭. ‘‘ਖਜ੍ਜੋਤੋ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਖਜ੍ਜੋਤੋ ਭਾਨੁਮਾਲੀਵ ਸੂਰਿਯੋ ਵਿਯ ਵਿਭਾਤੀਤ੍ਯਧਿਕੋਪਮਾ ਅਧਿਕੇਨ ਹੀਨਸ੍ਸ ਉਪਮਿਤਤ੍ਤਾ. ਬਲਮ੍ਭੋਧਿ ਸੇਨਾਸਾਗਰੋ ਸਾਗਰੋ ਵਿਯ ਸਂਖੁਭੀਤਿ ਅਫੁਟ੍ਠਤ੍ਥੋਪਮਾ ‘‘ਬਲਮ੍ਭੋਧੀ’’ਤਿ ਰੂਪਕੇਨ ਸੇਨਾਯ ਮਹਨ੍ਤਤ੍ਤਾਵਗਮਤੋ ਪੁਨ ‘‘ਸਾਗਰੋ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਉਪਮਾਯ ਕਸ੍ਸਚਿ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਸਂਫੁਟ੍ਠਤ੍ਤਾ.

੨੦੭. ‘‘ਖਜ੍ਜੋਤੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ‘‘ਖਜ੍ਜੋਤੋ ਭਾਨੁਮਾਲੀਵ ਵਿਭਾਤੀ’’ਤਿ ਅਯਂ ਅਧਿਕੋਪਮਾ ਅਧਿਕਾਯ ਉਪਮਾਯ ਉਪਮਿਤਤ੍ਤਾ ਅਧਿਕੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ‘‘ਬਲਮ੍ਭੋਧਿ ਸੇਨਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਸਾਗਰੋ ਵਿਯ ਸਂਖੁਭੀ’’ਤਿ ਅਯਂ ਅਫੁਟ੍ਠਤ੍ਥਾ ਸੇਨਾਯ ਮਹਤ੍ਤਂ ‘‘ਬਲਮ੍ਭੋਧੀ’’ਤਿ ਤਿਰੋਭੂਤਉਪਮਾਯੇਵ ਅਵਗਤਂ, ¶ ਤਸ੍ਮਾ ਪੁਨ ‘‘ਸਾਗਰੋ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਉਪਮਾਯ ਫੁਸਿਤਬ੍ਬਤ੍ਥਸ੍ਸਾਭਾਵਾ ਅਫੁਟ੍ਠਤ੍ਥੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਅਫੁਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਥੋ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਚ, ਬਲਂ ਏਵ ਅਮ੍ਭੋਧੀਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

੨੦੮.

ਚਨ੍ਦੇ ਕਲਙ੍ਕੋ ਭਿਙ੍ਗੋਵੇ-

ਤ੍ਯੁ’ਪਮਾਪੇਕ੍ਖਿਨੀ ਅਯਂ;

ਖਣ੍ਡਿਤਾ ਕੇਰਵਾਕਾਰੋ,

ਸਕਲਙ੍ਕੋ ਨਿਸਾਕਰੋ.

੨੦੮. ‘‘ਚਨ੍ਦੇ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਕਲਙ੍ਕੋ ਭਿਙ੍ਗੋ ਵਿਯਾਤ੍ਯਯਮੁਪਮਾ ‘‘ਚਨ੍ਦੇ ਕੁਸੁਮਗਚ੍ਛਸਦਿਸੇ’’ ਇਤ੍ਯੁਪਮਨ੍ਤਰਮਪੇਕ੍ਖਤੇਤਿ ਯਤੋ ਚਨ੍ਦੇ ਭਿਙ੍ਗੋ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਪੁਪ੍ਫਗਚ੍ਛੇ ਤੁ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਅਯਮੁਪਮਾ ਉਪਮਾਪੇਕ੍ਖਿਨੀ. ਸਕਲਙ੍ਕੋ ਸਸਲਕ੍ਖਣੋ ਨਿਸਾਕਰੋ ਚਨ੍ਦੋ ਕੇਰਵਾਕਾਰੋ ਕੁਮੁਦਸਨ੍ਨਿਭੋਤਿ ਖਣ੍ਡਿਤੋਪਮਾ ਕੇਰਵਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋਕਣ੍ਹਤ੍ਤਂ ਪਟਿਪਾਦੇਤੁਂ ‘‘ਸਭਿਙ੍ਗਕੇਰਵਾਕਾਰੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ.

੨੦੮. ‘‘ਚਨ੍ਦੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ‘‘ਚਨ੍ਦੇ ਕਲਙ੍ਕੋ ਭਿਙ੍ਗੋ ਇਵਾ’’ਤਿ ਅਯਂ ਉਪਮਾਪੇਕ੍ਖਿਨੀ ਚਨ੍ਦਸ੍ਸਉਪਮਾਭੂਤਪੁਪ੍ਫਗਚ੍ਛਕਾਦਿਅਪੇਕ੍ਖਨਤੋ ਉਪਮਾਪੇਕ੍ਖਿਨੀ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਚਨ੍ਦੇ ਭਿਙ੍ਗਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ ਤਸ੍ਸ ਵਿਸਯਭੂਤਪੁਪ੍ਫਗਚ੍ਛਕਾਦਿ ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਉਪਮਤ੍ਤੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਦੁਟ੍ਠਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਕਲਙ੍ਕੋ ਕਲਙ੍ਕਸਹਿਤੋ ਨਿਸਾਕਰੋ ਚਨ੍ਦੋ ਕੇਰਵਾਕਾਰੋ ਕੁਮੁਦਸਦਿਸੋਤਿ ਅਯਂ ਖਣ੍ਡਿਤਾ ਚਨ੍ਦਗਤਂ ਕਣ੍ਹਤ੍ਤਂ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਭਿਙ੍ਗਕੇਰਵਾਕਾਰੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਭਿਙ੍ਗੋਪਮਾਭਾਵਸ੍ਸ ਖਣ੍ਡਿਤਤ੍ਤਾ ਖਣ੍ਡਿਤੋਪਮਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਉਪਮਂ ਅਪੇਕ੍ਖਤੀਤਿ ਚ, ਖਣ੍ਡਂ ਇਤਾ ਗਤਾਤਿ ਚ, ਖਣ੍ਡੇਨ ਇਤਾ ਯੁਤ੍ਤਾ ਵਾਤਿ ਚ, ਕੇਰਵਸ੍ਸਾਕਾਰੋ ਅਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਸਹ ਕਲਙ੍ਕੇਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

੨੦੯.

ਇਚ੍ਚੇਵਮਾਦਿਰੂਪੇਸੁ, ਭਵਨ੍ਤਿ ਵਿਗਤਾਦਰਾ;

ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਚਾ’ਦਰਂ ਧੀਰਾ, ਪਯੋਗੇ ਕ੍ਵਚਿਦੇਵ ਤੁ.

੨੦੯. ਵੁਤ੍ਤਂ ¶ ਨਿਗਮੇਤਿ ‘‘ਇਚ੍ਚੇਵ’’ਮਾਦਿਨਾ. ਰੂਪੇਸੁ ਪਯੋਗੇਸੁ. ਵਿਗਤੋ ਅਪਗਤੋ ਆਦਰੋ ਸਮ੍ਭਾਵਨਾ ਯੇਸਂ ਤਥਾ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਕਿਂ ਭਿਨ੍ਨਲਿਙ੍ਗਾਦਿਕਂ ਨਿਯਮੇਨਾਨਾਦਰਣੀਯਮੇਵ, ਅਨਿਯਮੇਨੇਤਿ [ਨਿਯਮੇਨੇਤਿ (ਕ.)] ਚੇ ਗਯ੍ਹੂਪਗਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਰੋਨ੍ਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਂ. ਕ੍ਵਚਿਦੇਵ ਤੁ ਪਯੋਗੇ ਧੀਰਾ ਕਵਯੋ ਆਦਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਚਾਤਿ. ਚਸਦ੍ਦੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਰਤ੍ਥਂ ਸਮੁਚ੍ਚਿਨੋਤਿ.

੨੦੯. ‘‘ਇਚ੍ਚੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਇਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਸੁ ਏਵਮਾਦਿਰੂਪੇਸੁ ਪਯੋਗੇਸੁ ਧੀਰਾ ਵਿਗਤਾਦਰਾ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਇਮੇਯੇਵ ਧੀਰਾ ਕ੍ਵਚਿਦੇਵ ਤੁ ਪਯੋਗੇ ਭਿਨ੍ਨਲਿਙ੍ਗਾਦਿਕੇ ਆਦਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਚ. ਇਤਿ ਏਵਂ ਅਯਂ ਪਕਾਰੋ ਆਦਿ ਯੇਸਮਿਤਿ ਚ, ਤਾਨਿ ਚ ਤਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ ਚੇਤਿ ਚ, ਵਿਗਤੋ ਆਦਰੋ ਯੇਸਮਿਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਚਸਦ੍ਦੋ ਵਾਕ੍ਯਨ੍ਤਰਸਮੁਚ੍ਚਯੇ. ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਗਤਾਦਰਤ੍ਥੇਨ ਅਞ੍ਞਮਾਦਰਕਰਣਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਕਥਾਸਨ੍ਤਤਿਂ ਆਕਡ੍ਢਤਿ.

੨੧੦.

ਇਤ੍ਥੀਵਾ’ਯਂ ਜਨੋ ਯਾਤਿ,

ਵਦਤ੍ਯੇਸਾ ਪੁਮਾ ਵਿਯ;

ਪਿਯੋ ਪਾਣਾ ਇਵਾ’ਯਂ ਮੇ,

ਵਿਜ੍ਜਾ ਧਨਮਿਵ’ਚ੍ਚਿਤਾ.

੨੧੦. ਉਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਇਤ੍ਥਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਯਂ ਜਨੋ ਇਤ੍ਥੀਵ ਯਾਤਿ ਕ੍ਰਿਯਾਨੁਵਤ੍ਤਿਤੋ. ਏਸਾ ਇਤ੍ਥੀ ਪੁਮਾਵ ਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਵਦਤਿ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਯੋਗਤੋ. ਏਤ੍ਥ ਲਿਙ੍ਗਨਾਨਤ੍ਤਮੁਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ. ਅਯਮਿਚ੍ਛਿਤੋ ਕੋਚਿ ਮੇ ਪਾਣਾ ਇਵ ਪਿਯੋ ਇਟ੍ਠੋ, ਵਿਜ੍ਜਾ ਬ੍ਯਾਕਰਣਾਦਯੋ ਧਨਮਿਵ ਅਚ੍ਚਿਤਾ ਰਾਸਿਕਤਾਤਿ ਵਚਨਭੇਦੋ.

੨੧੦. ਇਦਾਨਿ ਭਿਨ੍ਨਲਿਙ੍ਗਾਨਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਵਿਸਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਇਤ੍ਥੀਵਾ’ਯ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਅਯਂ ਜਨੋ ਇਤ੍ਥੀਵ ਅਵਿਸਦਗਮਨੇਨ ਮਹਿਲਾ ¶ ਵਿਯ ਯਾਤਿ. ਏਸਾ ਇਤ੍ਥੀ ਪੁਮਾ ਵਿਯ ਤਾਦਿਸਪਾਗਬ੍ਭਿਯਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਵਦਤੀਤਿ. ਇਹ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਲਿਙ੍ਗਭੇਦੇ ਸਤਿਪਿ ਕਵਯੋ ਆਦਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਪੁਰਿਸੋ ਮੇ ਮਮ ਪਾਣਾ ਇਵ [ਪਾਣਾ ਇਵ ਜੀਵੋ ਇਵ (ਕ.)] ਆਯਵੋਵ ਪਿਯੋ. ਅਚ੍ਚਿਤਾ ਸਞ੍ਚਿਤਾ ਵਿਜ੍ਜਾ ਬ੍ਯਾਕਰਣਨਿਘਣ੍ਟੁਆਦਯੋ ਧਨਮਿਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਵਚਨਤੋ ਵਿਸੇਸਤ੍ਤੇ ਸਤਿਪਿ ਇਟ੍ਠਮੇਵ.

੨੧੧.

ਭਵਂ ਵਿਯ ਮਹੀਪਾਲ, ਦੇਵਰਾਜਾ ਵਿਰਾਜਤੇ;

ਅਲ’ਮਂਸੁਮਤੋ ਕਚ੍ਛਂ, ਤੇਜਸਾ ਰੋਹਿਤੁਂ ਅਯਂ.

੨੧੧. ਹੀਨਾਧਿਕਮੁਤ੍ਤਮੁਦਾਹਰਣਮਾਹ ‘‘ਭਵਂ ਵਿਯਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਮਹੀਪਾਲੇਤ੍ਯਾਮਨ੍ਤਨਂ, ਦੇਵਰਾਜਾ ਭਵਂ ਵਿਯ ਵਿਰਾਜਤੇ. ਇਤਿ ਹੀਨੇਨਾਪਿ ਹੋਤਿ. ਏਵਂਵਿਧੇ ਸਮੁਚਿਤੇ ਵਿਸਯੇ ਲਿਙ੍ਗਵਚਨਭੇਦਾਦਿਕਂ ਨੋਪਮਂ ਦੂਸੇਤੀਤਿ [ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ (ਕ.)].

੨੧੧. ‘‘ਭਵ’’ਮਿਚ੍ਚਾਦਿ. ਮਹੀਪਾਲ ਭੋ ਰਾਜ, ਦੇਵਰਾਜਾ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਰਾਜਾ ਭਵਂ ਵਿਯ ਵਿਰਾਜਤੇਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਸਕ੍ਕਮੁਪਾਦਾਯ ‘‘ਭਵਂ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਹੀਨਤ੍ਤੇਪਿ ਇਟ੍ਠਮੇਵ. ਅਯਂ ਰਾਜਾ ਅਂਸੁਮਤੋ ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਕਚ੍ਛਂ ਪਦਵਿਂ ਤੇਜਸਾ ਆਰੋਹਿਤੁਂ ਪਤ੍ਤੁਂ ਅਲਂ ਸਮਤ੍ਥੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਤੇਜਸਾ ਅਧਿਕੋਪਿ ਸੂਰਿਯੋ ਉਪਮਾਭੂਤੋ ਇਟ੍ਠੋਵ, ‘‘ਕਚ੍ਛਂ ਆਰੋਹਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਇਵਸਦ੍ਦਪਰਿਯਾਯੋ. ਈਦਿਸਂ ਭਿਨ੍ਨਲਿਙ੍ਗਾਦਿਕੋਪਮਾਦਿਕਂ ਉਪਮਾਦੂਸਨਂ ਨ ਕਰੋਤਿ.

੨੧੨.

ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ, ਅਭੇਦਸ੍ਸ ਨਿਰੂਪਨਾ;

ਉਪਮੇਵ [ਉਪਮਾਵ (ਸੀ. ਕ.)] ਤਿਰੋਭੂਤ-ਭੇਦਾ ਰੂਪਕਮੁਚ੍ਚਤੇ.

੨੧੨. ਰੂਪਕਂ ਨਿਰੂਪਯਤਿ ‘‘ਉਪਮਾਨੇ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਭੇਦਸ੍ਸ ਨਾਨਤ੍ਤਾਭਾਵਸ੍ਸ ਨਿਰੂਪਨਾ ਆਰੋਪਨੇਨ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਮਭੇਦਂ ਰੂਪਯਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ¶ ਰੂਪਕਮੁਚ੍ਚਤੇ. ਉਪਮਾਨਸ੍ਸ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਮਭੇਦਾਰੋਪਨੇਨ ਤਿਰੋਭੂਤੋ ਅਪਾਕਟੋ ਭੇਦੋ ਨਾਨਤ੍ਤਂ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਤਾਦਿਸੀ ਉਪਮੇਵ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਾ ਰੂਪਕਮੁਚ੍ਚਤੇ ‘‘ਰੂਪਕ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਪਦਮ੍ਬੁਜ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਦਮੇਵ ਅਮ੍ਬੁਜਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਅਮ੍ਬੁਜਂ ਰੁਪ੍ਯਤੇ. ਇਤ੍ਯੁਪਮੇਯ੍ਯੋਪਮਾਨਭੂਤਾਨਂ ਪਦਮ੍ਬੁਜਾਨਮਭੇਦਾਰੋਪਨੇਨ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਗਤਸਾਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤਾਯਪਿ ਉਪਮਾਯ ਭੇਦੋ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋਪਿ ਤਿਰੋਹਿਤੋ. ਨ ਤੁ ਆਵਿਭੂਤੋ [ਅਬ੍ਭੁਤੋ (ਕ.)] ‘‘ਪਦਂ ਅਮ੍ਬੁਜਮਿਵੇ’’ਤਿ. ਸਾ ਚੋਪਮਾ ਤਥਾਵਿਧਾ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਮਭੇਦਮਾਯਾਤਿ ਨਾਮਾਤਿ ਰੂਪਕਮੁਚ੍ਚਤੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੨੧੨. ਇਦਾਨਿ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਕ੍ਕਮੇਨ ਰੂਪਕਾਲਙ੍ਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਉਪਮਾਨੋ’’ਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਅਨਨ੍ਤਰਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਅਭੇਦਸ੍ਸ ਸਭਾਵਤੋ ਭੇਦੇ ਸਤਿਪਿ ਵਿਭੂਤਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ‘‘ਸੋ ਏਸੋ, ਏਸੋ ਸੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਾਰੇਹਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਸ੍ਸ ਅਭੇਦਸ੍ਸ ਨਿਰੂਪਨਾ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਪਦਤ੍ਥੇਸੁ ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਆਰੋਪਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਿਰੋਭੂਤਭੇਦਾ ‘‘ਪਦਂ ਅਮ੍ਬੁਜਮਿਵਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਾਕਟਨਾਨਤ੍ਤਂ ਵਿਨਾ ‘‘ਪਦਮ੍ਬੁਜ’’ਨ੍ਤਿ ਤਿਰੋਹਿਤਭੇਦਾ ਉਪਮੇਵ ਪਦਤ੍ਥਾਨਂ ਸਾਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤਾ ਉਪਮਾ ਏਵ ਰੂਪਕਂ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ. ਵਿਭੂਤਸਦਿਸਤ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਵਤ੍ਥੂਨਿ ਅਭੇਦੇਨ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਮਭੇਦਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਤੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਭਿਨ੍ਨਸਾਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਉਪਮਾਯਪਿ ਭੇਦੋ ਤਿਰੋਹਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਤਿਰੋਭੂਤਨਾਨਤ੍ਤਵਨ੍ਤਸਾਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤਾ ਉਪਮਾ ਏਵ ਵਤ੍ਥੂਨਮਭੇਦਂ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਰੂਪਕਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਿਰੋਭੂਤੋ ਭੇਦੋ ਯਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਅਭੇਦਂ ਰੂਪਯਤਿ ਪਕਾਸੇਤੀਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.

੨੧੩.

ਅਸੇਸਵਤ੍ਥੁਵਿਸਯਂ, ਏਕਦੇਸਵਿਵਤ੍ਤਿ ਚ;

ਤਂ ਦ੍ਵਿਧਾ ਪੁਨ ਪਚ੍ਚੇਕਂ, ਸਮਾਸਾਦਿਵਸਾ ਤਿਧਾ.

੨੧੩. ਤਸ੍ਸ ¶ ਭੇਦਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਅਸੇਸ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਨਾ. ਅਸੇਸਵਤ੍ਥੁ ਵਿਸਯੋ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਤਥਾਵਿਧਞ੍ਚ, ਏਕਦੇਸੇ ਅਵਯਵੇ ਵਿਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਏਕਦੇਸਵਿਵਤ੍ਤਿ ਚੇਤਿ ਤਂ ਰੂਪਕਂ ਦ੍ਵਿਧਾ, ਪੁਨ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਸਮਾਸਾਦਿਵਸਾ ਉਪਮਾਨੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਕਤਸਮਾਸਤ੍ਤਾ ਸਮਾਸਰੂਪਕ ਅਸਮਾਸਰੂਪਕ ਸਮਾਸਾਸਮਾਸਰੂਪਕਵਸੇਨ ਤਿਧਾ ਸਿਯਾ.

੨੧੩. ‘‘ਅਸੇਸਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਂ ਰੂਪਕਂ ਅਸੇਸਵਤ੍ਥੁਵਿਸਯਂ ਏਕਦੇਸਵਿਵਤ੍ਤਿ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾ ਹੋਤਿ, ਪੁਨ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਤਂ ਦ੍ਵਯਮ੍ਪਿ ਸਮਾਸਾਦਿਵਸਾ ਸਮਾਸਰੂਪਕਂ ਅਸਮਾਸਰੂਪਕਂ ਸਮਾਸਾਸਮਾਸਰੂਪਕਞ੍ਚੇਤਿ ਇਮੇਸਂ ਭੇਦੇਨ ਤਿਧਾ ਹੋਤਿ. ਅਸੇਸਂ ਵਤ੍ਥੁ ਵਿਸਯੋ ਅਸ੍ਸੇਤਿ ਚ, ਏਕਦੇਸੇ ਵਿਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਚ, ਏਕਂ ਏਕਂ ਪਤੀਤਿ ਚ, ਸਮਾਸੋ ਸਮਾਸਰੂਪਕਂ ਆਦਿ ਯੇਸਮਿਤਿ ਚ, ਤੇਸਂ ਵਸੋ ਭੇਦੋਤਿ ਚ, ਤੀਹਿ ਪਕਾਰੇਹੀਤਿ ਚ ਵਿਗ੍ਗਹੋ.

ਅਸੇਸਵਤ੍ਥੁਵਿਸਯਸਮਾਸ

੨੧੪.

ਅਙ੍ਗੁਲੀਦਲਸਂਸੋਭਿਂ, ਨਖਦੀਧਿਤਿਕੇਸਰਂ;

ਸਿਰਸਾ ਨ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨ੍ਤਿ, ਕੇ ਮੁਨਿਨ੍ਦਪਦਮ੍ਬੁਜਂ.

੨੧੪. ਉਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਅਙ੍ਗੁਲਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਙ੍ਗੁਲੀਹਿਯੇਵ ਉਪਮਾਨਗਮ੍ਮਤ੍ਤਾ ਸਿਨਿਦ੍ਧਤਮ੍ਬਾਹਿ ਦਲੇਹਿ ਪਤ੍ਤੇਹਿ ਸਂਸੋਭਿਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਵਿਰੋਚਮਾਨਂ ਨਖਾਨਂ ਦੀਧਿਤਿਯੋ ਕਿਰਣਾ ਏਵ ਕੇਸਰਾਨਿ ਯਤ੍ਥ ਤਾਦਿਸਂ ਮੁਨਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਪਦਮੇਵ ਅਮ੍ਬੁਜਂ ਸਿਰਸਾ ਮੁਦ੍ਧਨਾ ਕੇ ਨਾਮ ਜਨਾ ਨ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨ੍ਤਿ ਪਸਾਧਨਵਸੇਨ ਨ ਧਾਰੇਨ੍ਤੀਤਿ. ਇਦਮਸੇਸਵਤ੍ਥੁਵਿਸਯਂ ਸਮਾਸਰੂਪਕਂ ਅਙ੍ਗਿਨੋ ਪਦਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਾਨਮਙ੍ਗੁਲ੍ਯਾਦੀਨਮਸੇਸਾਨਂ ਰੂਪਨਤੋ. ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ ਯਥਾਯੋਗਂ.

੨੧੪. ਇਦਾਨਿ ਉਦਾਹਰਤਿ ‘‘ਅਙ੍ਗੁਲਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਅਙ੍ਗੁਲੀਦਲਸਂਸੋਭਿਂ ਅਙ੍ਗੁਲਿਸਙ੍ਖਤੇਹਿ ਪਤ੍ਤੇਹਿ ਸਂਸੋਭਿਂ ਨਖਦੀਧਿਤਿਕੇਸਰਂ ਨਖਰਂਸਿਸਙ੍ਖਤਕੇਸਰਂ ਮੁਨਿਨ੍ਦਪਦਮ੍ਬੁਜਂ ਸਿਰਸਾ ਕੇ ¶ ਨ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨ੍ਤਿ. ਵਿਸੇਸ੍ਯਭੂਤਂ ਚਰਣਂ ਵਿਸੇਸਨਭੂਤਾ ਅਙ੍ਗੁਲੀ ਨਖਦੀਧਿਤਿ ਚੇਤਿ ਇਮੇਸਂ ਉਪਮਾਭੂਤੇਹਿ ਅਮ੍ਬੁਜਦਲਕੇਸਰੇਹਿ ਅਭੇਦਕਪ੍ਪਨਾਯ ਏਕਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਮਾਸੇਨੇਵ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਇਦਂ ਅਸੇਸਵਤ੍ਥੁਵਿਸਯਸਮਾਸਰੂਪਕਂ ਨਾਮ. ਅਙ੍ਗੁਲਿਯੋ ਏਵ ਦਲਾਨੀਤਿ ਚ, ਤੇਹਿ ਸਂਸੋਭੀਤਿ ਚ, ਨਖੇਸੁ ਦੀਧਿਤਿਯੋਤਿ ਚ, ਤਾ ਏਵ ਕੇਸਰਾਨਿ ਅਸ੍ਸੇਤਿ ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ.