📜

ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ

ਦੀਘਨਿਕਾਯੇ

ਮਹਾਵਗ੍ਗਟੀਕਾ

੧. ਮਹਾਪਦਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧. ਯਥਾਜਾਤਾਨਂ ¶ ¶ ¶ ਕਰੇਰਿਰੁਕ੍ਖਾਨਂ ਘਨਪਤ੍ਤਸਾਖਾਵਿਟਪੇਹਿ ਮਣ੍ਡਪਸਙ੍ਖੇਪੇਹਿ ਸਞ੍ਛਨ੍ਨੋ ਪਦੇਸੋ ‘‘ਕਰੇਰਿਮਣ੍ਡਪੋ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਦ੍ਵਾਰੇਤਿ ਦ੍ਵਾਰਸਮੀਪੇ. ਦ੍ਵਾਰੇ ਠਿਤਰੁਕ੍ਖਵਸੇਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਪਿ ਸਮਞ੍ਞਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਥਂ ਪਨ ਭਗਵਾ ਮਹਾਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂ ਅਵਸਿਤ੍ਵਾ ਤਦਾ ਕਰੇਰਿਕੁਟਿਕਾਯਂ ਵਿਹਾਸੀਤਿ? ਸਾਪਿ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਵਸਨਗਨ੍ਧਕੁਟਿ ਏਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਜੇਤਵਨੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਸਲਲ਼ਾਗਾਰਨ੍ਤਿ ਦੇਵਦਾਰੁਰੁਕ੍ਖੇਹਿ ਕਤਗੇਹਂ. ਪਕਤਿਭਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਤੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਕਤਿਕਭਤ੍ਤਕਾਲਤੋ ਪਚ੍ਛਾ, ਠਿਤਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਤੋ ਉਪਰੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਤੋ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਭੋਜਨਤੋ ਅਪੇਤਾਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਮਣ੍ਡਲਸਣ੍ਠਾਨਾ ¶ ਮਾਲ਼ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਕਤਾ ਨਿਸੀਦਨਸਾਲਾ ‘‘ਮਣ੍ਡਲਮਾਲ਼’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਸੀਦਨਸਾਲਾਯਾ’’ਤਿ. ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਤੀਤਵਿਸਯੋ, ਨਿਵਾਸ-ਸਦ੍ਦੋ ਕਮ੍ਮਸਾਧਨੋ, ਖਨ੍ਧਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੋ ਚ ਨਿਵਸਿਤਧਮ੍ਮੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਸਨ੍ਤਾਨਵਸੇਨੇਵ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵੁਤ੍ਥਕ੍ਖਨ੍ਧਸਨ੍ਤਾਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਯੋਜੇਤ੍ਵਾਤਿ ¶ ਵਿਸਯਭਾਵੇਨ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ. ਪਵਤ੍ਤਿਤਾਤਿ ਕਥਿਤਾ. ਧਮ੍ਮੂਪਸਂਹਿਤਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਤੋ ਅਨਪੇਤਾਤਿ ਧਮ੍ਮੀ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਧਮ੍ਮਸਂਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ.

ਉਦਪਾਦੀਤਿ ¶ ਪਦੁਦ੍ਧਾਰੋ, ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਜਾਤਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਂ ਪਨਸ੍ਸਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਕਾਰਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋਵ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਹੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਕੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਿ, ਕੇ ਨਾਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੀਤਿ ਪਦਦ੍ਵਯੇ ਪਠਮਂਯੇਵ ਸਪ੍ਪਪਞ੍ਚਨਂ, ਨ ਇਤਰਨ੍ਤਿ ਤਦੇਵ ਪੁਗ੍ਗਲਭੇਦਤੋ, ਕਾਲਵਿਭਾਗਤੋ, ਅਨੁਸ੍ਸਰਣਾਕਾਰਤੋ, ਓਪਮ੍ਮਤੋ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੇਨ ‘‘ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤਕਮ੍ਮਵਾਦਿਨੋਤਿ ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਕਮ੍ਮਵਾਦਿਨੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਕਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਥਿ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੋ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੨੩੪) ਏਵਂ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਞਾਣੇ ਠਿਤਾ ਤਾਪਸਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ. ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂਯੇਵ ਕਪ੍ਪੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੀਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਾਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੩੩) ਭਗਵਤਾ ਤਥਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੀਤਿ ਤਥਾਵਚਨਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤੋਪਟ੍ਠਕਸ੍ਸ ਤੇਸਂ ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਰਿਦੁਬ੍ਬਲਭਾਵਤੋ.

ਸਾਵਕਾਤਿ ਮਹਾਸਾਵਕਾ ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਪੁਬ੍ਬਾਭਿਨੀਹਾਰੋ. ਪਕਤਿਸਾਵਕਾ ਪਨ ਤਤੋ ਊਨਕਮੇਵ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਕਪ੍ਪਾਨਂ ਲਕ੍ਖਾਧਿਕਂ ਏਕਂ, ਦ੍ਵੇ ਚ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨੀ’’ਤਿ ਕਾਲਵਸੇਨ ਏਵਂ ਪਰਿਮਾਣੋ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪੁਞ੍ਞਞਾਣਾਭਿਨੀਹਾਰੋ, ਸਾਵਕਬੋਧਿਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਪਾਰਮਿਤਾਸਮ੍ਭਰਣਞ੍ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾ…ਪੇ… ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚਾ’’ਤਿ. ਯਦਿ ਬੋਧਿਸਮ੍ਭਾਰਸਮ੍ਭਰਣਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਅਰਿਯਾਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਞਾਣਵਿਭਵੋ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਾਨਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤਾ ਆਪਨ੍ਨਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨ ਏਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਾਵਤਕਂ ਆਕਙ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਤਾਵਤਕਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ‘‘ਯਾਵਤਕਂ ਨੇਯ੍ਯਂ, ਤਾਵਤਕਂ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੧੫੬; ਚੂਲ਼ਨਿ. ੮੫; ਪਟਿ. ਮ. ੩, ੫) ਵਚਨਤੋ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਯ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਞਾਣਾਨਮ੍ਪਿ ਸਵਿਸਯੇ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ¶ ਯਂ ਞਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਤਂ ਤਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਏਵ. ਅਥ ਵਾ ਸਤਿਪਿ ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਕਰੁਣੂਪਾਯਕੋਸਲ੍ਲਪਰਿਗ੍ਗਹਾਦਿਨਾ ਸਾਤਿਸਯਤ੍ਤਾ ਮਹਾਬੋਧਿਸਮ੍ਭਾਰਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪਾਰਮਿਤਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਆਨੁਭਾਵਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਕੁਤੋ ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਾਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਞਾਣਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ…ਪੇ… ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ.

ਖਨ੍ਧਪਟਿਪਾਟਿਯਾਤਿ ¶ ¶ ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਯਾ. ਖਨ੍ਧਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਵੇਦਨਾਦਿਕ੍ਖਨ੍ਧਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਅਨੁਭਵਨਾਦਿਆਕਾਰਗ੍ਗਹਣਮਸ੍ਸ ਸਾਤਿਸਯਂ, ਤਂ ਸਞ੍ਞਾਭਵੇ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣਵਸੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਏਕਵੋਕਾਰਭਵੇ ਅਲਭਨ੍ਤਾ ‘‘ਨ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਜਾਲੇ ਪਤਿਤਾ ਵਿਯ ਸਕੁਣਾ, ਮਚ੍ਛਾ ਵਿਯ ਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕੁਣ੍ਠਾ ਵਿਯਾਤਿ ਦਨ੍ਧਾ ਵਿਯ. ਪਙ੍ਗੁਲ਼ਾ ਵਿਯਾਤਿ ਪੀਠਸਪ੍ਪਿਨੋ ਵਿਯ. ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਿਕਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਯਟ੍ਠਿਕੋਟਿਹੇਤੁਕਂ ਗਮਨਂ ਯਟ੍ਠਿਕੋਟਿਗਮਨਂ ਖਨ੍ਧਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਅਮੁਞ੍ਚਨਤੋ.

ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪੀਤਿ ਕਾਮਂ ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾਪਿ ਅਸਞ੍ਞਭਵੇ ਖਨ੍ਧਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਨ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾ ਅਸਞ੍ਞਭਵਂ ਲਙ੍ਘਿਤ੍ਵਾ ਪਰਤੋ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਿ. ‘‘ਵਟ੍ਟੇ’’ਤਿਆਦਿ ਤਥਾ ਤੇਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ. ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਨਯੇ ਠਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਕਪ੍ਪਸਤਾਨਿ ਰੂਪਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯੇਵ, ਨ ਅਰੂਪਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ, ਸੋ ਅਸਞ੍ਞਭਵੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਦੇਸਿਤਾਯਂ ਧਮ੍ਮਨੇਤ੍ਤਿਯਂ ਠਤ੍ਵਾ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਅਨ੍ਤਰਾ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯੋ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਪਰਤੋ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸੋਭਿਤੋਤਿ (ਥੇਰਗਾ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੨.੧੬੪ ਸੋਭਿਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ). ਸੋ ਕਿਰ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸੇ ਚਿਣ੍ਣਵਸੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਂ ¶ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋ ਯਾਵ ਅਸਞ੍ਞਭਵੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਚਿਤ੍ਤਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿ ਤਾਵ ਅਦ੍ਦਸ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਪਞ੍ਚਕਪ੍ਪਸਤਪਰਿਮਾਣੇ ਕਾਲੇ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯੋ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਅਵਸਾਨੇ ਚੁਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਨਾਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਵਜ੍ਜਯਮਾਨੋ ਨਯਵਸੇਨ ‘‘ਅਸਞ੍ਞਭਵੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਨਿਟ੍ਠਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਥ ਨਂ ਭਗਵਾ ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ. ‘‘ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਤੇਸਂ ਞਾਣਸ੍ਸ ਸਙ੍ਕਮਨਦਸ੍ਸਨਂ, ਤੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਭਵੇ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਤਂ ਤਦੇਵ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਯਥਾ ਨਾਮ ਸਰਦਸਮਯੇ ਠਿਤਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਵੇਲਾਯ ਚਤੁਰਤਨਿਕੇ ਗੇਹੇ ਚਕ੍ਖੁਮਤੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਰੂਪਗਤਂ ਸੁਪਾਕਟਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਲੋਕਸਿਦ੍ਧਮੇਤਂ, ਸਿਯਾ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਸੁਖੁਮਤਰਤਿਰੋਹਿਤਾਦਿਭੇਦਸ੍ਸ ਰੂਪਗਤਸ੍ਸ ਅਗੋਚਰਤਾ. ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਞਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਞੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਅਗੋਚਰਤਾ, ਅਥ ਖੋ ਤਂ ਞਾਣਾਲੋਕੇਨ ਓਭਾਸਿਤਂ ਹਤ੍ਥਤਲੇ ਆਮਲਕਂ ਵਿਯ ਸੁਪਾਕਟਂ ਸੁਵਿਭੂਤਮੇਵ ਹੋਤਿ ¶ ਤਥਾ ਞੇਯ੍ਯਾਵਰਣਸ੍ਸ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਾ ਪਰੇਹਿ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਕਤਸੁਤਂ, ਸੂਰਿਯਮਣ੍ਡਲੋਭਾਸਸਦਿਸ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਆਦਿ.

ਤਥਾ ਸਾਵਕਾ ਚ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਚਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਤਥਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਅਤ੍ਤਨਾ ਦਿਟ੍ਠਕਤਸੁਤਮੇਵ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ¶ ਇਦਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ, ਤੇਨ ਸਪ੍ਪਦੇਸਮੇਵ ਨੇਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣਂ, ਨ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਨ੍ਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਖਜ੍ਜੋਪਨਕਓਭਾਸਸਦਿਸਂ ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਤਿਵਿਯ ਅਪ੍ਪਾਨੁਭਾਵਤਾਯ. ਸਾਵਕਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਕਤਿਸਾਵਕਾਨਂ ਪਾਕਤਿਕਪਦੀਪੋਭਾਸਸਦਿਸਂ. ਮਹਾਸਾਵਕਾਨਂ (ਥੇਰਗਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੨੧ ਵਙ੍ਗੀਸੇਤ੍ਥਰਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾਯ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ) ਮਹਾਪਦੀਪੋਭਾਸਸਦਿਸਂ. ਤੇਨਾਹ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੨.੪੦੨) ‘‘ਉਕ੍ਕਾਪਭਾਸਦਿਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਓਸਧਿਤਾਰਕੋਭਾਸਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ¶ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਾ ਪਭਾ ਏਤਾਯ ਧੀਯਤਿ, ਓਸਧੀਨਂ ਵਾ ਅਨੁਬਲਪ੍ਪਦਾਯਕਤ੍ਤਾ ‘‘ਓਸਧੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਲਦ੍ਧਨਾਮਾਯ ਤਾਰਕਾਯ ਪਭਾਸਦਿਸਂ. ਸਰਦਸੂਰਿਯਮਣ੍ਡਲੋਭਾਸਸਦਿਸਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਨ੍ਧਕਾਰਵਿਧਮਨਤੋ. ਅਪਟੁਭਾਵਹੇਤੁਕੋ ਵਿਸਯਗ੍ਗਹਣੇ ਚਞ੍ਚਲਭਾਵੋ ਖਲਿਤਂ, ਕੁਣ੍ਠਿਭਾਵਹੇਤੁਕੋ ਵਿਸਯਸ੍ਸ ਅਨਭਿਸਮਯੋ ਪਟਿਘਾਤੋ. ਆਵਜ੍ਜਨਪਟਿਬਦ੍ਧਮੇਵਾਤਿ ਆਵਜ੍ਜਨਮਤ੍ਤਾਧੀਨਂ, ਆਵਜ੍ਜਿਤਮਤ੍ਤੇ ਏਵ ਯਥਿਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਪਦਦ੍ਵਯੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

ਅਸਙ੍ਗਅਪ੍ਪਟਿਹਤਂ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਂ ਲਹੁਤਰੇਪਿ ਵਿਸਯੇ, ਗਰੁਤਰੇ ਚ ਏਕਸਦਿਸਮੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਦੁਬ੍ਬਲਪਤ੍ਤਪੁਟੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਉਪਮਾਦ੍ਵਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਧਮ੍ਮਕਾਯਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤੋ ਗੁਣਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤਾ ‘‘ਭਗਵਨ੍ਤਂਯੇਵ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪੀਤਿ ਤਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਕਥਂ. ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ, ਸਾਵਕਾਨਞ੍ਚ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਰਣਂ ਭਗਵਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਰਣਸ੍ਸ ਹੀਨੁਦਾਹਰਣਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨੇਤ੍ਥ ਕਥਿਤਂ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵੋ ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਸਙ੍ਖੇਪਤੋਤਿ ਸਮਾਸਤੋ. ਯਤ੍ਤਕੋਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਭੇਦੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਸਯਭੂਤੋ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਦਾ ਯਥਾਕਥਿਤਂ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਙ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਤਿਪੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਨੇਕਾਕਾਰਤਾਯ ਆਮੇਡਿਤਵਚਨਂ, ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥੋ, ‘‘ਇਤਿ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਸਪ੍ਪਟਿਭਯੋ ਬਾਲੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੨੪; ਅ. ਨਿ. ੩.੧) ਵਿਯ ਆਕਾਰਤ੍ਥੋ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਵਮ੍ਪੀ’’ਤਿ ਤਦਤ੍ਥਮਾਹ.

੨-੩. ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ¶ ਏਤ੍ਥ ਚ ਇਧ ਪਾਠੇ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਤੇਨ ਪਾਠੇਨ ਸਾਧਾਰਣਂ, ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਨ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਅਪੁਬ੍ਬਪਦਵਣ੍ਣਨਾਯ ਅਧਿਕਤਤ੍ਤਾਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ¶ ‘‘ਅਯਮੇਵ ਹਿ ਵਿਸੇਸੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ‘‘ਅਸ੍ਸੋਸੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸਵਨਕਿਚ੍ਚਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣਮੁਖੇਨ ਤਦਤ੍ਥਾਵਬੋਧਸ੍ਸ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਇਮਂ ਸਂਖਿਯਧਮ੍ਮਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ’’ ਇਚ੍ਚੇਵ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਮ ਗੁਣੇ ਥੋਮੇਨ੍ਤਿ, ਕਥਂ? ਮਮ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਞਾਣਂ ਆਰਬ੍ਭਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਕਿਚ੍ਚਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ, ਤੇਨ ਕਾਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਵਾਚੀ ¶ ਨੁ-ਇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮਾਨਤ੍ਥੋ ਨਿਪਾਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਥ ਨੂ’’ਤਿ. ਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ. ‘‘ਯਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਿਰਿਯਾਪਰਾਮਸਨਭੂਤੇਨ ‘‘ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਥੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਧਮ੍ਮਿਕਥਾਕਰਣਂ ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ ‘‘ਏਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਿਕਥਾਕਰਣਸ੍ਸਾ’’ਤਿ, ਆਦਰਵਸੇਨ ਪਨ ਤਂ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੪. ਸੁਣਾਥਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਆਦਿਅਤ੍ਥੋ, ਪਕਾਰਤ੍ਥੋ ਵਾ, ਏਤੇਨ ‘‘ਮਨਸਿ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸੋਤਾਵਧਾਨਂ ਸੋਤਸ੍ਸ ਓਦਹਨਂ, ਸੁਸ੍ਸੂਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਛਿਨ੍ਨਂ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਵਟੁਮਂ ਸਂਸਾਰਵਟ੍ਟਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਛਿਨ੍ਨਵਟੁਮਕਾ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ, ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਖੀਣਾਸਵਾ, ਇਧ ਪਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣਂ ਇਤਰੇਸਂ ਅਵਿਸਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਸਾਧਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨੇ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਯਂ-ਸਦ੍ਦੋ ਕਮ੍ਮਤ੍ਥਦੀਪਨਤੋ. ਉਪਯੋਗਵਚਨੇ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਯਂ-ਸਦ੍ਦੋ ਪੁਚ੍ਛਨਕਿਰਿਯਾਯ ਕਮ੍ਮਤ੍ਥਦੀਪਨਤੋ. ਤਨ੍ਤਿ ਚ ਉਪਯੋਗਵਚਨਮੇਵ ਪੁਚ੍ਛਤਿ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਕਮ੍ਮਕਭਾਵਤੋ. ਯਨ੍ਤਿ ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਰਣਵਚਨੇ ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਭੁਮ੍ਮੇਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ ਯਥਾ ਯਂ-ਸਦ੍ਦੋ ਨ ਕੇਵਲਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਉਪਯੋਗੇਸੁ ਏਵ, ਅਥ ਖੋ ਕਰਣੇਪਿ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਏਵਂ ਇਧ ਭੁਮ੍ਮੇਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਕ੍ਖੇਤ੍ਤਭੂਤਂ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ. ਉਨ੍ਨਾਦੇਨ੍ਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ ¶ ਅਨੇਕਚ੍ਛਰਿਯਪਾਤੁਭਾਵਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸ.

ਕਾਲਸ੍ਸ ਭਦ੍ਦਤਾ ਨਾਮ ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਗੁਣਵਿਭੂਤਿਯਾ, ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਪਰਮਾ ਚ ਗੁਣਵਿਭੂਤੀਤਿ ਤਬ੍ਬਹੁਲਤਾ ਯਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਭਦ੍ਦਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਚਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਤ੍ਤਾ ਸੁਨ੍ਦਰਕਪ੍ਪੇ’’ਤਿ, ਤਥਾ ਸਾਰਭੂਤਗੁਣਵਸੇਨ ‘‘ਸਾਰਕਪ੍ਪੇ’’ਤਿ ¶ . ‘‘ਇਮਂ ਕਪ੍ਪਂ ਥੋਮੇਨ੍ਤੋ ਏਵਮਾਹਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਮਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਤਥਾ ਥੋਮੇਤਬ੍ਬਤਾ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਯਤੋ ਪਭੁਤਿ ਅਭਿਨੀਹਾਰੋ ਕਤੋਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਾਦਿਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਭਿਨੀਹਾਰੋ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ. ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਅਨਾਦਿਭਾਵਤੋ ਇਮਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਭਿਨੀਹਾਰਤੋ ਪੁਰੇਤਰਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਅਨਨ੍ਤਾ ਅਪਰਿਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤੇਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਪ੍ਪੇ ਨਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤਰੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਾਮਂ ਦੀਪਙ੍ਕਰਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਅਯਂ ਭਗਵਾ ਅਭਿਨੀਹਾਰਮਕਾਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਭਿਨੀਹਾਰਤੋ ਪੁਰਿਮਤਰਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ…ਪੇ… ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਂਸੂ’’ਤਿ.

ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਕਪ੍ਪਪਰਿਯੋਸਾਨੇਤਿ ਮਹਾਕਪ੍ਪਾਨਂ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਪਰਿਯੋਸਾਨੇ. ਏਸ ਨਯੋ ਇਤੋ ਪਰੇਸੁਪਿ. ‘‘ਇਤੋ ਤਿਂਸਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਉਪਰੀ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ, ਸੁਮੇਧਸ੍ਸ ਚ ਭਗਵਤੋ ਅਨ੍ਤਰੇ ਏਕੂਨਸਤ੍ਤਤਿਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਬੁਦ੍ਧਸੁਞ੍ਞਾਨਿ ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਇਤੋ ਅਟ੍ਠਾਰਸਨ੍ਨਂ ਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਉਪਰੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸੁਜਾਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ, ਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਚ ਭਗਵਤੋ ਅਨ੍ਤਰੇ ¶ ਏਕੇਨੂਨਾਨਿ ਦ੍ਵਾਦਸਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਬੁਦ੍ਧਸੁਞ੍ਞਾਨਿ ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਇਤੋ ਚਤੁਨਵੁਤੇ ਕਪ੍ਪੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਧਮ੍ਮਦਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ, ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥਸ੍ਸ ਚ ਭਗਵਤੋ ਅਨ੍ਤਰੇ ਛਾਧਿਕਨਵਸਤੁਤ੍ਤਰਾਨਿ ਸਤ੍ਤਰਸਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਬੁਦ੍ਧਸੁਞ੍ਞਾਨਿ ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਏਕਤਿਂਸੇ ਕਪ੍ਪੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਿਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ, ਸਿਖਿਸ੍ਸ ਚ ਭਗਵਤੋ ਅਨ੍ਤਰੇ ਸਟ੍ਠਿ ਕਪ੍ਪਾਨਿ ਬੁਦ੍ਧਸੁਞ੍ਞਾਨਿ ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਓਰਂ ਸੁਮੇਧਾਦੀਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਪ੍ਪੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮੋਧਾਨਿਯਮਾਨਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾ ਕਪ੍ਪਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਤ੍ਥ ਮਹਾਸਾਵਕਾਦਯੋ (ਥੇਰਗਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੨੧ ਵਙ੍ਗੀਸਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ) ਵਿਵਟ੍ਟੂ ਪਨਿਸ੍ਸਯਾਨਿ ¶ ਕੁਸਲਾਨਿ ਸਮ੍ਭਰਿਂਸੁ. ਬੁਦ੍ਧਸੁਞ੍ਞੇਪਿ ਲੋਕੇ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਪੁਰਿਸਵਿਸੇਸਾਨਂ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਨ੍ਦਾਭਿਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ‘‘ਏਵਮਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਨਿਗਮਨਵਸੇਨ ਵਦਤਿ.

‘‘ਕਿਂ ਪਨੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਵਿਭਾਵਨਤ੍ਥਾਯ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਏਤਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਂ. ਕਪ੍ਪਸਣ੍ਠਾਨਕਾਲਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਵਿਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਸਣ੍ਠਹਨਕਾਲੇ. ਏਕਮਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸਂਵਟ੍ਟਟ੍ਠਾਯਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਏਕਙ੍ਗਣਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤੇਤਿ ਪਬ੍ਬਤਰੁਕ੍ਖਗਚ੍ਛਾਦੀਨਂ, ਮੇਘਾਦੀਨਞ੍ਚ ਅਭਾਵੇਨ ਵਿਵਟਂਅਙ੍ਗਣਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤੇ. ਲੋਕਸਨ੍ਨਿਵਾਸੇਤਿ ¶ ਭਾਜਨਲੋਕੇਨ ਸਨ੍ਨਿਵਿਸਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇ. ਵੀਸਤਿ ਯਟ੍ਠਿਯੋ ਉਸਭਂ. ‘‘ਉਸਭਮਤ੍ਤਾ, ਦ੍ਵੇ ਉਸਭਮਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਮਤ੍ਤਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਪਤਮਾਨਾਵ ਉਦਕਧਾਰਾ ਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਂ ਆਕਾਸਟ੍ਠਾਨਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਯਾਵ ਅਵਿਨਟ੍ਠਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾਤਿ ਯਾਵ ਆਭਸ੍ਸਰਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ, ਯਾਵ ਸੁਭਕਿਣ੍ਹਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ, ਯਾਵ ਵੇਹਪ੍ਫਲਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਵਾਤਵਸੇਨਾਤਿ ਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਨਵਯੋਜਨਸਤਸਹਸ੍ਸੁਬ੍ਬੇਧਸ੍ਸ ਸਨ੍ਧਾਰਕਵਾਤਮਣ੍ਡਲਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਮਹਾਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕੋਤਿ ਮਹਾਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕਪ੍ਪਦੇਸਮਾਹ. ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਾ ਵਿਨਾਸੋ, ਪਠਮਂ ਸਣ੍ਠਹਨਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਤਾਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ. ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਹਿ ਗਚ੍ਛੋ ਨਿਸ੍ਸਿਤਵੋਹਾਰੇਨ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਣ੍ਣਿਕਾਬਦ੍ਧਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਆਬਦ੍ਧਕਣ੍ਣਿਕਾ ਵਿਯ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਅਤ੍ਤਮਨਾ…ਪੇ… ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਵੇਹਪ੍ਫਲੇਪਿ ਸੁਭਕਿਣ੍ਹੇ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ¶ ਚਤੁਤ੍ਥਿਂਯੇਵ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਂ ਭਜਨ੍ਤਿ. ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੇਸੂਤਿ ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੇਸੁ. ਅਭਿਜਾਤਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਜਾਤਿਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਗਬ੍ਭੋਕ੍ਕਨ੍ਤਿਯਾਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ. ਨਿਮੀਯਤਿ ਅਨੁਮੀਯਤਿ ਫਲਂ ਏਤੇਨਾਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਕਾਰਣਂ. ਞਾਪਕਮ੍ਪਿ ਹਿ ਕਾਰਣਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਅਬ੍ਯਭਿਚਾਰੀਭਾਵੇਨ ਫਲਂ ਸਿਦ੍ਧਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿ, ਯਥਾ ਤਂ ਅਸਿਤੋ ਇਸਿ ਅਭਿਜਾਤਿਯਂ ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਅਬ੍ਯਭਿਚਾਰੀਭਾਵੇਨ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇ ਸਿਦ੍ਧੇ ਏਵ ਕਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿ, ਏਵਂ ¶ ਪਨ ਗਯ੍ਹਮਾਨਂ ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਂ ਫਲਂ ਤਦਾਨੁਭਾਵੇਨ ਸਿਦ੍ਧਂ ਵਿਯ ਵੋਹਰੀਯਤਿ ਤਬ੍ਭਾਵੇ ਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤੇਸਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਆਨੁਭਾਵੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਥਾ ਚਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਸੋ ਤੇਨ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ…ਪੇ… ਰਾਜਾ ਸਮਾਨੋ ਕਿਂ ਲਭਤਿ, ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਮਾਨੋ ਕਿਂ ਲਭਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੦੨, ੨੦੪) ਚ ਏਵਮਾਦਿ. ਇਮਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਪ੍ਪੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਯਾਥਾਵਤੋ ਜਾਨਿਂਸੁ.

ਜਾਤਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੫-੭. ਕਪ੍ਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨਾਤਿ ¶ ‘‘ਇਤੋ ਸੋ ਏਕਨਵੁਤੇ ਕਪ੍ਪੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਕਪ੍ਪੇ ਤੇ ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਵਸੇਨ ਪਰਿਜਾਨਨਵਸੇਨ. ‘‘ਇਦਂ ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਜਾਨਨਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ. ਪਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਤ੍ਤਰਂ. ਲਹੁਕਨ੍ਤਿ ਸਲ੍ਲਹੁਕਂ, ਆਯੁਨੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ਰਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਭਯਮੇਤਂ ਅਪ੍ਪਕਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ.

‘‘ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਭਿਯ੍ਯੋ’’ਤਿ ਅਵਿਸੇਸਜੋਤਨਂ ‘‘ਵੀਸਂ ਵਾ ਤਿਂਸਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨਿਯਮਿਤਵਸੇਨੇਵ ਯਥਾਲਾਭਤੋ ¶ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾ ਅਯਞ੍ਚ ਨਯੋ ਅਪਚੁਰੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਵਂ ਦੀਘਾਯੁਕੋ ਪਨ ਅਤਿਦੁਲ੍ਲਭੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਇਦਂ ਤਂ ਵਿਸੇਸਵਵਤ੍ਥਾਪਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਵਿਸਾਖਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਸ੍ਮਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਾ ਤਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਕਾਲਂ ਨ ਜੀਵਿ, ਨਨੁ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਚਰਿਮਭਵੇ ਅਤਿਵਿਯਉਲ਼ਾਰਤਮੇਨ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਨ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵਿਪਸ੍ਸੀਆਦਯੋ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਜਾਤਿਯਾ ਮੇਤ੍ਤਾਠਾਨਤਾਯ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਮੇਤ੍ਤਾਪੁਬ੍ਬਭਾਗਤਾ. ਤਦਨੁਗੁਣਞ੍ਹਿ ਤੇਸਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਿਞ੍ਞਾਣਂ. ਤਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਤੋ ਬਹੁਲਂ ਖੇਮਵਿਤਕ੍ਕੂਪਨਿਸ੍ਸਯਤਾਯ ਸੋਮਨਸ੍ਸਸਹਗਤਤਾ, ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਪਰੋਪਦੇਸਰਹਿਤਞਾਣਵਿਸੇਸੂਪਨਿਸ੍ਸਯਤਾਯ ਞਾਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾ, ਅਸਙ੍ਖਾਰਿਕਤਾ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ ਆਯੁ ਆਧਾਰਵਿਸੇਸਤੋ, ਨਿਸ੍ਸਯਵਿਸੇਸਤੋ, ਪਟਿਪਕ੍ਖਦੂਰੀਭਾਵਤੋ, ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਵਿਸੇਸਤੋ ਚ ਅਪਰਿਮੇਯ੍ਯਾਨੁਭਾਵਤਾਯ ਕਾਰਣਸ੍ਸ. ਤਤ੍ਥ ਚਿਰਤਰਂ ਕਾਲਂ ਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਪਾਰਮਿਤਾਪਰਿਭਾਵਿਤਤਾ ਆਧਾਰਵਿਸੇਸਤਾ. ਅਲੋਭਜ੍ਝਾਸਯਾਦਿਆਸਯਸਮ੍ਪਦਾ ਨਿਸ੍ਸਯਵਿਸੇਸਤਾ. ਲਾਭਮਚ੍ਛਰਿਯਾਦਿਪਾਪਧਮ੍ਮਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਦੂਰੀਭਾਵੋ. ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਕਲਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਨਿਸ੍ਸਰਣਤ੍ਥਾਯ ਆਯੂਹਨਾ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਵਿਸੇਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਅਯਞ੍ਚ ¶ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚਰਿਮਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਕਮ੍ਮਾਯੂਹਨੇ ਸਾਧਾਰਣੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਫਲੇਨਾਪਿ ਏਕਸਦਿਸੇਨੇਵ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ¶ ਆਹ ‘‘ਇਤਿ ਸਬ੍ਬੇ ਬੁਦ੍ਧਾ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਯੁਕਾ’’ਤਿ, ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਕਾਲਾਵਤ੍ਥਾਨਾਯੁਕਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਯੁਕਸਂਵਤ੍ਤਨਸਮਤ੍ਥਂ ਪਰਿਚਿਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਹੋਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਾ ਪਨ ਤਦਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ¶ ਪਰਮਾਯੁਪ੍ਪਮਾਣਾਨੁਰੂਪਮੇਵ ਕਾਲਂ ਠਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਪਰਂ ਠਤ੍ਵਾ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬਪਯੋਜਨਾਭਾਵਤੋ, ਧਮ੍ਮਤਾਵੇਸਾਤਿ ਵਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਤਤੋ ਪਰਂ ਪਨ ਅਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ‘‘ਉਤੁਭੋਜਨਵਿਪਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੫) ਕਾਰਣਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਤਂ ਲੋਕਸਾਧਾਰਣਂ ਲੋਕੇ ਜਾਤਸਂਵੁਦ੍ਧਾਨਂ ਤਥਾਗਤਾਨਂ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਨੇਸਂ ਰੋਗਕਿਲਮਥਾਦਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿਯੇਵ. ਉਤੁਭੋਜਨਵਸੇਨਾਤਿ ਅਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ, ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਉਤੁਨੋ, ਭੋਜਨਸ੍ਸ ਚ ਵਸੇਨ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਆਯੁ ਹਾਯਤਿਪਿ ਵਡ੍ਢਤਿਪਿ. ਆਯੂਤਿ ਚ ਪਰਮਾਯੁ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਾਦਿਟੀਕਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਟੀ. ੧.੪੦) ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.

ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਸਮੁਦਾਗਮਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਯਦਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਧਮ੍ਮੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਿਕਾ, ਨ ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਅਧਮ੍ਮਿਕਾ, ਹਿਂਸਾਦਿਅਧਮ੍ਮਪਸੁਤਾ. ਅਧਮ੍ਮਿਕਮੇਵ ਹੋਤਿ ਇਸ੍ਸਰਜਨਾਨਂ ਅਨੁਵਤ੍ਤਨੇਨ, ਪਰੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਗਤਿਆਪਜ੍ਜਨੇਨ ਚ. ਉਣ੍ਹਵਲਾਹਕਾ ਦੇਵਤਾਤਿ ਉਣ੍ਹਉਤੁਨੋ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਮੇਘਮਾਲਾਸਮੁਟ੍ਠਾਪਕਾ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਸਂ ਕਿਰ ਤਥਾ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਸਮਕਾਲਮੇਵ ਯਥਿਚ੍ਛਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਉਣ੍ਹਂ ਫਰਮਾਨਾ ਵਲਾਹਕਮਾਲਾ ਨਾਤਿਬਹਲਾ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਨਭਂ ਛਾਦੇਨ੍ਤੀ ਵਿਤਨੋਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੀਤਵਲਾਹਕਵਸ੍ਸਵਲਾਹਕਾਸੁ. ਅਬ੍ਭਵਲਾਹਕਾ ਪਨ ਦੇਵਤਾ ਸੀਤੁਣ੍ਹਵਸ੍ਸੇਹਿ ਵਿਨਾ ਕੇਵਲਂ ਅਬ੍ਭਪਟਲਸ੍ਸੇਵ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਕਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਾਸਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਮਿਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜਨਾ. ਕਾਮਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਵਿਧਾਪਿ ਦੇਵਤਾ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਵ ਤਾ ਪਨ ਤੇਨ ਤੇਨ ਵਿਸੇਸੇਨ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਦਞ੍ਞੇ ਪਠਮਭੂਮਿਕੇ ਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵੇ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਾਸਂ ਅਧਮ੍ਮਿਕਤਾਯਾਤਿ ਰਾਜੂਨਂ ਅਧਮ੍ਮਿਕਭਾਵਮੂਲਕੇਨ ਉਪਰਾਜਾਦਿਅਧਮ੍ਮਿਕਭਾਵਪਰਮ੍ਪਰਾਭਤੇਨ ਤਾਸਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਅਧਮ੍ਮਿਕਭਾਵੇਨ. ਵਿਸਮਂ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੀਤਿ ¶ ਬਹ੍ਵਾਬਾਧਤਾਦਿ ਅਨਿਟ੍ਠਫਲੂਪਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਸ੍ਸ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਅਧਮ੍ਮਿਕਤਾਸਞ੍ਞਿਤਸ੍ਸ ਸਾਧਾਰਣਸ੍ਸ ਪਾਪਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਬਲੇਨ ਵਿਸਮਂ ਵਾਯਨ੍ਤੇਨ ਵਾਯੁਨਾ ਪੀਲ਼ਿਯਮਾਨਾ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਸਿਨੇਰੁਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਾ ਵਿਸਮਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਮਗ੍ਗੇਨ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ¶ . ਅਸ੍ਸਿਦਂ ਯਥਾ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾਨਂ ਵਿਸਮਪਰਿਵਤ੍ਤਨਂ ਵਿਸਮਵਾਤਸਙ੍ਖੋਭਹੇਤੁਕਂ, ਏਵਂ ਉਤੁਵਸ੍ਸਾਦਿਵਿਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵਾਤੋ ਯਥਾਮਗ੍ਗੇਨ ਨ ਵਾਯਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦੇਵਤਾਨਨ੍ਤਿ ਸੀਤਵਲਾਹਕਦੇਵਤਾਦਿਦੇਵਤਾਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੀਤੁਣ੍ਹਭੇਦੋ ਉਤੂ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਵਸ੍ਸਬੀਜਭੂਤੇ ਉਤੁਮ੍ਹਿ ਯਥਾਕਾਲਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ.

‘‘ਨ ¶ ਸਮ੍ਮਾ ਦੇਵੋ ਵਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਦਾਚੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਦਾਚਿ ਵਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕਦਾਚਿ ਅਵਸ੍ਸਨਕਾਲੇ ਵਸ੍ਸਤਿ. ਕਦਾਚਿ ਨ ਵਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕਦਾਚਿ ਵਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਕਾਲੇ ਨ ਵਸ੍ਸਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਸ੍ਸਤਿ, ਕਤ੍ਥਚਿ ਨ ਵਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪਦੇਸਮਾਹ. ‘‘ਵਸ੍ਸਨ੍ਤੋਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ‘‘ਕਦਾਚਿ ਵਸ੍ਸਤਿ, ਕਦਾਚਿ ਨ ਵਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਦਦ੍ਵਯਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਥਵਿਵਰਣਂ. ਵਿਗਤਗਨ੍ਧਵਣ੍ਣਰਸਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਨਿਰੋਜਤਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇਤਿ ਭਤ੍ਤਪਚਨਭਾਜਨਸ੍ਸ ਏਕਪਸ੍ਸੇ. ਉਤ੍ਤਣ੍ਡੁਲਨ੍ਤਿ ਪਾਕਤੋ ਉਕ੍ਕਨ੍ਤਤਣ੍ਡੁਲਂ. ਤੀਹਾਕਾਰੇਹੀਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਪਰਿਣਤਂ, ਏਕਦੇਸੇਨ ਪਰਿਣਤਂ, ਦੁਪਰਿਣਤਞ੍ਚਾਤਿ ਏਵਂ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ. ਪਚ੍ਚਤਿ ਪਕ੍ਕਾਸਯਂ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ. ਅਪ੍ਪਾਯੁਕਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾ ਚਾ’’ਤਿਪਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਉਤੁਭੋਜਨਵਸੇਨ ਆਯੁ ਹਾਯਤਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਅਪਰਿਕ੍ਖੀਣੇਪਿ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਪਰਿਦੁਬ੍ਬਲਤ੍ਤਾ.

‘‘ਯਦਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਵਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ¶ ਵਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਹੀਨਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਨ ਹਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤਰਕਪ੍ਪੇ ਅਨੇਕੇ ਬੁਦ੍ਧਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਏਕੋ ਏਵ ਪਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਠਤ੍ਵਾਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ਯਂਯਂਆਯੁਪਰਿਮਾਣੇਸੂਤਿ ਯਤ੍ਤਕਯਤ੍ਤਕਪਰਮਾਯੁਪ੍ਪਮਾਣੇਸੁ. ਤੇਸਮ੍ਪੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ. ਤਂ ਤਦੇਵ ਆਯੁਪਰਿਮਾਣਂ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.

ਜਾਤਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ

ਬੋਧਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਣ੍ਣਨਾ

੮. ਮੂਲੇਤਿ ¶ ਮੂਲਾਵਯਵਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇ. ਤਂ ਪਨ ਤਸ੍ਸਾ ਹੇਟ੍ਠਾਪਦੇਸੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਾਟਲਿਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ’’ਤਿ. ਤਂਦਿਵਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਜਾਤਦਿਵਸੇ, ਤਂਦਿਵਸਨ੍ਤਿ ਵਾ ਤਂ ਭਗਵਤੋ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਦਿਵਸੇ. ਸੋ ਕਿਰ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖੋ ਸਾਲਕਲ੍ਯਾਣੀ ਵਿਯ ਪਥਵਿਯਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਏਵ ਪੁਰੇਤਰਂ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਦਿਵਸੇ ਪਥਵਿਂ ਉਬ੍ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਿਤੋ ਰਤਨਸਤਂ ਉਚ੍ਚੋ, ਤਾਵਦੇਵ ਚ ਵਿਤ੍ਥਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਭਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਯਮ੍ਪਿ ਕਿਰੇਤਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਭਾਵੇਨ ਵਿਯ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਵੇਮਤ੍ਤਤਾ. ਘਨਸਂਹਤਨਾਲ਼ਵਣ੍ਟਤਾਯ ਕਣ੍ਣਿਕਬਦ੍ਧੇਹਿ ਵਿਯ ਪੁਪ੍ਫੇਹਿ. ਏਕਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾਤਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਤਾਯ ¶ ਏਕਜ੍ਝਂ ਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਨਿਬਦ੍ਧ…ਪੇ… ਸਮੁਜ੍ਜਲਨ੍ਤਿ ਤਹਂ ਤਹਂ ਓਲਮ੍ਬਿਤਕੁਸੁਮਦਾਮੇਹਿ ਚੇਵ ਤਹਂ ਤਹਂ ਖਿਤ੍ਤਮਾਲਾਪਿਣ੍ਡੀਹਿ ਚ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਵਿਵਿਧਵਣ੍ਟਮੁਤ੍ਤਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਚ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਉਜ੍ਜਲਂ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਿਰੀਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਿਰਿਯਾ ਸੋਭਾਯ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਿ. ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਵਿਭਵਸਿਰਿਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਅਭਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਗੁਣਵਿਭੂਤਿਸੋਭਂ. ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਮਾਨੋਤਿ ਅਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ.

ਸੇਤਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖੋਤਿ ਸੇਤਵਣ੍ਣਫਲੋ ਅਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖੋ. ਤਦੇਵਾਤਿ ¶ ਪਾਟਲਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਮੇਵ. ਏਕਤੋਤਿ ਏਕਪਸ੍ਸੇ. ਸੁਰਸਾਨੀਤਿ ਸੁਮਧੁਰਰਸਾਨਿ.

ਏਕੋਵ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੋਤਿ ਏਕੋਵ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਪ੍ਪਦੇਸੋ. ਸੋ ਸੋ ਰੁਕ੍ਖੋ ‘‘ਬੋਧੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ.

ਸਾਵਕਯੁਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਣ੍ਣਨਾ

੯. ਸਾਵਕਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਤਿ ਸਾਵਕਯੁਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ. ‘‘ਖਣ੍ਡਤਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੇਪਿ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਕਤ੍ਤਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਖਣ੍ਡੋ ਚ ਤਿਸ੍ਸੋ ਚਾ’’ਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਹੋਦਰੋ, ਵੇਮਾਤਿਕੋਪਿ ਵਾ ਜੇਟ੍ਠਭਾਤਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਏਕਪਿਤਿਕੋ ਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਵਸੇਸੇਹਿ ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ. ‘‘ਪਞ੍ਞਾਪਾਰਮਿਯਾ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਗੁਣਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਿਖਿਨਾ ਭਗਵਤਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਉਤ੍ਤਰੋਤਿ ਉਤ੍ਤਮੋ. ਪੁਨ ਉਤ੍ਤਰੋਤਿ ਥੇਰਂ ਨਾਮੇਨ ਵਦਤਿ. ਪਾਰਨ੍ਤਿ ਪਰਕੋਟਿਮਤ੍ਥਕਂ. ਪਞ੍ਞਾਵਿਸਯੇਤਿ ਪਞ੍ਞਾਧਿਕਾਰੇ. ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਹਿ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਵਦਤਿ.

ਸਾਵਕਸਨ੍ਨਿਪਾਤਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦. ਉਪੋਸਥਨ੍ਤਿ ¶ ਆਣਾਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ. ਦੁਤਿਯਤਤਿਯੇਸੂਤਿ ਦੁਤਿਯੇ, ਤਤਿਯੇ ਚ ਸਾਵਕਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ. ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਕਤਂ ਅਤਿਦਿਸਤਿ. ਅਭਿਨੀਹਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਵਤ੍ਥੁਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਾ, ਸਾ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਮਨੋਰਥਪੂਰਣਿਯਂ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਅ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧.੨੧੧) ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਆਗਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ.

ਉਪਟ੍ਠਾਕਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧. ਨਿਬਦ੍ਧੁਪਟ੍ਠਾਕਭਾਵਨ੍ਤਿ ¶ ਆਰਮ੍ਭਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਾ ਨਿਯਤਉਪਟ੍ਠਾਕਭਾਵਂ. ਅਨਿਯਤੁਉਪਟ੍ਠਾਕਾ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਪਠਮਬੋਧਿਯਂ ਬਹੂ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਗਵਤੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਇਦਾਨਿ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਸਤ੍ਥੁ ਨਿਬਦ੍ਧੁਪਟ੍ਠਾਕਭਾਵਂ ਉਪਗਤੋ, ਯਥਾ ਚ ਉਪਗਤੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਏਕਦਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਅਹਂ ਇਮਿਨਾ ਮਗ੍ਗੇਨ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਾਪਾਦਕੇਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਚੋਦਿਯਮਾਨੋ ¶ . ਅਥ ਨਂ ਭਗਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਅਨਾਰੋਚੇਤ੍ਵਾਵ ਖੇਮਂ ਮਗ੍ਗਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਏਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮਿਨਾ ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਨਾਰੋਚੇਸੀਤਿ? ਆਰੋਚਿਤੇਪਿ ਅਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤੋ ਨਾਦਿਯਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯਾਤਿਤਿ. ਤੇਤਿ ਤੇ ਗਮਨਂ, ‘‘ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ.

ਅਨ੍ਵਾਸਤ੍ਤੋਤਿ ਅਨੁਬਦ੍ਧੋ, ਉਪਦ੍ਦੁਤੋ ਵਾ. ਧਮ੍ਮਗਾਰਵਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਸਂਵੇਗੋ ਧਮ੍ਮਸਂਵੇਗੋ ‘‘ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਨਾਮ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੇਸੁ ਭਗਵਤੋਪਿ ਈਦਿਸਂ ਜਾਤ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਹਂ ਉਪਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਭਨ੍ਤੇ ਤੁਮ੍ਹੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਸੁਞ੍ਞਾਯੇਵ ਮੇ ਸਾ ਦਿਸਾਤਿ ਅਸੁਞ੍ਞਾਯੇਵ ਮਮ ਸਾ ਦਿਸਾ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ ‘‘ਤਵ ਓਵਾਦੋ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਓਵਾਦਸਦਿਸੋ’’ਤਿ.

ਵਸਿਤੁਂ ਨ ਦਸ੍ਸਤੀਤਿ ਏਕਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂ ਵਾਸਂ ਨ ਲਭਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਦੇਸਿਤਸ੍ਸਾਪਿ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਦੇਸਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਭਿਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਪਨਸ੍ਸ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾਵ ਪਵਤ੍ਤਾ ਪਗੇਵ ਯਾਚਨਾਯ. ਤਸ੍ਸਾ ਵਾਚਨਾਮਗ੍ਗੋਪਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਪ੍ਪਭਵੋ. ਕਸ੍ਮਾ? ਸੋ ਨਿਦ੍ਦੇਸਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ਵਿਯ ¶ ਥੇਰਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਤੋ ਗਹਿਤਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਪਕ੍ਖਿਯੋ. ਅਪਰੇ ਪਨ ‘‘ਧਮ੍ਮਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੋ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਤਿਕਦੁਕੇਸੁ ਦੇਵਸਿਕਂ ਕਤੋਕਾਸੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਭਗਵਾਪਿਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਿਤਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਨਯਦਾਨਵਸੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ. ਏਵਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮੋਪਿ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਦੇਸਿਤੋਪਿ ਥੇਰੇਨ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੋਵ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਂ ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

ਅਗ੍ਗੁਪਟ੍ਠਾਕੋਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਨੇ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰਿਤਾਯ ਅਗ੍ਗਭੂਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ. ਥੇਰੋ ਹਿ ਉਪਟ੍ਠਾਕਟ੍ਠਾਨਂ ਲਦ੍ਧਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦੁਵਿਧੇਨ ਉਦਕੇਨ, ਤਿਵਿਧੇਨ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠੇਨ, ਪਾਦਪਰਿਕਮ੍ਮੇਨ, ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਪਰਿਵੇਣਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨੇਨਾਤਿ ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਕਿਚ੍ਚੇਹਿ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਮਾਯ ਨਾਮ ਵੇਲਾਯ ਸਤ੍ਥੁ ਇਦਂ ਨਾਮ ਲਦ੍ਧੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਇਦਂ ਨਾਮ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ¶ ਤਂ ਤਂ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਨ੍ਤੋ ਮਹਤਿਂ ਦਣ੍ਡਦੀਪਿਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਕਰਤ੍ਤਿਂ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਪਰਿਵੇਣਂ ਨਵ ਵਾਰੇ ਅਨੁਪਰਿਯਾਯਤਿ. ਏਵਂ ਹਿਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ ¶ ‘‘ਸਚੇ ਮੇ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਓਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਭਗਵਤਿ ਪਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤੇ ਪਟਿਵਚਨਂ ਦਾਤੁਂ ਨਾਹਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਂ ਦਣ੍ਡਦੀਪਿਕਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਨ ਮੁਞ੍ਚਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਗ੍ਗੁਪਟ੍ਠਾਕੋ’’ਤਿ.

੧੨. ਪਿਤੁਮਾਤੁਜਾਤਨਗਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਪਿਤੁਮੁਖੇਨ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਪਿਤਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ.

ਵਿਹਾਰਂ ਪਾਵਿਸੀਤਿ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾਤਿ ਕਪ੍ਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਦਿਨਵਵਾਰਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਂ ਵਿਪਸ੍ਸੀਆਦੀਨਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਦੇਸਨਂ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਭਗਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸੀਆਦੀਨਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂਯੇਵ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਕਥੇਸਿ, ਨ ਬੁਦ੍ਧਵਂਸਦੇਸਨਾਯਂ (ਬੁ. ਵਂ. ੬੪ ਗਾਥਾਦਯੋ) ਵਿਯ ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਤਤੋ ਵਾ ਪਨ ਭਿਯ੍ਯੋਤਿ? ਅਨਧਿਕਾਰਤੋ, ਪਯੋਜਨਾਭਾਵਤੋ ਚ. ਬੁਦ੍ਧਵਂਸਦੇਸਨਾਯਞ੍ਹਿ (ਬੁ. ਵਂ. ੭੫) –

‘‘ਕੀਦਿਸੋ ਤੇ ਮਹਾਵੀਰ, ਅਭਿਨੀਹਾਰੋ ਨਰੁਤ੍ਤਮ;

ਕਮ੍ਹਿ ਕਾਲੇ ਤਯਾ ਵੀਰ, ਪਤ੍ਥਿਤਾ ਬੋਧਿਮੁਤ੍ਤਮਾ’’ਤਿ. ਆਦਿਨਾ –

ਪਵਤ੍ਤਂ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਂ ਅਧਿਕਾਰਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਾਦਮੂਲੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰੋ ਕਤੋ, ਤਂ ਦੀਪਙ੍ਕਰਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯੇਸਂ ਚਤੁਵੀਸਤਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਬੋਧਿਯਾ ਲਦ੍ਧਬ੍ਯਾਕਰਣੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਸਿ, ਤੇਸਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਕਥਿਤਾ, ਇਧ ਪਨ ਤਾਦਿਸੋ ਅਧਿਕਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ ¶ , ਯੇਨ ਦੀਪਙ੍ਕਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ, ਤਤੋ ਵਾ ਪਨ ਪੁਰਤੋ ਬੁਦ੍ਧੇ ਆਰਬ੍ਭ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਕਥੇਯ੍ਯ. ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਏਤ੍ਥ ਬੁਦ੍ਧਵਂਸਦੇਸਨਾਯਂ ਵਿਯ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਦੇਸਨਾ ਨਾਮ ਦੇਸਨਾਯ ਭਾਜਨਭੂਤਾਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਞਾਣਬਲਾਨੁਰੂਪਾ, ਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਣਬਲਾਨੁਰੂਪਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾਨਂ, ਮਹਾਸਾਵਕਾਨਂ, (ਥੇਰਗਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੨੧ ਵਙ੍ਗੀਸਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ) ਤਾਦਿਸਾਨਞ੍ਚ ¶ ਦੇਵਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਵਸੇਨ ਦੇਸਨਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾ. ਇਧ ਪਨ ਪਕਤਿਸਾਵਕਾਨਂ, ਤਾਦਿਸਾਨਞ੍ਚ ਦੇਵਤਾਨਂ ਵਸੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਮੇਵ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਕਥੇਸਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਨੇ ਭਗਵਾ ਪਲੋਭਨਵਸੇਨ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਤੁਂ ਸਪ੍ਪਪਞ੍ਚਤਾਯ ਕਥਾਯ ਦੇਸਨਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਅਪਾਪੇਤ੍ਵਾਵ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਤਥਾ ਚ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਏਵ ਦੇਸਨਾਯ ਅਨੁਸਾਰਤੋ ਆਟਾਨਾਟਿਯਪਰਿਤ੍ਤ- (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੭੫) ਦੇਸਨਾਦਯੋ ਪਵਤ੍ਤਾ.

ਅਪਿਚੇਤ੍ਥ ¶ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਚਾਰਿਕਾਵਿਭਾਵਿਨਿਯਾ ਉਪਰਿਦੇਸਨਾਯ ਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਵਿਪਸ੍ਸੀਆਦੀਨਂ ਏਵ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਕਥੇਸਿ. ਤੇਸਂਯੇਵ ਹਿ ਸਾਵਕਾ ਤਦਾ ਚੇਵ ਏਤਰਹਿ ਚ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਭੂਮਿਯਂ ਠਿਤਾ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤਾ. ‘‘ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥਤਿਸ੍ਸਫੁਸ੍ਸਾਨਂ ਕਿਰ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਵਕਾ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸੇਸੁ ਉਪਪਨ੍ਨਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਸਮਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਉਪਕਾਦਯੋ ਵਿਯ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਂਸੁ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਅਟ੍ਠਂਸੂ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਯੇਸਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਟਿਵੇਧਸਾਸਨਂ ਏਕਂਸਤੋ ਨਿਚ੍ਛਯੇ ਨ ਅਜ੍ਜਾਪਿ ਧਰਤਿ, ਨ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਂ, ਤੇ ਏਵ ਕਿਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸੀਆਦੀਨਂਯੇਵ ਭਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਕਥੇਸਿ ਵੇਨੇਯ੍ਯਜ੍ਝਾਸਯਵਸੇਨ. ਅਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਮਨਿਯਮੋ ਪਨ ਅਪਰਾਪਰਂ ਸਂਸਰਣਕਸਤ੍ਤਵਾਸਵਸੇਨ ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਲੋਕਧਾਤੁਯਾ ਇਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਨ ਤੇਨੇਤਂ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਭਿਜਾਤਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸੋ ਯਾਵ ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਕਿਚ੍ਚਸਿਦ੍ਧਿ, ਤਾਵ ਮਤ੍ਥਕਂ ਸਿਖਂ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ. ਨ ਤਾਵ ਕਥਿਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਤਨ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਤਨ੍ਤਿਂ, ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਤ੍ਤਪੁਤ੍ਤਮਾਤੁਯਾਨਵਿਹਾਰਧਨਵਿਹਾਰਦਾਯਕਾਦੀਨਂ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਵਿਭਾਵਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਵਾਰੋ ਸਮ੍ਬਹੁਲਵਾਰੋ.

ਸਮ੍ਬਹੁਲਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

ਕਾਮਞ੍ਚਾਯਂ ¶ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਨਾਗਤੋ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਪਨ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ¶ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਤਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਕੁਲਵਂਸੋ ਕੁਲਾਨੁਕ੍ਕਮੋ. ਪਵੇਣੀਤਿ ਪਰਮ੍ਪਰਾ. ‘‘ਕਸ੍ਮਾ’’ਤਿ ਪੁਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰਣਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਜਾਤਨਗਰਾਦਿ ਪਞ੍ਞਾਯਮਾਨਂ ਏਕਂਸਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸਭਾਵਸਞ੍ਜਾਨਨਤ੍ਥਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਬੁਦ੍ਧਕਿਚ੍ਚਸਿਦ੍ਧਿ ਏਵ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਯਤੋ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚਰਿਮਭਵੇ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਏਵ ਪਾਤੁਭਾਵੋ, ਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ.

ਸਮ੍ਬਹੁਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਣ੍ਣਨਾ

ਚਨ੍ਦਾਦੀਨਂ ਸੋਭਾਵਿਸੇਸਂ ਰਹੇਤਿ ਚਜਾਪੇਤੀਤਿ ਰਾਹੁ, ਰਾਹੁਗ੍ਗਹੋ, ਇਧ ਪਨ ਰਾਹੁ ਵਿਯਾਤਿ ਰਾਹੁ. ਬਨ੍ਧਨਨ੍ਤਿ ਚ ਅਨਤ੍ਥੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਮਹਾਸਤ੍ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਵਚਨਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ‘‘ਰਾਹੁਲੋ’’ਤਿ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਅਥਾਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਰੋਚਿਨੀਤਿ ਰੋਚਨਸੀਲਾ, ਉਜ੍ਜਲਰੂਪਾਤਿ ¶ ਅਤ੍ਥੋ. ਰੁਚਗ੍ਗਤੀਤਿ ਰੁਚਂ ਪਭਾਤਂ ਆਗਤਿਭੂਤਾ, ਗ-ਕਾਰਾਗਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਭਾਵਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਾਸਂ ਇਤ੍ਥੀਨਂ ਬਿਮ੍ਬਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਭੂਤਾਤਿ ਬਿਮ੍ਬਾ.

ਝਾਨਾ ਵੁਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਤੋ ਉਟ੍ਠਾਯ.

ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲੁਬ੍ਬੇਧਾਤਿ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਪ੍ਪਮਾਣਬਹਲਭਾਵਾ. ਚੂਲ਼ਂਸੇਨ ਛਾਦੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤਿਰਿਯਭਾਗੇਨ ਠਪਨਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਹਾਰਟ੍ਠਾਨਂ ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ. ਸੁਵਣ੍ਣਯਟ੍ਠਿਫਾਲੇਹੀਤਿ ਫਾਲਪ੍ਪਮਾਣਾਹਿ ਸੁਵਣ੍ਣਯਟ੍ਠੀਹਿ. ਸੁਵਣ੍ਣਹਤ੍ਥਿਪਾਦਾਨੀਤਿ ਪਕਤਿਹਤ੍ਥਿਪਾਦਪਰਿਮਾਣਾਨਿ ਸੁਵਣ੍ਣਖਣ੍ਡਾਨਿ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ਚੂਲ਼ਂਸੇਨੇਵ. ਸੁਵਣ੍ਣਕਟ੍ਟੀਹੀਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਖਣ੍ਡੇਹਿ. ਸਲਕ੍ਖਣਾਨਨ੍ਤਿ ਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਾਰਾਨਂ.

ਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕੋਤਿ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਨਕਾਲੇ ਨਿਸਜ੍ਜਟ੍ਠਾਨਂ. ਅਵਿਜਹਿਤੋਤਿ ¶ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਤਥਾਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਥਭਾਵੀਭਾਵਤੋ ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਨੇ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਪਠਮਪਦਗਣ੍ਠਿਕਾਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਸੋਪਾਨਫਲਕੇ ਠਤ੍ਵਾ ਠਪਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਿਣਪਾਦਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਹਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਤਂ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਦਲ਼੍ਹਂ ਥਿਰਂ ਕੇਨਚਿ ਅਭੇਜ੍ਜਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਦਗਣ੍ਠੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਿਂ ¶ ਭੂਮਿਭਾਗੇ ਇਦਾਨਿ ਜੇਤਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰੋ, ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਪੁਰਿਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਮਞ੍ਚਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਪਦੇਸੇ ਅਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਭਗਵਤੋ ਮਞ੍ਚੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਮਞ੍ਚਪਾਦਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਅਵਿਜਹਿਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਞ੍ਚਾਨਂ ਪਨ ਮਹਨ੍ਤਖੁਦ੍ਦਕਭਾਵੇਨ ਮਞ੍ਚਪਞ੍ਞਾਪਨਪਦੇਸਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਾਮਹਨ੍ਤਤਾ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ, ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨ ਪਨ ਸੋ ਪਦੇਸੋ ਸਬ੍ਬਦਾ ਏਕਪ੍ਪਮਾਣੋਯੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਮਞ੍ਚਪਾਦਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਅਵਿਜਹਿਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਵਿਹਾਰੋਪਿ ਨ ਵਿਜਹਿਤੋ ਯੇਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਪੁਰਿਮਂ ਵਿਹਾਰਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਪਰਿਚ੍ਚਜਤੀਤਿ ਹਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਵਿਸਿਟ੍ਠਾ ਮਤ੍ਤਾ ਵਿਮਤ੍ਤਾ, ਵਿਮਤ੍ਤਾਵ ਵੇਮਤ੍ਤਂ, ਵਿਸਦਿਸਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਮਾਣਂ ਆਰੋਹੋ. ਪਧਾਨਂ ਦੁਕ੍ਕਰਕਿਰਿਯਾ. ਰਸ੍ਮੀਤਿ ਸਰੀਰਪ੍ਪਭਾ.

‘‘ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਾਕਤਿਕਹਤ੍ਥੇਨ ਛਹਤ੍ਥੋ ਮਜ੍ਝਿਮਪੁਰਿਸੋ, ਤਤੋ ਤਿਗੁਣਂ ਭਗਵਤੋ ਸਰੀਰਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ ਅਟ੍ਠਾਰਸਹਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਪਰੇ ਪਨ ਭਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਾਕਤਿਕਹਤ੍ਥੇਨ ਚਤੁਹਤ੍ਥੋ ਮਜ੍ਝਿਮਪੁਰਿਸੋ, ਤਤੋ ਤਿਗੁਣਂ ਭਗਵਤੋ ਸਰੀਰਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ ਦ੍ਵਾਦਸਹਤ੍ਥੋ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕਰੂਪਧਮ੍ਮਵਸੇਨ, ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਨ ਬ੍ਯਾਮਮਤ੍ਤਂ ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾ ਫਰਤੀਤਿ ਉਪਰਿ ਛਹਤ੍ਥਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ, ਬਹਲਤਰਪ੍ਪਭਾ ਰੂਪੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਟ੍ਠਾਰਸਹਤ੍ਥੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਅਦ੍ਧਨਿਯਨ੍ਤਿ ¶ ਦੀਘਕਾਲਂ.

ਅਜ੍ਝਾਸਯਪਟਿਬਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਬੋਧਿਸਮ੍ਭਾਰਸਮ੍ਭਰਣਕਾਲੇ ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਜ੍ਝਾਸਯਾਧੀਨਂ, ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਪਤ੍ਥਨਾਨੁਰੂਪਂ ਵਿਪੁਲਂ, ਵਿਪੁਲਤਰਞ੍ਚ ¶ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਚਰਿਯਾਪਿਟਕਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਸਰੀਰਪ੍ਪਮਾਣਂ, ਪਧਾਨਂ, ਸਰੀਰਪ੍ਪਭਾ ਚ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਵਿਸਦਿਸਾਤਿ ਇਧ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਨਾਗਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵੇਮਤ੍ਤਤਾਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਆਯੁਕੁਲਾਨਿਪਿ ਇਧ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦੀਪਿਤਾਨਿ. ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਗੁਣੇਸੂਤਿ ਅਧਿਗਤਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਗੁਣੇਸੁ. ਨਨੁ ਚ ਬੋਧਿਸਮ੍ਭਾਰੇਸੁ, ਵੇਨੇਯ੍ਯਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਮਾਣੇ ਚ ਵੇਮਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਦੁਭਯਂ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਿਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਨ ਉਦ੍ਧਟਂ. ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਹਿ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇਸੁ ਵੇਮਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਨੇਸਂ ਸਮ੍ਬੋਧਿਸਮ੍ਭਾਰੇਸੁਪਿ ਵੇਮਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਹੇਤੁਅਨੁਰੂਪਤਾਯ ਫਲਸ੍ਸ ¶ , ਏਕਨ੍ਤੇਨੇਵ ਵੇਨੇਯ੍ਯਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਮਾਣੇ ਵੇਮਤ੍ਤਭਾਵੋ ਵਿਭਾਵਿਤੋ. ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਞ੍ਹਿ ਹੇਤੁਅਵਤ੍ਥਾਯਂ ਸਮ੍ਭਤੂਪਨਿਸ੍ਸਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰਿਪਾਕਾ ਵੇਨੇਯ੍ਯਪੁਗ੍ਗਲਾ ਚਰਿਮਭਵੇ ਅਰਹਤ੍ਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਪੋਸਿਤਾਨਿ ਕਮਲਵਨਾਨਿ ਸੂਰਿਯਰਸ੍ਮਿਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਨ ਵਿਯ ਤਥਾਗਤਗੁਣਾਨੁਭਾਵਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਨ ਵਿਬੋਧਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਦੀਪੇਸੁਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯਾ.

ਨਿਧਿਕੁਮ੍ਭੋਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਨਿਧਯੋ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਜਾਤੋ ਚਾਤਿ. ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਤਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰੋ ਚਾਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਵਂਸੇ –

‘‘ਤਾਰਾਗਣਾ ਵਿਰੋਚਨ੍ਤਿ, ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਗਗਨਮਣ੍ਡਲੇ;

ਵਿਸਾਖਾ ਚਨ੍ਦਿਮਾਯੁਤ੍ਤਾ, ਧੁਵਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. (ਬੁ. ਵਂ. ੬੫);

‘‘ਏਤੇਨੇਵ ਚ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਵਿਸਾਖਾਨਕ੍ਖਤ੍ਤੇਨੇਵ ਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਚ ਵਦਨ੍ਤਿ.

੧੩. ਅਯਂ ¶ ਗਤੀਤਿ ਅਯਂ ਪਵਤ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨਾਕਾਰੋ, ਅਞ੍ਞੇ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਾ ਇਮਿਨਾ ਆਕਾਰੇਨ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਯਸ੍ਮਾ ਚੁਤਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿ, ਤਾਵ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣਂ ਆਰੋਹਨਂ ਅਤੀਤਅਤੀਤਤਰਅਤੀਤਤਮਾਦਿਜਾਤਿਸਙ੍ਖਾਤੇ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸੇ ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਭਿਮੁਖਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਚੁਤਿ, ਤਾਵ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣਂ ਓਰੋਹਨਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸੇ ਪਟਿਮੁਖਭਾਵੇਨ ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਚ੍ਛਾਮੁਖਂ ਞਾਣਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਚੁਤਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਂ ਪਨਿਦਂ ਚੁਤਿਯਾ ਞਾਣਗਤਿਯਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਗਮਨਂ ਬੁਜ੍ਝਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਗਰੁਕਨ੍ਤਿ ਭਾਰਿਯਂ ਦੁਕ੍ਕਰਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਆਕਾਸੇ ਪਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯਾ’’ਤਿ. ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ¶ ਛਿਨ੍ਨਵਟੁਮਾਨੁਸ੍ਸਰਣਂ ਪਚ੍ਛਾਮੁਖਂ ਞਾਣਂ ਪੇਸਨਤੋ ਅਪਰਂ ਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤਕਾਰਣਂ. ਯਤ੍ਰਾਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਤ੍ਥੇ, ਨਾਮਾਤਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਹਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਨਤ੍ਥਕੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯੋ ਨਾਮ ਤਥਾਗਤੋ’’ਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਤ੍ਰਾ’’ਤਿ ਨਿਪਾਤਵਸੇਨ ਵਿਸੁਂ ਯਤ੍ਰ-ਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਪਞ੍ਚੇਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਂ ਸਂਸਾਰੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪਪਞ੍ਚਂ. ਕਮ੍ਮਵਟ੍ਟਂ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਕਿਲੇਸਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਪਪਞ੍ਚਗ੍ਗਹਣੇਨ, ਵਿਪਾਕਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਵਟ੍ਟੇਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਖੇਪਿਤਵਟ੍ਟੇ. ‘‘ਮਗ੍ਗਸੀਲੇਨ ਫਲਸੀਲੇਨਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਯਿਦਂ ਮਗ੍ਗਫਲਸੀਲਂ ਲੋਕਿਯਸੀਲਪੁਬ੍ਬਕਂ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ¶ ਲੋਕਿਯਸੀਲਮ੍ਪਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੀਲਂ ਵਿਯ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਂ ਏਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੀਲੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਾਤਿ ਸਮਾਧਿ ਚ ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਾ ਚ ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਾ, ਏਕਦੇਸਸਰੂਪੇਕਸੇਸੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਗ੍ਗਸਮਾਧਿਨਾ’’ਤਿਆਦਿ, ‘‘ਵਿਹਾਰੋ ਗਹਿਤੋ ਵਾ’’ਤਿ ਚ. ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਾ ਨਾਮ ਵੀਰਿਯਸਤਿਆਦਯੋ.

ਸਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ. ਨੀਵਰਣਾਦੀਹੀਤਿ ਨੀਵਰਣੇਹਿ ਚੇਵ ਤਦੇਕਟ੍ਠੇਹਿ ਚ ਪਾਪਧਮ੍ਮੇਹਿ, ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਦੀਹਿ ਚ. ‘‘ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ¶ ਵਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸਾਧਨਤਂ ਆਹ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਆਦਿਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਚ ‘‘ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦਿਕਸ੍ਸ. ਪਚ੍ਚਨੀਕਙ੍ਗਵਸੇਨਾਤਿ ਪਹਾਤਬ੍ਬਪਟਿਪਕ੍ਖਅਙ੍ਗਵਸੇਨ. ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਨ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾਤਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ, ਸੋ ਏਵ ਅਨ੍ਤੋ ਪਰਿਯੋਸਾਨਭਾਵਤੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਤਂਤਂਮਗ੍ਗਵਜ੍ਝਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਨਿਸ੍ਸਟਤਾ, ਅਪਗਮੋ ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਤੇਹਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੂਰੇ ਠਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ.

੧੬. ਧਮ੍ਮਧਾਤੂਤਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਭਾਵੋ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ. ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾ ਸਵਾਸਨਾਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਜਹਨਤੋ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾ, ਦਸਬਲਞਾਣਾਦਯੋ ਚਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ ਭਗਵਤਾ ਅਧਿਗਤਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਧਾਤੂਤਿ ਕੇਚਿ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਨ੍ਤਿ ਅਪਰੇ. ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਦੇਹੀਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਵਾਕ੍ਯੇਹਿ. ਆਬਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਤਂਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਉਪਰਿਦੇਸਨਾਯ. ਦੇਵਚਾਰਿਕਕੋਲਾਹਲਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੇਵਲੋਕੇ ਚਾਰਿਕਾਯਂ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਦੇਵਾਨਂ ਕੁਤੂਹਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੯੧) ਵਿਚਾਰੇਸ੍ਸਤਿ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਿਭਾਵੇਸ੍ਸਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਅਯਂ ਦੇਸਨਾਤਿ ‘‘ਇਤੋ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੪) ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਵਤ੍ਤਿਤਦੇਸਨਮਾਹ. ਨਿਦਾਨਕਣ੍ਡੇਤਿਆਦਿਤੋ ਦੇਸਿਤਂ ਉਦ੍ਦੇਸਦੇਸਨਮਾਹ. ਸਾ ਹਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਦੇਸਨਾਯ ਨਿਦਾਨਟ੍ਠਾਨਿਯਤ੍ਤਾ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਧਮ੍ਮਤਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੭. ‘‘ਵਿਪਸ੍ਸੀਤਿ ¶ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਞ੍ਚ ਖੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਵਿਧੇ ਅਤ੍ਥੇਤਿ ਤਿਰੋਹਿਤਵਿਦੂਰਦੇਸਗਤਾਦਿਕੇ ਨੀਲਾਦਿਵਸੇਨ ¶ ਨਾਨਾਵਿਧੇ, ਤਦਞ੍ਞੇ ਚ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਗੋਚਰਭੂਤੇ ਤੇ ਚ ਯਥੂਪਗਤੇ, ਵੋਹਾਰਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਚਾਤਿ ਨਾਨਾਵਿਧੇ ਅਤ੍ਥੇ. ਪਸ੍ਸਨਕੁਸਲਤਾਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨੇ ਨਿਪੁਣਭਾਵੇਨ. ਯਾਥਾਵਤੋ ¶ ਞੇਯ੍ਯਂ ਬੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਬੋਧਿ, ਸੋ ਏਵ ਸਤ੍ਤਯੋਗਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤਸਤ੍ਤੋ ਬੁਜ੍ਝਨਕਸਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਸੁਚਿਨ੍ਤਿਤਚਿਨ੍ਤਿਤਾਦਿਨਾ ਪਨ ਪਣ੍ਡਿਤਭਾਵੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਦਾ ਚ ਪਨਾਨੇਨ ਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰੋ ਕਤੋ, ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਮਹਾਬੋਧਿਯਂ ਏਕਨ੍ਤਨਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਬੋਧਿਮ੍ਹਿ ਸਤ੍ਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਬੋਧਿਸਙ੍ਖਾਤੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿ. ਮਗ੍ਗਞਾਣਪਦਟ੍ਠਾਨਞ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਂ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਪਦਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ‘‘ਬੋਧੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚਤੁਤ੍ਥਾਯ ਗਬ੍ਭਾਵਕ੍ਕਨ੍ਤਿਯਾ ਓਕ੍ਕਮੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਚਤਸ੍ਸੋ ਹਿ ਗਬ੍ਭਾਵਕ੍ਕਨ੍ਤਿਯੋ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਗਬ੍ਭੋ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਓਕ੍ਕਮਨੇ, ਠਾਨੇ, ਨਿਕ੍ਖਮਨੇਤਿ ਤੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਅਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਹੋਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਪਠਮੇ ਠਾਨੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ, ਨ ਇਤਰੇਸੁ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਪਠਮੇ, ਦੁਤਿਯੇ ਚ ਠਾਨੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ, ਨ ਤਤਿਯੇ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਤੀਸੁਪਿ ਠਾਨੇਸੁ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਾ ਗਬ੍ਭਾਵਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਲੋਕਿਯਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਦੁਤਿਯਾ ਅਸੀਤਿਮਹਾਸਾਵਕਾਨਂ (ਥੇਰਗਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੨੧ ਵਙ੍ਗੀਸਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾਯ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ) ਵਸੇਨ, ਤਤਿਯਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾਨਂ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਵਸੇਨ. ਤੇ ਕਿਰ ਕਮ੍ਮਜਵਾਤੇਹਿ ਉਦ੍ਧਂਪਾਦਾ ਅਧੋਸਿਰਾ ਅਨੇਕਸਤਪੋਰਿਸੇ ਪਪਾਤੇ ਵਿਯ ਯੋਨਿਮੁਖੇ ਖਿਤ੍ਤਾ ਤਾਲ਼ਚ੍ਛਿਗ੍ਗਲ਼ੇਨ ਹਤ੍ਥੀ ਵਿਯ ਸਮ੍ਬਾਧੇਨ ਯੋਨਿਮੁਖੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਾ ਮਹਨ੍ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਨੇਸਂ ‘‘ਮਯਂ ਨਿਕ੍ਖਮਾਮਾ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਚਤੁਤ੍ਥਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਸੇਨ. ਤੇ ਹਿ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾਪਿ ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਵਸਨ੍ਤਾਪਿ ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਨਿਕ੍ਖਮਨਕਾਲੇਪਿ ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਨ ਹਿ ਤੇ ਕਮ੍ਮਜਵਾਤਾ ਉਦ੍ਧਂਪਾਦੇ ਅਧੋਸਿਰੇ ਕਤ੍ਵਾ ਖਿਪਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਦ੍ਵੇ ਹਤ੍ਥੇ ਪਸਾਰਿਤ੍ਵਾ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਉਮ੍ਮੀਲੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਕਾਵ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੀਤਿ. ਞਾਣੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਪਞ੍ਚਮਹਾਵਿਲੋਕਨਞਾਣੇਹਿ ਚੇਵ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਚਵਾਮੀ’’ਤਿ ਚੁਤਿਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਞਾਣੇਨ ਚ ਅਪਰਭਾਗੇ ‘‘ਇਧ ਮਯਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿ ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਞਾਣੇਨ ਚ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ.

ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ¶ ਮਹਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾਨਂ, ਞਾਤਤ੍ਥਚਰਿਯਾਦੀਨਞ੍ਚ ਸਤਿਪਿ ਪਾਰਮਿਯਾ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਭਾਵੇ ਸਮ੍ਭਾਰਵਿਸੇਸਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵਿਸੁਂ ਗਹਣਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਙ੍ਗਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ, ਨਯਨਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ, ਅਤ੍ਤਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ, ਰਜ੍ਜਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ, ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋਤਿ ਇਮੇ ¶ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾ. ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਕਾਮਂ ਅਙ੍ਗਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾਦਯੋਪਿ ਦਾਨਪਾਰਮੀਯੇਵ, ਤਥਾਪਿ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਵਿਸੇਸਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚੇਵ ਸੁਦੁਕ੍ਕਰਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ¶ ਮਹਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾਨਂ ਵਿਸੁਂ ਗਹਣਂ. ਤਤੋ ਏਵ ਚ ਅਙ੍ਗਪਰਿਚ੍ਚਾਗਤੋਪਿ ਵਿਸੁਂ ਨਯਨਪਰਿਚ੍ਚਾਗਗ੍ਗਹਣਂ, ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਪਿ ਰਜ੍ਜਪਰਿਚ੍ਚਾਗਪੁਤ੍ਤਦਾਰਪਰਿਚ੍ਚਾਗਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ ਕਤਂ. ਞਾਤੀਨਂ ਅਤ੍ਥਚਰਿਯਾ ਞਾਤਤ੍ਥਚਰਿਯਾ, ਸਾ ਚ ਖੋ ਕਰੁਣਾਯਨਵਸੇਨ. ਤਥਾ ਸਤ੍ਤਲੋਕਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਪਰਮਤ੍ਥਾਨਂ ਵਸੇਨ ਹਿਤਚਰਿਯਾ ਲੋਕਤ੍ਥਚਰਿਯਾ. ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਞਾਣਵਸੇਨ, ਅਨਵਜ੍ਜਕਮ੍ਮਾਯਤਨਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨਵਿਜ੍ਜਾਠਾਨਵਸੇਨ, ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਾਦਿਵਸੇਨ, ਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਯਾਦਿਤੀਰਣਵਸੇਨ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਨ ਞਾਣਚਾਰੋ ਬੁਦ੍ਧਚਰਿਯਾ, ਸਾ ਪਨਤ੍ਥਤੋ ਪਞ੍ਞਾਪਾਰਮੀਯੇਵ, ਞਾਣਸਮ੍ਭਾਰਵਿਸੇਸਤਾਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਪਨ ਵਿਸੁਂ ਗਹਣਂ. ਬੁਦ੍ਧਚਰਿਯਾਨਨ੍ਤਿ ਬਹੁਵਚਨਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ਪੁਬ੍ਬਯੋਗਪੁਬ੍ਬਚਰਿਯਾਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਵਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਪਦਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਨਿਪ੍ਫਾਦਨਂ ਪੁਬ੍ਬਯੋਗੋ. ਦਾਨਾਦੀਸੁਯੇਵ ਸਾਤਿਸਯਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਯਾ. ‘‘ਯਾਵ ਚਰਿਯਾਪਿਟਕੇ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਅਭਿਨੀਹਾਰੋ ਪੁਬ੍ਬਯੋਗੋ, ਕਾਯਾਦਿਵਿਵੇਕਵਸੇਨ ਏਕਚਰਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਯਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ਦਾਨਾਦੀਨਞ੍ਚੇਵ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਦੀਨਞ੍ਚ ਸਂਸਾਰਨਿਬ੍ਬਾਨੇਸੁ ਆਦੀਨਵਾਨਿਸਂਸਾਨਞ੍ਚ ਵਿਭਾਵਨਵਸੇਨ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਬੋਧਿਤ੍ਤਯੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਪਰਿਪਾਚਨਵਸੇਨ ¶ ਚ ਪਵਤ੍ਤਕਥਾ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ. ਕੋਟਿਂ ਪਤ੍ਵਾਤਿ ਪਰਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਂ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ. ਸਤ੍ਤਮਹਾਦਾਨਾਨੀਤਿ ਅਟ੍ਠਵਸ੍ਸਿਕਕਾਲੇ ‘‘ਹਦਯਮਂਸਾਦੀਨਿਪਿ ਯਾਚਕਾਨਂ ਦਦੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਦਾਨਂ, ਮਙ੍ਗਲਹਤ੍ਥਿਦਾਨਂ, ਗਮਨਕਾਲੇ ਦਿਨ੍ਨਂ ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਕਮਹਾਦਾਨਂ, ਮਗ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਦਿਨ੍ਨਂ ਅਸ੍ਸਦਾਨਂ, ਰਥਦਾਨਂ, ਪੁਤ੍ਤਦਾਨਂ, ਭਰਿਯਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਮਹਾਦਾਨਾਨਿ (ਚਰਿਯਾ. ੭੯) ਦਤ੍ਵਾ.

‘‘ਇਦਾਨੇਵ ਮੇ ਮਰਣਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲਕਰਣਂ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿਕਾਲਕਿਰਿਯਾ, ਤਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂਯੇਵ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਕਿਰ ਦੀਘਾਯੁਕਦੇਵਲੋਕੇ ਠਿਤਾ ‘‘ਇਧ ਠਿਤਸ੍ਸ ਮੇ ਬੋਧਿਸਮ੍ਭਾਰਸਮ੍ਭਰਣਂ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤੀ’’ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਾਸਤੋ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਮਾਨਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਵਿਮਾਨਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਨਿਮੀਲੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਮੇ ਜੀਵਿਤਂ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਤੂ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਚਿਤ੍ਤਾਧਿਟ੍ਠਾਨਸਮਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਮਰਣਂ ਹੋਤਿ. ਪਾਰਮੀਧਮ੍ਮਾਨਞ੍ਹਿ ¶ ਉਕ੍ਕਂਸਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਮਾਪਤ੍ਤੀਹਿ ਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਸਿਨੇਹਸ੍ਸ ਤਨੁਭਾਵੇਨ, ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਚ ਮਹਾਕਰੁਣਾਯ ਉਲ਼ਾਰਭਾਵੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਤਿਕ੍ਖਵਿਸਦਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਾ ਸਮਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ. ਚਿਤ੍ਤੇ, ਵਿਯ ਕਮ੍ਮੇਸੁ ਚ ਨੇਸਂ ਵਸੀਭਾਵੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਤ੍ਥ ਉਪਪਨ੍ਨਾਨਂ ਪਾਰਮਿਯੋ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਰਿਬ੍ਰੂਹਨ੍ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਕਪ੍ਪੇ ਨਾਨਾਜਾਤੀਸੁ ਅਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨੋ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਅਪ੍ਪਕਮੇਵ ਕਾਲਂ ਤਤ੍ਥ ਠਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਪਾਰਮੀਸਮ੍ਭਰਣਪਸੁਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂਯੇਵ, ਨ ¶ ਅਞ੍ਞੇਸ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਏਕੇਨਅਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਅਨ੍ਤਰੇਨ ਪਾਰਮੀਨਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪੂਰਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਯੋਜਨਾਭਾਵਤੋ ਤਤ੍ਥ ਠਤ੍ਵਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿਕਾਲਕਿਰਿਯਾ ¶ ਨਾਮ ਨਾਹੋਸੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਪਿ ਚ ਤਤ੍ਥ ਯਾਵਤਾਯੁਕਟ੍ਠਾਨਂ ਚਰਿਮਭਵੇ ਅਨੇਕਮਹਾਨਿਧਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਪੁਬ੍ਬਿਕਾਯ ਦਿਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਦਿਸਾਯ ਮਹਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਵਿਯ, ਬੁਦ੍ਧਭੂਤਸ੍ਸ ਅਸਦਿਸਦਾਨਾਦਿਵਸੇਨ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਲਾਭੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵਿਯ ਚ ‘‘ਇਤੋ ਪਰਂ ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਦਿਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਅਨੁਭਵਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਉਸ੍ਸਾਹਜਾਤਸ੍ਸ ਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰਸ੍ਸ ਵਸੇਨਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਤਾ.

ਮਨੁਸ੍ਸਗਣਨਾਵਸੇਨ, ਨ ਦੇਵਗਣਨਾਵਸੇਨ. ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਚੁਤਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ. ਅਮਿਲਾਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਮਿਲਾਤਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਤਾਸਂ ਮਾਲਾਨਂ ਵਣ੍ਣਸਮ੍ਪਦਾਯਪਿ ਗਨ੍ਧਸਮ੍ਪਦਾਯਪਿ ਸੋਭਾਸਮ੍ਪਦਾਯਪਿ ਅਵਿਨਾਸੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਬਾਹਿਰਬ੍ਭਨ੍ਤਰਾਨਂ ਰਜੋਜਲ੍ਲਾਨਂ ਲੇਪਸ੍ਸਪਿ ਅਭਾਵਤੋ ਦੇਵਾਨਂ ਸਰੀਰਗਤਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਪ੍ਪਭਸ੍ਸਰਾਨੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਤ੍ਥੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ’’ਤਿ. ਨੇਵ ਸੀਤਂ ਨ ਉਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ ਸੀਤਸ੍ਸ ਪਟਿਕਾਰਵਸੇਨ ਅਧਿਕਂ ਸੇਵਿਯਮਾਨਂ ਉਣ੍ਹਂ, ਸਯਮੇਵ ਵਾ ਖਰਤਰਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਭਿਭਵਨ੍ਤਂ ਸਰੀਰੇ ਸੇਦਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ, ਤਾਦਿਸਂ ਨੇਵ ਸੀਤਂ, ਨ ਉਣ੍ਹਂ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਰਣਾਸਨ੍ਨਕਾਲੇ. ਬਿਨ੍ਦੁਬਿਨ੍ਦੁਵਸੇਨਾਤਿ ਛਿਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤਾਯ ਆਮੁਤ੍ਤਮੁਤ੍ਤਾਵਲਿਯਾ ਨਿਪਤਨ੍ਤਾ ਮੁਤ੍ਤਗੁਲ਼ਿਕਾ ਵਿਯ ਬਿਨ੍ਦੁ ਬਿਨ੍ਦੁ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਸੇਦਾਤਿ ਸੇਦਧਾਰਾ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਦਨ੍ਤਾਨਂ ਖਣ੍ਡਿਤਭਾਵੋ ਖਣ੍ਡਿਚ੍ਚਂ. ਕੇਸਾਨਂ ਪਲਿਤਭਾਵੋ ਪਾਲਿਚ੍ਚਂ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵਲਿਤ੍ਤਚਤਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਕਿਲਨ੍ਤਰੂਪੋ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਪਨ ਖਣ੍ਡਿਚ੍ਚਪਾਲਿਚ੍ਚਾਦੀਤਿ ¶ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਾਤਿ ਅਨਭਿਰਤਿ. ਸਾ ਨਤ੍ਥਿ ¶ ਉਪਰੂਪਰਿ ਉਲ਼ਾਰਉਲ਼ਾਰਾਨਮੇਵ ਭੋਗਾਨਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਦੁਵਿਜਾਨਨਾਨਂ ਉਪਤਿਟ੍ਠਹਨਤੋ. ਨਿਸ੍ਸਸਨ੍ਤੀਤਿ ਉਣ੍ਹਂ ਨਿਸ੍ਸਸਨ੍ਤਿ. ਵਿਜਮ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨਭਿਰਤਿਵਸੇਨ ਵਿਜਮ੍ਭਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ.

ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਏਵਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਏਵ ਦੇਵਤਾ. ਯਥਾ ਦੇਵਤਾ ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤਾ ‘‘ਕੀਦਿਸੇਨ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮੇਨ ਇਧ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਨਾਮ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮੇਨ ਇਧ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਅਤੀਤਭਵੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਂ, ਅਞ੍ਞਦਾਪਿ ਵਾ ਏਕਚ੍ਚਂ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿਯੇਵ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਯੇ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ ਚਿਰਤਰਕਾਲਤ੍ਤਾ ਪਰਮਾਯੁਨੋ. ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਨ੍ਤਿ ਨ ਨਿਯ੍ਯਾਨਾਵਹਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਭਾਜਨਭਾਵਤੋ. ਸਤ੍ਤਾ ਨ ਪਰਮਾਯੁਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ ਨਾਮ ਪਾਪੁਸ੍ਸਨ੍ਨਤਾਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਦਾ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਕਿਲੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥਾਹ – ਕਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਏਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਨ ਦੇਵਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇਸੂਤਿ? ਦੇਵਲੋਕੇ ਤਾਵ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਸ੍ਸ ਅਨੋਕਾਸਭਾਵਤੋ, ਤਥਾ ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਭਾਵਤੋ ¶ . ਅਚ੍ਛਰਿਯਧਮ੍ਮਾ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਭਗਵਨ੍ਤੋ, ਤੇਸਂ ਸਾ ਅਚ੍ਛਰਿਯਧਮ੍ਮਤਾ ਦੇਵਤ੍ਤਭਾਵੇ ਠਿਤਾਨਂ ਨ ਪਾਕਟਾ ਹੋਤਿ ਯਥਾ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਾਨਂ, ਦੇਵਭੂਤੇ ਹਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਂ ਦੇਵਾਨੁਭਾਵਤੋ ਲੋਕੋ ਦਹਤਿ, ਨ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਤੋ, ਤਥਾ ਸਤਿ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਨਾਧਿਮੁਚ੍ਚਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪਸੀਦਤਿ, ਇਸ੍ਸਰਗੁਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹਂ ਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ, ਦੇਵਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ ਚ ਚਿਰਕਾਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਤੋ ਏਕਚ੍ਚਸਸ੍ਸਤਵਾਦਤੋ ਨ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਤਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਤਾਦਿਸਗ੍ਗਾਹਵਿਨਿਮੋਚਨਤ੍ਥਞ੍ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਭਗਵਨ੍ਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸਸੁਗਤਿਯਂਯੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਨ ਦੇਵਸੁਗਤਿਯਂ. ਮਨੁਸ੍ਸਸੁਗਤਿਯਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾਪਿ ਓਪਪਾਤਿਕਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਤਿ ਚ ਓਪਪਾਤਿਕੂਪਪਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਦੋਸਾਨਤਿਵਤ੍ਤਨਤੋ, ਧਮ੍ਮਵੇਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਤਨ੍ਤਿਯਾ ਠਪਨਸ੍ਸ ¶ ਵਿਯ ਧਾਤੁਵੇਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਠਪਨਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਚ. ਨ ਹਿ ਓਪਪਾਤਿਕਾਨਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਸਰੀਰਧਾਤੁਯੋ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾਪਿ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਚਰਿਮਭਵੇ ਮਨੁਸ੍ਸਭਾਵਸ੍ਸ ਪਾਕਟਭਾਵਕਰਣਾਯ ਪਨ ਦਾਰਪਰਿਗ੍ਗਹਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਯਾਵ ਪੁਤ੍ਤਮੁਖਦਸ੍ਸਨਾ ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਪਰਿਪਾਕਗਤਸੀਲਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਪਞ੍ਞਾਦਿਪਾਰਮਿਕਾਪਿ ਨ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੀਤਿ. ਕਿਂ ਵਾ ਏਤਾਯ ¶ ਕਾਰਣਚਿਨ੍ਤਾਯ ‘‘ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਆਚਿਣ੍ਣਸਮਾਚਿਣ੍ਣਾ, ਯਦਿਦਂ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਾਨਂਯੇਵ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਨਾ, ਨ ਦੇਵਭੂਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਦਤ੍ਥੋ ਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰੋਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਾਨਂਯੇਵ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਨ ਦੇਵਭੂਤਾਨਂ.

ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਏਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਨ ਸੇਸਦੀਪੇਸੁ? ਕੇਚਿ ਤਾਵ ਆਹੁ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਪਥਵਿਯਾ ਨਾਭਿਭੂਤਾ, ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਸਹਿਤਾ ਅਚਲਟ੍ਠਾਨਭੂਤਾ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਭੂਮਿ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਏਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਏਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ, ਤਥਾ ‘‘ਇਤਰੇਸਮ੍ਪਿ ਅਵਿਜਹਿਤਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਤਤ੍ਥੇਵ ਲਬ੍ਭਨਤੋ’’ਤਿ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਖਨ੍ਤਿ – ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਰਿਮਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾਵਕਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਾਵਕਬੋਧਿਯਾ ਅਭਿਨੀਹਾਰੋ, ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਯਾ ਸਮ੍ਭਰਣਂ, ਪਰਿਪਾਚਨਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧਖੇਤ੍ਤਭੂਤੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਏਵ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ. ਵੇਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਵਿਨਯਨਤ੍ਥੋ ਚ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੋਤਿ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਮਹਾਸਾਵਕਾਦਿ ਵੇਨੇਯ੍ਯਵਿਸੇਸਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਏਵ ਬੁਦ੍ਧਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਨ ਸੇਸਦੀਪੇਸੁ. ਅਯਞ੍ਚ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਆਚਿਣ੍ਣਸਮਾਚਿਣ੍ਣੋਤਿ. ਤੇਸਂ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸਾਨਂ ਤਤ੍ਥੇਵ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਚਕ੍ਕਾਨਂ ਵਿਯ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੂਪਨਿਸ੍ਸਯਤੋ ਅਪਰਾਪਰਂ ¶ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਏਤੇਨੇਵ ਇਮਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਮਜ੍ਝੇ ਕਤ੍ਵਾ ਇਮਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਾਨਂ ਦਸਸਹਸ੍ਸਸ੍ਸੇਵ ਖੇਤ੍ਤਭਾਵੋ ਦੀਪਿਤੋ ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਤੇਪਿਟਕੇ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨੇ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਨਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤੀਸੁ ਦੀਪੇਸੁ ਬੁਦ੍ਧਾ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇਯੇਵ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਦੀਪਂ ਪਸ੍ਸੀ’’ਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਦੇਸਨਿਯਾਮੇਪਿ ਕਾਰਣਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ.

ਇਦਾਨਿ ¶ ਚ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਲਂ ਲੋਕਸਮ੍ਮਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਮ੍ਪਿ ਪੂਜਨੀਯਭਾਵਤੋ. ‘‘ਰਾਜਾ ਪਿਤਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਕੁਲਂ ਪਸ੍ਸਿ ਪਿਤੁਵਸੇਨ ਕੁਲਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਤੋ.

‘‘ਦਸਨ੍ਨਂ ਮਾਸਾਨਂ ਉਪਰਿ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨੀ’’ਤਿ ਪਸ੍ਸਿ, ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨ੍ਤਰਾਯਾਭਾਵਂ ਅਞ੍ਞਾਸਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਤੁਸਿਤਭਵੇ ਦਿਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਨੁਭਵਨਂ.

ਤਾ ਦੇਵਤਾਤਿ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਦੇਵਤਾ. ਕਥਂ ਪਨ ਤਾ ਦੇਵਤਾ ਤਦਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੂਰਿਤਪਾਰਮਿਭਾਵਂ, ਕਥਂ ਚਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਭਾਵਂ ਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ? ਮਹੇਸਕ੍ਖਾਨਂ ¶ ਦੇਵਤਾਨਂ ਵਸੇਨ, ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਚ ਤਾ ਦੇਵਤਾ ਅਭਿਸਮਯਭਾਗਿਨੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਦਾਨਸਂਵਿਭਾਗੇ ਅਨੇਕਵਾਰਂ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਦੇਵਤਾਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਅਹੋਸਿ.

‘‘ਚਵਾਮੀ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ ਚੁਤਿਆਸਨ੍ਨਜਵਨੇਹਿ ਞਾਣਸਹਿਤੇਹਿ ਚੁਤਿਯਾ ਉਪਟ੍ਠਿਤਭਾਵਸ੍ਸ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਤ੍ਤਾ. ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਇਤ੍ਤਰਭਾਵਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਂ ਚੁਤੂਪਪਾਤਞਾਣਸ੍ਸਪਿ ਅਵਿਸਯੋਵ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਆਵਜ੍ਜਨਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਆਵਜ੍ਜਨਕ੍ਕਮੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਵਾਰਂ ਆਵਜ੍ਜਿਤਮਤ੍ਤੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਏਵਾਰਮ੍ਮਣਂ ਦੁਤਿਯਂ, ਤਤਿਯਞ੍ਚ ਆਵਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਚ੍ਛਯਤਿ. ਆਵਜ੍ਜਨਸੀਸੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਜਵਨਵਾਰੋ ਗਹਿਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਚਿਤ੍ਤਵਾਰੇ ਏਵ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਚੁਤਿਯਾ ਪੁਰੇਤਰਂ ਕਤਿਪਯਚਿਤ੍ਤਵਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਮਰਣਂ ਮੇ ਆਸਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ¶ ਜਾਨਨਤੋ ‘‘ਚੁਤਿਕ੍ਖਣੇਪਿ ਚਵਾਮੀਤਿ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਪਨ ਅਪੁਬ੍ਬਭਾਵਤੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਨਿਕਨ੍ਤਿਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪਰਤੋ ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਂ ਮੇ ਠਾਨੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿ ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਕਾਲੇ. ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁ ਕਮ੍ਪਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਮ੍ਪਨਕਾਰਣਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਟੀ. ੧.੧੪੯) ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਪਰਤੋ ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੧੭੧) ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ. ਮਹਾਕਾਰੁਣਿਕਾ ਬੁਦ੍ਧਾ ਭਗਵਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤਸੁਖਵਿਧਾਨਤਪ੍ਪਰਤਾਯ ਬਹੁਲਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਿਕਾਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇਸਂ ਪਠਮਮਹਾਵਿਪਾਕਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੧੭; ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੪੯੮; ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੪.੨੦੦) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਹਾਸਿਵਤ੍ਥੇਰੋਪਨ ਯਦਿਪਿ ਮਹਾਕਾਰੁਣਿਕਾ ਬੁਦ੍ਧਾ ਭਗਵਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤਸੁਖਵਿਧਾਨਤਪ੍ਪਰਾਵ, ਵਿਵੇਕਜ੍ਝਾਸਯਾ ਪਨ ਵਿਸਙ੍ਖਾਰਨਿਨ੍ਨਾ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਬਹੁਲਾਤਿ ਪਞ੍ਚਮਮਹਾਵਿਪਾਕਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਮਾਹ.

ਪੁਰੇ ਪੁਣ੍ਣਮਾਯ ਸਤ੍ਤਮਦਿਵਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਪੁਣ੍ਣਮਾਯ ਪੁਰੇ ਸਤ੍ਤਮਦਿਵਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ, ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੇ ¶ ਨਵਮਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇਤਿ ਨਵਮਿਤੋ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਆਸਲ਼੍ਹਿਪੁਣ੍ਣਮਾਯਂ. ਇਦਂ ਸੁਪਿਨਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਕਾਰਂ. ਮਜ੍ਝਿਮਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਅਨੋਤਤ੍ਤਦਹਂ ਨੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਅਥ ਨੇਸਂ ਦੇਵਿਯੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਮਲਹਰਣਤ੍ਥਂ ਨ੍ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ¶ (ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੪.੨੦੦) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਨੇਸਂ ਦੇਵਿਯੋਤਿ ਮਹਾਰਾਜੂਨਂ ਦੇਵਿਯੋ. ਚਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਗੋਚਰਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ.

ਹਰਿਤੂਪਲਿਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਹਰਿਤੇਨ ਗੋਮਯੇਨ ਕਤਪਰਿਭਣ੍ਡਾਯ. ‘‘ਸੋ ਚ ਖੋ ਪੁਰਿਸਗਬ੍ਭੋ, ਨ ਇਤ੍ਥਿਗਬ੍ਭੋ, ਪੁਤ੍ਤੋ ਤੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ¶ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੁਪਿਨਸਤ੍ਥਨਯੇਨ ਕਥੇਸੁਂ. ‘‘ਸਚੇ ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾਵਸਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਪਨ ਦੇਵਤਾਵਿਗ੍ਗਹੇਨ ਤਮਤ੍ਥਂ ਯਾਥਾਵਤੋ ਪਵੇਦੇਸੁਂ.

ਧਮ੍ਮਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਜਾਤਿਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਸਤ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੩੧; ੩.੩੭੩; ਪਟਿ. ਮ. ੧.੩੩) ਵਿਯ ਪਕਤਿਪਰਿਯਾਯੋ, ਧਮ੍ਮੋ ਏਵ ਧਮ੍ਮਤਾ ਯਥਾ ਦੇਵੋ ਏਵ ਦੇਵਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਯਂ ਸਭਾਵੋ’’ਤਿ, ਅਯਂ ਪਕਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਸਭਾਵੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਤਥਾ ਨਿਯਤਭਾਵੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਯਂ ਨਿਯਾਮੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਨਿਯਾਮੋ ਪਨ ਬਹੁਵਿਧੋਤਿ ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਅਤ੍ਥੁਦ੍ਧਾਰਨਯੇਨ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਨਿਯਾਮਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨਿਯਾਮੋ ਚ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਨਿਯਾਮੋ ਕਮ੍ਮਨਿਯਾਮੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਉਤੁਨਿਯਾਮਾਦੀਸੁ ਤੀਸੁ. ਇਤਰੋ ਪਨ ਧਮ੍ਮੋ ਏਵ ਨਿਯਾਮੋ ਧਮ੍ਮਨਿਯਾਮੋ, ਧਮ੍ਮਤਾ.

ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ. ਨਿਸੇਨ੍ਤੋ ਤਿਖਿਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ.

ਅਰੂਪਾਦਿਭੂਮਿਭਾਗਵਿਸੇਸਵਸੇਨ ਉਤੁਵਿਸੇਸਦਸ੍ਸਨਤੋ ਉਤੁਵਿਸੇਸੇਨ ਸਿਜ੍ਝਮਾਨਾਨਂ ਰੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਪੁਪ੍ਫਫਲਾਦਿਗ੍ਗਹਣਂ ‘‘ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਜਨਪਦੇਸੂ’’ਤਿ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਸਨ੍ਤਾਦਿਕਾਲੇ.

ਮਧੁਰਤੋ ਬੀਜਤੋ ਤਿਤ੍ਤਤੋ ਬੀਜਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ.

੧੮. ਵਤ੍ਤਮਾਨਸਮੀਪੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਵਿਯ ਵੋਹਰਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ‘‘ਓਕ੍ਕਮਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਓਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਯਮੇਵਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਜਾਨਨਾ ਹੋਤਿ. ਨ ਓਕ੍ਕਮਮਾਨੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤਾਯ. ਯਥਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ. ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਤ੍ਥਰਣੇਨ ¶ ਵਾ ਅਪ੍ਪਮਾਣੋ. ਅਤਿਵਿਯ ਸਮੁਜ੍ਜਲਨਭਾਵੇਨ ਉਲ਼ਾਰੋ ¶ . ਦੇਵਾਨੁਭਾਵਨ੍ਤਿ ਦੇਵਾਨਂ ਪਭਾਨੁਭਾਵਂ. ਦੇਵਾਨਞ੍ਹਿ ਪਭਂ ਸੋ ਓਭਾਸੋ ¶ ਅਭਿਭਵਤਿ, ਨ ਤੇਸਂ ਆਧਿਪਚ੍ਚਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਵਤ੍ਥਵਤ੍ਥਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਲੋਕਾਨਂ ਲੋਕਧਾਤੂਨਂ ਅਨ੍ਤਰੋ ਵਿਵਰੋ ਲੋਕਨ੍ਤਰੋ, ਸੋ ਏਵ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਵਸੇਨ ‘‘ਲੋਕਨ੍ਤਰਿਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਰੁਕ੍ਖਗਚ੍ਛਾਦਿਨਾ ਕੇਨਚਿ ਨ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤੀਤਿ ਅਘਾ, ਅਸਮ੍ਬਾਧਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਚ੍ਚਵਿਵਟਾ’’ਤਿ. ਅਸਂਵੁਤਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ, ਉਪਰਿ ਚ ਕੇਨਚਿ ਨ ਪਿਹਿਤਾ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਹੇਟ੍ਠਾਪਿ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਯਥਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਉਦਕਸ੍ਸ ਪਿਧਾਯਿਕਾ ਪਥਵੀ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਸਂਵੁਤਾ ਲੋਕਨ੍ਤਰਿਕਾ, ਏਵਂ ਉਪਰਿਪਿ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਵਿਯ ਦੇਵਵਿਮਾਨਾਨਂ ਅਭਾਵਤੋ ਅਸਂਵੁਤਾ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਨ੍ਧਕਾਰੋ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਨ੍ਧਕਾਰਾ. ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨ ਜਾਯਤਿ ਆਲੋਕਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ, ਨ ਚਕ੍ਖੁਨੋ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਤੇਨ ਓਭਾਸੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਠਿਤਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਵੇਲਾਯਂ ਪੁਬ੍ਬਵਿਦੇਹਵਾਸੀਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਨਵਸੇਨ ਉਪਡ੍ਢਂ ਸੂਰਿਯਮਣ੍ਡਲਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਅਪਰਗੋਯਾਨਵਾਸੀਨਂ ਉਗ੍ਗਮਨਵਸੇਨ, ਏਵਂ ਸੇਸਦੀਪੇਸੁ ਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇਵ ਤੀਸੁ ਦੀਪੇਸੁ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਪਨ ਦ੍ਵੀਸੁ ਏਵ ਦੀਪੇਸੁ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤੀਤਿ. ਏਕੇਕਾਯ ਦਿਸਾਯ ਨਵ ਨਵ ਯੋਜਨਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਨ੍ਧਕਾਰਵਿਧਮਨਮ੍ਪਿ ਇਮਿਨਾਵ ਨਯੇਨ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਪਭਾਯ ਨਪ੍ਪਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਭਾਯ ਓਭਾਸਿਤੁਂ ਅਨਭਿਸਮ੍ਭੁਨਨ੍ਤਿ. ਯੁਗਨ੍ਧਰਪਬ੍ਬਤਪ੍ਪਮਾਣੇ ਆਕਾਸੇ ਵਿਚਰਣਤੋ ‘‘ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸ ਵੇਮਜ੍ਝੇਨ ਵਿਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਵਾਵਟਾਤਿ ¶ ਖਾਦਨਤ੍ਥਂ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਾ. ਵਿਪਰਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ. ਛਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਮੁਚ੍ਛਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ, ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਛੇਦਨੇਨ ਵਾ ਛਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਖਾਰੇਤਿ ਆਤਪਸਨ੍ਤਾਪਾਭਾਵੇਨ ਅਤਿਸੀਤਭਾਵਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਖਾਰਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਸਿਯਾ. ਨ ਹਿ ਤਂ ਕਪ੍ਪਸਣ੍ਠਹਨਉਦਕਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਕਰਮਹਾਮੇਘਵੁਟ੍ਠਂ ਪਥਵਿਸਨ੍ਧਾਰਕਂ ਕਪ੍ਪਵਿਨਾਸਕਂ ਉਦਕਂ ਵਿਯ ਖਾਰਂ ਭਵਿਤੁਂ ਅਰਹਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਤਿ ਪਥਵੀਪਿ ਵਿਲੀਯੇਯ੍ਯ, ਤੇਸਂ ਵਾ ਪਾਪਕਮ੍ਮਬਲੇਨ ਪੇਤਾਨਂ ਉਦਕਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਖੇਲ਼ਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿ ਵਿਯ ਤਸ੍ਸ ਉਦਕਸ੍ਸ ਤਦਾ ਖਾਰਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਖਾਰੇ ਉਦਕੇ’’ਤਿ.

ਏਕਯਾਗੁਪਾਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਪਤ੍ਤਾਦਿਭਾਜਨਗਤਂ ਯਾਗੁਂ ਗਲ਼ੋਚਿਆਦਿਉਦ੍ਧਰਣਿਯਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਿਵਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਕਾਲਂ. ਸਮਨ੍ਤਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬਭਾਗਤੋ ਛਪ੍ਪਕਾਰਮ੍ਪਿ.

੧੯. ਚਤੁਨ੍ਨਂ ¶ ਮਹਾਰਾਜਾਨਂ ਵਸੇਨਾਤਿ ਵੇਸ੍ਸਵਣਾਦਿਚਤੁਮਹਾਰਾਜਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ.

ਯਥਾਵਿਹਾਰਨ੍ਤਿ ¶ ਯਥਾਸਕਂ ਵਿਹਾਰਂ.

੨੦. ਪਕਤਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਕਤਿਯਾ ਏਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਭਾਵੇਨੇਵਾ’’ਤਿ. ਪਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਗਹਣੇਨ ਵਿਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾਵੇਨੇਵ ਸਯਮੇਵ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਮਾਤਾਪੀਤਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਮਾਤਾਪਿ. ਕਾਲਦੇਵਿਲਸ੍ਸਾਤਿ ਯਥਾ ਕਾਲਦੇਵਿਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਅਞ੍ਞਦਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇ ਪਨ…ਪੇ… ਸਯਮੇਵ ਸੀਲਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ, ਤਥਾ ਵਿਪਸ੍ਸੀਬੋਧਿਸਤ੍ਤਮਾਤਾਪੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੨੧. ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੂ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਕਤਿਚਾਰਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯਾ ਨਾਮ ਮਨੁਸ੍ਸਪੁਰਿਸੇਸੁ ਪੁਰਿਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਾਤੁਯਾ ਪਨ ਦੇਵੇਸੁਪਿ ਤਾਦਿਸਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤੇਵ. ਯਥਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਮਾਤੁ ਪੁਰਿਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯਚਿਤ੍ਤਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਵਂ ਤਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵੇਨੇਵ ਸਾ ਕੇਨਚਿ ਪੁਰਿਸੇਨ ਅਨਭਿਭਵਨੀਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਾਦਾ ਨ ਵਹਨ੍ਤਿ ਦਿਬ੍ਬਸਙ੍ਖਲਿਕਾ ਵਿਯ ਬਜ੍ਝਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

੨੨. ਪੁਬ੍ਬੇ ¶ ‘‘ਕਾਮਗੁਣੂਪਸਂਹਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪੁਨ ‘‘ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤਾ ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤਾ ਪਰਿਚਾਰੇਤੀ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਥਮਿਦਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਵਤ੍ਥੁਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋਤਿ ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਤ੍ਥੁਪਟਿਸੇਧੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਰਿਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਆਰਮ੍ਮਣਪਟਿਲਾਭੋਤਿ ਰੂਪਾਦਿਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸੇਵ ਪਟਿਲਾਭੋ.

੨੩. ਕਿਲਮਥੋਤਿ ਖੇਦੋ, ਕਾਯਸ੍ਸ ਗਰੁਭਾਵਕਥਿਨਭਾਵਾਦਯੋਪਿ ਤਸ੍ਸਾ ਤਦਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ ਏਵ. ‘‘ਤਿਰੋਕੁਚ੍ਛਿਗਤਂ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਦਾ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਲਲਾਦਿਕਾਲਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਦਸ੍ਸਨੇ ਪਯੋਜਨਂ ਸਯਮੇਵ ਵਦਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਕਲਲਾਦਿਕਾਲੇ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਦਹਰੇਨ ਮਨ੍ਦੇਨ ਉਤ੍ਤਾਨਸੇਯ੍ਯਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ. ‘‘ਯਂ ਤਂ ਮਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿ ਪਕਤਿਚਾਰਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਗਬ੍ਭਤੋਪਿ ਹਿ ਸਵਿਸੇਸਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਗਬ੍ਭੋ ਪਰਿਹਾਰਂ ਲਭਤਿ ਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰਸ੍ਸ ਸਾਤਿਸਯਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਮਾਤਾ ਅਤਿਵਿਯ ਸਪ੍ਪਾਯਾਹਾਰਾਚਾਰਾ ਚ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਪਰਿਹਰਤਿ. ਸੁਖਵਾਸਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਖਵਾਸਤ੍ਥਂ. ਪੁਰਤ੍ਥਾਭਿਮੁਖੋਤਿ ਮਾਤੁ ¶ ਪੁਰਿਮਭਾਗਾਭਿਮੁਖੋ. ਇਦਾਨਿ ਤਿਰੋਕੁਚ੍ਛਿਗਤਸ੍ਸ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਤਾਯ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ, ਬਾਹਿਰਞ੍ਚ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਦੇਵਿਯਾ. ਵਤ੍ਥੁਨ੍ਤਿ ਕੁਚ੍ਛਿਂ. ਫਲਿਕਅਬ੍ਭਪਟਲਾਦਿਨੋ ਵਿਯ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਤਚਸ੍ਸ ਪਤਨੁਭਾਵੇਨ ਆਲੋਕਸ੍ਸ ਵਿਬਨ੍ਧਾਭਾਵਤੋ ਯਥਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਮਾਤਾ ਕੁਚ੍ਛਿਗਤਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਕਿਂ ਏਵਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਪਿ ਮਾਤਰਂ, ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਪੁਰਤੋ ਠਿਤਂ ਰੂਪਗਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਨੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਸ੍ਮਾ ¶ ਪਨ ਸਤਿ ਚਕ੍ਖੁਮ੍ਹਿ, ਆਲੋਕੇ ਚ ਨ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਹਿ ਅਨ੍ਤੋਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾ ਵਿਯ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਮ੍ਪਿ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਤਜ੍ਜਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਨਾਹਾਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ.

੨੪. ਯਥਾ ¶ ਅਞ੍ਞਾ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਵਿਜਾਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਾਦਿਸੇਨ ਰੋਗੇਨ ਅਭਿਭੂਤਾਪਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਰਨ੍ਤਿ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਮਾਤੁ ਪਨ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇ ਕੁਚ੍ਛਿਗਤੇ ਤਸ੍ਸ ਵਿਜਾਯਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਨ ਕੋਚਿ ਰੋਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਕੇਵਲਂ ਆਯੁਪਰਿਕ੍ਖਯੇਨੇਵ ਕਾਲਂ ਕਰੋਤਿ, ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਵ. ‘‘ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਨ ਵਸਿਤਟ੍ਠਾਨਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣਵਚਨਂ. ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਪਰਿਭੋਗਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਪਰਿਭੋਗਯੋਗ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਥਾ ਸਤਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਪਿਤੁ ਅਞ੍ਞਾਯ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਯਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਥਾਪਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਮਾਤਰਿ ਧਰਨ੍ਤਿਯਾ ਅਯੁਜ੍ਜਮਾਨਕਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਚ ਸਕ੍ਕਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਪਨੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਠਾਨਤੋ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ. ਅਤ੍ਤਨਿ ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਸੇਨੇਵ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਆਰਮ੍ਮਣਪਰਿਯੇਸਨਾਤਿ ਵਿਸਯਿਨਿਸਾਰਾਗੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਸਯੇਸੁ ਸਾਰਾਗਸ੍ਸ ਬਲਵਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਬਲਵਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਅਨੁਰਕ੍ਖਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਗਬ੍ਭਪਰਿਹਾਰਂ ਨਾਨੁਯੁਞ੍ਜਤਿ. ਤੇਨ ਗਬ੍ਭੋ ਬਹ੍ਵਾਬਾਧੋ ਹੋਤਿ. ਵਤ੍ਥੁ ਵਿਸਦਂ ਹੋਤੀਤਿ ਗਬ੍ਭਾਸਯੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ. ਮਾਤੁ ਮਜ੍ਝਿਮਵਯਸ੍ਸ ਤਤਿਯਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਗਬ੍ਭੋਕ੍ਕਮਨਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸਾ ਆਯੁਪਰਿਮਾਣਵਿਲੋਕਨੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਵਯੋਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਵਿਕਾਰਸ੍ਸ ਪਰਿਵਜ੍ਜਨਤੋ. ਇਤ੍ਥਿਸਭਾਵੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਵਿਕਾਰੋ ਪਨ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵੇਨੇਵ ਵੂਪਸਮਤਿ.

੨੫. ਸਤ੍ਤਮਾਸਜਾਤੋਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਤੋ ਸਤ੍ਤਮੇ ਮਾਸੇ ਜਾਤੋ. ਸੋ ਸੀਤੁਣ੍ਹਕ੍ਖਮੋ ਨ ਹੋਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਸੁਖੁਮਾਲਤਾਯ. ਅਟ੍ਠਮਾਸਜਾਤੋ ¶ ਕਾਮਂ ਸਤ੍ਤਮਾਸਜਾਤਤੋ ਬੁਦ੍ਧਿਵਯਵਾ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਪਨ ਚਮ੍ਮਪਦੇਸਾ ਵੁਦ੍ਧਿਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਾ ਘਟ੍ਟਨਂ ਨ ਸਹਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਸੋ ਨ ਜੀਵਤਿ. ‘‘ਸਤ੍ਤਮਾਸਜਾਤਸ੍ਸ ਪਨ ਨ ਤਾਵ ਤੇ ਜਾਤਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

੨੭. ਦੇਵਾ ¶ ਪਠਮਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਲੋਕਨਾਥਂ ਮਹਾਪੁਰਿਸਂ ਸਯਮੇਵ ਪਠਮਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮਾ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਗਾਰਵਬਹੁਮਾਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੀਤਿਂ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤਾ ਖੀਣਾਸਵਾ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਆਦਿਤੋ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਸੂਤਿਵੇਸਨ੍ਤਿ ਸੂਤਿਜਗ੍ਗਨਧਾਤਿਵੇਸਂ. ਏਕੇਤਿ ਅਭਯਗਿਰਿਵਾਸਿਨੋ. ਮਚ੍ਛਕ੍ਖਿਸਦਿਸਂ ਛਵਿਵਸੇਨ. ਅਟ੍ਠਾਸਿ ਨ ਨਿਸੀਦਿ, ਨ ਨਿਪਜ੍ਜਿ ਵਾ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਠਿਤਾਵ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਮਾਤਾ ਵਿਜਾਯਤੀ’’ਤਿ. ਨਿਦ੍ਦੁਕ੍ਖਤਾਯ ਠਿਤਾ ਏਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਜਾਯਤਿ. ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਹਿ ਬਲਵਭਾਵਤੋ ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਸਹਮਾਨਾ ਅਞ੍ਞਾ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਵਾ ਨਿਪਨ੍ਨਾ ਵਾ ਵਿਜਾਯਨ੍ਤਿ.

੨੮. ਅਜਿਨਪ੍ਪਵੇਣਿਯਾਤਿ ¶ ਅਜਿਨਚਮ੍ਮੇਹਿ ਸਿਬ੍ਬਿਤ੍ਵਾ ਕਤਪਵੇਣਿਯਾ. ਮਹਾਤੇਜੋਤਿ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ. ਮਹਾਯਸੋਤਿ ਮਹਾਪਰਿਵਾਰੋ, ਵਿਪੁਲਕਿਤ੍ਤਿਘੋਸੋ ਚ.

੨੯. ਭਗ੍ਗਵਿਭਗ੍ਗਾਤਿ ਸਮ੍ਬਾਧਟ੍ਠਾਨਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਨੇਨ ਵਿਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਭਗ੍ਗਾ, ਵਿਭਗ੍ਗਾ ਵਿਯ ਚ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਤੇਨ ਨੇਸਂ ਅਵਿਸਦਭਾਵਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਲਗ੍ਗੋ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਗਬ੍ਭਾਸਯੇ, ਯੋਨਿਪਦੇਸੇ ਚ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਲਗ੍ਗੋ ਅਸਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਯਤੋ ‘‘ਧਮਕਰਣਤੋ ਉਦਕਨਿਕ੍ਖਮਨਸਦਿਸ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਦਕੇਨਾਤਿ ਗਬ੍ਭਾਸਯਗਤੇਨ ਉਦਕੇਨ. ਅਮਕ੍ਖਿਤੋਵ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ ਸਮ੍ਮਕ੍ਖਿਤਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਉਦਕਸੇਮ੍ਹਾਦਿਕਸ੍ਸੇਵ ਤਤ੍ਥ ਅਭਾਵਤੋ. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵਤੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਤਂ ਠਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਰਮਸੁਗਨ੍ਧਗਨ੍ਧਕੁਟਿ ਵਿਯ ਚਨ੍ਦਨਗਨ੍ਧਂ ਵਾਯਨ੍ਤਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.

ਉਦਕਵਟ੍ਟਿਯੋਤਿ ਉਦਕਕ੍ਖਨ੍ਧਾ.

੩੧. ਮੁਹੁਤ੍ਤਜਾਤੋਤਿ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨ ਜਾਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮੁਹੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੋਵ. ਅਨੁਧਾਰਿਯਮਾਨੇਤਿ ¶ ਅਨੁਕੂਲਵਸੇਨ ਨੀਯਮਾਨੇ. ਆਗਤਾਨੇਵਾਤਿ ਤਂ ਠਾਨਂ ਉਪਗਤਾਨਿ ਏਵ. ਅਨੇਕਸਾਖਨ੍ਤਿ ਰਤਨਮਯਾਨੇਕਸਤਪਤਿਟ੍ਠਾਨਹੀਰਕਂ. ਸਹਸ੍ਸਮਣ੍ਡਲਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਉਪਰਿਟ੍ਠਿਤਂ ਅਨੇਕਸਹਸ੍ਸਮਣ੍ਡਲਹੀਰਕਂ. ਮਰੂਤਿ ਦੇਵਾ. ਨ ਖੋ ਪਨ ਏਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਪਦਵੀਤਿਹਾਰਤੋ ਪਗੇਵ ਦਿਸਾਵਿਲੋਕਨਸ੍ਸ ¶ ਕਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਕਙ੍ਗਣਾਨੀਤਿ ਵਿਵਟਭਾਵੇਨ ਵਿਹਾਰਙ੍ਗਣਪਰਿਵੇਣਙ੍ਗਣਾਨਿ ਵਿਯ ਏਕਙ੍ਗਣਸਦਿਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਸਦਿਸੋਪਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਇਦਂ ਵਿਲੋਕਨਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠੇ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ‘‘ਇਧ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸਦਿਸੋਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਕੁਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਪਧਾਨੋ, ਕੇਨ ਪਨਸ੍ਸ ਪਧਾਨਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਗੁਣੇਹੀ’’ਤਿ. ਪਠਮ-ਸਦ੍ਦੋ ਚੇਤ੍ਥ ਪਧਾਨਪਰਿਯਾਯੋ. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਪਧਾਨਤਾ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਪਠਮੋ’’ਤਿ, ਸਬ੍ਬਪਧਾਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਅਗ੍ਗਸਦ੍ਦਸ੍ਸੇਵ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਮਹੇਸਕ੍ਖਾ ਤਾਵ ਦੇਵਾ ਤਥਾ ਚ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਇਤਰੇ ਪਨ ਕਥਨ੍ਤਿ? ਮਹਾਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵਦਸ੍ਸਨਾਦਿਨਾ. ਮਹੇਸਕ੍ਖਾਨਞ੍ਹਿ ਦੇਵਾਨਂ ਮਹਾਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵੋ ਵਿਯ ਤੇਨ ਸਦਿਸਾਨਮ੍ਪਿ ਆਨੁਭਾਵੋ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੋ ਅਹੋਸੀਤਿ, ਇਤਰੇ ਪਨ ਤੇਸਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤਾ ਅਨੁਮਿਨਨ੍ਤਾ ਤਥਾ ਆਹਂਸੁ. ਪਰਿਪਾਕਗਤਪੁਬ੍ਬਹੇਤੁਸਂਸਿਦ੍ਧਾਯ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਚੋਦਿਯਮਾਨੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ…ਪੇ… ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ.

ਜਾਤਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਠਾਨਾਦੀਨਿ ਯੇਸਂ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤਾਨੀਤਿ ਤੇ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਚਤੁਰਿਦ੍ਧਿਪਾਦਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਵਸੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵਸਮਿਜ੍ਝਨਤੋ. ਉਤ੍ਤਰਾਭਿਮੁਖਭਾਵੋ ¶ ਲੋਕਸ੍ਸ ¶ ਉਤ੍ਤਰਣਵਸੇਨ ਗਮਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਹਿ ਭਗਵਾ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਭਿਭੂਤੋ, ਕੇਨਚਿ ਅਨਭਿਭੂਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਹਾਜਨਂ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਗਮਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਸਤ੍ਤਪਦਗਮਨਂ ਸਤ੍ਤਪਦਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸਮ੍ਪਨ੍ਨਅਰਿਯਮਗ੍ਗਗਮਨਸ੍ਸ. ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਧਾਰਣਂ ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਵਿਮੁਤ੍ਤਿਛਤ੍ਤਧਾਰਣਸ੍ਸ. ਪਞ੍ਚਰਾਜਕਕੁਧਭਣ੍ਡਸਮਾਯੋਗੋ ਪਞ੍ਚਵਿਧਵਿਮੁਤ੍ਤਿਗੁਣਸਮਾਯੋਗਸ੍ਸ. ਅਨਾਵਟਦਿਸਾਨੁਵਿਲੋਕਨਂ ਅਨਾਵਟਞਾਣਤਾਯ. ‘‘ਅਗ੍ਗੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਛਮ੍ਭਿਤਵਾਚਾਭਾਸਨਂ ਕੇਨਚਿ ਅਵਿਬਨ੍ਧਨੀਯਤਾਯ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਸ੍ਸ. ‘‘ਅਯਮਨ੍ਤਿਮਾ ਜਾਤੀ’’ਤਿ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਯਾ ਅਭਾਵਕਿਤ੍ਤਨਾ ਅਨੁਪਾਦਿ…ਪੇ… ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਗਤੇ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਤਂ ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਬ੍ਯਭਿਚਾਰੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਨ ਆਗਤੋਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਚ ਵਕ੍ਖਮਾਨਾਯ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਯਾ ਨ ਆਗਤੋ. ਆਹਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਚ ਆਗਤਨਯੇਨ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋ.

‘‘ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁ ¶ ਕਮ੍ਪੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸਤਿਪਿ ਇਧ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਤ੍ਤੇ ਵਕ੍ਖਮਾਨਾਨਂ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾਨਂ ਮੂਲਭੂਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਏਵਰੂਪਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਨ੍ਤਿਬਦ੍ਧਾ ਵੀਣਾ ਚਮ੍ਮਬਦ੍ਧਾ ਭੇਰਿਯੋਤਿ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਤੂਰਿਯਸ੍ਸ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ, ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵਾ ਇਤਰੇਸਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ‘‘ਅਨ੍ਦੁਬਨ੍ਧਨਾਦੀਨਿ ਤਙ੍ਖਣੇ ਏਵ ਛਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਪਾਕਤਿਕਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਜਚ੍ਚਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਾਦੀਨਿ ਤਥਾਰੂਪਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤਾਵਦੇਵ ਵਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਛਿਜ੍ਜਿਂਸੂਤਿ ਚ ਪਾਦੇਸੁ ਬਨ੍ਧਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਛਿਜ੍ਜਿਂਸੁ. ਵਿਗਚ੍ਛਿਂਸੂਤਿ ਵੂਪਸਮਿਂਸੁ. ਆਕਾਸਟ੍ਠਕਰਤਨਾਨਿ ਨਾਮ ਤਂਤਂਵਿਮਾਨਗਤਮਣਿਰਤਨਾਦੀਨਿ. ਸਕਤੇਜੋਭਾਸਿਤਾਨੀਤਿ ¶ ਅਤਿਵਿਯ ਸਮੁਜ੍ਜਲਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਭਾਯ ਓਭਾਸਿਤਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਨ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ. ਨ ਵਾਯੀਤਿ ਖਰੋ ਵਾਤੋ ਨ ਵਾਯਿ. ਮੁਦੁਸੁਖੋ ਪਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸੁਖਾਵਹੋ ਵਾਯਿ. ਪਥਵਿਗਤਾ ਅਹੇਸੁਂ ਉਚ੍ਚਟ੍ਠਾਨੇ ਠਾਤੁਂ ਅਵਿਸਹਨ੍ਤਾ. ਉਤੁਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਅਨੁਣ੍ਹਾਸੀਤਤਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਉਤੁਨਾ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਅਪ੍ਫੋਟਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਭੁਜਹਤ੍ਥਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਸਦ੍ਦੋ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਵਾਮਹਤ੍ਥਂ ਉਰੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਪੁਥੁਪਾਣਿਨਾ ਹਤ੍ਥਤਾਲ਼ਨੇਨ ਸਦ੍ਦਕਰਣਂ. ਮੁਖੇਨ ਉਸ੍ਸੇਲ਼ਨਂ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਮੁਞ੍ਚਨਂ ਸੇਲ਼ਨਂ. ਏਕਦ੍ਧਜਮਾਲਾ ਅਹੋਸਿ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਧਜਮਾਲਾਸਮੋਧਾਨਗਤਾਯ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਏਤਾਨਿ ਏਵ, ਅਥ ਖੋ ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ‘‘ਵਿਚਿਤ੍ਤਪੁਪ੍ਫਸੁਗਨ੍ਧਪੁਪ੍ਫਵਸ੍ਸਦੇਵੋਪਵਸ੍ਸਿ ਸੂਰਿਯੇ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨੇ ਏਵ ਤਾਰਕਾ ਓਭਾਸਿਂਸੁ, ਅਚ੍ਛਂ ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਂ ਉਦਕਂ ਪਥਵਿਤੋ ਉਬ੍ਭਿਜ੍ਜਿ, ਬਿਲਾਸਯਾ ਚ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਾ ਆਸਯਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਂਸੁ, ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਾਪਿ ਤਨੁ ਭਵਿਂਸੁ, ਪਥਵਿਯਂ ਰਜੋ ਵੂਪਸਮਿ, ਅਨਿਟ੍ਠਗਨ੍ਧੋ ਵਿਗਚ੍ਛਿ, ਦਿਬ੍ਬਗਨ੍ਧੋ ਵਾਯਿ, ਰੂਪਿਨੋ ਦੇਵਾ ਸਰੂਪੇਨੇਵ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਆਪਾਥਂ ਅਗਮਂਸੁ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚੁਤੂਪਪਾਤਾ ਨਾਹੇਸੁ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਿ ¶ ਯਾਨਿ ਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰਸਮਯੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਿ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਤਦਾ ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ.

ਤਤ੍ਰਾਪੀਤਿ ਤੇਸੁਪਿ ਪਥਵਿਕਮ੍ਪਾਦੀਸੁ ਏਵਂ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤਸ੍ਸ ਠਾਨਾਦੀਸੁ ਏਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਞੇਯ੍ਯਸ੍ਸ, ਤਿਤ੍ਥਕਰਮਤਸ੍ਸ ਚ ਚਾਲਨਤੋ. ਕੇਨਚਿ ਅਨੁਸ੍ਸਾਹਿਤਾਨਂਯੇਵ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਏਕਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਕੇਨਚਿ ਅਨੁਸ੍ਸਾਹਿਤਾਨਂਯੇਵ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇਵ ¶ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਪਠਮਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਦਿਬ੍ਬਵਿਹਾਰਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ, ਪਚ੍ਛਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਤਤ੍ਥੇਵ ਠਾਨਸ੍ਸ ਨਿਚ੍ਚਲਸਭਾਵਤੋ ¶ ਆਨੇਞ੍ਜਵਿਹਾਰਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਵੀਣਾਨਂ ਸਯਂ ਵਜ੍ਜਨਂ ਪਰੂਪਦੇਸੇਨ ਵਿਨਾ ਸਯਮੇਵ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਵਿਹਾਰਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਭੇਰੀਨਂ ਵਜ੍ਜਨਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਰਿਯਨ੍ਤਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਪਵੇਦਨਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਭੇਰਿਯਾ ਅਨੁਸਾਵਨਸ੍ਸ ਅਮਤਦੁਨ੍ਦੁਭਿਘੋਸਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਅਨ੍ਦੁਬਨ੍ਧਨਾਦੀਨਂ ਛੇਦੋ ਮਾਨਵਿਨਿਬਨ੍ਧਭੇਦਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਰੋਗਵਿਗਮੋ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਕਲਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਰੋਗਵਿਗਮਭੂਤਸ੍ਸ ਸਚ੍ਚਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ‘‘ਮਹਾਜਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ‘‘ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ, ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਦਿਬ੍ਬਸੋਤਧਾਤੁਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਸਾਤਿਸਯਞਾਣਜਵਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਿਦ੍ਧੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੀਠਸਪ੍ਪੀਨਂ ਜਵਸਮ੍ਪਦਾ ਚਤੁਰਿਦ੍ਧਿਪਾਦਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੁਪਟ੍ਟਨਸਮ੍ਪਾਪੁਣਨਂ ਚਤੁਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਥਾਦਿਅਨੁਰੂਪਂ ਅਤ੍ਥਾਦੀਸੁ ਸਮ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ. ਰਤਨਾਨਂ ਸਕਤੇਜੋਭਾਸਿਤਤ੍ਤਂ ਯਂ ਲੋਕਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੋਭਾਸਂ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਤਿ, ਤੇਨ ਤਸ੍ਸ ਸਕਤੇਜੋਭਾਸਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ.

ਚਤੁਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸੋ ਵੇਰਵੂਪਸਮਨਤੋ. ਏਕਾਦਸਅਗ੍ਗਿਨਿਬ੍ਬਾਪਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਦੁਨ੍ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਨਿਬ੍ਬਾਨਭਾਵਤੋ. ਞਾਣਾਲੋਕਾਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਨਾਲੋਕੇ ਆਲੋਕਦਸ੍ਸਨਭਾਵਤੋ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਰਸੇਨਾਤਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਯਨਰਸੇਨ. ਏਕਰਸਭਾਵਸ੍ਸਾਤਿ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਏਕਰਸਭਾਵਸ੍ਸ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਅਮਧੁਰਸ੍ਸ ¶ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸੋ ਮਧੁਰਭਾਵਾਪਾਦਨੇਨ. ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਦਿਟ੍ਠਿਗਤਭਿਨ੍ਦਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਵਾਤਾਪਨਯਨਵਸੇਨ. ਆਕਾਸਾਦਿਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਵਿਸਮਚਞ੍ਚਲਟ੍ਠਾਨਂ ਪਹਾਯ ਸਕੁਣਾਨਂ ਪਥਵਿਗਮਨਂ ਤਾਦਿਸਂ ਮਿਚ੍ਛਾਗਾਹਂ ਪਹਾਯ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਾਣੇਹਿ ਰਤਨਤ੍ਤਯਸਰਣਗਮਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਤ੍ਤਂ. ਬਹੁਜਨਕਨ੍ਤਤਾਯਾਤਿ ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਵਿਯ ਬਹੁਜਨਸ੍ਸ ਕਨ੍ਤਤਾਯ. ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਉਣ੍ਹਸੀਤਵਿਵਜ੍ਜਿਤਉਤੁਸੁਖਤਾ ਪਰਿਲ਼ਾਹਵਿਵਜ੍ਜਿਤਕਾਯਿਕਚੇਤਸਿਕਸੁਖਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਦੇਵਤਾਨਂ ਅਪ੍ਫੋਟਨਾਦੀਹਿ ਕੀਲ਼ਨਂ ਪਮੋਦੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਭਵਨ੍ਤਗਮਨੇਨ, ਧਮ੍ਮਸਭਾਵਬੋਧਨੇਨ ਚ ਉਦਾਨਵਸੇਨ ਪਮੋਦਵਿਭਾਵਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਧਮ੍ਮਵੇਗਵਸ੍ਸਨਸ੍ਸਾਤਿ ਦੇਸਨਾਞਾਣਵੇਗੇਨ ਧਮ੍ਮਾਮਤਸ੍ਸ ਵਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ¶ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਂ ਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਮਗ੍ਗਫਲਸੁਖਾਨੁਭਵੋ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਅਮਤਪਟਿਲਾਭੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਕਾਯਸ੍ਸਾਪਿ ਅਤਪ੍ਪਕਸੁਖਾਵਹਤ੍ਤਾ ਖੁਦਾਪਿਪਾਸਾਪੀਲ਼ਨਾਭਾਵੋ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤੋ ¶ . ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂਪਨ ਖੁਦਂ, ਪਿਪਾਸਞ੍ਚ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਭੇਦੋ ਵਿਸੇਸਸਾਮਞ੍ਞਵਿਭਾਗੇਨ, ਗੋਬਲੀਬਦ੍ਦਞਾਯੇਨ ਚ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਸਯਮੇਵਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਮਗ੍ਗਦ੍ਵਾਰਵਿਵਰਣਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਭਰਿਤਭਾਵਸ੍ਸਾਤਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਭਾਵਸ੍ਸ. ‘‘ਅਰਿਯਦ੍ਧਜਮਾਲਾਮਾਲਿਤਾਯਾਤਿ ਕਾਸਾਯਦ੍ਧਜਮਾਲਾਵਨ੍ਤਤਾਯਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ, ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਪਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਦ੍ਧਜਮਾਲਾਹਿ ਮਾਲਿਭਾਵਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਨੁਦ੍ਧਟਂ, ਤਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.

ਏਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਗਤੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਾਰੇ. ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੋਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਇਧ ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਦਾ ¶ ਪਥਵਿਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਪਿ ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ ਆਕਾਸੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਤਥਾ ਉਪਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਨਿਯਤਿ ਧਮ੍ਮਨਿਯਾਮੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਤਾ ਤਿ ਇਦਂ ਨਿਯਤਿਵਾਦਵਸੇਨ ਕਥਨਂ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਪੁਰਿਮਜਾਤੀਸੁ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਉਪਚਿਤਤ੍ਤਾ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਤਥਾ ਉਪਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਇਦਂ ਪੁਬ੍ਬੇਕਤਕਮ੍ਮਵਾਦਵਸੇਨ ਕਥਨਂ. ਇਮੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪਰਿ ਈਸਨਸੀਲਤਾਯ ਯਥਾਸਕਂ ਕਮ੍ਮਮੇਵ ਇਸ੍ਸਰੋ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਸ ਨਿਮ੍ਮਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਂ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋਪਿ ਸਦੇਵਕਂ ਲੋਕਂ ਅਭਿਭਵਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੇਨ ਉਲ਼ਾਰੇਨ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤੋ, ਤੇਨ ਇਸ੍ਸਰੇਨ ਨਿਮ੍ਮਿਤੋ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਸ ਚਾਯਂ ਨਿਮ੍ਮਾਨਵਿਸੇਸੋ, ਯਦਿਦਂ ਮਹਾਨੁਭਾਵਤਾ, ਯਾਯ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਤਥਾ ਉਪਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਇਦਂ ਇਸ੍ਸਰਨਿਮ੍ਮਾਨਵਸੇਨ ਕਥਨਂ. ਏਵਂ ਤਂ ਤਂ ਬਹੁਲਂ ਵਤ੍ਵਾ ਕਿਂ ਇਮਾਯ ਪਰਿਯਾਯਕਥਾਯਾਤਿ ਅਵਸਾਨੇ ਉਜੁਕਮੇਵ ਬ੍ਯਾਕਰਿ. ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤੋ ਪਥਵਿਯਂ ਕਥਂ ਪਦਸਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਵਂ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ ਆਕਾਸੇਨ ਮਞ੍ਞੇ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਵਸੇਨ ਆਕਾਸੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਅਹੋਸਿ. ਸੀਘਤਰਂ ਪਨ ਸਤ੍ਤਪਦਵੀਤਿਹਾਰੇਨ ਗਤਤ੍ਤਾ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਰੂਪੋਪਿ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਅਦਿਸ੍ਸਮਾਨੋ ਵਿਯ ਅਹੋਸਿ. ਅਚੇਲਕਭਾਵੋ, ਖੁਦ੍ਦਕਸਰੀਰਤਾ ਚ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਇਰਿਯਾਪਥਸ੍ਸ ਨ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਾਤਿ ਕਮ੍ਮਾਨੁਭਾਵਸਞ੍ਜਨਿਤਪਾਟਿਹਾਰਿਯਵਸੇਨ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਯਤ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਸੋਲ਼ਸਵਸ੍ਸੁਦ੍ਦੇਸਿਕੋ ਵਿਯ ਚ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਮਹਾਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵੇਨ ਤਦਾ ਤਥਾ ਉਪਟ੍ਠਾਨਮਤ੍ਤਮੇਵੇਤਨ੍ਤਿ. ਪਚ੍ਛਾ ਬਾਲਦਾਰਕੋਵ ਅਹੋਸਿ, ਨ ਤਾਦਿਸੋਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਭਾਵਾਨੁਚ੍ਛਵਿਕਸ੍ਸ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨੁਭਾਵਸ੍ਸ ਯਾਥਾਵਤੋ ਪਵੇਦਿਤਤ੍ਤਾ ਪਰਿਸਾ ਚਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਕਰਣੇਨ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਵਿਯ…ਪੇ… ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਅਹੋਸਿ.

ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਤਾਤਿ ¶ ¶ ਸਬ੍ਬਾ ਸੋਲ਼ਸਵਿਧਾਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਤਾ ¶ ਸਬ੍ਬਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ ਪੁਞ੍ਞਞਾਣਸਮ੍ਭਾਰਦਸ੍ਸਨੇਨ ਨੇਸਂ ਏਕਸਦਿਸਤ੍ਤਾ.

ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੩੩. ਦੁਕੂਲਚੁਮ੍ਬਟਕੇਤਿ ਦਹਰਸ੍ਸ ਨਿਪਜ੍ਜਨਯੋਗ੍ਯਤਾਵਸੇਨ ਪਟਿਸਂਹਟਦੁਕੂਲਸੁਖੁਮੇ. ‘‘ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਜਾਤਿ. ‘‘ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਗੋਤ੍ਤਂ. ‘‘ਪੋਣਿਕਾ ਚਿਕ੍ਖਲ੍ਲਿਕਾ ਸਾਕਿਯਾ ਕੋਲ਼ਿਯਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਕੁਲਪਦੇਸੋ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਰੂਪਿਸ੍ਸਰਿਯਪਰਿਵਾਰਾਦਿਸਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਮਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਪੁਲਸ੍ਸ, ਉਲ਼ਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਸਿਦ੍ਧਿਯੋ. ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਗਤਿਯਾਤਿ ਗਤਿ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸਾਧਨਤਮਾਹ. ਉਪਪਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਹਿ ਸੁਚਰਿਤਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਹਿ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਾਤਿ ਗਤਿਯੋ, ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵਵਿਸੇਸੋ. ਗਚ੍ਛਤਿ ਯਥਾਰੁਚਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਗਤਿ, ਅਜ੍ਝਾਸਯੋ. ਪਟਿਸਰਣੇਤਿ ਪਰਾਯਣੇ ਅਵਸ੍ਸਯੇ. ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਤਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਅਰਹਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇਵ ਤਂਪਟਿਸਰਣਂ. ਤ੍ਯਾਹਨ੍ਤਿ ਤੇ ਅਹਂ.

ਦਸਵਿਧੇ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇ, ਅਗਰਹਿਤੇ ਚ ਰਾਜਧਮ੍ਮੇ (ਜਾ. ੨ ਮਹਾਮਂਸਜਾਤਕੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ) ਨਿਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਧਮ੍ਮਿਕੋ. ਤੇਨ ਚ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਕਲਂ ਲੋਕਂ ਰਞ੍ਜੇਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ ਧਮ੍ਮੇਨ ਞਾਯੇਨ ਰਜ੍ਜਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਅਧਮ੍ਮੇਨ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਧਮ੍ਮੇਨ ਲਦ੍ਧਰਜ੍ਜਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ’’ਤਿ. ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਸਮੁਦ੍ਦਪਰਿਯੋਸਾਨਤਾਯ ਚਤੁਰਨ੍ਤਾ ਨਾਮ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਦੀਪੇ ਮਹਾਪਥਵੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਰਤ੍ਥਿਮ…ਪੇ… ਇਸ੍ਸਰੋ’’ਤਿ. ਵਿਜਿਤਾਵੀਤਿ ਵਿਜੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਵਿਜਿਤਵਾ, ਕਾਮਕੋਧਾਦਿਕਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਸ੍ਸ, ਪਟਿਰਾਜਭੂਤਸ੍ਸ ਬਾਹਿਰਸ੍ਸ ਚ ਅਰਿਗਣਸ੍ਸ ਵਿਜਯਿ, ਵਿਜੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਾਮਂ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨੋ ਕੇਨਚਿ ਯੁਦ੍ਧਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਯੁਦ੍ਧੇਨ ਪਨ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਵਿਜਯਸ੍ਸ ਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ‘‘ਵਿਜਿਤਸਙ੍ਗਾਮੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਜਨਪਦੋਵ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਅਚ੍ਛਰਿਯਧਮ੍ਮਾਦਿਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇ ਅਸ੍ਮਿਂ ਰਾਜਿਨਿ ਥਾਵਰਿਯਂ ਕੇਨਚਿ ਅਸਂਹਾਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਭਤ੍ਤਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਜਨਪਦੇ ¶ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਿਕਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਥਾਵਰਿਯਂ ਥਿਰਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਜਨਪਦਤ੍ਥਾਵਰਿਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਰੇ ਸਤ੍ਥਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਇਚ੍ਛਿਤਧਨਹਰਣਾਦਿਨਾ ਪਰਸਾਹਸਕਾਰਿਤਾਯ ਸਾਹਸਿਕਾ.

ਰਤਿਜਨਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਤਪ੍ਪਕਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸੁਪ੍ਪਾਦਨੇਨ. ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਰਮੇਤੀਤਿ ਰਤਨਂ. ‘‘ਅਹੋ ਮਨੋਹਰ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਯ ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਂ ¶ . ‘‘ਸ੍ਵਾਯਂ ਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰੋ ਤਸ੍ਸ ਪੂਜਨੀਯਤਾਯਾ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਨ੍ਤਿ ਪੂਜਨੀਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਮਹਨ੍ਤਂ ਵਿਪੁਲਂ ਅਪਰਿਮਿਤਂ ਮੂਲਂ ਅਗ੍ਘਤੀਤਿ ਮਹਗ੍ਘਂ. ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਸ੍ਸ ਤੁਲਾ ਉਪਮਾਤਿ ਅਤੁਲਂ, ਅਸਦਿਸਂ. ਕਦਾਚਿ ਏਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ¶ ਦੁਲ੍ਲਭਦਸ੍ਸਨਂ. ਅਨੋਮੇਹਿ ਉਲ਼ਾਰਗੁਣੇਹੇਵ ਸਤ੍ਤੇਹਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਅਨੋਮਸਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗਂ. ਇਦਾਨਿ ਨੇਸਂ ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਾਦਿਅਤ੍ਥਾਨਂ ਸਵਿਸੇਸਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਤਰੇਸੁਪਿ ਤੇ ਅਤਿਦਿਸਿਤੁਂ ‘‘ਚਕ੍ਕਰਤਨਸ੍ਸ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਅਞ੍ਞਂ ਦੇਵਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਿਸ੍ਸਰਿਯਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਪਟਿਲਾਭਹੇਤੁਤੋ, ਸਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਯਥਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਪਟਿਲਾਭਹੇਤੁਤੋ. ਅਗ੍ਘੋ ਨਤ੍ਥਿ ਅਤਿਵਿਯ ਉਲ਼ਾਰਸਮੁਜ੍ਜਲਸਤ੍ਤਰਤਨਮਯਤ੍ਤਾ, ਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤਮਹਾਨੁਭਾਵਤਾਯ ਚ. ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਮਹਗ੍ਘਂ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਅਤੁਲਂ. ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਾਪਜਿਗੁਚ੍ਛਨੇਨ ਵਿਗਤਕਾਲ਼ਕੋ ਪੁਞ੍ਞਪਸੁਤਤਾਯ ਮਣ੍ਡਭੂਤੋ ਯਾਦਿਸੋ ਕਾਲੋ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਾਰਹੋ, ਤਾਦਿਸੇ ਏਵ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀਨਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਉਪਮਾਵਸੇਨ ਚੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਉਪਮੋਪਮੇਯ੍ਯਾਨਞ੍ਚ ਨ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਮੇਵ ਸਦਿਸਤਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਬੁਦ੍ਧਾ ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਥਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨੋ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਵਤ੍ਤਪਰਿਪੂਰਣਸ੍ਸਾਪਿ ਦੁਕ੍ਕਰਭਾਵਤੋਪਿ ਦੁਲ੍ਲਭੁਪ੍ਪਾਦਾਯੇਵਾਤਿ ¶ , ਇਮਿਨਾ ਦੁਲ੍ਲਭੁਪ੍ਪਾਦਤਾਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਤੇਸਂ ਦੁਲ੍ਲਭਦਸ੍ਸਨਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਕਾਮਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨਾਨੁਭਾਵੇਨ ਸਿਜ੍ਝਮਾਨੋ ਗੁਣੋ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਪਰਿਵਾਰਸਾਧਾਰਣੋ, ਤਥਾਪਿ ‘‘ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ ਏਵ ਨਂ ਸਾਮਿਭਾਵੇਨ ਵਿਸਵਿਤਾਯ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤਿ ਤਦਤ੍ਥਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਦੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ, ਛਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਇਤਰਰਤਨੇਸੁਪਿ ਲਬ੍ਭਨਤੋ ‘‘ਏਵਂ ਸੇਸਾਨਿਪੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸ-ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨੇਹਿ ਅਜਿਤਵਿਜਯਤੋ, ਚਕ੍ਕਰਤਨੇਨ ਚ ਪਰਿਵਾਰਭਾਵੇਨ, ਸੇਸੇਹਿ ਪਰਿਭੋਗੂਪਕਰਣਭਾਵੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਮਣਿਇਤ੍ਥਿਰਤਨੇਹਿ ਪਰਿਭੋਗੂਪਕਰਣਭਾਵੇਨ ਸੇਸੇਹਿ ਪਰਿਵਾਰਭਾਵੇਨਾਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਦੀਪਾਨਂ ਸਿਰਿਵਿਭਵਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਲਦ੍ਧਂ ਸਿਰਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚੇਵ ਭੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ. ਤਾਦਿਸਮੇਵਾਤਿ ‘‘ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਮੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾਨੁਭਾਵਮੇਵ. ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣਂ ਪਦੇਸਂ ਬ੍ਯਾਪਨੇਨ ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣਂ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ. ਅਤਿਦੀਘਤਾਦਿਛਬ੍ਬਿਧਦੋਸਪਰਿਵਜ੍ਜਿਤਂ.

ਸੂਰਾਤਿ ਸਤ੍ਤਿਵਨ੍ਤੋ, ਨਿਬ੍ਭਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਭੀਰੁਕਾ’’ਤਿ. ਅਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਕਾਰਣਂ. ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ‘‘ਵੀਰਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਂ ਵੀਰਙ੍ਗਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵੀਰਿਯਸ੍ਸੇਤਂ ¶ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਾਵ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਬ੍ਬਤਾ ਚਕ੍ਕਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਨਤੋ ‘‘ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਬ੍ਬਤਂ ਸੀਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸਮੁਦ੍ਦਪਰਿਯਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਅਦਣ੍ਡੇਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਧਨਦਣ੍ਡਸ੍ਸ, ਸਰੀਰਦਣ੍ਡਸ੍ਸ ਚ ਅਕਰਣਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਅਸਤ੍ਥੇਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਸੇਨਾਯ ਯੁਜ੍ਝਨਸ੍ਸਾਤਿ ਤਦੁਭਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੇ ਕਤਾਪਰਾਧੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਨ੍ਤਿ ਸਾਗਰਪਰਿਯਨ੍ਤਂ.

‘‘ਰਞ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ ਰਾਗੋ, ਤਣ੍ਹਾਯਨਟ੍ਠੇਨ ਤਣ੍ਹਾ’’ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਭੇਦੇਨ ¶ ਲੋਭੋ ਏਵ ਦ੍ਵਿਧਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ¶ . ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਧਾਪਿ ਛਦਨਟ੍ਠੋ ਏਕਨ੍ਤਿਕੋ. ਯਥਾਹ ‘‘ਅਨ੍ਧਤਮਂ ਤਦਾ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਰਾਗੋ ਸਹਤੇ ਨਰ’’ਨ੍ਤਿ, (ਨੇਤ੍ਤਿ. ੧੧, ੨੭) ‘‘ਤਣ੍ਹਾਛਦਨਛਾਦਿਤਾ’’ਤਿ (ਉਦਾ. ੬੪) ਚ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਦੋਸਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਛਦਨਟ੍ਠੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਕਿਲੇਸਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਦਯੋ ਸੇਸਕਿਲੇਸਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਂ ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯੋਨਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਨਿਵਾਰੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ‘‘ਛਦਨਾ, ਛਦਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਵਿਵਟ੍ਟਚ੍ਛਦਾਤਿ ਚ ਓ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਆ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ.

੩੫. ਤਾਸਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤੀਨਂ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤਾਨੀਤਿ ਞਾਪਕਕਾਰਣਭੂਤਾਨਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਲਕ੍ਖੀਯਤਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸਭਾਵੋ ਏਤੇਹੀਤਿ ਲਕ੍ਖਣਾਨਿ. ਠਾਨਗਮਨਾਦੀਸੁ ਭੂਮਿਯਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਪਾਦਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਾਦੋ. ਤਂ ਪਨਸ੍ਸ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਾਦਤਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਗ੍ਗਤਲਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਪਾਦਤਲਂ. ਪਣ੍ਹੀਤਿ ਪਣ੍ਹਿਤਲਂ. ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਾਦਤਲਸ੍ਸ ਦ੍ਵੀਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਏਕੇਕਂ, ਉਭਯਮੇਵ ਵਾ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਂ. ‘‘ਅਸ੍ਸ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਅਨ੍ਵਯਤੋ ਅਤ੍ਥਵਿਭਾਵਨਂ. ਸੁਵਣ੍ਣਪਾਦੁਕਤਲਮਿਵ ਉਜੁਕਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਯਮਾਨਂ. ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇਵਾਤਿ ਏਕਕ੍ਖਣੇਯੇਵ. ਸਕਲਂ ਪਾਦਤਲਂ ਭੂਮਿਂ ਫੁਸਤਿ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨੇ. ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇਵ ਸਕਲਂ ਪਾਦਤਲਂ ਭੂਮਿਤੋ ਉਟ੍ਠਹਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਾਦੋਤਿ ਨਿਗਮਨਂ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਨਿਨ੍ਨਾਦਿਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤਂ ¶ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਫਲਂ, ਤਂ ਪਰਤੋ ਲਕ੍ਖਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੩.੨੦੧) ਆਵਿਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ.

ਨਾਭਿ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਲਕ੍ਖਣਚਕ੍ਕਸ੍ਸ ਨਾਭਿ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਸਣ੍ਠਾਨਾ ਸੁਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨਾਭਿਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਤਿ ਤਸ੍ਸਂ ਨਾਭਿਯਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਠਿਤਾ. ਨਾਭਿਮੁਖਪਰਿਕ੍ਖੇਪਪਟ੍ਟੋਤਿ ਪਕਤਿਚਕ੍ਕਸ੍ਸ ¶ ਅਕ੍ਖਬ੍ਭਾਹਤਪਰਿਹਰਣਤ੍ਥਂ ਨਾਭਿਮੁਖੇ ਠਪੇਤਬ੍ਬਂ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਪਟ੍ਟੋ, ਤਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਨੇਮਿਮਣਿਕਾਤਿ ਨੇਮਿਯਂ ਆਵਲਿਭਾਵੇਨ ਠਿਤਮਣਿਕਾਲੇਖਾ. ਸਮ੍ਬਹੁਲਵਾਰੋਤਿ ਬਹੁਵਿਧਲੇਖਙ੍ਗਵਿਭਾਵਨਵਾਰੋ. ਸਤ੍ਤੀਤਿ ਆਵੁਧਸਤ੍ਤਿ. ਸਿਰਿਵਚ੍ਛੋਤਿ ਸਿਰਿਅਙ੍ਗਾ. ਨਨ੍ਦੀਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਾਵਤ੍ਤਂ. ਸੋਵਤ੍ਤਿਕੋਤਿ ਸੋਵਤ੍ਤਿਅਙ੍ਗੋ. ਵਟਂਸਕੋਤਿ ਆਵੇਲ਼ਂ. ਵਡ੍ਢਮਾਨਕਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਮਹਾਦੀਸੁ ਦੀਪਙ੍ਕਂ. ਮੋਰਹਤ੍ਥਕੋਤਿ ਮੋਰਪਿਞ੍ਛਕਲਾਪੋ, ਮੋਰਪਿਞ੍ਛਪਟਿਸਿਬ੍ਬਿਤੋ ਵਾ ਬੀਜਨੀਵਿਸੇਸੋ. ਵਾਲ਼ਬੀਜਨੀਤਿ ਚਾਮਰਿਵਾਲਂ. ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥਾਦਿ ਪੁਣ੍ਣਘਟਪੁਣ੍ਣਪਾਤਿਯੋ. ‘‘ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਧਾਨਾਵਯਵੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਹਿਮਵਾ ਸਿਨੇਰੁ…ਪੇ… ਸਹਸ੍ਸਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਰਞ੍ਞੋ ਪਰਿਸਂ ਉਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਹਤ੍ਥਿਰਤਨਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਮਾਨਭਾਵਦਸ੍ਸਨਂ. ਸਬ੍ਬੋਤਿਸਤ੍ਤਿਆਦਿਕੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਅਙ੍ਗਵਿਸੇਸੋ ਚਕ੍ਕਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸੇਵ ਪਰਿਵਾਰੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

‘‘ਆਯਤਪਣ੍ਹੀ’’ਤਿ ¶ ਇਦਂ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਪਣ੍ਹਿਤੋ ਦੀਘਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ¶ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਨ ਅਤਿਦੀਘਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪਣ੍ਹੀ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਪਨ ਪਣ੍ਹਿਲਕ੍ਖਣਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਰਗ੍ਗੇਨਾਤਿ ਮਣ੍ਡਲਾਯ ਸਿਖਾਯ. ਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾਤਿ ਯਥਾ ਸੁਵਟ੍ਟਂ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ. ਰਤ੍ਤਕਮ੍ਬਲਗੇਣ੍ਡੁਕਸਦਿਸਾਤਿ ਰਤ੍ਤਕਮ੍ਬਲਮਯਗੇਣ੍ਡੁਕਸਦਿਸਾ.

‘‘ਮਕ੍ਕਟਸ੍ਸੇਵਾ’’ਤਿ ਦੀਘਭਾਵਂ, ਸਮਤਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਯ੍ਯਾਸਤੇਲੇਨਾਤਿ ਛਤ੍ਤਿਰਿਤਨਿਯ੍ਯਾਸਾਦਿਨਿਯ੍ਯਾਸਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸੇਨ ਤੇਲੇਨ, ਯਂ ‘‘ਸੁਰਭਿਨਿਯ੍ਯਾਸ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਨਿਯ੍ਯਾਸਤੇਲਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਹਰਿਤਾਲਵਟ੍ਟਿਯਾ ਘਨਸਿਨਿਦ੍ਧਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ.

ਯਥਾ ਸਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਿਹਤਂ ਕਪ੍ਪਾਸਪਟਲਂ ਸਪ੍ਪਿਮਣ੍ਡੇ ਓਸਾਰਿਤਂ ਅਤਿਵਿਯ ਮੁਦੁ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਪਾਦਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਪ੍ਪਿਮਣ੍ਡੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਲੁਨਾਤਿ ਸੁਖੁਮਾਲਾ.

ਚਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਅਙ੍ਗੁਲਨ੍ਤਰਵੇਠਿਤਚਮ੍ਮੇਨ. ਪਟਿਬਦ੍ਧਅਙ੍ਗੁਲਨ੍ਤਰੋਤਿ ਏਕਤੋ ਸਮ੍ਬਦ੍ਧਅਙ੍ਗੁਲਨ੍ਤਰੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਏਕਪ੍ਪਮਾਣਾਤਿ ਦੀਘਤੋ ਸਮਾਨਪ੍ਪਮਾਣਾ. ਯਵਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਤੋ ਅਙ੍ਗੁਲਿਪਬ੍ਬੇ ਠਿਤਂ ਯਵਲਕ੍ਖਣਂ. ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤਂਤਂਪਬ੍ਬਾਨਂ ਸਮਾਨਦੇਸਤਾਯ ਅਙ੍ਗੁਲੀਨਂ ਪਸਾਰਿਤਕਾਲੇਪਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਵਿਜ੍ਝਿਤਾਨਿ ਵਿਯ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ.

ਸਙ੍ਖਾ ¶ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਗੋਪ੍ਫਕਾ, ਉਦ੍ਧਂ ਸਙ੍ਖਾ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਉਸ੍ਸਙ੍ਖਾ, ਪਾਦਾ. ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦੇਤਿ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦਸਮੀਪੇ. ਤੇਨਾਤਿ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦੇ ਠਿਤਗੋਪ੍ਫਕਭਾਵੇਨ ਬਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਯਿਦਂ ‘‘ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਉਪਰਿਪਦਦ੍ਵਯੇਪਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ ¶ ‘‘ਤੇਨ ਬਦ੍ਧਭਾਵੇਨ ਨ ਯਥਾਸੁਖਂ ਪਰਿਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਯਥਾਸੁਖਂ ਨਪਰਿਵਟ੍ਟਨੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਪਾਦਤਲਾਨਿਪਿ ਨ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਉਪਰੀਤਿ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦਤੋ ਦ੍ਵਿਤਿਅਙ੍ਗੁਲਿਮਤ੍ਤਂ ਉਦ੍ਧਂ, ‘‘ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਨਿਗੂਲ਼੍ਹਾਨਿ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਵਿਯ ਪਞ੍ਞਾਯਮਾਨਾਨਿ. ਤੇਨਾਤਿ ਗੋਪ੍ਫਕਾਨਂ ਉਪਰਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵੇਨ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸ. ਸਤਿਪਿ ਦੇਸਨ੍ਤਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਨਿਚ੍ਚਲੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਨਾਭਿਗ੍ਗਹਣਂ. ‘‘ਅਧੋਕਾਯੋਵ ਇਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪੁਰਿਮਪਦਸ੍ਸ ਕਾਰਣਵਚਨਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਅਧੋਕਾਯੋਵ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਾਭਿਤੋ…ਪੇ… ਨਿਚ੍ਚਲੋ ਹੋਤਿ. ‘‘ਸੁਖੇਨ ਪਾਦਾ ਪਰਿਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਪੁਰਿਮਸ੍ਸ, ਪਚ੍ਛਿਮਸ੍ਸ ਚ ਕਾਰਣਵਚਨਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਸੁਖੇਨ ਪਾਦਾ ਪਰਿਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਧੋਕਾਯੋਵ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਸੁਖੇਨ ਪਾਦਾ ਪਰਿਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪੁਰਤੋਪਿ…ਪੇ… ਪਚ੍ਛਤੋਯੇਵਾਤਿ.

ਯਸ੍ਮਾ ਏਣਿਮਿਗਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਏਕਸਦਿਸਮਂਸਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਉਦ੍ਧਂ ਥੂਲਾ ਜਙ੍ਘਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ¶ ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸਾਪਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਣਿਮਿਗਸਦਿਸਜਙ੍ਘੋ’’ਤਿ. ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਜਙ੍ਘੋਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਮਂਸੂਪਚਯੇਨ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਜਙ੍ਘੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਏਕਤੋ’’ਤਿਆਦਿ.

ਏਤੇਨਾਤਿ ‘‘ਅਨੋਨਮਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨੇਨ, ਜਾਣੁਫਾਸੁਭਾਵਦੀਪਨੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਵਸੇਸਜਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਰਹਿਤਜਨਾ. ਖੁਜ੍ਜਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮਕਾਯਤੋ ਉਪਰਿਮਕਾਯਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤਾਯ, ਵਾਮਨਾ ਵਾ ਉਪਰਿਮਕਾਯਤੋ ਹੇਟ੍ਠਿਮਕਾਯਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤਾਯ, ਏਤੇਨ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨਞ੍ਚ ਇਤਰੇ ਸਤ੍ਤਾ ਖੁਜ੍ਜਪਕ੍ਖਿਕਾ, ਵਾਮਨਪਕ੍ਖਿਕਾ ਚਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਕਾਮਂ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਪਦੁਮਕਣ੍ਣਿਕਾ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਾਵ, ਕਞ੍ਚਨਪਦੁਮਕਣ੍ਣਿਕਾ ਪਨ ਪਭਸ੍ਸਰਭਾਵੇਨ ਤਤੋ ਸਾਤਿਸਯਾਤਿ ¶ ਆਹ ‘‘ਸੁਵਣ੍ਣਪਦੁਮਕਣ੍ਣਿਕਸਦਿਸੇਹੀ’’ਤਿ. ਓਹਿਤਨ੍ਤਿ ਸਮੋਹਿਤਂ ਅਨ੍ਤੋਗਧਂ. ਤਥਾਭੂਤਂ ਪਨ ਤਂ ਤੇਨ ਛਨ੍ਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਜਾਤਿਹਿਙ੍ਗੁਲਕੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ, ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਆਵੁਤ੍ਤਿਞਾਯੇਨ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਰੀਰਪਰਿਯਾਯੋ ਇਧ ਵਣ੍ਣ-ਸਦ੍ਦੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਠਮਵਿਕਪ੍ਪਂ ਵਤ੍ਵਾ ¶ ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਪਨ ਰੁਲ਼੍ਹਿਯਾ ਅਭਾਵਂ ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵਣ੍ਣਧਾਤੁਪਰਿਯਾਯਮੇਵ ਵਣ੍ਣ-ਸਦ੍ਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਵਿਕਪ੍ਪੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਦਦ੍ਵਯੇਨਾਪਿ ਸੁਨਿਦ੍ਧਨ੍ਤਸੁਵਣ੍ਣਸਦਿਸਛਵਿਵਣ੍ਣੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਰਜੋਤਿ ਸੁਖੁਮਰਜੋ. ਜਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਮਲੀਨਭਾਵਾਵਹੋ ਰੇਣੁਸਞ੍ਚਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਲਂ ਵਾ’’ਤਿ. ਯਦਿ ਵਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਕਥਂ ਨ੍ਹਾਨਾਦੀਨੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਹਤ੍ਥਧੋਵਨਾਦੀਨੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਆਵਟ੍ਟਪਰਿਯੋਸਾਨੇਤਿ ਪਦਕ੍ਖਿਣਾਵਟ੍ਟਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇ.

ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਸਰੀਰਂ ਪੁਰਤੋ ਵਾ ਪਚ੍ਛਤੋ ਵਾ ਅਨੋਨਮਿਤ੍ਵਾ ਉਜੁਕਮੇਵ ਉਗ੍ਗਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਵਿਯ ਉਜੁਗਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਸਾ ਪਨਾਯਂ ਉਜੁਗਤ੍ਤਤਾ ਅਵਯਵੇਸੁ ਬੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤੇਸੁ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ, ਨ ਦਹਰਕਾਲੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਗ੍ਗਤਦੀਘਸਰੀਰੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਇਤਰੇਸੂਤਿ ‘‘ਖਨ੍ਧਜਾਣੂਸੂ’’ਤਿ ਇਮੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਨਮਨ੍ਤਾ ਪੁਰਤੋ ਨਮਨ੍ਤੀਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਪਸ੍ਸਵਙ੍ਕਾਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਪਸ੍ਸੇਨ ਵਾ ਵਾਮਪਸ੍ਸੇਨ ਵਾ ਵਙ੍ਕਾ. ਸੂਲਸਦਿਸਾਤਿ ਪੋਤ੍ਥਕਰੂਪਕਰਣੇ ਠਪਿਤਸੂਲਪਾਦਸਦਿਸਾ.

ਹਤ੍ਥਪਿਟ੍ਠਿਆਦਿਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤ ਸਰੀਰਾਵਯਵਾ ਉਸ੍ਸਦਾ ਉਪਚਿਤਮਂਸਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸਦੋ. ਅਟ੍ਠਿਕੋਟਿਯੋ ¶ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਨਿਗੂਲ਼੍ਹਸਿਰਾਜਾਲੇਹੀਤਿ ਲਕ੍ਖਣਵਚਨਮੇਤਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਨਿਗੂਲ਼੍ਹਅਟ੍ਠਿਕੋਟੀਹੀਤਿਪਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ. ਹਤ੍ਥਪਿਟ੍ਠਾਦੀਹੀਤਿ ¶ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਂਸਕੂਟਖਨ੍ਧਕੂਟਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੇ ਸਿਦ੍ਧੇ ਤਂ ਏਕਦੇਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਖਨ੍ਧੇਨਾ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਸਿਲਾਰੂਪਕਂ ਵਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਾ ਨਿਗੂਲ਼੍ਹਅਂਸਕੂਟਤਾਪਿ ਵਿਭਾਵਿਤਾ ਯੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਸੀਹਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਦ੍ਧਂ ਸੀਹਪੁਬ੍ਬਦ੍ਧਂ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਵਯਵਤਾਯ ਸੀਹਪੁਬ੍ਬਦ੍ਧਂ ਵਿਯ ਸਕਲੋ ਕਾਯੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸੀਹਪੁਬ੍ਬਦ੍ਧਕਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੀਹਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਦ੍ਧਕਾਯੋ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬੋ ਕਾਯੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋ’’ਤਿ. ਸੀਹਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਸੀਹਸ੍ਸ ਵਿਯ. ਦੁਸ੍ਸਣ੍ਠਿਤਵਿਸਣ੍ਠਿਤੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦੁਟ੍ਠੁ ਸਣ੍ਠਿਤੋ, ਵਿਰੂਪਸਣ੍ਠਿਤੋ ਚ ਨ ਹੋਤਿ, ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਅਵਯਵਾਨਂ ਅਯੁਤ੍ਤਭਾਵੇਨ, ਵਿਰੂਪਭਾਵੇਨ ਚ ਸਣ੍ਠਿਤਿ ਉਪਗਤੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਣ੍ਠਨ੍ਤੀਤਿ ਸਣ੍ਠਹਨ੍ਤਿ. ਦੀਘੇਹੀਤਿ ਅਙ੍ਗੁਲਿਨਾਸਾਦੀਹਿ. ਰਸ੍ਸੇਹੀਤਿ ਗੀਵਾਦੀਹਿ. ਥੂਲੇਹੀਤਿ ਊਰੁਬਾਹੁਆਦੀਹਿ ¶ . ਕਿਸੇਹੀਤਿ ਕੇਸਲੋਮਮਜ੍ਝਾਦੀਹਿ. ਪੁਥੁਲੇਹੀਤਿ ਅਕ੍ਖਿਹਤ੍ਥਤਲਾਦੀਹਿ. ਵਟ੍ਟੇਹੀਤਿ ਜਙ੍ਘਹਤ੍ਥਾਦੀਹਿ.

ਸਤਪੁਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਤਾਯ ਨਾਨਾਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪੁਞ੍ਞਚਿਤ੍ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤਿਤੋ ਸਞ੍ਜਾਤਚਿਤ੍ਤਭਾਵੋ ‘‘ਈਦਿਸੋ ਏਵ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਧਮ੍ਮਕਾਯਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਭਵਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਦਸਪਾਰਮੀਹਿ ਸਜ੍ਜਿਤੋ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤੋ, ‘‘ਦਾਨਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪੁਞ੍ਞਚਿਤ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ, ਦਾਨਵਸੇਨ, ਸੀਲਾਦਿਵਸੇਨ ਚ ਪਵਤ੍ਤਪੁਞ੍ਞਚਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਕੋਟ੍ਟਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਿਟ੍ਠਿਬਾਹਾਨਂ ਵੇਮਜ੍ਝਂ ਪਿਟ੍ਠਿਮਜ੍ਝਸ੍ਸ ਉਪਰਿਭਾਗੋ. ਚਿਤਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਅਨਿਨ੍ਨਭਾਵੇਨ ਚਿਤਂ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਕੋਟ੍ਟੇਹਿ ਸਮਤਲਤਾਯ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ. ਉਗ੍ਗਮ੍ਮਾਤਿ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਅਨਿਨ੍ਨਂ ਸਮਤਲਂ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਵਣ੍ਣਫਲਕਂ ਵਿਯਾ’’ਤਿ.

ਨਿਗ੍ਰੋਧੋ ਵਿਯ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲੋਤਿ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਨਿਗ੍ਰੋਧੋ ਵਿਯ ¶ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲੋ, ‘‘ਨਿਗ੍ਰੋਧਪਰਿਮਣ੍ਡਲਪਰਿਮਣ੍ਡਲੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਏਕਸ੍ਸ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਿਗ੍ਰੋਧਪਰਿਮਣ੍ਡਲੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮਕ੍ਖਨ੍ਧਸਾਖੋ ਨਿਗ੍ਰੋਧੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਨ ਹਿ ਸਬ੍ਬੋ ਨਿਗ੍ਰੋਧੋ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲੋਤਿ, ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਸਦ੍ਦਸਨ੍ਨਿਧਾਨੇਨ ਵਾ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲੋਵ ਨਿਗ੍ਰੋਧੋ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਏਕਸ੍ਸ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਲੋਪੇਨ ਵਿਨਾਪਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਗ੍ਰੋਧੋ ਵਿਯ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲੋ’’ਤਿ. ਯਾਵਤਕੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਯਾਵਤਕ੍ਵਸ੍ਸ ਓ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਵ-ਕਾਰਾਦੇਸਂ ਕਤ੍ਵਾ.

ਸਮਵਟ੍ਟਿਤਕ੍ਖਨ੍ਧੋਤਿ ਸਮਂ ਸੁਵਟ੍ਟਿਤਕ੍ਖਨ੍ਧੋ. ਕੋਞ੍ਚਾ ਵਿਯ ਦੀਘਗਲਾ, ਬਕਾ ਵਿਯ ਵਙ੍ਕਗਲਾ ¶ , ਵਰਾਹਾ ਵਿਯ ਪੁਥੁਲਗਲਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਸੁਵਣ੍ਣਾਲ਼ਿਙ੍ਗਸਦਿਸੋਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਮਯਖੁਦ੍ਦਕਮੁਦਿਙ੍ਗਸਦਿਸੋ.

ਰਸਗ੍ਗਸਗ੍ਗੀਤਿ ਮਧੁਰਾਦਿਭੇਦਂ ਰਸਂ ਗਸਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੋ ਪਵੇਸਨ੍ਤੀਤਿ ਰਸਗ੍ਗਸਾ ਰਸਗ੍ਗਸਾਨਂ ਅਗ੍ਗਾ ਰਸਗ੍ਗਸਗ੍ਗਾ, ਤਾ ਏਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਰਸਗ੍ਗਸਗ੍ਗੀ. ਤੇਨਾਤਿ ਓਜਾਯ ਅਫਰਣੇਨ ਹੀਨਧਾਤੁਕਤ੍ਤਾ ਤੇ ਬਹ੍ਵਾਬਾਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ.

ਹਨੂਤਿ ਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਦਨ੍ਤਾਧਾਰਸ੍ਸ ਸਮਞ੍ਞਾ, ਤਂ ਭਗਵਤੋ ਸੀਹਸ੍ਸ ਹਨੁ ਵਿਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਸੀਹਹਨੁ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਰੂਪਕਾਯਸ੍ਸ, ਧਮ੍ਮਕਾਯਸ੍ਸ ਚ ਉਪਮਾ ਨਾਮ ਹੀਨੂਪਮਾਵ, ਨਤ੍ਥਿ ਸਮਾਨੂਪਮਾ, ਕੁਤੋ ਅਧਿਕੂਪਮਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਮ੍ਪਿ ਹੀਨੂਪਮਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾਨੁਰੂਪਵਸੇਨੇਵ ਉਪਰਿਮਮ੍ਪਿ ਸਣ੍ਠਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ¶ ‘‘ਦ੍ਵੇਪਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨੀ’’ਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਤਾਯ, ਅਥ ਖੋ ਤਿਭਾਗਾਵਸੇਸਮਣ੍ਡਲਤਾਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਦ੍ਵਾਦਸਿਯਾ ਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚਨ੍ਦਸਦਿਸਾਨੀ’’ਤਿ. ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਲਕ੍ਖਣਸਤ੍ਥਾਨੁਸਾਰੇਨ ¶ ਉਪਧਾਰੇਤ੍ਵਾ. ਦਨ੍ਤਾਨਂ ਉਚ੍ਚਨੀਚਤਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਬਾਹਿਰਪਸ੍ਸਵਸੇਨਪਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਅਗ੍ਗਵਸੇਨੇਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯਪਟ੍ਟਕੇਨ ਛਿਨ੍ਨਸਙ੍ਖਪਟਲਂ ਵਿਯਾ’’ਤਿ. ਅਯਪਟ੍ਟਕਨ੍ਤਿ ਕਕਚਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਸਮਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਵਿਸਮਾ, ਸਮਸਣ੍ਠਾਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸਾਤਿਸਯਂ ਮੁਦੁਦੀਘਪੁਥੁਲਤਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰਗੁਣਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਭੂਤਾ ਜਾਤਾਤਿ ਪਭੂਤਾ, ਭ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਹ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਹੂਤਾ ਜਿਵ੍ਹਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਹੂਤਜਿਵ੍ਹੋ.

ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਸਰਤਾਯ ਛਿਨ੍ਨਸ੍ਸਰਾਪਿ. ਅਨੇਕਾਕਾਰਤਾਯ ਭਿਨ੍ਨਸ੍ਸਰਾਪਿ. ਕਾਕਸ੍ਸ ਵਿਯ ਅਮਨੁਞ੍ਞਸਰਤਾਯ ਕਾਕਸ੍ਸਰਾਪਿ. ਅਪਲਿਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾਤਿ ਅਨੁਪਦ੍ਦੁਤਵਤ੍ਥੁਕਤ੍ਤਾ, ਵਤ੍ਥੂਤਿ ਚ ਅਕ੍ਖਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਪਰਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਮਞ੍ਜੁਘੋਸੋਤਿ ਮਧੁਰਸ੍ਸਰੋ.

ਅਭਿਨੀਲਨੇਤ੍ਤੋਤਿ ਅਧਿਕਨੀਲਨੇਤ੍ਤੋ, ਅਧਿਕਤਾ ਚ ਸਾਤਿਸਯਂ ਨੀਲਭਾਵੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਨੇਤ੍ਤਨੀਲਭਾਵਸ੍ਸੇਵ ਅਧਿਕਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਸਕਲਨੀਲਨੇਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਪੀਤਲੋਹਿਤਵਣ੍ਣਾ ਸੇਤਮਣ੍ਡਲਗਤਰਾਜਿਵਸੇਨ. ਨੀਲਸੇਤਕਾਲ਼ਵਣ੍ਣਾ ਪਨ ਤਂਤਂਮਣ੍ਡਲਵਸੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

‘‘ਚਕ੍ਖੁਭਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਅਕ੍ਖਿਦਲ’’ਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ. ‘‘ਅਕ੍ਖਿਦਲਵਟੁਮ’’ਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞੇ. ਅਕ੍ਖਿਦਲੇਹਿ ਪਨ ¶ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਕ੍ਖਿਬਿਮ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਵਿਨਿਗ੍ਗਤਗਮ੍ਭੀਰਜੋਤਨਾਪਿ ਯੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ. ‘‘ਅਧਿਪ੍ਪੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਏਕਦੇਸੇਨ ਸਮੁਦਾਯੁਪਲਕ੍ਖਣਞਾਯੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਖੁਮ-ਸਦ੍ਦੋ ਲੋਕੇ ਅਕ੍ਖਿਦਲਲੋਮੇਸੁ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋ, ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਮੁਦੁਸਿਨਿਦ੍ਧਨੀਲਸੁਖੁਮਪਖੁਮਾਚਿਤਾਨਿ ਅਕ੍ਖੀਨੀ’’ਤਿ.

ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਉਣ੍ਣਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਲੋਕੇ ਅਵਿਸੇਸਤੋ ਲੋਮਪਰਿਯਾਯੋ, ਇਧ ਪਨ ਲੋਮਵਿਸੇਸਵਾਚਕੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਣ੍ਣਾ ਲੋਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਨਲਾਟਵੇਮਜ੍ਝੇ ¶ ਜਾਤਾਤਿ ਨਲਾਟਮਜ੍ਝਗਤਾ ਜਾਤਾ. ਓਦਾਤਤਾਯ ਉਪਮਾ, ਨ ਮੁਦੁਤਾਯ ¶ . ਉਣ੍ਣਾ ਹਿ ਤਤੋਪਿ ਸਾਤਿਸਯਂ ਮੁਦੁਤਰਾ. ਤੇਨਾਹ‘‘ਸਪ੍ਪਿ ਮਣ੍ਡੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਰਜਤਪੁਬ੍ਬੁਲ਼ਕਨ੍ਤਿ ਰਜਤਮਯਤਾਰਕਮਾਹ.

ਦ੍ਵੇ ਅਤ੍ਥਵਸੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਾ, ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨੋ ਚ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਨਲਾਟਤਾਯ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸੀਸਬਿਮ੍ਬਤਾਯ ਚ ‘‘ਉਣ੍ਹੀਸਸੀਸਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਦ੍ਵੇ ਅਤ੍ਥਵਸੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ‘‘ਉਣ੍ਹੀਸਸੀਸੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਅਤ੍ਥਦ੍ਵਯਂ ਮਹਾਪੁਰਿਸੇ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਣ੍ਹਤਮਤਾਯ, ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਤਾਯ, ਪਭਸ੍ਸਰਤਾਯ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਤਾਯ ਚ ਰਞ੍ਞੋ ਬਨ੍ਧਉਣ੍ਹੀਸਪਟ੍ਟੋ ਵਿਯ ਵਿਰੋਚਤਿ. ਕਪਿਸੀਸਾਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾਭੂਤਸੀਸਾ. ਫਲਸੀਸਾਤਿ ਫਲਿਤਸੀਸਾ. ਅਟ੍ਠਿਸੀਸਾਤਿ ਮਂਸਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਅਤਿਵਿਯ ਅਟ੍ਠਿਤਾਯ, ਪਤਨੁਭਾਵਤੋ ਵਾ ਤਚੋਨਦ੍ਧਅਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਸੀਸਾ. ਤੁਮ੍ਬਸੀਸਾਤਿ ਲਾਬੁਸਦਿਸਸੀਸਾ. ਪਬ੍ਭਾਰਸੀਸਾਤਿ ਪਿਟ੍ਠਿਭਾਗੇਨ ਓਲਮ੍ਬਮਾਨਸੀਸਾ. ਪੁਰਿਮਨਯੇਨਾਤਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਨਲਾਟਤਾਪਕ੍ਖੇਨ. ਉਣ੍ਹੀਸਵੇਠਿਤਸੀਸੋ ਵਿਯਾਤਿ ਉਣ੍ਹੀਸਪਟ੍ਟੇਨ ਵੇਠਿਤਸੀਸਪਦੇਸੋ ਵਿਯ. ਉਣ੍ਹੀਸਂ ਵਿਯਾਤਿ ਛੇਕੇਨ ਸਿਪ੍ਪਿਨਾ ਵਿਰਚਿਤਉਣ੍ਹੀਸਮਣ੍ਡਲਂ ਵਿਯ.

ਵਿਪਸ੍ਸੀਸਮਞ੍ਞਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੭. ਤਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨੇ ਨੇਮਿਤ੍ਤਕਾਨਂ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਨਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰਕਥਾ. ਗਬ੍ਭੋਕ੍ਕਨ੍ਤਿਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤ ਸੁਪਿਨਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸਨ੍ਤਪ੍ਪਨੇ ਵੁਤ੍ਤੋਯੇਵ. ਨਿਦ੍ਦੋਸੇਨਾਤਿ ਖਾਰਿਕਲੋਣਿਕਾਦਿਦੋਸਰਹਿਤੇਨ. ਧਾਤਿਯੋਤਿ ਥਞ੍ਞਪਾਯਿਕਾ ਧਾਤਿਯੋ. ਤਾ ਹਿ ਧਾਪੇਨ੍ਤਿ ਥਞ੍ਞਂ ਪਾਯੇਨ੍ਤੀਤਿ ਧਾਤਿਯੋ. ‘‘ਤਥਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਸਟ੍ਠਿ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ ¶ , ਸੇਸਾਪੀਤਿ ਨ੍ਹਾਪਿਕਾ, ਧਾਰਿਕਾ, ਪਰਿਹਾਰਿਕਾਤਿ ਇਮਾ ਤਿਵਿਧਾ. ਤਾਪਿ ਦਹਨ੍ਤਿ ਵਿਦਹਨ੍ਤਿ ਨ੍ਹਾਨਂ ਦਹਨ੍ਤਿ ਧਾਰੇਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਧਾਤਿਯੋ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਧਾਰਣਂ ਉਰਸਾ, ਊਰੁਨਾ, ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਵਾ ਸੁਚਿਰਂ ਵੇਲਂ ਸਨ੍ਧਾਰਣਂ. ਪਰਿਹਰਣਂ ¶ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਙ੍ਕਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਙ੍ਕਂ, ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਬਾਹੁਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਾਹੁਂ ਉਪਸਂਹਰਨ੍ਤੇਹਿ ਹਰਣਂ ਸਮ੍ਪਾਪਨਂ.

੩੮. ਮਞ੍ਜੁਸ੍ਸਰੋਤਿ ਸਣ੍ਹਸ੍ਸਰੋ. ਯੋ ਹਿ ਸਣ੍ਹੋ, ਸੋ ਖਰੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਖਰਸ੍ਸਰੋ’’ਤਿ. ਵਗ੍ਗੁਸ੍ਸਰੋਤਿ ਮਨੋਰਮ੍ਮਸ੍ਸਰੋ, ਮਨੋਰਮ੍ਮਤਾ ਚਸ੍ਸ ਚਾਤੁਰਿਯਨੇ ਪੁਞ੍ਞਯੋਗਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਛੇਕਨਿਪੁਣਸ੍ਸਰੋ’’ਤਿ. ਮਧੁਰਸ੍ਸਰੋਤਿ ਸੋਤਸੁਖਸ੍ਸਰੋ, ਸੋਤਸੁਖਤਾ ਚਸ੍ਸ ਅਤਿਵਿਯ ਇਟ੍ਠਭਾਵੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਾਤਸ੍ਸਰੋ’’ਤਿ. ਪੇਮਨੀਯਸ੍ਸਰੋਤਿ ¶ ਪਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸਰੋ, ਪਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬਤਾ ਚਸ੍ਸ ਸੁਣਨ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਭਤ੍ਤਿਸਮੁਪ੍ਪਾਦਨੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੇਮਜਨਕਸ੍ਸਰੋ’’ਤਿ. ਕਰਵੀਕਸ੍ਸਰੋਤਿ. ਕਰਵੀਕਸਦ੍ਦੋ ਯੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸੋਤਪਥਂ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ, ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਕਤਿਂ ਜਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਏਵਂ ਮਧੁਰੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤ੍ਰਿਦ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਕਰਵੀਕਸਕੁਣੇ’’ਤਿਆਦਿ ਤਸ੍ਸ ਸਭਾਵਕਥਨਂ. ਲਲ਼ਿਤਨ੍ਤਿ ਪੀਤਿਵੇਗਸਮੁਟ੍ਠਿਤਂ ਲੀਲ਼ਂ. ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਸਙ੍ਖਰਣਮ੍ਪਿ ਮਧੁਰਸਦ੍ਦਸਵਨਨ੍ਤਰਾਯਕਰ’’ਨ੍ਤਿ ਤਿਣਾਨਿ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ. ਅਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾਤਿ ਭੂਮਿਯਂ ਅਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸਗਤਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ. ਅਨੁਬਦ੍ਧਮਿਗਾ ਵਾਲ਼ਮਿਗੇਹਿ. ਤਤੋ ਮਰਣਭਯਂ ਹਿਤ੍ਵਾ. ਪਕ੍ਖੇ ਪਸਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪਕ੍ਖੇ ਯਥਾਪਸਾਰਿਤੇ ਕਤ੍ਵਾ ਅਪਤਨ੍ਤਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ.

ਸੁਵਣ੍ਣਪਞ੍ਜਰਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣੇ ਆਕਾਸੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਣਾਯ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੋ ਰਾਜਾਣਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਲਲ਼ਿਂਸੂਤਿ ਲਲ਼ਿਤਂ ਕਾਤੁਂ ਆਰਭਿਂਸੁ. ਤਂ ਪੀਤਿਨ੍ਤਿ ¶ ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਰਮ੍ਮਣਂ ਪੀਤਿਂ ਤੇਨੇਵ ਨੀਹਾਰੇਨ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪਵਤ੍ਤਂ ਪੀਤਿਂ ਅਵਿਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਕਿਲੇਸਾ ਥੇਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਲਦ੍ਧਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਸਪ੍ਪਾਯਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਪਕ੍ਕਞਾਣਤਾਯ ਸਤ੍ਤਹਿ…ਪੇ… ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਸਤ੍ਤਸਤਮਤ੍ਤੇਨ ਓਰੋਧਜਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਦਸਾਵ ਥੇਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਉਪਗਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਤ੍ਤਹਿ ਜਙ੍ਘਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤੋਤਿ ਕਰਵੀਕਸਦ੍ਦਤੋ. ਸਤਭਾਗੇਨ…ਪੇ… ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ਅਨੇਕਕਪ੍ਪਕੋਟਿਸਤਸਮ੍ਭੂਤਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰਸਮੁਦਾਗਤਵਤ੍ਥੁਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ.

੩੯. ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਜਨ੍ਤਿ ਸਾਤਿਸਯਸੁਚਰਿਤਕਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਪਿਤ੍ਤਸੇਮ੍ਹਰੁਹਿਰਾਦੀਹਿ ਅਪਲਿਬੁਦ੍ਧਂ ਦੂਰੇਪਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਸਮਤ੍ਥਂ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ ਸਹਜਾਤਂ, ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਾ ਵਿਪਾਕਭਾਵੇਨ ਜਾਤਂ ਪਸਾਦਚਕ੍ਖੁ. ਦੁਵਿਧਞ੍ਹਿ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਕਮ੍ਮਮਯਂ, ਭਾਵਨਾਮਯਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਕਮ੍ਮਮਯਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਭਾਵਨਾਮਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਭਾਵਨਾਮਯਂ ਪਨ ਬੋਧਿਮੂਲੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਯਂ ‘‘ਸੋ’’ਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਂ ਕਾਮਂ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਹੋਤਿ, ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਤਥਾ ਵਿਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਤਥਾਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਸਕ੍ਕੋਤੀ’’ਤਿ.

੪੦. ਵਚਨਤ੍ਥੋਤਿ ¶ ¶ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋ. ਨਿਮੀਲਨਨ੍ਤਿ ਨਿਮੀਲਨਦਸ੍ਸਨਂ ਨਵਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਤਥਾ ਚ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਅਵਿਵਟਾਨਿ ਨਿਮੀਲਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਭਾਵਤੋ. ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਯਾਯਤੋ ਪਨ ਦਸ੍ਸਨਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਵਿਵਟਞ੍ਚਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ’’ਤਿਆਦਿ.

੪੧. ਨੀ-ਇਤਿ – ਜਾਨਨਤ੍ਥਂ ਧਾਤੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਪਨਯਤਿ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ. ਯਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਨ ਨਾਯਰੇ’’ਤਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੧੭੪; ਸਂ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧.੨੦), ‘‘ਵਿਦੂਭਿ ¶ ਨੇਯ੍ਯਂ ਨਰਵਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਨੇਤ੍ਤਿ. ਸਙ੍ਗਹਵਾਰ) ਚ. ਨੀ-ਇਤਿ ਪਨ ਪਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਧਾਤੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਯਤਿ ਪਵਤ੍ਤੇਤੀ’’ਤਿ. ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਕਿਚ੍ਚਕਰਣੀਯੇਸੁ.

੪੨. ਵਸ੍ਸਾਵਾਸੋ ਵਸ੍ਸਂ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਸ੍ਸਂ, ਵਸ੍ਸੇ ਵਾ, ਸਨ੍ਨਿਵਾਸਫਾਸੁਤਾਯ ਅਰਹਤੀਤਿ ਵਸ੍ਸਿਕੋ, ਪਾਸਾਦੋ. ਮਾਸਾ ਪਨ ਵਸ੍ਸੇ ਉਤੁਮ੍ਹਿ ਭਵਾਤਿ ਵਸ੍ਸਿਕਾ. ਇਤਰੇਸੂਤਿ ਹੇਮਨ੍ਤਿਕਂ ਗਿਮ੍ਹਿਕਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸੁ. ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਅਤਿਦਿਸਤਿ.

ਨਾਤਿਉਚ੍ਚੋ ਹੋਤਿ ਨਾਤਿਨੀਚੋਤਿ ਗਿਮ੍ਹਿਕੋ ਵਿਯ ਉਚ੍ਚੋ, ਹੇਮਨ੍ਤਿਕੋ ਵਿਯ ਨੀਚੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਤਦੁਭਯਵੇਮਜ੍ਝਲਕ੍ਖਣਤਾਯ ਨਾਤਿਉਚ੍ਚੋ ਹੋਤਿ, ਨਾਤਿਨੀਚੋ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ. ਨਾਤਿਬਹੂਨੀਤਿ ਗਿਮ੍ਹਿਕਸ੍ਸ ਵਿਯ ਨ ਅਤਿਬਹੂਨਿ. ਨਾਤਿਤਨੂਨੀਤਿ ਹੇਮਨ੍ਤਿਕਸ੍ਸ ਵਿਯ ਨ ਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ, ਤਨੁਤਰਜਾਲਾਨਿ ਚ. ਮਿਸ੍ਸਕਾਨੇਵਾਤਿ ਹੇਮਨ੍ਤਿਕੇ ਵਿਯ ਨ ਉਣ੍ਹਨਿਯਾਨੇਵ, ਗਿਮ੍ਹਿਕੇ ਵਿਯ ਚ ਨ ਸੀਤਨਿਯਾਨੇਵ, ਅਥ ਖੋ ਉਭਯਮਿਸ੍ਸਕਾਨੇਵ. ਤਨੁਕਾਨੀਤਿ ਨ ਪੁਥੁਲਾਨਿ. ਉਣ੍ਹਪ੍ਪਵੇਸਨਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਸੂਰਿਯਸਨ੍ਤਾਪਾਨੁਪ੍ਪਵੇਸਾਯ. ਭਿਤ੍ਤਿਨਿਯੂਹਾਨੀਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਪਸ੍ਸੇ ਭਿਤ੍ਤੀਸੁ ਨਿਯੂਹਾਨਿ. ਸਿਨਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸਿਨੇਹਵਨ੍ਤਂ, ਸਿਨਿਦ੍ਧਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਚਸ੍ਸ ਗਰੁਕਤਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਕਟੁਕਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਤਿਕਟੁਕਾਦਿਕਟੁਕਦ੍ਰਬ੍ਬੂਪਸਞ੍ਹਿਤਂ. ਉਦਕਯਨ੍ਤਾਨੀਤਿ ਉਦਕਧਾਰਾਵਿਸ੍ਸਨ੍ਦਯਨ੍ਤਾਨਿ. ਯਥਾ ਜਲਯਨ੍ਤਾਨਿ, ਏਵਂ ਹਿਮਯਨ੍ਤਾਨਿਪਿ ਤਤ੍ਥ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਏਵ. ਤਸ੍ਮਾ ਹੇਮਨ੍ਤੇ ਵਿਯ ਹਿਮਾਨਿ ਪਤਨ੍ਤਾਨਿਯੇਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਾਨਿਪੀਤਿ ¶ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਪਟਿਕਿਰਿਯਾਨ੍ਹਾਨਭੋਜਨਕੀਲ਼ਾਸਞ੍ਚਰਣਾਦਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿਪਿ, ਨ ਨਿਵਾਸਟ੍ਠਾਨਾਨਿਯੇਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੋਵਾਰਿਕਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ ‘‘ਰਾਜਾ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਪਠਮਭਾਣਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਜਿਣ੍ਣਪੁਰਿਸਵਣ੍ਣਨਾ

੪੪. ਗੋਪਾਨਸਿਵਙ੍ਕਨ੍ਤਿ ¶ ¶ ਵਙ੍ਕਗੋਪਾਨਸੀ ਵਿਯ. ਵਙ੍ਕਾਨਞ੍ਹਿ ਵਙ੍ਕਭਾਵਸ੍ਸ ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਅਵਙ੍ਕਗੋਪਾਨਸੀਪਿ ਗਯ੍ਹਤਿ. ਆਭੋਗ੍ਗਵਙ੍ਕਨ੍ਤਿ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤਾਯ ਕੁਟਿਲਸਰੀਰਤਾਯ ਵਙ੍ਕਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਖਨ੍ਧੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਦਣ੍ਡਪਰਂ ਦਣ੍ਡਗ੍ਗਹਣਪਰਂ ਅਯਨਂ ਗਮਨਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦਣ੍ਡਪਰਾਯਨਂ, ਦਣ੍ਡੋ ਵਾ ਪਰਂ ਆਯਨਂ ਗਮਨਕਾਰਣਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦਣ੍ਡਪਰਾਯਨਂ. ਠਾਨਾਦੀਸੁ ਦਣ੍ਡੋ ਗਤਿ ਅਵਸ੍ਸਯੋ ਏਤਸ੍ਸ ਤੇਨ ਵਿਨਾ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਤੋਤਿ ਦਣ੍ਡਗਤਿਕਂ, ਗਚ੍ਛਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਵਾ ਗਤਿ, ਦਣ੍ਡੋ ਗਤਿ ਗਮਨਕਾਰਣਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦਣ੍ਡਗਤਿਕਂ. ਦਣ੍ਡਪਟਿਸਰਣਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਜਰਾਤੁਰਨ੍ਤਿ ਜਰਾਯ ਕਿਲਨ੍ਤਂ ਅਸ੍ਸਵਸਂ. ਯਦਾ ਰਥੋ ਪੁਰਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦ੍ਵੇਧਾਪਥੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪੁਰਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਬਲਕਾਯੇ ਤਤ੍ਥ ਏਕਂ ਸਣ੍ਠਾਨਂ ਆਰੁਲ਼੍ਹੋ ਮਜ੍ਝੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਨ ਆਰੁਲ਼੍ਹੋ ਰਥੋ ਇਤਰਂ ਸਣ੍ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਯਦਾ ਪੁਰਤੋ ਹੋਤਿ. ਪਚ੍ਛਾ ਬਲਕਾਯੋਤਿ ਤਦਾ ਪਚ੍ਛਾ ਹੋਤਿ ਸਬ੍ਬੋ ਬਲਕਾਯੋ. ਤਾਦਿਸੇ ਓਕਾਸੇਤਿ ਤਾਦਿਸੇ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇ ਮਗ੍ਗਪ੍ਪਦੇਸੇ. ਤਂ ਪੁਰਿਸਨ੍ਤਿ ਤਂ ਜਿਣ੍ਣਪੁਰਿਸਂ. ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾਤਿ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥਾਦੀਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਸਨੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਭੂਮਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ. ਤੇ ਹਿ ਤਦਾ ਤਤ੍ਥ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕਿਂ ¶ ਪਨੇਸੋ ਜਿਣ੍ਣੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਏਸੋ ਤਯਾ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਕਿਂ ਅਤ੍ਥਤੋ, ਤਂ ਮੇ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਹੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਸਰੂਪਤ੍ਤਾ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਲਿਙ੍ਗਸਬ੍ਬਨਾਮੇਨ ਤਂ ਵਦਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਿ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਯਥਾ ਕਿਂ ਤੇ ਜਾਤ’’ਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਯਮੇਵ ਹਿ ਲੋਕੇ ਯੇਭੁਯ੍ਯਤੋ ਜਾਯਤਿ ਇਤ੍ਥੀ ਵਾ ਪੁਰਿਸੋ ਵਾ, ਤਥਾਪਿ ਤਂ ਲਿਙ੍ਗਸਬ੍ਬਨਾਮੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਵਂ ਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਤਸ੍ਸ ਅਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਸਰੂਪਤਂਯੇਵ ਵਿਭਾਵੇਤਿ.

‘‘ਤੇਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ‘‘ਅਯਞ੍ਚ ਜਿਣ੍ਣਭਾਵੋ ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾ ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਉਪਰਿ ਆਪਤ੍ਤਿਤੋ ਏਵਾ’’ਤਿ ਮਹਾਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨਾਕਾਰਵਿਭਾਵਨਂ. ਰਥਂ ਸਾਰੇਤੀਤਿ ਸਾਰਥਿ. ਕੀਲ਼ਾਵਿਹਾਰਤ੍ਥਂ ਉਯ੍ਯੁਤ੍ਤਾ ਯਨ੍ਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਏਤਨ੍ਤਿ ਉਯ੍ਯਾਨਂ. ਅਲਨ੍ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਚਨਂ. ਨਾਮਾਤਿ ਗਰਹਣੇ ਨਿਪਾਤੋ ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਾਰਾ. ੩੯, ੪੨, ੮੭, ੮੮, ੯੦, ੧੬੬, ੧੭੦; ਪਾਚਿ. ੧, ੧੩, ੩੬) ਵਿਯ. ਜਾਤਿਯਾ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਤਂਮੂਲਸ੍ਸ ਉਮ੍ਮੂਲਨਂ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਵਸ੍ਸਿਤਭਾਵਤੋ ‘‘ਜਾਤਿਯਾ ਮੂਲਂ ¶ ਖਣਨ੍ਤੋ ਨਿਸੀਦੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਿਦ੍ਧੇ ਹਿ ਕਾਰਣੇ ਫਲਂ ਸਿਦ੍ਧਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ. ਪੀਲ਼ਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਤੁਦਨਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਹਦਯਂ ਅਨੁਪਵਿਸ੍ਸ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਪਠਮੇਨ ਸਲ੍ਲੇਨ ਹਦਯੇ ਵਿਦ੍ਧੋ ਵਿਯ ਨਿਸੀਦੀਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਬ੍ਯਾਧਿਪੁਰਿਸਵਣ੍ਣਨਾ

੪੭. ਪੁਬ੍ਬੇ ¶ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ. ਆਬਾਧਿਕਨ੍ਤਿ ਆਬਾਧਵਨ੍ਤਂ. ਦੁਕ੍ਖਿਤਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਦੁਕ੍ਖਂ. ਅਜਾਤਨ੍ਤਿ ਅਜਾਤਭਾਵੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵਾ.

ਕਾਲਕਤਪੁਰਿਸਵਣ੍ਣਨਾ

੫੦. ਭਨ੍ਤਨੇਤ੍ਤਕੁਪ੍ਪਲਾਦਿ ਵਿਵਿਧਂ ਕਤ੍ਵਾ ਲਾਤਬ੍ਬਤੋ ਵਿਲਾਤੋ, ਵਯ੍ਹਂ, ਸਿਵਿਕਾ ਚਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਲਾਤਨ੍ਤਿ ਸਿਵਿਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਿਵਿਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ ਚਿਤਕਪਞ੍ਜਰਂ ‘‘ਸਿਵਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਇਤੋ ਪਟਿਗਤਨ੍ਤਿ ਇਤੋ ਭਵਤੋ ਅਪਗਤਂ ¶ . ਕਤਕਾਲਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੋਸਾਪਿਤਜੀਵਨਕਾਲਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਤ੍ਤਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਪਬ੍ਬਜਿਤਵਣ੍ਣਨਾ

੫੩. ਧਮ੍ਮਂ ਚਰਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਚਰਣੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਧਮ੍ਮਚਰਣਭਾਵੋਤਿ ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਮੇਵ ਵਦਤਿ. ਏਵਂ ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸਾਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਸਾਧੁਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ’’ਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਏਵਂ ‘‘ਸਾਧੁਸਮਚਰਿਯਾਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ‘‘ਸਾਧੁਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਆਗਤਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਧਮ੍ਮਸਮਕੁਸਲਪੁਞ੍ਞਪਦਾਨਿ. ਦਸਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਵੇਵਚਨਾਨੀਤਿ ਦਾਨਾਦੀਨਿ ਦਸਕੁਸਲਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਪਦਾਨਿ.

ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੪. ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗੀਤਿਅਨਾਰੁਲ਼੍ਹਂ ਤੇਨ ਤਦਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ‘‘ਵਂਸੋਵਾ’’ਤਿ ਪਦਤ੍ਤਯੇਨ ਧਮ੍ਮਤਾ ਏਸਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਚਿਰਸ੍ਸਂ ਚਿਰਸ੍ਸਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦੀਘਾਯੁਕਭਾਵਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਬਹੂਨਂ ਵਸ੍ਸਾਨਂ…ਪੇ… ਅਚ੍ਚਯੇਨਾ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਨ ਚਿਰਸ੍ਸਂ ਦਿਟ੍ਠਭਾਵੇਨੇਵ. ਅਚਿਰਕਾਲਨ੍ਤਰਿਕਮੇਵ ਪੁਬ੍ਬਕਾਲਕਿਰਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਜਿਣ੍ਣਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ…ਪੇ… ਪਬ੍ਬਜਿਤਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਮ੍ਹਿ ਰਾਜਾ’’ਤਿ ਆਹ ¶ ਯਥਾ ‘‘ਨ੍ਹਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਥਂ ਪਰਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਂ ਵਿਲਿਮ੍ਪਿਤ੍ਵਾ ਮਾਲਂ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਭੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.

ਮਹਾਜਨਕਾਯਅਨੁਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਵਣ੍ਣਨਾ

੫੫. ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ¶ ਪਨੇਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤੇਸਂ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਮਹਾਸਤ੍ਤੇ ਸਂਭਤ੍ਤਤਂ, ਸਂਵੇਗਬਹੁਲਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਯਤੋ ਸੁਤਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਠਤ੍ਵਾ ਞਾਤਿਮਿਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਨਾਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਮਤ੍ਤਵਰਵਾਰਣੋ ਵਿਯ ਅਯੋਮਯਬਨ੍ਧਨਂ ਘਨਬਨ੍ਧਨਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿਂਸੁ.

ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਿ ਨ ਤਾਵ ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਰਿਪਾਕਂ ਗਤਤ੍ਤਾ.

ਯਦਾ ਪਨ ਞਾਣਂ ਪਰਿਪਾਕਂ ਗਤਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਸਬ੍ਬੇਵ ਇਮੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਮਮ ਗਮਨਂ ¶ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਜਾਨਨ੍ਤਾ ਚ ਮਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਨ੍ਨਿਸੀਵੇਸੂਤਿ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਸੁ. ਸਣਤੇਵਾਤਿ ਸਣਤਿ ਵਿਯ ਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਤਿ ਵਿਯ.

ਅਵਿਵੇਕਾਰਾਮਾਨਨ੍ਤਿ ਅਨਭਿਰਤਿਵਿਵੇਕਾਨਂ. ਅਯਂ ਕਾਲੋਤਿ ਅਯਂ ਤੇਸਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਮਮ ਗਮਨਸ੍ਸ ਅਜਾਨਨਕਾਲੋ. ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾਯ ਨਿਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਪਨ ਪਗੇਵ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ. ਪਾਰਮਿਤਾਨੁਭਾਵੇਨ ਉਟ੍ਠਿਤਂ ਉਪਰਿ ਦੇਵਤਾਹਿ ਦਿਬ੍ਬਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣੇਹਿ ਸੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਮਹਾਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵੇਨ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਤੇਨ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਕਾਮਂ ਤਚੋ ਚ ਨ੍ਹਾਰੁ ਚ, ਅਟ੍ਠਿ ਚ ਅਵਸਿਸ੍ਸਤੂ’’ਤਿਆਦਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੧੮੪; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੨੨, ੨੩੭; ਅ. ਨਿ. ੨.੫; ੮.੧੩; ਮਹਾਨਿ. ੧੭, ੧੯੬) ਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ ਚਤੁਰਙ੍ਗਵੀਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ. ਵੂਪਕਾਸਨ੍ਤਿ ਵਿਵੇਕਵਾਸਂ.

ਅਞ੍ਞੇਨੇਵਾਤਿ ਯਤ੍ਥ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਤਦਾ ਵਿਹਰਤਿ, ਤਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨੇਵ ਦਿਸਾਭਾਗੇਨ. ਕਾਮਂ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੋ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ ਨਾਭਿਟ੍ਠਾਨਿਯੋ, ਤਦਾ ਪਨ ਬ੍ਰਹਾਰਞ੍ਞੇ ਵਿਵਿਤ੍ਤੇ ਯੋਗੀਨਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਦਞ੍ਞੋ ਪਨ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਪ੍ਪਦੇਸੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਬਹੁਜਨੋ ਆਕਿਣ੍ਣਮਨੁਸ੍ਸੋ ਇਦ੍ਧੋ ਫੀਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨ ਤੇ ਤਂ ਤਂ ਜਨਪਦਦੇਸਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਗਤਾ ‘‘ਅਨ੍ਤੋ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਾਭਿਮੁਖਾ ਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤੋ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਾਭਿਮੁਖਾ, ਨ ਹਿਮਵਨ੍ਤਾਦਿਪਬ੍ਬਤਾਭਿਮੁਖਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਅਭਿਨਿਵੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੫੭. ਕਾਮਂ ¶ ਭਗਵਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਾਹਾਨਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਸਿ, ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਪਨ ਵਿਸਾਖਪੁਣ੍ਣਮਂ ¶ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਏਕਰਤ੍ਤਿਵਾਸਂ ਉਪਗਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਰਹੋਗਤਸ੍ਸਾਤਿ ਰਹੋ ਜਨਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਠਾਨਂ ਉਪਗਤਸ੍ਸ, ਤੇਨ ਗਣਸਙ੍ਗਣਿਕਾਭਾਵੇਨ ਮਹਾਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਵਿਵੇਕਮਾਹ. ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸਾਤਿ ¶ ਨਾਨਾਰਮ੍ਮਣਚਾਰਤੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਵਤ੍ਤਿਯਾ ਪਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਨਿਲੀਨਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਅਵਿਸਟਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਗਣਿਕਾਭਾਵੇਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਿਯਂ ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕਮਾਹ. ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਆਦਿਮੂਲਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਕਾਮਂ ਚੁਤੂਪਪਾਤਾਪਿ ਜਾਤਿਮਰਣਾਨਿ ਏਵ, ਮਰਣਜਾਤਿਯੋਵ ‘‘ਜਾਯਤਿ ਮੀਯਤੀ’’ਤਿ ਪਨ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਚਵਤਿ ਉਪਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਨ ਏਕਭਵਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਨਂ ਨੇਸਂ ਗਹਣਂ, ਅਥ ਖੋ ਨਾਨਾਭਵਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਨਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਇਦਂ ਦ੍ਵਯਂ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਲੋਕਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਛਾਪਤ੍ਤਿਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਨੇ ‘‘ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਜਰਾਮਰਣਵਸੇਨ ਨਿਯਮਨਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਜਰਾਮਰਣਮੇਵ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ ਆਦਿਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਸ੍ਸਾਤਿ ਆਰਦ੍ਧਸ੍ਸ. ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਮੁਖੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਰਮ੍ਭੇ ਤਸ੍ਸ ਜਰਾਮਰਣਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਭਿਨਿਵੇਸੋ ਅਗ੍ਗਤੋ ਯਾਵ ਮੂਲਂ ਓਤਰਣਂ ਵਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਵਗ੍ਗਤੋ ਓਤਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਯਾ’’ਤਿ.

ਉਪਾਯਮਨਸਿਕਾਰਾਤਿ ਉਪਾਯੇਨ ਮਨਸਿਕਰਣਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਉਪਾਯਮਨਸਿਕਾਰਪਰਿਯਾਯਂ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਂ ਸਰੂਪਤੋ, ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਤੋ ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾਦੀਨਿ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਯਾਥਾਵਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰਭਾਵਤੋ. ਅਨਿਚ੍ਚਾਦੀਨੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਦੁਕ੍ਖਾਨਤ੍ਤਅਸੁਭਾਦੀਨਂ ਗਹਣਂ. ਅਯਨ੍ਤਿ ‘‘ਏਤਦਹੋਸੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਮ੍ਹਿ ਨੁ ਖੋ ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ. ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋਤਿ ਤੇਸੁ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਮਨਸਿਕਾਰੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਏਕੋ. ਕੋ ਪਨ ਸੋਤਿ? ਅਨਿਚ੍ਚਮਨਸਿਕਾਰੋਵ, ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ ‘‘ਉਦਯਬ੍ਬਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਯਞ੍ਹਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਚੇਵ ਚਵਤਿ ਚ, ਤਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਉਦਯਵਯਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਦ੍ਧੁਵਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਤਬ੍ਭਾਵਦਸ੍ਸਨਂ ਯਾਥਾਵਮਨਸਿਕਾਰਤਾਯ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੋ ¶ . ਇਤੋ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਾਤਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਵਚਨਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਉਪਾਯਮਨਸਿਕਾਰੇਨਾ’’ਤਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਕਰਣਵਚਨੇਨ ਅਤ੍ਥਮਾਹ. ਸਮਾਗਮੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ¶ ਯਾਥਾਵਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਵਸੇਨ ਸਙ੍ਗਮੋ ਅਹੋਸਿ. ਕਿਂ ਪਨ ਤਨ੍ਤਿ ਕਿਂ ਪਨ ਤਂ ਜਰਾਮਰਣਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਜਾਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਜਾਤਿਯਾ ਖੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਅਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਕਿਮ੍ਹਿ ਨੁ ਖੋ ਸਤਿ ਜਰਾਮਰਣਂ ਹੋਤਿ, ਕਿਂ ਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਜਰਾਮਰਣਕਾਰਣਂ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਯਂ ਹੋਤਿ, ਅਸਤਿ ਚ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਅਬ੍ਯਭਿਚਾਰਿਕਾਰਣਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨੇ ‘‘ਜਾਤਿਯਾ ਖੋ ਸਤਿ ਜਰਾਮਰਣਂ ਹੋਤਿ, ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਯਾ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਕਾਰਣਪਰਿਗ੍ਗਾਹਿਕਾ ਪਞ੍ਞਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿਯਾ ਸਮਾਗਮੋ ਅਹੋਸੀਤਿ. ਸਬ੍ਬਪਦਾਨੀਤਿ ‘‘ਕਿਮ੍ਹਿ ਨੁ ਖੋ ਸਤਿ ਜਾਤਿ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਗਤਾਨਿ ਜਾਤਿਆਦੀਨਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਪਰਿਯੋਸਾਨਾਨਿ ਨਵ ਪਦਾਨਿ.

ਦ੍ਵਾਦਸਪਦਿਕੇ ¶ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੇ ਇਧ ਯਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਪਦਾਨਿ ਅਗ੍ਗਹਿਤਾਨਿ, ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗਹਣੇ ਕਾਰਣਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੁਕਾਮੋ ਤੇਸਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਕਾਰਂ ਤਾਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭੂਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭਵਂ ਪਠਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਅਨਾਗਤਂ ‘‘ਦੁਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹਣੇ ਅਤੀਤੋ ਤਤਿਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਹਿ ਅਤੀਤੋ ਭਵੋ’’ਤਿ. ਨਨੁ ਚੇਤ੍ਥ ਅਨਾਗਤਸ੍ਸਾਪਿ ਭਵਸ੍ਸ ਗਹਣਂ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਸੇਨ ਅਭਿਨਿਵੇਸਸ੍ਸ ਜੋਤਿਤਤ੍ਤਾਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਕਾਰਣੇ ਪਨ ਗਹਿਤੇ ਫਲਂ ਗਹਿਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਅਨਾਗਤੋਪਿ ਅਦ੍ਧਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਏਵ, ਯਤੋ ਪਰਤੋ ‘‘ਨਾਮਰੂਪਪਚ੍ਚਯਾ ਸਲ਼ਾਯਤਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨਾਗਤਦ੍ਧਸਙ੍ਗਹਿਕਾ ਦੇਸਨਾ ਪਵਤ੍ਤਾ. ਤੇਹੀਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤੇਹਿ. ਨ ਘਟਿਯਤਿ ਨ ਸਮ੍ਬਜ੍ਝਤਿ. ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਹਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਸੇਨ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠੋਤਿ ਅਘਟਨੇ ਕਾਰਣਮਾਹ. ਅਦਿਟ੍ਠੇਹੀਤਿ ਅਨਵਬੁਦ੍ਧੇਹਿ, ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਲਕ੍ਖਣੇ ਚੇਤਂ ਕਰਣਵਚਨਂ. ਸਤਿ ਅਨੁਬੋਧੇ ਪਟਿਵੇਧੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ¶ ਸਕ੍ਕਾ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਭਵਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਮਿਨਾਤਿ ਮਹਾਸਤ੍ਤੇਨ. ਤੇਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਰਾ. ਭਵਉਪਾਦਾਨਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਭਵਉਪਾਦਾਨਤਣ੍ਹਾਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨੇਵ. ਦਿਟ੍ਠਾ ਤਂਸਭਾਵਤਂਸਹਗਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਸਮਾਨਯੋਗਕ੍ਖਮਤ੍ਤਾ. ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੨.੫੭੦) ਕਥਿਤਾਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਇਧ ਕਥੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੫੮. ਪਚ੍ਚਯਤੋਤਿ ਹੇਤੁਤੋ, ਸਙ੍ਖਾਰਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਕਿਮ੍ਹਿ ਨੁ ਖੋ ਸਤਿ ਜਰਾਮਰਣਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਹਿ ਹੇਤੁਪਰਮ੍ਪਰਾਵਸੇਨ ਫਲਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਯ ¶ ‘‘ਕਿਮ੍ਹਿ ਨੁ ਖੋ ਸਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਿਚਾਰਣਾਯ ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਖੋ ਸਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਕਾਰਣਭੂਤੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਗ੍ਗਹਿਤੇ ਤਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਤਿ ਨਾਮ, ਨ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਚਯਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਨਾਮਰੂਪੇ ਖੋ ਸਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੫੮), ਨਾਮਮ੍ਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਸਹਜਾਤਾਦਿਵਸੇਨੇਵ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਨ ਕਮ੍ਮੂਪਨਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਸੇਨ ਅਭਿਨਿਵਿਸਸ੍ਸ ਜੋਤਿਤਤ੍ਤਾ. ਆਰਮ੍ਮਣਤੋਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਰਸਙ੍ਖਾਤਆਰਮ੍ਮਣਤੋ, ਅਤੀਤਭਵਸਙ੍ਖਾਤਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਵਾ. ਅਤੀਤਦ੍ਧਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਹਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਰਾ. ਯਤੋ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਤੀਤਭਵਤੋਪਿ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਤਿ ਨਾਮ. ਉਭਯਮ੍ਪੀਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਿਞ੍ਞਾਣਮ੍ਪਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਿਞ੍ਞਾਣਮ੍ਪਿ. ਨਾਮਰੂਪਂ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਂ, ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਞ੍ਚ ਨਾਮਰੂਪਂ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮਤਿ ਤੇਨ ਵਿਨਾ ਅਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਾਮਰੂਪਤੋ ਪਰਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ.

ਵਿਞ੍ਞਾਣੇ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੇ ਹੋਨ੍ਤੇਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇ ਨਾਮਸ੍ਸ, ਰੂਪਸ੍ਸ, ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ ਚ ਪਚ੍ਚਯੇ ਹੋਨ੍ਤੇ. ਨਾਮਰੂਪੇ ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੇ ਹੋਨ੍ਤੇਤਿ ਤਥਾ ਨਾਮੇ, ਰੂਪੇ, ਨਾਮਰੂਪੇ ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ¶ ਪਚ੍ਚਯੇ ਹੋਨ੍ਤੇਤਿ ਚਤੁਵੋਕਾਰਏਕਵੋਕਾਰਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵਵਸੇਨ ਯਥਾਰਹਂ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਹੋਨ੍ਤੇਸੂਤਿ ਪਨ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵਵਸੇਨੇਵ. ਏਤ੍ਤਕੇਨਾਤਿ ਏਵਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣ ਨਾਮਰੂਪਾਨਂ ¶ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ. ਜਾਯੇਥ ਵਾ…ਪੇ… ਉਪਪਜ੍ਜੇਥ ਵਾਤਿ ‘‘ਸਤ੍ਤੋ ਜਾਯਤਿ…ਪੇ… ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ ਵਾ’’ਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾ ਹੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਾਮਰੂਪਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਾਦਾਨਭੂਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਤੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਤਦੇਵਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਨਾਮਰੂਪਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਦ੍ਵਯਮੇਵ.

ਪਞ੍ਚ ਪਦਾਨੀਤਿ ‘‘ਜਾਯੇਥ ਵਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਪਞ੍ਚ ਪਦਾਨਿ. ਨਨੁ ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਤਤਿਯੇਹਿ ਚਤੁਤ੍ਥਪਞ੍ਚਮਾਨਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਭਿਨ੍ਨਾਨੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਪਰਾਪਰਂ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧੀਹੀ’’ਤਿ. ਪੁਨ ਤਂ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਯੋ ‘‘ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ’’ਤਿ ਪਦੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਮੇਵ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ‘‘ਯਦਿਦ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਨ੍ਤੋ ਨਿਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪੁਨ ਵਤ੍ਵਾ. ਅਨੁਲੋਮਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਵਸੇਨਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਦਸ੍ਸਨਪੁਬ੍ਬਕਂ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਧਮ੍ਮਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ. ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਾਨਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ¶ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰੋ, ਸੋ ਚ ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸਂਸਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੁਲੋਮਨਤੋ ਅਨੁਲੋਮਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰੋ. ਜਾਤਿਆਦਿਕਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਂ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਮਿਹਿਤੇਨ ਕਤਂ ਸਮੂਹਵਸੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਜਾਤਿ…ਪੇ… ਦੁਕ੍ਖਰਾਸਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.

੫੯. ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਅਨੇਕਵਾਰਂ ਸਮੁਦਯਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਮੁਦਯੋ ਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਆਮੇਡਿਤਵਚਨਂ ਅਵੋਚ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਏਵਂ ਸਮੁਦਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਨ ਕੇਵਲਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਨਿਦਸ੍ਸਨਪਦਂ, ਅਥ ਖੋ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਸਮੁਪ੍ਪਾਦਮੁਖੇਨ ਇਧ ਸਮੁਦਯ-ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਮੁਖੇਨ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਂ ਵਦਤਿ. ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਯੋ ਭਵਨ੍ਤਾ ਇਧ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਾ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ, ਤੇ ਸਾਮਞ੍ਞਰੂਪੇਨ ਬ੍ਯਾਪਨਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮੁਦਯੋ ਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਆਹ, ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਯਂ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ¶ ਇਦਂ ਹੋਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਯਸਞ੍ਜਾਨਨਮਤ੍ਤਂ ਕਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੫੯) ਤਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ‘‘ਉਦਯਦਸ੍ਸਨਪਞ੍ਞਾ ਵੇਸਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਕਥਨ੍ਤਿ? ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ ਪਚ੍ਚਯਤੋ ਉਦਯਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੇਨ ਚਕ੍ਖੂਤਿ ਸਮੁਦਯਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਦਸ੍ਸਨਭਾਵੇਨ ਚਕ੍ਖੁ ਵਿਯਾਤਿ ਚਕ੍ਖੁ. ਞਾਤਕਰਣਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਯਥਾ ਸਮੁਦਯੋ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਞਾਤੋ ਹੋਤਿ ਅਵਬੁਦ੍ਧੋ, ਏਵਂ ਕਰਣਟ੍ਠੇਨ. ਪਜਾਨਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਿਤਂਤਂਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਏਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਪਕਾਰਤੋ ਜਾਨਨਟ੍ਠੇਨ. ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਉਦਯਦਸ੍ਸਨਪਞ੍ਞਾਯ ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਤੋ, ਖਣਤੋ ਚ, ਸਰੂਪਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ¶ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵੇਨ, ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ ਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਓਭਾਸਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਸਮੁਦਯਸਭਾਵਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਕਸ੍ਸ ਮੋਹਨ੍ਧਕਾਰਸ੍ਸ ਚ ਕਿਲੇਸਨ੍ਧਕਾਰਸ੍ਸ ਚ ਵਿਧਮਨਵਸੇਨ ਅਵਭਾਸਕਭਾਵੇਨ.

ਇਦਾਨਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾਹਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦੀਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਦੁਦ੍ਧਾਰੋ. ਕਥਂ ਉਦਪਾਦੀਤਿ ਚੇਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਮੁਦਯਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਦਸ੍ਸਨਭਾਵੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਚਕ੍ਖੁਧਮ੍ਮੋਤਿ ਚਕ੍ਖੂਤਿ ਪਾਲ਼ਿਧਮ੍ਮੋ. ਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਸਭਾਵੋ ਤੇਨ ¶ ਪਕਾਸੇਤਬ੍ਬੋ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਏਤ੍ਤਕੇਹਿ ਪਦੇਹੀਤਿ ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਪਦੇਹਿ. ‘‘ਕਿਂ ਕਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਿਣ੍ਡਤ੍ਥਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਪਚ੍ਚਯਸਞ੍ਜਾਨਨਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਾਨਂ ਨਾਮਰੂਪਾਦਿਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸਭਾਵਸਞ੍ਜਾਨਨਮਤ੍ਤਂ ਕਥਿਤਂ ਅਵਿਸੇਸਤੋ ਪਚ੍ਚਯਸਭਾਵਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਜੋਤਿਤਤ੍ਤਾ. ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ¶ ਉਦਯਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਜੋਤਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਵੀਥਿਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਤਰੁਣਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੬੧. ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਧਿਗਤਤ੍ਤਾ ਆਸਨ੍ਨਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤਾਯ ‘‘ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾਦੀਨਂ ਮਗ੍ਗਨਟ੍ਠੇਨ ਮਗ੍ਗੋਤਿ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਹੇਸਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਬੋਧਾਯਾ’’ਤਿ. ਬੋਧਪਦਸ੍ਸ ਭਾਵਸਾਧਨਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਚਤੁਸਚ੍ਚਬੁਜ੍ਝਨਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ. ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਹਾਨਭਾਵਨਾਭਿਸਮਯਾ ਯਾਵਦੇਵ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮਯਤ੍ਥਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਧਿਗਮਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਬੁਜ੍ਝਨਤ੍ਥਾਯ ਏਵ ਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਮਂ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੨੧੫, ੨੧੭; ਧ. ਪ. ੨੦੪) ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਬੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਏਕਪਟਿਵੇਧੇਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤਿ, ਤੇਨ ਬੋਧ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਸਾਧਨਤ੍ਤਮਾਹ. ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਪਦੇਹੀਤਿ ਪਠਮਾਵਿਭਤ੍ਤਿਦੀਪਕੇਹਿ ਪਦੇਹਿ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇਵ ਕਥਿਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਨਿਰੋਧਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਚ੍ਚਯਨਿਰੋਧੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਰੋਧਂ.

੬੨. ਸਬ੍ਬੇਹੇਵ ਏਤੇਹਿ ਪਦੇਹੀਤਿ ‘‘ਚਕ੍ਖੂ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਪਦੇਹਿ. ਨਿਰੋਧਸਞ੍ਜਾਨਨਮਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ‘‘ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਰੋਧੋਤਿ ਖੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ ਸਞ੍ਜਾਨਨਮਤ੍ਤਮੇਵ ਕਥਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬਾਰਮ੍ਭਭਾਵਤੋ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਦਸ੍ਸਨਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਨਧਿਗਤਤ੍ਤਾ. ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਨਿਰੋਧਦਸ੍ਸਨਂ ਨਾਮ ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਾਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਵਸੇਨ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ‘‘ਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨੀ ਬਲਵਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੬੩. ਵਿਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ¶ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਿਯੇਨ ਞਾਣੇਨ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਤਤੋ ਅਪਰਭਾਗੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯਨਿਰੋਧਜਾਨਨਤੋ ਪਚ੍ਛਾਭਾਗੇ. ਉਪਾਦਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤੇਸੂਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਸ੍ਸਪਿ ਉਪਾਦਾਨਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਪਚ੍ਚਯਾਦਿਨਾ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤੇਸੁ, ਉਪਾਦਾਨਿਯੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ¶ . ਵਹਨ੍ਤੋਤਿ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ. ਇਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵਚਨਂ. ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਯਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਚਰਿਮਭਵੇ ਬੋਧਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਨ ਤਥੇਵ ਪਟਿਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਵਸੇਨ ਪੁਚ੍ਛਾਵਚਨਂ. ਤੇਨਾਹ ¶ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਯੇਵ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਜਾਤਦਿਵਸੇ ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ, ਪਧਾਨਾਨੁਯੋਗੋ ਚ ਧਮ੍ਮਤਾਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਇਤਰਂ ਇਤਿਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਵਸੇਨ. ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਚਿਰਕਾਲਪਰਿਭਾਵਨਾਯ ਲਦ੍ਧਾਸੇਵਨਾਯ ਮਹਾਕਰੁਣਾਯ ਸਞ੍ਚੋਦਿਤਮਾਨਸਤ੍ਤਾ ‘‘ਕਿਚ੍ਛਂ ਵਤਾਯਂ ਲੋਕੋ ਆਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੫੭; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੪, ੧੦) ਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖਤੋ ਮੋਚੇਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਲੋਕਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਛਾਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਜਰਾਮਰਣਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਸਮ੍ਮਸਨਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮਤਾਵ. ਤਥਾ ਅਤ੍ਤਾਧੀਨਤਾਯ, ਕੇਨਚਿ ਅਨੁਪਖਤਤ੍ਤਾ, ਅਸੇਚਨਕਸੁਖਵਿਹਾਰਤਾਯ, ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਿਕਤਾਯ ਚ ਆਨਾਪਾਨਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨੁਯੋਗੋ. ਪਞ੍ਚਸੁ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਅਭਿਨਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਾਮਰੂਪਾਦਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਗਹਿਤੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਭਿਨਿਵੇਸਵਸੇਨ ਅਭਿਨਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ. ਅਨੁਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਅਨੁ ਅਨੁ ਗਾਮਿਤਬ੍ਬਤੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ‘‘ਅਨੁਕ੍ਕਮ’’ਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ. ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ.

ਇਤਿ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੁਤਿਯੋ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਪਠਮੋ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਰੂਪਸ੍ਸ, ਪਰਿਮਾਣਸ੍ਸ ਚ ਬੋਧਕੋ ਅਨੇਕਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਨਿਪਾਤਾਨਂ,ਆਵੁਤ੍ਤਿਆਦਿਵਸੇਨ ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਨ੍ਤੋਗਧਾਵਧਾਰਣਞ੍ਚ ਵਾਕ੍ਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਦਂ ਰੂਪਂ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਰੂਪਂ, ਇਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਰੂਪਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ ¶ . ਤਤ੍ਥ ‘‘ਰੁਪ੍ਪਨਸਭਾਵ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਰੂਪਸ੍ਸ ਸਭਾਵੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ‘‘ਭੂਤੁਪਾਦਾਯਭੇਦ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਸੇਸਤੋ, ਤਦੁਭਯੇਨਪਿ ‘‘ਇਦਂ ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ. ਤਤ੍ਥ ਲਕ੍ਖਣਂ ਨਾਮ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣੋ ਸਭਾਵੋ. ਰਸੋ ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਂ ਪਤਿ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ. ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਂ ਤਸ੍ਸ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ਯਾਥਾਵਤੋ ਞਾਣਸ੍ਸ ਗੋਚਰਭਾਵੋ. ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ ਆਸਨ੍ਨਕਾਰਣਂ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ‘‘ਅਨਵਸੇਸਰੂਪਪਰਿਗ੍ਗਹੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਨ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਂ ਰੂਪਂ, ਇਤੋ ਉਦ੍ਧਂ’’ ਰੂਪਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਪਦਦ੍ਵਯਸ੍ਸਾਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ਰੂਪਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਰਿਯਾਦਾਨਵਸੇਨ ਨਿਯਾਮਨਤੋ. ‘‘ਇਤਿ ਰੂਪਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਇਤਿ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਸਪ੍ਪਟਿਭਯੋ ਬਾਲੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੨੪; ਅ. ਨਿ. ੩.੧) ਵਿਯ ਪਕਾਰਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਤੀਤਿ ਏਵ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਮੁਦਯਾਤਿ ¶ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਉਪ੍ਪਾਦਾ, ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਰੋਧਨਿਰੋਧੀ ਹਿ ਉਪ੍ਪਾਦੋ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਵਾਚਕੋਪਿ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪੁਰਿਮਭਵਸਿਦ੍ਧਾਯ ¶ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਸਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਭਵੇ ਰੂਪਸਮੁਦਯੋ, ਰੂਪਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਤਣ੍ਹਾਸਮੁਦਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਆਹਾਰਸਮੁਦਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਪਵਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਸ੍ਸ ਬਲਵਤਾਯ ਸੋ ਏਵ ਗਹਿਤੋ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਗਹਿਤੇ ਪਵਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯਤਾਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਉਤੁਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਚਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਿਕਰੂਪਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਤੋ ਉਦਯਦਸ੍ਸਨਂ ਵਿਭਾਵਿਤਮੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ‘‘ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਾਲਵਸੇਨ ਉਦਯਦਸ੍ਸਨਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਰੂਪਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਙ੍ਖਤਲਕ੍ਖਣਂ. ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋਪੀਤਿ ਨ ਕੇਵਲਂ ਪਚ੍ਚਯਸਮੁਦਯਮੇਵ, ਅਥ ਖੋ ਖਣਤੋ ਉਦਯਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋਪਿ. ਅਦ੍ਧਾਵਸੇਨ ਹਿ ਪਠਮਂ ਉਦਯਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ ਪੁਨ ਸਨ੍ਤਤਿਵਸੇਨ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਖਣਵਸੇਨ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਨਿਰੋਧਾ ਰੂਪਨਿਰੋਧੋਤਿ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗੇਨ ¶ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧਤੋ ਅਨਾਗਤਸ੍ਸ ਰੂਪਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧੋ ਹੋਤਿ ਪਚ੍ਚਯਾਭਾਵੇ ਅਭਾਵਤੋ. ਤਣ੍ਹਾਨਿਰੋਧਾ ਕਮ੍ਮਨਿਰੋਧੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਆਹਾਰਨਿਰੋਧਾਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਨ. ਰੂਪਨਿਰੋਧੋਤਿ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨਰੂਪਸ੍ਸ ਅਭਾਵੋ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ‘‘ਵਿਪਰਿਣਾਮਲਕ੍ਖਣ’’ਨ੍ਤਿ ਭਙ੍ਗਕਾਲਵਸੇਨ ਹੇਤਂ ਵਯਦਸ੍ਸਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਅਦ੍ਧਾਵਸੇਨ ਪਠਮਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸਨ੍ਤਤਿਵਸੇਨ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਖਣਵਸੇਨ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਅਯਞ੍ਚ ਨਯੋ ਪਾਕਤਿਕਵਿਪਸ੍ਸਕਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਨੇਤਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਉਦਯਦਸ੍ਸਨੇਪਿ.

‘‘ਇਤਿ ਵੇਦਨਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਰੂਪੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯਂ ਵੇਦਨਾ, ਏਤ੍ਤਕਾ ਵੇਦਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਵੇਦਯਿਤ…ਪੇ… ਸਭਾਵਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਵੇਦਯਿਤਸਭਾਵਂ…ਪੇ… ਵਿਜਾਨਨਸਭਾਵ’’ਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਸਭਾਵ- ਸਦ੍ਦੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਵੇਦਯਿਤਸਭਾਵਨ੍ਤਿ ਅਨੁਭਵਨਸਭਾਵਂ. ਸਞ੍ਜਾਨਨਸਭਾਵਨ੍ਤਿ ‘‘ਨੀਲਂ ਪੀਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਸਭਾਵਂ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਣਸਭਾਵਨ੍ਤਿ ਆਯੂਹਨਸਭਾਵਂ. ਵਿਜਾਨਨਸਭਾਵਨ੍ਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਉਪਲਦ੍ਧਿਸਭਾਵਂ. ਸੁਖਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਦੁਕ੍ਖਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪੇਕ੍ਖਾਵੇਦਨਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਦ੍ਦਸਞ੍ਞਾਦੀਨਂ, ਫਸ੍ਸਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਚੇਤਨਾ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਨਂ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਲੋਕਿਯਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ. ਯਥਾ ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇ, ਏਸ ਨਯੋ ਵੇਦਨਾਦੀਸੁਪਿ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ¶ ‘‘ਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਤੀਸੁ ਖਨ੍ਧੇਸੂਤਿ ਵੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੁ. ‘‘ਫੁਟ੍ਠੋ ਵੇਦੇਤਿ, ਫੁਟ੍ਠੋ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ, ਫੁਟ੍ਠੋ ਚੇਤੇਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੯੩) ਵਚਨਤੋ ¶ ‘‘ਫਸ੍ਸਸਮੁਦਯਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਨਾਮਰੂਪਪਚ੍ਚਯਾਪਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ (ਵਿਭ. ੨੪੬; ਦੀ. ਨਿ. ੨.੯੭) ਵਚਨਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ‘‘ਨਾਮਰੂਪਸਮੁਦਯਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਸਂ ਯੇਵਾਤਿ ¶ ਤੀਸੁ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ‘‘ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਫਸ੍ਸਨਾਮਰੂਪਾਨਂਯੇਵ ਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਪਦਮ੍ਪਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਯੋ ਪਨ ਰੂਪੇ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਾ ਏਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਸਮਪਞ੍ਞਾਸਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਤੋ ਵੀਸਤਿ ਖਣਤੋ ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿਯਾ ਉਦਯਲਕ੍ਖਣਾਨਂ, ਪਚ੍ਚਯਤੋ ਵੀਸਤਿ ਖਣਤੋ ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿਯਾ ਏਵ ਵਯਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਚਾਤਿ ਸਮਪਞ੍ਞਾਸਾਯ ਉਦਯਵਯਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਵਸੇਨ. ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਉਦਯੋ ਲਕ੍ਖੀਯਤਿ ਏਤੇਹੀਤਿ ਲਕ੍ਖਣਾਨੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਿਸਮੁਦਯੋਤਿ, ਤਥਾ ਤੇਸਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧੋ ਲਕ੍ਖੀਯਤਿ ਏਤੇਹੀਤਿ ਲਕ੍ਖਣਾਨੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦੀਨਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਰੋਧੋ. ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਵਿਪਰਿਣਾਮਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਪਨ ਸਙ੍ਖਤਲਕ੍ਖਣਮੇਵਾਤਿ. ਏਵਂ ਏਤਾਨਿ ਸਮਪਞ੍ਞਾਸਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਸਰੂਪਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਯਥਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਵਡ੍ਢਿਤੇਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਉਦਯਬ੍ਬਯਞਾਣੇ ਤਿਕ੍ਖੇ ਸੂਰੇ ਪਸਨ੍ਨੇ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਹਨ੍ਤੇ ਤਤੋ ਪਰਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਨਂ ਭਙ੍ਗਞਾਣਾਦੀਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਗਤੇ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣੇ. ਪਗੇਵ ਹਿ ਛਤ੍ਤਿਂਸਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਮੁਖੇਨ ਪਵਤ੍ਤੇਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਾਨੁਚ੍ਛਵਿਕੇਨ ਮਹਾਵਜਿਰਞਾਣਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਸਮ੍ਮਸਨਞਾਣੇਨ ਸਮ੍ਭਤਾਨੁਭਾਵਂ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਂ ਪਰਿਪਾਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪਦਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿਞਾਣਂ ਅਪਰਿਮਿਤਕਾਲੇ ਸਮ੍ਭਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਪਾਰਮਿਯਾ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਉਕ੍ਕਂਸਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨਿਭਾਵਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯਦਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਘਟੇਤਿ, ਤਦਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ ¶ , ਵਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਞ੍ਚ ਤਥਾ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਯਥਾ ਸਬ੍ਬਞੇਯ੍ਯਾਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ. ਯਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ‘‘ਸਵਾਸਨਪ੍ਪਹਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਯਿਦਂ ਪਹਾਨਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਰੋਧੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧੇਨਾ’’ਤਿ. ਆਸਵਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਕਿਲੇਸੇਹੀਤਿ ਭਵਤੋ ਆਭਵਗ੍ਗਂ, ਧਮ੍ਮਤੋ ਆਗੋਤ੍ਰਭੁਂ ਸਵਨਤੋ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ ਆਸਵਸਞ੍ਞਿਤੇਹਿ ਰਾਗੋ, ਦਿਟ੍ਠਿ, ਮੋਹੋਤਿ ਇਮੇਹਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ. ਲਕ੍ਖਣਵਚਨਞ੍ਚੇਤਂ, ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਯਦਿਦਂ ‘‘ਆਸਵੇਹੀ’’ਤਿ, ਤਦੇਕਟ੍ਠਤਾਯ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਹਿਪਿ ¶ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿਪਿ ਪਾਪਧਮ੍ਮੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤੇਸਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਲੇਸਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ.

ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ ਨਾਮ ਤਂਤਂਮਗ੍ਗਵਜ੍ਝਕਿਲੇਸੇਹਿ ਫਲਕ੍ਖਣੇ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਨਾਮ. ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਵਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਵ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ ਚਾਤਿ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਹੇਟ੍ਠਿਮਮਗ੍ਗਵਜ੍ਝੇਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਵ ਯਥਾਸਕਂ ਪਹਾਤਬ੍ਬੇਹਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ ਚ. ਫਲਕ੍ਖਣੇ ਵਿਮੁਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਫਲਕ੍ਖਣੇ ਵਿਮੁਤ੍ਤਮੇਵ, ਨ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ ਨਾਮ.

ਸਬ੍ਬਬਨ੍ਧਨਾਤਿ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯੁਦ੍ਧਮ੍ਭਾਗਿਯਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਾਪਿ ਭਵਸਞ੍ਞੋਜਨਾ, ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਕਾਰੇਹਿ ਮੁਤ੍ਤੋ. ਸੁਵਿਕਸਿਤਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੋਤਿ ਸਾਤਿਸਯਂ ਞਾਣਰਸ੍ਮਿਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ¶ ਸਮ੍ਫੁਲ੍ਲਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੋ. ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਮਗ੍ਗਞਾਣਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ ਯੇਹਿ ਞਾਣੇਹਿ ਸੁਵਿਕਸਿਤਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੋ, ਤੇਸਂ ਏਕਦੇਸੇਨ ਦਸ੍ਸਨਂ. ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਤੋ ਦਸ੍ਸਨਂ ਪਨ ਪਰਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਤਾਨਿ ਵਿਭਜਿਸ੍ਸਾਮ. ਸਕਲੇ ਚ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇਤਿ ਅਤੀਤਂਸੇ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਞਾਣਾਦਿਕੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇ. ਯਦਾ ਹਿ ਲੋਕਨਾਥੋ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਦਾ ਸਬ੍ਬੇ ਗੁਣੇ ਹਤ੍ਥਗਤੇ ਕਰੋਤਿ ਨਾਮ. ਤਤੋ ਪਰਂ ‘‘ਹਤ੍ਥਗਤੇ ਕਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

‘‘ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਙ੍ਕਪ੍ਪਤਾਪਰਿਦੀਪਨਂ ਉਦਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਨੇਕਜਾਤਿਸਂਸਾਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਆਦਿਤੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਗਾਥਾਨਮਤ੍ਥੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਨਿਦਾਨਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਟੀ. ੧.ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ) ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਵ. ਪਰਤੋ ¶ ਪਨ ਅਯੋਘਨਹਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਯੋ ਹਞ੍ਞਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਅਯੋਘਨਂ, ਕਮ੍ਮਾਰਾਨਂ ਅਯੋਕੂਟਂ, ਅਯੋਮੁਟ੍ਠਿ ਚ, ਤੇਨ ਅਯੋਘਨੇਨ ਹਤਸ੍ਸ ਪਹਤਸ੍ਸ. ਏਵ-ਸਦ੍ਦੋ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਜਲਤੋ ਜਾਤਵੇਦਸੋਤਿ ਜਲਯਮਾਨਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਿਸ੍ਸ, ਅਨਾਦਰੇ ਵਾ ਏਤਂ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੂਪਸਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਉਪਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ. ਯਥਾ ਨ ਞਾਯਤੇ ਗਤੀਤਿ ਯਥਾ ਤਸ੍ਸ ਗਤਿ ਨ ਞਾਯਤਿ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਅਯੋਮੁਟ੍ਠਿਕੂਟਾਦਿਨਾ ਪਹਤਤ੍ਤਾ ਅਯੋਘਨੇਨ ਹਤਸ੍ਸ ਪਹਤਸ੍ਸ ਅਯੋਗਤਸ੍ਸ, ਕਂਸਭਾਜਨਾਦਿਗਤਸ੍ਸ ਵਾ ਜਲਮਾਨਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਿਸ੍ਸ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਉਪਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦਸਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਗਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ ਪਚ੍ਚਯਨਿਰੋਧੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਨਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾਤਿ. ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਾਵਿਮੁਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਹੇਤੁਨਾ ਞਾਯੇਨ ਤਦਙ੍ਗਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਿਮੁਤ੍ਤਿਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਯ ¶ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਚਤੂਹਿਪਿ ਉਪਾਦਾਨੇਹਿ, ਆਸਵੇਹਿ ਚ ਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਤਤੋ ਏਵ ਕਾਮਬਨ੍ਧਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕਾਮੋਘਭਵੋਘਾਦਿਭੇਦਂ ਅਵਸਿਟ੍ਠਓਘਞ੍ਚ ਤਰਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਕਾਮਬਨ੍ਧੋਘਤਾਰੀਨਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਟਿਪਸ੍ਸਮ੍ਭਿਤਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਤ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਾਤੇਹਿ ਅਕਮ੍ਪਨੀਯਤਾਯ ਅਚਲਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਙ੍ਖਾਰੂਪਸਮਂ ਸੁਖਂ ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਅਧਿਗਤਾਨਂ ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ਗਤਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਦਿਭੇਦਾਸੁ ਗਤੀਸੁ ‘‘ਅਯਂ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਅਭਾਵਤੋ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਜਾਤਵੇਦੋ ਵਿਯ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਭਾਵਮੇਵ ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਅਨੇਕਜਾਤਿਸਂਸਾਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਪ. ੧੫੩) ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਤਕਿਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਵ ਵਿਰੋਚਿਤ੍ਥਾਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਦੁਤਿਯਭਾਣਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਬ੍ਰਹ੍ਮਯਾਚਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੪. ਯਨ੍ਨੂਨਾਤਿ ¶ ¶ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਅਹਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਦਿ ਪਨਾਹ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਟ੍ਠਮੇ ਸਤ੍ਤਾਹੇ’’ਤਿਆਦਿ ਯਥਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਾ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਸੁਖਪਟਿਸਂਵੇਦਨਾਦਿਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਸੁ ਸਤ੍ਤਾਹੇਸੁ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿ, ਤਤੋ ਪਰਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਗਮ੍ਭੀਰਤਾਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਦਿਵਸੇਨ, ਏਵਮੇਵ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਂਸੁ, ਤੇ ਚ ਸਤ੍ਤਾਹਾਦਯੋ ਤਥੇਵ ਵਵਤ੍ਥਪੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਯਂ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਧਮ੍ਮਤਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਪਸ੍ਸੀ ਭਗਵਾ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਤਥਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਟ੍ਠਮੇ ਸਤ੍ਤਾਹੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਤਮਸਤ੍ਤਾਹਤੋ ਪਰਂ, ਸਤ੍ਤਾਹਤੋ ਓਰਿਮੇ ਚ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਸਤ੍ਤਾਹਸ੍ਸ ਵਿਯ ਅਟ੍ਠਮਸ੍ਸ ਨਾਮ ਸਤ੍ਤਾਹਸ੍ਸ ਵਵਤ੍ਥਿਤਸ੍ਸ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਅਨਨ੍ਤਰੋਤਿ ‘‘ਅਧਿਗਤੋ ਖੋ ਮ੍ਯਾਯਂ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿਆਦਿਕੋ ਵਿਤਕ੍ਕੋ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੬੭; ਮ. ਨਿ. ੧.੨੮੧; ੨.੩੩੭; ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੭੨; ਮਹਾਵ. ੭, ੮).

ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੋਤਿ ਸਯਮ੍ਭੁਞਾਣੇਨ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਟਿਮੁਖਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੋ, ਯਥਾਭੂਤਂ ਅਵਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮੋ ਤਬ੍ਬਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ¶ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਗਮ੍ਭੀਰੋਤਿ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਮਕਸਤੁਣ੍ਡਸੂਚਿਯਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਮੁਪਚਿਤਪਰਿਪਕ੍ਕਞਾਣਸਮ੍ਭਾਰੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਞਾਣੇਨ ਅਲਬ੍ਭਨੇਯ੍ਯਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਤ੍ਤਾਨਭਾਵਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਚਨਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਲਬ੍ਭਨੇਯ੍ਯਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠੋ ਓਗਾਹਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤਾਯ ਸਰੂਪਤੋ ਵਿਸੇਸਤੋ ਚ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਮ੍ਭੀਰਤ੍ਤਾਵ ਦੁਦ੍ਦਸੋ’’ਤਿ. ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਕੇਨਚਿ ਕਦਾਚਿਦੇਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਯਂ ਪਨ ਦਟ੍ਠੁਮੇਵ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਸ੍ਸ ਓਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁ ਅਨੁ ਬੁਜ੍ਝਨੇ ਕਥਾ ਏਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੁਦ੍ਦਸਤ੍ਤਾਵ ਦੁਰਨੁਬੋਧੋ’’ਤਿ. ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਅਵਬੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬੋ ਅਵਬੋਧਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਰਭਾਵਤੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਦੁਕ੍ਕਰਤਰਂ ਵਾ ਦੁਰਭਿਸਮ੍ਭਵਤਰਂ ਵਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੧੧੫) ਸੁਤ੍ਤਪਦਂ ¶ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਸਨ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਤਾਯ ਵਾ ਸਨ੍ਤੋ. ਨਿਬ੍ਬੁਤਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹਤਾਯ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ. ਪਧਾਨਭਾਵਂ ਨੀਤੋਤਿ ਵਾ ਪਣੀਤੋ. ਅਤਿਤ੍ਤਿਕਰਟ੍ਠੇਨ ਅਤਪ੍ਪਕੋ ਸਾਦੁਰਸਭੋਜਨਂ ਵਿਯ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਂ ਸਨ੍ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਂ, ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਂ ਸਨ੍ਤਂ, ਸਨ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਞ੍ਚਾਤਿ ਸਨ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਂ ਅਨੁਪਸਨ੍ਤਸਭਾਵਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ, ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਞ੍ਚ ਅਭਾਵਤੋ ਸਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਸਨ੍ਤਪਣੀਤਭਾਵੇਨੇਵ ਤਦਤ੍ਥਾਯ ਅਸੇਚਨਕਤਾਯ ਅਤਪ੍ਪਕਤਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਦਂ ਦ੍ਵਯਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਉਤ੍ਤਮਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਨ ਤਕ੍ਕੇਨ ਅਵਚਰਿਤਬ੍ਬੋ, ਤਤੋ ਏਵ ਨਿਪੁਣਞਾਣਗੋਚਰਤਾਯ, ਸਣ੍ਹਸੁਖੁਮਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਚ ਨਿਪੁਣੋ. ਬਾਲਾਨਂ ਅਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਏਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਵੇਦਨੀਯੋ. ਆਲੀਯਨ੍ਤਿ ਅਭਿਰਮਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ¶ ਸੇਵੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਆਲਯਾ, ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ. ਆਲਯਨ੍ਤਿ ਅਭਿਰਮਣਵਸੇਨ ਸੇਵਨ੍ਤੀਤਿ ਆਲਯਾ, ਤਣ੍ਹਾਵਿਚਰਿਤਾਨਿ. ਆਲਯਰਤਾਤਿ ਆਲਯਨਿਰਤਾ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਮੁਦਿਤਾ ਅਤਿਵਿਯ ਮੁਦਿਤਾ ਅਨੁਕ੍ਕਣ੍ਠਨਤੋ. ਰਮਤੀਤਿ ਰਤਿਂ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਕੀਲ਼ਤਿ ਲਲ਼ਤਿ. ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਯਥਾ ਕਾਮਗੁਣੇ, ਏਵਂ ਰਾਗਮ੍ਪਿ ਅਸ੍ਸਾਦੇਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਯੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦੁਵਿਧਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਠਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਤਿ ਠਾਨ-ਸਦ੍ਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯ. ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ‘‘ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋ ਏਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਏਤ੍ਥ ਫਲਂ ਤਦਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯਾਤਿ ਠਾਨਂ, ਸਙ੍ਖਾਰਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਯੋ. ਇਮੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਯੋਵ. ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਏਵ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾ ਯਥਾ ਦੇਵੋ ਏਵ ਦੇਵਤਾ ¶ , ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਵਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ¶ ਉਪ੍ਪਾਦਨਸਮਤ੍ਥਤਾ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾ, ਤੇਨ ਪਰਮਤ੍ਥਪਚ੍ਚਯਲਕ੍ਖਣੋ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਪਟਿਚ੍ਚ ਸਮੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਫਲਂ ਏਤਸ੍ਮਾਤਿ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋ. ਪਦਦ੍ਵਯੇਨਾਪਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਟ੍ਠੋ ਏਵ ਵਿਭਾਵਿਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦੀਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਸਂਵਣ੍ਣਨਾਸੁ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੨.੫੭੦) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋਤਿਆਦਿ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥਾਦਿਪਦਾਭਿਧੇਯ੍ਯਂ ਸਬ੍ਬਂ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇਵ. ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਆਗਮ੍ਮਾਤਿ ਪਟਿਚ੍ਚ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਪਚ੍ਚਯਹੇਤੁ. ਸਮ੍ਮਨ੍ਤੀਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੂਪਸਮਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਸਨ੍ਤਾ ਚ ਸਵਿਸੇਸਂ ਉਪਸਨ੍ਤਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵੂਪਸਮ੍ਮਨ੍ਤੀ’’ਤਿ, ਏਤੇਨ ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤੇ ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਵੂਪਸਮਪਰਿਯਾਯੋ ਞਾਯਾਗਤੋ ਯੇਵਾਤਿ. ਸੇਸੇਪਦੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਉਪਧੀਯਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਉਪਧਿ, ਖਨ੍ਧਾਦਯੋ. ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾਤਿ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਾ ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਅਟ੍ਠਸਤਪ੍ਪਭੇਦਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਸਬ੍ਬੇ ਕਿਲੇਸਰਾਗਾਤਿ ਕਾਮਰਾਗਰੂਪਰਾਗਾਦਿਭੇਦਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕਿਲੇਸਭੂਤਾ ਰਾਗਾ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਵਾ ਕਿਲੇਸਾ ਇਧ ਕਿਲੇਸਰਾਗਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਲੋਭਵਿਸੇਸਾ ਏਵ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਪਰੀਤਭਾਵਾਪਾਦਨਤੋ. ਯਥਾਹ ‘‘ਰਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਪਰਿਣਤਂ, ਦੁਟ੍ਠਮ੍ਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਪਰਿਣਤਂ, ਮੂਲ਼੍ਹਮ੍ਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਪਰਿਣਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੨੭੧) ਵਿਰਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ¶ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾਵਂ ਵਿਜਹਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਂ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਜਰਾਮਰਣਾਦਿਭੇਦਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਂ. ਭਵੇਨ ਭਵਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਤੇਨ ਭਵੇਨ ਭਵਨ੍ਤਰਂ. ਭਵਨਿਕਨ੍ਤਿਭਾਵੇਨ ਸਂਸਿਬ੍ਬਤਿ, ਫਲੇਨ ਵਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਮ੍ਮਂ ਸਤਣ੍ਹਸ੍ਸੇਵ ਆਯਤਿਂ ਪੁਨਬ੍ਭਵਭਾਵਤੋ. ਤਤੋ ਵਾਨਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਭਾਵਤੋ. ਚਿਰਨਿਸਜ੍ਜਾਚਿਰਭਾਸਨੇਹਿ ਪਿਟ੍ਠਿਆਗਿਲਾਯਨਤਾਲੁਗਲਸੋਸਾਦਿਵਸੇਨ ਕਾਯਕਿਲਮਥੋ ਚੇਵ ਕਾਯਵਿਹੇਸਾ ¶ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਾ ਚ ਖੋ ਦੇਸਨਾਯ ਅਤ੍ਥਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾਨਂ, ਅਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਵਸੇਨ, ਜਾਨਨ੍ਤਾਨਂ, ਪਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਦੇਸਨਾਯ ਕਾਯਪਰਿਸ੍ਸਮੋਪਿ ਸਤ੍ਥੁ ਅਪਰਿਸ੍ਸਮੋਵ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਨ ਚ ਮਂ ਧਮ੍ਮਾਧਿਕਰਣਂ ਵਿਹੇਸੇਸੀ’’ਤਿ (ਉਦਾ. ੧੦). ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਾ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾਨਂ ਦੇਸਨਾ ਨਾਮ, ਸੋ ਮਮ ਕਿਲਮਥੋ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਉਭਯਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਕਿਲਮਥੋ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਹੇਸਾ ¶ ਚਾਤਿ ਉਭਯਂ ਪੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਬੋਧਿਮੂਲੇਯੇਵ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ.

੬੫. ਅਨੁਬ੍ਰੂਹਨਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਂ. ਸੋਤਿ ‘‘ਅਪਿਸ੍ਸੂ’’ਤਿ ਨਿਪਾਤੋ. ਵਿਪਸ੍ਸਿਨ੍ਤਿ ਪਟਿ-ਸਦ੍ਦਯੋਗੇਨ ਸਾਮਿਅਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਵੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਵਾ ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਾ. ਵੁਦ੍ਧਿਅਤ੍ਥੋਪਿ ਹਿ ਅਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਯਥਾ‘‘ਅਸੇਕ੍ਖਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ਤਿਕਮਾਤਿਕਾਯ ੧੧). ਕਪ੍ਪਾਨਂ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸਂਵਿਭਾਗਕਰਣਤ੍ਥਮੇਵ ਪਾਰਮਿਯੋ ¶ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਮਧਿਗਤਧਮ੍ਮਰਾਜਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਤਾਪਤ੍ਤਿਦੀਪਨਤਾ, ਗਾਥਾਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਚ੍ਛਰਿਯਤਾ, ਤਸ੍ਸ ਵੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਚਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਤ੍ਥਦ੍ਵਾਰੇਨ ਹਿ ਗਾਥਾਨਂ ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਤਾ. ਗੋਚਰਾ ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ ਉਪਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਉਪਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਵਿਤਕ੍ਕੇਤਬ੍ਬਤਾਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਯਿਤਬ੍ਬਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੂ’’ਤਿ.

ਯਦਿ ਸੁਖਾਪਟਿਪਦਾਵ ਕਥਂ ਕਿਚ੍ਛਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਾਰਮੀਪੂਰਣਕਾਲੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਵਮਾਦੀਨਿ ਦੁਪ੍ਪਰਿਚ੍ਚਜਾਨਿ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਹ-ਇਤਿ ਵਾ ਬ੍ਯਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ‘‘ਏਕਂਸਤ੍ਥੇ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ਹ ਬ੍ਯਤ੍ਤਂ, ਏਕਂਸੇਨ ਵਾ ਅਲਂ ਨਿਪ੍ਪਯੋਜਨਂ ਏਵਂ ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਅਧਿਗਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦੇਸੇਤੁਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਹਲਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਲ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮਾਨਤ੍ਥਂ ਪਦਂ ‘‘ਹਲਨ੍ਤਿ ਵਦਾਮੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ਟੀ. ੧.੧੭੨) ਵਿਯ. ਰਾਗਦੋਸਫੁਟ੍ਠੇਹੀਤਿ ਫੁਟ੍ਠਵਿਸੇਨ ਵਿਯ ਸਪ੍ਪੇਨ ਰਾਗੇਨ, ਦੋਸੇਨ ਚ ਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠੇਹਿ ਅਭਿਭੂਤੇਹਿ. ਰਾਗਦੋਸਾਨੁਗਤੇਹੀਤਿ ਰਾਗਦੋਸੇਹਿ ਅਨੁਬਨ੍ਧੇਹਿ.

ਨਿਚ੍ਚਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਗ੍ਗਾਹਾਦੀਨਂ. ਏਵਂ ਗਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਂ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਆਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ. ‘‘ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦੀਸੁ, ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਚ ਯਥਾਲਾਭਵਸੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਗਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਏਵਂ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਭਿਨਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਮਯਾ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਚ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਗਤਂ, ਞਾਤਂ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਾਮਰਾਗੇਨ, ਭਵਰਾਗੇਨ ਚ ਰਤ੍ਤਾ ਨੀਵਰਣੇਹਿ ਨਿਵੁਤਚਿਤ੍ਤਤਾਯ, ਦਿਟ੍ਠਿਰਾਗੇਨ ਰਤ੍ਤਾ ਵਿਪਰੀਤਾਭਿਨਿਵੇਸੇਨ ਨ ਦਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਯਾਥਾਵਤੋ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਨਪ੍ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਗਾਹਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਭਾਵੇਨ ਯਾਥਾਵਤੋ ਧਮ੍ਮੇ ¶ ਜਾਨਾਪੇਤੁਂ. ਰਾਗਦੋਸਪਰੇਤਤਾਪਿ ਨੇਸਂ ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹਭਾਵੇਨੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਮੋਖਨ੍ਧੇਨ ਆਵੁਟਾ’’ਤਿ.

ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ¶ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਤਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰਣਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਯਮੇਵ ਚੋਦਨਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾਯਂ ਇਦਾਨਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ¶ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਤਾਪਤ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਆਚਿਣ੍ਣਸਮਾਚਿਣ੍ਣਧਮ੍ਮਤਾਵਸੇਨ, ਸਬ੍ਬਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਦਿਤੋ ‘‘ਕਿਂ ਮੇ ਅਞ੍ਞਾਤਵੇਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਬੁ. ਵਂ. ੨.੯੯) ਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮੁਸ੍ਸਾਹਨਂ ਆਚਿਣ੍ਣਸਮਾਚਿਣ੍ਣਧਮ੍ਮਤਾ ਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਿਂ ਮੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਾਤਵੇਸੇਨਾਤਿ ਸਦੇਵਕਂ ਲੋਕਂ ਉਨ੍ਨਾਦੇਨ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਹੁਤ੍ਵਾ ਕੇਵਲਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਵਕਭਾਵੂਪਗਮਨਵਸੇਨ ਅਞ੍ਞਾਤਰੂਪੇਨ. ਤਿਵਿਧਂ ਕਾਰਣਂ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਤਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਬਲਵਭਾਵੋ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਰਮਗਮ੍ਭੀਰਤਾ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਭਗਵਤੋ ਸਾਤਿਸਯਂ ਗਾਰਵਨ੍ਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਪਕ੍ਖਾ ਨਾਮ ਰਾਗਾਦਯੋ ਕਿਲੇਸਾ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰਤ੍ਤਾ. ਤੇਸਂ ਬਲਵਭਾਵਤੋ ਚਿਰਪਰਿਭਾਵਨਾਯ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਤੋ ਦੁਬ੍ਬਿਸੋਧਿਯਤਾਯ ਤੇ ਸਤ੍ਤੇ ਮਤ੍ਤਹਤ੍ਥਿਨੋ ਵਿਯ ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਪੁਰਿਸਂ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਆਪਾਦੇਨ੍ਤਾ ਅਨੇਕਸਤਯੋਜਨਾਯਾਮਵਿਤ੍ਥਾਰਂ ਸੁਨਿਚਿਤਂ ਘਨਸਨ੍ਨਿਵੇਸਂ ਕਣ੍ਟਕਦੁਗ੍ਗਮ੍ਪਿ ਅਧਿਸੇਨ੍ਤਿ. ਦੂਰਪ੍ਪਭੇਦ ਦੁਚ੍ਛੇਜ੍ਜਤਾਹਿ ਦੁਬ੍ਬਿਸੋਧਿਯਤਂ ਪਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਥਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਅਨ੍ਤੋ ਆਮਟ੍ਠਤਾਯ ਕਞ੍ਜਿਕਪੁਣ੍ਣਲਾਬੁ ਚਿਰਪਰਿਵਾਸਿਕਤਾਯ ਤਕ੍ਕਭਰਿਤਚਾਟਿ ਸ੍ਨੇਹਤਿਨ੍ਤਦੁਬ੍ਬਲਭਾਵੇਨ ਵਸਾਤੇਲਪੀਤਪਿਲੋਤਿਕਾ; ਤੇਲਮਿਸ੍ਸਿਤਤਾਯ ਅਞ੍ਜਨਮਕ੍ਖਿਤਹਤ੍ਥਾ ਦੁਬ੍ਬਿਸੋਧਨੀਯਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਹੀਨੂਪਮਾ ¶ ਚੇਤਾ ਰੂਪਪ੍ਪਬਨ੍ਧਭਾਵਤੋ, ਅਚਿਰਕਾਲਿਕਤ੍ਤਾ ਚ ਮਲੀਨਤਾਯ, ਕਿਲੇਸਸਂਕਿਲੇਸੋ ਏਵ ਪਨ ਦੁਬ੍ਬਿਸੋਧਨੀਯਤਰੋ ਅਨਾਦਿਕਾਲਿਕਤ੍ਤਾ, ਅਨੁਸਯਿਤਤ੍ਤਾ ਚ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤਿਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਾ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਦੁਬ੍ਬਿਸੋਧਨੀਯਤਾਯ ਏਵਂ ਗਮ੍ਭੀਰਦੁਦ੍ਦਸਦੁਰਨੁਬੋਧਾਨਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤਉਪਮਾ ਹੀਨੂਪਮਾਵ.

ਗਮ੍ਭੀਰੋਪਿ ਧਮ੍ਮੋ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਧਮਨੇਨ ਸੁਪਾਕਟੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਧਮਨਂ ਪਨ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਪਟਿਬਦ੍ਧਂ, ਸਾ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸਵਨਾਧੀਨਾ, ਤਂ ਸਤ੍ਥਰਿ, ਧਮ੍ਮੇ ਚ ਪਸਾਦਾਯਤ੍ਤਂ. ਸੋ ਵਿਸੇਸਤੋ ਲੋਕੇ ਸਮ੍ਭਾਵਨੀਯਸ੍ਸ ਗਰੁਕਾਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਭਿਪਤ੍ਥਨਾਹੇਤੁਕੋਤਿ ਪਨਾਲ਼ਿਕਾਯ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਯਾਚਨਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

੬੬. ‘‘ਅਞ੍ਞਤਰੋ’’ਤਿ ਅਪ੍ਪਞ੍ਞਾਤੋ ਵਿਯ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਥ ਖੋ ਪਾਕਟੋ ਪਞ੍ਞਾਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਜੇਟ੍ਠਕਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਭਵਨੇ ਜੇਟ੍ਠਕਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾ. ਸੋ ਹਿ ਸਕ੍ਕੋ ਵਿਯ ¶ ਕਾਮਦੇਵਲੋਕੇ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਚ ਪਾਕਟੋ ਪਞ੍ਞਾਤੋ. ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਭੂਤਂ ਅਪ੍ਪਂ ਰਾਗਾਦਿਰਜਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਪ੍ਪਰਜਂ, ਅਪ੍ਪਰਜਂ ਅਕ੍ਖਿ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁ ਯੇਸਂ ਤੇ ਤਂਸਭਾਵਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਜਾਤਿਕਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਮਯੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਅਪ੍ਪਂ ਰਾਗਾਦਿਰਜਂ ਯੇਸਂ ਤੇ ਤਂਸਭਾਵਾ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਜਾਤਿਕਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਸ੍ਸਵਨਤਾਤਿ ‘‘ਸਯਂ ¶ ਅਭਿਞ੍ਞਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੮, ੪੦੫; ਮ. ਨਿ. ੧.੧੫੪, ੪੪੪) ਵਿਯ ਕਰਣੇ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਸ੍ਸਵਨਤਾਯਾ’’ਤਿ. ਦਸਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਵਤ੍ਥੁਵਸੇਨਾਤਿ ਦਾਨਾਦਿਦਸਵਿਧਵਿਮੁਤ੍ਤਿਪਰਿਪਾਚਨੀਯਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਵਤ੍ਥੂਨਂ ਵਸੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਤਾਧਿਕਾਰਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਦ੍ਵਾਦਸਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ¶ (ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੨੮੨) ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਦਾਨਾਦੀਸੁ ਸਰਣਗਮਨਪਰਹਿਤਪਰਿਣਾਮਨਦ੍ਵਯ ਪਕ੍ਖਿਪਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੬੯. ਗਰੁਟ੍ਠਾਨਿਯੇਸੁ ਗਾਰਵਵਸੇਨ ਗਰੁਕਰਪਤ੍ਥਨਾ ਅਜ੍ਝੇਸਨਾ, ਸਾਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਤ੍ਥਨਾ ਏਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਾਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਦੇਸਵਿਸਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂਯੇਵ ਆਵੇਣਿਕਭਾਵਤੋ ਇਦਂ ਞਾਣਦ੍ਵਯਂ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਮੇਸਞ੍ਹਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਞਾਣਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੂਤਿ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਗ੍ਗਞਾਣਾਨਨ੍ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਗ੍ਗਞਾਣਾਨਂ ‘‘ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਨਾਮਂ, ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਭਾਵਤੋ. ਯਤੋ ਤਾਨਿ ਞਾਣਾਨਿ ਵਿਜ੍ਜੂਪਮਾਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਪਨ ਞਾਣਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ. ਯਤੋ ਤਂ ਵਜਿਰੂਪਮਾਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਜਾਤਿਕਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ. ਯਸ੍ਮਾ ਮਨ੍ਦਕਿਲੇਸਾ ‘‘ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਬਹਲਕਿਲੇਸਾ ‘‘ਮਹਾਰਜਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਧਮਨਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਤਿਕ੍ਖਾਨਿ ਸੂਰਾਨਿ ਵਿਸਦਾਨਿ, ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਮੁਦੂਨਿ. ਸਦ੍ਧਾਦਯੋ ਆਕਾਰਾਤਿ ਸਦ੍ਦਹਨਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰੇ ਵਦਤਿ. ਸੁਨ੍ਦਰਾਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣਾ. ਸਮ੍ਮੋਹਵਿਨੋਦਨਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਯੇਸਂ ਆਸਯਾਦਯੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸਾ ਸੁਨ੍ਦਰਾ, ਤੇ ਸ੍ਵਾਕਾਰਾ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ਅਟ੍ਠ. ੮੧੪) ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਇਮਾਯ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਯ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਸਂਸਨ੍ਦਤਿ ¶ ਸਮੇਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਯਤੋ ਸਦ੍ਧਾਸਮ੍ਪਦਾਦਿਵਸੇਨ ਅਜ੍ਝਾਸਯਸ੍ਸ ਸੁਨ੍ਦਰਤਾਤਿ, ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਯਾਯਤੋ ਅਸੁਨ੍ਦਰਤਾਤਿ. ਕਾਰਣਂ ਨਾਮ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰੋ, ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਵਾ. ਪਰਲੋਕਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਰਾਯਂ. ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਾਵਹਂ ਵਜ੍ਜਂ ਵਿਯ ਭਯਤੋ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਰਲੋਕਞ੍ਚੇਵ ਵਜ੍ਜਞ੍ਚ ਭਯਤੋ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭਵਤੋ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਵਿਪਤ੍ਤਿਭਵੋ ‘‘ਪਰਲੋਕੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਰ…ਪੇ… ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

ਅਯਂ ¶ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਾ’’ਦਿਪਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥਵਿਭਾਵਨੇ ਅਯਂ ਤਸ੍ਸ ਤਥਾਭਾਵਸਾਧਕਪਾਲ਼ਿ. ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਞ੍ਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਪਰਿਪਾਚਕਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬਲਵਭਾਵੋ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਾਨਂ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਦੁਬ੍ਬਲਭਾਵੇਨੇਵ ਹੋਤਿ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਬਲਵਭਾਵੋ ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਦੁਬ੍ਬਲਭਾਵੇਨਾਤਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਪਰਿਪਾਚਕਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਵਿਸੇਸਂ ਅਤ੍ਥਿਤਾਨਤ੍ਥਿਤਾਵਸੇਨ ‘‘ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਾ ਮਹਾਰਜਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਆਦਯੋ ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੧੧) ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਇਤਿ ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਾ, ਅਸਦ੍ਧਿਯਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਰਜਕ੍ਖਾ. ਏਵਂ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਯੋਤਿ ਵਿਭਾਵਿਤਾ ਪਞ੍ਞਾਸ ਪੁਗ੍ਗਲਾ. ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਪਨ ਅਨ੍ਤਰਭੇਦੇਨ ਅਨੇਕਭੇਦਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਖਨ੍ਧਾਦਯੋ ਏਵ ¶ ਲੁਜ੍ਜਨਪਲੁਜ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ ਲੋਕੋ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭਵਭੂਤੋ ਲੋਕੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭਵਲੋਕੋ, ਸੁਗਤਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵੋ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭਵਲੋਕੋ ਸੁਗਤਿਸਂਵਤ੍ਤਨਿਯੋ ਕਮ੍ਮਭਵੋ. ਦੁਗ੍ਗਤਿਸਙ੍ਖਾਤਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵਦੁਗ੍ਗਤਿਸਂਵਤ੍ਤਨਿਯਕਮ੍ਮਭਵਾ ਵਿਪਤ੍ਤਿਭਵਲੋਕਵਿਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭਵਲੋਕਾ.

ਪੁਨ ਏਕਕਦੁਕਾਦਿਵਸੇਨ ਲੋਕਂ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਕੋ ਲੋਕੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਹਾਰਾਦਯੋ ਹਿ ਲੁਜ੍ਜਨਪਲੁਜ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ ਲੋਕੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਏਕੋ ਲੋਕੋ ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੦੩; ਅ. ਨਿ. ੧੦.੨੭, ੨੮; ਪਟਿ. ਮ. ੧.੨, ੧੧੨, ੨੦੮) ਯਾਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਕਥਾਯ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਾਯ ਸਬ੍ਬੋ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੋ ਏਕੋ ਏਕਵਿਧੋ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰਸ੍ਸਾਭਾਵਤੋ. ‘‘ਦ੍ਵੇ ਲੋਕਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਇਮਿਨਾ ¶ ਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਨਾਮਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਹਣਂ ਤਸ੍ਸ ਅਲੋਕਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਨਨੁ ਚ ‘‘ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਯਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਮ੍ਪਿ ਲੋਕਤਾ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ? ਨਾਪਜ੍ਜਤਿ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਨਂ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਾਨਂ ‘‘ਇਧ ਲੋਕੋ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਅਥ ਵਾ ਨ ਲੁਜ੍ਜਤਿ ਨ ਪਲੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਯੋ ਗਹਿਤੋ, ਤਥਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਲੋਕੋਤਿ ਤਂਗਹਣਰਹਿਤਾਨਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ ਲੋਕਤਾ. ਉਪਾਦਾਨਾਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਾ ਖਨ੍ਧਾ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ. ਅਨੁਰੋਧਾਦਿਵਤ੍ਥੁਭੂਤਾ ਲਾਭਾਦਯੋ ਅਟ੍ਠ ਲੋਕਧਮ੍ਮਾ. ਦਸਾਯਤਨਾਨੀਤਿ ਦਸ ਰੂਪਾਯਤਨਾਨਿ ਵਿਵਟ੍ਟਜ੍ਝਾਸਯਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਬ੍ਬਂ ਤੇਭੂਮਕਕਮ੍ਮਂ ਗਰਹਿਤਬ੍ਬਂ, ਵਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵਜ੍ਜਂ, ਸਬ੍ਬੇ ਭਵਗਾਮਿਕਮ੍ਮਾ ਵਜ੍ਜ’’ਨ੍ਤਿ. ਯੇਸਂ ¶ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਸਦ੍ਧਾਦਯੋ ਮਨ੍ਦਾ, ਤੇ ਇਧ ‘‘ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਨ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਅਭਾਵਤੋਤਿ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਦੁਕਾਦੀਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਦੁਕੇਸੁ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਦਸ ਦਸ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਸਾਯ ਆਕਾਰੇਹਿ ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਥ ਵਾ ਅਨ੍ਵਯਤੋ, ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਚ ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਪਰੋਪਰਿਯਤ੍ਤਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਾਦਿਵਸੇਨ ਆਵਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ ਪੁਞ੍ਜਪੁਞ੍ਜਾਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਨ ਏਕੇਕਾ.

ਉਪ੍ਪਲਾਨਿ ਏਤ੍ਥ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਉਪ੍ਪਲਿਨੀ, ਗਚ੍ਛੋਪਿ ਜਲਾਸਯੋਪਿ, ਇਧ ਪਨ ਜਲਾਸਯੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਪ੍ਪਲਵਨੇ’’ਤਿ. ਯਾਨਿ ਉਦਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਨਿਮੁਗ੍ਗਾਨੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੁਸਨ੍ਤਿ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ, ਤਾਨਿ ਅਨ੍ਤੋਨਿਮੁਗ੍ਗਪੋਸੀਨੀ. ਦੀਪਿਤਾਨੀਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਕਾਸਿਤਾਨਿ, ਇਧੇਵ ਵਾ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਨਿਪੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਦੀਪਿਤਾਨਿ. ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂਤਿ ਉਗ੍ਘਟਨਂ ਨਾਮ ਞਾਣੁਗ੍ਘਟਨਂ, ਞਾਣੇ ਉਗ੍ਘਟਿਤਮਤ੍ਤੇ ਏਵ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਪਞ੍ਚਿਤਂ ¶ ਵਿਤ੍ਥਾਰਮੇਵਮਤ੍ਥਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਵਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੂ. ਉਦ੍ਦੇਸਾਦੀਹਿ ਨੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਨੇਯ੍ਯੋ. ਸਹ ਉਦਾਹਟਵੇਲਾਯਾਤਿ ਉਦਾਹਾਰੇ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਉਦ੍ਦੇਸੇ ਉਦਾਹਟਮਤ੍ਤੇ ਏਵ. ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਞਾਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਭਿਸਮਯੋ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਅਯਂ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ¶ ਨਯੇਨ ਸਙ੍ਖਿਤ੍ਤੇਨ ਮਾਤਿਕਾਯ ਦੀਪਿਯਮਾਨਾਯ ਦੇਸਨਾਨੁਸਾਰੇਨ ਞਾਣਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਅਯਂ ਸਙ੍ਖਿਤ੍ਤੇਨ ਮਾਤਿਕਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥੇ ਵਿਭਜਿਯਮਾਨੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੂ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਉਦ੍ਦੇਸਤੋਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਹੇਤੁ, ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਉਦ੍ਦਿਸਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਨ ਤਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਮਗ੍ਗਂ ਵਾ ਫਲਂ ਵਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਝਾਨਂ ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਦਪਰਮੋਤਿ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਦਮੇਵ ਪਰਮਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਪਦਪਰਮੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਯੇਤਿ ਯੇ ਦੁਵਿਧੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਕਮ੍ਮਾਵਰਣੇਨਾਤਿ ਪਞ੍ਚਵਿਧੇਨ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਕਮ੍ਮੇਨ. ਵਿਪਾਕਾਵਰਣੇਨਾਤਿ ਅਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਦੁਹੇਤੁਕਾਨਮ੍ਪਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪਟਿਵੇਧੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਦੁਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਿ ¶ ‘‘ਵਿਪਾਕਾਵਰਣਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਕਿਲੇਸਾਵਰਣੇਨਾਤਿ ਨਿਯਤਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ. ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਸੁ ਸਦ੍ਧਾ ਰਹਿਤਾ. ਅਚ੍ਛਨ੍ਦਿਕਾਤਿ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਯਤਾਕੁਸਲਚ੍ਛਨ੍ਦਰਹਿਤਾ, ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਕਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਚ੍ਛਨ੍ਦਿਕਟ੍ਠਾਨਂ ਪਵਿਟ੍ਠਾ. ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞਾਤਿ ਭਵਙ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਹੀਨਾ, ਭਵਙ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਪਨ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਯਪਿ ਯਸ੍ਸ ਭਵਙ੍ਗਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਸੋਪਿ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ ਏਵ ਨਾਮ. ਅਭਬ੍ਬਾ ਨਿਯਾਮਂ ਓਕ੍ਕਮਿਤੁਂ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ¶ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਾਮਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ ਓਕ੍ਕਮਿਤੁਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁਂ ਅਭਬ੍ਬਾ. ‘‘ਨ ਕਮ੍ਮਾਵਰਣੇਨਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.

‘‘ਰਾਗਚਰਿਤਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ [ਪਰਮਤ੍ਥਮਞ੍ਜੂਸਾਯਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯਨ੍ਤਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ –

‘‘ਸਾ ਏਸਾ ਪਰਮਤ੍ਥਾਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਯਥਾਰਹਂ;

ਨਿਧਾਨਤੋ ਪਰਮਤ੍ਥ-ਮਞ੍ਜੂਸਾ ਨਾਮ ਨਾਮਤੋ’’ਤਿ. (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਮਹਾਟੀਕਾਯ ਨਿਗਮਨੇ ਸਯਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ)] ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ;

੭੦. ਆਰਬ੍ਭਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਜਾਨਾਪਨਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਲੋ ਪਬ੍ਬਤੋ ਉਚ੍ਚੋ ਹੋਤਿ ਥਿਰੋ ਚ, ਨ ਪਂਸੁਪਬ੍ਬਤੋ, ਮਿਸ੍ਸਕਪਬ੍ਬਤੋ ਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੇਲੇ ਯਥਾ ਪਬ੍ਬਤਮੁਦ੍ਧਨੀ’’ਤਿ. ਧਮ੍ਮਮਯਂ ਪਾਸਾਦਨ੍ਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਮਾਹ. ਸੋ ਹਿ ਪਬ੍ਬਤਸਦਿਸੋ ਚ ਹੋਤਿ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤਟ੍ਠੇਨ ਪਾਸਾਦਸਦਿਸੋ ਚ, ਪਞ੍ਞਾਪਰਿਯਾਯੋ ਵਾ ਇਧ ਧਮ੍ਮ-ਸਦ੍ਦੋ ¶ . ਸਾ ਹਿ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤਟ੍ਠੇਨ ਪਾਸਾਦੋਤਿ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੧੬) ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ. ਤਥਾ ਚਾਹ –

‘‘ਪਞ੍ਞਾਪਾਸਾਦਮਾਰੁਯ੍ਹ, ਅਸੋਕੋ ਸੋਕਿਨਿਂ ਪਜਂ;

ਪਬ੍ਬਤਟ੍ਠੋਵ ਭੂਮਟ੍ਠੇ, ਧੀਰੋ ਬਾਲੇ ਅਵੇਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੨੮);

‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਯਥਾ ਪਬ੍ਬਤੇ ਠਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਨ੍ਧਕਾਰੇ ਹੇਟ੍ਠਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਖੇਤ੍ਤੇ ਕੇਦਾਰਪਾਲ਼ਿਕੁਟਿਯੋ, ਤਤ੍ਥ ਸਯਿਤਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ ਅਨੁਜ੍ਜਲਭਾਵਤੋ. ਕੁਟਿਕਾਸੁ ਪਨ ਅਗ੍ਗਿਜਾਲਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ ਉਜ੍ਜਲਭਾਵਤੋ ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਪਾਸਾਦਮਾਰੁਯ੍ਹ ਸਤ੍ਤਲੋਕਂ ਓਲੋਕਯਤੋ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਸ੍ਸ ਆਪਾਥਂ ਨਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਅਕਤਕਲ੍ਯਾਣਾ ਸਤ੍ਤਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਅਨੁਜ੍ਜਲਭਾਵਤੋ, ਅਨੁਲ਼ਾਰਭਾਵਤੋ ਚ ਰਤ੍ਤਿਂ ਖਿਤ੍ਤਾ ਸਰਾ ¶ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਕਤਕਲ੍ਯਾਣਾ ਪਨ ਭਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲਾ ਦੂਰੇ ਠਿਤਾਪਿ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਸ੍ਸ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਰਿਪਕ੍ਕਞਾਣਗ੍ਗਿਤਾਯ ¶ ਸਮੁਜ੍ਜਲਭਾਵਤੋ, ਉਲ਼ਾਰਸਨ੍ਤਾਨਤਾਯ ਹਿਮਵਨ੍ਤਪਬ੍ਬਤੋ ਵਿਯ ਚਾਤਿ ਏਵਂ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਉਟ੍ਠੇਹੀਤਿ ਤ੍ਵਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਤਾਸਙ੍ਖਾਤਸਙ੍ਕੋਚਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਕਿਲਾਸੁਭਾਵਤੋ ਉਟ੍ਠਹ. ਵੀਰਿਯਵਨ੍ਤਤਾਯਾਤਿ ਸਾਤਿਸਯ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਵੀਰਿਯਵਨ੍ਤਤਾਯ. ਵੀਰਸ੍ਸ ਹਿ ਭਾਵੋ, ਕਮ੍ਮਂ ਵਾ ਵੀਰਿਯਂ. ਕਿਲੇਸਮਾਰਸ੍ਸ ਵਿਯ ਮਚ੍ਚੁਮਾਰਸ੍ਸਪਿ ਆਯਤਿਂ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ ‘‘ਮਚ੍ਚੁਕਿਲੇਸਮਾਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਮਾਰਵਿਜਯਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਹਣਂ ਕਿਲੇਸਮਾਰਵਿਜਯੇਨੇਵ ਤਬ੍ਬਿਜਯਸ੍ਸ ਜੋਤਿਤਭਾਵਤੋ. ਵਾਹਨਸਮਤ੍ਥਤਾਯਾਤਿ ਸਂਸਾਰਮਹਾਕਨ੍ਤਾਰਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਖੇਮਪ੍ਪਦੇਸਂ ਸਮ੍ਪਾਪਨਸਮਤ੍ਥਤਾਯ.

੭੧. ‘‘ਅਪਾਰੁਤਂ ਤੇਸਂ ਅਮਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ ਪਠਨ੍ਤਿ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਵਿਸਨਮਗ੍ਗੋ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤੋ ਮਹਾਕਰੁਣੂਪਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਸਯਮ੍ਭੁਞਾਣੇਨ ਅਧਿਗਤਤ੍ਤਾ. ਸਦ੍ਧਂ ਪਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤੂਤਿ ਸਦ੍ਧਂ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤੁ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਦ੍ਦਹਨਾਕਾਰਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਖੇਨ ਅਕਿਚ੍ਛੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨੀਯਤਾਯ ਸੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ. ਨ ਭਾਸਿਂ ਨ ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ.

ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਯੁਗਵਣ੍ਣਨਾ

੭੩. ਸਲ੍ਲਪਿਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਿ ਖੋ ਤੇ ਆਵੁਸੋ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾਵ. ੬੦) ਆਲਾਪਸਲ੍ਲਾਪਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਤਞ੍ਹਿਸ੍ਸ ਅਪਰਭਾਗੇ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਅਹੋਸਿ.

੭੫-੬. ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਂ ¶ ਕਥਨ੍ਤਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਯਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਂ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ ਕਥਂ. ਕਾ ਪਨ ਸਾਤਿ? ਦਾਨਾਦਿਕਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਦਾਨਕਥਾ ਤਾਵ ਪਚੁਰਜਨੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾ, ਸੁਕਰਤ੍ਤਾ, ਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਉਪਾਯਭਾਵਤੋ ਚ ਆਦਿਤੋ ਕਥਿਤਾ. ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਸੀਲੋ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹਵਤ੍ਥੂਸੁ ¶ ਨਿਸ੍ਸਙ੍ਗਭਾਵਤੋ ਸੁਖੇਨੇਵ ਸੀਲਾਨਿ ਸਮਾਦਿਯਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਸੀਲੇਨ ਦਾਯਕਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਵਿਸੁਦ੍ਧਿਤੋ ਪਰਾਨੁਗ੍ਗਹਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪਰਪੀਲ਼ਾਨਿਵਤ੍ਤਿਵਚਨਤੋ, ਕਿਰਿਯਧਮ੍ਮਂ ਵਤ੍ਵਾ ਅਕਿਰਿਯਧਮ੍ਮਵਚਨਤੋ, ਭੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਂ ¶ ਵਤ੍ਵਾ ਭਵਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਵਚਨਤੋ ਚ ਦਾਨਕਥਾਨਨ੍ਤਰਂ ਸੀਲਕਥਾ ਕਥਿਤਾ, ਤਞ੍ਚੇ ਦਾਨਸੀਲਂ ਵਟ੍ਟਨਿਸ੍ਸਿਤਂ, ਅਯਂ ਭਵਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਫਲਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ, ਇਮੇਹਿ ਚ ਦਾਨਸੀਲਮਯੇਹਿ ਪਣੀਤਪਣੀਤਤਰਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨੇਹਿ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਵਤ੍ਥੂਹਿ ਏਤਾ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਦੀਸੁ ਪਣੀਤਪਣੀਤਤਰਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨਾ ਅਪਰਿਮੇਯ੍ਯਾ ਦਿਬ੍ਬਭੋਗਭਵਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਸਗ੍ਗਕਥਂ. ਵਤ੍ਵਾ ਅਯਂ ਸਗ੍ਗੋ ਰਾਗਾਦੀਹਿ ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠੋ, ਸਬ੍ਬਦਾ ਅਨੁਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਸਗ੍ਗਾਨਨ੍ਤਰਂ ਮਗ੍ਗਕਥਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬਾ. ਮਗ੍ਗਞ੍ਚ ਕਥੇਨ੍ਤੇਨ ਤਦਧਿਗਮੁਪਾਯਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਸਗ੍ਗਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਪਿ, ਪਗੇਵ ਇਤਰੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕਾਮਾ ਨਾਮ ਬਹ੍ਵਾਦੀਨਵਾ, ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਅਧੁਵਾ, ਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾਤਿ ਕਾਮਾਨਂ ਆਦੀਨਵੋ, ਹੀਨਾ, ਗਮ੍ਮਾ, ਪੋਥੁਜ੍ਜਨਿਕਾ, ਅਨਰਿਯਾ, ਅਨਤ੍ਥਸਞ੍ਹਿਤਾਤਿ ਤੇਸਂ ਓਕਾਰੋ ਲਾਮਕਭਾਵੋ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਭਵਾ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵਤ੍ਥੁਭੂਤਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਸਂਕਿਲੇਸੋ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਿਲੇਸਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮੇ ਆਨਿਸਂਸੋ ਚ ਕਥੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਮਗ੍ਗਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਆਦਿਅਤ੍ਥਜੋਤਕੇਨ ਬੋਧਿਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਸੁਖਾਨਂ ਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਨਂ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾਨਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਸੁਖਾਨਂ ਕਾਰਣਂ. ਯਞ੍ਹਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ ਭੋਗਸੁਖਂ ਨਾਮ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਦਾਨਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ ਪਾਕਟੋ ਯਮਤ੍ਥੋ. ਯਂ ਪਨ ਤਂ ¶ ਝਾਨਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਸੁਖਂ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਦਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿਯੇਵ. ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਨਂ ਮੂਲਨ੍ਤਿ ਯਾ ਇਮਾ ਲੋਕੇ ਪਦੇਸਰਜ੍ਜਂ ਸਿਰਿਸ੍ਸਰਿਯਂ ਸਤ੍ਤਰਤਨਸਮੁਜ੍ਜਲਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਦਾਤਿ ਏਵਂਪਭੇਦਾ ਮਾਨੁਸਿਕਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ, ਯਾ ਚ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਾਦਿਭੇਦਾ ਦਿਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ, ਯਾ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਾਪਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ, ਤਾਸਂ ਸਬ੍ਬਾਸਂ ਇਦਂ ਦਾਨਂ ਨਾਮ ਮੂਲਂ ਕਾਰਣਂ. ਭੋਗਾਨਨ੍ਤਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਭੋਗੋ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਾਨਂ ਮਨਾਪਿਯਰੂਪਾਦੀਨਂ, ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਾਨਞ੍ਚ ਉਪਭੋਗਸੁਖਾਨਂ. ਅਵਸ੍ਸਯਟ੍ਠੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾ. ਵਿਸਮਗਤਸ੍ਸਾਤਿ ਬ੍ਯਸਨਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਤਾਣਨ੍ਤਿ ਰਕ੍ਖਾ ਤਤੋ ਪਰਿਪਾਲਨਤੋ. ਲੇਣਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਸਨੇਹਿ ਪਰਿਪਾਚਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਓਲੀਯਨਪਦੇਸੋ. ਗਤੀਤਿ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਂ. ਪਰਾਯਣਨ੍ਤਿ ਪਟਿਸਰਣਂ. ਅਵਸ੍ਸਯੋਤਿ ਵਿਨਿਪਤਿਤੁਂ ਅਦੇਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਯੋ. ਆਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿ ਓਲੁਬ੍ਭਾਰਮ੍ਮਣਂ.

ਰਤਨਮਯਸੀਹਾਸਨਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯਸਤ੍ਤਙ੍ਗਮਹਾਸੀਹਾਸਨਸਦਿਸਂ ਮਹਗ੍ਘਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਿਨਿਪਤਿਤੁਂ ¶ ਅਪ੍ਪਦਾਨਤੋ. ਮਹਾਪਥਵਿਸਦਿਸਂ ਗਤਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ¶ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਲਭਾਪਨਤੋ. ਆਲਮ੍ਬਨਰਜ੍ਜੁਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਦੁਬ੍ਬਲਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਆਲਮ੍ਬਨਰਜ੍ਜੁ ਉਤ੍ਤਿਟ੍ਠਤੋ, ਤਿਟ੍ਠਤੋ ਚ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭੋ, ਏਵਂ ਦਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭਵੇ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਠਿਤਿਯਾ ਚ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਤੋ. ਦੁਕ੍ਖਨਿਤ੍ਥਰਣਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿਦੁਕ੍ਖਨਿਤ੍ਥਰਣਟ੍ਠੇਨ. ਸਮਸ੍ਸਾਸਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ¶ ਲੋਭਮਚ੍ਛਰਿਯਾਦਿਪਟਿਸਤ੍ਤੁਪਦ੍ਦਵਤੋ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਅਸ੍ਸਾਸਨਟ੍ਠੇਨ. ਭਯਪਰਿਤ੍ਤਾਣਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਦਾਲਿਦ੍ਦਿਯਭਯਤੋ ਪਰਿਪਾਲਨਟ੍ਠੇਨ. ਮਚ੍ਛੇਰਮਲਾਦੀਹੀਤਿ ਮਚ੍ਛੇਰਲੋਭਦੋਸਇਸ੍ਸਾਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਆਦਿਚਿਤ੍ਤਮਲੇਹਿ. ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਨੁਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਤਾਯ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਮਚ੍ਛੇਰਮਲਾਦਿਕਚਵਰਾਨਂ. ਏਤੇਹਿ ਏਵ ਦੁਰਾਸਦਟ੍ਠੇਨ. ਅਸਨ੍ਤਾਸਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਨਭਿਭਵਨੀਯਤਾਯ ਸਨ੍ਤਾਸਾਭਾਵੇਨ. ਯੋ ਹਿ ਦਾਯਕੋ ਦਾਨਪਤਿ, ਸੋ ਸਮ੍ਪਤਿਪਿ ਕੁਤੋਚਿ ਨ ਭਾਯਤਿ, ਪਗੇਵ ਆਯਤਿਂ. ਧਮ੍ਮਸੀਸੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਬਲਵਨ੍ਤਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਮਹਾਬਲਵਤਾਯ. ਦਾਯਕੋ ਹਿ ਦਾਨਪਤਿ ਸਮ੍ਪਤਿ ਪਕ੍ਖਬਲੇਨ ਬਲਵਾ ਹੋਤਿ, ਆਯਤਿਂ ਪਨ ਕਾਯਬਲਾਦੀਹਿਪਿ. ਅਭਿਮਙ੍ਗਲਸਮ੍ਮਤਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ‘‘ਵਡ੍ਢਿਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਅਭਿਸਮ੍ਮਤਭਾਵੇਨ. ਵਿਪਤ੍ਤਿਭਵਤੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭਵੂਪਨਯਨਂ ਖੇਮਨ੍ਤਭੂਮਿਸਮ੍ਪਾਪਨਂ, ਭਵਸਙ੍ਗਾਮਤੋ ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਸਮ੍ਪਾਪਨਞ੍ਚ ਖੇਮਨ੍ਤਭੂਮਿਸਮ੍ਪਾਪਨਟ੍ਠੋ.

ਇਦਾਨਿ ਦਾਨਂ ਵਟ੍ਟਗਤਾ ਉਕ੍ਕਂਸਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਵਿਯ ਵਿਵਟ੍ਟਗਤਾਪਿ ਤਾ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤੀਤਿ ਬੋਧਿਚਰਿਯਭਾਵੇਨਪਿ ਦਾਨਗੁਣੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਦਾਨਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਕ੍ਕਮਾਰਬ੍ਰਹ੍ਮਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਏਵ, ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਪਨ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ, ਪਰਹਿਤਾਯ ਚਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸਾ ਤਾਸਂ ਪਰਤੋ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਏਤਾ ਲੋਕਿਯਾ, ਇਮਾ ਪਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਤਤੋ ਪਰਂ ‘‘ਸਾਵਕਪਾਰਮੀਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੁਕ੍ਕਟ੍ਠਤਰੁਕ੍ਕਟ੍ਠਤਮਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਕਮੇਨ ਞਾਣਤ੍ਤਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਸਂ ਪਨ ਦਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਵ. ਏਤੇਨੇਵਸ੍ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਦੀਪਿਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਦਾਨਞ੍ਚ ਨਾਮ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇਸੁ ਹਿਤਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਵਾ ਪੂਜਨਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਸ੍ਸ ਪਰੇਸਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਦਾਯਕੋ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਏਕਨ੍ਤਹਿਤਜ੍ਝਾਸਯੋ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਸੋ ‘‘ਪਰੇਸਂ ਹਿਂਸਤਿ, ਪਰੇਸਂ ਵਾ ਸਨ੍ਤਕਂ ਹਰਤੀ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਾਨਂ ਦਦਨ੍ਤੋ ਸੀਲਂ ਸਮਾਦਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤੀ’’ਤਿ. ਸੀਲਸਦਿਸੋ ਅਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਕਿਤ੍ਤਿਮਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਸੋਭਾਵਿਸੇਸਾਵਹਤ੍ਤਾ. ਸੀਲਪੁਪ੍ਫਸਦਿਸਂ ਪੁਪ੍ਫਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ¶ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸੀਲਗਨ੍ਧਸਦਿਸੋ ਗਨ੍ਧੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਚਨ੍ਦਨਂ ¶ ਤਗਰਂ ਵਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿਕਾ (ਧ. ਪ. ੫੫) ਗਾਥਾ, ‘‘ਗਨ੍ਧੋ ਇਸੀਨਂ ਚਿਰਦਿਕ੍ਖਿਤਾਨਂ, ਕਾਯਾ ਚੁਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਮਾਲੁਤੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਕਾ (ਜਾ. ੨.੧੭.੫੫) ਚ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ¶ . ਸੀਲਞ੍ਹਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਭਰਣਞ੍ਚੇਵ ਅਲਙ੍ਕਾਰੋ ਚ ਗਨ੍ਧਵਿਲੇਪਨਞ੍ਚ ਪਰਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨੀਯਭਾਵਾਵਹਞ੍ਚ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੀਲਾਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.

‘‘ਅਯਂ ਸਗ੍ਗੋ ਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਮਜ੍ਝਿਮੇਹਿ ਛਨ੍ਦਾਦੀਹਿ ਆਰਦ੍ਧਂ ਸੀਲਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤੇਨਾਹ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਰਾਜਾ –

‘‘ਹੀਨੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ, ਖਤ੍ਤਿਯੇ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ;

ਮਜ੍ਝਿਮੇਨ ਚ ਦੇਵਤ੍ਤਂ, ਉਤ੍ਤਮੇਨ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੨.੨੨.੪੨੯);

ਇਟ੍ਠੋਤਿ ਸੁਖੋ, ਕਨ੍ਤੋਤਿ ਕਮਨੀਯੋ, ਮਨਾਪੋਤਿ ਮਨਵਡ੍ਢਨਕੋ, ਤਂ ਪਨਸ੍ਸ ਇਟ੍ਠਾਦਿਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨਿਚ੍ਚਮੇਤ੍ਥ ਕੀਲ਼ਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਕੀਲ਼ਾਤਿ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾ ਸੁਖਵਿਹਾਰਾ. ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਭੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ. ਦਿਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਿਬ੍ਬਭਵਂ ਦੇਵਲੋਕਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ. ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਕਾਯਿਕਂ, ਚੇਤਸਿਕਞ੍ਚ ਸੁਖਂ. ਦਿਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਦਿਬ੍ਬਭਵਂ ਆਯੁਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ, ਵਣ੍ਣਯਸਇਸ੍ਸਰਿਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ, ਰੂਪਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ. ਏਵਮਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਯਾਮਾਦੀਹਿ ਅਨੁਭਵਿਤਬ੍ਬਂ ਦਿਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਵਦਤਿ.

ਅਪ੍ਪਸ੍ਸਾਦਾਤਿ ਨਿਰਸ੍ਸਾਦਾ ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੇਹਿ ਤਤ੍ਥ ਅਸ੍ਸਾਦੇਤਬ੍ਬਤਾਭਾਵਤੋ. ਬਹੁਦੁਕ੍ਖਾਤਿ ਮਹਾਦੁਕ੍ਖਾ ਸਮ੍ਪਤਿ, ਆਯਤਿਞ੍ਚ ਵਿਪੁਲਦੁਕ੍ਖਾਨੁਬਨ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਬਹੁਪਾਯਾਸਾਤਿ ਅਨੇਕਵਿਧਪਰਿਸ੍ਸਯਾ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਕਾਮੇਸੁ. ਭਿਯ੍ਯੋਤਿ ਬਹੁਂ. ਦੋਸੋਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਦਿਨਾ, ਅਪ੍ਪਸ੍ਸਾਦਤਾਦਿਨਾ ਚ ਦੂਸਿਤਭਾਵੋ, ਯਤੋ ਤੇ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਾਰਾਧੇਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਆਦੀਨਂ ਵਾਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਆਦੀਨਵੋ, ਪਰਮਕਪਣਤਾ, ਤਥਾ ¶ ਚ ਕਾਮਾ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਾਨਂ ਪਚ੍ਚੁਪਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ. ਲਾਮਕਭਾਵੋਤਿ ਨਿਹੀਨਭਾਵੋ ਅਸੇਟ੍ਠੇਹਿ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ, ਸੇਟ੍ਠੇਹਿ ਨ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਚ. ਸਂਕਿਲਿਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਵਿਬਾਧੇਤਬ੍ਬਤਾ ਉਪਤਾਪੇਤਬ੍ਬਤਾ. ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮੇ ਆਨਿਸਂਸਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਤ੍ਤਕਾ ਕਾਮੇਸੁ ਆਦੀਨਵਾ, ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਤਤ੍ਤਕਾ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮੇ ਆਨਿਸਂਸਾ. ਅਪਿ ਚ ‘‘ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਨਾਮੇਤਂ ਅਸਮ੍ਬਾਧਂ ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਂ, ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਕਾਮੇਹਿ, ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਯ, ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕੇਹਿ, ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹੇਹਿ, ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਬ੍ਯਾਪਾਦਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ¶ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੩.੨੬ ਮਹਾਵਗ੍ਗੇ) ਨਯੇਨ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮੇ ਆਨਿਸਂਸੇ ਪਕਾਸੇਸਿ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ, ਝਾਨਾਦੀਸੁ ਚ ਗੁਣੇ ਵਿਭਾਵੇਸਿ ਵਣ੍ਣੇਸਿ.

ਵੁਤ੍ਤਨਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂ ਅਵੁਤ੍ਤਨਯਂ ‘‘ਕਲ੍ਲਚਿਤ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿ, ਤਤ੍ਥ ਕਲ੍ਲਚਿਤ੍ਤੇਤਿ ਕਮ੍ਮਨਿਯਚਿਤ੍ਤੇ, ਹੇਟ੍ਠਾ ¶ ਪਵਤ੍ਤਿਤਦੇਸਨਾਯ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾਦੀਨਂ ਚਿਤ੍ਤਦੋਸਾਨਂ ਵਿਗਤਤ੍ਤਾ ਉਪਰਿਦੇਸਨਾਯ ਭਾਜਨਭਾਵੂਪਗਮਨੇਨ ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਮਚਿਤ੍ਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾਦਯੋ ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਰੋਗਭੂਤਾ ਤਦਾ ਤੇ ਵਿਗਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਰੋਗਚਿਤ੍ਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦਿਟ੍ਠਿਮਾਨਾਦਿਕਿਲੇਸਵਿਗਮਨੇਨ ਮੁਦੁਚਿਤ੍ਤੇ. ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦਿਵਿਗਮੇਨ ਵਿਨੀਵਰਣਚਿਤ੍ਤੇ. ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਉਲ਼ਾਰਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਯੋਗੇਨ ਉਦਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੇ. ਤਤ੍ਥ ਸਦ੍ਧਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੇ. ਯਦਾ ਚ ਭਗਵਾ ਅਞ੍ਞਾਸੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਅਥ ਵਾ ਕਲ੍ਲਚਿਤ੍ਤੇਤਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਵਿਗਮੇਨ ਅਰੋਗਚਿਤ੍ਤੇ. ਮੁਦੁਚਿਤ੍ਤੇਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦਵਿਗਮੇਨ ਮੇਤ੍ਤਾਵਸੇਨ ਅਕਥਿਨਚਿਤ੍ਤੇ. ਵਿਨੀਵਰਣਚਿਤ੍ਤੇਤਿ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਵਿਗਮੇਨ ਵਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਵਿਗਤਤ੍ਤਾ ਤੇਨ ਅਪਿਹਿਤਚਿਤ੍ਤੇ. ਉਦਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੇਤਿ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਵਿਗਮੇਨ ¶ ਸਮ੍ਪਗ੍ਗਹਿਤਵਸੇਨ ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤੇ. ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੇਤਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਵਿਗਮੇਨ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੇ, ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਉਪਮਾਵਸੇਨ ਨੇਸਂ ਸਂਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੁਪ੍ਪਾਦਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਪਗਤਕਾਲ਼ਕਨ੍ਤਿ ਵਿਗਤਕਾਲ਼ਕਂ. ਸਮ੍ਮਦੇਵਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਏਵ. ਰਜਨਨ੍ਤਿ ਨੀਲਪੀਤਾਦਿਰਙ੍ਗਜਾਤਂ. ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯਾਤਿ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ ਪਭਸ੍ਸਰਂ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਆਸਨੇਤਿ ਤਿਸ੍ਸਮੇਵ ਨਿਸਜ੍ਜਾਯਂ, ਏਤੇਨ ਨੇਸਂ ਲਹੁਵਿਪਸ੍ਸਕਤਾ, ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਤਾ, ਸੁਖਪਟਿਪਦਾਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਤਾ ਚ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਵਿਰਜਨ੍ਤਿ ਅਪਾਯਗਮਨੀਯਰਾਗਰਜਾਦੀਨਂ ਵਿਗਮੇਨ ਵਿਰਜਂ. ਅਨਵਸੇਸਦਿਟ੍ਠਿਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਮਲਾਪਗਮਨੇਨ ਵੀਤਮਲਂ. ਪਠਮਮਗ੍ਗਵਜ੍ਝਕਿਲੇਸਰਜਾਭਾਵੇਨ ਵਾ ਵਿਰਜਂ. ਪਞ੍ਚਵਿਧਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਮਲਾਪਗਮਨੇਨ ਵੀਤਮਲਂ. ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਯੁਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੨.੩੮੩) ਹੇਟ੍ਠਿਮਾ ਤਯੋ ਮਗ੍ਗਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਚੂਲ਼ਰਾਹੁਲੋਵਾਦੇ (ਮ. ਨਿ. ੩.੪੧੬) ਆਸਵਕ੍ਖਯੋ, ਇਧ ਪਨ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਆਕਾਰਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ. ਨਨੁ ਚ ਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਅਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਂ, ਨ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਤਂ ਨਿਰੋਧਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਤਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.

‘‘ਸੁਦ੍ਧਂ ਵਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਿਤਉਪਮਾਯਂ ਇਦਂ ਉਪਮਾਸਂਸਨ੍ਦਨਂ ਵਤ੍ਥਂ ਵਿਯ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਆਗਨ੍ਤੁਕਮਲੇਹਿ ਕਿਲਿਟ੍ਠਭਾਵੋ ਵਿਯ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਰਾਗਾਦਿਮਲੇਹਿ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਭਾਵੋ ¶ , ਧੋਵਨਸਿਲਾ ਵਿਯ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ, ਉਦਕਂ ਵਿਯ ਸਦ੍ਧਾ, ਉਦਕੇ ਤੇਮੇਤ੍ਵਾ ਊਸਗੋਮਯਛਾਰਿਕਾਭਰੇਹਿ ਕਾਲ਼ਕਪਦੇਸੇ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਧੋਵਨਪਯੋਗੋ ¶ ਵਿਯ ਸਦ੍ਧਾਸਿਨੇਹੇਨ ਤੇਮੇਤ੍ਵਾ ਤੇਮੇਤ੍ਵਾ ਸਤਿਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਹਿ ਦੋਸੇ ਸਿਥਿਲੀ ਕਤ੍ਵਾ ਸੁਤਾਦਿਵਿਧਿਨਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੋਧਨੇ ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭੋ, ਤੇਨ ਪਯੋਗੇਨ ਵਤ੍ਥੇ ਨਾਨਾਕਾਲ਼ਕਾਪਗਮੋ ਵਿਯ ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭੇਨ ਕਿਲੇਸਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਂ, ਰਙ੍ਗਜਾਤਂ ਵਿਯ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ, ਤੇਨ ਸੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਭਸ੍ਸਰਭਾਵੋ ਵਿਯ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਕਿਲੇਸਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗੇਨ ਪਰਿਯੋਦਪਨਨ੍ਤਿ. ‘‘ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ¶ ਵਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਂ ਨਾਮ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਤੋ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਤਂ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਪਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਤ੍ਤਿ ਚ ਞਾਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਤਤੋ ਵਿਸੇਸਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਵਿਦਿਤਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਾ ਪਨ ਵਿਦਿਤਧਮ੍ਮਤਾ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਏਕਦੇਸੇਨਾਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਤੋ ਵਿਦਿਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਰਿਯੋਗਾਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨ ਨੇਸਂ ਸਚ੍ਚਾਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਂਯੇਵ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਮਗ੍ਗਞਾਣਞ੍ਹਿ ਏਕਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ਪਰਿਞ੍ਞਾਦਿਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤਂ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਤੋਵ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਂ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਓਗਾਹਨ੍ਤਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤੀਤਿ. ਸੇਸਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

੭੭. ਚੀਵਰਦਾਨਾਦੀਨੀਤਿ ਚੀਵਰਾਦਿਪਰਿਕ੍ਖਾਰਦਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਯੋ ਹਿ ਚੀਵਰਾਦਿਕੇ ਅਟ੍ਠ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ, ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮੇਵ ਵਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦਿਅਰਿਯਸ੍ਸ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸੇਵ ਵਾ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਦਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਦਾਨਂ ਅਨਾਗਤੇ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਾਯ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਤਿ ਅਧਿਕਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾਵੇ ਇਦ੍ਧਿਮਯਪਰਿਕ੍ਖਾਰਲਾਭਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਸ੍ਸਸਤਿਕਤ੍ਥੇਰਾ ਵਿਯ ਆਕਪ੍ਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਸੀਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਇਧਲੋਕਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਇਧਲੋਕਭੂਤਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਸਙ੍ਖਾਤਮਤ੍ਥਂ. ਪਰਲੋਕਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਦਸ੍ਸੇਸੀਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਤੋ, ਸਲਕ੍ਖਣਤੋ ਚ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਭਾਵਤੋ ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਉਦਯਬ੍ਬਯਪਟਿਪੀਲ਼ਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਅਵਸਵਤ੍ਤਨਤੋ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਇਮੇ ਰੁਪ੍ਪਨਾਦਿਲਕ੍ਖਣਾ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾਤਿ ਰਾਸਟ੍ਠੇਨ ਖਨ੍ਧੇ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਇਮੇ ਚਕ੍ਖਾਦਿਸਭਾਵਾ ¶ ਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤਨਿਜ੍ਜੀਵਟ੍ਠੇਨ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਧਾਤੁਯੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਇਮਾਨਿ ਚਕ੍ਖਾਦਿਸਭਾਵਾਨੇਵ ਦ੍ਵਾਰਾਰਮ੍ਮਣਭੂਤਾਨਿ ਦ੍ਵਾਦਸ ਆਯਤਨਾਨੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਇਮੇ ¶ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਯੋ ਜਰਾਮਰਣਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਦ੍ਵਾਦਸ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਾ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯਤੋ ਚਤ੍ਤਾਰਿ, ਖਣਤੋ ਏਕਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਤਥਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਪਞ੍ਚ ਲਕ੍ਖਣਾਨੀ’’ਤਿ ਪਦਂ ਆਕਡ੍ਢਤਿ. ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋਤਿ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੋ, ਏਵਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਰਯਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਮਹਾਨਿਰਯਸੋਲ਼ਸਉਸ੍ਸਦਨਿਰਯਪ੍ਪਭੇਦਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਿਰਯਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਨ੍ਤਿ ਅਪਦਦ੍ਵਿਪਦਚਤੁਪ੍ਪਦਬਹੁਪ੍ਪਦਾਦਿਭੇਦਂ ਮਿਗਪਸੁਪਕ੍ਖਿਸਰੀਸਪਾਦਿਵਿਭਾਗਂ ਨਾਨਾਵਿਧਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਲੋਕਂ. ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਨ੍ਤਿ ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਿਕਵਨ੍ਤਾਸਿਕਪਰਦਤ੍ਤੂਪਜੀਵਿਨਿਜ੍ਝਾਮਤਣ੍ਹਿਕਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨਂ ਨਾਨਾਵਿਧਂ ਪੇਤਸਤ੍ਤਲੋਕਂ. ਅਸੁਰਕਾਯਨ੍ਤਿ ਕਾਲਕਞ੍ਚਿਕਾਸੁਰਨਿਕਾਯਂ. ਏਵਂ ਤਾਵ ਦੁਗ੍ਗਤਿਭੂਤਂ ਪਰਲੋਕਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸੁਗਤਿਭੂਤਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ‘‘ਤਿਣ੍ਣਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਵਿਪਾਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵੇਹਪ੍ਫਲੇ ਸੁਭਕਿਣ੍ਣੇਯੇਵ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਸਞ੍ਞੀਸੁ, ਅਰੂਪੀਸੁ ਚ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਾਯ ਅਭਾਵਤੋ ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤਾਯ ‘‘ਨਵਨ੍ਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾਨ’’ਨ੍ਤ੍ਵੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਗਣ੍ਹਾਪੇਸੀਤਿ ¶ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨੇ ਕਾਰਾਪੇਸਿ.

ਸਮੁਤ੍ਤੇਜਨਂ ਨਾਮ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਧਮ੍ਮਾਨਂ ਯਥਾ ਅਨੁਪਕਾਰਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ, ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ ਚ, ਉਪਕਾਰਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਪਰਿਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ, ਵਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਚ, ਤਥਾ ਨੇਸਂ ਉਸ੍ਸਾਹੁਪ੍ਪਾਦਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਬ੍ਭੁਸ੍ਸਾਹੇਸੀ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਪਨ ਤਂ ਉਸ੍ਸਾਹੁਪ੍ਪਾਦਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਧਲੋਕਤ੍ਥਞ੍ਚੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਾਸੇਤ੍ਵਾ ਤਾਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਭਾਵਾਪਾਦਨੇਨ ਤੇਜੇਤ੍ਵਾ ਤੇਜੇਤ੍ਵਾ. ਅਧਿਗਤਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਯੇਸਂ ਕਥੇਤਿ, ਤੇਹਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਅਨੁਭੁਯ੍ਯਮਾਨਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ. ਵੇਨੇਯ੍ਯਾਨਞ੍ਹਿ ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਪਕਾਸਿਯਮਾਨੋ ¶ ਅਤ੍ਥੋ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋਪਿ ਪਾਕਟਤਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਭਗਵਾ ਏਵਂ ਥੋਮੀਯਤਿ –

‘‘ਆਦਿਤ੍ਤੋਪਿ ਅਯਂ ਲੋਕੋ, ਏਕਾਦਸਹਿ ਅਗ੍ਗਿਭਿ;

ਨ ਤਥਾ ਯਾਤਿ ਸਂਵੇਗਂ, ਸਮ੍ਮੋਹਪਲਿਗੁਣ੍ਠਿਤੋ.

ਸੁਤ੍ਵਾਦੀਨਵਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤਂ, ਯਥਾ ਵਾਚਂ ਮਹੇਸਿਨੋ;

ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਵਚਨਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਾਕਟ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਕਮ੍ਮਕਾਰਣਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿਮਹਾਭਯਪ੍ਪਭੇਦਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਕਮ੍ਮਕਾਰਣਾਨਿ ‘‘ਹਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੭੮) ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਨਯੇਨ ¶ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿਮਹਾਭਯਾਨਿ ‘‘ਜਾਤਿਭਯਂ ਜਰਾਭਯਂ ਬ੍ਯਾਧਿਭਯਂ ਮਰਣਭਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਚੂਲ਼ਨਿ. ੧੨੩) ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਆਘਾਤਨਭਣ੍ਡਿਕਾ ਅਧਿਕੁਟ੍ਟਨਕਲ਼ਿਙ੍ਗਰਂ, ਯਂ ‘‘ਅਚ੍ਚਾਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਪਟਿਲਦ੍ਧਗੁਣੇਨ ਚੋਦੇਸੀਤਿ ‘‘ਤਂਤਂਗੁਣਾਧਿਗਮੇਨ ਅਯਮ੍ਪਿ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਪਟਿਲਦ੍ਧੋ, ਆਨਿਸਂਸੋ ਅਯਮ੍ਪੀ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਂ ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਏਵਰੂਪਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਚੋਦੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਹਾਨਿਸਂਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਥੇਸੀ’’ਤਿ.

ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਕਿਲਮਥਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਪਵਤ੍ਤਿਹੇਤੁਕਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਪਰਿਸ੍ਸਮਂ ਸਂਵਿਘਾਤਂ ਵਿਹੇਸਂ. ਇਧਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਠਮਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮਤ੍ਥਾਯ ਕਥਾਯ. ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੂਪਸਮਭਾਵਤੋ ਸਨ੍ਤਂ. ਅਤਿਤ੍ਤਿਕਰਪਰਮਸੁਖਤਾਯ ਪਣੀਤਂ. ਸਕਲਸਂਸਾਰਬ੍ਯਸਨਤੋ ਤਾਯਨਤ੍ਥੇਨ ¶ ਤਾਣਂ. ਤਤੋ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਹਦਯਾਨਂ ਨਿਲੀਯਨਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਲੇਣਂ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਗਤਿਪਟਿਸਰਣਂ ਪਰਮਸ੍ਸਾਸੋਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ.

ਮਹਾਜਨਕਾਯਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੦. ਸਙ੍ਘਪ੍ਪਹੋਨਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਭਾਵਾ ‘‘ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਪਰਿਪੁਣ੍ਣਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦ੍ਵੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾ ਏਵ ਹਿ ਤਦਾ ਅਹੇਸੁਂ.

ਚਾਰਿਕਾਅਨੁਜਾਨਨਵਣ੍ਣਨਾ

੮੬. ‘‘ਕਦਾ ¶ ਉਦਪਾਦੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਂ ‘‘ਸਮ੍ਬੋਧਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਭਗਵਾ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਿਤੁ ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਿਹਾਸਿ ਸਮ੍ਬੋਧਿਤੋ ‘‘ਸਤ੍ਤ ਸਂਵਚ੍ਛਰਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਮਾਸੇ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸੇ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਵੇਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਤਦਾ ਅਭਾਵਤੋ. ਕਿਲਞ੍ਜੇਹਿ ਬਹਿ ਛਾਦਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਵਤ੍ਥੇਹਿ ਅਨ੍ਤੋ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਉਪਰਿ ਚ ਵਤ੍ਥੇਹਿ ਛਾਦਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ ਸੁਵਣ੍ਣ…ਪੇ… ਵਿਤਾਨਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ. ਮਾਲਾਵਚ੍ਛਕੇਤਿ ਪੁਪ੍ਫਮਾਲਾਹਿ ਵਚ੍ਛਾਕਾਰੇਨ ਵੇਠਿਤੇ. ਗਨ੍ਧਨ੍ਤਰੇਤਿ ਚਾਟਿਭਰਿਤਗਨ੍ਧਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰੇ. ਪੁਪ੍ਫਾਨੀਤਿ ਚਾਟਿਆਦਿਭਰਿਤਾਨਿ ਜਲਜਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਚੇਵ ਚਙ੍ਕੋਤਕਾਦਿਭਰਿਤਾਨਿ ਥਲਜਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਚ.

ਕਾਮਞ੍ਚਾਯਂ ¶ ਰਾਜਾ ਬੁਦ੍ਧਪਿਤਾ, ਤਥਾਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਲੋਕਗਰੁਨੋ, ਨ ਤੇ ਕੇਨਚਿ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਾ, ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਏਵ ਪਰੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਰਾਜਾ ‘‘ਨਾਹਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਦੇਮੀ’’ਤਿ ਆਹ.

ਦਾਨਮੁਖਨ੍ਤਿ ਦਾਨਕਰਣੂਪਾਯਂ, ਦਾਨਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਦਾਨਿ ਮੇ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾਤਿ ਇਦਾਨਿ ਮੇ ਦਾਨਂ ਨ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ, ਨੋ ਨ ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਪਰਿਤਸ੍ਸਨਜੀਵਿਤਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਜੀਵਿਕਾ ਦਾਲਿਦ੍ਦਿਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਹੋਸੀਤਿ ਭਗਵਤੋ ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਭਾਗਤੋ ਦਾਤੁਂ ਪਹੋਸਿ, ਨ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਭਾਵੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੇਨਾਪਤਿਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਅਦਾਸੀ’’ਤਿ. ਜੇਟ੍ਠਿਕਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਜੇਟ੍ਠਿਕਦੇਵਿਟ੍ਠਾਨੇ.

ਤਥੇਵ ¶ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਚਰਪੁਰਿਸੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ. ਸੁਚਿਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਂ. ਪਣੀਤਨ੍ਤਿ ਉਲ਼ਾਰਂ, ਭਾਵਨਪੁਂਸਕਞ੍ਚੇਤਂ ‘‘ਏਕਮਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਾਰਾ. ੨) ਵਿਯ. ਭਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ਪੀਲ਼ੇਤ੍ਵਾਤਿ ¶ ਅਤ੍ਥੋ. ਜਾਤਿਸਪ੍ਪਿਖੀਰਾਦੀਹਿਯੇਵਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋਜਾਤਸਪ੍ਪਿਖੀਰਾਦੀਹਿਯੇਵ, ਅਮ੍ਹਾਕਮੇਵ ਗਾਵਿਆਦਿਤੋ ਗਹਿਤਸਪ੍ਪਿਆਦੀਹਿਯੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੯੦. ਪਰਾਪਵਾਦਂ, ਪਰਾਪਕਾਰਂ, ਸੀਤੁਣ੍ਹਾਦਿਭੇਦਞ੍ਚ ਗੁਣਾਪਰਾਧਂ ਖਮਤਿ ਸਹਤਿ ਅਧਿਵਾਸੇਤੀਤਿ ਖਨ੍ਤਿ. ਸਾ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਸੀਲਾਦੀਨਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇ ਸਵਿਸੇਸਂ ਤਪਤਿ ਸਨ੍ਤਪਤਿ ਵਿਧਮਤੀਤਿ ਪਰਮਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਤਪੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਧਿਵਾਸਨਖਨ੍ਤਿ ਨਾਮ ਪਰਮਂ ਤਪੋ’’ਤਿ. ‘‘ਅਧਿਵਾਸਨਖਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਧਮ੍ਮਨਿਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਨ੍ਤਿਤੋ ਵਿਸੇਸੇਤਿ. ਤਿਤਿਕ੍ਖਨਂ ਖਮਨਂ ਤਿਤਿਕ੍ਖਾ.ਅਕ੍ਖਰਚਿਨ੍ਤਕਾ ਹਿ ਖਮਾਯਂ ਤਿਤਿਕ੍ਖਾ-ਸਦ੍ਦਂ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਏਵ ਵੇਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨਾਤਿ ਸਨ੍ਤਪਣੀਤਨਿਪੁਣਸਿਵਖੇਮਾਦਿਨਾ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨ. ਸੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ ਪਬ੍ਬਾਜਿਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਪਬ੍ਬਾਜਨਤੋ. ਤਸ੍ਸੇਵ ਤਤਿਯਪਦਸ੍ਸ ਵੇਵਚਨਂ ਅਨਤ੍ਥਨ੍ਤਰਤ੍ਤਾ.

‘‘ਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਂ ਏਵਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਤਿ. ਉਤ੍ਤਮਤ੍ਥੇਨ ਪਰਮਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਰ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸੇਟ੍ਠਵਾਚਕਤ੍ਤਾ, ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲਪਰੋਪਰਞ੍ਞੂ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੭.੬੮; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੧੧੮) ਵਿਯ. ਪਰਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਂ. ਇਦਾਨਿ ਪਰ-ਸਦ੍ਦਂ ਅਞ੍ਞਪਰਿਯਾਯਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਥ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਲਸ੍ਸਾਤਿ ਪਾਪਮਲਸ੍ਸ. ਅਪਬ੍ਬਾਜਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਨੀਹਟਤ੍ਤਾ ਅਨਿਰਾਕਤਤ੍ਤਾ ¶ . ਸਮਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਨਿਰੋਧਿਤਤ੍ਤਾ ਤੇਸਂ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ. ‘‘ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਹਿ ਪਾਪਾਨਂ ਸਮਣੋਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਅਪਿਚ ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੋ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਕਥਾਯ ਚ ਸੀਲਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਸੀਲਸ੍ਸ ਚ ਵਿਸੇਸਤੋ ਦੋਸੋ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋਤਿ ¶ ਤਸ੍ਸ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਆਦਿਤੋ ‘‘ਖਨ੍ਤੀ ਪਰਮਂ ਤਪੋ’’ਤਿ ਆਹ, ਤੇਨ ਅਨਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪਟਿਹਨਨੂਪਾਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਿਤਿਕ੍ਖਾਗਹਣੇਨ ਪਨ ਇਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਤਦੁਭਯੇਨਪਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਰਤਿਂ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਵਾਨਸ੍ਸ ਵੂਪਸਮਨਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਮਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾ. ਤਤ੍ਥ ਖਨ੍ਤਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪਯੋਗਵਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਤਿਤਿਕ੍ਖਾਗਹਣੇਨ ਆਸਯਵਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵੋ. ਤਥਾ ਖਨ੍ਤਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪਰਾਪਰਾਧਸਹਤਾ, ਤਿਤਿਕ੍ਖਾਗਹਣੇਨ ਪਰੇਸੁ ਅਨਪਰਜ੍ਝਨਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਏਵਂ ਕਾਰਣਮੁਖੇਨ ਅਨ੍ਵਯਤੋ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨ ਯਥਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪਨਂ, ਪਾਣਿਲੇਡ੍ਡੁਦਣ੍ਡਾਦੀਹਿ ਵਿਬਾਧਨਞ੍ਚ ‘‘ਪਰੂਪਘਾਤੋ, ਪਰਵਿਹੇਠਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਵਂ ਤੇਸਂ ਮੂਲਸਾਪਤੇਯ੍ਯਾਵਹਰਣਂ, ਦਾਰਪਰਾਮਸਨਂ, ਵਿਸਂਵਾਦਨਂ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਭੇਦਨਂ, ਫਰੁਸਵਚਨੇਨ ਮਮ੍ਮਘਟ੍ਟਨਂ, ਨਿਰਤ੍ਥਕਵਿਪ੍ਪਲਾਪੋ ¶ , ਪਰਸਨ੍ਤਕਗਿਜ੍ਝਨਂ, ਉਚ੍ਛੇਦਵਿਨ੍ਦਨਂ, ਮਿਚ੍ਛਾਭਿਨਿਵੇਸਨਞ੍ਚਉਪਘਾਤੋ, ਵਿਹੇਠਨਞ੍ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਕੁਸਲਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਪਥਸ੍ਸ, ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚ ਕਰਣੇਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਸਮਣੋ ਚ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਸ੍ਸਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾਪਿ ਦ੍ਵਾਦਸਾਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਸਙ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਸਾਵਜ੍ਜਧਮ੍ਮਸ੍ਸ. ਕਰਣਂ ਨਾਮ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਉਪ੍ਪਾਦਨਨ੍ਤਿ ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਤੋ ਅਕਰਣਂ ‘‘ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਕੁਸਲਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਏਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮੇ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਸਮ੍ਭਾਰਭੂਤੇ ਤੇਭੂਮਕਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇ ਸਮ੍ਬੋਧੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਭੂਮਕਕੁਸਲਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦਨਂ, ਤਂ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਸਮਧਿਗਮੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਟਿਲਾਭੋ’’ਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਜੋਤਨਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਭਸ੍ਸਰਭਾਵਕਰਣਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਰਿਸੋਧਨਂ. ਯਸ੍ਮਾ ¶ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਰਿਯੋਦਪੀਯਤਿ ਨਾਮ, ਅਗ੍ਗਫਲਕ੍ਖਣੇ ਪਨ ਪਰਿਯੋਦਪਿਤਂ ਹੋਤਿ ਪੁਨ ਪਰਿਯੋਦਪੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਅਭਾਵਤੋ, ਇਤਿ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਪਰਿਯੋਦਪਨਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਤਂ ਪਨ ਅਰਹਤ੍ਤੇਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਪਾਪਂ ਪਹਾਯ ਤਦਙ੍ਗਾਦਿਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਸੀਲਸਂਵਰੇਨਾ’’ਤਿ ਹਿ ਇਮਿਨਾ ਤੇਭੂਮਕਸ੍ਸਾਪਿ ਸਙ੍ਗਹੇ ਇਤਰਪ੍ਪਹਾਨਾਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਹੋਤੀਤਿ, ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਗ੍ਗਹਣਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ ¶ . ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਹੀਤਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਹਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਹਿ. ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾਤਿ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤ੍ਵਾ. ਸਮ੍ਪਾਦਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਹੇਤੁਭੂਤਾਹਿ ਫਲਭੂਤਸ੍ਸ ਸਹਜਾਤਾਹਿਪਿ, ਪਗੇਵ ਪੁਰਿਮਸਿਦ੍ਧਾਹੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਕਸ੍ਸਚੀਤਿ ਹੀਨਾਦੀਸੁ ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਉਪਵਾਦਸ੍ਸ, ਤੇਨ ਦਵਕਮ੍ਯਤਾਯਪਿ ਉਪਵਦਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਉਪਘਾਤਸ੍ਸ ਅਕਰਣਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਕਸ੍ਸਚੀ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕਾਯੇਨਾਤਿ ਚ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਮੇਤਂ ਮਨਸਾਪਿ ਪਰੇਸਂ ਅਨਤ੍ਥਚਿਨ੍ਤਨਾਦਿਵਸੇਨ ਉਪਘਾਤਕਰਣਸ੍ਸ ਵਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਕਾਯੇਨਾਤਿ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਅਰੂਪਕਾਯਸ੍ਸਾਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਨ ਚੋਪਨਕਾਯਕਰਜਕਾਯਾਨਮੇਵ. ਪ ਅਤਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਪਕਾਰਤੋ ਅਤਿਵਿਯ ਸੀਲੇਸੁ ਮੁਖ੍ਯਭੂਤਂ. ‘‘ਅਤਿਪਮੋਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਤਮੇਵ ਪਦਂ ਉਪਸਗ੍ਗਬ੍ਯਤ੍ਤਯੇਨ ਵਦਤਿ. ਏਵਂ ਭੇਦਤੋ ਪਦਵਣ੍ਣਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਵਤੋ ਵਦਤਿ ‘‘ਉਤ੍ਤਮਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਪਾਤਿ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਾਲਨਤੋ ਰਕ੍ਖਣਤੋ ਅਤਿਵਿਯ ਮੋਕ੍ਖਨਤੋ ਅਤਿਵਿਯ ਮੋਚਨਤੋ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਪਾਪਾ ਅਤਿ ਮੋਕ੍ਖੇਤੀਤਿ ਅਤਿਮੋਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਭਾਵੇਨ ਉਪਚਰਿਤਬ੍ਬਤੋ. ਯੋ ਵਾ ਨਨ੍ਤਿ ਯੋ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲਂ ਪਾਤਿ ¶ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਅਵਿਕੋਪੇਨ੍ਤੋ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਤਂ ‘‘ਪਾਤੀ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲੇ ਠਿਤਂ ਮੋਕ੍ਖੇਤੀਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ਟੀ. ੧.੧੪) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾਤਿ ¶ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ, ਸਾ ਪਨ ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸੀਲਵਸੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਪਰਿਭੋਗਵਸੇਨ ਪਮਾਣਞ੍ਞੁਤਾ’’ਤਿ. ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਵਸੇਨਾਪਿ ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ‘‘ਪਰਿਯੇਸਨਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਵਸੇਨਾ’’ਤਿਪਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਵਿਰਹਿਤਨ੍ਤਿ ਜਨਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਵਿਰਹਿਤਂ, ਨਿਰਜਨਸਮ੍ਬਾਧਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਤੋਸੋ ਦੀਪਿਤੋ ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਤੋਸਤਾਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਇਤਰਦ੍ਵਯਸ੍ਸਾਪਿ ਲਕ੍ਖਣਹਾਰਨਯੇਨ ਜੋਤਿਤਭਾਵਤੋ. ‘‘ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਸਿਭਾਵਾਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਯੋਜਨਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਯਦਤ੍ਥਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਸੇਨਾਸਨਸੇਵਨਂ ਇਚ੍ਛਿਤਂ, ਸੋ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਾਨੁਯੋਗੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਚੇਤ੍ਥ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਪਾਦਕਭੂਤਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਨ ਯਾ ਕਾਚੀਤਿ ਸਕਲਸ੍ਸਾਪਿ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ ਜੋਤਿਤਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਦੇਵਤਾਰੋਚਨਵਣ੍ਣਨਾ

੯੧. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਤਿ ¶ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਸੁਤ੍ਤਪਦੇਸੇਨ. ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਚ ਇਮਿਨਾ…ਪੇ… ਕਥਨੇਨ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਤ੍ਥਂ ਉਲ੍ਲਙ੍ਗੇਤਿ. ਏਕਮਿਦਾਹਨ੍ਤਿ ਏਕਂ ਅਹਂ. ਇਦਂ-ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਸਮਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਪਾਠੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ. ਅਹਂ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਏਕਂ ਸਮਯਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪੇਤ੍ਥ ਪਦਯੋਜਨਾ.

ਸੁਭਗਵਨੇਤਿ ਸੁਭਗਤ੍ਤਾ ਸੁਭਗਂ, ਸੁਨ੍ਦਰਸਿਰਿਕਤ੍ਤਾ ¶ , ਸੁਨ੍ਦਰਕਾਮਤ੍ਤਾ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਭਗਞ੍ਹਿ ਤਂ ਸਿਰਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਸੁਨ੍ਦਰੇ ਚੇਤ੍ਥ ਕਾਮੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ. ਬਹੁਜਨਕਨ੍ਤਤਾਯਪਿ ਤਂ ਸੁਭਗਂ. ਵਨਯਤੀਤਿ ਵਨਂ, ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਿਨੇਹਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਨੁਤੇ ਇਤਿ ਵਾ ਵਨਂ, ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਏਵ ‘‘ਮਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥਾ’’ਤਿ ਸਤ੍ਤੇ ਯਾਚਤਿ ਵਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਭਗਞ੍ਚ ਤਂ ਵਨਞ੍ਚਾਤਿ ਸੁਭਗਵਨਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸੁਭਗਵਨੇ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂਪਨ ਕਿਂ ਇਮਿਨਾ ਪਪਞ੍ਚੇਨਾਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਨਾਮਕੇ ਵਨੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਾਮਂ ਸਾਲਰੁਕ੍ਖੋਪਿ ‘‘ਸਾਲੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਯੋ ਕੋਚਿ ਰੁਕ੍ਖੋਪਿ ਵਨਪ੍ਪਤਿ ਜੇਟ੍ਠਕਰੁਕ੍ਖੋਪਿ. ਇਧ ਪਨ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਏਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਨਪ੍ਪਤਿਜੇਟ੍ਠਕਸ੍ਸ ਮੂਲੇ’’ਤਿ. ਮੂਲਸਮੁਗ੍ਘਾਤਵਸੇਨਾਤਿ ਅਨੁਸਯਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਵਸੇਨ.

ਨ ਵਿਹਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਕੁਪ੍ਪਧਮ੍ਮਤਾਯ ਨ ਵਿਜਹਨ੍ਤਿ. ‘‘ਨ ਕਞ੍ਚਿ ਸਤ੍ਤਂ ਤਪਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤਪ੍ਪਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਤੇਸੁ ਤਸ੍ਸਾ ਸਮਞ੍ਞਾਯ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾ ਨ ਕਞ੍ਚਿ ਸਤ੍ਤਂ ਤਪਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤਪ੍ਪਾ ਨਾਮ ਸਿਯੁਂ. ‘‘ਨ ਵਿਹਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਿਬ੍ਬਚਨੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸੁਨ੍ਦਰਦਸ੍ਸਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨੀਯਾਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਭਿਰੂਪਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸੁਨ੍ਦਰਮੇਤੇਸਂ ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ¶ ਸੋਭਨਮੇਤੇਸਂ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਦਸ੍ਸਨਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਦਸ੍ਸਨਂ ਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਬ੍ਬੇ ਹੇਵ…ਪੇ… ਜੇਟ੍ਠਾ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵੇ ਤਤੋ ਵਿਸਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਭਾਵਤੋ.

ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਵਸੇਨਾਤਿ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਪਦਾਨਵਸੇਨ. ਅਵਿਹੇਹਿ ਅਜ੍ਝਿਟ੍ਠੇਨ ਏਕੇਨ ਅਵਿਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਕਥਿਤਾ ਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਕਥਿਤਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਥਾ ਅਵਿਹੇਹੀ’’ਤਿ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਦੇਵਤਾ ਮਂ ਏਤਦਵੋਚੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਅਨੇਕਾਨਿ ਦੇਵਤਾਸਤਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ¶ ਪਚ੍ਛਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਸਨੇ ¶ ਵਿਸੇਸਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਦ੍ਵਯਮ੍ਪੀਤਿ ਧਮ੍ਮਧਾਤੁਪਦਾਨੁਸਨ੍ਧਿ, ਦੇਵਤਾਰੋਚਨਪਦਾਨੁਸਨ੍ਧੀਤਿ ਦੁਵਿਧਂ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਂ. ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਨ੍ਤੋਤਿ ਨਿਗਮੇਨ੍ਤੋ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਵਿਭਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵਾਤਿ.

ਮਹਾਪਦਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ.

੨. ਮਹਾਨਿਦਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਨਿਦਾਨਵਣ੍ਣਨਾ

੯੫. ਜਨਪਦਿਨੋਤਿ ¶ ¶ ¶ ਜਨਪਦਵਨ੍ਤੋ, ਜਨਪਦਸ੍ਸ ਵਾ ਇਸ੍ਸਰਸਾਮਿਨੋ ਰਾਜਕੁਮਾਰਾ ਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨ ਕੁਰੂ ਨਾਮ. ਤੇਸਂ ਨਿਵਾਸੋ ਯਦਿ ਏਕੋ ਜਨਪਦੋ, ਕਥਂ ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਰੁਲ਼੍ਹਿਸਦ੍ਦੇਨਾ’’ਤਿ. ਅਕ੍ਖਰਚਿਨ੍ਤਕਾ ਹਿ ਈਦਿਸੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਯੁਤ੍ਤੇ ਵਿਯ ਈਦਿਸਲਿਙ੍ਗਵਚਨਾਨਿ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਰੁਲ਼੍ਹਿ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਅਙ੍ਗੇਸੁ ਵਿਹਰਤਿ, ਮਲ੍ਲੇਸੁ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਚ. ਤਬ੍ਬਿਸੇਸਨੇਪਿ ਜਨਪਦਸਦ੍ਦੇ ਜਾਤਿਸਦ੍ਦੇ ਏਕਵਚਨਮੇਵ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯਾ ਪਨਾਤਿ ਪਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਜੋਤਨੋ, ਤੇਨ ‘‘ਪੁਥੁਅਤ੍ਥਵਿਸਯਤਾਯ ਏਵੇਤਂ ਪੁਥੁਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ‘‘ਬਹੁਕੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਕ੍ਖਮਾਨਂ ਵਿਸੇਸਂ ਜੋਤੇਤਿ. ਸੁਤ੍ਵਾਤਿ ਮਨ੍ਧਾਤੁਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵਦਸ੍ਸਨਾਨੁਸਾਰੇਨ ਪਰਮ੍ਪਰਾਨੁਗਤਂ ਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ. ਅਨੁਸਂਯਾਯਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਨੁਵਿਚਰਨ੍ਤੇਨ. ਏਤੇਸਂ ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਮੁਖੇਨ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਭਵਨਮਾਹ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਅਗਮਾਸੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਸੋਤਿ ਮਨ੍ਧਾਤੁਮਹਾਰਾਜਾ. ਤਨ੍ਤਿ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਰਜ੍ਜਂ. ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ. ਪੁਨ ਪੁਚ੍ਛਿ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਂ.

ਦੋਵਾਰਿਕਭੂਮਿਯਂ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਸੁਧਮ੍ਮਾਯ ਦੇਵਸਭਾਯ, ਦੇਵਪੁਰਸ੍ਸ ਚ ਚਤੂਸੁ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਆਰਕ੍ਖਾਯ ਅਧਿਗਤਤ੍ਤਾ. ‘‘ਦਿਬ੍ਬਰੁਕ੍ਖਸਹਸ੍ਸਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ¶ ਇਦਂ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਲਤਾਵਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

ਪਥਵਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਭਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਪਥਵਿਯਾ ਆਸਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਨ ਹਿ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਭੂਮਿਯਂ ਪਤਤਿ, ਤਥਾਠਿਤਞ੍ਚ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ ਤੇਨਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਇਸ੍ਸਰਿਯਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ‘‘ਚਿਰਤਰਂ ਕਾਲਂ ਠਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਅਪਰੇ. ਰਾਜਾ ਏਕਕੋਵ ਅਗਮਾਸਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨ. ਮਨੁਸ੍ਸਭਾਵੋਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਗਨ੍ਧਸਰੀਰਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਾਦਿਮਨੁਸ੍ਸਭਾਵੋ. ਪਾਤੁਰਹੋਸੀਤਿ ਦੇਵਲੋਕੇ ਪਵਤ੍ਤਿਵਿਪਾਕਦਾਯਿਨੋ ਅਪਰਾਪਰਿਯਾਯ ਵੇਦਨੀਯਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤੋਕਾਸਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਦਾ ਸੋਲ਼ਸਵਸ੍ਸੁਦ੍ਦੇਸਿਕਤਾ ਮਾਲਾਮਿਲਾਯਨਾਦਿ ਦਿਬ੍ਬਭਾਵੋ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ. ਤਦਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯਾਯੁਕਤਾਯ ¶ ਸਕ੍ਕਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ. ‘‘ਕਿਂ ਮੇ ਇਮਿਨਾ ਉਪਦ੍ਧਰਜ੍ਜੇਨਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਤਾਯ ਅਤਿਤ੍ਤੋਵ. ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਉਤੁਨੋ ਕਕ੍ਖਲ਼ਤਾਯ ਵਾਤਾਤਪੇਨ ਫੁਟ੍ਠਗਤ੍ਤੋ ਕਾਲਮਕਾਸਿ.

ਅਵਯਵੇਸੁ ¶ ਸਿਦ੍ਧੋ ਵਿਸੇਸੋ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਏਕਮ੍ਪਿ ਰਟ੍ਠਂ ਬਹੁਵਚਨੇਨ ਵੋਹਰਿਯਤਿ.

ਦ-ਕਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ. ਕਮ੍ਮਾਸੋਤਿ ਕਮ੍ਮਾਸਪਾਦੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ਯਥਾ ‘‘ਰੂਪਭਵੋ ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਥਂ ਪਨ ਸੋ ‘‘ਕਮ੍ਮਾਸਪਾਦੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਦਮਿਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੀਦਿਸਂ ਦਮਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੋਰਿਸਾਦਭਾਵਤੋ ਪਟਿਸੇਧਿਤੋ’’ਤਿ. ‘‘ਇਮੇ ਪਨ ਥੇਰਾਤਿ ਮਜ੍ਝਿਮਭਾਣਕਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ਅਪਰੇ ਪਨ ‘‘ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯਾ’’ਤਿ, ‘‘ਦੀਘਭਾਣਕਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਉਭਯਥਾਪਿ ਚੂਲ਼ਕਮ੍ਮਾਸਦਮ੍ਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਤਥਾ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਯਕ੍ਖਿਨਿਪੁਤ੍ਤੋ ਹਿ ਕਮ੍ਮਾਸਪਾਦੋ ਅਲੀਨਸਤ੍ਤੁਕੁਮਾਰਕਾਲੇ (ਚਰਿਯਾ. ੨.੭੫) ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਨ ਤਤ੍ਥ ਦਮਿਤੋ. ਸੁਤਸੋਮਕਾਲੇ (ਜਾ. ੨.੨੧.੩੭੧) ਪਨ ਬਾਰਾਣਸਿਰਾਜਾ ਪੋਰਿਸਾਦਭਾਵਪਟਿਸੇਧਨੇਨ ਯਤ੍ਥ ਦਮਿਤੋ, ਤਂ ਮਹਾਕਮ੍ਮਾਸਦਮ੍ਮਂ ਨਾਮ. ‘‘ਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਤ੍ਰਜੋ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਓਰਸਪੁਤ੍ਤਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ.

ਯੇਹਿ ਆਵਸਿਤਪ੍ਪਦੇਸੋ ‘‘ਕੁਰੁਰਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਨਾਮਂ ਲਭਿ, ਤੇ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਤੋ ਆਗਤਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤਤ੍ਥ ਰਕ੍ਖਿਤਨਿਯਾਮੇਨੇਵ ਪਞ੍ਚ ਸੀਲਾਨਿ ਰਕ੍ਖਿਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਗਤਿਯਾ ਪਚ੍ਛਿਮਜਨਤਾਤਿ ਸੋ ਦੇਸਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਕੁਰੁਵਤ੍ਤਧਮ੍ਮੋਤਿ ¶ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ. ਅਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਕੁਰੁਧਮ੍ਮਜਾਤਕੇਨ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਅਪਰਭਾਗੇ ਪਠਮਂ ਯਤ੍ਥ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠੋ ਜਾਤੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕੁਰੁਰਟ੍ਠਵਾਸੀਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਤ੍ਥ ਭਗਵਤੋ ਵਸਨੋਕਾਸਭੂਤੋ ਕੋਚਿ ਵਿਹਾਰੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਕੇਵਲਂ ਗੋਚਰਗਾਮਕਿਤ੍ਤਨਂ ਨਿਦਾਨਕਥਾਯ ਪਕਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਸਕ੍ਕੇਸੁ ਵਿਹਰਤਿ ਦੇਵਦਹਂ ਨਾਮ ਸਕ੍ਯਾਨਂ ਨਿਗਮੋਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਵਸਨੋਕਾਸਤੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

‘‘ਆਯਸ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਦੇਵਾਨਂ ਪਿਯਾ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਤਤ੍ਰ ਭਵ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਿਯਸਮੁਦਾਹਾਰੋ ਏਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਯਿਦਂ ਪਿਯਵਚਨਂ ਗਰੁਗਾਰਵਵਸੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਾਰਵਵਚਨਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਤਿਦੂਰਅਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਵਜ੍ਜਨੇਨ ਨਾਤਿਦੂਰਨਾਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਂ ਨਾਮ ਗਹਿਤਂ, ਤਂ ਪਨ ਅਵਕਂਸਤੋ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਪਸਾਰਿਤਹਤ੍ਥਾਨਂ ¶ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਚਕ੍ਖੁਂ ਆਹਚ੍ਚ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਤੇਨਾਪਿ ਅਗਾਰਵਮੇਵ ਕਤਂ ਹੋਤਿ. ਗੀਵਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨਵਸੇਨ ਗੀਵਂ ਪਸਾਰੇਤ੍ਵਾ.

ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ¶ ਕੁਲਾਨੁਦ੍ਦਯਤਾਵਸੇਨ ਕੁਲਾਨਂ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨਤ੍ਥਾਯ ਸਹਸ੍ਸਭਣ੍ਡਿਕਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਭਿਕ੍ਖਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨੇਨ ਤੇਸਂ ਮਹਤੋ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਨ੍ਦਸ੍ਸ ਜਨਨੇਨ. ਪਟਿਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇਹਿ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਟ੍ਠਾਨਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰਿਤਾਯ ਪੁਨ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ. ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ‘‘ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਚਤੁਰਾਕਾਰੂਪਸਞ੍ਹਿਤੇ ਤਯੋ ਵਾਰੇ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਦਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਸਮ੍ਮਸਿਤਭਾਵਮਾਹ.

ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਤੋ ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵੇਨੇਵ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ ਸੇਸਬੁਦ੍ਧੇਹਿਪਿ ਏਵਮੇਵ ਕਥਿਤੋਤਿ ਧਮ੍ਮਨ੍ਵਯੇ ਠਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧੇਹਿ…ਪੇ… ਕਥਿਤੋ’’ਤਿ. ਸਾਲਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਸਪਰਿਭਣ੍ਡਂ. ‘‘ਸਿਨੇਰੁਂ ਉਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ¶ ਇਮਿਨਾ ਤਾਦਿਸਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਸੁਦੁਕ੍ਕਰਭਾਵਮਾਹ. ਸੁਤ੍ਤਮੇਵ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਕਥ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਭਾਵਤੋ. ਯਥਾ ਵਿਨਯਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਭੂਮਨ੍ਤਰਸਮਯਨ੍ਤਰਾਨਂ ਵਿਜਾਨਨਂ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਸ੍ਸੇਵ ਵਿਸਯੋ, ਏਵਂ ਅਨ੍ਤਦ੍ਵਯਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਕਵੇਦਕਰਹਿਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਸ੍ਸ ਵਿਭਜਨਂ ਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਠਾਨਾਨੀਤਿ ਕਾਰਣਾਨਿ. ਗਜ੍ਜਿਤਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਤਂ ਦੇਸੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਅਨੇਕਵਿਧਤਾਯ, ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤਾਯ ਚ ਨਾਨਾਨਯੇਹਿ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਦੇਸਨਾਗਜ੍ਜਿਤਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਵਿਪੁਲਂ, ਬਹੁਭੇਦਞ੍ਚ ਹੋਤਿ. ਞਾਣਂ ਅਨੁਪਵਿਸਤੀਤਿ ਤਤੋ ਏਵ ਦੇਸਨਾਞਾਣਂ ਦੇਸੇਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ ਵਿਭਾਗਸੋ ਕੁਰੁਮਾਨਂ ਅਨੁ ਅਨੁ ਪਵਿਸਤਿ, ਤੇਨ ਅਨੁਪਵਿਸ੍ਸ ਠਿਤਂ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬੁਦ੍ਧਞਾਣਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਏਵਂਵਿਧਸ੍ਸ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦੇਸਕਂ, ਪਟਿਵੇਧਕਞ੍ਚਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਦੇਸਨਾਞਾਣਸ੍ਸ, ਪਟਿਵੇਧਞਾਣਸ੍ਸ ਚ ਉਲ਼ਾਰਭਾਵੋ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਞਾਣਾਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੬੯, ੧੬੯; ਚੂਲ਼ਨਿ. ੮੫; ਪਟਿ. ਮ. ੩.੫; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੧੪) ਵਚਨਤੋ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਭਗਵਤੋ ਦੇਸਨਾ ਞਾਣਰਹਿਤਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੀਹਸਮਾਨਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਮਾਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ. ਦੇਸੇਤਬ੍ਬਵਸੇਨ ਪਨ ਦੇਸਨਾ ਵਿਸੇਸਤੋ ਞਾਣੇਨ ਅਨੁਪਵਿਟ੍ਠਾ, ਗਮ੍ਭੀਰਤਰਾ ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕਥਂ ਪਨ ਵਿਨਯਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਦੇਸਨਾ ਤਿਲਕ੍ਖਣਬ੍ਭਾਹਤਾ ਸੁਞ੍ਞਤਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤੀਤਿ? ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਪਰਿਸਾਯ ਅਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਰੂਪਂ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਦੇਸਨਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਦਿਵਿਭਾਵਨਂ, ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਤ੍ਤਤ੍ਤਨਿਯਤਾਭਾਵਪ੍ਪਕਾਸਨਞ੍ਚ ਹੋਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ¶ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਆਪਜ੍ਜਾਤਿ ¶ ਪਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਞਾਣਕੋਞ੍ਚਨਾਦਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ, ਏਵਂ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ.

ਪਮਾਣਾਤਿਕ੍ਕਮੇਤਿ ¶ ਅਪਰਿਮਾਣਤ੍ਥੇ ‘‘ਯਾਵਞ੍ਚਿਦਂ ਤੇਨ ਭਗਵਤਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੪) ਵਿਯ. ਅਪਰਿਮੇਯ੍ਯਭਾਵਜੋਤਨੋ ਹਿ ਅਯਂ ਯਾਵ-ਸਦ੍ਦੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤਿਗਮ੍ਭੀਰੋ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਅਵਭਾਸਤੀਤਿ ਞਾਯਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ. ਞਾਣਸ੍ਸ ਤਥਾ ਉਪਟ੍ਠਾਨਞ੍ਹਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਨੁ ਏਸ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋ ਏਕਨ੍ਤਗਮ੍ਭੀਰੋਵ, ਤਤ੍ਥ ਕਸ੍ਮਾ ਗਮ੍ਭੀਰਾਵਭਾਸਤਾ ਜੋਤਿਤਾਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਏਕਨ੍ਤਗਮ੍ਭੀਰਤਾਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮੇਵ ਪਨਸ੍ਸ ਗਮ੍ਭੀਰਾਵਭਾਸਗ੍ਗਹਣਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਮਾਨਂ ਚਤੁਕੋਟਿਕਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਏਵਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਗਮ੍ਭੀਰਤਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਏਕਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਗਮ੍ਭੀਰੋ, ਅਗਮ੍ਭੀਰਾਵਭਾਸੋ ਚਾਤਿ ਏਤਂ ਦ੍ਵਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੇਨ ਯਥਾਦਸ੍ਸਿਤੇ ਚਤੁਕੋਟਿਕੇ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਏਕ ਕੋਟਿ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਯੇਹਿ ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵੇਹਿ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋ ‘‘ਗਮ੍ਭੀਰੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤੇ ਚਤੂਹਿ ਉਪਮਾਹਿ ਉਲ੍ਲਿਙ੍ਗੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭਵਗ੍ਗਗ੍ਗਹਣਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਯਥਾ ਭਵਗ੍ਗਂ ਹਤ੍ਥਂ ਪਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਦੂਰਭਾਵਤੋ, ਏਵਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਦੀਨਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਿਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਭੂਤਸਮੁਦਾਗਤਟ੍ਠੋ ਪਾਕਤਿਕਞਾਣੇਨ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਯਥਾ ਸਿਨੇਰੁਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਮਿਞ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਤਰਸਂ ਪਾਕਤਿਕਪੁਰਿਸੇਨ ਨੀਹਰਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਏਵਂ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਗਤੇ ਧਮ੍ਮਤ੍ਥਾਦਿਕੇ ਪਾਕਤਿਕਞਾਣੇਨ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਜ੍ਜ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਵਸੇਨ ਜਾਨਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਯਥਾ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪਾਕਤਿਕਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਬਾਹੁਦ੍ਵਯੇਨ ਪਧਾਰਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਏਵਂ ਵੇਪੁਲ੍ਲਟ੍ਠੇਨ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਸਦਿਸਂ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਂ ਪਾਕਤਿਕਞਾਣੇਨ ਦੇਸਨਾਵਸੇਨ ਪਧਾਰਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਯਥਾ ਮਹਾਪਥਵਿਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ¶ ਪਾਕਤਿਕਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਪਥਵੋਜਂ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਏਵਂ ‘‘ਇਤ੍ਥਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਯੋ ਸਙ੍ਖਾਰਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਤੇਸਂ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਪਾਕਤਿਕਞਾਣੇਨ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ. ਏਵਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਗਮ੍ਭੀਰਤਾਵਸੇਨ ਚਤਸ੍ਸੋ ਉਪਮਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ. ਪਾਕਤਿਕਞਾਣਵਸੇਨ ਚਾਯਮਤ੍ਥਯੋਜਨਾ ਕਤਾ ਦਿਟ੍ਠਸਚ੍ਚਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਵੇਧਸਭਾਵਤੋ, ਤਥਾਪਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸਾਵਕਾਨਂ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਸਪ੍ਪਦੇਸਮੇਵ ਞਾਣਂ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂਯੇਵ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯਂ ਪਞ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਉਸ੍ਸਾਦੇਨ੍ਤੋਤਿ ¶ ਪਞ੍ਞਾਯ ਉਕ੍ਕਂਸੇਨ੍ਤੋ, ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪਸਾਦੇਨ੍ਤੋਤਿ ਨਿਬ੍ਭਚ੍ਛਨ੍ਤੋ, ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਉਸ੍ਸਾਦਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

ਤੇਨਾਤਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਭਾਵੇਨ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਤਿਪਿ ਉਤ੍ਤਾਨਭਾਵੇ, ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸਅਞ੍ਞੇਸਂ ¶ ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵੇ. ਸੁਭੋਜਨਰਸਪੁਟ੍ਠਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰੇਨ ਭੋਜਨਰਸੇਨ ਪੋਸਿਤਸ੍ਸ. ਕਤਯੋਗਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਬਦ੍ਧਪਯੋਗੇਨ ਕਤਪਰਿਚਯਸ੍ਸ. ਮਲ੍ਲਪਾਸਾਣਨ੍ਤਿ ਮਲ੍ਲੇਹਿ ਮਹਬ੍ਬਲੇਹੇਵ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਪਾਸਾਣਂ. ਕੁਹਿਂ ਇਮਸ੍ਸ ਭਾਰਿਯਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਮਿਂ ਪਸ੍ਸੇ ਇਮਸ੍ਸ ਪਾਸਾਣਸ੍ਸ ਗਰੁਤਰਪ੍ਪਦੇਸੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਲ੍ਲਹੁਕਭਾਵਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਵਦਤਿ.

ਤਿਮਿਰਪਿਙ੍ਗਲੇਨੇਵ ਦੀਪੇਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਮਹਾਵਿਪ੍ਫਾਰਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਕ੍ਕੁਥਤੀਤਿ ਪਕ੍ਕੁਥਨ੍ਤਂ ਵਿਯ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ ਪਰਿਤੋ ਵਿਵਤ੍ਤਤਿ. ਲਕ੍ਖਣਵਚਨਞ੍ਹੇਤਂ. ਪਿਟ੍ਠਿਯਂ ਸਕਲਿਨਪਦਕਾਪਿਟ੍ਠਂ. ਕਾਯੂਪਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿ ਮਹਤਾ ਕਾਯੇਨ ਉਪੇਤਸ੍ਸ, ਮਹਾਕਾਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਪਿਞ੍ਛਵਟ੍ਟੀਤਿ ਪਿਞ੍ਛਕਲਾਪੋ. ਸੁਪਣ੍ਣਵਾਤਨ੍ਤਿ ਨਾਗਗ੍ਗਹਣਾਦੀਸੁ ਪਕ੍ਖਪਪ੍ਫੋਟਨਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਵਾਤਂ.

ਪੁਬ੍ਬੂਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

‘‘ਪੁਬ੍ਬੂਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਕਾਰਣਾਨਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ‘‘ਇਤੋ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਇਤੋਤਿ ਇਤੋ ਕਪ੍ਪਤੋ ¶ . ਸਤਸਹਸ੍ਸਿਮੇਤਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਮੇ. ਹਂਸਾਵਤੀ ਨਾਮ ਨਗਰਂ ਅਹੋਸਿ ਜਾਤਨਗਰਂ. ਧੁਰਪਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਬਾਹਿਰਪਤ੍ਤਾਨਿ, ਯਾਨਿ ਦੀਘਤਮਾਨਿ.

ਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤਾਤਿ ਵੇਮਾਤਿਕਭਾਤਾ ਕਨਿਟ੍ਠੋ ਯਥਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਤੋ ਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਸਹੋਦਰਾ ਭਾਤਰੋ ਨਾਮ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਕਥਂ ਜੇਟ੍ਠਾ ਤਾਵ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਕਨਿਟ੍ਠਾਨਂ ਪਨ ਅਸਮ੍ਭਵੋ ਏਵ. ਭੋਗਨ੍ਤਿ ਵਿਭਵਂ. ਉਪਸਨ੍ਤੋਤਿ ਚੋਰਜਨਿਤਸਙ੍ਖੋਭਵੂਪਸਮੇਨ ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਜਨਪਦੋ.

ਦ੍ਵੇ ਸਾਟਕੇ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਾਟਕਦ੍ਵਯਮੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਯਪਰਿਹਾਰਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਤਰਂ ਸਬ੍ਬਸਮ੍ਭਾਰਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ.

ਪਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੋਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਉਣ੍ਹਭੋਜਨਤ੍ਤਾ ਅਪਰਾਪਰਂ ਹਤ੍ਥੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ. ਉਤ੍ਤਰਿਸਾਟਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਤ੍ਤਰਿਸਾਟਕਂ. ਏਤਾਨਿ ¶ ਪਾਕਟਟ੍ਠਾਨਾਨੀਤਿ ਏਤਾਨਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਭਗਵਤੋ ਦੇਸਨਾਯ ਪਾਕਟਾਨਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪੁਞ੍ਞਕਰਣਟ੍ਠਾਨਾਨਿ.

ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ¶ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਦਿਵਸੇ ਏਵ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ.

ਤਿਤ੍ਥਵਾਸਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

ਉਗ੍ਗਹਣਂ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ. ਸਵਨਂ ਅਤ੍ਥਸਵਨਂ. ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਨਂ ਗਣ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਅਤ੍ਥਪਰਿਪੁਚ੍ਛਨਂ. ਧਾਰਣਂ ਪਾਲ਼ਿਯਾਪਿ ਪਾਲ਼ਿਅਤ੍ਥਸ੍ਸਪਿ ਚਿਤ੍ਤੇ ਠਪਨਂ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਚੇਤਂ ਇਧ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਨਞ੍ਚ…ਪੇ... ਉਪਟ੍ਠਾਤਿਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮੋਹਵਿਦ੍ਧਂਸਨੇਨ ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੯੮; ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੦੮੧; ਮਹਾਵ. ੧੬; ਚੂਲ਼ਨਿ. ੪, ੭, ੮) ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਵਸੇਨ ਉਪਟ੍ਠਾਨਤੋ. ਨਾਮਰੂਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਸਹ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਅਵਬੋਧੋ.

ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਗਮ੍ਭੀਰਤਾਵਣ੍ਣਨਾ

‘‘ਅਤ੍ਥਗਮ੍ਭੀਰਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ¶ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਭੂਤਸਮੁਦਾਗਤਟ੍ਠੋਤਿ ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਤੋ ਸਮ੍ਭੂਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਹਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਚ੍ਚਯਾਨੁਰੂਪਸ੍ਸ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਂ ਉਦ੍ਧਂ ਆਗਤਭਾਵੋ, ਅਨੁਪਵਤ੍ਤਤ੍ਥੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਸਮ੍ਭੂਤਟ੍ਠੋ ਚ ਸਮੁਦਾਗਤਟ੍ਠੋ ਚ ਸਮ੍ਭੂਤਸਮੁਦਾਗਤਟ੍ਠੋ. ‘‘ਨ ਜਾਤਿਤੋ ਜਰਾਮਰਣਂ ਨ ਹੋਤਿ,’’ ਨ ਚ ਜਾਤਿਂ ਵਿਨਾ ‘‘ਅਞ੍ਞਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਹਿ ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਭੂਤਟ੍ਠੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਇਤ੍ਥਞ੍ਚ ਜਾਤਿਤੋ ਸਮੁਦਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਸਮੁਦਾਗਤਟ੍ਠੋ, ਯਾ ਯਾ ਜਾਤਿ ਯਥਾ ਯਥਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਤਦਨੁਰੂਪਪਾਤੁਭਾਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੋ ਅਨੁਪਚਿਤਕੁਸਲਸਮ੍ਭਾਰਾਨਂ ਞਾਣਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਤਾਯ ਅਗਾਧਟ੍ਠੇਨ ਗਮ੍ਭੀਰੋ. ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਟ੍ਠੋਤਿ ਯੇਨਾਕਾਰੇਨ ਯਦਵਤ੍ਥਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਯੇਨ ਹਿ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰੇਨ, ਯਾਯ ਚ ਅਵਤ੍ਥਾਯ ਅਵਤ੍ਥਿਤਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਤਦੁਭਯਸ੍ਸਪਿ ਦੁਰਵਬੋਧਨੀਯਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਨਵਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਪਚ੍ਚਯਟ੍ਠੋ ¶ ਅਨੁਪਚਿਤਕੁਸਲਸਮ੍ਭਾਰਾਨਂ ਞਾਣਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਤਾਯ ਅਗਾਧਟ੍ਠੇਨ ਗਮ੍ਭੀਰੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ.

ਕਤ੍ਥਚਿ ¶ ਅਨੁਲੋਮਤੋ ਦੇਸੀਯਤਿ, ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਟਿਲੋਮਤੋਤਿ ਇਧ ਪਨ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਾਦਾ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨੁਪ੍ਪਾਦਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਨੁਲੋਮੋ, ਪਚ੍ਚਯਨਿਰੋਧਾ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਨਿਰੋਧਸਙ੍ਖਾਤੋ ਚ ਪਟਿਲੋਮੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਆਦਿਤੋ ਪਨ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਨ੍ਤਗਮਨਂ ਅਨੁਲੋਮੋ, ਅਨ੍ਤਤੋ ਚ ਆਦਿਗਮਨਂ ਪਟਿਲੋਮੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਨੁਲੋਮਦੇਸਨਾਯ, ਅਨ੍ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਟਿਲੋਮਦੇਸਨਾਯ ਚ ਤਿਸਨ੍ਧਿ ਚਤੁਸਙ੍ਖੇਪੋ. ‘‘ਇਮੇ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਹਾਰਾ ਕਿਂ ਨਿਦਾਨਾ’’ਤਿਆਦਿਕਾਯ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੧) ਚ ਵੇਮਜ੍ਝਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਟਿਲੋਮਦੇਸਨਾਯ, ‘‘ਚਕ੍ਖੁਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ ਰੂਪੇ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਙ੍ਗਤਿ ਫਸ੍ਸੋ, ਫਸ੍ਸਪਚ੍ਚਯਾ ਵੇਦਨਾ’’ਤਿਆਦਿਕਾਯ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੪੩, ੪੫) ਅਨੁਲੋਮਦੇਸਨਾਯ ਚ ਦ੍ਵਿਸਨ੍ਧਿ ਤਿਸਙ੍ਖੇਪੋ. ‘‘ਸਂਯੋਜਨਿਯੇਸੁ ¶ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਸ੍ਸਾਦਾਨੁਪਸ੍ਸਿਨੋ ਵਿਹਰਤੋ ਤਣ੍ਹਾ ਪਵਡ੍ਢਤਿ, ਤਣ੍ਹਾਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪਾਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੫੩, ੫੭) ਏਕਸਨ੍ਧਿ ਦ੍ਵਿਸਙ੍ਖੇਪੋ. ਏਕਙ੍ਗੋ ਹਿ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋ ਦੇਸਿਤੋ. ਲਬ੍ਭਤੇਵ ਹਿ ਸੋ ‘‘ਤਤ੍ਰ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਸੁਤਵਾ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਂਯੇਵ ਸਾਧੁਕਂ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ ‘ਇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਇਦਂ ਹੋਤਿ…ਪੇ… ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’ਤਿ. ਸੁਖਵੇਦਨਿਯਂ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਫਸ੍ਸਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਸੁਖਵੇਦਨਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੬੨) ਇਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਤਿ ਤੇਨ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਤਥਾ ਤਥਾ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋ ਦੇਸਨਾਯ ਗਮ੍ਭੀਰੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯਂ ਦੇਸਨਾਗਮ੍ਭੀਰਤਾ’’ਤਿ. ਨ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਞਾਣਂ ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਲਭਤਿ.

‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਜਾਨਨਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਅਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠੋ. ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਕਰਣੇਨ ਦਸ੍ਸਨਭੂਤਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤੋ ਅਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੋ. ਯੇਨੇਸਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾਵੇਨ ਦੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਯਾਥਾਵਸਰਸਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਨ ਦੇਤਿ ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯੋਨਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਸੋ ਤਸ੍ਸਾ ਸਚ੍ਚਾਸਮ੍ਪਟਿਵੇਧਟ੍ਠੋ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਣਂ ਸਂਵਿਧਾਨਂ, ਪਕਪ੍ਪਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਯੂਹਨਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਂ, ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਚ੍ਚਾਨੁਰੂਪਤਾਯ ਰਾਸੀਕਰਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਕਦੇਸੋ ਸਰਾਗੋ. ਅਞ੍ਞੋ ਵਿਰਾਗੋ. ਰਾਗਸ੍ਸ ਵਾ ਅਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵਤੋ ਰਾਗਪ੍ਪਵਡ੍ਢਕੋ, ਰਾਗੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯੋ ¶ ਚ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਅਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਸਰਾਗੋ. ਇਤਰੋ ਤਬ੍ਬਿਦੂਰਭਾਵਤੋ ਵਿਰਾਗੋ. ‘‘ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਅਸ੍ਸੁਤਵਤੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਂ ਮਮਾਯਿਤਂ ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ ‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’ਤਿ’’ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੬੧) ਅਤ੍ਤਪਰਾਮਾਸਸ੍ਸ ¶ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਵਤ੍ਥੁ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਸੁਞ੍ਞਤਟ੍ਠੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋ. ਅਤ੍ਤਾ ਵਿਜਾਨਾਤਿ ਸਂਸਰਤੀਤਿ ਸਬ੍ਯਾਪਾਰਤਾਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਅਭਿਨਿਵੇਸਬਲਵਤਾਯ ਅਬ੍ਯਾਪਾਰਅਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਾਤੁਭਾਵਟ੍ਠਾ ਚ ਗਮ੍ਭੀਰਾ. ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਣੇ ਏਕਤੋਵ ਉਪ੍ਪਾਦੋ ਏਕੁਪ੍ਪਾਦੋ, ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਯਥਾਰਹਂ ਏਕੁਪ੍ਪਾਦੋ. ਨਾਮਸ੍ਸ ਰੂਪੇਨ, ਰੂਪਸ੍ਸ ਚ ਨਾਮੇਨ ਅਸਮ੍ਪਯੋਗਤੋ ਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗੋ ਨਾਮਸ੍ਸ ਨਾਮੇਨ ¶ , ਰੂਪਸ੍ਸ ਚ ਰੂਪੇਨ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਏਕਚ੍ਚੇਨ ਅਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗੋ (ਨਾਮਸ੍ਸ ਨਾਮੇਨ ਅਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗੋ ਵਿਭ. ਮੂਲਟੀ. ੨੪੨) ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਏਕੁਪ੍ਪਾਦੇਕਨਿਰੋਧੇਹਿ ਅਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗੇ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੇ ਸੋ ਰੂਪਸ੍ਸ ਚ ਏਕਕਲਾਪਪਵਤ੍ਤਿਨੋ ਰੂਪੇਨ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਏਕਚਤੁਵੋਕਾਰਭਵੇਸੁ ਨਾਮਰੂਪਾਨਂ ਅਸਹਵਤ੍ਤਨਤੋ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗੋ, ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵੇ ਸਹਵਤ੍ਤਨਤੋ ਅਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗੋ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਨਾਮਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਾਭਿਮੁਖਂ ਨਮਨਂ ਨਮਨਟ੍ਠੋ. ਰੂਪਸ੍ਸ ਵਿਰੋਧਿਪਚ੍ਚਯਸਮਵਾਯੇ ਵਿਸਦਿਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਰੁਪ੍ਪਨਟ੍ਠੋ. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਅਧਿਪਤਿਯਟ੍ਠੋ. ‘‘ਲੋਕੋਪੇਸੋ, ਦ੍ਵਾਰਾਪੇਸਾ, ਖੇਤ੍ਤਂ ਪੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਲੋਕਾਦਿਅਤ੍ਥੋ ਚਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਮਨਾਯਤਨਸ੍ਸ ਪਨ ਲੁਜ੍ਜਨਤੋ, ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਦੀਨਂ ਦ੍ਵਾਰਖੇਤ੍ਤਭਾਵਤੋ ਚ ਏਤੇ ਅਤ੍ਥਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਆਪਾਥਗਤਾਨਂ ਰੂਪਾਦੀਨਂ ਪਕਾਸਨਯੋਗ੍ਯਤਾਲਕ੍ਖਣਂ ਓਭਾਸਨਂ ਚਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਵਿਸਯਿਭਾਵੋ, ਮਨਾਯਤਨਸ੍ਸ ਵਿਜਾਨਨਂ. ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਟ੍ਠੋ ਵਿਸੇਸਤੋ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਦੀਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ, ਇਤਰੇ ਛਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ. ਫੁਸਨਞ੍ਚ ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਸਭਾਵੋ. ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਂ ਰਸੋ, ਇਤਰੇ ਉਪਟ੍ਠਾਨਾਕਾਰਾ. ਆਰਮ੍ਮਣਰਸਾਨੁਭਵਨਟ੍ਠੋ ਰਸਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਵੇਦਯਿਤਟ੍ਠੋ ਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ. ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਮ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਭਾਵੋ ¶ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਵੇਦਨਾਨਂ ਸਭਾਵਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ. ‘‘ਅਤ੍ਤਾ ਵੇਦਯਤੀ’’ਤਿ ਅਭਿਨਿਵੇਸਸ੍ਸ ਬਲਵਭਾਵਤੋ ਨਿਜ੍ਜੀਵਟ੍ਠੋ ਵੇਦਨਾਯ ਗਮ੍ਭੀਰੋ. ਨਿਜ੍ਜੀਵਾਯ ਵਾ ਵੇਦਨਾਯ ਵੇਦਯਿਤਂ ਨਿਜ੍ਜੀਵਵੇਦਯਿਤਂ, ਸੋ ਏਵ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਨਿਜ੍ਜੀਵਵੇਦਯਿਤਟ੍ਠੋ.

ਸਪ੍ਪੀਤਿਕਤਣ੍ਹਾਯ ¶ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤਟ੍ਠੋ. ਬਲਵਤਰਤਣ੍ਹਾਯ ਗਿਲਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਾਪਨਂ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਟ੍ਠੋ. ਇਤਰੇ ਪਨ ਜੇਟ੍ਠਭਾਵਓਸਾਰਣਸਮੁਦ੍ਦਦੁਰਤਿਕ੍ਕਮਅਪਾਰਿਪੂਰਿਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਆਦਾਨਗ੍ਗਹਣਾਭਿਨਿਵੇਸਟ੍ਠਾ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਉਪਾਦਾਨਾਨਂ ਸਮਾਨਾ, ਪਰਾਮਾਸਟ੍ਠੋ ਦਿਟ੍ਠੁਪਾਦਾਨਾਦੀਨਮੇਵ, ਤਥਾ ਦੁਰਤਿਕ੍ਕਮਟ੍ਠੋ. ‘‘ਦਿਟ੍ਠਿਕਨ੍ਤਾਰੋ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੩੯੨) ਹਿ ਵਚਨਤੋ ਦਿਟ੍ਠੀਨਂ ਦੁਰਤਿਕ੍ਕਮਤਾ. ਦਲ਼੍ਹਗ੍ਗਹਣਤ੍ਤਾ ਵਾ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਦੁਰਤਿਕ੍ਕਮਟ੍ਠੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਯੋਨਿਗਤਿਠਿਤਿਨਿਵਾਸੇਸੁਖਿਪਨਨ੍ਤਿ ਸਮਾਸੇ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਸ੍ਸ ਅਲੋਪੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਤੇਨ ਆਯੂਹਨਾਭਿਸਙ੍ਖਰਣਪਦਾਨਂ ਸਮਾਸੋ ਹੋਤਿ. ਯਥਾ ਤਥਾ ਜਾਯਨਂ ਜਾਤਿਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਸਾ ਪਨ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਤੋ ਜਾਯਨਂ ਸਞ੍ਜਾਤਿਅਤ੍ਥੋ. ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਂ ਓਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਵਿਯ ਜਾਯਨਂ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਿਅਤ੍ਥੋ. ਸੋ ਜਾਤਿਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥੋ. ਕੇਵਲਂ ਪਾਤੁਭਵਨਂ ਪਾਤੁਭਾਵਟ੍ਠੋ.

ਜਰਾਮਰਣਙ੍ਗਂ ਮਰਣਪ੍ਪਧਾਨਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਮਰਣਟ੍ਠਾ ਏਵ ਖਯਾਦਯੋ ਗਮ੍ਭੀਰਾਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਞ੍ਹਿ ਨਵਨਵਾਨਂ ਖਯੇਨ ਕਮੇਨ ਖਣ੍ਡਿਚ੍ਚਾਦਿਪਰਿਪਕ੍ਕਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਲੋਕੇ ਜਰਾਵੋਹਾਰੋਤਿ ¶ . ਖਯਟ੍ਠੋ ਵਾ ਜਰਾਯ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਨਵਭਾਵਾਪਗਮੋ ਹਿ ‘‘ਖਯੋ’’ਤਿ ¶ ਵਤ੍ਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵਿਪਰਿਣਾਮਟ੍ਠੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਵਸੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ, ਸਨ੍ਤਤਿਵਸੇਨ ਵਾ ਜਰਾਯ ਖਯਵਯਭਾਵਾ, ਸਮ੍ਮੁਤਿਖਣਿਕਵਸੇਨ ਮਰਣਸ੍ਸ ਭੇਦਵਿਪਰਿਣਾਮਟ੍ਠਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਦੀਨਂ ਸਭਾਵੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੀਯਤੀਤਿ ਪਟਿਵੇਧੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਨਿਦਾਨਕਥਾਯਂ ‘‘ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬੋ ਸਲਕ੍ਖਣਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਵਿਪਰੀਤਸਭਾਵੋ ਪਟਿਵੇਧੋ’’ਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਥਾ; ਅਭਿ. ਅਟ੍ਠ. ਨਿਦਾਨਕਥਾ) ਸੋ ਹਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦੀਨਂ ਸਭਾਵੋ ਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨੇਵ ਅਸਮ੍ਮੋਹਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਤੋ ਅਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਲਬ੍ਭਨੇਯ੍ਯਪਤਿਟ੍ਠਤਾਯ ਅਗਾਧਟ੍ਠੇਨ ਗਮ੍ਭੀਰੋ. ਸਾ ਸਬ੍ਬਾਪੀਤਿ ਸਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਅਨੇਕਪ੍ਪਭੇਦਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸ ਗਮ੍ਭੀਰਤਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਾਨਕਾ ਵਿਯ ਉਪਟ੍ਠਾਸਿ ਚਤੂਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ. ਉਦਾਹੁ ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪੀਤਿ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਤਾਵ ਏਸ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋ ਉਤ੍ਤਾਨਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ ਏਵਂ ਉਤ੍ਤਾਨਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਤੀ’’ਤਿ ਮਾ ਏਵਂ ਅਵਚ ਮਯਾਵ ਦਿਨ੍ਨਨਯੇ ਚਤੁਸਚ੍ਚਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਠਤ੍ਵਾ.

ਅਪਸਾਦਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

ਓਲ਼ਾਰਿਕਨ੍ਤਿ ¶ ਵਤ੍ਥੁਵੀਤਿਕ੍ਕਮਸਮਤ੍ਥਤਾਵਸੇਨ ਥੂਲਂ. ਕਾਮਂ ਕਾਮਰਾਗਪਟਿਘਾਯੇਵ ਅਤ੍ਥਤੋ ਕਾਮਰਾਗਪਟਿਘਸਂਯੋਜਨਾਨਿ, ਕਾਮਰਾਗਪਟਿਘਾਨੁਸਯਾ ਚ, ਤਥਾਪਿ ਅਞ੍ਞੋਯੇਵ ਸਂਯੋਜਨਟ੍ਠੋ ਬਨ੍ਧਨਭਾਵਤੋ, ਅਞ੍ਞੋ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠੋ ਅਪ੍ਪਹੀਨਭਾਵੇਨ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਥਾਮਗਮਨਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ, ਇਤਿ ਕਿਚ੍ਚਵਿਸੇਸਵਿਸਿਟ੍ਠਭੇਦੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕਿਲੇਸੇ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਇਤਰੇਸੁਪਿ. ਅਣੁਸਹਗਤੇਤਿ ਅਣੁਸਭਾਵਂ ਉਪਗਤੇ. ਤਬ੍ਭਾਵਤ੍ਥੋ ਹਿ ਅਯਂ ਸਹਗਤ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਨਨ੍ਦਿਰਾਗਸਹਗਤਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੪੦੦; ਮ. ਨਿ. ੧.੯੧, ੧੩੩, ੪੬੦; ੩.੩੭੪; ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੦੮੧; ਮਹਾਵ. ੧੪; ਵਿਭ. ੨੦੩; ਪਟਿ. ਮ. ੧.੩੪; ੨.੩੦) ਵਿਯ.

ਯਥਾ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮਨਵਸੇਨ ਸਚ੍ਚਸਮ੍ਪਟਿਵੇਧੋ ¶ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨ, ਏਵਂ ਸਾਵਕਬੋਧਿਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਅਧਿਗਮਨਵਸੇਨਪਿ ਸਚ੍ਚਸਮ੍ਪਟਿਵੇਧੋ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਥਾਵਾਤਿ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨੇਵ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਪਕਾਰਂ ਅਸੇਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੇ ਕਤਾਭਿਨੀਹਾਰਾਨਂ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਮਜ੍ਝਿਮਮੁਦੁਤਾਵਸੇਨ ਬੋਧਿਸਮ੍ਭਾਰਸਮ੍ਭਰਣੇ ਕਾਲਭੇਦਾ ਇਚ੍ਛਿਤਾ, ਤੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿ, ਅਟ੍ਠ, ਸੋਲ਼ਸ ਵਾ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨੀ’’ਤਿ ਆਹ, ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਚਰਿਯਾਪਿਟਕਵਣ੍ਣਨਾਯ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਾਵਕੋ ਪਦੇਸਞਾਣੇ ¶ ਠਿਤੋਤਿ ਸਾਵਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੇਕ੍ਖਭਾਵਤੋ ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਪਦੇਸਞਾਣੇ ਠਿਤੋ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਕਥਾਯ ‘‘ਤਂ ਤਥਾਗਤੋ ਅਭਿਸਮੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿਕਾਯ ਪਚ੍ਚਨੀਕਂ ਹੋਤਿ. ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਸ੍ਸ ਹਿ ਵਸੇਨ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸੀਹਨਾਦੋ, ਨ ਅਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਸ੍ਸ.

‘‘ਵਾਯਮਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਿਸੇਸਤੋ ਞਾਣਸਮ੍ਭਾਰਸਮ੍ਭਰਣਂ ਪਞ੍ਞਾਪਾਰਮਿਤਾਪੂਰਣਂ ਵਦਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਪੁਞ੍ਞਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ.

‘‘ਏਸ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ, ਸਬ੍ਬਕਾਮਦਦੋ ਨਿਧਿ;

ਯਂ ਯਦੇਵਾਭਿਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਮੇਤੇਨ ਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ. (ਖੁ. ਪਾ. ੮.੧੦) –

ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰੋ ਯਾਵਦੇਵ ਞਾਣਸਮ੍ਭਾਰਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਸਮਧਿਗਮਸਮਤ੍ਥਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਂ ¶ …ਪੇ… ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਪਟਿਵੇਧਸ੍ਸੇਵ ਵਾ ਮਹਾਨੁਭਾਵਤਾਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸੇਵ ਪਰਮਗਮ੍ਭੀਰਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਵਹਿ ਆਕਾਰੇਹੀਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਾਦੀਹਿ ਨਵਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ. ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਹਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਪਵਤ੍ਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਆਯੂਹਨਂ, ਸਂਯੋਗੋ, ਪਲਿਬੋਧੋ, ਸਮੁਦਯੋ, ਹੇਤੁ, ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਦਯੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗੇ ‘‘ਕਥਂ ¶ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਪਞ੍ਞਾ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣਂ? ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦਟ੍ਠਿਤਿ ਚ ਪਵਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿ ਚ ਨਿਮਿਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿ ਚ ਆਯੂਹਨਟ੍ਠਿਤਿ ਚ ਸਞ੍ਞੋਗਟ੍ਠਿਤਿ ਚ ਪਲਿਬੋਧਟ੍ਠਿਤਿ ਚ ਸਮੁਦਯਟ੍ਠਿਤਿ ਚ ਹੇਤੁਟ੍ਠਿਤਿ ਚ ਪਚ੍ਚਯਟ੍ਠਿਤਿ ਚ ਇਮੇਹਿ ਨਵਹਾਕਾਰੇਹਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਚ੍ਚਯਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੪੫).

ਤਤ੍ਥ ਨਵਹਾਕਾਰੇਹੀਤਿ ਨਵਹਿ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੂਪਗਮਨਾਕਾਰੇਹਿ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਏਤਸ੍ਮਾ ਫਲਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦੋ, ਫਲੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰਣਭਾਵੋ. ਸਤਿ ਚ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਨਾਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਸਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਨੀਯਨ੍ਤਿ ਚ. ਯਥਾ ਚ ਭਵਾਦੀਸੁ ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਤੇਸਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਆਯੂਹਨ੍ਤਿ ਫਲੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਘਟੇਨ੍ਤਿ, ਸਂਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲੇਨ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਸਯਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਤਂ ਪਲਿਬੁਨ੍ਧਨ੍ਤਿ. ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਰਸਮਵਾਯੇ ਉਦਯਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਹਿਨੋਤਿ ਚ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਕਾਰਣਭਾਵਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਪਟਿਚ੍ਚ ਅਵਿਜ੍ਜਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਯਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਏਵਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਕਾਰਣਭਾਵੂਪਗਮਨਵਿਸੇਸਾ ਉਪ੍ਪਾਦਾਦਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਤ੍ਥ ਤਥਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾਦੀਨਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਸੁ ਉਪ੍ਪਾਦਟ੍ਠਿਤਿਆਦੀਸੁਪਿ. ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਠਿਤਿ, ਕਾਰਣਂ. ਉਪ੍ਪਾਦੋ ਏਵ ਠਿਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਟ੍ਠਿਤਿ ¶ . ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ‘‘ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਇਧ ਲੋਕਨਾਥੇਨ ਤਦਾ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਗ੍ਗਹਸ੍ਸ ਆਰਦ੍ਧਭਾਵਦਸ੍ਸਨਂ. ਸੋ ਚ ਆਰਮ੍ਭੋ ਞਾਯਾਰੁਲ਼੍ਹੋ ‘‘ਯਥਾ ਚ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਹਿ ਬੋਧਿਮੂਲੇ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ, ਤਥੇਵ ਚ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ’’ਤਿ. ਅਚ੍ਛਰਿਯਵੇਗਾਭਿਹਤਾ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਏਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਸਞ੍ਞਿਤਸ੍ਸ ¶ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ. ਸੋ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਹੇਤੁਪਭਵਾਨਂ ਹੇਤੁ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾ’’ਤਿ, ਜਾਤਿਆਦੀਨਂ ਜਰਾਮਰਣਾਦਿਪਚ੍ਚਯਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਾਮਰੂਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਨ ਪਠਮਾਭਿਨਿਵੇਸਮਤ੍ਤੇਨ ਹੋਤਿ ¶ , ਅਥ ਖੋ ਤਤ੍ਥ ਅਪਰਾਪਰਂ ਞਾਣੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਸਞ੍ਞਿਤੇਨ ਅਨੁ ਅਨੁ ਬੁਜ੍ਝਨੇਨ, ਤਦੁਭਯਾਭਾਵਂ ਪਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਅਨਨੁਬੁਜ੍ਝਨਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾਦੀਨਂ ਪਜਹਨਵਸੇਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਧਮ੍ਮੇ ਚ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੀ ਏਵ ਨਾਮ ਹੋਤਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੇਨ ਤਿਕ੍ਖਵਿਸਦਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਤੋ, ਤਦਧਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਾ ਚ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾ, ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਚ ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਹਾਨਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਤੀਰਣਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਸਙ੍ਗਹੋ ਚਾਤਿ ਤਦੁਭਯਪਟਿਵੇਧਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤੀਰਣ…ਪੇ… ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਨ੍ਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਤ੍ਥਵੀਨਨਤ੍ਥਂ ਤਨ੍ਤਵਾਯੇਹਿ ਦਣ੍ਡਕੇ ਆਸਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਸਾਰਿਤਸੁਤ੍ਤਪਟ੍ਟੀ ਤਨੀਯਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਤਂ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਾਕੁਲਤਾਯ ਨਿਦਸ੍ਸਨਭਾਵੇਨ ਆਕੁਲਮੇਵ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਨ੍ਤਂ ਵਿਯ ਆਕੁਲਕਜਾਤਾ’’ਤਿ. ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਮਾਨੇਤੁਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇਨ ਪਰਂ ਸਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਨੇਤੁਂ, ਅਵਿਸਮਂ ਉਜੁਂ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਨ੍ਤਮੇਵ ਵਾ ਆਕੁਲਂ ਤਨ੍ਤਾਕੁਲਂ, ਤਨ੍ਤਾਕੁਲਂ ਵਿਯ ਜਾਤਾ ਭੂਤਾਤਿ ਤਨ੍ਤਾਕੁਲਜਾਤਾ. ਮਜ੍ਝਿਮਂ ਪਟਿਪਦਂ ਅਨੁਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਦ੍ਵਯਪਤਨੇਨ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰੇ ਖਲਿਤਾ ਆਕੁਲਾ ਬ੍ਯਾਕੁਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਅਨ੍ਤਦ੍ਵਯਪਤਨੇਨ ਤਂਤਂਦਿਟ੍ਠਿਗਾਹਵਸੇਨ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨ੍ਤਾ ਉਜੁਕਂ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿ ਕਥਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਤਂ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਂ ਉਜੁਂ ਕਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਦ੍ਵੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਤ੍ਤਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾਵੇਨ, ਪਰੋਪਦੇਸੇਨ ਵਿਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਗੁਲ਼ਕਜਾਤਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਜਾਤਗੁਲ਼ਕਮ੍ਪਿ ਗਣ੍ਠੀਤਿ ¶ ਸੁਤ੍ਤਗਣ੍ਠਿ. ਤਤੋ ਏਵ ਗਣ੍ਠਿਬਦ੍ਧਂ ਬਦ੍ਧਗਣ੍ਠਿਕਂ. ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਪਕ੍ਖਲਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਦੁਕ੍ਖਾਨਤ੍ਤਾਦਿਸਭਾਵੇਸੁ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਚਾਦਿਗ੍ਗਾਹਵਸੇਨ ਪਕ੍ਖਲਿਤ੍ਵਾ. ਪਚ੍ਚਯੇ ਉਜੁਂ ਕਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਨਿਚ੍ਚਾਦਿਗ੍ਗਾਹਸ੍ਸ ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤੋ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਸ੍ਸਨਂ ਉਜੁਂ ਕਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਇਦਂਸਚ੍ਚਾਭਿਨਿਵੇਸਕਾਯਗਨ੍ਥਵਸੇਨ ਗਣ੍ਠਿਕਜਾਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ…ਪੇ… ਗਣ੍ਠਿਬਦ੍ਧਾ’’ਤਿ. ਯੇ ਹਿ ਕੇਚਿ ਸਮਣਾ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵਾ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਆਦਿਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਅਲ੍ਲੀਨਾ.

ਵਿਨਨਤੋ ¶ ‘‘ਕੁਲਾ’’ਤਿ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਨਾਮਸ੍ਸ ਤਨ੍ਤਵਾਯਸ੍ਸ ਗਣ੍ਠਿਕਂ ਨਾਮ ਆਕੁਲਭਾਵੇਨ ਅਗ੍ਗਤੋ ਵਾ ਮੂਲਤੋ ਵਾ ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਯੇਵ ਖਲਿਤਤਨ੍ਤਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੁਲਾਗਣ੍ਠਿਕਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੇਸਕਾਰਕਞ੍ਜਿਯਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਕੁਣਿਕਾਤਿ ਕੁਲਾਵਕਸਕੁਣਿਕਾ. ਸਾ ਹਿ ਰੁਕ੍ਖਸਾਖਾਸੁ ਓਲਮ੍ਬਨਕੁਲਾਵਕਾ ¶ ਹੋਤਿ. ਤਞ੍ਹਿ ਸਾ ਕੁਲਾਵਕਂ ਤਤੋ ਤਤੋ ਤਿਣਹੀਰਾਦਿਕੇ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਵਿਨਨ੍ਧਤਿ, ਯਥਾ ਤੇਸਂ ਪੇਸਕਾਰਕਞ੍ਜਿਯਸੁਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਅਗ੍ਗੇਨ ਵਾ ਅਗ੍ਗਂ ਮੂਲੇਨ ਵਾ ਮੂਲਂ ਸਮਾਨੇਤੁਂ ਵਿਵੇਚੇਤੁਂ ਵਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਦੁਭਯਮ੍ਪੀਤਿ ‘‘ਕੁਲਾਗਣ੍ਠਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਕਞ੍ਜਿਯਸੁਤ੍ਤਂ, ਕੁਲਾਵਕਞ੍ਚ. ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਏਵਮੇਵ ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ.

ਕਾਮਂ ਮੁਞ੍ਜਪਬ੍ਬਜਤਿਣਾਨਿ ਯਥਾਜਾਤਾਨਿਪਿ ਦੀਘਭਾਵੇਨ ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਟ੍ਠਾਨੇ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਵਿਨਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਆਕੁਲਬ੍ਯਾਕੁਲਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਤਾਨਿ ਪਨ ਨ ਤਥਾ ¶ ਦੁਬ੍ਬਿਵੇਚਿਯਾਨਿ, ਯਥਾ ਰਜ੍ਜੁਭੂਤਾਨੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਤਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

ਅਪਾਯਾਤਿ ਅਵਡ੍ਢਿਤਾ, ਸੁਖੇਨ, ਸੁਖਹੇਤੁਨਾ ਵਾ ਵਿਰਹਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਗਤਿਭਾਵਤੋਤਿ ਆਪਾਯਿਕਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ. ਸੁਖਸਮੁਸ੍ਸਯਤੋਤਿ ਅਬ੍ਭੁਦਯਤੋ. ਵਿਨਿਪਤਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਵਿਰੂਪਂ ਨਿਪਤਿਤਤ੍ਤਾ ਯਥਾ ਤੇਨਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਸੁਖਸਮੁਸ੍ਸਯੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਨਿਪਤਿਤਤ੍ਤਾ. ਇਤਰੋਤਿ ਸਂਸਾਰੋ. ਨਨੁ ‘‘ਅਪਾਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੋਪਿ ਸਂਸਾਰੋ ਏਵਾਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਨਿਰਯਾਦੀਨਂ ਪਨ ਅਧਿਮਤ੍ਤਦੁਕ੍ਖਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਅਪਾਯਾਦਿਗ੍ਗਹਣਂ. ਗੋਬਲੀਬਦ੍ਦਞਾਯੇਨਾਯਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਖਨ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਪਟਿਪਾਟੀਤਿ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਹੇਤੁਫਲਭਾਵੇਨ ਅਪਰਾਪਰਂ ਪਵਤ੍ਤਿ. ਅਬ੍ਬੋਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਤਿ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪੀਤਿ ਤਂ ‘‘ਅਪਾਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਅਪਾਯਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚੇਵ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚ. ‘‘ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇ ਵਾਤੁਕ੍ਖਿਤ੍ਤਨਾਵਾ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਰਿਬ੍ਭਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚੇਵ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨਸ੍ਸ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਤਾਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ‘‘ਉਪਮਾਯ. ਯਨ੍ਤੇਸੁ ਯੁਤ੍ਤਗੋਣੋ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਅਵਸਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚੇਵ ਦੁਪ੍ਪਮੋਕ੍ਖਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਵਣ੍ਣਨਾ

ਇਮਿਨਾ ਤਾਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਾਵ-ਸਦ੍ਦੋ ਕਮਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ‘‘ਤਨ੍ਤਾਕੁਲਕਜਾਤਾ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ ਪਰਤੋ ਆਵਿਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਯਂ ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ, ਇਮਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਇਮਸ੍ਮਾ ਨਾਮ ਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ¶ ਏਵਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ¶ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ…ਪੇ… ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ‘‘ਕਿਂ ਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣਂ? ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪਰਿ ਜਾਤਿਸਦ੍ਦਪਚ੍ਚਯਸਦ੍ਦਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣੇਨ ¶ ਕਿਂ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਇਦਂ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤਾਦਸ੍ਸਨਤੋ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਸਮਾਸਤਾ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਨ ਹੇਤ੍ਥ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਾ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ, ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਾ ਪਚ੍ਚਯਤੋ ਜਰਾਮਰਣਸਮ੍ਭਵਪੁਚ੍ਛਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਤਭਾਵਤੋ, ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ ਚ, ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਪਨ ਪਚ੍ਚਯਪੁਚ੍ਛਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਪਚ੍ਚਯਸਦ੍ਦਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤਾਯਞ੍ਚ ਇਦਂ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਪੁਚ੍ਛਾ ਯੁਜ੍ਜਤਿ.

ਸਾ ਪਨ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤਾ ਯਦਿਪਿ ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਸਮਾਸੇਪਿ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਅਞ੍ਞਪਦਤ੍ਥਵਚਨਿਚ੍ਛਾਭਾਵਤੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਸਮਾਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਾਮਿਵਚਨਸਮਾਸਪਕ੍ਖੇ ਪਨ ਨਤ੍ਥੇਵ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤਾਸਮ੍ਭਵੋਤਿ. ਨਨੁ ਚ ‘‘ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਾਮਿਵਚਨਸਮਾਸੋ ਇਚ੍ਛਿਤੋਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਇਚ੍ਛਿਤੋ ਉਜੁਕਮੇਵ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਵਚਨਿਚ੍ਛਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ, ਇਧ ਪਨ ਕੇਵਲਂ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਤਤ੍ਥ ਇਦਂ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਵਿਸੇਸਨਤਾ, ਇਧ ਚ ‘‘ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਤਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਤਥਾ ਤਤ੍ਥ, ਇਧ ਚ ਸਮਾਸਕਪ੍ਪਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਸਮਾਸੋ ਨ ਇਚ੍ਛਿਤੋਤਿ? ਹੇਤੁਪ੍ਪਭਵਾਨਂ ਹੇਤੁ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਸਮਾਸੇ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋਤਿ ਇਮਸ੍ਸ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਚ੍ਚਯਾਨੁਰੂਪਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਚ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ. ਯੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਇਦਂ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਗਹਿਤੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਸੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਜਰਾਮਰਣਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਗਹਿਤੋਤਿ ਇਦਂ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ ਪਚ੍ਚਯੇ ¶ ਅਵਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤੇਨੇਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਧਾਰਯਸਮਾਸੋ. ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਇਦਂ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਤਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸਾਮਿਵਚਨਸਮਾਸੋ ਏਵ ਇਚ੍ਛਿਤੋ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਜਰਾਮਰਣਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਪੁਚ੍ਛਾਮੁਖੇਨਾਯਂ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਦੇਸਨਾ ਆਰਦ੍ਧਾ, ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋ ਚ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਤੋ ਹੇਤੁਪ੍ਪਭਵਾਨਂ ਹੇਤੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਕਤਾ.

ਪਣ੍ਡਿਤੇਨਾਤਿ ਏਕਂਸਬ੍ਯਾਕਰਣੀਯਾਦਿਪਞ੍ਹਾਵਿਸੇਸਜਾਨਨਸਮਤ੍ਥਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ. ਤਮੇਵ ਹਿਸ੍ਸ ਪਣ੍ਡਿਚ੍ਚਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ¶ . ਯਾਦਿਸਸ੍ਸ ਜੀਵਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੋ ਸਰੀਰਤੋ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ‘‘ਤਂ ਜੀਵਂ ਤਂ ਸਰੀਰ’’ਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਏਵਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਕਥਂ ਤਸ੍ਸ ਵਞ੍ਝਾਤਨਯਸ੍ਸ ਵਿਯ ਦੀਘਰਸ੍ਸਤਾ ਸਰੀਰਤੋ ਅਞ੍ਞਤਾ ਵਾ ਅਨਞ੍ਞਤਾ ਵਾ ਬ੍ਯਾਕਾਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਠਪਨੀਯਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੋ ਨਾਮੇਸ ਪੁਚ੍ਛਤੋ ਅਨਾਦਰੋ ਵਿਹੇਸਾ ¶ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਬ੍ਯਾਕਤਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰਮਾਹ. ਏਵਂ ਅਬ੍ਯਾਕਰਣਕਾਰਣਂ ਞਾਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਕਥਿਤੇ ਚ ਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਮਾਦੋਪਿ ਏਵਂ ਸਿਯਾ, ਕਥਨਵਿਧਿ ਪਨ ‘‘ਯਾਦਿਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਏਵ. ਏਵਂ ਅਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਏਵਂ ਠਪਨੀਯਪਞ੍ਹੇ ਵਿਯ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵਾਦਿਂ ਅਨਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਏਵ. ‘‘ਅਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਮੇਤਂ. ‘‘ਕਿਂ ਸਬ੍ਬਂ ਅਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਕਿਂ ਸਙ੍ਖਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪੁਚ੍ਛਸਿ, ਉਦਾਹੁ ਅਸਙ੍ਖਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਾਕਾਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਕਿਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਟ੍ਠੇ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਨ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਭਜ੍ਜ ਬ੍ਯਾਕਾਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਅਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਚ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਇਚ੍ਛਿਤੋਤਿ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਯਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਤਾਮਤ੍ਤਂ ¶ ਚੋਦਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਿਤਾਮਤ੍ਤਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਂ. ਪੁਚ੍ਛਾਸਭਾਗੇਨ ਹਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਰੂਪਪੁਚ੍ਛਾ ਕਰੀਯਤੀਤਿ ‘‘ਪੁਨ ਕਿ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਧਾਪਿ ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ.

‘‘ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੂ’’ਤਿ ਅਤਿਦੇਸਵਸੇਨ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਾਮਰੂਪਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਤ੍ਥ ਅਪਵਾਦੋ ਆਰਦ੍ਧੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਕਾਮੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਛਨ੍ਨਂ ਵਿਪਾਕਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਨਂਯੇਵ ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਿ ਵੇਦਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਵਿਪਾਕਵਿਧੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਅਨੇਕੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤਪਦੇਸੁ, (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੨੬; ਉਦਾ. ੧) ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ (ਵਿਭ. ੨੨੫) ਚ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਤੇਸਂਯੇਵ ਗਹਣਸ੍ਸ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹਤ੍ਤਾ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ. ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤ੍ਥੋ, ਤੇਨੇਤ੍ਥ ‘‘ਗਹਿਤਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂਯੇਵ ਵਿਸੇਸਂ ਜੋਤੇਤਿ. ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਨਾਮ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਪੇਕ੍ਖੋ ਤੇਨ ਵਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਲ਼ਾਯਤਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ‘‘ਸਲ਼ਾਯਤਨਪਚ੍ਚਯਾ ਫਸ੍ਸੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਦੇਨਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਅਵਯਵੇਨ ਵਾ ਸਮੁਦਾਯੋਪਲਕ੍ਖਣਮੇਤਂ ‘‘ਸਲ਼ਾਯਤਨਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਲ਼ਾਯਤਨਪਚ੍ਚਯਾ ਫਸ੍ਸੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਦੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਗਹਿਤਮ੍ਪੀਤਿ ਛਬ੍ਬਿਧਂ ਵਿਪਾਕਫਸ੍ਸਮ੍ਪਿ. ਅਗ੍ਗਹਿਤਮ੍ਪੀਤਿ ਅਵਿਪਾਕਫਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਕਿਰਿਯਾਫਸ੍ਸਮ੍ਪਿ. ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਕਾਮੋਤਿ ¶ ਯੋਜਨਾ. ਨ ਚੇਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋਵ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨੋ ਇਚ੍ਛਿਤੋ, ਅਥ ਖੋ ਪਚ੍ਚਯੋਪਿ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨੋ ਇਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਯਤਨਸ੍ਸੇਵ ਸਲ਼ਾਯਤਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਲ਼ਾਯਤਨਤੋ…ਪੇ… ਦਸ੍ਸੇਤੁਕਾਮੋ’’ਤਿ. ਨ ਹਿ ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖਾਦਿਸਲ਼ਾਯਤਨਮੇਵ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਅਥ ਖੋ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ ਰੂਪੇ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਙ੍ਗਤਿ ਫਸ੍ਸੋ’’ਤਿਆਦਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੪੨੧, ੪੨੫, ੪੨੬; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੪੪, ੪੫; ੨.੪.੬੦; ਕਥਾ. ੪੬੫, ੪੬੭) ਵਚਨਤੋ ਰੂਪਾਯਤਨਾਦਿਰੂਪਞ੍ਚ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਿਨਾਮਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਂ ਚਕ੍ਖਾਦਿਸਲ਼ਾਯਤਨਤੋ ਅਤਿਰਿਤ੍ਤਂ ¶ ਆਵਜ੍ਜਨਾਦਿ ਵਿਯ ਸਾਧਾਰਣਂ ਅਹੁਤ੍ਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਸਾਧਾਰਣਤਾਯ ਅਞ੍ਞਂ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯਂ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਸਾਧਾਰਣਪਚ੍ਚਯਂ ਪਿਦਸ੍ਸੇਤੁਕਾਮੋ ਭਗਵਾ, ‘‘ਨਾਮਰੂਪਪਚ੍ਚਯਾ ¶ ਫਸ੍ਸੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਅਭਿਧਮ੍ਮਭਾਜਨੀਯੇਪਿ ਇਮਮੇਵ ਪਚ੍ਚਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਨਾਮਰੂਪਪਚ੍ਚਯਾ ਫਸ੍ਸੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਦਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਵਿਭ. ਅਟ੍ਠ. ੨੪੩) ‘‘ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚੇਵ ਮਹਾਨਿਦਾਨਦੇਸਨਾਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਕਤਾ. ਪਚ੍ਚਯਾਨਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਆਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਨਿਦਾਨਂ ਕਥਿਤਨ੍ਤਿ ਜਰਾਮਰਣਾਦਿਕਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨਤ੍ਤਂ ਕਥਿਤਂ ਏਕਂਸਿਕੋ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਕਥਿਤੋ. ਤਞ੍ਹਿ ਤੇਸਂ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇ ਅਬ੍ਯਭਿਚਾਰੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਤਿ ਖੋ ਪਨੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਉਪਰਿ ਦੇਸਨਾ ਪਵਤ੍ਤਾ. ਨਿਜ੍ਜਟੇਤਿ ਨਿਜ੍ਜਾਲਕੇ. ਨਿਗ੍ਗੁਮ੍ਬੇਤਿ ਨਿਕ੍ਖੇਪੇ. ਪਦਦ੍ਵਯੇਨਾਪਿ ਆਕੁਲਾਭਾਵਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨਾਕੁਲਂ ਅਬ੍ਯਾਕੁਲਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਯਨਿਦਾਨਮੇਤ੍ਥ ਕਥਿਤਨ੍ਤਿ ਮਹਾਨਿਦਾਨਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾਵਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ.

੯੮. ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਜਾਤਿਆਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਨਾਮ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਅਨੂਨਾਧਿਕੇਹੇਵ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਫਲਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਤੋ ਤਥੋ ਤਚ੍ਛੋ, ਤਪ੍ਪਕਾਰੋ ਵਾ ਸਾਮਗ੍ਗਿਉਪਗਤੇਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਮੁਹੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਤਥੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਸਮ੍ਭਵਾਭਾਵਤੋ. ਅਵਿਤਥੋ ਅਵਿਸਂਵਾਦਨਕੋ ਵਿਸਂਵਾਦਨਾਕਾਰਵਿਰਹਿਤੋ ਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ. ‘‘ਅਨਞ੍ਞਥਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾਵਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਤਥਂ ਅਵਿਤਥਂ ਅਨਞ੍ਞਥਂ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਰਿਯਾਯਤਿ ¶ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਪਰਿਯਾਯੋ, ਹੇਤੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਕਾਰਣੇਨਾ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦੇਵਤ੍ਤਾਦਿਨਾ ¶ ਸਬ੍ਬਭਾਵੇਨ ਸਬ੍ਬਾ ਜਾਤਿ. ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਦਿਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਸਬ੍ਬਾ, ਨਿਪਾਤਦ੍ਵਯਮੇਤਂ, ਨਿਪਾਤਞ੍ਚ ਅਬ੍ਯਯਂ, ਤਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਲਿਙ੍ਗਵਿਭਤ੍ਤਿਵਚਨੇਸੁ ਏਕਾਕਾਰਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਥਵਚਨੇ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਜਾਤਿਸਦ੍ਦਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਇਤ੍ਥਿਅਤ੍ਥਵੁਤ੍ਤਿਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਸਬ੍ਬਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਿਨਾਵ ਨਯੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਜਾਤਿਵਾਰੇ ਵੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ. ਦੇਵਾਦੀਸੂਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਯਕ੍ਖਾਦਿਕੇ ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੯੮) ਆਗਤੇ, ਤਦਨ੍ਤਰਭੇਦੇ ਚ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

ਇਧ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਅਤ੍ਥਵਿਭਜਨਤ੍ਥੇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ‘‘ਕਸ੍ਸਚਿ ਕਿਮ੍ਹਿਚੀ’’ਤਿ ਅਨਿਯਮਤੋ ਉਦ੍ਦੇਸਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨਤ੍ਥੇ ਜੋਤੇਤਬ੍ਬੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਨਂ ਨਿਪਾਤਪਦਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ. ਤੇਤਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਸਮ੍ਪਦਾਨਭੂਤਂ ਥੇਰਂ ਵਦਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਨ੍ਤਿ ਵਾ ਤੇ ਕਤਮੇਤਿ ਚੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੇ ਹਿ ‘‘ਕਸ੍ਸਚੀ’’ਤਿ, ‘‘ਕਿਮ੍ਹਿਚੀ’’ਤਿ ਚ ਅਨਿਯਮਤੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਤੇ ਕਤਮੇਤਿ. ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਪੁਚ੍ਛਾ ਹੇਸਾ. ਦੇਵਭਾਵਾਯਾਤਿ ਦੇਵਭਾਵਤ੍ਥਂ. ਖਨ੍ਧਜਾਤੀਤਿ ਖਨ੍ਧਪਾਤੁਭਾਵੋ, ਯਥਾ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ‘‘ਦੇਵਾ’’ਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਤੇਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਾਯਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੂਤਿ ‘‘ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾਨਂ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਜਾਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸਪਦੇਸੁ ¶ , ਭਵਾਦਿਪਦੇਸੁ ਚ. ਯੇਨ ਹਿ ਨਯੇਨ ਸਚੇ ਹਿ ਜਾਤੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥਯੋਜਨਾ ਕਤਾ, ਜਾਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸਪਦੇਸੋਵ ‘‘ਭਵੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਭਵਾਦਿਪਦੇਸੁਪਿ ਸੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ. ਦੇਵਾਤਿ ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵਾ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਭਵਗ੍ਗਾ ਦਿਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਕਾਮਗੁਣਾਦੀਹਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ ਲਲ਼ਨ੍ਤਿ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਜੋਤਨ੍ਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਗਨ੍ਧਂ ਅਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾ, ਧਤਰਟ੍ਠਸ੍ਸ ¶ ਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਪਰਿਵਾਰਭੂਤਾ. ਯਜਨ੍ਤਿ ਵੇਸ੍ਸਵਣਸਕ੍ਕਾਦਿਕੇ ਪੂਜੇਨ੍ਤੀਤਿ ਯਕ੍ਖਾ, ਤੇਨ ਤੇਨ ਵਾ ਪਣਿਧਿਕਮ੍ਮਾਦਿਨਾ ਯਜਿਤਬ੍ਬਾ ਪੂਜੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਯਕ੍ਖਾ, ਵੇਸ੍ਸਵਣਸ੍ਸ ਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਪਰਿਵਾਰਭੂਤਾ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭੂਤਾਤਿ ਕੁਮ੍ਭਣ੍ਡਾ, ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਕਸ੍ਸ ਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਪਰਿਵਾਰਭੂਤਾ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਟ੍ਠਿਪਕ੍ਖਾ ਭਮਰਤੁਪ੍ਪਲ਼ਾਦਯੋ. ਚਮ੍ਮਪਕ੍ਖਾ ਜਤੁਸਿਙ੍ਗਾਲਾਦਯੋ. ਲੋਮਪਕ੍ਖਾ ਹਂਸਮੋਰਾਦਯੋ. ਸਰੀਸਪਾ ਅਹਿਵਿਚ੍ਛਿਕਸਤਪਦਿਆਦਯੋ.

‘‘ਤੇਸਂ ¶ ਤੇਸ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਨ ਯੇਵਾਪਨਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਵਿਯ ਅਵੁਤ੍ਤਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਵਚਨਂ, ਅਥ ਖੋ ਅਯੇਵਾਪਨਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਵਿਯ ਵੁਤ੍ਤਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਨ੍ਤਿ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨੇਵ ਚ ਆਮੇਡਿਤਤ੍ਥੋ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਦੇਵਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾਦੀਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਦਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਤਂਭਾਵਾਯ, ਯਥਾਰੂਪੇਸੁ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੇਸੁ ‘‘ਦੇਵਾ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਲੋਕਸਮਞ੍ਞਾ ਹੋਤਿ, ਤਥਾਰੂਪਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੇਵਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾਦਿਭਾਵਾਯਾ’’ਤਿ. ‘‘ਨਿਰੋਧੋ, ਵਿਗਮੋ’’ਤਿ ਚ ਪਟਿਲਦ੍ਧਤ੍ਤਾਲਾਭਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਇਧ ਪਨ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਾਭਾਵੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬਸੋ ਜਾਤਿਯਾ ਅਸਤੀ’’ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਜਾਤਿਨਿਰੋਧਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਭਾਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ.

ਫਲਤ੍ਥਾਯ ਹਿਨੋਤੀਤਿ ਯਥਾ ਫਲਂ ਤਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ, ਏਵਂ ਹਿਨੋਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਹੇਤੁਭਾਵਂ ਉਪਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਂ ਗਣ੍ਹਥ ਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਮੇ ਫਲਂ, ਗਣ੍ਹਥ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਅਪ੍ਪੇਤਿ ਵਿਯ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਤਿ ਵਿਯ. ‘‘ਏਸ ਨਯੋ’’ਤਿ ਅਵਿਸੇਸਂ ਅਤਿਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸੇਸਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਨੁ ਚਾਯਂ ਜਾਤਿ ਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਾ, ਸਙ੍ਖਤਭਾਵਾ ਚ ਨ ਹੋਤਿ ਵਿਕਾਰਭਾਵਤੋ, ਤਥਾ ਜਰਾਮਰਣਂ, ਤਸ੍ਸ ਕਥਂ ਸਾ ਹੇਤੁ ਹੋਤੀਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ¶ ‘‘ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਬ੍ਭਾਵੇ ਭਾਵੋ, ਤਦਭਾਵੇ ਚ ਅਭਾਵੋ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਜਾਤਿਯਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਤਾ.

੯੯. ਓਕਾਸਪਰਿਗ੍ਗਹੋਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਪਰਿਗ੍ਗਹੋ. ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵੇ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਉਪਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ. ਇਧ ਪਨਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਕਾਮਭਵੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਗਤੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ. ਕਮ੍ਮਭਵੇ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਕਾਮਭਵਾਦਿਜੋਤਨਾ ਵਿਸੇਸਤੋ ਤਸ੍ਸ ਜਾਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਤੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੋ ਹਿ ਜਾਤਿਯਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਕੋਟਿਯਾਵ ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ. ਨਨੁ ਚ ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵੋਪਿ ¶ ਜਾਤਿਯਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਪਨ ਨ ਤਥਾ ਪਧਾਨਭੂਤੋ, ਕਮ੍ਮਭਵੋ ਪਨ ਪਧਾਨਭੂਤੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਜਨਕਭਾਵਤੋਤਿ. ‘‘ਸੋ ਹਿ ਜਾਤਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਕਾਮਭਵੂਪਗਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਾਮਭਵੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਰੂਪਾਰੂਪਭਵੇਸੁਪਿ. ਓਕਾਸਪਰਿਗ੍ਗਹੋਵ ਕਤੋ‘‘ਕਿਮ੍ਹਿਚੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਤ੍ਤਪਰਿਗ੍ਗਹਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ.

੧੦੦. ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਭਵਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਮਕਮ੍ਮਭਵਾਦੀਨਂ ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਭਵਾਨਂ. ਤਿਣ੍ਣਞ੍ਚ ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਮੁਪਪਤ੍ਤਿਭਵਾਦੀਨਂ ਤਿਣ੍ਣਞ੍ਚ ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵਾਨਂ. ਤਥਾ ¶ ਸੇਸਾਨਿਪੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠੁਪਾਦਾਨਾਦੀਨਿ ਸੇਸੁਪਾਦਾਨਾਨਿਪਿ ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਭਵਾਨਂ, ਤਿਣ੍ਣਞ੍ਚ ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਤੀਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ. ਦ੍ਵਾਦਸ ਕਮ੍ਮਭਵਾ ਦ੍ਵਾਦਸ ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵਾਤਿ ਚਤੁਵੀਸਤਿਭਵਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਕਮ੍ਮਭਵਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਮੁਖੇਨੇਵ ਉਪਾਦਾਨਂ ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਪਾਦਾਨਂ ਕਮ੍ਮਭਵਸ੍ਸ ਉਜੁਕਮੇਵ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨੇਤ੍ਥ ਦ੍ਵਾਦਸ ਕਮ੍ਮਭਵਾ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਭਵਾਨਂ. ਸਹਜਾਤਕੋਟਿਯਾਤਿ ਅਕੁਸਲਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਭਵਸ੍ਸ ਸਹਜਾਤਂ ਉਪਾਦਾਨਂ ਸਹਜਾਤਕੋਟਿਯਾ, ਇਤਰਂ ਅਨਨ੍ਤਰੂਪਨਿਸ੍ਸਯਾਦਿਵਸੇਨ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਕੋਟਿਯਾ, ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਭਵਸ੍ਸ ਪਨ ¶ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਕੋਟਿਯਾਵ ਪਚ੍ਚਯੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਅਤ੍ਥਿਅਵਿਗਤਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਸਹਜਾਤਪਚ੍ਚਯੇਨ ਏਕਸਙ੍ਗਹਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਹਜਾਤਕੋਟਿਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਆਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਸ੍ਸਯਅਨਨ੍ਤਰੂਪਨਿਸ੍ਸਯਪਕਤੂਪਨਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹਣਵਸੇਨ ‘‘ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਕੋਟਿਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੧੦੧. ਉਪਾਦਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਕੋਟਿਯਾਵ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਸੇਸੁਪਾਦਾਨਾਨਂ ਸਹਜਾਤਕੋਟਿਯਾਪਿ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਕੋਟਿਯਾਪਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਿ ਚ ਵੇਦਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਵਿਪਾਕਵਿਧੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ.

੧੦੨. ਯਦਿਦਂ ਵੇਦਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਪਾਕਵੇਦਨਾਤਿ ਤਮੇਵ ਤਾਵ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਕੋਟਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਇਤਰਕੋਟਿਯਾ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਅਞ੍ਞਾਤਿ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਕਿਰਿਯਵੇਦਨਾ. ਅਞ੍ਞਥਾਪੀਤਿ ਸਹਜਾਤਕੋਟਿਯਾਪਿ.

੧੦੩. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਤਿ ਜਰਾਮਰਣਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਪਰਮ੍ਪਰਾਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਏਤ੍ਤਕਾਯ ਦੇਸਨਾਯ. ਪੁਰਿਮਤਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਮਭਵਸਿਦ੍ਧਂ ਤਣ੍ਹਂ. ‘‘ਏਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਤਣ੍ਹਾਯ, ਯਦਿਦਂ ਵੇਦਨਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ‘‘ਫਸ੍ਸਪਚ੍ਚਯਾ ਵੇਦਨਾਤਿ ਇਤਿ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੇਦਨਾਯ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਸ੍ਸ ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਰਣਂ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਆਗਤਨਯੇਨ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸ ਦੇਸਨਾਮਗ੍ਗੋ ¶ , ਤਂ ਪਨ ਅਨੋਤਰਿਤ੍ਵਾ ਸਮੁਦਾਚਾਰਤਣ੍ਹਾਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨੇਵ ਤਣ੍ਹਾਮੂਲਕਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਆਚਿਣ੍ਣਦੇਸਨਾਮਗ੍ਗਤੋ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਤਞ੍ਚ ਦੇਸਨਂ ਪਸ੍ਸਤੋ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਸਯ੍ਹ ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਦਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਦ੍ਵੇ ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਤਣ੍ਹਾ ਏਵ ¶ ਦ੍ਵਿਧਾ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਏਸਨਤਣ੍ਹਾਤਿ ਭੋਗਾਨਂ ਪਰਿਯੇਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਣ੍ਹਾ. ਏਸਿਤਤਣ੍ਹਾਤਿ ਪਰਿਯਿਟ੍ਠੇਸੁ ਭੋਗੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਤਣ੍ਹਾ. ਸਮੁਦਾਚਾਰਤਣ੍ਹਾਯਾਤਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਣ੍ਹਾਯ. ਦੁਵਿਧਾਪੇਸਾ ਵੇਦਨਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਣ੍ਹਾ ¶ ਨਾਮ ਵੇਦਨਾਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਅਪ੍ਪਟਿਲਦ੍ਧਾਨਂ ਭੋਗਾਨਂ ਪਟਿਲਾਭਾਯ ਪਰਿਯੇਸਨਾ, ਲਦ੍ਧੇਸੁ ਚ ਤੇਸੁਪਾਤਬ੍ਯਤਾਪਤ੍ਤਿਆਦਿ ਹੋਤੀਤਿ.

ਪਰਿਤਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਰਿਯੇਸਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਪਰਿਯੇਸਨਾ. ਆਸਯਤੋ, ਪਯੋਗਤੋ ਚ ਪਰਿਯੇਸਨਾ ਤਥਾਪਵਤ੍ਤੋ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਣ੍ਹਾਯ ਸਤਿ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਰੂਪਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣਪਟਿਲਾਭੋਤਿ ਸਵਤ੍ਥੁਕਾਨਂ ਰੂਪਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣਾਨਂ ਗਵੇਸਨਵਸੇਨ, ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਪਨ ਅਪਰਿਯਿਟ੍ਠਂਯੇਵ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਰਿਯੇਸਨਾਯ ਲਦ੍ਧਮੇਵ ਨਾਮ ਤਥਾਰੂਪਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬੇਕਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਲਬ੍ਭਨਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੋ ਹਿ ਪਰਿਯੇਸਨਾਯ ਸਤਿ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਸੁਖਵਿਨਿਚ੍ਛਯਨ੍ਤਿ ਸੁਖਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਨਿਚ੍ਛਿਨੋਤੀਤਿ ਸੁਖਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ, ਸੁਖਂ ਸਭਾਵਤੋ, ਸਮੁਦਯਤੋ, ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਨਤੋ, ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਚ ਯਾਥਾਵਤੋ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਞਾਣਂ, ਤਂ ਸੁਖਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ. ਜਞ੍ਞਾਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ. ‘‘ਸੁਭਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਅਭੂਤਾਕਾਰਂ ਵਿਵਿਧਂ ਨਿਨ੍ਨਭਾਵੇਨ ਨਿਚ੍ਛਿਨੋਤਿ ਆਰੋਪੇਤੀਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ. ਅਸ੍ਸਾਦਾਨੁਪਸ੍ਸਨਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾਪਿ ਏਵਮੇਵ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤੇ ਵਿਤਕ੍ਕੋਯੇਵ ਆਗਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤੇਤਿ ਸਕ੍ਕਪਞ੍ਹਸੁਤ੍ਤੇ. (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੫੮) ਤਤ੍ਥ ਹਿ ‘‘ਛਨ੍ਦੋ ਖੋ, ਦੇਵਾਨਂ ਇਨ੍ਦ, ਵਿਤਕ੍ਕਨਿਦਾਨੋ’’ਤਿ ਆਗਤਂ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਮਹਾਨਿਦਾਨਸੁਤ੍ਤੇ. ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕੇਨੇਵ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਾਤੀ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ‘‘ਵਿਨਿਚ੍ਛੀਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ’’ਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਕਰਣਸਾਧਨਮਾਹ. ‘‘ਏਤ੍ਤਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਨਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ.

ਛਨ੍ਦਨਟ੍ਠੇਨ ਛਨ੍ਦੋ, ਏਵਂ ਰਞ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ ਰਾਗੋ, ਸ੍ਵਾਯਂ ਅਨਾਸੇਵਨਤਾਯ ਮਨ੍ਦੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤੋ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੁਬ੍ਬਲਰਾਗਸ੍ਸਾਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਅਭਿਨਿਵਿਸਨਂ. ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ¶ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਤਣ੍ਹਾਗਾਹੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੋਵ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਹਂ ਮਮ’’ਨ੍ਤਿ, ‘‘ਬਲਵਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਤੇਸਂ ਗਾਹਾਨਂ ਥਿਰਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਮਾਹ. ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹਕਰਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਮਮ’’ਨ੍ਤਿ ਬਲਵਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ¶ ਅਤ੍ਤਤ੍ਤਨਿਯਗ੍ਗਾਹਵਤ੍ਥੁਨੋ ਅਞ੍ਞਾਸਾਧਾਰਣਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਾਨਂ, ਤਥਾਪਵਤ੍ਤੋ ਲੋਭਸਹਗਤਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋ. ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਯਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਪਰੇਹਿ ਸਾਧਾਰਣਭਾਵਸ੍ਸ ਅਸਹਮਾਨੋ ¶ ਹੋਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਸਹਨਤਾ. ਏਵਂ ਵਚਨਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ. ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣੇ ਪਨ ਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਮਚ੍ਛਰਿਯਯੋਗਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਮਚ੍ਛਰੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ, ਕਮ੍ਮਂ ਵਾ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਮਚ੍ਛੇਰੋ ਧਮ੍ਮੋ. ਮਚ੍ਛਰਿਯਸ੍ਸ ਬਲਵਭਾਵਤੋ ਆਦਰੇਨ ਰਕ੍ਖਣਂ ਆਰਕ੍ਖੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਦ੍ਵਾਰ…ਪੇ… ਸੁਟ੍ਠੁ ਰਕ੍ਖਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਕਰਣਂ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਾਰਣਂ, ਅਧਿਕਂ ਕਰਣਨ੍ਤਿ ਅਧਿਕਰਣਂ, ਵਿਸੇਸਕਾਰਣਂ. ਵਿਸੇਸਕਾਰਣਞ੍ਚ ਭੋਗਾਨਂ ਆਰਕ੍ਖਦਣ੍ਡਾਦਾਨਾਦਿਅਨਤ੍ਥਸਮ੍ਭਵਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਆਰਕ੍ਖਾਧਿਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਪਰਨਿਸੇਧਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਮਾਰਣਾਦਿਨਾ ਪਰੇਸਂ ਵਿਬਾਧਨਤ੍ਥਂ. ਆਦੀਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਆਦਾਨਂ, ਦਣ੍ਡਸ੍ਸ ਆਦਾਨਂ ਦਣ੍ਡਾਦਾਨਂ, ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਪਰਵਿਹੇਠਨਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋ. ਸਤ੍ਥਾਦਾਨੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਹਤ੍ਥਪਰਾਮਾਸਾਦਿਵਸੇਨ ਕਾਯੇਨ ਕਾਤਬ੍ਬਕਲਹੋ ਕਾਯਕਲਹੋ. ਮਮ੍ਮਘਟ੍ਟਨਾਦਿਵਸੇਨ ਵਾਚਾਯ ਕਾਤਬ੍ਬਕਲਹੋ ਵਾਚਾਕਲਹੋ. ਵਿਰੁਜ੍ਝਨਵਸੇਨ ਵਿਰੂਪਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਵਦਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਵਿਵਾਦੋ. ਤੁਵਂ ਤੁਵਨ੍ਤਿ ਅਗਾਰਵਵਚਨਸਹਚਰਣਤੋ ਤੁਵਂ ਤੁਵਂ, ਸਬ੍ਬੇਤੇ ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਾ ਦੋਸਸਹਗਤਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਨੇਕੇ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੦੪).

੧੧੨. ਦੇਸਨਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਸੀਤਿ ‘‘ਤਣ੍ਹਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਪਰਿਯੇਸਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨੁਲੋਮਨਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਦੇਸਨਂ ਪਟਿਲੋਮਨਯੇਨ ¶ ਪੁਨ ‘‘ਆਰਕ੍ਖਾਧਿਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਆਰਭਨ੍ਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤੇਸਿ. ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਿਕਰਾਗਵਸੇਨਾਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਾ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਿਕੋ, ਤਤ੍ਥ ਰਞ੍ਜਨਵਸੇਨ ਅਭਿਰਮਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਰਾਗੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਰਞ੍ਜਨਵਸੇਨ ਤਣ੍ਹਾਯਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਰੂਪਾਦਿਤਣ੍ਹਾਵ ਕਾਮੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ. ਭਵਤਿ ਅਤ੍ਥਿ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਪਵਤ੍ਤਾ ਭਵਦਿਟ੍ਠਿ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ਭਵੋ, ਤਂਸਹਗਤਾ ਤਣ੍ਹਾ ਭਵਤਣ੍ਹਾ. ਵਿਭਵਤਿ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪਵਤ੍ਤਾ ਵਿਭਵਦਿਟ੍ਠਿ ਵਿਭਵੋ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ, ਤਂਸਹਗਤਾ ਤਣ੍ਹਾ ਵਿਭਵਤਣ੍ਹਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਇਮੇ ਦ੍ਵੇ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ¶ ‘‘ਏਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਉਪਾਦਾਨਸ੍ਸ, ਯਦਿਦਂ ਤਣ੍ਹਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੦੧) ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਾ ਵਟ੍ਟਮੂਲਤਣ੍ਹਾ ਚ ‘‘ਤਣ੍ਹਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਪਰਿਯੇਸਨਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੦੩) ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਾ ਸਮੁਦਾਚਾਰਤਣ੍ਹਾ ਚਾਤਿ ਇਮੇ ਦ੍ਵੇ ਧਮ੍ਮਾ. ਵਟ੍ਟਮੂਲਸਮੁਦਾਚਾਰਵਸੇਨਾਤਿ ਵਟ੍ਟਮੂਲਵਸੇਨ ਚੇਵ ਸਮੁਦਾਚਾਰਵਸੇਨ ਚ. ਦ੍ਵੀਹਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹੀਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਭਾਗੇਹਿ. ਦ੍ਵੀਹਿ ਅਵਯਵੇਹਿ ਸਮੋਸਰਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਵਸੇਨ ਸਮਂ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਤੋਤਿ ਸਮੋਸਰਣਂ, ਪਚ੍ਚਯੋ, ਏਕਂ ਸਮੋਸਰਣਂ ਏਤਾਸਨ੍ਤਿ ਏਕਸਮੋਸਰਣਾ. ਕੇਨ ਪਨ ਏਕਸਮੋਸਰਣਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਵੇਦਨਾਯਾ’’ਤਿ. ਦ੍ਵੇਪਿ ਹਿ ਤਣ੍ਹਾ ਵੇਦਨਾਪਚ੍ਚਯਾ ਏਵਾਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵੇਦਨਾਪਚ੍ਚਯੇਨ ਏਕਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਤਤੋ ਓਸਰਿਤ੍ਵਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਓਸਰਣ ਸਮੋਸਰਣਂ. ਵੇਦਨਾਯ ¶ ਸਮਂ ਸਹ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਓਸਰਣਕਪਵਤ੍ਤਨਕਾ ਵੇਦਨਾ ਸਮੋਸਰਣਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਦਂ ਸਹਜਾਤਸਮੋਸਰਣਂ ਨਾਮਾ’’ਤਿ.

੧੧੩. ਸਬ੍ਬੇਤਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਦ੍ਵਾਰਵਸੇਨ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਸਵਿਪਾਕਫਸ੍ਸਾ ਏਵ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਿ ਵੇਦਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਵਿਪਾਕਵਿਥੀਤਿ ¶ ਕਤ੍ਵਾ. ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕਥਾ ਨਾਮ ਵਟ੍ਟਕਥਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਵਿਪਾਕਫਸ੍ਸੇ’’ਤਿ. ਬਹੁਧਾਤਿ ਬਹੁਪ੍ਪਕਾਰੇਨ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਪਞ੍ਚਦ੍ਵਾਰੇ ਚਕ੍ਖੁਪਸਾਦਾਦਿਵਤ੍ਥੁਕਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਵੇਦਨਾਨਂ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਦਿਕੋ ਫਸ੍ਸੋ ਸਹਜਾਤਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨਿਸ੍ਸਯਵਿਪਾਕਆਹਾਰਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਅਤ੍ਥਿਅਵਿਗਤਵਸੇਨ ਅਟ੍ਠਧਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਾਨਂ ਪਨ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਦ੍ਵਾਰੇ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਸਨ੍ਤੀਰਣਤਦਾਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਨਂ ਕਾਮਾਵਚਰਵਿਪਾਕਵੇਦਨਾਨਂ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਦਿਕੋ ਫਸ੍ਸੋ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨ ਏਕਧਾਵ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਮਨੋਦ੍ਵਾਰੇਪਿ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਨਂ ਕਾਮਾਵਚਰਵਿਪਾਕਵੇਦਨਾਨਂ ਸਹਜਾਤਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਤਥੇਵ ਅਟ੍ਠਧਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਭਵਙ੍ਗਚੁਤਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਨਂ ਤੇਭੂਮਕਵਿਪਾਕਵੇਦਨਾਨਂ. ਯਾ ਪਨ ਤਾ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰੇ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਕਾਮਾਵਚਰਵੇਦਨਾ, ਤਾਸਂ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਾਵਜ੍ਜਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨ ਏਕਧਾਵ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਫਸ੍ਸੋ ਬਹੁਧਾ ਵੇਦਨਾਯ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੧੧੪. ਵੇਦਨਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਵੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਂ. ਅਸਦਿਸਭਾਵਾਤਿ ਅਨੁਭਵਨਸਞ੍ਜਾਨਨਾਭਿਸਙ੍ਖਰਣਵਿਜਾਨਨਭਾਵਾ. ਤੇ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਵਿਧੁਰੇਨ ਵੇਦਯਿਤਾਦਿਰੂਪੇਨ ਆਕਿਰਿਯਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਆਕਾਰਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਤੇਯੇਵਾਤਿ ¶ ਵੇਦਨਾਦੀਨਂ ਤੇ ਏਵ ਵੇਦਯਿਤਾਦਿਆਕਾਰਾ. ਸਾਧੁਕਂ ਦਸ੍ਸਿਯਮਾਨਾਤਿ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਵਿਯ ਪਕਾਸਿਯਮਾਨਾ. ਤਂ ਤਂ ਲੀਨਮਤ੍ਥਂ ਗਮੇਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਅਰੂਪਟ੍ਠੋ ਆਰਮ੍ਮਣਾਭਿਮੁਖਨਮਨਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕਂ ਤਂ ਤਂ ਲੀਨਂ ਅਪਾਕਟਮਤ੍ਥਂ ਗਮੇਨ੍ਤਿ ਞਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਲਿਙ੍ਗਾਨਿ. ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਸਞ੍ਜਾਨਨਹੇਤੁਤੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਰੂਪਟ੍ਠਾਦਿਕਸ੍ਸ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਕਾਰਣਤ੍ਤਾ. ਨਿਮੀਯਨ੍ਤਿ ਅਨੁਮੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤੇਹੀਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ. ਤਥਾ ਤਥਾ ਅਰੂਪਭਾਵਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰੇਨ, ਵੇਦਯਿਤਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਚ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਤੋ ਕਥੇਤਬ੍ਬਤੋ ਉਦ੍ਦੇਸਾ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ‘‘ਅਸਦਿਸਭਾਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਕਾਰਣਭਾਵੇਨ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਵੇਦਨਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਅਸਦਿਸਭਾਵਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨਤ੍ਥੇਨ ਆਕਾਰਾਦਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਏਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਪਦੇ ਅਤ੍ਥੋ.

ਨਾਮਸਮੂਹਸ੍ਸਾਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਾਭਿਮੁਖਂ ਨਮਨਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਸਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ¶ ਵੇਦਨਾਦਿਚਤੁਕ੍ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਪੁਞ੍ਜਸ੍ਸ. ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਨਾਮਕਾਯੋ ਅਰੂਪਕਲਾਪੋ ਅਰੂਪਿਨੋ ¶ ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਪਞ੍ਞਾਪਨਾ ਹੋਤਿ. ਚੇਤਨਾਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਧਮ੍ਮਾਨਂ ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਚੇਤਨਾਕਾਰੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਭਾਜਨੀਯੇ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਵਿਭਜਨੇ ‘‘ਯਾ ਚੇਤਨਾ ਸਞ੍ਚੇਤਨਾ ਸਞ੍ਚੇਤਯਿਤਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਵਿਭ. ੨੪੯ ਅਭਿਧਮ੍ਮਭਾਜਨੀਯੇ) ਚੇਤਨਾਵ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ. ਅਸਤੀਤਿ ਅਸਨ੍ਤੇਸੁ. ਵਚਨਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ ਹਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਖਨ੍ਧੇ ਵਤ੍ਥੁਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਵੇਦਨਾ ਸਞ੍ਞਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਚੇਤਨਾਦਯੋਤਿ ਇਮੇ ਚਤੁਕ੍ਖਨ੍ਧਸਞ੍ਞਿਤੇ ਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯਭੂਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਵਤ੍ਥੁਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਅਯਞ੍ਚ ਨਯੋ ਪਞ੍ਚਦ੍ਵਾਰੇਪਿ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ‘‘ਮਨੋਦ੍ਵਾਰੇ’’ਤਿ ਵਿਸੇਸਿਤਂ. ਅਧਿਵਚਨਸਮ੍ਫਸ੍ਸਵੇਵਚਨੋਤਿ ਅਧਿਵਚਨਮੁਖੇਨ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮੁਖੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਧਿਵਚਨਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮੋ. ਸੋਤਿ ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ. ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰੇ ਚ ਹਦਯਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਲਬ੍ਭਨਤੋ ਰੂਪਕਾਯੇ ਪਞ੍ਞਾਯਤੇਵ, ਅਯਂ ਪਨ ਨਯੋ ਇਧ ਨ ਇਚ੍ਛਿਤੋ ਵੇਦਨਾਦਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਸੇਨ ਅਸਮ੍ਭਵਪਰਿਯਾਯਸ੍ਸ ਜੋਤਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਪਞ੍ਚਪਸਾਦੇ ਵਤ੍ਥੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਨ ਹਿ ਵੇਦਨਾਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਵਿਨਾ ਪਞ੍ਚਪਸਾਦੇ ਵਤ੍ਥੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨੇ ਅਸਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਤੋ ਫਲਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਕਦਾਚਿਪਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਯਥਾਧਿਗਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ ¶ . ਰੂਪਕਾਯਤੋਤਿ ਕੇਵਲਂ ਰੂਪਕਾਯਤੋ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ.

ਵਿਰੋਧਿਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ ਵਿਭੂਤਤਰਾ ਵਿਸਦਿਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਸਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸੇਵ ਵਿਸਦਿਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭਾਵੋ ਰੁਪ੍ਪਨਾਕਾਰੋ. ਸੋ ਏਵ ਰੁਪ੍ਪਨਾਕਾਰੋ ਵਤ੍ਥੁਸਪ੍ਪਟਿਘਾਦਿਕਂ ਤਂ ਤਂ ਲੀਨਮਤ੍ਥਂ ਗਮੇਤੀਤਿ ਲਿਙ੍ਗਂ. ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਸਞ੍ਜਾਨਨਹੇਤੁਤੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਤਥਾ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਤੋ ਉਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਆਕਾਰਾਦਯੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ¶ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਵਤ੍ਥਾਰਮ੍ਮਣਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਟਿਹਨਨਂ ਪਟਿਘੋ, ਤਤੋ ਪਟਿਘਤੋ ਜਾਤੋ ਪਟਿਘਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਪ੍ਪਟਿਘ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਨਾਮਕਾਯਤੋਤਿ ਕੇਵਲਂ ਨਾਮਕਾਯਤੋ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਟਿਘਸਮ੍ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ. ਸੇਸਂ ਪਠਮਪਞ੍ਹੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

ਉਭਯਵਸੇਨਾਤਿ ਨਾਮਕਾਯੋ ਰੂਪਕਾਯੋਤਿ ਉਭਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਸ੍ਸ ਅਧਿਵਚਨਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਪਟਿਘਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋਤਿ ਉਭਯਸਮ੍ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਸੇਨ.

ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਪਚ੍ਚਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਨਾਮਕਾਯਰੂਪਕਾਯਸਞ੍ਞਿਤਂ ਪਚ੍ਚਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਫਸ੍ਸਾਨਂ. ਅਵਿਸੇਸਤੋਤਿ ਵਿਸੇਸਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ. ਦਸ੍ਸੇਤੁਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ. ਏਸੇਵ ਹੇਤੂਤਿ ਏਸ ਛਸੁਪਿ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤੋ ਨਾਮਰੂਪਸਙ੍ਖਾਤੋ ਹੇਤੁ ਯਥਾਰਹਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਫਸ੍ਸਾਨਂ. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਯਥਾਰਹਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਦ੍ਵਾਰਾਦੀਸੁ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕਾ ¶ ਖਨ੍ਧਾਤਿ ਫਸ੍ਸੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਵੇਦਨਾਦਯੋ ਖਨ੍ਧਾ. ਆਵਜ੍ਜਨਸ੍ਸਾਪਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਤਦਵਿਨਾਭਾਵਤੋ. ਪਰਤੋ ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਪਞ੍ਚਵਿਧੋਪੀਤਿ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਦਿਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਵਿਧੋਪਿ. ਸੋ ਫਸ੍ਸੋਤਿ ਪਟਿਘਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ. ਬਹੁਧਾਤਿ ਬਹੁਪ੍ਪਕਾਰੇਨ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਿਪਾਕਨਾਮਂ ਵਿਪਾਕਸ੍ਸ ਅਨੇਕਭੇਦਸ੍ਸ ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਸਹਜਾਤਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨਿਸ੍ਸਯਵਿਪਾਕਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਅਤ੍ਥਿਅਵਿਗਤਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਧਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਆਹਾਰਕਿਚ੍ਚਂ, ਤਂ ਆਹਾਰਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ. ਯਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕਿਚ੍ਚਂ, ਤਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਅਵਿਪਾਕਂ ਪਨ ਨਾਮਂ ਅਵਿਪਾਕਸ੍ਸ ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਾਕਪਚ੍ਚਯਂ ਇਤਰੇਸਂ ਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਰੂਪਂ ਪਨ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਾਦਿਭੇਦਂ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਦਿਕਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਵਿਧਸ੍ਸ ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਪੁਰੇਜਾਤਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਅਤ੍ਥਿਅਵਿਗਤਵਸੇਨ ¶ ¶ ਛਧਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਰੂਪਾਯਤਨਾਦਿਭੇਦਂ ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਵਿਧਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਪੁਰੇਜਾਤਅਤ੍ਥਿਅਵਿਗਤਵਸੇਨ ਚਤੁਧਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਪਨ ਤਾਨਿ ਰੂਪਾਯਤਨਾਦੀਨਿ, ਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਞ੍ਚ ਤਥਾ ਚ ਆਰਮ੍ਮਣਪਚ੍ਚਯਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਵਤ੍ਥੁਰੂਪਂ ਪਨ ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਪੁਰੇਜਾਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਅਤ੍ਥਿਅਵਿਗਤਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਧਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਨਾਮਰੂਪਂ ਅਸ੍ਸ ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਬਹੁਧਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੧੧੫. ਪਠਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਨ ਓਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿ ਹਿ ਬਾਹਿਰਤੋ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਂ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤੀਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਪਠਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯੇਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਨ ਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ. ਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਕੇਵਲਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਅਮਿਸ੍ਸਿਤਂ ਵਿਰਹਿਤਂ. ‘‘ਅਵਸੇਸ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਨਾਮਾਪੇਕ੍ਖਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਵਸੇਸਂ ਨਾਮਰੂਪਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਂ ਨਾਮਰੂਪਂ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਵਸੇਨ, ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਂ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਪਠਮਾਵਯਵਭਾਵੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣਂ. ਵੋਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਥਾਤਿ ਸਨ੍ਤਤਿਵਿਚ੍ਛੇਦਂ ਵਿਨਾਸਂ ਉਪਗਮਿਸ੍ਸਥ, ਤਂ ਪਨ ਮਰਣਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਚੁਤਿਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸਾਮਞ੍ਞਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਸੇਵ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੇਨਾ’’ਤਿ, ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਨਿਰੋਧੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤੋਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤਤੋ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਤਤੋ ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਨਿਰੋਧੇਨ ਚੁਤਿ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਯੁਤ੍ਤਿਤੋ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤੇਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤਰੇਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਸੋਲ਼ਸਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਕਾਲੇ. ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦਾਰਕਸ੍ਸ ਤਾਵ ਮਰਣਨ੍ਤਰਾਯੋ ਮਾ ਹੋਤੁ ਤਦਾ ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ, ਮਾਤੁ ਪਨ ਕਥਂ ਤਦਾ ਮਰਣਨ੍ਤਰਾਯਾਭਾਵੋਤਿ? ਤਂ ਤਂ ਕਾਲਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ¶ ਤਦਨ੍ਤਰੇਯੇਵ ¶ ਚਵਨਧਮ੍ਮਾਯ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸੇਵ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯਞ੍ਹਿ ਅਨੋਕਾਸੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ, ਚੁਤਿਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਰੂਪਾਨੀਤਿ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਮ੍ਮਜਰੂਪਾਨਿ ਵਦਤਿ. ਤਾਨਿ ਹਿ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਰੂਪਾਨਿ ਨਾਮ, ਨ ਉਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਤੋ ਪਚ੍ਛਾ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ. ਚਿਤ੍ਤਜਾਹਾਰਜਾਨਂ ¶ ਪਨ ਤਦਾ ਅਸਮ੍ਭਵੋ ਏਵ. ਯਾਨਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਰੂਪਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਤਿਵਿਧਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਾਨਿ, ਠਿਤਿਕ੍ਖਣੇ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਾਨਿ, ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਾਨੀਤਿ. ਤੇਸੁ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਾਨਿ ਸਤ੍ਤਰਸਮਸ੍ਸ ਭਵਙ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਠਿਤਿਕ੍ਖਣੇ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਾਨਿ ਠਿਤਿਕ੍ਖਣੇ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਾਨਿ ਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਭਞ੍ਜਮਾਨੋ ਧਮ੍ਮੋ ਭਞ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ, ਉਪ੍ਪਾਦੇ, ਪਨ ਠਿਤਿਯਞ੍ਚ ਨ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ‘‘ਸਤ੍ਤਰਸਮਸ੍ਸ ਭਵਙ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇ, ਠਿਤਿਕ੍ਖਣੇ ਚ ਧਰਨ੍ਤਾਨਂ ਵਸੇਨ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਮ੍ਪਿ ਦਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਰੂਪਕਾਯੂਪਤ੍ਥਮ੍ਭਿਤਸ੍ਸੇਵ ਹਿ ਨਾਮਕਾਯਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰੇ ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ. ਤੇਹਿ ਰੂਪਧਮ੍ਮੇਹਿ ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬਲਵਤਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਸਤ੍ਤਰਸਮਸ੍ਸ…ਪੇ… ਪਵਤ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ. ਪਵੇਣੀ ਘਟਿਯਤੀਤਿ ਅਟ੍ਠਚਤ੍ਤਾਲੀਸਕਮ੍ਮਜਸ੍ਸ ¶ ਰੂਪਪਵੇਣੀ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਪਠਮਞ੍ਹਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਤੋ ਯਾਵ ਸੋਲ਼ਸਮਂ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ, ਤੇਸੁ ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਠਿਤਿਭਙ੍ਗਵਸੇਨ ਤਯੋ ਤਯੋ ਖਣਾ. ਤਤ੍ਥ ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤੀਸੁ ਤੀਸੁ ਖਣੇਸੁ ਸਮਤਿਂਸ ਸਮਤਿਂਸ ਕਮ੍ਮਜਰੂਪਾਨਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਇਤਿ ਸੋਲ਼ਸਤਿਕਾ ਅਟ੍ਠਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਤਤੋ ਪਰੇਸੁਪਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਚਤ੍ਤਾਲੀਸਕਮ੍ਮਜਸ੍ਸ ਰੂਪਪਵੇਣੀ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੀਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਰੂਪਾਨਿ ਸਤ੍ਤਰਸਮਸ੍ਸ ਭਵਙ੍ਗਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਂ ਦਾਤੁਂ ਸਚੇ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤਤੋ ਸਤ੍ਤਰਸਮਂ ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ, ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਠਿਤਿਭਙ੍ਗਕ੍ਖਣੇਸੁਪਿ ਕਮ੍ਮਜਰੂਪਂ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਪਗੇਵ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇਸੁ. ਤਥਾ ਸਤਿ ਨਤ੍ਥੇਵ ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਲਾਭੋਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਪਵੇਣੀ ਨ ਘਟਿਯਤੇਵ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਵਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵੋਕ੍ਕਮਤਿਤਿ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਇਤ੍ਥਂਪਕਾਰਤਾਯ. ਯਾਦਿਸੋ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਕਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸ ਚ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਅਨੂਨਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਵਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਭਾਵਾਯਾ’’ਤਿ. ਉਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਿਸ੍ਸਥਾਤਿ ਸਨ੍ਤਾਨਵਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ. ਸੁਦ੍ਧਂ ਨਾਮਰੂਪਮੇਵਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਵਿਰਹਿਤਂ ਕੇਵਲਂ ਨਾਮਰੂਪਮੇਵ. ਅਵਯਵਾਨਂ ਪਾਰਿਪੂਰਿ ਵੁਡ੍ਢਿ. ਥਿਰਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿ. ਮਹਲ੍ਲਕਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ. ਤਾਨਿ ¶ ਚ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਪਠਮਾਦਿਵਯਵਸੇਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਠਮਵਯਵਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਨਿਯਮਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਦ੍ਵਯਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਵਿਞ੍ਞਾਣਮੇਵਾਤਿ ¶ ਨਿਯਮਵਚਨਂ, ਇਤੋ ਬਾਹਿਰਕਪ੍ਪਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਇਸ੍ਸਰਾਦੀਨਞ੍ਚ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਪਦਂ, ਨ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਿਫਸ੍ਸਾਦਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪਪਦਂ ਪਟਿਯੋਗੀਨਿਵਤ੍ਤਨਪਦਤ੍ਤਾ ਅਵਧਾਰਣਸ੍ਸ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਸੇਵ ਹੇਤੂ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਯਞ੍ਚ ਨਯੋ ਹੇਟ੍ਠਾਪਿ ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੁ ਯਥਾਰਹਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਇਦਾਨਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਮੇਵ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ ਪਧਾਨਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਓਪਮ੍ਮਵਸੇਨ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਵਿਯ ਸਮੁਦਿਤਸ੍ਸਾਪਿ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਵਿਨਾ ਅਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾਸਮਤ੍ਥਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤ੍ਵਂ ਨਾਮਰੂਪਂ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹਣਂ. ਪੁਰੇਚਾਰਿਕੇਤਿ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੇਵ. ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਹਿ ¶ ਸਹਜਾਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਮਨੋਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੧; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੯੦, ੯੨; ਪੇਟਕੋ. ੧੩, ੮੩) ਬਹੁਧਾਤਿ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ.

ਕਥਂ? ਵਿਪਾਕਨਾਮਸ੍ਸ ਹਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਂ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਸਹਜਾਤਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨਿਸ੍ਸਯਵਿਪਾਕਆਹਾਰਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਅਤ੍ਥਿਅਵਿਗਤਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਨਵਧਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਵਤ੍ਥੁਰੂਪਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਂ ਸਹਜਾਤਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨਿਸ੍ਸਯਵਿਪਾਕਆਹਾਰਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਅਤ੍ਥਿਅਵਿਗਤਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਨਵਧਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਨ ਵਤ੍ਥੁਰੂਪਂ ਸੇਸਰੂਪਸ੍ਸ ਇਮੇਸੁ ਨਵਸੁ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਚ੍ਚਯਂ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਸੇਸੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਪਨ ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤਰੂਪਸ੍ਸ, ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰੇ ਵਾ ਕਮ੍ਮਜਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕਪਰਿਯਾਯਤੋ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨ ਏਕਧਾਵ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਅਵਸੇਸਞ੍ਹਿ ਪਠਮਭਵਙ੍ਗਤੋ ਪਭੁਤਿ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ ਯਥਾਰਹਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਪਚ੍ਚਯਨਯੇ ਦਸ੍ਸਿਯਮਾਨੇ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਮਹਾਪਕਰਣਕਥਾ ਆਨੇਤਬ੍ਬਾ ਹੋਤੀਤਿ ਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾ. ਕਥਂ ਪਨੇਤਂ ਪਚ੍ਚੇਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਨਾਮਰੂਪਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ? ਸੁਤ੍ਤਤੋ, ਯੁਤ੍ਤਿਤੋ ਚ. ਪਾਲ਼ਿਯਞ੍ਹਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਾਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤਿਨੋ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ਮਾਤਿਕਾ ੬੨) ਨਯੇਨ ਬਹੁਧਾ ਵੇਦਨਾਦੀਨਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਪਚ੍ਚਯਤਾ ਆਗਤਾ. ਯੁਤ੍ਤਿਤੋ ਪਨ ਇਧ ਚਿਤ੍ਤਜੇਨ ਰੂਪੇਨ ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਅਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸਾਪਿ ਰੂਪਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਪਸਨ੍ਨੇ, ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨੇ ਵਾ ਤਦਨੁਰੂਪਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਾਨਿ, ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਚ ਅਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਨੁਮਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਇਧ ‘‘ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਚਿਤ੍ਤਜਰੂਪੇਨ ਅਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸਾਪਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਰੂਪਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚੇਤਬ੍ਬਮੇਤਂ ¶ . ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸਾਪਿ ਹਿ ਰੂਪਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਵਿਯ ਵਿਞ੍ਞਾਣਪਚ੍ਚਯਤਾ ਪਟ੍ਠਾਨੇ ਆਗਤਾਤਿ.

੧੧੬. ਇਧ ¶ ¶ ਸਮੁਦਯ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮੁਦਾਯ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਸਮੂਹਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਰਾਸਿਸਮ੍ਭਵੋ’’ਤਿ. ਏਕਕੋਤਿ ਅਸਹਾਯੋ ਰਾਜਪਰਿਸਾਰਹਿਤੋ. ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਮ ਤੇ ਰਾਜਭਾਵਂ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਵਿਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਥਾਰਹਂ ਪਰਿਸਂ ਰਞ੍ਜੇਤੀਤਿ ਹਿ ਰਾਜਾ. ਅਤ੍ਥਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਤੋ ਅਵਦਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਦਤਿ ਵਿਯ. ‘‘ਹਦਯਵਤ੍ਥੁ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੋਪਿ ਗਹਿਤੋ ਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਭਾਵਤੋ ਨਿਸ੍ਸਯਨਿਸ੍ਸਯੋਪਿ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਯੋ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਾਮ ਭਵੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਬਹੁਧਾਤਿ ਅਨੇਕਧਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਕਥਂ? ਨਾਮਂ ਤਾਵ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਂ ਸਹਜਾਤਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨਿਸ੍ਸਯਵਿਪਾਕਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਅਤ੍ਥਿਅਵਿਗਤਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਸਤ੍ਤਧਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯੇਨ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਹਾਰਪਚ੍ਚਯੇਨਾਤਿ ਏਵਂ ਅਞ੍ਞਥਾਪਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਅਵਿਪਾਕਂ ਪਨ ਨਾਮਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਾਕਪਚ੍ਚਯਂ ਇਤਰੇਹਿ ਛਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯੇਨ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਹਾਰਪਚ੍ਚਯੇਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾਪਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਪਵਤ੍ਤਿਯਂਯੇਵ, ਨ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਂ. ਰੂਪਤੋ ਪਨ ਹਦਯਵਤ੍ਥੁ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਸਹਜਾਤਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨਿਸ੍ਸਯਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਅਤ੍ਥਿ ਅਵਿਗਤਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਛਧਾਵ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਪਨ ਸਹਜਾਤਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਚ੍ਚਯਵਜ੍ਜਿਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯੇਨ ਸਹ ਤੇਹੇਵ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਾਦਿਭੇਦਂ ਪਨ ਪਞ੍ਚਵਿਧਮ੍ਪਿ ਰੂਪਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਿਭੇਦਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਪੁਰੇਜਾਤਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਅਤ੍ਥਿਅਵਿਗਤਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਨਾਮਰੂਪਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਬਹੁਧਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਯ੍ਵਾਯਮਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨਾਮਰੂਪਂ, ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ ¶ , ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਪਤਿ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ, ਸੋ ਕਦਾਚਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਸਾਤਿਸਯੋ, ਕਦਾਚਿ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ, ਕਦਾਚਿ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਸਦਿਸੋਤਿ ਤਿਵਿਧੋਪਿ ਸੋ ‘‘ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ’’ਤਿ ਪਦੇਨ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹਿਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣੇ…ਪੇ… ਪਵਤ੍ਤੇਸੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਯਮਿਦਮ੍ਪਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਾਮਰੂਪਸਞ੍ਞਿਤਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਨਂ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਸਬ੍ਬਾ ਸਂਸਾਰਵਟ੍ਟਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇਨ…ਪੇ… ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਏਤ੍ਤਕੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇਨੇਵ, ਨ ਇਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕੇਨਚਿ ਕਾਰਕਵੇਦਕਸਭਾਵੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ, ਇਸ੍ਸਰਾਦਿਨਾ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਨ੍ਤੋਗਧਾਵਧਾਰਣਞ੍ਹੇਤਂ ਪਦਂ.

ਵਚਨਮਤ੍ਤਮੇਵ ¶ ਅਧਿਕਿਚ੍ਚਾਤਿ ਦਾਸਾਦੀਸੁ ਸਿਰਿਵਡ੍ਢਕਾਦਿ-ਸਦ੍ਦਾ ਵਿਯ ਅਤਥਤ੍ਤਾ ਵਚਨਮਤ੍ਤਮੇਵ ਅਧਿਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਥਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਵੋਹਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ਵੋਹਰਣਮਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਪਥੋਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੋ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਸਯੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਸਰਣਕਿਰਿਯਾਵਸੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਸਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸਮ੍ਪਜਾਨਨਕਿਰਿਯਾਵਸੇਨ ‘‘ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਾਰਣਾਪਦੇਸਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਕਾਰਣਂ ¶ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਿ ਨਿਰੁਤ੍ਤੀਤਿ. ਏਕਮੇਵ ਅਤ੍ਥਂ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਕਾਰਤੋ ਞਾਪਨਤੋ ‘‘ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਏਵ ਹਿ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤੋ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਬ੍ਯਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਮੇਧਾਵੀ’’ਤਿ ਚ ਪਞ੍ਞਾਪੀਯਤੀਤਿ. ਪਣ੍ਡਿਚ੍ਚਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਪਨ ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਬ੍ਯਤ੍ਤੋਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪੀਯਤੀਤਿ ਏਵਂ ਪਕਾਰਤੋ ਪਞ੍ਞਾਪਨਤੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਇਧ ਅਧਿਵਚਨਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਦਾਨਿ ਸਮਾਨਤ੍ਥਾਨਿ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਚ ਵਚਨਂ ਅਧਿਵਚਨਾਦਿਭਾਵਂ ਭਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕੇਸੁਚਿ ਵਚਨਵਿਸੇਸੇਸੁ ਵਿਸੇਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੇਹਿ ਅਧਿਵਚਨਾਦਿਸਦ੍ਦੇਹਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਵਚਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਅਯਮਤ੍ਥਯੋਜਨਾ ਕਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਅਥ ਵਾ ਅਧਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਉਪਰਿਭਾਵੇ, ਉਪਰਿ ਵਚਨਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਕਸ੍ਸ ਉਪਰਿ? ਪਕਾਸੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸਾਤਿ ਪਾਕਟੋ ਯਮਤ੍ਥੋ. ਅਧੀਨਂ ਵਾ ਵਚਨਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਕੇਨ ਅਧੀਨਂ? ਅਤ੍ਥੇਨ. ਤਥਾ ਤਂਤਂਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸੇਨ ¶ ਨਿਚ੍ਛਿਤਂ, ਨਿਯਤਂ ਵਾ ਵਚਨਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ. ਪਥਵੀਧਾਤੁਪੁਰਿਸਾਦਿਤਂਤਂਪਕਾਰੇਨ ਞਾਪਨਤੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਏਵਂ ਅਧਿਵਚਨਾਦਿਪਦਾਨਂ ਸਬ੍ਬਵਚਨੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਸਿਰਿਵਡ੍ਢਕਧਨਵਡ੍ਢਕਪ੍ਪਕਾਰਾਨਮੇਵ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਤਾ, ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਵਿਯਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਕਾਰਾਨਮੇਵ ਏਕਮੇਵ ਅਤ੍ਥਂ ਤੇਨ ਤੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਞਾਪੇਨ੍ਤਾਨਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਤਾ ਚ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਏਵਂ ਤੀਹਿਪਿ ਨਾਮੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵੋਹਾਰਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੋਪਿ ਸਹ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਨਾਮਰੂਪਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਵ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਵਚਰਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬਂ, ਞੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਜਾਨਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਵਟ੍ਟਂ, ਕਮ੍ਮਵਟ੍ਟਂ, ਵਿਪਾਕਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਂ. ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤਯਿਦਂ ‘‘ਜਾਯੇਥਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਪਦੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਗਮਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਇਤ੍ਥੀਤਿਪੁਰਿਸਾਤਿਆਦੀਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਨਾਮਪਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਖਨ੍ਧਾਦਿਫਸ੍ਸਾਦਿਸਤ੍ਤਾਦਿਇਤ੍ਥਾਦਿਨਾਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਪਨਤ੍ਥਾਯ. ਵਤ੍ਥੁਪਿ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਮ੍ਪਿ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਵ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਏਤ੍ਤਕੇਨ, ਸਹ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਨਾਮਰੂਪਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਤ੍ਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੭. ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਯਤਿ ¶ ਏਤੇਨਾਤਿ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਆਗਤਦੇਸਨਾਯ ਅਨੁਸਨ੍ਧਾਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਉਪਰਿਦੇਸਨਾ, ਸਾ ਪਠਮਪਦਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਿਤਾ, ਇਦਾਨਿ ਦੁਤਿਯਪਦਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਤਿ ਭਗਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਰੂਪਿਨ੍ਤਿ ਰੂਪਵਨ੍ਤਂ. ਪਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨ ਵਿਪੁਲਂ, ਅਪ੍ਪਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਕੇਵਲਂ ਪਨ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾਨਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਮਤ੍ਤਂ ¶ , ਤਸ੍ਮਾ ਯਤ੍ਥ ਨੇਸਂ ਅਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ, ਯਥਾ ਚਸ੍ਸ ਰੂਪਿਭਾਵਾਦਿਪਰਿਕਪ੍ਪਨਾ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਰੂਪਿਂ ਪਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਟ੍ਠਿਤਕਸਿਣਰੂਪਵਸੇਨ ਰੂਪਿਂ, ਤਸ੍ਸ ਅਵਡ੍ਢਿਤਭਾਵੇਨ ਪਰਿਤ੍ਤਂ. ਪਞ੍ਞਪੇਤਿ ਨੀਲਕਸਿਣਾਦਿਵਸੇਨ ਨਾਨਾਕਸਿਣਲਾਭੀ. ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ¶ . ਅਨਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਸਿਣਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਮਾਣਤਾਯ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਸ੍ਸ ਅਨੁਪਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਂ. ਉਗ੍ਘਾਟੇਤ੍ਵਾਤਿ ਭਾਵਨਾਯ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਕਸਿਣਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਫੁਟ੍ਠਪ੍ਪਦੇਸਂ. ਤੇਸੂਤਿ ਚਤੂਸੁ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੁ. ਵਿਞ੍ਞਾਣਮਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਮਯੋ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏਵਂਵਾਦੀ.

੧੧੮. ‘‘ਏਤਰਹੀ’’ਤਿ ਸਾਵਧਾਰਣਮਿਦਂ ਪਦਨ੍ਤਿ ਤਦਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਦਾਨੇਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਵਧਾਰਣੇਨ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤਮਤ੍ਥਂ ਆਹ ‘‘ਨ ਇਤੋ ਪਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਤ੍ਤਾ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਉਚ੍ਛੇਦਵਾਦੀ, ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਭਾਵਿਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਸਦਾ ਭਾਵਿਂ ਅਵਿਨਸ੍ਸਨਕਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਸ੍ਸਤਵਸੇਨੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਤਥਾਸਭਾਵਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਪਰਵਾਦੀ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਥਾ ਸਭਾਵਂ. ਤਥਭਾਵਾਯਾਤਿ ਉਚ੍ਛੇਦਭਾਵਾਯ ਵਾ ਸਸ੍ਸਤਭਾਵਾਯ ਵਾ. ਅਨਿਯਮਵਚਨਞ੍ਹੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਾਮਞ੍ਞਜੋਤਨਾਵਸੇਨ. ਸਮ੍ਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਤਥਭਾਵਂ ਅਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਸਸ੍ਸਤਵਾਦਞ੍ਚ ਜਾਨਾਪੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੧੧੮) ਇਮਿਨਾਤਿ ‘‘ਅਤਥਂ ਵਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵਚਨੇਨ, ਅਨੁਚ੍ਛੇਦਸਭਾਵਮ੍ਪਿ ਸਮਾਨਂ ਸਸ੍ਸਤਵਾਦਿਨੋ ਮਤਿਵਸੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਉਪਕਪ੍ਪੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਉਪੇਚ੍ਚ ਸਮਤ੍ਥਯਿਸ੍ਸਾਮਿ.

ਏਵਂ ਸਮਾਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਭੂਤਂ ਸਮਾਨਂ. ਰੂਪਕਸਿਣਜ੍ਝਾਨਂ ਰੂਪਂ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ, ਅਧਿਗਮਨਵਸੇਨ ਤਂ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਰੂਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਰੂਪਿਨ੍ਤਿ ਰੂਪਕਸਿਣਲਾਭਿ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾਨੁਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਰੂਪੀ-ਸਦ੍ਦੋਪਿਆਵੁਤ੍ਤਿਆਦਿਨਯੇਨ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਰੂਪੀਭਾਵਮ੍ਪਿ ਹਿ ਸੋ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੋ ਪਰਿਤ੍ਤਭਾਵਂ ਵਿਯ ¶ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਭਿਨਿਵਿਸ੍ਸ ਠਿਤੋਤਿ. ਅਰੂਪਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ‘‘ਪਤ੍ਤਪਲਾਸਬਹੁਲਗਚ੍ਛਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਘਨਗਹਨਜਟਾਵਿਤਾਨਾ ¶ ਨਾਤਿਦੀਘਸਨ੍ਤਾਨਾ ਵਲ੍ਲਿ, ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤਾ ਲਤਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਪ੍ਪਹੀਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਮਗ੍ਗੇਨ ਅਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਭਾਵੇਨ. ਕਾਰਣਲਾਭੇ ਸਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਰਹਤਾ ਅਨੁਸਯਨਟ੍ਠੋ.

ਅਰੂਪਕਸਿਣਂ ਨਾਮ ਕਸਿਣੁਗ੍ਘਾਟਿਂ ਆਕਾਸਂ, ਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਕਾਸਕਸਿਣਂ. ‘‘ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਅਰੂਪਕਸਿਣਮੇਵਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਗੋਚਰਂ ਵਾਤਿ ਵੇਦਨਾਦਯੋ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਅਭਿਨਿਵੇਸਸ੍ਸ ਗੋਚਰੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਗੋਚਰੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੋ, ਤਂ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਗੋਚਰਂ. ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਵੁਤ੍ਤਵਿਕਪ੍ਪਤ੍ਥੋ. ਸਦ੍ਦਯੋਜਨਾ ਪਨ ਅਰੂਪਂ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਗੋਚਰਭੂਤਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਰੂਪੀ, ਤਂ ਅਰੂਪਿਂ. ਲਾਭਿਨੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋਤਿ ਰੂਪਕਸਿਣਾਦਿਲਾਭਵਸੇਨ ਤਂ ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਵਾਦਂ ਸਯਮੇਵ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ¶ ਤਂ ਆਦਾਯ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਪਞ੍ਞਾਪਨਕਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾ. ਤੇਸਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾਤਿ ਤੇਸਂ ਲਾਭੀਨਂ ਵਾਦਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ, ਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਚ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਨਂ ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਪਨਕਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ. ਤਕ੍ਕਿਕਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋਤਿ ਕਸਿਣਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਅਲਾਭਿਨੋ ਕੇਵਲਂ ਤਕ੍ਕਨਵਸੇਨੇਵ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਦਿਟ੍ਠਿਵਾਦੇ ਸਯਮੇਵ ਅਭਿਨਿਵਿਸ੍ਸ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਠਿਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ. ਤੇਸਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਨਅਤ੍ਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੯. ਆਰਦ੍ਧਵਿਪਸ੍ਸਕੋਪੀਤਿ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਵਿਪਸ੍ਸਕੋਪਿ, ਤੇਨ ਬਲਵਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਠਿਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨ ਪਞ੍ਞਪੇਤਿ ਏਵ ਅਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਪੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਾਦਿਸੋ ਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਆਨੁਭਾਵੋ. ਸਾਸਨਿਕੋਪਿ ਝਾਨਾਭਿਞ੍ਞਾਲਾਭੀ ‘‘ਨ ਪਞ੍ਞਪੇਤੀ’’ਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ਸੋ ਇਧ ਨ ਉਦ੍ਧਟੋ. ਇਦਾਨਿ ਨੇਸਂ ਅਪਞ੍ਞਾਪਨੇ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਏਤੇਸਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਇਚ੍ਚੇਵ ਞਾਣਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਵਿਪਰੀਤਗ੍ਗਾਹੋ ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣਸ੍ਸ ਦੂਰਸਮੁਸ੍ਸਾਰਿਤਤ੍ਤਾ. ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਇਚ੍ਚੇਵ ਞਾਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਅਤ੍ਤਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੨੧. ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ, ਨ ਞਾਣਵਸੇਨ. ਸਾ ਚ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ.

‘‘ਵੇਦਨਂ ¶ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ¶ ਆਗਤਾ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਵਤ੍ਥੁਕਾ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ. ਇਟ੍ਠਾਦਿਭੇਦਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਨ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤੀਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦਨੋਤਿ ਵੇਦਕਭਾਵਪਟਿਕ੍ਖੇਪਮੁਖੇਨ ਸਞ੍ਜਾਨਨਾਦਿਭਾਵੋਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਤਦਵਿਨਾਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਵਤ੍ਥੁਕਾ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ. ‘‘ਅਤ੍ਤਾ ਮੇ ਵੇਦਿਯਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦਨਤ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨੋਪਿ ਅਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦਨੋ’’ਤਿ. ‘‘ਵੇਦਨਾਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਪਨ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਵੇਦਨਾ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਮਂ ਵਾਦਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਵੇਦਨਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਹਿ ਵੇਦਨਾਧਮ੍ਮੋਤਿ ਵੇਦਨਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਭਾਵਂ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਤਸ੍ਸ ਚ ਵੇਦਨਾਧਮ੍ਮੋ ਅਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸਭਾਵੋ’’ਤਿ. ਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧਵਤ੍ਥੁਕਾ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ ਕਥਿਤਾਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ‘‘ਵੇਦਨਾਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵੇਦਿਯਤੀ’’ਤਿ ਤਂਸਮ੍ਪਯੋਗਤੋ ਤਂਕਿਚ੍ਚਕਤਮਾਹ ਯਥਾ ਚੇਤਨਾਯੋਗਤੋ ਚੇਤਨੋ ਪੁਰਿਸੋਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਤਂ ਸਾਰਮ੍ਮਣਧਮ੍ਮਾਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਾਨੁਭਵਨਂ ਲਬ੍ਭਤੇਵ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਏਕਦੇਸਤੋ ਫੁਟ੍ਠਤਾਮਤ੍ਤਤੋ ¶ , ਵੇਦਨਾਯ ਪਨ ਵਿਸ੍ਸਵਿਤਾਯ ਸਾਮਿਭਾਵੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਰਸਾਨੁਭਵਨਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਵਸੇਨ ਸਞ੍ਞਾਦਯੋਪਿ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਵੇਦਿਯਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਸਾਲਿਨਿਯਂ ‘‘ਆਰਮ੍ਮਣਰਸਾਨੁਭਵਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਵਾ ਸੇਸਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ ਏਕਦੇਸਮਤ੍ਤਕਮੇਵ ਅਨੁਭਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ, (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੧ ਧਮ੍ਮੁਦ੍ਦੇਸਕਥਾ) ਰਾਜਸੂਦਨਿਦਸ੍ਸਨੇਨ ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਤਤ੍ਥ ਵਿਭਾਵਿਤੋ ਏਵ. ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਞ੍ਞਾਦਿਕ੍ਖਨ੍ਧਤ੍ਤਯਸ੍ਸ. ‘‘ਅਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸਭਾਵੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਵਿਸਂਯੋਗਜਨਿਤਂ ਕਞ੍ਚਿ ਵਿਸੇਸਂ ਠਾਨਂ ਦੀਪੇਤਿ.

੧੨੨. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤੇਸੁ ਵਾਰੇਸੁ. ਤੀਸੁ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੇਸੂਤਿ ‘‘ਵੇਦਨਾ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ, ‘‘ਅਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦਨੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ, ‘‘ਵੇਦਨਾਧਮ੍ਮੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਚ ਏਵਂਵਾਦੇਸੁ ¶ ਤੀਸੁ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੇਸੁ. ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਵੇਦਨਾਨਂ ਭਿਨ੍ਨਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਸੁਖਂ ਵੇਦਨਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਵਾ ਵੇਦਨਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਨ ਯੁਤ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਸੇਸਦ੍ਵਯੇ ਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯੋ ਯੋ ਯਂ ਯਂ ਵੇਦਨਂ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

੧੨੩. ‘‘ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਭਾਵਤੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਦਯਬ੍ਬਯਵਨ੍ਤਤਾਯ ਅਨਿਚ੍ਚਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ‘‘ਤੇਹਿ ਤੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨੇਕਕਾਰਣਸਙ੍ਖਤਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਖਤਾਤਿ. ਤਂ ਤਂ ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਆਰਮ੍ਮਣਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਸੁਖ, ਵੇਦਨੀਯੋ ਫਸ੍ਸੋ’’ਤਿ ¶ ਏਵਂ ਆਦਿਕਂ ਤਂ ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਰਣਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਮ੍ਮਾ ਸਸ੍ਸਤਾਦਿਭਾਵਸ੍ਸ, ਉਚ੍ਛੇਦਾਦਿਭਾਵਸ੍ਸ ਚ ਅਭਾਵੇਨ ਞਾਯੇਨ ਸਮਕਾਰਣੇਨ ਸਦਿਸਕਾਰਣੇਨ ਅਨੁਰੂਪਕਾਰਣੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਖਯਸਭਾਵਾਤਿ ਖਯਧਮ੍ਮਾ, ਵਯਸਭਾਵਾਤਿ ਵਯਧਮ੍ਮਾ ਵਿਰਜ੍ਜਨਸਭਾਵਾਤਿ ਵਿਰਾਗਧਮ੍ਮਾ, ਨਿਰੁਜ੍ਝਨਸਭਾਵਾਤਿ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਾ, ਚਤੂਹਿਪਿ ਪਦੇਹਿ ਵੇਦਨਾਯ ਭਙ੍ਗਭਾਵਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਖਯੋਤਿ…ਪੇ… ਖਯਧਮ੍ਮਾਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਵਿਗਤੋਤਿ ਸਭਾਵਵਿਗਮੇਨ ਵਿਗਤੋ. ਏਕਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਏਕਸ੍ਸੇਵ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਸ੍ਸ. ਤੀਸੁਪਿ ਕਾਲੇਸੂਤਿ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਵੇਦਨਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਕਾਲੇਸੁ. ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਏਸੋ ਸੁਖਵੇਦਨਾਸਭਾਵੋ, ਦੁਕ੍ਖਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਵੇਦਨਾਸਭਾਵੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਕਿਂ ਪਨ ਹੋਤੀ, ਏਕਸ੍ਸੇਵ ਭਿਨ੍ਨਸਭਾਵਤਂ ਅਨੁਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਕਥਂ ਪਚ੍ਚੇਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਇਤਰੋ ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸ ਨ ਹੋਤਿ ਯੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਵਿਸੇਸੇਨਾਤਿ ਸੁਖਾਦਿਵਿਭਾਗੇਨ. ਸੁਖਞ੍ਚ ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਸੁਖਸਙ੍ਗਹਮੇਵ ਵਾ ਤੇਨ ਕਤਂ ਸਨ੍ਤਸੁਖੁਮਭਾਵਤੋ. ਅਵਿਸੇਸੇਨਾਤਿ ਅਵਿਭਾਗੇਨ ਵੇਦਨਾਸਾਮਞ੍ਞੇਨ. ਵੋਕਿਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਸੁਖਾਦਿਭੇਦੇਨ ਵੋਮਿਸ੍ਸਕਂ. ਤਂ ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਵੇਦਨਂ ਏਸ ¶ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੋ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ. ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਚ ਬਹੂਨਂ ਵੇਦਨਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੋ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਵੇਦਨਾਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ¶ ਸਤਿ ਸਦਾ ਸਬ੍ਬਵੇਦਨਾਪਵਤ੍ਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੋ ਅਗਤਿਯਾ ਏਕਕ੍ਖਣੇਪਿ ਬਹੂਨਮ੍ਪਿ ਵੇਦਨਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਟਿਜਾਨੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਵਸਰਂ ਅਦੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨ ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਬਹੂਨਂ ਵੇਦਨਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਆਹ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਵਿਰੁਦ੍ਧਮੇਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਤੇਨ ਪੇਤਂ ਨਕ੍ਖਮਤੀਤਿ ਏਤੇਨ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਤਸਾਧਨੇਨਪਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਭਾਵੇਨਪਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਨ ਰੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਤਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਧੀਰਾ ਨਕ੍ਖਮਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੨੪. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧੇਪਿ ਰੂਪਪ੍ਪਬਨ੍ਧੇ ਵਾਯੋਧਾਤੁਵਿਪ੍ਫਾਰਵਸੇਨ ਕਾਚਿ ਕਿਰਿਯਾ ਨਾਮ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਸੁਦ੍ਧਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਪਿ ਯਤ੍ਥ ਕਦਾਚਿ ਵਾਯੋਧਾਤੁਵਿਪ੍ਫਾਰੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਮੇਵ ਨਿਦਸ੍ਸਨਭਾਵੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਾਲਵਣ੍ਟੇ ਵਾ ਵਾਤਪਾਨੇ ਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਵੇਦਨਾਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਵੇਦਨਾਧਮ੍ਮਵਨ੍ਤੇਸੁ. ‘‘ਅਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਯੋਪਿ ਖਨ੍ਧੇ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਹਂਕਾਰਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ. ‘‘ਅਯਮਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਪਨ ਇਮਿਨਾ ਤਤ੍ਥ ਏਕਂ ਏਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਹਂਕਾਰਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕਧਮ੍ਮੋਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ¶ . ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਅਹਂਕਾਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ. ਸਾ ਹਿ ਚਤੁਕ੍ਖਨ੍ਧਨਿਰੋਧੇਨ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਮਾਨਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਾ ਸਸਵਿਸਾਣਤਿਖਿਣਤਾ ਵਿਯ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯਾਵਾਤਿ.

ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਤਿ ‘‘ਕਿਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ਆਨਨ੍ਦਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ‘‘ਤਨ੍ਤਾਕੁਲਕਜਾਤਾ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੇਨ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਦੇਸਨਾਧਮ੍ਮੇਨ. ਕਾਮਂ ਹੇਟ੍ਠਾਪਿ ਵਟ੍ਟਕਥਾਵ ਕਥਿਤਾ, ਇਧ ਪਨ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਸ੍ਸ ਵਟ੍ਟਤੋ ਸੀਸੁਕ੍ਖਿਪਨਾਸਮਤ੍ਥਤਾਵਿਭਾਵਨਵਸੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਭਾਵਦੀਪਨਿਯਕਥਾ ਪਕਾਸਿਤਾਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਟ੍ਟਕਥਾ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਨਨੁ ਵਟ੍ਟਮੂਲਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਤਣ੍ਹਾ, ਤਾ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਕਸ੍ਮਾ ਇਧ ਵਟ੍ਟਕਥਾ ਕਥਿਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਗਵਾ ¶ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਸੀਸੇਨਾਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਂ ਉਤ੍ਤਮਙ੍ਗਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਮੁਖੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਨਾਮ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨੋ ਵਾ ਕਾਲੇ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਨ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਆਦਿ ਮਰਿਯਾਦਾ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਸ੍ਸ ਮਮ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸਾਪਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ਏਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਯਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ, ਇਮਸ੍ਮਾ ਆਸਵਾਦਿਕਾਰਣਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਵਤਣ੍ਹਾਯਾਤਿ ਭਵਸਂਯੋਜਨਭੂਤਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ. ਭਵਦਿਟ੍ਠਿਯਾਤਿ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਯਾ. ‘‘ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਇਤੋ ਏਤ੍ਥ ਏਤ੍ਤੋ ਇਧਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਅਪਰਾਪਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇ’’ਤਿਆਦਿ.

੧੨੬. ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸਾਤਿ ਭੂਤਕਥਨਮੇਤਂ, ਨ ਵਿਸੇਸਨਂ. ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੋ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਮੂਲ਼੍ਹੋ ਏਵਾਤਿ. ਵਿਵਟ੍ਟਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋਤਿ ਵਟ੍ਟਤੋ ਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਿਵਟ੍ਟਂ, ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ, ਤਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ¶ . ਕਾਰਕਸ੍ਸਾਤਿ ਸਤ੍ਥੁਓਵਾਦਕਾਰਕਸ੍ਸ, ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਵਿਹਾਰਿਨੋ’’ਤਿ. ਸੋ ਹਿ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ, ਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਚ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ‘‘ਨੇਵ ਵੇਦਨਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਵਰੂਪੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮੇਸੁ. ਤੇ ਹਿ ਸਮ੍ਮਸਨੀਯਾ. ਨ ਅਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਵੇਦਨਾਯ ਅਞ੍ਞਂ ਸਞ੍ਞਾਦਿਧਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੀਤਿ. ‘‘ਖਨ੍ਧਲੋਕਾਦਯੋ’’ਤਿ ਰੂਪਾਦਿਧਮ੍ਮਾ ਏਵ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਸਮੂਹੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਉਪਾਦਿਯਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਤਣ੍ਹਾਗਾਹਵਸੇਨ. ‘‘ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੧੦੮; ਮਹਾਨਿ. ੨੧, ੧੭੮; ਧ. ਸ. ੧੧੨੧; ਵਿਭ. ੮੩੨, ੮੬੬) ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਮਞ੍ਞਨਾਪਿ ¶ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਮਞ੍ਞਨਾ ਵਿਯ ਪਰਿਤਸ੍ਸਨਰੂਪਾ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਮਾਨਪਰਿਤਸ੍ਸਨਾਯਪੀ’’ਤਿ.

ਸਾ ਏਵਂ ਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਸਾ ਅਰਹਤੋ ਏਵਂਪਕਾਰਾ ਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਯੋ ਵਦੇਯ੍ਯ ¶ , ਤਦਕਲ੍ਲਂ, ਤਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਮਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਵਂਪਕਾਰਾ ਅਸ੍ਸ ਅਰਹਤੋ ਦਿਟ੍ਠੀਤਿਆਦਿਨਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਤੀਤਿ ਯੋ ਵਦੇਯ੍ਯ ‘‘ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਇਤਿਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠੀ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚੇ ਵਚਨਂ ਤਥੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਅਰਹਾ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਭਵੇਯ੍ਯ ਜਾਨਤੋ ਤਥਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਤਥਾ ਵਤ੍ਤੁਮਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਨਯਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਗਤਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਵਾਰਾਨਂ. ਆਦਿਤੋ ਤੀਸੁ ਵਾਰੇਸੁ ਸਙ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਵਾਰੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਵਸਾਨੇ ‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੂ’ਤਿਆਦਿਮਾਹਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਆਦਿਤੋ ਤੀਸੁ ਵਾਰੇਸੁ ਤਥੇਵ ਦੇਸਨਾ ਪਵਤ੍ਤਾ, ਯਥਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਵਾਰੇ, ਪਾਲ਼ਿ ਪਨ ਸਙ੍ਖਿਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ.

ਵੋਹਾਰੋਤਿ ‘‘ਸਤ੍ਤੋ ਇਤ੍ਥੀ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ, ‘‘ਖਨ੍ਧਾਆਯਤਨਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ, ‘‘ਫਸ੍ਸੋ ਵੇਦਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਚ ਵੋਹਾਰਿਤਬ੍ਬਵੋਹਾਰੋ. ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਵੋਹਾਰਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਇਮੇ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਖਨ੍ਧਾ ਆਯਤਨਾਨਿ ਧਾਤੁਯੋ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਨਿਰੋਧਭਾਵੇਨੇਵ ਪਞ੍ਞਾਪਿਯਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਖਨ੍ਧਮੁਖੇਨ ਅਵਚਰਿਤਬ੍ਬਤਾ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਵਚਰਿਤਬ੍ਬਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਬ੍ਯਾਮਮਤ੍ਤੇ ਕਲ਼ੇਵਰੇ ਸਸਞ੍ਞਿਮ੍ਹਿ ਸਮਨਕੇ ਲੋਕਞ੍ਚ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਲੋਕਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਲੋਕਨਿਰੋਧਞ੍ਚ ਲੋਕਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨਿਞ੍ਚ ਪਟਿਪਦ’’ਨ੍ਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੦੭; ਅ. ਨਿ. ੪.੪੫) ਪਞ੍ਞਾਵਚਰਨ੍ਤਿ ਵਾ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਾਨਮੇਤਂ ਗਹਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕ’’ਨ੍ਤ੍ਵੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਯਾਵਤਾ ਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਲੋਕਿਯਪਞ੍ਞਾਯ ਏਵ ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਵਟ੍ਟਕਥਾ ਹੇਸਾਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਯਾਵਤਾ ਵਟ੍ਟਂ ਵਟ੍ਟਤਿ’’ ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਤਨ੍ਤਾਕੁਲਕਪਦਸ੍ਸੇਵ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ ਦਸ੍ਸਿਤੋ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਸੀਸੇਨੇਤ੍ਥ ਵਟ੍ਟਕਥਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾਪਿ ਵਟ੍ਟਕਥਂ ਕਥੇਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਤਨ੍ਤਾਕੁਲਕਪਦਸ੍ਸੇਵ ¶ ¶ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ ਦਸ੍ਸਿਤੋ’’ਤਿ ਸਾਵਧਾਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕਥਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਯਾਵਦੇਵ ਤਸ੍ਸ ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵਵਿਭਾਵਨਤ੍ਥਾਯ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾ, ਵਿਵਟ੍ਟਕਥਾਪਿ ਸਮਾਨਾ ਇਧ ਪਚ੍ਚਾਮਟ੍ਠਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਸਤ੍ਤਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੨੭. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ¶ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਤਿ ਸਮਥਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਗਮਨੇਨ, ਮਗ੍ਗਗਮਨੇਨ ਚ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ. ਉਭੋਹਿ ਭਾਗੇਹਿ ਮੁਚ੍ਚਨਤੋ ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਸੋ ‘‘ਏਵਂ ਅਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯਾਨਿਕੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਯੋ ਚ ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਸੋ ਯਸ੍ਮਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਕਿਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤੋ ਨ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੧੯), ‘‘ਯਤੋ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਨੇਵ ਵੇਦਨਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੨੫ ਆਦਯੋ) ਚ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਭਿਕ੍ਖੂਨਂ. ਨਿਗਮਨਨ੍ਤਿ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ. ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਾਦਿਨਾਮਂ.

ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਨਾਨਤ੍ਤਕਾਯਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਤਾਵਿਸੇਸਵਿਸਿਟ੍ਠਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ. ਤਂਤਂਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯਂ ਪਤਿ ਨਿਸ੍ਸਯਤੋ ਹਿ ਨਾਨਤ੍ਤਕਾਯਾਦਿਤਾ ਤਂਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਪਟਿਸਨ੍ਧਿਸਮੁਦਾਗਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਤਦਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਕਮ੍ਮਭਵਸ੍ਸ ਤਥਾ ਆਯੂਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਚਤਸ੍ਸੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਰੂਪਵੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਵਸੇਨ ਚਤਸ੍ਸੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ‘‘ਰੂਪੁਪਾਯਂ ਵਾ ਆਵੁਸੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਿਟ੍ਠਮਾਨਂ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੧੧). ਵਿਞ੍ਞਾਣਪਤਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਏਤਰਹਿ ¶ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਕਾਰਣਸ੍ਸ. ਅਤ੍ਥਤੋ ਵੁਤ੍ਤਵਿਸੇਸਵਿਸਿਟ੍ਠਾ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰੇ ਰੂਪਵੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਾ, ਚਤੁਵੋਕਾਰੇ ਵੇਦਨਾਦਯੋ ਤਯੋ ਖਨ੍ਧਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਤ੍ਤਾਵਾਸਭਾਵਂ ਉਪਾਦਾਯ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਚ ਆਯਤਨਾਨੀਤਿ ਦ੍ਵੇ ਨਿਵਾਸਟ੍ਠਾਨਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਵਾਸਟ੍ਠਾਨਪਰਿਯਾਯੋਪਿ ਆਯਤਨਸਦ੍ਦੋ ਹੋਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਦੇਵਾਯਤਨਦ੍ਵਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ ਆਯਤਨਦ੍ਵਯਨ੍ਤਿ ਸਕਲਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਗਹਿਤਂ ਤਤ੍ਥ ਏਕਮੇਵ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਰਿਯਾਦਾਨਂ ਅਨਵਸੇਸਗ੍ਗਹਣਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਆਯਤਨਦ੍ਵਯਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਅਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ.

ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾਤਿ ਯਥਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਿਸੇਸੋ ਹੋਤਿਯੇਵ ਸਤਿਪਿ ਬਾਹਿਰਸ੍ਸ ਕਾਰਕਸ੍ਸ ਅਭੇਦੇ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਸ੍ਸ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਨਾਨਤ੍ਤਂ ਕਾਯੇ ਏਤੇਸਂ, ਨਾਨਤ੍ਤੋ ¶ ਵਾ ਕਾਯੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਨਾਨਤ੍ਤਕਾਯਾ, ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ¶ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਨੇਸਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ. ਨਾਨਤ੍ਤਾ ਸਞ੍ਞਾ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਨੋ. ਸੁਖਸਮੁਸ੍ਸਯਤੋ ਵਿਨਿਪਾਤੋ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਨਿਪਾਤਿਕਾ ਸਤਿਪਿ ਦੇਵਭਾਵੇ ਦਿਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ, ਅਪਾਯੇਸੁ ਵਾ ਗਤੋ ਨਤ੍ਥਿ ਨਿਪਾਤੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਵਿਨਿਪਾਤਿਕਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚਤੁਅਪਾਯਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਧਮ੍ਮਪਦਨ੍ਤਿ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਧਮ੍ਮਕੋਟ੍ਠਾਸਂ. ਵਿਜਾਨਿਯਾਤਿ ਸੁਤਮਯੇਨ ਤਾਵ ਞਾਣੇਨ ਵਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਤਦਨੁਸਾਰੇਨ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਂ ਪਰਿਬ੍ਰੂਹਨ੍ਤੋ ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿਆਦਿਕਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਮ. ਸਾ ਚ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਹਿਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਦਿਸਕਲਹਿਤਾਯ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਿਯਾ. ਇਦਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਸੀਲਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਤਾਵ ਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਾਣੇਸੁ ਚਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ.

ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯੇ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਮੂਹੇ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਨਿਕਾਯੇ ਵਾ ਭਵਾਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾ. ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਪਰਿਸਾਯ ਭਵਾਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਚਾਰਕਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤਤ੍ਤਾ. ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਪੁਰੋਹਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤਾਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪੁਰੋਹਿਤਾ ¶ . ਆਯੁਵਣ੍ਣਾਦੀਹਿ ਮਹਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋਤਿ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ. ਸਤਿਪਿ ਤੇਸਂ ਤਿਵਿਧਾਨਮ੍ਪਿ ਪਠਮੇਨ ਝਾਨੇਨ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਭਾਵੇ ਝਾਨਸ੍ਸ ਪਨ ਪਵਤ੍ਤਿਭੇਦੇਨ ਅਯਂ ਵਿਸੇਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਰਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਹੀਨੇਨ, ਸਾ ਚਸ੍ਸ ਹੀਨਤਾ ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਂ ਹੀਨਤਾਯ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਹੀਨਂ. ਕਪ੍ਪਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਕਪ੍ਪਸ੍ਸ. ਹੀਨਪਣੀਤਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਭਵਤ੍ਤਾ ਮਜ੍ਝਿਮੇਨ, ਸਾ ਚਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝਿਮਤਾ ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਂ ਮਜ੍ਝਿਮਤਾਯ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ਨਾਤਿਸੁਭਾਵਿਤਂ ਵਾ ਮਜ੍ਝਿਮਂ. ਉਪਡ੍ਢਕਪ੍ਪੋਤਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਉਪਡ੍ਢਕਪ੍ਪੋ. ਵਿਪ੍ਫਾਰਿਕਤਰੋਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਾਰਿਸਜ੍ਜੇਹਿ ਪਮਾਣਤੋ ਵਿਪੁਲਤਰੋ, ਸਭਾਵਤੋ ਉਲ਼ਾਰਤਰੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਸਭਾਵੇਨਪਿ ਹਿ ਉਲ਼ਾਰਤਰੋਵ, ਤਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਪਰਿਤ੍ਤਾਭਾਦੀਨਂ, ਪਰਿਤ੍ਤਸੁਭਾਦੀਨਞ੍ਚ ਕਾਯੇ ਸਤਿਪਿ ਸਭਾਵਵੇਮਤ੍ਤੇ ਏਕਤ੍ਤਵਸੇਨੇਵ ਵਵਤ੍ਥਾਪੀਯਤੀਤਿ ‘‘ਏਕਤ੍ਤਕਾਯਾ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਪਣੀਤੇਨਾਤਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੇਨ, ਸਾ ਚਸ੍ਸ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਤਾ ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਤਾਯ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਸੁਭਾਵਿਤਂ ਵਾ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵਸਿਭਾਵਂ ਪਾਪਿਤਂ ਪਣੀਤਂ ਪਧਾਨਭਾਵਂ ਨੀਤਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ, ਇਧਾਪਿ ਕਪ੍ਪੋ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਕਪ੍ਪਵਸੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸ੍ਸ ਮਹਾਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਇਤੀਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ. ਤੇਤਿ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਤਿਵਿਧਾਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ. ਸਞ੍ਞਾਯ ਏਕਤ੍ਤਾਤਿ ਤਿਹੇਤੁਕਭਾਵੇਨ ਸਞ੍ਞਾਯ ਏਕਤ੍ਤਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ¶ . ਨ ਹਿ ਤਸ੍ਸਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਅਞ੍ਞੋਪਿ ਕੋਚਿ ਭੇਦੋ ਅਤ੍ਥਿ.

ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਾਨਤ੍ਤਕਾਯਏਕਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਨੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਦਣ੍ਡਉਕ੍ਕਾਯਾਤਿ ਦਣ੍ਡਦੀਪਿਕਾਯ. ਸਰਤੀਤਿ ਧਾਵਤਿ ਵਿਯ. ਵਿਸ੍ਸਰਤੀਤਿ ਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਾ ਵਿਯ ਧਾਵਤਿ ¶ . ਦ੍ਵੇ ਕਪ੍ਪਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਮਹਾਕਪ੍ਪਾ. ਇਤੋ ਪਰੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ. ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਆਭਸ੍ਸਰਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ਪਰਿਤ੍ਤਾਭਾ, ਅਪ੍ਪਮਾਣਾਭਾਪਿ ਗਹਿਤਾ.

ਸੋਭਨਾ ਪਭਾ ਸੁਭਾ, ਸੁਭਾਯ ਕਿਣ੍ਣਾ ਸੁਭਾਕਿਣ੍ਣਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਆ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਅਨ੍ਤਿਮ-ਣ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਹ-ਕਾਰਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੁਭਕਿਣ੍ਹਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂਪਨ ਨਿਚ੍ਚਲਾਯ ਏਕਗ੍ਘਨਾਯ ਪਭਾਯ ਸੁਭੋਤਿ ਪਰਿਯਾਯਵਚਨਨ੍ਤਿ ¶ ‘‘ਸੁਭੇਨ ਓਕਿਣ੍ਣਾ ਵਿਕਿਣ੍ਣਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਅਨ੍ਤਿਮ-ਣ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਹ-ਕਾਰਕਰਣਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਮੇਵ. ਨ ਛਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਛਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਭਾ ਗਚ੍ਛਤਿ ਏਕਗ੍ਘਨਤ੍ਤਾ. ਚਤੁਤ੍ਥਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਮੇਵ ਭਜਨ੍ਤਿ ਕਾਯਸ੍ਸ, ਸਞ੍ਞਾਯ ਚ ਏਕਰੂਪਤ੍ਤਾ. ਵਿਪੁਲਸਨ੍ਤਸੁਖਾਯੁਵਣ੍ਣਾਦਿਫਲਤ੍ਤਾ ਵੇਹਪ੍ਫਲਾ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯਂ.

ਵਿਵਟ੍ਟਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤਾ ਨਪੁਨਰਾਵਤ੍ਤਨਤੋ. ‘‘ਨ ਸਬ੍ਬਕਾਲਿਕਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵ ਅਸਬ੍ਬਕਾਲਿਕਤ੍ਤਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੋਲ਼ਸਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਚ੍ਚਯੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨਤੋ, ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ ਬੁਦ੍ਧਸੁਞ੍ਞੇ ਲੋਕੇ ਸੁਞ੍ਞਂ ਤਂ ਠਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾ ਨ ਸਬ੍ਬਕਾਲਿਕਾ, ਖਨ੍ਧਾਵਾਰਟ੍ਠਾਨਸਦਿਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਭੂਮਿਯੋ. ਇਮਿਨਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਵਾਸਭਾਵਦੀਪਨੇਨੇਵ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਭਾਵੋ ਦੀਪਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾਪਿ ਸਤ੍ਤਸੁ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤੀਸੁ ਚਤੁਤ੍ਥਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਂ ਨਵਸੁ ਸਤ੍ਤਾਵਾਸੇਸੁ ਚਤੁਤ੍ਥਸਤ੍ਤਾਵਾਸਂਯੇਵ ਭਜਨ੍ਤਿ.

ਸੁਖੁਮਤ੍ਤਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾਵਸੇਸਸੁਖੁਮਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਵਿਞ੍ਞਾਣਕਿਚ੍ਚਾਭਾਵਤੋ ਨੇਵ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਨਾਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਰਿਪ੍ਫੁਟਵਿਞ੍ਞਾਣਕਿਚ੍ਚਵਨ੍ਤੀਸੁ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤੀਸੁ ਅਵਤ੍ਵਾ.

੧੨੮. ਤਞ੍ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਨ੍ਤਿ ਪਠਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਂ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਰੂਪਤੋ, ਮਨੁਸ੍ਸਾਦਿਵਿਭਾਗਤੋ, ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ, ‘‘ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਭੇਦਤੋ ¶ ਚ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚਾਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਪਠਮਾਯ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯਾ ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿਵਿਧਂ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਅਸ੍ਸਾਦੇਤਬ੍ਬਤੋ, ਅਸ੍ਸਾਦਤੋ ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਂ. ਅਯਂ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਭਾਵੋ ਆਦੀਨਵੋ. ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਵਿਨੀਯਤਿ ਏਤੇਨ, ਏਤ੍ਥ ਵਾਤਿ ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਿਨਯੋ, ਸਹ ਮਗ੍ਗੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਛਨ੍ਦਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਮਾਨਦਿਟ੍ਠੀਨਂ ਵਸੇਨਾਹਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਮਮਨ੍ਤਿ ਵਾ ਅਭਿਨਨ੍ਦਨਾਪਿ ਮਾਨਸ੍ਸ ਪਰਿਤਸ੍ਸਨਾ ਵਿਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਸੇਸੇਸੁ ਅਟ੍ਠਸੁਪਿ ਵਾਰੇਸੁ ¶ . ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਉਪਰਿ ਤੀਸੁ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤੀਸੁ ਦੁਤਿਯਾਯਤਨੇਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਰੂਪਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਪੁਨ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਪਠਮਾਯਤਨੇ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਏਕੋ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋਵ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ¶ ਚ ਤਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਰੂਪਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾ ਆਹਾਰਵਸੇਨ ਯੋਜਨਾ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤਿ.

ਯਤੋ ਖੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੋ-ਸਦ੍ਦੋ ਦਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਕਾਲਵਚਨੋ ‘‘ਯਤੋ ਖੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਾਰਾ. ੨੧) ਵਿਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਦਾ ਖੋ’’ਤਿ. ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਕਞ੍ਚਿਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰਂ ‘‘ਏਤਂ ਮਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਵਿਮੋਕ੍ਖਾਨਂ ਅਨਧਿਗਤਤ੍ਤਾ ਸਾਤਿਸਯਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਬਲਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਪਞ੍ਞਾਬਲੇਨੇਵ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਟ੍ਠ ਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਅਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਬਲੇਨੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਆਯਤਿਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਫਸ੍ਸੇਨ ਵਿਨਾ ਪਰਿਜਾਨਨਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ਤੇਸਂ ਕਿਚ੍ਚਾਨਂ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਕਿਚ੍ਚਤਾਯ ਵਿਸੇਸੇਨ ਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤੋ. ਸੁਕ੍ਖਵਿਪਸ੍ਸਕੋਤਿ ਸਮਥਭਾਵਨਾਸਿਨੇਹਾਭਾਵੇਨ ਸੁਕ੍ਖਾ ਲੂਖਾ, ਅਸਿਨਿਦ੍ਧਾ ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਕ੍ਖਵਿਪਸ੍ਸਕੋ. ਠਤ੍ਵਾਤਿ ਪਾਦਕਕਰਣਵਸੇਨ ਠਤ੍ਵਾ. ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਚ ਅਞ੍ਞਤਰਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ, ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਞ੍ਹਿਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਵਿਧਤਾ ਸਿਯਾ. ‘‘ਨ ਹੇਵ ਖੋ ਅਟ੍ਠ ਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਕਾਯੇਨ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਾਤਿਸਯਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਬਲਸ੍ਸ ਅਭਾਵੋ ਦੀਪਿਤੋ. ‘‘ਪਞ੍ਞਾਯ ਚਸ੍ਸ ਦਿਸ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਾਤਿਸਯਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਬਲਸ੍ਸ ਭਾਵੋ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਚਸ੍ਸ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਸਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਆਸਵਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਦਸ੍ਸਨਕਾਰਣਾ ਪਨ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ ‘‘ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਦਸ੍ਸਨਾਯਤ੍ਤਪਰਿਕ੍ਖਯਤ੍ਤਾ ਏਵ ਹਿ ਦਸ੍ਸਨਂ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਕਿਰਿਯਾ ਹੋਤਿ.

ਅਟ੍ਠਵਿਮੋਕ੍ਖਵਣ੍ਣਨਾ

੧੨੯. ਏਕਸ੍ਸ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋਤਿ ਸਤ੍ਤਸੁ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ ਏਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ. ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਆਦਿਨਾ ਪਰਿਜਾਨਨਾਦਿਵਸਪ੍ਪ ਵਤ੍ਤਨਿਗ੍ਗਮਨਞ੍ਚ ¶ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਨਾਮਞ੍ਚ. ਇਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਇਮੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ‘‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੇਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਕੇਨ ਸਭਾਵੇਨ. ਸਭਾਵੋ ਹਿ ਞਾਣੇਨ ਯਾਥਾਵਤੋ ਅਰਣੀਯਤੋ ਞਾਤਬ੍ਬਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋ ਏਵ ਤ੍ਥ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਟ੍ਠ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਧਿਕਂ ਸਵਿਸੇਸਂ ਮੁਚ੍ਚਨਟ੍ਠੇਨ, ਏਤੇਨ ਸਤਿਪਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾਪਿ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤਭਾਵੇ ਯੇਨ ਭਾਵਨਾਵਿਸੇਸੇਨ ਤਂ ਝਾਨਂ ਸਾਤਿਸਯਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਸੋ ਭਾਵਨਾਵਿਸੇਸੋ ਦੀਪਿਤੋ. ਭਵਤਿ ਹਿ ਸਮਾਨਜਾਤਿਯੁਤ੍ਤੋਪਿ ਭਾਵਨਾਵਿਸੇਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਵਿਸੇਸੋ, ਯਥਾ ਤਂ ਸਦ੍ਧਾਵਿਮੁਤ੍ਤਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਤਥਾ ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਮੁਤ੍ਤਤਾਯ ¶ , ਏਵਂ ਅਨਿਗ੍ਗਹਿਤਭਾਵੇਨ ਨਿਰਾਸਙ੍ਕਤਾਯ ਅਭਿਰਤਿਵਸੇਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨਟ੍ਠੇਨਪਿ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਯਂ ਪਨਤ੍ਥੋਤਿ ਅਯਂ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨਟ੍ਠੋ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਨਿਰੋਧੇ ਨਤ੍ਥਿ, ਕੇਵਲੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤਟ੍ਠੋ ਏਵ ਤਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਂ ਸਯਮੇਵ ਪਰਤੋ ਵਕ੍ਖਤਿ.

ਰੂਪੀਤਿ ਯੇਨਾਯਂ ਸਸਨ੍ਤਤਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇਨ ਰੂਪੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਤਂ ਯਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਹੇਤੁਭਾਵੇਨ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਰੂਪਂ ਹੋਤਿ, ਯੇਨ ਵਿਸਿਟ੍ਠੇਨ ਰੂਪੇਨ ‘‘ਰੂਪੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ ਰੂਪੀ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤਿਸਯਤ੍ਥਦੀਪਨਤੋ, ਤਦੇਵ ਸਸਨ੍ਤਤਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਰੂਪਵਸੇਨ ਪਟਿਲਦ੍ਧਂ ਝਾਨਂ ਇਧ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਰੂਪੀਭਾਵਸਾਧਕਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਰੂਪਜ੍ਝਾਨਂ ਰੂਪਂ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ. ਰੂਪਾਨੀਤਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਪਦਲੋਪੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨੀਲਕਸਿਣਾਦਿਰੂਪਾਨੀ’’ਤਿ. ਰੂਪੇ ਕਸਿਣਰੂਪੇ ਸਞ੍ਞਾ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ, ਸਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਰੂਪਸਞ੍ਞੀ, ਸਞ੍ਞਾਸੀਸੇਨ ਝਾਨਂ ਵਦਤਿ. ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ¶ ਅਰੂਪਸਞ੍ਞੀ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਨ ਰੂਪਸਞ੍ਞੀ’’ਤਿਆਦਿ.

‘‘ਅਨ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਨਾਯਂ ਸੁਭਨ੍ਤਿ ਆਭੋਗੋ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬਾਭੋਗਵਸੇਨ ਤਥਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿ ਸਿਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਵਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਤਥਾਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਪਤ੍ਤਿਚੋਦਨਾ ਸਮਤ੍ਥਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧੇਸੁ ਨੀਲਾਦੀਸੁ ਵਣ੍ਣਕਸਿਣੇਸੁ ਤਤ੍ਥ ਕਤਾਧਿਕਾਰਾਨਂ ਅਭਿਰਤਿਵਸੇਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨਟ੍ਠੋ ਸਮ੍ਭਵਤਿ ¶ , ਤਸ੍ਮਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਤਥਾ ਤਤਿਯੋ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤੋ, ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਮੇਤ੍ਤਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਭਾਵਨਾ ਸਤ੍ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਤੋ ਦਹਨ੍ਤਿ ਤੇਸੁ ਤਤੋ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾਵ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗੇ (ਪਟਿ. ਮ. ੨੧੨) ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਭਾਵਨਾ ਸੁਭਵਿਮੋਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਯਿਦਂ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਤੇਨ ਤੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਸਬ੍ਬਸੋਤਿ ਅਨਵਸੇਸਤੋ. ਨ ਹਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਏਕਦੇਸੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਅਵਸ੍ਸਿਸ੍ਸਤਿ. ਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾਤਿ ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਾਲੇ ਨਿਰੋਧਿਤਤ੍ਤਾ. ਉਤ੍ਤਮੋ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਨਾਮ ਅਰਿਯੇਹੇਵ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ, ਅਰਿਯਫਲਪਰਿਯੋਸਾਨਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ ਚ.

੧੩੦. ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਪਠਮਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ. ਯਾਵ ਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ, ਤਾਵ. ਅਟ੍ਠਤ੍ਵਾਤਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਂ ਅਟ੍ਠਿਤੋ ਏਵ, ਨਿਰਨ੍ਤਰਮੇਵ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ, ਉਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਚ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਸਞ੍ਚਰਣਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਚ੍ਛਤਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਂ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ ਪਵਿਸਤੀ’’ਤਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮਙ੍ਗੀਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤਂ ਤਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਦ੍ਵੀਹਿ ¶ ਭਾਗੇਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨ, ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨਾਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨਭਾਗੇਹਿ, ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਰੂਪਕਾਯਤੋ, ਮਗ੍ਗੇਨ ਨਾਮਕਾਯਤੋਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਤਬ੍ਬਭਾਗੇਹਿ ਚ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ¶ . ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਹਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਵਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੋ ਚ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨੇਹਿ ਕਾਯਦ੍ਵਯਤੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਗਾਥਾਯ ਚ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਲਾਭਿਨੋ ਉਪਸਿਵਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਭਗਵਤਾ ‘‘ਨਾਮਕਾਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਮੁਨਿ ਅਕ੍ਖਾਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਦਿਸਂ ਗਤੋ’’ਤਿ ਵੋਹਾਰਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਏਵਂ ਮੁਨਿ ਨਾਮਕਾਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਏਵਂ ਅਰੂਪਂ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸੇਕ੍ਖਮੁਨਿ ਪਕਤਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਰੂਪਕਾਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਨਾਮਕਾਯਸ੍ਸ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਪੁਨ ਨਾਮਕਾਯਾਪਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ. ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸਵੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ¶ ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਂ, ‘‘ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਆਦਿਕਂ ਸਮਞ੍ਞਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

‘‘ਅਞ੍ਞਤਰਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਕਿਂ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਲਾਭੀਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਉਦਾਹੁ ਸਬ੍ਬਾਰੁਪ੍ਪਲਾਭੀਵਸੇਨਾਤਿ ਯਥਿਚ੍ਛਸਿ, ਤਥਾ ਹੋਤੁ, ਯਦਿ ਸਬ੍ਬਾਰੁਪ੍ਪਲਾਭੀਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਕੋਚਿ ਵਿਰੋਧੋ. ਅਥ ਤਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਤਰਲਾਭੀਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਯਤੋ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮੇ ਅਟ੍ਠ ਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਅਨੁਲੋਮਮ੍ਪਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨੇਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯਾਤਿ? ਯਸ੍ਮਾ ਅਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨੇਸੁ ਏਕਸ੍ਸਾਪਿ ਲਾਭੀ ‘‘ਅਟ੍ਠਵਿਮੋਕ੍ਖਲਾਭੀ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਟ੍ਠਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਏਕਦੇਸਸ੍ਸਾਪਿ ਤਂਨਾਮਦਾਨਸਮਤ੍ਥਤਾਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਅਟ੍ਠਵਿਮੋਕ੍ਖਸਮਞ੍ਞਾ ਸਮੁਦਾਯੇ ਵਿਯ ਤਦੇਕਦੇਸੇਪਿ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹਾਪਤ੍ਤਿਸਮਞ੍ਞਾ ਵਿਯਾਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿ. ‘‘ਪਞ੍ਚਵਿਧੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਛਬ੍ਬਿਧਤਂਪਿਸ੍ਸ ਕੇਚਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਂ, ਨਿਚ੍ਛਿਤੋਵਾਯਂ ਪਞ੍ਹੋ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯੇਹੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕੇਚਿ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਕੇਚੀਤਿ ਉਤ੍ਤਰਵਿਹਾਰਵਾਸਿਨੋ, ਸਾਰਸਮਾਸਾਚਰਿਯਾ ਚ. ਤੇ ਹਿ ‘‘ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ¶ ਉਭਯਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਧਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਰੂਪਾਵਚਰਸਮਾਧਿਨਾਪਿ ਸਮਾਧਿਪਰਿਪਨ੍ਥਤੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਰੂਪਜ੍ਝਾਨਭਾਗੇਨ, ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨਭਾਗੇਨ ਚ ਉਭਤੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਪਾਯਸਮਾਨੋ. ‘‘ਤਾਦਿਸਮੇਵਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਾਦਿਸਂ ਅਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਂ ਕਿਲੇਸਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੇ, ਤਾਦਿਸਂ ਰੂਪਾਵਚਰਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਪੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਉਲ੍ਲਙ੍ਗੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤਪਞ੍ਹੋਤਿ ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਛਬ੍ਬਿਧਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਞ੍ਹੋ. ਵਣ੍ਣਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਚਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ. ਚਿਰੇਨਾਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਪਰਭਾਗੇ ਚਿਰੇਨ ਕਾਲੇਨ. ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਨ੍ਤਿ ¶ ਸਂਸਯਛੇਦਕਂ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਤਂ ਪਞ੍ਹਨ੍ਤਿ ਤਮਤ੍ਥਂ. ਞਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤੋ ਹਿ ਅਤ੍ਥੋ ਪਞ੍ਹੋ. ਨ ਕੇਨਚਿ ਸੁਤਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਕੇਨਚਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਸੁਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਇਦਂ ਅਤ੍ਥਜਾਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤਂ, ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਕਿਲੇਸੇ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਮੁਦਾਚਰਤੀਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ ‘‘ਇਮੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ, ਤੇਨ ਰੂਪਾਵਚਰਭਾਵਨਤੋ ਆਰੁਪ੍ਪਭਾਵਨਾ ਸਵਿਸੇਸਂ ਕਿਲੇਸੇ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ ਰੂਪਵਿਰਾਗਭਾਵਨਾਭਾਵਤੋ ¶ , ਉਪਰਿਭਾਵਨਾਭਾਵਤੋ ਚਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਆਰੁਪ੍ਪਭਾਵਨਾਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਸ੍ਸੇਵਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਚਾਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨ੍ਤਿ ਸਤਿ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿਆਦਿ, (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੮੧) ਤਂ ਸਮਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤੀਤਿ. ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਾਠਮਾਹ (ਪੁ. ਪ. ਨਿਦ੍ਦੇਸ ੨੭). ਸਬ੍ਬਞ੍ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਅਤ੍ਥਸੂਚਨਾਦਿਅਤ੍ਥੇਨ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ. ਯਂ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ¶ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਵਿਮੋਕ੍ਖਾਨਂ ਅਨੁਲੋਮਾਦਿਤੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨੇਨ ਸਾਤਿਸਯਂ ਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਤ੍ਤਾ, ਅਟ੍ਠਮਞ੍ਚ ਉਤ੍ਤਮਂ ਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮੇਨ ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਚ੍ਚਨਤੋ ਚ ਇਮਾਯ ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਬਸੇਟ੍ਠਤਾ ਵੇਦਿਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ.

ਮਹਾਨਿਦਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ.

੩. ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੩੧. ਪੂਜਨੀਯਭਾਵਤੋ ¶ ¶ , ¶ ਬੁਦ੍ਧਸਮ੍ਪਦਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਪਵਤ੍ਤਤਾ ਮਹਨ੍ਤਞ੍ਚ ਤਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚਾਤਿ ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ; ਸਵਾਸਨਪ੍ਪਹਾਨਤੋ ਮਹਨ੍ਤਂ ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਵਤ੍ਤਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿਪਿ ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ; ਮਹਤਾ ਕਾਲੇਨ ਮਹਤਾ ਵਾ ਗੁਣਰਾਸਿਨਾ ਸਾਧਿਤਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿਪਿ ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ; ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਾਯ, ਧਾਤੂਨਂ ਬਹੁਭਾਵਾਯ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿਪਿ ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ; ਮਹਤੋ ਲੋਕਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿਪਿ ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ; ਸਬ੍ਬਲੋਕਾਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇਹਿ ਮਹਤੋ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿਪਿ ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ; ਮਹਤਿ ਸਾਸਨੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿਪਿ ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਤ੍ਤਂ. ਗਿਜ੍ਝਾ ਏਤ੍ਥ ਵਸਨ੍ਤੀਤਿ ਗਿਜ੍ਝਂ, ਗਿਜ੍ਝਂ ਕੂਟਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟੋ, ਗਿਜ੍ਝਂ ਵਿਯ ਵਾ ਗਿਜ੍ਝਂ, ਕੂਟਂ, ਤਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟੋ, ਪਬ੍ਬਤੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟੇ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਗਿਜ੍ਝਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਭਿਯਾਤੁਕਾਮੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਭਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਭਿਭਵਨਤ੍ਥੋ, ‘‘ਅਭਿਵਿਜਾਨਾਤੂ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੪੪; ੩.੮੫; ਮ. ਨਿ. ੩.੨੫੬) ਵਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਭਿਭਵਨਤ੍ਥਾਯ ਯਾਤੁਕਾਮੋ’’ਤਿ. ਵਜ੍ਜਿਰਾਜਾਨੋਤਿ ‘‘ਵਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਾ ਇਮੇ’’ਤਿਆਦਿਤੋ ਪਵਤ੍ਤਂ ਵਚਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ‘‘ਵਜ੍ਜੀ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਾ ਰਾਜਾਨੋ, ਵਜ੍ਜੀਰਟ੍ਠਸ੍ਸ ਵਾ ਰਾਜਾਨੋ ਵਜ੍ਜਿਰਾਜਾਨੋ. ਵਜ੍ਜਿਰਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪਨ ਵਜ੍ਜਿਸਮਞ੍ਞਾ ਤਨ੍ਨਿਵਾਸਿਰਾਜਕੁਮਾਰਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਰਾਜਿਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਰਾਜਭਾਵਾਨੁਗਤੇਨ ਸਭਾਵੇਨ. ਸੋ ਪਨ ਸਭਾਵੋ ਨੇਸਂ ¶ ਗਣਰਾਜੂਨਂ ਮਿਥੋ ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ ਲੋਕੇ ਪਾਕਟੋ, ਚਿਰਟ੍ਠਾਯੀ ਚ ਅਹੋਸੀਤਿ ‘‘ਸਮਗ੍ਗਭਾਵਂ ਕਥੇਸੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨੁ ਅਨੁ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਭਾਵੇਤਿ ਵਡ੍ਢੇਤੀਤਿ ਅਨੁਭਾਵੋ, ਅਨੁਭਾਵੋ ਏਵ ਆਨੁਭਾਵੋ, ਪਤਾਪੋ, ਸੋ ਪਨ ਨੇਸਂ ਪਤਾਪੋ ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਾਦਿਵਾਹਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤਭਾਵੇਨ ਲੋਕੇ ਪਾਕਟੋ ਜਾਤੋਤਿ ‘‘ਏਤੇਨ…ਪੇ… ਕਥੇਸੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਾਲ਼ਚ੍ਛਿਗ੍ਗਲੇਨਾਤਿ ਕੁਞ੍ਚਿਕਾਛਿਦ੍ਦੇਨ. ਅਸਨਨ੍ਤਿ ਸਰਂ. ਅਤਿਪਾਤਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਨ੍ਤਿ. ਪੋਙ੍ਖਾਨੁਪੋਙ੍ਖਨ੍ਤਿ ਪੋਙ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨੁਪੋਙ੍ਖਂ, ਪੁਰਿਮਸਰਸ੍ਸ ਪੋਙ੍ਖਪਦਾਨੁਗਤਪੋਙ੍ਖਂ ਇਤਰਂ ਸਰਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਵਿਰਾਧਿਤਨ੍ਤਿ ਅਵਿਰਜ੍ਝਿਤਂ. ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਉਮ੍ਮੂਲਨਵਸੇਨ ਕੁਲਸਨ੍ਤਤਿਂ ਛਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਅਯਨਂ ¶ ਵਡ੍ਢਨਂ ਅਯੋ, ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਅਨਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਵਡ੍ਢਿਯਾ ਏਤਂ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਿਕ੍ਖਿਪਤੀਤਿ ਵਿਦੂਰਤੋ ਖਿਪਤਿ, ਅਪਨੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਗਙ੍ਗਾਯਨ੍ਤਿ ¶ ਗਙ੍ਗਾਸਮੀਪੇ. ਪਟ੍ਟਨਗਾਮਨ੍ਤਿ ਸਕਟਪਟ੍ਟਨਗਾਮਂ. ਆਣਾਤਿ ਆਣਾ ਵਤ੍ਤਤਿ. ਅਡ੍ਢਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਚ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਟ੍ਟਨੇ ਅਡ੍ਢਯੋਜਨਟ੍ਠਾਨਵਾਸਿਨੋ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਟ੍ਟਨੇ. ਬਲਵਾਘਾਤਜਾਤੋਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਬਲਵਕੋਧੋ.

ਮੇਤਿ ਮਯ੍ਹਂ. ਗਤੇਨਾਤਿ ਗਮਨੇਨ.

ਰਾਜਅਪਰਿਹਾਨਿਯਧਮ੍ਮਵਣ੍ਣਨਾ

੧੩੪. ਸੀਤਂ ਵਾ ਉਣ੍ਹਂ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਾਯਂ ਵੇਲਾਯਂ ਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵੇਨ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਸਮਸੀਤੁਣ੍ਹਾਵ ਉਤੁ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾਤਿ ਨਿਚ੍ਚਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾ, ਤਂ ਪਨ ਨਿਚ੍ਚਸਨ੍ਨਿਪਾਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਦਿਵਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਬਹੁਲਾਤਿ ਪਚੁਰਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾ. ਵੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਕੋਚਂ. ‘‘ਯਾਵਕੀਵ’’ਨ੍ਤਿ ਏਕਮੇਵੇਤਂ ਪਦਂ ਅਨਿਯਮਤੋ ਪਰਿਮਾਣਵਾਚੀ, ਕਾਲੋ ਚੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਵੁਦ੍ਧਿਯੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ¶ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਅਸਨ੍ਨਿਪਤਨ੍ਤਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਕੁਲਾਤਿ ਖੁਭਿਤਾ, ਨ ਪਸਨ੍ਨਾ. ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵਗ੍ਗਬਨ੍ਧਤੋ ਵਿਭਜ੍ਜ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਹੁਤ੍ਵਾ.

ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਭੇਰਿਯਾਤਿ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾਰੋਚਨਭੇਰਿਯਾ. ਅਡ੍ਢਭੁਤ੍ਤਾ ਵਾਤਿ ਸਾਮਿਭੁਤ੍ਤਾ ਚ. ਓਸੀਦਮਾਨੇਤਿ ਹਾਯਮਾਨੇ.

ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਕਤਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ. ਸੁਙ੍ਕਨ੍ਤਿ ਭਣ੍ਡਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਹਿ ਪਬ੍ਬਤਖਣ੍ਡ ਨਦੀਤਿਤ੍ਥਗਾਮਦ੍ਵਾਰਾਦੀਸੁ ਰਾਜਪੁਰਿਸਾਨਂ ਦਾਤਬ੍ਬਭਾਗਂ. ਬਲਿਨ੍ਤਿ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਸਸ੍ਸਾਦਿਤੋ ਛਭਾਗਂ, ਸਤ੍ਤਭਾਗਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਲਦ੍ਧਕਰਂ. ਦਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਦਸਵੀਸਤਿਕਹਾਪਣਾਦਿਕਂ ਅਪਰਾਧਾਨੁਰੂਪਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਧਨਦਣ੍ਡਂ. ਵਜ੍ਜਿਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵਜ੍ਜਿਰਾਜਧਮ੍ਮਂ. ਇਦਾਨਿ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਪਨਾਦੀਸੁ ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪ ਆਦੀਨਵਾਨਿਸਂਸੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤੇਸਂ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਾਰਿਚਰਿਯਕ੍ਖਮਾਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਨਕ੍ਖਮਾ.

ਕੁਲਭੋਗਇਸ੍ਸਰਿਯਾਦਿਵਸੇਨ ਮਹਤੀ ਮਤ੍ਤਾ ਪਮਾਣਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਮਹਾਮਤ੍ਤਾ, ਨੀਤਿਸਤ੍ਥਵਿਹਿਤੇ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ¶ ਠਪਿਤਾ ਮਹਾਮਤ੍ਤਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਮਹਾਮਤ੍ਤਾ, ਤੇਸਂ. ਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਨ੍ਤਿ. ਸਚੇ ਚੋਰੋਤਿ ਏਵਂਸਞ੍ਞਿਨੋ ਸਚੇ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਪਾਪਭੀਰੁਤਾਯ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਵਤ੍ਵਾ. ਦਣ੍ਡਨੀਤਿਸਞ੍ਞਿਤੇ ਵੋਹਾਰੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੋਹਾਰਿਕਾ, ਯੇ ‘‘ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਸੁਤ੍ਤਧਰਾ ਨੀਤਿਸੁਤ੍ਤਧਰਾ ¶ , ਈਦਿਸੇ ਵੋਹਾਰਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਾ. ਪਰਮ੍ਪਰਾਭਤੇਸੁ ਅਟ੍ਠਸੁ ਕੁਲੇਸੁ ਜਾਤਾ ਅਗਤਿਗਮਨਵਿਰਤਾ ਅਟ੍ਠਮਹਲ੍ਲਕਪੁਰਿਸਾ ਅਟ੍ਠਕੁਲਿਕਾ.

ਸਕ੍ਕਾਰਨ੍ਤਿ ਉਪਕਾਰਂ. ਗਰੁਭਾਵਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਇਮੇ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਗਰੁਨੋ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਗਰੁਭਾਵਂ ਪਤਿ ਪਤਿ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ. ਮਾਨੇਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਮਾਨੇਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਪਨ ਸਮ੍ਮਾਨਨਂ ਤੇਸੁ ਨੇਸਂ ਅਤ੍ਤਮਨਤਾਪੁਬ੍ਬਕਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਨੇਨ ਪਿਯਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਨ੍ਤਿ ਪਣਿਪਾਤਂ. ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਇਮੇ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਿਤਾਮਹਾ ¶ , ਮਾਤਾਮਹਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨੀਚਚਿਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗਰੁਚਿਤ੍ਤਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਿ. ਸਨ੍ਧਾਰੇਤੁਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਅਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਘਟੇਤੁਂ.

ਪਸਯ੍ਹਾਕਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ਬਲਕ੍ਕਾਰਸ੍ਸ. ਕਾਮਂ ਵੁਦ੍ਧਿਯਾ ਪੂਜਨੀਯਤਾਯ ‘‘ਵੁਦ੍ਧਿਹਾਨਿਯੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਤ੍ਥੋ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨੇਵ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ, ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਵੁਦ੍ਧਿਯੇਵ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਦਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ‘‘ਵੁਦ੍ਧਿਹਾਨਿਯੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਵਿਪਚ੍ਚਿਤੁਂ ਅਲਦ੍ਧੋਕਾਸੇ ਪਾਪਕਮ੍ਮੇ, ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕੇ ਵਾ ਅਨਵਸਰੋਵ ਦੇਵਤੋਪਸਗ੍ਗੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਲਦ੍ਧੋਕਾਸੇ ਸਿਯਾ ਦੇਵਤੋਪਸਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਵਸਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ…ਪੇ… ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਏਤੇਨੇਵ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਬਲਕਾਯਸ੍ਸ ਦਿਗੁਣਤਿਗੁਣਤਾਦਸ੍ਸਨਂ, ਪਟਿਭਯਭਾਵਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਆਦਿਨਾ ਦੇਵਤਾਨਂ ਸਙ੍ਗਾਮਸੀਸੇ ਸਹਾਯਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਅਨਿਚ੍ਛਿਤਨ੍ਤਿ ਅਨਿਟ੍ਠਂ. ਆਵਰਣਤੋਤਿ ਨਿਸੇਧਨਤੋ. ਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਤੋ ਅਨਪੇਤਾ ਧਮ੍ਮਿਯਾਤਿ ਇਧ ‘‘ਧਮ੍ਮਿਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਮਿਗਸੂਕਰਾਦਿਘਾਤਾਯ ਸੁਨਖਾਦੀਨਂ ਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਵਨਚਰਣਂ ਵਾਜੋ, ਮਿਗਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਵਾ ਵਾਜੇਨ੍ਤਿ ਨੇਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾਜਿਕਾ, ਮਿਗਵਧਚਾਰਿਨੋ. ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਕਾਯਿਕਵਾਚਸਿਕਪਯੋਗੇਨ ਹਿ ਸਾ ਲੋਕੇ ਪਾਕਟਾ ਪਕਾਸਭੂਤਾਤਿ.

੧੩੫. ਦੇਵਾਯਤਨਭਾਵੇਨ ਚਿਤਤ੍ਤਾ, ਲੋਕਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾ ਚ ਚੇਤਿਯਂ ਅਹੋਸਿ.

ਕਾਮਂਕਾਰਵਸੇਨ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਨ ਕਰਣੀਯਾਤਿ ਅਕਰਣੀਯਾ. ਕਾਮਂਕਾਰੋ ਪਨ ਹਤ੍ਥਗਤਕਰਣਵਸੇਨਾਤਿ ¶ ਆਹ ‘‘ਅਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਅਭਿਮੁਖਯੁਦ੍ਧੇਨਾਤਿ ਅਭਿਮੁਖਂ ਉਜੁਕਮੇਵ ਸਙ੍ਗਾਮਕਰਣੇਨ. ਉਪਲਾਪਨਂ ¶ ਸਾਮਂ ਦਾਨਞ੍ਚਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭੇਦੋਪਿ ਇਧ ਉਪਾਯੋ ਏਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਮਿਥੁਭੇਦਾਯਾ’’ਤਿ. ਯੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਨ ਅਨੁਪਾਯਤਾ ¶ ਪਗੇਵ ਪਕਾਸਿਤਾ. ਇਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਉਪਲਾਪਨਾਯ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਮਿਥੁਭੇਦਾ’’ਤਿ ਚ ਇਦਂ ਵਚਨਂ. ਕਥਾਯ ਨਯਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਯਾਵਕੀਵਞ੍ਚ…ਪੇ… ਨੋ ਪਰਿਹਾਨੀ’’ਤਿ ਇਮਾਯ ਭਗਵਤੋ ਕਥਾਯ ਨਯਂ ਉਪਾਯਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ.

ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯਾਤਿ ਵਜ੍ਜਿਰਾਜੇਸੁ ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਨ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਭਗਵਤੋ.

ਕਥਨ੍ਤਿ ਵਜ੍ਜੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬਯੁਦ੍ਧਕਥਂ. ਉਜੁਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪਟਿਰਾਜਾਨੋ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਪਾਕਾਰਪਰਿਖਾਨਂ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾਵਾਪਾਦਨੇਨ ਉਜੁਭਾਵਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ.

ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਗੁਣੋਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਚਰਿਯਗੁਣੋ. ਇਸ੍ਸਰਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਨ੍ਤੁ, ਮਯਂ ਅਨਿਸ੍ਸਰਾ, ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਲਿਚ੍ਛਵਿਨੋ ਨ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੂਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਸੂਰਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਨ੍ਤੂਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

ਬਲਭੇਰਿਨ੍ਤਿ ਯੁਦ੍ਧਾਯ ਬਲਕਾਯਸ੍ਸ ਉਟ੍ਠਾਨਭੇਰਿਂ.

ਭਿਕ੍ਖੁਅਪਰਿਹਾਨਿਯਧਮ੍ਮਵਣ੍ਣਨਾ

੧੩੬. ਅਪਰਿਹਾਨਾਯ ਹਿਤਾਤਿ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯਾ, ਨ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ ਏਤੇਹੀਤਿ ਵਾ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯਾ, ਤੇ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯਾ ਕਾਰਕਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਪਰਿਹਾਨਿਕਰੇ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤੇ ਪਰਿਹਾਨਿਕਰਾਨਂ ਉਜੁਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਹ ‘‘ਵੁਦ੍ਧਿਹੇਤੁਭੂਤੇ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਭਗਵਤੋ ਦੇਸਨਾ ਉਪਰੂਪਰਿ ਞਾਣਾਲੋਕਂ ਪਸਾਦੇਨ੍ਤੀ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਦਯਨ੍ਧਕਾਰਂ ਵਿਧਮਤਿ, ਪਕਾਸੇਤਬ੍ਬੇ ਚ ਅਤ੍ਥੇ ਹਤ੍ਥਤਲੇ ਆਮਲਕਂ ਵਿਯ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਪਾਕਟੇ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਨ੍ਦਸਹਸ੍ਸਂ…ਪੇ… ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ.

ਯਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਵਜ੍ਜੀਨਂ ਅਭਿਣ੍ਹਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾਦਿਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋਯੇਵ ਅਯਂ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯਕਥਾ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ ਵਟ੍ਟਨਿਸ੍ਸਿਤਾ, ਮਯ੍ਹਂ ਪਨ ਸਾਸਨੇ ਤਥਾਰੂਪੀ ਕਥਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬਾ, ਸਾ ਹੋਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ ਵਿਵਟ੍ਟਨਿਸ੍ਸਿਤਾ, ਯਾਯ ਸਾਸਨਂ ਮਯ੍ਹਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਪਰਮ੍ਪਿ ¶ ਅਦ੍ਧਨਿਯਂ ਅਸ੍ਸ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯੇ ਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਤੇਨੇਵ ਨਿਯਾਮੇਨ ਦੇਸੇਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਦਂ ਵਜ੍ਜਿਸਤ੍ਤਕੇ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਮੇਵਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ¶ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਧਾਪਿ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਤਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ¶ ਦਿਸਾਸੁ ਆਗਤਸਾਸਨੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤਂ ਕਥਨਂ. ਵਿਹਾਰਸੀਮਾ ਆਕੁਲਾ ਯਸ੍ਮਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਪੋਸਥਪਵਾਰਣਾ ਠਿਤਾ.

ਓਲੀਯਮਾਨਕੋਤਿ ਪਾਲ਼ਿਤੋ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਵਿਨਸ੍ਸਮਾਨੋ. ਉਕ੍ਖਿਪਾਪੇਨ੍ਤਾਤਿ ਪਗੁਣਭਾਵਕਰਣੇਨ, ਅਤ੍ਥਸਂਵਣ੍ਣਨੇਨ ਚ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ.

ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਿਯ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਦੇਸਾਪੇਤਬ੍ਬੋਤਿ (ਪਾਰਾ. ੫੬੫ ਵਿਤ੍ਥਾਰਵਤ੍ਥੁ). ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਾ ਵਿਯ ਦਸਵਤ੍ਥੁਦੀਪਨੇਨ (ਚੂਲ਼ਵ. ੪੪੬ ਵਿਤ੍ਥਾਰਵਤ੍ਥੁ). ‘‘ਗਿਹਿਗਤਾਨੀਤਿ ਗਿਹਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਗਿਹੀਸੁ ਗਤਾਨਿ, ਤੇਹਿ ਞਾਤਾਨਿ ਗਿਹਿਗਤਾਨਿ. ਧੂਮਕਾਲੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਧੂਮਕਾਲਿਕਂ ਚਿਤਕਧੂਮਵੂਪਸਮਤੋ ਪਰਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ.

ਥਿਰਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਸਾਸਨੇ ਥਿਰਭਾਵਂ ਅਨਿਵਤ੍ਤਿਤਭਾਵਂ ਉਪਗਤਾ. ਥੇਰਕਾਰਕੇਹੀਤਿ ਥੇਰਭਾਵਸਾਧਕੇਹਿ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇਹਿ ਅਸੇਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇਹਿ. ਬਹੂ ਰਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਬਹੂ ਰਤ੍ਤਿਯੋ ਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਮੇਵ ਸਾਸਨੇ ਪਰਿਣਾਯਕਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤੀਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਸੁ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

ਓਵਾਦਂ ਨ ਦੇਨ੍ਤਿ ਅਭਾਜਨਭਾਵਤੋ. ਪਵੇਣੀਕਥਨ੍ਤਿ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾਭਤਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਦੀਪਨਂ ਧਮ੍ਮਕਥਂ. ਸਾਰਭੂਤਂ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਫਲਸਮ੍ਪਾਪਨੇਨ ਸਾਰਭੂਤਂ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਕੋਸਲ੍ਲਅਨੁਤ੍ਤਰਸੀਤੀਭਾਵਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਾਦਿਧਮ੍ਮਤਨ੍ਤਿਂ.

ਪੁਨਬ੍ਭਵਦਾਨਂ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ. ਇਤਰੇਤਿ ਯੇ ਨ ਪਚ੍ਚਯਵਸਿਕਾ ਨ ਆਮਿਸਚਕ੍ਖੁਕਾ, ਤੇ ਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਸਂ.

ਆਰਞ੍ਞਕੇਸੂਤਿ ਅਰਞ੍ਞਭਾਗੇਸੁ ਅਰਞ੍ਞਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇਸੁ. ਨਨੁ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿਪਿ ਤਣ੍ਹਾ ਸਾਵਜ੍ਜਾ ਏਵਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਗਾਮਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨੇਸੁ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ, ਤੇਨ ‘‘ਅਨੁਤ੍ਤਰੇਸੁ ਵਿਮੋਕ੍ਖੇਸੁ ਪਿਹਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪਯਤੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਸਿਨੇਹਾਦਯੋ ਵਿਯ ਆਰਞ੍ਞਕੇਸੁ ਸੇਨਾਸਨੇਸੁ ਸਾਲਯਤਾ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਪਕ੍ਖਿਯਾ ਏਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਅਤ੍ਤਨਾਵਾਤਿ ¶ ¶ ਸਯਮੇਵ, ਤੇਨ ਪਰੇਹਿ ਅਨੁਸ੍ਸਾਹਿਤਾਨਂ ਸਰਸੇਨੇਵ ਅਨਾਗਤਾਨਂ ਪੇਸਲਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਆਗਮਨਂ, ਆਗਤਾਨਞ੍ਚ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਂ ਪਚ੍ਚਾਸਿਸਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਨੀਹਾਰੇਨਾਤਿ ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਅਗ੍ਗਹਿਤਧਮ੍ਮਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ¶ ਅਗ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਹਣਂ. ਗਹਿਤਸਜ੍ਝਾਯਕਰਣਨ੍ਤਿ ਉਗ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਤ੍ਥਚਿਨ੍ਤਨਂ. ਚਿਨ੍ਤਨਤ੍ਥੋ ਹਿ ਸਜ੍ਝਾਯਸਦ੍ਦੋ.

ਏਨ੍ਤੀਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ ਆਸਨਪਞ੍ਞਾਪਨਾਦਿਨਾ.

੧੩੭. ਆਰਮਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਕਮ੍ਮਂ ਆਰਾਮੋ. ਕਮ੍ਮੇ ਰਤਾ, ਨ ਗਨ੍ਥਧੁਰੇ, ਵਾਸਧੁਰੇ ਵਾਤਿ ਕਮ੍ਮਰਤਾ, ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਤਪ੍ਪਰਭਾਵੇਨ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪਸੁਤਾ. ਇਤਿ ਕਾਤਬ੍ਬਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਤਂ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਉਚ੍ਚਾਵਚਕਮ੍ਮਂ ਚੀਵਰਵਿਚਾਰਣਾਦਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਿਦ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਨਨ੍ਤਿ ਦੁਪਟ੍ਟਤਿਪਟ੍ਟਾਦਿਕਰਣਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਪਠਮਪਟਲਾਦੀਨਂ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਨਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਥਂ ਅਯਂ ਕਮ੍ਮਰਾਮਤਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕਚ੍ਚੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਯੇਵਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋਯੇਵ. ਅਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾਭਾਵੇਪਿ ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਤਪ੍ਪਰਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਅਵਧਾਰਣਵਚਨਂ. ਪਰਿਯਨ੍ਤਕਾਰੀਤਿ ਸਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਾ. ‘‘ਪਰਿਯਨ੍ਤਵਤਿਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੯, ੧੯੪) ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪ੍ਪਭਸ੍ਸੋ ਵਾਤਿ ਪਰਿਮਿਤਕਥੋਯੇਵ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਕਥੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਕਥਨਤੋ. ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮਾਪਜ੍ਜਨਂ ਅਰਿਯੋ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੋ.

ਨਿਦ੍ਦਾਯਤਿਯੇਵਾਤਿ ¶ ਨਿਦ੍ਦੋਕ੍ਕਮਨੇ ਅਨਾਦੀਨਵਦਸ੍ਸੀ ਨਿਦ੍ਦਾਯਤਿਯੇਵ. ਇਰਿਯਾਪਥਪਰਿਵਤ੍ਤਨਾਦਿਨਾ ਨ ਨਂ ਵਿਨੋਦੇਤਿ.

ਏਵਂ ਸਂਸਟ੍ਠੋ ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਗਣਸਙ੍ਗਣਿਕਾਯ ਸਂਸਟ੍ਠੋ ਏਵ ਵਿਹਰਤਿ.

ਦੁਸ੍ਸੀਲਾ ਪਾਪਿਚ੍ਛਾ ਨਾਮਾਤਿ ਸਯਂ ਨਿਸ੍ਸੀਲਾ ਅਸਨ੍ਤਗੁਣਸਮ੍ਭਾਵਨਿਚ੍ਛਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਪਾਪਾ ਲਾਮਕਾ ਇਚ੍ਛਾ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਪਾਪਿਚ੍ਛਾ.

ਪਾਪਪੁਗ੍ਗਲੇਹਿ ਮੇਤ੍ਤਿਕਰਣਤੋ ਪਾਪਮਿਤ੍ਤਾ. ਤੇਹਿ ਸਦਾ ਸਹ ਪਵਤ੍ਤਨੇਨ ਪਾਪਸਹਾਯਾ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਨ੍ਨਤਾਦਿਨਾ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਯ ਪਾਪਸਮ੍ਪਵਙ੍ਕਾ.

੧੩੮. ਸਦ੍ਧਾ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਦ੍ਧਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਦ੍ਧਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ. ਆਗਮਨੀਯਪਟਿਪਦਾਯ ਆਗਤਸਦ੍ਧਾ ¶ ਆਗਮਨੀਯਸਦ੍ਧਾ, ਸਾ ਸਾਤਿਸਯਾ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰੋਪਦੇਸੇਨ ਵਿਨਾ ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯਵਤ੍ਥੁਂ ਅਵਿਪਰੀਤਤੋ ਓਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ¶ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਸਚ੍ਚਪਟਿਵੇਧਤੋ ਆਗਤਸਦ੍ਧਾ ਅਧਿਗਮਸਦ੍ਧਾ ਸੁਰਬਨ੍ਧਾਦੀਨਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੩.੧੧੮; ਧ. ਪ. ਅਟ੍ਠ. ੧.ਸੁਪ੍ਪਬੁਦ੍ਧਕੁਟ੍ਠਿਵਤ੍ਥੁ; ਉਦਾ. ਅਟ੍ਠ. ੪੩) ਵਿਯ. ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਪਸਾਦੋ ਪਸਾਦਸਦ੍ਧਾ ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨਰਾਜਾਦੀਨਂ (ਅ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧.੨੩੧; ਧ. ਪ. ਅਟ੍ਠ. ੧.ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ; ਥੇਰਗਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ) ਵਿਯ. ‘‘ਏਵਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਦਹਨਵਸੇਨ ਕਪ੍ਪਨਂ ਓਕਪ੍ਪਨਂ. ਦੁਵਿਧਾਪੀਤਿ ਪਸਾਦਸਦ੍ਧਾਪਿ ਓਕਪ੍ਪਨਸਦ੍ਧਾਪਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਸਾਦਸਦ੍ਧਾ ਅਪਰਨੇਯ੍ਯਰੂਪਾ ਹੋਤਿ ਸਵਨਮਤ੍ਤੇਨ ਪਸੀਦਨਤੋ. ਓਕਪ੍ਪਨਸਦ੍ਧਾ ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯਵਤ੍ਥੁਂ ਓਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਵਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ ਵਿਯ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਵਕ੍ਕਲਿਤ੍ਥੇਰਸਦਿਸੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਹੀਤਿ ਓਕਪ੍ਪਨਸਦ੍ਧਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ. ਹਿਰੀ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਹਿਰਿ, ਹਿਰਿ ਮਨੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਹਿਰਿਮਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਾਪ…ਪੇ… ਚਿਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਪਾਪਤੋ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ ਉਬ੍ਬਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਭਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪੀ.

ਬਹੁ ਸੁਤਂ ਸੁਤ੍ਤਗੇਯ੍ਯਾਦਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ, ਸੁਤਗ੍ਗਹਣਂ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ ਧਾਰਣਪਰਿਚਯਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਨੁਪੇਕ੍ਖਨਦਿਟ੍ਠਿਨਿਜ੍ਝਾਨਾਨਂ ¶ ਪੇਤ੍ਥ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਸਵਨਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਵਾ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਤਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਤ੍ਥਕਾਮੇਨ ਪਰਿਯਾਪੁਣਿਤਬ੍ਬਤੋ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਦਿਪੁਰਿਸਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਭਾਵਤੋ ਚ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ, ਤੀਣਿ ਪਿਟਕਾਨਿ. ਸਚ੍ਚਪ੍ਪਟਿਵੇਧੋ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਂ. ਤਦਪਿ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਬਾਹੁਸਚ੍ਚਕਿਚ੍ਚਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਤੋ. ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ ਸਚ੍ਚਪਟਿਵੇਧਾਵਹੇਨ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚੇਨ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਭਾਵਸ੍ਸ ਇਧ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ. ਸੋਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ. ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਹੋਤਿ ਪਞ੍ਚਮਸ੍ਸ ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋਤਿ ਨਿਸ੍ਸਯਮੁਚ੍ਚਨਕਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾਦਯੋ ਵਿਯ ਪਦੇਸਿਕੋ ਅਹੁਤ੍ਵਾ ਪਿਟਕਤ੍ਤਯੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਮੇਵ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਕਾਯਨਤੋ ਕਥਨਤੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ. ਤੇ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਪਟਿਵੇਧਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਮੂਲਭੂਤੇ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵਤੋ.

ਆਰਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਪਗ੍ਗਹਿਤਂ. ਤਂ ਪਨ ਦੁਵਿਧਮ੍ਪਿ ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਕਾਤਿ ਏਕਾਕਿਨੋ, ਵੂਪਕਟ੍ਠਵਿਹਾਰਿਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾਤਿ ¶ ਪਰਤੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ. ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ‘‘ਤ੍ਵਂ ਅਸੁਕਨਾਮੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤੇਹਿ ‘‘ਆਮਾ’’ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਚਿਰਕਤਾਦਿਅਨੁਸ੍ਸਰਣਸਮਤ੍ਥਸਤਿਨੇਪਕ੍ਕਾਨਂ ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨੇਵ ¶ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਏਵਰੂਪੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਨ੍ਧਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ.

੧੩੯. ਬੁਜ੍ਝਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ‘‘ਬੋਧੀ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਾਯ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦਿਧਮ੍ਮਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ ਅਙ੍ਗੋਤਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ, ਪਸਤ੍ਥੋ, ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਵਾ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ. ਉਪਟ੍ਠਾਨਲਕ੍ਖਣੋਤਿ ਕਾਯਵੇਦਨਾਚਿਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਸੁਭਦੁਕ੍ਖਾਨਿਚ੍ਚਾਨਤ੍ਤਭਾਵਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਸਙ੍ਖਾਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਨਲਕ੍ਖਣੋ. ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ ਪੀਲ਼ਨਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਵਿਚਯੋ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਾ ਲਕ੍ਖਣਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਵਿਚਯਲਕ੍ਖਣੋ. ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਕੁਸਲਾਨੁਪ੍ਪਾਦਨਾਦਿਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ¶ ਪਗ੍ਗਹੋ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਗ੍ਗਹਲਕ੍ਖਣੋ. ਫਰਣਂ ਵਿਪ੍ਫਾਰਿਕਤਾ ਲਕ੍ਖਣਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਫਰਣਲਕ੍ਖਣੋ. ਉਪਸਮੋ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਪਰਿਲ਼ਾਹਾਨਂ ਵੂਪਸਮਨਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਉਪਸਮਲਕ੍ਖਣੋ. ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੋ ਵਿਕ੍ਖੇਪਵਿਦ੍ਧਂਸਨਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਲਕ੍ਖਣੋ. ਲੀਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਰਹਿਤੇ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤੇ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਪਗ੍ਗਹਨਿਗ੍ਗਹਸਮ੍ਪਹਂਸਨੇਸੁ ਅਬ੍ਯਾਵਟਤ੍ਤਾ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਲਕ੍ਖਣੋ.

ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹੀਤਿ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ, ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਵਜ੍ਜਨਾ, ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤਿਪੁਗ੍ਗਲਸੇਵਨਾ, ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ. ਛਹਿ ਕਾਰਣੇਹੀਤਿ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਕਤਾ, ਵਤ੍ਥੁਵਿਸਦਕਿਰਿਯਾ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਮਤ੍ਤਪਟਿਪਾਦਨਾ, ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਵਜ੍ਜਨਾ, ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤਪੁਗ੍ਗਲਸੇਵਨਾ, ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਛਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ. ਮਹਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਸਤ੍ਤਹਿ ਕਾਰਣੇਹੀ’’ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੩੮੫; ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧੧੮) ਵਕ੍ਖਤਿ, ਤਂ ਗਮ੍ਭੀਰਞਾਣਚਰਿਯਾਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਤਿ ਇਮਂ ਕਾਰਣਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਨਵਹਿ ਕਾਰਣੇਹੀਤਿ ਅਪਾਯਭਯਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ, ਗਮਨਵੀਥਿਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸ੍ਸ ਅਪਚਾਯਨਤਾ, ਦਾਯਜ੍ਜਮਹਤ੍ਤਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ, ਸਤ੍ਥੁਮਹਤ੍ਤਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ, ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਮਹਤ੍ਤਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ, ਕੁਸੀਤਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਵਜ੍ਜਨਾ, ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਸੇਵਨਾ, ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਨਵਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ. ਮਹਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੩੮੫; ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧੧੮) ਪਨ ¶ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾਵਿਤਾ, ਜਾਤਿਮਹਤ੍ਤਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ‘‘ਏਕਾਦਸਾ’’ਤਿ ਵਕ੍ਖਤਿ. ਦਸਹਿ ਕਾਰਣੇਹੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿ, ਧਮ੍ਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿ, ਸਙ੍ਘਸੀਲਚਾਗਦੇਵਤਾਉਪਸਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿ, ਲੂਖਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਵਜ੍ਜਨਾ, ਸਿਨਿਦ੍ਧਪੁਗ੍ਗਲਸੇਵਨਾ, ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਦਸਹਿ. ਮਹਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੩੮੫; ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧੧੮) ਪਨ ਪਸਾਦਨਿਯਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ‘‘ਏਕਾਦਸਾ’’ਤਿ ਵਕ੍ਖਤਿ. ਸਤ੍ਤਹਿ ਕਾਰਣੇਹੀਤਿ ਪਣੀਤਭੋਜਨਸੇਵਨਤਾ ¶ , ਉਤੁਸੁਖਸੇਵਨਤਾ, ਇਰਿਯਾਪਥਸੁਖਸੇਵਨਤਾ, ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਪਯੋਗਤਾ, ਸਾਰਦ੍ਧਕਾਯਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਵਜ੍ਜਨਤਾ ¶ , ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਕਾਯਪੁਗ੍ਗਲਸੇਵਨਤਾ, ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਸਤ੍ਤਹਿ. ਦਸਹਿ ਕਾਰਣੇਹੀਤਿ ਵਤ੍ਥੁਵਿਸਦਕਿਰਿਯਾ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਮਤ੍ਤਪਟਿਪਾਦਨਾ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਕੁਸਲਤਾ, ਸਮਯੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਗ੍ਗਹਣਂ, ਸਮਯੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਗ੍ਗਹਣਂ, ਸਮਯੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਹਂਸਨਂ, ਸਮਯੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਂ, ਅਸਮਾਹਿਤਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਵਜ੍ਜਨਂ, ਸਮਾਹਿਤਪੁਗ੍ਗਲਸੇਵਨਂ, ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਦਸਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ. ਮਹਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੩੮੫; ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧੧੮) ਪਨ ‘‘ਝਾਨਵਿਮੋਕ੍ਖਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ‘‘ਏਕਾਦਸਹੀ’’ਤਿ ਵਕ੍ਖਤਿ. ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਰਣੇਹੀਤਿ ਸਤ੍ਤਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾ, ਸਙ੍ਖਾਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾ, ਸਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਕੇਲਾਯਨਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਵਜ੍ਜਨਾ, ਸਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤਪੁਗ੍ਗਲਸੇਵਨਾ, ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਮਹਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੩੮੫; ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧੧੮) ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ. ਕਾਮਂ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮਾ ਨਾਮ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਏਵ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਭਾਵਤੋ. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਦੇਸਨਾ ਨਾਮ ਪਰਿਯਾਯਕਥਾਤਿ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ…ਪੇ… ਕਥੇਸੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੪੦. ਤੇਭੂਮਕੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਅਨੁਪਸ੍ਸਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ, ਤਥਾ ਪਵਤ੍ਤਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ, ਸਾ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਹਗਤਸਞ੍ਞਾਯ ਭਾਵਿਤਾਯ ਵਿਭਾਵਿਤਾ ਏਵ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸਞ੍ਞਾ’’ਤਿ. ਸਞ੍ਞਾਸੀਸੇਨ ਵਾਯਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਏਵ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਅਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਲੋਕਿਯਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਾ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ. ਲੋਕਿਯਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਮਿਸ੍ਸਕਾਪੇਤ੍ਥ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਆਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਾਪਤ੍ਤਿਸਿਦ੍ਧਮਤ੍ਥਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵਿਰਾਗੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਆਗਤਵਸੇਨਾਤਿ ਤਥਾ ਆਗਤਪਾਲ਼ਿਵਸੇਨ ‘‘ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ¶ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਧ ¶ ‘‘ਵਿਰਾਗਸਞ੍ਞਾ, ਨਿਰੋਧਸਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਰਮ੍ਮਣਾਪਿ ਸਿਯੁਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

੧੪੧. ਮੇਤ੍ਤਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਮੇਤ੍ਤਂ, ਚਿਤ੍ਤਂ. ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸਦ੍ਵਯੇਪਿ. ਇਮਾਨਿਪਿ ਮੇਤ੍ਤਾਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦੀਨਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਸੇਨ ਆਗਤਾਨਿ ਤੇਸਂ ਸੇਟ੍ਠਪਰਿਸਭਾਵਤੋ. ਯਥਾ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁਪਿ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਗਿਹੀਸੁਪਿ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ ਚਤੁਪਰਿਸਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਨਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਕਾਮਂ ਆਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਕਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨੇਨਪਿ ਮੇਤ੍ਤਾਕਾਯਕਮ੍ਮਾਨਿ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਪਨ ਚਾਰਿਤ੍ਤਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨੇਨ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਇਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕਧਮ੍ਮਪੂਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤੇਪਿਟਕਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਨਅਤ੍ਥਕਥਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨਂ ਹਿਤਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬਤੋ.

ਆਵੀਤਿ ¶ ਪਕਾਸਂ, ਪਕਾਸਭਾਵੋ ਚੇਤ੍ਥ ਯਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਕਰੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮ੍ਮੁਖਾ’’ਤਿ. ਰਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਕਾਸਂ, ਅਪ੍ਪਕਾਸਤਾ ਚ ਯਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਕਰੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ’’ਤਿ. ਸਹਾਯਭਾਵਗਮਨਂ ਤੇਸਂ ਪੁਰਤੋ. ਉਭਯੇਹੀਤਿ ਨਵਕੇਹਿ, ਥੇਰੇਹਿ ਚ.

ਪਗ੍ਗਯ੍ਹਾਤਿ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਉਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ.

ਕਾਮਂ ਮੇਤ੍ਤਾਸਿਨੇਹਸਿਨਿਦ੍ਧਾਨਂ ਨਯਨਾਨਂ ਉਮ੍ਮੀਲਨਾ, ਪਸਨ੍ਨੇਨ ਮੁਖੇਨ ਓਲੋਕਨਞ੍ਚ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਮੇਵ, ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਨਯਨਾਨਂ ਮੇਤ੍ਤਾਸਿਨੇਹਸਿਨਿਦ੍ਧਤਾ, ਮੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਸਨ੍ਨਤਾ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮਾ’’ਤਿ.

ਲਾਭਸਦ੍ਦੋ ਕਮ੍ਮਸਾਧਨੋ ‘‘ਲਾਭਾਵਤ, ਲਾਭੋ ਲਦ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ, ਸੋ ਚੇਤ੍ਥ ‘‘ਧਮ੍ਮਲਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਅਤੀਤਕਾਲਿਕੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਚੀਵਰਾਦਯੋ ਲਦ੍ਧਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ. ਧਮ੍ਮਤੋ ¶ ਆਗਤਾਤਿ ਧਮ੍ਮਿਕਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਧਮ੍ਮਲਦ੍ਧਾ’’ਤਿ. ਇਮਮੇਵ ਹਿ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕੁਹਨਾਦੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਵਿਭਜਨਪੁਬ੍ਬਕਂ ਕਾਯੇਨ ਵਿਭਜਨਨ੍ਤਿ ਮੂਲਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਵਿਭਜਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਮਤ੍ਤੇਨਪਿ ਪਟਿਵਿਭਾਗੋ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਭਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨਪੁਂਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਭਤ੍ਤਂ ਵਾ ਲਾਭਂ ਭੁਞ੍ਜਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਏਵ.

ਤਂ ¶ ਤਂ ਨੇਵ ਗਿਹੀਨਂ ਦੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਜੀਵਸੋਧਨਤ੍ਥਂ. ਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਭੁਞ੍ਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਅਸਾਧਾਰਣਭੋਗਿਤਾ ਮਾ ਹੋਤੂ’’ਤਿ. ‘‘ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਚ…ਪੇ… ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਲਾਭਸ੍ਸ ਤੀਸੁਪਿ ਕਾਲੇਸੁ ਸਾਧਾਰਣਤੋ ਠਪਨਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ‘‘ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਚ ਸਙ੍ਘੇਨ ਸਾਧਾਰਣਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਕਾਲੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ‘‘ਗਹੇਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਕਾਲੋ, ਤਦੁਭਯਂ ਪਨ ਤਾਦਿਸੇਨ ਪੁਬ੍ਬਾਭੋਗੇਨ ਵਿਨਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧੋ ਪੁਰਿਮਕਾਲੋ. ਤਯਿਦਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ‘‘ਸਙ੍ਘੇਨ ਸਾਧਾਰਣਂ ਹੋਤੂਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ‘‘ਸਙ੍ਘੇਨ ਸਾਧਾਰਣਂ ਹੋਤੂਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮੀ’’ਤਿ. ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਹੋਤਿ ‘‘ਸਙ੍ਘੇਨ ਸਾਧਾਰਣਂ ਹੋਤੂਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਮਯਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਤਿਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਲਦ੍ਧਲਾਭਂ ਓਸਾਨਲਕ੍ਖਣਂ ਅਵਿਕੋਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਸਾਧਾਰਣਭੋਗੀ, ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਭਤ੍ਤਭੋਗੀ ਚ ਹੋਤਿ.

ਇਮਂ ਪਨ ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਸਰਿਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਂ. ਨ ਹਿ…ਪੇ… ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ¶ ਸਾਧਾਰਣਭੋਗਿਤਾ ਏਵ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਆਰਮ੍ਭੋਪਿ ਤਾਵ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਕੁਤੋ ਪੂਰਣਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਲਾਭਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਿਕਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਵਤ੍ਤਂ ਅਖਣ੍ਡੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਭਤ੍ਤਭੋਗਿਤਂ, ਸਾਧਾਰਣਭੋਗਿਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਤਿ ਪਨ ਤਦੁਭਯੇ ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮੋ ਪੂਰਿਤੋ ਏਵ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੂਰੇਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਓਦਿਸ੍ਸਕਂ ¶ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਅਨੋਦਿਸ੍ਸਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਿਤੁਨੋ, ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾਦੀਨਂ ਵਾ ਥੇਰਾਸਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮੋਯੇਵ ਹੋਤੀਤਿ. ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮੋ ਪਨਸ੍ਸ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਪਟਿਜਗ੍ਗਨਟ੍ਠਾਨੇ ਓਦਿਸ੍ਸਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਲਿਬੋਧਜਗ੍ਗਨਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮਪੂਰਕਸ੍ਸ ਓਦਿਸ੍ਸਕਦਾਨਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ? ਨੋ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤੇਨ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਗਿਲਾਨਾਦੀਨਂ ਓਦਿਸ੍ਸਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਾਨਂ ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਭਾਗਪਕ੍ਖਿਕਂ ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਨ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਪ੍ਪਧਾਨੋ ਹਿ ਪਟਿਵਿਭਾਗੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਵਸੇਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਅਦਾਤੁਮ੍ਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਦਾਤੁਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਕਰੁਣਾਯਨਵਸੇਨ, ਨ ਵਤ੍ਤਪੂਰਣਵਸੇਨ.

ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤਾਯਾਤਿ ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮਪੂਰਣਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਿਕ੍ਖਿਤਾਯ, ਸੁਕੁਸਲਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸਾ ਕੋਸਲ੍ਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤਾਯ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ¶ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਦ੍ਵਾਦਸਹਿ ਵਸ੍ਸੇਹਿ ਪੂਰਤਿ, ਨ ਤਤੋ ਓਰ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਦੁਪ੍ਪੂਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੋ ਮਹਪ੍ਫਲੋ ਮਹਾਨਿਸਂਸੋ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੇਹਿਪਿ ਤਾਵ ਗਰੁਤਰੇਹਿ ਫਲਾਨਿਸਂਸੇਹਿ ਚ ਅਨੁਗਤੋ. ਤਂਸਮਙ੍ਗੀ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵਿਸੇਸਲਾਭੀ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵਿਯ ਲੋਕੇ ਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੋ ਦੁਪ੍ਪਜਹਂ ਦਾਨਮਯਸ੍ਸ, ਸੀਲਮਯਸ੍ਸ ਚ ਪੁਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮਂ ਸੁਦੂਰੇ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਚੇਤਸਾ ਲੋਕੇ ਪਾਕਟੋ ਪਞ੍ਞਾਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤਿ, ਤਸ੍ਸਿਮਮਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ, ਅਨ੍ਵਯਤੋ ਚ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਸਚੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.

ਇਦਾਨਿ ਯੇ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੇ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੇ ਚ ਆਨਿਸਂਸੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਵ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨੇਵ ਇਸ੍ਸਾ, ਨ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਹੋਤਿ ਚਿਰਕਾਲਭਾਵਨਾਯ ਵਿਧੁਤਭਾਵਤੋ. ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਸੀਲਤਾਯ ਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦਦਂ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ ਭਜਨ੍ਤਿ ਨਂ ਬਹੂ’’ਤਿਆਦਿ ¶ (ਅ. ਨਿ. ੫.੩੪). ਸੁਲਭਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਦਾਨਵਸੇਨ ਉਲ਼ਾਰਜ੍ਝਾਸਯਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਲਾਭਸ੍ਸ ਇਧਾਨਿਸਂਸਭਾਵਤੋ ਦਾਨਸ੍ਸ. ਪਤ੍ਤਗਤਂ ਅਸ੍ਸ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਂ ਨ ਖੀਯਤਿ ਪਤ੍ਤਗਤਵਸੇਨ ਦ੍ਵਾਦਸਵਸ੍ਸਿਕਸ੍ਸ ਮਹਾਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਪੂਰਿਤਤ੍ਤਾ. ਅਗ੍ਗਭਣ੍ਡਂ ਲਭਤਿ ਦੇਵਸਿਕਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾਨਂ ਅਗ੍ਗਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦਾਨਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਭਯੇਵਾ…ਪੇ… ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਦੇਯ੍ਯਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਵਿਕਪ੍ਪਂ ¶ ਅਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖਚਿਤ੍ਤੇਨ ਚਿਰਕਾਲਂ ਦਾਨਪੂਰਤਾਯ ਪਸਾਦਿਤਚਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ.

ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤੇਸੁ ਆਨਿਸਂਸੇਸੁ ਵਿਭਾਵੇਤਬ੍ਬੇਸੁ. ਇਮਾਨਿ ਤਂ ਦੀਪਨਾਨਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਕਾਰਣਾਨਿ. ਅਲਭਨ੍ਤਾਪੀਤਿ ਅਮਹਾਪੁਞ੍ਞਤਾਯ ਨ ਲਾਭਿਨੋ ਸਮਾਨਾਪਿ. ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਮਗ੍ਗਸਭਾਗਨ੍ਤਿ ਸਭਾਗਂ ਤਬ੍ਭਾਗਿਯਂ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਮਗ੍ਗਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ.

ਅਨੁਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ, ਥੇਰਾਨਂ ਸਂਸਯਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ‘‘ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮੋ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਪੂਰਿਤੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਥਾ ਹਿ ਦੁਤਿਯਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਥੇਰੇਨ ਅਤ੍ਤਾ ਪਕਾਸਿਤੋ. ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਿਯਤਾਯ, ਸੁਲਭਪਚ੍ਚਯਤਾਯਪਿ ਇਦਂ ਵਤ੍ਥੁਮੇਵ. ਪਤ੍ਤਗਤਾਖੀਯਨਸ੍ਸ ਪਨ ਵਿਸੇਸਂ ਵਿਭਾਵਨਤੋ ‘‘ਇਦਂ ਤਾਵ…ਪੇ… ਏਤ੍ਥ ਵਤ੍ਥੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਗਿਰਿਭਣ੍ਡਮਹਾਪੂਜਾਯਾਤਿ ¶ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਮ੍ਹਿ ਸਕਲਲਙ੍ਕਾਦੀਪੇ, ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣੇ ਸਮੁਦ੍ਦੇ ਚ ਨਾਵਾਸਙ੍ਘਾਟਾਦਿਕੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਦੀਪਪੁਪ੍ਫਗਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਕਰਿਯਮਾਨਮਹਾਪੂਜਾਯਂ. ਪਰਿਯਾਯੇਨਪੀਤਿ ਲੇਸੇਨਪਿ. ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਨ੍ਤਿ ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮਪੂਰਣਤੋਪਿ ਇਦਂ ਯਥਾਭੂਤਪ੍ਪਵੇਦਨਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਨਾਰੋਚੇਤ੍ਵਾਵ ਪਲਾਯਿਂਸੁ ਚੋਰਭਯੇਨ. ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੁਜ੍ਜੀਵਿਕਾਯਾ’’ਤਿ ਚ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਵਟ੍ਟਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕਪ੍ਪਿਸ੍ਸਤਿ. ਥੇਰੀ ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮਪੂਰਿਕਾ ਅਹੋਸਿ, ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਨ ਸੀਲਤੇਜੇਨੇਵ ਦੇਵਤਾ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਂ ਆਪਜ੍ਜਿ.

ਨਤ੍ਥਿ ¶ ਏਤੇਸਂ ਖਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਅਖਣ੍ਡਾਨਿ. ਤਂ ਪਨ ਨੇਸਂ ਖਣ੍ਡਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸੀਲਾਨਂ ਉਦ੍ਦੇਸਕ੍ਕਮੇਨ ਆਦਿ ਅਨ੍ਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਤ੍ਤਸੂ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸੀਲਾਨਂ ਪਨ ਸਮਾਦਾਨਕ੍ਕਮੇਨਪਿ ਆਦਿ ਅਨ੍ਤਾ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਛਿਨ੍ਨਸਾਟਕੋ ਵਿਯਾਤਿ ਵਤ੍ਥਨ੍ਤੇ, ਦਸਨ੍ਤੇ ਵਾ ਛਿਨ੍ਨਵਤ੍ਥਂ ਵਿਯ, ਵਿਸਦਿਸੂਦਾਹਰਣਂ ਚੇਤਂ ‘‘ਅਖਣ੍ਡਾਨੀ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਧਿਗਤਤ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਸੇਸਾਨਿਪਿ ਉਦਾਹਰਣਾਨਿ. ਖਣ੍ਡਿਤਭਿਨ੍ਨਤਾ ਖਣ੍ਡਂ, ਤਂ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਖਣ੍ਡਂ, ਸੀਲਂ. ‘‘ਛਿਦ੍ਦ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਵੇਮਜ੍ਝੇ ਭਿਨ੍ਨਂ ਵਿਨਿਵਿਜ੍ਝਨਵਸੇਨ ਵਿਸਭਾਗਵਣ੍ਣੇਨ ਗਾਵੀ ਵਿਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਸਬਲਰਹਿਤਾਨਿ ਅਸਬਲਾਨਿ. ਤਥਾ ਅਕਮ੍ਮਾਸਾਨਿ. ਸੀਲਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਦਾਸਬ੍ਯਤੋ ਮੋਚਨਂ ਵਿਵਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵਾਪਾਦਨਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸੇਰੀ ਸਯਂਵਸੀ ਭੁਜਿਸ੍ਸੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਭੁਜਿਸ੍ਸਾਨਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਭੁਜਿਸ੍ਸਭਾਵਕਾਰਣਤੋ ¶ ਭੁਜਿਸ੍ਸਾਨੀ’’ਤਿ. ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਭਾਵੇਨ ਪਾਸਂਸਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞੁਪਸਤ੍ਥਾਨਿ. ਇਮਿਨਾਹਂ ਸੀਲੇਨ ਦੇਵੋ ਵਾ ਭਵੇਯ੍ਯਂ, ਦੇਵਞ੍ਞਤਰੋ ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ‘‘ਨਿਚ੍ਚੋ ਧੁਵੋ ਸਸ੍ਸਤੋ’’ਤਿ, ‘‘ਸੀਲੇਨ ਸੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿ ਚ ਏਵਂ ਆਦਿਨਾ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਅਪਰਾਮਟ੍ਠਤ੍ਤਾ. ‘‘ਅਯਂ ਤੇ ਸੀਲੇਸੁ ਦੋਸੋ’’ਤਿ ਚਤੂਸੁਪਿ ਵਿਪਤ੍ਤੀਸੁ ਯਾਯ ਕਾਯਚਿ ਵਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪਰਾਮਟ੍ਠੁਂ ਅਨੁਦ੍ਧਂਸੇਤੁਂ. ਸਮਾਧਿਸਂਵਤ੍ਤਨਪ੍ਪਯੋਜਨਾਨਿ ਸਮਾਧਿਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਾਨਿ.

ਸਮਾਨਭਾਵੂਪਗਤਸੀਲਾਤਿ ਸੀਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਾਨਭਾਵਂ ਉਪਗਤਸੀਲਾ ਸਭਾਗਵੁਤ੍ਤਿਕਾ. ਕਾਮਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਞ੍ਚ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲੇ ਨਾਨਤ੍ਤਂ ਨ ਸਿਯਾ, ਤਂ ¶ ਪਨ ਨ ਏਕਨ੍ਤਿਕਂ, ਇਦਂ ਏਕਨ੍ਤਿਕਂ ਨਿਯਤਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਮਗ੍ਗਸੀਲੇ ਨਾਨਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਸੀਲਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਤਂ ‘‘ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਸੀਲਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਯਾਯਨ੍ਤਿ ਯਾ ਅਯਂ ਮਯ੍ਹਞ੍ਚੇਵ ਤੁਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭੂਤਾ ¶ . ਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਮਗ੍ਗਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਨਿਦ੍ਦੋਸਾਤਿ ਨਿਧੁਤਦੋਸਾ, ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਰਾਗਾਦਿਪਾਪਧਮ੍ਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਯ੍ਯਾਤੀਤਿ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਤੋ ਨਿਸ੍ਸਰਤਿ ਨਿਗਚ੍ਛਤਿ. ਸਯਂ ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਹਿ ‘‘ਤਂਸਮਙ੍ਗੀਪੁਗ੍ਗਲਂ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਤੋ ਨਿਯ੍ਯਾਪੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਾ ਸਤ੍ਥੁ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿ, ਤਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਤਕ੍ਕਰੋ, ਤਸ੍ਸ, ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਕਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਭਾਵਨ੍ਤਿ ਸਦਿਸਦਿਟ੍ਠਿਭਾਵਂ ਸਚ੍ਚਸਮ੍ਪਟਿਵੇਧੇਨ ਅਭਿਨ੍ਨਦਿਟ੍ਠਿਭਾਵਂ. ਵੁਦ੍ਧਿਯੇਵਾਤਿ ਅਰਿਯਵਿਨਯੇ ਗੁਣੇਹਿ ਵੁਡ੍ਢਿਯੇਵ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨੀਤਿ ਅਯਂ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋਪਿ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਅਦ੍ਧਨਿਯਤਂ ਆਕਙ੍ਖਨ੍ਤੇਨ ਭਗਵਤਾ ਇਧ ਦੇਸਿਤਾ.

੧੪੨. ਆਸਨ੍ਨਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਕਤਿਪਯਮਾਸਾਧਿਕੇਨ ਸਂਵਚ੍ਛਰਮਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤਂਯੇਵਾਤਿ ‘‘ਇਤਿ ਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਂਯੇਵ ਇਤਿ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਕਾਰਤ੍ਥੋ, ਪਰਿਮਾਣਤ੍ਥੋ ਚ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਵਂ ਸੀਲਂ ਏਤ੍ਤਕਂ ਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਭੇਦਂ ਸੀਲਂ. ਏਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਪਰਮਂ, ਨ ਇਤੋ ਭਿਯ੍ਯੋ. ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਾਰਭੂਤਂ ਲੋਕਿਯਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਂ. ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾ ਸਮਾਧੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਸੀਲੇ ਠਤ੍ਵਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਕੁਸਲਸ੍ਸ ਪਦਟ੍ਠਾਨਭੂਤੇ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਖੋ ਪਨਸ੍ਸ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ ਆਜੀਵੋ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੪੩੧; ਕਥਾ. ੮੭੪) ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ. ਏਸੋਤਿ ਮਗ੍ਗਫਲਸਮਾਧਿ. ਪਰਿਭਾਵਿਤੋਤਿ ਤੇਨ ਸੀਲੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਭਾਵਿਤੋ ਸਮ੍ਭਾਵਿਤੋ. ਮਹਪ੍ਫਲੋ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸੋਤਿ ਮਗ੍ਗਸਮਾਧਿ ਤਾਵ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲੇਹਿ ਮਹਪ੍ਫਲੋ, ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਵੂਪਸਮੇਨ ਮਹਾਨਿਸਂਸੋ. ਇਤਰੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਮਹਪ੍ਫਲੋ, ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਸੁਖੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਹਾਨਿਸਂਸੋ. ਯਮ੍ਹਿ ਸਮਾਧਿਮ੍ਹਿ ¶ ਠਤ੍ਵਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਕੁਸਲਸ੍ਸ ¶ ਪਦਟ੍ਠਾਨਭੂਤੇ ਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਸਮਾਧਿਮ੍ਹਿ ਚੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨਿਸਮਾਧਿਮ੍ਹਿ ਚ ਠਤ੍ਵਾ. ਸਾਤਿ ਮਗ੍ਗਫਲਪਞ੍ਞਾ. ਤੇਨ ਪਰਿਭਾਵਿਤਾਤਿ ਤੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਮਾਧਿਨਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਭਾਵਿਤਾ ਪਰਿਭਾਵਿਤਾ. ਮਹਪ੍ਫਲਮਹਾਨਿਸਂਸਤਾ ਸਮਾਧਿਮ੍ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਪਿ ਚ ਤੇ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਮਗ੍ਗਙ੍ਗਝਾਨਙ੍ਗਪ੍ਪਭੇਦਹੇਤੁਤਾਯ ਮਹਪ੍ਫਲਾ ਸਤ੍ਤਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਪੁਗ੍ਗਲਵਿਭਾਗਹੇਤੁਤਾਯ ¶ ਮਹਾਨਿਸਂਸਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਠਤ੍ਵਾਤਿ ਯਾਯਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਯਂ, ਸਮਾਧਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਯਂ ਵਾ ਠਤ੍ਵਾ. ਸਮਥਯਾਨਿਕਸ੍ਸ ਹਿ ਸਮਾਧਿਸਹਗਤਾਪਿ ਪਞ੍ਞਾ ਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮਾਯ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿਯੇਵ. ਸਮ੍ਮਦੇਵਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁਯੇਵ ਯਥਾ ਆਸਵਾਨਂ ਲੇਸੋਪਿ ਨਾਵਸਿਸ੍ਸਤਿ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਆਸਵੇਹਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣਞ੍ਹਿ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੪੩. ਲੋਕਿਯਤ੍ਥਸਦ੍ਦਾਨਂ ਵਿਯ ਅਭਿਰਨ੍ਤ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਿਦ੍ਧਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਅਭਿਰਨ੍ਤਂ ਅਭਿਰਤਂ ਅਭਿਰਤੀਤਿ ਹਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਂ. ਅਭਿਰਨ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਚਾਯਂ ਅਭਿਰੁਚਿਪਰਿਯਾਯੋ, ਨ ਅਸ੍ਸਾਦਪਰਿਯਾਯੋ. ਅਸ੍ਸਾਦਵਸੇਨ ਹਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਾਦਵਤ੍ਥੁਵਿਗਮੇਨ ਸਿਯਾ ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਅਨਭਿਰਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਗੇਵ ਬੁਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ…ਪੇ… ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਅਭਿਰਤਿਵਸੇਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਤਦਭਾਵਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਮਨਂ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਵੇਨੇਯ੍ਯਵਿਨਯਨਤ੍ਥਂ ਪਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਿਦ੍ਧੇ ਵੇਨੇਯ੍ਯਵਿਨਯਨਤ੍ਥਮੇਵ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਯਥਾਰੁਚਿ. ਆਯਾਮਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਆਗਚ੍ਛਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮਾਨਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਹਿ ਯਾਮਾ’’ਤਿ. ਅਯਾਮਾਤਿ ਪਨ ਪਾਠੇ ਅ-ਕਾਰੋ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਸਨ੍ਤਿਕਾਵਚਰਤ੍ਤਾ ਥੇਰਂ ਆਲਪਤਿ, ਨ ਪਨ ਤਦਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਸਨ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਭਾਵਤੋ. ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਗਣਨੋ ਹਿ ਤਦਾ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ¶ . ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾਗਮਨਨ੍ਤਿ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾਗਮਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਪਾਠਮਾਹ. ਪਾਟਲਿਗਮਨੇਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ ਅਨਨ੍ਤਰਂ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਚ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤਰੂਪਤ੍ਤਾ.

ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸੀਹਨਾਦਵਣ੍ਣਨਾ

੧੪੫. ‘‘ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਪਾਠਜਾਤਂ. ਸਮ੍ਪਸਾਦਨੀਯੇਤਿ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨੀਯਸੁਤ੍ਤੇ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੪੧) ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਂ ਪੋਰਾਣਟ੍ਠਕਥਾਯਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਯਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰਯਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਦੁਸ੍ਸੀਲਆਦੀਨਵਵਣ੍ਣਨਾ

੧੪੮. ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ¶ ਵਸਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾਤਿ ਆਵਸਥੋ, ਤਦੇਵ ਅਗਾਰਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਵਸਥਾਗਾਰਨ੍ਤਿ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾਨਂ ਆਵਸਥਗੇਹ’’ਨ੍ਤਿ. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ¶ ਰਾਜੂਨਨ੍ਤਿ ਲਿਚ੍ਛਵਿਰਾਜਮਗਧਰਾਜੂਨਂ. ਸਹਾਯਕਾਤਿ ਸੇਵਕਾ. ਕੁਲਾਨੀਤਿ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕੇ. ਸਨ੍ਥਤਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਥਰਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਸਨ੍ਥਰਿ ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਥਰਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਥਰਿਂ. ਭਾਵਨਪੁਂਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਚਾਯਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਸਨ੍ਥਤਂ ਹੋਤਿ, ਏਵ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੪੯. ਦੁਸ੍ਸੀਲੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੁ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਭਾਵਤ੍ਥੋ ‘‘ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੪੯; ਅ. ਨਿ. ੫.੧੦) ਵਿਯ, ਨ ਗਰਹਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਸੀਲੋ ਨਿਸ੍ਸੀਲੋ’’ਤਿ. ਭਿਨ੍ਨਸਂਵਰੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯੋ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਸੀਲੋ ਕੇਨਚਿ ਕਾਰਣੇਨ ਸੀਲਭੇਦਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਾਵ ਭਿਨ੍ਨਸਂਵਰੋ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸਮਾਦਿਨ੍ਨਸੀਲੋ ਆਚਾਰਹੀਨੋ, ਸੋ ਕਥਂ ਭਿਨ੍ਨਸਂਵਰੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ? ਸੋਪਿ ਸਾਧੁਸਮਾਚਾਰਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਨਿਯਸ੍ਸ ਭੇਦਿਤਤ੍ਤਾ ਭਿਨ੍ਨਸਂਵਰੋ ਏਵ ਨਾਮ. ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਸਂਵਰੋ ਸਂਵਰਰਹਿਤੋਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਤਂ ਤਂ ਸਿਪ੍ਪਟ੍ਠਾਨਂ. ਮਾਘਾਤਕਾਲੇਤਿ ‘‘ਮਾ ਘਾਤੇਥ ਪਾਣਿਨੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਮਾਘਾਤਾਤਿ ਘੋਸਨਂ ਘੋਸਿਤਦਿਵਸੇ.

ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ ਪਾਪਕੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ.

ਅਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿਯੇਵ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਿਭਾਵਤੋ.

ਤਸ੍ਸਾਤਿ ¶ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ. ਸਮਾਦਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਉਟ੍ਠਾਯ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯ ਕਤਕਾਰਣਂ. ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਤਂ ਮਨਸੋ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ. ਉਮ੍ਮੀਲੇਤ੍ਵਾ ਇਧਲੋਕਨ੍ਤਿ ਉਮ੍ਮੀਲਨਕਾਲੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਾਦਿਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਇਧ ਲੋਕਂ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਨਿਮੀਲੇਤ੍ਵਾ ਪਰਲੋਕਨ੍ਤਿ ਨਿਮੀਲਨਕਾਲੇ ਗਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਪਰਲੋਕਂ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਪਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਞ੍ਚਮਪਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਮੋ ਆਦੀਨਵਕੋਟ੍ਠਾਸੋ.

ਸੀਲਵਨ੍ਤਆਨਿਸਂਸਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫੦. ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਯ ਆਦੀਨਵਕਥਾਯ ਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ. ‘‘ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਤਂ ਤਂ ਕਸਿਵਾਣਿਜ੍ਜਾਦਿਂ ¶ ਯਥਾਕਾਲਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ‘‘ਪਾਸਂਸਂ ਸੀਲਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸੀਲਵਾ. ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਸੀਲੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸੀਲੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕਂ ਪਨ ਅਤ੍ਥਵਚਨਂ ਸੁਕਰਨ੍ਤਿ ਅਨਾਮਟ੍ਠਂ.

੧੫੧. ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਕਾਯਾਤਿ ¶ ਸਙ੍ਗੀਤਿਅਨਾਰੁਲ਼੍ਹਾਯ ਧਮ੍ਮਿਕਥਾਯ. ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਆਵਸਥਾਗਾਰੇ ਏਵ.

ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਨਗਰਮਾਪਨਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫੨. ਇਸ੍ਸਰਿਯਮਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਇਸ੍ਸਰਿਯਪ੍ਪਮਾਣੇਨ, ਇਸ੍ਸਰਿਯੇਨ ਚੇਵ ਵਿਤ੍ਤੂਪਕਰਣੇਨ ਚਾਤਿ ਏਵਂ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਉਪਭੋਗੂਪਕਰਣਾਨਿਪਿ ਹਿ ਲੋਕੇ ‘‘ਮਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਪਾਟਲਿਗਾਮਂ ਨਗਰਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ‘‘ਪਾਟਲਿਗਾਮੋ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਂ ਠਾਨਂ ਇਦਾਨਿ ਨਗਰਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਮਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਆਯਮੁਖਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਆਯਦ੍ਵਾਰਾਨਂ ਉਪਚ੍ਛੇਦਨਾਯ. ‘‘ਸਹਸ੍ਸਸੇਵਾ’’ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ, ਸਹਸ੍ਸਸੋ ਏਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕੇਕਵਗ੍ਗਵਸੇਨ ਸਹਸ੍ਸਂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਹੁਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਘਰਵਤ੍ਥੂਨੀਤਿ ਘਰਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਟ੍ਠਾਨਾਨਿ. ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਨਮਨ੍ਤੀਤਿ ਤਂਤਂਦੇਵਤਾਨੁਭਾਵੇਨ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਨਮਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਵਿਜ੍ਜਾਪਾਠਕਾਨਂ, ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਤਾਹਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾਨਿ. ਸਿਪ੍ਪਾਨੁਭਾਵੇਨਾਤਿ ਸਿਪ੍ਪਾਨੁਗਤਵਿਜ੍ਜਾਨੁਭਾਵੇਨ. ਨਾਗਗ੍ਗਾਹੋਤਿ ਨਾਗਾਨਂ ਨਿਵਾਸਪ੍ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ. ਸੇਸਦ੍ਵਯੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਪਾਸਾਣੋਤਿ ਅਪ੍ਪਲਕ੍ਖਣਪਾਸਾਣੋ. ਖਾਣੁਕੋਤਿ ਯੋ ਕੋਚਿ ਖਾਣੁਕੋ ¶ . ਸਿਪ੍ਪਂ ਜਪ੍ਪਿਤ੍ਵਾ ਤਾਦਿਸਂ ਸਾਰਮ੍ਭਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਾਰਮ੍ਭੇ ਠਾਨੇ ਤਾਹਿ ਵਤ੍ਥੁਪਰਿਗ੍ਗਾਹਿਕਾਹਿ ਦੇਵਤਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਨ੍ਤਯਮਾਨਾ ਵਿਯ ਤਂਤਂਗੇਹਾਨਿ ਮਾਪੇਨ੍ਤਿ ਉਪਦੇਸਦਾਨਵਸੇਨ. ਨੇਸਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਵਿਜ੍ਜਾਪਾਠਕਾਨਂ, ਸਬ੍ਬਾਸਂ ਦੇਵਤਾਨਂ. ਮਙ੍ਗਲਂ ਵਡ੍ਢਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਮਙ੍ਗਲਂ ਬ੍ਰੂਹੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਪਣ੍ਡਿਤਦਸ੍ਸਨਾਦੀਨਿ ਹਿ ਉਤ੍ਤਮਮਙ੍ਗਲਾਨਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਥ ਮਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ ਅਵਯਵਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਸ ਅਪਦਿਸਿਤਬ੍ਬਤੋ ਯਥਾ ‘‘ਅਲਙ੍ਕਤੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.

ਅਰਿਯਕਮਨੁਸ੍ਸਾਨਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਦੇਸਵਾਸਿਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ. ਰਾਸਿਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਸਹਸ੍ਸਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਰਾਸਿਵਸੇਨੇਵ, ਅਪ੍ਪਕਸ੍ਸ ਪਨ ਭਣ੍ਡਸ੍ਸ ਕਯਵਿਕ੍ਕਯੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਪਿ ਲਬ੍ਭਤੇਵਾਤਿ ‘‘ਰਾਸਿਵਸੇਨੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਾਣਿਜਾਯ ਪਥੋ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਵਣਿਪ੍ਪਥੋਤਿ ਪੁਰਿਮਵਿਕਪ੍ਪੇ ਅਤ੍ਥੋ ਦੁਤਿਯਵਿਕਪ੍ਪੇ ਪਨ ਵਾਣਿਜਾਨਂ ਪਥੋ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ, ਵਣਿਪ੍ਪਥੋਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ¶ ‘‘ਵਾਣਿਜਾਨਂ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਭਣ੍ਡਪੁਟੇ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਮੋਚੇਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਪੁਟਭੇਦਨਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਣ੍ਡਪੁਟੇ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਚ-ਕਾਰਤ੍ਥੋ ¶ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ.

੧੫੩. ਕਾਲ਼ਕਣ੍ਣੀ ਸਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਣ੍ਹਧਮ੍ਮਬਹੁਲਤਾਯ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਕਣ੍ਹਵਿਪਾਕਾਨਤ੍ਥਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਤਾਯ ‘‘ਕਾਲ਼ਕਣ੍ਣੀ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਾ ਪਰੂਪਦ੍ਦਵਕਰਾ ਅਪ੍ਪੇਸਕ੍ਖਸਤ੍ਤਾ. ਤਨ੍ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ. ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹੇ ਏਕਂ ਸਮਯਂ. ਗਾਮਪ੍ਪਵਿਸਨਨੀਹਾਰੇਨਾਤਿ ਗਾਮਪ੍ਪਵੇਸਨ ਨਿਵਸਨਾਕਾਰੇਨ. ਕਾਯਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ, ਪਤ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਏਤ੍ਥਾਤਿ ¶ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਸਕਪ੍ਪਿਤਪ੍ਪਦੇਸੇ. ਸਞ੍ਞਤੇਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਞ੍ਞਤੇ ਸੁਸਂਵੁਤਕਾਯਵਾਚਾਚਿਤ੍ਤੇ.

ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਸੁਤਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਤਾਸਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਦਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ‘‘ਪੂਜਿਤਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਤਦੇਵ ਪਤ੍ਤਿਦਾਨਂ ਪੂਜਾ, ਅਨਾਗਤੇ ਏਵ ਉਪਦ੍ਦਵੇ ਆਰਕ੍ਖਸਂਵਿਧਾਨਂ ਪਟਿਪੂਜਾ. ‘‘ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਞਾਤਿਮਨੁਸ੍ਸਾ ਞਾਤਿਪੇਤਾਨਂ ਪਤ੍ਤਿਦਾਨਾਦਿਨਾ ਪੂਜਨਮਾਨਨਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਇਮੇ ਪਨ ਅਞ੍ਞਾਤਕਾਪਿ ਸਮਾਨਾ ਤਥਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨੇਸਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਆਰਕ੍ਖਾ ਸਂਵਿਧਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਮ੍ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਦੇਵਤਾ ਤਤ੍ਥ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਮੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਬਲਿਕਮ੍ਮਕਰਣਂ ਮਾਨਨਂ, ਸਮ੍ਪਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਰਿਸ੍ਸਯਹਰਣਂ ਪਟਿਮਾਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਤੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸੁਨ੍ਦਰਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਾਨਿ ਇਟ੍ਠਾਨਿ ਏਵ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਅਨਿਟ੍ਠਾਨਿ.

੧੫੪. ਆਣਿਯੋ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾਤਿ ਲਹੁਕੇ ਦਾਰੁਦਣ੍ਡੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਵਾਟਫਲਕੇ ਵਿਯ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਕਾਤੁਂ ਆਣਿਯੋ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ. ਨਾਵਾਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਕਤਂ ਉਲ਼ੁਮ੍ਪਂ, ਵੇਲ਼ੁਨਲ਼ਾਦਿਕੇ ਸਙ੍ਘਰਿਤ੍ਵਾ ਵਲ੍ਲਿਆਦੀਹਿ ਕਲਾਪਵਸੇਨ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕੁਲ੍ਲਂ.

ਉਦਕਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਉਦਕਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਏਤਂ ‘‘ਅਣ੍ਣਵ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਵਚਨਂ, ਸਮੁਦ੍ਦਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਰਨ੍ਤਿ ਇਧ ਨਦੀ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ ਸਰਤਿ ਸਨ੍ਦਤੀਤਿ ¶ ਕਤ੍ਵਾ. ਗਮ੍ਭੀਰਵਿਤ੍ਥਤਨ੍ਤਿ ਅਗਾਧਟ੍ਠੇਨ ਗਮ੍ਭੀਰਂ, ਸਕਲਲੋਕਤ੍ਤਯਬ੍ਯਾਪਿਤਾਯ ਵਿਤ੍ਥਤਂ. ਵਿਸਜ੍ਜਾਤਿ ਅਨਾਸਜ੍ਜ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ. ਪਲ੍ਲਲਾਨਿ ਤੇਸਂ ਅਤਰਣਤੋ. ਵਿਨਾਯੇਵ ਕੁਲ੍ਲੇਨਾਤਿ ਈਦਿਸਂ ਉਦਕਂ ਕੁਲ੍ਲੇਨ ਈਦਿਸੇਨ ਵਿਨਾ ਏਵ ਤਿਣ੍ਣਾ ਮੇਧਾਵਿਨੋ ਜਨਾ, ਤਣ੍ਹਾਸਰਂ ਪਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸੇਤੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਤ੍ਤਿਣ੍ਣਾਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਪਠਮਭਾਣਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫੫. ਮਹਾਪਨਾਦਸ੍ਸ ¶ ¶ ਰਞ੍ਞੋ. ਪਾਸਾਦਕੋਟਿਯਂ ਕਤਗਾਮੋਤਿ ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਪਤਿਤਥੁਪਿਕਾਯ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਗਾਮੋ. ਅਰਿਯਭਾਵਕਰਾਨਨ੍ਤਿ ਯੇ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਅਰਿਯਭਾਵਕਰਾਨਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਭਾਵੂਪਚਾਰਵਸੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਚ੍ਛਾਵਿਪਲ੍ਲਾਸਭੂਤਭਾਵੇਨ ਸਚ੍ਚਾਨਂ. ਅਨੁਬੋਧੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਿਯਂ ਞਾਣਂ, ਪਟਿਵੇਧੋ ਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ ਅਭਿਸਮਯੋ, ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਅਨੁਬੋਧਪੁਬ੍ਬਕੋ ਪਟਿਵੇਧੋ ਅਨੁਬੋਧੇਨ ਵਿਨਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਨੁਬੋਧੋਪਿ ਏਕਚ੍ਚੋ ਪਟਿਵੇਧੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਤਦੁਭਯਾਭਾਵਹੇਤੁਕਞ੍ਚ ਵਟ੍ਟੇਵ ਸਂਸਰਣਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਅਨਨੁਬੋਧਾ…ਪੇ… ਤੁਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚਾ’’ਤਿ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਵਸੇਨ ਭਵਤੋ ਭਵਨ੍ਤਰੂਪਗਮਨਂ ਸਨ੍ਧਾਵਨਂ, ਅਪਰਾਪਰਂ ਚਵਨੁਪਪਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਸਞ੍ਚਰਣਂ ਸਂਸਰਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਵਤੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਨ੍ਧਾਵਿਤਸਂਸਰਿਤਪਦਾਨਂ ਕਮ੍ਮਸਾਧਨਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਮਯਾ ਚ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਚਾ’’ਤਿ ਪਠਮਵਿਕਪ੍ਪੇ. ਦੁਤਿਯਵਿਕਪ੍ਪੇ ਪਨ ਭਾਵਸਾਧਨਤਂ ਹਦਯੇ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਮਞ੍ਚੇਵ ਤੁਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਯਥਾਰੁਤਵਸੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਯਨਸਮਤ੍ਥਾਤਿ ਪਾਪਨਸਮਤ੍ਥਾ, ਦੀਘਰਜ੍ਜੁਨਾ ਬਦ੍ਧਸਕੁਣਂ ਵਿਯ ਰਜ੍ਜੁਹਤ੍ਥੋ ਪੁਰਿਸੋ ਦੇਸਨ੍ਤਰਂ ਤਣ੍ਹਾਰਜ੍ਜੁਨਾ ਬਦ੍ਧਂ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਭਵਨ੍ਤਰਂ ਨੇਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਭਵਨੇਤ੍ਤਿ, ਤਣ੍ਹਾ, ਸਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਤ੍ਥੇਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਹਤਾ ਛਿਨ੍ਨਾਤਿ ਭਵਨੇਤ੍ਤਿਸਮੂਹਤਾ.

ਅਨਾਵਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫੬. ਦ੍ਵੇ ਗਾਮਾ ‘‘ਨਾਤਿਕਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਲਦ੍ਧਨਾਮੋ, ਞ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਚਾਯਂ ਨ-ਕਾਰਾਦੇਸੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ‘‘ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਨ ਨਾਯਰੇ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੧੭੪; ਜਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੨.੩੪) ਵਿਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਞਾਤਿਗਾਮਕੇ’’ਤਿ ¶ . ਗਿਞ੍ਜਕਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਇਟ੍ਠਕਾ, ਗਿਞ੍ਜਕਾਹਿ ਏਵ ਕਤੋ ਆਵਸਥੋਤਿ ਗਿਞ੍ਜਕਾਵਸਥੋ ¶ . ਸੋ ਕਿਰ ਆਵਾਸੋ ਯਥਾ ਸੁਧਾਪਰਿਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮ੍ਪਯੋਜਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਂ ਇਟ੍ਠਕਾਹਿ ਏਵ ਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਕਤੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਟ੍ਠਕਾਮਯੇ ਆਵਸਥੇ’’ਤਿ. ਤੁਲਾਦਣ੍ਡਕਵਾਟਫਲਕਾਨਿ ਪਨ ਦਾਰੁਮਯਾਨੇਵ.

੧੫੭. ਓਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁ, ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇਨ ਤਂ ਓਰਂ ਭਜਨ੍ਤੀਤਿ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਿ, ਓਰਮ੍ਭਾਗਸ੍ਸ ਵਾ ਹਿਤਾਨਿ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗਿਯਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤੀਹਿ ਮਗ੍ਗੇਹੀਤਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ਮਗ੍ਗੇਹਿ. ਤੇਹਿ ¶ ਪਹਾਤਬ੍ਬਤਾਯ ਹਿ ਨੇਸਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਤਾ. ਓਰਮ੍ਭਞ੍ਜਿਯਾਨਿ ਵਾ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ. ਇਦਾਨਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਨੇਸਂ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਭਾਵਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਨਿ ਸਮਤ੍ਥਤਾਵਿਘਾਤੇਨ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ, ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਭਾਵੇਨ ਅਰਿਯਾਨਂ ਰੂਪਾਰੂਪਭਵੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਬਨ੍ਧਾਯ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਨਿ ਅਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨੀ’’ਤਿ. ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਵਸੇਨਾਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਵਸੇਨ. ਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਦੇਨ੍ਤਿ ਮਹਗ੍ਗਤਗਾਮਿਕਮ੍ਮਾਯੂਹਨਸ੍ਸ ਵਿਨਿਬਨ੍ਧਨਤੋ. ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਆਦੀਨਿ ਤੀਣਿ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਬ੍ਯਾਪਾਦਾ ਵਿਯ ਮਹਗ੍ਗਤੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਵਿਨਿਬਨ੍ਧਭੂਤਾਨਿਪਿ ਕਾਮਭਵੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ ਤਤ੍ਥ ਮਹਗ੍ਗਤਭਵੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਤਨ੍ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਹੇਤੁਕਮ੍ਮਪਰਿਕ੍ਖਯੇ ਕਾਮਭਵੂਪਪਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯਤਾਯ ਮਹਗ੍ਗਤਭਵਤੋ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਇਧੇਵ ਕਾਮਭਵੇ ਏਵ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਪਞ੍ਚਪਿ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਿ ਏਵ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਅਨਾਗਮਨਸਭਾਵਾਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਵਸੇਨ ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਕਾ ਇਧ ਨ ਆਗਮਨਸਭਾਵਾ. ਬੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨਥੇਰਦਸ੍ਸਨਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਾਨਂ ਪਨਤ੍ਥਾਯਸ੍ਸ ਆਗਮਨਂ ਅਨਿਵਾਰਿਤਂ.

ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਵਿਰਲ਼ਾਕਾਰਤਾ ¶ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਮਨ੍ਦਤਾਯ ਅਬਹਲਤਾਤਿ ਦ੍ਵੇਧਾਪਿ ਤਨੁਭਾਵੋ. ਅਭਿਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਬਹੁਸੋ. ਬਹਲਬਹਲਾਤਿ ਤਿਬ੍ਬਤਿਬ੍ਬਾ. ਯਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤਾ, ਫਰਨ੍ਤਾ, ਸਾਧੇਨ੍ਤਾ, ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਨ ਮਗ੍ਗੇਹਿ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਤਨੁਕਤਨੁਕਾ ਮਨ੍ਦਮਨ੍ਦਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ‘‘ਪੁਤ੍ਤਧੀਤਰੋ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਅਕਾਰਣਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਪਰਾਮਸਨਮਤ੍ਤੇਨਪਿ ਤੇ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਇਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਾਨਂ ਤਨੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਵਚਨਂ. ਭਵਤਨੁਕਵਸੇਨਾਤਿ ਅਪ੍ਪਕਭਵਵਸੇਨ. ਤਨ੍ਤਿ ਮਹਾਸਿਵਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਯੇ ਭਵਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਲਕ੍ਖਣਭਵਾ ਏਵ. ਯੇ ਨ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਕੀਦਿਸਂ ਤਂ ਭਵਤਨੁਕਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਭਯਥਾਪਿ ਭਵਤਨੁਕਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਭਵੋ ਏਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਟ੍ਠਮੇ ਭਵੇ ਭਵਤਨੁਕਂ ਨਤ੍ਥਿ ਅਟ੍ਠਮਸ੍ਸੇਵ ਭਵਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਅਭਾਵਤੋ. ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

ਕਾਮਾਵਚਰਲੋਕਂ ¶ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ਇਤਰਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਤਥਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ. ਯੋ ਹਿ ਸਕਦਾਗਾਮੀ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਸੁ ਵੋਮਿਸ੍ਸਕਵਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ, ਸੋਪਿ ਕਾਮਭਵਵਸੇਨੇਵ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਭਗਵਤਾ ਚ ਕਾਮਲੋਕੇ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਕਿਦੇਵ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ¶ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਇਮਿਨਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸਕਦਾਗਾਮੀਸੁ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਏਕੋਵ ਗਹਿਤੋ. ਏਕਚ੍ਚੋ ਹਿ ਇਧ ਸਕਦਾਗਾਮਿਫਲਂ ਪਤ੍ਵਾ ਇਧੇਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਇਧ ਪਤ੍ਵਾ ਦੇਵਲੋਕੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਦੇਵਲੋਕੇ ਪਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਦੇਵਲੋਕੇ ਪਤ੍ਵਾ ਇਧੂਪਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਧ ਨ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਇਧ ਪਤ੍ਵਾ ਦੇਵਲੋਕੇ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਇਧੂਪਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਅਯਂ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਇਮਂ ਲੋਕਨ੍ਤਿ ਕਾਮਭਵੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਸਚੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਞ੍ਞਂਯੇਵ ਚਤੁਕ੍ਕਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ.

ਚਤੂਸੁ ¶ …ਪੇ… ਸਭਾਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਅਪਾਯਗਮਨੀਯਾਨਂ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ. ਧਮ੍ਮਨਿਯਾਮੇਨਾਤਿ ਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਨਿਯਾਮੇਨ. ਨਿਯਤੋ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਅਵਸ੍ਸਂਭਾਵਿਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣੋ’’ਤਿ.

ਧਮ੍ਮਾਦਾਸਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫੮. ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਞਾਣਗਤਿਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ‘‘ਅਸੁਕੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ, ਅਸੁਕੋ ਸਕਦਾਗਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਂਤਂਞਾਣਾਧਿਗਮਨਂ. ਞਾਣੂਪਪਤ੍ਤਿਂ ਞਾਣਾਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਪਰਮ੍ਪਿ ‘‘ਨਿਯਤੋ ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣੋ, ਸਕਿਦੇਵ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਚ ਞਾਣਸਹਿਤਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯਭਾਵਂ. ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਞਾਣਚਕ੍ਖੁਨਾ ਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਕਿਲਮਥੋਵ, ਨ ਤੇਨ ਕਾਚਿ ਵੇਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਚਿਤ੍ਤਵਿਹੇਸਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਖੇਦੋ, ਸਾ ਕਿਲੇਸੂਪਸਂਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਆਦੀਯਤਿ ਆਲੋਕੀਯਤਿ ਅਤ੍ਤਾ ਏਤੇਨਾਤਿ ਆਦਾਸਂ, ਧਮ੍ਮਭੂਤਂ ਆਦਾਸਂ ਧਮ੍ਮਾਦਾਸਂ, ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਞਾਣਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ, ਤੇਨ ਅਰਿਯਸਾਵਕਾ ਚਤੂਸੁ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚੇਸੁ ਵਿਦ੍ਧਸ੍ਤਸਮ੍ਮੋਹਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਯਾਥਾਵਤੋ ਞਤ੍ਵਾ ਯਾਥਾਵਤੋ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ, ਤਪ੍ਪਕਾਸਨਤੋ ਪਨ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾਦਾਸਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯੇਨ ਧਮ੍ਮਾਦਾਸੇਨਾਤਿ ਇਧ ਪਨ ਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਮੇਵ ਵਦਤਿ.

ਅਵੇਚ੍ਚ ਯਾਥਾਵਤੋ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਸਾਦੋ ਅਵੇਚ੍ਚਪਸਾਦੋ, ਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਸਾਦੋ ¶ , ਸੋ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਪਾਸਾਣਪਬ੍ਬਤੋ ਵਿਯ ਨਿਚ੍ਚਲੋ, ਨ ਚ ਕੇਨਚਿ ਕਾਰਣੇਨ ਵਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਚਲੇਨ ਅਚ੍ਚੁਤੇਨਾ’’ਤਿ.

‘‘ਪਞ੍ਚਸੀਲਾਨੀ’’ਤਿ ¶ ਗਹਟ੍ਠਵਸੇਨੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤੇਹਿ ਏਕਨ੍ਤਪਰਿਹਰਣੀਯਤੋ. ਅਰਿਯਾਨਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਸੀਲਾਨਿ ਕਨ੍ਤਾਨੇਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਂਵਰੋ ਲਬ੍ਭਤਿਯੇਵਾ’’ਤਿ.

ਸਬ੍ਬੇਸਨ੍ਤਿ ¶ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਰਿਯਾਨਂ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਵਿਰੋਧੇਨਾਤਿ ਯਥਾ ਭੂਤਰੋਚਨਾਪਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ. ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਕਾਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ.

ਅਮ੍ਬਪਾਲੀਗਣਿਕਾਵਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੧. ਤਦਾ ਕਿਰ ਵੇਸਾਲੀ ਇਦ੍ਧਾ ਫੀਤਾ ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਅਹੋਸਿ ਵੇਪੁਲ੍ਲਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਖਨ੍ਧਕੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਸਾਲਿਯਾ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਪਞ੍ਚਸਤਮਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਨਵਾ ਅਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਅਹੇਸੁਂ ਓਸਨ੍ਨਵੀਰਿਯਾ ਚ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਿਰ ਏਕਚ੍ਚੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਓਸਨ੍ਨਵੀਰਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੧੬੫). ਸਤਿਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਸਤਿਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪਨਤ੍ਥਂ. ਸਰਤੀਤਿ ਕਾਯਾਦਿਕੇ ਯਥਾਸਭਾਵਤੋ ਞਾਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਯ ਸਤਿਯਾ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ ਉਪਧਾਰੇਤਿ. ਸਮ੍ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ਸਮਂ ਪਕਾਰੇਹਿ ਜਾਨਾਤਿ ਅਵਬੁਜ੍ਝਤਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਪਰਤੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੩੭੩; ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧੦੬) ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ.

ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਕਨ੍ਤਿ ਸਰੀਰਗਤਸ੍ਸ ਚੇਵ ਵਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਗਤਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਨੀਲਭਾਵਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਾਹਕਂ ਵਚਨਂ. ਤਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਨੀਲਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਕਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਅਤ੍ਥਸ੍ਸੇਵ. ਵਿਭਾਗਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਪਭੇਦਦਸ੍ਸਨਂ. ਯਥਾ ਤੇ ਲਿਚ੍ਛਵਿਰਾਜਾਨੋ ਅਪੀਤਾਦਿਵਣ੍ਣਾ ਏਵ ਕੇਚਿ ਵਿਲੇਪਨਵਸੇਨ ਪੀਤਾਦਿਵਣ੍ਣਾ ਖਾਯਿਂਸੁ, ਏਵਂ ਅਨੀਲਾਦਿਵਣ੍ਣਾ ਏਵ ਕੇਚਿ ਵਿਲੇਪਨਵਸੇਨ ਨੀਲਾਦਿਵਣ੍ਣਾ ਖਾਯਿਂਸੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨ ਤੇਸਂ ਪਕਤਿਵਣ੍ਣੋ ਨੀਲੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਨੀਲੋ ਮਣਿ ਏਤੇਸੂਤਿ ਨੀਲਮਣਿ, ਇਨ੍ਦਨੀਲਮਹਾਨੀਲਾਦਿਨੀਲਰਤਨਵਿਨਦ੍ਧਾ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ. ਤੇ ਕਿਰ ਸੁਵਣ੍ਣਵਿਰਚਿਤੇ ਹਿ ਮਣਿਓਭਾਸੇਹਿ ਏਕਨੀਲਾ ਵਿਯ ਖਾਯਨ੍ਤਿ. ਨੀਲਮਣਿਖਚਿਤਾਤਿ ਨੀਲਰਤਨਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ. ਨੀਲਵਤ੍ਥਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਤਿ ਨੀਲਵਤ੍ਥਨੀਲਕਮ੍ਪਲਪਰਿਕ੍ਖੇਪਾ. ਨੀਲਵਮ੍ਮਿਕੇਹੀਤਿ ਨੀਲਕਘਟਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇਹਿ. ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੂਤਿ ‘‘ਪੀਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਸਬ੍ਬਪਦੇਸੁ. ਪਰਿਵਟ੍ਟੇਸੀਤਿ ¶ ਪਟਿਘਟ੍ਟੇਸਿ. ਆਹਰਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਮਾ ਰਾਜਪੁਰਿਸਾ ਬਲਿਨ੍ਤਿ ਆਹਾਰੋ, ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਜਨਪਦੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਾਹਾਰਨ੍ਤਿ ਸਜਨਪਦ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਙ੍ਗੁਲਿਫੋਟੋਪਿ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯਾ ਚਾਲਨਵਸੇਨੇਵ ¶ ¶ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਙ੍ਗੁਲਿਂ ਚਾਲੇਸੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਮ੍ਬਕਾਯਾਤਿ ਮਾਤੁਗਾਮੇਨ. ਉਪਚਾਰਵਚਨਂ ਹੇਤਂ ਇਤ੍ਥੀਸੁ, ਯਦਿਦਂ ‘‘ਅਮ੍ਬਕਾ ਮਾਤੁਗਾਮੋ ਜਨਨਿਕਾ’’ਤਿ.

ਅਵਲੋਕੇਥਾਤਿ ਅਪਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕਨਂ ਓਲੋਕੇਥ. ਤਂ ਪਨ ਅਪਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕਨਂ ਅਨੁ ਅਨੁ ਦਸ੍ਸਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ. ਉਪਨੇਥਾਤਿ ‘‘ਯਥਾਯਂ ਲਿਚ੍ਛਵਿਰਾਜਪਰਿਸਾ ਸੋਭਾਤਿਸਯੇਨ ਯੁਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਤਾਵਤਿਂਸਪਰਿਸਾ’’ਤਿ ਉਪਨਯਂ ਕਰੋਥ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਾਵਤਿਂਸੇਹਿ ਸਮਕੇ ਕਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ.

‘‘ਉਪਸਂਹਰਥ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਲਿਚ੍ਛਵਿਪਰਿਸਂ ਤਾਵਤਿਂਸਸਦਿਸ’’ਨ੍ਤਿ ਨਯਿਦਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੇ ਨਿਯੋਜਨਂ, ਕੇਵਲਂ ਪਨ ਦਿਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਦਿਸਾ ਏਤੇਸਂ ਰਾਜੂਨਂ ਇਸ੍ਸਰਿਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾਯ ਸਗ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਕਥਨਂ ਵਿਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤੇਸੁ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੋਪਿ ਸਿਯਾ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੇ ਉਯ੍ਯੋਜੇਤੀ’’ਤਿ. ਹਿਤਕਾਮਤਾਯ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਯਥਾ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਹਿਤਕਾਮਤਾਯ ਸਗ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਰ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਓਸਨ੍ਨਵੀਰਿਯਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਅਵਸਨ੍ਨਵੀਰਿਯਾ, ਓਸ੍ਸਟ੍ਠਵੀਰਿਯਾ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਨਿਚ੍ਚਲਕ੍ਖਣਵਿਭਾਵਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਰਾਜੂਨਂ ਵਸੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨਿਚ੍ਚਲਕ੍ਖਣਵਿਭੂਤਭਾਵਤ੍ਥਂ.

ਵੇਲ਼ੁਵਗਾਮਵਸ੍ਸੂਪਗਮਨਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੩. ਸਮੀਪੇ ਵੇਲ਼ੁਵਗਾਮੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਂ ਵਾ ਸਾਯਨ੍ਹਂ ਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤਨਯੋਗ੍ਯੇ ਆਸਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ ਪਰਿਵਾਰਗਾਮੋ. ਸਙ੍ਗਮ੍ਮਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਭਗਵਤੋ.

੧੬੪. ਫਰੁਸੋਤਿ ਕਕ੍ਖਲ਼ੋ, ਗਰੁਤਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਸਭਾਗਰੋਗੋਤਿ ¶ ਧਾਤੁਵਿਸਭਾਗਤਾਯ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤੋ ਬਹਲਤਰਰੋਗੋ, ਨ ਆਬਾਧਮਤ੍ਤਂ. ਞਾਣੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵੇਦਨਾਨਂ ਖਣਿਕਤਂ, ਦੁਕ੍ਖਤਂ, ਅਤ੍ਤਸੁਞ੍ਞਤਞ੍ਚ ਯਾਥਾਵਤੋ ਞਾਣੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਪਰਿਤੁਲੇਤ੍ਵਾ. ਅਧਿਵਾਸੇਸੀਤਿ ਤਾ ਅਭਿਭਵਨ੍ਤੋ ਯਥਾਪਰਿਮਦ੍ਦਿਤਾਕਾਰਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਅਤ੍ਤਨਿ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਵਾਸੇਸਿ, ਨ ਤਾਹਿ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯਮਾਨੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਵਿਹਞ੍ਞਮਾਨੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਦੁਕ੍ਖਿਯਮਾਨੋਤਿ ਚੇਤੋਦੁਕ੍ਖਵਸੇਨ ਅਦੁਕ੍ਖਿਯਮਾਨੋ ¶ , ਕਾਯਦੁਕ੍ਖਂ ਪਨ ‘‘ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ. ਅਸਤਿ ਹਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਧਿਵਾਸਨਾਯ ਏਵ ਅਸਮ੍ਭਵੋਤਿ. ਅਨਾਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਨਾਲਪਿਤ੍ਵਾ. ਅਨਪਲੋਕੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਓਵਾਦਾਨੁਸਾਸਨਿਂ ਅਦਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਵੀਰਿਯੇਨਾਤਿ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਕਮ੍ਮਵੀਰਿਯੇਨ. ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵੀਰਿਯੇਨਾਤਿ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਵੀਰਿਯੇਨ. ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾਤਿ ¶ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ. ਯਥਾ ਨਾਮ ਪੁਪ੍ਫਨਸਮਯੇ ਚਮ੍ਪਕਾਦਿਰੁਕ੍ਖੇ ਵੇਖੇ ਦਿਨ੍ਨੇ ਯਾਵ ਸੋ ਵੇਖੋ ਨਾਪਨੀਯਤਿ, ਤਾਵਸ੍ਸ ਪੁਪ੍ਫਨਸਮਤ੍ਥਤਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾ ਵਿਨੋਦਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵੀਰਿਯਵੇਖਦਾਨੇਨ ਤਾ ਵੇਦਨਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਰੀਰੇ ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਕਾਲਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾ ਵਿਨੋਦਿਤਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾਤਿ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਜੀਵਿਤਮ੍ਪਿ ਜੀਵਿਤਸਙ੍ਖਾਰੋ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਸਙ੍ਖਰੀਯਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਛਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਵਿਰੋਧਿਪਚ੍ਚਯਸਮਾਯੋਗੇਨ ਪਯੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਘਟੇਤ੍ਵਾ ਠਪੀਯਤਿ. ਅਧਿਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦਸਮਾਸੇ ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਥਾਤਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜੀ’’ਤਿ. ਤਂ ਪਨ ‘‘ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਪਵਤ੍ਤਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ.

ਖਣਿਕਸਮਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਤਾਦਿਸਂ ਪੁਬ੍ਬਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਠਾਨਸੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਸਮਾਪਤ੍ਤਿ. ਪੁਨ ਸਰੀਰਂ ਵੇਦਨਾ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਤਿ ਸਵਿਸੇਸਪੁਬ੍ਬਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਅਕਤਤ੍ਤਾ. ਰੂਪਸਤ੍ਤਕਅਰੂਪਸਤ੍ਤਕਾਨਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਸਂਵਣ੍ਣਨਾਸੁ ¶ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ਟੀ. ੨.੭੦੬, ੭੧੭) ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ ਪੁਬ੍ਬਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਸਾਤਿਸਯਤ੍ਤਾ. ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਉਪਮਾਯ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪਬ੍ਯੂਲ਼੍ਹੋਤਿ ਅਪਨੀਤੋ. ਚੁਦ੍ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਸਨ੍ਨੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤੇਸਂਯੇਵ ਰੂਪਸਤ੍ਤਕਅਰੂਪਸਤ੍ਤਕਾਨਂ ਵਸੇਨ ਚੁਦ੍ਦਸਹਿ ਪਕਾਰੇਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਚਿਤ੍ਤਂ, ਸਕਲਮੇਵ ਵਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਵਿਸਭਾਗਰੋਗਸਞ੍ਜਨਿਤਲੂਖਭਾਵਨਿਰੋਗਕਰਣਾਯ ਸਿਨੇਹੇਤ੍ਵਾ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਯੇਵ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਸਾਤਿਸਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵੇਗੇਨ ਸੁਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਾ.

ਗਿਲਾਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਗਿਲਾਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਤੋ ਗਿਲਾਨਭਾਵਤੋ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋ. ਮਧੁਰਕਭਾਵੋ ਨਾਮ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਥਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪਨ ਗਰੁਭਾਵਪੁਬ੍ਬਕਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਞ੍ਜਾਤਗਰੁਭਾਵੋ ਸਞ੍ਜਾਤਥਦ੍ਧਭਾਵੋ’’ਤਿ. ‘‘ਨਾਨਾਕਾਰਤੋ ਨ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦਿਸਾਸਮ੍ਮੋਹੋਪਿ ਮੇ ਅਹੋਸਿ ¶ ਸੋਕਬਲੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਧਮ੍ਮਾਤਿ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦਯੋ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾਧਮ੍ਮਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਭੂਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਾਪਿ ਇਦਾਨਿ ਮਯ੍ਹਂ ਪਾਕਟਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ.

੧੬੫. ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਕਰੋਤਿ ਨਾਮ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਵ ਠਪਨਤੋ. ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਕਰੋਤਿ ਨਾਮ ਸਮਾਨਤ੍ਤਤਾਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਤੋ. ਦਹਰਕਾਲੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਹਰਕਾਲੇ. ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਕਥੇਤ੍ਵਾਤਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਸ੍ਸ ਉਪਨਿਗੂਹਭੂਤਂ ਗਨ੍ਥਂ ਅਕਥੇਤ੍ਵਾ. ਮੁਟ੍ਠਿਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਮੁਟ੍ਠਿਗਤਂ ਵਿਯ ਰਹਸਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਨਟ੍ਠੇ ਸਬ੍ਬੋ ਤਂਮੂਲਕੋ ਧਮ੍ਮੋ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਆਦਿਤੋ ਮੂਲਭੂਤੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਮੁਸ੍ਸਤਿ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ ਧਮ੍ਮੋ ਏਤੇਨ ਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਮੁਟ੍ਠਿ, ਤਂ ਤਥਾਰੂਪਂ ਮੁਟ੍ਠਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਅਹਮੇਵਾਤਿ ¶ ਅਵਧਾਰਣਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਹਰਣਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਿਚ੍ਛਾਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ, ਅਵਧਾਰਣੇਨ ਪਨ ਵਿਨਾ ‘‘ਅਹਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਹਰਣੇ ਅਹਂਕਾਰਮਮਂਕਾਰਾਭਾਵਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਉਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ‘‘ਸਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ. ਮਾ ਵਾ ¶ ਅਹੇਸੁਂ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਮਾ ਵਾ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ. ਏਵਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪਰਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿ ਆਕਾਰੇਨ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤਿ. ‘‘ਪਚ੍ਛਿਮਵਯਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਭਾਵਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਯੋ ਵਿਯ ਬੁਦ੍ਧਕਿਚ੍ਚਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯੋਸਿਤਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਸਕਟਸ੍ਸ ਬਾਹਪ੍ਪਦੇਸੇ ਦਲ਼੍ਹੀਭਾਵਾਯ ਵੇਠਦਾਨਂ ਬਾਹਬਨ੍ਧੋ. ਚਕ੍ਕਨੇਮਿਸਨ੍ਧੀਨਂ ਦਲ਼੍ਹੀਭਾਵਾਯ ਵੇਠਦਾਨਂ ਚਕ੍ਕਬਨ੍ਧੋ.

ਤਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵੇਠਮਿਸ੍ਸਕੇਨ ਮਞ੍ਞੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ. ਰੂਪਾਦਯੋ ਏਵ ਧਮ੍ਮਾ ਸਵਿਗ੍ਗਹੋ ਵਿਯ ਉਪਟ੍ਠਾਨਤੋ ਰੂਪਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦਯੋ, ਤੇਸਂ ਰੂਪਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦੀਨਂ. ਲੋਕਿਯਾਨਂ ਵੇਦਨਾਨਨ੍ਤਿ ਯਾਸਂ ਨਿਰੋਧਨੇਨ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾ, ਤਾਸਂ ਨਿਰੋਧਾ ਫਾਸੁ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਬਾਲ਼੍ਹਵੇਦਨਾਭਿਤੁਨ੍ਨਸਰੀਰਸ੍ਸਾਪਿ. ਤਦਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਿਹਾਰਤ੍ਥਾਯ. ਦ੍ਵੀਹਿ ਭਾਗੇਹਿ ਆਪੋ ਗਤੋ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਦੀਪੋ, ਓਘੇਨ ਪਰਿਗਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨਜ੍ਝੋਤ੍ਥਟੋ ਭੂਮਿਭਾਗੋ, ਇਧ ਪਨ ਚਤੂਹਿਪਿ ਓਘੇਹਿ, ਸਂਸਾਰਮਹੋਘੇਨੇਵ ਵਾ ਅਨਜ੍ਝੋਤ੍ਥਟੋ ਅਤ੍ਤਾ ‘‘ਦੀਪੋ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਗਤਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਤ੍ਤਸ੍ਸਰਣਾਤਿ ਅਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਸਰਣਾ. ਅਤ੍ਤਗਤਿਕਾ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਪਰਾਯਣਾਵ ¶ . ਮਾ ਅਞ੍ਞਗਤਿਕਾਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਤਿਂ ਪਟਿਸਰਣਂ ਪਰਾਯਣਂ ਮਾ ਚਿਨ੍ਤਯਿਤ੍ਥ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਤ੍ਤਾ ਨਾਮੇਤ੍ਥ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਟ੍ਠੇਨ, ਸੋ ਏਵਂ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤੋ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦੀਪਂ ਤਾਣਂ ਗਤਿ ਪਰਾਯਣਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਧਮ੍ਮਦੀਪਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਥਾ ਚਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਾਥੋ, ਕੋ ਹਿ ਨਾਥੋ ਪਰੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿ (ਧ. ਪ. ੧੬੦, ੩੮੦) ਉਪਦੇਸਮਤ੍ਤਮੇਵ ¶ ਹਿ ਪਰਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਬਦ੍ਧਂ, ਅਞ੍ਞਾ ਸਬ੍ਬਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਾਧੀਨਾ ਏਵ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਕਿਚ੍ਚਂ ਆਤਪ੍ਪਂ, ਅਕ੍ਖਾਤਾਰੋ ਤਥਾਗਤਾ’’ਤਿ (ਧ. ਪ. ੨੭੬). ਤਮਗ੍ਗੇਤਿ ਤਮਯੋਗਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗੇ ਤਸ੍ਸ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਭਾਵਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਇਮੇ ਅਗ੍ਗਤਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਮਮਾਤਿ ਮਮ ਸਾਸਨੇ. ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ਚਤੁਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਗੋਚਰਾ ਵਾਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰੂਹੇਤ੍ਵਾ ਤਦੇਵ ਗੋਚਰਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ ਏਵ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਗ੍ਗੇ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ.

ਦੁਤਿਯਭਾਣਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਨਿਮਿਤ੍ਤੋਭਾਸਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੬. ਅਨੇਕਵਾਰਂ ¶ ਭਗਵਾ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਂ ਵੇਸਾਲਿਪ੍ਪਵੇਸਨਂ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਦਾ ਪਾਵਿਸੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਆਗਮਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭਗਵਾ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਆਗਤਮਗ੍ਗੇਨੇਵਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਯਾਵ ਵੇਲ਼ੁਵਗਾਮਕਾ ਆਗਤਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ. ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨਾਤਿ ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਾਲੇਨ. ਤਤੋਤਿ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਅਯਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਕਾਰੋ. ਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨੋਲੋਕਨਾਦਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਿਕਭਾਵਦਸ੍ਸਨਂ. ਓਸ੍ਸਟ੍ਠੋਤਿ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰੋ ‘‘ਸਤ੍ਤਾਹਮੇਵ ਮਯਾ ਜੀਵਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ.

ਜੇਟ੍ਠਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਵ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਨੋ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ.

ਪਟਿਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਯੋਜੇਸ੍ਸਾਮਿ. ਮਣਿਫਲਕੇਤਿ ਮਣਿਖਚਿਤੇ ਪਮੁਖੇ ਅਤ੍ਥਤਫਲਕੇ. ਤਂ ਪਠਮਂ ¶ ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਯਂ ਵੇਲ਼ੁਵਨੇ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਰੂਪੇਨ ਆਗਤਸ੍ਸ ਸਿਦ੍ਧਂ ਦਸ੍ਸਨਂ, ਤਂ ਪਠਮਦਸ੍ਸਨਂ. ਯਂ ਵਾ ਅਨੋਮਦਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਂ ਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤੇਨ ਤਦਾ ਅਭਿਨੀਹਾਰਕਾਲੇ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ¶ ਵਿਯ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਸਿਦ੍ਧਂ, ਤਂ ਪਠਮਦਸ੍ਸਨਂ. ਪਚ੍ਚਾਗਮਨਚਾਰਿਕਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਾਗਮਨਤ੍ਥਂ ਚਾਰਿਕਂ.

ਸਤ੍ਤਾਹਨ੍ਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਜਾਤੋਵਰਕਗੇਹਂ ਕਿਰ ਇਤਰਗੇਹਤੋ ਵਿਵੇਕਟ੍ਠਂ, ਵਿਵਟਙ੍ਗਣਞ੍ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਦੇਵਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਯੋਗ੍ਯਨ੍ਤਿ ‘‘ਜਾਤੋਵਰਕਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੋਤਿ ਉਪਰੇਵਤੋ. ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਵਸਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤਂ.

‘‘ਜਾਨਨ੍ਤਾਪਿ ਤਥਾਗਤਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੧੬, ੧੬੫) ਇਮਿਨਾ ਨੀਹਾਰੇਨ ਥੇਰੋ ‘‘ਕੇ ਤੁਮ੍ਹੇ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਤ੍ਵਂ ਚਤੂਹਿ ਮਹਾਰਾਜੇਹਿ ਮਹਨ੍ਤਤਰੋ’’ਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਹਤ੍ਤਂ ਸਤ੍ਥੁ ਉਪਰਿ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ‘‘ਆਰਾਮਿਕਸਦਿਸਾ ਏਤੇ ਉਪਾਸਿਕੇ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥੁਨੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਾਵਕਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਕਿਤ੍ਤਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਤ੍ਥੁ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂਯੇਵ ਵਿਭਾਵੇਤਿ.

ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਦੇਸਨਾਨੁਭਾਵੇਨ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਰਿਪਕ੍ਕਤ੍ਤਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ.

ਅਯਨ੍ਤਿ ¶ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਵੇਸਾਲਿਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾਵਿਸੀ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਵੇਸਾਲੀਪਵੇਸੇ. ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੀਕਥਾਤਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਦੀਪਨੀ ਕਥਾ.

੧੬੭. ਉਦੇਨਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਉਦੇਨਸ੍ਸ ਨਾਮ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਆਯਤਨਭਾਵੇਨ ਇਟ੍ਠਕਾਹਿ ਚਿਤੇ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਟ੍ਠਾਨੇ. ਕਤਵਿਹਾਰੋਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਕਤਵਿਹਾਰੋ. ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਪੁਰਿਮਵੋਹਾਰੇਨ ‘‘ਉਦੇਨਚੇਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਗੋਤਮਕਾਦੀਸੁਪੀਤਿ ‘‘ਗੋਤਮਕਚੇਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਆਦੀਸੁਪਿ. ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਕਤਵਿਹਾਰਭਾਵਂ ਅਤਿਦਿਸਤਿ. ਵਡ੍ਢਿਤਾਤਿ ¶ ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਵਸੇਨ ਪਰਿਬ੍ਰੂਹਿਤਾ. ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਤਾਤਿ ਭਾਵਨਾਯ ਬਹੁਲੀਕਰਣੇਨ ਅਪਰਾਪਰਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤਾ. ਯੁਤ੍ਤਯਾਨਂ ਵਿਯ ਕਤਾਤਿ ਯਥਾ ਯੁਤ੍ਤਂ ਆਜਞ੍ਞਯਾਨਂ ਛੇਕੇਨ ਸਾਰਥਿਨਾ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਂ ਯਥਾਰੁਚਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਏਵਂ ਯਥਾਰੁਚਿਪਵਤ੍ਤਿਰਹਤਂ ਗਮਿਤਾ. ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨ. ਵਤ੍ਥੁ ਵਿਯ ਕਤਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਵਿਸੋਧਨੇਨ ਇਦ੍ਧਿਵਿਸਯਤਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ ਸੁਵਿਸੋਧਿਤਪਰਿਸ੍ਸਯਵਤ੍ਥੁ ਵਿਯ ਕਤਾ. ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖਦੂਰੀਭਾਵਤੋ ਸੁਭਾਵਿਤਭਾਵੇਨ ਤਂਤਂਅਧਿਟ੍ਠਾਨਯੋਗ੍ਯਤਾਯ ਠਪਿਤਾ ¶ . ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਚਿਤਾਤਿ ਸਬ੍ਬਭਾਗੇਨ ਭਾਵਨੁਪਚਯਂ ਗਮਿਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਵਡ੍ਢਿਤਾ’’ਤਿ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਾਰਦ੍ਧਾਤਿ ਇਦ੍ਧਿਭਾਵਨਾਯ ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਂਸੇਵਿਤਾ.

ਅਨਿਯਮੇਨਾਤਿ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚੀ’’ਤਿ ਅਨਿਯਮਵਚਨੇਨ. ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਤਥਾਗਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਸਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ. ਆਯੁਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਪਰਮਾਯੁਪ੍ਪਮਾਣਂ ਵਦਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣੇ ਕਾਰਣਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੪੦; ਦੀ. ਨਿ. ਟੀ. ੧.੪੦) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਮਹਾਸਿਵਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ‘‘ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚਰਿਮਭਵੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਦਾਯਿਨੋ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਯੁਕਤਾਸਂਵਤ੍ਤਨਸਮਤ੍ਥਤਂ ਹਦਯੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਪਰਿਸ੍ਸਯਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਸਮਤ੍ਥਤਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਾ ਏਵਾਤਿ ਇਮਂ ਭਦ੍ਦਕਪ੍ਪਮੇਵ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਅਵੋਚ. ‘‘ਖਣ੍ਡਿਚ੍ਚਾਦੀਹਿ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯਤੀ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਯਥਾ ਇਦ੍ਧਿਬਲੇਨ ਜਰਾਯ ਨ ਪਟਿਘਾਤੋ, ਏਵਂ ਤੇਨ ਮਰਣਸ੍ਸਪਿ ਨ ਪਟਿਘਾਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਆਪਨ੍ਨਮੇਵਾਤਿ. ‘‘ਕ੍ਵ ਸਰੋ ਖਿਤ੍ਤੋ, ਕ੍ਵ ਚ ਨਿਪਤਿਤੋ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੇਨਾਪਿ ਥੇਰਵਾਦੇਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨਮੇਵ ਸਮਤ੍ਥਿਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ¶ . ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੋ ਨ ਰੁਚ੍ਚਤਿ…ਪੇ… ਨਿਯਮਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਯਥਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਾਨਤ੍ਥਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਏਵਂ ਅਭਿਭੂਤਚਿਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਪਨ ਅਭਿਭਵੋ ਮਹਤਾ ਉਦਕੋਘੇਨ ਅਪ੍ਪਕਸ੍ਸ ਉਦਕਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਣਂ ਵਿਯ ਅਹੋਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਟਚਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਅਞ੍ਞੋਪੀਤਿ ਥੇਰਤੋ, ਅਰਿਯੇਹਿ ਵਾ ਅਞ੍ਞੋਪਿ ਯੋ ਕੋਚਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਯਥਾ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਅਪ੍ਪਹੀਨਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ ਮਾਰੇਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ¶ ਅਤ੍ਥਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਏਵਂ ਥੇਰੋ ਭਗਵਤਾ ਕਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤੋਭਾਸਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਾਰੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਾਤਿ ਅਸੁਭੇ ‘‘ਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਦੁਕ੍ਖੇ ‘‘ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋਤਿ ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਾ. ਤੇਨਾਤਿ ਯਦਿਪਿ ਇਤਰੇ ਅਟ੍ਠ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਾ ਪਹੀਨਾ, ਤਥਾਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਾਨਂ ਅਪ੍ਪਹੀਨਭਾਵੇਨ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ. ਮਦ੍ਦਤੀਤਿ ਫੁਸਨਮਤ੍ਤੇਨ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਤੇਨ ਮਦ੍ਦਿਤੇ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਮਰਣਮੇਵ ਸਿਯਾ. ਕਿਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕਸ੍ਮਾ ¶ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ, ਨਨੁ ਏਸ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਸ੍ਸ ਕੁਚ੍ਛਿਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ, ਨ ਵਿਬਾਧਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ. ਵਿਬਾਧਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪਨ ਇਧ ‘‘ਕਿਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹਦਯਮਦ੍ਦਨਸ੍ਸ ਅਧਿਗਤਤ੍ਤਾ. ਨਿਮਿਤ੍ਤੋਭਾਸਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਭਗਵਾ ਕਪ੍ਪ’’ਨ੍ਤਿ ਸਕਲਕਪ੍ਪਂ ਅਵਟ੍ਠਾਨਯਾਚਨਾਯ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਆਨਨ੍ਦ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾਵਿਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਞ੍ਞਾਪਦੇਸੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਤੁਰਿਦ੍ਧਿਪਾਦਭਾਵਨਾਨੁਭਾਵੇਨ ਕਪ੍ਪਂ ਅਵਟ੍ਠਾਨਸਮਤ੍ਥਤਾਵਸੇਨ ਸਞ੍ਞੁਪ੍ਪਾਦਨਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਤਥਾ ਪਨ ਪਰਿਯਾਯਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਉਜੁਕਂਯੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਵਿਭਾਵਨਂ ਓਭਾਸੋ. ਜਾਨਨ੍ਤੋਯੇਵ ਵਾਤਿ ਮਾਰੇਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਭਾਵਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਏਵ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਪਰਾਧਹੇਤੁਤੋ ¶ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸੋਕੋ ਤਨੁਕੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਬਲਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੋਸਾਰੋਪਨੇਨ ਸੋਕਤਨੁਕਰਣਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਿਂ ਪਨ ਥੇਰੋ ਮਾਰੇਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤਕਾਲੇ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਪਚ੍ਛਾ ਜਾਨਾਤੀਤਿ? ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਸਭਾਵੇਨ, ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨ ਪਨ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ.

ਮਾਰਯਾਚਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੮. ਅਨਤ੍ਥੇ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ਗੁਣਮਾਰਣੇਨ ਮਾਰੇਤਿ, ਵਿਰਾਗਵਿਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਜਾਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਤਾਯ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਂ ਜਾਤਂ ਮਾਰੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਮਾਰੇਤੀਤਿ ਮਾਰੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤਿਵਿਯ ਪਾਪਤਾਯ ਪਾਪਿਮਾ. ਕਣ੍ਹਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਕਣ੍ਹੋ. ਵਿਰਾਗਾਦਿਗੁਣਾਨਂ ਅਨ੍ਤਕਰਣਤੋ ਅਨ੍ਤਕੋ. ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨਤ੍ਥਾਵਹਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਨਮੁਚਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਾਰਪਾਸੇਨ ਪਮਤ੍ਤੇ ਬਨ੍ਧਤਿ, ਪਮਤ੍ਤਾ ਵਾ ਬਨ੍ਧੂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਮਤ੍ਤਬਨ੍ਧੁ. ਸਤ੍ਤਮਸਤ੍ਤਾਹਤੋ ਪਰਂ ਸਤ੍ਤ ਅਹਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਅਟ੍ਠਮੇ ਸਤ੍ਤਾਹੇ’’ਤਿ ਨ ਪਨ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਸਤ੍ਤਾਹਾਦਿ ਵਿਯ ਨਿਯਤਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਮਸਤ੍ਤਾਹਸ੍ਸ ਨਾਮ ਲਬ੍ਭਨਤੋ. ਸਤ੍ਤਮਸਤ੍ਤਾਹਸ੍ਸ ਹਿ ਪਰਤੋ ਅਜਪਾਲਨਿਗ੍ਰੋਧਮੂਲੇ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ, ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਚ ਦੇਵਰਞ੍ਞੋ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਸਤ੍ਤੇ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਮਮ ਵਿਸਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਾਪੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਦੋਮਨਸ੍ਸੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ‘‘ਹਨ੍ਦ ਦਾਨਾਹਂ ਨਂ ਉਪਾਯੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਪੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਏਵਮਸ੍ਸ ਮਨੋਰਥੋ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਮਮ ਚ ਮਨੋਰਥੋ ਇਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ¶ . ਏਵਂ ਪਨ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਅਨ੍ਤਂ ਠਿਤੋ ‘‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁ ਦਾਨਿ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਯਾਚਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਮੇ ਸਤ੍ਤਾਹੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਜ੍ਜਾਤਿ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰੋਸ੍ਸਜ੍ਜਨਦਿਵਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਭਗਵਾ ਚਸ੍ਸ ਅਭਿਸਨ੍ਧਿਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋਪਿ ¶ ਤਂ ਅਨਾਵਿਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਅਕਾਲਭਾਵਮੇਵ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਯਾਚਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਤਾਵਾਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਮਗ੍ਗਵਸੇਨ ਵਿਯਤ੍ਤਾਤਿ ਸਚ੍ਚਸਮ੍ਪਟਿਵੇਧਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯੇਨ ਬ੍ਯਤ੍ਤਾ. ਤਥੇਵ ਵਿਨੀਤਾਤਿ ਮਗ੍ਗਵਸੇਨ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਿਨਯਨੇਨ ਵਿਨੀਤਾ. ਤਥਾ ਵਿਸਾਰਦਾਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮੇਨੇਵ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਵੇਸਾਰਜ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਸਾਰਦਾ ¶ , ਸਾਰਜ੍ਜਕਰਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਦਿਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਗਮੇਨ ਵਿਸਾਰਦਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਸ ਸੁਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਤੋ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਤਂ ਇਧ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ‘‘ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤੇਪਿਟਕਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਤਿਣ੍ਣਂ ਪਿਟਕਾਨਂ ਸਮੂਹੋ ਤੇਪਿਟਕਂ, ਤੀਣਿ ਵਾ ਪਿਟਕਾਨਿ ਤਿਪਿਟਕਂ, ਤਿਪਿਟਕਮੇਵ ਤੇਪਿਟਕਂ, ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਤਮੇਵਾਤਿ ਯਂ ਤਂ ਤੇਪਿਟਕਂ ਸੋਤਬ੍ਬਭਾਵੇਨ ‘‘ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਮੇਵ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਂ. ਧਾਰੇਨ੍ਤੀਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਭਾਜਨੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸੀਹਵਸਂ ਵਿਯ ਅਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸੁਪ੍ਪਗੁਣਸੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਭਾਵੇਨ ਧਾਰੇਨ੍ਤਿ ਹਦਯੇ ਠਪੇਨ੍ਤਿ. ਇਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਧਮ੍ਮਧਰਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਟਿਵੇਧਧਮ੍ਮਵਸੇਨਪਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਥ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਮਗ੍ਗਫਲਧਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਨਵਵਿਧਸ੍ਸਾਪਿ ਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਸ੍ਸ. ਅਨੁਧਮ੍ਮਭੂਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਗਮਾਯ ਅਨੁਰੂਪਧਮ੍ਮਭੂਤਂ. ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਪਟਿਪਦਨ੍ਤਿ ਚ ਤਮੇਵ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਧਮ੍ਮਮਾਹ, ਛਬ੍ਬਿਧਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਵਾ. ਅਨੁਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਟਿਪਦਾਯ ਅਨੁਰੂਪਂ ਅਭਿਸਲ੍ਲੇਖਿਤਂ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਦਿਧਮ੍ਮਂ. ਚਰਣਸੀਲਾਤਿ ਸਮਾਦਾਯ ਪਵਤ੍ਤਨਸੀਲਾ. ਅਨੁ ਮਗ੍ਗਫਲਧਮ੍ਮੋ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਵਾ ਅਨੁਧਮ੍ਮਾ, ਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਚਰਣਸੀਲਾ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਚਰਿਯਵਾਦਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਵਾਦਂ. ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਆਚਾਰਸਿਕ੍ਖਾਪਨੇਨ ਆਚਰਿਯੋ, ਭਗਵਾ. ਤਸ੍ਸ ਵਾਦੋ, ਚਤੁਸਚ੍ਚਦੇਸਨਾ.

ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਆਦਿਤੋ ਕਥੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਉਗ੍ਗਹਿਤਨਿਯਾਮੇਨ ਪਰੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾਚੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਪਾਲ਼ਿਂ ਸਮ੍ਮਾ ਪਬੋਧੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਞ੍ਞਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਪਜਾਨਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸਙ੍ਕਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਟ੍ਠਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਪਕਾਰੇਹਿ ਠਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਪਕਾਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਵਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਵਟਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਵਿਭਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਉਤ੍ਤਾਨਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ¶ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਂ ਗਮ੍ਭੀਰਂ ਉਤ੍ਤਾਨਂ ਪਾਕਟਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਸਹ ਧਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮ-ਸਦ੍ਦੋ ਕਾਰਣਪਰਿਯਾਯੋ ‘‘ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਞਾਣਂ ਧਮ੍ਮਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ¶ (ਵਿਭ. ੨੭੦) ਵਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਹੇਤੁਕੇਨ ਸਕਾਰਣੇਨ ਵਚਨੇਨਾ’’ਤਿ. ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਨ੍ਤਿ ਸਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ¶ , ਯਥਾ ਪਰਵਾਦਂ ਭਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਕਵਾਦੋ ਪਤਿਟ੍ਠਹਤਿ, ਏਵਂ ਹੇਤੁਦਾਹਰਣੇਹਿ ਯਥਾਧਿਗਤਮਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ, ਨਵਵਿਧਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਪਬੋਧੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਛਹਿ ਪਦੇਹਿ ਛ ਅਤ੍ਥਪਦਾਨਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਨਿ, ਆਦਿਤੋ ਪਨ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਛ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਦਾਨਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਤੇਪਿਟਕਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਨਯੇਨ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਨੇਤ੍ਤਿਯਂ ‘‘ਦ੍ਵਾਦਸਪਦਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਚਾ’’ਤਿ (ਨੇਤ੍ਤਿ. ਸਙ੍ਖਾਰੇ).

ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਦਿਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹਣਂ. ਸਕਲਂ ਸਾਸਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਨਵਸੇਸਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਭੂਤਂ ਸੇਟ੍ਠਚਰਿਯਂ. ਸਮਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵਡ੍ਢਿਤਂ. ਝਾਨਸ੍ਸਾਦਵਸੇਨਾਤਿ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਮਧਿਗਤਝਾਨਸੁਖਵਸੇਨ. ਵੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਉਲ਼ਾਰਪਣੀਤਭਾਵਗਮਨੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਰਿਵੁਦ੍ਧਿਂ ਉਪਗਤਂ. ਸਬ੍ਬਪਾਲਿਫੁਲ੍ਲਂ ਵਿਯ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਦਾਹਿ ਸਾਸਨਾਭਿਵੁਦ੍ਧਿਯਾ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਵਸੇਨਾਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ, ਪਤਿਟ੍ਠਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨ ਬਹੁਨੋ ਜਨਸ੍ਸ ਹਿਤਨ੍ਤਿ ਬਾਹੁਜਞ੍ਞਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਬਹੁਜਨਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਪੁਥੁ ਪੁਥੁਲਂ ਭੂਤਂ ਜਾਤਂ, ਪੁਥੁ ਵਾ ਪੁਥੁਤ੍ਤਂ ਭੂਤਂ ਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ¶ ਪੁਥੁਭੂਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਕਾਰ…ਪੇ… ਪਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਕਾਸਿਤਨ੍ਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾਦਿਭਾਵੇਨ ਪਵੇਦਿਤਂ.

ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰਓਸ੍ਸਜ੍ਜਨਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੯. ਸਤਿਂ ਸੂਪਟ੍ਠਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਯਂ ਕਾਯਾਦਿਵਿਭਾਗੋ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸਞ੍ਞਿਤੋ ਦੁਕ੍ਖਭਾਰੋ ਮਯਾ ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ ਵਹਿਤੋ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਨ ਵਹਿਤਬ੍ਬੋ, ਏਤਸ੍ਸ ਅਵਹਨਤ੍ਥਂ ਚਿਰਤਰਂ ਕਾਲਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਮ੍ਭਾਰੋ ਸਮ੍ਭਤੋ, ਸ੍ਵਾਯਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੋ, ਯਤੋ ਇਮੇ ਕਾਯਾਦਯੋ ਅਸੁਭਾਦਿਤੋ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਾ, ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਮਾਸਤਿਂ ਯਥਾਤਥਂ ਵਿਸਯੇ ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਟ੍ਠਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਞਾਣੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਇਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸਞ੍ਞਿਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਭਾਰਸ੍ਸ ਵਹਨੇ ਪਯੋਜਨਭੂਤਂ ਅਤ੍ਤਹਿਤਂ ਤਾਵ ਮਹਾਬੋਧਿਮੂਲੇ ਏਵ ਪਰਿਸਮਾਪਿਤਂ, ਪਰਹਿਤਂ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਵੇਨੇਯ੍ਯਵਿਨਯਨਂ ਪਰਿਸਮਾਪਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ¶ ਇਦਾਨਿ ਮਾਸਤ੍ਤਯੇਨੇਵ ਪਰਿਸਮਾਪਨਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਭਾਸਿ ‘‘ਵਿਸਾਖਪੁਣ੍ਣਮਾਯਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ, ਏਵਂ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਭਾਗੇਨ ਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੀਤਿ ਆਯੁਨੋ ਜੀਵਿਤਸ੍ਸ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਕਂ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਂ ‘‘ਨ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿ ਤਂਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨੇਵ ਤੇਨ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਯਮਾਨਂ ਜੀਵਿਤਸਙ੍ਖਾਰਂ ‘‘ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਠਾਨਮਹਨ੍ਤਤਾਯਪਿ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਮਹਨ੍ਤਤਾਯਪਿ ਮਹਨ੍ਤੋ ਪਥਵੀਕਮ੍ਪੋ. ਤਤ੍ਥ ਠਾਨਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਮਹਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ¶ ‘‘ਤਦਾ ਕਿਰ…ਪੇ… ਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਾ ਪਨ ਜਾਤਿਕ੍ਖੇਤ੍ਤਭੂਤਾ ਦਸਸਹਸ੍ਸੀ ਲੋਕਧਾਤੁ ਏਵ, ਨ ਯਾ ਕਾਚਿ, ਯਾ ਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰਮਹਾਜਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ. ਤਦਾਪਿ ਤਤ੍ਤਿਕਾਯ ਏਵ ਕਮ੍ਪਨੇ ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ ¶ ? ਜਾਤਿਕ੍ਖੇਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਤਸ੍ਸੇਵ ਆਦਿਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ. ਪਰਿਗ੍ਗਹਕਰਣਂ ਚਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਤਾਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਪੁਰਿਮਬੁਦ੍ਧਾਨਮ੍ਪਿ ਤਾਵਤਕਮੇਵ ਜਾਤਿਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਅਹੋਸਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦਸਸਹਸ੍ਸੀ ਲੋਕਧਾਤੂ, ਨਿਸ੍ਸਦ੍ਦਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਨਿਰਾਕੁਲਾ…ਪੇ… ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਆਭੁਜਤਿ, ਦਸਸਹਸ੍ਸੀ ਪਕਮ੍ਪਤੀ’’ਤਿ ਚ ਆਦਿ (ਬੁ. ਵਂ. ੮੪-੯੧). ਉਦਕਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਛਪ੍ਪਕਾਰਪਵੇਧਨੇਨ ਅਵੀਤਰਾਗੇ ਭਿਂਸੇਤੀਤਿ ਭਿਂਸਨੋ, ਸੋ ਏਵ ਭਿਂਸਨਕੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਯਜਨਕੋ’’ਤਿ. ਦੇਵਭੇਰਿਯੋਤਿ ਦੇਵਦੁਨ੍ਦੁਭਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਰਿਯਾਯਵਚਨਮਤ੍ਤਂ. ਨ ਚੇਤ੍ਥ ਕਾਚਿ ਭੇਰੀ ‘‘ਦੇਵਦੁਨ੍ਦੁਭੀ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਅਥ ਖੋ ਉਪ੍ਪਾਤਭਾਵੇਨ ਲਬ੍ਭਮਾਨੋ ਆਕਾਸਗਤੋ ਨਿਗ੍ਘੋਸਸਦ੍ਦੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੇਵੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਦੇਵੋਤਿ ਮੇਘੋ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਅਚ੍ਛਭਾਵੇਨ ਆਕਾਸਸ੍ਸ ਵਸ੍ਸਾਭਾਵੇਨ ਸੁਕ੍ਖਗਜ੍ਜਿਤਸਞ੍ਞਿਤੇ ਸਦ੍ਦੇ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤੇ ਦੇਵਦੁਨ੍ਦੁਭਿਸਮਞ੍ਞਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੇਵੋ ਸੁਕ੍ਖਗਜ੍ਜਿਤਂ ਗਜ੍ਜੀ’’ਤਿ.

ਪੀਤਿਵੇਗਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਚਿਰਤਰਂ ਕਾਲਂ ਵਹਿਤੋ ਅਯਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸਞ੍ਞਿਤੋ ਦੁਕ੍ਖਭਾਰੋ, ਇਦਾਨਿ ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਸੋਮਨਸ੍ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਭਾਵੇਨੇਵ ਪੀਤਿਵੇਗਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ. ਏਵਂ ਪਨ ਉਦਾਨੇਨ੍ਤੇਨ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਸਾਧਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤੁਲੀਯਤੀਤਿ ਤੁਲਨ੍ਤਿ ਤੁਲ-ਸਦ੍ਦੋ ਕਮ੍ਮਸਾਧਨੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤੁਲਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪ੍ਪਾਨੁਭਾਵਤਾਯ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਂ ਪਰਿਤੋ ਖਣ੍ਡਿਤਭਾਵੇਨ ‘‘ਪਰਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਦੀਘਸਨ੍ਤਾਨਤਾਯ, ਵਿਪੁਲਫਲਤਾਯ ¶ ਚ ਨ ਤੁਲਂ ਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ. ਯੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਵਿਸੇਸਤੋ ਮਹਗ੍ਗਤਂ ‘‘ਅਤੁਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਾਨਿ ਕਾਰਣਾਨਿ ¶ ਰੂਪਾਵਚਰਤੋ ਆਰੁਪ੍ਪਸ੍ਸ ਸਾਤਿਸਯਾਨਿ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਅਰੂਪਾਵਚਰਂ ਅਤੁਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਤਰਞ੍ਚ ‘‘ਤੁਲ’’ਨ੍ਤਿ, ਅਪ੍ਪਵਿਪਾਕਂ ਤੀਸੁਪਿ ਕਮ੍ਮੇਸੁ ਯਂ ਤਨੁਵਿਪਾਕਂ ਹੀਨਂ, ਤਂ ਤੁਲਂ. ਬਹੁਵਿਪਾਕਨ੍ਤਿ ਯਂ ਮਹਾਵਿਪਾਕਂ ਪਣੀਤਂ, ਤਂ ਅਤੁਲਂ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਮਜ੍ਝਿਮਂ, ਤਂ ਹੀਨਂ, ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੀਸੁ ਭਾਗੇਸੁ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਂ. ਹੀਨਤ੍ਤਿਕਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਪ੍ਪਬਹੁਵਿਪਾਕਤਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਤੁਲਾਤੁਲਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਏਤਸ੍ਮਾਤਿ ਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮ੍ਭਵਸ੍ਸ ਹੇਤੁਭੂਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਨਿਯਕਜ੍ਝਤ੍ਤਰਤੋਤਿ ਸਸਨ੍ਤਾਨਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ, ਗੋਚਰਾਸੇਵਨਾਯ ਚ ਨਿਰਤੋ. ਸਵਿਪਾਕਂ ਸਮਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਵਿਪਾਕਮਤ੍ਤਦਾਯਿਕਮ੍ਮਂ ਸਵਿਪਾਕਟ੍ਠੇਨ ਸਮ੍ਭਵਂ. ਨ ਚ ਤਂ ਕਾਮਾਦਿਭਵਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਕਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਸਮ੍ਭਵ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਵਸਙ੍ਖਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਓਸ੍ਸਜ੍ਜੀਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਅਵਸ੍ਸਜ੍ਜਿ ¶ . ਕਵਚਂ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਪਰਿਯੋਨਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਭੂਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਭਵਂ ਕਿਲੇਸਞ੍ਚ ਅਭਿਨ੍ਦੀਤਿ ਕਿਲੇਸਭੇਦਸਹਭਾਵਿਕਮ੍ਮੋਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਤਦੁਭਯਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਅਵੋਚ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਰਤੋ ਸਮਾਹਿਤੋ’’ਤਿ.

ਤੀਰੇਨ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਉਪ੍ਪਾਦੋ ਭਯਂ, ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੋ ਖੇਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੀਮਂਸਨ੍ਤੋ. ‘‘ਤੁਲੇਨ੍ਤੋ ਤੀਰੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿ ਆਦਿਂ ਵਤ੍ਵਾ ਭਵਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਅਵਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਕਾਰਂ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ‘‘ਏਵ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਨ ਉਦਾਨਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਆਦਿਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਨਿਗਮਨਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਸਿ.

ਮਹਾਭੂਮਿਚਾਲਵਣ੍ਣਨਾ

੧੭੧. ਯਨ੍ਤਿ ਕਰਣੇ ਵਾ ਅਧਿਕਰਣੇ ਵਾ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਆਹ ‘‘ਯੇਨ ਸਮਯੇਨ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਸਮਯੇ’’ਤਿ. ਉਕ੍ਖੇਪਕਵਾਤਾਤਿ ¶ ਉਦਕਸਨ੍ਧਾਰਕਵਾਤਂ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਖੇਪਕਵਾਤਾ. ‘‘ਸਟ੍ਠਿ…ਪੇ… ਬਹਲ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਤਸ੍ਸ ਵਾਤਸ੍ਸ ਉਬ੍ਬੇਧਪ੍ਪਮਾਣਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਆਯਾਮਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪ੍ਪਮਾਣਮ੍ਪਿ ਉਦਕਸਨ੍ਧਾਰਕਵਾਤਂ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਤਿਯੇਵ. ਆਕਾਸੇਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਾਤੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਕਾਸੇ. ਪੁਨ ਵਾਤੋਤਿ ਉਕ੍ਖੇਪਕਵਾਤੇ ਤਥਾਕਤ੍ਵਾ ਵਿਗਤੇ ਉਦਕਸਨ੍ਧਾਰਕਵਾਤੋ ਪੁਨ ਆਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ¶ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਉਦਕਂ ਨ ਭਸ੍ਸਤਿ, ਏਵਂ ਉਤ੍ਥਮ੍ਭੇਨ੍ਤਂ ਆਬਨ੍ਧਨਵਿਤਾਨਵਸੇਨ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਤੋ ਉਦਕਂ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਤਤੋ ਆਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਗਹਣਤੋ ਤੇਨ ਵਾਤੇਨ ਉਤ੍ਥਮ੍ਭਿਤਂ ਉਦਕਂ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ ਉਪਰਿ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਹੋਤਿਯੇਵਾਤਿ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਹੋਤਿਯੇਵ. ਬਹਲਭਾਵੇਨਾਤਿ ਮਹਾਪਥਵਿਯਾ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵੇਨ. ਸਕਲਾ ਹਿ ਮਹਾਪਥਵੀ ਤਦਾ ਓਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ, ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਮ੍ਪਨਂ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ.

ਇਜ੍ਝਨਸ੍ਸਾਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਸਿਜ੍ਝਨਸ੍ਸ. ਅਨੁਭਵਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸਇਸ੍ਸਰਿਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਆਦਿਕਸ੍ਸ. ਪਰਿਤ੍ਤਾਤਿ ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਤ੍ਤਾ ਨਾਤਿਸੁਭਾਵਿਤਾ. ਤਥਾ ਚ ਭਾਵਨਾ ਬਲਵਤੀ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੁਬ੍ਬਲਾ’’ਤਿ. ਸਞ੍ਞਾਸੀਸੇਨ ਹਿ ਭਾਵਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਅਪ੍ਪਮਾਣਾਤਿ ਪਗੁਣਾ ਸੁਭਾਵਿਤਾ. ਸਾ ਹਿ ਥਿਰਾ ਦਲ਼੍ਹਤਰਾ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਬਲਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਪਰਿਤ੍ਤਾ ਪਥਵੀਸਞ੍ਞਾ, ਅਪ੍ਪਮਾਣਾ ਆਪੋਸਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਦੇਸਨਾਮਤ੍ਤਮੇਵ, ਆਪੋਸਞ੍ਞਾਯ ਪਨ ਸੁਭਾਵਿਤਾਯ ਪਥਵੀਕਮ੍ਪੋ ਸੁਖੇਨੇਵ ਇਜ੍ਝਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਂਵੇਜੇਨ੍ਤੋ ਦਿਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਮਤ੍ਤਂ ਸਕ੍ਕਂ ਦੇਵਰਾਜਾਨਂ. ਵੀਮਂਸਨ੍ਤੋ ਵਾ ਤਾਵਦੇਵ ਸਮਧਿਗਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਦ੍ਧਿਬਲਂ. ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦਕਮ੍ਪਨਂ ਪਾਕਟਨ੍ਤਿ ਤਂ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦਕਮ੍ਪਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੋ ਕਿਰਾਯਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੂਤਿਮਿਸ੍ਸੋ ¶ ਗਨ੍ਧੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪੂਤਿਗਨ੍ਧੋ, ਤੇਨ ਪੂਤਿਗਨ੍ਧੇਨੇਵ ¶ ਅਧਿਗਤਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਸਮ੍ਭਵਂ ਵਿਯ ਗਨ੍ਧੇਨੇਵ ਸੀਸੇਨ, ਅਤਿਵਿਯ ਦਾਰਕੋ ਏਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਆਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਆਚਰਿਯੂਪਦੇਸਂ. ਇਦ੍ਧਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਨਾਮ ਇਦ੍ਧਿਵਿਧਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਾਦੀਭਾਵੇਨ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ, ਸੋ ਚ ਉਪਾਯੇ ਕੋਸਲ੍ਲਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨਾ ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਉਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਨ ਤਾਵ ਸਿਕ੍ਖਿਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਸਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾਵ ਯੁਦ੍ਧਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋਸੀ’’ਤਿ. ‘‘ਪਿਲਵਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਕਲਮੇਵ ਪਾਸਾਦਵਤ੍ਥੁਂ ਉਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਪਾਸਾਦੋਵ ਤਤ੍ਥ ਪਿਲਵਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਕ੍ਕਮਂ ਪਨ ਉਪਮਾਯ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਾਤ…ਪੇ… ਜਾਨਾਹੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਪਲ੍ਲਕਪੂਵਨ੍ਤਿ ਆਸਿਤ੍ਤਕਪੂਵਂ, ਤਂ ਪਚਨ੍ਤਾ ਕਪਾਲੇ ਪਠਮਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਿਟ੍ਠਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਨ੍ਤੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਪੂਵਂ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ‘‘ਆਪੋਕਸਿਣਵਸੇਨ ‘ਪਾਸਾਦੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਉਦਕਂ ਹੋਤੂ’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਯਾਵ ਪਰਿਯਨ੍ਤਾ ਯਥਾ ਉਦਕਂ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪਮਾਯ ਉਪਦਿਸਤਿ.

ਮਹਾਪਦਾਨੇ ¶ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ‘‘ਧਮ੍ਮਤਾ ਏਸਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਦਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਤੁਸਿਤਾ ਕਾਯਾ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਂ ਓਕ੍ਕਮਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੮) ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਞ੍ਚ ਦਸਸਹਸ੍ਸੀ ਲੋਕਧਾਤੁ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪਤਿ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਤਿ ਸਮ੍ਪਵੇਧਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੮), ਤਥਾ ‘‘ਧਮ੍ਮਤਾ ਏਸਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਦਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਾ ਨਿਕ੍ਖਮਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੦) ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਞ੍ਚ ਦਸਸਹਸ੍ਸੀ ਲੋਕਧਾਤੁ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪਤਿ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਤਿ ਸਮ੍ਪਵੇਧਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੨) ਚ ¶ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਬ੍ਭੋਕ੍ਕਨ੍ਤਿਯਂ, ਅਭਿਜਾਤਿਯਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਤਾਵਸੇਨ ਮਹਾਪਦਾਨੇਪਥਵੀਕਮ੍ਪਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਤਰੇਸੁਪਿ ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਪਥਵੀਕਮ੍ਪੋ ਧਮ੍ਮਤਾਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਮਹਾਪਦਾਨੇਅਤ੍ਥਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ ਏਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਇਦਾਨਿ ਨੇਸਂ ਪਥਵੀਕਮ੍ਪਨਂ ਕਾਰਣਤੋ, ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਤੋ ਚ ਵਿਭਾਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਤਿ ਇਮੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਧਾਤੁਕੋਪੇਨਾਤਿ ਉਕ੍ਖੇਪਕਧਾਤੁਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਵਾਯੋਧਾਤੁਯਾ ਪਕੋਪੇਨ. ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨਾਤਿ ਞਾਣਿਦ੍ਧਿਯਾ ਵਾ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਜਿਦ੍ਧਿਯਾ ਵਾ ਪਭਾਵੇਨ, ਤੇਜੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਞ੍ਞਤੇਜੇਨਾਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵੇਨ, ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਞ੍ਞਬਲੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਞਾਣਤੇਜੇਨਾਤਿ ਪਟਿਵੇਧਞਾਣਾਨੁਭਾਵੇਨ. ਸਾਧੁਕਾਰਦਾਨਵਸੇਨਾਤਿ ਯਥਾ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣੇਨ ਪਟਿਵੇਧਞਾਣਾਨੁਭਾਵੇਨ ਅਭਿਹਤਾ ਮਹਾਪਥਵੀ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਯਂ ਅਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ, ਏਵਂ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣੇਨ ਦੇਸਨਾਞਾਣਾਨੁਭਾਵੇਨ ਅਭਿਹਤਾ ਮਹਾਪਥਵੀ ਅਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ, ਤਂ ਪਨਸ੍ਸਾ ਸਾਧੁਕਾਰਦਾਨਂ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਸਾਧੁਕਾਰਦਾਨਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਯੇਨ ¶ ਪਨ ਭਗਵਾ ਅਸੀਤਿਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣ- (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੩; ੩.੧੯੮; ਮ. ਨਿ. ੨.੩੮੫) ਵਿਚਿਤ੍ਰਰੂਪਕਾਯੋ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਗੁਣਰਤਨਸਮਿਦ੍ਧਿਧਮ੍ਮਕਾਯੋ ਪੁਞ੍ਞਮਹਤ੍ਤਥਾਮਮਹਤ੍ਤਯਸਮਹਆਇਦ੍ਧਿਮਹਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਮਹਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਗਤੋ ਅਸਮੋ ਅਸਮਸਮੋ ਅਪ੍ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸਞ੍ਞਿਤਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ਕਪ੍ਪਂ ਵਾ ਕਪ੍ਪਾਵਸੇਸਂ ਵਾ ਠਪੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋਪਿ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਜਿਗੁਚ੍ਛਨਾਕਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਨ ਞਾਣਵਿਸੇਸੇਨ ਤਿਣਾਯਪਿ ਅਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰੋਸ੍ਸਜ੍ਜਨਵਿਧਿਨਾ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖੋ ਓਸ੍ਸਜ੍ਜਿ. ਤਦਨੁਭਾਵਾਭਿਹਤਾ ਮਹਾਪਥਵੀ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰੋਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਅਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ, ਤਂ ਪਨਸ੍ਸਾ ਕਾਰੁਞ੍ਞਸਭਾਵਸਣ੍ਠਿਤਾ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਾਰੁਞ੍ਞਸਭਾਵੇਨਾ’’ਤਿ ¶ . ਯਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸਮਯੇ ਚਤੁਵੀਸਤਿਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ¶ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮਾਪਜ੍ਜਨੇਨ, ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਸਾਤਿਸਯਂ ਤਿਕ੍ਖਂ ਸੂਰਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਞ੍ਚ ਪਵਤ੍ਤੇਸਿ, ‘‘ਯਦਤ੍ਥਞ੍ਚ ਮਯਾ ਏਵਂ ਸੁਚਿਰਕਾਲਂ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣੋ ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਗਤੋ ਞਾਣਸਮ੍ਭਾਰੋ ਸਮ੍ਭਤੋ, ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਚ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਸਮਧਿਗਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਤ ਮੇ ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਫਲਭੂਤਾ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਟ੍ਠਾ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁ ਅਜ੍ਜ ਸਮਿਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਭਿਯ੍ਯੋ ਅਤਿਵਿਯ ਸੋਮਨਸ੍ਸਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪੀਤਿਵਿਪ੍ਫਾਰਾਦਿਗੁਣਵਿਪੁਲਤਰਾਨੁਭਾਵੋ ਪਰੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਞਾਣਾਤਿਸਯੋ ਉਦਪਾਦਿ, ਯਸ੍ਸ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਬਲਸਮੁਪਬ੍ਰੂਹਿਤਸ੍ਸ ਞਾਣਾਤਿਸਯਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦ੍ਵੇਮੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾ ਸਮਸਮਫਲਾ ਸਮਸਮਵਿਪਾਕਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਉਦਾ. ੭੫), ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਸਮਭਿਹਤਾ ਮਹਾਪਥਵੀ ਅਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ. ਤਂ ਪਨਸ੍ਸਾ ਤਸ੍ਸਂ ਵੇਲਾਯਂ ਆਰੋਦਨਾਕਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਟ੍ਠਮੋ ਆਰੋਦਨੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਇਦਾਨਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਂ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਅਯਂ ਪਨਤ੍ਥੋਤਿ ‘‘ਸਾਧੁਕਾਰਦਾਨਵਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਥਵੀਦੇਵਤਾਯ ਵਸੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮੁਦ੍ਦਦੇਵਤਾ ਵਿਯ ਮਹਾਪਥਵਿਯਾ ਅਧਿਦੇਵਤਾ ਕਿਰ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ. ਤਾਦਿਸੇ ਕਾਰਣੇ ਸਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਅਯਂ ਮਹਾਪਥਵੀ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪਤਿ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਤਿ ਸਮ੍ਪਵੇਧਤਿ, ਯਥਾ ਵਾਤਵਲਾਹਕਦੇਵਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਵਾਤਾ ਵਾਯਨ੍ਤਿ, ਸੀਤੁਣ੍ਹਅਬ੍ਭਵਸ੍ਸਵਲਾਹਕਦੇਵਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਸੀਤਾਦਯੋ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਿਸਾਖਪੁਣ੍ਣਮਾਯਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਅਤ੍ਥਂ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਲੋਕਨਾਥਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰਣਤ੍ਥਂ ਉਪਟ੍ਠਿਤਂ ਮਾਰਬਲਂ ਵਿਧਮਿਤੁਂ –

‘‘ਅਚੇਤਨਾਯਂ ¶ ਪਥਵੀ, ਅਵਿਞ੍ਞਾਯ ਸੁਖਂ ਦੁਖਂ;

ਸਾਪਿ ਦਾਨਬਲਾ ਮਯ੍ਹਂ, ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਕਮ੍ਪਥਾ’’ਤਿ. (ਚਰਿਯਾ. ੧.੧੨੪) –

ਵਚਨਸਮਨਨ੍ਤਰਂ ¶ ਮਹਾਪਥਵੀ ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਪਰਿਸਂ ਮਾਰਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਸਿ. ਏਤਨ੍ਤਿ ਸਾਧੁਕਾਰਦਾਨਾਦਿ. ਯਦਿਪਿ ਨਤ੍ਥਿ ਅਚੇਤਨਤ੍ਤਾ, ਧਮ੍ਮਤਾਵਸੇਨ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਿਯਾਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ. ਧਮ੍ਮਤਾ ਪਨ ਅਤ੍ਥਤੋ ਧਮ੍ਮਸਭਾਵੋ, ਸੋ ਪੁਞ੍ਞਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਾ ਞਾਣਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਾ ਆਨੁਭਾਵਸਭਾਵੋਤਿ. ਤਯਿਦਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਚਾਰਿਤਮੇਵ, ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ –

‘‘ਇਮੇ ¶ ਧਮ੍ਮੇ ਸਮ੍ਮਸਤੋ, ਸਭਾਵਸਰਸਲਕ੍ਖਣੇ;

ਧਮ੍ਮਤੇਜੇਨ ਵਸੁਧਾ, ਦਸਸਹਸ੍ਸੀ ਪਕਮ੍ਪਥਾ’’ਤਿ. (ਬੁ. ਵਂ. ੧.੧੬੬);

ਆਦਿ ਵਚਨਞ੍ਚ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ.

ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਨਿਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਯ੍ਯਾਤਨਂ, ਨਿਗਮਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਤਿ ਪਥਵੀਕਮ੍ਪਾਦਿਉਪ੍ਪਾਦਜਨਨੇਨ ਚੇਵ ਪਥਵੀਕਮ੍ਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਹੇਤੁਨਿਦਸ੍ਸਨੇਨ ਚ. ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਅਜ੍ਜ ਭਗਵਤਾ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰੋ ਓਸ੍ਸਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸਿ ਪਾਰਿਸੇਸਞਾਯੇਨ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਤਦਾ ਥੇਰੋ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵੀਮਂਸੇਯ੍ਯ ਨਾਯਂ ਭੂਮਿਕਮ੍ਪੋ ਧਾਤੁਪ੍ਪਕੋਪਹੇਤੁਕੋ ਤਸ੍ਸ ਅਪਞ੍ਞਾਯਮਾਨਰੂਪਤ੍ਤਾ, ਬਾਹਿਰਕੋਪਿ ਇਸਿ ਏਵਂ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਾਸਨਿਕੋਪਿ ਸਤ੍ਥੁ ਅਨਾਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੇਸਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਇਦਾਨਿ ਅਸਮ੍ਭਵੋ, ਏਵਂ ਭੂਮਿਕਮ੍ਪੋ ਚਾਯਂ ਮਹਾਭਿਂਸਨਕੋ ਸਲੋਮਹਂਸੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਰਿਸੇਸਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਭਗਵਤਾ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰੋ ਓਸ੍ਸਟ੍ਠੋਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸੀ’’ਤਿ.

ਅਟ੍ਠਪਰਿਸਵਣ੍ਣਨਾ

੧੭੨. ਓਕਾਸਂ ਅਦਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ਕਪ੍ਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੭੮) ਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਥੇਰਸ੍ਸ ਆਯਾਚਨਾਯ ਅਵਸਰਂ ਅਦਤ੍ਵਾ. ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਅਟ੍ਠਕਾਨਿ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਨ੍ਤੋ ਹੇਤੁਅਟ੍ਠਕਤੋ ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਪਰਿਸਾਭਿਭਾਯਤਨਵਿਮੋਕ੍ਖਵਸੇਨ ¶ ਤੀਣਿ ਅਟ੍ਠਕਾਨਿ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਟ੍ਠ ਖੋ ਇਮਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ‘‘ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਸੋਕੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ ਵਿਕ੍ਖੇਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਕੇਚਿ ਸਹਸਾ ਭਣਿਤੇ ਬਲਵਸੋਕੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ.

ਸਮਾਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤੋ, ਸਮਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਵਾ ਸਮਾਗਮੋ, ਪਰਿਸਾ. ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰਪਮੁਖੋ ਸਮਾਗਮੋ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰਸਮਾਗਮੋ. ਸੇਸਦ੍ਵਯੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰ…ਪੇ… ਸਮਾਗਮਾਦਿਸਦਿਸਂ ਖਤ੍ਤਿਯਪਰਿਸਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁਪਿ ਲਬ੍ਭਤੇਯੇਵ ਸਤ੍ਥੁ ਖਤ੍ਤਿਯਪਰਿਸਾਦਿਉਪਸਙ੍ਕਮਨਂ. ਆਦਿਤੋ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਤ੍ਥੁ ਭਾਸਨਂ ਆਲਾਪੋ. ਕਥਨਪਟਿਕਥਨਂ ਸਲ੍ਲਾਪੋ. ਧਮ੍ਮੁਪਸਞ੍ਹਿਤਾ ਪੁਚ੍ਛਾ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਾ ¶ ਧਮ੍ਮਸਾਕਚ੍ਛਾ. ਸਣ੍ਠਾਨਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਕਥਨਂ ਸਣ੍ਠਾਨਪਰਿਯਾਯਤ੍ਤਾ ¶ ਵਣ੍ਣ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ‘‘ਮਹਨ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥਿਰਾਜਵਣ੍ਣਂ ਅਭਿਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੩੮) ਵਿਯ. ‘‘ਤੇਸ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਂ ਉਭਯਪਦਾਪੇਕ੍ਖਂ ‘‘ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਲਕ੍ਖਣਸਣ੍ਠਾਨਂ ਵਿਯ ਸਤ੍ਥੁ ਸਰੀਰਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਤੇਸਂ ਕੇਵਲਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ ਏਵਾ’’ਤਿ. ਨਾਪਿ ਆਮੁਕ੍ਕਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲੋ ਭਗਵਾ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਛਿਨ੍ਨਸ੍ਸਰਾਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾਭੂਤਸ੍ਸਰਾ. ਗਗ੍ਗਰਸ੍ਸਰਾਤਿ ਜਜ੍ਜਰਿਤਸ੍ਸਰਾ. ਭਾਸਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਭਾਸਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਭਾਸਂ. ਵੀਮਂਸਾਤਿ ਚਿਨ੍ਤਨਾ. ‘‘ਕਿਮਤ੍ਥਂ…ਪੇ… ਦੇਸੇਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਨਨੁ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਜਾਨਾਪੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮੇ ਕਥਿਤੇ ਤੇਸਂ ਸਾਤਿਸਯੋ ਪਸਾਦੋ ਹੋਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ? ਯੇਸਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਜਾਨਾਪੇਤ੍ਵਾਵ ਧਮ੍ਮੇ ਕਥਿਤੇ ਪਸਾਦੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਜਾਨਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਤਾਦਿਸੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਸਤ੍ਥਾ ਤਥਾ ਕਰੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਯੋਜਨਮਾਹ ‘‘ਵਾਸਨਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਸੁਤੋਪੀਤਿ ਏਵਂ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਦੇਸਕੋ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਾਗਮਨੋਪਿ ਸੁਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਾਯੇਵ ਅਨਾਗਤੇ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਸੁਣਨ੍ਤਸ੍ਸ.

‘‘ਆਨਨ੍ਦਾ’’ਤਿਆਦਿਕੋ ਸਙ੍ਗੀਤਿਅਨਾਰੁਲ਼੍ਹੋ ਪਾਲ਼ਿਧਮ੍ਮੋ ਏਵ ਤਥਾ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਇਤੋ ਪਰੇਸੁਪਿ ਏਵਰੂਪੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ.

ਅਟ੍ਠਅਭਿਭਾਯਤਨਵਣ੍ਣਨਾ

੧੭੩. ਅਭਿਭਵਤੀਤਿ ¶ ਅਭਿਭੁ, ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ, ਞਾਣਂ ਵਾ. ਅਭਿਭੁ ਆਯਤਨਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਭਿਭਾਯਤਨਂ, ਝਾਨਂ. ਅਭਿਭਵਿਤਬ੍ਬਂ ਵਾ ਆਰਮ੍ਮਣਸਙ੍ਖਾਤਂ ਆਯਤਨਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਭਿਭਾਯਤਨਂ. ਆਰਮ੍ਮਣਾਭਿਭਵਨਤੋ ਅਭਿਭੁ ਚ ਤਂ ਆਯਤਨਞ੍ਚ ਯੋਗਿਨੋ ਸੁਖਵਿਸੇਸਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ, ਮਨਾਯਤਨਧਮ੍ਮਾਯਤਨਭਾਵਤੋ ਵਾਤਿਪਿ ਸਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਝਾਨਂ ਅਭਿਭਾਯਤਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਭਿਭਵਨਕਾਰਣਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਾਨਿ ਹੀਤਿ ਅਭਿਭਾਯਤਨਸਞ੍ਞਿਤਾਨਿ ਝਾਨਾਨਿ. ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਞਾਣੁਤ੍ਤਰਿਯਤਾਯਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਉਭਯਤ੍ਥਾਪਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਕਥਂ? ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵੇਨ ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਭਵਨ੍ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਞਾਣੁਤ੍ਤਰਿਯਤਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਾਨਿ ਅਭਿਭਵਨ੍ਤਿ. ਞਾਣਬਲੇਨੇਵ ਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣਾਭਿਭਵਨਂ ਵਿਯ ਪਟਿਪਕ੍ਖਾਭਿਭਵੋ ਪੀਤਿ.

ਪਰਿਕਮ੍ਮਵਸੇਨ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਰੂਪਸਞ੍ਞੀ, ਨ ਅਪ੍ਪਨਾਵਸੇਨ. ਨ ਹਿ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਾ ਅਪ੍ਪਨਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਵਿਸਯਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਤਂ ਪਨ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਪਰਿਕਮ੍ਮਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਂ ¶ ਕਸਿਣਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਵਿਸੁਦ੍ਧਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਨ ਬਹਿਦ੍ਧਾਪਰਿਕਮ੍ਮਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਂ ਵਿਯ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ.

ਪਰਿਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ¶ ਯਥਾਲਦ੍ਧਾਨਿ ਸੁਪ੍ਪਸਰਾਵਮਤ੍ਤਾਨਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਵਡ੍ਢਿਤਾਨੀ’’ਤਿ. ਪਰਿਤ੍ਤਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਵਣ੍ਣਵਸੇਨ ਆਭੋਗੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਪਰਿਤ੍ਤਵਸੇਨੇਵ ਇਦਂ ਅਭਿਭਾਯਤਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਰਿਤ੍ਤਤਾ ਹੇਤ੍ਥ ਅਭਿਭਵਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ. ਵਣ੍ਣਾਭੋਗੇ ਸਤਿਪਿ ਅਸਤਿਪਿ ਅਭਿਭਾਯਤਨਭਾਵਨਾ ਨਾਮ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਸ੍ਸੇਵ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਨ ਇਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਞਾਣੁਤ੍ਤਰਿਕੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿ. ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਭਿਭਵਨਂ, ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਞ੍ਚ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਾਧਿਗਮਸਮਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਅਪ੍ਪਨਾਝਾਨੁਪ੍ਪਾਦਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਹ ਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਨਂ ਪਾਪੇਤੀ’’ਤਿ. ਸਹ ਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਨਾਤਿ ਚ ਅਪ੍ਪਨਾਪਰਿਵਾਸਾਭਾਵਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਂ ਵਚਨਮੇਤਂ. ਯੋ ‘‘ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਤੋਪਿ ਞਾਣੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸੇਵ ਅਭਿਭਾਯਤਨਭਾਵਨਾ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ. ਅਪ੍ਪਨਂ ਪਾਪੇਤੀਤਿ ਭਾਵਨਂ ਅਪ੍ਪਨਂ ਨੇਤਿ.

ਏਤ੍ਥ ¶ ਚ ਕੇਚਿ ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨੇ ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਯੇ ਹੇਟ੍ਠਿਮਨ੍ਤੇਨ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਜਵਨਵਾਰਾ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਪਕ੍ਖਿਕਾ ਏਵ, ਤਦਨਨ੍ਤਰਞ੍ਚ ਭਵਙ੍ਗਪਰਿਵਾਸੇਨ, ਉਪਚਾਰਾਸੇਵਨਾਯ ਚ ਵਿਨਾ ਅਪ੍ਪਨਾ ਹੋਤਿ, ਸਹ ਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਨੇਵ ਅਪ੍ਪਨਂ ਪਾਪੇਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਪਰਿਵਾਸਿਤਪਰਿਕਮ੍ਮੇਨ ਅਪ੍ਪਨਾਵਾਰੋ ਇਚ੍ਛਿਤੋ, ਨਾਪਿ ਮਹਗ੍ਗਤਪ੍ਪਮਾਣਜ੍ਝਾਨੇਸੁ ਵਿਯ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨੇ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਾਧਿਗਮਨਤੋ ਪਰਂ ਕਤਿਪਯਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਾਵਸਾਨੇ ਅਪ੍ਪਨਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਹ ਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਨਂ ਪਾਪੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸਹ ਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਨੇਵਾਤਿ ਚ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਿਕਮਿਦਂ ਵਚਨਂ, ਨ ਨੀਤਤ੍ਥਂ, ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਅਨ੍ਤੋਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਂ ਤਦਾ ਤਥਾਰੂਪਸ੍ਸ ਆਭੋਗਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਆਭੋਗੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਭਾਵਨਾਯਵਸੇਨ ਝਾਨਕ੍ਖਣੇ ਪਵਤ੍ਤਂ ਅਭਿਭਵਨਾਕਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਭਿਧਮ੍ਮਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਾਭੋਗੋ ਕਥਿਤੋ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੨੦੪) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨ੍ਤੋਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਂ ਤਥਾ ਆਭੋਗਾਭਾਵੇ ਕਸ੍ਮਾ ‘‘ਝਾਨਸਞ੍ਞਾਯਪੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਭਿਭਵਨ…ਪੇ… ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ.

ਵਡ੍ਢਿਤਪ੍ਪਮਾਣਾਨੀਤਿ ¶ ਵਿਪੁਲਪ੍ਪਮਾਣਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਨ ਏਕਙ੍ਗੁਲਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਾਦਿਵਸੇਨ ਵਡ੍ਢਿਂ ਪਾਪਿਤਾਨੀਤਿ ਤਥਾ ਵਡ੍ਢਨਸ੍ਸੇਵੇਤ੍ਥ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਹਨ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ. ਭਤ੍ਤਵਡ੍ਢਿਤਕਨ੍ਤਿ ਭੁਞ੍ਜਨਭਾਜਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਭਤ੍ਤਂ, ਏਕਾਸਨੇ ਪੁਰਿਸੇਨ ਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਭਤ੍ਤਤੋ ਉਪਡ੍ਢਭਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਰੂਪੇ ਸਞ੍ਞਾ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ, ਸਾ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਰੂਪਸਞ੍ਞੀ, ਨ ਰੂਪਸਞ੍ਞੀ ਅਰੂਪਸਞ੍ਞੀ, ਸਞ੍ਞਾਸੀਸੇਨ ਝਾਨਂ ਵਦਤਿ. ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਯ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਂ ਏਵੇਤ੍ਥ ਅਲਾਭਿਤਾ.

ਬਹਿਦ੍ਧਾਵ ¶ ¶ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਪਨ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪਸਞ੍ਞੀ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਾਨਿ ਸੁਵਣ੍ਣਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾਨਿ…ਪੇ… ਅਪ੍ਪਮਾਣਾਨਿ ਸੁਵਣ੍ਣਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾਨੀ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੨੨੦) ਏਵਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਭਿਭਾਯਤਨਾਨਂ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਅਭਿਧਮ੍ਮਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੨੦੪) ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ‘ਯਥਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਰੂਪਸਞ੍ਞੀ ਏਕੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਾਨੀਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਅਵਤ੍ਵਾ ਇਧ ਚਤੂਸੁਪਿ ਅਭਿਭਾਯਤਨੇਸੁ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪਸਞ੍ਞਿਤਾਵ ਵੁਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਰੂਪਾਨਂ ਅਨਭਿਭਵਨੀਯਤੋ’ਤਿ ਕਾਰਣਂ ਵਤ੍ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਹਿ ਇਧ ਵਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਨੇਵ ਅਭਿਭਵਿਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਨਿ ਨਿਯਮਤੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਇਧਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਰੂਪਸਞ੍ਞੀ’ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਸਤ੍ਥੁ ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸਮਤ੍ਤਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਵਣ੍ਣਾਭੋਗਰਹਿਤਾਨਿ, ਸਹਿਤਾਨਿ ਚ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਪਰਿਤ੍ਤਾਨਿ ‘‘ਪਰਿਤ੍ਤਾਨਿ ਸੁਵਣ੍ਣਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਤਥਾ ਅਪ੍ਪਮਾਣਾਨਿ ‘‘ਅਪ੍ਪਮਾਣਾਨਿ ਸੁਵਣ੍ਣਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾਨੀ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਹਿ ਸੋ ਪਰਿਯਾਯੋ ਪਰਿਤ੍ਤਾਨਿ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਤਾਨਿ ਚੇ ਕਦਾਚਿ ਵਣ੍ਣਵਸੇਨ ਆਭੁਜਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੁਵਣ੍ਣਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾਨਿ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯਾਤਿ. ਪਰਿਯਾਯਕਥਾ ਹਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਦੇਸਨਾਤਿ. ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ (ਧ. ਸ. ੨੨੨) ਪਨ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਦੇਸਨਤ੍ਤਾ ਵਣ੍ਣਾਭੋਗਰਹਿਤਾਨਿ ਵਿਸੁਂ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਤਥਾ ਸਹਿਤਾਨਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਹਿ ਉਭਯਤ੍ਥ ਅਭਿਭਵਨਵਿਸੇਸੋਤਿ. ਤਥਾ ਇਧ ਪਰਿਯਾਯਦੇਸਨਤ੍ਤਾ ਵਿਮੋਕ੍ਖਾਨਮ੍ਪਿ ਅਭਿਭਵਨਪਰਿਯਾਯੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਰੂਪਸਞ੍ਞੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਠਮਦੁਤਿਯਅਭਿਭਾਯਤਨੇਸੁ ਪਠਮਵਿਮੋਕ੍ਖੋ, ਤਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਅਭਿਭਾਯਤਨੇਸੁ ਦੁਤਿਯਵਿਮੋਕ੍ਖੋ, ਵਣ੍ਣਾਭਿਭਾਯਤਨੇਸੁ ਤਤਿਯਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਚ ਅਭਿਭਵਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ. ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਪਨ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਦੇਸਨਤ੍ਤਾ ਵਿਮੋਕ੍ਖਾਭਿਭਾਯਤਨਾਨਿ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਭਾਯਤਨਾਨਿ ਕਥਿਤਾਨਿ ¶ ; ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਚ ਵਿਮੋਕ੍ਖਕਿਚ੍ਚਾਨਿ ਝਾਨਾਨਿ ਵਿਮੋਕ੍ਖਦੇਸਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਤਦੇਤਂ ¶ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਰੂਪਸਞ੍ਞੀ’’ਤਿ ਆਗਤਸ੍ਸ ਅਭਿਭਾਯਤਨਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਭਾਯਤਨੇਸੁ ਅਵਚਨਤੋ ‘‘ਰੂਪੀ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦੀਨਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਵਿਮੋਕ੍ਖਕਿਚ੍ਚਸਾਧਾਰਣਵਚਨਭਾਵਤੋ ਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਰੂਪਾਨਂ ਅਨਭਿਭਵਨੀਯਤੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਕਤ੍ਥਚਿਪਿ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣਵਚਨਂ, ਤੇਨ ਯਂ ਅਞ੍ਞਹੇਤੁਕਂ, ਤਂ ਤੇਨ ਹੇਤੁਨਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਂ ਪਨ ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸਹੇਤੁਕਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪਸਞ੍ਞਿਤਾਯ ਏਵ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ (ਧ. ਸ. ੨੨੩) ਵਚਨਂ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਂ ਕਾਰਣਂ ਮਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਰੂਪਾਨਂ ਅਨਭਿਭਵਨੀਯਤਾ ਚ ਤੇਸਂ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਨਂ ਵਿਯ ਅਭੂਤਤ੍ਤਾ. ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸੋ ਚ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਵਤ੍ਥਾਨਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ਵੇਨੇਯ੍ਯਜ੍ਝਾਸਯਵਸੇਨ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਰਿਯਾਯਕਥਾਭਾਵਤੋ. ‘‘ਸੁਵਣ੍ਣਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾਨੀ’’ਤਿ ਏਤੇਨੇਵ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਨ ਨੀਲਾਦਿ ਅਭਿਭਾਯਤਨਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਚੇ? ਤਂ ਨ, ਨੀਲਾਦੀਸੁ ਕਤਾਧਿਕਾਰਾਨਂ ਨੀਲਾਦਿਭਾਵਸ੍ਸੇਵ ਅਭਿਭਵਨਕਾਰਣਤ੍ਤਾ. ਨ ਹਿ ਤੇਸਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਪਰਿਸੁਦ੍ਧਵਣ੍ਣਾਨਂ ¶ ਪਰਿਤ੍ਤਤਾ, ਅਪ੍ਪਮਾਣਤਾ ਵਾ ਅਭਿਭਵਨਕਾਰਣਂ, ਅਥ ਖੋ ਨੀਲਾਦਿਭਾਵੋ ਏਵਾਤਿ. ਏਤੇਸੁ ਚ ਪਰਿਤ੍ਤਾਦਿਕਸਿਣਰੂਪੇਸੁ ਯਂ ਯਂ ਚਰਿਤਸ੍ਸ ਇਮਾਨਿ ਅਭਿਭਾਯਤਨਾਨਿ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਮੇਸੁ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਕਵਸੇਨਾਤਿ ਸਕਲਨੀਲਵਣ੍ਣਨੀਲਨਿਦਸ੍ਸਨਨੀਲਨਿਭਾਸਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਵਸੇਨ. ਵਣ੍ਣਵਸੇਨਾਤਿ ਸਭਾਵਵਣ੍ਣਵਸੇਨ. ਨਿਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਤਾਵਸੇਨ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਿਵਿਞ੍ਞਾਣਵੀਥਿਯਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤਾਵਸੇਨ. ਓਭਾਸਵਸੇਨਾਤਿ ਸਪ੍ਪਭਾਸਤਾਯ ਅਵਭਾਸਨਵਸੇਨ. ਉਮਾਪੁਪ੍ਫਨ੍ਤਿ ਅਤਸਿਪੁਪ੍ਫਂ. ਨੀਲਮੇਵ ਹੋਤਿ ਵਣ੍ਣਸਙ੍ਕਰਾਭਾਵਤੋ. ਬਾਰਾਣਸਿਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਂ.

ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਇਤੋ ਬਾਹਿਰਕਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ ਅਤਿਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਂ ਕਸਿਣਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ¶ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਯਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਇਦਂ ਸਕਲਂ ਲੋਕਂ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਨ ਤਾਦਿਸਂ ਭਯਂ ਵਾ ਸਾਰਜ੍ਜਂ ਵਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਭੀਤਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮੇਵ ਆਨੀਤਾਨਿ.

ਅਟ੍ਠਵਿਮੋਕ੍ਖਵਣ੍ਣਨਾ

੧੭੪. ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਯੇਵ ¶ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਿਭਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋਤਿ ਘੋਸੋਪਿ ਭਯਾਵਹੋ ਵਟ੍ਟਾਭਿਰਤਭਾਵਤੋ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਨ ਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤੋਪਿ ਤਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਭੀਤਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮੇਵ ਆਨੀਤਾਨਿ.

ਆਨਨ੍ਦਯਾਚਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੭੮. ਬੋਧੀਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ. ਤਞ੍ਹਿ ‘‘ਚਤੁਮਗ੍ਗਞਾਣਪਟਿਵੇਧ’’ਨ੍ਤ੍ਵੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਪ੍ਪਟਿਵੇਧਸ੍ਸ ਤਂਮੂਲਕਤ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਭਾਵਨ੍ਤਿ ‘‘ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਆਨਨ੍ਦ ਤਥਾਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ ਵਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੬੬) ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਭਾਵਂ.

੧੭੯. ਤਮ੍ਪਿ ਓਲ਼ਾਰਿਕਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਤਂ ਤਸ੍ਸ ਮਾਰੇਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚੇਤਸੋ ਨ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਂ ਨ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਿਤਂ.

੧੮੩. ਆਦਿਕੇਹੀਤਿ ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਸੁਹਜ੍ਜਾਹਿ. ਪਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬਤੋ ਪਿਯੇਹਿ. ਮਨਵਡ੍ਢਨਤੋ ¶ ਮਨਾਪੇਹਿ. ਜਾਤਿਯਾਤਿ ਜਾਤਿਅਨੁਰੂਪਗਮਨੇਨ. ਨਾਨਾਭਾਵੋ ਵਿਸੁਂਭਾਵੋ ਅਸਮ੍ਬਦ੍ਧਭਾਵੋ. ਮਰਣੇਨ ਵਿਨਾਭਾਵੋਤਿ ਚੁਤਿਯਾ ਤੇਨਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਅਪੁਨਰਾਵਤ੍ਤਨਤੋ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗੋ. ਭਵੇਨ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾਵੋਤਿ ਭਵਨ੍ਤਰਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪੁਰਿਮਾਕਾਰਤੋ ਅਞ੍ਞਾਕਾਰਤਾ ‘‘ਕਾਮਾਵਚਰਸਤ੍ਤੋ ਰੂਪਾਵਚਰੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਦੇਵੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾਪਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਕੁਤੇਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਾਤਿ ਕੁਤੋ ਕੁਹਿਂ ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਠਾਨੇ ਏਤ੍ਥ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਖਨ੍ਧਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇ ‘‘ਯਂ ਤਂ ਜਾਤਂ…ਪੇ… ਮਾ ਪਲੁਜ੍ਜੀ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧੁਂ ਸਕ੍ਕਾ. ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਏਵ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਕਾਰਣਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸਰੀਰਂ, ਕਿਮਙ੍ਗਂ ਪਨ ਅਞ੍ਞੇਸਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਪਚ੍ਚਾਵਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ ¶ ਵਿਜ੍ਜਤਿ ਸਤਿਂ ਸੂਪਟ੍ਠਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਞਾਣੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਓਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ, ਬੁਦ੍ਧਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਚ ਪਰਿਯੋਸਾਪਿਤਤ੍ਤਾ. ਨ ਹੇਤ੍ਥ ਮਾਸਤ੍ਤਯਤੋ ਪਰਂ ਬੁਦ੍ਧਵੇਨੇਯ੍ਯਾ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ.

੧੮੪. ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿ ਨਾਮ ਸਸਮ੍ਭਾਰੇਹਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮੇਹਿ ਕੇਵਲੇਹੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਵਸੇਨੇਵ ਕਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਲੋਕਿਯਾਹਿ ¶ ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਹਿ ਵਿਨਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਸਮਧਿਗਮਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ.

ਤਤਿਯਭਾਣਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਨਾਗਾਪਲੋਕਿਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮੬. ਨਾਗਾਪਲੋਕਿਤਨ੍ਤਿ ਨਾਗਸ੍ਸ ਵਿਯ ਅਪਲੋਕਿਤਂ, ਹਤ੍ਥਿਨਾਗਸ੍ਸ ਅਪਲੋਕਨਸਦਿਸਂ ਅਪਲੋਕਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਹਚ੍ਚਾਤਿ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ. ਅਙ੍ਕੁਸਕਲਗ੍ਗਾਨਿ ਵਿਯਾਤਿ ਅਙ੍ਕੁਸਕਾਨਿ ਵਿਯ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਲਗ੍ਗਾਨਿ ਆਸਤ੍ਤਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾਨਿ. ਏਕਾਬਦ੍ਧਾਨੀਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਏਕਤੋ ਆਬਦ੍ਧਾਨਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਗੀਵਟ੍ਠੀਨਂ ਏਕਗ੍ਘਨਾਨਂ ਵਿਯ ਏਕਾਬਦ੍ਧਭਾਵੇਨ, ਨ ਕੇਵਲਂ ਗੀਵਟ੍ਠੀਨਂਯੇਵ, ਅਥ ਖੋ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਤਾਨਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਬਾਹੁਸਨ੍ਧਿਆਦਿਕਾ ਦ੍ਵਾਦਸ ਮਹਾਸਨ੍ਧਿਯੋ, ਅਙ੍ਗੁਲਿਸਨ੍ਧਿਯੋ ਚ ਇਤਰਸਨ੍ਧੀਸੁ ਏਕਾਬਦ੍ਧਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾਨਿ, ਯਤੋ ਨੇਸਂ ਪਕਤਿਹਤ੍ਥੀਨਂ ਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸਬਲਪ੍ਪਮਾਣਂ ਕਾਯਬਲਂ ਹੋਤਿ. ਵੇਸਾਲਿਨਗਰਾਭਿਮੁਖਂ ਅਕਾਸਿ ਕਣ੍ਟਕਪਰਿਵਤ੍ਤਨੇ ਵਿਯ ਕਪਿਲਨਗਰਾਭਿਮੁਖਂ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਥਂ ਤਂ ਨਾਗਾਪਲੋਕਿਤਂ ਨਾਮ ਜਾਤਂ? ਤਦਜ੍ਝਾਸਯਂ ਉਪਾਦਾਯ. ਭਗਵਾ ¶ ਹਿ ਨਾਗਾਪਲੋਕਿਤਵਸੇਨੇਵ ਅਪਲੋਕੇਤੁਕਾਮੋ ਜਾਤੋ, ਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵੇਨ ਪਨਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਤਂ ‘‘ਨਾਗਾਪਲੋਕਿਤਂ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

‘‘ਇਦਂ ਪਚ੍ਛਿਮਕਂ ਆਨਨ੍ਦ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ¶ ਵੇਸਾਲਿਯਾ ਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਨਯਿਦਂ ਵੇਸਾਲਿਯਾ ਅਪਲੋਕਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਵਚਨਂ ਅਨੇਕਨ੍ਤਿਕਤ੍ਤਾ, ਭੂਤਕਥਨਮਤ੍ਤਂ ਪਨੇਤਂ. ਮਗ੍ਗਸੋਧਨਵਸੇਨ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਦੇਵੇਤ੍ਥ ਅਪਲੋਕਨਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਨਨੁ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਂ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਪਚ੍ਛਿਮਦਸ੍ਸਨਮੇਵ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਕੁਸਿਨਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁਕਾਮਤਾਯ ਤਤੋ ਤਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਤ੍ਤਾ. ‘‘ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਅਨੇਕਨ੍ਤਿਕਤ੍ਤਂ ਪਰਿਹਰਤਿ, ਤਯਿਦਂ ਸੋਧਨਮਤ੍ਤਂ. ਇਦਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਵਿਪਰੀਤਂ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਭਗਵਾ ਸਾਪੇਕ੍ਖੋ ਵੇਸਾਲਿਂ ਅਪਲੋਕੇਸਿ, ‘‘ਇਦਂ ਪਨ ਮੇ ਗਮਨਂ ਅਪੁਨਰਾਗਮਨ’’ਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਸੁਖਾਯ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਪਲੋਕੇਸਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਪਿਚ ਵੇਸਾਲਿਰਾਜਾਨੋ’’ਤਿਆਦਿ.

ਅਨ੍ਤਕਰੋਤਿ ¶ ਸਕਲਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਕਸਨ੍ਤਾਨੇ, ਪਰਸਨ੍ਤਾਨੇ ਚ ਵਿਨਾਸਕਰੋ ਅਭਾਵਕਰੋ. ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਮਂਸਚਕ੍ਖੁਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚਕ੍ਖੂਹਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ. ਸਵਾਸਨਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਸਾਤਿਸਯਂ ਕਿਲੇਸਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ.

ਚਤੁਮਹਾਪਦੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮੭. ਮਹਾਓਕਾਸੇਤਿ ਮਹਨ੍ਤੇ ਓਕਾਸੇ. ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਟ੍ਠਾਨਾਨਿ. ਯੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਨਿਚ੍ਛੀਯਤਿ ਅਸਨ੍ਦੇਹਤੋ, ਕਾਨਿ ਪਨ ਤਾਨਿ? ਆਗਮਨਵਿਸਿਟ੍ਠਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤੋਤਰਣਾਦੀਨਿ. ਦੁਤਿਯਵਿਕਪ੍ਪੇ ਅਪਦਿਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਪਦੇਸਾ, ‘‘ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤਂ ਆਵੁਸੋ ਭਗਵਤੋ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਕੇਨਚਿ ਆਭਤਸ੍ਸ ‘‘ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਨੇ ਕਾਰਣਂ. ਕਿਂ ਪਨ ਤਨ੍ਤਿ? ਤਸ੍ਸ ਯਥਾਭਤਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤੋਤਰਣਾਦਿ ਏਵ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਥਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋਤਿ? ਯਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦ੍ਵੇ ਸਮ੍ਪਰਾਯਾ ਸਤ੍ਥਾ, ਸਾਵਕਾ ਚ, ਤੇਸੁ ਚ ਸਾਵਕਾ ਸਙ੍ਘਗਣਪੁਗ੍ਗਲਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧਾ ¶ , ਏਵਂ ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਮਯਾ ਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੋ’’ਤਿ ਅਪਦਿਸਿਤਬ੍ਬਾਨਂ ਭੇਦੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇ ਤਂ ਆਵੁਸੋ ਭਗਵਤੋ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਥਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨੇਤ੍ਤਿਯਂ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਪਦੇਸਾ ਬੁਦ੍ਧਾਪਦੇਸੋ ਸਙ੍ਘਾਪਦੇਸੋ ਸਮ੍ਬਹੁਲਤ੍ਥੇਰਾਪਦੇਸੋ ਏਕਤ੍ਥੇਰਾਪਦੇਸੋ. ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਪਦੇਸਾ’’ਤਿ (ਨੇਤ੍ਤਿ. ੧੮) ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਪਦੇਸੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਪਦੇਸੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾਦਯੋ…ਪੇ… ਮਹਾਕਾਰਣਾਨੀ’’ਤਿ.

੧੮੮. ਨੇਵ ¶ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ. ਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਂ ਨਾਮ ਸਵਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਸੋਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨੀਤਿ ਪਦਾਨਿ ਚ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਚ, ਅਤ੍ਥਪਦਾਨਿ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਦਾਨਿ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਜ੍ਜਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਏਤੇਹੀਤਿ ਪਦਾਨਿ, ਅਕ੍ਖਰਾਦੀਨਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਦਾਨਿ. ਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਪਦਾਨਿ, ਸਙ੍ਕਾਸਨਾਦੀਨਿ ਅਤ੍ਥਪਦਾਨਿ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂਪਨ ‘‘‘ਪਦਸਙ੍ਖਾਤਾਨਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨੀ’ਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਦਾਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ ਕੇਚਿ, ਤਂ ਨ, ਅਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜੇਨ੍ਤੀਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਦਾਨਿ, ਤੇਹਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ, ਅਤ੍ਥਪਦਾਨੀਤਿ ਉਭਯਸਙ੍ਗਹਤੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇਤਿ ਤੇਨਾਭਤਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ. ਪਾਲ਼ਿ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਕੇਵਲੋ ਪਾਲ਼ਿਧਮ੍ਮੋ ਪਵਤ੍ਤੋ. ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਤ੍ਥੋ ਪਵਤ੍ਤੋ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ. ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ ਕਥਿਤੋਤਿ ਯਥਾਰਦ੍ਧਦੇਸਨਾਯ, ਉਪਰਿ ਦੇਸਨਾਯ ਚ ਅਨੁਸਨ੍ਧਾਨਂ ਕਥਿਤਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਕਥਿਤੋ ¶ . ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਂ ਕਥਿਤਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ ਅਵਿਰੁਜ੍ਝਨਞ੍ਚੇਵ ਵਿਸੇਸਾਧਾਨਞ੍ਚ ਕਥਿਤਂ ਪਕਾਸਿਤਂ. ਏਵਂ ਪਾਲ਼ਿਧਮ੍ਮਾਦੀਨਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਗਹਣਂ ਸਾਧੁਕਂ ਉਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਹੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ¶ ਞਾਣੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਤਾਰੇਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਤਂ ਪਨ ਓਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਤਰਣਂ ਤਤ੍ਥ ਓਤਰਣਂ ਅਨੁਪ੍ਪਵੇਸਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ. ਸਂਸਨ੍ਦੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਂ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਨਯੇ ਸਂਸਨ੍ਦੇਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ.

ਕਿਂ ਪਨ ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਕੋ ਵਾ ਵਿਨਯੋਤਿ ਵਿਚਾਰਣਾਯ ਆਚਰਿਯਾਨਂ ਮਤਿਭੇਦਮੁਖੇਨ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਨਯੋਤਿ ਵਿਭਙ੍ਗਪਾਠਮਾਹ. ਸੋ ਹਿ ਮਾਤਿਕਾਸਞ੍ਞਿਤਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸੂਚਨਤੋ ‘‘ਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤਿ. ਵਿਵਿਧਨਯਤ੍ਤਾ, ਵਿਸਿਟ੍ਠਨਯਤ੍ਤਾ ਚ ਵਿਨਯੋ, ਖਨ੍ਧਕਪਾਠੋ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਸੁਤ੍ਤਵਿਨਯੇਸੁ ਪਰਿਗ੍ਗਯ੍ਹਮਾਨੇਸੁ ਵਿਨਯਪਿਟਕਮ੍ਪਿ ਨ ਪਰਿਯਾਦੀਯਤਿ ਪਰਿਵਾਰਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਾਨਿ ਵਾ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਸੂਚਨਾਦਿਅਤ੍ਥਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਏਵਮ੍ਪੀਤਿ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਵਿਨਯੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸੁਤ੍ਤਵਿਨਯਵਿਭਾਗੇ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇਪਿ. ਨ ਤਾਵ ਪਰਿਯਾਦੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਤਾਵ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਸੁਤ੍ਤਨਾਮਕਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਨਾਮਂ ਅਨਾਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਗੀਤਮ੍ਪਿ ਜਾਤਕਾਦਿਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਤੀਣਿ ਪਿਟਕਾਨਿ ਨ ਪਰਿਯਾਦਿਣ੍ਣਾਨੀਤਿ. ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤਉਦਾਨਇਤਿਵੁਤ੍ਤਕਾਦੀਨਿ ਦੀਘਨਿਕਾਯਾਦਯੋ ਵਿਯ ਸੁਤ੍ਤਨਾਮਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਅਸਙ੍ਗੀਤਾਨੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇ ਪਨੇਤ੍ਥ ਜਾਤਕਾਦੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਾਨਿਪਿ ਗਹਿਤਾਨਿ. ਬੁਦ੍ਧਵਂਸਚਰਿਯਾਪਿਟਕਾਨਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਗ੍ਗਹਣੇ ਕਾਰਣਂ ਮਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬਂ, ਕਿਂ ਵਾ ਤੇਨ ਮਗ੍ਗਨੇਨ? ਸਬ੍ਬੋਪਾਯਂ ਵਣ੍ਣਨਾਨਯੋ ਥੇਰਵਾਦਂ ਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਏਵਾਤਿ.

ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕਿਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਸੁਤ੍ਤਨਾਮਕਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਨਤ੍ਥਿ ਏਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਨਿਦਾਨਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ¶ (ਦੀ. ਨਿ. ਟੀ. ੧.ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ; ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੧.ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ) ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ¶ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਧਿ, ਵਿਸੇਸਵਿਧਯੋ ਪਰੇ’’ਤਿ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਨਯੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਨਯਂ ‘‘ਨਾਯਮਤ੍ਥੋ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤੋ’’ਤਿ ਪਟਿਸੋਧੇਤ੍ਵਾ. ਵਿਨੇਤਿ ਏਤੇਨ ਕਿਲੇਸੇਤਿ ਵਿਨਯੋ, ਕਿਲੇਸਵਿਨਯਨੂਪਾਯੋ, ਸੋ ਏਵ ਚ ਨਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਨਯੋ ਪਨ ਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ.

ਧਮ੍ਮੇਤਿ ¶ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੇ. ਸਰਾਗਾਯਾਤਿ ਸਰਾਗਭਾਵਾਯ ਕਾਮਰਾਗਭਵਰਾਗਪਰਿਬ੍ਰੂਹਨਾਯ. ਸਞ੍ਞੋਗਾਯਾਤਿ ਭਵਸਂਯੋਜਨਾਯ. ਆਚਯਾਯਾਤਿ ਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਨਤ੍ਥਾਯ. ਮਹਿਚ੍ਛਤਾਯਾਤਿ ਮਹਿਚ੍ਛਭਾਵਾਯ. ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾਤਿ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਭਾਵਾਯ. ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਯਾਤਿ ਕਿਲੇਸਸਙ੍ਗਣਗਣਸਙ੍ਗਣਵਿਹਾਰਾਯ. ਕੋਸਜ੍ਜਾਯਾਤਿ ਕੁਸੀਤਭਾਵਾਯ. ਦੁਬ੍ਭਰਤਾਯਾਤਿ ਦੁਪ੍ਪੋਸਤਾਯ. ਵਿਰਾਗਾਯਾਤਿ ਸਕਲਵਟ੍ਟਤੋ ਵਿਰਜ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ. ਵਿਸਞ੍ਞੋਗਾਯਾਤਿ ਕਾਮਭਵਾਦੀਹਿ ਵਿਸਂਯੁਜ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ. ਅਪਚਯਾਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾਪਿ ਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਅਪਚਯਨਾਯ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਦਿਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਇਚ੍ਛਾਪਗਮਾਯ. ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾਤਿ ਦ੍ਵਾਦਸਵਿਧਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਭਾਵਾਯ. ਪਵਿਵੇਕਾਯਾਤਿ ਪਵਿਵਿਤ੍ਤਭਾਵਾਯ, ਕਾਯਵਿਵੇਕਾਦਿਤਦਙ੍ਗਵਿਵੇਕਾਦਿਵਿਵੇਕਸਿਦ੍ਧਿਯਾ. ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਾਯਾਤਿ ਕਾਯਿਕਸ੍ਸ ਚੇਵ, ਚੇਤਸਿਕਸ੍ਸ ਚ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਪਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ. ਸੁਭਰਤਾਯਾਤਿ ਸੁਖਪੋਸਨਤ੍ਥਾਯ. ਏਵਂ ਯੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ ਉਗ੍ਗਹਣਧਾਰਣਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨ ਯੋਨਿਸੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਰਾਗਾਦਿਭਾਵਪਰਿਵਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਰਾਗਾਦਿਭਾਵਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਏਕਂਸਤੋ ਏਸੋ ਧਮ੍ਮੋ. ਏਸੋ ਵਿਨਯੋ, ਸਮ੍ਮਦੇਵ ¶ ਅਪਾਯਾਦੀਸੁ ਅਪਤਨਵਸੇਨ ਧਾਰਣਤੋ, ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵਿਨਯਨਤੋ, ਸਤ੍ਥੁ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਓਵਾਦਾਨੁਸਿਟ੍ਠਿਭਾਵਤੋ ਏਤਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਨ੍ਤਿ ਧਾਰੇਯ੍ਯਾਸਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਅਵਬੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚਤੁਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਸੂਚਨਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਤ੍ਤੇਤਿ ਤੇਪਿਟਕੇ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨੇ’’ਤਿ. ਤੇਪਿਟਕਞ੍ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਸਚ੍ਚਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਰਾਗਾਦਿਵਿਨਯਨਕਾਰਣਂ ਤਥਾਗਤੇਨ ਸੁਤ੍ਤਪਦੇਨ ਪਕਾਸਿਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਨਯੇਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਰਾਗਾਦਿਵਿਨਯਕਾਰਣੇ’’ਤਿ.

ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਸਰਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਤੇਪਿਟਕੇ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨੇ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਵਸੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਛਲ੍ਲਿਂ ਉਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਰੋਗਸ੍ਸ ਮਹਤੋ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤੋ ਉਪਕ੍ਕਮੇਨ ਛਲ੍ਲਿਯਾ ਸਕਲਿਕਾਯ, ਪਪਟਿਕਾਯ ਵਾ ਉਟ੍ਠਪਨਂ ਵਿਯ ਅਰੋਗਸ੍ਸ ਸਾਸਨਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮਤ੍ਤੇਨ ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਵਿਯ ਹੁਤ੍ਵਾ ਛਲ੍ਲਿਸਦਿਸਂ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਵਿਰੁਦ੍ਧਤਾਦਿਦੋਸਂ ਉਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਦੀਪੇਤ੍ਵਾ, ਤਾਦਿਸਾਨਿ ਪਨ ਏਕਂਸਤੋ ਗੁਲ਼੍ਹਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਾਦਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਗੁਲ਼੍ਹਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰ…ਪੇ…ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ¶ . ਰਾਗਾਦਿਵਿਨਯੇਤਿ ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਵਿਨਯਨਤ੍ਥੇ. ਤਦਾਕਾਰਤਾਯ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਮਾਨਾਨਿ ਨ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਾਨਿ ਛਡ੍ਡੇਤਬ੍ਬਾਨਿ ਵਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾਨਿ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬਵਾਰੇਸੁ.

ਇਮਸ੍ਮਿਂ ¶ ਪਨ ਠਾਨੇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਮਹਾਪਦੇਸਨਿਦ੍ਦੇਸਟ੍ਠਾਨੇ. ‘‘ਸੁਤ੍ਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਪਦੇਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਵੁਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾਯ ਮਾਤਿਕਂ ਉਦ੍ਦਿਸਤਿ. ਞਾਤੁਂ ¶ ਇਚ੍ਛਿਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਪਞ੍ਹੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਨਿ ਪਞ੍ਹਾਬ੍ਯਾਕਰਣਾਨਿ, ਅਤ੍ਥਸੂਚਨਾਦਿਅਤ੍ਥੇਨ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਪਾਲ਼ਿ, ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਨੁਲੋਮੇਤਿ ਅਨੁਕੂਲੇਤੀਤਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ, ਮਹਾਪਦੇਸੋ. ਆਚਰਿਯਾ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸਂਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਂ ਏਤੇਨਾਤਿ ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾ. ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਏਵ ਮਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ. ਧਮ੍ਮਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਪਤ੍ਤੇਤਿ ਧਮ੍ਮੇ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤਬ੍ਬੇ ਉਪਟ੍ਠਿਤੇ. ਇਮੇਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਵੁਤ੍ਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਪਦੇਸਾ. ਪਮੀਯਤਿ ਧਮ੍ਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛੀਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਪਮਾਣਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਂ ਏਤ੍ਥ ਸਮੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਇਤਰਨ੍ਤਿ ਮਹਾਪਦੇਸੇਸੁ ਅਸਮੇਨ੍ਤਂ. ਪੁਨ ਇਤਰਨ੍ਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਅਨੁਲੋਮੇਨ੍ਤਂ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਪਟਿਬਾਹਨ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ.

ਏਕਂਸੇਨੇਵ ਬ੍ਯਾਕਾਤਬ੍ਬੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਏਕਂਸਬ੍ਯਾਕਰਣੀਯੋ. ਵਿਭਜ੍ਜਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਮਤ੍ਥਂ ਅਵਧਾਰਣਾਦਿਭੇਦੇਨ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ. ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ. ਠਪਨੀਯੋਤਿ ਤਿਧਾਪਿ ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੀਯਤ੍ਤਾ ਠਪਨੀਯੋ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਠਪੇਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਚਕ੍ਖੁਂ ਅਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦਾਵਧਾਰਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਏਕਂਸੇਨੇਵ ਬ੍ਯਾਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਿਚ੍ਚਤਾਯ ਲੇਸਸ੍ਸਾਪਿ ਤਤ੍ਥ ਅਭਾਵਤੋ. ਪੁਰਿਮਪਦਾਵਧਾਰਣੇ ਪਨ ਵਿਭਜ੍ਜਬ੍ਯਾਕਰਣੀਯਤਾ ਚਕ੍ਖੁਸੋਤੇਸੁ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥਾਨਂ ਅਸਾਧਾਰਣਭਾਵਤੋ. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਤੇਸਂ ਸਦਿਸਤਾਚੋਦਨਾ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਨਮੁਖੇਨੇਵ ਬ੍ਯਾਕਰਣੀਯਾ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਸੇਨ, ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਵਸੇਨ ਚ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਥਾ ਚਕ੍ਖੁ, ਤਥਾ ਸੋਤਂ…ਪੇ… ਅਯਂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਾਬ੍ਯਾਕਰਣੀਯੋ ਪਞ੍ਹੋ’’ਤਿ. ਤਂ ਜੀਵਂ ਤਂ ਸਰੀਰਨ੍ਤਿ ਜੀਵਸਰੀਰਾਨਂ ਅਨਞ੍ਞਤਾਪਞ੍ਹੋ. ਯਸ੍ਸ ਯੇਨ ਅਨਞ੍ਞਤਾਚੋਦਿਤਾ, ਸੋ ਏਵ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ¶ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਵਞ੍ਝਾਤਨਯਸ੍ਸ ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯਤਾਕਿਤ੍ਤਨਸਦਿਸੋਤਿ ਅਬ੍ਯਾਕਾਤਬ੍ਬਤਾਯ ਠਪਨੀਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ. ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਞ੍ਹਬ੍ਯਾਕਰਣਾਨਿ ਪਮਾਣਂ ਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਤੇਸਂ ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਬ੍ਯਾਕਾਤਬ੍ਬਤੋ.

ਵਿਨਯਮਹਾਪਦੇਸੋ ਕਪ੍ਪਿਯਾਨੁਲੋਮਵਿਧਾਨਤੋ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਅਨੁਲੋਮਕਪ੍ਪਿਯਂ ਨਾਮ, ਮਹਾਪਦੇਸਭਾਵੇਨ ਪਨ ਤਂਸਦਿਸਤਾਯ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਮਹਾਪਦੇਸੇਸੁਪਿ ‘‘ਅਨੁਲੋਮਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵੋਹਾਰੋ. ਯਦਿਪਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਭਗਵਤਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਪਕਿਣ੍ਣਕਦੇਸਨਾਵ ਅਟ੍ਠਕਥਾ, ਸਾ ਪਨ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਾਹਕੇਹਿ ਪਠਮਂ ਤੀਣਿ ਪਿਟਕਾਨਿ ਸਙ੍ਗਾਯਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਨੁਰੂਪੇਨੇਵ ¶ ਵਾਚਨਾਮਗ੍ਗਂ ਆਰੋਪਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਆਚਰਿਯਾ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸਂਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਂ ਏਤੇਨਾਤਿ. ਤੇਨਾਹ ¶ ‘‘ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ ਨਾਮ ਅਟ੍ਠਕਥਾ’’ਤਿ. ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਙ੍ਗੀਤਿਯੋ ਆਰੁਲ਼੍ਹੋ ਏਵ ਚ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੋ ਕਥਾਮਗ੍ਗੋ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੇਨ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਆਭਤੋ ਪਚ੍ਛਾ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਯੇਹਿ ਮਹਾਥੇਰੇਹਿ ਸੀਹਲ਼ਭਾਸਾਯ ਠਪਿਤੋ ਨਿਕਾਯਨ੍ਤਰਲਦ੍ਧਿਸਙ੍ਕਰਪਰਿਹਰਣਤ੍ਥਂ. ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਨਾਮ ਥੇਰਵਾਦੋ. ਨਯਗ੍ਗਾਹੇਨਾਤਿ ਸੁਤ੍ਤਾਦਿਤੋ ਲਬ੍ਭਮਾਨਨਯਗ੍ਗਹਣੇਨ. ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਸੁਤ੍ਤਾਦੀਨਿਯੇਵ ਅਨੁਗਤਬੁਦ੍ਧਿਯਾ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਭਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਏਵ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਯਥਾਉਪਟ੍ਠਿਤਾ ਅਤ੍ਥਾ ਏਵ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸਮੇਨ੍ਤਮੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਸਂਸਨ੍ਦਤਿ, ਏਵਂ ਮਹਾਪਦੇਸਤੋ ਅਤ੍ਥਾ ਉਦ੍ਧਰਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਮਾਦਪਾਠਵਸੇਨ ਆਚਰਿਯਵਾਦਸ੍ਸ ਕਦਾਚਿ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਸਂਸਨ੍ਦਨਾਪਿ ਸਿਯਾ, ਸੋ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਆਚਰਿਯਵਾਦੋਪਿ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਸਮੇਨ੍ਤੋਯੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਦੁਬ੍ਬਲਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਯਂ ਪਟਿਭਾਨਭਾਵਤੋ. ਤਥਾ ਚ ਸਾਪਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ, ਕੀਦਿਸੀ? ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਸਮੇਨ੍ਤਾ ਯੇਵਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਾਸੂਤਿ ਤੀਸੁ ਸਙ੍ਗੀਤੀਸੁ. ‘‘ਆਗਤਮੇਵ ਪਮਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਾਦੀਹਿ ਸਙ੍ਗੀਤਮੇਵ ‘‘ਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਤਦਞ੍ਞਸ੍ਸ ¶ ਸੁਤ੍ਤਭਾਵਮੇਵ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਤਦਤ੍ਥਾ ਏਵ ਹਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਙ੍ਗੀਤਿਯੋ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਗਾਰਯ੍ਹਸੁਤ੍ਤੇ. ਨ ਚੇਵ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਸਰਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ ਵਿਨਯੇ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਅਸੁਤ੍ਤਭਾਵਤੋ ਤੇਨ ‘‘ਅਨੁਲੋਮਕਪ੍ਪਿਯਂ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਸਮੇਨ੍ਤਮੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਏਵਤ੍ਥਂ ਨਿਗਮਨਵਸੇਨ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ‘‘ਨ ਇਤਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਗਹਿਤਾਵਧਾਰਣਫਲਦਸ੍ਸਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤਚੁਨ੍ਦਵਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮੯. ਸੂਕਰਮਦ੍ਦਵਨ੍ਤਿ ਵਨਵਰਾਹਸ੍ਸ ਮੁਦੁਮਂਸਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਚੁਨ੍ਦੋ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ, ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਭਗਵਤੋ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚ ਆਹਾਰਂ ਪਟਿਯਾਦੇਨ੍ਤਾ ਅਨਵਜ੍ਜਮੇਵ ਪਟਿਯਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਵਤ੍ਤਮਂਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਕਿਰਾਤਿ ‘‘ਨਾਤਿਤਰੁਣਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਵਿਸੇਸਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਂ ‘‘ਮੁਦੁ ਚੇਵ ਸਿਨਿਦ੍ਧਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮੁਦੁਮਂਸਭਾਵਤੋ ਹਿ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਣਵਿਸੇਸੇਨ ਚ ‘‘ਮਦ੍ਦਵ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਓਜਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਂਸੁ ‘‘ਅਯਂ ਭਗਵਤੋ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋ ਆਹਾਰੋ’’ਤਿ ਪੁਞ੍ਞਵਿਸੇਸਾਪੇਕ੍ਖਾਯ, ਤਂ ਪਨ ਤਥਾਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਦਿਬ੍ਬੋਜਤਾਯ ਗਰੁਤਰਂ ਜਾਤਂ.

ਅਞ੍ਞੇ ¶ ਯਂ ਦੁਜ੍ਜੀਰਂ, ਤਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ‘‘ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਦਤ੍ਵਾ ਵਿਨਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪਵਦੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਪਰੂਪਵਾਦਮੋਚਨਤ੍ਥਂ ਭਗਵਾ ‘‘ਨਾਹਂ ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਤਿ.

੧੯੦. ਕਥਂ ਪਨਾਯਂ ਸੀਹਨਾਦੋ ਨਨੁ ਤਂ ਭਗਵਤੋਪਿ ਸਮ੍ਮਾਪਰਿਣਾਮਂ ਨ ਗਤਨ੍ਤਿ? ਨਯਿਦਂ ਏਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਤਂ ਭਗਵਤੋ ਪਰਿਣਾਮਂ ਗਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਅਰਹਤਿ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ¶ ਵਿਕਾਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ, ਅਞ੍ਞਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਚ ਵਿਕਾਰਸ੍ਸ ਮੁਦੁਭਾਵਂ ਆਪਾਦਿਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਪਨ ਭੁਤ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਨ ਹਿ ਭਗਵਾ, ਅਞ੍ਞੇ ਵਾ ਪਨ ਖੀਣਾਸਵਾ ਨਵਵੇਦਨੁਪ੍ਪਾਦਨਵਸੇਨ ਆਹਾਰਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਉਪਭੁਞ੍ਜਨਤੋ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਸ੍ਮਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਭਤ੍ਤਂ ਭੁਤ੍ਤਾਵਿਸ੍ਸ ਖਰੋ ਆਬਾਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ? ਤਂ ਭੋਜਨੁਤ੍ਤਰਕਾਲਂ ¶ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਨ ਪਨ ਭੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ. ਕਤੁਪਚਿਤਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧੋਕਾਸਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਬਲਵਤਿਪਿ ਰੋਗੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਗਰੁਸਿਨਿਦ੍ਧਭੋਜਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਵੇਦਨਾਨਿਗ੍ਗਹੋ ਜਾਤੋ, ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਦਿ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਤ੍ਥਿਤਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਟ੍ਠਾਨੇ, ਇਚ੍ਛਾ ਚਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਨੇਤਬ੍ਬਵੇਨੇਯ੍ਯਾਪੇਕ੍ਖਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਗਾਥਾਯਮ੍ਪਿ ‘‘ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸੁਤਮਤ੍ਤਂ, ਪਰੇਸਂ ਵਚਨਮਤ੍ਤਮੇਤਂ, ਨ ਪਨ ਭੋਜਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਆਬਾਧਂ ਫੁਸਿ ਧੀਰੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਪਾਨੀਯਾਹਰਣਵਣ੍ਣਨਾ

੧੯੧. ਪਸਨ੍ਨਭਾਵੇਨ ਉਦਕਸ੍ਸ ਅਚ੍ਛਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਚ੍ਛੋਦਕਾਤਿ ਪਸਨ੍ਨੋਦਕਾ’’ਤਿ. ਸਾਦੁਰਸਤ੍ਤਾ ਸਾਤਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਧੁਰੋਦਕਾ’’ਤਿ. ਤਨੁਕਮੇਵ ਸਲਿਲਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਸੀਤਲਂ, ਨ ਬਹਲਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਨੁਸੀਤਲਸਲਿਲਾ’’ਤਿ. ਨਿਕ੍ਕਦ੍ਦਮਾਤਿ ਸੇਤਭਾਵਸ੍ਸ ਕਾਰਣਮਾਹ. ਪਙ੍ਕਚਿਕ੍ਖਲ੍ਲਾਦਿਵਸੇਨ ਹਿ ਉਦਕਸ੍ਸ ਵਿਵਣ੍ਣਤਾ, ਸਭਾਵਤੋ ਪਨ ਤਂ ਸੇਤਵਣ੍ਣਂ ਏਵਾਤਿ.

ਪੁਕ੍ਕੁਸਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਨਾ

੧੯੨. ਧੁਰਵਾਤੇਤਿ ਪਟਿਮੁਖਵਾਤੇ. ਦੀਘਪਿਙ੍ਗਲੋਤਿ ਦੀਘੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਿਙ੍ਗਲਚਕ੍ਖੁਕੋ. ਪਿਙ੍ਗਲਕ੍ਖਿਕੋ ਹਿ ਸੋ ‘‘ਆਲ਼ਾਰੋ’’ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ. ਏਵਰੂਪਨ੍ਤਿ ਦਕ੍ਖਤਿ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਈਦਿਸਂ. ਈਦਿਸੇਸੂਤਿ ਯਤ੍ਰ ਯਂਚਾਤਿ ਏਵਰੂਪਨਿਪਾਤਸਦ੍ਦਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇਸੁ.

੧੯੩. ਵਿਚਰਨ੍ਤਿਯੋ ¶ ਮੇਘਗਬ੍ਭਤੋ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤਿਯੋ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤੀਸੂਤਿ ਵਿਚਰਨ੍ਤੀਸੂ’’ਤਿ. ਨਵਵਿਧਾਯਾਤਿ ਨਵਪ੍ਪਕਾਰਾਯ. ਨਵਸੁ ਹਿ ਪਕਾਰੇਸੁ ਏਕਵਿਧਾਪਿ ਅਸਨਿ ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਯ ‘‘ਨਵਵਿਧਾ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਈਦਿਸੀ ਹਿ ਏਸਾ ਰੁਲ਼੍ਹਿ ਅਟ੍ਠਵਿਮੋਕ੍ਖਪਤ੍ਤਿਪਿ ਸਮਞ੍ਞਾ ਵਿਯ. ਅਸਞ੍ਞਂ ਕਰੋਤਿ, ਯੋ ਤਸ੍ਸਾ ਸਦ੍ਦੇਨ ¶ , ਤੇਜਸਾ ਚ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਟੋ. ਏਕਂ ਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਏਕਂ ਮਣ੍ਡਲਂ. ਸਙ੍ਕਾਰਂ ਤੀਰੇਨ੍ਤੀ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀ ਵਿਯ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਸਤੇਰਾ. ਗਗ੍ਗਰਾਯਮਾਨਾਤਿ ਗਗ੍ਗਰਾਤਿਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ, ਅਨੁਰਵਦਸ੍ਸਨਞ੍ਹੇਤਂ. ਕਪਿਸੀਸਾਤਿ ਕਪਿਸੀਸਾਕਾਰਵਤੀ. ਮਚ੍ਛਵਿਲੋਲਿਕਾਤਿ ¶ ਉਦਕੇ ਪਰਿਪ੍ਫਨ੍ਦਮਾਨਮਚ੍ਛੋ ਵਿਯ ਵਿਲੁਲ਼ਿਤਾਕਾਰਾ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਸਦਿਸਾਤਿ ਪਸਾਰਿਤਪਕ੍ਖਕੁਕ੍ਕੁਟਾਕਾਰਾ. ਨਙ੍ਗਲਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਨਕਾਲੇ ਕਸ੍ਸਕਾਨਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇ ਮਣਿਕਾ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਨਙ੍ਗਲਂ ‘‘ਦਣ੍ਡਮਣਿਕਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਦਣ੍ਡਮਣਿਕਾਕਾਰਾ ਦਣ੍ਡਮਣਿਕਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਙ੍ਗਲਸਦਿਸਾ’’ਤਿ. ਦੇਵੇ ਵਸ੍ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਸਜੋਤਿਭੂਤਤਾਯ ਉਦਕੇਨ ਅਤੇਮੇਤਬ੍ਬਤੋ ਮਹਾਸਨਿ ‘‘ਸੁਕ੍ਖਾਸਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਤਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਸਮੁਗ੍ਘਾਟੇਤੀ’’ਤਿ.

ਭੁਸਾਗਾਰਕੇਤਿ ਭੁਸਮਯੇ ਅਗਾਰਕੇ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਰ ਮਹਨ੍ਤਂ ਪਲਾਲਪੁਞ੍ਜਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਤੋ ਪਲਾਲਂ ਨਿਕ੍ਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਸਾਲਾਸਦਿਸਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਵਸਨਯੋਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨਂ ਕਤਂ, ਤਦਾ ਭਗਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਸਿ, ਤਂ ਪਨ ਖਲਮਣ੍ਡਲਂ ਸਾਲਾਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਖਲਸਾਲਾਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਰਣੇ’’ਤਿ, ਅਸਨਿਪਾਤੇਨ ਛਨ੍ਨਂ ਜਨਾਨਂ ਹਤਕਾਰਣੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੋ ਤ੍ਵਂ ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਅਯਮੇਵ ਵਾ ਪਾਠੋ.

੧੯੪. ਸਿਙ੍ਗੀ ਨਾਮ ਕਿਰ ਉਤ੍ਤਮਂ ਅਤਿਵਿਯ ਪਭਸ੍ਸਰਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਛਵਿਵਣ੍ਣੋਭਾਸਂ ਦੇਵਲੋਕਤੋ ਆਗਤਸੁਵਣ੍ਣਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਸਿਙ੍ਗੀਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਥੇਰੋ ਤਂ ਗਣ੍ਹੀ’’ਤਿ ਸਯਮੇਵ ਪੁਚ੍ਛਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤੇਨੇਵ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਕਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਪਰੇਸਂ ¶ ਵਚਨੋਕਾਸਪਚ੍ਛੇਦਨਂ, ਤੇਨ ਵਤ੍ਥੇਨ ਸਤ੍ਥੁ ਪੂਜਨਂ, ਸਤ੍ਥੁ ਅਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਵਤ੍ਤਨਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤੇਨੇਵ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇਨ ਕਾਰਣੇਨ.

੧੯੫. ਥੇਰੋ ਚ ਤਾਵਦੇਵ ਤਂ ਸਿਙ੍ਗੀਵਣ੍ਣਂ ਮਟ੍ਠਦੁਸ੍ਸਂ ਭਗਵਤੋ ਉਪਨਾਮੇਸਿ ‘‘ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਤੁ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਮਟ੍ਠਦੁਸ੍ਸਂ, ਤਂ ਮਮਸ੍ਸ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯਾ’’ਤਿ. ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸਿ ਭਗਵਾ, ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਵ ਨਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿ ¶ . ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਭਗਵਾਪਿ ਤਤੋ ਏਕਂ ਨਿਵਾਸੇਸਿ, ਏਕਂ ਪਾਰੁਪੀ’’ਤਿ. ਤਾਵਦੇਵ ਕਿਰ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਓਵਟ੍ਟਿਕਰਣਮਤ੍ਤੇਨ ਤੁਨ੍ਨਕਮ੍ਮਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਉਪਨੇਸੁਂ, ਥੇਰੋ ਭਗਵਤੋ ਉਪਨਾਮੇਸਿ. ਹਤਚ੍ਚਿਕਂ ਵਿਯਾਤਿ ਪਟਿਹਤਪ੍ਪਭਂ, ਵਿਯ-ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਭਗਵਤੋ ਹਿ ਸਰੀਰਪ੍ਪਭਾਹਿ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯਮਾਨਾ ਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥਯੁਗਸ੍ਸ ਪਭਸ੍ਸਰਤਾ ਨਾਹੋਸਿ. ਅਨ੍ਤਨ੍ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤੋ ਏਵ, ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਤੋ ਏਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਬਹਿਪਨਸ੍ਸ ਪਭਾ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ.

‘‘ਪਸਨ੍ਨਰੂਪਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤੀ’’ਤਿ ਏਤੇਨੇਤਸ੍ਸ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਭੁਤ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਨ ਸੋ ਰੋਗੋਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦੀਪਿਤੋ. ਦ੍ਵੀਸੁ ਕਾਲੇਸੁ ਏਵਂ ਹੋਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੂਨਂ ਸਮਧਿਗਮਸਮਯਭਾਵਤੋ. ਉਪਵਤ੍ਤਨੇ ਅਨ੍ਤਰੇਨ ਯਮਕਸਾਲਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਪਰਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ.

੧੯੬. ਸਬ੍ਬਂ ¶ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਮੇਵ ਅਹੋਸਿ ਅਤਿਵਿਯ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਪਭਸ੍ਸਰਾਯ ਏਕਗ੍ਘਨਾਯ ਭਗਵਤੋ ਸਰੀਰਪ੍ਪਭਾਯ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਅਭਿਭੂਤਤ੍ਤਾ.

ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੇ. ਪਵਤ੍ਤਾਤਿ ਪਾਵਚਨਭਾਵੇਨ ਦੇਸੇਤਾ. ਪੁਰਤੋਵ ਨਿਸੀਦਿ ਓਵਾਦਪ੍ਪਟਿਕਰਣਭਾਵਤੋ.

੧੯੭. ਦਾਨਾਨਿਸਂਸਸਙ੍ਖਾਤਾ ¶ ਲਾਭਾਤਿ ਵਣ੍ਣਦਾਨਬਲਦਾਨਾਦਿਭੇਦਾ ਦਾਨਸ੍ਸ ਆਨਿਸਂਸਸਞ੍ਞਿਤਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾ ਚ ਲਾਭਾ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ. ਤੇ ਅਲਾਭਾਤਿ ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਤੁਯ੍ਹਂ ਅਲਾਭਾ, ਲਾਭਾ ਏਵ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭੂਤੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਭਵਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾ. ਸਮ੍ਪਰੇਤਬ੍ਬਤੋ ਪੇਚ੍ਚ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ‘‘ਸਮ੍ਪਰਾਯੋ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮੇ ਪਰਲੋਕੇ ਭਵਾ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾ. ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾ ਚ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾ ਚ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾ. ਦਾਨਾਨਿਸਂਸਸਙ੍ਖਾਤਾ ਲਾਭਾਤਿ ਦਾਨਾਨਿਸਂਸਭੂਤਾ ਲਾਭਾ. ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਮਮੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਮਂ ਫਲਂ ਏਤੇਸਂ ਨ ਏਕਦੇਸੇਨਾਤਿ ਸਮਸਮਫਲਾ. ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾਤਿ ਤਬ੍ਬਿਸਯਂ ਦਾਨਮਯਂ ਪੁਞ੍ਞਮਾਹ.

ਯਦਿ ਖੇਤ੍ਤਵਸੇਨ ਨੇਸਂ ਸਮਫਲਤਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਸਤਿਪਿ ਏਕਸਨ੍ਤਾਨਭਾਵੇ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਅਰਹਨ੍ਤਭਾਵਸਿਦ੍ਧਂ ਨਨੁ ਤੇਸਂ ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨਨੁ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸਮਤਾਯਾਤਿ ਕਿਲੇਸਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਖਨ੍ਧਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਭਾਵੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸਮਤਾਯ. ‘‘ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ¶ ਯਥਾ ਪਣੀਤਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਰਿਭੋਗੂਪਤ੍ਥਮ੍ਭਿਤਰੂਪਕਾਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਧਮ੍ਮਕਾਯੋ ਸੁਖੇਨੇਵ ਕਿਲੇਸੇ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿ, ਭੋਜਨਸਪ੍ਪਾਯਸਂਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਏਵਂ ਸੁਖੇਨੇਵ ਖਨ੍ਧੇ ਪਰਿਚ੍ਚਜੀਤਿ ਏਵਂ ਕਿਲੇਸਪਰਿਚ੍ਚਾਗਸ੍ਸ, ਖਨ੍ਧਪਰਿਚ੍ਚਾਗਸ੍ਸ ਚ ਸੁਖਸਿਦ੍ਧਿਨਿਮਿਤ੍ਤਤਾਯ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾਨਂ ਸਮਫਲਤਾ ਜੋਤਿਤਾ. ‘‘ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੀਸੇਨ ਚ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਦਾਨਂ ਜੋਤਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਸੁਜਾਤਾਯ ‘‘ਇਮਂ ਆਹਾਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਯ੍ਹਂ ਦੇਵਤਾਯ ਵਣ੍ਣਸੁਖਬਲਾਦਿਗੁਣਾ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਉਲ਼ਾਰੋ ਅਜ੍ਝਾਸਯੋ ਤਦਾ ਅਹੋਸਿ, ਏਵਂ ਚੁਨ੍ਦਸ੍ਸਪਿ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘ਇਮਂ ਆਹਾਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਭਗਵਤੋ ਵਣ੍ਣਸੁਖਬਲਾਦਿਗੁਣਾ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਉਲ਼ਾਰੋ ਅਜ੍ਝਾਸਯੋਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਨੇਸਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਸਮਫਲਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਤਿਪਿ ਚਤੁਵੀਸਤਿਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਦੇਵਸਿਕਂ ਵਲ਼ਞ੍ਜਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਭਾਵੇ ਯਥਾ ਪਨ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਨਦਿਵਸੇ ਅਭਿਨਵਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਰੂਪਸਤ੍ਤਕਾਦਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ਟੀ. ੨.੭੦੭ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ) ਵਸੇਨ ਚੁਦ੍ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ¶ ਸਨ੍ਨੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮੁਖੇਨ ਤਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, ਏਵਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਦਿਵਸੇਪਿ ਸਬ੍ਬਾ ਤਾ ਸਮਾਪਜ੍ਜੀਤਿ ਏਵਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮਤਾਯਪਿ ਤੇਸਂ ਸਮਫਲਤਾ. ਚੁਨ੍ਦਸ੍ਸ ਤਾਵ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣਂ ਉਲ਼ਾਰਤਰਂ ਹੋਤੁ ਭਗਵਤੋ ਦਿਨ੍ਨਭਾਵੇਨ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਾਭਾਵਤੋ, ਸੁਜਾਤਾਯ ਪਨ ¶ ਕਥਂ ਦੇਵਤਾਯ ਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ? ਏਵਂਸਞ੍ਞਿਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਜਾਤਾ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਪਰਭਾਗੇਤਿ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਤੋ ਅਪਰਭਾਗੇ. ਪੁਨ ਅਪਰਭਾਗੇਤਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਪਰਤੋ. ਧਮ੍ਮਸੀਸਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਮਤ੍ਥਕਭੂਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਮੇ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਮਮ ਵਸੇਨ ਗਹਿਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਅਧਿਪਤਿਭਾਵੋ ਆਧਿਪਤੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਜੇਟ੍ਠਭਾਵਸਂਵਤ੍ਤਨਿਯਕ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸਂਵਰੇਤਿ ਸੀਲਸਂਵਰੇ. ਵੇਰਨ੍ਤਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਪਞ੍ਚਵਿਧਂ ਵੇਰਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਵੇਰਿਧਮ੍ਮਭਾਵਤੋ, ਵੇਰਹੇਤੁਤਾਯ ਚ ‘‘ਵੇਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕੋਸਲ੍ਲਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ, ਤੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ ਕੁਸਲੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੁਸਲੋ ਪਨ ਞਾਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ. ਞਾਣਸਮ੍ਪਦਾ ਨਾਮ ਞਾਣਪਾਰਿਪੂਰੀ, ਸਾ ਚ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗੋ ਚ ਨਿਰਵਸੇਸਤੋ ਕਿਲੇਸੇ ਪਜਹਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ…ਪੇ… ਜਹਾਤੀ’’ਤਿ. ਇਮਂ ਪਾਪਕਂ ਜਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਦਾਨੇਨ ਤਾਵ ਲੋਭਮਚ੍ਛਰਿਯਾਦਿਪਾਪਕਂ, ਸੀਲੇਨ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਪਾਪਕਂ ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਤਦਙ੍ਗਵਸੇਨ ਪਹਾਯ ਤਤੋ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਧਮ੍ਮੇਹਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ, ਤਤੋ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਅਨਵਸੇਸਂ ਪਾਪਕਂ ਪਹਾਯ. ਤਥਾ ¶ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਏਵ ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਖਯਾ ਕਿਲੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਿਲੇਸਵੂਪਸਮੇਨ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋਤਿ ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਦੇਸਨਾਯ ਕੂਟਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਤਿ ਚੁਨ੍ਦਸ੍ਸ…ਪੇ… ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸੀ’’ਤਿ.

ਚਤੁਤ੍ਥਭਾਣਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਯਮਕਸਾਲਵਣ੍ਣਨਾ

੧੯੮. ਏਵਂ ¶ ਤਂ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ ਹੋਤੀਤਿ ਯਥਾ ਅਨੁਰਾਧਪੁਰਸ੍ਸ ਥੂਪਾਰਾਮੋ ਦਕ੍ਖਿਣਪਚ੍ਛਿਮਦਿਸਾਯਂ, ਏਵਂ ਤਂ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯ ਦਕ੍ਖਿਣਪਚ੍ਛਿਮਦਿਸਾਯਂ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਿਤੁਕਾਮਾ ਉਯ੍ਯਾਨਤੋ ਉਪੇਚ੍ਚ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ‘‘ਉਪਵਤ੍ਤਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਸਾਲਪਨ੍ਤਿਭਾਵੇਨ ਠਿਤਂ ਸਾਲਵਨਂ. ਅਨ੍ਤਰੇਨਾਤਿ ਵੇਮਜ੍ਝੇ. ਤਸ੍ਸ ਕਿਰ ਮਞ੍ਚਕਸ੍ਸਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਪਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਮਞ੍ਚਕਸ੍ਸ. ਤਤ੍ਰਾਪਿ…ਪੇ… ਏਕੋ ਪਾਦਭਾਗਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਨ੍ਤਰੇਨ ਯਮਕਸਾਲਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਆਸਤ੍ਤਵਿਟਪਸਾਖਤਾਯ ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤ੍ਵਾ ਵਿਯ. ‘‘ਠਿਤਸਾਖਾ’’ਤਿਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ. ਯਂ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਉਤ੍ਤਰਸੀਸਕਂ ਮਞ੍ਚਕਂ ¶ ਪਞ੍ਞਪੇਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪਚ੍ਛਿਮਦਸ੍ਸਨਂ ਦਟ੍ਠੁਂ ਆਗਤਾਨਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਦਟ੍ਠੁਂ ਯੋਗ੍ਯਤਾਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਉਤ੍ਤਰਦਿਸਾਵਿਲੋਕਨਮੁਖਂ ਪੁਬ੍ਬਦਿਸਾਸੀਸਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਚਕਂ ਪਞ੍ਞਪੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਂ.

ਏਤੇ ਨਾਗਾਨਮੁਤ੍ਤਮਾਤਿ ਏਤੇ ਗੋਤ੍ਤਤੋ ਗੋਚਰਿਆਦਿਨਾਮਕਾ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੇਸੁ ਬਲੇਨ ਸੇਟ੍ਠਤਮਾ. ਮਜ੍ਝਿਮਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧੪੮) ਪਨ ਕੇਚਿ ਹਤ੍ਥਿਨੋ ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਆਗਤਾ, ਸੋ ਪਨ ਨੇਸਂ ਨਾਮਮਤ੍ਤਕਤੋ ਭੇਦੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ…ਪੇ… ਪਰਿਕ੍ਖਯਂ ਗਤਂ, ‘‘ਨ ਪਨ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਚਙ੍ਗਵਾਰੇਤਿ ਊਮਿਯਂ. ਕਤੋਕਾਸਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਯਥਾਸਮੁਟ੍ਠਿਤੋ ਰੋਗੋ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਅਭਿਮਦ੍ਦਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ¶ ਕਪ੍ਪਂ, ਕਪ੍ਪਾਵਸੇਸਂ ਵਾ ਠਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਏਵ, ਤਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ ¶ ਠਾਨੇ ਪਯੋਜਨਾਭਾਵਤੋ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰੇ ਓਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਓਕਾਸਂ ਅਦਾਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਿਯਾ’’ਤਿਪਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿਯੇਵ.

ਕੁਸਲਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਮਹਪ੍ਫਲਂ, ਏਵਂ ਮਹਾਨਿਸਂਸਂ, ਮਹਾਨੁਭਾਵਞ੍ਚ ਤਂ ਕੁਸਲ’’ਨ੍ਤਿ.

ਏਕਸ੍ਸਾਪਿ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਵੂਪਸਮੋ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਗਰੁਤਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ ਅਤਿਦੁਲ੍ਲਭਭਾਵਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਸੁਤ੍ਤੇਨ (ਸੁ. ਨਿ. ੮੪੧) ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋ.

ਤਤਿਯਂ ਪਨ ਕਾਰਣਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਅਨਤ੍ਥਪਰਿਹਰਣਨ੍ਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪੁਨ ‘‘ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਸਯਨਂ ਸੇਯ੍ਯਾ, ਸੀਹਸ੍ਸ ਵਿਯ ਸੇਯ੍ਯਾ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਾ, ਤਂ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਂ. ਅਥ ਵਾ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸੇਟ੍ਠਸੇਯ੍ਯਂ, ਯਦਿਦਂ ਅਤ੍ਥਦ੍ਵਯਂ ਪਰਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ.

‘‘ਵਾਮੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਾ ਕਾਮਭੋਗਿਸੇਯ੍ਯਾ, ਦਕ੍ਖਿਣਪਸ੍ਸੇਨ ਸਯਾਨੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ ਦਕ੍ਖਿਣਹਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਰੀਰਗ੍ਗਹਣਾਦਿਯੋਗਕ੍ਖਮਤੋ, ਪੁਰਿਸਵਸੇਨ ਚੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਏਕੇਨ ¶ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸਯਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ.

ਅਯਂ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਯਂ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਾ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਾ. ‘‘ਤੇਜੁਸ੍ਸਦਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸੀਹਸ੍ਸ ਅਭੀਰੁਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਭੀਰੁਕਾ ਹਿ ਸੇਸਮਿਗਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਸਯਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਤਾਸਪੁਬ੍ਬਕਂ ਯਥਾ ਤਥਾ ਸਯਨ੍ਤਿ, ਸੀਹੋ ਪਨ ਅਭੀਰੁਭਾਵਤੋ ਸਤੋਕਾਰੀ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਯ ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾਵ ਸਯਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਰਿਮਪਾਦੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਦਕ੍ਖਿਣੇ ਪੁਰਿਮਪਾਦੇ ਵਾਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਪਾਦਸ੍ਸ ਠਪਨਵਸੇਨ ਦ੍ਵੇ ਪੁਰਿਮਪਾਦੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ. ਪਚ੍ਛਿਮਪਾਦੇਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪਚ੍ਛਿਮਪਾਦੇ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਇਧਾਪਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਪਾਦਟ੍ਠਪਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਠਿਤੋਕਾਸਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਂ ਅਭੀਰੁਭਾਵੇਨੇਵ. ‘‘ਸੀਸਂ ਪਨ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਸੀਹਕਿਰਿਯਾ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸਪਬੁਜ੍ਝਨਂ ¶ ਵਿਯ ਅਭੀਰੁਭਾਵਸਿਦ੍ਧਾ ਧਮ੍ਮਤਾਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੀਹਵਿਜਮ੍ਭਿਤਵਿਜਮ੍ਭਨਂ ਅਤਿਵੇਲਂ ਏਕਾਕਾਰੇਨ ਠਪਿਤਾਨਂ ਸਰੀਰਾਵਯਵਾਨਂ ਗਮਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾਸੁ ਯੋਗ੍ਯਭਾਵਾਪਾਦਨਤ੍ਥਂ. ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਸੀਹਨਾਦਨਦਨਂ ਅਪ੍ਪੇਸਕ੍ਖਮਿਗਜਾਤਪਰਿਹਰਣਤ੍ਥਂ.

ਸੇਤਿ ¶ ਅਬ੍ਯਾਵਟਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸੇਯ੍ਯਾ, ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਮੇਵ ਸੇਯ੍ਯਾ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸੇਯ੍ਯਾ. ਕਿਂ ਪਨ ਤਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਨ੍ਤਿ? ਆਨਾਪਾਨਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ, ਤਤੋ ਹਿ ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤੋ ਜਾਤੋਤਿ. ‘‘ਤਯਿਦਂ ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ, ਨ ਸੇਯ੍ਯਾ, ਤਥਾਪਿ ਯਸ੍ਮਾ ‘ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਾ ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾ ਭਗਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੧੯) ਵਕ੍ਖਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਕਿਯਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਏਵ ਤਥਾਗਤਸੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਕਾਲਿਕਾਵ ਤਥਾਗਤਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਚ ਭਗਵਾ ਲੋਕਿਯਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਜ੍ਜਨਬਹੁਲੋ ਵਿਹਾਸਿ. ਅਗ੍ਗਫਲਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦੁਪਗਮਨਲਕ੍ਖਣਾ ਸੇਯ੍ਯਾ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਹੋਤਿ, ਸਾ ਚ ਨੇਸਂ ਪਠਮਜਾਤਿਸਮਨ੍ਵਯਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯਵੁਤ੍ਤਿਕਾ, ਏਵਂ ਭਗਵਤੋ ਅਰਿਯਜਾਤਿਸਮਨ੍ਵਯਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯਵੁਤ੍ਤਿਕਂ ਅਗ੍ਗਫਲਭੂਤਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ‘‘ਤਥਾਗਤਸੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਾ ਨਾਮ ਸੇਟ੍ਠਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਤ੍ਤਮਸੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਉਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਨੁਟ੍ਠਾਨਾ, ਸੇਯ੍ਯਾ, ਤਂ ਅਨੁਟ੍ਠਾਨਸੇਯ੍ਯਂ. ‘‘ਇਤੋ ਉਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ‘‘ਉਟ੍ਠਾਨਸਞ੍ਞਂ ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨੁਟ੍ਠਾਨਸੇਯ੍ਯੁਪਗਮਨੇ. ਕਾਯਵਸੇਨ ਅਨੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਨ ਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ, ਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਚ ਅਨੁਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਨਿਦ੍ਦੁਪਗਮਨਨ੍ਤਿ ¶ ਤਦਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨਿਦ੍ਦਾਵਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭਵਙ੍ਗਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਦ੍ਦੁਪਗਮਨਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਭਵਙ੍ਗਸ੍ਸ.

ਸਬ੍ਬਪਾਲਿਫੁਲ੍ਲਾਤਿ ¶ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਮੇਵ ਵਿਕਸਨਵਸੇਨ ਫੁਲ੍ਲਾ, ਨ ਏਕਦੇਸਵਿਕਸਨਵਸੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪੁਪ੍ਫਿਤਾ’’ਤਿ. ਏਕਚ੍ਛਨ੍ਨਾਤਿ ਸਮ੍ਫੁਲ੍ਲਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਏਕਾਕਾਰੇਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਵ ਛਾਦਿਤਾ. ਉਲ੍ਲੋਕਪਦੁਮਾਨੀਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਾਨਿ ਵਿਯ ਤਿਟ੍ਠਨਪਦੁਮਾਨਿ. ਮੋਰਪਿਞ੍ਛਕਲਾਪੋ ਵਿਯ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਪੁਪ੍ਫਸਞ੍ਛਾਦਿਤਤ੍ਤਾ.

ਨਨ੍ਦਪੋਕ੍ਖਰਣੀਸਮ੍ਭਵਾਨੀਤਿ ਨਨ੍ਦਪੋਕ੍ਖਰਣੀਤੀਰਸਮ੍ਭਵਾਨਿ. ਮਹਾਤੁਮ੍ਬਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਲ਼੍ਹਕਮਤ੍ਤਂ. ਪਵਿਟ੍ਠਾਨੀਤਿ ਖਿਤ੍ਤਾਨਿ. ਸਰੀਰਮੇਵ ਓਕਿਰਨ੍ਤੀਤਿ ਸਰੀਰਮੇਵ ਅਜ੍ਝੋਕਿਰਨ੍ਤਿ.

ਦੇਵਤਾਨਂ ¶ ਉਪਕਪ੍ਪਨਚਨ੍ਦਨਚੁਣ੍ਣਾਨੀਤਿ ਸਟ੍ਠਿਪਿ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਿ ਯੋਜਨਾਨਿ ਵਾਯਨਕਸੇਤਵਣ੍ਣਚਨ੍ਦਨਚੁਣ੍ਣਾਨਿ. ਦਿਬ੍ਬਗਨ੍ਧਜਾਲਚੁਣ੍ਣਾਨੀਤਿ ਦਿਬ੍ਬਗਨ੍ਧਦਿਬ੍ਬਚੁਣ੍ਣਾਨਿ. ਹਰਿਤਾਲਅਞ੍ਜਨਚੁਣ੍ਣਾਦੀਨਿਪਿ ਦਿਬ੍ਬਾਨਿ ਪਰਮਸੁਗਨ੍ਧਾਨਿ ਏਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਦਿਬ੍ਬਗਨ੍ਧਵਾਸਵਿਕਤਿਯੋ’’ਤਿ.

ਏਕਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਵਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਕਾਲੇ ਵਿਯ.

ਤਾਤਿ ਦੇਵਤਾ. ਗਨ੍ਥਮਾਨਾ ਵਾਤਿ ਮਾਲਂ ਰਚਨ੍ਤਿਯੋ ਏਵ. ਅਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਵਾਤਿ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਪਰਿਯੋਸਿਤਾ ਏਵ. ਹਤ੍ਥੇਨ ਹਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਂ. ਗੀਵਾਯ ਗੀਵਨ੍ਤਿ ਕਣ੍ਠਗਾਹਵਸੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੀਵਾਯ ਪਰਸ੍ਸ ਗੀਵਂ. ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਆਮਸਿਤ੍ਵਾ. ਮਹਾਯਸੋ ਮਹਾਯਸੋਤਿ ਆਮੇਡਿਤਵਸੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਆਲਾਪਵਚਨਂ.

੧੯੯. ਮਹਨ੍ਤਂ ਉਸ੍ਸਾਹਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪੂਜਾਸਕ੍ਕਾਰਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਦਿਸ੍ਵਾ.

ਸਾਯੇਵ ¶ ਪਨ ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਪਦਾ ਏਵ. ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਨਵਵਿਧਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਤ੍ਤਾ.

ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਚਾਰਿਤ੍ਤਸੀਲਮਾਹ. ਆਚਾਰਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਚਾਰਿਤ੍ਤਸੀਲਂ. ਯਾਵ ਗੋਤ੍ਰਭੁਤੋਤਿ ਯਾਵ ਗੋਤ੍ਰਭੁਞਾਣਂ, ਤਾਵ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਾ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਾ. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ, ਅਨ੍ਵਯਤੋ ਚ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਜਿਨਕਾਲ਼ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਜਿਨਮਹਾਵਡ੍ਢਕਿਨਾ ਠਪਿਤਂ ਵਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਗਹੇਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਕਾਲ਼ਸੁਤ੍ਤਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਮਰਿਯਾਦਂ, ਉਪਾਸਕੋਪਾਸਿਕਾਵਾਰੇਸੁ ¶ ‘‘ਗਨ੍ਧਪੂਜਂ ਮਾਲਾਪੂਜਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਚਾਰਿਤ੍ਤਸੀਲਪਕ੍ਖੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਕਰਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਮ੍ਪਿ ਤਥਾਕਰਣਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਮੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਅਯਞ੍ਹੀਤਿ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ.

ਉਪਵਾਣਤ੍ਥੇਰਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦੦. ਅਪਨੇਸੀਤਿ ਠਿਤਪ੍ਪਦੇਸਤੋ ਯਥਾ ਅਪਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਵਮਕਾਸਿ, ਨ ਪਨ ਨਿਬ੍ਭਚ੍ਛਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਆਨਨ੍ਦੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਾ ਵਾਤਿ ਸਮਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਯਦੇਸਨਾਯਂ (ਅ. ਨਿ. ੨.੩੭) ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਾ ਏਵ. ਆਵਾਰੇਨ੍ਤੋਤਿ ਛਾਦੇਨ੍ਤੋ.

ਯਸ੍ਮਾ ¶ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਚੇਤਿਯੇ ਆਰਕ੍ਖਦੇਵਤਾ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਰੋਵ ਤੇਜੁਸ੍ਸਦੋ, ਨ ਅਞ੍ਞੇ ਅਰਹਨ੍ਤੋਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜਨਾ.

ਇਦਾਨਿ ਆਗਮਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵਿਪਸ੍ਸਿਮ੍ਹਿ ਕਿਰ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ‘‘ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾ ਦੇਵਤਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਗੋਬਲੀਬਦ੍ਦਞਾਯੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਭੁਮ੍ਮਦੇਵਤਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਤੇਸਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ.

ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਚੇਤਿਯੇ.

੨੦੧. ਅਧਿਵਾਸੇਨ੍ਤੀਤਿ ਰੋਚੇਨ੍ਤਿ.

ਛਿਨ੍ਨਪਾਤੋ ਵਿਯ ਛਿਨ੍ਨਪਾਤੋ, ਤਂ ਛਿਨ੍ਨਪਾਤਂ, ¶ ਭਾਵਨਪੁਂਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਯਂ. ਆਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ ਅਭਿਮੁਖਭਾਵੇਨ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਪਤਿਤਾ, ਤਤੋ ਕਤਿਪਯਰਤਨਟ੍ਠਾਨਂ ਵਟ੍ਟਨਵਸੇਨੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਯਥਾਪਤਿਤਮੇਵ ਠਾਨਂ ਵਟ੍ਟਨਵਸੇਨ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਆਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿਯੋ ਪਤਿਤਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਵਿਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ ਯਤ੍ਥ ਪਤਿਤਾ, ਤਤੋ ਵਿਨਿਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਤਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪਰਭਾਗਂ ਵਟ੍ਟਮਾਨਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਪੁਰਤੋ ਵਟ੍ਟਨਂ ਆਵਟ੍ਟਨਂ, ਇਤਰਂ ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਵਿਵਟ੍ਟਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦੇਵਤਾ ਧਾਰੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਉਦਕਂ ਵਿਯ ਓਸੀਦਨਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਪਕਤਿਪਥਵਿਯਂ. ਦੇਵਤਾ ਓਸੀਦਨ੍ਤਿ ਧਾਤੂਨਂ ਸਣ੍ਹਸੁਖੁਮਾਲਭਾਵਤੋ. ਪਥਵਿਯਂ ¶ ਪਥਵਿਂ ਮਾਪੇਸੁਨ੍ਤਿ ਪਕਤਿਪਥਵਿਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਰੀਰਂ ਧਾਰੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਂ ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨ ਪਥਵਿਂ ਮਾਪੇਸੁਂ.

ਕਾਮਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸੇ ਅਸਤਿਪਿ ਏਕਚ੍ਚੋ ਰਾਗੋ ਹੋਤਿਯੇਵ, ਰਾਗੇ ਪਨ ਅਸਤਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਭਵੋ ਏਵਾਤਿ ਤਦੇਕਟ੍ਠਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਵੀਤਰਾਗਾਤਿ ਪਹੀਨਦੋਮਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਸਿਲਾਥਮ੍ਭਸਦਿਸਾ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰਤਾਯ.

ਚਤੁਸਂਵੇਜਨੀਯਟ੍ਠਾਨਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦੨. ਅਪਾਰਗਙ੍ਗਾਯਾਤਿ ਗਙ੍ਗਾਯ ਓਰਮ੍ਭਾਗੇ. ‘‘ਸਙ੍ਕਾਰਛਡ੍ਡਕਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਿਯੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨੇ ਵਤ੍ਤਕਰਣਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ. ‘‘ਏਵਂ ਦ੍ਵੀਸੁ ਕਾਲੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਪਚ੍ਚਾਮਸਨਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਧਿਗਤਂ.

ਕਮ੍ਮਸਾਧਨੋ ¶ ਸਮ੍ਭਾਵਨਤ੍ਥੋ ਭਾਵਨੀਯ-ਸਦ੍ਦੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਨਸਾ ਭਾਵਿਤੇ ਸਮ੍ਭਾਵਿਤੇ’’ਤਿ. ਦੁਤਿਯਵਿਕਪ੍ਪੇ ਪਨ ਭਾਵਨਂ, ਵਡ੍ਢਨਞ੍ਚ ਪਟਿਪਕ੍ਖਪਹਾਨਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯੇ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਸੁ ਤੀਸੁ ਵਤ੍ਥੂਸੁ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਨ ਕਮ੍ਮਫਲਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤੇਨ. ਸਾ ਚਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਾਸਮ੍ਪਦਾ ਏਵਂ ¶ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਫਲੇਨ ਹੇਤੁਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਤ੍ਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਂਵੇਗੋ ਨਾਮ ਸਹੋਤ੍ਤਪ੍ਪਞਾਣਂ, ਅਭਿਜਾਤਿਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਿਪਿ ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੂਨਿ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਂਵੇਗਜਨਕਾਨੀ’’ਤਿ.

ਚੇਤਿਯਪੂਜਨਤ੍ਥਂ ਚਾਰਿਕਾ ਚੇਤਿਯਚਾਰਿਕਾ. ਸਗ੍ਗੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਯੇਵ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਰਮ੍ਮਣਾਯ ਕੁਸਲਚੇਤਨਾਯ ਸਗ੍ਗਸਂਵਤ੍ਤਨਿਯਭਾਵਤੋ.

ਆਨਨ੍ਦਪੁਚ੍ਛਾਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦੩. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਮਾਤੁਗਾਮੇ. ਅਯਂ ਉਤ੍ਤਮਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ, ਦਸ੍ਸਨਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਸਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਾਨਂ. ਲੋਭੋਤਿ ਕਾਮਰਾਗੋ. ਚਿਤ੍ਤਚਲਨਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖੋਭੋ. ਮੁਰੁਮੁਰਾਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਅਟ੍ਠਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਖਾਦਨੇ ਅਨੁਰਵਦਸ੍ਸਨਂ. ਅਪਰਿਮਿਤਂ ਕਾਲਂ ਦੁਕ੍ਖਾਨੁਭਵਨਂ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਦੁਕ੍ਖਾਨੁਭਵਨਂ. ਵਿਸ੍ਸਾਸੋਤਿ ਵਿਸਙ੍ਗੋ ਘਟ੍ਟਨਾਭਾਵੋ. ਓਤਾਰੋਤਿ ਤਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ¶ ਅਨੁਪ੍ਪਵੇਸੋ. ਅਸਿਹਤ੍ਥੇਨ ਵੇਰੀਪੁਰਿਸੇਨ, ਪਿਸਾਚੇਨਾਪਿ ਖਾਦਿਤੁਕਾਮੇਨ. ਆਸੀਦੇਤਿ ਅਕ੍ਕਮਨਾਦਿਵਸੇਨ ਬਾਧੇਯ੍ਯ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ. ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਹਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਆਮਿਸਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾਦਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਹਿ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਕਮ੍ਮਂ. ਸਤੀਤਿ ਵਾ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤਬ੍ਬਾ.

੨੦੪. ਅਤਨ੍ਤਿਬਦ੍ਧਾਤਿ ਅਭਾਰਵਹਾ. ਪੇਸਿਤਚਿਤ੍ਤਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤਿ ਪੇਸਿਤਚਿਤ੍ਤਾ.

੨੦੫. ਵਿਹਤੇਨਾਤਿ ਕਪ੍ਪਾਸਵਿਹਨਨਧਨੁਨਾ ਪਬ੍ਬਜਟਾਨਂ ਵਿਜਟਨਵਸੇਨ ਹਤੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਪੋਥਿਤੇਨਾ’’ਤਿ, ਅਸਙ੍ਕਰਣਵਸੇਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪੋਥਿਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਦਸ੍ਸਨੀਯਸਂਵੇਜਨੀਯਟ੍ਠਾਨਕਿਤ੍ਤਨੇਨ ਚ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥਿਤਂ.

ਆਨਨ੍ਦਅਚ੍ਛਰਿਯਧਮ੍ਮਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦੭. ਥੇਰਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਆਮਨ੍ਤੇਸੀਤਿ ਤਤ੍ਥ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਆਵਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਥੇਰਸ੍ਸ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਂ, ਪਵਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਞਤ੍ਵਾ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ.

ਕਾਯਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ¶ ¶ ਹਿਤਭਾਵੋ ਹਿਤਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਹਿਤਵੁਦ੍ਧਿਯਾ ਕਤੇਨਾ’’ਤਿ. ਸੁਖਭਾਵੋ ਕਾਯਿਕਦੁਕ੍ਖਾਭਾਵੋ, ਚੇਤਸਿਕਸੁਖਭਾਵੋ ਚੇਤਸਿਕਸੁਖਸਮੁਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਚਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੁਖਸੋਮਨਸ੍ਸੇਨੇਵ ਕਤੇਨਾ’’ਤਿ. ਆਵਿਰਹੋਵਿਭਾਗਤੋ ਅਦ੍ਵਯਭਾਵਤੋ ਅਦ੍ਵਯੇਨਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਤ੍ਥੁ ਖੇਤ੍ਤਭਾਵਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਮਿਦ’’ਨ੍ਤਿ ਪਮਾਣਂ ਗਹੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤਾਯ ਪਮਾਣਵਿਰਹਿਤਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤੇਨਾਤਿ ਏਵਂ ਓਦਿਸ੍ਸਕਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਯ ਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤੇਨ. ਵਿਵਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਂ ਕਤਂ ਉਪਚਿਤਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਏਤੇਨਾਤਿ ਕਤਪੁਞ੍ਞੋ, ਅਰਹਤ੍ਤਾਧਿਗਮਾਯ ਕਤਾਧਿਕਾਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਭਿਨੀਹਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਸੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੀ’’ਤਿ.

੨੦੮. ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਙ੍ਕੁਚਿਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਮਹਾਪਥਵਿਂ ਪਤ੍ਥਰਨ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਪਟਿਸਂਹਟਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਆਕਾਸਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਚਤੁਸਟ੍ਠਾਧਿਕਯੋਜਨਸਤਸਹਸ੍ਸੁਬ੍ਬੇਧਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਗਿਰਿਂ ਅਧੋ ਓਸਾਰੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਾਧਿਕਸਹਸ੍ਸਯੋਜਨਸਤਸਹਸ੍ਸੁਬ੍ਬੇਧਂ ਸਿਨੇਰੁਂ ਉਕ੍ਖਿਪੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਸਤਯੋਜਨਾਯਾਮਵਿਤ੍ਥਾਰਂ ਮਹਾਜਮ੍ਬੁਂ ਖਨ੍ਧੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚਾਲੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯਾਤਿ ਪਞ੍ਚ ਹਿ ਉਪਮਾ ਹਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਗੁਣਕਥਾ ¶ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚੇਵ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਦੁਕ੍ਕਟਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਆਗਤਾਵ. ਏਤੇਨੇਵ ਚਾਤਿ ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਅਹਂ ਏਤਰਹਿ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੪), ‘‘ਸਦੇਵਕਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਨਤ੍ਥਿ ਮੇ ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੮੫; ੨.੩੪੧; ਮਹਾਵ. ੧੧; ਕਥਾ. ੪੦੫; ਮਿ. ਪ. ੫.੧੧) ਚ ਏਵਂ ਆਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਬ੍ਯਤ੍ਤੋਤਿ ¶ ਖਨ੍ਧਕੋਸਲ੍ਲਾਦਿਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਮੇਧਾਵੀਤਿ ਮੇਧਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਸਮ੍ਮਾਭਾਵਿਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ.

੨੦੯. ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਕਤਿਚਾਰਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਉਪਗਤਾਨਂ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਞ੍ਚ ਪੁਚ੍ਛਾਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਚੇਵ ਚਿਤ੍ਤਰੁਚਿਵਸੇਨ ਚ ਯਥਾਕਾਲਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿਯੇਵ, ਉਪਾਸਕੋਪਾਸਿਕਾਨਂ ਪਨ ਉਪਨਿਸਿਨ੍ਨਕਥਾਵਸੇਨ.

ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸੁਤ੍ਤਦੇਸਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧੦. ਖੁਦ੍ਦਕ-ਸਦ੍ਦੋ ¶ ਪਤਿਰੂਪਵਾਚੀ, ਕ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਪ੍ਪਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਖੁਦ੍ਦਕਨਗਰਕੇਤਿ ਨਗਰਪਤਿਰੂਪਕੇ ਸਮ੍ਬਾਧੇ ਖੁਦ੍ਦਕਨਗਰਕੇ’’ਤਿ. ਧੁਪਰਵਿਸਾਲਸਣ੍ਠਾਨਤਾਯ ਤਂ ‘‘ਉਜ੍ਜਙ੍ਗਲਨਗਰਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਸਮਨਗਰਕੇ’’ਤਿ. ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਮਹਾਨਗਰਾਨਂ ਏਕਦੇਸਪ੍ਪਮਾਣਤਾਯ ਸਾਖਾਸਦਿਸੇ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਖੁਦ੍ਦਕਨਗਰਕੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਨਗਰਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਕਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ‘‘ਉਜ੍ਜਙ੍ਗਲਨਗਰਕੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਭੂਮਿਵਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਹੀਨਭਾਵੋ, ‘‘ਸਾਖਾਨਗਰਕੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਪ੍ਪਧਾਨਭਾਵੋ. ਸਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਵਿਭਵਸਾਰਾਦਿਨਾ ਸਾਰਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਾ.

ਕਹਾਪਣਸਕਟਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਦ੍ਵਿਕੁਮ੍ਭਂ ਸਕਟਂ. ਕੁਮ੍ਭੋ ਪਨ ਦਸਮ੍ਬਣੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਦ੍ਵੇ ਪਵਿਸਨ੍ਤੀਤਿ ਦ੍ਵੇ ਕਹਾਪਣਸਕਟਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਆਯਵਸੇਨ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ.

ਸੁਭਿਕ੍ਖਾਤਿ ਸੁਲਭਾਹਾਰਾ, ਸੁਨ੍ਦਰਾਹਾਰਾ ਚ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਖਜ੍ਜਭੋਜ੍ਜਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ. ਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਤਿ ਰਵਸਾਰਿਨਾ ਤੁਟ੍ਠਭਾਵੇਨ ਕੋਞ੍ਚਨਾਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇ. ਅਵਿਵਿਤ੍ਤਾਤਿ ਅਸੁਞ੍ਞਾ, ਕਦਾਚਿ ਰਥੋ ਪਠਮਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਅਞ੍ਞੋ ਅਨੁਬਨ੍ਧਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਕਦਾਚਿ ਦੁਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਰਥੋ ਪਠਮਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਇਤਰੋ ਤਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਤਿ ਏਵਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਮਾਨਾ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਕੁਸਾਵਤੀਨਗਰੇ. ਤਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਤੋ ਚੇਵ ਇਦ੍ਧਾਦਿਭਾਵਤੋ ਚ ਨਿਚ੍ਚਂ ਪਯੋਜਿਤਾਨੇਵ ਭੇਰਿਆਦੀਨਿ ਤੂਰਿਯਾਨਿ, ਸਮ੍ਮ ¶ ਸਮ੍ਮਾਤਿ ਵਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਿਯਾਲਾਪਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਮ-ਸਦ੍ਦੋ. ਕਂਸਤਾਲ਼ਾਦਿਸਬ੍ਬਤਾਲ਼ਾਵਚਰਸਦ੍ਦੋ ਤਾਲ਼-ਸਦ੍ਦੋ, ਕੂਟਭੇਰਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਕੁਮ੍ਭਥੂਣਸਦ੍ਦੋ.

ਏਵਰੂਪਾ ¶ ਸਦ੍ਦਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕਚਵਰਾਕਿਣ੍ਣਵੀਥਿਤਾਯ, ਅਰਞ੍ਞੇ ਕਨ੍ਦਮੂਲਪਣ੍ਣਾਦਿਗ੍ਗਹਣਾਯ, ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਜੀਵਿਕਤਾਯ ਚਾਤਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਧ ਨ ਏਵਂ ਅਹੋਸਿ ਦੇਵਲੋਕੇ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਕਤਾਯ.

ਮਹਨ੍ਤਂ ਕੋਲਾਹਲਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਦੇਵਤਾਨਂ, ਉਪਾਸਕਾਨਞ੍ਚ ਵਸੇਨ ਪੁਰਤੋ ਪੁਰਤੋ ਮਹਤੀ ਉਗ੍ਘੋਸਨਾ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਕਤਸ੍ਸ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਤੋ ਤੇ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਪੇਸੇਸਿ. ਪੇਸੇਨ੍ਤੋ ਚ ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਭਗਵਾ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਕਾਲੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਨਾਰੋਚੇਸਿ, ਨੇਸਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਖੋ ਵਾਸੇਟ੍ਠਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਾਸਨਂ ਪੇਸੇਸਿ.

ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਵਨ੍ਦਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧੧. ਅਘਂ ¶ ਦੁਕ੍ਖਂ ਆਵੇਨ੍ਤਿ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਘਾਵਿਨੋ, ਪਾਕਟੀਭੂਤਦੁਕ੍ਖਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ. ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤਭਾਵੇਨ ਕੁਲਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਕੁਲਪਰਿਵਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਤਂਕੁਲੀਨਭਾਗੇਨ ਠਿਤੋ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੋ ‘‘ਕੁਲਪਰਿਵਤ੍ਤਸੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੁਲਪਰਿਵਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਪਨ ਤਂਤਂਕੁਲਪਰਿਵਤ੍ਤਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਮਲ੍ਲਰਾਜਾਨੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਗਰੇ ਵੀਥਿਆਦਿਸਭਾਗੇਨ ਵਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵੀਥਿਸਭਾਗੇਨ ਚੇਵ ਰਚ੍ਛਾਸਭਾਗੇਨ ਚਾ’’ਤਿ.

ਸੁਭਦ੍ਦਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਵਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧੨. ਕਙ੍ਖਾ ਏਵ ਕਙ੍ਖਾਧਮ੍ਮੋ. ਏਕਤੋ ਵਾਤਿ ਭੂਮਿਂ ਅਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਸਾਧਾਰਣਤੋਵ. ਬੀਜਤੋ ਚ ਅਗ੍ਗਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਹਾਰਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਦਾਨਂ ਬੀਜਗ੍ਗਂ. ਗਬ੍ਭਕਾਲੇਤਿ ਗਬ੍ਭਧਾਰਣਤੋ ਪਰਂ ਖੀਰਗ੍ਗਹਣਕਾਲੇ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਗਬ੍ਭਂ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਖੀਰਂ ਨਿਹਰਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪੁਥੁਕਕਾਲੇਤਿ ਸਸ੍ਸਾਨਂ ਨਾਤਿਪਕ੍ਕੇ ਪੁਥੁਕਯੋਗ੍ਯਫਲਕਾਲੇ. ਲਾਯਨਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਪਕ੍ਕਸ੍ਸ ਸਸ੍ਸਸ੍ਸ ਲਵਨੇ ਲਵਨਾਰਮ੍ਭੇ ਦਾਨਂ ਅਦਾਸਿ. ਲੁਨਸ੍ਸ ¶ ਸਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵੇਣਿਵਸੇਨ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਪਨਂ ਵੇਣਿਕਰਣਂ. ਤਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਭੇ ਦਾਨਂ ਵੇਣਗ੍ਗਂ. ਵੇਣਿਯੋ ਪਨ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਰਾਸਿਕਰਣਂ ਕਲਾਪੋ. ਤਤ੍ਥ ਅਗ੍ਗਦਾਨਂ ਕਲਾਪਗ੍ਗਂ. ਕਲਾਪਤੋ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਮਦ੍ਦਨੇ ਅਗ੍ਗਦਾਨਂ ਖਲਗ੍ਗਂ. ਮਦ੍ਦਿਤਂ ਓਫੁਣਿਤ੍ਵਾ ਧਞ੍ਞਸ੍ਸ ਰਾਸਿਕਰਣੇ ਅਗ੍ਗਦਾਨਂ ਖਲਭਣ੍ਡਗ੍ਗਂ. ਧਞ੍ਞਸ੍ਸ ਖਲਤੋ ਕੋਟ੍ਠੇ ਪਕ੍ਖਿਪਨੇ ਅਗ੍ਗਦਾਨਂ ਕੋਟ੍ਠਗ੍ਗਂ. ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਕੋਟ੍ਠਤੋ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ.

‘‘ਨਵ ¶ ਅਗ੍ਗਦਾਨਾਨਿ ਅਦਾਸੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਅਗ੍ਗਤੋਵ ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਗ੍ਗਦਾਨਵਸੇਨ ਵਿਵਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਯਸ੍ਸ ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਕਤੂਪਚਿਤਤ੍ਤਾ, ਞਾਣਸ੍ਸ ਚ ਤਥਾ ਪਰਿਪਾਕਂ ਗਤਤ੍ਤਾ ਅਗ੍ਗਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਤਸ੍ਸ ਭਾਜਨਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਮਂ ਅਗ੍ਗਧਮ੍ਮਂ ਤਸ੍ਸ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਓਹੀਯਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਕੋਚਂ ਆਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ.

੨੧੩. ਅਞ੍ਞਾਤੁਕਾਮੋਵ ਨ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਰਾਮਾਸੀ. ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਿਂਸੂਤਿ ਸਨ੍ਦੇਹਜਾਤਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਾਵਚਨਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਂਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥਮਾਹ. ਤੇਨਾਹ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਵ ਨ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਿਂਸੂ’’ਤਿ. ਨੇਸਨ੍ਤਿ ਪੂਰਣਾਦੀਨਂ. ਸਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਿ ‘‘ਕਰੋਤੋ ਖੋ ਮਹਾਰਾਜ ਕਾਰਯਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੧੬੬) ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਾ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਪਟਿਞ੍ਞਾ ¶ ਏਵ ਵਾ. ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾਤਿ ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਾ, ਤੇਸਂ ਵਾ ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਵਟ੍ਟਤੋ ਨਿਸ੍ਸਰਣਟ੍ਠੇਨ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾਤਿ. ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ, ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਯਾਯਤੋ ਚ ਅਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਤ੍ਥਾਭਾਵਤੋਤਿ ਸੁਭਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬਅਤ੍ਥਾਭਾਵਤੋ. ਓਕਾਸਾਭਾਵਤੋਤਿ ਤਥਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੁਂ ਅਵਸਰਾਭਾਵਤੋ. ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ਓਕਾਸਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਠਮਯਾਮਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੨੧੪. ਯੇਸਂ ¶ ਸਮਣਭਾਵਕਰਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਸਮਣੋ, ਤੇ ਪਨ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਾਤਿ ਚਤੁਮਗ੍ਗਸਂਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮਣਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਤੇ ਬਾਹਿਰਸਮਯੇ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਠਮੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸਮਣੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਪੁਰਿਮਦੇਸਨਾਯਾਤਿ ‘‘ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਖੋ, ਸੁਭਦ੍ਦ, ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾਯ ਦੇਸਨਾਯ. ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ, ਅਨ੍ਵਯਤੋ ਚ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਵਿਭਾਵੀਯਤੀਤਿ ਪਠਮਨਯੋਪੇਤ੍ਥ ‘‘ਪੁਰਿਮਦੇਸਨਾਯਾ’’ਤਿ ਪਦੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਸਨਂ ਨਿਯਮੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਖੋ’’ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਆਰਦ੍ਧਵਿਪਸ੍ਸਕੇਹੀਤਿ ਸਮਾਧਿਕਮ੍ਮਿਕਵਿਪਸ੍ਸਕੇਹਿ, ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਵਿਪਸ੍ਸਕੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਟ੍ਠਪਿਤਵਿਪਸ੍ਸਨੇ. ਅਪਰੇ ਪਨ ‘‘ਬਾਹਿਰਕਸਮਯੇ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ ਗਨ੍ਥੋਪਿ ਨਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਅਵਿਸੇਸਵਚਨਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਧਿਗਤਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਗਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ, ਤਦਤ੍ਥਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਪਦਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਯੇਨ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੋ ਅਧਿਗਤੋ, ਨ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗੋ, ਸੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇ ਠਿਤੋ ਅਕੁਪ੍ਪਧਮ੍ਮਤਾਯ ਤਸ੍ਸ, ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਸਿਦ੍ਧਿਤੋ ਠਿਤਪੁਬ੍ਬੋ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਗਤਿਯਾਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਟ੍ਠੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ, ਨ ਸੇਸਅਰਿਯਾ ਭੂਮਨ੍ਤਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਧਿਗਤਟ੍ਠਾਨਂ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਟ੍ਠਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਨ ਅਟ੍ਠਮਕੋ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸਮਗ੍ਗਟ੍ਠੇਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਇਮਿਨਾਵ ਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪਗੁਣਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਗੁਣਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ, ਏਤੇਨੇਵ ‘‘ਅਵਿਸੇਸਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾਦੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ¶ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਾਵਬੋਧਨੇ ‘‘ਕੁਸਲਂ ਛੇਕਂ ਨਿਪੁਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਤ੍ਥ ¶ ਅਸਙ੍ਗਅਪ੍ਪਟਿਹਤਂ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਮਧਿਕਾਨਿ ¶ ਏਕੇਨ ਵਸ੍ਸੇਨ. ਞਾਯਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਂ ਯਾਥਾਵਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਞਾਯੋ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਪਦਿਸ੍ਸਤਿ ਏਤੇਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪਦੇਸੋ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਦੇਸੇ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗੇ’’ਤਿ. ਸਮਣੋਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਪਦੇਸਵਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਦੇਸਵਤ੍ਤਿ…ਪੇ… ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

੨੧੫. ਸੋਤਿ ਤਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸੀ. ਤੇਨਾਤਿ ਆਚਰਿਯੇਨ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਠਾਨੇ ਠਪਿਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਪਬ੍ਬਾਜਨਾਦੀਸੁ ਨਿਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ.

ਸਕ੍ਖਿਸਾਵਕੋਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਸਾਵਕੋ, ਸਮ੍ਮੁਖਸਾਵਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਗਵਤਿ ਧਰਮਾਨੇਤਿ ਧਰਮਾਨਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ. ਸੇਸਦ੍ਵਯੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਸੋਤਿ ਸਬ੍ਬੋ ਸੋ ਤਿਵਿਧੋਪਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਗਤਾਯ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਸਕ੍ਖਿਸਾਵਕੋਤਿ.

ਪਞ੍ਚਮਭਾਣਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਤਥਾਗਤਪਚ੍ਛਿਮਵਾਚਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧੬. ਤਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਓਵਾਦਕਙ੍ਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਾਹਕੇਹੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੁਤ੍ਤਾਭਿਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਤਿਸਜ੍ਜਨਂ ਸਮ੍ਬੋਧਨਂ ਦੇਸਨਾ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਕਾਰਤੋ ਞਾਪਨਂ ਵੇਨੇਯ੍ਯਸਨ੍ਤਾਨੇ ਠਪਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਧਮ੍ਮੋਪਿ ਦੇਸਿਤੋ ਚੇਵ ¶ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਵਿਨਯਤਨ੍ਤਿਸਙ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਕਾਯਵਾਚਾਨਂ ਵਿਨਯਨਤੋ ‘‘ਵਿਨਯੋ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਾਧਿਵਚਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਤਿਸਜ੍ਜਨਂ ਸਮ੍ਬੋਧਨਂ ਦੇਸਨਾ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਕਾਰਤੋ ਞਾਪਨਂ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਠਪਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਵਿਨਯੋਪਿ ਦੇਸਿਤੋ ਚੇਵ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਨਿਦ੍ਦੇਸਭਾਵੇਨ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਮੂਲਭੂਤਤ੍ਤਾ ਵਿਨਯੋ ਪਠਮਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਤਂ ਤਾਵ ਅਯਮੁਦ੍ਦੇਸਂ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਯਾ ਹਿ ਵੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਾਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਵਸੇਨਾਤਿ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨੀਯਤਾਵਸੇਨ ¶ . ਸਤ੍ਥੁਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਸ੍ਸਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਵੋ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਇਦਂ ਵੋ ਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਕਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਵਿਭਾਗੇਨ ਅਨੁਸਾਸਨਤੋ.

ਤੇਨ ¶ ਤੇਨਾਕਾਰੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਤੇਨ ਵੇਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਰੂਪੇਨ ਪਕਾਰੇਨ. ਇਮੇ ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਤਿਂਸਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮੇ. ਤਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਦੇਸਨਾਯ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਿਟਕਂ ਦੇਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਤ੍ਥੁਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਸ੍ਸਤਿ ਤਂਤਂਚਰਿਯਾਨੁਰੂਪਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੁਸਾਸਨਤੋ. ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਬ੍ਯਾਕਤਵਸੇਨ ਨਵ ਹੇਤੂ. ‘‘ਸਤ੍ਤ ਫਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਸਤ੍ਤਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁਸਮ੍ਪਯੋਗਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਧਮ੍ਮਾਨੁਲੋਮੇ ਤਿਕਪਟ੍ਠਾਨਾਦਯੋ ਛ, ਤਥਾ ਧਮ੍ਮਪਚ੍ਚਨੀਯੇ, ਧਮ੍ਮਾਨੁਲੋਮਪਚ੍ਚਨੀਯੇ, ਧਮ੍ਮਪਚ੍ਚਨੀਯਾਨੁਲੋਮੇਤਿ ਚਤੁਵੀਸਤਿ ਸਮਨ੍ਤਪਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਚਤੁਵੀਸਤਿਸਮਨ੍ਤਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਂ ਪਨ ਪਚ੍ਚਯਾਨੁਲੋਮਾਦਿਵਸੇਨ ਵਿਭਜਿਯਮਾਨਂ ਅਪਰਿਮਾਣਨਯਂ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਨ੍ਤਨਯਮਹਾਪਟ੍ਠਾਨਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਤ੍ਥੁਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਸ੍ਸਤੀਤਿ ਖਨ੍ਧਾਦਿਵਿਭਾਗੇਨ ਞਾਯਮਾਨਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਸਮ੍ਬੋਧਾਵਹਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਕਾਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਸ੍ਸਤਿ.

ਓਵਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਨੁਸਾਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਓਵਾਦਾਨੁਸਾਸਨੀਕਿਚ੍ਚਨਿਪ੍ਫਾਦਨਤੋ.

ਚਾਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮੁਦਾਚਾਰਾ, ਨਵੇਸੁ ਪਿਯਾਲਾਪਂ ਵੁਡ੍ਢੇਸੁ ¶ ਗਾਰਵਾਲਾਪਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਵਾ ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਵਾ’’ਤਿ. ਗਾਰਵਵਚਨਂ ਹੇਤਂ ਯਦਿਦਂ ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਵਾ ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਵਾ, ਲੋਕੇ ਪਨ ‘‘ਤਤ੍ਰ ਭਵ’’ਨ੍ਤਿ, ‘‘ਦੇਵਾਨਂ ਪਿਯਾ’’ਤਿ ਚ ਗਾਰਵਵਚਨਮੇਵ.

‘‘ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਸਮੂਹਨਤੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਨ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਨ ਸਮੂਹਨਤੂ’’ਤਿਪਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਕਪ੍ਪਵਚਨੇਨੇਵ ਠਪੇਸੀ’’ਤਿ. ਬਲਨ੍ਤਿ ਞਾਣਬਲਂ. ਯਦਿ ਅਸਮੂਹਨਨਂ ਦਿਟ੍ਠਂ, ਤਦੇਵ ਚ ਇਚ੍ਛਿਤਂ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ‘‘ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਸਮੂਹਨਤੂ’’ਤਿ ਅਵੋਚਾਤਿ? ਤਥਾਰੂਪਪੁਗ੍ਗਲਜ੍ਝਾਸਯਵਸੇਨ. ਸਨ੍ਤਿ ਹਿ ਕੇਚਿ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਸਮਾਦਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਿਤੁਂ ਅਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤਾ, ਤੇਸਂ ਤਥਾ ਅਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਭਗਵਤਿ ਵਿਘਾਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ, ਤਥਾ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤੇ ਤੇਸਂ ਵਿਘਾਤੋ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਏਵਾਯਂ ਦੋਸੋ, ਯਤੋ ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਏਵ ਕੇਚਿ ਸਮੂਹਨਨਂ ਨ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਕੇਚਿ ‘‘ਸਕਲਸ੍ਸ ਪਨ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਾਯਤ੍ਤਭਾਵਕਰਣਤ੍ਥਂ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਯਞ੍ਚ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸਿਰਸਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਜੀਵਿਤਂ ਵਿਯ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ‘‘ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਸਙ੍ਘੋ ਸਮੂਹਨਤੂ’’ਤਿ ¶ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਨ ਸਮੂਹਨਿਂਸੁ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ‘‘ਪੁਰਤੋ ਵਿਯ ਤਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਯੇਪਿ ਰਕ੍ਖਿਂਸੁ ਏਵਾ’’ਤਿ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਸ੍ਸ ¶ , ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ, ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਕਤਮਂ ਪਨ ਭਨ੍ਤੇ ਖੁਦ੍ਦਕਂ, ਕਤਮਂ ਅਨੁਖੁਦ੍ਦਕ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ ਸਮੂਹਨਜ੍ਝਾਸਯਸ੍ਸੇਵ ਅਭਾਵਤੋ.

ਨ ਤਂ ਏਵਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ‘‘ਨਾਗਸੇਨਤ੍ਥੇਰੋ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਂ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤਂ ਨੇਸਂ ਵਚਨਂ ਇਮਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਸ੍ਸ ਅਵਿਦਿਤਤ੍ਤਾ. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਨਾਗਸੇਨਤ੍ਥੇਰੋ ¶ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਨਾਗਸੇਨਤ੍ਥੇਰੋ (ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹੇ ਅਭੇਜ੍ਜਵਗ੍ਗੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ) ਪਰੇਸਂ ਵਾਦਪਥੋਪਚ੍ਛੇਦਨਤ੍ਥਂ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਲੇ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਾਹਕਮਹਾਥੇਰੇਹਿ ਗਹਿਤਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਚ ਅਨ੍ਤਿਮਕੋਟ੍ਠਾਸਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਿਲਿਨ੍ਦਰਾਜਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਸਿ. ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਏਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦਮ੍ਪਿ ਅਸਮੂਹਨਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਤਥਾ ਕਮ੍ਮਵਾਚਂ ਸਾਵੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਤੇਸਂ ਵਚਨਂ ਤਥਾ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

੨੧੭. ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾਗਾਹੋ, ਅਨੇਕਂਸਗ੍ਗਾਹੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਮਤੀਤਿ ਸਂਸਯਾਪਤ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਤਾ’’ਤਿ. ਤਂ ਵੋ ਵਦਾਮੀਤਿ ਤਂ ਸਂਸਯਵਨ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੋ ਤੁਮ੍ਹੇ ਵਦਾਮਿ.

ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖਭਾਵਪਚ੍ਚਕ੍ਖਕਰਣਞਾਣਂ ਯੇਵਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਸੁ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖਭਾਵਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਕਾਰਿਯਾਭਾਵਤੋ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਮੇਵ. ਏਤ੍ਥ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ.

੨੧੮. ਅਪ੍ਪਮਜ੍ਜਨਂ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ, ਸੋ ਪਨ ਅਤ੍ਥਤੋ ਞਾਣੂਪਸਞ੍ਹਿਤਾ ਸਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਸਤਿਯਾ ਬ੍ਯਾਪਾਰੋ ਸਾਤਿਸਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਤਿਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪ੍ਪਮਾਦਪਦੇਯੇਵ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ ਤਂ ਅਤ੍ਥਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਸਕਲਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ ਚ.

ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧੯. ਝਾਨਾਦੀਸੁ, ਚਿਤ੍ਤੇ ਚ ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਗਤਵਸੀਭਾਵਤਾਯ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇ ਕਾਲੇ ਏਤ੍ਤਕਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਂ ‘‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਪਰਿਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਥੇਰੋਤਿ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰੋ.

ਅਯਮ੍ਪਿ ¶ ਚਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਞ੍ਚਸਟ੍ਠਿਯਾ ਝਾਨਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਭਾਵਕਥਾਪਿ ਸਙ੍ਖੇਪਕਥਾ ਏਵ, ਕਸ੍ਮਾ ¶ ? ਯਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਤਦਾਪਿ ਦੇਵਸਿਕਂ ਵਲ਼ਞ੍ਜਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਅਪਰਿਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ ਏਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਪੁਰਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਇਮਾਨਿ ਦ੍ਵੇਪਿ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਨੇਵ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯਪਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਾਨਨ੍ਤਰਿਯਕਤਾਯ ਝਾਨਪਕ੍ਖਿਕਭਾਵਤੋ, ਯਸ੍ਮਾ ¶ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਿਮਂ, ਤਤੋ ਭਵਤੋ ਚਵਨਤੋ ‘‘ਚੁਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਕੇਵਲਂ ਅਯਮੇਵ ਭਗਵਾ, ਅਥ ਖੋ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਤ੍ਤਾ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਚਵਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੇ ਹਿ ਕੇਚੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੨੨੦. ਪਟਿਭਾਗਪੁਗ੍ਗਲਵਿਰਹਿਤੋਤਿ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇਹਿ ਅਸਦਿਸਤਾਯ ਸਦਿਸਪੁਗ੍ਗਲਰਹਿਤੋ.

੨੨੧. ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵੂਪਸਮਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਵੂਪਸਮੋਤਿ ਏਵਂਸਙ੍ਖਾਤਂ ਞਾਤਂ ਕਥਿਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ.

੨੨੨. ਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਯੋ ਕਾਲਂ ਅਕਰੀ’’ਤਿ.

ਸੁਵਿਕਸਿਤੇਨੇਵਾਤਿ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਯੋਗਤੋ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਕਸਿਤੇਨ ਮੁਦਿਤੇਨ. ਵੇਦਨਂ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ ਅਭਾਵਸਮੁਦਯੋ ਕਤੋ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ. ਅਨਾਵਰਣਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤਭਾਵਤੋ.

੨੨੩. ਆਕਰੋਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਾਨਿ ਸਮਾਨਾਕਾਰੇ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਕਾਰਾ, ਕਾਰਣਾਨਿ. ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਵਰੂਪੇਤੇਤਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਆਕਾਰਵਰੇਹਿ ਉਤ੍ਤਮਕਾਰਣੇਹਿ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੨੨੫. ਕਥਂਭੂਤਾਤਿ ਕੀਦਿਸਾਭੂਤਾ.

ਚੁਲ੍ਲਕਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਕਾਲਂ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਨਾਡਿਕਾਮਤ੍ਤਂ ਵੇਲਂ.

ਬੁਦ੍ਧਸਰੀਰਪੂਜਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੨੭. ਕਂਸਤਾਲ਼ਾਦਿ ਤਾਲ਼ਂ ਅਵਚਰਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਤਾਲ਼ਾਵਚਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਆਤਤਾਦਿਤੂਰਿਯਭਣ੍ਡਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਤੂਰਿਯਭਣ੍ਡ’’ਨ੍ਤਿ.

ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਾਭਾਗੇਨੇਵਾਤਿ ¶ ¶ ਅਞ੍ਞੇਨ ਦਿਸਾਭਾਗੇਨ ਅਨਾਹਰਿਤ੍ਵਾ ਯਮਕਸਾਲਾਨਂ ਠਾਨਤੋ ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਾਭਾਗੇਨੇਵ, ਤਤੋਪਿ ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਾਭਾਗਂ ਹਰਿਤ੍ਵਾ ਨੇਤ੍ਵਾ.

ਜੇਤਵਨਸਦਿਸੇਤਿ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਾ ਜੇਤਵਨਸਦਿਸੇ ਠਾਨੇ, ‘‘ਜੇਤਵਨਸਦਿਸੇ ਠਾਨੇ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ.

੨੨੮. ਪਸਾਧਨਮਙ੍ਗਲਸਾਲਾਯਾਤਿ ¶ ਅਭਿਸੇਕਕਾਲੇ ਅਲਙ੍ਕਰਣਮਙ੍ਗਲਸਾਲਾਯ.

੨੨੯. ਦੇਵਦਾਨਿਯੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਚੋਰਸ੍ਸ ਨਾਮਂ.

ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਨਾ

੨੩੧. ਪਾਵਾਯਾਤਿ ਪਾਵਾ ਨਗਰਤੋ. ਆਵਜ੍ਜਨਪਟਿਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਜਾਨਨਸ੍ਸ ਅਨਾਵਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਥੁ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ‘‘ਦਸਬਲਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਥੇਰੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ, ਸਤ੍ਥੁ ਸਰੀਰੇ ਵਾ ਸਤ੍ਥੁਸਞ੍ਞਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਤਥਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਅਥ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਧੁਵਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ਪਾਰਿਸੇਸਞਾਯੇਨ. ਜਾਨਨ੍ਤੋਪਿ ਥੇਰੋ ਆਜੀਵਕਂ ਪੁਚ੍ਛਿਯੇਵ, ਪੁਚ੍ਛਨੇ ਪਨ ਕਾਰਣਂ ਸਯਮੇਵ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਿਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ.

ਅਜ੍ਜ ਸਤ੍ਤਾਹਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋਤਿ ਅਜ੍ਜ ਦਿਵਸਤੋ ਪਟਿਲੋਮਤੋ ਸਤ੍ਤਮੇ ਅਹਨਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ.

੨੩੨. ਨਾਲ਼ਿਯਾ ਵਾਪਕੇਨਾਤਿ ਨਾਲ਼ਿਯਾ ਚੇਵ ਥਵਿਕਾਯ ਚ.

ਮਞ੍ਜੁਕੇਤਿ ਮਞ੍ਜੁਭਾਣਿਨੇ ਮਧੁਰਸ੍ਸਰੇ. ਪਟਿਭਾਨੇਯ੍ਯਕੇਤਿ ਪਟਿਭਾਨਵਨ੍ਤੇ. ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਾਤਬ੍ਬਯਾਗੂਤਿ ਪਠਮਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਿਵਿਤਬ੍ਬਯਾਗੁ.

ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਭਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵੁਡ੍ਢਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ.

ਆਰਾਧਿਤਸਾਸਨੇਤਿ ਸਮਾਹਿਤਸਾਸਨੇ. ਅਲਨ੍ਤਿ ਸਮਤ੍ਥੋ. ਪਾਪੋਤਿ ਪਾਪਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਓਸਕ੍ਕਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਹਾਪੇਤੁਂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਤੁਂ.

ਪਞ੍ਹਵਾਰਾਤਿ ਪਞ੍ਹਾ ਵਿਯ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਨਿ ‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਾਮਾਵਚਰਂ ਕੁਸਲਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ¶ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ, (ਧ. ਸ. ੧.੧) ‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ¶ ¶ (ਧ. ਸ. ੧.੨੫੧) ਚ ਪਵਤ੍ਤਾਨਿ ਏਕਂ ਦ੍ਵੇ ਭੂਮਨ੍ਤਰਾਨਿ. ਮੂਲੇ ਨਟ੍ਠੇ ਪਿਸਾਚਸਦਿਸਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਯਥਾ ਰੁਕ੍ਖੇ ਅਧਿਵਤ੍ਥੋ ਪਿਸਾਚੋ ਤਸ੍ਸ ਸਾਖਾਪਰਿਵਾਰੇ ਨਟ੍ਠੇ ਖਨ੍ਧਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸਤਿ, ਖਨ੍ਧੇ ਨਟ੍ਠੇ ਮੂਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸਤਿ, ਮੂਲੇ ਪਨ ਨਟ੍ਠੇ ਅਨਿਸ੍ਸਯੋਵ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਮੂਲੇ ਨਟ੍ਠੇਤਿ ਪਿਸਾਚੇਨ ਕਿਰ ਰੁਕ੍ਖਗਚ੍ਛਾਦੀਨਂ ਕਞ੍ਚਿਦੇਵ ਮੂਲਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਯਾਵ ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਨ ਵਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਾਵ ਸੋ ਤਂ ਪਦੇਸਂ ਅਦਿਸ੍ਸਮਾਨਰੂਪੋ ਵਿਚਰਤਿ. ਯਦਾ ਪਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕੇਨਚਿ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਭਾਵੇਨ ਵਾ ਸਤਿਵਿਪ੍ਪਵਾਸਵਸੇਨ ਵਾ ਨਟ੍ਠੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਰੂਪੋ ਵਿਚਰਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਮੂਲੇ ਨਟ੍ਠੇ ਪਿਸਾਚਸਦਿਸਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ.

ਮਂ ਕਾਯਸਕ੍ਖਿਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਤਂ ਪਟਿਪਦਂ ਕਾਯੇਨ ਸਚ੍ਛਿਕਤਵਨ੍ਤਂ ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਸਨਾਯ ਸਕ੍ਖਿਭੂਤਂ ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਪਟਿਚ੍ਛਾਪੇਸਿ ਤਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਪਨਂ ਕਸ੍ਸਪਸੁਤ੍ਤੇਨ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਂ.

੨੩੩. ਚਨ੍ਦਨਘਟਿਕਾਬਾਹੁਲ੍ਲਤੋ ਚਨ੍ਦਨਚਿਤਕਾ.

ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾਤਿ ਤਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਸੁਤ੍ਵਾ.

੨੩੪. ਦਸਿਕਤਨ੍ਤਂ ਵਾਤਿ ਪਲਿਵੇਠਿਤਅਹਤਕਾਸਿਕਵਤ੍ਥਾਨਂ ਦਸਠਾਨੇਨ ਤਨ੍ਤੁਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਾ. ਦਾਰੁਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਵਾਤਿ ਚਨ੍ਦਨਾਦਿਚਿਤਕਦਾਰੁਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਵਾ.

੨੩੫. ਸਮੁਦਾਯੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਵੋਹਾਰਾਨਂ ਅਵਯਵੇਸੁ ਦਿਸ੍ਸਨਤੋ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਵਯਵਭੂਤਾਨਿ ਅਟ੍ਠੀਨਿ ‘‘ਸਰੀਰਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ.

ਨ ਵਿਪ੍ਪਕਿਰਿਂਸੂਤਿ ਸਰੂਪੇਨੇਵ ਠਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਸੇਸਾ ਵਿਪ੍ਪਕਿਰਿਂਸੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਪਨ ਤਾ ਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਉਦਕਧਾਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਾਪੇਸੁਨ੍ਤਿ ਦੇਵਤਾਨੁਭਾਵੇਨ. ਏਵਂ ਮਹਤਿਯੋ ਬਹੂ ਉਦਕਧਾਰਾ ਕਿਮਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਆਹ ¶ ‘‘ਭਗਵਤੋ ਚਿਤਕੋ ਮਹਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਮਹਾ ਹਿ ਸੋ ਵੀਸਰਤਨਸਤਿਕੋ. ਅਟ੍ਠਦਨ੍ਤਕੇਹੀਤਿ ਨਙ੍ਗਲੇਹਿ ਅਟ੍ਠੇਵ ਹਿ ਨੇਸਂ ਦਨ੍ਤਸਦਿਸਾਨਿ ਪੋਤ੍ਥਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਟ੍ਠਦਨ੍ਤਕਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਧਮ੍ਮਕਥਾਵ ¶ ¶ ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤਭਾਵਤੋ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਨਂ, ਸੁਣਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਸਾਤਿਸਯਂ ਪਸਾਦਾਵਹਭਾਵਤੋ, ਸਵਿਸੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਦੀਪਨਤੋ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਸ੍ਸ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਏਵਰੂਪੋ ਆਨੁਭਾਵੋਤਿ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਕਥੇਨ੍ਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਣਬਲਾਨੁਰੂਪਂ ਪਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨਾ ਧਮ੍ਮਕਥਾ ਏਵੇਤ੍ਥ ਪਮਾਣਂ ਵਣ੍ਣੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਮਹਾਵਿਸਯਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਣ੍ਣਨਾਭੂਮਿ ਨਾਮੇਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਚਤੁਜ੍ਜਾਤਿਯਗਨ੍ਧਪਰਿਭਣ੍ਡਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤਗਰਕੁਙ੍ਕੁਮਯਵਨਪੁਪ੍ਫਤਮਾਲਪਤ੍ਤਾਨਿ ਪਿਸਿਤ੍ਵਾ ਕਤਗਨ੍ਧੇਨ ਪਰਿਭਣ੍ਡਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ. ਖਚਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਓਲਮ੍ਬਨਵਸੇਨ ਰਚੇਤ੍ਵਾ, ਗਨ੍ਧਵਤ੍ਥੂਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਥਿਤਮਾਲਾ ਗਨ੍ਧਦਾਮਾਨਿ ਰਤਨਾਵਲ਼ਿਯੋ ਰਤਨਦਾਮਾਨਿ. ਬਹਿਕਿਲਞ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ, ਅਨ੍ਤੋਸਾਣਿਪਰਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਕਰਣੇਨ ਸਾਣਿਕਿਲਞ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖੇਪਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ. ਵਾਤਗ੍ਗਾਹਿਨਿਯੋ ਪਟਾਕਾ ਵਾਤਪਟਾਕਾ. ਸਰਭਰੂਪਪਾਦਕੋ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੋ ਸਰਭਮਯਪਲ੍ਲਙ੍ਕੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਰਭਮਯਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ.

ਸਤ੍ਤਿਹਤ੍ਥਾ ਪੁਰਿਸਾ ਸਤ੍ਤਿਯੋ ਤਂਸਹਚਰਣਤੋ ਯਥਾ ‘‘ਕੁਨ੍ਤਾ ਪਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ, ਤੇਹਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਰਕ੍ਖਾਪਨਂ ਪਞ੍ਚਕਰਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਤ੍ਤਿਹਤ੍ਥੇਹਿ ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਾਪੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਧਨੂਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਨ੍ਨਾਹਗਵਚ੍ਛਿਕਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਰਨ੍ਤਰਾਵਟ੍ਠਿਤਆਰਕ੍ਖਸਨ੍ਨਾਹੇਨ ਗਵਚ੍ਛਿਜਾਲਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ.

ਸਾਧੁਕੀਲ਼ਿਤਨ੍ਤਿ ¶ ਸਪਰਹਿਤਂ ਸਾਧਨਟ੍ਠੇਨ ਸਾਧੂ, ਤੇਸਂ ਕੀਲ਼ਿਤਂ ਉਲ਼ਾਰਪੁਞ੍ਞਪਸਵਨਤੋ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਤ੍ਥਾਵਿਰੋਧਿਕਂ ਕੀਲ਼ਾਵਿਹਾਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸਰੀਰਧਾਤੁਵਿਭਜਨਵਣ੍ਣਨਾ

੨੩੬. ਇਮਿਨਾਵ ਨਿਯਾਮੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਨੀਹਾਰੇਨ ਮਹਾਤਲੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਕਞ੍ਚਿ ਪਰਿਹਾਰਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਕੇਵਲਂ ਇਮਿਨਾ ਨਿਯਾਮੇਨੇਵ. ਸੁਪਿਨਕੋਤਿ ਦੁਸ੍ਸੁਪਿਨਕੋ. ਦੁਕੂਲਦੁਪਟ੍ਟਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਦੁਕੂਲਵਤ੍ਥਾਨਿ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਤਾਨਿ ਸੋਕਸਮਪ੍ਪਿਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਭਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ.

ਅਭਿਸੇਕਸਿਞ੍ਚਕੋਤਿ ਰਜ੍ਜਾਭਿਸੇਕੇ ਅਭਿਸੇਕਮਙ੍ਗਲਸਿਞ੍ਚਕੋ ਉਤ੍ਤਮਮਙ੍ਗਲਭਾਵਤੋ. ਵਿਸਞ੍ਞੀ ਜਾਤੋ ਯਥਾ ਤਂ ਭਗਵਤੋ ਗੁਣਵਿਸੇਸਾਮਤਰਸਞ੍ਞੁਤਾਯ ਅਵਟ੍ਠਿਤਪੇਮੋ ਪੋਥੁਜ੍ਜਨਿਕਸਦ੍ਧਾਯ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਸਾਦੋ ਕਤੂਪਕਾਰਤਾਯ ਸਞ੍ਜਨਿਤਚਿਤ੍ਤਮਦ੍ਦਵੋ.

ਸੁਵਣ੍ਣਬਿਮ੍ਬਿਸਕਵਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ¶ ¶ ਸੁਵਿਰਚਿਤ ਅਪਸ੍ਸੇਨਸਦਿਸਂ.

ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਾਵੇਯ੍ਯਕਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਤੋ ਗਹਿਤਾ, ਕਿਂ ਤੇ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯ ਆਸਨ੍ਨਤਰਾਪਿ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਤੋ ਉਟ੍ਠਿਤਾ? ਆਮ, ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਤੋ ਉਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਪਾਵੇਯ੍ਯਕਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਧਾਤੁਪਾਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਧਾਤੂਨਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨਾਯ. ਨੇਸਂ ਪਕ੍ਖਾ ਅਹੇਸੁਂ ‘‘ਞਾਯੇਨ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਕਾ ਧਾਤੁਯੋ’’ਤਿ.

੨੩੭. ਦੋਣਗਜ੍ਜਿਤਂ ਨਾਮ ਅਵੋਚ ਸਤ੍ਥੁ ਅਵਤ੍ਥਤ੍ਤਯੂਪਸਂਹਿਤਂ. ਏਤਦਤ੍ਥਮੇਵ ਹਿ ਭਗਵਾ ਮਗ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਚ੍ਛਤੋ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਦੋਣੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਯਾਵ ਮੇ ਪਦਵਲ਼ਞ੍ਜਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਤਾਵ ਮਾ ਵਿਗਚ੍ਛਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਦੋਣੋਪਿ ਖੋ ¶ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਇਮਾਨਿ ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ ਅਗ੍ਗਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਦਾਨੀ’’ਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋ ਪਦਾਨੁਸਾਰੇਨ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿ, ਸਤ੍ਥਾਪਿਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ, ਤੇਨਪਿ ਸੋ ਭਗਵਤਿ ਨਿਵਿਟ੍ਠਸਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ. ਏਤਦਵੋਚ, ਕਿਂ ਅਵੋਚਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਣਨ੍ਤੁ…ਪੇ… ਅਵੋਚਾ’’ਤਿ.

ਕਾਯੇਨ ਏਕਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾ ਵਾਚਾਯ ਏਕਵਚਨਾ ਅਭਿਨ੍ਨਵਚਨਾ ਏਵਂ ਸਮਗ੍ਗਾ ਹੋਥ. ਤਸ੍ਸ ਪਨਿਦਂ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮ੍ਮੋਦਮਾਨਾ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚਿਤ੍ਤੇਨਾਪਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਮ੍ਮੋਦਮਾਨਾ ਹੋਥਾ’’ਤਿ.

੨੩੮. ਤਤੋ ਤਤੋ ਸਮਾਗਤਸਙ੍ਘਾਨਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਤਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਤੋ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਭਾਵੇਨ ਸਮਾਗਤਸਙ੍ਘਾਨਂ. ਤਥਾ ਸਮਾਪਤਿਤਸਮੂਹਭਾਵੇਨ ਸਮਾਗਤਗਣਾਨਂ. ਵਚਨਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨੇਨ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ.

ਧਾਤੁਥੂਪਪੂਜਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੩੯. ਯਕ੍ਖਗ੍ਗਾਹੋ ਦੇਵਤਾਵੇਸੋ. ਖਿਪਿਤਕਂ ਧਾਤੁਕ੍ਖੋਭਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਖਿਪਿਤਕਰੋਗੋ. ਅਰੋਚਕੋ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਅਰੁਚ੍ਚਨਰੋਗੋ.

ਸਤ੍ਤਮਦਿਵਸੇਤਿ ¶ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਸਤ੍ਤਮਾਸਤੋ ਪਰਤੋ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ. ਬਲਾਨੁਰੂਪੇਨਾਤਿ ਵਿਭਵਬਲਾਨੁਰੂਪੇਨ.

ਪਚ੍ਛਾ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਕਾਤਿ ਦੁਤਿਯਂ ਤਤਿਯਂ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਕਾ. ਧਾਤੂਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਚੇਤਿਯੇ ਯਥਾਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਭਾਵੇਨੇਵ ਠਿਤਾਨਂ ¶ ਧਾਤੂਨਂ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾਨਂ ਵਸੇਨ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਮਹਾਧਾਤੁਨਿਧਾਨੇਨ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਰਕ੍ਖਿਤਾਨਂ ਅਨਾਗਤੇ ਅਸੋਕੇਨ ਧਮ੍ਮਰਞ੍ਞਾ ਤਤੋ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਭਾਵੇ ਕਤੇ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਹਿਤਸੁਖਾਵਹਭਾਵਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਰਿਚਰਣਮਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਚਰਿਤਬ੍ਬਧਾਤੁਮਤ੍ਤਮੇਵ. ਰਾਜੂਨਂ ਹਤ੍ਥੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ, ਨ ਚੇਤਿਯੇਸੁ. ਤਥਾ ਹਿ ਪਚ੍ਛਾ ਅਸੋਕਮਹਾਰਾਜਾ ਚੇਤਿਯੇਸੁ ਧਾਤੂਨਂ ਨ ਲਭਤਿ.

ਪੁਰਿਮਂ ¶ ਪੁਰਿਮਂ ਕਤਸ੍ਸ ਗਣ੍ਹਨਯੋਗ੍ਯਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠ ਅਟ੍ਠ ਹਰਿਚਨ੍ਦਨਾਦਿਮਯੇ ਕਰਣ੍ਡੇ ਚ ਥੂਪੇ ਚ ਕਾਰੇਸਿ. ਲੋਹਿਤਚਨ੍ਦਨਮਯਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਮਣਿਕਰਣ੍ਡੇਸੂਤਿ ਲੋਹਿਤਙ੍ਕਮਸਾਰਗਲ੍ਲਫਲਿਕਮਯੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਮਣਿਵਿਚਿਤ੍ਤਕੇਸੁ ਕਰਣ੍ਡੇਸੁ.

ਥੂਪਾਰਾਮਚੇਤਿਯਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਦੇਵਾਨਂਪਿਯਤਿਸ੍ਸਮਹਾਰਾਜੇਨ ਕਾਰਿਤਚੇਤਿਯਪ੍ਪਮਾਣਂ.

ਮਾਲਾ ਮਾ ਮਿਲਾਯਨ੍ਤੂਤਿ ‘‘ਯਾਵ ਅਸੋਕੋ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਬਹਿ ਚੇਤਿਯਾਨਿ ਕਾਰੇਤੁਂ ਇਤੋ ਧਾਤੁਯੋ ਉਦ੍ਧਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਾਵ ਮਾਲਾ ਮਾ ਮਿਲਾਯਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ. ਆਵਿਞ੍ਛਨਰਜ੍ਜੁਯਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਲ਼ਾਵਿਞ੍ਛਨਰਜ੍ਜੁਯਂ. ਕੁਞ੍ਚਿਕਮੁਦ੍ਦਿਕਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਾਰਵਿਵਰਣਤ੍ਥਂ ਕੁਞ੍ਚਿਕਞ੍ਚੇਵ ਮੁਦ੍ਦਿਕਞ੍ਚ.

ਵਾਲ਼ਸਙ੍ਘਾਤਯਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਲਂ ਪਟਿਭਯਦਸ੍ਸਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਟਿਬਦ੍ਧਗਮਨਾਦਿਤਾਯ ਸਙ੍ਘਾਟਿਤਰੂਪਕਯਨ੍ਤਂ ਯੋਜੇਸਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਟ੍ਠਰੂਪਕਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਆਣਿਯਾ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਨੇਕਕਟ੍ਠਰੂਪਵਿਚਿਤ੍ਤਯਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੇਵਾਨੁਭਾਵੇਨ ਏਕਾਯ ਏਵ ਆਣਿਯਾ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਕਮ੍ਮੋ ਦੇਵਲੋਕਮੇਵ ਗਤੋ. ‘‘ਸਮਨ੍ਤਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਪਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਧਾਤੁਨਿਦਾਨੇ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਨੋ ਕਿਚ੍ਚਵਿਸੇਸਾਨੁਟ੍ਠਾਨਦਸ੍ਸਨਂ.

‘‘ਅਸੁਕਟ੍ਠਾਨੇ ਨਾਮ ਧਾਤੁਨਿਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਰਞ੍ਞਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ ਵਿਸੇਸਲਾਭਿਨੋ ਨਾਹੇਸੁ’’ਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ. ‘‘ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਗੂਹਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਵੁਡ੍ਢਤਰਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵੀਮਂਸਨ੍ਤੋ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨ ਕਥੇਸੁ’’ਨ੍ਤਿ ਅਪਰੇ. ਯਕ੍ਖਦਾਸਕੇਤਿ ਉਪਹਾਰਾਦਿਵਿਧਿਨਾ ਦੇਵਤਾਵੇਸਨਕੇ ਭੂਤਾਵਿਗ੍ਗਾਹਕੇ.

ਇਮਂ ¶ ¶ ਪਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਏਵਮੇਤਂ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਦੁਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰੇਹਿ ਠਪਿਤਂ ਇਮਂ ਪਦਂ. ਮਹਾਧਾਤੁਨਿਧਾਨਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਾਪਿ ਠਪਯਿਂਸੁ.

ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ.

੪. ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਕੁਸਾਵਤੀਰਾਜਧਾਨੀਵਣ੍ਣਨਾ

੨੪੨. ਸੋਵਣ੍ਣਮਯਾਤਿ ¶ ¶ ¶ ਸੁਵਣ੍ਣਮਯਾ. ਅਯਂ ਪਾਕਾਰੋਤਿ ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯੋ ਪਾਕਾਰੋ. ਤਯੋ ਤਯੋਤਿ ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਤਯੋ, ਬਹਿ ਚ ਤਯੋਤਿ ਤਯੋ ਤਯੋ.

ਏਸਿਕਤ੍ਥਮ੍ਭੋ ਇਨ੍ਦਖੀਲੋ ਨਗਰਸੋਭਨੋ ਅਲਙ੍ਕਾਰਤ੍ਥਮ੍ਭੋ. ਅਙ੍ਗੀਯਤਿ ਞਾਯਤਿ ਪੁਥੁਲਭਾਵੋ ਏਤੇਨਾਤਿ ਅਙ੍ਗਂ, ਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਤਿਪੋਰਿਸਂ ਅਙ੍ਗਂ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਤਿਪੋਰਿਸਙ੍ਗਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤੇਨ ਪਞ੍ਚਹਤ੍ਥਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਤਿਪੋਰਿਸੇਨ. ਪਣ੍ਣਫਲੇਸੁਪੀਤਿ ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯਾਨਂ ਤਾਲਾਨਂ ਪਣ੍ਣਫਲੇਸੁਪਿ. ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ‘‘ਪਣ੍ਣੇਸੁ ਏਕਂ ਪਤ੍ਤਕਂ ਸੋਵਣ੍ਣਮਯਂ, ਏਕਂ ਰੂਪਿਯਮਯਂ. ਫਲੇਸੁਪਿ ਏਕੋ ਲੇਖਾਭਾਵੋ ਸੋਵਣ੍ਣਮਯੋ, ਏਕੋ ਰੂਪਿਯਮਯੋ’’ਤਿਆਦਿਕੋ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਅਤਿਦਿਟ੍ਠੋ. ਪਾਕਾਰਨ੍ਤਰੇਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਾਕਾਰਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ. ਏਕੇਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ ਤਾਲਪਨ੍ਤਿ.

ਛੇਕੋਤਿ ਪਟੁ ਸੁਵਿਸਦੋ, ਸੋ ਚਸ੍ਸ ਪਟੁਭਾਵੋ ਮਨੋਸਾਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਨ੍ਦਰੋ’’ਤਿ. ਰਞ੍ਜੇਤੁਨ੍ਤਿ ਰਾਗਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਂ. ਖਮਤੇਵਾਤਿ ਰੋਚਤੇਵ. ਨ ਬੀਭਚ੍ਛੇਤੀਤਿ ਨ ਤਜ੍ਜੇਤਿ, ਸੋਤਸੁਖਭਾਵਤੋ ਪਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਕੁਮ੍ਭਥੁਣਦਦ੍ਦਰਿਕਾਦਿ ਏਕਤਲਂ ਤੂਰਿਯਂ. ਉਭਯਤਲਂ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਸਬ੍ਬਤੋ ਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧਂ ਚਤੁਰਸ੍ਸਅਮ੍ਬਣਕਂ, ਪਣਵਾਦਿ ਚ. ਵਂਸਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਙ੍ਖਾਦਿਕਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸੁਮੁਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਰਿਯਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਪਮਾਣੇਤਿ ਨਾਤਿਦਲ਼੍ਹਨਾਤਿਸਿਥਿਲਤਾਸਙ੍ਖਾਤੇ ਮਜ੍ਝਿਮੇ ਮੁਚ੍ਛਨਪ੍ਪਮਾਣੇ ¶ . ਹਤ੍ਥਂ ਵਾ ਪਾਦਂ ਵਾ ਚਾਲੇਤ੍ਵਾਤਿ ਹਤ੍ਥਲਯਪਾਦਲਯੇ ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ. ਨਚ੍ਚਨ੍ਤਾਤਿ ਸਾਖਾਨਚ੍ਚਂ ਨਚ੍ਚਨ੍ਤਾ.

ਚਕ੍ਕਰਤਨਵਣ੍ਣਨਾ

੨੪੩. ਉਪੋਸਥਂ ¶ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਸਬ੍ਬਦਿਵਸੇਸੁ ਗਹਟ੍ਠੇਹਿ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਸੀਲਂ, ਸਮਾਦਾਨਵਸੇਨ ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਉਪੋਸਥਿਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਉਪੋਸਥਿਕਸ੍ਸ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਉਪੋਸਥਙ੍ਗਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਤਦਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ¶ ਕਾਲੇ. ਕਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਕਾਲੇਤਿ? ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਭਾਵਸਂਵਤ੍ਤਨਿਯਦਾਨਸੀਲਾਦਿਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰਸਮੁਦਾਗਮਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪੂਰਿਤਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਵਤ੍ਤੋ ਕਾਲਦੀਪਦੇਸਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਾਜਾਤਿਯਾ ਚੇਵ ਕੁਲਰੂਪਭੋਗਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾਦਿਗੁਣਵਿਸੇਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਤਦਨੁਰੂਪੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ. ਤਾਦਿਸੇ ਹਿ ਕਾਲੇ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਭਾਵੀ ਪੁਰਿਸਵਿਸੇਸੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਰਾਜਾ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮੁਦ੍ਧਾਵਸਿਤ੍ਤੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲੋ ਅਨੁਪੋਸਥਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਦਿਨਾ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਯਦਾ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਦਾ ਏਵ. ਇਮੇ ਚ ਵਿਸੇਸਾ ਸਬ੍ਬਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀਨਂ ਸਾਧਾਰਣਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਾਤੋਵ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤਾ’’ਤਿ. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਨ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਭਾਵਾਵਹਗੁਣਾਪਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਗੁਣਾਪਿ ਸਾਤਿਸਯਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਭਾਵਾਵਹਦਾਨਦਮਸਂਯਮਾਦਿਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਹੇਤੁਕਂ. ਨੀਲਮਣਿਸਙ੍ਘਾਤਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ਇਨ੍ਦਨੀਲਮਣਿਸਞ੍ਚਯਸਮਾਨਂ. ਦਿਬ੍ਬਾਨੁਭਾਵਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨੇਯ੍ਯਤਾ, ਮਨੁਞ੍ਞਘੋਸਤਾ, ਆਕਾਸਗਾਮਿਤਾ, ਓਭਾਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾ, ਅਪ੍ਪਟਿਘਾਤਤਾ, ਰਞ੍ਞੋ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਕਾਰਣਤਾਤਿ ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਦਿਬ੍ਬਸਦਿਸੇਹਿ ਆਨੁਭਾਵੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ, ਏਤੇਨ ਦਿਬ੍ਬਂ ਵਿਯਾਤਿ ਦਿਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨ ਹਿ ਤਂ ਦੇਵਲੋਕਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ. ਸਹਸ੍ਸਂ ਅਰਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਾ ਸਹਸ੍ਸਾਰਂ. ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਸੁਨ੍ਦਰੇਹਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਵਯਵੇ ਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਚਕ੍ਕੇ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ. ਪਰਿਪੂਰਨ੍ਤਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ, ਸਾ ਚਸ੍ਸਾ ਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਇਦਾਨੇਵ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਸ੍ਸਤਿ.

ਪਨਾਲ਼ੀਤਿ ਛਿਦ੍ਦਂ. ਸੁਦ੍ਧਸਿਨਿਦ੍ਧਦਨ੍ਤਪਨ੍ਤਿਯਾ ਨਿਬ੍ਬਿਵਰਾਯਾਤਿ ¶ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਸ੍ਸਾ ਪਨ ਪਨਾਲ਼ਿਯਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਸ੍ਸਸ੍ਸ ਰਜਤਮਯਤ੍ਤਾ ਸਾਰਰਜਤਮਯਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਚਸ੍ਸ ਚਕ੍ਕਸ੍ਸ ਰਥਚਕ੍ਕਸ੍ਸ ਵਿਯ ਅਨ੍ਤੋਭਾਵੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਭੋਸੁਪਿ ਬਾਹਿਰਨ੍ਤੇਸੂ’’ਤਿ. ਕਤਪਰਿਕ੍ਖੇਪਾ ਹੋਤਿ ਪਨਾਲ਼ੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਨਾਭਿਪਨਾਲ਼ਿਪਰਿਕ੍ਖੇਪਪਟ੍ਟੇਸੂਤਿ ਨਾਭਿਪਰਿਕ੍ਖੇਪਪਟ੍ਟੇ ਚੇਵ ਨਾਭਿਯਾ ਪਨਾਲ਼ਿਪਰਿਕ੍ਖੇਪਪਟ੍ਟੇ ਚ.

ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਰਾਨਂ. ਘਟਕਾ ਨਾਮ ਅਲਙ੍ਕਾਰਭੂਤਾ ਖੁਦ੍ਦਕਪੁਣ੍ਣਘਟਾ. ਤਥਾ ਮਣਿਕਾ ਨਾਮ ਮੁਤ੍ਤਾਵਲ਼ਿਕਾ. ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਲੇਖਾ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਠਿਤਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਲੇਖਾ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ¶ ਮਾਲਾਕਮ੍ਮਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸੁਵਿਭਤ੍ਤਾਨੇਵਾਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਸਂਕਿਣ੍ਣਤ੍ਤਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਭਤ੍ਤਾਨਿ.

‘‘ਸੁਰਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ¶ ਸੁਰਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਮਹਾਨਾਮਵਣ੍ਣਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਸੁਦ੍ਧਗ੍ਗਹਣੇਨ ਸਂਙ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਤਂ, ਸਿਨਿਦ੍ਧਗ੍ਗਹਣੇਨ ਲੂਖਤਂ. ਕਾਮਂ ਤਸ੍ਸ ਚਕ੍ਕਰਤਨਸ੍ਸ ਨੇਮਿਮਣ੍ਡਲਂ ਅਸਨ੍ਧਿਕਮੇਵ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਮੇਵ ਪਨ ਕੇਵਲਂ ਪਵਾਲ਼ਵਣ੍ਣੇਨ ਚ ਸੋਭਤੀਤਿ ਪਕਤਿਚਕ੍ਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਧਿਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸੁਰਤ੍ਤਸੁਵਣ੍ਣਪਟ੍ਟਾਦਿਮਯਾਹਿ ਵਟ੍ਟਪਰਿਚ੍ਛੇਦਲੇਖਾਹਿ ਪਞ੍ਞਾਯਮਾਨਾਹਿ ਸਸਨ੍ਧਿਕਾ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਨ੍ਧੀਸੁ ਪਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਨੇਮਿਮਣ੍ਡਲਪਿਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਿ ਨੇਮਿਮਣ੍ਡਲਸ੍ਸ ਪਿਟ੍ਠਿਪਦੇਸੇ. ਆਕਾਸਚਾਰਿਭਾਵਤੋ ਹਿਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਵਾਤਗ੍ਗਾਹੀ ਪਵਾਲ਼ਦਣ੍ਡੋ ਹੋਤਿ. ਦਸਨ੍ਨਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਅਰਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇਤਿ ਦਸਨ੍ਨਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਅਰਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਸਮੀਪੇ ਪਦੇਸੇ. ਛਿਦ੍ਦਮਣ੍ਡਲਖਚਿਤੋਤਿ ਮਣ੍ਡਲਸਣ੍ਠਾਨਛਿਦ੍ਦਵਿਚਿਤ੍ਤੋ. ਸੁਕੁਸਲਸਮਨ੍ਨਾਹਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਕੁਸਲੇਨ ਸਿਪ੍ਪਿਨਾ ਪਹਤਸ੍ਸ, ਵਾਦਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਗ੍ਗੂਤਿ ਮਨੋਰਮੋ. ਰਜਨੀਯੋਤਿ ਸੁਣਨ੍ਤਾਨਂ ਰਾਗੁਪ੍ਪਾਦਕੋ. ਕਮਨੀਯੋਤਿ ਕਨ੍ਤੋ. ਸਮੋਸਰਿਤਕੁਸੁਮਦਾਮਾਤਿ ਓਲਮ੍ਬਿਤਸੁਗਨ੍ਧਕੁਸੁਮਦਾਮਾ. ਨੇਮਿਪਰਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸਾਤਿ ¶ ਨੇਮਿਪਰਿਯਨ੍ਤਪਰਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ. ਨਾਭਿਪਨਾਲ਼ਿਯਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਸ੍ਸਾਨਂ ਵਸੇਨ ‘‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਨਾਭਿਪਨਾਲ਼ੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕਾ ਏਵ ਹਿ ਸਾ ਪਨਾਲ਼ਿ. ਯੇਹੀਤਿ ਯੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਮੁਖੇਹਿ. ਪੁਨ ਯੇਹੀਤਿ ਯੇਹਿ ਮੁਤ੍ਤਕਲਾਪੇਹਿ.

ਓਧਾਪਯਮਾਨਨ੍ਤਿ ਸੋਤੁਂ ਅਵਹਿਤਾਨਿ ਕੁਰੁਮਾਨਂ.

ਚਨ੍ਦੋ ਪੁਰਤੋ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਪਚ੍ਛਾਤਿ ਏਵਂ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਿਯੇਨ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਭਾਵੇਨ.

ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨੁਰਾਧਪੁਰੇ ਰਞ੍ਞੋ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਸ੍ਸ. ਉਤ੍ਤਰਸੀਹਪਞ੍ਜਰਸਦਿਸੇਤਿ ਤਦਾ ਰਞ੍ਞੋ ਪਾਸਾਦੇ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰਦਿਸਾਯ ਸੀਹਪਞ੍ਜਰਸ੍ਸ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਖੇਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਨਾਰੁਹਿਤ੍ਵਾ, ਸਰੀਰਞ੍ਚ ਅਨੁਲ੍ਲਙ੍ਘਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਠਿਤੇਨੇਵ ਹਤ੍ਥੇਨ ਪੁਪ੍ਫਮੁਟ੍ਠਿਯੋ ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਸੁਖੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ ਪੂਜੇਤੁਂ.

ਨਾਨਾਵਿਰਾਗਰਤਨਪ੍ਪਭਾਸਮੁਜ੍ਜਲਨ੍ਤਿ ਨਾਨਾਵਿਧਵਿਚਿਤ੍ਤਵਣ੍ਣਰਤਨੋਭਾਸਪਭਸ੍ਸਰਂ. ਆਕਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਉਪਰਿ ਆਕਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤੇ.

੨੪੪. ਰਾਜਾਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ¶ ਰਞ੍ਞੋ ਕਿਚ੍ਚੇ ਆਯੁਤ੍ਤਕਪੁਰਿਸਾ.

ਸਿਨੇਰੁਂ ¶ ਵਾਮਪਸ੍ਸੇਨ ਕਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਧੁਰਤਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਾਮਪਸ੍ਸੇਨ ਸਿਨੇਰੁਂ ਪਹਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਵਿਨਿਬ੍ਬੇਧੇਨਾਤਿ ਤਿਰਿਯਂ ਵਿਨਿਵਿਜ੍ਝਨਵਸੇਨ. ਸਨ੍ਨਿਵੇਸਕ੍ਖਮੋਤਿ ਖਨ੍ਧਾਵਾਰਸਨ੍ਨਿਵੇਸਯੋਗ੍ਯੋ. ਸੁਲਭਾਹਾਰੁਪਕਰਣੋਤਿ ਸੁਖੇਨੇਵ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਧਞ੍ਞਗੋਰਸਦਾਰੁਤਿਣਾਦਿਭੋਜਨਸਾਧਨੋ.

ਪਰਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਪਰਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਸੇਨਾ, ਆਣਾ ਵਾ.

ਆਗਮਨਨਨ੍ਦਨੋਤਿ ਆਗਮਨੇਨ ਨਨ੍ਦਿਜਨਨੋ. ਗਮਨੇਨ ਸੋਚੇਤੀਤਿ ਗਮਨਸੋਚਨੋ. ਉਪਕਪ੍ਪੇਥਾਤਿ ਉਪਰੂਪਰਿ ਕਪ੍ਪੇਥ, ਸਂਵਿਦਹਥ ਉਪਨੇਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾਤਿ ਹੇਤੁਤੋਪਿ ਸਭਾਵਤੋਪਿ ਫਲਤੋਪਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾਦਿਆਦੀਨਵਤੋਪਿ ¶ ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ. ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਭੂਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਭਾਵਿਨੋ, ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤੋ. ਅਨੁਯਨ੍ਤਾਤਿ ਅਨੁਵਤ੍ਤਕਾ, ਅਨੁਵਤ੍ਤਕਭਾਵੇਨੇਵ, ਪਨ ਰਞ੍ਞੋ ਚ ਮਹਾਨੁਭਾਵੇਨ ਤੇ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨਵਸੇਨ ਪਾਪਤੋ ਅਨੋਰਮਨ੍ਤਾਪਿ ਏਕਚ੍ਚੇ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਵਸੇਨ ਓਰਮਨ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਓਗਚ੍ਛਮਾਨਨ੍ਤਿ ਓਸੀਦਨ੍ਤਂ. ਯੋਜਨਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਯੋਜਨਮਤ੍ਤਂ ਪਦੇਸਂ. ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵੇਨ ਪਨ ਯਥਾ ਭੂਮਿ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਏਵਂ ਓਗਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਤਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਅਨ੍ਤੇ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਉਦਕੇਨ ਸੇਨਾਯ ਅਨਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਂ. ਪੁਰਤ੍ਥਿਮੋ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਪਰਿਯਨ੍ਤੋ, ਤਂ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਪਰਿਯਨ੍ਤਂ, ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍�