📜

ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ

ਦੀਘਨਿਕਾਯੇ

ਪਾਥਿਕਵਗ੍ਗਟੀਕਾ

੧. ਪਾਥਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਨਾ

੧. ਅਪੁਬ੍ਬਪਦਵਣ੍ਣਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥਸਂਵਣ੍ਣਨਾਵਸੇਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤਾਯ ਅਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਭਿਨਵਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਨਾ ਅਤ੍ਥਵਿਭਾਵਨਾ. ‘‘ਹਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਾਗਤਮਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾ) ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਲ੍ਲੇਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਛਾਯੂਦਕਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਵਨਸਣ੍ਡੇ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਅਨੁਪਿਯਸਾਮਨ੍ਤਾ ਕਤਸ੍ਸ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਯਦਿ ਨ ਤਾਵ ਪਵਿਟ੍ਠੋ, ਕਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਾਵਿਸੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਵਿਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿ, ਤੇਨ ਅਵਸ੍ਸਂ ਭਾਵਿਨਿ ਭੂਤੇ ਵਿਯ ਉਪਚਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਉਪਮਾਯ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾ ਕਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਏਤਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ‘‘ਅਤਿਪ੍ਪਗੋ ਖੋ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਚਿਨ੍ਤਨਂ ਅਹੋਸਿ. ਅਤਿਵਿਯ ਪਗੋ ਖੋਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਪਾਤੋਵ. ਛਨ੍ਨਕੋਪੀਨਤਾਯ, ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਪਬ੍ਬਜ੍ਜੁਪਗਮੇਨ ਚ ਛਨ੍ਨਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਂ, ਨ ਨਗ੍ਗਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਂ.

੨. ਯਸ੍ਮਾ ਭਗਵਤੋ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਪ੍ਪਸੁਤਤਂ, ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਤਂ, ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਦੁਕ੍ਕਰਚਰਣਂ, ਵਿਵੇਕਵਾਸਂ, ਲੋਕਸਮ੍ਭਾਵਿਤਤਂ, ਓਵਾਦਾਨੁਸਾਸਨੀਹਿ ਲੋਕਸ੍ਸ ਬਹੁਪਕਾਰਤਂ, ਪਰਪ੍ਪਵਾਦਮਦ੍ਦਨਂ, ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਤਂ, ਮਹਾਨੁਭਾਵਤਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕਂ ਤਂਤਂਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਗੁਣਵਿਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾਪਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਦਰਗਾਰਵਬਹੁਮਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਿਯੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਾਨਥਦ੍ਧਤਂ ਅਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਲੋਕਸਮੁਦਾਚਾਰਵਸੇਨਾਤਿ ਲੋਕੋਪਚਾਰਵਸੇਨ. ਚਿਰਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਚਿਰਕਾਲੇਨ. ਆਦੀਨਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਉਪਚਾਰਵਸੇਨ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਭਗ੍ਗਵਗੋਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸ੍ਸ. ਗਿਹਿਸਹਾਯੋਤਿ ਗਿਹਿਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਹਾਯੋ. ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤੋਤਿ ਯੇਨਾਕਾਰੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਾ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੩. ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਾਤਿ ਸਤ੍ਥੁਕਾਰਭਾਵੇਨ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭਗਵਾ ਮੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਯਦਾ ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਵਾਚਾ ਭਿਨ੍ਨਾ, ਤਦਾ ਏਵਸ੍ਸ ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕੋਚਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਨਤ੍ਥਿ ਅਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਭਾਵਤੋ ਸਾਸਨਤੋ ਪਰਿਬਾਹਿਰਤ੍ਤਾ. ਅਯਂ ਤਾਵੇਤ੍ਥ ਸਾਸਨਯੁਤ੍ਤਿ, ਸਾ ਪਨਾਯਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨਯੁਤ੍ਤਿਕੋਵਿਦੇ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਨ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵਿਸਯੋਤਿ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਵਸੇਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿ ਨੂ’’ਤਿ ਆਦਿਂ ਵਤ੍ਵਾ ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ‘‘ਕੋ ਸਨ੍ਤੋ ਕਂ ਪਚ੍ਚਾਚਿਕ੍ਖਸੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਯਸ੍ਮਾ ਮੁਖਾਗਤੋਯਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਨ ਪੂਜਾਗਤਾਦਿਕੋ, ਯੋ ਚ ਯਾਚਕਯਾਚਿਤਬ੍ਬਤਾਵਸੇਨ ਹੋਤਿ, ਤਦੁਭਯਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ‘‘ਕੋ ਸਨ੍ਤੋ ਕਂ ਪਚ੍ਚਾਚਿਕ੍ਖਸੀ’’ਤਿ ਅਵੋਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਾਚਕੋ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਾਚਿਤਕੋ ਵਾ ਯਾਚਕਂ ਪਚ੍ਚਾਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤ੍ਵਂ ਪਨ ਨੇਵ ਯਾਚਕੋ ‘‘ਅਹਂ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਮਮ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਨੁਪਗਤਤ੍ਤਾ. ਨ ਯਾਚਿਤਕੋ ‘‘ਏਹਿ ਤ੍ਵਂ ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤ ਮਮਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਵਿਹਰਾਹੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਮਯਾ ਅਪਤ੍ਥਿਤਤ੍ਤਾ.

ਕੋ ਸਮਾਨੋਤਿ ਯਾਚਕਯਾਚਿਤਕੇਸੁ ਕੋ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤੋ. ਕਨ੍ਤਿ ਯਾਚਕਯਾਚਿਤਕੇਸੁ ਏਵ ਕਂ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਂ ਮਂ ਪਚ੍ਚਾਚਿਕ੍ਖਸਿ. ਤੁਚ੍ਛਪੁਰਿਸਾਤਿ ਝਾਨਮਗ੍ਗਾਦਿਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮੇਸੁ ਕਸ੍ਸਚਿਪਿ ਅਭਾਵਾ ਰਿਤ੍ਤਪੁਰਿਸਾ. ਨਨੁ ਚਾਯਂ ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤੋ ਲੋਕਿਯਜ੍ਝਾਨਾਨਿ, ਏਕਚ੍ਚਾਭਿਞ੍ਞਞ੍ਚ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸੀਤਿ? ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ, ਤਤੋ ਪਨ ਭਗਵਤਿ ਆਘਾਤੁਪ੍ਪਾਦਨੇਨ ਸਹੇਵ ਪਰਿਹੀਨੋ ਅਹੋਸਿ. ਅਪਰਾਧੋ ਨਾਮ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਰਜ੍ਝਨਹੇਤੁਭੂਤੋ ਕਿਲੇਸੁਪ੍ਪਾਦੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਤ੍ਤਕੋ ਤੇ ਅਪਰਾਧੋ, ਤਤ੍ਤਕੋ ਦੋਸੋ’’ਤਿ. ਯਾਵਞ੍ਚਾਤਿ ਅਵਧਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦਭਾਵਦਸ੍ਸਨਂ ‘‘ਯਾਵਞ੍ਚ ਤੇਨ ਭਗਵਤਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੩) ਵਿਯ. ਤੇਤਿ ਤਯਾ. ਇਦਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਅਪਰਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਪਰਜ੍ਝਿਤਂ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਪਚ੍ਚਾਚਿਕ੍ਖਾਮਿਦਾਨਾਹਂ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਦਨ੍ਤੇਨ ਤੁਚ੍ਛਪੁਰਿਸ ਤਯਾ ਯਾਵਞ੍ਚਿਦਂ ਅਪਰਦ੍ਧਂ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਅਪਰਾਧਸ੍ਸ ਪਮਾਣਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ.

੪. ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾਤਿ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗੇਨ ਵਿਨਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਅਨੁਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾ. ਸੋ ਹਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਾਧਿਟ੍ਠਾਨਮਤ੍ਤੇਨ ਇਜ੍ਝਨਤੋ ਤੇਸਂ ਸਮ੍ਭਾਵਿਤਧਮ੍ਮੋ ਵਿਯ ਠਿਤੋ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਮਨੁਸ੍ਸਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਤੇਸੁ ਬਹੁਲਂ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਇਦ੍ਧਿਭੂਤਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ, ਨ ਆਦੇਸਨਾਨੁਸਾਸਨੀਪਾਟਿਹਾਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕਤੇਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਤੇ. ਨਿਯ੍ਯਾਤੀਤਿ ਨਿਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ, ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਤੋ ਨਿਗ੍ਗਮਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਧਮ੍ਮੇ ਹਿ ਨਿਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਨਿਗ੍ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਨਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਉਪਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਂ, ਯਾਤਿ ਇਚ੍ਚੇਵ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਪਧਾਨਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਭੁਮ੍ਮਵਸੇਨ ਪਟਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮੇ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਾਯ ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤੇਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ…ਪੇ… ਸਂਵਤ੍ਤਮਾਨੇ’’ਤਿ.

੫. ਅਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਞਾਯਤੀਤਿ ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਂ. ਲੋਕਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਲੋਕਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਪਨਂ. ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਲੋਕੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮਯੇ ‘‘ਇਦਂ ਨਾਮ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ ਬੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਗ੍ਗਮਰਿਯਾਦਨ੍ਤਿ ਆਦਿਮਰਿਯਾਦਂ.

੬. ਏਤ੍ਤਕਂ ਵਿਪ੍ਪਲਪਿਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਨ ਦਾਨਾਹਂ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ, ‘‘ਨ ਹਿ ਪਨ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾ ਇਦ੍ਧਿਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ, ‘‘ਨ ਹਿ ਪਨ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੀ’’ਤਿ ਚ ਏਤ੍ਤਕਂ ਵਿਪ੍ਪਲਪਿਤ੍ਵਾ. ਇਦਂ ਕਿਰ ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਥੁਕਿਚ੍ਚਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ, ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਪਞ੍ਞਾਪਨਞ੍ਚ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਕਥੇਸਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤੋ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਉਤ੍ਤਰਵਚਨਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਭਾਵਤੋ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠੋ. ਤਤੋ ਏਵ ਨਿਰਵੋ ਨਿਸ੍ਸਦ੍ਦੋ.

ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸ੍ਸ ਆਦੀਨਵਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਯਮੇਵ ਗਰਹਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ. ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾ ਪਨ ਆਦੀਨਵਾ ਅਨੇਕਵਿਧਾ, ਤੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤੋ ਨ ਸਦ੍ਦਹੇਯ੍ਯਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣਂ. ਅਨੇਕਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ‘‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗਵਾ ਅਰਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੧੫੭, ੨੫੫) ਅਨੇਕਵਿਧੇਨ ਵਣ੍ਣਕਾਰਣੇਨ. ਏਵਂ ਮੇ ਅਵਣ੍ਣੋ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਾਲਤਾਯ ਵਣ੍ਣਾਰਹਾਨਂ ਅਵਣ੍ਣਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਮਕ੍ਖਿਭਾਵੇ ਆਦੀਨਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਸ੍ਸ ਕਥਨੇ ਕਾਰਣਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਇਤਿ ਖੋ ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹਾਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਕੋਪਿ ਵਚਨੋਕਾਸੋ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ. ਅਪਕ੍ਕਮੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਯਥਾਠਿਤਾ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਅਪਸਕ੍ਕਿ. ਅਪਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਸਾਸਨਤੋ ਭਟ੍ਠੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚੁਤੋ’’ਤਿ. ਏਵਮੇਵਾਤਿ ਅਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਚ ਨ ਯਥਾ ਤਥਾ ਅਪਕ੍ਕਮਿ, ਯਥਾ ਪਨ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਅਪਾਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਏਵਮੇਵ ਅਪਕ੍ਕਮਿ.

ਕੋਰਖਤ੍ਤਿਯਵਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਨਾ

੭. ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਦੇਹੀਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਵਾਕ੍ਯੇਹਿ ਆਰਦ੍ਧਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਵਸੇਨ ਤਦੁਭਯਤ੍ਥਨਿਦ੍ਦੇਸਵਸੇਨ ਉਪਰਿਦੇਸਨਾਯ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨਾਤਿ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਸਙ੍ਖਾਤਅਨੁਸਨ੍ਧਿਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ.

ਏਕਂ ਸਮਯਨ੍ਤਿ ਚ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ’’ਤਿ ਚ. ਥੂਲੂ ਨਾਮ ਜਨਪਦੋਤਿ ਜਨਪਦੀਨਂ ਰਾਜਕੁਮਾਰਾਨਂ ਵਸੇਨ ਤਥਾਲਦ੍ਧਨਾਮੋ. ਕੁਕ੍ਕੁਰਵਤਂ ਸਮਾਦਾਨਵਸੇਨ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਰਵਤਿਕੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਕੁਕ੍ਕੁਰਵਤੋ’’ਤਿ. ਅਞ੍ਞਮ੍ਪੀਤਿ ‘‘ਚਤੁਕ੍ਕੋਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸੇਵ ਵਿਚਰਣਂ, ਤਥਾ ਕਤ੍ਵਾਵ ਖਾਦਨਂ, ਭੁਞ੍ਜਨਂ, ਵਾਮਪਾਦਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕਂ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਸੁਨਖੇਹਿ ਕਾਤਬ੍ਬਕਿਰਿਯਂ. ਚਤੂਹਿ ਸਰੀਰਾਵਯਵੇਹਿ ਕੁਣ੍ਡਨਂ ਗਮਨਂ ਚਤੁਕ੍ਕੋਣ੍ਡੋ, ਸੋ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਚਤੁਕ੍ਕੋਣ੍ਡਿਕੋ. ਸੋ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਚਤੂਹਿ ਸਰੀਰਾਵਯਵੇਹਿ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਿਤਗਮਨੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਤੁਸਙ੍ਘਟ੍ਟਿਤੋ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਜਣ੍ਣੂਨੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਭਕ੍ਖਸਨ੍ਤਿ ਵਾ ਭਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਸਿਤਬ੍ਬਞ੍ਚ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਾਮਂ ਖਾਦਨਞ੍ਚ ਨਾਮ ਮੁਖੇਨ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਉਪਨਾਮਨਂ ਨਿਵਾਰੇਤੁਂ ਅਵਧਾਰਣਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਹਤ੍ਥੇਨ ਅਪਰਾਮਸਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ, ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਨ੍ਦਰਰੂਪੋਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਭਾਵੋ. ਵਤਾਤਿ ਪਤ੍ਥਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ ‘‘ਅਹੋ ਵਤਾਹਂ ਲਾਭੀ ਅਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ. ‘‘ਸਮਣੇਨ ਨਾਮ ਏਵਰੂਪੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ ਅਹੋ ਵਤਾਹਂ ਏਦਿਸੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਨਾ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਵਂ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਗਰਹਤ੍ਥੇ ਅਪਿ-ਕਾਰੋ ‘‘ਅਪਿ ਸਿਞ੍ਚੇ ਪਲਣ੍ਡਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ. ਅਰਹਨ੍ਤੇ ਚ ਬੁਦ੍ਧੇ, ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕੇ ‘‘ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸਵਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਤਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਯਥਾਹ ਮਹਾਸੀਹਨਾਦਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾ ਅਲਮਰਿਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੇਸਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੪੬). ਸਤ੍ਤਮਂ ਦਿਵਸਨ੍ਤਿ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ਅਲਸਕੇਨਾਤਿ ਅਜੀਰਣੇਨ ਆਮਰੋਗੇਨ.

ਅਟ੍ਠਿਤਚਮਤ੍ਤਤਾਯ ਪੁਰਾਣਪਣ੍ਣਸਦਿਸੋ. ਬੀਰਣਤ੍ਥਮ੍ਬਕਨ੍ਤਿ ਬੀਰਣਗਚ੍ਛਾ.

ਮਤ੍ਤਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਮਤ੍ਤਂ, ਭੋਜਨਮਤ੍ਤਵਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਮਨ੍ਤਾ ਮਨ੍ਤਾਤਿ ਮਨ੍ਤਾਯ ਮਨ੍ਤਾਯ.

੮. ਏਕਦ੍ਵੀਹਿਕਾਯ ਗਣਨਾਯ. ਨਿਰਾਹਾਰੋਵ ਅਹੋਸਿ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਂ ਅਞ੍ਞਥਾ ਕਾਤੁਕਾਮੋ, ਤਥਾਭੂਤੋਪਿ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਉਪਟ੍ਠਾਕੇਨ ਉਪਨੀਤਂ ਭਕ੍ਖਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਧੀ’’ਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਭੋਜਨਤਣ੍ਹਾਯ ਆਕਡ੍ਢਿਯਮਾਨਹਦਯੋ ਤਂ ਕੁਚ੍ਛਿਪੂਰਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤਾ ਵੁਤ੍ਤਨਿਯਾਮੇਨੇਵ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਥਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਚੇਪਿ…ਪੇ… ਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯਦਿ ਏਸੋ ਅਚੇਲੋ ‘‘ਧੀ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਜ੍ਜਪਿ ਅਹਂ ਨ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਤਥਾਚਿਨ੍ਤਨੇ ਸਤਿਪਿ ਦੇਵਤਾਵਿਗ੍ਗਹੇਨ ਤਂ ਦਿਵਸਂ…ਪੇ… ਕਰੇਯ੍ਯ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਦ੍ਵੇਜ੍ਝਵਚਨਾ ਹਿ ਤਥਾਗਤਾ, ਨ ਤੇਸਂ ਵਚਨਂ ਵਿਤਥਂ ਹੋਤਿ.

ਗਤਗਤਟ੍ਠਾਨਂ ਅਙ੍ਗਣਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਤੇਹਿ ਤਂ ਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਹਿ ਗਤਗਤਪ੍ਪਦੇਸੋ ਉਤ੍ਤਰਕਸਾਮਨ੍ਤਾ ਵਿਵਟਙ੍ਗਣਮੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ. ਤੇਤਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ. ਸੁਸਾਨਂਯੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਬੀਰਣਤ੍ਥਮ੍ਬਕਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਪਿ ਅਨੇਕਵਾਰਂ ਤਂ ਅਨੁਸਂਯਾਯਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪਿ ਤਂਯੇਵ ਸੁਸਾਨਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ.

੯. ਇਦਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਮਤਸਰੀਰਂ. ‘‘ਤਮੇਵ ਵਾ ਸਰੀਰਂ ਕਥਾਪੇਸੀਤਿ ਤਂ ਸਰੀਰਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਪੇਤੇਨ ਕਥਾਪੇਸੀ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ਕੋਰਖਤ੍ਤਿਯਂ ਵਾ ਅਸੁਰਯੋਨਿਤੋ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਕਥਾਪੇਤੁ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਪੇਤਂ, ਕੋ ਏਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸੋ. ‘‘ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯੋ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯੋ’’ਤਿ ਪਨ ਵਚਨਤੋ ਤਦੇਵ ਸਰੀਰਂ ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤੇਨ ਪਹਤਮਤ੍ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨ ਉਟ੍ਠਾਯ ਤਮਤ੍ਥਂ ਞਾਪੇਸੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਪੁਰਿਮੋਯੇਵ ਪਨ ਅਤ੍ਥੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਤੋ’’ਤਿਆਦਿ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੩.੧੦).

੧੦. ਵਿਪਾਕਨ੍ਤਿ ਫਲਂ, ਅਤ੍ਥਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸਮਾਨੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਆਨੇਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਸਰੂਪਤੋ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਾਨਂ ਪਠਮਾਦਿਤਾ ਭਗਵਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਨੁਪੁਬ੍ਬਿਯਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਕੇਚਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ‘‘ਪਰਚਿਤ੍ਤਵਿਭਾਵਨਂ, ਆਯੁਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਿਭਾਵਨਂ, ਬ੍ਯਾਧਿਵਿਭਾਵਨਂ, ਗਤਿਵਿਭਾਵਨਂ, ਸਰੀਰਨਿਕ੍ਖੇਪਵਿਭਾਵਨਂ, ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥਾਵਿਭਾਵਨਞ੍ਚਾਤਿ ਛ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਾਨੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਯਦਿ ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਵਿਭਾਵਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਸਤਿ ‘‘ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਤਸ੍ਸ ਭਾਵਿਅਵਣ੍ਣਵਿਭਾਵਨਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ. ਅਥ ਅਚੇਲਸ੍ਸ ਮਰਣਚਿਤ੍ਤਵਿਭਾਵਨਂ, ਤਂ ‘‘ਸਤ੍ਤਮਂ ਦਿਵਸਂ ਕਾਲਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਵਿਸੁਂ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

ਅਚੇਲਕਲ਼ਾਰਮਟ੍ਟਕਵਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧. ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਦਨ੍ਤਮਟ੍ਟਕੋਤਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਦਨ੍ਤੋ ਮਟ੍ਟਕੋ. ਸੋ ਕਿਰ ਅਚੇਲਕਭਾਵਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਟ੍ਟਕਿਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਿ ਵਿਵਰਦਨ੍ਤੋ ਚ, ਤੇਨ ਨਂ ‘‘ਕੋਰਮਟ੍ਟਕੋ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਤਸ੍ਸ ਦੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਾਧੁਰੂਪੋ ਅਯਂ ਸਮਣੋ’’ਤਿ ਸਮ੍ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂਯੇਵ ਦੇਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਲਾਭਗ੍ਗਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਅਗ੍ਗਲਾਭਂ ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਬਹੂ ਅਚੇਲਕਾ ਤਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ, ਗਹਟ੍ਠਾ ਚ ਤਂ ਬਹੂ ਅਡ੍ਢਾ ਵਿਭਵਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਸਗ੍ਗਂ ਅਗ੍ਗਪਰਿਵਾਰਂ ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਵਤਾਨਿਯੇਵ ਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਪਦਾਨਿ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਵਤਕੋਟ੍ਠਾਸਾ ਵਾ. ਸਮਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਸਮਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਗਹਿਤਾਨਿ. ਪੁਰਤ੍ਥਿਮੇਨਾਤਿ ਏਨ-ਸਦ੍ਦਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨ ‘‘ਵੇਸਾਲਿ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ, ਅਵਿਦੂਰਤ੍ਥੇ ਚ ਏਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਞ੍ਚਮ੍ਯਨ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਵੇਸਾਲਿਤੋ ਅਵਿਦੂਰੇ’’ਤਿ.

੧੨. ਸਾਸਨੇ ਪਰਿਚਯਵਸੇਨ ਤਿਲਕ੍ਖਣਾਹਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਨ ਸਮ੍ਪਾਯਾਸੀਤਿ ਨਾਵਬੁਜ੍ਝਿ ਨ ਸਮ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮ੍ਮਾ ਞਾਣਗਤਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਮ੍ਪਾਯਨਂ ਵਾ ਸਮ੍ਪਾਦਨਂ. ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਚ ਸਮ੍ਪਾਦਨਂ ਨਾਮ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਕਥਨਨ੍ਤਿ ਤਦਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਥ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਕੋਪਵਸੇਨ ਤਸ੍ਸ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਕਮ੍ਪਨਭਾਵਂ ਆਪਜ੍ਜਿਂਸੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਮ੍ਪਨਕ੍ਖੀਨਿਪਿ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਕੋਪਨ੍ਤਿ ਕੋਧਂ, ਸੋ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਕੁਪ੍ਪਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੁਪ੍ਪਨਾਕਾਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਦੋਸਨ੍ਤਿ ਆਘਾਤਂ, ਸੋ ਪਨ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਦੁਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੁਸ੍ਸਨਾਕਾਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਤੁਟ੍ਠਾਕਾਰਨ੍ਤਿ ਤੁਟ੍ਠਿਯਾ ਪੀਤਿਯਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਂ. ਕਾਯਵਚੀਵਿਕਾਰੇਹਿ ਪਾਕਟਮਕਾਸਿ. ਮਾ ਵਤ ਨੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਾਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ, ਨੋਤਿ ਮਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਮੇ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਮਂ ਵਤ ਨੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਨੋਤਿ ਸਂਸਯੇਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਹੋਸਿ ਵਤ ਨੁ ਮਮਾ’’ਤਿ.

੧੪. ਪਰਿਪੁਬ੍ਬੋ ਦਹਿਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਤ੍ਥਨਿਵਾਸਨਂ ਵਦਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਿਦਹਿਤੋ ਨਿਵਤ੍ਥਵਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਯਸਨਿਮਿਤ੍ਤਕਤਾਯ ਲਾਭਸ੍ਸ ਯਸਪਰਿਹਾਨਿਯਾਵ ਲਾਭਪਰਿਹਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਯਸਾ ਨਿਹੀਨੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਅਚੇਲਪਾਥਿਕਪੁਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫. ‘‘ਅਹਂ ਸਬ੍ਬਂ ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਵਦਤਿ ਪਟਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਞਾਣਵਾਦੋ, ਤੇਨ ਮਯਾ ਞਾਣਵਾਦੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ. ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਗਚ੍ਛਤੋਤਿ ਉਪਡ੍ਢਭਾਗੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਪਦੇਸਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਇਦ੍ਧਿਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਕਾਤੁਂ ਗਚ੍ਛਤੋ. ਕਿਂ ਪਨਾਯਂ ਅਚੇਲੋ ਪਾਥਿਕਪੁਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਮਾਣਂ ਨ ਜਾਨਾਤੀਤਿ? ਨੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ, ਕਸ੍ਮਾ ਸੁਕ੍ਖਗਜ੍ਜਿਤਂ ਗਜ੍ਜੀਤਿ? ‘‘ਏਵਾਹਂ ਲੋਕੇ ਪਾਸਂਸੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕੋਹਞ੍ਞੇ ਕਤ੍ਵਾ ਸੁਕ੍ਖਗਜ੍ਜਿਤਂ ਗਜ੍ਜਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਗਰਵਾਸਿਨੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਯੁਗਗ੍ਗਾਹਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ.

੧੬. ਹੀਨਜ੍ਝਾਸਯਤ੍ਤਾ…ਪੇ… ਉਦਪਾਦਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਹੀਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਕਾ ਸਤ੍ਤਾ ਹੀਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਕੇ ਏਵ ਸਤ੍ਤੇ ਸੇਵਨ੍ਤਿ ਭਜਨ੍ਤਿ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੯੮).

ਯਸ੍ਮਾ ਤਥਾਵੁਤ੍ਤਾ ਵਾਚਾ ਤਥਾਰੂਪਚਿਤ੍ਤਹੇਤੁਕਾ, ਤਞ੍ਚ ਚਿਤ੍ਤਂ ਤਥਾਰੂਪਦਿਟ੍ਠਿਚਿਤ੍ਤਹੇਤੁਕਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਤਂ ਵਾਚਂ ਅਪ੍ਪਹਾਯਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਤਸ੍ਸਾ ਅਪ੍ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਹਾਯਾ’’ਤਿ ਆਹ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਯਥਾ ਅਪ੍ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਅਵੋਚ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਤਥਾਰੂਪਾ ਵਾਚਾ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਾ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਤਤੋ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਤਰਂ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਪਕਭਾਵਤੋ, ਦਿਟ੍ਠਿ ਪਨ ਤਤੋ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਤਮਾ ਤਦੁਭਯਸ੍ਸ ਮੂਲਭਾਵਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਤਾਯ ਇਮਂ ਵਿਭਾਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਅਯਂ ਅਨੁਕ੍ਕਮੋ ਠਪਿਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਸਂ ਪਨ ਯਥਾ ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਨਾਹਂ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋਤਿ ਸਾਠੇਯ੍ਯੇਨ ਵਿਨਾ ਉਜੁਕਮੇਵ ‘‘ਅਹਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਨ ਹੋਮੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ. ਚਿਤ੍ਤਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਹਾਨੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਵਿਪਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਠਮੇ ਵਿਕਪ੍ਪੇ ਉਪਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਂ, ਦੁਤਿਯੇ ਪਨ ਵਿਸਰਣਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਤ੍ਤਧਾ ਵਾ ਪਨ ਫਲੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

੧੭. ਏਕਂਸੇਨਾਤਿ ਏਕਨ੍ਤੇਨ, ਏਕਨ੍ਤਿਕਂ ਪਨ ਵਚਨਪਰਿਯਾਯਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨਾ’’ਤਿ. ਓਧਾਰਿਤਾਤਿ ਅਵਧਾਰਿਤਾ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਭਾਸਿਤਾ. ਵਿਗਤਰੂਪੇਨਾਤਿ ਅਪਗਤਸਭਾਵੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਗਚ੍ਛਿਤਸਭਾਵੇਨਾ’’ਤਿ, ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨ ਅਪਨੀਤਸਕਭਾਵੇਨ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ’’ਤਿਆਦਿ.

੧੮. ਦ੍ਵਯਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਦ੍ਵਯਗਾਮਿਨੀ. ਕੀਦਿਸਂ ਦ੍ਵਯਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਰੂਪੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਸੋ ਗਣ੍ਡਸ੍ਸੁਪਰਿਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਦੋਸਂ.

੧੯. ਅਜਿਤਸ੍ਸ ਲਿਚ੍ਛਵਿਸੇਨਾਪਤਿਸ੍ਸ ਮਹਾਨਿਰਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਚੇਲਸ੍ਸ ਪਾਥਿਕਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਰੋਦਨਂ. ਅਭਾਵਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਕਰਣਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਪਰਿਸਾਯਂ ਪਸਾਦਜਨਨਤ੍ਥਂ ਤਦਨੁਰੂਪਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਮਕਾਸਿਯੇਵ. ਯਥਾਹ ‘‘ਤੇਜੋਧਾਤੁਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਇਦ੍ਧਿਪਾਟਿਹਾਰਿਯਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦. ਨਿਚਯਨਂ ਧਨਧਞ੍ਞਾਨਂ ਸਞ੍ਚਯਨਂ ਨਿਚਯੋ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਨੇਚਯਿਕਾ, ਗਹਪਤਿ ਏਵ ਨੇਚਯਿਕਾ ਗਹਪਤਿਨੇਚਯਿਕਾ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਜਙ੍ਘਸਹਸ੍ਸਾਨੀਤਿ ਪਰਿਮਾਣਾਭਾਵਤੋ ਸਹਸ੍ਸੇਹਿਪਿ ਅਪਰਿਮਾਣਗਣਨਾ. ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾਯ ਏਵਂ ਮਹਤਿਯਾ ਪਰਿਸਾਯ ਬਨ੍ਧਨਮੋਕ੍ਖਂ ਕਾਤੁਂ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਏਤੇਨੇਵ ਕਾਰਣੇਨ.

੨੧. ਚਿਤ੍ਤੁਤ੍ਰਾਸਭਯਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਤ੍ਰਾਸਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਭਯਂ, ਨ ਞਾਣਭਯਂ, ਨਾਪਿ ‘‘ਭਾਯਤਿ ਏਤਸ੍ਮਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਭਯਂ. ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤੇਨੇਵ ਚਿਤ੍ਤੁਤ੍ਰਾਸਭਯੇਨ ਸਕਲਸਰੀਰਸ੍ਸ ਛਮ੍ਭਿਤਭਾਵੋ. ਲੋਮਹਂਸੋਤਿ ਤੇਨੇਵ ਭਯੇਨ, ਤੇਨ ਚ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤੇਨ ਸਕਲਸਰੀਰੇ ਲੋਮਾਨਂ ਹਟ੍ਠਭਾਵੋ, ਸੋ ਪਨ ਤੇਸਂ ਭਿਤ੍ਤਿਯਂ ਨਾਗਦਨ੍ਤਾਨਂ ਵਿਯ ਉਦ੍ਧਂਮੁਖਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਲੋਮਾਨਂ ਉਦ੍ਧਗ੍ਗਭਾਵੋ’’ਤਿ. ਅਨ੍ਤਨ੍ਤੇਨ ਆਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਸੀਦਨਤ੍ਥਂ ਨਿਗੂਲ਼੍ਹਟ੍ਠਾਨਂ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਰਾਮਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤੇਨ ਅਨੁਸਂਯਾਯਿਤ੍ਵਾ, ਕਸ੍ਸਚਿਦੇਵ ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤਸਦਿਸਸ੍ਸ ਵਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਪਟਿਞ੍ਞਂ ਅਪ੍ਪਹਾਯ ਸਤ੍ਥੁ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾਵੇ ਸਤ੍ਤਧਾ ਤਸ੍ਸ ਮੁਦ੍ਧਾਫਲਨਂ ਧਮ੍ਮਤਾ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਾ ਨਸ੍ਸਤੁ ਬਾਲੋ’’ਤਿਆਦਿ.

੨੨. ਸਂਸਪ੍ਪਤੀਤਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਾਸਾਣਫਲਕੇ ਬਾਲਦਾਰਕੋ ਵਿਯ ਉਟ੍ਠਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਅਵਸੀਦਨਵਸੇਨ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਸਂਸਪ੍ਪਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਓਸੀਦਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਞ੍ਚਰਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਪਾਸਾਣੇ ਆਨਿਸਦੁਪਟ੍ਠਿਨੋ ਸਞ੍ਚਲਨਂ ਨਿਸਜ੍ਜਵਸੇਨੇਵ ਸਞ੍ਚਰਤਿ, ਨ ਉਟ੍ਠਾਯ ਪਦਸਾ.

੨੩. ਵਿਨਟ੍ਠਰੂਪੋਤਿ ਸਮ੍ਭਾਵਨਾਯ ਵਿਨਾਸੇਨ, ਲਾਭਸ੍ਸ ਵਿਨਾਸੇਨ ਚ ਵਿਨਟ੍ਠਸਭਾਵੋ.

ਪਠਮਭਾਣਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨੫. ਗੋਯੁਤ੍ਤੇਹੀਤਿ ਬਲਵਨ੍ਤਬਲੀਬਦ੍ਦਯੋਜਿਤੇਹਿ.

੨੬. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਜਾਲਿਯਸ੍ਸ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਮਣ੍ਡਿਸੇਨ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਿ, ਤਤੋ ਪੁਰੇਤਰਂ ਭਗਵਤੋ ਗੁਣਾਨਂ ਅਜਾਨਨਕਾਲੇ ਅਯਂ ਪਵਤ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਤਾਵ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ…ਪੇ… ਪਰਾਜਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

੨੭. ਤਿਣਸੀਹੋਤਿ ਤਿਣਸਦਿਸਹਰਿਤਵਣ੍ਣੋ ਸੀਹੋ. ਕਾਲ਼ਸੀਹੋਤਿ ਕਾਲ਼ਵਣ੍ਣੋ ਸੀਹੋ. ਪਣ੍ਡੁਸੀਹੋਤਿ ਪਣ੍ਡੁਵਣ੍ਣੋ ਸੀਹੋ. ਕੇਸਰਸੀਹੋਤਿ ਕੇਸਰਵਨ੍ਤੋ ਸੇਤਵਣ੍ਣੋ, ਲੋਹਿਤਵਣ੍ਣੋ ਵਾ ਸੀਹੋ. ਮਿਗਰਞ੍ਞੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਿਗ-ਸਦ੍ਦੋ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਸਦਕੁਰੁਙ੍ਗਾਦੀਸੁ ਕੇਸੁਚਿਦੇਵ ਚਤੁਪ੍ਪਦੇਸੁ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋ, ਇਧ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਵਸੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਿਗਰਞ੍ਞੋਤਿ ਸਬ੍ਬਚਤੁਪ੍ਪਦਾਨਂ ਰਞ੍ਞੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੇਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਆਸਯੋ, ਨਿਵਾਸਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਸੀਹਨਾਦਨ੍ਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਸਹਨਤੋ, ਪਟਿਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਹਨਨਤੋ ‘‘ਸੀਹੋ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਸ੍ਸ ਮਿਗਾਧਿਪਸ੍ਸ ਘੋਸਂ, ਸੋ ਪਨ ਤੇਨ ਯਸ੍ਮਾ ਕੁਤੋਚਿਪਿ ਅਭੀਤਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਭੀਤਨਾਦ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਤਾਸੁ ਤਾਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਚਰਿਤਬ੍ਬਤਾਯ ਭਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਤਾਯ ਗੋਚਰੋ ਘਾਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਗੋਚਰਾਯਾਤਿ ਆਹਾਰਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ. ਵਰਂ ਵਰਨ੍ਤਿ ਮਿਗਸਙ੍ਘੇ ਮਿਗਸਮੂਹੇ ਮੁਦੁਮਂਸਤਾਯ ਵਰਂ ਵਰਂ ਮਹਿਂਸਵਨਵਰਾਹਾਦਿਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਥੂਲਂ ਥੂਲ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਰਵਰਭਾਵੇਨ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਵਰਭਾਵੋ ਇਚ੍ਛਿਤੋ. ਸੂਰਭਾਵਂ ਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਸੂਰਭਾਵਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ, ਤੇਨ. ਸੂਰਭਾਵੇਨਾਪਿ ਹਿ ‘‘ਕਿਂ ਇਮੇ ਪਾਣਕੇ ਦੁਬ੍ਬਲੇ ਹਨ੍ਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਅਪ੍ਪਥਾਮੇਸੁ ਪਾਣੇਸੁ ਕਾਰੁਞ੍ਞਂ ਉਪਤਿਟ੍ਠਤਿ.

੨੮. ਵਿਘਾਸੋਤਿ ਪਰਸ੍ਸ ਭਕ੍ਖਿਤਸੇਸਤਾਯ ਵਿਰੂਪੋ ਘਾਸੋ ਵਿਘਾਸੋ, ਉਚ੍ਛਿਟ੍ਠਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਕ੍ਖਿਤਾਤਿਰਿਤ੍ਤਮਂਸ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਘਾਸੇ, ਵਿਘਾਸਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਸ੍ਮਿਮਾਨਦੋਸੇਨਾਤਿ ਅਸ੍ਮਿਮਾਨਦੋਸਹੇਤੁ, ਅਹਂਕਾਰਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੋ ਪਨਸ੍ਸ ਅਸ੍ਮਿਮਾਨੋ ਯਥਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਰਾਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

‘‘ਸੇਗਾਲਕਂਯੇਵਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋਵ ਅਤ੍ਥੋ. ਭੇਰਣ੍ਡਕਂਯੇਵਾਤਿ ਭੇਰਣ੍ਡਸਕੁਣਰਵਸਦਿਸਂਯੇਵ, ਭੇਰਣ੍ਡੋ ਨਾਮ ਏਕੋ ਪਕ੍ਖੀ ਦ੍ਵਿਮੁਖੋ, ਤਸ੍ਸ ਕਿਰ ਸਦ੍ਦੋ ਅਤਿਵਿਯ ਵਿਰੂਪੋ ਅਮਨਾਪੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਪ੍ਪਿਯਅਮਨਾਪਸਦ੍ਦਮੇਵਾ’’ਤਿ. ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਸੇਸਤੋ ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਤਾਤਿ ਸੁਗਤਾ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ. ਤੇ ਅਪਦਾਯਨ੍ਤਿ ਸੋਧੇਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਂ ਏਤੇਹੀਤਿ ਸੁਗਤਾਪਦਾਨਾਨਿ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਤਾਹਿ ਤੇ ‘‘ਸੁਗਤਾ’’ਤਿ ਲਕ੍ਖੀਯਨ੍ਤਿ, ਤਾ ਚ ਤੇਸਂ ਓਵਾਦਭੂਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸੁਗਤਲਕ੍ਖਣੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਦਿ ਤਾ ਸੁਗਤਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਭੂਤਾ, ਸਾਸਨਭੂਤਾ ਚ, ਕਥਂ ਪਨੇਸ ਪਾਥਿਕਪੁਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਤਾਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਸੁ ਜੀਵਤਿ, ਕੋ ਤਸ੍ਸ ਤਾਹਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਤਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਦੇਮਾਤਿ ਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧਸਞ੍ਞਾਯ ਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨ ਏਸ…ਪੇ… ਜੀਵਤਿ ਨਾਮ ਨ ਸੁਗਤਨ੍ਵਯਅਜ੍ਝੁਪਗਮਨਤੋ. ‘‘ਤਥਾਗਤੇ’’ਤਿਆਦਿ ਏਕਤ੍ਤੇ ਪੁਥੁਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਥਾਗਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਬਹੁਵਚਨਂ ਏਵ ਗਰੁਸ੍ਮਿਂ ਏਕਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਬਹੁਵਚਨਪ੍ਪਯੋਗਤੋ ਏਕਵਚਨਂ ਵਿਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਚਨਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ.

੨੯. ਸਮੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਸ੍ਸਨੇਨ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ, ਤਂ ਪਨ ਅਪੇਕ੍ਖਨਂ ਤਥਾ ਮਞ੍ਞਨਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਞ੍ਞਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਮੇਕ੍ਖਨਮ੍ਪਿ ਮਞ੍ਞਨਂ ਏਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਮਞ੍ਞੀਤਿ ਪੁਨ ਅਮਞ੍ਞਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ, ਤੇਨ ਅਪਰਾਪਰਂ ਤਸ੍ਸ ਮਞ੍ਞਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਭੇਰਣ੍ਡਕਰਵਂ ਕੋਸਤਿ ਵਿਕ੍ਕੋਸਤੀਤਿ ਕੋਤ੍ਥੁ.

੩੦. ਤੇ ਤੇ ਪਾਣੇ ਬ੍ਯਾਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਘਸਤੀਤਿ ਬ੍ਯਗ੍ਘੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਬ੍ਬਚਨੇਨ ‘‘ਬ੍ਯਗ੍ਘੋ’’ਤਿ ਮਿਗਰਾਜਸ੍ਸਪਿ ਸਿਯਾ ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਬ੍ਯਗ੍ਘੋਤਿ ਮਞ੍ਞਤੀਤਿ ਸੀਹੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਞ੍ਞਤੀ’’ਤਿ. ਯਦਿਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਿਬ੍ਬਚਨਵਸੇਨ ਸੀਹੋਪਿ ‘‘ਬ੍ਯਗ੍ਘੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤਿ, ਬ੍ਯਗ੍ਘ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਨ ਮਿਗਰਾਜੇ ਏਵ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੀਹੇਨ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

੩੧. ਸੀਹੇਨ ਵਿਚਰਿਤਵਨੇ ਸਂਵਡ੍ਢਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਹਾਵਨੇ ਸੁਞ੍ਞਵਨੇ ਵਿਵਡ੍ਢੋ’’ਤਿ.

੩੪. ਕਿਲੇਸਬਨ੍ਧਨਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਬਨ੍ਧਨਤੋ. ਤਣ੍ਹਾਬਨ੍ਧਨਞ੍ਹਿ ਥਿਰਂ ਦਲ਼੍ਹਬਨ੍ਧਨਂ ਦੁਮ੍ਮੋਚਨੀਯਂ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਸਾਰਤ੍ਤਰਤ੍ਤਾ ਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲੇਸੁ,

ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਦਾਰੇਸੁ ਚ ਯਾ ਅਪੇਕ੍ਖਾ;

ਏਤਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਬਨ੍ਧਨਮਾਹੁ ਧੀਰਾ,

ਓਹਾਰਿਨਂ ਸਿਥਿਲਂ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੩੪੬; ਜਾ. ੧.੨.੧੦੨);

ਕਿਲੇਸਬਨ੍ਧਨਾਤਿ ਵਾ ਦਸਵਿਧਸਂਯੋਜਨਤੋ. ਮਹਾਵਿਦੁਗ੍ਗਂ ਨਾਮ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਓਘਾ ਮਹਨ੍ਤਂ ਜਲਵਿਦੁਗ੍ਗਂ ਵਿਯ ਅਨੁਪਚਿਤਕੁਸਲਸਮ੍ਭਾਰੇਹਿ ਦੁਗ੍ਗਮਟ੍ਠੇਨ.

ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੩੬. ਇਮਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ. ਇਦਂ ਨਾਮ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਂ, ਸੋ ਪਨ ਲੋਕਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕ੍ਕਮੋ ਪਵਤ੍ਤਿ ਪਵੇਣੀ ਚਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਲੋਕੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਚਰਿਯਵਂਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਂ ਨਾਮ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਤ੍ਥਿ ਪਜਾਨਿਤਬ੍ਬੇਸੁ, ਤਂ ਪਨ ਕੋਟਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਾਵ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਾ ਪਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਮਮ ਪਜਾਨਨਾ’’ਤਿ ਅਸ੍ਸਾਦੇਨ੍ਤੋ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ, ‘‘ਅਹਂ ਪਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ ਅਭਿਨਿਵਿਸਨ੍ਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ, ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਜਾਨਾਮਿ ਸਮ੍ਮਾ ਪਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਮਾਨਵਸੇਨ ਨ ਪਰਾਮਸਾਮੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ‘‘ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਞ੍ਞੇਵਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ‘‘ਨਿਬ੍ਬੁਤਿ ਵਿਦਿਤਾ’’ਤਿ ਪਦਦ੍ਵਯੇਨਾਪਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂਯੇਵ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਿ ਚ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂਯੇਵ ਵਿਦਿਤਾ’’ਤਿ, ਸਯਮ੍ਭੁਞਾਣੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਿ ਸਯਮੇਵ ਵਿਦਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਪਚ੍ਚਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਂ ਵਿਵਿਧਵਿਭਤ੍ਤਿਕਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਵੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ ਆਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਨਾਯੇਵ ਅਤ੍ਤਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਵਿਦਿਤਨਿਬ੍ਬਾਨਾਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਲਦ੍ਧਨਿਬ੍ਬਾਨਾ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਪਜਾਨਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਤਦਧਿਗਮਵਸੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਤਿ ਇਟ੍ਠਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਯੋ, ਸੁਖਂ. ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਅਨਯੋ, ਦੁਕ੍ਖਂ. ਤਦੇਵ ਹਿਤਸੁਖਸ੍ਸ ਬ੍ਯਸਨਤੋ ਬ੍ਯਸਨਂ.

੩੭. ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋਤਿ ਭਗਵਾਪਿ ‘‘ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯੋ ਤਤ੍ਥ ਸਾਰਸਞ੍ਞੀ’’ਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ. ਆਧਿਪਚ੍ਚਭਾਵੇਨਾਤਿ ਆਧਿਪਚ੍ਚਸਭਾਵੇਨ. ਯਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯਵਾਦਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਪੁਰਿਸੋ ‘‘ਆਚਰਿਯੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋ ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ ਆਚਰਿਯਭਾਵੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਚਰਿਯਭਾਵਂ ਆਚਰਿਯਵਾਦ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਆਚਰਿਯਵਾਦੇ. ਇਤਿ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ. ਸੋਤਿ ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ. ‘‘ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਂ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਵੁਤ੍ਤੋ ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਵਿਸਯਤ੍ਤਾ. ਕੇਨ ਵਿਹਿਤਨ੍ਤਿ ਕੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਵਿਹਿਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕੇਨ ਵਿਹਿਤਂ ਕਿਨ੍ਤਿ ਵਿਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲੇਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੨੮). ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਿਂ ਇਧ ਅਤਿਦਿਸਤਿ, ਪਾਲ਼ਿ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਚੇਵ ਇਧ ਚ ਏਕਸਦਿਸਾ ਵਾਤਿ.

੪੧. ਖਿਡ੍ਡਾ ਪਦੋਸਿਕਾ ਮੂਲਭੂਤਾ ਏਤ੍ਥ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਖਿਡ੍ਡਾਪਦੋਸਿਕਂ, ਆਚਰਿਯਕਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਖਿਡ੍ਡਾਪਦੋਸਿਕਮੂਲਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਮਨੋਪਦੋਸਿਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

੪੭. ਯੇਨ ਵਚਨੇਨ ਅਬ੍ਭਾਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤਾ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਸਂਵਿਜ੍ਜਮਾਨਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ. ਤੁਚ੍ਛਾ, ਮੁਸਾਤਿ ਚ ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤੁਚ੍ਛੇਨ, ਮੁਸਾਵਾਦੇਨਾ’’ਤਿ. ਵਚਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋਸਾਰਂ ਨਾਮ ਅਵਿਪਰੀਤੋ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਤਦਭਾਵੇਨਾਹ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਸਾਰਵਿਰਹਿਤੇਨਾ’’ਤਿ. ਅਭਿਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਾ ਕਥੇਨ੍ਤਿ, ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਪਰੀਤਸਞ੍ਞੋਤਿ ਅਯਾਥਾਵਸਞ੍ਞੋ. ਸੁਭਂ ਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ‘‘ਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਵਿਮੋਕ੍ਖਂ. ਵਣ੍ਣਕਸਿਣਨ੍ਤਿ ਸੁਨੀਲਕਸੁਪੀਤਕਾਦਿਵਣ੍ਣਕਸਿਣਂ. ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਂ ਸੁਭਂ, ਅਸੁਭਞ੍ਚ ਵਣ੍ਣਕਸਿਣਂ, ਤਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਂ. ਨ ਅਸੁਭਨ੍ਤਿ ਅਸੁਭਮ੍ਪਿ ‘‘ਅਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਨ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ, ਅਥ ਖੋ ‘‘ਸੁਭਂ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਪਰੀਤਾ ਅਯਾਥਾਵਗਾਹਿਤਾਯ, ਅਯਾਥਾਵਵਾਦਿਤਾਯ ਚ.

੪੮. ਯਸ੍ਮਾ ਸੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਅਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਮਿਚ੍ਛਾਗਾਹਿਤਾਯ ਸਮ੍ਮਾ ਅਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤੁਕਾਮੋ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਂ ਵਿਯ ਮਂ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੋ ਚ ਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤੂਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ‘‘ਤਥਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਯਾ ਏਤਸ੍ਸ…ਪੇ… ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਮਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮਮ੍ਮਪ੍ਪਦੇਸਂ ਪੀਲ਼ਾਜਨਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਸੁਟ੍ਠੂਤਿ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ. ਯਥਾ ਨ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ, ਏਵਂ ਅਨੁਰਕ੍ਖ.

ਵਾਸਨਾਯਾਤਿ ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯਾਵਹਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾਸਨਾਯ. ਸੇਸਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵਾਤਿ.

ਪਾਥਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ.

੨. ਉਦੁਮ੍ਬਰਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਨਿਗ੍ਰੋਧਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਵਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਨਾ

੪੯. ਉਦੁਮ੍ਬਰਿਕਾਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਸਾਮਿਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਦੁਮ੍ਬਰਿਕਾਯ ਦੇਵਿਯਾ ਸਨ੍ਤਕੇ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਰਾਮੇ’’ਤਿ. ‘‘ਉਦੁਮ੍ਬਰਿਕਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ, ਤਥਾ ਸਤਿ ਅਧਿਕਰਣੇ ਏਤਂ ਭੁਮ੍ਮਂ. ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਉਦੁਮ੍ਬਰਿਕਾਯ ਰਞ੍ਞੋ ਦੇਵਿਯਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤੋ ਆਰਾਮੋ ਉਦੁਮ੍ਬਰਿਕਾ, ਤਸ੍ਸਂ ਉਦੁਮ੍ਬਰਿਕਾਯਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਦੁਮ੍ਬਰਿਕਾਯ ਦੇਵਿਯਾ ਸਨ੍ਤਕੇ’’ਤਿ. ਤਾਯ ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤੋ ਤਸ੍ਸਾ ਸਨ੍ਤਕੋ. ਵਰਣਾਦਿਪਾਠਵਸੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤ੍ਥਬੋਧਕਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਦਸ੍ਸਨਂ. ਸਨ੍ਧਾਨੋਤਿ ਭਿਨ੍ਨਾਨਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਧਾਪਨੇਨ ‘‘ਸਨ੍ਧਾਨੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਲਦ੍ਧਨਾਮੋ. ਸਂਵਣ੍ਣਿਤੋਤਿ ਪਸਂਸਿਤੋ. ਇਰਿਯਤੀਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਅਰਿਯੇਨ ਞਾਣੇਨਾਤਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਆਰਕਤ੍ਤਾ ਅਰਿਯੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੇਨ ਞਾਣੇਨ. ਅਰਿਯਾਯ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਫਲਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ.

ਦਿਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਦਿਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਦਿਵਸਪਰਿਯਾਯੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨਭਾਵੇਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਦਿਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਵਿਸੇਸਂ ਦਿਵਸਭਾਗਂ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਿਵਸਸ੍ਸ ਦਿਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਾਨਾਰਮ੍ਮਣਤੋ ਪਟਿਸਂਹਤਂ ਹੋਤਿ, ਝਾਨਸਮਙ੍ਗੀ ਚ ਪਵਿਵੇਕੂਪਗਮਨੇਨ ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਭਾਵਤੋ ਏਕਾਕਿਯਾਯ ਨਿਲੀਨੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਤੋ ਤਤੋ…ਪੇ… ਗਤੋ’’ਤਿ. ਮਨੋ ਭਵਨ੍ਤਿ ਮਨਸੋ ਵਿਵਟ੍ਟਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਵਡ੍ਢਿਂ ਆਵਹਨ੍ਤੀਤਿ ਮਨੋਭਾਵਨਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਨਵਡ੍ਢਕਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਉਨ੍ਨਮਤਿ ਨ ਸਙ੍ਕੁਚਤਿ, ਅਲੀਨਞ੍ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੫੧. ਯਾਵਤਾਤਿ ਯਾਵਨ੍ਤੋਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਤ੍ਤਕਾ’’ਤਿ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਞ੍ਚ ਕੇਨਚਿ ਵਿਸੇਸੇਨ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ. ਯੇਹਿ ਚ ਗੁਣਵਿਸੇਸੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਭਗਵਤੋ ਸਾਵਕਾ ਉਪਾਸਕਾ ਰਾਜਗਹੇ ਪਟਿਵਸਨ੍ਤਿ, ਅਯਞ੍ਚ ਤੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਇਮਂ ਵਿਸੇਸਂ ਦੀਪੇਤੁਂ ‘‘ਤੇਸਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਗਵਤੋ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ.

੫੨. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਨਂ. ਕਥਾਯਾਤਿ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾਯ. ਦਸ੍ਸਨੇਨਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਦਸ੍ਸਨੇਨ. ਆਕਪ੍ਪੇਨਾਤਿ ਵੇਸੇਨ. ਕੁਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਕਿਰਿਯਾਯ. ਆਚਾਰੇਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਆਚਰਿਤਬ੍ਬਆਚਾਰੇਨ. ਵਿਹਾਰੇਨਾਤਿ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ ਵਿਹਰਿਤਬ੍ਬਵਿਹਰਣੇਨ. ਇਰਿਯਾਪਥੇਨਾਤਿ ਠਾਨਾਦਿਇਰਿਯਾਪਥੇਨ. ਅਞ੍ਞਾਕਾਰਤਾਯ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾ. ਸਙ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਾਸੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰੇਹਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ. ਅਰਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਤਾਨਿ ਵਨਪਤ੍ਥਾਨਿ ਚਾਤਿ ਅਰਞ੍ਞਵਨਪਤ੍ਥਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਅਰਞ੍ਞਕਙ੍ਗਨਿਪ੍ਫਾਦਕਂ ਆਰਞ੍ਞਕਾਨਂ, ਤਂ ‘‘ਅਰਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਨਪਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਗਾਮਨ੍ਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਨੁਪਚਾਰਟ੍ਠਾਨਂ, ਯਤ੍ਥ ਨ ਕਸੀਯਤਿ ਨ ਵਪ੍ਪੀਯਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਵਨਪਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦੂਰਾਨਮੇਤਂ ਸੇਨਾਸਨਾਨਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ‘‘ਵਨਪਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵਨਸਣ੍ਡਾਨਮੇਤਂ ਸੇਨਾਸਨਾਨਂ, ਵਨਪਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਭੀਸਨਕਾਨਮੇਤਂ, ਵਨਪਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਲੋਮਹਂਸਾਨਮੇਤਂ, ਵਨਪਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਨ੍ਤਾਨਮੇਤਂ ਵਨਪਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਨ ਮਨੁਸ੍ਸੂਪਚਾਰਾਨਮੇਤਂ ਸੇਨਾਸਨਾਨਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਵਿਭ. ੫੩੧). ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਗਾਮੂਪਚਾਰਤੋ ਮੁਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਨ੍ਤਾਨੀਤਿ ਪਰਿਯਨ੍ਤਾਨਿ ਅਤਿਦੂਰਾਨਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੂਰਤਰਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਵਿਹਾਰੂਪਚਾਰੇਨਾਤਿ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਦੇਸੇਨ. ਅਦ੍ਧਿਕਜਨਸ੍ਸਾਤਿ ਮਗ੍ਗਗਾਮਿਨੋ ਜਨਸ੍ਸ. ਮਨ੍ਦਸਦ੍ਦਾਨੀਤਿ ਉਚ੍ਚਾਸਦ੍ਦਮਹਾਸਦ੍ਦਾਭਾਵਤੋ ਤਨੁਸਦ੍ਦਾਨਿ. ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਸਮਾਗਮ੍ਮ ਏਕਜ੍ਝਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤਸਦ੍ਦੋ ਨਿਗ੍ਘੋਸੋ, ਤਸ੍ਸ ਯਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥੋ ਦੁਬ੍ਬਿਭਾਵਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਵਿਭਾਵਿਤਤ੍ਥੇਨ ਨਿਗ੍ਘੋਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਵਿਗਤਵਾਤਾਨੀਤਿ ਵਿਗਤਸਦ੍ਦਾਨਿ. ‘‘ਰਹਸ੍ਸ ਕਰਣਸ੍ਸ ਯੁਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾਪਿ ਤੇਸਂ ਠਾਨਾਨਂ ਅਰਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਯੁਤ੍ਤਤਂ, ਜਨਵਿਵਿਤ੍ਤਤਂ, ਵਨਵਿਵਿਤ੍ਤਮੇਵ ਚ ਵਿਭਾਵੇਤਿ, ਤਥਾ ‘‘ਏਕੀਭਾਵਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਾਨੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ.

੫੩. ਕੇਨਾਤਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ, ਸਹਯੋਗੇ ਚ ਕਰਣਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਕੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਕੋਪਿ ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਅਨੇਕਤ੍ਥਵਿਭਾਵਨੋ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਤਦ੍ਧਿਤਤ੍ਥਪਦਸਮਾਹਾਰੇਤਿ.

ਸਂਸਨ੍ਦਨਨ੍ਤਿ ਆਲਾਪਸਲ੍ਲਾਪਵਸੇਨ ਕਥਾਸਂਸਨ੍ਦਨਂ. ਞਾਣਬ੍ਯਤ੍ਤਭਾਵਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਤ੍ਤਞਾਣਭਾਵਂ, ਸੋ ਪਨ ਪਰਸ੍ਸ ਵਚਨੇ ਉਤ੍ਤਰਦਾਨਵਸੇਨ, ਪਰੇਨ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਉਤ੍ਤਰੇ ਪਚ੍ਚੁਤ੍ਤਰਦਾਨਵਸੇਨ ਸਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਤ੍ਤਰਪਚ੍ਚੁਤ੍ਤਰਨਯੇਨਾ’’ਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਪਰਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਤਿਪੁਕ੍ਖਲੇਨ ਨਯੇਨ ਰੂਪੇਤਿ, ਤਥਾ ਪਰਸ੍ਸ ਰੂਪਨਵਚਨਂ ਜਾਤਿਭਾਵਂ ਆਪਾਦੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸਂ ਵਚਨਸਭਾਵਂ ਞਾਣਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਤੀਤਿ. ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰੇਸੁ ਨਟ੍ਠਾਤਿ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰੇਸੁ ਨਿਵਾਸੇਸੁ ਨਟ੍ਠਾ ਵਿਨਟ੍ਠਾ ਅਭਾਵਂ ਗਤਾ. ਨਾਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾ ਨਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਕਤਪੁਚ੍ਛਨਪਟਿਪੁਚ੍ਛਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਨਾਨਾਪਟਿਭਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਸਾਰਮਾਪਨ੍ਨਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਤਾਯ. ਓਰੋਧੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ ਨਿਰੁਸ੍ਸਾਹਂ ਵਿਯ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਅਵਰੋਧੇਯ੍ਯਾਮ, ਤਂ ਪਰਸ੍ਸ ਓਰੋਧਨਂ ਵਾਦਜਾਲੇਨ ਵਿਨਨ੍ਧਨਂ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਨਨ੍ਧੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ. ਤਦਤ੍ਥਂ ਤੇਨ ਤੁਚ੍ਛਕੁਮ੍ਭਿਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਕਤਂ, ਤਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪੂਰਿਤਘਟੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਬਲਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋਤਿ ਅਭੂਤਮੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਣਬਲਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ. ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਸਮ੍ਭੇਦਾਭਾਵੇਨ ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਂ. ਅਞ੍ਞਜਾਤਿਸਮ੍ਭੇਦੇ ਸਤਿ ਅਸ੍ਸਤਰਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਸ੍ਸ ਜਾਤਭਾਵੋ ਵਿਯ ਸੀਹਸ੍ਸਪਿ ਸੀਹਥਾਮਾਭਾਵੋ ਸਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਕੇਸਰਸੀਹ’’ਨ੍ਤਿ. ਠਾਨਸੋ ਵਾਤਿ ਤਙ੍ਖਣੇ ਏਵ.

੫੪. ‘‘ਸੁਮਾਗਧਾ ਨਾਮ ਨਦੀ’’ਤਿ ਕੇਚਿ, ਤਂ ਮਿਚ੍ਛਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੁਮਾਗਧਾ ਨਾਮ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਭਾਵਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇ ਆਗਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਸ੍ਸਾ ਤੀਰੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮੋਰਾਨਂ ਨਿਵਾਪੋ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਮੋਰਨਿਵਾਪੋ. ਬ੍ਯਧਿਕਰਣਾਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਪਦਾਨਂ ਬਾਹਿਰਤ੍ਥਸਮਾਸੋ ਹੋਤਿਯੇਵ ਯਥਾ ‘‘ਉਰਸਿਲੋਮੋ’’ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਨਿਵੁਤ੍ਥਂ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਨਿਵਾਪੋ, ਮੋਰਾਨਂ ਨਿਵਾਪੋ ਮੋਰਨਿਵਾਪੋ, ਮੋਰਾਨਂ ਨਿਵਾਪਦਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਮੋਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਨਿਗ੍ਰੋਧੋ ਤਪੋਜਿਗੁਚ੍ਛਵਾਦੋ, ਸਾਸਨੇ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਂ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗੇਨ ਪਰਮਸ੍ਸਾਸਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਕਾਯਕਿਲਮਥੇਨ ਵਿਨਾਵ ਸਾਵਕੇ ਵਿਨੇਤੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਸਨ੍ਦੇਹੋ ‘‘ਕੋ ਨਾਮ ਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਅਸ੍ਸਸਤਿ ਅਨੁਸਙ੍ਕਿਤਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤੋ ਹੋਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸੋ, ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਸ੍ਸਾਸਪ੍ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਤੁਟ੍ਠਿਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਸੋਮਨਸ੍ਸਪ੍ਪਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਅਧਿਕੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਆਸਯੋ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਅਜ੍ਝਾਸਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਤ੍ਤਮਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਦਿਭੂਤਂ ਪੁਰਾਤਨਂ ਸੇਟ੍ਠਚਰਿਯਂ ਆਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਥਾ ਹੇਸ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕੇਹਿ ਤੇਨੇਵ ਆਕਾਰੇਨ ਅਧਿਗਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਰਾਣ…ਪੇ… ਅਰਿਯਮਗ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਦ੍ਦਸ ਪੁਰਾਣਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪੁਰਾਣਮਞ੍ਜਸ’’ਨ੍ਤਿ ਅਵੋਚ. ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਵਸੇਨ. ‘‘ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵਾ ਇਦਂ ‘‘ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਆਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਾਠਸੇਸੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਆਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪ੍ਪਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ.

ਤਪੋਜਿਗੁਚ੍ਛਾਵਾਦਵਣ੍ਣਨਾ

੫੫. ਪਕਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵਿਪ੍ਪਕਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਿਟ੍ਠਿਤਾਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ’’ਤਿ.

੫੬. ਵੀਰਿਯੇਨ ਪਾਪਜਿਗੁਚ੍ਛਨਵਾਦੋਤਿ ਲੂਖਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਾਧਨੇਨ ਵੀਰਿਯੇਨ ਅਤ੍ਤਤਣ੍ਹਾਵਿਨੋਦਨਵਸੇਨ ਪਾਪਕਸ੍ਸ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨਵਾਦੋ. ਜਿਗੁਚ੍ਛਤੀਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛੋ, ਤਬ੍ਭਾਵੋ ਜੇਗੁਚ੍ਛਂ, ਅਧਿਕਂ ਜੇਗੁਚ੍ਛਂ ਅਧਿਜੇਗੁਚ੍ਛਂ, ਅਤਿਵਿਯ ਪਾਪਜਿਗੁਚ੍ਛਨਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਧਿਜੇਗੁਚ੍ਛੇ. ਕਾਯਦਲ਼੍ਹੀਬਹੁਲਂ ਤਪਤੀਤਿ ਤਪੋ, ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਵੀਰਿਯਂ, ਤੇਨ ਕਾਯਦਲ਼੍ਹੀਬਹੁਲਤਾਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਪਸ੍ਸ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨਂ, ਵਿਰਜ੍ਜਨਮ੍ਪਿ ਤਪੋਜਿਗੁਚ੍ਛਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਵੀਰਿਯੇਨ ਪਾਪਜਿਗੁਚ੍ਛਾ’’ਤਿ. ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਸੇਨਾਸਨਤਣ੍ਹਾਵਿਨੋਦਨਮੁਖੇਨ ਅਤ੍ਤਸ੍ਨੇਹਵਿਰਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪਰਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇਸੁ ਨਾਨਾਕਾਰੇਸੁ ਅਚੇਲਕਾਦਿਵਤੇਸੁ ਏਕਜ੍ਝਂ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਾਨਂ ਪਰਿਸੋਧਨਮੇਵੇਤ੍ਥ ਪਾਰਿਪੂਰਣਂ, ਨ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਸਮਾਦਾਨਂ ਤਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ. ਪਰਿਸੋਧਨਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਸਕਸਮਯਸਿਦ੍ਧੇਨ ਨਯੇਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਮੇਵ. ਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

੫੭. ‘‘ਏਕਂ ਪਞ੍ਹਮ੍ਪਿ ਨ ਕਥੇਤੀ’’ਤਿ ਪਠਮਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਅਕਥਿਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤਪਨਿਸ੍ਸਿਤਕੋਤਿ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਸਙ੍ਖਾਤਂ ਤਪਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਨਕੋ. ਸੀਹਨਾਦੇਤਿ ਸੀਹਨਾਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਪਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.

ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਵਣ੍ਣਨਾ

੫੮. ‘‘ਸਮ੍ਮਾ ਆਦਿਯਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਾ ਆਦਿਯਨਞ੍ਚਸ੍ਸ ਦਲ਼੍ਹਗ੍ਗਾਹੋ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਲ਼੍ਹਂ ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਸਨਾਵਚਰੇਨਾਪਿ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਕਚ੍ਚੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨ ਧੁਤਙ੍ਗਧਰਤਾਮਤ੍ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਮਨਤਾ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਙ੍ਕਪ੍ਪਤਾ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਤਪਸਮਾਦਾਨਧੁਤਙ੍ਗਧਰਤਾਨਂ ਸਤਿਪਿ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਤ੍ਤੇ ਸਦਿਸਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

‘‘ਦੁਵਿਧਸ੍ਸਾਪੀਤਿ ‘ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ’ਤਿ ਚ ਏਵਂ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਭੇਦੇਨ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਵਿਧਸ੍ਸਾਪਿ ਤਪਸ੍ਸਿਨੋ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਸਾਸਨਿਕਵਸੇਨਾਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਦੀਪਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਬਾਹਿਰਕਸ੍ਸ, ਸਾਸਨਿਕਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਏਵਂ ਦੁਵਿਧਸ੍ਸਾਪਿ ਤਪਸ੍ਸਿਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਥਾ ਚੇਵ ਹਿ ਉਪਰਿਪਿ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਂ ਵਕ੍ਖਤੀਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਤਿ ਯਦਿਦਂ ‘‘ਕੋ ਅਞ੍ਞੋ ਮਯਾ ਸਦਿਸੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਤਿਮਾਨਸ੍ਸ, ਅਨਿਟ੍ਠਿਤਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸੇਵ ਚ ‘‘ਅਲਮੇਤ੍ਤਾਵਤਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਤਿਮਾਨਸ੍ਸ ਚ ਉਪ੍ਪਾਦਨਂ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ.

ਉਕ੍ਕਂਸਤੀਤਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਂ ਕਰੋਤਿ. ਉਕ੍ਖਿਪਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਉਪਰਿ ਖਿਪਤਿ, ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਂ ਸਂਹਾਰੇਤੀਤਿ ਪਰਂ ਸਂਹਰਂ ਨਿਹੀਨਂ ਕਰੋਤਿ. ਅਵਕ੍ਖਿਪਤੀਤਿ ਅਧੋ ਖਿਪਤਿ, ਅਵਮਞ੍ਞਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਮਾਨਮਦਕਰਣੇਨਾਤਿ ਮਾਨਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਮਦਸ੍ਸ ਕਰਣੇਨ ਉਪ੍ਪਾਦਨੇਨ. ਮੁਚ੍ਛਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਮੁਚ੍ਛਾਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਸਾ ਪਨ ਮੁਚ੍ਛਾਪਤ੍ਤਿ ਅਭਿਜ੍ਝਾਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸਕਾਯਗਨ੍ਥੇਹਿ ਗਧਿਤਚਿਤ੍ਤਤਾ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਅਤਿਲਗ੍ਗਭਾਵੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਧਿਤੋ ਅਜ੍ਝੋਸਨ੍ਨੋ’’ਤਿ. ਪਮਜ੍ਜਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਪਮਜ੍ਜਨਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਮਾਦਮਾਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਕੇਵਲਂ ਧੁਤਙ੍ਗਸੁਦ੍ਧਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਤਾਯ ਏਵ ਧੁਤਙ੍ਗਸੁਦ੍ਧਿਕਤਾਯ ਅਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਨਾਦਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਾਸਨੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਧੁਤਙ੍ਗਮੇਵ…ਪੇ… ਪਚ੍ਚੇਤੀ’’ਤਿ.

੫੯. ਤੇਯੇਵ ਪਚ੍ਚਯਾ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਕਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਲਦ੍ਧਾਤਿ ਆਦਰਗਾਰਵਯੋਗੇਨ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਦਾਨਵਸੇਨ ਉਪਨਯਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਾ. ਵਣ੍ਣਭਣਨਨ੍ਤਿ ਗੁਣਕਿਤ੍ਤਨਂ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਤਪਸ੍ਸਿਨੋ.

੬੦. ਵੋਦਾਸਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਾਸਨਂ, ਵਿਭਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਿਭਜ੍ਜਨਂ ਦ੍ਵਿਧਾ ਇਚ੍ਛਿਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਦ੍ਵੇਭਾਗਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਦ੍ਵੇ ਭਾਗੇ ਕਰੋਤਿ ਰੁਚ੍ਚਨਾਰੁਚ੍ਚਨਵਸੇਨ. ਗੇਧਜਾਤੋਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਗੇਧੋ. ਮੁਚ੍ਛਨਂ ਨਾਮ ਸਤਿਵਿਪ੍ਪਵਾਸੇਨੇਵ ਹੋਤਿ, ਨ ਸਤਿਯਾ ਸਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਆਦੀਨਵਮਤ੍ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਗਧਿਤਾਦਿਭਾਵੇਨ ਪਰਿਭੋਗੇ ਆਦੀਨਵਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾਤਿ ਪਰਿਭੋਗੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ. ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਪਰਿਭੋਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਮਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਭੋਗਮ੍ਪਿ ਏਕਵਾਰਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾਪਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨਮ੍ਪਿ ਨ ਕਰੋਤਿ.

੬੧. ਵਿਚਕ੍ਕਸਣ੍ਠਾਨਾਤਿ ਵਿਪੁਲਤਮਚਕ੍ਕਸਣ੍ਠਾਨਾ. ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਭੁਞ੍ਜਨਤੋ ਅਯੋਕੂਟਸਦਿਸਾ ਦਨ੍ਤਾ ਏਵ ਦਨ੍ਤਕੂਟਂ. ਅਪਸਾਦੇਤੀਤਿ ਪਸਾਦੇਤਿ. ਅਚੇਲਕਾਦਿਵਸੇਨਾਤਿ ਅਚੇਲਕਵਤਾਦਿਵਸੇਨ. ਲੂਖਾਜੀਵਿਨ੍ਤਿ ਸਲ੍ਲੇਖਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲੂਖਜੀਵਿਕਂ.

੬੨. ਤਪਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਭਾਵਨਾਮਨਸਿਕਾਰਲਕ੍ਖਣਂ ਤਪਂ ਚਰਤਿ ਚਰਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਚਙ੍ਕਮਂ ਓਤਰਤਿ ਭਾਵਨਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਵਿਯ. ਵਿਹਾਰਙ੍ਗਣਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਤਿ ਵਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ.

‘‘ਆਦਸ੍ਸਯਮਾਨੋ’’ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ.

ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਾਯਿਕਂ ਵਾ ਵਾਚਸਿਕਂ ਵਾ ਦੋਸਂ. ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਨ੍ਤਿ ਵਿਪਰੀਤਦਸ੍ਸਨਂ. ਅਰੁਚ੍ਚਮਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤੇ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਅਰੁਚ੍ਚਮਾਨਂ. ਰੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਤਿ ‘‘ਕਪ੍ਪਤਿ ਮੇ’’ਤਿ ਵਦਤਿ. ਅਨੁਜਾਨਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤਚ੍ਛਾਵਿਪਰੀਤਭੂਤਭਾਵੇਨ ‘‘ਏਵਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਨੁਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਵਨਮਨੋਹਾਰਿਤਾਯ ‘‘ਸਾਧੁ ਸੁਟ੍ਠੂ’’ਤਿ ਅਨੁਮੋਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੬੩. ਕੁਜ੍ਝਨਸੀਲਤਾਯ ਕੋਧਨੋ. ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੋ ਉਪਨਾਹੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਉਪਨਾਹੀ. ਏਵਂਭੂਤੋ ਚ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਇਤੋ ਪਰੇਸੁਪਿ.

ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਇਸ੍ਸਤਿ ਉਸੂਯਤੀਤਿ ਉਸ੍ਸੁਕੀ. ਸਠਨਂ ਅਸਨ੍ਤਗੁਣਸਮ੍ਭਾਵਨਂ ਸਠੋ, ਸੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਠੋ. ਸਨ੍ਤਦੋਸਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਸਭਾਵਾ ਮਾਯਾ, ਮਾਯਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਮਾਯਾਵੀ. ਗਰੁਟ੍ਠਾਨਿਯਾਨਮ੍ਪਿ ਪਣਿਪਾਤਾਕਰਣਲਕ੍ਖਣਂ ਥਮ੍ਭਨਂ ਥਦ੍ਧਂ, ਤਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਥਦ੍ਧੋ. ਗੁਣੇਹਿ ਸਮਾਨਂ, ਅਧਿਕਞ੍ਚ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਨਿਹੀਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਞਨਸੀਲਤਾਯ ਅਤਿਮਾਨੀ. ਅਸਨ੍ਤਗੁਣਸਮ੍ਭਾਵਨਤ੍ਥਿਕਤਾਸਙ੍ਖਾਤਾ ਪਾਪਾ ਲਾਮਕਾ ਇਚ੍ਛਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਾਪਿਚ੍ਛੋ. ਮਿਚ੍ਛਾ ਵਿਪਰੀਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕੋ. ‘‘ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ, ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧੮੭, ੨੦੨, ੪੨੭; ੩.੨੭, ੨੯; ਉਦਾ. ੫੫; ਮਹਾਨਿ. ੨੦; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੫੮) ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਤ੍ਤਾਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਤਾਯ ਸਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿ, ਤਮੇਵ ਪਰਾਮਸਤੀਤਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਾਮਾਸੀ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਸਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਆ ਬਾਲ਼੍ਹਂ ਵਿਯ ਧੀਯਤੀਤਿ ਆਧਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਲ਼੍ਹਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਠਪਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਥਾਗਹਿਤਂ ਗਾਹਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਸੀਲੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੀ, ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਦੁਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੀ. ਪਟਿਸੇਧਤ੍ਥੋ ਹਿ ਅਯਂ ਦੁ-ਸਦ੍ਦੋ ਯਥਾ ‘‘ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ, (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੪੯) ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੫.੨੧੩; ੧੦.੭੫; ਪਾਰਾ. ੧੯੫; ਧ. ਪ. ੩੦੮) ਚ.

ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਪਪਟਿਕਪ੍ਪਤ੍ਤਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੬੪. ਇਧ ਨਿਗ੍ਰੋਧ ਤਪਸ੍ਸੀਤਿ ਯਥਾਨੁਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਪੁਰਿਮਪਾਲ਼ਿਂ ਨਿਗਮਨਵਸੇਨ ਏਕਦੇਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਵਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਗਹਿਤਲਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਚੇਲਕਾਦਿਭਾਵੋ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਤੇਨ ਚ ਸਂਸਾਰਸੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਗਹਿਤਲਦ੍ਧਿਂ. ਰਕ੍ਖਿਤਂ ਤਪਨ੍ਤਿ ਤਾਯ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਰਕ੍ਖਿਤਂ ਅਚੇਲਕਵਤਾਦਿਤਪਂ. ‘‘ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਂ ਵਕ੍ਖਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਪਾਲ਼ਿਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ‘‘ਲੂਖਤਪਸ੍ਸਿਨੋ ਚੇਵ ਧੁਤਙ੍ਗਧਰਸ੍ਸ ਚ ਵਸੇਨ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੩.੬੪), ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਰੂਪਸ੍ਸ ਲੂਖਸ੍ਸ ਤਪਸ੍ਸਿਨੋਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਪਾਲ਼ਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਇਮਿਨਾ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਵਸੇਨ ਪਾਲ਼ਿ ਯੇਵੇਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਨ ਪਨ ਤਦਤ੍ਥੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਕ੍ਖਵਸੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਸੇਨ, ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇਤਿ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੇਨ ਕਰਣਵਚਨੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਵਂ ਸੋ ਤੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਉਤ੍ਤਰਿ ਵਾਯਮਮਾਨੋਤਿ ਯਥਾਸਮਾਦਿਨ੍ਨੇਹਿ ਧੁਤਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਪਰਿਤੁਟ੍ਠੋ, ਅਪਰਿਯੋਸਿਤਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਚ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ.

੬੯. ਇਤੋ ਪਰਨ੍ਤਿ ਇਤੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਯਤੋ ਪਰਂ. ਅਗ੍ਗਭਾਵਂ ਵਾ ਸਾਰਭਾਵਂ ਵਾਤਿ ਤਪੋਜਿਗੁਚ੍ਛਾਯ ਅਗ੍ਗਭਾਵਂ ਵਾ ਸਾਰਭਾਵਂ ਵਾ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ. ‘‘ਅਯਮੇਵਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਭਾਵੋ ਸਾਰਭਾਵੋ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ‘‘ਅਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਸਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਚਾ’’ਤਿ ਆਹ.

ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਚਪ੍ਪਤ੍ਤਾਦਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੭੦. ਯਮਨਂ ਸਂਯਮਨਂ ਯਾਮੋ, ਹਿਂਸਾਦੀਨਂ ਅਕਰਣਵਸੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਯਾਮੋਵ ਚਾਤੁਯਾਮੋ, ਸੋ ਏਵ ਸਂਵਰੋ, ਤੇਨ ਸਂਵੁਤੋ ਗੁਤ੍ਤਸਬ੍ਬਦ੍ਵਾਰੋ ਚਾਤੁਯਾਮਸਂਵਰਸਂਵੁਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇਨ ਸਂਵਰੇਨ ਪਿਹਿਤੋ’’ਤਿ. ਅਤਿਪਾਤਨਂ ਹਿਂਸਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਾਣਂ ਨ ਹਨਤੀ’’ਤਿ. ਲੋਭਚਿਤ੍ਤੇਨ ਭਾਵਿਤਂ ਸਮ੍ਭਾਵਿਤਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਭਾਵਿਤਂ ਨਾਮ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ. ਅਯਞ੍ਚ ਤੇਸੁ ਤੇਸਂਯੇਵ ਸਮੁਦਾਚਾਰੋ ਮਗ੍ਗੋਟ੍ਠਾਪਕਂ ਵਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤੇਸਂ ਸਞ੍ਞਾਯਾ’’ਤਿ.

ਏਤਨ੍ਤਿ ਅਭਿਹਰਣਂ, ਹੀਨਾਯ ਅਨਾਵਤ੍ਤਨਞ੍ਚ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੋ ਅਭਿਹਰਤੀਤਿ ਆਦਿਲਕ੍ਖਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਭਿਹਰਤੀਤਿ ਅਭਿਬੁਦ੍ਧਿਂ ਨੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਪਰੂਪਰਿ ਵਡ੍ਢੇਤੀ’’ਤਿ. ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨਾਪਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦਿ ਕਰੀਯਤੇਵਾਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਸੇਟ੍ਠਾ ਗੁਣਵਿਸੇਸਯੋਗਤੋ, ਦੋਸਵਿਰਹਿਤਤੋ ਚ, ਯਤੋ ਸਾ ਪਣ੍ਡਿਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਗਿਹਿਭਾਵੋ ਪਨ ਨਿਹੀਨੋ ਤਦੁਭਯਾਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਹੀਨਾਯ ਗਿਹਿਭਾਵਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ.

੭੧. ਤਚਪ੍ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਤਚਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਤਚਸਦਿਸਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੭੪. ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਵਸੇਨਾਤਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਸਮਯਵਸੇਨ. ਨੇਸਨ੍ਤਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ. ਤਨ੍ਤਿ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ. ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਤਿ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਂ. ਤਚਸਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ਤਚਤਪੋਜਿਗੁਚ੍ਛਾਯਾਸਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਵਿਸੇਸਭਾਵਨ੍ਤਿ ਵਿਸੇਸਸਭਾਵਂ.

ਅਚੇਲਕਪਾਲ਼ਿਮਤ੍ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਅਚੇਲਕਪਾਲ਼ਿਆਗਤਤ੍ਥਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਯਂ ਅਨਸ੍ਸਾਮ ਵਿਨਟ੍ਠਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅ-ਕਾਰੋ ਵਾ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ, ਨਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਵਿਨਸ੍ਸਾਮ. ਕੁਤੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਪਾਲ਼ੀਤਿ ਕੁਤੋ ਏਵ ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਪਾਲ਼ਿਆਗਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਸੁਤਿਵਸੇਨਾਪੀਤਿ ਸੋਤਪਥਾਗਮਨਮਤ੍ਤੇਨਾਪਿ ਨ ਜਾਨਾਮ.

ਨਿਗ੍ਰੋਧਸ੍ਸਪਜ੍ਝਾਯਨਵਣ੍ਣਨਾ

੭੫. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਨ੍ਧਾਨਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਸ੍ਸ. ਕਕ੍ਖਲ਼ਨ੍ਤਿ ਫਰੁਸਂ. ਦੁਰਾਸਦਵਚਨਨ੍ਤਿ ਅਵਤ੍ਤਬ੍ਬਵਚਨਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਫਰੁਸਵਚਨਂ ਯਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਪਯੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਮਾਪਿਤੇ ਖਮਾਪਕਸ੍ਸ ਪਟਿਪਾਕਤਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਯਂ ਮਯੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੭੬. ਬੋਧਤ੍ਥਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬੁਦ੍ਧਭਾਵਘੋਸਨਤ੍ਥਾਯ. ਵਾਦਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਪਰਵਾਦਭਞ੍ਜਨਵਾਦਤ੍ਥਾਯ. ਰਾਗਾਦਿਸਮਨਤ੍ਥਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਨ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਮ੍ਯਤਾਯ. ਓਘਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਚਤੁਰੋਘਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਓਰਪਾਰਾਤਿਣ੍ਣਮਾਵਹਤ੍ਤਾ ਦੇਸਨਾਯ. ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਲੇਸੇਨਪਿ ਦੇਸਨਾਯ ਅਪਰਾਮਟ੍ਠਭਾਵਤੋ.

ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਪਰਿਯੋਸਾਨਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੭੭. ਇਦਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪੀਤਿ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ‘‘ਸਤ੍ਤਾਹ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਂ, ਇਦਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਵਚਨਂ. ਅਸਠੋ ਪਨ ਅਮਾਯਾਵੀ ਉਜੁਜਾਤਿਕੋ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞੋ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੋ ਹਿ ਤਂਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤੀਤਿ. ਵਙ੍ਕਵਙ੍ਕੋਤਿ ਕਾਯਵਙ੍ਕਾਦੀਹਿਪਿ ਵਙ੍ਕੇਹਿ ਵਙ੍ਕੋ ਜਿਮ੍ਹੋ ਕੁਟਿਲੋ. ‘‘ਸਠਂ ਪਨਾਹਂ ਅਨੁਸਾਸਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮੀ’’ਤਿ ਨ ਇਦਂ ਭਗਵਾ ਕਿਲਾਸੁਭਾਵੇਨੇਵ ਵਦਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਜਨਭਾਵੇਨੇਵ.

੭੮. ਪਕਤਿਯਾ ਆਚਰਿਯੋਤਿ ਯੋ ਏਵ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਕਤਿਯਾ ਆਚਰਿਯੋ ਅਹੋਸਿ, ਸੋ ਏਵ ਇਦਾਨਿਪਿ ਪੁਬ੍ਬਾਚਿਣ੍ਣਵਸੇਨ ਆਚਰਿਯੋ ਹੋਤੁ, ਨ ਮਯਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇ ਕਾਤੁਕਾਮਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨ ਮਯਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਉਦ੍ਦੇਸੇਨ ਅਤ੍ਥਿਕਾ, ਧਮ੍ਮਤਨ੍ਤਿ ਮੇਵ ਪਨ ਤੁਮ੍ਹੇ ਞਾਪੇਤੁਕਾਮਮ੍ਹਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਆਜੀਵਤੋਤਿ ਜੀਵਿਕਾਯ ਵੁਤ੍ਤਿਤੋ. ਅਕੁਸਲਾਤਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸਂ ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਅਕੁਸਲਾਤਿ ਤਂ ਤਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸਤਂਯੇਵ ਉਪਗਤਾ. ਕਿਲੇਸਦਰਥਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਕਿਲੇਸਦਰਥਸਹਿਤਾ ਤਂਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨਤੋ. ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਾਨਂ ਹਿਤਾਤਿ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਿਯਾ. ਸਂਕਿਲੇਸੋ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਂਕਿਲੇਸੇ ਵਾ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾ. ਵੋਦਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਤ੍ਤਾ ਵੋਦਾਨਿਯਾ. ਤਥਾਭੂਤਾ ਚੇਤੇ ਵੋਦਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਤ੍ਤੇ ਵੋਦਾਪੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਾਰਿਪੂਰਿਵੇਪੁਲ੍ਲਤਾ ਮਗ੍ਗਫਲਵਸੇਨੇਵ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾ…ਪੇ… ਵੇਪੁਲ੍ਲਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਉਭੋਪਿ ਵਾ ਏਤਾਨਿ ਪਾਰਿਪੂਰਿਵੇਪੁਲ੍ਲਾਨਿ. ਯਾ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਿਪੂਰੀ, ਸਾ ਏਵ ਵੇਪੁਲ੍ਲਤਾਤਿ. ਤਤੋਤਿ ਸਂਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮਪ੍ਪਹਾਨਵੋਦਾਨਧਮ੍ਮਾਭਿਬੁਦ੍ਧਿਹੇਤੁ.

੭੯. ‘‘ਯਥਾ ਮਾਰੇਨਾ’’ਤਿ ਨਯਿਦਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਥ ਖੋ ਤਥਾਭਾਵਕਥਨਮੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮਾਰੋ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਥਾਤਿ ਮਾਰੇਨ ਤੇਸਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪਚ੍ਛਾ ਅਞ੍ਞਾਸੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਭਗਵਾ ਪਗੇਵ ਨ ਅਞ੍ਞਾਸੀਤਿ? ਅਨਾਵਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾ. ਮਾਰਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਮਾਰੇਨ ਤੇਸੁ ਕਤਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਧਮੇਤ੍ਵਾ, ਨ ਤੇਸਂ ਸਤਿ ਪਯੋਜਨੇ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਦੁਕ੍ਕਰਂ. ਸੋਤਿ ਮਗ੍ਗਫਲੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁ. ਤੇਸਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਨਂ.

ਫੁਟ੍ਠਾਤਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਫੁਟ੍ਠਾ. ਯਤ੍ਰਾਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਭੁਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਯੇਸੂ’’ਤਿ. ਅਞ੍ਞਾਣਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਆਜਾਨਨਤ੍ਥਂ, ਉਪਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਆ-ਕਾਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਜਾਨਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ, ਵੀਮਂਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਜਾਨਾਮ ਤਾਵਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਆਜਾਨਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਦਿਵਸੇ ਏਕਵਾਰਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਸਤ੍ਤਾਹੋ ਪਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਏਤੇਸਂ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਪੂਰੇਤੁਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪੂਰੇਤੁਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਸੇਨ ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਪੂਰੇਤੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਵਾਦਭਿਨ੍ਦਨਨ੍ਤਿ ਪਰਵਾਦਮਦ੍ਦਨਂ. ਸਕਵਾਦਸਮੁਸ੍ਸਾਪਨਨ੍ਤਿ ਸਕਵਾਦਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ. ਵਾਸਨਾਯਾਤਿ ਸਚ੍ਚਸਮ੍ਪਟਿਵੇਧਵਾਸਨਾਯ. ਨੇਸਨ੍ਤਿ ਚ ਪਕਰਣਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਦਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਸਮ੍ਮੁਖਾ, ਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਚ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਸੁਣਨ੍ਤਾਨਂ ਵਾਸਨਾਯ ਪਚ੍ਚਯੋ ਏਵਾਤਿ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਤੋ ਨ ਵਿਭਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵਾਤਿ.

ਉਦੁਮ੍ਬਰਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ.

੩. ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਅਤ੍ਤਦੀਪਸਰਣਤਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੦. ਉਤ੍ਤਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਾਕਟਂ, ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਪਾਕਟਂ, ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ, ਅਪਚੁਰਂ, ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਞ੍ਚ. ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਾਨਂ ਪਦਾਨਂ ਵਣ੍ਣਨਾ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦਵਣ੍ਣਨਾ. ਉਤ੍ਤਾਨਪਦਵਣ੍ਣਨਾਯ ਪਯੋਜਨਾਭਾਵਤੋ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਗ੍ਗਹਣਂ. ‘‘ਮਾਤੁਲਾ’’ਤਿ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਨਾਮੋ ਏਕੋ ਰੁਕ੍ਖੋ, ਤਸ੍ਸਾ ਆਸਨ੍ਨਪ੍ਪਦੇਸੇ ਮਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਨਗਰਮ੍ਪਿ ‘‘ਮਾਤੁਲਾ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਾਤੁਲਾਯਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਨਾਮਕੇ ਨਗਰੇ’’ਤਿ. ਅਵਿਦੂਰੇਤਿ ਤਸ੍ਸ ਨਗਰਸ੍ਸ ਅਵਿਦੂਰੇ.

ਕਾਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਰਾਜਾ ਦਲ਼੍ਹਨੇਮਿ ਨਾਮ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਤੀਤਵਂਸਦੀਪਿਕਾ ਕਥਾ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਆਗਤਾ, ‘‘ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਵਸ੍ਸਸਤਾਯੁਕਾਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਵਸ੍ਸਸਤਾਯੁਕਾ ਪੁਤ੍ਤਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਨ ਸਵਿਸੇਸਂ ਅਨਾਗਤਤ੍ਥਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਕਥਾ ਆਗਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨਾਗਤਵਂਸਦੀਪਿਕਾਯ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਕਥਾਯਾ’’ਤਿ. ਅਨਾਗਤਤ੍ਥਦੀਪਨਞ੍ਹਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਅਨਾਗਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਕਿਤ੍ਤਨਂ ਅਚ੍ਛਰਿਯਤਮਂ. ਸਮਾਗਮੇਨਾਤਿ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਨ.

‘‘ਭਤ੍ਤਗ੍ਗਂ ਅਮਨਾਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਕੇਵਲਂ ਤੇਸਂ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਮਤ੍ਤਂ. ਅਮਨਾਪਨ੍ਤਿ ਅਮਨੁਞ੍ਞਂ. ਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਕਤੋ ਅਪ੍ਪਕੋਪਿ ਅਪਰਾਧੋ ਅਪ੍ਪਕੋ ਕਾਰੋ ਵਿਯ ਗਰੁਤਰਵਿਪਾਕੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ…ਪੇ… ਸਦਿਸਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਾਤੁਲਨਗਰਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇ, ਤਸ੍ਸਂ ਵਾ ਪਰਿਸਾਯਂ.

ਅਤ੍ਤਦੀਪਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਮਂ ਯੋ ਪਰੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਸਸਨ੍ਤਾਨੋ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਹਿਤਸੁਖੇਸਿਭਾਵੇਨ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨਿਬ੍ਬਿਸੇਸਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮੋ ਇਧ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ. ਦ੍ਵਿਧਾ ਆਪੋ ਗਤੋ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਦੀਪੋ, ਓਘੇਨ ਅਨਜ੍ਝੋਤ੍ਥਤੋ ਭੂਮਿਭਾਗੋ. ਇਧ ਪਨ ਕਾਮੋਘਾਦੀਹਿ ਅਨਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਣੀਯਤ੍ਤਾ ਦੀਪੋ ਵਿਯਾਤਿ ਦੀਪੋ, ਅਤ੍ਤਾ ਦੀਪੋ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਦੀਪਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦੀਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਦੀਪਭਾਵੋ ਚੇਤ੍ਥ ਪਟਿਸਰਣਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਦਂ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਞ੍ਞਸਰਣਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਚਨਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਸਰਣਭਾਵਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਚਨਂ. ਇਦਞ੍ਹਿ ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਸਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਣਸ੍ਸੇਵ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਚਨਂ, ਅਥ ਖੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਰਣਸਭਾਵਸ੍ਸੇਵ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਚਨਂ ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇ ਚ ਤੇਨ ਇਤਰਸ੍ਸਾਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਸਿਦ੍ਧਿਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇਨ ਸਾਧੇਤੁਂ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਯਦਿ ਏਤ੍ਥ ਪਾਕਤਿਕੋ ਅਤ੍ਤਾ ਇਚ੍ਛਿਤੋ, ਕਥਂ ਤਸ੍ਸ ਦੀਪਸਰਣਭਾਵੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਿਕੋ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਾ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ‘‘ਕੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿ. ਇਤਰੋ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ. ਦੁਤਿਯਵਾਰੋਪਿ ਪਠਮਵਾਰਸ੍ਸੇਵ ਪਰਿਯਾਯਭਾਵੇਨ ਦੇਸਿਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤੇਨਾਹਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਗੋਚਰੇਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਗੋਚਰਟ੍ਠਾਨਭੂਤੇ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚਰਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ’’ਤਿ. ਸਕੇਤਿ ਕਥਂ ਪਨਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਕੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੇਤ੍ਤਿਕੇ ਵਿਸਯੇ’’ਤਿ. ਪਿਤਿਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਤੋ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਯਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਗੋਚਰੋ’’ਤਿ ਤੇਨ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਪੇਤ੍ਤਿਕੇ ਵਿਸਯੇਤਿ. ਚਰਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਾਮਿਅਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਯਮੇਵਤ੍ਥੋ’’ਤਿ, ਚਰਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਚ ਅਤ੍ਥੋ, ਤੇਨਾਯਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨਪਿ ਵਚਨਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਿਲੇਸਮਾਰਸ੍ਸ ਓਤਾਰਾਲਾਭੇਨੇਵ ਇਤਰਮਾਰਾਨਮ੍ਪਿ ਓਤਾਰਾਲਾਭੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਯਂ ਪਨਤ੍ਥੋਤਿ ਗੋਚਰੇ ਚਰਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ, ਵਤ੍ਥੁ ਪਨ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਆਗਤਂ.

ਸਕੁਣੇ ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਸਕੁਣਗ੍ਘਿ, ਮਹਾਸੇਨਸਕੁਣੋ. ਅਜ੍ਝਪ੍ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਅਭਿਭਵਨਵਸੇਨ ਪਤ੍ਤਾ ਉਪਗਤਾ. ਨ ਮ੍ਯਾਯਨ੍ਤਿ ਮੇ ਅਯਂ ਸਕੁਣਗ੍ਘਿ ਨਾਲਂ ਅਭਵਿਸ੍ਸ. ਨਙ੍ਗਲਕਟ੍ਠਕਰਣਨ੍ਤਿ ਨਙ੍ਗਲੇਨ ਕਸਿਤਪ੍ਪਦੇਸੋ. ਲੇਡ੍ਡੁਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਲੇਡ੍ਡੂਨਂ ਉਟ੍ਠਪਿਤਟ੍ਠਾਨਂ. ਸਕੇ ਬਲੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਲਹੇਤੁ. ਅਪਤ੍ਥਦ੍ਧਾਤਿ ਅਵਗਾਲ਼੍ਹਤ੍ਥਮ੍ਭਾ ਸਞ੍ਜਾਤਤ੍ਥਮ੍ਭਾ. ਅਸ੍ਸਰਮਾਨਾਤਿ ਅਵ੍ਹਾਯਨ੍ਤੀ.

ਮਹਨ੍ਤਂ ਲੇਡ੍ਡੁਨ੍ਤਿ ਨਙ੍ਗਲੇਨ ਭਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਸੁਕ੍ਖਤਾਯ ਤਿਖਿਣਸਿਙ੍ਗਅਯੋਘਨਸਦਿਸਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਲੇਡ੍ਡੁਂ. ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਧੋਭਾਗੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਲੀਨਯੋਗ੍ਗਪ੍ਪਦੇਸਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸੁਪਰਿ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਅਸ੍ਸਰਮਾਨੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ‘‘ਏਹਿ ਖੋ’’ਤਿਆਦਿ ਤਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਰਮਾਨਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ. ਸਨ੍ਨਯ੍ਹਾਤਿ ਵਾਤਗ੍ਗਹਣਵਸੇਨ ਉਭੋ ਪਕ੍ਖੇ ਸਮਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ. ਪਚ੍ਚੁਪਾਦੀਤਿ ਪਾਵਿਸਿ. ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਯਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬੇ ਲਾਪੋ ਠਿਤੋ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਲੇਡ੍ਡੁਮ੍ਹਿ. ਉਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਰਪ੍ਪਦੇਸਂ. ਪਚ੍ਚਤਾਲ਼ੇਸੀਤਿ ਪਤਿ ਅਤਾਲ਼ੇਸਿ ਸਾਰਮ੍ਭਵਸੇਨ ਵੇਗੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਹਰਣਤੋ ਵਿਧਾਰੇਨ੍ਤੀ ਪਤਾਲ਼ੇਸਿ. ਆਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਂ. ‘‘ਅਵਸਰ’’ਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ.

‘‘ਕੁਸਲਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਕੋ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ? ਯਥਾਅਨੁਸਨ੍ਧਿ ਏਵ. ਆਦਿਤੋ ਹਿ ‘‘ਅਤ੍ਤਦੀਪਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵਿਹਰਥਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੮੦) ਯੇਵ ਅਤ੍ਤਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯੇਨ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾ ਗਹਿਤਾ, ਤੇ ਯੇਵੇਤ੍ਥ ਕੁਸਲਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਿਤਾਤਿ. ਅਨਵਜ੍ਜਲਕ੍ਖਣਾਨਨ੍ਤਿ ਅਵਜ੍ਜਪਟਿਪਕ੍ਖਸਭਾਵਾਨਂ. ‘‘ਅਵਜ੍ਜਰਹਿਤਸਭਾਵਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮੇ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇ ਵਿਪਾਕਧਮ੍ਮਧਮ੍ਮਾ ਏਵ ਗਹਿਤਾ, ਦੁਤਿਯੇ ਪਨ ਵਿਪਾਕਧਮ੍ਮਾਪਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ, ਕਥਂ ਤੇਸਂ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਨਨ੍ਤਿ? ਨ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਏਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ‘‘ਵਿਪਾਕਧਮ੍ਮਾ ਸੀਲਾਦਿ ਵਿਯ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਸਮਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਸਮ੍ਮਾ ਆਦਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿ ਯੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਵਿਪਾਕਧਮ੍ਮਾ ਹਿ ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸੇਹਿ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੇ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਆਹਿਤਾ ਆਯੁਆਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਵਿਸੇਸਭੂਤਾ ਉਪਰੂਪਰਿਕੁਸਲਵਿਸੇਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਵਡ੍ਢਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪੁਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨਾਯਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਞ੍ਞਫਲਂ ਵਡ੍ਢਤੀ’’ਤਿ. ਪੁਞ੍ਞਫਲਨ੍ਤਿ ਚ ਏਕਦੇਸਸਰੂਪੇਕਸੇਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪੁਞ੍ਞਞ੍ਚ ਪੁਞ੍ਞਫਲਞ੍ਚ ਪੁਞ੍ਞਫਲ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਪਰੂਪਰਿ ਪੁਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਪੁਞ੍ਞਵਿਪਾਕੋਪਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ.

‘‘ਮਾਤਾਪਿਤੂਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਏਵਰੂਪਂ ਹੇਤੂਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਕੁਸਲਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਸਿਨੇਹਵਸੇਨਾਤਿ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਸ੍ਸ ਸਿਨੇਹਸ੍ਸ ਵਸੇਨ, ਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਨ ਹਿ ਸਿਨੇਹਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਕੁਸਲਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਮੁਦੁਮਦ੍ਦਵਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਵਸੇਨ ਅਤਿਵਿਯ ਮਦ੍ਦਵਨ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਵਟ੍ਟਗਾਮਿਕੁਸਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ …ਪੇ… ਮੁਦੁਮਦ੍ਦਵਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਮੇਵ ਵਿਵਟ੍ਟਗਾਮਿਕੁਸਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿ…ਪੇ… ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਦਞ੍ਞੇਪਿ ਪਨ ਦਾਨਸੀਲਾਦਿਧਮ੍ਮਾ ਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਾ ਵਟ੍ਟਗਾਮਿਕੁਸਲਂ ਵਿਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਾ ਵਿਵਟ੍ਟਗਾਮਿਕੁਸਲਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਪਰਿਯੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਫਲਵਿਸੇਸਾਵਹਤਾਯ ਫਲਦਾਯ ਕੋਟਿ ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਦੇਵਲੋਕੇ ਚ ਪਵਤ੍ਤਿਸਿਰਿਵਿਭਵੋਤਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ’’ਤਿ ਵਿਸੇਸਿਤਂ, ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਵਸੇਨੇਵ ਚਾਯਂ ਦੇਸਨਾ ਆਗਤਾਤਿ. ਮਗ੍ਗਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਵਿਵਟ੍ਟਗਾਮਿਕੁਸਲਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਂ ਸੁਤ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਦਸ੍ਸਿਸ੍ਸਤਿ ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਙ੍ਖੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੦੮).

ਦਲ਼੍ਹਨੇਮਿਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਰਾਜਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੮੧. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ‘‘ਕੁਸਲਾਨਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੧੦) ਸੁਤ੍ਤਦੇਸਨਾਯ ਆਰਦ੍ਧਟ੍ਠਾਨੇ ਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਗਾਮਿਭਾਵੇਨ ਸਾਧਾਰਣੇ ਕੁਸਲਗ੍ਗਹਣੇ. ਤਤ੍ਥ ਵਟ੍ਟਗਾਮਿਕੁਸਲਾਨੁਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ, ਆਰਭਨ੍ਤੋ ਚ ਦੇਸਿਯਮਾਨਮਤ੍ਤਂ. ਧਮ੍ਮਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਏਵਂ ਦੀਪੇਤ੍ਵਾ ਆਰਭੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਠਮਂ ਤਥਾ ਅਦੀਪੇਨ੍ਤੋਪਿ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਦੀਪੇਤਿ ਵਿਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੮੨. ਈਸਕਮ੍ਪੀਤਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ. ਅਵਸਕ੍ਕਿਤਨ੍ਤਿ ਓਗਤਭਟ੍ਠਂ. ਨੇਮਿਅਭਿਮੁਖਨ੍ਤਿ ਨੇਮਿਪ੍ਪਦੇਸਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾ. ਬਨ੍ਧਿਂਸੁ ਚਕ੍ਕਰਤਨਸ੍ਸ ਓਸਕ੍ਕਿਤਾਨੋਸਕ੍ਕਿਤਭਾਵਂ ਜਾਨਿਤੁਂ. ਤਦੇਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਾ ਚਵਨਂ. ਅਤਿਬਲਵਦੋਸੇਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਬਲਵਤਿ ਅਨਤ੍ਥੇ ਉਪਟ੍ਠਿਤੇ ਸਤਿ.

ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਆਣਾਯ ਪਮਾਦਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ.

ਏਕਸਮੁਦ੍ਦਪਰਿਯਨ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਸੋ ਉਤ੍ਤਰਤੋ ਅਸ੍ਸਕਣ੍ਣਪਬ੍ਬਤੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਏਕਸਮੁਦ੍ਦਪਰਿਯਨ੍ਤੋ. ਪੁਞ੍ਞਿਦ੍ਧਿਵਸੇਨਾਤਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਭਾਵਾਵਹਾਯ ਪੁਞ੍ਞਿਦ੍ਧਿਯਾ ਵਸੇਨ.

੮੩. ਏਵਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ. ਸੁਕਤਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਦਸਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਮੇਵ ਵਦਤਿ.

‘‘ਦਸਵਿਧਂ, ਦ੍ਵਾਦਸਵਿਧ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਵਿਭਾਗੋ ਪਰਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ. ਪੂਰੇਨ੍ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੇਨੇਵ. ਨਿਦ੍ਦੋਸੇਤਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾਨਂ ਦੋਸਾਨਂ ਅਪਗਮਨੇ ਨਿਦ੍ਦੋਸੇ. ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀਨਂ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਰਾਜੂਹਿ ਵਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬਵਤ੍ਤੇ. ਭਾਵਿਨਿ ਭੂਤੇ ਵਿਯ ਹਿ ਉਪਚਾਰੋ ਯਥਾ ‘‘ਅਗਮਾ ਰਾਜਗਹਂ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ (ਸੁ. ਨਿ. ੪੧੦). ਅਧਿਗਤਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਭਾਵਾਪਿ ਹਿ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇਵਾਤਿ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਅਰਿਯਵਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੪. ਅਞ੍ਞਥਾ ਵਤ੍ਤਿਤੁਂ ਅਦੇਨ੍ਤੋ ਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਦਧਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਤੇਨ ਤਦਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਚੇਤਸਾ. ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ਆਦਰਕਿਰਿਯਾਵਸੇਨ ਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ਪਾਸਾਣਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਗਰੁਕਰਣਵਸੇਨ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਾਰਵੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ. ਮਾਨੇਨ੍ਤੋਤਿ ਸਮ੍ਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਮਨੇਨ ਪਿਯਾਯਨ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਮੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਵਂ ਪੂਜਯਤੋ ਅਪਚਾਯਤੋ ਏਵਞ੍ਚ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਕ੍ਕਾਰਾਦਿਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਂ ਅਪਦਿਸਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਧਮ੍ਮਾਧਿਪਤਿਭੂਤੋ ਆਗਤਭਾਵੇਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਜੇਟ੍ਠਕਭਾਵੇਨ ਪੁਰਿਮਪੁਰਿਮਤਰਅਤ੍ਤਭਾਵੇਸੁ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚ ਸਮੁਪਚਿਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਧਮ੍ਮਵਸੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬਕਿਰਿਯਾਨਂ ਕਰਣੇਨਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਠਾਨਨਿਸਜ੍ਜਾਦੀਸੁ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਨਿਨ੍ਨਪੋਣਪਬ੍ਭਾਰਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਰਕ੍ਖਾਵਰਣਗੁਤ੍ਤਿਯਾ. ਪਰਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਦਿਅਨਤ੍ਥਤੋ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਤੇਨੇਵ ਪਰਤ੍ਥਸਾਧਨੇਨ ਖਨ੍ਤਿਆਦਿਗੁਣੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਤਤੋ ਏਵ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਤਾਤਿ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਤਾਯ. ਨਿਵਾਸਨਪਾਰੁਪਨਗੇਹਾਦੀਨਂ ਸੀਤੁਣ੍ਹਾਦਿਪਟਿਬਾਹਨੇਨ ਆਵਰਣਂ. ਅਨ੍ਤੋ ਜਨਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਭੂਤੇ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਾਦਿਜਨੇ.

‘‘ਸੀਲਸਂਵਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਹੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਰਕ੍ਖਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ‘‘ਵਤ੍ਥਗਨ੍ਧਮਾਲਾਦੀਨਿ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਆਵਰਣਂ, ਇਤਰੇਨ ਗੁਤ੍ਤਿਂ. ਭਤ੍ਤਵੇਤਨਸਮ੍ਪਦਾਨੇਨਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸੀਲਸਂਵਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਾਦੀਨਿ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਇਤੋ ਪਰੇਸੁਪਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣੇਸੁ. ਨਿਗਮੋ ਨਿਵਾਸੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਨੇਗਮਾ, ਏਵਂ ਜਾਨਪਦਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਗਮਵਾਸਿਨੋ’’ਤਿਆਦਿ.

ਨਵਵਿਧਾ ਮਾਨਮਦਾਤਿ ‘‘ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੧੦੮; ਧ. ਸ. ੧੧੨੧; ਵਿਭ. ੮੬੬; ਮਹਾਨਿ. ੨੧, ੧੭੮) ਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਨਵਵਿਧਾ ਮਾਨਸਙ੍ਖਾਤਾ ਮਦਾ. ਮਾਨੋ ਏਵ ਹੇਤ੍ਥ ਪਮਜ੍ਜਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਮਾਨਮਦੋ. ਸੋਭਨੇ ਕਾਯਿਕਵਾਚਸਿਕਕਮ੍ਮੇ ਰਤੋਤਿ ਸੂਰਤੋ ਉ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਦੀਘਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸੋਰਚ੍ਚਂ, ਕਾਯਿਕਵਾਚਸਿਕੋ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ, ਸਬ੍ਬਂ ਵਾ ਕਾਯਵਚੀਸੁਚਰਿਤਂ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਓਰਤੋਤਿ ਸੋਰਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸੋਰਚ੍ਚਂ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਸੁਚਰਿਤਂ. ਰਾਗਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਮਾਨਾਦੀਨਂ. ਦਮਨਾਦੀਹੀਤਿ ਦਮਨਸਮਨਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਪਨੇਹਿ. ਏਕਮਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਏਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਏਕਚ੍ਚਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਰਾਗਾਦੀਨਞ੍ਹਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਿਯਂ ਦਮਨਾਦਿਪਚ੍ਚੇਕਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਵਿਯ ਏਕਜ੍ਝਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਮੁਖੇਨ ਪਜਹਨਤੋ. ਏਕਮਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਵਾ ਵਿਵੇਕਵਸੇਨ ਏਕਂ ਏਕਾਕਿਨਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ. ਕਾਲੇ ਕਾਲੇਤਿ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬੇ ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ.

ਇਧ ਠਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਖੋ, ਤਾਤ, ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਨਿਗਮਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਠਤ੍ਵਾ. ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਵਤ੍ਤਂ. ਸਮਾਨੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ‘‘ਦਸਵਿਧਂ, ਦ੍ਵਾਦਸਵਿਧ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਗਣਨਾਯ ਚ ਸਮਾਨਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਅਨੂਨਂ ਅਨਧਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਧਮ੍ਮਰਾਗਸ੍ਸਾਤਿ ਅਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਰਾਗਸ੍ਸ. ਵਿਸਮਲੋਭਸ੍ਸਾਤਿ ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇਪਿ ਅਤਿਵਿਯ ਬਲਵਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਲੋਭਸ੍ਸ.

ਚਕ੍ਕਰਤਨਪਾਤੁਭਾਵਵਣ੍ਣਨਾ

੮੫. ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੇ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਵਤ੍ਤੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ, ਨੋ ਅਪਰਿਪੁਣ੍ਣੇਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਕਿਤ੍ਤਾਵਤਾ ਪਨਸ੍ਸ ਪਾਰਿਪੂਰੀ ਹੋਤੀਤਿ? ਤਤ੍ਥ ‘‘ਕਤਾਧਿਕਾਰਸ੍ਸ ਤਾਵ ਹੇਟ੍ਠਿਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਦ੍ਵਾਦਸਹਿਪਿ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇਹਿ ਪੂਰਤਿ, ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿਯਾ, ਪਞ੍ਞਾਸਾਯ ਵਾ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇਹਿ. ਅਯਞ੍ਚ ਭੇਦੋ ਧਮ੍ਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸਪਿ ਤਿਕ੍ਖਮਜ੍ਝਮੁਦੁਤਾਵਸੇਨ, ਇਤਰਸ੍ਸ ਤਤੋ ਭਿਯ੍ਯੋਪੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਦੁਤਿਯਾਦਿਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੦. ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਤਿਯਾਤਿ ਪਰਮ੍ਪਰਾਗਤਂ ਪੁਰਾਣਂ ਤਨ੍ਤਿਂ ਪਵੇਣਿਂ ਲਙ੍ਘਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਚ੍ਛਿਤਾਕਾਰੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੋਰਾਣਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਨ ਪਬ੍ਬਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮਿਦ੍ਧਿਯਾ ਨ ਪੂਰੇਨ੍ਤਿ, ਫੀਤਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਥਾ ਚਾਹ ‘‘ਕਤ੍ਥਚਿ ਸੁਞ੍ਞਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਰਾਜਕਿਚ੍ਚੇ ਰਞ੍ਞਾ ਅਮਾ ਸਹ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਅਮਚ੍ਚਾ, ਯੇਹਿ ਵਿਨਾ ਰਾਜਕਿਚ੍ਚਂ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਪਰਮ੍ਪਰਾਗਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਪਰਿਸਾਯ ਭਵਾਤਿ ਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਰਿਸਾਵਚਰਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨਨ੍ਤਰੇ ਠਪਿਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਯਂ, ਵਯਞ੍ਚ ਯਾਥਾਵਤੋ ਗਣੇਨ੍ਤੀਤਿ ਗਣਕਾ. ਜਾਤਿਕੁਲਸੁਤਾਚਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਪੁਥੁਤ੍ਤਂ ਗਤਤ੍ਤਾ ਮਹਤੀ ਮਤ੍ਤਾ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਮਹਾਮਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਪਨ ਮਹਾਨੁਭਾਵਾ ਅਮਚ੍ਚਾ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਹਾਅਮਚ੍ਚਾ’’ਤਿ. ਯੇ ਰਞ੍ਞੋ ਹਤ੍ਥਾਨੀਕਾਦੀਸੁ ਅਵਟ੍ਠਿਤਾ, ਤੇ ਅਨੀਕਟ੍ਠਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਹਤ੍ਥਿਆਚਰਿਯਾਦਯੋ’’ਤਿ. ਮਨ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਂ ਅਸਿਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਜੀਵਨ੍ਤੀਤਿ ਮਨ੍ਤਸ੍ਸਾਜੀਵਿਨੋ, ਮਤਿਸਜੀਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਯੇ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਰਾਜਕਿਚ੍ਚੇ ਉਪਦੇਸਦਾਯਿਨੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਨ੍ਤਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਆਯੁਵਣ੍ਣਾਦਿਪਰਿਹਾਨਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੧. ਬਲਵਲੋਭਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ ਇਦਾਨਿ ਦਲਿਦ੍ਦਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨਾਮ ਬਹੂ, ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਧਨੇ ਅਨੁਪ੍ਪਦਿਯਮਾਨੇ ਮਯ੍ਹਂ ਕੋਸਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਬਲਵਲੋਭਤ੍ਤਾ. ਉਪਰੂਪਰਿਭੂਮੀਸੂਤਿ ਛਕਾਮਸਗ੍ਗਸਙ੍ਖਾਤਾਸੁ ਉਪਰੂਪਰਿਕਾਮਭੂਮੀਸੁ. ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਫਲਂ ਅਗ੍ਗਂ ਨਾਮ, ਤਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਉਦ੍ਧਗਾਮੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਦ੍ਧਂ ਅਗ੍ਗਂ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਸਗ੍ਗੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾ, ਸਗ੍ਗਪ੍ਪਯੋਜਨਾਤਿ ਵਾ ਸੋਵਗ੍ਗਿਕਾ. ਦਸਨ੍ਨਂ ਵਿਸੇਸਾਨਨ੍ਤਿ ਦਿਬ੍ਬਆਯੁਵਣ੍ਣਯਸਸੁਖਆਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾਨਞ੍ਚੇਵ ਦਿਬ੍ਬਰੂਪਾਦੀਨਞ੍ਚ ਫਲਵਿਸੇਸਾਨਂ. ਵਣ੍ਣਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਸਕੋ ਅਤ੍ਤਭਾਵਵਣ੍ਣੋ ਗਹਿਤੋ, ਰੂਪਗ੍ਗਹਣੇਨ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣਂ.

੯੨. ਸੁਟ੍ਠੁ ਨਿਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਯਥਾਯਂ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਆਦਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਤਤੋ ਨਿਸੇਧਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਮੂਲਹਤਨ੍ਤਿ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪਨੇਨ ਮੂਲੇ ਏਵ ਹਤਂ.

੯੬. ਰਾਗਵਸੇਨ ਚਰਣਂ ਚਰਿਤ੍ਤਂ, ਚਰਿਤ੍ਤਮੇਵ ਚਾਰਿਤ੍ਤਂ, ਮੇਥੁਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਤਂ ਪਨ ‘‘ਪਰੇਸਂ ਦਾਰੇਸੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ.

੧੦੦. ਪਚ੍ਚਨੀਕਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਾਯ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੪੧; ੨.੯੪; ਵਿਭ. ੭੯੩) ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿ.

੧੦੧. ਮਾਤੁਚ੍ਛਾਦਿਕਾ ਉਪਰਿ ਸਯਮੇਵ ਵਕ੍ਖਤਿ. ਅਤਿਬਲਵਲੋਭੋਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਬਲਵਾ ਬਹਲਕਿਲੇਸੋ, ਯੇਨ ਅਕਾਲੇ, ਅਦੇਸੇ ਚ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਮਿਚ੍ਛਾਧਮ੍ਮੋਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾ ਵਿਪਰੀਤੋ ਅਵਿਸਭਾਗਵਤ੍ਥੁਕੋ ਲੋਭਧਮ੍ਮੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਰਿਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋਤਿ ਯੇਨ ਮੇਤ੍ਤਾਕਰੁਣਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋ, ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਚ ਕਿਰਿਯਾ ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਾਤਰਿ ਸਮ੍ਮਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਏਤਂ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਾ ਸਮ੍ਮਾ ਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬੇ ਸਮ੍ਮਾ ਅਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ, ਸੋਪਿ ਦੋਸੋ ਅਗਾਰਵਕਿਰਿਯਾਦਿਭਾਵਤੋ. ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਪਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਸ੍ਸਾ ਅਭਾਵੋ ਚੇਵ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤਾ ਚ ਅਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯਤਾ’’ਤਿ. ਕੁਲੇ ਜੇਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਲੇ ਵੁਦ੍ਧਾਨਂ ਮਹਾਪਿਤੁਚੂਲ਼ਪਿਤੁਜੇਟ੍ਠਕਭਾਤਿਕਾਦੀਨਂ.

ਦਸਵਸ੍ਸਾਯੁਕਸਮਯਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੩. ‘‘ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮਯੋ ਆਮਟ੍ਠੋ, ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਚੇਤਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ’’ਤਿ. ਅਲਂ ਪਤਿਨੋਤਿ ਅਲਂਪਤੇਯ੍ਯਾ. ਤਸ੍ਸਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਤਾ ਭਰਿਯਾਭਾਵੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਾਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਅਗ੍ਗਰਸਾਨੀਤਿ ਮਧੁਰਭਾਵੇਨ, ਭੇਸਜ੍ਜਭਾਵੇਨ ਚ ਅਗ੍ਗਭੂਤਰਸਾਨਿ.

ਦਿਪ੍ਪਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵੇਨ ਸਮੁਜ੍ਜਲਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕੁਸਲਨ੍ਤਿਪਿ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਅਹੋ ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਮਾਤਾਦੀਸੁਪਿ ਈਦਿਸੋ, ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਕੇਸਂ ਕਿਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸ੍ਸਤਿ, ਅਹੋ ਤੇਜਵਪੁਰਿਸੋਤਿ.

ਗੇਹੇ ਮਾਤੁਗਾਮਂ ਵਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੇਹੇ ਦਾਸਿਭਰਿਯਾਭੂਤਮਾਤੁਗਾਮਂ ਵਿਯ. ਮਿਸ੍ਸੀਭਾਵਨ੍ਤਿ ਮਾਤਾਦੀਸੁ ਭਰਿਯਾਯ ਵਿਯ ਚਾਰਿਤ੍ਤਸਙ੍ਕਰਂ.

ਬਲਵਕੋਪੋਤਿ ਹਨ੍ਤੁਕਾਮਤਾਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਬਲਵਕੋਪੋ. ਆਘਾਤੇਤੀਤਿ ਆਹਨਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਕ੍ਖਲ਼ਫਰੁਸਭਾਵੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਬਾਧਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਸ੍ਸਯਦਹਨਰਸੋ ਹਿ ਦੋਸੋ. ਬ੍ਯਾਪਾਦੇਤੀਤਿ ਵਿਨਾਸੇਤਿ, ਮਨੋਪਦੂਸਨਤੋ ਮਨਸ੍ਸ ਪਕੋਪਨਤੋ. ਤਿਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤਿਕ੍ਖਂ, ਸਾ ਪਨਸ੍ਸ ਤਿਕ੍ਖਤਾ ਸਰੀਰੇ ਅਵਹਨ੍ਤੇਪਿ ਸਿਨੇਹਵਤ੍ਥੁਂ ਲਙ੍ਘਿਤ੍ਵਾਪਿ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਿਯਮਾਨਸ੍ਸਪੀ’’ਤਿਆਦਿ.

੧੦੪. ਕਪ੍ਪਵਿਨਾਸੋ ਕਪ੍ਪੋ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ, ਅਨ੍ਤਰਾਵ ਕਪ੍ਪੋ ਅਨ੍ਤਰਕਪ੍ਪੋ. ਤਣ੍ਹਾਦਿਭੇਦੋ ਕਪ੍ਪੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕਪ੍ਪੋ, ਸਤ੍ਤਲੋਕੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਾਵ ਲੋਕਵਿਨਾਸੋ’’ਤਿ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਅਨ੍ਤਰਕਪ੍ਪੋ ਕਤਿਵਿਧੋ, ਕਥਞ੍ਚਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵੋ, ਕਿਂ ਗਤਿਕੋਤਿ ਅਨ੍ਤੋਗਧਂ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਕਪ੍ਪੋ ਚ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਲੋਭੁਸ੍ਸਦਾਯਾਤਿ ਲੋਭਾਧਿਕਾਯ ਪਜਾਯ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯ.

ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤਯਿਂਸੂਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਯਥਾਨੁਸ੍ਸਵਾਨੁਸ੍ਸਰਣੇਨ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਆਯੁਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਲਭਨਤੋ. ਗੁਮ੍ਬਲਤਾਦੀਹਿ ਗਹਨਂ ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਗੁਮ੍ਬਲਤਾਦੀਹਿ ਸਞ੍ਛਨ੍ਨਤਾਯ ਗਹਨਭੂਤਂ ਠਾਨਂ. ਰੁਕ੍ਖੇਹਿ ਗਹਨਨ੍ਤਿ ਰੁਕ੍ਖੇਹਿ ਨਿਰਨ੍ਤਰਨਿਚਿਤੇਹਿ ਗਹਨਭੂਤਂ. ਨਦੀਵਿਦੁਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਛਿਨ੍ਨਤਟਾਹਿ ਨਦੀਹਿ ਓਰਤੋ, ਪਾਰਤੋ ਚ ਵਿਦੁਗ੍ਗਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਦੀਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਪਬ੍ਬਤੇਹਿ ਵਿਸਮਂ ਪਬ੍ਬਤਨ੍ਤਰਂ. ਪਬ੍ਬਤੇਸੁ ਵਾ ਛਿਨ੍ਨਤਟੇਸੁ ਦੁਰਾਰੋਹਂ ਵਿਸਮਟ੍ਠਾਨਂ. ਸਭਾਗੇਤਿ ਜੀਵਨਵਸੇਨ ਸਮਾਨਭਾਗੇ ਸਦਿਸੇ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ.

ਆਯੁਵਣ੍ਣਾਦਿਵਡ੍ਢਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੫. ਆਯਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਦੀਘਂ ਚਿਰਕਾਲਿਕਂ. ਮਰਣਵਸੇਨ ਹਿ ਞਾਤਿਕ੍ਖਯੋ ਆਯਤੋ ਅਪੁਨਰਾਵਤ੍ਤਨਤੋ, ਨ ਰਾਜਭਯਾਦਿਨਾ ਉਕ੍ਕਮਨਵਸੇਨ ਪੁਨਰਾਵਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਲਬ੍ਭਨਤੋ. ਓਸਕ੍ਕੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ ਓਰਮੇਯ੍ਯਾਮ. ਵਿਰਮਣਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਜਹਨਮੇਵ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਜਹੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਸੀਲਗਬ੍ਭੇ ਵਡ੍ਢਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਮਾਤੁ, ਪਿਤੁ ਚ ਸੀਲਵਨ੍ਤਤਾਯ ਤਦਵਯਵਭੂਤੇ ਗਬ੍ਭੇ ਵਡ੍ਢਿ ‘‘ਸੀਲਗਬ੍ਭੇ ਵਡ੍ਢਿਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਏਤੇਨ ਉਤੁਆਹਾਰਸ੍ਸ ਵਿਯ ਤਦਞ੍ਞਸ੍ਸਾਪਿ ਬਾਹਿਰਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਾਧਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਟੀਕਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਟੀ. ੧.੭) ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਖੇਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਵਤ੍ਥੁਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ. ਨਨੁ ਚ ਤਂ ਵਿਸੇਸਾਧਾਨਂ ਜਾਯਮਾਨਂ ਰੂਪਸਨ੍ਤਤਿਯਾ ਏਵ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਰੂਪਸਨ੍ਤਤਿਯਾ ਪਨ ਤਥਾ ਆਹਿਤਵਿਸੇਸਾਯ ਅਰੂਪਸਨ੍ਤਤਿਪਿ ਲਦ੍ਧੂਪਕਾਰਾ ਏਵ ਹੋਤਿ ਤਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਵੁਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ. ਯਥਾ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰੇਨ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਿਤੇ ਰੂਪਕਾਯੇ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਅਨੁਗ੍ਗਹਿਤੋ ਏਵ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਯਥਾ ਪਨ ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨੋ ਪੁਞ੍ਞਵਿਸੇਸਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਾਦੀਨਂ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਾ ਤੇ ਤੇ ਵਿਸੇਸਾ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਤਬ੍ਭਾਵੇ ਭਾਵਤੋ, ਤਦਭਾਵੇ ਚ ਅਭਾਵਤੋ, ਏਵਮੇਵ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪੁਞ੍ਞਵਿਸੇਸਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤੇਸਂ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਜਾਯਮਾਨਾਨਂ ਦੀਘਾਯੁਕਤਾ ਖੇਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾਵ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ ਸਂਵੇਗਧਮ੍ਮਛਨ੍ਦਾਦਿਸਮੁਪਬ੍ਰੂਹਿਤਾਯ ਤਦਾ ਤੇਸਂ ਕੁਸਲਚੇਤਨਾਯ ਤਥਾ ਉਲ਼ਾਰਭਾਵੇਨ ਸਮੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ, ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਂ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ. ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ. ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋਵ ਸੀਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਸਨ੍ਤਤਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਤੋ. ਖੇਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪਿ ਪਨ ਇਧਾਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ.

ਕੋਟ੍ਠਾਸਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੀਸਵਸ੍ਸਾਯੁਕਾਤਿਆਦਯੋ ਅਸੀਤਿਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਏਕਾਦਸ ਕੋਟ੍ਠਾਸਾ. ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾਦੀਹੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕੁਲੇ ਜੇਟ੍ਠਾਪਚਾਯਿਕਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾਨਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਪਾਪਕੋਟ੍ਠਾਸਾਨਂ ਗਹਣਂ.

ਸਙ੍ਖਰਾਜਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੬. ਏਵਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਤਣ੍ਹਾਤਿ ਏਵਂ ਵਚੀਭੇਦਂ ਪਾਪਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਕਾਮਤਾ. ਅਨਸਨਨ੍ਤਿ ਕਾਯਿਕਕਿਰਿਯਾਅਸਮਤ੍ਥਤਾਹੇਤੁਭੂਤੋ ਸਰੀਰਸਙ੍ਕੋਚੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਵਿਪ੍ਫਾਰਿਕਭਾਵੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਘਨਨਿਵਾਸਤਨ੍ਤਿ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨੀਨਂ ਘਨਨਿਵਿਟ੍ਠਤਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਨਾਤਿਦੂਰਵਤ੍ਤਿਤਂ. ਨਿਰਨ੍ਤਰਪੂਰਿਤੋਤਿ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਵਿਯ ਪੁਣ੍ਣੋ ਤਤ੍ਰੁਪਗਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਬਹੁਭਾਵਤੋ.

ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੭. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਡ੍ਢਮਾਨਕਵਸੇਨ ਦੇਸਨਾ ਆਗਤਂ, ਇਦਂ ਪਨ ਨ ਵਡ੍ਢਮਾਨਕਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਚੇ ਆਹ ‘‘ਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਡ੍ਢਮਾਨਾਯੁਕਕਾਲੇ ਬੁਦ੍ਧਾ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਂਸਾਰੇ ਸਂਵੇਗਸ੍ਸ ਦੁਬ੍ਬਿਭਾਵਨੀਯਤ੍ਤਾ. ਤਤੋ ਵਸ੍ਸਸਤਸਹਸ੍ਸਤੋ ਓਰਮੇਵ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਕਾਲੋ.

੧੦੮. ਸਮੁਸ੍ਸਿਤਟ੍ਠੇਨ ਯੂਪੋ ਵਿਯਾਤਿ ਯੂਪੋ, ਯੂਪਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਾ ਅਨੇਕਭੂਮਿਕੂਟਾਗਾਰੋਵਰਕਾਦਿਵਨ੍ਤਤਾਯਾਤਿ ਯੂਪੋ, ਪਾਸਾਦੋ. ਰਞ੍ਞੋ ਹੇਤੁਭੂਤੇਨਾਤਿ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੇ ਕਰਣਵਚਨਨ੍ਤਿਦਸ੍ਸੇਤਿਉਸ੍ਸਾਹਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਆਦਿਨਾ. ਮਹਤਾ ਰਾਜਾਨੁਭਾਵੇਨ, ਮਹਤਾ ਚ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਚਤੂਹਿ ਸਙ੍ਗਹਵਤ੍ਥੂਹਿ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਰਞ੍ਜਨਤੋ ਮਹਾਪਨਾਦੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਜਾਤੋ. ਜਾਤਕੇਤਿ ਮਹਾਪਨਾਦਜਾਤਕੇ (ਜਾ. ੧.੩.੪੦ ਮਹਾਪਨਾਦਜਾਤਕੇ).

ਪਨਾਦੋ ਨਾਮ ਸੋ ਰਾਜਾਤਿ ‘‘ਅਤੀਤੇ ਪਨਾਦੋ ਨਾਮ ਸੋ ਰਾਜਾ ਅਸ੍ਸੋਸੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵਨ੍ਤਰਤਾਯ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਂ ਵਿਯ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ. ਆਯਸ੍ਮਾ ਹਿ ਭਦ੍ਦਜਿਤ੍ਥੇਰੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਜ੍ਝਾਵੁਤ੍ਥਪੁਬ੍ਬਂ ਸੁਵਣ੍ਣਪਾਸਾਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ. ਯਸ੍ਸ ਯੂਪੋ ਸੁਵਣ੍ਣਯੋਤਿ ਯਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਅਯਂ ਯੂਪੋ ਪਾਸਾਦੋ ਸੁਵਣ੍ਣਯੋ ਸੁਵਣ੍ਣਮਯੋ. ਤਿਰਿਯਂ ਸੋਲ਼ਸੁਬ੍ਬੇਧੋਤਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਸੋਲ਼ਸਸਰਪਾਤਪ੍ਪਮਾਣੋ, ਸੋ ਪਨ ਅਡ੍ਢਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣੋ ਹੋਤਿ. ਉਬ੍ਭਮਾਹੁ ਸਹਸ੍ਸਧਾਤਿ ਉਬ੍ਭਂ ਉਚ੍ਚਭਾਵਂ ਅਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਸਹਸ੍ਸਧਾ ਸਹਸ੍ਸਕਣ੍ਡਪ੍ਪਮਾਣਂ ਆਹੁ, ਸੋ ਪਨ ਯੋਜਨਤੋ ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣੋ ਹੋਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਗਾਥਾਸੁਖਤ੍ਥਂ ‘‘ਆਹੂ’’ਤਿ ਦੀਘਂ ਕਤਂ, ਅਹੁ ਅਹੋਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਸਹਸ੍ਸਕਣ੍ਡੋਤਿ ਸਹਸ੍ਸਭੂਮਿਕੋ, ‘‘ਸਹਸ੍ਸਖਣ੍ਡੋ’’ ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਸੋ ਏਵ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਤਗੇਣ੍ਡੂਤਿ ਅਨੇਕਸਤਨਿਯੂਹਕੋ. ਧਜਾਲੂਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਨਿਯੂਹਸਿਖਰਾਦੀਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਪਿਤੇਹਿ ਸਤ੍ਤਿਧਜਵੀਰਙ੍ਗਧਜਾਦੀਹਿ ਧਜੇਹਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਹਰਿਤਾਮਯੋਤਿ ਚਾਮੀਕਰਸੁਵਣ੍ਣਮਯੋ. ਕੇਚਿ ਪਨ ਹਰਿਤਾਮਯੋਤਿ ‘‘ਹਰਿਤਮਣਿਪਰਿਕ੍ਖਟੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾਤਿ ਨਟਾ. ਛਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਤ੍ਤਧਾਤਿ ਛਮਤ੍ਤਾਨਿ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਤ੍ਤਧਾ ਤਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਰਞ੍ਞੋ ਅਭਿਰਮਾਪਨਤ੍ਥਂ ਨਚ੍ਚਿਂਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇ ਏਵਂ ਨਚ੍ਚਨ੍ਤਾਪਿ ਕਿਰ ਰਾਜਾਨਂ ਹਾਸੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂਸੁ. ਅਥ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਰਾਜਾ ਦੇਵਨਟਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਸਮਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸਿ, ਤਦਾ ਰਾਜਾ ਹਸੀਤਿ.

ਕੋਟਿਗਾਮੋ ਨਾਮ ਮਾਪਿਤੋ. ਵਤ੍ਥੂਤਿ ਭਦ੍ਦਜਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁ. ਤਂ ਥੇਰਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਥੇਰਗਾ. ਅਟ੍ਠ. ਭਦ੍ਦਜਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾਯ) ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਆਗਤਮੇਵ. ਇਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ਨਲ਼ਕਾਰਦੇਵਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਆਨੁਭਾਵਾਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵਨਿਮਿਤ੍ਤਂ.

ਦਾਨਵਸੇਨ ਦਤ੍ਵਾਤਿ ਤਂ ਪਾਸਾਦਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹਭਾਵਵਿਯੋਜਨੇਨ ਦਾਨਮੁਖੇ ਨਿਯੋਜੇਤ੍ਵਾ. ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨਵਸੇਨ ਦਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾਨਂ ਸਨ੍ਤਕਭਾਵਕਰਣੇਨ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖਪਰਿਚ੍ਚਾਗਵਸੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ. ਏਤ੍ਤਕੇਨਾਤਿ ‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਦਂ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਦੇਸਨਾਮਗ੍ਗੇਨ.

ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਆਯੁਵਣ੍ਣਾਦਿਵਡ੍ਢਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੦. ਇਦਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਆਯੁਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਆਯੁਸ੍ਮਿਂ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬੇ ਇਦਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ ਚਿਰਜੀਵਿਤਾਯ ਹੇਤੁਭਾਵਤੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਦਂ ਆਯੁਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸੀਲਸ੍ਸ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਪਾਮੋਜ੍ਜਪੀਤਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸੁਖਸਮਾਧਿਯਥਾਭੂਤਞਾਣਾਦਿਸਮ੍ਭਵਤੋ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨਪਣੀਤਰੂਪੇਹਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਫੁਟਤ੍ਤਾ ਸਰੀਰੇ ਵਣ੍ਣਧਾਤੁ ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ, ਕਲ੍ਯਾਣੋ ਚ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੀਲਵਤੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਵਿਵੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਾਧਿਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ, ਅਪੀਤਿਜਂ ਕਾਯਸੁਖਂ, ਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਜਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸੁਖਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਤਾਵਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਤੇਸੁ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਭਾਵਤੋ. ਹਿਤੂਪਸਂਹਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਸੁ ਫਰਣਅਪ੍ਪਮਾਣਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਸੁ ਵਿਪ੍ਫਾਰਿਕਤਾ.

‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਙ੍ਖਾਤਂ ਬਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਅਕੁਪ੍ਪਧਮ੍ਮਤਾਯ ਕੇਨਚਿ ਅਨਭਿਭਵਨੀਯਭਾਵਤੋ.

‘‘ਲੋਕੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ਯਥਾ ‘‘ਏਕਬਲਮ੍ਪੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਯਤਿ, ਏਵਂ ‘‘ਦੁਪ੍ਪਸਹਂ ਦੁਰਭਿਸਮ੍ਭਵ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮੇਹਿਪਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਲੋਕਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇਹੇਵ ਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਤੇਸਂ ਬਲਸ੍ਸ ਦੁਪ੍ਪਸਹਤਾ, ਦੁਰਭਿਸਮ੍ਭਵਤਾ, ਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੇਹੀਤਿ. ਏਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲੇ ਏਵ, ਤਦਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਪੁਞ੍ਞਮ੍ਪੀਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਪੁਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਪੁਞ੍ਞਫਲਮ੍ਪਿ. ਯਾਵ ਆਸਵਕ੍ਖਯਾ ਪਵਡ੍ਢਤਿ ਵਿਵਟ੍ਟਗਾਮਿਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮਾਦਾਨਹੇਤੂਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਅਮਤਪਾਨਂ ਪਿਵਿਂਸੁ ਹੇਟ੍ਠਿਮਮਗ੍ਗਫਲਸਮਧਿਗਮਵਸੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ.

੪. ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਵਾਸੇਟ੍ਠਭਾਰਦ੍ਵਾਜਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੧. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇ, ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦੇ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਦਦ੍ਵਯੇ. ਕੋਯਂ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੋ, ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੋ, ਕਾ ਚ ਮਿਗਾਰਮਾਤਾ, ਕਥਞ੍ਚਸ੍ਸਾ ਪਾਸਾਦੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤੋਲੀਨੇ ਅਨੁਯੋਗੇ. ਅਯਂ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨੇਵ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ. ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਕਂ ਉਪਾਸਿਕਂ ਅਗ੍ਗੁਪਟ੍ਠਾਯਿਕਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਤਤ੍ਥ ਸਞ੍ਜਾਤਗਾਰਵਬਹੁਮਾਨਾ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪੁਰਕ੍ਖਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ. ਮੇਣ੍ਡਕਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮੇਣ੍ਡਕਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਅਹੋਸਿ ਤਥਾ ਕਤਾਧਿਕਾਰਤ੍ਤਾ.

ਮਾਤੁਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਾਚਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਗਰੁਟ੍ਠਾਨਿਯਤ੍ਤਾ. ਉਪਯੋਗਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪੇਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇ ਅਪ੍ਪਨਾਵਸੇਨ ਵਿਨਿਯੋਗਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਚ ਵੇਲ਼ੁਰਿਯਲੋਹਿਤਙ੍ਕਮਸਾਰਗਲ੍ਲਾਦੀਹਿ. ਭਸ੍ਸਤੀਤਿ ਓਤਰਤਿ. ਸੁਦ੍ਧਪਾਸਾਦੋਵ ਨ ਸੋਭਤੀਤਿ ਕੇਵਲੋ ਏਕਪਾਸਾਦੋ ਏਵ ਵਿਹਾਰੋ ਨ ਸੋਭਤਿ. ਨਿਯੂਹਾਨਿ ਬਹੂਨਿ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ‘‘ਦੁਵਡ੍ਢਗੇਹਾਨੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਮਜ੍ਝੇ ਗਬ੍ਭੋ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਅਨੁਪਰਿਯਾਯਤੋਤਿ ਏਵਂ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਕਤਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਦੁਵਡ੍ਢਗੇਹਾਨਿ. ਚੂਲ਼ਪਾਸਾਦਾਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਪਾਸਾਦਾ.

ਉਤ੍ਤਰਦੇਵੀਵਿਹਾਰੋ ਨਾਮ ਨਗਰਸ੍ਸ ਪਾਚੀਨਦ੍ਵਾਰਸਮੀਪੇ ਕਤਵਿਹਾਰੋ.

ਤਿਤ੍ਥਿਯਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਨੇਵ ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਰਿਵਾਸਂ ਵਸਨ੍ਤਿ. ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵਤੋ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਆਪਨ੍ਨਾਯ ਅਭਾਵਤੋ ਨ ਆਪਤ੍ਤਿਪਰਿਵਾਸਂ ਵਸਨ੍ਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਨ੍ਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ. ਤੇਵਿਜ੍ਜਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਘਨਿਕਾਯੇ ਤੇਵਿਜ੍ਜਸੁਤ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ.

੧੧੩. ਅਨੁਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਚਙ੍ਕਮਿਂਸੁ ਅਨਨੁਚਙ੍ਕਮਨੇ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਨਾਦੀਨਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤਤਰੋ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਥਾਤਿ ਭਵਤ੍ਥ. ਕੁਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕੁਲਾ ਉਦਿਤੋਦਿਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲਾਤਿ ਕੇਨਚਿ ਪਾਰਿਜੁਞ੍ਞੇਨ ਅਨੁਪਦ੍ਦੁਤਾ ਏਵ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭੋਗਾਦਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਇਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਉਚ੍ਚਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਂ ਵਸਲਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਜਾਤਿਆਦੀਨਿ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਾ ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਭਾਸਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਭਾਸਨ੍ਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨੁਰੂਪਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਜ੍ਝਾਸਯਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਾਯ. ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਵਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਪਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨਾ ਪਰਿਭਾਸਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ ਖਣ੍ਡਭਾਵਤੋ, ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਯਾਯਤੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਤਾਯਾਤਿ ਅਪਸ੍ਸਯਰਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਵਿਭਿਨ੍ਨੋਤਿ ਵਿਨਟ੍ਠੋ.

ਇਤਰੇ ਤਯੋ ਵਣ੍ਣਾਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦਯੋ ਵਣ੍ਣਾ ਹੀਨਾ. ਨਨੁ ਖਤ੍ਤਿਯਾਵ ਸੇਟ੍ਠਾ ਵਣ੍ਣਾ ਯਥਾ ਬੁਦ੍ਧਾ ਏਤਰਹਿ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਲੇ ਏਵ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਤੇ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਿਚ੍ਛਾਭਿਮਾਨੇਨ, ਮਿਚ੍ਛਾਗਾਹੇਨ ਚ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਵ ਸੇਟ੍ਠੋ ਵਣ੍ਣੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਵਚਨਮਤ੍ਤਂ. ‘‘ਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਸੁਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਨਿਨ੍ਦਂ ਗਰਹਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਵਾ ਸਂਸਾਰਤੋ ਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਨ ਸੇਸਾ ਵਣ੍ਣਾ ਅਸੁਕ੍ਕਜਾਤਿਕਤ੍ਤਾ, ਮਨ੍ਤਜ੍ਝੇਨਾਭਾਵਤੋ ਚਾਤਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਮੁਖਤੋ ਜਾਤਾ ਵੇਦਵਚਨਤੋ ਜਾਤਾਤਿ ਮੁਖਤੋ ਜਾਤਾ. ਤਤੋ ਏਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਵੇਦਵਚਨਤੋ ਵਿਜਾਤਾਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾ. ਤੇਨ ਦੁਵਿਧੇਨਾਪਿ ਨਿਮ੍ਮਿਤਾਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਨਿਮ੍ਮਿਤਾ. ਵੇਦਵੇਦਙ੍ਗਾਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਦਾਯਜ੍ਜਂ ਅਰਹਨ੍ਤੀਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਾਯਾਦਾ. ਮੁਣ੍ਡਕੇ ਸਮਣਕੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕ-ਕਾਰੋ ਗਰਹਾਯਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤਾ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਇਬ੍ਭੇਤਿ ਸੁਦ੍ਦੇ, ਤੇ ਪਨ ਘਰਬਨ੍ਧਨੇਨ ਬਦ੍ਧਾ ਨਿਹੀਨਤਰਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਹਪਤਿਕੇ’’ਤਿ. ਕਣ੍ਹੇਤਿ ਕਣ੍ਹਜਾਤਿਕੇ. ਬਨ੍ਧਨਟ੍ਠੇਨ ਬਨ੍ਧੁ, ਕਸ੍ਸ ਪਨ ਬਨ੍ਧੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਾਰਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧੁਭੂਤੇ’’ਤਿ. ਪਾਦਾਪਚ੍ਚੇਤਿ ਪਾਦਤੋ ਜਾਤਾਪਚ੍ਚੇ. ਅਯਂ ਕਿਰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਲਦ੍ਧਿ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਮੁਖਤੋ ਜਾਤਾ, ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਉਰਤੋ, ਊਰੂਹਿ ਵੇਸ੍ਸਾ, ਪਾਦਤੋ ਸੁਦ੍ਦਾ’’ਤਿ.

੧੧੪. ਯਸ੍ਮਾ ਪਠਮਕਪ੍ਪਿਕਕਾਲੇ ਚਤੁਵਣ੍ਣਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਬ੍ਬੇਵ ਸਤ੍ਤਾ ਏਕਸਦਿਸਾ, ਅਪਰਭਾਗੇ ਪਨ ਤੇਸਂ ਪਯੋਗਭੇਦਵਸੇਨ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪੋਰਾਣਂ…ਪੇ… ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਲਦ੍ਧਿਭਿਨ੍ਦਨਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਪੁਤ੍ਤਾ ਓਰਸਾ ਮੁਖਤੋ ਜਾਤਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਵਿਨਿਵੇਠਨਤ੍ਥਂ. ਪੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਲਾਭਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਮਯਂ ਪੇਤ੍ਤਿਕਂ ਇਣਂ ਸੋਧੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਿਯਂ ਠਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਲਾਭਾਯ. ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਿਕਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯੋ. ਸਞ੍ਜਾਤਪੁਪ੍ਫਾਤਿ ਰਜਸ੍ਸਲਾ. ਇਤ੍ਥੀਨਞ੍ਹਿ ਕੁਮਾਰਿਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਚ੍ਛਿਮਵਯਤੋ ਓਰਂ ਅਸਤਿ ਵਿਬਨ੍ਧੇ ਅਟ੍ਠਮੇ ਅਟ੍ਠਮੇ ਸਤ੍ਤਾਹੇ ਗਬ੍ਭਾਸਯਸਞ੍ਞਿਤੇ ਤਤਿਯੇ ਆਵਤ੍ਤੇ ਕਤਿਪਯਾ ਲੋਹਿਤਪੀਲ਼ਕਾ ਸਣ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਹਿਤਪੁਪ੍ਫਾ ਏਵ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਲੋਹਿਤਂ ਪਗ੍ਘਰਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਉਤੁਸਮਞ੍ਞਾ, ਪੁਪ੍ਫਸਮਞ੍ਞਾ ਚ. ਨੇਸਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ. ਸਚ੍ਚਵਚਨਂ ਸਿਯਾਤਿ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਂ ਸਚ੍ਚਂ ਯਦਿ ਸਿਯਾ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀਨਂ…ਪੇ… ਮੁਖਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਨ ਚੇਤਂ ਅਤ੍ਥਿ.

ਚਤੁਵਣ੍ਣਸੁਦ੍ਧਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੫. ਮੁਖਚ੍ਛੇਦਕਵਾਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਮੁਖਤੋ ਜਾਤਾ’’ਤਿ ਵਾਦਸ੍ਸ ਛੇਦਕਵਾਦਂ. ਅਰਿਯਭਾਵੇ ਅਸਮਤ੍ਥਾਤਿ ਅਨਰਿਯਭਾਵਾਵਹਾ. ਪਕਤਿਕਾਲ਼ਕਾਤਿ ਸਭਾਵੇਨੇਵ ਨ ਸੁਦ੍ਧਾ. ਕਣ੍ਹੋਤਿ ਕਿਲਿਟ੍ਠੋ ਉਪਤਾਪਕੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੁਕ੍ਖੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ.

ਸੁਕ੍ਕਭਾਵੋ ਨਾਮ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸਭਾਵੇਨ ਪਣ੍ਡਰਾ’’ਤਿ. ਸੁਕ੍ਕੋਤਿ ਨ ਕਿਲਿਟ੍ਠੋ ਅਨੁਪਤਾਪਕੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੁਖੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ.

੧੧੬. ਉਭਯਵੋਕਿਣ੍ਣੇਤਿ ਵਚਨਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਭਯੇਸੁ ਵੋਕਿਣ੍ਣੇਸੂ’’ਤਿ. ਮਿਸ੍ਸੀਭੂਤੇਸੂਤਿ ‘‘ਕਦਾਚਿ ਕਣ੍ਹਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਕਦਾਚਿ ਸੁਕ੍ਕਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਨ੍ਤਾਨੇ, ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਚ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਮਿਸ੍ਸੀਭੂਤੇਸੁ, ਨ ਪਨ ਏਕਜ੍ਝਂ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਵ ਅਨ੍ਵਾਧਿਟ੍ਠਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਧਮ੍ਮੇਸੂ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਨ ਚੇਵ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਯਾਯ ਚ ਪਟਿਪਦਾਯ ਅਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯੁਂ, ਸਾਪਿ ਤੇਸਂ ਪਟਿਪਦਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਪੀ’’ਤਿ. ਨਾਨੁਜਾਨਨ੍ਤਿ ਅਯਥਾਭੁਚ੍ਚਵਾਦਭਾਵਤੋ. ਅਨੁਜਾਨਨਞ੍ਚ ਨਾਮ ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨਨ੍ਤਿ ਤਦਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨ ‘‘ਨਾਨੁਮੋਦਨ੍ਤਿ, ਨ ਪਸਂਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਵਣ੍ਣਾਨਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਪਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਪਿ ਵਾ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਤੇ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਨ ਏਵਰੂਪਾ ਨ ਏਦਿਸਾ, ਯਾਦਿਸੋ ਅਰਹਾ ਏਕਦੇਸੇਨਾਪਿ ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਸਦਿਸਤਾਭਾਵਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਨੇਸਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਵ ਸੇਟ੍ਠੋ ਵਣ੍ਣੋ’’ਤਿ ਵਾਦਂ ਵਿਞ੍ਞੂ ਯਥਾਭੂਤਵਾਦਿਨੋ ਬੁਦ੍ਧਾਦਯੋ ਅਰਿਯਾ ਨਾਨੁਜਾਨਨ੍ਤਿ.

ਆਰਕਤ੍ਤਾਦੀਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਆਰਕਤ੍ਤਾ ਪਹੀਨਭਾਵਤੋ ਦੂਰਤ੍ਤਾ ਅਰਹਂ, ਕਿਲੇਸਾਰੀਨਂ ਹਤਤ੍ਤਾ ਅਰਹਂ, ਸਂਸਾਰਚਕ੍ਕਸ੍ਸ ਅਰਾਨਂ ਹਤਤ੍ਤਾ ਅਰਹਂ, ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨਂ ਅਰਹਤ੍ਤਾ ਅਰਹਂ, ਪਾਪਕਰਣੇ ਰਹਾਭਾਵੇਨ ਅਰਹਨ੍ਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੧੨੫ ਆਦਯੋ), ਤਂ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਸੁ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ਟੀ. ੧.੧੨੪) ਚ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਆਸਵਾਨਂ ਖੀਣਤ੍ਤਾਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਆਸਵਾਨਂ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਂ. ਤਸ੍ਸ ਵਾਸਸ੍ਸ ਪਰਿਯੋਸਿਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਥਵਾਸੋ, ਦਸਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਵਾ ਅਰਿਯਵਾਸਾਨਂ ਵੁਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਥਵਾਸੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –

‘‘ਦਸਯਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਰਿਯਾਵਾਸਾ, ਯਦਰਿਯਾ ਆਵਸਿਂਸੁ ਵਾ ਆਵਸਨ੍ਤਿ ਵਾ ਆਵਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਵਾ. ਕਤਮੇ ਦਸ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਵਿਪ੍ਪਹੀਨੋ ਹੋਤਿ ਛਲ਼ਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਏਕਾਰਕ੍ਖੋ ਚਤੁਰਾਪਸ੍ਸੇਨੋ ਪਨੁਣ੍ਣਪਚ੍ਚੇਕਸਚ੍ਚੋ ਸਮਵਯਸਠੇਸਨੋ ਅਨਾਵਿਲਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੋ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਪਞ੍ਞੋ. ਇਮੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਦਸ ਅਰਿਯਾਵਾਸਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧੦.੧੯).

ਵੁਸ੍ਸਤੀਤਿ ਵਾ ਵੁਸਿਤਂ, ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ, ਅਰਿਯਫਲਞ੍ਚ, ਤਂ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤਿਸਯਵਚਨਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਅਰਹਾ ‘‘ਵੁਸਿਤਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਕਰਣੀਯਂ ਨਾਮ ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਹਾਨਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਭਾਵਨਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਾਤੁਕਾਮੇਹਿ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ, ਤਂ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਚਤੂਹਿ ਮਗ੍ਗੇਹਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਚਤੂਸੁ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਕਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਤੂਹਿ…ਪੇ… ਕਤਕਰਣੀਯੋ’’ਤਿ. ਓਸੀਦਾਪਨਟ੍ਠੇਨ ਭਾਰਾ ਵਿਯਾਤਿ ਭਾਰਾ, ਕਿਲੇਸਾ, ਖਨ੍ਧਾ ਚ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ‘‘ਭਾਰਾ ਹਵੇ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੨੨) ਓਹਾਰਿਤੋਤਿ ਅਪਨੀਤੋ. ਸਕੋ ਅਤ੍ਥੋ ਸਦਤ੍ਥੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦ-ਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ. ਕਾਮਂ ਦਿਟ੍ਠਿਆਦਯੋਪਿ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਏਵ, ਤਥਾਪਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਭਵਸਂਯੋਜਨਟ੍ਠੋ ਸਾਤਿਸਯੋ. ਯਥਾਹ ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਨੀਵਰਣਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਤਣ੍ਹਾਸਂਯੋਜਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੨੫, ੧੨੬, ੧੨੭, ੧੩੨, ੧੩੪, ੧੩੬, ੧੪੨; ੩.੫.੫੨੦; ਕਥਾ. ੭੫) ਤਤੋ ਸਾ ਏਵ ਸੁਤ੍ਤੇ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੪੦੦; ਮ. ਨਿ. ੧.੯੩, ੧੩੩; ੩.੩੭੩; ਸਂ. ਨਿ. ੩.੧੦੮੧; ਪਟਿ. ਮ. ੧.੩੪ ਆਦਯੋ) ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਭਵਸਂਯੋਜਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ’’ਤਿ. ਸਮ੍ਮਦਞ੍ਞਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਨਭੂਤਾਯ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮ੍ਮਾ ਯਥਾਭੂਤਂ ਯਂ ਯਥਾ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਤਥਾ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਤਲੋਕੇ. ਇਧਤ੍ਤਭਾਵੇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ, ਪਰਤ੍ਤਭਾਵੇਤਿ ਪਰਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ, ਇਧਲੋਕੇ, ਪਰਲੋਕੇ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੧੭. ਅਨ੍ਤਰਵਿਰਹਿਤਾਤਿ ਵਿਭਾਗਵਿਰਹਿਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਲੇਨ ਸਦਿਸਾ’’ਤਿ. ਅਨੁਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨੁਯਨ੍ਤਾ, ਅਨੁਯਨ੍ਤਾ ਏਵ ਆਨੁਯਨ੍ਤਾ, ਅਨੁਵਤ੍ਤਕਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਸਵਤ੍ਤਿਨੋ’’ਤਿ.

੧੧੮. ਨਿਵਿਟ੍ਠਾਤਿ ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਅਨੁਪਵਿਸਨਵਸੇਨ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ. ਤਤੋ ਏਵ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਧਿਕਂ ਨਿਵਿਸਨਤੋ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਾ. ਅਚਲਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਅਚਲਭਾਵੇ ਠਿਤਾ.

ਯਨ੍ਤਿ ਯਂ ਕਥੇਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਂ ਅਨੁਪਧਾਰੇਤ੍ਵਾ, ਤਦਤ੍ਥਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਥਨਂ, ਏਤਂ ਅਟ੍ਠਾਨਂ ਅਕਾਰਣਂ ਤਸ੍ਸ ਬੋਧਿਮੂਲੇਯੇਵ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਜਨਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਰਤਨਤ੍ਤਯਸਦ੍ਧਾਯ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਨਤ੍ਥਂ, ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੋਤਿ ਮਾਰੋ. ਮੁਸਾਵਾਦਂ ਕਾਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖੀਤਿ ਆਗਤਫਲਸ੍ਸ ਅਰਿਯਸਾਵਕਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਮੁਸਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਵਿਸਹਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਮ ਮਾਰੋਸ੍ਮੀਤਿ ਪਟਿਜਾਨਿ. ਸਿਲਾਪਥਵਿਯਨ੍ਤਿ ਰਤਨਮਯਸਿਲਾਪਥਵਿਯਂ. ਸਿਨੇਰੁਂ ਕਿਰ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ ਭੂਮਿਪ੍ਪਦੇਸੋ ਸਤ੍ਤਰਤਨਮਯੋ, ‘‘ਸੁਵਣ੍ਣਮਯੋ’’ਤਿ ਕੇਚਿ, ਸਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ, ਉਬ੍ਬੇਧਤੋ ਅਨੇਕਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਪਰਿਮਾਣਾ ਅਤਿਵਿਯ ਨਿਚ੍ਚਲਾ. ਕਿਂ ਤ੍ਵਂ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ ਤ੍ਵਂ ਏਤ੍ਥ. ‘‘ਠਿਤੋ’’ਤਿ ਅਚ੍ਛਰਂ ਪਹਰਿ. ਠਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋਤਿ ਅਰਿਯਸਾਵਕਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਠਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵੋ, ਯਂ ਮਾਰੋਪਿ ਨਾਮ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ ਉਜੁਕਂ ਪਟਿਪ੍ਪਰਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ.

ਮਗ੍ਗੋ ਏਵ ਮੂਲਂ ਮਗ੍ਗਮੂਲਂ, ਤਸ੍ਸ. ਸਞ੍ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਤੇਨ ਮਗ੍ਗਮੂਲੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਸਨ੍ਤਾਨੇ ਲਦ੍ਧਪਤਿਟ੍ਠਾ. ਭਗਵਤੋ ਦੇਸਨਾਧਮ੍ਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਜਾਤੋ ‘‘ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਰਿਯਭੂਮਿਯਂ ਜਾਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ‘‘ਉਰੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਧਮ੍ਮਘੋਸਸ੍ਸ ਉਰਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਰੇ ਵਾਯਾਮਜਨਿਤਾਭਿਜਾਤਿਤਾਯ ਵਾ ਓਰਸੋ. ਮੁਖਤੋ ਜਾਤੇਨ ਜਾਤੋ ‘‘ਮੁਖਤੋ ਜਾਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਕਾਰਣਕਾਰਣੇਪਿ ਹਿ ਕਾਰਣੇ ਵਿਯ ਵੋਹਾਰੋ ਹੋਤਿ ‘‘ਤਿਣੇਹਿ ਭਤ੍ਤਂ ਸਿਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਵਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਮੁਖਤੋ ਜਾਤੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪੁਰਿਮੇਨਤ੍ਥੇਨ ਯੋਨਿਜੋ, ਸੇਦਜੋ, ਮੁਖਜੋਤਿ ਤੀਸੁ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਸੁ ਮੁਖਜੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨ ਭਗਵਤੋ ਪੁਤ੍ਤਭਾਵੋ ਵਿਭਾਵਿਤੋ. ਅਤ੍ਥਦ੍ਵਯੇਨਾਪਿ ਧਮ੍ਮਜਭਾਵੋਯੇਵ ਦੀਪਿਤੋ. ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਲਦ੍ਧਵਿਸੇਸੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤੋ ਤਦੁਤ੍ਤਰਕਾਲਿਕੋ ਖਨ੍ਧਸਨ੍ਤਾਨੋ ‘‘ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਤੋ ਜਾਤੋ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਮਗ੍ਗਫਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਚ ਜਾਤੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਬਨ੍ਧੋ ‘‘ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਤੋ ਜਾਤੋ’’ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਸਂ ਪਨ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਪਰਿਯੋਸਿਤਕਿਚ੍ਚਤਾਯ ਅਰਿਯਭਾਵੇਨ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ‘‘ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਤੋ ਜਾਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਰਿਯੋਸਿਤਕਿਚ੍ਚਤਾਯ ਤਥਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਉਪਾਦਾਯ ‘‘ਨਿਮ੍ਮਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਯਤੋ ‘‘ਧਮ੍ਮਜੋ ਧਮ੍ਮਨਿਮ੍ਮਿਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਨਵਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਦਾਯਂ ਆਦਿਯਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦੋ’’ ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਭਗਵਤੋਮ੍ਹਿਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾਕ੍ਯਸ੍ਸ. ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋਤਿ ਭਾਵਤ੍ਥਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ. ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਸੀਲਾਦਿਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਮੂਹਨਿਵੇਸਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮਕਾਯਤਾਯ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਤ੍ਥੁਟ੍ਠਾਨਿਯਸ੍ਸ ਪਨ ਧਮ੍ਮਕਾਯਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤੋ ਧਮ੍ਮਕਾਯੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਸਯਮੇਵ ਪੁਚ੍ਛਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਥਾਗਤੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ. ਹਦਯੇਨ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਇਮਸ੍ਸ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਉਪਗਤਸ੍ਸ ਵੇਨੇਯ੍ਯਜਨਸ੍ਸ ਬੋਧਨਤ੍ਥਂ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ. ਵਾਚਾਯ ਅਭਿਨੀਹਰੀਤਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਵਾਚਾਯ ਕਰਵੀਕਰੁਤਮਞ੍ਜੁਨਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸਰੇਨ ਵੇਨੇਯ੍ਯਸਨ੍ਤਾਨਾਭਿਮੁਖਂ ਤਦਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਰੂਪਂ ਹਿਤਮਤ੍ਥਂ ਨੀਹਰਿ ਉਪਨੇਸਿ. ਤੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਏਵਂਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਭਾਵੇਨ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ. ਧਮ੍ਮਮਯਤ੍ਤਾਤਿ ਧਮ੍ਮਭੂਤਤ੍ਤਾ. ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਧਮ੍ਮੋ ਸੇਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਧਮ੍ਮਕਾਯਤ੍ਤਾ ਏਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯੋ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਧਮ੍ਮਂ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਏਵ ਭੂਤੋਤਿ ਧਮ੍ਮਭੂਤੋ. ਤਥਾਰੂਪੋ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਸਭਾਵਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਏਵਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਧਮ੍ਮਸਭਾਵੋ’’ਤਿ.

੧੧੯. ਸੇਟ੍ਠਚ੍ਛੇਦਕਵਾਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਵ ਸੇਟ੍ਠੋ ਵਣ੍ਣੋ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੧੬) ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਸੇਟ੍ਠਭਾਵਚ੍ਛੇਦਕਵਾਦਂ. ਅਪਰੇਨਪਿ ਨਯੇਨਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸੇਟ੍ਠਚ੍ਛੇਦਕਵਾਦਤੋ ਅਪਰੇਨਪਿ ਪੋਰਾਣਕਲੋਕੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਨਯੇਨ. ਸੇਟ੍ਠਚ੍ਛੇਦ…ਪੇ… ਦਸ੍ਸੇਤੁਨ੍ਤਿ ਸੋਪਿ ਹਿ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਵ ਸੇਟ੍ਠੋ ਵਣ੍ਣੋ, ਹੀਨਾ ਅਞ੍ਞੇ ਵਣ੍ਣਾ’’ਤਿ, ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਪੁਤ੍ਤਾ ਓਰਸਾ ਮੁਖਤੋ ਜਾਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੧੪) ਚ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਿਨਿਵੇਠਨੋ ਜਾਤਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਸੇਟ੍ਠਭਾਵਸ੍ਸ ਛੇਦਨਤੋ ਸੇਟ੍ਠਚ੍ਛੇਦਨਵਾਦੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਇਤ੍ਥਭਾਵਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਪਕਾਰਤਂ ਮਨੁਸ੍ਸਭਾਵਂ. ਸਾਮਞ੍ਞਜੋਤਨਾ ਹਿ ਵਿਸੇਸੇ ਅਵਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪਕਰਣਵਸੇਨ ਵਾ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਅਵਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਮਨੇਨੇਵ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਤਿ ਬਾਹਿਰਪਚ੍ਚਯੇਨ ਵਿਨਾ ਕੇਵਲਂ ਉਪਚਾਰਝਾਨਮਨਸਾਵ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਯਾਯ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਚੇਤਨਾਯ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ, ਨੀਵਰਣਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਾਦਿਨਾ ਉਲ਼ਾਰੋ ਤਸ੍ਸਾ ਪਵਤ੍ਤਿਵਿਸੇਸੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਝਾਨਫਲਕਪ੍ਪੋ ਤਸ੍ਸਾ ਫਲਵਿਸੇਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਵਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ‘‘ਸਯਂਪਭਾ’’ਤਿ ਪਦਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਸੂਰਿਯਾਲੋਕਾਦੀਹਿ ਵਿਨਾ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ ਵਿਧਮਨ੍ਤਾ ਸਯਮੇਵ ਪਭਾਸਨ੍ਤੀਤਿ ਸਯਂਪਭਾ, ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਆਕਾਸੇ ਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਚਰਾ, ਤਦਞ੍ਞਕਾਮਾਵਚਰਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਯ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਵਿਚਰਣਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਅਸੁਭਤਾਭਾਵਤੋ ਸੁਭਂ, ਸੁਭੇਵ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੀਤਿ ਸੁਭਟ੍ਠਾਯਿਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਰਸਪਥਵਿਪਾਤੁਭਾਵਵਣ੍ਣਨਾ

੧੨੦. ਸਬ੍ਬਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਨ੍ਤਿ ਅਨਵਸੇਸਂ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ. ਸਮਤਨੀਤਿ ਸਞ੍ਛਾਦੇਨ੍ਤੀ ਵਿਪ੍ਫਰਿ, ਸਾ ਪਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਦਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਅਹੋਸੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਤਿਟ੍ਠਹੀ’’ਤਿ. ਵਣ੍ਣੇਨ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਵਣ੍ਣਾ. ਮਕ੍ਖਿਕਣ੍ਡਕਰਹਿਤਨ੍ਤਿ ਮਕ੍ਖਿਕਾਹਿ ਚ ਤਾਸਂ ਅਣ੍ਡਕੇਹਿ ਚ ਰਹਿਤਂ.

ਅਤੀਤਾਨਨ੍ਤਰੇਪਿ ਕਪ੍ਪੇ ਲੋਲੋਯੇਵ. ਕਸ੍ਮਾ? ਏਵਂ ਚਿਰਪਰਿਚਿਤਲੋਲਤਾਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਤਥਾ ਅਕਾਸੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਿਮੇਵਿਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਵਣ੍ਣਤੋ, ਗਨ੍ਧਤੋ ਚ ਤਾਵ ਞਾਤਂ, ਰਸਤੋ ਪਨ ਕਿਮੇਵਿਦਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਂਸਯਜਾਤੋ ਵਦਤਿ. ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਅਟ੍ਠਾਸਿ.

ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾਦਿਪਾਤੁਭਾਵਵਣ੍ਣਨਾ

੧੨੧. ਆਲੁਪ੍ਪਕਾਰਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਲੋਪਪਰਿਯਾਯੋ ਆਲੁਪ੍ਪ-ਸਦ੍ਦੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭੂਤਾਨਮ੍ਪਿ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਲੋਕਿਯਾਨਂ ਸਮ੍ਮੋਹੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਵਿਧਮਿਤੁਂ ‘‘ਕੋ ਪਨ ਤੇਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਟ੍ਠ ਪਞ੍ਹਾਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾਨਂ. ਕਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ. ‘‘ਕੋ ਉਪਰੀ’’ਤਿ ਏਤੇਨੇਵ ਕੋ ਹੇਟ੍ਠਾਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋਯੇਵ. ਤਥਾ ‘‘ਕੋ ਸੀਘਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕੋ ਸਣਿਕਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋਯੇਵ. ਵੀਥਿਯੋਤਿ ਗਮਨਵੀਥਿਯੋ. ਏਕਤੋਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤਿ. ਸੂਰਿਯਮਣ੍ਡਲੇ ਪਨ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੇ ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਂ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ. ਛਨ੍ਦਂ ਞਤ੍ਵਾ ਵਾਤਿ ਰੁਚਿਂ ਞਤ੍ਵਾ ਵਿਯ.

ਉਭਯਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੋ, ਬਹਿ ਚ.

ਉਜੁਕਨ੍ਤਿ ਆਯਾਮਤੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ, ਉਬ੍ਬੇਧਤੋ ਚ. ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਤੋਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਤੋ.

ਉਜੁਕਂ ਸਣਿਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਅਮਾਵਾਸਿਯਂ ਸੂਰਿਯੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਥੋਕਂ ਥੋਕਂ ਓਹੀਯਨ੍ਤੋ ਪੁਣ੍ਣਮਾਸਿਯਂ ਉਪਡ੍ਢਮਗ੍ਗਮੇਵ ਓਹੀਯਨਤੋ. ਤਿਰਿਯਂ ਸੀਘਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਮਾਸੇ ਕਦਾਚਿ ਦਕ੍ਖਿਣਤੋ, ਕਦਾਚਿ ਉਤ੍ਤਰਤੋ ਦਸ੍ਸਨਤੋ. ‘‘ਦ੍ਵੀਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੂ’’ਤਿ ਇਦਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ, ਪਚ੍ਛਤੋ, ਸਮਞ੍ਚ ਤਾਰਕਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯੇਵ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਮਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਨ ਵਿਜਹਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵੀਥਿਯਾਵ ਗਚ੍ਛਨਤੋ. ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਉਜੁਕਂ ਗਮਨਸ੍ਸ ਸੀਘਤਾ ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਗਮਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਿਰਿਯਂ ਗਮਨਂ ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਤੋ ਉਤ੍ਤਰਦਿਸਾਯ, ਉਤ੍ਤਰਦਿਸਤੋ ਚ ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਾਯ ਗਮਨਂ ਦਨ੍ਧਂ ਛਹਿ ਛਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਇਜ੍ਝਨਤੋ. ਸੋਤਿ ਸੂਰਿਯੋ. ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖਉਪੋਸਥਤੋਤਿ ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖੇ ਉਪੋਸਥੇ ਚਨ੍ਦੇਨ ਸਹੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਰਂ. ਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸੇਤਿ ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸੇ. ਓਹਾਯ ਗਚ੍ਛਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਘਗਾਮਿਤਾਯ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਦਨ੍ਧਗਾਮਿਤਾਯ. ਲੇਖਾ ਵਿਯ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਦਿਸਾਯਂ. ਯਾਵ ਉਪੋਸਥਦਿਵਸਾਤਿ ਯਾਵ ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖਉਪੋਸਥਦਿਵਸਾ. ‘‘ਚਨ੍ਦੋ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਵਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਉਪਰਿਭਾਗਤੋ ਪਤਿਤਸੂਰਿਯਾਲੋਕਤਾਯ ਹੇਟ੍ਠਤੋ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਦੂਰਭਾਵੇਨ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਪਰਿਹਾਯਮਾਨਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਛਾਯਾਯ ਵਸੇਨ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਪ੍ਪਦੇਸਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਮਾਨਸ੍ਸ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਵਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਵਿਯ. ਉਪੋਸਥਦਿਵਸੇ ਪੁਣ੍ਣਮਾਯਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਮਣ੍ਡਲੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਧਾਵਿਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਦਨ੍ਧਗਤਿਤਾਯ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਸੀਘਗਤਿਤਾਯ. ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਹਾਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਵਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਛਾਯਾਯ ਹਾਯਮਾਨਤਾਯ ਮਣ੍ਡਲਂ ਵਡ੍ਢਮਾਨਂ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਇਧ ਛਾਯਾਯ ਵਡ੍ਢਮਾਨਤਾਯ ਮਣ੍ਡਲਂ ਹਾਯਮਾਨਂ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ.

ਯਾਯ ਵੀਥਿਯਾ ਸੂਰਿਯੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਵਸ੍ਸਵਲਾਹਕਾ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਾ ਸੂਰਿਯਾਭਿਤਾਪਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਮਾਨਤੋ ਨ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਿ, ਕੀਲ਼ਾਪਸੁਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਕਿਰ ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਵਿਮਾਨਂ ਪਕਤਿਮਗ੍ਗਤੋ ਅਧੋ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਓਰੁਯ੍ਹ ਚਰਣੇਨੇਵ ਚਨ੍ਦਵਿਮਾਨਮ੍ਪਿ ਅਧੋ ਓਰੁਯ੍ਹ ਚਰਤਿ ਤਗ੍ਗਤਿਕਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਵੀਥਿ ਉਦਕਾਭਾਵੇਨ ਅਜਾਨੁਰੂਪਤਾਯ ‘‘ਅਜਵੀਥੀ’’ਤਿ ਸਮਞ੍ਞਂ ਗਤਾ. ਯਾਯ ਪਨ ਵੀਥਿਯਾ ਸੂਰਿਯੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਵਸ੍ਸਵਲਾਹਕਾ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਾ ਸੂਰਿਯਾਭਿਤਾਪਾਭਾਵਤੋ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਮਾਨਤੋ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਕੀਲ਼ਾਪਸੁਤਾ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਕਿਰ ਸੂਰਿਯਵਿਮਾਨਂ ਪਕਤਿਮਗ੍ਗਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਆਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਚਰਣੇਨੇਵ ਚਨ੍ਦਵਿਮਾਨਮ੍ਪਿ ਉਦ੍ਧਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਚਰਤਿ ਤਗ੍ਗਤਿਕਤ੍ਤਾ, ਤਗ੍ਗਤਿਕਤਾ ਚ ਸਮਾਨਗਤਿਨਾ ਵਾਤਮਣ੍ਡਲੇਨ ਵਿਮਾਨਸ੍ਸ ਫੇਲ੍ਲਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਵੀਥਿ ਉਦਕਬਹੁਭਾਵੇਨ ਨਾਗਾਨੁਰੂਪਤਾਯ ‘‘ਨਾਗਵੀਥੀ’’ਤਿ ਸਮਞ੍ਞਂ ਗਤਾ. ਯਦਾ ਸੂਰਿਯੋ ਉਦ੍ਧਮਨਾਰੁਹਨ੍ਤੋ, ਅਧੋ ਚ ਅਨੋਤਰਨ੍ਤੋ ਪਕਤਿਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਦਾ ਵਸ੍ਸਵਲਾਹਕਾ ਯਥਾਕਾਲਂ, ਯਥਾਰੁਚਿ ਚ ਵਿਮਾਨਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਸੁਖੇਨ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਵਸ੍ਸਨਤੋ ਲੋਕੇ ਉਤੁਸਮਤਾ ਹੋਤਿ, ਤਾਯ ਉਤੁਸਮਤਾਯ ਹੇਤੁਭੂਤਾਯ ਸਾ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾਨਂ ਗਤਿ ਗਵਾਨੁਰੂਪਤਾਯ ‘‘ਗੋਵੀਥੀ’’ਤਿ ਸਮਞ੍ਞਂ ਗਤਾ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਜਵੀਥੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਏਵਂ ‘‘ਕਤਿ ਨੇਸਂ ਵੀਥਿਯੋ’’ਤਿ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਥਂ ਵਿਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ‘‘ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਿਨੇਰੁਤੋ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੀਤਿ ਸਿਨੇਰੁਸਮੀਪੇਨ ਤਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਤਤੋ ਗਮਨਵੀਥਿਤੋ ਬਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਤਿਰਿਯਗਮਨੇਨ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਾਭਿਮੁਖਾ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਿ. ਅਨ੍ਤੋ ਵਿਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਏਵਂ ਛ ਮਾਸੇ ਖਣੇ ਖਣੇ ਸਿਨੇਰੁਤੋ ਅਪਸਕ੍ਕਨਵਸੇਨ ਤਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਮੀਪਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਤਤੋਪਿ ਛ ਮਾਸੇ ਖਣੇ ਖਣੇ ਅਪਸਕ੍ਕਨਵਸੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਸਿਨੇਰੁਸਮੀਪਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤੋ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ‘‘ਤੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਿਨੇਰੁਸ੍ਸ, ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸ੍ਸ ਚ ਯਂ ਠਾਨਂ ਵੇਮਜ੍ਝਂ, ਤਸ੍ਸ, ਸਿਨੇਰੁਸ੍ਸ ਚ ਯਂ ਠਾਨਂ ਵੇਮਜ੍ਝਂ, ਤੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ‘‘ਸਿਨੇਰੁਸਮੀਪੇਨ ਵਿਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਸਿਨੇਰੁਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਾਲ਼ਿਨ੍ਦਅਲ੍ਲੀਨਾ. ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਮੀਪੇਨ ਚਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਮਜ੍ਝੇਨਾਤਿ ਸਿਨੇਰੁਸ੍ਸ, ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸ੍ਸ ਚ ਉਜੁਕਂ ਵੇਮਜ੍ਝੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ. ਚਿਤ੍ਰਮਾਸੇ ਮਜ੍ਝੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨਾਤਿ ਏਕਵੇਲਾਯ, ਏਕੇਨੇਵ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨ. ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੋਤਿ ਠਿਤਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੋ ਕਾਲੋ ਹੋਤਿ. ਤਦਾ ਹਿ ਸੂਰਿਯਮਣ੍ਡਲਂ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾਪਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਉਪਡ੍ਢਮੇਵ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੂਸੁ ਠਿਤਸ੍ਸ ਓਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਏਕਵੇਲਾਯਮੇਵ ਤੀਸੁ ਦੀਪੇਸੁ ਆਲੋਕਕਰਣਂ.

ਯੇਸੁ ਕਤ੍ਤਿਕਾਦਿਨਕ੍ਖਤ੍ਤਸਮਞ੍ਞਾ, ਤਾਨਿਪਿ ਤਾਰਕਰੂਪਾਨਿ ਯੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੇਸਤਾਰਕਰੂਪਾਨਿ ਚਾ’’ਤਿ, ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਤਤਾਰਕਰੂਪਤੋ ਅਵਸਿਟ੍ਠਤਾਰਕਰੂਪਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਭਯਾਨਿਪਿ ਤਾਨਿ ਦੇਵਤਾਨਂ ਵਸਨਕਵਿਮਾਨਾਨੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਰਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਤਿਯਤਿ ਛਿਜ੍ਜਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਰਤ੍ਤਿ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵੂਪਸਮਨਕਾਲੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦਿਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਾ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ ਜੋਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਦਿਵਾ. ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਯੁਂ ਮਿਨਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਸਿਯਤਿ ਅਨ੍ਤਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਮਾਸੋ. ਤਂ ਤਂ ਕਿਰਿਯਂ ਅਰਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਉਤੁ. ਤਂ ਤਂ ਸਤ੍ਤਂ, ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਮ੍ਮ ਵਦਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਸਰਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਸਂਵਚ੍ਛਰੋ.

੧੨੨. ਵਿਵਜ੍ਜਨਂ ਵਿਵਜ੍ਜੋ, ਸੋ ਏਵ ਵੇਵਜ੍ਜਂ, ਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਵੇਵਜ੍ਜਂ ਵਣ੍ਣਵੇਵਜ੍ਜਂ, ਵਣ੍ਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਗਮੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਅਤ੍ਥਿਤਾ ‘‘ਵਣ੍ਣਵੇਵਜ੍ਜਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਵਜ੍ਜਭਾਵੋ’’ਤਿ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਵਣ੍ਣਵਨ੍ਤਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ. ਅਤਿਮਾਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਵਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਣ੍ਣਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਮਾਨਪਚ੍ਚਯਾ, ਮਾਨਸਮ੍ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾਤਿਸਯੋ ਰਸੋ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਰਸਾਤਿ ਲਦ੍ਧਮਾਨਾਯ, ਅਨੁਭਾਸਿਂਸੂਤਿ ਅਨੁਰੋਧਵਸੇਨ ਭਾਸਿਂਸੁ. ਲੋਕੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਂਸਕਥਨ੍ਤਿ ਲੋਕੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਂਸਜਂ ਪਵੇਣੀਕਥਂ, ਆਦਿਕਾਲੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਵੇਣੀਆਗਤਕਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਅਨੁਪਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਸੋ ਏਵਤ੍ਥੋ.

ਭੂਮਿਪਪ੍ਪਟਕਪਾਤੁਭਾਵਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੨੩. ਏਦਿਸੋ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਅਹਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਸਦਿਸੋ ਹੁਤ੍ਵਾ.

੧੨੪. ਪਦਾਲਤਾਤਿ ‘‘ਪਦਾ’’ਤਿ ਏਵਂਨਾਮਾ ਏਕਾ ਲਤਾ, ਸਾ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਵਣ੍ਣਗਨ੍ਧਰਸਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਭਦ੍ਦਲਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਨਾਲ਼ਿਕਾਤਿ ਨਾਲ਼ਿਵਲ੍ਲਿ. ਅਹਾਯੀਤਿ ਨਸ੍ਸਿ.

੧੨੫. ਅਕਟ੍ਠਪਾਕੋਤਿ ਅਕਟ੍ਠੇਯੇਵ ਠਾਨੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਨਕੋ, ਨੀਵਾਰੋ ਵਿਯ ਸਞ੍ਜਾਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਣੋ ‘‘ਕੁਣ੍ਡਕ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਥੁਸਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਡੁਲਂ ਪਰਿਯੋਨਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਤ੍ਤਚੋ, ਤਦਭਾਵਤੋ ‘‘ਅਕਣੋ, ਅਥੁਸੋ’’ਤਿ ਸਾਲਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ‘‘ਪਟਿਵਿਰੂਲ਼੍ਹ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਕ੍ਕਭਾਵਸ੍ਸ ਕਾਰਣਵਚਨਂ. ਪਟਿਵਿਰੂਲ਼੍ਹਤੋ ਹਿ ਤਂ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਸਾਯਂ ਪਕ੍ਕੋ ਸਾਲਿ ਗਹਿਤੋ, ਤਦੇਵ ਠਾਨਂ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਪਾਤੋ ਪਕ੍ਕੇਨ ਸਾਲਿਨਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਾਯਂ ਗਹਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਪਾਤੋ ਪਕ੍ਕਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਲਾਯਿਤਨ੍ਤਿ ਲਾਯਿਤਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਕਮ੍ਮਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਅਲਾਯਿਤਮੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨੂਨਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਮੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਨ ਕੇਵਲਂ ਪਞ੍ਞਾਯਨਮੇਵ, ਅਥ ਖੋ ਤਥਾਭੂਤਮੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.

ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਲਿਙ੍ਗਾਦਿਪਾਤੁਭਾਵਵਣ੍ਣਨਾ

੧੨੬. ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਕਾਲੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਾਨਂਯੇਵ ਤਤ੍ਥ ਇਦਾਨਿ ਨਿਕਨ੍ਤਿਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਦੇਵਤਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਰਿਮਜਾਤਿਯਂ ਇਤ੍ਥਿਭਾਵੇ ਠਿਤਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਵਿਰਾਗਾਦਿਪੁਰਿਸਤ੍ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਅਸਤਿ ਤਦਾ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਮੇਵ ਪਾਤੁਭਵਤਿ. ਪੁਰਿਸਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯੇਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋਪਿ ਅਨਿਸ੍ਸਰਤਾ, ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਪਰਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾ, ਰਜਸ੍ਸਲਤਾ ਵਞ੍ਚਤਾ, ਗਬ੍ਭਧਾਰਣਂ, ਪਠਮਾਯ ਪਕਤਿਯਾ ਨਿਹੀਨਪਕਤਿਤਾ, ਸੂਰਵੀਰਤਾਭਾਵੋ, ‘ਅਪ੍ਪਕਾ ਜਨਾ’ਤਿ ‘ਹੀਲ਼ੇਤਬ੍ਬਤਾ’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਆਦੀਨਵਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਪੁਬ੍ਬਕਮ੍ਪਿ ਇਤ੍ਥਿਭਾਵੇ ‘ਅਲਂ ਇਤ੍ਥਿਭਾਵੇਨ, ਨ ਹਿ ਇਤ੍ਥਿਭਾਵੇ ਠਤ੍ਵਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸਿਰਿਂ, ਨ ਸਕ੍ਕਮਾਰਬ੍ਰਹ੍ਮਸਿਰਿਯੋ ਪਚ੍ਚਨੁਭਵਿਤੁਂ, ਨ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ, ਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ’ਤਿ ਏਵਂ ਇਤ੍ਥਿਭਾਵਵਿਰਜ੍ਜਨਂ, ‘ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਆਦੀਨਵਵਿਰਹਤੋ ਉਤ੍ਤਮਪਕਤਿਭਾਵਤੋ ਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ ਪੁਰਿਸਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਸੇਟ੍ਠਂ ਉਤ੍ਤਮਂ, ਏਤ੍ਥ ਠਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਾ ਏਤਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿਤੁ’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪੁਰਿਸਤ੍ਤਭਾਵੇ ਸਮ੍ਭਾਵਨਾਪੁਬ੍ਬਕਂ ਪਤ੍ਥਨਾਠਪਨਂ, ‘ਤਤ੍ਥ ਨਿਨ੍ਨਪੋਣਪਬ੍ਭਾਰਚਿਤ੍ਤਤਾ’ਤਿ’’ ਏਵਮਾਦਿਕੇ ਪੁਰਿਸਭਾਵਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤੇ ਧਮ੍ਮੇ. ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ. ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਭੂਤਂ, ਸਦਿਸਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਂ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਞ੍ਚ ਸੁਵਿਪੁਲਂ ਅਨਤ੍ਥਂ ਅਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਕਾਮੇਸੁ ਮਿਚ੍ਛਾਚਰਣਂ ਕੇਵਲਂ ਇਤ੍ਥਿਯਂ ਆਸਾਪਤ੍ਤਿ ਫਲੇਨੇਵਾਤਿ ਆਸਾਆਪਤ੍ਤਿ ਇਤ੍ਥਿਭਾਵਾਵਹਾਪਿ ਹੋਤਿਯੇਵ. ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਪੋਣਪਬ੍ਭਾਰਭਾਵੇਨ ਤਨ੍ਨਿਕਨ੍ਤਿਯਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪੁਰਿਸੋ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਭਾਵਂ ਲਭਨ੍ਤੋ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਲਭਤੀ’’ਤਿ. ਤਦਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਪਠਮਕਪ੍ਪਿਕਕਾਲੇ. ਪਕਤਿਯਾਤਿ ਸਭਾਵੇਨ. ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਰਿਮਤ੍ਤਭਾਵੇ ਮਾਤੁਗਾਮਭੂਤਸ੍ਸ. ਪੁਰਿਸਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਪਕਤਿਯਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤਨ੍ਤਿ ਉਪੇਚ੍ਚ ਨਿਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਾਨਂ. ਯਥਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਸਾਰਾਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਵਂ ਸਾਪੇਕ੍ਖਭਾਵੇਨ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਾਨਂ. ਰਾਗਪਰਿਲ਼ਾਹੋਤਿ ਰਾਗਜੋ ਪਰਿਲ਼ਾਹੋ.

ਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਮਾਨਾਯਾਤਿ ਪਰਿਣਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਯ੍ਯਮਾਨਾਯ.

ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਸਮਾਚਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੧੨੭. ਗੋਮਯਪਿਣ੍ਡਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਾਲਤ੍ਥਾਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵਿਵਾਹਕਮ੍ਮਂ ਨਾਲਤ੍ਥਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਾਤਬ੍ਯਤਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਨ ਪਿਵਿਤਬ੍ਬਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਿਵਿਤਬ੍ਬਵਤ੍ਥੁਂ ਪਿਵਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਅਤਿਵਿਯ ਤੋਸੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤਂ ਆਪਜ੍ਜਿਂਸੁ, ਪਾਤਬ੍ਯਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨਕਤਂ ਆਪਜ੍ਜਿਂਸੁ ਉਪਗਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥੋ ਹਿ ਅਯਂ ਪਾ-ਸਦ੍ਦੋ, ਕਤ੍ਤੁਸਾਧਨੋ ਚ ਤਬ੍ਯ-ਸਦ੍ਦੋ, ਯਥਾਰੁਚਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਂਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸਨ੍ਨਿਧਿਕਾਰਕਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਨਿਧਿਕਾਰਂ, ਕ-ਕਾਰੋ ਪਦਵਡ੍ਢਨਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਨ੍ਨਿਧਿਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਅਪਦਾਨਨ੍ਤਿ ਅਵਖਣ੍ਡਨਂ. ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇਤਿ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਵਹਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ. ਗੁਮ੍ਬਗੁਮ੍ਬਾਤਿ ਪੁਞ੍ਜਪੁਞ੍ਜਾ.

ਸਾਲਿਵਿਭਾਗਵਣ੍ਣਨਾ

੧੨੮. ਸੀਮਂ ਠਪੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਭੂਮਿਭਾਗੋ ਅਸੁਕਸ੍ਸ, ਅਯਂ ਭੂਮਿਭਾਗੋ ਅਸੁਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਮ. ਤਂ ਅਗ੍ਗਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਤਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ.

ਮਹਾਸਮ੍ਮਤਰਾਜਵਣ੍ਣਨਾ

੧੩੦. ਪਕਾਸੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦੋਸਵਸੇਨ ਪਕਾਸੇਤਬ੍ਬਂ. ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਖੇਪਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਹਾਰੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ, ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯਤੋ ਨੀਹਰਿਤਬ੍ਬਂ.

ਨੇਸਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ.

੧੩੧. ਅਕ੍ਖਰਨ੍ਤਿ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਂ. ਸਾ ਹਿ ਮਹਾਜਨੇਨ ਸਮ੍ਮਤੋਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਨਿਰੂਲ਼੍ਹਭਾਵਤੋ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਅਸਞ੍ਚਰਣਤੋ ਅਕ੍ਖਰਨ੍ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਥਾ ਸਙ੍ਖਾਤਬ੍ਬਤੋ ਸਙ੍ਖਾ, ਸਮਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾ, ਪਞ੍ਞਾਪਨਤੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਵੋਹਰਣਤੋ ਵੋਹਾਰੋ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਪਵਤ੍ਤੋ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਅਕ੍ਖਰਮੇਵਾਤਿ ਨ ਕੇਵਲਂ ਸਮਞ੍ਞਾਕਰਣਮੇਵ. ਖੇਤ੍ਤਸਾਮਿਨੋਤਿ ਤਂ ਤਂ ਭੂਮਿਭਾਗਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸਤ੍ਤਾ. ਤੀਹਿ ਸਙ੍ਖੇਹੀਤਿ ਤਿਵਿਧਕਿਰਿਯਾਭਿਸਙ੍ਖਤੇਹਿ ਤੀਹਿ ਸਙ੍ਖੇਹਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦੀਹਿ ਤੀਹਿ ਵਣ੍ਣੇਹਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤੇਹਿ. ‘‘ਖਤ੍ਤਿਯਾਨੁਯਨ੍ਤਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਨੇਗਮਜਾਨਪਦੇਹਿ ਤੀਹਿ ਗਹਪਤੀਹਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤੇਹੀ’’ਤਿ ਚ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਞਾਤੇਨਾਤਿ ਅਗ੍ਗਂ ਕੁਲਨ੍ਤਿ ਞਾਤੇਨ. ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਲਞ੍ਹਿ ਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਸੇਟ੍ਠਂ. ਯਥਾਹ ‘‘ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਜਨੇਤਸ੍ਮਿਂ, ਯੇ ਗੋਤ੍ਤਪਟਿਸਾਰਿਨੋ’’ਤਿ, (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੭੭; ੩.੧੪੦; ਮ. ਨਿ. ੨.੩੦; ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੮੨, ੨੪੫) ਅਭੇਦੋਪਚਾਰੇਨ ਪਨ ਅਕ੍ਖਰਸ੍ਸ ਖਤ੍ਤਿਯਸਦ੍ਦਸ੍ਸਪਿ ਸੇਟ੍ਠਤਾਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਅਗ੍ਗਞ੍ਞੇਨ ਅਕ੍ਖਰੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਦਾਨਿ ਅਭੇਦੋਪਚਾਰੇਨ ਵਿਨਾ ਏਵ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਗ੍ਗੇ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਣ੍ਡਲਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੩੨. ਯੇਨ ਅਨਾਰਮ੍ਭਭਾਵੇਨ ਬਾਹਿਤਾਕੁਸਲਾ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਮੇਵ ਤਾਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਵੀਤਙ੍ਗਾਰਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਦਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਚਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਮੇਨਨ੍ਤਿ ਵਚਨਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਤੇ ਏਤੇ’’ਤਿ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਮਨ੍ਤਭਾਵੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਭਿਵਿਸਿਟ੍ਠੇ ਕਰੋਨ੍ਤਾ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਕਪ੍ਪਭਾਵੇਨ ਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤਾ ਚ. ਵਾਚੇਨ੍ਤਾਤਿ ਪਰੇਸਂ ਕਥੇਨ੍ਤਾ, ਯੇ ਤਥਾ ਗਨ੍ਥੇ ਕਾਤੁਂ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਅਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਆਸਨ੍ਤਿ, ਉਪਵਿਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਅਚ੍ਛੇਨ੍ਤੀਤਿ ਕਾਲਂ ਖੇਪੇਨ੍ਤਿ. ਹੀਨਸਮ੍ਮਤਂ ਝਾਨਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਥੇ ਪਸੁਤਤਾਦੀਪਨਤੋ. ਸੇਟ੍ਠਸਮ੍ਮਤਂ ਜਾਤਂ ‘‘ਵੇਦਧਰਾ ਸੋਤ੍ਤਿਯਾ ਸੁਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਏਵਂ ਸੇਟ੍ਠਸਮ੍ਮਤਂ ਜਾਤਂ.

੧੩੩. ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਂ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਜਾਯਾਪਤਿਕਭਾਵੇਨ ਦ੍ਵਯਂ ਦ੍ਵਯਂ ਨਿਵਾਸਂ ਅਜ੍ਝੁਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ. ਵਾਣਿਜਕਮ੍ਮਾਦਿਕੇਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਸਿਕਮ੍ਮਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

੧੩੪. ਲੁਦ੍ਦਾਚਾਰਕਮ੍ਮਖੁਦ੍ਦਾਚਾਰਕਮ੍ਮੁਨਾਤਿ ਪਰਵਿਹੇਠਨਾਦਿਲੁਦ੍ਦਾਚਾਰਕਮ੍ਮੁਨਾ, ਨਲ਼ਕਾਰਦਾਰੁਕਮ੍ਮਾਦਿਖੁਦ੍ਦਾਚਾਰਕਮ੍ਮੁਨਾ ਚ. ਸੁਦ੍ਦਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੁ-ਇਤਿ ਸੀਘਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਦਾ-ਇਤਿ ਗਰਹਣਤ੍ਥੇਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਦ੍ਦਂ ਸੁਦ੍ਦਂ ਲਹੁਂ ਲਹੁਂ ਕੁਚ੍ਛਿਤਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

੧੩੫. ਅਹੂਤਿ ਕਾਲਵਿਪਲ੍ਲਾਸਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਹੋਤਿ ਖੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਇਮਿਨਾਤਿ ‘‘ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਵਾਸੇਟ੍ਠ, ਚਤੂਹਿ ਮਣ੍ਡਲੇਹਿ ਸਮਣਮਣ੍ਡਲਸ੍ਸ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨ. ਇਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਸਮਣਮਣ੍ਡਲਂ ਨਾਮ…ਪੇ… ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਂ ਅਤ੍ਥਜਾਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਦਿ ਇਮੇਹਿ…ਪੇ… ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਇਮਾਨੇਵ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਮਣ੍ਡਲਾਨਿ ਪਧਾਨਾਨਿ, ਸਮਣਮਣ੍ਡਲਂ ਅਪ੍ਪਧਾਨਂ ਤਤੋ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ? ਨਯਿਦਮੇਵਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਮਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਮਣਮਣ੍ਡਲਂ ਅਨੁਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗੁਣੇਹਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠਭਾਵਤੋ. ਗੁਣੋ ਹਿ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਅਨੁਵਤ੍ਤਨਹੇਤੁ, ਨ ਕੋਲਪੁਤ੍ਤਿਯਂ, ਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾ, ਵਾਕ੍ਕਰਣਮਤ੍ਤਂ ਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਧਮ੍ਮੇਨੇਵ ਅਨੁਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਨੋ ਅਧਮ੍ਮੇਨਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਚ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਯੇਨ ਸਂਸਾਰਤੋ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮਣਮਣ੍ਡਲਨ੍ਤਿ ਚ ਸਾਸਨਿਕਮੇਵ ਸਮਣਗਣਂ ਵਦਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮਣਮਣ੍ਡਲਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਿਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੩੬. ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ‘‘ਕੋ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਜੋਤਗ੍ਗਿਸੋਟ੍ਠਿਮਿਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਯਞ੍ਞਵਿਧਾਨਾਦਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਹਿਂਸਾਦਿਪਾਪਕਮ੍ਮਂ. ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਏਸ ਸਦ੍ਧਾਧਿਗਤੋ ਦੇਵਯਾਨੋ, ਯੇਨ ਯਨ੍ਤਿ ਪੁਤ੍ਤਿਨੋ ਵਿਸੋਕਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਸ੍ਸ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਸਹਗਤਕਮ੍ਮਸ੍ਸ. ਸਮਾਦਾਨਂ ਤਸ੍ਸ ਤਥਾ ਪਵਤ੍ਤਨਂ, ਤਸ੍ਸਾ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਉਪਗਮਨਂ.

੧੩੭. ਦ੍ਵਯਕਾਰੀਤਿ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤਾ. ਤਯਿਦਂ ਦ੍ਵਯਂ ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਜ੍ਝਂ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਹ ‘‘ਕਾਲੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਉਭਯਵਿਪਾਕਦਾਨਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਚਿਤ੍ਤਦ੍ਵਯੂਪਸਞ੍ਹਿਤਾਯ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਤਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ. ਯਥਾ ਪਨ ਦ੍ਵਯਕਾਰਿਨੋ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪਟਿਸਂਵੇਦਿਤਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੇਨ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂਭੂਤੋਤਿ ਵਿਕਲਾਵਯਵੋ. ਦ੍ਵੇਪਿਹਿ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਤੂਪਚਿਤਾਨਿ ਸਭਾਵਤੋ ਬਲਵਨ੍ਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਰਣਕਾਲੇ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਅਕੁਸਲਂ ਬਲਵਤਰਂ ਹੋਤਿ ਪਚ੍ਚਯਲਾਭਤੋ. ਨਿਕਨ੍ਤਿਆਦਯੋ ਹਿ ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸਾ ਅਕੁਸਲਸ੍ਸੇਵ ਸਭਾਗਾ, ਨ ਕੁਸਲਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਤੂਪਚਿਤਭਾਵੇਨ ਸਮਾਨਬਲੇਸੁਪਿ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲੇਸੁ ਪਚ੍ਚਯਲਾਭੇਨ ਵਿਪਚ੍ਚਿਤੁਂ ਲਦ੍ਧੋਕਾਸਤਾਯ ਕੁਸਲਤੋ ਅਕੁਸਲਂ ਬਲਵਤਰਂ ਹੋਤੀਤਿ, ਤਥਾਭੂਤਮ੍ਪਿ ਤਂ ਯਥਾ ਵਿਪਾਕਦਾਨੇ ਲਦ੍ਧੋਕਾਸਸ੍ਸ ਕੁਸਲਸ੍ਸਾਪਿ ਅਵਸਰੋ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਲਦ੍ਧਪਚ੍ਚਯਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਦਾਨਾਭਿਮੁਖਂ ਕੁਸਲਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਦੇਨ੍ਤਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਪੇਤੀਤਿ. ‘‘ਅਕੁਸਲਂ ਬਲਵਤਰਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਕੁਸਲਂ ਚੇ ਬਲਵਤਰਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਕੁਸਲਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਤੇਸੁ ਕੁਸਲਂ ਚੇ ਬਲਵਤਰਂ ਹੋਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਕੁਸਲਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਯੋਨਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਪੇਤਿ, ਅਕੁਸਲਂ ਪਵਤ੍ਤਿਵੇਦਨੀਯਂ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਨਂ ਤਂ ਕਾਣਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ ਖੁਜ੍ਜਮ੍ਪਿ ਪੀਠਸਪ੍ਪਿਮ੍ਪਿ ਕੁਚ੍ਛਿਰੋਗਾਦੀਹਿ ਵਾ ਉਪਦ੍ਦੁਤਂ. ਏਵਂ ਸੋ ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭਵਤੀਤਿ ਇਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ – ਵੁਤ੍ਤਕਾਲੇ ਵਾ ਕਾਰੇਨ ਸਮਾਨਬਲੇਸੁ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਕਮ੍ਮੇਸੁ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤੇਸੁ ਮਰਣਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਵੇਲਾਯਂ ਯਦਿ ਬਲਵਤਰਾਨਿ ਕੁਸਲਜਵਨਾਨਿ ਜਵਨ੍ਤਿ, ਯਥਾਉਪਟ੍ਠਿਤਂ ਅਕੁਸਲਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ਕੁਸਲਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਦੇਤਿ. ਅਥ ਬਲਵਤਰਾਨਿ ਅਕੁਸਲਜਵਨਾਨਿ ਜਵਨ੍ਤਿ, ਯਥਾਉਪਟ੍ਠਿਤਂ ਕੁਸਲਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ਅਕੁਸਲਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਦੇਤਿ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮਾਨਬਲਵਭਾਵਤੋ, ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਰਸਾਪੇਕ੍ਖਤੋ ਚਾਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਭਾਵਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੩੮. ਬੋਧਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਗ੍ਗਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਬੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ, ਸਭਾਵਤੋ, ਤਂਸਭਾਵਤੋ ਚ ਤਸ੍ਸਾ ਪਕ੍ਖੇ ਭਵਾਤਿ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਾ, ਸਤਿਵੀਰਿਯਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮਾ, ਤੇਸਂ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਾਨਂ. ਪਟਿਪਾਟਿਯਾਤਿ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਦੇਸਨਾਪਟਿਪਾਟਿਯਾ. ਭਾਵਨਂ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾਤਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਭਾਵਨਂ ਪਤ੍ਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਵਸੇਨ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਸੇਟ੍ਠਭਾਵਂ ਲੋਕਸ੍ਸ ਪਾਕਟਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਨ ਇਤਰਾਯ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਭਾਵੂਪਗਮਨੇ ਤਸ੍ਸ ਅਦਸ੍ਸਨਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੀਤਿ ਕਿਲੇਸਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤੀ’’ਤਿ. ਵਿਨਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤਤੋ ਚਤੁਵਣ੍ਣਤੋ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ.

੧੪੦. ਤਮੇਵਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ‘‘ਖੀਣਾਸਵੋਵ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸੇਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ.

ਸੇਟ੍ਠਚ੍ਛੇਦਕਵਾਦਮੇਵਾਤਿ ਜਾਤਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਸੇਟ੍ਠਭਾਵਸਮੁਚ੍ਛੇਦਕਮੇਵ ਕਥਂ. ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਭਾਸਿਤ੍ਵਾ. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਵਿਨਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਲੋਕਿਯਧਮ੍ਮਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਾਵਨਮਨ੍ਵਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਤੋ ਵਿਨਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਅਸਂਸਟ੍ਠਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਆਵਜ੍ਜਨ੍ਤਾਤਿ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਨ੍ਤਾ. ਅਨੁਮਜ੍ਜਨ੍ਤਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਿਚਰਨ੍ਤਾਤਿ.

ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ.

੫. ਸਮ੍ਪਸਾਦਨੀਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸੀਹਨਾਦਵਣ੍ਣਨਾ

੧੪੧. ਪਾਵਾਰੇਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਛਾਦੇਨ੍ਤਿ ਸਰੀਰਂ ਏਤੇਨਾਤਿ ਪਾਵਾਰੋ, ਵਤ੍ਥਂ. ਪਾਵਰਣਂ ਵਾ ਪਾਵਾਰੋ, ‘‘ਵਤ੍ਥਂ ਦੁਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਾਯਸਦ੍ਦਾ ਏਤੇਤਿ ਦੁਸ੍ਸਮੇਵ ਪਾਵਾਰੋ, ਸੋ ਏਤਸ੍ਸ ਬਹੁਵਿਧੋ ਅਨੇਕਕੋਟਿਪ੍ਪਭੇਦੋ ਭਣ੍ਡਭੂਤੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦੁਸ੍ਸਪਾਵਾਰਿਕੋ. ਸੋ ਕਿਰ ਪੁਬ੍ਬੇ ਦਹਰਕਾਲੇ ਦੁਸ੍ਸਪਾਵਾਰਭਣ੍ਡਮੇਵ ਬਹੁਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਾਣਿਜ੍ਜਂ ਅਕਾਸਿ, ਤੇਨ ਨਂ ਸੇਟ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤਮ੍ਪਿ ‘‘ਪਾਵਾਰਿਕੋ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਤੀਤਿ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਆਦਿਅਤ੍ਥੋ, ਪਕਾਰਤ੍ਥੋ ਵਾ, ਤੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਵਚਨਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਅਵੋਚਾ’’ਤਿ ਤਥਾਵਚਨੇ ਕਾਰਣਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੋਮਨਸ੍ਸਪਵੇਦਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਪਯੋਜਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਂ, ਤਯਿਦਂ ਅਮ੍ਬਂ ਪੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਲਬੁਜਂ ਬ੍ਯਾਕਰਣਸਦਿਸਨ੍ਤਿ? ਨਯਿਦਮੇਵਂ ਚਿਨ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ. ਯਾ ਹਿਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਤਦਾ ਭਗਵਤਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਸਾ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਰੂਪਾ ਕਾਰਣਭਾਵੇਨ ਚੋਦਿਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਅਵੋਚਾਤਿ, ਸਾ ਏਵ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਰੂਪਾ ਪਵੇਦਨਵਸੇਨ ਭਗਵਤੋ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਤਥਾਵਚਨਂ ਪਯੋਜੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸੋਮਨਸ੍ਸਪਵੇਦਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਪਯੋਜਨਭਾਵੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਂ.

ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਪਵੇਦਨੇ. ਵਿਹਾਰੇ ਨਿਵਾਸਪਰਿਵਤ੍ਤਨਵਸੇਨ ਸੁਨਿਵਤ੍ਥਨਿਵਾਸਨੋ. ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਆਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ.

ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਅਹੋ ਸਨ੍ਤੋ ਵਤਾਯਂ ਅਰਿਯਵਿਹਾਰੋ’’ਤਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸੁਖਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਮੁਖੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧੋ, ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਚ ਨੇਸਂ ਤਂ ਤਂ ਸਾਮਞ੍ਞਵਿਸੇਸਵਿਭਾਗਵਸੇਨ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਗਹਿਤਸ੍ਸੇਵ ‘‘ਪਠਮਂ ਝਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਸੇਸਵਿਭਾਗੋ, ‘‘ਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਚ ਗਹਿਤਸ੍ਸੇਵ ‘‘ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਸੇਸਵਿਭਾਗੋ ਉਦ੍ਧਟੋ. ‘‘ਲੋਕਿਯਾਭਿਞ੍ਞਾਸੁ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਞਾਣਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਇਤਰੇਹਿ ਸਾਤਿਸਯਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਞਾਣਮ੍ਪਿ ਪਨ ‘‘ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਮੇਵ, ਲਕ੍ਖਣਹਾਰਵਸੇਨ ਵਾ ਇਤਰੇਸਂ ਪੇਤ੍ਥ ਗਹਿਤਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਭੇਦਸ੍ਸ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਿਭਾਵਨਵਵਤ੍ਥਾਨਕਰਣਸਮਤ੍ਥਂ ਅਤ੍ਥੇ ਪਭੇਦਗਤਂ ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਥਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ. ਤਥਾ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਭੇਦਸ੍ਸ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਿਭਾਵਨਵਵਤ੍ਥਾਨਕਰਣਸਮਤ੍ਥਂ ਧਮ੍ਮੇ ਪਭੇਦਗਤਂ ਞਾਣਂ ਧਮ੍ਮਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ. ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਭੇਦਸ੍ਸ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਿਭਾਵਨਵਵਤ੍ਥਾਨਕਰਣਸਮਤ੍ਥਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਯਂ ਪਭੇਦਗਤਂ ਞਾਣਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ. ਪਟਿਭਾਨਪ੍ਪਭੇਦਸ੍ਸ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਿਭਾਵਨਵਵਤ੍ਥਾਨ ਕਰਣਸਮਤ੍ਥਂ ਪਟਿਭਾਨੇ ਪਭੇਦਗਤਂ ਞਾਣਂ ਪਟਿਭਾਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ, (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੨.੪੨੮) ਤਂ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਸੁ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ਟੀ. ੨.੪੨੮) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਾਵਕਵਿਸਯੇ ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਗਤਂ ਞਾਣਂ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਸੁ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਹਿ ਵਿਸੁਂ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਯਾ ਪਨ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਰਿਪੂਰਿਤਤ੍ਤਾ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਸਮਧਿਗਮੇਨੇਵਸ੍ਸ ਸਮਧਿਗਮੋ ਹੋਤਿ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸੇਵ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਯਾਵ ਨਿਸਿਨ੍ਨਪਲ੍ਲਙ੍ਕਾ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਭਗਵਤੋ ਸੀਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਗੁਣੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਗੁਣਾਨਂ ਬਹੁਭਾਵਤੋ ਨੇਸਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਆਪਾਥਾਗਮਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਤਿ ਚ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਿਰੂਪਿਤਰੂਪੇਨੇਵ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਰੋ ਸਵਿਸਯੇ ਠਤ੍ਵਾ ਤੇ ਅਨੁਪਦਂ ਸਰੂਪਤੋ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿ, ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋ ਚ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਸੀਲਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭਗਵਤੋ ਸੀਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿ ਆਹ, ਸੀਲਂ ਆਰਬ੍ਭਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਚੇਤ੍ਥ ਥੇਰੋ ਏਕੇਕਵਸੇਨ ਭਗਵਤੋ ਗੁਣੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਚਤੁਕ੍ਕਪਞ੍ਚਕਾਦਿਵਸੇਨ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਭਾਵਨਾਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇਸੁ ਤਾਨਿ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਗ੍ਗੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਤੁਯੋਨਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਞਾਣਂ ਮਹਾਸੀਹਨਾਦਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੫੨) ਆਗਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯਵਂਸਾ ਅਰਿਯਵਂਸਸੁਤ੍ਤੇ (ਅ. ਨਿ. ੪.੨੮) ਆਗਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਪਧਾਨਿਯਙ੍ਗਾਦਯੋ ਸਙ੍ਗੀਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੧੭) ਦਸੁਤ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤੇਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੫੫) ਆਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਛ ਸਾਰਣੀਯ ਧਮ੍ਮਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਤ੍ਤੇ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੪੧) ਆਗਤਾ ਏਵ. ਸੁਖਂ ਸੁਪਨਾਦਯੋ (ਅ. ਨਿ. ੧੧.੧੫; ਪਟਿ. ਮ. ੨.੨੨) ਏਕਾਦਸ ਮੇਤ੍ਤਾਨਿਸਂਸਾ. ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੦੮੧, ਮਹਾਵ. ੧੫, ਪਟਿ. ਮ. ੨.੩੦) ਚਤੂਸੁ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚੇਸੁ ਤਿਪਰਿਵਤ੍ਤਵਸੇਨ ਆਗਤਾ ਦ੍ਵਾਦਸ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਾਕਾਰਾ. ਮਗ੍ਗਫਲੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਾਨਿ ਅਟ੍ਠ ਞਾਣਾਨਿ, ਛ ਅਸਾਧਾਰਣਞਾਣਾਨਿ ਚਾਤਿ ਚੁਦ੍ਦਸ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣਾਨਿ. ਪਞ੍ਚਦਸ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਪਰਿਪਾਚਨਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੇਘਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਉਦਾ. ਅਟ੍ਠ. ੩੧) ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ, ਸੋਲ਼ਸਵਿਧਾ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੪੮), ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਾ (ਮਹਾਨਿ. ੬੯, ੧੫੬; ਚੂਲ਼ਨਿ. ੮੫; ਪਟਿ. ਮ. ੩.੫; ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੩.੩੦੫) ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ –

ਅਤੀਤਂਸੇ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਂ ਞਾਣਂ, ਅਨਾਗਤਂਸੇ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂਸੇ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਂ ਞਾਣਂ. ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਬ੍ਬਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਞਾਣਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਞਾਣਾਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਞਾਣਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਞਾਣਾਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤਿ. ਇਮੇਹਿ ਛਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਨਤ੍ਥਿ ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਹਾਨਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਹਾਨਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਹਾਨਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਹਾਨਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਹਾਨਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਹਾਨਿ. ਇਮੇਹਿ ਦ੍ਵਾਦਸਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਨਤ੍ਥਿ ਦਵਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਰਵਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਅਪ੍ਫੁਟ੍ਠਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਵੇਗਾਯਿਤਤ੍ਤਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਅਬ੍ਯਾਵਟਮਨੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਅਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੁਪੇਕ੍ਖਾਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਦਵਾਤਿ ਖਿਡ੍ਡਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਕਿਰਿਯਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਰਵਾਤਿ ਸਹਸਾ ਕਿਰਿਯਾ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸਹਸਾ ਪਨ ਕਿਰਿਯਾ ਦਵਾ, ‘‘ਅਞ੍ਞਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਰਣਂ ਰਵਾ. ਨਤ੍ਥਿ ਅਪ੍ਫੁਟਨ੍ਤਿ ਞਾਣੇਨ ਅਫੁਸਿਤਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਵੇਗਾਯਿਤਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤੁਰਿਤਕਿਰਿਯਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਅਬ੍ਯਾਵਟਮਨੋਤਿ ਨਿਰਤ੍ਥਕਚਿਤ੍ਤਸਮੁਦਾਚਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਅਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੁਪੇਕ੍ਖਾਤਿ ਅਞ੍ਞਾਣੁਪੇਕ੍ਖਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਹਾਨੀ’’ਤਿ ਅਪਠਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਹਾਨਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਹਾਨਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਸਤਿਯਾ [ਸਤ੍ਤਿਯਾ (ਵਿਭ. ਮੂਲਟੀ. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਭਾਜਨੀਯਵਣ੍ਣਨਾ)] ਹਾਨੀ’’ਤਿ ਪਠਨ੍ਤਿ.

ਜਰਾਮਰਣਾਦੀਸੁ ਏਕਾਦਸਸੁ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਙ੍ਗੇਸੁ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਯੋਜਨਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਨਿ ਚਤੁਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਞਾਣਾਨਿਯੇਵ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੩੩) ਸੁਖਵਿਸੇਸਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ ਞਾਣਵਤ੍ਥੂਨਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –

‘‘ਯਤੋ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਏਵਂ ਜਰਾਮਰਣਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਏਵਂ ਜਰਾਮਰਣਸਮੁਦਯਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਏਵਂ ਜਰਾਮਰਣਨਿਰੋਧਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਏਵਂ ਜਰਾਮਰਣਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨਿਂ ਪਟਿਪਦਂ ਪਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੩੩).

ਜਰਾਮਰਣਸਮੁਦਯੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਜਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਸੇਸਪਦੇਸੁ ਭਵਾਦਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਸੁ ਫਸ੍ਸਾਦਯੋ ਪਰੋਪਣ੍ਣਾਸ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾ.

‘‘ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਞਾਣਂ, ‘‘ਅਸਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਨਤ੍ਥਿ ਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਞਾਣਂ, ਅਤੀਤਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ‘‘ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਞਾਣਂ, ‘‘ਅਸਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਨਤ੍ਥਿ ਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਞਾਣਂ, ਅਨਾਗਤਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ‘‘ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਞਾਣਂ, ‘‘ਅਸਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਨਤ੍ਥਿ ਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਞਾਣਂ. ‘‘ਯਮ੍ਪਿ ਇਦਂ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਖਯਧਮ੍ਮਂ ਵਯਧਮ੍ਮਂ ਵਿਰਾਗਧਮ੍ਮਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਜਰਾਮਰਣਾਦੀਸੁ ਏਕਾਦਸਸੁ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਙ੍ਗੇਸੁ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਸਤ੍ਤ ਸਤ੍ਤ ਕਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਤਿ ਞਾਣਵਤ੍ਥੂਨਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੩੪) ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਮ੍ਪੀਤਿ ਛਬ੍ਬਿਧਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਰਮ੍ਮਣਭਾਵੇਨ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣਨ੍ਤਿ ਛਪਿ ਞਾਣਾਨਿ ਸਙ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਞਾਣਂ. ‘‘ਖਯਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਨ ਪਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਞਾਣਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਂ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਦਸ੍ਸਨਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਪਟਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਨ ਤਂ ‘‘ਅਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੩੪) ਪਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਞਾਣਵਸੇਨ ਅਙ੍ਗਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਂ ਸਤ੍ਤਮਂ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਨ ਹਿ ਯਮ੍ਪਿ ਇਦਂ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਹੋਤਿ ਞਾਣਗ੍ਗਹਣੇਨ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਞਾਣਭਾਵਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ, ‘‘ਖਯਧਮ੍ਮਂ…ਪੇ… ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਸਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਭਾਵਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਚਾਤਿ. ਚਤੁਵੀਸਤਿ…ਪੇ… ਵਜਿਰਞਾਣਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੇਚਿ ਤਾਵ ਆਹੁ ‘‘ਭਗਵਾ ਦੇਵਸਿਕਂ ਦ੍ਵਾਦਸਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਮਹਾਕਰੁਣਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਦ੍ਵਾਦਸਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਮੇਵ ਚ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਾਸਂ ਪੁਰੇਚਰਂ, ਸਹਵਚਰਞ੍ਚ ਞਾਣਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਹਿ ਅਭੇਜ੍ਜਤਂ, ਮਹਤ੍ਤਞ੍ਚ ਉਪਾਦਾਯ ਮਹਾਵਜਿਰਞਾਣਂ ਨਾਮ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘ਤਥਾਗਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਰਹਨ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਦ੍ਵੇ ਵਿਤਕ੍ਕਾ ਬਹੁਲਂ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ – ਖੇਮੋ ਚ ਵਿਤਕ੍ਕੋ, ਪਵਿਵੇਕੋ ਚ ਵਿਤਕ੍ਕੋ’ਤਿ (ਇਤਿਵੁ. ੩੮).

ਖੇਮਵਿਤਕ੍ਕੋ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਮਹਾਕਰੁਣਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ, ਪਵਿਵੇਕਵਿਤਕ੍ਕੋ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਭਵਙ੍ਗਪਰਿਵਾਸੋ ਲਹੁਕੋ, ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਸੁ ਵਸੀਭਾਵੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਵੁਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਕਤਿਪਯਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇਹੇਵ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤਿ. ਪਞ੍ਚ ਰੂਪਾਵਚਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦਸ, ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿ, ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵਾਦਸੇਤਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਭਗਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਥਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਏਵਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਞ੍ਚਾਰਿਤਞਾਣਂ ਮਹਾਵਜਿਰਞਾਣਂ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ.

ਅਪਰੇ ਪਨ ‘‘ਯਂ ਤਂ ਭਗਵਤਾ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਦਿਵਸੇ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮੇ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਮੁਖੇਨ ਪਟਿਲੋਮਨਯੇਨ ਜਰਾਮਰਣਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਞਾਣਂ ਓਤਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪਦਧਮ੍ਮਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਨ੍ਤੇਨ ਯਥਾ ਨਾਮ ਪੁਰਿਸੋ ਸੁਵਿਦੁਗ੍ਗਂ ਮਹਾਗਹਨਂ ਮਹਾਵਨਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਨਿਸਾਨਸਿਲਾਯਂ ਫਰਸੁਂ ਸੁਨਿਸਿਤਂ ਕਰੋਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਨਿਸਾਨਸਿਲਾਸਦਿਸਿਯੋ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਞਾਣਸ੍ਸ ਤਿਕ੍ਖਵਿਸਦਸੂਰਭਾਵਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤੁਂ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਙ੍ਗਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੋ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਲਕ੍ਖਕੋਟਿਲਕ੍ਖਕੋਟਿਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘ਚਤੁਵੀਸਤਿ…ਪੇ… ਮਹਾਵਜਿਰਞਾਣਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’ਤਿ’’. ਨਨੁ ਭਗਵਤੋ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮਾਪਜ੍ਜਨੇ ਪਰਿਕਮ੍ਮੇ ਪਯੋਜਨਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ? ਨਯਿਦਂ ਏਕਨ੍ਤਿਕਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੇਦਨਾਪਟਿਪ੍ਪਣਾਮਨਾਦੀਸੁ ਸਵਿਸੇਸਂ ਪਰਿਕਮ੍ਮਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੇਨ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ. ਅਪਰੇ ਪਨ ‘‘ਲੋਕਿਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮਾਪਜ੍ਜਨੇ ਪਰਿਕਮ੍ਮੇਨ ਪਯੋਜਨਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮਾਪਜ੍ਜਨੇ ਤਜ੍ਜਂ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

‘‘ਅਪਰਮ੍ਪਰਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਯੇਸਂ ਦੇਸਨਾਯ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੇ ਅਪਰਮ੍ਪਰਿਯਾਵ. ਕੁਸਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪਨੇ. ਅਨੁਤ੍ਤਰੋਤਿ ਉਤ੍ਤਮੋ. ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੇ ਠਤ੍ਵਾਤਿ ਞਾਣੂਪਨਿਸ੍ਸਯੇ ਠਤ੍ਵਾ ਯਾਦਿਸੋ ਪੁਬ੍ਬੂਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਪੁਬ੍ਬਯੋਗੋ, ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ. ਮਹਨ੍ਤਤੋ ਸਦ੍ਦਹਤਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਗਮੇਨ ਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਯ ਸਦ੍ਧਾਯਪਿ ਤਿਕ੍ਖਵਿਸਦਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਅਵਸੇਸਅਰਹਨ੍ਤੇਹੀਤਿ ਪਕਤਿਸਾਵਕੇਹਿ. ਅਸੀਤਿ ਮਹਾਥੇਰਾ ਪਰਮਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ ਥੇਰਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਨਾਮਤੋ ਉਦ੍ਧਟਾ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਥੇਰਾਤਿ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਅਨੁਰੁਦ੍ਧਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਮਹਾਕੋਟ੍ਠਿਕਤ੍ਥੇਰਾ. ਤੇਸੁਪਿ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੇਸੁ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਸਿਟ੍ਠਭਾਵਤੋ. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਤੋਪਿ ਏਕੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਤਿਕ੍ਖਵਿਸਦਞਾਣੋ ਅਭਿਨੀਹਾਰਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਸਮ੍ਭਤਞਾਣਸਮ੍ਭਾਰਤ੍ਤਾ. ਸਤਿਪਿ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਯਾ ਅਵਿਸੇਸੇਸੁ ਬਹੂਸੁ ਏਕਜ੍ਝਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੇਸੁ ਪੁਬ੍ਬਯੋਗਵਸੇਨ ਲੋਕਿਯੇ ਵਿਸਯੇ ਸਿਯਾ ਕਸ੍ਸਚਿ ਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਸਿਟ੍ਠਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਚੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧੋਵ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇ ਮਹਨ੍ਤਤੋ ਸਦ੍ਦਹਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਆਗਤਦੇਸਨਾਸੋਤਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਬੁਦ੍ਧਾ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇ ਮਹਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋਵ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਸਦ੍ਦਹਨਵਸੇਨ.

ਇਦਾਨਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਉਪਮਾਯ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਉਤ੍ਤਾਨੋਤਿ ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਵਾ ਉਤ੍ਤਾਨੋ ਵਾਤਿ ਜਾਨਨਤ੍ਥਂ. ‘‘ਏਵਮੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਯਥਾਦਸ੍ਸਿਤਾਯ ਉਪਮਾਯ ਉਪਮੇਯ੍ਯੇਨ ਸਂਸਨ੍ਦਨਂ. ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇਸੁ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਵਿਸਯਮ੍ਪਿ ਲੋਕਿਯਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਞਾਣਂ ਅਪਵਤ੍ਤਿਤਰੂਪੇਨੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਅਨਵਤ੍ਤਿਤਸਭਾਵਤ੍ਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਕਬ੍ਯਾਮ…ਪੇ… ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਞਾਤਉਦਕਂ ਵਿਯਾਤਿ ਪਮਾਣਤੋ ਞਾਤਉਦਕਂ ਵਿਯ. ਅਰਿਯਾਨਂ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਸਯੇ ਪਵਤ੍ਤਨਕਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤਰੂਪੇਨੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਵੇਧਾਨੁਰੂਪਂ, ਅਭਿਨੀਹਾਰਾਨੁਰੂਪਞ੍ਚ ਅਵਤ੍ਤਿਤਸਭਾਵਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਦਸਬ੍ਯਾਮਯੋਤ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਸਚ੍ਚਾਨਮ੍ਪਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਧਮਨਪੁਬ੍ਬਯੋਗਵਿਸੇਸਵਸੇਨ ਞਾਣਂ ਸਾਤਿਸਯਂ, ਮਹਾਨੁਭਾਵਞ੍ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਞਾਣਸ੍ਸ ਦਸਬ੍ਯਾਮਉਦਕਂ ਓਪਮ੍ਮਭਾਵੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਰੇਸਂ ਦਸੁਤ੍ਤਰਦਿਗੁਣਦਸਗੁਣਅਸੀਤਿਗੁਣਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਉਦਕਂ ਓਪਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਨਨੁ ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ ਪਰਿਮਿਤਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ, ਥੇਰੇਨ ਚ ਤੇ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਞਾਤਾਤਿ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ? ਨਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਸੋ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਬ੍ਯਾਮਸਹਸ੍ਸਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਯੋਤ੍ਤੇਨ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਬ੍ਯਾਮਸਹਸ੍ਸਟ੍ਠਾਨੇ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇ ਉਦਕਂ ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ ਪੁਰਿਸੋ. ਸੋ ਹਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਉਪਮਾਭਾਵੇਨ ਗਹਿਤੋ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਵਯੇਨਾਤਿ ਅਨੁਮਾਨਞਾਣੇਨ. ਤਞ੍ਹਿ ਸਿਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ ‘‘ਧਮ੍ਮਨ੍ਵਯੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਥਾ ਅਨ੍ਵਯਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਬੁਜ੍ਝਨਤੋ ਅਨ੍ਵਯਬੁਦ੍ਧਿ, ਅਨੁਮੇਯ੍ਯਂ ਅਨੁਮਿਨੋਤੀਤਿ ਅਨੁਮਾਨਂ, ਨਿਦਸ੍ਸਨੇ ਦਿਟ੍ਠਨਯੇਨ ਅਨੁਮੇਯ੍ਯਂ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ‘‘ਨਯਗ੍ਗਾਹੋ’’ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਧਮ੍ਮਨ੍ਵਯੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਵਯੋ ਨ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਤਥਾਰੂਪਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣੇ ਠਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਯਦਿ ਥੇਰੋ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇ ਏਕਦੇਸਤੋ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ ਕਤ੍ਵਾ ਤਦਞ੍ਞੇ ਨਯਗ੍ਗਾਹੇਨ ਗਣ੍ਹਿ, ਨਨੁ ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ ਪਰਿਮਿਤਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਆਪਨ੍ਨਾਤਿ? ਨਯਿਦਂ ਏਵਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨਨ੍ਤਾ ਅਪਰਿਮਾਣਾ’’ਤਿ.

‘‘ਸਦ੍ਦਹਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਥੇਰੇਨ ਹਿ…ਪੇ… ਬਹੁਤਰਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਥਂ ਪਨਾਯਮਤ੍ਥੋ ਏਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ ਏਵਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਭੇਦਕਂ ਉਪਮਾਯ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਕਥਂ ਵਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਪਮਾਯਮਿਧੇਕਚ੍ਚੇ ਵਿਞ੍ਞੂ ਪੁਰਿਸਾ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਆਜਾਨਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੬੭) ਇਤੋ ਨਵ ਇਤੋ ਨਵਾਤਿ ਇਤੋ ਮਜ੍ਝਟ੍ਠਾਨਤੋ ਯਾਵ ਦਕ੍ਖਿਣਤੀਰਾ ਨਵ ਇਤੋ ਮਜ੍ਝਟ੍ਠਾਨਤੋ ਯਾਵ ਉਤ੍ਤਰਤੀਰਾ ਨਵ. ਇਦਾਨਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਸਮਤ੍ਥੇਤੁਂ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋਪੀ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ.

ਯਮਕਯੁਗਲ਼ਮਹਾਨਦੀਮਹੋਘੋ ਵਿਯਾਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਏਕਤੋ ਸਮਾਗਤਤ੍ਤਾ ਯੁਗਲ਼ਭੂਤਾਨਂ ਮਹਾਨਦੀਨਂ ਮਹੋਘੋ ਵਿਯ.

ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਯੋਯਂ ਮਮ ਪਸਾਦੋ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇ ਆਰਬ੍ਭ ਓਗਾਲ਼੍ਹੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਤਂ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਅਨੁਰੂਪਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤੁਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਅਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ ਯਾਥਾਵਤੋ ਅਨਵਬੁਜ੍ਝਨਤੋ. ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਹੇਤੁਤੋ, ਪਚ੍ਚਯਤੋ, ਸਭਾਵਤੋ, ਕਿਚ੍ਚਤੋ, ਫਲਤੋ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਤੋ. ਪੂਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਣ੍ਣਭਾਵੋ. ਪਗ੍ਘਰਣਕਾਲੇਤਿ ਵਿਕਿਰਣਕਾਲੇ, ਪਤਨਕਾਲੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਪਸਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਸਾਦਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤਾ ਦੀਪਿਤਾਤਿ ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾਪਿ ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤਾ ਪਕਾਸਿਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਵਂ ਸਦ੍ਦਹਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਅਭਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞੋ, ਅਧਿਕੋ ਅਭਿਞ੍ਞੋ ਭਿਯ੍ਯੋਭਿਞ੍ਞੋ, ਸੋ ਏਵ ਅਤਿਸਯਵਚਨਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ‘‘ਭਿਯ੍ਯੋਭਿਞ੍ਞਤਰੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਿਯ੍ਯਤਰੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੋ’’ਤਿ. ਦੁਤਿਯਵਿਕਪ੍ਪੇ ਪਨ ਅਭਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾ, ਅਭਿਵਿਸਿਟ੍ਠਾ ਪਞ੍ਞਾ, ਭਿਯ੍ਯੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਭਿਯ੍ਯੋਭਿਞ੍ਞੋ, ਸੋ ਏਵ ਅਤਿਸਯਵਚਨਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਭਿਯ੍ਯੋਭਿਞ੍ਞਤਰੋ, ਸ੍ਵਾਯਮਸ੍ਸ ਅਤਿਸਯੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਭਿਯ੍ਯੋਭਾਵਕਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਿਯ੍ਯਤਰਾਭਿਞ੍ਞੋ ਵਾ’’ਤਿ. ਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬੋਧਿ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ, ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਞਾਣਞ੍ਚ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਪਦਟ੍ਠਾਨਞ੍ਹਿ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਞਾਣਂ, ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਞਾਣਪਦਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਸਮ੍ਬੋਧਿ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਥ ਪਧਾਨਵਸੇਨ ਤਦਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨੇ ਪਠਮਵਿਕਪ੍ਪੋ, ਪਦਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਦੁਤਿਯਵਿਕਪ੍ਪੋ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣਂ, ਨਨੁ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾਨਿਪਿ ਭਗਵਤੋ ਮਗ੍ਗਞਾਣਾਨਿ ਸਵਾਸਨਮੇਵ ਯਥਾਸਕਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਧਮਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਨਿ. ਸਵਾਸਨਪ੍ਪਹਾਨਞ੍ਹਿ ਞੇਯ੍ਯਾਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਤਂ ਪਨ ਅਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਧਮਨਸ੍ਸ ਵਿਪ੍ਪਕਤਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣੇ ਵਾ’’ਤਿ. ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਵਸੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਅਰਿਯਾਨਂ ਬੋਧਿਤ੍ਤਯਪਾਰਿਪੂਰੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਾਤਿ ਅਨਵਸੇਸਾ. ਗਹਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਗਹਿਤੇਨ ਅਧਿਗਤੇਨ ਗਹਿਤਾ ਅਧਿਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤੇਹਿ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਬੋਧਿਨਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਪਦਟ੍ਠਾਨੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ.

੧੪੨. ਖਾਦਨੀਯਾਨਂ ਉਲ਼ਾਰਤਾ ਸਾਤਰਸਾਨੁਭਾਵੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਧੁਰੇ ਆਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ. ਪਸਂਸਾਯ ਉਲ਼ਾਰਤਾ ਵਿਸਿਟ੍ਠਭਾਵੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੇਟ੍ਠੇ’’ਤਿ, ਓਭਾਸਸ੍ਸ ਉਲ਼ਾਰਤਾ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਿਪੁਲੇ’’ਤਿ. ਉਸਭਸ੍ਸ ਅਯਨ੍ਤਿ ਆਸਭੀ, ਇਧ ਪਨ ਆਸਭੀ ਵਿਯਾਤਿ ਆਸਭੀ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਸਭਸ੍ਸ ਵਾਚਾਸਦਿਸੀ’’ਤਿ. ਯੇਨ ਪਨ ਗੁਣੇਨਸ੍ਸਾ ਤਂਸਦਿਸਤਾ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਚਲਾ ਅਸਮ੍ਪਵੇਧੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਤੋ ਕੁਤੋਚਿ ਅਨੁਸ੍ਸਵਨਂ ਅਨੁਸ੍ਸਵੋ. ਵਿਜ੍ਜਾਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਕਤਪਰਿਚਯਾਨਂ ਆਚਰਿਯਾਨਂ ਤਂ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤੀ ਪਵੇਣੀ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾ. ਕੇਵਲਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਤਿਯਾ ‘‘ਇਤਿਕਿਰ ਏਵਂਕਿਰਾ’’ਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਾ ਇਤਿਕਿਰ. ਪਿਟਕਸ੍ਸ ਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਦਾਨਤੋ ਸਯਂ ਸਮ੍ਪਦਾਨਭਾਵੇਨ ਗਹਣਂ ਪਿਟਕਸਮ੍ਪਦਾਨਂ. ਯਥਾਸੁਤਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਆਕਾਰਸ੍ਸ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਨਂ ਆਕਾਰਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੋ. ਤਥੇਵ ‘‘ਏਵਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨਿਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਮਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਆਗਮਾਧਿਗਮੇਹਿ ਵਿਨਾ ਤਕ੍ਕਮਗ੍ਗਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਕ੍ਕਨਂ ਤਕ੍ਕੋ. ਅਨੁਮਾਨਵਿਧਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਨਯਗ੍ਗਾਹੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯੇ ਠਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਅਯਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਚੋਦਨਾ, ਥੇਰਸ੍ਸ ਚ ਸੋ ਅਵਿਸਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਞਾਣੇਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੀਹਨਾਦੋ ਵਿਯਾਤਿ ਸੀਹਨਾਦੋ, ਤਂਸਦਿਸਤਾ ਚਸ੍ਸ ਸੇਟ੍ਠਭਾਵੇਨ, ਸੋ ਚੇਤ੍ਥ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੀਹਨਾਦੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਨੇਵ ਦਨ੍ਧਾਯਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਨ ਮਨ੍ਦਾਯਨ੍ਤੇਨ. ਨ ਭਗ੍ਗਰਾਯਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਪਰਿਸਙ੍ਕਨ੍ਤੇਨ.

ਅਨੁਯੋਗਦਾਪਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਨੁਯੋਗਂ ਸੋਧਾਪੇਤੁਂ. ਵਿਮਦ੍ਦਕ੍ਖਮਞ੍ਹਿ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਯੋਗਂ ਸੋਧੇਤਿ ਨਾਮ. ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਚ ਨਂ ਸੋਧਾਪੇਤਿ ਨਾਮ. ਦਾਤੁਨ੍ਤਿ ਸੋਧੇਤੁਂ. ਕੇਚਿ ‘‘ਦਾਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਦਯੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਯੋ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਤਿ, ਸੋ ਏਵ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਯੋਗਂ ਦੇਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਨਿਘਂਸਨਨ੍ਤਿ ਵਿਮਦ੍ਦਨਂ. ਧਮਮਾਨਨ੍ਤਿ ਤਾਪਯਮਾਨਂ, ਤਾਪਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਗਗ੍ਗਰਿਯਾ ਧਮਾਪਨਸੀਸੇਨ ਵਦਤਿ. ਸਬ੍ਬੇ ਤੇਤਿ ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਅਤੀਤੇ ਨਿਰੁਦ੍ਧੇ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇ, ਤੇਨੇਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ – ਯੇ ਤੇ ਅਹੇਸੁਂ ਅਤੀਤਂ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਤਵ ਅਭਿਨੀਹਾਰਤੋ ਓਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ, ਤੇਸਂ ਤਾਵ ਸਾਵਕਞਾਣਗੋਚਰੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਮਾਰਾਦਯੋ ਵਿਯ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਲੋਕਿਯਚਿਤ੍ਤਚਾਰਂ ਤ੍ਵਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਸਿ. ਯੇ ਪਨ ਤੇ ਅਬ੍ਭਤੀਤਾ ਤਤੋ ਪਰਤੋ ਛਿਨ੍ਨਵਟੁਮਾ ਛਿਨ੍ਨਪਪਞ੍ਚਾ ਪਰਿਯਾਦਿਣ੍ਣਵਟ੍ਟਾ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਵੀਤਿਵਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ, ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਸਾਵਕਞਾਣਸ੍ਸ ਅਵਿਸਯਭੂਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਕਥਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਸੀਤਿ.

ਅਨਾਗਤਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨਾਤਿ ਪਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਜੋਤਨੋ, ਤੇਨ ਅਤੀਤੇਸੁ ਤਾਵ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਤਤ੍ਥ ਸਿਯਾ ਞਾਣਸ੍ਸ ਸਵਿਸਯੇ ਗਤਿ, ਅਨਾਗਤੇਸੁ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਸਞ੍ਜਾਤੇਸੁ ਕਥਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਜੋਤੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਨਾਗਤਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ‘‘ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਿਦਿਤਾ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਨੁ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤੇ ਸਤ੍ਤਾਹੇ ਏਵ ਪਵਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਸਯੋ, ਨ ਤਤੋ ਪਰਨ੍ਤਿ? ਨਯਿਦਂ ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਥ ਖੋ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਅਨਾਗਤਂਸਞਾਣਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ.

ਵਿਦਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਨ ਕਰੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨੇਵ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਸੇਤੁਘਾਤਤੋ ਚ. ਕਥਂ ਪਨ ਥੇਰੋ ਦ੍ਵਯਸਮ੍ਭਵੇ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਮੇਵ ਅਕਾਸਿ, ਨ ਵਿਭਜ੍ਜ ਬ੍ਯਾਕਾਸੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਥੇਰੋ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਾਰਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਮਿਨੋਤੀਤਿ ਪਾਰਮੀ, ਸਾ ਏਵ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਪਾਰਮਿਞਾਣਂ, ਸਾਵਕਾਨਂ ਪਾਰਮਿਞਾਣਂ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ. ਸਾਵਕਾਨਂ ਉਕ੍ਕਂਸਪਰਿਯਨ੍ਤਗਤੇ ਜਾਨਨੇ ਨਾਯਂ ਅਨੁਯੋਗੋ, ਅਥ ਖੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾਯ ਜਾਨਨੇ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣੇਤਿ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਵਿਸਯੇ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ. ਸੀਲ ..ਪੇ… ਸਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਕਾਰਣਾਨਂ ਜਾਨਨਸਮਤ੍ਥਂ. ਬੁਦ੍ਧਸੀਲਾਦਯੋ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ, ਪਰੇਹਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਜਾਨਨਸ੍ਸ ਚ ਕਾਰਣਂ.

੧੪੩. ਅਨੁਮਾਨਞਾਣਂ ਵਿਯ ਸਂਸਯਪਿਟ੍ਠਿਕਂ ਅਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਮਿਦ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਸਭਾਵਤੋ ਞੇਯ੍ਯਂ ਧਾਰੇਤਿ ਨਿਚ੍ਛਿਨੋਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮੋ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਞਾਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਞਾਣਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਅਨੁਏਤੀਤਿ ਅਨ੍ਵਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨੁਯੋਗਂ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਸਿਦ੍ਧਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਥਂ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਨੁਮਾਨਞਾਣਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਅਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਨੁਮਾਨਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਵਿਦਿਤੇ ਵੇਦਕਮ੍ਪਿ ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਿਦਿਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਨੁਮਾਨਞਾਣਂ ਨਯਗ੍ਗਾਹੋ ਵਿਦਿਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਦਿਤੋਤਿ ਵਿਦ੍ਧੋ ਪਟਿਲਦ੍ਧੋ, ਅਧਿਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪ੍ਪਮਾਣੋਤਿ ਅਪਰਿਮਾਣੋ ਮਹਾਵਿਸਯਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਪਰਿਯਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਤਿ ਅਪਰਿਯਨ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਤੇਨ ਵਾ ਅਪਰਿਯਨ੍ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ, ਏਤੇਨੇਵ ਥੇਰੋ ਯਂ ਯਂ ਅਨੁਮੇਯ੍ਯਮਤ੍ਥਂ ਞਾਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਸਙ੍ਗਮਪ੍ਪਟਿਹਟਅਨੁਮਾਨਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੋ ਇਮਿਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਇਮਿਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ. ਪਾਕਾਰਸ੍ਸ ਥਿਰਭਾਵਂ ਉਦ੍ਧਮੁਦ੍ਧਂ ਆਪੇਤੀਤਿ ਉਦ੍ਧਾਪਂ, ਪਾਕਾਰਮੂਲਂ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਾਕਾਰਦ੍ਵਾਰਬਨ੍ਧਪਰਿਖਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੇ ਭਵਂ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਂ. ਪਣ੍ਡਿਤਦੋਵਾਰਿਕਟ੍ਠਾਨਿਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਥੇਰੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਕਦ੍ਵਾਰਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਆਹਾ’’ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਯਸ੍ਸਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਸੇਨ ਪੁਰਿਸੋ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਪਣ੍ਡਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਚ੍ਚੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’’ਤਿ. ਤਂਤਂਇਤਿਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਸੁ ਛੇਕਭਾਵੋ ਬ੍ਯਤ੍ਤਭਾਵੋ ਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਂ. ਮੇਧਤਿ ਸਮ੍ਮੋਸਂ ਹਿਂਸਤਿ ਵਿਧਮਤੀਤਿ ਮੇਧਾ, ਸਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਮੇਧਾਵੀ. ਠਾਨੇ ਠਾਨੇ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਠਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ, ਠਾਨਸੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਪਞ੍ਞਾ. ਅਨੁਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਅਨੁਪਰਿਯਾਯੋ, ਸੋ ਏਵ ਪਥੋਤਿ ਅਨੁਪਰਿਯਾਯਪਥੋ, ਪਰਿਤੋ ਪਾਕਾਰਸ੍ਸ ਅਨੁਸਂਯਾਯਨਮਗ੍ਗੋ. ਪਾਕਾਰਭਾਗਾ ਸਨ੍ਧਾਤਬ੍ਬਾ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਪਾਕਾਰਸਨ੍ਧਿ, ਪਾਕਾਰਸ੍ਸ ਫੁਲ੍ਲਿਤਪ੍ਪਦੇਸੋ. ਸੋ ਪਨ ਹੇਟ੍ਠਿਮਨ੍ਤੇਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਇਟ੍ਠਕਾਨਂ ਵਿਗਮੇਨ ਏਵਂ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਇਟ੍ਠਕਾਨਂ ਅਪਗਤਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਛਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਛਿਨ੍ਨਭਿਨ੍ਨਪ੍ਪਦੇਸੋ, ਛਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ. ਤਞ੍ਹਿ ‘‘ਵਿਵਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਕਿਲਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਮਲੀਨਂ. ਉਪਤਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਕਿਲੇਸਪਰਿਲ਼ਾਹੇਨ ਸਨ੍ਤਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਵਿਬਾਧੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪੀਲ਼ੇਨ੍ਤਿ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਨੀਵਰਣੇਹਿ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਦੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯੂਪਘਾਤੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਅਪ੍ਪਦਾਨਤੋ. ਚਤੂਸੁ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਸੁਟ੍ਠੁ ਠਪਿਤਚਿਤ੍ਤਾਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾਯਪਿ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਭਾਵਨਾਯ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਠਪਿਤਚਿਤ੍ਤਾ. ਯਥਾਸਭਾਵੇਨ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਵਿਪਰੀਤਸਭਾਵੇਨ ਯਥਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ.

ਪੁਰਿਮਨਯੇ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਚ ਮਿਸ੍ਸਕਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚੇਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਿਸ੍ਸਕਾਤਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਵਸੇਨ ਮਿਸ੍ਸਕਾ. ‘‘ਚਤੂਸੁ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਤੋ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਮਗ੍ਗਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਨਂਯੇਵ ਚ ਨੇਸਂ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਭਾਵਤੋ, ਤੇਸੁ ਚ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਧਿਗਤੇਸੁ ਲੋਕਨਾਥੇਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਮ੍ਪਿ ਅਧਿਗਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ ਮਗ੍ਗੋ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਤਿ ਗਹਿਤੇ ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਪਞ੍ਹੋ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਮਹਾਸਿਵਤ੍ਥੇਰੋ ਆਹ, ਨ ਪਨੇਵਂ ਗਹਿਤਂ ਪੋਰਾਣੇਹੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਪਰਾਮਸਨਂ. ਥੇਰੋਤਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ.

ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤੇਸੁ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਨਗਰਾਦੀਸੁ. ਨਗਰਂ ਵਿਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਤਦਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਉਪਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤੋ, ਉਪਗਤਾਨਞ੍ਚ ਪਰਿਸ੍ਸਯਰਹਿਤਸੁਖਾਧਿਗਮਨਟ੍ਠਾਨਤੋ. ਪਾਕਾਰੋ ਵਿਯ ਸੀਲਂ ਤਦੁਪਗਤਾਨਂ ਪਰਿਤੋ ਆਰਕ੍ਖਭਾਵਤੋ. ਪਰਿਯਾਯਪਥੋ ਵਿਯ ਹਿਰੀ ਸੀਲਪਾਕਾਰਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਪਰਿਯਾਯਪਥੋਤਿ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਹਿਰਿਯਾ ਏਤਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਿਯ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਗਰਪ੍ਪਵੇਸਨਅਞ੍ਜਸਭਾਵਤੋ. ਪਣ੍ਡਿਤਦੋਵਾਰਿਕੋ ਵਿਯ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਗਰਪਵਿਟ੍ਠਪਵਿਸਨਕਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਤੋ. ਦਿਨ੍ਨੋਤਿ ਦਾਪਿਤੋ, ਸੋਧਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੪੪. ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਿਦ੍ਧਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ, ਅਧਿਗਮਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਪਞ੍ਚਨਵੁਤਿਪਾਸਣ੍ਡੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ਯਸ੍ਮਾ ਥੇਰੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਰਿਯੇਸਨਂ ਚਰਮਾਨੋ ਤੇ ਤੇ ਪਾਸਣ੍ਡਿਨੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਤੇ ਨਾਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰਾਧੇਸੁਂ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇ ਪਨ ਪਾਸਣ੍ਡਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਤਸ੍ਸਯੇਵ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਦੇਸਿਯਮਾਨਾਯ ਦੇਸਨਾਯ. ਪਰਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਿਤਂ ਭਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਂ ਹਤ੍ਥਗਤਂ ਅਕਾਸਿ ਅਧਿਗਚ੍ਛਿ. ਉਤ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਿਮਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰਣਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨਤੋ ਉਤ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰਂ, ਤਤੋ ਏਵ ਪਧਾਨਭਾਵਂ ਪਾਪਿਤਤਾਯ ਪਣੀਤਪਣੀਤਂ. ਉਤ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਵਾ ਉਪਰੂਪਰਿ. ਪਣੀਤਪਣੀਤਨ੍ਤਿ ਪਣੀਤਤਰਂ, ਪਣੀਤਤਮਞ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਕਾਲ਼ਕਂ ਸਂਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮਂ. ਸੁਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਓਦਾਤਂ ਵੋਦਾਨਧਮ੍ਮਂ. ਸਵਿਪਕ੍ਖਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਪਹਾਤਬ੍ਬਪਹਾਯਕਭਾਵਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਉਭਯਂ ਸਵਿਪਕ੍ਖਂ ਕਤ੍ਵਾ. ‘‘ਅਯਂ ਕਣ੍ਹਧਮ੍ਮੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਅਯਂ ਪਹਾਯਕੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਕਣ੍ਹਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ਦੇਸਨਾਵਸੇਨ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸੁਕ੍ਕਂ, ‘‘ਅਯਂ ਸੁਕ੍ਕਧਮ੍ਮੋ, ਇਮਿਨਾ ਅਯਂ ਪਹਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸੁਕ੍ਕਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ਕਣ੍ਹਂ. ਸਉਸ੍ਸਾਹਨ੍ਤਿ ਫਲੁਪ੍ਪਾਦਨਸਮਤ੍ਥਤਾਵਸੇਨ ਸਬ੍ਯਾਪਾਰਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਵਿਪਾਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਿਪਾਕਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਤਸ੍ਮਿਂ ਦੇਸਿਤੇ ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਦੇਸਿਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਏਕਚ੍ਚਂ ਧਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ. ਤਂਜਾਨਨੇ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਜਾਨਨਂ ਅਵੁਤ੍ਤਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ. ‘‘ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮੇਸੂ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪੋਰਾਣਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ. ਵਿਪਕ੍ਖੋ ਪਨ ਪਰਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਟ੍ਠਂ ਅਗਮ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇ. ਥੇਰਸਲ੍ਲਾਪੋਤਿ ਥੇਰਾਨਂ ਸਲ੍ਲਾਪਸਦਿਸੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਵਾਦੋ. ਕਾਲ਼ਵਲ੍ਲਵਾਸੀਤਿ ਕਾਲ਼ਵਲ੍ਲਵਿਹਾਰਵਾਸੀ. ਇਦਾਨੀਤਿ ਏਤਰਹਿ ‘‘ਇਦਾਹਂ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਕਾਲੇ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਠਾਨੇਤਿ ‘‘ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਟ੍ਠਂ ਅਗਮ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਨਿਟ੍ਠਾਨਕਾਰਣਭੂਤੇ ਯੋਨਿਸੋ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਨੇ. ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਠਾਨੇ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇਸੁ ਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਨੁ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਸਮਧਿਗਤਕਾਲੇ ਏਵ ਥੇਰੋ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇਸੁ ਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਤਂ ਪਾਕਟਂ ਜਾਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ‘‘ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿ ਸੁਮਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ. ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਨੁਯੋਗਪਰਿਹਾਰਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯਦਿਪਿ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿ ‘‘ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਂ ਮਯਾ ਸਮਧਿਗਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਜਾਨਾਤਿਯੇਵ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਪਰਿਮੇਯ੍ਯਭੇਦੇ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇ ਨਯਗ੍ਗਾਹਵਸੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਿਚ੍ਚਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਞਾਣੇ ਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਹਾਸਿਵਤ੍ਥੇਰੋ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣੇ ਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋ’’ਤਿ ਅਵੋਚ.

ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ ਪਨ ਨਯਤੋ ਆਗਤਾ, ਤੇ ਨਯਗ੍ਗਾਹਤੋ ਯਾਥਾਵਤੋ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣੇ ਤਥਾਜਾਨਨਵਸੇਨ ਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤਤ੍ਤਾ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਮੇਵ ਤਸ੍ਸ ਅਪਰਾਪਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ, ਤੇਨ ਤੇਨ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਬਹੁਤਾਵਸੇਨ ਚ ‘‘ਧਮ੍ਮੇਸੂ’’ਤਿ ਪੁਥੁਵਚਨੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨਨ੍ਤਾਪਰਿਮੇਯ੍ਯਾਨਂ ਅਨਞ੍ਞਵਿਸਯਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਨਂ ਨਯਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨੇਨ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਾਤਿਸਯੋ ਭਗਵਤਿ ਪਸਾਦੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਕ੍ਖਾਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਂ ਏਵਸ੍ਸ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਕ੍ਖਾਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤਤਾ ਹਿ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਯਦਤ੍ਥਂ ਦੇਸਿਤੋ, ਤਦਤ੍ਥਸਾਧਨੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਫਲਤ੍ਥਾਯ ਨਿਯ੍ਯਾਤੀਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਵਿਪਾਕਤ੍ਤਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਫਲਨਿਪ੍ਫਾਦਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਟ੍ਟਚਾਰਕਤੋ ਨਿਯ੍ਯਾਤੀਤਿ ਵਾ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ, ਨਿਯ੍ਯਾਨਸੀਲੋਤਿ ਵਾ. ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਨਿਮ੍ਮਦਨਸਮਤ੍ਥੋਤਿ ਇਧਾਪਿ ‘‘ਪਸਨ੍ਨੋਸ੍ਮਿ ਭਗਵਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੀ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਵਙ੍ਕਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਜਿਮ੍ਹਕੁਟਿਲੇ, ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਦੋਸੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਭਗਵਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਬੁਦ੍ਧਸੁਬੁਦ੍ਧਤਾ ਵਿਯ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਾ, ਸਙ੍ਘਸੁਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਚ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਮਨੇਨ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣੇ ਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤਤ੍ਤਾ ਮਯ੍ਹਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਭੂਤਾ ਸੁਪਾਕਟਾ ਜਾਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਥੇਰੋ ‘‘ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੋ ਭਗਵਤਾ ਧਮ੍ਮੋ, ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਸਙ੍ਘੋਤਿ ਪਸੀਦਿ’’ਨ੍ਤਿ ਅਵੋਚ.

ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੪੫. ਅਨੁਤ੍ਤਰਭਾਵੋਤਿ ਸੇਟ੍ਠਭਾਵੋ. ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਭਗਵਾ ਯੇਨ ਗੁਣੇਨ, ਸੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਭਾਵੋ, ਤਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਗੁਣਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਂ ਨਤ੍ਥਿ ਏਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦੇਸਨਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾਤਿ ਵਦਤੀ’’ਤਿ. ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇ ਹਿ ਏਤਂ ਭੁਮ੍ਮਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਹੇਤੁਪਿ ਭਗਵਾਵ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭੂਮਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋਤਿ ਵਿਸਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ. ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਹਿ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਵਿਸਯੋ. ਵੁਤ੍ਤਪਦੇਤਿ ‘‘ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਵਾਕ੍ਯੇ, ਏਵਂ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇ. ‘‘ਪਞ੍ਚਧਾ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਨੁ ਛੇਕਟ੍ਠੇਨਪਿ ਕੁਸਲਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਕੁਸਲੋ ਤ੍ਵਂ ਰਥਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੂਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੮੭)? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਸੋ ਪਨ ਛੇਕਟ੍ਠੋ ਕੋਸਲ੍ਲਸਮ੍ਭੂਤਟ੍ਠੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਵਿਸੁਂ ਨ ਗਹਿਤੋ. ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਨੁ ਭੋਤੋ ਕੁਸਲਂ, ਕਚ੍ਚਿ ਭੋਤੋ ਅਨਾਮਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਜਾ. ੧.੧੫.੧੪੬; ੨.੨੨.੨੦੦੮) ਜਾਤਕੇ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਜਾਤਕਪਰਿਯਾਯਂ ਪਤ੍ਵਾ ਆਰੋਗ੍ਯਟ੍ਠੇਨ ਕੁਸਲਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਗਹਪਤਯੋ, ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ ਵਾ ਅਕੁਸਲਾ ਵਾ ਸਾਵਜ੍ਜਾ ਵਾ ਅਨਵਜ੍ਜਾ ਵਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਸੁਤ੍ਤਪਦੇਸੇਸੁ ‘‘ਕੁਸਲਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ ਏਵ ‘‘ਅਨਵਜ੍ਜਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯਾਯਂ ਪਤ੍ਵਾ ਅਨਵਜ੍ਜਟ੍ਠੇਨ ਕੁਸਲਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ‘‘ਕੋਸਲ੍ਲ’’ਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾ ਆਗਤਾਤਿ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਹੇਤੁਕਸ੍ਸ ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਕੋਸਲ੍ਲਸਮ੍ਮੂਤਟ੍ਠੋ, ਦਰਥਾਭਾਵਦੀਪਨਤੋ ਨਿਦ੍ਦਰਥਟ੍ਠੋ, ‘‘ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਉਪਚਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਟ੍ਠਵਿਪਾਕਨਿਦ੍ਦਿਸਨਤੋ ਸੁਖਵਿਪਾਕਟ੍ਠੋ ਚ ਅਭਿਧਮ੍ਮਨਯਸਿਦ੍ਧੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਭਿਧਮ੍ਮ…ਪੇ… ਵਿਪਾਕਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ. ਬਾਹਿਤਿਕਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੨.੩੫੮) ਭਗਵਤੋ ਕਾਯਸਮਾਚਾਰਾਦਿਕੇ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤੇਨ ਧਮ੍ਮਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੇਨ ‘‘ਯੋ ਖੋ ਮਹਾਰਾਜ ਕਾਯਸਮਾਚਾਰੋ ਅਨਵਜ੍ਜੋ’’ਤਿ ਕੁਸਲੋ ਕਾਯਸਮਾਚਾਰੋ ਰਞ੍ਞੋ ਪਸੇਨਦਿਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਨ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਸੁਖਵਿਪਾਕਕਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਬ੍ਬਸਾਵਜ੍ਜਰਹਿਤਾ ਕਾਯਸਮਾਚਾਰਾਦਯੋ ‘‘ਕੁਸਲਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਇਧ ਪਨ ‘‘ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂ’’ਤਿ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮਾ ‘‘ਕੁਸਲਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਚ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਸੁਖਵਿਪਾਕਾ ਏਵਾਤਿ ਅਵਜ੍ਜਰਹਿਤਤਾਮਤ੍ਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਅਨਵਜ੍ਜਤ੍ਥੋ ਕੁਸਲ-ਸਦ੍ਦੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ…ਪੇ… ਦਟ੍ਠਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਫਲਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਪਨ ਇਧ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਞ੍ਚ ਵਚਨਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ ਸਵਿਪਾਕਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ.

‘‘ਚੁਦ੍ਦਸਵਿਧੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੭੬; ਮ. ਨਿ. ੧.੧੦੯) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਪਗ੍ਗਹਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਕੁਸਲਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨਸਭਾਵੇਨ. ਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨਾਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਕੁਸਲਾਨੁਪ੍ਪਾਦਨਾਦਿਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨ. ਤਤੋ ਏਵ ਚਸ੍ਸ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਤਾ. ਇਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਨਿਪ੍ਪਜ੍ਜਨਸਭਾਵੇਨ. ਛਨ੍ਦਾਦਯੋ ਏਵ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੇਸੁ ਵਿਸਿਟ੍ਠਸਭਾਵਾ, ਇਤਰੇ ਅਵਿਸਿਟ੍ਠਾ, ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਵਿਸੇਸੋ ਛਨ੍ਦਾਦਿਕਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਛਨ੍ਦਾਦਿਵਸੇਨ ਨਾਨਾਸਭਾਵਾ’’ਤਿ.

ਅਧਿਮੋਕ੍ਖਾਦਿਸਭਾਵਵਸੇਨਾਤਿ ਪਸਾਦਾਧਿਮੋਕ੍ਖਾਦਿਸਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ. ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਨਕਭਾਵੇਨ. ਅਕਮ੍ਪਿਯਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਹਿ ਅਕਮ੍ਪਿਯਸਭਾਵੇਨ. ਸਲਕ੍ਖਣੇਨਾਤਿ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖਾਦਿਸਭਾਵੇਨ. ਨਿਯ੍ਯਾਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਸਂਕਿਲੇਸਪਕ੍ਖਤੋ, ਵਟ੍ਟਚਾਰਕਤੋ ਚ ਨਿਗ੍ਗਮਨਟ੍ਠੇਨ. ਉਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਨਾਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਨਧਮ੍ਮਵਿਚਯਪਗ੍ਗਹਸਮ੍ਪਿਯਾਯਨਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਸਮਾਧਾਨਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾਵੇਨ. ਹੇਤੁਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਾਪਕਹੇਤੁਭਾਵੇਨ. ਦਸ੍ਸਨਾਦਿਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨਾਭਿਨਿਰੋਪਨਪਰਿਗ੍ਗਹਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨਵੋਦਾਪਨਪਗ੍ਗਹੁਪਟ੍ਠਾਨਸਮਾਧਾਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾਵੇਨ.

ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਪਰਿਯੋਸਾਨਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਾਸਨਂ ਨਾਮ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਸਤ੍ਤਤਿਂਸ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮਾ. ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸਹਗਤਾ, ਤੇ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਆਦਿ, ਮਗ੍ਗਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਮਜ੍ਝੇ, ਫਲਭੂਤਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ, ਤਂਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਪੁਨ ਏਤਦਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਯਥਾਰਦ੍ਧਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਨਿਗਮਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪੁਨ ਵਚਨਞ੍ਹਿ ਨਿਗਮਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਦੇਸਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਦੇਸਨਾਪ੍ਪਕਾਰਂ, ਦੇਸਨਾਵਿਧਿਂ, ਦੇਸੇਤਬ੍ਬਞ੍ਚ, ਸਕਲਂ ਵਾ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਂ ਅਨਵਸੇਸਂ ਅਭਿਜਾਨਾਤਿ ਅਭਿਵਿਸਿਟ੍ਠੇਨ ਞਾਣੇਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਸੇਸਂ ਅਭਿਜਾਨਨਤੋ ਏਵ ਉਤ੍ਤਰਿ ਉਪਰਿ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਇਤੋਤਿ ਭਗਵਤਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਤੋ. ਅਞ੍ਞੋ ਪਰਮਤ੍ਥਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵਾ ਅਯਂ ਨਾਮ ਯਂ ਭਗਵਾ ਨ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਇਦਂ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ. ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਭਿਜਾਨਨੇ, ਦੇਸਨਾਯਞ੍ਚ ਭਗਵਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ ਨਤ੍ਥਿ.

ਆਯਤਨਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਦੇਸਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੪੬. ਆਯਤਨਪਞ੍ਞਾਪਨਾਸੂਤਿ ਚਕ੍ਖਾਦੀਨਂ, ਰੂਪਾਦੀਨਞ੍ਚ ਆਯਤਨਾਨਂ ਸਮ੍ਬੋਧਨੇਸੁ, ਤੇਸਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਬਾਹਿਰਵਿਭਾਗਤੋ, ਸਭਾਗਵਿਭਾਗਤੋ, ਸਮੁਦਯਤੋ, ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਤੋ, ਆਹਾਰਤੋ, ਆਦੀਨਵਤੋ, ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਚ ਦੇਸਨਾਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਗਬ੍ਭਾਵਕ੍ਕਨ੍ਤਿਦੇਸਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੪੭. ਗਬ੍ਭੋਕ੍ਕਮਨੇਸੂਤਿ ਗਬ੍ਭਭਾਵੇਨ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਅਵਕ੍ਕਮਨੇਸੁ ਅਨੁਪ੍ਪਵੇਸੇਸੁ, ਗਬ੍ਭੇ ਵਾ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਅਵਕ੍ਕਮਨੇਸੁ. ਪਵਿਸਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ ਤਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਪਵਿਸਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਠਾਤੀਤਿ ਸਨ੍ਤਾਨਟ੍ਠਿਤਿਯਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਥਾਭੂਤੋ ਚ ਤਤ੍ਥ ਵਸਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਸਤੀ’’ਤਿ. ਪਕਤਿਲੋਕਿਯਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਠਮਾ ਗਬ੍ਭਾਵਕ੍ਕਨ੍ਤੀਤਿ ਪਚੁਰਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਗਬ੍ਭਾਵਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਦੇਸਨਾਵਸੇਨ ਇਧ ਪਠਮਾ. ‘‘ਦੁਤਿਯਾ ਗਬ੍ਭਾਵਕ੍ਕਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਵਂ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਅਲਮੇਵਾਤਿ ਯੁਤ੍ਤਮੇਵ.

ਖਿਪਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੀਤਿ ਤਥਾ ਵਾਤਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਮੇਵ ਵਦਤਿ. ਸੇਸਨ੍ਤਿ ਪੁਨ ‘‘ਏਤਦਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯ’’ਤਿਆਦਿ ਪਾਠਪ੍ਪਦੇਸਂ ਵਦਤਿ.

ਆਦੇਸਨਵਿਧਾਦੇਸਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੪੮. ਪਰਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਦਿਸਤਿ ਏਤੇਹੀਤਿ ਆਦੇਸਨਾਨਿ, ਯਥਾਉਪਟ੍ਠਿਤਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦੀਨਿ, ਤਾਨਿ ਏਵ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਸਂਕਿਣ੍ਣਰੂਪੇਨ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਆਦੇਸਨਵਿਧਾ, ਆਦੇਸਨਾਭਾਗਾ, ਤਾਸੁ ਆਦੇਸਨਵਿਧਾਸੁ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਆਦੇਸਨਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੂ’’ਤਿ. ਆਗਤਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਆਦਿਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਉਪਗਤਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲਾਭਾਲਾਭਾਦਿਆਦਿਸਨਵਿਧਿਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਇਦਂ ਨਾਮ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਏਵਮ੍ਪਿ ਤੇ ਮਨੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਰਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਾਦਿਸਨਮੇਵ ਆਗਤਂ, ਤਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਇਦਂ ਨਾਮ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਭਾਵਨਵਸੇਨ ਵਤ੍ਥੁ ਆਗਤਂ. ਗਤਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਗਮਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਠਿਤਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮੀਪੇ ਠਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਪਰਸ੍ਸ ਗਮਨਵਸੇਨ, ਠਾਨਵਸੇਨ ਚ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਰਚਿਤ੍ਤਵਿਦੂਨਂ, ਇਤਰੇਸਮ੍ਪਿ ਵਾ ਸਵਨਵਸੇਨ ਪਰਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਕਥੇਨ੍ਤਾਨਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ. ਯਕ੍ਖਪਿਸਾਚਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਹਿਙ੍ਕਾਰਯਕ੍ਖਾਨਞ੍ਚੇਵ ਕਣ੍ਣਪਿਸਾਚਾਦਿਪਿਸਾਚਾਨਂ, ਕੁਮ੍ਭਣ੍ਡਨਾਗਾਦੀਨਞ੍ਚ.

ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਪ੍ਫਾਰਵਸੇਨਾਤਿ ਵਿਪ੍ਫਾਰਿਕਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਂ. ਵਿਪ੍ਪਲਪਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਬੋਧਨਤੋ ਵਿਰੂਪਂ, ਵਿਵਿਧਂ ਵਾ ਪਲਪਨ੍ਤਾਨਂ. ਸੁਤ੍ਤਪਮਤ੍ਤਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵੇਦਨਾਟ੍ਟਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ. ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਇਦਂ ਵਕ੍ਖਾਮਿ, ਏਵਂ ਵਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਯਤੋ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਪ੍ਫਾਰਸਦ੍ਦੋ ਨਾਮ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ (ਅਭਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.ਵਚੀਕਮ੍ਮਦ੍ਵਾਰਕਥਾਪਿ) ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਜਾਗਰਨ੍ਤਾਨਂ ਪਕਤਿਯਂ ਠਿਤਾਨਂ ਅਵਿਪ੍ਪਲਪਨ੍ਤਾਨਂ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਪ੍ਫਾਰਸਦ੍ਦੋ ਕਦਾਚਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਯੋ ਲੋਕੇ ‘‘ਮਨ੍ਤਜਪ੍ਪੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਅਸੋਤਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤਾਦਿਸਞ੍ਹਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਹਜਮੇਵ ‘‘ਜਿਵ੍ਹਾਤਾਲੁਚਲਨਾਦਿਕਰਵਿਤਕ੍ਕਸਮੁਟ੍ਠਿਤਂ ਸੁਖੁਮਸਦ੍ਦਂ ਦਿਬ੍ਬਸੋਤੇਨ ਸੁਤ੍ਵਾ ਆਦਿਸਤੀਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਧ. ਸ. ਮੂਲਟੀ. ਵਚੀਕਮ੍ਮਦ੍ਵਾਰਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ) ਆਨਨ੍ਦਾਚਰਿਯੋ ਅਵੋਚ. ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੋ ਏਵ ਪਨ ਨਾਤਿਸੁਖੁਮੋ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਅਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਪ੍ਪਦੇਸੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਚ ਮਂਸਸੋਤਸ੍ਸਾਪਿ ਆਪਾਥਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ. ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਏਵਂ ਅਯਮ੍ਪਿ ਆਦੇਸਨਵਿਧਾ ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣਵਸੇਨੇਵ ਆਗਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਅਯੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਪਕਚਿਤ੍ਤਂ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣਾਨੁਸਾਰੇਨਪਿ ਤਦਤ੍ਥਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਏਤੇਨੇਵ ਯਦੇਕੇ ‘‘ਯਂ ਵਿਤਕ੍ਕਯਤੋਤਿ ਯਮਤ੍ਥਂ ਵਿਤਕ੍ਕਯਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ.

ਮਨਸਾ ਸਙ੍ਖਰੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਮਨੋਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਵੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾ. ਪਣਿਹਿਤਾਤਿ ਪੁਰਿਮਪਰਿਬਨ੍ਧਵਿਨਯੇਨ ਪਧਾਨਭਾਵੇਨ ਨਿਹਿਤਾ ਠਪਿਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਾ ਸੁਟ੍ਠਪਿਤਾ’’ਤਿ. ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਵਿਤਕ੍ਕਨਂ ਨਾਮ ਉਪ੍ਪਾਦਨਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਵਤ੍ਤੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਪਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਪਦਸਮ੍ਬਨ੍ਧਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਆਨੇਤਿ. ਆਗਮਨੇਨਾਤਿ ਝਾਨਸ੍ਸ ਆਗਮਨਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇਨਾਤਿ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਰਮ੍ਭੇਨ. ਉਭਯਂ ਪੇਤਂ ਯੋ ਸਯਂ ਝਾਨਲਾਭੀ, ਅਧਿਗਤਮਗ੍ਗੋ ਚ ਅਞ੍ਞਂ ਤਦਤ੍ਥਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਇਮਿਨਾ ਨੀਹਾਰੇਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਅਦ੍ਧਾ ਝਾਨਂ ਲਭਿਸ੍ਸਤਿ, ਮਗ੍ਗਂ ਅਧਿਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਵਿਨਾ ਅਨੁਮਾਨਵਸੇਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਆਗਮਨੇਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਨਨ੍ਤਰਾਤਿ ਵੁਟ੍ਠਿਤਕਾਲਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤਦਾ ਹਿ ਪਵਤ੍ਤਵਿਤਕ੍ਕਪਜਾਨਨੇਨੇਵ ਝਾਨਸ੍ਸ ਹਾਨਭਾਗਿਯਤਾਦਿਵਿਸੇਸਪਜਾਨਨਂ.

ਕਿਂ ਪਨਿਦਂ ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣਂ ਪਰਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਜਾਨਨ੍ਤਂ ਇਦ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤਭਾਵਤੋ ਅਵਿਸੇਸਤੋ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ? ਨੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਨ ਅਰਿਯਾਨਨ੍ਤਿ ਯੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਤੇ ਅਰਿਯਾ ਨਾਮ ਜਾਤਾ, ਤਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਭਾਵਤੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਅਰਿਯਾਨਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਅਰਿਯੋਪਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮੋ ਉਪਰਿਮਸ੍ਸ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਯਥਾ ਪਨ ਉਪਰਿਮੋ ਹੇਟ੍ਠਿਮਂ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਨ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਕਿਂ ਏਵਂ ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਉਪਰਿਮੋ ਪਨ ਹੇਟ੍ਠਿਮਸ੍ਸ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ, ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਉਪਰਿਮੋ ਹੇਟ੍ਠਿਮਂ ਨ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ ‘‘ਤੇਸਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਾਨਂ. ਹੇਟ੍ਠਿਮਾ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਭੂਮਨ੍ਤਰਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਕਪ੍ਪਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਰੁਪਪਤ੍ਤਿਯੇਵ ਹੋਤੀ’’ਤਿ, ਨ ਉਪਰਿਭੂਮਿਪਤ੍ਤਿ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਞਾਤਸ੍ਸ ਕਦਾਚਿ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰੋਪਿ ਸਿਯਾ, ਨ ਪਨ ਅਭਿਞ੍ਞਾਞਾਣੇਨ ਞਾਤਸ੍ਸਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਚੇਤੋ…ਪੇ… ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ‘‘ਤਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਸੇਸਂ ਨਾਮ.

ਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਦੇਸਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੪੯. ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲੇਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ. ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ਹੇਸ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਆਤਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਵੀਰਿਯਂ ਆਤਪ੍ਪਤਿ ਕੋਸਜ੍ਜਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸਂਕਿਲੇਸਪਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਕੁਸਲਵੀਰਿਯਸ੍ਸੇਵ ਹੇਤ੍ਥ ਗਹਣਂ ਅਪ੍ਪਮਾਦਾਦਿਪਦਨ੍ਤਰਸਨ੍ਨਿਧਾਨਤੋ. ਪਦਹਿਤਬ੍ਬਤੋਤਿ ਪਦਹਨਤੋ, ਭਾਵਨਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਵਾਯਮਨਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋਤਿ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨਤੋ. ਈਦਿਸਾਨਂ ਪਦਾਨਂ ਬਹੁਲਂਕਤ੍ਤੁਵਿਸਯਤਾਯ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਆਤਪ੍ਪਪਦਸ੍ਸ ਵਿਯ ਇਤਰੇਸਮ੍ਪਿ ਕਤ੍ਤੁਸਾਧਨਤਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਨਪ੍ਪਮਜ੍ਜਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ, ਸਤਿਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸੋ. ਸਮ੍ਮਾ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾਮਨਸਿਕਾਰੋ, ਤਥਾਪਵਤ੍ਤੋ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋ. ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਮੇਵ ਤਥਾ ਵਦਤਿ. ਦੇਸਨਾਕ੍ਕਮੇਨ ਪਠਮਾ, ਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਕਰਜਕਾਯੇ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਸਮਾਪਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ. ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਤ੍ਤਾ, ਦਸ੍ਸਨਮਗ੍ਗਫਲਭਾਵਤੋ ਚ ਪਠਮਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵਿਨਾ ਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ.

ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਛਵਿਮਂਸਲੋਹਿਤਂ ਅਟ੍ਠਿਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਤੀਤਿ ਤਾਨਿ ਅਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਿਮੇਵ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਤਿ. ਅਟ੍ਠਿਆਰਮ੍ਮਣਾ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਟ੍ਠਿਆਰਮ੍ਮਣਾ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਲੋਕਕਸਿਣੇ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਧਿਗਤਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਞਾਣੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕੇ ਕਾਯੇ ਅਟ੍ਠਿਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਦੁਤਿਯਾ ਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਿ ਅਟ੍ਠੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਯੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਮਨਸਿਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਮਗ੍ਗਸੋਧਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਕਤਪਰਿਚਯਸ੍ਸ ਸੁਖੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾ ਅਟ੍ਠਿਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਸਮਿਜ੍ਝਤੀਤਿ. ਤੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ‘‘ਇਮਂ ਚੇਵਾ’’ਤਿ ‘‘ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਚਾ’’ਤਿ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਂ ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ. ਅਯਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਸਕਦਾਗਾਮਿਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿ. ਸਾਤਿਸਯਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਦਸ੍ਸਨਾਗਮਨਤੋ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵਿਨਾ ਮੁਖ੍ਯਾ ਦੁਤਿਯਾ ਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ. ਯਾਵ ਤਤਿਯਮਗ੍ਗਾ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਚਤੁਤ੍ਥਾ ਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ.

ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕੇ, ਤੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਮਾਪਤ੍ਤਿਦ੍ਵਯਤੋ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂਯੇਵ ਇਮਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਂ ਜੋਤੇਤਿ. ਅਵਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਸੋਤਸਦਿਸਤਾਯ ਵਿਞ੍ਞਾਣਮੇਵ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸੋਤਂ, ਤਦੇਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਪੁਰਿਮਤੋ ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਿਮਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਯਂ ਅਸ੍ਸ ਸੋਤਾਗਤਤਾਯ ਸੋਤਸਦਿਸਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਿਤਬ੍ਬਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਏਕਮੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਸੋਤਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦ੍ਵੀਹਿਪਿ ਭਾਗੇਹੀਤਿ ਓਰਭਾਗਪਰਭਾਗੇਹਿ. ਇਧਲੋਕੋ ਹਿਸ੍ਸ ਓਰਭਾਗੋ, ਪਰਲੋਕੋ ਪਰਭਾਗੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਵਸੇਨੇਤਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਧਲੋਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਖਣੇ ਖਣੇ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਮਂ ਨਤ੍ਥਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਤਾ, ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਪਨ ਤਂ ‘‘ਪਤਿਟ੍ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –

‘‘ਕਬਲ਼ੀਕਾਰੇ ਚੇ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਆਹਾਰੇ ਅਤ੍ਥਿ ਰਾਗੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਨਨ੍ਦੀ, ਅਤ੍ਥਿ ਤਣ੍ਹਾ, ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਤਤ੍ਥ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਰੁਲ਼੍ਹਂ. ਯਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਰੁਲ਼੍ਹਂ…ਪੇ… ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਆਯਤਿਂ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੬੪; ਕਥਾ. ੨੯੬; ਮਹਾਨਿ. ੭).

ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਕਮ੍ਮਂ, ਉਪਯੋਗਵਚਨਮੇਤਂ. ਕਮ੍ਮਤੋ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਭਾਵੇਨ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਹਿ ਯੇਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਸਹਗਤਂ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਤਬ੍ਭਾਵਮੇਵ ਉਪਗਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਇਧਲੋਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਨਾਮ ਇਧ ਕਤੂਪਚਿਤਕਮ੍ਮਭਾਵੂਪਗਮਨਤੋ. ਕਮ੍ਮਭਵਂ ਆਕਡ੍ਢਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕਮ੍ਮਂ ਜਵਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨੇਨ ਤਦਭਿਮੁਖਂ ਆਕਡ੍ਢਨ੍ਤਂ. ਤੇਨੇਵ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨ ਪਰਲੋਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨੇਨ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਪਰਤੋ ਵਿਪਾਕਂ ਦਾਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਂ ਇਧਲੋਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਨਾਮ, ਦਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਂ ਪਨ ਪਰਲੋਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਭਯਤੋ ਅਬ੍ਬੋਚ੍ਛਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਯਞ੍ਚ ਤੇਹਿ ‘‘ਪਰਲੋਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਇਧਲੋਕੇਪਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਮੇਵ. ਨ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਇਧਲੋਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵੇਨ ਵਿਨਾ ਪਰਲੋਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵੋ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਸੇਕ੍ਖਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣਨ੍ਤਿ ਸੇਕ੍ਖਾਨਂ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਞ੍ਚ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਕਞਾਣਂ. ਕਥਿਤਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਚੇਤਸੋ ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵਜੋਤਨਤੋ.

ਚਤੁਤ੍ਥਾਯ ਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤਤਿਯਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਪੁਰਿਮਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਮਥਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਦਾਨਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਚ੍ਚਲਮੇਵ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਪਨੇਤਬ੍ਬਤੋ. ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਤ੍ਥਤਾਯ ਦਸ੍ਸਿਯਮਾਨਾਯ ਪਦਂ ਚਲਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਅਪਰੋ ਨਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਪਠਮਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਭਾਵੇ ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਂ ਦੁਤਿਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ‘‘ਅਟ੍ਠਿਕਵਣ੍ਣਕਸਿਣਵਸੇਨ ਪਟਿਲਦ੍ਧਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਂ ਦੁਤਿਯਾ ਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਮ੍ਪਿ ਤਥੇਵ ਪਟਿਲਦ੍ਧਂ. ਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਭਾਵੋ ਪਨ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਲੋਕਕਸਿਣੇ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਧਿਗਤਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕੇ ਅਟ੍ਠਿਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਣ੍ਣਕਸਿਣਵਸੇਨ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਝਾਨਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ. ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਂ ਤਤਿਯਾ ਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਸ੍ਸ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਞਾਣਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਚਤੁਤ੍ਥਾਤਿ ਰੂਪਾਵਚਰਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਧਿਗਤਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਞਾਣਸ੍ਸ ਤਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਚਤੁਤ੍ਥਾ ਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ. ਇਧਾਪਿ ਸੇਕ੍ਖਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨੇਨ ਤਤਿਯਾ ਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ, ਅਰਹਤੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨੇਨ ਚਤੁਤ੍ਥਾ ਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਏਵਞ੍ਹੇਸਾ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਸਂਸਨ੍ਦੇਯ੍ਯ. ‘‘ਪਠਮਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਅਟ੍ਠਿਆਰਮ੍ਮਣਪਠਮਜ੍ਝਾਨਪਾਦਕੋ ਪਠਮਮਗ੍ਗੋ ਪਠਮਾ ਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ. ਅਟ੍ਠਿਆਰਮ੍ਮਣਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਪਾਦਕੋ ਦੁਤਿਯਮਗ੍ਗੋ ਦੁਤਿਯਾ ਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ. ਪਰਚਿਤ੍ਤਞਾਣਸਹਗਤਾ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਪਾਦਕਾ ਤਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗਾ ਤਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋਤਿ. ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਣਪਜਾਨਨਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਸਮ੍ਮੋਹਵਸੇਨ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਪੁਗ੍ਗਲਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਦੇਸਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫੦. ਪੁਗ੍ਗਲਪਣ੍ਣਤ੍ਤੀਸੂਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪਨੇਸੁ. ਗੁਣਵਿਸੇਸਵਸੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਠਪਨੇਸੁ. ਲੋਕਵੋਹਾਰਵਸੇਨਾਤਿ ਲੋਕਸਮ੍ਮੁਤਿਵਸੇਨ. ਲੋਕਵੋਹਾਰੋ ਹੇਸ, ਯਦਿਦਂ ‘‘ਸਤ੍ਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਸਤ੍ਤਵਿਸਤ੍ਤਤਾਯ ਸਤ੍ਤੋ. ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯਸ੍ਸ ਪੂਰਣਤੋ ਗਲਨਤੋ, ਮਰਣਵਸੇਨ ਪਤਨਤੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਸਨ੍ਤਤਿਯਾ ਨਯਨਤੋ ਨਰੋ. ਅਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ ਪੋਸਨਤੋ ਪੋਸੋ. ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਬ੍ਬਾਸੁ ਵੋਹਰਿਤਬ੍ਬਾਸੁ. ‘‘ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਸਾਧਾਰਣਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਭਾਵਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਅਸਾਧਾਰਣਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਕਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਸੂਤਿ ਸਤ੍ਤਲੋਕਗਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਸੁ. ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਹੋਤਿ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਪਨਸ੍ਸ.

ਦ੍ਵੀਹਿ ਭਾਗੇਹੀਤਿ ਕਾਰਣੇ, ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕੇ ਚੇਤਂ ਪੁਥੁਵਚਨਂ, ਆਵੁਤ੍ਤਿਆਦਿਵਸੇਨ ਚਾਯਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ, ਏਤੇਨ ‘‘ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨ, ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤੋ ਤਿਪਿਟਕਚੂਲ਼ਨਾਗਤ੍ਥੇਰਵਾਦੋ, ‘‘ਨਾਮਕਾਯਤੋ, ਰੂਪਕਾਯਤੋ ਚ ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤੋ ਤਿਪਿਟਕਮਹਾਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਵਾਦੋ, ‘‘ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਏਕਵਾਰਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਵ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਏਕਵਾਰਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤੋ ਤਿਪਿਟਕਚੂਲ਼ਾਭਯਤ੍ਥੇਰਵਾਦੋ ਚਾਤਿ ਇਮੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਥੇਰਵਾਦਾਨਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਕਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਕਿਲੇਸਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਸਮੁਚ੍ਛੇਦਨੇਹਿ ਵਾ ਕਾਯਦ੍ਵਯਤੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਅਨਾਗਾਮਿਨੋਤਿ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਗਤਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਨਾਗਾਮੀ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਪਾਲ਼ੀਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਾਲ਼ਿ. ਅਟ੍ਠ ਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਕਾਯੇਨ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਸਹਜਾਤਨਾਮਕਾਯੇਨ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਚਸ੍ਸ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਸਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ, ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋਪਿ ਆਸਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨਹੇਤੁ. ਨ ਹਿ ਆਸਵੇ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਦਸ੍ਸਨਕਾਰਣਾ ਪਨ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ ‘‘ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਦਸ੍ਸਨਾਯਤ੍ਤਪਰਿਕ੍ਖੀਣਤ੍ਤਾ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਦਸ੍ਸਨਂ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਕਿਰਿਯਾਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਸੇਸਤੋ ਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਆਸਵਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਤ੍ਤਾ. ਅਟ੍ਠਵਿਮੋਕ੍ਖਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਸੇਨੇਵ, ਨ ਤਦੇਕਦੇਸਭੂਤਰੂਪਜ੍ਝਾਨਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਸੇਨ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨੇਕਦੇਸਾਭਾਵੇਪਿ ਅਟ੍ਠਵਿਮੋਕ੍ਖਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਸਿਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ. ਅਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨੇਸੁ ਹਿ ਏਕਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਸਤਿ ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤੋਯੇਵ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਨ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ.

ਫੁਟ੍ਠਨ੍ਤਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤੀਤਿ ਫੁਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋ ਫੁਟ੍ਠਨ੍ਤੋ, ਫੁਟ੍ਠਾਨਂ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨਾਨਂ ਅਨਨ੍ਤਰੋ ਕਾਲੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਚੇਤਂ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ, ਫੁਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਰਕਾਲਮੇਵ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ ਸਚ੍ਛਿਕਰਣੂਪਾਯੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੋ ਝਾਨਫਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਏਕਚ੍ਚੇ ਆਸਵਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮਮਗ੍ਗਤ੍ਤਯਵਜ੍ਝਾ ਆਸਵਾ. ਯੋ ਹਿ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨੇਨ ਰੂਪਕਾਯਤੋ, ਨਾਮਕਾਯੇਕਦੇਸਤੋ ਚ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਤੇਨ ਨਿਰੋਧਸਙ੍ਖਾਤੋ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਆਲੋਚਿਤੋ ਪਕਾਸਿਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਨ ਪਨ ਕਾਯੇਨ ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ. ਨਿਰੋਧਂ ਪਨ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਏਕਚ੍ਚੇਸੁ ਆਸਵੇਸੁ ਖੇਪਿਤੇਸੁ ਤੇਨ ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਂ ਨਿਰੋਧਂ ਯਥਾਲੋਚਿਤਂ ਨਾਮਕਾਯੇਨ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤੀਤਿ ਕਾਯਸਕ੍ਖੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਤੁ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਆਸਵਾਨਂ ਅਪਰਿਕ੍ਖੀਣਤ੍ਤਾ.

ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਞਾਣਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਤੇਨ ਚਤੁਸਚ੍ਚਦਸ੍ਸਨਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਤਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਠਮਫਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਾ ਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਸੋਪਿ ਕਾਯਸਕ੍ਖੀ ਵਿਯ ਛਬ੍ਬਿਧੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਨ ਇਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਇਦਂ ਯਾਥਾਵਸਰਸਤੋ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਣ੍ਹਂ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਤਣ੍ਹਂ ਪਨ ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਇਤੋ ਸਮੁਦੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚ ਸਮੁਦਯੋ ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਵਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਵੂਪਸਮਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਅਰਿਯੋ ਪਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤੇਨ ਤਂ ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਨਾਨਕ੍ਖਣੇ ਸਚ੍ਚਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਥਾਗਤਪ੍ਪਵੇਦਿਤਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾਗਤਪ੍ਪਵੇਦਿਤਾਤਿ ਤਥਾਗਤੇਨ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾ ਵਿਦਿਤਾ ਪਾਕਟਾ ਕਤਾ. ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਾ. ਵੋਦਿਟ੍ਠਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਸੁਦਿਟ੍ਠਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਵੋਚਰਿਤਾਤਿ ਸੁਚਰਿਤਾ, ਤੇਸੁ ਤੇਨ ਪਞ੍ਞਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਚਰਾਪਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਯਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਏਵਰੂਪੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਸਦ੍ਧਾਯ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸਦ੍ਦਹਨਵਸੇਨ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਏਤੇਨ ਸਬ੍ਬਥਾ ਅਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤੇਨ ਵਿਮੁਤ੍ਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਦ੍ਧਾਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵਾ ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ਕਾਯਸਕ੍ਖਿਮ੍ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ. ਨੋ ਚ ਖੋ ਯਥਾ ਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯਥਾ ਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਸਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ, ਨ ਏਵਂ ਸਦ੍ਧਾਯ ਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਿਂ ਪਨ ਨੇਸਂ ਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨੇ ਨਾਨਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ? ਨਤ੍ਥਿ. ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਸਦ੍ਧਾਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤੀਤਿ? ਆਗਮਨੀਯਨਾਨਤ੍ਤੇਨ. ਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹਿ ਆਗਮਨਮ੍ਹਿ ਕਿਲੇਸੇ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਨ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਦੁਕ੍ਖੇਨ, ਅਕਿਲਮਨ੍ਤੋ ਚ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤੁਂ, ਸਦ੍ਧਾਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਕਿਲਮਨ੍ਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਤੇਸੁ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਯਾਥਾਵਤੋ ਧਾਰੇਤਿ ਅਵਧਾਰੇਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮੋ, ਪਞ੍ਞਾ. ਪਞ੍ਞਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪਧਾਨਂ. ਪਞ੍ਞਂ ਵਾਹੇਤੀਤਿ ਪਞ੍ਞਾਵਾਹੀ, ਪਞ੍ਞਂ ਸਾਤਿਸਯਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਞ੍ਞਾ ਵਾ ਇਮਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਵਾਹੇਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਭਿਮੁਖਂ ਗਮੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਦ੍ਧਾਨੁਸਾਰਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੨.੭੭੦, ੭੭੬) ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਤਤੋ ਏਵ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ, ਤਂ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਸੁ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ਟੀ. ੨.੭੭੬) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਪਧਾਨਦੇਸਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫੧. ਪਦਹਨਵਸੇਨਾਤਿ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਵਸੇਨ. ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਪਧਾਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਵਿਵੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤਾਦਿਭਾਵੇਨ ਪਦਹਿਤਬ੍ਬਤੋ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਤੋ.

ਪਟਿਪਦਾਦੇਸਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫੨. ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਕਸਿਰੇਨ ਸਮਾਧਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਆਗਮਨਕਾਲੇ ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਸਸਙ੍ਖਾਰੇਨ ਸਪ੍ਪਯੋਗੇਨ ਕਿਲਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸੇ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਮਾਧਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਦਨ੍ਧਂ ਤਂ ਠਾਨਂ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੇਸੁ ਕਿਲੇਸੇਸੁ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਰਿਵਾਸੇ ਚਿਰਂ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਮਾਧਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਠਾਨਂ ਦਨ੍ਧਂ ਸਣਿਕਂ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਯਾ ਏਸਾ ਏਵਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਯਂ ਕਿਲੇਸਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਪਟਿਪਦਾਯ ਦੁਕ੍ਖਤ੍ਤਾ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਰਿਵਾਸਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਦਨ੍ਧਤ੍ਤਾ ਮਗ੍ਗਕਾਲੇ ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਪਿ ਪਞ੍ਞਾ ਆਗਮਨਵਸੇਨ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਪਟਿਪਦਾ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਉਪਰਿ ਤੀਸੁ ਪਦੇਸੁਪਿ ਇਮਿਨਾਵ ਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਭਸ੍ਸਸਮਾਚਾਰਾਦਿਦੇਸਨਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫੩. ਭਸ੍ਸਸਮਾਚਾਰੇਤਿ ਵਚੀਸਮਾਚਾਰੇ. ਠਿਤੋਤਿ ਯਥਾਰਦ੍ਧਂ ਤਂ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਕਥੇਨ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਥਾਮਗ੍ਗਂ ਅਨੁਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕਥੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਮੁਸਾਵਾਦੂਪਸਞ੍ਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਪਵਤ੍ਤੇਨ ਮੁਸਾਵਾਦੇਨ ਉਪਸਂਹਿਤਂ. ਵਿਭੂਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਸੁਂਭਾਵੋ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਭੂਤਿਕਂ, ਤਦੇਵ ਵੇਭੂਤਿਯਂ, ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭੇਦਕਰਵਾਚ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਰਣੁਤ੍ਤਰਿਯਲਕ੍ਖਣਤੋ ਸਾਰਮ੍ਭਤੋ ਜਾਤਾਤਿ ਸਾਰਮ੍ਭਜਾ. ਤਸ੍ਸਾ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਤ੍ਵਂ ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਬਹਿਦ੍ਧਾਕਥਾ ਅਮਨਾਪਾ, ਮਨਾਪਾਪਿ ਪਰਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਵਿਘਾਤਾਵਹਤ੍ਤਾ ਕਰਣੁਤ੍ਤਰਿਯਪਕ੍ਖਿਯਮੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤੁਯ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਵਿਕ੍ਖੇਪਕਥਾਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਕ੍ਖੇਪਕਥਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ. ਜਯਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜਯਂ ਪੁਰਕ੍ਖਤ੍ਵਾ. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਭਾਸਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ‘‘ਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ, ਮਨ੍ਤਨਂ ਜਾਨਨਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ‘‘ਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮਾਨਤ੍ਥਂ ਨਿਪਾਤਪਦਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਯੁਤ੍ਤਕਥਮੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਸੁਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਯੁਤ੍ਤਰੂਪਮੇਵ ਕਥਂ. ਹਦਯੇ ਨਿਦਹਿਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤ੍ਥਵੇਦਾਦਿਪਟਿਲਾਭਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚਿਤ੍ਤੇ ਠਪੇਤਬ੍ਬਂ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਯਤਨਭਾਵੇਨ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਪਿ ਵਾਚਾ ਅਕਾਲੇ ਭਾਸਿਤਾ ਅਭਾਜਨੇ ਭਾਸਿਤਾ ਵਿਯ ਨ ਅਤ੍ਥਾਵਹਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਯੁਤ੍ਤਪਤ੍ਤਕਾਲੇਨਾ’’ਤਿ. ਅਯਞ੍ਚ ਚਤੁਰਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਸੁਭਾਸਿਤਵਾਚਾ ਸਚ੍ਚਸਮ੍ਬੋਧਾਵਹਾਦਿਤਾਯ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਾ ਮਹਾਨਿਸਂਸਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਵਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸੀਲਾਚਾਰੇਤਿ ਸੀਲੇ ਚ ਆਚਾਰੇ ਚ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲੇ ਚੇਵ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਮਨੋਸਮਾਚਾਰੇ ਚ. ਠਿਤੋਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ. ਸਚ੍ਚਂ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਚ੍ਚੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਚ੍ਚਕਥੋ’’ਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਦ੍ਧੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਦ੍ਧਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ. ‘‘ਨਨੁ ਚ ਹੇਟ੍ਠਾ ਸਚ੍ਚਂ ਕਥਿਤਮੇਵਾ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ? ਹੇਟ੍ਠਾ ਹਿ ਵਚੀਸਮਾਚਾਰਂ ਕਥੇਨ੍ਤੇਨ ਸਚ੍ਚਂ ਕਥਿਤਂ, ਪਟਿਪਕ੍ਖਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਸੇਨ ਇਧ ਸੀਲਂ ਕਥੇਨ੍ਤੇਨ ਤਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸਚ੍ਚਂ ਸਰੂਪੇਨੇਵ ਕਥਿਤਂ. ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਕਥਾਯ ਆਰਬ੍ਭਨ੍ਤਰਞ੍ਚੇਤਂ, ਤਥਾਪਿ ਸਚ੍ਚਂ ਵਤ੍ਵਾ ਅਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਕਥਨਂ ਪੁਨਰੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਪਰਸ੍ਸ ਚੋਦਨਾਵਸਰੋ ਮਾ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਹਾਰਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਇਧ ਕਸ੍ਮਾ ਪੁਨ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਾਚਾਸਚ੍ਚਂ ਕਥਿਤਂ ਚਤੁਰਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਸੁਭਾਸਿਤਵਾਚਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨ. ਅਨ੍ਤਮਸੋ…ਪੇ… ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਇਧ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਵਂ ਸੀਲਂ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨਤ੍ਥੇ ‘‘ਏਵਂ ਪਰਿਤ੍ਤਕਂ ਖੋ, ਰਾਹੁਲ, ਤੇਸਂ ਸਾਮਞ੍ਞਂ, ਯੇਸਂ ਨਤ੍ਥਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾਵਾਦੇ ਲਜ੍ਜਾ’’ਤਿਆਦਿ ਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ ਰਾਹੁਲੋਵਾਦਸੁਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਂ.

ਗੁਤ੍ਤਾ ਸਤਿਕਵਾਟੇਨ ਪਿਦਹਿਤਾ ਦ੍ਵਾਰਾ ਏਤੇਨਾਤਿ ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਛਸੁ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਰਿਯੇਸਨਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਪਰਿਭੋਗਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂ. ਸਮਨ੍ਤਿ ਅਵਿਸਮਂ. ਸਮਚਾਰਿਤਾ ਹਿ ਕਾਯਵਿਸਮਾਦੀਨਿ ਪਹਾਯ ਕਾਯਸਮਾਦਿਪੂਰਣਂ. ਨਿਸਜ੍ਜਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਆਦਿਅਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ‘‘ਆਵਰਣੀਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਸੋਧੇਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਭਾਵਨਾਯ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਸੋਧਨਞ੍ਹਿ ਜਾਗਰਿਯਾਨੁਯੋਗੋ, ਨ ਨਿਦ੍ਦਾਵਿਨੋਦਨਮਤ੍ਤਂ. ਨਿਤ੍ਤਨ੍ਦੀਤਿ ਵਿਗਤਥਿਨਮਿਦ੍ਧੋ. ਸਾ ਪਨ ਨਿਤ੍ਤਨ੍ਦਿਤਾ ਕਾਯਾਲਸਿਯਵਿਗਮਨੇ ਪਾਕਟਾ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਾਯਾਲਸਿਯਵਿਰਹਿਤੋ’’ਤਿ. ‘‘ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦੁਵਿਧੋਪਿ ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭੋ ਗਹਿਤੋਤਿ ਤਂ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਾਯਿਕਵੀਰਿਯੇਨਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਙ੍ਗਮ੍ਮ ਗਣਵਿਹਾਰੋ ਸਹਵਾਸੋ ਸਙ੍ਗਣਿਕਾ, ਸਾ ਪਨ ਕਿਲੇਸੇਹਿਪਿ ਏਵਂ ਹੋਤੀਤਿ ਤਤੋ ਵਿਸੇਸੇਤੁਂ ‘‘ਗਣਸਙ੍ਗਣਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਗਣੇਨ ਸਙ੍ਗਣਿਕਂ ਗਣਸਙ੍ਗਣਿਕਨ੍ਤਿ. ਆਰਮ੍ਭਵਤ੍ਥੁਵਸੇਨਾਤਿ ਅਨਧਿਗਤਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਕਾਰਣਵਸੇਨ ਏਕਵਿਹਾਰੀ, ਨ ਕੇਵਲਂ ਏਕੀਭਾਵਵਸੇਨ. ਕਿਲੇਸਸਙ੍ਗਣਿਕਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਸਹਿਤਚਿਤ੍ਤਤਂ. ਯਥਾ ਤਥਾਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ, ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਵਸੇਨ ਵਾ. ਸਮਥਵਸੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਂ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਲਕ੍ਖਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਂ.

ਕਲ੍ਯਾਣਪਟਿਭਾਨੋਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਪਟਿਭਾਨੋ, ਸਾ ਪਨਸ੍ਸ ਪਟਿਭਾਨਸਮ੍ਪਦਾ ਵਚਨਚਾਤੁਰਿਯਸਹਿਤਾਵ ਇਚ੍ਛਿਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਾਕ੍ਕਰਣ…ਪੇ… ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਚਾ’’ਤਿ. ‘‘ਪਟਿਭਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਞਾਣਮ੍ਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਿਤਵਚਨਮ੍ਪਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਯੁਤ੍ਤਂ ਕਾਰਣਯੁਤ੍ਤਂ ਪਟਿਭਾਨਮਸ੍ਸਾਤਿ ਯੁਤ੍ਤਪਟਿਭਾਨੋ. ਪੁਚ੍ਛਿਤਾਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਸੀਘਂ ਬ੍ਯਾਕਾਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਨੋ ਮੁਤ੍ਤਪਟਿਭਾਨਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਨੋ ਮੁਤ੍ਤਪਟਿਭਾਨੋ. ਇਧ ਪਨ ਵਿਕਿਣ੍ਣਵਾਚੋ ਮੁਤ੍ਤਪਟਿਭਾਨੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ‘‘ਸੀਲਸਮਾਚਾਰਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਠਿਤਭਿਕ੍ਖੁ ਮੁਤ੍ਤਪਟਿਭਾਨੋ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਗਮਨਸਮਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਅਸ੍ਸੁਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਗਮੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾਯ. ਧਾਰਣਸਮਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਸਾਤਿਸਯਂ ਸਤਿਵੀਰਿਯਸਹਿਤਤਾਯ ਯਥਾਸੁਤਂ ਯਥਾਪਰਿਯਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਧਾਰੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾਯ. ਮੁਨਨਤੋ ਅਨੁਮਿਨਨਤੋ ਮੁਤੀਤਿ ਅਨੁਮਾਨ ਪਞ੍ਞਾਯ ਨਾਮਂ. ਤੀਹਿ ਪਦੇਹੀਤਿ ‘‘ਗਤਿਮਾ ਧਿਤਿਮਾ ਮੁਤਿਮਾ’’ਤਿ ਤੀਹਿ ਪਦੇਹਿ. ਹੇਟ੍ਠਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ‘‘ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ. ਇਧਾਤਿ ‘‘ਧਿਤਿਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ. ਵੀਰਿਯਮ੍ਪਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਗੁਣਭੂਤਂ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਵਾਯਮਤ੍ਥੋ. ਹੇਟ੍ਠਾਤਿ ‘‘ਜਾਗਰਿਯਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ, ਝਾਯੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾ ਕਥਿਤਾ. ਇਧਾਤਿ ‘‘ਧਿਤਿਮਾ ਮੁਤਿਮਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਗਣ੍ਹਨਪਞ੍ਞਾ ਕਥਿਤਾ ਕਰਣਪੁਬ੍ਬਾਪਰਕੋਸਲ੍ਲਪਞ੍ਞਾਦੀਪਨਤੋ. ਕਿਲੇਸਕਾਮੋਪਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੋ ਵਿਯ ਯਥਾਪਵਤ੍ਤੋ ਅਸ੍ਸਾਦੀਯਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਕਿਲੇਸਕਾਮੇਸੁ ਅਗਿਦ੍ਧੋ’’ਤਿ.

ਅਨੁਸਾਸਨਵਿਧਾਦੇਸਨਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫੪. ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਾਯਮਨਸਿਕਾਰੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਭੂਤੇਨ ਪਥਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਭਾਵਨਾਮਨਸਿਕਾਰੇਨ. ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੋਤਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੋ.

੧੫੫. ਕਿਲੇਸਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣੇਤਿ ਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਜਾਨਨੇ.

੧੫੬. ਪਰਿਯਾਦਿਯਮਾਨੋਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਦ੍ਧਕ੍ਖਨ੍ਧੇਯੇਵ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ‘‘ਏਕੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤੁਂ. ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਗਹਿਤਂ, ‘‘ਅਮੁਤ੍ਰਾਸਿਂ ਏਵਂਨਾਮੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਚ ਆਰੋਹਨੇ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਓਰੋਹਨੇ ਪਨ ਞਾਣਸ੍ਸ ਥਿਰਭੂਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਦ੍ਧਕ੍ਖਨ੍ਧੇਯੇਵ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਤਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਵਿਰੋਧਂ. ਨ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸਿ ਦਿਟ੍ਠਾਭਿਨਿਵੇਸੇਨ ਕੁਣ੍ਠਞਾਣਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ਅਵਟ੍ਠਾਨਂ. ਨਿਯਮੋਤਿ ਵਾਦਨਿਯਮੋ ਪਟਿਨਿਯਤਵਾਦਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ.

੧੫੭. ਪਿਣ੍ਡਗਣਨਾਯਾਤਿ ‘‘ਏਕਂ ਦ੍ਵੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਗਣੇਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਕਲਨਪਦੁਪ੍ਪਾਦਨਾਦਿਨਾ ਪਿਣ੍ਡਨਵਸੇਨ ਗਣਨਾਯ. ਅਚ੍ਛਿਦ੍ਦਕਵਸੇਨਾਤਿ ਅਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਕਗਣਨਾਵਸੇਨ ਗਣਨਾ ਕਮਗਣਨਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖੇ ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਪਣ੍ਣਾਨੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਜਲਾਸਯੇ ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਉਦਕਾਲ਼੍ਹਕਾਨੀ’’ਤਿ ਵਾ ਏਵਂ ਗਣੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਏਕਜ੍ਝਮ੍ਪਿ ਪਿਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਗਣਨਾ. ਕਮਗਣਨਾ ਹਿ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਵਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਕਾ. ਸਾ ਪਨੇਸਾ ਗਣਨਾ ਸਵਨਨ੍ਤਰਂ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਮਨਸਾਵ ਗਣੇਤਬ੍ਬਤੋ ‘‘ਮਨੋਗਣਨਾ’’ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਨੋਗਣਨਾਯਾ’’ਤਿ. ਪਿਣ੍ਡਗਣਨਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਨ ਵਿਭਾਗਗਣਨਂ. ਸਙ੍ਖਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਭਾਵਤੋ. ਪਞ੍ਞਾਪਾਰਮਿਯਾ ਪੂਰਿਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਇਤਰਾਸਂ ਪੂਰਣੇਨ ਵਿਨਾ ਤਸ੍ਸਾ ਪੂਰਣਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ‘‘ਦਸਨ੍ਨਂ ਪਾਰਮੀਨਂ ਪੂਰਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਥਾਤਿ ਦੀਪੇਤਿ ਥੇਰੋ. ਯਂ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਸਾਕਾਰਂ ਸਉਦ੍ਦੇਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣਮਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਆਯੁਨੋ ਵਸ੍ਸਾਦਿਗਣਨਾਯ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਂ ਤਸ੍ਸ ਅਵਿਸਯਭਾਵਤੋ.

੧੫੮. ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਯੇਵ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾ. ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਸਨਾਯ ਮਜ੍ਝੇ ਭਿਨ੍ਨਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਵਿਯ ਵਿਭਾਗਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਤੀਤਬੁਦ੍ਧਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਿਨਾਪਿ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰਭਾਵੇਨ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਏਕਸਦਿਸਭਾਵੇਨ ਚ.

੧੫੯. ਆਸਵਾਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਭਾਵੂਪਗਮਨੇਨ ਸਾਸਵਾ. ਉਪੇਚ੍ਚ ਆਧੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਉਪਾਧੀ, ਦੋਸਾਰੋਪਨਾਨਿ, ਸਹ ਉਪਾਧੀਹੀਤਿ ਸਉਪਾਧਿਕਾ. ਅਨਰਿਯਿਦ੍ਧਿਯਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਦੋਸੇਨ ਏਕਚ੍ਚੇ ਉਪਾਰਮ੍ਭਂ ਦਦਨ੍ਤਿ, ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਕੇਵਟ੍ਟਸੁਤ੍ਤੇਨ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਨੋ ‘‘ਅਰਿਯਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਾਸਵਭਾਵਤੋ. ਨਿਦ੍ਦੋਸੇਹਿ ਖੀਣਾਸਵੇਹਿ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਤੋ ਨਿਦ੍ਦੋਸਾ ਦੋਸੇਹਿ ਸਹ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਤਤੋ ਏਵ ਅਨੁਪਾਰਮ੍ਭਾ. ਅਰਿਯਾਨਂ ਇਦ੍ਧੀਤਿ ਅਰਿਯਿਦ੍ਧੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਸਞ੍ਞੀਤਿ ਇਟ੍ਠਸਞ੍ਞੀ ਇਟ੍ਠਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ. ਪਟਿਕ੍ਕੂਲੇਤਿ ਅਮਨੁਞ੍ਞੇ ਅਨਿਟ੍ਠੇ. ਧਾਤੁਸਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ‘‘ਧਾਤੁਯੋ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਂ. ਉਪਸਂਹਰਤੀਤਿ ਉਪਨੇਤਿ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਅਨਿਟ੍ਠਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਨਿਟ੍ਠੇ ਸਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ. ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਵਾ ਫਰਤੀਤਿ ਮੇਤ੍ਤਂ ਹਿਤੇਸਿਤਂ ਉਪਸਂਹਰਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਮੇਵ ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਫਰਤਿ. ਧਾਤੁਤੋ ਵਾ ਉਪਸਂਹਰਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਸਭਾਵਚਿਨ੍ਤਨੇਨ ਧਾਤੁਸੋ, ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ ਧਾਤੁਮਨਸਿਕਾਰਂ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੂਲੇ ਸਤ੍ਤੇ ਞਾਤਿਮਿਤ੍ਤਾਦਿਕੇ ਯਾਥਾਵਤੋ ਧਮ੍ਮਸਭਾਵਚਿਨ੍ਤਨੇਨ ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾਯ ਵਿਸਭਾਗਭੂਤੇ ‘‘ਕੇਸਾਦਿ ਅਸੁਚਿਕੋਟ੍ਠਾਸਮੇਵਾ’’ਤਿ ਅਸੁਭਸਞ੍ਞਂ ਫਰਤਿ ਅਸੁਭਮਨਸਿਕਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾਯਾਤਿ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਛਲ਼ਾਰਮ੍ਮਣਾਪਾਥੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਪਕਤਿਭਾਵਾਵਿਜਹਨਲਕ੍ਖਣਾਯ ਛਸੁ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ ‘‘ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾਯਾ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਾਯ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤੁਪੇਕ੍ਖਾਯ.

ਤਂ ਦੇਸਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਦ੍ਵੀਸੁ ਇਦ੍ਧਿਵਿਧਾਸੁ ਦੇਸਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਦੇਸਨਾਵਿਧਿਂ. ਅਸੇਸਂ ਸਕਲਨ੍ਤਿ ਅਸੇਸਂ ਨਿਰਵਸੇਸਂ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਂ ਅਭਿਵਿਸਿਟ੍ਠੇਨ ਞਾਣੇਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਅਸੇਸਂ ਅਭਿਜਾਨਤੋ ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਇਤੋਤਿ ਭਗਵਤੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਤੋ. ਅਞ੍ਞੋ ਪਰਮਤ੍ਥਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵਾ ਅਯਂ ਨਾਮ ਯਂ ਭਗਵਾ ਨ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਇਦਂ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ. ਦ੍ਵੀਸੁ ਇਦ੍ਧਿਵਿਧਾਸੁ ਅਭਿਜਾਨਨੇ, ਦੇਸਨਾਯਞ੍ਚ ਭਗਵਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਇਮਿਨਾਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਨ ਕੇਵਲਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ, ਅਥ ਖੋ ਅਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋਪਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਯਂ ਤਂ ਭਨ੍ਤੇਤਿਆਦਿਨਾਪਿ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਗੁਣਦਸ੍ਸਨਂ ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਸਾਦਸ੍ਸ ਕਾਰਣਵਿਭਾਵਨਂ.

ਅਞ੍ਞਥਾਸਤ੍ਥੁਗੁਣਦਸ੍ਸਨਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੦. ਪੁਬ੍ਬੇ ‘‘ਏਤਦਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ, ਤਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ਏਵਾਯਂ ਪਕਾਰੋ ‘‘ਯਂ ਤਂ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਰਦ੍ਧੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਪਰੇਨਾਪਿ ਆਕਾਰੇਨਾ’’ਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਯਾ ਸਦ੍ਦਹਨਤੋ ਵਿਸੇਸਤੋ ਸਦ੍ਧਾ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ, ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇ ਹਿ ਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਮਹਾਬੋਧਿਯਂ ਸਤ੍ਤਾ ਆਸਤ੍ਤਾ ਲਗ੍ਗਾ ਨਿਯਤਭਾਵੂਪਗਮਨੇਨ ਕੇਨਚਿ ਅਸਂਹਾਰਿਯਭਾਵਤੋ. ਯਤੋ ਨੇਸਂ ਨ ਕਥਞ੍ਚਿ ਤਤ੍ਥ ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਏਤੇਨੇਵ ਤੇਸਂ ਕਮ੍ਮਫਲਂ ਸਦ੍ਧਾਯਪਿ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਾਭਾਵੋ ਦੀਪਿਤੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਤਿਸਯਵਚਨਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ, ‘‘ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਤਂ ਭਗਵਤਾ’’ਤਿ ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਸਨ੍ਨਿਧਾਨੇਨ ਚ ਵਿਸਿਟ੍ਠਵਿਸਯਂ ‘‘ਸਦ੍ਧੇਨ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਦਂ, ਤਸ੍ਮਾ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਸਮਧਿਗਮਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਗੁਣਸਮਧਿਗਮਸ੍ਸ ‘‘ਨਵ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੇਨਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਸਮਾਸਪਦੇਸੁ ‘‘ਵੀਰਿਯਂ ਥਾਮੋ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਅਵਯਵਪਦਾਨਿ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਰਕ੍ਕਮਪਦਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਨ ਧੋਰਯ੍ਹਪਦਂ. ਨ ਹਿ ਤਂ ਵੀਰਿਯਵੇਵਚਨਂ, ਅਥ ਖੋ ਵੀਰਿਯਵਨ੍ਤਵਾਚਕਂ. ਧੁਰਾਯ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਹਿ ਧੋਰਯ੍ਹੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਂ ਧੁਰਂ ਵਹਨਸਮਤ੍ਥੇਨ ਮਹਾਪੁਰਿਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਪਗ੍ਗਹਿਤਵੀਰਿਯੇਨਾਤਿ ਅਸਿਥਿਲਵੀਰਿਯੇਨ. ਥਿਰਵੀਰਿਯੇਨਾਤਿ ਉਸ੍ਸੋਲ਼੍ਹੀਭਾਵੂਪਗਮਨੇਨ ਥਿਰਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਵੀਰਿਯੇਨ. ਅਸਮਧੁਰੇਹੀਤਿ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਧੁਰੇਹਿ. ਪਰੇਸਂ ਅਸਯ੍ਹਸਹਨਾ ਹਿ ਲੋਕਨਾਥਾ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਾਪਰਿਮੇਯ੍ਯਭੇਦਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਗੁਣਜਾਤਂ. ਪਾਰਮਿਤਾ, ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ, ਵੇਨੇਯ੍ਯਸਤ੍ਤਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਇਦਂ ਤਯਂ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਮਾਨਮੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਹ ‘‘ਅਤੀਤਾਨਾਗਤ…ਪੇ… ਊਨੋ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ.

ਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗਨ੍ਤਿ ਕਾਮਸੁਖੇ ਅਲ੍ਲੀਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨਂ. ਕੋ ਜਾਨਾਤਿ ਪਰਲੋਕਂ ‘‘ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ, ਏਤ੍ਥ ‘‘ਕੋ ਏਕਵਿਸਯੋਯਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਗੋਚਰੋ’’ਤਿ ਏਵਂਦਿਟ੍ਠਿ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੁਖੋਤਿ ਇਟ੍ਠੋ ਸੁਖਾਵਹੋ. ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾਯਾਤਿ ਤਾਪਸਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾਯ ਤਰੁਣਿਯਾ. ਮੁਦੁਕਾਯਾਤਿ ਸੁਖੁਮਾਲਾਯ. ਲੋਮਸਾਯਾਤਿ ਤਰੁਣਮੁਦੁਲੋਮਵਤਿਯਾ. ਮੋਲ਼ਿਬਨ੍ਧਾਹੀਤਿ ਮੋਲ਼ਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧਕੇਸਾਹਿ. ਪਰਿਚਾਰੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਰਿਚਾਰਿਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਤੋ ਚਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਲਾਮਕਨ੍ਤਿ ਪਟਿਕਿਲਿਟ੍ਠਂ. ਗਾਮਵਾਸੀਨਂ ਬਾਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਮਿਦਨ੍ਤਿ ਪੋਥੁਜ੍ਜਨਿਕਂ. ਯਥਾ ਪਨ ਤਂ ‘‘ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਮਿਦ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਲਭਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੇਹਿ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਅਨਰਿਯੇਹਿ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਾ ਅਨਰਿਯਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਨਿਦ੍ਦੋਸਤ੍ਥੋ ਅਰਿਯਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਨਰਿਯਨ੍ਤਿ ਨ ਨਿਦ੍ਦੋਸ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨਤ੍ਥਸਂਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾਦਿਵਿਵਿਧਵਿਪੁਲਾਨਤ੍ਥਸਞ੍ਹਿਤਂ. ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਲਮਥਸ੍ਸ ਖੇਦਨਸ੍ਸ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨਂ. ਦੁਕ੍ਖਂ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਦੁਕ੍ਖਮਨਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਮਂ.

ਆਭਿਚੇਤਸਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਅਭਿਚੇਤੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਂ ਵਾ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਭਿਚੇਤਸਿ ਜਾਤਾਨੀਤਿ ਆਭਿਚੇਤਸਿਕਾਨਿ, ਅਭਿਚੇਤੋਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਾਨਿ ਵਾ. ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਾਨਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮੇ ਸੁਖਵਿਹਾਰਾਨਂ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੋ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ, ਤਤ੍ਥ ਸੁਖਵਿਹਾਰਭੂਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਰੂਪਾਵਚਰਝਾਨਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤਾਨਿ ਹਿ ਅਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਝਾਯਿਨੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸੁਖਂ ਵਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀਤਿ. ਕਥਿਤਾ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰੋ’’ਤਿ ਸਪ੍ਪੀਤਿਕਤ੍ਤਾ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਵਿਪਾਕਸੁਖੁਮਸਞ੍ਹਿਤਤ੍ਤਾ ਚ. ਸਹ ਮਗ੍ਗੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਂ ਕਥਿਤਂ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ ਚੁਨ੍ਦ ਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗਾ ਏਕਨ੍ਤਨਿਬ੍ਬਿਦਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੮੪) ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਿਕਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਿਕਾ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਭਾਵੇਨ ਕਥਿਤਾ. ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਰੂਪਾਵਚਰਾਨਿ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਜ੍ਝਾਨਾਨੀ’’ਤਿ ਕਥਿਤਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਕਾਮਲਾਭੀਤਿ ਨਿਕਾਮੇਨ ਲਾਭੀ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਲਾਭੀ. ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤਕ੍ਖਣੇ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਥਾਕਾਮਲਾਭੀ’’ਤਿ. ਅਦੁਕ੍ਖਲਾਭੀਤਿ ਸੁਖੇਨੇਵ ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ. ਅਕਸਿਰਲਾਭੀਤਿ ਅਕਸਿਰਾਨਂ ਵਿਪੁਲਾਨਂ ਲਾਭੀ, ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ. ਏਕਚ੍ਚੋ ਹਿ ਲਾਭੀਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਨ ਪਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤਕ੍ਖਣੇ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਂ. ਏਕਚ੍ਚੋ ਤਥਾ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਪਾਰਿਬਨ੍ਧਕੇ ਪਨ ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ. ਏਕਚ੍ਚੋ ਤਥਾ ਚ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਾਰਿਬਨ੍ਧਕੇ ਚ ਅਕਿਚ੍ਛੇਨੇਵ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ, ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਨਾਲ਼ਿਕਯਨ੍ਤਂ ਵਿਯ ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਵੁਟ੍ਠਾਤੁਂ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਪਾਰਿਬਨ੍ਧਕਤ੍ਤਾ ਵਸਿਭਾਵਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਮਧਿਗਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਕ੍ਕੋਤਿ.

ਅਨੁਯੋਗਦਾਨਪ੍ਪਕਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੧. ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਯਾਤਿ ਇਮਾਯ ਲੋਕਧਾਤੁਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਇਮਂ ਲੋਕਧਾਤੁਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾਯ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਯਾ. ਜਾਤਿਖੇਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਹਿ ਤਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਲੋਕਧਾਤੁਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤ੍ਤਕਾਯ ਏਵ ਜਾਤਿਖੇਤ੍ਤਭਾਵੋ ਧਮ੍ਮਤਾਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਪਰਿਗ੍ਗਹਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਤਤ੍ਤਕਂ ਏਵ ਜਾਤਿਖੇਤ੍ਤਂ. ‘‘ਤਨ੍ਨਿਵਾਸੀਨਂਯੇਵ ਚ ਦੇਵਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਕਮ੍ਪਨਦੇਵਤੂਪਸਙ੍ਕਮਨਾਦਿਨਾ ਜਾਤਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਨ ਸਮਾਨਯੋਗਕ੍ਖਮਟ੍ਠਾਨਂ ਜਾਤਿਖੇਤ੍ਤਂ. ਸਰਸੇਨੇਵ ਆਣਾਪਵਤ੍ਤਨਟ੍ਠਾਨਂ ਆਣਾਖੇਤ੍ਤਂ. ਬੁਦ੍ਧਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਸਯਭੂਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਸਯਖੇਤ੍ਤਂ. ਓਕ੍ਕਮਨਾਦੀਨਂ ਛਨ੍ਨਮੇਵ ਗਹਣਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ ਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰਾਦਿਕਾਲੇਪਿ ਤਸ੍ਸ ਪਕਮ੍ਪਨਲਬ੍ਭਨਤੋ. ਆਣਾਖੇਤ੍ਤਂ ਨਾਮ, ਯਂ ਏਕਚ੍ਚਂ ਸਂਵਟ੍ਟਤਿ, ਵਿਵਟ੍ਟਤਿ ਚ. ਆਣਾ ਵਤ੍ਤਤਿ ਤਨ੍ਨਿਵਾਸਿਦੇਵਤਾਨਂ ਸਿਰਸਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨੇਨ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਕੇਵਲਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਆਨੁਭਾਵੇਨੇਵ, ਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਵਸੇਨ. ‘‘ਯਾਵਤਾ ਪਨ ਆਕਙ੍ਖੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੮੧) ਵਚਨਤੋ ਤਤੋ ਪਰਮ੍ਪਿ ਆਣਾ ਪਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯੇਵ.

ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਪਨ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ‘‘ਨ ਮੇ ਆਚਰਿਯੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਦਿਸੋ ਮੇ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੮੫; ੨.੩੪੧; ਮਹਾਵ. ੧੧; ਕਥਾ. ੪੦੫) ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਲੋਕਧਾਤੁਯਾ ਠਤ੍ਵਾ ਵਦਨ੍ਤੇਨ ਭਗਵਤਾ, ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਕਿਂ ਪਨਾਵੁਸੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਅਤ੍ਥੇਤਰਹਿ ਅਞ੍ਞੋ ਸਮਣੋ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਾ ਭਗਵਤਾ ਸਮਸਮੋ ਸਮ੍ਬੋਧਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੬੧) ਏਵਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ‘‘ਅਹਂ ਭਨ੍ਤੇ ਨੋਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੬੧) ਵਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ ਅਨਵਕਾਸੋ, ਯਂ ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਲੋਕਧਾਤੁਯਾ ਦ੍ਵੇ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੬੧; ਮ. ਨਿ. ੩.੧੨੯; ਅ. ਨਿ. ੧.੨੭੭; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੫੭; ਮਿ. ਪ. ੫.੧.੧) ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨਾ ਚ ਬੁਦ੍ਧਖੇਤ੍ਤਭੂਤਂ ਇਮਂ ਲੋਕਧਾਤੁਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਏਕਤੋਤਿ ਸਹ, ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੋ ਪਨ ਕਾਲੋ ਕਥਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋਤਿ? ਚਰਿਮਭਵੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਧਾਤੁਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਨਿਸਿਨ੍ਨਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਪਟਿਲੋਮਕ੍ਕਮੇਨ ਵਦਤਿ. ਖੇਤ੍ਤਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਕਤੋਵ ਹੋਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਜਾਤਿਖੇਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਕੇਨ ਪਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਕਤੋ? ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇਨ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਨ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ. ਏਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇਤਿ ਚਰਿਮਭਵੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਂ, ਧਾਤੁਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਇਮੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤਰੇ.

ਤਿਪਿਟਕਅਨ੍ਤਰਧਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

‘‘ਨ ਨਿਵਾਰਿਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤੀਣਿ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਅਨ੍ਤਰਧਾਨੇਨ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਓਸਕ੍ਕਿਤਤ੍ਤਾ ਅਪਰਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਾਵਸਰਾ ਹੋਤਿ. ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਪਟਿਵੇਧਾਵਹਾ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਪਦਾ.

‘‘ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਪਮਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਯਿਦਂ ਹੀਨਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਹਿ ਠਿਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਧਮ੍ਮਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਮਾਤਿਕਾਯ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾਯਾਤਿ ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿਆਦਿ (ਪਾਰਾ. ੩੯, ੪੪; ਪਾਚਿ. ੪੫) ਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਾਲ਼ਿਮਾਤਿਕਾਯ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾਯ. ਨਿਦਾਨੁਦ੍ਦੇਸਸਙ੍ਖਾਤੇ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੇ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਉਪਸਮ੍ਪਦਾਕਮ੍ਮੇਸੁ ਚ ਸਾਸਨਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਯਥਾ ਵਾ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੇ ਧਰਨ੍ਤੇ ਏਵ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਏਵ ਤਦੁਭਯੇ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਤਦੁਭਯਾਭਾਵੇ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਾਭਾਵਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਯਿਦਂ ਤਯਂ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਠਿਤਿਹੇਤੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਉਪਸਮ੍ਪਦਾਸੁ ਠਿਤਾਸੁ ਸਾਸਨਂ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਧੀਨਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਨਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ, ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਧੀਨਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੇ, ਤਂ ਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਸਿਦ੍ਧਾਸੁ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੁਪਸਮ੍ਪਦਾਸੁ ਚ ਸਾਸਨਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਓਸਕ੍ਕਿਤਂ ਨਾਮਾਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਕਪਟਿਵੇਧਸੀਲਭੇਦਦ੍ਵਯਂ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਵਿਨਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਪਚ੍ਛਿਮਕਪਟਿਵੇਧਤੋ ਪਰਂ ਪਟਿਵੇਧਸਾਸਨਂ, ਪਚ੍ਛਿਮਕਸੀਲਭੇਦਤੋ ਪਰਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਾਸਨਂ ਵਿਨਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸਾਸਨਅਨ੍ਤਰਹਿਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਤੇਨ ਕਾਮਂ ‘‘ਸਾਸਨਟ੍ਠਿਤਿਯਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਪਮਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਪਨ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਕਾਤਿ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਸਤਿ ਸਾ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਹੋਤਿ ਪਟਿਵੇਧੋ ਵਿਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ ਸਾਸਨੋਸਕ੍ਕਨਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਯਿਦਂ ਸਾਸਨੋਸਕ੍ਕਨਂ ਧਾਤੁਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤੀਣਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਧਾਤੂਨਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਨਾਦਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨੇਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਤਾਤਿ ਰਸ੍ਮਿਯੋ. ਕਾਰੁਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਪਰਿਦੇਵਨਕਾਰੁਞ੍ਞਂ. ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ, ਦੀਪਨ੍ਤਰੇਸੁ, ਦੇਵਨਾਗਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇਸੁ ਚ ਵਿਪ੍ਪਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਮਹਾਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕਟ੍ਠਾਨੇ ਏਕਜ੍ਝਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਨਂ, ਰਸ੍ਮਿਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਤੇਜੋਧਾਤੁਯਾ ਉਟ੍ਠਾਨਂ, ਏਕਜਾਲਿਭਾਵੋ ਚਾਤਿ ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਸਤ੍ਥੁ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਤ੍ਤਾਤਿ ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁ ਅਚ੍ਛਰਿਯਤ੍ਤਾਭਾਵਦੋਸਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬੁਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਮਜ੍ਝੇ ਭਿਨ੍ਨਸੁਵਣ੍ਣਂ ਵਿਯ ਏਕਸਦਿਸਾਤਿ ਤੇਸਂ ਦੇਸਨਾਪਿ ਏਕਰਸਾ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੇਸਨਾਯ ਚ ਵਿਸੇਸਾਭਾਵਤੋ’’ਤਿ, ਏਤੇਨ ਚ ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਤ੍ਤਮੇਵ ਸਾਧੇਤਿ. ‘‘ਵਿਵਾਦਭਾਵਤੋ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਵਿਵਾਦਾਭਾਵਤ੍ਥਂ ਦ੍ਵੇ ਏਕਤੋ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹੇ (ਮਿ. ਪ. ੫.੧.੧). ਏਕੁਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਏਕੋ ਏਕਵਿਧੋ ਅਭਿਨ੍ਨੋ ਉਦ੍ਦੇਸੋ. ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

ਏਕਂ ਏਵ ਬੁਦ੍ਧਂ ਧਾਰੇਤੀਤਿ ਏਕਬੁਦ੍ਧਧਾਰਣੀ, ਏਤੇਨ ਏਵਂਸਭਾਵਾ ਏਤੇ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ, ਯੇਨ ਦੁਤਿਯਂ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਂ ਧਾਰੇਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਾ ਅਯਂ ਲੋਕਧਾਤੂਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਾਨਞ੍ਹਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਭਾਵਵਿਸੇਸੋ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਨਿਵਾਰੇਤੁਨ੍ਤਿ. ‘‘ਨ ਧਾਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵ ਅਧਾਰਣਂ ਪਰਿਯਾਯੇਹਿ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਚਲੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਚਲੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਰਿਪ੍ਫਨ੍ਦੇਯ੍ਯ. ਕਮ੍ਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਵੇਧੇਯ੍ਯ. ਨਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਕਪਸ੍ਸੇਨ ਨਤਾ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਓਣਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਓਸੀਦੇਯ੍ਯ. ਵਿਨਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵਿਵਿਧਾ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਨਮੇਯ੍ਯ. ਵਿਕਿਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵਾਤੇਨ ਭੁਸਮੁਟ੍ਠਿ ਵਿਯ ਵਿਪ੍ਪਕਿਰੇਯ੍ਯ. ਵਿਧਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵਿਨਸ੍ਸੇਯ੍ਯ. ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਿਦ੍ਧਸ੍ਤਾ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਤਥਾਭੂਤਾ ਚ ਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਠਾਨਂ ਉਪਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾ ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਮੁਪਾਦਿਕਾਤਿ ਸਮਂ ਉਦ੍ਧਂ ਪਜ੍ਜਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸਮੁਪਾਦਿਕਾ, ਉਦਕਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਸਮਂਗਾਮਿਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਣ੍ਣੇਨਾਤਿ ਸਣ੍ਠਾਨੇਨ. ਪਮਾਣੇਨਾਤਿ ਆਰੋਹੇਨ. ਕਿਸਥੂਲੇਨਾਤਿ ਕਿਸਥੂਲਭਾਵੇਨ, ਪਰਿਣਾਹੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪੀਤਿ ਦ੍ਵੇਪਿ, ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਵਾ ਸਰੀਰਭਾਰਂ.

ਛਾਦੇਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਰੋਚੇਨ੍ਤਂ ਰੁਚਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਂ. ਤਨ੍ਦੀਕਤੋਤਿ ਤੇਨ ਭੋਜਨੇਨ ਤਨ੍ਦੀਭੂਤੋ. ਅਨੋਣਮਿਤਦਣ੍ਡਜਾਤੋਤਿ ਯਾਵਦਤ੍ਥਭੋਜਨੇਨ ਓਣਮਿਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਅਨੋਣਮਿਤਦਣ੍ਡੋ ਵਿਯ ਜਾਤੋ. ਸਕਿਂ ਭੁਤ੍ਤੋਵਾਤਿ ਏਕਂ ਵਡ੍ਢਿਤਕਂ ਭੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੋਵ ਮਰੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਅਤਿਧਮ੍ਮਭਾਰੇਨਾਤਿ ਧਮ੍ਮੇਨ ਨਾਮ ਪਥਵੀ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ, ਸਕਿਂ ਤੇਨੇਵ ਚਲਤਿ ਵਿਨਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਪੁਨ ਥੇਰੋ ਰਤਨਂ ਨਾਮ ਲੋਕੇ ਕੁਟੁਮ੍ਬਂ ਸਨ੍ਧਾਰੇਨ੍ਤਂ, ਅਭਿਮਤਞ੍ਚ ਲੋਕੇਨ; ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਰੁਸਭਾਵਤਾਯ ਸਕਟਭਙ੍ਗਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਅਤਿਭਾਰਭੂਤਂ ਦਿਟ੍ਠਮੇਵਂ ਧਮ੍ਮੋ ਚ ਹਿਤਸੁਖਵਿਸੇਸੇਹਿ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਨਂ ਧਾਰੇਨ੍ਤੋ, ਅਭਿਮਤੋ ਚ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਗਮ੍ਭੀਰਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਭਾਵੇਨ ਗਰੁਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਅਤਿਭਾਰਭੂਤੋ ਪਥਵਿਚਲਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਧ ਮਹਾਰਾਜ ਦ੍ਵੇ ਸਕਟਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਏਤੇਨੇਵ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਓਕ੍ਕਮਨਾਦਿਕਾਲੇ ਪਥਵਿਕਮ੍ਪਨਕਾਰਣਂ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਏਕਸ੍ਸਾਤਿ ਏਕਸ੍ਮਾ, ਏਕਸ੍ਸ ਵਾ ਸਕਟਸ੍ਸ ਰਤਨਂ ਤਸ੍ਮਾ ਸਕਟਤੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਓਸਾਰਿਤਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਚਾਰਿਤਂ, ਕਥਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਹਿ ਅਗ੍ਗੋ.

ਸਭਾਵਪਕਤਿਕਾਤਿ ਸਭਾਵਭੂਤਾ ਅਕਿਤ੍ਤਿਮਾ ਪਕਤਿਕਾ. ਕਾਰਣਮਹਨ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਕਾਰਣਾਨਂ ਮਹਨ੍ਤਤਾਯ, ਮਹਨ੍ਤੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧਕਰਧਮ੍ਮੇਹਿ ਪਾਰਮਿਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਥਵਿਆਦੀਨਿ ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ, ਮਹਨ੍ਤਾ ਚ ਸਕ੍ਕਭਾਵਾਦਯੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਸਯੇ ਏਕੇਕਾਵ, ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ਮਹਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਸਯੇ ਏਕੋ ਏਵ. ਕੋ ਚ ਤਸ੍ਸ ਵਿਸਯੋ? ਬੁਦ੍ਧਭੂਮਿ, ਯਾਵਤਕਂ ਵਾ ਞੇਯ੍ਯਮੇਵਂ ‘‘ਆਕਾਸੋ ਵਿਯ ਅਨਨ੍ਤਵਿਸਯੋ ਭਗਵਾ ਏਕੋ ਏਵ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਲੋਕਧਾਤੁਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਲੋਕਧਾਤੁਤੋ ਅਞ੍ਞੇਸੁਪਿ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਅਪਰਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

‘‘ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਅਵਿਪਰੀਤਤ੍ਥਤਾਯ ਸਤ੍ਥਰਿ ਪਸਾਦੁਪ੍ਪਾਦਨੇਨ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾਵਹਮ੍ਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ…ਪੇ… ਪਟਿਪਦ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਾਦਸ੍ਸ ਅਨੁਪਤਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਵਾਦਾਨੁਪਾਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਾਦੋਯੇਵਾ’’ਤਿ.

ਅਚ੍ਛਰਿਯਅਬ੍ਭੁਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੨. ਉਦਾਯੀਤਿ ਨਾਮਂ, ਮਹਾਸਰੀਰਤਾਯ ਪਨ ਥੇਰੋ ਮਹਾਉਦਾਯੀਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ, ਯਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਵਿਨਯੇ ਨਿਸੀਦਨਸ੍ਸ ਦਸਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ. ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਾਤਿ ਖੁਦ੍ਦਿਕਾਦਿਭੇਦਤੋ ਪਞ੍ਚਪ੍ਪਕਾਰਾ. ਪੀਤਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਹਿ ਪਣੀਤਰੂਪੇਹਿ ਅਤਿਬ੍ਯਾਪਿਤਦੇਹੋ ‘‘ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਪੀਤਿਯਾ ਫੁਟਸਰੀਰੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਤੋ ਏਵਸ੍ਸਾ ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਫਰਣਲਕ੍ਖਣਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪ੍ਪ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨੇਵਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੦੧; ੫.੧੫੮; ਅ. ਨਿ. ੭.੭੧) ਵਿਯ ਇਧ ਅਭਾਵਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਤਿ ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹਤਾ’’ਤਿ. ਤੀਹਾਕਾਰੇਹੀਤਿ ਯਥਾਲਾਭਯਥਾਬਲਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ.

ਨ ਨ ਕਥੇਤਿ ਕਥੇਤਿਯੇਵ. ਚੀਵਰਾਦਿਹੇਤੁਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਹੇਤੁਭੂਤਂ ਪਯੁਤ੍ਤਕਥਂ ਨ ਕਥੇਤਿ. ਵੇਨੇਯ੍ਯਵਸੇਨਾਤਿ ਵਿਨੇਤਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲਵਸੇਨ. ਕਥੇਤਿ ‘‘ਏਵਮਯਂ ਵਿਨਯਂ ਉਪਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਸਬ੍ਬਾਭਿਭੂ ਸਬ੍ਬਵਿਦੂਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿਆਦਿਕਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੮੫; ੨.੩੪੧; ਮਹਾਵ. ੧੧; ਕਥਾ. ੪੦੫; ਧ. ਪ. ੩੫੩) ਗਾਥਾਪਿ ‘‘ਦਸਬਲਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤੋ’’ਤਿਆਦਿਕਾ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੨੧, ੨੨) ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਪਿ.

੧੬੩. ਅਭਿਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਅਭਿਣ੍ਹਂ. ਨਿਗ੍ਗਾਥਕਤ੍ਤਾ, ਪੁਚ੍ਛਨਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤਤ੍ਤਾ ਚ ‘‘ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਏਵਾਤਿ.

ਸਮ੍ਪਸਾਦਨੀਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ.

੬. ਪਾਸਾਦਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਨਿਗਣ੍ਠਨਾਟਪੁਤ੍ਤਕਾਲਙ੍ਕਿਰਿਯਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੪. ਲਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਰਵੇਧਂ ਅਵਿਰਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾਨ ਵਿਜ੍ਝਨਵਿਧਿਂ ਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ ਵੇਧਞ੍ਞਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਧਨੁਮ੍ਹਿ ਕਤਸਿਕ੍ਖਾ’’ਤਿ. ਸਿਪ੍ਪਂ ਉਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਧਨੁਸਿਪ੍ਪਾਦਿਸਿਪ੍ਪਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ. ਮਜ੍ਝਿਮੇਨ ਪਮਾਣੇਨ ਸਰਪਾਤਯੋਗ੍ਯਤਾਵਸੇਨ ਕਤਤ੍ਤਾ ਦੀਘਪਾਸਾਦੋ.

ਸਮ੍ਪਤਿ ਕਾਲਂ ਕਤੋਤਿ ਅਚਿਰਕਾਲਂ ਕਤੋ. ਦ੍ਵੇਧਿਕਜਾਤਾਤਿ ਜਾਤਦ੍ਵੇਧਿਕਾ ਸਞ੍ਜਾਤਭੇਦਾ. ਦ੍ਵੇਜ੍ਝਜਾਤਾਤਿ ਦੁਵਿਧਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਾ. ਭਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਭਣ੍ਡਨਂ, ਵਿਰੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਂ. ਤਨ੍ਤਿ ਭਣ੍ਡਨਂ. ‘‘ਇਦਂ ਨਹਾਨਾਦਿ ਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਵਤ੍ਤਂ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿ. ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਨ੍ਤਿ ਪਾਵਚਨਂ ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਂ. ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਾ ਮੁਖਸਤ੍ਤੀਹਿ. ਸਹਿਤਂ ਮੇਤਿ ਮਯ੍ਹਂ ਵਚਨਂ ਸਹਿਤਂ ਸਿਲਿਟ੍ਠਂ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਅਤ੍ਥਯੁਤ੍ਤਂ ਕਾਰਣਯੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਧਿਚਿਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਆਚਿਣ੍ਣਂ. ਵਿਪਰਾਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਰੋਧਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਰਾਵਤ੍ਤਿਤਂ, ਪਰਾਵਤ੍ਤਂ ਦੂਸਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚਿਰਕਾਲਵਸੇਨ ਪਗੁਣਂ, ਤਂ ਮਮ ਵਾਦਂ ਆਗਮ੍ਮ ਨਿਵਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਯੇਸਮਾਨੋ ਵਿਚਰ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਚੇ ਸਕ੍ਕੋਸਿ, ਇਦਾਨਿਯੇਵ ਮਯਾ ਵੇਠਿਤਂ ਦੋਸਂ ਨਿਬ੍ਬੇਠੇਹਿ. ਮਰਣਮੇਵਾਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਘਾਤਨਵਸੇਨ ਮਰਣਮੇਵ. ਨਾਟਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਇਮੇਤਿ ਨਾਟਪੁਤ੍ਤਿਯਾ, ਤੇ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਸਿਸ੍ਸਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇਸੂ’’ਤਿ. ਪੁਰਿਮਪਟਿਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਨਂ ਪਟਿਵਾਨਂ, ਤਂ ਰੂਪਂ ਸਭਾਵੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਪਟਿਵਾਨਰੂਪਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਵਤ੍ਤਨਸਭਾਵਾ’’ਤਿ. ਕਥਨਂ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਆਚਿਕ੍ਖਨਂ. ਪਵੇਦਨਂ ਹੇਤੁਦਾਹਰਣਾਨਿ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਬੋਧਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੁਪ੍ਪਵੇਦਿਤੇਤਿ ਦੁਵਿਞ੍ਞਾਪਿਤੇ’’ਤਿ. ਨ ਉਪਸਮਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਨੁਪਸਮਸਂਵਤ੍ਤਨਂ, ਤਦੇਵ ਅਨੁਪਸਮਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ. ਸਮੁਸ੍ਸਿਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਹੇਤੁਭਾਵਤੋ ਥੂਪਂ, ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਿਨ੍ਨਥੂਪੇਤਿ ਭਿਨ੍ਨਪਤਿਟ੍ਠੇ’’ਤਿ, ਥੂਪੋਤਿ ਵਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਿਯ੍ਯਾਨਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ਅਞ੍ਞੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਸਮੁਸ੍ਸਿਤਟ੍ਠੇਨ, ਸੋ ਨਿਗਣ੍ਠਸ੍ਸ ਸਮਯੇ. ਕੇਹਿਚਿ ਅਭਿਨ੍ਨਸਮ੍ਮਤੋਪਿ ਭਿਨ੍ਨੋ ਵਿਨਟ੍ਠੋ ਏਵ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਅਭਾਵਤੋਤਿ ਸੋ ਭਿਨ੍ਨਥੂਪੋ, ਸੋ ਏਵ ਨਿਯ੍ਯਾਨਭਾਵੋ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਤੋ ਮੁਚ੍ਚਿਤੁਕਾਮਾਨਂ ਪਟਿਸਰਣਂ, ਤਮੇਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਸਰਣੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਭਿਨ੍ਨਥੂਪੇ ਅਪ੍ਪਟਿਸਰਣੇਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਆਚਰਿਯਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਆਚਰਿਯਮੁਟ੍ਠਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਮਾਣਭੂਤਂ. ਨਾਨਾਨੀਹਾਰੇਨਾਤਿ ਨਾਨਾਕਾਰੇਨ.

੧੬੫. ਤਥੇਵ ਸਮੁਦਾਚਰਿਂਸੁ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਗਤਿਯਾ. ਸਾਮਾਕਾਨਨ੍ਤਿ ਸਾਮਾਕਧਞ੍ਞਾਨਂ.

‘‘ਯੇਨਸ੍ਸ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਯਥਾਸ੍ਸ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਚੁਨ੍ਦਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇਤਿ ਭੂਤਕਥਨਮੇਤਂ, ਨ ਵਿਸੇਸਨਂ. ਸਤ੍ਥੁ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਪੁਰੇਤਰਮੇਵ ਹਿ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ.

ਧਮ੍ਮਰਤਨਪੂਜਾਵਣ੍ਣਨਾ

ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਂ ਅਦਾਸੀਤਿ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ.

ਕਥਾਯ ਮੂਲਨ੍ਤਿ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਲਭਿਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਕਥਾਯ ਕਾਰਣਂ. ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤੀਤਿ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ਦਾਲਿਦ੍ਦਿਯਪਙ੍ਕਤੋ ਉਦ੍ਧਰਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਨ੍ਧਮਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਧਮਨ੍ਤੋ. ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਪਹਾਰੇਯੇਵ ਤਯੋ ਤਯੋ ਵਾਰੇ ਕਤ੍ਵਾ ਦਿਵਾ ਨਵਵਾਰੇ ਰਤ੍ਤਿਂ ਨਵਵਾਰੇ. ਉਪਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਗਚ੍ਛਤਿ ਬੁਦ੍ਧੁਪਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ, ਪਞ੍ਹਾਪੁਚ੍ਛਨਾਦਿਵਸੇਨ ਪਨ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾਪਿ ਗਚ੍ਛਤੇਵ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਚ ਦਿਵਸਸ੍ਸ…ਪੇ… ਗਚ੍ਛਤਿ. ਞਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਰਣਭਾਵਤੋ ਪਞ੍ਹੋਵ ਪਞ੍ਹੁਦ੍ਧਾਰੋ, ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਵ ਗਚ੍ਛਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਹਾਪਞ੍ਞਤਾਯ, ਸਤ੍ਥੁ ਚ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯਂ ਅਕਿਲਾਸੁਭਾਵਤੋ.

ਅਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਵੇਦਿਤਧਮ੍ਮਵਿਨਯਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੬. ਆਰੋਚਿਤੇਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ. ਸਾਮਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਾਮਿਕਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੋਵ ਤਸ੍ਸਾ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਵਚਨਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਂ. ਚੁਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੇਨ ਹਿ ਆਨੀਤਂ ਕਥਾਪਾਭਤਂ ਭਗਵਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਵ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਏਵ’’ਨ੍ਤਿ ਦੁਰਕ੍ਖਾਤੇ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ ਸਾਵਕਾਨਂ ਦ੍ਵੇਧਿਕਾਦਿਭਾਵੇਨ ਵਿਹਰਣਕਿਰਿਯਾਪਰਾਮਸਨਞ੍ਹੇਤਂ.

ਯਸ੍ਮਾ …ਪੇ… ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਚ ਨੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਭੂਤਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਅਥ ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ…ਪੇ… ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ ਦੋਸੇਸੁ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨੇਨ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਸੁ ਗੁਣੇਸੁ ਆਨਿਸਂਸਸ੍ਸ ਵਿਭੂਤਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਵੋਕ੍ਕਮ੍ਮਾਤਿ ਅਪਸਕ੍ਕੇਤ੍ਵਾ. ਆਮੇਡਿਤਲੋਪੇਨ ਚਾਯਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਵੋਕ੍ਕਮ੍ਮ ਵੋਕ੍ਕਮ੍ਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਤਸ੍ਸ ਵੋਕ੍ਕਮਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਨਿਰਨ੍ਤਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਤ੍ਤਿਆਦਯੋਤਿ ਤੇਨ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਵੁਤ੍ਤਮੁਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨੁਧਮ੍ਮਂ ਅਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਾਦਯੋ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਾ ਅਸਾਮੀਚਿਪਟਿਪਦਾਦਯੋ ਚ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਵਿਚਾਰਣਪਞ੍ਞਾਯ ਅਸਮ੍ਭਵੋ, ਦੋਸੇਸੁ ਅਨਭਿਨਿਵੇਸਿਤਾ, ਅਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਾਮਾਸਿਤਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ‘‘ਤਥਾ ਏਵ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦੇਹਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਕਾਮਂ ਤਿਰੋਕ੍ਖਤਾ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਯਥਾ ‘‘ਤਥਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤੂ’’ਤਿ ਪਦੇਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਾਕਾਰੋ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਿਤੋ, ਤਥਾ ‘‘ਏਵਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤੂ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾਪੀਤਿ ਇਦਂ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਮਾਦਪਿਤਤ੍ਤਾ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਦਾਯ ਅਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵਤਿ.

੧੬੭. ਞਾਯਤਿ ਮੁਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ ਏਤੇਨਾਤਿ ਞਾਯੋ, ਤੇਨ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮੋ, ਤਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋਤਿ ਞਾਯਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਸੋ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਮੁਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮੇ ਕਾਰਣਸਮ੍ਮਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਾਰਣਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ. ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਾਧੇਸ੍ਸਤਿ, ਸਿਦ੍ਧਿਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਦੁਕ੍ਖਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਤਿ, ਆਯਤਿਞ੍ਚ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਂ. ਵੀਰਿਯਂ ਕਰੋਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ.

ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਵੇਦਿਤਧਮ੍ਮਵਿਨਯਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੮. ਨਿਯ੍ਯਾਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਸਂਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੭੦. ਇਧ ਸਾਵਕਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਏਕਨ੍ਤਿਕਅਪਸ੍ਸਯਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਸਤ੍ਥੁ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਤਾ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤਤਾ ਕਿਤ੍ਤਿਤਾਤਿ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਸਂਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਦੇਸਨਾਯ ਸਂਕਿਲੇਸਭਾਗਿਯਭਾਵੇਨ ਉਟ੍ਠਿਤਾਯ ਵੋਦਾਨਭਾਗਿਯਭਾਵੇਨ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾ ਪਵਤ੍ਤਿ ਦੀਪਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਅਬੋਧਿਤਤ੍ਥਾਤਿ ਅਪ੍ਪਵੇਦਿਤਤ੍ਥਾ, ਪਰਮਤ੍ਥਂ ਚਤੁਤ੍ਥਸਚ੍ਚਪਟਿਵੇਧਂ ਅਪਾਪਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ‘‘ਸਾਵਕਾ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ’’ਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਅਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਵਕਾ, ਅਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਹਪਦੇਹਿ ਕਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸਾਸਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਪਦੇਹਿ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਿਕਂ ਕਤਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤ੍ਥਭਾਵੇਨ ਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਵਾ ਸਙ੍ਗਹਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਕਤਾਨਿ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਙ੍ਗਹਪਦਕਤਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ. ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਨ ਚ ਸਙ੍ਗਹਪਦਕਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਰਾਗਾਦਿਪਟਿਪਕ੍ਖਹਰਣਂ, ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਵਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨਾਨਂ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਤੋ ਪਟਿਹਰਣਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਾਪਨਂ ਪਟਿਹਾਰੋ, ਸੋ ਏਵ ਆ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਇ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਟਿਹਿਰੋ, ਪਟਿਹਿਰੋ ਏਵ ਪਾਟਿਹਿਰੋ, ਸਹ ਪਾਟਿਹਿਰੇਨਾਤਿ ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਿਰਂ, ਤਥਾ ਸੁਪ੍ਪਵੇਦਿਤਤਾਯ ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਿਰਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਿਰਕਤਂ. ਤਾਦਿਸਂ ਪਨ ਵਟ੍ਟਤੋ ਨਿਯ੍ਯਾਨੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਂ, ਨਿਯ੍ਯਾਨਪ੍ਪਯੋਜਨਞ੍ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਦੇਵਲੋਕਤੋਤਿ ਦੇਵਲੋਕਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਰੂਪੀਦੇਵਨਿਕਾਯਤੋ ਪਭੁਤਿ. ਸੁਪ੍ਪਕਾਸਿਤਨ੍ਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਕਾਸਿਤਂ. ਯਾਵ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਹੀਤਿ ਵਾ ਯਾਵ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਯਤ੍ਤਕਾ ਦੇਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ, ਤਾਵ ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਅਭਿਬ੍ਯਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸੁਪ੍ਪਕਾਸਿਤਂ. ਅਨੁਤਾਪਾਯ ਹੋਤੀਤਿ ਅਨੁਤਪ੍ਪੋ, ਸੋ ਪਨ ਅਨੁਤਾਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨੁਤਾਪਕਰੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

੧੭੨. ਥਿਰੋਤਿ ਠਿਤਧਮ੍ਮੋ ਕੇਨਚਿ ਅਸਂਹਾਰਿਯੋ, ਅਸੇਕ੍ਖਾ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਯੋ ਥੇਰਕਾਰਕਾ ਧਮ੍ਮਾ.

੧੭੩. ਯੋਗੇਹਿ ਖੇਮਤ੍ਤਾਤਿ ਯੋਗੇਹਿ ਅਨੁਪਦ੍ਦੁਤਤ੍ਤਾ. ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਚ ਅਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਨੋ.

੧੭੪. ਉਪਾਸਕਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਨੋ ਨਾਮ ਵਿਸੇਸਤੋ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ. ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋਪਿ ਤਾਦਿਸਾ ਤਥਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਂ ਵਸਮਾਨਾ ਅਰਿਯਸਾਵਕਾ’’ ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੭੬. ਸਬ੍ਬਕਾਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਯਤ੍ਤਕੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਂ ਉਪਗਤਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ, ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਵਾ. ਇਮਮੇਵ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਇਮਮੇਵ ਸਾਸਨਧਮ੍ਮਂ.

ਉਦਕੇਨ ਪਦੇਸਞ੍ਞੁਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਞ੍ਞਾਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੇ ਅਤ੍ਥੇ ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਪਹੇਲ਼ਿਕਸਦਿਸਂ ਵਚਨਂ, ਭਗਵਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾਯ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੇ ਅਤ੍ਥੇ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਉਦਕੋ ਸੁਦ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੋ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਸਙ੍ਗਾਯਿਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੭੭. ਸਙ੍ਗਮ੍ਮ ਸਮਾਗਮ੍ਮਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਨੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨਾਨਂ ਗਤਿਵਸੇਨ ਸਙ੍ਗਮ੍ਮ ਠਾਨਨ੍ਤਰਤੋ ਪਕ੍ਕੋਸਨੇਨ ਸਮਾਗਤਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸਮਾਗਮ੍ਮ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਙ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਥੇਨ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਪਦਨ੍ਤਰੇ ਆਗਤਅਤ੍ਥੇਨ ਸਹ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਆਗਤਮਤ੍ਥਂ. ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਨ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਮਾਨੇਨ੍ਤੇਹੀਤਿ ਸਮਾਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਹਿ, ਓਪਮ੍ਮਂ ਵਾ ਆਨੇਨ੍ਤੇਹਿ. ਸਙ੍ਗਾਯਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਗਾਯਿਤਬ੍ਬਂ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਪਨ ਸਙ੍ਗਾਯਨਂ ਵਾਚਨਾਮਗ੍ਗੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਾਚੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੭੮. ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਭਾਸਿਤੇਤਿ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਭਾਸਿਤੇ ਅਤ੍ਥੇ ਚੇਵ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਚ. ਅਤ੍ਥਮਿਚ੍ਛਾਗਹਣਰੋਪਨਾਨਿ ਯਥਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਰਮ੍ਮਣਂ ‘‘ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਨ ਸਤਿਯੇਵ ‘‘ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨੀ’’ਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਰੋਪੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ, ਨ ‘‘ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿ. ਉਪਪਨ੍ਨਤਰਾਨੀਤਿ ਯੁਤ੍ਤਤਰਾਨਿ. ਅਲ੍ਲੀਨਤਰਾਨੀਤਿ ਸਿਲਿਟ੍ਠਤਰਾਨਿ. ਯਾ ਚੇਵਾਤਿ ਲਿਙ੍ਗਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੇਨ ਵਾ. ਪੁਨ ਯਾ ਚੇਵਾਤਿ ਲਿਙ੍ਗਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨੇਵ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਨੇਵ ਉਸ੍ਸਾਦੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਨ ਉਕ੍ਕਂਸੇਤਬ੍ਬੋ ਵਿਰਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਨ ਅਪਸਾਦੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਨ ਸਨ੍ਤਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬੋ ਵਿਵਾਦਪਰਿਹਰਣਤ੍ਥਂ. ਧਾਰਣਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਉਪਧਾਰਣਤ੍ਥਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ.

੧੮੧. ਅਤ੍ਥੇਨ ਉਪੇਤਨ੍ਤਿ ਅਵਿਪਰੀਤੇਨ ਅਤ੍ਥੇਨ ਉਪੇਤਂ ਤਂ ‘‘ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਉਪੇਚ੍ਚ ਪਟਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ. ਤਥਾਰੂਪੋ ਚ ਤਸ੍ਸ ਬੁਜ੍ਝਿਤਾ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਤਾਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਮੇਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਸਂਸਥਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਧਮ੍ਮਭਾਣਕਂ ਅਮੁਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ‘‘ਏਵਂ ਲਾਭਾ ਨੋ ਆਵੁਸੋ’’ਤਿਆਦਿਆਕਾਰੇਨ ਪਸਂਸਥ. ਇਦਾਨਿਸ੍ਸ ਪਸਂਸਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਸੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਸਾਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਕਿਚ੍ਚਕਰਣਤੋ, ਤਤ੍ਥ ਚਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਅਵਟ੍ਠਿਤਭਾਵਤੋ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ ਏਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ‘‘ਲਾਭਾ ਨੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਚਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਿਯਗਰੁਭਾਵਂ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਠਾਨੇ ਠਪੇਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ.

ਪਚ੍ਚਯਾਨੁਞ੍ਞਾਤਕਾਰਣਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮੨. ਤਤੋਪਿ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਨ੍ਤਿ ਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਸਂਸਨਵਸੇਨ ‘‘ਇਧ ਪਨ ਚੁਨ੍ਦ ਸਤ੍ਥਾ ਚ ਹੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੬੭, ੧੬੯) ਪਵਤ੍ਤਿਤਦੇਸਨਾਯ ਉਪਰਿ ‘‘ਇਧ ਚੁਨ੍ਦ ਸਤ੍ਥਾ ਚ ਲੋਕੇ ਉਦਪਾਦੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੭੦, ੧੭੧) ਦੇਸਨਾ ਵਡ੍ਢਿਤਾ. ਤਤੋਪਿ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਂ ਸਵਿਸੇਸਂ ਦੇਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਚ੍ਚਯਹੇਤੂ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਯਹੇਤੂਤਿ ਪਚ੍ਚਯਸਂਵਤ੍ਤਨਹੇਤੁ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਾ ਆਸਵਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਪਰਿਯੇਸਨਹੇਤੁ ਚੇਵ ਪਰਿਭੋਗਹੇਤੁ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਾ ਕਾਮਾਸਵਾਦਯੋ. ਤੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਨਂ ਆਸਵਾਨਂ ‘‘ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਮਿਚ੍ਛਾਆਜੀਵਂ ਪਹਾਯ ਸਮ੍ਮਾਆਜੀਵੇਨ ਜੀਵਿਤਂ ਕਪ੍ਪੇਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੮) ‘‘ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਯੋਨਿਸੋ ਚੀਵਰਂ ਪਟਿਸੇਵਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩; ਅ. ਨਿ. ੬.੫੮) ਚ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਉਪਦਿਸਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਪਟਿਘਾਤਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਨਾਮ. ‘‘ਯੋ ਤੁਮ੍ਹੇਸੁ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਮਿਚ੍ਛਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਸੋ ਨੇਵ ਉਸ੍ਸਾਦੇਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਅਪਸਾਦੇਤਬ੍ਬੋ, ਸਾਧੁਕਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤਬ੍ਬੋ ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਸਨ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੇ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨੇ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਭਣ੍ਡਨਹੇਤੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਾਨਂ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾਨਂ ਆਸਵਾਨਂ ਪਟਿਘਾਤਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਨਾਮ. ਯਥਾ ਤੇ ਨ ਪਵਿਸਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇ ਆਸਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਂ ਯਥਾ ਨ ਓਤਰਨ੍ਤਿ. ਮੂਲਘਾਤੇਨ ਪਟਿਹਨਨਾਯਾਤਿ ਯਥਾ ਮੂਲਘਾਤੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਮੂਲਘਾਤਵਸੇਨ ਪਜਹਨਾਯ. ਤਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰਂ. ਯਥਾ ਚੀਵਰਂ ਇਦਮਤ੍ਥਿਕਤਮੇਵ ਉਪਾਦਾਯ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ, ਏਵਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾਦਯੋਪਿ.

ਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮੩. ਸੁਖਿਤਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਸੁਖਂ. ਪੀਣਿਤਨ੍ਤਿ ਧਾਤਂ ਸੁਹਿਤਂ. ਤਥਾਭੂਤੋ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਥੂਲਸਰੀਰੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਥੂਲਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੮੬. ਨਠਿਤਸਭਾਵਾਤਿ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਸਭਾਵਾ, ਏਵਰੂਪਾਯ ਕਥਾਯ ਅਨਵਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ ਸਭਾਵੋਪਿ ਤੇਸਂ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਜਿਵ੍ਹਾ ਨੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਾਮਂ ‘‘ਪਞ੍ਚਹਿ ਚਕ੍ਖੂਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਗ੍ਗਹਿਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪਨ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਚਕ੍ਖੂਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਞ੍ਹਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਸੁ ਜਾਨਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਉਪਾਦਾਯ ‘‘ਜਾਨਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਹਤ੍ਥਾਮਲਕਂ ਵਿਯ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਉਪਾਦਾਯ ‘‘ਪਸ੍ਸਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨੇਮਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਥਮ੍ਭਾਦੀਹਿ ਅਨੁਪਵਿਟ੍ਠਭੂਮਿਪ੍ਪੇਦੇਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਮ੍ਭੀਰਭੂਮਿਂ ਅਨੁਪਵਿਟ੍ਠੋ’’ਤਿ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਨਿਖਾਤੋਤਿ ਭੂਮਿਂ ਨਿਖਨਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਠਪਿਤੋ. ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਖੀਣਾਸਵੇ. ਅਨਜ੍ਝਾਚਾਰੋ ਅਚਲੋ ਅਸਮ੍ਪਵੇਧੀ, ਯਸ੍ਮਾ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰੋ ਸੇਤੁਘਾਤੋ ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ. ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਗਹਿਤੇਸੁ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ ਤਾਵ ਨਵਸੁਪਿ ਠਾਨੇਸੁ ਖੀਣਾਸਵਾ ਵਿਯ ਅਭਬ੍ਬਾ, ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ ਪਨ ‘‘ਤਤਿਯਪਞ੍ਚਮਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਅਭਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ, ਇਤਰੇਸੁ ਸਤ੍ਤਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਅਭਬ੍ਬਾਵ.

ਪਞ੍ਹਬ੍ਯਾਕਰਣਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮੭. ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਨਾਤਿ ਗਿਹਿਲਿਙ੍ਗੇਨ. ਖੀਣਾਸਵੋ ਪਨ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋਪਿ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਵਿਵੇਕਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨਾਤਿ ਭੁਮ੍ਮਦੇਵਤ੍ਤਭਾਵੇ ਠਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਅਯਂ ਪਞ੍ਹੋਤਿ ‘‘ਅਭਬ੍ਬੋ ਸੋ ਨਵ ਠਾਨਾਨਿ ਅਜ੍ਝਾਚਰਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਪਞ੍ਹੋ ਆਗਤੋ ਇਤਰਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਵਾ ਅਭਬ੍ਬਤਾਯ ਅਵੁਤ੍ਤਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਥਂ ਭਿਕ੍ਖੁਗਹਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਿਨ੍ਨਦੋਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਪਰਿਚ੍ਛੇਦਨ੍ਤਿ ਅਪਰਿਯਨ੍ਤਂ, ਤਯਿਦਂ ਸੁਵਿਪੁਲਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਹਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਞੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਵਿਪੁਲਤਾਯ ਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਪੁਲਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਏਤੇਨ ‘‘ਅਪਰਿਚ੍ਛੇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਮ੍ਪਿ ਞੇਯ੍ਯਂ ਸਤ੍ਥੁ ਞਾਣਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਮੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਞਾਣਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ ਨੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੬੯, ੧੫੬; ਚੂਲ਼ਨਿ. ੮੫; ਪਟਿ. ਮ. ੩.੫) ਅਨਾਗਤੇ ਅਪਞ੍ਞਾਪਨਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤੇ ਵਿਸਯੇ ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਪਞ੍ਞਾਪਨਂ. ‘‘ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵਿਯ-ਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਂ, ਨਨੁ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਸਯਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਏਕਪ੍ਪਮਾਣਭਾਵਤੋਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ‘‘ਅਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਪਨ ਚਕ੍ਖਾਦਿਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਅਕ੍ਖਂ ਪਤਿ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਚਕ੍ਖਾਦਿਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ‘‘ਪਚ੍ਚਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹਮੇਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਅਵੋਚ, ਨ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਦਨ੍ਤਿ –

‘‘ਆਵਿਭੂਤਂ ਪਕਾਸਨਂ, ਅਨੁਪਦ੍ਦੁਤਚੇਤਸਂ;

ਅਤੀਤਾਨਾਗਤੇ ਞਾਣਂ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਵਸਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਵਿਹਿਤਕੇਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਵਿਸਯੇ ਪਵਤ੍ਤਿਤੇਨ. ਸਙ੍ਗਾਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਥਯਿਤਬ੍ਬਂ, ਕਥਨਂ ਪਨ ਪਞ੍ਞਾਪਨਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਾਦਿਸਨ੍ਤਿ ਸਤਤਂ ਸਮਿਤਂ ਪਵਤ੍ਤਕਂ. ਞਾਣਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਆਵਜ੍ਜਨੇਨ ਵਿਨਾ ਞਾਣੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਏਕਾਕਾਰੇਨ ਚ ਞਾਣੇ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਨਾਨਾਕਾਰਸ੍ਸ ਵਿਸਯਸ੍ਸ ਅਵਬੋਧੋ ਨ ਸਿਯਾ. ਅਥਾਪਿ ਸਿਯਾ, ਅਨਿਰੁਪਿਤਰੂਪੇਨੇਵ ਅਵਬੋਧੋ ਸਿਯਾ, ਤੇਨ ਚ ਞਾਣਂ ਞੇਯ੍ਯਂ ਅਞ੍ਞਾਤਸਦਿਸਮੇਵ ਸਿਯਾ. ਨ ਹਿ ‘‘ਇਦਂ ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਵੇਕੇਨ ਅਨਵਬੁਦ੍ਧੋ ਅਤ੍ਥੋ ਞਾਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਚਰਤੋ ਚ ਤਿਟ੍ਠਤੋ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਬਾਲਲਾਪਨਮਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਥਰਿਵ ਬਾਲਾ ਅਬ੍ਯਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

ਸਤਿਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤੀਤਿ ਸਤਾਨੁਸਾਰਿ, ਸਤਿਯਾਨੁਵਤ੍ਤਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਞਾਣਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਞਾਣਂ ਪੇਸੇਸੀਤਿ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤੇਸਿ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਮੇਵ ਞੇਯ੍ਯਾਵਰਣਸ੍ਸ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਂ ਅਨਿਵਾਰਿਤਂ ਞਾਣਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿਚ੍ਚੇਵ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਬੋਧਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਚਤੂਸੁ ਮਗ੍ਗੇਸੁ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼ਨਿ. ੨੧੧) ਵਚਨਤੋ ਚਤੁਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਬੋਧਿ, ਤਤੋ ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਗਤਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣਂ ‘‘ਬੋਧਿਜਂ ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਬੋਧਿਜਂ ਬੋਧਿਮੂਲੇ ਜਾਤਂ ਚਤੁਮਗ੍ਗਞਾਣਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਅਨਾਗਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਆਯਤਿਂ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਾਵਤੋ. ਕਥਂ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ ਆਰਬ੍ਭ ਅਤੀਰਕਂ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੀਤਿ? ਅਤੀਤਸ੍ਸ ਪਨ ਅਦ੍ਧੁਨੋ ਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਅਤੀਰਕਂ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੀਤਿ ਕੋ ਏਤ੍ਥ ਵਿਰੋਧੋ. ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਪਨ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਯਾਥਾਵਤੋ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ – ‘‘ਤਯਿਦਂ ਕਿਂ ਸੁ, ਤਯਿਦਂ ਕਥਂਸੂ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਞ੍ਞਾਣਮੇਵ ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਤਾ ਸਸਨ੍ਤਤਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਧਮ੍ਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਅਞ੍ਞਵਿਹਿਤਕਂ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਤਰਂ ਪਨ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਸਤਿ ਤਥਾਰੂਪੇ ਪਯੋਜਨੇ ਅਨਾਗਤਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਆਰਬ੍ਭ ਅਤੀਰਕਮੇਵ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਯ੍ਯ ਭਗਵਾਤਿ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਇਧਲੋਕਤ੍ਥਂ ਵਾ ਪਰਲੋਕਤ੍ਥਂ ਵਾ ਨਿਸ੍ਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਪਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨਤ੍ਥਾਵਹਤ੍ਤਾ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਸੇਤੁਘਾਤੋ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ. ‘‘ਭਾਰਤਯੁਦ੍ਧਸੀਤਾਹਰਣਸਦਿਸ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਸ੍ਸਾ ਕਥਾਯ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅਭੂਤਤ੍ਥਤਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਸਹੇਤੁਕਨ੍ਤਿ ਞਾਪਕੇਨ ਹੇਤੁਨਾ ਸਹੇਤੁਕਂ. ਸੋ ਪਨ ਹੇਤੁ ਯੇਨ ਨਿਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਾਧੀਯਤਿ, ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਸਕਾਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਥਸਾਧਨਤੋ ਹੇਤੁ, ਏਵਂ ਸਾਧਕਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ. ਯੁਤ੍ਤਪਤ੍ਤਕਾਲੇਯੇਵਾਤਿ ਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਤ੍ਤਕਾਲੇ ਏਵ. ਯੇ ਹਿ ਵੇਨੇਯ੍ਯਾ ਤਸ੍ਸਾ ਕਥਾਯ ਯੁਤ੍ਤਾ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਾ, ਤੇਸਂਯੇਵ ਯੋਜਨੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਾ ਕਥਾਯ ਪਤ੍ਤੋ ਉਪਕਾਰਾਵਹੋ ਕਾਲੋ, ਤਦਾ ਏਵ ਕਥੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੮੮. ‘‘ਤਥਾ ਤਥੇਵ ਗਦਨਤੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਤਥਾਗਤੋ’’ਤਿ ਆਮੇਡਿਤਲੋਪੇਨਾਯਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਥਾ ਤਥੇਵਾਤਿ ਚ ਧਮ੍ਮਅਤ੍ਥਸਭਾਵਾਨੁਰੂਪਂ, ਵੇਨੇਯ੍ਯਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਰੂਪਞ੍ਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਰੂਪਾਯਤਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਤੋ, ਤੇਨ ਯਂ ਦਿਟ੍ਠਂ, ਯਂ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਯਂ ਦਕ੍ਖਤਿ, ਯਂ ਸਤਿ ਸਮਵਾਯੇ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਂ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਗਹਿਤਂ ਕਾਲਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਅਨਾਮਟ੍ਠਭਾਵਤੋ. ‘‘ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਦਾਯਤਨਂ ਸੋਤਬ੍ਬਤੋ. ਮੁਤਨ੍ਤਿ ਸਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਘਾਨਾਦਿਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਨ ਸਯਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤੋ’’ਤਿ. ਵਿਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਵਿਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਪਨ ਦਿਟ੍ਠਾਦਿਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਦਿਧਮ੍ਮਾਯਤਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਤਥਾ ਪਤ੍ਤਂ, ਹਤ੍ਥਗਤਂ ਅਧਿਗਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਵਾ’’ਤਿ. ਪਰਿਯੇਸਿਤਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਤਿਯਾਮਤ੍ਥਂ ਪਰਿਯਿਟ੍ਠਂ, ਤਂ ਪਨ ਪਤ੍ਤਂ ਵਾ ਸਿਯਾ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਵਾ ਉਭਯਥਾਪਿ ਪਰਿਯੇਸਿਤਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਤ੍ਤਂ ਵਾ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਵਾ’’ਤਿ. ਪਦਦ੍ਵਯੇਨਾਪਿ ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਮ੍ਪਿ ਪਤ੍ਤਂ, ਦ੍ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯੇਸਿਤਂ, ਤੇਨ ਤੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਤਥਾਗਤੇਨ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਨੁਸਞ੍ਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਚੋਪਨਂ ਅਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਅਨੁਸਂਚਰਿਤਂ, ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੀਤਕਨ੍ਤਿ ਆਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਲੋਹਿਤਕਓਦਾਤਾਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣਵਿਭਾਗਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸੁਮਨੋਤਿ ਰਾਗਵਸੇਨ, ਲੋਭਵਸੇਨ, ਸਦ੍ਧਾਦਿਵਸੇਨ ਵਾ ਸੁਮਨੋ. ਦੁਮ੍ਮਨੋਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦਵਿਤਕ੍ਕਵਸੇਨ, ਵਿਹਿਂਸਾਵਿਤਕ੍ਕਵਸੇਨ ਵਾ ਦੁਮ੍ਮਨੋ. ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੋਤਿ ਅਞ੍ਞਾਣਵਸੇਨ ਵਾ ਞਾਣਵਸੇਨ ਵਾ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੋ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਙ੍ਖਸਦ੍ਦੋ ਪਣਵਸਦ੍ਦੋ, ਪਤ੍ਤਗਨ੍ਧੋ ਪੁਪ੍ਫਗਨ੍ਧੋ, ਪਤ੍ਤਰਸੋ ਫਲਰਸੋ, ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਂ ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਂ, ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਵੇਦਨਾ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਂ ਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਆਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਞਾਣੇਨ ਅਸਮ੍ਪਤ੍ਤਂ, ਅਵਿਦਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਞਾਣੇਨ ਅਸਚ੍ਛਿਕਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਥੇਵ ਗਤਤ੍ਤਾਤਿ ਤਥੇਵ ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਗਤ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਏਕਤ੍ਥਂ ਬੁਦ੍ਧਿਅਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਗਤਿਅਤ੍ਥਾ ਹਿ ਧਾਤਵੋ ਬੁਦ੍ਧਿਅਤ੍ਥਾ ਭਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਕ੍ਖਰਚਿਨ੍ਤਕਾ.

ਅਬ੍ਯਾਕਤਟ੍ਠਾਨਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮੯. ‘‘ਅਸਮਤਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸਮੋਪਿ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਕੁਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਨੁਤ੍ਤਰਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਾ ਪਨਾਯਂ ਅਸਮਤਾ, ਅਨੁਤ੍ਤਰਤਾ ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਵਰਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਭਾਵੇਨ ਲੋਕੇ ਪਾਕਟਾ ਜਾਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਧਮ੍ਮਰਾਜਭਾਵਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਭਾਵੇਨ ਚ ਸਤ੍ਥਾ ਇਮੇਸੁ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਸੁ ਏਵਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਦਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸੀਹਨਾਦਨ੍ਤਿ ਅਭੀਤਨਾਦਂ ਸੇਟ੍ਠਨਾਦਂ. ਸੇਟ੍ਠਨਾਦੋ ਹੇਸ, ਯਦਿਦਂ ਠਪਨੀਯਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਠਪਨੀਯਭਾਵਦਸ੍ਸਨਂ. ਠਪਨੀਯਤਾ ਚਸ੍ਸ ਪਾਲ਼ਿਆਰੁਲ਼੍ਹਾ ਏਵ ‘‘ਨ ਹੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ. ਯਥਾ ਉਪਚਿਤਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸੇਨ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਂ ਆਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਥਾ ਨਂ ਆਗਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ, ਸਤ੍ਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੋ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਸਤ੍ਤੋ ਵਿਸਤ੍ਤੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚ ਪਟਿਲਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਤਥਾ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭੂਤੋ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

‘‘ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਭਯਤ੍ਥ ਵਿਧੁਰਤਾਦਸ੍ਸਨੇਨ ਨਿਰਤ੍ਥਕਵਿਪ੍ਪਲਾਪਤਂ ਤਸ੍ਸ ਵਾਦਸ੍ਸ ਵਿਭਾਵੇਤਿ, ਉਭਯਲੋਕਤ੍ਥਵਿਧੁਰਮ੍ਪਿ ਸਮਾਨਂ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਵਿਵਟ੍ਟਨਿਸ੍ਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਕੋਚਿ ਆਸਙ੍ਕੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਦਾਸਙ੍ਕਾਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਨ ਚ ਧਮ੍ਮਸਂਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਵਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਯਦਿਪਿ ਤਂ ਨ ਵਿਵਟ੍ਟੋਗਤਂ ਹੋਤਿ, ਵਿਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਪਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਂ ਨੁ ਖੋਤਿ ਕੋਚਿ ਆਸਙ੍ਕੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਦਾਸਙ੍ਕਾਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਨ ਆਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੯੦. ਕਾਮਂ ਤਣ੍ਹਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ‘‘ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਾਤਬ੍ਬਾ, ਪਭਵਭਾਵੇਨ ਪਨ ਸਾ ਤਤੋ ਵਿਸੁਂ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ‘‘ਤਣ੍ਹਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਸੇਵ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਭਾਵਿਕਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਨਨੁ ਚ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਯੋਪਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਸਮੁਦਯੋ, ਤਸ੍ਸਾ ਪਨ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਚਿਤ੍ਤਭਾਵਹੇਤੁਤੋ, ਦੁਕ੍ਖੁਪ੍ਪਾਦਨੇ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯਭਾਵਤੋ ਚ ਸਾਤਿਸਯੋ ਸਮੁਦਯਟ੍ਠੋਤਿ ਸਾ ਏਵ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਣ੍ਹਾ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋਤਿ ਬ੍ਯਾਕਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯਾਨਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ‘‘ਦੁਕ੍ਖਪਰਿਜਾਨਨੋ’’ਤਿਆਦਿ ਮਗ੍ਗਕਿਚ੍ਚਦਸ੍ਸਨਂ, ਤੇਨ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਨਤ੍ਥੋਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਭਾਵਨਾਭਿਸਮਯੇਨ ਵਿਨਾ ਪਰਿਞ੍ਞਾਭਿਸਮਯਾਦਯੋ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ. ਸਚ੍ਚਵਵਤ੍ਥਾਪਨਂ ਅਪ੍ਪਮਾਦਪਟਿਪਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ ਅਸਮ੍ਮੋਹਕਲ੍ਯਾਣਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਤਾਯ ਯਥਾ ਸਾਤਿਸਯਂ ਇਧਲੋਕਤ੍ਥਾਵਹਂ, ਏਵਂ ਯਾਵ ਞਾਣਸ੍ਸ ਤਿਕ੍ਖਵਿਸਦਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵੇਨ ਨਵਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਸਮ੍ਪਾਪਕਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਾਵ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭਵੇ ਅਬ੍ਭੁਦਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਨੁਗਤਮੇਵ ਸਿਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਤਂ ਇਧਲੋਕਪਰਲੋਕਤ੍ਥਨਿਸ੍ਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਨਵਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਨਿਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਨਵਵਿਧਮ੍ਪਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਵਤ੍ਤਂ ਤਦਧਿਗਮੂਪਾਯਭਾਵਤੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਸਚ੍ਚਸਮ੍ਬੋਧਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਸਾਸਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਵੁਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਸਚ੍ਚਵਵਤ੍ਥਾਪਨਂ ‘‘ਆਦਿਪਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਠਮਤਰਂ ਚਿਤ੍ਤੇ ਆਦਾਤਬ੍ਬਤੋ.

ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਸਹਗਤਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯਵਣ੍ਣਨਾ

੧੯੧. ਤਂ ਮਯਾ ਬ੍ਯਾਕਤਮੇਵਾਤਿ ਤਂ ਮਯਾ ਤਥਾ ਬ੍ਯਾਕਤਮੇਵ, ਬ੍ਯਾਕਾਤਬ੍ਬਂ ਨਾਮ ਮਯਾ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਣਾਵੇਕਲ੍ਲੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧਸੁਬੁਦ੍ਧਤਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਪੁਰਿਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਅਪਰਾਪਰੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠੀਨਂ ਅਵਸ੍ਸਯਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਿਯੋਵ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਯੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਮੇਵ ਦਸ੍ਸਨਂ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਅਤ੍ਤਾ ਚ ਲੋਕੋ ਚਾ’’ਤਿ ਇਦਮੇਵ ਦਸ੍ਸਨਂ ਸਚ੍ਚਂ ਅਮੋਘਂ ਅਵਿਪਰੀਤਂ. ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਵਚਨਂ ਮੋਘਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਸਸ੍ਸਤੋ ਅਤ੍ਤਾ ਚ ਲੋਕੋ ਚਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕਂ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਵਚਨਂ ਮੋਘਂ ਤੁਚ੍ਛਂ, ਮਿਚ੍ਛਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਸਯਂ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਸਯਂਕਾਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਸਯਂਕਤੋ’’ਤਿ, ਯਾਦਿਚ੍ਛਿਕਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੧੯੨. ਅਤ੍ਥਿ ਖੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਖੋ-ਸਦ੍ਦੋ ਪੁਚ੍ਛਾਯਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਨੂਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਖੋ ਇਦਂ ਆਵੁਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਆਵੁਸੋ ਯਂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਅਤ੍ਤਾ ਚ ਲੋਕੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਇਦਮਤ੍ਥਿ ਖੋ ਇਦਂ ਵਾਚਾਮਤ੍ਤਂ, ਨੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਾਚਾਵਤ੍ਥੁਮਤ੍ਤਤੋ ਤਸ੍ਸ ਯਂ ਖੋ ਤੇ ਏਵਮਾਹਂਸੁ ‘‘ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਂ ਅਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਨਾਨੁਜਾਨਾਮੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਚ ਯੋਜਨਾ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਟੀਕਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਟੀ. ੧.੩੦) ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਦਿਟ੍ਠਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਪਨੇ ‘‘ਏਵਂ ਏਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮੁਦਯਤੋ, ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਤੋ, ਅਸ੍ਸਾਦਤੋ, ਆਦੀਨਵਤੋ, ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਚ ਯਾਥਾਵਤੋ ਪਞ੍ਞਾਪਨੇ. ਅਵਿਪਰੀਤਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮੇਨ ਞਾਣੇਨ ਸਮਂ ਕਞ੍ਚਿ ਨੇਵ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਿ. ਅਧਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਪਞ੍ਞਾਪਨਾ. ਯਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਬਾਹਿਰਕਾ ਦਿਟ੍ਠਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯੇਵ ਅਲ੍ਲੀਨਾਤਿ ਤਞ੍ਚ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਤੋ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਥਾਮਸਾ ਪਰਾਮਾਸਾ ਅਭਿਨਿਵਿਸ੍ਸ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਾਯਂ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੇਹਿ ਏਵਂ ਗਹਿਤਤਾਯ ਵਿਭਾਵਨਾ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਭਗਵਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲੇ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੩੦) ਵਿਭਾਵਿਤੋ ਏਵ. ‘‘ਅਧਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਪਨ ਵਿਭਾਵਿਯਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਹੇਤੁਭਾਵੇਨ ਬਹੁਲੀਕਾਰਾਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਵਸੇਨ ਭਗਵਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਭਾਵਂ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤੋ ‘ਨੇਵ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮਸਮਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦੀ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੩.੧੯੨) ਪਨ ‘‘ਯਞ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ’ਤਿ ਯਞ੍ਚ ‘ਅਧਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’ਤਿ, ਉਭਯਮੇਤਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕ’’ਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਧ ਪਨ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਚੇਵ ਅਧਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਚ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪੀ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਉਭਯਸ੍ਸਪਿ ਵਸੇਨੇਤ੍ਥ ਭਗਵਾ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਉਭਯਂ ਪੇਤਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਨ੍ਤਿ ਚ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਭੇਦਾਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭੇਦਤੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ‘‘ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪਨਾ ਦਸ੍ਸਨਾ ਪਕਾਸਨਾ ਠਪਨਾ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਾ. ‘‘ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਿ ਪਟ੍ਠਪੇਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੨੦, ੯੭) ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਹਿ ਪਞ੍ਞਾਪਨਾ ਦਸ੍ਸਨਾ ਪਕਾਸਨਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਨਾਮ, ‘‘ਸੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਮਞ੍ਚਪੀਠ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੨੬੯) ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਨਾ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਨਾਮ, ਇਧ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ.

ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯਪ੍ਪਹਾਨਵਣ੍ਣਨਾ

੧੯੬. ਪਜਹਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਾਯ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤ੍ਥਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਤੇਨ ਪਜਹਨੇਨ ਸਬ੍ਬੇ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯਾ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾਯਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਵੋਚ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਕਥਿਤਮਤ੍ਤਾ, ਅਥ ਖੋ ਵੇਨੇਯ੍ਯਸਨ੍ਤਾਨੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਦੇਸਿਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੇਸਿਤਾਤਿ ਕਥਿਤਾ. ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਤਿ ਠਪਿਤਾ’’ਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਦੇਸਨਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਏਕਨ੍ਤਿਕਂ ਪਹਾਨਾਵਹਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਭਾਵਨਾਯ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਭਾਵਨਾਯਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤੇਸਂ ਭਾਵਨਾਯ ਏਵ ਨੇਸਂ ਪਹਾਨਂ, ਦੇਸਨਾ ਪਨ ਤਦੁਪਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵਤੋ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵਾਤਿ.

ਪਾਸਾਦਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ.

੭. ਲਕ੍ਖਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੧੯੯. ਅਭਿਨੀਹਾਰਾਦਿਗੁਣਮਹਤ੍ਤੇਨ ਮਹਨ੍ਤੋ ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ, ਸੋ ਲਕ੍ਖੀਯਤਿ ਏਤੇਹੀਤਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਾਨਿ. ਤਂ ਮਹਾਪੁਰਿਸਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਯਨ੍ਤਿ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੀਤਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ. ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਨਿਮੀਯਤਿ ਅਨੁਮੀਯਤਿ ਏਤੇਹੀਤਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯਂ…ਪੇ… ਕਾਰਣਾਨੀ’’ਤਿ.

੨੦੦. ਧਾਰੇਨ੍ਤੀਤਿ ਲਕ੍ਖਣਪਾਠਂ ਧਾਰੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਤੇ ਸਰੂਪਤੋ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਨ ਪਨ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨੋ ਚ ਖੋ’’ਤਿਆਦਿ, ਤੇਨ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਮੇਤਂ, ਯਦਿਦਂ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਕਾਰਣਵਿਭਾਵਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਆਹਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਕਾਰਣਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਆਚਰਿਯੋ ‘‘ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੁਰੂਪਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਸਬ੍ਬਪਾਲਿਫੁਲ੍ਲੋਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਵਿਕਸਿਤਪੁਪ੍ਫੋ. ਵਿਕਸਨਮੇਵ ਹਿ ਪੁਪ੍ਫਸ੍ਸ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ. ਪਾਰਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕੋ ਵਿਯਾਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਵਲਦ੍ਧਮਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਯੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮੁਨਾ. ਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਂ ਯਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ. ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਰੂਪਤੋ, ਕਿਚ੍ਚਤੋ, ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਵਿਸੇਸਤੋ, ਪਚ੍ਚਯਤੋ, ਫਲਵਿਸੇਸਤੋ ਚ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ, ਏਤੇਨੇਵ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨਂ ਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਅਸਮੁਦ੍ਦੇਸਕਾਰਣਵਿਭਾਵਨਾਯ ਕਾਰਣਂ ਦੀਪਿਤਂ ਹੋਤਿ ਸਮਾਨਕਾਰਣਾਨਂ ਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਾਰਣਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਏਵਮਾਹਾਤਿ ‘‘ਬਾਹਿਰਕਾਪਿ ਇਸਯੋ ਧਾਰੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਇਮਿਨਾ ਇਮਿਨਾ ਪਕਾਰੇਨ ਆਹ.

ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਾਦਤਾਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦੧. ‘‘ਪੁਰਿਮਂ ਜਾਤਿਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਮਾਯਂ ਜਾਤਿਯਂ, ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਏਤਂ ਉਪਯੋਗਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਨਿਵੁਤ੍ਥਕ੍ਖਨ੍ਧਸਨ੍ਤਾਨੇ ਠਿਤੋ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਵਾ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਹਿ ਜਾਤਿਯਂ ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ ਆਰਭਤਿ, ਆਰਭਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਮੇਵ ਤਤ੍ਥ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਪ੍ਪਸੁਤੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦਲ਼੍ਹਸਮਾਦਾਨੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਸੇਸਪਦਦ੍ਵਯੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਨਿਵੁਤ੍ਥਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ‘‘ਜਾਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਖਨ੍ਧਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ, ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਚ ਵਿਕਾਰਸ੍ਸ ਇਧ ਅਨੁਪਯੁਜ੍ਜਨਤੋ. ਜਾਤਵਸੇਨਾਤਿ ਜਾਯਨਵਸੇਨ. ‘‘ਤਥਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਨਿਵੁਤ੍ਥਕ੍ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿ ਇਮਂ ਪਦਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ. ਭਵਨਵਸੇਨਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਵਸੇਨ. ਨਿਵੁਤ੍ਥਵਸੇਨਾਤਿ ਨਿਵੁਸਿਤਤਾਵਸੇਨ. ਆਲਯਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਆਵਸਿਤਭਾਵੇਨ. ਨਿਵਾਸਤ੍ਥੋ ਹਿ ਨਿਕੇਤਤ੍ਥੋ.

ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਦੇਵਲੋਕਾਦਿਮ੍ਹਿ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਏਕਚ੍ਚਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਨ ਸੁਕਰਨ੍ਤਿ ਦੇਵਗਤਿਯਾ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਤਾਯ, ਦੁਗ੍ਗਤਿਯਾ ਏਕਨ੍ਤਦੁਕ੍ਖਤਾਯ, ਦੁਕ੍ਖਬਹੁਲਤਾਯ ਚ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਾਯ ਓਕਾਸੋ ਨ ਸੁਲਭਰੂਪੋ ਪਚ੍ਚਯਸਮਵਾਯਸ੍ਸ ਦੁਲ੍ਲਭਭਾਵਤੋ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਚ ਸਾ ਉਲ਼ਾਰਾ, ਵਿਪੁਲਾ ਚ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਗਤਿਵਸੇਨਾਪਿ ਖੇਤ੍ਤਵਿਸੇਸਤਾ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ ‘‘ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤੇ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਤਗੁਣਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਦੁਸ੍ਸੀਲੇ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਹਸ੍ਸਗੁਣਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੭੯) ਵਚਨਤੋ. ਮਨੁਸ੍ਸਗਤਿਯਾ ਪਨ ਸੁਖਬਹੁਲਤਾਯ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਾਯ ਓਕਾਸੋ ਸੁਲਭਰੂਪੋ ਪਚ੍ਚਯਸਮਵਾਯਸ੍ਸ ਚ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਸੁਲਭਭਾਵਤੋ. ਯਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਵਿਸੇਸਤੋ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਾਯ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਹੋਤਿ, ਦੁਕ੍ਖੂਪਨਿਸਾ ਸਦ੍ਧਾਤਿ. ਯਥਾ ਹਿ ਅਯੋਘਨੇਨ ਸਤ੍ਥਕੇ ਨਿਪ੍ਫਾਦਿਯਮਾਨੇ ਤਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਤਾਪਨਂ, ਉਦਕੇਨ ਵਾ ਤੇਮਨਂ ਛੇਦਨਕਿਰਿਯਾਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਨ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯੋ, ਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਨ ਸਮਾਨਯੋਗਤੋ ਉਦਕਤੇਮਨਂ ਤਸ੍ਸਾ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯੋ, ਏਵਮੇਵ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਦੁਕ੍ਖਸਮਙ੍ਗਿਤਾ ਦੁਕ੍ਖਬਹੁਲਤਾ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਸਮਙ੍ਗਿਤਾ ਸੁਖਬਹੁਲਤਾ ਚ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਾਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਨ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯੋ, ਸਤਿ ਪਨ ਸਮਾਨਯੋਗਤੋ ਦੁਕ੍ਖਸਨ੍ਤਾਪਨੇ, ਸੁਖੁਮਬ੍ਰੂਹਨੇ ਚ ਲਦ੍ਧੂਪਨਿਸ੍ਸਯਾ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਾ ਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਤਥਾ ਸਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਾ ਮਹਾਜੁਤਿਕਾ ਮਹਾਵਿਪ੍ਫਾਰਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਚ੍ਛੇਦਨਸਮਤ੍ਥਾ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਮਨੁਸ੍ਸਭਾਵੋ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਾਯ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਨ ਸੁਕਰਂ, ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਸ੍ਸੇਵ ਸੁਕਰ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਥ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੋ ਵਚਨਤ੍ਥੋ? ‘‘ਮਨਸ੍ਸ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਤਾਯ ਮਨੁਸ੍ਸਾਤਿ, ਸੂਰਭਾਵਸਤਿਮਨ੍ਤਤਾਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਯੋਗ੍ਯਤਾਦਿਗੁਣਵਸੇਨ ਉਪਚਿਤਮਨਕਾ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਗੁਣਚਿਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੇ ਪਨ ਤੇ? ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਵਾਸਿਨੋ ਸਤ੍ਤਵਿਸੇਸਾ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘ਤੀਹਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਠਾਨੇਹਿ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਕਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਕੇ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਅਧਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਦੇਵੇ ਚ ਤਾਵਤਿਂਸੇ. ਕਤਮੇਹਿ ਤੀਹਿ? ਸੂਰਾ ਸਤਿਮਨ੍ਤੋ ਇਧ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸੋ’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੯.੨੧; ਕਥਾ. ੨੭੧).

ਤਥਾ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਭਗਵਨ੍ਤੋ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ, ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾ, ਮਹਾਸਾਵਕਾ, ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨੋ, ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਮਹਾਨੁਭਾਵਾ ਸਤ੍ਤਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਹਿ ਸਮਾਨਰੂਪਾਦਿਤਾਯ ਪਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਤ੍ਤਦੀਪਵਾਸੀਹਿ ਇਤਰਮਹਾਦੀਪਵਾਸਿਨੋਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤ੍ਵੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯਿਂਸੂ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ਅਪਰੇ ਪਨ ਭਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਲੋਭਾਦੀਹਿ, ਅਲੋਭਾਦੀਹਿ ਚ ਸਹਿਤਸ੍ਸ ਮਨਸ੍ਸ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਤਾਯ ਮਨੁਸ੍ਸਾ. ਯੇ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾ ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਕਾ, ਤੇਸੁ ਵਿਸੇਸਤੋ ਲੋਭਾਦਯੋ, ਅਲੋਭਾਦਯੋ ਚ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਲੋਭਾਦਿਉਸ੍ਸਨ੍ਨਤਾਯ ਅਪਾਯਮਗ੍ਗਂ, ਅਲੋਭਾਦਿਉਸ੍ਸਨ੍ਨਤਾਯ ਸੁਗਤਿਮਗ੍ਗਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਮਗ੍ਗਞ੍ਚ ਪਰਿਪੂਰੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਭਾਦੀਹਿ, ਅਲੋਭਾਦੀਹਿ ਚ ਸਹਿਤਸ੍ਸ ਮਨਸ੍ਸ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਤਾਯ ਪਰਿਤ੍ਤਦੀਪਵਾਸੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਤੁਦੀਪਵਾਸਿਨੋ ਸਤ੍ਤਵਿਸੇਸਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਲੋਕਿਯਾ ਪਨ ‘‘ਮਨੁਨੋ ਅਪਚ੍ਚਭਾਵੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਮਨੁ ਨਾਮ ਪਠਮਕਪ੍ਪਿਕੋ ਲੋਕਮਰਿਯਾਦਾਯ ਆਦਿਭੂਤੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤਾਹਿਤਵਿਧਾਯਕੋ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਸੁ ਨਿਯੋਜਨਤਾਵਸੇਨ ਪਿਤੁਟ੍ਠਾਨਿਯੋ, ਯੋ ਸਾਸਨੇ ‘‘ਮਹਾਸਮ੍ਮਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ, ਪਰਮ੍ਪਰਾ ਚ ਤਸ੍ਸ ਓਵਾਦਾਨੁਸਾਸਨਿਯਂ ਠਿਤਾ ਸਤ੍ਤਾ ਪੁਤ੍ਤਸਦਿਸਤਾਯ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਮਾਨੁਸਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਏਵ ਹਿ ਤੇ ‘‘ਮਾਨਵਾ, ਮਨੁਜਾ’’ਤਿ ਚ ਵੋਹਰੀਯਨ੍ਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਭੂਤਸ੍ਸ ਜਾਤਸ੍ਸ, ਮਨੁਸ੍ਸਭਾਵਂ ਵਾ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਯਞ੍ਚ ਨਯੋ ਲੋਕਿਯਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਨ ਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਤ੍ਤਾ ਤੇਸਂ ਸੁਗਤਿਯਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਦੁਗ੍ਗਤਿਯਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨਂ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਂ ਗਰੁਤਰਮੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਕਾਰਣਂ ਵਾ ਏਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਏਵਰੂਪੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਤਿ ਹਤ੍ਥਿਆਦਿਅਤ੍ਤਭਾਵੇ. ਠਿਤੇਨ ਕਤਕਮ੍ਮਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਸੁਖੇਨ ਦੀਪੇਤੁਂ ਲੋਕੇ ਅਪ੍ਪਞ੍ਞਾਤਰੂਪਤ੍ਤਾ. ਸੁਖੇਨ ਦੀਪੇਤੁਂ ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਂ ਦੇਸੇ ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਂ ਨਗਰੇ ਅਸੁਕੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਂ ਅਕਾਸੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯਭਾਵਤੋ. ਥਿਰਗ੍ਗਹਣੋਤਿ ਅਸਿਥਿਲਗ੍ਗਾਹੀ ਥਾਮਪ੍ਪਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣੋ. ਨਿਚ੍ਚਲਗ੍ਗਹਣੋਤਿ ਅਚਞ੍ਚਲਗ੍ਗਾਹੀ ਤਤ੍ਥ ਕੇਨਚਿਪਿ ਅਸਂਹਾਰਿਯੋ. ਪਟਿਕੁਟਤੀਤਿ ਸਂਕੁਟਤਿ, ਜਿਗੁਚ੍ਛਨਵਸੇਨ ਵਿਵਟ੍ਟਤਿ ਵਾ. ਪਸਾਰਿਯਤੀਤਿ ਵਿਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤਿ ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ.

ਤਵੇਸੋ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਸਦਿਸੋਤਿ ਏਸੋ ਉਦਕੋਘੋ ਤੇਵ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਸਦਿਸੋ.

ਦੀਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਦਾਨਂ, ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਚੇਤਨਾ. ਦਿਯ੍ਯਨਵਸੇਨਾਤਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਰਿਯਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨਵਸੇਨ ਦਾਨਂ. ਸਂਵਿਭਾਗਕਰਣਵਸੇਨਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਸ੍ਸ ਸਂਵਿਭਜਨਵਸੇਨ ਸਂਵਿਭਾਗੋ, ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਾ ਚੇਤਨਾ. ਸੀਲਸਮਾਦਾਨੇਤਿ ਸੀਲਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਆਦਾਨੇ, ਗਹਣੇ ਪਵਤ੍ਤਨੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਕਾਲੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪੂਰਣਕਾਲੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਮਾਤੁ ਹਿਤੋ ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ, ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਸੋ ‘‘ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋ ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਾਤੁ ਕਾਤਬ੍ਬਵਤ੍ਤੇ’’ਤਿ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ‘‘ਪੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ. ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਸੂਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਵਿਸਿਟ੍ਠੇਸੁ ਅਞ੍ਞੇਸੁ, ਤੇ ਪਨ ਕੁਸਲਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ ਕੁਸਲਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਵਰੂਪੇਸੂ’’ਤਿ. ਅਧਿਕੁਸਲੇਸੂਤਿ ਅਭਿਵਿਸਿਟ੍ਠੇਸੁ ਕੁਸਲੇਸੁ, ਸਾ ਪਨ ਅਭਿਵਿਸਿਟ੍ਠਤਾ ਉਪਾਦਾਯੁਪਾਦਾਯ ਹੋਤਿ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਉਕ੍ਕਂਸਗਤਂ ਅਧਿਕੁਸਲਂ, ਤਦੁਕ੍ਕਂਸਨਯੇਨ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਕੁਸਲਾ, ਅਤ੍ਥਿ ਅਧਿਕੁਸਲਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਨੁ ਪਞ੍ਞਾਪਾਰਮਿਸਙ੍ਗਹਞਾਣਸਮ੍ਭਾਰਭੂਤਾ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਪਟਿਲਾਭਪਚ੍ਚਯਾ ਕੁਸਲਾ ਨਾਮ, ਇਮੇ ਪਨ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਾ ਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰਭੂਤਾ ਕਸ੍ਮਾ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ? ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਗਤਾਨਂ ਪਾਰਮਿਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਪਟਿਲਾਭਪਚ੍ਚਯਭਾਵਤੋ. ਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪੁਞ੍ਞਂ ਕਰੋਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਸਮਧਿਗਮਾਯੇਵ ਪਰਿਣਾਮੇਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਸਮ੍ਭਾਰਾਬ੍ਯਾਸੋ, ਦੀਘਕਾਲਾਬ੍ਯਾਸੋ, ਨਿਰਨ੍ਤਰਾਬ੍ਯਾਸੋ, ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਾਬ੍ਯਾਸੋਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਬ੍ਯਾਸਾ ਚਤੁਰਧਿਟ੍ਠਾਨਪਰਿਪੂਰਿਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਮਹਾਬੋਧਿਟ੍ਠਾਨਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ.

ਸਕਿਮ੍ਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਨੇਕਵਾਰਮ੍ਪਿ ਕਤਂ ਵਿਜਾਤਿਯੇਨ ਅਨ੍ਤਰਿਤਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਭਿਣ੍ਹਕਰਣੇਨਾਤਿ ਬਹੁਲੀਕਾਰੇਨ. ਉਪਚਿਤਨ੍ਤਿ ਉਪਰੂਪਰਿ ਵਡ੍ਢਿਤਂ. ਪਿਣ੍ਡੀਕਤਨ੍ਤਿ ਪਿਣ੍ਡਸੋ ਕਤਂ. ਰਾਸੀਕਤਨ੍ਤਿ ਰਾਸਿਭਾਵੇਨ ਕਤਂ. ਅਨੇਕਕ੍ਖਤ੍ਤੁਞ੍ਹਿ ਪਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨਂ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਂ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਤਥਾਲਦ੍ਧਪਰਿਭਾਵਨਂ ਪਿਣ੍ਡੀਭੂਤਂ ਵਿਯ, ਰਾਸੀਭੂਤਂ ਵਿਯ ਚ ਹੋਤਿ. ਵਿਪਾਕਂ ਪਤਿ ਸਂਹਚ੍ਚਕਾਰਿਭਾਵਤ੍ਤਾ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਅਤਿਸਮ੍ਬਾਧਂ ਭਵਗ੍ਗਂ ਅਤਿਨੀਚਂ, ਸਚੇ ਪਨੇ ਤਂ ਰੂਪਂ ਸਿਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵਿਪੁਲਤ੍ਤਾਤਿ ਮਹਨ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਮੇਤ੍ਤਾਕਰੁਣਾਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤਾਯ ਦੁਰਸਮੁਸ੍ਸਾਰਿਤਂ ਪਮਾਣਕਰਣਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਮਾਣਰਹਿਤਤਾਯ ‘‘ਅਪ੍ਪਮਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਪ੍ਪਮਾਣਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਅਧਿਭਵਤੀਤਿ ਫਲਸ੍ਸ ਉਲ਼ਾਰਭਾਵੇਨ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਣੀਤਪਣੀਤਾਨਂ ਭੋਗਾਨਂ ਪਟਿਲਾਭੋ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤਿਰੇਕਂ ਲਭਤੀ’’ਤਿ. ਅਧਿਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਵਿਨ੍ਦਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਮਾਨੋਵ ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕਦੇਸੇਨ ਅਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਦੇਸੇਹਿ ਫੁਸਨਤੋ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਦੇਸੇਹਿ ਫੁਸਨ੍ਤਿਯੋ ਏਤੇਸਂ ਪਾਦਤਲਾਨਂ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਵਨ੍ਤੇਹਿ ਪਾਦਤਲੇਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨੇ ਸਬ੍ਬੇ ਪਾਦਤਲਪ੍ਪਦੇਸਾ ਸਂਹਚ੍ਚਕਾਰਿਨੋ ਅਨਿਨ੍ਨਤਾਯ ਸਮਭਾਵਤੋ, ਏਵਂ ਉਦ੍ਧਰਣੇਪੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮਂ ਫੁਸਤਿ, ਸਮਂ ਉਦ੍ਧਰਤੀ’’ਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਇਮਸ੍ਸ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਸਮਧਿਗਮੇਨ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਫਲਵਿਭਾਵਨਮੁਖੇਨ ਆਨੁਭਾਵਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਸਚੇਪਿ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਨਰਕਨ੍ਤਿ ਆਵਾਟਂ. ਅਨ੍ਤੋ ਪਵਿਸਤਿ ਸਮਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਯਾ. ‘‘ਚਕ੍ਕਲਕ੍ਖਣੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਯਂ ਭੂਮਿਪ੍ਪਦੇਸਂ ਪਾਦਤਲਂ ਫੁਸਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਕਲਕ੍ਖਣਮ੍ਪਿ ਫੁਸਨਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਤਥਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਾਦਤਾਯ ਏਵਾਤਿ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਾਦਤਾਯ ਆਨੁਭਾਵਕਿਤ੍ਤਨੇ ‘‘ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਰਾਨਯਨਂ ਕਿਮਤ੍ਥਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਚਿਨ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ. ਸੀਲਤੇਜੇਨਾਤਿ ਸੀਲਪ੍ਪਭਾਵੇਨ. ਪੁਞ੍ਞਤੇਜੇਨਾਤਿ ਕੁਸਲਪ੍ਪਭਾਵੇਨ. ਧਮ੍ਮਤੇਜੇਨਾਤਿ ਞਾਣਪ੍ਪਭਾਵੇਨ. ਤੀਹਿਪਿ ਪਦੇਹਿ ਭਗਵਤੋ ਬੁਦ੍ਧਭੂਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾ ਗਹਿਤਾ, ‘‘ਦਸਨ੍ਨਂ ਪਾਰਮੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਬੁਦ੍ਧਕਰਧਮ੍ਮਾ ਗਹਿਤਾ.

੨੦੨. ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋਵ ਸੀਮਾ ਸਬ੍ਬਭੂਮਿਸ੍ਸਰਭਾਵਤੋ. ‘‘ਅਖਿਲਮਨਿਮਿਤ੍ਤਮਕਣ੍ਟਕ’’ਨ੍ਤਿ ਤੀਹਿਪਿ ਪਦੇਹਿ ਥੇਯ੍ਯਾਭਾਵੋਵ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਚ੍ਚੋਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਖਰਸਮ੍ਫਸ੍ਸਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਘਟ੍ਟਨੇਨ ਦੁਕ੍ਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸਭਾਵੇਨ ਖਿਲਾਤਿ. ਉਪਦ੍ਦਵਪਚ੍ਚਯਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਨਤ੍ਥਹੇਤੁਤਾਯ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਤਿ. ‘‘ਅਖਿਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਏਕਚਾਰੀਹਿ ਚੋਰਾਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ‘‘ਨਿਰਬ੍ਬੁਦ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਗਣਬਨ੍ਧਵਸੇਨ ਵਿਚਰਣਚੋਰਾਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਗੁਮ੍ਬਂ ਗੁਮ੍ਬਂ ਹੁਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੀਯੋਤਿ ਨ ਵਿਬਨ੍ਧਨੀਯੋ ਕੇਨਚਿ ਅਪ੍ਪਟਿਬਾਹਨੀਯੋ ਠਾਨਤੋ ਅਨਿਕ੍ਕਡ੍ਢਨੀਯੋ. ਪਟਿਪਕ੍ਖਂ ਅਨਿਟ੍ਠਂ ਅਤ੍ਥੇਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੋ, ਏਤੇਨ ਪਾਕਟਭਾਵੇਨ ਵਿਰੋਧਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵੇਰਿਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਪਟਿਵਿਰੁਦ੍ਧੋ ਅਮਿਤ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚਾਮਿਤ੍ਤੋ, ਏਤੇਨ ਪਾਕਟਭਾਵੇਨ ਵਿਰੋਧਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵੇਰਿਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂਸੁ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਸਯਮੇਵ ਵਿਘਾਤਬ੍ਯਸਨਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ ਚੇਵ ਸਾਵਕਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਵੇਦੇਸੁਂ.

‘‘ਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧਭਾਵਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਕਤੂਪਚਿਤੋ ਲਕ੍ਖਣਸਂਵਤ੍ਤਨਿਯੋ ਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਤਸਹਸ੍ਸਕਪ੍ਪਾਧਿਕਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਮ੍ਮਸਰਿਕ੍ਖਕਂ ਨਾਮ ਤਸ੍ਸੇਵ ਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰਸ੍ਸ ਕਰਣਕਾਲੇ ਕੇਨਚਿ ਅਕਮ੍ਪਨੀਯਸ੍ਸ ਦਲ਼੍ਹਾਵਤ੍ਥਿਤਭਾਵਸ੍ਸ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕੋ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਾਦਤਾਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਪਰੇਹਿ ਅਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੀਯਤਾਯ ਞਾਪਕਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵੋ, ਸ੍ਵਾਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵੋ ਤਸ੍ਸੇਵ ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸਾਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਕਮ੍ਮਸਰਿਕ੍ਖਕਂ ਨਾਮ…ਪੇ… ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਠਾਨਗਮਨੇਸੁ ਪਾਦਾਨਂ ਦਲ਼੍ਹਾਵਤ੍ਥਿਤਭਾਵੋ ਲਕ੍ਖਣਂ ਨਾਮ. ਪਾਦਾਨਂ ਭੂਮਿਯਂ ਸਮਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਪਾਦਤਲਾਨਂ ਸਬ੍ਬਭਾਗੇਹਿ ਫੁਸਨਂ, ਸਮਮੇਵ ਉਦ੍ਧਰਣਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਂ ਸਬ੍ਬਭਾਗੇਹਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਪਾਦਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਾਦੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਾਦਤਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਲਕ੍ਖਣਂ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਂ ਭੂਮਿਯਾ ਫੁਸਨੇਨੇਵ ਹਿ ਨੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਦਲ਼੍ਹਾਵਤ੍ਥਿਤਭਾਵੋ ਸਿਦ੍ਧੋ, ਯਂ ‘‘ਕਮ੍ਮਸਰਿਕ੍ਖਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਲਕ੍ਖਣਾਨਿਸਂਸੋਤਿ ਲਕ੍ਖਣਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ ਉਦ੍ਰਯੋ, ਲਕ੍ਖਣਸਂਵਤ੍ਤਨਿਯਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਆਨਿਸਂਸਫਲਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਫਲਂ ਪਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਭਾਵਿਤਮੇਵ.

੨੦੩. ਕਮ੍ਮਾਦਿਭੇਦੇਤਿ ਕਮ੍ਮਕਮ੍ਮਸਰਿਕ੍ਖਕਲਕ੍ਖਣ ਲਕ੍ਖਣਾਨਿਸਂਸਵਿਸਞ੍ਞਿਤੇ ਵਿਭਾਗੇ. ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਤ੍ਥੋ ਪਨ ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪੋਰਾਣਕਤ੍ਥੇਰਾਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯਾ. ਵਣ੍ਣਨਾਗਾਥਾਤਿ ਥੋਮਨਾਗਾਥਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਥੋਮਨਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਥੇਰਾ ਨਾਮ ਪਾਲ਼ਿਂ, ਅਟ੍ਠਕਥਞ੍ਚ ਪੋਤ੍ਥਕਾਰੋਪਨਵਸੇਨ ਸਮਾਗਤਾ ਮਹਾਥੇਰਾ, ਯੇ ਸਾਟ੍ਠਕਥਂ ਪਿਟਕਤ੍ਤਯਂ ਪੋਤ੍ਥਕਾਰੁਲ਼੍ਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਅਦ੍ਧਨਿਯਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ ਅਕਂਸੁ. ਏਕਪਦਿਕੋਤਿ ‘‘ਦਲ਼੍ਹਸਮਾਦਾਨੋ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿਆਦਿਪਾਠੇ ਏਕੇਕਪਦਗਾਹੀ. ਅਤ੍ਥੁਦ੍ਧਾਰੋਤਿ ਤਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸੁਖਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਵਸੇਨ ਉਦ੍ਧਰਣਤੋ ਅਤ੍ਥੁਦ੍ਧਾਰਭੂਤੋ, ਤਯਿਦਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਪਦਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਵਸੇਨ ਤਦਤ੍ਥਵਿਚਾਰਣਭਾਵਦਸ੍ਸਨਂ, ਨ ਪਨ ਧਮ੍ਮਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੇਨ ਠਪਿਤਭਾਵਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਚੀਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਬਹੁਕਾਰਤਂ, ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਮੁਸਾਵਾਦਸ੍ਸ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਅਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਧਮ੍ਮੇ ਵਦਨ੍ਤੋਪਿ ਤਤੋ ਵਚੀਸਚ੍ਚਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ ਸਚ੍ਚੇਤਿ ਵਾ ਸਨ੍ਨਿਧਾਨੇਵ ‘‘ਧਮ੍ਮੇ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਧਮ੍ਮਾ ਏਵ ਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਦਸਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਧਮ੍ਮੇ’’ਤਿ. ਗੋਬਲੀਬਦ੍ਦਞਾਯੇਨ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਦਮਨੇਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰੇ. ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਗ੍ਘਣੇਨਸ੍ਸ ਵਾਰਿਤ੍ਤਸੀਲਮੇਵ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਇਤਰਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸਂਯਮਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਂਯਮੇਤਿ ਸੀਲਸਂਯਮੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਚਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨ, ਤਂ ਸੋਚੇਯ੍ਯਂ, ਕਾਯਸੁਚਰਿਤਾਦਿ. ਏਤਸ੍ਸੇਵ ਹਿ ਵਿਭਾਗਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਪੁਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਮਨੋਸੋਚੇਯ੍ਯਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵਾ ਝਾਨਾਦਿਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਤ੍ਥਂ ਸੋਚੇਯ੍ਯਗ੍ਗਹਣਂ. ਆਲਯਭੂਤਨ੍ਤਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਂ. ਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਉਪੋਸਥਦਿਵਸੇ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਸਮਾਚਰਿਤਬ੍ਬਂ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਂ ਉਪੋਸਥੋ ਸਹਚਰਣਞਾਯੇਨ. ‘‘ਅਵਿਹਿਂਸਾਯਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਵਿਹੇਠਨਾਯਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਪਨ ਸੀਲਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਗਹਿਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਵਿਹਿਂਸਾਯਾਤਿ ਕਰੁਣਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਵਿਹਿਂਸਾਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਾ ਉਪਚਾਰਾਵਤ੍ਥਾ ਗਹਿਤਾ ਲਕ੍ਖਣਹਾਰਨਯੇਨ. ਸਕਲਨ੍ਤਿ ਅਨਵਸੇਸਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਕਾਮਾਵਚਰਤ੍ਤਭਾਵਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਤਂਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਕਾਮਾਵਚਰਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾ ਏਵ ਪਾਰਮਿਤਾਸਙ੍ਗਹਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰਭੂਤਕਾਯਸੁਚਰਿਤਾਦੀਹਿ ਦ੍ਵਾਦਸਧਾ ਵਿਭਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਗਾਥਾਯਂ ‘‘ਸਚ੍ਚੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਦਸਧਾ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸਲਕ੍ਖਣੇਪਿ.

ਅਂਨੁਭੀਤਿ ਗਾਥਾਸੁਖਤ੍ਥਂ ਅਕਾਰਂ ਸਾਨੁਨਾਸਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਵੇਯਞ੍ਜਨਿਕਾ. ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਟਿਬਾਹਿਤਬ੍ਬਂ ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ. ਲਕ੍ਖਣਸੀਸੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਤਂਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਪਾਦਤਲਚਕ੍ਕਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦੪. ਭਯਂ ਨਾਮ ਭੀਤਿ, ਤਂ ਪਨ ਉਬ੍ਬਿਜ੍ਜਨਾਕਾਰੇਨ, ਉਤ੍ਤਸਨਾਕਾਰੇਨ ਚ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਦੁਵਿਧਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਬ੍ਬੇਗਭਯਞ੍ਚੇਵ ਉਤ੍ਤਾਸਭਯਞ੍ਚਾ’’ਤਿ. ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਭਯਂ ਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪਨੂਦਿਤਾਤਿ ਯਥਾ ਚੋਰਾਦਯੋ ਵਿਲੁਪ੍ਪਨਬਨ੍ਧਨਾਦੀਨਿ ਪਰਸ੍ਸ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਕਤਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਾਹਰਣਾਦਿਨਾ ਪਟਿਪਾਕਤਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਯਥਾ ਚ ਚਣ੍ਡਹਤ੍ਥਿਆਦਯੋ ਦੂਰਤੋ ਪਰਿਵਜ੍ਜਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਪਰਿਵਜ੍ਜਿਤੇ ਤਸ੍ਸ ਯਥਾ ਠਾਨੇ ਠਿਤੇਹਿ ਅਭਿਭਵੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਅਪਨੂਦਿਤਾ. ਅਤਿਵਾਹੇਤੀਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ. ਤਂ ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਸਾਸਙ੍ਕਟ੍ਠਾਨਂ. ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ, ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਵਾ ਅਨਾਦਰੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਸਹ ਪਰਿਵਾਰੇਨਾਤਿ ਸਪਰਿਵਾਰਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਦੇਨ੍ਤੋ ਯਦਾ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਵਾਰਭਾਵੇਨ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਦੇਤਿ, ਏਵਂ ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਦਾਨਮਯਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਸਪਰਿਵਾਰਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ.

ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਨਦਾਨਸ੍ਸ ਪਰਿਵਾਰੋ, ਏਵਂ ਤਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਰਣਂ ਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਥ ਖੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਂ ਦਤ੍ਵਾਵ ਅਦਾਸੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਏਸ ਨਯੋ ਇਤੋ ਪਰਤੋਪਿ. ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਟ੍ਟੇਤੀਤਿ ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਸਿਬ੍ਬਨਸੁਤ੍ਤਕਂ ਦੁਵਟ੍ਟਤਿਵਟ੍ਟਾਦਿਵਸੇਨ ਵਟ੍ਟਿਤਂ ਅਕਾਸਿ. ਰਜਨਨ੍ਤਿ ਅਲ੍ਲਿਆਦਿਰਜਨਵਤ੍ਥੁਂ. ਪਣ੍ਡੁਪਲਾਸਨ੍ਤਿ ਰਜਨੁਪਗਮੇਵ ਪਣ੍ਡੁਵਣ੍ਣਂ ਪਲਾਸਂ.

ਹੇਟ੍ਠਿਮਾਨੀਤਿ ਅਨ੍ਨਾਦੀਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ. ਨਿਸਦਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਨਿਸਦਪੋਤੋਪਿ ਗਹਿਤੋ. ਚੀਨਪਿਟ੍ਠਂ ਸਿਨ੍ਧੁਰਕਚੁਣ੍ਣਂ. ਕੋਜਵਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਦਲੋਮਿਏਕਨ੍ਤਲੋਮਿਆਦਿਕੋਜਵਤ੍ਥਰਣ. ਸੁਵਿਭਤ੍ਤਅਨ੍ਤਰਾਨੀਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਭਤ੍ਤਅਨ੍ਤਰਾਨਿ, ਏਤੇਨ ਚਕ੍ਕਾਵਯਵਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਸੁਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਲਦ੍ਧਾਭਿਸੇਕਾ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਜਿਤੇ ਵਿਸਵਿਤਾਯ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦਿਕੇ ਚਤੂਹਿ ਸਙ੍ਗਹਵਤ੍ਥੂਹਿ ਰਞ੍ਜੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਇਤਰਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਰਾਜਾਨੋਤਿ ਅਭਿਸਿਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਤੋ ਯਥਾਲਦ੍ਧਗਾਮਨਿਗਮਾਦਿਂ ਇਸ੍ਸਰਵਤਾਯ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਭੋਜਕਾ, ਤਾਦਿਸੋ ਭੋਗੋ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਭੋਗਿਕਾ, ਤੇ ਏਵ ‘‘ਭੋਗਿਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸਪਰਿਵਾਰਂ ਦਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਪਰਿਵਾਰਦਾਨਂ. ਜਾਨਾਤੂਤਿ ‘‘ਸਦੇਵਕੋ ਲੋਕੋ ਜਾਨਾਤੂ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਿਯ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਚਕ੍ਕਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸੇਵ ਕਮ੍ਮਸਰਿਕ੍ਖਤਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਏਵਂ ਸਤਿ ਤਿਕਮੇਵ ਸਿਯਾ, ਨ ਚਤੁਕ੍ਕਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਚਕ੍ਕਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਮਹਾਪਰਿਵਾਰਤਾਯ ਞਾਪਕਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵੋ ਕਮ੍ਮਸਰਿਕ੍ਖਕਂ ਨਾਮ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਸਪਰਿਵਾਰਂ…ਪੇ… ਜਾਨਾਤੂਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਦੀਘਾਯੁਕਤਾਯ ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੦੭) ਚ ਵਕ੍ਖਤਿ, ਤਥਾ ‘‘ਤਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਭਵਤਿ ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਕ’’ਨ੍ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੨੧) ਚ. ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਫਲਂ ਪਨ ਪਟਿਪਕ੍ਖਾਭਿਭਵੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ਗਾਥਾਯਂ ‘‘ਸਤ੍ਤੁਮਦ੍ਦਨੋ’’ਤਿ.

੨੦੫. ਏਤਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਭੂਤਂ ਵਚਨਂ, ਤਂ ਪਨਤ੍ਥਤੋ ਗਾਥਾ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਮਾ ਤਦਤ੍ਥਪਰਿਦੀਪਨਾ ਗਾਥਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

ਪੁਰਤ੍ਥਾਤਿ ਵਾ ‘‘ਪੁਰੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤੋਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ. ਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਨ ਅਤੀਤਾਯ ਏਕਜਾਤਿਯਂ, ਨਾਪਿ ਕਤਿਪਯਜਾਤੀਸੁ, ਅਥ ਖੋ ਪੁਰਿਮਪੁਰਿਮਤਰਾਸੁ ਤਥਾਵ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪੁਰੇ ਪੁਰਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਜਾਤਿਯਂ ਅਤੀਤਕਾਲਵਸੇਨ ‘‘ਪੁਰੇਪੁਰਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਲਬ੍ਭਾਤਿ ਤਤੋ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਪੁਰਿਮਾਸੁ ਜਾਤੀਸੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਮਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਕੇਚਿ ‘‘ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਜਾਤਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤੁਸਿਤਦੇਵਲੋਕੇ ਕਤਕਮ੍ਮਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਕਤਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਅਪਨੂਦਨੋਤਿ ਅਪਨੇਤਾ. ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਯੁਤ੍ਤਪਯੁਤ੍ਤੋ.

ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਦਾਨਾਦਿਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮੇਨ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਤਿ ਸਤਮਤ੍ਤੇਨ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮੇਨ ਏਕੇਕਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਸਤਿ. ਨ ਰੋਚਯਿਂਸੂਤਿ ਕੇਵਲਂ ਸਤਮਤ੍ਤੇਨ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮੇਨ ਲਕ੍ਖਣਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਂ ਨ ਰੋਚਯਿਂਸੁ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯਾ. ਕਥਂ ਪਨ ਰੋਚਯਿਂਸੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਨ੍ਤੇਸੁ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਕੇਕਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਏਕੇਕਂ ਦਾਨਾਦਿਪੁਬ੍ਬਕਮ੍ਮਂ. ਏਕੇਕਂ ਸਤਗੁਣਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਨਨ੍ਤਾਸੁ ਲੋਕਧਾਤੂਸੁ ਯਤ੍ਤਕਾ ਸਤ੍ਤਾ, ਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਸਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਕਤਾਨਿ ਦਾਨਾਦਿਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਾਨਿ ਯਤ੍ਤਕਾਨਿ, ਤਤੋ ਏਕੇਕਂ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਂ ਮਹਾਸਤ੍ਤੇਨ ਸਤਗੁਣਂ ਕਤਂ ‘‘ਸਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਧ ਸਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਬਹੁਭਾਵਪਰਿਯਾਯੋ, ਨ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਚਨੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਸਤਗ੍ਘਿ ਸਤਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਸਤਪੁਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣੋਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਰੋਚਯਿਂਸੂ’’ਤਿ.

ਆਯਤਪਣ੍ਹਿਤਾਦਿਤਿਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦੬. ਸਰਸਚੁਤਿ ਨਾਮ ਜਾਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਯਾਵਜੀਵਂ ਜੀਵਿਤ੍ਵਾ ਪਕਤਿਯਾ ਮਰਣਂ. ਆਕਡ੍ਢਜਿਯਸ੍ਸ ਧਨੁਦਣ੍ਡਸ੍ਸ ਵਿਯ ਪਾਦਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋਮੁਖਂ ਕੁਟਿਲਤਾਯ ਅਨ੍ਤੋਵਙ੍ਕਪਾਦਤਾ. ਬਹਿਮੁਖਂ ਕੁਟਿਲਤਾਯ ਬਹਿਵਙ੍ਕਪਾਦਤਾ. ਪਾਦਤਲਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ ਊਨਤਾਯ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਪਾਦਤਾ. ਅਗ੍ਗਪਾਦੇਨ ਖਞ੍ਜਨਕਾ ਅਗ੍ਗਕੋਣ੍ਡਾ. ਪਣ੍ਹਿਪ੍ਪਦੇਸੇਨ ਖਞ੍ਜਨਕਾ ਪਣ੍ਹਿਕੋਣ੍ਡਾ. ਉਨ੍ਨਤਕਾਯੇਨਾਤਿ ਅਨੋਨਤਭਾਵੇਨ ਸਮੁਸ੍ਸਿਤਸਰੀਰੇਨ. ਮੁਟ੍ਠਿਕਤਹਤ੍ਥਾਤਿ ਆਵੁਧਾਦੀਨਂ ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਕਤਮੁਟ੍ਠਿਹਤ੍ਥਾ. ਫਣਹਤ੍ਥਕਾਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਂਸਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਿਹਤ੍ਥਾ. ਇਦਮੇਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਸਰਿਕ੍ਖਕਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਇਮੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਦੀਘਾਯੁਕਤਾਯ ਞਾਪਕਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵੋ ਏਤ੍ਥ ਆਯਤਪਣ੍ਹਿਤਾ, ਦੀਘਙ੍ਗੁਲਿਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਜੁਗਤ੍ਤਤਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਯੇ ਕਮ੍ਮਸਰਿਕ੍ਖਕਤ੍ਤਂ. ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਫਲਂ ਪਨ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯਤਾਦਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੨੦੭. ਭਾਯਿਤਬ੍ਬਵਤ੍ਥੁਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਮ੍ਪਿ ਭਯਂ ਅਤ੍ਤਸਿਨੇਹਹੇਤੁਕਂ ਪਹੀਨਸਿਨੇਹਸ੍ਸ ਤਦਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਥਾ ਮਯ੍ਹਂ ਮਰਣਤੋ ਭਯਂ ਮਮ ਜੀਵਿਤਂ ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੁਚਿਣ੍ਣੇਨਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਕਤੂਪਚਿਤੇਨ ਸੁਚਰਿਤਕਮ੍ਮੁਨਾ.

ਚਵਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸਗ੍ਗਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ. ‘‘ਸੁਜਾਤਗਤ੍ਤੋ ਸੁਭੁਜੋ’’ਤਿ ਆਦਯੋ ਸਰੀਰਾਵਯਵਗੁਣਾ ਇਮੇਹਿ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਅਵਿਨਾਭਾਵਿਨੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਚਿਰਯਪਨਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ ਚਿਰਕਾਲਂ ਪਵਤ੍ਤਨਾਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੀਘਾਯੁਕਭਾਵਾਯਾ’’ਤਿ. ਤਤੋਤਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਯਾਪਨਤੋ. ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਝਾਨਾਦੀਸੁ ਵਸੀਭਾਵਞ੍ਚੇਵ ਚੇਤੋਵਸਿਭਾਵਞ੍ਚ ਪਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਕਥਂ ਇਦ੍ਧਿਭਾਵਨਾਯ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਭਾਵਨਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਾਪੇਤਿ ਚਿਰਤਰਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸਦਤਾਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦੮. ਰਸੋ ਜਾਤੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਰਸਿਤਾਨਿ, ਮਹਾਰਸਾਨਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਰਸਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਿਟ੍ਠਖਜ੍ਜਕਾਦੀਨੀਤਿ ਪੂਪਸਕ੍ਖਲਿਮੋਦਕਾਦੀਨਿ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਨ ਕਦਲਿਫਲਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਪਿਟ੍ਠਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਚਿਤਬ੍ਬਪਾਯਸਂ ਪਿਟ੍ਠਪਾਯਸਂ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਤਥਾਰੂਪਭੋਜ੍ਜਯਾਗੁਆਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

ਇਧ ਕਮ੍ਮਸਰਿਕ੍ਖਕਂ ਨਾਮ ਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸਦਤਾਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਪਣੀਤਲਾਭਿਤਾਯ ਞਾਪਕਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵੋ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਲਕ੍ਖਣੇ ਕਮ੍ਮਸਰਿਕ੍ਖਕਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

੨੦੯. ਉਤ੍ਤਮੋ ਅਗ੍ਗਰਸਦਾਯਕੋਤਿ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਉਤ੍ਤਮੋ ਲੋਕਨਾਥੋ ਅਗ੍ਗਾਨਂ ਪਣੀਤਾਨਂ ਰਸਾਨਂ ਦਾਯਕੋ. ਉਤ੍ਤਮਾਨਂ ਅਗ੍ਗਰਸਾਨਨ੍ਤਿ ਪਣੀਤੇਸੁਪਿ ਪਣੀਤਰਸਾਨਂ. ਖਜ੍ਜਭੋਜ੍ਜਾਦਿਜੋਤਕਨ੍ਤਿ ਖਜ੍ਜਭੋਜ੍ਜਾਦਿਲਾਭਜੋਤਕਂ. ਲਾਭਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਫਲਂ ‘‘ਲਾਭਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਕਾਰਣੂਪਚਾਰੇਨ ਵਦਤਿ. ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਕਨ੍ਤਿ ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਣੀਤਭੋਜਨਦਾਯਕਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਜੋਤਕਂ. ਤਦਾਧਿਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆ-ਕਾਰੋ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ. ਲਾਭਿਰੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਰ-ਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ.

ਕਰਚਰਣਾਦਿਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧੦. ਪਬ੍ਬਜਿਤਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਾਦਿਂ ਗਿਹਿਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਵਤ੍ਥਾਵੁਧਯਾਨਸਯਨਾਦਿਂ.

ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਉਪਕਾਰਂ. ਮਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਨਾਸੇਤਿ ਮਕ੍ਖਿਭਾਵੇ ਠਤ੍ਵਾ. ਤੇਲੇਨ ਵਿਯ ਮਕ੍ਖੇਤੀਤਿ ਸਤਧੋਤਤੇਲੇਨ ਮਕ੍ਖੇਤਿ ਵਿਯ. ਅਤ੍ਥਸਂਵਡ੍ਢਨਕਥਾਯਾਤਿ ਹਿਤਾਵਹਕਥਾਯ. ਕਥਾਗਹਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ. ਪਰੇਸਂ ਹਿਤਾਵਹੋ ਕਾਯਪਯੋਗੋਪਿ ਅਤ੍ਥਚਰਿਯਾ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਵਚੀਪਯੋਗਵਸੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥਚਰਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਸਮਾਨਤ੍ਤਤਾਯਾਤਿ ਸਦਿਸਭਾਵੇ ਸਮਾਨਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਨੇਨ, ਤਂ ਪਨਸ੍ਸ ਸਮਾਨਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਨਂ ਅਤ੍ਤਸਦਿਸਤਾਕਰਣਂ, ਸੁਖੇਨ ਏਕਸਮ੍ਭੋਗਤਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੁਖੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ; ਤਸ੍ਸ ਚ ਦੁਕ੍ਖੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਏਕਸਮ੍ਭੋਗਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮਾਨਸੁਖਦੁਕ੍ਖਭਾਵੇਨਾ’’ਤਿ. ਸਾ ਚ ਸਮਾਨਸੁਖਦੁਕ੍ਖਤਾ ਏਕਤੋ ਨਿਸਜ੍ਜਾਦਿਨਾ ਪਾਕਟਾ ਹੋਤੀਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਕਾਸਨੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਏਕਪਰਿਭੋਗੋ ਕਾਤੁਂ ਜਾਤਿਯਾ ਹੀਨਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਅਕਰਿਯਮਾਨੇ ਚ ਸੋ ਕੁਜ੍ਝਤਿ ਭੋਗੇਨ ਅਧਿਕਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਦੁਸ੍ਸਙ੍ਗਹੋ. ਨ ਹਿ ਸੋ ਏਕਪਰਿਭੋਗਂ ਇਚ੍ਛਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਹੀਨਭਾਵਤੋ. ਨ ਅਕਰਿਯਮਾਨੇ ਚ ਕੁਜ੍ਝਤਿ ਭੋਗੇਨ ਹੀਨਭਾਵਤੋ. ਉਭੋਹੀਤਿ ਜਾਤਿਭੋਗੇਹਿ. ਸਦਿਸੋਪਿ ਸੁਸਙ੍ਗਹੋ ਏਕਸਦਿਸਭਾਵੇਨੇਵ ਇਤਰੇਨ ਸਹ ਏਕਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਾਯ, ਅਕਰਣੇ ਚ ਤਸ੍ਸ ਕੁਜ੍ਝਨਸ੍ਸਾਭਾਵਤੋ. ਅਦੀਯਮਾਨੇਪਿ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਆਮਿਸੇ ਅਕਰਿਯਮਾਨੇਪਿ ਸਙ੍ਗਹੇ. ਨ ਪਾਪਕੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਸ੍ਸਤਿ ਪੇਸਲਭਾਵਤੋ. ਤਤੋ ਏਵ ਪਰਿਭੋਗੋਪਿ…ਪੇ… ਹੋਤਿ. ਏਵਰੂਪਨ੍ਤਿ ਗਿਹੀ ਚੇ, ਉਭੋਹਿ ਸਦਿਸਂ; ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਚੇ, ਸੀਲਵਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਸੁਸਙ੍ਗਹਿਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ ਦਲ਼੍ਹਭਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

ਦਾਨਾਦਿਸਙ੍ਗਹਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਦਾਨਾਦਿਭੇਦਂ ਪਰਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਂ.

੨੧੧. ਅਨਵਞ੍ਞਾਤੇਨ ਅਪਰਿਭੂਤੇਨ ਸਮ੍ਭਾਵਿਤੇਨ. ਪਮੋਦੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਹਾਸੋ, ਨ ਅਪ੍ਪਮੋਦੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਟਿਸੇਧਦ੍ਵਯੇਨ ਸੋ ਏਵ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਚ ਓਦਗ੍ਯਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਨ ਦੀਨੋ ਧਮ੍ਮੂਪਸਞ੍ਹਿਤਤ੍ਤਾ ਨ ਗਬ੍ਭਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਦੀਨੇਨ ਨ ਗਬ੍ਭਿਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਗਣ੍ਹਨਗੁਣੇਨਾਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਅਤਿਰੁਚਿਰਨ੍ਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਰੁਚਿਰਕਤਂ, ਤਂ ਪਨ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਪਸਾਦਾਵਹਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਪਾਸਾਦਿਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਛੇਕਨ੍ਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਸੁਨ੍ਦਰਂ. ਵਿਧਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਵਿਧਾਤੁਂ ਸਨ੍ਦਿਸਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯੋ. ਪਿਯਂ ਵਦਤੀਤਿ ਪਿਯਵਦੂ ਯਥਾ ‘‘ਸਬ੍ਬਵਿਦੂ’’ਤਿ. ਸੁਖਮੇਵ ਸੁਖਤਾ, ਤਂ ਸੁਖਤਂ. ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਅਨੁਧਮ੍ਮਞ੍ਚਾਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਞ੍ਚੇਵ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਪੁਬ੍ਬਭਾਗਧਮ੍ਮਞ੍ਚ.

ਉਸ੍ਸਙ੍ਖਪਾਦਾਦਿਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧੨. ‘‘ਅਤ੍ਥੂਪਸਂਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਟ੍ਟਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਧਮ੍ਮਕਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਧਲੋਕਪਰਲੋਕਤ੍ਥਨਿਸ੍ਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਧਮ੍ਮੂਪਸਂਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਿਵਟ੍ਟਨਿਸ੍ਸਿਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਦਸਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਾ ਵਿਵਟ੍ਟਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਨਿਦਂਸੇਸੀਤਿ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਸਿ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ ਕਤ੍ਵਾ ਪਕਾਸੇਸਿ. ਨਿਦਂਸਨਕਥਨ੍ਤਿ ਪਾਕਟਕਰਣਕਥਂ. ਜੇਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਅਗ੍ਗੋ, ਪਾਸਂਸਟ੍ਠੇਨ ਸੇਟ੍ਠੋ, ਪਮੁਖਟ੍ਠੇਨ ਪਾਮੋਕ੍ਖੋ, ਪਧਾਨਟ੍ਠੇਨ ਉਤ੍ਤਮੋ, ਹਿਤਸੁਖਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਪਕਾਰਤੋ ਵਰਣੀਯਤੋ ਰਜਨੀਯਤੋ ਪਵਰੋਤਿ ਏਵਂ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਵਾਚੀਨਮ੍ਪਿ ‘‘ਅਗ੍ਗੋ’’ਤਿਆਦੀਨਂ ਪਦਾਨਂ ਭਾਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਭੇਦਾਭਾਵਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਵੇਵਚਨਾਨੀ’’ਤਿ ਆਹ.

ਉਦ੍ਧਙ੍ਗਮਨੀਯਾਤਿ ਸੁਣਨ੍ਤਾਨਂ ਉਪਰੂਪਰਿ ਵਿਸੇਸਂ ਗਮੇਨ੍ਤੀਤਿ ਉਦ੍ਧਙ੍ਗਮਨੀਯਾ. ਸਙ੍ਖਾਯ ਅਧੋ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦਸਮੀਪੇ ਏਵ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਅਧੋਸਙ੍ਖਾ ਪਾਦਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧੋਸਙ੍ਖਪਾਦੋ. ਸਙ੍ਖਾਤਿ ਚ ਗੋਪ੍ਫਕਾਨਮਿਦਂ ਨਾਮਂ.

੨੧੩. ਧਮ੍ਮਦਾਨਯਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਦਾਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਯਞ੍ਞਂ.

ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਣ੍ਠਿਤਾਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਣ੍ਠਿਤਾ. ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਪਕਤਿਅਙ੍ਗੁਲੇਨ ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲੇ ਜਙ੍ਘਾਪਦੇਸੇ ਨਿਗੂਲ਼੍ਹਾ ਅਪਞ੍ਞਾਯਮਾਨਰੂਪਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਏਣਿਜਙ੍ਘਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧੪. ਸਿਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਸਿਪ੍ਪ’’ਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਜੀਵਿਕਾਹੇਤੁਭੂਤਂ ਆਜੀਵਵਿਧਿਂ. ਜੀਵਿਕਤ੍ਥਂ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪਕਾਰਤ੍ਥਞ੍ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਵਿਜ੍ਜਾ, ਮਨ੍ਤਸਤ੍ਥਾਦਿ. ਚਰਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਸੁਗਤਿਂ, ਸੁਖਞ੍ਚ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਚਰਣਂ. ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਞਾਣਂ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ‘‘ਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਜਾਨਨਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ. ਤਾਨਿ ਚੇਵਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਹਤ੍ਥਿਆਦੀਨਿ ਚੇਵ. ਸਤ੍ਤ ਰਤਨਾਨੀਤਿ ਮੁਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਸਤ੍ਤ ਰਤਨਾਨਿ. ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਰਞ੍ਞੋ ਉਪਭੋਗਭੂਤਾਨਂ ਵਤ੍ਥਸੇਯ੍ਯਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ. ਰਞ੍ਞੋ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਾਨੀਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨਯੋਗ੍ਯਾਨਿ. ਸਬ੍ਬੇਸਨ੍ਤਿ ‘‘ਰਾਜਾਰਹਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂਯੇਵ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹਣਂ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਰਿਸਾ ਨਾਮ ਓਧਿਸੋ ਅਨੋਧਿਸੋ ਚ ਸਮਿਤਪਾਪਾ, ਤਥਤ੍ਥਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮਣਾਨਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸਭੂਤਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਰਿਸਾ’’ਤਿ.

ਸਿਪ੍ਪਾਦਿਵਾਚਨਨ੍ਤਿ ਸਿਪ੍ਪਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਨਂ. ਪਾਲ਼ਿਯਮ੍ਪਿ ਹਿ ‘‘ਵਾਚੇਤਾ’’ਤਿ ਵਾਚਨਸੀਸੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਨਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਾਸਨਨ੍ਤਿ ਤਂਤਂਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰਣੇਨ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਸ੍ਸ ਨਿਸਜ੍ਜਾ. ਪਯੋਜਨਵਸੇਨ ਗੇਹਤੋ ਗੇਹਂ ਗਾਮਤੋ ਗਾਮਂ ਜਙ੍ਘਾਯੋ ਕਿਲਮੇਤ੍ਵਾ ਪੇਸਨਂ ਜਙ੍ਘਪੇਸਨਿਕਾ. ਲਿਖਿਤ੍ਵਾ ਪਾਤਿਤਂ ਵਿਯ ਹੋਤਿ ਅਪਰਿਪੁਣ੍ਣਭਾਵਤੋ. ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਉਗ੍ਗਤਵਟ੍ਟਿਤਨ੍ਤਿ ਗੋਪ੍ਫਕਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਜਾਣੁਪ੍ਪਦੇਸਾ ਮਂਸੂਪਚਯਸ੍ਸ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਵਡ੍ਢਿਤਤ੍ਤਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਉਗ੍ਗਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੁਵਟ੍ਟਿਤਂ. ਏਣਿਜਙ੍ਘਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਸਣ੍ਠਾਨਮਤ੍ਤੇਨ ਏਣਿਮਿਗਜਙ੍ਘਾਸਦਿਸਜਙ੍ਘਲਕ੍ਖਣਂ.

੨੧੫. ‘‘ਯਤੁਪਘਾਤਾਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤ-ਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ, ਅਨੁਨਾਸਿਕਲੋਪੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ‘‘ਉਦ੍ਧਗ੍ਗਲੋਮਾ ਸੁਖੁਮਤ੍ਤਚੋਤ੍ਥਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚੋਦਕੇਨ ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਅਞ੍ਞਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ ਚੋਦਿਤੋ, ਆਚਰਿਯੋ ‘‘ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਦਿ ਏਵਂ ਇਧ ਕਸ੍ਮਾ ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਰਂ ਕਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੋਲੀਨਮੇਵ ਚੋਦਨਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਂ ਪਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤੀਤਿ…ਪੇ… ਇਧ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਪਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤੀਤਿ ਯਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਲਕ੍ਖਣਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕੇਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ. ਤਂ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਤਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਅਨੁਕੂਲਲਕ੍ਖਣਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਇਧ ਏਣਿਜਙ੍ਘਲਕ੍ਖਣਕਥਨੇ ‘‘ਉਦ੍ਧਗ੍ਗਲੋਮਾ ਸੁਖੁਮਤ੍ਤਚੋਤ੍ਥਤਾ’’ਤਿ ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਰਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸੁਖੁਮਚ੍ਛਵਿਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧੬. ਸਮਿਤਪਾਪਟ੍ਠੇਨ ਸਮਣਂ, ਨ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਮਤ੍ਤੇਨ. ਬਾਹਿਤਪਾਪਟ੍ਠੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ, ਨ ਜਾਤਿਮਤ੍ਤੇਨ.

ਮਹਨ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ ਮਹਤੀ ਪਞ੍ਞਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ. ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਦੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਨਾਨਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਾਹਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਦੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਭਗਵਾ ‘‘ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਿਤ੍ਤੀਯਤਿ, ਤਾਸਂ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਦੀਨਂ ਇਦਂ ਨਾਨਤ੍ਤਂ ਅਯਂ ਵੇਮਤ੍ਤਤਾ.

ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਵਿਸੇਸਤੋ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਮਹਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਕਿਚ੍ਚਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤਦਸ੍ਸਾ ਕਿਚ੍ਚਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਹਨ੍ਤੇ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਹੇਤੁਮਹਨ੍ਤਤਾਯ, ਪਚ੍ਚਯਮਹਨ੍ਤਤਾਯ, ਨਿਸ੍ਸਯਮਹਨ੍ਤਤਾਯ, ਪਭੇਦਮਹਨ੍ਤਤਾਯ, ਕਿਚ੍ਚਮਹਨ੍ਤਤਾਯ, ਫਲਮਹਨ੍ਤਤਾਯ, ਆਨਿਸਂਸਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਚ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਹੇਤੁ ਅਲੋਭਾਦਯੋ. ਪਚ੍ਚਯੋ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਸਦ੍ਧਾਸਤਿਵੀਰਿਯਾਦਯੋ. ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਸਾਵਕਬੋਧਿਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਨਿਯਤਤਾ, ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਚ ਪੁਰਿਸਵਿਸੇਸਾ. ਪਭੇਦੋ ਚਾਰਿਤ੍ਤਵਾਰਿਤ੍ਤਾਦਿਵਿਭਾਗੋ. ਕਿਚ੍ਚਂ ਤਦਙ੍ਗਾਦਿਵਸੇਨ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਧਮਨਂ. ਆਨਿਸਂਸੋ ਪਿਯਮਨਾਪਤਾਦਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ, (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੬) ਆਕਙ੍ਖੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੬੫) ਚ ਆਗਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਮਹਨ੍ਤਤਾ ਯਥਾਰਹਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਠਾਨਾਠਾਨਾਨਂ ਪਨ ਮਹਾਵਿਸਯਤਾਯ, ਸਾ ਬਹੁਧਾਤੁਕਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਵਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਨਿਦ੍ਧਾਰਣਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ ਸਕਲਸਾਸਨਸਙ੍ਗਹਤੋ, ਸੋ ਸਚ੍ਚਵਿਭਙ੍ਗ- (ਵਿਭ. ੧੮੯) ਤਂਸਂਵਣ੍ਣਨਾਸੁ (ਵਿਭ. ਅਟ੍ਠ. ੧੮੯) ਆਗਤਨਯੇਨ, ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਦੀਨਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਵਿਭਙ੍ਗਾਦੀਸੁ, (ਵਿਭ. ੩੫੫) ਤਂਸਂਵਣ੍ਣਨਾਸੁ (ਵਿਭ. ਅਟ੍ਠ. ੩੫੫) ਚ ਆਗਤਨਯੇਨ, ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਾਨਂ ਮਹਤੋ ਹਿਤਸ੍ਸ, ਮਹਤੋ ਸੁਖਸ੍ਸ, ਮਹਤੋ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ, ਮਹਤੋ ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ, ਸਨ੍ਤਪਣੀਤਨਿਪੁਣਅਤਕ੍ਕਾਵਚਰਪਣ੍ਡਿਤਵੇਦਨੀਯਭਾਵਤੋ ਚ; ਅਭਿਞ੍ਞਾਨਂ ਮਹਾਸਮ੍ਭਾਰਤੋ, ਮਹਾਵਿਸਯਤੋ, ਮਹਾਕਿਚ੍ਚਤੋ, ਮਹਾਨੁਭਾਵਤੋ, ਮਹਾਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤੋ ਚ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਮਦਨਿਮ੍ਮਦਨਾਦਿਮਹਤ੍ਤਸਿਦ੍ਧਿਤੋ ਮਹਨ੍ਤਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਪੁਥੁਪਞ੍ਞਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਨਾਨਾਖਨ੍ਧੇਸੁ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਨਾਮ…ਪੇ… ਅਯਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਨਾਨਾਕਰਣਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤੇਸੁਪਿ ‘‘ਏਕਵਿਧੇਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਏਕਾਦਸਵਿਧੇਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ. ਏਕਵਿਧੇਨ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਬਹੁਵਿਧੇਨ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ. ਏਕਵਿਧੇਨ ਸਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ. ਏਕਵਿਧੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧੋ. ਏਕਵਿਧੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਬਹੁਵਿਧੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਅਤੀਤਾਦਿਭੇਦਵਸੇਨਾਪਿ ਨਾਨਾਕਰਣਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤਥਾ ‘‘ਇਦਂ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਨਾਮ…ਪੇ...ਇਦਂ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਂ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਥ ਦਸਾਯਤਨਾ ਕਾਮਾਵਚਰਾ, ਦ੍ਵੇ ਚਤੁਭੂਮਕਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਆਯਤਨਾਨਂ ਨਾਨਤ੍ਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਨਾਨਾਧਾਤੂਸੂਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਚਕ੍ਖੁਧਾਤੁ ਨਾਮ…ਪੇ… ਅਯਂ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਥ ਸੋਲ਼ਸ ਧਾਤੁਯੋ ਕਾਮਾਵਚਰਾ, ਦ੍ਵੇ ਧਾਤੁਯੋ ਚਤੁਭੂਮਿਕਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਨਾਨਾਧਾਤੂਸੁ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਯਿਦਂ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕਧਾਤੁਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਞ੍ਚ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾਨਂ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕਧਾਤੂਸੁ ਏਵਂ ਨਾਨਾਕਰਣਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਏਕਦੇਸਤੋਵ, ਨ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਤੋ. ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਕਧਾਤੂਨਂ ਪਨ ਲਕ੍ਖਣਾਦਿਮਤ੍ਤਮੇਵ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਨ ਨਾਨਾਕਰਣਂ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧਾਨਮੇਵ ਪਨ ‘‘ਇਮਾਯ ਨਾਮਧਾਤੁਯਾ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਇਮਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧੋ ਸੇਤੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਲ਼ੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਮਟ੍ਠੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਬਹਲਤ੍ਤਚੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਤਨੁਤਚੋ. ਇਮਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ ਵਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਾਦਿਵਸੇਨ ਏਵਰੂਪਂ. ਇਮਸ੍ਸ ਪੁਪ੍ਫਂ ਨੀਲਂ, ਇਮਸ੍ਸ ਪੀਤਕਂ, ਲੋਹਿਤਕਂ, ਓਦਾਤਂ, ਸੁਗਨ੍ਧਂ, ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਂ. ਫਲਂ ਖੁਦ੍ਦਕਂ, ਮਹਨ੍ਤਂ, ਦੀਘਂ, ਵਟ੍ਟਂ, ਸੁਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਦੁਸ੍ਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਮਟ੍ਠਂ, ਫਰੁਸਂ, ਸੁਗਨ੍ਧਂ, ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਂ, ਮਧੁਰਂ, ਤਿਤ੍ਤਕਂ, ਅਮ੍ਬਿਲਂ, ਕਟੁਕਂ, ਕਸਾਵਂ. ਕਣ੍ਟਕੋ ਤਿਖਿਣੋ, ਅਤਿਖਿਣੋ, ਉਜੁਕੋ, ਕੁਟਿਲੋ, ਕਣ੍ਹੋ, ਨੀਲੋ, ਓਦਾਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਧਾਤੁਨਾਨਤ੍ਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ.

ਨਾਨਾਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੇਸੂਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾਭੇਦਤੋ ਚ ਨਾਨਾਪਭੇਦੇਸੁ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਙ੍ਗੇਸੁ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਿਅਙ੍ਗਾਨਿ ਹਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਸਞ੍ਞਿਤਾਨਿ. ਤੇਨਾਹ ਸਙ੍ਖਾਰਪਿਟਕੇ ‘‘ਦ੍ਵਾਦਸ ਪਚ੍ਚਯਾ ਦ੍ਵਾਦਸ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਾ’’ਤਿ. ਨਾਨਾਸੁਞ੍ਞਤਮਨੁਪਲਬ੍ਭੇਸੂਤਿ ਨਾਨਾਸਭਾਵੇਸੁ ਨਿਚ੍ਚਸਾਰਾਦਿਵਿਰਹਿਤੇਸੁ ਸੁਞ੍ਞਤਭਾਵੇਸੁ ਤਤੋ ਏਵ ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਅਤ੍ਤਤ੍ਤਨਿਯਾਦਿਵਸੇਨ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਨਸਭਾਵੇਸੁ ਪਕਾਰੇਸੁ. ਮ-ਕਾਰੋ ਹੇਤ੍ਥ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ. ਨਾਨਾਅਤ੍ਥੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਯ ਵਿਸਯਭੂਤੇਸੁ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਦਿਵਸੇਨ ਨਾਨਾਵਿਧੇਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੁ. ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਧਮ੍ਮਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਯ ਵਿਸਯਭੂਤੇਸੁ ਪਚ੍ਚਯਾਦਿਵਸੇਨ ਨਾਨਾਵਿਧੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ. ਨਿਰੁਤ੍ਤੀਸੂਤਿ ਤੇਸਂਯੇਵ ਅਤ੍ਥਧਮ੍ਮਾਨਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਵਚਨਸਙ੍ਖਾਤੇਸੁ ਨਾਨਾਨਿਰੁਤ੍ਤੀਸੁ. ਪਟਿਭਾਨੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਦੀਸੁ ਵਿਸਯਭੂਤੇਸੁ ‘‘ਇਮਾਨਿ ਞਾਣਾਨਿ ਇਦਮਤ੍ਥਜੋਤਕਾਨੀ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੭੨੬, ੭੨੯, ੭੩੧, ੭੩੨, ੭੩੪, ੭੩੬, ੭੩੯) ਤਥਾ ਤਥਾ ਪਟਿਭਾਨਤੋ ਉਪਤਿਟ੍ਠਨਤੋ ‘‘ਪਟਿਭਾਨਾਨੀ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮੇਸੁ ਨਾਨਾਞਾਣੇਸੁ. ‘‘ਪੁਥੁਨਾਨਾਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੂ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਸੀਲਸ੍ਸ ਪੁਥੁਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ, ਇਤਰੇਸਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਯਂ ਪਨ ਅਭਿਨ੍ਨਂ ਏਕਮੇਵ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਉਪਚਾਰਵਸੇਨ ਪੁਥੁਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸਾਧਾਰਣੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮਾ’’ਤਿ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਮਦਨਿਮ੍ਮਦਨਾਦਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਪੁਥੁਤ੍ਤਂ ਪਰਿਦੀਪਿਤਂ ਹੋਤਿ.

ਏਵਂ ਵਿਸਯਵਸੇਨ ਪਞ੍ਞਾਯ ਮਹਤ੍ਤਂ, ਪੁਥੁਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਹਾਸਭਾਵਂ, ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਵਸੇਨ ਜਵਨਭਾਵਂ, ਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਤਿਕ੍ਖਾਦਿਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਤਮਾ ਹਾਸਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਹਾਸਬਹੁਲੋਤਿ ਪੀਤਿਬਹੁਲੋ. ਸੇਸਪਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਾਨਿ. ਸੀਲਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤੀਤਿ ਹਟ੍ਠਪਹਟ੍ਠੋ ਉਦਗ੍ਗੁਦਗ੍ਗੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਂ ਤਸ੍ਸ ਵਿਸੁਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਨਵਸੇਸਸੀਲਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ. ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਸਹਗਤਾ ਹਿ ਪਞ੍ਞਾ ਅਭਿਰਤਿਵਸੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਫੁਲ੍ਲਿਤਵਿਕਸਿਤਾ ਵਿਯ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਏਵਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤਾ. ਪੁਨ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਮਾਹ. ‘‘ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਰੂਪਂ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਖਿਪ੍ਪਂ ਜਵਤੀਤਿ ਯਾ ਰੂਪਧਮ੍ਮੇ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਸੀਘਵੇਗੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਪਟਿਪਕ੍ਖਦੂਰਭਾਵੇਨ ਪੁਬ੍ਬਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਸਾਤਿਸਯਤ੍ਤਾ ਇਨ੍ਦੇਨ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਵਜਿਰਂ ਵਿਯ ਲਕ੍ਖਣਂ ਅਵਿਰਜ੍ਝਨ੍ਤੀ ਅਦਨ੍ਧਾਯਨ੍ਤੀ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਅਨਿਚ੍ਚਲਕ੍ਖਣਂ ਵੇਗਸਾ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤਿ, ਸਾ ਜਵਨਪਞ੍ਞਾ ਨਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਏਵਂ ਲਕ੍ਖਣਾਰਮ੍ਮਣਿਕਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਜਵਨਪਞ੍ਞਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਬਲਵਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਖਯਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਭਿਜ੍ਜਨਤੋ ਖਯਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਭਯਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਭਯਾਨਕਭਾਵਤੋ. ਅਸਾਰਕਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਸਾਰਕਭਾਵਤੋ ਅਤ੍ਤਸਾਰਵਿਰਹਤੋ, ਨਿਚ੍ਚਸਾਰਾਦਿਵਿਰਹਤੋ ਚ. ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤੁਲਨਭੂਤਾਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਯ ਤੁਲੇਤ੍ਵਾ. ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤਾਯ ਏਵ ਤੀਰਣਭੂਤਾਯ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ. ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਯਾਥਾਵਤੋ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਪਾਕਟਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਰੂਪਨਿਰੋਧੇਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਨਿਰੋਧਹੇਤੁਭੂਤੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਨਿਨ੍ਨਪੋਣਪਬ੍ਭਾਰਭਾਵੇਨ. ਇਦਾਨਿ ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਜਵਨਪਞ੍ਞਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪੁਨ ‘‘ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ.

ਞਾਣਸ੍ਸ ਤਿਕ੍ਖਭਾਵੋ ਨਾਮ ਸਵਿਸੇਸਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਪਹਾਨੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ. ‘‘ਖਿਪ੍ਪਂ ਕਿਲੇਸੇ ਛਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤੇ ਪਨ ਕਿਲੇਸੇ ਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞੋ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ, ਪਟਿਪਦਾ ਚਸ੍ਸ ਨ ਚਲਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਆਸਨੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾ…ਪੇ… ਅਧਿਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ.

‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਦੁਕ੍ਖਾ ਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ, ਸਙ੍ਖਤਾ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਖਯਧਮ੍ਮਾ ਵਯਧਮ੍ਮਾ ਵਿਰਾਗਧਮ੍ਮਾ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਯਾਥਾਵਤੋ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਚ੍ਚਪ੍ਪਟਿਵੇਧੋ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਕਾਰਣਮੁਖੇਨ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਪਞ੍ਞਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਉਬ੍ਬੇਗਬਹੁਲੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਉਬ੍ਬੇਗਬਹੁਲੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਭਿਣ੍ਹਪਵਤ੍ਤਸਂਵੇਗੋ. ਉਤ੍ਤਾਸਬਹੁਲੋਤਿ ਞਾਣੁਤ੍ਤਾਸਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਬਹੁਸੋ ਉਤ੍ਰਾਸਮਾਨਸੋ, ਏਤੇਨ ਆਦੀਨਵਾਨੁਪਸ੍ਸਨਮਾਹ. ‘‘ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਨਬਹੁਲੋ’’ਤਿ ਪਨ ਇਮਿਨਾ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਨੁਪਸ੍ਸਨਮਾਹ, ‘‘ਅਰਤਿਬਹੁਲੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਸ੍ਸਾ ਏਵ ਅਪਰਾਪਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ. ਬਹਿਮੁਖੋਤਿ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਤੋ ਬਹਿਭੂਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਞਾਣਮੁਖੋ, ਤਥਾ ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਵਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖੋ. ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਨਂ ਨਿਬ੍ਬੇਧੋ, ਸੋ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਵਾ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਾ, ਸਾ ਏਵ ਪਞ੍ਞਾ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਪਞ੍ਞਾ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਵਿਭਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਤ੍ਤਾ, ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਚ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.

੨੧੭. ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਉਪਾਸਿਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਾਦਿਸਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਉਪਾਸਤੋ ਪਞ੍ਞਾਪਟਿਲਾਭੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਪਾਸਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਉਪਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਇਚ੍ਛਿਤਂ, ਨ ਉਪਨਿਸੀਦਨਮਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਤਾ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਹਿਤਂ. ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਗਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਥਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਭਾਵਨਪੁਂਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਚਾਯਂ, ਹਿਤੂਪਸਞ੍ਹਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਨ੍ਤਰ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਯੋ ‘‘ਯਸ੍ਸਨ੍ਤਰਤੋ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਕੋਪਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਉਦਾ. ੨੦) ਵਿਯ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰੋਤਿ ਹਿਤਜ੍ਝਾਸਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਪਟਿਲਾਭਤ੍ਥਾਯ ਗਤੇਨਾਤਿ ਪਟਿਲਾਭਤ੍ਥਾਯ ਪਵਤ੍ਤੇਨ, ਪਟਿਲਾਭਸਂਵਤ੍ਤਨਿਯੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪ੍ਪਾਦੇ ਚ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਚ ਛੇਕਾਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਚੇਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤਵਿਧਿਮ੍ਹਿ ਚ ਕੁਸਲਾ. ਉਪ੍ਪਾਦਨਿਮਿਤ੍ਤਕੋਵਿਦਤਾਸੀਸੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਲਕ੍ਖਣਕੋਸਲ੍ਲਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਸੇਸਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀਨਞ੍ਚ ਉਪ੍ਪਾਦੋ ਅਨੁਮੀਯਤਿ, ਯਾਨਿ ਤੇਹਿ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਆਨਿਸਂਸਾਨਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇ ਚ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਚ ਅਨੁਮਿਨਨਾਦਿਵਸੇਨ ਛੇਕਾ ਨਿਪੁਣਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਞਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਞਾਣੇਨ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਅਤ੍ਥਾਨੁਸਾਸਨੀਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਹਿਤਾਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨੀਸੁ. ਯਸ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਥਪਟਿਵਜ੍ਜਨਪੁਬ੍ਬਿਕਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਥਪਟਿਪਤ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਥੋਪਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ, ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ ਚਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਤ੍ਥਾਨਤ੍ਥਂ ਪਰਿਗ੍ਗਾਹਕਾਨਿ ਞਾਣਾਨੀ’’ਤਿ, ਯਤੋ ‘‘ਆਯੁਪਾਯਕੋਸਲ੍ਲਂ ਵਿਯ ਅਪਾਯਕੋਸਲ੍ਲਮ੍ਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧੮. ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਬਲੇਨ ਕੋਧਵਿਨਯੇਨ ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ, ਨ ਭਾਵਨਾਬਲੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਅਕ੍ਕੋਧਵਸਿਕਤ੍ਤਾਤਿ ਏਵਂ ਮਘਮਾਣਵੋ ਵਿਯ ਨ ਕੋਧਵਸਂ ਗਤਤ੍ਤਾ. ਨਾਭਿਸਜ੍ਜੀਤਿ ਕੁਜ੍ਝਨਵਸੇਨੇਵ ਨ ਅਭਿਸਜ੍ਜਿ. ਯਞ੍ਹਿ ਕੋਧਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਉਪਨਾਹਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਂ ਕੁਜ੍ਝਨਵਸੇਨ ਅਭਿਸਜ੍ਜਨਂ, ਤਂ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਨ ਲੁਬ੍ਭਨਵਸੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕੁਟਿਲਕਣ੍ਟਕੋ ਵਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸੋ ਹਿ ਯਤ੍ਥ ਲਗ੍ਗਤਿ, ਤਂ ਖੋਭੇਨ੍ਤੋ ਏਵ ਲਗ੍ਗਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ. ਮਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਫੁਟ੍ਠਮਤ੍ਤੇਪਿ ਰੁਜ੍ਜਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਪੁਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋਤਿ ਪਠਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਤਤੋ ਬਲਵਤਰੋ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਲਦ੍ਧਾਸੇਵਨਤਾਯ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਨਤੋ. ਤਤੋ ਬਲਵਤਰਾ ਪਤਿਤ੍ਥਿਯਨਾਤਿ ਸਾਤਿਸਯਂ ਲਦ੍ਧਾਸੇਵਨਤਾਯ ਤਤੋ ਬ੍ਯਾਪਾਦਾਵਤ੍ਥਾਯਪਿ ਬਲਵਤਰਾ ਪਤਿਤ੍ਥਿਯਨਾ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਭਾਵੇਨ ਥਾਮਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ.

ਸੁਖੁਮਤ੍ਥਰਣਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਣੀਤਭੋਜਨੀਯਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ ਭੋਜਨਦਾਨਸ੍ਸਪਿ ਵਣ੍ਣਸਮ੍ਪਦਾਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਭੋਜਨਂ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਦਦਮਾਨੋ ਦਾਯਕੋ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਾਨਂ…ਪੇ… ਆਯੁਂ ਦੇਤਿ, ਵਣ੍ਣਂ ਦੇਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੫.੩੭) ਤਥਾ ਚ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਆਮਿਸਦਾਨੇਨ ਵਾ’’ਤਿ.

੨੧੯. ਤਿ ਅਦਾਸਿ. ਦੇਵੋਤਿ ਮੇਘੋ, ਪਜ੍ਜੁਨ੍ਨੋ ਏਵ ਵਾ. ਵਰਤਰੋਤਿ ਉਤ੍ਤਮਤਰੋ. ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਵਿਸਦਿਸਾਵਤ੍ਥਾਦਿ ਭਾਵਤੋ ਨ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਤਿ ਅਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ, ਗਿਹਿਭਾਵੋ. ਅਚ੍ਛਾਦੇਨ੍ਤਿ ਕੋਪੀਨਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਨ੍ਤਿ ਏਤੇਹੀਤਿ ਅਚ੍ਛਾਦਨਾਨਿ, ਨਿਵਾਸਨਾਨਿ, ਤੇਸਂ ਅਚ੍ਛਾਦਨਾਨਞ੍ਚੇਵ ਸੇਸ ਵਤ੍ਥਾਨਞ੍ਚ ਕੋਜਵਾਦਿ ਉਤ੍ਤਮਪਾਵੁਰਣਾਨਞ੍ਚ. ਵਿਨਾਸੋਤਿ ਕਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਵਿਪਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਾਸੋ.

ਕੋਸੋਹਿਤਵਤ੍ਥਗੁਯ੍ਹਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੨੦. ਸਮਾਨੇਤਾਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਆਨੇਤਾ ਸਮਾਗਮੇਤਾ. ਰਜ੍ਜੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕਾਤੁਂ ਬਹੁਭਤਿਕਸ੍ਸੇਵ ਇਜ੍ਝਨਤੋ. ਕਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵਜ੍ਜਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਵਜ੍ਜਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵਾ. ਨਨੁ ਵਜ੍ਜਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਸਾਵਜ੍ਜਨ੍ਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਸਾਵਜ੍ਜਂ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਇਦਂ ਪਨ ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਰਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਅਨਤ੍ਥਂ ਪਰਿਹਰਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ‘‘ਞਾਤਿਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਞਾਤਤ੍ਥਚਰਿਯਾਵਸੇਨ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੨੨੧. ਅਮਿਤ੍ਤਤਾਪਨਾਤਿ ਅਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਤਪਨਸੀਲਾ, ਅਮਿਤ੍ਤਤਾਪਨਂ ਹੋਤੁ ਵਾ ਮਾ ਵਾ ਏਵਂਸਭਾਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਹਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨੋ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਮਿਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਕੇਚਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਤੇ ਭਵੇਯ੍ਯੁਂ, ਚਕ੍ਕਾਨੁਭਾਵੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦਯੋ ਅਨੁਵਤ੍ਤਕਾ ਤੇਸਂ ਭਵਨ੍ਤਿ.

ਪਠਮਭਾਣਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਾਦਿਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੨੨. ਸਮਨ੍ਤਿ ਸਮਾਨਂ. ਤੇਨ ਤੇਨ ਲੋਕੇ ਵਿਞ੍ਞਾਤਗੁਣੇਨ ਸਮਂ ਸਮਾਨਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਯਤੋ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਵਿਧਿਨਾਵ ਇਤਰਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ. ਸਯਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਪਰਨੇਯ੍ਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਜਾਨਾਤਿ. ਪੁਰਿਸਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਸੇਟ੍ਠੋ, ਅਯਂ ਮਜ੍ਝਿਮੋ, ਅਯਂ ਨਿਹੀਨੋ’’ਤਿ ਤਂ ਤਂ ਪੁਰਿਸਂ ਯਾਥਾਵਤੋ ਜਾਨਾਤਿ. ਪੁਰਿਸਵਿਸੇਸਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਰਿਸੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਵਿਸੇਸਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਯਤੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਰੂਪਦਾਨਪਦਾਨਾਦਿਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਯੁਤ੍ਤਪਤ੍ਤਕਾਰੀ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯਮਿਦਮਰਹਤੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਪਟਿਲਾਭਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਨਂ ਪਟਿਲਾਭਾਪਨਟ੍ਠੇਨ. ਸਮਸਙ੍ਗਹਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਸਮਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤਦਨੁਰੂਪਂ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਕਮ੍ਮਂ.

੨੨੩. ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ. ਪਟਿਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ. ਨਿਪੁਣਯੋਗਤੋ ਨਿਪੁਣਾ, ਅਤਿਵਿਯ ਨਿਪੁਣਾ ਅਤਿਨਿਪੁਣਾ, ਸਾ ਪਨ ਤੇਸਂ ਨਿਪੁਣਤਾ ਸਣ੍ਹਸੁਖੁਮਾ ਪਞ੍ਞਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਖੁਮਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ.

ਸੀਹਪੁਬ੍ਬਦ੍ਧਕਾਯਾਦਿਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੨੪. ਖੇਮਕਾਮੋਤਿ ਅਨੁਪਦ੍ਦਵਕਾਮੋ. ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਞਾਣਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਡ੍ਢਿਆਵਹਂ ਸਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਵਿਧਾਯਕਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਪਞ੍ਞਾਯਾ’’ਤਿ.

ਸਮਨ੍ਤਪਰਿਪੂਰਾਨੀਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸਬ੍ਬਭਾਗੇਹਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨਿ. ਤਤੋ ਏਵ ਅਹੀਨਾਨਿ ਅਨੂਨਾਨਿ. ਧਨਾਦੀਹੀਤਿ ਧਨਧਞ੍ਞਾਦੀਹਿ.

੨੨੫. ਓਕਪ੍ਪਨਸਦ੍ਧਾ ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯਵਤ੍ਥੁਂ ਓਕ੍ਕਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਦਹਨਸਦ੍ਧਾ. ਸਾ ਏਵ ਪਸਾਦਨੀਯਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਅਭਿਪ੍ਪਸੀਦਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਪਸਾਦਸਦ੍ਧਾ. ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਸਵਨੇਨਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤਸੁਖਾਵਹਾਯ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਸਵਨੇਨ. ਧਾਰਣਪਰਿਚਯਾਦੀਨਂ ਤਂਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਂ. ਸਹ ਹਾਨਧਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਸਹਾਨਧਮ੍ਮੋ, ਨ ਸਹਾਨਧਮ੍ਮੋਤਿ ਅਸਹਾਨਧਮ੍ਮੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਅਸਹਾਨਧਮ੍ਮਤਾ, ਤਂ ਅਸਹਾਨਧਮ੍ਮਤਂ, ਅਪਰਿਹਾਨਿਯਸਭਾਵਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਰਸਗ੍ਗਸਗ੍ਗਿਤਾਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੨੬. ਤਿਲਫਲਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਭੋਜਨਂ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਫਰਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਾ ਰਸਾਹਰਣਿਯੋ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਂ ਸਭਾਵੇਨ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ ਫਰਤਿ. ਸਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਹਨ੍ਤੀਤਿ ਅਵਿਸਮਾ ਉਜੁਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ.

ਆਰੋਗ੍ਯਕਰਣਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਰੋਗਭਾਵਕਰਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਵਿਹੇਠਨਕਮ੍ਮਂ. ਮਧੁਰਾਦਿਭੇਦਂ ਰਸਂ ਗਸਤਿ ਹਰਤਿ ਏਤੇਹਿ, ਸਯਮੇਵ ਵਾ ਤਂ ਗਸਨ੍ਤਿ ਗਿਲਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੋ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤੀਤਿ ਰਸਗ੍ਗਸਾ, ਰਸਗ੍ਗਸਾਨਂ ਅਗ੍ਗਾ ਰਸਗ੍ਗਸਗ੍ਗਾ, ਤੇ ਏਤ੍ਥ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਰਸਗ੍ਗਸਗ੍ਗੀ, ਤਦੇਵ ਲਕ੍ਖਣਂ. ਭਵਤਿ ਹਿ ਅਭਿਨ੍ਨੇਪਿ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਤਗ੍ਗਤਵਿਸੇਸਾਵਬੋਧਨਤ੍ਥਂ ਭਿਨ੍ਨਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ਵੋਹਾਰੋ ਯਥਾ ‘‘ਸਿਲਾਪੁਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਸਰੀਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਰਸਗ੍ਗਸਗ੍ਗਿਤਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਵਾ ਲਕ੍ਖਣਂ ਰਸਗ੍ਗਸਗ੍ਗਿਲਕ੍ਖਣਂ.

੨੨੭. ਵਧ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਰੋਦਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਾਚਿ. ੮੭੯) ਬਾਧਨਤ੍ਥੋਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਤਤੋ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਮਾਰਣਵਧੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਮਾਰਣਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਵਧੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬਾਧਨਤ੍ਥੋ ਏਵ ਵਾ ਵਧ-ਸਦ੍ਦੋ, ਮਾਰਣੇਨ, ਬਾਧਨੇਨ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਬ੍ਬਾਧਨਾਯਾਤਿ ਬਨ੍ਧਨਾਗਾਰੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧਂ ਉਦ੍ਧਂ ਬਾਧਨੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਬਨ੍ਧਨਾਗਾਰਪ੍ਪਵੇਸਨੇਨਾ’’ਤਿ.

ਅਭਿਨੀਲਨੇਤ੍ਤਾਦਿਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੨੮. ਵਿਸਟਨ੍ਤਿ ਕੁਜ੍ਝਨਵਸੇਨ ਵਿਨਿਸਟਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਕ੍ਕਟਕੋ ਵਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਵਿਸਾਚੀਤਿ ਵਿਰੂਪਂ ਸਾਚਿਤਕਂ, ਵਿਜਿਮ੍ਹਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਙ੍ਕਕ੍ਖਿਕੋਟਿਯਾ’’ਤਿ, ਕੁਟਿਲਅਕ੍ਖਿਕੋਟਿਪਾਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਚੇਯ੍ਯ ਪੇਕ੍ਖਿਤਾਤਿ ਉਜੁਕਂ ਅਨੋਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਪਾਤਂ ਵਿਚਾਰੇਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯੋ ਕੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਰੋਤਿ ਕੁਜ੍ਝਿਤੋ. ਨ ਓਲੋਕੇਤਿ ਤਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਕੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਨ ਓਲੋਕੇਤਿ, ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ. ਵਿਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵਿਰੂਪਂ ਤਿਰਿਯਂ, ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਓਲੋਕਨਕ੍ਕਮਂ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਜਿਮ੍ਹਂ ਅਨੋਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਉਜੁਕਂ ਓਲੋਕਨਂ ਨਾਮ ਕੁਟਿਲਭਾਵਕਰਾਨਂ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਭਾਜਨਉਜੁਕਤਚਿਤ੍ਤਤਸ੍ਸੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਜੁਮਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਜੁਂ ਪੇਕ੍ਖਿਤਾ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਉਜੁਂ ਪੇਕ੍ਖਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਪਸਟਨ੍ਤਿ ਉਮ੍ਮੀਲਨਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਤ੍ਥਟਂ. ਵਿਪੁਲਂ ਵਿਤ੍ਥਤਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਪਿਯਂ ਪਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਓਲੋਕਨਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਿਯਦਸ੍ਸਨੋ.

ਕਾਣੋਤਿ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਨਿਮ੍ਮੀਲੇਤ੍ਵਾ ਪੇਕ੍ਖਨਕੋ. ਕਾਕਕ੍ਖੀਤਿ ਕੇਕਰਕ੍ਖੋ. ਵਙ੍ਕਕ੍ਖੀਤਿ ਜਿਮ੍ਹਪੇਕ੍ਖਨਕੋ. ਆਵਿਲਕ੍ਖੀਤਿ ਆਕੁਲਦਿਟ੍ਠਿਪਾਤੋ. ਨੀਲਪੀਤਲੋਹਿਤਸੇਤਕਾਲ਼ਵਣ੍ਣਾਨਂ ਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣੋ. ਤਤ੍ਥ ਪੀਤਲੋਹਿਤਵਣ੍ਣਾ ਸੇਤਮਣ੍ਡਲਗਤਰਾਜਿਵਸੇਨ, ਨੀਲਸੇਤਕਾਲ਼ਵਣ੍ਣਾ ਪਨ ਤਂਤਂਮਣ੍ਡਲਵਸੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ‘‘ਪਸਾਦੋਤਿ ਪਨ ਤੇਸਂ ਵਣ੍ਣਾਨਂ ਪਸਨ੍ਨਾਕਾਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ. ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣੋ ਪਸਾਦੋਤਿ ਪਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਪਰਿਵਾਰੋ, ਤੇਹਿ ਵਾ ਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤੋ ਪਸਾਦੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨੇਤ੍ਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਕਰਾਨੀਤਿ ‘‘ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਪਸਾਦਤਾ ਤਿਰੋਹਿਤਵਿਦੂਰਗਤਦਸ੍ਸਨਸਮਤ੍ਥਤਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਪਦਾਯ ਕਾਰਣਾਨਿ. ਲਕ੍ਖਣਸਤ੍ਥੇ ਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਲਕ੍ਖਣਸਤ੍ਥੇ ਆਯੁਤ੍ਤਾ ਸੁਕੁਸਲਾ.

ਉਣ੍ਹੀਸਸੀਸਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੩੦. ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਤਾ ਨਾਮ ਪਮੁਖਤਾ, ਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਕਭਾਵੋ ਬਹੁਜਨਸ੍ਸ ਅਨੁਵਤ੍ਤਨੀਯਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਣਜੇਟ੍ਠਕੋ’’ਤਿਆਦਿ.

ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਤਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ. ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤਾਦਿਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਬਹੁਜਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਦਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਤਾ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਨ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਭਾਵੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਧ ਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਤਾ’’ਤਿ. ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜੇਨ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸੀਸੋਤਿ ਪੀਤਿਯਾ, ਪਾਮੋਜ੍ਜੇਨ ਚ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਪਞ੍ਞਾਸੀਸੋ ਬਹੁਲਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਸਹਗਤਞਾਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸਮਙ੍ਗੀ ਏਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਤਿ. ਮਹਾਪੁਰਿਸੋਤਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸਜਾਤਿਕੋ.

੨੩੧. ਬਹੁਜਨਨ੍ਤਿ ਸਾਮਿਅਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਬਹੁਜਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ ਪਟਿਭੋਗੋ, ਉਪਯੋਗਵਤ੍ਥੁ ਪਟਿਭੋਗੋ, ਤਸ੍ਸ ਹਿਤਾਤਿ ਪਟਿਭੋਗਿਯਾ. ਦੇਸਕਾਲਂ ਞਤ੍ਵਾ ਤਦੁਪਕਰਣੂਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿ ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰਾ ਸਤ੍ਤਾ. ਅਭਿਹਰਨ੍ਤੀਤਿ ਬ੍ਯਾਹਰਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਟਿਹਰਣਤੋ ਪਵਤ੍ਤਨਕਰਣਤੋ ਪਟਿਹਾਰੋ, ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਪਟਿਹਾਰਕਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰਭਾਵ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਿਸਵਨਂ ਵਿਸਵੋ, ਕਾਮਕਾਰੋ ਵਸਿਤਾ, ਸੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਸਵੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਿਣ੍ਣਵਸੀ’’ਤਿ.

ਏਕੇਕਲੋਮਤਾਦਿਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੩੨. ਉਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਨੁਕੂਲਭਾਵਂ ਉਪੇਚ੍ਚ ਵਤ੍ਤਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਅਨੁਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ.

ਏਕੇਕਲੋਮਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਲੋਮਕੂਪੇ ਏਕੇਕਲੋਮਤਾਲਕ੍ਖਣਂ. ਏਕੇਕੇਹਿ ਲੋਮੇਹੀਤਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਸਰੀਰੇ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਲੋਮਕੂਪੇ ਅਨੇਕਾਨਿਪਿ ਲੋਮਾਨਿ ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ. ਤੇਹਿ ਪੁਨ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਲੋਮਕੂਪੇਸੁ ਏਕੇਕੇਹੇਵ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਕੁਣ੍ਡਲਾਵਤ੍ਤੇਹਿ ਪਦਕ੍ਖਿਣਾਵਤ੍ਤਕਜਾਤੇਹਿ ਨਿਚਿਤਂ ਵਿਯ ਸਰੀਰਂ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਕੇਕਲੋਮੂਪਚਿਤਙ੍ਗਵਾ’’ਤਿ.

ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਦਿਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੩੪. ਅਭਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਪਰਿਸੋਤਿ ਪਰੇਹਿ ਕੇਨਚਿ ਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਯੁਤ੍ਤਿਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਨ ਭਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਪਰਿਸੋ.

ਅਪਿਸੁਣਵਾਚਾਯਾਤਿ ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ, ਪੇਸੁਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਂ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਂ. ਪਿਸੁਣਾ ਵਾਚਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਿਸੁਣਵਾਚੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਿਸੁਣਵਾਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ. ਅਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੀਸਤੋ ਊਨਭਾਵੇਨ ਨ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾ. ਵਿਰਲ਼ਾਤਿ ਸਵਿਵਰਾ.

ਪਹੂਤਜਿਵ੍ਹਾਦਿਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੩੬. ਆਦੇਯ੍ਯਵਾਚੋਤਿ ਆਦਰਗਾਰਵਵਸੇਨ ਆਦਾਤਬ੍ਬਵਚਨੋ. ‘‘ਏਵਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਵਚਨੋ ਸਿਰਸਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਸਾਸਨੋ.

ਬਦ੍ਧਜਿਵ੍ਹਾਤਿ ਯਥਾ ਸੁਖੇਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਏਵਂ ਸਿਰਾਦੀਹਿ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਜਿਵ੍ਹਾ. ਗੂਲ਼੍ਹਜਿਵ੍ਹਾਤਿ ਰਸਬਹਲਤਾਯ ਗੂਲ਼੍ਹਗਣ੍ਡਸਦਿਸਜਿਵ੍ਹਾ. ਦ੍ਵਿਜਿਵ੍ਹਾਤਿ ਅਗ੍ਗੇ ਕਪ੍ਪਭਾਵੇਨ ਦ੍ਵਿਧਾਭੂਤਜਿਵ੍ਹਾ. ਮਮ੍ਮਨਾਤਿ ਅਪ੍ਪਰਿਪ੍ਪੁਟਤਲਾਪਾ. ਖਰਫਰੁਸਕਕ੍ਕਸਾਦਿਵਸੇਨ ਸਦ੍ਦੋ ਭਿਜ੍ਜਤਿ ਭਿਨ੍ਨਕਾਰੋ ਹੋਤਿ. ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸਰਤਾਯ ਛਿਨ੍ਨਸ੍ਸਰਾ ਵਾ. ਅਨੇਕਾਕਾਰਤਾਯ ਭਿਨ੍ਨਸ੍ਸਰਾ ਵਾ. ਕਾਕਸ੍ਸ ਵਿਯ ਅਮਨੁਞ੍ਞਸ੍ਸਰਤਾਯ ਕਾਕਸ੍ਸਰਾ ਵਾ. ਮਧੁਰੋਤਿ ਇਟ੍ਠੇ, ਕਮ੍ਮਫਲੇਨ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਪੇਮਨੀਯੋਤਿ ਪੀਤਿਸਞ੍ਜਨਨੋ, ਪਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬੋ ਵਾ.

੨੩੭. ਅਕ੍ਕੋਸਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਕ੍ਕੋਸੁਪਸਞ੍ਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਕ੍ਕੋਸਵਤ੍ਥੁਸਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਆਬਾਧਕਰਿਨ੍ਤਿ ਘਟ੍ਟਨਵਸੇਨ ਪਰੇਸਂ ਪੀਲ਼ਾਵਹਂ. ਬਹੁਨੋ ਜਨਸ੍ਸ ਅਵਮਦ੍ਦਨਤੋ, ਪਮਦ੍ਦਾਭਾਵਕਰਣਤੋ ਵਾ ਬਹੁਜਨਪ੍ਪਮਦ੍ਦਨਂ. ਅਬਾਲ਼੍ਹਨ੍ਤਿ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਅ-ਕਾਰੋ ਵੁਦ੍ਧਿਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਅਸੇਕ੍ਖਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਧ. ਸ. ਤਿਕਮਾਤਿਕਾ ੧੧) ਵਿਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਤਿਵਿਯ ਬਾਲ਼੍ਹਂ ਫਰੁਸਂ ਗਿਰਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਨ ਭਣੀਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ‘‘ਨ ਅਭਣਿ ਨ ਭਣੀ’’ਤਿ ਸਰਲੋਪੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਸੁਸਂਹਿਤਨ੍ਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਂਹਿਤਂ. ਕੇਨ ਪਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਂਹਿਤਂ? ‘‘ਮਧੁਰ’’ਨ੍ਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਮਧੁਰਤਾਯਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਕਾ ਪਨਸ੍ਸ ਮਧੁਰਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ ਪੇਮਸਂਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਉਪਯੋਗਪੁਥੁਤ੍ਤਵਿਸਯੋ ਯਂ ਵਾਚਾ-ਸਦ੍ਦੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਾਚਾਯੋ’’ਤਿ, ਸਾ ਚਸ੍ਸਾ ਉਪਯੋਗਪੁਥੁਤ੍ਤਵਿਸਯਤਾ ‘‘ਹਦਯਗਾਮਿਨਿਯੋ’’ਤਿ ਪਦੇਨ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤਾਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ‘‘ਕਣ੍ਣਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਠੇ ਭਾਵਨਪੁਂਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋਯਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵੇਦਯਥਾਤਿ ਕਾਲਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨਾਯਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਵੇਦਯਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸਰਤਨ੍ਤਿ ਸੇਟ੍ਠਸ੍ਸਰਤਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਸਰਸਦਿਸਸ੍ਸਰਤਂ ਵਾ. ਬਹੂਨਂ ਬਹੁਨ੍ਤਿ ਬਹੂਨਂ ਜਨਾਨਂ ਬਹੁਂ ਸੁਭਣਿਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਸੀਹਹਨੁਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੩੮. ਅਪ੍ਪਧਂਸਿਕੋਤਿ ਅਪ੍ਪਧਂਸਿਯੋ. ਯ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਹਿ ਕ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਯਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਯਥਾ ‘‘ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ਦੁਕਮਾਤਿਕਾ ੯੭) ਗੁਣਤੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਧਿਗਤਗੁਣਤੋ. ਠਾਨਤੋਤਿ ਯਥਾਠਿਤਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਰਤੋ.

ਪਲਾਪਕਥਾਯਾਤਿ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਕਥਾਯ. ਅਨ੍ਤੋਪਵਿਟ੍ਠਹਨੁਕਾ ਏਕਤੋ, ਉਭਤੋ ਵਾ ਸਂਕੁਚਿਤਵਿਸੁਕਾ. ਵਙ੍ਕਹਨੁਕਾ ਏਕਪਸ੍ਸੇਨ ਕੁਟਿਲਵਿਸੁਕਾ. ਪਬ੍ਭਾਰਹਨੁਕਾ ਪੁਰਤੋ ਓਲਮ੍ਬਮਾਨਵਿਸੁਕਾ.

੨੩੯. ਵਿਕਿਣ੍ਣਵਚਨਾ ਨਾਮ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਿਨੋ, ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਅਵਿਕਿਣ੍ਣਵਚਨਾ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ. ਵਾਚਾ ਏਵ ਤਦਤ੍ਥਾਧਿਗਮੁਪਾਯਤਾਯ ‘‘ਬ੍ਯਾਪ੍ਪਥੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਵਿਕਿਣ੍ਣ…ਪੇ… ਵਚਨਪਥੋ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ‘‘ਦ੍ਵੀਹਿ ਦ੍ਵੀਹੀ’’ਤਿ ਨਯਿਦਂ ਆਮੇਡਿਤਵਚਨਂ ਅਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਤੋ, ਅਥ ਖੋ ਦ੍ਵੀਹਿ ਦਿਗੁਣਤਾਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਦ੍ਵੀਹਿ ਦ੍ਵੀਹੀਤਿ ਚਤੂਹੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਦ੍ਵਿਦੁਗਮਾ’’ਤਿ ਚਤੁਗਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਪ੍ਪਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਥਾਸਭਾਵੋਤਿ ਯਥਾਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਅਪ੍ਪਧਂਸਿਯਤਾ ਹੋਤਿ ਗੁਣੇਹਿ, ਤਥਾਸਭਾਵੋ.

ਸਮਦਨ੍ਤਾਦਿਲਕ੍ਖਣਵਣ੍ਣਨਾ

੨੪੦. ਵਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਾਚਾਰਤਾਯ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸਬ੍ਬਥਾ ਵਾ ਸੁਦ੍ਧਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਪਰਿਵਾਰਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਪਰਿਵਾਰੋ.

੨੪੧. ਪਹਾਸੀਤਿ ਤਦਙ੍ਗਵਸੇਨ, ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਚ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿ. ਤਿਦਿਵਂ ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨਂ ਪੁਰਂ ਨਗਰਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਤਿਦਿਵਪੁਰਾ, ਤਾਵਤਿਂਸਦੇਵਾ, ਤੇਸਂ ਵਰੋ ਤਿਦਿਵਪੁਰਵਰੋ, ਇਨ੍ਦੋ. ਤੇਨ ਤਿਦਿਵਪੁਰਵਰੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਕ੍ਕੇਨਾ’’ਤਿ. ਲਪਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਲਪਨਂ, ਮੁਖਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਲਪਨਜਨ੍ਤਿ ਮੁਖਜ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਧਵਲਤਾਯ ਸੁਕ੍ਕਾ, ਈਸਕਮ੍ਪਿ ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਤਾਯ ਸੁਚਿ. ਸੁਨ੍ਦਰਸਣ੍ਠਾਨਤਾਯ ਸੁਟ੍ਠੁ ਭਾਵਨਤੋ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਤੋ ਚ ਸੋਭਨਾ. ਕਾਮਂ ਜਨਾਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਨਿਵਾਸਨਟ੍ਠਾਨਾਦਿਭਾਵੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਭੂਤੋ ਦੇਸਵਿਸੇਸੋ ‘‘ਜਨਪਦੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਇਧ ਪਨ ਸਪਰਿਵਾਰਚਤੁਮਹਾਦੀਪਸਞ੍ਞਿਤੋ ਸਬ੍ਬੋ ਪਦੇਸੋ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਜਨਪਦੋ’’ਤਿ. ਨਨੁ ਚ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਪਦੇਸੋ ਸਮੁਦ੍ਦਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ, ਨ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਬ੍ਬਤਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋਤਿ? ਸੋ ਪਦੇਸੋ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯੇ ਵਾ ਸਮੁਦ੍ਦਨਿਸ੍ਸਿਤਾ, ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਾਦਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਚ ਸਤ੍ਤਾ, ਤੇਸਂ ਤੇ ਤੇ ਪਦੇਸਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ ਤੇਪਿ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਅਵੋਚ. ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋਤਿ ਚ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨੋ. ਪੁਨ ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਜਨਪਦਸ੍ਸ. ਬਹੁਜਨ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਬਹੁਵਚਨਲੋਪੇਨ ਬਹੁਜਨਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਬਹੁਜਨਾ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਪਨ ਤੇ ਹਿਤਸੁਖਂ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਮਾਨਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾ ਹੁਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਗਤਪਾਪੋਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨੇਨ ਵਿਨਿਦ੍ਧੁਤਪਾਪਧਮ੍ਮੋ. ਦਰਥੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਯਿਕੋ, ਚੇਤਸਿਕੋ ਚ ਪਰਿਲ਼ਾਹੋ. ਤਤ੍ਥ ਚੇਤਸਿਕਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ‘‘ਵਿਗਤਪਾਪੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਗਤਕਾਯਿਕਦਰਥਕਿਲਮਥੋ’’ਤਿ. ਰਾਗਾਦਯੋ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਤਸ੍ਸ ਮਲੀਨਭਾਵਕਰਣੇਨ ਮਲਾ. ਕਚਵਰਭਾਵੇਨ ਖਿਲਾ. ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਮਹਾਨਤ੍ਥਕਰਤ੍ਤਾ ਵਿਸੇਸਤੋ ਦੋਸੋ ਕਲੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦੋਸਕਲੀਨਞ੍ਚਾ’’ਤਿ. ਪਨੂਦੇਹੀਤਿ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਵਸੇਨ ਸਸਨ੍ਤਾਨਤੋ ਨੀਹਾਰਕੇਹਿ, ਪਜਹਨਕੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਮਹਾਪੁਰਿਸਸਨ੍ਤਾਨਗਤਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰਹੇਤੁਕਭਾਵੇਨ ਸਬ੍ਬਂਯੇਵ ਤਂ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਰੂਪਤ੍ਤਾ ਫਲਸ੍ਸ. ਨ ਹਿ ਅਭਿਨ੍ਨਰੂਪਕਾਰਣਂ ਭਿਨ੍ਨਸਭਾਵਸ੍ਸ ਫਲਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਭਵਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਯਂ ਯਂ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਂ ਵਿਸੇਸਕਾਰਣਂ, ਤਂ ਤਂ ਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੀ ਅਯਂ ਦੇਸਨਾ ਪਵਤ੍ਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਯਾਦਿਸਂ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤਾਦਿਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਂ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਾਦਤਾਯ ਕਾਰਣਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਾਦਿਸਮੇਵ ‘‘ਉਣ੍ਹੀਸਸੀਸਤਾਯ’’ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ਦਲ਼੍ਹਸਮਾਦਾਨਤਾਵਿਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਾਦਤਾਯ ਕਾਰਣਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਇਤਰਸ੍ਸ ਚ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਤਾਵਿਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਯਾਦਿਸਂ ਆਯਤਪਣ੍ਹਿਤਾਯ ਕਾਰਣਂ, ਨ ਤਾਦਿਸਮੇਵ ਦੀਘਙ੍ਗੁਲਿਤਾਯ, ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਜੁਗਤ੍ਤਤਾਯ ਚ ਕਾਰਣਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਰੂਪਤ੍ਤਾ ਫਲਸ੍ਸ. ਨ ਹਿ ਅਭਿਨ੍ਨਰੂਪਕਾਰਣਂ ਭਿਨ੍ਨਸਭਾਵਸ੍ਸ ਫਲਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਭਵਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਏਕੇਨੇਵ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਚਕ੍ਖਾਦਿਨਾਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਅਵਤ੍ਥਾਭੇਦਤੋ, ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਭੇਦਤੋ ਵਾ ਕਮ੍ਮਭੇਦੋ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ. ਨ ਹਿ ਯਦਵਤ੍ਥਂ ਕਮ੍ਮਂ ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ, ਤਦਵਤ੍ਥਮੇਵ ਸੋਤਾਦੀਨਂ ਕਾਰਣਂ ਹੋਤਿ ਅਭਿਨ੍ਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਂ ਵਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚਾਯਤਨਿਕਤ੍ਤਭਾਵਪਤ੍ਥਨਾਭੂਤਾ ਪੁਰਿਮਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਾ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ ਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ ਵਿਸਿਟ੍ਠਸਭਾਵਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਸਿਟ੍ਠਸਭਾਵਫਲਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਸਮਤ੍ਥਤਾਸਾਧਨਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਏਕਮ੍ਪਿ ਅਨੇਕਵਿਧਫਲਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਸਮਤ੍ਥਤਾਵਸੇਨ ਅਨੇਕਰੂਪਤਂ ਆਪਨ੍ਨਂ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ‘‘ਏਕਮ੍ਪਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਵੇਰਮਣਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਂ ਆਯਤਪਣ੍ਹਿਤਾਦੀਨਂ ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇਪਿ ਨ ਕੋਚਿ ਵਿਰੋਧੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ…ਪੇ… ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਪਟਿਲਭਤੀ’’ਤਿ ਨਾਨਾਕਮ੍ਮੁਨਾ ਪਨ ਤੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਕਵਚਨਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਸਾਮਞ੍ਞਵਸੇਨਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਸਤਪੁਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਵਚਨਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ. ‘‘ਇਮਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਪਟਿਲਭਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ.

ਲਕ੍ਖਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ.

੮. ਸਿਙ੍ਗਾਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਨਿਦਾਨਵਣ੍ਣਨਾ

੨੪੨. ਪਾਕਾਰੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਗੋਪੁਰਟ੍ਟਾਲਕਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਾਰਪਾਸਾਦੇਨ ਚੇਵ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਾਕਾਰਮਤ੍ਥਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਅਟ੍ਟਾਲਕੇਹਿ ਚ ਯੁਤ੍ਤਂ. ਵੇਲ਼ੂਹਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਪੁਪ੍ਫੂਪਗਫਲੂਪਗਰੁਕ੍ਖਸਞ੍ਛਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਚ ਨੀਲੋਭਾਸਂ. ਛਾਯੂਦਕਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਭੂਮਿਭਾਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਮਨੋਰਮਂ.

ਕਾਲ਼ਕਵੇਸੇਨਾਤਿ ਕਲਨ੍ਦਕਰੂਪੇਨ. ਨਿਵਾਪਨ੍ਤਿ ਭੋਜਨਂ. ਤਨ੍ਤਿ ਉਯ੍ਯਾਨਂ.

‘‘ਖੋ ਪਨਾ’’ਤਿ ਵਚਨਾਲਙ੍ਕਾਰਮਤ੍ਤਮੇਤਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥਵਚਨਂ ਯੁਤ੍ਤਂ. ਗਹਪਤਿ ਮਹਾਸਾਲੋਤਿ ਗਹਪਤਿਭੂਤੋ ਮਹਾਸਾਰੋ, ਰ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਲ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਯਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਵਿਭਵਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਹਾਸਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕੋ. ‘‘ਪੁਤ੍ਤੋ ਪਨਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦਿ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ ਯਂ ਸੁਤ੍ਤਨਿਕ੍ਖੇਪੋਤਿ ਤਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਕਮ੍ਮਫਲਸਦ੍ਧਾਯ ਅਭਾਵੇਨ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੋ. ਰਤਨਤ੍ਤਯੇ ਪਸਾਦਾਭਾਵੇਨ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ. ਏਵਮਾਹਾਤਿ ਏਵਂ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਕਾਰੇਨ ਵਦਤਿ.

ਯਾਵਜੀਵਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣੀਯਾ ਹੋਤਿ ਹਿਤੇਸਿਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਵਾਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ. ਪੁਥੁਦਿਸਾਤਿ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਦਿਸਾ, ਤਾ ਪਨ ਅਨੇਕਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਬਹੁਦਿਸਾ’’ਤਿ.

੨੪੩. ‘‘ਨ ਤਾਵ ਪਵਿਟ੍ਠੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਨ ਇਦਾਨੇਵਾਤਿ ਨ ਇਮਾਯ ਏਵ ਵੇਲਾਯ. ਕਿਂ ਚਰਹੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਗਿਹਿਵਿਨਯਨ੍ਤਿ ਗਿਹੀਨਂ ਗਹਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਨਯਤਨ੍ਤਿਭੂਤਂ ‘‘ਗਿਹਿਨਾ ਏਵਂ ਵਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹਟ੍ਠਾਚਾਰਸ੍ਸ ਗਹਟ੍ਠਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਸਵਿਸੇਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਤਥੇਵਾਤਿ ਯਥਾ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਦਿਟ੍ਠਂ, ਤਥੇਵ ਪਸ੍ਸਿ. ਨਮਸ੍ਸਤਿ ਵਤ੍ਤਵਸੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਤ੍ਤਾ.

ਛਦਿਸਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੨੪੪. ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾਵ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨ ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਮਾਪਣਿਧਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਪੁਞ੍ਞਬਲੇਨ ਚ ਚੋਦਿਯਮਾਨੋ. ਨ ਕਿਰ ਤਾ ਏਤਾਤਿ ਤਾ ਛ ਦਿਸਾ ਏਤਾ ਇਦਾਨਿ ਮਯਾ ਨਮਸ੍ਸਿਯਮਾਨਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਦਿਕਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕਿਰਾਤਿ. ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਨਤ੍ਥਕਭਾਵਂ ਤਸ੍ਸ ਵਦਤਿ. ਪੁਚ੍ਛਾਪਦਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਵਚਨਂ.

ਭਗਵਾ ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤੇਨ ਨਮਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਾ ਛ ਦਿਸਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਦੇਸਨਾਕੁਸਲਤਾਯ ਆਦਿਤੋ ਏਵ ਤਾ ਅਕਥੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਤਾਵ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਂ ਭਾਜਨਭੂਤਂ ਕਾਤੁਂ ਵਜ੍ਜਨੀਯਵਜ੍ਜਨਤ੍ਥਞ੍ਚੇਵ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਸੇਵਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਓਵਾਦਂ ਦੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਤੋ ਖੋ ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸਾਤਿ ਕਮ੍ਮਭੂਤਾ ਸਂਕਿਲੇਸਾ. ਕਿਲਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਕਿਲਿਟ੍ਠਾ ਮਲੀਨਾ ਵਿਯ ਠਿਤਾ, ਉਪਤਾਪਿਤਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਕਿਲਿਸ੍ਸਨਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਯਦਿਪਿ ਸੁਰਾਪਾਨਂ ਪਞ੍ਚਵੇਰਭਾਵੇਨ ਉਪਾਸਕੇਹਿ ਪਰਿਵਜ੍ਜਨੀਯਂ, ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਅਪਾਯਮੁਖਭਾਵੇਨ ਪਰਤੋ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮਤਾਯ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਕੇ ਏਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ‘‘ਪਞ੍ਚਾ’’ਤਿ. ‘‘ਵਿਸੁਂ ਅਕਮ੍ਮਪਥਭਾਵਤੋ ਚਾ’’ਤਿ ਅਪਰੇ. ‘‘ਸੁਰਾਪਾਨਮ੍ਪਿ ‘ਸੁਰਾਮੇਰਯਪਾਨਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਸੇਵਿਤਂ ਭਾਵਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਨਿਰਯਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕ’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਅ. ਨਿ. ੮.੪੦) ਵਚਨਤੋ ਵਿਸੁਂ ਕਮ੍ਮਪਥਭਾਵੇਨ ਆਗਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਕਮ੍ਮਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦੁਗ੍ਗਤਿਗਾਮਿਪਿਟ੍ਠਿਵਤ੍ਤਕਭਾਵੇਨ ਨਿਯਤ’’ਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ, ਤੇਸਂ ਮਤੇਨ ਏਕਾਦਸ ਕਮ੍ਮਪਥਾ ਸਿਯੁਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਸ੍ਵੇਵ ਕਮ੍ਮਪਥੇਸੁ ਉਪਕਾਰਕਤ੍ਤਸਭਾਗਤ੍ਤਵਸੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਵੇਸੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ ‘‘ਵਿਸੁਂ ਅਕਮ੍ਮਪਥਭਾਵਤੋ ਚਾ’’ਤਿ ਸੁਵੁਤ੍ਤਮੇਤਂ. ਸੁਰਾਪਾਨਸ੍ਸ ਭੋਗਾਪਾਯਮੁਖਭਾਵੇਨ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮਤਾਯ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਅਵੋਚ. ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਏਤ੍ਥ ਫਲਂ ਤਦਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯਾਤਿ ਠਾਨਂ, ਹੇਤੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਠਾਨੇਹੀਤਿ ਕਾਰਣੇਹੀ’’ਤਿ. ਅਪੇਨ੍ਤਿ ਅਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਪੇਤਿ ਵਾ ਏਤੇਹੀਤਿ ਅਪਾਯਾ, ਅਪਾਯਾਨਂ, ਅਪਾਯਾ ਏਵ ਵਾ ਮੁਖਾਨਿ ਦ੍ਵਾਰਾਨੀਤਿ ਅਪਾਯਮੁਖਾਨਿ. ਵਿਨਾਸਮੁਖਾਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ‘‘ਅਰਿਯਸਾਵਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਾਧਾਰਣਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਨ ਪਠਮਾਯ ਭੂਮਿਯਂ ਠਿਤਸ੍ਸੇਵ ਵਕ੍ਖਮਾਨਨਯੋ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ‘‘ਸੋਤਿ ਸੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਾਪਕ-ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਹੀਨਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ‘‘ਲਾਮਕੇਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪਾਯਦੁਕ੍ਖਂ, ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚ ਪਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾ ਪਾਪਕਾ, ਤੇਹਿ ਪਾਪਕੇਹਿ. ਛ ਦਿਸਾ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਨ੍ਤੋਤਿ ਤੇਨ ਤੇਨ ਭਾਗੇਨ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਦਿਸਾ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਿਤੇ ਛ ਭਾਗੇ ਸਤ੍ਤੇ ਯਥਾ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਛਿਦ੍ਦਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਨ੍ਤੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਾਰੇਨ੍ਤੋ. ਵਿਜਿਨਨਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਅਭਿਭਵਨਤ੍ਥਾਯ. ਯੋ ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਂ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਞ੍ਚ ਅਨਤ੍ਥਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਅਭਿਭਵਤਿ, ਤਤੋ ਏਵ ਤਦੁਭਯਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਸੋ ਉਭਯਲੋਕਵਿਜਯਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ, ਸਕਤ੍ਥਸਮ੍ਪਾਦਨਤੋ ਚ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯਞ੍ਚੇਵ ਲੋਕੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦੀਨਿ ਪਞ੍ਚ ਵੇਰਾਨਿ ਵੇਰਪ੍ਪਸਵਨਤੋ. ਆਰਦ੍ਧੋ ਹੋਤੀਤਿ ਸਂਸਾਧਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਯਿਦਂ ਸਂਸਾਧਨਂ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੇਨ ਇਧ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਤੋਸਨੇਨ, ਵੇਰਾਭਾਵਾਪਾਦਨੇਨ ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਿਤੋਸਿਤੋ ਚੇਵ ਨਿਪ੍ਫਾਦਿਤੋ ਚਾ’’ਤਿ. ਪੁਨ ਪਞ੍ਚ ਵੇਰਾਨੀਤਿ ਪਞ੍ਚ ਵੇਰਫਲਾਨਿ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ.

ਕਤਮਸ੍ਸਾਤਿ ਕਤਮੇ ਅਸ੍ਸ. ਕਿਲੇਸਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸੋਤਿ ਤਂਯੋਗਤੋ ਤਂਸਦਿਸਂ ਵਦਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ, (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੨੬; ਮ. ਨਿ. ੧.੨੭੧, ੨੮੭, ੨੯੭; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੫੨; ਅ. ਨਿ. ੪.੧੨੩; ੫.੨੮; ਪਾਰਾ. ੧੧; ਧ. ਸ. ੪੯੯; ਵਿਭ. ੫੦੮) ਨੀਲਂ ਵਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਚ. ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾ ਚੇਤ੍ਥ ਤਦੇਕਟ੍ਠਤਾਯ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਏਕੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਤਾਯ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਿਮਾਨਲੋਭਾਦੀਹਿਪਿ ਕਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਸਿਦ੍ਧਾ ਹੋਤਿ, ਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਸ੍ਸ ਦੋਸਾਦੀਹਿ ਕਿਲਿਟ੍ਠਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਂਕਿਲੇਸੋਯੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਅਤ੍ਥਵਸੇਨ ਪਨ ਸਮ੍ਮੁਖੇਨਪਿ ਨੇਸਂ ਕਿਲੇਸਪਰਿਯਾਯੋ ਲਬ੍ਭਤੇਵ. ਏਤਦਤ੍ਥਪਰਿਦੀਪਕਮੇਵਾਤਿ ਯੋ ‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ ਖੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਰਿਦੀਪਕਮੇਵ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਸ੍ਮਾ ਪੁਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਾਥਾਬਨ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸੁਖਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਭਗਵਾ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਂ ਅਵੋਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਚਤੁਠਾਨਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੨੪੬. ‘‘ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਉਦ੍ਦੇਸਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਪਵਤ੍ਤੋਤਿ ਅਨ੍ਤੋਲੀਨਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਇਦਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖਵਸੇਨ ਹਿ ਉਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ, ਕਣ੍ਹਪਕ੍ਖਵਸੇਨ ਚ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਆਰਦ੍ਧੋ. ਕਾਰਕੇਤਿ ਪਾਪਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਾਰਕੇ. ਅਕਾਰਕੋ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤਿ ਯਥਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਪਾਪਂ ਕਰੋਤਿ ਨਾਮ, ਤਥਾ ਅਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਤੋ. ਸਂਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮਵਿਵਜ੍ਜਨਪੁਬ੍ਬਕਂ ਵੋਦਾਨਧਮ੍ਮਪਟਿਪਤ੍ਤਿਆਚਿਕ੍ਖਨਂ ਇਧ ਦੇਸਨਾਕੋਸਲ੍ਲਂ. ਪਠਮਤਰਂ ਕਾਰਕਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ਯਥਾ ‘‘ਵਾਮਂ ਮੁਞ੍ਚ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਗਣ੍ਹਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੪੯੮) ਤਥਾ ਹਿ ਭਗਵਾ ਅਟ੍ਠਤਿਂਸ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਸੇਵਨਾ ਚ ਬਾਲਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਖੁ. ਪਾ. ੫.੩; ਸੁ. ਨਿ. ੨੬੨) ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਞ੍ਚ ਸੇਵਨਾ’’ਤਿ (ਖੁ. ਪਾ. ੫.੩; ਸੁ. ਨਿ. ੨੬੨) ਅਵੋਚ. ਛਨ੍ਦਾਗਤਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਸਰਲੋਪੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਛਨ੍ਦੇਨ ਪੇਮੇਨ ਅਗਤਿ’’ਨ੍ਤਿ. ਛਨ੍ਦਾਤਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਛਨ੍ਦੇਨਾ’’ਤਿ. ਛਨ੍ਦ-ਸਦ੍ਦੋ ਚੇਤ੍ਥ ਤਣ੍ਹਾਪਰਿਯਾਯੋ, ਨ ਕੁਸਲਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦਿਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੇਮੇਨਾ’’ਤਿ. ਪਰਪਦੇਸੂਤਿ ‘‘ਦੋਸਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਾਕ੍ਯੇਸੁ. ‘‘ਏਸੇਵ ਨਯੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਦੋਸੇਨ ਕੋਪੇਨਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਅਤ੍ਥਵਚਨਂ ਅਤਿਦਿਸਤਿ. ਮਿਤ੍ਤੋਤਿ ਦਲ਼੍ਹਮਿਤ੍ਤੋ, ਸਮ੍ਭਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤਸਹਾਯੋ. ਪਕਤਿਵੇਰਵਸੇਨਾਤਿ ਪਕਤਿਯਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਵੇਰਵਸੇਨ, ਚਿਰਕਾਲਾਨੁਬਨ੍ਧਵਿਰੋਧਵਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਤਙ੍ਖਣੁਪ੍ਪਨ੍ਨਕੋਧਵਸੇਨ ਵਾ’’ਤਿ. ਯਂ ਵਾ ਤਂ ਵਾ ਅਯੁਤ੍ਤਂ ਅਕਾਰਣਂ ਵਤ੍ਵਾ. ਵਿਸਮੇ ਚੋਰਾਦਿਕੇ, ਵਿਸਮਾਨਿ ਵਾ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦੀਨਿ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਨੇਨ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਵਿਸਮਨਿਸ੍ਸਿਤੋ.

ਛਨ੍ਦਾਗਤਿਆਦੀਨਿ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਗਤਿਗਮਨਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਅਗਤਿਗਮਨਾਨੀਤਿ ਚ ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਾ ਅਪਾਯਗਮਨੀਯਾ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ ਅਗਤਿ ਗਚ੍ਛਤਿ ਏਤੇਹੀਤਿ.

ਯਸ੍ਸਤਿ ਤੇਨ ਕਿਤ੍ਤੀਯਤੀਤਿ ਯਸੋ, ਥੁਤਿਘੋਸੋ. ਯਸ੍ਸਤਿ ਤੇਨ ਪੁਰੇਚਰਾਨੁਚਰਭਾਵੇਨ ਪਰਿਵਾਰੀਯਤੀਤਿ ਯਸੋ, ਪਰਿਵਾਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਿਤ੍ਤਿਯਸੋਪਿ ਪਰਿਵਾਰਯਸੋਪੀ’’ਤਿ. ਪਰਿਹਾਯਤੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਯੋ ਚ ਯਾਵਤਕੇ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਿਤੋ ਹਾਯਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ.

ਛਅਪਾਯਮੁਖਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੨੪੭. ਪੂਵੇ ਭਾਜਨੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਜ੍ਜਂ ਉਦਕਂ ਦਤ੍ਵਾ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕਤਾ ਪੂਵਸੁਰਾ. ਏਵਂ ਸੇਸਸੁਰਾਪਿ. ਕਿਣ੍ਣਾਤਿ ਪਨ ਤਸ੍ਸਾ ਸੁਰਾਯ ਬੀਜਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਯੇ ‘‘ਸੁਰਾਮੋਦਕਾ’’ ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਕਤਾ ਕਿਣ੍ਣਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ. ਹਰੀਤਕੀਸਾਸਪਾਦਿਨਾਨਾਸਮ੍ਭਾਰੇਹਿ ਸਂਯੋਜਿਤਾ ਸਮ੍ਭਾਰਸਂਯੁਤ੍ਤਾ. ਮਧੁਕਤਾਲਨਾਲ਼ਿਕੇਰਾਦਿਪੁਪ੍ਫਰਸੋ ਚਿਰਪਾਰਿਵਾਸਿਕੋ ਪੁਪ੍ਫਾਸਵੋ. ਪਨਸਾਦਿਫਲਰਸੋ ਫਲਾਸਵੋ. ਮੁਦ੍ਦਿਕਾਰਸੋ ਮਧ੍ਵਾਸਵੋ. ਉਚ੍ਛੁਰਸੋ ਗੁਲ਼ਾਸਵੋ. ਹਰੀਤਕਾਮਲਕਕਟੁਕਭਣ੍ਡਾਦਿਨਾਨਾਸਮ੍ਭਾਰਾਨਂ ਰਸੋ ਚਿਰਪਾਰਿਵਾਸਿਕੋ ਸਮ੍ਭਾਰਸਂਯੁਤ੍ਤੋ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪੀਤਿ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਦਸਵਿਧਮ੍ਪਿ. ਮਦਕਰਣਵਸੇਨ ਮਜ੍ਜਂ ਪਿਵਨ੍ਤਂ ਮਦਯਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਸੁਰਾਮੇਰਯਮਜ੍ਜੇ ਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਂ ਸੁਰਾਮੇਰਯਮਜ੍ਜਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਂ. ਅਨੁ ਅਨੁ ਯੋਗੋਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿ, ਅਪਰਾਪਰਂ ਪਵਤ੍ਤਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚੇਵ ਭੋਗਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ ਪਾਨਬ੍ਯਸਨੇਨ ਬ੍ਯਸਨਕਰਣਤੋ. ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਪਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇਸੁ ਞਾਯਕਰਣਾਭਾਵਤੋ. ਭੋਗਾਨਨ੍ਤਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਭੋਗਾ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਾਨਂ ਕਾਮਗੁਣਾਨਂ. ਅਪਾਯਮੁਖ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਵ. ਅਵੇਲਾਯਾਤਿ ਅਯੁਤ੍ਤਵੇਲਾਯ. ਯਦਾ ਵਿਚਰਤੋ ਅਤ੍ਥਰਕ੍ਖਾਦਯੋ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਵਿਸਿਖਾਸੁ ਚਰਿਯਾਤਿ ਰਚ੍ਛਾਸੁ ਵਿਚਰਣਂ.

ਸਮਜ੍ਜਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਹੋ, ਯਤ੍ਥ ਨਚ੍ਚਾਨਿਪਿ ਪਯੋਜੀਯਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਦਸ੍ਸਨਾਦਿਅਤ੍ਥਂ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਰਤਿਵਸੇਨ ਚਰਣਂ ਉਪਗਮਨਂ ਸਮਜ੍ਜਾਭਿਚਰਣਂ. ਨਚ੍ਚਾਦਿਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨਾਤਿ ਨਚ੍ਚਾਦੀਨਂ ਦਸ੍ਸਨਾਦਿਵਸੇਨਾਤਿ ਆਦਿਸਦ੍ਦਲੋਪੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਵਾ ਸਵਨਮ੍ਪਿ ਗਹਿਤਂ ਵਿਰੂਪੇਕਸੇਸਨਯੇਨ. ਆਲੋਚਨਸਭਾਵਤਾਯ ਵਾ ਪਞ੍ਚਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਂ ਸਵਨਕਿਰਿਯਾਯਪਿ ਦਸ੍ਸਨਸਙ੍ਖੇਪਸਮ੍ਭਵਤੋ ‘‘ਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ’’ ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਧ ਚਿਤ੍ਤਾਲਸਿਯਤਾ ਅਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਕਾਯਾਲਸਿਯਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾਤਿ ਤਪ੍ਪਸੁਤਤਾ ਅਤਿਰੇਕਤਰਤਾਯ.

ਸੁਰਾਮੇਰਯਸ੍ਸ ਛਆਦੀਨਵਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੨੪੮. ਸਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਂ. ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਮੇਵ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ, ਧਨਜਾਨਿਸਦ੍ਦਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਪਨ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਵਸੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਧਲੋਕਭਾਵਿਨੀ’’ਤਿ. ਸਮਂ, ਸਮ੍ਮਾ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਵਾ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਾ, ਪਾਨਸਮਕਾਲਭਾਵਿਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਲਹਪ੍ਪਵਡ੍ਢਨੀ ਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਲਹੇ ਅਨਾਦੀਨਵਦਸ੍ਸਿਭਾਵਤੋ. ਖੇਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ. ਆਯਤਨਨ੍ਤਿ ਵਾ ਕਾਰਣਂ, ਆਕਰੋ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਲੋਕੇ ਅਕਿਤ੍ਤਿਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ ਅਕਿਤ੍ਤਿਸਂਵਤ੍ਤਨਿਯਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਸਵਨਤੋ. ਕੋਪੀਨਂ ਵਾ ਪਾਕਟਭਾਵੇਨ ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਰਹਸ੍ਸਕਮ੍ਮਂ. ਸੁਰਾਮਦਮਤ੍ਤਾ ਚ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਂ ਤਾਦਿਸਂ ਕਮ੍ਮਂ ਅਮਤ੍ਤਕਾਲੇ ਛਾਦੇਨ੍ਤਾ ਵਿਚਰਿਤ੍ਵਾ ਮਤ੍ਤਕਾਲੇ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾਨਮ੍ਪਿ ਵਿਵਰਨ੍ਤਿ ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਸਾ ਸੁਰਾ ਤਸ੍ਸ ਕੋਪੀਨਸ੍ਸ ਨਿਦਂਸਨਤੋ ‘‘ਕੋਪੀਨਨਿਦਂਸਨੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਪਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕਿਯਂ ਪਞ੍ਞਂ ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਕਰੋਤਿਯੇਵਾ’’ਤਿ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਤੁਂ ‘‘ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਅਨ੍ਤੋਮੁਖਮੇਵ ਨ ਪਵਿਸਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸੁਰਾਯ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਦੁਬ੍ਬਲਕਰਣਸ੍ਸ ਦੁਰਸਮੁਸ੍ਸਾਰਿਤਭਾਵਮਾਹ. ਨਨੁ ਚੇਵਂ ਸੁਰਾਯ ਤਸ੍ਸਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਦੁਬ੍ਬਲੀਕਰਣੇ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਵਿਘਾਤੋ ਅਚੋਦਿਤੋ ਹੋਤਿ ਅਰਿਯਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਯੋਗਸ੍ਸੇਵ ਚੋਦਿਤਤ੍ਤਾਤਿ? ਨਯਿਦਂ ਏਵਂ ਉਪਯੋਗੋਪਿ ਨਾਮ ਸਦਾ ਤੇਸਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਕੁਤੋ ਕਿਚ੍ਚਕਰਣਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਅਥ ਪਨ ਅਟ੍ਠਾਨਪਰਿਕਪ੍ਪਵਸੇਨਸ੍ਸਾ ਕਦਾਚਿ ਸਿਯਾ ਉਪਯੋਗੋ, ਤਥਾਪਿ ਸੋ ਤਸ੍ਸਾ ਦੁਬ੍ਬਲਿਯਂ ਈਸਕਮ੍ਪਿ ਕਾਤੁਂ ਨਾਲਮੇਵ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਟਿਪਕ੍ਖਦੂਰੀਭਾਵੇਨ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਂ ਪਨ ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀ’’ਤਿ. ਮਗ੍ਗਸੀਸੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਅਰਿਯਾਨਂ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾਪਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਦੁਬ੍ਬਲਭਾਵਾਪਾਦਾਨੇ ਅਸਮਤ੍ਥਤਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਪਜ੍ਜਤਿ ਏਤੇਨ ਫਲਨ੍ਤਿ ਪਦਂ, ਕਾਰਣਂ.

੨੪੯. ਅਤ੍ਤਾਪਿਸ੍ਸ ਅਕਾਲਚਾਰਿਸ੍ਸ ਅਗੁਤ੍ਤੋ ਸਰਸਤੋ ਅਰਕ੍ਖਿਤੋ ਉਪਕ੍ਕਮਤੋਪਿ ਪਰਿਵਜ੍ਜਨੀਯਾਨਂ ਅਪਰਿਵਜ੍ਜਨਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਵੇਲਾਯ ਚਰਨ੍ਤੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਣ੍ਟਕਾਦੀਨਿਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸੋਬ੍ਭਾਦਿਕੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਵੇਰਿਨੋਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਚੋਰਾਦਿਕਾ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪੁਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪੁਤ੍ਤੀਪਿ ਗਹਿਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਤ੍ਤਧੀਤਰੋ’’ਤਿ. ਬਹਿ ਪਤ੍ਥਨਨ੍ਤਿ ਕਾਮਪਤ੍ਥਨਾਵਸੇਨ ਅਨ੍ਤੋਗੇਹਸ੍ਸਿਤਤੋ ਨਿਬਦ੍ਧਵਤ੍ਥੁਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਤ੍ਥਨਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਕਤਪਾਪਕਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਪਰੇਹਿ ਕਤਾਸੁ ਪਾਪਕਿਰਿਯਾਸੁ. ਸਙ੍ਕਿਤਬ੍ਬੋ ਹੋਤਿ ਅਕਾਲੇ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਚਰਣਤੋ. ਰੁਹਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਚੋਰਿਕਾ ਪਵਤ੍ਤਾ, ਤਤ੍ਥ ਪਰੇਹਿ ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ. ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਵਿਕਾਲਚਾਰਿਮ੍ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਆਹਰਿਤਬ੍ਬਂ ਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ. ਕਥਂ? ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਤਥਾਰੂਪੇ ਆਸਙ੍ਕਿਤਬ੍ਬੇ ਅਸਤਿ. ਇਤੀਤਿ ਏਵਂ. ਸੋਤਿ ਵਿਕਾਲਚਾਰੀ. ਪੁਰਕ੍ਖਤੋ ਪੁਰਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਰਿ ਆਸਙ੍ਕਨ੍ਤੇ ਕਤ੍ਵਾ ਚਰਤਿ.

੨੫੦. ਨਟਨਾਟਕਾਦਿਨਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਨਟੇਹਿ ਨਾਟਕੇਹਿ ਨਚ੍ਚਿਤਬ੍ਬਨਾਟਕਾਦਿਨਚ੍ਚਵਿਧਿ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਵਸਿਟ੍ਠਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ‘‘ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਗਮਨੇਨ ਯਥਾ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਭੋਗਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੋ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਞ੍ਚ ਵਿਨਾਸੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਗੀਤਨ੍ਤਿ ਸਰਗਤਂ, ਪਕਰਣਗਤਂ, ਤਾਲ਼ਗਤਂ, ਅਪਧਾਨਗਤਨ੍ਤਿ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਸਤ੍ਥਵਿਹਿਤਂ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਗੀਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਾਦਿਤਨ੍ਤਿ ਵੀਣਾਵੇਣੁਮੁਦਿਙ੍ਗਾਦਿਵਾਦਨਂ. ਅਕ੍ਖਾਨਨ੍ਤਿ ਭਾਰਤਯੁਦ੍ਧਸੀਤਾਹਰਣਾਦਿਅਕ੍ਖਾਨਂ. ਪਾਣਿਸ੍ਸਰਨ੍ਤਿ ਕਂਸਤਾਲ਼ਂ, ‘‘ਪਾਣਿਤਾਲ਼’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਕੁਮ੍ਭਥੂਨਨ੍ਤਿ ਚਤੁਰਸ੍ਸਅਮ੍ਬਣਕਤਾਲ਼ਂ. ‘‘ਕੁਟਭੇਰਿਸਦ੍ਦੋ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ‘‘ਏਸੇਵ ਨਯੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਚ੍ਚੇ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਗੀਤਾਦੀਸੁ ਅਤਿਦਿਸਤਿ.

੨੫੧. ਜਯਨ੍ਤਿ ਜੂਤਂ ਜਿਨਨ੍ਤੋ. ਵੇਰਨ੍ਤਿ ਜਿਤੇਨ ਕੀਲ਼ਕਪੁਰਿਸੇਨ ਜਯਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਰਿ ਵੇਰਂ ਵਿਰੋਧਂ ਪਸਵਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ. ਤਞ੍ਹਿਸ੍ਸ ਵੇਰਪਸਵਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਜਿਤਂ ਮਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਜਿਨੋਤਿ ਜੂਤਪਰਾਜਯਾਪਨ੍ਨਾਯ ਧਨਜਾਨਿਯਾ ਜਿਨੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਨ ਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਵਿਤ੍ਤਂ ਅਨੁਸੋਚਤੀਤਿ ਤਂ ਜਿਨਂ ਵਿਤ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਅਨੁਤ੍ਥੁਨਤਿ. ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਅਟ੍ਟਵਿਨਿਚ੍ਛਯਟ੍ਠਾਨੇ. ਸਕ੍ਖਿਪੁਟ੍ਠਸ੍ਸਾਤਿ ਸਕ੍ਖਿਭਾਵੇਨ ਪੁਟ੍ਠਸ੍ਸ. ਅਕ੍ਖਸੋਣ੍ਡੋਤਿ ਅਕ੍ਖਧੁਤ੍ਤੋ. ਜੂਤਕਰੋਤਿ ਜੂਤਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਾਨੁਯੁਤ੍ਤੋ. ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਨਾਮ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਤ੍ਵਂ, ਨ ਮਯਂ ਤਯਿ ਕੋਲਪੁਤ੍ਤਿਯਂ ਇਦਾਨਿ ਪਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਛਿਨ੍ਨਭਿਨ੍ਨਕੋਤਿ ਛਿਨ੍ਨਭਿਨ੍ਨਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪੋ, ਅਹਿਰਿਕੋ ਅਨੋਤ੍ਤਪ੍ਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ.

ਅਨਿਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਨ ਇਚ੍ਛਿਤੋ. ਪੋਸਿਤਬ੍ਬਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਜੂਤਪਰਾਜਯੇਨ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਰਿਤ੍ਤਤੁਚ੍ਛਭਾਵਤੋ.

ਪਾਪਮਿਤ੍ਤਤਾਯ ਛਆਦੀਨਵਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੨੫੨. ਅਕ੍ਖਧੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਕ੍ਖੇਸੁ ਧੁਤ੍ਤਾ, ਅਕ੍ਖਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਵਿਨਾਸਕਾ. ਇਤ੍ਥਿਸੋਣ੍ਡਾਤਿ ਇਤ੍ਥੀਸੁ ਸੋਣ੍ਡਾ, ਇਤ੍ਥਿਸਮ੍ਭੋਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਆਤਪ੍ਪਨਕਾ. ਤਥਾ ਭਤ੍ਤਸੋਣ੍ਡਾਦਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਪਿਪਾਸਾਤਿ ਉਪਰੂਪਰਿ ਸੁਰਾਪਿਪਾਸਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਾਨਸੋਣ੍ਡਾ’’ਤਿ. ਨੇਕਤਿਕਾਦਯੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਮੇਤ੍ਤਿਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਮਿਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਪਾਪਮਿਤ੍ਤਤਾਯ.

੨੫੩. ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਂ, ਯਥਾ ਸੁਤ੍ਤਂਯੇਵ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੋ, ਏਵਂ ਕਮ੍ਮਂਯੇਵ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ, ਤਂ ਕਾਤੁਂ ਗਚ੍ਛਾਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਕਮ੍ਮਂ ਵਾ ਅਨ੍ਤੋ ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ, ਕਮ੍ਮਕਰਣਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਂ ਗਚ੍ਛਾਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ.

ਪਨ੍ਨਸਖਾਤਿ ਸੁਰਂ ਪਾਤੁਂ ਪਨ੍ਨੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ ਏਵ ਸਖਾਤਿ ਪਨ੍ਨਸਖਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯਮੇਵਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ‘‘ਸਮ੍ਮਿਯਸਮ੍ਮਿਯੋ’’ਤਿ ਵਚਨਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਮ੍ਮਿਯਸਮ੍ਮਿਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮ੍ਮਸਮ੍ਮਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਸਹਾਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਸਹਾਯੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਓਤਾਰਮੇਵ ਗਵੇਸਤੀਤਿ ਰਨ੍ਧਮੇਵ ਪਰਿਯੇਸਤਿ ਅਨਤ੍ਥਮਸ੍ਸ ਕਾਤੁਕਾਮੋ. ਵੇਰਪ੍ਪਸਵੋਤਿ ਪਰੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਵੇਰਸ੍ਸ ਪਸਵਨਂ ਅਨੁਪਵਤ੍ਤਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵੇਰਬਹੁਲਤਾ’’ਤਿ. ਪਰੇਸਂ ਕਰਿਯਮਾਨੋ ਅਨਤ੍ਥੋ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਨਤ੍ਥੋ, ਤਬ੍ਭਾਵੋ ਅਨਤ੍ਥਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਤ੍ਥਕਾਰਿਤਾ’’ਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਪਰੇਸਂ ਅਨਤ੍ਥਂ ਕਰੋਤਿ, ਸੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨਤ੍ਥਕਾਰੋ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਥਤਾਤਿ ਉਭਯਾਨਤ੍ਥਕਾਰਿਤਾ. ਅਰਿਯੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤ੍ਤੋ, ਕੁਚ੍ਛਿਤੋ ਅਰਿਯੋ ਕਦਰਿਯੋ. ਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਸੋ ‘‘ਕਦਰਿਯੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਕਦਰਿਯਤਾ, ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਤਂ ਪਨ ਦੁਬ੍ਬਿਸਜ੍ਜਨੀਯਭਾਵੇ ਠਿਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ ਕਦਰਿਯਤਾ ਥਦ੍ਧਮਚ੍ਛਰਿਯਭਾ’’ਵੋਤਿ. ਅਵਿਪਣ੍ਣਸਭਾਵਤੋ ਉਟ੍ਠਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਚ ਇਣਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਸਂਸੀਦਨ੍ਤੋਵ ਇਣਂ ਵਿਗਾਹਤਿ ਨਾਮ. ਸੂਰਿਯੇ ਅਨੁਗ੍ਗਤੇ ਏਵ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ ਅਨਾਰਭਨ੍ਤੋ ਰਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਟ੍ਠਾਨਸੀਲੋ.

ਅਤ੍ਥਾਤਿ ਧਨਾਨਿ. ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀਤਿ ਅਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਅਤ੍ਥਾਤਿ ਕਿਚ੍ਚਾਨਿ. ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਕਾਲਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮੋਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਧਨਾਨਮੇਵ ਅਤਿਕ੍ਕਮੋ. ਇਮਿਨਾ ਕਥਾਮਗ੍ਗੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਯਤੋ ਖੋ ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੪੪) ਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਨ ਕਥਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਹਿਤਾਧਿਗਮੂਪਾਯੇਨ. ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਗਤਿਗਮਨਾਨਿ, ਛ ਭੋਗਾਨਂ ਅਪਾਯਮੁਖਾਨੀਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਚੁਦ੍ਦਸਵਿਧਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ.

ਮਿਤ੍ਤਪਤਿਰੂਪਕਵਣ੍ਣਨਾ

੨੫੪. ਅਨਤ੍ਥੋਤਿ ‘‘ਭੋਗਜਾਨਿ, ਆਯਸਕ੍ਯਂ, ਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਮਙ੍ਕੁਭਾਵੋ, ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਆਦਿਕੋ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੋ ‘‘ਦੁਗ੍ਗਤਿਪਰਿਕਿਲੇਸੋ, ਸੁਗਤਿਯਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਾਯੁਕਤਾ, ਬਹ੍ਵਾਬਾਧਤਾ, ਅਤਿਦਲਿਦ੍ਦਤਾ, ਅਪ੍ਪਨ੍ਨਪਾਨਤਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਆਦਿਕੋ ਚ ਅਨਤ੍ਥੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਯਾਨਿ ਕਾਨਿਚਿ ਭਯਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨੁਵਾਦਭਯਪਰਾਨੁਵਾਦਭਯਦਣ੍ਡਭਯਾਦੀਨਿ ਲੋਕੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨਾਨਿ ਯਾਨਿ ਕਾਨਿਚਿ ਭਯਾਨਿ. ਉਪਦ੍ਦਵਾਤਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯਾ. ਉਪਸਗ੍ਗਾਤਿ ਸਰੀਰੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਾਨਿ ਵਿਯ ਉਪਰੂਪਰਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਾਨਿ ਬ੍ਯਸਨਾਨਿ. ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੂਤਿ ਏਕਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ ‘‘ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁਦਸੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੪੨) ਵਿਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਕਂਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਹਣਯੋਗ੍ਯਂ ਹਰਤਿਯੇਵ ਗਣ੍ਹਾਤਿਯੇਵ. ਵਾਚਾ ਏਵ ਪਰਮਾ ਏਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵਚੀਪਰਮੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਚਨਮਤ੍ਤੇਨੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਨੁਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਤਕ੍ਕਨਂ, ਯਂ ਵਾ ‘‘ਰੁਚੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਯੇਹਿ ਸੁਰਾਪਾਨਾਦੀਹਿ ਭੋਗਾ ਅਪੇਨ੍ਤਿ ਵਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤੇਸੁ ਤੇਸਂ ਅਪਾਯੇਸੁ ਬ੍ਯਸਨਹੇਤੂਸੁ ਸਹਾਯੋ ਹੋਤਿ.

੨੫੫. ਹਾਰਕੋਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਨ ਦਾਯਕੋ, ਤਮਸ੍ਸ ਏਕਂਸਤੋ ਹਾਰਕਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਹਾਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਪ੍ਪਕਨ੍ਤਿ ਪੁਪ੍ਫਫਲਾਦਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਦਤ੍ਵਾ, ਬਹੁਂ ਪਤ੍ਥੇਤਿ ਬਹੁਂ ਮਹਗ੍ਘਂ ਵਤ੍ਥਯੁਗਾਦਿਂ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਤਿ. ਦਾਸੋ ਵਿਯ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਤਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਕਥਂ ਅਮਿਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਯਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰੋਤਿ ਅਨਤ੍ਥਪਰਿਹਾਰਤ੍ਥਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਿਤ੍ਤਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚ, ਤਂ ਸੇਵਤਿ. ਅਤ੍ਥਕਾਰਣਾਤਿ ਵਡ੍ਢਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਅਯਮੇਤੇਸਂ ਭੇਦੋ.

੨੫੬. ਪਰੇਤਿ ਪਰਦਿਵਸੇ. ਨ ਆਗਤੋ ਸੀਤਿ ਆਗਤੋ ਨਾਹੋਸਿ. ਖੀਣਨ੍ਤਿ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ, ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਚ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਸਸ੍ਸਸਙ੍ਗਹੇਤਿ ਸਸ੍ਸਤੋ ਕਾਤਬ੍ਬਧਞ੍ਞਸਙ੍ਗਹੇ ਕਤੇ.

੨੫੭. ‘‘ਦਾਨਾਦੀਸੁ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਸਾਧੁ ਸਮ੍ਮ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ ਅਨੁਜਾਨਾਤੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ‘‘ਕਲ੍ਯਾਣੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ’’ਤਿ ਅਤਿਦਿਸਤਿ. ਨਨੁ ਏਵਂ ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤੋ ਅਯਂ ਮਿਤ੍ਤੋ ਏਵ, ਨ ਅਮਿਤ੍ਤੋ ਮਿਤ੍ਤਪਤਿਰੂਪਕੋਤਿ? ਅਨੁਪ੍ਪਿਯਭਾਣੀਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਮੇਤਂ. ਸਹਾਯੇਨ ਵਾ ਦੇਸਕਾਲਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਕਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਵਿਰੋਧਾਦਿਂ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਯੋ ਤਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਏਵ ‘‘ਸਾਧੁ ਸਮ੍ਮ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਿਯਂ ਭਣਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਲ੍ਯਾਣਂ ਪਿਸ੍ਸ ਅਨੁਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਲ੍ਯਾਣੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ’’ਤਿ.

੨੫੯. ਮਿਤ੍ਤਪਤਿਰੂਪਕਾ ਏਤੇ ਮਿਤ੍ਤਾਤਿ ਏਵਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ.

ਸੁਹਦਮਿਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੨੬੦. ਸੁਨ੍ਦਰਹਦਯਾਤਿ ਪੇਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਵਸੇਨ ਭਦ੍ਦਚਿਤ੍ਤਾ.

੨੬੧. ਪਮਤ੍ਤਂ ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਮਾਦਵਸੇਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਯੁਤ੍ਤੇ ਕਤੇ ਤਾਦਿਸੇ ਕਾਲੇ ਰਕ੍ਖਣਂ ‘‘ਭੀਤਸ੍ਸ ਸਰਣਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਤਂ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਮੇਵ ਪਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਰਕ੍ਖਣਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮਜ੍ਜਂ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਗੇਹੇ ਆਰਕ੍ਖਂ ਅਸਂਵਿਹਿਤਸ੍ਸ ਬਹਿਗਮਨਮ੍ਪਿ ਪਮਾਦਪਕ੍ਖਿਕਮੇਵਾਤਿ ‘‘ਸਹਾਯੋ ਬਹਿਗਤੋ ਵਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭਯਂ ਹਰਨ੍ਤੋਤਿ ਭਯਂ ਪਟਿਬਾਹਨ੍ਤੋ. ਭੋਗਹੇਤੁਤਾਯ ਫਲੂਪਚਾਰੇਨ ਧਨਂ ‘‘ਭੋਗ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਤਿ. ਕਿਚ੍ਚਕਰਣੀਯੇਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕੇ, ਮਹਨ੍ਤੇ ਚ ਕਾਤਬ੍ਬੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ.

੨੬੨. ਨਿਗੂਹਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਕਥਨ੍ਤਿ ਨਿਗੂਹਿਤੁਂ ਛਾਦੇਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਕਥਂ, ਨਿਗੂਹਿਤੁਂ ਵਾ ਯੁਤ੍ਤਾ ਕਥਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਗੂਹਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਕਥਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮਂ. ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਅਨਾਵਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਛਾਦੇਤਿ. ਜੀਵਿਤਮ੍ਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਿਮਙ੍ਗਂ ਪਨ ਅਞ੍ਞਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਵਤ੍ਥੁਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੨੬੩. ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੇਸੁ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੇਸੂਤਿ ਆਮੇਡਿਤਵਚਨੇਨ ਨਿਵਾਰਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਪਾਪਸ੍ਸ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਰਣਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਹਿ ਪਾਪਤੋ ਵਿਸੇਸੇਨ ਨਿਵਾਰੇਤਬ੍ਬੋ ਹੋਤਿ. ਸਰਣੇਸੂਤਿ ਸਰਣੇਸੁ ਵਤ੍ਤਸ੍ਸੁ ਅਭਿਨ੍ਨਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜ, ਸਰਣੇਸੁ ਵਾ ਉਪਾਸਕਭਾਵੇਨ ਵਤ੍ਤਸ੍ਸੁ. ਨਿਪੁਣਨ੍ਤਿ ਸਣ੍ਹਂ. ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਦਿਭੇਦਯੁਤ੍ਤਂ. ਇਦਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਦਾਨਾਦਿਭੇਦਂ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਂ. ‘‘ਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਸਾਧਾਰਣਤੋ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ‘‘ਸਗ੍ਗੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਦਨ੍ਤਰਸਨ੍ਨਿਧਾਨੇਨ ਸਦ੍ਧਾਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਾਲੋਭਾਦਿਗੁਣਧਮ੍ਮਸਮਙ੍ਗਿਤਾ ਵਿਯ ਕੁਸਲਭਾਵੋ ਜੋਤਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਸਦ੍ਧਾਦਯੋ ਹਿ ਧਮ੍ਮਾ ਸਗ੍ਗਗਾਮਿਮਗ੍ਗੋ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਹਿਰਿਯਂ ਕੁਸਲਞ੍ਚ ਦਾਨਂ,

ਧਮ੍ਮਾ ਏਤੇ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨੁਯਾਤਾ;

ਏਤਞ੍ਹਿ ਮਗ੍ਗਂ ਦਿਵਿਯਂ ਵਦਨ੍ਤਿ,

ਏਤੇਨ ਹਿ ਗਚ੍ਛਤਿ ਦੇਵਲੋਕ’’ਨ੍ਤਿ. (ਅ. ਨਿ. ੮.੩੨);

੨੬੪. ਭਵਨਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਵਡ੍ਢਨਂ ਭਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਅਭਵੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਭਵੇਨ ਅਵੁਡ੍ਢਿਯਾ’’ਤਿ. ਪਾਰਿਜੁਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਜਾਨਿ. ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਨ ਹੋਤਿ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕਭਾਵਤੋ. ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਤਂ ਅਭਵਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਆਪਤਿਤਂ ਵਿਯ ਮਞ੍ਞਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਭਵਂ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਥਾਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਰੂਪੋਤਿ ਬੀਭਚ੍ਛੋ. ਨ ਪਾਸਾਦਿਕੋਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਸੁਜਾਤੋਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਜਾਤਿਕੋ ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ.

੨੬੫. ਜਲਨ੍ਤਿ ਜਲਨ੍ਤੋ. ਅਗ੍ਗੀਵਾਤਿ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਵਿਯ. ਭਾਸਤੀਤਿ ਵਿਰੋਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਭਗਵਤਾ ਸਵਿਸੇਸਂ ਵਿਰੋਚਨਂ ਲੋਕੇ ਪਾਕਟਭਾਵਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਜਲਂ ਅਗ੍ਗੀਵ ਭਾਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਦਾ ਅਗ੍ਗਿ ਸਵਿਸੇਸਂ ਵਿਰੋਚਤਿ, ਯਤ੍ਥ ਚ ਠਿਤੋ ਦੂਰੇ ਠਿਤਾਨਮ੍ਪਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਦਿਵਸੇਨ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਰਤ੍ਤਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

‘‘ਭਮਰਸ੍ਸੇਵ ਇਰੀਯਤੋ’’ਤਿ ਏਤੇਨੇਵਸ੍ਸ ਭੋਗਸਂਹਰਣਂ ਧਮ੍ਮਿਕਂ ਞਾਯੋਪੇਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਰਾਸਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯਥਾਸ੍ਸ ਧਨਧਞ੍ਞਾਦਿਭੋਗਜਾਤਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਿਤਂ ਰਾਸਿਭੂਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏਵਂ ਇਰੀਯਤੋ ਆਯੂਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ. ਚਕ੍ਕਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਰਥਚਕ੍ਕਪ੍ਪਮਾਣਂ. ਨਿਚਯਨ੍ਤਿ ਵੁਡ੍ਢਿਂ ਪਰਿਵੁਡ੍ਢਿਂ. ‘‘ਭੋਗਾ ਸਨ੍ਨਿਚਯਂ ਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਕੇਚਿ ਪਠਨ੍ਤਿ.

ਸਮਾਹਤ੍ਵਾਤਿ ਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾ. ਅਲਂ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਅਲਮੇਵ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਿਤੁਂ, ਅਲਂ ਵਿਰਜ੍ਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੭੨; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੨੪, ੧੨੯, ੧੩੪, ੧੪੩) ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਜੋਤੇਤਿ, ‘‘ਅਲਮਰਿਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੇਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੨੮) ਪਰਿਯਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਯੋ ਵੇਠਿਤਤ੍ਤੋਤਿਆਦੀਸੁ (ਸੁ. ਨਿ. ੨੧੭) ਵਿਯ ਅਤ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਭਾਵਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੁਤ੍ਤਸਭਾਵੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਸਣ੍ਠਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਠਪੇਤੁਂ, ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਵਤ੍ਤੇਤੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਏਵਂ ਵਿਭਜਨ੍ਤੋਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਨਂ ਚਤੁਧਾ ਵਿਭਜਨ੍ਤੋ ਵਿਭਜਨਹੇਤੁ ਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਗਨ੍ਥਤਿ ਸੋਲ਼ਸ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਅਜੀਰਾਪਨੇਨ ਪਬਨ੍ਧਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਭੇਜ੍ਜਮਾਨਾਨਿ ਠਪੇਤੀ’’ਤਿ. ਕਥਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਚਤੁਧਾ ਭੋਗਾਨਂ ਵਿਭਜਨੇਨ ਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਗਨ੍ਥਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਦਦਂ ਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਗਨ੍ਥਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੪੬). ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਉਪਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਉਪਯੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕਪਣਦ੍ਧਿਕਾਦੀਨਂ ਦਾਨਵਸੇਨ ਚੇਵ ਅਧਿਵਤ੍ਥਦੇਵਤਾਦੀਨਂ ਪੇਤਬਲਿਵਸੇਨ, ਨ੍ਹਾਪਿਤਾਦੀਨਂ ਵੇਤਨਵਸੇਨ ਚ ਵਿਨਿਯੋਗੋਪਿ ਉਪਯੋਗੋ ਏਵ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਇਮੇਸੁ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਯੋ ਨਾਮ ਹੇਟ੍ਠਿਮਨ੍ਤੇਨ ਵਯਤੋ ਚਤੁਗ੍ਗੁਣੋ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਵਯੋ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਨ ਸਨ੍ਤਾਨੇਯ੍ਯ, ਨਿਧੇਯ੍ਯ, ਭਾਜੇਯ੍ਯ ਚ ਅਸਮ੍ਭਤੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਮ੍ਮਂ ਪਯੋਜਯੇ’’ਤਿ. ਨਿਧੇਤ੍ਵਾਤਿ ਨਿਦਹਿਤ੍ਵਾ, ਭੂਮਿਗਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਰਾਜਾਦਿਵਸੇਨਾਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਗ੍ਗਿਉਦਕਚੋਰਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾਦਿਕੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਨ੍ਹਾਪਿਤਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕੁਲਾਲਰਜਕਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ.

ਛਦ੍ਦਿਸਾਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਕਣ੍ਡਵਣ੍ਣਨਾ

੨੬੬. ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹੀਤਿ ਨ ਛਨ੍ਦਗਮਨਾਦੀਹਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ. ਅਕੁਸਲਂ ਪਹਾਯਾਤਿ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਕੁਸਲਞ੍ਚੇਵ ਅਗਤਿਗਮਨਾਕੁਸਲਞ੍ਚ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ. ਛਹਿ ਕਾਰਣੇਹੀਤਿ ਸੁਰਾਪਾਨਾਦੀਸੁ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਛਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ. ਸੁਰਾਪਾਨਾਨੁਯੋਗਾਦਿਭੇਦਂ ਛਬ੍ਬਿਧਂ ਭੋਗਾਨਂ ਅਪਾਯਮੁਖਂ ਵਿਨਾਸਮੁਖਂ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ. ਸੋਲ਼ਸ ਮਿਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਉਪਕਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ, ਪਮਤ੍ਤਰਕ੍ਖਣਾਦਿਕਿਚ੍ਚਵਿਸੇਸਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕਤ੍ਵਾ ਸੋਲ਼ਸਵਿਧੇ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੇ ਸੇਵਨ੍ਤੋ ਭਜਨ੍ਤੋ. ਸਤ੍ਥਵਾਣਿਜ੍ਜਾਦਿਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਂ ਪਹਾਯ ਞਾਯੇਨੇਵ ਵਤ੍ਤਨਤੋ ਧਮ੍ਮਿਕੇਨ ਆਜੀਵੇਨ ਜੀਵਤਿ. ਨਮਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਉਪਕਾਰਵਸੇਨ, ਗੁਣਵਸੇਨ ਚ ਨਮਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਾ ਸਬ੍ਬਦਾ ਨਤੇਨ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬਾ. ਦਿਸਾ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਵ. ਆਗਮਨਭਯਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮਾ ਅਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਅਨਤ੍ਥੋ. ਸੋ ਹਿ ਭਾਯਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਾਤਿ ‘‘ਭਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਮਾਤਾਪਿਤੁਆਦਯੋ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਦਿਭਾਵੇਨ ਅਪਦਿਟ੍ਠਾ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੁਪਕਾਰਿਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨ ਅਤ੍ਥਸਰਿਕ੍ਖਤਾਯ ਨੇਸਂ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਦਿਭਾਵੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਭਾਵੇਨ ਤਾਵ ਉਪਕਾਰਿਭਾਵੇਨ ਦਿਸ੍ਸਨਤੋ, ਅਪਦਿਸ੍ਸਨਤੋ ਚ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾ ਦਿਸਾ. ਆਚਰਿਯਾ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਿਣਭਾਵੇਨ, ਹਿਤਾਹਿਤਂ ਪਤਿਕੁਸਲਭਾਵੇਨ ਦਕ੍ਖਿਣਾਰਹਤਾਯ ਚ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਦਿਸਾ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ‘‘ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਦਿਸਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਯਥਾਰਹਂ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਘਰਾਵਾਸਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਬਹੁਲਤਾਯ ਤੇ ਤੇ ਚ ਕਿਚ੍ਚਵਿਸੇਸਾ ਯਥਾਉਪ੍ਪਤਿਤਦੁਕ੍ਖਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤੇ ਤੇ ਦੁਕ੍ਖਵਿਸੇਸੇ ਉਤ੍ਤਰਤੀ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਦਾਸਕਮ੍ਮਕਰਾ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਪਾਦਾਨਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨਵਸੇਨ ਚੇਵ ਤਦਨੁਚ੍ਛਵਿਕਕਿਚ੍ਚਸਾਧਨਵਸੇਨ ਚ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਸਨ੍ਤਿਕਾਵਚਰਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਾਦਮੂਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਗੁਣੇਹੀਤਿ ਉਪਰਿਭਾਵਾਵਹੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ. ਉਪਰਿ ਠਿਤਭਾਵੇਨਾਤਿ ਸਗ੍ਗਮਗ੍ਗੇ ਮੋਕ੍ਖਮਗ੍ਗੇ ਚ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵੇਨ.

੨੬੭. ਭਤੋਤਿ ਪੋਸਿਤੋ, ਤਂ ਪਨ ਭਰਣਂ ਜਾਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸੁਖਪਚ੍ਚਯੂਪਹਰਣੇਨ ਦੁਕ੍ਖਪਚ੍ਚਯਾਪਹਰਣੇਨ ਚ ਤੇਹਿ ਪਵਤ੍ਤਿਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਥਞ੍ਞਂ ਪਾਯੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਜਗ੍ਗਿਤੋਤਿ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤੋ. ਤੇਤਿ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ.

ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਸਨ੍ਤਕਂ ਖੇਤ੍ਤਾਦਿਂ ਅਵਿਨਾਸੇਤ੍ਵਾ ਰਕ੍ਖਿਤਂ ਤੇਸਂ ਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਠਿਤਿਯਾ ਕਾਰਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਤਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਕੁਲਵਂਸਂ ਸਣ੍ਠਪੇਤਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਧਮ੍ਮਿਕਵਂਸਤੋਤਿ ‘‘ਕੁਲਪ੍ਪਦੇਸਾਦਿਨਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਦਿਸਂ ਏਕਂ ਪੁਰਿਸਂ ਘਟੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਗੀਵਾਯਂ ਵਾ ਹਤ੍ਥੇ ਵਾ ਬਨ੍ਧਮਣਿਯਂ ਵਾ ਹਾਰੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਆਦਿਨਾ ਪਵਤ੍ਤਅਧਮ੍ਮਿਕਪਵੇਣਿਤੋ. ਹਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਗਾਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਾਪੇਤ੍ਵਾ. ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਤਤੋ ਗਾਹਤੋ ਵਿਵੇਚਨੇਨੇਵ ਹਿ ਆਯਤਿਂ ਤੇਸਂ ਪਰਮ੍ਪਰਾਹਾਰਿਕਾ ਸਿਯਾ. ਧਮ੍ਮਿਕਵਂਸੇਤਿ ਹਿਂਸਾਦਿਵਿਰਤਿਯਾ ਧਮ੍ਮਿਕੇ ਵਂਸੇ ਧਮ੍ਮਿਕਾਯ ਪਵੇਣਿਯਂ. ਠਪੇਨ੍ਤੋਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੋ. ਸਲਾਕਭਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਅਨੁਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸਲਾਕਭਤ੍ਤਦਾਨਾਦੀਨਿ ਅਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ.

ਦਾਯਜ੍ਜਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਾਮੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਦਾਯਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ ਯੋਗ੍ਯਭਾਵੇਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋਯੇਵ ਦਾਯਜ੍ਜਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ ਨਾਮ, ਨ ਇਤਰੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦਾਰਕੇਤਿ ਪੁਤ੍ਤੇ. ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਪਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਜਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਆਗਤਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਆਗਮ੍ਮ. ਦਾਯਜ੍ਜਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਾਮੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਦਾਯਜ੍ਜਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਾਮੀ’’ ਤਿ ਇਦਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਤਨਟ੍ਠਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ. ਤਤਿਯਦਿਵਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਮਤਦਿਵਸਤੋ ਤਤਿਯਦਿਵਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ.

ਪਾਪਤੋ ਨਿਵਾਰਣਂ ਨਾਮ ਅਨਾਗਤਵਿਸਯਂ. ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁਤੋਪਿ ਹਿ ਨਿਵਾਰਣਂ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮੇ ਅਨਾਗਤੇ ਏਵ ਸਿਯਾ, ਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ. ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਾ ਪਨ ਪਾਪਕਿਰਿਯਾ ਗਰਹਣਮਤ੍ਤਪਟਿਕਾਰਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਤਮ੍ਪਿ ਗਰਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਨਿਵੇਸੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਅਨਵਜ੍ਜਮੇਵ ਸਿਪ੍ਪਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮੁਦ੍ਦਾਗਣਨਾਦਿਸਿਪ੍ਪ’’ਨ੍ਤਿ. ਰੂਪਾਦੀਹੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਭੋਗਪਰਿਵਾਰਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਨੁਰੂਪੇਨਾਤਿ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕੇਨ.

ਨਿਚ੍ਚਭੂਤੋ ਸਮਯੋ ਅਭਿਣ੍ਹਕਰਣਕਾਲੋ. ਅਭਿਣ੍ਹਤ੍ਥੋ ਹਿ ਅਯਂ ਨਿਚ੍ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਨਿਚ੍ਚਪਹਂਸਿਤੋ ਨਿਚ੍ਚਪਹਟ੍ਠੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ. ਯੁਤ੍ਤਪਤ੍ਤਕਾਲੋ ਏਵ ਸਮਯੋ ਕਾਲਸਮਯੋ. ‘‘ਉਟ੍ਠਾਯ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾਸ੍ਸ ਨਿਚ੍ਚਮੇਵ ਦਾਨੇ ਤੇਸਂ ਯੁਤ੍ਤਪਯੁਤ੍ਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਿਖਾਠਪਨਂ ਦਾਰਕਕਾਲੇ. ਆਵਾਹਵਿਵਾਹਂ ਪੁਤ੍ਤਧੀਤੂਨਂ ਯੋਬ੍ਬਨਪ੍ਪਤ੍ਤਕਾਲੇ.

ਤਂ ਭਯਂ ਯਥਾ ਨਾਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਵਂ ਪਿਹਿਤਾ ਹੋਤਿ ‘‘ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾ ਦਿਸਾ’’ਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਣਾਮੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜਨਾ. ਯਥਾ ਪਨ ਤਂ ਭਯਂ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਯਥਾ ਚ ਨਾਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਤਦੁਭਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਚੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾਤਿ ‘‘ਭਤੋ ਨੇ ਭਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਉਤ੍ਤਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਕਾਰਣੇਨ ਚੇਵ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਕਰਣੇਨ ਚ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਪੁਤ੍ਤਾ ਅਸ੍ਸੁ. ਏਤਂ ਭਯਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ‘‘ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਗਰਹਿਤਬ੍ਬਤਾਭਯਂ, ਪਰਵਾਦਭਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ. ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਨਾਨੁਰੂਪਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪੁਤ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਂ ਏਤਂ ਭਯਂ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਵਂ ਇਧਾਪਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਾਦਿਸਾਨਞ੍ਹਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਓਵਾਦਾਨੁਸਾਸਨਿਯੋ ਦਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਤਾ ਤੇਸਂ ਦਾਤਬ੍ਬਾ ਏਵਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਤ੍ਤਾਨਞ੍ਹਿ ਵਸੇਨਾਯਂ ਦੇਸਨਾ ਅਨਾਗਤਾ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੇਸੁ ਉਭੋਸੁ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਞ੍ਚ ਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਤਾਯ ਸਬ੍ਬਂ ਭਯਂ ਨ ਹੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਏਵ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ ਤਤ੍ਥ ਕਾਤਬ੍ਬਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਕਤਤ੍ਤਾ. ਖੇਮਾਤਿ ਅਨੁਪਦ੍ਦਵਾ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਕਰਣੇਨ ਹਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਉਪਦ੍ਦਵਾ ਕਰਣੇਨ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ.

‘‘ਨ ਖੋ ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਸਙ੍ਗੀਤਿਅਨਾਰੁਲ਼੍ਹੋ ਭਗਵਤਾ ਤਦਾ ਤਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤੋ ਪਰਮ੍ਪਰਾਗਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਗਵਾ ਸਿਙ੍ਗਾਲਕਂ ਏਤਦਵੋਚਾ’’ਤਿ. ਅਯਞ੍ਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਵਧਾਰਣੇ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਨੋ ਅਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਦਿਸਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ.

੨੬੮. ਆਚਰਿਯਂ ਦੂਰਤੋਵ ਦਿਸ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਨਵਚਨੇਨੇਵ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਾਦਿਸਾਮੀਚਿਕਿਰਿਯਾ ਅਵੁਤ੍ਤਸਿਦ੍ਧਾਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਉਪਟ੍ਠਾਨੇਨਾਤਿ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨੇਨ. ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂਉਪਟ੍ਠਾਨਗਮਨੇਨਾਤਿ ਪਾਤੋ, ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇ, ਸਾਯਨ੍ਤਿ ਤੀਸੁ ਕਾਲੇਸੁ ਉਪਟ੍ਠਾਨਤ੍ਥਂ ਉਪਗਮਨੇਨ. ਸਿਪ੍ਪੁਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਪਨ ਉਪਗਮਨਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤੋਗਧਂ ਪਯੋਜਨਵਸੇਨ ਗਮਨਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਿਪ੍ਪੁਗ੍ਗਹਣ…ਪੇ… ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਸੋਤੁਂ ਇਚ੍ਛਾ ਸੁਸ੍ਸੂਸਾ, ਸਾ ਪਨ ਆਚਰਿਯੇ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਸਿਕ੍ਖੇ ਚ ਆਦਰਗਾਰਵਪੁਬ੍ਬਿਕਾ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਇਮਿਨਾ ਸਿਪ੍ਪੇਨ ਸਿਕ੍ਖਿਤੇਨ ਏਵਰੂਪਂਗੁਣਂ ਪਟਿਲਭਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਥਾਭੂਤਞ੍ਚ ਤਂ ਸਵਨਂ ਸਦ੍ਧਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਦ੍ਦਹਿਤ੍ਵਾ ਸਵਨੇਨਾ’’ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਸਦ੍ਦਹਿਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤਪਟਿਪਕ੍ਖਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਅਵਸੇਸਖੁਦ੍ਦਕਪਾਰਿਚਰਿਯਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਵਿਭਜਨਂ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਆਸਨਪਞ੍ਞਾਪਨਂ ਬੀਜਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇਨ ਆਚਰਿਯਮ੍ਹਿ ਸਮ੍ਮਾਵਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬਵਤ੍ਤਂ. ਸਿਪ੍ਪਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇਨਾਤਿ ਸਿਪ੍ਪਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਉਗ੍ਗਹਣੇਨ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤਦਨੁਸਾਰੇਨਸ੍ਸ ਪਯੋਗੋਪਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਉਗ੍ਗਹਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਥੋਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਸੁਵਿਨੀਤਂ ਵਿਨੇਨ੍ਤੀਤਿ ਇਧ ਆਚਾਰਵਿਨਯੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਸਿਪ੍ਪਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਨਵਿਨਯੋ ‘‘ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਗਾਹਾਪੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਵਂ ਤੇ ਨਿਸੀਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਆਚਰਿਯਾ ਹਿ ਨਾਮ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇ ਨ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੇ ਏਵ ਵਿਨੇਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੇਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਾਪਮਿਤ੍ਤਾ ਵਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਸਿਪ੍ਪਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ ਨਾਮ ਯਾਵਦੇਵ ਪਯੋਗਸਮ੍ਪਾਦਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਯੋਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਪੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚੇਸੁ. ਪਟਿਯਾਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਂ ਮਮਤ੍ਤਵਸੇਨ ਪਟਿਯਾਦੇਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਯਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਚੇਵ ‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਗੁਣਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਮੁਖੇ ਚ ਤਂ ਤੇਸਂ ਪਟਿਯਾਦੇਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਸੁ ਰਕ੍ਖਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸਭਾਵਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸੁਖਜੀਵਿਭਾਵਸਾਧਨਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਗ੍ਗਹਿਤਸਿਪ੍ਪੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਤ੍ਤਾਨਞ੍ਹਿ ਦੁਵਿਧਾ ਸਰੀਰਰਕ੍ਖਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਪਰਿਸ੍ਸਯਪਟਿਘਾਤੇਨ, ਬਾਹਿਰਪਰਿਸ੍ਸਯਪਟਿਘਾਤੇਨ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਪਰਿਸ੍ਸਯੋ ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾਦਿਭੇਦੋ, ਸੋ ਲਾਭਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ ਤਾਯ ਤਜ੍ਜਾਪਰਿਹਾਰਸਂਵਿਧਾਨਤੋ. ਬਾਹਿਰਪਰਿਸ੍ਸਯੋ ਚੋਰਅਮਨੁਸ੍ਸਾਦਿਹੇਤੁਕੋ, ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ ਤਾਯ ਤਜ੍ਜਾਪਰਿਹਾਰਸਂਵਿਧਾਨਤੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਂ ਯਂ ਦਿਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਪੁਬ੍ਬੇ ‘‘ਉਗ੍ਗਹਿਤਸਿਪ੍ਪੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਿਪ੍ਪਸਿਕ੍ਖਾਪਨੇਨੇਵ ਲਾਭੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦਿਸਾਸੁ ਪਰਿਤ੍ਤਾਣਕਰਣਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਇਦਾਨਿ ‘‘ਯਂ ਵਾ ਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਹਿਤਸਿਪ੍ਪਸ੍ਸ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਗੁਣਕਿਤ੍ਤਨਮੁਖੇਨ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨੇਨਪਿ ਲਾਭੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਯਮੇਤੇਸਂ ਵਿਕਪ੍ਪਾਨਂ ਭੇਦੋ. ਸੇਸਨ੍ਤਿ ‘‘ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਪਾਲ਼ਿਆਗਤਂ, ‘‘ਏਵਞ੍ਚ ਪਨ ਵਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਗਤਞ੍ਚ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਦੁਤਿਯਦਿਸਾਵਾਰੇ. ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਠਮਦਿਸਾਵਾਰੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ.

੨੬੯. ਸਮ੍ਮਾਨਨਾ ਨਾਮ ਸਮ੍ਭਾਵਨਾ, ਸਾ ਪਨ ਅਤ੍ਥਚਰਿਯਾਲਕ੍ਖਣਾ ਚ ਦਾਨਲਕ੍ਖਣਾ ਚ ਚਤੁਤ੍ਥਪਞ੍ਚਮਟ੍ਠਾਨੇਹੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਲਕ੍ਖਣਂ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਮ੍ਭਾਵਿਤਕਥਾਕਥਨੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਗਤਮਾਨਨਾ ਵਿਮਾਨਨਾ, ਨ ਵਿਮਾਨਨਾ ਅਵਿਮਾਨਨਾ, ਵਿਮਾਨਨਾਯ ਅਕਰਣਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਥਾ ਦਾਸਕਮ੍ਮਕਰਾਦਯੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਾਮਿਕੇਨ ਹਿ ਵਿਮਾਨਿਤਾਨਂ ਇਤ੍ਥੀਨਂ ਸਬ੍ਬੋ ਪਰਿਜਨੋ ਵਿਮਾਨੇਤਿਯੇਵ. ਪਰਿਚਰਨ੍ਤੋਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਰਿਚਰਨ੍ਤੋ. ਤਂ ਅਤਿਚਰਤਿ ਨਾਮ ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਿਹਿਨਿਂ ਅਤਿਮਞ੍ਞਿਤ੍ਵਾ ਅਗਣੇਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਇਸ੍ਸਰਿਯਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਾਦਿਸੋ ਇਸ੍ਸਰਿਯਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਗਿਹਿਨਿਯਾ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭਤ੍ਤਗੇਹੇ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਗੇਹੇ ਏਵ ਠਤ੍ਵਾ ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਹਿ ਕਸਿਵਾਣਿਜ੍ਜਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਕੁਲਿਤ੍ਥਿਯਾ ਭਾਰੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਸਾਮਿਕਸ੍ਸੇਵ ਭਾਰੋ, ਤਤੋ ਆਗਤਸਾਪਤੇਯ੍ਯਂ ਪਨ ਤਾਯ ਸੁਗੁਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਪੇਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ. ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਇਸ੍ਸਰਿਯਂ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਤਾ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਨਾਮ ਪੁਤ੍ਤਲਾਭੇਨ ਵਿਯ ਮਹਗ੍ਘਵਿਪੁਲਾਲਙ੍ਕਾਰਲਾਭੇਨਪਿ ਨ ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤੇਵਾਤਿ ਤਾਸਂ ਤੋਸਨਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਦਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਭਵਾਨੁਰੂਪੇਨਾ’’ਤਿ.

ਕੁਲਿਤ੍ਥਿਯਾ ਸਂਵਿਹਿਤਬ੍ਬਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ ਨਾਮ ਆਹਾਰਸਮ੍ਪਾਦਨਵਿਚਾਰਪ੍ਪਕਾਰਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਪਚਨਕਾਲਾਦੀਨੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਮ੍ਮਾਨਨਾਦੀਹਿ ਯਥਾਰਹਂ ਪਿਯਵਚਨੇਹਿ ਚੇਵ ਭੋਜਨਦਾਨਾਦੀਹਿ ਚ ਪਹੇਣਕਪੇਸਨਾਦੀਹਿ ਅਞ੍ਞਤੋ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਸ੍ਸ ਛਣਦਿਵਸਾਦੀਸੁ ਪੇਸੇਤਬ੍ਬਪਿਯਭਣ੍ਡੇਹਿ ਚ ਸਙ੍ਗਹਿਤਪਰਿਜਨਾ. ਗੇਹਸਾਮਿਨਿਯਾ ਅਨ੍ਤੋਗੇਹਜਨੋ ਨਿਚ੍ਚਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਏਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਧ ਪਰਿਜਨੋ ਨਾਮ…ਪੇ… ਞਾਤਿਜਨੋ’’ਤਿ. ਆਭਤਧਨਨ੍ਤਿ ਬਾਹਿਰਤੋ ਅਨ੍ਤੋਗੇਹਂ ਪਵੇਸਿਤਧਨਂ. ਗਿਹਿਨਿਯਾ ਨਾਮ ਪਠਮਂ ਆਹਾਰਸਮ੍ਪਾਦਨੇ ਕੋਸਲ੍ਲਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਯੁਤ੍ਤਪਯੁਤ੍ਤਤਾ, ਤਤੋ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥਿਜਨਾਯਤ੍ਤੇਸੁ ਕਿਚ੍ਚਾਕਿਚ੍ਚੇਸੁ, ਤਤੋ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਜਨਸ੍ਸ ਕਾਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚੇਸੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਸਮ੍ਪਾਦਨਾਦੀਸੂ’’ਤਿਆਦਿ. ‘‘ਨਿਕ੍ਕੋਸਜ੍ਜਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵ ਨਿਕ੍ਕੋਸਜ੍ਜਤਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ, ਅਨ੍ਵਯਤੋ ਚ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਤਤਿਯਦਿਸਾਵਾਰੇ. ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ਪਠਮਦਿਸਾਵਾਰੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ. ਇਤਿ ਭਗਵਾ ‘‘ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਦਿਸਾ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਾ’’ਤਿ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍ਵਾਪਿ ਦਾਰਵਸੇਨੇਵ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਦਿਸਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ, ਨ ਪੁਤ੍ਤਵਸੇਨ. ਕਸ੍ਮਾ? ਪੁਤ੍ਤਾ ਹਿ ਦਾਰਕਕਾਲੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਾਤੁ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨੇਨੇਵ ਅਨੁਗ੍ਗਹਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਨੁਕਮ੍ਪਿਤਾ, ਵਿਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤਕਾਲੇ ਪਨ ਯਥਾ ਤੇਪਿ ਤਦਾ ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ, ਸ੍ਵਾਯਂ ਵਿਧਿ ‘‘ਪਾਪਾ ਨਿਵਾਰੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਠਮਦਿਸਾਵਾਰੇ ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਏਵਾਤਿ ਕਿਂ ਪੁਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨਾਤਿ. ਦਾਨਾਦਿਸਙ੍ਗਹਵਤ੍ਥੂਸੁ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ.

੨੭੦. ਚਤ੍ਤਾਰਿਪਿ ਠਾਨਾਨਿ ਲਙ੍ਘਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਮਮੇਵ ਠਾਨਂ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ‘‘ਅਵਿਸਂਵਾਦਨਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਸਹਾਯੋ ਅਤ੍ਥਿਕਭਾਵੇਨ ਯਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਨਾਮਂ ਕਥੇਤਿ. ਅਵਿਸਂਵਾਦੇਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੁਵਿਧਂ ਅਵਿਸਂਵਾਦਨਂ ਵਾਚਾਯ, ਪਯੋਗੇਨ ਚਾਤਿ ਤਂ ਦੁਵਿਧਮ੍ਪਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਦਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਦਾਨੇਨਾ’’ਤਿ ਚ ਇਦਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਇਤਰਸਙ੍ਗਹਵਤ੍ਥੁਵਸੇਨਪਿ ਅਵਿਸਂਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਸ੍ਸ ਲਬ੍ਭਨਤੋ, ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤੋ ਚ. ਅਪਰਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਪਜਾ ਅਪਰਪਜਾ, ਅਪਰਾਪਰਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਵਾ ਪਜਾ ਅਪਰਪਜਾ. ਪਟਿਪੂਜਨਾ ਨਾਮ ਮਮਾਯਨਾ, ਸਕ੍ਕਾਰਕਿਰਿਯਾ ਚਾਤਿ ਤਦੁਭਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕੇਲਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਮਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਮਮਤ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ.

੨੭੧. ਯਥਾਬਲਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਸਂਵਿਧਾਨੇਨਾਤਿ ਦਾਸਕਮ੍ਮਕਰਾਨਂ ਯਥਾਬਲਂ ਬਲਾਨੁਰੂਪਂ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾਨਂ ਸਂਵਿਦਹਨੇਨ ਵਿਚਾਰਣੇਨ, ਕਾਰਾਪਨੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦਹਰੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਭਤ੍ਤਵੇਤਨਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨੇਨਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਦਾਸਕਮ੍ਮਕਰਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਂ ਭਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਵੇਤਨਸ੍ਸ ਚ ਪਦਾਨੇਨ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਅਯਂ ਖੁਦ੍ਦਕਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਭੇਸਜ੍ਜਾਦੀਨੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਪ੍ਪਾਯਾਹਾਰਵਸਨਟ੍ਠਾਨਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸਾਤਭਾਵੋ ਏਵ ਰਸਾਨਂ ਅਚ੍ਛਰਿਯਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਚ੍ਛਰਿਯੇ ਮਧੁਰਰਸੇ’’ਤਿ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਦਾਸਕਮ੍ਮਕਰਾਨਂ. ਵੋਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨਾਤਿ ਕਮ੍ਮਕਰਣਤੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨ. ਵੇਲਂ ਞਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਪਹਾਰਾਵਸੇਸੋ, ਉਪਡ੍ਢਪਹਾਰਾਵਸੇਸੋ ਵਾ ਦਿਵਸੋ’’ਤਿ ਵੇਲਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਯੋ ਕੋਚਿ ਮਹੁਸ੍ਸਵੋ ਛਣੋ ਨਾਮ. ਕਤ੍ਤਿਕੁਸ੍ਸਵੋ, ਫਗ੍ਗੁਣੁਸ੍ਸਵੋਤਿ ਏਵਂ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਸਲ੍ਲਕ੍ਖਿਤੋ ਮਹੁਸ੍ਸਵੋ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ. ਪੁਬ੍ਬੁਟ੍ਠਾਯਿਤਾ, ਪਚ੍ਛਾਨਿਪਾਤਿਤਾ ਚ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੇ ਵੁਤ੍ਤਾ ਏਵਾਤਿ ਇਧ ਅਨਾਮਟ੍ਠਾ.

ਦਿਨ੍ਨਾਦਾਯਿਨੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬਪਦਾਵਧਾਰਣਵਸੇਨ ਸਾਵਧਾਰਣਵਚਨਨ੍ਤਿ ਅਵਧਾਰਣੇਨ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਚੋਰਿਕਾਯ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਾਮਿਕੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸੇਵ ਆਦਾਯਿਨੋ’’ਤਿ. ਨ ਮਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲਭਾਮਾਤਿ ਅਨੁਜ੍ਝਾਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪਟਿਸੇਧਦ੍ਵਯੇਨ ਤੇਹਿ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਸ੍ਸ ਲਾਭਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਕਿਂ ਏਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮੇਨ ਕਤੇਨਾਤਿ ਅਨੁਜ੍ਝਾਯਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਤੁਟ੍ਠਹਦਯਤਾਯ ਕਾਰਣਦਸ੍ਸਨਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਦੂਰੀਭਾਵਤੋ. ਤੁਟ੍ਠਹਦਯਤਾਦਸ੍ਸਨਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸੁਕਤਕਾਰਿਤਾਯ ਕਾਰਣਦਸ੍ਸਨਂ. ਕਿਤ੍ਤਿ ਏਵ ਵਣ੍ਣੋ ਕਿਤ੍ਤਿਵਣ੍ਣੋ, ਤਂ ਕਿਤ੍ਤਿਵਣ੍ਣਂ ਗੁਣਕਥਂ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤਂ ਦਿਸਂ ਉਪਾਹਰਨ੍ਤੀਤਿ ਕਿਤ੍ਤਿਵਣ੍ਣਹਰਾ. ਤਥਾ ਤਥਾ ਕਿਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਤੋ ਹਿ ਕਿਤ੍ਤਿ, ਗੁਣੋ, ਤੇਸਂ ਵਣ੍ਣਨਂ ਕਥਨਂ ਵਣ੍ਣੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਗੁਣਕਥਾਹਾਰਕਾ’’ਤਿ.

੨੭੨. ਕਾਰਣਭੂਤਾ ਮੇਤ੍ਤਾ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਨਿ, ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦੀਨਿ. ਯਾਨਿ ਪਨ ਤਾਨਿ ਯਥਾ ਯਥਾ ਚ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਵਿਹਾਰਗਮਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਨਾਵਟਦ੍ਵਾਰਤਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਵਾਰਂ ਨਾਮ ਅਲੋਭਜ੍ਝਾਸਯਤਾ ਦਾਨਸ੍ਸ ਮੁਖਭਾਵਤੋ. ਤਸ੍ਸ ਸਤੋ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦਾਤੁਕਾਮਤਾ ਅਨਾਵਟਤਾ ਏਵਞ੍ਹਿ ਘਰਮਾਵਸਨ੍ਤੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਗੇਹਦ੍ਵਾਰੇ ਪਿਹਿਤੇਪਿ ਅਨਾਵਟਦ੍ਵਾਰੋ ਏਵ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਪਿਹਿਤੇਪਿ ਘਰਦ੍ਵਾਰੇ ਆਵਟਦ੍ਵਾਰੋ ਏਵਾਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾਪਿ ਵਸਨ੍ਤੋਤਿ ਵਚਨਸੇਸੋ. ਪਿਦਹਿਤ੍ਵਾਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ‘‘ਸੀਲਵਨ੍ਤੇਸੂ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਤੋ ਦਕ੍ਖਿਣਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਰੁਣਾਖੇਤ੍ਤੇਪਿ ਦਾਨੇਨ ਅਨਾਵਟਦ੍ਵਾਰਤਾ ਏਵ. ‘‘ਸਨ੍ਤਞ੍ਞੇਵਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਸਨ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥਿਵਚਨਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਪਟਿਵਚਨਂ ਵਿਯ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ ਏਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਅਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਮਦ੍ਦਵਕਰਣਤੋ. ‘‘ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਕ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਯਾਵਕਾਲਿਕੇ ਏਵ ਆਮਿਸਭਾਵਸ੍ਸ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ.

‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਤੇਸਂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਂ ਪਕ੍ਖਪਾਤਾਭਾਵਦੀਪਨਤੋ, ਓਧਿਸੋ ਫਰਣਾਯਪਿ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਯ ਲਬ੍ਭਨਤੋ. ਯਾਯ ਕੁਸਲਾਭਿਵਡ੍ਢਿਆਕਙ੍ਖਾਯ ਤੇਸਂ ਉਪਟ੍ਠਾਕਾਨਂ, ਤਥਾ ਨੇਸਂ ਗੇਹਪਵਿਸਨਂ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਪਵਿਸਨ੍ਤਾਪਿ ਕਲ੍ਯਾਣੇਨ ਚੇਤਸਾ ਅਨੁਕਮ੍ਪਨ੍ਤਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿ. ਸੁਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯੋਦਾਪਨਂ ਨਾਮ ਤਸ੍ਸ ਯਾਥਾਵਤੋ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਤਮਵਿਧਮਨੇਨ ਵਿਸੋਧਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਥਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਕਙ੍ਖਂ ਵਿਨੋਦੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਸਵਨਂ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਯਾਵਦੇਵ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਜ੍ਜਨਾਯ ਅਸਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਸ ਨਿਰਤ੍ਥਕਭਾਵਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯੋਦਾਪਨਂ ਨਾਮ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਜ੍ਜਾਪਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਥਤ੍ਤਾਯ ਵਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਾਪੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

੨੭੩. ਅਲਮਤ੍ਤੋਤਿ ਸਮਤ੍ਥਸਭਾਵੋ, ਸੋ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਮਤ੍ਥੋ ਏਵਾਤਿ ‘‘ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾਵਸਨਸਮਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦਿਸਾਨਮਸ੍ਸਨਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਦਿਸਾਨਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਸਞ੍ਞਿਤੇ ਨਮਸ੍ਸਨਕਾਰਣੇ. ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕੁਸਲੋ ਛੇਕੋ ਲਭਤੇ ਯਸਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਸਣ੍ਹਗੁਣਯੋਗਤੋ ਸਣ੍ਹੋ, ਸਣ੍ਹਗੁਣੋਤਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸੁਖੁਮਨਿਪੁਣਪਞ੍ਞਾ, ਮੁਦੁਵਾਚਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੁਖੁਮ…ਪੇ… ਭਣਨੇਨ ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦਿਸਾਨਮਸ੍ਸਨਟ੍ਠਾਨੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਞਾਣੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾ ਛ ਦਿਸਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਨਮਸ੍ਸਤਿ ਨਾਮ, ਤਂ ਞਾਣਂ ਦਿਸਾਨਮਸ੍ਸਨਟ੍ਠਾਨਂ, ਤੇਨ ਪਟਿਭਾਨਵਾ. ਤੇਨ ਹਿ ਤਂਤਂਕਿਚ੍ਚਯੁਤ੍ਤਪਤ੍ਤਵਸੇਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਇਧ ‘‘ਪਟਿਭਾਨਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਨਿਵਾਤਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਪਣਿਪਾਤਸੀਲੋ. ਅਤ੍ਥਦ੍ਧੋਤਿ ਨ ਥਦ੍ਧੋ ਥਮ੍ਭਰਹਿਤੋਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਲਕ੍ਖਣੇਨ ਥਮ੍ਭਿਤਭਾਵੇਨ ਵਿਰਹਿਤੋ. ਉਟ੍ਠਾਨਵੀਰਿਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਕਾਯਿਕੇਨ ਵੀਰਿਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਨਿਰਨ੍ਤਰਕਰਣਵਸੇਨਾਤਿ ਆਰਦ੍ਧਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਤਤਕਾਰਿਤਾਵਸੇਨ. ਠਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥਕਿਚ੍ਚੇ ਉਪਟ੍ਠਿਤੇ ਠਾਨਸੋ ਤਙ੍ਖਣੇ ਏਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਪਞ੍ਞਾਯ.

ਸਙ੍ਗਹਕਰੋਤਿ ਯਥਾਰਹਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਕੋ. ਮਿਤ੍ਤਕਰੋਤਿ ਮਿਤ੍ਤਭਾਵਕਰੋ, ਸੋ ਪਨ ਅਤ੍ਥਤੋ ਮਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਯੇਸਨਕੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਿਤ੍ਤਗਵੇਸਨੋ’’ਤਿ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਵਦਂ ਵਚਨਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਵਦਞ੍ਞੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਕਾਰਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਵਚਨਂ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਹਾਯਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਯਥਾਪਵਤ੍ਤਾਯ ਵਾਚਾਯ ਜਾਨਨੇ ਵਦਞ੍ਞੁਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਆਕਾਰਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਵਾਚਾਯ ਜਾਨਨੇਪਿ ਵਦਞ੍ਞੁਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਯੇਨ ਯੇਨ ਵਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਚਨੀਯਤ੍ਥਤਂ ਵਦਞ੍ਞੂ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨੇਤਾਤਿ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਮਤ੍ਥਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਪਾਪੇਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਂ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯ ਨੇਤਾ’’ਤਿ. ਨੇਤਿ ਤਂ ਤਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਨੇਤੀਤਿ ਅਨੁ ਅਨੁ ਨੇਤਿ, ਤਂ ਤਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜਨਾ.

ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦਾਨਾਦੀਹਿ ਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ. ਆਣਿਯਾਤਿ ਅਕ੍ਖਸੀਸਗਤਾਯ ਆਣਿਯਾ. ਯਾਯਤੋਤਿ ਗਚ੍ਛਤੋ. ਪੁਤ੍ਤਕਾਰਣਾਤਿ ਪੁਤ੍ਤਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਪੁਤ੍ਤਹੇਤੁਕਞ੍ਹਿ ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਮਾਨਂ ਵਾ ਪੂਜਂ ਵਾ.

ਉਪਯੋਗਵਚਨੇਤਿ ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ. ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਵਚਨਂ, ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪਯੋਗਵਚਨੇ ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ. ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਂ. ਸਮ੍ਮਾ ਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਕਾਤਬ੍ਬੇ ਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਪਸਂਸਨੀਯਾਤਿ ਪਸਂਸਿਤਬ੍ਬਾ. ਭਵਨ੍ਤਿ ਏਤੇ ਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੇ ਤਤ੍ਥ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਯਥਾਰਹਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੨੭੪. ‘‘ਇਤਿ ਭਗਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਨਿਗਮਨਂ. ਯਾ ਦਿਸਾਤਿ ਯਾ ਮਾਤਾਪਿਤੁਆਦਿਲਕ੍ਖਣਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਦਿਦਿਸਾ. ਨਮਸ੍ਸਾਤਿ ਨਮਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਯਥਾ ਕਥਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਕਾਯ ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਵਸੇਨ ਦੇਸਨਾਯ ਆਰਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਠਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਕਥਿਤਂ ਨਤ੍ਥਿ ਗਿਹੀਹਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਮ੍ਮੇ ਅਪ੍ਪਮਾਦਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ. ਮਾਤਾਪਿਤੁਆਦੀਸੁ ਹਿ ਤੇਹਿ ਚ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਰਵਸੇਸਤੋ ਕਥਨੇਨੇਵ ਰਾਜਾਦੀਸੁਪਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਵਿਧਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਕਥਿਤੋ ਏਵ ਹੋਤੀਤਿ. ਗਿਹਿਨੋ ਵਿਨੀਯਨ੍ਤਿ, ਵਿਨਯਂ ਉਪੇਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਗਿਹਿਵਿਨਯੋ. ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਇਧ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਗਿਹਿਚਾਰਿਤ੍ਤਂ, ਤਥਾ ਤੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਤਂ ਅਵਿਰਾਧੇਤ੍ਵਾ. ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ ਵੁਦ੍ਧਿਯੇਵ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਪਰਮਤ੍ਥੇਹਿ ਵੁਦ੍ਧਿਯੇਵ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ ਅਵਸ੍ਸਮ੍ਭਾਵਿਨੀਤਿ.

ਸਿਙ੍ਗਾਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ.

੯. ਆਟਾਨਾਟਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਪਠਮਭਾਣਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੨੭੫. ‘‘ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਂ ਰਕ੍ਖਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਦ੍ਵੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਠਪਿਤਂ ਰਕ੍ਖਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਦੁਭਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਸੁਰਸੇਨਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਿ ਅਧਿਕਾਰੇ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਕ੍ਖਾਯ ਚ ਅਪ੍ਪਮਜ੍ਜਨੇਨ ਤੇਸਂ ਇਦਂ ਦ੍ਵੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਆਰਕ੍ਖਟ੍ਠਪਨਂ. ਯਞ੍ਹਿ ਤਂ ਅਸੁਰਸੇਨਾਯ ਪਟਿਸੇਧਨਤ੍ਥਂ ਦੇਵਪੁਰੇ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਆਰਕ੍ਖਟ੍ਠਪਨਂ, ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਧਿਕਾਰੇ ਅਪ੍ਪਮਜ੍ਜਨਂ. ਯਂ ਪਨ ਨੇਸਂ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨੇ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਆਰਕ੍ਖਟ੍ਠਪਨਂ, ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਤਾ ਰਕ੍ਖਾਯ ਅਪ੍ਪਮਜ੍ਜਨਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਸੁਰਸੇਨਾਯ ਨਿਵਾਰਣਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤਿ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਨ੍ਤਿ ਭੁਮ੍ਮਵਸੇਨ ਤਦਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੂ’’ਤਿ ਆਹ. ਆਰਕ੍ਖਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਵੇਸ੍ਸਵਣਾਦਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਦਿਸਾਸੁ ਆਰਕ੍ਖਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਗੁਤ੍ਤਿਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵਿਦਹਿਤ੍ਵਾ. ਬਲਗੁਮ੍ਬਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਯਕ੍ਖਸੇਨਾਦਿਸੇਨਾਬਲਸਮੂਹਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ. ਓਵਰਣਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖਨਿਸੇਧਨਸਮਤ੍ਥਂ ਆਵਰਣਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ. ਇਤਿ ਤੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਦੇਵਨਗਰਦ੍ਵਾਰਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ, ਦ੍ਵਾਰਸਮੀਪੇ, ਦ੍ਵਾਰਤੋ ਬਹਿ, ਦਿਸਾਰਕ੍ਖਾਵਸਨੋਤਿ ਤਿਵਿਧਾਯ ਰਕ੍ਖਾਯ ਠਪਿਤਭਾਵੋ ਵਾ ਦੀਪਿਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਵਂ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ…ਪੇ… ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਸਤ੍ਤ ਬੁਦ੍ਧੇ ਆਰਬ੍ਭਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤੇਵ ਬੁਦ੍ਧੇ ਆਰਬ੍ਭ ਪਰਿਬਨ੍ਧਨਕਾਰਣਂ ਮਹਾਪਦਾਨਟੀਕਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਟੀ. ੨.੧੨) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਧਮ੍ਮਆਣਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਮਯਂ ਆਣਂ, ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਪਰਿਸਤੋ ਬਾਹਿਰਭਾਵੋ, ਅਸਮ੍ਭੋਗੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਂ ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਵਿਵਜ੍ਜਨਕਰਣਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ. ਸਾਵਨਨ੍ਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਪਰਿਸਾਨਂ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਰਿਵਾਰੇਨ ਅਨੁਸਾਵਨਂ, ਯਥਾ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਅਸੁਰਸੇਨਾਯ ਨਿਵਾਰਣਤ੍ਥਂ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਆਰਕ੍ਖਂ ਠਪਾਪੇਤਿ, ਏਵਂ ਮਹਾਰਾਜਾਨੋਪਿ ਤਾਦਿਸੇ ਕਿਚ੍ਚਵਿਸੇਸੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਰਕ੍ਖਂ ਠਪੇਨ੍ਤਿ. ਇਮੇਸਮ੍ਪਿ ਹਿ ਤਤੋ ਸਾਸਙ੍ਕਂ ਸਪ੍ਪਟਿਭਯਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋਪੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਵਿਗਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਖਯੇ ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਹਿ ‘‘ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਠਮੋ ਯਾਮੋ’’ਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਕਨ੍ਤਤਰੋ. ਤਾਦਿਸੋ ਚ ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਭਦ੍ਦਕੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਨ੍ਦਰੇ ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

ਕੋਤਿ ਦੇਵਨਾਗਯਕ੍ਖਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾਦੀਸੁ ਕੋ ਕਤਮੋ. ਮੇਤਿ ਮਮ. ਪਾਦਾਨੀਤਿ ਪਾਦੇ. ਇਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਇਮਾਯ ਏਵਰੂਪਾਯ ਦੇਵਿਦ੍ਧਿਯਾ. ‘‘ਯਸਸਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਏਦਿਸੇਨ ਪਰਿਵਾਰੇਨ, ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਚ. ਜਲਨ੍ਤਿ ਵਿਜ੍ਜੋਤਮਾਨੋ. ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਕਨ੍ਤੇਨ ਕਮਨੀਯੇਨ ਅਭਿਰੂਪੇਨ. ਵਣ੍ਣੇਨਾਤਿ ਸਰੀਰਵਣ੍ਣਨਿਭਾਯ. ਸਬ੍ਬਾ ਓਭਾਸਯਂ ਦਿਸਾਤਿ ਦਸਪਿ ਦਿਸਾ ਪਭਾਸੇਨ੍ਤੋ ਚਨ੍ਦੋ ਵਿਯ, ਸੂਰਿਯੋ ਵਿਯ ਚ ਏਕੋਭਾਸਂ ਏਕਾਲੋਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਭਿਰੂਪੇਤਿ ਉਲ਼ਾਰਰੂਪੇ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਰੂਪੇ. ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨੇਤਿ ਸਮ੍ਪਹਂਸਨੇ. ਇਧ ਪਨਾਤਿ ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇ. ਤੇਨਾਤਿ ਖਯਪਰਿਯਾਯਤ੍ਤਾ.

ਰੂਪਾਯਤਨਾਦੀਸੂਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਕ੍ਖਰਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਚ੍ਛਵੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਛਵਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਞ੍ਚਨਸਨ੍ਨਿਭਤ੍ਤਚੋ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੫; ੩.੨੦੦, ੨੧੮; ਮ. ਨਿ. ੨.੩੮੬) ਸਞ੍ਞੂਲ਼੍ਹਾਤਿ ਸਙ੍ਗਨ੍ਥਿਤਾ. ਵਣ੍ਣਾਤਿ ਗੁਣਵਣ੍ਣਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਥੁਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ, ਥੋਮਨਾਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੁਲਵਗ੍ਗੇਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦਿਕੁਲਕੋਟ੍ਠਾਸੇ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਚ੍ਛੋ ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਣ੍ਣਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਵਣ੍ਣੋ, ਛਵਿ. ਵਣ੍ਣਨਟ੍ਠੇਨ ਵਣ੍ਣੋ, ਥੁਤਿ. ਅਭਿਤ੍ਥਵਨਟ੍ਠੇਨ ਵਣ੍ਣੋ, ਥੁਤਿ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਵਣ੍ਣਿਤਬ੍ਬਤੋ ਠਪੇਤਬ੍ਬਤੋ ਵਣ੍ਣੋ, ਖਤ੍ਤਿਯਾਦਿਕੁਲਵਗ੍ਗੋ. ਵਣ੍ਣੀਯਤਿ ਞਾਪੀਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਵਣ੍ਣੋ, ਞਾਪਕਂ ਕਾਰਣਂ. ਵਣ੍ਣਨਤੋ ਥੂਲਰਸ੍ਸਾਦਿਭਾਵੇਨ ਉਪਟ੍ਠਾਨਤੋ ਵਣ੍ਣੋ, ਸਣ੍ਠਾਨਂ. ‘‘ਮਹਨ੍ਤਂ ਖੁਦ੍ਦਕਂ, ਮਜ੍ਝਿਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵਣ੍ਣੇਤਬ੍ਬਤੋ ਪਮਾਣੇਤਬ੍ਬਤੋ ਵਣ੍ਣੋ, ਪਮਾਣਂ. ਵਣ੍ਣੀਯਤਿ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਵਿਵਰੀਯਤੀਤਿ ਵਣ੍ਣੋ, ਰੂਪਾਯਤਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਵਣ੍ਣ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੋਤਿ ਵਣ੍ਣਸਦ੍ਦੋ. ਛਵਿਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ ਰੂਪਾਯਤਨੇ ਗਯ੍ਹਮਾਨਸ੍ਸ ਛਵਿਮੁਖੇਨੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤੋ. ‘‘ਛਵਿਗਤਾ ਪਨ ਵਣ੍ਣਧਾਤੁ ਏਵ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਣ੍ਣਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਅਪਰੇ.

ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਏਕਦੇਸਮ੍ਪਿ ਅਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਨਿਰਵਸੇਸਤੋਵ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਵਸੇਸਤਾ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਕੇਵਲਕਪ੍ਪਾਤਿ ਕਪ੍ਪ-ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਪਾਤੋ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤਂ, ਕੇਵਲਂ ਇਚ੍ਚੇਵ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੇਵਲ-ਸਦ੍ਦੋ ਬਹੁਲਵਾਚੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯੇਭੁਯ੍ਯਤਾ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਈਸਕਂ ਅਸਮਤ੍ਤਾ ਕੇਵਲਕਪ੍ਪਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸਤਿ ਅਨਵਸੇਸਤ੍ਥੋ ਏਵ ਕੇਵਲ-ਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋ ਸਿਯਾ, ਅਨਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇਨ ਪਨ ਕਪ੍ਪ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਦਵਡ੍ਢਨਂ ਕਤਂ ਕੇਵਲਮੇਵ ਕੇਵਲਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਕਪ੍ਪਨੀਯਤਾ, ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਬ੍ਬਤਾ ਕੇਵਲਕਪ੍ਪਾ. ਅਬ੍ਯਾਮਿਸ੍ਸਤਾ ਵਿਜਾਤਿਯੇਨ ਅਸਙ੍ਕਰਾ ਸੁਦ੍ਧਤਾ. ਅਨਤਿਰੇਕਤਾ ਤਂਪਰਮਤਾ ਵਿਸੇਸਾਭਾਵੋ. ਕੇਵਲਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਕੇਵਲਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੇਵਲਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਤਵਿਵਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਤਂ ਏਤਸ੍ਸ ਅਧਿਗਤਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕੇਵਲੀ, ਸਚ੍ਛਿਕਤਨਿਰੋਧੋ ਖੀਣਾਸਵੋ.

ਕਪ੍ਪ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਨਾਯਂ ਸ-ਉਪਸਗ੍ਗੋ, ਅਨੁਪਸਗ੍ਗੋ ਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਓਕਪ੍ਪਨਿਯਪਦੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨਂ ਕਪ੍ਪਨਿਯਸਦ੍ਦਮਤ੍ਤਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਕਪ੍ਪ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੁਦ੍ਧਾਰੇ ਓਕਪ੍ਪਨਿਯਪਦਂ ਅਨਿਦਸ੍ਸਨਮੇਵ ਸਿਯਾ. ਸਮਣਕਪ੍ਪੇਹੀਤਿ ਵਿਨਯਕ੍ਕਮਸਿਦ੍ਧੇਹਿ ਸਮਣਵੋਹਾਰੇਹਿ. ਨਿਚ੍ਚਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ. ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਨਾਮਞ੍ਹੇਤਂ ਤਸ੍ਸ ਆਯਸ੍ਮਤੋ, ਯਦਿਦਂ ਕਪ੍ਪੋਤਿ. ਕਪ੍ਪਿਤਕੇਸਮਸ੍ਸੂਤਿ ਕਤ੍ਤਰਿਯਾ ਛੇਦਿਤਕੇਸਮਸ੍ਸੁ. ਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਕਪ੍ਪੋਤਿ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਵੇਲਾਯ ਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਯ ਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਤਾਵਿਕਪ੍ਪੋ. ਲੇਸੋਤਿ ਅਪਦੇਸੋ. ਅਨਵਸੇਸਂ ਫਰਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਓਭਾਸਸ੍ਸ ਕੇਨਚਿ ਕਾਰਣੇਨ ਏਕਦੇਸਫਰਣਮ੍ਪਿ ਸਿਯਾ, ਅਯਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸੋਵ ਫਰੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸਮਨ੍ਤਤ੍ਥੋ ਕਪ੍ਪ-ਸਦ੍ਦੋ ਗਹਿਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਵਸੇਸਂ ਸਮਨ੍ਤਤੋ’’ਤਿ.

ਯਸ੍ਮਾ ਦੇਵਤਾਨਂ ਸਰੀਰਪ੍ਪਭਾ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਮਤ੍ਤਂ ਠਾਨਂ, ਤਤੋ ਭਿਯ੍ਯੋਪਿ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਥਾ ਵਤ੍ਥਾਭਰਣਾਦੀਹਿ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਾ ਪਭਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਨ੍ਦਿਮਾ ਵਿਯ, ਸੂਰਿਯੋ ਵਿਯ ਚ ਏਕੋਭਾਸਂ ਏਕਂ ਪਜ੍ਜੋਤਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਏਤੇ ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ? ਨਨੁ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਦੇਵਤਾ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਉਪਗਤਾ ਠਤ੍ਵਾਵ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ ਕਥੇਨ੍ਤਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਇਧ ਪਨ ਨਿਸੀਦਨੇ ਕਾਰਣਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਦੇਵਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਇਦਂ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਸਤ੍ਤਬੁਦ੍ਧਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਗਰੁ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਠਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਤ੍ਤਗਾਰਵਵਸੇਨ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ.

੨੭੬. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ ਏਵ ਕਥੇਸਿ, ਨ ਇਤਰੇਸੁ ਯੋ ਕੋਚੀਤਿ? ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਸ੍ਸਾਸਿਕੋ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨੇਨ. ਬ੍ਯਤ੍ਤੋਤਿ ਵਿਸਾਰਦੋ, ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਿਕ੍ਖਿਤਭਾਵੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤੋ’’ਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਵਿਯ ਹਿ ਦੇਵੇਸੁਪਿ ਕੋਚਿਦੇਵ ਪੁਰਿਮਜਾਤਿਪਰਿਚਯੇਨ ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਕੋਚਿਦੇਵ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਮਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਯ ਪੋਰਿਯਾ ਵਾਚਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ‘‘ਮਹੇਸਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਚਨਂ ‘‘ਆਨੁਭਾਵਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ, ਮਹੇਸਕ੍ਖਾਤਿ ਵਾ ਮਹਾਪਰਿਵਾਰਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੇ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨੇਨੇਵ ਤਂ ਵਿਪਰਿਯਾਯਤੋ ਤਤੋ ਵੇਰਮਣਿਯਂ ਆਨਿਸਂਸੋ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਆਦੀਨਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ’’ ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਸੁ ਸੇਨਾਸਨੇਸੂਤਿ ਯਾਨਿ ‘‘ਅਰਞ੍ਞਵਨਪ੍ਪਤ੍ਥਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੪-੪੫) ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਭੂਤਾਨਿ ਅਰਞ੍ਞਾਯਤਨਾਨਿ, ਤੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਯਿਤਬ੍ਬਤੋ, ਆਸਿਤਬ੍ਬਤੋ ਚ ਸੇਨਾਸਨਸਞ੍ਞਿਤੇਸੁ. ਨਿਬਦ੍ਧਵਾਸਿਨੋਤਿ ਰੁਕ੍ਖਪਬ੍ਬਤਪਟਿਬਦ੍ਧੇਸੁ ਵਿਮਾਨੇਸੁ ਨਿਚ੍ਚਵਾਸਿਤਾਯ ਨਿਬਦ੍ਧਵਾਸਿਨੋ. ਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾਤਿ ਗਾਥਾਭਾਵੇਨ ਗਨ੍ਥਿਤਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਤ੍ਤਾ.

‘‘ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੁ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਪੇਤੁਕਾਮੋ ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ ਅਵੋਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਚੋਦਕੋ ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਚੋਦੇਸਿ. ਆਚਰਿਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਞਾਣਚਾਰਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੁ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਵਦਤੋ ਵੇਸ੍ਸਵਣਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਓਕਾਸਕਰਣਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਯਥਾ ਹਿ ਪਞ੍ਚਸਿਖੋ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਦੇਵਾਨਂ ਤਾਵਤਿਂਸਾਨਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਚ ਸਨਙ੍ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯਥਾਸੁਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਵੇਦੇਤਿ, ਏਵਮਯਮ੍ਪਿ ਮਹਾਰਾਜਾ ਇਤਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਟਾਨਾਟਨਗਰੇ ਗਾਥਾਵਸੇਨ ਬਨ੍ਧਿਤਂ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਭਗਵਤੋ ਪਵੇਦੇਤੁਂ ਓਕਾਸਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੁ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਆਹ, ਨ ਨਂ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨੇ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੂਤਿ ਯਥਿਦਂ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਮਯਾ ਪਵੇਦਿਤਮਤ੍ਤਮੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਰਿਸਾਨਂ ਚਿਰਕਾਲਂ ਹਿਤਾਵਹਂ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਉਦ੍ਧਂ ਆਰਕ੍ਖਾਯ ਗਣ੍ਹਾਤੁ, ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਤ੍ਥੁ ਕਥਿਤੇਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਆਰੋਚਿਤੇ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਰਿਸਾਨਂ ਸਤ੍ਥੁ ਕਥਨੇ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਖਵਿਹਾਰਾਯਾਤਿ ਯਕ੍ਖਾਦੀਹਿ ਅਵਿਹਿਂਸਾਯ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਸੁਖਵਿਹਾਰਾਯ.

੨੭੭. ਸਤ੍ਤਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਚਕ੍ਖੁਮਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚਕ੍ਖੂਹਿ ਚਕ੍ਖੁਮਭਾਵੇ ਵਿਸੇਸਾਭਾਵਤੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਚਕ੍ਖੁਮਭਾਵੋ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਭੂਤਾਨੁਕਮ੍ਪਿਤਾਦਯੋ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਵਿਸੇਸਾ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਾ, ਤਸ੍ਮਾ, ਗੁਣਨੇਮਿਤ੍ਤਕਾਨੇਵ ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਨਾਮਾਨਿ ਨਾਮ, ਨ ਲਿਙ੍ਗਿਕਾਵਤ੍ਥਿਕਯਾਦਿਚ੍ਛਕਾਨਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਗੁਣਵਿਸੇਸਦੀਪਨਾਨਿ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਮਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੭੭) ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਏਤਾਨਿ ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤ ਸਤ੍ਤ ਨਾਮਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਨਾਮਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਭਾਵਂ ਅਤ੍ਥਵਸੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਭੂਤਾਨੁਕਮ੍ਪਿਨੋਤਿ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਮਹਾਕਰੁਣਾਯ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਿਕਾ. ਨ੍ਹਾਤਕਿਲੇਸਤ੍ਤਾਤਿ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੇਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਜਲੇਨ ਸਪਰਸਨ੍ਤਾਨੇਸੁ ਨਿਰਵਸੇਸਤੋ ਧੋਤਕਿਲੇਸਮਲਤ੍ਤਾ. ਮਾਰਸੇਨਾਪਮਦ੍ਦਿਨੋਤਿ ਸਪਰਿਵਾਰੇ ਪਞ੍ਚਪਿ ਮਾਰੇ ਪਮਦ੍ਦਿਤਵਨ੍ਤੋ. ਵੁਸਿਤਵਨ੍ਤੋਤਿ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਂ, ਦਸਵਿਧਂ ਅਰਿਯਵਾਸਞ੍ਚ ਵੁਸਿਤਵਨ੍ਤੋ. ਵੁਸਿਤਵਨ੍ਤਤਾਯ ਏਵ ਬਾਹਿਤਪਾਪਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਅਨਾਮਟ੍ਠਂ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤੀਨਂ ਵਸੇਨ ਨਿਰਵਸੇਸਤੋ ਮੁਤ੍ਤਾ. ਅਙ੍ਗਤੋਤਿ ਸਰੀਰਙ੍ਗਤੋ, ਞਾਣਙ੍ਗਤੋ ਚ, ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣ- (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੩; ੩.੨੦੦; ਮ. ਨਿ. ੨.੩੮੫) ਅਸੀਤਿਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਨਪ੍ਪਭਾ, ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾ, ਕੇਤੁਮਾਲਾਉਣ੍ਹੀਸਪ੍ਪਭਾ ਚ ਸਰੀਰਙ੍ਗਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਨਕਰਸ੍ਮਿਯੋ, ਯਮਕਮਹਾਪਾਟਿਹਾਰਿਯਾਦੀਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਪ੍ਪਭਾ ਞਾਣਙ੍ਗਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਨਕਰਸ੍ਮਿਯੋ. ਨ ਏਤਾਨੇਵ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੭੭) ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਨਾਮਾਨਿ, ਅਥ ਖੋ ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਬਹੂਨਿ ਅਪਰਿਮਿਤਾਨਿ ਨਾਮਾਨਿ. ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਨਾਮਾਨਿ ਸਗੁਣੇਨ ਮਹੇਸਿਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੧੩੧੩; ਉਦਾ. ਅਟ੍ਠ. ੫੩; ਪਟਿ. ਅਟ੍ਠ. ੭੬). ਕੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ? ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨਾ.

ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਸ੍ਮਾ ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ ਏਤਾਨੇਵ ਗਣ੍ਹੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਕਟਨਾਮਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਖੀਣਾਸਵਾ ਜਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਤੇ ਹਿ ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸੇਹਿ ਜਾਤਾਪਿ ਏਵਂ ਨ ਪੁਨ ਜਾਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਥੇਨ ਜਨਾ. ਯਥਾਹ ‘‘ਯੋ ਚ ਕਾਲਘਸੋ ਭੂਤੋ’’ਤਿ (ਜਾ. ੧.੨.੧੯੦) ਦੇਸਨਾਸੀਸਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਵਯਵੇਨ ਵਾ ਸਮੁਦਾਯੁਪਲਕ੍ਖਣਮੇਤਂ. ਸਤਿ ਚ ਪਿਸੁਣਵਾਚਪ੍ਪਹਾਨੇ ਫਰੁਸਵਾਚਾ ਪਹੀਨਾਵ ਹੋਤਿ, ਪਗੇਵ ਚ ਮੁਸਾਵਾਦੋਤਿ ‘‘ਅਪਿਸੁਣਾ’’ ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਮਹਤ੍ਤਾਤਿ ਮਹਾ ਅਤ੍ਤਾ ਸਭਾਵੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਮਹਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਮਹਨ੍ਤਾਤਿ ਵਾ ਮਹਾ ਅਨ੍ਤਾ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਪਰਿਯੋਸਾਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮਹਨ੍ਤੇਹਿ ਵਾ ਸੀਲਾਦੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਆਗਤਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਤਰੇਸਂ ਪਨ ਮਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਅਰਿਯੇਹਿ ਮਹਨੀਯਤੋ ਪੂਜਨੀਯਤੋ ਮਹਂ ਨਾਮ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਮਹਮਨ੍ਤੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਮਹਨ੍ਤਾ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਦਿਟ੍ਠਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਸ੍ਸਾਰਦਾਤਿ ਸਾਰਜ੍ਜਰਹਿਤਾ, ਨਿਬ੍ਭਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਗਤਲੋਮਹਂਸਾ’’ਤਿ.

ਹਿਤਨ੍ਤਿ ਹਿਤਚਿਤ੍ਤਂ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤੇਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਭੂਤਂ ਵਿਪਸ੍ਸਿਸੁਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਸਮੁਦਯਾਦਿਤੋ ਯਾਥਾਵਤੋ ਵਿਵਿਧੇਨਾਕਾਰੇਨ ਪਸ੍ਸਿਂਸੁ. ‘‘ਯੇ ਚਾਪੀ’’ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਬਹੁਵਚਨੇਨ ਅਨਿਯਮਤੋ ਵੁਤ੍ਤੇ ਤੇਸਮ੍ਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਪਦਾਨਬਹੁਵਚਨਵਸੇਨ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਮਤ੍ਥੂ’’ਤਿ ਚ ਪਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜੇਤਿ ਯਂ ਤਂ-ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਅਬ੍ਯਭਿਚਾਰਿਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧਭਾਵਤੋ. ਵਿਪਸ੍ਸਿਂਸੁ ਨਮਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾ ਯੋਜਨਾ. ਪਠਮਗਾਥਾਯਾਤਿ ‘‘ਯੇ ਚਾਪਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤਾ ਲੋਕੇ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਗਾਥਾਯ. ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯਾਤਿ ਤਦਨ੍ਤਰਗਾਥਾਯ. ਤਤ੍ਥ ਦੇਸਨਾਮੁਖਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਤਰੇਸਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਨਾਮਗ੍ਗਹਣੇ ਪਤ੍ਤੇ ਇਮਸ੍ਸੇਵ ਭਗਵਤੋ ਨਾਮਗ੍ਗਹਣਂ ਤਥਾ ਦੇਸਨਾਯ ਮੁਖਮਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਗਹਿਤਾ ਏਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯਮ੍ਪਿ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਯਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਗਾਥਾ. ਪੁਰਿਮਯੋਜਨਾਯਂ ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਤਾਯ ਅਭਾਵਤੋ ‘‘ਯਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਧ ਪਨ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਨਮਤ੍ਥੂ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਚ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਨਾਮਪਦਂ ਉਪਯੋਗੇਕਵਚਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਂ ਨਮਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਗੋਤਮ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ.

੨੭੮. ‘‘ਯਤੋ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ ਸੂਰਿਯੋ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਕਸ੍ਮਾ ਆਰਦ੍ਧਂ? ਯਂ ਯੇ ਯਕ੍ਖਾਦਯੋ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਆਣਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਰਾਜਾਣਂ ਨਾਦਿਯਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ‘‘ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਨਿਗ੍ਗਹਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸਾਵਨਂ ਕਾਤੁਕਾਮਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵਿਸਹਸ੍ਸਪਰਿਤ੍ਤਦੀਪਪਰਿਵਾਰੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਮਹਾਦੀਪੇਸੁ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਣਾਯ ਵਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਅਟ੍ਠਵੀਸਤਿਯਾ ਯਕ੍ਖਸੇਨਾਪਤਿਆਦੀਨਞ੍ਚ ਸਤ੍ਥਰਿ ਪਸਾਦਗਾਰਵਬਹੁਮਾਨਞ੍ਚ ਪਵੇਦੇਤ੍ਵਾ ਨਿਗ੍ਗਹਾਰਹਾਨਂ ਸਨ੍ਤਜ੍ਜਨਤ੍ਥਂ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਯਤੋ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਯਤੋ ਠਾਨਤੋ ਉਦੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਕੁਤੋ ਪਨ ਠਾਨਤੋ ਉਦੇਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ? ਪੁਬ੍ਬਵਿਦੇਹਵਾਸੀਨਂ ਤਾਵ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤੋ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਵਾਸੀਨਂ ਉਦੇਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਕਾਨਂ ਪਨ ਓਗ੍ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸੇਸਦੀਪੇਸੁਪਿ ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਨੋਗ੍ਗਚ੍ਛਨਪਰਿਯਾਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੩.੧੨੧) ਪਕਾਸਿਤੋ ਏਵ. ਅਦਿਤਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਲੋਕਸਮੁਦਾਚਾਰਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਲੋਕਿਯਾ ਹਿ ਦੇਵੇ ਅਦਿਤਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤਾ, ਅਸੁਰੇ ਅਤਿਥਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਆਦਿਪ੍ਪਨਤੋ ਪਨ ਆਦਿਚ੍ਚੋ, ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇਵ ਤੀਸੁ ਦੀਪੇਸੁ ਆਲੋਕਵਿਦਂਸਨੇਨ ਸਮੁਜ੍ਜਲਨਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਣ੍ਡਲੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਈ-ਕਾਰੋ ਭੁਸਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਹਨ੍ਤਂ ਮਣ੍ਡਲਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਮਣ੍ਡਲੀ’’ਤਿ. ਮਹਨ੍ਤਂ ਹਿਸ੍ਸ ਵਿਮਾਨਮਣ੍ਡਲਂ ਪਞ੍ਞਾਸਯੋਜਨਾਯਾਮਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ. ‘‘ਸਂਵਰੀਪਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਦਿਵਸੋਪਿ ਜਾਯਤੀਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਰਤ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤੀਤਿ ਸਿਨੇਰੁਪਚ੍ਛਾਯਾਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਅਨ੍ਧਕਾਰਸ੍ਸ ਵਿਗਚ੍ਛਨਤੋ.

ਉਦਕਰਹਦੋਤਿ ਜਲਧਿ. ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਸਮੁਦ੍ਦਸ੍ਸ ਉਪਰਿਭਾਗੇਨ ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਗਮਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਠਿਤਾਨਂ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਸਮੁਦ੍ਦਤੋ ਸੂਰਿਯੋ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਤੋ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ ਸੂਰਿਯੋ’’ਤਿ. ਸਮੁਦ੍ਦਨਟ੍ਠੇਨ ਅਤ੍ਤਨਿ ਪਤਿਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਦੇਵ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਚ ਉਨ੍ਦਨਟ੍ਠੇਨ ਕਿਲੇਦਨਟ੍ਠੇਨ ਸਮੁਦ੍ਦੋ. ਸਮੁਦ੍ਦੋ ਹਿ ਕਿਲੇਦਨਟ੍ਠੋ ਰਹਦੋ. ਸਾਰਿਤੋਦਕੋਤਿ ਅਨੇਕਾਨਿ ਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣੋਦਕੋ, ਸਰਿਤਾ ਨਦਿਯੋ ਉਦਕੇ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਾ ਸਰਿਤੋਦਕੋ.

ਸਿਨੇਰੁਪਬ੍ਬਤਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸ੍ਸ ਵੇਮਜ੍ਝੇ ਠਿਤੋ, ਤਂ ਪਧਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ‘‘ਇਤੋਤਿ ਸਿਨੇਰੁਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਪਨ ਦਿਸਾਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਤੇਸਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਤੋ ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਰਾਜਾਨਂ. ਨਿਸਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਂ ਆਟਾਨਾਟਨਗਰਂ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਤੇ ਇਮਂ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਬਨ੍ਧਿਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਤੋਤਿ ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਤੇਸਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਤੋ. ਉਭਯਥਾਪਿ ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਉਦਯਟ੍ਠਾਨਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾ ਦਿਸਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਪੁਰਿਮਪਕ੍ਖਂਯੇਵੇਤ੍ਥ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਤੋ ਸਾ ਪੁਰਿਮਾ ਦਿਸਾ’’ਤਿ. ਸੂਰਿਯੋ, ਪਨ ਚਨ੍ਦਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾਦਯੋ ਚ ਸਿਨੇਰੁਂ ਦਕ੍ਖਿਣਤੋ, ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਬ੍ਬਤਞ੍ਚ ਵਾਮਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਚ ਨੇਸਂ ਉਗ੍ਗਮਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਸਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾ ਦਿਸਾ. ਯਤ੍ਥ ਓਕ੍ਕਮਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਸਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਦਿਸਾ. ਦਕ੍ਖਿਣਪਸ੍ਸੇ ਉਤ੍ਤਰਾ ਦਿਸਾ, ਵਾਮਪਸ੍ਸੇ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਦਿਸਾਤਿ ਚਤੁਮਹਾਦੀਪਵਾਸੀਨਂ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਸਿਨੇਰੁ ਉਤ੍ਤਰਾਦਿਸਾਯਮੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਾ ਦਿਸਾਵਵਤ੍ਥਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਤਿ ਨਂ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ ਜਨੋ’’ਤਿ. ਯਂ ਦਿਸਨ੍ਤਿ ਯਂ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਿਸਂ ਯਸਸ੍ਸੀਤਿ ਮਹਾਪਰਿਵਾਰੋ. ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਪਰਿਮਾਣਾ ਹਿ ਦੇਵਤਾ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਪਰਿਵਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਚਨ੍ਦਨਨਾਗਰੁਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਓਸਧਿਤਿਣਵਨਪ੍ਪਤਿਸੁਗਨ੍ਧਾਨਂ ਅਬ੍ਬਨਤੋ, ਤੇਹਿ ਦਿਤ੍ਤਭਾਵੂਪਗਮਨਤੋ ‘‘ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਾਨਂ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਦੇਵਾਨਂ ਅਧਿਪਤਿ ਭਾਵਤੋ. ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮੇਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਵਿਸ੍ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ – ਤਸ੍ਸ ਧਤਰਟ੍ਠਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਾਪਿ ਬਹਵੋ. ਕਿਤ੍ਤਕਾ? ਅਸੀਤਿ, ਦਸ ਏਕੋ ਚ. ਏਕਨਾਮਾ. ਕਥਂ? ਇਨ੍ਦਨਾਮਾ. ‘‘ਮਹਪ੍ਫਲਾ’’ਤਿ ਚ ਸੁਤਂ ਵਿਸ੍ਸੁਤਮੇਤਂ ਲੋਕੇਤਿ.

ਆਦਿਚ੍ਚੋ ਗੋਤਮਗੋਤ੍ਤੋ, ਭਗਵਾਪਿ ਗੋਤਮਗੋਤ੍ਤੋ, ਆਦਿਚ੍ਚੇਨ ਸਮਾਨਗੋਤ੍ਤਤਾਯ ਆਦਿਚ੍ਚੋ ਬਨ੍ਧੁ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿਪਿ ਆਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁ, ਆਦਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਵਾ ਬਨ੍ਧੂਤਿ ਆਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁ, ਤਂ ਆਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਨਂ. ਅਨਵਜ੍ਜੇਨਾਤਿ ਅਵਜ੍ਜਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇਨ. ਸਮੇਕ੍ਖਸਿ ਓਧਿਸੋ, ਅਨੋਧਿਸੋ ਚ ਫਰਣੇਨ ਓਲੋਕੇਸਿਆਸਯਾਨੁਸਯਚਰਿਯਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਆਦਿਵਿਭਾਗਾਵਬੋਧਵਸੇਨ. ਵਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕੋ’’ਤਿ ਕਿਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਨ੍ਤਿ. ਸੁਤਂ ਨੇਤਨ੍ਤਿ ਸੁਤਂ ਨਨੂਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਨੁ-ਸਦ੍ਦੋ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਨੋਕਾਰੋਯਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਅਮ੍ਹੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਏਤਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਤਥਾ ਪਰਿਕਿਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਵਨ੍ਦਨਂ. ਵਦਨ੍ਤਿ ਧਤਰਟ੍ਠਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਾ.

੨੭੯. ਯੇਨ ਪੇਤਾ ਪਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਚਨਸੇਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਯਥਾਰੁਤਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੇਨ ਦਿਸਾਭਾਗੇਨ ਨੀਹਰੀਯਨ੍ਤੂਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਡਯ੍ਹਨ੍ਤੁ ਵਾਤਿ ਪੇਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੁ ਵਾ ਹਤ੍ਥਪਾਦਾਦਿਕੇ ਪਿਸੁਣਾ ਪਿਟ੍ਠਿਮਂਸਿਕਾ. ਹਞ੍ਞਨ੍ਤੁ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਿਨੋਤਿਆਦਿਕਾ. ਪਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾ ਸਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ‘‘ਅਲਂ ਤੇਸ’’ਨ੍ਤਿ ਸਮਾਚਿਨੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਵਚਨਸੇਸੇਨ ਵਿਨਾ ਏਵ ਅਤ੍ਥੋ ਸਿਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ. ਰਹਸ੍ਸਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਬੀਜਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ.

੨੮੦. ਯਸ੍ਮਿਂ ਦਿਸਾਭਾਗੇ ਸੂਰਿਯੋ ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਯਤੋ ਠਾਨਤੋ ਉਦੇਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੨੮੧. ਯੇਨ ਦਿਸਾਭਾਗੇਨ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁ ਰਮ੍ਮੋ ਅਵਟ੍ਠਿਤੋ, ਇਤੋ ਸਾ ਉਤ੍ਤਰਾ ਦਿਸਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਮਹਾਨੇਰੂਤਿ ਮਹਨ੍ਤੋ, ਮਹਨੀਯੋ ਚ ਨੇਰੁਸਙ੍ਖਾਤੋ ਪਬ੍ਬਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਹਾਸਿਨੇਰੁ ਪਬ੍ਬਤਰਾਜਾ’’ਤਿ. ਰਜਤਮਯਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਪਭਾਯ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਤਂ ਤਸ੍ਸਂ ਦਿਸਾਯਂ ਸਮੁਦ੍ਦੋਦਕਂ ਖੀਰਂ ਵਿਯ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਮਣਿਮਯਨ੍ਤਿ ਇਨ੍ਦਨੀਲਮਯਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਾਯ ਸਮੁਦ੍ਦੋਦਕਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਨੀਲਵਣ੍ਣਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਥਾ ਆਕਾਸਂ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਜਾਯਨ੍ਤਿ. ਕਥਂ ਜਾਯਨ੍ਤਿ? ਅਮਮਾ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਮਮਤ੍ਤਵਿਰਹਿਤਾਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਮਮ ਇਦਂ ਮਮਾ’’ਤਿ ਮਮਙ੍ਕਾਰਵਿਰਹਿਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਦਿ ਤੇਸਂ ‘‘ਅਯਂ ਮਯ੍ਹਂ ਭਰਿਯਾ’’ਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਨਤ੍ਥਿ, ‘‘ਅਯਂ ਮੇ ਮਾਤਾ, ਅਯਂ ਭਗਿਨੀ’’ਤਿ ਏਵਰੂਪਾ ਇਧ ਵਿਯ ਮਰਿਯਾਦਾਪਿ ਨ ਸਿਯਾ ਮਾਤੁਆਦਿਭਾਵਸ੍ਸ ਅਜਾਨਨਤੋਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਮਾਤਰਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਧਮ੍ਮਤਾਸਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸੀਲਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਪੁਤ੍ਤੇ ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤੇ ਏਵ ਮਾਤੁ ਥਨਤੋ ਥਞ੍ਞਂ ਪਗ੍ਘਰਤਿ, ਤੇਨ ਸਞ੍ਞਾਣੇਨ ਨੇਸਂ ਮਾਤਰਿ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਾਤੁਸਞ੍ਞਾ, ਮਾਤੁ ਚ ਪੁਤ੍ਤੇ ਪੁਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ.

ਨਙ੍ਗਲਾਤਿ ਲਿਙ੍ਗਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਙ੍ਗਲਾਨਿਪੀ’’ਤਿ. ਅਕਟ੍ਠੇਤਿ ਅਕਸਿਤੇ ਅਕਤਕਸਿਕਮ੍ਮੇ.

ਤਣ੍ਡੁਲਾਵ ਤਸ੍ਸ ਫਲਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵਹੇਤੁਕਾ ਥੁਸਾਦਿਅਭਾਵੇਨ ਤਣ੍ਡੁਲਾ ਏਵ ਤਸ੍ਸ ਸਾਲਿਸ੍ਸ ਫਲਂ. ਤੁਣ੍ਡਿਕਿਰਨ੍ਤਿ ਪਚਨਭਾਜਨਸ੍ਸ ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਕ੍ਖਲਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਕਿਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤਣ੍ਡੁਲਾਨਿ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ. ਨਿਦ੍ਧੂਮਙ੍ਗਾਰੇਨਾਤਿ ਧੂਮਙ੍ਗਾਰਰਹਿਤੇਨ ਕੇਵਲੇਨ ਅਗ੍ਗਿਨਾ. ਜੋਤਿਕਪਾਸਾਣਤੋ ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤੇ ਕੁਤੋ ਧੂਮਙ੍ਗਾਰਾਨਂ ਸਮ੍ਭਵੋ. ਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਓਦਨਮੇਵਾਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਭੋਜਨਮੇਵਾ’’ਤਿ ਅਵਧਾਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਞ੍ਞੋ ਸੂਪੋ ਵਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਵਾ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਰਸਵਿਸੇਸਯੁਤ੍ਤੋ ਤੇਸਂ ਆਹਾਰੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ? ਨੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾਨਂ…ਪੇ… ਰਸੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਮਚ੍ਛਰਿਯਚਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਤਾਸਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸੀਲਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵੇਨ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਕਤ੍ਥਚਿਪਿ ਅਮਮਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹਾਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਸਨ੍ਤਿ.

ਅਪਿਚ ਤਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਕਾਨਂ ਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵਸਿਦ੍ਧੋ ਅਯਮ੍ਪਿ ਵਿਸੇਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਤਤ੍ਥ ਕਿਰ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਪਦੇਸੇਸੁ ਘਨਚਿਤਪਤ੍ਤਸਞ੍ਛਨ੍ਨਸਾਖਾਪਸਾਖਾ ਕੂਟਾਗਾਰੂਪਮਾ ਮਨੋਰਮਾ ਰੁਕ੍ਖਾ ਤੇਸਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਨਿਵੇਸਨਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤਿ, ਯਤ੍ਥ ਸੁਖਂ ਨਿਵਸਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਤਤ੍ਥ ਰੁਕ੍ਖਾ ਸੁਜਾਤਾ ਸਬ੍ਬਦਾਪਿ ਪੁਪ੍ਫਿਤਗ੍ਗਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਜਲਾਸਯਾਪਿ ਵਿਕਸਿਤਕਮਲਕੁਵਲਯਪੁਣ੍ਡਰੀਕਸੋਗਨ੍ਧਿਕਾਦਿਪੁਪ੍ਫਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਪਰਮਸੁਗਨ੍ਧਂ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਵਾਯਨ੍ਤਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ. ਸਰੀਰਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਅਤਿਦੀਘਤਾਦਿਦੋਸਰਹਿਤਂ ਆਰੋਹਪਰਿਣਾਹਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਜਰਾਯ ਅਨਭਿਭੂਤਤ੍ਤਾ ਵਲਿਪਲਿਤਾਦਿਦੋਸਰਹਿਤਂ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਅਪਰਿਕ੍ਖੀਣਜਵਬਲਪਰਕ੍ਕਮਸੋਭਮੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਅਨੁਟ੍ਠਾਨਫਲੂਪਜੀਵਿਤਾਯ ਨ ਚ ਨੇਸਂ ਕਸਿਵਾਣਿਜ੍ਜਾਦਿਵਸੇਨ, ਆਹਾਰਪਰਿਯੇਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਤੋ ਏਵ ਨ ਦਾਸਦਾਸਿਕਮ੍ਮਕਰਾਦਿਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਨ ਚ ਤਤ੍ਥ ਸੀਤੁਣ੍ਹਡਂਸਮਕਸਵਾਤਾਤਪਸਰੀਸਪਵਾਲ਼ਾਦਿਪਰਿਸ੍ਸਯੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਯਥਾ ਨਾਮੇਤ੍ਥ ਗਿਮ੍ਹਾਨਂ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਮਾਸੇ ਪਚ੍ਚੂਸਵੇਲਾਯਂ ਸਮਸੀਤੁਣ੍ਹਉਤੁ ਹੋਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਸਮਸੀਤੁਣ੍ਹੋਵ ਉਤੁ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤੇਸਂ ਕੋਚਿ ਉਪਘਾਤੋ, ਵਿਹੇਸਾ ਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਅਕਟ੍ਠਪਾਕਿਮਮੇਵ ਸਾਲਿਂ ਅਕਣਂ ਅਥੁਸਂ ਸੁਗਨ੍ਧਂ ਤਣ੍ਡੁਲਫਲਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾਨਂ ਨੇਸਂ ਕੁਟ੍ਠਂ, ਗਣ੍ਡੋ, ਕਿਲਾਸੋ, ਸੋਸੋ, ਕਾਸੋ, ਸਾਸੋ, ਅਪਮਾਰੋ, ਜਰੋਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕੋ ਨ ਕੋਚਿ ਰੋਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਨ ਤੇ ਖੁਜ੍ਜਾ ਵਾ ਵਾਮਨਕਾ ਵਾ ਕਾਣਾ ਵਾ ਕੁਣੀ ਵਾ ਖਞ੍ਜਾ ਵਾ ਪਕ੍ਖਹਤਾ ਵਾ ਵਿਕਲਙ੍ਗਾ ਵਾ ਵਿਕਲਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਇਤ੍ਥਿਯੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਨਾਤਿਦੀਘਾ ਨਾਤਿਰਸ੍ਸਾ ਨਾਤਿਕਿਸਾ ਨਾਤਿਥੂਲਾ ਨਾਤਿਕਾਲ਼ਾ ਨਾਚ੍ਚੋਦਾਤਾ ਸੋਭਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤਰੂਪਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਦੀਘਙ੍ਗੁਲੀ ਤਮ੍ਬਨਖੀ ਲਮ੍ਬਤ੍ਥਨਾ ਤਨੁਮਜ੍ਝਾ ਪੁਣ੍ਣਚਨ੍ਦਮੁਖੀ ਵਿਸਾਲਕ੍ਖੀ ਮੁਦੁਗਤ੍ਤਾ ਸਂਹਿਤੂਰੂ ਓਦਾਤਦਨ੍ਤਾ ਗਮ੍ਭੀਰਨਾਭੀ ਤਨੁਜਙ੍ਘਾ ਦੀਘਨੀਲਵੇਲ੍ਲਿਤਕੇਸੀ ਪੁਥੁਲਸੁਸੋਣੀ ਨਾਤਿਲੋਮਾਨਾਲੋਮਾ ਸੁਭਗਾ ਉਤੁਸੁਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾ ਸਣ੍ਹਾ ਸਖਿਲਸਮ੍ਭਾਸਾ ਨਾਨਾਭਰਣਵਿਭੂਸਿਤਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਦਾ ਹਿ ਸੋਲ਼ਸਵਸ੍ਸੁਦ੍ਦੇਸਿਕਾ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਪੁਰਿਸਾ ਚ ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸੁਦ੍ਦੇਸਿਕਾ ਵਿਯ, ਨ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰੇਸੁ ਰਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਤਾ.

ਸਤ੍ਤਾਹਿਕਮੇਵ ਚ ਤਤ੍ਥ ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਾ ਕਾਮਰਤਿਯਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਵੀਤਰਾਗਾ ਯਥਾਸਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਨ ਤਤ੍ਥ ਇਧ ਵਿਯ ਗਬ੍ਭੋਕ੍ਕਨ੍ਤਿਮੂਲਕਂ, ਗਬ੍ਭਪਰਿਹਰਣਮੂਲਕਂ, ਵਿਜਾਯਨਮੂਲਕਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਹੋਤਿ. ਰਤ੍ਤਕਞ੍ਚੁਕਤੋ ਕਞ੍ਚਨਪਟਿਮਾ ਵਿਯ ਦਾਰਕਾ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਤੋ ਅਮਕ੍ਖਿਤਾ ਏਵ ਸੇਮ੍ਹਾਦਿਨਾ ਸੁਖੇਨੇਵ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਿ, ਅਯਂ ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਤਾ.

ਮਾਤਾ ਪਨ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਧੀਤਰਂ ਵਾ ਵਿਜਾਯਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਵਿਚਰਣਪ੍ਪਦੇਸੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਨਪੇਕ੍ਖਾ ਯਥਾਰੁਚਿ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਸਯਿਤਾਨਂ ਯੇ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਸਾ, ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਵਾ, ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯੋ ਉਪਨਾਮੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਕਮ੍ਮਬਲੇਨ ਤਤੋ ਖੀਰਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤੇਨ ਦਾਰਕਾ ਯਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਪਨ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਾ ਕਤਿਪਯਦਿਵਸੇਹੇਵ ਲਦ੍ਧਬਲਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਾਰਿਕਾ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਦਾਰਕਾ ਪੁਰਿਸੇ. ਕਪ੍ਪਰੁਕ੍ਖਤੋ ਏਵ ਚ ਤੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਤ੍ਥਾਭਰਣਾਨਿ ਨਿਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਨਾਨਾਵਿਰਾਗਵਣ੍ਣਵਿਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਹਿ ਸੁਖੁਮਾਨਿ ਮੁਦੁਸੁਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਕਪ੍ਪਰੁਕ੍ਖੇਸੁ ਓਲਮ੍ਬਨ੍ਤਾਨਿ ਇਟ੍ਠਨ੍ਤਿ. ਨਾਨਾਵਿਧਰਂਸਿਜਾਲਸਮੁਜ੍ਜਲਵਿਵਿਧਵਣ੍ਣਰਤਨਵਿਨਦ੍ਧਾਨਿ ਅਨੇਕਵਿਧਮਾਲਾਕਮ੍ਮਲਤਾਕਮ੍ਮਭਿਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਵਿਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਸੀਸੂਪਗਗੀਵੂਪਗਹਤ੍ਥੂਪਗਕਟੂਪਗਪਾਦੂਪਗਾਨਿ ਸੋਵਣ੍ਣਮਯਾਨਿ ਆਭਰਣਾਨਿ ਚ ਕਪ੍ਪਰੁਕ੍ਖਤੋ ਓਲਮ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਵੀਣਾਮੁਦਿਙ੍ਗਪਣਵਸਮ੍ਮਤਾਲ਼ਸਙ੍ਖਵਂਸਵੇਤਾਲ਼ਪਰਿਵਾਨਿਵਲ੍ਲਕੀਪਭੁਤਿਕਾ ਤੂਰਿਯਭਣ੍ਡਾਪਿ ਤਤੋ ਤਤੋ ਓਲਮ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਬਹੂ ਫਲਰੁਕ੍ਖਾ ਕੁਮ੍ਭਮਤ੍ਤਾਨਿ ਫਲਾਨਿ ਫਲਨ੍ਤਿ ਮਧੁਰਰਸਾਨਿ, ਯਾਨਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤੇ ਸਤ੍ਤਾਹਮ੍ਪਿ ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾਹਿ ਨ ਬਾਧੀਯਨ੍ਤਿ. ਨਜ੍ਜੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਜਲਾ ਸੁਪਤਿਤ੍ਥਾ ਰਮਣੀਯਾ ਅਕਦ੍ਦਮਾ ਵਾਲੁਕਤਲਾ ਨਾਤਿਸੀਤਾ ਨਾਚ੍ਚੁਣ੍ਹਾ ਸੁਰਭਿਗਨ੍ਧੀਹਿ ਜਲਜਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਸੁਰਭਿਂ ਵਾਯਨ੍ਤਿਯੋ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ. ਨ ਤਤ੍ਥ ਕਣ੍ਟਕਤਿਣਕਕ੍ਖਲ਼ਗਚ੍ਛਲਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਕਣ੍ਟਕਾ ਪੁਪ੍ਫਫਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਚਨ੍ਦਨਨਾਗਰੁਕ੍ਖਾ ਸਯਮੇਵ ਰਸਂ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤਿ. ਨ੍ਹਾਯਿਤੁਕਾਮਾ ਚ ਨਦੀਤਿਤ੍ਥੇ ਏਕਜ੍ਝਂ ਵਤ੍ਥਾਭਰਣਾਨਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਦਿਂ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਨ੍ਹਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣੁਤ੍ਤਿਣ੍ਣਾ ਉਪਰਿਟ੍ਠਿਮਂ ਵਤ੍ਥਾਭਰਣਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਨ ਤੇਸਂ ਏਵਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਮਮ, ਇਦਂ ਪਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ, ਤਤੋ ਏਵ ਨ ਤੇਸਂ ਕੋਚਿ ਵਿਗ੍ਗਹੋ ਵਾ ਵਿਵਾਦੋ ਵਾ. ਸਤ੍ਤਾਹਿਕਾ ਏਵ ਚ ਨੇਸਂ ਕਾਮਰਤਿਕੀਲ਼ਾ ਹੋਤਿ, ਤਤੋ ਵੀਤਰਾਗਾ ਵਿਯ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਚ ਰੁਕ੍ਖੇ ਸਯਿਤੁਕਾਮਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਯਨਂ ਉਪਲਭਨ੍ਤਿ. ਮਤੇ ਚ ਸਤ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨ ਰੋਦਨ੍ਤਿ, ਨ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਮਣ੍ਡਯਿਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ. ਤਾਵਦੇਵ ਚ ਨੇਸਂ ਤਥਾਰੂਪਾ ਸਕੁਣਾ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਤਂ ਦੀਪਨ੍ਤਰਂ ਨੇਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਸਾਨਂ ਵਾ ਅਸੁਚਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥਿ. ਨ ਚ ਤਤੋ ਮਤਾ ਨਿਰਯਂ ਵਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਂ ਵਾ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਂ ਵਾ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ‘‘ਧਮ੍ਮਤਾਸਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਸੀਲਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਤੇ ਦੇਵਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਮੇਵ ਚ ਨੇਸਂ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਆਯੁਪ੍ਪਮਾਣਂ. ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਤੇਸਂ ਪਞ੍ਚਸੀਲਂ ਵਿਯ ਧਮ੍ਮਤਾਸਿਦ੍ਧਂ ਏਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਦੀਪੇ.

ਏਕਖੁਰਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਨੇਕਸਫਮ੍ਪਿ ਏਕਸਫਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ, ਅਸ੍ਸਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਗਾਵਿ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ‘‘ਪਸੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਗਾਵਿਤੋ ਇਤਰੋ ਸਬ੍ਬੋ ਚਤੁਪ੍ਪਦੋ ਇਧ ‘‘ਪਸੂ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਗਾਵਿ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਗਬ੍ਭਿਨਿਤ੍ਥਿਯਾ. ਪਿਟ੍ਠਿ ਓਨਮਿਤੁਂ ਸਹਤੀਤਿ ਕੁਚ੍ਛਿਯਾ ਗਰੁਭਾਰਤਾਯ ਤੇਸਂ ਆਰੁਲ਼੍ਹਕਾਲੇ ਪਿਟ੍ਠਿ ਓਨਮਤਿ, ਤੇਸਂ ਨਿਸਜ੍ਜਂ ਸਹਤਿ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕੇਤਿ ਕਮ੍ਮਪਥਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕੇ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਜਨਪਦਵੋਹਾਰੋ, ਨ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਮ੍ਹਿ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਮਿਲਕ੍ਖੁਵਾਸਿਕੇ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋਤਿ ਵੇਸ੍ਸਵਣਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ. ਇਤਿ ਸੋ ਅਤ੍ਤਾਨਮੇਵ ਪਰਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ਵਦਤਿ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਪਰਤੋਪਿ. ਬਹੁਵਿਧਂ ਨਾਨਾਰਤਨਵਿਚਿਤ੍ਤਂ ਨਾਨਾਸਣ੍ਠਾਨਂ ਰਥਾਦਿ ਦਿਬ੍ਬਯਾਨਂ ਉਪਟ੍ਠਿਤਮੇਵ ਹੋਤਿ ਸੁਦਨ੍ਤਵਾਹਨਯੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਨੇਸਂ ਯਾਨਾਨਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪਨੇ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਂ ਆਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਏਤਾਨੀਤਿ ਹਤ੍ਥਿਯਾਨਾਦੀਨਿ. ਨੇਸਨ੍ਤਿ ਵੇਸ੍ਸਵਣਪਰਿਚਾਰਿਕਾਨਂ. ਕਪ੍ਪਿਤਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਿਤਾਨਿ ਆਰੁਹਿਤੁਂ ਉਪਕਪ੍ਪਨਯਾਨਾਨਿ. ਨਿਪਨ੍ਨਾਪਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਪਿ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਵਿਯ ਯਥਾਸਕਂ ਵਿਮਾਨੇਸੁ.

ਨਗਰਾ ਅਹੂਤਿ ਲਿਙ੍ਗਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਗਰਾਨਿ ਭਵਿਂਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਆਟਾਨਾਟਾ ਨਾਮਾਤਿ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਨਾਮਂ ਨਗਰਂ ਆਸਿ.

ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਤ੍ਵਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਪਰਕੁਸਿਟਨਾਟਾਨਾਮਕੇ ਨਗਰੇ ਠਤ੍ਵਾ. ਤਤੋ ਉਜੁਂ ਉਤ੍ਤਰਦਿਸਾਯਂ. ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕਸਿਵਨ੍ਤਨਗਰਸ੍ਸ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਅਪਰਕੋਟ੍ਠਾਸੇ, ਪਰਤੋ ਇਚ੍ਚੇਵ ਅਤ੍ਥੋ.

ਕੁਵੇਰੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਜਾਤਿਸਮੁਦਾਗਤਂ ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਤੇਨੇਵ ਪਸਙ੍ਗੇਨ ਯੇਨਾਯਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਧਿਗਤਾ, ਤਦਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਕਮ੍ਮਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤੁਂ ‘‘ਅਯਂ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਚ੍ਛੁਵਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਛੁਸਸ੍ਸਂ. ਅਵਸੇਸਸਾਲਾਹੀਤਿ ਅਵਸੇਸਯਨ੍ਤਸਾਲਾਹਿ, ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਵਚਨਞ੍ਚੇਤਂ. ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਪੁਞ੍ਞਤ੍ਥਂ ਦਿਨ੍ਨਸਾਲਾਯਮੇਵ.

ਪਟਿਏਸਨ੍ਤੋਤਿ ਪਤਿ ਪਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਏਸਨ੍ਤੋ ਵੀਮਂਸਨ੍ਤੋ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਤੇ ਵੀਮਂਸਨ੍ਤਿ ਏਵ, ਅਥ ਖੋ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਅਤ੍ਥੇ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਮਾਨਾ ਅਨੁਸਾਸਮਾਨਾ’’ਤਿ. ਯਕ੍ਖਰਟ੍ਠਿਕਾਤਿ ਯਕ੍ਖਰਟ੍ਠਾਧਿਪਤਿਨੋ. ਯਕ੍ਖਾ ਚ ਵੇਸ੍ਸਵਣਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਨਿਵੇਸਨਦ੍ਵਾਰੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾ ਚਾਤਿ ਯਕ੍ਖਦੋਵਾਰਿਕਾ, ਤੇਸਂ ਯਕ੍ਖਦੋਵਾਰਿਕਾਨਂ.

ਯਸ੍ਮਾ ਧਰਣੀਪੋਰਕ੍ਖਣਿਤੋ ਪੁਰਾਣੋਦਕਂ ਭਸ੍ਸਯਨ੍ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਟ੍ਠਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਤਤੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮੇਘੇਹਿ ਪਵੁਟ੍ਠਂ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਤੋ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਤੋ ਉਦਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮੇਘਾ ਪਵਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਯਤੋਤਿ ਯਤੋ ਧਰਣੀਪੋਕ੍ਖਰਣਿਤੋ. ਸਭਾਤਿ ਯਕ੍ਖਾਨਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਸਭਾ.

ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਤੀਰੇ ਯਕ੍ਖਾਨਂ ਵਸਨਵਨੇ. ਸਦਾ ਫਲਿਤਾਤਿ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਸਞ੍ਜਾਤਫਲਾ. ਨਿਚ੍ਚਪੁਪ੍ਫਿਤਾਤਿ ਨਿਚ੍ਚਂ ਸਞ੍ਜਾਤਪੁਪ੍ਫਾ. ਨਾਨਾਦਿਜਗਣਾਯੁਤਾਤਿ ਨਾਨਾਵਿਧੇਹਿ ਦਿਜਗਣੇਹਿ ਯੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਹਿ ਪਨ ਸਕੁਣਸਙ੍ਘੇਹਿ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਸਮ੍ਪਤਨ੍ਤੇਹਿ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨ੍ਤੇਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀ ਆਕੁਲਾ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਿਵਿਧਪਕ੍ਖਿਸਙ੍ਘਸਮਾਕੁਲਾ’’ਤਿ. ਕੋਞ੍ਚਸਕੁਣੇਹੀਤਿ ਸਾਰਸਸਕੁਨ੍ਤੇਹਿ.

‘‘ਏਵਂ ਵਿਰਵਨ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਥਾ ਵਸ੍ਸਿਤਵਸੇਨ ‘‘ਜੀਵਞ੍ਜੀਵਕਾ’’ਤਿ ਅਯਂ ਤੇਸਂ ਸਮਞ੍ਞਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਉਟ੍ਠਵਚਿਤ੍ਤਕਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਵਂ ਵਸ੍ਸਮਾਨਾ’’ਤਿ. ਪੋਕ੍ਖਰਸਾਤਕਾਤਿ ਪੋਕ੍ਖਰਸਣ੍ਠਾਨਤਾਯ ‘‘ਪੋਕ੍ਖਰਸਾਤਕਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਲਦ੍ਧਨਾਮਾ.

ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਸੋਭਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਉਤੂਸੁ ਸੋਭਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸਾ ਹੇਮਨ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਸੋਭਾਵਿਰਤੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਏਵਂਭੂਤਾ ਚ ਨਿਚ੍ਚਂ ਪੁਪ੍ਫਿਤਜਲਜਥਲਜਪੁਪ੍ਫਤਾਯ, ਫਲਭਾਰਭਰਿਤਰੁਕ੍ਖਪਰਿਵਾਰਿਤਤਾਯ, ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸਲਿਲਤਾਯ ਚ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਸੋਭਤਿ.

੨੮੨. ਪਰਿਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੁਪਚਾਰਂ. ਪਰਿਸੋਧੇਤ੍ਵਾਤਿ ਏਕਕ੍ਖਰਸ੍ਸਾਪਿ ਅਵਿਰਾਧਨਵਸੇਨ ਆਚਰਿਯਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਬ੍ਬਂ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਗ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਯ ਪੋਰਿਯਾ ਵਾਚਾਯ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾਯ ਅਨੇਲਗਲ਼ਾਯ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਪਨੀਯਾ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਉਗ੍ਗਹਿਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਞ੍ਚ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਞ੍ਚ ਪਰਿਸੋਧੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਥਂ ਜਾਨਤੋ ਏਵ ਹਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਪਰਿਸੁਜ੍ਝਤਿ, ਨੋ ਅਜਾਨਤੋ. ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨੀਤਿ ਪਦਞ੍ਚੇਵ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਞ੍ਚ ਅਹਾਪੇਤ੍ਵਾ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ. ਵਿਸਂਵਾਦੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਕਤ੍ਵਾ. ਤੇਜਵਨ੍ਤਂ ਨ ਹੋਤਿ ਵਿਰਜ੍ਝਨਤੋ ਚੇਵ ਵਿਮ੍ਹਯਤ੍ਥਭਾਵਤੋ ਚ. ਸਬ੍ਬਸੋਤਿ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਤੋ. ਤੇਜਵਨ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸਭਾਵਨਿਰੁਤ੍ਤਿਂ ਅਵਿਰਾਧੇਤ੍ਵਾ ਸੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਭਾਵੇਨ ਸਾਧਨਤੋ. ਏਵਂ ਪਯੋਗਵਿਪਤ੍ਤਿਂ ਪਹਾਯ ਪਯੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸਾਧਕਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਜ੍ਝਾਸਯਵਿਪਤ੍ਤਿਂ ਪਹਾਯ ਅਜ੍ਝਾਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤ੍ਥਸਾਧਕਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਲਾਭਹੇਤੂ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਦਂ ਪਰਿਤ੍ਤਭਣਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨਤ੍ਥਪਟਿਬਾਹਨਹੇਤੂਤਿ ਤਸ੍ਸ ਞਾਣਕਰੁਣਾਪੁਬ੍ਬਕਤਾ ਨਿਸ੍ਸਰਣਪਕ੍ਖੋ. ਮੇਤ੍ਤਂ ਪੁਰੇਚਾਰਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਹਿਤਫਰਣਂ ਪੁਰਕ੍ਖਤ੍ਵਾ.

‘‘ਵਤ੍ਥੁਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਤੁਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਕਤਾਯ ਸਾਧਨਾਯ ਭਗਵਤੋ ਪਵੇਦਨਂ. ਘਰਵਤ੍ਥੁਨ੍ਤਿ ਵਸਨਗੇਹਂ. ਨਿਬਦ੍ਧਵਾਸਨ੍ਤਿ ਪਰਗੇਹੇਪਿ ਨੇਵਾਸਿਕਭਾਵੇਨ ਵਾਸਂ ਨ ਲਭੇਯ੍ਯ, ਯਂ ਪਨ ਮਹਾਰਾਜਾਨਂ, ਯਕ੍ਖਸੇਨਾਪਤੀਨਞ੍ਚ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾਨਂਯੇਵ ਕਦਾਚਿ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਗਮਨਂ, ਤਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਮਿਤਿਨ੍ਤਿ ਯਕ੍ਖਾਦਿਸਮਾਗਮਂ. ਕਾਮਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਨ ਮੇ ਸੋ’’ਤਿ ਆਗਤਂ, ਇਤਰੇਸਮ੍ਪਿ ਪਨ ਮਹਾਰਾਜਾਨਮਤ੍ਤਨਾ ਏਕਜ੍ਝਾਸਯਤਾਯ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਹਦਯੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ ਤਥਾ ਅਵੋਚ. ਕਞ੍ਞਂ ਅਨੁ ਅਨੁ ਵਹਿਤੁਂ ਅਯੁਤ੍ਤੋ ਅਨਾਵਯ੍ਹੋ, ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਕਞ੍ਞਂ ਲਦ੍ਧੁਂ ਅਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਂ ਅਨਾਵਯ੍ਹਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਆਵਾਹਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਨ ਵਿਵਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਅਵਿਵਯ੍ਹਂ, ਕਞ੍ਞਂ ਗਹੇਤੁਮਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਵਿਵਾਹਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਹਿਤੋ ਅਹਂਮਾਨੋ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਤ੍ਤਾ, ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ. ਅਤ੍ਤਾ ਵਿਸਯਭੂਤੋ ਏਤਾਸਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਤਾ, ਪਰਿਭਾਸਾ, ਤਾਹਿ. ਪਰਿਯਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਚਨੇਨ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਹਿ. ਯਥਾ ਯਕ੍ਖਾ ਅਕ੍ਕੋਸਿਤਬ੍ਬਾ, ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਾ ਅਕ੍ਕੋਸਾ ਯਕ੍ਖਅਕ੍ਕੋਸਾ ਨਾਮ, ਤੇਹਿ. ਤੇ ਪਨ ‘‘ਕਲ਼ਾਰਕ੍ਖਿ ਕਲ਼ਾਰਦਨ੍ਤਾ ਕਾਲ਼ਵਣ੍ਣਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਆਦਯੋ.

ਵਿਰੁਦ੍ਧਾਤਿ ਵਿਰੁਜ੍ਝਨਕਾ ਪਰੇਹਿ ਵਿਰੋਧਿਨੋ. ਰਭਸਾਤਿ ਸਾਰਮ੍ਭਕਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਰਣੁਤ੍ਤਰਿਯਾ’’ਤਿ. ਰਭਸਾਤਿ ਵਾ ਸਾਹਸਿਕਾ. ਸਾਮਿਨੋ ਮਨਸੋ ਅਸ੍ਸਵਾਤਿ ਮਨਸ੍ਸਾ, ਕਿਙ੍ਕਰਾ. ਯੇ ਹਿ ‘‘ਕਿਂ ਕਰੋਮਿ ਭਦ੍ਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਏਵਂ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਕ੍ਖਸੇਨਾਪਤੀਨਂ ਯੇ ਮਨਸ੍ਸਾ, ਤੇਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਣਾਯ ਅਵਰੋਧਿਤੁਪਚਾਰਾ ਅਵਰੁਦ੍ਧਾ, ਤੇ ਪਨ ਆਣਾਵਤੋ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਪਚ੍ਚਾਮਿਤ੍ਤਾ ਵੇਰਿਨੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਜ੍ਝਾਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਕਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤਾਪੇਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਪਨ ਉਜ੍ਝਾਪਨਂ ਤੇਸਂ ਨੀਚਕਿਰਿਯਾਯ ਜਾਨਾਪਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਜਾਨਾਪੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ.

ਪਰਿਤ੍ਤਪਰਿਕਮ੍ਮਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

ਪਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਥੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਟਾਨਾਟਿਯਪਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਪੁਬ੍ਬੁਪਚਾਰਟ੍ਠਾਨਿਯਂ ਮੇਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਾਦਿ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਤਂ ਲਦ੍ਧਾਸੇਵਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤੇਜਵਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਠਮਮੇਵ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਿਟ੍ਠਂ ਵਾ ਮਂਸਂ ਵਾਤਿ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਨਿਯਮਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਮਚ੍ਛਘਤਸੂਪਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਓਤਾਰਂ ਲਭਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬਆਹਾਰਵਸੇਨ ਪਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਚ. ‘‘ਪਰਿਤ੍ਤ…ਪੇ… ਨਿਸੀਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਪਰਿਤ੍ਤਕਾਰਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

‘‘ਪਰਿਤ੍ਤਕਾਰਕੋ…ਪੇ… ਸਮ੍ਪਰਿਵਾਰਿਤੇਨਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਰਿਤ੍ਤਕਰਣੇ ਬਾਹਿਰਰਕ੍ਖਾਸਂਵਿਧਾਨਂ. ‘‘ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ …ਪੇ… ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਰਕ੍ਖਾ ਉਭਯਤੋ ਰਕ੍ਖਾਸਂਵਿਧਾਨਂ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਰਿਤ੍ਤਕਰਣਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਵਿਸਹਨ੍ਤਿ. ਮਙ੍ਗਲਕਥਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਪੁਬ੍ਬੁਪਚਾਰਵਸੇਨ. ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਗਾਮਖੇਤ੍ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ. ਘੋਸੇਤਬ੍ਬੋ,‘‘ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣੇ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਨਾਗਨ੍ਤੁਂ ਨਾਮ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਨ ਬੁਦ੍ਧਾਣਾਭਯੇਨ, ਰਾਜਾਣਾਭਯੇਨ ਚ. ਗਹਿਤਕਾਪਦੇਸੇਨ ਅਮਨੁਸ੍ਸੋਵ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਮਨੁਸ੍ਸਗ੍ਗਹਿਤਕੋ ‘ਤ੍ਵਂ ਕੋ ਨਾਮਾ’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਾਦੀਸੁ ਪੂਜਨਤ੍ਥਂ ਵਿਨਿਯੁਞ੍ਜਿਯਮਾਨੇਸੁ. ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਪਤ੍ਤਿਦਾਨਂ. ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ਪਤ੍ਤਿਦਾਨਂ. ਦੇਵਤਾਨਨ੍ਤਿ ਯਕ੍ਖਸੇਨਾਪਤੀਨਂ. ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਭਣਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ ਪੁਰੇਚਾਰਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਮਙ੍ਗਲਕਥਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਉਪਵਨੇ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਚ ਸਬ੍ਬਂ ਗਿਹੀਨਂ ਪਰਿਤ੍ਤਕਰਣੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤਬ੍ਬਮੇਵ.

ਸਰੀਰੇ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਸਰੀਰਂ ਅਨੁਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਯ ਆਵਿਸਨ੍ਤੋ ਯਥਾ ਗਹਿਤਕਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਨ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਏਵ ਵਸੇਨ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਏਵਂ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਆਵਿਸਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਲਗ੍ਗਤੀਤਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਲਗ੍ਗੋ ਅਲ੍ਲੀਨੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਅਪੇਤੀ’’ਤਿ. ਰੋਗਂ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋਤਿ ਧਾਤੂਨਂ ਸਮਭਾਵੇਨ ਵਤ੍ਤਿਤੁਂ ਅਪ੍ਪਦਾਨਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਰੋਗਂ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ. ਧਾਤੂਨਂ ਵਿਸਮਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਚ ਅਰੁਚ੍ਚਨੇਨ ਗਹਿਤਕਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਲੋਹਿਤਂ ਸੁਸ੍ਸਤਿ, ਮਂਸਂ ਮਿਲਾਯਤਿ, ਤਂ ਪਨਸ੍ਸ ਯਕ੍ਖੋ ਧਾਤੁਕ੍ਖੋਭਨਿਮਿਤ੍ਤਤਾਯ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਪ੍ਪਮਂਸਲੋਹਿਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ’’ਤਿ.

੨੮੩. ਤੇਸਂ ਨਾਮਾਨਿ ਇਨ੍ਦਾਦਿਨਾਮਭਾਵੇਨ ਵੋਹਰਿਤਬ੍ਬਤੋ. ਤਤੋਤਿ ਤਤੋ ਆਰੋਚਨਤੋ ਪਰਂ. ਤੇਤਿ ਯਕ੍ਖਸੇਨਾਪਤਯੋ. ਓਕਾਸੋ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ, ਉਪਾਸਕਉਪਾਸਿਕਾਯੋ ਵਿਹੇਠੇਤੁਂ ਅਵਸਰੋ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਆਰਕ੍ਖਾਯ ਵਿਹਿਤਤ੍ਤਾਤਿ.

ਆਟਾਨਾਟਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ.

੧੦. ਸਙ੍ਗੀਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੨੯੬. ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਤਿ ਬੁਦ੍ਧਖੇਤ੍ਤਭੂਤੇ ਦਸਸਹਸ੍ਸਪਰਿਮਾਣੇ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯੇਵ ਕਤਾਧਿਕਾਰਾ, ਇਤਰੇਸੁ ਦੇਵਾ ਵਿਸੇਸਭਾਗਿਨੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਞਾਣਜਾਲਂ ਪਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਞਾਣਜਾਲਪਤ੍ਥਰਣਨ੍ਤਿ ਚ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਸਯਾਦਿਵਿਭਾਵਨਵਸੇਨ ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਨਮੇਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕਯਮਾਨੋ’’ਤਿ, ਸਤ੍ਤਲੋਕਂ ਬ੍ਯਵਲੋਕਯਮਾਨੋ ਆਸਯਾਨੁਸਯਚਰਿਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਆਦਿਕੇ ਵਿਸੇਸਤੋ ਓਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਙ੍ਗਲਂ ਭਣਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ‘‘ਤਂ ਤੇਸਂ ਆਯਤਿਂ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਵਿਜ੍ਜਾਟ੍ਠਾਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਭਵਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਤੀਹਿ ਪਿਟਕੇਹਿ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤਿਪਿਟਕਤੋ ਏਕਕਦੁਕਾਦਿਨਾ ਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ. ਞਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤਾ ਅਤ੍ਥਾ ਪਞ੍ਹਾ, ਤੇ ਪਨ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਏਕਕਾਦਿਵਸੇਨ ਆਗਤਾ ਸਹਸ੍ਸਂ, ਚੁਦ੍ਦਸ ਚਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਚੁਦ੍ਦਸਪਞ੍ਹਾਧਿਕੇਨ ਪਞ੍ਹਸਹਸ੍ਸੇਨ ਪਟਿਮਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਏਵਮਿਧ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਤੇ ਪਞ੍ਹੇ ਪਰਤੋ ਸੁਤ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ‘‘ਏਕਕਵਸੇਨ ਦ੍ਵੇ ਪਞ੍ਹਾ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੩.੩੪੯) ਵਿਭਾਗੇਨ ਪਰਿਗਣੇਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਤਿ.

ਉਬ੍ਭਤਕਨਵਸਨ੍ਧਾਗਾਰਵਣ੍ਣਨਾ

੨੯੭. ਉਚ੍ਚਾਧਿਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਗਾਰਂ ਭੂਮਿਤੋ ਉਬ੍ਭਤਂ ਵਿਯਾਤਿ ‘‘ਉਬ੍ਭਤਕ’’ਨ੍ਤਿ ਨਾਮਂ ਲਭਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਵਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਨ੍ਧਾਗਾਰਸਾਲਾਤਿ ਏਕਾ ਮਹਾਸਾਲਾ. ਉਯ੍ਯੋਗਕਰਣਾਦੀਸੁ ਹਿ ਰਾਜਾਨੋ ਤਤ੍ਥ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਾ ਪੁਰਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ, ਏਤ੍ਤਕਾ ਪਚ੍ਛਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਧਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਮਰਿਯਾਦਂ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਠਾਨਂ ‘‘ਸਨ੍ਧਾਗਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਉਯ੍ਯੋਗਟ੍ਠਾਨਤੋ ਚ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਗੇਹਂ ਗੋਮਯਪਰਿਭਣ੍ਡਾਦਿਵਸੇਨ ਪਟਿਜਗ੍ਗਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਏਕਂ ਦ੍ਵੇ ਦਿਵਸੇ ਤੇ ਰਾਜਾਨੋ ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਥਮ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿਪਿ ਸਨ੍ਧਾਗਾਰਂ, ਤੇਸਂ ਰਾਜੂਨਂ ਸਹ ਅਤ੍ਥਾਨੁਸਾਸਨਅਗਾਰਨ੍ਤਿਪਿ ਸਨ੍ਧਾਗਾਰਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਕਸਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇਵਪਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਘਰਾਵਾਸਕਿਚ੍ਚਂ ਸਨ੍ਧਰਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਛਿਦ੍ਦਾਵਛਿਦ੍ਦਂ ਘਰਾਵਾਸਂ ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਧਰਨ੍ਤੀਤਿਪਿ ਸਨ੍ਧਾਗਾਰਂ, ਸਾ ਏਵ ਸਾਲਾਤਿ ਸਨ੍ਧਾਗਾਰਸਾਲਾ. ਦੇਵਤਾਤਿ ਘਰਦੇਵਤਾ. ਨਿਵਾਸਵਸੇਨ ਅਨਜ੍ਝਾਵੁਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ‘‘ਕੇਨਚਿ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਮ੍ਮਕਰਣਵਸੇਨ ਪਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸਜ੍ਜਾਦੀਨਿ ਕਪ੍ਪੇਸੁਮੇਵ. ‘‘ਸਯਮੇਵ ਪਨ ਸਤ੍ਥੁ ਇਧਾਗਮਨਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪੁਞ੍ਞਵਸੇਨੇਵ, ਅਹੋ ਮਯਂ ਪੁਞ੍ਞਵਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਹਟ੍ਠਤੁਟ੍ਠਾ ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਮ੍ਹੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

੨੯੮. ਅਟ੍ਟਕਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਕਰਣਤ੍ਥਂ ਬਦ੍ਧਾ ਮਞ੍ਚਕਾ. ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤਾਤਿ ਤਾਵਦੇਵ ਸਨ੍ਧਾਗਾਰੇ ਨਵਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਿਟ੍ਠਾਪਿਤਭਾਵਮਾਹ, ਤੇਨ‘‘ਅਚਿਰਕਾਰਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਅਰਞ੍ਞਂ ਆਰਾਮੋ ਆਰਮਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਰਞ੍ਞਾਰਾਮਾ. ਸਨ੍ਥਰਣਂ ਸਨ੍ਥਰਿ, ਸਬ੍ਬੋ ਸਕਲੋ ਸਨ੍ਥਰਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਥਰਿ, ਭਾਵਨਪੁਂਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋਯਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਸਨ੍ਥਤਂ ਹੋਤਿ, ਏਵ’’ਨ੍ਤਿ.

੨੯੯. ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕੋਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸਬ੍ਬਭਾਗੇਨ ਪਸਾਦਾਵਹੋ ਚਾਤੁਰਿਯਸੋ. ‘‘ਅਸੀਤਿਹਤ੍ਥਂ ਠਾਨਂ ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਕਾਯਪ੍ਪਭਾਯ ਪਕਤਿਯਾ ਅਸੀਤਿਹਤ੍ਥੇ ਠਾਨੇ ਅਭਿਬ੍ਯਾਪਨਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨ ਪਨ ਅਨਨ੍ਤਂ ਅਪਰਿਮਾਣਂ ਠਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜੋਤਤੇਵ. ਨੀਲਪੀਤਲੋਹਿਤੋਦਾਤਮਞ੍ਜਟ੍ਠਪਭਸ੍ਸਰਵਸੇਨ ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਾ. ਸਬ੍ਬੇ ਦਿਸਾਭਾਗਾਤਿ ਸਰੀਰਪ੍ਪਭਾਯ ਬਾਹੁਲ੍ਲਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਅਬ੍ਭਮਹਿਕਾਦੀਹਿ ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਸੁਞ੍ਞਂ ਨ ਸੋਭਤਿ, ਤਾਰਕਾਚਿਤਂ ਪਨ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਂ ਤਾਸਂ ਪਭਾਹਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਵਿਜ੍ਜੋਤਮਾਨਂ ਵਿਰੋਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮੁਗ੍ਗਤਤਾਰਕਂ ਵਿਯ ਗਗਨਤਲ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਪਾਲਿਫੁਲ੍ਲੋਤਿ ਮੂਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਸਾਖਗ੍ਗਾ ਫੁਲ੍ਲੋ. ‘‘ਪਟਿਪਾਟਿਯਾਠਪਿਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪੂਪਮਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਿਯ-ਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਂ. ਸਿਰਿਯਾ ਸਿਰਿਂ ਅਭਿਭਵਮਾਨਂ ਵਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੋਭਾਯ ਤੇਸਂ ਸੋਭਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਪਿ ਸਬ੍ਬੇਵਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਨੇਸਂ ‘‘ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਗੁਣੇਸੁ ਲੋਕਿਯਗੁਣਾਨਂ ਵਸੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਵ ਦਸਕਥਾਵਤ੍ਥੁਲਾਭਿਨੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੩.੨੯੬). ਤਸ੍ਮਾ ਯੇ ਤਤ੍ਥ ਅਰਿਯਾ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਪਦਾਨਂ ਵਸੇਨ ਬੋਧਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਤੇ ਲੋਕਿਯਗੁਣਦੀਪਕੇਹਿ ਪਦੇਹੀਤਿ ਨ ਤਥਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ‘‘ਅਸੀਤਿਮਹਾਥੇਰਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਰਹਤ੍ਤਭਾਗਿਨੋ ਗਹਿਤਾ.

ਰੂਪਕਾਯਸ੍ਸ ਅਸੀਤਿਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨ-ਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤ-ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਕਾਯਪ੍ਪਭਾਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਕੇਤੁਮਾਲਾਵਿਚਿਤ੍ਤਤਾਵ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੩; ੩.੨੦੦; ਮ. ਨਿ. ੨.੩੮੫) ਬੁਦ੍ਧਵੇਸੋ. ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਾ ਬੁਦ੍ਧਰਸ੍ਮਿਯੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਆਲੋਕਿਤਵਿਲੋਕਿਤਾਦੀਸੁ ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਗਤੋ ਬੁਦ੍ਧਾਵੇਣਿਕੋ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤੁਪਸਮੋ ਬੁਦ੍ਧਵਿਲਾਸੋ. ਅਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸਂ.

ਸਨ੍ਧਾਗਾਰਾਨੁਮੋਦਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਸੀਤਂ ਉਣ੍ਹਂ ਪਟਿਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਚੂਲ਼ਵ. ੨੯੫, ੩੧੫) ਨਯੇਨ ਸਨ੍ਧਾਗਾਰਗੁਣੂਪਸਞ੍ਹਿਤਾ ਸਨ੍ਧਾਗਾਰਕਰਣਪੁਞ੍ਞਾਨਿਸਂਸਭਾਵਿਨੀ. ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾਤਿ ਸਙ੍ਗੀਤਿਅਨਾਰੁਲ਼੍ਹਾ ਸੁਣਨ੍ਤਾਨਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਰੂਪਤਾਯ ਵਿਵਿਧਵਿਪੁਲਹੇਤੂਪਮਾਸਮਾਲਙ੍ਕਤਾ ਨਾਨਾਨਯਵਿਚਿਤ੍ਤਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਕਥਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਦਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਆਕਾਸਗਙ੍ਗਂ ਓਤਾਰੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਨਿਰੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਤਾਯ ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧੇਨ, ਵਿਪੁਲੋਦਾਰਤਾਯ ਅਪਰਿਮੇਯ੍ਯੇਨ ਚ ਅਤ੍ਥੇਨ ਸੁਣਨ੍ਤਾਨਂ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਪਰਿਲ਼ਾਹਵੂਪਸਮਨਤੋ. ਪਥਵੋਜਂ ਆਕਡ੍ਢਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਸੁਦੁਕ੍ਕਰਤਾਯ, ਮਹਾਸਾਰਤਾਯ ਵਾ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ. ਮਹਾਜਮ੍ਬੁਂ ਮਤ੍ਥਕੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚਾਲੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਚਾਲਨਪਚ੍ਚਯਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ ਅਨੁਸਨ੍ਧਾਨਤੋ. ਯੋਜਨਿਯ…ਪੇ… ਪਾਯਮਾਨੋ ਵਿਯ ਦੇਸਨਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਯਨ੍ਤੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਵੇਦਧਮ੍ਮਵੇਦਸ੍ਸੇਵ ਲਭਾਪਨੇਨ ਸਾਤਮਧੁਰਧਮ੍ਮਾਮਤਰਸੂਪਸਂਹਰਣਤੋ. ਮਧੁਗਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਮਧੁਪਟਲਂ.

੩੦੦. ‘‘ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਂ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤ’’ਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਾਪਨਿਚ੍ਛਾਯਂ ਇਦਂ ਆਮੇਡਿਤਵਚਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਂ ਯਨ੍ਦਿਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨੁਵਿਲੋਕੇਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨੁ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਪਰੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮਾਨਤ੍ਥੋ, ਵਿਲੋਕਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਸਤ੍ਥੁ ਚਕ੍ਖੁਦ੍ਵਯੇਨਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਨਾ…ਪੇ… ਤਤੋ ਤਤੋ ਵਿਲੋਕੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵਤ੍ਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਨਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਹਤ੍ਥੇਨ ਕੁਚ੍ਛਿਤਂ ਕਤਂ ਹਤ੍ਥਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਕੁਕਤਮੇਵ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਏਵਂ ਪਾਦਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਨਿਚ੍ਚਲਾ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੁਵਿਨੀਤਭਾਵੇਨ, ਬੁਦ੍ਧਗਾਰਵੇਨ ਚ. ‘‘ਆਲੋਕਂ ਪਨ ਵਡ੍ਢਯਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਕਦਾਚਿ ਭਗਵਾ ਏਵਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਸਤ੍ਥੁ ਸਾਵਕਾਨਂ ਵਿਯ ਏਵਂ ਪਯੋਗਸਮ੍ਪਾਦਨੀਯਮੇਤਂ ਞਾਣਂ. ਤਿਰੋਹਿਤਵਿਦੂਰਵਤ੍ਤਨਿਪਿ ਰੂਪਗਤੇ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਨੋ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਵੀਮਂਸਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਰਹਤ੍ਤੁਪਗਂ ਅਰਹਤ੍ਤਪਦਟ੍ਠਾਨਂ. ਚਕ੍ਖੁਤਲੇਸੁ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਚਕ੍ਖੁਤਲੇਸੁ ਲਬ੍ਭਮਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਗਤਥਿਨਮਿਦ੍ਧਤਾਕਾਰਸਙ੍ਖਾਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਦਯੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ. ਕਸ੍ਮਾ ਆਗਿਲਾਯਤਿ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਹਤ੍ਥਿਨਾਗਾਨਂ ਬਲਂ ਧਾਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਚੋਦਕਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਆਚਰਿਯੋ ਏਸ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਭਾਵੋ, ਯਦਿਦਂ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾ. ਯੇ ਪਨ ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਤੇ ਏਕਨ੍ਤੇਨੇਵ ਉਦਯਵਯਪਟਿਪੀਲ਼ਿਤਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾ ਏਵ, ਦੁਕ੍ਖਸਭਾਵੇਸੁ ਤੇਸੁ ਸਤ੍ਥੁ ਕਾਯੇ ਦੁਕ੍ਖੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਯਂ ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਭਗਵਤੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਿਟ੍ਠਿਵਾਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਸੋ ਚ ਖੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯਾ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਪਰਮਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ ਉਦਾਨਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਆਗਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਭਿਨ੍ਨਨਿਗਣ੍ਠਵਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਨਾ

੩੦੧. ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਪਾਸਾਦਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੩.੧੬੪).

੩੦੨. ਸ੍ਵਾਖ੍ਯਾਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੁਕਾਮੋਤਿ ਸ੍ਵਾਖ੍ਯਾਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਤੁਕਾਮੋ, ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਵਾ ਸ੍ਵਾਖ੍ਯਾਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਕਥੇਤੁਕਾਮੋ. ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਦੇਸਿਤਧਮ੍ਮਮੇਵ ਹਿ ਤਤੋ ਤਤੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਾਵਕਾ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ.

ਏਕਕਵਣ੍ਣਨਾ

੩੦੩. ਸਮਗ੍ਗੇਹਿ ਭਾਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਮਗ੍ਗੇਹਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਭਾਸਿਤਬ੍ਬਂ, ਸਜ੍ਝਾਯਿਤਬ੍ਬਞ੍ਚੇਵ ਵਣ੍ਣੇਤਬ੍ਬਞ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾ ਪਨ ਸਮਗ੍ਗੇਹਿ ਸਙ੍ਗਾਯਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਕਵਚਨੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕਵਚਨੇਹੀਤਿ ਵਿਰੋਧਾਭਾਵੇਨ ਸਮਾਨਵਚਨੇਹਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਵਿਰੁਦ੍ਧਵਚਨੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਕਾਮੋਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮੇ ਸਙ੍ਗਾਯਨੇ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਾਨੁਭਵਨਂ ਇਚ੍ਛਿਤਂ ਦੇਸਨਾਕੁਸਲਤਾਯ, ਤਤ੍ਥ ਏਕਕਦੁਕਤਿਕਾਦਿਵਸੇਨ ਬਹੁਧਾ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਕਾਮੋ. ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾਤਿ ਅਨਵਸੇਸਾ ਸਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਪਨ ਭਵਭੇਦਤੋ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨੇਵ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਾਮਭਵਾਦੀਸੂ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਬ੍ਯਧਿਕਰਣਾਨਮ੍ਪਿ ਬਾਹਿਰਤ੍ਥਸਮਾਸੋ ਹੋਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਉਰਸਿਲੋਮੋ’’ਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਹਾਰਤੋ ਠਿਤਿ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ’’ਤਿ. ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਠਿਤਿ, ਆਹਾਰੋ ਠਿਤਿ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾਤਿ ਏਵਂ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਸਮਾਸਵਿਗ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਟ੍ਠਿਤਿਕਾ, ਪਚ੍ਚਯਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ ਹੇਤ੍ਥ ਆਹਾਰ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਅਯਂ ਆਹਾਰੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਾ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸਉਪ੍ਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੮੩, ੨੩੨) ਵਿਯ. ਏਵਞ੍ਹਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤਾਪਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਾ ਪਨਾਯਂ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਤਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਸਙ੍ਖਾਰਧਮ੍ਮੋ, ਨ ਸਤ੍ਤਧਮ੍ਮੋ. ਤੇਨੇਵਾਹੁ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯਾ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾਤਿ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੧੩੬; ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ਵੇਰਞ੍ਜਕਣ੍ਡਵਣ੍ਣਨਾ; ਉਦਾ. ਅਟ੍ਠ. ੩੦; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੬੫; ਉਦਾ. ਅਟ੍ਠ. ੧੮੬) ਯਦਿ ਏਵਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਕਥਨ੍ਤਿ? ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾ ਦੇਸਨਾਤਿ ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ. ਯਥਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਏਕਧਮ੍ਮੇ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਮ੍ਮਾ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਮਾਨੋ ਸਮ੍ਮਾ ਵਿਰਜ੍ਜਮਾਨੋ ਸਮ੍ਮਾ ਵਿਮੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਯਨ੍ਤਦਸ੍ਸਾਵੀ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਕਰੋ ਹੋਤਿ, ਕਤਮਸ੍ਮਿਂ ਏਕਧਮ੍ਮੇ? ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧੦.੨੭) ਏਕੋ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ’’ਤਿ ਯ੍ਵਾਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਕਥਾਯ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯ ਆਹਾਰਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਅਯਂ ਆਹਾਰੋ ਨਾਮ ਏਕੋ ਧਮ੍ਮੋ. ਯਾਥਾਵਤੋ ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਯਥਾਸਭਾਵਤੋ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ. ਸਮ੍ਮਦਕ੍ਖਾਤੋਤਿ ਤੇਨੇਵ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਕਾਰੇਨ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਦੇਸਿਤੋ.

ਚੋਦਕੋ ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ਯਾਥਾਵਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਨੇਯ੍ਯਤ੍ਥਂ ਸੁਤ੍ਤਪਦਂ ਨੀਤਤ੍ਥਤੋ ਦਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਚਨਮਤ੍ਤੇ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਨੁ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਚੋਦੇਤਿ. ਆਚਰਿਯੋ ਅਵਿਪਰੀਤਂ ਤਤ੍ਥ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਮਤ੍ਥਂ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਝਾਨਂ ਆਹਾਰੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਏਕਵੋਕਾਰਭਵਾਵਹਂ ਸਞ੍ਞਾਯ ਵਿਰਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਰੂਪਾਵਚਰਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ. ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਅਨਾਹਾਰਾ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਅਸਞ੍ਞਭਵੇ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਆਹਾਰਾਨਂ ਅਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਚ੍ਚਯਾਹਾਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ‘‘ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸਾਸਨੇ ਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸੇਸਤੋ ਆਹਾਰ-ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋ, ‘‘ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਦਿ ਤੇ ਏਵ ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਅਬ੍ਯਾਪਿਤਦੋਸੋ ਆਪਨ੍ਨੋ. ਅਥ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮੋ ਆਹਾਰੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਇਮਾਯ ਆਹਾਰਪਾਲ਼ਿਯਾ ਵਿਰੋਧੋ ਆਪਨ੍ਨੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਂ. ‘‘ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਯੇਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਤਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਸੁਤ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਾਦੀਨਂ ਓਜਟ੍ਠਮਕਰੂਪਾਹਰਣਾਦਿ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਆਹਾਰਭਾਵੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰੋ ਓਜਟ੍ਠਮਕਰੂਪਾਹਰਣੇਨ ਰੂਪਕਾਯਂ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭੇਤਿ, ਏਵਂ ਫਸ੍ਸਾਦਯੋ ਚ ਵੇਦਨਾਦਿਆਹਰਣੇਨ ਨਾਮਕਾਯਂ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਤਿਪਿ ਜਨਕਭਾਵੇ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਕਭਾਵੋ ਓਜਾਦੀਸੁ ਸਾਤਿਸਯੋ ਲਬ੍ਭਮਾਨੋ ਮੁਖ੍ਯੋ ਆਹਾਰਟ੍ਠੋਤਿ ਤੇ ਏਵ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਆਹਾਰਲਕ੍ਖਣਾ ਧਮ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਙ੍ਗੀਤਿਸੁਤ੍ਤੇ. ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਆਹਾਰੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਂ ਆਹਰਤੀਤਿ ਇਮਂ ਪਰਿਯਾਯਂ ਲਭਤੀਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਇਦਾਨਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਸੁਤ੍ਤੇਨ (ਅ. ਨਿ. ੧੦.੬੧) ਸਮਤ੍ਥੇਤੁਂ ‘‘ਤੇਨੇਵਾਹਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਾਹਾਰੋ.

ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਾਹਾਰੋਪਿ ਗਹਿਤੋਵ ਹੋਤਿ, ਯਾਵਤਾ ਸੋਪਿ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇਨੇਵ ਜਨਕੋ, ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਕੋ ਚ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਂ ਤਂ ਫਲਂ ਆਹਰਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਲਭਤੀਤਿ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਪਰਿਯਾਯਾਹਾਰੋ, ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਾਹਾਰੋਤਿ ਦ੍ਵੀਸੁ ਆਹਾਰੇਸੁ. ਅਸਞ੍ਞਭਵੇ ਯਦਿਪਿ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਾਹਾਰੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਪਚ੍ਚਯਾਹਾਰੋ ਪਨ ਲਬ੍ਭਤਿ ਪਰਿਯਾਯਾਹਾਰਲਕ੍ਖਣੋ. ਇਦਾਨਿ ਇਮਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧੇ ਤਿਤ੍ਥਕਰਮਤਨਿਸ੍ਸਿਤਾਨਂ ਝਾਨਭਾਵਨਾਯ ਅਸਿਜ੍ਝਨਤੋ ‘‘ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਾਸਨਿਕਾ ਤਾਦਿਸਂ ਝਾਨਂ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਤਿਤ੍ਥਾਯਤਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਹਿ ਉਪਤ੍ਤਿਵਿਸੇਸੇ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਸਞ੍ਞਿਨੋ, ਅਞ੍ਞਾਵਿਰਾਗਾਵਿਰਾਗੇਸੁ ਆਦੀਨਵਾਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਿਨੋ ਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਸਞ੍ਞਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਕ੍ਖਣਭੂਮਿਯਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਨ ਸਾਸਨਿਕਾ. ਵਾਯੋਕਸਿਣੇ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਵਾਯੋਕਸਿਣੇ ਪਠਮਾਦੀਨਿ ਤੀਣਿ ਝਾਨਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ ਚਿਣ੍ਣਵਸੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਾਧਿਗਮਾਯ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਾਯੋਕਸਿਣੇਯੇਵ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ਯਦੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਟੀਕਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਟੀ. ੧.੪੧) ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਮੇਵ. ਧੀਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਧੀ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਧਿਬ੍ਬਤੇਤਂ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਮਮ ਚਿਤ੍ਤਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਿਤਂ ਵਤ ਹੋਤੁ. ਵਤਾਤਿ ਸਮ੍ਭਾਵਨੇ, ਤੇਨ ਜਿਗੁਚ੍ਛਂ ਸਮ੍ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਵਦਤਿ. ਨਾਮਾਤਿ ਚ ਸਮ੍ਭਾਵਨੇ ਏਵ, ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵਂ ਸਮ੍ਭਾਵੇਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਾਵਾਭਾਵੇਸੁ ਆਦੀਨਵਾਨਿਸਂਸੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਖਨ੍ਤਿਂ ਰੁਚਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵੋ ਏਵ ਸਾਧੁ ਸੁਟ੍ਠੂ’’ਤਿ ਇਮਂ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਨ੍ਤਿਂ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਅਭਿਰੁਚਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ.

ਤਥਾ ਭਾਵਿਤਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਠਿਤਿਭਾਗਿਯਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਤਿਤ੍ਥਾਯਤਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸੇਵ ਤਥਾ ਝਾਨਭਾਵਨਾ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ’’ਤਿ. ਪਣਿਹਿਤੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਮਰਣਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਕਾਲੇ ਠਪਿਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਯਦਿ ਠਾਨਾਦਿਨਾ ਆਕਾਰੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਕਮ੍ਮਬਲੇਨ ਯਾਵ ਭੇਦਾ ਤੇਨੇਵਾਕਾਰੇਨ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੋ ਤੇਨ ਇਰਿਯਾਪਥੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਏਵ ਰੂਪਾਨਮ੍ਪੀਤਿ ਏਵਂ ਅਚੇਤਨਾਨਮ੍ਪਿ. ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਗੇਵ ਸਚੇਤਨਾਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਥਂ ਪਨ ਅਚੇਤਨਾਨਂ ਨੇਸਂ ਪਚ੍ਚਯਾਹਾਰਸ੍ਸ ਉਪਕਪ੍ਪਨਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਤਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਯੇ ਉਟ੍ਠਾਨਵੀਰਿਯੇਨੇਵ ਦਿਵਸਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਫਲਮਤ੍ਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਉਟ੍ਠਾਨਫਲੂਪਜੀਵਿਨੋ. ਯੇ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਞ੍ਞਫਲਮੇਵ ਉਪਜੀਵੇਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਪੁਞ੍ਞਫਲੂਪਜੀਵਿਨੋ. ਨੇਰਯਿਕਾਨਂ ਪਨ ਨੇਵ ਉਟ੍ਠਾਨਵੀਰਿਯਵਸੇਨ ਜੀਵਿਕਾਕਪ੍ਪਨਂ, ਪੁਞ੍ਞਫਲਸ੍ਸ ਪਨ ਲੇਸੋਪਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯੇ ਪਨ ਤੇ ਨੇਰਯਿਕਾ…ਪੇ… ਨ ਪੁਞ੍ਞਫਲੂਪਜੀਵੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਆਹਰਣੇਨ ਮਨੋਸਞ੍ਚੇਤਨਾਹਾਰੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਫਲਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ‘‘ਕਿਂ ਪਞ੍ਚ ਆਹਾਰਾ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਚੋਦੇਤਿ. ਆਚਰਿਯੋ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਾਹਾਰੇ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੇ ਸਿਯਾ ਤਵ ਚੋਦਨਾਯਾਵਸਰੋ, ਸਾ ਪਨ ਏਤ੍ਥ ਅਨਵਸਰਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਞ੍ਚ ਨ ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਇਦਂ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯਾਯਾਹਾਰਸ੍ਸੇਵ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਨੁ ਪਚ੍ਚਯੋ ਆਹਾਰੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ‘‘ਆਹਾਰੋ’’ਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ. ਇਦਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਸਮਤ੍ਥੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਮੁਖ੍ਯਾਹਾਰਵਸੇਨਪਿ ਨੇਰਯਿਕਾਨਂ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਂ ਆਹਾਰਂ…ਪੇ… ਸਾਧੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਨੇਰਯਿਕਾ ਸੁਖਪਟਿਸਂਵੇਦਿਨੋਪਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ? ਨੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਖੇਲ਼ੋਪਿ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਯੋਤਿ ਤਯੋ ਅਰੂਪਾਹਾਰਾ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਅਵਸੇਸਾਨਨ੍ਤਿ ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤੇਹਿ ਅਵਸੇਸਾਨਂ. ਕਾਮਭਵਾਦੀਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਹਾਰੋ ਹਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਾਧਾਰਣੋਤਿ. ਏਤਂ ਪਞ੍ਹਨ੍ਤਿ ‘‘ਕਤਮੋ ਏਕੋ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਚੋਦਿਤਮੇਤਂ ਪਞ੍ਹਂ. ਕਥੇਤ੍ਵਾਤਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ.

‘‘ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ…ਪੇ… ਦੁਕ੍ਖਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਯਥਾ ਇਧ ਪਠਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਨਿਯ੍ਯਾਤਨਂ, ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਰਣਂ ਨ ਕਤਂ, ਏਵਂ ਇਮਿਨਾ ਏਵ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਇਤੋ ਪਰੇਸੁ ਦੁਕਤਿਕਾਦਿਪਞ੍ਹੇਸੁ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਆਦਿਪਰਿਯੋਸਾਨੇਸੁ ਏਵ ਉਦ੍ਧਰਣਨਿਯ੍ਯਾਤਨਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਸੇਸੇਸੁ ਨ ਕਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਟਿਚ੍ਚ ਏਤਸ੍ਮਾ ਫਲਂ ਏਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਕਾਰਣਂ, ਤਦੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਂ ਸਙ੍ਖਰੋਤੀਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ…ਪੇ… ਸਙ੍ਖਾਰੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਆਹਾਰਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਆਹਰਣਟ੍ਠਵਿਸਿਟ੍ਠੋ ਪਚ੍ਚਯੋ. ਆਹਰਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਾਦਕਤ੍ਤਪ੍ਪਧਾਨਂ, ਸਙ੍ਖਰਣਂ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਕਤ੍ਤਪ੍ਪਧਾਨਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤੇਸਂ ਵਿਸੇਸੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਹੇਟ੍ਠਿਮਤੋ ਵਿਸੇਸੋ’’ਤਿ. ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਾਹਾਰੇ ਗਹਿਤੇ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤਾ ਨ ਗਹਿਤਾ ਏਵ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਪਦੇਸਵਿਸਯੋ ਸਬ੍ਬ-ਸਦ੍ਦੋ ਹੋਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਤਸਨ੍ਤਿਦਣ੍ਡਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਧ. ਪ. ੧੩੦). ਨ ਹੇਤ੍ਥ ਖੀਣਾਸਵਾਦੀਨਂ ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ. ਪਾਕਟੋ ਭਵੇਯ੍ਯ ਵਿਸੇਸਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਹਾਨਂ. ਨੋ ਚ ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯਾ. ਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ ਸਙ੍ਖਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਇਧ ਦੁਤਿਯਪਞ੍ਹੇ ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰੋ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਏਵ ਕਥਿਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਯਦਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਸਮਧਿਗਤੋ, ਤਦਾ ਏਵ ਸਬ੍ਬਞੇਯ੍ਯਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤਂ ਜਾਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਹਾਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਸਯਨ੍ਤਿ ਸਾਮਂਯੇਵ. ਅਦ੍ਧਨਿਯਨ੍ਤਿ ਅਦ੍ਧਾਨਕ੍ਖਮਂ ਚਿਰਕਾਲਾਵਟ੍ਠਾਯਿ ਪਾਰਮ੍ਪਰਿਯਵਸੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕੇਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਰਮ੍ਪਰਕਥਾਨਿਯਮੇਨਾਤਿ ਪਰਮ੍ਪਰਕਥਾਕਥਨਨਿਯਮੇਨ, ਨਿਯਮਿਤਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨੁਪੁਬ੍ਬਿਯਾ ਕਥਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕਕਵਸੇਨਾਤਿ ਏਕਂ ਏਕਂ ਪਰਿਮਾਣਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਕਕੋ, ਪਞ੍ਹੋ. ਤਸ੍ਸ ਏਕਕਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਏਕਕਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ.

ਏਕਕਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਦੁਕਵਣ੍ਣਨਾ

੩੦੪. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਖਨ੍ਧਾਤਿ ਤੇਸਂ ਤਾਵ ਨਾਮਨਟ੍ਠੇਨ ਨਾਮਭਾਵਂ ਪਠਮਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਆਹ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਹਿ ਤਥਾ ਨਾਮਭਾਵਂ ਪਰਤੋ ਵਕ੍ਖਤਿ. ‘‘ਨਾਮਂ ਕਰੋਤਿ ਨਾਮਯਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂ ਨਾਮਕਰਣਂ, ਤਂ ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਾਮਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਨਾਮਕਰਣਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਾਤਿਸਯਮਿਦਂ ਤੇਸਂ ਨਾਮਕਰਣਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਾਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਸ ਨਾਮਸ੍ਸ ਕਰਣੇਨੇਵ ਤੇ ‘‘ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਸਾਮਞ੍ਞਨਾਮਂ, ਕਿਤ੍ਤਿਮਨਾਮਂ, ਗੁਣਨਾਮਂ ਵਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਓਪਪਾਤਿਕਨਾਮਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਨਾਮਾਨਿ ਉਦਾਹਰਣਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਏਵਂ ਵੇਦਨਾਦੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤੇ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਇਤਰਨਾਮਮੇਵ ਨਾਮਕਰਣਟ੍ਠੇਨ ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵੇਦਨਾਦਯੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ‘‘ਮਹਾਪਥਵਿਆਦਯੋ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਨੁ ਪਥਵਿਆਪਾਦਯੋ ਇਧ ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਪਨ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਫਸ੍ਸਵੇਦਨਾਦੀਨਂ ਵਿਯ ਪਨ ਪਥਵਿਆਦੀਨਂ ਓਪਪਾਤਿਕਨਾਮਤਾਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ‘‘ਪਥਵਿਆਦਯੋ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਕਤਂ, ਨ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਾ ਵਿਯ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਨਾਮਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਫਸ੍ਸਵੇਦਨਾਦੀਨਞ੍ਹਿ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਦਾਪਿ ਫਸ੍ਸਾਦਿਨਾਮਕਤ੍ਤਾ, ਪਥਵਿਆਦੀਨਂ ਕੇਸਕੁਮ੍ਭਾਦਿਨਾਮਨ੍ਤਰਾਪਤ੍ਤਿ ਵਿਯ ਨਾਮਨ੍ਤਰਾਨਾਪਜ੍ਜਨਤੋ ਚ ਸਦਾ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਕਤਨਾਮਤਾਯ ਚਤੁਕ੍ਖਨ੍ਧਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨਿ ਨਾਮਕਰਣਟ੍ਠੇਨ ਨਾਮਂ. ਅਥ ਵਾ ਅਧਿਵਚਨਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਵਿਯ ਅਧਿਵਚਨਨਾਮਮਨ੍ਤਰੇਨ ਯੇ ਅਨੁਪਚਿਤਸਮ੍ਭਾਰਾਨਂ ਗਹਣਂ ਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਨਾਮਾਯਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਾ ਨਾਮਂ. ਰੂਪਂ ਪਨ ਵਿਨਾਪਿ ਨਾਮਸਾਧਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੁਪ੍ਪਨਸਭਾਵੇਨ ਗਹਣਂ ਉਪਯਾਤੀਤਿ ਰੂਪਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿ. ਇਧਾਪਿ ‘‘ਯਥਾਪਥਵਿਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ਨਿਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਆਗਤਤ੍ਤਾ. ‘‘ਅਤੀਤੇਪੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੇਦਨਾਦੀਸੁ ਨਾਮਸਞ੍ਞਾ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹਾ, ਅਨਾਦਿਕਾਲਿਕਾ ਚਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਇਤਿ ਅਤੀਤਾਦਿਵਿਭਾਗਵਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਵੇਦਨਾਦੀਨਂ ਨਾਮਕਰਣਟ੍ਠੇਨ ਨਾਮਭਾਵੋ ਏਕਨ੍ਤਿਕੋ, ਤਬ੍ਬਿਭਾਗਰਹਿਤੇ ਪਨ ਏਕਸਭਾਵੇ ਨਿਚ੍ਚੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਨ…ਪੇ… ਨਾਮਨਟ੍ਠੇਨ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਨਾਮਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਨਾਮਕਰਣਟ੍ਠੇਨ. ਨਮਨ੍ਤੀਤਿ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਸਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਹਿ ਵਿਨਾ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧਚਤੁਕ੍ਕਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇਯੇਵ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾਯ ਸਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਯੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਸੋ ਨੇ ਤਤ੍ਥ ਨਾਮੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ ਵਿਨਾ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁਪੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਨਾਮੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਅਨਵਜ੍ਜਧਮ੍ਮੇ ਮਗ੍ਗਫਲਾਦਿਕੇ. ਕਾਮਂ ਕੇਸੁਚਿ ਰੂਪਧਮ੍ਮੇਸੁਪਿ ਆਰਮ੍ਮਣਾਧਿਪਤਿਭਾਵੋ ਲਬ੍ਭਤੇਵ, ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਪਨੇਸ ਸਾਤਿਸਯੋ ਤਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਨ੍ਤਪਣੀਤਤਾਕਪ੍ਪਭਾਵਤੋਤਿ ਤਦੇਵ ਆਰਮ੍ਮਣਾਧਿਪਤਿਪਚ੍ਚਯਤਾਯ ‘‘ਅਤ੍ਤਨਿ ਨਾਮੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਰਿਯਾ ਸਕਲਮ੍ਪਿ ਦਿਵਸਭਾਗਂ ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਵੀਤਿਨਾਮੇਨ੍ਤਾਪਿ ਤਿਤ੍ਤਿਂ ਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ.

‘‘ਰੁਪ੍ਪਨਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਰੁਪ੍ਪਤੀਤਿ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸੀਤਾਦਿਵਿਰੋਧਿਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ ਵਿਸਦਿਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਰੁਪ੍ਪਨਂ. ਨਨੁ ਚ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਮ੍ਪਿ ਵਿਰੋਧਿਪਚ੍ਚਯਸਮਾਗਮੇ ਵਿਸਦਿਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਨ ਪਨ ਵਿਭੂਤਤਰਂ. ਵਿਭੂਤਤਰਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਰੁਪ੍ਪਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਸੀਤਾਦਿਗ੍ਗਹਣਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਰੁਪ੍ਪਤੀਤਿ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਤਸ੍ਮਾ ‘ਰੂਪ’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕੇਨ ਰੁਪ੍ਪਤਿ? ਸੀਤੇਨਪਿ ਰੁਪ੍ਪਤਿ, ਉਣ੍ਹੇਨਪਿ ਰੁਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੭੯). ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਥਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਰੂਪਸਮਞ੍ਞਾਤਿ? ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਤਂਸਭਾਵਾਨਤਿਵਤ੍ਤਨਤੋ ਹੋਤਿਯੇਵ ਰੂਪਸਮਞ੍ਞਾ. ਅਨੁਗ੍ਗਾਹਕਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ ਵਾ ਵਿਸਦਿਸਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਯੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸਯੇਵ ਵਿਸਦਿਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭਾਵੋ, ਤਂ ਰੁਪ੍ਪਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞੇ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ਰੂਪਯਤਿ ਵਿਕਾਰਮਾਪਾਦੇਤੀਤਿ ਰੂਪਂ. ‘‘ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨੇਨ ਵਿਕਾਰਾਪਤ੍ਤਿਯਂ ਰੁਪ੍ਪਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮੇਸੁ ਰੂਪਸਮਞ੍ਞਾਯ ਪਸਙ੍ਗੋ ਏਵ ਨਤ੍ਥਿ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਾਭਾਵਤੋ. ‘‘ਪਟਿਘਤੋ ਰੁਪ੍ਪਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਪਰੇ. ‘‘ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਰੂਪਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸਾਤਿ ਪਨ ਯੁਤ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਹਿ ਰੂਪਸ੍ਸ, ਏਵਂ ਨਾਮਸ੍ਸਾਪਿ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਵਸੇਨ, ਮਦਨਿਮ੍ਮਦਨਾਦਿਵਸੇਨ ਚ ਵਿਤ੍ਥਾਰਕਥਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੨.੪੫੬) ਵੁਤ੍ਤਾ ਏਵਾਤਿ. ਇਤਿ ਅਯਂ ਦੁਕੋ ਕੁਸਲਤ੍ਤਿਕੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੇ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤੋਤਿ.

ਅਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਅਵਿਨ੍ਦਿਯਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ, ਜੀਵੋ, ਇਤ੍ਥੀ, ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕਂ ਵਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾ. ਵਿਨ੍ਦਿਯਂ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾ. ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ਅਵਿਦਿਤਕਰਣਟ੍ਠੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਾ. ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੇ ਸਂਸਾਰੇ ਸਤ੍ਤੇ ਜਵਾਪੇਤੀਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾ. ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਸਾ ਦੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਸਭਾਵਚ੍ਛਾਦਕੋ ਸਮ੍ਮੋਹੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਭਵਪਤ੍ਥਨਾ ਨਾਮ ਕਾਮਭਵਾਦੀਨਂ ਪਤ੍ਥਨਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਣ੍ਹਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯੋ ਭਵੇਸੁ ਭਵਚ੍ਛਨ੍ਦੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਇਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕੋ ਵਟ੍ਟਮੂਲਸਮੁਦਾਚਾਰਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਗਹਿਤੋ.

ਭਵਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ ਚ ਲੋਕੋ ਚਾ’’ਤਿ ਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ‘‘ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਗਣ੍ਹਨਵਸੇਨ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਵੋ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਭਵੋ, ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਸ੍ਸਤਨ੍ਤਿ ਸਸ੍ਸਤਭਾਵੋ. ਵਿਭਵਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਮੇਵ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਲੋਕੋ’’ਤਿ ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ‘‘ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਗਣ੍ਹਨਵਸੇਨ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਭਵੋ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਵਿਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵਿਭਵੋ, ਉਚ੍ਛੇਦੋ.

ਯਂ ਨ ਹਿਰੀਯਤੀਤਿ ਯੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਸਮੂਹੋ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵਾ ਨ ਹਿਰੀਯਤਿ ਨ ਲਜ੍ਜਤਿ, ਲਿਙ੍ਗਵਿਪਲ੍ਲਾਸਂ ਵਾ ਕਤ੍ਵਾ ਯੋ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਹਿਰੀਯਿਤਬ੍ਬੇਨਾਤਿ ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਕਰਣਵਚਨਂ, ਹਿਰੀਯਿਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕਂ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਿਧਮ੍ਮਂ ਨ ਜਿਗੁਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਲ੍ਲਜ੍ਜਤਾਤਿ ਪਾਪਸ੍ਸ ਅਜਿਗੁਚ੍ਛਨਾ. ਯਂ ਨ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਿਤਬ੍ਬੇਨਾਤਿ ਪਨ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੇ ਕਰਣਵਚਨਂ, ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਿਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕੇਨ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਸ੍ਸ ਹੇਤੁਭੂਤੇਨ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਿਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਹਿਰੀਯਿਤਬ੍ਬੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਵਾ ਏਵਮੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਭਾਯਨਕਆਕਾਰੋਤਿ ਪਾਪਤੋ ਅਨੁਤ੍ਤਾਸਨਾਕਾਰੋ.

‘‘ਯਂ ਹਿਰੀਯਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਅਨਨ੍ਤਰਦੁਕੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਨਿਯਕਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਜਾਤਿਆਦਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ. ਨਿਯਕਜ੍ਝਤ੍ਤਤੋ ਬਹਿਭਾਵਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਰਸਨ੍ਤਾਨੇ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ. ਅਤ੍ਤਾ ਏਵ ਅਧਿਪਤਿ ਅਤ੍ਤਾਧਿਪਤਿ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾ ਏਵ ਅਤ੍ਤਾਧਿਪਤਿਤੋ ਆਗਮਨਤੋ ਅਤ੍ਤਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾ. ਲੋਕਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਲਜ੍ਜਾਸਭਾਵਸਣ੍ਠਿਤਾਤਿ ਪਾਪਤੋ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨਰੂਪੇਨ ਅਵਟ੍ਠਿਤਾ. ਭਯਸਭਾਵਸਣ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਾਸਨਰੂਪੇਨ ਅਵਟ੍ਠਿਤਂ. ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਦਿਤਾ ਚ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਾਕਟਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਪਨ ਤੇਸਂ ਕਦਾਚਿਪਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਵਿਪ੍ਪਯੋਗਤੋ. ਨ ਹਿ ਲਜ੍ਜਨਂ ਨਿਬ੍ਭਯਂ, ਪਾਪਭਯਂ ਵਾ ਅਲਜ੍ਜਨਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ.

ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਕਿਚ੍ਛਂ, ਅਨਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਪ੍ਪਟਿਕੂਲਗਾਹਿਮ੍ਹੀਤਿ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਲੋਮਗਾਹਕੇ. ਤਸ੍ਸਾ ਏਵ ਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਂ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਸਾਤਂ ਇਟ੍ਠਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਸਾਤੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਸਾਤੇ. ਏਵਂਭੂਤੋ ਚ ਓਵਾਦਭੂਤੇ ਸਾਸਨਕ੍ਕਮੇ ਓਵਾਦਕੇ ਚ ਆਦਰਭਾਵਰਹਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਾਦਰੇ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਦੁਬ੍ਬਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਨਾਦਰਿਯਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਚੇਤਨਾ ਦੋਵਚਸ੍ਸਂ. ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦੋਵਚਸ੍ਸਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੋ ਦੋਵਚਸ੍ਸਤਾ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਦੋਵਚਸ੍ਸਮੇਵ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਸਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਚੇਤਨਾਪ੍ਪਧਾਨਤਾਯ ਹਿ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤੇਨਾਕਾਰੇਨਾਤਿ ਅਪ੍ਪਦਕ੍ਖਿਣਗ੍ਗਾਹਿਤਾਕਾਰੇਨ. ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਾਦਿਪਾਪਧਮ੍ਮਯੋਗਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਪਾਪਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੇ ਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਾਯ ਚੇਤਨਾਯ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਾਪਸਮ੍ਪਵਙ੍ਕੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਸਾ ਚੇਤਨਾ ਪਾਪਮਿਤ੍ਤਤਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋਪਿ ਵਾ ਅਰੂਪਿਨੋ ਖਨ੍ਧਾ ਤਦਾਕਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾ ਪਾਪਮਿਤ੍ਤਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਾਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਦੋਵਚਸ੍ਸਤਾ ਵਿਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਆਹ.

‘‘ਸੁਖਂ ਵਚੋ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਗ੍ਗਾਹਿਮ੍ਹਿ ਅਨੁਲੋਮਸਾਤੇ ਸਾਦਰੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇਤਿ ਸੁਬ੍ਬਚੋਤਿਆਦਿਨਾ, ‘‘ਕਲ੍ਯਾਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਏਤਸ੍ਸ ਮਿਤ੍ਤਾਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਚ ਅਨਨ੍ਤਰਦੁਕਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਇਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਆਹ ਸੋਵਚਸ੍ਸਤਾ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤਪਟਿਪਕ੍ਖਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਉਭੋਤਿ ਸੋਵਚਸ੍ਸਤਾ, ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾ ਚ. ਤੇਸਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਵਿਸੇਸਾ ‘‘ਸੋਵਚਸ੍ਸਤਾ, ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਲੋਕਿਯਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਿਸ੍ਸਕਾ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ.

ਵਤ੍ਥੁਭੇਦਾਦਿਨਾ ਅਨੇਕਭੇਦਭਿਨ੍ਨਾ ਤਂਤਂਜਾਤਿਵਸੇਨ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ ਰਾਸਿਤੋ ਗਯ੍ਹਮਾਨਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋਵ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ. ਤਾ ਪਨ ਅਨ੍ਤਰਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਅਗ੍ਗਹਣੇ ਪਞ੍ਚਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ, ਤਾਸਂ ਪਨ ਗਹਣੇ ਸਤ੍ਤਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ. ‘‘ਇਮਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ, ਏਤ੍ਤਕਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ, ਏਵਞ੍ਚ ਤੇਸਂ ਆਪਜ੍ਜਨਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਜਾਨਨਪਞ੍ਞਾ ਆਪਤ੍ਤਿਕੁਸਲਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਾ ਤਾਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਾਸਂ ਆਪਤ੍ਤੀਨਨ੍ਤਿ ਤਾਸੁ ਆਪਤ੍ਤੀਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਵਤ੍ਥੁਕਾਸੁ ਵਿਯ ਠਿਤਾਸੁ, ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਵਿਭਾਗਾਸੁ ਚ ਆਪਤ੍ਤੀਸੁ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਵਵਤ੍ਥਾਨ, ਅਯਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਆਪਤ੍ਤਿਕੁਸਲਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਦੁਤਿਯਂ ਆਪਤ੍ਤਿਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਂ. ਸਹ ਕਮ੍ਮਵਾਚਾਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਵਾਚਾਯ ਸਹੇਵ. ਆਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਪਨਪਯੋਗਤਾਯ ਕਮ੍ਮਭੂਤਾ ਵਾਚਾ ਕਮ੍ਮਵਾਚਾ, ਤਥਾਭੂਤਾ ਅਨੁਸਾਵਨਵਾਚਾ ਚੇਵ ‘‘ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਵਾਚਾ ਚ. ਤਾਯ ਕਮ੍ਮਵਾਚਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮਕਾਲਮੇਵ ‘‘ਇਮਾਯ ਕਮ੍ਮਵਾਚਾਯ ਇਤੋ ਆਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਹੋਨ੍ਤਞ੍ਚ ਪਠਮੇ ਵਾ ਤਤਿਯੇ ਵਾ ਅਨੁਸਾਵਨੇਯ੍ਯਕਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤੇ, ‘ਸਂਵਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਵਾ ਪਦੇ ਪਰਿਯੋਸਿਤੇ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਤਂ ਤਂ ਆਪਤ੍ਤੀਹਿ ਵੁਟ੍ਠਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਪਰਿਜਾਨਨਪਞ੍ਞਾ ਆਪਤ੍ਤਿਵੁਟ੍ਠਾਨਕੁਸਲਤਾ. ਵੁਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਚ ਯਥਾਪਨ੍ਨਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਯਥਾ ਤਥਾ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯਤਾਪਾਦਨਂ, ਏਵਂ ਵੁਟ੍ਠਾਨਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਦੇਸਨਾਯਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਸਿਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ.

‘‘ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਪਵਤ੍ਤਂ, ਇਤੋ ਪਰਂ ਭਵਙ੍ਗ ਮਜ੍ਝੇ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਅਪ੍ਪਨਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦਜਾਨਨਪਞ੍ਞਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਕੁਸਲਤਾ. ਵੁਟ੍ਠਾਨੇ ਕੁਸਲਭਾਵੋ ਵੁਟ੍ਠਾਨਕੁਸਲਤਾ, ਪਗੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਰਂ ਞਾਣਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਸਮਯਵਸੇਨੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਵੁਟ੍ਠਾਨਸਮਤ੍ਥਾਤਿ ਵੁਟ੍ਠਾਪਨੇ ਸਮਤ੍ਥਾ.

‘‘ਧਾਤੁਕੁਸਲਤਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਥਵੀਧਾਤੁਆਦਯੋ, ਸੁਖਧਾਤੁਆਦਯੋ, ਕਾਮਧਾਤੁਆਦਯੋ ਚ ਧਾਤੁਯੋ ਏਤਾਸ੍ਵੇਵ ਅਨ੍ਤੋਗਧਾਤਿ ਏਤਾਸੁ ਕੋਸਲ੍ਲੇ ਦਸ੍ਸਿਤੇ ਤਾਸੁਪਿ ਕੋਸਲ੍ਲਂ ਦਸ੍ਸਿਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਧਾਤੁਯੋ ਚਕ੍ਖੁਧਾਤੁ…ਪੇ… ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਰਸਨ੍ਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਸਭਾਵਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਭਾਵਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਾਤਿ ਯਥਾਭੂਤਸਭਾਵਾਵਬੋਧਿਨੀ. ‘‘ਸਵਨਪਞ੍ਞਾ ਧਾਰਣਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਪਞ੍ਞਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਧਾਤੂਨਂ ਸਵਨਧਾਰਣਪਞ੍ਞਾ ਸੁਤਮਯਾ, ਇਤਰਾ ਭਾਵਨਾਮਯਾ. ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਸਮ੍ਮਸਨਪਞ੍ਞਾ ਲੋਕਿਯਾ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਪਞ੍ਞਾ ਹਿ ਸਾ, ਇਤਰਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ. ਲਕ੍ਖਣਾਦਿਵਸੇਨ, ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਚ ਮਨਸਿਕਰਣਂ ਮਨਸਿਕਾਰੋ, ਤਤ੍ਥ ਕੋਸਲ੍ਲਂ ਮਨਸਿਕਾਰਕੁਸਲਤਾ. ਤਂ ਪਨ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਵਸੇਨ ਤਿਧਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮ੍ਮਸਨਪਟਿਵੇਧਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਮ੍ਮਸਨਪਞ੍ਞਾ ਹਿ ਤਸ੍ਸਾ ਆਦਿ, ਪਟਿਵੇਧਪਞ੍ਞਾ ਮਜ੍ਝੇ, ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਪਞ੍ਞਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ.

ਆਯਤਨਾਨਂ ਗਨ੍ਥਤੋ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਵਸੇਨ ਤੇਸਂ ਧਾਤੁਲਕ੍ਖਣਾਦਿਵਿਭਾਗਸ੍ਸ ਜਾਨਨਪਞ੍ਞਾ ਉਗ੍ਗਹਜਾਨਨਪਞ੍ਞਾ. ਸਮ੍ਮਸਨਪਟਿਵੇਧਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਵਿਧਿਨੋ ਜਾਨਨਪਞ੍ਞਾ ਮਨਸਿਕਾਰਜਾਨਨਪਞ੍ਞਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਆਯਤਨਾਨਿਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਧਾਤੁਯੋਵ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਚ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਾਦਿਵਸੇਨ ਤੇਸਮੇਵ ਮਨਸਿਕਾਰਵਿਧਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਧਾਤੁਕੁਸਲਤਾਦਿਕਾ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਕੁਸਲਤਾ ਏਕਦੇਸੇ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਵਨਂ ਵਿਯ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਨਿਪਿ ਪਰਿਤ੍ਤਞਾਣਕਤ੍ਤੁਕਾਨੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਵਨ ਉਗ੍ਗਹਣਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਲੋਕਿਯਾ’’ਤਿ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਸਮ੍ਮਸਨਮਨਸਿਕਾਰਾਨਂ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਤਾਪਰਿਯਾਯੋਪਿ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮ੍ਮਸਨਮਨਸਿਕਾਰਾ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਿਸ੍ਸਕਾ’’ਤਿ. ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਾਨਂ ਹੇਤੁਆਦੀਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯਾਦਿਭਾਵੇਨ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰੋ, ਸੋ ਪਨ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦੀਨਂ ਦ੍ਵਾਦਸਨ੍ਨਂ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਙ੍ਗਾਨਂ ਵਸੇਨ ਦ੍ਵਾਦਸਵਿਧੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਦ੍ਵਾਦਸਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਉਗ੍ਗਹਾਦਿਵਸੇਨਾਤਿ ਉਗ੍ਗਹਮਨਸਿਕਾਰਸਵਨਸਮ੍ਮਸਨਪਟਿਵੇਧਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਵਸੇਨ.

ਠਾਨਞ੍ਚੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਫਲਂ ਤਦਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯਾਤਿ ਕਾਰਣਞ੍ਚ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇਨ ਕਰਣਤੋ ਨਿਪ੍ਫਾਦਨਤੋ. ਤੇਸਂ ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਂ. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਦੁਕੇ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਾਰਣਭਾਵਤੋ ਠਾਨਂ, ਤੇਵ ਧਮ੍ਮਾ ਤਂਵਿਧੁਰਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਕਾਰਣਭਾਵਤੋ ਅਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਪਠਮਨਯੇ ਫਲਭੇਦੇਨ ਤਸ੍ਸੇਵ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਤਾ ਦੀਪਿਤਾ; ਦੁਤਿਯਨਯੇ ਪਨ ਅਭਿਨ੍ਨੇਪਿ ਫਲੇ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਭੇਦੇਨ ਤੇਸਂ ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਤਾ ਦੀਪਿਤਾਤਿ ਅਯਮੇਤੇਸਂ ਵਿਸੇਸੋ. ਨ ਹਿ ਕਦਾਚਿ ਅਰਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਦਾ ਨਿਚ੍ਚਗ੍ਗਾਹਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਹੋਤਿ, ਅਕਿਰਿਯਤਾ ਪਨ ਸਿਯਾ ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ.

ਉਜੁਨੋ ਭਾਵੋ ਅਜ੍ਜਵਂ, ਅਜਿਮ੍ਹਤਾ ਅਕੁਟਿਲਤਾ ਅਵਙ੍ਕਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਅਨਜ੍ਜਵਪਟਿਕ੍ਖੇਪਮੁਖੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਗੋਮੁਤ੍ਤਵਙ੍ਕਤਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਅਨਜ੍ਜਵੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅਨੇਸਨਾਯ, ਅਗੋਚਰਚਾਰਿਤਾਯ ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕਚ੍ਚੋ ਹਿ…ਪੇ… ਚਰਤੀ’’ਤਿ. ਅਯਂ ਗੋਮੁਤ੍ਤਵਙ੍ਕਤਾ ਨਾਮ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਙ੍ਕਭਾਵਤੋ. ਪੁਰਿਮਸਦਿਸੋਤਿ ਪਠਮਂ ਵੁਤ੍ਤਭਿਕ੍ਖੁਸਦਿਸੋ. ਚਨ੍ਦਵਙ੍ਕਤਾ ਨਾਮ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਜ੍ਝਟ੍ਠਾਨੇ ਵਙ੍ਕਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਨਙ੍ਗਲਕੋਟਿਵਙ੍ਕਤਾ ਨਾਮ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਵਙ੍ਕਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਇਦਂ ਅਜ੍ਜਵਂ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਮੇਵ ਉਜੁਭਾਵਸਿਦ੍ਧਿਤੋ. ਅਜ੍ਜਵਤਾਤਿ ਆਕਾਰਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਯੇਨਾਕਾਰੇਨਸ੍ਸ ਅਜ੍ਜਵੋ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਦਾਕਾਰਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਲਜ੍ਜਤੀਤਿ ਲਜ੍ਜੀ, ਹਿਰਿਮਾ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਲਜ੍ਜਵਂ, ਹਿਰੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਲਜ੍ਜਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਲਜ੍ਜੀ ਯਥਾ ‘‘ਮਾਲੀ, ਮਾਯੀ’’ਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਲਜ੍ਜੀਭਾਵੋ, ਸਾ ਏਵ ਲਜ੍ਜਾ.

ਪਰਾਪਰਾਧਾਦੀਨਂ ਅਧਿਵਾਸਨਕ੍ਖਮਂ ਅਧਿਵਾਸਨਖਨ੍ਤਿ. ਸੁਚਿਸੀਲਤਾ ਸੋਰਚ੍ਚਂ. ਸਾ ਹਿ ਸੋਭਨਕਮ੍ਮਰਤਤਾ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਾ ਪਾਪਤੋ ਓਰਤਭਾਵੋ ਵਿਰਤਤਾ ਸੋਰਚ੍ਚਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਰਤਭਾਵੋ’’ਤਿ.

‘‘ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਅਯਂ ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਨਾਮਕਰਣਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਾਮਕਰਣਸਭਾਵਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਞ੍ਹਿ ਪਰਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਤਦਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਾਪੇਕ੍ਖਂ ਨਾਮਕਰਣਨ੍ਤਿ ਨਾਮਕਰਣਸਭਾਵਤਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਞਾਤੀਨਂ, ਗੁਣਾਨਞ੍ਚ ਸਾਮਞ੍ਞਨਾਮਾਦਿਕਾਰਕਾਨਂ ਨਾਮਭਾਵੋ ਨਾਪਜ੍ਜਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਚ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਨਾਮਂ ਕਰੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਨਾਮਕਰਣਸਭਾਵਤਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ, ਨਤ੍ਥਿਯੇਵ ਨਾਮਭਾਵੋ. ਵੇਦਨਾਦੀਨਂ ਪਨ ਸਭਾਵਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵੇਦਨਾਦਿਨਾਮਸ੍ਸ ਨਾਮਕਰਣਸਭਾਵਤੋ ਨਾਮਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪਥਵੀਆਦਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨੇਨ ਨਾਮਸ੍ਸ ਸਭਾਵਸਿਦ੍ਧਤਂਯੇਵ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਨ ਨਾਮਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞਂ, ਨਿਰੁਲ਼੍ਹਤ੍ਤਾ ਪਨ ਨਾਮ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮੇਸੁ ਏਵ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਪਥਵੀਆਦੀਸੂਤਿ ਨ ਤੇਸਂ ਨਾਮਭਾਵੋ. ਨ ਹਿ ਪਥਵੀਆਦਿਨਾਮਂ ਵਿਜਹਿਤ੍ਵਾ ਕੇਸਾਦਿਨਾਮੇਹਿ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਯ ਵੇਦਨਾਦਿਨਾਮਂ ਵਿਜਹਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਨਾਮੇਨ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵੋਹਰਿਤਬ੍ਬੇਨ ਪਿਣ੍ਡਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ.

ਅਥ ਵਾ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾ ਚਕ੍ਖਾਦਯੋ ਰੂਪਾਦਯੋ ਚ, ਤੇਸਂ ਪਕਾਸਕਪਕਾਸਿਤਬ੍ਬਭਾਵਤੋ ਵਿਨਾਪਿ ਨਾਮੇਨ ਪਾਕਟਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਏਵਂ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਾਤਿ ਤੇ ਅਧਿਵਚਨਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਵਿਯ ਨਾਮਾਯਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣੀਯਭਾਵੇਨ ‘‘ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪਟਿਘਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਚ ਨ ਚਕ੍ਖਾਦੀਨਿ ਵਿਯ ਨਾਮੇਨ ਵਿਨਾ ਪਾਕਟੋਤਿ ‘‘ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਅਰੂਪਤਾਯ ਵਾ ਅਞ੍ਞਨਾਮਸਭਾਗਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋਯਂ, ਅਞ੍ਞਫਸ੍ਸਸਭਾਗਤ੍ਤਾ ਵਾ. ਵਚਨਤ੍ਥੋਪਿ ਹਿ ਰੂਪਯਤੀਤਿ ਰੂਪਂ, ਨਾਮਯਤੀਤਿ ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਇਧ ਪਚ੍ਛਿਮਪੁਰਿਮਾਨਂ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਰੂਪਯਤੀਤਿ ਵਿਨਾਪਿ ਨਾਮੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਕਾਸੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਾਮਯਤੀਤਿ ਨਾਮੇਨ ਵਿਨਾ ਅਪਾਕਟਭਾਵਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਕਾਸਕਂ ਨਾਮਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਰਮ੍ਮਣਾਧਿਪਤਿਪਚ੍ਚਯਤਾਯਾਤਿ ਸਤਿਪਿ ਰੂਪਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਾਧਿਪਤਿਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇ ਨ ਤਂ ਪਰਮਸ੍ਸਾਸਭੂਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵਿਯ ਸਾਤਿਸਯਂ ਨਾਮਨਭਾਵੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇਵ ‘‘ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਚ ਭਵਤਣ੍ਹਾ ਚਾ’’ਤਿ ਅਯਂ ਦੁਕੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਟ੍ਟਮੂਲਸਮੁਦਾਚਾਰਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੋ. ਸਮੁਦਾਚਰਤੀਤਿ ਹਿ ਸਮੁਦਾਚਾਰੋ, ਵਟ੍ਟਮੂਲਮੇਵ ਸਮੁਦਾਚਾਰੋ ਵਟ੍ਟਮੂਲਸਮੁਦਾਚਾਰੋ, ਵਟ੍ਟਮੂਲਦਸ੍ਸਨੇਨ ਵਾ ਵਟ੍ਟਮੂਲਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਵਟ੍ਟਮੂਲਾਨਂ ਸਮੁਦਾਚਾਰੋ ਵਟ੍ਟਮੂਲਸਮੁਦਾਚਾਰੋ, ਤਂਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਲੋਕੋ’’ਤਿ ਚ ਗਹਣਵਿਸੇਸਂ ਉਪਾਦਾਯ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ ਚ ਲੋਕੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਕਂ ਵਾ ਖਨ੍ਧਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਭੋਗਭੂਤਂ ‘‘ਲੋਕੋ’’ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ‘‘ਲੋਕੋ’’ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਵਸੇਨ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ ਚ ਲੋਕੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਹ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋ ਧਮ੍ਮੋ ਸਹਧਮ੍ਮੋ, ਤਤ੍ਥ ਭਵਂ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇ. ਦੋਵਚਸ੍ਸ-ਸਦ੍ਦਤੋ ਆਯ-ਸਦ੍ਦਂ ਅਨਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਦੋਵਚਸ੍ਸਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਦੋਵਚਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਾ ਅਯਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿ ਦੋਵਚਸ੍ਸਾਯਂ. ਆਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਨੁਸਿਕ੍ਖਨਾ ਅਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਭਜਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੇਵਨਾ…ਪੇ… ਭਜਨਾ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਤੋਭਾਗੇਨ ਭਤ੍ਤਿ ਸਮ੍ਭਤ੍ਤਿ.

ਸਹ ਕਮ੍ਮਵਾਚਾਯਾਤਿ ਅਬ੍ਭਾਨਤਿਣਵਤ੍ਥਾਰਕਕਮ੍ਮਵਾਚਾਯ, ‘‘ਅਹਂ ਭਨ੍ਤੇ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਾਯ ਚ ਸਹੇਵ. ਸਹੇਵ ਹਿ ਕਮ੍ਮਵਾਚਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿਵੁਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ‘‘ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਕਾਰਣਂ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਲਕ੍ਖਣਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ, ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ ਵਾ, ਵੁਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਕਮ੍ਮਵਾਚਾ’’ਤਿ ਕਾਰਣੇਨ ਸਹ ਫਲਸ੍ਸ ਜਾਨਨਵਸੇਨ ‘‘ਸਹ ਕਮ੍ਮਵਾਚਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.‘‘ਸਹ ਕਮ੍ਮਵਾਚਾਯਾ’’ਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਹ ਪਰਿਕਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਧਾਤੁਵਿਸਯਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਪਞ੍ਞਾ ਧਾਤੁਕੁਸਲਤਾ. ਤਦੇਕਦੇਸਾ ਮਨਸਿਕਾਰਕੁਸਲਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪੁਰਿਮਪਦੇਪਿ ਸਮ੍ਮਸਨਪਟਿਵੇਧਪਞ੍ਞਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਦਿਪਞ੍ਞਾ ਏਵ ਮਨਸਿਕਾਰਕੋਸਲ੍ਲਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਤਾਸਂਯੇਵ ਧਾਤੂਨਂ ਸਮ੍ਮਸਨਪਟਿਵੇਧਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਆਯਤਨਵਿਸਯਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਪਞ੍ਞਾ ਆਯਤਨਕੁਸਲਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਦ੍ਵਾਦਸਨ੍ਨਂ ਆਯਤਨਾਨਂ ਉਗ੍ਗਹਮਨਸਿਕਾਰਜਾਨਨਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਵਾ ਪਦੇਸੁ ਵਾਚੁਗ੍ਗਤਾਯ ਆਯਤਨਪਾਲ਼ਿਯਾ, ਧਾਤੁਪਾਲ਼ਿਯਾ ਚ ਮਨਸਿਕਰਣਂ ਮਨਸਿਕਾਰੋ. ਤਥਾ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੀ, ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੀ, ਤਦਤ੍ਥਂ ਸੁਣਨ੍ਤੀ, ਗਨ੍ਥਤੋ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਧਾਰੇਨ੍ਤੀ, ‘‘ਇਦਂ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਨਾਮ, ਅਯਂ ਚਕ੍ਖੁਧਾਤੁ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਭਾਵਤੋ, ਗਣਨਤੋ ਚ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਜਾਨਨ੍ਤੀ ਚ ਪਞ੍ਞਾ ਉਗ੍ਗਹਪਞ੍ਞਾਦਿਕਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਮਨਸਿਕਾਰਪਦੇ ਪਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾਪਿ ਪਞ੍ਞਾ ਉਗ੍ਗਹੋਤਿ ਤਤੋ ਪਵਤ੍ਤੋ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਮਨਸਿਕਾਰੋ ‘‘ਉਗ੍ਗਹਮਨਸਿਕਾਰੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਸ੍ਸ ਜਾਨਨਂ ਪਵਤ੍ਤਨਮੇਵ, ‘‘ਯਥਾ ਪਵਤ੍ਤਂ ਵਾ ਉਗ੍ਗਹਂ, ਏਵਮੇਵ ਪਵਤ੍ਤੋ ਉਗ੍ਗਹੋ’’ਤਿ ਜਾਨਨਂ ਉਗ੍ਗਹਜਾਨਨਂ. ‘‘ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬੋ, ਏਵਞ੍ਚ ਪਵਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਜਾਨਨਂ ਮਨਸਿਕਾਰਜਾਨਨਂ. ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ‘‘ਮਨਸਿਕਾਰਕੋਸਲ੍ਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਗ੍ਗਹੋਪਿ ਹਿ ਮਨਸਿਕਾਰਸਮ੍ਪਯੋਗਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰਨਿਰੁਤ੍ਤਿਂ ਲਦ੍ਧੁਂ ਅਰਹਤਿ. ਯੋ ਚ ਮਨਸਿਕਾਤਬ੍ਬੋ, ਯੋ ਚ ਮਨਸਿਕਰਣੂਪਾਯੋ, ਸਬ੍ਬੋ ਸੋ ‘‘ਮਨਸਿਕਾਰੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਕੋਸਲ੍ਲਂ ਮਨਸਿਕਾਰਕੁਸਲਤਾਤਿ. ਸਮ੍ਮਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾ, ਸਾ ਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਸਮ੍ਮਸਨਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਤਿ ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾਦਿਪਜਹਨਤੋ. ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਸਮ੍ਮਸਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਮਨਸਿਕਾਰਕਿਚ੍ਚਂ ਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਸਾਧੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮ੍ਮਸਨਮਨਸਿਕਾਰਾ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਿਸ੍ਸਕਾ’’ਤਿ. ‘‘ਇਮਿਨਾ ਪਚ੍ਚਯੇਨਿਦਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਜਾਨਨਂ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕੁਸਲਤਾ.

ਅਧਿਵਾਸਨਂ ਖਮਨਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਪਰੇਸਂ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਦੁਰੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਟਿਵਿਰੋਧਾਕਰਣੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਰਿ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਵਾਸਨਂ ‘‘ਅਧਿਵਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਚਣ੍ਡਿਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਅਕੁਜ੍ਝਨਂ. ਦੋਮਨਸ੍ਸਵਸੇਨ ਪਰੇਸਂ ਅਕ੍ਖੀਸੁ ਅਸ੍ਸੂਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਾ ਅਨਸ੍ਸੁਰੋਪੋ. ਅਤ੍ਤਮਨਤਾਤਿ ਸਕਮਨਤਾ. ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨੋ ਸਕੋ ਮਨੋਭਾਵੋ ਅਤ੍ਤਮਨਤਾ. ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਬਨ੍ਧਂ ਏਕਤ੍ਤੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਪੀਤਿਸਹਗਤਮਨੇਨ ਸਕਮਨਤਾ. ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਅਤ੍ਤਮਨਤਾ, ਸਾ ਨ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਦਿਟ੍ਠਿਨਿਵਾਰਣਤ੍ਥਂ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਧਿਵਾਸਨਲਕ੍ਖਣਾ ਖਨ੍ਤਿ ਅਧਿਵਾਸਨਖਨ੍ਤਿ. ਸੁਚਿਸੀਲਤਾ ਸੋਰਚ੍ਚਂ. ਸਾ ਹਿ ਸੋਭਨਕਮ੍ਮਰਤਤਾ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਾਪਤੋ ਓਰਤਭਾਵੋ ਵਿਰਤਤਾ ਸੋਰਚ੍ਚਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਰਤਭਾਵੋ’’ਤਿ.

ਸਖਿਲੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਣ੍ਹਵਾਚੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸਾਖਲ੍ਯਂ, ਸਣ੍ਹਵਾਚਤਾ. ਤਂ ਪਨ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੀ ਯਾ ਪਾਲ਼ਿ ਪਵਤ੍ਤਾ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਸਾਖਲ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਣ੍ਡਕਾਤਿ ਸਦੋਸਵਣੇ ਰੁਕ੍ਖੇ ਨਿਯ੍ਯਾਸਪਿਣ੍ਡਿਯੋ, ਅਹਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਾਦੀਨਿ ਵਾ ਉਟ੍ਠਿਤਾਨਿ ‘‘ਅਣ੍ਡਕਾਨੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਫੇਗ੍ਗੁਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਨ ਕੁਥਿਤਸ੍ਸ ਅਣ੍ਡਾਨਿ ਵਿਯ ਉਟ੍ਠਿਤਾ ਚੁਣ੍ਣਪਿਣ੍ਡਿਯੋ, ਗਣ੍ਠਿਯੋ ਵਾ ਅਣ੍ਡਕਾ. ਇਧ ਪਨ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਨਕਕ੍ਕਸਾਦਿਭਾਵਤੋ ਅਣ੍ਡਕਪਕਤਿਭਾਵੇਨ ਵਾਚਾ ‘‘ਅਣ੍ਡਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪਦੁਮਨਾਲ਼ਂ ਵਿਯ ਸੋਤਂ ਘਂਸਯਮਾਨਾ ਪਵਿਸਨ੍ਤੀ ਕਕ੍ਕਸਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਕੋਧੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਵਾਰਭੂਤਾ ਕੋਧਸਾਮਨ੍ਤਾ. ਪੁਰੇ ਸਂਵਦ੍ਧਨਾਰੀ ਪੋਰੀ, ਸਾ ਵਿਯ ਸੁਕੁਮਾਰਾ ਮੁਦੁਕਾ ਵਾਚਾ ਪੋਰੀ ਵਿਯਾਤਿ ਪੋਰੀ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯਾਤਿਪਿ ਯੋਜਨਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਵਾਚਾਯਾਤਿ ਵਾ. ‘‘ਸਣ੍ਹਵਾਚਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਂ ਵਾਚਂ ਪਵਤ੍ਤਯਮਾਨਂ ਚੇਤਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਮ੍ਮੋਦਕਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਮੁਦੁਕਭਾਵੋ ਮਦ੍ਦਵਂ ਸਮ੍ਮੋਦਕਮੁਦੁਕਭਾਵੋ. ਆਮਿਸੇਨ ਅਲਬ੍ਭਮਾਨੇਨ, ਤਥਾ ਧਮ੍ਮੇਨ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਛਿਦ੍ਦੋ. ਆਮਿਸਸ੍ਸ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚ ਅਲਾਭੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਸ੍ਸ ਚ ਅਨ੍ਤਰੇ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਛਿਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਿਵਰਸ੍ਸ ਭੇਦਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਥਰਣਂ ਪਿਦਹਨਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰੋ. ਤਂ ਸਰੂਪਤੋ, ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਤੋ ਚ ਪਾਲ਼ਿਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਅਭਿਧਮ੍ਮੇਪੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਅਗ੍ਗਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਗ੍ਗਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਉਦ੍ਦੇਸਦਾਨਨ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਾ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਚ ਉਦ੍ਦਿਸਨਂ. ਪਾਲ਼ਿਵਣ੍ਣਨਾਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ. ਧਮ੍ਮਕਥਾਕਥਨਨ੍ਤਿ ਸਰਭਞ੍ਞਸਰਭਣਨਾਦਿਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮਕਥਨਂ.

ਕਰੁਣਾਤਿ ਕਰੁਣਾਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਮਾਹ. ਕਰੁਣਾਪੁਬ੍ਬਭਾਗੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਂ ਵਦਤਿ. ਪਾਲ਼ਿਪਦੇ ਪਨ ਯਾ ਕਾਚਿ ਕਰੁਣਾ ‘‘ਕਰੁਣਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਕਰੁਣਾਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਪਨ ਅਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਾਵ. ਮੇਤ੍ਤਾਯਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸੁਚਿ-ਸਦ੍ਦਤੋ ਭਾਵੇ ਯ੍ਯ-ਕਾਰਂ, ਇ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਚ ਏ-ਕਾਰਾਦੇਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਯਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੋਚੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸੁਚਿਭਾਵੋ’’ਤਿ. ਹੋਤੁ ਤਾਵ ਸੁਚਿਭਾਵੋ ਸੋਚੇਯ੍ਯਂ, ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਮੇਤ੍ਤਾਪੁਬ੍ਬਭਾਗਤਾ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਮੁਟ੍ਠਾ ਸਤਿ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਚ੍ਚਂ, ਸਤਿਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਨ ਸਤਿਯਾ ਅਭਾਵਮਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇ ਸਤਿ ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਸਤਿਵਿਗਤਾ ਵਿਪ੍ਪਵੁਤ੍ਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਤਿਵਿਪ੍ਪਵਾਸੋ’’ਤਿ. ‘‘ਅਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਅ-ਕਾਰੋ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਨ ਸਤ੍ਤਪਟਿਸੇਧੇ. ਉਦਕੇ ਲਾਬੁ ਵਿਯ ਯੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਿਲਵਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਨ ਓਗਾਹਤਿ, ਸਾ ਪਿਲਾਪਨਤਾ. ਯੇਨ ਗਹਿਤਮ੍ਪਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਤਿ ਨ ਸਰਤਿ, ਸਾ ਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਨਤਾ. ਯਥਾ ਵਿਜ੍ਜਾਪਟਿਪਕ੍ਖਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪਹਾਤਬ੍ਬਤੋ, ਏਵਂ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਪਟਿਪਕ੍ਖਂ ਅਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਯੇਵ.

ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਭੇਦੋਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਵਿਨਾਸੋ. ਅਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਤਿ ਅਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਅਯੋਨਿਸੋ ਚ ਆਹਾਰਪਰਿਭੋਗੇ ਆਦੀਨਵਾਨਿਸਂਸੇ ਅਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ.

ਅਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਯਾਤਿ ਇਤਿਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਸੁ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ ਨਾਮਂ. ਅਞ੍ਞਾਣਂ ਅਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਤ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਅਕਮ੍ਪਨਞਾਣਨ੍ਤਿ ਤਾਯ ਅਨਭਿਭਵਨੀਯਂ ਞਾਣਂ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਞਾਣਞ੍ਚੇਵ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ ਮੁਦ੍ਧਭੂਤਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਞਾਣਞ੍ਚ. ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾ ਭਾਵਨਾ ਨਾਮ, ਯਾ ਚ ਤਦਤ੍ਥਾ, ਤਦੁਭਯਞ੍ਚ ਭਾਵੇਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਭਾਵਿਤਭਾਵਨਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਭਾਵੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਬਲ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਾ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਆਸੇਵਨਾ ਭਾਵਨਾ ਬਹੁਲੀਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ.

ਕਾਮਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇਸੁ ਥਿਰਭਾਵੋਪਿ ਬਲਟ੍ਠੋ ਏਵ, ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਹਿ ਪਨ ਅਕਮ੍ਪਨੀਯਤਾ ਸਾਤਿਸਯਂ ਬਲਟ੍ਠੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਸ੍ਸਤਿਯਾ ਅਕਮ੍ਪਨਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮਸਮਨਤੋ ਸਮਥੋ ਸਮਾਧਿ. ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਵਿਵਿਧੇਨਾਕਾਰੇਨ ਦਸ੍ਸਨਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਪਞ੍ਞਾ. ਤਂ ਆਕਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਮਾਧਾਨਾਕਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਯੇਨਾਕਾਰੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਲੀਨਂ ਅਨੁਦ੍ਧਤਂ ਮਜ੍ਝਿਮਂ ਭਾਵਨਾਵੀਥਿਪਟਿਪਨ੍ਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਹਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਆਕਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਵਸੇਨਾਤਿ ਕਾਰਣਵਸੇਨ. ‘‘ਏਸੇਵ ਨਯੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਗ੍ਗਹੋਵ ਤਂ ਆਕਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਪਗ੍ਗਾਹਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਪਗ੍ਗਾਹਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਅਤਿਦਿਸਤਿ, ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਸਮਥੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪਗ੍ਗਾਹੋ ਵੀਰਿਯਂ ਕੋਸਜ੍ਜਪਕ੍ਖਤੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਤਿਤੁਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ. ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੋ ਏਕਗ੍ਗਤਾ ਵਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵਤੋ. ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਕਿਚ੍ਚਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਬਲਭਾਵੋ, ਤਥਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਵਤ੍ਤਾਕਾਰਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਸਮਥਪਗ੍ਗਾਹਾਨਂ ਉਪਰਿ ਪਵਤ੍ਤਿਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਸਮਥਨਿਮਿਤ੍ਤਦੁਕਸ੍ਸਪਿ ਮਿਸ੍ਸਕਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਯਥਾਸਮਾਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸੀਲਸ੍ਸ ਭੇਦਕਰੋ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ. ਸੀਲਵਿਨਾਸਕੋ ਅਸਂਵਰੋ. ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਵਿਨਾਸਿਕਾਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੪੧; ੨.੯੪; ਵਿਭ. ੭੯੩) ਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਦੂਸਿਕਾ.

ਸੀਲਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਾਦਨਂ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਭਾਗਤੋ ਤਸ੍ਸ ਅਨੂਨਤਾਪਾਦਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮ੍ਪਾਦਨਤੋ ਪਰਿਪੂਰਣਤੋ’’ਤਿ. ਪਾਰਿਪੂਰਤ੍ਥੋ ਹਿ ਸਮ੍ਪਦਾ-ਸਦ੍ਦੋਤਿ. ਮਾਨਸਿਕਸੀਲਂ ਨਾਮ ਸੀਲਵਿਸੋਧਨਵਸੇਨ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦਿਪ੍ਪਹਾਨਂ. ਦਿਟ੍ਠਿਪਾਰਿਪੂਰਿਭੂਤਂ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਿਕਦਿਟ੍ਠਿਆਦਿਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਾਰਿਪੂਰਿਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਞਾਣਂ.

ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਾਪੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿਆਦਿਉਪਰਿਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਭਵਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਂ. ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਮੇਵ ਹਿ ਸੀਲਂ ਤਸ੍ਸਾ ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ. ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਾਪੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਪਰਮਤ੍ਥਵਿਸੁਦ੍ਧਿਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਪਾਪੇਤੁਂ ਉਪਨੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਂ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਞਾਣਾਦਿਸਮ੍ਮਾਦਸ੍ਸਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਇਦਂ ਅਕੁਸਲਂ ਕਮ੍ਮਂ ਨੋ ਸਕਂ, ਇਦਂ ਪਨ ਕਮ੍ਮਂ ਸਕ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਅਨ੍ਵਯਤੋ ਚ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਜਾਨਨਞਾਣਂ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਞਾਣਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ. ‘‘ਪਰੇਨ ਕਤਮ੍ਪੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਯਥਾ ਪਰੇਨ ਕਤਂ, ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਮ੍ਪਿ ਸਕਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀਤਿ. ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਾ ਉਸ੍ਸਾਹਿਤੇਨ ਪਰੇਨ ਕਤਂਪੀਤਿ ਏਵਂ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਯਞ੍ਹਿ ਤਂ ਪਰਸ੍ਸ ਉਸ੍ਸਾਹਨਵਸੇਨ ਕਤਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਸਕਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਤ੍ਥਭਞ੍ਜਨਤੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਦਿਸਬ੍ਬਅਤ੍ਥਵਿਨਾਸਨਤੋ. ਅਤ੍ਥਜਨਨਤੋਤਿ ਇਧਲੋਕਤ੍ਥਪਰਲੋਕਤ੍ਥਪਰਮਤ੍ਥਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦਨਤੋ. ਆਰਬ੍ਭਕਾਲੇ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਚੀਸਚ੍ਚਞ੍ਚ ਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਂ ਅਨੁਲੋਮੇਤਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਤੋ. ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨ ਵਿਲੋਮੇਤਿ ਨ ਵਿਰੋਧੇਤਿ ਏਕਨ੍ਤੇਨੇਵ ਸਮ੍ਪਾਪਨਤੋ.

ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਞਾਣਭੂਤਂ ਦਸ੍ਸਨਂ, ਤੇਨ ਮਗ੍ਗਂ ਵਦਤਿ. ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਵੀਰਿਯਨ੍ਤਿ ਪਠਮਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਵੀਰਿਯਮਾਹ. ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਯਮੇਵ ਚ ਨਯੋ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਾਲ਼ਿਯਾ (ਧ. ਸ. ੫੫੦) ਸਮੇਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਪਨਾ’’ਤਿ ਆਦਿਂ ਅਵੋਚ.

ਯਸ੍ਮਾ ਸਂਵੇਗੋ ਨਾਮ ਸਹੋਤ੍ਤਪ੍ਪਞਾਣਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਂਵੇਗਵਤ੍ਥੁਂ ਭਯਤੋ ਭਾਯਿਤਬ੍ਬਤੋ ਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਞਾਣਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਜਾਤਿਭਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਭਾਯਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਾਤਿ ਭਯਂ, ਜਾਤਿ ਏਵ ਭਯਂ ਜਾਤਿਭਯਂ. ਸਂਵੇਜਨੀਯਨ੍ਤਿ ਸਂਵਿਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਭਾਯਿਤਬ੍ਬਂ ਉਤ੍ਤਾਸਿਤਬ੍ਬਂ. ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਰਣਂ, ਵਤ੍ਥੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਂਵੇਗਜਾਤਸ੍ਸਾਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸਂਵੇਗਸ੍ਸ. ਉਪਾਯਪਧਾਨਨ੍ਤਿ ਉਪਾਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ ਵੀਰਿਯਂ.

ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਸੀਲਾਦੀਨਂ ਅਨਵਜ੍ਜਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਭਾਵਨਾਯਾਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਨੇਨ ਵਡ੍ਢਨੇਨ ਚ. ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਅਲਂ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ, ਕਥਂ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਕੋਚਾਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਨ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ. ਭਿਯ੍ਯੋਕਮ੍ਯਤਾਤਿ ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਉਪ੍ਪਾਦਨਿਚ੍ਛਾ. ਵੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਕੋਚਂ ਅਸਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ. ਤੁਸ੍ਸਨਂ ਤੁਟ੍ਠਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੀਤਿ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਤਾ. ਵੀਰਿਯਪ੍ਪਵਾਹੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਅਨ੍ਤਰਾ ਏਵ ਪਟਿਗਮਨਂ ਨਿਵਤ੍ਤਨਂ ਪਟਿਵਾਨਂ, ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪਟਿਵਾਨੀ, ਨ ਪਟਿਵਾਨੀ ਅਪ੍ਪਟਿਵਾਨੀ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਅਪ੍ਪਟਿਵਾਨਿਤਾ. ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਿਰਿਯਤਾਤਿ ਕੁਸਲਾਨਂ ਕਰਣੇ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਿਰਿਯਤਾ ਆਦਰਕਿਰਿਯਤਾ. ਸਾਤਚ੍ਚਕਿਰਿਯਤਾਤਿ ਸਤਤਮੇਵ ਕਰਣਂ. ਅਟ੍ਠਿਤਕਿਰਿਯਤਾਤਿ ਅਨ੍ਤਰਾ ਅਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਖਣ੍ਡਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਕਰਣਂ. ਅਨੋਲੀਨਵੁਤ੍ਤਿਤਾਤਿ ਨ ਲੀਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤਾ. ਅਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਛਨ੍ਦਤਾਤਿ ਕੁਸਲਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਅਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ. ਅਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰਤਾਤਿ ਕੁਸਲਕਰਣੇ ਵੀਰਿਯਧੁਰਸ੍ਸ ਅਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ. ਆਸੇਵਨਾਤਿ ਆਦਰੇਨ ਸੇਵਨਾ. ਭਾਵਨਾਤਿ ਵਡ੍ਢਨਾ ਬ੍ਰੂਹਨਾ. ਬਹੁਲੀਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਰਣਂ.

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਂ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਞਾਣਂ ਆਸਵਕ੍ਖਯਞਾਣਨ੍ਤਿ ਇਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ. ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਨਿਵੁਤ੍ਥਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਵਿਦਿਤਕਰਣਟ੍ਠੇਨ ਵਿਸਿਟ੍ਠਾ ਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਵਿਸੇਸੋ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਗਮਨੇਨ, ਪਟਿਯੋਗਿਵਿਗਮਨੇਨ ਚ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਤਦੁਭਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯੇਨ ਵਿਸੇਸੇਨ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਮੁਤ੍ਤਾ, ਤਤੋ ਨਿਰਾਸਙ੍ਕਤਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਚ ਅਭਿਰਤਾ, ਤਂ ਵਿਸੇਸਂ ਉਪਾਦਾਯ ਤਾ ਅਧਿਕਂ ਮੁਚ੍ਚਨਤੋ, ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨਤੋ ਚ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿਯੋ ਨਾਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਵਿਸੇਸੇਨ ਨਿਸ੍ਸਟਤ੍ਤਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ.

ਖਯੇ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਕਿਲੇਸੇ ਖੇਪੇਤੀਤਿ ਖਯੋ, ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ, ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਞਾਣਂ ਖਯੇ ਞਾਣਂ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨਾਤਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਤਂਤਂਮਗ੍ਗਵਜ੍ਝਾਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਮਗ੍ਗੇ ਖਨ੍ਧਸਨ੍ਤਾਨੇ ਪੁਨ ਸਨ੍ਦਹਨਵਸੇਨ. ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਭੂਤੇਤਿ ਤਂਤਂਫਲੇ. ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਪਰਿਯੋਸਾਨੇਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਕਰੋ ਮਗ੍ਗੋ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ, ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵਾ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਸਙ੍ਖਾਤੇ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ, ਭਙ੍ਗੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ.

ਦੁਕਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਤਿਕਵਣ੍ਣਨਾ

੩੦੫. ਧਮ੍ਮਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ਕਤ੍ਤਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਕਤ੍ਤੁਸਾਧਨਵਸੇਨ ‘‘ਲੁਬ੍ਭਤੀਤਿ ਲੋਭੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਲੁਬ੍ਭਤਿ ਤੇਨ, ਲੁਬ੍ਭਨਮਤ੍ਤਮੇਤਨ੍ਤਿ ਕਰਣਭਾਵਸਾਧਨਵਸੇਨਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਯੁਜ੍ਜਤੇਵ. ਦੁਸ੍ਸਤਿ ਮੁਯ੍ਹਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਅਕੁਸਲਞ੍ਚ ਤਂ ਅਕੋਸਲ੍ਲਸਮ੍ਭੂਤਟ੍ਠੇਨ ਏਕਨ੍ਤਾਕੁਸਲਭਾਵਤੋ ਮੂਲਞ੍ਚ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵਸਾਧਨਤੋ, ਨ ਅਕੁਸਲਭਾਵਸਾਧਨਤੋ. ਨ ਹਿ ਮੂਲਕਤੋ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਅਕੁਸਲਭਾਵੋ, ਕੁਸਲਾਦੀਨਞ੍ਚ ਕੁਸਲਾਦਿਭਾਵੋ. ਤਥਾ ਸਤਿ ਮੋਮੂਹਚਿਤ੍ਤਦ੍ਵਯੇ ਮੋਹਸ੍ਸ ਅਕੁਸਲਭਾਵੋ ਨ ਸਿਯਾ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਲੋਭਾਦੀਨਂ. ‘‘ਨ ਲੁਬ੍ਭਤੀਤਿ ਅਲੋਭੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਨਯੇਨ.

ਦੁਟ੍ਠੁ ਚਰਿਤਾਨੀਤਿ ਪਚ੍ਚਯਤੋ, ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਤੋ, ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਤੋ ਚ ਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਸਮ੍ਮਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਾਨਿ. ਵਿਰੂਪਾਨੀਤਿ ਬੀਭਚ੍ਛਾਨਿ ਸਮ੍ਪਤਿ, ਆਯਤਿਞ੍ਚ ਅਨਿਟ੍ਠਰੂਪਤ੍ਤਾ. ਕਾਯੇਨਾਤਿ ਕਾਯਦ੍ਵਾਰੇਨ ਕਰਣਭੂਤੇਨ. ਕਾਯਤੋਤਿ ਕਾਯਦ੍ਵਾਰਤੋ. ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ ਚਰਿਤਾਨੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮੇ ਕਾਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਕਾਯਦ੍ਵਾਰੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ. ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਵਾਰਿਤ੍ਤਸੀਲਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਵਦਤਿ, ਚਾਰਿਤ੍ਤਸੀਲਸ੍ਸਪਿ ਵਾ, ਯਸ੍ਸ ਅਕਰਣੇ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸੁਚਰਿਤਨਿਦ੍ਧਾਰਣਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਉਭਯਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਯਦ੍ਵਾਰੇ, ਵਚੀਦ੍ਵਾਰੇ ਚ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋਵ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ, ਤਯਿਦਂ ਦ੍ਵਾਰਦ੍ਵਯੇ ਅਕਿਰਿਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤਂ. ‘‘ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ. ਤਦੁਭਯਞ੍ਹਿ ਚਾਰਿਤ੍ਤਸੀਲਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ, ਤਸ੍ਸ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਸਿਯਾ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤਂ, ਸਿਯਾ ਵਚੀਸੁਚਰਿਤਨ੍ਤਿ.

ਪਾਣੋ ਅਤਿਪਾਤੀਯਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ, ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਾ ਚੇਤਨਾ, ਏਵਂ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾਦਯੋਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਯੋ ਪਨ ਤਿਸ੍ਸੋ ਚੇਤਨਾ’’ਤਿ. ਵਚੀਦ੍ਵਾਰੇਪਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਦ੍ਵਾਰਨ੍ਤਰੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਪਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਨਾਮਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗਤੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯਵੁਤ੍ਤਿਯਾ, ਤਬ੍ਬਹੁਲਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਚ. ਤੇਨਾਹੁ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯਾ –

‘‘ਦ੍ਵਾਰੇ ਚਰਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ, ਨ ਦ੍ਵਾਰਾ ਦ੍ਵਾਰਚਾਰਿਨੋ;

ਤਸ੍ਮਾ ਦ੍ਵਾਰੇਹਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਵਵਤ੍ਥਿਤਾ’’ਤਿ. (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ਕਾਮਾਵਚਰਕੁਸਲਦ੍ਵਾਰਕਥਾ);

ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਕਾਯਦ੍ਵਾਰੇਪਿ ਵਚੀਦ੍ਵਾਰੇਪਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਚੇਤਨਾਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਤਿ ਮਨੋਕਮ੍ਮਭੂਤਾਯ ਚੇਤਨਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ. ਕਾਯਵਚੀਕਮ੍ਮਭੂਤਾਯ ਪਨ ਚੇਤਨਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦਯੋ ਤਂ ਤਂ ਪਕ੍ਖਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਾ ਵਾਤਿ. ਚੇਤਨਾਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਿਵਿਧਸ੍ਸ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸ੍ਸ ਅਕਰਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਚੇਤਨਾਪਿ ਵਿਰਤਿਯੋਪਿ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤਂ ਕਾਯਿਕਸ੍ਸ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਅਕਰਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ, ਕਾਯੇਨ ਪਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਂ ਸਮਾਦਿਯਨੇ ਸੀਲਸ੍ਸ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤਭਾਵੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਵਚੀਸੁਚਰਿਤੇ.

ਕਾਮਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੋ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮੋ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਪਕ੍ਖੇ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਵਸੇਨ ਕਾਮੇਹਿ ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕੋ. ਕਿਲੇਸਕਾਮਪਕ੍ਖੇ ਪਨ ਸਮ੍ਪਯੋਗਵਸੇਨ ਕਾਮੇਨ ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਸਮ੍ਪਯੋਗਵਸੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਬ੍ਯਾਪਾਦਵਤ੍ਥੁਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋਪਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ਉਭਯਥਾਪਿ ਯੋਜਨਾ ਲਬ੍ਭਤੇਵ. ਵਿਹਿਂਸਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਵਿਹਿਂਸਨ੍ਤਿ ਏਤਾਯ ਸਤ੍ਤੇ, ਵਿਹਿਂਸਨਂ ਵਾ ਏਸਾ ਸਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਵਿਹਿਂਸਾ, ਤਾਯ ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਵਿਹਿਂਸਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਏਵਂ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਪ੍ਪਿਯੇ ਅਮਨਾਪੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਆਰਬ੍ਭ ਬ੍ਯਾਪਾਦਵਿਤਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਾਨਾਘਾਤਵਸੇਨ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਾ. ਬ੍ਯਾਪਾਦਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਅਵਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਾਵ ਵਿਨਾਸਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਨਾਸਨਂ ਪਨ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ ਏਵਾਤਿ. ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰੋ’’ ਹਿ ਦੁਕ੍ਖਾਪੇਤਬ੍ਬੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਨੁ ਯੇ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਾਪੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਾ ਸਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਤਾ, ਤੇਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਏਵਾਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਯੇ ਪਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧਾ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਵਿਹਿਂਸਾਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਵਿਸਯਾ ਇਚ੍ਛਿਤਾ ਸਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਤਾ. ਯੇ ਪਨ ਨ ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਾਯੋਗਤੋ, ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਵਿਹਿਂਸਾਵਿਤਕ੍ਕੋ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਯਥਾ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਲੋਭਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਲੋਭੋ, ਨੀਵਰਣੇਹਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਤ੍ਤਾਪਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ, ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲੇਹਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬੋ ਕੁਸਲੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਤੇਹਿ ਪਨ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਤੋ, ਸਮ੍ਪਯੋਗਤੋ, ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਤੋ ਚ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮੇਨ ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ. ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਵਿਤਕ੍ਕੋ ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਭੂਮਿਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਸੁਭਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇਤਿ ਅਸੁਭਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ. ਅਸੁਭਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਕਤਂ. ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਹਿ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਵਿਤਕ੍ਕੋਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਭੂਮਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨ ਸਪੁਬ੍ਬਭਾਗਾਨਿ ਮੇਤ੍ਤਾਕਰੁਣਾਝਾਨਾਦੀਨਿ ਉਦ੍ਧਟਾਨਿ. ਅਸੁਭਜ੍ਝਾਨੇਤਿ ਅਸੁਭਾਰਮ੍ਮਣੇ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇ. ਅਵਯਵੇ ਹਿ ਸਮੁਦਾਯਵੋਹਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਰੁਕ੍ਖੇ ਸਾਖਾ’’ਤਿ. ਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਝਾਨਂ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਮਗ੍ਗਫਲਕਾਲੇਪਿ ਹਿ ਸੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋਤਿ. ਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ, ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਨ ਬ੍ਯਾਪਾਦੇਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਵਾ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦੋ, ਮੇਤ੍ਤਾ, ਤਾਯ ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ. ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨੇਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਅਧਿਗਤੇ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇ. ਕਰੁਣਾਝਾਨੇਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਵਿਹਿਂਸਾਯ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ, ਨ ਵਿਹਿਂਸਨ੍ਤਿ ਵਾ ਏਤਾਯ ਸਤ੍ਤੇਤਿ ਅਵਿਹਿਂਸਾ, ਕਰੁਣਾ.

ਨਨੁ ਚ ਅਲੋਭਾਦੋਸਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਵਿਰਹਤੋ ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਾਨਂ ਇਮੇਸਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਸਙ੍ਕਰਣਤੋ ਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ? ਨੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਦਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਅਲੋਭੋ ਸੀਸਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਲੋਭੋ ਪਧਾਨੋ ਹੋਤਿ. ਨਿਯਮਿਤਪਰਿਣਤਸਮੁਦਾਚਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਯਦਾ ਅਲੋਭਪ੍ਪਧਾਨੋ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਗਰੁਕੋ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਲਦ੍ਧਾਵਸਰੋ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਵਿਤਕ੍ਕੋ ਪਤਿਟ੍ਠਹਤਿ. ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਅਦੋਸਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਯੋ ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦਵਿਤਕ੍ਕਭਾਵੋ ਸਮ੍ਭਵੇਯ੍ਯ, ਸਤਿ ਚ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦਵਿਤਕ੍ਕਭਾਵੇ ਕਸ੍ਸਚਿਪਿ ਅਵਿਹੇਠਨਜਾਤਿਕਤਾਯ ਅਵਿਹਿਂਸਾਵਿਤਕ੍ਕਭਾਵੋ ਚ ਸਮ੍ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤੇ ਇਤਰੇ ਦ੍ਵੇ. ਤਦਨ੍ਵਯਿਕਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਅਨੁਗਾਮਿਨੋ, ਸਰੂਪਤੋ ਅਦਿਸ੍ਸਨਤੋ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਸਤਿ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਤਦਨੁਮਾਨਨੇਯ੍ਯਾ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਸੇਸਦ੍ਵਯੇਪਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਕਾਮਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਕਾਮਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਤਕ੍ਕਤ੍ਤਿਕੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੮੮) ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਭਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਸ੍ਮਾ ਪੁਨ ਦੇਸਨਾ ਕਤਾਤਿ? ਤਥਾ ਦੇਸਨਾਯ ਬੁਜ੍ਝਨਕਾਨਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਵਸੇਨ ਦੇਸਨਾਮਤ੍ਤਮੇਵੇਤਂ.

ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਨਂ ਵਿਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਕਾਰੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਤਾਸੁ ਦ੍ਵੇ ਸਤ੍ਤੇਸੁਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ ‘‘ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਯੇਵ ਹਿ ਏਤਾ’’ਤਿ. ਤਥੇਵਾਤਿ ਯਥਾ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਨਂ ‘‘ਅਸੁਭਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਕਾਮਾਵਚਰੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਾਮਾਵਚਰਾਦਿਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਥੇਵ ਤਾਸਮ੍ਪਿ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਕਾਮਾਵਚਰਾਦਿਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਕਾਮਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗਵਸੇਨ ਕਾਮੇਨ ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ. ਤਕ੍ਕਨਵਸੇਨ ਤਕ੍ਕੋ. ਵਿਸੇਸਤੋ ਤਕ੍ਕਨਵਸੇਨ ਵਿਤਕ੍ਕੋ. ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਨਪਰਿਕਪ੍ਪਨਵਸੇਨ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ. ਅਞ੍ਞੇਸੁਪਿ ਕਾਮਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁ ਵਿਤਕ੍ਕੇ ਏਵ ਕਾਮੋਪਪਦੋ ਧਾਤੁ-ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਕਾਮਸਙ੍ਕਪ੍ਪਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾਤਿਸਯਤ੍ਤਾ. ਏਸ ਨਯੋ ਬ੍ਯਾਪਾਦਧਾਤੁਆਦੀਸੁ. ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਾਮਧਾਤੂ ਹੀਨਜ੍ਝਾਸਯੇਹਿ ਕਾਮਿਤਬ੍ਬਧਾਤੁਭਾਵਤੋ ਕਿਲੇਸਕਾਮਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਸਭਾਵਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਹੇਠੇਤੀਤਿ ਵਿਬਾਧਤਿ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਕਾਮਧਾਤੁਤ੍ਤਿਕੇ. ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਸਙ੍ਗਾਹਿਕਾਯ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਇਤਰਾ ਦ੍ਵੇ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥਨਂ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਿਕਾ ਕਥਾ. ਤਿਸ੍ਸੋ ਧਾਤੁਯੋ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਕਥਾ ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਾ. ਇਤਰਾ ਦ੍ਵੇ ਗਹਿਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਤਰਾ ਦ੍ਵੇ ਧਾਤੁਯੋ ਗਹਿਤਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਾਮਧਾਤੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਾਮਞ੍ਞਜੋਤਨਾਯ ਸਵਿਸਯਸ੍ਸ ਅਤਿਬ੍ਯਾਪਨੇਨ. ਤਤੋਤਿ ਇਤਰਧਾਤੁਦ੍ਵਯਸਙ੍ਗਾਹਿਕਾਯ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ. ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ. ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਬ੍ਯਾਪਾਦਧਾਤੁਂ…ਪੇ… ਕਥੇਸਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਪਗੇਵ ਅਪਵਾਦਾ ਅਭਿਨਿਵਿਸਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਉਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਪਵਾਦਵਿਸਯਂ ਤਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋਵ ਉਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ, ਞਾਯੋ ਹੇਸ ਲੋਕੇ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋਤਿ.

ਦ੍ਵੇ ਕਥਾਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਿਕਾ, ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਾ ਚਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੩.੩੦੫) ਅਨਨ੍ਤਰਤ੍ਤਿਕੇ ਵੁਤ੍ਤਾ ਦ੍ਵੇ ਕਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਕਥਨਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਅਤ੍ਥੋ ਇਧਾਪਿ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਧਾਤੁਯਾ ਗਹਿਤਾਯ ਇਤਰਾ ਦ੍ਵੇ ਗਹਿਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ.

ਸੁਞ੍ਞਤਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਤਸੁਞ੍ਞਤਾਯ. ਕਾਮਭਵੋ ਕਾਮੋ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ਸੁਞ੍ਞਤਟ੍ਠੇਨ ਧਾਤੁ ਚਾਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਨ੍ਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਭੂਮਿਸਞ੍ਞਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ. ਧਾਤੁਯਾ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨਮ੍ਹੀਤਿ ‘‘ਕਾਮਧਾਤੁ ਰੂਪਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਧਾਤੁਗ੍ਗਹਣੇ ਕਤੇ. ਭਵੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ‘‘ਕਾਮਭਵੋ ਰੂਪਭਵੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਭਵਵਸੇਨ ਤਦਤ੍ਥੋ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਯਾਯ ਕਾਯਚਿ ਧਾਤੁਯਾ ਵਸੇਨ. ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਚ ਧਾਤੁਯਾ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਭਵੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਭਵਸ੍ਸ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ ਭਵਵਸੇਨ ਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨਤੋ. ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਕਿਲੇਸਵਟ੍ਟਮੇਤ੍ਥਾਤਿ ਨਿਰੋਧੋ, ਸਾ ਏਵ ਸੁਞ੍ਞਤਟ੍ਠੇਨ ਧਾਤੂਤਿ ਨਿਰੋਧਧਾਤੁ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਨਿਰੁਦ੍ਧੇ ਚ ਕਿਲੇਸਵਟ੍ਟੇ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਵਟ੍ਟਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ.

ਹੀਨਧਾਤੁਤ੍ਤਿਕੋ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ (ਧ. ਸ. ਤਿਕਮਾਤਿਕਾ ੧੪) ਹੀਨਤ੍ਤਿਕੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਹੀਨਾ ਧਾਤੂਤਿ ਦ੍ਵਾਦਸ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਹਿ ਲਾਮਕਟ੍ਠੇਨ ਹੀਨਧਾਤੁ. ਹੀਨਪਣੀਤਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਭਵਾਤਿ ਮਜ੍ਝਿਮਧਾਤੁ, ਅਵਸੇਸਾ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਾ. ਉਤ੍ਤਮਟ੍ਠੇਨ ਅਤਪ੍ਪਕਟ੍ਠੇਨ ਚ ਪਣੀਤਧਾਤੁ, ਨਵਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾ.

ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਾ ਵਿਸਯਭੂਤਾ ਏਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਿਕੋ, ਕਾਮਰਾਗੋ. ਰੂਪਾਰੂਪਭਵੇਸੂਤਿ ਰੂਪਾਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਭਵੇਸੁ ਯਥਾਧਿਗਤੇਸੁ. ਅਨਧਿਗਤੇਸੁ ਪਨ ਸੋ ਪਤ੍ਥਨਾ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਭਵਵਸੇਨ ਪਤ੍ਥਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਗਹਿਤੋ. ਝਾਨਨਿਕਨ੍ਤੀਤਿ ਰੂਪਾਰੂਪਜ੍ਝਾਨੇਸੁ ਨਿਕਨ੍ਤਿ. ਭਵਵਸੇਨ ਪਤ੍ਥਨਾਤਿ ਭਵੇਸੁ ਪਤ੍ਥਨਾਤਿ. ਏਵਂ ਚਤੂਹਿਪਿ ਪਦੇਹਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਮਹਗ੍ਗਤੂਪਪਤ੍ਤਿਭਵਵਿਸਯਾ, ਮਹਗ੍ਗਤਕਮ੍ਮਭਵਵਿਸਯਾ, ਭਵਦਿਟ੍ਠਿਸਹਗਤਾ, ਭਵਪਤ੍ਥਨਾਭੂਤਾ ਚ ਤਣ੍ਹਾ ‘‘ਭਵਤਣ੍ਹਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਵਿਭਵਦਿਟ੍ਠਿ ਵਿਭਵੋ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ, ਵਿਭਵਸਹਗਤਾ ਤਣ੍ਹਾ ਵਿਭਵਤਣ੍ਹਾ. ਰੂਪਾਦਿਪਞ੍ਚਵਤ੍ਥੁ ਕਾਮਵਿਸਯਾ ਬਲਵਰਾਗਭੂਤਾ ਤਣ੍ਹਾ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਤਿ ਪਠਮਨਯੋ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਾ ਕਾਮਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਕਾਮਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੧) ਵਚਨਤੋ ਤੇ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਤਣ੍ਹਾ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਤਿ ਦੁਤਿਯਨਯੋਤਿ ਅਯਮੇਤੇਸਂ ਵਿਸੇਸੋ.

ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਪਨਾਤਿ ਪਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਜੋਤਨੋ, ਤੇਨ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਿਕਰਾਗਤੋ ਅਞ੍ਞੋਪਿ ਕਾਮਾਵਚਰਧਮ੍ਮਵਿਸਯੋ ਲੋਭੋ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ (ਵਿਭ. ੯੧੫) ‘‘ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ’’ਤਿ ਆਗਤੋਤਿ ਇਮਂ ਵਿਸੇਸਂ ਜੋਤੇਤਿ. ਤਿਕਨ੍ਤਰਮ੍ਪਿ ਸਮਾਨਂ ਤਣ੍ਹਂਯੇਵ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਤਦੇਸਨਾਨਨ੍ਤਰਤਾਯ ਤਂ ‘‘ਵਾਰੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਵਾਰੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਿਨਾ ਵਾਰੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਰਜਨੀਯਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਕਾਮਨੀਯਟ੍ਠੇਨ. ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਤਤੋਤਿ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਯ. ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ. ਇਤਰਾ ਦ੍ਵੇ ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਂ, ਅਰੂਪਤਣ੍ਹਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਤੇਨ ‘‘ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ’’ਤਿ ਸਾਧਾਰਣਵਚਨਮੇਤਂ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਪਿ ਲੋਭਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਸ ਪਨ ‘‘ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਅਰੂਪਤਣ੍ਹਾ’’ਤਿ ਵਿਸੇਸਵਚਨਂ ਯਥਾ ਕਾਮਗੁਣਿਕਰਾਗੋ ਰੂਪਰਾਗੋ ਅਰੂਪਰਾਗੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨਿਰੋਧਤਣ੍ਹਾਤਿ ਭਵਨਿਰੋਧੇ ਭਵਸਮੁਚ੍ਛੇਦੇ ਤਣ੍ਹਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਹਿ ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਭਾਵੇ, ਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਤ੍ਤਭਾਵੇ, ਰੂਪਾਵਚਰਅਰੂਪਾਵਚਰਤ੍ਤਭਾਵੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਮਾ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦੋ ਹੋਤੀਤਿ ਭਵਨਿਰੋਧਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂਸਹਗਤਾਪਿ ਤਣ੍ਹਾ ਤਮੇਵ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ.

ਵਟ੍ਟਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਤਿਵਿਧੇਪਿ ਵਟ੍ਟੇ. ਯਥਾ ਤੇ ਹਿ ਨਿਸ੍ਸਰਿਤੁਂ ਅਪ੍ਪਦਾਨਵਸੇਨ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਵਟ੍ਟੇ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਸਤ੍ਤਂ ਤੇਸਂ ਪਰਾਪਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇਨ ਸਂਯੋਜੇਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਕਿਲੇਸਵਟ੍ਟੇਪੀਤਿ. ਸਤੀਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ. ਰੂਪਾਦਿਭੇਦੇਤਿ ਰੂਪਵੇਦਨਾਦਿਵਿਭਾਗੇ. ਕਾਯੇਤਿ ਖਨ੍ਧਸਮੂਹੇ. ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਤਿ ਸਤੀ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਉਪਲਬ੍ਭਮਾਨਾ. ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤੋ ਹਿ ਅਤ੍ਤਾਦਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਦਿਟ੍ਠਿ ਪਨ ਅਯਂ ਅਤ੍ਥੇਵਾਤਿ. ਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋਤਿ ਧਮ੍ਮਸਭਾਵਂ ਵੀਮਂਸਨ੍ਤੋ. ਕਿਚ੍ਛਤੀਤਿ ਕਿਲਮਤਿ. ਪਰਾਮਸਤੀਤਿ ਪਰਤੋ ਆਮਸਤਿ. ‘‘ਸੀਲੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿ, ਵਤੇਨ ਸੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਹਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਰਤੋ ਆਮਸਤਿ ਨਾਮ. ਵੀਸਤਿਵਤ੍ਥੁਕਾ ਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਰੂਪਾਦਿ-ਧਮ੍ਮੇ, ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਤੇ ਵਾ ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ, ਤੇਸਂ ਵਾ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਂ, ਸਾਮਿਭੂਤਂ ਵਾ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਵੀਸਤਿਵਤ੍ਥੁਕਾ ਅਤ੍ਤਦਿਟ੍ਠਿ ਵੀਸਤਿ. ਵਿਮਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮ੍ਮਾ, ਮਿਚ੍ਛਾ ਵਾ ਮਨਨਾਭਾਵਤੋ ਸਂਸਯਿਤਟ੍ਠੇਨ ਅਮਤਿ, ਅਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਪਰਿਯਾਸਗ੍ਗਾਹੋਤਿ ਅਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ‘‘ਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਵਿਪਰੀਤਗ੍ਗਾਹੋ.

ਚਿਰਪਾਰਿਵਾਸਿਯਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਚਿਰਪਰਿਵੁਤ੍ਥਤਾਯ ਪੁਰਾਣਭਾਵੇਨ. ਆਸਵਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਸਨ੍ਦਨਟ੍ਠੇਨ, ਪਵਤ੍ਤਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਵਤੀਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਅਵਧਿਅਤ੍ਥੋ ਆ-ਕਾਰੋ, ਅਵਧਿ ਚ ਮਰਿਯਾਦਾਭਿਵਿਧਿਭੇਦਤੋ ਦੁਵਿਧੋ. ਤਤ੍ਥ ਮਰਿਯਾਦੋ ਕਿਰਿਯਂ ਬਹਿ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਆ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਾ ਵੁਟ੍ਠੋ ਦੇਵੋ’’ਤਿ. ਅਭਿਵਿਧਿ ਕਿਰਿਯਂ ਬ੍ਯਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਆ ਭਵਗ੍ਗਾ ਭਗਵਤੋ ਯਸੋ ਪਵਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਅਭਿਵਿਧਿਅਤ੍ਥੋ ਅਯਂ ਆ-ਕਾਰੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਕਤ੍ਥਚਿ ਦ੍ਵੇ ਆਸਵਾ ਆਗਤਾਤਿ ਵਿਨਯਪਾਲ਼ਿਂ (ਪਾਰਾ. ੩੯) ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਨਂ ਆਸਵਾਨਂ ਸਂਵਰਾਯ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾਨਂ ਆਸਵਾਨਂ ਪਟਿਘਾਤਾਯਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੩੯) ਦ੍ਵਿਧਾ ਆਸਵਾ ਆਗਤਾਤਿ. ਕਤ੍ਥਚੀਤਿ ਤਿਕਨਿਪਾਤੇ ਆਸਵਸੁਤ੍ਤੇ, (ਇਤਿਵੁ. ੫੬; ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੬੩) ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਚ ਸਲ਼ਾਯਤਨਸੁਤ੍ਤਾਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੩੨੧). ਸਲ਼ਾਯਤਨਸੁਤ੍ਤੇਸੁਪਿ ਹਿ ‘‘ਤਯੋਮੇ ਆਵੁਸੋ ਆਸਵਾ ਕਾਮਾਸਵੋ ਭਵਾਸਵੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਵੋ’’ਤਿ ਤਯੋ ਏਵ ਆਗਤਾਤਿ. ਨਿਰਯਂ ਗਮੇਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਰਯਗਾਮਿਨੀਯਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਇਧ ਸਾਸਵਂ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਂ ਕਮ੍ਮਂ ਆਸਵਪਰਿਯਾਯੇਨ ਦੇਸਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚਗਤਿਸਂਵਤ੍ਤਨੀਯਭਾਵੇਨ ਆਸਵਾ ਆਗਤਾ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਙ੍ਗੀਤਿਸੁਤ੍ਤੇ ਤਯੋ ਆਗਤਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਚ ਆ ਭਵਗ੍ਗਂ ਆ ਗੋਤ੍ਰਭੁਂ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇਸੁ ਮਾਨਾਦੀਸੁ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁ ਅਤ੍ਤਤ੍ਤਨਿਯਾਦਿਗ੍ਗਾਹਵਸੇਨ, ਅਭਿਬ੍ਯਾਪਨਮਦਕਰਣਵਸੇਨ ਆਸਵਸਦਿਸਤਾ ਚ ਏਤੇਸਂਯੇਵ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤੇਸ੍ਵੇਵ ਆਸਵ-ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਨ ਚੇਤ੍ਥ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਾਸਵੋ ਨਾਗਤੋ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ ਭਵਤਣ੍ਹਾਯ, ਭਵਦਿਟ੍ਠਿਯਾਪਿ ਭਵਾਸਵਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਕਾਮਾਸਵੋ ਨਾਮ ਕਾਮਨਟ੍ਠੇਨ, ਆਸਵਨਟ੍ਠੇਨ ਚ. ਵੁਤ੍ਤਾਯੇਵ ਅਤ੍ਥਤੋ ਨਿਨ੍ਨਾਨਾਕਰਣਤੋ.

ਕਾਮੇ ਏਸਤਿ ਗਵੇਸਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਕਾਮੇਸਨਾ, ਕਾਮਾਨਂ ਅਭਿਪਤ੍ਥਨਾਵਸੇਨ, ਪਰਿਯੇਟ੍ਠਿਵਸੇਨ, ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨਵਸੇਨ ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਰਾਗੋ. ਭਵੇਸਨਾ ਪਨ ਭਵਪਤ੍ਥਨਾ, ਭਵਾਭਿਰਤਿਭਵਜ੍ਝੋਸਾਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਰਾਗੋ. ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਸਮ੍ਮਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯੇਹਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਸ੍ਸ, ਸਮ੍ਭਾਵਿਤਸ੍ਸ ਚ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ਤਪੋਪਕ੍ਕਮਸ੍ਸ. ਤਦੇਕਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਤਾਹਿ ਰਾਗਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਸਹਜੇਕਟ੍ਠਂ. ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਂ. ਤਮ੍ਪਿ ਹਿ ਕਾਮਾਦਿਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਦਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਨ੍ਤਗ੍ਗਾਹਿਕਾ ਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਮੇਤਂ. ਯਾ ਕਾਚਿ ਪਨ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਤਪੋਪਕ੍ਕਮਹੇਤੁਕਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਸਨਾ ਏਵ.

ਆਕਾਰਸਣ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠਾਕਾਰਾਵਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥਂਵਿਧਨ੍ਤਿ ਹਿ ਕੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਸਣ੍ਠਿਤਂ, ਸਮਵਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਵਿਦਹਨਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਾਕਾਰੇਨ ਅਵਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਧਾ, ਵਿਧੀਯਤਿ ਵਿਸਦਿਸਾਕਾਰੇਨ ਠਪੀਯਤੀਤਿ ਵਿਧਾ, ਕੋਟ੍ਠਾਸੋ. ਵਿਦਹਨਤੋ ਹੀਨਾਦਿਵਸੇਨ ਵਿਵਿਧੇਨਾਕਾਰੇਨ ਦਹਨਤੋ ਉਪਧਾਰਣਤੋ ਵਿਧਾ, ਮਾਨੋਵ. ਸੇਯ੍ਯਸਦਿਸਹੀਨਾਨਂ ਵਸੇਨਾਤਿ ਸੇਯ੍ਯਸਦਿਸਹੀਨਭਾਵਾਨਂ ਯਾਥਾਵਾ’ ਯਾਥਾਵਭੂਤਾਨਂ ਵਸੇਨ. ਤਯੋ ਮਾਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਸੇਯ੍ਯਸ੍ਸੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਾ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਦਿਸਹੀਨੇਸੁਪਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯਞ੍ਹਿ ਮਾਨੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਇਦਾਨਿ ਯਥਾਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ਨਵਵਿਧੇਪਿ ਮਾਨੇ ਵਤ੍ਥੁਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਰਾਜੂਨਞ੍ਚੇਵ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਞ੍ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕਸ੍ਮਾ? ਤੇ ਵਿਸੇਸਤੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸੇਯ੍ਯਤੋ ਦਹਨ੍ਤੀਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਰਾਜਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਕੋ ਮਯਾ ਸਦਿਸੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕੋ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ, ਅਞ੍ਞੋ ਸਦਿਸੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਤੇਸਂਯੇਵਾਤਿ ਰਾਜੂਨਂ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਞ੍ਚ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਸੇਟ੍ਠਵਤ੍ਥੁਕਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ. ‘‘ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਮਾਨੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

‘‘ਕੋ ਮਯਾ ਸਦਿਸੋ ਅਞ੍ਞੋ ਰਾਜਪੁਰਿਸੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਿਂ ਨਾਨਾਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ‘‘ਅਮਚ੍ਚੋ ਤਿ ਨਾਮਾਮੇਵ…ਪੇ… ਨਾਮਾਹ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾਤਿ ਸਦਿਸਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯਮਾਨਾਦੀਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ.

ਦਾਸਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਭਤਿਕ ਕਮ੍ਮਕਰਾਦੀਨਂ ਪਰਾਧੀਨਵੁਤ੍ਤਿਕਾਨਂ ਗਹਣਂ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵਾ ਗਹਿਤੇ ਏਵ ‘‘ਪੁਕ੍ਕੁਸਚਣ੍ਡਾਲਾਦਯੋਪੀ’’ਤਿ ਸਯਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨਨੁ ਚ ਮਾਨੋ ਨਾਮਾਯਂ ਸਂਪਗ੍ਗਹਰਸੋ, ਸੋ ਕਥਂ ਓਮਾਨੇ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ? ਸੋਪਿ ਅਵਕਰਣਮੁਖੇਨ ਵਿਧਾਨਵਤ੍ਥੁਨਾ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨਵਸੇਨੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਨਾਯਂ ਵਿਰੋਧੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਕਿਂ ਦਾਸੋ ਨਾਮ ਅਹਨ੍ਤਿ ਏਤੇ ਮਾਨੇ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ਯਾਥਾਵਮਾਨਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਯਾਥਾਵਮਾਨਾ ਭਵਨਿਕਨ੍ਤਿ ਵਿਯ, ਅਤ੍ਤਦਿਟ੍ਠਿ ਵਿਯ ਚ ਨ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਨ ਅਪਾਯਗਮਨੀਯਾ. ਯਥਾਭੂਤਵਤ੍ਥੁਕਤਾਯ ਹਿ ਤੇ ਯਾਥਾਵਮਾਨਾ. ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਵਜ੍ਝਾ’’ਤਿ ਚ ਤਸ੍ਸ ਅਨਵਸੇਸਪ੍ਪਹਾਯਿਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਮਗ੍ਗੇਹਿ ਚ ਤੇ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਓਲ਼ਾਰਿਕਤਰਾ, ਓਲ਼ਾਰਿਕਤਮਾ ਚ. ਮਾਨੋ ਹਿ ‘‘ਅਹਂ ਅਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗੇਸੁ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਹੀਯਤਿ. ਅਯਾਥਾਵਮਾਨਾ ਨਾਮ ਅਯਥਾਭੂਤਵਤ੍ਥੁਕਤਾਯ, ਤੇਨੇਵ ਤੇ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਭਾਵੇਨ ਪਠਮਮਗ੍ਗਵਜ੍ਝਾ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਅਤਤਿ ਸਤਤਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਦ੍ਧਾ, ਕਾਲੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਯੋ ਅਦ੍ਧਾਤਿ ਤਯੋ ਕਾਲਾ’’ਤਿ. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਭਦ੍ਦੇਕਰਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੮੩) ਆਗਤਨਯੇਨ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ‘‘ਯੋ ਚਾਵੁਸੋ ਮਨੋ, ਯੇ ਚ ਧਮ੍ਮਾ, ਉਭਯਮੇਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਚੇ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਟਿਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਤਿ, ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਂਹੀਰਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੮੪) ਅਦ੍ਧਾਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਦਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧੀਨਂ ਵੇਮਜ੍ਝਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਦ੍ਧਾ, ਯੋ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਾਪਰਨ੍ਤਾਨਂ ਵੇਮਜ੍ਝਤਾਯ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਾਪਰਨ੍ਤੇ ਕਙ੍ਖਤਿ, (ਧ. ਸ. ੧੧੨੩) ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਾਪਰਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੦੬੭, ੧੧੦੬, ੧੧੨੮) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਾਪਰਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਭਙ੍ਗੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਤੀਤਂਸੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਙ੍ਗਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਅਤੀਤੋ ਅਦ੍ਧਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿ. ਤਥਾ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਨਾਗਤਂਸੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਪ੍ਪਾਦਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਾਗਤੋ ਅਦ੍ਧਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿ. ਖਣਤ੍ਤਯੇਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦੋ, ਠਿਤਿ, ਭਙ੍ਗੋਤਿ ਤੀਸੁ ਖਣੇਸੁ. ਯਦਾ ਹਿ ਧਮ੍ਮੋ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਸਮਵਾਯੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਯਦਾ ਚ ਵੇਤਿ, ਇਤਿ ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਖਣੇਸੁ ਠਿਤਿਕ੍ਖਣੇ ਵਿਯ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ. ਧਮ੍ਮਾਨਞ੍ਹਿ ਪਾਕਭਾਵੂਪਾਧਿਕਂ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਉਦਯੋ, ਵਿਦ੍ਧਂਸਭਾਵੂਪਾਧਿਕਂ ਵਯੋ, ਤਦੁਭਯਵੇਮਜ੍ਝਂ ਠਿਤਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਅਦ੍ਧਾ ਨਾਮਾਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਏਵ ਆਪਨ੍ਨੋਤਿ? ਨ ਧਮ੍ਮੋ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਨ ਅਵਤ੍ਥਾਭੇਦੋ, ਤਞ੍ਚ ਉਪਾਦਾਯ ਲੋਕੇ ਕਾਲਸਮਞ੍ਞਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਤੀਤਾਦਿਭੇਦੋ ਚ ਨਾਮ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ. ਤੇਨੇਵ ਵੋਹਾਰੇਨਾਤਿ ਤਂ ਤਂ ਅਵਤ੍ਥਾਵਿਸੇਸਂ ਉਪਾਦਾਯ ਧਮ੍ਮੋ ‘‘ਅਤੀਤੋ ਅਨਾਗਤੋ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਯੇਨ ਵੋਹਾਰੇਨ ਵੋਹਰੀਯਤਿ, ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਤਾਯ ਹਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋਪਿ ਕਾਲੋ ਤਸ੍ਸੇਵ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਅਵਤ੍ਥਾਵਿਸੇਸਂ ਉਪਾਦਾਯ ਤੇਨੇਵ ਵੋਹਾਰੇਨ ‘‘ਅਤੀਤੋ ਅਦ੍ਧਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੋ.

ਅਨ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਲੋਕੇ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ, ਕੋਟਿਯਂ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋਤਿ ਤਦਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਯੇਵ ਅਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਆਹ, ਕੋਟਿ ਅਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਭਾਗੋਤਿ ਪਾਰਿਮਨ੍ਤੋ. ਅਮਤਿ ਗਚ੍ਛਤਿ ਭਵਪ੍ਪਬਨ੍ਧੋ ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋ, ਕੋਟਿ. ਅਮਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਨਗਮਨਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੋ, ਓਸਾਨਂ. ਸੋ ਪਨ ‘‘ਏਸੇਵਨ੍ਤੋ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੯੩; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੫੧) ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਖਣ੍ਣਵਸ੍ਸ ਪਾਰਿਮਨ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਭਾਗੋ’’ਤਿ. ਅਮ੍ਮਤਿ ਪਰਿਭੁਯ੍ਯਤਿ ਹੀਲ਼ੀਯਤੀਤਿ ਅਨ੍ਤੋ, ਲਾਮਕੋ. ਅਮ੍ਮਤਿ ਭਾਗਸੋ ਞਾਯਤੀਤਿ ਅਨ੍ਤੋ, ਅਂਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੋਟ੍ਠਾਸੋ ਅਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਸਨ੍ਤੋ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋ ਕਾਯੋ ਧਮ੍ਮਸਮੂਹੋਤਿ ਸਕ੍ਕਾਯੋ, ਖਨ੍ਧਾ, ਤੇ ਪਨ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਭੂਤਾ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿ. ਪੁਰਿਮਤਣ੍ਹਾਤਿ ਯੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਕਾ, ਤਨ੍ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤੋ ਪਗੇਵ ਸਿਦ੍ਧਾ ਤਣ੍ਹਾ. ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਭੂਤਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਤਦੁਭਯਂ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਤੇਸਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਂ. ਯਦਿ ‘‘ਸਕ੍ਕਾਯੋ ਅਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਾਦਯੋ ਗਹਿਤਾ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਮਗ੍ਗੋ ਨ ਗਹਿਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਗ੍ਗੋ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਉਪਾਯਤ੍ਤਾਤਿ ਉਪਾਯਭਾਵਤੋ, ਸਮ੍ਪਾਪਕਹੇਤੁਭਾਵਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਯਦਿ ਪਨ ਹੇਤੁਮਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਹੇਤੁ ਗਹਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਨਨੁ ਏਵਂ ਸਕ੍ਕਾਯਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਤਸ੍ਸ ਹੇਤੁਭੂਤੋ ਸਕ੍ਕਾਯਸਮੁਦਯੋ ਗਹਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ? ਤਸ੍ਸ ਗਹਣੇ ਸਙ੍ਖਤਦੁਕੋ ਵਿਯ, ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਦੁਕੋ ਵਿਯ ਚ ਦੁਕੋਵਾਯਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਤਿਕੋ. ਯਥਾ ਪਨ ਸਕ੍ਕਾਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਾਯਸਮੁਦਯੋਪਿ ਗਹਿਤੋ, ਏਵਂ ਸਕ੍ਕਾਯਨਿਰੋਧਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਾਯਨਿਰੋਧੁਪਾਯੋ ਗਯ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਚਤੁਕ੍ਕੋ ਅਯਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਨ ਤਿਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਹੇਤੁਮਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਹੇਤੁਗ੍ਗਹਣਂ ਨ ਚਿਨ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਯੁਤ੍ਤੋ ਸਿਯਾ – ਇਧ ਸਕ੍ਕਾਯਸਕ੍ਕਾਯਸਮੁਦਯਾ ਅਨਾਦਿਕਾਲਿਕਾ, ਅਸਤਿ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨੁਪਰਮੇਨ ਅਪਰਿਯਨ੍ਤਾ ਚ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਨ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਚ੍ਚਤਾਯ ਏਵ ਸਬ੍ਬਦਾਭਾਵੀਤਿ ਅਨਾਦਿਕਾਲਿਕੋ, ਅਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਚ. ਇਤਿ ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਮਹਾਥੇਰੋ ਇਮਾਯ ਸਭਾਗਤਾਯ ‘‘ਤਯੋ ਅਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਤਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਪਨ ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਲਬ੍ਭਮਾਨੋ ਨ ਤਥਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਤਿਵਿਯ ਦੁਲ੍ਲਭਪਾਤੁਭਾਵਤਂ ਦੀਪੇਤੁਂ ਤਿਕਤੋ ਬਹਿਕਤੋਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ.

ਦੁਕ੍ਖਤਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਭਾਵੋ, ਦੁਕ੍ਖਂਯੇਵ ਵਾ ਯਥਾ ਦੇਵੋ ਏਵ ਦੇਵਤਾ. ਦੁਕ੍ਖ-ਸਦ੍ਦੋ ਚਾਯਂ ਅਦੁਕ੍ਖਸਭਾਵੇਸੁਪਿ ਸੁਖੁਪੇਕ੍ਖਾਸੁ ਕਞ੍ਚਿ ਅਨਿਟ੍ਠਤਾਵਿਸੇਸਂ ਉਪਾਦਾਯ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਤਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਸਭਾਵਦੁਕ੍ਖਵਾਚਿਨਾ ਏਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਭਵਤਿ ਹਿ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਤਂਸਭਾਵੇਪਿ ਅਤ੍ਥੇ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਸਦਿਸਤਾਲੇਸੇਨ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰਾਸਙ੍ਕਾਤਿ ਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਤਾ ਯਥਾ ‘‘ਰੂਪਰੂਪਂ ਤਿਲਤੇਲ’’ਨ੍ਤਿ (ਵਿਭ. ਅਟ੍ਠ. ਪਕਿਣ੍ਣਕਥਾ) ਚ. ਸਙ੍ਖਾਰਭਾਵੇਨਾਤਿ ਸਙ੍ਖਤਭਾਵੇਨ. ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਸਙ੍ਖਰੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਵੇਦਨਾ. ਸਙ੍ਖਰਿਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਏਵ ਹਿ ਅਸਾਰਕਤਾਯ ਪਰਿਦੁਬ੍ਬਲਭਾਵੇਨ ਭਙ੍ਗਭਙ੍ਗਾਭਿਮੁਖਕ੍ਖਣੇਸੁ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਲਾਭਕ੍ਖਣੇਪਿ ਵਿਬਾਧਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਏਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਙ੍ਖਤਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਾਦਜਰਾਭਙ੍ਗਪੀਲ਼ਿਤਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕਾਰਣਤੋ. ਅਞ੍ਞਦੁਕ੍ਖਸਭਾਵਵਿਰਹਤੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਤਾਵਿਪਰਿਣਾਮਦੁਕ੍ਖਤਾਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸਭਾਵਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਵਿਪਰਿਣਾਮੇਤਿ ਪਰਿਣਾਮੇ, ਵਿਗਮੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਂ ‘‘ਵਿਪਰਿਣਾਮਦੁਕ੍ਖਾਤਿ ਨਤ੍ਥਿਭਾਵੋ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਪਰਿਞ੍ਞਾਤਵਤ੍ਥੁਕਾਨਞ੍ਹਿ ਸੁਖਵੇਦਨੁਪਰਮੋ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਪਿਯਵਿਪ੍ਪਯੋਗੇਨ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਖਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੋ ਪਦੇਸਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਵੇਦਨਾਵਿਸੇਸਮਤ੍ਤਵਿਸਯਤ੍ਤਾਤਿ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿ ਦੁਤਿਯਨਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਨਨੁ ਚ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ (ਧ. ਪ. ੨੭੮) ਵਚਨਤੋ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਾਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖਤਾ ਆਪਨ੍ਨਾਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਸਾ ਪਨ ਸਾਮਞ੍ਞਜੋਤਨਾਅਪਵਾਦਭੂਤੇਨ ਇਤਰਦੁਕ੍ਖਤਾਵਚਨੇਨ ਨਿਵਤ੍ਤੀਯਤੀਤਿ ਨਾਯਂ ਵਿਰੋਧੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਂ ਸੁਖਵੇਦਨਞ੍ਚਾ’’ਤਿ.

ਮਿਚ੍ਛਾਸਭਾਵੋਤਿ ‘‘ਹਿਤਸੁਖਾਵਹੋ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਆਸੀਸਿਤੋਪਿ ਤਥਾ ਅਭਾਵਤੋ, ਅਸੁਭਾਦੀਸੁਯੇਵ ‘‘ਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਵਿਪਰੀਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਚ ਮਿਚ੍ਛਾਸਭਾਵੋ, ਮੁਸਾਸਭਾਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਾਤੁਘਾਤਕਾਦੀਸੁ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਪਿ ਹਿ ਹਿਤਸੁਖਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਾਵ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ‘‘ਹਿਤਸੁਖਾਵਹਾ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਸੀਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਅਸੁਭਾਸੁਖਾਨਿਚ੍ਚਾਨਤ੍ਤੇਸੁ ਸੁਭਾਦਿਵਿਪਰਿਯਾਸਦਲ਼੍ਹਤਾਯ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਕਮ੍ਮਨਿਯਤਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਪਵਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਸੁਭਾਦੀਸੁ ਸੁਭਾਦਿਵਿਪਰੀਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਵਿਪਾਕਦਾਨੇ ਸਤਿ ਖਨ੍ਧਭੇਦਾਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਵਿਪਾਕਦਾਨਤੋ ਨਿਯਤੋ, ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤੋ ਚ ਸੋ ਨਿਯਤੋ ਚਾਤਿ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਨਿਯਤੋ. ਅਨੇਕੇਸੁ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯੇਸੁ ਕਤੇਸੁ ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਬਲਵਂ, ਤਂ ਵਿਪਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਇਤਰਾਨੀਤਿ ਏਕਨ੍ਤਵਿਪਾਕਜਨਕਤਾਯ ਨਿਯਤਤਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ‘‘ਵਿਪਾਕਦਾਨੇ ਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਖਨ੍ਧਭੇਦਾਨਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਚੁਤਿਅਨਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚੁਤਿ ਹਿ ਮਰਣਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ‘‘ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਭੇਦੋ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੯੦; ਮ. ਨਿ. ੧.੧੨੩; ੩.੩੭੩; ਵਿਭ. ੧੯੩) ਵੁਤ੍ਤਾ, ਏਤੇਨ ਵਚਨੇਨ ਸਤਿ ਫਲਦਾਨੇ ਚੁਤਿਅਨਨ੍ਤਰੋ ਏਵ ਏਤੇਸਂ ਫਲਕਾਲੋ, ਨ ਅਞ੍ਞੋਤਿ ਫਲਕਾਲਨਿਯਮੇਨ ਨਿਯਤਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ, ਨ ਫਲਦਾਨਨਿਯਮੇਨਾਤਿ ਨਿਯਤਫਲਕਾਲਾਨਂ ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ ਉਪਪਜ੍ਜਵੇਦਨੀਯਾਨਂ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਵੇਦਨੀਯਾਨਮ੍ਪਿ ਨਿਯਤਤਾ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਪਾਕਧਮ੍ਮਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਰਵਿਕਲਤਾਦੀਹਿ ਅਵਿਪਚ੍ਚਮਾਨਾਨਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾਵੇਨ ਵਿਪਾਕਧਮ੍ਮਤਾ ਵਿਯ ਬਲਵਤਾ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯੇਨ ਵਿਪਾਕੇ ਦਿਨ੍ਨੇ ਅਵਿਪਚ੍ਚਮਾਨਾਨਮ੍ਪਿ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਾਨਂ ਫਲਦਾਨੇ ਨਿਯਤਸਭਾਵਾ, ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਸਭਾਵਾ ਚ ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾਵੇਨ ਫਲਦਾਨਨਿਯਮੇਨੇਵ ਨਿਯਤਤਾ, ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਤਾ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਵਸ੍ਸਞ੍ਚ ਨਿਯਤਸਭਾਵਾ, ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਸਭਾਵਾ ਚ ਤੇਸਂ ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਮੇਤਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਬਲਵਤੋ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇ ਚੁਤਿਅਨਨ੍ਤਰਂ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਫਲਦਾਨਤੋ.

ਨਨੁ ਏਵਂ ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ ਉਪਪਜ੍ਜਵੇਦਨੀਯਾਨਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਵਿਪਾਕਦਾਯਕੇ ਅਸਤਿ ਚੁਤਿਅਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਫਲਦਾਨਤੋ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਸਭਾਵਾ, ਨਿਯਤਸਭਾਵਾ ਚ ਪਵਤ੍ਤਿ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ? ਨਾਪਜ੍ਜਤਿ ਅਸਮਾਨਜਾਤਿਕੇਨ ਚੇਤੋਪਣਿਧਿਵਸੇਨ, ਉਪਘਾਤਕੇਨ ਚ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਵਿਪਾਕਤ੍ਤਾ ਅਨਨ੍ਤਰੇਕਨ੍ਤਫਲਦਾਯਕਤ੍ਤਾਭਾਵਾ, ਨ ਪਨ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਾਨਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਂ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਿ ਵਿਯ ਅਸਮਾਨਜਾਤਿਕਂ ਫਲਨਿਵਤ੍ਤਕਂ ਅਤ੍ਥਿ ਸਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਰਿਯਾਨਂ ਅਵੀਚਿਫਲਤ੍ਤਾ, ਨ ਚ ਹੇਟ੍ਠੂਪਪਤ੍ਤਿਂ ਇਚ੍ਛਤੋ ਸੀਲਵਤੋ ਚੇਤੋਪਣਿਧਿ ਵਿਯ ਉਪਰੂਪਪਤ੍ਤਿਜਨਕਕਮ੍ਮਬਲਂ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਬਲਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਚੇਤੋਪਣਿਧਿ ਅਤ੍ਥਿ ਅਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਵੀਚਿਪਾਤਨਤੋ, ਨ ਚ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯੁਪਘਾਤਕਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂਯੇਵ ਅਨਨ੍ਤਰੇਕਨ੍ਤਵਿਪਾਕਜਨਕਸਭਾਵਾ ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ. ਅਨੇਕਾਨਿ ਚ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਾਨਿ ਕਤਾਨਿ ਏਕਨ੍ਤੇ ਵਿਪਾਕੇ ਨਿਯਤਤ੍ਤਾ ਉਪਰਤਾਵਿਪਚ੍ਚਨਸਭਾਵਾਸਙ੍ਕਤ੍ਤਾ ਨਿਚ੍ਛਿਤਾਨਿ ਸਭਾਵਤੋ ਨਿਯਤਾਨੇਵ. ਚੁਤਿਅਨਨ੍ਤਰਂ ਪਨ ਫਲਂ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਨ੍ਤਰੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਤਨ੍ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨੇਨ ਅਨਨ੍ਤਰਕਰਣਸੀਲਾਨਿ ਅਨਨ੍ਤਰਪਯੋਜਨਾਨਿ ਚਾਤਿ ਸਭਾਵਤੋ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਾਨੇਵ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਪਨ ਸਮਾਨਸਭਾਵੇਸੁ ਏਕੇਨ ਵਿਪਾਕੇ ਦਿਨ੍ਨੇ ਇਤਰਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਤੇਨੇਵ ਕਤਤ੍ਤਾ ਨ ਦੁਤਿਯਂ ਤਤਿਯਞ੍ਚ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਸਮਤ੍ਥਤਾਵਿਘਾਤਤ੍ਤਾਤਿ ਨਤ੍ਥਿ ਤੇਸਂ ਨਿਯਤਾਨਨ੍ਤਰਿਯਤਾਨਿਵਤ੍ਤੀਤਿ. ਨ ਹਿ ਸਮਾਨਸਭਾਵਂ ਸਮਾਨਸਭਾਵਸ੍ਸ ਸਮਤ੍ਥਤਂ ਵਿਹਨਤੀਤਿ. ਏਕਸ੍ਸ ਪਨ ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਕਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾਨੀਤਿ. ਸਮ੍ਮਾਸਭਾਵੇਤਿ ਸਚ੍ਚਸਭਾਵੇ. ਨਿਯਤੋ ਏਕਨ੍ਤਿਕੋ ਅਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਫਲਦਾਨੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਮਤੋ. ਨ ਨਿਯਤੋਤਿ ਉਭਯਥਾਪਿ ਨ ਨਿਯਤੋ. ਅਵਸੇਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾਨਨ੍ਤਰਿਯਕਮ੍ਮਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ.

ਤਮਨ੍ਧਕਾਰੋਤਿ ਤਮੋ ਅਨ੍ਧਕਾਰੋਤਿ ਪਦਵਿਭਾਗੋ. ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਤਮੋ ਨਾਮ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਛਾਦਨਟ੍ਠੇਨ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਤਮੋ ਵਿਹਤੋ, ਆਲੋਕੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੮੫; ਪਾਰਾ. ੧੨), ਤਮੋਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਪਦਾਲਿਤੋ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੬੪) ਚ ਆਦਿ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਸੀਸੇਨ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਮਹਤਾ ਸਮ੍ਮੋਹੇਨ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਅਵਿਯੁਜ੍ਜਨਤੋ. ਆਗਮ੍ਮਾਤਿ ਪਤ੍ਵਾ. ਕਙ੍ਖਤੀਤਿ ‘‘ਅਹੋਸਿਂ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੮; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੨੦) ਕਙ੍ਖਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ ਸਂਸਯਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਪਸਾਦਾਧਿਮੋਕ੍ਖਵਸੇਨ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਸਮ੍ਪਸੀਦਤੀ’’ਤਿ. ਯਾਵਤ੍ਤਕਞ੍ਹਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਨ ਵਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਾਵ ਤਤ੍ਥ ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੋਕ੍ਖੋ ਅਨਵਸਰੋਵ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੋਕ੍ਖੋ, ਨਿਚ੍ਛਯਾਧਿਮੋਕ੍ਖੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਨ ਪਤਿਟ੍ਠਹਤਿ ਏਵ.

ਨ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ‘‘ਇਮਾਨਿ ਮਯਾ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਰਕ੍ਖਾਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ ਪਰਤੋ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਅਭਾਵਤੋ. ਸਤਿਯਾ ਏਵ ਰਕ੍ਖਿਤਾਨੀਤਿ ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਬੋਧਿਮੂਲੇ ਏਵ ਸਵਾਸਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਸਤਿਯਾ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਨਿ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਦਾਪਿ ਰਕ੍ਖਿਤਾਨਿ ਏਵ. ਨਤ੍ਥਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੇਵ, ਯਤੋ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਕਾਯਸਮਾਚਾਰੋ ਭਗਵਤੋ. ਨੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ, ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਏਵ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਹੇਤੂਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ. ਤਥਾਪਿ ਵਿਨਯੇ ਅਪਕਤਞ੍ਞੁਤਾਵਸੇਨ ਸਿਯਾ ਤੇਸਂ ਅਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਲੇਸੋ, ਨ ਭਗਵਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਾਰਕਾਰਂ ਆਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਏਕਵਚਨਵਸੇਨ ‘‘ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਪਤ੍ਤਿ-ਸਦ੍ਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਾਨੁਰੂਪਞ੍ਹਿ ਲਿਙ੍ਗਵਚਨਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ‘‘ਮਨੋਦ੍ਵਾਰੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ਤਸ੍ਸਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਕਿਰਿਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ. ਸਉਪਾਰਮ੍ਭਵਸੇਨਾਤਿ ਸਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਵਸੇਨ, ਨ ਪਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਲਕ੍ਖਣਾਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ, ਯਤੋ ਨਂ ਭਗਵਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਯਥਾ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨਸ੍ਸਾਪਿ ‘‘ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ ਵਾਹਂ ਉਪੋਸਥਂ, ਨ ਵਾ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ. ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ ਵਾਹਂ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਂ, ਨ ਵਾ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੧੩੭) ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਿਤਂ. ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਿਕਂ ਅਪ੍ਪਸਤ੍ਥਂ ਚਰਿਤਂ. ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਅਪ੍ਪਸਤ੍ਥਤਾਯ ਹਿ ਤਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਨਾਮ ਜਾਤਂ, ਨ ਸਭਾਵਤੋ.

ਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਾਰੁਣਿਕੋ ਭਗਵਾ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਹਿਤਸੁਖਾਯ ਏਵ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਵਿਵੇਕਜ੍ਝਾਸਯਤਾਯ ਤਬ੍ਬਿਧੁਰਂ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨੋ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ‘‘ਨ ਖੋ ਤੇ…ਪੇ… ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਅਵੋਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਥੇਰਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋ ਭਗਵਤੋ ਨ ਪਾਸਂਸੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਨਾਮ ਜਾਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਉਪਾਰਮ੍ਭੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇ ਉਪਾਰਮ੍ਭਂ ਆਰੋਪੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਭਗਵਤੋ ਪਨ ਏਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਤੋ ਪਵਾਰਣਾਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਹਨ੍ਦ ਦਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਵਾਰੇਮਿ ਵੋ, ਨ ਚ ਮੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਰਹਥ ਕਾਯਿਕਂ ਵਾ ਵਾਚਸਿਕਂ ਵਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੧੫) ਵੁਤ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ‘‘ਨ ਖੋ ਮਯਂ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਰਹਾਮ ਕਾਯਿਕਂ ਵਾ ਵਾਚਸਿਕਂ ਵਾ’’ਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਕਾਯਸਮਾਚਾਰਾਦਿਕਂ ਸਿਰਸਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਲੋਕਨਾਥਸ੍ਸ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਭਾਵੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਮਿਯਮ੍ਪਿ ਚਰਿਯਾਚਿਰਾਨੁਗਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਪਗੇਵ ਬੁਦ੍ਧਭੂਮਿਯਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਞ੍ਚੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਬੁਦ੍ਧਾਨਂਯੇਵ ਧਮ੍ਮਾ ਗੁਣਾ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਸਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਆਵੇਣਿਕਧਮ੍ਮਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਾਯਵਚੀਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਭਾਵਵਚਨਂ ਯਥਾਧਿਕਾਰਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦੀਨਂ ਞਾਣਾਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤਿਤਾਯ ਲਦ੍ਧਗੁਣਕਿਤ੍ਤਨਂ, ਨ ਆਵੇਣਿਕਧਮ੍ਮਨ੍ਤਰਦਸ੍ਸਨਂ. ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦਿਕੇ ਞਾਣਾਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤਿਨਿ ਕੁਤੋ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦੀਨਂ ਸਮ੍ਭਵੋ. ‘‘ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਤੋ ਵਿਸੁਂਯੇਵ ਤੀਣਿ ਞਾਣਾਨਿ ਚਤੁਯੋਨਿਪਞ੍ਚਗਤਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਞਾਣਾਨਿ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਏਕਂਯੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤੀਸੁ ਕਾਲੇਸੁ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਞਾਣਂ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਮੇਵ. ਨਤ੍ਥਿ ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਹਾਨੀਤਿ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਹਿਤਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਹਾਨਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਹਾਨੀਤਿ ਖੇਮਪਵਿਵੇਕਵਿਤਕ੍ਕਾਨੁਗਤਸ੍ਸ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਹਾਨਿ ਨਤ੍ਥਿ. ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਦਵਾਤਿ ਖਿਡ੍ਡਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਕਿਰਿਯਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਰਵਾਤਿ ਸਹਸਾ ਕਿਰਿਯਾ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਸਹਸਾ ਪਨ ਕਿਰਿਯਾ ਦਵਾ ‘‘ਅਞ੍ਞਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਕਰਣਂ ਰਵਾ. ਖਲਿਤਨ੍ਤਿ ਵਿਰਜ੍ਝਨਂ ਞਾਣੇਨ ਅਪ੍ਫੁਟਂ. ਸਹਸਾਤਿ ਵੇਗਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਤੁਰਿਤਕਿਰਿਯਾ. ਅਬ੍ਯਾਵਟੋ ਮਨੋਤਿ ਨਿਰਤ੍ਥਕੋ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਦਾਚਾਰੋ. ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਾਣੁਪੇਕ੍ਖਮਾਹ, ਅਯਞ੍ਚ ਦੀਘਭਾਣਕਾਨਂ ਪਾਠੋ ਆਕੁਲੋ ਵਿਯ. ਅਯਂ ਪਨ ਪਾਠੋ ਅਨਾਕੁਲੋ –

ਅਤੀਤਂਸੇ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਞਾਣਂ, ਅਨਾਗਤਂਸੇ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂਸੇ. ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਬ੍ਬਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਞਾਣਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਞਾਣਾਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ. ਇਮੇਹਿ ਛਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਨਤ੍ਥਿ ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਹਾਨਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ, ਨਤ੍ਥਿ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ, ਨਤ੍ਥਿ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ, ਨਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਞਾਯ, ਨਤ੍ਥਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ. ਇਮੇਹਿ ਦ੍ਵਾਦਸਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਨਤ੍ਥਿ ਦਵਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਰਵਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਅਪ੍ਫੁਟਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਵੇਗਾਯਿਤਤ੍ਤਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਅਬ੍ਯਾਵਟਮਨੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਅਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੁਪੇਕ੍ਖਾਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੁਪੇਕ੍ਖਾਤਿ ਅਞ੍ਞਾਣੁਪੇਕ੍ਖਾ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਕਾਯਵਚੀਮਨੋਸਮਾਚਾਰਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾਵ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਮਾਚਾਰਤ੍ਤਯਵਸੇਨ ਮਹਾਥੇਰੇਨ ਤਿਕੋ ਦੇਸਿਤੋ.

ਕਿਞ੍ਚਨਾਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿਕ੍ਖਾ. ਇਮੇ ਪਨ ਰਾਗਾਦਯੋ ਪਲਿਬੁਨ੍ਧਨਟ੍ਠੇਨ ਕਿਞ੍ਚਨਾ ਵਿਯਾਤਿ ਕਿਞ੍ਚਨਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਨਾਤਿ ਪਲਿਬੋਧਾ’’ਤਿ.

ਅਨੁਦਹਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਨੁ ਅਨੁ ਦਹਨਟ੍ਠੇਨ. ਰਾਗਾਦਯੋ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਾ ਇਤ੍ਤਰਕ੍ਖਣਾ ਕਥਂ ਅਨੁਦਹਨ੍ਤੀਤਿ ਆਸਙ੍ਕਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਵਤ੍ਥੂਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਵਚਨਸੇਸੋ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਅਨੁਦਹਨਟ੍ਠੇ. ਵਤ੍ਥੂਨੀਤਿ ਸਾਸਨੇ, ਲੋਕੇ ਚ ਪਾਕਟਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭੂਤਾਨਿ ਕਾਰਣਾਨਿ. ਰਾਗੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਤਿਖਿਣਕਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਤੇਜੋਧਾਤੁ ਅਤਿਵਿਯ ਤਿਖਿਣਭਾਵੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਹਜਾਤਧਮ੍ਮੇਹਿ ਹਦਯਪ੍ਪਦੇਸਂ ਝਾਪੇਸਿ ਯਥਾ ਤਂ ਬਾਹਿਰਾ ਤੇਜੋਧਾਤੁ ਸਨਿਸ੍ਸਯਂ. ਤੇਨ ਸਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਸੁਪਤੋ ਵਿਯ ਬ੍ਯਾਧਿ ਝਾਯਿਤ੍ਵਾ ਮਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤੇਨੇਵ ਝਾਯਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲਮਕਾਸੀ’’ਤਿ. ਦੋਸਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਦਹਨਤਾ ਪਾਕਟਾ ਏਵਾਤਿ ਇਤਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮੋਹਵਸੇਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ.

ਕਾਮਂ ਆਹੁਨੇਯ੍ਯਗ੍ਗਿਆਦਯੋ ਤਯੋ ਅਗ੍ਗੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਇਚ੍ਛਿਤਾ ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਪਨ ਤੇਹਿ ਇਚ੍ਛਿਤਮਤ੍ਤਾ, ਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਤਾਦਿਸਾ ਅਤ੍ਥਸਾਧਕਾ. ਯੇ ਪਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਥਸਾਧਕਾ, ਤੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਆਹੁਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਆਦਰੇਨ ਹੁਨਨਂ ਪੂਜਨਂ ਆਹੁਨਨ੍ਤਿ ਸਕ੍ਕਾਰੋ ‘‘ਆਹੁਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਆਹੁਨਂ ਅਰਹਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਆਹੁਨੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਇਤਿਵੁ. ੧੦੬). ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਚ ਤੇ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਬਹੁਕਾਰਤਾਯ ਆਹੁਨੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤੇਸੁ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਨੇਸਂ ਹਿਤਸੁਖਾਵਹਾ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਤੇਸੁ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਅਹਿਤਦੁਕ੍ਖਾਵਹਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤੇਸੁ…ਪੇ… ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋਤਿ ਯੋ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਰਿ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾਨਂ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨੁਦਹਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇਨ ਅਨੁਦਹਨਟ੍ਠੋ, ਸੋ ਅਯਮਤ੍ਥੋ. ਮਿਤ੍ਤਵਿਨ੍ਦਕਵਤ੍ਥੁਨਾਤਿ ਮਿਤ੍ਤਵਿਨ੍ਦਕਸ੍ਸ ਨਾਮ ਮਾਤਰਿ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਤਾਯ ਏਵ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚਿਰਤਰਂ ਕਾਲਂ ਆਪਾਯਿਕਦੁਕ੍ਖਾਨੁਭਵਨਦੀਪਨੇਨ ਵਤ੍ਥੁਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਪਵਤ੍ਤਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਮਿਤ੍ਤਵਿਨ੍ਦਕੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਧਨਲੋਭੇਨ, ਨ ਧਮ੍ਮਚ੍ਛਨ੍ਦੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਕੁਤੋਭਯਂ ਕੇਨਚਿ ਅਨੁਟ੍ਠਾਪਨੀਯਤਾਯ. ਨਿਵਾਰੇਸਿ ਸਮੁਦ੍ਦਪਯਾਤਾ ਨਾਮ ਬਹ੍ਵਨ੍ਤਰਾਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ. ਅਨ੍ਤਰਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨਵਸੇਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਾਦਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਕਤ੍ਵਾ.

ਨਾਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ ਤਸ੍ਸ ਪਾਪਕਮ੍ਮਬਲੇਨ ਵਾਤਸ੍ਸ ਅਵਾਯਨਤੋ. ਏਕਦਿਵਸਂ ਰਕ੍ਖਿਤਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਾਨੁਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਨ੍ਤੋ. ਯਥਾ ਪੁਰਿਮਾਹਿ ਪਰਤੋ ਮਾ ਅਗਮਾਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਏਵਂ ਅਪਰਾਪਰਾਹਿਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਾਹਿ ‘ਪਰਤੋ ਪਰਤੋ ਮਾ ਅਗਮਾਸੀ’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ’’ਤਿ. ਖੁਰਚਕ੍ਕਧਰਨ੍ਤਿ ਖੁਰਧਾਰੂਪਮਚਕ੍ਕਧਰਂ ਏਕਂ ਪੁਰਿਸਂ. ਉਪਟ੍ਠਾਸਿ ਪਾਪਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਬਲੇਨ.

ਚਤੁਬ੍ਭੀਤਿ ਚਤੂਹਿ ਅਚ੍ਛਰਾਸਦਿਸੀਹਿ ਵਿਮਾਨਪੇਤੀਹਿ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵਚਨਸੇਸੋ. ਅਟ੍ਠਜ੍ਝਗਮਾਤਿ ਰੂਪਾਦਿਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਤਤੋ ਵਿਸਿਟ੍ਠਤਰਾ ਅਟ੍ਠ ਵਿਮਾਨਪੇਤਿਯੋ ਅਧਿਗਚ੍ਛਿ. ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਅਤਿਲੋਭੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਰ ਅਤ੍ਰ ਕਾਮਗੁਣੇ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੋ. ਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਖੁਰਚਕ੍ਕਂ. ਆਸਦੋਤਿ ਅਨਤ੍ਥਾਵਹਭਾਵੇਨ ਆਸਾਦੇਤਿ.

ਸੋਤਿ ਗੇਹਸਾਮਿਕੋ ਭਤ੍ਤਾ. ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ਅਨੁਦਹਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਤਾਯ.

ਅਤਿਚਾਰਿਨੀਤਿ ਸਾਮਿਕਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਚਾਰਿਨੀ ਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਿਨੀ. ਰਤ੍ਤਿਂ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਪਕਮ੍ਮਾਨੁਭਾਵਸਮੁਪਟ੍ਠਿਤੇਨ ਸੁਨਖੇਨ ਖਾਦਿਤਬ੍ਬਤਾਦੁਕ੍ਖਂ. ਵਞ੍ਚੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤਂ ਅਜਾਨਾਪੇਤ੍ਵਾਵ ਕਾਰਣਟ੍ਠਾਨਗਮਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਟਪਟਨ੍ਤੀਤਿ ਪਟਪਟਾ ਕਤ੍ਵਾ. ਅਨੁਰਵਦਸ੍ਸਨਞ੍ਹੇਤਂ. ਮੁਟ੍ਠਿਯੋਗੋ ਕਿਰਾਯਂ ਤਸ੍ਸ ਸੁਨਖਨ੍ਤਰਧਾਨਸ੍ਸ, ਯਦਿਦਂ ਖੇਲ਼ਪਿਣ੍ਡਂ ਭੂਮਿਯਂ ਨਿ