📜

ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ

ਚਾਣਕ੍ਯਨੀਤਿਪਾਲ਼ਿ

੧.

ਨਾਨਾਸਤ੍ਥੋ ¶ ਦ੍ਧਤਂ ਵਕ੍ਖੇ,

ਰਾਜ ਨੀਤਿ ਸਮੁਚ੍ਚਯਂ;

ਸਬ੍ਬ ਬੀਜ ਮਿਦਂ ਸਤ੍ਥਂ,

ਚਾਣਕ੍ਯਂ ਸਾਰਸਙ੍ਗਹਂ.

੨.

ਮੂਲਸੁਤ੍ਤਂ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ,

ਚਾਣਕ੍ਯੇਨ ਯਥੋਦਿਤਂ;

ਯਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਨ ਮਤ੍ਤੇਨ,

ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਭਵਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ.

੩.

ਵਿਦੁਤ੍ਤਂ ¶ ਨਰਪਚ੍ਚਞ੍ਚ,

ਨੇਵਤੁਲ੍ਯਂ ਕੁਦਾਚਨਂ;

ਸਦੇਸੇ ਪੁਜ੍ਜਤੇ ਰਾਜਾ,

ਵਿਦੂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪੁਜ੍ਜਤੇ.

੪.

ਪਣ੍ਡਿਤੇ ¶ ਚ ਗੁਣਾ ਸਬ੍ਬੇ,

ਮੂਲ਼੍ਹੇ ਦੋਸਾ ਹਿ ਕੇਵਲਂ;

ਤਸ੍ਮਾ ਮੂਲ਼੍ਹਸਹਸ੍ਸੇਸੁ,

ਪਞ੍ਞੋ ਏਕੋ ਵਿਸਿਸ੍ਯਤੇ.

੫.

ਮਾਤਰਿਵ ¶ ਪਰਦਾਰੇਸੁ,

ਪਰਦਬ੍ਬੇਸੁ ਲੇਟ੍ਟੁਵ;

ਅਤ੍ਤਨਿਵ ਸਬ੍ਬਭੂਤੇਸੁ,

ਯੋ ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਪਣ੍ਡਿਤੋ.

੬.

ਕਿਂਕੁਲੇਨ ਵਿਸਾਲੇਨ,

ਗੁਣਹੀਨੋ ਤੁ ਯੋਨਰੋ;

ਅਕੁਲਿਨੋਪਿ ਸਤ੍ਥਞ੍ਞੋ,

ਦੇਵਤਾਹਿਪਿ ਪੁਜ੍ਜਤੇ.

੭.

ਰੂਪਯੋਬ੍ਬਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ¶ ,

ਵਿਸਾਲਕੁਲਸਮ੍ਭਵਾ;

ਵਿਜ੍ਜਾਹੀਨਾ ਨਸੋਭਨ੍ਤੇ,

ਨਿਗ੍ਗਨ੍ਧਾ ਇਵ ਕਿਂਸੁਕਾ.

੮.

ਤਾਰਾਨਂ ¶ ਭੂਸਣਂ ਚਨ੍ਦੋ,

ਨਾਰੀਨਂ ਭੂਸਣਂ ਪਤਿ;

ਪੁਥਬ੍ਯਾ ਭੂਸਣਂ ਰਾਜਾ,

ਵਿਜ੍ਜਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਭੂਸਣਂ.

੯.

ਮਾਤਾ ਸਤ੍ਤੁ ਪਿਤਾ ਵੇਰੀ,

ਯੇਨ ਬਾਲੋ ਨਪਾਟ੍ਠਿਤੋ;

ਨ ਸੋਭਤੇ ਸਭਾਮਜ੍ਝੇ,

ਹਂਸਮਜ੍ਝੇ ਬਕੋਯਥਾ.

੧੦.

ਵਰਮੇਕੋ ¶ ਗੁਣੀ ਪੁਤ੍ਤੋ,

ਨ ਚ ਮੂਲ਼੍ਹਸਤੇਹਿਪਿ;

ਏਕੋ ਚਨ੍ਦੋ ਤਮੋ ਹਨ੍ਤਿ,

ਨ ਚ ਤਾਰਗਣੇਹਿਪਿ.

੧੧.

ਲਾਲਯੇ ¶ ਪਞ੍ਚਵਸ੍ਸਾਨਿ,

ਦਸਵਸ੍ਸਾਨਿ ਤਾਲਯੇ;

ਪਤ੍ਤੇ ਤੁ ਸੋਲ਼ਸੇ ਵਸ੍ਸੇ,

ਪੁਤ੍ਤਂ ਮਿਤ੍ਤਂਵ ਆਚਰੇ.

੧੨.

ਲਾਲਨੇ ¶ ਬਹਵੋ ਦੋਸਾ,

ਤਾਲਨੇ ਬਹਵੋ ਗੁਣਾ;

ਤਸ੍ਮਾ ਪੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸਿਸ੍ਸਞ੍ਚ,

ਤਾਲਯੇ ਨ ਤੁ ਲਾਲਯੇ.

੧੩.

ਏਕੇਨਾਪਿ ¶ ਸੁਵਕ੍ਖੇਨ,

ਪੁਪ੍ਫਿਤੇਨ ਸੁਗਨ੍ਧਿਨਾ;

ਵਾਸਿਤਸ੍ਸ ਵਨਂ ਸਬ੍ਬਂ,

ਸੁਪੁਤ੍ਤੇਨ ਕੁਲਂਯਥਾ.

੧੪.

ਏਕਸ੍ਸਾਪਿ ¶ ਕੁਵਕ੍ਖਸ੍ਸ,

ਕੋਟਰਟ੍ਠੇਨ ਅਗ੍ਗਿਨਾ;

ਦਯ੍ਹਤੇ ਹਿ ਵਨਂ ਸਬ੍ਬਂ,

ਕੁਪੁਤ੍ਤੇਨ ਕੁਲਂ ਯਥਾ.

੧੫.

ਦੂਰਤੋ ਸੋਭਤੇ ਮੂਲ਼੍ਹੋ,

ਲਮ੍ਬਮਾਨ ਪਟਾਵੁਤੋ;

ਤਾਵਞ੍ਚ ਸੋਭਤੇ ਮੂਲ਼੍ਹੋ,

ਯਾਵ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਭਾਸਤੇ.

੧੬.

ਵਿਸਤੋ ¶ ਅਮਤਂ ਗਾਯ੍ਹਂ,

ਅਮੇਜ੍ਝਾਅਪਿ ਕਞ੍ਚਨਂ;

ਨੀਚਤੋ ਉਤ੍ਤਮਾ ਵਿਜ੍ਜਾ,

ਥੀਰਤ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਕੁਲਾਅਪਿ.

੧੭.

ਉਸ੍ਸਵੇ ¶ ਬ੍ਯਸਨੇਚੇਵ,

ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖੇ ਸਤ੍ਤੁਵਿਗ੍ਗਹੇ;

ਰਾਜਦ੍ਵਾਰੇ ਸੁਸਾਨੇਚ,

ਯੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਸਬਨ੍ਧਵੋ.

੧੮.

ਪਰੋਕ੍ਖੇ ਕਿਚ੍ਚਹਨ੍ਤਾਰਂ,

ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ ਪਿਯਵਾਦਿਨਂ;

ਵਜ੍ਜਯੇ ਤਾਦਿਸਂ ਮਿਤ੍ਤਂ,

ਵਿਸਕੁਮ੍ਭਂ ਪਯੋਮੁਖਂ.

੧੯.

ਸਕਿਂ ¶ ਦੁਟ੍ਠਞ੍ਚ ਮਿਤ੍ਤਂ ਯੋ,

ਪੁਨ ਸਨ੍ਧਾਤੁ ਮਿਚ੍ਛਤਿ;

ਸਮਚ੍ਚੁ ਮੁਪਗਣ੍ਹਾਤਿ,

ਗਬ੍ਭ ਮਸ੍ਸਤਰੀ ਯਥਾ.

੨੦.

ਨ ¶ ਵਿਸ੍ਸਸੇ ਅਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥਂ,

ਮਿਤ੍ਤਞ੍ਚਾਪਿ ਨ ਵਿਸ੍ਸਸੇ;

ਕਦਾਚਿ ਕੁਪਿਤਂ ਮਿਤ੍ਤਂ,

ਸਬ੍ਬਦੋਸਂ ਪਕਾਸਯੇ.

੨੧.

ਜਾਨਿਯਾ ¶ ਪੇਸਨੇ ਭਚ੍ਚੇ,

ਬਨ੍ਧਵੇ ਬ੍ਯਸਨਾਗਮੇ;

ਮਿਤ੍ਤਞ੍ਚਾ ਪਦਿਕਾਲੇਚ,

ਭਰਿਯਞ੍ਚ ਵਿਭਵਕ੍ਖਯੇ.

੨੨.

ਉਪਕਾਰਗ੍ਗਹਿਤੇਨ,

ਸਤ੍ਤੁਨਾਸਤ੍ਤੁਮੁਦ੍ਧਰੇ;

ਪਾਦਲਗ੍ਗਂ ਕਰਟ੍ਠੇਨ,

ਕਣ੍ਟਕੇਨੇਵ ਕਣ੍ਟਕਂ.

੨੩.

ਨ ¶ ਮਿਤ੍ਤਂ ਕੋਚਿ ਕਸ੍ਸਚਿ,

ਨ ਕੋਚਿ ਰਿਪੁ ਕਸ੍ਸਚਿ;

ਕਾਰਣੇਨ ਹਿ ਞਾਯਤਿ,

ਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਰਿਪੂ ਤਥਾ.

੨੪.

ਦੁਜ੍ਜਨੋ ¶ ਪਿਯਵਾਦੀ ਚ,

ਨੇਤਂ ਵਿਸ੍ਸਾਸਕਾਰਣਂ;

ਮਧੁ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਜਿਵ੍ਹਗ੍ਗੇ,

ਹਦਯੇ ਤੁ ਹਲਾਹਲਂ.

੨੫.

ਦੁਜ੍ਜਨੋ ਪਰਿਹਨ੍ਤਬ੍ਬੋ,

ਵਿਜ੍ਜਾਯਾ ਲਙ੍ਕਤੋਪਿ ਸਂ;

ਮਣਿਨਾ ਭੂਸਿਤੋ ਸਪ੍ਪੋ,

ਕਿਮੇ ਸੋ ਨਭਯਂ ਕਰੋ.

੨੬.

ਸਪ੍ਪੋ ¶ ਕੂਰੋ ਖਲੋ ਕੂਰੋ,

ਸਪ੍ਪਾ ਕੂਰਤਰੋ ਖਲੋ;

ਮਨ੍ਤੋ ਸਧਿਵਸੋ ਸਪ੍ਪੋ,

ਖਲੋ ਕੇਨ ਨਿਵਾਯ੍ਯਤੇ.

੨੭.

ਨਖੀਨਞ੍ਚ ¶ ਨਦੀਨਞ੍ਚ,

ਸਿਙ੍ਗੀਨਂ ਸਤ੍ਥਪਾਣਿਨਂ;

ਵਿਸ੍ਸਾਸੋ ਨੇਵਕਾਤਬ੍ਬੋ,

ਥੀਸੁ ਰਾਜਕੁਲੇਸੁ ਚ.

੨੮.

ਹਤ੍ਥੀ ¶ ਹਤ੍ਥਸਹਸ੍ਸੇਨ,

ਸਤਹਤ੍ਥੇਨ ਵਾਜਿਨੋ;

ਸਿਙ੍ਗਿਨੋ ਦਸਹਤ੍ਥੇਨ,

ਠਾਨਚਾਗੇਨ ਦੁਜ੍ਜਨੋ.

੨੯.

ਆਪਦਤ੍ਥਂ ¶ ਧਨਂ ਰਕ੍ਖੇ,

ਦਾਰਂ ਰਕ੍ਖੇ ਧਨੇਹਿਪਿ;

ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਤਤਂ ਰਕ੍ਖੇ,

ਦਾਰੇਹਿਪਿ ਧਨੇਹਿਪਿ.

੩੦.

ਪਰਦਾਰਂ ਪਰਦਬ੍ਬਂ,

ਪਰਿਵਾਦਂ ਪਰਸ੍ਸ ਚ;

ਪਰਿਹਾਸਂ ਗੁਰੁਟ੍ਠਾਨੇ,

ਚਾਪਲ੍ਯਞ੍ਚ ਵਿਵਜ੍ਜਯੇ.

੩੧.

ਚਜੇ ¶ ਏਕਂ ਕੁਲਸ੍ਸਤ੍ਥੇ,

ਗਾਮਸ੍ਸਤ੍ਥੇ ਕੁਲਂ ਚਜੇ;

ਗਾਮ ਜਨਪਦਸ੍ਸਤ੍ਥੇ,

ਅਤ੍ਤਤ੍ਥੇ ਪਥਵਿਂ ਚਜੇ.

੩੨.

ਚਲਤ੍ਯੇਕੇਨ ¶ ਪਾਦੇਨ,

ਤਿਟ੍ਠ ਤ੍ਯੇਕੇਨ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾ;

ਨਾਸਮਿਕ੍ਖ੍ਯ ਪਰਂ ਠਾਨਂ,

ਪੁਬ੍ਬਮਾਯਤਨਂ ਚਜੇ.

੩੩.

ਲੁਦ੍ਧ ਮਤ੍ਥੇਨ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ,

ਥਦ੍ਧ ਮਞ੍ਜਲੀ ਕਮ੍ਮੁਨਾ;

ਮੂਲ਼੍ਹਂ ਛਨ੍ਦੋ ਨੁਵਤ੍ਤੇਨ,

ਤਥਾ ਤਥੇਨ ਪਣ੍ਡਿਤਂ.

੩੪.

ਅਤ੍ਥਨਾਸਂ ¶ ਮਨੋਤਾਪਂ,

ਗੇਹੇ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਿ ਚ;

ਵਞ੍ਚਨਞ੍ਚ ਪਮਾਣਞ੍ਚ,

ਮਤਿਮਾ ਨ ਪਕਾਸਯੇ.

੩੫.

ਧਨਧਞ੍ਞਪ੍ਪਯੋਗੇਸੁ ¶ ,

ਤਥਾ ਵਿਜ੍ਜਾਗਮੇਸੁ ਚ;

ਆਹਾਰੇ ਬ੍ਯਵਹਾਰੇ ਚ,

ਚਤ੍ਤਲਜ੍ਜੋ ਸਦਾ ਭਵੇ.

੩੬.

ਧਨਿਨੋ ਸੋਤ੍ਥਿਯੋ ਰਾਜਾ,

ਨਦੀ ਵੇਜ੍ਜੋ ਤੁ ਪਞ੍ਚਮੋ;

ਪਞ੍ਚ ਯਤ੍ਰ ਨਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤੇ,

ਤਤ੍ਰ ਵਾਸਂ ਨਕਾਰਯੇ.

੩੭.

ਯਸ੍ਮਿਂਦੇਸੇ ¶ ਨ ਸਮ੍ਮਾਨਂ,

ਨ ਪੀਤਿ ਨਚ ਬਨ੍ਧਵਾ;

ਨ ਚ ਵਿਜ੍ਜਾਗਮੋ ਕੋਚਿ,

ਤਂਦੇਸਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯੇ.

੩੮.

ਮਨਸਾ ¶ ਚਿਨ੍ਤਿਤਂ ਕਮ੍ਮਂ,

ਵਚਸਾ ਨਪਕਾਸਯੇ;

ਅਞ੍ਞਲਕ੍ਖਿਤ ਕਾਰਿਯਸ੍ਸ,

ਯਤੋ ਸਿਦ੍ਧਿ ਨਜਾਯਤੇ.

੩੯.

ਕੁਦੇਸਞ੍ਚ ¶ ਕੁਵੁਤ੍ਤਿਞ੍ਚ,

ਕੁਭਰਿਯਂ ਕੁਨਦਿਂ ਤਥਾ;

ਕੁਦਬ੍ਬਞ੍ਚ ਕੁਭੋਜ੍ਜਞ੍ਚ,

ਵਜ੍ਜਯੇ ਤੁ ਵਿਚਕ੍ਖਣੋ.

੪੦.

ਇਣਸੇਸੋਗ੍ਗਿ ਸੇਸੋ ਚ,

ਬ੍ਯਾਧਿਸੇਸੋ ਤਥੇਵ ਚ;

ਪੁਨ ਚ ਵਡ੍ਢਤੇ ਯਸ੍ਮਾ,

ਤਸ੍ਮਾ ਸੇਸਂ ਨਕਾਰਯੇ.

੪੧.

ਚਿਨ੍ਤਾ ¶ ਜਰੋ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ,

ਵਤ੍ਥਾਨਂ ਆਤਪੋ ਜਰੋ;

ਅਸੋਭਗ੍ਯਂ ਜਰੋ ਥੀਨਂ,

ਅਸ੍ਸਾਨਂ ਮੇਥੁਨਂ ਜਰੋ.

੪੨.

ਅਤ੍ਥਿ ¶ ਪੁਤ੍ਤੋ ਵਸੇ ਯਸ੍ਸ,

ਭਚ੍ਚੋ ਭਰਿਯਾ ਤਥੇਵ ਚ;

ਅਭਾਵੇ ਪ੍ਯਤਿਸਨ੍ਤੋਸੋ,

ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੋ ਸੋ ਮਹੀਤਲੇ.

੪੩.

ਦੁਟ੍ਠਾ ਭਰਿਯਾ ਸਠਂ ਮਿਤ੍ਤਂ,

ਭਚ੍ਚੋ ਚੁਤ੍ਤਰਦਾਯਕੋ;

ਸ ਸਪ੍ਪੇਚ ਗਹੇ ਵਾਸੋ,

ਮਚ੍ਚੁਰੇਵ ਨਸਂਸਯੋ.

੪੪.

ਮਾਤਾ ¶ ਯਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਨਤ੍ਥਿ,

ਭਰਿਯਾਚਾ ਪਿਯਵਾਦਿਨੀ;

ਅਰਞ੍ਞਂ ਤੇਨ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ,

ਯਥਾ ਰਞ੍ਞਂ ਤਥਾਗਹਂ.

੪੫.

ਇਣਕਤ੍ਤਾ ¶ ਪਿਤਾ ਸਤ੍ਤੁ,

ਮਾਤਾ ਚ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰਿਨੀ;

ਭਰਿਯਾ ਰੂਪਵਤੀ ਸਤ੍ਤੁ,

ਪੁਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤੁ ਅਪਣ੍ਡਿਤੋ.

੪੬.

ਕੋਕਿਲਾਨਂ ¶ ਸਰੋ ਰੂਪਂ,

ਨਾਰੀ ਰੂਪਂ ਪਤਿਬ੍ਬਤਾ;

ਵਿਜ੍ਜਾ ਰੂਪਂ ਕੁਰੂਪਾਨਂ,

ਖਮਾ ਰੂਪਂ ਤਪਸ੍ਸਿਨਂ.

੪੭.

ਅਵਿਜ੍ਜਂ ਜੀਵਨਂ ਸੁਞ੍ਞਂ,

ਦਿਸਾ ਸੁਞ੍ਞਾ ਅਬਨ੍ਧਵਾ;

ਪੁਤ੍ਤਹੀਨਂ ਗਹਂ ਸੁਞ੍ਞਂ,

ਸਬ੍ਬਸੁਞ੍ਞਾ ਦਲਿਦ੍ਦਤਾ.

੪੮.

ਅਦਾਤਾ ¶ ਵਂਸਦੋਸੇਨ,

ਕਮ੍ਮਦੋਸਾ ਦਲਿਦ੍ਦਤਾ;

ਉਮ੍ਮਾਦਾ ਮਾਤੁਦੋਸੇਨ,

ਪਿਤੁਦੋਸੇਨ ਮੂਲ਼੍ਹਤਾ.

੪੯.

ਗੁਰੁ ¶ ਅਗ੍ਗਿ ਦ੍ਵਿਜਾਦੀਨਂ,

ਵਣ੍ਣਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਗੁਰੁ;

ਪਤਿ ਰੇਕੋ ਗੁਰੁਤ੍ਥੀਨਂ,

ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾਭ੍ਯਾਗਤੋ ਗੁਰੁ.

੫੦.

ਅਤਿਦਬ੍ਬੇ ¶ ਹਤਾ ਲਙ੍ਕਾ,

ਅਤਿਮਾਨੇ ਚ ਕੋਰਵਾ;

ਅਤਿਦਾਨੇ ਬਲੀਬਦ੍ਧੋ,

ਸਬ੍ਬਮਚ੍ਚਨ੍ਤ ਗਹਿਤਂ.

੫੧.

ਵਤ੍ਥਹੀਨੋ ¶ ਤ੍ਵਲਙ੍ਕਾਰੋ,

ਘਤਹੀਨਞ੍ਚ ਭੋਜਨਂ;

ਥਨਹੀਨਾ ਚ ਯਾਨਾਰੀ,

ਵਿਜ੍ਜਾਹੀਨਞ੍ਚ ਜੀਵਨਂ.

੫੨.

ਭੋਜ੍ਜਂ ਭੋਜਨਸਤ੍ਤਿ ਚ,

ਰਤਿਸਤ੍ਤਿ ਵਰਾ ਥਿਯੋ;

ਵਿਭਵੋ ਦਾਨਸਤ੍ਤਿ ਚ,

ਨਾਪ੍ਪਸ੍ਸ ਤਪਸੋ ਫਲਂ.

੫੩.

ਪੁਤ੍ਤਪ੍ਪਯੋਜਨਾ ¶ ਦਾਰਾ,

ਪੁਤ੍ਤੋ ਪਿਣ੍ਡਪ੍ਪਯੋਜਨੋ;

ਹਿਤਪ੍ਪਯੋਜਨਂ ਮਿਤ੍ਤਂ,

ਧਨਂ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਯੋਜਨਂ.

੫੪.

ਦੁਲ੍ਲਭਂ ¶ ਪਾਕਤਿਕਂ ਵਾਕ੍ਯਂ,

ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਖੇਮਕਰੋ ਸੁਤੋ;

ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਸਦਿਸੀ ਜਾਯਾ,

ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਸਜਨੋ ਪਿਯੋ.

੫੫.

ਸੇਲੇਸੇਲੇ ¶ ਨਮਾਣਿਕ੍ਕਂ,

ਮੁਤ੍ਤਿਕਂ ਨ ਗਜੇਗਜੇ;

ਸਾਧਵੋ ਨ ਹਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਰ,

ਚਨ੍ਦਨਂ ਨ ਵਨੇਵਨੇ.

੫੬.

ਅਸੋਚੋ ¶ ਨਿਦ੍ਧਨੋ ਪਞ੍ਞੋ,

ਅਸੋਚੋ ਪਣ੍ਡਿਤਬਨ੍ਧਵੋ;

ਅਸੋਚਾ ਵਿਧਵਾ ਨਾਰੀ,

ਪੁਤ੍ਤਨਤ੍ਤ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫੭.

ਅਵਿਜ੍ਜੋ ਪੁਰਿਸੋ ਸੋਚੋ,

ਸੋਚਂ ਮੇਥੁਨ ਮਪ੍ਪਜਂ;

ਨਿਰਾਹਾਰਾ ਪਜਾ ਸੋਚਾ,

ਸੋਚਂ ਰਜ੍ਜ ਮਰਾਜਕਂ.

੫੮.

ਕੁਲੇਹਿ ¶ ਸਹ ਸਮ੍ਪਕ੍ਕਂ,

ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਚ ਮਿਤ੍ਤਤਂ;

ਞਾਤੀਭਿ ਚ ਸਮਂ ਮੇਲਂ,

ਕੁਬ੍ਬਾਨੋ ਨਵਿਨਸ੍ਸਤਿ.

੫੯.

ਕਟ੍ਠਾ ¶ ਵੁਤ੍ਤਿ ਪਰਾਧਿਨਾ,

ਕਟ੍ਠੋ ਵਾਸੋ ਨਿਰਾਸਯੋ;

ਨਿਦ੍ਧਨੋ ਬ੍ਯਵਸਾਯੋ ਚ,

ਸਬ੍ਬਕਟ੍ਠਾ ਦਲਿਦ੍ਦਤਾ.

੬੦.

ਤਕ੍ਕਰਸ੍ਸ ਕੁਤੋ ਧਮ੍ਮੋ,

ਦੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਕੁਤੋ ਖਮਾ;

ਵੇਸਿਯਾ ਚ ਕੁਤੋ ਸ੍ਨੇਹੋ,

ਕੁਤੋ ਸਚ੍ਚਞ੍ਚ ਕਾਮਿਨਂ.

੬੧.

ਪੇਸਿਤਸ੍ਸ ¶ ਕੁਤੋ ਮਾਨਂ,

ਕੋਪਨਸ੍ਸ ਕੁਤੋ ਸੁਖਂ;

ਥੀਨਂ ਕੁਤੋ ਸਤਿਤ੍ਤਞ੍ਚ,

ਕੁਤੋ ਮੇਤ੍ਤੀ ਖਲਸ੍ਸ ਚ.

੬੨.

ਦੁਬ੍ਬਲਸ੍ਸ ¶ ਬਲਂ ਰਾਜਾ,

ਬਾਲਾਨਂ ਰੋਦਨਂ ਬਲਂ;

ਬਲਂਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਮੋਨਿਤ੍ਤਂ,

ਚੋਰਾਨਂ ਅਤਥਂ ਬਲਂ.

੬੩.

ਯੋ ¶ ਧੁਵਾਨਿ ਪਰਿਚ੍ਚਜ੍ਜ,

ਅਧੁਵਂ ਪਰਿਸੇਵਤਿ;

ਧੁਵਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ,

ਅਧੁਵਂ ਨਟ੍ਠਮੇਵ ਚ.

੬੪.

ਸੁਕ੍ਕਂ ਮਂਸਂ ਥਿਯੋ ਵੁਦ੍ਧਾ,

ਬਾਲਕ੍ਕ ਤਰੁਣਂ ਦਧਿ;

ਪਭਾਤੇ ਮੇਥੁਨਂ ਨਿਦ੍ਦਾ,

ਸਜ੍ਜੁ ਪਾਣਹਰਾਨਿ ਛ;

੬੫.

ਸਜ੍ਜੁ ¶ ਮਂਸਂ ਨਵਨ੍ਨਞ੍ਚ,

ਬਾਲਾ ਥੀ ਖੀਰਭੋਜਨਂ;

ਘਤਮੁਣ੍ਹੋਦਕਞ੍ਚੇਵ,

ਸਜ੍ਜੁ ਪਾਣਕਰਾਨਿ ਛ.

੬੬.

ਸੀਹਾਦੇਕਂ ¶ ਬਕਾਦੇਕਂ,

ਛ ਸੁਨਾ ਤੀਣਿ ਗਦ੍ਰਭਾ;

ਵਾਯਸਾ ਚਤੁ ਸਿਕ੍ਖੇਥ,

ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਕੁਕ੍ਕੁਟਾਦਪਿ.

੬੭.

ਪਭੂਤਮਪ੍ਪਕਿਚ੍ਚਂ ¶ ਵਾ,

ਯੋਨਰੋ ਕਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਤਿ;

ਸਂਯਤਨੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ,

ਸੀਹਾਦੇਕਂ ਪਕਿਤ੍ਤਿਤਂ.

੬੮.

ਸਬ੍ਬਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਸਂਯਮ,

ਬਕੋਵ ਪਤਿਤੋ ਜਨੋ;

ਕਾਲਦੇਸੋਪਪਨ੍ਨਾਨਿ,

ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਾਨਿ ਸਾਧਯੇ.

੬੯.

ਬਹ੍ਵਾਸੀ ¶ ਸਾਪ੍ਪਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ,

ਸੁਨਿਦ੍ਦੋ ਸੀਘਚੇਤਨੋ;

ਪਭੁਭਤ੍ਤੋ ਚ ਸੂਰੋ ਚ,

ਞਾਤਬ੍ਬਾ ਛ ਸੁਨਾ ਗੁਣਾ.

੭੦.

ਅਵਿਸ੍ਸਾਮਂ ¶ ਵਹੇ ਭਾਰਂ,

ਸੀਤੁਣ੍ਹਞ੍ਚ ਨਵਿਨ੍ਦਤਿ;

ਸ ਸਨ੍ਤੋਸੋ ਤਥਾ ਨਿਚ੍ਚਂ,

ਤੀਣਿ ਸਿਕ੍ਖੇਥ ਗਦ੍ਰਭਾ.

੭੧.

ਗੁਲ਼੍ਹਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਞ੍ਚ,

ਕਾਲੇਕਾਲੇ ਚ ਸਙ੍ਗਹਂ;

ਅਪ੍ਪਮਾਦਮਨਾਲਸ੍ਯਂ,

ਚਤੁ ਸਿਕ੍ਖੇਥ ਵਾਯਸਾ.

੭੨.

ਯੁਦ੍ਧਞ੍ਚ ¶ ਪਾਤਰੁਟ੍ਠਾਨਂ,

ਭੋਜਨਂ ਸਹ ਬਨ੍ਧੁਹਿ;

ਥਿਯਂ ਆਪਦਗ੍ਗਤਂ ਰਕ੍ਖੇ,

ਚਤੁ ਸਿਕ੍ਖੇਥ ਕੁਕ੍ਕੁਟਾ.

੭੩.

ਕੋਤਿਭਾਰੋ ¶ ਸਮਤ੍ਥਾਨਂ,

ਕਿਂਦੂਰਂ ਬ੍ਯਵਸਾਯਿਨਂ;

ਕੋ ਵਿਦੇਸੋ ਸਵਿਜ੍ਜਾਨਂ,

ਕੋ ਪਰੋ ਪਿਯਵਾਦਿਨਂ.

੭੪.

ਭਯਸ੍ਸ ਕਥਿਤੋ ਪਨ੍ਥੋ,

ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਮਸਂਯਮੋ;

ਤਜ੍ਜਯੋ ਸਮ੍ਪਦਾਮਗ੍ਗੋ,

ਯੇਨਿਟ੍ਠਂ ਤੇਨ ਗਮ੍ਯਤੇ.

੭੫.

ਨ ¶ ਚ ਵਿਜ੍ਜਾਸਮੋ ਬਨ੍ਧੁ,

ਨ ਚ ਬ੍ਯਾਧਿਸਮੋ ਰਿਪੁ;

ਨਚਾਪਚ੍ਚਸਮੋ ਸ੍ਨੇਹੋ,

ਨ ਚ ਦੇਵਾ ਪਰਂ ਬਲਂ.

੭੬.

ਸਮੁਦ੍ਦਾਵਰਣਾ ¶ ਭੂਮਿ,

ਪਾਕਾਰਾਵਰਣਂ ਗਹਂ;

ਨਰਿਨ੍ਦਾਵਰਣਾ ਦੇਸਾ,

ਚਾਰਿਤ੍ਤਾਵਰਣਾ ਥਿਯੋ.

੭੭.

ਘਤਕੁਮ੍ਭਸਮਾ ਨਾਰੀ,

ਤਤ੍ਤਙ੍ਗਾਰ ਸਮੋ ਪੁਮਾ;

ਤਸ੍ਮਾ ਘਤਞ੍ਚ ਅਗ੍ਗਿਞ੍ਚ,

ਨੇਕਤ੍ਰ ਥਪਯੇ ਬੁਧੋ.

੭੮.

ਆਹਾਰੋ ¶ ਦ੍ਵਿਗੁਣੋ ਥੀਨਂ,

ਬੁਦ੍ਧਿ ਤਾਸਂ ਚਤੁਗ੍ਗੁਣੋ;

ਛਗੁਣੋ ਬ੍ਯਵਸਾਯੋ ਚ,

ਕਾਮੋਚਟ੍ਠਗੁਣੋ ਮਤੋ.

੭੯.

ਜਿਣ੍ਣਮਨ੍ਨਂ ¶ ਪਸਂਸੇਯ੍ਯ,

ਭਰਿਯਂ ਗਤਯੋਬ੍ਬਨਂ;

ਰਣਾ ਪਚ੍ਚਾਗਤਂ ਸੂਰਂ,

ਸਸ੍ਸਞ੍ਚ ਗੇਹਮਾਗਤਂ.

੮੦.

ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਾ ¶ ਦ੍ਵਿਜਾ ਨਟ੍ਠਾ,

ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਾਇਵ ਪਾਥਿਵਾ;

ਸਲਜ੍ਜਾ ਗਣਿਕਾ ਨਟ੍ਠਾ,

ਨਿਲ੍ਲਜ੍ਜਾ ਚ ਕੁਲਿਤ੍ਥਿਯੋ.

੮੧.

ਅਵਂਸਪਤਿਤੋ ਰਾਜਾ,

ਮੂਲ਼੍ਹਪੁਤ੍ਤੋ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੋ;

ਅਧਨੇਨ ਧਨਂ ਪਾਪ੍ਯ,

ਤਿਣਂਵ ਮਞ੍ਞਤੇ ਜਨਂ.

੮੨.

ਬ੍ਰਹ੍ਮਹਾਪਿ ¶ ਨਰੋ ਪੁਜ੍ਜੋ,

ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਿ ਵਿਪੁਲਂ ਧਨਂ;

ਸਸਿਨੋ ਤੁਲ੍ਯਵਂਸੋਪਿ,

ਨਿਦ੍ਧਨੋ ਪਰਿਭੂਯਤੇ.

੮੩.

ਪੋਤ੍ਥਕਟ੍ਠਾ ¶ ਤੁ ਯਾਵਿਜ੍ਜਾ,

ਪਰਹਤ੍ਥਗਤਂ ਧਨਂ;

ਕਿਚ੍ਚਕਾਲੇ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ,

ਨ ਸਾਵਿਜ੍ਜਾ ਨ ਤਦ੍ਧਨਂ.

੮੪.

ਪਾਦਪਾਨਂ ਭਯਂ ਵਾਤਾ,

ਪਦ੍ਮਾਨਂ ਸਿਸਿਰਾ ਭਯਂ;

ਪਬ੍ਬਤਾਨਂ ਵਜੀਰਮ੍ਹਾ,

ਸਾਧੂਨਂ ਦੁਜ੍ਜਨਾ ਭਯਂ.

੮੫.

ਪਞ੍ਞੇ ¶ ਨਿਯੁਜ੍ਜਮਾਨੇ ਤੁ,

ਸਨ੍ਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਤਯੋਗੁਣਾ;

ਯਸੋ ਸਗ੍ਗਨਿਵਾਸੋ ਚ,

ਵਿਪੁਲੋ ਚ ਧਨਾਗਮੋ.

੮੬.

ਮੂਲ਼੍ਹੇ ¶ ਨਿਯੁਜ੍ਜਮਾਨੇਤੁ,

ਖਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸਾਗੁਣਾ ਤਯੋ;

ਅਯਸੋ ਚਤ੍ਥਨਾਸੋ ਚ,

ਨਰਕੇ ਗਮਨਂ ਤਥਾ.

੮੭.

ਬਹੂਮੂਲ਼੍ਹਸਙ੍ਘਾਤੇਹਿ,

ਅਞ੍ਞੋਞ੍ਞਪਸੁਵੁਤ੍ਤਿਭਿ;

ਪਚ੍ਛਾਦ੍ਯਨ੍ਤੇ ਗੁਣਾ ਸਬ੍ਬੇ,

ਮੇਘੇਹਿਵ ਦਿਵਾਕਰੋ.

੮੮.

ਯਸ੍ਸ ਖੇਤ੍ਤਂ ਨਦੀਤੀਰੇ,

ਭਰਿਯਾਪਿ ਪਰਪ੍ਪਿਯਾ;

ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਨਯੋ ਨਤ੍ਥਿ,

ਮਚ੍ਚੁਰੇਵ ਨਸਂਸਯੋ.

੮੯.

ਅਸਮ੍ਭਾਬ੍ਯਂ ¶ ਨਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ,

ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਮਪਿ ਦਿਸ੍ਸਤੇ;

ਸਿਲਾ ਤਰਤਿ ਪਾਨੀਯਂ,

ਗੀਤਂ ਗਾਯਤਿ ਵਾਨਰੋ.

੯੦.

ਸੁਭਿਕ੍ਖਂ ¶ ਕਸਕੇ ਨਿਚ੍ਚਂ,

ਨਿਚ੍ਚਂ ਸੁਖ ਮਰੋਗਿਕੇ;

ਭਰਿਯਾ ਭਤ੍ਤੁ ਪਿਯਾ ਯਸ੍ਸ,

ਤਸ੍ਸ ਨਿਚ੍ਚੋਸ੍ਸਵਂ ਗਹਂ.

੯੧.

ਹੇਲਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਨਾਸਾਯ,

ਬੁਦ੍ਧਿਨਾਸਾਯ ਨਿਦ੍ਧਨਂ;

ਯਾਚਨਾ ਮਾਨਨਾਸਾਯ,

ਕੁਲਨਾਸਾਯ ਭੋਜਨਂ.

੯੨.

ਸੇਵਿਤਬ੍ਬੋ ¶ ਮਹਾਵਕ੍ਖੋ,

ਫਲਚ੍ਛਾਯਾ ਸਮਨ੍ਵਿਤੋ;

ਯਦਿ ਦੇਵਾ ਫਲਂ ਨਤ੍ਥਿ,

ਛਾਯਾ ਕੇਨ ਨਿਵਾਰਯੇ.

੯੩.

ਪਠਮੇ ¶ ਨਜ੍ਜਿਤਾ ਵਿਜ੍ਜਾ,

ਦੁਤੀਯੇ ਨਜ੍ਜਿਤਂ ਧਨਂ;

ਤਤੀਯੇ ਨਜ੍ਜਿਤਂ ਪੁਞ੍ਞਂ,

ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਕਿਂਕਰਿਸ੍ਸਤਿ.

੯੪.

ਨਦੀਕੂਲੇਚ ਯੇ ਵਕ੍ਖਾ,

ਪਰਹਤ੍ਥਗਤਂ ਧਨਂ;

ਕਿਚ੍ਚਂ ਥੀਗੋਚਰਂ ਯਸ੍ਸ,

ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਵਿਫਲਂ ਭਵੇ.

੯੫.

ਕੁਦੇਸਮਾਸਜ੍ਜ ¶ ਕੁਤੋਤ੍ਥਸਞ੍ਚਯੋ,

ਕੁਪੁਤ੍ਤਮਾਸਜ੍ਜ ਕੁਤੋ ਜਲਞ੍ਜਲੀ;

ਕੁਗੇਹਿਨਿਂ ਪਾਪ੍ਯ ਗਹੇ ਕੁਤੋ ਸੁਖਂ,

ਕੁਸਿਸ੍ਸਮਜ੍ਝਾਪਯਤੋ ਕੁਤੋ ਯਸੋ.

੯੬.

ਕੂਪੋਦਕਂ ¶ ਵਟਚ੍ਛਾਯਾ,

ਸਾਮਾ ਥੀਚਿਟ੍ਠਕਾਲਯਂ;

ਸੀਤਕਾਲੇ ਭਵੇ ਉਣ੍ਹਂ,

ਗਿਮ੍ਹਕਾਲੇ ਚ ਸੀਤਲਂ.

੯੭.

ਵਿਸਂ ¶ ਚਙ੍ਕਮਨਂ ਰਤ੍ਤਿਂ,

ਵਿਸਂ ਰਞ੍ਞੋਨੁਕੁਲਤਾ;

ਵਿਸਂ ਥੀਪਿ ਅਞ੍ਞਾਸਤ੍ਤਾ,

ਵਿਸਂ ਬ੍ਯਾਧਿ ਅਵੇਕ੍ਖਿਤੋ.

੯੮.

ਦੁਰਧੀਤਾ ¶ ਵਿਸਂ ਵਿਜ੍ਜਾ,

ਅਜਿਣ੍ਣੇ ਭੋਜਨਂ ਵਿਸਂ;

ਵਿਸਂ ਗੋਟ੍ਠੀ ਦਲਿਦ੍ਦਸ੍ਸ,

ਵੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਤਰੁਣੀ ਵਿਸਂ.

੯੯.

ਪਦੋਸੇ ¶ ਨਿਹਤੋ ਪਨ੍ਥੋ,

ਪਤਿਤਾ ਨਿਹਤਾ ਥਿਯੋ;

ਅਪ੍ਪਬੀਜਂ ਹਤਂ ਖੇਤ੍ਤਂ,

ਭਚ੍ਚਦੋਸਾ ਹਤੋ ਪਭੂ.

੧੦੦.

ਹਤਮਸੋਤ੍ਤਿਯਂ ਸਦ੍ਧਂ,

ਹਤੋ ਯਞ੍ਞੋ ਤ੍ਵਦਕ੍ਖਿਣੋ;

ਹਤਾ ਰੂਪਵਤੀ ਵਞ੍ਝਾ,

ਹਤਂ ਸੇਨਮਨਾਯਕਂ.

੧੦੧.

ਵੇਦਵੇਦਙ੍ਗ ¶ ਤਤ੍ਤਞ੍ਞੋ,

ਜਪਹੋਮਪਰਾਯਨੋ;

ਆਸੀਵਾਦਵਚੋਯੁਤ੍ਤੋ,

ਏਸ ਰਾਜਪੁਰੋਹਿਤੋ.

੧੦੨.

ਕੁਲਸੀਲਗੁਣੋਪੇਤੋ,

ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਪਰਾਯਨੋ;

ਪਵੀਣੋ ਪੇਸਨਾਦ੍ਯਕ੍ਖੋ,

ਧਮ੍ਮਾਦ੍ਯਕ੍ਖੋ ਵਿਧੀਯਤੇ.

੧੦੩.

ਅਯੁਬ੍ਬੇਦਕਤਾਭ੍ਯਾਸੋ,

ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਿਯਦਸ੍ਸਨੋ;

ਅਰਿਯਸੀਲਗੁਣੋਪੇਤੋ,

ਏਸ ਵਜ੍ਜੋ ਵਿਧੀਯਤੇ.

੧੦੪.

ਸਕਿਂਦੁਤ੍ਤ ¶ ਗਹਿਤਤ੍ਥੋ,

ਲਹੁਹਤ੍ਥੋ ਜਿਤਕ੍ਖਰੋ;

ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਥ ਸਮਾਲੋਕੀ,

ਪਕਟ੍ਠੋ ਨਾਮ ਲੇਖਕੋ.

੧੦੫.

ਸਮਤ੍ਤਨੀਤਿਸਤ੍ਤਞ੍ਞੋ,

ਵਾਹਨੇ ਪੂਜਿਤਸ੍ਸਮੋ;

ਸੂਰਵੀਰਗੁਣੋਪੇਤੋ,

ਸੇਨਾਧ੍ਯਕ੍ਖੋ ਵਿਧੀਯਤੇ.

੧੦੬.

ਸੁਚੀ ¶ ਵਾਕ੍ਯਪਟੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ,

ਪਰਚਿਤ੍ਤੋਪਲਕ੍ਖਕੋ;

ਧੀਰੋ ਯਥਾਤ੍ਥ ਵਾਦੀ ਚ,

ਏਸ ਦੂਤੋ ਵਿਧੀਯਤੇ.

੧੦੭.

ਪੁਤ੍ਤਨਤ੍ਤ ਗੁਣੋਪੇਤੋ,

ਸਤ੍ਥਞ੍ਞੋ ਪਿਟ੍ਠਪਾਚਕੋ;

ਸੂਰੋ ਚ ਕਥਿਨੋਚੇਵ,

ਸੂਪਕਾਰੋ ਸ ਉਚ੍ਚਤੇ.

੧੦੮.

ਇਙ੍ਗਿਤਾ ¶ ਕਾਰਤਤ੍ਤਞ੍ਞੋ,

ਬਲਵਾ ਪਿਯਦਸ੍ਸਨੋ;

ਅਪ੍ਪਮਾਦੀ ਸਦਾ ਦਕ੍ਖੋ,

ਪਤਿਹਾਰੋ ਸ ਉਚ੍ਚਤੇ.

੧੦੯.

ਯਸ੍ਸ ¶ ਨਤ੍ਥਿ ਸਯਂ ਪਞ੍ਞਾ,

ਸਤ੍ਥਂ ਤਸ੍ਸ ਕਰੋਤਿ ਕਿਂ;

ਲੋਚਨੇਹਿ ਵਿਹੀਨਸ੍ਸ,

ਦਪ੍ਪਣੋ ਕਿਂਕਰਿਸ੍ਸਤਿ.

੧੧੦.

ਕਿਂਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਾਰੋ,

ਸੋਤਂ ਯਤ੍ਥ ਨਵਿਜ੍ਜਤੇ;

ਨਗ੍ਗਕਪਣਕੇ ਦੇਸੇ,

ਰਜਣੋ ਕਿਂਕਰਿਸ੍ਸਤਿ.