📜
ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ
ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯੇ
ਮੂਲਪਣ੍ਣਾਸ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ
(ਦੁਤਿਯੋ ਭਾਗੋ)
੩. ਓਪਮ੍ਮਵਗ੍ਗੋ
੧. ਕਕਚੂਪਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨੨੨. ਏਵਂ ¶ ¶ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਕਕਚੂਪਮਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਮੋਲ਼ਿਯਫਗ੍ਗੁਨੋਤਿ ਮੋਲ਼ੀਤਿ ਚੂਲ਼ਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਥਾਹ –
‘‘ਛੇਤ੍ਵਾਨ ਮੋਲ਼ਿਂ ਵਰਗਨ੍ਧਵਾਸਿਤਂ,
ਵੇਹਾਯਸਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿ ਸਕ੍ਯਪੁਙ੍ਗਵੋ;
ਰਤਨਚਙ੍ਕੋਟਵਰੇਨ ਵਾਸਵੋ,
ਸਹਸ੍ਸਨੇਤ੍ਤੋ ਸਿਰਸਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹੀ’’ਤਿ.
ਸਾ ¶ ਤਸ੍ਸ ਗਿਹਿਕਾਲੇ ਮਹਤੀ ਅਹੋਸਿ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਮੋਲ਼ਿਯਫਗ੍ਗੁਨੋਤਿ ਸਙ੍ਖਾ ਉਦਪਾਦਿ. ਪਬ੍ਬਜਿਤਮ੍ਪਿ ਨਂ ਤੇਨੇਵ ਨਾਮੇਨ ਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਅਤਿਵੇਲਨ੍ਤਿ ਵੇਲਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਲਵੇਲਾ, ਸੀਮਵੇਲਾ, ਸੀਲਵੇਲਾਤਿ ਤਿਵਿਧਾ ਵੇਲਾ. ‘‘ਤਾਯਂ ਵੇਲਾਯਂ ਇਮਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸੀ’’ਤਿ (ਧਮ੍ਮਪਦੇ ਵਗ੍ਗਾਨਮੁਦ੍ਦਾਨਂ, ਗਾਥਾਨਮੁਦ੍ਦਾਨਂ; ਮਹਾਵ. ੧-੩) ਅਯਂ ਕਾਲਵੇਲਾ ਨਾਮ. ‘‘ਠਿਤਧਮ੍ਮੋ ਵੇਲਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੮੪; ਉਦਾ. ੪੫; ਅ. ਨਿ. ੮.੧੯) ਅਯਂ ਸੀਮਵੇਲਾ ਨਾਮ. ‘‘ਵੇਲਾਅਨਤਿਕ੍ਕਮੋ ਸੇਤੁਘਾਤੋ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੨੯੯-੩੦੧) ਚ, ‘‘ਵੇਲਾ ਚੇਸਾ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਚ, ਅਯਂ ਸੀਲਵੇਲਾ ਨਾਮ. ਤਂ ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਸੋ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਯੇਵ. ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਹਿ ਓਵਦਿਤੁਂ ਕਾਲੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ, ਸੋ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੇਪਿ ਸੂਰਿਯੇ ¶ ਓਵਦਨ੍ਤੋ ਤਂ ਕਾਲਵੇਲਮ੍ਪਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿ. ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਓਵਾਦੇ ਪਮਾਣਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ ਸੀਮਾ ਮਰਿਯਾਦਾ. ਸੋ ਉਤ੍ਤਰਿਛਪ੍ਪਞ੍ਚਵਾਚਾਹਿ ਓਵਦਨ੍ਤੋ ਤਂ ਸੀਮਵੇਲਮ੍ਪਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿ. ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਪਨ ਦਵਸਹਗਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾਪਤ੍ਤਿਪਹੋਨਕਂ ਕਥੇਤਿ, ਏਵਂ ਸੀਲਵੇਲਮ੍ਪਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿ.
ਸਂਸਟ੍ਠੋਤਿ ਮਿਸ੍ਸੀਭੂਤੋ ਸਮਾਨਸੁਖਦੁਕ੍ਖੋ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਸਮ੍ਮੁਖਾਤਿ ਪੁਰਤੋ. ਅਵਣ੍ਣਂ ਭਾਸਤੀਤਿ ਤਾ ਪਨ ਪਚਨਕੋਟ੍ਟਨਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿਯੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ ਇਮਾਸਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ, ਇਮਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਅਨਾਚਾਰਾ ਦੁਬ੍ਬਚਾ ਪਗਬ੍ਭਾਤਿ ਅਗੁਣਂ ਕਥੇਤਿ. ਅਧਿਕਰਣਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤੀਤਿ ਇਮੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਇਮਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਦਿਟ੍ਠਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਦਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ ਪੁਪ੍ਫਪੂਜਾ ਵਾ ਆਸਨਧੋਵਨਪਰਿਭਣ੍ਡਕਰਣਾਦੀਨਿ ਵਾ ਇਮਾਸਂ ਵਸੇਨ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਕੁਲਧੀਤਰੋ ਏਤਾ ਲਜ੍ਜਿਨਿਯੋ ¶ , ਤੁਮ੍ਹੇ ਇਮਾ ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਵਦਥ, ਅਯਂ ਨਾਮ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਵਿਨਯਧਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਮੇ ਦੇਥਾਤਿ ਅਧਿਕਰਣਂ ਆਕਡ੍ਢਤਿ.
ਮੋਲ਼ਿਯਫਗ੍ਗੁਨਸ੍ਸ ਅਵਣ੍ਣਂ ਭਾਸਤੀਤਿ ਨਤ੍ਥਿ ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਇਮਸ੍ਸ ਪਰਿਵੇਣਦ੍ਵਾਰਂ ਅਸੁਞ੍ਞਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹੀਤਿ ਅਗੁਣਂ ਕਥੇਤਿ. ਅਧਿਕਰਣਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਮੋਲ਼ਿਯਫਗ੍ਗੁਨਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਦਯ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਓਲੋਕੇਤੁਮ੍ਪਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਵਿਹਾਰਂ ਆਗਤਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਓਵਾਦਂ ਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਵਾ ਉਦ੍ਦੇਸਪਦਂ ਵਾ ਥੇਰਮੇਵ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਕੋ ਲਜ੍ਜੀ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਕੋ, ਏਵਰੂਪਂ ਨਾਮ ਤੁਮ੍ਹੇ ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਵਦਥ, ਏਥ ਵਿਨਯਧਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਦੇਥਾਤਿ ਅਧਿਕਰਣਂ ਆਕਡ੍ਢਨ੍ਤਿ.
ਸੋ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਨੇਵ ਪਿਯਕਮ੍ਯਤਾਯ ਨ ਭੇਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ, ਅਤ੍ਥਕਾਮਤਾਯ ਅਵੋਚ. ਏਕਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਏਵਂ ਸਂਸਟ੍ਠਸ੍ਸ ਵਿਹਰਤੋ ਅਯਸੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ. ਸੋ ਸਾਸਨਸ੍ਸਾਪਿ ਅਵਣ੍ਣੋਯੇਵ. ਅਞ੍ਞੇਨ ਪਨ ਕਥਿਤੋ ਅਯਂ ਨ ਓਰਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਭਗਵਤਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਓਵਦਿਤੋ ਓਰਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਕਾਮਤਾਯ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਂ, ‘‘ਆਯਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਂ ਅਵੋਚ.
੨੨੩. ਆਮਨ੍ਤੇਹੀਤਿ ਜਾਨਾਪੇਹਿ. ਆਮਨ੍ਤੇਤੀਤਿ ਪਕ੍ਕੋਸਤਿ.
੨੨੪. ਸਦ੍ਧਾਤਿ ¶ ਸਦ੍ਧਾਯ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤ੍ਵਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਚੇਵ ਸਦ੍ਧਾਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਚ, ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਤੇ ਏਤਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਟ੍ਠਸ੍ਸ ਵਿਹਰਤੋ ਯੇ ਤਾ ਅਕ੍ਕੋਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਪਹਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਤੇਸੁ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਂਸਗ੍ਗੇ ਪਹੀਨੇ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਵਣ੍ਣਭਾਸਨੇ. ਗੇਹਸਿਤਾਤਿ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਨਿਸ੍ਸਿਤਾ. ਛਨ੍ਦਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਛਨ੍ਦਾਪਿ ਪਟਿਘਛਨ੍ਦਾਪਿ. ਵਿਪਰਿਣਤਨ੍ਤਿ ਰਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਪਰਿਣਤਂ. ਦੁਟ੍ਠਮ੍ਪਿ, ਮੂਲ਼੍ਹਮ੍ਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਪਰਿਣਤਂ. ਇਧ ਪਨ ਤਣ੍ਹਾਛਨ੍ਦਵਸੇਨ ਰਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਪਟਿਘਛਨ੍ਦਵਸੇਨ ਦੁਟ੍ਠਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀਤਿ ਹਿਤੇਨ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋ ਹਿਤੇਨ ਫਰਮਾਨੋ. ਨ ਦੋਸਨ੍ਤਰੋਤਿ ਨ ਦੋਸਚਿਤ੍ਤੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ.
੨੨੫. ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਆਰਭਿ? ਫਗ੍ਗੁਨਸ੍ਸ ਕਿਰ ਏਤ੍ਤਕਂ ਓਵਾਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾਪਿ, ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਂਸਗ੍ਗਤੋ ਓਰਮਿਸ੍ਸਾਮਿ ¶ ਵਿਰਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਭਗਵਤਾ ਪਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਟਾਣੀ ਵਿਯ ਪਟਿਵਿਰੁਦ੍ਧੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ, ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਯਥਾ ਨਾਮ ਜਿਘਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਭੋਜਨੇ, ਪਿਪਾਸਿਤਸ੍ਸ ਪਾਨੀਯੇ, ਸੀਤੇਨ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਉਣ੍ਹੇ ਦੁਕ੍ਖਿਤਸ੍ਸ ਸੁਖੇ ਪਤ੍ਥਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਮੇਵ ਇਮਂ ਦੁਬ੍ਬਚਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਠਮਬੋਧਿਯਂ ਸੁਬ੍ਬਚਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਪਾਥਂ ਆਗਮਿਂਸੁ. ਅਥ ਤੇਸਂ ਵਣ੍ਣਂ ਕਥੇਤੁਕਾਮੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ.
ਤਤ੍ਥ ਆਰਾਧਯਿਂਸੂਤਿ ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ ਪੂਰਯਿਂਸੁ. ਏਕਂ ਸਮਯਨ੍ਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ. ਏਕਾਸਨਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਏਕਂ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਭੋਜਨਂ. ਸੂਰਿਯੁਗ੍ਗਮਨਤੋ ਹਿ ਯਾਵ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਾ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਭੁਤ੍ਤਭੋਜਨਮ੍ਪਿ ਇਧ ਏਕਾਸਨਭੋਜਨਨ੍ਤੇਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਤਨ੍ਤਿ ਨਿਰਾਬਾਧਤਂ. ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਤਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਦੁਕ੍ਖਤਂ. ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਸਲ੍ਲਹੁਕਂ ਉਟ੍ਠਾਨਂ. ਬਲਨ੍ਤਿ ਕਾਯਬਲਂ. ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਨ੍ਤਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ¶ ਸੁਖਵਿਹਾਰਂ. ਇਮਿਨਾ ਕਿਂ ਕਥਿਤਂ? ਦਿਵਾ ਵਿਕਾਲਭੋਜਨਂ ਪਜਹਾਪਿਤਕਾਲੋ ਕਥਿਤੋ. ਭਦ੍ਦਾਲਿਸੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ਰਤ੍ਤਿਂ ਵਿਕਾਲਭੋਜਨਂ ਪਜਹਾਪਿਤਕਾਲੋ ਕਥਿਤੋ. ਇਮਾਨਿ ਹਿ ਦ੍ਵੇ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭਗਵਾ ਨ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨ ਪਜਹਾਪੇਸਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਇਮਾਨੇਵ ਹਿ ਦ੍ਵੇ ਭੋਜਨਾਨਿ ਵਟ੍ਟੇ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਚਿਣ੍ਣਾਨਿ. ਸਨ੍ਤਿ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਸੁਖੁਮਾਲਾ, ਤੇ ਏਕਤੋ ਦ੍ਵੇਪਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਪਜਹਨ੍ਤਾ ਕਿਲਮਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਤੋ ਅਪਜਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਦਿਵਾ ਵਿਕਾਲਭੋਜਨਂ, ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਰਤ੍ਤਿਂ ਵਿਕਾਲਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਵਿਸੁਂ ਪਜਹਾਪੇਸਿ. ਤੇਸੁ ਇਧ ਦਿਵਾ ਵਿਕਾਲਭੋਜਨਂ ਪਜਹਾਪਿਤਕਾਲੋ ਕਥਿਤੋ. ਤਤ੍ਥ ¶ ਯਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਾ ਨ ਭਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਪਜਹਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਆਨਿਸਂਸਂ ਪਨ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪਜਹਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਤ੍ਤਾ ਸੁਖੇਨ ਪਜਹਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਗੁਣੇ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਅਨੁਸਾਸਨੀ ਕਰਣੀਯਾਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਸਾਸਨੇ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਨਾਹੋਸਿ. ‘‘ਇਦਂ ਕਰੋਥ, ਇਦਂ ਮਾ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਸਤੁਪ੍ਪਾਦਕਰਣੀਯਮਤ੍ਤਮੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਤਾਵਤ੍ਤਕੇਨੇਵ ਤੇ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਅਕਂਸੁ, ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ ਪਜਹਿਂਸੁ, ਪਠਮਬੋਧਿਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸੁਬ੍ਬਚਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਹੇਸੁਂ ਅਸ੍ਸਵਾ ਓਵਾਦਪਟਿਕਰਾਤਿ.
ਇਦਾਨਿ ਨੇਸਂ ਸੁਬ੍ਬਚਭਾਵਦੀਪਿਕਂ ਉਪਮਂ ਆਹਰਨ੍ਤੋ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪੀਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਭੂਮਿਯਨ੍ਤਿ ਸਮਭੂਮਿਯਂ. ‘‘ਸੁਭੂਮ੍ਯਂ ਸੁਖੇਤ੍ਤੇ ਵਿਹਤਖਾਣੁਕੇ ਬੀਜਾਨਿ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ¶ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੪੩੮) ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਮਣ੍ਡਭੂਮਿ ਸੁਭੂਮੀਤਿ ਆਗਤਾ. ਚਤੁਮਹਾਪਥੇਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਮਹਾਮਗ੍ਗਾਨਂ ਵਿਨਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਗਤਟ੍ਠਾਨੇ. ਆਜਞ੍ਞਰਥੋਤਿ ਵਿਨੀਤਅਸ੍ਸਰਥੋ. ਓਧਸ੍ਤਪਤੋਦੋਤਿ ਯਥਾ ਰਥਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ, ਏਵਂ ਆਲਮ੍ਬਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਿਰਿਯਤੋ ਠਪਿਤਪਤੋਦੋ. ਯੋਗ੍ਗਾਚਰਿਯੋਤਿ ਅਸ੍ਸਾਚਰਿਯੋ. ਸ੍ਵੇਵ ਅਸ੍ਸਦਮ੍ਮੇ ਸਾਰੇਤੀਤਿ ਅਸ੍ਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ. ਯੇਨਿਚ੍ਛਕਨ੍ਤਿ ਯੇਨ ਯੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਇਚ੍ਛਤਿ. ਯਦਿਚ੍ਛਕਨ੍ਤਿ ਯਂ ਯਂ ਗਤਿਂ ਇਚ੍ਛਤਿ. ਸਾਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਉਜੁਕਂ ਪੁਰਤੋ ਪੇਸੇਯ੍ਯ. ਪਚ੍ਚਾਸਾਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ.
ਏਵਮੇਵ ਖੋਤਿ ਯਥਾ ਹਿ ਸੋ ਯੋਗ੍ਗਾਚਰਿਯੋ ਯੇਨ ਯੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਗਮਨਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਤਂ ਅਸ੍ਸਾ ਆਰੁਲ਼੍ਹਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯਾਯ ਯਾਯ ਚ ਗਤਿਯਾ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਸਾ ਸਾ ਗਤਿ ਗਹਿਤਾਵ ਹੋਤਿ. ਰਥਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਅਸ੍ਸਾ ਨੇਵ ਵਾਰੇਤਬ੍ਬਾ ਨ ਵਿਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਕੇਵਲਂ ਤੇਸਂ ਸਮੇ ਭੂਮਿਭਾਗੇ ਖੁਰੇਸੁ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਗਮਨਮੇਵ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਤੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਨਾਹੋਸਿ. ਇਦਂ ਕਰੋਥ ਇਦਂ ਮਾ ਕਰੋਥਾਤਿ ਸਤੁਪ੍ਪਾਦਨਮਤ੍ਤਮੇਵ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਹਿਪਿ ਤਾਵਦੇਵ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕਤਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਜਹਿਤਮੇਵ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸੁਬ੍ਬਚਾ ਯੁਤ੍ਤਯਾਨਪਟਿਭਾਗਾ ¶ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਤੁਪ੍ਪਾਦਨਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਪਜਹਿਂਸੁ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਮ੍ਹੇਪਿ ਪਜਹਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਲਣ੍ਡੇਹੀਤਿ ਏਲਣ੍ਡਾ ਕਿਰ ਸਾਲਦੂਸਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ. ਵਿਸੋਧੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਲਣ੍ਡੇ ਚੇਵ ਅਞ੍ਞਾ ਚ ਵਲ੍ਲਿਯੋ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਨੀਹਰਣੇਨ ਸੋਧੇਯ੍ਯ. ਸੁਜਾਤਾਤਿ ਸੁਸਣ੍ਠਿਤਾ. ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਮਰਿਯਾਦਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਉਦਕਾਸਿਞ੍ਚਨੇਨਪਿ ਕਾਲੇਨਕਾਲਂ ਮੂਲਮੂਲੇ ¶ ਖਣਨੇਨਪਿ ਵਲ੍ਲਿਗੁਮ੍ਬਾਦਿਚ੍ਛੇਦਨੇਨਪਿ ਕਿਪਿਲ੍ਲਪੂਟਕਹਰਣੇਨਪਿ ਮਕ੍ਕਟਕਜਾਲਸੁਕ੍ਖਦਣ੍ਡਕਹਰਣੇਨਪਿ ਸਮ੍ਮਾ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਪੋਸੇਯ੍ਯ. ਵੁਦ੍ਧਿਆਦੀਨਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨੇਵ.
੨੨੬. ਇਦਾਨਿ ਅਕ੍ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਦੋਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵੇਦੇਹਿਕਾਤਿ ਵਿਦੇਹਰਟ੍ਠਵਾਸਿਕਸ੍ਸ ਧੀਤਾ. ਅਥ ਵਾ ਵੇਦੋਤਿ ਪਞ੍ਞਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਵੇਦੇਨ ਈਹਤਿ ਇਰਿਯਤੀਤਿ ਵੇਦੇਹਿਕਾ, ਪਣ੍ਡਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਗਹਪਤਾਨੀਤਿ ਘਰਸਾਮਿਨੀ. ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋਤਿ ਕਿਤ੍ਤਿਘੋਸੋ. ਸੋਰਤਾਤਿ ਸੋਰਚ੍ਚੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ. ਨਿਵਾਤਾਤਿ ਨਿਵਾਤਵੁਤ੍ਤਿ. ਉਪਸਨ੍ਤਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤਾ. ਦਕ੍ਖਾਤਿ ¶ ਭਤ੍ਤਪਚਨਸਯਨਤ੍ਥਰਣਦੀਪੁਜ੍ਜਲਨਾਦਿਕਮ੍ਮੇਸੁ ਛੇਕਾ. ਅਨਲਸਾਤਿ ਉਟ੍ਠਾਹਿਕਾ, ਸੁਸਂਵਿਹਿਤਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਂਵਿਹਿਤਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ. ਏਕਾ ਅਨਲਸਾ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਯਂ ਪਨ ਭਾਜਨਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਂ ਤਂ ਭਿਨ੍ਦਤਿ ਵਾ ਛਿਦ੍ਦਂ ਵਾ ਕਰੋਤਿ, ਅਯਂ ਨ ਤਾਦਿਸਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਦਿਵਾ ਉਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਪਾਤੋਵ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਨਿ ਧੇਨੁਦੁਹਨਾਦਿਕਮ੍ਮਾਨਿ ਅਕਤ੍ਵਾ ਉਸ੍ਸੂਰੇ ਉਟ੍ਠਿਤਾ. ਹੇ ਜੇ ਕਾਲ਼ੀਤਿ ਅਰੇ ਕਾਲ਼ਿ. ਕਿਂ ਜੇ ਦਿਵਾ ਉਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਕਿਂ ਤੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਫਾਸੁਕਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਕਿਂ ਦਿਵਾ ਉਟ੍ਠਾਸੀਤਿ? ਨੋ ਵਤ ਰੇ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਅਰੇ ਯਦਿ ਤੇ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਫਾਸੁਕਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਨੇਵ ਸੀਸਂ ਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਨ ਪਿਟ੍ਠਿ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਪਾਪਿ ਦਾਸਿ ਦਿਵਾ ਉਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਕੁਪਿਤਾ ਅਨਤ੍ਤਮਨਾ ਭਾਕੁਟਿਮਕਾਸਿ. ਦਿਵਾਤਰਂ ਉਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਉਸ੍ਸੂਰਤਰਂ ਉਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਨਤ੍ਤਮਨਵਾਚਨ੍ਤਿ ਅਰੇ ਪਾਪਿ ਦਾਸਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਮਾਣਂ ਨ ਜਾਨਾਸਿ; ਕਿਂ ਅਗ੍ਗਿਂ ਸੀਤੋਤਿ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿਆਦੀਨਿ ਵਦਮਾਨਾ ਕੁਪਿਤਵਚਨਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਸਿ.
ਪਟਿਵਿਸਕਾਨਨ੍ਤਿ ਸਾਮਨ੍ਤਗੇਹਵਾਸੀਨਂ. ਉਜ੍ਝਾਪੇਸੀਤਿ ਅਵਜਾਨਾਪੇਸਿ. ਚਣ੍ਡੀਤਿ ਅਸੋਰਤਾ ਕਿਬ੍ਬਿਸਾ. ਇਤਿ ਯਤ੍ਤਕਾ ਗੁਣਾ, ਤਤੋ ਦਿਗੁਣਾ ਦੋਸਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਂਸੁ. ਗੁਣਾ ਨਾਮ ਸਣਿਕਂ ਸਣਿਕਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ; ਦੋਸਾ ਏਕਦਿਵਸੇਨੇਵ ਪਤ੍ਥਟਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸੋਰਤਸੋਰਤੋਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਸੋਰਤੋ, ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ¶ ਨੁ ਖੋ, ਸਕਦਾਗਾਮੀ ਅਨਾਗਾਮੀ ਅਰਹਾ ਨੁ ਖੋਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਫੁਸਨ੍ਤੀਤਿ ਫੁਸਨ੍ਤਾ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਾ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ.
ਅਥ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੋਰਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਥ ਅਧਿਵਾਸਨਕ੍ਖਨ੍ਤਿਯਂ ਠਿਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੋਰਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯੋ ਚੀਵਰ…ਪੇ… ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਹੇਤੂਤਿ ਯੋ ਏਤਾਨਿ ਚੀਵਰਾਦੀਨਿ ਪਣੀਤਪਣੀਤਾਨਿ ਲਭਨ੍ਤੋ ਪਾਦਪਰਿਕਮ੍ਮਪਿਟ੍ਠਿਪਰਿਕਮ੍ਮਾਦੀਨਿ ਏਕਵਚਨੇਨੇਵ ਕਰੋਤਿ. ਅਲਭਮਾਨੋਤਿ ਯਥਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਲਭਤਿ, ਏਵਂ ਅਲਭਨ੍ਤੋ. ਧਮ੍ਮਞ੍ਞੇਵ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ਧਮ੍ਮਂਯੇਵ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਸੁਕਤਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ਗਰੁਭਾਰਿਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਮਾਨੇਨ੍ਤੋਤਿ ਮਨੇਨ ਪਿਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਪੂਜੇਨ੍ਤੋਤਿ ਪਚ੍ਚਯਪੂਜਾਯ ਪੂਜੇਨ੍ਤੋ. ਅਪਚਾਯਮਾਨੋਤਿ ਧਮ੍ਮਂਯੇਵ ਅਪਚਾਯਮਾਨੋ ਅਪਚਿਤਿਂ ਨੀਚਵੁਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ.
੨੨੭. ਏਵਂ ਅਕ੍ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਦੋਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯੇ ਅਧਿਵਾਸੇਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਏਵਂ ਅਧਿਵਾਸੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪਞ੍ਚ ਵਚਨਪਥੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਲੇਨਾਤਿ ਯੁਤ੍ਤਪਤ੍ਤਕਾਲੇਨ. ਭੂਤੇਨਾਤਿ ਸਤਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਨ. ਸਣ੍ਹੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਮਟ੍ਠੇਨ ¶ . ਅਤ੍ਥਸਞ੍ਹਿਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥਨਿਸ੍ਸਿਤੇਨ ਕਾਰਣਨਿਸ੍ਸਿਤੇਨ. ਅਕਾਲੇਨਾਤਿਆਦੀਨਿ ਤੇਸਂਯੇਵ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਦੋਸਨ੍ਤਰਾਤਿ ਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਾ, ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਦੋਸਾ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤੇਸੁ ਵਚਨਪਥੇਸੁ. ਫਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ. ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਞ੍ਚਾਤਿ ਕਥਂ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਂ ਸਬ੍ਬਾਵਨ੍ਤਂ ਲੋਕਂ ਕਰੋਤਿ? ਪਞ੍ਚ ਵਚਨਪਥੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਸ੍ਸੇਵ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਵਸੇਸਸਤ੍ਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਾਵਨ੍ਤਂ ਲੋਕਂ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਂ ਕਰੋਤਿ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਵਚਨਤ੍ਥੋ. ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਞ੍ਚਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਬ੍ਬਾਵਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਵਨ੍ਤਂ. ਲੋਕਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਲੋਕਂ. ਵਿਪੁਲੇਨਾਤਿ ਅਨੇਕਸਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣੇਨ. ਮਹਗ੍ਗਤੇਨਾਤਿ ਮਹਗ੍ਗਤਭੂਮਿਕੇਨ. ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨਾਤਿ ਸੁਭਾਵਿਤੇਨ. ਅਵੇਰੇਨਾਤਿ ਨਿਦ੍ਦੋਸੇਨ. ਅਬ੍ਯਾਬਜ੍ਝੇਨਾਤਿ ਨਿਦ੍ਦੁਕ੍ਖੇਨ. ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਏਵਰੂਪੇਨ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਤਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਚ ਲੋਕਂ ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮ.
੨੨੮. ਇਦਾਨਿ ਤਦਤ੍ਥਦੀਪਿਕਂ ਉਪਮਂ ਆਹਰਨ੍ਤੋ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪੀਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਪਥਵਿਨ੍ਤਿ ਨਿਪ੍ਪਥਵਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰਾਤਿ ¶ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ. ਵਿਕਿਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਚ੍ਛਿਯਾ ਪਂਸੁਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ¶ ਬੀਜਾਨਿ ਵਿਯ ਵਿਕਿਰੇਯ੍ਯ. ਓਟ੍ਠੁਭੇਯ੍ਯਾਤਿ ਖੇਲ਼ਂ ਪਾਤੇਯ੍ਯ. ਅਪਥਵਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਵਂ ਕਾਯੇਨ ਚ ਵਾਚਾਯ ਚ ਪਯੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾਪਿ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ ਅਪਥਵਿਂ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ? ਗਮ੍ਭੀਰਾਤਿ ਬਹਲਤ੍ਤੇਨ ਦ੍ਵਿਯੋਜਨਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਚ ਨਹੁਤਾਨਿ ਗਮ੍ਭੀਰਾ. ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਿਰਿਯਂ ਪਨ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ. ਏਵਮੇਵ ਖੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਦਂ ਓਪਮ੍ਮਸਂਸਨ੍ਦਨਂ – ਪਥਵੀ ਵਿਯ ਹਿ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕੁਦਾਲਪਿਟਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਪਞ੍ਚ ਵਚਨਪਥੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਯਥਾ ਸੋ ਕੁਦਾਲਪਿਟਕੇਨ ਮਹਾਪਥਵਿਂ ਅਪਥਵਿਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਏਵਂ ਵੋ ਪਞ੍ਚ ਵਚਨਪਥੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਪੁਗ੍ਗਲੋ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤੀਤਿ.
੨੨੯. ਦੁਤਿਯਉਪਮਾਯਂ ਹਲਿਦ੍ਦਿਨ੍ਤਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਪੀਤਕਵਣ੍ਣਂ. ਨੀਲਨ੍ਤਿ ਕਂਸਨੀਲਂ ਵਾ ਪਲਾਸਨੀਲਂ ਵਾ. ਅਰੂਪੀਤਿ ਅਰੂਪੋ ¶ . ਨਨੁ ਚ, ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਕਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਰੁਕ੍ਖਾਨਂ ਵਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸੇਯ੍ਯਾਨਂ ਵਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸੇਲਾਨਂ ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਕਾਸਰੂਪਨ੍ਤਿ ਆਗਤਂ, ਕਸ੍ਮਾ ਇਧ ਅਰੂਪੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ? ਸਨਿਦਸ੍ਸਨਭਾਵਪਟਿਕ੍ਖੇਪਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਅਨਿਦਸ੍ਸਨੋ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਰੂਪਂ ਲਿਖਿਤੁਂ, ਰੂਪਪਾਤੁਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਰੂਪੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਨਿਦਸ੍ਸਨੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਨਾਪਾਥੋ. ਉਪਮਾਸਂਸਨ੍ਦਨੇ ਪਨੇਤ੍ਥ ਆਕਾਸੋ ਵਿਯ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ. ਤੁਲਿਕਪਞ੍ਚਮਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਰਙ੍ਗਜਾਤਾ ਵਿਯ ਪਞ੍ਚ ਵਚਨਪਥਾ, ਤੁਲਿਕਪਞ੍ਚਮੇ ਰਙ੍ਗੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਪਞ੍ਚ ਵਚਨਪਥੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਯਥਾ ਸੋ ਤੁਲਿਕਪਞ੍ਚਮੇਹਿ ਰਙ੍ਗੇਹਿ ਆਕਾਸੇ ਰੂਪਪਾਤੁਭਾਵਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਏਵਂ ਵੋ ਪਞ੍ਚ ਵਚਨਪਥੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਪੁਗ੍ਗਲੋ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੋਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤੀਤਿ.
੨੩੦. ਤਤਿਯਉਪਮਾਯਂ ਆਦਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਜ੍ਜਲਿਤਂ. ਗਮ੍ਭੀਰਾ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਙ੍ਗਾਯ ਗਮ੍ਭੀਰਟ੍ਠਾਨਂ ਗਾਵੁਤਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਡ੍ਢਯੋਜਨਮ੍ਪਿ, ਯੋਜਨਮ੍ਪਿ. ਪੁਥੁਲਂ ਪਨਸ੍ਸਾ ਏਵਰੂਪਂਯੇਵ, ਦੀਘਤੋ ਪਨ ਪਞ੍ਚਯੋਜਨਸਤਾਨਿ. ਸਾ ਕਥਂ ਗਮ੍ਭੀਰਾ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਾਤਿ? ਏਤੇਨ ਪਯੋਗੇਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧਨੇ ਉਦਕਂ ਵਿਯ ਤਾਪੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤੋ. ਠਿਤੋਦਕਂ ਪਨ ਕੇਨਚਿ ਉਪਾਯੇਨ ਅਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਅਡ੍ਢਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਏਵਂ ਤਾਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਅਯਂ ਪਨ ਨ ¶ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਪਮਾਸਂਸਨ੍ਦਨੇ ਪਨੇਤ੍ਥ ਗਙ੍ਗਾ ਵਿਯ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਿਣੁਕ੍ਕਂ ਆਦਾਯ ਆਗਤਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਪਞ੍ਚ ਵਚਨਪਥੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਯਥਾ ਸੋ ਆਦਿਤ੍ਤਾਯ ਤਿਣੁਕ੍ਕਾਯ ਗਙ੍ਗਂ ਤਾਪੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਏਵਂ ¶ ਵੋ ਪਞ੍ਚ ਵਚਨਪਥੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਪੁਗ੍ਗਲੋ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤੀਤਿ.
੨੩੧. ਚਤੁਤ੍ਥਉਪਮਾਯਂ ਬਿਲ਼ਾਰਭਸ੍ਤਾਤਿ ਬਿਲ਼ਾਰਚਮ੍ਮਪਸਿਬ੍ਬਕਾ. ਸੁਮਦ੍ਦਿਤਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਮਦ੍ਦਿਤਾ. ਸੁਪਰਿਮਦ੍ਦਿਤਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਬਹਿ ਚ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸੁਪਰਿਮਦ੍ਦਿਤਾ. ਤੂਲਿਨੀਤਿ ਸਿਮ੍ਬਲਿਤੂਲਲਤਾਤੂਲਸਮਾਨਾ. ਛਿਨ੍ਨਸਸ੍ਸਰਾਤਿ ਛਿਨ੍ਨਸਸ੍ਸਰਸਦ੍ਦਾ. ਛਿਨ੍ਨਭਬ੍ਭਰਾਤਿ ਛਿਨ੍ਨਭਬ੍ਭਰਸਦ੍ਦਾ. ਉਪਮਾਸਂਸਨ੍ਦਨੇ ਪਨੇਤ੍ਥ ਬਿਲ਼ਾਰਭਸ੍ਤਾ ਵਿਯ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ, ਕਟ੍ਠਕਠਲਂ ਆਦਾਯ ਆਗਤਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਪਞ੍ਚ ਵਚਨਪਥੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਯਥਾ ਸੋ ਕਟ੍ਠੇਨ ਵਾ ਕਠਲੇਨ ਵਾ ¶ ਬਿਲ਼ਾਰਭਸ੍ਤਂ ਸਰਸਰਂ ਭਰਭਰਂ ਸਦ੍ਦਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਏਵਂ ਵੋ ਪਞ੍ਚ ਵਚਨਪਥੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਪੁਗ੍ਗਲੋ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੋਸਾਨੁਗਤਭਾਵਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤੀਤਿ.
੨੩੨. ਓਚਰਕਾਤਿ ਅਵਚਰਕਾ ਹੇਟ੍ਠਾਚਰਕਾ, ਨੀਚਕਮ੍ਮਕਾਰਕਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੋ ਮਨੋ ਪਦੂਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਵਾ ਮਨੋ ਪਦੂਸੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਕਕਚੇਨ ਓਕਨ੍ਤਨਂ ਨਾਧਿਵਾਸੇਯ੍ਯ. ਨ ਮੇ ਸੋ ਤੇਨ ਸਾਸਨਕਰੋਤਿ ਸੋ ਤੇਨ ਅਨਧਿਵਾਸਨੇਨ ਮਯ੍ਹਂ ਓਵਾਦਕਰੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥਿ.
੨੩੩. ਅਣੁਂ ਵਾ ਥੂਲਂ ਵਾਤਿ ਅਪ੍ਪਸਾਵਜ੍ਜਂ ਵਾ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਂ ਵਾ. ਯਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਨਾਧਿਵਾਸੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ ਯੋ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਅਧਿਵਾਸੇਤਬ੍ਬੋ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਨਧਿਵਾਸੇਤਬ੍ਬਂ ਨਾਮ ਵਚਨਪਥਂ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯਾਤਿ ਇਤਿ ਭਗਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤੇਨ ਕੂਟਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਕਕਚੂਪਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਅਲਗਦ੍ਦੂਪਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨੩੪. ਏਵਂ ¶ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਅਲਗਦ੍ਦੂਪਮਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਗਦ੍ਧੇ ਬਾਧਯਿਂਸੂਤਿ ਗਦ੍ਧਬਾਧਿਨੋ, ਗਦ੍ਧਬਾਧਿਨੋ ਪੁਬ੍ਬਪੁਰਿਸਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਗਦ੍ਧਬਾਧਿਪੁਬ੍ਬੋ, ਤਸ੍ਸ ਗਦ੍ਧਬਾਧਿਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ, ਗਿਜ੍ਝਘਾਤਕਕੁਲਪ੍ਪਸੁਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਗ੍ਗਮੋਕ੍ਖਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯਿਕਾ. ਤੇ ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸਵਿਪਾਕਉਪਵਾਦਆਣਾਵੀਤਿਕ੍ਕਮਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਵਿਧਾ. ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਾਨਨ੍ਤਰਿਯਧਮ੍ਮਾ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਰਾਯਿਕਾ ਨਾਮ. ਤਥਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਦੂਸਕਕਮ੍ਮਂ, ਤਂ ਪਨ ਮੋਕ੍ਖਸ੍ਸੇਵ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਰੋਤਿ, ਨ ਸਗ੍ਗਸ੍ਸ. ਨਿਯਤਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਧਮ੍ਮਾ ਕਿਲੇਸਨ੍ਤਰਾਯਿਕਾ ਨਾਮ. ਪਣ੍ਡਕਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਾਨਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਧਮ੍ਮਾ ਵਿਪਾਕਨ੍ਤਰਾਯਿਕਾ ਨਾਮ. ਅਰਿਯੂਪਵਾਦਧਮ੍ਮਾ ਉਪਵਾਦਨ੍ਤਰਾਯਿਕਾ ਨਾਮ, ਤੇ ਪਨ ਯਾਵ ਅਰਿਯੇ ਨ ਖਮਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਤਾਵਦੇਵ, ਨ ਤਤੋ ਪਰਂ. ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਆਣਾਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਰਾਯਿਕਾ ਨਾਮ. ਤੇਪਿ ਯਾਵ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਂ ਵਾ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ, ਨ ਵੁਟ੍ਠਾਤਿ ਵਾ, ਨ ਦੇਸੇਤਿ ਵਾ, ਤਾਵਦੇਵ, ਨ ਤਤੋ ਪਰਂ.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ ਸੇਸਨ੍ਤਰਾਯਿਕੇ ਜਾਨਾਤਿ, ਵਿਨਯੇ ਪਨ ਅਕੋਵਿਦਤ੍ਤਾ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਰਾਯਿਕੇ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਰਹੋਗਤੋ ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ਇਮੇ ਆਗਾਰਿਕਾ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਪਿ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋਪਿ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂਪਿ ਮਨਾਪਿਕਾਨਿ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਕਾਯਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਫੁਸਨ੍ਤਿ, ਮੁਦੁਕਾਨਿ ਅਤ੍ਥਰਣਪਾਵੁਰਣਾਦੀਨਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਏਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਇਤ੍ਥੀਨਂਯੇਵ ਰੂਪਸਦ੍ਦਗਨ੍ਧਰਸਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਨ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ? ਏਤੇਪਿ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ. ਏਵਂ ਰਸੇਨ ਰਸਂ ਸਂਸਨ੍ਦੇਤ੍ਵਾ ਸਚ੍ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਰਿਭੋਗਞ੍ਚ ਨਿਚ੍ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਰਿਭੋਗਞ੍ਚ ਏਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਥੂਲਵਾਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਤਿਸੁਖੁਮਸੁਤ੍ਤਂ ਉਪਨੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਸਾਸਪੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਿਨੇਰੁਂ ਉਪਸਂਹਰਨ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਪਾਪਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਕਿਂ ਭਗਵਤਾ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤੇਨ ਵਿਯ ਮਹਤਾ ਉਸ੍ਸਾਹੇਨ ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਦੋਸੋ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਟਿਵਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ਵੇਸਾਰਜ੍ਜਞਾਣਂ ਪਟਿਬਾਹਨ੍ਤੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇ ਖਾਣੁਕਣ੍ਟਕਾਦੀਨਿ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੇ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਜਿਨਸ੍ਸ ਆਣਾਚਕ੍ਕੇ ਪਹਾਰਂ ਅਦਾਸਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਤਥਾਹਂ ਭਗਵਤਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਿਤਂ ਆਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿ.
ਏਵਂ ¶ ¶ ਬ੍ਯਾ ਖੋਤਿ ਏਵਂ ਵਿਯ ਖੋ. ਸਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿਆਦੀਸੁ ਕਿਂ ਲਦ੍ਧਿਕੋ ਤ੍ਵਂ, ਲਦ੍ਧਿਂ ਵਦੇਹੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਮਾਨਾ ਸਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਾ ਸਮਨੁਗ੍ਗਾਹਨ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਏਵਂ ਵਦਸੀਤਿ ਕਾਰਣਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਸਮਨੁਭਾਸਨ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਅਟ੍ਠਿਕਙ੍ਕਲੂਪਮਾਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੨.੪੨-੪੮) ਅਟ੍ਠਿਕਙ੍ਕਲੂਪਮਾ ਅਪ੍ਪਸ੍ਸਾਦਟ੍ਠੇਨ. ਮਂਸਪੇਸੂਪਮਾ ਬਹੁਸਾਧਾਰਣਟ੍ਠੇਨ. ਤਿਣੁਕ੍ਕੂਪਮਾ ਅਨੁਦਹਨਟ੍ਠੇਨ. ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੂਪਮਾ ਮਹਾਭਿਤਾਪਨਟ੍ਠੇਨ. ਸੁਪਿਨਕੂਪਮਾ ਇਤ੍ਤਰਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨ. ਯਾਚਿਤਕੂਪਮਾ ਤਾਵਕਾਲਿਕਟ੍ਠੇਨ. ਰੁਕ੍ਖਫਲੂਪਮਾ ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਪਲਿਭਞ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ. ਅਸਿਸੂਨੂਪਮਾ ਅਧਿਕੁਟ੍ਟਨਟ੍ਠੇਨ. ਸਤ੍ਤਿਸੂਲੂਪਮਾ ਵਿਨਿਵਿਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ. ਸਪ੍ਪਸਿਰੂਪਮਾ ਸਾਸਙ੍ਕਸਪ੍ਪਟਿਭਯਟ੍ਠੇਨ. ਥਾਮਸਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਥਾਮੇਨ. ਪਰਾਮਾਸਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਾਮਾਸੇਨ. ਅਭਿਨਿਵਿਸ੍ਸ ਵੋਹਰਤੀਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਵੋਹਰਤਿ ਦੀਪੇਤਿ ਵਾ.
੨੩੫. ਯਤੋ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਯਦਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ. ਏਵਂ ¶ ਬ੍ਯਾ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਤਾਤਿ ਇਦਂ ਏਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮੋਪਿ ਭਗਵਤੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਕਿਰ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਦ੍ਵੇ ਕਥਾ ਕਥੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ.
੨੩੬. ਕਸ੍ਸ ਖੋ ਨਾਮ ਤ੍ਵਂ ਮੋਘਪੁਰਿਸਾਤਿ ਤ੍ਵਂ ਮੋਘਪੁਰਿਸ ਕਸ੍ਸ ਖਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵਾ ਵੇਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਾ ਸੁਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਾ ਗਹਟ੍ਠਸ੍ਸ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਵਾ ਦੇਵਸ੍ਸ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਾ ਮਯਾ ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਿਤਂ ਆਜਾਨਾਸਿ. ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸੀਤਿ ਅਯਂ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕੋ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ. ਅਰਿਟ੍ਠੋ ਕਿਰ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਭਗਵਾ ਮਂ ਮੋਘਪੁਰਿਸੋਤਿ ਵਦਤਿ, ਨ ਖੋ ਪਨ ਮੋਘਪੁਰਿਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤਕੇਨ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਉਪਸੇਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਵਙ੍ਗਨ੍ਤਪੁਤ੍ਤਂ, ‘ਅਤਿਲਹੁਂ ਖੋ ਤ੍ਵਂ, ਮੋਘਪੁਰਿਸ, ਬਾਹੁਲ੍ਲਾਯ ਆਵਤ੍ਤੋ’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੭੫) ਭਗਵਾ ਮੋਘਪੁਰਿਸਵਾਦੇਨ ਓਵਦਿ. ਥੇਰੋ ਅਪਰਭਾਗੇ ਘਟੇਨ੍ਤੋ ਵਾਯਮਨ੍ਤੋ ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਥਾਰੂਪਂ ਵੀਰਿਯਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਬਨ੍ਧਨਾ ਪਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਣ੍ਡੁਪਲਾਸਸ੍ਸ ਵਿਯ ਅਵਿਰੁਲ਼੍ਹਿਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ.
ਉਸ੍ਮੀਕਤੋਪੀਤਿ ¶ , ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਕਿਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਥ, ਅਯਂ ਅਰਿਟ੍ਠੋ ਏਵਂਲਦ੍ਧਿਕੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ ਪਟਿਵਿਰੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਵੇਸਾਰਜ੍ਜਞਾਣਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਆਣਾਚਕ੍ਕੇ ਪਹਾਰਂ ਦਦਮਾਨੋ ਅਪਿ ਨੁ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ ਉਸ੍ਮੀਕਤੋਪਿ? ਯਥਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤੇਪਿ ਮਹਨ੍ਤੇ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ¶ ਖਜ੍ਜੁਪਨਕਮਤ੍ਤਾਪਿ ਅਗ੍ਗਿਪਪਟਿਕਾ ਹੋਤਿਯੇਵ, ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪੁਨ ਮਹਾਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਏਵਂ ਇਮਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਿਕਾਪਿ ਞਾਣੁਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਾਯਮਨ੍ਤੋ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ? ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਵਂਲਦ੍ਧਿਕਸ੍ਸ ਕੁਤੋ ਏਵਰੂਪਾ ਞਾਣੁਸ੍ਮਾਤਿ? ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਸਮਤ੍ਥਾਯ ਞਾਣੁਸ੍ਮਾਯ ਉਸ੍ਮੀਕਤਭਾਵਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਾ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਮਙ੍ਕੁਭੂਤੋਤਿ ਨਿਤ੍ਤੇਜਭੂਤੋ. ਪਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧੋਤਿ ਪਤਿਤਕ੍ਖਨ੍ਧੋ. ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਟਿਭਾਨਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਭਿਨ੍ਨਪਟਿਭਾਨੋ ਏਵਰੂਪਮ੍ਪਿ ਨਾਮ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਸਾਸਨਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਵਿਰੁਲ਼੍ਹਿਧਮ੍ਮੋ ਕਿਰਮ੍ਹਿ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤਿਤਪਚ੍ਚਯੋ ਜਾਤੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਭਬ੍ਬਤਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਾਦਙ੍ਗੁਟ੍ਠਕੇਨ ਭੂਮਿਂ ਖਣਮਾਨੋ ਨਿਸੀਦਿ.
ਪਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਸਿ ¶ ਖੋਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕੋ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ. ਅਰਿਟ੍ਠੋ ਕਿਰ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਭਗਵਾ ਮਯ੍ਹਂ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋਤਿ ਵਦਤਿ, ਨ ਖੋ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਾ ਸਉਪਨਿਸ੍ਸਯਾਨਂਯੇਵ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ, ਅਨੁਪਨਿਸ੍ਸਯਾਨਮ੍ਪਿ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ, ਅਹਂ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਸੁਗਤੋਵਾਦਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੂਪਗਂ ਕੁਸਲਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਓਵਾਦਂ ਪਟਿਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ, ਤ੍ਵਂਯੇਵ, ਮੋਘਪੁਰਿਸ, ਇਮਿਨਾ ਪਾਪਕੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤੇਨ ਨਿਰਯਾਦੀਸੁ ਪਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਸਿ, ਮਮ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਤੁਯ੍ਹਂ ਸੁਗਤੋਵਾਦੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਨ ਮੇ ਤਯਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਇਧਾਹਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ.
੨੩੭. ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕੋ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਠਾਨੇ ਭਗਵਾ ਪਰਿਸਂ ਸੋਧੇਤਿ, ਅਰਿਟ੍ਠਂ ਗਣਤੋ ਨਿਸ੍ਸਾਰੇਤਿ. ਸਚੇ ਹਿ ਪਰਿਸਗਤਾਨਂ ਕਸ੍ਸਚਿ ਏਵਂ ਭਵੇਯ੍ਯ – ‘‘ਅਯਂ ਅਰਿਟ੍ਠੋ ਭਗਵਤਾ ਅਕਥਿਤਂ ਕਥੇਤੁਂ ਕਿਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਚ੍ਚਿ ਨੁ ਖੋ ਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਭਗਵਤਾ ਕਥਾਯ ਸਮਾਰਦ੍ਧਾਯ ਸਹਸਾ ਕਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਕਥਿਤਂ ਪਨ ਨ ਅਰਿਟ੍ਠੋਵ ਸੁਣਾਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਨਪਿ ਸੁਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਥਾਪਿਸ੍ਸ ਸਿਯਾ ‘‘ਯਥਾ ਸਤ੍ਥਾ ਅਰਿਟ੍ਠਂ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਮਮ੍ਪਿ ਏਵਂ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾਪਿ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤਂ ¶ ਸਬ੍ਬਂ ਨ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਮਯਾਪਿ ਨ ਕਥਿਤਂ, ਅਞ੍ਞੇਨ ਸੁਤਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇਪਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਰਿਸਾਯ ਲਦ੍ਧਿਂ ਸੋਧੇਤਿ. ਪਰਿਸਾਯ ਪਨ ਲਦ੍ਧਿਸੋਧਨੇਨੇਵ ਅਰਿਟ੍ਠੋ ਗਣਤੋ ਨਿਸ੍ਸਾਰਿਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ.
ਇਦਾਨਿ ਅਰਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਿਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਸੋ ਵਤ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰੇਵ ਕਾਮੇਹੀਤਿਆਦੀਸੁ ¶ ਯੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ‘‘ਤੇ ਪਟਿਸੇਵਤੋ ਨਾਲਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਾਯਾ’’ਤਿ ਏਵਂਲਦ੍ਧਿਕੋ, ਸੋ ਵਤ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਹਿ ਚੇਵ ਕਿਲੇਸਕਾਮਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਹਿ ਸਞ੍ਞਾਵਿਤਕ੍ਕੇਹਿ ਚ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ, ਏਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪਹਾਯ, ਵਿਨਾ ਏਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ, ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇ ਪਟਿਸੇਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਮੇਥੁਨਸਮਾਚਾਰਂ ਸਮਾਚਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜਤਿ. ਇਦਂ ਕਾਰਣਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ ਅਨਵਕਾਸੋਤਿ.
੨੩੮. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਅਯਂ ਅਰਿਟ੍ਠੋ ਯਥਾ ਨਾਮ ਰਜਕੋ ਸੁਗਨ੍ਧਾਨਿਪਿ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਾਨਿਪਿ ਜਿਣ੍ਣਾਨਿਪਿ ਨਵਾਨਿਪਿ ਸੁਦ੍ਧਾਨਿਪਿ ਅਸੁਦ੍ਧਾਨਿਪਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਏਕਤੋ ਭਣ੍ਡਿਕਂ ਕਰੋਤਿ, ਏਵਮੇਵ ¶ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨਿਚ੍ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਣੀਤਚੀਵਰਾਦਿਪਰਿਭੋਗਞ੍ਚ ਅਨਿਬਦ੍ਧਸੀਲਾਨਂ ਗਹਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰਂ ਸਚ੍ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਰਿਭੋਗਞ੍ਚ ਨਿਬਦ੍ਧਸੀਲਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਆਵਰਣਕਰਂ ਸਚ੍ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਰਿਭੋਗਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਂ ਏਕਸਦਿਸਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਰਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਿਂ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤਾਯ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਦੋਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਕਚ੍ਚੇਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤੀਤਿ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਉਭਤੋਵਿਭਙ੍ਗਨਿਦ੍ਦੇਸਖਨ੍ਧਕਪਰਿਵਾਰਾ, ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤੇ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਰਤਨਸੁਤ੍ਤਨਾਲਕਸੁਆਤੁਵਟ੍ਟਕਸੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਚ ਸੁਤ੍ਤਨਾਮਕਂ ਤਥਾਗਤਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸਗਾਥਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਵਿਸੇਸੇਨ ਸਂਯੁਤ੍ਤਕੇ ਸਕਲੋਪਿ ਸਗਾਥਾਵਗ੍ਗੋ. ਸਕਲਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਂ, ਨਿਗ੍ਗਾਥਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਯਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ, ਤਂ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਧਮ੍ਮਪਦਂ, ਥੇਰਗਾਥਾ, ਥੇਰਿਗਾਥਾ, ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤੇ ਨੋਸੁਤ੍ਤਨਾਮਿਕਾ ਸੁਦ੍ਧਿਕਗਾਥਾ ਚ ਗਾਥਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੋਮਨਸ੍ਸਞਾਣਮਯਿਕਗਾਥਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਦ੍ਵੇਅਸੀਤਿਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ ਉਦਾਨਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ‘‘ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾ (ਇਤਿਵੁ. ੧,੨) ਦਸੁਤ੍ਤਰਸਤਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ ਇਤਿਵੁਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਪਣ੍ਣਕਜਾਤਕਾਦੀਨਿ ਪਣ੍ਣਾਸਾਧਿਕਾਨਿ ਪਞ੍ਚਜਾਤਕਸਤਾਨਿ ਜਾਤਕਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਅਬ੍ਭੁਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੇ’’ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾ (ਅ. ਨਿ. ੪.੧੨੯) ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ¶ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਚੂਲ਼ਵੇਦਲ੍ਲਮਹਾਵੇਦਲ੍ਲਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਸਕ੍ਕਪਞ੍ਹਸਙ੍ਖਾਰਭਾਜਨਿਯਮਹਾਪੁਣ੍ਣਮਸੁਤ੍ਤਾਦਯੋ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਵੇਦਞ੍ਚ ਤੁਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਲਦ੍ਧਾ ਲਦ੍ਧਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ ਵੇਦਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਅਤ੍ਥਂ ਨ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥਤ੍ਥਂ ਕਾਰਣਤ੍ਥਂ ਨ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਅਨੁਪਪਰਿਕ੍ਖਤਨ੍ਤਿ ਅਨੁਪਪਰਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾਨਂ. ਨ ਨਿਜ੍ਝਾਨਂ ਖਮਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ ਨ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਸੀਲਂ ਸਮਾਧਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਮਗ੍ਗੋ ਫਲਂ ਵਟ੍ਟਂ ਵਿਵਟ੍ਟਂ ਕਥਿਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਜਾਨਿਤੁਂ ¶ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇ ਉਪਾਰਮ੍ਭਾਨਿਸਂਸਾ ਚੇਵਾਤਿ ਤੇ ਪਰੇਸਂ ਵਾਦੇ ਦੋਸਾਰੋਪਨਾਨਿਸਂਸਾ ¶ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਤਿਵਾਦਪ੍ਪਮੋਕ੍ਖਾਨਿਸਂਸਾ ਚਾਤਿ ਏਵਂ ਵਾਦਪਮੋਕ੍ਖਾਨਿਸਂਸਾ, ਪਰੇਹਿ ਸਕਵਾਦੇ ਦੋਸੇ ਆਰੋਪਿਤੇ ਤਂ ਦੋਸਂ ਏਵਂ ਮੋਚੇਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਕਾਰਣੇਨ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਨਾਨੁਭੋਨ੍ਤੀਤਿ ਯਸ੍ਸ ਚ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਵਾ ਫਲਸ੍ਸ ਵਾ ਅਤ੍ਥਾਯ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਏਤੇ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤਗ੍ਗਾਹਿਨੋ ਨਾਨੁਭੋਨ੍ਤਿ. ਅਪਿਚ ਪਰਸ੍ਸ ਵਾਦੇ ਉਪਾਰਮ੍ਭਂ ਆਰੋਪੇਤੁਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾਦਂ ਮੋਚੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾਪਿ ਤਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਂ ਨਾਨੁਭੋਨ੍ਤਿਯੇਵ.
੨੩੯. ਅਲਗਦ੍ਦਤ੍ਥਿਕੋਤਿ ਆਸਿਵਿਸਅਤ੍ਥਿਕੋ. ਗਦੋਤਿ ਹਿ ਵਿਸਸ੍ਸ ਨਾਮਂ, ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਅਲਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਲਗਦ੍ਦੋ. ਭੋਗੇਤਿ ਸਰੀਰੇ. ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਤ੍ਥਰਣਪਰਿਯਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਤਿਸ੍ਸੋ ਹਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯੋ ਅਲਗਦ੍ਦਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਨਿਤ੍ਥਰਣਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਪਰਿਯਤ੍ਤੀਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਚੀਵਰਾਦੀਨਿ ਵਾ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਚਤੁਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਵਾ ਮਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਹੇਤੁ ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਅਲਗਦ੍ਦਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਏਵਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਤੋ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਅਪਰਿਯਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦੋਕ੍ਕਮਨਂ ਵਰਤਰਂ.
ਯੋ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਸੀਲਸ੍ਸ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸੀਲਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸਮਾਧਿਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਂ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਸ੍ਸਾਮਿ ਫਲਂ ¶ ਸਚ੍ਛਿਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਨਿਤ੍ਥਰਣਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਹੋਤਿ.
ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਪਨ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਅਪਰਿਞ੍ਞਾਤਂ ਅਪ੍ਪਹੀਨਂ ਅਭਾਵਿਤਂ ਅਸਚ੍ਛਿਕਤਂ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਸੋ ਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਪਹੀਨਕਿਲੇਸੋ ਭਾਵਿਤਮਗ੍ਗੋ ਸਚ੍ਛਿਕਤਫਲੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤੋ ਤਨ੍ਤਿਧਾਰਕੋ ਪਵੇਣਿਪਾਲਕੋ ਵਂਸਾਨੁਰਕ੍ਖਕੋਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਇਤਿਸ੍ਸ ਸਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਹੋਤਿ.
ਯੋ ¶ ਪਨ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਛਾਤਭਯਾਦੀਸੁ ਗਨ੍ਥਧਰੇਸੁ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਵਸਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇਸੁ ਸਯਂ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰੇਨ ਅਕਿਲਮਮਾਨੋ ¶ ਅਤਿਮਧੁਰਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਮਾ ਨਸ੍ਸਤੁ, ਤਨ੍ਤਿਂ ਧਾਰੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਂਸਂ ਠਪੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਪਵੇਣਿਂ ਪਾਲੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਨ ਹੋਤੀਤਿ? ਨ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਠਾਨੇ ਠਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯਾਪੁਤਤ੍ਤਾ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਹਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਅਲਗਦ੍ਦਾ ਵਾ ਹੋਤਿ ਨਿਤ੍ਥਰਣਾ ਵਾ, ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਸੇਕ੍ਖਾਨਂ ਨਿਤ੍ਥਰਣਾਵ, ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯੇਵ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਠਾਨੇ ਨਿਤ੍ਥਰਣਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ.
ਨਿਜ੍ਝਾਨਂ ਖਮਨ੍ਤੀਤਿ ਸੀਲਾਦੀਨਂ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਇਧ ਸੀਲਂ ਕਥਿਤਂ, ਇਧ ਸਮਾਧਿ, ਇਧ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ, ਇਧ ਮਗ੍ਗੋ, ਇਧ ਫਲਂ, ਇਧ ਵਟ੍ਟਂ, ਇਧ ਵਿਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਅਨੁਭੋਨ੍ਤੀਤਿ ਯੇਸਂ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤਿ. ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਪਰਿਯਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਫਲਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਾ ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਅਨੁਭਵਨ੍ਤਿ. ਪਰਵਾਦੇ ਉਪਾਰਮ੍ਭਂ ਆਰੋਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾਪਿ ਸਕਵਾਦੇ ਆਰੋਪਿਤਂ ਦੋਸਂ ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮੋਚੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾਪਿ ਅਨੁਭੋਨ੍ਤਿਯੇਵ. ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਸੀਲਾਦੀਨਂ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸੀਲਾਦੀਨਿ ਪੂਰੇਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ, ਪਰੇਸਂ ਵਾਦੇ ਸਹਧਮ੍ਮੇਨ ਉਪਾਰਮ੍ਭਂ ਆਰੋਪੇਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ, ਸਕਵਾਦਤੋ ਦੋਸਂ ਹਰਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ, ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਪਸਨ੍ਨੇਹਿ ਉਪਨੀਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ.
ਏਵਂ ¶ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤੇ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨੇ ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਮਾ ਤਿਹ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤਅਲਗਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਅਲਗਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਥਾ ਨਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ ਤਥੇਵ ਨਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯਾਥ, ਤੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੇਨ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯਾਥ. ਯੇ ਵਾ ਪਨਾਸ੍ਸੁ ਵਿਯਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਯੇ ਵਾ ਪਨ ਅਞ੍ਞੇ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਮਹਾਕਸ੍ਸਪਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਾਦਿਕਾ ਬ੍ਯਤ੍ਤਾ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਸ੍ਸੁ, ਤੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਰਿਟ੍ਠੇਨ ਵਿਯ ਪਨ ਮਮ ਸਾਸਨੇ ਨ ਕਲਲਂ ਵਾ ਕਚਵਰਂ ਵਾ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਂ.
੨੪੦. ਕੁਲ੍ਲੂਪਮਨ੍ਤਿ ਕੁਲ੍ਲਸਦਿਸਂ. ਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਚਤੁਰੋਘਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯ. ਉਦਕਣ੍ਣਵਨ੍ਤਿ ਯਞ੍ਹਿ ¶ ਉਦਕਂ ਗਮ੍ਭੀਰਂ ਨ ਪੁਥੁਲਂ. ਪੁਥੁਲਂ ਵਾ ਪਨ ਨ ਗਮ੍ਭੀਰਂ, ਨ ਤਂ ਅਣ੍ਣਵੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਂ ¶ ਪਨ ਗਮ੍ਭੀਰਞ੍ਚੇਵ ਪੁਥੁਲਞ੍ਚ, ਤਂ ਅਣ੍ਣਵੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਮਹਨ੍ਤਂ ਉਦਕਣ੍ਣਵਨ੍ਤਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਪੁਥੁਲਂ ਗਮ੍ਭੀਰਂ ਉਦਕਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾਸਙ੍ਕਂ ਨਾਮ ਯਤ੍ਥ ਚੋਰਾਨਂ ਨਿਵੁਤ੍ਥੋਕਾਸੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਠਿਤੋਕਾਸੋ, ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਕਾਸੋ, ਨਿਪਨ੍ਨੋਕਾਸੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਸਪ੍ਪਟਿਭਯਂ ਨਾਮ ਯਤ੍ਥ ਚੋਰੇਹਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਹਤਾ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਵਿਲੁਤ੍ਤਾ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਆਕੋਟਿਤਾ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਉਤ੍ਤਰਸੇਤੂਤਿ ਉਦਕਣ੍ਣਵਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਬਦ੍ਧੋ ਸੇਤੁ. ਕੁਲ੍ਲਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾਤਿ ਕੁਲ੍ਲੋ ਨਾਮ ਤਰਣਤ੍ਥਾਯ ਕਲਾਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬਦ੍ਧੋ. ਪਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਬਦ੍ਧਾ ਪਨ ਪਦਰਚਾਟਿਆਦਯੋ ਉਲ਼ੁਮ੍ਪੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਉਚ੍ਚਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ. ਕਿਚ੍ਚਕਾਰੀਤਿ ਪਤ੍ਤਕਾਰੀ ਯੁਤ੍ਤਕਾਰੀ, ਪਤਿਰੂਪਕਾਰੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਧਮ੍ਮਾਪਿ ਵੋ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਸਮਥੇਪਿ ਛਨ੍ਦਰਾਗਂ ਪਜਹਾਪੇਸਿ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯਪਿ. ਸਮਥੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗਂ ਕਤ੍ਥ ਪਜਹਾਪੇਸਿ? ‘‘ਇਤਿ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸ੍ਸਪਿ ਪਹਾਨਂ ਵਦਾਮਿ, ਪਸ੍ਸਸਿ ਨੋ ਤ੍ਵਂ, ਉਦਾਯਿ, ਤਂ ਸਂਯੋਜਨਂ ਅਣੁਂ ਵਾ ਥੂਲਂ ਵਾ, ਯਸ੍ਸਾਹਂ ਨੋ ਪਹਾਨਂ ਵਦਾਮੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੧੫੬) ਏਤ੍ਥ ਸਮਥੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗਂ ਪਜਹਾਪੇਸਿ. ‘‘ਇਮਂ ਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਏਵਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਏਵਂ ਪਰਿਯੋਦਾਤਂ ਨ ਅਲ੍ਲੀਯੇਥ ਨ ਕੇਲਾਯੇਥ ਨ ਧਨਾਯੇਥਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੦੧) ਏਤ੍ਥ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਛਨ੍ਦਰਾਗਂ ਪਜਹਾਪੇਸਿ ¶ . ਇਧ ਪਨ ਉਭਯਤ੍ਥ ਪਜਹਾਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਧਮ੍ਮਾਪਿ ਵੋ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ, ਪਗੇਵ ਅਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਆਹ.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਹਂ ਏਵਰੂਪੇਸੁ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਣੀਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨਂ ਵਦਾਮਿ, ਕਿਂ ਪਨ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ ਗਾਮਧਮ੍ਮੇ ਵਸਲਧਮ੍ਮੇ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲੇ ਓਦਕਨ੍ਤਿਕੇ, ਯਤ੍ਥ ਅਯਂ ਅਰਿਟ੍ਠੋ ਮੋਘਪੁਰਿਸੋ ਨਿਦ੍ਦੋਸਸਞ੍ਞੀ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗਂ ਨਾਲਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਾਯਾਤਿ ਵਦਤਿ. ਅਰਿਟ੍ਠੇਨ ਵਿਯ ਨ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਮਯ੍ਹਂ ਸਾਸਨੇ ਕਲਲਂ ਵਾ ਕਚਵਰਂ ਵਾ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਇਮਿਨਾਪਿ ਓਵਾਦੇਨ ਅਰਿਟ੍ਠਂਯੇਵ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.
੨੪੧. ਇਦਾਨਿ ¶ ਯੋ ਪਞ੍ਚਸੁ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਤਿਵਿਧਗ੍ਗਾਹਵਸੇਨ ਅਹਂ ਮਮਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਸੋ ਮਯ੍ਹਂ ਸਾਸਨੇ ਅਯਂ ਅਰਿਟ੍ਠੋ ਵਿਯ ਕਲਲਂ ਕਚਵਰਂ ਪਕ੍ਖਿਪਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਛਯਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਾਨੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਆਰਮ੍ਮਣਮ੍ਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯੋਪਿ. ਰੂਪਂ ਏਤਂ ਮਮਾਤਿਆਦੀਸੁ ਏਤਂ ਮਮਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਗ੍ਗਾਹੋ. ਏਸੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨਗ੍ਗਾਹੋ. ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗ੍ਗਾਹੋ. ਏਵਂ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣਾ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਕਥਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਰੂਪਂ ਪਨ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਵੇਦਨਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਦਿਟ੍ਠਂ ਰੂਪਾਯਤਨਂ, ਸੁਤਂ ਸਦ੍ਦਾਯਤਨਂ ¶ , ਮੁਤਂ ਗਨ੍ਧਾਯਤਨਂ ਰਸਾਯਤਨਂ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਯਤਨਂ, ਤਞ੍ਹਿ ਪਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤੋ ਮੁਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਵਸੇਸਾਨਿ ਸਤ੍ਤਾਯਤਨਾਨਿ ਵਿਞ੍ਞਾਤਂ ਨਾਮ. ਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਪਤ੍ਤਂ. ਪਰਿਯੇਸਿਤਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਤਂ ਵਾ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਵਾ ਪਰਿਯੇਸਿਤਂ. ਅਨੁਵਿਚਰਿਤਂ ਮਨਸਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਨੁਸਞ੍ਚਰਿਤਂ. ਲੋਕਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਨੋਪਤ੍ਤਮ੍ਪਿ. ਅਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਨੋਪਤ੍ਤਮ੍ਪਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਨਾਮ. ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਨੋਪਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤਂ ਨਾਮ. ਅਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਅਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਨੋਪਤ੍ਤਞ੍ਚ ਮਨਸਾਨੁਵਿਚਰਿਤਂ ਨਾਮ.
ਅਥ ਵਾ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਤ੍ਤਟ੍ਠੇਨ ਪਤ੍ਤਂ ਨਾਮ. ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਨੋਪਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤਂ ਨਾਮ. ਅਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਨੋਪਤ੍ਤਂ ਮਨਸਾਨੁਵਿਚਰਿਤਂ ਨਾਮ. ਸਬ੍ਬਂ ਵਾ ਏਤਂ ਮਨਸਾ ਅਨੁਵਿਚਰਿਤਤ੍ਤਾ ਮਨਸਾਨੁਵਿਚਰਿਤਂ ਨਾਮ. ਇਮਿਨਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਰਮ੍ਮਣਾ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਕਥਿਤਾ, ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸੇਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਦਿਟ੍ਠਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ¶ . ਯਮ੍ਪਿ ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਯਮ੍ਪਿ ਏਤਂ ਸੋ ਲੋਕੋਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਂ.
ਸੋ ਲੋਕੋ ਸੋ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਯਾ ਏਸਾ ‘‘ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਲੋਕੋ ਚ ਅਤ੍ਤਾ ਚਾਤਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੋ ਪੇਚ੍ਚ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਸੋ ਅਹਂ ਪਰਲੋਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਚ੍ਚੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਧੁਵੋ ਸਸ੍ਸਤੋ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸਿਨੇਰੁਮਹਾਪਥਵੀਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਾਦੀਹਿ ਸਸ੍ਸਤੀਹਿ ਸਮਂ ਤਥੇਵ ਠਸ੍ਸਾਮਿ. ਤਮ੍ਪਿ ਏਤਂ ਮਮਾਤਿ ਤਮ੍ਪਿ ¶ ਦਸ੍ਸਨਂ ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਦਿਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣਾ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਕਥਿਤਾ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਪਟਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕਾਲੇ ਵਿਯ ਪਚ੍ਛਿਮਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪੁਰਿਮਦਿਟ੍ਠਿਗ੍ਗਹਣਕਾਲੇ ਏਵਂ ਹੋਤਿ.
ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੇ ਰੂਪਂ ਨੇਤਂ ਮਮਾਤਿ ਰੂਪੇ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਗ੍ਗਾਹਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ. ਵੇਦਨਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਪਦਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਮਾਨਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਞਾਣਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾਤਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਾ ਕਣ੍ਹਪਕ੍ਖੇ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾਨਂ, ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੇ ਞਾਣਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਸਤਿ ਨ ਪਰਿਤਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਭਯਪਰਿਤਸ੍ਸਨਾਯ ਤਣ੍ਹਾਪਰਿਤਸ੍ਸਨਾਯ ਵਾ ਨ ਪਰਿਤਸ੍ਸਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਭਗਵਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧਵਿਨਾਸੇ ਅਪਰਿਤਸ੍ਸਮਾਨਂ ਖੀਣਾਸਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਦੇਸਨਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੇਸਿ.
੨੪੨. ਏਵਂ ¶ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਏਵਂ ਭਗਵਤਾ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਕੁਸਲੋ ਭਿਕ੍ਖੁ – ‘‘ਭਗਵਤਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧਵਿਨਾਸੇ ਅਪਰਿਤਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਖੀਣਾਸਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਦੇਸਨਾ ਨਿਟ੍ਠਾਪਿਤਾ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਪਰਿਤਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਖੋ ਪਨ ਸਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਪਰਿਤਸ੍ਸਕੇਨ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਵਿਨਾਸੇ ਪਰਿਤਸ੍ਸਕੇਨ ਅਪਰਿਤਸ੍ਸਕੇਨ ਚਾਪਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਤਿ ਇਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਅਯਂ ਪਞ੍ਹੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂਸਂ ਚੀਵਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ. ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਅਸਤੀਤਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਵਿਨਾਸੇ. ਅਹੁ ਵਤ ਮੇਤਿ ਅਹੋਸਿ ਵਤ ਮੇ ਭਦ੍ਦਕਂ ਯਾਨਂ ਵਾਹਨਂ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਸੁਵਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਂ ਵਤ ਮੇ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਤਂ ਵਤ ਇਦਾਨਿ ਮਯ੍ਹਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਰਾਜੂਹਿ ਵਾ ਚੋਰੇਹਿ ਵਾ ਹਟਂ, ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਵਾ ਦਡ੍ਢਂ, ਉਦਕੇਨ ਵਾ ਵੁਲ਼੍ਹਂ, ਪਰਿਭੋਗੇਨ ¶ ਵਾ ਜਿਣ੍ਣਂ. ਸਿਯਾ ਵਤ ਮੇਤਿ ਭਵੇਯ੍ਯ ਵਤ ਮਯ੍ਹਂ ਯਾਨਂ ਵਾਹਨਂ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਸਾਲਿ ਵੀਹਿ ਯਵੋ ਗੋਧੁਮੋ. ਤਂ ਵਤਾਹਂ ਨ ਲਭਾਮੀਤਿ ਤਮਹਂ ਅਲਭਮਾਨੋ ਤਦਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਕਮ੍ਮਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਇਦਾਨਿ ਨ ਲਭਾਮੀਤਿ ਸੋਚਤਿ, ਅਯਂ ਅਗਾਰਿਯਸੋਚਨਾ, ਅਨਗਾਰਿਯਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਅਪਰਿਤਸ੍ਸਨਾਵਾਰੇ ਨ ਏਵਂ ਹੋਤੀਤਿ ਯੇਹਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਏਵਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤੇਸਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਨ ਏਵਂ ਹੋਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਾਧਿਟ੍ਠਾਨਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਾਭਿਨਿਵੇਸਾਨੁਸਯਾਨਨ੍ਤਿ ¶ ਦਿਟ੍ਠੀਨਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਾਨਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਨਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਾਨਞ੍ਚ ਅਭਿਨਿਵੇਸਾਨੁਸਯਾਨਞ੍ਚ. ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥਾਯਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਾਯ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਹਿ ਆਗਮ੍ਮ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਾਇਞ੍ਜਿਤਾਨਿ, ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਚਲਨਾਨਿ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਾਨਿ ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵੂਪਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ, ‘‘ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਦੇਵ ਚ ਆਗਮ੍ਮ ਖਨ੍ਧੂਪਧਿ ਕਿਲੇਸੂਪਧਿ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰੂਪਧਿ, ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣੂਪਧੀਤਿ ਇਮੇ ਉਪਧਯੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਯਨ੍ਤਿ, ਤਣ੍ਹਾ ਖੀਯਤਿ ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ, ‘‘ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਾਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਯਾਤਿ ਅਯਂ ਪਨਸ੍ਸ ਸਰੂਪਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਇਤਿ ਸਬ੍ਬੇਹੇਵ ਇਮੇਹਿ ਪਦੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਤ੍ਥਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦੀਪਿਤੋ. ਤਸ੍ਸੇਵਂ ਹੋਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਸ੍ਸ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨਾਮਸ੍ਸੁ, ਵਿਨਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨਾਮਸ੍ਸੁ, ਨਾਸ੍ਸੁ ਨਾਮ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਏਵਂ ਹੋਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਸ੍ਸ ਹਿ ਤਿਲਕ੍ਖਣਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਸੁਞ੍ਞਤਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਸਿਯਮਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਾਸੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ – ‘‘ਤਾਸੋ ਹੇਸੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਸੁਤਵਤੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਨੋ ਚਸ੍ਸਂ, ਨੋ ਚ ਮੇ ਸਿਯਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੫੫).
੨੪੩. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ¶ ਬਹਿਦ੍ਧਾਪਰਿਕ੍ਖਾਰਵਿਨਾਸੇ ਤਸ੍ਸਨਕਸ੍ਸ ਚ ਨੋਤਸ੍ਸਨਕਸ੍ਸ ਚ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧਵਿਨਾਸੇ ਤਸ੍ਸਨਕਸ੍ਸ ਚ ਨੋਤਸ੍ਸਨਕਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਇਮੇਸਂ ਵਸੇਨ ਚਤੁਕ੍ਕੋਟਿਕਾ ਸੁਞ੍ਞਤਾ ਕਥਿਤਾ. ਇਦਾਨਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹਂ ਨਾਮ ਕਤ੍ਵਾ, ਵੀਸਤਿਵਤ੍ਥੁਕਂ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਤ੍ਤਵਾਦੁਪਾਦਾਨਂ ਨਾਮ ਕਤ੍ਵਾ, ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਪਮੁਖਾ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯਂ ਨਾਮ ਕਤ੍ਵਾ ਤਿਕੋਟਿਕਂ ਸੁਞ੍ਞਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਰਿਗ੍ਗਹਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਗ੍ਗਹਨ੍ਤਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ. ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ ਯਥਾ ਵਿਞ੍ਞੂ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ ¶ . ਅਹਮ੍ਪਿ ਖੋ ਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤੁਮ੍ਹੇਪਿ ਨ ਪਸ੍ਸਥ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਇਤਿ ਏਵਰੂਪੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
੨੪੪. ਏਵਂ ਤਿਕੋਟਿਕਂ ਸੁਞ੍ਞਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ ਅਤ੍ਤਨਿਯਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਿਕੋਟਿਕਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤੀਤਿਆਦਿਮਾਹ ¶ . ਤਤ੍ਥ ਅਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਾ ਸਤਿ ਇਦਂ ਮੇ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਜਾਤਂ ਅਤ੍ਤਨਿਯਨ੍ਤਿ ਅਸ੍ਸ, ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਵ ਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ ਸਤਿ ਅਯਂ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ ਇਮਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਸਾਮੀਤਿ, ਏਵਂ ਅਹਨ੍ਤਿ. ਸਤਿ ਮਮਾਤਿ, ਮਮਾਤਿ ਸਤਿ ਅਹਨ੍ਤਿ ਯੁਤ੍ਤਂ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਸਚ੍ਚਤੋਤਿ ਭੂਤਤੋ, ਥੇਤਤੋਤਿ ਤਥਤੋ ਥਿਰਤੋ ਵਾ.
ਇਦਾਨਿ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਏਵਂ ਤਿਪਰਿਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਅਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਅਯਂ ਅਰਿਟ੍ਠੋ ਵਿਯ ਮਯ੍ਹਂ ਸਾਸਨੇ ਕਲਲਂ ਕਚਵਰਂ ਪਕ੍ਖਿਪਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਰੂਪਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਵਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯਸ੍ਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ. ਉਪ੍ਪਾਦਵਯਵਤ੍ਤਿਤੋ ਵਿਪਰਿਣਾਮਤਾਵਕਾਲਿਕਨਿਚ੍ਚਪਟਿਕ੍ਖੇਪਟ੍ਠੇਨ ਵਾਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ. ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਟਿਪੀਲ਼ਨਾਕਾਰੇਨ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਨ੍ਤਾਪਦੁਕ੍ਖਮਦੁਕ੍ਖਵਤ੍ਥੁਕਸੁਖਪਟਿਕ੍ਖੇਪਟ੍ਠੇਨ ਵਾਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਭਵਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਉਪਗਮਨਸਭਾਵਂ ਪਕਤਿਭਾਵਵਿਜਹਨਸਭਾਵਂ. ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਯੁਤ੍ਤਂ ਨੁ ਖੋ ਤਂ ਇਮੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਗ੍ਗਾਹਾਨਂ ਵਸੇਨ ਅਹਂ ਮਮਾਤਿ ਏਵਂ ਗਹੇਤੁਂ. ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਵਸਵਤ੍ਤਨਾਕਾਰੇਨ ਰੂਪਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਸੁਞ੍ਞਅਸ੍ਸਾਮਿਕਅਨਿਸ੍ਸਰਅਤ੍ਤਪਟਿਕ੍ਖੇਪਟ੍ਠੇਨ ਵਾਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਅਨਤ੍ਤਾ.
ਭਗਵਾ ¶ ਹਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਨਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਅਨਤ੍ਤਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਕਤ੍ਥਚਿ ਦੁਕ੍ਖਵਸੇਨ, ਕਤ੍ਥਚਿ ਉਭਯਵਸੇਨ. ‘‘ਚਕ੍ਖੁ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਯੋ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਨ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ, ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੋਪਿ ਵਯੋਪਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨ ਉਪ੍ਪਾਦੋਪਿ ਵਯੋਪਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਅਤ੍ਤਾ ਮੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਚ ਵੇਤਿ ਚਾਤਿ ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ ਏਵਮਾਗਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਨ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ ਚਕ੍ਖੁ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਯੋ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਇਤਿ ਚਕ੍ਖੁ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੪੨੨) ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਛਛਕ੍ਕਸੁਤ੍ਤੇ ¶ ਅਨਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਅਨਤ੍ਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਰੂਪਞ੍ਚ ਹਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ ¶ , ਅਤ੍ਤਾ ਅਭਵਿਸ੍ਸ, ਨਯਿਦਂ ਰੂਪਂ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਲਬ੍ਭੇਥ ਚ ਰੂਪੇ ‘ਏਵਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਹੋਤੁ, ਏਵਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਰੂਪਂ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਰੂਪਂ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਚ ਲਬ੍ਭਤਿ ਰੂਪੇ ‘ਏਵਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਹੋਤੁ, ਏਵਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੦; ਸਂ. ਨਿ. ੩.੫੯) ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਨਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਸੁਤ੍ਤੇ ਦੁਕ੍ਖਵਸੇਨ ਅਨਤ੍ਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਰੂਪਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਯਦਨਿਚ੍ਚਂ ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਯਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਤਦਨਤ੍ਤਾ, ਯਦਨਤ੍ਤਾ ਤਂ ‘ਨੇਤਂ ਮਮ, ਨੇਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਨ ਮੇਸੋ ਅਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਏਵਮੇਤਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੭੬) ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਰਹਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤੇ ਉਭਯਵਸੇਨ ਅਨਤ੍ਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚ ਪਾਕਟਂ. ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਨ ਪਾਕਟਂ.
ਪਰਿਭੋਗਭਾਜਨਾਦੀਸੁ ਹਿ ਭਿਨ੍ਨੇਸੁ ਅਹੋ ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਅਹੋ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਵਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਸਰੀਰੇ ਗਣ੍ਡਪਿਲ਼ਕਾਦੀਸੁ ਵਾ ਉਟ੍ਠਿਤਾਸੁ ਕਣ੍ਟਕੇਨ ਵਾ ਵਿਦ੍ਧਾ ਅਹੋ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਅਹੋ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਪਨ ਵਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਇਦਞ੍ਹਿ ਅਨਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਂ ਨਾਮ ਅਵਿਭੂਤਂ ਦੁਦ੍ਦਸਂ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞਾਪਨਂ. ਤੇਨ ਤਂ ਭਗਵਾ ਅਨਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਵਸੇਨ ਵਾ ਉਭਯਵਸੇਨ ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਯਿਦਂ ਇਮਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਤੇਪਰਿਵਟ੍ਟੇ ਅਨਿਚ੍ਚਦੁਕ੍ਖਵਸੇਨੇਵ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਵੇਦਨਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
ਤਸ੍ਮਾ ਤਿਹ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਸ੍ਮਾ ਏਤਰਹਿ ਅਞ੍ਞਦਾਪਿ ਰੂਪਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਖਨ੍ਧਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾਨੇਵ.
੨੪੫. ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਤਿ ਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨੀਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨੀਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਹਿ ਬਹੂਨਿ ਨਾਮਾਨਿ. ਏਸਾ ਹਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਞ੍ਞਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣਨ੍ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਪਧਾਨਿਯਙ੍ਗਨ੍ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਟਿਪਦਾਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ¶ . ਕਤ੍ਥਚਿ ਤਮ੍ਮਯਤਾਪਰਿਯਾਦਾਨਨ੍ਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਤੀਹਿ ਨਾਮੇਹਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਦ੍ਵੀਹੀਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਪੋਟ੍ਠਪਾਦਸੁਤ੍ਤੇ ਤਾਵ ‘‘ਸਞ੍ਞਾ ਖੋ, ਪੋਟ੍ਠਪਾਦ, ਪਠਮਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੪੧੬) ਏਵਂ ਸਞ੍ਞਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸੁਸਿਮਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਖੋ, ਸੁਸਿਮ, ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣਂ ¶ , ਪਚ੍ਛਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੭੦) ਏਵਂ ¶ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਦਸੁਤ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਪਟਿਪਦਾਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪਧਾਨਿਯਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੫੯) ਏਵਂ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਪਦਾਨਿਯਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਰਥਵਿਨੀਤੇ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਪਟਿਪਦਾਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਥਂ ਭਗਵਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਵੁਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੫੭) ਏਵਂ ਪਟਿਪਦਾਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸਲ਼ਾਯਤਨਵਿਭਙ੍ਗੇ ‘‘ਅਤਮ੍ਮਯਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਤਮ੍ਮਯਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਯਾਯਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਨਾਨਤ੍ਤਾ ਨਾਨਤ੍ਤਸਿਤਾ, ਤਂ ਅਭਿਨਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਯਾਯਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਏਕਤ੍ਤਾ ਏਕਤ੍ਤਸਿਤਾ, ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਏਵਮੇਤਿਸ੍ਸਾ ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਏਵਮੇਤਿਸ੍ਸਾ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੧੦) ਏਵਂ ਤਮ੍ਮਯਤਾਪਰਿਯਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗੇ ‘‘ਯਾ ਚ ਮੁਞ੍ਚਿਤੁਕਮ੍ਯਤਾ, ਯਾ ਚ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ, ਯਾ ਚ ਸਙ੍ਖਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਏਕਤ੍ਥਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮੇਵ ਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੫੪) ਏਵਂ ਤੀਹਿ ਨਾਮੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪਟ੍ਠਾਨੇ ‘‘ਅਨੁਲੋਮਂ ਗੋਤ੍ਰਭੁਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਅਨੁਲੋਮਂ ਵੋਦਾਨਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ (ਪਟ੍ਠਾ. ੧.੧.੪੧੭) ਏਵਂ ਦ੍ਵੀਹਿ ਨਾਮੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਅਲਗਦ੍ਦਸੁਤ੍ਤੇ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਨਾਮੇਨ ਆਗਤਾ.
ਨਿਬ੍ਬਿਦਾ ਵਿਰਜ੍ਜਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਰਾਗੋਤਿ ਮਗ੍ਗੋ ਵਿਰਾਗਾ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਰਾਗੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਫਲਂ ਕਥਿਤਂ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਮਿਤਿ ਞਾਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ਇਧ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਕਥਿਤਾ.
ਏਵਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ ਮਹਾਖੀਣਾਸਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਯਥਾਭੂਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਨਾਮਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਵਟ੍ਟਮੂਲਿਕਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਦੁਰੁਕ੍ਖਿਪਨਟ੍ਠੇਨ ਪਲਿਘੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇਨੇਸ ਤਸ੍ਸ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਲਿਘੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾਤਿ ਸੀਸਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤਾਲੋ ਵਿਯ ਕਤਾ, ਸਮੂਲਂ ਵਾ ਤਾਲਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਤਾਲਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁ ਵਿਯ ਕਤਾ, ਯਥਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਪੁਨ ਸੋ ਤਾਲੋ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਏਵਂ ਪੁਨ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਭਾਵਂ ¶ ਨੀਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੋਨੋਬ੍ਭਵਿਕੋਤਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵਦਾਯਕੋ. ਜਾਤਿਸਂਸਾਰੋਤਿਆਦੀਸੁ ਜਾਯਨਵਸੇਨ ਚੇਵ ਸਂਸਰਣਵਸੇਨ ਚ ਏਵਂ ਲਦ੍ਧਨਾਮਾਨਂ ਪੁਨਬ੍ਭਵਖਨ੍ਧਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ. ਸੋ ਹਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਰਣਵਸੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤੇਨੇਸ ਤਸ੍ਸਾ ਸਂਕਿਣ੍ਣਤ੍ਤਾ ਵਿਕਿਣ੍ਣਤ੍ਤਾ ਸਂਕਿਣ੍ਣਪਰਿਕ੍ਖੋਤਿ ¶ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ¶ ਵਟ੍ਟਮੂਲਿਕਾ ਤਣ੍ਹਾ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਗਮ੍ਭੀਰਾਨੁਗਤਟ੍ਠੇਨ ਏਸਿਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇਨੇਸ ਤਸ੍ਸਾ ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਤ੍ਤਾ ਲੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਛਡ੍ਡਿਤਤ੍ਤਾ ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹੇਸਿਕੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨੀਤਿ ਓਰਂ ਭਜਨਕਾਨਿ ਕਾਮਭਵੇ ਉਪਪਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯਾਨਿ. ਏਤਾਨਿ ਹਿ ਕਵਾਟਂ ਵਿਯ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਅਗ੍ਗਲ਼ਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਸ ਤੇਸਂ ਨਿਰਾਕਤਤ੍ਤਾ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਨਿਰਗ੍ਗਲ਼ੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਰਿਯੋਤਿ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ. ਪਨ੍ਨਦ੍ਧਜੋਤਿ ਪਤਿਤਮਾਨਦ੍ਧਜੋ. ਪਨ੍ਨਭਾਰੋਤਿ ਖਨ੍ਧਭਾਰਕਿਲੇਸਭਾਰਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਭਾਰਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਭਾਰਾ ਪਨ੍ਨਾ ਓਰੋਹਿਤਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਪਨ੍ਨਭਾਰੋ. ਅਪਿਚ ਇਧ ਮਾਨਭਾਰਸ੍ਸੇਵ ਓਰੋਪਿਤਤ੍ਤਾ ਪਨ੍ਨਭਾਰੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਚਤੂਹਿ ਯੋਗੇਹਿ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ ਚ ਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ. ਇਧ ਪਨ ਮਾਨਸਂਯੋਗੇਨੇਵ ਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਅਸ੍ਮਿਮਾਨੋਤਿ ਰੂਪੇ ਅਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਵੇਦਨਾਯ… ਸਞ੍ਞਾਯ… ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ… ਵਿਞ੍ਞਾਣੇ ਅਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ.
ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਭਗਵਤਾ ਮਗ੍ਗੇਨ ਕਿਲੇਸੇ ਖੇਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਰੋਧਸਯਨਵਰਗਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਰਮ੍ਮਣਂ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਕਾਲੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਦ੍ਵੇ ਨਗਰਾਨਿ ਏਕਂ ਚੋਰਨਗਰਂ, ਏਕਂ ਖੇਮਨਗਰਂ. ਅਥ ਏਕਸ੍ਸ ਮਹਾਯੋਧਸ੍ਸ ਏਵਂ ਭਵੇਯ੍ਯ – ‘‘ਯਾਵਿਮਂ ਚੋਰਨਗਰਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਾਵ ਖੇਮਨਗਰਂ ਭਯਤੋ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਚੋਰਨਗਰਂ ਅਨਗਰਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਨ੍ਨਾਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ਖਗ੍ਗਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚੋਰਨਗਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰੇ ਉਸ੍ਸਾਪਿਤੇ ਏਸਿਕਤ੍ਥਮ੍ਭੇ ਖਗ੍ਗੇਨ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਵਾਰਬਾਹਕਂ ਕਵਾਟਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਲਿਘਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਾਕਾਰਂ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਪਰਿਕ੍ਖਂ ਸਂਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਨਗਰਸੋਭਨਤ੍ਥਾਯ ਉਸ੍ਸਿਤੇ ਧਜੇ ਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਂ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਝਾਪੇਤ੍ਵਾ ਖੇਮਨਗਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਾਸਾਦਂ ਅਭਿਰੁਯ੍ਹ ਞਾਤਿਗਣਪਰਿਵੁਤੋ ਸੁਰਸਭੋਜਨਂ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਚੋਰਨਗਰਂ ਵਿਯ ਸਕ੍ਕਾਯੋ, ਖੇਮਨਗਰਂ ਵਿਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਮਹਾਯੋਧੋ ਵਿਯ ਯੋਗਾਵਚਰੋ. ਤਸ੍ਸੇਵਂ ਹੋਤਿ, ‘‘ਯਾਵ ਸਕ੍ਕਾਯਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਾਵ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਕਮ੍ਮਕਾਰਣਅਟ੍ਠਨਵੁਤਿਰੋਗਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿਮਹਾਭਯੇਹਿ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਮਹਾਯੋਧੋ ਵਿਯ ਸਨ੍ਨਾਹਂ ਸੀਲਸਨ੍ਨਾਹਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਪਞ੍ਞਾਖਗ੍ਗਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਖਗ੍ਗੇਨ ਏਸਿਕਤ੍ਥਮ੍ਭੇ ਵਿਯ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਤਣ੍ਹੇਸਿਕਂ ਲੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ, ਸੋ ਯੋਧੋ ਸਦ੍ਵਾਰਬਾਹਕਂ ਨਗਰਕਵਾਟਂ ¶ ਵਿਯ ਪਞ੍ਚੋਰਮ੍ਭਾਗਿਯਸਂਯੋਜਨਗ੍ਗਲ਼ਂ ਉਗ੍ਘਾਟੇਤ੍ਵਾ, ਸੋ ਯੋਧੋ ਪਲਿਘਂ ਵਿਯ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਲਿਘਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ¶ , ਸੋ ਯੋਧੋ ਪਾਕਾਰਂ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਪਰਿਕ੍ਖਂ ਵਿਯ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਂ ¶ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਜਾਤਿਸਂਸਾਰਪਰਿਕ੍ਖਂ ਸਂਕਿਰਿਤ੍ਵਾ, ਸੋ ਯੋਧੋ ਨਗਰਸੋਭਨਤ੍ਥਾਯ ਉਸ੍ਸਾਪਿਤੇ ਧਜੇ ਵਿਯ ਮਾਨਦ੍ਧਜੇ ਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਾਯਨਗਰਂ ਝਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਸੋ ਯੋਧੋ ਖੇਮਨਗਰੇ ਉਪਰਿਪਾਸਾਦੇ ਸੁਰਸਭੋਜਨਂ ਵਿਯ ਕਿਲੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਅਮਤਨਿਰੋਧਾਰਮ੍ਮਣਂ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸੁਖਂ ਅਨੁਭਵਮਾਨੋ ਕਾਲਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤਿ.
੨੪੬. ਇਦਾਨਿ ਏਵਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਪਰੇਹਿ ਅਨਧਿਗਮਨੀਯਵਿਞ੍ਞਾਣਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਏਵਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ ਖੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਵੇਸਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਵੇਸਨ੍ਤਾ ਗਵੇਸਨ੍ਤਾ. ਇਦਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਨਾਮ ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ. ਤਥਾਗਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤੋਪਿ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਉਤ੍ਤਮਪੁਗ੍ਗਲੋ ਖੀਣਾਸਵੋਪਿ. ਅਨਨੁਵਿਜ੍ਜੋਤਿ ਅਸਂਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋ ਵਾ ਅਵਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯੋ ਵਾ. ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਹਿ ਸਤ੍ਤੇ ਗਹਿਤੇ ਅਸਂਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਖੀਣਾਸਵੇ ਗਹਿਤੇ ਅਵਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਨਯੇ ਅਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਹਂ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਧਰਮਾਨਕਂਯੇਵ ਖੀਣਾਸਵਂ ਤਥਾਗਤੋ ਸਤ੍ਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਨ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ. ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਂ ਪਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਂ ਖੀਣਾਸਵਂ ਸਤ੍ਤੋਤਿ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਵਾ ਕਿਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮਿ? ਅਨਨੁਵਿਜ੍ਜੋ ਤਥਾਗਤੋ. ਨ ਹਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਸਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ ਇਦਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਵੇਸਨ੍ਤਾਪਿ ਕਿਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ? ਕਥਂ ਪਟਿਲਭਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੁਤਿਯਨਯੇ ਅਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਹਂ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਧਰਮਾਨਕਂਯੇਵ ਖੀਣਾਸਵਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਵਸੇਨ ਇਨ੍ਦਾਦੀਹਿ ਅਵਿਨ੍ਦਿਯਂ ਵਦਾਮਿ. ਨ ਹਿ ਸਇਨ੍ਦਾ ਦੇਵਾ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾ ਸਪਜਾਪਤਿਕਾ ਅਨ੍ਵੇਸਨ੍ਤਾਪਿ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਵਾ ਮਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ ਵਾ ਫਲਚਿਤ੍ਤਂ ਵਾ, ਇਦਂ ਨਾਮ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਜਾਨਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਸ੍ਸ ਕਿਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ?
ਅਸਤਾਤਿ ਅਸਨ੍ਤੇਨ. ਤੁਚ੍ਛਾਤਿ ਤੁਚ੍ਛਕੇਨ. ਮੁਸਾਤਿ ਮੁਸਾਵਾਦੇਨ. ਅਭੂਤੇਨਾਤਿ ਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੇਨ. ਅਬ੍ਭਾਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਅਭਿਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਵੇਨਯਿਕੋਤਿ ਵਿਨਯਤਿ ਵਿਨਾਸੇਤੀਤਿ ਵਿਨਯੋ, ਸੋ ਏਵ ਵੇਨਯਿਕੋ, ਸਤ੍ਤਵਿਨਾਸਕੋਤਿ ¶ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਥਾ ਚਾਹਂ ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯੇਨ ਵਾਕਾਰੇਨ ਅਹਂ ਨ ਸਤ੍ਤਵਿਨਾਸਕੋ. ਯਥਾ ਚਾਹਂ ਨ ਵਦਾਮੀਤਿ ਯੇਨ ਵਾ ¶ ਕਾਰਣੇਨ ਅਹਂ ਸਤ੍ਤਵਿਨਾਸਂ ਨ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ¶ . ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਯਥਾਹਂ ਨ ਸਤ੍ਤਵਿਨਾਸਕੋ, ਯਥਾ ਚ ਨ ਸਤ੍ਤਵਿਨਾਸਂ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ, ਤਥਾ ਮਂ ਤੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ‘‘ਵੇਨਯਿਕੋ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਵਿਨਾਸਕੋ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋਤਿ ਚ, ‘‘ਸਤੋ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਚ੍ਛੇਦਂ ਵਿਨਾਸਂ ਵਿਭਵਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਵਿਨਾਸਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੀਤਿ ਚ ਅਸਤਾ ਤੁਚ੍ਛਾ ਮੁਸਾ ਅਭੂਤੇਨ ਅਬ੍ਭਾਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ.
ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਹਾਬੋਧਿਮਣ੍ਡਮ੍ਹਿਯੇਵ ਚ. ਏਤਰਹਿ ਚਾਤਿ ਏਤਰਹਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯਞ੍ਚ. ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚੇਵ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਨਿਰੋਧਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋਪਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋਪਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਮੇਵ ਪਞ੍ਞਪੇਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਦੁਕ੍ਖਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤਸ੍ਸ ਮੂਲਭੂਤੋ ਸਮੁਦਯੋ, ਨਿਰੋਧਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤਂਸਮ੍ਪਾਪਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਗਹਿਤੋਵ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਰ ਚੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪ੍ਪਕਾਸਨੇ. ਪਰੇਤਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਆਜਾਨਿਤੁਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਪੁਗ੍ਗਲਾ. ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਵਤ੍ਥੂਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਭਾਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾਚਾਯ ਪਰਿਭਾਸਨ੍ਤਿ. ਰੋਸੇਨ੍ਤਿ ਵਿਹੇਸੇਨ੍ਤੀਤਿ ਰੋਸੇਸ੍ਸਾਮ ਵਿਹੇਸੇਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤੇਸੁ ਅਕ੍ਕੋਸਾਦੀਸੁ, ਤੇਸੁ ਵਾ ਪਰਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ. ਆਘਾਤੋਤਿ ਕੋਪੋ. ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ. ਅਨਭਿਰਦ੍ਧੀਤਿ ਅਤੁਟ੍ਠਿ.
ਤਤ੍ਰ ਚੇਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪ੍ਪਕਾਸਨੇਯੇਵ. ਪਰੇਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪ੍ਪਕਾਸਨਂ ਆਜਾਨਿਤੁਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਪੁਗ੍ਗਲਾ. ਆਨਨ੍ਦੋਤਿ ਆਨਨ੍ਦਪੀਤਿ. ਉਪ੍ਪਿਲਾਵਿਤਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਿਲਾਪਨਪੀਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਚੇਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪ੍ਪਕਾਸਨਮ੍ਹਿਯੇਵ. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਸਕ੍ਕਾਰਾਦੀਸੁ. ਯਂ ਖੋ ਇਦਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਂ. ਤਤ੍ਥਮੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕੇ ਇਮੇ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਇਮੇ ਸਕ੍ਕਾਰਾ ਮਯਿ ਕਰੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾ ਅਹਂ ਏਤੇ ਅਨੁਭਵਾਮੀਤਿ ਵਾ ਨ ਹੋਤਿ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਕ੍ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂਯੇਵ ਏਤੇ ਸਕ੍ਕਾਰੇ ਅਨੁਭੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ¶ ਯਸ੍ਮਾ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਾ ਤਥਾਗਤਮ੍ਪਿ ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
੨੪੭. ਤਸ੍ਮਾ ਤਿਹ ¶ , ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਂ ਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਪਿ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ, ਤਂ ਪਜਹਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਵਾ ¶ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯਥਾ ਯਥਾ ਇਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਤਥਾ ਤਥਾ ਕਰੇਯ੍ਯ. ਨ ਹਿ ਨੋ ਏਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਤ੍ਤਾ ਵਾਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਤਂ ਤਿਣਕਟ੍ਠਸਾਖਾਪਲਾਸਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਨੇਵ ਅਤ੍ਤਾ ਨ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਰੂਪਂ ਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਤ੍ਤਨਿਯਂ ਵਾਤਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਚੀਵਰਾਦਿਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋਪਿ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਂ ਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਤਂ ਪਜਹਥਾਤਿ ਭਗਵਾ, ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂਯੇਵ ਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪਜਹਾਪੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਨ ਉਪ੍ਪਾਟੇਤ੍ਵਾ, ਲੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਵਾ. ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਿਨਯੇਨ ਪਨੇਤਂ ਪਜਹਾਪੇਤਿ.
੨੪੮. ਏਵਂ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਿਪਰਿਵਟ੍ਟਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਇਮਂ ਠਾਨਂ ਆਹਰਿਤੁਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਪਟਿਲੋਮੇਨ ਪੇਮਮਤ੍ਤਕੇਨ ਸਗ੍ਗਪਰਾਯਣਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਇਮਂ ਠਾਨਂ ਆਹਰਿਤੁਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੋਤਿ ਸੁਕਥਿਤੋ. ਸੁਕਥਿਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਉਤ੍ਤਾਨੋ ਵਿਵਟੋ ਪਕਾਸਿਤੋ. ਛਿਨ੍ਨਪਿਲੋਤਿਕੋਤਿ ਪਿਲੋਤਿਕਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਛਿਨ੍ਨਂ ਭਿਨ੍ਨਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸਿਬ੍ਬਿਤਂ ਗਣ੍ਠਿਕਤਂ ਜਿਣ੍ਣਂ ਵਤ੍ਥਂ, ਤਂ ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਟ੍ਠਹਤ੍ਥਂ ਵਾ ਨਵਹਤ੍ਥਂ ਵਾ ਅਹਤਸਾਟਕਂ ਨਿਵਤ੍ਥੋ, ਸੋ ਛਿਨ੍ਨਪਿਲੋਤਿਕੋ ਨਾਮ. ਅਯਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮੋ ਤਾਦਿਸੋ, ਨ ਹੇਤ੍ਥ ਕੋਹਞ੍ਞਾਦਿਵਸੇਨ ਛਿਨ੍ਨਭਿਨ੍ਨਸਿਬ੍ਬਿਤਗਣ੍ਠਿਕਤਭਾਵੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਅਪਿਚ ਕਚਵਰੋ ਪਿਲੋਤਿਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਸਾਸਨੇ ਸਮਣਕਚਵਰਂ ਨਾਮ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੁਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ –
‘‘ਕਾਰਣ੍ਡਵਂ ਨਿਦ੍ਧਮਥ, ਕਸਮ੍ਬੁਞ੍ਚਾਪਕਸ੍ਸਥ;
ਤਤੋ ਪਲਾਪੇ ਵਾਹੇਥ, ਅਸ੍ਸਮਣੇ ਸਮਣਮਾਨਿਨੇ.
ਨਿਦ੍ਧਮਿਤ੍ਵਾਨ ਪਾਪਿਚ੍ਛੇ, ਪਾਪਆਚਾਰਗੋਚਰੇ;
ਸੁਦ੍ਧਾ ਸੁਦ੍ਧੇਹਿ ਸਂਵਾਸਂ, ਕਪ੍ਪਯਵ੍ਹੋ ਪਤਿਸ੍ਸਤਾ;
ਤਤੋ ਸਮਗ੍ਗਾ ਨਿਪਕਾ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ. (ਸੁ. ਨਿ. ੨੮੩-੨੮੫);
ਇਤਿ ਸਮਣਕਚਵਰਸ੍ਸ ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾਪਿ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਛਿਨ੍ਨਪਿਲੋਤਿਕੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਵਟ੍ਟਂ ¶ ਤੇਸਂ ਨਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਞਾਪਨਾਯਾਤਿ ਤੇਸਂ ਵਟ੍ਟਂ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਭਾਵਂ ਗਤਂ ਨਿਪ੍ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਂ ਜਾਤਂ. ਏਵਰੂਪੋ ਮਹਾਖੀਣਾਸਵੋ ਏਵਂ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੇ ਸਾਸਨੇਯੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਖੀਣਾਸਵੋ, ਏਵਂ ਅਨਾਗਾਮਿਆਦਯੋਪਿ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ¶ ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰਿਨੋ ਸਦ੍ਧਾਨੁਸਾਰਿਨੋਤਿ ਇਮੇ ਦ੍ਵੇ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਟ੍ਠਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰੀ? ਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਧਿਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਵਾਹਿਂ ਪਞ੍ਞਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰੀ. ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰੀ, ਫਲੇ ਠਿਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਦ੍ਧਾਨੁਸਾਰੀ? ਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਧਿਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਸਦ੍ਧਾਵਾਹਿਂ ਸਦ੍ਧਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਦ੍ਧਾਨੁਸਾਰੀ. ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਦ੍ਧਾਨੁਸਾਰੀ, ਫਲੇ ਠਿਤੋ ਸਦ੍ਧਾਵਿਮੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ (ਪੁ. ਪ. ੩੦). ਯੇਸਂ ਮਯਿ ਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤਂ ਪੇਮਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯੇਸਂ ਅਞ੍ਞੋ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਥਾਗਤੇ ਪਨ ਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤਂ ਪੇਮਮਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਤੇ ਵਿਪਸ੍ਸਕਪੁਗ੍ਗਲਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਵਿਪਸ੍ਸਕਭਿਕ੍ਖੂਨਞ੍ਹਿ ਏਵਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਨਂ ਦਸਬਲੇ ਏਕਾ ਸਦ੍ਧਾ ਏਕਂ ਪੇਮਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਾਯ ਸਦ੍ਧਾਯ ਤੇਨ ਪੇਮੇਨ ਹਤ੍ਥੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਗ੍ਗੇ ਠਪਿਤਾ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨਿਯਤਗਤਿਕਾ ਕਿਰ ਏਤੇ. ਪੋਰਾਣਕਤ੍ਥੇਰਾ ਪਨ ਏਵਰੂਪਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਚੂਲ਼ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਅਲਗਦ੍ਦੂਪਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਵਮ੍ਮਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨੪੯. ਏਵਂ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਵਮ੍ਮਿਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਮੇਤਂ. ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਕੁਮਾਰਕਾਲੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਤ੍ਤਾ ਪਨ ਭਗਵਤਾ, ‘‘ਕਸ੍ਸਪਂ ਪਕ੍ਕੋਸਥ, ਇਦਂ ਫਲਂ ਵਾ ਖਾਦਨੀਯਂ ਵਾ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ, ਕਤਰਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸਾਤਿ ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸਾਤਿ ਏਵਂ ਗਹਿਤਨਾਮਤ੍ਤਾ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਵੁਡ੍ਢਕਾਲੇਪਿ ‘‘ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪੋ’’ ਤ੍ਵੇਵ ¶ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਪਿਚ ਰਞ੍ਞਾ ਪੋਸਾਵਨਿਕਪੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਪਿ ਤਂ ‘‘ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪੋ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਨਿਂਸੁ. ਅਯਂ ਪਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਯੋਗਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਆਵਿਭਾਵਕਥਾ –
ਥੇਰੋ ¶ ਕਿਰ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਰਕਥਿਂ ਏਕਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਵਕਂ ਠਾਨਨ੍ਤਰੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਅਨਾਗਤੇ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਯਂ ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਚਿਤ੍ਰਕਥੀ ਸਾਵਕੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ.
ਤਦਾ ਕਿਰ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਓਸਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਪਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਤਂ ਅਭਿਰੁਯ੍ਹ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰੋ ਤਤਿਯਦਿਵਸੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਅਨੁਥੇਰੋ ਚਤੁਤ੍ਥਦਿਵਸੇ ਅਨਾਗਾਮੀ ਅਹੋਸਿ. ਇਤਰੇ ਤਯੋ ਵਿਸੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਦੇਵਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਏਕਂ ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰਂ ਦੇਵੇਸੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭੋਨ੍ਤਾਨਂ ਏਕੋ ਤਕ੍ਕਸਿਲਾਯਂ ਰਾਜਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਪੁਕ੍ਕੁਸਾਤਿ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਗਹਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਸਾਲਾਯਂ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਏਕੋ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਮੁਦ੍ਦਪਟ੍ਟਨੇ ਕੁਲਘਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਨਾਵਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਭਿਨ੍ਨਨਾਵੋ ਦਾਰੁਚੀਰਾਨਿ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਲਾਭਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਤ੍ਤੋ, ‘‘ਅਹਂ ਅਰਹਾ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਨ ਤ੍ਵਂ ਅਰਹਾ, ਗਚ੍ਛ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਕਾਮਾਯ ਦੇਵਤਾਯ ਚੋਦਿਤੋ ਤਥਾ ਕਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ਪਤ੍ਤੋ.
ਏਕੋ ¶ ਰਾਜਗਹੇ ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਕੁਲਦਾਰਿਕਾਯ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਸਾ ਚ ਪਠਮਂ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਅਲਭਮਾਨਾ ਕੁਲਘਰਂ ਗਤਾ ਗਬ੍ਭਸਣ੍ਠਿਤਮ੍ਪਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤੀ ਸਾਮਿਕਂ ਆਰਾਧੇਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਸੁ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ. ਤਸ੍ਸਾ ਗਬ੍ਭਿਨਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ, ਸੋ ‘‘ਅਸ੍ਸਮਣੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਦਸਬਲਂ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ, ਸਤ੍ਥਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਪੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਸਾਵਤ੍ਥਿਨਗਰਵਾਸੀਨਿ ਕੁਲਾਨਿ ਵਿਸਾਖਞ੍ਚ ਉਪਾਸਿਕਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸੋਧੇਨ੍ਤੋ, – ‘‘ਪੁਰੇ ਲਦ੍ਧੋ ਗਬ੍ਭੋ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਅਰੋਗਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਸੁਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਂ ਅਧਿਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਅਦਾਸਿ. ਸਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ¶ ਸੁਵਣ੍ਣਬਿਮ੍ਬਸਦਿਸਂ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਿਜਾਯਿ, ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਪਸੇਨਦਿ ਕੋਸਲੋ ਪੋਸਾਪੇਸਿ. ‘‘ਕਸ੍ਸਪੋ’’ਤਿ ਚਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਪਰਭਾਗੇ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ¶ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਨੇਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ. ਇਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਪੋਸਾਵਨਿਕਪੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਪਿ ਤਂ ‘‘ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪੋ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਨਿਂਸੂਤਿ.
ਅਨ੍ਧਵਨੇਤਿ ਏਵਂਨਾਮਕੇ ਵਨੇ. ਤਂ ਕਿਰ ਵਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਕਾਲੇ ਅਵਿਜਹਿਤਨਾਮਂ ਅਨ੍ਧਵਨਂਤ੍ਵੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਿਭਾਵਨਾ – ਅਪ੍ਪਾਯੁਕਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਸਰੀਰਧਾਤੁ ਨ ਏਕਗ੍ਘਨਾ ਹੋਤਿ. ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਨੁਭਾਵੇਨ ਵਿਪ੍ਪਕਿਰਿਯਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਅਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ, – ‘‘ਅਹਂ ਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕੋ, ਅਪ੍ਪਕੇਹਿ ਸਤ੍ਤੇਹਿ ਅਹਂ ਦਿਟ੍ਠੋ, ਯੇਹਿ ਨ ਦਿਟ੍ਠੋ, ਤੇਵ ਬਹੁਤਰਾ, ਤੇ ਮੇ ਧਾਤੁਯੋ ਆਦਾਯ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪੂਜੇਨ੍ਤਾ ਸਗ੍ਗਪਰਾਯਣਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਕਾਲੇ, ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਰੀਰਂ ਵਿਪ੍ਪਕਿਰਿਯਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਦੀਘਾਯੁਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨ ਸੁਵਣ੍ਣਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਵਿਯ ਏਕਗ੍ਘਨਂ ਧਾਤੁਸਰੀਰਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.
ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸਾਪਿ ਭਗਵਤੋ ਤਥੇਵ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਤੋ ਮਹਾਜਨਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਧਾਤੁਯੋ ਏਕਗ੍ਘਨਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਯੋਜੇਤੁਂ, ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਯਿਤ੍ਵਾ ਏਕਗ੍ਘਨਮੇਵ ਚੇਤਿਯਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ, ਕਿਤ੍ਤਕਂ ਪਨ ਹੋਤੁ ਤਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਏਕੇ ਸਤ੍ਤਯੋਜਨਿਯਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਏਤਂ ਅਤਿਮਹਨ੍ਤਂ, ਅਨਾਗਤੇ ਜਗ੍ਗਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਛਯੋਜਨਂ ਹੋਤੁ, ਪਞ੍ਚਯੋਜਨਂ… ਚਤੁਯੋਜਨਂ… ਤਿਯੋਜਨਂ… ਦ੍ਵਿਯੋਜਨਂ… ਏਕਯੋਜਨਂ ਹੋਤੂਤਿ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਟ੍ਠਕਾ ਕੀਦਿਸਾ ਹੋਨ੍ਤੂਤਿ ਬਾਹਿਰਨ੍ਤੇ ਇਟ੍ਠਕਾ ਰਤ੍ਤਸੁਵਣ੍ਣਮਯਾ ਏਕਗ੍ਘਨਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਿਮਨ੍ਤੇ ਪਞ੍ਞਾਸਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਿਕਾ. ਹਰਿਤਾਲਮਨੋਸਿਲਾਹਿ ਮਤ੍ਤਿਕਾਕਿਚ੍ਚਂ ਕਯਿਰਤੁ, ਤੇਲੇਨ ਉਦਕਕਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਮੁਖਾਨਿ ਚਤੁਧਾ ਵਿਭਜਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਏਕਂ ਮੁਖਂ ਗਣ੍ਹਿ, ਰਾਜਪੁਤ੍ਤੋ ਪਥਵਿਨ੍ਦਰਕੁਮਾਰੋ ¶ ਏਕਂ, ਅਮਚ੍ਚਾਨਂ ਜੇਟ੍ਠਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੇਨਾਪਤਿ ਏਕਂ, ਜਨਪਦਾਨਂ ਜੇਟ੍ਠਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੇਟ੍ਠਿ ਏਕਂ.
ਤਤ੍ਥ ਧਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤਾਯ ਰਾਜਾਪਿ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਨੀਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਗਹਿਤਮੁਖੇ ਕਮ੍ਮਂ ਆਰਭਿ, ਉਪਰਾਜਾਪਿ, ਸੇਨਾਪਤਿਪਿ. ਸੇਟ੍ਠਿਨਾ ਗਹਿਤਮੁਖੇ ਪਨ ਕਮ੍ਮਂ ਓਲੀਯਤਿ. ਤਤੋ ਯਸੋਰਤੋ ਨਾਮ ਏਕੋ ਉਪਾਸਕੋ ਤੇਪਿਟਕੋ ਭਾਣਕੋ ਅਨਾਗਾਮੀ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ, ਸੋ ਕਮ੍ਮਂ ਓਲੀਯਤੀਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਸਕਟਸਤਾਨਿ ¶ ਯੋਜਾਪੇਤ੍ਵਾ ਜਨਪਦਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਸ੍ਸਪਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ¶ ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਠਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ. ਤਸ੍ਸ ਯੋਜਨਿਕਂ ਰਤਨਚੇਤਿਯਂ ਕਯਿਰਤਿ, ਯੋ ਯਂ ਦਾਤੁਂ ਉਸ੍ਸਹਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਵਾ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਵਾ ਸਤ੍ਤਰਤਨਂ ਵਾ ਹਰਿਤਾਲਂ ਵਾ ਮਨੋਸਿਲਂ ਵਾ, ਸੋ ਤਂ ਦੇਤੂ’’ਤਿ ਸਮਾਦਪੇਸਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਥਾਮੇਨ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਾਦੀਨਿ ਅਦਂਸੁ. ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਤੇਲਤਣ੍ਡੁਲਾਦੀਨਿ ਦੇਨ੍ਤਿਯੇਵ. ਉਪਾਸਕੋ ਤੇਲਤਣ੍ਡੁਲਾਦੀਨਿ ਕਮ੍ਮਕਾਰਾਨਂ ਭਤ੍ਤਵੇਤਨਤ੍ਥਂ ਪਹਿਣਾਤਿ, ਅਵਸੇਸੇਹਿ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਚੇਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਹਿਣਾਤਿ, ਏਵਂ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਅਚਰਿ.
ਚੇਤਿਯੇ ਕਮ੍ਮਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪਣ੍ਣਂ ਪਹਿਣਿਂਸੁ – ‘‘ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਆਚਰਿਯੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਂ ਵਨ੍ਦਤੂ’’ਤਿ. ਸੋਪਿ ਪਣ੍ਣਂ ਪਹਿਣਿ – ‘‘ਮਯਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ ਸਮਾਦਪਿਤੋ, ਯਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੂ’’ਤਿ. ਦ੍ਵੇਪਿ ਪਣ੍ਣਾਨਿ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਸਮਾਗਮਿਂਸੁ. ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਪਣ੍ਣਤੋ ਪਨ ਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪਣ੍ਣਂ ਪਠਮਤਰਂ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਸੋ ਪਣ੍ਣਂ ਵਾਚੇਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਂ ਵਨ੍ਦਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਏਕਕੋਵ ਨਿਕ੍ਖਮਿ. ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਅਟਵਿਯਂ ਪਞ੍ਚ ਚੋਰਸਤਾਨਿ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਤਤ੍ਰੇਕਚ੍ਚੇ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਇਮਿਨਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਤੋ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਿਤਂ, ਨਿਧਿਕੁਮ੍ਭੀ ਨੋ ਪਵਟ੍ਟਮਾਨਾ ਆਗਤਾਤਿ ਅਵਸੇਸਾਨਂ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸੁਂ. ਕਸ੍ਮਾ ਤਾਤਾ, ਮਂ ਗਣ੍ਹਥਾਤਿ? ਤਯਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਤੋ ਸਬ੍ਬਂ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਿਤਂ, ਅਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਥੋਕਂ ਥੋਕਂ ਦੇਹੀਤਿ. ਕਿਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਨ ਜਾਨਾਥ, ਕਸ੍ਸਪੋ ਭਗਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਯੋਜਨਿਕਂ ਰਤਨਚੇਤਿਯਂ ਕਯਿਰਤਿ, ਤਦਤ੍ਥਾਯ ਮਯਾ ਸਮਾਦਪਿਤਂ, ਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ. ਤਂ ਤਂ ਲਦ੍ਧਲਦ੍ਧਟ੍ਠਾਨਤੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਪੇਸਿਤਂ, ਮਯ੍ਹਂ ਪਨ ਨਿਵਤ੍ਥਸਾਟਕਮਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਵਿਤ੍ਤਂ ਕਾਕਣਿਕਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ.
ਏਕੇ, ‘‘ਏਵਮੇਤਂ ਵਿਸ੍ਸਜੇਥ ਆਚਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਏਕੇ, ‘‘ਅਯਂ ਰਾਜਪੂਜਿਤੋ ਅਮਚ੍ਚਪੂਜਿਤੋ ¶ , ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਕਞ੍ਚਿਦੇਵ ਨਗਰਵੀਥਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਾਜਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਅਨਯਵ੍ਯਸਨਂ ਪਾਪੁਣਾਪੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਉਪਾਸਕੋ, ‘‘ਤਾਤਾ, ਨਾਹਂ ਏਵਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਤੇਸੁ ਕਾਰੁਞ੍ਞੇਨ, ਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜੀਵਿਤਨਿਕਨ੍ਤਿਯਾ. ਅਥ ਤੇਸੁ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤੇਸੁ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਲਦ੍ਧਿਕਾ ਏਵ ਬਹੁਤਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪਯਿਂਸੁ.
ਤੇਸਂ ¶ ¶ ਬਲਵਗੁਣੇ ਅਰਿਯਸਾਵਕੇ ਅਪਰਾਧੇਨ ਨਿਬ੍ਬੁਤਦੀਪਸਿਖਾ ਵਿਯ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿਂਸੁ. ਤੇ, ‘‘ਕਹਂ ਭੋ ਚਕ੍ਖੁ, ਕਹਂ ਭੋ ਚਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲਪਨ੍ਤਾ ਏਕਚ੍ਚੇ ਞਾਤਕੇਹਿ ਗੇਹਂ ਨੀਤਾ. ਏਕਚ੍ਚੇ ਨੋਞਾਤਕਾ ਅਨਾਥਾਤਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਅਟਵਿਯਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾਯਂ ਵਸਿਂਸੁ. ਅਟਵਿਂ ਆਗਤਮਨੁਸ੍ਸਾ ਕਾਰੁਞ੍ਞੇਨ ਤੇਸਂ ਤਣ੍ਡੁਲਂ ਵਾ ਪੁਟਭਤ੍ਤਂ ਵਾ ਪਰਿਬ੍ਬਯਂ ਵਾ ਦੇਨ੍ਤਿ. ਦਾਰੁਪਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਗਤਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਕੁਹਿਂ ਗਤਤ੍ਥਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਨ੍ਧਵਨਂ ਗਤਮ੍ਹਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਕਾਲੇ ਤਂ ਵਨਂ ਅਨ੍ਧਵਨਂਤ੍ਵੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਕਸ੍ਸਪਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਪਨੇਤਂ ਛਡ੍ਡਿਤਜਨਪਦੇ ਅਟਵਿ ਅਹੋਸਿ. ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਾ ਅਵਿਦੂਰੇ ਜੇਤਵਨਸ੍ਸ ਪਿਟ੍ਠਿਭਾਗੇ ਪਵਿਵੇਕਕਾਮਾਨਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪਧਾਨਘਰਂ ਅਹੋਸਿ, ਤਤ੍ਥ ਆਯਸ੍ਮਾ ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪੋ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਸੇਖਪਟਿਪਦਂ ਪੂਰਯਮਾਨੋ ਵਿਹਰਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨ੍ਧਵਨੇ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ.
ਅਞ੍ਞਤਰਾ ਦੇਵਤਾਤਿ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨ ਅਪਾਕਟਾ ਏਕਾ ਦੇਵਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਅਭਿਜਾਨਾਤਿ ਨੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ ਅਹੁਞਾਤਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਮਹੇਸਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਭਾਸਿਤਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੬੫) ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੋ ਸਕ੍ਕੋਪਿ ਦੇਵਰਾਜਾ ਅਞ੍ਞਤਰੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਦੇਵਤਾਤਿ ਚ ਇਦਂ ਦੇਵਾਨਮ੍ਪਿ ਦੇਵਧੀਤਾਨਮ੍ਪਿ ਸਾਧਾਰਣਵਚਨਂ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨਤ੍ਥੇ ਦੇਵੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਖਯਸੁਨ੍ਦਰਾਭਿਰੂਪਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨਾਦੀਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਤ੍ਥ – ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਤ੍ਤਿ, ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਠਮੋ ਯਾਮੋ, ਚਿਰਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ, ਉਦ੍ਦਿਸਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੮.੨੦) ਖਯੇ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਅਯਂ ਇਮੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੧੦੦) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਸੁਨ੍ਦਰੇ.
‘‘ਕੋ ¶ ਮੇ ਵਨ੍ਦਤਿ ਪਾਦਾਨਿ, ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਯਸਸਾ ਜਲਂ;
ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ ਵਣ੍ਣੇਨ, ਸਬ੍ਬਾ ਓਭਾਸਯਂ ਦਿਸਾ’’ਤਿ. (ਵਿ. ਵ. ੮੫੭) –
ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਅਭਿਰੂਪੇ. ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਪਾਰਾ. ੧੫) ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨੇ. ਇਧ ਪਨ ਖਯੇ. ਤੇਨ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾਯ ¶ ਰਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਸਮਨਨ੍ਤਰੇ ਆਗਤੋਤਿ ¶ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਵਣ੍ਣਾਤਿ ਇਧ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਅਭਿਰੂਪੇ. ਵਣ੍ਣਸਦ੍ਦੋ ਪਨ ਛਵਿ-ਥੁਤਿ-ਕੁਲਵਗ੍ਗਕਾਰਣ-ਸਣ੍ਠਾਨਪਮਾਣਰੂਪਾਯਤਨਾਦੀਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਤ੍ਥ, ‘‘ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋਸਿ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਛਵਿਯਾ. ‘‘ਕਦਾ ਸਞ੍ਞੂਲ਼੍ਹਾ ਪਨ ਤੇ ਗਹਪਤਿ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੭੭) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਥੁਤਿਯਂ. ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਵਣ੍ਣਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੧੫) ਕੁਲਵਗ੍ਗੇ. ‘‘ਅਥ ਕੇਨ ਨੁ ਵਣ੍ਣੇਨ, ਗਨ੍ਧਥੇਨੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੩੪) ਕਾਰਣੇ. ‘‘ਮਹਨ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥਿਰਾਜਵਣ੍ਣਂ ਅਭਿਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੩੮) ਸਣ੍ਠਾਨੇ. ‘‘ਤਯੋ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਪਾਰਾ. ੬੦੨) ਪਮਾਣੇ. ‘‘ਵਣ੍ਣੋ ਗਨ੍ਧੋ ਰਸੋ ਓਜਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਰੂਪਾਯਤਨੇ. ਸੋ ਇਧ ਛਵਿਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤੇਨ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਵਣ੍ਣਾਤਿ ਅਭਿਰੂਪਛਵਿਇਟ੍ਠਵਣ੍ਣਾ, ਮਨਾਪਵਣ੍ਣਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਦੇਵਤਾ ਹਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਂ ਆਗਚ੍ਛਮਾਨਾ ਪਕਤਿਵਣ੍ਣਂ ਪਕਤਿਇਦ੍ਧਿਂ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਤਿਰੇਕਵਣ੍ਣਂ ਅਤਿਰੇਕਇਦ੍ਧਿਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਟਸਮਜ੍ਜਾਦੀਨਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਵਿਯ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤੇਨ ਕਾਯੇਨ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਅਯਮ੍ਪਿ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਤਥੇਵ ਆਗਤੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਵਣ੍ਣਾ’’ਤਿ.
ਕੇਵਲਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੇਵਲਸਦ੍ਦੋ ਅਨਵਸੇਸ-ਯੇਭੂਯ੍ਯ-ਅਬ੍ਯਾਮਿਸ੍ਸਾਨਤਿਰੇਕਦਲ਼੍ਹਤ੍ਥ-ਵਿਸਂਯੋਗਾਦਿਅਨੇਕਤ੍ਥੋ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ, ‘‘ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੧) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਅਨਵਸੇਸਤ੍ਤਮਤ੍ਥੋ. ‘‘ਕੇਵਲਕਪ੍ਪਾ ਚ ਅਙ੍ਗਮਗਧਾ ਪਹੂਤਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਆਦਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਯੇਭੁਯ੍ਯਤਾ. ‘‘ਕੇਵਲਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੨੨੫) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਅਬ੍ਯਾਮਿਸ੍ਸਤਾ. ‘‘ਕੇਵਲਂ ਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤਕਂ ਨੂਨ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੪੪) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਅਨਤਿਰੇਕਤਾ. ‘‘ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਬਾਹਿਯੋ ਨਾਮ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕੋ ਕੇਵਲਕਪ੍ਪਂ ਸਙ੍ਘਭੇਦਾਯ ਠਿਤੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੨੪੩) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਦਲ਼੍ਹਤ੍ਥਤਾ ¶ . ‘‘ਕੇਵਲੀ ਵੁਸਿਤਵਾ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੫੭) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਵਿਸਂਯੋਗੋ. ਇਧ ਪਨਸ੍ਸ ਅਨਵਸੇਸਤ੍ਤਮਤ੍ਥੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ.
ਕਪ੍ਪਸਦ੍ਦੋ ਪਨਾਯਂ ਅਭਿਸਦ੍ਦਹਨ-ਵੋਹਾਰ-ਕਾਲ-ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ- ¶ ਛੇਦਨ-ਵਿਕਪ੍ਪ-ਲੇਸ-ਸਮਨ੍ਤਭਾਵਾਦਿ-ਅਨੇਕਤ੍ਥੋ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ, ‘‘ਓਕਪ੍ਪਨਿਯਮੇਤਂ ਭੋਤੋ ¶ ਗੋਤਮਸ੍ਸ, ਯਥਾ ਤਂ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੮੭) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਅਭਿਸਦ੍ਦਹਨਮਤ੍ਥੋ. ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਸਮਣਕਪ੍ਪੇਹਿ ਫਲਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੨੫੦) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਵੋਹਾਰੋ. ‘‘ਯੇਨ ਸੁਦਂ ਨਿਚ੍ਚਕਪ੍ਪਂ ਵਿਹਰਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੮੭) ਕਾਲੋ. ‘‘ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੧੨੪) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ‘‘ਅਲਙ੍ਕਤਾ ਕਪ੍ਪਿਤਕੇਸਮਸ੍ਸੂ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੩੬੫) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਛੇਦਨਂ. ‘‘ਕਪ੍ਪਤਿ ਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੪੪੬) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਵਿਕਪ੍ਪੋ. ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਕਪ੍ਪੋ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੮.੮੦) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਲੇਸੋ. ‘‘ਕੇਵਲਕਪ੍ਪਂ ਵੇਲ਼ੁਵਨਂ ਓਭਾਸੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੯੪) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਸਮਨ੍ਤਭਾਵੋ. ਇਧ ਪਨਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਭਾਵੋ ਅਤ੍ਥੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਕੇਵਲਕਪ੍ਪਂ ਅਨ੍ਧਵਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨਵਸੇਸਂ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਅਨ੍ਧਵਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
ਓਭਾਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਵਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਸਰੀਰਸਮੁਟ੍ਠਿਤਾਯ ਆਭਾਯ ਫਰਿਤ੍ਵਾ, ਚਨ੍ਦਿਮਾ ਵਿਯ ਚ ਸੂਰਿਯੋ ਵਿਯ ਚ ਏਕੋਭਾਸਂ ਏਕਪਜ੍ਜੋਤਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤੇ, ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਓਕਾਸੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਏਤਂ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਮਵੋਚ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨਾਯਂ ਅਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਵੋਹਾਰੇਨੇਵ ਕਥੇਤੀਤਿ? ਸਮਣਸਞ੍ਞਾਸਮੁਦਾਚਾਰੇਨੇਵ. ਏਵਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਕਾਮਾਵਚਰੇ ਵਸਿ. ਅਹਂ ਪਨ ਅਸ੍ਮਿ ਤਤੋ ਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ’’ਤਿ ਸਮਣਸਞ੍ਞਾਵਸ੍ਸ ਸਮੁਦਾਚਰਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਵੋਹਾਰੇਨੇਵ ਕਥੇਤਿ. ਪੁਬ੍ਬਸਹਾਯੋ ਕਿਰੇਸੋ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰਸ੍ਸ. ਕੁਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾਤਿ? ਕਸ੍ਸਪਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ. ਯੋ ਹਿ ਪੁਬ੍ਬਯੋਗੇ ਆਗਤੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸਹਾਯੇਸੁ ਅਨੁਥੇਰੋ ਚਤੁਤ੍ਥਦਿਵਸੇ ਅਨਾਗਾਮੀ ਅਹੋਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਅਯਂ ਸੋ. ਤਦਾ ਕਿਰ ਤੇਸੁ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਰਹਤ੍ਤੇਨੇਵ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਆਗਮਿਂਸੁ. ਸੋ, ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਹਾਸਂ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਅਨੋਤਤ੍ਤਦਹੇ ਮੁਖਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਤੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਆਦਾਯ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ‘‘ਇਮਂ, ਆਵੁਸੋ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਇਤਰੇ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਨ, ਆਵੁਸੋ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਏਵਂ ਕਤਿਕਾ ਅਤ੍ਥਿ – ‘ਯੋ ਪਠਮਂ ¶ ਵਿਸੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਆਹਰਤਿ, ਤੇਨਾਭਤਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੇਸੇਹਿ ¶ ਸਮਣਧਮ੍ਮੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ’ਤਿ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ¶ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਕਿਚ੍ਚਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪਯਿਤ੍ਥ. ਮਯਮ੍ਪਿ ਸਚੇ ਨੋ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਿਚ੍ਚਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੇਸ੍ਸਾਮ. ਪਪਞ੍ਚੋ ਏਸ ਅਮ੍ਹਾਕਂ, ਗਚ੍ਛਥ ਤੁਮ੍ਹੇ’’ਤਿ. ਸੋ ਯਥਾਫਾਸੁਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਯੁਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ.
ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਅਨੁਥੇਰੋ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ ਸਚ੍ਛਕਾਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ ਆਗਮਿਂਸੁ. ਸੋਪਿ ਤਥੇਵ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਤੇਹਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਯਥਾਫਾਸੁਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਯੁਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਸੋ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ਤੇ ਸਹਾਯੇ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ, ਏਕੋ ਤਦਾਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਏਕੋ ਅਧੁਨਾ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਅਰਿਯਭੂਮਿਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਏਕੋ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ, ‘‘ਅਹਂ ਅਰਹਾ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸੁਪ੍ਪਾਰਕਪਟ੍ਟਨੇ ਵਸਤੀਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਨ ਤ੍ਵਂ ਅਰਹਾ, ਨ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਗਚ੍ਛ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਹੀ’’ਤਿ ਉਯ੍ਯੋਜੇਸਿ. ਸੋਪਿ ਅਨ੍ਤਰਘਰੇ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਓਵਾਦਂ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਤਿਹ ਤੇ ਬਾਹਿਯ ਏਵਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ ਦਿਟ੍ਠੇ ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ (ਉਦਾ. ੧੦) ਭਗਵਤਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਓਵਦਿਤੋ ਅਰਿਯਭੂਮਿਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿ.
ਤਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ਏਕੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਸੋ ਕੁਹਿਨ੍ਤਿ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਧਵਨੇ ਸੇਕ੍ਖਪਟਿਪਦਂ ਪੂਰਯਮਾਨੋ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਹਾਯਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਪਨ ਤੁਚ੍ਛਹਤ੍ਥੇਨ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਸਹਾਯੋ ਖੋ ਪਨ ਮੇ ਨਿਰਾਮਿਸੋ ਪਬ੍ਬਤਮਤ੍ਥਕੇ ਵਸਨ੍ਤੋ ਮਯਾ ਆਕਾਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਮ੍ਪਿ ਅਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਅਕਾਸਿ, ਇਦਾਨਿ ਆਮਿਸਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ ਕਿਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਤਿ? ਧਮ੍ਮਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਠਿਤੋਵ ਰਤਨਾਵਲ਼ਿਂ ਗਨ੍ਥੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਪਨ੍ਨਰਸ ਪਞ੍ਹੇ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਧਮ੍ਮਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ ਆਦਾਯ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਹਾਯਸ੍ਸ ਅਵਿਦੂਰੇ ਠਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮਣਸਞ੍ਞਾਸਮੁਦਾਚਾਰਵਸੇਨ ਤਂ ਅਨਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾਵ, ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਆਲਪਿਤ੍ਵਾ ਅਯਂ ਵਮ੍ਮਿਕੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਤੁਰਿਤਾਲਪਨਵਸੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਆਮੇਡਿਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾ ਵਾ ਏਕਨੇਵ ਤਿਲਕੇਨ ਨਲਾਟਂ ਨ ਸੋਭਤਿ, ਤਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਸੁਪਿ ਦਿਨ੍ਨੇਸੁ ਫੁਲ੍ਲਿਤਮਣ੍ਡਿਤਂ ਵਿਯ ਸੋਭਤਿ, ਏਵਂ ਏਕੇਨੇਵ ਪਦੇਨ ਵਚਨਂ ਨ ਸੋਭਤਿ ¶ , ਪਰਿਵਾਰਿਕਪਦੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ¶ ਫੁਲ੍ਲਿਤਮਣ੍ਡਿਤਂ ਵਿਯ ਸੋਭਤੀਤਿ ਤਂ ਪਰਿਵਾਰਿਕਪਦਵਸੇਨ ਵਚਨਂ ਫੁਲ੍ਲਿਤਮਣ੍ਡਿਤਂ ਵਿਯ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਏਵਮਾਹ.
ਅਯਂ ¶ ਵਮ੍ਮਿਕੋਤਿ ਪੁਰਤੋ ਠਿਤੋ ਵਮ੍ਮਿਕੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਦੇਸਨਾਵਸੇਨ ਪਨ ਪੁਰਤੋ ਠਿਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਅਯਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਲਙ੍ਗਿਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਥਂ ਆਦਾਯ ਖਣਨ੍ਤੋ ਪਲਿਘਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਉਕ੍ਖਿਪ ਲਙ੍ਗਿਂ ਅਭਿਕ੍ਖਣ ਸੁਮੇਧਾਤਿ ਤਾਤ, ਪਣ੍ਡਿਤ, ਲਙ੍ਗੀ ਨਾਮ ਰਤ੍ਤਿਂ ਧੂਮਾਯਤਿ ਦਿਵਾ ਪਜ੍ਜਲਤਿ. ਉਕ੍ਖਿਪੇਤ ਪਰਂ ਪਰਤੋ ਖਣਾਤਿ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੁ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਉਦ੍ਧੁਮਾਯਿਕਨ੍ਤਿ ਮਣ੍ਡੂਕਂ. ਚਙ੍ਕਵਾਰਨ੍ਤਿ ਖਾਰਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨਂ. ਕੁਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਕਚ੍ਛਪਂ. ਅਸਿਸੂਨਨ੍ਤਿ ਮਂਸਚ੍ਛੇਦਕਂ ਅਸਿਞ੍ਚੇਵ ਅਧਿਕੁਟ੍ਟਨਞ੍ਚ. ਮਂਸਪੇਸਿਨ੍ਤਿ ਨਿਸਦਪੋਤਪ੍ਪਮਾਣਂ ਅਲ੍ਲਮਂਸਪਿਣ੍ਡਂ. ਨਾਗਨ੍ਤਿ ਸੁਮਨਪੁਪ੍ਫਕਲਾਪਸਦਿਸਂ ਮਹਾਫਣਂ ਤਿਵਿਧਸੋਵਤ੍ਥਿਕਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਅਹਿਨਾਗਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਮਾ ਨਾਗਂ ਘਟ੍ਟੇਸੀਤਿ ਦਣ੍ਡਕਕੋਟਿਯਾ ਵਾ ਵਲ੍ਲਿਕੋਟਿਯਾ ਵਾ ਪਂਸੁਚੁਣ੍ਣਂ ਵਾ ਪਨ ਖਿਪਮਾਨੋ ਮਾ ਨਾਗਂ ਘਟ੍ਟਯਿ. ਨਮੋ ਕਰੋਹਿ ਨਾਗਸ੍ਸਾਤਿ ਉਪਰਿਵਾਤਤੋ ਅਪਗਮ੍ਮ ਸੁਦ੍ਧਵਤ੍ਥਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਨਾਗਸ੍ਸ ਨਮਕ੍ਕਾਰਂ ਕਰੋਹਿ. ਨਾਗੇਨ ਅਧਿਸਯਿਤਂ ਧਨਂ ਨਾਮ ਯਾਵ ਸਤ੍ਤਮਾ ਕੁਲਪਰਿਵਟ੍ਟਾ ਖਾਦਤੋ ਨ ਖੀਯਤਿ, ਨਾਗੋ ਤੇ ਅਧਿਸਯਿਤਂ ਧਨਂ ਦਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਮੋ ਕਰੋਹਿ ਨਾਗਸ੍ਸਾਤਿ. ਇਤੋ ਵਾ ਪਨ ਸੁਤ੍ਵਾਤਿ ਯਥਾ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਇਤੋਤਿ ਸਾਸਨੇ ਨਿਸ੍ਸਕਂ, ਨ ਤਥਾ ਇਧ. ਇਧ ਪਨ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੇ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਤੋ ਵਾ ਪਨਾਤਿ ਮਮ ਵਾ ਪਨ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਸੁਤ੍ਵਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ.
੨੫੧. ਚਾਤੁਮ੍ਮਹਾਭੂਤਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਚਤੁਮਹਾਭੂਤਮਯਸ੍ਸ. ਕਾਯਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਨ੍ਤਿ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਯਥੇਵ ਹਿ ਬਾਹਿਰਕੋ ਵਮ੍ਮਿਕੋ, ਵਮਤੀਤਿ ਵਨ੍ਤਕੋਤਿ ਵਨ੍ਤੁਸ੍ਸਯੋਤਿ ਵਨ੍ਤਸਿਨੇਹਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਵਮ੍ਮਿਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸੋ ਹਿ ਅਹਿਮਙ੍ਗੁਸਉਨ੍ਦੂਰਘਰਗੋਲ਼ਿਕਾਦਯੋ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇ ਪਾਣਕੇ ਵਮਤੀਤਿ ਵਮ੍ਮਿਕੋ. ਉਪਚਿਕਾਹਿ ਵਨ੍ਤਕੋਤਿ ਵਮ੍ਮਿਕੋ. ਉਪਚਿਕਾਹਿ ਵਮਿਤ੍ਵਾ ਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਂਸੁਚੁਣ੍ਣੇਨ ਕਟਿਪ੍ਪਮਾਣੇਨਪਿ ਪੋਰਿਸਪ੍ਪਮਾਣੇਨਪਿ ਉਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਵਮ੍ਮਿਕੋ. ਉਪਚਿਕਾਹਿ ¶ ਵਨ੍ਤਖੇਲ਼ਸਿਨੇਹੇਨ ਆਬਦ੍ਧਤਾਯ ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਾਹਂ ਦੇਵੇ ਵਸ੍ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਨ ਵਿਪ੍ਪਕਿਰਿਯਤਿ, ਨਿਦਾਘੇਪਿ ਤਤੋ ਪਂਸੁਮੁਟ੍ਠਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਮੁਟ੍ਠਿਨਾ ਪੀਲ਼ਿਯਮਾਨੇ ਸਿਨੇਹੋ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ, ਏਵਂ ਵਨ੍ਤਸਿਨੇਹੇਨ ਸਮ੍ਬਦ੍ਧੋਤਿ ਵਮ੍ਮਿਕੋ. ਏਵਮਯਂ ਕਾਯੋਪਿ, ‘‘ਅਕ੍ਖਿਮ੍ਹਾ ¶ ਅਕ੍ਖਿਗੂਥਕੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕਂ ਅਸੁਚਿਕਲਿਮਲਂ ਵਮਤੀਤਿ ਵਮ੍ਮਿਕੋ. ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਖੀਣਾਸਵਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਨਿਕਨ੍ਤਿਪਰਿਯਾਦਾਨੇਨ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਗਤਾਤਿ ਅਰਿਯੇਹਿ ਵਨ੍ਤਕੋਤਿਪਿ ਵਮ੍ਮਿਕੋ. ਯੇਹਿ ਚਾਯਂ ਤੀਹਿ ਅਟ੍ਠਿਸਤੇਹਿ ਉਸ੍ਸਿਤੋ ਨ੍ਹਾਰੁਸਮ੍ਬਦ੍ਧੋ ਮਂਸਾਵਲੇਪਨੋ ਅਲ੍ਲਚਮ੍ਮਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧੋ ਛਵਿਰਞ੍ਜਿਤੋ ਸਤ੍ਤੇ ਵਞ੍ਚੇਤਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਅਰਿਯੇਹਿ ਵਨ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਵਨ੍ਤੁਸ੍ਸਯੋਤਿਪਿ ਵਮ੍ਮਿਕੋ. ‘‘ਤਣ੍ਹਾ ਜਨੇਤਿ ਪੁਰਿਸਂ, ਚਿਤ੍ਤਮਸ੍ਸ ਵਿਧਾਵਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੫੫) ਏਵਂ ਤਣ੍ਹਾਯ ਜਨਿਤਤ੍ਤਾ ¶ ਅਰਿਯੇਹਿ ਵਨ੍ਤੇਨੇਵ ਤਣ੍ਹਾਸਿਨੇਹੇਨ ਸਮ੍ਬਦ੍ਧੋ ਅਯਨ੍ਤਿ ਵਨ੍ਤਸਿਨੇਹੇਨ ਸਮ੍ਬਦ੍ਧੋਤਿਪਿ ਵਮ੍ਮਿਕੋ. ਯਥਾ ਚ ਵਮ੍ਮਿਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾ ਪਾਣਕਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਜਾਯਨ੍ਤਿ, ਉਚ੍ਚਾਰਪਸ੍ਸਾਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਗਿਲਾਨਾ ਸਯਨ੍ਤਿ, ਮਤਾ ਪਤਨ੍ਤਿ. ਇਤਿ ਸੋ ਤੇਸਂ ਸੂਤਿਘਰਂ ਵਚ੍ਚਕੁਟਿ ਗਿਲਾਨਸਾਲਾ ਸੁਸਾਨਞ੍ਚ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਖਤ੍ਤਿਯਮਹਾਸਾਲਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਕਾਯੋ ਅਯਂ ਗੋਪਿਤਰਕ੍ਖਿਤੋ ਮਣ੍ਡਿਤਪ੍ਪਸਾਧਿਤੋ ਮਹਾਨੁਭਾਵਾਨਂ ਕਾਯੋਤਿ ਅਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਛਵਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਪਾਣਾ ਚਮ੍ਮਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਪਾਣਾ ਮਂਸਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਪਾਣਾ ਨ੍ਹਾਰੁਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਪਾਣਾ ਅਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਪਾਣਾ ਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਪਾਣਾਤਿ ਏਵਂ ਕੁਲਗਣਨਾਯ ਅਸੀਤਿਮਤ੍ਤਾਨਿ ਕਿਮਿਕੁਲਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਨ੍ਤੋਕਾਯਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਜਾਯਨ੍ਤਿ, ਉਚ੍ਚਾਰਪਸ੍ਸਾਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਗੇਲਞ੍ਞੇਨ ਆਤੁਰਿਤਾਨਿ ਸਯਨ੍ਤਿ, ਮਤਾਨਿ ਪਤਨ੍ਤਿ, ਇਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਪਾਣਾਨਂ ਸੂਤਿਘਰਂ ਵਚ੍ਚਕੁਟਿ ਗਿਲਾਨਸਾਲਾ ਸੁਸਾਨਞ੍ਚ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਵਮ੍ਮਿਕੋ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤੋ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਵਮ੍ਮਿਕੋਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਇਮਸ੍ਸ ਚਾਤੁਮਹਾਭੂਤਿਕਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ.
ਮਾਤਾਪੇਤ੍ਤਿਕਸਮ੍ਭਵਸ੍ਸਾਤਿ ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ ਮਾਤਾਪੇਤ੍ਤਿਕੇਨ ਸੁਕ੍ਕਸੋਣਿਤੇਨ ਸਮ੍ਭੂਤਸ੍ਸ. ਓਦਨਕੁਮ੍ਮਾਸੂਪਚਯਸ੍ਸਾਤਿ ਓਦਨੇਨ ਚੇਵ ਕੁਮ੍ਮਾਸੇਨ ਚ ਉਪਚਿਤਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਿਤਸ੍ਸ. ਅਨਿਚ੍ਚੁਚ੍ਛਾਦਨਪਰਿਮਦ੍ਦਨਭੇਦਨਵਿਦ੍ਧਂਸਨਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਯਂ ਕਾਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਭਾਵਟ੍ਠੇਨ ਅਨਿਚ੍ਚਧਮ੍ਮੋ. ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਵਿਘਾਤਤ੍ਥਾਯ ਤਨੁਵਿਲੇਪਨੇਨ ਉਚ੍ਛਾਦਨਧਮ੍ਮੋ. ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾਬਾਧਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕਸਮ੍ਬਾਹਨੇਨ ਪਰਿਮਦ੍ਦਨਧਮ੍ਮੋ. ਦਹਰਕਾਲੇ ¶ ਵਾ ਊਰੂਸੁ ਸਯਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਬ੍ਭਵਾਸੇਨ ਦੁਸ੍ਸਣ੍ਠਿਤਾਨਂ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਅਙ੍ਗਾਨਂ ਸਣ੍ਠਾਨਸਮ੍ਪਾਦਨਤ੍ਥਂ ਅਞ੍ਛਨਪੀਲ਼ਨਾਦਿਵਸੇਨ ਪਰਿਮਦ੍ਦਨਧਮ੍ਮੋ. ਏਵਂ ਪਰਿਹਰਤੋਪਿ ਚ ਭੇਦਨਵਿਦ੍ਧਂਸਨਧਮ੍ਮੋ ਭਿਜ੍ਜਤਿ ਚੇਵ ਵਿਕਿਰਤਿ ਚ, ਏਵਂ ਸਭਾਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ¶ ਮਾਤਾਪੇਤ੍ਤਿਕਸਮ੍ਭਵਓਦਨਕੁਮ੍ਮਾਸੂਪਚਯਉਚ੍ਛਾਦਨਪਰਿਮਦ੍ਦਨਪਦੇਹਿ ਸਮੁਦਯੋ ਕਥਿਤੋ, ਅਨਿਚ੍ਚਭੇਦਵਿਦ੍ਧਂਸਨਪਦੇਹਿ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮੋ. ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਹਿਪਿ ਪਦੇਹਿ ਚਾਤੁਮਹਾਭੂਤਿਕਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਉਚ੍ਚਾਵਚਭਾਵੋ ਵਡ੍ਢਿਪਰਿਹਾਨਿ ਸਮੁਦਯਤ੍ਥਙ੍ਗਮੋ ਕਥਿਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਦਿਵਾ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇਤਿ ਦਿਵਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ. ਧੂਮਾਯਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਯਂ ਧੂਮਸਦ੍ਦੋ ਕੋਧੇ ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਿਤਕ੍ਕੇ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਪਕਤਿਧੂਮੇਤਿ ਇਮੇਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਵਤ੍ਤਤਿ. ‘‘ਕੋਧੋ ਧੂਮੋ ਭਸ੍ਮਨਿਮੋਸਵਜ੍ਜ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੬੫) ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਕੋਧੇ ਵਤ੍ਤਤਿ. ‘‘ਇਚ੍ਛਾਧੂਮਾਯਿਤਾ ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ¶ ਏਤ੍ਥ ਤਣ੍ਹਾਯ. ‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਗਵਤੋ ਅਵਿਦੂਰੇ ਧੂਮਾਯਨ੍ਤੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਤਕ੍ਕੇ.
‘‘ਪਙ੍ਕੋ ਚ ਕਾਮਾ ਪਲਿਪੋ ਚ ਕਾਮਾ,
ਭਯਞ੍ਚ ਮੇਤਂ ਤਿਮੂਲਂ ਪਵੁਤ੍ਤਂ;
ਰਜੋ ਚ ਧੂਮੋ ਚ ਮਯਾ ਪਕਾਸਿਤਾ;
ਹਿਤ੍ਵਾ ਤੁਵਂ ਪਬ੍ਬਜ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੬.੧੪) –
ਏਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣੇਸੁ. ‘‘ਧੂਮਂ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੪੯) ਏਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ. ‘‘ਧਜੋ ਰਥਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਣਂ, ਧੂਮੋ ਪਞ੍ਞਾਣਮਗ੍ਗਿਨੋ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੭੨) ਏਤ੍ਥ ਪਕਤਿਧੂਮੇ. ਇਧ ਪਨਾਯਂ ਵਿਤਕ੍ਕੇ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯਂ ਰਤ੍ਤਿਂ ਧੂਮਾਯਨਾ’’ਤਿ.
ਤਥਾਗਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਹਿ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬਾਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਨਾਮ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬਾਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ. ਕਤਮੇਸਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ? ਰਾਗੋ ਬਾਹਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਦੋਸੋ… ਮੋਹੋ… ਮਾਨੋ… ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ… ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ… ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸੋ ਬਾਹਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਇਮੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬਾਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਨਿ. ਮੇਤ੍ਤਗੂਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੨੮). ਸੁਮੇਧੋਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਪਞ੍ਞੋ. ਸੇਕ੍ਖਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ¶ ਸੇਕ੍ਖੋ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੇਕ੍ਖੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਿਞ੍ਚ ਸਿਕ੍ਖਤਿ? ਅਧਿਸੀਲਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੮੬).
ਪਞ੍ਞਾਯ ¶ ਅਧਿਵਚਨਨ੍ਤਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਏਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ, ਨ ਆਵੁਧਸਤ੍ਥਸ੍ਸ. ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਯਿਕਚੇਤਸਿਕਵੀਰਿਯਸ੍ਸ. ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਗਤਿਕਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਲੋਕਿਯਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਲੋਕਿਯਂ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ. ਏਤ੍ਥ ਪਨਾਯਂ ਅਤ੍ਥਦੀਪਨਾ –
ਏਕੋ ਕਿਰ ਜਾਨਪਦੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਾਤੋਵ ਮਾਣਵਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਾਮਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਦਿਵਸਂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਮਨ੍ਤੇ ਵਾਚੇਤ੍ਵਾ ਸਾਯਂ ਗਾਮਂ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਚ ਏਕੋ ਵਮ੍ਮਿਕੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਸੋ ਰਤ੍ਤਿਂ ¶ ਧੂਮਾਯਤਿ, ਦਿਵਾ ਪਜ੍ਜਲਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਂ ਸੁਮੇਧਂ ਮਾਣਵਂ ਆਹ – ‘‘ਤਾਤ, ਅਯਂ ਵਮ੍ਮਿਕੋ ਰਤ੍ਤਿਂ ਧੂਮਾਯਤਿ, ਦਿਵਾ ਪਜ੍ਜਲਤਿ, ਵਿਕਾਰਮਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮ, ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਨਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਕਤ੍ਵਾ ਖਿਪਾਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਸਾਧੂਤਿ ਕੁਦਾਲਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਮੇਹਿ ਪਾਦੇਹਿ ਪਥਵਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ. ਤਤ੍ਰ ਆਚਰਿਯਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਿਯ ਭਗਵਾ. ਸੁਮੇਧਮਾਣਵਕੋ ਵਿਯ ਸੇਕ੍ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੁ. ਵਮ੍ਮਿਕੋ ਵਿਯ ਕਾਯੋ. ‘‘ਤਾਤ, ਅਯਂ ਵਮ੍ਮਿਕੋ ਰਤ੍ਤਿਂ ਧੂਮਾਯਤਿ, ਦਿਵਾ ਪਜ੍ਜਲਤਿ, ਵਿਕਾਰਮਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮ, ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਨਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਕਤ੍ਵਾ ਖਿਪਾਹੀ’’ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਵੁਤ੍ਤਕਾਲੋ ਵਿਯ, ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਾਤੁਮਹਾਭੂਤਿਕਂ ਕਾਯਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ ਭਗਵਤਾ ਵੁਤ੍ਤਕਾਲੋ. ਤਸ੍ਸ ਸਾਧੂਤਿ ਕੁਦਾਲਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਥਾਕਰਣਂ ਵਿਯ ਸੇਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ, ‘‘ਯੋ ਵੀਸਤਿਯਾ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਥਦ੍ਧਭਾਵੋ, ਅਯਂ ਪਥਵੀਧਾਤੁ. ਯੋ ਦ੍ਵਾਦਸਸੁ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਆਬਨ੍ਧਨਭਾਵੋ, ਅਯਂ ਆਪੋਧਾਤੁ. ਯੋ ਚਤੂਸੁ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਪਰਿਪਾਚਨਭਾਵੋ, ਅਯਂ ਤੇਜੋਧਾਤੁ. ਯੋ ਛਸੁ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਵਿਤ੍ਥਮ੍ਭਨਭਾਵੋ, ਅਯਂ ਵਾਯੋਧਾਤੂ’’ਤਿ ਏਵਂ ਚਤੁਧਾਤੁਵਵਤ੍ਥਾਨਵਸੇਨ ਕਾਯਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਲਙ੍ਗੀਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਅਵਿਜ੍ਜਂ ਲਙ੍ਗੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸੀਤਿ? ਯਥਾ ਹਿ ਨਗਰਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਧਾਯ ਪਲਿਘੇ ਯੋਜਿਤੇ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਗਮਨਂ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਯੇ ਨਗਰਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ, ਤੇ ਅਨ੍ਤੋਯੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਬਹਿ, ਤੇ ਬਹਿਯੇਵ. ਏਵਮੇਵ ਯਸ੍ਸ ਞਾਣਮੁਖੇ ਅਵਿਜ੍ਜਾਲਙ੍ਗੀ ਪਤਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਮ੍ਪਾਪਕਂ ਞਾਣਗਮਨਂ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਵਿਜ੍ਜਂ ਲਙ੍ਗੀਤਿ ¶ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਪਜਹ ਅਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਉਗ੍ਗਹਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਹਾਨਂ ਕਥਿਤਂ.
ਉਦ੍ਧੁਮਾਯਿਕਾਤਿ ¶ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਦ੍ਧੁਮਾਯਿਕਮਣ੍ਡੂਕੋ ਨਾਮ ਨੋ ਮਹਨ੍ਤੋ, ਨਖਪਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣੋ ਹੋਤਿ, ਪੁਰਾਣਪਣ੍ਣਨ੍ਤਰੇ ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਰੇ ਵਾ ਵਲ੍ਲਿਅਨ੍ਤਰੇ ਵਾ ਵਸਤਿ. ਸੋ ਦਣ੍ਡਕੋਟਿਯਾ ਵਾ ਵਲ੍ਲਿਕੋਟਿਯਾ ਵਾ ਪਂਸੁਚੁਣ੍ਣਕੇਨ ਵਾ ਘਟ੍ਟਿਤੋ ਆਯਮਿਤ੍ਵਾ ਮਹਨ੍ਤੋ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲੋ ਬੇਲੁਵਪਕ੍ਕਪ੍ਪਮਾਣੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਾਦੇ ਆਕਾਸਗਤੇ ਕਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਗਮਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਮਿਤ੍ਤਵਸਂ ਯਾਤਿ, ਕਾਕਕੁਲਲਾਦਿਭਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਏਵਮੇਵ ਅਯਂ ਕੋਧੋ ਪਠਮਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਚਿਤ੍ਤਾਵਿਲਮਤ੍ਤਕੋਵ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਅਨਿਗ੍ਗਹਿਤੋ ਵਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਮੁਖਵਿਕੁਲਨਂ ਪਾਪੇਤਿ. ਤਦਾ ਅਨਿਗ੍ਗਹਿਤੋ ਹਨੁਸਞ੍ਚੋਪਨਂ ਪਾਪੇਤਿ. ਤਦਾ ਅਨਿਗ੍ਗਹਿਤੋ ਫਰੁਸਵਾਚਾਨਿਚ੍ਛਾਰਣਂ ਪਾਪੇਤਿ. ਤਦਾ ਅਨਿਗ੍ਗਹਿਤੋ ਦਿਸਾਵਿਲੋਕਨਂ ਪਾਪੇਤਿ. ਤਦਾ ਅਨਿਗ੍ਗਹਿਤੋ ਆਕਡ੍ਢਨਪਰਿਕਡ੍ਢਨਂ ਪਾਪੇਤਿ. ਤਦਾ ਅਨਿਗ੍ਗਹਿਤੋ ਪਾਣਿਨਾ ਲੇਡ੍ਡੁਦਣ੍ਡਸਤ੍ਥਪਰਾਮਸਨਂ ਪਾਪੇਤਿ. ਤਦਾ ਅਨਿਗ੍ਗਹਿਤੋ ਦਣ੍ਡਸਤ੍ਥਾਭਿਨਿਪਾਤਂ ਪਾਪੇਤਿ ¶ . ਤਦਾ ਅਨਿਗ੍ਗਹਿਤੋ ਪਰਘਾਤਨਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਤਘਾਤਨਮ੍ਪਿ ਪਾਪੇਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ – ‘‘ਯਤੋ ਅਯਂ ਕੋਧੋ ਪਰਂ ਘਾਤੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਘਾਤੇਤਿ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਯਂ ਕੋਧੋ ਪਰਮੁਸ੍ਸਦਗਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਮਵੇਪੁਲ੍ਲਪ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਉਦ੍ਧੁਮਾਯਿਕਾਯ ਚਤੂਸੁ ਪਾਦੇਸੁ ਆਕਾਸਗਤੇਸੁ ਗਮਨਂ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਉਦ੍ਧੁਮਾਯਿਕਾ ਅਮਿਤ੍ਤਵਸਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਾਕਾਦਿਭਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਕੋਧਸਮਙ੍ਗੀਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਡ੍ਢੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਅਮਿਤ੍ਤਵਸਂ ਯਾਤਿ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਮਾਰਾਨਂ ਯਥਾਕਾਮਕਰਣੀਯੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਉਦ੍ਧੁਮਾਯਿਕਾਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਕੋਧੂਪਾਯਾਸਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਬਲਵਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਕੋਧੋਵ ਕੋਧੂਪਾਯਾਸੋ. ਪਜਹ ਕੋਧੂਪਾਯਾਸਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਪ੍ਪਹਾਨਂ ਕਥਿਤਂ.
ਦ੍ਵਿਧਾਪਥੋਤਿ ਏਤ੍ਥ, ਯਥਾ ਪੁਰਿਸੋ ਸਧਨੋ ਸਭੋਗੋ ਕਨ੍ਤਾਰਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਦ੍ਵੇਧਾਪਥਂ ਪਤ੍ਵਾ, ‘‘ਇਮਿਨਾ ਨੁ ਖੋ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਇਮਿਨਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਛੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਅਥ ਨਂ ਚੋਰਾ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਖੋ ਮੂਲਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਸੁ ਕਙ੍ਖਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ¶ ਵਡ੍ਢੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਅਥ ਨਂ ਕਿਲੇਸਮਾਰਾਦਯੋ ਸਬ੍ਬੇ ਮਾਰਾ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਇਤਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਦ੍ਵੇਧਾਪਥਸਮਾ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਦ੍ਵਿਧਾਪਥੋਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯੇਤਂ ¶ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਜਹ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਉਗ੍ਗਹਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਪਹਾਨਂ ਕਥਿਤਂ.
ਚਙ੍ਗਵਾਰਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ, ਯਥਾ ਰਜਕੇਹਿ ਖਾਰਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨਮ੍ਹਿ ਉਦਕੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਏਕੋ ਉਦਕਘਟੋ ਦ੍ਵੇਪਿ ਦਸਪਿ ਵੀਸਤਿਪਿ ਘਟਸਤਮ੍ਪਿ ਪਗ੍ਘਰਤਿਯੇਵ, ਪਸਟਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਉਦਕਂ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਨੀਵਰਣਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮੋ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਚਙ੍ਗਵਾਰਨ੍ਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨੇਤਂ ਨੀਵਰਣਾਨਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਜਹ ਪਞ੍ਚਨੀਵਰਣੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤਦਙ੍ਗਵਸੇਨ ਨੀਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨਂ ਕਥਿਤਂ.
ਕੁਮ੍ਮੋਤਿ ਏਤ੍ਥ, ਯਥਾ ਕਚ੍ਛਪਸ੍ਸ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਾਦਾ ਸੀਸਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚੇਵ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਙ੍ਖਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਗਯ੍ਹਮਾਨਾ ਪਞ੍ਚੇਵ ਖਨ੍ਧਾ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਕੁਮ੍ਮੋਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨੇਤਂ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਜਹ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਸੁ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨਂ ਕਥਿਤਂ.
ਅਸਿਸੂਨਾਤਿ ¶ ਏਤ੍ਥ, ਯਥਾ ਸੂਨਾਯ ਉਪਰਿ ਮਂਸਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਸਿਨਾ ਕੋਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਏਵਮਿਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਤ੍ਥਾਯ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਹਿ ਘਾਤਯਮਾਨਾ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾਨਂ ਉਪਰਿ ਕਤ੍ਵਾ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਹਿ ਕਨ੍ਤਿਤਾ ਕੋਟ੍ਟਿਤਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਅਸਿਸੂਨਾਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨੇਤਂ ਕਾਮਗੁਣਾਨਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਜਹ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨਂ ਕਥਿਤਂ.
ਮਂਸਪੇਸੀਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਯਂ ਮਂਸਪੇਸਿ ਨਾਮ ਬਹੁਜਨਪਤ੍ਥਿਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦਯੋ ਮਨੁਸ੍ਸਾਪਿ ਨਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ ਕਾਕਾਦਯੋ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਾਪਿ. ਇਮੇ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਾ ਨਨ੍ਦਿਰਾਗਂ ਉਪਗਮ੍ਮ ਵਟ੍ਟਂ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਵਾ ਮਂਸਪੇਸਿ ਠਪਿਤਠਪਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਲਗ੍ਗਤਿ, ਏਵਮਿਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਨਨ੍ਦਿਰਾਗਬਦ੍ਧਾ ਵਟ੍ਟੇ ਲਗ੍ਗਨ੍ਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਤ੍ਵਾਪਿ ਨ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਨ੍ਤਿ ¶ , ਇਤਿ ਨਨ੍ਦਿਰਾਗੋ ਮਂਸਪੇਸਿਸਦਿਸੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਮਂਸਪੇਸੀਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਨਨ੍ਦਿਰਾਗਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਜਹ ਨਨ੍ਦੀਰਾਗਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗੇਨ ਨਨ੍ਦੀਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨਂ ਕਥਿਤਂ.
ਨਾਗੋਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸੇਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਧਿਵਚਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯੇਨਤ੍ਥੇਨ ਖੀਣਾਸਵੋ ਨਾਗੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋ ਅਨਙ੍ਗਣਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੬੩) ਪਕਾਸਿਤੋ ਏਵ. ਨਮੋ ਕਰੋਹਿ ਨਾਗਸ੍ਸਾਤਿ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਨਾਗਸ੍ਸ, ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ¶ ਸੋ ਭਗਵਾ ਬੋਧਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਦਨ੍ਤੋ ਸੋ ਭਗਵਾ ਦਮਥਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਸਨ੍ਤੋ ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਮਥਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਤਿਣ੍ਣੋ ਸੋ ਭਗਵਾ ਤਰਣਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੋ ਭਗਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੬੧) ਏਵਂ ਨਮਕ੍ਕਾਰਂ ਕਰੋਹੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਤਿ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਹੋਸਿ. ਥੇਰੋਪਿ ਇਦਮੇਵ ਸੁਤ੍ਤਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਅਯਮੇਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਅਯਂ ਏਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਤਿ ਭਗਵਾ ਰਤਨਰਾਸਿਮ੍ਹਿ ਮਣਿਕੂਟਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾਵ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਵਮ੍ਮਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਰਥਵਿਨੀਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨੫੨. ਏਵਂ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਰਥਵਿਨੀਤਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਰਾਜਗਹੇਤਿ ਏਵਂਨਾਮਕੇ ਨਗਰੇ, ਤਞ੍ਹਿ ਮਨ੍ਧਾਤੁਮਹਾਗੋਵਿਨ੍ਦਾਦੀਹਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਰਾਜਗਹਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਞ੍ਞੇਪੇਤ੍ਥ ਪਕਾਰੇ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ. ਕਿਂ ਤੇਹਿ? ਨਾਮਮੇਤਂ ਤਸ੍ਸ ਨਗਰਸ੍ਸ. ਤਂ ਪਨੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਚ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਕਾਲੇ ਚ ਨਗਰਂ ਹੋਤਿ, ਸੇਸਕਾਲੇ ਸੁਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ ਯਕ੍ਖਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਤੇਸਂ ਵਸਨ੍ਤਵਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਵੇਲ਼ੁਵਨੇ ਕਲਨ੍ਦਕਨਿਵਾਪੇਤਿ ਵੇਲ਼ੁਵਨਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਉਯ੍ਯਾਨਸ੍ਸ ਨਾਮਂ, ਤਂ ਕਿਰ ਵੇਲ਼ੂਹਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਅਹੋਸਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸਹਤ੍ਥੇਨ ਚ ਪਾਕਾਰੇਨ, ਗੋਪੁਰਟ੍ਟਾਲਕਯੁਤ੍ਤਂ ਨੀਲੋਭਾਸਂ ਮਨੋਰਮਂ, ਤੇਨ ਵੇਲ਼ੁਵਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਲਨ੍ਦਕਾਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਵਾਪਂ ਅਦਂਸੁ, ਤੇਨ ਕਲਨ੍ਦਕਨਿਵਾਪੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਿਰ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਰਾਜਾ ਤਤ੍ਥ ਉਯ੍ਯਾਨਕੀਲ਼ਨਤ੍ਥਂ ਆਗਤੋ ¶ ਸੁਰਾਮਦੇਨ ਮਤ੍ਤੋ ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਂ ਉਪਗਤੋ ਸੁਪਿ. ਪਰਿਜਨੋਪਿਸ੍ਸ, ‘‘ਸੁਤ੍ਤੋ ਰਾਜਾ’’ਤਿ ਪੁਪ੍ਫਫਲਾਦੀਹਿ ਪਲੋਭਿਯਮਾਨੋ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਪਕ੍ਕਾਮਿ, ਅਥ ਸੁਰਾਗਨ੍ਧੇਨ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਾ ਸੁਸਿਰਰੁਕ੍ਖਾ ਕਣ੍ਹਸਪ੍ਪੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞਾਭਿਮੁਖੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰੁਕ੍ਖਦੇਵਤਾ, ‘‘ਰਞ੍ਞੋ ਜੀਵਿਤਂ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ ਕਾਲ਼ਕਵੇਸੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਣ੍ਣਮੂਲੇ ਸਦ੍ਦਮਕਾਸਿ. ਰਾਜਾ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਿ, ਕਣ੍ਹਸਪ੍ਪੋ ¶ ਨਿਵਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਇਮਾਯ ਮਮ ਜੀਵਿਤਂ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਕਾਲ਼ਕਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਨਿਵਾਪਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ, ਅਭਯਘੋਸਨਞ੍ਚ ਘੋਸਾਪੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਕਲਨ੍ਦਕਨਿਵਾਪਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਤਂ. ਕਲਨ੍ਦਕਾਤਿ ਕਾਲ਼ਕਾਨਂ ਨਾਮਂ.
ਜਾਤਿਭੂਮਿਕਾਤਿ ਜਾਤਿਭੂਮਿਵਾਸਿਨੋ. ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਿਭੂਮੀਤਿ ਜਾਤਟ੍ਠਾਨਂ. ਤਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਨੇਵ ਕੋਸਲਮਹਾਰਾਜਾਦੀਨਂ ਨ ਚਙ੍ਕੀਬ੍ਰਾਹਮਣਾਦੀਨਂ ਨ ਸਕ੍ਕਸੁਯਾਮਸਨ੍ਤੁਸਿਤਾਦੀਨਂ ਨ ਅਸੀਤਿਮਹਾਸਾਵਕਾਦੀਨਂ ਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਜਾਤਟ੍ਠਾਨਂ ‘‘ਜਾਤਿਭੂਮੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਜਾਤਦਿਵਸੇ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁ ਏਕਦ੍ਧਜਮਾਲਾਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਕੁਸੁਮਵਾਸਚੁਣ੍ਣਗਨ੍ਧਸੁਗਨ੍ਧਾ ਸਬ੍ਬਪਾਲਿਫੁਲ੍ਲਮਿਵ ਨਨ੍ਦਨਵਨਂ ਵਿਰੋਚਮਾਨਾ ਪਦੁਮਿਨਿਪਣ੍ਣੇ ਉਦਕਬਿਨ੍ਦੁ ਵਿਯ ਅਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ, ਜਚ੍ਚਨ੍ਧਾਦੀਨਞ੍ਚ ¶ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨਾਦੀਨਿ ਅਨੇਕਾਨਿ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਾਨਿ ਪਵਤ੍ਤਿਂਸੁ, ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਜਾਤਟ੍ਠਾਨਸਾਕਿਯਜਨਪਦੋ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥਾਹਾਰੋ, ਸਾ ‘‘ਜਾਤਿਭੂਮੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਧਮ੍ਮਗਰੁਭਾਵਵਣ੍ਣਨਾ
ਵਸ੍ਸਂਵੁਟ੍ਠਾਤਿ ਤੇਮਾਸਂ ਵਸ੍ਸਂਵੁਟ੍ਠਾ ਪਵਾਰਿਤਪਵਾਰਣਾ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਭਗਵਾ ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ‘‘ਕਚ੍ਚਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਖਮਨੀਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਹਿ ਵਚਨੇਹਿ ਆਗਨ੍ਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਏਤਂ, ‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਮਵੋਚ. ਤੇ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੁ, – ‘‘ਕਚ੍ਚਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਖਮਨੀਯਂ ਕਚ੍ਚਿ ਯਾਪਨੀਯਂ, ਕਚ੍ਚਿਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਕਿਲਮਥੇਨ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਆਗਤਾ, ਨ ਚ ਪਿਣ੍ਡਕੇਨ ਕਿਲਮਿਤ੍ਥ, ਕੁਤੋ ਚ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਵਸੇਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾ – ‘‘ਭਗਵਾ ਸਾਕਿਯਜਨਪਦੇ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥਾਹਾਰਤੋ ਜਾਤਿਭੂਮਿਤੋ ਆਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਨੇਵ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ, ਨ ਸਕ੍ਕੋਦਨਸ੍ਸ, ਨ ਸੁਕ੍ਕੋਦਨਸ੍ਸ, ਨ ਧੋਤੋਦਨਸ੍ਸ, ਨ ਅਮਿਤੋਦਨਸ੍ਸ, ਨ ਅਮਿਤ੍ਤਾਯ ਦੇਵਿਯਾ, ਨ ਮਹਾਪਜਾਪਤਿਯਾ, ਨ ਸਕਲਸ੍ਸ ਸਾਕਿਯਮਣ੍ਡਲਸ੍ਸ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਅਥ ਖੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਦਸਕਥਾਵਤ੍ਥੁਲਾਭਿਂ ਪਰਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਸਮਾਦਪੇਤਾਰਂ ¶ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਇਦਂ – ‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਂ ਅਵੋਚ.
ਕਸ੍ਮਾ ¶ ਪਨ ਭਗਵਾ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨਾਦੀਨਂ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਏਵਰੂਪਂ ਭਿਕ੍ਖੁਮੇਵ ਪੁਚ੍ਛਤਿ? ਪਿਯਤਾਯ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਪਟਿਪਨ੍ਨਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਉਪਾਸਕਾ ਉਪਾਸਿਕਾਯੋ ਚ ਪਿਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਮਨਾਪਾ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਧਮ੍ਮਗਰੁਤਾਯ. ਧਮ੍ਮਗਰੁਨੋ ਹਿ ਤਥਾਗਤਾ, ਸੋ ਚ ਨੇਸਂ ਧਮ੍ਮਗਰੁਭਾਵੋ, ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ ਖੋ ਅਗਾਰਵੋ ਵਿਹਰਤਿ, ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੨੧) ਇਮਿਨਾ ਅਜਪਾਲਨਿਗ੍ਰੋਧਮੂਲੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਧਮ੍ਮਗਰੁਤਾਯੇਵ ਹਿ ਭਗਵਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਦਿਵਸੇ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਤਿਗਾਵੁਤਂ ਮਗ੍ਗਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਤਿਰੇਕਤਿਯੋਜਨਸਤਂ ਮਗ੍ਗਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਗਙ੍ਗਾਤੀਰੇ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨਂ ਸਪਰਿਸਂ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਸਿ. ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤੇ ਪਞ੍ਚਚਤ੍ਤਾਲੀਸਯੋਜਨਂ ਮਗ੍ਗਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਸ੍ਸ ਨਿਵੇਸਨੇ ਤਿਯਾਮਰਤ੍ਤਿਂ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਕ੍ਕੁਸਾਤਿਕੁਲਪੁਤ੍ਤਂ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਸਿ. ਵੀਸਯੋਜਨਸਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਨਵਾਸਿਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਅਨੁਗ੍ਗਹਂ ਅਕਾਸਿ. ਸਟ੍ਠਿਯੋਜਨਮਗ੍ਗਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਖਦਿਰਵਨਿਯਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰੋ ਪਾਚੀਨਵਂਸਦਾਯੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਮਹਾਪੁਰਿਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਵਿਤਕ੍ਕੇਤੀਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ¶ ਆਕਾਸੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਓਰੁਯ੍ਹ ਸਾਧੁਕਾਰਮਦਾਸਿ. ਕੋਟਿਕਣ੍ਣਸੋਣਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਏਕਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੂਸਕਾਲੇ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਅਜ੍ਝੇਸਿਤ੍ਵਾ ਸਰਭਞ੍ਞਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸਾਧੁਕਾਰਮਦਾਸਿ. ਤਿਗਾਵੁਤਂ ਮਗ੍ਗਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਿਣ੍ਣਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨੇ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲਵਨੇ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਾਨਿਸਂਸਂ ਕਥੇਸਿ. ਕਸ੍ਸਪੋਪਿ ਭਗਵਾ – ‘‘ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਸ੍ਸਾਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਘਟਿਕਾਰਸ੍ਸ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਸ੍ਸ ਨਿਵੇਸਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਹਤ੍ਥਾ ਆਮਿਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿ.
ਅਮ੍ਹਾਕਂਯੇਵ ਭਗਵਾ ਉਪਕਟ੍ਠਾਯ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਾਯ ਜੇਤਵਨਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਚਾਰਿਕਂ ਨਿਕ੍ਖਮਿ. ਕੋਸਲਮਹਾਰਾਜਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਾਦਯੋ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂਸੁ. ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋ ਘਰਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਨਿਸੀਦਿ. ਅਥ ਨਂ ਪੁਣ੍ਣਾ ਨਾਮ ਦਾਸੀ ਦੋਮਨਸ੍ਸਪ੍ਪਤ੍ਤੋਸਿ ਸਾਮੀਤਿ ਆਹ. ‘‘ਆਮ ਜੇ, ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂ, ਅਥ ਮੇ ਇਮਂ ¶ ਤੇਮਾਸਂ ਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਸੋਤੁਂ, ਯਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਾ ਦਾਨਂ ਦਾਤੁਂ ਨ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ. ਅਹਮ੍ਪਿ ਸਾਮਿ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ. ਸਚੇ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਸਿ, ਭੁਜਿਸ੍ਸਾਯੇਵ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ. ਸਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਪਾਦਮੂਲੇ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਿਵਤ੍ਤਥ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਪੁਣ੍ਣੇ ਤ੍ਵਂ ਪਰਪਟਿਬਦ੍ਧਜੀਵਿਕਾ ਕਿਂ ਮੇ ਕਰਿਸ੍ਸਸੀਤਿ. ਭਗਵਾ ¶ ਮਯ੍ਹਂ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਤੁਮ੍ਹੇਪਿ ਜਾਨਾਥ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਨਿਵਤ੍ਤਨਪਚ੍ਚਯਾ ਪਨਾਹਂ ਤੀਸੁ ਸਰਣੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸੀਲੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ. ਭਗਵਾ ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ ਪੁਣ੍ਣੇਤਿ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਜੇਤਵਨਮੇਵ ਪਵਿਟ੍ਠੋ. ਅਯਂ ਕਥਾ ਪਾਕਟਾ ਅਹੋਸਿ. ਸੇਟ੍ਠਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪੁਣ੍ਣਾਯ ਕਿਰ ਭਗਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ਤਂ ਭੁਜਿਸ੍ਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧੀਤੁਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ. ਸਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿ, ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿ. ਅਥਸ੍ਸਾ ਸਤ੍ਥਾ ਆਰਦ੍ਧਵਿਪਸ੍ਸਕਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਓਭਾਸਗਾਥਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ –
‘‘ਪੁਣ੍ਣੇ ਪੂਰੇਸਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ, ਚਨ੍ਦੋ ਪਨ੍ਨਰਸੋ ਯਥਾ;
ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ. (ਥੇਰੀਗਾ. ੩);
ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾ ਸਾਵਿਕਾ ਅਹੋਸੀਤਿ. ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਗਰੁਨੋ ਤਥਾਗਤਾ.
ਨਨ੍ਦਕਤ੍ਥੇਰੇ ¶ ਉਪਟ੍ਠਾਨਸਾਲਾਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੇਪਿ ਭਗਵਾ ਅਨਹਾਤੋਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਿਯਾਮਰਤ੍ਤਿਂ ਠਿਤਕੋਵ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸਾਧੁਕਾਰਮਦਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਕਾਯ ਵੇਲਾਯ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਗਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤਯਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਆਰਦ੍ਧਮਤ੍ਤੇਤਿ. ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਕਰਿਤ੍ਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬੁਦ੍ਧਸੁਖੁਮਾਲਾ ਤੁਮ੍ਹੇਤਿ. ਸਚੇ ਤ੍ਵਂ, ਨਨ੍ਦ, ਕਪ੍ਪਂ ਦੇਸੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਕਪ੍ਪਮਤ੍ਤਮ੍ਪਾਹਂ ਠਿਤਕੋਵ ਸੁਣੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ ਅਵੋਚ. ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਗਰੁਨੋ ਤਥਾਗਤਾ. ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਗਰੁਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨਕਾ ਪਿਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨਕੇ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਪਟਿਪਨ੍ਨਕੋ ਚ ਨਾਮ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਨੋ ਪਰਹਿਤਾਯ, ਪਰਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਨੋ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ, ਨੋ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਚ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਨੋ ਪਰਹਿਤਾਯ ਚ, ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਚ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਪਰਹਿਤਾਯ ਚਾਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਹੋਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਸਯਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਨਂ ਲਾਭੀ ਹੋਤਿ, ਪਰਂ ਤਤ੍ਥ ਨ ਓਵਦਤਿ ਨ ਅਨੁਸਾਸਤਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਬਾਕੁਲੋ ¶ ਵਿਯ. ਅਯਂ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਨਾਮ ਨੋ ਪਰਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਏਵਰੂਪਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਭਗਵਾ ਨ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਿਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤੋਤਿ.
ਯੋ ਪਨ ਦਸਨ੍ਨਂ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਨਂ ਅਲਾਭੀ, ਪਰਂ ਤੇਹਿ ਓਵਦਤਿ ਤੇਨ ਕਤਵਤ੍ਤਸਾਦਿਯਨਤ੍ਥਂ ਉਪਨਨ੍ਦੋ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਅਯਂ ਪਰਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ¶ ਨਾਮ ਨੋ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ, ਏਵਰੂਪਮ੍ਪਿ ਨ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾ ਮਹਾਪਚ੍ਛਿ ਵਿਯ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾਤਿ.
ਯੋ ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਦਸਨ੍ਨਂ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਨਂ ਅਲਾਭੀ, ਪਰਮ੍ਪਿ ਤੇਹਿ ਨ ਓਵਦਤਿ, ਲਾਲ਼ੁਦਾਯੀ ਵਿਯ, ਅਯਂ ਨੇਵ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਨ ਪਰਹਿਤਾਯ, ਏਵਰੂਪਮ੍ਪਿ ਨ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਕਿਲੇਸਾ ਫਰਸੁਛੇਜ੍ਜਾ ਵਿਯ ਮਹਨ੍ਤਾਤਿ.
ਯੋ ਪਨ ਸਯਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਨਂ ਲਾਭੀ, ਪਰਮ੍ਪਿ ਤੇਹਿ ਓਵਦਤਿ, ਅਯਂ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਚੇਵ ਪਰਹਿਤਾਯ ਚ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਨਾਮ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਮਹਾਕਸ੍ਸਪਾਦਯੋ ਅਸੀਤਿਮਹਾਥੇਰਾ ਵਿਯ, ਏਵਰੂਪਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਮਯ੍ਹਂ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਵੁਡ੍ਢਿਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤੋਤਿ. ਇਧਾਪਿ ਏਵਰੂਪਮੇਵ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ – ‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਏਵਂ ਭਗਵਤਾ ਪੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪਨ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜਾਤਿਭੂਮਿਯਂ ਉਭਯਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ ¶ ਦਸਕਥਾਵਤ੍ਥੁਲਾਭਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਤਤ੍ਥ ਏਵਰੂਪੋਤਿ ਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਚਿਨ੍ਤਨਾ ਵਾ ਸਮਨ੍ਤਨਾ ਵਾ ਅਹੋਸਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਆਯਸ੍ਮਾ ਹਿ ਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਜਨਪਦੇ ਆਕਾਸਮਜ੍ਝੇ ਠਿਤੋ ਚਨ੍ਦੋ ਵਿਯ ਸੂਰਿਯੋ ਵਿਯ ਚ ਪਾਕਟੋ ਪਞ੍ਞਾਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਮੇਘਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਏਕਜ੍ਝਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਮੋਰਘਟਾ ਵਿਯ ਘਨਸਜ੍ਝਾਯਂ ਕਾਤੁਂ, ਆਰਦ੍ਧਭਿਕ੍ਖੂ ਵਿਯ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਚਰਿਯਂ ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰਂ ਭਗਵਤੋ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਚ ਗੁਣਂ ਭਾਸਿਤੁਂ ਅਪ੍ਪਹੋਨ੍ਤੇਹਿ ਮੁਖੇਹਿ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇਵ ਪੁਣ੍ਣੋ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਯਸ੍ਮਾਤਿਆਦਿਮਾਹਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਣ੍ਣੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਮਨ੍ਤਾਣਿਯਾ ਪਨ ਸੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਮ੍ਭਾਵਿਤੋਤਿ ਗੁਣਸਮ੍ਭਾਵਨਾਯ ਸਮ੍ਭਾਵਿਤੋ.
ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ
ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋਤਿ ਇਚ੍ਛਾਵਿਰਹਿਤੋ ਨਿਇਚ੍ਛੋ ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹੋ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਸਾਵਸੇਸਂ ਵਿਯ, ਅਤ੍ਥੋ ਪਨ ਨਿਰਵਸੇਸੋ. ਨ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਅਣੁਮਤ੍ਤਾਪਿ ਪਾਪਿਕਾ ਇਚ੍ਛਾ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ. ਖੀਣਾਸਵੋ ਹੇਸ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਹੀਨਤਣ੍ਹੋ. ਅਪਿਚੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਤਾ ਪਾਪਿਚ੍ਛਤਾ ਮਹਿਚ੍ਛਤਾ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਤਿ ਅਯਂ ਭੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ¶ ਸਕਲਾਭੇ ਅਤਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਲਾਭੇ ਪਤ੍ਥਨਾ ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਤਾ ਨਾਮ. ਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਏਕਭਾਜੇਨ ਪਕ੍ਕਪੂਵੋਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤੇ ਪਤਿਤੋ ਨ ਸੁਪਕ੍ਕੋ ਵਿਯ ਖੁਦ੍ਦਕੋ ਵਿਯ ਚ ਖਾਯਤਿ. ਸ੍ਵੇਵ ਪਰਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਸੁਪਕ੍ਕੋ ਵਿਯ ਮਹਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਚ ਖਾਯਤਿ. ਅਸਨ੍ਤਗੁਣਸਮ੍ਭਾਵਨਤਾ ਪਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਚ ਅਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ ਪਾਪਿਚ੍ਛਤਾ ਨਾਮ, ਸਾ, ‘‘ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਸਮਾਨੋ ਸਦ੍ਧੋਤਿ ਮਂ ਜਨੋ ਜਾਨਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਆਗਤਾਯੇਵ, ਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕੋਹਞ੍ਞੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ. ਸਨ੍ਤਗੁਣਸਮ੍ਭਾਵਨਾ ਪਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਚ ਅਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ ਮਹਿਚ੍ਛਤਾ ਨਾਮ. ਸਾਪਿ, ‘‘ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਸਦ੍ਧੋ ਸਮਾਨੋ ਸਦ੍ਧੋਤਿ ਮਂ ਜਨੋ ਜਾਨਾਤੂਤਿ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਸੀਲਵਾ ਸਮਾਨੋ ਸੀਲਵਾਤਿ ਮਂ ਜਨੋ ਜਾਨਾਤੂ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੮੫੧) ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਆਗਤਾਯੇਵ, ਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਦੁਸ੍ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਯੋ ਹੋਤਿ, ਵਿਜਾਤਮਾਤਾਪਿਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ –
‘‘ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ¶ ਸਮੁਦ੍ਦੋ ਚ, ਮਹਿਚ੍ਛੋ ਚਾਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ;
ਸਕਟੇਨ ਪਚ੍ਚਯਂ ਦੇਤੁ, ਤਯੋਪੇਤੇ ਅਤਪ੍ਪਯਾ’’ਤਿ.
ਸਨ੍ਤਗੁਣਨਿਗੂਹਨਤਾ ਪਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਚ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾ ਨਾਮ, ਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਮ੍ਪਿ ਗੁਣਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤੁਕਾਮਤਾਯ, ‘‘ਸਦ੍ਧੋ ਸਮਾਨੋ ਸਦ੍ਧੋਤਿ ਮਂ ਜਨੋ ਜਾਨਾਤੂਤਿ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ. ਸੀਲਵਾ, ਪਵਿਵਿਤ੍ਤੋ, ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ, ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ, ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਪਞ੍ਞਵਾ, ਖੀਣਾਸਵੋ ਸਮਾਨੋ ਖੀਣਾਸਵੋਤਿ ਮਂ ਜਨੋ ਜਾਨਾਤੂ’’ਤਿ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥੇਰੋ.
ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਮਹਾਖੀਣਾਸਵੋ ਅਹੋਸਿ, ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਪਨਸ੍ਸ ਪਾਦਮਤ੍ਤਮੇਵ ਅਗ੍ਘਤਿ, ਸੋ ਅਸੋਕਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਰਞ੍ਞੋ ਵਿਹਾਰਮਹਦਿਵਸੇ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰੋ ਅਹੋਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਅਤਿਲੂਖਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਥੋਕਂ ਬਹਿ ਹੋਥਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਥੇਰੋ, ‘‘ਮਾਦਿਸੇ ਖੀਣਾਸਵੇ ਰਞ੍ਞੋ ਸਙ੍ਗਹਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞੋ ਕੋ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਥਵਿਯਂ ਨਿਮੁਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਿਣ੍ਡਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਯੇਵ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਿ. ਏਵਂ ਖੀਣਾਸਵੋ ਸਮਾਨੋ, ‘‘ਖੀਣਾਸਵੋਤਿ ਮਂ ਜਨੋ ਜਾਨਾਤੂ’’ਤਿ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ. ਏਵਂ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਲਾਭਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਲਾਭਂ ਥਾਵਰਂ ਕਰੋਤਿ, ਦਾਯਕਾਨਂ ¶ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰਾਧੇਤਿ, ਯਥਾ ਯਥਾ ਹਿ ¶ ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯ ਅਪ੍ਪਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਥਾ ਤਥਾ ਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤੇ ਪਸਨ੍ਨਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਬਹੂ ਦੇਨ੍ਤਿ.
ਅਪਰੋਪਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ – ਪਚ੍ਚਯਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਧੁਤਙ੍ਗਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਅਧਿਗਮਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਪਚ੍ਚਯਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਨਾਮ, ਸੋ ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਵਸਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਸਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਥਾਮਂ ਜਾਨਾਤਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਬਹੁ ਹੋਤਿ, ਦਾਯਕੋ ਅਪ੍ਪਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ, ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਅਪ੍ਪਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਅਪ੍ਪੋ, ਦਾਯਕੋ ਬਹੁਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਅਪ੍ਪਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋਪਿ ਬਹੁ, ਦਾਯਕੋਪਿ ਬਹੁਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਥਾਮਂ ਞਤ੍ਵਾ ਪਮਾਣੇਨੇਵ ਗਣ੍ਹਾਤਿ.
ਧੁਤਙ੍ਗਸਮਾਦਾਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਂ ਨਜਾਨਾਪੇਤੁਕਾਮੋ ਧੁਤਙ੍ਗਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਨਾਮ. ਤਸ੍ਸ ਵਿਭਾਵਨਤ੍ਥਂ ¶ ਇਮਾਨਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ – ਸੋਸਾਨਿਕਮਹਾਸੁਮਨਤ੍ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਸਟ੍ਠਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਸੁਸਾਨੇ ਵਸਿ, ਅਞ੍ਞੋ ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਨ ਅਞ੍ਞਾਸਿ, ਤੇਨੇਵਾਹ –
‘‘ਸੁਸਾਨੇ ਸਟ੍ਠਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ, ਅਬ੍ਬੋਕਿਣ੍ਣਂ ਵਸਾਮਹਂ;
ਦੁਤਿਯੋ ਮਂ ਨ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਅਹੋ ਸੋਸਾਨਿਕੁਤ੍ਤਮੋ’’ਤਿ.
ਚੇਤਿਯਪਬ੍ਬਤੇ ਦ੍ਵੇਭਾਤਿਯਤ੍ਥੇਰਾ ਵਸਿਂਸੁ. ਤੇਸੁ ਕਨਿਟ੍ਠੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕੇਨ ਪੇਸਿਤਾ ਉਚ੍ਛੁਖਣ੍ਡਿਕਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਜੇਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਪਰਿਭੋਗਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਰੋਥਾਤਿ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਚ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮੁਖਂ ਵਿਕ੍ਖਾਲਨਕਾਲੋ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਅਲਂ, ਆਵੁਸੋਤਿ ਆਹ. ਕਚ੍ਚਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਕਾਸਨਿਕਤ੍ਥਾਤਿ. ਆਹਰਾਵੁਸੋ, ਉਚ੍ਛੁਖਣ੍ਡਿਕਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਏਕਾਸਨਿਕੋ ਸਮਾਨੋਪਿ ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਨਿਗੂਹਮਾਨੋ ਪਰਿਭੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮੁਖਂ ਵਿਕ੍ਖਾਲੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਗਤੋ.
ਯੋ ਪਨ ਸਾਕੇਤਕਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਭਾਵਂ ਜਾਨਾਪੇਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਅਯਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਨਾਮ. ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਖਣੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਸੁ ਓਕਾਸਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ ਮਰਣਕ੍ਖਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਲਭਿਸ੍ਸਥਾਤਿ ਚੋਦਿਤੋ ਗਣਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਕਣਿਕਾਰਵਾਲਿਕਸਮੁਦ੍ਦਵਿਹਾਰਂ ਗਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤੋਵਸ੍ਸਂ ਥੇਰਨਵਮਜ੍ਝਿਮਾਨਂ ਉਪਕਾਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ¶ ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਯ ਉਪੋਸਥਦਿਵਸੇ ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ ਜਨਤਂ ਖੋਭੇਤ੍ਵਾ ਗਤੋ.
ਯੋ ਪਨ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦਿਭਾਵਂ ਜਾਨਾਪੇਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਅਯਂ ਅਧਿਗਮਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ¶ ਨਾਮ, ਤਯੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਵਿਯ ਘਟਿਕਾਰਕੁਮ੍ਭਕਾਰੋ ਵਿਯ ਚ.
ਆਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਪੁਣ੍ਣੋ ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਤਂ ਪਾਪਿਚ੍ਛਤਂ ਮਹਿਚ੍ਛਤਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਸੋ ਇਚ੍ਛਾਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾਯ ਅਲੋਭਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ. ਭਿਕ੍ਖੂਨਮ੍ਪਿ, ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਤਾ ਪਾਪਿਚ੍ਛਤਾ ਮਹਿਚ੍ਛਤਾਤਿ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਤੇਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਏਵਰੂਪਂ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਂ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਕਥਂ ਕਥੇਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਕਥਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਕਤ੍ਤਾ’’ਤਿ.
ਦ੍ਵਾਦਸਵਿਧਸਨ੍ਤੋਸਵਣ੍ਣਨਾ
ਇਦਾਨਿ ¶ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਮੇਵ ਦੀਪਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਯੋਜਨਾ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਤਿ ਇਤਰੀਤਰਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਤੋਸੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਸੋ ਪਨੇਸ ਸਨ੍ਤੋਸੋ ਦ੍ਵਾਦਸਵਿਧੋ ਹੋਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ, ਚੀਵਰੇ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ ਯਥਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋਤਿ ਤਿਵਿਧੋ, ਏਵਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾਦੀਸੁ. ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਪਭੇਦਸਂਵਣ੍ਣਨਾ.
ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਚੀਵਰਂ ਲਭਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਵਾ ਅਸੁਨ੍ਦਰਂ ਵਾ. ਸੋ ਤੇਨੇਵ ਯਾਪੇਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਲਭਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਚੀਵਰੇ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਅਥ ਯੋ ਪਕਤਿਦੁਬ੍ਬਲੋ ਵਾ ਹੋਤਿ ਆਬਾਧਜਰਾਭਿਭੂਤੋ ਵਾ, ਗਰੁਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਨ੍ਤੋ ਕਿਲਮਤਿ, ਸੋ ਸਭਾਗੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਲਹੁਕੇਨ ਯਾਪੇਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਚੀਵਰੇ ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਅਪਰੋ ਪਣੀਤਪਚ੍ਚਯਲਾਭੀ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਪਟ੍ਟਚੀਵਰਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਮਹਗ੍ਘਚੀਵਰਂ ਬਹੂਨਿ ਵਾ ਪਨ ਚੀਵਰਾਨਿ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਇਦਂ ਥੇਰਾਨਂ ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਇਦਂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾਨਂ ਅਨੁਰੂਪਂ, ਇਦਂ ਗਿਲਾਨਾਨਂ ਇਦਂ ਅਪ੍ਪਲਾਭਾਨਂ ਹੋਤੂਤਿ ਦਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਪੁਰਾਣਚੀਵਰਂ ਵਾ ¶ ਸਙ੍ਕਾਰਕੂਟਾਦਿਤੋ ਵਾ ਨਨ੍ਤਕਾਨਿ ਉਚ੍ਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਤੇਹਿ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਾਰੇਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਚੀਵਰੇ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ.
ਇਧ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਲਭਤਿ ਲੂਖਂ ਵਾ ਪਣੀਤਂ ਵਾ, ਸੋ ਤੇਨੇਵ ਯਾਪੇਤਿ, ਅਞ੍ਞਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਲਭਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਯੋ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਕਤਿਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਵਾ ਬ੍ਯਾਧਿਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ¶ ਲਭਤਿ, ਯੇਨਸ੍ਸ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤੇਨ ਅਫਾਸੁ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਸਭਾਗਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਸਪ੍ਪਾਯਭੋਜਨਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਅਪਰੋ ਬਹੁਂ ਪਣੀਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਲਭਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਚੀਵਰਂ ਵਿਯ ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤਬਹੁਸ੍ਸੁਤਅਪ੍ਪਲਾਭਿਗਿਲਾਨਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਵਾ ਸੇਸਕਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਵਾ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਮਿਸ੍ਸਕਾਹਾਰਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ.
ਇਧ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੇਨਾਸਨਂ ਲਭਤਿ ਮਨਾਪਂ ਵਾ ਅਮਨਾਪਂ ਵਾ, ਸੋ ਤੇਨ ਨੇਵ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਨ ਪਟਿਘਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਤਿਣਸਨ੍ਥਾਰਕੇਨਾਪਿ ਯਥਾਲਦ੍ਧੇਨੇਵ ਤੁਸ੍ਸਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨੇ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ ¶ . ਯੋ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਕਤਿਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਵਾ ਬ੍ਯਾਧਿਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਵਾ ਸੇਨਾਸਨਂ ਲਭਤਿ, ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਸਤੋ ਅਫਾਸੁ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਸਭਾਗਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕੇ ਸਪ੍ਪਾਯਸੇਨਾਸਨੇ ਵਸਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨੇ ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਅਪਰੋ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞੋ ਲੇਣਮਣ੍ਡਪਕੂਟਾਗਾਰਾਦੀਨਿ ਬਹੂਨਿ ਪਣੀਤਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਲਭਤਿ, ਸੋ ਤਾਨਿ ਚੀਵਰਾਦੀਨਿ ਵਿਯ ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤਬਹੁਸ੍ਸੁਤਅਪ੍ਪਲਾਭਿਗਿਲਾਨਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਸਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨੇ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਯੋਪਿ, ‘‘ਉਤ੍ਤਮਸੇਨਾਸਨਂ ਨਾਮ ਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਓਕ੍ਕਮਤਿ, ਨਿਦ੍ਦਾਭਿਭੂਤਸ੍ਸ ਪੁਨ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਤੋ ਪਾਪਵਿਤਕ੍ਕਾ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਤਾਦਿਸਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਰੁਕ੍ਖਮੂਲਾਦੀਸੁ ਵਸਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨੇ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ.
ਇਧ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਲਭਤਿ ਲੂਖਂ ਵਾ ਪਣੀਤਂ ਵਾ, ਸੋ ਯਂ ਲਭਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਤਿ, ਅਞ੍ਞਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਲਭਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯੇ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਯੋ ਪਨ ਤੇਲੇਨ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਫਾਣਿਤਂ ¶ ਲਭਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਸਭਾਗਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਤੇਲਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਦੇਵ ਵਾ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਤੇਹਿ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯੇ ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਅਪਰੋ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞੋ ਬਹੁਂ ਤੇਲਮਧੁਫਾਣਿਤਾਦਿਪਣੀਤਭੇਸਜ੍ਜਂ ਲਭਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਚੀਵਰਂ ਵਿਯ ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤਬਹੁਸ੍ਸੁਤਅਪ੍ਪਲਾਭਿਗਿਲਾਨਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਆਭਤਕੇਨ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਯਾਪੇਨ੍ਤੋਪਿ ¶ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਭਾਜਨੇ ਮੁਤ੍ਤਹਰੀਤਕਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਚਤੁਮਧੁਰਂ, ‘‘ਗਣ੍ਹ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯਦਿਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਸਚਸ੍ਸ ਤੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨਪਿ ਰੋਗੋ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤਿ, ਅਥ ਮੁਤ੍ਤਹਰੀਤਕਂ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਵਣ੍ਣਿਤਨ੍ਤਿ ਚਤੁਮਧੁਰਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਮੁਤ੍ਤਹਰੀਤਕੇਨੇਵ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਪਰਮਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯੇ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ.
ਇਮੇਸਂ ਪਨ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਤਿਣ੍ਣਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਨ੍ਤੋਸਾਨਂ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋਵ ਅਗ੍ਗੋ. ਆਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣੋ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਪਚ੍ਚਯੇ ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ਸਨ੍ਤੋਸੇਹਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਅਹੋਸਿ. ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਕਥਞ੍ਚਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਮ੍ਪਿ ਚ ਇਮਂ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਕਥਂ ਕਤ੍ਤਾਵ ਅਹੋਸਿ.
ਤਿਵਿਧਪਵਿਵੇਕਵਣ੍ਣਨਾ
ਪਵਿਵਿਤ੍ਤੋਤਿ ¶ ਕਾਯਪਵਿਵੇਕੋ ਚਿਤ੍ਤਪਵਿਵੇਕੋ ਉਪਧਿਪਵਿਵੇਕੋਤਿ ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ਪਵਿਵੇਕੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਏਕੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਕੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏਕੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਏਕੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਏਕੋ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਤਿ, ਏਕੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਏਕੋ ਚਙ੍ਕਮਮਧਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਏਕੋ ਚਰਤਿ, ਏਕੋ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਅਯਂ ਕਾਯਪਵਿਵੇਕੋ ਨਾਮ. ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤਪਵਿਵੇਕੋ ਨਾਮ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਉਪਧਿਪਵਿਵੇਕੋ ਨਾਮ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ – ‘‘ਕਾਯਪਵਿਵੇਕੋ ਚ ਵਿਵੇਕਟ੍ਠਕਾਯਾਨਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਭਿਰਤਾਨਂ. ਚਿਤ੍ਤਪਵਿਵੇਕੋ ਚ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਮਵੋਦਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ. ਉਪਧਿਵਿਵੇਕੋ ਚ ਨਿਰੁਪਧੀਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਵਿਸਙ੍ਖਾਰਗਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੫੭). ਪਵਿਵੇਕਕਥਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਮ੍ਪਿ ਚ ਇਮਂ ਪਵਿਵੇਕਕਥਂ ਕਤ੍ਤਾ.
ਪਞ੍ਚਵਿਧਸਂਸਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ
ਅਸਂਸਟ੍ਠੋਤਿ ¶ ਪਞ੍ਚਵਿਧੇਨ ਸਂਸਗ੍ਗੇਨ ਵਿਰਹਿਤੋ. ਸਵਨਸਂਸਗ੍ਗੋ ਦਸ੍ਸਨਸਂਸਗ੍ਗੋ ਸਮੁਲ੍ਲਪਨਸਂਸਗ੍ਗੋ ਸਮ੍ਭੋਗਸਂਸਗ੍ਗੋ ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗੋਤਿ ਪਞ੍ਚਵਿਧੋ ਸਂਸਗ੍ਗੋ. ਤੇਸੁ ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਣਾਤਿ, ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ ਵਾ ਨਿਗਮੇ ਵਾ ਇਤ੍ਥੀ ਵਾ ਕੁਮਾਰਿਕਾ ਵਾ ਅਭਿਰੂਪਾ ਦਸ੍ਸਨੀਯਾ ਪਾਸਾਦਿਕਾ ਪਰਮਾਯ ਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਂਸੀਦਤਿ ਵਿਸੀਦਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਸਨ੍ਧਾਰੇਤੁਂ, ਸਿਕ੍ਖਾਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ ਅਨਾਵਿਕਤ੍ਵਾ ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਏਵਂ ਪਰੇਹਿ ਵਾ ਕਥੀਯਮਾਨਂ ਰੂਪਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਾ ਹਸਿਤਲਪਿਤਗੀਤਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣਵੀਥਿਵਸੇਨ ¶ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਰਾਗੋ ਸਵਨਸਂਸਗ੍ਗੋ ਨਾਮ. ਸੋ ਅਨਿਤ੍ਥਿਗਨ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਪਞ੍ਚਗ੍ਗਲ਼ਲੇਣਵਾਸੀਤਿਸ੍ਸਦਹਰਸ੍ਸ ਚ ਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ –
ਦਹਰੋ ਕਿਰ ਆਕਾਸੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਗਿਰਿਗਾਮਵਾਸਿਕਮ੍ਮਾਰਧੀਤਾਯ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕੁਮਾਰੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਦੁਮਸਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨ੍ਹਤ੍ਵਾ ਪਦੁਮਾਨਿ ਚ ਪਿਲਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਮਧੁਰਸ੍ਸਰੇਨ ਗਾਯਨ੍ਤਿਯਾ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਕਾਮਰਾਗੇਨ ਵਿਦ੍ਧੋ ਵਿਸੇਸਾ ਪਰਿਹਾਯਿਤ੍ਵਾ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨ ਹੇਵ ਖੋ ਸੁਣਾਤਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਸਾਮਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਇਤ੍ਥਿਂ ਵਾ ਕੁਮਾਰਿਂ ਵਾ ਅਭਿਰੂਪਂ ਦਸ੍ਸਨੀਯਂ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਪਰਮਾਯ ਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ. ਸੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਂਸੀਦਤਿ ਵਿਸੀਦਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ¶ ਸਨ੍ਧਾਰੇਤੁਂ, ਸਿਕ੍ਖਾਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ ਅਨਾਵਿਕਤ੍ਵਾ ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਏਵਂ ਵਿਸਭਾਗਰੂਪਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਵੀਥਿਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਰਾਗੋ ਦਸ੍ਸਨਸਂਸਗ੍ਗੋ ਨਾਮ. ਸੋ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ –
ਏਕੋ ਕਿਰ ਦਹਰੋ ਕਾਲਦੀਘਵਾਪਿਦ੍ਵਾਰਵਿਹਾਰਂ ਉਦ੍ਦੇਸਤ੍ਥਾਯ ਗਤੋ. ਆਚਰਿਯੋ ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਓਕਾਸਂ ਨ ਕਰੋਤਿ. ਸੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨ੍ਨਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਤਿ. ਆਚਰਿਯੋ ਸਚੇ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇ ਨ ਚਰਿਸ੍ਸਸਿ. ਦਸ੍ਸਾਮਿ ਤੇ ਉਦ੍ਦੇਸਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਸਾਧੂਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਦੇਸੇ ਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਆਚਰਿਯਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਆਚਰਿਯੋ ਮੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ ਚਰਿਤੁਂ ਨ ਦੇਤਿ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਗਾਮਂ ਪਾਵਿਸਿ, ਏਕਾ ਕੁਲਧੀਤਾ ਪੀਤਕਵਤ੍ਥਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਗੇਹੇ ਠਿਤਾ ਦਹਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਞ੍ਜਾਤਰਾਗਾ ਉਲ਼ੁਙ੍ਕੇਨ ਯਾਗੁਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਚਕੇ ਨਿਪਜ੍ਜਿ. ਅਥ ਨਂ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ¶ ਕਿਂ ਅਮ੍ਮਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ, ਦ੍ਵਾਰੇਨ ਗਤਂ ਦਹਰਂ ਲਭਮਾਨਾ ਜੀਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਲਭਮਾਨਾ ਮਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ. ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਵੇਗੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਗਾਮਦ੍ਵਾਰੇ ਦਹਰਂ ਪਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਨਿਵਤ੍ਤਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਦਹਰੋ ਅਲਂ ਗਚ੍ਛਾਮੀਤਿ. ਤੇ, ‘‘ਇਦਂ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ – ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗੇਹੇ ਏਤ੍ਤਕਂ ਨਾਮ ਧਨਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਏਕਾਯੇਵ ਨੋ ਧੀਤਾ, ਤ੍ਵਂ ਨੋ ਜੇਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਠਸ੍ਸਸਿ, ਸੁਖੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਜੀਵਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਦਹਰੋ, ‘‘ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਇਮਿਨਾ ਪਲਿਬੋਧੇਨ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾਵ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੋ.
ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਮ੍ਮ, ਨਾਸਕ੍ਖਿਮ੍ਹਾ ਦਹਰਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੁਂ, ਯਂ ਅਞ੍ਞਂ ਸਾਮਿਕਂ ਇਚ੍ਛਸਿ, ਤਂ ਲਭਿਸ੍ਸਸਿ, ਉਟ੍ਠੇਹਿ ਖਾਦ ਚ ਪਿਵ ਚਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਸਾ ਅਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤੀ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਨਿਰਾਹਾਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਤਸ੍ਸਾ ਸਰੀਰਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪੀਤਕਵਤ੍ਥਂ ਧੁਰਵਿਹਾਰੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਦਂਸੁ, ਭਿਕ੍ਖੂ ¶ ਵਤ੍ਥਂ ਖਣ੍ਡਾਖਣ੍ਡਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭਾਜਯਿਂਸੁ. ਏਕੋ ਮਹਲ੍ਲਕੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਲ੍ਯਾਣੀਵਿਹਾਰਂ ਆਗਤੋ. ਸੋਪਿ ਦਹਰੋ ਚੇਤਿਯਂ ਵਨ੍ਦਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਮਹਲ੍ਲਕੋ ਤਂ ਵਤ੍ਥਖਣ੍ਡਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਇਮਿਨਾ ਮੇ ਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨਂ ਵਿਚਾਰੇਥਾ’’ਤਿ ਦਹਰਂ ਅਵੋਚ. ਦਹਰੋ ਮਹਾਥੇਰ ‘‘ਕੁਹਿਂ ਲਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਸਬ੍ਬਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਕਥੇਸਿ. ਸੋ ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾਵ, ‘‘ਏਵਰੂਪਾਯ ਨਾਮ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਵਾਸਂ ਨਾਲਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਰਾਗਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਕਾਲਮਕਾਸਿ.
ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ¶ ਆਲਾਪਸਲ੍ਲਾਪਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਰਾਗੋ ਪਨ ਸਮੁਲ੍ਲਪਨਸਂਸਗ੍ਗੋ ਨਾਮ. ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਸਨ੍ਤਕਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੋਗਕਰਣਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਰਾਗੋ ਸਮ੍ਭੋਗਸਂਸਗ੍ਗੋ ਨਾਮ. ਸੋ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਮਰਿਚਵਟ੍ਟਿਵਿਹਾਰਮਹੇ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਨਵੁਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਏਵ ਅਹੇਸੁਂ. ਏਕੋ ਸਾਮਣੇਰੋ ਉਣ੍ਹਯਾਗੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਸਕਿਂ ਚੀਵਰਕਣ੍ਣੇ ਠਪੇਸਿ, ਸਕਿਂ ਭੂਮਿਯਂ. ਏਕਾ ਸਾਮਣੇਰੀ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਪਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਯਾਹੀਤਿ ਥਾਲਕਂ ਅਦਾਸਿ. ਤੇ ਅਪਰਭਾਗੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਭਯੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਪਰਸਮੁਦ੍ਦਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਤੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਪੁਰੇਤਰਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਸਾ, ‘‘ਏਕੋ ਕਿਰ ਸੀਹਲ਼ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ, – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਮਰਿਚਵਟ੍ਟਿਵਿਹਾਰਮਹਕਾਲੇ ਤੁਮ੍ਹੇ ਕਤਿਵਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤਦਾਹਂ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਿਕਸਾਮਣੇਰੋ. ਤ੍ਵਂ ਪਨ ਕਤਿਵਸ੍ਸਾਤਿ? ਅਹਂ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਿਕਸਾਮਣੇਰੀਯੇਵ ਏਕਸ੍ਸ ¶ ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਉਣ੍ਹਯਾਗੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਠਪਨਤ੍ਥਂ ਥਾਲਕਮਦਾਸਿਨ੍ਤਿ. ਥੇਰੋ, ‘‘ਅਹਂ ਸੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਥਾਲਕਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਤੇ ਏਤ੍ਤਕੇਨੇਵ ਸਂਸਗ੍ਗੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਸਨ੍ਧਾਰੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਦ੍ਵੇਪਿ ਸਟ੍ਠਿਵਸ੍ਸਕਾਲੇ ਵਿਬ੍ਭਮਿਂਸੁ.
ਹਤ੍ਥਗਾਹਾਦਿਵਸੇਨ ਪਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਰਾਗੋ ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗੋ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਵਤ੍ਥੁ – ਮਹਾਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣੇ ਕਿਰ ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੂ ਸਜ੍ਝਾਯਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਪਿਟ੍ਠਿਪਸ੍ਸੇ ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਰੇਕੋ ਦਹਰੋ ਹਤ੍ਥਂ ਪਸਾਰੇਨ੍ਤੋ ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਕਾਯਂ ਛੁਪਿ. ਸਾ ਤਂ ਹਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਰਸ੍ਮਿਂ ਠਪੇਸਿ, ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਸਂਸਗ੍ਗੇਨ ਦ੍ਵੇਪਿ ਵਿਬ੍ਭਮਿਤ੍ਵਾ ਗਿਹਿਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤਾ.
ਗਾਹਗਾਹਕਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ
ਇਮੇਸੁ ¶ ਪਨ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸਂਸਗ੍ਗੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਵਨਦਸ੍ਸਨਸਮੁਲ੍ਲਪਨਸਮ੍ਭੋਗਕਾਯਪਰਾਮਾਸਾ ਨਿਚ੍ਚਮ੍ਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿਯੇਵ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਂ ਸੇਸਾ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਤਥਾ ਉਪਾਸਕਉਪਾਸਿਕਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਹਿ ਕਿਲੇਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਕੋ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਾਹਗਾਹਕੋ ਹੋਤਿ, ਏਕੋ ਗਾਹਮੁਤ੍ਤਕੋ, ਏਕੋ ਮੁਤ੍ਤਗਾਹਕੋ, ਏਕੋ ਮੁਤ੍ਤਮੁਤ੍ਤਕੋ.
ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਪਿ ਆਮਿਸੇਨ ਉਪਲਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਹਣਵਸੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਪੁਪ੍ਫਫਲਾਦੀਹਿ ¶ ਉਪਲਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਹਣਵਸੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਅਯਂ ਗਾਹਗਾਹਕੋ ਨਾਮ. ਯਂ ਪਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਵਸੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਅਯਂ ਗਾਹਮੁਤ੍ਤਕੋ ਨਾਮ. ਯਸ੍ਸ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਵਸੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯੇ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪੁਪ੍ਫਫਲਾਦੀਹਿ ਉਪਲਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਹਣਵਸੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਅਯਂ ਮੁਤ੍ਤਗਾਹਕੋ ਨਾਮ. ਯਸ੍ਸ ਮਨੁਸ੍ਸਾਪਿ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਵਸੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯੇ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਚੂਲ਼ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਯਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਵਸੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਅਯਂ ਮੁਤ੍ਤਮੁਤ੍ਤਕੋ ਨਾਮ.
ਥੇਰਂ ਕਿਰ ਏਕਾ ਉਪਾਸਿਕਾ ਦ੍ਵਾਦਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਉਪਟ੍ਠਹਿ. ਏਕਦਿਵਸਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ ਅਗ੍ਗਿ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਗੇਹਾਨਿ ਝਾਪੇਸਿ. ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਕੁਲੂਪਕਭਿਕ੍ਖੂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ¶ – ‘‘ਕਿਂ ਉਪਾਸਿਕੇ, ਅਪਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਭਣ੍ਡਕਂ ਅਰੋਗਂ ਕਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਖਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਅਕਂਸੁ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਮਾਤੁ ਕੁਲੂਪਕਤ੍ਥੇਰੋ ਭੁਞ੍ਜਨਵੇਲਾਯਮੇਵ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਥੇਰੋਪਿ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵੇਲਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾਵ ਆਗਤੋ. ਉਪਾਸਿਕਾ ਕੋਟ੍ਠਚ੍ਛਾਯਾਯ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਥੇਰੇ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਮਾਤੁ ਕੁਲੂਪਕਤ੍ਥੇਰੋ ਭੁਞ੍ਜਨਵੇਲਾਯਮੇਵ ਆਗਤੋ’’ਤਿ. ਉਪਾਸਿਕਾ, ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਕੁਲੂਪਕਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂਯੇਵ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਾ, ਮਯ੍ਹਂ ਥੇਰੋ ਮਯ੍ਹੇਵ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਆਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤੋ ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਸਂਸਗ੍ਗੇਹਿ ਚਤੂਹਿਪਿ ਪਰਿਸਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਸਂਸਟ੍ਠੋ ਗਾਹਮੁਤ੍ਤਕੋ ਚੇਵ ਮੁਤ੍ਤਮੁਤ੍ਤਕੋ ਚ ਅਹੋਸਿ. ਯਥਾ ਚ ਸਯਂ ਅਸਂਸਟ੍ਠੋ, ਏਵਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਮ੍ਪਿ ਤਂ ਅਸਂਸਗ੍ਗਕਥਂ ਕਤ੍ਤਾ ਅਹੋਸਿ.
ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋਤਿ ¶ ਪਗ੍ਗਹਿਤਵੀਰਿਯੋ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕਾਯਿਕਚੇਤਸਿਕਵੀਰਿਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੋ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਮਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਿਲੇਸਂ ਠਾਨਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ ਨ ਦੇਤਿ, ਠਾਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਿਲੇਸਂ ਨਿਸਜ੍ਜਂ, ਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਿਲੇਸਂ ਸਯਨਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ ਨ ਦੇਤਿ, ਮਨ੍ਤੇਨ ਕਣ੍ਹਸਪ੍ਪਂ ਉਪ੍ਪੀਲ਼ੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਅਮਿਤ੍ਤਂ ਗੀਵਾਯ ਅਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਚ ਵਿਚਰਤਿ, ਅਯਂ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ ਨਾਮ. ਥੇਰੋ ਚ ਤਾਦਿਸੋ ਅਹੋਸਿ. ਭਿਕ੍ਖੂਨਮ੍ਪਿ ਤਥੇਵ ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਕਥਂ ਕਤ੍ਤਾ ਅਹੋਸਿ.
ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿਆਦੀਸੁ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਂ. ਸਮਾਧੀਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਾ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ. ਪਞ੍ਞਾਤਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਞਾਣਂ. ਵਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਅਰਿਯਫਲਂ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਵਿਧਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣਂ. ਥੇਰੋ ਸਯਮ੍ਪਿ ਸੀਲਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਹੋਸਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਮ੍ਪਿ ਸੀਲਾਦਿਕਥਂ ¶ ਕਤ੍ਤਾ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਦਸਹਿ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਹਿ ਓਵਦਤੀਤਿ ਓਵਾਦਕੋ. ਯਥਾ ਪਨ ਏਕੋ ਓਵਦਤਿਯੇਵ, ਸੁਖੁਮਂ ਅਤ੍ਥਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਜਾਨਾਪੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਨ ਏਵਂ ਥੇਰੋ. ਥੇਰੋ ਪਨ ਤਾਨਿ ਦਸ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਨਿ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਪਕੋ. ਏਕੋ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਥੇਰੋ ਕਾਰਣਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਕੋ. ਏਕੋ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਗਾਹੇਤੁਂ ਪਨ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਥੇਰੋ ਗਾਹੇਤੁਮ੍ਪਿ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਸਮਾਦਪਕੋ. ਏਵਂ ਸਮਾਦਪੇਤ੍ਵਾ ¶ ਪਨ ਤੇਸੁ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਸੁ ਉਸ੍ਸਾਹਜਨਨਵਸੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਤੀਤਿ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜਕੋ. ਉਸ੍ਸਾਹਜਾਤੇ ਵਣ੍ਣਂ ਵਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਤੀਤਿ ਸਮ੍ਪਹਂਸਕੋ.
ਪਞ੍ਚਲਾਭਵਣ੍ਣਨਾ
੨੫੩. ਸੁਲਦ੍ਧਲਾਭਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਭਾਵਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਦਿਗੁਣਲਾਭਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਪਨ ਪੁਣ੍ਣਸ੍ਸ ਸੁਲਦ੍ਧਲਾਭਾ ਏਤੇ, ਯਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਏਵਂ ਵਣ੍ਣੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪਿਚ ਅਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਵਣ੍ਣਕਥਨਂ ਨਾਮ ਨ ਤਥਾ ਲਾਭੋ, ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਵਣ੍ਣਕਥਨਂ ਪਨ ਲਾਭੋ. ਗਿਹੀ ਹਿ ਵਾ ਵਣ੍ਣਕਥਨਂ ਨ ਤਥਾ ਲਾਭੋ, ਗਿਹੀ ਹਿ ‘‘ਵਣ੍ਣਂ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ, ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਯ੍ਯੋ ਸਣ੍ਹੋ ਸਖਿਲੋ ਸੁਖਸਮ੍ਭਾਸੋ, ਵਿਹਾਰਂ ਆਗਤਾਨਂ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਫਾਣਿਤਾਦੀਹਿ ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਅਵਣ੍ਣਮੇਵ ਕਥੇਤਿ. ‘‘ਅਵਣ੍ਣਂ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਥੇਰੋ ਮਨ੍ਦਮਨ੍ਦੋ ਵਿਯ ਅਬਲਬਲੋ ਵਿਯ ਭਾਕੁਟਿਕਭਾਕੁਟਿਕੋ ਵਿਯ ਨਤ੍ਥਿ ਇਮਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸ੍ਸਾਸੋ’’ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਵਣ੍ਣਮੇਵ ਕਥੇਤਿ. ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਹਿਪਿ ਸਤ੍ਥੁ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ¶ ਵਣ੍ਣਕਥਨਂ ਨ ਤਥਾ ਲਾਭੋ, ਸਤ੍ਥੁ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਪਨ ਅਤਿਲਾਭੋਤਿ ਇਮਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਵਸਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ‘‘ਸੁਲਦ੍ਧਲਾਭਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਨੁਮਸ੍ਸ ਅਨੁਮਸ੍ਸਾਤਿ ਦਸ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਨਿ ਅਨੁਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ. ਤਞ੍ਚ ਸਤ੍ਥਾ ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਤੀਤਿ ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਂ ਏਵਮੇਤਂ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਚ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਚ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਅਨੁਮੋਦਤਿ. ਇਤਿ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਵਣ੍ਣਭਾਸਨਂ ਏਕੋ ਲਾਭੋ, ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਹਿ ਏਕੋ, ਸਤ੍ਥੁ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਏਕੋ, ਅਨੁਮਸ੍ਸ ਅਨੁਮਸ੍ਸ ਏਕੋ, ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨਂ ਏਕੋਤਿ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਲਾਭੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਸੁਲਦ੍ਧਲਾਭਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਦਾਚੀਤਿ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਕਾਲੇ. ਕਰਹਚੀਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਸਿਯਾ ਕੋਚਿਦੇਵ ਕਥਾਸਲ੍ਲਾਪੋਤਿ ਅਪਿ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਕਥਾਸਮੁਦਾਚਾਰੋਪਿ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਥੇਰੇਨ ਕਿਰ ਆਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣੋ ਨੇਵ ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬੋ, ਨਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਕਥਾ ਸੁਤਪੁਬ੍ਬਾ. ਇਤਿ ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮਕਥਮ੍ਪਿ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨੋ ਏਵਮਾਹ.
ਚਾਰਿਕਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ
੨੫੪. ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ¶ ਯਥਾਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਵਿਹਰਿਤ੍ਵਾ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਵਸਨ੍ਤਾਨਂ ਛਾਯੂਦਕਾਦਿਵਿਪਤ੍ਤਿਂ ਵਾ ਅਪ੍ਫਾਸੁਕਸੇਨਾਸਨਂ ਵਾ, ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾਦਿਭਾਵਂ ¶ ਵਾ ਆਗਮ੍ਮ ਅਨਭਿਰਤਿ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇਸਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ‘‘ਇਧ ਫਾਸੁ ਵਿਹਰਾਮਾ’’ਤਿ ਅਭਿਰਮਿਤ੍ਵਾ ਚਿਰਵਿਹਾਰੋਪਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਤਥਾਗਤੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ ਸਰਣੇਸੁ ਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਸੀਲਾਨਿ ਵਾ ਸਮਾਦਿਯਨ੍ਤਿ, ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਤਤੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਾਦੀਨਂ ਵਾ ਪਨ ਤੇਸਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਬੁਦ੍ਧਾ ਸਤ੍ਤੇ ਤਾਸੁ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਅਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਵਸਨ੍ਤਿ; ਤਾਸਂ ਅਭਾਵੇ ਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਯਥਾਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਵਿਹਰਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋਤਿ ਅਦ੍ਧਾਨਗਮਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ. ਚਾਰਿਕਾ ਚ ਨਾਮੇਸਾ ਭਗਵਤੋ ਦੁਵਿਧਾ ਹੋਤਿ ਤੁਰਿਤਚਾਰਿਕਾ ਚ, ਅਤੁਰਿਤਚਾਰਿਕਾ ਚ.
ਤਤ੍ਥ ਦੂਰੇਪਿ ਬੋਧਨੇਯ੍ਯਪੁਗ੍ਗਲਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਬੋਧਨਤ੍ਥਾਯ ਸਹਸਾ ਗਮਨਂ ਤੁਰਿਤਚਾਰਿਕਾ ਨਾਮ. ਸਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਾਦੀਸੁ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਂ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨ ਤਿਗਾਵੁਤਂ ਮਗ੍ਗਂ ਅਗਮਾਸਿ, ਆਲ਼ਵਕਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਤਿਂਸਯੋਜਨਂ, ਤਥਾ ਅਙ੍ਗੁਲਿਮਾਲਸ੍ਸ ¶ . ਪੁਕ੍ਕੁਸਾਤਿਸ੍ਸ ਪਨ ਪਞ੍ਚਚਤ੍ਤਾਲੀਸਯੋਜਨਂ, ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨਸ੍ਸ ਵੀਸਯੋਜਨਸਤਂ, ਖਦਿਰਵਨਿਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਸਤ੍ਤ ਯੋਜਨਸਤਾਨਿ ਅਗਮਾਸਿ; ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨੋ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਸ੍ਸ ਵਨਵਾਸੀਤਿਸ੍ਸਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਤਿਗਾਵੁਤਾਧਿਕਂ ਵੀਸਯੋਜਨਸਤਂ.
ਏਕਦਿਵਸਂ ਕਿਰ ਥੇਰੋ, ‘‘ਤਿਸ੍ਸਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਭਗਵਾ, ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆਨਨ੍ਦ, ਵੀਸਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਾਨਂ ਆਰੋਚੇਹਿ – ‘ਭਗਵਾ ਵਨਵਾਸੀਤਿਸ੍ਸਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’’ਤਿ. ਤਤੋ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਵੀਸਤਿਸਹਸ੍ਸਖੀਣਾਸਵਪਰਿਵੁਤੋ ਆਕਾਸੇ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਵੀਸਯੋਜਨਸਤਮਤ੍ਥਕੇ ਤਸ੍ਸ ਗੋਚਰਗਾਮਦ੍ਵਾਰੇ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਿ. ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਂ ਗਚ੍ਛਮਾਨਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਸਤ੍ਥਾ, ਭੋ, ਆਗਤੋ, ਮਾ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਂ ਅਗਮਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ਯਾਗੁਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਾਨਵਤ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ, ‘‘ਕੁਹਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੂ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਉਪਾਸਕਾ, ਨ ਭਗਵਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਇਧੇਵ ਤਿਸ੍ਸਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਾਯ ਆਗਤੋਤਿ ¶ . ਤੇ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਕਿਰ ਕੁਲੂਪਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਾਯ ਸਤ੍ਥਾ ਆਗਤੋ, ਨੋ ਵਤ ਨੋ ਥੇਰੋ ਓਰਮਤ੍ਤਕੋ’’ਤਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤਾ ਅਹੇਸੁਂ.
ਅਥ ¶ ਭਗਵਤੋ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸਾਮਣੇਰੋ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਉਪਾਸਕਾ ਮਹਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਤੇ, ‘‘ਸਤ੍ਥਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਆਰੋਚੇਸੁਂ, ਸੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨ ਆਪੁਚ੍ਛਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਲਂ, ਤਿਸ੍ਸ, ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤਤੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਮਕਾਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸਤ੍ਥਾ ਮਙ੍ਗਲਂ ਵਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਗਾਮਦ੍ਵਾਰੇ ਠਤ੍ਵਾ, ‘‘ਕਤਰੋ ਤੇ, ਤਿਸ੍ਸ, ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਮਨਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਅਯਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿ. ਮਗ੍ਗਂ ਦੇਸਯਮਾਨੋ ਪੁਰਤੋ ਯਾਹਿ ਤਿਸ੍ਸਾਤਿ. ਭਗਵਾ ਕਿਰ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਦੇਸਕੋ ਸਮਾਨੋਪਿ ‘‘ਸਕਲਤਿਗਾਵੁਤੇ ਮਗ੍ਗੇ ਸਾਮਣੇਰਂ ਦਟ੍ਠੁਂ ਲਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਤਂ ਮਗ੍ਗਦੇਸਕਮਕਾਸਿ.
ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਵਤ੍ਤਮਕਾਸਿ. ਅਥ ਨਂ ਭਗਵਾ, ‘‘ਕਤਰੋ ਤੇ, ਤਿਸ੍ਸ, ਚਙ੍ਕਮੋ’’ਤਿ ¶ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਨਿਸੀਦਨਪਾਸਾਣੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਤਿਸ੍ਸ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਸੁਖਂ ਵਸਸੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸੋ ਆਹ – ‘‘ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਮੇ ਠਾਨੇ ਵਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਹਤ੍ਥਿਮਿਗਮੋਰਾਦੀਨਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣਤੋ ਅਰਞ੍ਞਸਞ੍ਞਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਾਯ ਸੁਖਂ ਵਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਨਂ ਭਗਵਾ, ‘‘ਤਿਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਹਿ, ਬੁਦ੍ਧਦਾਯਜ੍ਜਂ ਤੇ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਅਗਮਾਸੀਤਿ. ਅਯਂ ਤੁਰਿਤਚਾਰਿਕਾ ਨਾਮ.
ਯਂ ਪਨ ਗਾਮਨਿਗਮਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਦੇਵਸਿਕਂ ਯੋਜਨਡ੍ਢਯੋਜਨਵਸੇਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਚਰਿਯਾਦੀਹਿ ਲੋਕਂ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਗਮਨਂ, ਅਯਂ ਅਤੁਰਿਤਚਾਰਿਕਾ ਨਾਮ. ਇਮਂ ਪਨ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਮਹਾਮਣ੍ਡਲਂ ਮਜ੍ਝਿਮਮਣ੍ਡਲਂ ਅਨ੍ਤਿਮਮਣ੍ਡਲਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਣ੍ਡਲਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਚਰਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਹਾਮਣ੍ਡਲਂ ਨਵਯੋਜਨਸਤਿਕਂ, ਮਜ੍ਝਿਮਮਣ੍ਡਲਂ ਛਯੋਜਨਸਤਿਕਂ, ਅਨ੍ਤਿਮਮਣ੍ਡਲਂ ਤਿਯੋਜਨਸਤਿਕਂ. ਯਦਾ ਮਹਾਮਣ੍ਡਲੇ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਯ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸੇ ਮਹਾਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵਾਰੋ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ. ਸਮਨ੍ਤਾ ਯੋਜਨਸਤਂ ਏਕਕੋਲਾਹਲਂ ਅਹੋਸਿ, ਪੁਰਿਮਂ ਪੁਰਿਮਂ ਆਗਤਾ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤੁਂ ਲਭਨ੍ਤਿ; ਇਤਰੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਮਣ੍ਡਲੇਸੁ ਸਕ੍ਕਾਰੋ ਮਹਾਮਣ੍ਡਲੇ ¶ ਓਸਰਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਭਗਵਾ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਗਾਮਨਿਗਮੇਸੁ ਏਕਾਹਂ ਦ੍ਵੀਹਂ ਵਸਨ੍ਤੋ ਮਹਾਜਨਂ ਆਮਿਸਪਟਿਗ੍ਗਹੇਨ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਦਾਨੇਨ ਚਸ੍ਸ ਵਿਵਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ¶ ਕੁਸਲਂ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ ਨਵਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਚਾਰਿਕਂ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਤਿ.
ਸਚੇ ਪਨ ਅਨ੍ਤੋਵਸ੍ਸੇ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਤਰੁਣਾ ਹੋਤਿ, ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਯ ਅਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪਵਾਰਣਾਸਙ੍ਗਹਂ ਦਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮਾਯ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਮਿਗਸਿਰਸ੍ਸ ਪਠਮਦਿਵਸੇ ਮਹਾਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵਾਰੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝਿਮਮਣ੍ਡਲਂ ਓਸਰਤਿ. ਅਞ੍ਞੇਨਪਿ ਕਾਰਣੇਨ ਮਜ੍ਝਿਮਮਣ੍ਡਲੇ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਿਤੁਕਾਮੋ ਚਤੁਮਾਸਂ ਵਸਿਤ੍ਵਾਵ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਇਤਰੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਮਣ੍ਡਲੇਸੁ ਸਕ੍ਕਾਰੋ ਮਜ੍ਝਿਮਮਣ੍ਡਲੇ ਓਸਰਤਿ. ਭਗਵਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਲੋਕਂ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਚਾਰਿਕਂ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਤਿ.
ਸਚੇ ਪਨ ਚਤੁਮਾਸਂ ਵੁਟ੍ਠਵਸ੍ਸਸ੍ਸਾਪਿ ਭਗਵਤੋ ਵੇਨੇਯ੍ਯਸਤ੍ਤਾ ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰਿਪਾਕਂ ਆਗਮਯਮਾਨੋ ¶ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਏਕਂ ਮਾਸਂ ਵਾ ਦ੍ਵਿਤਿਚਤੁਮਾਸਂ ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵਾਰੋ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਇਤਰੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਮਣ੍ਡਲੇਸੁ ਸਕ੍ਕਾਰੋ ਅਨ੍ਤੋਮਣ੍ਡਲੇ ਓਸਰਤਿ. ਭਗਵਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਲੋਕਂ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਹਿ ਵਾ ਛਹਿ ਵਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਵਾ ਚਤੂਹਿ ਵਾ ਮਾਸੇਹਿ ਚਾਰਿਕਂ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਤਿ. ਇਤਿ ਇਮੇਸੁ ਤੀਸੁ ਮਣ੍ਡਲੇਸੁ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤੋ ਨ ਚੀਵਰਾਦਿਹੇਤੁ ਚਰਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਯੇ ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਬਾਲਾ ਜਿਣ੍ਣਾ ਬ੍ਯਾਧਿਤਾ, ਤੇ ਕਦਾ ਤਥਾਗਤਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ? ਮਯਿ ਪਨ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤੇ ਮਹਾਜਨੋ ਤਥਾਗਤਦਸ੍ਸਨਂ ਲਭਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਕੇਚਿ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਪਸਾਦੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਕੇਚਿ ਮਾਲਾਦੀਹਿ ਪੂਜੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਕੇਚਿ ਕਟਚ੍ਛੁਭਿਕ੍ਖਂ ਦਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਕੇਚਿ ਮਿਚ੍ਛਾਦਸ੍ਸਨਂ ਪਹਾਯ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯਾਤਿ ਏਵਂ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਤਿ.
ਅਪਿਚ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਭਗਵਨ੍ਤੋ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤਿ – ਜਙ੍ਘਾਵਿਹਾਰਵਸੇਨ ਸਰੀਰਫਾਸੁਕਤ੍ਥਾਯ, ਅਤ੍ਥੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਲਂ ਅਭਿਕਙ੍ਖਨਤ੍ਥਾਯ, ਭਿਖੂਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਾਪਨਤ੍ਥਾਯ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਪਾਕਗਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਬੋਧਨੇਯ੍ਯਸਤ੍ਤੇ ਬੋਧਨਤ੍ਥਾਯਾਤਿ. ਅਪਰੇਹਿਪਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਭਗਵਨ੍ਤੋ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤਿ – ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾ, ਧਮ੍ਮਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾ, ਸਙ੍ਘਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾ, ਮਹਤਾ ਧਮ੍ਮਵਸ੍ਸੇਨ ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਰਿਸਾ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਵਾਤਿ ¶ . ਅਪਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਭਗਵਨ੍ਤੋ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤਿ ¶ – ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਵਿਰਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ… ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ… ਮੁਸਾਵਾਦਾ… ਸੁਰਾਮੇਰਯਮਜ੍ਜਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਾ ਵਿਰਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾਤਿ. ਅਪਰੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਭਗਵਨ੍ਤੋ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤਿ – ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਪਟਿਲਭਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾ, ਦੁਤਿਯਂ…ਪੇ… ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਪਟਿਲਭਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾਤਿ. ਅਪਰੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਭਗਵਨ੍ਤੋ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤਿ – ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਂ ਅਧਿਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾ, ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ…ਪੇ… ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾਤਿ. ਅਯਂ ਅਤੁਰਿਤਚਾਰਿਕਾ, ਸਾ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਸਾ ਪਨੇਸਾ ਦੁਵਿਧਾ ਹੋਤਿ ਨਿਬਦ੍ਧਚਾਰਿਕਾ, ਅਨਿਬਦ੍ਧਚਾਰਿਕਾ ¶ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਏਕਸ੍ਸੇਵ ਬੋਧਨੇਯ੍ਯਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਯਂ ਨਿਬਦ੍ਧਚਾਰਿਕਾ ਨਾਮ. ਯਂ ਪਨ ਗਾਮਨਿਗਮਨਗਰਪਟਿਪਾਟਿਵਸੇਨ ਚਰਤਿ, ਅਯਂ ਅਨਿਬਦ੍ਧਚਾਰਿਕਾ ਨਾਮ. ਏਸਾ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ.
ਸੇਨਾਸਨਂ ਸਂਸਾਮੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਟਿਸਾਮੇਤ੍ਵਾ. ਤਂ ਪਨ ਪਟਿਸਾਮੇਨ੍ਤੋ ਥੇਰੋ ਨ ਚੂਲ਼ਪਤ੍ਤਮਹਾਪਤ੍ਤ-ਚੂਲ਼ਥਾਲਕਮਹਾਥਾਲਕ-ਪਟ੍ਟੁਣ੍ਣਚੀਵਰ-ਦੁਕੂਲਚੀਵਰਾਦੀਨਂ ਭਣ੍ਡਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਪ੍ਪਿਤੇਲਾਦੀਨਂ ਵਾ ਪਨ ਘਟੇ ਪੂਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਬ੍ਭੇ ਨਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਧਾਯ ਕੁਞ੍ਚਿਕਮੁਦ੍ਦਿਕਾਦੀਨਿ ਯੋਜਾਪੇਸਿ. ‘‘ਸਚੇ ਨ ਹੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਾ ਸਾਮਣੇਰੋ ਵਾ ਆਰਾਮਿਕੋ ਵਾ ਉਪਾਸਕੋ ਵਾ, ਚਤੂਸੁ ਪਾਸਾਣੇਸੁ ਮਞ੍ਚੇ ਮਞ੍ਚਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਪੀਠੇ ਪੀਠਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਵਂਸੇ ਵਾ ਚੀਵਰਰਜ੍ਜੁਯਾ ਵਾ ਉਪਰਿ ਪੁਞ੍ਜਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਵਾਤਪਾਨਂ ਥਕੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੬੧) ਵਚਨਤੋ ਪਨ ਨੇਵਾਸਿਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਪੁਚ੍ਛਨਮਤ੍ਤਕੇਨੇਵ ਪਟਿਸਾਮੇਸਿ.
ਯੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿ ਤੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਾਮੀਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਦਸ੍ਸਨਕਾਮੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਦਿਸਾਭਾਗੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿ ਤੇਨ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਚ ਨ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਆਰੋਚਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਪ੍ਪਿਤੇਲਮਧੁਫਾਣਿਤਾਦੀਨਿ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੋ. ਯੂਥਂ ਪਹਾਯ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਨ ਮਤ੍ਤਹਤ੍ਥੀ ਵਿਯ, ਅਸਹਾਯਕਿਚ੍ਚੋ ਸੀਹੋ ਵਿਯ, ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਤ੍ਤਂ ਆਦਾਯ ਏਕਕੋਵ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਸ ਪਞ੍ਚਸਤੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਰਾਜਗਹਂ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋਤਿ? ਰਾਜਗਹਂ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਤੋ ਦੂਰਂ ਸਟ੍ਠਿਯੋਜਨਾਨਿ, ਸਾਵਤ੍ਥਿ ਪਨ ਪਞ੍ਚਦਸ. ਸਤ੍ਥਾ ਰਾਜਗਹਤੋ ਪਞ੍ਚਚਤ੍ਤਾਲੀਸਯੋਜਨਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ, ਇਦਾਨਿ ਆਸਨ੍ਨੋ ਜਾਤੋਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮੀਤਿ ਅਕਾਰਣਮੇਤਂ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਹਿ ਏਸ ਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਤਦਾ ¶ ਪਨ ¶ ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਲਦ੍ਧੁਨ੍ਤਿ. ਬਹੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਮਨਕਾਲੇ ਹਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਗਚ੍ਛਾਮਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤੇ ਏਕੋ ਇਧੇਵ ਵਸਾਮਾਤਿ ਵਦਤਿ. ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਵਸਾਮਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤੇ ਏਕੋ ਗਚ੍ਛਾਮਾਤਿ ਵਦਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤਕ੍ਖਣੇ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਤੁਂ ਵਾ ਫਾਸੁਕਸੇਨਾਸਨੇ ਕਾਯਵਿਵੇਕਂ ਲਦ੍ਧੁਂ ਵਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ, ਏਕਕਸ੍ਸ ਪਨ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸੁਲਭਂ ਹੋਤੀਤਿ ਤਦਾ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.
ਚਾਰਿਕਂ ¶ ਚਰਮਾਨੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਯਂ ਚਾਰਿਕਾ ਨਾਮ ਮਹਾਜਨਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂਯੇਵ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਬੁਦ੍ਧੇ ਉਪਾਦਾਯ ਪਨ ਰੁਲ਼੍ਹੀਸਦ੍ਦੇਨ ਸਾਵਕਾਨਮ੍ਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਿਲਞ੍ਜਾਦੀਹਿ ਕਤਂ ਬੀਜਨਮ੍ਪਿ ਤਾਲਵਣ੍ਟਂ ਵਿਯ. ਯੇਨ ਭਗਵਾਤਿ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਾ ਅਵਿਦੂਰੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮਕੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਜੇਤਵਨਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਾ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਾਦੇ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਮਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਪਾਨੀਯਂ ਵਾ ਪਾਨਕਂ ਵਾ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ ਥੋਕਂ ਵਿਸ੍ਸਮਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਉਜੁਕਂ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਪਰਿਵੇਣਮੇਵ ਅਗਮਾਸਿ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਹਿ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਰਾਹੁਲਂ ਵਾ ਆਨਨ੍ਦਂ ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਓਕਾਸਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ.
ਥੇਰੋ ਹਿ ਸਯਮੇਵ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਵਲ੍ਲਭੋ ਰਞ੍ਞੋ ਸਙ੍ਗਾਮਵਿਜਯਮਹਾਯੋਧੋ ਵਿਯ. ਯਥਾ ਹਿ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਯੋਧਸ੍ਸ ਰਾਜਾਨਂ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਂ ਸੇਵਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ; ਵਲ੍ਲਭਤਾਯ ਸਯਮੇਵ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਂ ਥੇਰੋਪਿ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਵਲ੍ਲਭੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਂ ਸੇਵਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁਦਸ੍ਸਨਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਪਾਦੇ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਪਾਦਪੁਞ੍ਛਨਮ੍ਹਿ ਪੁਞ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਭਗਵਾਪਿ ‘‘ਪਚ੍ਚੂਸਕਾਲੇਯੇਵ ਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਅਦ੍ਦਸ. ਤਸ੍ਮਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸੂਚਿਘਟਿਕਂ ਅਦਤ੍ਵਾਵ ਦਰਥਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯ ਨਿਸੀਦਿ. ਥੇਰੋ ਕਵਾਟਂ ਪਣਾਮੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ. ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯਾਤਿ ਭਗਵਾ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਚੂਲ਼ਗੋਸਿਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੨੫ ਆਦਯੋ) ਤਿਣ੍ਣਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਾਨਿਸਂਸਂ ਕਥੇਸਿ; ਸੇਕ੍ਖਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੨.੨੨ ਆਦਯੋ) ਆਵਸਥਾਨਿਸਂਸਂ, ਘਟਿਕਾਰਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੨.੨੮੨ ਆਦਯੋ) ਸਤਿਪਟਿਲਾਭਿਕਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਕਥਂ; ਰਟ੍ਠਪਾਲਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੨.੩੦੪) ਚਤ੍ਤਾਰੋ ¶ ਧਮ੍ਮੁਦ੍ਦੇਸੇ, ਸੇਲਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੨.੩੯੬ ਆਦਯੋ) ਪਾਨਕਾਨਿਸਂਸਕਥਂ ¶ , ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੩੬ ਆਦਯੋ) ਭਗੁਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਏਕੀਭਾਵੇ ਆਨਿਸਂਸਂ ਕਥੇਸਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਰਥਵਿਨੀਤੇ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਪੁਣ੍ਣਸ੍ਸ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਦਸਕਥਾਵਤ੍ਥੁਨਿਸ੍ਸਯਂ ¶ ਅਨਨ੍ਤਨਯਂ ਨਾਮ ਦਸ੍ਸੇਸਿ ਪੁਣ੍ਣ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਕਥਾਯੇਵ ਸਨ੍ਤੋਸਕਥਾਯੇਵਾਤਿ. ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਵਕਸ੍ਸ ਵੇਲਨ੍ਤੇ ਠਤ੍ਵਾ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇ ਹਤ੍ਥਪ੍ਪਸਾਰਣਂ ਵਿਯ ਅਹੋਸਿ.
ਯੇਨ ਅਨ੍ਧਵਨਨ੍ਤਿ ਤਦਾ ਕਿਰ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤੇ ਜੇਤਵਨਂ ਆਕਿਣ੍ਣਂ ਹੋਤਿ, ਬਹੂ ਖਤ੍ਤਿਯਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦਯੋ ਜੇਤਵਨਂ ਓਸਰਨ੍ਤਿ; ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧਾਵਾਰਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਪਵਿਵੇਕਂ ਲਭਿਤੁਂ. ਅਨ੍ਧਵਨਂ ਪਨ ਪਧਾਨਘਰਸਦਿਸਂ ਪਵਿਵਿਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਯੇਨਨ੍ਧਵਨਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਮਹਾਥੇਰੇ ਨ ਅਦ੍ਦਸ? ਏਵਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਥੇਰੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪੁਨ ਦਸਬਲਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਏਵਂ ਮਹਾਥੇਰਾਨਂ ਏਕਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਤ੍ਥੁ ਦ੍ਵੇ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਮਮ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ.
ਸਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪਞ੍ਹਵਣ੍ਣਨਾ
੨੫੬. ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਕਿਤ੍ਤਯਮਾਨੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਵਣ੍ਣਂ ਕਿਤ੍ਤਯਮਾਨੋ ਵਿਹਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ‘‘ਪੁਣ੍ਣੋ ਕਿਰ ਨਾਮ ਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤੋ ਚਤੂਹਿ ਪਰਿਸਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਸਂਸਟ੍ਠੋ, ਸੋ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਾਯ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ; ਕਚ੍ਚਿ ਨੁ ਖੋ ਮਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾਵ ਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਥੇਰਨਵਮਜ੍ਝਿਮਾਨਂ ਸਤਿਕਰਣਤ੍ਥਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਪੁਣ੍ਣਸ੍ਸ ਗੁਣਂ ਭਾਸਤਿ. ਏਵਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਮਹਲ੍ਲਕਭਿਕ੍ਖੂ ਨਾਮ ਨ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਅਨ੍ਤੋਵਿਹਾਰੇ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਗੁਣਕਥਾਯ ਪਨਸ੍ਸ ਕਥਿਤਾਯ ਯੋ ਚ ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਤਿ; ਸੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਅਥਾਯਂ ਥੇਰਸ੍ਸੇਵ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕੋ ਤਂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਕਥਂ ਪਨ ਨਂ ਏਸ ਅਞ੍ਞਾਸੀਤਿ? ਪੁਣ੍ਣ, ਪੁਣ੍ਣਾਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਕਥੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ ਅਞ੍ਞਾਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਸੋ ਥੇਰੋ, ਯਸ੍ਸ ਮੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਕਿਤ੍ਤਯਮਾਨੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਇਤਿ ਸੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਨਿਸੀਦਨਂ ਆਦਾਯਾਤਿ ਨਿਸੀਦਨਂ ਨਾਮ ਸਦਸਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਵਾਯਿਮਂ. ਥੇਰੋ ਪਨ ਚਮ੍ਮਖਣ੍ਡਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ. ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋਤਿ ¶ ਪਚ੍ਛਤੋ ਪਚ੍ਛਤੋ. ਸੀਸਾਨੁਲੋਕੀਤਿ ਯੋ ਉਨ੍ਨਤਟ੍ਠਾਨੇ ਪਿਟ੍ਠਿਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ¶ ਨਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਸੀਸਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਸੀਸਾਨੁਲੋਕੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਾਦਿਸੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿ. ਥੇਰੋ ਹਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸਂਯਤਪਦਸਦ੍ਦਤਾਯ ਅਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਪਿ ਪਦਸਦ੍ਦੇਨ ਨ ਬਾਧਤਿ, ‘‘ਨਾਯਂ ਸਮ੍ਮੋਦਨਕਾਲੋ’’ਤਿ ¶ ਞਤ੍ਵਾ ਪਨ ਨ ਅਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨੋ, ਅਨ੍ਧਵਨਂ ਨਾਮ ਮਹਨ੍ਤਂ, ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਨਿਲੀਨਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੇਨ, ਆਵੁਸੋ ਪੁਣ੍ਣ, ਪੁਣ੍ਣਾਤਿ ਅਫਾਸੁਕਸਦ੍ਦੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ ਹੋਤੀਤਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਜਾਨਨਤ੍ਥਂ ਨਾਤਿਦੂਰੇ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੀਸਾਨੁਲੋਕੀ ਅਗਮਾਸਿ. ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਨਿਸੀਦੀਤਿ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਤ੍ਥਾਯ ਨਿਸੀਦਿ.
ਤਤ੍ਥ ਆਯਸ੍ਮਾਪਿ ਪੁਣ੍ਣੋ ਉਦਿਚ੍ਚਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਜਚ੍ਚੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋਪਿ. ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋਪਿ. ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮਾਪਨ੍ਨੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋਪਿ. ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਅਭਿਨੀਹਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਂ ਏਕਮਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ. ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪਤ੍ਤੋ ਮਹਾਖੀਣਾਸਵੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋਪਿ. ਇਤਿ ਏਕਂ ਕਨਕਗੁਹਂ ਪਵਿਟ੍ਠਾ ਦ੍ਵੇ ਸੀਹਾ ਵਿਯ, ਏਕਂ ਵਿਜਮ੍ਭਨਭੂਮਿਂ ਓਤਿਣ੍ਣਾ ਦ੍ਵੇ ਬ੍ਯਗ੍ਘਾ ਵਿਯ, ਏਕਂ ਸੁਪੁਪ੍ਫਿਤਸਾਲਵਨਂ ਪਵਿਟ੍ਠਾ ਦ੍ਵੇ ਛਦ੍ਦਨ੍ਤਨਾਗਰਾਜਾਨੋ ਵਿਯ, ਏਕਂ ਸਿਮ੍ਬਲਿਵਨਂ ਪਵਿਟ੍ਠਾ ਦ੍ਵੇ ਸੁਪਣ੍ਣਰਾਜਾਨੋ ਵਿਯ, ਏਕਂ ਨਰਵਾਹਨਯਾਨਂ ਅਭਿਰੁਲ਼੍ਹਾ ਦ੍ਵੇ ਵੇਸ੍ਸਵਣਾ ਵਿਯ, ਏਕਂ ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲਸਿਲਂ ਅਭਿਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਦ੍ਵੇ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਯ, ਏਕਵਿਮਾਨਬ੍ਭਨ੍ਤਰਗਤਾ ਦ੍ਵੇ ਹਾਰਿਤਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਵਿਯ ਚ ਤੇ ਦ੍ਵੇਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਜਚ੍ਚਾ ਦ੍ਵੇਪਿ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਾ ਦ੍ਵੇਪਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਲਾਭਿਨੋ ਦ੍ਵੇਪਿ ਅਭਿਨੀਹਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਦ੍ਵੇਪਿ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪਤ੍ਤਾ ਮਹਾਖੀਣਾਸਵਾ ਏਕਂ ਵਨਸਣ੍ਡਂ ਅਨੁਪਵਿਟ੍ਠਾ ਤਂ ਵਨਟ੍ਠਾਨਂ ਸੋਭਯਿਂਸੁ.
ਭਗਵਤਿ ਨੋ, ਆਵੁਸੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਵੁਸ੍ਸਤੀਤਿ, ਆਵੁਸੋ, ਕਿਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਵੁਸ੍ਸਤੀਤਿ? ਇਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋਪਿ ਕਥਾਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨਤ੍ਥਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਪੁਰਿਮਕਥਾਯ ਹਿ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਯ ਪਚ੍ਛਿਮਕਥਾ ਨ ਜਾਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਥੇਰੋ ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਵਮਾਵੁਸੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਥਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਸੋਤੁਕਾਮੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਆਵੁਸੋ ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਥਂ ਭਗਵਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਵੁਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਸਤ੍ਤ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤਾਸਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਕਥਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਆਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਪੁਣ੍ਣੋ ¶ ਯਸ੍ਮਾ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਾਦੀਸੁ ਠਿਤਸ੍ਸਾਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸੋ ਮਤ੍ਥਕਂ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ, ‘‘ਨੋ ਹਿਦਂ, ਆਵੁਸੋ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ.
ਕਿਮਤ੍ਥਂ ¶ ¶ ਚਰਹਾਵੁਸੋਤਿ ਯਦਿ ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿਆਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਨ ਵੁਸ੍ਸਤਿ, ਅਥ ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਵੁਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਂ ਖੋ, ਆਵੁਸੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨਾਮ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਦ੍ਵੇਧਾ ਉਪਾਦਾਨਾਨਿ ਗਹਣੂਪਾਦਾਨਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਯੂਪਾਦਾਨਞ੍ਚ. ਗਹਣੂਪਾਦਾਨਂ ਨਾਮ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਾਦਿਕਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ, ਪਚ੍ਚਯੂਪਾਦਾਨਂ ਨਾਮ ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯਾ. ਤਤ੍ਥ ਗਹਣੂਪਾਦਾਨਵਾਦਿਨੋ ਆਚਰਿਯਾ ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਚਤੂਸੁ ਉਪਾਦਾਨੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨਾਪਿ ਕਞ੍ਚਿ ਧਮ੍ਮਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ. ਤਞ੍ਹਿ ਨ ਚ ਉਪਾਦਾਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਞ੍ਚਿ ਧਮ੍ਮਂ ਉਪਾਦਿਯਤਿ, ਕਿਲੇਸਾਨਞ੍ਚ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਨ੍ਤੇ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਚ੍ਚਯੂਪਾਦਾਨਵਾਦਿਨੋ ਪਨ ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਸਙ੍ਖਤਂ ਅਮਤਧਾਤੁਮੇਵ ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਅਨ੍ਤੋ, ਅਯਂ ਕੋਟਿ, ਅਯਂ ਨਿਟ੍ਠਾ. ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸੋ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਰੋ ‘‘ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਅਥ ਨਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿ ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਨ ਪੁਚ੍ਛਂ ਆਰਭਿ.
੨੫੮. ਥੇਰੋਪਿ ਸਬ੍ਬਪਰਿਵਤ੍ਤੇਸੁ ਤਥੇਵ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਦੋਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਚੇ, ਆਵੁਸੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯਦਿ ਪਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯ. ਸਉਪਾਦਾਨਂਯੇਵ ਸਮਾਨਂ ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਙ੍ਗਹਣਧਮ੍ਮਮੇਵ ਨਿਗ੍ਗਹਣਧਮ੍ਮਂ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਮੇਵ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਮੇਵ ਅਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਂ ਪਨ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਮੇਵ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਮੇਵ ਅਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਯਮੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਹਿ, ਆਵੁਸੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਟ੍ਟਾਨੁਗਤੋ ਲੋਕਿਯਬਾਲਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਹਿ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਮਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਭਾਵਤੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਇਮੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ. ਤੇਨ ਹੀਤਿ ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਏਕਚ੍ਚੇ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਉਪਮਾਯ ਅਤ੍ਥਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਉਪਮਂ ਤੇ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ¶ ਅਤ੍ਥੋ.
ਸਤ੍ਤਰਥਵਿਨੀਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨੫੯. ਸਤ੍ਤ ¶ ਰਥਵਿਨੀਤਾਨੀਤਿ ਵਿਨੀਤਅਸ੍ਸਾਜਾਨਿਯਯੁਤ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤ ਰਥੇ. ਯਾਵਦੇਵ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਥਾਤਿ ¶ , ਆਵੁਸੋ, ਅਯਂ ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿ ਨਾਮ, ਯਾਵਦੇਵ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਥਾ. ਚਿਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਥਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਵਚਨਮੇਤਂ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ, ਯਾਵਦੇਵ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿਸਙ੍ਖਾਤਾ ਅਤ੍ਥਾ, ਤਾਵ ਅਯਂ ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿ ਨਾਮ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ. ਯਾ ਪਨ ਅਯਂ ਚਿਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿ, ਏਸਾ ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਯਂ ਕੋਟਿ, ਇਦਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਂ ਠਿਤਸ੍ਸ ਹਿ ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੁ.
ਇਦਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਓਪਮ੍ਮਸਂਸਨ੍ਦਨਂ – ਰਾਜਾ ਪਸੇਨਦਿ ਕੋਸਲੋ ਵਿਯ ਹਿ ਜਰਾਮਰਣਭੀਰੁਕੋ ਯੋਗਾਵਚਰੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਾਵਤ੍ਥਿਨਗਰਂ ਵਿਯ ਸਕ੍ਕਾਯਨਗਰਂ, ਸਾਕੇਤਨਗਰਂ ਵਿਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਗਰਂ, ਰਞ੍ਞੋ ਸਾਕੇਤੇ ਵਡ੍ਢਿਆਵਹਸ੍ਸ ਸੀਘਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਾਪੁਣਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਾਯਿਕਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਕਾਲੋ ਵਿਯ ਯੋਗਿਨੋ ਅਨਭਿਸਮੇਤਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ ਅਭਿਸਮਯਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਕਾਲੋ. ਸਤ੍ਤ ਰਥਵਿਨੀਤਾਨਿ ਵਿਯ ਸਤ੍ਤ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯੋ, ਪਠਮਂ ਰਥਵਿਨੀਤਂ ਆਰੁਲ਼੍ਹਕਾਲੋ ਵਿਯ ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਂ ਠਿਤਕਾਲੋ, ਪਠਮਰਥਵਿਨੀਤਾਦੀਹਿ ਦੁਤਿਯਾਦੀਨਿ ਆਰੁਲ਼੍ਹਕਾਲੋ ਵਿਯ ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿਆਦੀਹਿ ਚਿਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿਆਦੀਸੁ ਠਿਤਕਾਲੋ. ਸਤ੍ਤਮੇਨ ਰਥਵਿਨੀਤੇਨ ਸਾਕੇਤੇ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਦ੍ਵਾਰੇ ਓਰੁਯ੍ਹ ਉਪਰਿਪਾਸਾਦੇ ਞਾਤਿਮਿਤ੍ਤਗਣਪਰਿਵੁਤਸ੍ਸ ਸੁਰਸਭੋਜਨਪਰਿਭੋਗਕਾਲੋ ਵਿਯ ਯੋਗਿਨੋ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇ ਖੇਪੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਵਰਪਾਸਾਦਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਪਰੋਪਣ੍ਣਾਸਕੁਸਲਧਮ੍ਮਪਰਿਵਾਰਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਰਮ੍ਮਣਂ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਰੋਧਸਯਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੁਖਾਨੁਭਵਨਕਾਲੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
ਇਤਿ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਪੁਣ੍ਣਂ ਦਸਕਥਾਵਤ੍ਥੁਲਾਭਿਂ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ ਸਤ੍ਤ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਆਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣੋ ਦਸ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਨਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ. ਏਵਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪਨ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿ ਕਿਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਉਦਾਹੁ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ? ਤਿਤ੍ਥਕੁਸਲੋ ਵਾ ਪਨ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਸਯਸ੍ਮਿਂ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਉਦਾਹੁ ਅਤਿਤ੍ਥਕੁਸਲੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਵਿਸਯਸ੍ਮਿਂ? ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਚ ਕਿਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ, ਉਦਾਹੁ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ? ਤਿਤ੍ਥਕੁਸਲੋ ਵਾ ਪਨ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਸਯਸ੍ਮਿਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ, ਉਦਾਹੁ ਅਤਿਤ੍ਥਕੁਸਲੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਵਿਸਯੇਤਿ? ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤਿਤ੍ਥਕੁਸਲੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਸਯੇ ਪੁਚ੍ਛੀਤਿ ਹਿ ਵਦਮਾਨੋ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਂਯੇਵ ਵਦੇਯ੍ਯ. ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤਿਤ੍ਥਕੁਸਲੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ¶ ਵਿਸਯੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸੀਤਿ ਵਦਮਾਨੋ ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰਂਯੇਵ ¶ ਵਦੇਯ੍ਯ. ਯਞ੍ਹਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧੀਸੁ ਸਂਖਿਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਸੁ ਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਂ. ਯਂ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਸੁ ਸਂਖਿਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧੀਸੁ ਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਂ. ਤਦਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਵਿਸੁਦ੍ਧੀਸੁ ¶ ਹਿ ਏਕਾ ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਗਤਾ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਕਥਾ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਕਥਾ ਅਸਂਸਗ੍ਗਕਥਾ, ਸੀਲਕਥਾਤਿ. ਏਕਾ ਚਿਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿ ਤੀਣਿ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਗਤਾ – ਪਵਿਵੇਕਕਥਾ, ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਕਥਾ, ਸਮਾਧਿਕਥਾਤਿ, ਏਵਂ ਤਾਵ ਯਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧੀਸੁ ਸਂਖਿਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਸੁ ਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਂ. ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਸੁ ਪਨ ਏਕਾ ਪਞ੍ਞਾਕਥਾ ਪਞ੍ਚ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਗਤਾ – ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੁਦ੍ਧਿ, ਕਙ੍ਖਾਵਿਤਰਣਵਿਸੁਦ੍ਧਿ, ਮਗ੍ਗਾਮਗ੍ਗਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੁਦ੍ਧਿ, ਪਟਿਪਦਾਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੁਦ੍ਧਿ, ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੁਦ੍ਧੀਤਿ, ਏਵਂ ਯਂ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਸੁ ਸਂਖਿਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧੀਸੁ ਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ ਸਤ੍ਤ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਦਸ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਨਿਯੇਵ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਸਤ੍ਤ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ, ਦਸ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਨਿਯੇਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸੀਤਿ. ਇਤਿ ਉਭੋਪੇਤੇ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤਿਤ੍ਥਕੁਸਲਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਸਯੇਵ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ ਚੇਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸੁਂ ਚਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
੨੬੦. ਕੋ ਨਾਮੋ ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਨ ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਜਾਨਨ੍ਤੋਯੇਵ ਪਨ ਸਮ੍ਮੋਦਿਤੁਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਕਥਞ੍ਚ ਪਨਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਥੇਰੋ ਸਮ੍ਮੋਦਮਾਨੋ ਆਹ. ਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਮਨ੍ਤਾਣਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤੋ. ਯਥਾ ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ, ਯਥਾ ਸੁਤਵਤਾ ਸਾਵਕੇਨ ਬ੍ਯਾਕਾਤਬ੍ਬਾ, ਏਵਮੇਵ ਬ੍ਯਾਕਤਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ. ਅਨੁਮਸ੍ਸ ਅਨੁਮਸ੍ਸਾਤਿ ਦਸ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਨਿ ਓਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ. ਚੇਲਣ੍ਡੁਪਕੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚੇਲਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਤ੍ਥਂ, ਅਣ੍ਡੁਪਕਂ ਚੁਮ੍ਬਟਕਂ. ਵਤ੍ਥਚੁਮ੍ਬਟਕਂ ਸੀਸੇ ਕਤ੍ਵਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਾਪਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਲਭੇਯ੍ਯੁਂ, ਏਵਂ ਲਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਲਾਭਾਯੇਵਾਤਿ ਅਟ੍ਠਾਨਪਰਿਕਪ੍ਪੇਨ ਅਭਿਣ੍ਹਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਉਪਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਏਵਂ ਅਪਰਿਹਰਨ੍ਤੇਨ ਹਿ ਪਞ੍ਹਂ ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਕਾਮੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਸੋਤੁਕਾਮੇਨ ‘‘ਥੇਰੋ ਕਤ੍ਥ ਠਿਤੋ ਕਤ੍ਥ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ¶ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤੇਨ ਚਰਿਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਾ ਪਨ ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਸੀਸਤੋ ਓਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਰਹੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਹਂ ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਸੋਤੁਂ. ਇਤਿ ਅਟ੍ਠਾਨਪਰਿਕਪ੍ਪੇਨ ਅਭਿਣ੍ਹਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਉਪਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ.
ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਚ ਪਨ ਮਨ੍ਤਿ ਸਾਰਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਚ ਪਨ ਏਵਂ ਮਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਸਤ੍ਥੁਕਪ੍ਪੇਨਾਤਿ ਸਤ੍ਥੁਸਦਿਸੇਨ. ਇਤਿ ਏਕਪਦੇਨੇਵ ਆਯਸ੍ਮਾ ¶ ਪੁਣ੍ਣੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਂ ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਂ ਆਹਚ੍ਚ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਉਕ੍ਖਿਪਿ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਹਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਏਕਨ੍ਤਧਮ੍ਮਕਥਿਕਭਾਵੋ ਪਾਕਟੋ ¶ ਅਹੋਸਿ. ਅਮਚ੍ਚਞ੍ਹਿ ਪੁਰੋਹਿਤਂ ਮਹਨ੍ਤੋਤਿ ਵਦਮਾਨੋ ਰਾਜਸਦਿਸੋਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਗੋਣਂ ਹਤ੍ਥਿਪ੍ਪਮਾਣੋਤਿ, ਵਾਪਿਂ ਸਮੁਦ੍ਦਪ੍ਪਮਾਣੋਤਿ, ਆਲੋਕਂ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾਲੋਕਪ੍ਪਮਾਣੋਤਿ, ਇਤੋ ਪਰਂ ਏਤੇਸਂ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਕਥਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਸਾਵਕਮ੍ਪਿ ਮਹਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥੁਪਟਿਭਾਗੋਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਇਤੋ ਪਰਂ ਤਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਕਥਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣੋ ਏਕਪਦੇਨੇਵ ਥੇਰਂ ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਂ ਆਹਚ੍ਚ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਉਕ੍ਖਿਪਿ.
ਏਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਨੋ ਨਪ੍ਪਟਿਭਾਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਾ ਪਨਾਯਂ ਉਪਮਾ ਆਹਟਾ, ਤਂ ਨ ਆਹਰੇਯ੍ਯਾਮ, ਅਤ੍ਥਮੇਵ ਕਥੇਯ੍ਯਾਮ. ਉਪਮਾ ਹਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾਨਂ ਆਹਰੀਯਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਇਦਮ੍ਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਉਪਮਾ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧਾਨਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਆਹਰੀਯਤਿ, ਥੇਰਂ ਪਨੇਸ ਅਪਚਾਯਮਾਨੋ ਏਵਮਾਹਾਤਿ.
ਅਨੁਮਸ੍ਸ ਅਨੁਮਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾਤਿ ਦਸ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਨਿ ਓਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਓਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾ. ਕਿਂ ਪਨ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਨਂ ਭਾਰਿਯਂ, ਉਦਾਹੁ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ? ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਨਂ ਨੋ ਭਾਰਿਯਂ, ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਪਨ ਭਾਰਿਯਂ. ਸਹੇਤੁਕਂ ਵਾ ਸਕਾਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਨਮ੍ਪਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਮ੍ਪਿ ਭਾਰਿਯਮੇਵ. ਸਮਨੁਮੋਦਿਂਸੂਤਿ ਸਮਚਿਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨੁਮੋਦਿਂਸੁ. ਇਤਿ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾਵ ਦੇਸਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਰਥਵਿਨੀਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਨਿਵਾਪਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨੬੧. ਏਵਂ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਨਿਵਾਪਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਨੇਵਾਪਿਕੋਤਿ ਯੋ ਮਿਗਾਨਂ ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ ਅਰਞ੍ਞੇ ਤਿਣਬੀਜਾਨਿ ਵਪਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਤਿਣਂ ¶ ਖਾਦਿਤੁਂ ਆਗਤੇ ਮਿਗੇ ਸੁਖਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਨਿਵਾਪਨ੍ਤਿ ਵਪ੍ਪਂ. ਨਿਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਪਿਤਂ. ਮਿਗਜਾਤਾਤਿ ਮਿਗਘਟਾ. ਅਨੁਪਖਜ੍ਜਾਤਿ ਅਨੁਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ. ਮੁਚ੍ਛਿਤਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਮੁਚ੍ਛਨਾਯ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ, ਤਣ੍ਹਾਯ ਹਦਯਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਮੁਚ੍ਛਨਾਕਾਰਂ ਪਾਪਿਤਾਤਿ ¶ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਦਂ ਆਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਮਾਨਮਦਂ ਆਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਪਮਾਦਨ੍ਤਿ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਸਤਿਭਾਵਂ. ਯਥਾਕਾਮਕਰਣੀਯਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਯਥਾ ਇਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮ, ਤਥਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਨਿਵਾਪੇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਨਿਵਾਪਟ੍ਠਾਨੇ. ਏਕਂ ਕਿਰ ਨਿਵਾਪਤਿਣਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ ਨਿਦਾਘਭਦ੍ਦਕਂ, ਤਂ ਯਥਾ ਯਥਾ ਨਿਦਾਘੋ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਤਥਾ ਨੀਵਾਰਵਨਂ ਵਿਯ ਮੇਘਮਾਲਾ ਵਿਯ ਚ ਏਕਗ੍ਘਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਲੁਦ੍ਦਕਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਉਦਕਫਾਸੁਕਟ੍ਠਾਨੇ ਕਸਿਤ੍ਵਾ ਵਪਿਤ੍ਵਾ ਵਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਯਦਾ ਮਹਾਨਿਦਾਘੇ ਸਬ੍ਬਤਿਣਾਨਿ ਸੁਕ੍ਖਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਜਿਵ੍ਹਾਤੇਮਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਉਦਕਂ ਦੁਲ੍ਲਭਂ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਮਿਗਜਾਤਾ ਸੁਕ੍ਖਤਿਣਾਨਿ ਚੇਵ ਪੁਰਾਣਪਣ੍ਣਾਨਿ ਚ ਖਾਦਨ੍ਤਾ ਕਮ੍ਪਮਾਨਾ ਵਿਯ ਵਿਚਰਨ੍ਤਾ ਨਿਵਾਪਤਿਣਸ੍ਸ ਗਨ੍ਧਂ ਘਾਯਿਤ੍ਵਾ ਵਧਬਨ੍ਧਨਾਦੀਨਿ ਅਗਣਯਿਤ੍ਵਾ ਵਤਿਂ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਨ੍ਤਾ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਨਿਵਾਪਤਿਣਂ ਅਤਿਵਿਯ ਪਿਯਂ ਹੋਤਿ ਮਨਾਪਂ. ਨੇਵਾਪਿਕੋ ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਤੀਣਿ ਦਿਵਸਾਨਿ ਪਮਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਅਨ੍ਤੋਨਿਵਾਪਟ੍ਠਾਨੇ ਤਹਿਂ ਤਹਿਂ ਉਦਕਆਵਾਟਕਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਮਿਗਾ ਵਿਵਟਦ੍ਵਾਰੇਨ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਖਾਦਿਤਮਤ੍ਤਕਂ ਪਿਵਿਤਮਤ੍ਤਕਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਕਣ੍ਣੇ ਚਾਲਯਮਾਨਾ ਖਾਦਿਤ੍ਵਾ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ ਅਤਰਮਾਨਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਕੋਚਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਤ੍ਤਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਖਾਦਿਤ੍ਵਾ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ ਮਣ੍ਡਲਗੁਮ੍ਬਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਲੁਦ੍ਦਕਾ ਤੇਸਂ ਪਮਤ੍ਤਭਾਵਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਧਾਯ ਸਮ੍ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕੋਟਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਤੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਵਾਪੇ ਨੇਵਾਪਿਕਸ੍ਸ ਯਥਾਕਾਮਕਰਣੀਯਾ ਭਵਨ੍ਤਿ.
੨੬੨. ਤਤ੍ਰ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤੇਸੁ ਮਿਗਜਾਤੇਸੁ. ਪਠਮਾ ਮਿਗਜਾਤਾਤਿ, ਮਿਗਜਾਤਾ ਪਠਮਦੁਤਿਯਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਆਗਤਪਟਿਪਾਟਿਵਸੇਨ ਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਾ, ਦੁਤਿਯਾ, ਤਤਿਯਾ ¶ , ਚਤੁਤ੍ਥਾਤਿ ਨਾਮਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਾਤਿ ਯਥਾਕਾਮਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਭਾਵਤੋ; ਵਸੀਭਾਵੋਯੇਵ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਇਦ੍ਧੀਤਿ ਚ ਆਨੁਭਾਵੋਤਿ ਚ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ.
੨੬੩. ਭਯਭੋਗਾਤਿ ¶ ਭਯੇਨ ਭੋਗਤੋ. ਬਲਵੀਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਪਰਾਪਰਂ ਸਞ੍ਚਰਣਵਾਯੋਧਾਤੁ, ਸਾ ਪਰਿਹਾਯੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੨੬੪. ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਆਸਯਂ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਖਾਦਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਭਯਮੇਵ, ਬਾਹਿਰਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਖਾਦਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਭਯਮੇਵ, ਮਯਂ ਪਨ ਅਮੁਂ ਨਿਵਾਪਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਏਕਮਨ੍ਤੇ ਆਸਯਂ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ ਚਿਨ੍ਤਯਿਂਸੁ. ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ¶ ਆਸਯਂ ਕਪ੍ਪਯਿਂਸੂਤਿ ਲੁਦ੍ਦਕਾ ਨਾਮ ਨ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਮਯਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਮਣ੍ਡਲਗੁਮ੍ਬੇਸੁ ਚੇਵ ਵਤਿਪਾਦੇਸੁ ਚ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਏਤੇਸੁ ਮੁਖਧੋਵਨਤ੍ਥਂ ਵਾ ਆਹਾਰਕਿਚ੍ਚਕਰਣਤ੍ਥਂ ਵਾ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਨਿਵਾਪਵਤ੍ਥੁਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਖਾਦਿਤਮਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪਵਿਸਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਨਿਵਾਪਵਤ੍ਥੁਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਗਹਨੇਸੁ ਗੁਮ੍ਬਵਤਿਪਾਦਾਦੀਸੁ ਆਸਯਂ ਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ. ਭੁਞ੍ਜਿਂਸੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਲੁਦ੍ਦਕਾਨਂ ਪਮਾਦਕਾਲਂ ਞਤ੍ਵਾ ਸੀਘਂ ਸੀਘਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਿਂਸੁ. ਕੇਤਬਿਨੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਿਤਕੇਰਾਟਿਕਾ. ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਾਤਿ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੋ ਵਿਯ. ਪਰਜਨਾਤਿ ਯਕ੍ਖਾ. ਇਮੇ ਨ ਮਿਗਜਾਤਾਤਿ. ਆਗਤਿਂ ਵਾ ਗਤਿਂ ਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਾਮ ਠਾਨੇਨ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਮੁਤ੍ਰ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਇਦਂ ਨੇਸਂ ਨ ਜਾਨਾਮ. ਦਣ੍ਡਵਾਕਰਾਹੀਤਿ ਦਣ੍ਡਵਾਕਰਜਾਲੇਹਿ. ਸਮਨ੍ਤਾ ਸਪ੍ਪਦੇਸਂ ਅਨੁਪਰਿਵਾਰੇਸੁਨ੍ਤਿ ਅਤਿਮਾਯਾਵਿਨੋ ਏਤੇ, ਨ ਦੂਰਂ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸਨ੍ਤਿਕੇਯੇਵ ਨਿਪਨ੍ਨਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਵਾਪਕ੍ਖੇਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਾ ਸਪ੍ਪਦੇਸਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਓਕਾਸਂ ਅਨੁਪਰਿਵਾਰੇਸੁਂ. ਅਦ੍ਦਸਂਸੂਤਿ ਏਵਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵਾਕਰਜਾਲਂ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਚਾਲੇਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਾ ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ. ਯਤ੍ਥ ਤੇਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਤੇ ਗਾਹਂ ਅਗਮਂਸੁ, ਤਂ ਠਾਨਂ ਅਦ੍ਦਸਂਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੨੬੫. ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ ਯਤ੍ਥ ਅਗਤੀਤਿ ਤੇ ਕਿਰ ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤਯਿਂਸੁ – ‘‘ਅਨ੍ਤੋ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋ ਖਾਦਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਭਯਮੇਵ, ਬਾਹਿਰਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਖਾਦਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਖਾਦਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਭਯਮੇਵ, ਤੇਪਿ ਹਿ ਵਾਕਰਜਾਲੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤਾਯੇਵਾ’’ਤਿ, ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ ਯਤ੍ਥ ਨੇਵਾਪਿਕਸ੍ਸ ਚ ਨੇਵਾਪਿਕਪਰਿਸਾਯ ਚ ਅਗਤਿ ਅਵਿਸਯੋ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ. ਅਞ੍ਞੇ ਘਟ੍ਟੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਤਤੋ ਤਤੋ ਦੂਰਤਰਵਾਸਿਨੋ ਅਞ੍ਞੇ ਘਟ੍ਟੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਘਟ੍ਟਿਤਾ ਅਞ੍ਞੇਤਿ ਤੇਪਿ ਘਟ੍ਟਿਤਾ ਅਞ੍ਞੇ ਤਤੋ ¶ ਦੂਰਤਰਵਾਸਿਨੋ ਘਟ੍ਟੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਇਮਂ ¶ ਨਿਵਾਪਂ ਨਿਵੁਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਮਿਗਜਾਤਾ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਏਵਂ ਇਮਂ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਨਿਵੁਤ੍ਤਂ ਨਿਵਾਪਂ ਸਬ੍ਬੇ ਮਿਗਘਟਾ ਮਿਗਸਙ੍ਘਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ ਤੇਸਂ ਗਹਣੇ ਅਬ੍ਯਾਵਟਾ ਭਵੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ; ਯਥਾ ਤਥਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਸੁ ਹਿ ਤਰੁਣਪੋਤਕੋ ਵਾ ਮਹਲ੍ਲਕੋ ਵਾ ਦੁਬ੍ਬਲੋ ਵਾ ਯੂਥਪਰਿਹੀਨੋ ਵਾ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧੁਂ, ਅਨਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਸੁ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਿਂਸੁ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਬ੍ਯਾਵਟਾਵ ਅਹੇਸੁਂ.
੨੬੭. ਅਮੁਂ ¶ ਨਿਵਾਪਂ ਨਿਵੁਤ੍ਤਂ ਮਾਰਸ੍ਸ ਅਮੂਨਿ ਚ ਲੋਕਾਮਿਸਾਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਵਾਪੋਤਿ ਵਾ ਲੋਕਾਮਿਸਾਨੀਤਿ ਵਾ ਵਟ੍ਟਾਮਿਸਭੂਤਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਕਾਮਗੁਣਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਮਾਰੋ ਨ ਚ ਬੀਜਾਨਿ ਵਿਯ ਕਾਮਗੁਣੇ ਵਪੇਨ੍ਤੋ ਆਹਿਣ੍ਡਤਿ, ਕਾਮਗੁਣਗਿਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨ ਉਪਰਿ ਵਸਂ ਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਮਗੁਣਾ ਮਾਰਸ੍ਸ ਨਿਵਾਪਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਮੁਂ ਨਿਵਾਪਂ ਨਿਵੁਤ੍ਤਂ ਮਾਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਨ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੁ ਮਾਰਸ੍ਸ ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਾਤਿ ਮਾਰਸ੍ਸ ਵਸਂ ਗਤਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਯਥਾਕਾਮਕਰਣੀਯਾ. ਅਯਂ ਸਪੁਤ੍ਤਭਰਿਯਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਆਗਤਉਪਮਾ.
੨੬੮. ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਪਰਿਹਾਯੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਸਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਅਜ੍ਝਾਸਯੋ; ਸੋ ਪਰਿਹਾਯੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਥੂਪਮੇ ਅਹਂ ਇਮੇ ਦੁਤਿਯੇਤਿ ਅਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਧਮ੍ਮਿਕਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਉਪਮਾ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਹਿ ਅਟ੍ਠਚਤ੍ਤਾਲੀਸਵਸ੍ਸਾਨਿ ਕੋਮਾਰਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਵਟ੍ਟੁਪਚ੍ਛੇਦਭਯੇਨ ਪਵੇਣਿਂ ਘਟਯਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਧਨਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਭਰਿਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇ ਵਸਨ੍ਤਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪੁਤ੍ਤੇ ਜਾਤੇ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪੁਤ੍ਤੋ ਜਾਤੋ ਵਟ੍ਟਂ ਨ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਪਵੇਣਿ ਘਟਿਤਾ’’ਤਿ ਪੁਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ ਵਾ ਤਮੇਵ ਵਾ ਸ’ਕਲਤ੍ਤਵਾਸਂ ਵਸਨ੍ਤਿ.
੨੬੯. ਏਵਞ੍ਹਿ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਤਿਯਾਪਿ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਨ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੂਤਿ ਪੁਰਿਮਾ ਵਿਯ ਤੇਪਿ ਮਾਰਸ੍ਸ ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਾ ਨ ਮੁਚ੍ਚਿਂਸੁ; ਯਥਾਕਾਮਕਰਣੀਯਾਵ ਅਹੇਸੁਂ. ਕਿਂ ਪਨ ਤੇ ਅਕਂਸੂਤਿ? ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨਿਯੋ ਓਸਰਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਆਰਾਮਉਯ੍ਯਾਨਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਅਸ੍ਸਮਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਵਸਨ੍ਤਾ ਕੁਲਦਾਰਕੇ ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਰਥਸਿਪ੍ਪਾਦੀਨਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾਨਿ ਸਿਪ੍ਪਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਸੁਂ. ਇਤਿ ਤੇ ਵਾਕਰਜਾਲੇਨ ਤਤਿਯਾ ਮਿਗਜਾਤਾ ਵਿਯ ਮਾਰਸ੍ਸ ਪਾਪਿਮਤੋ ¶ ਦਿਟ੍ਠਿਜਾਲੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਕਾਮਕਰਣੀਯਾ ਅਹੇਸੁਂ.
੨੭੦. ਤਥੂਪਮੇ ¶ ਅਹਂ ਇਮੇ ਚਤੁਤ੍ਥੇਤਿ ਅਯਂ ਇਮਸ੍ਸ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਉਪਮਾ ਆਹਟਾ.
੨੭੧. ਅਨ੍ਧਮਕਾਸਿ ਮਾਰਨ੍ਤਿ ਨ ਮਾਰਸ੍ਸ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਭਿਨ੍ਦਿ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਇਮਂ ਨਾਮ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਮਾਰੋ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਨ੍ਧਮਕਾਸਿ ਮਾਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਪਦਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਮਾਰਚਕ੍ਖੁਨ੍ਤਿ ਤੇਨੇਵ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਯਥਾ ਮਾਰਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁ ਅਪਦਂ ¶ ਹੋਤਿ ਨਿਪ੍ਪਦਂ, ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ, ਨਿਰਾਰਮ੍ਮਣਂ, ਏਵਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਗਤੋ ਪਾਪਿਮਤੋਤਿ ਤੇਨੇਵ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਮਾਰਸ੍ਸ ਪਾਪਿਮਤੋ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਗਤੋ. ਨ ਹਿ ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਨਾ ਤਸ੍ਸ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਞਾਣਸਰੀਰਂ ਦਟ੍ਠੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਚਸ੍ਸ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਸਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਸਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਿਣ੍ਣੋ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਸਤ੍ਤਵਿਸਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਏਵਂ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤਂ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ? ਵਿਸਤਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ ਵਿਸਟਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਪੁਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਾਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਮਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਕ੍ਕਤੀਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਂ ਹਰਤੀਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਂਵਾਦਿਕਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਮੂਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਫਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਪਰਿਭੋਗਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਾਲਾ ਵਾ ਪਨ ਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਰੂਪੇ ਸਦ੍ਦੇ ਗਨ੍ਧੇ ਰਸੇ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ’’ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੩; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਮੇਤ੍ਤਗੂਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੨੨, ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧੨੪) ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ. ਏਵਂ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤਂ ਤਣ੍ਹਂ ਤਿਣ੍ਣੋ ਨਿਤ੍ਤਿਣ੍ਣੋ ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣੋ. ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ – ‘‘ਤਿਣ੍ਣੋ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਨਿਵਾਪਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਪਾਸਰਾਸਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨੭੨. ਏਵਂ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਪਾਸਰਾਸਿਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਧੁ ਮਯਂ, ਆਵੁਸੋਤਿ ਆਯਾਚਨ੍ਤਾ ਭਣਨ੍ਤਿ. ਏਤੇ ਕਿਰ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਜਨਪਦਵਾਸਿਨੋ ‘‘ਦਸਬਲਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ. ਸਤ੍ਥੁਦਸ੍ਸਨਂ ਪਨ ਏਤੇਹਿ ਲਦ੍ਧਂ, ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਨ ਤਾਵ ਸੁਣਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਸਤ੍ਥੁਗਾਰਵੇਨ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ, ਭਨ੍ਤੇ ¶ , ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾ ਹਿ ਗਰੂ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਕਚਾਰਿਕੋ ਸੀਹੋ ਮਿਗਰਾਜਾ ਵਿਯ, ਪਭਿਨ੍ਨਕੁਞ੍ਜਰੋ ਵਿਯ, ਫਣਕਤਆਸੀਵਿਸੋ ਵਿਯ, ਮਹਾਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਵਿਯ ਚ ਦੁਰਾਸਦਾ ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ –
‘‘ਆਸੀਵਿਸੋ ਯਥਾ ਘੋਰੋ, ਮਿਗਰਾਜਾਵ ਕੇਸਰੀ;
ਨਾਗੋਵ ਕੁਞ੍ਜਰੋ ਦਨ੍ਤੀ, ਏਵਂ ਬੁਦ੍ਧਾ ਦੁਰਾਸਦਾ’’ਤਿ.
ਏਵਂ ¶ ਦੁਰਾਸਦਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਯਂ ਯਾਚਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਯਾਚਮਾਨਾ ‘‘ਸਾਧੁ ਮਯਂ, ਆਵੁਸੋ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ.
ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮਾਤਿ ਅਪਿ ਨਾਮ ਲਭੇਯ੍ਯਾਥ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਥੇਰੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਰਮ੍ਮਕਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਮਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ ਆਹ? ਪਾਕਟਕਿਰਿਯਤਾਯ. ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਹਿ ਕਿਰਿਯਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਾਕਟਾ ਹੋਤਿ; ਜਾਨਾਤਿ ਥੇਰੋ, ‘‘ਅਜ੍ਜ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤਵਨੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ; ਅਜ੍ਜ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਜੇਤਵਨੇ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ; ਅਜ੍ਜ ਏਕਕੋਵ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਿਸ੍ਸਤਿ; ਅਜ੍ਜ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਕਿਂ ਪਨਸ੍ਸ ਏਵਂ ਜਾਨਨਤ੍ਥਂ ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ? ਨਤ੍ਥਿ. ਅਨੁਮਾਨਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਪਨ ਕਤਕਿਰਿਯਾਯ ਨਯਗ੍ਗਾਹੇਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਯਞ੍ਹਿ ਦਿਵਸਂ ਭਗਵਾ ਜੇਤਵਨੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਕਾਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਸੇਨਾਸਨਪਰਿਕ੍ਖਾਰਭਣ੍ਡਾਨਂ ਪਟਿਸਾਮਨਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਥੇਰੋ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਿਸਙ੍ਕਾਰਛਡ੍ਡਨਕਾਦੀਨਿ ਪਟਿਸਾਮੇਤਿ. ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਜੇਤਵਨਂ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਾਯ ਆਗਮਨਕਾਲੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
ਯਦਾ ¶ ਪਨ ਏਕਕੋ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਪਾਤੋਵ ਸਰੀਰਪਟਿਜਗ੍ਗਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਧਾਯ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਤਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਭਗਵਾ ਬੋਧਨੇਯ੍ਯਬਨ੍ਧਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਤਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਜ੍ਜ, ਆਵੁਸੋ, ਭਗਵਾ ਏਕਕੋ ਪਵਿਸਿਤੁਕਾਮੋ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਸਜ੍ਜਾ ਹੋਥਾ’’ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਞ੍ਞਂ ਦੇਤਿ. ਯਦਾ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵਾਰੋ ਪਵਿਸਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਦ੍ਵਾਰਂ ਉਪਡ੍ਢਪਿਦਹਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਥੇਰੋ ਤਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯ ਞਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ¶ ਸਞ੍ਞਂ ਦੇਤਿ. ਯਦਾ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਏਕਂ ਦ੍ਵੇ ਆਲੋਪੇ ਅਤਿਰੇਕਂ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਚਙ੍ਕਮਨਞ੍ਚਾਰੁਯ੍ਹ ਅਪਰਾਪਰਂ ਚਙ੍ਕਮਤਿ, ਥੇਰੋ ਤਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਗਵਾ, ਆਵੁਸੋ, ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਚਰਿਤੁਕਾਮੋ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਞ੍ਞਂ ਦੇਤਿ.
ਭਗਵਾ ਪਠਮਬੋਧਿਯਂ ਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਅਨਿਬਦ੍ਧਵਾਸੋ ਅਹੋਸਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਅਬ੍ਬੋਕਿਣ੍ਣਂ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂਯੇਵ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸਨ੍ਤੋ ਏਕਦਿਵਸੇ ¶ ਦ੍ਵੇ ਠਾਨਾਨਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ. ਜੇਤਵਨੇ ਰਤ੍ਤਿਂ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਦਕ੍ਖਿਣਦ੍ਵਾਰੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਾਚੀਨਦ੍ਵਾਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਕਰੋਤਿ. ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇ ਰਤ੍ਤਿਂ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਪਾਚੀਨਦ੍ਵਾਰੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਦ੍ਵਾਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਜੇਤਵਨੇ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਕਰੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਕੁਲਾਨਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ. ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਭਾਵੇ ਠਿਤੇਨ ਹਿ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੇਨ ਵਿਯ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕੇਨਚਿ, ਮਾਤੁਗਾਮਤ੍ਤਭਾਵੇ ਠਿਤਾਯ ਚ ਵਿਸਾਖਾਯ ਵਿਯ ਅਞ੍ਞਾਯ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਤਥਾਗਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਧਨਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ ਕਤੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਤੇਸਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਏਕਦਿਵਸੇ ਇਮਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਠਾਨਾਨਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਦਿਵਸੇ ਜੇਤਵਨੇ ਵਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਰੋ – ‘‘ਅਜ੍ਜ ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਸਾਯਨ੍ਹਕਾਲੇ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਪਰਿਸਿਞ੍ਚਨਤ੍ਥਾਯ ਪੁਬ੍ਬਕੋਟ੍ਠਕਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ; ਅਥਾਹਂ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਪਰਿਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਰਮ੍ਮਕਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਏਵਮਿਮੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗਵਤੋ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਲਭਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸਵਨਾਯਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਵਮਾਹ.
ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦੋਤਿ ਵਿਸਾਖਾਯ ਪਾਸਾਦੋ. ਸਾ ਹਿ ਮਿਗਾਰੇਨ ਸੇਟ੍ਠਿਨਾ ਮਾਤੁਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਿਤਤ੍ਤਾ ਮਿਗਾਰਮਾਤਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਪਾਸਾਦੇ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਮਹਾਸਾਵਕਾਨਂ ਸਿਰਿਗਬ੍ਭਾਨਂ ¶ ਮਜ੍ਝੇ ਭਗਵਤੋ ਸਿਰਿਗਬ੍ਭੋ ਅਹੋਸਿ. ਥੇਰੋ ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਗਬ੍ਭਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਮਾਲਾਕਚਵਰਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਞ੍ਞਂ ਅਦਾਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਸਿਰਿਗਬ੍ਭਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਂ ਉਪਗਮ੍ਮ ਦਰਥਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ¶ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋ’’ਤਿ.
ਪਰਿਸਿਞ੍ਚਿਤੁਨ੍ਤਿ ਯੋ ਹਿ ਚੁਣ੍ਣਮਤ੍ਤਿਕਾਦੀਹਿ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਉਬ੍ਬਟ੍ਟੇਨ੍ਤੋ ਮਲ੍ਲਕਮੁਟ੍ਠਾਦੀਹਿ ਵਾ ਘਂਸਨ੍ਤੋ ਨ੍ਹਾਯਤਿ, ਸੋ ਨ੍ਹਾਯਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯੋ ਤਥਾ ਅਕਤ੍ਵਾ ਪਕਤਿਯਾਵ ਨ੍ਹਾਯਤਿ, ਸੋ ਪਰਿਸਿਞ੍ਚਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਭਗਵਤੋਪਿ ਸਰੀਰੇ ਤਥਾ ਹਰਿਤਬ੍ਬਂ ਰਜੋਜਲ੍ਲਂ ਨਾਮ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਉਤੁਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਪਨ ਭਗਵਾ ਕੇਵਲਂ ਉਦਕਂ ਓਤਰਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਪਰਿਸਿਞ੍ਚਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਪੁਬ੍ਬਕੋਟ੍ਠਕੋਤਿ ਪਾਚੀਨਕੋਟ੍ਠਕੋ.
ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ¶ ਕਿਰ ਵਿਹਾਰੋ ਕਦਾਚਿ ਮਹਾ ਹੋਤਿ ਕਦਾਚਿ ਖੁਦ੍ਦਕੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੋ ਵਿਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਯੋਜਨਿਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਸਿਖਿਸ੍ਸ ਤਿਗਾਵੁਤੋ, ਵੇਸ੍ਸਭੁਸ੍ਸ ਅਡ੍ਢਯੋਜਨਿਕੋ, ਕਕੁਸਨ੍ਧਸ੍ਸ ਗਾਵੁਤਪ੍ਪਮਾਣੋ, ਕੋਣਾਗਮਨਸ੍ਸ ਅਡ੍ਢਗਾਵੁਤਪ੍ਪਮਾਣੋ, ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਵੀਸਤਿਉਸਭਪ੍ਪਮਾਣੋ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਅਟ੍ਠਕਰੀਸਪ੍ਪਮਾਣੋ ਜਾਤੋ. ਤਮ੍ਪਿ ਨਗਰਂ ਤਸ੍ਸ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਕਦਾਚਿ ਪਾਚੀਨਤੋ ਹੋਤਿ, ਕਦਾਚਿ ਦਕ੍ਖਿਣਤੋ, ਕਦਾਚਿ ਪਚ੍ਛਿਮਤੋ, ਕਦਾਚਿ ਉਤ੍ਤਰਤੋ. ਜੇਤਵਨੇ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂ ਪਨ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਞ੍ਚਪਾਦਾਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਅਚਲਮੇਵ.
ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਹਿ ਅਚਲਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਨਾਮ ਮਹਾਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕਟ੍ਠਾਨਂ ਇਸਿਪਤਨੇ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਟ੍ਠਾਨਂ ਸਙ੍ਕਸ੍ਸਨਗਰਦ੍ਵਾਰੇ ਦੇਵੋਰੋਹਣਕਾਲੇ ਸੋਪਾਨਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨਂ ਮਞ੍ਚਪਾਦਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਪੁਬ੍ਬਕੋਟ੍ਠਕੋ ਕਸ੍ਸਪਦਸਬਲਸ੍ਸ ਵੀਸਤਿਉਸਭਵਿਹਾਰਕਾਲੇ ਪਾਚੀਨਦ੍ਵਾਰੇ ਕੋਟ੍ਠਕੋ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਇਦਾਨਿਪਿ ਪੁਬ੍ਬਕੋਟ੍ਠਕੋਤ੍ਵੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਕਸ੍ਸਪਦਸਬਲਸ੍ਸ ਕਾਲੇ ਅਚਿਰਵਤੀ ਨਗਰਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਦਮਾਨਾ ਪੁਬ੍ਬਕੋਟ੍ਠਕਂ ਪਤ੍ਵਾ ਉਦਕੇਨ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਮਹਨ੍ਤਂ ਉਦਕਰਹਦਂ ਮਾਪੇਸਿ ਸਮਤਿਤ੍ਥਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਗਮ੍ਭੀਰਂ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਂ ਰਞ੍ਞੋ ਨ੍ਹਾਨਤਿਤ੍ਥਂ, ਏਕਂ ਨਾਗਰਾਨਂ, ਏਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ, ਏਕਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਾਨਿ ਨ੍ਹਾਨਤਿਤ੍ਥਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਰਮਣੀਯਾਨਿ ਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਰਜਤਪਟ੍ਟਸਦਿਸਵਾਲਿਕਾਨਿ. ਇਤਿ ਭਗਵਾ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਆਨਨ੍ਦੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੇਨ ਅਯਂ ਏਵਰੂਪੋ ¶ ਪੁਬ੍ਬਕੋਟ੍ਠਕੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਪਰਿਸਿਞ੍ਚਿਤੁਂ ¶ . ਅਥਾਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਉਦਕਸਾਟਿਕਂ ਉਪਨੇਸਿ. ਭਗਵਾ ਰਤ੍ਤਦੁਪਟ੍ਟਂ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਉਦਕਸਾਟਿਕਂ ਨਿਵਾਸੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਦੁਪਟ੍ਟੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਹਾਚੀਵਰਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਤ੍ਥਗਤਮਕਾਸਿ. ਭਗਵਾ ਉਦਕਂ ਓਤਰਿ. ਸਹੋਤਰਣੇਨੇਵਸ੍ਸ ਉਦਕੇ ਮਚ੍ਛਕਚ੍ਛਪਾ ਸਬ੍ਬੇ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਯਨ੍ਤਨਾਲਿਕਾਹਿ ਸੁਵਣ੍ਣਰਸਧਾਰਾਨਿਸਿਞ੍ਚਮਾਨਕਾਲੋ ਵਿਯ ਸੁਵਣ੍ਣਪਟਪਸਾਰਣਕਾਲੋ ਵਿਯ ਚ ਅਹੋਸਿ. ਅਥ ਭਗਵਤੋ ਨ੍ਹਾਨਵਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਨ੍ਹਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਤ੍ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਥੇਰੋ ਰਤ੍ਤਦੁਪਟ੍ਟਂ ਉਪਨੇਸਿ. ਭਗਵਾ ਤਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਵਿਜ੍ਜੁਲਤਾਸਦਿਸਂ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਚੀਵਰਂ ਅਨ੍ਤਨ੍ਤੇਨ ਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਦੁਮਗਬ੍ਭਸਦਿਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪਨੀਤਂ ਦ੍ਵੀਸੁ ਕਣ੍ਣੇਸੁ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਪੁਬ੍ਬਕੋਟ੍ਠਕੇ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਪਰਿਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਤ੍ਤਰਿਤ੍ਵਾ ਏਕਚੀਵਰੋ ਅਟ੍ਠਾਸੀ’’ਤਿ.
ਏਵਂ ¶ ਠਿਤਸ੍ਸ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਸਰੀਰਂ ਵਿਕਸਿਤਕਮਲੁਪ੍ਪਲਸਰਂ ਸਬ੍ਬਪਾਲਿਫੁਲ੍ਲਂ ਪਾਰਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਂ ਤਾਰਾਮਰੀਚਿਵਿਕਸਿਤਂ ਚ ਗਗਨਤਲਂ ਸਿਰਿਯਾ ਅਵਹਸਮਾਨਂ ਵਿਯ ਵਿਰੋਚਿਤ੍ਥ. ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਪਰਿਕ੍ਖੇਪਵਿਲਾਸਿਨੀ ਚਸ੍ਸ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਵਰਲਕ੍ਖਣਮਾਲਾ ਗਨ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਾ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਚਨ੍ਦਮਾਲਾ ਵਿਯ, ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਸੂਰਿਯਮਾਲਾ ਵਿਯ, ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਠਪਿਤਾ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਦੇਵਰਾਜਾ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਵਿਯ ਚ ਅਤਿਵਿਯ ਵਿਰੋਚਿਤ੍ਥ, ਵਣ੍ਣਭੂਮਿਨਾਮੇਸਾ. ਏਵਰੂਪੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਰੀਰਵਣ੍ਣਂ ਵਾ ਗੁਣਵਣ੍ਣਂ ਵਾ ਚੁਣ੍ਣਿਯਪਦੇਹਿ ਵਾ ਗਾਥਾਹਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥਞ੍ਚ ਉਪਮਾਯੋ ਚ ਕਾਰਣਾਨਿ ਚ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਬਲੇਨ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੇਨ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਵਰੂਪੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਸ੍ਸ ਥਾਮੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
੨੭੩. ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਪੁਬ੍ਬਾਪਯਮਾਨੋਤਿ ਪਕਤਿਭਾਵਂ ਗਮਯਮਾਨੋ ਨਿਰੁਦਕਾਨਿ ਕੁਰੁਮਾਨੋ, ਸੁਕ੍ਖਾਪਯਮਾਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੋਦਕੇਨ ਗਤ੍ਤੇਨ ਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਚੀਵਰੇ ਕਣ੍ਣਿਕਾ ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਭਣ੍ਡਂ ਦੁਸ੍ਸਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨ ਸਰੀਰੇ ਰਜੋਜਲ੍ਲਂ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ; ਪਦੁਮਪਤ੍ਤੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਉਦਕਬਿਨ੍ਦੁ ਵਿਯ ਉਦਕਂ ਵਿਨਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਵਂ ¶ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਗਾਰਵਤਾਯ ਭਗਵਾ, ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤਵਤ੍ਤਂ ਨਾਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਮਹਾਚੀਵਰਂ ਉਭੋਸੁ ਕਣ੍ਣੇਸੁ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਰਤੋ ਕਾਯਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਥੇਰੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਭਗਵਾ ਮਹਾਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦਂ ਆਰਬ੍ਭ ਗਮਨਾਭਿਹਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦੁਨ੍ਨਿਵਤ੍ਤਿਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ; ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਕੋਪਨਂ ਨਾਮ ਏਕਚਾਰਿਕਸੀਹਸ੍ਸ ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਹਤ੍ਥਪ੍ਪਸਾਰਣਂ ਵਿਯ; ਪਭਿਨ੍ਨਵਰਵਾਰਣਸ੍ਸ ਸੋਣ੍ਡਾਯ ¶ ਪਰਾਮਸਨਂ ਵਿਯ; ਉਗ੍ਗਤੇਜਸ੍ਸ ਆਸੀਵਿਸਸ੍ਸ ਗੀਵਾਯ ਗਹਣਂ ਵਿਯ ਚ ਭਾਰਿਯਂ ਹੋਤਿ. ਇਧੇਵ ਰਮ੍ਮਕਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਮਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਗਮਨਤ੍ਥਾਯ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਯਾਚਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ…ਪੇ… ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਉਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਉਪਾਦਾਯਾਤਿ ਭਗਵਤੋ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਸੋਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਤਂ ਅਸ੍ਸਮਂ ਗਤਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਪਟਿਚ੍ਚ, ਤੇਸੁ ਕਾਰੁਞ੍ਞਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯਾਤਿ ਦਸਸੁ ਪਾਰਮਿਤਾਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਾਯ ¶ ਪਾਰਮਿਯਾ ਚੇਵ ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਸ੍ਸ ਚ ਵਣ੍ਣਂ ਕਥਯਮਾਨਾ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਆਗਮਯਮਾਨੋਤਿ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ. ਅਹਂ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਸਹਸਾ ਅਪ੍ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਸਾ ਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਾਵ ਅਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਗ੍ਗਲ਼ਂ ਆਕੋਟੇਸੀਤਿ ਅਗ੍ਗਨਖੇਨ ਕਵਾਟੇ ਸਞ੍ਞਂ ਅਦਾਸਿ. ਵਿਵਰਿਂਸੂਤਿ ਸੋਤਂ ਓਦਹਿਤ੍ਵਾਵ ਨਿਸਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਤਙ੍ਖਣਂਯੇਵ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਵਰਿਂਸੁ.
ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇਤਿ ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਕਿਰ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਏਕੋਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਹਰਤਿ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਬੁਦ੍ਧਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਭਗਵਾ ਕਿਰ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਫਾਸੁਕਟ੍ਠਾਨੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ ‘‘ਅਸੁਕੋ ਮਯ੍ਹਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਤੋ, ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ ਨੁ ਖੋ ਵਿਸੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਨੋ ਵਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਨਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਕੁਸਲਵਿਤਕ੍ਕੇ ਵਿਤਕ੍ਕਯਮਾਨਂ, ਤਤੋ ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਮਾਦਿਸਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਂ ਇਮਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਂ ਅਕੁਸਲਵਿਤਕ੍ਕਾ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਅਨਮਤਗ੍ਗੇ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖੇ ਸਂਸਾਰੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਤਤ੍ਥੇਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਂ ਓਵਦਿਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸਂ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਅਥੇਵਂ ਓਵਦਿਯਮਾਨਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਚਿਨ੍ਤਯਿਂਸੁ – ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ¶ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਮਨਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਮੀਪੇ ਠਿਤਂਯੇਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ; ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ, ‘ਭਨ੍ਤੇ, ਇਧ ਨਿਸੀਦਥ, ਇਧ ਨਿਸੀਦਥਾ’ਤਿ ਆਸਨਪਰਿਯੇਸਨਂ ਨਾਮ ਭਾਰੋ’’ਤਿ. ਤੇ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾਵ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਪੀਠਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਸੋ ਤਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੋ ਮਞ੍ਚਂ ਵਾ ਫਲਕਂ ਵਾ ਕਟ੍ਠਂ ਵਾ ਪਾਸਾਣਂ ਵਾ ਵਾਲਿਕਪੁਞ੍ਜਂ ਵਾ ਪਞ੍ਞਪੇਤਿ. ਤਂ ਅਲਭਮਾਨਾ ਪੁਰਾਣਪਣ੍ਣਾਨਿਪਿ ਸਙ੍ਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਪਂਸੁਕੂਲਂ ਪਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਠਪੇਨ੍ਤਿ. ਇਧ ਪਨ ਪਕਤਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤਮੇਵ ਆਸਨਂ ਅਹੋਸਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦੀ’’ਤਿ.
ਕਾਯ ¶ ਨੁਤ੍ਥਾਤਿ ਕਤਮਾਯ ਨੁ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਭਵਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਕਾਯ ਨੇਤ੍ਥਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਲ਼ਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਕਤਮਾਯ ਨੁ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਕਾਯ ਨੋਤ੍ਥਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਲ਼ਿ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਪੁਰਿਮੋਯੇਵ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਨ੍ਤਰਾ ਕਥਾਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਨਸਿਕਾਰਉਦ੍ਦੇਸਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਦੀਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਅਞ੍ਞਾ ਏਕਾ ਕਥਾ. ਵਿਪ੍ਪਕਤਾਤਿ ਮਮ ਆਗਮਨਪਚ੍ਚਯਾ ਅਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਸਿਖਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਾ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ ¶ ਅਥ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਭਗਵਾ ਆਗਤੋ. ਧਮ੍ਮੀ ਵਾ ਕਥਾਤਿ ਦਸਕਥਾਵਤ੍ਥੁਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਵਾ ਧਮ੍ਮੀ ਕਥਾ. ਅਰਿਯੋ ਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਮ੍ਪਿ ਅਰਿਯੋ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੋ ਮੂਲਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਝਾਨਂ ਅਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਪਿ, ਮੂਲਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਿਯੇਨ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੇਨ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
੨੭੪. ਦ੍ਵੇਮਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਰਿਯੇਸਨਾਤਿ ਕੋ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ? ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਸੋਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਭਾਰਂ ਅਕਂਸੁ, ਥੇਰੋ ਤੇਸਂ ਅਸ੍ਸਮਗਮਨਮਕਾਸਿ. ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਅਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਿਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਅਥ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨਾ ਅਰਿਯਪਰਿਯੇਸਨਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਇਮਂ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨਰਿਯਪਰਿਯੇਸਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾ ਮਗ੍ਗਕੁਸਲੋ ਪੁਰਿਸੋ ਪਠਮਂ ਵਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਂ ਅਪਾਯਮਗ੍ਗਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਾਮਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਗਣ੍ਹਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਦੇਸਨਾਕੁਸਲਤਾਯ ਪਠਮਂ ਵਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਂ ਅਨਰਿਯਪਰਿਯੇਸਨਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਇਤਰਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਾਨੁਕ੍ਕਮਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ. ਜਾਤਿਧਮ੍ਮੋਤਿ ¶ ਜਾਯਨਸਭਾਵੋ. ਜਰਾਧਮ੍ਮੋਤਿ ਜੀਰਣਸਭਾਵੋ. ਬ੍ਯਾਧਿਧਮ੍ਮੋਤਿ ਬ੍ਯਾਧਿਸਭਾਵੋ. ਮਰਣਧਮ੍ਮੋਤਿ ਮਰਣਸਭਾਵੋ. ਸੋਕਧਮ੍ਮੋਤਿ ਸੋਚਨਕਸਭਾਵੋ. ਸਂਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮੋਤਿ ਸਂਕਿਲਿਸ੍ਸਨਸਭਾਵੋ.
ਪੁਤ੍ਤਭਰਿਯਨ੍ਤਿ ਪੁਤ੍ਤਾ ਚ ਭਰਿਯਾ ਚ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਜਾਤਰੂਪਰਜਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਜਾਤਰੂਪਨ੍ਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਂ. ਰਜਤਨ੍ਤਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਵੋਹਾਰੂਪਗਂ ਲੋਹਮਾਸਕਾਦਿ. ਜਾਤਿਧਮ੍ਮਾ ਹੇਤੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਉਪਧਯੋਤਿ ਏਤੇ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣੂਪਧਯੋ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਜਾਤਿਧਮ੍ਮਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਬ੍ਯਾਧਿਧਮ੍ਮਵਾਰਾਦੀਸੁ ਜਾਤਰੂਪਰਜਤਂ ਨ ਗਹਿਤਂ, ਨ ਹੇਤਸ੍ਸ ਸੀਸਰੋਗਾਦਯੋ ਬ੍ਯਾਧਯੋ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਯ ਚੁਤਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਮਰਣਂ, ਨ ਸੋਕੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਅਯਾਦੀਹਿ ਪਨ ਸਂਕਿਲੇਸੇਹਿ ਸਂਕਿਲਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਂਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮਵਾਰੇ ਗਹਿਤਂ. ਤਥਾ ਉਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾ ਜਾਤਿਧਮ੍ਮਵਾਰੇ. ਮਲਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਜੀਰਣਤੋ ਜਰਾਧਮ੍ਮਵਾਰੇ ਚ.
੨੭੫. ਅਯਂ ¶ ¶ , ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਰਿਯਾ ਪਰਿਯੇਸਨਾਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਯਂ ਨਿਦ੍ਦੋਸਤਾਯਪਿ ਅਰਿਯੇਹਿ ਪਰਿਯੇਸਿਤਬ੍ਬਤਾਯਪਿ ਅਰਿਯਪਰਿਯੇਸਨਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
੨੭੬. ਅਹਮ੍ਪਿ ਸੁਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਆਰਭਿ? ਮੂਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ. ਏਵਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਰਿਯਪਰਿਯੇਸਨਂ ਪਰਿਯੇਸਿਂ. ਸ੍ਵਾਹਂ ਤਂ ਪਹਾਯ ਅਰਿਯਪਰਿਯੇਸਨਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯਾਪਿ ਅਨਰਿਯਪਰਿਯੇਸਨਂ ਪਰਿਯੇਸਿਂਸੁ. ਤੇ ਤਂ ਪਹਾਯ ਅਰਿਯਪਰਿਯੇਸਨਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਖੀਣਾਸਵਭੂਮਿਂ ਪਤ੍ਤਾ. ਤੁਮ੍ਹੇਪਿ ਮਮ ਚੇਵ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯਾਨਞ੍ਚ ਮਗ੍ਗਂ ਆਰੁਲ਼੍ਹਾ. ਅਰਿਯਪਰਿਯੇਸਨਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨਾ’’ਤਿ ਮੂਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਇਮਂ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ.
੨੭੭. ਤਤ੍ਥ ਦਹਰੋਵ ਸਮਾਨੋਤਿ ਤਰੁਣੋਵ ਸਮਾਨੋ. ਸੁਸੁਕਾਲ਼ਕੇਸੋਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਕਾਲ਼ਕੇਸੋ, ਅਞ੍ਜਨਵਣ੍ਣਕੇਸੋਵ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਦ੍ਰੇਨਾਤਿ ਭਦ੍ਦਕੇਨ. ਪਠਮੇਨ ਵਯਸਾਤਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵਯਾਨਂ ਪਠਮਵਯੇਨ. ਅਕਾਮਕਾਨਨ੍ਤਿ ਅਨਿਚ੍ਛਮਾਨਾਨਂ, ਅਨਾਦਰਤ੍ਥੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਅਸ੍ਸੂਨਿ ਮੁਖੇ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਸ੍ਸੁਮੁਖਾ; ਤੇਸਂ ਅਸ੍ਸੁਮੁਖਾਨਂ, ਅਸ੍ਸੁਕਿਲਿਨ੍ਨਮੁਖਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਰੁਦਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਕਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਰੋਦਮਾਨਾਨਂ. ਕਿਂ ¶ ਕੁਸਲਗਵੇਸੀਤਿ ਕਿਂ ਕੁਸਲਨ੍ਤਿ ਗਵੇਸਮਾਨੋ. ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਨ੍ਤਿਵਰਪਦਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਮਂ ਸਨ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਵਰਪਦਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਿਯੇਸਮਾਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੇਨ ਆਲ਼ਾਰੋ ਕਾਲਾਮੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਲ਼ਾਰੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ, ਦੀਘਪਿਙ੍ਗਲੋ ਕਿਰੇਸੋ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਆਲ਼ਾਰੋਤਿ ਨਾਮਂ ਅਹੋਸਿ. ਕਾਲਾਮੋਤਿ ਗੋਤ੍ਤਂ. ਵਿਹਰਤਾਯਸ੍ਮਾਤਿ ਵਿਹਰਤੁ ਆਯਸ੍ਮਾ. ਯਤ੍ਥ ਵਿਞ੍ਞੂ ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮੇ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਪੁਰਿਸੋ. ਸਕਂ ਆਚਰਿਯਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਚਰਿਯਸਮਯਂ. ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਤੇਨ ਓਕਾਸੋ ਕਤੋ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਤਂ ਤੇਸਂ ਸਮਯਂ ਤਨ੍ਤਿਂ. ਪਰਿਯਾਪੁਣਿਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾਵ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਂ.
ਓਟ੍ਠਪਹਤਮਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਓਟ੍ਠਪਹਰਣਮਤ੍ਤੇਨ; ਅਪਰਾਪਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਓਟ੍ਠਸਞ੍ਚਰਣਮਤ੍ਤਕੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਲਪਿਤਲਾਪਨਮਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਲਪਿਤਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਪਨਮਤ੍ਤਕੇਨ. ਞਾਣਵਾਦਨ੍ਤਿ ਜਾਨਾਮੀਤਿ ਵਾਦਂ ¶ . ਥੇਰਵਾਦਨ੍ਤਿ ਥਿਰਭਾਵਵਾਦਂ, ਥੇਰੋ ਅਹਮੇਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਂ ਵਚਨਂ. ਅਹਞ੍ਚੇਵ ਅਞ੍ਞੇ ਚਾਤਿ ਨ ਕੇਵਲਂ ਅਹਂ, ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਬਹੂ ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਕੇਵਲਂ ਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤਕੇਨਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਸੁਦ੍ਧੇਨ ਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤਕੇਨੇਵ. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਕਿਰ ਵਾਚਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਯੇਵ, ‘‘ਨ ¶ ਕਾਲਾਮਸ੍ਸ ਵਾਚਾਯ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਮੇਵ ਅਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮੇ, ਅਦ੍ਧਾ ਏਸ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਲਾਭੀ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਾਸਿ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ.
ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਪਵੇਦੇਸੀਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਸਤ੍ਤ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਮਂ ਜਾਨਾਪੇਸਿ. ਸਦ੍ਧਾਤਿ ਇਮਾਸਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਤ੍ਥਾਯ ਸਦ੍ਧਾ. ਵੀਰਿਯਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਪਦਹੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਯੋਗਂ ਕਰੇਯ੍ਯਂ. ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਾਸਿਨ੍ਤਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਕਿਰ ਵੀਰਿਯਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਤਿਪਾਹਞ੍ਞੇਵ ਸਤ੍ਤ ਸੁਵਣ੍ਣਨਿਸ੍ਸੇਣਿਯੋ ਪਸਾਰੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਸਤ੍ਤ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ.
ਲਾਭਾ ਨੋ, ਆਵੁਸੋਤਿ ਅਨੁਸੂਯਕੋ ਕਿਰੇਸ ਕਾਲਾਮੋ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਯਂ ਅਧੁਨਾਗਤੋ, ਕਿਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸੀ’’ਤਿ ਉਸੂਯਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਪਸਨ੍ਨੋ ਪਸਾਦਂ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤੋ ਏਵਮਾਹ. ਉਭੋਵ ਸਨ੍ਤਾ ਇਮਂ ਗਣਂ ਪਰਿਹਰਾਮਾਤਿ ‘‘ਮਹਾ ਅਯਂ ਗਣੋ, ਦ੍ਵੇਪਿ ਜਨਾ ਪਰਿਹਰਾਮਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਗਣਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਂ ਅਦਾਸਿ, ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਲਾਭੀ, ਮਹਾਪੁਰਿਸੋਪਿ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਮੇਵ ¶ , ਏਤ੍ਤਕਾ ਜਨਾ ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਥ, ਏਤ੍ਤਕਾ ਮਯ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿ ਮਜ੍ਝੇ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਉਲ਼ਾਰਾਯਾਤਿ ਉਤ੍ਤਮਾਯ. ਪੂਜਾਯਾਤਿ ਕਾਲਾਮਸ੍ਸ ਕਿਰ ਉਪਟ੍ਠਾਕਾ ਇਤ੍ਥਿਯੋਪਿ ਪੁਰਿਸਾਪਿ ਗਨ੍ਧਮਾਲਾਦੀਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਕਾਲਾਮੋ – ‘‘ਗਚ੍ਛਥ, ਮਹਾਪੁਰਿਸਂ ਪੂਜੇਥਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ. ਤੇ ਤਂ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ਯਂ ਅਵਸਿਟ੍ਠਂ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਕਾਲਾਮਂ ਪੂਜੇਨ੍ਤਿ. ਮਹਗ੍ਘਾਨਿ ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਨਿ ਆਹਰਨ੍ਤਿ; ਤਾਨਿਪਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਯਦਿ ਅਵਸਿਟ੍ਠਂ ਹੋਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਗਤਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਵਰਸੇਨਾਸਨਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਜਗ੍ਗਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸੇਸਕਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਏਵਂ ਉਲ਼ਾਰਾਯ ਪੂਜਾਯ ਪੂਜੇਸਿ. ਨਾਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਯਾਤਿਆਦੀਸੁ ਅਯਂ ਸਤ੍ਤਸਮਾਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ ਨੇਵ ਵਟ੍ਟੇ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਨਤ੍ਥਾਯ, ਨ ਵਿਰਜ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ, ਨ ਰਾਗਾਦਿਨਿਰੋਧਤ੍ਥਾਯ, ਨ ¶ ਉਪਸਮਤ੍ਥਾਯ, ਨ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਅਭਿਜਾਨਨਤ੍ਥਾਯ, ਨ ਚਤੁਮਗ੍ਗਸਮ੍ਬੋਧਾਯ, ਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਯਾਵਦੇਵ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਯਾਵ ਸਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਯੁਪਰਿਮਾਣੇ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਭਵੇ ਉਪਪਤ੍ਤਿ, ਤਾਵਦੇਵ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਤਤੋ ਉਦ੍ਧਂ. ਏਵਮਯਂ ਪੁਨਰਾਵਤ੍ਤਨਧਮ੍ਮੋਯੇਵ; ਯਞ੍ਚ ਠਾਨਂ ਪਾਪੇਤਿ, ਤਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣੇਹਿ ਅਪਰਿਮੁਤ੍ਤਮੇਵ ਮਚ੍ਚੁਪਾਸਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ. ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਚ ਪਨ ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ ਯਥਾ ਨਾਮ ਛਾਤਜ੍ਝਤ੍ਤਪੁਰਿਸੋ ਮਨੁਞ੍ਞਭੋਜਨਂ ¶ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਿਯਾਯਮਾਨੋਪਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਵਾ ਸੇਮ੍ਹਵਸੇਨ ਵਾ ਮਕ੍ਖਿਕਾਵਸੇਨ ਵਾ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਏਕਂ ਪਿਣ੍ਡਮ੍ਪਿ ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਮਨਂ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ; ਏਵਮੇਵ ਇਮਾ ਸਤ੍ਤ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਮਹਨ੍ਤੇਨ ਉਸ੍ਸਾਹੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾਪਿ, ਤਾਸੁ ਇਮਂ ਪੁਨਰਾਵਤ੍ਤਿਕਾਦਿਭੇਦਂ ਆਦੀਨਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਪੁਨ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਆਵਜ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮਿ ਵਾ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮਿ ਵਾ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮਿ ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮਿ ਵਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ ਵਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਮੇਵ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਅਨਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਲਂ ਇਮਿਨਾ, ਅਲਂ ਇਮਿਨਾਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ. ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਜਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ. ਅਪਕ੍ਕਮਿਨ੍ਤਿ ਅਗਮਾਸਿਂ.
੨੭੮. ਨ ਖੋ ਰਾਮੋ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਇਧਾਪਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਯੇਵ ਅਞ੍ਞਾਸਿ – ‘‘ਨਾਯਂ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ ਉਦਕਸ੍ਸ ਵਾਚਾਯ ਉਗ੍ਗਹਿਤਮਤ੍ਤੋਵ, ਅਦ੍ਧਾ ਪਨੇਸ ¶ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਲਾਭੀ’’ਤਿ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਨ ਖੋ ਰਾਮੋ…ਪੇ… ਜਾਨਂ ਪਸ੍ਸਂ ਵਿਹਾਸੀ’’ਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਵਾਰੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
੨੭੯. ਯੇਨ ਉਰੁਵੇਲਾ ਸੇਨਾਨਿਗਮੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਰੁਵੇਲਾਤਿ ਮਹਾਵੇਲਾ, ਮਹਾਵਾਲਿਕਰਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਉਰੂਤਿ ਵਾਲਿਕਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ; ਵੇਲਾਤਿ ਮਰਿਯਾਦਾ, ਵੇਲਾਤਿਕ੍ਕਮਨਹੇਤੁ ਆਹਟਾ ਉਰੁ ਉਰੁਵੇਲਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਅਤੀਤੇ ਕਿਰ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧੇ ਦਸਸਹਸ੍ਸਾ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਤਾਪਸਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤਾ ਏਕਦਿਵਸਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਕਤਿਕਵਤ੍ਤਂ ਅਕਂਸੁ – ‘‘ਕਾਯਕਮ੍ਮਵਚੀਕਮ੍ਮਾਨਿ ਨਾਮ ਪਰੇਸਮ੍ਪਿ ਪਾਕਟਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਪਨ ਅਪਾਕਟਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਯੋ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਂ ਵਾ ਬ੍ਯਾਪਾਦਵਿਤਕ੍ਕਂ ਵਾ ਵਿਹਿਂਸਾਵਿਤਕ੍ਕਂ ਵਾ ਵਿਤਕ੍ਕੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੋ ਚੋਦਕੋ ¶ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ; ਸੋ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਚੋਦੇਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਪੁਟੇਨ ਵਾਲਿਕਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਆਕਿਰਤੁ, ਇਦਮਸ੍ਸ ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯੋ ਤਾਦਿਸਂ ਵਿਤਕ੍ਕਂ ਵਿਤਕ੍ਕੇਤਿ, ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਪਤ੍ਤਪੁਟੇਨ ਵਾਲਿਕਂ ਆਕਿਰਤਿ, ਏਵਂ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਮਹਾਵਾਲਿਕਰਾਸਿ ਜਾਤੋ. ਤਤੋ ਤਂ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਜਨਤਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨਮਕਾਸਿ; ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਉਰੁਵੇਲਾਤਿ ਮਹਾਵੇਲਾ, ਮਹਾਵਾਲਿਕਰਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਤਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਵਾ ਉਰੂਤਿ ਵਾਲਿਕਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਵੇਲਾਤਿ ਮਰਿਯਾਦਾ. ਵੇਲਾਤਿਕ੍ਕਮਨਹੇਤੁ ਆਹਟਾ ਉਰੁ ਉਰੁਵੇਲਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ’’ਤਿ.
ਸੇਨਾਨਿਗਮੋਤਿ ¶ ਸੇਨਾਯ ਨਿਗਮੋ. ਪਠਮਕਪ੍ਪਿਕਾਨਂ ਕਿਰ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਸੇਨਾਨਿਵੇਸੋ ਅਹੋਸਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਪਦੇਸੋ ਸੇਨਾਨਿਗਮੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਸੇਨਾਨਿ-ਗਾਮੋ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਸੇਨਾਨੀ ਨਾਮ ਸੁਜਾਤਾਯ ਪਿਤਾ, ਤਸ੍ਸ ਗਾਮੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਦਵਸਰਿਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਓਸਰਿਂ. ਰਮਣੀਯਂ ਭੂਮਿਭਾਗਨ੍ਤਿ ਸੁਪੁਪ੍ਫਿਤਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਜਲਜਥਲਜਪੁਪ੍ਫਵਿਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨੋਰਮ੍ਮਂ ਭੂਮਿਭਾਗਂ. ਪਾਸਾਦਿਕਞ੍ਚ ਵਨਸਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਮੋਰਪਿਞ੍ਛਕਲਾਪਸਦਿਸਂ ਪਸਾਦਜਨਨਵਨਸਣ੍ਡਞ੍ਚ ਅਦ੍ਦਸਂ. ਨਦਿਞ੍ਚ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਦਮਾਨਞ੍ਚ ਮਣਿਕ੍ਖਨ੍ਧਸਦਿਸਂ ਵਿਮਲਨੀਲਸੀਤਲਸਲਿਲਂ ਨੇਰਞ੍ਜਰਂ ਨਦਿਂ ਅਦ੍ਦਸਂ. ਸੇਤਕਨ੍ਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਨਿਕ੍ਕਦ੍ਦਮਂ. ਸੁਪਤਿਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਗਮ੍ਭੀਰੇਹਿ ਸੁਨ੍ਦਰੇਹਿ ਤਿਤ੍ਥੇਹਿ ਉਪੇਤਂ. ਰਮਣੀਯਨ੍ਤਿ ਰਜਤਪਟ੍ਟਸਦਿਸਂ ¶ ਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਵਾਲਿਕਂ ਪਹੂਤਮਚ੍ਛਕਚ੍ਛਪਂ ਅਭਿਰਾਮਦਸ੍ਸਨਂ. ਸਮਨ੍ਤਾ ਚ ਗੋਚਰਗਾਮਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਦੇਸਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਾ ਅਵਿਦੂਰੇ ਗਮਨਾਗਮਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਸੁਲਭਪਿਣ੍ਡਂ ਗੋਚਰਗਾਮਞ੍ਚ ਅਦ੍ਦਸਂ. ਅਲਂ ਵਤਾਤਿ ਸਮਤ੍ਥਂ ਵਤ. ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਿਸੀਦਿਨ੍ਤਿ ਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸਜ੍ਜਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਉਪਰਿਸੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਟ੍ਠਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਇਧ ਪਨ ਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕੋ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਿਸੀਦਿ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਲਮਿਦਂ ਪਧਾਨਾਯਾਤਿ ਇਦਂ ਠਾਨਂ ਪਧਾਨਤ੍ਥਾਯ ਸਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੨੮੦. ਅਜ੍ਝਗਮਨ੍ਤਿ ਅਧਿਗਚ੍ਛਿਂ ਪਟਿਲਭਿਂ. ਞਾਣਞ੍ਚ ਪਨ ਮੇ ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਦਸ੍ਸਨਸਮਤ੍ਥਞ੍ਚ ਮੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ. ਅਕੁਪ੍ਪਾ ਮੇ ਵਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਮਯ੍ਹਂ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਅਕੁਪ੍ਪਤਾਯ ਚ ਅਕੁਪ੍ਪਾਰਮ੍ਮਣਤਾਯ ਚ ਅਕੁਪ੍ਪਾ, ਸਾ ਹਿ ਰਾਗਾਦੀਹਿ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤੀਤਿ ਅਕੁਪ੍ਪਤਾਯਪਿ ਅਕੁਪ੍ਪਾ, ਅਕੁਪ੍ਪਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਸ੍ਸਾਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿਪਿ ਅਕੁਪ੍ਪਾ. ਅਯਮਨ੍ਤਿਮਾ ਜਾਤੀਤਿ ਅਯਂ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਿਮਾ ਜਾਤਿ. ਨਤ੍ਥਿ ¶ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ ਇਦਾਨਿ ਮੇ ਪੁਨ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਏਵਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣਮ੍ਪਿ ਮੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
੨੮੧. ਅਧਿਗਤੋਤਿ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੋ. ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮੋ. ਗਮ੍ਭੀਰੋਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨਭਾਵਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਚਨਮੇਤਂ. ਦੁਦ੍ਦਸੋਤਿ ਗਮ੍ਭੀਰਤ੍ਤਾਵ ਦੁਦ੍ਦਸੋ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਸੁਖੇਨ ਦਟ੍ਠੁਂ. ਦੁਦ੍ਦਸਤ੍ਤਾਵ ਦੁਰਨੁਬੋਧੋ, ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਅਵਬੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਸੁਖੇਨ ਅਵਬੁਜ੍ਝਿਤੁਂ. ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ. ਪਣੀਤੋਤਿ ਅਤਪ੍ਪਕੋ. ਇਦਂ ਦ੍ਵਯਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤਕ੍ਕਾਵਚਰੋਤਿ ਤਕ੍ਕੇਨ ਅਵਚਰਿਤਬ੍ਬੋ ਓਗਾਹਿਤਬ੍ਬੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਞਾਣੇਨੇਵ ਅਵਚਰਿਤਬ੍ਬੋ. ਨਿਪੁਣੋਤਿ ਸਣ੍ਹੋ. ਪਣ੍ਡਿਤਵੇਦਨੀਯੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੇਹਿ ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਆਲਯਰਾਮਾਤਿ ¶ ਸਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਅਲ੍ਲੀਯਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਆਲਯਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਅਟ੍ਠਸਤਤਣ੍ਹਾਵਿਚਰਿਤਾਨਿ ਆਲਯਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਲਯਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਤੇਹਿ ਆਲਯੇਹਿ ਰਮਨ੍ਤੀਤਿ ਆਲਯਰਾਮਾ. ਆਲਯੇਸੁ ਰਤਾਤਿ ਆਲਯਰਤਾ. ਆਲਯੇਸੁ ਸੁਟ੍ਠੁ ਮੁਦਿਤਾਤਿ ਆਲਯਸਮ੍ਮੁਦਿਤਾ. ਯਥੇਵ ਹਿ ਸੁਸਜ੍ਜਿਤਂ ਪੁਪ੍ਫਫਲਭਰਿਤਰੁਕ੍ਖਾਦਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਰਾਜਾ ਤਾਯ ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਰਮਤਿ, ਸਮ੍ਮੁਦਿਤੋ ਆਮੋਦਿਤਪਮੋਦਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ¶ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਤਿ, ਸਾਯਮ੍ਪਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ; ਏਵਮਿਮੇਹਿਪਿ ਕਾਮਾਲਯਤਣ੍ਹਾਲਯੇਹਿ ਸਤ੍ਤਾ ਰਮਨ੍ਤਿ, ਸਂਸਾਰਵਟ੍ਟੇ ਸਮ੍ਮੁਦਿਤਾ ਅਨੁਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਾ ਵਸਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਨੇਸਂ ਭਗਵਾ ਦੁਵਿਧਮ੍ਪਿ ਆਲਯਂ ਉਯ੍ਯਾਨਭੂਮਿਂ ਵਿਯ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਆਲਯਰਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਯਦਿਦਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਠਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਯਂ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ, ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਯੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋਤਿ ਇਮੇਸਂ ਪਚ੍ਚਯਾ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ; ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਏਵ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾ; ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾ ਚ ਸਾ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋ ਚਾਤਿ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋ. ਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋਤਿਆਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇਵ. ਯਸ੍ਮਾ ਹਿ ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਾਨਿ ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵੂਪਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਸਬ੍ਬੇ ਉਪਧਯੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਾ ਤਣ੍ਹਾ ਖੀਯਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਕਿਲੇਸਰਾਗਾ ਵਿਰਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਾਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਾ ਪਨੇਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਭਵੇਨ ਭਵਂ, ਫਲੇਨ ਵਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਮ੍ਮਂ ਵਿਨਤਿ ਸਂਸਿਬ੍ਬਤੀਤਿ ¶ ਕਤ੍ਵਾ ਵਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਵਾਨਤੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਸੋ ਮਮਸ੍ਸ ਕਿਲਮਥੋਤਿ ਯਾ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾਨਂ ਦੇਸਨਾ ਨਾਮ, ਸੋ ਮਮ ਕਿਲਮਥੋ ਅਸ੍ਸ, ਸਾ ਮਮ ਵਿਹੇਸਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਾਯਕਿਲਮਥੋ ਚੇਵ ਕਾਯਵਿਹੇਸਾ ਚ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਨ ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਪਿਸ੍ਸੂਤਿ ਅਨੁਬ੍ਰੂਹਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਸੋ ‘‘ਨ ਕੇਵਲਂ ਏਤਦਹੋਸਿ, ਇਮਾਪਿ ਗਾਥਾ ਪਟਿਭਂਸੂ’’ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਮਨ੍ਤਿ ਮਮ. ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਾਤਿ ਅਨੁਅਚ੍ਛਰਿਯਾ. ਪਟਿਭਂਸੂਤਿ ਪਟਿਭਾਨਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਞਾਣਸ੍ਸ ਗੋਚਰਾ ਅਹੇਸੁਂ; ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਯਿਤਬ੍ਬਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ.
ਕਿਚ੍ਛੇਨਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇਨ, ਨ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋਪਿ ਮਗ੍ਗਾ ਸੁਖਪ੍ਪਟਿਪਦਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਪਾਰਮੀਪੂਰਣਕਾਲੇ ਪਨ ਸਰਾਗਸਦੋਸਸਮੋਹਸ੍ਸੇਵ ਸਤੋ ਆਗਤਾਗਤਾਨਂ ਯਾਚਕਾਨਂ ¶ , ਅਲਙ੍ਕਤਪ੍ਪਟਿਯਤ੍ਤਂ ਸੀਸਂ ਕਨ੍ਤਿਤ੍ਵਾ, ਗਲਲੋਹਿਤਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ, ਸੁਅਞ੍ਜਿਤਾਨਿ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਉਪ੍ਪਾਟੇਤ੍ਵਾ, ਕੁਲਵਂਸਪ੍ਪਦੀਪਂ ਪੁਤ੍ਤਂ ਮਨਾਪਚਾਰਿਨਿਂ ਭਰਿਯਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਿ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਖਨ੍ਤਿਵਾਦਿਸਦਿਸੇਸੁ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਸੁ ਛੇਜ੍ਜਭੇਜ੍ਜਾਦੀਨਿ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਗਮਨਿਯਪਟਿਪਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ¶ . ਹਲਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹ-ਕਾਰੋ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤੋ, ਅਲਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਕਾਸਿਤੁਨ੍ਤਿ ਦੇਸਿਤੁਂ, ਏਵਂ ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਅਧਿਗਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਲਂ ਦੇਸਿਤੁਂ, ਪਰਿਯਤ੍ਤਂ ਦੇਸਿਤੁਂ, ਕੋ ਅਤ੍ਥੋ ਦੇਸਿਤੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਰਾਗਦੋਸਪਰੇਤੇਹੀਤਿ ਰਾਗਦੋਸਪਰਿਫੁਟ੍ਠੇਹਿ ਰਾਗਦੋਸਾਨੁਗਤੇਹਿ ਵਾ.
ਪਟਿਸੋਤਗਾਮਿਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਾਦੀਨਂ ਪਟਿਸੋਤਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਮਨਤ੍ਤਾ ਅਸੁਭਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਗਤਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਂ. ਰਾਗਰਤ੍ਤਾਤਿ ਕਾਮਰਾਗੇਨ ਭਵਰਾਗੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਰਾਗੇਨ ਚ ਰਤ੍ਤਾ. ਨ ਦਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਮਨਤ੍ਤਾ ਅਸੁਭਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਭਾਵੇਨ ਨ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਕੋ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ ਏਵਂ ਗਾਹਾਪੇਤੁਂ. ਤਮੋਖਨ੍ਧੇਨ ਆਵੁਟਾਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਰਾਸਿਨਾ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਤਾ.
੨੮੨. ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਤਾਯਾਤਿ ਨਿਰੁਸ੍ਸੁਕ੍ਕਭਾਵੇਨ, ਅਦੇਸੇਤੁਕਾਮਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨਸ੍ਸ ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮਿ, ਨਨੁ ਏਸ ਮੁਤ੍ਤੋ ਮੋਚੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਤਿਣ੍ਣੋ ਤਾਰੇਸ੍ਸਾਮਿ.
‘‘ਕਿਂ ਮੇ ਅਞ੍ਞਾਤਵੇਸੇਨ, ਧਮ੍ਮਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤੇਨਿਧ;
ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ, ਤਾਰਯਿਸ੍ਸਂ ਸਦੇਵਕ’’ਨ੍ਤਿ. (ਬੁ. ਵਂ. ੨.੫੬) –
ਪਤ੍ਥਨਂ ¶ ਕਤ੍ਵਾ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋਤਿ. ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਤਦੇਵਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਨੁਭਾਵੇਨ ਪਨਸ੍ਸ ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮਿ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਕਿਲੇਸਗਹਨਤਂ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚ ਗਮ੍ਭੀਰਤਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਕਿਲੇਸਗਹਨਤਾ ਚ ਧਮ੍ਮਗਮ੍ਭੀਰਤਾ ਚ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਪਾਕਟਾ ਜਾਤਾ. ਅਥਸ੍ਸ ‘‘ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਕਞ੍ਜਿਕਪੁਣ੍ਣਾ ਲਾਬੁ ਵਿਯ, ਤਕ੍ਕਭਰਿਤਾ ਚਾਟਿ ਵਿਯ, ਵਸਾਤੇਲਪੀਤਪਿਲੋਤਿਕਾ ਵਿਯ, ਅਞ੍ਜਨਮਕ੍ਖਿਤਹਤ੍ਥੋ ਵਿਯ ਚ ਕਿਲੇਸਭਰਿਤਾ ਅਤਿਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਾ ਰਾਗਰਤ੍ਤਾ ਦੋਸਦੁਟ੍ਠਾ ਮੋਹਮੂਲ਼੍ਹਾ, ਤੇ ਕਿਂ ਨਾਮ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤਯਤੋ ਕਿਲੇਸਗਹਨਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਨੁਭਾਵੇਨਾਪਿ ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮਿ.
‘‘ਅਯਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮੋ ਪਥਵੀਸਨ੍ਧਾਰਕਉਦਕਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਵਿਯ ਗਮ੍ਭੀਰੋ, ਪਬ੍ਬਤੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤੋ ¶ ਸਾਸਪੋ ਵਿਯ ਦੁਦ੍ਦਸੋ, ਸਤਧਾ ਭਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਾਲਸ੍ਸ ਕੋਟਿਯਾ ਕੋਟਿਪਟਿਪਾਦਨਂ ਵਿਯ ਦੁਰਨੁਬੋਧੋ. ਨਨੁ ਮਯਾ ਹਿ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਵਾਯਮਨ੍ਤੇਨ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਦਾਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਰਕ੍ਖਿਤਂ ਸੀਲਂ ¶ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਪਰਿਪੂਰਿਤਾ ਕਾਚਿ ਪਾਰਮੀ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ? ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਨਿਰੁਸ੍ਸਾਹਂ ਵਿਯ ਮਾਰਬਲਂ ਵਿਧਮਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਪਥਵੀ ਨ ਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ, ਪਠਮਯਾਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਨ ਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ, ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮੇ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਸੋਧੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਨ ਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ, ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮੇ ਪਨ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਮੇ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁ ਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ. ਇਤਿ ਮਾਦਿਸੇਨਾਪਿ ਤਿਕ੍ਖਞਾਣੇਨ ਕਿਚ੍ਛੇਨੇਵਾਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੋ, ਤਂ ਲੋਕਿਯਮਹਾਜਨਾ ਕਥਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਧਮ੍ਮਗਮ੍ਭੀਰਤਾਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਨੁਭਾਵੇਨਾਪਿ ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਅਪਿਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਯਾਚਿਤੇ ਦੇਸੇਤੁਕਾਮਤਾਯਪਿਸ੍ਸ ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮਿ. ਜਾਨਾਤਿ ਹਿ ਭਗਵਾ – ‘‘ਮਮ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਤਾਯ ਚਿਤ੍ਤੇ ਨਮਮਾਨੇ ਮਂ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਯਾਚਿਸ੍ਸਤਿ, ਇਮੇ ਚ ਸਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਗਰੁਕਾ, ਤੇ ‘ਸਤ੍ਥਾ ਕਿਰ ਧਮ੍ਮਂ ਨ ਦੇਸੇਤੁਕਾਮੋ ਅਹੋਸਿ, ਅਥ ਨਂ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਦੇਸਾਪੇਸਿ, ਸਨ੍ਤੋ ਵਤ, ਭੋ, ਧਮ੍ਮੋ ਪਣੀਤੋ ਵਤ, ਭੋ, ਧਮ੍ਮੋ’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਸੁਸ੍ਸੂਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਤਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮਿ, ਨੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਸਹਮ੍ਪਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਸਹਕੋ ਨਾਮ ਥੇਰੋ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਭੂਮਿਯਂ ਕਪ੍ਪਾਯੁਕਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਤਤ੍ਰ ਨਂ ਸਹਮ੍ਪਤਿਬ੍ਰਹ੍ਮਾਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ – ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ¶ ਸਹਮ੍ਪਤਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਨਸ੍ਸਤਿ ਵਤ, ਭੋਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਇਮਂ ਸਦ੍ਦਂ ਤਥਾ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਸਿ, ਯਥਾ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੁ. ਯਤ੍ਰ ਹਿ ਨਾਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਲੋਕੇ. ਪੁਰਤੋ ਪਾਤੁਰਹੋਸੀਤਿ ਤੇਹਿ ਦਸਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ. ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਜਾਤਿਕਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਮਯੇ ਅਕ੍ਖਿਮ੍ਹਿ ਅਪ੍ਪਂ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਰਜਂ ਏਤੇਸਂ, ਏਵਂਸਭਾਵਾਤਿ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਜਾਤਿਕਾ. ਅਸ੍ਸਵਨਤਾਤਿ ਅਸ੍ਸਵਨਤਾਯ. ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਰਿਮਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਦਸਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਵਸੇਨ ਕਤਾਧਿਕਾਰਾ ਪਰਿਪਾਕਗਤਪਦੁਮਾਨਿ ਵਿਯ ਸੂਰਿਯਰਸ੍ਮਿਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ, ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂਯੇਵ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨਾ ਚਤੁਪ੍ਪਦਿਕਗਾਥਾਵਸਾਨੇ ਅਰਿਯਭੂਮਿਂ ਓਕ੍ਕਮਨਾਰਹਾ ਨ ਏਕੋ, ਨ ਦ੍ਵੇ, ਅਨੇਕਸਤਸਹਸ੍ਸਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਾਤਾਰੋ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਪਾਤੁਰਹੋਸੀਤਿ ¶ ¶ ਪਾਤੁਭਵਿ. ਸਮਲੇਹਿ ਚਿਨ੍ਤਿਤੋਤਿ ਸਮਲੇਹਿ ਛਹਿ ਸਤ੍ਥਾਰੇਹਿ ਚਿਨ੍ਤਿਤੋ. ਤੇ ਹਿ ਪੁਰੇਤਰਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਕਣ੍ਟਕੇ ਪਤ੍ਥਰਮਾਨਾ ਵਿਯ, ਵਿਸਂ ਸਿਞ੍ਚਮਾਨਾ ਵਿਯ ਚ ਸਮਲਂ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਯਿਂਸੁ. ਅਪਾਪੁਰੇਤਨ੍ਤਿ ਵਿਵਰ ਏਤਂ. ਅਮਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰਨ੍ਤਿ ਅਮਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰਭੂਤਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ. ਸੁਣਨ੍ਤੁ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਮਲੇਨਾਨੁਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਰਾਗਾਦਿਮਲਾਨਂ ਅਭਾਵਤੋ ਵਿਮਲੇਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤੁ ਤਾਵ ਭਗਵਾਤਿ ਯਾਚਤਿ.
ਸੇਲੇ ਯਥਾ ਪਬ੍ਬਤਮੁਦ੍ਧਨਿਟ੍ਠਿਤੋਤਿ ਸੇਲਮਯੇ ਏਕਗ੍ਘਨੇ ਪਬ੍ਬਤਮੁਦ੍ਧਨਿ ਯਥਾ ਠਿਤੋਵ. ਨ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਠਿਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਗੀਵੁਕ੍ਖਿਪਨਪਸਾਰਣਾਦਿਕਿਚ੍ਚਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਤਥੂਪਮਨ੍ਤਿ ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਗਂ ਸੇਲਪਬ੍ਬਤੂਪਮਂ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਯਥਾ ਸੇਲਪਬ੍ਬਤਮੁਦ੍ਧਨਿ ਠਿਤੋਵ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਜਨਤਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਤਥਾ ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ, ਸੁਮੇਧ, ਸੁਨ੍ਦਰਪਞ੍ਞ-ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਭਗਵਾ ਧਮ੍ਮਮਯਂ ਪਾਸਾਦਮਾਰੁਯ੍ਹ ਸਯਂ ਅਪੇਤਸੋਕੋ ਸੋਕਾਵਤਿਣ੍ਣਂ ਜਾਤਿਜਰਾਭਿਭੂਤਂ ਜਨਤਂ ਅਵੇਕ੍ਖਸ੍ਸੁ ਉਪਧਾਰਯ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਯਥਾ ਹਿ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇ ਸਮਨ੍ਤਾ ਮਹਨ੍ਤਂ ਖੇਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਕੇਦਾਰਪਾਲ਼ੀਸੁ ਕੁਟਿਕਾਯੋ ਕਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਿਂ ਅਗ੍ਗਿਂ ਜਾਲੇਯ੍ਯੁਂ. ਚਤੁਰਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਞ੍ਚ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ ਅਸ੍ਸ, ਅਥ ਤਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕੇ ਠਤ੍ਵਾ ਚਕ੍ਖੁਮਤੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਭੂਮਿਂ ਓਲੋਕਯਤੋ ਨੇਵ ਖੇਤ੍ਤਂ, ਨ ਕੇਦਾਰਪਾਲ਼ਿਯੋ, ਨ ਕੁਟਿਯੋ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਸਯਿਤਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਞ੍ਞਾਯੇਯ੍ਯੁਂ. ਕੁਟਿਕਾਸੁ ਪਨ ¶ ਅਗ੍ਗਿਜਾਲਾਮਤ੍ਤਕਮੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯੇਯ੍ਯ. ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਪਾਸਾਦਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯਂ ਓਲੋਕਯਤੋ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ, ਯੇ ਤੇ ਅਕਤਕਲ੍ਯਾਣਾ ਸਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਏਕਵਿਹਾਰੇ ਦਕ੍ਖਿਣਜਾਣੁਪਸ੍ਸੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਪਿ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਆਪਾਥਂ ਨਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਖਿਤ੍ਤਾ ਸਰਾ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਕਤਕਲ੍ਯਾਣਾ ਵੇਨੇਯ੍ਯਪੁਗ੍ਗਲਾ, ਤੇ ਏਵਸ੍ਸ ਦੂਰੇਪਿ ਠਿਤਾ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਅਗ੍ਗਿ ਵਿਯ ਹਿਮਵਨ੍ਤਪਬ੍ਬਤੋ ਵਿਯ ਚ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ –
‘‘ਦੂਰੇ ¶ ਸਨ੍ਤੋ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤਿ, ਹਿਮਵਨ੍ਤੋਵ ਪਬ੍ਬਤੋ;
ਅਸਨ੍ਤੇਤ੍ਥ ਨ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਖਿਤ੍ਤਾ ਯਥਾ ਸਰਾ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੩੦੪);
ਉਟ੍ਠੇਹੀਤਿ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ ਚਾਰਿਕਚਰਣਂ ਯਾਚਨ੍ਤੋ ਭਣਤਿ. ਵੀਰਾਤਿਆਦੀਸੁ ਭਗਵਾ ਵੀਰਿਯਵਨ੍ਤਤਾਯ ਵੀਰੋ. ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਮਚ੍ਚੁਕਿਲੇਸਮਾਰਾਨਂ ਵਿਜਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਜਿਤਸਙ੍ਗਾਮੋ. ਜਾਤਿਕਨ੍ਤਾਰਾਦਿਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯ ¶ ਵੇਨੇਯ੍ਯਸਤ੍ਥਵਾਹਨਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਸਤ੍ਥਵਾਹੋ. ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਇਣਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਅਣਣੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
੨੮੩. ਅਜ੍ਝੇਸਨਨ੍ਤਿ ਯਾਚਨਂ. ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰੋਪਰਿਯਤ੍ਤਞਾਣੇਨ ਚ ਆਸਯਾਨੁਸਯਞਾਣੇਨ ਚ. ਇਮੇਸਞ੍ਹਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਞਾਣਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੂਤਿ ਨਾਮਂ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ, ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਗ੍ਗਞਾਣਾਨਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੂਤਿ. ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖੇਤਿਆਦੀਸੁ ਯੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਮ੍ਹਿ ਰਾਗਾਦਿਰਜਂ ਅਪ੍ਪਂ, ਤੇ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਾ. ਯੇਸਂ ਤਂ ਮਹਨ੍ਤਂ, ਤੇ ਮਹਾਰਜਕ੍ਖਾ. ਯੇਸਂ ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਤਿਕ੍ਖਾਨਿ, ਤੇ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ. ਯੇਸਂ ਤਾਨਿ ਮੁਦੂਨਿ, ਤੇ ਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ. ਯੇਸਂ ਤੇਯੇਵ ਸਦ੍ਧਾਦਯੋ ਆਕਾਰਾ ਸੁਨ੍ਦਰਾ, ਤੇ ਸ੍ਵਾਕਾਰਾ. ਯੇ ਕਥਿਤਕਾਰਣਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤਿ, ਸੁਖੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ, ਤੇ ਸੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯਾ. ਯੇ ਪਰਲੋਕਞ੍ਚੇਵ ਵਜ੍ਜਞ੍ਚ ਭਯਤੋ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਪਰਲੋਕਵਜ੍ਜਭਯਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋ ਨਾਮ.
ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿ – ‘‘ਸਦ੍ਧੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖੋ, ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਮਹਾਰਜਕ੍ਖੋ. ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ…, ਕੁਸਿਤੋ…, ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤਿ…, ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿ…, ਸਮਾਹਿਤੋ…, ਅਸਮਾਹਿਤੋ…, ਪਞ੍ਞਵਾ…, ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਮਹਾਰਜਕ੍ਖੋ. ਤਥਾ ਸਦ੍ਧੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ…ਪੇ… ਪਞ੍ਞਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਰਲੋਕਵਜ੍ਜਭਯਦਸ੍ਸਾਵੀ, ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨ ਪਰਲੋਕਵਜ੍ਜਭਯਦਸ੍ਸਾਵੀ. ਲੋਕੋਤਿ ¶ ਖਨ੍ਧਲੋਕੋ, ਆਯਤਨਲੋਕੋ, ਧਾਤੁਲੋਕੋ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭਵਲੋਕੋ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭਵਲੋਕੋ, ਵਿਪਤ੍ਤਿਭਵਲੋਕੋ, ਵਿਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭਵਲੋਕੋ, ਏਕੋ ਲੋਕੋ ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ. ਦ੍ਵੇ ਲੋਕਾ – ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚ. ਤਯੋ ਲੋਕਾ – ਤਿਸ੍ਸੋ ਵੇਦਨਾ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਲੋਕਾ – ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਹਾਰਾ. ਪਞ੍ਚ ਲੋਕਾ – ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ. ਛ ਲੋਕਾ – ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ. ਸਤ੍ਤ ਲੋਕਾ – ਸਤ੍ਤ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ. ਅਟ੍ਠ ਲੋਕਾ – ਅਟ੍ਠ ਲੋਕਧਮ੍ਮਾ. ਨਵ ਲੋਕਾ – ਨਵ ਸਤ੍ਤਾਵਾਸਾ. ਦਸ ਲੋਕਾ – ਦਸਾਯਤਨਾਨਿ. ਦ੍ਵਾਦਸ ਲੋਕਾ – ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ. ਅਟ੍ਠਾਰਸ ¶ ਲੋਕਾ – ਅਟ੍ਠਾਰਸ੍ਸ ਧਾਤੁਯੋ. ਵਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇ ਕਿਲੇਸਾ ਵਜ੍ਜਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾ ਵਜ੍ਜਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵਜ੍ਜਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਭਵਗਾਮਿਕਮ੍ਮਾ ਵਜ੍ਜਾ. ਇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਲੋਕੇ ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਵਜ੍ਜੇ ਤਿਬ੍ਬਾ ਭਯਸਞ੍ਞਾ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਸਿਕੇ ਵਧਕੇ. ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਞਾਸਾਯ ਆਕਾਰੇਹਿ ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਅਞ੍ਞਾਸਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿ. ਇਦਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰੋਪਰਿਯਤ੍ਤੇ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੧੨).
ਉਪ੍ਪਲਿਨਿਯਨ੍ਤਿ ¶ ਉਪ੍ਪਲਵਨੇ. ਇਤਰੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਅਨ੍ਤੋਨਿਮੁਗ੍ਗਪੋਸੀਨੀਤਿ ਯਾਨਿ ਅਨ੍ਤੋ ਨਿਮੁਗ੍ਗਾਨੇਵ ਪੋਸਿਯਨ੍ਤਿ. ਉਦਕਂ ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮ੍ਮ ਠਿਤਾਨੀਤਿ ਉਦਕਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਾਨਿ ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮ੍ਮ ਠਿਤਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਸੂਰਿਯਰਸ੍ਮਿਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ ਆਗਮਯਮਾਨਾਨਿ ਠਿਤਾਨਿ ਅਜ੍ਜ ਪੁਪ੍ਫਨਕਾਨਿ. ਯਾਨਿ ਸਮੋਦਕਂ ਠਿਤਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਸ੍ਵੇ ਪੁਪ੍ਫਨਕਾਨਿ. ਯਾਨਿ ਉਦਕਾਨੁਗ੍ਗਤਾਨਿ ਅਨ੍ਤੋਨਿਮੁਗ੍ਗਪੋਸੀਨਿ, ਤਾਨਿ ਤਤਿਯਦਿਵਸੇ ਪੁਪ੍ਫਨਕਾਨਿ. ਉਦਕਾ ਪਨ ਅਨੁਗ੍ਗਤਾਨਿ ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਸਰੋਗਉਪ੍ਪਲਾਦੀਨਿ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ, ਯਾਨਿ ਨੇਵ ਪੁਪ੍ਫਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਮਚ੍ਛਕਚ੍ਛਪਭਕ੍ਖਾਨੇਵ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਤਾਨਿ ਪਾਲ਼ਿਂ ਨਾਰੁਲ਼੍ਹਾਨਿ. ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਨ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਦੀਪਿਤਾਨਿ.
ਯਥੇਵ ਹਿ ਤਾਨਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ, ਏਵਮੇਵ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂ ਵਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੂ ਨੇਯ੍ਯੋ ਪਦਪਰਮੋਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪੁਗ੍ਗਲਾ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਹ ਉਦਾਹਟਵੇਲਾਯ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਹੋਤਿ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂ. ਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥੇ ਵਿਭਜਿਯਮਾਨੇ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਹੋਤਿ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੂ. ਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਦ੍ਦੇਸਤੋ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਤੋ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੇ ¶ ਸੇਵਤੋ ਭਜਤੋ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਹੋਤਿ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇਯ੍ਯੋ. ਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਸੁਣਤੋ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਭਣਤੋ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਧਾਰਯਤੋ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਵਾਚਯਤੋ ਨ ਤਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਹੋਤਿ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਦਪਰਮੋ’’ (ਪੁ. ਪ. ੧੫੧). ਤਤ੍ਥ ਭਗਵਾ ਉਪ੍ਪਲਵਨਾਦਿਸਦਿਸਂ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਪੁਪ੍ਫਨਕਾਨਿ ਵਿਯ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂ, ਸ੍ਵੇ ਪੁਪ੍ਫਨਕਾਨਿ ਵਿਯ ਵਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੂ, ਤਤਿਯਦਿਵਸੇ ਪੁਪ੍ਫਨਕਾਨਿ ਵਿਯ ਨੇਯ੍ਯੋ, ਮਚ੍ਛਕਚ੍ਛਪਭਕ੍ਖਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਵਿਯ ਪਦਪਰਮੋ’’ਤਿ ¶ ਅਦ੍ਦਸ. ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਚ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਾ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਾ, ਏਤ੍ਤਕਾ ਮਹਾਰਜਕ੍ਖਾ, ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਏਤ੍ਤਕਾ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋਵ ਅਦ੍ਦਸ.
ਤਤ੍ਥ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਅਤ੍ਥਂ ਸਾਧੇਤਿ. ਪਦਪਰਮਾਨਂ ਅਨਾਗਤੇ ਵਾਸਨਤ੍ਥਾਯ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਇਮੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਵਹਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਦੇਸੇਤੁਕਮ੍ਯਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੀਸੁ ਭਵੇਸੁ ਸਤ੍ਤੇ ਭਬ੍ਬਾਭਬ੍ਬਵਸੇਨ ਦ੍ਵੇ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਅਕਾਸਿ. ਯੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਕਤਮੇ ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅਭਬ੍ਬਾ, ਯੇ ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਮਾਵਰਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਕਿਲੇਸਾਵਰਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਵਿਪਾਕਾਵਰਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਚ੍ਛਨ੍ਦਿਕਾ ¶ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞਾ ਅਭਬ੍ਬਾ ਨਿਯਾਮਂ ਓਕ੍ਕਮਿਤੁਂ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਂ, ਇਮੇ ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅਭਬ੍ਬਾ. ਕਤਮੇ ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ ਭਬ੍ਬਾ? ਯੇ ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ ਨ ਕਮ੍ਮਾਵਰਣੇਨ…ਪੇ… ਇਮੇ ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ ਭਬ੍ਬਾ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੮੨੭; ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੧੫). ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਭਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲੇ ਪਹਾਯ ਭਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲੇਯੇਵ ਞਾਣੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਾ ਰਾਗਚਰਿਤਾ, ਏਤ੍ਤਕਾ ਦੋਸਮੋਹਚਰਿਤਾ ਵਿਤਕ੍ਕਸਦ੍ਧਾਬੁਦ੍ਧਿਚਰਿਤਾ’’ਤਿ ਛ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਅਕਾਸਿ; ਏਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ.
ਪਚ੍ਚਭਾਸਿਨ੍ਤਿ ਪਤਿਅਭਾਸਿਂ. ਅਪਾਰੁਤਾਤਿ ਵਿਵਟਾ. ਅਮਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰਾਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ. ਸੋ ਹਿ ਅਮਤਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰਂ, ਸੋ ਮਯਾ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤੁ ਸਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਦ੍ਧਂ ਪਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤੁ, ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੁ. ਪਚ੍ਛਿਮਪਦਦ੍ਵਯੇ ਅਯਮਤ੍ਥੋ, ਅਹਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਗੁਣਂ ਸੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤਮ੍ਪਿ ਇਮਂ ਪਣੀਤਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਕਾਯਵਾਚਾਕਿਲਮਥਸਞ੍ਞੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨ ਭਾਸਿਂ ¶ . ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਸਬ੍ਬੋ ਜਨੋ ਸਦ੍ਧਾਭਾਜਨਂ ਉਪਨੇਤੁ, ਪੂਰੇਸ੍ਸਾਮਿ ਨੇਸਂ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ.
੨੮੪. ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਤਦਹੋਸੀਤਿ ਏਤਂ ਅਹੋਸਿ – ਕਸ੍ਸ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਦਾ ਪਨੇਸ ਉਦਪਾਦੀਤਿ? ਬੁਦ੍ਧਭੂਤਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਮੇ ਸਤ੍ਤਾਹੇ.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਕਿਰ ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਦਿਵਸੇ ਵਿਵਟਂ ਇਤ੍ਥਾਗਾਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਂਵਿਗ੍ਗਹਦਯੋ, ‘‘ਕਣ੍ਡਕਂ ਆਹਰਾ’’ਤਿ ਛਨ੍ਨਂ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਛਨ੍ਨਸਹਾਯੋ ਅਸ੍ਸਰਾਜਪਿਟ੍ਠਿਗਤੋ ¶ ਨਗਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਕਣ੍ਡਕਨਿਵਤ੍ਤਨਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤੀਣਿ ਰਜ੍ਜਾਨਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਨੋਮਾਨਦੀਤੀਰੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਰਾਜਗਹੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਪਣ੍ਡਵਪਬ੍ਬਤੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਮਗਧਿਸ੍ਸਰੇਨ ਰਞ੍ਞਾ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਇਮਂ ਰਜ੍ਜਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ‘‘ਅਲਂ ਮਹਾਰਾਜ, ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਰਜ੍ਜੇਨ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਹਂ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਲੋਕਹਿਤਤ੍ਥਾਯ ਪਧਾਨਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਲੋਕੇ ਵਿਵਟਚ੍ਛਦੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ, ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਠਮਂ ਮਯ੍ਹਂ ਵਿਜਿਤਂ ਓਸਰੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਗਹਿਤੋ ਕਾਲਾਮਞ੍ਚ ਉਦਕਞ੍ਚ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਸਾਰਂ ਅਵਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਤਤੋ ਪਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਉਰੁਵੇਲ਼ਾਯ ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਨਿ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਅਮਤਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾਹਾਰਪਟਿਸੇਵਨੇਨ ਕਾਯਂ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਸਿ.
ਤਦਾ ¶ ਚ ਉਰੁਵੇਲਗਾਮੇ ਸੁਜਾਤਾ ਨਾਮ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਯਧੀਤਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਨਿਗ੍ਰੋਧਰੁਕ੍ਖੇ ਪਤ੍ਥਨਮਕਾਸਿ – ‘‘ਸਚਾਹਂ ਸਮਾਨਜਾਤਿਕਂ ਕੁਲਘਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਠਮਗਬ੍ਭੇ ਪੁਤ੍ਤਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਬਲਿਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਸਾ ਪਤ੍ਥਨਾ ਸਮਿਜ੍ਝਿ. ਸਾ ਵਿਸਾਖਪੁਣ੍ਣਮਦਿਵਸੇ ਪਾਤੋਵ ਬਲਿਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਏਵ ਪਾਯਸਂ ਪਟਿਯਾਦੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਾਯਸੇ ਪਚ੍ਚਮਾਨੇ ਮਹਨ੍ਤਮਹਨ੍ਤਾ ਪੁਪ੍ਫੁਲ਼ਾ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾਵਟ੍ਟਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਞ੍ਚਰਨ੍ਤਿ. ਏਕਫੁਸਿਤਮ੍ਪਿ ਬਹਿ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਛਤ੍ਤਂ ਧਾਰੇਸਿ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਲੋਕਪਾਲਾ ਖਗ੍ਗਹਤ੍ਥਾ ਆਰਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ. ਸਕ੍ਕੋ ਅਲਾਤਾਨਿ ਸਮਾਨੇਨ੍ਤੋ ਅਗ੍ਗਿਂ ਜਾਲੇਸਿ. ਦੇਵਤਾ ਚਤੂਸੁ ਦੀਪੇਸੁ ਓਜਂ ਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾ ¶ ਤਤ੍ਥ ਪਕ੍ਖਿਪਿਂਸੁ. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਕਾਲਂ ਆਗਮਯਮਾਨੋ ਪਾਤੋਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਸੋਧਨਤ੍ਥਾਯ ਗਤਾ ਧਾਤੀ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੁਜਾਤਾਯ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਦੇਵਤਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ. ਸੁਜਾਤਾ, ਸਬ੍ਬਂ ਪਸਾਧਨਂ ਪਸਾਧੇਤ੍ਵਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਿਕੇ ਸੁਵਣ੍ਣਥਾਲੇ ਪਾਯਸਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਪਰਾਯ ਸੁਵਣ੍ਣਪਾਤਿਯਾ ਪਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਗਤਾ ਮਹਾਪੁਰਿਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਹੇਵ ਪਾਤਿਯਾ ਹਤ੍ਥੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਥਾ ਮਯ੍ਹਂ ਮਨੋਰਥੋ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨੋ, ਏਵਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਤੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.
ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ¶ ਨੇਰਞ੍ਜਰਾਯ ਤੀਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਥਾਲਂ ਤੀਰੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨ੍ਹਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਤ੍ਤਰਿਤ੍ਵਾ ਏਕੂਨਪਣ੍ਣਾਸਪਿਣ੍ਡੇ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਪਾਯਸਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਚਾਹਂ ਅਜ੍ਜ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਾਮਿ, ਥਾਲਂ ਪਟਿਸੋਤਂ ਗਚ੍ਛਤੂ’’ਤਿ ਖਿਪਿ. ਥਾਲਂ ਪਟਿਸੋਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਥੋਕਂ ਠਤ੍ਵਾ ਕਾਲਨਾਗਰਾਜਸ੍ਸ ਭਵਨਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਤਿਣ੍ਣਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਥਾਲਾਨਿ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ.
ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ ਵਨਸਣ੍ਡੇ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਸੋਤ੍ਤਿਯੇਨ ਦਿਨ੍ਨਾ ਅਟ੍ਠ ਤਿਣਮੁਟ੍ਠਿਯੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਾਭਾਗੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਸੋ ਪਦੇਸੋ ਪਦੁਮਿਨਿਪਤ੍ਤੇ ਉਦਕਬਿਨ੍ਦੁ ਵਿਯ ਅਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ. ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ, ‘‘ਅਯਂ ਮਮ ਗੁਣਂ ਧਾਰੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀ’’ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਦਿਸਾਭਾਗਂ ਅਗਮਾਸਿ, ਸੋਪਿ ਤਥੇਵ ਅਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ. ਉਤ੍ਤਰਦਿਸਾਭਾਗਂ ਅਗਮਾਸਿ, ਸੋਪਿ ਤਥੇਵ ਅਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ. ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਿਸਾਭਾਗਂ ਅਗਮਾਸਿ, ਤਤ੍ਥ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਪ੍ਪਮਾਣਂ ਠਾਨਂ ਸੁਨਿਖਾਤਇਨ੍ਦਖਿਲੋ ਵਿਯ ਨਿਚ੍ਚਲਮਹੋਸਿ. ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ ‘‘ਇਦਂ ਠਾਨਂ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਕਿਲੇਸਭਞ੍ਜਨਵਿਦ੍ਧਂਸਨਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤਾਨਿ ਤਿਣਾਨਿ ਅਗ੍ਗੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚਾਲੇਸਿ. ਤਾਨਿ ਚਿਤ੍ਤਕਾਰੇਨ ਤੂਲਿਕਗ੍ਗੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਵਿਯ ਅਹੇਸੁਂ. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ¶ , ‘‘ਬੋਧਿਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਨ ਭਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਤੁਰਙ੍ਗਵੀਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ.
ਤਙ੍ਖਣਞ੍ਞੇਵ ਮਾਰੋ ਬਾਹੁਸਹਸ੍ਸਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਿਯਡ੍ਢਯੋਜਨਸਤਿਕਂ ਗਿਰਿਮੇਖਲਂ ਨਾਮ ਹਤ੍ਥਿਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਨਵਯੋਜਨਂ ਮਾਰਬਲਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਦ੍ਧਕ੍ਖਿਕੇਨ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਪਬ੍ਬਤੋ ਵਿਯ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਨ੍ਤੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ, ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਦਸ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੋ ਸਮਣੋ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ¶ ਵਾ ਦੇਵੋ ਵਾ ਮਾਰੋ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਵਾ ਸਕ੍ਖਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਤ੍ਤਭਾਵੇ ਪਨ ਮਯ੍ਹਂ ਸਤ੍ਤਸੁ ਵਾਰੇਸੁ ਮਹਾਪਥਵੀ ਸਕ੍ਖਿ ਅਹੋਸਿ; ਇਦਾਨਿਪਿ ਮੇ ਅਯਮੇਵ ਅਚੇਤਨਾ ਕਟ੍ਠਕਲਿਙ੍ਗਰੂਪਮਾ ਮਹਾਪਥਵੀ ਸਕ੍ਖੀ’’ਤਿ ਹਤ੍ਥਂ ਪਸਾਰੇਤਿ. ਮਹਾਪਥਵੀ ਤਾਵਦੇਵ ਅਯਦਣ੍ਡੇਨ ਪਹਤਂ ਕਂਸਥਾਲਂ ਵਿਯ ਰਵਸਤਂ ਰਵਸਹਸ੍ਸਂ ਮੁਞ੍ਚਮਾਨਾ ਵਿਰਵਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਮਾਰਬਲਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਂ ਮੁਞ੍ਚਨਮਕਾਸਿ. ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ ਸੂਰਿਯੇ ਧਰਮਾਨੇਯੇਵ ਮਾਰਬਲਂ ਵਿਧਮਿਤ੍ਵਾ ਪਠਮਯਾਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਞਾਣਂ, ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮੇ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਵਿਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮੇ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੇ ਞਾਣਂ ਓਤਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਂ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ ਅਰੁਣੋਦਯੇ ਬੁਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ¶ , ‘‘ਮਯਾ ਅਨੇਕਕਪ੍ਪਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਇਮਸ੍ਸ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਵਾਯਾਮੋ ਕਤੋ’’ਤਿ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਏਕਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਨਿਸੀਦਿ. ਅਥੇਕਚ੍ਚਾਨਂ ਦੇਵਤਾਨਂ, ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਕਰਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਕਙ੍ਖਾ ਉਦਪਾਦਿ.
ਅਥ ਭਗਵਾ ਅਟ੍ਠਮੇ ਦਿਵਸੇ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਦੇਵਤਾਨਂ ਕਙ੍ਖਂ ਞਤ੍ਵਾ ਕਙ੍ਖਾਵਿਧਮਨਤ੍ਥਂ ਆਕਾਸੇ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਾਸਂ ਕਙ੍ਖਂ ਵਿਧਮਿਤ੍ਵਾ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਤੋ ਈਸਕਂ ਪਾਚੀਨਨਿਸ੍ਸਿਤੇ ਉਤ੍ਤਰਦਿਸਾਭਾਗੇ ਠਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ ਪੂਰਿਤਾਨਂ ਪਾਰਮੀਨਂ ਫਲਾਧਿਗਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਞ੍ਚੇਵ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਞ੍ਚ ਅਨਿਮਿਸੇਹਿ ਅਕ੍ਖੀਹਿ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਸਿ, ਤਂ ਠਾਨਂ ਅਨਿਮਿਸਚੇਤਿਯਂ ਨਾਮ ਜਾਤਂ.
ਅਥ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਸ੍ਸ ਚ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਚ ਅਨ੍ਤਰਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਪਚ੍ਛਿਮਤੋ ਆਯਤੇ ਰਤਨਚਙ੍ਕਮੇ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਸਿ, ਤਂ ਠਾਨਂ ਰਤਨਚਙ੍ਕਮਚੇਤਿਯਂ ਨਾਮ ਜਾਤਂ. ਤਤੋ ਪਚ੍ਛਿਮਦਿਸਾਭਾਗੇ ਦੇਵਤਾ ਰਤਨਘਰਂ ਮਾਪਯਿਂਸੁ, ਤਤ੍ਥ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਚੇਤ੍ਥ ਅਨਨ੍ਤਨਯਸਮਨ੍ਤਪਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਸਿ, ਤਂ ਠਾਨਂ ਰਤਨਘਰਚੇਤਿਯਂ ਨਾਮ ਜਾਤਂ. ਏਵਂ ਬੋਧਿਸਮੀਪੇਯੇਵ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਤ੍ਤਾਹਾਨਿ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਮੇ ਸਤ੍ਤਾਹੇ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਮੂਲਾ ਯੇਨ ਅਜਪਾਲਨਿਗ੍ਰੋਧੋ ¶ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋਯੇਵ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਸੁਖਞ੍ਚ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਨ੍ਤੋ ਨਿਸੀਦਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਚੇਤ੍ਥ ਏਵਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਨਯਮਗ੍ਗਂ ਸਮ੍ਮਸਿ – ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀਪਕਰਣਂ ਨਾਮ, ਤਤੋ ਵਿਭਙ੍ਗਪਕਰਣਂ, ਧਾਤੁਕਥਾਪਕਰਣਂ, ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਕਰਣਂ, ਕਥਾਵਤ੍ਥੁ ਨਾਮ ਪਕਰਣਂ, ਯਮਕਂ ਨਾਮ ਪਕਰਣਂ, ਤਤੋ ਮਹਾਪਕਰਣਂ ਪਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮਾਤਿ.
ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ¶ ਸਣ੍ਹਸੁਖੁਮਪਟ੍ਠਾਨਮ੍ਹਿ ਚਿਤ੍ਤੇ ਓਤਿਣ੍ਣੇ ਪੀਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ; ਪੀਤਿਯਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਲੋਹਿਤਂ ਪਸੀਦਿ, ਲੋਹਿਤੇ ਪਸਨ੍ਨੇ ਛਵਿ ਪਸੀਦਿ. ਛਵਿਯਾ ਪਸਨ੍ਨਾਯ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਕਾਯਤੋ ਕੂਟਾਗਾਰਾਦਿਪ੍ਪਮਾਣਾ ਰਸ੍ਮਿਯੋ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਛਦ੍ਦਨ੍ਤਨਾਗਕੁਲਂ ਵਿਯ ਪਾਚੀਨਦਿਸਾਯ ਅਨਨ੍ਤਾਨਿ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਾਨਿ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਾ, ਪਚ੍ਛਿਮਕਾਯਤੋ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਿਮਦਿਸਾਯ, ਦਕ੍ਖਿਣਂਸਕੂਟਤੋ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਾਯ, ਵਾਮਂਸਕੂਟਤੋ ¶ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਦਿਸਾਯ ਅਨਨ੍ਤਾਨਿ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਾਨਿ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਾ, ਪਾਦਤਲੇਹਿ ਪਵਾਲ਼ਙ੍ਕੁਰਵਣ੍ਣਾ ਰਸ੍ਮਿਯੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪਥਵਿਂ ਵਿਨਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਉਦਕਂ ਦ੍ਵਿਧਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਾਤਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਅਜਟਾਕਾਸਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਾ, ਸੀਸਤੋ ਸਮ੍ਪਰਿਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨਂ ਮਣਿਦਾਮਂ ਵਿਯ ਨੀਲਵਣ੍ਣਾ ਰਸ੍ਮਿਵਟ੍ਟਿ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਛ ਦੇਵਲੋਕੇ ਵਿਨਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਨਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਵੇਹਪ੍ਫਲੇ ਪਞ੍ਚ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸੇ ਚ ਵਿਨਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਰੁਪ੍ਪੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਜਟਾਕਾਸਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਾ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਦਿਵਸੇ ਅਪਰਿਮਾਣੇਸੁ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਅਪਰਿਮਾਣਾ ਸਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬੇ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਾਵ ਅਹੇਸੁਂ. ਤਂ ਦਿਵਸਞ੍ਚ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਸਰੀਰਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਯਾਵਜ੍ਜਦਿਵਸਾਪਿ ਤਾ ਰਸ੍ਮਿਯੋ ਅਨਨ੍ਤਾ ਲੋਕਧਾਤੁਯੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯੇਵ.
ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਅਜਪਾਲਨਿਗ੍ਰੋਧੇ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਅਪਰਂ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਮੁਚਲਿਨ੍ਦੇ ਨਿਸੀਦਿ, ਨਿਸਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਚਸ੍ਸ ਸਕਲਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਗਬ੍ਭਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਮਹਾਅਕਾਲਮੇਘੋ ਉਦਪਾਦਿ. ਏਵਰੂਪੋ ਕਿਰ ਮਹਾਮੇਘੋ ਦ੍ਵੀਸੁਯੇਵ ਕਾਲੇਸੁ ਵਸ੍ਸਤਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧੇ ਵਾ. ਇਧ ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਉਦਪਾਦਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਮੁਚਲਿਨ੍ਦੋ ਨਾਗਰਾਜਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਮੇਘੋ ਸਤ੍ਥਰਿ ਮਯ੍ਹਂ ਭਵਨਂ ਪਵਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤੇਵ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਵਾਸਾਗਾਰਮਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਸਤ੍ਤਰਤਨਮਯਂ ਪਾਸਾਦਂ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋਪਿ ਏਵਂ ਕਤੇ ਮਯ੍ਹਂ ਮਹਪ੍ਫਲਂ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਕਾਯਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਭੋਗੇਹਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਫਣਂ ਧਾਰੇਸਿ. ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਓਕਾਸੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਲੋਹਪਾਸਾਦਪ੍ਪਮਾਣੋ ਅਹੋਸਿ. ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤੇਨ ਇਰਿਯਾਪਥੇਨ ਸਤ੍ਥਾ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨਾਗਰਾਜਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਸਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਓਕਾਸਂ ¶ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿ. ਮਜ੍ਝੇ ਰਤਨਪਲ੍ਲਙ੍ਕੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਉਪਰਿ ਸੁਵਣ੍ਣਤਾਰਕਵਿਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮੋਸਰਿਤਗਨ੍ਧਦਾਮਕੁਸੁਮਦਾਮਚੇਲਵਿਤਾਨਂ ਅਹੋਸਿ. ਚਤੂਸੁ ਕੋਣੇਸੁ ਗਨ੍ਧਤੇਲੇਨ ਦੀਪਾ ਜਲਿਤਾ, ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਚਨ੍ਦਨਕਰਣ੍ਡਕਾ ¶ ਠਪਿਤਾ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਤਂ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਤਤ੍ਥ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਅਪਰਂ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਰਾਜਾਯਤਨੇ ਨਿਸੀਦਿ.
ਅਟ੍ਠਮੇ ਸਤ੍ਤਾਹੇ ਸਕ੍ਕੇਨ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੇਨ ਆਭਤਂ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਞ੍ਚ ਓਸਧਹਰੀਤਕਞ੍ਚ ¶ ਖਾਦਿਤ੍ਵਾ ਮੁਖਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਚਤੂਹਿ ਲੋਕਪਾਲੇਹਿ ਉਪਨੀਤੇ ਪਚ੍ਚਗ੍ਘੇ ਸੇਲਮਯੇ ਪਤ੍ਤੇ ਤਪੁਸ੍ਸਭਲ੍ਲਿਕਾਨਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਪਚ੍ਚਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਜਪਾਲਨਿਗ੍ਰੋਧੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਆਚਿਣ੍ਣੋ ਅਯਂ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ.
ਤਤ੍ਥ ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਚ੍ਚੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਵਿਯਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਮੇਧਾਵੀਤਿ ਠਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਜਾਤਿਕੋਤਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸਜਾਤਿਕੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਸਤ੍ਤੋ. ਆਜਾਨਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸ੍ਸਤਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ. ਞਾਣਞ੍ਚ ਪਨ ਮੇਤਿ ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਭਗਵਾ ਕਿਰ ਦੇਵਤਾਯ ਕਥਿਤੇਨੇਵ ਨਿਟ੍ਠਂ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਯਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਇਤੋ ਸਤ੍ਤਮਦਿਵਸਮਤ੍ਥਕੇ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋਤਿ ਅਦ੍ਦਸ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ – ‘‘ਞਾਣਞ੍ਚ ਪਨ ਮੇ ਦਸ੍ਸਨਂ ਉਦਪਾਦੀ’’ਤਿ. ਮਹਾਜਾਨਿਯੋਤਿ ਸਤ੍ਤਦਿਵਸਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਮਗ੍ਗਫਲਤੋ ਪਰਿਹੀਨਤ੍ਤਾ ਮਹਤੀ ਜਾਨਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਮਹਾਜਾਨਿਯੋ. ਅਕ੍ਖਣੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦੇਸਿਯਮਾਨਂ ਧਮ੍ਮਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਸੋਤੁਂ ਸੋਤਪ੍ਪਸਾਦੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਇਧ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਮਨਪਾਦਾਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਂ ਮਹਾਜਾਨਿਯੋ ਜਾਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਭਿਦੋਸਕਾਲਙ੍ਕਤੋਤਿ ਅਡ੍ਢਰਤ੍ਤੇ ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ. ਞਾਣਞ੍ਚ ਪਨ ਮੇਤਿ ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ. ਇਧਾਪਿ ਕਿਰ ਭਗਵਾ ਦੇਵਤਾਯ ਵਚਨੇਨ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਹਿਯ੍ਯੋ ਅਡ੍ਢਰਤ੍ਤੇ ਕਾਲਙ੍ਕਤ੍ਵਾ ਉਦਕੋ ਰਾਮਪੁਤ੍ਤੋ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਅਦ੍ਦਸ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ. ਸੇਸਂ ਪੁਰਿਮਨਯਸਦਿਸਮੇਵ. ਬਹੁਕਾਰਾਤਿ ਬਹੂਪਕਾਰਾ. ਪਧਾਨਪਹਿਤਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਹਿਂਸੂਤਿ ਪਧਾਨਤ੍ਥਾਯ ਪੇਸਿਤਤ੍ਤਭਾਵਂ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨੇ ਪਰਿਵੇਣਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨੇਨ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਬਨ੍ਧਨੇਨ ਮੁਖੋਦਕਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਦਾਨਾਦਿਨਾ ਚ ਉਪਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਕੇ ਪਨ ਤੇ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯਾ ਨਾਮ? ਯੇਤੇ –
ਰਾਮੋ ¶ ¶ ਧਜੋ ਲਕ੍ਖਣੋ ਜੋਤਿਮਨ੍ਤਿ,
ਯਞ੍ਞੋ ਸੁਭੋਜੋ ਸੁਯਾਮੋ ਸੁਦਤ੍ਤੋ;
ਏਤੇ ਤਦਾ ਅਟ੍ਠ ਅਹੇਸੁਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ,
ਛਲ਼ਙ੍ਗਵਾ ਮਨ੍ਤਂ ਵਿਯਾਕਰਿਂਸੂਤਿ.
ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ¶ ਜਾਤਕਾਲੇ ਸੁਪਿਨਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਾ ਚੇਵ ਲਕ੍ਖਣਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਾ ਚ ਅਟ੍ਠ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ. ਤੇਸੁ ਤਯੋ ਦ੍ਵੇਧਾ ਬ੍ਯਾਕਰਿਂਸੁ – ‘‘ਇਮੇਹਿ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾਵਸਮਾਨੋ ਰਾਜਾ ਹੋਤਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ, ਪਬ੍ਬਜਮਾਨੋ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ. ਪਞ੍ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਏਕਂਸਬ੍ਯਾਕਰਣਾ ਅਹੇਸੁਂ – ‘‘ਇਮੇਹਿ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਗਾਰੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਬੁਦ੍ਧੋਵ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਸੁ ਪੁਰਿਮਾ ਤਯੋ ਯਥਾਮਨ੍ਤਪਦਂ ਗਤਾ, ਇਮੇ ਪਨ ਪਞ੍ਚ ਮਨ੍ਤਪਦਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ. ਤੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਲਦ੍ਧਂ ਪੁਣ੍ਣਪਤ੍ਤਂ ਞਾਤਕਾਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਅਗਾਰਂ ਨ ਅਜ੍ਝਾਵਸਿਸ੍ਸਤਿ, ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਤਕ੍ਕਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਸਮਣਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ. ਤੇਸਂ ਪੁਤ੍ਤਾਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ.
ਏਤੇ ਕਿਰ ਦਹਰਕਾਲੇਯੇਵ ਬਹੂ ਮਨ੍ਤੇ ਜਾਨਿਂਸੁ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਆਚਰਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਯਿਂਸੁ. ਤੇ ਪਚ੍ਛਾ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਜਟਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਨ੍ਤਿ ਦਹਰਕਾਲੇਯੇਵ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਰਮਣੀਯਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਵਿਚਰਿਂਸੁ. ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਪਨ ‘‘ਕਿਂ, ਭੋ, ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ‘‘ਕੁਹਿਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਹਾਪੁਰਿਸਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਥ, ਤੀਸੁ ਪਾਸਾਦੇਸੁ ਤਿਵਿਧਨਾਟਕਮਜ੍ਝੇ ਦੇਵੋ ਵਿਯ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭੋਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਸੁਤ੍ਵਾ, ‘‘ਨ ਤਾਵ ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਞਾਣਂ ਪਰਿਪਾਕਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾ ਵਿਹਰਿਂਸੁਯੇਵ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਭਗਵਾ, ‘‘ਬਹੁਕਾਰਾ ਖੋ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯਾ’’ਤਿ ਆਹ? ਕਿਂ ਉਪਕਾਰਕਾਨਂਯੇਵ ਏਸ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਅਨੁਪਕਾਰਕਾਨਂ ਨ ਦੇਸੇਤੀਤਿ? ਨੋ ਨ ਦੇਸੇਤਿ. ਪਰਿਚਯਵਸੇਨ ਹੇਸ ਆਲ਼ਾਰਞ੍ਚੇਵ ਕਾਲਾਮਂ ਉਦਕਞ੍ਚ ਰਾਮਪੁਤ੍ਤਂ ਓਲੋਕੇਸਿ. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਂ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਤਥਾਵਿਧਉਪਨਿਸ੍ਸਯਤ੍ਤਾ.
ਪੁਬ੍ਬੇ ¶ ਕਿਰ ਪੁਞ੍ਞਕਰਣਕਾਲੇ ਦ੍ਵੇ ਭਾਤਰੋ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇ ਏਕਤੋਵ ਸਸ੍ਸਂ ਅਕਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਜੇਟ੍ਠਕਸ੍ਸ ¶ ‘‘ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਸ੍ਸੇ ਨਵਵਾਰੇ ਅਗ੍ਗਸਸ੍ਸਦਾਨਂ ਮਯਾ ਦਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਵਪ੍ਪਕਾਲੇ ਬੀਜਗ੍ਗਂ ਨਾਮ ਦਤ੍ਵਾ ਗਬ੍ਭਕਾਲੇ ਕਨਿਟ੍ਠੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਗਬ੍ਭਕਾਲੇ ਗਬ੍ਭਂ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਕਨਿਟ੍ਠੋ ‘‘ਤਰੁਣਸਸ੍ਸਂ ਨਾਸੇਤੁਕਾਮੋਸੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਜੇਟ੍ਠੋ ਕਨਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਨਨੁਵਤ੍ਤਨਭਾਵਂ ¶ ਞਤ੍ਵਾ ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸਤੋ ਗਬ੍ਭਂ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਖੀਰਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸਪ੍ਪਿਫਾਣਿਤੇਹਿ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ, ਪੁਥੁਕਕਾਲੇ ਪੁਥੁਕਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ, ਲਾਯਨੇ ਲਾਯਨਗ੍ਗਂ ਵੇਣਿਕਰਣੇ ਵੇਣਗ੍ਗਂ ਕਲਾਪਾਦੀਸੁ ਕਲਾਪਗ੍ਗਂ ਖਲ਼ਗ੍ਗਂ ਭਣ੍ਡਗ੍ਗਂ ਕੋਟ੍ਠਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਏਕਸਸ੍ਸੇ ਨਵਵਾਰੇ ਅਗ੍ਗਦਾਨਂ ਅਦਾਸਿ. ਕਨਿਟ੍ਠੋ ਪਨਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ, ਤੇਸੁ ਜੇਟ੍ਠੋ ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਤ੍ਥੇਰੋ ਜਾਤੋ, ਕਨਿਟ੍ਠੋ ਸੁਭਦ੍ਦਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ. ਇਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਸ੍ਸੇ ਨਵਨ੍ਨਂ ਅਗ੍ਗਦਾਨਾਨਂ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਅਞ੍ਞੋ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ‘‘ਬਹੁਕਾਰਾ ਖੋ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਉਪਕਾਰਾਨੁਸ੍ਸਰਣਮਤ੍ਤਕੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਇਸਿਪਤਨੇ ਮਿਗਦਾਯੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਪਦੇਸੇ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧੇ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਗਨ੍ਧਮਾਦਨਪਬ੍ਬਤੇ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਨਿਰੋਧਾ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਨਾਗਲਤਾਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਖਾਦਿਤ੍ਵਾ ਅਨੋਤਤ੍ਤਦਹੇ ਮੁਖਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਆਕਾਸੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਨਗਰੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾ ਗਮਨਕਾਲੇਪਿ ਤਤੋਯੇਵ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਇਤਿ ਇਸਯੋ ਏਤ੍ਥ ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਤਨ੍ਤਿ ਚਾਤਿ ਤਂ ਠਾਨਂ ਇਸਿਪਤਨਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤਂ. ਮਿਗਾਨਂ ਪਨ ਅਭਯਤ੍ਥਾਯ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਮਿਗਦਾਯੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਸਿਪਤਨੇ ਮਿਗਦਾਯੇ’’ਤਿ.
੨੮੫. ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ ਗਯਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ ਬੋਧਿਨ੍ਤਿ ਗਯਾਯ ਚ ਬੋਧਿਸ੍ਸ ਚ ਵਿਵਰੇ ਤਿਗਾਵੁਤਨ੍ਤਰੇ ਠਾਨੇ. ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਤੋ ਹਿ ਗਯਾ ਤੀਣਿ ਗਾਵੁਤਾਨਿ. ਬਾਰਾਣਸੀ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਯੋਜਨਾਨਿ. ਉਪਕੋ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਸ੍ਸ ਚ ਗਯਾਯ ਚ ਅਨ੍ਤਰੇ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਅਨ੍ਤਰਾਸਦ੍ਦੇਨ ਪਨ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ ਕਤਂ. ਈਦਿਸੇਸੁ ਚ ਠਾਨੇਸੁ ਅਕ੍ਖਰਚਿਨ੍ਤਕਾ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਾ ਗਾਮਞ੍ਚ ਨਦਿਞ੍ਚ ਯਾਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਏਕਮੇਵ ਅਨ੍ਤਰਾਸਦ੍ਦਂ ਪਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਦੁਤਿਯਪਦੇਨਪਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ ਹੋਤਿ ¶ . ਅਯੋਜਿਯਮਾਨੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਇਧ ਪਨ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਏਵ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ. ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਪਟਿਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਅਦ੍ਧਾਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ, ਦੀਘਮਗ੍ਗਪਟਿਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਗਮਨਸਮਯਸ੍ਸ ਹਿ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ‘‘ਅਦ੍ਧਯੋਜਨਂ ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ ¶ ¶ (ਪਾਚਿ. ੨੧੮) ਅਦ੍ਧਯੋਜਨਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗੋ ਹੋਤਿ. ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਤੋ ਪਨ ਗਯਾ ਤਿਗਾਵੁਤਂ.
ਸਬ੍ਬਾਭਿਭੂਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਂ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਸਬ੍ਬਵਿਦੂਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਚਤੁਭੂਮਕਧਮ੍ਮਂ ਅਵੇਦਿਂ ਅਞ੍ਞਾਸਿਂ. ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮੇਸੁ ਕਿਲੇਸਲੇਪਨੇਨ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ. ਸਬ੍ਬਂ ਜਹੋਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਂ ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਤਣ੍ਹਾਕ੍ਖਯੇ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਤਣ੍ਹਾਕ੍ਖਯੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ. ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਚਤੁਭੂਮਕਧਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਕਮੁਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਕਂ ਅਞ੍ਞਂ ‘‘ਅਯਂ ਮੇ ਆਚਰਿਯੋ’’ਤਿ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਂ.
ਨ ਮੇ ਆਚਰਿਯੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੇ ਮਯ੍ਹਂ ਆਚਰਿਯੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਮੇ ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਮਯ੍ਹਂ ਪਟਿਭਾਗਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਸਹੇਤੁਨਾ ਨਯੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਸਯਂ ਬੁਦ੍ਧੋ. ਸੀਤਿਭੂਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਗ੍ਗਿਨਿਬ੍ਬਾਪਨੇਨ ਸੀਤਿਭੂਤੋ. ਕਿਲੇਸਾਨਂਯੇਵ ਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ. ਕਾਸਿਨਂ ਪੁਰਨ੍ਤਿ ਕਾਸਿਰਟ੍ਠੇ ਨਗਰਂ. ਆਹਞ੍ਛਂ ਅਮਤਦੁਨ੍ਦੁਭਿਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪਟਿਲਾਭਾਯ ਅਮਤਭੇਰਿਂ ਪਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਗਚ੍ਛਾਮਿ. ਅਰਹਸਿ ਅਨਨ੍ਤਜਿਨੋਤਿ ਅਨਨ੍ਤਜਿਨੋਤਿ ਭਵਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤੋ. ਹੁਪੇਯ੍ਯ ਪਾਵੁਸੋਤਿ, ਆਵੁਸੋ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਨਾਮ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਪਕ੍ਕਾਮੀਤਿ ਵਙ੍ਕਹਾਰਜਨਪਦਂ ਨਾਮ ਅਗਮਾਸਿ.
ਤਤ੍ਥੇਕਂ ਮਿਗਲੁਦ੍ਦਕਗਾਮਕਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ. ਜੇਟ੍ਠਕਲੁਦ੍ਦਕੋ ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਜਨਪਦੇ ਚਣ੍ਡਾ ਮਕ੍ਖਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਨਂ ਏਕਾਯ ਚਾਟਿਯਾ ਵਸਾਪੇਸੁਂ, ਮਿਗਲੁਦ੍ਦਕੋ ਦੂਰੇ ਮਿਗਵਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਰਹਨ੍ਤੇ ਮਾ ਪਮਜ੍ਜੀ’’ਤਿ ਛਾਵਂ ਨਾਮ ਧੀਤਰਂ ਆਣਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪੁਤ੍ਤਭਾਤੁਕੇਹਿ. ਸਾ ਚਸ੍ਸ ਧੀਤਾ ਦਸ੍ਸਨੀਯਾ ਹੋਤਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਉਪਕੋ ਘਰਂ ਆਗਤੋ ਤਂ ਦਾਰਿਕਂ ਸਬ੍ਬਂ ਉਪਚਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਵਿਸਿਤੁਂ ¶ ਉਪਗਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਾਗੇਨ ਅਭਿਭੂਤੋ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਮ੍ਪਿ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਭਾਜਨੇਨ ਭਤ੍ਤਂ ਆਦਾਯ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਂ ਏਕਮਨ੍ਤੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਸਚੇ ਛਾਵਂ ਲਭਾਮਿ, ਜੀਵਾਮਿ, ਨੋ ਚੇ, ਮਰਾਮੀਤਿ ਨਿਰਾਹਾਰੋ ਸਯਿ. ਸਤ੍ਤਮੇ ¶ ਦਿਵਸੇ ਮਾਗਵਿਕੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧੀਤਰਂ ਉਪਕਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸਾ ‘‘ਏਕਦਿਵਸਮੇਵ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਨਾਗਤਪੁਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਮਾਗਵਿਕੋ ਆਗਤਵੇਸੇਨੇਵ ਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਤਂਖਣਂਯੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਪ੍ਫਾਸੁਕ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਦੇ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤੋ ¶ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਉਪਕੋ ਨਿਤ੍ਥੁਨਨ੍ਤੋ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿਯੇਵ. ਸੋ ‘‘ਵਦਥ ਭਨ੍ਤੇ, ਯਂ ਮਯਾ ਸਕ੍ਕਾ ਕਾਤੁਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਉਪਕੋ, ‘‘ਸਚੇ ਛਾਵਂ ਲਭਾਮਿ, ਜੀਵਾਮਿ, ਨੋ ਚੇ, ਇਧੇਵ ਮਰਣਂ ਸੇਯ੍ਯੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਜਾਨਾਸਿ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਿਪ੍ਪਨ੍ਤਿ. ਨ ਜਾਨਾਮੀਤਿ. ਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਿਪ੍ਪਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਘਰਾਵਾਸਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਨ੍ਤਿ.
ਸੋ ਆਹ – ‘‘ਨਾਹਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਿਪ੍ਪਂ ਜਾਨਾਮਿ, ਅਪਿਚ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਮਂਸਹਾਰਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਂਸਞ੍ਚ ਵਿਕ੍ਕੀਣਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਮਾਗਵਿਕੋ, ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਏਤਦੇਵ ਰੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਸਾਟਕਂ ਦਤ੍ਵਾ ਘਰਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਧੀਤਰਂ ਅਦਾਸਿ. ਤੇਸਂ ਸਂਵਾਸਮਨ੍ਵਾਯ ਪੁਤ੍ਤੋ ਵਿਜਾਯਿ. ਸੁਭਦ੍ਦੋਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਛਾਵਾ ਤਸ੍ਸ ਰੋਦਨਕਾਲੇ ‘‘ਮਂਸਹਾਰਕਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤ, ਮਿਗਲੁਦ੍ਦਕਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤ ਮਾ ਰੋਦੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਦਮਾਨਾ ਪੁਤ੍ਤਤੋਸਨਗੀਤੇਨ ਉਪਕਂ ਉਪ੍ਪਣ੍ਡੇਸਿ. ਭਦ੍ਦੇ ਤ੍ਵਂ ਮਂ ਅਨਾਥੋਤਿ ਮਞ੍ਞਸਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਮੇ ਅਨਨ੍ਤਜਿਨੋ ਨਾਮ ਸਹਾਯੋ. ਤਸ੍ਸਾਹਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਆਹ. ਛਾਵਾ ਏਵਮਯਂ ਅਟ੍ਟੀਯਤੀਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਥੇਤਿ. ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਅਨਾਰੋਚੇਤ੍ਵਾਵ ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸਾਭਿਮੁਖੋ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.
ਭਗਵਾ ਚ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਜੇਤਵਨੇ ਮਹਾਵਿਹਾਰੇ. ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਪਟਿਕਚ੍ਚੇਵ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਯੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ‘ਅਨਨ੍ਤਜਿਨੋ’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਮਾਨੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ. ਉਪਕੋਪਿ ਖੋ ‘‘ਕੁਹਿਂ ਅਨਨ੍ਤਜਿਨੋ ਵਸਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਮਜ੍ਝੇ ਠਤ੍ਵਾ ਕੁਹਿਂ ਅਨਨ੍ਤਜਿਨੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਨਯਿਂਸੁ. ਸੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ – ‘‘ਸਞ੍ਜਾਨਾਥ ਮਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਆਮ, ਉਪਕ, ਸਞ੍ਜਾਨਾਮਿ, ਕੁਹਿਂ ਪਨ ਤ੍ਵਂ ਵਸਿਤ੍ਥਾਤਿ. ਵਙ੍ਕਹਾਰਜਨਪਦੇ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ. ਉਪਕ, ਮਹਲ੍ਲਕੋਸਿ ਜਾਤੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸੀਤਿ. ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ. ਭਗਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਦਾਸਿ. ਸੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ¶ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਵਿਹੇਸੁ ¶ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣੀਤਿ. ਅਵਿਹੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਮਤ੍ਤਾ ਹਿ ਸਤ੍ਤ ਜਨਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ, ਤੇਸਂ ਸੋ ਅਞ੍ਞਤਰੋ.
ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –
‘‘ਅਵਿਹਂ ¶ ਉਪਪਨ੍ਨਾਸੇ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤ ਭਿਕ੍ਖਵੋ;
ਰਾਗਦੋਸਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ, ਤਿਣ੍ਣਾ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ.
ਉਪਕੋ ਪਲਗਣ੍ਡੋ ਚ, ਪੁਕ੍ਕੁਸਾਤਿ ਚ ਤੇ ਤਯੋ;
ਭਦ੍ਦਿਯੋ ਖਣ੍ਡਦੇਵੋ ਚ, ਬਹੁਰਗ੍ਗਿ ਚ ਸਙ੍ਗਿਯੋ;
ਤੇ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਾਨੁਸਂ ਦੇਹਂ, ਦਿਬ੍ਬਯੋਗਂ ਉਪਜ੍ਝਗੁ’’ਨ੍ਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੦੫);
੨੮੬. ਸਣ੍ਠਪੇਸੁਨ੍ਤਿ ਕਤਿਕਂ ਅਕਂਸੁ. ਬਾਹੁਲ੍ਲਿਕੋਤਿ ਚੀਵਰਬਾਹੁਲ੍ਲਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ. ਪਧਾਨਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤੋਤਿ ਪਧਾਨਤੋ ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤੋ ਭਟ੍ਠੋ ਪਰਿਹੀਨੋ. ਆਵਤ੍ਤੋ ਬਾਹੁਲ੍ਲਾਯਾਤਿ ਚੀਵਰਾਦੀਨਂ ਬਹੁਲਭਾਵਤ੍ਥਾਯ ਆਵਤ੍ਤੋ. ਅਪਿਚ ਖੋ ਆਸਨਂ ਠਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨਸ੍ਸ ਉਚ੍ਚਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਸਨਮਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਦਿਂਸੁ. ਨਾਸਕ੍ਖਿਂਸੂਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨ ਬੁਦ੍ਧਤੇਜਸਾ ਅਭਿਭੂਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਤਿਕਾਯ ਠਾਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂਸੁ. ਨਾਮੇਨ ਚ ਆਵੁਸੋਵਾਦੇਨ ਚ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਗੋਤਮਾਤਿ, ਆਵੁਸੋਤਿ ਚ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਆਵੁਸੋ ਗੋਤਮ, ਮਯਂ ਉਰੁਵੇਲਾਯਂ ਪਧਾਨਕਾਲੇ ਤੁਯ੍ਹਂ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਿਮ੍ਹਾ, ਮੁਖੋਦਕਂ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਅਦਮ੍ਹਾ, ਵੁਤ੍ਥਪਰਿਵੇਣਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਮ੍ਹਾ, ਪਚ੍ਛਾ ਕੋ ਤੇ ਵਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਮਕਾਸਿ, ਕਚ੍ਚਿ ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਨ ਚਿਨ੍ਤਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਏਵਰੂਪਿਂ ਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਰਿਯਾਯਾਤਿ ਦੁਕ੍ਕਰਇਰਿਯਾਯ. ਪਟਿਪਦਾਯਾਤਿ ਦੁਕ੍ਕਰਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਾਯਾਤਿ ਪਸਤਪਸਤ-ਮੁਗ੍ਗਯੂਸਾਦਿਆਹਰਕਰਣਾਦਿਨਾ ਦੁਕ੍ਕਰਕਰਣੇਨ. ਅਭਿਜਾਨਾਥ ਮੇ ਨੋਤਿ ਅਭਿਜਾਨਾਥ ਨੁ ਮਮ. ਏਵਰੂਪਂ ਪਭਾਵਿਤਮੇਤਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਏਵਰੂਪਂ ਵਾਕ੍ਯਭੇਦਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪਿ ਨੁ ਅਹਂ ਉਰੁਵੇਲਾਯ ਪਧਾਨੇ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਤ੍ਥਂ ਅਨੁਕ੍ਕਣ੍ਠਨਤ੍ਥਂ ਰਤ੍ਤਿਂ ਵਾ ਦਿਵਾ ¶ ਵਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, – ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਮਾ ਵਿਤਕ੍ਕਯਿਤ੍ਥ, ਮਯ੍ਹਂ ਓਭਾਸੋ ਵਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀ’’ਤਿ ਏਵਰੂਪਂ ਕਞ੍ਚਿ ਵਚਨਭੇਦਂ ਅਕਾਸਿਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇ ਏਕਪਦੇਨੇਵ ਸਤਿਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਗਾਰਵਾ, ‘‘ਹਨ੍ਦ ਅਦ੍ਧਾ ਏਸ ਬੁਦ੍ਧੋ ਜਾਤੋ’’ਤਿ ਸਦ੍ਦਹਿਤ੍ਵਾ ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਅਸਕ੍ਖਿਂ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਅਹਂ ¶ , ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਹਨ੍ਤਿ ਜਾਨਾਪੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਖਿਂ. ਤਦਾ ਪਨ ਭਗਵਾ ਉਪੋਸਥਦਿਵਸੇਯੇਵ ਆਗਚ੍ਛਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਬੁਦ੍ਧਭਾਵਂ ਜਾਨਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਤ੍ਥੇਰਂ ਕਾਯਸਕ੍ਖਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਸੁਤ੍ਤਂ ਕਥੇਸਿ. ਸੁਤ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਥੇਰੋ ਅਟ੍ਠਾਰਸਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕੋਟੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ¶ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਸੂਰਿਯੇ ਧਰਮਾਨੇਯੇਵ ਦੇਸਨਾ ਨਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਭਗਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿ.
ਦ੍ਵੇਪਿ ਸੁਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਓਵਦਾਮੀਤਿਆਦਿ ਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਤ੍ਥਾਯਪਿ ਗਾਮਂ ਅਪ੍ਪਵਿਸਨਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਮਲਵਿਸੋਧਨਤ੍ਥਂ ਭਗਵਾ ਅਨ੍ਤੋਵਿਹਾਰੇਯੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਲੇ ਤੇਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਾਪਿ ਤੇਸਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਲਂ ਵਿਨੋਦੇਤਿ. ਅਥ ਨੇਸਂ ਭਗਵਤਾ ਏਵਂ ਨੀਹਟਭਤ੍ਤੇਨ ਓਵਦਿਯਮਾਨਾਨਂ ਵਪ੍ਪਤ੍ਥੇਰੋ ਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸੇ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਅਹੋਸਿ. ਭਦ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰੋ ਦੁਤਿਯਾਯਂ, ਮਹਾਨਾਮਤ੍ਥੇਰੋ ਤਤਿਯਾਯਂ, ਅਸ੍ਸਜਿਤ੍ਥੇਰੋ ਚਤੁਤ੍ਥਿਯਂ. ਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਨ ਪਞ੍ਚਮਿਯਂ ਸਬ੍ਬੇਵ ਤੇ ਏਕਤੋ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ਅਨਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਸੁਤ੍ਤਂ ਕਥੇਸਿ, ਸੁਤ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਯਾ ਏਵਂ ਓਵਦਿਯਮਾਨਾ…ਪੇ… ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਜ੍ਝਗਮਂਸੁ…ਪੇ… ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਥਾਮਗ੍ਗਂ ਭਗਵਾ ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਵਚ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇਪਿ ਮਮਞ੍ਚੇਵ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯਾਨਞ੍ਚ ਮਗ੍ਗਂ ਆਰੁਲ਼੍ਹਾ, ਅਰਿਯਪਰਿਯੇਸਨਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨਾ’’ਤਿ ਇਮਂ ਏਕਮੇਵ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹਰਿ.
੨੮੭. ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਨ ਅਗਾਰਿਯਾਨਂਯੇਵ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਪਰਿਯੇਸਨਾ ¶ ਹੋਤਿ, ਅਨਗਾਰਿਯਾਨਮ੍ਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯੇ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾਨਂ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਵਸੇਨ ਅਨਰਿਯਪਰਿਯੇਸਨਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪਞ੍ਚਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਗੁਣਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਨਵਰਤ੍ਤੇਸੁ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਾਦੀਸੁ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਰੂਪਾਤਿਆਦਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕਾਮਗੁਣਾ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਰਸੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਰਿਭੋਗਰਸੋ ਹੋਤਿ. ਮਨੁਞ੍ਞੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਭੇਸਜ੍ਜੇ ਚ ਪਞ੍ਚਪਿ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਸੇਨਾਸਨਮ੍ਹਿ ਚੀਵਰੇ ਵਿਯ ਚਤ੍ਤਾਰੋ. ਰਸੋ ਪਨ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਪਰਿਭੋਗਰਸੋਵ. ਯੇ ਹਿ ਕੇਚਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਆਰਭਿ? ਏਵਂ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯੇ ਏਵਂ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਨਰਿਯਪਰਿਯੇਸਨਾ ਨਾਮ ਕੁਤੋ, ਅਰਿਯਪਰਿਯੇਸਨਾਵ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਪਟਿਸੇਧਨਤ੍ਥਾਯ ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਮ੍ਪਿ ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਪਰਿਭੋਗੋ ਅਨਰਿਯਪਰਿਯੇਸਨਾ ¶ ਏਵਾ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਇਮਂ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ. ਤਤ੍ਥ ਗਧਿਤਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਗੇਧੇਨ ਗਧਿਤਾ. ਮੁਚ੍ਛਿਤਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਮੁਚ੍ਛਾਯ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ¶ . ਅਜ੍ਝੋਪਨ੍ਨਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਅਜ੍ਝੋਗਾਲ਼੍ਹਾ. ਅਨਾਦੀਨਵਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋਤਿ ਆਦੀਨਵਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ. ਅਨਿਸ੍ਸਰਣਪਞ੍ਞਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣਂ. ਤੇ ਤੇਨ ਵਿਰਹਿਤਾ.
ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਾਧਕਂ ਉਪਮਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਰੇਵਂ ਓਪਮ੍ਮਸਂਸਨ੍ਦਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ – ਆਰਞ੍ਞਕਮਗੋ ਵਿਯ ਹਿ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ, ਲੁਦ੍ਦਕੇਨ ਅਰਞ੍ਞੇ ਠਪਿਤਪਾਸੋ ਵਿਯ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯਾ, ਤਸ੍ਸ ਲੁਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਾਸਰਾਸਿਂ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਸਯਨਕਾਲੋ ਵਿਯ ਤੇਸਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯੇ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੋਗਕਾਲੋ. ਲੁਦ੍ਦਕੇ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਮਗਸ੍ਸ ਯੇਨ ਕਾਮਂ ਅਗਮਨਕਾਲੋ ਵਿਯ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਮਾਰਸ੍ਸ ਯਥਾਕਾਮਕਰਣੀਯਕਾਲੋ, ਮਾਰਵਸਂ ਉਪਗਤਭਾਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਗਸ੍ਸ ਪਨ ਅਬਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਾਸਰਾਸਿਂ ਅਧਿਸਯਿਤਕਾਲੋ ਵਿਯ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਪਰਿਭੋਗੋ, ਲੁਦ੍ਦਕੇ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਮਗਸ੍ਸ ਯੇਨ ਕਾਮਂ ਗਮਨਂ ਵਿਯ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਮਾਰਵਸਂ ਅਨੁਪਗਮਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋਤਿ ਨਿਬ੍ਭਯੋ ਨਿਰਾਸਙ੍ਕੋ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਪਾਸਰਾਸਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਅਰਿਯਪਰਿਯੇਸਨਾਤਿਪਿ ਏਤਸ੍ਸੇਵ ਨਾਮਂ.
੭. ਚੂਲ਼ਹਤ੍ਥਿਪਦੋਪਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨੮੮. ਏਵਂ ¶ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਚੂਲ਼ਹਤ੍ਥਿਪਦੋਪਮਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਸੇਤੇਨ ਵਲ਼ਵਾਭਿਰਥੇਨਾਤਿ, ‘‘ਸੇਤਾ ਸੁਦਂ ਅਸ੍ਸਾ ਯੁਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸੇਤਾਲਙ੍ਕਾਰਾ. ਸੇਤੋ ਰਥੋ ਸੇਤਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਸੇਤਪਰਿਵਾਰੋ, ਸੇਤਾ ਰਸ੍ਮਿਯੋ, ਸੇਤਾ ਪਤੋਦਲਟ੍ਠਿ, ਸੇਤਂ ਛਤ੍ਤਂ, ਸੇਤਂ ਉਣ੍ਹੀਸਂ, ਸੇਤਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ, ਸੇਤਾ ਉਪਾਹਨਾ, ਸੇਤਾਯ ਸੁਦਂ ਵਾਲਬੀਜਨਿਯਾ ਬੀਜਿਯਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੪) ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਸਕਲਸੇਤੇਨ ਚਤੂਹਿ ਵਲ਼ਵਾਹਿ ਯੁਤ੍ਤਰਥੇਨ.
ਰਥੋ ¶ ਚ ਨਾਮੇਸੋ ਦੁਵਿਧੋ ਹੋਤਿ – ਯੋਧਰਥੋ, ਅਲਙ੍ਕਾਰਰਥੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯੋਧਰਥੋ ਚਤੁਰਸ੍ਸਸਣ੍ਠਾਨੋ ਹੋਤਿ ਨਾਤਿਮਹਾ, ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵਾ ਜਨਾਨਂ ਗਹਣਸਮਤ੍ਥੋ. ਅਲਙ੍ਕਾਰਰਥੋ ਮਹਾ ਹੋਤਿ, ਦੀਘਤੋ ਦੀਘੋ, ਪੁਥੁਲਤੋ ਪੁਥੁਲੋ. ਤਤ੍ਥ ਛਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹਕੋ ਵਾਲਬੀਜਨਿਗ੍ਗਾਹਕੋ ਤਾਲਵਣ੍ਟਗ੍ਗਾਹਕੋਤਿ ਏਵਂ ਅਟ੍ਠ ਵਾ ਦਸ ਵਾ ਸੁਖੇਨ ਠਾਤੁਂ ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਤੁਂ ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਾ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰਰਥੋਯੇਵ. ਸੋ ਸਬ੍ਬੋ ਸਚਕ੍ਕਪਞ੍ਜਰਕੁਬ੍ਬਰੋ ਰਜਤਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਵਲ਼ਵਾ ਪਕਤਿਯਾ ਸੇਤਵਣ੍ਣਾਵ. ਪਸਾਧਨਮ੍ਪਿ ਤਾਦਿਸਂ ਰਜਤਮਯਂ ਅਹੋਸਿ. ਰਸ੍ਮਿਯੋਪਿ ਰਜਤਪਨਾਲ਼ਿ ਸੁਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ. ਪਤੋਦਲਟ੍ਠਿਪਿ ਰਜਤਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਪਿ ਸੇਤਵਤ੍ਥਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਸੇਤਂਯੇਵ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਮਕਾਸਿ, ਸੇਤਵਿਲੇਪਨਂ ਵਿਲਿਮ੍ਪਿ, ਸੇਤਮਾਲਂ ਪਿਲਨ੍ਧਿ, ਦਸਸੁ ਅਙ੍ਗੁਲੀਸੁ ਅਙ੍ਗੁਲਿਮੁਦ੍ਦਿਕਾ, ਕਣ੍ਣੇਸੁ ਕੁਣ੍ਡਲਾਨੀਤਿ ਏਵਮਾਦਿਅਲਙ੍ਕਾਰੋਪਿਸ੍ਸ ਰਜਤਮਯੋਵ ਅਹੋਸਿ. ਪਰਿਵਾਰਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਪਿਸ੍ਸ ਦਸਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਾ ਤਥੇਵ ਸੇਤਵਤ੍ਥਵਿਲੇਪਨਮਾਲਾਲਙ੍ਕਾਰਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਸੇਤੇਨ ਵਲ਼ਵਾਭਿਰਥੇਨਾ’’ਤਿ.
ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਾ ਨਿਯ੍ਯਾਤੀਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਛਨ੍ਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਮਾਸਾਨਂ ਏਕਵਾਰਂ ਨਗਰਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਰੋਤਿ. ਇਤੋ ਏਤ੍ਤਕੇਹਿ ਦਿਵਸੇਹਿ ਨਗਰਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪੁਰੇਤਰਮੇਵ ਘੋਸਨਾ ਕਰੀਯਤਿ; ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਯੇ ਨਗਰਤੋ ਨ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਤੇ ਨ ਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਤੇਪਿ, ‘‘ਪੁਞ੍ਞਵਤੋ ਸਿਰਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਦਿਵਸਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਨਗਰਂ ਅਨੁਵਿਚਰਤਿ, ਤਦਾ ਪਾਤੋਵ ਨਗਰਵੀਥਿਯੋ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵਾਲਿਕਂ ਓਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਲਾਜਪਞ੍ਚਮੇਹਿ ਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ¶ ਅਭਿਪ੍ਪਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਪੁਣ੍ਣਘਟੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ¶ ਕਦਲਿਯੋ ਚ ਧਜੇ ਚ ਉਸ੍ਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਕਲਨਗਰਂ ਧੂਪਿਤਵਾਸਿਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਾਤੋਵ ਸੀਸਂ ਨ੍ਹਾਯਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਸੇਤਵਤ੍ਥਾਦੀਹਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਪਾਸਾਦਾ ਓਰੁਯ੍ਹ ਰਥਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ. ਅਥ ਨਂ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਬ੍ਬਸੇਤਵਤ੍ਥਵਿਲੇਪਨਮਾਲਾਲਙ੍ਕਾਰਾ ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਵਾਰੇਨ੍ਤਿ; ਤਤੋ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਨਤ੍ਥਂ ਪਠਮਂਯੇਵ ਤਰੁਣਦਾਰਕਾਨਂ ਫਲਾਫਲਾਨਿ ਵਿਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਮਾਸਕਰੂਪਾਨਿ; ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਕਹਾਪਣੇ ਵਿਕਿਰਨ੍ਤਿ; ਮਹਾਜਨਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ. ਉਕ੍ਕੁਟ੍ਠਿਯੋ ਚੇਵ ਚੇਲੁਕ੍ਖੇਪਾ ਚ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਙ੍ਗਲਿਕਸੋਵਤ੍ਥਿਕਾਦੀਸੁ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਚੇਵ ਸੁਵਤ੍ਥਿਯੋ ¶ ਚ ਕਰੋਨ੍ਤੇਸੁ ਮਹਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਗਰਂ ਅਨੁਵਿਚਰਤਿ. ਪੁਞ੍ਞਵਨ੍ਤਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਏਕਭੂਮਕਾਦਿਪਾਸਾਦੇ ਆਰੁਯ੍ਹ ਸੁਕਪਤ੍ਤਸਦਿਸਾਨਿ ਵਾਤਪਾਨਕਵਾਟਾਨਿ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯਸਸਿਰਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਗਰਂ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਦਕ੍ਖਿਣਦ੍ਵਾਰਾਭਿਮੁਖੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਾ ਨਿਯ੍ਯਾਤੀ’’ਤਿ.
ਦਿਵਾ ਦਿਵਸ੍ਸਾਤਿ ਦਿਵਸਸ੍ਸ ਦਿਵਾ, ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਕਾਲੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਿਲੋਤਿਕਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਨ੍ਤਿ ਪਿਲੋਤਿਕਾਤਿ ਏਵਂ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਨਾਮਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਂ. ਸੋ ਕਿਰ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਦਹਰੋ ਪਠਮਵਯੇ ਠਿਤੋ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋ ਬੁਦ੍ਧੁਪਟ੍ਠਾਕੋ, ਪਾਤੋਵ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਚੇਵ ਮਹਾਥੇਰਾਨਞ੍ਚ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਿਦਣ੍ਡਕੁਣ੍ਡਿਕਾਦਿਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਆਦਾਯ ਜੇਤਵਨਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਨਗਰਾਭਿਮੁਖੋ ਪਾਯਾਸਿ. ਤਂ ਏਸ ਦੂਰਤੋਵ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਤਂ ਸਞ੍ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਏਤਂ, ‘‘ਹਨ੍ਦ ਕੁਤੋ ਨੁ ਭਵਂ ਵਚ੍ਛਾਯਨੋ ਆਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਗੋਤ੍ਤਂ ਕਿਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਵਚਨਂ ਅਵੋਚ. ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਮਞ੍ਞੇਤਿ ਭਵਂ ਵਚ੍ਛਾਯਨੋ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਨੋਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ.
ਕੋ ਚਾਹਂ, ਭੋਤਿ, ਭੋ, ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਂ ਜਾਨਨੇ ਅਹਂ ਕੋ ਨਾਮ? ਕੋ ਚ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਕੁਤੋ ਚਾਹਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ? ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਜਾਨਨਭਾਵਂ ਦੀਪੇਤਿ ¶ . ਸੋਪਿ ਨੂਨਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸੋਵਾਤਿ ਯੋ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਸੋਪਿ ਨੂਨ ਦਸ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਤਾਦਿਸੋ ਬੁਦ੍ਧੋਯੇਵ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਸਿਨੇਰੁਂ ਵਾ ਹਿਮਵਨ੍ਤਂ ਵਾ ਪਥਵਿਂ ਵਾ ਆਕਾਸਂ ਵਾ ਪਮੇਤੁਕਾਮੇਨ ਤਪ੍ਪਮਾਣੋਵ ਦਣ੍ਡੋ ਵਾ ਰਜ੍ਜੁ ਵਾ ¶ ਲਦ੍ਧੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਂ ਜਾਨਨ੍ਤੇਨਪਿ ਤਸ੍ਸ ਞਾਣਸਦਿਸਮੇਵ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਲਦ੍ਧੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਆਦਰਵਸੇਨ ਪਨੇਤ੍ਥ ਆਮੇਡਿਤਂ ਕਤਂ. ਉਲ਼ਾਰਾਯਾਤਿ ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਸੇਟ੍ਠਾਯ. ਕੋ ਚਾਹਂ, ਭੋਤਿ, ਭੋ, ਅਹਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਪਸਂਸਨੇ ਕੋ ਨਾਮ? ਕੋ ਚ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਪਸਂਸਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਪਸਂਸਿਸ੍ਸਾਮਿ? ਪਸਤ੍ਥਪਸਤ੍ਥੋਤਿ ਸਬ੍ਬਗੁਣਾਨਂ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੇਹਿ ਸਬ੍ਬਲੋਕਪਸਤ੍ਥੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣੇਹੇਵ ਪਸਤ੍ਥੋ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਸਂਸਨਕਿਚ੍ਚਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਯਥਾ ਹਿ ਚਮ੍ਪਕਪੁਪ੍ਫਂ ਵਾ ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਂ ਵਾ ਪਦੁਮਂ ਵਾ ਲੋਹਿਤਚਨ੍ਦਨਂ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਣ੍ਣਗਨ੍ਧਸਿਰਿਯਾਵ ¶ ਪਾਸਾਦਿਕਞ੍ਚੇਵ ਸੁਗਨ੍ਧਞ੍ਚ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਹਿ ਵਣ੍ਣਗਨ੍ਧੇਹਿ ਥੋਮਨਕਿਚ੍ਚਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਯਥਾ ਚ ਮਣਿਰਤਨਂ ਵਾ ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਂ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਲੋਕੇਨੇਵ ਓਭਾਸਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੇਨ ਓਭਾਸਨਕਿਚ੍ਚਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਏਵਂ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਸਬ੍ਬਲੋਕਪਸਤ੍ਥੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣੇਹੇਵ ਪਸਤ੍ਥੋ ਥੋਮਿਤੋ ਸਬ੍ਬਲੋਕਸ੍ਸ ਸੇਟ੍ਠਤਂ ਪਾਪਿਤੋ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੇਨ ਪਸਂਸਨਕਿਚ੍ਚਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਪਸਤ੍ਥੇਹਿ ਵਾ ਪਸਤ੍ਥੋਤਿਪਿ ਪਸਤ੍ਥਪਸਤ੍ਥੋ.
ਕੇ ਪਸਤ੍ਥਾ ਨਾਮ? ਰਾਜਾ ਪਸੇਨਦਿ ਕੋਸਲੋ ਕਾਸਿਕੋਸਲਵਾਸਿਕੇਹਿ ਪਸਤ੍ਥੋ, ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੋ ਅਙ੍ਗਮਗਧਵਾਸੀਹਿ. ਵੇਸਾਲਿਕਾ ਲਿਚ੍ਛਵੀ ਵਜ੍ਜਿਰਟ੍ਠਵਾਸੀਹਿ ਪਸਤ੍ਥਾ. ਪਾਵੇਯ੍ਯਕਾ ਮਲ੍ਲਾ, ਕੋਸਿਨਾਰਕਾ ਮਲ੍ਲਾ, ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਤੇ ਤੇ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਜਾਨਪਦੇਹਿ ਪਸਤ੍ਥਾ. ਚਙ੍ਕੀਆਦਯੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਣੇਹਿ, ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਾਦਯੋ ਉਪਾਸਕਾ ਅਨੇਕਸਤੇਹਿ ਉਪਾਸਕਗਣੇਹਿ, ਵਿਸਾਖਾਦਯੋ ਉਪਾਸਿਕਾ ਅਨੇਕਸਤਾਹਿ ਉਪਾਸਿਕਾਹਿ, ਸਕੁਲੁਦਾਯਿਆਦਯੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਅਨੇਕੇਹਿ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸਤੇਹਿ, ਉਪ੍ਪਲਵਣ੍ਣਾਥੇਰਿਆਦਿਕਾ ਮਹਾਸਾਵਿਕਾ ਅਨੇਕੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਤੇਹਿ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਾਦਯੋ ਮਹਾਸਾਵਕਾ ਅਨੇਕਸਤੇਹਿ ¶ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ, ਸਕ੍ਕਾਦਯੋ ਦੇਵਾ ਅਨੇਕਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਦੇਵੇਹਿ, ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾਦਯੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਅਨੇਕਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇਹਿ ਪਸਤ੍ਥਾ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਦਸਬਲਂ ਥੋਮੇਨ੍ਤਿ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ, ਪਸਂਸਨ੍ਤੀਤਿ ਭਗਵਾ ‘‘ਪਸਤ੍ਥਪਸਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਅਤ੍ਥਵਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਾਨਿਸਂਸਂ. ਅਥਸ੍ਸ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਸਾਦਕਾਰਣਂ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭੋ, ਕੁਸਲੋ ਨਾਗਵਨਿਕੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਨਾਗਵਨਿਕੋਤਿ ਨਾਗਵਨਵਾਸਿਕੋ ਅਨੁਗ੍ਗਹਿਤਸਿਪ੍ਪੋ ਪੁਰਿਸੋ. ਪਰਤੋ ਪਨ ਉਗ੍ਗਹਿਤਸਿਪ੍ਪੋ ਪੁਰਿਸੋ ਨਾਗਵਨਿਕੋਤਿ ਆਗਤੋ. ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਦਾਨੀਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਞਾਣਪਦਾਨਿ ਞਾਣਵਲਞ੍ਜਾਨਿ, ਞਾਣੇਨ ਅਕ੍ਕਨ੍ਤਟ੍ਠਾਨਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੨੮੯. ਖਤ੍ਤਿਯਪਣ੍ਡਿਤੇਤਿਆਦੀਸੁ ¶ ਪਣ੍ਡਿਤੇਤਿ ਪਣ੍ਡਿਚ੍ਚੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇ. ਨਿਪੁਣੇਤਿ ਸਣ੍ਹੇ ਸੁਖੁਮਬੁਦ੍ਧਿਨੋ, ਸੁਖੁਮਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਸਮਤ੍ਥੇ. ਕਤਪਰਪ੍ਪਵਾਦੇਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਤਪਰਪ੍ਪਵਾਦੇ ਚੇਵ ਪਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਤਵਾਦਪਰਿਚਯੇ ਚ. ਵਾਲਵੇਧਿਰੂਪੇਤਿ ਵਾਲਵੇਧਿਧਨੁਗ੍ਗਹਸਦਿਸੇ. ਤੇ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਾ ਮਞ੍ਞੇ ਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾਲਵੇਧਿ ¶ ਵਿਯ ਵਾਲਂ ਸੁਖੁਮਾਨਿਪਿ ਪਰੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਞ੍ਞਾਗਤੇਨ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਞ੍ਹਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦੁਪਦਮ੍ਪਿ ਤਿਪਦਮ੍ਪਿ ਚਤੁਪ੍ਪਦਮ੍ਪਿ ਪਞ੍ਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਦੋਸਂ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਾਮ. ਨ ਚੇਵ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ; ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ? ਭਗਵਾ ਕਿਰ ਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਪਰਿਸਾਯ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਓਲੋਕੇਤਿ, ਤਤੋ ਪਸ੍ਸਤਿ – ‘‘ਇਮੇ ਖਤ੍ਤਿਯਪਣ੍ਡਿਤਾ ਗੁਲ਼੍ਹਂ ਰਹਸ੍ਸਂ ਪਞ੍ਹਂ ਓਵਟ੍ਟਿਕਸਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਗਤਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਤੇਹਿ ਅਪੁਟ੍ਠੋਯੇਵ ਏਵਰੂਪੇ ਪਞ੍ਹੇ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਏਤ੍ਤਕਾ ਦੋਸਾ, ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਏਤ੍ਤਕਾ, ਅਤ੍ਥੇ ਪਦੇ ਅਕ੍ਖਰੇ ਏਤ੍ਤਕਾਤਿ ਇਮੇ ਪਞ੍ਹੇ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਏਵਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਏਵਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ, ਇਤਿ ਓਵਟ੍ਟਿਕਸਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਨੀਤੇ ਪਞ੍ਹੇ ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ ਅਨ੍ਤਰੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਤਿ. ਖਤ੍ਤਿਯਪਣ੍ਡਿਤਾ ‘‘ਸੇਯ੍ਯੋ ਵਤ ਨੋ, ਯੇ ਮਯਂ ਇਮੇ ਪਞ੍ਹੇ ਨ ਪੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਾ, ਸਚੇ ਹਿ ਮਯਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਮ, ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠੇਵ ਨੋ ਕਤ੍ਵਾ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਖਿਪੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਭਵਨ੍ਤਿ.
ਅਪਿਚ ਬੁਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਾ ਪਰਿਸਂ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਫਰਨ੍ਤਿ, ਮੇਤ੍ਤਾਫਰਣੇਨ ਦਸਬਲੇ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸੀਦਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਨਾਮ ਰੂਪਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਮਧੁਰਸ੍ਸਰਾ ਮੁਦੁਜਿਵ੍ਹਾ ਸੁਫੁਸਿਤਦਨ੍ਤਾਵਰਣਾ ¶ ਅਮਤੇਨ ਹਦਯਂ ਸਿਞ੍ਚਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਨੇਸਂ ਮੇਤ੍ਤਾਫਰਣੇਨ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਏਵਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਏਵਰੂਪਂ ਅਦ੍ਵੇਜ੍ਝਕਥਂ ਅਮੋਘਕਥਂ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤੇਨ ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮ ਪਚ੍ਚਨੀਕਗ੍ਗਾਹਂ ਗਣ੍ਹਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਸਨ੍ਨਭਾਵੇਨੇਵ ਨ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ.
ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੂਤਿ ਏਕਂਸੇਨ. ਸਾਵਕਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਸਰਣਗਮਨਵਸੇਨ ਸਾਵਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਦਨੁਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਤਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਪਰਿਯੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਪਰਿਯੋਸਾਨਭੂਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ, ਤਦਤ੍ਥਾਯ ਹਿ ਤੇ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ. ਮਨਂ ਵਤ, ਭੋ, ਅਨਸ੍ਸਾਮਾਤਿ, ਭੋ, ਸਚੇ ਮਯਂ ਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਮ, ਇਮਿਨਾ ਥੋਕੇਨ ਅਨੁਪਸਙ੍ਕਮਨਮਤ੍ਤੇਨ ਅਪਯਿਰੁਪਾਸਨਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਨਟ੍ਠਾ ਭਵੇਯ੍ਯਾਮ. ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਮਤ੍ਤਕੇਨ ਪਨਮ੍ਹਾ ਨ ਨਟ੍ਠਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੁਤਿਯਪਦਂ ਪੁਰਿਮਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਅਸ੍ਸਮਣਾਵ ਸਮਾਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ¶ ਪਾਪਾਨਂ ਅਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਅਸ੍ਸਮਣਾਵ. ਅਬਾਹਿਤਤ੍ਤਾ ਚ ਪਨ ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਵ. ਕਿਲੇਸਾਰੀਨਂ ਅਹਤਤ੍ਤਾ ਅਨਰਹਨ੍ਤੋਯੇਵ ਸਮਾਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੨੯੦. ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸੀਤਿ ਉਦਾਹਾਰਂ ਉਦਾਹਰਿ. ਯਥਾ ਹਿ ਯਂ ਤੇਲਂ ਮਾਨਂ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਵਿਸ੍ਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਅਵਸੇਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਯਞ੍ਚ ¶ ਜਲਂ ਤਲ਼ਾਕਂ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਓਘੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਮੇਵ ਯਂ ਪੀਤਿਮਯਂ ਵਚਨਂ ਹਦਯਂ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਅਧਿਕਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋ ਅਸਣ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ, ਤਂ ਉਦਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਰੂਪਂ ਪੀਤਿਮਯਂ ਵਚਨਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਹਤ੍ਥਿਪਦੋਪਮੋਤਿ ਹਤ੍ਥਿਪਦਂ ਉਪਮਾ ਅਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਹਤ੍ਥਿਪਦੋਪਮੋ. ਸੋ ਨ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਪਰਿਪੂਰੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨਾਗਵਨਿਕੋਤਿ ਉਗ੍ਗਹਿਤਹਤ੍ਥਿਸਿਪ੍ਪੋ ਹਤ੍ਥਿਵਨਚਾਰਿਕੋ. ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਇਧ ਕੁਸਲੋਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ? ਪਰਤੋ ‘‘ਯੋ ਹੋਤਿ ਕੁਸਲੋ’’ਤਿ ਵਿਭਾਗਦਸ੍ਸਨਤੋ. ਯੋ ਹਿ ਕੋਚਿ ਪਵਿਸਤਿ, ਯੋ ਪਨ ਕੁਸਲੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਨੇਵ ਤਾਵ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਧ ਕੁਸਲੋਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਪਰਤੋ ਵੁਤ੍ਤੋ.
੨੯੧. ਵਾਮਨਿਕਾਤਿ ਰਸ੍ਸਾ ਆਯਾਮਤੋਪਿ ਨ ਦੀਘਾ ਮਹਾਕੁਚ੍ਛਿਹਤ੍ਥਿਨਿਯੋ. ਉਚ੍ਚਾ ਚ ਨਿਸੇਵਿਤਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਟ੍ਠਰਤਨੁਬ੍ਬੇਧੇ ਵਟਰੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਖਨ੍ਧਪ੍ਪਦੇਸੇ ਘਂਸਿਤਟ੍ਠਾਨਂ. ਉਚ੍ਚਾ ਕਾਲ਼ਾਰਿਕਾਤਿ ਉਚ੍ਚਾ ਚ ਯਟ੍ਠਿਸਦਿਸਪਾਦਾ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਕਾਲ਼ਾਰਿਕਾ ਚ ਦਨ੍ਤਾਨਂ ਕਲ਼ਾਰਤਾਯ. ਤਾਸਂ ਕਿਰ ਏਕੋ ਦਨ੍ਤੋ ਉਨ੍ਨਤੋ ਹੋਤਿ, ਏਕੋ ਓਨਤੋ. ਉਭੋਪਿ ਚ ਵਿਰਲ਼ਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਆਸਨ੍ਨਾ. ਉਚ੍ਚਾ ¶ ਚ ਦਨ੍ਤੇਹਿ ਆਰਞ੍ਜਿਤਾਨੀਤਿ ਸਤ੍ਤਟ੍ਠਰਤਨੁਬ੍ਬੇਧੇ ਵਟਰੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਖਨ੍ਧਪ੍ਪਦੇਸੇ ਫਰਸੁਨਾ ਪਹਤਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਯ ਦਾਟ੍ਠਾਹਿ ਛਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਉਚ੍ਚਾ ਕਣੇਰੁਕਾ ਨਾਮਾਤਿ ਉਚ੍ਚਾ ਚ ਯਟ੍ਠਿਸਦਿਸਦੀਘਪਾਦਾ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਕਣੇਰੁਕਾ ਚ ਦਨ੍ਤਾਨਂ ਕਣੇਰੁਤਾਯ, ਤਾ ਕਿਰ ਮਕੁਲ਼ਦਾਠਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਕਣੇਰੁਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਸੋ ਨਾਗਵਨਿਕੋ ਯਸ੍ਸ ਵਤਾਹਂ ਨਾਗਸ੍ਸ ਅਨੁਪਦਂ ਆਗਤੋ, ਅਯਮੇਵ ਸੋ, ਨ ਅਞ੍ਞੋ. ਯਞ੍ਹਿ ਅਹਂ ਪਠਮਂ ਪਦਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਾਮਨਿਕਾਨਂ ਪਦਂ ਇਦਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨਿਟ੍ਠਂ ਨ ਗਤੋ, ਯਮ੍ਪਿ ਤਤੋ ਓਰਭਾਗੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਕਾਲ਼ਾਰਿਕਾਨਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਣੇਰੁਕਾਨਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨਿਟ੍ਠਂ ਨ ਗਤੋ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਇਮਸ੍ਸੇਵ ਮਹਾਹਤ੍ਥਿਨੋ ਪਦਨ੍ਤਿ ਮਹਾਹਤ੍ਥਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾਵ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਚ੍ਛਤਿ.
ਏਵਮੇਵ ਖੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਦਂ ਓਪਮ੍ਮਸਂਸਨ੍ਦਨਂ – ਨਾਗਵਨਂ ਵਿਯ ਹਿ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਨੀਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਕੁਸਲੋ ਨਾਗਵਨਿਕੋ ਵਿਯ ਯੋਗਾਵਚਰੋ; ਮਹਾਨਾਗੋ ਵਿਯ ¶ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ; ਮਹਨ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥਿਪਦਂ ਵਿਯ ਝਾਨਾਭਿਞ੍ਞਾ. ਨਾਗਵਨਿਕਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਹਤ੍ਥਿਪਦਂ ਦਿਸ੍ਵਾਪਿ ਵਾਮਨਿਕਾਨਂ ਪਦਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਾਲ਼ਾਰਿਕਾਨਂ ਕਣੇਰੁਕਾਨਂ ਪਦਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤਭਾਵੋ ਵਿਯ ਯੋਗਿਨੋ, ਇਮਾ ਝਾਨਾਭਿਞ੍ਞਾ ਨਾਮ ਬਾਹਿਰਕਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਨਮ੍ਪਿ ¶ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤਭਾਵੋ. ਨਾਗਵਨਿਕਸ੍ਸ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਮਯਾ ਦਿਟ੍ਠਂ ਪਦਂ ਇਮਸ੍ਸੇਵ ਮਹਾਹਤ੍ਥਿਨੋ, ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ਮਹਾਹਤ੍ਥਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਮਨਂ ਵਿਯ ਅਰਿਯਸਾਵਕਸ੍ਸ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾਵ ਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਮਨਂ. ਇਦਞ੍ਚ ਪਨ ਓਪਮ੍ਮਸਂਸਨ੍ਦਨਂ ਮਤ੍ਥਕੇ ਠਤ੍ਵਾਪਿ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਠਾਨੇ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ. ਅਨੁਕ੍ਕਮਾਗਤਂ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਪਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਧੇਵ ਕਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਇਧਾਤਿ ਦੇਸਾਪਦੇਸੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਲੋਕਂ ਉਪਾਦਾਯ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਇਧ ਤਥਾਗਤੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੭੯). ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਾਸਨਂ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਇਧੇਵ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮਣੋ, ਇਧ ਦੁਤਿਯੋ ਸਮਣੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੨੪੧). ਕਤ੍ਥਚਿ ਓਕਾਸਂ. ਯਥਾਹ –
‘‘ਇਧੇਵ ਤਿਟ੍ਠਮਾਨਸ੍ਸ, ਦੇਵਭੂਤਸ੍ਸ ਮੇ ਸਤੋ;
ਪੁਨਰਾਯੁ ਚ ਮੇ ਲਦ੍ਧੋ, ਏਵਂ ਜਾਨਾਹਿ ਮਾਰਿਸਾ’’ਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੬੯; ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧੯੦);
ਕਤ੍ਥਚਿ ¶ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤਮੇਵ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਇਧਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭੁਤ੍ਤਾਵੀ ਅਸ੍ਸਂ ਪਵਾਰਿਤੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੦). ਇਧ ਪਨ ਲੋਕਂ ਉਪਾਦਾਯ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ ਤਥਾਗਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਅਰਹਂ…ਪੇ… ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਤਥਾਗਤਸਦ੍ਦੋ ਮੂਲਪਰਿਯਾਯੇ, ਅਰਹਨ੍ਤਿਆਦਯੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾ. ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਲੋਕੋਤਿ ਓਕਾਸਲੋਕੋ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੋਤਿ ਤਿਵਿਧੋ. ਇਧ ਪਨ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਸਤ੍ਤਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋਪਿ ਚ ਤਥਾਗਤੋ ਨ ਦੇਵਲੋਕੇ, ਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ, ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਯੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਪਿ ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ, ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ. ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਨ ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇਸੁ, ‘‘ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਗਜਙ੍ਗਲਂ ਨਾਮ ਨਿਗਮੋ. ਤਸ੍ਸਾਪਰੇਨ ਮਹਾਸਾਲੋ, ਤਤੋ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ. ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਲ੍ਲਵਤੀ ਨਾਮ ਨਦੀ, ਤਤੋ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ. ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸੇਤਕਣ੍ਣਿਕਂ ਨਾਮ ਨਿਗਮੋ, ਤਤੋ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ. ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਥੂਣਂ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੋ ¶ , ਤਤੋ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ. ਉਤ੍ਤਰਾਯ ¶ ਦਿਸਾਯ ਉਸਿਰਦ੍ਧਜੋ ਨਾਮ ਪਬ੍ਬਤੋ, ਤਤੋ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੫੯) ਏਵਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਆਯਾਮਤੋ ਤਿਯੋਜਨਸਤੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਯੋਜਨਸਤੇ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਤੋ ਨਵਯੋਜਨਸਤੇ ਮਜ੍ਝਿਮਪਦੇਸੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਤਥਾਗਤੋਵ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾ ਅਸੀਤਿ ਮਹਾਥੇਰਾ ਬੁਦ੍ਧਮਾਤਾ ਬੁਦ੍ਧਪਿਤਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ ਰਾਜਾ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਸਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਾ ਏਤ੍ਥੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਥਾਗਤੋ ਸੁਜਾਤਾਯ ਦਿਨ੍ਨਮਧੁਪਾਯਸਭੋਜਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੋ, ਤਾਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਾਮ. ਅਰਹਤ੍ਤਫਲੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਮ. ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਤੋ ਵਾ ਯਾਵ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੋ. ਤੁਸਿਤਭਵਨਤੋ ਵਾ ਯਾਵ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੋ. ਦੀਪਙ੍ਕਰਪਾਦਮੂਲਤੋ ਵਾ ਯਾਵ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੋ, ਤਾਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਾਮ. ਅਰਹਤ੍ਤਫਲੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਮ. ਇਧ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ¶ , ਤਥਾਗਤੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ.
ਸੋ ਇਮਂ ਲੋਕਨ੍ਤਿ ਸੋ ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਲੋਕਂ, ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਦੇਵਕਨ੍ਤਿ ਸਹ ਦੇਵੇਹਿ ਸਦੇਵਕਂ. ਏਵਂ ਸਹ ਮਾਰੇਨ ਸਮਾਰਕਂ. ਸਹ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਂ. ਸਹ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਂ. ਪਜਾਤਤ੍ਤਾ ਪਜਾ, ਤਂ ਪਜਂ. ਸਹ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਦੇਵਕਵਚਨੇਨ ਪਞ੍ਚਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਗ੍ਗਹਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਮਾਰਕਵਚਨੇਨ ਛਟ੍ਠਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਗ੍ਗਹਣਂ. ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਵਚਨੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਗ੍ਗਹਣਂ. ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਵਚਨੇਨ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਪਚ੍ਚਾਮਿਤ੍ਤਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗ੍ਗਹਣਂ ਸਮਿਤਪਾਪਬਾਹਿਤਪਾਪਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ. ਪਜਾਵਚਨੇਨ ਸਤ੍ਤਲੋਕਗ੍ਗਹਣਂ. ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਵਚਨੇਨ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵਅਵਸੇਸਮਨੁਸ੍ਸਗ੍ਗਹਣਂ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਤੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਓਕਾਸਲੋਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਜਾਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋਵ ਗਹਿਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਸਦੇਵਕਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਰੂਪਾਵਚਰਦੇਵਲੋਕੋ ਗਹਿਤੋ. ਸਮਾਰਕਗ੍ਗਹਣੇਨ ਛਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਲੋਕੋ. ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਗ੍ਗਹਣੇਨ ਰੂਪੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋ. ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚਤੁਪਰਿਸਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵੇਹਿ ਵਾ ਸਹ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ ਅਵਸੇਸਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਲੋਕੋ ਵਾ.
ਅਪਿਚੇਤ੍ਥ ¶ ਸਦੇਵਕਵਚਨੇਨ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਤਭਾਵਮਾਹ. ਤਤੋ ਯੇਸਂ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਮਾਰੋ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ ਛਕਾਮਾਵਚਰਿਸ੍ਸਰੋ ਵਸਵਤ੍ਤੀ. ਕਿਂ ਸੋਪਿ ਏਤੇਨ ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ’’ਤਿ? ਤੇਸਂ ਵਿਮਤਿਂ ਵਿਧਮਨ੍ਤੋ ਸਮਾਰਕਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਯੇਸਂ ਪਨ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ ¶ , ਏਕਙ੍ਗੁਲਿਯਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਹਸ੍ਸੇ ਆਲੋਕਂ ਫਰਤਿ, ਦ੍ਵੀਹਿ…ਪੇ… ਦਸਹਿ ਅਙ੍ਗੁਲੀਹਿ ਦਸਸੁ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਹਸ੍ਸੇਸੁ ਆਲੋਕਂ ਫਰਤਿ, ਅਨੁਤ੍ਤਰਞ੍ਚ ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸੁਖਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ. ਕਿਂ ਸੋਪਿ ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ’’ਤਿ? ਤੇਸਂ ਵਿਮਤਿਂ ਵਿਧਮਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤਤੋ ਯੇ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ – ‘‘ਪੁਥੂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ, ਕਿਂ ਤੇਪਿ ਸਚ੍ਛਿਕਤਾ’’ਤਿ? ਤੇਸਂ ਵਿਮਤਿਂ ਵਿਧਮਨ੍ਤੋ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਂ ਪਜਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਏਵਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੁਕ੍ਕਟ੍ਠਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਅਥ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵੇ ਅਵਸੇਸਮਨੁਸ੍ਸੇ ਚ ਉਪਾਦਾਯ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ¶ ਸੇਸਸਤ੍ਤਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਤਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਭਾਵਾਨੁਕ੍ਕਮੋ. ਪੋਰਾਣਾ ਪਨਾਹੁ – ਸਦੇਵਕਨ੍ਤਿ ਦੇਵਤਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਵਸੇਸਲੋਕਂ. ਸਮਾਰਕਨ੍ਤਿ ਮਾਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਵਸੇਸਲੋਕਂ. ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਵਸੇਸਲੋਕਂ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤਿਭਵੂਪਗੇ ਸਤ੍ਤੇ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਤੀਸੁ ਪਦੇਸੁ ਪਕ੍ਖਿਪੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਂ ਪਜਂ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਏਵਂ ਪਞ੍ਚਹਿ ਪਦੇਹਿ ਤੇਨ ਤੇਨਾਕਾਰੇਨ ਤੇਧਾਤੁਕਮੇਵ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ.
ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਪਵੇਦੇਤੀਤਿ ਸਯਨ੍ਤਿ ਸਾਮਂ ਅਪਰਨੇਯ੍ਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਅਧਿਕੇਨ ਞਾਣੇਨ ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਏਤੇਨ ਅਨੁਮਾਨਾਦਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਕਤੋ ਹੋਤਿ. ਪਵੇਦੇਤੀਤਿ ਬੋਧੇਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤਿ ਪਕਾਸੇਤਿ. ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ…ਪੇ… ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਨ੍ਤਿ ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਕਾਰੁਞ੍ਞਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਹਿਤ੍ਵਾਪਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਵਿਵੇਕਸੁਖਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਬਹੁਂ ਵਾ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰਮੇਵ ਦੇਸੇਤਿ. ਆਦਿਮ੍ਹਿਪਿ ਕਲ੍ਯਾਣਂ ਭਦ੍ਦਕਂ ਅਨਵਜ੍ਜਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਸੇਤਿ. ਮਜ੍ਝੇਪਿ… ਪਰਿਯੋਸਾਨੇਪਿ ਕਲ੍ਯਾਣਂ ਭਦ੍ਦਕਂ ਅਨਵਜ੍ਜਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਸੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ਅਤ੍ਥਿ ਦੇਸਨਾਯ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਸਾਸਨਸ੍ਸ. ਦੇਸਨਾਯ ਤਾਵ ਚਤੁਪ੍ਪਦਿਕਾਯਪਿ ਗਾਥਾਯ ਪਠਮਪਾਦੋ ਆਦਿ ਨਾਮ, ਤਤੋ ਦ੍ਵੇ ਮਜ੍ਝਂ ਨਾਮ, ਅਨ੍ਤੇ ਏਕੋ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਨਾਮ. ਏਕਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨਮਾਦਿ, ਇਦਮਵੋਚਾਤਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ, ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਮਜ੍ਝਂ. ਅਨੇਕਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਠਮਾਨੁਸਨ੍ਧਿ ਆਦਿ, ਅਨ੍ਤੇ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ, ਮਜ੍ਝੇ ਏਕੋ ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਬਹੂ ਵਾ ਮਜ੍ਝਮੇਵ. ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਪਨ ਸੀਲਸਮਾਧਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ¶ ਆਦਿ ਨਾਮ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ – ‘‘ਕੋ ਚਾਦਿ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਸੀਲਞ੍ਚ ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਦਿਟ੍ਠਿ ਚ ਉਜੁਕਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੩੬੯). ‘‘ਅਤ੍ਥਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਪਟਿਪਦਾ ਤਥਾਗਤੇਨ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੋ ਪਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਮਜ੍ਝਂ ਨਾਮ, ਫਲਞ੍ਚੇਵ ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਨਾਮ. ‘‘ਏਤਦਤ੍ਥਮਿਦਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਮੇਤਂ ਸਾਰਂ, ਏਤਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੨੪) ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਫਲਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨੋਗਧਞ੍ਹਿ ¶ , ਆਵੁਸੋ ਵਿਸਾਖ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਵੁਸ੍ਸਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਰਾਯਣਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਰਿਯੋਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੬੬) ਏਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਧ ਦੇਸਨਾਯ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਸੀਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝੇ ਮਗ੍ਗਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞੋਪਿ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ –
‘‘ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਸੀਲਂ ਦਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਮਜ੍ਝੇ ਮਗ੍ਗਂ ਵਿਭਾਵਯੇ;
ਪਰਿਯੋਸਾਨਮ੍ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਏਸਾ ਕਥਿਕਸਣ੍ਠਿਤੀ’’ਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧੯੦);
ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਦੇਸਨਾ ਹੋਤਿ, ਨ ਸੋ ਸਾਤ੍ਥਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਤਥਾਰੂਪਂ ਦੇਸਨਂ ਪਹਾਯ ਚਤੁਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਦੇਸਨਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਾਤ੍ਥਂ ਦੇਸੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਦੇਸਨਾ ਏਕਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਦਿਯੁਤ੍ਤਾ ਵਾ ਸਬ੍ਬਨਿਰੋਟ੍ਠਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ ਵਾ ਸਬ੍ਬਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਸਬ੍ਬਨਿਗ੍ਗਹੀਤਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ ਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਦਮਿਲ਼ਕਿਰਾਸਵਰਾਦਿਮਿਲਕ੍ਖੂਨਂ ਭਾਸਾ ਵਿਯ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ ਅਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ ਨਾਮ ਦੇਸਨਾ ਹੋਤਿ. ਭਗਵਾ ਪਨ –
‘‘ਸਿਥਿਲਂ ¶ ਧਨਿਤਞ੍ਚ ਦੀਘਰਸ੍ਸਂ, ਗਰੁਕਂ ਲਹੁਕਞ੍ਚ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਂ;
ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਵਵਤ੍ਥਿਤਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ, ਦਸਧਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਪਭੇਦੋ’’ਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧੯੦) –
ਏਵਂ ¶ ਵੁਤ੍ਤਂ ਦਸਵਿਧਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਅਮਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੇਵਲਨ੍ਤਿ ਸਕਲਾਧਿਵਚਨਂ. ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਅਨੂਨਾਧਿਕਵਚਨਂ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਸਕਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਮੇਵ ਦੇਸੇਤਿ, ਏਕਦੇਸਨਾਪਿ ਅਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਨਿਰੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਂ. ਯੋ ਹਿ ਇਦਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਲਾਭਂ ਵਾ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਵਾ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਦੇਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਦੇਸਨਾ ਹੋਤਿ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਲੋਕਾਮਿਸਨਿਰਪੇਕ੍ਖੋ ¶ ਹਿਤਫਰਣੇਨ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਯ ਮੁਦੁਹਦਯੋ ਉਲ੍ਲੁਮ੍ਪਨਸਭਾਵਸਣ੍ਠਿਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਦੇਸੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਕਾਸੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹਂ ਸਕਲਸਾਸਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਕਾਸੇਤੀਤਿ ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ…ਪੇ… ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਏਵਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਚ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਸਕਲਸਾਸਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਕਾਸੇਤੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਸੇਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤਂ ਚਰਿਯਂ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤਾਨਂ ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
ਤਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਸਮ੍ਪਦਂ ਧਮ੍ਮਂ. ਸੁਣਾਤਿ ਗਹਪਤਿ ਵਾਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਪਠਮਂ ਗਹਪਤਿਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤੀਤਿ? ਨਿਹਤਮਾਨਤ੍ਤਾ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਚ. ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਹਿ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਲਤੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਜਾਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਾਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਮਨ੍ਤੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਾਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਹੀਨਜਚ੍ਚਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਜਾਤਿਤਾਯ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਗਹਪਤਿਦਾਰਕਾ ਪਨ ਕਚ੍ਛੇਹਿ ਸੇਦਂ ਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤੇਹਿ ਪਿਟ੍ਠਿਯਾ ਲੋਣਂ ਪੁਪ੍ਫਮਾਨਾਯ ਭੂਮਿਂ ਕਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਹਤਮਾਨਦਪ੍ਪਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਮਾਨਂ ਵਾ ਦਪ੍ਪਂ ਵਾ ਅਕਤ੍ਵਾ ਯਥਾਬਲਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੁਂ. ਇਤਰੇਹਿ ਚ ਕੁਲੇਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਨਾਮ ਨ ਬਹੁਕਾ, ਗਹਪਤਿਕਾਵ ਬਹੁਕਾ, ਇਤਿ ਨਿਹਤਮਾਨਤ੍ਤਾ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਚ ਪਠਮਂ ਗਹਪਤਿਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤੀਤਿ.
ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਵਾਤਿ ਇਤਰੇਸਂ ਵਾ ਕੁਲਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ. ਪਚ੍ਚਾਜਾਤੋਤਿ ਪਤਿਜਾਤੋ. ਤਥਾਗਤੇ ਸਦ੍ਧਂ ਪਟਿਲਭਤੀਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ¶ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਮਿਮ੍ਹਿ ਤਥਾਗਤੇ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਵਤ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਸਦ੍ਧਂ ਪਟਿਲਭਤਿ. ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਏਵਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਤਿ. ਸਮ੍ਬਾਧੋ ਘਰਾਵਾਸੋਤਿ ਸਚੇਪਿ ਸਟ੍ਠਿਹਤ੍ਥੇ ਘਰੇ ਯੋਜਨਸਤਨ੍ਤਰੇਪਿ ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਜਾਯਮ੍ਪਤਿਕਾ ਵਸਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਨੇਸਂ ਸਕਿਞ੍ਚਨਸਪਲਿਬੋਧਟ੍ਠੇਨ ਘਰਾਵਾਸੋ ਸਮ੍ਬਾਧੋਯੇਵ. ਰਜੋਪਥੋਤਿ ਰਾਗਰਜਾਦੀਨਂ ਉਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ¶ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਗਮਨਪਥੋਤਿਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਲਗ੍ਗਨਟ੍ਠੇਨ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੋ ਵਿਯਾਤਿ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੋ. ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਹਿ ਕੂਟਾਗਾਰਰਤਨਪਾਸਾਦਦੇਵਵਿਮਾਨਾਦੀਸੁ ਪਿਹਿਤਦ੍ਵਾਰਵਾਤਪਾਨੇਸੁ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇਸੁ ਵਸਨ੍ਤੋਪਿ ਨੇਵ ਲਗ੍ਗਤਿ ਨ ¶ ਸਜ੍ਜਤਿ ਨ ਬਜ੍ਝਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ’’ਤਿ. ਅਪਿਚ ਸਮ੍ਬਾਧੋ ਘਰਾਵਾਸੋ ਕੁਸਲਕਿਰਿਯਾਯ ਓਕਾਸਾਭਾਵਤੋ. ਰਜੋਪਥੋ ਅਸਂਵੁਤਸਙ੍ਕਾਰਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਯ ਰਜਾਨਂ ਕਿਲੇਸਰਜਾਨਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਟ੍ਠਾਨਤੋ. ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਕੁਸਲਕਿਰਿਯਾਯ ਯਥਾਸੁਖਂ ਓਕਾਸਸਬ੍ਭਾਵਤੋ.
ਨਯਿਦਂ ਸੁਕਰਂ…ਪੇ… ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਕਥਾ – ਯਦੇਤਂ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਏਕਮ੍ਪਿ ਦਿਵਸਂ ਅਖਣ੍ਡਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਰਿਮਕਚਿਤ੍ਤਂ ਪਾਪੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਏਕਨ੍ਤਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ. ਏਕਦਿਵਸਮ੍ਪਿ ਚ ਕਿਲੇਸਮਲੇਨ ਅਮਲਿਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਰਿਮਕਚਿਤ੍ਤਂ ਪਾਪੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਏਕਨ੍ਤਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਸਙ੍ਖਲਿਖਿਤਂ ਲਿਖਿਤਸਙ੍ਖਸਦਿਸਂ ਧੋਤਸਙ੍ਖਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗਂ ਚਰਿਤਬ੍ਬਂ, ਇਦਂ ਨ ਸੁਕਰਂ ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾਵਸਤਾ ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇ ਵਸਨ੍ਤੇਨ ਏਕਨ੍ਤਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ…ਪੇ… ਚਰਿਤੁਂ. ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਕੇਸੇ ਚ ਮਸ੍ਸੁਞ੍ਚ ਓਹਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਾਸਾਯਰਸਪੀਤਤਾਯ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਾਨਂ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਅਗਾਰਸ੍ਸ ਹਿਤਂ ਕਸਿਵਾਣਿਜ੍ਜਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਅਗਾਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਨਤ੍ਥਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਅਨਗਾਰਿਯਾਤਿ ਞਾਤਬ੍ਬਾ, ਤਂ ਅਨਗਾਰਿਯਂ. ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਂ. ਅਪ੍ਪਂ ਵਾਤਿ ਸਹਸ੍ਸਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਅਪ੍ਪੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਸਹਸ੍ਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਮਹਾ. ਆਬਨ੍ਧਨਟ੍ਠੇਨ ਞਾਤਿ ਏਵ ਪਰਿਵਟ੍ਟੋ ਞਾਤਿਪਰਿਵਟ੍ਟੋ. ਸੋ ਵੀਸਤਿਯਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਪ੍ਪੋ ਹੋਤਿ, ਵੀਸਤਿਯਾ ਪਟ੍ਠਾਯ ਮਹਾ.
੨੯੨. ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਸਾਜੀਵਸਮਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਧਿਸੀਲਸਙ੍ਖਾਤਾ ਸਿਕ੍ਖਾ, ਤਞ੍ਚ, ਯਤ੍ਥ ਚੇਤੇ ਸਹ ਜੀਵਨ੍ਤਿ ਏਕਜੀਵਿਕਾ ਸਭਾਗਵੁਤ੍ਤਿਨੋ ¶ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਭਗਵਤਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਾਜੀਵਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਸਿਕ੍ਖਨਭਾਵੇਨ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਸਾਜੀਵਸਮਾਪਨ੍ਨੋ. ਸਮਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਰਿਪੂਰੇਨ੍ਤੋ, ਸਾਜੀਵਞ੍ਚ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਦੁਭਯਂ ਉਪਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਂ ਪਹਾਯਾਤਿਆਦੀਸੁ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਕਥਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾ ਏਵ. ਪਹਾਯਾਤਿ ਇਮਂ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਚੇਤਨਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਂ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ. ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਪਹੀਨਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਤਤੋ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਤੋ ਓਰਤੋ ਵਿਰਤੋਵ ਹੋਤਿ. ਨਿਹਿਤਦਣ੍ਡੋ ਨਿਹਿਤਸਤ੍ਥੋਤਿ ਪਰੂਪਘਾਤਤ੍ਥਾਯ ਦਣ੍ਡਂ ਵਾ ਸਤ੍ਥਂ ਵਾ ਆਦਾਯ ਅਵਤ੍ਤਨਤੋ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਦਣ੍ਡੋ ਚੇਵ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸਤ੍ਥੋ ਚਾਤਿ ¶ ¶ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਦਣ੍ਡਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਅਵਸੇਸਂ ਉਪਕਰਣਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਹਿਂਸਨਭਾਵਤੋ ਸਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਂ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਤ੍ਤਰਦਣ੍ਡਂ ਵਾ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਵਾਸਿਂ ਵਾ ਪਿਪ੍ਫਲਕਂ ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਂ ਪਰੂਪਘਾਤਤ੍ਥਾਯ. ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਹਿਤਦਣ੍ਡੋ ਨਿਹਿਤਸਤ੍ਥੋਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਲਜ੍ਜੀਤਿ ਪਾਪਜਿਗੁਚ੍ਛਨਲਕ੍ਖਣਾਯ ਲਜ੍ਜਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਦਯਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਦਯਂ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਤਂ ਆਪਨ੍ਨੋ. ਸਬ੍ਬਪਾਣਭੂਤਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇ ਪਾਣਭੂਤੇ ਹਿਤੇਨ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕੋ. ਤਾਯ ਦਯਾਪਨ੍ਨਤਾਯ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਾਣਭੂਤਾਨਂ ਹਿਤਚਿਤ੍ਤਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਪਾਲੇਤਿ.
ਦਿਨ੍ਨਮੇਵ ਆਦਿਯਤੀਤਿ ਦਿਨ੍ਨਾਦਾਯੀ. ਚਿਤ੍ਤੇਨਪਿ ਦਿਨ੍ਨਮੇਵ ਪਟਿਕਙ੍ਖਤੀਤਿ ਦਿਨ੍ਨਪਾਟਿਕਙ੍ਖੀ. ਥੇਨੇਤੀਤਿ ਥੇਨੋ. ਨ ਥੇਨੇਨ ਅਥੇਨੇਨ. ਅਥੇਨਤ੍ਤਾਯੇਵ ਸੁਚਿਭੂਤੇਨ. ਅਤ੍ਤਨਾਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਨ, ਅਥੇਨਂ ਸੁਚਿਭੂਤਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਸੇਟ੍ਠਚਰਿਯਂ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਆਚਾਰਂ ਚਰਤੀਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ. ਆਰਾਚਾਰੀਤਿ ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਤੋ ਦੂਰਚਾਰੀ. ਮੇਥੁਨਾਤਿ ਰਾਗਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ ਲਦ੍ਧਵੋਹਾਰੇਹਿ ਪਟਿਸੇਵਿਤਬ੍ਬਤੋ ਮੇਥੁਨਾਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤਾ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ. ਗਾਮਧਮ੍ਮਾਤਿ ਗਾਮਵਾਸੀਨਂ ਧਮ੍ਮਾ.
ਸਚ੍ਚਂ ਵਦਤੀਤਿ ਸਚ੍ਚਵਾਦੀ. ਸਚ੍ਚੇਨ ਸਚ੍ਚਂ ਸਨ੍ਦਹਤਿ ਘਟੇਤੀਤਿ ਸਚ੍ਚਸਨ੍ਧੋ, ਨ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਮੁਸਾ ਵਦਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੋ ਹਿ ਪੁਰਿਸੋ ਕਦਾਚਿ ਮੁਸਾ ਵਦਤਿ, ਕਦਾਚਿ ਸਚ੍ਚਂ, ਤਸ੍ਸ ਮੁਸਾਵਾਦੇਨ ਅਨ੍ਤਰਿਤਤ੍ਤਾ ਸਚ੍ਚਂ ਸਚ੍ਚੇਨ ਨ ਘਟੀਯਤਿ ¶ . ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਸੋ ਸਚ੍ਚਸਨ੍ਧੋ, ਅਯਂ ਪਨ ਨ ਤਾਦਿਸੋ, ਜੀਵਿਤਹੇਤੁਪਿ ਮੁਸਾਵਾਦਂ ਅਵਤ੍ਵਾ ਸਚ੍ਚੇਨ ਸਚ੍ਚਂ ਸਨ੍ਦਹਤਿਯੇਵਾਤਿ ਸਚ੍ਚਸਨ੍ਧੋ. ਥੇਤੋਤਿ ਥਿਰੋ, ਥਿਰਕਥੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕੋ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਹਲਿਦ੍ਦਿਰਾਗੋ ਵਿਯ, ਥੁਸਰਾਸਿਮ੍ਹਿ ਨਿਖਾਤਖਾਣੁ ਵਿਯ, ਅਸ੍ਸਪਿਟ੍ਠੇ ਠਪਿਤਕੁਮ੍ਭਣ੍ਡਮਿਵ ਚ ਨ ਥਿਰਕਥੋ ਹੋਤਿ. ਏਕੋ ਪਾਸਾਣਲੇਖਾ ਵਿਯ ਇਨ੍ਦਖਿਲੋ ਵਿਯ ਚ ਥਿਰਕਥੋ ਹੋਤਿ; ਅਸਿਨਾ ਸੀਸੇ ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੇਪਿ ਦ੍ਵੇ ਕਥਾ ਨ ਕਥੇਤਿ; ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਥੇਤੋ ¶ . ਪਚ੍ਚਯਿਕੋਤਿ ਪਤ੍ਤਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬਕੋ, ਸਦ੍ਧਾਯਿਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕਚ੍ਚੋ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨ ਪਚ੍ਚਯਿਕੋ ਹੋਤਿ, ‘‘ਇਦਂ ਕੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਸੁਕੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸਦ੍ਦਹਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਕੋ ਪਚ੍ਚਯਿਕੋ ਹੋਤਿ, ‘‘ਇਦਂ ਕੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਸੁਕੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ, ‘‘ਯਦਿ ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਦਮੇਵ ਪਮਾਣਂ, ਇਦਾਨਿ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮੇਵ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ¶ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਚ੍ਚਯਿਕੋ. ਅਵਿਸਂਵਾਦਕੋ ਲੋਕਸ੍ਸਾਤਿ ਤਾਯ ਸਚ੍ਚਵਾਦਿਤਾਯ ਲੋਕਂ ਨ ਵਿਸਂਵਾਦੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਇਮੇਸਂ ਭੇਦਾਯਾਤਿ ਯੇਸਂ ਇਤੋ ਸੁਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸੁਤਂ, ਤੇਸਂ ਭੇਦਾਯ. ਭਿਨ੍ਨਾਨਂ ਵਾ ਸਨ੍ਧਾਤਾਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਸਮਾਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਾਦੀਨਂ ਵਾ ਕੇਨਚਿਦੇਵ ਕਾਰਣੇਨ ਭਿਨ੍ਨਾਨਂ ਏਕਮੇਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਈਦਿਸੇ ਕੁਲੇ ਜਾਤਾਨਂ ਏਵਂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾਨਂ ਇਦਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਧਾਨਂ ਕਤ੍ਤਾ. ਅਨੁਪ੍ਪਦਾਤਾਤਿ ਸਨ੍ਧਾਨਾਨੁਪ੍ਪਦਾਤਾ, ਦ੍ਵੇ ਜਨੇ ਸਮਗ੍ਗੇ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਏਵਰੂਪੇ ਕੁਲੇ ਜਾਤਾਨਂ ਏਵਰੂਪੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਨਂ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਤ੍ਵਾ ਦਲ਼੍ਹੀਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮਗ੍ਗੋ ਆਰਾਮੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮਗ੍ਗਾਰਾਮੋ. ਯਤ੍ਥ ਸਮਗ੍ਗਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਵਸਿਤੁਮ੍ਪਿ ਨ ਇਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਸਮਗ੍ਗਰਾਮੋ’’ਤਿਪਿ ਪਾਲ਼ਿ, ਅਯਮੇਵੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮਗ੍ਗਰਤੋਤਿ ਸਮਗ੍ਗੇਸੁ ਰਤੋ, ਤੇ ਪਹਾਯ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਗਨ੍ਤੁਮ੍ਪਿ ਨ ਇਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮਗ੍ਗੇ ਦਿਸ੍ਵਾਪਿ ਸੁਤ੍ਵਾਪਿ ਨਨ੍ਦਤੀਤਿ ਸਮਗ੍ਗਨਨ੍ਦੀ. ਸਮਗ੍ਗਕਰਣਿਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾਤਿ ਯਾ ਵਾਚਾ ਸਤ੍ਤੇ ਸਮਗ੍ਗੇਯੇਵ ਕਰੋਤਿ, ਤਂ ਸਾਮਗ੍ਗਿਗੁਣਪਰਿਦੀਪਕਮੇਵ ਵਾਚਂ ਭਾਸਤਿ, ਨ ਇਤਰਨ੍ਤਿ.
ਨੇਲਾਤਿ ਏਲਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਦੋਸੋ, ਨਾਸ੍ਸਾ ਏਲਨ੍ਤਿ ਨੇਲਾ, ਨਿਦ੍ਦੋਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਨੇਲਙ੍ਗੋ ਸੇਤਪਚ੍ਛਾਦੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨੇਲਂ ਵਿਯ. ਕਣ੍ਣਸੁਖਾਤਿ ¶ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮਧੁਰਤਾਯ ਕਣ੍ਣਾਨਂ ਸੁਖਾ, ਸੂਚਿਵਿਜ੍ਝਨਂ ਵਿਯ ਕਣ੍ਣਸੂਲਂ ਨ ਜਨੇਤਿ. ਅਤ੍ਥਮਧੁਰਤਾਯ ਸਕਲਸਰੀਰੇ ਕੋਪਂ ਅਜਨੇਤ੍ਵਾ ਪੇਮਂ ਜਨੇਤੀਤਿ ਪੇਮਨੀਯਾ. ਹਦਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਪਟਿਹਞ੍ਞਮਾਨਾ ਸੁਖੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਵਿਸਤੀਤਿ ਹਦਯਙ੍ਗਮਾ. ਗੁਣਪਰਿਪੁਣ੍ਣਤਾਯ ਪੁਰੇ ਭਵਾਤਿ ਪੋਰੀ, ਪੁਰੇ ਸਂਵਦ੍ਧਨਾਰੀ ਵਿਯ ਸੁਕੁਮਾਰਾਤਿਪਿ ਪੋਰੀ, ਪੁਰਸ੍ਸ ਏਸਾਤਿਪਿ ਪੋਰੀ, ਨਗਰਵਾਸੀਨਂ ਕਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ¶ . ਨਗਰਵਾਸਿਨੋ ਹਿ ਯੁਤ੍ਤਕਥਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਿਤਿਮਤ੍ਤਂ ਪਿਤਾਤਿ, ਮਾਤਿਮਤ੍ਤਂ ਮਾਤਾਤਿ, ਭਾਤਿਮਤ੍ਤਂ ਭਾਤਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਏਵਰੂਪੀ ਕਥਾ ਬਹੁਨੋ ਜਨਸ੍ਸ ਕਨ੍ਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਬਹੁਜਨਕਨ੍ਤਾ. ਕਨ੍ਤਭਾਵੇਨੇਵ ਬਹੁਨੋ ਜਨਸ੍ਸ ਮਨਾਪਾ ਚਿਤ੍ਤਵੁਦ੍ਧਿਕਰਾਤਿ ਬਹੁਜਨਮਨਾਪਾ.
ਕਾਲੇਨ ਵਦਤੀਤਿ ਕਾਲਵਾਦੀ, ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕਾਲਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਵਦਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਸਭਾਵਮੇਵ ਵਦਤੀਤਿ ਭੂਤਵਾਦੀ. ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਤ੍ਥਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਵਦਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥਵਾਦੀ ¶ . ਨਵਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਦਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਵਾਦੀ. ਸਂਵਰਵਿਨਯਪਹਾਨਵਿਨਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਦਤੀਤਿ ਵਿਨਯਵਾਦੀ. ਨਿਧਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਠਪਨੋਕਾਸੋ, ਨਿਧਾਨਮਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਨਿਧਾਨਵਤੀ, ਹਦਯੇ ਨਿਧਾਤਬ੍ਬ ਯੁਤ੍ਤਵਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਾਲੇਨਾਤਿ ਏਵਰੂਪਿਂ ਭਾਸਮਾਨੋਪਿ ਚ ‘‘ਅਹਂ ਨਿਧਾਨਵਤਿਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਨ ਅਕਾਲੇਨ ਭਾਸਤਿ, ਯੁਤ੍ਤਕਾਲਂ ਪਨ ਅਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਭਾਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾਪਦੇਸਨ੍ਤਿ ਸਉਪਮਂ, ਸਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਿਯਨ੍ਤਵਤਿਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾਸ੍ਸਾ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਏਵਂ ਭਾਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਨੇਕੇਹਿਪਿ ਨਯੇਹਿ ਵਿਭਜਨ੍ਤੇਨ ਪਰਿਯਾਦਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤਾਯ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਯਂ ਵਾ ਸੋ ਅਤ੍ਥਵਾਦੀ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਤਿ, ਤੇਨ ਅਤ੍ਥੇਨ ਸਂਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਭਾਸਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
੨੯੩. ਬੀਜਗਾਮਭੂਤਗਾਮਸਮਾਰਮ੍ਭਾਤਿ ਮੂਲਬੀਜਂ ਖਨ੍ਧਬੀਜਂ ਫਲ਼ੁਬੀਜਂ ਅਗ੍ਗਬੀਜਂ ਬੀਜਬੀਜਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਵਿਧਸ੍ਸ ਬੀਜਗਾਮਸ੍ਸ ਚੇਵ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਨੀਲਤਿਣਰੁਕ੍ਖਾਦਿਕਸ੍ਸ ਭੂਤਗਾਮਸ੍ਸ ਚ ਸਮਾਰਮ੍ਭਾ, ਛੇਦਨਭੇਦਨਪਚਨਾਦਿਭਾਵੇਨ ਵਿਕੋਪਨਾ ਪਟਿਵਿਰਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕਭਤ੍ਤਿਕੋਤਿ ਪਾਤਰਾਸਭਤ੍ਤਂ ਸਾਯਮਾਸਭਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੇ ਭਤ੍ਤਾਨਿ. ਤੇਸੁ ਪਾਤਰਾਸਭਤ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤੋਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ, ਇਤਰਂ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਅਨ੍ਤੋਅਰੁਣੇਨ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਨ੍ਤੋਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇ ਦਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨੋਪਿ ¶ ਏਕਭਤ੍ਤਿਕੋਵ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਕਭਤ੍ਤਿਕੋ’’ਤਿ. ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਭੋਜਨਂ ਰਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਉਪਰਤੋਤਿ ਰਤ੍ਤੂਪਰਤੋ. ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇ ਯਾਵ ਸੂਰਿਯਤ੍ਥਂਗਮਨਾ ਭੋਜਨਂ ਵਿਕਾਲਭੋਜਨਂ ਨਾਮ. ਤਤੋ ਵਿਰਤਤ੍ਤਾ ਵਿਰਤੋ ਵਿਕਾਲਭੋਜਨਾ. ਸਾਸਨਸ੍ਸ ¶ ਅਨਨੁਲੋਮਤ੍ਤਾ ਵਿਸੂਕਂ ਪਟਾਣੀਭੂਤਂ ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਵਿਸੂਕਦਸ੍ਸਨਂ. ਅਤ੍ਤਨਾ ਨਚ੍ਚਨਨਚ੍ਚਾਪਨਾਦਿਵਸੇਨ ਨਚ੍ਚਾ ਚ ਗੀਤਾ ਚ ਵਾਦਿਤਾ ਚ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਮਯੂਰਨਚ੍ਚਨਾਦਿਵਸੇਨਾਪਿ ਪਵਤ੍ਤਾਨਂ ਨਚ੍ਚਾਦੀਨਂ ਵਿਸੂਕਭੂਤਾ ਦਸ੍ਸਨਾ ਚਾਤਿ ਨਚ੍ਚਗੀਤਵਾਦਿਤਵਿਸੂਕਦਸ੍ਸਨਾ. ਨਚ੍ਚਾਦੀਨਿ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਯੋਜੇਤੁਂ ਵਾ ਪਰੇਹਿ ਪਯੋਜਾਪੇਤੁਂ ਵਾ ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਵਾ ਨੇਵ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ. ਮਾਲਾਦੀਸੁ ਮਾਲਾਤਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਪੁਪ੍ਫਂ. ਗਨ੍ਧਨ੍ਤਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਗਨ੍ਧਜਾਤਂ. ਵਿਲੇਪਨਨ੍ਤਿ ਛਵਿਰਾਗਕਰਣਂ. ਤਤ੍ਥ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨ੍ਤੋ ਧਾਰੇਤਿ ਨਾਮ. ਊਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਮਣ੍ਡੇਤਿ ਨਾਮ. ਗਨ੍ਧਵਸੇਨ ਛਵਿਰਾਗਵਸੇਨ ਚ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤੋ ਵਿਭੂਸੇਤਿ ਨਾਮ. ਠਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਰਣਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਾਯ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਚੇਤਨਾਯ ਤਾਨਿ ਮਾਲਾਧਾਰਣਾਦੀਨਿ ਮਹਾਜਨੋ ਕਰੋਤਿ, ਤਤੋ ਪਟਿਵਿਰਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਉਚ੍ਚਾਸਯਨਂ ¶ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਮਾਣਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ. ਮਹਾਸਯਨਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਤ੍ਥਰਣਂ. ਤਤੋ ਪਟਿਵਿਰਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਜਾਤਰੂਪਨ੍ਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਂ. ਰਜਤਨ੍ਤਿ ਕਹਾਪਣੋ ਲੋਹਮਾਸਕੋ ਜਤੁਮਾਸਕੋ ਦਾਰੁਮਾਸਕੋਤਿ ਯੇ ਵੋਹਾਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਉਭਯਸ੍ਸਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿਵਿਰਤੋ, ਨੇਵ ਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਨ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਪੇਤਿ, ਨ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਸਾਦਿਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਮਕਧਞ੍ਞਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾਤਿ ਸਾਲਿਵੀਹਿਯਵਗੋਧੂਮਕਙ੍ਗੁਵਰਕਕੁਦ੍ਰੂਸਕਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਵਿਧਸ੍ਸਾਪਿ ਆਮਕਧਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਏਤੇਸਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਮੇਵ, ਆਮਸਨਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ. ਆਮਕਮਂਸਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਓਦਿਸ੍ਸ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ ਆਮਕਮਂਸਮਚ੍ਛਾਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਮੇਵ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਨੋ ਆਮਸਨਂ.
ਇਤ੍ਥਿਕੁਮਾਰਿਕਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤ੍ਥੀਤਿ ਪੁਰਿਸਨ੍ਤਰਗਤਾ, ਇਤਰਾ ਕੁਮਾਰਿਕਾ ਨਾਮ. ਤਾਸਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਮ੍ਪਿ ਆਮਸਨਮ੍ਪਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਮੇਵ. ਦਾਸਿਦਾਸਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦਾਸਿਦਾਸਵਸੇਨੇਵ ਤੇਸਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਂ ਦਮ੍ਮਿ, ਆਰਾਮਿਕਂ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਜੇਲ਼ਕਾਦੀਸੁ ਖੇਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁਪਰਿਯੋਸਾਨੇਸੁ ¶ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਨਯੋ ਵਿਨਯਵਸੇਨ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਖੇਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਯਸ੍ਮਿਂ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਣਂ ਰੁਹਤਿ. ਵਤ੍ਥੁ ਨਾਮ ਯਸ੍ਮਿਂ ਅਪਰਣ੍ਣਂ ¶ ਰੁਹਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਵਾ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਰੁਹਤਿ, ਤਂ ਖੇਤ੍ਤਂ. ਤਦਤ੍ਥਾਯ ਅਕਤਭੂਮਿਭਾਗੋ ਵਤ੍ਥੁ. ਖੇਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁਸੀਸੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਵਾਪਿਤਲ਼ਾਕਾਦੀਨਿਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨੇਵ. ਦੂਤੇਯ੍ਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਦੂਤਕਮ੍ਮਂ, ਗਿਹੀਨਂ ਪਣ੍ਣਂ ਵਾ ਸਾਸਨਂ ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਗਮਨਂ. ਪਹਿਣਗਮਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਘਰਾ ਘਰਂ ਪੇਸਿਤਸ੍ਸ ਖੁਦ੍ਦਕਗਮਨਂ. ਅਨੁਯੋਗੋ ਨਾਮ ਤਦੁਭਯਕਰਣਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਦੂਤੇਯ੍ਯਪਹਿਣਗਮਨਾਨਂ ਅਨੁਯੋਗਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਕਯਵਿਕ੍ਕਯਾਤਿ ਕਯਾ ਚ ਵਿਕ੍ਕਯਾ ਚ. ਤੁਲਾਕੂਟਾਦੀਸੁ ਕੂਟਨ੍ਤਿ ਵਞ੍ਚਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਤੁਲਾਕੂਟਂ ਤਾਵ ਰੂਪਕੂਟਂ ਅਙ੍ਗਕੂਟਂ ਗਹਣਕੂਟਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਕੂਟਨ੍ਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਰੂਪਕੂਟਂ ਨਾਮ ਦ੍ਵੇ ਤੁਲਾ ਸਰੂਪਾ ਕਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਮਹਤਿਯਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਦਦਨ੍ਤੋ ਖੁਦ੍ਦਿਕਾਯ ਦੇਤਿ. ਅਙ੍ਗਕੂਟਂ ਨਾਮ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਛਾਭਾਗੇ ਹਤ੍ਥੇਨ ਤੁਲਂ ਅਕ੍ਕਮਤਿ, ਦਦਨ੍ਤੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ. ਗਹਣਕੂਟਂ ਨਾਮ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਮੂਲੇ ਰਜ੍ਜੁਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਦਦਨ੍ਤੋ ਅਗ੍ਗੇ. ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਕੂਟਂ ਨਾਮ ਤੁਲਂ ਸੁਸਿਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋ ਅਯਚੁਣ੍ਣਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਤਂ ਪਚ੍ਛਾਭਾਗੇ ਕਰੋਤਿ, ਦਦਨ੍ਤੋ ਅਗ੍ਗਭਾਗੇ. ਕਂਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਪਾਤਿ, ਤਾਯ ਵਞ੍ਚਨਂ ਕਂਸਕੂਟਂ. ਕਥਂ? ਏਕਂ ਸੁਵਣ੍ਣਪਾਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਾ ਦ੍ਵੇ ਤਿਸ੍ਸੋ ਲੋਹਪਾਤਿਯੋ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਾ ਕਰੋਤਿ, ਤਤੋ ਜਨਪਦਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਅਦ੍ਧਕੁਲਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸੁਵਣ੍ਣਭਾਜਨਾਨਿ ¶ ਕਿਣਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਘੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇ ਸਮਗ੍ਘਤਰਂ ਦਾਤੁਕਾਮਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਤੇਹਿ ‘‘ਕਥਂ ਇਮੇਸਂ ਸੁਵਣ੍ਣਭਾਵੋ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ – ‘‘ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਪਾਤਿਂ ਪਾਸਾਣੇ ਘਂਸਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਾ ਪਾਤਿਯੋ ਦਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ.
ਮਾਨਕੂਟਂ ਨਾਮ ਹਦਯਭੇਦਸਿਖਾਭੇਦਰਜ੍ਜੁਭੇਦਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਹਦਯਭੇਦੋ ਸਪ੍ਪਿਤੇਲਾਦਿਮਿਨਨਕਾਲੇ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਤਾਨਿ ਹਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਛਿਦ੍ਦੇਨ ਮਾਨੇਨ, ‘‘ਸਣਿਕਂ ਆਸਿਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਭਾਜਨੇ ਬਹੁਂ ਪਗ੍ਘਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ; ਦਦਨ੍ਤੋ ਛਿਦ੍ਦਂ ਪਿਧਾਯ ਸੀਘਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਦੇਤਿ. ਸਿਖਾਭੇਦੋ ਤਿਲਤਣ੍ਡੁਲਾਦਿਮਿਨਨਕਾਲੇ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਤਾਨਿ ਹਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਸਣਿਕਂ ਸਿਖਂ ਉਸ੍ਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਦਦਨ੍ਤੋ ਵੇਗੇਨ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਸਿਖਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਦੇਤਿ. ਰਜ੍ਜੁਭੇਦੋ ਖੇਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁਮਿਨਨਕਾਲੇ ¶ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਲਞ੍ਜਂ ਅਲਭਨ੍ਤਾ ਹਿ ਖੇਤ੍ਤਂ ਅਮਹਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਿਨਨ੍ਤਿ.
ਉਕ੍ਕੋਟਨਾਦੀਸੁ ¶ ਉਕ੍ਕੋਟਨਨ੍ਤਿ ਸਾਮਿਕੇ ਅਸ੍ਸਾਮਿਕੇ ਕਾਤੁਂ ਲਞ੍ਜਗ੍ਗਹਣਂ. ਵਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਉਪਾਯੇਹਿ ਪਰੇਸਂ ਵਞ੍ਚਨਂ. ਤਤ੍ਰਿਦਮੇਕਂ ਵਤ੍ਥੁ – ਏਕੋ ਕਿਰ ਲੁਦ੍ਦਕੋ ਮਿਗਞ੍ਚ ਮਿਗਪੋਤਕਞ੍ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਮੇਕੋ ਧੁਤ੍ਤੋ, ‘‘ਕਿਂ, ਭੋ, ਮਿਗੋ ਅਗ੍ਘਤਿ, ਕਿਂ ਮਿਗਪੋਤਕੋ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਮਿਗੋ ਦ੍ਵੇ ਕਹਾਪਣੇ ਮਿਗਪੋਤਕੋ ਏਕ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੇ ਕਹਾਪਣਂ ਦਤ੍ਵਾ ਮਿਗਪੋਤਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਥੋਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤੋ, ‘‘ਨ ਮੇ, ਭੋ, ਮਿਗਪੋਤਕੇਨ ਅਤ੍ਥੋ, ਮਿਗਂ ਮੇ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇਨ ਹਿ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਕਹਾਪਣੇ ਦੇਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਆਹ – ‘‘ਨਨੁ ਤੇ, ਭੋ, ਮਯਾ ਪਠਮਂ ਏਕੋ ਕਹਾਪਣੋ ਦਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ. ਆਮ ਦਿਨ੍ਨੋਤਿ. ‘‘ਇਮਮ੍ਪਿ ਮਿਗਪੋਤਕਂ ਗਣ੍ਹ, ਏਵਂ ਸੋ ਚ ਕਹਾਪਣੋ ਅਯਞ੍ਚ ਕਹਾਪਣਗ੍ਘਨਕੋ ਮਿਗਪੋਤਕੋਤਿ ਦ੍ਵੇ ਕਹਾਪਣਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਕਾਰਣਂ ਵਦਤੀਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਮਿਗਪੋਤਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਿਗਂ ਅਦਾਸੀਤਿ.
ਨਿਕਤੀਤਿ ਯੋਗਵਸੇਨ ਵਾ ਮਾਯਾਵਸੇਨ ਵਾ ਅਪਾਮਙ੍ਗਂ ਪਾਮਙ੍ਗਨ੍ਤਿ, ਅਮਣਿਂ ਮਣਿਨ੍ਤਿ, ਅਸੁਵਣ੍ਣਂ ਸੁਵਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਪਟਿਰੂਪਕੇਨ ਵਞ੍ਚਨਂ. ਸਾਚਿਯੋਗੋਤਿ ਕੁਟਿਲਯੋਗੋ, ਏਤੇਸਂਯੇਵ ਉਕ੍ਕੋਟਨਾਦੀਨਮੇਤਂ ਨਾਮਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਕ੍ਕੋਟਨਸਾਚਿਯੋਗੋ ਵਞ੍ਚਨਸਾਚਿਯੋਗੋ ਨਿਕਤਿਸਾਚਿਯੋਗੋਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਕੇਚਿ ਅਞ੍ਞਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨਂ ਸਾਚਿਯੋਗੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਪਨ ਵਞ੍ਚਨੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ. ਛੇਦਨਾਦੀਸੁ ਛੇਦਨਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਚ੍ਛੇਦਨਾਦਿ. ਵਧੋਤਿ ਮਾਰਣਂ. ਬਨ੍ਧੋਤਿ ਰਜ੍ਜੁਬਨ੍ਧਨਾਦੀਹਿ ¶ ਬਨ੍ਧਨਂ. ਵਿਪਰਾਮੋਸੋਤਿ ਹਿਮਵਿਪਰਾਮੋਸੋ ਗੁਮ੍ਬਵਿਪਰਾਮੋਸੋਤਿ ਦੁਵਿਧੋ. ਯਂ ਹਿਮਪਾਤਸਮਯੇ ਹਿਮੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਨ੍ਨਂ ਜਨਂ ਮੁਸਨ੍ਤਿ, ਅਯਂ ਹਿਮਵਿਪਰਾਮੋਸੋ. ਯਂ ਗੁਮ੍ਬਾਦੀਹਿ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਮੁਸਨ੍ਤਿ, ਅਯਂ ਗੁਮ੍ਬਵਿਪਰਾਮੋਸੋ. ਆਲੋਪੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਗਾਮਨਿਗਮਾਦੀਨਂ ਵਿਲੋਪਕਰਣਂ. ਸਹਸਾਕਾਰੋਤਿ ਸਾਹਸਿਕਕਿਰਿਯਾ, ਗੇਹਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਰੇ ਸਤ੍ਥਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਇਚ੍ਛਿਤਭਣ੍ਡਗ੍ਗਹਣਂ. ਏਵਮੇਤਸ੍ਮਾ ਛੇਦਨ…ਪੇ… ਸਹਸਾਕਾਰਾ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਹੋਤਿ.
੨੯੪. ਸੋ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤੀਤਿ ਸ੍ਵਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਦ੍ਵਾਦਸਵਿਧੇਨ ਇਤਰੀਤਰਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਤੋਸੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਦ੍ਵਾਦਸਵਿਧੇਨ ਇਤਰੀਤਰਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਤੋਸੇਨ ¶ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਟ੍ਠ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਤੀਣਿ ਚੀਵਰਾਨਿ ਪਤ੍ਤੋ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਚ੍ਛੇਦਨਵਾਸਿ ਏਕਾ ਸੂਚਿ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨਨ੍ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ –
‘‘ਤਿਚੀਵਰਞ੍ਚ ¶ ਪਤ੍ਤੋ ਚ, ਵਾਸਿ ਸੂਚਿ ਚ ਬਨ੍ਧਨਂ;
ਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨੇਨ ਅਟ੍ਠੇਤੇ, ਯੁਤ੍ਤਯੋਗਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ’’ਤਿ.
ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕਾਯਪਰਿਹਾਰਿਕਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕੁਚ੍ਛਿਪਰਿਹਾਰਿਕਾਪਿ. ਕਥਂ? ਤਿਚੀਵਰਂ ਤਾਵ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਚ ਵਿਚਰਣਕਾਲੇ ਕਾਯਂ ਪਰਿਹਰਤਿ ਪੋਸੇਤੀਤਿ ਕਾਯਪਰਿਹਾਰਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਚੀਵਰਕਣ੍ਣੇਨ ਉਦਕਂ ਪਰਿਸ੍ਸਾਵੇਤ੍ਵਾ ਪਿਵਨਕਾਲੇ ਖਾਦਿਤਬ੍ਬਫਲਾਫਲਗ੍ਗਹਣਕਾਲੇ ਚ ਕੁਚ੍ਛਿਂ ਪਰਿਹਰਤਿ ਪੋਸੇਤੀਤਿ ਕੁਚ੍ਛਿਪਰਿਹਾਰਿਕਂ ਹੋਤਿ. ਪਤ੍ਤੋਪਿ ਤੇਨ ਉਦਕਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਨਹਾਨਕਾਲੇ ਕੁਟਿਪਰਿਭਣ੍ਡਕਰਣਕਾਲੇ ਚ ਕਾਯਪਰਿਹਾਰਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਆਹਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਨਕਾਲੇ ਕੁਚ੍ਛਿਪਰਿਹਾਰਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਵਾਸਿਪਿ ਤਾਯ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਚ੍ਛੇਦਨਕਾਲੇ ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਨਂ ਅਙ੍ਗਪਾਦਚੀਵਰਕੁਟਿਦਣ੍ਡਕਸਜ੍ਜਨਕਾਲੇ ਚ ਕਾਯਪਰਿਹਾਰਿਕਾ ਹੋਤਿ, ਉਚ੍ਛੁਚ੍ਛੇਦਨਨਾਲ਼ਿਕੇਰਾਦਿਤਚ੍ਛਨਕਾਲੇ ਕੁਚ੍ਛਿਪਰਿਹਾਰਿਕਾ. ਸੂਚਿਪਿ ਚੀਵਰਸਿਬ੍ਬਨਕਾਲੇ ਕਾਯਪਰਿਹਾਰਿਕਾ ਹੋਤਿ, ਪੂਵਂ ਵਾ ਫਲਂ ਵਾ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਖਾਦਨਕਾਲੇ ਕੁਚ੍ਛਿਪਰਿਹਾਰਿਕਾ. ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਣਕਾਲੇ ਕਾਯਪਰਿਹਾਰਿਕਂ, ਉਚ੍ਛੁਆਦੀਨਿ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਗਹਣਕਾਲੇ ਕੁਚ੍ਛਿਪਰਿਹਾਰਿਕਂ. ਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨਂ ਤੇਨ ਉਦਕਂ ਪਰਿਸ੍ਸਾਵੇਤ੍ਵਾ ਨਹਾਨਕਾਲੇ, ਸੇਨਾਸਨਪਰਿਭਣ੍ਡਕਰਣਕਾਲੇ ਚ ਕਾਯਪਰਿਹਾਰਿਕਂ, ਪਾਨੀਯਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨਕਾਲੇ ਤੇਨੇਵ ਤਿਲਤਣ੍ਡੁਲਪੁਥੁਕਾਦੀਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਖਾਦਨਕਾਲੇ ਚ ਕੁਚ੍ਛਿਪਰਿਹਾਰਿਕਂ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਅਟ੍ਠਪਰਿਕ੍ਖਾਰਿਕਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਮਤ੍ਤਾ.
ਨਵਪਰਿਕ੍ਖਾਰਿਕਸ੍ਸ ¶ ਪਨ ਸੇਯ੍ਯਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਰਟ੍ਠਕਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਂ ਵਾ ਕੁਞ੍ਚਿਕਾ ਵਾ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਦਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਿਕਸ੍ਸ ਨਿਸੀਦਨਂ ਵਾ ਚਮ੍ਮਖਣ੍ਡਂ ਵਾ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਏਕਾਦਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਿਕਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤਰਯਟ੍ਠਿ ਵਾ ਤੇਲਨਾਲ਼ਿਕਾ ਵਾ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਦ੍ਵਾਦਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਿਕਸ੍ਸ ਛਤ੍ਤਂ ਵਾ ਉਪਾਹਨਾ ਵਾ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਏਤੇਸੁ ਚ ਅਟ੍ਠਪਰਿਕ੍ਖਾਰਿਕੋਵ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ, ਇਤਰੇ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਾ, ਮਹਿਚ੍ਛਾ ਮਹਾਭਾਰਾਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ. ਏਤੇਪਿ ਹਿ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਾਵ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਾਵ ¶ ਸੁਭਰਾਵ ਸਲ੍ਲਹੁਕਵੁਤ੍ਤਿਨੋਵ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਨਯਿਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਕਥੇਸਿ, ਅਟ੍ਠਪਰਿਕ੍ਖਾਰਿਕਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਕਥੇਸਿ. ਸੋ ਹਿ ਖੁਦ੍ਦਕਵਾਸਿਞ੍ਚ ਸੂਚਿਞ੍ਚ ਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਂ ਅਂਸਕੂਟੇ ਲਗ੍ਗੇਤ੍ਵਾ ਤਿਚੀਵਰਂ ਕਾਯਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯੇਨਿਚ੍ਛਕਂ ਸੁਖਂ ਪਕ੍ਕਮਤਿ. ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਨਾਮਸ੍ਸ ਨ ਹੋਤਿ, ਇਤਿ ¶ ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸਲ੍ਲਹੁਕਵੁਤ੍ਤਿਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ, ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਕਾਯਪਰਿਹਾਰਿਕੇਨ ਚੀਵਰੇਨਾਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਤਤ੍ਥ ਕਾਯਪਰਿਹਾਰਿਕੇਨਾਤਿ ਕਾਯਪਰਿਹਰਣਮਤ੍ਤਕੇਨ. ਕੁਚ੍ਛਿਪਰਿਹਾਰਿਕੇਨਾਤਿ ਕੁਚ੍ਛਿਪਰਿਹਰਣਮਤ੍ਤਕੇਨ. ਸਮਾਦਾਯੇਵ ਪਕ੍ਕਮਤੀਤਿ ਤਂ ਅਟ੍ਠਪਰਿਕ੍ਖਾਰਮਤ੍ਤਕਂ ਸਬ੍ਬਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਾਯਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਕਤ੍ਵਾਵ ਗਚ੍ਛਤਿ, ‘‘ਮਮ ਵਿਹਾਰੋ ਪਰਿਵੇਣਂ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ’’ਤਿਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗੋ ਵਾ ਬਦ੍ਧੋ ਵਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਜਿਯਾ ਮੁਤ੍ਤੋ ਸਰੋ ਵਿਯ, ਯੂਥਾ ਅਪਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਮਤ੍ਤਹਤ੍ਥੀ ਵਿਯ ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਵਨਸਣ੍ਡਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਵਨਪਬ੍ਭਾਰਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਏਕੋਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏਕੋਵ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਸਬ੍ਬਿਰਿਯਾਪਥੇਸੁ ਏਕੋਵ ਅਦੁਤਿਯੋ.
‘‘ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੋ ਅਪ੍ਪਟਿਘੋ ਚ ਹੋਤਿ,
ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਮਾਨੋ ਇਤਰੀਤਰੇਨ;
ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਸਹਿਤਾ ਅਛਮ੍ਭੀ,
ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ. (ਸੁ. ਨਿ. ੪੨);
ਏਵਂ ਵਣ੍ਣਿਤਂ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ.
ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਉਪਮਾਯ ਸਾਧੇਨ੍ਤੋ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪੀਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਕ੍ਖੀ ਸਕੁਣੋਤਿ ਪਕ੍ਖਯੁਤ੍ਤੋ ਸਕੁਣੋ. ਡੇਤੀਤਿ ਉਪ੍ਪਤਤਿ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਸਕੁਣਾ ਨਾਮ ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ¶ ਰੁਕ੍ਖੋ ਪਰਿਪਕ੍ਕਫਲੋ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਨਾਨਾਦਿਸਾਹਿ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਖਪਕ੍ਖਤੁਣ੍ਡਾਦੀਹਿ ਤਸ੍ਸ ਫਲਾਨਿ ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਾ ਵਿਧੁਨਨ੍ਤਾ ਖਾਦਨ੍ਤਿ. ‘‘ਇਦਂ ਅਜ੍ਜਤਨਾਯ ਇਦਂ ਸ੍ਵਾਤਨਾਯ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਨੇਸਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਫਲੇ ਪਨ ਖੀਣੇ ਨੇਵ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਆਰਕ੍ਖਂ ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਪਤ੍ਤਂ ਵਾ ਨਖਂ ਵਾ ਤੁਣ੍ਡਂ ਵਾ ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖੇ ਅਨਪੇਕ੍ਖੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਯੋ ਯਂ ਦਿਸਾਭਾਗਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਸੋ ਤੇਨ ਸਪਤ੍ਤਭਾਰੋਵ – ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਏਵਮੇਵ ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨਿਸ੍ਸਙ੍ਗੋ ¶ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖੋਯੇਵ ਪਕ੍ਕਮਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮਾਦਾਯੇਵ ਪਕ੍ਕਮਤੀ’’ਤਿ. ਅਰਿਯੇਨਾਤਿ ਨਿਦ੍ਦੋਸੇਨ. ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਕੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ. ਅਨਵਜ੍ਜਸੁਖਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਦੋਸਸੁਖਂ.
੨੯੫. ਸੋ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਸੋ ਇਮਿਨਾ ਅਰਿਯੇਨ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਪਦੇਸੁ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਬ੍ਯਾਸੇਕਸੁਖਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ¶ ਅਨਵਸਿਤ੍ਤਸੁਖਂ, ਅਵਿਕਿਣ੍ਣਸੁਖਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਸੁਖਞ੍ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਾਯ ਅਵਿਕਿਣ੍ਣਂ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਤਿ ਸੋ ਮਨਚ੍ਛਟ੍ਠਾਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਸਂਵਰੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮੇਸੁ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਦੀਸੁ ਸਤ੍ਤਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਵਸੇਨ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ਤਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.
੨੯੬. ਸੋ ਇਮਿਨਾ ਚਾਤਿਆਦਿਨਾ ਕਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ? ਅਰਞ੍ਞਵਾਸਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਰਞ੍ਞਵਾਸੋ ਨ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤੇਹਿ ਵਾ ਵਨਚਰਕੇਹਿ ਵਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਰਞ੍ਞੇ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾ, ‘‘ਕਿਂ ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਰਞ੍ਞਵਾਸੇਨਾ’’ਤਿ ਭੇਰਵਸਦ੍ਦਂ ਸਾਵੇਨ੍ਤਿ, ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਸੀਸਂ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਲਾਯਨਾਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਸੁਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਅਕਾਸੀ’’ਤਿ ਅਯਸੋ ਪਤ੍ਥਰਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਪਨੇਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਰਞ੍ਞਵਾਸੋ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਸੋ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਾਲ਼ਕਂ ਵਾ ਤਿਲਕਂ ਵਾ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪੀਤਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਖਯਤੋ ਵਯਤੋ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੋ ਅਰਿਯਭੂਮਿਂ ਓਕ੍ਕਮਤਿ, ਅਰਞ੍ਞੇ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਵਣ੍ਣਂ ਭਾਸਨ੍ਤਿ, ਇਤਿਸ੍ਸ ਉਦਕੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤੇਲਬਿਨ੍ਦੁ ਵਿਯ ਯਸੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਕੋ ਹੋਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ਵਿਵਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸੁਞ੍ਞਂ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਂ, ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤਦੇਵ ਹਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਿਭਙ੍ਗੇ, ‘‘ਵਿਵਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਚੇਪਿ ਸੇਨਾਸਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਨਾਕਿਣ੍ਣਂ ਗਹਟ੍ਠੇਹਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਹਿ, ਤੇਨ ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਵਿਭ. ੫੨੬) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੇਤਿ ਚੇਵ ਆਸਤਿ ਚ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸੇਨਾਸਨਂ, ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦੀਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਸੇਨਾਸਨਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਚੋਪਿ ਸੇਨਾਸਨਂ, ਪੀਠਮ੍ਪਿ ਭਿਸਿਪਿ ਬਿਮ੍ਬੋਹਨਮ੍ਪਿ, ਵਿਹਾਰੋਪਿ ਅਡ੍ਢਯੋਗੋਪਿ, ਪਾਸਾਦੋਪਿ, ਹਮ੍ਮਿਯਮ੍ਪਿ, ਗੁਹਾਪਿ, ਅਟ੍ਟੋਪਿ, ਮਾਲ਼ੋਪਿ, ਲੇਣਮ੍ਪਿ, ਵੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬੋਪਿ ¶ , ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਮ੍ਪਿ, ਮਣ੍ਡਪੋਪਿ ਸੇਨਾਸਨਂ, ਯਤ੍ਥ ਵਾ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਟਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਸੇਨਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਪਿਚ ‘‘ਵਿਹਾਰੋ ਅਡ੍ਢਯੋਗੋ ਪਾਸਾਦੋ ਹਮ੍ਮਿਯਂ ਗੁਹਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਵਿਹਾਰਸੇਨਾਸਨਂ ਨਾਮ. ‘‘ਮਞ੍ਚੋ ਪੀਠਂ, ਭਿਸਿ ਬਿਮ੍ਬੋਹਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਮਞ੍ਚਪੀਠਸੇਨਾਸਨਂ ਨਾਮ. ‘‘ਚਿਮਿਲਿਕਾ, ਚਮ੍ਮਖਣ੍ਡੋ, ਤਿਣਸਨ੍ਥਾਰੋ, ਪਣ੍ਣਸਨ੍ਥਾਰੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸਨ੍ਥਤਸੇਨਾਸਨਂ ਨਾਮ. ‘‘ਯਤ੍ਥ ¶ ਵਾ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਟਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਓਕਾਸਸੇਨਾਸਨਂ ਨਾਮਾਤਿ ਏਵਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸੇਨਾਸਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਿਤਮੇਵ. ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਸਕੁਣਸਦਿਸਸ੍ਸ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਅਰਞ੍ਞਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਤਤ੍ਥ ਅਰਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ‘‘ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਇਨ੍ਦਖੀਲਾ, ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਅਰਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਵਸੇਨ ਆਗਤਂ ਅਰਞ੍ਞਂ. ‘‘ਆਰਞ੍ਞਕਂ ਨਾਮ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਞ੍ਚਧਨੁਸਤਿਕਂ ਪਚ੍ਛਿਮ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੬੫੪) ਇਦਂ ਪਨ ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਨੁਰੂਪਂ, ਤਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਧੁਤਙ੍ਗਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਨ੍ਤਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਸਨ੍ਦਚ੍ਛਾਯਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਰਕ੍ਖਮੂਲਂ. ਪਬ੍ਬਤਨ੍ਤਿ ਸੇਲਂ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਉਦਕਸੋਣ੍ਡੀਸੁ ਉਦਕਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸੀਤਾਯ ਰੁਕ੍ਖਚ੍ਛਾਯਾਯ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਨਾਨਾਦਿਸਾਸੁ ਖਾਯਮਾਨਾਸੁ ਸੀਤੇਨ ਵਾਤੇਨ ਵੀਜਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਕਗ੍ਗਂ ਹੋਤਿ. ਕਨ੍ਦਰਨ੍ਤਿ ਕਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਉਦਕਂ, ਤੇਨ ਦਾਰਿਤਂ, ਉਦਕੇਨ ਭਿਨ੍ਨਂ ਪਬ੍ਬਤਪ੍ਪਦੇਸਂ, ਯਂ ਨਦੀਤੁਮ੍ਬਨ੍ਤਿਪਿ ਨਦੀਕੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਰਜਤਪਟ੍ਟਸਦਿਸਾ ਵਾਲਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਮਤ੍ਥਕੇ ਮਣਿਵਿਤਾਨਂ ਵਿਯ ਵਨਗਹਨਂ, ਮਣਿਕ੍ਖਨ੍ਧਸਦਿਸਂ ਉਦਕਂ ਸਨ੍ਦਤਿ. ਏਵਰੂਪਂ ਕਨ੍ਦਰਂ ਓਰੁਯ੍ਹ ਪਾਨੀਯਂ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਸੀਤਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵਾਲਿਕਂ ਉਸ੍ਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਂਸੁਕੂਲਚੀਵਰਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਕਗ੍ਗਂ ਹੋਤਿ. ਗਿਰਿਗੁਹਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਬ੍ਬਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾ, ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਵਾ ਉਮਙ੍ਗਸਦਿਸਂ ਮਹਾਵਿਵਰਂ. ਸੁਸਾਨਲਕ੍ਖਣਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਨਪਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਪਚਾਰਟ੍ਠਾਨਂ, ਯਤ੍ਥ ਨ ਕਸਨ੍ਤਿ ਨ ਵਪਨ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਵਨਪਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦੂਰਾਨਮੇਤਂ ਸੇਨਾਸਨਾਨਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਵਿਭ. ੫੩੧). ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਨ੍ਤਿ ¶ ਅਚ੍ਛਨ੍ਨਂ, ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਚੀਵਰਕੁਟਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਸਤਿ. ਪਲਾਲਪੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ ਪਲਾਲਰਾਸਿਂ ¶ . ਮਹਾਪਲਾਲਪੁਞ੍ਜਤੋ ਹਿ ਪਲਾਲਂ ਨਿਕ੍ਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਭਾਰਲੇਣਸਦਿਸੇ ਆਲਯੇ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਗਚ੍ਛਗੁਮ੍ਬਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਉਪਰਿ ਪਲਾਲਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਤੋ. ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਰਿਯੇਸਨਤੋ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ. ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਨ੍ਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਊਰੁਬਦ੍ਧਾਸਨਂ. ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ. ਉਜੁਂ ਕਾਯਂ ਪਣਿਧਾਯਾਤਿ ਉਪਰਿਮਂ ਸਰੀਰਂ ਉਜੁਕਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ¶ ਪਿਟ੍ਠਿਕਣ੍ਟਕੇ ਕੋਟਿਯਾ ਕੋਟਿਂ ਪਟਿਪਾਦੇਤ੍ਵਾ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚਮ੍ਮਮਂਸਨਹਾਰੂਨਿ ਨ ਪਣਮਨ੍ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਯਾ ਤੇਸਂ ਪਣਮਨਪਚ੍ਚਯਾ ਖਣੇ ਖਣੇ ਵੇਦਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਾ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤਾਸੁ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾਸੁ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਕਗ੍ਗਂ ਹੋਤਿ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਪਰਿਪਤਤਿ, ਵੁਦ੍ਧਿਂ ਫਾਤਿਂ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ. ਪਰਿਮੁਖਂ ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਭਿਮੁਖਂ ਸਤਿਂ ਠਪਯਿਤ੍ਵਾ, ਮੁਖਸਮੀਪੇ ਵਾ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨੇਵ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਯਂ ਸਤਿ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ ਹੋਤਿ ਸੂਪਟ੍ਠਿਤਾ ਨਾਸਿਕਗ੍ਗੇ ਵਾ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਵਾ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਰਿਮੁਖਂ ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੫੩੭). ਅਥ ਵਾ ‘‘ਪਰੀਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠੋ, ਮੁਖਨ੍ਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਨਤ੍ਥੋ, ਸਤੀਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਨਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਰਿਮੁਖਂ ਸਤਿ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੬੪) ਏਵਂ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਪੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪੋ ‘‘ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਨਿਯ੍ਯਾਨਸਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ.
ਅਭਿਜ੍ਝਂ ਲੋਕੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਲੁਜ੍ਜਨਪਲੁਜ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਲੋਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਰਾਗਂ ਪਹਾਯ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਗਤਾਭਿਜ੍ਝੇਨਾਤਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਵਿਗਤਾਭਿਜ੍ਝੇਨ, ਨ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਸਦਿਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਭਿਜ੍ਝਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਸੋਧੇਤੀਤਿ ਅਭਿਜ੍ਝਾਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਮੋਚੇਤਿ. ਯਥਾ ਨਂ ਸਾ ਮੁਞ੍ਚਤਿ ਚੇਵ, ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਚ ਨ ਪੁਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਏਵਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਦੋਸਂ ਪਹਾਯਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪੂਤਿਕਮ੍ਮਾਸਾਦਯੋ ਵਿਯ ਪੁਰਿਮਪਕਤਿਂ ਪਜਹਤੀਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ. ਵਿਕਾਰਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਦੁਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਂ ਵਾ ਪਦੂਸੇਤਿ ਵਿਨਾਸੇਤੀਤਿ ਪਦੋਸੋ. ਉਭਯਮੇਤਂ ਕੋਧਸ੍ਸੇਵਾਧਿਵਚਨਂ. ਥਿਨਂ ਚਿਤ੍ਤਗੇਲਞ੍ਞਂ. ਮਿਦ੍ਧਂ ਚੇਤਸਿਕਗੇਲਞ੍ਞਂ. ਥਿਨਞ੍ਚ ਮਿਦ੍ਧਞ੍ਚ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ. ਆਲੋਕਸਞ੍ਞੀਤਿ ¶ ਰਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਦਿਵਾ ਦਿਟ੍ਠਆਲੋਕਸਞ੍ਜਾਨਨਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਵਿਗਤਨੀਵਰਣਾਯ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯ ¶ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋਤਿ ਸਤਿਯਾ ਚ ਞਾਣੇਨ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਇਦਂ ਉਭਯਂ ਆਲੋਕਸਞ੍ਞਾਯ ਉਪਕਾਰਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਞ੍ਚ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਞ੍ਚ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ. ਤਿਣ੍ਣਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛੋਤਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ ਤਰਿਤ੍ਵਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ‘‘ਕਥਮਿਦਂ ਕਥਮਿਦ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਕਥਂਕਥੀ. ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਅਨਵਜ੍ਜੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ. ‘‘ਇਮੇ ਨੁ ਖੋ ਕੁਸਲਾ, ਕਥਮਿਮੇ ਕੁਸਲਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਨ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਤਿ ਨ ਕਙ੍ਖਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਇਮੇਸੁ ਪਨ ਨੀਵਰਣੇਸੁ ¶ ਵਚਨਤ੍ਥਲਕ੍ਖਣਾਦਿਭੇਦਤੋ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਂ.
੨੯੭. ਪਞ੍ਞਾਯ ਦੁਬ੍ਬਲੀਕਰਣੇਤਿ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਨੀਵਰਣਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਅਪਿ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਪਞ੍ਚ ਵਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਾਤੇਨ੍ਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਯ ਦੁਬ੍ਬਲੀਕਰਣਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਤਥਾਗਤਪਦਂ ਇਤਿਪੀਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਞਾਣਪਦਂ ਞਾਣਵਲ਼ਞ੍ਜਂ ਞਾਣੇਨ ਅਕ੍ਕਨ੍ਤਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਥਾਗਤਨਿਸੇਵਿਤਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਞਾਣਫਾਸੁਕਾਯ ਨਿਘਂਸਿਤਟ੍ਠਾਨਂ. ਤਥਾਗਤਾਰਞ੍ਜਿਤਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਞਾਣਦਾਠਾਯ ਆਰਞ੍ਜਿਤਟ੍ਠਾਨਂ.
੨੯੯. ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ਯਥਾਸਭਾਵਂ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਨਤ੍ਵੇਵ ਤਾਵ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਇਮਾ ਝਾਨਾਭਿਞ੍ਞਾ ਬਾਹਿਰਕੇਹਿਪਿ ਸਾਧਾਰਣਾਤਿ ਨ ਤਾਵ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਤੋ ਹੋਤਿ. ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇਪਿ ਅਪਰਿਯੋਸਿਤਕਿਚ੍ਚਤਾਯ ਨ ਤਾਵ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਤੋ ਹੋਤਿ. ਅਪਿਚ ਖੋ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਮਹਾਹਤ੍ਥਿਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਨਾਗਵਨਿਕੋ ਵਿਯ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਆਕਾਰੇਨ ਤੀਸੁ ਰਤਨੇਸੁ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਕ੍ਖਣੇ ਪਰਿਯੋਸਿਤਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਤੀਸੁ ਰਤਨੇਸੁ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਤੋ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਚੂਲ਼ਹਤ੍ਥਿਪਦੋਪਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੮. ਮਹਾਹਤ੍ਥਿਪਦੋਪਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੦੦. ਏਵਂ ¶ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਮਹਾਹਤ੍ਥਿਪਦੋਪਮਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਜਙ੍ਗਲਾਨਨ੍ਤਿ ਪਥਵੀਤਲਚਾਰੀਨਂ. ਪਾਣਾਨਨ੍ਤਿ ਸਪਾਦਕਪਾਣਾਨਂ. ਪਦਜਾਤਾਨੀਤਿ ਪਦਾਨਿ. ਸਮੋਧਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਓਧਾਨਂ ਪਕ੍ਖੇਪਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤੀਤਿ ਸੇਟ੍ਠਂ ਅਕ੍ਖਾਯਤਿ. ਯਦਿਦਂ ਮਹਨ੍ਤਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵੇਨ ਅਗ੍ਗਂ ਅਕ੍ਖਾਯਤਿ, ਨ ਗੁਣਵਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੇ ਕੇਚਿ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਲੋਕਿਯਾ ¶ ਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਵਾ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਸਙ੍ਗਹੋ – ਸਜਾਤਿਸਙ੍ਗਹੋ, ਸਞ੍ਜਾਤਿਸਙ੍ਗਹੋ, ਕਿਰਿਯਸਙ੍ਗਹੋ, ਗਣਨਸਙ੍ਗਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ ਸਬ੍ਬੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਮਾਨਜਾਤਿਵਸੇਨ ਸਙ੍ਗਹੋ ਸਜਾਤਿਸਙ੍ਗਹੋ ਨਾਮ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਕੋਸਲਕਾ ਸਬ੍ਬੇ ਮਾਗਧਕਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਞ੍ਜਾਤਿਦੇਸਵਸੇਨ ਸਙ੍ਗਹੋ ਸਞ੍ਜਾਤਿਸਙ੍ਗਹੋ ਨਾਮ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਰਥਿਕਾ ਸਬ੍ਬੇ ਧਨੁਗ੍ਗਹਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਕਿਰਿਯਵਸੇਨ ਸਙ੍ਗਹੋ ਕਿਰਿਯਸਙ੍ਗਹੋ ਨਾਮ. ‘‘ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਕਤਮਕ੍ਖਨ੍ਧਗਣਨਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ? ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਗਣਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਹਞ੍ਚਿ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਗਣਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤੇਨ ਵਤ ਰੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਕਥਾ. ੪੭੧), ਅਯਂ ਗਣਨਸਙ੍ਗਹੋ ਨਾਮ. ਇਮਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਠਾਨੇ ਅਯਮੇਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ.
ਨਨੁ ਚ ‘‘ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ ਕਤਿ ਕੁਸਲਾ ਕਤਿ ਅਕੁਸਲਾ ਕਤਿ ਅਬ੍ਯਾਕਤਾਤਿ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ ਅਕੁਸਲਂ, ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਂ ਕੁਸਲਂ, ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ, ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਸਿਯਾ ਕੁਸਲਂ, ਸਿਯਾ ਅਕੁਸਲਂ, ਸਿਯਾ ਅਬ੍ਯਾਕਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਵਿਭ. ੨੧੬-੨੧੭) ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਚਤੁਭੂਮਕਮ੍ਪਿ ਕੁਸਲਂ ਦਿਯਡ੍ਢਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਭਜਤਿ. ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਮਹਾਥੇਰੋ ਚਤੂਸੁ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚੇਸੁ ਗਣਨਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਆਹਾਤਿ? ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ. ਯਥਾ ਹਿ ‘‘ਸਾਧਿਕਮਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਦਿਯਡ੍ਢਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸਤਂ ਅਨ੍ਵਦ੍ਧਮਾਸਂ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਯਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਕਾਮਾ ¶ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਤਿਸ੍ਸੋ ਇਮਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਿਕ੍ਖਾ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੮੮) ਏਤ੍ਥ ਸਾਧਿਕਮਿਦਂ ਦਿਯਡ੍ਢਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸਤਂ ਏਕਾ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਵ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਸਿਕ੍ਖਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ. ਯਥਾ ਚ ਏਕਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਿਪਦਸ੍ਸ ਚਤੂਸੁ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਓਤਿਣ੍ਣਾਨਿਪਿ ਦ੍ਵੀਸੁ ¶ ਤੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਓਤਿਣ੍ਣਾਨਿਪਿ ਸਿਙ੍ਗਾਲਸਸਮਿਗਾਦੀਨਂ ਪਾਦਾਨਿ ਹਤ੍ਥਿਪਦੇ ਸਮੋਧਾਨਂ ਗਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਹਤ੍ਥਿਪਦਤੋ ਅਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ. ਏਵਮੇਵ ਏਕਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਤੀਸੁਪਿ ਚਤੂਸੁਪਿ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਗਣਨਂ ਗਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਚਤੂਸੁ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਗਣਨਂ ਗਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾਤਿ ਦਿਯਡ੍ਢਸਚ੍ਚਗਣਨਂ ਗਤੇਪਿ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਚਤੂਸੁ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚੇਸੁ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਦੁਕ੍ਖੇ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚੇ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਉਦ੍ਦੇਸਪਦੇਸੁ ਚੇਵ ਜਾਤਿਪਿ ਦੁਕ੍ਖਾਤਿਆਦੀਸੁ ਨਿਦ੍ਦੇਸਪਦੇਸੁ ਚ ਯਂ ¶ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਕੇਵਲਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਦੇਸਨਾਨੁਕ੍ਕਮੋਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
੩੦੧. ਯਥਾ ਹਿ ਛੇਕੋ ਵਿਲੀਵਕਾਰੋ ਸੁਜਾਤਂ ਵੇਲ਼ੁਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਚਤੁਧਾ ਛੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਤਯੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਧਾ ਭਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ, ਤਤੋਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਫਾਲੇਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚ ਪੇਸਿਯੋ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਤਤੋ ਚਤਸ੍ਸੋ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਕੁਚ੍ਛਿਭਾਗਂ ਪਿਟ੍ਠਿਭਾਗਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਪਿਟ੍ਠਿਭਾਗਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਕੁਚ੍ਛਿਭਾਗਂ ਆਦਾਯ ਤਤੋ ਸਮੁਗ੍ਗਬੀਜਨਿਤਾਲਵਣ੍ਟਾਦਿਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਵੇਲ਼ੁਵਿਕਤਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਸੋ ਪਿਟ੍ਠਿਭਾਗਞ੍ਚ ਇਤਰਾ ਚ ਚਤਸ੍ਸੋ ਪੇਸਿਯੋ ਇਤਰੇ ਚ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਇਤਰੇ ਚ ਤਯੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਕਮ੍ਮਾਯ ਨ ਉਪਨੇਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨ ਪਨ ਉਪਨੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਉਪਨੇਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਮੇਵ ਅਯਂ ਮਹਾਥੇਰੋਪਿ ਵਿਲੀਵਕਾਰੋ ਸੁਜਾਤਂ ਵੇਲ਼ੁਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਵਿਯ, ਇਮਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਚਤੁਅਰਿਯਸਚ੍ਚਵਸੇਨ ਮਾਤਿਕਂ ਠਪੇਸਿ. ਵਿਲੀਵਕਾਰਸ੍ਸ ਤਯੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਧਾ ਕਰਣਂ ਵਿਯ ਥੇਰਸ੍ਸ ਤੀਣਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਾਜੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਧਾ ਕਰਣਂ. ਤਤੋ ਯਥਾ ਸੋ ਵਿਲੀਵਕਾਰੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ¶ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਭਾਗਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਧਾ ਫਾਲੇਸਿ, ਏਵਂ ਥੇਰੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਵਿਭਜਨ੍ਤੋ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਚ ਮਹਾਭੂਤਾਨਿ ਚਤੁਨ੍ਨਞ੍ਚ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਧਾ ਅਕਾਸਿ. ਤਤੋ ਯਥਾ ਸੋ ਵਿਲੀਵਕਾਰੋ ਚਤਸ੍ਸੋ ਪੇਸਿਯੋ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕੁਚ੍ਛਿਭਾਗਂ ਪਿਟ੍ਠਿਭਾਗਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾ ਫਾਲੇਸਿ, ਏਵਂ ਥੇਰੋ ਉਪਾਦਾਯ ਰੂਪਞ੍ਚ ਤਿਸ੍ਸੋ ਚ ਧਾਤੁਯੋ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਪਥਵੀਧਾਤੁਂ ਵਿਭਜਨ੍ਤੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਬਾਹਿਰਵਸੇਨ ਦ੍ਵਿਧਾ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਯਥਾ ਸੋ ਵਿਲੀਵਕਾਰੋ ਪਿਟ੍ਠਿਭਾਗਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਕੁਚ੍ਛਿਭਾਗਂ ਆਦਾਯ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਵਿਲੀਵਵਿਕਤਿਂ ਅਕਾਸਿ, ਏਵਂ ਥੇਰੋ ਬਾਹਿਰਂ ਪਥਵੀਧਾਤੁਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਂ ਪਥਵੀਧਾਤੁਂ ਵੀਸਤਿਯਾ ਆਕਾਰੇਹਿ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਕਤਮਾ ਚਾਵੁਸੋ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ ਪਥਵੀਧਾਤੂਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਯਥਾ ¶ ਪਨ ਵਿਲੀਵਕਾਰੋ ਪਿਟ੍ਠਿਭਾਗਞ੍ਚ ਇਤਰਾ ਚ ਚਤ੍ਤਸ੍ਸੋ ਪੇਸਿਯੋ ਇਤਰੇ ਚ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਇਤਰੇ ਚ ਤਯੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ¶ ਕਮ੍ਮਾਯ ਉਪਨੇਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨ ਉਪਨੇਤੁਂ, ਏਵਂ ਥੇਰੋਪਿ ਬਾਹਿਰਞ੍ਚ ਪਥਵੀਧਾਤੁਂ ਇਤਰਾ ਚ ਤਿਸ੍ਸੋ ਧਾਤੁਯੋ ਉਪਾਦਾਰੂਪਞ੍ਚ ਇਤਰੇ ਚ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰੂਪਿਨੋ ਖਨ੍ਧੇ ਇਤਰਾਨਿ ਚ ਤੀਣਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ. ਅਪਿਚ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤੂਪਮਾਯਪਿ ਅਯਂ ਕਮੋ ਵਿਭਾਵੇਤਬ੍ਬੋ –
ਏਕੋ ਕਿਰ ਮਹਾਰਾਜਾ, ਤਸ੍ਸ ਪਰੋਸਹਸ੍ਸਂ ਪੁਤ੍ਤਾ. ਸੋ ਤੇਸਂ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਚਤੂਸੁ ਪੇਲ਼ਾਸੁ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਜੇਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪੇਸਿ – ‘‘ਇਦਂ ਤੇ, ਤਾਤ, ਭਾਤਿਕਾਨਂ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਭਣ੍ਡਂ ਤਥਾਰੂਪੇ ਛਣੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਂ ਨੋ ਦੇਹੀਤਿ ਯਾਚਨ੍ਤਾਨਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਸਾਧੁ ਦੇਵਾ’’ਤਿ ਸਾਰਗਬ੍ਭੇ ਪਟਿਸਾਮੇਸਿ, ਤਥਾਰੂਪੇ ਛਣਦਿਵਸੇ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤਾ ਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਂ ਨੋ, ਤਾਤ, ਦੇਥ, ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਕੀਲ਼ਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤਾਤਾ, ਜੇਟ੍ਠਭਾਤਿਕਸ੍ਸ ਵੋ ਹਤ੍ਥੇ ਮਯਾ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਂ ਠਪਿਤਂ, ਤਂ ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਥਾਤਿ. ਤੇ ਸਾਧੂਤਿ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਕਿਰ ਨੋ ਹਤ੍ਥੇ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਭਣ੍ਡਂ, ਤਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਸੋ ਏਵਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਗਬ੍ਭਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਪੇਲ਼ਾਯੋ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ, ਤਤੋ ਪਞ੍ਚ ਸਮੁਗ੍ਗੇ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ, ਤਤੋ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਰਣ੍ਡੇਸੁ ¶ ਨੀਹਰਿਤੇਸੁ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਪਿਧਾਨਂ ਪਸ੍ਸੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਹਤ੍ਥੂਪਗਪਾਦੂਪਗਾਦੀਨਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾਨਿ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਾਨਿ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਸੋ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਇਤਰੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਕਰਣ੍ਡੇਹਿ ਇਤਰੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਸਮੁਗ੍ਗੇਹਿ ਇਤਰਾਹਿ ਤੀਹਿ ਪੇਲ਼ਾਹਿ ਨ ਤਾਵ ਭਾਜੇਤ੍ਵਾ ਦੇਤਿ, ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਪਨ ਦਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨ ਦਾਤੁਂ.
ਤਤ੍ਥ ਮਹਾਰਾਜਾ ਵਿਯ ਭਗਵਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ – ‘‘ਰਾਜਾਹਮਸ੍ਮਿ ਸੇਲਾਤਿ ਭਗਵਾ, ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ’’ਤਿ (ਸੁ. ਨਿ. ੫੫੯). ਜੇਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ, ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ – ‘‘ਯਂ ਖੋ ਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮ੍ਮਾ ਵਦਮਾਨੋ ਵਦੇਯ੍ਯ, ‘ਭਗਵਤੋ ਪੁਤ੍ਤੋ ਓਰਸੋ ਮੁਖਤੋ ਜਾਤੋ ਧਮ੍ਮਜੋ ਧਮ੍ਮਨਿਮ੍ਮਿਤੋ ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦੋ, ਨੋ ਆਮਿਸਦਾਯਾਦੋ’ਤਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮੇਵ ਤਂ ਸਮ੍ਮਾ ਵਦਮਾਨੋ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਭਗਵਤੋ ਪੁਤ੍ਤੋ…ਪੇ… ਨੋ ਆਮਿਸਦਾਯਾਦੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੯੭). ਪਰੋਸਹਸ੍ਸਰਾਜਪੁਤ੍ਤਾ ਵਿਯ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ –
‘‘ਪਰੋਸਹਸ੍ਸਂ ¶ ¶ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ, ਸੁਗਤਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤਿ;
ਦੇਸੇਨ੍ਤਂ ਵਿਰਜਂ ਧਮ੍ਮਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਕੁਤੋਭਯ’’ਨ੍ਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੧੬);
ਰਞ੍ਞੋ ਤੇਸਂ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਂ ਚਤੂਸੁ ਪੇਲ਼ਾਸੁ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਜੇਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਠਪਿਤਕਾਲੋ ਵਿਯ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪ੍ਪਕਾਸਨਾਯ ਠਪਿਤਕਾਲੋ, ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਹੋਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤੁਂ ਦੇਸੇਤੁਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤੁਂ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ਵਿਭਜਿਤੁਂ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੭੧). ਤਥਾਰੂਪੇ ਖਣੇ ਤੇਸਂ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਤਂ ਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਂ ਯਾਚਨਕਾਲੋ ਵਿਯ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਸਮਯੇ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਯਾਚਿਤਕਾਲੋ. ਉਪਕਟ੍ਠਾਯ ਕਿਰ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਾਯ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਦੇਸਿਤਂ. ਰਞ੍ਞੋ, ‘‘ਤਾਤਾ, ਜੇਟ੍ਠਭਾਤਿਕਸ੍ਸ ਵੋ ਹਤ੍ਥੇ ਮਯਾ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਂ ਠਪਿਤਂ ਤਂ ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਕਾਲੋ ਵਿਯ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨਾਪਿ, ‘‘ਸੇਵੇਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੇ, ਭਜਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੇ. ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨੁਗ੍ਗਾਹਕਾ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪੇਸਿਤਕਾਲੋ.
ਰਾਜਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਰਞ੍ਞੋ ਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਜੇਟ੍ਠਭਾਤਿਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਂ ਯਾਚਿਤਕਾਲੋ ਵਿਯ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਤ੍ਥੁਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ¶ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਯਾਚਿਤਕਾਲੋ. ਜੇਟ੍ਠਭਾਤਿਕਸ੍ਸ ਗਬ੍ਭਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਪੇਲ਼ਾਯੋ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਠਪਨਂ ਵਿਯ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਸ੍ਸ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ ਵਸੇਨ ਮਾਤਿਕਾਯ ਠਪਨਂ. ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੇਲ਼ਾਯੋ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਞ੍ਚਸਮੁਗ੍ਗਨੀਹਰਣਂ ਵਿਯ ਤੀਣਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ ਵਿਭਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਦਸ੍ਸਨਂ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮੁਗ੍ਗੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਞ੍ਚਕਰਣ੍ਡਨੀਹਰਣਂ ਵਿਯ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਵਿਭਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਤੁਮਹਾਭੂਤਉਪਾਦਾਰੂਪਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਕੋਟ੍ਠਾਸਦਸ੍ਸਨਂ.
੩੦੨. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕਰਣ੍ਡੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਪਿਧਾਨਂ ਪਸ੍ਸੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥੂਪਗਪਾਦੂਪਗਾਦਿਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਦਾਨਂ ਵਿਯ ਤੀਣਿ ਮਹਾਭੂਤਾਨਿ ਉਪਾਦਾਰੂਪਞ੍ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਪਥਵੀਧਾਤੁਂ ਵਿਭਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਬਾਹਿਰਂ ਤਾਵ ਪਿਧਾਨਂ ਵਿਯ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਯ ¶ ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਨਾਨਾਸਭਾਵਤੋ ਵੀਸਤਿਯਾ ਆਕਾਰੇਹਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਕਤਮਾ ਚਾਵੁਸੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ ਪਥਵੀਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਂ.
ਤਸ੍ਸ ¶ ਪਨ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਕਰਣ੍ਡੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਸਮੁਗ੍ਗੇਹਿ ਤੀਹਿ ਚ ਪੇਲ਼ਾਹਿ ਪਚ੍ਛਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਦਾਨਂ ਵਿਯ ਥੇਰਸ੍ਸਾਪਿ ਇਤਰੇਸਞ੍ਚ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਉਪਾਦਾਰੂਪਾਨਞ੍ਚ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਤਿਣ੍ਣਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਞ੍ਚ ਪਚ੍ਛਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਭਾਜੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਂ ਪਨੇਤਂ ‘‘ਕਤਮਾ ਚਾਵੁਸੋ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ ਪਥਵੀਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਂ ਨਿਯਕਾਧਿਵਚਨਮੇਵ. ਕਕ੍ਖਲ਼ਨ੍ਤਿ ਥਦ੍ਧਂ. ਖਰਿਗਤਨ੍ਤਿ ਫਰੁਸਂ. ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਨ ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਮੇਵ, ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਪਨ ਸਰੀਰਟ੍ਠਕਸ੍ਸੇਤਂ ਗਹਣਂ. ਸਰੀਰਟ੍ਠਕਞ੍ਹਿ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਂ ਵਾ ਹੋਤੁ, ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਂ ਵਾ, ਆਦਿਨ੍ਨਗਹਿਤਪਰਾਮਟ੍ਠਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਮੇਵ ਨਾਮ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਕੇਸਾ ਲੋਮਾ…ਪੇ… ਉਦਰਿਯਂ ਕਰੀਸਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕਸ੍ਸ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਪਥਵੀਧਾਤੁਵਸੇਨ ਤਾਵ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਭਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤੁਕਾਮੇਨ ¶ ਯਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਮੇਵ. ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਂ ਪਨ ਨ ਇਧ ਪਾਲ਼ਿਆਰੁਲ਼੍ਹਂ. ਤਮ੍ਪਿ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ, ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਾਦਿਵਸੇਨ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਚੇਤਨਾ ਅਬ੍ਯਾਕਤਾ ਸੁਞ੍ਞਾ ਥਦ੍ਧਾ ਪਥਵੀਧਾਤੁ ਏਵਾ’’ਤਿ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਯਂ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਮ੍ਪੀਤਿ ਇਦਂ ਇਤਰੇਸੁ ਤੀਸੁ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਅਨੁਗਤਾਯ ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਾ ਚੇਵ ਖੋ ਪਨ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ ਪਥਵੀਧਾਤੂਤਿ ਯਾ ਚ ਅਯਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ ਪਥਵੀਧਾਤੁ. ਯਾ ਚ ਬਾਹਿਰਾਤਿ ਯਾ ਚ ਵਿਭਙ੍ਗੇ, ‘‘ਅਯੋ ਲੋਹਂ ਤਿਪੁ ਸੀਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਭ. ੧੭੩) ਨਯੇਨ ਆਗਤਾ ਬਾਹਿਰਾ ਪਥਵੀਧਾਤੁ.
ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਥੇਰੇਨ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ ਪਥਵੀਧਾਤੁ ਨਾਨਾਸਭਾਵਤੋ ਵੀਸਤਿਯਾ ਆਕਾਰੇਹਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਾ, ਬਾਹਿਰਾ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਠਾਨੇ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਲਯੋ ਨਿਕਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਾ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹਣਂ ਪਰਾਮਾਸੋ ਬਲਵਾ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤੇਸਂ ਆਲਯਾਦੀਨਂ ਉਦ੍ਧਰਣਤ੍ਥਂ ਬੁਦ੍ਧਾ ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾ ਵਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਨ ਬਲਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਾਭਾਵਤੋ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਕਥੇਨ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਹਿ ਕਸ੍ਸਕੋ ਖੇਤ੍ਤਂ ਕਸਮਾਨੋ ਯਤ੍ਥ ਮੂਲਸਨ੍ਤਾਨਕਾਨਂ ਬਲਵਤਾਯ ਨਙ੍ਗਲਂ ਲਗ੍ਗਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਗੋਣੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਂਸੁਂ ਵਿਯੂਹਿਤ੍ਵਾ ਮੂਲਸਨ੍ਤਾਨਕਾਨਿ ਛੇਤ੍ਵਾ ਛੇਤ੍ਵਾ ¶ ਉਦ੍ਧਰਨ੍ਤੋ ਬਹੁਂ ਵਾਯਾਮਂ ਕਰੋਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਤਾਨਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਬਲਵਂ ਪਯੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗੋਣੇ ਪਿਟ੍ਠਿਯਂ ਪਹਰਮਾਨੋ ਕਸਤਿਯੇਵ, ਏਵਂਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਪਥਵੀਧਾਤੁਰੇਵੇਸਾਤਿ ਦੁਵਿਧਾਪੇਸਾ ਥਦ੍ਧਟ੍ਠੇਨ ਕਕ੍ਖਲ਼ਟ੍ਠੇਨ ਫਰੁਸਟ੍ਠੇਨ ਏਕਲਕ੍ਖਣਾ ਪਥਵੀਧਾਤੁਯੇਵ ¶ , ਆਵੁਸੋਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਂ ਬਾਹਿਰਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਬਾਹਿਰਾਯ ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਅਚੇਤਨਾਭਾਵੋ ਪਾਕਟੋ, ਨ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਬਾਹਿਰਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਸਦਿਸਾ ਅਚੇਤਨਾਯੇਵਾਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਖਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਹੋਤਿ. ਯਥਾ ਕਿਂ? ਯਥਾ ਦਨ੍ਤੇਨ ਗੋਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੋਜਿਤੋ ਅਦਨ੍ਤੋ ਕਤਿਪਾਹਮੇਵ ਵਿਸੂਕਾਯਤਿ ਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਤਿ, ਅਥ ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਦਮਥਂ ਉਪੇਤਿ. ਏਵਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਪਿ ਬਾਹਿਰਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਸਦਿਸਾਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਤਿਪਾਹਮੇਵ ਅਚੇਤਨਾਭਾਵੋ ¶ ਨ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਅਥ ਨ ਚਿਰੇਨੇਵਸ੍ਸਾ ਅਚੇਤਨਾਭਾਵੋ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਨੇਤਂ ਮਮਾਤਿ ਤਂ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਨ ਏਤਂ ਮਮ, ਨ ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਨ ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਏਵਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਯਥਾਭੂਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਸਭਾਵਂ, ਤਞ੍ਹਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਸਭਾਵਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਮਨਤ੍ਤਾਤਿ ਏਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਹੋਤਿ ਖੋ ਸੋ, ਆਵੁਸੋਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਆਰਭਿ? ਬਾਹਿਰਆਪੋਧਾਤੁਵਸੇਨ ਬਾਹਿਰਾਯ ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਵਿਨਾਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਵਿਸੇਸਤਰੇਨ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਾਯ ਸਰੀਰਟ੍ਠਕਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਵਿਨਾਸਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਪਕੁਪ੍ਪਤੀਤਿ ਆਪੋਸਂਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਵਡ੍ਢਮਾਨਾ ਕੁਪ੍ਪਤਿ. ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਬਾਹਿਰਾ ਪਥਵੀਧਾਤੁ ਹੋਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਖਾਰੋਦਕੇਨ ਵਿਲੀਯਮਾਨਾ ਉਦਕਾਨੁਗਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਾ ਪਬ੍ਬਤਾਦਿਵਸੇਨ ਸਣ੍ਠਿਤਾ ਪਥਵੀਧਾਤੁ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਵਿਲੀਯਿਤ੍ਵਾ ਉਦਕਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਤਾਵ ਮਹਲ੍ਲਿਕਾਯਾਤਿ ਤਾਵ ਮਹਨ੍ਤਾਯ.
ਦੁਵੇ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਨਹੁਤਾਨਿ ਚ;
ਏਤ੍ਤਕਂ ਬਹਲਤ੍ਤੇਨ, ਸਙ੍ਖਾਤਾਯਂ ਵਸੁਨ੍ਧਰਾਤਿ. –
ਏਵਂ ਬਹਲਤ੍ਤੇਨੇਵ ਮਹਨ੍ਤਾਯ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪ੍ਪਮਾਣਾਯ. ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਤਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਭਾਵਤਾ. ਖਯਧਮ੍ਮਤਾਤਿ ਖਯਂ ਗਮਨਸਭਾਵਤਾ ¶ . ਵਯਧਮ੍ਮਤਾਤਿ ਵਯਂ ਗਮਨਸਭਾਵਤਾ. ਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਤਾਤਿ ਪਕਤਿਵਿਜਹਨਸਭਾਵਤਾ, ਇਤਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿਪਿ ਇਮੇਹਿ ਪਦੇਹਿ ਅਨਿਚ੍ਚਲਕ੍ਖਣਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਂ ਪਨ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਯਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਤਂ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਤੀਣਿਪਿ ਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਆਗਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਮਤ੍ਤਟ੍ਠਕਸ੍ਸਾਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿਕਸ੍ਸ, ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਪਰਿਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ ਠਿਤਿਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਚ ਸਰਸਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਚ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਅਤੀਤੇ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਜੀਵਿਤ੍ਥ, ਨ ਜੀਵਤਿ, ਨ ਜੀਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਨਾਗਤੇ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਜੀਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਜੀਵਤਿ, ਨ ਜੀਵਿਤ੍ਥ. ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਜੀਵਤਿ ¶ , ਨ ਜੀਵਿਤ੍ਥ, ਨ ਜੀਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
‘‘ਜੀਵਿਤਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਚ, ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾ ਚ ਕੇਵਲਾ;
ਏਕਚਿਤ੍ਤਸਮਾਯੁਤ੍ਤਾ, ਲਹੁ ਸੋ ਵਤ੍ਤਤੇ ਖਣੋ’’ਤਿ. –
ਇਦਂ ¶ ਏਤਸ੍ਸੇਵ ਪਰਿਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਠਿਤਿਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਪਰਿਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੂਪਨਿਬਦ੍ਧਾਦਿਭਾਵੇਨ ਪਨਸ੍ਸ ਸਰਸਪਰਿਤ੍ਤਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਤ੍ਤਾਨਞ੍ਹਿ ਅਸ੍ਸਾਸੂਪਨਿਬਦ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਪਸ੍ਸਾਸੂਪਨਿਬਦ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੂਪਨਿਬਦ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਮਹਾਭੂਤੂਪਨਿਬਦ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰੂਪਨਿਬਦ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਣੂਪਨਿਬਦ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਂ.
ਤਣ੍ਹੁਪਾਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਆਦਿਨ੍ਨਗਹਿਤਪਰਾਮਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਹਨ੍ਤਿ ਵਾ ਮਮਨ੍ਤਿ ਵਾ ਅਸ੍ਮੀਤਿ ਵਾ. ਅਥ ਖ੍ਵਾਸ੍ਸ ਨੋਤੇਵੇਤ੍ਥ ਹੋਤੀਤਿ ਅਥ ਖੋ ਅਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਏਵਂ ਤੀਣਿ ਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਏਤ੍ਥ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਯ ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਅਹਨ੍ਤਿ ਵਾਤਿਆਦਿ ਤਿਵਿਧੋ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਗ੍ਗਾਹੋ ਨੋਤੇਵ ਹੋਤਿ, ਨ ਹੋਤਿਯੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾ ਚ ਆਪੋਧਾਤੁਵਸੇਨ, ਏਵਂ ਤੇਜੋਧਾਤੁਵਾਯੋਧਾਤੁਵਸੇਨਪਿ ਬਾਹਿਰਾਯ ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ ਹੋਤਿ. ਇਧ ਪਨ ਏਕਂਯੇਵ ਆਗਤਂ. ਇਤਰਾਨਿਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.
ਤਞ੍ਚੇ, ਆਵੁਸੋਤਿ ਇਧ ਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸੋਤਦ੍ਵਾਰੇ ਪਰਿਗ੍ਗਹਂ ਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਬਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਵਤ੍ਥੂਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਭਾਸਨ੍ਤੀਤਿ ਤਯਾ ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਕਤਂ, ਏਵਞ੍ਚ ਏਵਞ੍ਚ ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਵਾਚਾਯ ਪਰਿਭਾਸਨ੍ਤਿ. ਰੋਸੇਨ੍ਤੀਤਿ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ. ਵਿਹੇਸੇਨ੍ਤੀਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਵਾਚਾਯ ਘਟ੍ਟਨਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੋ ਏਵਨ੍ਤਿ ਸੋ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕੋ ¶ ਏਵਂ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾਤਿ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਖੋ ਮੇ ਅਯਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਤਿਵਤ੍ਤਮਾਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵੇਨ ਚ ਸਮੁਦਾਚਾਰੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵੇਨ ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਸੋਤਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਾਤਿ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨ ਸੋਤਸਮ੍ਫਸ੍ਸਤੋ ਜਾਤਾ ਸੋਤਦ੍ਵਾਰਜਵਨਵੇਦਨਾ, ਫਸ੍ਸੋ ਅਨਿਚ੍ਚੋਤਿ ਸੋਤਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਭਾਵਟ੍ਠੇਨ ਅਨਿਚ੍ਚੋਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਵੇਦਨਾਦਯੋਪਿ ¶ ਸੋਤਸਮ੍ਫਸ੍ਸਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਧਾਤਾਰਮ੍ਮਣਮੇਵਾਤਿ ਧਾਤੁਸਙ੍ਖਾਤਮੇਵ ਆਰਮ੍ਮਣਂ. ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤੀਤਿ ਓਤਰਤਿ. ਪਸੀਦਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਸੀਦਤਿ, ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਮੇਵ ਵਾ ਏਤਂ. ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ‘‘ਧਾਤਾਰਮ੍ਮਣਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਧਾਤਾਰਮ੍ਮਣੇਯੇਵਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਧਾਤੁਵਸੇਨ ਏਵਨ੍ਤਿ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖਂ ਲਭਤਿ, ਨ ਰਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਦੁਸ੍ਸਤਿ. ਅਯਞ੍ਹਿ ¶ ਸੋਤਦ੍ਵਾਰਮ੍ਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਆਪਾਥਗਤੇ ਮੂਲਪਰਿਞ੍ਞਾਆਗਨ੍ਤੁਕਤਾਵਕਾਲਿਕਵਸੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰਕਥਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਪਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸਾ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਦ੍ਵਾਰਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਇਧ ਸੋਤਦ੍ਵਾਰਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਏਵਂ ਕਤਪਰਿਗ੍ਗਹਸ੍ਸ ਹਿ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕਸ੍ਸ ਬਲਵਵਿਪਸ੍ਸਕਸ੍ਸ ਸਚੇਪਿ ਚਕ੍ਖੁਦ੍ਵਾਰਾਦੀਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਆਪਾਥਗਤੇ ਅਯੋਨਿਸੋ ਆਵਜ੍ਜਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਵੋਟ੍ਠਬ੍ਬਨਂ ਪਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਦ੍ਵੇ ਵਾਰੇ ਆਸੇਵਨਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਭਵਙ੍ਗਮੇਵ ਓਤਰਤਿ, ਨ ਰਾਗਾਦਿਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਯਂ ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤਿਕ੍ਖਵਿਪਸ੍ਸਕੋ. ਅਪਰਸ੍ਸ ਰਾਗਾਦਿਵਸੇਨ ਏਕਂ ਵਾਰਂ ਜਵਨਂ ਜਵਤਿ, ਜਵਨਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਨ ਰਾਗਾਦਿਵਸੇਨ ਏਵਂ ਮੇ ਜਵਨਂ ਜਵਿਤਨ੍ਤਿ ਆਵਜ੍ਜਤੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਪੁਨ ਵਾਰਂ ਤਥਾ ਨ ਜਵਤਿ. ਅਪਰਸ੍ਸ ਏਕਵਾਰਂ ਏਵਂ ਆਵਜ੍ਜਤੋ ਪੁਨ ਦੁਤਿਯਵਾਰਂ ਰਾਗਾਦਿਵਸੇਨ ਜਵਨਂ ਜਵਤਿਯੇਵ, ਦੁਤਿਯਵਾਰਾਵਸਾਨੇ ਪਨ ਏਵਂ ਮੇ ਜਵਨਂ ਜਵਿਤਨ੍ਤਿ ਆਵਜ੍ਜਤੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਤਿਯਵਾਰੇ ਤਥਾ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਪਠਮੋ ਅਤਿਤਿਕ੍ਖੋ, ਤਤਿਯੋ ਅਤਿਮਨ੍ਦੋ, ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਪਨ ਵਸੇਨ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ, ਲਟੁਕਿਕੋਪਮੇ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਭਾਵਨੇ ਚ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਏਵਂ ਸੋਤਦ੍ਵਾਰੇ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਵਸੇਨ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕਸ੍ਸ ਬਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਕਾਯਦ੍ਵਾਰੇ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਤਞ੍ਚੇ, ਆਵੁਸੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਅਨਿਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣਞ੍ਹਿ ਪਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੀਸੁ ਵਾਰੇਸੁ ਕਿਲਮਤਿ ਸੋਤਦ੍ਵਾਰੇ ਚ ਕਾਯਦ੍ਵਾਰੇ ਚ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਨਾਮ ਖੇਤ੍ਤਸ੍ਸਾਮੀ ਪੁਰਿਸੋ ਕੁਦਾਲਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਖੇਤ੍ਤਂ ¶ ਅਨੁਸਞ੍ਚਰਨ੍ਤੋ ਯਤ੍ਥ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਮਤ੍ਤਿਕਪਿਣ੍ਡਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਦੁਬ੍ਬਲਟ੍ਠਾਨੇਸੁਯੇਵ ਕੁਦਾਲੇਨ ਭੂਮਿਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤਿਣਮਤ੍ਤਿਕਪਿਣ੍ਡਂ ਦੇਤਿ. ਏਵਮੇਵ ਮਹਾਥੇਰੋ ਅਨਾਗਤੇ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮਾ ਪਧਾਨਕਮ੍ਮਿਕਾ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਇਮੇਸੁ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਸਂਵਰਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਖਿਪ੍ਪਮੇਵ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮੇਸੁਯੇਵ ਦ੍ਵੀਸੁ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਗਾਲ਼੍ਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਂਵਰਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ. ਪਾਣਿਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਨਾਤਿ ¶ ਪਾਣਿਪ੍ਪਹਾਰੇਨ, ਇਤਰੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਥਾਭੂਤੋਤਿ ਤਥਾਸਭਾਵੋ. ਯਥਾਭੂਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਯਥਾਸਭਾਵੇ. ਕਮਨ੍ਤੀਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਬੁਦ੍ਧਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤੋਤਿਆਦੀਸੁ ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗਵਾਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋਪਿ ਬੁਦ੍ਧਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਭਗਵਤਾਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋਪਿ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿਯੇਵ. ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੋ ਭਗਵਤਾ ਧਮ੍ਮੋਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋਪਿ ਧਮ੍ਮਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ, ਕਕਚੂਪਮੋਵਾਦਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋਪਿ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿਯੇਵ. ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋਪਿ ਸਙ੍ਘਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ, ਕਕਚੋਕਨ੍ਤਨਂ ਅਧਿਵਾਸਯਮਾਨਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਗੁਣਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਮਾਨੋਪਿ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿਯੇਵ.
ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਕੁਸਲਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਨ ਸਣ੍ਠਾਤੀਤਿ ਇਧ ਵਿਪਸ੍ਸਨੁਪੇਕ੍ਖਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਕੁਸਲਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਸਣ੍ਠਾਤੀਤਿ ਇਧ ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਸਾ ਪਨੇਸਾ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠੇਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਅਰਜ੍ਜਨਾਦਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਅਯਂ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵੀਰਿਯਬਲੇਨ ਭਾਵਨਾਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾਠਾਨੇ ਠਪੇਤੀਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵ ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾ ਨਾਮ ਜਾਤਾ.
੩੦੩. ਆਪੋਧਾਤੁਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਆਪੋਗਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਆਪੇਸੁ ਗਤਂ ਅਲ੍ਲਯੂਸਭਾਵਲਕ੍ਖਣਂ. ਪਿਤ੍ਤਂ ਸੇਮ੍ਹਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਾਵਨਾਨਯੇਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਕੁਪ੍ਪਤੀਤਿ ਓਘਵਸੇਨ ਵਡ੍ਢਤਿ, ਸਮੁਦ੍ਦਤੋ ਵਾ ਉਦਕਂ ਉਤ੍ਤਰਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਪਾਕਤਿਕੋ ਪਕੋਪੋ, ਆਪੋਸਂਵਟ੍ਟਕਾਲੇ ਪਨ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਉਦਕਪੂਰਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਓਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਉਦ੍ਧਨੇ ਆਰੋਪਿਤਉਦਕਂ ਵਿਯ ਖਯਂ ਵਿਨਾਸਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ. ਸੇਸਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
੩੦੪. ਤੇਜੋਧਾਤੁਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ¶ ਤੇਜੋਗਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਤੇਜੇਸੁ ਗਤਂ ਉਣ੍ਹਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਂ. ਤੇਜੋ ਏਵ ਵਾ ਤੇਜੋਭਾਵਂ ਗਤਨ੍ਤਿ ਤੇਜੋਗਤਂ. ਪੁਰਿਮੇ ਆਪੋਗਤੇਪਿ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਵਾਯੋਗਤੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਯੇਨ ਚਾਤਿ ਯੇਨ ਤੇਜੋਗਤੇਨ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਕੁਪ੍ਪਿਤੇ ਅਯਂ ਕਾਯੋ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਤਿ, ਏਕਾਹਿਕਜਰਾਦਿਭਾਵੇਨ ਉਸੁਮਜਾਤੋ ਹੋਤਿ. ਯੇਨ ਚ ਜੀਰੀਯਤੀਤਿ ਯੇਨ ਅਯਂ ਕਾਯੋ ਜੀਰਤਿ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵੇਕਲ੍ਲਤ੍ਤਂ ਬਲਪਰਿਕ੍ਖਯਂ ਵਲਿਪਲਿਤਾਦਿਭਾਵਞ੍ਚ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਯੇਨ ਚ ਪਰਿਡਯ੍ਹਤੀਤਿ ਯੇਨ ਕੁਪ੍ਪਿਤੇਨ ਅਯਂ ਕਾਯੋ ਦਯ੍ਹਤਿ, ਸੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਦਯ੍ਹਾਮਿ ¶ ਦਯ੍ਹਾਮੀਤਿ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਸਤਧੋਤਸਪ੍ਪਿਗੋਸੀਤਚਨ੍ਦਨਾਦਿਲੇਪਞ੍ਚ ¶ ਤਾਲਵਣ੍ਟਵਾਤਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਤਿ. ਯੇਨ ਚ ਅਸਿਤਪੀਤਖਾਯਿਤਸਾਯਿਤਂ ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਣਾਮਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਯੇਨ ਤਂ ਅਸਿਤਂ ਵਾ ਓਦਨਾਦਿ, ਪੀਤਂ ਵਾ ਪਾਨਕਾਦਿ, ਖਾਯਿਤਂ ਵਾ ਪਿਟ੍ਠਖਜ੍ਜਕਾਦਿ, ਸਾਯਿਤਂ ਵਾ ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਮਧੁਫਾਣਿਤਾਦਿ ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਪਾਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਰਸਾਦਿਭਾਵੇਨ ਵਿਵੇਕਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ. ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਾਵਨਾਨਯੇਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਹਰਿਤਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਹਰਿਤਮੇਵ. ਅਲ੍ਲਤਿਣਾਦਿਂ ਆਗਮ੍ਮ ਨਿਬ੍ਬਾਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਨ੍ਥਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਮਹਾਮਗ੍ਗਮੇਵ. ਸੇਲਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਬ੍ਬਤਂ. ਉਦਕਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਉਦਕਂ. ਰਮਣੀਯਂ ਵਾ ਭੂਮਿਭਾਗਨ੍ਤਿ ਤਿਣਗੁਮ੍ਬਾਦਿਰਹਿਤਂ, ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਂ ਭੂਮਿਭਾਗਂ. ਅਨਾਹਾਰਾਤਿ ਨਿਰਾਹਾਰਾ ਨਿਰੁਪਾਦਾਨਾ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਪਕਤਿਯਾਵ ਤੇਜੋਵਿਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤੇਜੋਸਂਵਟ੍ਟਕਾਲੇ ਪਨ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਝਾਪੇਤ੍ਵਾ ਛਾਰਿਕਾਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਨ੍ਹਾਰੁਦਦ੍ਦੁਲੇਨਾਤਿ ਚਮ੍ਮਨਿਲ੍ਲੇਖਨੇਨ. ਅਗ੍ਗਿਂ ਗਵੇਸਨ੍ਤੀਤਿ ਏਵਰੂਪਂ ਸੁਖੁਮਂ ਉਪਾਦਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਿਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਯਂ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਉਸੁਮਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਪਜ੍ਜਲਤਿ, ਸੇਸਮਿਧਾਪਿ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
੩੦੫. ਵਾਯੋਧਾਤੁਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਉਦ੍ਧਙ੍ਗਮਾ ਵਾਤਾਤਿ ਉਗ੍ਗਾਰਹਿਕ੍ਕਾਰਾਦਿਪਵਤ੍ਤਕਾ ਉਦ੍ਧਂ ਆਰੋਹਨਵਾਤਾ. ਅਧੋਗਮਾ ਵਾਤਾਤਿ ਉਚ੍ਚਾਰਪਸ੍ਸਾਵਾਦਿਨੀਹਰਣਕਾ ਅਧੋ ਓਰੋਹਨਵਾਤਾ. ਕੁਚ੍ਛਿਸਯਾ ਵਾਤਾਤਿ ਅਨ੍ਤਾਨਂ ਬਹਿਵਾਤਾ. ਕੋਟ੍ਠਾਸਯਾ ਵਾਤਾਤਿ ਅਨ੍ਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋਵਾਤਾ. ਅਙ੍ਗਮਙ੍ਗਾਨੁਸਾਰਿਨੋਤਿ ਧਮਨੀਜਾਲਾਨੁਸਾਰੇਨ ਸਕਲਸਰੀਰੇ ਅਙ੍ਗਮਙ੍ਗਾਨਿ ਅਨੁਸਟਾ ਸਮਿਞ੍ਜਨਪਸਾਰਣਾਦਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਵਾਤਾ. ਅਸ੍ਸਾਸੋਤਿ ਅਨ੍ਤੋਪਵਿਸਨਨਾਸਿਕਵਾਤੋ ¶ . ਪਸ੍ਸਾਸੋਤਿ ਬਹਿਨਿਕ੍ਖਮਨਨਾਸਿਕਵਾਤੋ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ. ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਾਵਨਾਨਯੇਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਗਾਮਮ੍ਪਿ ਵਹਤੀਤਿ ਸਕਲਗਾਮਮ੍ਪਿ ਚੁਣ੍ਣਵਿਚੁਣ੍ਣਂ ਕੁਰੁਮਾਨਾ ਆਦਾਯ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨਿਗਮਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਇਧ ਵਾਯੋਸਂਵਟ੍ਟਕਾਲੇ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਵਿਦ੍ਧਂਸਨਵਸੇਨ ¶ ਵਾਯੋਧਾਤੁਵਿਕਾਰੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਵਿਧੂਪਨੇਨਾਤਿ ਅਗ੍ਗਿਬੀਜਨਕੇਨ. ਓਸ੍ਸਵਨੇਤਿ ਛਦਨਗ੍ਗੇ, ਤੇਨ ਹਿ ਉਦਕਂ ਸਵਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ‘‘ਓਸ੍ਸਵਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸੇਸਮਿਧਾਪਿ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.
੩੦੬. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ¶ , ਆਵੁਸੋਤਿ ਇਧ ਕਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ? ਹੇਟ੍ਠਾ ਕਥਿਤਾਨਂ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤਭਾਵਂ. ਕਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਦਬ੍ਬਸਮ੍ਭਾਰਂ. ਵਲ੍ਲਿਨ੍ਤਿ ਆਬਨ੍ਧਨਵਲ੍ਲਿਂ. ਤਿਣਨ੍ਤਿ ਛਦਨਤਿਣਂ. ਮਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਅਨੁਲੇਪਮਤ੍ਤਿਕਂ. ਆਕਾਸੋ ਪਰਿਵਾਰਿਤੋਤਿ ਏਤਾਨਿ ਕਟ੍ਠਾਦੀਨਿ ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਬਹਿ ਚ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੋ ਠਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਗਾਰਂਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਗਾਰਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਪਨ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਰਾਸਿਕਤੇਸੁ ਕਟ੍ਠਰਾਸਿਵਲ੍ਲਿਰਾਸੀਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਮੇਵ ਖੋਤਿ ਏਵਮੇਵ ਅਟ੍ਠਿਆਦੀਨਿ ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਬਹਿ ਚ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ ਆਕਾਸੋ, ਤਾਨੇਵ ਅਟ੍ਠਿਆਦੀਨਿ ਪਟਿਚ੍ਚ ਰੂਪਂਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਰੀਰਨ੍ਤਿ ਵੋਹਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਯਥਾ ਕਟ੍ਠਾਦੀਨਿ ਪਟਿਚ੍ਚ ਗੇਹਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤਂ ਅਗਾਰਂ ਖਤ੍ਤਿਯਗੇਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗੇਹਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਵਮਿਦਮ੍ਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯਸਰੀਰਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਰੀਰਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਹੇਤ੍ਥ ਕੋਚਿ ਸਤ੍ਤੋ ਵਾ ਜੀਵੋ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਤਿ.
ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਞ੍ਚੇਵ, ਆਵੁਸੋ, ਚਕ੍ਖੂਤਿ ਇਦਂ ਕਸ੍ਮਾ ਆਰਦ੍ਧਂ? ਹੇਟ੍ਠਾ ਉਪਾਦਾਰੂਪਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਅਰੂਪਿਨੋ ਖਨ੍ਧਾ ਤੀਣਿ ਚ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਨ ਕਥਿਤਾਨਿ, ਇਦਾਨਿ ਤਾਨਿ ਕਥੇਤੁਂ ਅਯਂ ਦੇਸਨਾ ਆਰਦ੍ਧਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਂ ਅਪਰਿਭਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਖੁਪਸਾਦੇ ਨਿਰੁਦ੍ਧੇਪਿ ਉਪਹਤੇਪਿ ਪਿਤ੍ਤਸੇਮ੍ਹਲੋਹਿਤੇਹਿ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧੇਪਿ ਚਕ੍ਖੁ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਭਵਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਪਰਿਭਿਨ੍ਨਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਭਵਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਂ ਅਪਰਿਭਿਨ੍ਨਂ ਨਾਮ. ਬਾਹਿਰਾ ਚ ਰੂਪਾਤਿ ਬਾਹਿਰਾ ਚਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਿਕਰੂਪਾ. ਤਜ੍ਜੋ ਸਮਨ੍ਨਾਹਾਰੋਤਿ ਤਂ ਚਕ੍ਖੁਞ੍ਚ ਰੂਪੇ ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ ਭਵਙ੍ਗਂ ਆਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਮਨਸਿਕਾਰੋ, ਭਵਙ੍ਗਾਵਟ੍ਟਨਸਮਤ੍ਥਂ ਚਕ੍ਖੁਦ੍ਵਾਰੇ ¶ ਕਿਰਿਯਮਨੋਧਾਤੁਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਂ ਰੂਪਾਨਂ ਅਨਾਪਾਥਗਤਤ੍ਤਾਪਿ ਅਞ੍ਞਾਵਿਹਿਤਸ੍ਸਪਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਜ੍ਜਸ੍ਸਾਤਿ ਤਦਨੁਰੂਪਸ੍ਸ. ਵਿਞ੍ਞਾਣਭਾਗਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕੋਟ੍ਠਾਸਸ੍ਸ.
ਯਂ ਤਥਾਭੂਤਸ੍ਸਾਤਿਆਦੀਸੁ ਦ੍ਵਾਰਵਸੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ¶ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਥਾਭੂਤਸ੍ਸਾਤਿ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਹਭੂਤਸ੍ਸ, ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਸਮਙ੍ਗਿਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨ ਰੂਪਜਨਕਤ੍ਤਾ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਣੇ ਤਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਰੂਪਂ, ਤਦਨਨ੍ਤਰਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਚਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪਿ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਗਣਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਵੇਦਨਾਦਯੋ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਵ. ਵਿਞ੍ਞਾਣਮ੍ਪਿ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਮੇਵ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਙ੍ਖਾਰਾਤਿ ਚੇਤਨਾਵ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸਙ੍ਗਹੋਤਿ ਏਕਤੋ ਸਙ੍ਗਹੋ. ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋਤਿ ਸਮਾਗਮੋ. ਸਮਵਾਯੋਤਿ ਰਾਸਿ. ਯੋ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਂ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਯੋ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸੋ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਧਮ੍ਮੇ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਛਨ੍ਦੋਤਿਆਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤਣ੍ਹਾਵੇਵਚਨਮੇਵ ¶ , ਤਣ੍ਹਾ ਹਿ ਛਨ੍ਦਕਰਣਵਸੇਨ ਛਨ੍ਦੋ. ਆਲਯਕਰਣਵਸੇਨ ਆਲਯੋ. ਅਨੁਨਯਕਰਣਵਸੇਨ ਅਨੁਨਯੋ. ਅਜ੍ਝੋਗਾਹਿਤ੍ਵਾ ਗਿਲਿਤ੍ਵਾ ਗਹਨਵਸੇਨ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਿਨਯੋ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ, ਇਤਿ ਤੀਣਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਾਨੇਵ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਯਾ ਇਮੇਸੁ ਤੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਦਿਟ੍ਠਿ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਵਾਚਾ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ ਆਜੀਵੋ ਵਾਯਾਮੋ ਸਤਿ ਸਮਾਧਿ ਭਾਵਨਾਪਟਿਵੇਧੋ, ਅਯਂ ਮਗ੍ਗੋਤਿ. ਬਹੁਕਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਪਿ ਬਹੁਂ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨਂ ਕਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਞ੍ਚੇਵ, ਆਵੁਸੋ, ਸੋਤਨ੍ਤਿਆਦਿਵਾਰੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
ਮਨੋਦ੍ਵਾਰੇ ਪਨ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕੋ ਮਨੋ ਨਾਮ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਨਿਰੁਦ੍ਧਮ੍ਪਿ ਆਵਜ੍ਜਨਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਭਵਿਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਂ ਮਨ੍ਦਥਾਮਗਤਮੇਵ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਮ੍ਪਿ ਪਰਿਭਿਨ੍ਨਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਆਵਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਪਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਭਵਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਂ ਅਪਰਿਭਿਨ੍ਨਂ ਨਾਮ. ਬਾਹਿਰਾ ਚ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਂ. ਨੇਵ ਤਾਵ ਤਜ੍ਜਸ੍ਸਾਤਿ ਇਦਂ ਭਵਙ੍ਗਸਮਯੇਨੇਵ ਕਥਿਤਂ. ਦੁਤਿਯਵਾਰੋ ਪਗੁਣਜ੍ਝਾਨਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੇਨ ਵਾ, ਪਗੁਣਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਵਾ, ਪਗੁਣਬੁਦ੍ਧਵਚਨਸਜ੍ਝਾਯਕਰਣਾਦਿਨਾ ਵਾ, ਅਞ੍ਞਵਿਹਿਤਕਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਾਰੇ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਚਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪਿ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਹਿ ਰੂਪਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ਵੇਦਨਾਦਯੋ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ¶ , ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਮੇਵ. ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਫਸ੍ਸਚੇਤਨਾਵਸੇਨੇਵ ¶ ਗਹਿਤਾ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਤਿ ਮਹਾਥੇਰੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਏਕਦੇਸਮੇਵ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਠਤ੍ਵਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਰਿਹੀਨਦੇਸਨਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂਤਂਦ੍ਵਾਰਵਸੇਨ ਭਾਜੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾਵ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਮਹਾਹਤ੍ਥਿਪਦੋਪਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੯. ਮਹਾਸਾਰੋਪਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੦੭. ਏਵਂ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਮਹਾਸਾਰੋਪਮਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਤਿ ਸਙ੍ਘਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਰੁਹਿਰੁਪ੍ਪਾਦਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਸਲਿਙ੍ਗੇਨੇਵ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕੇ ਜਾਤੇ.
ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਸੁਕਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਨ ਨਿਯਾਮਿਤੋ, ਦੇਵਦਤ੍ਤਂਯੇਵ ਪਨ ਸਨ੍ਧਾਯ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸੋ ਹਿ ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਾਯ ਮਹਾਸਮ੍ਮਤਪਵੇਣਿਯਾ ਓਕ੍ਕਾਕਵਂਸੇ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਜਾਤਿਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ. ਓਤਿਣ੍ਣੋਤਿ ਯਸ੍ਸ ਜਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋ ਅਨੁਪਵਿਟ੍ਠਾ, ਸੋ ਜਾਤਿਯਾ ਓਤਿਣ੍ਣੋ ਨਾਮ. ਜਰਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਾਦੀਸੁਪਿ ਲਾਭੋਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯਾ. ਸਕ੍ਕਾਰੋਤਿ ਤੇਸਂਯੇਵ ਸੁਕਤਭਾਵੋ. ਸਿਲੋਕੋਤਿ ਵਣ੍ਣਭਣਨਂ. ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ. ਅਪਞ੍ਞਾਤਾਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਜਨਾਨਂ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ. ਅਪ੍ਪੇਸਕ੍ਖਾਤਿ ਅਪ੍ਪਪਰਿਵਾਰਾ, ਪੁਰਤੋ ਵਾ ਪਚ੍ਛਤੋ ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ.
ਸਾਰੇਨ ਸਾਰਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ ਰੁਕ੍ਖਸਾਰੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਅਕ੍ਖਚਕ੍ਕਯੁਗਨਙ੍ਗਲਾਦਿਕਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ. ਸਾਖਾਪਲਾਸਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ਮਗ੍ਗਫਲਸਾਰਸ੍ਸ ਸਾਸਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯਾ ਸਾਖਾਪਲਾਸਂ ਨਾਮ, ਤਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਤੇਨ ਚ ਵੋਸਾਨਂ ਆਪਾਦੀਤਿ ਤੇਨੇਵ ਚ ਅਲਮੇਤ੍ਤਾਵਤਾ ਸਾਰੋ ਮੇ ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਵੋਸਾਨਂ ਆਪਨ੍ਨੋ.
੩੧੦. ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਆਰਾਧੇਤੀਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਾਭਿਞ੍ਞੋ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁ ਚ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਨਂ ਮਤ੍ਥਕੇ ਠਿਤਂ, ਤਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਞਾਣਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ¶ . ਅਜਾਨਂ ਅਪਸ੍ਸਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤੀਤਿ ¶ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸੁਖੁਮਂ ਰੂਪਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਪਂਸੁਪਿਸਾਚਕਮ੍ਪਿ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ.
੩੧੧. ਅਸਮਯਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਆਰਾਧੇਤੀਤਿ, ‘‘ਕਤਮੋ ਅਸਮਯਵਿਮੋਕ੍ਖੋ? ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਚ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਾਨਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ, ਅਯਂ ਅਸਮਯਵਿਮੋਕ੍ਖੋ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੨੧੩) ਏਵਂ ¶ ਵੁਤ੍ਤੇ ਨਵਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੇ ਆਰਾਧੇਤਿ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ ਪਟਿਲਭਤਿ. ਲੋਕਿਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਹਿ ਅਪ੍ਪਿਤਪ੍ਪਿਤਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ, ‘‘ਕਤਮੋ ਸਮਯਵਿਮੋਕ੍ਖੋ? ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਚ ਝਾਨਾਨਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਚ ਅਰੂਪਾਵਚਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ, ਅਯਂ ਸਮਯਵਿਮੋਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਮਯਵਿਮੋਕ੍ਖੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾ ਪਨ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਸਕਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਨਿ ਹਿ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਇਮੇ ਨਵ ਧਮ੍ਮਾ ਅਸਮਯਵਿਮੋਕ੍ਖੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ.
ਅਕੁਪ੍ਪਾ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਵਿਮੁਤ੍ਤਿ. ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤਦਤ੍ਥਂ, ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਤ੍ਥਮਿਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ. ਅਯਂ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਤਂ ਸਾਰਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਸਾਰਂ. ਏਤਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ, ਏਸਾ ਕੋਟਿ, ਨ ਇਤੋ ਪਰਂ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾਵ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਮਹਾਸਾਰੋਪਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੦. ਚੂਲ਼ਸਾਰੋਪਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੧੨. ਏਵਂ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਚੂਲ਼ਸਾਰੋਪਮਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਪਿਙ੍ਗਲਕੋਚ੍ਛੋਤਿ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਿਙ੍ਗਲਧਾਤੁਕੋ. ਕੋਚ੍ਛੋਤਿ ਪਨਸ੍ਸ ਨਾਮਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਿਙ੍ਗਲਕੋਚ੍ਛੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਙ੍ਘਿਨੋਤਿਆਦੀਸੁ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸਮੂਹਸਙ੍ਖਾਤੋ ਸਙ੍ਘੋ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਙ੍ਘਿਨੋ. ਸ੍ਵੇਵ ਗਣੋ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਗਣਿਨੋ. ਆਚਾਰਸਿਕ੍ਖਾਪਨਵਸੇਨ ਤਸ੍ਸ ਗਣਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯਾਤਿ ਗਣਾਚਰਿਯਾ. ਞਾਤਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਤਾ ਪਾਕਟਾ. ‘‘ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਾ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਾ, ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯ ¶ ਵਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਨ ਨਿਵਾਸੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਮੁਗ੍ਗਤੋ ਯਸੋ ਏਤੇਸਂ ¶ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਯਸਸ੍ਸਿਨੋ. ਤਿਤ੍ਥਕਰਾਤਿ ਲਦ੍ਧਿਕਰਾ. ਸਾਧੁਸਮ੍ਮਤਾਤਿ ਇਮੇ ਸਾਧੁ ਸੁਨ੍ਦਰਾ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਤਿ ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਤਾ. ਬਹੁਜਨਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸ੍ਸੁਤਵਤੋ ਅਨ੍ਧਬਾਲਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ. ਇਦਾਨਿ ਤੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ ਪੂਰਣੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪੂਰਣੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਪਟਿਞ੍ਞਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਕਸ੍ਸਪੋਤਿ ਗੋਤ੍ਤਂ. ਸੋ ਕਿਰ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਕੁਲਸ੍ਸ ਏਕੂਨਦਾਸਸਤਂ ਪੂਰਯਮਾਨੋ ਜਾਤੋ, ਤੇਨਸ੍ਸ ‘‘ਪੂਰਣੋ’’ਤਿ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਮਙ੍ਗਲਦਾਸਤ੍ਤਾ ਚਸ੍ਸ ‘‘ਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਕਤਂ ਵਾ ਨ ਕਤਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸੋ ਕਿਮਹਮੇਤ੍ਥ ਵਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਲਾਯਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਚੋਰਾ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਂਸੁ. ਸੋ ਪਣ੍ਣੇਨ ਵਾ ਤਿਣੇਨ ਵਾ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤੁਮ੍ਪਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਜਾਤਰੂਪੇਨੇਵ ਏਕਂ ਗਾਮਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਅਯਂ ਸਮਣੋ ਅਰਹਾ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਇਮਿਨਾ ਸਦਿਸੋ’’ਤਿ ਪੂਵਭਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਸਾਟਕਂ ਅਨਿਵਤ੍ਥਭਾਵੇਨ ਇਦਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਾਟਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾਪਿ ਨ ਨਿਵਾਸੇਸਿ, ਤਦੇਵ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਪੂਰਣੋ ਕਸ੍ਸਪੋ’’ਤਿ.
ਮਕ੍ਖਲੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਗੋਸਾਲਾਯ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਗੋਸਾਲੋਤਿ ਦੁਤਿਯਂ ਨਾਮਂ. ਤਂ ਕਿਰ ਸਕਦ੍ਦਮਾਯ ਭੂਮਿਯਾ ਤੇਲਘਟਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ, ‘‘ਤਾਤ, ਮਾ ਖਲੀ’’ਤਿ ਸਾਮਿਕੋ ਆਹ. ਸੋ ਪਮਾਦੇਨ ਖਲਿਤ੍ਵਾ ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਭਯੇਨ ਪਲਾਯਿਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧੋ. ਸਾਮਿਕੋ ਉਪਧਾਵਿਤ੍ਵਾ ਸਾਟਕਕਣ੍ਣੇ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਸੋਪਿ ਸਾਟਕਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਅਚੇਲਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਲਾਯਿ, ਸੇਸਂ ਪੂਰਣਸਦਿਸਮੇਵ.
ਅਜਿਤੋਤਿ ¶ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਕੇਸਕਮ੍ਬਲਂ ਧਾਰੇਤੀਤਿ ਕੇਸਕਮ੍ਬਲੋ. ਇਤਿ ਨਾਮਦ੍ਵਯਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਜਿਤੋ ਕੇਸਕਮ੍ਬਲੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕੇਸਕਮ੍ਬਲੋ ਨਾਮ ਮਨੁਸ੍ਸਕੇਸੇਹਿ ਕਤਕਮ੍ਬਲੋ, ਤਤੋ ਪਟਿਕਿਟ੍ਠਤਰਂ ਵਤ੍ਥਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਾਨਿ ਕਾਨਿਚਿ ਤਨ੍ਤਾਵੁਤਾਨਂ ਵਤ੍ਥਾਨਂ, ਕੇਸਕਮ੍ਬਲੋ ਤੇਸਂ ਪਟਿਕਿਟ੍ਠੋ ਅਕ੍ਖਾਯਤਿ, ਕੇਸਕਮ੍ਬਲੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸੀਤੇ ਸੀਤੋ ਉਣ੍ਹੇ ਉਣ੍ਹੋ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੋ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧੋ ਦੁਕ੍ਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੧੩੮).
ਪਕੁਧੋਤਿ ¶ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਕਚ੍ਚਾਯਨੋਤਿ ਗੋਤ੍ਤਂ. ਇਤਿ ¶ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਪਕੁਧੋ ਕਚ੍ਚਾਯਨੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸੀਤੁਦਕਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਕੋ ਏਸ, ਵਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾਪਿ ਉਦਕਕਿਚ੍ਚਂ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਉਣ੍ਹੋਦਕਂ ਵਾ ਕਞ੍ਜਿਯਂ ਵਾ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਕਰੋਤਿ, ਨਦਿਂ ਵਾ ਮਗ੍ਗੋਦਕਂ ਵਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ, ‘‘ਸੀਲਂ ਮੇ ਭਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾਲਿਕਥੂਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸੀਲਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਵਰੂਪੋ ਨਿਸ੍ਸਿਰਿਕਲਦ੍ਧਿਕੋ ਏਸ.
ਸਞ੍ਜਯੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਬੇਲਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਬੇਲਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ. ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਗਣ੍ਠਨਕਿਲੇਸੋ ਪਲਿਬੁਜ੍ਝਨਕਿਲੇਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਕਿਲੇਸਗਣ੍ਠਰਹਿਤਾ ਮਯਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵਾਦਿਤਾਯ ਲਦ੍ਧਨਾਮਵਸੇਨ ਨਿਗਣ੍ਠੋ. ਨਾਟਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਨਾਟਪੁਤ੍ਤੋ. ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਂਸੂਤਿ ਯਥਾ ਤੇਸਂ ਪਟਿਞ੍ਞਾ, ਤਥੇਵ ਜਾਨਿਂਸੁ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਸਚੇ ਨੇਸਂ ਸਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ ਸਬ੍ਬੇ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਂਸੁ. ਨੋ ਚੇ, ਨ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਂਸੁ. ਤਸ੍ਮਾ ਕਿਂ ਤੇਸਂ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ ਨ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾਤਿ, ਅਯਮੇਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਨੇਸਂ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਭਾਵਕਥਨੇਨ ਅਤ੍ਥਾਭਾਵਤੋ ਅਲਨ੍ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਉਪਮਾਯ ਅਤ੍ਥਂ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਮੇਵ ਦੇਸੇਤੁਂ, ਧਮ੍ਮਂ, ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਆਹ.
੩੨੦. ਤਤ੍ਥ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯਾਤਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰਣਤ੍ਥਂ. ਨ ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਤੀਤਿ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਯਤਾਛਨ੍ਦਂ ਨ ਜਨਯਤਿ. ਨ ਵਾਯਮਤੀਤਿ ਵਾਯਾਮਂ ਪਰਕ੍ਕਮਂ ਨ ਕਰੋਤਿ. ਓਲੀਨਵੁਤ੍ਤਿਕੋ ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਲੀਨਜ੍ਝਾਸਯੋ ਹੋਤਿ. ਸਾਥਲਿਕੋਤਿ ਸਿਥਿਲਗ੍ਗਾਹੀ, ਸਾਸਨਂ ਸਿਥਿਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਦਲ਼੍ਹਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ.
੩੨੩. ਇਧ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹੀਤਿ ਕਥਂ ਇਮੇ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦਿਧਮ੍ਮਾ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨੇਨ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਾ ਜਾਤਾਤਿ? ਨਿਰੋਧਪਾਦਕਤ੍ਤਾ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦਿਧਮ੍ਮਾ ਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਾ ¶ , ਇਧ ਨਿਰੋਧਪਾਦਕਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਾ ਜਾਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਇਤਿ ਭਗਵਾ ਇਦਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾਵ ਨਿਟ੍ਠਪੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਵਸਾਨੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸਰਣੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਚੂਲ਼ਸਾਰੋਪਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਤਤਿਯਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਮਹਾਯਮਕਵਗ੍ਗੋ
੧. ਚੂਲ਼ਗੋਸਿਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੨੫. ਏਵਂ ¶ ¶ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਚੂਲ਼ਗੋਸਿਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਨਾਤਿਕੇ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਨਾਤਿਕਾ ਨਾਮ ਏਕਂ ਤਲ਼ਾਕਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਚੂਲ਼ਪਿਤਿਮਹਾਪਿਤਿਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਦ੍ਵੇ ਗਾਮਾ, ਤੇਸੁ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ. ਗਿਞ੍ਜਕਾਵਸਥੇਤਿ ਇਟ੍ਠਕਾਮਯੇ ਆਵਸਥੇ. ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਸਮਯੇ ਭਗਵਾ ਮਹਾਜਨਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਜ੍ਜਿਰਟ੍ਠੇ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਨਾਤਿਕਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਨਾਤਿਕਵਾਸਿਨੋ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਗਵਤੋ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਸਨ੍ਨਹਦਯਾ, ‘‘ਸਤ੍ਥੁ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਇਟ੍ਠਕਾਹੇਵ ਭਿਤ੍ਤਿਸੋਪਾਨਤ੍ਥਮ੍ਭੇ ਵਾਲ਼ਰੂਪਾਦੀਨਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪਾਸਾਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸੁਧਾਯ ਲਿਮ੍ਪਿਤ੍ਵਾ ਮਾਲਾਕਮ੍ਮਲਤਾਕਮ੍ਮਾਦੀਨਿ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥਰਣਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦੀਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਸੁਂ. ਅਪਰਾਪਰਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਰਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨਮਣ੍ਡਪਚਙ੍ਕਮਾਦੀਨਿ ਕਾਰਯਿਂਸੁ. ਇਤਿ ਸੋ ਵਿਹਾਰੋ ਮਹਾ ਅਹੋਸਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਗਿਞ੍ਜਕਾਵਸਥੇ’’ਤਿ.
ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲਵਨਦਾਯੇਤਿ ਤਤ੍ਥ ਏਕਸ੍ਸ ਜੇਟ੍ਠਕਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧਤੋ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਣ੍ਠਾਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਟਪਂ ਉਟ੍ਠਹਿ, ਤਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਤਂ ਵਨਂ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲਵਨਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤਂ. ਦਾਯੋਤਿ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਅਰਞ੍ਞਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲਵਨਦਾਯੇਤਿ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲਵਨਅਰਞ੍ਞੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਹਰਨ੍ਤੀਤਿ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਂ ਅਨੁਭਵਮਾਨਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ. ਇਮੇਸਞ੍ਹਿ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪਰਿਪਣ੍ਣਾਸਕੇ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਾਲੋ ਕਥਿਤੋ, ਇਧ ਖੀਣਾਸਵਕਾਲੋ. ਤਦਾ ਹਿ ਤੇ ਲਦ੍ਧਸ੍ਸਾਦਾ ਲਦ੍ਧਪਤਿਟ੍ਠਾ ਅਧਿਗਤਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ਖੀਣਾਸਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਂ ਅਨੁਭਵਮਾਨਾ ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਰਿਂਸੁ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਯੇਨ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲਵਨਦਾਯੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰੇਸੁ ਵਾ ਅਸੀਤਿਮਹਾਸਾਵਕੇਸੁ ¶ ਵਾ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਧਮ੍ਮਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਮ੍ਪਿ ਕਞ੍ਚਿ ਅਨਾਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਆਦਾਯ ਅਨੀਕਾ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਹਤ੍ਥੀ ਵਿਯ, ਯੂਥਾ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਕਾਲ਼ਸੀਹੋ ਵਿਯ ¶ , ਵਾਤਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਵਲਾਹਕੋ ਵਿਯ ਏਕਕੋਵ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਭਗਵਾ ਸਯਂ ਅਗਮਾਸੀਤਿ? ਤਯੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ¶ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਂ ਅਨੁਭਵਨ੍ਤਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ, ਪਚ੍ਛਿਮਜਨਤਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਨਤੋ ਧਮ੍ਮਗਰੁਭਾਵਤੋ ਚ. ਏਵਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਅਹਂ ਇਮੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਉਕ੍ਕਂਸਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਨੇਸਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਤਾਵ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਪਰਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਮਗ੍ਗਵਾਸਂ ਵਸਨ੍ਤਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਸਯਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਤਯੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿ, ਕੋ ਨਾਮ ਸਮਗ੍ਗਵਾਸਂ ਨ ਵਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਮਗ੍ਗਵਾਸਂ ਵਸਿਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਖਿਪ੍ਪਮੇਵ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਪਚ੍ਛਿਮਜਨਤਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਨਤੋਪਿ ਅਗਮਾਸਿ. ਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮਗਰੁਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਚ ਨੇਸਂ ਧਮ੍ਮਗਰੁਭਾਵੋ ਰਥਵਿਨੀਤੇ ਆਵਿਕਤੋਵ. ਇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਗਰੁਭਾਵਤੋਪਿ ਧਮ੍ਮਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਗਮਾਸਿ.
ਦਾਯਪਾਲੋਤਿ ਅਰਞ੍ਞਪਾਲੋ. ਸੋ ਤਂ ਅਰਞ੍ਞਂ ਯਥਾ ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤਪ੍ਪਦੇਸੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਪੁਪ੍ਫਂ ਵਾ ਫਲਂ ਵਾ ਨਿਯ੍ਯਾਸਂ ਵਾ ਦਬ੍ਬਸਮ੍ਭਾਰਂ ਵਾ ਨ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਵਤਿਯਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਰਞ੍ਞਸ੍ਸ ਯੋਜਿਤੇ ਦ੍ਵਾਰੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਰਞ੍ਞਂ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਪਾਲੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਦਾਯਪਾਲੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਤ੍ਤਕਾਮਰੂਪਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਿਤਂ ਕਾਮਯਮਾਨਸਭਾਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾਪਿ ਵੇਜ੍ਜਕਮ੍ਮਦੂਤਕਮ੍ਮਪਹਿਣਗਮਨਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਏਕਵੀਸਤਿਅਨੇਸਨਾਹਿ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਅਯਂ ਨ ਅਤ੍ਤਕਾਮਰੂਪੋ ਨਾਮ. ਯੋ ਪਨ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਏਕਵੀਸਤਿਅਨੇਸਨਂ ਪਹਾਯ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਪ੍ਪਾਯਧੁਤਙ੍ਗਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਅਟ੍ਠਤਿਂਸਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਰੁਚਿਯਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਾਮਨ੍ਤਂ ਪਹਾਯ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਕੁਰੁਮਾਨੋ ਵਿਹਰਤਿ, ਅਯਂ ਅਤ੍ਤਕਾਮੋ ਨਾਮ. ਤੇਪਿ ਤਯੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਏਵਰੂਪਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਤ੍ਤਕਾਮਰੂਪਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.
ਮਾ ਤੇਸਂ ਅਫਾਸੁਮਕਾਸੀਤਿ ਤੇਸਂ ਮਾ ਅਫਾਸੁਕਂ ਅਕਾਸੀਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਾਰੇਸਿ. ਏਵਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਇਮੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ¶ ਸਮਗ੍ਗਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਚ ਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਭਣ੍ਡਨਕਲਹਵਿਵਾਦਾ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤਿਖਿਣਸਿਙ੍ਗੋ ਚਣ੍ਡਗੋਣੋ ਵਿਯ ਓਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ਵਿਚਰਤਿ, ਅਥੇਕਮਗ੍ਗੇਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਗਮਨਂ ਨ ¶ ਹੋਤਿ, ਕਦਾਚਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਏਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਇਮੇਸਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮਗ੍ਗਵਾਸਂ ¶ ਭਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ. ਪਾਸਾਦਿਕੋ ਚ ਪਨੇਸ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋ ਸੁਰਸਗਿਦ੍ਧੋ ਮਞ੍ਞੇ, ਗਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਣੀਤਦਾਯਕਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕਾਨਞ੍ਚ ਵਣ੍ਣਕਥਨਾਦੀਹਿ ਇਮੇਸਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਪ੍ਪਮਾਦਵਿਹਾਰਂ ਭਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ. ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਚਾਪਿ ਏਤੇਸਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਬਦ੍ਧਾਨਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਚ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾ ਤਯੋ ਚਙ੍ਕਮਾ ਤੀਣਿ ਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਤੀਣਿ ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਨਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਸਮਣੋ ਮਹਾਕਾਯੋ ਵੁਡ੍ਢਤਰੋ ਮਞ੍ਞੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਸੋ ਅਕਾਲੇ ਇਮੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇ ਸੇਨਾਸਨਾ ਵੁਟ੍ਠਾਪੇਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਏਤੇਸਂ ਅਫਾਸੁ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਤਂ ਅਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋ, ‘‘ਮਾ ਤੇਸਂ ਅਫਾਸੁਕਮਕਾਸੀ’’ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਾਰੇਸਿ.
ਕਿਂ ਪਨੇਸ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਾਰੇਸਿ, ਅਜਾਨਨ੍ਤੋਤਿ? ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਹਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਕਮ੍ਪਨਾਦੀਨਿ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਾਨਿ ਪਵਤ੍ਤਿਂਸੁ, ਅਰਞ੍ਞਵਾਸਿਨੋ ਪਨ ਦੁਬ੍ਬਲਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸਕਮ੍ਮਪ੍ਪਸੁਤਾ ਤਾਨਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਚ ਨਾਮ ਯਦਾ ਅਨੇਕਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੋ ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਯ ਅਸੀਤਿਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹਿ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਸਿਰਿਯਾ ਚ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਵਿਚਰਤਿ, ਤਦਾ ਕੋ ਏਸੋਤਿ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾਵ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ ਹੋਤਿ. ਤਦਾ ਪਨ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਂ ਚੀਵਰਗਬ੍ਭੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਵਲਾਹਕਗਬ੍ਭੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਪੁਣ੍ਣਚਨ੍ਦੋ ਵਿਯ ਸਯਮੇਵ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਅਞ੍ਞਾਤਕਵੇਸੇਨ ਅਗਮਾਸਿ. ਇਤਿ ਨਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋਵ ਦਾਯਪਾਲੋ ਨਿਵਾਰੇਸਿ.
ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਮਾ ਸਮਣਾਤਿ ਦਾਯਪਾਲਸ੍ਸ ਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾਵ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਯਂ ਤਯੋ ਜਨਾ ਇਧ ਵਿਹਰਾਮ, ਅਞ੍ਞੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਯਞ੍ਚ ਦਾਯਪਾਲੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਵਿਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥੇਤਿ, ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਦ੍ਵਾਰੇ ਠਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਭਗਵਾਪਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਹ ਦਸ੍ਸਨੇਨੇਵ ਸਰੀਰੋਭਾਸਂ ਮੁਞ੍ਚਿ, ਅਸੀਤਿਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਵਿਰਾਜਿਤਾ ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾ ਪਸਾਰਿਤਸੁਵਣ੍ਣਪਟੋ ਵਿਯ ਵਿਰੋਚਿਤ੍ਥ. ਥੇਰੋ, ‘‘ਅਯਂ ਦਾਯਪਾਲੋ ਫਣਕਤਂ ਆਸਿਵਿਸਂ ¶ ਗੀਵਾਯ ਗਹੇਤੁਂ ਹਤ੍ਥਂ ਪਸਾਰੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਲੋਕੇ ਅਗ੍ਗਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋਵ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਞ੍ਞਤਰਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਵਿਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥੇਤੀ’’ਤਿ ਨਿਵਾਰੇਨ੍ਤੋ ਏਤਂ, ‘‘ਮਾ, ਆਵੁਸੋ ਦਾਯਪਾਲਾ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਂ ਅਵੋਚ.
ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ¶ ਕਸ੍ਮਾ ਭਗਵਤੋ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ? ਏਵਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ ¶ – ‘‘ਮਯਂ ਤਯੋ ਜਨਾ ਸਮਗ੍ਗਵਾਸਂ ਵਸਾਮ, ਸਚਾਹਂ ਏਕਕੋਵ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸਮਗ੍ਗਵਾਸੋ ਨਾਮ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਿਯਮਿਤ੍ਤੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾਵ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਯਥਾ ਚ ਭਗਵਾ ਮਯ੍ਹਂ ਪਿਯੋ, ਏਵਂ ਸਹਾਯਾਨਮ੍ਪਿ ਮੇ ਪਿਯੋਤਿ, ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਕਾਤੁਕਾਮੋ ਸਯਂ ਅਕਤ੍ਵਾਵ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ਤੇਸਂ ਥੇਰਾਨਂ ਪਣ੍ਣਸਾਲਦ੍ਵਾਰੇ ਚਙ੍ਕਮਨਕੋਟਿਯਾ ਭਗਵਤੋ ਆਗਮਨਮਗ੍ਗੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਰੋ ਤੇਸਂ ਸਞ੍ਞਂ ਦਦਮਾਨੋਵ ਗਤੋਤਿ. ਅਭਿਕ੍ਕਮਥਾਤਿ ਇਤੋ ਆਗਚ੍ਛਥ. ਪਾਦੇ ਪਕ੍ਖਾਲੇਸੀਤਿ ਵਿਕਸਿਤਪਦੁਮਸਨ੍ਨਿਭੇਹਿ ਜਾਲਹਤ੍ਥੇਹਿ ਮਣਿਵਣ੍ਣਂ ਉਦਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੇਸੁ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦੇਸੁ ਉਦਕਮਭਿਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਪਾਦੇਨ ਪਾਦਂ ਘਂਸਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਖਾਲੇਸਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਕਾਯੇ ਰਜੋਜਲ੍ਲਂ ਨਾਮ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਕਸ੍ਮਾ ਪਕ੍ਖਾਲੇਸੀਤਿ? ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਉਤੁਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਹਂਸਨਤ੍ਥਂ. ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਅਭਿਹਟੇਨ ਉਦਕੇਨ ਭਗਵਾ ਪਾਦੇ ਪਕ੍ਖਾਲੇਸਿ, ਪਰਿਭੋਗਂ ਅਕਾਸੀਤਿ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਬਲਵਸੋਮਨਸ੍ਸਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪੀਣਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਕ੍ਖਾਲੇਸਿ. ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਂ ਭਗਵਾ ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਤੇਸਂ ਵੁਡ੍ਢਤਰੋ.
੩੨੬. ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹੇ ਕਤੇ ਸੇਸਾਨਂ ਕਤੋਵ ਹੋਤੀਤਿ ਥੇਰਞ੍ਞੇਵ ਏਤਂ ਕਚ੍ਚਿ ਵੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਾਤਿਆਦਿਵਚਨਂ ਅਵੋਚ. ਤਤ੍ਥ ਕਚ੍ਚੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਵੋਤਿ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਕਚ੍ਚਿ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਖਮਨੀਯਂ, ਇਰਿਯਾਪਥੋ ਵੋ ਖਮਤਿ? ਕਚ੍ਚਿ ਯਾਪਨੀਯਂ, ਕਚ੍ਚਿ ਵੋ ਜੀਵਿਤਂ ਯਾਪੇਤਿ ਘਟਿਯਤਿ? ਕਚ੍ਚਿ ਪਿਣ੍ਡਕੇਨ ਨ ਕਿਲਮਥ, ਕਚ੍ਚਿ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸੁਲਭਪਿਣ੍ਡਂ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਵੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਲ਼ੁਙ੍ਕਯਾਗੁਂ ਵਾ ਕਟਚ੍ਛੁਭਿਕ੍ਖਂ ਵਾ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵਤ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਅਕਿਲਮਨ੍ਤੇਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮੋ ਕਾਤੁਂ, ਵਤ੍ਤਮੇਵ ਵਾ ਏਤਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ. ਅਥ ¶ ਤੇਨ ਪਟਿਵਚਨੇ ਦਿਨ੍ਨੇ, ‘‘ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਾ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਰਾਜਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞਾ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਸਨ੍ਤਾਨਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਨ ਏਤਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਮਿਗਪੋਤਕਾ ਵਿਯ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਾ ਵਿਹਰਥ, ਉਦਾਹੁ ਸਾਮਗ੍ਗਿਭਾਵੋ ਵੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ, ਕਚ੍ਚਿ ਪਨ ਵੋ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਾ, ਸਮਗ੍ਗਾਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਤਤ੍ਥ ਖੀਰੋਦਕੀਭੂਤਾਤਿ ਯਥਾ ਖੀਰਞ੍ਚ ਉਦਕਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਂਸਨ੍ਦਤਿ, ਵਿਸੁਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਕਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਉਪੇਤਿ, ਕਚ੍ਚਿ ਏਵਂ ਸਾਮਗ੍ਗਿਵਸੇਨ ਏਕਤ੍ਤੂਪਗਤਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾ ¶ ਵਿਹਰਥਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਪਿਯਚਕ੍ਖੂਹੀਤਿ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕਨਚਕ੍ਖੂਨਿ ਪਿਯਚਕ੍ਖੂਨਿ ਨਾਮ. ਕਚ੍ਚਿ ਤਥਾਰੂਪੇਹਿ ਚਕ੍ਖੂਹਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਵਿਹਰਥਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਤਗ੍ਘਾਤਿ ਏਕਂਸਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਏਕਂਸੇਨ ¶ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਥਾ ਕਥਂ ਪਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਕਥਨ੍ਤਿ ਕਾਰਣਪੁਚ੍ਛਾ. ਕਥਂ ਪਨ ਤੁਮ੍ਹੇ ਏਵਂ ਵਿਹਰਥ, ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਵਿਹਰਥ, ਤਂ ਮੇ ਕਾਰਣਂ ਬ੍ਰੂਥਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ. ਆਵਿ ਚੇਵ ਰਹੋ ਚਾਤਿ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਚੇਵ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਚ. ਇਤਰੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਕਾਯਵਚੀਕਮ੍ਮਾਨਿ ਸਹਵਾਸੇ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਇਤਰਾਨਿ ਵਿਪ੍ਪਵਾਸੇ. ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਯਞ੍ਹਿ ਸਹਵਸਨ੍ਤੇਸੁ ਏਕੇਨ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਵਾ ਦਾਰੁਭਣ੍ਡਂ ਵਾ ਮਤ੍ਤਿਕਾਭਣ੍ਡਂ ਵਾ ਬਹਿ ਦੁਨ੍ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਕੇਨਿਦਂ ਵਲ਼ਞ੍ਜਿਤਨ੍ਤਿ ਅਵਞ੍ਞਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਦੁਨ੍ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਾਮੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਪਨ ਠਾਨਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਤੇਨ ਦੁਨ੍ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਸੇਨਾਸਨਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਤਥੇਵ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ ਪਨ ਪਟਿਜਗ੍ਗਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਸਹਵਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਧੁਰਂ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਕਥਂ ਧਮ੍ਮੀਕਥਂ ਸਰਭਞ੍ਞਂ ਸਾਕਚ੍ਛਂ ਪਞ੍ਹਪੁਚ੍ਛਨਂ ਪਞ੍ਹਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕਰਣੇ ¶ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤ੍ਤਂ ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਥੇਰੇਸੁ ਪਨ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਮਯ੍ਹਂ ਪਿਯਸਹਾਯੋ ਨਨ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰੋ ਕਿਮਿਲਤ੍ਥੇਰੋ ਏਵਂ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਏਵਂ ਆਚਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿਆਦਿਗੁਣਕਥਨਂ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤ੍ਤਂ ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਮਯ੍ਹਂ ਪਿਯਮਿਤ੍ਤੋ ਨਨ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰੋ ਕਿਮਿਲਤ੍ਥੇਰੋ ਅਵੇਰੋ ਹੋਤੁ, ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੋ ਸੁਖੀ ਹੋਤੂਤਿ ਏਵਂ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਤੋ ਪਨ ਸਮ੍ਮੁਖਾਪਿ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾਪਿ ਮੇਤ੍ਤਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਹੋਤਿਯੇਵ.
ਨਾਨਾ ਹਿ ਖੋ ਨੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਾਯਾਤਿ ਕਾਯਞ੍ਹਿ ਪਿਟ੍ਠਂ ਵਿਯ ਮਤ੍ਤਿਕਾ ਵਿਯ ਚ ਓਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਏਕਤੋ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਏਕਞ੍ਚ ਪਨ ਮਞ੍ਞੇ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਨ ਨੋ ਹਿਤਟ੍ਠੇਨ ਨਿਰਨ੍ਤਰਟ੍ਠੇਨ ਅਵਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠੇਨ ਸਮਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਏਕਮੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਥਂ ਪਨੇਤਂ ਸਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਇਤਰੇਸਂ ਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਵਤ੍ਤਿਂਸੂਤਿ? ਏਕਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੇ ਮਲਂ ਉਟ੍ਠਹਤਿ, ਏਕਸ੍ਸ ਚੀਵਰਂ ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਹੋਤਿ, ਏਕਸ੍ਸ ਪਰਿਭਣ੍ਡਕਮ੍ਮਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੇ ਮਲਂ ਉਟ੍ਠਿਤਂ, ਤੇਨ ਮਮਾਵੁਸੋ, ਪਤ੍ਤੇ ਮਲਂ ਉਟ੍ਠਿਤਂ ਪਚਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਇਤਰੇ ਮਯ੍ਹਂ ਚੀਵਰਂ ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ¶ ਧੋਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਮਯ੍ਹਂ ਪਰਿਭਣ੍ਡਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਦਾਰੂਨਿ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਕਟਾਹੇ ਪਰਿਭਣ੍ਡਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਚੀਵਰਂ ਵਾ ਧੋਵਨ੍ਤਿ, ਪਰਿਭਣ੍ਡਂ ਵਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਮਮਾਵੁਸੋ, ਚੀਵਰਂ ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਧੋਵਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਮਮ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾ ਉਕ੍ਲਾਪਾ ਪਰਿਭਣ੍ਡਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਪਠਮਤਰਂ ਆਰੋਚਿਤੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
੩੨੭. ਸਾਧੁ ¶ ਸਾਧੁ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਾਤਿ ਭਗਵਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਨ ਚ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਿਣ੍ਡਕੇਨ ਕਿਲਮਿਮ੍ਹਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਨ ਸਾਧੁਕਾਰਮਦਾਸਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਯਞ੍ਹਿ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰੋ ਆਹਾਰੋ ਨਾਮ ਇਮੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਪਾਯਲੋਕੇਪਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਪਿ ਆਚਿਣ੍ਣਸਮਾਚਿਣ੍ਣੋਵ. ਅਯਂ ਪਨ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿਵਾਸੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਵਿਵਾਦਪਕ੍ਖਨ੍ਦੋ, ਅਪਾਯਲੋਕੇ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਪਿ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਪਟਿਵਿਰੁਦ੍ਧਾ ਏਵ, ਏਤੇਸਂ ਸਾਮਗ੍ਗਿਕਾਲੋ ਦੁਲ੍ਲਭੋ, ਕਦਾਚਿਦੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮਗ੍ਗਵਾਸਸ੍ਸ ਦੁਲ੍ਲਭਤ੍ਤਾ ਇਧ ਭਗਵਾ ਸਾਧੁਕਾਰਮਦਾਸਿ. ਇਦਾਨਿ ਤੇਸਂ ਅਪ੍ਪਮਾਦਲਕ੍ਖਣਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਕਚ੍ਚਿ ¶ ਪਨ ਵੋ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵੋਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਂ ਵਾ, ਕਚ੍ਚਿ ਤੁਮ੍ਹੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਮ੍ਹਾਕਨ੍ਤਿ ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਤੀਸੁ ਜਨੇਸੁ. ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਟਿਕ੍ਕਮਤੀਤਿ ਗਾਮੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤਿ. ਅਵਕ੍ਕਾਰਪਾਤਿਨ੍ਤਿ ਅਤਿਰੇਕਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਠਪਨਤ੍ਥਾਯ ਏਕਂ ਸਮੁਗ੍ਗਪਾਤਿਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਠਪੇਤਿ.
ਯੋ ਪਚ੍ਛਾਤਿ ਤੇ ਕਿਰ ਥੇਰਾ ਨ ਏਕਤੋਵ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ, ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਰਤਾ ਹੇਤੇ. ਪਾਤੋਵ ਸਰੀਰਪ੍ਪਟਿਜਗ੍ਗਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਯੋ ਪਠਮਤਰਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਪਠਮਤਰਂ ਉਟ੍ਠਾਤਿ; ਸੋ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤੋ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਜਾਨਾਤਿ – ‘‘ਦ੍ਵੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਚ੍ਛਾ, ਅਹਂ ਪਠਮਤਰਂ ਆਗਤੋ’’ਤਿ. ਅਥ ਪਤ੍ਤਂ ਪਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਆਸਨਪਞ੍ਞਾਪਨਾਦੀਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਯਦਿ ਪਤ੍ਤੇ ਪਟਿਵਿਸਮਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਤਿ. ਯਦਿ ਅਤਿਰੇਕਂ ਹੋਤਿ, ਅਵਕ੍ਕਾਰਪਾਤਿਯਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਾਤਿਂ ਪਿਧਾਯ ਭੁਞ੍ਜਤਿ. ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਪਤ੍ਤਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਵੋਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਥਵਿਕਾਯ ਓਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪਵਿਸਤਿ. ਦੁਤਿਯੋਪਿ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾਵ ਜਾਨਾਤਿ – ‘‘ਏਕੋ ਪਠਮਂ ਆਗਤੋ, ਏਕੋ ਪਚ੍ਛਤੋ’’ਤਿ. ਸੋ ਸਚੇ ਪਤ੍ਤੇ ਭਤ੍ਤਂ ਪਮਾਣਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਭੁਞ੍ਜਤਿ. ਸਚੇ ਮਨ੍ਦਂ, ਅਵਕ੍ਕਾਰਪਾਤਿਤੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਤਿ. ਸਚੇ ਅਤਿਰੇਕਂ ¶ ਹੋਤਿ, ਅਵਕ੍ਕਾਰਪਾਤਿਯਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਮਾਣਮੇਵ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪਵਿਸਤਿ. ਤਤਿਯੋਪਿ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾਵ ਜਾਨਾਤਿ – ‘‘ਦ੍ਵੇ ਪਠਮਂ ਆਗਤਾ, ਅਹਂ ਪਚ੍ਛਤੋ’’ਤਿ. ਸੋਪਿ ਦੁਤਿਯਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਪਤ੍ਤਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਵੋਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਥਵਿਕਾਯ ਓਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਆਸਨਾਨਿ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਾਮੇਤਿ; ਪਾਨੀਯਘਟੇ ਵਾ ਪਰਿਭੋਜਨੀਯਘਟੇ ਵਾ ਅਵਸੇਸਂ ਉਦਕਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਘਟੇ ਨਿਕੁਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਵਕ੍ਕਾਰਪਾਤਿਯਂ ਸਚੇ ਅਵਸੇਸਭਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਪਾਤਿਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਾਮੇਤਿ; ਭਤ੍ਤਗ੍ਗਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਤਿ. ਤਤੋ ਕਚਵਰਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ¶ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਿਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ¶ ਉਪਚਿਕਾਹਿ ਮੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪਵਿਸਤਿ. ਇਦਂ ਥੇਰਾਨਂ ਬਹਿਵਿਹਾਰੇ ਅਰਞ੍ਞੇ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਕਰਣਟ੍ਠਾਨੇ ਭੋਜਨਸਾਲਾਯਂ ਵਤ੍ਤਂ. ਇਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯ, ‘‘ਯੋ ਪਚ੍ਛਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਯੋ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿਆਦਿ ਪਨ ਨੇਸਂ ਅਨ੍ਤੋਵਿਹਾਰੇ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਵਚ੍ਚਘਟਨ੍ਤਿ ਆਚਮਨਕੁਮ੍ਭਿਂ. ਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਰਿਤ੍ਤਕਂ. ਤੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਅਵਿਸਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਂ, ਅਤਿਭਾਰਿਯਂ. ਹਤ੍ਥਵਿਕਾਰੇਨਾਤਿ ਹਤ੍ਥਸਞ੍ਞਾਯ. ਤੇ ਕਿਰ ਪਾਨੀਯਘਟਾਦੀਸੁ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਤੁਚ੍ਛਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਬਹਿ ਚ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਉਦਕਂ ਪਰਿਸ੍ਸਾਵੇਤ੍ਵਾ ਤੀਰੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਹਤ੍ਥਵਿਕਾਰੇਨ ਆਮਨ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਓਦਿਸ੍ਸ ਵਾ ਅਨੋਦਿਸ੍ਸ ਵਾ ਸਦ੍ਦਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਓਦਿਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ? ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਸਦ੍ਦੋ ਬਾਧੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਅਨੋਦਿਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ? ਅਨੋਦਿਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦੇ ਦਿਨ੍ਨੇ, ‘‘ਅਹਂ ਪੁਰੇ, ਅਹਂ ਪੁਰੇ’’ਤਿ ਦ੍ਵੇਪਿ ਨਿਕ੍ਖਮੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਤੋ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਮ੍ਮੇ ਤਤਿਯਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਚ੍ਛੇਦੋ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਸਂਯਤਪਦਸਦ੍ਦੋ ਪਨ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਪਰਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਦਿਟ੍ਠਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਸਞ੍ਞਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯ ਇਤਰੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਤੋ ਦ੍ਵੇ ਜਨਾ ਹਤ੍ਥੇਨ ਹਤ੍ਥਂ ਸਂਸਿਬ੍ਬਨ੍ਤਾ ਦ੍ਵੀਸੁ ਹਤ੍ਥੇਸੁ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ – ‘‘ਹਤ੍ਥਵਿਕਾਰੇਨ ਦੁਤਿਯਂ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਵਿਲਙ੍ਘਕੇਨ ਉਪਟ੍ਠਪੇਮਾ’’ਤਿ.
ਪਞ੍ਚਾਹਿਕਂ ਖੋ ਪਨਾਤਿ ਚਾਤੁਦ੍ਦਸੇ ਪਨ੍ਨਰਸੇ ਅਟ੍ਠਮਿਯਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਤਾਵ ਪਕਤਿਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਮੇਵ, ਤਂ ਅਖਣ੍ਡਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਮੇ ਪਞ੍ਚਮੇ ਦਿਵਸੇ ਦ੍ਵੇ ਥੇਰਾ ਨਾਤਿਵਿਕਾਲੇ ਨ੍ਹਾਯਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਯੋਪਿ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪਿਟਕਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ¶ , ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਏਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂਯੇਵ ਅਰੁਣਂ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਥੇਰੇਨ ਭਗਵਤਾ ਅਪ੍ਪਮਾਦਲਕ੍ਖਣਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇਨ ਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨੇਸੁਯੇਵ ਅਪ੍ਪਮਾਦਲਕ੍ਖਣਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਂ ਪਵਿਸਨਕਾਲੋ, ਨਿਕ੍ਖਮਨਕਾਲੋ, ਨਿਵਾਸਨਪਰਿਵਤ੍ਤਨਂ, ਚੀਵਰਪਾਰੁਪਨਂ, ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਣਂ ਧਮ੍ਮਕਥਨਂ, ਅਨੁਮੋਦਨਂ ¶ , ਗਾਮਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਕਰਣਂ, ਪਤ੍ਤਧੋਵਨਂ, ਪਤ੍ਤਓਸਾਪਨਂ, ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਪਟਿਸਾਮਨਨ੍ਤਿ ਪਪਞ੍ਚਕਰਣਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਏਤਾਨਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਰੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਏਤ੍ਤਕਂ ਠਾਨਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਪਮਾਦਕਾਲੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨੇਸੁਯੇਵ ਅਪ੍ਪਮਾਦਲਕ੍ਖਣਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ.
੩੨੮. ਅਥਸ੍ਸ ¶ ਭਗਵਾ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪੁਨ ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ ਵੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਰਿ ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ. ਅਲਮਰਿਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੇਸੋਤਿ ਅਰਿਯਭਾਵਕਰਣਸਮਤ੍ਥੋ ਞਾਣਵਿਸੇਸੋ. ਕਿਞ੍ਹਿ ਨੋ ਸਿਯਾ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਕਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਾਧਿਗਤੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਧਿਗਤੋਯੇਵਾਤਿ. ਯਾਵ ਦੇਵਾਤਿ ਯਾਵ ਏਵ.
੩੨੯. ਏਵਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਧਿਗਮੇ ਬ੍ਯਾਕਤੇ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਏਤਸ੍ਸ ਪਨ ਵੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾਯਾਤਿ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਤ੍ਥਾਯ. ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਤ੍ਥਾਯ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਪਚ੍ਛਿਮਪਞ੍ਹੇ ਪਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਅਧਿਗਤਂ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਲਮਰਿਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੇਸੋਤਿ ਆਹ. ਥੇਰੋਪਿ ਪੁਚ੍ਛਾਨੁਰੂਪੇਨੇਵ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਵੇਦਯਿਤਸੁਖਤੋ ਅਵੇਦਯਿਤਸੁਖਂ ਸਨ੍ਤਤਰਂ ਪਣੀਤਤਰਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਂ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਂ ਵਾ ਪਣੀਤਤਰਂ ਵਾ ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਆਹ.
੩੩੦. ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯਾਤਿ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਾਨਿਸਂਸਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਯ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ. ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ਚਤੂਸੁ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਕਿਚ੍ਚਾ, ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਪਟਿਵੇਧਤ੍ਥਾਯ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸੇਨ ਪਨ ਅਯਞ੍ਚ ਅਯਞ੍ਚ ਆਨਿਸਂਸੋਤਿ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਾਨਿਸਂਸਮੇਵ ਨੇਸਂ ਭਗਵਾ ਕਥੇਸਿ. ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਨੁਸਂਯਾਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ. ਤੇ ਕਿਰ ਭਗਵਤੋ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਥੋਕਂ ¶ ਅਗਮਂਸੁ, ਅਥ ਭਗਵਾ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਪਰਿਵੇਣਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਗਤਕਾਲੇ, ‘‘ਆਹਰਥ ਮੇ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਇਧੇਵ ਤਿਟ੍ਠਥਾ’’ਤਿ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਤਤੋ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤਤੋ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ. ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਮਯਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਦੀਨਿ ¶ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣਕਥਾਯ ਅਟ੍ਟਿਯਮਾਨਾ ਅਧਿਗਮਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯ ਆਹਂਸੁ. ਇਮਾਸਞ੍ਚ ਇਮਾਸਞ੍ਚਾਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਂ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਨਂ. ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ ਵਿਦਿਤੋਤਿ ਅਜ੍ਜ ਮੇ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ ਲੋਕਿਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੀਤਿਨਾਮੇਸੁਂ, ਅਜ੍ਜ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਯਾਤਿ ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਿਦਿਤਂ. ਦੇਵਤਾਪਿ ਮੇਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ, ਅਜ੍ਜ ਅਯ੍ਯੋ ਨਨ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰੋ, ਅਜ੍ਜ ਅਯ੍ਯੋ ਕਿਮਿਲਤ੍ਥੇਰੋ ਇਮਾਯ ਚ ਇਮਾਯ ਚ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੀਤਿਨਾਮੇਸੀਤਿ ਏਵਮਾਰੋਚੇਸੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਞ੍ਹਾਭਿਪੁਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਤਮ੍ਪਿ ਮਯਾ ਸਯਂ ਵਿਦਿਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਦੇਵਤਾਹਿ ਆਰੋਚਿਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਏਤ੍ਤਕੇਨੇਵ ਮੁਖਂ ਮੇ ਸਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਪੁਟ੍ਠੇਨੇਵ ਮੇ ਨ ਕਥਿਤਂ. ਭਗਵਤਾ ਪਨ ਪਞ੍ਹਾਭਿਪੁਟ੍ਠੇਨ ਪਞ੍ਹਂ ਅਭਿਪੁਚ੍ਛਿਤੇਨ ਸਤਾ ਬ੍ਯਾਕਤਂ, ਤਤ੍ਰ ਮੇ ਕਿਂ ਨ ਰੋਚਥਾਤਿ ਆਹ.
੩੩੧. ਦੀਘੋਤਿ ¶ ‘‘ਮਣਿ ਮਾਣਿਵਰੋ ਦੀਘੋ, ਅਥੋ ਸੇਰੀਸਕੋ ਸਹਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੯੩) ਏਵਂ ਆਗਤੋ ਅਟ੍ਠਵੀਸਤਿਯਾ ਯਕ੍ਖਸੇਨਾਪਤੀਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੋ ਏਕੋ ਦੇਵਰਾਜਾ. ਪਰਜਨੋਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਵੇਸ੍ਸਵਣੇਨ ਪੇਸਿਤੋ ਏਤਂ ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸਯਂ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਿਞ੍ਜਕਾਵਸਥਤੋ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲਵਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲਵਨੇ ਤਿਣ੍ਣਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਅਜ੍ਜ ਮਹਤੀ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਮਯਾਪਿ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਸਨਾਯ ਭਾਗਿਨਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਦਿਸ੍ਸਮਾਨੇਨ ਕਾਯੇਨ ਸਤ੍ਥੁ ਪਦਾਨੁਪਦਿਕੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਵਿਦੂਰੇ ਠਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਰਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਪਿ ਨ ਗਤੋ, – ‘‘ਇਮੇ ਥੇਰਾ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਪਨ ਤਤ੍ਥੇਵ ਠਿਤੋ. ਅਥ ਤੇ ਦ੍ਵੇ ਥੇਰੇ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰਂ ਪਲਿਵੇਠੇਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ, – ‘‘ਇਮੇ ਥੇਰਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਦਯੋ ਸਬ੍ਬਗੁਣੇ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾਪਿ ਭਗਵਤੋਵ ਮਚ੍ਛਰਾਯਨ੍ਤਿ, ਨ ਸਹਨ੍ਤਿ, ਅਤਿਵਿਯ ਨਿਲੀਯਨ੍ਤਿ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਦਾਨਿ ਤੇਸਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤੁਂ ਦਸ੍ਸਾਮਿ, ਪਥਵਿਤੋ ਯਾਵ ¶ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਏਤੇਸਂ ਗੁਣੇ ਪਕਾਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ.
ਲਾਭਾ ਵਤ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਯੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਵਜ੍ਜਿਰਟ੍ਠਵਾਸਿਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਞ੍ਚ ਇਮੇ ਚ ਤਯੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਵਨ੍ਦਿਤੁਂ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਦਾਤੁਂ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਸੋਤੁਂ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਲਾਭਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਵਜ੍ਜੀਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾਤਿ ¶ ਸੋ ਕਿਰ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯਕ੍ਖਾਨੁਭਾਵੇਨ ਮਹਨ੍ਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਕਲਂ ਵਜ੍ਜਿਰਟ੍ਠਂ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਨ੍ਤੋ ਤਂ ਵਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਸਿ. ਤੇਨ ਚਸ੍ਸ ਤੇਸੁ ਰੁਕ੍ਖਪਬ੍ਬਤਾਦੀਸੁ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਭੁਮ੍ਮਾ ਦੇਵਤਾ ਸਦ੍ਦਂ ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਅਨੁਸ੍ਸਾਵੇਸੁਨ੍ਤਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਾਵੇਸੁਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਯਾਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾਤਿ ਯਾਵ ਅਕਨਿਟ੍ਠਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ. ਤਞ੍ਚੇਪਿ ਕੁਲਨ੍ਤਿ, ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਕੁਲਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਇਮੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਏਵਂ ਸੀਲਵਨ੍ਤੋ ਗੁਣਵਨ੍ਤੋ ਆਚਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਤਞ੍ਚੇਪਿ ਕੁਲਂ ਏਤੇ ਤਯੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਇਤਿ ਭਗਵਾ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾਵ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਚੂਲ਼ਗੋਸਿਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਮਹਾਗੋਸਿਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੩੨. ਏਵਂ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਮਹਾਗੋਸਿਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲਵਨਦਾਯੇਤਿ ਇਦਂ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਹਿ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ, ‘‘ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਜੇਤਵਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਠਮਂ ਗੋਚਰਗਾਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਮਹਾਗੋਸਿਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤੇ ਭਗਵਤੋ ਗੋਚਰਗਾਮੋ ਅਨਿਬਨ੍ਧੋ, ਕੋਚਿਦੇਵ ਗੋਚਰਗਾਮੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਪਰਿਦੀਪਿਤਂ. ਅਰਞ੍ਞਨਿਦਾਨਕਂ ਨਾਮੇਤਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਸਮ੍ਬਹੁਲੇਹੀਤਿ ਬਹੁਕੇਹਿ. ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੇਹਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੇਹੀਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਿਸ੍ਸੁਤੇਹਿ ਪਾਕਟੇਹਿ. ਥੇਰੇਹਿ ਸਾਵਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਾਦੀਹਿ ਥਿਰਕਾਰਕੇਹੇਵ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਥੇਰੇਹਿ, ਸਵਨਨ੍ਤੇ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਸਾਵਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਤੋ. ਇਦਾਨਿ ਤੇ ਥੇਰੇ ¶ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ, ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਚ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੇਨਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥਾਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਾਦੀਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੋ. ਚਕ੍ਖੁਮਨ੍ਤਾਨਂ ਗਗਨਮਜ੍ਝੇ ਠਿਤੋ ਸੂਰਿਯੋ ਵਿਯ ਚਨ੍ਦੋ ਵਿਯ, ਸਮੁਦ੍ਦਤੀਰੇ ਠਿਤਾਨਂ ¶ ਸਾਗਰੋ ਵਿਯ ਚ ਪਾਕਟੋ ਪਞ੍ਞਾਤੋ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚਸ੍ਸ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਗੁਣਵਸੇਨੇਵ ਮਹਨ੍ਤਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਇਤੋ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦਸੁਤ੍ਤਂ ਅਨਙ੍ਗਣਸੁਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤਂ ਸੀਹਨਾਦਸੁਤ੍ਤਂ ਰਥਵਿਨੀਤਂ ਮਹਾਹਤ੍ਥਿਪਦੋਪਮਂ ਮਹਾਵੇਦਲ੍ਲਂ ਚਾਤੁਮਸੁਤ੍ਤਂ ਦੀਘਨਖਂ ਅਨੁਪਦਸੁਤ੍ਤਂ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਾਸੇਵਿਤਬ੍ਬਸੁਤ੍ਤਂ ਸਚ੍ਚਵਿਭਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨੀਯਂ ਸਙ੍ਗੀਤਿਸੁਤ੍ਤਂ ਦਸੁਤ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤਂ ਪਵਾਰਣਾਸੁਤ੍ਤਂ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੧੫ ਆਦਯੋ) ਸੁਸਿਮਸੁਤ੍ਤਂ ਥੇਰਪਞ੍ਹਸੁਤ੍ਤਂ ਮਹਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗੋ ਥੇਰਸੀਹਨਾਦਸੁਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਏਤਦਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਵਸੇਨ ਥੇਰਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਏਤਦਗ੍ਗਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ, ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੧੮੮-੧੮੯) ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋਪਿ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇਹਿ ਚੇਵ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਗੁਣੇਹਿ ਚ ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੋ ਪਾਕਟੋ ਮਹਾ. ਅਪਿਚਸ੍ਸ ਅਨੁਮਾਨਸੁਤ੍ਤਂ, ਚੂਲ਼ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਸੁਤ੍ਤਂ ਮਾਰਤਜ੍ਜਨਿਯਸੁਤ੍ਤਂ ਪਾਸਾਦਕਮ੍ਪਨਂ ਸਕਲਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਨਨ੍ਦੋਪਨਨ੍ਦਦਮਨਂ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਕਾਲੇ ਦੇਵਲੋਕਗਮਨਂ ਵਿਮਾਨਵਤ੍ਥੁ ਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਏਤਦਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਮ੍ਪਿ ਵਸੇਨ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ¶ . ਏਤਦਗ੍ਗਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ, ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੧੯੦) ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋਪਿ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇਹਿ ਚੇਵ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਗੁਣੇਹਿ ਚ ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੋ ਪਾਕਟੋ ਮਹਾ. ਅਪਿਚਸ੍ਸ ਚੀਵਰਪਰਿਵਤ੍ਤਨਸੁਤ੍ਤਂ ਜਿਣ੍ਣਚੀਵਰਸੁਤ੍ਤਂ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੫੪ ਆਦਯੋ) ਚਨ੍ਦੋਪਮਂ ਸਕਲਂ ਕਸ੍ਸਪਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਮਹਾਅਰਿਯਵਂਸਸੁਤ੍ਤਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਏਤਦਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਮ੍ਪਿ ਵਸੇਨ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਤਦਗ੍ਗਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ, ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ ¶ , ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧੁਤਵਾਦਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੧੯੧) ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ¶ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇਹਿ ਚੇਵ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਗੁਣੇਹਿ ਚ ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੋ ਪਾਕਟੋ ਮਹਾ. ਅਪਿਚਸ੍ਸ ਚੂਲ਼ਗੋਸਿਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਂ ਨਲ਼ਕਪਾਨਸੁਤ੍ਤਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਿਯਸੁਤ੍ਤਂ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਸੁਤ੍ਤਂ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਮਹਾਪੁਰਿਸਵਿਤਕ੍ਕਸੁਤ੍ਤਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਏਤਦਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਮ੍ਪਿ ਵਸੇਨ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਤਦਗ੍ਗਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ, ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੧੯੨) ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਚ ਰੇਵਤੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਦ੍ਵੇ ਰੇਵਤਾ ਖਦਿਰਵਨਿਯਰੇਵਤੋ ਚ ਕਙ੍ਖਾਰੇਵਤੋ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਖਦਿਰਵਨਿਯਰੇਵਤੋ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤਿਕੋ, ਨ ਸੋ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ‘‘ਅਕਪ੍ਪਿਯੋ ਗੁਲ਼ੋ, ਅਕਪ੍ਪਿਯਾ ਮੁਗ੍ਗਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੭੨) ਏਵਂ ਕਙ੍ਖਾਬਹੁਲੋ ਪਨ ਥੇਰੋ ਇਧ ਰੇਵਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਸੋਪਿ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇਹਿ ਚੇਵ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਗੁਣੇਹਿ ਚ ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੋ ਪਾਕਟੋ ਮਹਾ. ਅਪਿਚਸ੍ਸ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨੇਨਪਿ ਏਤਦਗ੍ਗੇਨਪਿ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਤਦਗ੍ਗਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ, ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਝਾਯੀਨਂ ਯਦਿਦਂ ਕਙ੍ਖਾਰੇਵਤੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੨੦੪) ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇਹਿ ਚੇਵ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਗੁਣੇਹਿ ਚ ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੋ ਪਾਕਟੋ ਮਹਾ. ਅਪਿਚਸ੍ਸ ਸੇਕ੍ਖਸੁਤ੍ਤਂ ਬਾਹਿਤਿਕਸੁਤ੍ਤਂ ਆਨੇਞ੍ਜਸਪ੍ਪਾਯਂ ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਂ ਬਹੁਧਾਤੁਕਂ ਚੂਲ਼ਸੁਞ੍ਞਤਂ ਮਹਾਸੁਞ੍ਞਤਂ ਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤਸੁਤ੍ਤਂ ਭਦ੍ਦੇਕਰਤ੍ਤਂ ਮਹਾਨਿਦਾਨਂ ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ¶ ਸੁਭਸੁਤ੍ਤਂ ਚੂਲ਼ਨਿਯਲੋਕਧਾਤੁਸੁਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਏਤਦਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਮ੍ਪਿ ਵਸੇਨ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਤਦਗ੍ਗਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ, ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਆਨਨ੍ਦੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੨੧੯-੨੨੩) ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਚ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੇਹਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੇਹੀਤਿ ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਏਤੇਹੇਵ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਚ ਮਹਾਗੁਣਤਾਯ ਪਾਕਟੇਹਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੇਹਿ ਬਹੂਹਿ ¶ ਥੇਰੇਹਿ ਸਾਵਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਗਵਾ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲਵਨਦਾਯੇ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਯਸ੍ਮਾ ਹਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਸਯਂ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਬਹੂ ਮਹਾਪਞ੍ਞੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਦਾ ਦਸਬਲਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਸਿ. ਆਯਸ੍ਮਾ ¶ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਸਯਂ ਇਦ੍ਧਿਮਾ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਸਯਂ ਧੁਤਵਾਦੋ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਸਯਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕੋ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਰੇਵਤੋ ਸਯਂ ਝਾਨਾਭਿਰਤੋ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਸਯਂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਬਹੂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਦਾ ਦਸਬਲਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਸਿ, ਏਵਂ ਤਦਾ ਏਤੇ ਚ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾ ਮਹਾਥੇਰਾ ਤਿਂਸਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦਸਬਲਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਿਂਸੂਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋਤਿ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਿਵੇਕਤੋ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋ. ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋ ਪਚ੍ਛਿਮਲੋਕਧਾਤੁਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਵਨਨ੍ਤੇ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮਤ੍ਤਖਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਕਣ੍ਣਤੋ ਪਤਮਾਨਂ ਕੁਣ੍ਡਲਂ ਵਿਯ, ਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸਮੁਗ੍ਗੇ ਪਕ੍ਖਿਪਮਾਨਂ ਰਤ੍ਤਕਮ੍ਬਲਂ ਵਿਯ, ਮਣਿਨਾਗਦਨ੍ਤਤੋ ਪਤਮਾਨਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਿਕਂ ਸੁਵਣ੍ਣਪਾਤਿਂ ਵਿਯ ਚ ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਮਾਨਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪਣ੍ਣਾਸਯੋਜਨਂ ਸੂਰਿਯਮਣ੍ਡਲਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਪਾਚੀਨਲੋਕਧਾਤੁਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਨੇਮਿਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਵਤ੍ਤਯਮਾਨਂ ਰਜਤਚਕ੍ਕਂ ਵਿਯ, ਰਜਤਕੂਟਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਂ ਖੀਰਧਾਰਾਮਣ੍ਡਂ ਵਿਯ, ਸਪਕ੍ਖੇ ਪਪ੍ਫੋਟੇਤ੍ਵਾ ਗਗਨਤਲੇ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਮਾਨਂ ਸੇਤਹਂਸਂ ਵਿਯ ਚ ਮੇਘਵਣ੍ਣਾਯ ਸਮੁਦ੍ਦਕੁਚ੍ਛਿਤੋ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਾਚੀਨਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਬ੍ਬਤਮਤ੍ਥਕੇ ਸਸਲਕ੍ਖਣਪ੍ਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਂ ਏਕੂਨਪਣ੍ਣਾਸਯੋਜਨਂ ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਤਤੋ ਸਾਲਵਨਂ ਓਲੋਕੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਸਮਯੇ ਸਾਲਰੁਕ੍ਖਾ ਮੂਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਅਗ੍ਗਾ ਸਬ੍ਬਪਾਲਿਫੁਲ੍ਲਾ ਦੁਕੂਲਪਾਰੁਤਾ ਵਿਯ, ਮੁਤ੍ਤਾਕਲਾਪਵਿਨਦ੍ਧਾ ਵਿਯ ਚ ਵਿਰੋਚਿਂਸੁ. ਭੂਮਿਤਲਂ ਪੁਪ੍ਫਸਨ੍ਥਰਪੂਜਾਯ ਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਂ ਵਿਯ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਨਿਪਤਨ੍ਤੇਨ ਪੁਪ੍ਫਰੇਣੁਨਾ ਲਾਖਾਰਸੇਨ ਸਿਞ੍ਚਮਾਨਂ ਵਿਯ ਚ ਅਹੋਸਿ. ਭਮਰਮਧੁਕਰਗਣਾ ਕੁਸੁਮਰੇਣੁਮਦਮਤ੍ਤਾ ਉਪਗਾਯਮਾਨਾ ਵਿਯ ਵਨਨ੍ਤਰੇਸੁ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ. ਤਦਾ ਚ ਉਪੋਸਥਦਿਵਸੋਵ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਥੇਰੋ, ‘‘ਕਾਯ ਨੁ ਖੋ ਅਜ੍ਜ ਰਤਿਯਾ ਵੀਤਿਨਾਮੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ, ਅਰਿਯਸਾਵਕਾ ਚ ਨਾਮ ਪਿਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ¶ ¶ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਜ੍ਜ ਮਯ੍ਹਂ ਜੇਟ੍ਠਭਾਤਿਕਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਰਤਿਯਾ ਵੀਤਿਨਾਮੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪਨ ਏਕਕੋਵ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਪਿਯਸਹਾਯਂ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਚਮ੍ਮਖਣ੍ਡਂ ਪਪ੍ਫੋਟੇਤ੍ਵਾ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ.
ਏਵਮਾਵੁਸੋਤਿ ¶ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋਤਿ ਥੇਰੋਪਿ ਯਸ੍ਮਾ ਪਿਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨੋਵ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਾਵੁਸੋ, ਤ੍ਵਂ, ਮਯ੍ਹਂ ਸੀਸਂ ਵਾ ਰੁਜ੍ਜਤਿ ਪਿਟ੍ਠਿ ਵਾਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲੇਸਾਪਦੇਸਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਤੁਟ੍ਠਹਦਯੋਵ, ‘‘ਏਵਮਾਵੁਸੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍ਵਾ ਚ ਨਿਸਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਚਮ੍ਮਖਣ੍ਡਂ ਪਪ੍ਫੋਟੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਦ੍ਵੇ ਮਹਾਥੇਰਾ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਠਿਤਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਾਨਿ ਵਿਯ, ਦ੍ਵੇ ਸੂਰਿਯਮਣ੍ਡਲਾਨਿ ਵਿਯ, ਦ੍ਵੇ ਛਦ੍ਦਨ੍ਤਨਾਗਰਾਜਾਨੋ ਵਿਯ, ਦ੍ਵੇ ਸੀਹਾ ਵਿਯ, ਦ੍ਵੇ ਬ੍ਯਗ੍ਘਾ ਵਿਯ ਚ ਵਿਰੋਚਿਂਸੁ. ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਦ੍ਵੇ ਮਹਾਥੇਰੇ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਿਮਲੋਕਧਾਤੁਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਸੂਰਿਯਂ ਵਨਨ੍ਤਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਂ ਵਿਯ, ਪਾਚੀਨਲੋਕਧਾਤੁਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਚਨ੍ਦਂ ਵਨਨ੍ਤਤੋ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਵਿਯ, ਸਾਲਵਨਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਪਾਲਿਫੁਲ੍ਲਮੇਵ ਸਾਲਵਨਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਜ੍ਜ ਉਪੋਸਥਦਿਵਸੋ, ਇਮੇ ਚ ਮੇ ਜੇਟ੍ਠਭਾਤਿਕਾ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਮਹਨ੍ਤੇਨ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਸ੍ਸ ਭਾਗੀ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਚਮ੍ਮਖਣ੍ਡਂ ਪਪ੍ਫੋਟੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਥੇਰਾਨਂ ਪਦਾਨੁਪਦਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਚ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਚ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਚ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੂ’’ਤਿ. ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੂਤਿ. ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਠਿਤਾ ਤਯੋ ਚਨ੍ਦਾ ਵਿਯ, ਸੂਰਿਯਾ ਵਿਯ, ਸੀਹਾ ਵਿਯ ਚ ਵਿਰੋਚਮਾਨਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ.
੩੩੩. ਏਵਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੇ ਪਨ ਤੇ ਮਹਾਥੇਰੇ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਯੇਵ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਅਜ੍ਜ ਮਹਨ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਮਯਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਭਾਗਿਨਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਖੋ ਪਨ ਏਕਕੋਵ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਯ੍ਹਂ ਪਿਯਸਹਾਯਮ੍ਪਿ ਰੇਵਤਤ੍ਥੇਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ¶ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਤਿ ਤੇ ਦ੍ਵੇ ਜਨਾ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਠਿਤਾ ਦ੍ਵੇ ਚਨ੍ਦਾ ਵਿਯ, ਸੂਰਿਯਾ ਵਿਯ, ਸੀਹਾ ਵਿਯ ਚ ਵਿਰੋਚਮਾਨਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ¶ . ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਦੂਰਤੋਵ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਕਥਾਉਪਚਾਰਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਮੇਤਂ, ‘‘ਏਤੁ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਂ ਅਵੋਚ. ਰਮਣੀਯਂ, ਆਵੁਸੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੁਵਿਧਂ ਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਂ ਵਨਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਂ ਪੁਗ੍ਗਲਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ਵਨਂ ਨਾਮ ਨਾਗਸਲਲ਼ਸਾਲਚਮ੍ਪਕਾਦੀਹਿ ¶ ਸਞ੍ਛਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ ਬਹਲਚ੍ਛਾਯਂ ਪੁਪ੍ਫਫਲੂਪਗਂ ਵਿਵਿਧਰੁਕ੍ਖਂ ਉਦਕਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਗਾਮਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟਂ, ਇਦਂ ਵਨਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਂ ਨਾਮ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ –
‘‘ਰਮਣੀਯਾਨਿ ਅਰਞ੍ਞਾਨਿ, ਯਤ੍ਥ ਨ ਰਮਤੀ ਜਨੋ;
ਵੀਤਰਾਗਾ ਰਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਤੇ ਕਾਮਗਵੇਸਿਨੋ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੯੯);
ਵਨਂ ਪਨ ਸਚੇਪਿ ਉਜ੍ਜਙ੍ਗਲੇ ਹੋਤਿ ਨਿਰੁਦਕਂ ਵਿਰਲਚ੍ਛਾਯਂ ਕਣ੍ਟਕਸਮਾਕਿਣ੍ਣਂ, ਬੁਦ੍ਧਾਦਯੋਪੇਤ੍ਥ ਅਰਿਯਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਇਦਂ ਪੁਗ੍ਗਲਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਂ ਨਾਮ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ –
‘‘ਗਾਮੇ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾਰਞ੍ਞੇ, ਨਿਨ੍ਨੇ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਥਲੇ;
ਯਤ੍ਥ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਭੂਮਿਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕ’’ਨ੍ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੯੮);
ਇਧ ਪਨ ਤਂ ਦੁਵਿਧਮ੍ਪਿ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਤਦਾ ਹਿ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲਵਨਂ ਸਬ੍ਬਪਾਲਿਫੁਲ੍ਲਂ ਹੋਤਿ ਕੁਸੁਮਗਨ੍ਧਸੁਗਨ੍ਧਂ, ਸਦੇਵਕੇ ਚੇਤ੍ਥ ਲੋਕੇ ਅਗ੍ਗਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਤਿਂਸਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤੇਹਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਹਰਤਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਰਮਣੀਯਂ, ਆਵੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲਵਨ’’ਨ੍ਤਿ.
ਦੋਸਿਨਾਤਿ ਦੋਸਾਪਗਤਾ, ਅਬ੍ਭਂ ਮਹਿਕਾ ਧੂਮੋ ਰਜੋ ਰਾਹੂਤਿ ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਵਿਰਹਿਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਬ੍ਬਪਾਲਿਫੁਲ੍ਲਾਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਲਿਫੁਲ੍ਲਾ, ਮੂਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਅਗ੍ਗਾ ਅਪੁਪ੍ਫਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਦਿਬ੍ਬਾ ਮਞ੍ਞੇ ਗਨ੍ਧਾ ਸਮ੍ਪਵਨ੍ਤੀਤਿ ਦਿਬ੍ਬਾ ਮਨ੍ਦਾਰਪੁਪ੍ਫਕੋਵਿਲ਼ਾਰਪਾਰਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਚਨ੍ਦਨਚੁਣ੍ਣਗਨ੍ਧਾ ਵਿਯ ਸਮਨ੍ਤਾ ਪਵਾਯਨ੍ਤਿ, ਸਕ੍ਕਸੁਯਾਸਨ੍ਤੁਸਿਤਨਿਮ੍ਮਾਨਰਤਿਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਓਤਿਣ੍ਣਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਯ ਵਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
ਕਥਂਰੂਪੇਨ ¶ , ਆਵੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦਾਤਿ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਤੇਸਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਥੇਰਾਨਂ ਸਙ੍ਘਨਵਕੋਵ. ਕਸ੍ਮਾ ਥੇਰੋ ¶ ਤਂਯੇਵ ਪਠਮਂ ਪੁਚ੍ਛਤੀਤਿ? ਮਮਾਯਿਤਤ੍ਤਾ. ਤੇ ਹਿ ਦ੍ਵੇ ਥੇਰਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਮਮਾਯਿਂਸੁ. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ, ‘‘ਮਯਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਤ੍ਥੁ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਂ ਮਮਾਯਿ. ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਭਗਵਤੋ ਸਾਵਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਂ ਮਮਾਯਿ, ਕੁਲਦਾਰਕੇ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਪਜ੍ਝਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਸਿ. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਤਥੇਵ ਅਕਾਸਿ. ਏਵਂ ਏਕਮੇਕੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ¶ ਦਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਉਪਜ੍ਝਂ ਗਣ੍ਹਾਪਿਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਪਣੀਤਾਨਿ ਚੀਵਰਾਦੀਨਿਪਿ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸੇਵ ਦੇਤਿ.
ਏਕੋ ਕਿਰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧਰਤਨਸ੍ਸ ਚ ਸਙ੍ਘਰਤਨਸ੍ਸ ਚ ਪੂਜਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਧਮ੍ਮਰਤਨਂ ਪੂਜਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿ? ਸੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਭਗਵਾ ਆਹ – ‘‘ਸਚੇਸਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਧਮ੍ਮਰਤਨਂ ਪੂਜਿਤੁਕਾਮੋ, ਏਕਂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਂ ਪੂਜੇਹੀ’’ਤਿ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਚਿਕ੍ਖਥਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਚਿਕ੍ਖਥਾਤਿ ਆਹ. ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਥੇਰਂ ਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਿਕੇਨ ਚੀਵਰੇਨ ਪੂਜੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਭਗਵਾ ‘‘ਕੁਤੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਲਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਏਕੇਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਇਦਂ ਪਨਾਹਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦਾਤੁਕਾਮੋਤਿ. ਦੇਹਿ, ਆਨਨ੍ਦਾਤਿ. ਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੋ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ. ਆਗਤਕਾਲੇ ਦੇਹੀਤਿ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਕਦਾ ਪਨ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ? ਦਸਾਹਮਤ੍ਤੇਨ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ. ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਦਸਾਹਪਰਮਂ ਅਤਿਰੇਕਚੀਵਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੪੬੧; ਮਹਾਵ. ੩੪੭) ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਤਥੇਵ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਮਨਾਪਂ ਲਭਤਿ, ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਦੇਤਿ. ਏਵਂ ਤੇ ਥੇਰਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਮਮਾਯਿਂਸੁ, ਇਤਿ ਮਮਾਯਿਤਤ੍ਤਾ ਪਠਮਂ ਪੁਚ੍ਛਿ.
ਅਪਿਚ ਅਨੁਮਤਿਪੁਚ੍ਛਾ ਨਾਮੇਸਾ ਖੁਦ੍ਦਕਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਰੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਹਂ ਪਠਮਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਆਨਨ੍ਦੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਭਾਨਂ ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਤੋ ਰੇਵਤਂ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਂ, ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਂ, ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਂ ¶ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਭਾਨਂ ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਤੋ ਪਞ੍ਚਪਿ ਥੇਰਾ ਮਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਭਾਨਂ ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਪਿ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਵੇਪੁਲ੍ਲਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਥ ਮਯਂ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਦਸਬਲਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮ, ਸਤ੍ਥਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਵੇਪੁਲ੍ਲਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਯਥਾ ਹਿ ਜਨਪਦਮ੍ਹਿ ¶ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਟ੍ਟੋ ਗਾਮਭੋਜਕਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇ ਜਨਪਦਭੋਜਕਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇ ਮਹਾਵਿਨਿਚ੍ਛਯਅਮਚ੍ਚਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇ ¶ ਸੇਨਾਪਤਿਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇ ਉਪਰਾਜਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇ ਰਾਜਾਨਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਰਞ੍ਞਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਟ੍ਟੋ ਅਪਰਾਪਰਂ ਨ ਸਞ੍ਚਰਤਿ, ਰਾਜਵਚਨੇਨੇਵ ਛਿਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਅਹਞ੍ਹਿ ਪਠਮਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ…ਪੇ… ਅਥ ਮਯਂ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਦਸਬਲਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮ, ਸਤ੍ਥਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਵੇਪੁਲ੍ਲਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਂ ਅਨੁਮਤਿਪੁਚ੍ਛਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਥੇਰੋ ਪਠਮਂ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ.
ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਬਹੁ ਅਸ੍ਸ ਸੁਤਂ ਹੋਤਿ, ਨਵਙ੍ਗਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਂ ਪਾਲ਼ਿਅਨੁਸਨ੍ਧਿਪੁਬ੍ਬਾਪਰਵਸੇਨ ਉਗ੍ਗਹਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਤਧਰੋਤਿ ਸੁਤਸ੍ਸ ਆਧਾਰਭੂਤੋ. ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਇਤੋ ਗਹਿਤਂ ਇਤੋ ਪਲਾਯਤਿ, ਛਿਦ੍ਦਘਟੇ ਉਦਕਂ ਵਿਯ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਏਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਜਾਤਕਂ ਵਾ ਕਥੇਤੁਂ ਵਾ ਵਾਚੇਤੁਂ ਵਾ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਅਯਂ ਨ ਸੁਤਧਰੋ ਨਾਮ. ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਉਗ੍ਗਹਿਤਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਹਿਤਕਾਲਸਦਿਸਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਦਸਪਿ ਵੀਸਤਿਪਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਸਜ੍ਝਾਯਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਨਸ੍ਸਤਿ, ਅਯਂ ਸੁਤਧਰੋ ਨਾਮ. ਸੁਤਸਨ੍ਨਿਚਯੋਤਿ ਸੁਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਨਿਚਯਭੂਤੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਸੁਤਂ ਹਦਯਮਞ੍ਜੂਸਾਯ ਸਨ੍ਨਿਚਿਤਂ ਸਿਲਾਯਂ ਲੇਖਾ ਵਿਯ, ਸੁਵਣ੍ਣਘਟੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸੀਹਵਸਾ ਵਿਯ ਚ ਅਜ੍ਝੋਸਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਅਯਂ ਸੁਤਸਨ੍ਨਿਚਯੋ ਨਾਮ. ਧਾਤਾਤਿ ਠਿਤਾ ਪਗੁਣਾ. ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਹਿ ਉਗ੍ਗਹਿਤਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਧਾਤਂ ਪਗੁਣਂ ਨਿਚ੍ਚਲਿਤਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਸੁਕਸੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਜਾਤਕਂ ਵਾ ਕਥੇਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਸਜ੍ਝਾਯਿਤ੍ਵਾ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਮਨੁਗ੍ਗਾਹਿਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਵਦਤਿ. ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਧਾਤਂ ਪਗੁਣਂ ¶ ਭਵਙ੍ਗਸੋਤਸਦਿਸਂ ਹੋਤਿ, ਅਸੁਕਸੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਜਾਤਕਂ ਵਾ ਕਥੇਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵ ਕਥੇਤਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਧਾਤਾ’’ਤਿ.
ਵਚਸਾ ਪਰਿਚਿਤਾਤਿ ਸੁਤ੍ਤਦਸਕ-ਵਗ੍ਗਦਸਕ-ਪਣ੍ਣਾਸਦਸਕਾਨਂ ਵਸੇਨ ਵਾਚਾਯ ਸਜ੍ਝਾਯਿਤਾ. ਮਨਸਾਨੁਪੇਕ੍ਖਿਤਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਨੁਪੇਕ੍ਖਿਤਾ, ਯਸ੍ਸ ਵਾਚਾਯ ਸਜ੍ਝਾਯਿਤਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਮਨਸਾ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ. ਮਹਾਦੀਪਂ ਜਾਲੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸ੍ਸ ਰੂਪਗਤਂ ਵਿਯ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਵਚਸਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਮਨਸਾਨੁਪੇਕ੍ਖਿਤਾ’’ਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਕਾਰਣਤੋ ਚ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾ. ਪਰਿਮਣ੍ਡਲੇਹਿ ¶ ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਦਮੇਵ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ, ਤਂ ਅਕ੍ਖਰਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸਵਿਧਬ੍ਯਞ੍ਜਨਬੁਦ੍ਧਿਯੋ ਅਪਰਿਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ¶ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਏਵਰੂਪੇਹਿ ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪਿਚ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਸਤਿ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਜਾਤਕਂ ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਪਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਉਪਾਰਮ੍ਭਕਰਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਹਰਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਉਪਮਂ ਕਥੇਤਿ, ਤਦਤ੍ਥਂ ਓਹਾਰੇਤਿ, ਏਵਮਿਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਏਕਪਸ੍ਸੇਨੇਵ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ ਕਾਲਂ ਞਤ੍ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਹਤਿ. ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ ਪਨ ਨਿਕ੍ਖਤ੍ਤਮਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਥਾ ਅਪਰਿਮਣ੍ਡਲਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਜਾਤਕਂ ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਏਕਪਦਮ੍ਪਿ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਞ੍ਚ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਞ੍ਚ ਅਮਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋ ਆਚਰਿਯੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਨਯੇ ਠਤ੍ਵਾ ਤੁਲਿਕਾਯ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਗਮ੍ਭੀਰਮਾਤਿਕਾਯ ਉਦਕਂ ਪੇਸੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਪਦਂ ਕੋਟ੍ਟੇਨ੍ਤੋ ਸਿਨ੍ਧਵਾਜਾਨੀਯੋ ਵਿਯ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਥਾ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਏਵਰੂਪਿਂ ਕਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ – ‘‘ਪਰਿਮਣ੍ਡਲੇਹਿ ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਅਨੁਪ੍ਪਬਨ੍ਧੇਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਜਾਤਕਂ ਵਾ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਆਰਦ੍ਧਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਤੁਰਿਤਤੁਰਿਤੋ ਅਰਣਿਂ ਮਨ੍ਥੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਉਣ੍ਹਖਾਦਨੀਯਂ ਖਾਦਨ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਪੁਬ੍ਬਾਪਰੇਸੁ ਗਹਿਤਂ ਗਹਿਤਮੇਵ ਅਗ੍ਗਹਿਤਂ ਅਗ੍ਗਹਿਤਮੇਵ ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਰਾਣਪਣ੍ਣਨ੍ਤਰੇਸੁ ਚਰਮਾਨਂ ਗੋਧਂ ਉਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਹਰਨ੍ਤੋ ਓਸਾਪੇਨ੍ਤੋ ਓਹਾਯ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਯੋਪਿ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ¶ ਕਾਲੇਨ ਸੀਘਂ ਕਾਲੇਨ ਦਨ੍ਧਂ ਕਾਲੇਨ ਮਹਾਸਦ੍ਦਂ ਕਾਲੇਨ ਖੁਦ੍ਦਕਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਤਿ. ਯਥਾ ਪੇਤਗ੍ਗਿ ਕਾਲੇਨ ਜਲਤਿ, ਕਾਲੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਇਧ ਪੇਤਗ੍ਗਿਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਸਾਯ ਉਟ੍ਠਾਤੁਕਾਮਾਯ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਆਰਭਤਿ. ਯੋਪਿ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਤ੍ਥਾਯਤਿ, ਨਿਤ੍ਥੁਨਨ੍ਤੋ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਕਥੇਤਿ, ਇਮੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਕਥਾ ਅਪ੍ਪਬਨ੍ਧਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਨਯੇ ਠਿਤੋ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਧਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਦੀਸੋਤਂ ਵਿਯ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਆਕਾਸਗਙ੍ਗਤੋ ਭਸ੍ਸਮਾਨਂ ਉਦਕਂ ਵਿਯ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਕਥਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਥਾ ਅਨੁਪ੍ਪਬਨ੍ਧਾ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ¶ ‘‘ਅਨੁਪ੍ਪਬਨ੍ਧੇਹੀ’’ਤਿ. ਅਨੁਸਯਸਮੁਗ੍ਘਾਤਾਯਾਤਿ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਅਨੁਸਯਾਨਂ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤਤ੍ਥਾਯ. ਏਵਰੂਪੇਨਾਤਿ ਏਵਰੂਪੇਨ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਤਥਾਰੂਪੇਨੇਵ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸੇਨ ਵਾ ਸਙ੍ਘਾਟਿਕਣ੍ਣੇਨ ਵਾ ਸਙ੍ਘਾਟਿਕਣ੍ਣਂ, ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਵਾ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਹਚ੍ਚ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਨ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲਵਨਂ ਸੋਭੇਯ੍ਯ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਬ੍ਬਵਾਰੇਸੁ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
੩੩੪. ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਂ ਅਸ੍ਸ ਆਰਾਮੋਤਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾਰਾਮੋ. ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨੇ ਰਤੋਤਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਰਤੋ.
੩੩੫. ਸਹਸ੍ਸਂ ¶ ਲੋਕਾਨਨ੍ਤਿ ਸਹਸ੍ਸਂ ਲੋਕਧਾਤੂਨਂ. ਏਤ੍ਤਕਞ੍ਹਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਧੁਵਸੇਵਨਂ ਆਵਜ੍ਜਨਪਟਿਬਦ੍ਧਂ, ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਪਨ ਥੇਰੋ ਅਨੇਕਾਨਿਪਿ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵੋਲੋਕੇਤਿਯੇਵ. ਉਪਰਿਪਾਸਾਦਵਰਗਤੋਤਿ ਸਤ੍ਤਭੂਮਕਸ੍ਸ ਵਾ ਨਵਭੂਮਕਸ੍ਸ ਵਾ ਪਾਸਾਦਵਰਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਗਤੋ. ਸਹਸ੍ਸਂ ਨੇਮਿਮਣ੍ਡਲਾਨਂ ਵੋਲੋਕੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਾਸਾਦਪਰਿਵੇਣੇ ਨਾਭਿਯਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਨਂ ਨੇਮਿਵਟ੍ਟਿਯਾ ਨੇਮਿਵਟ੍ਟਿਂ ਆਹਚ੍ਚ ਠਿਤਾਨਂ ਨੇਮਿਮਣ੍ਡਲਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਵਾਤਪਾਨਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਸ ਨਾਭਿਯੋਪਿ ਪਾਕਟਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਰਾਪਿ ਅਰਨ੍ਤਰਾਨਿਪਿ ਨੇਮਿਯੋਪਿ. ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਆਵੁਸੋਤਿ, ਆਵੁਸੋ, ਏਵਂ ਅਯਮ੍ਪਿ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਹਸ੍ਸਂ ਲੋਕਾਨਂ ਵੋਲੋਕੇਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦੇ ਠਿਤਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਚਕ੍ਕਨਾਭਿਯੋ ਵਿਯ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਹਸ੍ਸੇ ਸਿਨੇਰੁਸਹਸ੍ਸਂ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ. ਅਰਾ ਵਿਯ ਦੀਪਾ ਪਾਕਟਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਰਨ੍ਤਰਾਨਿ ਵਿਯ ਦੀਪਟ੍ਠਿਤਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਾਕਟਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਨੇਮਿਯੋ ਵਿਯ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਬ੍ਬਤਾ ਪਾਕਟਾ ਹੋਨ੍ਤਿ.
੩੩੬. ਆਰਞ੍ਞਿਕੋਤਿ ਸਮਾਦਿਣ੍ਣਅਰਞ੍ਞਧੁਤਙ੍ਗੋ. ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ¶ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
੩੩੭. ਨੋ ਚ ਸਂਸਾਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਓਸਾਦੇਨ੍ਤਿ. ਸਹੇਤੁਕਞ੍ਹਿ ਸਕਾਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੁਮ੍ਪਿ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਸਂਸਾਦੇਤਿ ਨਾਮ. ਏਵਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਵਤ੍ਤਿਨੀ ਹੋਤੀਤਿ ਨਦੀਸੋਤੋਦਕਂ ਵਿਯ ਪਵਤ੍ਤਤਿ.
੩੩੮. ਯਾਯ ¶ ਵਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਯਾਯ ਲੋਕਿਯਾਯ ਵਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਯਾਯ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਯ ਵਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ.
੩੩੯. ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਯਂ ਸਾਧੁਕਾਰੋ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨੋ. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੇਨ ਪਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਗਵਾ ਆਲਪਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਯਥਾ ਤਂ ਆਨਨ੍ਦੋਵਾਤਿ ਯਥਾ ਆਨਨ੍ਦੋਵ ਸਮ੍ਮਾ ਬ੍ਯਾਕਰਣਮਾਨੋ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਬ੍ਯਾਕਤਂ ਆਨਨ੍ਦੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਮੇਵ, ਅਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਰੂਪਮੇਵ ਬ੍ਯਾਕਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ, ਅਜ੍ਝਾਸਯੋਪਿਸ੍ਸ ਏਵਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਸਾਸਨੇ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਭਵੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਸ੍ਸ ਹਿ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਂ ਸਾਵਜ੍ਜਾਨਵਜ੍ਜਂ, ਗਰੁਕਲਹੁਕਂ ਸਤੇਕਿਚ੍ਛਾਤੇਕਿਚ੍ਛਂ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ. ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਉਗ੍ਗਹਿਤਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਆਵਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਸੀਲਂ ਕਥਿਤਂ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ¶ ਸਮਾਧਿ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਮਗ੍ਗਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨੀਤਿ ਸੀਲਸ੍ਸ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸੀਲਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ, ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸਮਾਧਿਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਫਲਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਏਵਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯੋ ਹੋਤਿ – ‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਏਕਂ ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਤਯੋ ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਵਾ ਨਿਕਾਯੇ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਵਜ੍ਜਨ੍ਤਾ ਸੀਲਾਦੀਨਂ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਸੀਲਾਦੀਨਿ ਪਰਿਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਮਗ੍ਗਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੇਸਵਾਰੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
੩੪੦. ਆਯਸ੍ਮਾ ਹਿ ਰੇਵਤੋ ਝਾਨਜ੍ਝਾਸਯੋ ਝਾਨਾਭਿਰਤੋ, ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਏਵਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਏਕਿਕਾ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਝਾਨਪਦਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ.
੩੪੧. ਆਯਸ੍ਮਾ ¶ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਆਲੋਕਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਅਨੇਕੇਸੁ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਹਸ੍ਸੇਸੁ ਚਵਮਾਨੇ ਚ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਚ ਸਤ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਟ੍ਟਭਯੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਂਵੇਜੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ.
੩੪੨. ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਧੁਤਵਾਦੋ, ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਧੁਤਵਾਦਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨੁਭਾਵੇਨ ਪਚ੍ਚਯਤਣ੍ਹਂ ਮਿਲਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਪਰੇਪਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇ ਕਿਲੇਸੇ ਧੁਨਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ.
੩੪੩. ਆਯਸ੍ਮਾ ¶ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਸਮਾਧਿਪਾਰਮਿਯਾ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਸੁਖੁਮਂ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਰਂ ਖਨ੍ਧਨ੍ਤਰਂ ਧਾਤ੍ਵਨ੍ਤਰਂ ਆਯਤਨਨ੍ਤਰਂ ਝਾਨੋਕ੍ਕਨ੍ਤਿਕਂ ਆਰਮ੍ਮਣੋਕ੍ਕਨ੍ਤਿਕਂ ਅਙ੍ਗਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਅਙ੍ਗਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿ ਏਕਤੋਵਡ੍ਢਨਂ ਉਭਤੋਵਡ੍ਢਨਨ੍ਤਿ ਆਭਿਧਮ੍ਮਿਕਧਮ੍ਮਕਥਿਕਸ੍ਸੇਵ ਪਾਕਟਂ. ਅਨਾਭਿਧਮ੍ਮਿਕੋ ਹਿ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ – ‘‘ਅਯਂ ਸਕਵਾਦੋ ਅਯਂ ਪਰਵਾਦੋ’’ਤਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਸਕਵਾਦਂ ਦੀਪੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪਰਵਾਦਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਪਰਵਾਦਂ ਦੀਪੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਸਕਵਾਦਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਰਂ ਵਿਸਂਵਾਦੇਤਿ. ਆਭਿਧਮ੍ਮਿਕੋ ਸਕਵਾਦਂ ਸਕਵਾਦਨਿਯਾਮੇਨੇਵ ¶ , ਪਰਵਾਦਂ ਪਰਵਾਦਨਿਯਾਮੇਨੇਵ ਦੀਪੇਤਿ, ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਰਂ ਨ ਵਿਸਂਵਾਦੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਏਵਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਆਭਿਧਮ੍ਮਿਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੁਖੁਮੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਞਾਣਂ ਓਤਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ.
੩੪੪. ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਾਪਾਰਮਿਯਾ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਪਞ੍ਞਵਾਯੇਵ ਚ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਨ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ. ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ ਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਪਿ ਕਤਿਪਾਹੇਨੇਵ ਗਿਹਿਭਾਵਂ ਪਤ੍ਵਾ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਏਵਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਅਚਿਤ੍ਤਵਸਿਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਵਿਸੇਵਿਤਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਾਨਿ ਭਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਈਸਕਮ੍ਪਿ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤੁਂ ਅਦੇਨ੍ਤਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ¶ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ.
੩੪੫. ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਵੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਯਸ੍ਮਾ ਸਙ੍ਘਾਰਾਮਸ੍ਸ ਨਾਮ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਭਿਕ੍ਖੂਹਿਪਿ ਸੋਭਨਕਾਰਣਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਝਾਨਾਭਿਰਤੇਹਿਪਿ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕੇਹਿਪਿ, ਧੁਤਵਾਦੇਹਿਪਿ, ਆਭਿਧਮ੍ਮਿਕੇਹਿਪਿ, ਅਚਿਤ੍ਤਵਸਿਕੇਹਿਪਿ ਸੋਭਨਕਾਰਣਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ¶ ਵੋ ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਪਰਿਯਾਯੇਨ, ਤੇਨ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਸੁਭਾਸਿਤਮੇਵ, ਨੋ ਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤਂ. ਅਪਿਚ ਮਮਪਿ ਸੁਣਾਥਾਤਿ ਅਪਿਚ ਮਮਪਿ ਵਚਨਂ ਸੁਣਾਥ. ਨ ਤਾਵਾਹਂ ਇਮਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਭਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਨ ਤਾਵ ਅਹਂ ਇਮਂ ਚਤੁਰਙ੍ਗਵੀਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਆਭੁਜਿਤਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਭਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਨ ਮੋਚੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਂ ਕਿਰ ਭਗਵਾ ਪਰਿਪਾਕਗਤੇ ਞਾਣੇ ਰਜ੍ਜਸਿਰਿਂ ਪਹਾਯ ਕਤਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਚਤੁਰਙ੍ਗਵੀਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਅਪਰਾਜਿਤਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਦਲ਼੍ਹਸਮਾਦਾਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਾਰਾਨਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਂ ਉਨ੍ਨਾਦੇਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿ, ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਹਾਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਵਮਾਹ. ਅਪਿਚ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਜਨਤਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋਪਿ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਾਰਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਏਵਮਾਹ. ਪਸ੍ਸਤਿ ਹਿ ਭਗਵਾ – ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਏਵਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਾ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ‘ਭਗਵਾ ਮਹਾਗੋਸਿਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਇਧ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਏਵਰੂਪੇਨ ਖੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲਵਨਂ ਸੋਭੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਹ, ਮਯਂ ਭਗਵਤੋ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਚਤੁਰਙ੍ਗਵੀਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਦਲ਼੍ਹਸਮਾਦਾਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਨ ਭਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਏਵਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਕਤਿਪਾਹੇਨੇਵ ¶ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ, ਇਮਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਜਨਤਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਾਰਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਏਵਮਾਹ. ਏਵਰੂਪੇਨ ਖੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲਵਨਂ ਸੋਭੇਯ੍ਯਾਤਿ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਏਵਰੂਪੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨੇਵ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲਵਨਂ ਸੋਭੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾਵ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਮਹਾਗੋਸਿਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਮਹਾਗੋਪਾਲਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੪੬. ਏਵਂ ¶ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਮਹਾਗੋਪਾਲਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਿਸ੍ਸੋ ਕਥਾ ਏਕਨਾਲ਼ਿਕਾ, ਚਤੁਰਸ੍ਸਾ, ਨਿਸਿਨ੍ਨਵਤ੍ਤਿਕਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਂ ਵਤ੍ਵਾ ਏਕੇਕਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਕਥਨਂ ਏਕਨਾਲ਼ਿਕਾ ਨਾਮ. ਅਪਣ੍ਡਿਤਂ ਗੋਪਾਲਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ, ਅਪਣ੍ਡਿਤਂ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ, ਪਣ੍ਡਿਤਂ ਗੋਪਾਲਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ, ਪਣ੍ਡਿਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਚਤੁਕ੍ਕਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਕਥਨਂ ਚਤੁਰਸ੍ਸਾ ਨਾਮ. ਅਪਣ੍ਡਿਤਂ ਗੋਪਾਲਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਗਮਨਂ, ਅਪਣ੍ਡਿਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਗਮਨਂ, ਪਣ੍ਡਿਤਂ ਗੋਪਾਲਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਗਮਨਂ, ਪਣ੍ਡਿਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਗਮਨਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਵਤ੍ਤਿਕਾ ਨਾਮ. ਅਯਂ ਇਧ ਸਬ੍ਬਾਚਰਿਯਾਨਂ ਆਚਿਣ੍ਣਾ.
ਏਕਾਦਸਹਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਙ੍ਗੇਹੀਤਿ ਏਕਾਦਸਹਿ ਅਗੁਣਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹਿ. ਗੋਗਣਨ੍ਤਿ ਗੋਮਣ੍ਡਲਂ. ਪਰਿਹਰਿਤੁਨ੍ਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਿਤੁਂ. ਫਾਤਿਂ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਵਡ੍ਢਿਂ ਆਪਾਦੇਤੁਂ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ. ਨ ਰੂਪਞ੍ਞੂ ਹੋਤੀਤਿ ਗਣਨਤੋ ਵਾ ਵਣ੍ਣਤੋ ਵਾ ਰੂਪਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਗਣਨਤੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨਾਮ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਨ੍ਨਂ ਸਤਂ ਵਾ ਸਹਸ੍ਸਂ ਵਾਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਸੋ ਗਾਵੀਸੁ ਹਟਾਸੁ ਵਾ ਪਲਾਤਾਸੁ ਵਾ ਗੋਗਣਂ ਗਣੇਤ੍ਵਾ, ਅਜ੍ਜ ਏਤ੍ਤਿਕਾ ਨ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਦ੍ਵੇ ਤੀਣਿ ਗਾਮਨ੍ਤਰਾਨਿ ਵਾ ਅਟਵਿਂ ਵਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ਨ ਪਰਿਯੇਸਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਗਾਵੀਸੁ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੋਗਣਂ ਪਵਿਟ੍ਠਾਸੁਪਿ ਗੋਗਣਂ ਗਣੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਇਮਾ ਏਤ੍ਤਿਕਾ ਗਾਵੋ ਨ ਅਮ੍ਹਾਕ’’ਨ੍ਤਿ ਯਟ੍ਠਿਯਾ ਪੋਥੇਤ੍ਵਾ ਨ ਨੀਹਰਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਨਟ੍ਠਾ ਗਾਵਿਯੋ ਨਟ੍ਠਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਪਰਗਾਵਿਯੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਂ ਗੋਸਾਮਿਕਾ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਅਯਂ ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਧੇਨੁਂ ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿ ਤਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਾਵਿਯੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਗੋਗਣੋਪਿ ਪਰਿਹਾਯਤਿ, ਪਞ੍ਚਗੋਰਸਪਰਿਭੋਗਤੋਪਿ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ. ਵਣ੍ਣਤੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨਾਮ – ‘‘ਏਤ੍ਤਿਕਾ ਗਾਵੋ ਸੇਤਾ, ਏਤ੍ਤਿਕਾ ਰਤ੍ਤਾ, ਏਤ੍ਤਿਕਾ ਕਾਲ਼ਾ, ਏਤ੍ਤਿਕਾ ਕਬਰਾ ਏਤ੍ਤਿਕਾ ਨੀਲਾ’’ਤਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਸੋ ਗਾਵੀਸੁ ਹਟਾਸੁ ਵਾ…ਪੇ… ਪਞ੍ਚਗੋਰਸਪਰਿਭੋਗਤੋਪਿ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਨ ਲਕ੍ਖਣਕੁਸਲੋ ਹੋਤੀਤਿ ਗਾਵੀਨਂ ਸਰੀਰੇ ਕਤਂ ਧਨੁਸਤ੍ਤਿਸੂਲਾਦਿਭੇਦਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ¶ , ਸੋ ਗਾਵੀਸੁ ਹਟਾਸੁ ਵਾ ਪਲਾਤਾਸੁ ਵਾ ਅਜ੍ਜ ਅਸੁਕਲਕ੍ਖਣਾ ਚ ਅਸੁਕਲਕ੍ਖਣਾ ਚ ਗਾਵੋ ¶ ਨ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਪਞ੍ਚਗੋਰਸਪਰਿਭੋਗਤੋਪਿ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਨ ਆਸਾਟਿਕਂ ਹਾਰੇਤਾਤਿ ਗੁਨ੍ਨਂ ਖਾਣੁਕਣ੍ਟਕਾਦੀਹਿ ਪਹਟਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਵਣੋ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਨੀਲਮਕ੍ਖਿਕਾ ਅਣ੍ਡਕਾਨਿ ਪਾਤੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਆਸਾਟਿਕਾਤਿ ਨਾਮ. ਤਾਨਿ ਦਣ੍ਡੇਨ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ. ਬਾਲੋ ¶ ਗੋਪਾਲਕੋ ਤਥਾ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਨ ਆਸਾਟਿਕਂ ਹਾਰੇਤਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਗੁਨ੍ਨਂ ਵਣਾ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ, ਗਮ੍ਭੀਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਾਣਕਾ ਕੁਚ੍ਛਿਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ, ਗਾਵੋ ਗੇਲਞ੍ਞਾਭਿਭੂਤਾ ਨੇਵ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਤਿਣਾਨਿ ਖਾਦਿਤੁਂ, ਨ ਪਾਨੀਯਂ ਪਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਗੁਨ੍ਨਂ ਖੀਰਂ ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਗੋਣਾਨਂ ਜਵੋ ਹਾਯਤਿ, ਉਭਯੇਸਂ ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਰਾਯੋ ਹੋਤਿ. ਏਵਮਸ੍ਸ ਗੋਗਣੋਪਿ ਪਰਿਹਾਯਤਿ, ਪਞ੍ਚਗੋਰਸਤੋਪਿ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਨ ਵਣਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਗੁਨ੍ਨਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਸਞ੍ਜਾਤੋ ਵਣੋ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਦਤ੍ਵਾ ਵਾਕੇਨ ਵਾ ਚੀਰਕੇਨ ਵਾ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤਬ੍ਬੋ ਹੋਤਿ. ਬਾਲੋ ਗੋਪਾਲਕੋ ਤਥਾ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਅਥਸ੍ਸ ਗੁਨ੍ਨਂ ਵਣੇਹਿ ਯੂਸਾ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤਿ, ਤਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਨਿਘਂਸੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ ਵਣਾ ਜਾਯਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਗਾਵੋ ਗੇਲਞ੍ਞਾਭਿਭੂਤਾ ਨੇਵ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਤਿਣਾਨਿ ਖਾਦਿਤੁਂ…ਪੇ… ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਨ ਧੂਮਂ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਨ੍ਤੋਵਸ੍ਸੇ ਡਂਸਮਕਸਾਦੀਨਂ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਕਾਲੇ ਗੋਗਣੇ ਵਜਂ ਪਵਿਟ੍ਠੇ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਧੂਮੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ ਹੋਤਿ, ਅਪਣ੍ਡਿਤੋ ਗੋਪਾਲਕੋ ਤਂ ਨ ਕਰੋਤਿ. ਗੋਗਣੋ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਂ ਡਂਸਾਦੀਹਿ ਉਪਦ੍ਦੁਤੋ ਨਿਦ੍ਦਂ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਅਰਞ੍ਞੇ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਾਦੀਸੁ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦਾਯਤਿ, ਨੇਵ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਤਿਣਾਨਿ ਖਾਦਿਤੁਂ…ਪੇ… ਪਞ੍ਚਗੋਰਸਪਰਿਭੋਗਤੋਪਿ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਨ ਤਿਤ੍ਥਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਤਿਤ੍ਥਂ ਸਮਨ੍ਤਿ ਵਾ ਵਿਸਮਨ੍ਤਿ ਵਾ ਸਗਾਹਨ੍ਤਿ ਵਾ ਨਿਗ੍ਗਾਹਨ੍ਤਿ ਵਾ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਸੋ ਅਤਿਤ੍ਥੇਨ ਗਾਵਿਯੋ ਓਤਾਰੇਤਿ. ਤਾਸਂ ਵਿਸਮਤਿਤ੍ਥੇ ਪਾਸਾਣਾਦੀਨਿ ਅਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀਨਂ ਪਾਦਾ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਗਾਹਂ ਗਮ੍ਭੀਰਂ ਤਿਤ੍ਥਂ ਓਤਿਣ੍ਣਾ ਕੁਮ੍ਭੀਲਾਦਯੋ ਗਾਹਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਅਜ੍ਜ ਏਤ੍ਤਿਕਾ ਗਾਵੋ ਨਟ੍ਠਾ, ਅਜ੍ਜ ਏਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਮਸ੍ਸ ਗੋਗਣੋਪਿ ਪਰਿਹਾਯਤਿ, ਪਞ੍ਚਗੋਰਸਤੋਪਿ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਨ ¶ ਪੀਤਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਪੀਤਮ੍ਪਿ ਅਪੀਤਮ੍ਪਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਗੋਪਾਲਕੇਨ ਹਿ ‘‘ਇਮਾਯ ਗਾਵਿਯਾ ਪੀਤਂ, ਇਮਾਯ ਨ ਪੀਤਂ, ਇਮਾਯ ਪਾਨੀਯਤਿਤ੍ਥੇ ਓਕਾਸੋ ਲਦ੍ਧੋ, ਇਮਾਯ ਨ ¶ ਲਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪੀਤਾਪੀਤਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਦਿਵਸਭਾਗਂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਗੋਗਣਂ ਰਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਾਨੀਯਂ ਪਾਯੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਨਦਿਂ ਵਾ ¶ ਤਲ਼ਾਕਂ ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਹਾਉਸਭਾ ਚ ਅਨੁਉਸਭਾ ਚ ਬਲਵਗਾਵਿਯੋ ਚ ਦੁਬ੍ਬਲਾਨਿ ਚੇਵ ਮਹਲ੍ਲਕਾਨਿ ਚ ਗੋਰੂਪਾਨਿ ਸਿਙ੍ਗੇਹਿ ਵਾ ਫਾਸੁਕਾਹਿ ਵਾ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਓਕਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਊਰੁਪ੍ਪਮਾਣਂ ਉਦਕਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਕਾਮਂ ਪਿਵਨ੍ਤਿ. ਅਵਸੇਸਾ ਓਕਾਸਂ ਅਲਭਮਾਨਾ ਤੀਰੇ ਠਤ੍ਵਾ ਕਲਲਮਿਸ੍ਸਕਂ ਉਦਕਂ ਪਿਵਨ੍ਤਿ, ਅਪੀਤਾ ਏਵ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਨੇ ਗੋਪਾਲਕੋ ਪਿਟ੍ਠਿਯਂ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵੇਸੇਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਅਪੀਤਗਾਵਿਯੋ ਪਿਪਾਸਾਯ ਸੁਕ੍ਖਮਾਨਾ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਤਿਣਾਨਿ ਖਾਦਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਗੁਨ੍ਨਂ ਖੀਰਂ ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਗੋਣਾਨਂ ਜਵੋ ਹਾਯਤਿ…ਪੇ… ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਨ ਵੀਥਿਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਮਗ੍ਗੋ ਸਮੋ ਖੇਮੋ, ਅਯਂ ਵਿਸਮੋ ਸਾਸਙ੍ਕੋ ਸਪ੍ਪਟਿਭਯੋ’’ਤਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਸੋ ਸਮਂ ਖੇਮਂ ਮਗ੍ਗਂ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਗੋਗਣਂ ਇਤਰਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਾਦੇਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਗਾਵੋ ਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਾਦੀਨਂ ਗਨ੍ਧੇਨ ਚੋਰਪਰਿਸ੍ਸਯੇਨ ਵਾ ਅਭਿਭੂਤਾ ਭਨ੍ਤਮਿਗਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗਾ ਗੀਵਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਨੇਵ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਤਿਣਾਨਿ ਖਾਦਨ੍ਤਿ, ਨ ਪਾਨੀਯਂ ਪਿਵਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਗੁਨ੍ਨਂ ਖੀਰਂ ਛਿਜ੍ਜਤਿ…ਪੇ… ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਨ ਗੋਚਰਕੁਸਲੋ ਹੋਤੀਤਿ ਗੋਪਾਲਕੇਨ ਹਿ ਗੋਚਰਕੁਸਲੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਪਞ੍ਚਾਹਿਕਵਾਰੋ ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਹਿਕਵਾਰੋ ਵਾ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ, ਏਕਦਿਸਾਯ ਗੋਗਣਂ ਚਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਤਤ੍ਥ ਨ ਚਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਮਹਤਾ ਹਿ ਗੋਗਣੇਨ ਚਿਣ੍ਣਟ੍ਠਾਨਂ ਭੇਰਿਤਲਂ ਵਿਯ ਸੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ ਨਿਤ੍ਤਿਣਂ, ਉਦਕਮ੍ਪਿ ਆਲੁਲ਼ੀਯਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚਮੇ ਵਾ ਸਤ੍ਤਮੇ ਵਾ ਦਿਵਸੇ ਪੁਨ ਤਤ੍ਥ ਚਾਰੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਹਿ ਤਿਣਮ੍ਪਿ ਪਟਿਵਿਰੁਹਤਿ, ਉਦਕਮ੍ਪਿ ਪਸੀਦਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਇਮਂ ਪਞ੍ਚਾਹਿਕਵਾਰਂ ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਹਿਕਵਾਰਂ ਵਾ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਰਕ੍ਖਿਤਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਗੋਗਣੋ ਹਰਿਤਤਿਣਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਸੁਕ੍ਖਤਿਣਂ ਖਾਦਨ੍ਤੋ ਕਲਲਮਿਸ੍ਸਕਂ ਉਦਕਂ ਪਿਵਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਗੁਨ੍ਨਂ ਖੀਰਂ ਛਿਜ੍ਜਤਿ…ਪੇ… ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਅਨਵਸੇਸਦੋਹੀ ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਗੋਪਾਲਕੇਨ ਯਾਵ ਵਚ੍ਛਕਸ੍ਸ ਮਂਸਲੋਹਿਤਂ ਸਣ੍ਠਾਤਿ, ਤਾਵ ¶ ਏਕਂ ਦ੍ਵੇ ਥਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਾਵਸੇਸਦੋਹਿਨਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਂ ਵਚ੍ਛਕਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਨਵਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਦੁਹਤਿ, ਖੀਰਪਕੋ ਵਚ੍ਛੋ ਖੀਰਪਿਪਾਸਾਯ ਸੁਕ੍ਖਤਿ, ਸਣ੍ਠਾਤੁਂ ¶ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਪਮਾਨੋ ¶ ਮਾਤੁ ਪੁਰਤੋ ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲਙ੍ਕਰੋਤਿ. ਮਾਤਾ ਪੁਤ੍ਤਕਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਤ੍ਤਕੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਾਤੁਖੀਰਂ ਪਾਤੁਮ੍ਪਿ ਨ ਲਭਤੀ’’ਤਿ ਪੁਤ੍ਤਸੋਕੇਨ ਨ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਤਿਣਾਨਿ ਖਾਦਿਤੁਂ, ਨ ਪਾਨੀਯਂ ਪਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਥਨੇਸੁ ਖੀਰਂ ਛਿਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਮਸ੍ਸ ਗੋਗਣੋਪਿ ਪਰਿਹਾਯਤਿ, ਪਞ੍ਚਗੋਰਸਤੋਪਿ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਗੁਨ੍ਨਂ ਪਿਤੁਟ੍ਠਾਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਗੋਪਿਤਰੋ. ਗਾਵੋ ਪਰਿਣਯਨ੍ਤਿ ਯਥਾਰੁਚਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਗੋਪਰਿਣਾਯਕਾ. ਨ ਅਤਿਰੇਕਪੂਜਾਯਾਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਹਿ ਗੋਪਾਲਕੋ ਏਵਰੂਪੇ ਉਸਭੇ ਅਤਿਰੇਕਪੂਜਾਯ ਪੂਜੇਤਿ, ਪਣੀਤਂ ਗੋਭਤ੍ਤਂ ਦੇਤਿ, ਗਨ੍ਧਪਞ੍ਚਙ੍ਗੁਲਿਕੇਹਿ ਮਣ੍ਡੇਤਿ, ਮਾਲਂ ਪਿਲਨ੍ਧੇਤਿ, ਸਿਙ੍ਗੇ ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਕੋਸਕੇ ਚ ਧਾਰੇਤਿ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਦੀਪਂ ਜਾਲੇਤ੍ਵਾ ਚੇਲਵਿਤਾਨਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ ਸਯਾਪੇਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਤਤੋ ਏਕਸਕ੍ਕਾਰਮ੍ਪਿ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਉਸਭਾ ਅਤਿਰੇਕਪੂਜਂ ਅਲਭਮਾਨਾ ਗੋਗਣਂ ਨ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਪਰਿਸ੍ਸਯਂ ਨ ਵਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਏਵਮਸ੍ਸ ਗੋਗਣੋ ਪਰਿਹਾਯਤਿ, ਪਞ੍ਚਗੋਰਸਤੋ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
੩੪੭. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ. ਨ ਰੂਪਞ੍ਞੂ ਹੋਤੀਤਿ, ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਮਹਾਭੂਤਾਨਿ ਚਤੁਨ੍ਨਞ੍ਚ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਉਪਾਦਾਯਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਰੂਪਂ ਦ੍ਵੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਗਣਨਤੋ ਵਾ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤੋ ਵਾ. ਗਣਨਤੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨਾਮ, ‘‘ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ, ਸੋਤ-ਘਾਨ-ਜਿਵ੍ਹਾ-ਕਾਯਾਯਤਨਂ, ਰੂਪ-ਸਦ੍ਦ-ਗਨ੍ਧ-ਰਸ-ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਯਤਨਂ, ਇਤ੍ਥਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਪੁਰਿਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਕਾਯਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਵਚੀਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਆਕਾਸਧਾਤੁ, ਆਪੋਧਾਤੁ, ਰੂਪਸ੍ਸ ਲਹੁਤਾ, ਮੁਦੁਤਾ, ਕਮ੍ਮਞ੍ਞਤਾ, ਉਪਚਯੋ, ਸਨ੍ਤਤਿ, ਜਰਤਾ, ਰੂਪਸ੍ਸ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾ, ਕਬਲ਼ੀਕਾਰੋ ਆਹਾਰੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਾ ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿ ਰੂਪਕੋਟ੍ਠਾਸਾਤਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਗੋਪਾਲਕੋ ਗਣਨਤੋ ਗੁਨ੍ਨਂ ਰੂਪਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ. ਸੋ ਗਣਨਤੋ ਰੂਪਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਰੂਪਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਰੂਪਂ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾ ਰੂਪਾਰੂਪਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਯਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਲਕ੍ਖਣਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਸੋ ਯਥਾ ਤਸ੍ਸ ਗੋਪਾਲਕਸ੍ਸ ਗੋਗਣੋ ਨ ਵਡ੍ਢਤਿ, ਏਵਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਸੀਲਸਮਾਧਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨੇਹਿ ਨ ਵਡ੍ਢਤਿ, ਯਥਾ ¶ ਚ ਸੋ ਗੋਪਾਲਕੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਗੋਰਸੇਹਿ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ, ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਸਮਾਧਿ, ਪਞ੍ਞਾ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨਾਤਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤੋ ¶ ¶ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨਾਮ, ‘‘ਏਤ੍ਤਕਂ ਰੂਪਂ ਏਕਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਦ੍ਵਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਤਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਚਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਨ ਕੁਤੋਚਿਸਮੁਟ੍ਠਾਤੀ’’ਤਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਗੋਪਾਲਕੋ ਵਣ੍ਣਤੋ ਗੁਨ੍ਨਂ ਰੂਪਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ. ਸੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤੋ ਰੂਪਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਰੂਪਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਰੂਪਂ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਨ ਲਕ੍ਖਣਕੁਸਲੋ ਹੋਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮਲਕ੍ਖਣੋ ਬਾਲੋ, ਕਮ੍ਮਲਕ੍ਖਣੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਂ ਕਮ੍ਮਂ ਪਣ੍ਡਿਤਬਾਲਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਸੋ ਏਵਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਬਾਲੇ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਪਣ੍ਡਿਤੇ ਨ ਸੇਵਤਿ, ਬਾਲੇ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਪਣ੍ਡਿਤੇ ਅਸੇਵਨ੍ਤੋ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਂ ਸਾਵਜ੍ਜਾਨਵਜ੍ਜਂ ਗਰੁਕਲਹੁਕਂ ਸਤੇਕਿਚ੍ਛਅਤੇਕਿਚ੍ਛਂ ਕਾਰਣਾਕਾਰਣਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ; ਤਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਡ੍ਢੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਸੋ ਯਥਾ ਤਸ੍ਸ ਗੋਪਾਲਕਸ੍ਸ ਗੋਗਣੋ ਨ ਵਡ੍ਢਤਿ, ਏਵਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਸੀਲਾਦੀਹਿ ਨ ਵਡ੍ਢਤਿ, ਗੋਪਾਲਕੋ ਵਿਯ ਚ ਪਞ੍ਚਹਿ ਗੋਰਸੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਨ ਆਸਾਟਿਕਂ ਹਾਰੇਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਕੇ ਨ ਵਿਨੋਦੇਤਿ, ਸੋ ਇਮਂ ਅਕੁਸਲਵਿਤਕ੍ਕਂ ਆਸਾਟਿਕਂ ਅਹਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵਿਤਕ੍ਕਵਸਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਡ੍ਢੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਸੋ ਯਥਾ ਤਸ੍ਸ ਗੋਪਾਲਕਸ੍ਸ…ਪੇ… ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਨ ਵਣਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੀ ਹੋਤੀਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਬ੍ਬਾਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਯਥਾ ਸੋ ਗੋਪਾਲਕੋ ਵਣਂ ਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤਿ, ਏਵਂ ਸਂਵਰਂ ਨ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ. ਸੋ ਵਿਵਟਦ੍ਵਾਰੋ ਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਡ੍ਢੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ…ਪੇ… ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਨ ਧੂਮਂ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਸੋ ਗੋਪਾਲਕੋ ਧੂਮਂ ਵਿਯ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਧੂਮਂ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਵਾ ਸਰਭਞ੍ਞਂ ਵਾ ਉਪਨਿਸਿਨ੍ਨਕਥਂ ਵਾ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਵਾ ਨ ਕਰੋਤਿ ¶ . ਤਤੋ ਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਗੁਣਵਾਤਿ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਗੁਣਾਗੁਣਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਚਤੂਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ¶ . ਸੋ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ¶ ਕਿਲਮਮਾਨੋ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਸਜ੍ਝਾਯਂ ਕਾਤੁਂ ਵਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਪੂਰੇਤੁਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਡ੍ਢੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ…ਪੇ… ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਨ ਤਿਤ੍ਥਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਤਿਤ੍ਥਭੂਤੇ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਭਿਕ੍ਖੂ ਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ, ‘‘ਇਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਕਥਂ ਰੋਪੇਤਬ੍ਬਂ, ਇਮਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਕੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਪਾਲ਼ਿ ਕਿਂ ਵਦੇਤਿ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਅਤ੍ਥੋ ਕਿਂ ਦੀਪੇਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਨ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਤਿ ਨ ਪਰਿਪਞ੍ਹਤਿ, ਨ ਜਾਨਾਪੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਸ ਤੇ ਏਵਂ ਅਪਰਿਪੁਚ੍ਛਤੋ ਅਵਿਵਟਞ੍ਚੇਵ ਨ ਵਿਵਰਨ੍ਤਿ, ਭਾਜੇਤ੍ਵਾ ਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਿ, ਅਨੁਤ੍ਤਾਨੀਕਤਞ੍ਚ ਨ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਪਾਕਟਂ ਨ ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਅਨੇਕਵਿਹਿਤੇਸੁ ਚ ਕਙ੍ਖਾਠਾਨਿਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਅਨੇਕਵਿਧਾਸੁ ਕਙ੍ਖਾਸੁ ਏਕਂ ਕਙ੍ਖਮ੍ਪਿ ਨ ਪਟਿਵਿਨੋਦੇਨ੍ਤਿ. ਕਙ੍ਖਾ ਏਵ ਹਿ ਕਙ੍ਖਾਠਾਨਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਂ ਕਙ੍ਖਮ੍ਪਿ ਨ ਨੀਹਰਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੋ ਏਵਂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਤਿਤ੍ਥਂ ਅਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸਕਙ੍ਖੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਡ੍ਢੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਸੋ ਗੋਪਾਲਕੋ ਤਿਤ੍ਥਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਏਵਂ ਅਯਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਧਮ੍ਮਤਿਤ੍ਥਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਅਵਿਸਯੇ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਅਭਿਧਮ੍ਮਿਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਵਿਨਯਧਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਰੂਪਾਰੂਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਤੇ ਅਵਿਸਯੇ ਪੁਟ੍ਠਾ ਕਥੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਕਙ੍ਖੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਡ੍ਢੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ…ਪੇ… ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਨ ਪੀਤਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਯਥਾ ਸੋ ਗੋਪਾਲਕੋ ਪੀਤਾਪੀਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਏਵਂ ਧਮ੍ਮੂਪਸਞ੍ਹਿਤਂ ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਲਭਤਿ, ਸਵਨਮਯਂ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਆਨਿਸਂਸਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਗ੍ਗਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਨ ਸੁਣਾਤਿ, ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਨਿਦ੍ਦਾਯਤਿ, ਕਥਂ ਕਥੇਤਿ, ਅਞ੍ਞਵਿਹਿਤਕੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਸੁਣਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਡ੍ਢੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ…ਪੇ… ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਨ ਵੀਥਿਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਸੋ ਗੋਪਾਲਕੋ ਮਗ੍ਗਾਮਗ੍ਗਂ ਵਿਯ, – ‘‘ਅਯਂ ਲੋਕਿਯੋ ਅਯਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ’’ਤਿ ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਲੋਕਿਯਮਗ੍ਗੇ ਅਭਿਨਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ…ਪੇ… ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਨ ਗੋਚਰਕੁਸਲੋ ਹੋਤੀਤਿ ਸੋ ਗੋਪਾਲਕੋ ਪਞ੍ਚਾਹਿਕਵਾਰੇ ¶ ਸਤ੍ਤਾਹਿਕਵਾਰੇ ਵਿਯ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ¶ , ‘‘ਇਮੇ ਲੋਕਿਯਾ ਇਮੇ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸੁਖੁਮਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਅਤ੍ਤਨੋ ¶ ਞਾਣਂ ਚਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਲੋਕਿਯਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਅਭਿਨਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ…ਪੇ… ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਅਨਵਸੇਸਦੋਹੀ ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਮਤ੍ਤਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਅਨਵਸੇਸਂ ਦੁਹਤਿ. ਨਿਦ੍ਦੇਸਵਾਰੇ ਪਨਸ੍ਸ ਅਭਿਹਟ੍ਠੁਂ ਪਵਾਰੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਭਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਵਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਵੇ ਅਭਿਹਾਰਾ ਵਾਚਾਭਿਹਾਰੋ ਚ ਪਚ੍ਚਯਾਭਿਹਾਰੋ ਚ. ਵਾਚਾਭਿਹਾਰੋ ਨਾਮ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ‘‘ਵਦੇਯ੍ਯਾਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯੇਨਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਪਵਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਪਚ੍ਚਯਾਭਿਹਾਰੋ ਨਾਮ ਵਤ੍ਥਾਦੀਨਿ ਵਾ ਤੇਲਫਾਣਿਤਾਦੀਨਿ ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ‘‘ਗਣ੍ਹਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯਾਵਤਕੇਨ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮਤ੍ਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤੇਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਪਮਾਣਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, – ‘‘ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਵਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਥਾਮੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਰਥਵਿਨੀਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯਂ ਆਹਰਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਿਨੋ ਨ ਪੁਨ ਅਭਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਵਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਕਿਲਮਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਡ੍ਢੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ…ਪੇ… ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ.
ਤੇ ਨ ਅਤਿਰੇਕਪੂਜਾਯ ਪੂਜੇਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਸੋ ਗੋਪਾਲਕੋ ਮਹਾਉਸਭੇ ਵਿਯ ਤੇ ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਇਮਾਯ ਆਵਿ ਚੇਵ ਰਹੋ ਚ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦਿਕਾਯ ਅਤਿਰੇਕਪੂਜਾਯ ਨ ਪੂਜੇਤਿ. ਤਤੋ ਥੇਰਾ, – ‘‘ਇਮੇ ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਗਰੁਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਨਵਕੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦ੍ਵੀਹਿ ਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਨ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਨ ਆਮਿਸਸਙ੍ਗਹੇਨ ਚੀਵਰੇਨ ਵਾ ਪਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਪਤ੍ਤਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇਨ ਵਾ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨੇਨ ਵਾ. ਕਿਲਮਨ੍ਤੇ ਮਿਲਾਯਨ੍ਤੇਪਿ ਨਪ੍ਪਟਿਜਗ੍ਗਨ੍ਤਿ. ਪਾਲ਼ਿਂ ਵਾ ਅਟ੍ਠਕਥਂ ਵਾ ਧਮ੍ਮਕਥਾਬਨ੍ਧਂ ਵਾ ਗੁਯ੍ਹਗਨ੍ਥਂ ਵਾ ਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਨਵਕਾ ਥੇਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਇਮੇ ਦ੍ਵੇ ਸਙ੍ਗਹੇ ਅਲਭਮਾਨਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਤਸ੍ਸ ਗੋਪਾਲਕਸ੍ਸ ਗੋਗਣੋ ਨ ਵਡ੍ਢਤਿ, ਏਵਂ ਸੀਲਾਦੀਨਿ ਨ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਸੋ ਗੋਪਾਲਕੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਗੋਰਸੇਹਿ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਪਞ੍ਚਹਿ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਪਰਿਬਾਹਿਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੋ ਕਣ੍ਹਪਕ੍ਖੇ ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਲ੍ਲਾਸਵਸੇਨ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਮਹਾਗੋਪਾਲਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਚੂਲ਼ਗੋਪਾਲਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੫੦. ਏਵਂ ¶ ¶ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਚੂਲ਼ਗੋਪਾਲਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਉਕ੍ਕਚੇਲਾਯਨ੍ਤਿ ਏਵਂਨਾਮਕੇ ਨਗਰੇ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਮਾਪਿਯਮਾਨੇ ਰਤ੍ਤਿਂ ਗਙ੍ਗਾਸੋਤਤੋ ਮਚ੍ਛੋ ਥਲਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚੇਲਾਨਿ ਤੇਲਪਾਤਿਯਂ ਤੇਮੇਤ੍ਵਾ ਉਕ੍ਕਾ ਕਤ੍ਵਾ ਮਚ੍ਛਂ ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ. ਨਗਰੇ ਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਨਗਰਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਗਹਿਤਦਿਵਸੇ ਚੇਲੁਕ੍ਕਾਹਿ ਮਚ੍ਛੋ ਗਹਿਤੋਤਿ ਉਕ੍ਕਚੇਲਾ-ਤ੍ਵੇਵਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸੀਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਾ ਗਙ੍ਗਾ ਪਾਕਟਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਾਦਿਸੇ ਵਾਲਿਕੁਸ੍ਸਦੇ ਗਙ੍ਗਾਤਿਤ੍ਥੇ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਮਹਾਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਗਙ੍ਗਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਸਨ੍ਦਮਾਨਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ, – ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ ਇਮਂ ਗਙ੍ਗਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕੋਚਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਡ੍ਢਿਪਰਿਹਾਨਿਂ ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਏਕਂ ਬਾਲਗੋਪਾਲਕਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਨੇਕਸਤਸਹਸ੍ਸਾ ਗੋਗਣਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਙ੍ਗਾਯ ਆਵਟ੍ਟੇ ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਸਮੁਦ੍ਦਮੇਵ ਪਵਿਟ੍ਠਾ, ਅਪਰਂ ਪਨ ਪਣ੍ਡਿਤਗੋਪਾਲਕਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਨੇਕਸਤਸਹਸ੍ਸਗੋਗਣਸ੍ਸ ਸੋਤ੍ਥਿ ਜਾਤਾ ਵਡ੍ਢਿ ਜਾਤਾ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਜਾਤਨ੍ਤਿ ਅਦ੍ਦਸ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਇਮਂ ਕਾਰਣਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ.
ਮਾਗਧਕੋਤਿ ਮਗਧਰਟ੍ਠਵਾਸੀ. ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞਜਾਤਿਕੋਤਿ ਨਿਪ੍ਪਞ੍ਞਸਭਾਵੋ ਦਨ੍ਧੋ ਮਹਾਜਲ਼ੋ. ਅਸਮਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪਧਾਰੇਤ੍ਵਾ. ਪਤਾਰੇਸੀਤਿ ਤਾਰੇਤੁਂ ਆਰਭਿ. ਉਤ੍ਤਰਂ ਤੀਰਂ ਸੁਵਿਦੇਹਾਨਨ੍ਤਿ ਗਙ੍ਗਾਯ ਓਰਿਮੇ ਤੀਰੇ ਮਗਧਰਟ੍ਠਂ, ਪਾਰਿਮੇ ਤੀਰੇ ਵਿਦੇਹਰਟ੍ਠਂ, ਗਾਵੋ ਮਗਧਰਟ੍ਠਤੋ ਵਿਦੇਹਰਟ੍ਠਂ ਨੇਤ੍ਵਾ ਰਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਉਤ੍ਤਰਂ ਤੀਰਂ ਪਤਾਰੇਸਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਉਤ੍ਤਰਂ ਤੀਰਂ ਸੁਵਿਦੇਹਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਮਣ੍ਡਲਿਕਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਮਣ੍ਡਲਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਆਪਜ੍ਜਿਂਸੂਤਿ ਅਵਡ੍ਢਿਂ ਵਿਨਾਸਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ, ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਮੇਵ ਪਵਿਸਿਂਸੁ. ਤੇਨ ਹਿ ਗੋਪਾਲਕੇਨ ਗਾਵੋ ਓਤਾਰੇਨ੍ਤੇਨ ਗਙ੍ਗਾਯ ਓਰਿਮਤੀਰੇ ਸਮਤਿਤ੍ਥਞ੍ਚ ¶ ਵਿਸਮਤਿਤ੍ਥਞ੍ਚ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਂ ਅਸ੍ਸ, ਮਜ੍ਝੇ ਗਙ੍ਗਾਯ ਗੁਨ੍ਨਂ ਵਿਸ੍ਸਮਟ੍ਠਾਨਤ੍ਥਂ ਦ੍ਵੇ ਤੀਣਿ ਵਾਲਿਕਤ੍ਥਲਾਨਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਾਨਿ ਅਸ੍ਸੁ. ਤਥਾ ਪਾਰਿਮਤੀਰੇ ਤੀਣਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਤਿਤ੍ਥਾਨਿ, ਇਮਸ੍ਮਾ ਤਿਤ੍ਥਾ ਭਟ੍ਠਾ ਇਮਂ ਤਿਤ੍ਥਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਇਮਸ੍ਮਾ ਭਟ੍ਠਾ ਇਮਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਬਾਲਗੋਪਾਲਕੋ ਓਰਿਮਤੀਰੇ ਗੁਨ੍ਨਂ ਓਤਰਣਤਿਤ੍ਥਂ ਸਮਂ ਵਾ ਵਿਸਮਂ ਵਾ ਅਨੋਲੋਕੇਤ੍ਵਾਵ ਮਜ੍ਝੇ ¶ ਗਙ੍ਗਾਯ ਗੁਨ੍ਨਂ ਵਿਸ੍ਸਮਟ੍ਠਾਨਤ੍ਥਂ ਦ੍ਵੇ ਤੀਣਿ ਵਾਲਿਕਤ੍ਥਲਾਨਿਪਿ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾਵ ਪਰਤੀਰੇ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ¶ ਪਞ੍ਚ ਉਤ੍ਤਰਣਤਿਤ੍ਥਾਨਿ ਅਸਮਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾਵ ਅਤਿਤ੍ਥੇਨੇਵ ਗਾਵੋ ਓਤਾਰੇਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਮਹਾਉਸਭੋ ਜਵਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤਾਯ ਚੇਵ ਥਾਮਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤਾਯ ਚ ਤਿਰਿਯਂ ਗਙ੍ਗਾਯ ਸੋਤਂ ਛੇਤ੍ਵਾ ਪਾਰਿਮਂ ਤੀਰਂ ਪਤ੍ਵਾ ਛਿਨ੍ਨਤਟਞ੍ਚੇਵ ਕਣ੍ਟਕਗੁਮ੍ਬਗਹਨਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਦੁਬ੍ਬਿਨਿਵਿਟ੍ਠਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਧੁਰਗ੍ਗ-ਪਤਿਟ੍ਠਾਨੋਕਾਸਮ੍ਪਿ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਿ. ਗਾਵੋ ਮਹਾਉਸਭੋ ਨਿਵਤ੍ਤੋ ਮਯਮ੍ਪਿ ਨਿਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਨਿਵਤ੍ਤਾ. ਮਹਤੋ ਗੋਗਣਸ੍ਸ ਨਿਵਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਉਦਕਂ ਛਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝੇ ਗਙ੍ਗਾਯ ਆਵਟ੍ਟਂ ਉਟ੍ਠਪੇਸਿ. ਗੋਗਣੋ ਆਵਟ੍ਟਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਮੁਦ੍ਦਮੇਵ ਪਤ੍ਤੋ. ਏਕੋਪਿ ਗੋਣੋ ਅਰੋਗੋ ਨਾਮ ਨਾਹੋਸਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਤਤ੍ਥੇਵ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਆਪਜ੍ਜਿਂਸੂ’’ਤਿ.
ਅਕੁਸਲਾ ਇਮਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸਾਤਿ ਇਧ ਲੋਕੇ ਖਨ੍ਧਧਾਤਾਯਤਨੇਸੁ ਅਕੁਸਲਾ ਅਛੇਕਾ, ਪਰਲੋਕੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਮਾਰਧੇਯ੍ਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਾ. ਅਮਾਰਧੇਯ੍ਯਂ ਨਵ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾ. ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਮ੍ਪਿ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਾਵ. ਅਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਂ ਨਵ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾ. ਤਤ੍ਥ ਅਕੁਸਲਾ ਅਛੇਕਾ. ਵਚਨਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਮਾਰਸ੍ਸ ਧੇਯ੍ਯਂ ਮਾਰਧੇਯ੍ਯਂ. ਧੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਠਾਨਂ ਵਤ੍ਥੁ ਨਿਵਾਸੋ ਗੋਚਰੋ. ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਏਵਰੂਪਾਨਂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ, ਇਮਿਨਾ ਛ ਸਤ੍ਥਾਰੋ ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
੩੫੧. ਏਵਂ ਕਣ੍ਹਪਕ੍ਖਂ ਨਿਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਬਲਵਗਾਵੋਤਿ ਦਨ੍ਤਗੋਣੇ ਚੇਵ ਧੇਨੁਯੋ ਚ. ਦਮ੍ਮਗਾਵੋਤਿ ਦਮੇਤਬ੍ਬਗੋਣੇ ਚੇਵ ਅਵਿਜਾਤਗਾਵੋ ਚ. ਵਚ੍ਛਤਰੇਤਿ ਵਚ੍ਛਭਾਵਂ ਤਰਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੇ ਬਲਵਵਚ੍ਛੇ. ਵਚ੍ਛਕੇਤਿ ਧੇਨੁਪਕੇ ਤਰੁਣਵਚ੍ਛਕੇ ¶ . ਕਿਸਾਬਲਕੇਤਿ ਅਪ੍ਪਮਂਸਲੋਹਿਤੇ ਮਨ੍ਦਥਾਮੇ. ਤਾਵਦੇਵ ਜਾਤਕੋਤਿ ਤਂਦਿਵਸੇ ਜਾਤਕੋ. ਮਾਤੁਗੋਰਵਕੇਨ ਵੁਯ੍ਹਮਾਨੋਤਿ ਮਾਤਾ ਪੁਰਤੋ ਪੁਰਤੋ ਹੁਂਹੁਨ੍ਤਿ ਗੋਰਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਞ੍ਞਂ ਦਦਮਾਨਾ ਉਰੇਨ ਉਦਕਂ ਛਿਨ੍ਦਮਾਨਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਵਚ੍ਛਕੋ ਤਾਯ ਗੋਰਵਸਞ੍ਞਾਯ ਧੇਨੁਯਾ ਵਾ ਉਰੇਨ ਛਿਨ੍ਨੋਦਕੇਨ ਗਚ੍ਛਮਾਨੋ ‘‘ਮਾਤੁਗੋਰਵਕੇਨ ਵੁਯ੍ਹਮਾਨੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
੩੫੨. ਮਾਰਸ੍ਸ ¶ ਸੋਤਂ ਛੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਮਾਰਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਸੋਤਂ ਛੇਤ੍ਵਾ. ਪਾਰਂ ਗਤਾਤਿ ਮਹਾਉਸਭਾ ਨਦੀਪਾਰਂ ਵਿਯ ਸਂਸਾਰਪਾਰਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਤਾ. ਪਾਰਂ ਅਗਮਂਸੂਤਿ ਮਹਾਉਸਭਾਨਂ ਪਾਰਙ੍ਗਤਕ੍ਖਣੇ ਗਙ੍ਗਾਯ ਸੋਤਸ੍ਸ ਤਯੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਠਿਤਾ ਮਹਾਉਸਭੇ ਪਾਰਂ ਪਤ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਗਤਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਾਰਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਪਾਰਂ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਚਤੁਮਗ੍ਗਵਜ੍ਝਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਤਯੋ ¶ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਖੇਪੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ ਇਦਾਨਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਅਵਸੇਸਂ ਤਣ੍ਹਾਸੋਤਂ ਛੇਤ੍ਵਾ ਬਲਵਗਾਵੋ ਵਿਯ ਨਦੀਪਾਰਂ ਸਂਸਾਰਪਾਰਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਬ੍ਬਵਾਰੇਸੁ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰਿਨੋ, ਸਦ੍ਧਾਨੁਸਾਰਿਨੋਤਿ ਇਮੇ ਦ੍ਵੇ ਪਠਮਮਗ੍ਗਸਮਙ੍ਗਿਨੋ.
ਜਾਨਤਾਤਿ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ ਜਾਨਨ੍ਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧੇਨ. ਸੁਪ੍ਪਕਾਸਿਤੋਤਿ ਸੁਕਥਿਤੋ. ਵਿਵਟਨ੍ਤਿ ਵਿਵਰਿਤਂ. ਅਮਤਦ੍ਵਾਰਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਤਦਤ੍ਥਾਯ ਵਿਵਟਂ. ਵਿਨਲ਼ੀਕਤਨ੍ਤਿ ਵਿਗਤਮਾਨਨਲ਼ਂ ਕਤਂ. ਖੇਮਂ ਪਤ੍ਥੇਥਾਤਿ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਯਤਾਛਨ੍ਦੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਥੇਥ, ਕਤ੍ਤੁਕਾਮਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਕਾਮਾ ਹੋਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਪਤ੍ਤ’ਤ੍ਥਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਏਵਰੂਪਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਤ੍ਤਾਯੇਵ ਨਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾਵ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਚੂਲ਼ਗੋਪਾਲਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਚੂਲ਼ਸਚ੍ਚਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੫੩. ਏਵਂ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਚੂਲ਼ਸਚ੍ਚਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਮਹਾਵਨੇ ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾਯਨ੍ਤਿ ਮਹਾਵਨਂ ਨਾਮ ਸਯਂਜਾਤਂ ਅਰੋਪਿਮਂ ਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਵਨਂ. ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਸਾਮਨ੍ਤਾ ¶ ਪਨ ਮਹਾਵਨਂ ਹਿਮਵਨ੍ਤੇਨ ਸਹ ਏਕਾਬਦ੍ਧਂ ਅਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਆਹਚ੍ਚ ਠਿਤਂ. ਇਦਂ ਤਾਦਿਸਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਵਨਨ੍ਤਿ ਮਹਾਵਨਂ. ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾ ਪਨ ਮਹਾਵਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕਤੇ ਆਰਾਮੇ ਕੂਟਾਗਾਰਂ ਅਨ੍ਤੋਕਤ੍ਵਾ ਹਂਸਵਟ੍ਟਕਚ੍ਛਨ੍ਨੇਨ ਕਤਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਸਚ੍ਚਕੋ ¶ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਿਰ ਏਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਚ ਨਿਗਣ੍ਠੀ ਚ ਪਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚ ਵਾਦਸਤਾਨਿ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਵਿਚਰਨ੍ਤਾ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਸਮਾਗਤਾ. ਲਿਚ੍ਛਵਿਰਾਜਾਨੋ ਦਿਸ੍ਵਾ, – ‘‘ਤ੍ਵਂ ਕੋ, ਤ੍ਵਂ ਕਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਨਿਗਣ੍ਠੋ – ‘‘ਅਹਂ ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਵਿਚਰਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਨਿਗਣ੍ਠੀਪਿ ਤਥਾ ਆਹ. ਲਿਚ੍ਛਵਿਨੋ, ‘‘ਇਧੇਵ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਥਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਨਿਗਣ੍ਠੀ ਅਤ੍ਤਨਾ ਉਗ੍ਗਹਿਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚਵਾਦਸਤਾਨਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਕਥੇਸਿ. ਨਿਗਣ੍ਠੇਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇਪਿ ਨਿਗਣ੍ਠੀ ਕਥੇਸਿਯੇਵ. ਏਕਸ੍ਸਪਿ ਨ ਜਯੋ, ਨ ਪਰਾਜਯੋ, ਉਭੋ ਸਮਸਮਾਵ ਅਹੇਸੁਂ. ਲਿਚ੍ਛਵਿਨੋ, – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਉਭੋਪਿ ਸਮਸਮਾ ਆਹਿਣ੍ਡਿਤ੍ਵਾ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਥ, ਇਧੇਵ ਵਸਥਾ’’ਤਿ ਗੇਹਂ ਦਤ੍ਵਾ ਬਲਿਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸੁਂ. ਤੇਸਂ ਸਂਵਾਸਮਨ੍ਵਾਯ ਚਤਸ੍ਸੋ ਧੀਤਰੋ ਜਾਤਾ, – ਏਕਾ ਸਚ੍ਚਾ ਨਾਮ, ਏਕਾ ਲੋਲਾ ਨਾਮ, ਏਕਾ ਪਟਾਚਾਰਾ ਨਾਮ, ਏਕਾ ਆਚਾਰਵਤੀ ਨਾਮ. ਤਾਪਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾਵ ਅਹੇਸੁਂ, ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਉਗ੍ਗਹਿਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚ ਵਾਦਸਤਾਨਿ ਉਗ੍ਗਹੇਸੁਂ. ਤਾ ਵਯਪਤ੍ਤਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਅਵੋਚੁਂ – ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਮ੍ਮਾ ਕੁਲੇ ਦਾਰਿਕਾ ਨਾਮ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਾਦੀਨਿ ਦਤ੍ਵਾ ਕੁਲਘਰਂ ਪੇਸਿਤਪੁਬ੍ਬਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਯੋ ਪਨ ਅਗਾਰਿਕੋ ਤਾਸਂ ਵਾਦਂ ਮਦ੍ਦਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਾਦਪਰਿਚਾਰਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਤਾਸਂ ਮਦ੍ਦਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ? ਮਯਮ੍ਪਿ ਏਵਮੇਵ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ. ਚਤਸ੍ਸੋਪਿ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਵੇਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਯਂ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ ਨਾਮ ਜਮ੍ਬੁਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀ’’ਤਿ ਜਮ੍ਬੁਸਾਖਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਯਂ ਗਾਮਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰੇ ਪਂਸੁਪੁਞ੍ਜੇ ¶ ਵਾ ਵਾਲਿਕਪੁਞ੍ਜੇ ਵਾ ਜਮ੍ਬੁਧਜਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ, – ‘‘ਯੋ ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਸੋ ਇਮਂ ਮਦ੍ਦਤੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਗਾਮਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਗਾਮੇਨ ਗਾਮਂ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿਯੋ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਗਾਮਦ੍ਵਾਰੇ ਜਮ੍ਬੁਧਜਂ ¶ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਨਗਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠਾ.
ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜੇਤਵਨੇ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਥਾਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਗਿਲਾਨੇ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਜਗ੍ਗਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਜਗ੍ਗਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਚ੍ਚਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਦਿਵਾਤਰਂ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਨ੍ਤੋ ਗਾਮਦ੍ਵਾਰੇ ਜਮ੍ਬੁਧਜਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, – ‘‘ਕਿਮਿਦ’’ਨ੍ਤਿ ਦਾਰਕੇ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤੇ ਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਤੇਨ ਹਿ ਮਦ੍ਦਥਾਤਿ. ਨ ਸਕ੍ਕੋਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਾਯਾਮਾਤਿ. ‘‘ਕੁਮਾਰਾ ¶ ਮਾ ਭਾਯਥ, ‘ਕੇਨ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਜਮ੍ਬੁਧਜੋ ਮਦ੍ਦਾਪਿਤੋ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ, ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕੇਨ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੇਨ ਮਦ੍ਦਾਪਿਤੋ, ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਤੁਕਾਮਾ ਜੇਤਵਨੇ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਚ੍ਛਥਾਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਜਮ੍ਬੁਧਜਂ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਛਡ੍ਡੇਸੁਂ. ਥੇਰੋ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਗਤੋ. ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾਪਿ ਗਾਮਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਧਜੋ ਕੇਨ ਮਦ੍ਦਾਪਿਤੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਦਾਰਕਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾ ਪੁਨ ਗਾਮਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਏਕੇਕਂ ਵੀਥਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, – ‘‘ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕੋ ਕਿਰ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਾਦਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੋਤੁਕਾਮਾ ਨਿਕ੍ਖਮਥਾ’’ਤਿ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਮਹਾਜਨੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿ, ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾ ਜੇਤਵਨਂ ਅਗਮਿਂਸੁ.
ਥੇਰੋ – ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨੇ ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ ਆਗਮਨਂ ਨਾਮ ਅਫਾਸੁਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਹਾਰਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾਯੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਧਜੋ ਮਦ੍ਦਾਪਿਤੋ’’ਤਿ? ਆਮ, ਮਯਾ ਮਦ੍ਦਾਪਿਤੋਤਿ. ਮਯਂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਾਦਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ. ਸਾਧੁ ਕਰੋਥ, ਕਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਾ ਕਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਹੋਤੂਤਿ? ਪੁਚ੍ਛਾ ਨਾਮ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਨ ਮਾਤੁਗਾਮਾ ਨਾਮ ਪਠਮਂ ਪੁਚ੍ਛਥਾਤਿ ਆਹ. ਤਾ ਚਤਸ੍ਸੋਪਿ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਠਤ੍ਵਾ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾਦਸਹਸ੍ਸਂ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਥੇਰੋ ਖਗ੍ਗੇਨ ਕੁਮੁਦਨਾਲ਼ਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਨਿਜ੍ਜਟਂ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਠਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਥੇਸਿ, ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਪੁਚ੍ਛਥਾਤਿ ਆਹ. ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਯਂ ਜਾਨਾਮਾਤਿ. ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਵਾਦਸਹਸ੍ਸਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਮਯਾ ਕਥਿਤਂ, ਅਹਂ ਪਨ ਏਕਂ ਯੇਵ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਤਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਕਥੇਥਾ’’ਤਿ. ਤਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਿਸਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਪੁਚ੍ਛਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂਸੁ. ‘‘ਵਦ, ਭਨ੍ਤੇ, ਜਾਨਮਾਨਾ ¶ ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਪੁਨ ਆਹਂਸੁ.
ਥੇਰੋ ¶ ਅਯਂ ਪਨ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਤਬ੍ਬਪਞ੍ਹੋਤਿ ਵਤ੍ਵਾ, – ‘‘ਏਕਂ ਨਾਮ ਕਿ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤਾ ਨੇਵ ਅਨ੍ਤਂ, ਨ ਕੋਟਿਂ ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ. ਥੇਰੋ ਕਥੇਥਾਤਿ ਆਹ. ਨ ਪਸ੍ਸਾਮ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ. ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਵਾਦਸਹਸ੍ਸਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਮਯਾ ਕਥਿਤਂ, ਮਯ੍ਹਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਏਕਂ ਪਞ੍ਹਮ੍ਪਿ ਕਥੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਥ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਕਸ੍ਸ ਜਯੋ ਕਸ੍ਸ ਪਰਾਜਯੋਤਿ? ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਜਯੋ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਰਾਜਯੋਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਥਾਤਿ? ਤਾ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਵੁਤ੍ਤਵਚਨਂ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਾਤੁਗਾਮਾ ਨਾਮ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਨ ਸਾਸਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਉਪਸ੍ਸਯਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਥਾਤਿ. ਤਾ ਸਾਧੂਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਚ ਪਨ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਆਤਾਪਿਨਿਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ.
ਅਯਂ ਸਚ੍ਚਕੋ ਤਾਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤਿਕੋ. ਤਾਹਿ ਚਤੂਹਿਪਿ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਪਞ੍ਞੋ, ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਵਾਦਸਹਸ੍ਸਂ, ਤਤੋ ਬਹੁਤਰਞ੍ਚ ਬਾਹਿਰਸਮਯਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਾਜਦਾਰਕੇ ਸਿਪ੍ਪਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਵਸਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਤਿਪੂਰਿਤਤ੍ਤਾ ਕੁਚ੍ਛਿ ਮੇ ਭਿਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭੀਤੋ ਅਯਪਟ੍ਟੇਨ ਕੁਚ੍ਛਿਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਚਰਤਿ, ਇਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.
ਭਸ੍ਸਪ੍ਪਵਾਦਕੋਤਿ ਭਸ੍ਸਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਥਾਮਗ੍ਗੋ, ਤਂ ਪਵਦਤਿ ਕਥੇਤੀਤਿ ਭਸ੍ਸਪ੍ਪਵਾਦਕੋ. ਪਣ੍ਡਿਤਵਾਦੋਤਿ ਅਹਂ ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਏਵਂ ਵਾਦੋ. ਸਾਧੁਸਮ੍ਮਤੋ ਬਹੁਜਨਸ੍ਸਾਤਿ ਯਂ ਯਂ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਚਾਰੇਨ ਆਦਿਸਤਿ, ਤਂ ਤਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਤਥੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਸਾਧੁਲਦ੍ਧਿਕੋ ਭਦ੍ਦਕੋਤਿ ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਤੋ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ. ਵਾਦੇਨ ਵਾਦਂ ਸਮਾਰਦ੍ਧੋਤਿ ਕਥਾਮਗ੍ਗੇਨ ਦੋਸਂ ਆਰੋਪਿਤੋ. ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਸ੍ਸਜੀਤਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯੋ ਅਸ੍ਸਜਿਤ੍ਥੇਰੋ. ਜਙ੍ਘਾਵਿਹਾਰਂ ਅਨੁਚਙ੍ਕਮਮਾਨੋਤਿ ਤਤੋ ਤਤੋ ਲਿਚ੍ਛਵਿਰਾਜਗੇਹਤੋ ਤਂ ਤਂ ਗੇਹਂ ਗਮਨਤ੍ਥਾਯ ਅਨੁਚਙ੍ਕਮਮਾਨੋ. ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਅਸ੍ਸਜਿ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ? ਸਮਯਜਾਨਨਤ੍ਥਂ.
ਏਵਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਅਹਂ ‘ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਆਹਿਣ੍ਡਾਮਿ, ‘ਸਮਯਂ ਪਨਸ੍ਸ ਨ ਜਾਨਾਮੀ’ਤਿ ਨ ਆਰੋਪੇਸਿਂ. ਪਰਸ੍ਸ ਹਿ ਸਮਯਂ ¶ ਞਤ੍ਵਾ ਆਰੋਪਿਤੋ ਵਾਦੋ ਸ੍ਵਾਰੋਪਿਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸਾਵਕੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ ਅਸ੍ਸਜਿਤ੍ਥੇਰੋ ¶ ; ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਤ੍ਥੁ ਸਮਯੇ ਕੋਵਿਦੋ, ਏਤਾਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਕਥਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਵਿਨੇਤੀਤਿ ਕਥਂ ਵਿਨੇਤਿ, ਕਥਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਤੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਥੇਰੋ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਉਪਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ ਓਕਾਸੋ ਹੋਤਿ, ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਿਪਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਆਗਤਾਨਿ, ਅਯਞ੍ਚ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ – ‘‘ਭੋ ਅਸ੍ਸਜਿ, ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ‘‘ਮਗ੍ਗਫਲਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ, – ‘‘ਨਯਿਦਂ, ਭੋ ਅਸ੍ਸਜਿ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਾਸਨਂ ਨਾਮ, ਮਹਾਆਘਾਤਨਂ ਨਾਮੇਤਂ, ਨਿਰਯੁਸ੍ਸਦੋ ਨਾਮੇਸ, ਨਤ੍ਥਿ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸੁਖਾਸਾ, ਉਟ੍ਠਾਯੁਟ੍ਠਾਯ ਦੁਕ੍ਖਮੇਵ ਜਿਰਾਪੇਨ੍ਤਾ ਆਹਿਣ੍ਡਥਾ’’ਤਿ ਦੋਸਂ ਆਰੋਪੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਮਾ ¶ ਪਰਵਾਦਿਸ੍ਸ ਪਰਿਯਾਯਕਥਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਯਥਾ ਏਸ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਮਸ੍ਸ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਕਥਂ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਰੂਪਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨਤ੍ਤਵਸੇਨੇਵ ਕਥਂ ਕਥੇਤਿ. ਦੁਸ੍ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਸੋਤੁਂ ਅਯੁਤ੍ਤਂ.
੩੫੪. ਸਨ੍ਥਾਗਾਰੇਤਿ ਰਾਜਕੁਲਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਨੁਸਾਸਨਸਨ੍ਥਾਗਾਰਸਾਲਾਯਂ. ਯੇਨ ਤੇ ਲਿਚ੍ਛਵੀ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਏਵਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਅਹਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਮਯਂ ਅਜਾਨਨਭਾਵੇਨ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਵਾਦਂ ਨ ਆਰੋਪੇਸਿਂ, ਇਦਾਨਿ ਪਨਸ੍ਸ ਮਹਾਸਾਵਕੇਨ ਕਥਿਤਂ ਸਮਯਂ ਜਾਨਾਮਿ, ਇਮੇ ਚ ਮਮ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਲਿਚ੍ਛਵੀ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ. ਏਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਞਾਤਞ੍ਞਤਰੇਨਾਤਿ ਞਾਤੇਸੁ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੇਸੁ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯਤ੍ਥੇਰੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨ. ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਤੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ. ਸਚੇ ਏਵਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਥ ਪਨ ਅਞ੍ਞਦੇਵ ਵਕ੍ਖਤਿ, ਤਤ੍ਰ ਮਯਾ ਕਿਂ ਸਕ੍ਕਾ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨੇਵ ਪਿਟ੍ਠਿਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਆਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਭਿਮੁਖਂ ਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯ. ਪਰਿਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪੁਰਤੋ ਪਟਿਪਣਾਮੇਯ੍ਯ. ਸਮ੍ਪਰਿਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯਾਤਿ ਕਾਲੇਨ ਆਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯ, ਕਾਲੇਨ ਪਰਿਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯ. ਸੋਣ੍ਡਿਕਾਕਿਲਞ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੁਰਾਘਰੇ ਪਿਟ੍ਠਕਿਲਞ੍ਜਂ. ਸੋਣ੍ਡਿਕਾਧੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸੁਰਾਧੁਤ੍ਤੋ. ਵਾਲਂ ਕਣ੍ਣੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸੁਰਾਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨਤ੍ਥਵਿਕਂ ਧੋਵਿਤੁਕਾਮੋ ¶ ਕਸਟਨਿਧੁਨਨਤ੍ਥਂ ਉਭੋਸੁ ਕਣ੍ਣੇਸੁ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਓਧੁਨੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਧੋਮੁਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧੁਨੇਯ੍ਯ. ਨਿਦ੍ਧੁਨੇਯ੍ਯਾਤਿ ਉਦ੍ਧਂਮੁਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧੁਨੇਯ੍ਯ. ਨਿਪ੍ਫੋਟੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪਪ੍ਫੋਟੇਯ੍ਯ. ਸਾਣਧੋਵਿਕਂ ਨਾਮਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸਾਣਸਾਟਕਕਰਣਤ੍ਥਂ ਸਾਣਵਾਕੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮੁਟ੍ਠਿਂ ਮੁਟ੍ਠਿਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਉਦਕੇ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਤਤਿਯਦਿਵਸੇ ਸੁਟ੍ਠੁ ਕਿਲਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਮ੍ਬਿਲਯਾਗੁਸੁਰਾਦੀਨਿ ਆਦਾਯ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਾਣਮੁਟ੍ਠਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਦਕ੍ਖਿਣਤੋ ਵਾਮਤੋ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਚਾਤਿ ਤੀਸੁ ਫਲਕੇਸੁ ਸਕਿਂ ਦਕ੍ਖਿਣਫਲਕੇ, ਸਕਿਂ ਵਾਮਫਲਕੇ, ਸਕਿਂ ਸਮ੍ਮੁਖਫਲਕੇ ਪਹਰਨ੍ਤਾ ਅਮ੍ਬਿਲਯਾਗੁਸੁਰਾਦੀਨਿ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਪਿਵਨ੍ਤਾ ਖਾਦਨ੍ਤਾ ¶ ਧੋਵਨ੍ਤਿ. ਮਹਨ੍ਤਾ ਕੀਲ਼ਾ ਹੋਤਿ. ਰਞ੍ਞੋ ਨਾਗੋ ਤਂ ਕੀਲ਼ਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਗਮ੍ਭੀਰਂ ਉਦਕਂ ਅਨੁਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸੋਣ੍ਡਾਯ ਉਦਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਕਿਂ ਕੁਮ੍ਭੇ ਸਕਿਂ ਪਿਟ੍ਠਿਯਂ ਸਕਿਂ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਸਕਿਂ ਅਨ੍ਤਰਸਤ੍ਥਿਯਂ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਕੀਲ਼ਿਤ੍ਥ. ਤਦੁਪਾਦਾਯ ਤਂ ਕੀਲ਼ਿਤਜਾਤਂ ਸਾਣਧੋਵਿਕਂ ਨਾਮ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ¶ , ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸਾਣਧੋਵਿਕਂ ਨਾਮ ਕੀਲ਼ਿਤਜਾਤਂ ਕੀਲ਼ਤੀ’’ਤਿ. ਕਿਂ ਸੋ ਭਵਮਾਨੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ, ਯੋ ਭਗਵਤੋ ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਤੀਤਿ ਯੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗਵਤੋ ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਕਿਂ ਭਵਮਾਨੋ ਕਿਂ ਯਕ੍ਖੋ ਭਵਮਾਨੋ ਉਦਾਹੁ ਇਨ੍ਦੋ, ਉਦਾਹੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਭਵਮਾਨੋ ਭਗਵਤੋ ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਤਿ? ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਪਕਤਿਮਨੁਸ੍ਸੇਨ ਭਗਵਤੋ ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.
੩੫੫. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਸਚ੍ਚਕੋ ਆਰਾਮਂ ਪਾਵਿਸਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ. ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਸਮਯੇ ਪਾਵਿਸੀਤਿ? ਮਹਾਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਸਮਯੇ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤੀਤਿ? ਪਣੀਤਭੋਜਨਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਂ. ਦਿਵਾਪਧਾਨਿਕਾ ਵਾ ਤੇ. ਤਾਦਿਸਾਨਞ੍ਹਿ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਚਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਨ੍ਹਤ੍ਵਾ ਸਰੀਰਂ ਉਤੁਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਜ੍ਜ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਕਗ੍ਗਂ ਹੋਤਿ. ਯੇਨ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਕੁਹਿਂ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋਤਿ ਪਰਿਵੇਣਤੋ ਪਰਿਵੇਣਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਪਵਿਸਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਵਿਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਅਰਞ੍ਞੇ ਹਤ੍ਥੀ ਵਿਯ ਚਙ੍ਕਮੇ ਚਙ੍ਕਮਮਾਨੇ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਭਿਕ੍ਖੂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ, ‘‘ਯੇਨ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਹਂ ¶ ਨੁ ਖੋ, ਭੋਤਿ ਕਤਰਸ੍ਮਿਂ ਆਵਾਸੇ ਵਾ ਮਣ੍ਡਪੇ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਸ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨ, ਭਗਵਾਤਿ ਤਦਾ ਕਿਰ ਭਗਵਾ ਪਚ੍ਚੂਸਕਾਲੇ ਮਹਾਕਰੁਣਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਜਾਲਂ ਪਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਬੋਧਨੇਯ੍ਯਸਤ੍ਤਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਅਦ੍ਦਸ – ‘‘ਸ੍ਵੇ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਮਹਤਿਂ ਲਿਚ੍ਛਵਿਪਰਿਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਮ ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਤੁਕਾਮੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਤੋਵ ਸਰੀਰਪਟਿਜਗ੍ਗਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵਾਰੋ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਮਹਾਪਰਿਸਾਯ ਨਿਸੀਦਿਤੁਂ ਸੁਖਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਅਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਵਨੇ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਨਿਸੀਦਿ. ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗਵਤੋ ਵਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਾ, ਸਚ੍ਚਕੇਨ ਪੁਟ੍ਠਾ ਦੂਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਾ, ‘‘ਏਸ ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ.
ਮਹਤਿਯਾ ਲਿਚ੍ਛਵਿਪਰਿਸਾਯ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਲਿਚ੍ਛਵਿਸਤੇਹਿ ਪਰਿਵੁਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇ ¶ ਏਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾਯੇਵ, ਅਨ੍ਤੋਵੇਸਾਲਿਯਂ ਪਨ ਸਚ੍ਚਕੋ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤਾਨਿ ਲਿਚ੍ਛਵਿਰਾਜਸਤਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਵਾਦਤ੍ਥਿਕੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਕਥਾਸਲ੍ਲਾਪਂ ਸੋਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ¶ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਸਾ ਪਰਿਸਾ ਮਹਤੀ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਗਣਨਾ ਅਹੋਸਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਣਾਮੇਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤੇ ਉਭਤੋਪਕ੍ਖਿਕਾ, ਤੇ ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ – ‘‘ਸਚੇ ਨੋ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਚੋਦੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ‘ਕਸ੍ਮਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਥਾ’ਤਿ, ਤੇਸਂ, ‘ਕਿਂ ਅਞ੍ਜਲਿਮਤ੍ਤਕਰਣੇਨਪਿ ਵਨ੍ਦਿਤਂ ਹੋਤੀ’ਤਿ ਵਕ੍ਖਾਮ. ਸਚੇ ਨੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਚੋਦੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ‘ਕਸ੍ਮਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਥਾ’ਤਿ, ‘ਕਿਂ ਸੀਸੇਨ ਭੂਮਿਂ ਪਹਰਨ੍ਤੇਨੇਵ ਵਨ੍ਦਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਨਨੁ ਅਞ੍ਜਲਿਕਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਵਨ੍ਦਨਾ ਏਵਾ’ਤਿ ਵਕ੍ਖਾਮਾ’’ਤਿ. ਨਾਮ ਗੋਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਹਂ ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਦਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਮਿਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਇਧ ਆਗਤੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਾ ਨਾਮਂ ਸਾਵੇਨ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਹਂ ਵਾਸਿਟ੍ਠੋ ਨਾਮ ਕਚ੍ਚਾਨੋ ਨਾਮ ਇਧ ਆਗਤੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਾ ਗੋਤ੍ਤਂ ਸਾਵੇਨ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਏਤੇ ਕਿਰ ਦਲਿਦ੍ਦਾ ਜਿਣ੍ਣਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨ ਪਾਕਟਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਏਵਂ ਅਕਂਸੁ. ਯੇ ਪਨ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਾ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ, ਤੇ ਕੇਰਾਟਿਕਾ ਚੇਵ ਅਨ੍ਧਬਾਲਾ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਕੇਰਾਟਿਕਾ, ‘‘ਏਕਂ ਦ੍ਵੇ ਕਥਾਸਲ੍ਲਾਪੇ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਿਸ੍ਸਾਸਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਵਿਸ੍ਸਾਸੇ ਸਤਿ ¶ ਏਕਂ ਦ੍ਵੇ ਭਿਕ੍ਖਾ ਅਦਾਤੁਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਮੋਚੇਨ੍ਤਾ ਤੁਣ੍ਹੀ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ. ਅਨ੍ਧਬਾਲਾ ਅਞ੍ਞਾਣਤਾਯੇਵ ਅਵਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮਤ੍ਤਿਕਾਪਿਣ੍ਡੋ ਵਿਯ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਾ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ.
੩੫੬. ਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਦੇਸਨ੍ਤਿ ਕਞ੍ਚਿ ਓਕਾਸਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਾਰਣਂ, ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਪਞ੍ਹਪੁਚ੍ਛਨੇ ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਜਨੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ਪੁਚ੍ਛ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨ, ਯਦਾਕਙ੍ਖਸੀਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ‘‘ਪੁਚ੍ਛ ਯਦਿ ਆਕਙ੍ਖਸਿ, ਨ ਮੇ ਪਞ੍ਹਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਭਾਰੋ ਅਤ੍ਥਿ’’. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਪੁਚ੍ਛ ਯਂ ਆਕਙ੍ਖਸਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਤੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਪਵਾਰਣਂ ਪਵਾਰੇਸਿ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਅਗ੍ਗਸਾਵਮਹਾਸਾਵਕੇਹਿ. ਤੇ ਹਿ ਯਦਾਕਙ੍ਖਸੀਤਿ ਨ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਸੁਤ੍ਵਾ ਵੇਦਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾ ਪਨ ‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਵੁਸੋ, ਯਦਾਕਙ੍ਖਸੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੩੭) ਵਾ, ‘‘ਪੁਚ੍ਛ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯਦਾਕਙ੍ਖਸੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੧੬੨) ਵਾ,
‘‘ਪੁਚ੍ਛ ਵਾਸਵ ਮਂ ਪਞ੍ਹਂ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮਨਸਿਚ੍ਛਸਿ;
ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਅਹਂ ਅਨ੍ਤਂ ਕਰੋਮਿ ਤੇ’’ ਇਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੫੬) ਵਾ,
‘‘ਤੇਨ ¶ ਹਿ ਤ੍ਵਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਸਕੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛ ਯਦਾਕਙ੍ਖਸੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੮੫) ਵਾ,
‘‘ਬਾਵਰਿਸ੍ਸ ¶ ਚ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਾ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਬ੍ਬਸਂਸਯਂ;
ਕਤਾਵਕਾਸਾ ਪੁਚ੍ਛਵ੍ਹੋ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮਨਸਿਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ. (ਸੁ. ਨਿ. ੧੦੩੬) ਵਾ,
‘‘ਪੁਚ੍ਛ ਮਂ ਸਭਿਯ ਪਞ੍ਹਂ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮਨਸਿਚ੍ਛਸਿ;
ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਅਹਂ ਅਨ੍ਤਂ ਕਰੋਮਿ ਤੇ’’ ਇਤਿ. (ਸੁ. ਨਿ. ੫੧੭) ਵਾ –
ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਯਕ੍ਖਨਰਿਨ੍ਦਦੇਵਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਨਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਪਵਾਰਣਂ ਪਵਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਞ੍ਚੇਤਂ, ਯਂ ਭਗਵਾ ਬੁਦ੍ਧਭੂਮਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਏਤਂ ਪਵਾਰਣਂ ਪਵਾਰੇਯ੍ਯ. ਯੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਮਿਯਂ ਪਦੇਸਞਾਣੇਪਿ ਠਿਤੋ
‘‘ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞ ਪਞ੍ਹਾਨਿ ਵਿਯਾਕਰੋਹਿ,
ਯਾਚਨ੍ਤਿ ਤਂ ਇਸਯੋ ਸਾਧੁਰੂਪਾ;
ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞ ਏਸੋ ਮਨੁਜੇਸੁ ਧਮ੍ਮੋ,
ਯਂ ਵੁਦ੍ਧਮਾਗਚ੍ਛਤਿ ਏਸ ਭਾਰੋ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੨.੧੭.੬੦) –
ਏਵਂ ¶ ਸਕ੍ਕਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਇਸੀਹਿ ਯਾਚਿਤੋ
‘‘ਕਤਾਵਕਾਸਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੁ ਭੋਨ੍ਤੋ,
ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਞ੍ਹਂ ਮਨਸਾਭਿਪਤ੍ਥਿਤਂ;
ਅਹਞ੍ਹਿ ਤਂ ਤਂ ਵੋ ਵਿਯਾਕਰਿਸ੍ਸਂ,
ਞਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਲੋਕਮਿਮਂ ਪਰਞ੍ਚਾ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੨.੧੭.੬੧);
ਏਵਂ ¶ ਸਰਭਙ੍ਗਕਾਲੇ, ਸਮ੍ਭਵਜਾਤਕੇ ਚ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਿਚਰਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਅਨ੍ਤਕਰਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਸੁਚਿਰਤੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਓਕਾਸੇ ਕਾਰਿਤੇ, ਜਾਤਿਯਾ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸੋ ਰਥਿਕਾਯਂ ਪਂਸੁਂ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤੋ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਵੀਥਿਯਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਵ –
‘‘ਤਗ੍ਘ ਤੇ ਅਹਮਕ੍ਖਿਸ੍ਸਂ, ਯਥਾਪਿ ਕੁਸਲੋ ਤਥਾ;
ਰਾਜਾ ਚ ਖੋ ਤਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਯਦਿ ਕਾਹਤਿ ਵਾ ਨ ਵਾ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧੬.੧੭੨) –
ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਪਵਾਰਣਂ ਪਵਾਰੇਸਿ.
ਏਵਂ ਭਗਵਤਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਪਵਾਰਣਾਯ ਪਵਾਰਿਤਾਯ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ, ‘‘ਕਥਂ ਪਨ, ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਅਥਸ੍ਸ ¶ ਭਗਵਾ, ‘‘ਪਸ੍ਸਥ, ਭੋ, ਅਞ੍ਞਂ ਸਾਵਕੇਨ ਕਥਿਤਂ, ਅਞ੍ਞਂ ਸਤ੍ਥਾ ਕਥੇਤਿ, ਨਨੁ ਮਯਾ ਪਟਿਕਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘ਸਚੇ ਤਥਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਸ੍ਸਤਿ, ਯਥਾਸ੍ਸ ਸਾਵਕੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਏਵਾਹਂ ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਅਞ੍ਞਮੇਵ ਕਥੇਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਕਿਂ ਮਯਾ ਸਕ੍ਕਾ ਕਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਨਿਗਣ੍ਠਸ੍ਸ ਵਚਨੋਕਾਸੋ ਮਾ ਹੋਤੂਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਸ੍ਸਜਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਕਥਿਤਨਿਯਾਮੇਨੇਵ ਕਥੇਨ੍ਤੋ, ਏਵਂ ਖੋ ਅਹਂ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਉਪਮਾ ਮਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਪਟਿਭਾਤੀਤਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਮਯ੍ਹਂ ਏਕਾ ਉਪਮਾ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਆਹਰਾਮਿ ਤਂ ਉਪਮਨ੍ਤਿ ਵਦਤਿ. ਪਟਿਭਾਤੁ ਤਂ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨਾਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਤੁ ਤੇ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨ, ਆਹਰ ਤਂ ਉਪਮਂ ਵਿਸਤ੍ਥੋਤਿ ਭਗਵਾ ਅਵੋਚ. ਬਲਕਰਣੀਯਾਤਿ ਬਾਹੁਬਲੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਕਸਿਵਾਣਿਜ੍ਜਾਦਿਕਾ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ. ਰੂਪਤ੍ਤਾਯਂ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਰੂਪਤ੍ਤਾ, ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਪੁਗ੍ਗਲਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਰੂਪੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਗਹਿਤਰੂਪੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ. ਪੁਞ੍ਞਂ ਵਾ ਅਪੁਞ੍ਞਂ ਵਾ ਪਸਵਤੀਤਿ ਕੁਸਲਂ ਵਾ ਅਕੁਸਲਂ ਵਾ ਪਟਿਲਭਤਿ. ਵੇਦਨਤ੍ਤਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਇਮਿਨਾ ਕਿਂ ਦੀਪੇਤਿ? ਇਮੇ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਇਮੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਥਵੀ ਵਿਯ ਪਤਿਟ੍ਠਾ, ਤੇ ਇਮੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਆਯੂਹਨ੍ਤਿ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਏਵਰੂਪਂ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਮੇਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਟਿਸੇਧੇਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ¶ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਦੀਪੇਥਾਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਸਕਾਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪਮਂ ਆਹਰਿ. ਇਮਿਨਾ ਚ ਨਿਗਣ੍ਠੇਨ ਆਹਟਓਪਮ੍ਮਂ ਨਿਯਤਮੇਵ ¶ , ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ਤਸ੍ਸ ਕਥਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਾਦੇ ਦੋਸਂ ਦਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਦੁਵਿਧਾ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਬੁਦ੍ਧਵੇਨੇਯ੍ਯਾ ਚ ਸਾਵਕਵੇਨੇਯ੍ਯਾ ਚ. ਸਾਵਕਵੇਨੇਯ੍ਯੇ ਸਾਵਕਾਪਿ ਵਿਨੇਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਪਿ. ਬੁਦ੍ਧਵੇਨੇਯ੍ਯੇ ਪਨ ਸਾਵਕਾ ਵਿਨੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਾਵ ਵਿਨੇਨ੍ਤਿ. ਅਯਮ੍ਪਿ ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਬੁਦ੍ਧਵੇਨੇਯ੍ਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਸ੍ਸ ਵਾਦਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੋ ਦੋਸਂ ਦਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਸਯਮੇਵ ਵਾਦੇ ਦੋਸਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਨਨੁ ਤ੍ਵਂ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨਾਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਅਥ ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਤਿਵਿਯ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਮਮ ਵਾਦਂ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਤਿ, ਸਚੇ ਉਪਰਿ ਕੋਚਿ ਦੋਸੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਮਮਂ ਏਕਕਂਯੇਵ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਤਿ. ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਇਮਂ ਵਾਦਂ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸਾਪਿ ਮਤ੍ਥਕੇ ਪਕ੍ਖਿਪਾਮੀ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ – ਅਹਮ੍ਪਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਏਵਂ ਵਦਾਮਿ ਰੂਪਂ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ…ਪੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾਤਿ, ਅਯਞ੍ਚ ਮਹਤੀ ਜਨਤਾਤਿ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਨਿਗਣ੍ਠਤੋ ਸਤਗੁਣੇਨਪਿ ¶ ਸਹਸ੍ਸਗੁਣੇਨਪਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਗੁਣੇਨਪਿ ਵਾਦੀਵਰਤਰੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕੇ ਵਾਦਂ ਪਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਨਾਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਮੋਚੇਤੁਂ ਦਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਹਾਜਨਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਏਕਕਂਯੇਵ ਨਂ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਨਂ ਕਿਞ੍ਹਿ ਤੇ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਨਾਯਂ ਜਨਤਾ ਮਮ ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਤੁਂ ਆਗਤਾ, ਤ੍ਵਂਯੇਵ ਸਕਲਂ ਵੇਸਾਲਿਂ ਸਂਵਟ੍ਟਿਤ੍ਵਾ ਮਮ ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਤੁਂ ਆਗਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤ੍ਵਂ ਸਕਮੇਵ ਵਾਦਂ ਨਿਵੇਠੇਹਿ, ਮਾ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕੇ ਪਕ੍ਖਿਪਸੀਤਿ. ਸੋ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਅਹਞ੍ਹਿ, ਭੋ ਗੋਤਮਾਤਿਆਦਿਮਾਹ.
੩੫੭. ਇਤਿ ਭਗਵਾ ਨਿਗਣ੍ਠਸ੍ਸ ਵਾਦਂ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ, ਤੇਨ ਹਿ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਂ ਆਰਭਿ. ਤਤ੍ਥ ਤੇਨ ਹੀਤਿ ਕਾਰਣਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਤ੍ਵਂ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਅਤ੍ਤਤੋ ਪਟਿਜਾਨਾਸਿ, ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਕਸ੍ਮਿਂ ਵਿਜਿਤੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਟ੍ਠੇ. ਘਾਤੇਤਾਯਂ ਵਾ ਘਾਤੇਤੁਨ੍ਤਿ ਘਾਤਾਰਹਂ ਘਾਤੇਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕਂ ਘਾਤੇਤੁਂ ¶ . ਜਾਪੇਤਾਯਂ ਵਾ ਜਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਧਨਜਾਨਿਰਹਂ ਜਾਪੇਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਂ ਜਾਪੇਤੁਂ ਜਿਣ੍ਣਧਨਂ ਕਾਤੁਂ. ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਾਯਂ ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਨ੍ਤਿ ਸਕਰਟ੍ਠਤੋ ਪਬ੍ਬਾਜਨਾਰਹਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ, ਨੀਹਰਿਤੁਂ. ਵਤ੍ਤਿਤੁਞ੍ਚ ਅਰਹਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤਤਿ ਚੇਵ ਵਤ੍ਤਿਤੁਞ੍ਚ ਅਰਹਤਿ. ਵਤ੍ਤਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਇਤਿ ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾਦਭੇਦਨਤ੍ਥਂ ਆਹਟਕਾਰਣਮੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਾਰਣਤ੍ਥਾਯ ਆਵੁਧਂ ਤਿਖਿਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਦੀਪੇਤਿ, ਯਥਾ ਤਂ ਬਾਲੋ. ਏਵਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਹੋਤੂਤਿ ਮਮ ਰੂਪਂ ਏਵਂਵਿਧਂ ਹੋਤੁ, ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਅਭਿਰੂਪਂ ਅਲਙ੍ਕਤਪ੍ਪਟਿਯਤ੍ਤਂ ਸੁਵਣ੍ਣਤੋਰਣਂ ਵਿਯ ਸੁਸਜ੍ਜਿਤਚਿਤ੍ਤਪਟੋ ਵਿਯ ਚ ਮਨਾਪਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ¶ ਮਾ ਅਹੋਸੀਤਿ ਮਮ ਰੂਪਂ ਏਵਂਵਿਧਂ ਮਾ ਹੋਤੁ, ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਂ ਦੁਸ੍ਸਣ੍ਠਿਤਂ ਵਲਿਤਪਲਿਤਂ ਤਿਲਕਸਮਾਕਿਣ੍ਣਨ੍ਤਿ.
ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸੀਤਿ ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਵਿਰਦ੍ਧਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਮਮ ਵਾਦਂ ਭਿਨ੍ਦਨਤ੍ਥਾਯ ਕਾਰਣਂ ਆਹਰਿ, ਅਹਂ ਬਾਲਤਾਯ ਤਮੇਵ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਦੀਪੇਸਿਂ, ਇਦਾਨਿ ਨਟ੍ਠੋਮ੍ਹਿ, ਸਚੇ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਵਕ੍ਖਾਮਿ, ਇਮੇ ਰਾਜਾਨੋ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ, ‘ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨ, ਤ੍ਵਂ ਮਮ ਰੂਪੇ ਵਸੋ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਵਦਸਿ, ਯਦਿ ਤੇ ਰੂਪੇ ਵਸੋ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਕਸ੍ਮਾ ਤ੍ਵਂ ਯਥਾ ਇਮੇ ਲਿਚ੍ਛਵਿਰਾਜਾਨੋ ¶ ਤਾਵਤਿਂਸਦੇਵਸਦਿਸੇਹਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਹਿ ਵਿਰੋਚਨ੍ਤਿ ਅਭਿਰੂਪਾ ਪਾਸਾਦਿਕਾ, ਏਵਂ ਨ ਵਿਰੋਚਸੀ’ਤਿ. ਸਚੇ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਵਕ੍ਖਾਮਿ, ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ, ‘ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨ, ਤ੍ਵਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਤ੍ਤਤਿ ਮੇ ਰੂਪਸ੍ਮਿਂ ਵਸੋਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਸੀ’ਤਿ ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਤਿ. ਇਤਿ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਏਕੋ ਦੋਸੋ, ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਏਕੋ ਦੋਸੋ’’ਤਿ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿ. ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਯਾਵਤਤਿਯਂ ਭਗਵਤਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇ ਅਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਧਾ ਮੁਦ੍ਧਾ ਫਲਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਨਾਮ ਸਤ੍ਤਾਨਂਯੇਵ ਅਤ੍ਥਾਯ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਪਾਰਮੀਨਂ ਪੂਰਿਤਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਬਲਵਅਨੁਦ੍ਦਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਾਵਤਤਿਯਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਸਚ੍ਚਕਂ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ – ਏਤਂ ‘‘ਬ੍ਯਾਕਰੋਹੀ ਦਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਂ ਅਵੋਚ.
ਤਤ੍ਥ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਨ੍ਤਿ ਸਹੇਤੁਕਂ ਸਕਾਰਣਂ. ਵਜਿਰਂ ਪਾਣਿਮ੍ਹਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਵਜਿਰਪਾਣਿ. ਯਕ੍ਖੋਤਿ ਨ ਯੋ ਵਾ ਸੋ ਵਾ ਯਕ੍ਖੋ, ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਰਾਜਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਆਦਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ¶ ਅਗ੍ਗਿਵਣ੍ਣਂ. ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਨ੍ਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਜ੍ਜਲਿਤਂ. ਸਜੋਤਿਭੂਤਨ੍ਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਜੋਤਿਭੂਤਂ, ਏਕਗ੍ਗਿਜਾਲਭੂਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਠਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਸੀਸਂ, ਕਨ੍ਦਲਮਕੁਲਸਦਿਸਾ ਦਾਠਾ, ਭਯਾਨਕਾਨਿ ਅਕ੍ਖਿਨਾਸਾਦੀਨੀਤਿ ਏਵਂ ਵਿਰੂਪਰੂਪਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਸ ਆਗਤੋਤਿ? ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਾਪਨਤ੍ਥਂ. ਅਪਿਚ, ‘‘ਅਹਞ੍ਚੇਵ ਖੋ ਪਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਯ੍ਯਂ, ਪਰੇ ਚ ਮੇ ਨ ਆਜਾਨੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਭਾਵਂ ਆਪਨ੍ਨੇ ਭਗਵਤਿ ਸਕ੍ਕੋ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਗਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਥ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਆਣਾਯ ਅਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਮਯਂ ਵਤ੍ਤਾਪੇਸ੍ਸਾਮ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਹੋਤੁ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਣਾਚਕ੍ਕ’’ਨ੍ਤਿ ਪਟਿਞ੍ਞਮਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਸਚ੍ਚਕਂ ਤਾਸੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਗਤੋ.
ਭਗਵਾ ¶ ਚੇਵ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸਚ੍ਚਕੋ ਚ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਯਦਿ ਹਿ ਤਂ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯੁਂ. ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਅਗਰੁ ਅਸ੍ਸ, ‘‘ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਸਚ੍ਚਕਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾਦੇ ਅਨੋਤਰਨ੍ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਯਕ੍ਖਂ ਆਵਾਹੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸਿ, ਤਤੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਭਯੇਨ ਕਥੇਸੀ’’ਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਚੇਵ ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਚ੍ਚਕੋ ਚ. ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾਵ ਸਕਲਸਰੀਰਤੋ ਸੇਦਾ ਮੁਚ੍ਚਿਂਸੁ, ਅਨ੍ਤੋਕੁਚ੍ਛਿ ਵਿਪਰਿਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਮਹਾਰਵਂ ਰਵਿ. ਸੋ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਨੁ ਖੋ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ¶ ਕਸ੍ਸਚਿ ਲੋਮਹਂਸਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਅਦ੍ਦਸ. ਤਤੋ – ‘‘ਇਦਂ ਭਯਂ ਮਮੇਵ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਸਚਾਹਂ ਯਕ੍ਖੋਤਿ ਵਕ੍ਖਾਮਿ, ‘ਕਿਂ ਤੁਯ੍ਹਮੇਵ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਤ੍ਵਮੇਵ ਯਕ੍ਖਂ ਪਸ੍ਸਸਿ, ਪਠਮਂ ਯਕ੍ਖਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਸਮਣੇਨ ਗੋਤਮੇਨ ਵਾਦਸਙ੍ਘਾਟੇ ਖਿਤ੍ਤੋਵ ਯਕ੍ਖਂ ਪਸ੍ਸਸੀ’ਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ – ‘‘ਨ ਦਾਨਿ ਮੇ ਇਧ ਅਞ੍ਞਂ ਪਟਿਸਰਣਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਮਣਾ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ, ਅਥ ਖੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ…ਪੇ… ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ. ਤਾਣਂ ਗਵੇਸੀਤਿ ਤਾਣਨ੍ਤਿ ਗਵੇਸਮਾਨੋ. ਲੇਣਂ ਗਵੇਸੀਤਿ ਲੇਣਨ੍ਤਿ ਗਵੇਸਮਾਨੋ. ਸਰਣਂ ਗਵੇਸੀਤਿ ਸਰਣਨ੍ਤਿ ਗਵੇਸਮਾਨੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਤਾਯਤਿ ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਤਾਣਂ. ਨਿਲੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਲੇਣਂ. ਸਰਤੀਤਿ ਸਰਣਂ, ਭਯਂ ਹਿਂਸਤਿ ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੩੫੮. ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਮਨਮ੍ਹਿ ਕਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਉਪਧਾਰੇਤ੍ਵਾ. ਏਵਂ ਮੇ ਵੇਦਨਾ ਹੋਤੂਤਿ ਕੁਸਲਾਵ ਹੋਤੁ, ਸੁਖਾਵ ਹੋਤੁ. ਏਵਂ ਮੇ ਸਞ੍ਞਾ ਹੋਤੂਤਿ ਕੁਸਲਾਵ ਹੋਤੁ, ਸੁਖਾਵ ਹੋਤੁ, ਸੋਮਨਸ੍ਸਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਵ ਹੋਤੂਤਿ. ਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਮਾ ਅਹੋਸੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ¶ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕਲ੍ਲਂ ਨੂਤਿ ਯੁਤ੍ਤਂ ਨੁ. ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਨ੍ਤਿ ‘‘ਏਤਂ ਮਮ ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ. ਨੋ ਹਿਦਂ, ਭੋ ਗੋਤਮਾਤਿ ਨ ਯੁਤ੍ਤਮੇਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ. ਇਤਿ ਭਗਵਾ ਯਥਾ ਨਾਮ ਛੇਕੋ ਅਹਿਤੁਣ੍ਡਿਕੋ ਸਪ੍ਪਦਟ੍ਠਵਿਸਂ ਤੇਨੇਵ ਸਪ੍ਪੇਨ ਪੁਨ ਡਂਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਬ੍ਬਾਹੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਤਸ੍ਸਂਯੇਵ ਪਰਿਸਤਿ ਸਚ੍ਚਕਂ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤਂ ਤੇਨੇਵ ਮੁਖੇਨ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਦੁਕ੍ਖਾ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਵਦਾਪੇਸਿ. ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਲ੍ਲੀਨੋਤਿ ਇਮਂ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਦੁਕ੍ਖਂ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਅਲ੍ਲੀਨੋ. ਉਪਗਤੋ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤੋਤਿਪਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਦੁਕ੍ਖਂ ਏਤਂ ਮਮਾਤਿਆਦੀਸੁ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਦੁਕ੍ਖਂ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਿਜਾਨੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਤੋ ਜਾਨੇਯ੍ਯ. ਪਰਿਕ੍ਖੇਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਖਯਂ ਵਯਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਂ ਉਪਨੇਤ੍ਵਾ.
੩੫੯. ਨਵਨ੍ਤਿ ¶ ਤਰੁਣਂ. ਅਕੁਕ੍ਕੁਕਜਾਤਨ੍ਤਿ ਪੁਪ੍ਫਗ੍ਗਹਣਕਾਲੇ ਅਨ੍ਤੋ ਅਙ੍ਗੁਟ੍ਠਪ੍ਪਮਾਣੋ ਏਕੋ ਘਨਦਣ੍ਡਕੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ, ਤੇਨ ਵਿਰਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਰਿਤ੍ਤੋਤਿ ਸੁਞ੍ਞੋ ਅਨ੍ਤੋਸਾਰਵਿਰਹਿਤੋ. ਰਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾਵ ਤੁਚ੍ਛੋ. ਅਪਰਦ੍ਧੋਤਿ ਪਰਾਜਿਤੋ. ਭਾਸਿਤਾ ਖੋ ਪਨ ਤੇਤਿ ਇਦਂ ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸ ਮੁਖਰਭਾਵਂ ¶ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਸੋ ਕਿਰ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪੂਰਣਾਦਯੋ ਛ ਸਤ੍ਥਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਤੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਨੇਸਂ ਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਮਹਨ੍ਤਂ ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯ ਜਯਂ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਸੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਮ੍ਪਿ ਤਥੇਵ ਵਿਹੇਠੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ –
‘‘ਅਮ੍ਭੋ ਕੋ ਨਾਮ ਯਂ ਰੁਕ੍ਖੋ, ਸਿਨ੍ਨਪਤ੍ਤੋ ਸਕਣ੍ਟਕੋ;
ਯਤ੍ਥ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨ, ਉਤ੍ਤਮਙ੍ਗਂ ਵਿਭਿਜ੍ਜਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.
ਅਯਂ ਖਦਿਰਂ ਆਹਚ੍ਚ ਅਸਾਰਕਰੁਕ੍ਖਪਰਿਚਿਤੋ ਮੁਦੁਤੁਣ੍ਡਸਕੁਣੋ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸਾਰਂ ਆਹਚ੍ਚ ਞਾਣਤੁਣ੍ਡਭੇਦਂ ਪਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਥਦ੍ਧਭਾਵਂ ਅਞ੍ਞਾਸਿ. ਤਦਸ੍ਸ ਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ¶ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਭਾਸਿਤਾ ਖੋ ਪਨ ਤੇਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਰਹੀਤਿ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕਸਰੀਰੇ ਸੇਦੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਏਤਰਹਿ ਪਨ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵਦਤਿ. ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਂ ਕਾਯਂ ਵਿਵਰੀਤਿ ਨ ਸਬ੍ਬਂ ਕਾਯਂ ਵਿਵਰਿ. ਬੁਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਗਣ੍ਠਿਕਂ ਪਟਿਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਸਰੀਰਾ ਪਰਿਸਤਿ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਗਲਵਾਟਕਸਮ੍ਮੁਖਟ੍ਠਾਨੇ ਚੀਵਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤਂ ਓਤਾਰੇਸਿ. ਓਤਾਰਿਤਮਤ੍ਤੇ ਪਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਾ ਰਸ੍ਮਿਯੋ ਪੁਞ੍ਜਪੁਞ੍ਜਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਘਟਤੋ ਰਤ੍ਤਸੁਵਣ੍ਣਰਸਧਾਰਾ ਵਿਯ, ਰਤ੍ਤਵਣ੍ਣਵਲਾਹਕਤੋ ਵਿਜ੍ਜੁਲਤਾ ਵਿਯ ਚ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਮੁਰਜਸਦਿਸਂ ਮਹਾਖਨ੍ਧਂ ਉਤ੍ਤਮਸਿਰਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕੁਰੁਮਾਨਾ ਆਕਾਸੇ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਂਸੁ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਭਗਵਾ ਏਵਮਕਾਸੀਤਿ? ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਕਙ੍ਖਾਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਂ. ਮਹਾਜਨੋ ਹਿ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਮਯ੍ਹਂ ਸੇਦੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵਦਤਿ, ਸਚ੍ਚਕਸ੍ਸ ਤਾਵ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਯਨ੍ਤਾਰੁਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਵਿਯ ਸੇਦਾ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤਿ. ਸਮਣੋ ਪਨ ਗੋਤਮੋ ਘਨਦੁਪਟ੍ਟਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ, ਅਨ੍ਤੋ ਸੇਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਤਾ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿਤਾ ਵਾ ਕਥਂ ਸਕ੍ਕਾ ਞਾਤੁਨ੍ਤਿ ਕਙ੍ਖਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਸ ਕਙ੍ਖਾਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਂ ਏਵਮਕਾਸਿ. ਮਙ੍ਕੁਭੂਤੋਤਿ ਨਿਤ੍ਤੇਜਭੂਤੋ. ਪਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧੋਤਿ ਪਤਿਤਕ੍ਖਨ੍ਧੋ. ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋਤਿ ਉਤ੍ਤਰਿ ਅਪ੍ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ. ਨਿਸੀਦੀਤਿ ਪਾਦਙ੍ਗੁਟ੍ਠਕੇਨ ਭੂਮਿਂ ਕਸਮਾਨੋ ਨਿਸੀਦਿ.
੩੬੦. ਦੁਮ੍ਮੁਖੋਤਿ ¶ ਨ ਵਿਰੂਪਮੁਖੋ, ਅਭਿਰੂਪੋ ਹਿ ਸੋ ਪਾਸਾਦਿਕੋ. ਨਾਮਂ ਪਨਸ੍ਸ ਏਤਂ. ਅਭਬ੍ਬੋ ਤਂ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ ਪੁਨ ਓਤਰਿਤੁਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਲ਼ਾਨਂ ¶ ਭਗ੍ਗਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਗਮਨੋ ਓਤਰਿਤੁਂ ਅਭਬ੍ਬੋ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਕਾਕਕੁਲਲਾਦੀਨਂ ਭਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਵਿਸੂਕਾਯਿਕਾਨੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੂਕਾਨਿ. ਵਿਸੇਵਿਤਾਨੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਸਞ੍ਚਰਿਤਾਨਿ. ਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਾਨੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਾਨਿ. ਯਦਿਦਂ ਵਾਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਦਿਦਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ; ਵਾਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ ਅਭਬ੍ਬੋ; ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਾਯ ਪਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਦੁਮ੍ਮੁਖਂ ਲਿਚ੍ਛਵਿਪੁਤ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਅਵੋਚ ¶ ? ਦੁਮ੍ਮੁਖਸ੍ਸ ਕਿਰਸ੍ਸ ਉਪਮਾਹਰਣਕਾਲੇ ਸੇਸ ਲਿਚ੍ਛਵਿਕੁਮਾਰਾਪਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ – ‘‘ਇਮਿਨਾ ਨਿਗਣ੍ਠੇਨ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਿਪ੍ਪੁਗ੍ਗਹਣਟ੍ਠਾਨੇ ਚਿਰਂ ਅਵਮਾਨੋ ਕਤੋ, ਅਯਂ ਦਾਨਿ ਅਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਿਟ੍ਠਿਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਕਾਲੋ. ਮਯਮ੍ਪਿ ਏਕੇਕਂ ਉਪਮਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਾਣਿਪ੍ਪਹਾਰੇਨ ਪਤਿਤਂ ਮੁਗ੍ਗਰੇਨ ਪੋਥੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਤਥਾ ਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ, ਯਥਾ ਨ ਪੁਨ ਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਸੀਸਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ, ਤੇ ਓਪਮ੍ਮਾਨਿ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਦੁਮ੍ਮੁਖਸ੍ਸ ਕਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਆਗਮਯਮਾਨਾ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਸਚ੍ਚਕੋ ਤੇਸਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਇਮੇ ਸਬ੍ਬੇਵ ਗੀਵਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਓਟ੍ਠੇਹਿ ਚਲਮਾਨੇਹਿ ਠਿਤਾ; ਸਚੇ ਪਚ੍ਚੇਕਾ ਉਪਮਾ ਹਰਿਤੁਂ ਲਭਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਪੁਨ ਮਯਾ ਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਸੀਸਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਦੁਮ੍ਮੁਖਂ ਅਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਓਕਾਸੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਕਥਾਵਾਰਂ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਦਵੋਚ. ਤਤ੍ਥ ਆਗਮੇਹੀਤਿ ਤਿਟ੍ਠ, ਮਾ ਪੁਨ ਭਣਾਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੩੬੧. ਤਿਟ੍ਠਤੇਸਾ, ਭੋ ਗੋਤਮਾਤਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਏਸਾ ਅਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚੇਵ ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਪੁਥੁਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਵਾਚਾ ਤਿਟ੍ਠਤੁ. ਵਿਲਾਪਂ ਵਿਲਪਿਤਂ ਮਞ੍ਞੇਤਿ ਏਤਞ੍ਹਿ ਵਚਨਂ ਵਿਲਪਿਤਂ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਵਿਪ੍ਪਲਪਿਤਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤੇਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਥਾਤਿ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ. ਵਾਚਾਵਿਲਾਪਂ ਵਿਲਪਿਤਂ ਮਞ੍ਞੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨਿਦਂ ਵਾਚਾਨਿਚ੍ਛਾਰਣਂ ਵਿਲਪਿਤਮਤ੍ਤਂ ਮਞ੍ਞੇ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਇਦਾਨਿ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਕਿਤ੍ਤਾਵਤਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵੇਸਾਰਜ੍ਜਪਤ੍ਤੋਤਿ ਞਾਣਪਤ੍ਤੋ. ਅਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਅਪਰਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਇਧ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨਾਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਤਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸੇਕ੍ਖਭੂਮਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਉਤ੍ਤਰਿ ਅਸੇਕ੍ਖਭੂਮਿਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਦੁਤਿਯਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਤਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ ¶ . ਤਤ੍ਥ ¶ ਦਸ੍ਸਨਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਦਸ੍ਸਨਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਨ੍ਤਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਪਞ੍ਞਾ. ਪਟਿਪਦਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਨ੍ਤਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਪਟਿਪਦਾ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਨ੍ਤਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ. ਸੁਦ੍ਧਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮੇਵ ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਪਟਿਪਦਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਨ੍ਤਿ ਸੇਸਾਨਿ ਮਗ੍ਗਙ੍ਗਾਨਿ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਫਲਵਿਮੁਤ੍ਤਿ. ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਦਸ੍ਸਨਂ ਦਸ੍ਸਨਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ ¶ ਨਾਮ. ਮਗ੍ਗਙ੍ਗਾਨਿ ਪਟਿਪਦਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ. ਅਗ੍ਗਫਲਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਬੁਦ੍ਧੋ ਸੋ ਭਗਵਾਤਿ ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਯਮ੍ਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਬੁਦ੍ਧੋ. ਬੋਧਾਯਾਤਿ ਪਰੇਸਮ੍ਪਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਬੋਧਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਦਨ੍ਤੋਤਿਆਦੀਸੁ ਦਨ੍ਤੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਸੇਵਨੋ. ਦਮਥਾਯਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਸੇਵਨਤ੍ਥਾਯ. ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਵੂਪਸਮੇਨ ਸਨ੍ਤੋ. ਸਮਥਾਯਾਤਿ ਕਿਲੇਸਵੂਪਸਮਾਯ. ਤਿਣ੍ਣੋਤਿ ਚਤੁਰੋਘਤਿਣ੍ਣੋ. ਤਰਣਾਯਾਤਿ ਚਤੁਰੋਘਤਰਣਾਯ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋਤਿ ਕਿਲੇਸਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਾਯਾਤਿ ਕਿਲੇਸਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਾਯ.
੩੬੨. ਧਂਸੀਤਿ ਗੁਣਧਂਸਕਾ. ਪਗਬ੍ਬਾਤਿ ਵਾਚਾਪਾਗਬ੍ਬਿਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ. ਆਸਾਦੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਘਟ੍ਟੇਤਬ੍ਬਂ. ਆਸਜ੍ਜਾਤਿ ਘਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ. ਨਤ੍ਵੇਵ ਭਵਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਨ੍ਤਿ ਭਵਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਆਸਜ੍ਜ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾਦਂ ਅਨੁਪਹਤਂ ਸਕਲਂ ਆਦਾਯ ਪਕ੍ਕਮਿਤੁਂ ਥਾਮੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨ ਹਿ ਭਗਵਾ ਹਤ੍ਥਿਆਦਯੋ ਵਿਯ ਕਸ੍ਸਚਿ ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਰੋਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਇਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਉਪਮਾ ਨ ਭਗਵਤੋ ਉਕ੍ਕਂਸਨਤ੍ਥਂ ਆਹਰਿ, ਅਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਨਤ੍ਥਮੇਵ ਆਹਰਿ. ਯਥਾ ਹਿ ਰਾਜਾ ਕਞ੍ਚਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਂ ਘਾਤੇਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਨਾਮ ਸੂਰੋ ਏਵਂ ਥਾਮਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪੁਰਿਸੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਂ ਥੋਮੇਨ੍ਤੋਪਿ ਅਤ੍ਤਾਨਮੇਵ ਥੋਮੇਤਿ. ਏਵਮੇਵ ਸੋਪਿ ਸਿਯਾ ਹਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਹਤ੍ਥਿਂ ਪਭਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿਆਦੀਹਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਕ੍ਕਂਸੇਨ੍ਤੋਪਿ ਮਯਮੇਵ ਸੂਰਾ ਮਯਂ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਮਯਂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾਯੇਵ ਏਵਂ ਪਭਿਨ੍ਨਹਤ੍ਥਿਂ ਵਿਯ, ਜਲਿਤਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਵਿਯ, ਫਣਕਤਆਸੀਵਿਸਂ ਵਿਯ ਚ ਵਾਦਤ੍ਥਿਕਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਮ੍ਹਾਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂਯੇਵ ਉਕ੍ਕਂਸੇਤਿ. ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਕ੍ਕਂਸੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਿਮਨ੍ਤਯਮਾਨੋ ਅਧਿਵਾਸੇਤੁ ਮੇਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਧਿਵਾਸੇਤੂਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤੁ. ਸ੍ਵਾਤਨਾਯਾਤਿ ਯਂ ਮੇ ਤੁਮ੍ਹੇਸੁ ਕਾਰਂ ਕਰੋਤੋ ਸ੍ਵੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਪੁਞ੍ਞਞ੍ਚ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਞ੍ਚ, ਤਦਤ੍ਥਾਯ. ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ ਭਗਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੇਨਾਤਿ ਭਗਵਾ ¶ ਕਾਯਙ੍ਗਂ ਵਾ ਵਾਚਙ੍ਗਂ ਵਾ ਅਚੋਪੇਤ੍ਵਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇਯੇਵ ਖਨ੍ਤਿਂ ਧਾਰੇਨ੍ਤੋ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੇਨ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ. ਸਚ੍ਚਕਸ੍ਸ ਅਨੁਗ੍ਗਹਕਰਣਤ੍ਥਂ ਮਨਸਾਵ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
੩੬੩. ਯਮਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪਂ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ ਤੇ ਕਿਰ ਲਿਚ੍ਛਵੀ ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਥਾਲਿਪਾਕਸਤਾਨਿ ਨਿਚ੍ਚਭਤ੍ਤਂ ¶ ਆਹਰਨ੍ਤਿ ¶ . ਤਦੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਸ ਸ੍ਵੇ ਤੁਮ੍ਹੇ ਯਂ ਅਸ੍ਸ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪਂ ਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਥ, ਤਂ ਆਹਰੇਯ੍ਯਾਥ; ਸਮਣਸ੍ਸ ਹਿ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਰਿਚਾਰਕਾ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਂ ਯੁਤ੍ਤਾਯੁਤ੍ਤਂ ਜਾਨਾਥਾਤਿ ਵਦਤਿ. ਭਤ੍ਤਾਭਿਹਾਰਂ ਅਭਿਹਰਿਂਸੂਤਿ ਅਭਿਹਰਿਤਬ੍ਬਂ ਭਤ੍ਤਂ ਅਭਿਹਰਿਂਸੁ. ਪਣੀਤੇਨਾਤਿ ਉਤ੍ਤਮੇਨ. ਸਹਤ੍ਥਾਤਿ ਸਹਤ੍ਥੇਨ. ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਤਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਸੁਹਿਤਂ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਮ੍ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ, ਅਲਂ ਅਲਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਸਞ੍ਞਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਾਪੇਤ੍ਵਾ. ਭੁਤ੍ਤਾਵਿਨ੍ਤਿ ਭੁਤ੍ਤਵਨ੍ਤਂ. ਓਨੀਤਪਤ੍ਤਪਾਣਿਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਤਤੋ ਓਨੀਤਪਾਣਿਂ, ਅਪਨੀਤਹਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ‘‘ਓਨਿਤ੍ਤਪਤ੍ਤਪਾਣਿ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ, ਓਨਿਤ੍ਤਂ ਨਾਨਾਭੂਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਪਾਣਿਤੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਓਨਿਤ੍ਤਪਤ੍ਤਪਾਣੀ. ਤਂ ਓਨਿਤ੍ਤਪਤ੍ਤਪਾਣਿਂ, ਹਤ੍ਥੇ ਚ ਪਤ੍ਤਞ੍ਚ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤੇ ਪਤ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦੀਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਵਂਭੂਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਓਕਾਸੇ ਨਿਸੀਦੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਞ੍ਞਞ੍ਚਾਤਿ ਯਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦਾਨੇ ਪੁਞ੍ਞਂ, ਆਯਤਿਂ ਵਿਪਾਕਕ੍ਖਨ੍ਧਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਞ੍ਞਮਹੀਤਿ ਵਿਪਾਕਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂਯੇਵ ਪਰਿਵਾਰੋ. ਤਂ ਦਾਯਕਾਨਂ ਸੁਖਾਯ ਹੋਤੂਤਿ ਤਂ ਇਮੇਸਂ ਲਿਚ੍ਛਵੀਨਂ ਸੁਖਤ੍ਥਾਯ ਹੋਤੁ. ਇਦਂ ਕਿਰ ਸੋ ਅਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਨਾਮ, ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਚ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਾਨਂ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਤੁਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਨ੍ਤੋ ਏਵਮਾਹ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਲਿਚ੍ਛਵੀਹਿ ਸਚ੍ਚਕਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਨ ਭਗਵਤੋ. ਸਚ੍ਚਕੇਨ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਯਂ ਖੋ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਇਤਿ ਭਗਵਾ ਨਿਗਣ੍ਠਸ੍ਸ ਮਤੇਨ ਵਿਨਾਯੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਨ੍ਨਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਨਿਗਣ੍ਠਸ੍ਸ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਸਿ, ਸਾ ਚਸ੍ਸ ਅਨਾਗਤੇ ਵਾਸਨਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਚੂਲ਼ਸਚ੍ਚਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਮਹਾਸਚ੍ਚਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੬੪. ਏਵਂ ¶ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਮਹਾਸਚ੍ਚਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਂ ਸਮਯਨ੍ਤਿ ਚ ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨਾਤਿ ਚ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਨ੍ਤਿ ਚ ਤੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਏਕੋਵ ਸਮਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਭਿਕ੍ਖੂਨਞ੍ਹਿ ਵਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ¶ ਕਤ੍ਵਾ ਮੁਖਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਚੇਤਿਯਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕਤਰਂ ਗਾਮਂ ਪਵਿਸਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਮਾਲ਼ਕੇ ਠਿਤਕਾਲੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਭਗਵਾ ਏਵਰੂਪੇ ਸਮਯੇ ਰਤ੍ਤਦੁਪਟ੍ਟਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਪਂਸੁਕੂਲਚੀਵਰਂ ਏਕਂਸਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਪਮੁਖੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ, – ‘‘ਏਕਂ ਸਮਯਨ੍ਤਿ ਚ ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨਾਤਿ ਚ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਵਿਸਿਤੁਕਾਮੋਤਿ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਏਵਂ ਕਤਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨੋ. ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ? ਵਾਦਾਰੋਪਨਜ੍ਝਾਸਯੇਨ. ਏਵਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਪਾਹਂ ਅਪਣ੍ਡਿਤਤਾਯ ਸਕਲਂ ਵੇਸਾਲਿਪਰਿਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਮਙ੍ਕੁ ਜਾਤੋ. ਇਦਾਨਿ ਤਥਾ ਅਕਤ੍ਵਾ ਏਕਕੋਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਾਮਿ. ਯਦਿ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਪਰਾਜੇਤੁਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਲਦ੍ਧਿਂ ਦੀਪੇਤ੍ਵਾ ਜਯਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਯਦਿ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਜਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਨਚ੍ਚਂ ਵਿਯ ਨ ਕੋਚਿ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਾਪਞ੍ਹਂ ਨਾਮ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਮਿਨਾ ਵਾਦਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ.
ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਉਪਾਦਾਯਾਤਿ ਸਚ੍ਚਕਸ੍ਸ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਪਟਿਚ੍ਚ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਕਿਰਸ੍ਸ ਏਵਂ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਭਗਵਤਿ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਞ੍ਚ ਲਭਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਦਸ੍ਸ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਪਂਸੁਕੂਲਚੀਵਰਂ ਚਤੁਗ੍ਗੁਣਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਤੁ ਭਗਵਾਤਿ ਆਹ. ‘‘ਕਾਰਣਂ ਆਨਨ੍ਦੋ ਵਦਤੀ’’ਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ ਭਗਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ. ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਯਂ ਪਨ ਪਞ੍ਹਂ ਓਵਟ੍ਟਿਕਸਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਦਾਯ ਆਗਤੋ ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸੇਨ ਤਾਵ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ ਏਤਂ ਸਨ੍ਤਿ, ਭੋ ਗੋਤਮਾਤਿਆਦਿਵਚਨਂ ਅਵੋਚ.
੩੬੫. ਫੁਸਨ੍ਤਿ ਹਿ ਤੇ, ਭੋ ਗੋਤਮਾਤਿ ਤੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਰੀਰੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸਾਰੀਰਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਵੇਦਨਂ ਫੁਸਨ੍ਤਿ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਅਨੁਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਊਰੁਕ੍ਖਮ੍ਭੋਤਿ ਖਮ੍ਭਕਤਊਰੁਭਾਵੋ, ਊਰੁਥਦ੍ਧਤਾਤਿ ¶ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਮ੍ਹਯਤ੍ਥਵਸੇਨ ਪਨੇਤ੍ਥ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਨਾਗਤਵਚਨਂ ਕਤਂ. ਕਾਯਨ੍ਵਯਂ ਹੋਤੀਤਿ ਕਾਯਾਨੁਗਤਂ ¶ ਹੋਤਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਵਸਵਤ੍ਤਿ. ਕਾਯਭਾਵਨਾਤਿ ¶ ਪਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਾਯ ਚਿਤ੍ਤਵਿਕ੍ਖੇਪਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਇਤਿ ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਅਸਨ੍ਤਂ ਅਭੂਤਂ ਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਦੇਵਾਹ. ਚਿਤ੍ਤਭਾਵਨਾਤਿਪਿ ਸਮਥੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸਮਾਧਿਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਊਰੁਕ੍ਖਮ੍ਭਾਦਯੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਇਤਿ ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਇਦਂ ਅਭੂਤਮੇਵ ਆਹ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਯਥੇਵ ‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਊਰੁਕ੍ਖਮ੍ਭੋਪਿ ਨਾਮ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਦਤੋ ਅਨਾਗਤਰੂਪਂ ਨ ਸਮੇਤਿ, ਤਥਾ ਅਤ੍ਥੋਪਿ ਨ ਸਮੇਤਿ, ਅਸਨ੍ਤਂ ਅਭੂਤਂ ਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਕਥੇਤੀ’’ਤਿ.
ਨੋ ਕਾਯਭਾਵਨਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਾਤਪਤਪ੍ਪਨਾਦਿਂ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਤੇਸਂ ਕਾਯਭਾਵਨਾ ਨਾਮ. ਕਿਂ ਪਨ ਸੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ? ਸੋ ਕਿਰ ਦਿਵਾਦਿਵਸ੍ਸ ਵਿਹਾਰਂ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਪਟਿਸਾਮੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਤੇ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਭਾਵਨਾਮਤ੍ਤਂ ਏਤੇ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਕਾਯਭਾਵਨਾ ਪਨੇਤੇਸਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਏਵਮਾਹ.
੩੬੬. ਅਥ ਨਂ ਭਗਵਾ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਕਿਨ੍ਤਿ ਪਨ ਤੇ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨ, ਕਾਯਭਾਵਨਾ ਸੁਤਾਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਤਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ੍ਤੋ ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ, ਨਨ੍ਦੋ ਵਚ੍ਛੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਵਚ੍ਛੋਤਿ ਗੋਤ੍ਤਂ. ਕਿਸੋਤਿ ਨਾਮਂ. ਸਂਕਿਚ੍ਚੋਤਿ ਗੋਤ੍ਤਂ. ਮਕ੍ਖਲਿਗੋਸਾਲੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਆਗਤੋਵ. ਏਤੇਤਿ ਏਤੇ ਤਯੋ ਜਨਾ, ਤੇ ਕਿਰ ਕਿਲਿਟ੍ਠਤਪਾਨਂ ਮਤ੍ਥਕਪਤ੍ਤਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਉਲ਼ਾਰਾਨਿ ਉਲ਼ਾਰਾਨੀਤਿ ਪਣੀਤਾਨਿ ਪਣੀਤਾਨਿ. ਗਾਹੇਨ੍ਤਿ ਨਾਮਾਤਿ ਬਲਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਨ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਬ੍ਰੂਹੇਨ੍ਤੀਤਿ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤਿ. ਮੇਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਜਾਤਮੇਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਪੁਰਿਮਂ ਪਹਾਯਾਤਿ ਪੁਰਿਮਂ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਂ ਪਹਾਯ. ਪਚ੍ਛਾ ਉਪਚਿਨਨ੍ਤੀਤਿ ਪਚ੍ਛਾ ਉਲ਼ਾਰਖਾਦਨੀਯਾਦੀਹਿ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ, ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤਿ. ਆਚਯਾਪਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵਡ੍ਢਿ ਚ ਅਵਡ੍ਢਿ ਚ ਹੋਤਿ, ਇਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਕਾਲੇਨ ਵਡ੍ਢਿ, ਕਾਲੇਨ ਪਰਿਹਾਨੀਤਿ ਵਡ੍ਢਿਪਰਿਹਾਨਿਮਤ੍ਤਮੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਕਾਯਭਾਵਨਾ ਪਨ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਭਾਵਨਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ, ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਪਨ ਤੇ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨ, ਚਿਤ੍ਤਭਾਵਨਾ ਸੁਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਨ ਸਮ੍ਪਾਯਾਸੀਤਿ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ, ਯਥਾ ਤਂ ਬਾਲਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ.
੩੬੭. ਕੁਤੋ ¶ ¶ ਪਨ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਯੋ ਤ੍ਵਂ ਏਵਂ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਕਾਯਭਾਵਨਂ ਨ ਜਾਨਾਸਿ? ਸੋ ¶ ਤ੍ਵਂ ਕੁਤੋ ਸਣ੍ਹਂ ਸੁਖੁਮਂ ਚਿਤ੍ਤਭਾਵਨਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਸੀਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਠਾਨੇ ਚੋਦਨਾਲਯਤ੍ਥੇਰੋ, ‘‘ਅਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਨਾਮੇਤਂ ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਬੀਜਨਿਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਮਿਤੁਂ ਆਰਭਿ. ਅਥ ਨਂ ਮਹਾਸੀਵਤ੍ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਮਸ੍ਸ ਚਾਤੁਮਹਾਭੂਤਿਕਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਆਚਯੋਪਿ ਅਪਚਯੋਪਿ ਆਦਾਨਮ੍ਪਿ ਨਿਕ੍ਖੇਪਨਮ੍ਪੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੬੨). ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸਿ – ‘‘ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ ਕਾਯਂ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ.
੩੬੮. ਸੁਖਸਾਰਾਗੀਤਿ ਸੁਖਸਾਰਾਗੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਸੁਖਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਨਿਰੋਧਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾ ਵੇਦਨਾਤਿ ਨ ਅਨਨ੍ਤਰਾਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨਞ੍ਹਿ ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯਤਾ ਪਟ੍ਠਾਨੇ (ਪਟ੍ਠਾ. ੧.੨.੪੫-੪੬) ਪਟਿਸਿਦ੍ਧਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸੁਖੇ ਅਨਿਰੁਦ੍ਧੇ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਧ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਖੇਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਉਭਤੋਪਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਸੁਖਂ ਏਕਂ ਪਕ੍ਖਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਏਕਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਉਭਤੋਪਕ੍ਖਂ ਹੁਤ੍ਵਾ.
੩੬੯. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਪਿ ਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਕਾਯਸ੍ਸ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖਾ ਵੇਦਨਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਯਭਾਵਨਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ, ਚਿਤ੍ਤਭਾਵਨਾ ਸਮਾਧਿ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਚ ਸੁਖਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਨੀਕਾ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਾ. ਸਮਾਧਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਨੀਕੋ, ਸੁਖਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨੋ. ਕਥਂ? ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਹਿ ਅਦ੍ਧਾਨੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਅਗ੍ਗਿਉਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਕਚ੍ਛੇਹਿ ਸੇਦਾ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਮਤ੍ਥਕਤੋ ਉਸੁਮਵਟ੍ਟਿਉਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹਞ੍ਞਤਿ ਵਿਹਞ੍ਞਤਿ ਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਤਿ. ਏਵਂ ਤਾਵ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਸੁਖਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਨੀਕਾ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਾ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਪਨ ਕਾਯਿਕੇ ਵਾ ਚੇਤਸਿਕੇ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖੇ ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੂਰਾਪਗਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਨਪ੍ਪਕਂ ਸੁਖਂ ਓਕ੍ਕਮਤਿ. ਏਵਂ ਸਮਾਧਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਨੀਕੋ, ਸੁਖਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨੋ. ਯਥਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਸੁਖਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਨੀਕਾ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਾ, ਨ ਤਥਾ ਸਮਾਧਿ. ਯਥਾ ਸਮਾਧਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਨੀਕੋ, ਸੁਖਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨੋ, ਨ ਚ ਤਥਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਪਿ ਸੁਖਾ ¶ ਵੇਦਨਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ¶ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਕਾਯਸ੍ਸ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖਾ ਵੇਦਨਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.
੩੭੦. ਆਸਜ੍ਜ ¶ ਉਪਨੀਯਾਤਿ ਗੁਣੇ ਘਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਚੇਵ ਉਪਨੇਤ੍ਵਾ ਚ. ਤਂ ਵਤ ਮੇਤਿ ਤਂ ਵਤ ਮਮ ਚਿਤ੍ਤਂ.
੩੭੧. ਕਿਞ੍ਹਿ ਨੋ ਸਿਯਾ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨਾਤਿ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨ, ਕਿਂ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਭਵਿਸ੍ਸਤੇਵ, ਮਾ ਏਵਂ ਸਞ੍ਞੀ ਹੋਹਿ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਯੇਵ ਮੇ ਸੁਖਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖਾਪਿ ਵੇਦਨਾ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਪਨਸ੍ਸਾ ਅਹਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਠਾਤੁਂ ਨ ਦੇਮਿ. ਇਦਾਨਿਸ੍ਸ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ਉਪਰਿ ਪਸਾਦਾਵਹਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਦੇਸੇਤੁਕਾਮੋ ਮੂਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਆਰਭਿ. ਤਤ੍ਥ ਇਧ ਮੇ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨ, ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਸਮ੍ਬੋਧਾ…ਪੇ… ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਿਸੀਦਿਂ, ਅਲਮਿਦਂ ਪਧਾਨਾਯਾਤਿ ਇਦਂ ਸਬ੍ਬਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਾਸਰਾਸਿਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ, ਤਤ੍ਥ ਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸਜ੍ਜਾ, ਇਧ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਾ.
੩੭੪. ਅਲ੍ਲਕਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਅਲ੍ਲਂ ਉਦੁਮ੍ਬਰਕਟ੍ਠਂ. ਸਸ੍ਨੇਹਨ੍ਤਿ ਸਖੀਰਂ. ਕਾਮੇਹੀਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਹਿ. ਅਵੂਪਕਟ੍ਠਾਤਿ ਅਨਪਗਤਾ. ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋਤਿਆਦੀਸੁ ਕਿਲੇਸਕਾਮੋਵ ਛਨ੍ਦਕਰਣਵਸੇਨ ਛਨ੍ਦੋ. ਸਿਨੇਹਕਰਣਵਸੇਨ ਸ੍ਨੇਹੋ. ਮੁਚ੍ਛਾਕਰਣਵਸੇਨ ਮੁਚ੍ਛਾ. ਪਿਪਾਸਾਕਰਣਵਸੇਨ ਪਿਪਾਸਾ. ਅਨੁਦਹਨਵਸੇਨ ਪਰਿਲ਼ਾਹੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਓਪਕ੍ਕਮਿਕਾਤਿ ਉਪਕ੍ਕਮਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਞਾਣਾਯ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾਯ ਸਮ੍ਬੋਧਾਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਵੇਵਚਨਮੇਵ.
ਇਦਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਓਪਮ੍ਮਸਂਸਨ੍ਦਨਂ – ਅਲ੍ਲਂ ਸਖੀਰਂ ਉਦੁਮ੍ਬਰਕਟ੍ਠਂ ਵਿਯ ਹਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਨ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਤੋ ਅਨਿਸ੍ਸਟਪੁਗ੍ਗਲਾ. ਉਦਕੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਭਾਵੋ ਵਿਯ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਨ ਤਿਨ੍ਤਤਾ; ਮਨ੍ਥਨੇਨਾਪਿ ਅਗ੍ਗਿਨੋ ਅਨਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਂ ਵਿਯ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਨ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਤੋ ਅਨਿਸ੍ਸਟਾਨਂ ਓਪਕ੍ਕਮਿਕਾਹਿ ਵੇਦਨਾਹਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਨਧਿਗਮੋ. ਅਮਨ੍ਥਨੇਨਾਪਿ ਅਗ੍ਗਿਨੋ ਅਨਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਂ ਵਿਯ ਤੇਸਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਵਿਨਾਪਿ ਓਪਕ੍ਕਮਿਕਾਹਿ ਵੇਦਨਾਹਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਨਧਿਗਮੋ. ਦੁਤਿਯਉਪਮਾਪਿ ਇਮਿਨਾਵ ਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ, ਪੁਰਿਮਾ ਸਪੁਤ੍ਤਭਰਿਯਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਉਪਮਾ; ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਧਮ੍ਮਿਕਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ.
੩੭੬. ਤਤਿਯਉਪਮਾਯ ¶ ¶ ਕੋਲ਼ਾਪਨ੍ਤਿ ਛਿਨ੍ਨਸਿਨੇਹਂ ਨਿਰਾਪਂ. ਥਲੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਬ੍ਬਤਥਲੇ ਵਾ ਭੂਮਿਥਲੇ ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਇਦਂ ਓਪਮ੍ਮਸਂਸਨ੍ਦਨਂ – ਸੁਕ੍ਖਕੋਲ਼ਾਪਕਟ੍ਠਂ ਵਿਯ ਹਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਨ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟਪੁਗ੍ਗਲਾ, ਆਰਕਾ ਉਦਕਾ ਥਲੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਭਾਵੋ ਵਿਯ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਨ ¶ ਅਤਿਨ੍ਤਤਾ. ਮਨ੍ਥਨੇਨਾਪਿ ਅਗ੍ਗਿਨੋ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਂ ਵਿਯ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਨ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟਾਨਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕਨੇਸਜ੍ਜਿਕਾਦਿਵਸੇਨ ਓਪਕ੍ਕਮਿਕਾਹਿਪਿ ਵੇਦਨਾਹਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮੋ. ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸੁਕ੍ਖਸਾਖਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਘਂਸਨਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਅਗ੍ਗਿਨੋ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਂ ਵਿਯ ਵਿਨਾਪਿ ਓਪਕ੍ਕਮਿਕਾਹਿ ਵੇਦਨਾਹਿ ਸੁਖਾਯੇਵ ਪਟਿਪਦਾਯ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮੋਤਿ. ਅਯਂ ਉਪਮਾ ਭਗਵਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਆਹਟਾ.
੩੭੭. ਇਦਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਕਿਂ ਪਨ ਭਗਵਾ ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਤੁਂ ਨ ਸਮਤ੍ਥੋਤਿ? ਕਤ੍ਵਾਪਿ ਅਕਤ੍ਵਾਪਿ ਸਮਤ੍ਥੋਵ. ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਅਕਾਸੀਤਿ? ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਕ੍ਕਮਂ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਾਮਿ. ਸੋ ਚ ਮਂ ਵੀਰਿਯਨਿਮ੍ਮਥਨਗੁਣੋ ਹਾਸੇਸ੍ਸਤੀਤਿ. ਪਾਸਾਦੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਯੇਵ ਹਿ ਪਵੇਣਿਆਗਤਂ ਰਜ੍ਜਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਨ ਤਥਾਪਮੁਦਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਯਥਾ ਬਲਕਾਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਗਾਮੇ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਸਮ੍ਪਹਾਰੇ ਦਤ੍ਵਾ ਅਮਿਤ੍ਤਮਥਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਰਜ੍ਜੋ. ਏਵਂ ਪਤ੍ਤਰਜ੍ਜਸ੍ਸ ਹਿ ਰਜ੍ਜਸਿਰਿਂ ਅਨੁਭਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਸਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਕ੍ਕਮਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਸੁਕਟ੍ਠਾਨੇ ਅਸੁਕਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਸੁਕਞ੍ਚ ਅਸੁਕਞ੍ਚ ਅਮਿਤ੍ਤਂ ਏਵਂ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਰਜ੍ਜਸਿਰਿਂ ਪਤ੍ਤੋਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤਯਤੋ ਬਲਵਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਭਗਵਾਪਿ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਪਰਕ੍ਕਮਂ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਸੋ ਹਿ ਮਂ ਪਰਕ੍ਕਮੋ ਅਤਿਵਿਯ ਹਾਸੇਸ੍ਸਤਿ, ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸ੍ਸਤੀਤਿ ਦੁਕ੍ਕਰਮਕਾਸਿ.
ਅਪਿਚ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਜਨਤਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋਪਿ ਅਕਾਸਿਯੇਵ, ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਹਿ ਜਨਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾਪਿ ਪਧਾਨਂ ਪਦਹਿਤ੍ਵਾਵ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਕਿਮਙ੍ਗਂ ਪਨ ਮਯਨ੍ਤਿ ਪਧਾਨਵੀਰਿਯਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਤਿ; ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਖਿਪ੍ਪਮੇਵ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਜਨਤਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋ ਅਕਾਸਿਯੇਵ.
ਦਨ੍ਤੇਭਿਦਨ੍ਤਮਾਧਾਯਾਤਿ ¶ ਹੇਟ੍ਠਾਦਨ੍ਤੇ ਉਪਰਿਦਨ੍ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ. ਚੇਤਸਾ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਂ. ਅਭਿਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯਂ. ਅਭਿਨਿਪ੍ਪੀਲ਼ੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ¶ ਨਿਪ੍ਪੀਲ਼ੇਯ੍ਯਂ. ਅਭਿਸਨ੍ਤਾਪੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵੀਰਿਯਨਿਮ੍ਮਥਨਂ ਕਰੇਯ੍ਯਂ. ਸਾਰਦ੍ਧੋਤਿ ਸਦਰਥੋ. ਪਧਾਨਾਭਿਤੁਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿ ਪਧਾਨੇਨ ਅਭਿਤੁਨ੍ਨਸ੍ਸ, ਵਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੩੭੮. ਅਪ੍ਪਾਣਕਨ੍ਤਿ ¶ ਨਿਰਸ੍ਸਾਸਕਂ. ਕਮ੍ਮਾਰਗਗ੍ਗਰਿਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਾਰਸ੍ਸ ਗਗ੍ਗਰਨਾਲ਼ਿਯਾ. ਸੀਸਵੇਦਨਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਕੁਤੋਚਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤੁਂ ਅਲਭਮਾਨੇਹਿ ਵਾਤੇਹਿ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਿਤਾ ਬਲਵਤਿਯੋ ਸੀਸਵੇਦਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸੀਸਵੇਠਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸੀਸਵੇਠਨਂ ਦਦੇਯ੍ਯ. ਦੇਵਤਾਤਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਙ੍ਕਮਨਕੋਟਿਯਂ ਪਣ੍ਣਸਾਲਪਰਿਵੇਣਸਾਮਨ੍ਤਾ ਚ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾ.
ਤਦਾ ਕਿਰ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਮਤ੍ਤੇ ਕਾਯਦਾਹੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਮੁਚ੍ਛਾ ਉਦਪਾਦਿ. ਸੋ ਚਙ੍ਕਮੇਵ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਪਤਿ. ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦੇਵਤਾ ਏਵਮਾਹਂਸੁ – ‘‘ਵਿਹਾਰੋਤ੍ਵੇਵ ਸੋ ਅਰਹਤੋ’’ਤਿ, ‘‘ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਏਵਰੂਪਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਮਤਕਸਦਿਸਾ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਾ ਦੇਵਤਾ ‘‘ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ, ਤਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਸੁਂ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪੁਤ੍ਤੋ ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ’’ਤਿ. ਮਮ ਪੁਤ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ, ਨੋ ਅਹੁਤ੍ਵਾਤਿ? ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ, ਪਧਾਨਭੂਮਿਯਂਯੇਵ ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲਙ੍ਕਤੋਤਿ. ਨਾਹਂ ਸਦ੍ਦਹਾਮਿ, ਮਮ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬੋਧਿਂ ਅਪਤ੍ਵਾ ਕਾਲਙ੍ਕਿਰਿਯਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ.
ਅਪਰਭਾਗੇ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਰਾਜਗਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨਮਹਾਰਾਜਾ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਾਸਾਦਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਯਾਗੁਖਜ੍ਜਕਂ ਦਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਾਭਤ੍ਤਸਮਯੇ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸਿ – ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਾ ਪਧਾਨਕਰਣਕਾਲੇ ਦੇਵਤਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ‘‘ਪੁਤ੍ਤੋ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ’’ਤਿ ਆਹਂਸੂਤਿ. ਕਿਂ ਸਦ੍ਦਹਸਿ ਮਹਾਰਾਜਾਤਿ? ਨ ਭਗਵਾ ਸਦ੍ਦਹਿਨ੍ਤਿ. ਇਦਾਨਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸੁਪਿਨਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾਨਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਕਿਂ ਸਦ੍ਦਹਿਸ੍ਸਸਿ? ਅਹਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਜਾਤੋ, ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਪਿਤਾ ਜਾਤੋ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਨ ਮਯ੍ਹਂ ਅਪਰਿਪਕ੍ਕੇ ਞਾਣੇ ਬੋਧਿਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਪਾਲਕੁਮਾਰਕਾਲੇਪਿ ਸਿਪ੍ਪਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤੁਂ ਗਤਸ੍ਸ, ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪੁਤ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਪਾਲਕੁਮਾਰੋ ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ, ਇਦਮਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠੀ’’ਤਿ ¶ ਏਲ਼ਕਟ੍ਠਿਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸੁਂ, ਤਦਾਪਿ ਤੁਮ੍ਹੇ, ‘‘ਮਮ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਮਰਣਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਨਾਹਂ ਸਦ੍ਦਹਾਮੀ’’ਤਿ ਅਵੋਚੁਤ੍ਥ, ਮਹਾਰਾਜਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਭਗਵਾ ਮਹਾਧਮ੍ਮਪਾਲਜਾਤਕਂ ਕਥੇਸਿ.
੩੭੯. ਮਾ ¶ ਖੋ ਤ੍ਵਂ ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਸਮ੍ਪਿਯਾਯਮਾਨਾ ਆਹਂਸੁ. ਦੇਵਤਾਨਂ ਕਿਰਾਯਂ ਪਿਯਮਨਾਪਵੋਹਾਰੋ, ਯਦਿਦਂ ਮਾਰਿਸਾਤਿ. ਅਜਜ੍ਜਿਤਨ੍ਤਿ ਅਭੋਜਨਂ. ਹਲਨ੍ਤਿ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਲਨ੍ਤਿ ਵਦਾਮਿ, ਅਲਂ ਇਮਿਨਾ ਏਵਂ ਮਾ ਕਰਿਤ੍ਥ, ਯਾਪੇਸ੍ਸਾਮਹਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਟਿਸੇਧੇਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੩੮੦-੧. ਮਙ੍ਗੁਰਚ੍ਛਵੀਤਿ ¶ ਮਙ੍ਗੁਰਮਚ੍ਛਚ੍ਛਵਿ. ਏਤਾਵ ਪਰਮਨ੍ਤਿ ਤਾਸਮ੍ਪਿ ਵੇਦਨਾਨਮੇਤਂਯੇਵ ਪਰਮਂ, ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਮਾਣਂ. ਪਿਤੁ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ…ਪੇ… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਿਤਾਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਕਿਰ ਵਪ੍ਪਮਙ੍ਗਲਦਿਵਸੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਪਟਿਯਾਦੇਨ੍ਤਿ. ਨਗਰਵੀਥਿਯੋ ਸੋਧਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪੁਣ੍ਣਘਟੇ ਠਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਧਜਪਟਾਕਾਦਯੋ ਉਸ੍ਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਕਲਨਗਰਂ ਦੇਵਵਿਮਾਨਂ ਵਿਯ ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇ ਦਾਸਕਮ੍ਮਕਰਾਦਯੋ ਅਹਤਵਤ੍ਥਨਿਵਤ੍ਥਾ ਗਨ੍ਧਮਾਲਾਦਿਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਾ ਰਾਜਕੁਲੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ. ਰਞ੍ਞੋ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ ਨਙ੍ਗਲਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਯੋਜੀਯਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਦਿਵਸੇ ਏਕੇਨ ਊਨਂ ਅਟ੍ਠਸਤਂ ਯੋਜੇਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਨਙ੍ਗਲਾਨਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਬਲਿਬਦ੍ਦਰਸ੍ਮਿਯੋਤ੍ਤੇਹਿ ਜਾਣੁਸ੍ਸੋਣਿਸ੍ਸ ਰਥੋ ਵਿਯ ਰਜਤਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਰਞ੍ਞੋ ਆਲਮ੍ਬਨਨਙ੍ਗਲਂ ਰਤ੍ਤਸੁਵਣ੍ਣਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਬਲਿਬਦ੍ਦਾਨਂ ਸਿਙ੍ਗਾਨਿਪਿ ਰਸ੍ਮਿਪਤੋਦਾਪਿ ਸੁਵਣ੍ਣਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ਮਹਾਪਰਿਵਾਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੋ ਪੁਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ.
ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਏਕੋ ਜਮ੍ਬੁਰੁਕ੍ਖੋ ਬਹਲਪਤ੍ਤਪਲਾਸੋ ਸਨ੍ਦਚ੍ਛਾਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਸਯਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਸੁਵਣ੍ਣਤਾਰਕਖਚਿਤਂ ਵਿਤਾਨਂ ਬਨ੍ਧਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਾਣਿਪਾਕਾਰੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਆਰਕ੍ਖਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰਂ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਮਚ੍ਚਗਣਪਰਿਵੁਤੋ ਨਙ੍ਗਲਕਰਣਟ੍ਠਾਨਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਰਾਜਾ ਸੁਵਣ੍ਣਨਙ੍ਗਲਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ਏਕੇਨੂਨਅਟ੍ਠਸਤਰਜਤਨਙ੍ਗਲਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਕਸਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ਪਨ ਓਰਤੋ ਪਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਪਾਰਤੋ ਵਾ ਓਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਮਹਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਧਾਤਿਯੋ ਰਞ੍ਞੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋਸਾਣਿਤੋ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ¶ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਕਞ੍ਚਿ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਵੇਗੇਨ ਉਟ੍ਠਾਯ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਆਨਾਪਾਨੇ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸਿ. ਧਾਤਿਯੋ ਖਜ੍ਜਭੋਜ੍ਜਨ੍ਤਰੇ ਵਿਚਰਮਾਨਾ ਥੋਕਂ ਚਿਰਾਯਿਂਸੁ, ਸੇਸਰੁਕ੍ਖਾਨਂ ¶ ਛਾਯਾ ਨਿਵਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਧਾਤਿਯੋ ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਏਕਕੋਤਿ ਵੇਗੇਨ ਸਾਣਿਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋ ਪਵਿਸਮਾਨਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ ਸਯਨੇ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਤਞ੍ਚ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚਯਿਂਸੁ – ‘‘ਕੁਮਾਰੋ ਦੇਵ, ਏਵਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਰੁਕ੍ਖਾਨਂ ਛਾਯਾ ਨਿਵਤ੍ਤਾ, ਜਮ੍ਬੁਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਾ ਠਿਤਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਵੇਗੇਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਇਦਂ ਤੇ, ਤਾਤ, ਦੁਤਿਯਂ ਵਨ੍ਦਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿ. ਇਦਮੇਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਪਿਤੁ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ…ਪੇ… ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਿਤਾ’’ਤਿ. ਸਿਯਾ ਨੁ ਖੋ ਏਸੋ ਮਗ੍ਗੋ ਬੋਧਾਯਾਤਿ ਭਵੇਯ੍ਯ ਨੁ ਖੋ ਏਤਂ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਬੁਜ੍ਝਨਤ੍ਥਾਯ ਮਗ੍ਗੋਤਿ. ਸਤਾਨੁਸਾਰਿਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ¶ ਨਯਿਦਂ ਬੋਧਾਯ ਮਗ੍ਗੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਪਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਏਵਂ ਏਕਂ ਦ੍ਵੇ ਵਾਰੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸਤਿਯਾ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਸਤਾਨੁਸਾਰਿਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਾਮ. ਯਂ ਤਂ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਯਂ ਤਂ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸੁਖਂ.
੩੮੨. ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਪਣ੍ਣਸਾਲਪਰਿਵੇਣਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਾਦਿਵਤ੍ਤਕਰਣੇਨ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਬਾਹੁਲ੍ਲਿਕੋਤਿ ਪਚ੍ਚਯਬਾਹੁਲ੍ਲਿਕੋ. ਆਵਤ੍ਤੋ ਬਾਹੁਲ੍ਲਾਯਾਤਿ ਰਸਗਿਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਣੀਤਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਆਵਤ੍ਤੋ. ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਜ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੂਤਿ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਨਿਯਾਮੇਨੇਵ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਪਤ੍ਤਕਾਲੇ ਕਾਯਵਿਵੇਕਸ੍ਸ ਓਕਾਸਦਾਨਤ੍ਥਂ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਗਤਾ. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਚ ਅਞ੍ਞਟ੍ਠਾਨਂ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਬਾਰਾਣਸਿਮੇਵ ਅਗਮਂਸੁ. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਤੇਸੁ ਗਤੇਸੁ ਅਦ੍ਧਮਾਸਂ ਕਾਯਵਿਵੇਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਅਪਰਾਜਿਤਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿ.
੩੮੩. ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹੀਤਿਆਦਿ ਭਯਭੇਰਵੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
੩੮੭. ਅਭਿਜਾਨਾਮਿ ਖੋ ਪਨਾਹਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕੋ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ. ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਕਿਰ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਹਂ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਏਕਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਂ. ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ‘ਅਪਰਾਪਿ ਮਂ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨ, ਅਪਰਾਪਿ ਮਂ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨਾ’ਤਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਅਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਕਥੇਤਿਯੇਵ. ਕੁਪਿਤੋ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ? ਅਥ ਭਗਵਾ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨ ¶ , ਤਥਾਗਤੇ ਅਨੇਕਸਤਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੇ ਕੁਪਿਤੋ ¶ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋਤਿ ਏਕੋਪਿ ਵਤ੍ਤਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਰੇਸਂ ਬੋਧਨਤ੍ਥਾਯ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਤ੍ਥਾਯ ਏਵ ਤਥਾਗਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ. ਤਤ੍ਥ ਆਰਬ੍ਭਾਤਿ ਸਨ੍ਧਾਯ. ਯਾਵਦੇਵਾਤਿ ਪਯੋਜਨਵਿਧਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਨਿਯਮਨਂ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਪਰੇਸਂ ਵਿਞ੍ਞਾਪਨਮੇਵ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਪਯੋਜਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਏਕਸ੍ਸੇਵ ਦੇਸੇਤਿ, ਯਤ੍ਤਕਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤਾਰੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਦੇਸੇਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਪੁਰਿਮਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ? ਸਚ੍ਚਕੋ ਕਿਰ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਅਭਿਰੂਪੋ ਪਾਸਾਦਿਕੋ ਸੁਫੁਸਿਤਂ ਦਨ੍ਤਾਵਰਣਂ, ਜਿਵ੍ਹਾ ਮੁਦੁਕਾ, ਮਧੁਰਂ ਵਾਕ੍ਕਰਣਂ, ਪਰਿਸਂ ਰਞ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਮਞ੍ਞੇ ਵਿਚਰਤਿ, ਅਨ੍ਤੋ ਪਨਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨ, ਨ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਿਸਂ ਰਞ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਵਿਚਰਤਿ, ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਰਿਯਨ੍ਤਾਯਪਿ ਪਰਿਸਾਯ ਤਥਾਗਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਅਸਲ੍ਲੀਨੋ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਏਤ੍ਤਕਂ ਏਕਵਿਹਾਰੀ, ਸੁਞ੍ਞਤਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਏਵਮਾਹ.
ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ¶ ਗੋਚਰਜ੍ਝਤ੍ਤਮੇਵ. ਸਨ੍ਨਿਸਾਦੇਮੀਤਿ ਸਨ੍ਨਿਸੀਦਾਪੇਮਿ, ਤਥਾਗਤੋ ਹਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਪਰਿਸਾ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਦੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਪੁਬ੍ਬਾਭੋਗੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਸਾਧੁਕਾਰਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਨਿਗ੍ਘੋਸੇ ਅਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਯੇਵ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਭਵਙ੍ਗਪਰਿਵਾਸੋ ਲਹੁਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਵਾਰੇ ਪਸ੍ਸਾਸਵਾਰੇ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਯੇਨ ਸੁਦਂ ਨਿਚ੍ਚਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਯੇਨ ਸੁਞ੍ਞੇਨ ਫਲਸਮਾਧਿਨਾ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਵਿਹਰਾਮਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਾਧਿਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਣ੍ਠਪੇਮਿ ਸਮਾਦਹਾਮੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਓਕਪ੍ਪਨਿਯਮੇਤਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਦਹਨਿਯਮੇਤਂ. ਏਵਂ ਭਗਵਤੋ ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਤਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਓਵਟ੍ਟਿਕਸਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਨੀਤਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਭਿਜਾਨਾਤਿ ਖੋ ਪਨ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ ਦਿਵਾ ਸੁਪਿਤਾਤਿ ਆਹ. ਯਥਾ ਹਿ ਸੁਨਖੋ ਨਾਮ ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਖੀਰਪਕ੍ਕਪਾਯਸਂ ਸਪ੍ਪਿਨਾ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਉਦਰਪੂਰਂ ਭੋਜਿਤੋਪਿ ਗੂਥਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਖਾਦਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਅਖਾਦਮਾਨੋ ¶ ਘਾਯਿਤ੍ਵਾਪਿ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਘਾਯਿਤ੍ਵਾਵ ਗਤਸ੍ਸ ਕਿਰਸ੍ਸ ਸੀਸਂ ਰੁਜ੍ਜਤਿ; ਏਵਮੇਵਂ ਇਮਸ੍ਸਪਿ ਸਤ੍ਥਾ ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਖੀਰਪਕ੍ਕਪਾਯਸਸਦਿਸਂ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਆਸਵਕ੍ਖਯਾ ਪਸਾਦਨੀਯਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਏਤਸ੍ਸ ਪਨ ਏਵਰੂਪਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ¶ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਰਿ ਪਸਾਦਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਓਵਟ੍ਟਿਕਸਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਨੀਤਪਞ੍ਹਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਏਵਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਸਬ੍ਬਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਪਹੀਯਤਿ, ਕਾਯਦਰਥੋ ਪਨ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕੇਪਿ ਹੋਤਿ ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਕੇਪਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਕਮਲੁਪ੍ਪਲਾਦੀਨਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਵਿਕਸਨ੍ਤਿ, ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਮਕੁਲਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਾਯਂ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਰੁਕ੍ਖਾਨਮ੍ਪਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਪਤਿਲੀਯਨ੍ਤਿ, ਪਾਤੋ ਵਿਪ੍ਫਾਰਿਕਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਦਰਥੋਯੇਵ ਦਰਥਵਸੇਨ ਭਵਙ੍ਗਸੋਤਞ੍ਚ ਇਧ ਨਿਦ੍ਦਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਤਂ ਖੀਣਾਸਵਾਨਮ੍ਪਿ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ, ‘‘ਅਭਿਜਾਨਾਮਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਸਮ੍ਮੋਹਵਿਹਾਰਸ੍ਮਿਂ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਮੋਹਵਿਹਾਰੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.
੩੮੯. ਆਸਜ੍ਜ ਆਸਜ੍ਜਾਤਿ ਘਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਘਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ. ਉਪਨੀਤੇਹੀਤਿ ਉਪਨੇਤ੍ਵਾ ਕਥਿਤੇਹਿ. ਵਚਨਪ੍ਪਥੇਹੀਤਿ ਵਚਨੇਹਿ. ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਲਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਾਚਾਯਪਿ ਪਸਂਸਨ੍ਤੋ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍ਵਾ. ਭਗਵਤਾ ਇਮਸ੍ਸ ਨਿਗਣ੍ਠਸ੍ਸ ਦ੍ਵੇ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਕਥਿਤਾਨਿ. ਪੁਰਿਮਸੁਤ੍ਤਂ ਏਕੋ ਭਾਣਵਾਰੋ, ਇਦਂ ਦਿਯਡ੍ਢੋ, ਇਤਿ ਅਡ੍ਢਤਿਯੇ ਭਾਣਵਾਰੇ ਸੁਤ੍ਵਾਪਿ ਅਯਂ ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਨੇਵ ਅਭਿਸਮਯਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਨ ਸਰਣੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ. ਕਸ੍ਮਾ ਏਤਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ¶ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸੀਤਿ? ਅਨਾਗਤੇ ਵਾਸਨਤ੍ਥਾਯ. ਪਸ੍ਸਤਿ ਹਿ ਭਗਵਾ, ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਇਦਾਨਿ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਮਯ੍ਹਂ ਪਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਸਮਧਿਕਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਸ੍ਸਸਤਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਕੁਲਘਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਤੀਣਿ ਪਿਟਕਾਨਿ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਕਾਲ਼ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤੋ ਨਾਮ ਮਹਾਖੀਣਾਸਵੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਇਦਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਨਾਗਤੇ ਵਾਸਨਤ੍ਥਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ.
ਸੋਪਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਮ੍ਹਿ ਸਾਸਨੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇ ਦੇਵਲੋਕਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਗਿਰਿਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਗਾਮੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਅਮਚ੍ਚਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਮਤ੍ਥਯੋਬ੍ਬਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਤੇਪਿਟਕਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਣਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ ¶ ਮਹਾਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਂ ਚੋਦੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਤੇਪਿਟਕਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤੇਨ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮੁਖਂ ਦਤ੍ਵਾ ਕਥਾਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਅਕਾਸਿ. ਸੋ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਯਿ ਗਨ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਤੇ ਮੁਖਂ ਦਤ੍ਵਾ ਕਥਾਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ¶ ਕਰਿਤ੍ਥ, ਕੋ ਮਯ੍ਹਂ ਦੋਸੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਤ੍ਵਂ, ਆਵੁਸੋ, ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤ ਏਤ੍ਤਕੇਨੇਵ ‘ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਕਿਚ੍ਚਂ ਮੇ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਂ ਕਰੋਸੀ’’ਤਿ. ਕਿਂ ਕਰੋਮਿ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ? ਗਣਂ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਤ੍ਵਂ ਪਪਞ੍ਚਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਪਬ੍ਬਤਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਹੀਤਿ. ਸੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਓਵਾਦੇ ਠਤ੍ਵਾ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪੁਞ੍ਞਵਾ ਰਾਜਪੂਜਿਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਹਾਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵਾਰੋ ਚੇਤਿਯਪਬ੍ਬਤਵਿਹਾਰੇ ਵਸਿ.
ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਕਾਲੇ ਤਿਸ੍ਸਮਹਾਰਾਜਾ ਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਚੇਤਿਯਪਬ੍ਬਤੇ ਰਾਜਲੇਣੇ ਵਸਤਿ. ਸੋ ਥੇਰਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਕਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸਞ੍ਞਂ ਅਦਾਸਿ – ‘‘ਯਦਾ ਮਯ੍ਹਂ ਅਯ੍ਯੋ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਤਦਾ ਮੇ ਸਞ੍ਞਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ. ਥੇਰੋਪਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਦਿਵਸੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵਾਰੋ ਕਣ੍ਟਕਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਚੇਤਿਯਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲ਼ਤਿਮ੍ਬਰੁਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਥ ਨਂ ਏਕੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਤ੍ਥੇਰੋ ਕਾਲ਼ਕਾਰਾਮਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਥੇਰੋ ਨਨੁ, ਆਵੁਸੋ, ਅਜ੍ਜ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਦਿਵਸੋਤਿ ਆਹ. ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਦਿਵਸੋਤਿ. ਤੇਨ ਹਿ ਪੀਠਕਂ ਆਨੇਥ, ਇਧੇਵ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ਅਦਂਸੁ. ਥੇਰੋ ਪੁਬ੍ਬਗਾਥਾ ਵਤ੍ਵਾ ਕਾਲ਼ਕਾਰਾਮਸੁਤ੍ਤਂ ਆਰਭਿ. ਸੋਪਿਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਕਦਹਰੋ ਰਞ੍ਞੋ ¶ ਸਞ੍ਞਂ ਦਾਪੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਪੁਬ੍ਬਗਾਥਾਸੁ ਅਨਿਟ੍ਠਿਤਾਸੁਯੇਵ ਪਾਪੁਣਿ. ਪਤ੍ਵਾ ਚ ਅਞ੍ਞਾਤਕਵੇਸੇਨੇਵ ਪਰਿਸਨ੍ਤੇ ਠਤ੍ਵਾ ਤਿਯਾਮਰਤ੍ਤਿਂ ਠਿਤਕੋਵ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ, ਇਦਮਵੋਚ ਭਗਵਾਤਿ ਵਚਨਕਾਲੇ ¶ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਅਦਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਞਤ੍ਵਾ, ਕਦਾ ਆਗਤੋਸਿ, ਮਹਾਰਾਜਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਪੁਬ੍ਬਗਾਥਾ ਓਸਾਰਣਕਾਲੇਯੇਵ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ. ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਤੇ ਮਹਾਰਾਜ, ਕਤਨ੍ਤਿ. ਨਯਿਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦੁਕ੍ਕਰਂ, ਯਦਿ ਪਨ ਮੇ ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਆਰਦ੍ਧਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਏਕਪਦੇਪਿ ਅਞ੍ਞਵਿਹਿਤਭਾਵੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਸ੍ਸ ਪਤੋਦਯਟ੍ਠਿਨਿਤੁਦਨਮਤ੍ਤੇਪਿ ਠਾਨੇ ਸਾਮਿਭਾਵੋ ਨਾਮ ਮੇ ਮਾ ਹੋਤੂਤਿ ਸਪਥਮਕਾਸਿ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ ਪਰਿਦੀਪਿਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਰਾਜਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਏਤ੍ਤਕਾਵ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ, ਉਦਾਹੁ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਮਯਾ ਕਥਿਤਤੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਕਥਿਤਮੇਵ ਬਹੁ ਅਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ. ਉਪਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਰੋਥਾਤਿ. ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ ¶ , ਕਰੀਸਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤੇ ਸਾਲਿਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇ ਏਕਸਾਲਿਸੀਸਤੋ ਅਵਸੇਸਸਾਲੀਯੇਵ ਬਹੂ, ਏਵਂ ਮਯਾ ਕਥਿਤਗੁਣਾ ਅਪ੍ਪਾ, ਅਵਸੇਸਾ ਬਹੂਤਿ. ਅਪਰਮ੍ਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਮਂ ਕਰੋਥਾਤਿ. ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਹਾਗਙ੍ਗਾਯ ਓਘਪੁਣ੍ਣਾਯ ਸੂਚਿਪਾਸਂ ਸਮ੍ਮੁਖਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਸੂਚਿਪਾਸੇਨ ਗਤਉਦਕਂ ਅਪ੍ਪਂ, ਸੇਸਂ ਬਹੁ, ਏਵਮੇਵ ਮਯਾ ਕਥਿਤਗੁਣਾ ਅਪ੍ਪਾ, ਅਵਸੇਸਾ ਬਹੂਤਿ. ਅਪਰਮ੍ਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਮਂ ਕਰੋਥਾਤਿ. ਇਧ, ਮਹਾਰਾਜ, ਚਾਤਕਸਕੁਣਾ ਨਾਮ ਆਕਾਸੇ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ. ਖੁਦ੍ਦਕਾ ਸਾ ਸਕੁਣਜਾਤਿ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਸਕੁਣਸ੍ਸ ਆਕਾਸੇ ਪਕ੍ਖਪਸਾਰਣਟ੍ਠਾਨਂ ਬਹੁ, ਅਵਸੇਸੋ ਆਕਾਸੋ ਅਪ੍ਪੋਤਿ? ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਵਦਥ, ਅਪ੍ਪੋ ਤਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖਪਸਾਰਣੋਕਾਸੋ, ਅਵਸੇਸੋਵ ਬਹੂਤਿ. ਏਵਮੇਵ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਪ੍ਪਕਾ ਮਯਾ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ ਕਥਿਤਾ, ਅਵਸੇਸਾ ਬਹੂ ਅਨਨ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਸੁਕਥਿਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਨਨ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ ਅਨਨ੍ਤੇਨੇਵ ਆਕਾਸੇਨ ਉਪਮਿਤਾ. ਪਸਨ੍ਨਾ ਮਯਂ ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ, ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਪਨ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮ. ਅਯਂ ਮੇ ਦੁਗ੍ਗਤਪਣ੍ਣਾਕਾਰੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਇਮਂ ਤਿਯੋਜਨਸਤਿਕਂ ਰਜ੍ਜਂ ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਦੇਮਾਤਿ. ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਸਨ੍ਨਾਕਾਰੋ ਕਤੋ, ਮਯਂ ਪਨ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦਿਨ੍ਨਂ ਰਜ੍ਜਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂਯੇਵ ਦੇਮ, ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਹਿ ਮਹਾਰਾਜਾਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਮਹਾਸਚ੍ਚਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੭. ਚੂਲ਼ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੯੦. ਏਵਂ ¶ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਚੂਲ਼ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇ ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦੇਤਿ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮਸਙ੍ਖਾਤੇ ਵਿਹਾਰੇ ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਯਾ ਪਾਸਾਦੇ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੀਕਥਾਅਤੀਤੇ ਸਤਸਹਸ੍ਸਕਪ੍ਪਮਤ੍ਥਕੇ ਏਕਾ ਉਪਾਸਿਕਾ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਪਾਦਮੂਲੇ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਸਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗੁਪਟ੍ਠਾਯਿਕਾ ਹੋਮੀ’’ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਮਕਾਸਿ. ਸਾ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਦੇਵੇਸੁ ਚੇਵ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਸਂਸਰਿਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਤੋ ¶ ਕਾਲੇ ਭਦ੍ਦਿਯਨਗਰੇ ਮੇਣ੍ਡਕਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਧਨਞ੍ਜਯਸ੍ਸ ਸੇਟ੍ਠਿਨੋ ਗਹੇ ਸੁਮਨਦੇਵਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਜਾਤਕਾਲੇ ਚਸ੍ਸਾ ਵਿਸਾਖਾਤਿ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਸਾ ਯਦਾ ਭਗਵਾ ਭਦ੍ਦਿਯਨਗਰਂ ਅਗਮਾਸਿ, ਤਦਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਦਾਰਿਕਾਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਗਵਤੋ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਠਮਦਸ੍ਸਨਮ੍ਹਿਯੇਵ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਅਹੋਸਿ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਮਿਗਾਰਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਣ੍ਣਵਡ੍ਢਨਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਗੇਹਂ ਗਤਾ, ਤਤ੍ਥ ਨਂ ਮਿਗਾਰਸੇਟ੍ਠਿ ਮਾਤਿਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਿਗਾਰਮਾਤਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਪਤਿਕੁਲਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯਾ ਚਸ੍ਸਾ ਪਿਤਾ ਮਹਾਲਤਾਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਂ ਨਾਮ ਕਾਰਾਪੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨੇ ਚਤਸ੍ਸੋ ਵਜਿਰਨਾਲ਼ਿਯੋ ਉਪਯੋਗਂ ਅਗਮਂਸੁ, ਮੁਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕਾਦਸ ਨਾਲ਼ਿਯੋ, ਪਵਾਲ਼ਾਨਂ ਦ੍ਵਾਵੀਸਤਿ ਨਾਲ਼ਿਯੋ, ਮਣੀਨਂ ਤੇਤ੍ਤਿਂਸ ਨਾਲ਼ਿਯੋ, ਇਤਿ ਏਤੇਹਿ ਚ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਚ ਸਤ੍ਤਵਣ੍ਣੇਹਿ ਰਤਨੇਹਿ ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਂ ਸੀਸੇ ਪਟਿਮੁਕ੍ਕਂ ਯਾਵ ਪਾਦਪਿਟ੍ਠਿਯਾ ਭਸ੍ਸਤਿ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਹਤ੍ਥੀਨਂ ਬਲਂ ਧਾਰਯਮਾਨਾਵ ਨਂ ਇਤ੍ਥੀ ਧਾਰੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਸਾ ਅਪਰਭਾਗੇ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗੁਪਟ੍ਠਾਯਿਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪਸਾਧਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਨਵਹਿ ਕੋਟੀਹਿ ਭਗਵਤੋ ਵਿਹਾਰਂ ਕਾਰਯਮਾਨਾ ਕਰੀਸਮਤ੍ਤੇ ਭੂਮਿਭਾਗੇ ਪਾਸਾਦਂ ਕਾਰੇਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿਭੂਮਿਯਂ ਪਞ੍ਚ ਗਬ੍ਭਸਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਹੇਟ੍ਠਾਭੂਮਿਯਂ ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਗਬ੍ਭਸਹਸ੍ਸਪ੍ਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਸਾ ‘‘ਸੁਦ੍ਧਪਾਸਾਦੋਵ ਨ ਸੋਭਤੀ’’ਤਿ ਤਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਦ੍ਵਿਕੂਟਗੇਹਸਤਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ¶ ਚੂਲ਼ਪਾਸਾਦਸਤਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ਦੀਘਸਾਲਸਤਾਨਿ ਚ ਕਾਰਾਪੇਸਿ. ਵਿਹਾਰਮਹੋ ਚਤੂਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਗਮਾਸਿ.
ਮਾਤੁਗਾਮਤ੍ਤਭਾਵੇ ¶ ਠਿਤਾਯ ਵਿਸਾਖਾਯ ਵਿਯ ਅਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਧਨਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਪੁਰਿਸਤ੍ਤਭਾਵੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਚ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਵਿਯ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਧਨਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਸੋ ਹਿ ਚਤੁਪਞ੍ਞਾਸਕੋਟਿਯੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਾ ਦਕ੍ਖਿਣਭਾਗੇ ਅਨੁਰਾਧਪੁਰਸ੍ਸ ਮਹਾਵਿਹਾਰਸਦਿਸੇ ਠਾਨੇ ਜੇਤਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰਂ ਨਾਮ ਕਾਰੇਸਿ. ਵਿਸਾਖਾ, ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਾ ਪਾਚੀਨਭਾਗੇ ਉਤ੍ਤਮਦੇਵੀਵਿਹਾਰਸਦਿਸੇ ਠਾਨੇ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮਂ ਨਾਮ ਕਾਰੇਸਿ. ਭਗਵਾ ਇਮੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਕੁਲਾਨਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਇਮੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਵਿਹਾਰੇਸੁ ਨਿਬਦ੍ਧਵਾਸਂ ਵਸਿ. ਏਕਂ ਅਨ੍ਤੋਵਸ੍ਸਂ ਜੇਤਵਨੇ ਵਸਤਿ, ਏਕਂ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇ, ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਸਮਯੇ ਭਗਵਾ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇ ਵਿਹਰਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇ ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦੇ’’ਤਿ.
ਕਿਤ੍ਤਾਵਤਾ ¶ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਕਿਤ੍ਤਕੇਨ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ. ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਤਾਯ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਕਿਤ੍ਤਾਵਤਾ ਹੋਤਿ? ਯਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਮੇ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪ੍ਪਟਿਪਦਂ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਦੇਸੇਥਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਟ੍ਠੋਤਿ ਖਯਵਯਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਨ੍ਤਂ ਅਤੀਤਾਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਾ. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਾ ਨਿਟ੍ਠਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਟ੍ਠੋ, ਏਕਨ੍ਤਨਿਟ੍ਠੋ ਸਤਤਨਿਟ੍ਠੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਯੋਗਕ੍ਖੇਮੀਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਯੋਗਕ੍ਖੇਮੀ, ਨਿਚ੍ਚਯੋਗਕ੍ਖੇਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ, ਨਿਚ੍ਚਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਮਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੋ. ਸੇਟ੍ਠੋ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਨ੍ਤਿ ਦੇਵਾਨਞ੍ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਞ੍ਚ ਸੇਟ੍ਠੋ ਉਤ੍ਤਮੋ. ਏਵਰੂਪੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਿਤ੍ਤਾਵਤਾ ਹੋਤਿ, ਖਿਪ੍ਪਮੇਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨੇਵ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਕਥੇਥਾਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਯਾਚਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਸ ਏਵਂ ਵੇਗਾਯਤੀਤਿ? ਕੀਲ਼ਂ ਅਨੁਭਵਿਤੁਕਾਮਤਾਯ.
ਅਯਂ ਕਿਰ ਉਯ੍ਯਾਨਕੀਲ਼ਂ ਆਣਾਪੇਤ੍ਵਾ ਚਤੂਹਿ ਮਹਾਰਾਜੂਹਿ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਆਰਕ੍ਖਂ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੀਸੁ ਦੇਵਲੋਕੇਸੁ ਦੇਵਸਙ੍ਘੇਨ ਪਰਿਵੁਤੋ ਅਡ੍ਢਤਿਯਾਹਿ ਨਾਟਕਕੋਟੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਰਾਵਣਂ ¶ ਆਰੁਯ੍ਹ ਉਯ੍ਯਾਨਦ੍ਵਾਰੇ ਠਿਤੋ ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸਿ – ‘‘ਕਿਤ੍ਤਕੇਨ ਨੁ ਖੋ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਆਗਮਨਿਯਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਪਦਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਪਞ੍ਹੋ ਅਤਿਵਿਯ ਸਸ੍ਸਿਰਿਕੋ, ਸਚਾਹਂ ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾਵ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਪਵਿਸਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਛਦ੍ਵਾਰਿਕੇਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇਹਿ ਨਿਮ੍ਮਥਿਤੋ ਨ ਪੁਨ ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸ੍ਸਾਮਿ ¶ , ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਤਾਵ ਉਯ੍ਯਾਨਕੀਲ਼ਾ, ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਹਿਤਪਞ੍ਹੋ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਕੀਲ਼ਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ. ਤੇਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ ਆਰਕ੍ਖਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਠਿਤਾ, ਪਰਿਚਾਰਿਕਦੇਵਸਙ੍ਘਾਪਿ ਨਾਟਕਾਨਿਪਿ ਏਰਾਵਣੋਪਿ ਨਾਗਰਾਜਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਉਯ੍ਯਾਨਦ੍ਵਾਰੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ, ਏਵਮੇਸ ਕੀਲ਼ਂ ਅਨੁਭਵਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਵੇਗਾਯਨ੍ਤੋ ਏਵਮਾਹ.
ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਨਾਲਂ ਅਭਿਨਿਵੇਸਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਨਾਮ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਧਾਤੁਯੋ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਅਭਿਨਿਵੇਸਾਯ ¶ ਨਾਲਂ ਨ ਪਰਿਯਤ੍ਤਾ ਨ ਸਮਤ੍ਥਾ ਨ ਯੁਤ੍ਤਾ, ਕਸ੍ਮਾ? ਗਹਿਤਾਕਾਰੇਨ ਅਤਿਟ੍ਠਨਤੋ. ਤੇ ਹਿ ਨਿਚ੍ਚਾਤਿ ਗਹਿਤਾਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਵ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸੁਖਾਤਿ ਗਹਿਤਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖਾਵ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਗਹਿਤਾਪਿ ਅਨਤ੍ਤਾਵ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਾਲਂ ਅਭਿਨਿਵੇਸਾਯ. ਅਭਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਭਿਜਾਨਾਤਿ. ਪਰਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਤਥੇਵ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਜਾਨਾਤਿ. ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਵੇਦਨਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਪਞ੍ਚਵਿਞ੍ਞਾਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਵੇਦਨਂ ਅਨੁਭਵਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਭਗਵਾ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਵੇਦਨਾਵਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਰੂਪਪਰਿਗ੍ਗਹਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਵੇਦਨਾਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਨ ਕਥਿਤਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਨ ਕਥਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ, ਤੇ ਹਿ ਉਪ੍ਪਾਦਵਯਟ੍ਠੇਨ ਅਨਿਚ੍ਚਾ. ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਤਿ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਖਯਤੋ ਵਯਤੋ ਦਸ੍ਸਨਞਾਣਂ. ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ¶ . ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ.
ਵਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਵੇ ਵਿਰਾਗਾ ਖਯਵਿਰਾਗੋ ਚ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਵਿਰਾਗੋ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਖਯਵਯਤੋ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾਪਿ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਵਿਰਾਗਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵਿਰਾਗਤੋ ਦਸ੍ਸਨਮਗ੍ਗਞਾਣਮ੍ਪਿ ਵਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ. ਤਦੁਭਯਸਮਾਙ੍ਗੀਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਨਾਮ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀ’’ਤਿ, ਵਿਰਾਗਤੋ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਰੋਧਾਨੁਪਸ੍ਸਿਮ੍ਹਿਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ, ਨਿਰੋਧੋਪਿ ਹਿ ਖਯਨਿਰੋਧੋ ਚ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਰੋਧੋ ਚਾਤਿ ਦੁਵਿਧੋਯੇਵ. ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋ, ਸੋ ਚ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋਤਿ ਦੁਵਿਧੋ ਹੋਤਿ ¶ . ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ, ਸਾ ਹਿ ਤਦਙ੍ਗਵਸੇਨ ਕਿਲੇਸੇ ਚ ਖਨ੍ਧੇ ਚ ਵੋਸ੍ਸਜ੍ਜਤਿ. ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋਤਿ ਮਗ੍ਗੋ, ਸੋ ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ. ਦ੍ਵੀਹਿਪਿ ਵਾ ਕਾਰਣੇਹਿ ਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋਯੇਵ, ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਞ੍ਚ ਵੋਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਕਿਲੇਸੇ ਚ ਖਨ੍ਧੇ ਚ ਪਰਿਚ੍ਚਜਤੀਤਿ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋ, ਨਿਰੋਧੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤੀਤਿ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋਤਿ ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਂ ਮਗ੍ਗੇ ਸਮੇਤਿ. ਤਦੁਭਯਸਮਙ੍ਗੀਪੁਗ੍ਗਲੋ ਇਮਾਯ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀ’’ਤਿ. ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ ਉਪਾਦਿਯਤੀਤਿ ¶ ਕਿਞ੍ਚਿ ਏਕਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਨ ਉਪਾਦਿਯਤਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਨ ਪਰਾਮਸਤਿ. ਅਨੁਪਾਦਿਯਂ ਨ ਪਰਿਤਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਤਣ੍ਹਾਪਰਿਤਸ੍ਸਨਾਯ ਨ ਪਰਿਤਸ੍ਸਤਿ. ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਞ੍ਞੇਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤੀਤਿ ਸਯਮੇਵ ਕਿਲੇਸਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ. ਖੀਣਾ ਜਾਤੀਤਿਆਦਿਨਾ ਪਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਵ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਇਤਿ ਭਗਵਾ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪ੍ਪਟਿਪਦਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਸਲ੍ਲਹੁਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਖਿਪ੍ਪਂ ਕਥੇਸਿ.
੩੯੧. ਅਵਿਦੂਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰੇ ਕੂਟਾਗਾਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ. ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚਾਤਿ ਞਾਣੇਨ ਅਭਿਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਜਾਨਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਏਸ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਮੋਦਿ, ਉਦਾਹੁ ¶ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਵਾਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨਸ੍ਸ ਏਵਮਹੋਸੀਤਿ? ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਨ ਭਗਵਤੋ ਪਞ੍ਹਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਸਦ੍ਦਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿ, ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਪਨ ਦੇਵਰਞ੍ਞੋ, ‘‘ਏਵਮੇਤਂ ਭਗਵਾ ਏਵਮੇਤਂ ਸੁਗਤਾ’’ਤਿ ਅਨੁਮੋਦਨਸਦ੍ਦਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿ. ਸਕ੍ਕੋ ਕਿਰ ਦੇਵਰਾਜਾ ਮਹਤਾ ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਨੁਮੋਦਿ. ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਭਗਵਤੋ ਸਦ੍ਦਂ ਅਸ੍ਸੋਸੀਤਿ? ਯਥਾਪਰਿਸਵਿਞ੍ਞਾਪਕਤ੍ਤਾ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਨ੍ਤਾਨਂ ਏਕਾਬਦ੍ਧਾਯ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਰਿਯਨ੍ਤਾਯਪਿ ਪਰਿਸਾਯ ਸਦ੍ਦੋ ਸੁਯ੍ਯਤਿ, ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਪਨ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਙ੍ਗੁਲਿਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਨ ਨਿਚ੍ਛਰਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਏਵਰੂਪਾ ਮਧੁਰਕਥਾ ਮਾ ਨਿਰਤ੍ਥਕਾ ਅਗਮਾਸੀਤਿ. ਤਦਾ ਭਗਵਾ ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦੇ ਸਤ੍ਤਰਤਨਮਯੇ ਕੂਟਾਗਾਰੇ ਸਿਰਿਗਬ੍ਭਮ੍ਹਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਿਣਪਸ੍ਸੇ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਸਨਕੂਟਾਗਾਰਂ, ਵਾਮਪਸ੍ਸੇ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ, ਅਨ੍ਤਰੇ ਛਿਦ੍ਦਵਿਵਰੋਕਾਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਰੋ ਨ ਭਗਵਤੋ ਸਦ੍ਦਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿ, ਸਕ੍ਕਸ੍ਸੇਵ ਅਸ੍ਸੋਸੀਤਿ.
ਪਞ੍ਚਹਿ ¶ ਤੂਰਿਯਸਤੇਹੀਤਿ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਾਨਂ ਤੂਰਿਯਾਨਂ ਪਞ੍ਚਹਿ ਸਤੇਹਿ. ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਂ ਤੂਰਿਯਂ ਨਾਮ ਆਤਤਂ ਵਿਤਤਂ ਆਤਤਵਿਤਤਂ ਸੁਸਿਰਂ ਘਨਨ੍ਤਿ ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਆਤਤਂ ਨਾਮ ਚਮ੍ਮਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧੇਸੁ ਭੇਰਿਆਦੀਸੁ ਏਕਤਲਤੂਰਿਯਂ. ਵਿਤਤਂ ਨਾਮ ਉਭਯਤਲਂ. ਆਤਤਵਿਤਤਂ ਨਾਮ ਤਨ੍ਤਿਬਦ੍ਧਪਣਵਾਦਿ. ਸੁਸਿਰਂ ਵਂਸਾਦਿ. ਘਨਂ ਸਮ੍ਮਾਦਿ. ਸਮਪ੍ਪਿਤੋਤਿ ਉਪਗਤੋ. ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤੋਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਪਰਿਚਾਰੇਤੀਤਿ ਤਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਨ੍ਤੋ ਤਤੋ ਤਤੋ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਚਾਰੇਤਿ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵਜ੍ਜਮਾਨੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਤੂਰਿਯਸਤੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਿਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ¶ ਅਨੁਭਵਤੀ. ਪਟਿਪਣਾਮੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ, ਨਿਸ੍ਸਦ੍ਦਾਨਿ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥੇਵ ਹਿ ਇਦਾਨਿ ਸਦ੍ਧਾ ਰਾਜਾਨੋ ਗਰੁਭਾਵਨਿਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਦਿਸ੍ਵਾ – ‘‘ਅਸੁਕੋ ਨਾਮ ਅਯ੍ਯੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਮਾ, ਤਾਤਾ, ਗਾਯਥ, ਮਾ ਵਾਦੇਥ, ਮਾ ਨਚ੍ਚਥਾ’’ਤਿ ਨਾਟਕਾਨਿ ਪਟਿਵਿਨੇਨ੍ਤਿ, ਸਕ੍ਕੋਪਿ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਵਮਕਾਸਿ. ਚਿਰਸ੍ਸਂ ਖੋ, ਮਾਰਿਸ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ, ਇਮਂ ਪਰਿਯਾਯਮਕਾਸੀਤਿ ਏਵਰੂਪਂ ਲੋਕੇ ਪਕਤਿਯਾ ਪਿਯਸਮੁਦਾਹਾਰਵਚਨਂ ਹੋਤਿ, ਲੋਕਿਯਾ ਹਿ ਚਿਰਸ੍ਸਂ ਆਗਤਮ੍ਪਿ ਅਨਾਗਤਪੁਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਮਨਾਪਜਾਤਿਯਂ ਆਗਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, – ‘‘ਕੁਤੋ ਭਵਂ ਆਗਤੋ, ਚਿਰਸ੍ਸਂ ਭਵਂ ¶ ਆਗਤੋ, ਕਥਂ ਤੇ ਇਧਾਗਮਨਮਗ੍ਗੋ ਞਾਤੋ ਮਗ੍ਗਮੂਲ਼੍ਹੋਸੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਆਗਤਪੁਬ੍ਬਤ੍ਤਾਯੇਵ ਏਵਮਾਹ. ਥੇਰੋ ਹਿ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਦੇਵਚਾਰਿਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿਯੇਵ. ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਯਾਯਮਕਾਸੀਤਿ ਵਾਰਮਕਾਸਿ. ਯਦਿਦਂ ਇਧਾਗਮਨਾਯਾਤਿ ਯੋ ਅਯਂ ਇਧਾਗਮਨਾਯ ਵਾਰੋ, ਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਚਿਰਸ੍ਸਮਕਾਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਦਮਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਿਕਂ ਮਣਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਪਞ੍ਞਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ.
੩੯੨. ਬਹੁਕਿਚ੍ਚਾ ਬਹੁਕਰਣੀਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯੇਸਂ ਬਹੂਨਿ ਕਿਚ੍ਚਾਨਿ, ਤੇ ਬਹੁਕਿਚ੍ਚਾ. ਬਹੁਕਰਣੀਯਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਅਪ੍ਪੇਵ ਸਕੇਨ ਕਰਣੀਯੇਨਾਤਿ ਸਕਰਣੀਯਮੇਵ ਅਪ੍ਪਂ ਮਨ੍ਦਂ, ਨ ਬਹੁ, ਦੇਵਾਨਂ ਕਰਣੀਯਂ ਪਨ ਬਹੁ, ਪਥਵਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹਿ ਕਪ੍ਪਰੁਕ੍ਖਮਾਤੁਗਾਮਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਅਟ੍ਟਾ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਯਮੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ਅਪਿਚ ਦੇਵਾਨਂਯੇਵ ਤਾਵਤਿਂਸਾਨਂ ਕਰਣੀਯੇਨਾਤਿ. ਦੇਵਾਨਞ੍ਹਿ ਧੀਤਾ ਚ ਪੁਤ੍ਤਾ ਚ ਅਙ੍ਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਪਾਦਪਰਿਚਾਰਿਕਾ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਸਯਨੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤਾਸਂ ਮਣ੍ਡਨਪਸਾਧਨਕਾਰਿਕਾ ਦੇਵਧੀਤਾ ਸਯਨਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰਾ ਅਨ੍ਤੋਵਿਮਾਨੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਅਟ੍ਟਕਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਯੇ ਪਨ ਸੀਮਨ੍ਤਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤੇ ‘‘ਮਮ ਸਨ੍ਤਕਾ ਤਵ ਸਨ੍ਤਕਾ’’ਤਿ ਨਿਚ੍ਛੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਅਟ੍ਟਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਸਕ੍ਕਂ ਦੇਵਰਾਜਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਯਸ੍ਸ ਵਿਮਾਨਂ ਆਸਨ੍ਨਤਰਂ, ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕੋਤਿ ਵਦਤਿ. ਸਚੇ ਦ੍ਵੇਪਿ ਸਮਟ੍ਠਾਨੇ ¶ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਸ੍ਸ ਵਿਮਾਨਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਠਿਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕੋਤਿ ਵਦਤਿ. ਸਚੇ ਏਕਮ੍ਪਿ ਨ ਓਲੋਕੇਤਿ, ਤਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਕਲਹੁਪਚ੍ਛੇਦਨਤ੍ਥਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਕਰੋਤਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ, ‘‘ਦੇਵਾਨਂਯੇਵ ਤਾਵਤਿਂਸਾਨਂ ਕਰਣੀਯੇਨਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਪਿਚਸ੍ਸ ਏਵਰੂਪਂ ਕੀਲ਼ਾਕਿਚ੍ਚਮ੍ਪਿ ਕਰਣੀਯਮੇਵ.
ਯਂ ¶ ਨੋ ਖਿਪ੍ਪਮੇਵ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤੀਤਿ ਯਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸੀਘਮੇਵ ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਰੂਪਗਤਂ ਵਿਯ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਇਮਿਨਾ – ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਂ ਪਞ੍ਹਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਨ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਮੀ’’ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਥੇਰੋ – ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਨੁ ਖੋ ਅਯਂ ਯਕ੍ਖੋ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਭਾਵਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਪਸ੍ਸੇਨ ਪਰਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜਨ੍ਤੋ – ‘‘ਦੇਵਾ ਨਾਮ ਮਹਾਮੂਲ਼੍ਹਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਛਦ੍ਵਾਰਿਕੇਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇਹਿ ਨਿਮ੍ਮਥੀਯਮਾਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭੁਤ੍ਤਾਭੁਤ੍ਤਭਾਵਮ੍ਪਿ ਪੀਤਾਪੀਤਭਾਵਮ੍ਪਿ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਇਧ ਕਤਮੇਤ੍ਥ ਪਮੁਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਾਸਿ. ਕੇਚਿ ¶ ਪਨਾਹੁ – ‘‘ਥੇਰੋ ਏਤਸ੍ਸ ਗਰੁ ਭਾਵਨਿਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘ਇਦਾਨੇਵ ਲੋਕੇ ਅਗ੍ਗਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਞ੍ਹਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤੋ, ਇਦਾਨੇਵ ਨਾਟਕਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋਤਿ ਏਵਂ ਮਂ ਥੇਰੋ ਤਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ ਭਯੇਨ ਏਵਮਾਹਾ’’ਤਿ. ਏਤਂ ਪਨ ਕੋਹਞ੍ਞਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਰਿਯਸਾਵਕਸ੍ਸ ਏਵਰੂਪਂ ਕੋਹਞ੍ਞਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਮੂਲ਼੍ਹਭਾਵੇਨੇਵ ਨ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਉਪਰਿ ਕਸ੍ਮਾ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸੀਤਿ? ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਸ ਸੋਮਨਸ੍ਸਸਂਵੇਗਂ ਜਨਯਿਤ੍ਵਾ ਤਮਂ ਨੀਹਰਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸੀਤਿ.
ਇਦਾਨਿ ਸਕ੍ਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਏਵਂ ਭੂਤਕਾਰਣਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਤੁਂ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਮੁਪਬ੍ਯੂਲ਼੍ਹੋਤਿ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੋ ਰਾਸਿਭੂਤੋ. ਅਸੁਰਾ ਪਰਾਜਿਨਿਂਸੂਤਿ ਅਸੁਰਾ ਪਰਾਜਯਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ. ਕਦਾ ਪਨੇਤੇ ਪਰਾਜਿਤਾਤਿ? ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਾਲੇ. ਸਕ੍ਕੋ ਕਿਰ ਅਨਨ੍ਤਰੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਮਗਧਰਟ੍ਠੇ ਮਚਲਗਾਮੇ ਮਘੋ ਨਾਮ ਮਾਣਵੋ ਅਹੋਸਿ, ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਬ੍ਯਤ੍ਤੋ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਚਰਿਯਾ ਵਿਯਸ੍ਸ ਚਰਿਯਾ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਤੇਤ੍ਤਿਂਸ ਪੁਰਿਸੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਲ੍ਯਾਣਮਕਾਸਿ. ਏਕਦਿਵਸਂ ਅਤ੍ਤਨੋਵ ਪਞ੍ਞਾਯ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਗਾਮਮਜ੍ਝੇ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਕਚਵਰਂ ਉਭਯਤੋ ਅਪਬ੍ਬਹਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਠਾਨਂ ਅਤਿਰਮਣੀਯਮਕਾਸਿ, ਪੁਨ ਤਤ੍ਥੇਵ ਮਣ੍ਡਪਂ ਕਾਰੇਸਿ, ਪੁਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ਸਾਲਂ ਕਾਰੇਸਿ. ਗਾਮਤੋ ਚ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਗਾਵੁਤਮ੍ਪਿ ਅਡ੍ਢਯੋਜਨਮ੍ਪਿ ਤਿਗਾਵੁਤਮ੍ਪਿ ਯੋਜਨਮ੍ਪਿ ਵਿਚਰਿਤ੍ਵਾ ਤੇਹਿ ਸਹਾਯੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸਮਂ ਸਮਂ ਅਕਾਸਿ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਏਕਚ੍ਛਨ੍ਦਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸੇਤੁਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਸੇਤੁਂ, ਮਣ੍ਡਪਸਾਲਾਪੋਕ੍ਖਰਣੀਮਾਲਾਗਚ੍ਛਰੋਪਨਾਦੀਨਂ ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਮਣ੍ਡਪਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਬਹੁਂ ਪੁਞ੍ਞਮਕਂਸੁ ¶ . ਮਘੋ ਸਤ੍ਤ ਵਤਪਦਾਨਿ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਹਾਯੇਹਿ ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ¶ ਕਾਲੇ ਅਸੁਰਗਣਾ ਤਾਵਤਿਂਸਦੇਵਲੋਕੇ ਪਟਿਵਸਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਦੇਵਾਨਂ ਸਮਾਨਾਯੁਕਾ ਸਮਾਨਵਣ੍ਣਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਸਕ੍ਕਂ ਸਪਰਿਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਧੁਨਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਨਵਕਦੇਵਪੁਤ੍ਤਾ ਆਗਤਾਤਿ ਮਹਾਪਾਨਂ ਸਜ੍ਜਯਿਂਸੁ. ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਞ੍ਞਂ ¶ ਅਦਾਸਿ – ‘‘ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਕੁਸਲਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਹਿ ਨ ਪਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਾਧਾਰਣਂ ਕਤਂ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਗਣ੍ਡਪਾਨਂ ਮਾ ਪਿਵਿਤ੍ਥ ਪੀਤਮਤ੍ਤਮੇਵ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਤਥਾ ਅਕਂਸੁ. ਬਾਲਅਸੁਰਾ ਗਣ੍ਡਪਾਨਂ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ ਮਤ੍ਤਾ ਨਿਦ੍ਦਂ ਓਕ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਾਨਂ ਸਞ੍ਞਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤੇ ਪਾਦੇਸੁ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਿਨੇਰੁਪਾਦੇ ਖਿਪਾਪੇਸਿ, ਸਿਨੇਰੁਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਿਮਤਲੇ ਅਸੁਰਭਵਨਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਾਵਤਿਂਸਦੇਵਲੋਕਪ੍ਪਮਾਣਮੇਵ. ਤਤ੍ਥ ਅਸੁਰਾ ਵਸਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਚਿਤ੍ਤਪਾਟਲਿ ਨਾਮ ਰੁਕ੍ਖੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਪੁਪ੍ਫਨਕਾਲੇ ਜਾਨਨ੍ਤਿ – ‘‘ਨਾਯਂ ਤਾਵਤਿਂਸਾ, ਸਕ੍ਕੇਨ ਵਞ੍ਚਿਤਾ ਮਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਗਣ੍ਹਥ ਨਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸਿਨੇਰੁਂ ਪਰਿਹਰਮਾਨਾ ਦੇਵੇ ਵੁਟ੍ਠੇ ਵਮ੍ਮਿਕਪਾਦਤੋ ਵਮ੍ਮਿਕਮਕ੍ਖਿਕਾ ਵਿਯ ਅਭਿਰੁਹਿਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਲੇਨ ਦੇਵਾ ਜਿਨਨ੍ਤਿ, ਕਾਲੇਨ ਅਸੁਰਾ. ਯਦਾ ਦੇਵਾਨਂ ਜਯੋ ਹੋਤਿ, ਅਸੁਰੇ ਯਾਵ ਸਮੁਦ੍ਦਪਿਟ੍ਠਾ ਅਨੁਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ. ਯਦਾ ਅਸੁਰਾਨਂ ਜਯੋ ਹੋਤਿ, ਦੇਵੇ ਯਾਵ ਵੇਦਿਕਪਾਦਾ ਅਨੁਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਸਙ੍ਗਾਮੇ ਦੇਵਾਨਂ ਜਯੋ ਅਹੋਸਿ, ਦੇਵਾ ਅਸੁਰੇ ਯਾਵ ਸਮੁਦ੍ਦਪਿਟ੍ਠਾ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਂਸੁ. ਸਕ੍ਕੋ ਅਸੁਰੇ ਪਲਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਆਰਕ੍ਖਂ ਠਪੇਸਿ. ਏਵਂ ਆਰਕ੍ਖਂ ਦਤ੍ਵਾ ਵੇਦਿਕਪਾਦੇ ਵਜਿਰਹਤ੍ਥਾ ਇਨ੍ਦਪਟਿਮਾਯੋ ਠਪੇਸਿ. ਅਸੁਰਾ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਤਾ ਪਟਿਮਾਯੋ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਸਕ੍ਕੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ ਤਤੋਵ ਨਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵਿਜਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ. ਪਰਿਚਾਰਿਕਾਯੋਤਿ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਾਦਿਕਮ੍ਮਕਾਰਿਕਾਯੋ.
੩੯੩. ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ ਚ ਮਹਾਰਾਜਾਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਵਲ੍ਲਭੋ, ਬਲਵਵਿਸ੍ਸਾਸਿਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਕ੍ਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਪੁਰਕ੍ਖਤ੍ਵਾਤਿ ਪੁਰਤੋ ਕਤ੍ਵਾ. ਪਵਿਸਿਂਸੂਤਿ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਨ ਉਪਡ੍ਢਪਿਹਿਤਾਨਿ ਦ੍ਵਾਰਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕਯਮਾਨਾ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਇਦਮ੍ਪਿ, ਮਾਰਿਸ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ, ਪਸ੍ਸ ਵੇਜਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਨ੍ਤਿ, ਮਾਰਿਸ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਵੇਜਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਂ ਪਸ੍ਸ, ਸੁਵਣ੍ਣਤ੍ਥਮ੍ਭੇ ਪਸ੍ਸ, ਰਜਤਤ੍ਥਮ੍ਭੇ ਮਣਿਤ੍ਥਮ੍ਭੇ ਪਵਾਲ਼ਤ੍ਥਮ੍ਭੇ ਲੋਹਿਤਙ੍ਗਤ੍ਥਮ੍ਭੇ ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਤ੍ਥਮ੍ਭੇ ਮੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਭੇ ਸਤ੍ਤਰਤਨਤ੍ਥਮ੍ਭੇ, ਤੇਸਂਯੇਵ ਸੁਵਣ੍ਣਾਦਿਮਯੇ ਘਟਕੇ ਵਾਲ਼ਰੂਪਕਾਨਿ ਚ ਪਸ੍ਸਾਤਿ ¶ ਏਵਂ ਥਮ੍ਭਪਨ੍ਤਿਯੋ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਏਵਮਾਹ. ਯਥਾ ਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਕਤਪੁਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ¶ ਯਥਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਪੁਞ੍ਞਸ੍ਸ ਉਪਭੋਗਟ੍ਠਾਨੇਨ ਸੋਭਿਤਬ੍ਬਂ, ਏਵਮੇਵਂ ਸੋਭਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਤਿਬਾਲ਼੍ਹਂ ¶ ਖੋ ਅਯਂ ਯਕ੍ਖੋ ਪਮਤ੍ਤੋ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਸਾਦੇ ਨਾਟਕਪਰਿਵਾਰੇਨ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਸੇਨ ਅਤਿਵਿਯ ਮਤ੍ਤੋ.
ਇਦ੍ਧਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਸੀਤਿ ਇਦ੍ਧਿਮਕਾਸਿ. ਆਪੋਕਸਿਣਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਾਸਾਦਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਕਾਸਂ ਉਦਕਂ ਹੋਤੂਤਿ ਇਦ੍ਧਿਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਪਾਸਾਦਕਣ੍ਣਿਕੇ ਪਾਦਙ੍ਗੁਟ੍ਠਕੇਨ ਪਹਰਿ. ਸੋ ਪਾਸਾਦੋ ਯਥਾ ਨਾਮ ਉਦਕਪਿਟ੍ਠੇ ਠਪਿਤਪਤ੍ਤਂ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਂ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯਾ ਪਹਟਂ ਅਪਰਾਪਰਂ ਕਮ੍ਪਤਿ ਚਲਤਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਸਂਕਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਵੇਧਿ, ਥਮ੍ਭਪਿਟ੍ਠਸਙ੍ਘਾਟਕਣ੍ਣਿਕਗੋਪਾਨਸਿਆਦੀਨਿ ਕਰਕਰਾਤਿ ਸਦ੍ਦਂ ਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤਾਨਿ ਪਤਿਤੁਂ ਵਿਯ ਆਰਦ੍ਧਾਨਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸਙ੍ਕਮ੍ਪੇਸਿ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪੇਸਿ ਸਮ੍ਪਵੇਧੇਸੀ’’ਤਿ. ਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤਚਿਤ੍ਤਜਾਤਾਤਿ ਅਹੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਅਹੋ ਅਬ੍ਭੁਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਸਞ੍ਜਾਤਅਚ੍ਛਰਿਯਅਬ੍ਭੁਤਾ ਚੇਵ ਸਞ੍ਜਾਤਤੁਟ੍ਠਿਨੋ ਚ ਅਹੇਸੁਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਬਲਵਸੋਮਨਸ੍ਸਾ. ਸਂਵਿਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਉਬ੍ਬਿਗ੍ਗਂ. ਲੋਮਹਟ੍ਠਜਾਤਨ੍ਤਿ ਜਾਤਲੋਮਹਂਸਂ, ਕਞ੍ਚਨਭਿਤ੍ਤਿਯਂ ਠਪਿਤਮਣਿਨਾਗਦਨ੍ਤੇਹਿ ਵਿਯ ਉਦ੍ਧਗ੍ਗੇਹਿ ਲੋਮੇਹਿ ਆਕਿਣ੍ਣਸਰੀਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਲੋਮਹਂਸੋ ਚ ਨਾਮੇਸ ਸੋਮਨਸ੍ਸੇਨਪਿ ਹੋਤਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸੇਨਪਿ, ਇਧ ਪਨ ਸੋਮਨਸ੍ਸੇਨ ਜਾਤੋ. ਥੇਰੋ ਹਿ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਸੋਮਨਸ੍ਸਵੇਗੇਨ ਸਂਵੇਜੇਤੁਂ ਤਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਮਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੋਮਨਸ੍ਸਵੇਗੇਨ ਸਂਵਿਗ੍ਗਲੋਮਹਟ੍ਠਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੩੯੪. ਇਧਾਹਂ, ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਇਦਾਨਿਸ੍ਸ ਯਸ੍ਮਾ ਥੇਰੇਨ ਸੋਮਨਸ੍ਸਸਂਵੇਗਂ ਜਨਯਿਤ੍ਵਾ ਤਮਂ ਵਿਨੋਦਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ. ਏਸੋ ਨੁ ਤੇ, ਮਾਰਿਸ, ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਥਾਤਿ, ਮਾਰਿਸ, ਤ੍ਵਂ ਕੁਹਿਂ ਗਤੋਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਮਯ੍ਹਂ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਵਦੇਸਿ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੇਵਲੋਕੇ ਏਕਪਾਦਕੇਨ ਵਿਯ ਤਿਟ੍ਠਸਿ, ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਏਵਂ ਵਦੇਸਿ, ਏਸੋ ਨੁ ਤੇ, ਮਾਰਿਸ, ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਥਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਮੇ ਏਸੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਥੇਰੋ ਅਨਗਾਰਿਯੋ ਅਭਿਨੀਹਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੋ, ਸਕ੍ਕੋ ਅਗਾਰਿਯੋ, ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਸੇਨ ਪਨੇਤੇ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ. ਅਹੋ ¶ ਨੂਨ ਤੇ ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਤਾਵ ਤੇ ਏਵਂਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ, ਸੋ ਪਨ ਤੇ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਥਾ ਅਹੋ ਨੂਨ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਇਦ੍ਧਿਪਾਟਿਹਾਰਿਯਦਸ੍ਸਨੇ ਜਾਤਾਭਿਲਾਪਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹਂਸੁ.
੩੯੫. ਞਾਤਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ¶ ਪਞ੍ਞਾਤਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ, ਸਕ੍ਕੋ ਹਿ ਪਞ੍ਞਾਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ, ਦੇਸਨਂ ਪਨ ਭਗਵਾ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾਵ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸੀਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਚੂਲ਼ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੮. ਮਹਾਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੯੬. ਏਵਂ ¶ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਮਹਾਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਨ੍ਤਿ ਅਲਗਦ੍ਦੂਪਮਸੁਤ੍ਤੇ ਲਦ੍ਧਿਮਤ੍ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਧ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿ. ਸੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ, ਅਯਂ ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤੋ, ਜਾਤਕਭਾਣਕੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਜਾਤਕਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰੋ ਅਹੋਸਿਂ, ਮਹੋਸਧੋ, ਵਿਧੁਰਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਸੇਨਕਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਮਹਾਜਨਕੋ ਰਾਜਾ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਸਮੋਧਾਨੇਨ੍ਤਂ ਸੁਣਾਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਇਮੇ ਰੂਪਵੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਰਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਪਨ ਇਧਲੋਕਤੋ ਪਰਲੋਕਂ, ਪਰਲੋਕਤੋ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਸਨ੍ਧਾਵਤਿ ਸਂਸਰਤੀ’’ਤਿ ਸਸ੍ਸਤਦਸ੍ਸਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਤਦੇਵਿਦਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਸਨ੍ਧਾਵਤਿ ਸਂਸਰਤਿ ਅਨਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ.
ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਪਨ, ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਭਵਂ, ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਵਿਨਾ ਪਚ੍ਚਯਂ ਨਤ੍ਥਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਅਕਥਿਤਂ ਕਥੇਤਿ, ਜਿਨਚਕ੍ਕੇ ਪਹਾਰਂ ਦੇਤਿ, ਵੇਸਾਰਜ੍ਜਞਾਣਂ ਪਟਿਬਾਹਤਿ, ਸੋਤੁਕਾਮਂ ਜਨਂ ਵਿਸਂਵਾਦੇਤਿ, ਅਰਿਯਪਥੇ ਤਿਰਿਯਂ ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ. ਯਥਾ ਨਾਮ ਰਞ੍ਞੋ ਰਜ੍ਜੇ ਮਹਾਚੋਰੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਵਂ ਜਿਨਸਾਸਨੇ ਚੋਰੋ ¶ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਜਨਪਦਵਾਸਿਨੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਭਿਕ੍ਖੂ. ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੂਤਿ ਅਯਂ ਪਰਿਸਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਯ੍ਯ, ਯਾਵ ਪਕ੍ਖਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਤਾਵਦੇਵ ਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾ ਵਿਵੇਚੇਮਾਤਿ ਸੁਤਸੁਤਟ੍ਠਾਨਤੋਯੇਵ ਅਟ੍ਠਤ੍ਵਾ ਅਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ.
੩੯੮. ਕਤਮਂ ਤਂ ਸਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਸਾਤਿ ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦੇਸਿ, ਕਤਮਂ ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ? ਯ੍ਵਾਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਵਦੋ ਵੇਦੇਯ੍ਯੋ ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਕਲ੍ਯਾਣਪਾਪਕਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਪਾਕਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤੀਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯੋ ਅਯਂ ਵਦਤਿ ਵੇਦਯਤਿ, ਯੋ ਚਾਯਂ ਤਹਿਂ ਤਹਿਂ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਕਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਪਾਕਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਤਿ. ਇਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਯਮਹਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦੇਮੀਤਿ ¶ . ਕਸ੍ਸ ਨੁ ਖੋ ਨਾਮਾਤਿ ¶ ਕਸ੍ਸ ਖਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵਾ ਵੇਸ੍ਸਸੁਦ੍ਦਗਹਟ੍ਠਪਬ੍ਬਜਿਤਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ.
੩੯੯. ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸੀਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ? ਸਾਤਿਸ੍ਸ ਕਿਰ ਏਵਂ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਮਂ ‘ਮੋਘਪੁਰਿਸੋ’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਨ ਚ ਮੋਘਪੁਰਿਸੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਉਪਸੇਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਵਙ੍ਗਨ੍ਤਪੁਤ੍ਤਂ, ‘ਅਤਿਲਹੁਂ ਖੋ ਤ੍ਵਂ ਮੋਘਪੁਰਿਸ ਬਾਹੁਲ੍ਲਾਯ ਆਵਤ੍ਤੋ’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੭੫) ਭਗਵਾ ਮੋਘਪੁਰਿਸਵਾਦੇਨ ਓਵਦਿ. ਥੇਰੋ ਅਪਰਭਾਗੇ ਘਟੇਨ੍ਤੋ ਵਾਯਮਨ੍ਤੋ ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਥਾਰੂਪਂ ਵੀਰਿਯਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਛਿਨ੍ਨਪਚ੍ਚਯੋ ਅਯਂ ਸਾਸਨੇ ਅਵਿਰੁਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ. ਉਸ੍ਮੀਕਤੋਤਿਆਦਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਾਧਿਪ੍ਪਾਯਮੇਵ. ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕੋ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ. ਸਾਤਿਸ੍ਸ ਕਿਰ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਭਗਵਾ ਮਯ੍ਹਂ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵਦਤਿ, ਕਿਂ ਸਕ੍ਕਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੇ ਅਸਤਿ ਕਾਤੁਂ? ਨ ਹਿ ਤਥਾਗਤਾ ਸਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸ੍ਸੇਵ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ, ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿਯੇਵ. ਅਹਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਸੁਗਤੋਵਾਦਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਸਗ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤੂਪਗਂ ਕੁਸਲਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ, ‘‘ਨਾਹਂ, ਮੋਘਪੁਰਿਸ, ਤੁਯ੍ਹਂ ਓਵਾਦਂ ਵਾ ਅਨੁਸਾਸਨਿਂ ਵਾ ਦੇਮੀ’’ਤਿ ਸੁਗਤੋਵਾਦਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਦਾਨਿ ਪਰਿਸਾਯ ¶ ਲਦ੍ਧਿਂ ਸੋਧੇਨ੍ਤੋ, ‘‘ਇਧਾਹਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
੪੦੦. ਇਦਾਨਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਯਂ ਯਦੇਵ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਮਨਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮੇ ਚਾਤਿ ਸਹਾਵਜ੍ਜਨੇਨ ਭਵਙ੍ਗਮਨਞ੍ਚ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮੇ ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ. ਕਟ੍ਠਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚਾਤਿਆਦਿ ਓਪਮ੍ਮਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਕਿਂ ਦੀਪੇਤਿ? ਦ੍ਵਾਰਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵਂ. ਯਥਾ ਹਿ ਕਟ੍ਠਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਜਲਮਾਨੋ ਅਗ੍ਗਿ ਉਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯੇ ਸਤਿਯੇਵ ਜਲਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯਵੇਕਲ੍ਲੇਨ ਤਤ੍ਥੇਵ ¶ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤਿ, ਨ ਸਕਲਿਕਾਦੀਨਿ ਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸਕਲਿਕਗ੍ਗੀਤਿਆਦਿਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਚਕ੍ਖੁਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ ਰੂਪੇ ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦ੍ਵਾਰੇ ਚਕ੍ਖੁਰੂਪਆਲੋਕਮਨਸਿਕਾਰਸਙ੍ਖਾਤੇ ਪਚ੍ਚਯਮ੍ਹਿ ਸਤਿਯੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯਵੇਕਲ੍ਲੇਨ ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਨ ਸੋਤਾਦੀਨਿ ਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿਆਦਿਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ¶ . ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਵਾਰੇਸੁ. ਇਤਿ ਭਗਵਾ ਨਾਹਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇ ਦ੍ਵਾਰਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਦਾਮਿ, ਅਯਂ ਪਨ ਸਾਤਿ ਮੋਘਪੁਰਿਸੋ ਭਵਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਂ ਵਦਤੀਤਿ ਸਾਤਿਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਸਿ.
੪੦੧. ਏਵਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ, ਭੂਤਮਿਦਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਭੂਤਮਿਦਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ਜਾਤਂ ਭੂਤਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ, ਤੁਮ੍ਹੇਪਿ ਤਂ ਭੂਤਮਿਦਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਸ੍ਸਥਾਤਿ. ਤਦਾਹਾਰਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਤਂ ਪਨੇਤਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ਆਹਾਰਸਮ੍ਭਵਂ ਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਭਵਂ, ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਏਵਂ ਪਸ੍ਸਥਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਤਦਾਹਾਰਨਿਰੋਧਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਾ. ਭੂਤਮਿਦਂ ਨੋਸ੍ਸੂਤਿ ਭੂਤਂ ਨੁ ਖੋ ਇਦਂ, ਨ ਨੁ ਖੋ ਭੂਤਨ੍ਤਿ. ਤਦਾਹਾਰਸਮ੍ਭਵਂ ਨੋਸ੍ਸੂਤਿ ਤਂ ਭੂਤਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਭਵਂ ਨੁ ਖੋ, ਨ ਨੁ ਖੋਤਿ. ਤਦਾਹਾਰਨਿਰੋਧਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਾ. ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਂ ਨੋਸ੍ਸੂਤਿ ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਂ ਨੁ ਖੋ, ਨ ਨੁ ਖੋਤਿ. ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤੋਤਿ ਇਦਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ਜਾਤਂ ਭੂਤਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਾਥਾਵਸਰਸਲਕ੍ਖਣਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮ੍ਮਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਸੁਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਯ ਸੁਟ੍ਠੁ ਦਿਟ੍ਠਂ. ਏਵਂ ਯੇ ਯੇ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸੁਂ, ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਇਦਾਨਿ ਯਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਤੇਹਿ ਤਂ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਸਨਿਰੋਧਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ਸੁਦਿਟ੍ਠਂ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹਭਾਵਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਿਨ੍ਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ¶ . ਸਭਾਵਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ. ਪਚ੍ਚਯਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪਰਿਯੋਦਾਤਂ. ਅਲ੍ਲੀਯੇਥਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਅਲ੍ਲੀਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾਥ. ਕੇਲਾਯੇਥਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਕੀਲ਼ਮਾਨਾ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾਥ ¶ . ਧਨਾਯੇਥਾਤਿ ਧਨਂ ਵਿਯ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਗੇਧਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਥ. ਮਮਾਯੇਥਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਮਮਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯਾਥ. ਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯ ਨੋ ਗਹਣਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਯੋ ਸੋ ਮਯਾ ਚਤੁਰੋਘਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯ ਕੁਲ੍ਲੂਪਮੋ ਧਮ੍ਮੋ ਦੇਸਿਤੋ, ਨੋ ਨਿਕਨ੍ਤਿਵਸੇਨ ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ. ਅਪਿ ਨੁ ਤਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਆਜਾਨੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ. ਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
੪੦੨. ਇਦਾਨਿ ਤੇਸਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ, ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਹਾਰਾਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਤਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ. ਯਥਾ ਪਨ ਏਕੋ ਇਮਂ ਜਾਨਾਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ‘‘ਨ ਕੇਵਲਂ ਇਮਂ, ਮਾਤਰਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਜਾਨਾਮਿ, ਮਾਤੁ ਮਾਤਰਮ੍ਪੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਵੇਣਿਵਸੇਨ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸੁਟ੍ਠੁ ਜਾਨਾਤਿ ਨਾਮ. ਏਵਮੇਵਂ ਭਗਵਾ ਨ ਕੇਵਲਂ ਖਨ੍ਧਮਤ੍ਤਮੇਵ ਜਾਨਾਤਿ, ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਮ੍ਪਿ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ¶ ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਚਯਪਰਮ੍ਪਰਂ ਜਾਨਾਤਿ. ਸੋ ਤਂ, ਬੁਦ੍ਧਬਲਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਇਦਾਨਿ ਪਚ੍ਚਯਪਰਮ੍ਪਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ, ਇਮੇ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਹਾਰਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ. ਇਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ…ਪੇ… ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕਥਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਾ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਸਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾਵ.
੪੦੪. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਇਦਂ ਹੋਤੀਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਿਕੇ ਪਚ੍ਚਯੇ ਸਤਿ ਇਦਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਕਂ ਫਲਂ ਹੋਤਿ. ਇਮਸ੍ਸੁਪ੍ਪਾਦਾ ਇਦਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਿਕਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਾ ਇਦਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਕਂ ਫਲਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਯਦਿਦਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ…ਪੇ… ਸਮੁਦਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਵਟ੍ਟਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਵਿਵਟ੍ਟਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਤ੍ਵੇਵ ਅਸੇਸਵਿਰਾਗਨਿਰੋਧਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਤ੍ਵੇਵਾਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਏਵ ਤੁ. ਅਸੇਸਵਿਰਾਗਨਿਰੋਧਾਤਿ ਵਿਰਾਗਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਅਸੇਸਨਿਰੋਧਾ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧਾ. ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਨਿਰੋਧਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧੋ ਹੋਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਞ੍ਚ ਨਿਰੋਧਾ ਨਾਮਰੂਪਾਦੀਨਿ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾਨਿਯੇਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧੋਤਿਆਦਿਂ ਵਤ੍ਵਾ ਏਵਮੇਤਸ੍ਸ ਕੇਵਲਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੋ ¶ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਕੇਵਲਸ੍ਸਾਤਿ ਸਕਲਸ੍ਸ, ਸੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਵਾ, ਸਤ੍ਤਵਿਰਹਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸਾਤਿ ¶ ਦੁਕ੍ਖਰਾਸਿਸ੍ਸ. ਨਿਰੋਧੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੋ ਹੋਤਿ.
੪੦੬. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਸਤੀਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਪਟਿਪਕ੍ਖਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
੪੦੭. ਏਵਂ ਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਇਮਂ ਦ੍ਵਾਦਸਙ੍ਗਪਚ੍ਚਯਵਟ੍ਟਂ ਸਹ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਮਗ੍ਗੇਨ ਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਾ ਪਟਿਧਾਵਨਾ ਪਹੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਅਭਾਵਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਪਿ ਨੁ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਏਵਂ ਜਾਨਨ੍ਤਾਤਿ ਏਵਂ ਸਹਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਮਗ੍ਗੇਨ ਜਾਨਨ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਮਕੋਟ੍ਠਾਸਂ, ਅਤੀਤਖਨ੍ਧਧਾਤੁਆਯਤਨਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਟਿਧਾਵੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਪਟਿਧਾਵੇਯ੍ਯਾਥ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਾਸਵਸੁਤ੍ਤੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਮੇਵ.
ਇਦਾਨਿ ਨੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਨਿਚ੍ਚਲਭਾਵਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ, ਅਪਿ ਨੁ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਵਂ ਜਾਨਨ੍ਤਾ ਏਵਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਏਵਂ ਵਦੇਯ੍ਯਾਥ, ਸਤ੍ਥਾ ਨੋ ਗਰੂਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਗਰੂਤਿ ਭਾਰਿਕੋ ਅਕਾਮਾ ਅਨੁਵਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬੋ ¶ . ਸਮਣੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧਸਮਣੋ. ਅਞ੍ਞਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ ਅਯਂ ਸਤ੍ਥਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਅਪਿ ਨੁ ਏਵਂਸਞ੍ਞਿਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਬਾਹਿਰਕਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਾਥ. ਪੁਥੁਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂਸਞ੍ਞਿਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੁਥੂਨਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਮਣਾਨਂ ਚੇਵ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਞ੍ਚ. ਵਤਕੋਤੂਹਲਮਙ੍ਗਲਾਨੀਤਿ ਵਤਸਮਾਦਾਨਾਨਿ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਕੁਤੂਹਲਾਨਿ ਚ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਚ. ਤਾਨਿ ਸਾਰਤੋ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ ਏਤਾਨਿ ਸਾਰਨ੍ਤਿ ਏਵਂਸਞ੍ਞਿਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਟਿਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਥ. ਏਵਂ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾਨਿ ਚ ਪੁਨ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾਮਂ ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਸਯਂ ਞਾਣੇਨ ਞਾਤਂ. ਸਾਮਂ ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਸਯਂ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾ ਦਿਟ੍ਠਂ. ਸਾਮਂ ਵਿਦਿਤਨ੍ਤਿ ਸਯਂ ਵਿਭਾਵਿਤਂ ਪਾਕਟਂ ਕਤਂ. ਉਪਨੀਤਾ ਖੋ ਮੇ ਤੁਮ੍ਹੇਤਿ ਮਯਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਇਮਿਨਾ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਾਦਿਸਭਾਵੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਉਪਨੀਤਾ, ਪਾਪਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੋਤਿਆਦੀਨਮਤ੍ਥੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤੋ. ਇਦਮੇਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਵਚਨਮਿਦਂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸਾਮਂ ਞਾਤਾਦਿਭਾਵਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ.
੪੦੮. ਤਿਣ੍ਣਂ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਆਰਭਿ? ਨਨੁ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਦੇਸਨਾ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪਿਤਾਤਿ? ਆਮ ਪਾਪਿਤਾ. ਅਯਂ ਪਨ ਪਾਟਿਏਕ੍ਕੋ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ ¶ , ‘‘ਅਯਞ੍ਹਿ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿਵਾਸੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋ, ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੋਹਟ੍ਠਾਨਂ ¶ ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਤ੍ਵਾ ਪਾਕਟਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ. ਅਪਿਚ ਵਟ੍ਟਮੂਲਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾ, ਵਿਵਟ੍ਟਮੂਲਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੋ, ਇਤਿ ਵਟ੍ਟਮੂਲਂ ਅਵਿਜ੍ਜਂ ਵਿਵਟ੍ਟਮੂਲਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾਪਿ, ‘‘ਪੁਨ ਏਕਵਾਰਂ ਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਦੇਸਨਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾਤਿ ਸਮੋਧਾਨੇਨ ਪਿਣ੍ਡਭਾਵੇਨ. ਗਬ੍ਭਸ੍ਸਾਤਿ ਗਬ੍ਭੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਕਸਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਅਵਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਹਿ ਗਬ੍ਭੋਤਿ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਯਥਾਹ –
‘‘ਯਮੇਕਰਤ੍ਤਿਂ ਪਠਮਂ, ਗਬ੍ਭੇ ਵਸਤਿ ਮਾਣਵੋ;
ਅਬ੍ਭੁਟ੍ਠਿਤੋਵ ਸੋ ਯਾਤਿ, ਸ ਗਚ੍ਛਂ ਨ ਨਿਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧੫.੩੬੩);
ਕਤ੍ਥਚਿ ਗਬ੍ਭੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਸਤ੍ਤੋ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਯਥਾ ਖੋ, ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਅਞ੍ਞਾ ਇਤ੍ਥਿਕਾ ਨਵ ਵਾ ਦਸ ਵਾ ਮਾਸੇ ਗਬ੍ਭਂ ਕੁਚ੍ਛਿਨਾ ਪਰਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਜਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੦੫). ਇਧ ਸਤ੍ਤੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਗਬ੍ਭਸ੍ਸ ਅਵਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.
ਇਧਾਤਿ ¶ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਤਲੋਕੇ. ਮਾਤਾ ਚ ਉਤੁਨੀ ਹੋਤੀਤਿ ਇਦਂ ਉਤੁਸਮਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ ਕਿਰ ਯਸ੍ਮਿਂ ਓਕਾਸੇ ਦਾਰਕੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਮਹਤੀ ਲੋਹਿਤਪੀਲ਼ਕਾ ਸਣ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਗ੍ਘਰਤਿ, ਵਤ੍ਥੁ ਸੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ, ਸੁਦ੍ਧੇ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਸੁ ਏਕਵਾਰਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੇਸੁ ਯਾਵ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਖੇਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਹਤ੍ਥਗ੍ਗਾਹਵੇਣਿਗ੍ਗਾਹਾਦਿਨਾ ਅਙ੍ਗਪਰਾਮਸਨੇਨਪਿ ਦਾਰਕੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿਯੇਵ. ਗਨ੍ਧਬ੍ਬੋਤਿ ਤਤ੍ਰੂਪਗਸਤ੍ਤੋ. ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਨ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਂ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਸਮੀਪੇ ਠਿਤੋ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਕਮ੍ਮਯਨ੍ਤਯਨ੍ਤਿਤੋ ਪਨ ਏਕੋ ਸਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਓਕਾਸੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਂਸਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਅਰੋਗੋ ਨੁ ਖੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ ਅਹਂ ਵਾ, ਪੁਤ੍ਤੋ ਵਾ ਮੇ’’ਤਿ ਏਵਂ ਮਹਨ੍ਤੇਨ ਜੀਵਿਤਸਂਸਯੇਨ. ਲੋਹਿਤਞ੍ਹੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ ਤਦਾ ਕਿਰ ਮਾਤੁਲੋਹਿਤਂ ਤਂ ਠਾਨਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਂ ਪੁਤ੍ਤਸਿਨੇਹੇਨ ਪਣ੍ਡਰਂ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ. ਵਙ੍ਕਕਨ੍ਤਿ ਗਾਮਦਾਰਕਾਨਂ ਕੀਲ਼ਨਕਂ ਖੁਦ੍ਦਕਨਙ੍ਗਲਂ. ਘਟਿਕਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਦੀਘਦਣ੍ਡੇਨ ਰਸ੍ਸਦਣ੍ਡਕਂ ਪਹਰਣਕੀਲ਼ਾ. ਮੋਕ੍ਖਚਿਕਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਰਿਵਤ੍ਤਕਕੀਲ਼ਾ, ਆਕਾਸੇ ਵਾ ਦਣ੍ਡਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਯਂ ਵਾ ਸੀਸਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਹੇਟ੍ਠੁਪਰਿਯਭਾਵੇਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨਕੀਲ਼ਨਨ੍ਤਿ ¶ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਚਿਙ੍ਗੁਲਕਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਾਲਪਣ੍ਣਾਦੀਹਿ ਕਤਂ ਵਾਤਪ੍ਪਹਾਰੇਨ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨਚਕ੍ਕਂ ¶ . ਪਤ੍ਤਾਲ਼੍ਹਕਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਣ੍ਣਨਾਲ਼ਿਕਾ, ਤਾਯ ਵਾਲਿਕਾਦੀਨਿ ਮਿਨਨ੍ਤਾ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ. ਰਥਕਨ੍ਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਰਥਂ. ਧਨੁਕਮ੍ਪਿ ਖੁਦ੍ਦਕਧਨੁਮੇਵ.
੪੦੯. ਸਾਰਜ੍ਜਤੀਤਿ ਰਾਗਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ. ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ. ਅਨੁਪਟ੍ਠਿਤਕਾਯਸਤੀਤਿ ਕਾਯੇ ਸਤਿ ਕਾਯਸਤਿ, ਤਂ ਅਨੁਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਿਤ੍ਤਚੇਤਸੋਤਿ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੋ. ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਤੇ ਪਾਪਕਾਤਿ ਯਸ੍ਸਂ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਂ ਏਤੇ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਨੁਰੋਧਵਿਰੋਧਨ੍ਤਿ ਰਾਗਞ੍ਚੇਵ ਦੋਸਞ੍ਚ. ਅਭਿਨਨ੍ਦਤੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਅਭਿਨਨ੍ਦਤਿ, ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨੇਵ ਅਹੋ ਸੁਖਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਅਭਿਵਦਤਿ. ਅਜ੍ਝੋਸਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾਅਜ੍ਝੋਸਾਨਗਹਣੇਨ ਗਿਲਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸੁਖਂ ਵਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਵਾ ਅਭਿਨਨ੍ਦਤੁ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਕਥਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਤੀਤਿ? ‘‘ਅਹਂ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਮਮ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਅਭਿਨਨ੍ਦਤਿ ਨਾਮ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਨ੍ਦੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਦੁਪਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਸਾਵ ਤਣ੍ਹਾ ਗਹਣਟ੍ਠੇਨ ਉਪਾਦਾਨਂ ਨਾਮ. ਤਸ੍ਸ ਉਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਭਵੋ…ਪੇ… ਸਮੁਦਯੋ ਹੋਤੀਤਿ, ਇਦਞ੍ਹਿ ਭਗਵਤਾ ਪੁਨ ਏਕਵਾਰਂ ਦ੍ਵਿਸਨ੍ਧਿ ਤਿਸਙ੍ਖੇਪਂ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਵਟ੍ਟਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ.
੪੧੦-੪. ਇਦਾਨਿ ¶ ਵਿਵਟ੍ਟਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਮਾਣਚੇਤਸੋਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਚੇਤੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣਚੇਤਸੋ, ਮਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਸਮਙ੍ਗੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਮਂ ਖੋ ਮੇ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਧਾਰੇਥਾਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਮਂ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਦੇਸਿਤਂ ਮਯ੍ਹਂ, ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਵਿਮੁਤ੍ਤਿਦੇਸਨਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯਾਥ ਮਾ ਪਮਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਥ. ਦੇਸਨਾ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਪਟਿਲਾਭਹੇਤੁਤੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਮਹਾਤਣ੍ਹਾਜਾਲਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਘਾਟਪਟਿਮੁਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਵ ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤਟ੍ਠੇਨ ਮਹਾਤਣ੍ਹਾਜਾਲਂ, ਸਙ੍ਘਟਿਤਟ੍ਠੇਨ ਸਙ੍ਘਾਟਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ; ਇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਮਹਾਤਣ੍ਹਾਜਾਲੇ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਘਾਟੇ ਚ ਇਮਂ ਸਾਤਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਕੇਵਟ੍ਟਪੁਤ੍ਤਂ ਪਟਿਮੁਕ੍ਕਂ ਧਾਰੇਥ. ਅਨੁਪਵਿਟ੍ਠੋ ਅਨ੍ਤੋਗਧੋਤਿ ਨਂ ਧਾਰੇਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਮਹਾਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੯. ਮਹਾਅਸ੍ਸਪੁਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੧੫. ਏਵਂ ¶ ¶ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਮਹਾਅਸ੍ਸਪੁਰਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਙ੍ਗੇਸੂਤਿ ਅਙ੍ਗਾ ਨਾਮ ਜਾਨਪਦਿਨੋ ਰਾਜਕੁਮਾਰਾ, ਤੇਸਂ ਨਿਵਾਸੋ ਏਕੋਪਿ ਜਨਪਦੋ ਰੁਲ਼੍ਹੀਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਅਙ੍ਗਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਙ੍ਗੇਸੁ ਜਨਪਦੇ. ਅਸ੍ਸਪੁਰਂ ਨਾਮ ਅਙ੍ਗਾਨਂ ਨਿਗਮੋਤਿ ਅਸ੍ਸਪੁਰਨ੍ਤਿ ਨਗਰਨਾਮੇਨ ਲਦ੍ਧਵੋਹਾਰੋ ਅਙ੍ਗਾਨਂ ਜਨਪਦਸ੍ਸ ਏਕੋ ਨਿਗਮੋ, ਤਂ ਗੋਚਰਗਾਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਗਵਾ ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਏਤਂ ‘‘ਸਮਣਾ ਸਮਣਾਤਿ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਜਨੋ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਮਵੋਚ.
ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਏਵਂ ਅਵੋਚਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਨਿਗਮੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸਦ੍ਧਾ ਪਸਨ੍ਨਾ ਬੁਦ੍ਧਮਾਮਕਾ ਧਮ੍ਮਮਾਮਕਾ ਸਙ੍ਘਮਾਮਕਾ, ਤਦਹੁਪਬ੍ਬਜਿਤਸਾਮਣੇਰਮ੍ਪਿ ਵਸ੍ਸਸਤਿਕਤ੍ਥੇਰਸਦਿਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ; ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬੀਜਨਙ੍ਗਲਾਦੀਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਖੇਤ੍ਤਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਪਿ, ਫਰਸੁਆਦੀਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਾਪਿ ਤਾਨਿ ਉਪਕਰਣਾਨਿ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਨਿਸੀਦਨਟ੍ਠਾਨਂ ਆਸਨਸਾਲਂ ਵਾ ਮਣ੍ਡਪਂ ਵਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਵਾ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ਅਰਜਪਾਨੀਯਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਯਾਗੁਖਜ੍ਜਕਾਦੀਨਿ ਦਤ੍ਵਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਉਯ੍ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਤਾਨਿ ਉਪਕਰਣਾਨਿ ਆਦਾਯ ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਂ ਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇਪਿ ਨੇਸਂ ਅਞ੍ਞਾ ਕਥਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਗ੍ਗਟ੍ਠਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਫਲਟ੍ਠਾਤਿ ਅਟ੍ਠ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਅਰਿਯਸਙ੍ਘੋ ਨਾਮ; ਤੇ ‘‘ਏਵਰੂਪੇਨ ਸੀਲੇਨ, ਏਵਰੂਪੇਨ ਆਚਾਰੇਨ, ਏਵਰੂਪਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਲਜ੍ਜਿਨੋ ਪੇਸਲਾ ਉਲ਼ਾਰਗੁਣਾ’’ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸੇਵ ਵਣ੍ਣਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ. ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭੁਤ੍ਤਸਾਯਮਾਸਾ ਘਰਦ੍ਵਾਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਪਿ, ਸਯਨਿਘਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸੇਵ ਵਣ੍ਣਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਾ ਤੇਸਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾਪਚਾਯਨੇ ਨਿਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਏਤਦਵੋਚ.
ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮਣਕਰਣਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕਰਣਾ ਚਾਤਿ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮਾਦਾਯ ਪਰਿਪੂਰਿਤਾ ਸਮਿਤਪਾਪਸਮਣਞ੍ਚ ¶ ਬਾਹਿਤਪਾਪਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਞ੍ਚ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਤੀਣਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮਣਸ੍ਸ ਸਮਣਿਯਾਨਿ ਸਮਣਕਰਣੀਯਾਨਿ ¶ . ਕਤਮਾਨਿ ਤੀਣਿ? ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਸਮਾਦਾਨਂ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਸਮਾਦਾਨਂ ¶ , ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾਸਮਾਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੮੨) ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਸਮਣੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਪਿ ਚ ਸਮਣਕਰਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿਯੇਵ. ਇਧ ਪਨ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਾਦਿਵਸੇਨ ਦੇਸਨਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾ. ਏਵਂ ਨੋ ਅਯਂ ਅਮ੍ਹਾਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨੋਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਅਯਂ ਅਮ੍ਹਾਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਹਪ੍ਫਲਾ ਮਹਾਨਿਸਂਸਾਤਿ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਮੇਵ. ਅਵਞ੍ਝਾਤਿ ਅਮੋਘਾ. ਸਫਲਾਤਿ ਅਯਂ ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਸਾ ਹਿ ਫਲਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਾ ਵਞ੍ਝਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਸਉਦ੍ਰਯਾਤਿ ਸਵਡ੍ਢਿ, ਇਦਂ ਸਫਲਤਾਯ ਵੇਵਚਨਂ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਵਂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਤਿ ਭਗਵਾ ਇਮਿਨਾ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਠਾਨੇਨ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਾਦੀਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਣ੍ਣਂ ਕਥੇਸਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਵਚਨਪਥਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਤ੍ਥਂ. ਸਚੇ ਹਿ ਕੋਚਿ ਅਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਬਾਲਭਿਕ੍ਖੁ ਏਵਂ ਵਦੇਯ੍ਯ – ‘‘ਭਗਵਾ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਾਦਿਧਮ੍ਮੇ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਥਾਤਿ ਵਦਤਿ, ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਤੇਸਂ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਨੇ ਆਨਿਸਂਸੋ’’ਤਿ? ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਪਥਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਤ੍ਥਂ. ਅਯਞ੍ਚ ਆਨਿਸਂਸੋ, ਇਮੇ ਹਿ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮਾਦਾਯ ਪਰਿਪੂਰਿਤਾ ਸਮਿਤਪਾਪਸਮਣਂ ਨਾਮ ਬਾਹਿਤਪਾਪਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਲਾਭਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਪਚ੍ਚਯਦਾਯਕਾਨਂ ਮਹਪ੍ਫਲਤਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਅਵਞ੍ਝਂ ਸਫਲਂ ਸਉਦ੍ਰਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵਣ੍ਣਂ ਅਭਾਸਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ. ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਵਣ੍ਣਕਥਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੩੭੩; ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੩੭੩) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
੪੧੬. ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪੇਨਾਤਿ ‘‘ਯਂ ਹਿਰੀਯਤਿ ਹਿਰੀਯਿਤਬ੍ਬੇਨ, ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਤਿ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਿਤਬ੍ਬੇਨਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੩੩੧) ਏਵਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾਯ ਹਿਰਿਯਾ ਚੇਵ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪੇਨ ਚ. ਅਪਿਚੇਤ੍ਥ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਹਿਰੀ, ਬਹਿਦ੍ਧਾਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਂ. ਅਤ੍ਤਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾ ਹਿਰੀ, ਲੋਕਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਂ. ਲਜ੍ਜਾਸਭਾਵਸਣ੍ਠਿਤਾ ਹਿਰੀ, ਭਯਸਭਾਵਸਣ੍ਠਿਤਂ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਂ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਕਥਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਅਪਿਚ ਇਮੇ ਦ੍ਵੇ ਧਮ੍ਮਾ ਲੋਕਂ ਪਾਲਨਤੋ ਲੋਕਪਾਲਧਮ੍ਮਾ ਨਾਮਾਤਿ ਕਥਿਤਾ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਦ੍ਵੇਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸੁਕ੍ਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਲੋਕਂ ਪਾਲੇਨ੍ਤਿ. ਕਤਮੇ ਦ੍ਵੇ? ਹਿਰੀ ਚ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਞ੍ਚ ¶ . ਇਮੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਦ੍ਵੇ ਸੁਕ੍ਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਲੋਕਂ ਪਾਲੇਨ੍ਤਿ. ਇਮੇ ਚ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਦ੍ਵੇ ਸੁਕ੍ਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਲੋਕਂ ਨ ਪਾਲੇਯ੍ਯੁਂ, ਨਯਿਧ ਪਞ੍ਞਾਯੇਥ, ‘ਮਾਤਾ’ਤਿ ਵਾ, ‘ਮਾਤੁਚ੍ਛਾ’ਤਿ ਵਾ, ‘ਮਾਤੁਲਾਨੀ’ਤਿ ਵਾ, ‘ਆਚਰਿਯਭਰਿਯਾ’ਤਿ ਵਾ, ‘ਗਰੂਨਂ ਦਾਰਾ’ਤਿ ਵਾ, ਸਮ੍ਭੇਦਂ ¶ ਲੋਕੋ ਅਗਮਿਸ੍ਸ, ਯਥਾ ਅਜੇਲ਼ਕਾ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੂਕਰਾ ਸੋਣਸਿਙ੍ਗਾਲਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੨.੯). ਇਮੇਯੇਵ ਜਾਤਕੇ ‘‘ਦੇਵਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਕਥਿਤਾ. ਯਥਾਹ –
‘‘ਹਿਰਿਓਤ੍ਤਪ੍ਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ¶ , ਸੁਕ੍ਕਧਮ੍ਮਸਮਾਹਿਤਾ;
ਸਨ੍ਤੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾ ਲੋਕੇ, ਦੇਵਧਮ੍ਮਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਰੇ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧.੬);
ਮਹਾਚੁਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਨ ਕਿਲੇਸਸਲ੍ਲੇਖਨਪਟਿਪਦਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਪਰੇ ਅਹਿਰਿਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਮਯਮੇਤ੍ਥ ਹਿਰਿਮਨਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਸਲ੍ਲੇਖੋ ਕਰਣੀਯੋ. ਪਰੇ ਅਨੋਤ੍ਤਾਪੀ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਮਯਮੇਤ੍ਥ ਓਤ੍ਤਾਪੀ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਸਲ੍ਲੇਖੋ ਕਰਣੀਯੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੮੩). ਇਮੇਵ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਓਵਾਦੂਪਸਮ੍ਪਦਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ – ‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਤਿਹ ਤੇ, ਕਸ੍ਸਪ, ਏਵਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਿਬ੍ਬਂ ਮੇ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਥੇਰੇਸੁ ਨਵੇਸੁ ਮਜ੍ਝਿਮੇਸੂਤਿ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਤੇ, ਕਸ੍ਸਪ, ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੫੪). ਇਧ ਪਨੇਤੇ ਸਮਣਧਮ੍ਮਾ ਨਾਮਾਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾ.
ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਪਰੇਪਿ ਸਮਣਕਰਣਧਮ੍ਮੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸਿਯਾ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥੋਤਿ ਸਂਯੁਤ੍ਤਕੇ ਤਾਵ, ‘‘ਕਤਮਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਾਮਞ੍ਞਂ? ਅਯਮੇਵ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ, ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ, ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਾਮਞ੍ਞਂ. ਕਤਮੋ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥੋ? ਯੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਰਾਗਕ੍ਖਯੋ ਦੋਸਕ੍ਖਯੋ ਮੋਹਕ੍ਖਯੋ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥੋ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੩੬) ਮਗ੍ਗੋ ‘‘ਸਾਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ, ਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨਿ ‘‘ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਠਾਨੇ ਮਗ੍ਗਮ੍ਪਿ ਫਲਮ੍ਪਿ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਕਥਿਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਆਰੋਚਯਾਮੀਤਿ ਕਥੇਮਿ. ਪਟਿਵੇਦਯਾਮੀਤਿ ਜਾਨਾਪੇਮਿ.
੪੧੭. ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਨੋ ਕਾਯਸਮਾਚਾਰੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਯਸਮਾਚਾਰੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋਤਿ ਦੁਵਿਧੋ. ਯੋ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਾਣਂ ¶ ਹਨਤਿ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਆਦਿਯਤਿ, ਕਾਮੇਸੁ ਮਿਚ੍ਛਾ ਚਰਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਸਮਾਚਾਰੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ, ਅਯਂ ਪਨ ਕਮ੍ਮਪਥਵਸੇਨੇਵ ਵਾਰਿਤੋ. ਯੋ ਪਨ ਪਾਣਿਨਾ ਵਾ ਲੇਡ੍ਡੁਨਾ ¶ ਵਾ ਦਣ੍ਡੇਨ ਵਾ ਸਤ੍ਥੇਨ ਵਾ ਪਰਂ ਪੋਥੇਤਿ ਵਿਹੇਠੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਸਮਾਚਾਰੋ ¶ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਬਦ੍ਧੇਨੇਵ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਂ ਅਕਥੇਤ੍ਵਾ ਪਰਮਸਲ੍ਲੇਖੋ ਨਾਮ ਕਥਿਤੋ. ਯੋ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਾਨੀਯਘਟੇ ਵਾ ਪਾਨੀਯਂ ਪਿਵਨ੍ਤਾਨਂ, ਪਤ੍ਤੇ ਵਾ ਭਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾਨਂ ਕਾਕਾਨਂ ਨਿਵਾਰਣਵਸੇਨ ਹਤ੍ਥਂ ਵਾ ਦਣ੍ਡਂ ਵਾ ਲੇਡ੍ਡੁਂ ਵਾ ਉਗ੍ਗਿਰਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਸਮਾਚਾਰੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ. ਵਿਪਰੀਤੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ. ਉਤ੍ਤਾਨੋਤਿ ਉਗ੍ਗਤੋ ਪਾਕਟੋ. ਵਿਵਟੋਤਿ ਅਨਾਵਟੋ ਅਸਞ੍ਛਨ੍ਨੋ. ਉਭਯੇਨਾਪਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਂਯੇਵ ਦੀਪੇਤਿ. ਨ ਚ ਛਿਦ੍ਦਵਾਤਿ ਸਦਾ ਏਕਸਦਿਸੋ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰੇ ਛਿਦ੍ਦਰਹਿਤੋ. ਸਂਵੁਤੋਤਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਦ੍ਵਾਰ ਪਿਦਹਨੇਨ ਪਿਦਹਿਤੋ, ਨ ਵਜ੍ਜਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਤ੍ਥਾਯ.
੪੧੮. ਵਚੀਸਮਾਚਾਰੇਪਿ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੁਸਾ ਵਦਤਿ, ਪਿਸੁਣਂ ਕਥੇਤਿ, ਫਰੁਸਂ ਭਾਸਤਿ, ਸਮ੍ਫਂ ਪਲਪਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਚੀਸਮਾਚਾਰੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ. ਅਯਂ ਪਨ ਕਮ੍ਮਪਥਵਸੇਨ ਵਾਰਿਤੋ. ਯੋ ਪਨ ਗਹਪਤਿਕਾਤਿ ਵਾ ਦਾਸਾਤਿ ਵਾ ਪੇਸ੍ਸਾਤਿ ਵਾ ਆਦੀਹਿ ਖੁਂਸੇਨ੍ਤੋ ਵਦਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਚੀਸਮਾਚਾਰੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ. ਅਯਂ ਪਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਬਦ੍ਧੇਨੇਵ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਂ ਅਕਥੇਤ੍ਵਾ ਪਰਮਸਲ੍ਲੇਖੋ ਨਾਮ ਕਥਿਤੋ. ਯੋ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਦਹਰੇਨ ਵਾ ਸਾਮਣੇਰੇਨ ਵਾ, ‘‘ਕਚ੍ਚਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ ਪਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ, ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ, ਆਵੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਵਿਚਦਿਂਸੁ, ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਤੇ ਵਿਕ੍ਕਾਯਿਕਸਾਕਭਣ੍ਡਿਕਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਗਤੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਹਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋਪਿ ਏਵਰੂਪਂ ਕਥਂ ਕਥੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਚੀਸਮਾਚਾਰੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ. ਵਿਪਰੀਤੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ.
੪੧੯. ਮਨੋਸਮਾਚਾਰੇ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਭਿਜ੍ਝਾਲੁ ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਮਨੋਸਮਾਚਾਰੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ. ਅਯਂ ਪਨ ਕਮ੍ਮਪਥਵਸੇਨੇਵ ਵਾਰਿਤੋ. ਯੋ ਪਨ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਜਾਤਰੂਪਰਜਤਂ ਸਾਦਿਯਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਮਨੋਸਮਾਚਾਰੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ. ਅਯਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਬਦ੍ਧੇਨੇਵ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਂ ਅਕਥੇਤ੍ਵਾ ਪਰਮਸਲ੍ਲੇਖੋ ਨਾਮ ਕਥਿਤੋ. ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਂ ਵਾ ਬ੍ਯਾਪਾਦਵਿਤਕ੍ਕਂ ¶ ¶ ਵਾ ਵਿਹਿਂਸਾਵਿਤਕ੍ਕਂ ਵਾ ਵਿਤਕ੍ਕੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਮਨੋਸਮਾਚਾਰੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ. ਵਿਪਰੀਤੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ.
੪੨੦. ਆਜੀਵਸ੍ਮਿਂ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਜੀਵਹੇਤੁ ਵੇਜ੍ਜਕਮ੍ਮਂ ਪਹਿਣਗਮਨਂ ਗਣ੍ਡਫਾਲਨਂ ਕਰੋਤਿ, ਅਰੁਮਕ੍ਖਨਂ ਦੇਤਿ, ਤੇਲਂ ਪਚਤੀਤਿ ਏਕਵੀਸਤਿਅਨੇਸਨਾਵਸੇਨ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਯੋ ਵਾ ਪਨ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਆਜੀਵੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ. ਅਯਂ ਪਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਬਦ੍ਧੇਨੇਵ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਂ ਅਕਥੇਤ੍ਵਾ ਪਰਮਸਲ੍ਲੇਖੋ ਨਾਮ ਕਥਿਤੋ. ਯੋ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਪ੍ਪਿਨਵਨੀਤਤੇਲਮਧੁਫਾਣਿਤਾਦੀਨਿ ਲਭਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸ੍ਵੇ ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਵਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ¶ ਸਨ੍ਨਿਧਿਕਾਰਕਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਯੋ ਵਾ ਪਨ ਨਿਮ੍ਬਙ੍ਕੁਰਾਦੀਨਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਾਮਣੇਰੇ ਵਦਤਿ – ‘‘ਅਂਙ੍ਕੁਰੇ ਖਾਦਥਾ’’ਤਿ, ਸਾਮਣੇਰਾ ਥੇਰੋ ਖਾਦਿਤੁਕਾਮੋਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਦਹਰੇ ਪਨ ਸਾਮਣੇਰੇ ਵਾ ਪਾਨੀਯਂ ਪਿਵਥ, ਆਵੁਸੋਤਿ ਵਦਤਿ, ਤੇ ਥੇਰੋ ਪਾਨੀਯਂ ਪਿਵਿਤੁਕਾਮੋਤਿ ਪਾਨੀਯਸਙ੍ਖਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਜੀਵੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਵਿਪਰੀਤੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ.
੪੨੨. ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂਤਿ ਪਰਿਯੇਸਨਪਟਿਗ੍ਗਹਣਪਰਿਭੋਗੇਸੁ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂ, ਯੁਤ੍ਤਞ੍ਞੂ, ਪਮਾਣਞ੍ਞੂ.
੪੨੩. ਜਾਗਰਿਯਮਨੁਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ ਛ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਕਤ੍ਵਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਨਿਦ੍ਦਾਯ ਓਕਾਸਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਜਾਗਰਿਯਮ੍ਹਿ ਯੁਤ੍ਤਾ ਪਯੁਤ੍ਤਾ. ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਮਭੋਗਿਸੇਯ੍ਯਾ, ਪੇਤਸੇਯ੍ਯਾ, ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਾ, ਤਥਾਗਤਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਸੇਯ੍ਯਾ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਭੋਗੀ ਸਤ੍ਤਾ ਵਾਮੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੨੪੬) ਅਯਂ ਕਾਮਭੋਗਿਸੇਯ੍ਯਾ, ਤੇਸੁ ਹਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਦਕ੍ਖਿਣਪਸ੍ਸੇਨ ਸਯਾਨੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ.
‘‘ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪੇਤਾ ਉਤ੍ਤਾਨਾ ਸੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੨੪੬) ਅਯਂ ਪੇਤਸੇਯ੍ਯਾ, ਪੇਤਾ ਹਿ ਅਪ੍ਪਮਂਸਲੋਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਟ੍ਠਿਸਙ੍ਘਾਤਜਟਿਤਾ ਏਕੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸਯਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਉਤ੍ਤਾਨਾਵ ਸੇਨ੍ਤਿ.
‘‘ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ¶ , ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸੀਹੋ ਮਿਗਰਾਜਾ ਨਙ੍ਗੁਟ੍ਠਂ ਅਨ੍ਤਰਸਤ੍ਥਿਮ੍ਹਿ ਅਨੁਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸੇਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੨੪੬) ਅਯਂ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਾ. ਤੇਜੁਸ੍ਸਦਤ੍ਤਾ ਹਿ ਸੀਹੋ ਮਿਗਰਾਜਾ ਦ੍ਵੇ ਪੁਰਿਮਪਾਦੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਪਚ੍ਛਿਮਪਾਦੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਙ੍ਗੁਟ੍ਠਂ ਅਨ੍ਤਰਸਤ੍ਥਿਮ੍ਹਿ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮਪਾਦਪਚ੍ਛਿਮਪਾਦਨਙ੍ਗੁਟ੍ਠਾਨਂ ਠਿਤੋਕਾਸਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪੁਰਿਮਪਾਦਾਨਂ ਮਤ੍ਥਕੇ ਸੀਸਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਯਤਿ ¶ . ਦਿਵਸਮ੍ਪਿ ਸਯਿਤ੍ਵਾ ਪਬੁਜ੍ਝਮਾਨੋ ਨ ਉਤ੍ਰਾਸਨ੍ਤੋ ਪਬੁਜ੍ਝਤਿ. ਸੀਸਂ ਪਨ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮਪਾਦਾਨਂ ਠਿਤੋਕਾਸਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਿ. ਸਚੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਠਾਨਂ ਵਿਜਹਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ, ‘‘ਨਯਿਦਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਜਾਤਿਯਾ, ਨ ਸੂਰਭਾਵਸ੍ਸ ਚ ਅਨੁਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਯਤਿ, ਨ ਗੋਚਰਾਯ ਪਕ੍ਕਮਤਿ. ਅਵਿਜਹਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੇ ਪਨ ‘‘ਤੁਯ੍ਹਂ ਜਾਤਿਯਾ ਸੂਰਭਾਵਸ੍ਸ ਚ ਅਨੁਰੂਪਮਿਦ’’ਨ੍ਤਿ ਹਟ੍ਠਤੁਟ੍ਠੋ ਉਟ੍ਠਾਯ ਸੀਹਵਿਜਮ੍ਭਿਤਂ ਵਿਜਮ੍ਭਿਤ੍ਵਾ ਕੇਸਰਭਾਰਂ ਵਿਧੁਨਿਤ੍ਵਾ ¶ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਿਤ੍ਵਾ ਗੋਚਰਾਯ ਪਕ੍ਕਮਤਿ. ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸੇਯ੍ਯਾ ਪਨ ਤਥਾਗਤਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਾਸੁ ਇਧ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਾ ਆਗਤਾ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਤੇਜੁਸ੍ਸਦਇਰਿਯਾਪਥਤ੍ਤਾ ਉਤ੍ਤਮਸੇਯ੍ਯਾ ਨਾਮ. ਪਾਦੇ ਪਾਦਨ੍ਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਪਾਦੇ ਵਾਮਪਾਦਂ. ਅਚ੍ਚਾਧਾਯਾਤਿ ਅਤਿਆਧਾਯ ਈਸਕਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਠਪੇਤ੍ਵਾ, ਗੋਪ੍ਫਕੇਨ ਹਿ ਗੋਪ੍ਫਕੇ, ਜਾਣੁਨਾ ਵਾ ਜਾਣੁਮ੍ਹਿ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਿਯਮਾਨੇ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਵੇਦਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਕਗ੍ਗਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਾ ਅਫਾਸੁਕਾ ਹੋਤਿ. ਯਥਾ ਪਨ ਨ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟੇਤਿ, ਏਵਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਠਪਿਤੇ ਵੇਦਨਾ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਕਗ੍ਗਂ ਹੋਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਾ ਫਾਸੁਕਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ.
੪੨੫. ਅਭਿਜ੍ਝਂ ਲੋਕੇਤਿਆਦਿ ਚੂਲ਼ਹਤ੍ਥਿਪਦੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਂ.
੪੨੬. ਯਾ ਪਨਾਯਂ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ ਉਪਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਇਣਂ ਆਦਾਯਾਤਿ ਵਡ੍ਢਿਯਾ ਧਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਬ੍ਯਨ੍ਤੀ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵਿਗਤਨ੍ਤਾਨਿ ਕਰੇਯ੍ਯ. ਯਥਾ ਤੇਸਂ ਕਾਕਣਿਕਮਤ੍ਤੋਪਿ ਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਨਾਵਸਿਸ੍ਸਤਿ, ਏਵਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਟਿਨਿਯ੍ਯਾਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤੋਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ ਆਣਣ੍ਯਨਿਦਾਨਂ. ਸੋ ਹਿ ਅਣਣੋਮ੍ਹੀਤਿ ਆਵਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਬਲਵਪਾਮੋਜ੍ਜਂ ਲਭਤਿ, ਬਲਵਸੋਮਨਸ੍ਸਮਧਿਗਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਲਭੇਥ ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ, ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸੋਮਨਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ.
ਵਿਸਭਾਗਵੇਦਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਕਚੇਨੇਵ ਚਤੁਇਰਿਯਾਪਥਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਆਬਾਧਤੀਤਿ ਆਬਾਧੋ, ਸ੍ਵਾਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਆਬਾਧਿਕੋ. ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ¶ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ. ਅਧਿਮਤ੍ਤਗਿਲਾਨੋਤਿ ਬਾਲ਼੍ਹਗਿਲਾਨੋ. ਨਚ੍ਛਾਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਧਿਮਤ੍ਤਬ੍ਯਾਧਿਪਰੇਤਤਾਯ ਨ ਰੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ. ਬਲਮਤ੍ਤਾਤਿ ਬਲਮੇਵ, ਬਲਞ੍ਚਸ੍ਸ ਕਾਯੇ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤੋਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ ਆਰੋਗ੍ਯਨਿਦਾਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਅਰੋਗੋਮ੍ਹੀਤਿ ਆਵਜ੍ਜਯਤੋ ਤਦੁਭਯਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਲਭੇਥ ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ, ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸੋਮਨਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਨ ¶ ਚਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਭੋਗਾਨਂ ਵਯੋਤਿ ਕਾਕਣਿਕਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਭੋਗਾਨਂ ਵਯੋ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਤਤੋਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ ਬਨ੍ਧਨਾਮੋਕ੍ਖਨਿਦਾਨਂ, ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੁ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਨਤ੍ਤਾਧੀਨੋਤਿ ਨ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਧੀਨੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੁਚਿਯਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਾਤੁਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਪਰਾਧੀਨੋਤਿ ਪਰੇਸੁ ਅਧੀਨੋ, ਪਰਸ੍ਸੇਵ ਰੁਚਿਯਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਨ ਯੇਨ ਕਾਮਂ ਗਮੋਤਿ ਯੇਨ ਦਿਸਾਭਾਗੇਨਸ੍ਸ ਕਾਮੋ ਹੋਤਿ. ਇਚ੍ਛਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਗਮਨਾਯ, ਤੇਨ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਦਾਸਬ੍ਯਾਤਿ ਦਾਸਭਾਵਾ. ਭੁਜਿਸ੍ਸੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕੋ ¶ . ਤਤੋਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ ਭੁਜਿਸ੍ਸਨਿਦਾਨਂ. ਕਨ੍ਤਾਰਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਕਨ੍ਤਾਰਂ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਂ, ਨਿਰੁਦਕਂ ਦੀਘਮਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤੋਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ ਖੇਮਨ੍ਤਭੂਮਿਨਿਦਾਨਂ.
ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਨੀਵਰਣੇ ਅਪ੍ਪਹੀਨੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭਗਵਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ ਇਣਸਦਿਸਂ, ਸੇਸਾਨਿ ਰੋਗਾਦਿਸਦਿਸਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਦਿਸਤਾ – ਯੋ ਹਿ ਪਰੇਸਂ ਇਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਨਾਸੇਤਿ. ਸੋ ਤੇਹਿ ਇਣਂ ਦੇਹੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋਪਿ ਫਰੁਸਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋਪਿ ਬਜ੍ਝਮਾਨੋਪਿ ਪਹਰਿਯਮਾਨੋਪਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਟਿਬਾਹਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਿਤਿਕ੍ਖਤਿ, ਤਿਤਿਕ੍ਖਕਾਰਣਞ੍ਹਿਸ੍ਸ ਤਂ ਇਣਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਯੋ ਯਮ੍ਹਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੇਨ ਰਜ੍ਜਤਿ, ਤਣ੍ਹਾਗਣੇਨ ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਸੋ ਤੇਨ ਫਰੁਸਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋਪਿ ਬਜ੍ਝਮਾਨੋਪਿ ਪਹਰਿਯਮਾਨੋਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤਿਤਿਕ੍ਖਤਿ. ਤਿਤਿਕ੍ਖਕਾਰਣਞ੍ਹਿਸ੍ਸ ਸੋ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਹੋਤਿ ਘਰਸਾਮਿਕੇਹਿ ਵਧੀਯਮਾਨਾਨਂ ਇਤ੍ਥੀਨਂ ਵਿਯਾਤਿ. ਏਵਂ ਇਣਂ ਵਿਯ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
ਯਥਾ ਪਨ ਪਿਤ੍ਤਰੋਗਾਤੁਰੋ ਮਧੁਸਕ੍ਕਰਾਦੀਸੁਪਿ ਦਿਨ੍ਨੇਸੁ ਪਿਤ੍ਤਰੋਗਾਤੁਰਤਾਯ ਤੇਸਂ ਰਸਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ, ਤਿਤ੍ਤਕਂ ਤਿਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਉਗ੍ਗਿਰਤਿਯੇਵ. ਏਵਮੇਵਂ ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਹਿਤਕਾਮੇਹਿ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯੇਹਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਓਵਦੀਯਮਾਨੋ ਓਵਾਦਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ‘‘ਅਤਿ ਵਿਯ ਮੇ ਤੁਮ੍ਹੇ ਉਪਦ੍ਦਵੇਥਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਤ੍ਵਾ ਵਿਬ੍ਭਮਤਿ. ਪਿਤ੍ਤਰੋਗਾਤੁਰਤਾਯ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਮਧੁਸਕ੍ਕਰਾਦਿਰਸਂ ਵਿਯ, ਕੋਧਾਤੁਰਤਾਯ ¶ ਝਾਨਸੁਖਾਦਿਭੇਦਂ ਸਾਸਨਰਸਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤੀਤਿ. ਏਵਂ ਰੋਗੋ ਵਿਯ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
ਯਥਾ ¶ ਪਨ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਦਿਵਸੇ ਬਨ੍ਧਨਾਗਾਰੇ ਬਦ੍ਧੋ ਪੁਰਿਸੋ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨੇਵ ਆਦਿਂ, ਨ ਮਜ੍ਝਂ, ਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਸੋ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਮੁਤ੍ਤੋ, ‘‘ਅਹੋ ਹਿਯ੍ਯੋ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਮਨਾਪਂ, ਅਹੋ ਨਚ੍ਚਂ, ਅਹੋ ਗੀਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਸੁਤ੍ਵਾਪਿ ਪਟਿਵਚਨਂ ਨ ਦੇਤਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਨੁਭੂਤਤ੍ਤਾ. ਏਵਮੇਵਂ ¶ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਾਭਿਭੂਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਚਿਤ੍ਤਨਯੇਪਿ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨੇ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਨੇਵ ਤਸ੍ਸ ਆਦਿਂ, ਨ ਮਜ੍ਝਂ, ਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਜਾਨਾਤਿ. ਸੋ ਉਟ੍ਠਿਤੇ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨੇ, ‘‘ਅਹੋ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ, ਅਹੋ ਕਾਰਣਂ, ਅਹੋ ਉਪਮਾ’’ਤਿ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਂ ਭਣਮਾਨਾਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾਪਿ ਪਟਿਵਚਨਂ ਨ ਦੇਤਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ ਅਨਨੁਭੂਤਤ੍ਤਾਤਿ. ਏਵਂ ਬਨ੍ਧਨਾਗਾਰਂ ਵਿਯ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.
ਯਥਾ ਪਨ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤੋਪਿ ਦਾਸੋ, ‘‘ਇਦਂ ਨਾਮ ਅਚ੍ਚਾਯਿਕਂ ਕਰਣੀਯਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਸੀਘਂ, ਤਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛ, ਨੋ ਚੇ ਗਚ੍ਛਸਿ, ਹਤ੍ਥਪਾਦਂ ਵਾ ਤੇ ਛਿਨ੍ਦਾਮਿ ਕਣ੍ਣਨਾਸਂ ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਸੀਘਂ ਗਚ੍ਛਤਿਯੇਵ, ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਅਨੁਭਵਿਤੁਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਪਰਾਧੀਨਤਾਯ. ਏਵਮੇਵਂ ਵਿਨਯੇ ਅਪ੍ਪਕਤਞ੍ਞੁਨਾ ਵਿਵੇਕਤ੍ਥਾਯ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਟ੍ਠੇਨਾਪਿ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸੇਪਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਸਞ੍ਞਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਵਿਵੇਕਂ ਪਹਾਯ ਸੀਲਵਿਸੋਧਨਤ੍ਥਂ ਵਿਨਯਧਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ. ਵਿਵੇਕਸੁਖਂ ਅਨੁਭਵਿਤੁਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਭਿਭੂਤਤਾਯਾਤਿ, ਏਵਂ ਦਾਸਬ੍ਯਂ ਵਿਯ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਦਟ੍ਟਬ੍ਬਂ.
ਯਥਾ ਪਨ ਕਨ੍ਤਾਰਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਪੁਰਿਸੋ ਚੋਰੇਹਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਵਿਲੁਤ੍ਤੋਕਾਸਂ ਪਹਤੋਕਾਸਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦਣ੍ਡਕਸਦ੍ਦੇਨਪਿ ਸਕੁਣਸਦ੍ਦੇਨਪਿ ਚੋਰਾ ਆਗਤਾਤਿ ਉਸ੍ਸਙ੍ਕਿਤਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਗਚ੍ਛਤਿਪਿ, ਤਿਟ੍ਠਤਿਪਿ, ਨਿਵਤ੍ਤਤਿਪਿ, ਗਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਬਹੁਤਰਂ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਕਸਿਰੇਨ ਖੇਮਨ੍ਤਭੂਮਿਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ ਵਾ, ਨ ਵਾ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਯਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ. ਸੋ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਨੁ ਖੋ, ਨ ਨੁ ਖੋ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਧਾਯ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਮਗ੍ਗਂ ਵਾ ਫਲਂ ਵਾ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤੀਤਿ ਯਥਾ ¶ ਕਨ੍ਤਾਰਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗੇ ‘‘ਚੋਰਾ ਅਤ੍ਥਿ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਆਸਪ੍ਪਨਪਰਿਸਪ੍ਪਨਂ ਅਪਰਿਯੋਗਾਹਨਂ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਖੇਮਨ੍ਤਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਰੋਤਿ, ਏਵਂ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਪਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਨੁ ਖੋ ਨ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਆਸਪ੍ਪਨਪਰਿਸਪ੍ਪਨਂ ਅਪਰਿਯੋਗਾਹਨਂ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਯਮਾਨਾ ਅਰਿਯਭੂਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਕਨ੍ਤਾਰਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗੋ ਵਿਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ.
ਇਦਾਨਿ ¶ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਣਣ੍ਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭਗਵਾ ਪਹੀਨਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ ਆਣਣ੍ਯਸਦਿਸਂ, ਸੇਸਾਨਿ ਆਰੋਗ੍ਯਾਦਿਸਦਿਸਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਦਿਸਤਾ – ਯਥਾ ਹਿ ਪੁਰਿਸੋ ਇਣਂ ਆਦਾਯ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ ਪਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਸਮਿਦ੍ਧਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ, ‘‘ਇਦਂ ਇਣਂ ਨਾਮ ਪਲਿਬੋਧਮੂਲ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸਵਡ੍ਢਿਕਂ ਇਣਂ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਤ੍ਵਾ ਪਣ੍ਣਂ ਫਾਲਾਪੇਯ੍ਯ. ਅਥਸ੍ਸ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਨੇਵ ਕੋਚਿ ਦੂਤਂ ਪੇਸੇਤਿ, ਨ ਪਣ੍ਣਂ, ਸੋ ਇਣਸਾਮਿਕੇ ਦਿਸ੍ਵਾਪਿ ਸਚੇ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਆਸਨਾ ਉਟ੍ਠਹਤਿ, ਨੋ ਚੇ, ਨ ਉਟ੍ਠਹਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨਿਲ੍ਲੇਪਤਾਯ ਅਲਗ੍ਗਤਾਯ. ਏਵਮੇਵ ਭਿਕ੍ਖੁ, ‘‘ਅਯਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਨਾਮ ਪਲਿਬੋਧਮੂਲ’’ਨ੍ਤਿ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਛ ਧਮ੍ਮੇ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ ¶ ਪਜਹਤਿ. ਤਸ੍ਸੇਵਂ ਪਹੀਨਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਯਥਾ ਇਣਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਇਣਸਾਮਿਕੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨੇਵ ਭਯਂ ਨ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਮੇਵ ਪਰਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਨੇਵ ਸਙ੍ਗੋ ਨ ਬਨ੍ਧੋ ਹੋਤਿ. ਦਿਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤੋ ਕਿਲੇਸੋ ਨ ਸਮੁਦਾਚਰਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਆਣਣ੍ਯਮਿਵ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਪ੍ਪਹਾਨਮਾਹ.
ਯਥਾ ਪਨ ਸੋ ਪਿਤ੍ਤਰੋਗਾਤੁਰੋ ਪੁਰਿਸੋ ਭੇਸਜ੍ਜਕਿਰਿਯਾਯ ਤਂ ਰੋਗਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਮਧੁਸਕ੍ਕਰਾਦੀਨਂ ਰਸਂ ਵਿਨ੍ਦਤਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਭਿਕ੍ਖੁ, ‘‘ਅਯਂ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਨਾਮ ਅਨਤ੍ਥਕਾਰਕੋ’’ਤਿ ਛ ਧਮ੍ਮੇ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਾਪਾਦਨੀਵਰਣਂ ਪਜਹਤਿ. ਸੋ ਏਵਂ ਪਹੀਨਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਯਥਾ ਪਿਤ੍ਤਰੋਗਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਪੁਰਿਸੋ ਮਧੁਸਕ੍ਕਰਾਦੀਨਿ ਮਧੁਰਾਨਿ ਸਮ੍ਪਿਯਾਯਮਾਨੋ ਪਟਿਸੇਵਤਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਆਚਾਰਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਿਯਮਾਨੋ ਸਿਰਸਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਿਯਾਯਮਾਨੋ ਸਿਕ੍ਖਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਆਰੋਗ੍ਯਮਿਵ ਬ੍ਯਾਪਾਦਪ੍ਪਹਾਨਮਾਹ.
ਯਥਾ ¶ ਸੋ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਦਿਵਸੇ ਬਨ੍ਧਨਾਗਾਰਂ ਪਵੇਸਿਤੋ ਪੁਰਿਸੋ ਅਪਰਸ੍ਮਿਂ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਦਿਵਸੇ, ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਅਹਂ ਪਮਾਦਦੋਸੇਨ ਬਦ੍ਧੋ ਤਂ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਨਾਨੁਭਵਾਮਿ, ਇਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਯਥਾਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਅਨੁਭਵਿਤ੍ਵਾ – ‘‘ਅਹੋ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਅਹੋ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ. ਏਵਮੇਵ ਭਿਕ੍ਖੁ, ‘‘ਇਦਂ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਨਾਮ ਮਹਾਅਨਤ੍ਥਕਰ’’ਨ੍ਤਿ ਛ ਧਮ੍ਮੇ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਨੀਵਰਣਂ ਪਜਹਤਿ. ਸੋ ਏਵਂ ਪਹੀਨਥਿਨਮਿਦ੍ਧੋ ਯਥਾ ਬਨ੍ਧਨਾ ਮੁਤ੍ਤੋ ਪੁਰਿਸੋ ਸਤ੍ਤਾਹਮ੍ਪਿ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ¶ ਅਨੁਭਵਤਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਧਮ੍ਮਨਕ੍ਖਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਅਨੁਭਵਨ੍ਤੋ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਬਨ੍ਧਨਾ ਮੋਕ੍ਖਮਿਵ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਪ੍ਪਹਾਨਮਾਹ.
ਯਥਾ ਪਨ ਦਾਸੋ ਕਞ੍ਚਿਦੇਵ ਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਧਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭੁਜਿਸ੍ਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਕਰੇਯ੍ਯ. ਏਵਮੇਵ ਭਿਕ੍ਖੁ, ‘‘ਇਦਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਨਾਮ ਮਹਾਅਨਤ੍ਥਕਰ’’ਨ੍ਤਿ ਛ ਧਮ੍ਮੇ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਪਜਹਤਿ. ਸੋ ਏਵਂ ਪਹੀਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚੋ ਯਥਾ ਭੁਜਿਸ੍ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਯਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਕਰੋਤਿ. ਨ ਤਂ ਕੋਚਿ ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨ ਤਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਥਾਸੁਖਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਨਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ¶ ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨ ਤਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਭੁਜਿਸ੍ਸਂ ਵਿਯ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪ੍ਪਹਾਨਮਾਹ.
ਯਥਾ ਬਲਵਾ ਪੁਰਿਸੋ ਹਤ੍ਥਸਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਜ੍ਜਾਵੁਧੋ ਸਪਰਿਵਾਰੋ ਕਨ੍ਤਾਰਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਤਂ ਚੋਰਾ ਦੂਰਤੋਵ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਲਾਯੇਯ੍ਯੁਂ. ਸੋ ਸੋਤ੍ਥਿਨਾ ਤਂ ਕਨ੍ਤਾਰਂ ਨਿਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਖੇਮਨ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਹਟ੍ਠਤੁਟ੍ਠੋ ਅਸ੍ਸ. ਏਵਮੇਵਂ ਭਿਕ੍ਖੁ, ‘‘ਅਯਂ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਨਾਮ ਅਨਤ੍ਥਕਾਰਿਕਾ’’ਤਿ ਛ ਧਮ੍ਮੇ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ ਪਜਹਤਿ. ਸੋ ਏਵਂ ਪਹੀਨਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛੋ ਯਥਾ ਬਲਵਾ ਸਜ੍ਜਾਵੁਧੋ ਸਪਰਿਵਾਰੋ ਪੁਰਿਸੋ ਨਿਬ੍ਭਯੋ ਚੋਰੇ ਤਿਣਂ ਵਿਯ ਅਗਣੇਤ੍ਵਾ ਸੋਤ੍ਥਿਨਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਖੇਮਨ੍ਤਭੂਮਿਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਕਨ੍ਤਾਰਂ ਨਿਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਮਖੇਮਨ੍ਤਭੂਮਿਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਖੇਮਨ੍ਤਭੂਮਿਂ ਵਿਯ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਪਹਾਨਮਾਹ.
੪੨੭. ਇਮਮੇਵ ਕਾਯਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਕਰਜਕਾਯਂ. ਅਭਿਸਨ੍ਦੇਤੀਤਿ ਤੇਮੇਤਿ ਸ੍ਨੇਹੇਤਿ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਵਤ੍ਤਪੀਤਿਸੁਖਂ ਕਰੋਤਿ. ਪਰਿਸਨ੍ਦੇਤੀਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸਨ੍ਦੇਤਿ. ਪਰਿਪੂਰੇਤੀਤਿ ਵਾਯੁਨਾ ਭਸ੍ਤਂ ਵਿਯ ਪੂਰੇਤਿ. ਪਰਿਪ੍ਫਰਤੀਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਫੁਸਤਿ ¶ . ਸਬ੍ਬਾਵਤੋ ਕਾਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸਬ੍ਬਕੋਟ੍ਠਾਸਵਤੋ ਕਾਯਸ੍ਸ. ਕਿਞ੍ਚਿ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕਸਨ੍ਤਤਿਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨੇ ਛਵਿਮਂਸਲੋਹਿਤਾਨੁਗਤਂ ਅਣੁਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਠਾਨਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸੁਖੇਨ ਅਫੁਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ. ਦਕ੍ਖੋਤਿ ਛੇਕੋ ਪਟਿਬਲੋ ਨ੍ਹਾਨੀਯਚੁਣ੍ਣਾਨਿ ਕਾਤੁਞ੍ਚੇਵ ਯੋਜੇਤੁਞ੍ਚ ਸਨ੍ਨੇਤੁਞ੍ਚ. ਕਂਸਥਾਲੇਤਿ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ¶ ਲੋਹੇਨ ਕਤਭਾਜਨੇ. ਮਤ੍ਤਿਕਭਾਜਨਂ ਪਨ ਥਿਰਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਸਨ੍ਨੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਨ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਰਿਪ੍ਫੋਸਕਂ ਪਰਿਪ੍ਫੋਸਕਨ੍ਤਿ ਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ. ਸਨ੍ਨੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵਾਮਹਤ੍ਥੇਨ ਕਂਸਥਾਲਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤਂ ਉਦਕਂ ਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਮਦ੍ਦਨ੍ਤੋ ਪਿਣ੍ਡਂ ਕਰੇਯ੍ਯ. ਸ੍ਨੇਹਾਨੁਗਤਾਤਿ ਉਦਕਸਿਨੇਹੇਨ ਅਨੁਗਤਾ. ਸ੍ਨੇਹਪਰੇਤਾਤਿ ਉਦਕਸਿਨੇਹੇਨ ਪਰਿਗਤਾ. ਸਨ੍ਤਰਬਾਹਿਰਾਤਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਨ੍ਤੋਪਦੇਸੇਨ ਚੇਵ ਬਹਿਪਦੇਸੇਨ ਚ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਮੇਵ ਉਦਕਸਿਨੇਹੇਨ ਫੁਟਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਚ ਪਗ੍ਘਰਿਣੀਤਿ ਨ ਬਿਨ੍ਦੁ ਬਿਨ੍ਦੁ ਉਦਕਂ ਪਗ੍ਘਰਤਿ, ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ ਹਤ੍ਥੇਨਪਿ ਦ੍ਵੀਹਿਪਿ ਤੀਹਿਪਿ ਅਙ੍ਗੁਲੀਹਿ ਗਹੇਤੁਂ ਓਵਟ੍ਟਿਕਮ੍ਪਿ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੪੨੮. ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸੁਖਉਪਮਾਯਂ ਉਬ੍ਭਿਤੋਦਕੋਤਿ ਉਬ੍ਭਿਨ੍ਨਉਦਕੋ, ਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਉਬ੍ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਨਉਦਕੋ, ਅਨ੍ਤੋਯੇਵ ਪਨ ਉਬ੍ਭਿਜ੍ਜਨਉਦਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਯਮੁਖਨ੍ਤਿ ਆਗਮਨਮਗ੍ਗੋ. ਦੇਵੋਤਿ ¶ ਮੇਘੋ. ਕਾਲੇਨਕਾਲਨ੍ਤਿ ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ, ਅਨ੍ਵਦ੍ਧਮਾਸਂ ਵਾ ਅਨੁਦਸਾਹਂ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਧਾਰਨ੍ਤਿ ਵੁਟ੍ਠਿਂ. ਨਾਨੁਪ੍ਪਵੇਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਨ ਪਵੇਸੇਯ੍ਯ, ਨ ਵਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੀਤਾ ਵਾਰਿਧਾਰਾ ਉਬ੍ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸੀਤਂ ਵਾਰਿ ਤਂ ਉਦਕਰਹਦਂ ਪੂਰਯਮਾਨਂ ਉਬ੍ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਨਉਦਕਞ੍ਹਿ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤਂ ਉਦਕਂ ਖੋਭੇਤਿ. ਚਤੂਹਿ ਦਿਸਾਹਿ ਪਵਿਸਨਉਦਕਂ ਪੁਰਾਣਪਣ੍ਣਤਿਣਕਟ੍ਠਦਣ੍ਡਕਾਦੀਹਿ ਉਦਕਂ ਖੋਭੇਤਿ. ਵੁਟ੍ਠਿਉਦਕਂ ਧਾਰਾਨਿਪਾਤਪੁਪ੍ਫੁਲ਼ਕੇਹਿ ਉਦਕਂ ਖੋਭੇਤਿ. ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਮੇਵ ਪਨ ਹੁਤ੍ਵਾ ਇਦ੍ਧਿਨਿਮ੍ਮਿਤਮਿਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ ਉਦਕਂ ਇਮਂ ਪਦੇਸਂ ਫਰਤਿ, ਇਮਂ ਪਦੇਸਂ ਨ ਫਰਤੀਤਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇਨ ਅਫੁਟੋਕਾਸੋ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਰਹਦੋ ਵਿਯ ਕਰਜਕਾਯੋ, ਉਦਕਂ ਵਿਯ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸੁਖਂ. ਸੇਸਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
੪੨੯. ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸੁਖਉਪਮਾਯਂ ¶ ਉਪ੍ਪਲਾਨਿ ਏਤ੍ਥ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਉਪ੍ਪਲਿਨੀ. ਸੇਸਪਦਦ੍ਵਯੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਸੇਤਰਤ੍ਤਨੀਲੇਸੁ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਉਪ੍ਪਲਂ ਉਪ੍ਪਲਮੇਵ, ਊਨਕਸਤਪਤ੍ਤਂ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਂ, ਸਤਪਤ੍ਤਂ ਪਦੁਮਂ. ਪਤ੍ਤਨਿਯਮਂ ਵਾ ਵਿਨਾਪਿ ਸੇਤਂ ਪਦੁਮਂ, ਰਤ੍ਤਂ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ. ਉਦਕਾਨੁਗ੍ਗਤਾਨੀਤਿ ਉਦਕਤੋ ਨ ਉਗ੍ਗਤਾਨਿ. ਅਨ੍ਤੋਨਿਮੁਗ੍ਗਪੋਸੀਨੀਤਿ ¶ ਉਦਕਤਲਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਨਿਮੁਗ੍ਗਾਨਿਯੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੋਸੀਨਿ, ਵਡ੍ਢੀਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
੪੩੦. ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸੁਖਉਪਮਾਯਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਚੇਤਸਾ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਰੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਟ੍ਠੇਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ. ਪਭਸ੍ਸਰਟ੍ਠੇਨ ਪਰਿਯੋਦਾਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਓਦਾਤੇਨ ਵਤ੍ਥੇਨਾਤਿ ਇਦਂ ਉਤੁਫਰਣਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਿਲਿਟ੍ਠਵਤ੍ਥੇਨ ਹਿ ਉਤੁਫਰਣਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਙ੍ਖਣਧੋਤਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਉਤੁਫਰਣਂ ਬਲਵਂ ਹੋਤਿ. ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਹਿ ਉਪਮਾਯ ਵਤ੍ਥਂ ਵਿਯ ਕਰਜਕਾਯੋ. ਉਤੁਫਰਣਂ ਵਿਯ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸੁਖਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਸੁਨ੍ਹਾਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਵਤ੍ਥਂ ਸਸੀਸਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਰੀਰਤੋ ਉਤੁ ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਵਤ੍ਥਂ ਫਰਤਿ, ਨ ਕੋਚਿ ਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਫੁਟੋਕਾਸੋ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸੁਖੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਕਰਜਕਾਯਸ੍ਸ ਨ ਕੋਚਿ ਓਕਾਸੋ ਅਫੁਟੋ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਚਿਤ੍ਤਮੇਵ ਵਾ ਵਤ੍ਥਂ ਵਿਯ, ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨਰੂਪਂ ਉਤੁਫਰਣਂ ਵਿਯ. ਯਥਾ ਹਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਓਦਾਤਵਤ੍ਥੇ ਕਾਯਂ ਅਪ੍ਫੁਸਨ੍ਤੇਪਿ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਉਤੁਨਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਮੇਵ ਕਾਯੋ ਫੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸਮੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਸੁਖੁਮਰੂਪੇਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਮੇਵ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਕਰਜਕਾਯੋ ਫੁਟੋ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
੪੩੧. ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਞਾਣਉਪਮਾਯਂ ¶ ਤਂਦਿਵਸਂ ਕਤਕਿਰਿਯਾ ਪਾਕਟਾ ਹੋਤੀਤਿ ਤਂਦਿਵਸਂ ਗਤਗਾਮਤ੍ਤਯਮੇਵ ਗਹਿਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਗਾਮਤ੍ਤਯਂ ਗਤਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਞਾਣਲਾਭੀ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਯੋ ਗਾਮਾ ਵਿਯ ਤਯੋ ਭਵਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਤੀਸੁ ਗਾਮੇਸੁ ਤਂਦਿਵਸਂ ਕਤਕਿਰਿਯਾਯ ਆਵਿਭਾਵੋ ਵਿਯ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤੀਸੁ ਭਵੇਸੁ ਕਤਕਿਰਿਯਾਯ ਆਵਿਭਾਵੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
੪੩੨. ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਉਪਮਾਯਂ ¶ ਦ੍ਵੇ ਅਗਾਰਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਘਰਾ. ਸਦ੍ਵਾਰਾਤਿ ਸਮ੍ਮੁਖਦ੍ਵਾਰਾ. ਅਨੁਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤੇਤਿ ਅਪਰਾਪਰਂ ਸਞ੍ਚਰਨ੍ਤੇ. ਅਨੁਵਿਚਰਨ੍ਤੇਤਿ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਚਰਨ੍ਤੇ, ਇਤੋ ਪਨ ਗੇਹਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਏਤਂ ਗੇਹਂ, ਏਤਸ੍ਮਾ ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਗੇਹਂ ਪਵਿਸਨਵਸੇਨਪਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵੇ ਅਗਾਰਾ ਸਦ੍ਵਾਰਾ ਵਿਯ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯੋ, ਚਕ੍ਖੁਮਾ ¶ ਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਞਾਣਲਾਭੀ, ਚਕ੍ਖੁਮਤੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਗੇਹਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਠਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਤੋ ਦ੍ਵੇ ਅਗਾਰੇ ਪਵਿਸਨਕਨਿਕ੍ਖਮਨਕਪੁਰਿਸਾਨਂ ਪਾਕਟਕਾਲੋ ਵਿਯ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਲਾਭਿਨੋ ਆਲੋਕਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਵਨਕਉਪਪਜ੍ਜਨਕਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਾਕਟਕਾਲੋ. ਕਿਂ ਪਨ ਤੇ ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਾਕਟਾ, ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸਾਤਿ? ਞਾਣਸ੍ਸ. ਤਸ੍ਸ ਪਾਕਟਤ੍ਤਾ ਪਨ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਾਕਟਾਯੇਵਾਤਿ.
੪੩੩. ਆਸਵਕ੍ਖਯਞਾਣਉਪਮਾਯਂ ਪਬ੍ਬਤਸਙ੍ਖੇਪੇਤਿ ਪਬ੍ਬਤਮਤ੍ਥਕੇ. ਅਨਾਵਿਲੋਤਿ ਨਿਕ੍ਕਦ੍ਦਮੋ. ਸਿਪ੍ਪਿਯੋ ਚ ਸਮ੍ਬੁਕਾ ਚ ਸਿਪ੍ਪਿਸਮ੍ਬੁਕਂ. ਸਕ੍ਖਰਾ ਚ ਕਥਲਾ ਚ ਸਕ੍ਖਰਕਥਲਂ. ਮਚ੍ਛਾਨਂ ਗੁਮ੍ਬਾ ਘਟਾਤਿ ਮਚ੍ਛਗੁਮ੍ਬਂ. ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚਰਨ੍ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਕ੍ਖਰਕਥਲਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿਯੇਵ, ਇਤਰਾਨਿ ਚਰਨ੍ਤਿਪਿ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿਪਿ. ਯਥਾ ਪਨ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਠਿਤਾਸੁਪਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਸੁਪਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਸੁਪਿ, ‘‘ਏਤਾ ਗਾਵੋ ਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਚਰਨ੍ਤਿਯੋ ਉਪਾਦਾਯ ਇਤਰਾਪਿ ਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਮੇਵ ਸਕ੍ਖਰਕਥਲਂ ਉਪਾਦਾਯ ਇਤਰਮ੍ਪਿ ਦ੍ਵਯਂ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਤਰਞ੍ਚ ਦ੍ਵਯਂ ਚਰਨ੍ਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸਕ੍ਖਰਕਥਲਮ੍ਪਿ ਚਰਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਮਤੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਤੀਰੇ ਠਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਤੋ ਸਿਪ੍ਪਿਸਮ੍ਬੁਕਾਦੀਨਂ ਵਿਭੂਤਕਾਲੋ ਵਿਯ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਵਿਭੂਤਕਾਲੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
੪੩੪. ਇਦਾਨਿ ਸਤ੍ਤਹਾਕਾਰੇਹਿ ਸਲਿਙ੍ਗਤੋ ਸਗੁਣਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਮਣੋ ਇਤਿਪੀਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਏਵਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਮਣੋ ¶ ਹੋਤੀਤਿਆਦੀਸੁ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਵਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਮਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ ਸਮਣੋ ਹੋਤਿ. ਬਾਹਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਹੋਤਿ. ਨ੍ਹਾਤਕਿਲੇਸਤ੍ਤਾ ਨ੍ਹਾਤਕੋ ਹੋਤਿ, ਧੋਤਕਿਲੇਸਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚਤੁਮਗ੍ਗਞਾਣਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਵੇਦੇਹਿ ਅਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾਨਂ ਗਤਤ੍ਤਾ ਵੇਦਗੂ ਹੋਤਿ, ਵਿਦਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨੇਵ ਵਿਦਿਤਾਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਸੁਤਤ੍ਤਾ ਸੋਤ੍ਤਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਨਿਸ੍ਸੁਤਤ੍ਤਾ ¶ ਅਪਹਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਆਰਕਤ੍ਤਾ ਅਰਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਹਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਹਿ ਆਰਕਤ੍ਤਾ ਅਰਹਂ ਹੋਤਿ, ਦੂਰੀਭੂਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਂ ਸਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵਾਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਮਹਾਅਸ੍ਸਪੁਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੦. ਚੂਲ਼ਅਸ੍ਸਪੁਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੩੫. ਏਵਂ ¶ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਚੂਲ਼ਅਸ੍ਸਪੁਰਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸ ਦੇਸਨਾਕਾਰਣਂ ਪੁਰਿਮਸਦਿਸਮੇਵ. ਸਮਣਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਸਮਣਾਨਂ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਾ ਸਮਣਾਨਂ ਅਨੁਲੋਮਪ੍ਪਟਿਪਦਾ.
੪੩੬. ਸਮਣਮਲਾਨਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਸਮਣੇ ਮਲਿਨੇ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਮਲਗ੍ਗਹਿਤੇ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਮਣਮਲਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਏਤੇਹਿ ਸਮਣਾ ਦੁਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਪਦੁਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮਣਦੋਸਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਏਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣੇ ਕਸਟੇ ਨਿਰੋਜੇ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਮਿਲਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮਣਕਸਟਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਆਪਾਯਿਕਾਨਂ ਠਾਨਾਨਨ੍ਤਿ ਅਪਾਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਪਕਾਨਂ ਕਾਰਣਾਨਂ. ਦੁਗ੍ਗਤਿਵੇਦਨਿਯਾਨਨ੍ਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿਯਂ ਵਿਪਾਕਵੇਦਨਾਯ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ. ਮਤਜਂ ਨਾਮਾਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤਿਖਿਣਂ ਅਯਂ ਅਯੇਨ ਸੁਘਂਸਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਯਚੁਣ੍ਣਂ ਮਂਸੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕੋਞ੍ਚਸਕੁਣੇ ਖਾਦਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਉਚ੍ਚਾਰਂ ਕਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਮਰਨ੍ਤਿ. ਨੋ ਚੇ ਮਰਨ੍ਤਿ, ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਮਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਤੇਸਂ ਕੁਚ੍ਛਿਂ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਨਂ ਉਦਕੇਨ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਚੁਣ੍ਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਂਸੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਖਾਦਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਏਵਂ ਸਤ੍ਤ ਵਾਰੇ ਖਾਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤੇਨ ਅਯਚੁਣ੍ਣੇਨ ਆਵੁਧਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤਾ ਚ ਨਂ ਅਯਕਾਰਾ ਬਹੁਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਮੂਲਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਮਤਸਕੁਣਤੋ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਮਤਜ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਤਿਤਿਖਿਣਂ ਹੋਤਿ. ਪੀਤਨਿਸਿਤਨ੍ਤਿ ਉਦਕਪੀਤਞ੍ਚੇਵ ਸਿਲਾਯ ਚ ਸੁਨਿਘਂਸਿਤਂ. ਸਙ੍ਘਾਟਿਯਾਤਿ ਕੋਸਿਯਾ. ਸਮ੍ਪਾਰੁਤਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧਂ. ਸਮ੍ਪਲਿਵੇਠਿਤਨ੍ਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਵੇਠਿਤਂ.
੪੩੭. ਰਜੋਜਲ੍ਲਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ¶ ਰਜੋਜਲ੍ਲਧਾਰਿਨੋ. ਉਦਕੋਰੋਹਕਸ੍ਸਾਤਿ ਦਿਵਸਸ੍ਸ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਉਦਕਂ ਓਰੋਹਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਵਾਸਿਨੋ. ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਵਾਸਿਨੋ. ਉਬ੍ਭਟ੍ਠਕਸ੍ਸਾਤਿ ਉਦ੍ਧਂ ਠਿਤਕਸ੍ਸ. ਪਰਿਯਾਯਭਤ੍ਤਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਮਾਸਵਾਰੇਨ ਵਾ ਅਡ੍ਢਮਾਸਵਾਰੇਨ ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਬਾਹਿਰਸਮਯੇਨੇਵ ਕਥਿਤਂ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਸਾਸਨੇ ਚੀਵਰਧਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਙ੍ਘਾਟਿਕੋਤਿ ਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਰਜੋਜਲ੍ਲਧਾਰਣਾਦਿਵਤਾਨਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਨਤ੍ਥਿਯੇਵ. ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਮੇਵ ਨਾਮਂ, ਨ ਮਨ੍ਤਾਤਿ. ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕੋ, ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕੋਤਿ ਏਤ੍ਤਕਂਯੇਵ ਪਨ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਤਮ੍ਪਿ ਬਾਹਿਰਸਮਯੇਨੇਵ ਕਥਿਤਂ. ਜਾਤਮੇਵ ¶ ਨਨ੍ਤਿ ਤਂਦਿਵਸੇ ਜਾਤਮਤ੍ਤਂਯੇਵ ¶ ਨਂ. ਸਙ੍ਘਾਟਿਕਂ ਕਰੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਾਟਿਕਂ ਵਤ੍ਥਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਚ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਚ ਸਙ੍ਘਾਟਿਕਂ ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ.
੪੩੮. ਵਿਸੁਦ੍ਧਮਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਵਿਸੁਦ੍ਧੋਤਿ ਪਨ ਨ ਤਾਵ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ ਜਾਯਤੀਤਿ ਤੁਟ੍ਠਾਕਾਰੋ ਜਾਯਤਿ. ਪਮੁਦਿਤਸ੍ਸ ਪੀਤੀਤਿ ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸਕਲਸਰੀਰਂ ਖੋਭਯਮਾਨਾ ਪੀਤਿ ਜਾਯਤਿ. ਪੀਤਿਮਨਸ੍ਸ ਕਾਯੋਤਿ ਪੀਤਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਨਾਮਕਾਯੋ. ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀਤਿ ਵਿਗਤਦਰਥੋ ਹੋਤਿ. ਸੁਖਂ ਵੇਦੇਤੀਤਿ ਕਾਯਿਕਮ੍ਪਿ ਚੇਤਸਿਕਮ੍ਪਿ ਸੁਖਂ ਵੇਦਿਯਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਧਿਯਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸੁਖੇਨ ਸੁਖਿਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਧਿਯਤਿ, ਅਪ੍ਪਨਾਪਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਕਿਲੇਸਵਸੇਨ ਆਰਦ੍ਧਾ ਦੇਸਨਾ ਪਬ੍ਬਤੇ ਵੁਟ੍ਠਵੁਟ੍ਠਿ ਵਿਯ ਨਦਿਂ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਭਾਵਨਂ ਓਤਿਣ੍ਣਾ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪੋਕ੍ਖਰਣੀਤਿ ਮਹਾਸੀਹਨਾਦਸੁਤ੍ਤੇ ਮਗ੍ਗੋ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਉਪਮਿਤੋ, ਇਧ ਸਾਸਨਂ ਉਪਮਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਾ ਸਮਣੋ ਹੋਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾਨਂ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਪਰਮਤ੍ਥਸਮਣੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵਾਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਚੂਲ਼ਅਸ੍ਸਪੁਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਚਤੁਤ੍ਥਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਚੂਲ਼ਯਮਕਵਗ੍ਗੋ
੧. ਸਾਲੇਯ੍ਯਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੩੯. ਏਵਂ ¶ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਸਾਲੇਯ੍ਯਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਕੋਸਲੇਸੂਤਿ ਕੋਸਲਾ ਨਾਮ ਜਾਨਪਦਿਨੋ ਰਾਜਕੁਮਾਰਾ. ਤੇਸਂ ਨਿਵਾਸੋ ਏਕੋਪਿ ਜਨਪਦੋ ਰੁਲ਼੍ਹੀਸਦ੍ਦੇਨ ਕੋਸਲਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਕੋਸਲੇਸੁ ਜਨਪਦੇ. ਪੋਰਾਣਾ ਪਨਾਹੁ – ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਹਾਪਨਾਦਂ ਰਾਜਕੁਮਾਰਂ ਨਾਨਾਨਾਟਕਾਨਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਿਤਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਕਰੋਨ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਆਹ – ‘‘ਯੋ ਮਮ ਪੁਤ੍ਤਂ ਹਸਾਪੇਤਿ, ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਨਂ ਅਲਙ੍ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਨਙ੍ਗਲਾਨਿਪਿ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਕਾਯੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸਾਤਿਰੇਕਾਨਿ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਾਨਿ ਨਾਨਾਕੀਲ਼ਿਕਾਯੋ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਨਂ ਹਸਾਪੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂਸੁ. ਤਤੋ ¶ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਨਟਂ ਪੇਸੇਸਿ. ਸੋ ਦਿਬ੍ਬਨਾਟਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਹਸਾਪੇਸਿ. ਅਥ ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨੋਕਾਸਾਭਿਮੁਖਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਤੇ ਪਟਿਪਥੇ ਮਿਤ੍ਤਸੁਹਜ੍ਜਾਦਯੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ, ‘‘ਕਚ੍ਚਿ, ਭੋ, ਕੁਸਲਂ, ਕਚ੍ਚਿ, ਭੋ, ਕੁਸਲ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ‘‘ਕੁਸਲਂ ਕੁਸਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸੋ ਪਦੇਸੋ ਕੋਸਲਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.
ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋਤਿ ਅਤੁਰਿਤਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ. ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਸਤਂ ਵਾ ਸਹਸ੍ਸਂ ਵਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਵਾਤਿ ਏਵਂ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਨ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਸਮੋਸਰਣਗਾਮੋਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਭੋਗਗਾਮੋਪਿ. ਇਧ ਸਮੋਸਰਣਗਾਮੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਤਦਵਸਰੀਤਿ ਤਂ ਅਵਸਰਿ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਹਾਰੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਨਿਯਾਮਿਤੋ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਅਵਿਦੂਰੇ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕੋ ਏਕੋ ਵਨਸਣ੍ਡੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ ਵਨਸਣ੍ਡਂ ਗਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਸ੍ਸੋਸੁਨ੍ਤਿ ਸੁਣਿਂਸੁ ਉਪਲਭਿਂਸੁ. ਸੋਤਦ੍ਵਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਵਚਨਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨੁਸਾਰੇਨ ਜਾਨਿਂਸੁ. ਖੋਤਿ ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥੇ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤੇ ਵਾ ਨਿਪਾਤੋ. ਤਤ੍ਥ ¶ ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥੇਨ ਅਸ੍ਸੋਸੁਂਯੇਵ ¶ , ਨ ਨੇਸਂ ਕੋਚਿ ਸਵਨਨ੍ਤਰਾਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪਦਪੂਰਣੇਨ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾਮਤ੍ਤਮੇਵ.
ਇਦਾਨਿ ਯਮਤ੍ਥਂ ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ, ਤਂ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਮਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ ਸਮਣੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਖਲੂਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਵਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਭੋਤਿ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਆਲਪਨਮਤ੍ਤਂ. ਗੋਤਮੋਤਿ ਭਗਵਤੋ ਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨ ਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮਣੋ ਕਿਰ, ਭੋ, ਗੋਤਮਗੋਤ੍ਤੋਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਸਕ੍ਯਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਸਦ੍ਧਾਪਬ੍ਬਜਿਤਭਾਵਦੀਪਨਂ. ਕੇਨਚਿ ਪਾਰਿਜੁਞ੍ਞੇਨ ਅਨਭਿਭੂਤੋ ਅਪਰਿਕ੍ਖੀਣਂਯੇਵ ਤਂ ਕੁਲਂ ਪਹਾਯ ਸਦ੍ਧਾਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ. ਤਂ ਖੋ ਪਨਾਤਿ ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਾਖ੍ਯਾਨਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਲ੍ਯਾਣੋਤਿ ¶ ਕਲ੍ਯਾਣਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋਤਿ ਕਿਤ੍ਤਿਯੇਵ, ਥੁਤਿਘੋਸੋ ਵਾ. ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋਤਿ ਸਦੇਵਕਂ ਲੋਕਂ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਤੋ. ਕਿਨ੍ਤਿ? ‘‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗਵਾ…ਪੇ… ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿ.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਦਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ – ਸੋ ਭਗਵਾ ਇਤਿਪਿ ਅਰਹਂ, ਇਤਿਪਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ…ਪੇ… ਇਤਿਪਿ ਭਗਵਾਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਚ ਇਮਿਨਾ ਚ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਆਰਕਤ੍ਤਾ, ਅਰੀਨਂ ਅਰਾਨਞ੍ਚ ਹਤਤ੍ਤਾ, ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨਂ ਅਰਹਤ੍ਤਾ, ਪਾਪਕਰਣੇ ਰਹਾਭਾਵਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਤਾਵ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸੋ ਭਗਵਾ ਅਰਹਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਮਾਤਿਕਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਨੇਵ ਏਤਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾਨੀਤਿ ਤਤੋ ਤੇਸਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ.
ਸਾਧੁ ਖੋ ਪਨਾਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਖੋ ਪਨ; ਅਤ੍ਥਾਵਹਂ ਸੁਖਾਵਹਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਥਾਰੂਪਾਨਂ ਅਰਹਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਰੂਪੋ ਸੋ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ, ਏਵਰੂਪਾਨਂ ਅਨੇਕੇਹਿਪਿ ਕਪ੍ਪਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਦੁਲ੍ਲਭਦਸ੍ਸਨਾਨਂ ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇਹਿ ਅਸੀਤਿਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਰਤਨਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ੍ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਵਰੇਹਿ ਸਮਾਕਿਣ੍ਣਮਨੋਰਮਸਰੀਰਾਨਂ ਅਤਪ੍ਪਕਦਸ੍ਸਨਾਨਂ ਅਤਿਮਧੁਰਧਮ੍ਮਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨਂ, ਯਥਾਭੂਤਗੁਣਾਧਿਗਮੇਨ ਲੋਕੇ ਅਰਹਨ੍ਤੋਤਿ ਲਦ੍ਧਸਦ੍ਦਾਨਂ ਅਰਹਤਂ. ਦਸ੍ਸਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਪਸਾਦਸੋਮ੍ਮਾਨਿ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਉਮ੍ਮੀਲੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਾਧੁ ਹੋਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸਰੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ¶ ¶ ਦੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਂ ਪਦਮ੍ਪਿ ਸੋਤੁਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮ, ਸਾਧੁਤਰਂਯੇਵ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਏਵਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਕਤ੍ਵਾ.
ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੂਤਿ ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਾਨਿ ਪਹਾਯ ਤੁਟ੍ਠਮਾਨਸਾ ਆਗਮਂਸੁ. ਏਤਦਵੋਚੁਨ੍ਤਿ ਦੁਵਿਧਾ ਹਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਅਗਾਰਿਕਪੁਚ੍ਛਾ ਅਨਗਾਰਿਕਪੁਚ੍ਛਾ ਚ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕੁਸਲਂ, ਕਿਂ ਅਕੁਸਲ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਗਾਰਿਕਪੁਚ੍ਛਾ ਆਗਤਾ. ‘‘ਇਮੇ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਨਗਾਰਿਕਪੁਚ੍ਛਾ. ਇਮੇ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨੁਰੂਪਂ ਅਗਾਰਿਕਪੁਚ੍ਛਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਏਤਂ, ‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਹੇਤੁ ਕੋ ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਂ ਅਵੋਚੁਂ. ਤੇਸਂ ਭਗਵਾ ਯਥਾ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ, ਏਵਂ ¶ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਤਾਵ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ, ਅਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾਵਿਸਮਚਰਿਯਾਹੇਤੁ ਖੋ ਗਹਪਤਯੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਭਗਵਾ ਯਥਾ ਨ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸੀਤਿ? ਪਣ੍ਡਿਤਮਾਨਿਕਾ ਹਿ ਤੇ; ਆਦਿਤੋਵ ਮਾਤਿਕਂ ਅਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਅਤ੍ਥੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤੇ, ਦੇਸਨਂ ਉਤ੍ਤਾਨਿਕਾਤਿ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਾ ਅਵਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਮਯਮ੍ਪਿ ਕਥੇਨ੍ਤਾ ਏਵਮੇਵ ਕਥੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ ਵਤ੍ਤਾਰੋ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਨੇਸਂ ਭਗਵਾ ਯਥਾ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ, ਏਵਂ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਤਾਵ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ. ਤਤੋ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇਹਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰਦੇਸਨਂ ਯਾਚਿਤੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਦੇਸੇਤੁਂ, ਤੇਨ ਹਿ ਗਹਪਤਯੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਤੇਨ ਹੀਤਿ ਕਾਰਣਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਮਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਯਾਚਥ, ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੪੪੦. ਤਿਵਿਧਨ੍ਤਿ ਤੀਹਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹਿ. ਕਾਯੇਨਾਤਿ ਕਾਯਦ੍ਵਾਰੇਨ. ਅਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾਵਿਸਮਚਰਿਯਾਤਿ ਅਧਮ੍ਮਚਰਿਯਸਙ੍ਖਾਤਾ ਵਿਸਮਚਰਿਯਾ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਦਤ੍ਥੋ, ਅਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚਰਿਯਾ ਅਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾ, ਅਧਮ੍ਮਕਰਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਸਮਾ ਚਰਿਯਾ, ਵਿਸਮਸ੍ਸ ਵਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚਰਿਯਾਤਿ ਵਿਸਮਚਰਿਯਾ. ਅਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾ ਚ ਸਾ ਵਿਸਮਚਰਿਯਾ ਚਾਤਿ ਅਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾਵਿਸਮਚਰਿਯਾ. ਏਤੇਨੁਪਾਯੇਨ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਪਦੇਸੁ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਲੁਦ੍ਦੋਤਿ ਕਕ੍ਖਲ਼ੋ. ਦਾਰੁਣੋਤਿ ਸਾਹਸਿਕੋ. ਲੋਹਿਤਪਾਣੀਤਿ ਪਰਂ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਣੀ ਲੋਹਿਤੇਨ ਲਿਪ੍ਪਨ੍ਤਿ. ਸਚੇਪਿ ਨ ਲਿਪ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਵਿਧੋ ਲੋਹਿਤਪਾਣੀਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਹਤਪ੍ਪਹਤੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠੋਤਿ ਹਤੇ ਚ ਪਰਸ੍ਸ ਪਹਾਰਦਾਨੇ ¶ , ਪਹਤੇ ਚ ਪਰਮਾਰਣੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠੋ. ਅਦਯਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਨਿਕ੍ਕਰੁਣਤਂ ਆਪਨ੍ਨੋ.
ਯਂ ਤਂ ਪਰਸ੍ਸਾਤਿ ਯਂ ਤਂ ਪਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ. ਪਰਵਿਤ੍ਤੂਪਕਰਣਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਰਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਤੂਪਕਰਣਂ ਤੁਟ੍ਠਿਜਨਨਂ ¶ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਭਣ੍ਡਕਂ. ਗਾਮਗਤਂ ਵਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇ ਵਾ ਠਪਿਤਂ. ਅਰਞ੍ਞਗਤਂ ਵਾਤਿ ਅਰਞ੍ਞੇ ਰੁਕ੍ਖਗ੍ਗਪਬ੍ਬਤਮਤ੍ਥਕਾਦੀਸੁ ਵਾ ਠਪਿਤਂ. ਅਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਤੇਹਿ ਪਰੇਹਿ ਕਾਯੇਨ ਵਾ ਵਾਚਾਯ ਵਾ ਅਦਿਨ੍ਨਂ. ਥੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਥੇਨੋਤਿ ਚੋਰੋ. ਥੇਨਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਥੇਯ੍ਯਂ, ਅਵਹਰਣਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸਙ੍ਖਾ ਸਙ੍ਖਾਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਂ, ਕੋਟ੍ਠਾਸਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ, ‘‘ਸਞ੍ਞਾਨਿਦਾਨਾ ਹਿ ਪਪਞ੍ਚਸਙ੍ਖਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ. ਥੇਯ੍ਯਞ੍ਚ ਤਂ ਸਙ੍ਖਾਤਞ੍ਚਾਤਿ ਥੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤਂ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤੋ ਏਕੋ ਚਿਤ੍ਤਕੋਟ੍ਠਾਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ¶ . ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਚੇਤਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.
ਮਾਤੁਰਕ੍ਖਿਤਾਤਿਆਦੀਸੁ ਯਂ ਪਿਤਰਿ ਨਟ੍ਠੇ ਵਾ ਮਤੇ ਵਾ ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਾਦੀਹਿ ਪਟਿਜਗ੍ਗਮਾਨਾ, ਵਯਪਤ੍ਤਂ ਕੁਲਘਰੇ ਦਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਮਾਤਾ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਅਯਂ ਮਾਤੁਰਕ੍ਖਿਤਾ ਨਾਮ. ਏਤੇਨੁਪਾਯੇਨ ਪਿਤੁਰਕ੍ਖਿਤਾਦਯੋਪਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਭਾਗਕੁਲਾਨਿ ਪਨ ਕੁਚ੍ਛਿਗਤੇਸੁਪਿ ਗਬ੍ਭੇਸੁ ਕਤਿਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ – ‘‘ਸਚੇ ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤੁਯ੍ਹਂ ਧੀਤਾ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਲਭਿਸ੍ਸਤਿ, ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਹੋਤੂ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਗਬ੍ਭੇਪਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾ ਸਸ੍ਸਾਮਿਕਾ ਨਾਮ. ‘‘ਯੋ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਇਤ੍ਥਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਏਤ੍ਤਕੋ ਦਣ੍ਡੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਗਾਮਂ ਵਾ ਗੇਹਂ ਵਾ ਵੀਥਿਂ ਵਾ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਠਪਿਤਦਣ੍ਡਾ, ਪਨ ਸਪਰਿਦਣ੍ਡਾ ਨਾਮ. ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਮਾਲਾਗੁਣਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਪੀਤਿ ਯਾ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿਮੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ, ‘‘ਏਸਾ ਮੇ ਭਰਿਯਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਤਸ੍ਸਾ ਉਪਰਿ ਕੇਨਚਿ ਮਾਲਾਗੁਣਂ ਖਿਪਨ੍ਤੇਨ ਮਾਲਾਗੁਣਮਤ੍ਤੇਨਾਪਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ. ਤਥਾਰੂਪਾਸੁ ਚਾਰਿਤ੍ਤਂ ਆਪਜ੍ਜਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਰੂਪਾਸੁ ਇਤ੍ਥੀਸੁ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ.
ਸਭਾਗਤੋਤਿ ਸਭਾਯਂ ਠਿਤੋ. ਪਰਿਸਾਗਤੋਤਿ ਪਰਿਸਾਯਂ ਠਿਤੋ. ਞਾਤਿਮਜ੍ਝਗਤੋਤਿ ਦਾਯਾਦਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਠਿਤੋ. ਪੂਗਮਜ੍ਝਗਤੋਤਿ ਸੇਨੀਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਠਿਤੋ. ਰਾਜਕੁਲਮਜ੍ਝਗਤੋਤਿ ਰਾਜਕੁਲਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ ਮਹਾਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਠਿਤੋ ¶ . ਅਭਿਨੀਤੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥਾਯ ਨੀਤੋ. ਸਕ੍ਖਿਪੁਟ੍ਠੋਤਿ ਸਕ੍ਖਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ. ਏਹਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸਾਤਿ ਆਲਪਨਮੇਤਂ. ਅਤ੍ਤਹੇਤੁ ਵਾ ਪਰਹੇਤੁ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਪਰਸ੍ਸ ਵਾ ਹਤ੍ਥਪਾਦਾਦਿਹੇਤੁ ਵਾ ਧਨਹੇਤੁ ਵਾ. ਆਮਿਸਕਿਞ੍ਚਿਕ੍ਖਹੇਤੁ ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਮਿਸਨ੍ਤਿ ਲਾਭੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਕਿਞ੍ਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਯਂ ਵਾ ਤਂ ਵਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਂ. ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਤਿਤ੍ਤਿਰਵਟ੍ਟਕਸਪ੍ਪਿਪਿਣ੍ਡਨਵਨੀਤਪਿਣ੍ਡਾਦਿਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸਪਿ ਲਞ੍ਜਸ੍ਸ ਹੇਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋਯੇਵ ਮੁਸਾਵਾਦਂ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ.
ਇਮੇਸਂ ¶ ਭੇਦਾਯਾਤਿ ਯੇਸਂ ਇਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸੁਤਂ ਹੋਤਿ, ਤੇਸਂ ਭੇਦਾਯ. ਅਮੂਸਂ ਭੇਦਾਯਾਤਿ ਯੇਸਂ ਅਮੁਤ੍ਰਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸੁਤਂ ਹੋਤਿ, ਤੇਸਂ ਭੇਦਾਯ. ਇਤਿ ਸਮਗ੍ਗਾਨਂ ਵਾ ਭੇਦਕਾਤਿ ਏਵਂ ਸਮਗ੍ਗਾਨਂ ਵਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਹਾਯਕਾਨਂ ਭੇਦਂ ¶ ਕਤ੍ਤਾ. ਭਿਨ੍ਨਾਨਂ ਵਾ ਅਨੁਪ੍ਪਦਾਤਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਕਤਂ ਤਯਾ, ਤਂ ਪਜਹਨ੍ਤੇਨ ਕਤਿਪਾਹੇਨੇਵ ਤੇ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਨਤ੍ਥਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਵਂ ਭਿਨ੍ਨਾਨਂ ਪੁਨ ਅਸਂਸਨ੍ਦਨਾਯ ਅਨੁਪ੍ਪਦਾਤਾ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭੇਤਾ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਗ੍ਗੋ ਆਰਾਮੋ ਅਭਿਰਤਿਟ੍ਠਾਨਮਸ੍ਸਾਤਿ ਵਗ੍ਗਾਰਾਮੋ. ਵਗ੍ਗਰਤੋਤਿ ਵਗ੍ਗੇਸੁ ਰਤੋ. ਵਗ੍ਗੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਵਾ ਨਨ੍ਦਤੀਤਿ ਵਗ੍ਗਨਨ੍ਦੀ. ਵਗ੍ਗਕਰਣਿਂ ਵਾਚਨ੍ਤਿ ਯਾ ਵਾਚਾ ਸਮਗ੍ਗੇਪਿ ਸਤ੍ਤੇ ਵਗ੍ਗੇ ਕਰੋਤਿ ਭਿਨ੍ਦਤਿ, ਤਂ ਕਲਹਕਾਰਣਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ.
ਅਣ੍ਡਕਾਤਿ ਯਥਾ ਸਦੋਸੇ ਰੁਕ੍ਖੇ ਅਣ੍ਡਕਾਨਿ ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਸਦੋਸਤਾਯ ਖੁਂਸਨਾਵਮ੍ਭਨਾਦਿਵਚਨੇਹਿ ਅਣ੍ਡਕਾ ਜਾਤਾ. ਕਕ੍ਕਸਾਤਿ ਪੂਤਿਕਾ. ਯਥਾ ਨਾਮ ਪੂਤਿਕਰੁਕ੍ਖੋ ਕਕ੍ਕਸੋ ਹੋਤਿ ਪਗ੍ਘਰਿਤਚੁਣ੍ਣੋ, ਏਵਂ ਕਕ੍ਕਸਾ ਹੋਤਿ, ਸੋਤਂ ਘਂਸਮਾਨਾ ਵਿਯ ਪਵਿਸਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਕ੍ਕਸਾ’’ਤਿ. ਪਰਕਟੁਕਾਤਿ ਪਰੇਸਂ ਕਟੁਕਾ ਅਮਨਾਪਾ ਦੋਸਜਨਨੀ. ਪਰਾਭਿਸਜ੍ਜਨੀਤਿ ਕੁਟਿਲਕਣ੍ਟਕਸਾਖਾ ਵਿਯ ਮਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਪਰੇਸਂ ਅਭਿਸਜ੍ਜਨੀ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮਾਨਮ੍ਪਿ ਗਨ੍ਤੁਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਲਗ੍ਗਨਕਾਰੀ. ਕੋਧਸਾਮਨ੍ਤਾਤਿ ਕੋਧਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਾ. ਅਸਮਾਧਿਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਾਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਵਾ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਵਾ ਅਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਾ. ਇਤਿ ਸਬ੍ਬਾਨੇਵ ਤਾਨਿ ਸਦੋਸਵਾਚਾਯ ਵੇਵਚਨਾਨਿ.
ਅਕਾਲਵਾਦੀਤਿ ਅਕਾਲੇਨ ਵਤ੍ਤਾ. ਅਭੂਤਵਾਦੀਤਿ ਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਾ. ਅਨਤ੍ਥਵਾਦੀਤਿ ਅਕਾਰਣਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਵਤ੍ਤਾ. ਅਧਮ੍ਮਵਾਦੀਤਿ ਅਸਭਾਵਂ ਵਤ੍ਤਾ ¶ . ਅਵਿਨਯਵਾਦੀਤਿ ਅਸਂਵਰਵਿਨਯਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਾ. ਅਨਿਧਾਨਵਤਿ ਵਾਚਨ੍ਤਿ ਹਦਯਮਞ੍ਜੂਸਾਯਂ ਨਿਧੇਤੁਂ ਅਯੁਤ੍ਤਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਅਕਾਲੇਨਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਕਾਲਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਵਾ ਅਯੁਤ੍ਤਕਾਲੇ ਵਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ. ਅਨਪਦੇਸਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਾਪਦੇਸਵਿਰਹਿਤਂ. ਅਪਰਿਯਨ੍ਤਵਤਿਨ੍ਤਿ ਅਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ, ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਜਾਤਕਂ ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਉਪਲਬ੍ਭਂ ਵਾ ਉਪਮਂ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਂ ਵਾ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਬਾਹਿਰਕਥਂਯੇਵ ਕਥੇਤਿ. ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ‘‘ਸੁਤ੍ਤਂ ਨੁ ਖੋ ਕਥੇਤਿ ਜਾਤਕਂ ਨੁ ਖੋ, ਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਵਾ ਕੋਟਿਂ ਵਾ ਪਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਯਥਾ ਵਟਰੁਕ੍ਖਸਾਖਾਨਂ ਗਤਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਪਾਰੋਹਾ ਓਤਰਨ੍ਤਿ, ਓਤਿਣ੍ਣੋਤਿਣ੍ਣਟ੍ਠਾਨੇ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿਯੇਵ ¶ . ਏਵਂ ਅਡ੍ਢਯੋਜਨਮ੍ਪਿ ਯੋਜਨਮ੍ਪਿ ¶ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯੇਵ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਪਨ ਮੂਲਰੁਕ੍ਖੋ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ, ਪਵੇਣਿਜਾਤਕਾਵ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ. ਏਵਮਯਮ੍ਪਿ ਨਿਗ੍ਰੋਧਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ; ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮਤ੍ਤਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸੇਨੇਵ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਭਣਨ੍ਤੋ ਏਤਦਤ੍ਥਮਿਦਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਜਾਨਾਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਥੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਨ੍ਤਿ ਨ ਅਤ੍ਥਨਿਸ੍ਸਿਤਂ.
ਅਭਿਜ੍ਝਾਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਭਿਜ੍ਝਾਯ ਓਲੋਕੇਤਾ ਹੋਤਿ. ਅਹੋ ਵਤਾਤਿ ਪਤ੍ਥਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਅਭਿਜ੍ਝਾਯ ਓਲੋਕਿਤਮਤ੍ਤਕੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਪਥਭੇਦੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਯਦਾ ਪਨ, ‘‘ਅਹੋ ਵਤਿਦਂ ਮਮ ਸਨ੍ਤਕਂ ਅਸ੍ਸ, ਅਹਮੇਤ੍ਥ ਵਸਂ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਣਾਮੇਤਿ, ਤਦਾ ਕਮ੍ਮਪਥਭੇਦੋ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਿਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ.
ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਵਿਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਪੂਤਿਭੂਤਚਿਤ੍ਤੋ. ਪਦੁਟ੍ਠਮਨਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋਤਿ ਦੋਸੇਨ ਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ. ਹਞ੍ਞਨ੍ਤੂਤਿ ਘਾਤਿਯਨ੍ਤੂ. ਵਜ੍ਝਨ੍ਤੂਤਿ ਵਧਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੁ. ਮਾ ਵਾ ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਮਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਇਧਾਪਿ ਕੋਪਮਤ੍ਤਕੇਨ ਕਮ੍ਮਪਥਭੇਦੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਹਞ੍ਞਨ੍ਤੂਤਿਆਦਿਚਿਨ੍ਤਨੇਨੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕੋਤਿ ਅਕੁਸਲਦਸ੍ਸਨੋ. ਵਿਪਰੀਤਦਸ੍ਸਨੋਤਿ ਵਿਪਲ੍ਲਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨੋ. ਨਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਫਲਾਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਯਿਟ੍ਠਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਹਾਯਾਗੋ. ਹੁਤਨ੍ਤਿ ਪਹੇਣਕਸਕ੍ਕਾਰੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਤਮ੍ਪਿ ਉਭਯਂ ਫਲਾਭਾਵਮੇਵ ¶ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਸੁਕਤਦੁਕ੍ਕਟਾਨਨ੍ਤਿ ਸੁਕਤਦੁਕ੍ਕਟਾਨਂ, ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਫਲਂ ਵਿਪਾਕੋਤਿ ਯਂ ਫਲਨ੍ਤਿ ਵਾ ਵਿਪਾਕੋਤਿ ਵਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵਦਤਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਅਯਂ ਲੋਕੋਤਿ ਪਰਲੋਕੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਪਰੋ ਲੋਕੋਤਿ ਇਧ ਲੋਕੇ ਠਿਤਸ੍ਸਪਿ ਪਰਲੋਕੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਮਾਤਾ ਨਤ੍ਥਿ ਪਿਤਾਤਿ ਤੇਸੁ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਤ੍ਤੀਨਂ ਫਲਾਭਾਵਵਸੇਨ ਵਦਤਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਸਤ੍ਤਾ ਓਪਪਾਤਿਕਾਤਿ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਉਪਪਜ੍ਜਨਕਸਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵਦਤਿ. ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਯੇ ਇਮਞ੍ਚ ਲੋਕਂ ਪਰਞ੍ਚ ਲੋਕਂ ਅਭਿਵਿਸਿਟ੍ਠਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਯਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਭਾਵਂ ¶ ਦੀਪੇਤਿ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਦਸਵਤ੍ਥੁਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਕਥਿਤਾ ਹੋਤਿ.
੪੪੧. ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਂ ¶ ਪਹਾਯਾਤਿਆਦਯੋ ਸਤ੍ਤ ਕਮ੍ਮਪਥਾ ਚੂਲ਼ਹਤ੍ਥਿਪਦੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾ. ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਦਯੋ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਯੇਵ.
੪੪੨. ਸਹਬ੍ਯਤਂ ਉਪਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸਹਭਾਵਂ ਉਪਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾਨਂ ਦੇਵਾਨਨ੍ਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਭੂਮਿਦੇਵਾਨਂ. ਆਭਾਨਂ ਦੇਵਾਨਨ੍ਤਿ ਆਭਾ ਨਾਮ ਵਿਸੁਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਰਿਤ੍ਤਾਭਅਪ੍ਪਮਾਣਾਭਆਭਸ੍ਸਰਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਪਰਿਤ੍ਤਾਭਾਨਨ੍ਤਿਆਦਿ ਪਨ ਏਕਤੋ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂਯੇਵ ਭੇਦਤੋ ਗਹਣਂ. ਪਰਿਤ੍ਤਸੁਭਾਨਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਇਤਿ ਭਗਵਾ ਆਸਵਕ੍ਖਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਪੇਸਿ.
ਇਧ ਠਤ੍ਵਾ ਪਨ ਦੇਵਲੋਕਾ ਸਮਾਨੇਤਬ੍ਬਾ. ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਤਾਵ ਝਾਨਭੂਮੀਨਂ ਵਸੇਨ ਨਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ, ਪਞ੍ਚ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾ ਚਤੂਹਿ ਆਰੂਪੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨਵਾਤਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸ, ਵੇਹਪ੍ਫਲੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕੂਨਵੀਸਤਿ, ਤੇ ਅਸਞ੍ਞਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਵੀਸਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਛਹਿ ਕਾਮਾਵਚਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਛਬ੍ਬੀਸਤਿ ਦੇਵਲੋਕਾ ਨਾਮ. ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਭਗਵਤਾ ਦਸਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾ.
ਤਤ੍ਥ ਛਸੁ ਤਾਵ ਕਾਮਾਵਚਰੇਸੁ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸੁਚਰਿਤਾਨਂ ਵਿਪਾਕੇਨੇਵ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਉਪਰਿਦੇਵਲੋਕਾਨਂ ਪਨ ਇਮੇ ਕਮ੍ਮਪਥਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨ ਕਥਿਤਾ ¶ . ਦਸ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਾ ਹਿ ਸੀਲਂ, ਸੀਲਵਤੋ ਚ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਇਜ੍ਝਤੀਤਿ. ਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਭੂਮਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ; ਦੁਤਿਯਾਦੀਨਿ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਭੂਮਿਆਦੀਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ; ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ; ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਰੂਪਾਵਚਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਚਤੂਸੁ ਅਰੂਪੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ; ਰੂਪਾਰੂਪਜ੍ਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਅਸਞ੍ਞਭਵੋ ਪਨ ਬਾਹਿਰਕਾਨਂ ਤਾਪਸਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਨਂ ਆਚਿਣ੍ਣੋਤਿ ਇਧ ਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਸਾਲੇਯ੍ਯਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਵੇਰਞ੍ਜਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੪੪. ਏਵਂ ¶ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਵੇਰਞ੍ਜਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਵੇਰਞ੍ਜਕਾਤਿ ਵੇਰਞ੍ਜਵਾਸਿਨੋ. ਕੇਨਚਿਦੇਵ ਕਰਣੀਯੇਨਾਤਿ ਕੇਨਚਿਦੇਵ ਅਨਿਯਮਿਤਕਿਚ੍ਚੇਨ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਂ ਪੁਰਿਮਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਕੇਵਲਞ੍ਹਿ ਇਧ ਅਧਮ੍ਮਚਾਰੀ ਵਿਸਮਚਾਰੀਤਿ ਏਵਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾ ਦੇਸਨਾ ਕਤਾ. ਪੁਰਿਮਸੁਤ੍ਤੇ ਧਮ੍ਮਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਤਿ ਅਯਂ ਵਿਸੇਸੋ. ਸੇਸਂ ਤਾਦਿਸਮੇਵਾਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਵੇਰਞ੍ਜਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਮਹਾਵੇਦਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੪੯. ਏਵਂ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਮਹਾਵੇਦਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਸਗਾਰਵਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਵਚਨਮੇਤਂ. ਮਹਾਕੋਟ੍ਠਿਕੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋਤਿ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋ. ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਾਯ ਦੁਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਪ੍ਪਞ੍ਞੋ ਨਿਪ੍ਪਞ੍ਞੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਿਤ੍ਤਾਵਤਾ ਨੁ ਖੋਤਿ ਕਾਰਣਪਰਿਚ੍ਛੇਦਪੁਚ੍ਛਾ, ਕਿਤ੍ਤਕੇਨ ਨੁ ਖੋ ਏਵਂ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ¶ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਚ੍ਛਾ ਚ ਨਾਮੇਸਾ ਅਦਿਟ੍ਠਜੋਤਨਾਪੁਚ੍ਛਾ, ਦਿਟ੍ਠਸਂਸਨ੍ਦਨਾਪੁਚ੍ਛਾ, ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਾਪੁਚ੍ਛਾ, ਅਨੁਮਤਿਪੁਚ੍ਛਾ, ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਪੁਚ੍ਛਾਤਿ ਪਞ੍ਚਵਿਧਾ ਹੋਤਿ. ਤਾਸਮਿਦਂ ਨਾਨਾਕਰਣਂ –
ਕਤਮਾ ਅਦਿਟ੍ਠਜੋਤਨਾਪੁਚ੍ਛਾ? ਪਕਤਿਯਾ ਲਕ੍ਖਣਂ ਅਞ੍ਞਾਤਂ ਹੋਤਿ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਅਤੁਲਿਤਂ ਅਤੀਰਿਤਂ ਅਵਿਭੂਤਂ ਅਵਿਭਾਵਿਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਞਾਣਾਯ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਤੁਲਨਾਯ ਤੀਰਣਾਯ ਵਿਭੂਤਾਯ ਵਿਭਾਵਨਤ੍ਥਾਯ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਅਯਂ ਅਦਿਟ੍ਠਜੋਤਨਾਪੁਚ੍ਛਾ.
ਕਤਮਾ ਦਿਟ੍ਠਸਂਸਨ੍ਦਨਾਪੁਚ੍ਛਾ? ਪਕਤਿਯਾ ਲਕ੍ਖਣਂ ਞਾਤਂ ਹੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਂ ਤੁਲਿਤਂ ਤੀਰਿਤਂ ਵਿਭੂਤਂ ਵਿਭਾਵਿਤਂ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਨਤ੍ਥਾਯ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਸਂਸਨ੍ਦਨਾਪੁਚ੍ਛਾ.
ਕਤਮਾ ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਾਪੁਚ੍ਛਾ? ਪਕਤਿਯਾ ਸਂਸਯਪਕ੍ਖਨ੍ਦੋ ਹੋਤਿ ਵਿਮਤਿਪਕ੍ਖਨ੍ਦੋ, ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਜਾਤੋ, ‘‘ਏਵਂ ਨੁ ਖੋ, ਨ ਨੁ ਖੋ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ, ਸੋ ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਤ੍ਥਾਯ ¶ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਅਯਂ ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਾਪੁਚ੍ਛਾ (ਮਹਾਨਿ. ੧੫੦; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਪੁਣ੍ਣਕਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧੨).
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਰੂਪਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਵਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਵਾਤਿ? ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੧) ਏਵਰੂਪਾ ਅਨੁਮਤਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਕਾਲੇ ਪੁਚ੍ਛਾ ਅਨੁਮਤਿਪੁਚ੍ਛਾ ਨਾਮ.
‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ ¶ , ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ, ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੩੯੦) ਏਵਰੂਪਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਸਯਮੇਵ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਾ ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਪੁਚ੍ਛਾ ਨਾਮ. ਤਾਸੁ ਇਧ ਦਿਟ੍ਠਸਂਸਨ੍ਦਨਾਪੁਚ੍ਛਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ.
ਥੇਰੋ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਪਞ੍ਹਂ ਸਮੁਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਨ੍ਤੋ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੇਸਿ. ਏਕਚ੍ਚੋ ਹਿ ਪਞ੍ਹਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂਯੇਵ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਨ ਨਿਚ੍ਛੇਤੁਂ; ਏਕਚ੍ਚੋ ਨਿਚ੍ਛੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਨ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂ; ਏਕਚ੍ਚੋ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ; ਏਕਚ੍ਚੋ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਤੇਸੁ ਥੇਰੋ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਸਕ੍ਕੋਤਿਯੇਵ. ਕਸ੍ਮਾ? ਮਹਾਪਞ੍ਞਤਾਯ. ਮਹਾਪਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਹਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ, ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਤ੍ਥੇਰੋ, ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰੋ, ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ, ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ, ਅਯਮੇਵ ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਥੇਰਾ ਵਿਸੇਸਟ੍ਠਾਨਂ ਅਧਿਗਤਾ. ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਯਾਯ ਵਾ ਤਾਯ ਵਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ¶ ਸਾਵਕਪਾਰਮੀਞਾਣਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ, ਮਹਾਪਞ੍ਞੇਨ ਪਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞਤਾਯ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ ਤਂ ਠਾਨਂ ਅਧਿਗਤੋ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਹਿ ਥੇਰੇਨ ਸਦਿਸੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇਨੇਵ ਨਂ ਭਗਵਾ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪੇਸਿ – ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੧੮੯).
ਤਥਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਯਾਯ ਵਾ ਤਾਯ ਵਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਭਗਵਤਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਮਾਨੇਤ੍ਵਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਭਜੇਤੁਂ, ਮਹਾਪਞ੍ਞੇਨ ਪਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞਤਾਯ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਤ੍ਥੇਰੋ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਬਲੋ ਜਾਤੋ, ਤੇਨੇਵ ਨਂ ਭਗਵਾ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪੇਸਿ – ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਭਜਨ੍ਤਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੧੯੭).
ਤਥਾ ¶ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਯਾਯ ਵਾ ਤਾਯ ਵਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤੇਨ ਦਸ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਨਿ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਵਿਭਜਨ੍ਤੇਨ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਤੁਂ, ਮਹਾਪਞ੍ਞੇਨ ਪਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞਤਾਯ ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰੋ ਚਤੁਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਅਲਙ੍ਕਤਧਮ੍ਮਾਸਨੇ ਚਿਤ੍ਤਬੀਜਨਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਲੀਲ਼ਾਯਨ੍ਤੋ ਪੁਣ੍ਣਚਨ੍ਦੋ ਵਿਯ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਸਿ. ਤੇਨੇਵ ਨਂ ਭਗਵਾ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ¶ ਠਪੇਸਿ – ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਪੁਣ੍ਣੋ ਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੧੯੬).
ਤਥਾ ਯਾਯ ਵਾ ਤਾਯ ਵਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਇਤੋ ਵਾ ਏਤ੍ਤੋ ਵਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਯਟ੍ਠਿਕੋਟਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਧੋ ਵਿਯ, ਏਕਪਦਿਕਂ ਦਣ੍ਡਕਸੇਤੁਂ ਆਰੁਲ਼੍ਹੋ ਵਿਯ ਚ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ ਪਨ ਚਤੁਪ੍ਪਦਿਕਂ ਗਾਥਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਉਪਮਾ ਚ ਕਾਰਣਾਨਿ ਚ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਤੇਪਿਟਕਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਹੇਟ੍ਠੁਪਰਿਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਕਥੇਸਿ. ਮਹਾਪਞ੍ਞਤਾਯ ਪਨ ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ ਚਤੁਪ੍ਪਦਿਕਂ ਗਾਥਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਉਪਮਾ ਚ ਕਾਰਣਾਨਿ ਚ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ਜਾਤਸ੍ਸਰੇ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਾਨਿ ਕੁਸੁਮਾਨਿ ਫੁਲ੍ਲਾਪੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਸਿਨੇਰੁਮਤ੍ਥਕੇ ਵਟ੍ਟਿਸਹਸ੍ਸਂ ਤੇਲਪਦੀਪਂ ਜਾਲੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਤੇਪਿਟਕਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਹੇਟ੍ਠੁਪਰਿਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ¶ ਕਥੇਸਿ. ਤੇਨੇਵ ਨਂ ਭਗਵਾ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪੇਸਿ – ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਚਿਤ੍ਤਕਥਿਕਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੨੧੭).
ਤਥਾ ਯਾਯ ਵਾ ਤਾਯ ਵਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਤੂਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਚਤੁਪ੍ਪਦਿਕਮ੍ਪਿ ਗਾਥਂ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ ਪਨ ਏਕਪਦੇ ਠਤ੍ਵਾ ਪਦਸਤਮ੍ਪਿ ਪਦਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਮਹਾਪਞ੍ਞਤਾਯ ਏਕਪਦੁਦ੍ਧਾਰੇ ਠਤ੍ਵਾ ਸਕਿਂਯੇਵ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਅਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਸਟ੍ਠਿ ਪਦਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਨ੍ਨਰਸ ਗਾਥਾਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਲ੍ਲਿਯਾ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਆਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇਵ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਗਹਿਤਗਹਿਤਂ ਪਾਸਾਣੇ ਖਤਲੇਖਾ ਵਿਯ, ਸੁਵਣ੍ਣਘਟੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸੀਹਵਸਾ ਵਿਯ ਚ ਗਹਿਤਾਕਾਰੇਨੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਨਂ ਭਗਵਾ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪੇਸਿ – ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਗਤਿਮਨ੍ਤਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਆਨਨ੍ਦੋ ¶ , ਸਤਿਮਨ੍ਤਾਨਂ, ਧਿਤਿਮਨ੍ਤਾਨਂ, ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾਨਂ, ਉਪਟ੍ਠਾਕਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਆਨਨ੍ਦੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੨੧੯-੨੨੩).
ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਯਾਯ ਵਾ ਤਾਯ ਵਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਚਤੁਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪਭੇਦਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ. ਮਹਾਪਞ੍ਞੇਨ ਪਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞਤਾਯ ਮਹਾਕੋਟ੍ਠਿਤਤ੍ਥੇਰੋ ਅਧਿਗਮਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਸਵਨਪੁਬ੍ਬਯੋਗਾਨਂ ਵਸੇਨ ਅਨਨ੍ਤਨਯੁਸ੍ਸਦਂ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪਭੇਦਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਤੇਨੇਵ ਨਂ ਭਗਵਾ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪੇਸਿ – ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪਤ੍ਤਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਮਹਾਕੋਟ੍ਠਿਤੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੨੧੮).
ਇਤਿ ¶ ਥੇਰੋ ਮਹਾਪਞ੍ਞਤਾਯ ਪਞ੍ਹਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤੁਮ੍ਪਿ ਨਿਚ੍ਛੇਤੁਮ੍ਪੀਤਿ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਸੋ ਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਸਬ੍ਬਪਞ੍ਹੇ ਸਮੁਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਨ੍ਤੋ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸੋਭਨਾ ਵਤ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ, ਜੇਟ੍ਠਭਾਤਿਕੇਨ ਨਂ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਤਤੋ ਅਯਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਏਕਮਤਿਯਾ ਏਕਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਚ ਠਪਿਤਾ ਅਤਿਗਰੁਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਪਾਸਾਣਚ੍ਛਤ੍ਤਸਦਿਸਾ, ਚਤੁਰੋਘਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਤਿਤ੍ਥੇ ਠਪਿਤਨਾਵਾ ਵਿਯ, ਮਗ੍ਗਗਮਨਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਯੁਤ੍ਤਆਜਞ੍ਞਰਥੋ ਵਿਯ ਬਹੁਪਕਾਰਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਸਂਸਨ੍ਦਨਤ੍ਥਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਤਾਸੁ ਇਧ ਦਿਟ੍ਠਸਂਸਨ੍ਦਨਾਪੁਚ੍ਛਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ’’ਤਿ.
ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ¶ ਏਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਇਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਯਾਥਾਵਸਰਸਲਕ੍ਖਣਤੋ ਨ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋਤਿ ਇਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਸਮੁਦੇਤੀਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਦੁਕ੍ਖਪਭਾਵਿਕਾ ਤਣ੍ਹਾ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਯਾਥਾਵਸਰਸਲਕ੍ਖਣਤੋ ਨ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋਤਿ ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ ਚ ਇਦਂ ਨਾਮ ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਵਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਯਾਥਾਵਸਰਸਲਕ੍ਖਣਤੋ ਨ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਅਯਂ ਪਟਿਪਦਾ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਂ ਯਾਥਾਵਸਰਸਲਕ੍ਖਣਤੋ ਨ ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ. ਅਨਨ੍ਤਰਵਾਰੇਪਿ ¶ ਇਮਿਨਾਵ ਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਚਤੁਸਚ੍ਚਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਥਿਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਅਯਞ੍ਹਿ ਆਚਰਿਯਸਨ੍ਤਿਕੇ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਸਵਨਤੋ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਣ੍ਹਂ ਤੇਭੂਮਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ, ਤਣ੍ਹਾ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ, ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਂ, ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਨਿਰੋਧਪਾਪਨੋ ਮਗ੍ਗੋ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਨਿਵਿਸਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ, ਪਚ੍ਛਿਮਾਨਿ ਵਿਵਟ੍ਟਂ, ਵਟ੍ਟੇ ਅਭਿਨਿਵੇਸੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਵਿਵਟ੍ਟੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਅਭਿਨਿਵਿਸਮਾਨੋ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚੇ ਅਭਿਨਿਵਿਸਤਿ.
ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਨਾਮ ਰੂਪਾਦਯੋ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾਤਿ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਮਹਾਭੂਤਾਨਿ ਚਤੁਨ੍ਨਞ੍ਚ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਰੂਪਂ ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤਿ. ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਾ ਵੇਦਨਾ ਸਞ੍ਞਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਯਮਕਤਾਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ‘‘ਦ੍ਵੇਵ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ¶ ਨਾਮਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤਿ. ਤਂ ਪਨੇਤਂ ਨ ਅਹੇਤੁਕਂ ਸਹੇਤੁਕਂ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ, ਕੋ ਚਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਏਵਂ ਪਚ੍ਚਯੇ ਚੇਵ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਧਮ੍ਮੇ ਚ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਭਾਵਟ੍ਠੇਨ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਲਕ੍ਖਣਂ ਆਰੋਪੇਤਿ, ਤਤੋ ਉਦਯਵਯਪ੍ਪਟਿਪੀਲ਼ਨਾਕਾਰੇਨ ਦੁਕ੍ਖਾ, ਅਵਸਵਤ੍ਤਨਾਕਾਰੇਨ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਤਿਲਕ੍ਖਣਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ.
ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ¶ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਏਕਪਟਿਵੇਧੇਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤਿ, ਏਕਾਭਿਸਮਯੇਨ ਅਭਿਸਮੇਤਿ. ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਟਿਵੇਧੇਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤਿ. ਸਮੁਦਯਂ ਪਹਾਨਪਟਿਵੇਧੇਨ, ਨਿਰੋਧਂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਪਟਿਵੇਧੇਨ, ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵਨਾਪਟਿਵੇਧੇਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤਿ. ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਭਿਸਮਯੇਨ ਅਭਿਸਮੇਤਿ, ਸਮੁਦਯਂ ਪਹਾਨਾਭਿਸਮਯੇਨ, ਨਿਰੋਧਂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮਯੇਨ, ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵਨਾਭਿਸਮਯੇਨ ਅਭਿਸਮੇਤਿ. ਸੋ ਤੀਣਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਕਿਚ੍ਚਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤਿ, ਨਿਰੋਧਂ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚਸ੍ਸ ਖਣੇ ਅਹਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਰਿਜਾਨਾਮਿ, ਸਮੁਦਯਂ ਪਜਹਾਮਿ, ਨਿਰੋਧਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਮਿ, ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਮੀਤਿ ਆਭੋਗਸਮਨ੍ਨਾਹਾਰਮਨਸਿਕਾਰਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਏਤਸ੍ਸ ਪਨ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਮਗ੍ਗੋ ¶ ਤੀਸੁ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਪਰਿਞ੍ਞਾਦਿਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤੋਵ ਨਿਰੋਧਂ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤੀਤਿ.
ਤਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਞਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹੇਟ੍ਠਿਮਕੋਟਿਯਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ, ਉਪਰਿਮਕੋਟਿਯਾ ਖੀਣਾਸਵੋ ਪਞ੍ਞਵਾਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ. ਯੋ ਪਨ ਤੇਪਿਟਕਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਪਾਲ਼ਿਤੋ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਤੋ ਚ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਤੋ ਚ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਹੇਟ੍ਠੁਪਰਿਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਿਚਰਤਿ, ਅਨਿਚ੍ਚਦੁਕ੍ਖਾਨਤ੍ਤਵਸੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਯਂ ਪਞ੍ਞਵਾ ਨਾਮ, ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ ਨਾਮਾਤਿ? ਵਿਞ੍ਞਾਣਚਰਿਤੋ ਨਾਮੇਸ, ਪਞ੍ਞਵਾਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਯੋ ਤਿਲਕ੍ਖਣਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੋ ਅਜ੍ਜ ਅਜ੍ਜੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚਰਤਿ, ਅਯਂ ਪਞ੍ਞਵਾ ਨਾਮ, ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ ਨਾਮਾਤਿ? ਭਜਾਪਿਯਮਾਨੋ ਪਞ੍ਞਵਾਪਕ੍ਖਂ ਭਜਤਿ. ਸੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ਪਟਿਵੇਧੋਵ ਕਥਿਤੋ.
ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਇਧ ਕਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ? ਯੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ ਏਸ ਪਞ੍ਞਵਾ ਨਾਮ ਜਾਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਆਗਮਨਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਕਮ੍ਮਕਾਰਕਚਿਤ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਸੁਖਨ੍ਤਿਪਿ ਵਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਸੁਖਵੇਦਨਮ੍ਪਿ ਵਿਜਾਨਾਤਿ. ਉਪਰਿਪਦਦ੍ਵਯੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਇਮਿਨਾ ¶ ਥੇਰੋ ‘‘ਸੁਖਂ ਵੇਦਨਂ ਵੇਦਯਮਾਨੋ ਸੁਖਂ ਵੇਦਨਂ ਵੇਦਯਾਮੀਤਿ ਪਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੧੩; ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੮੦) ਨਯੇਨ ਆਗਤਵੇਦਨਾਵਸੇਨ ਅਰੂਪਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥੇਸਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਸਂਸਟ੍ਠਾਤਿ ¶ ਏਕੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸਂਯੋਗਟ੍ਠੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਾ, ਉਦਾਹੁ ਵਿਸਂਸਟ੍ਠਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਥੇਰੋ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਞ੍ਚ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਤਿ ਇਮੇ ਦ੍ਵੇ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੇ ਮਿਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਭੂਮਨ੍ਤਰਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਮਯਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਪੁਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਪਨ ਮਗ੍ਗਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨੇਵ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਟ੍ਠਭਾਵਂ ਪੁਚ੍ਛਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਥੇਰੋਪਿਸ੍ਸ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਂਸਟ੍ਠਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਨ ਚ ਲਬ੍ਭਾ ਇਮੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਂ ਲੋਕਿਯਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇਪਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇਪਿ ਏਕਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਵਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਨਿਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ, ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਤੋ ਵਾ ਉਪ੍ਪਾਦਤੋ ਵਾ ਨਿਰੋਧਤੋ ਵਾ ਨਾਨਾਕਰਣਂ ¶ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਪਨ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਸਯੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ. ਲੋਕਿਯਧਮ੍ਮਂ ਪਤ੍ਵਾ ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਜੇਟ੍ਠਕਂ ਹੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਾ.
ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ਹਿ ਲੋਕਿਯਧਮ੍ਮਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ, ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤ੍ਵਂ ਕਤਮਂ ਪਞ੍ਞਂ ਅਧਿਗਤੋ, ਕਿਂ ਪਠਮਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਂ, ਉਦਾਹੁ ਦੁਤਿਯ ਤਤਿਯ ਚਤੁਤ੍ਥ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਏਵਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਕਿਂ ਫਸ੍ਸੋ ਤ੍ਵਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਕਿਂ ਵੇਦਨੋ, ਕਿਂ ਸਞ੍ਞੋ, ਕਿਂ ਚੇਤਨੋਤਿ ਨ ਚ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਪਨ, ‘‘ਕਿਞ੍ਚਿਤ੍ਤੋ ਤ੍ਵਂ, ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੧੩੫) ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਂ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਮਨੋਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਮਨੋਸੇਟ੍ਠਾ ਮਨੋਮਯਾ’’ਤਿ (ਧ. ਪ. ੧, ੨) ਚ, ‘‘ਕਤਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ? ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਾਮਾਵਚਰਂ ਕੁਸਲਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧) ਚ ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨੇਵ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਿ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪਨ ਕਿਂ ਫਸ੍ਸੋ ਤ੍ਵਂ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਕਿਂ ਵੇਦਨੋ, ਕਿਂ ਸਞ੍ਞੋ, ਕਿਂ ਚੇਤਨੋਤਿ ਨ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਕਤਮਾ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਞ੍ਞਾ ਅਧਿਗਤਾ, ਕਿਂ ਪਠਮਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾ, ਉਦਾਹੁ ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਤਿ ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਾਵਸੇਨੇਵ ਪੁਚ੍ਛਤਿ.
ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਯੁਤ੍ਤੇਪਿ ‘‘ਪਞ੍ਚਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ. ਕਤਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ? ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ. ਕਤ੍ਥ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ? ਚਤੂਸੁ ¶ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਯਙ੍ਗੇਸੁ ਏਤ੍ਥ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕਤ੍ਥ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ? ਚਤੂਸੁ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇਸੁ ਏਤ੍ਥ ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕਤ੍ਥ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ? ਚਤੂਸੁ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਏਤ੍ਥ ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕਤ੍ਥ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ? ਚਤੂਸੁ ਝਾਨੇਸੁ ਏਤ੍ਥ ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕਤ੍ਥ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ? ਚਤੂਸੁ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚੇਸੁ ਏਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ¶ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੪੭੮). ਏਵਂ ਸਵਿਸਯਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਥਿਤਾ.
ਯਥਾ ਹਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਾ ਰਾਜਾਤਿ ਰਾਜਪਞ੍ਚਮੇਸੁ ਸਹਾਯੇਸੁ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਕੀਲ਼ਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਵੀਥਿਂ ਓਤਿਣ੍ਣੇਸੁ ਏਕਸ੍ਸ ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗੇਹਂ ਗਤਕਾਲੇ ਇਤਰੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਗੇਹਸਾਮਿਕੋਵ, ‘‘ਇਮੇਸਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਦੇਥ, ਗਨ੍ਧਮਾਲਾਲਙ੍ਕਾਰਾਦੀਨਿ ¶ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਗੇਹੇ ਵਿਚਾਰੇਤਿ. ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਤਤਿਯਸ੍ਸ ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸ ਗੇਹਂ ਗਤਕਾਲੇ ਇਤਰੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਗੇਹਸਾਮਿਕੋਵ, ‘‘ਇਮੇਸਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਦੇਥ, ਗਨ੍ਧਮਾਲਾਲਙ੍ਕਾਰਾਦੀਨਿ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਗੇਹੇ ਵਿਚਾਰੇਤਿ. ਅਥ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਾ ਰਞ੍ਞੋ ਗੇਹਂ ਗਤਕਾਲੇ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਰਾਜਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਇਸ੍ਸਰੋਵ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਕਾਲੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੇਹੇਯੇਵ, ‘‘ਇਮੇਸਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਦੇਥ, ਗਨ੍ਧਮਾਲਾਲਙ੍ਕਾਰਾਦੀਨਿ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਵਿਚਾਰੇਤਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਖੋ ਸਦ੍ਧਾਪਞ੍ਚਮਕੇਸੁ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਤੇਸੁ ਸਹਾਯੇਸੁ ਏਕਤੋ ਵੀਥਿਂ ਓਤਰਨ੍ਤੇਸੁ ਵਿਯ ਏਕਾਰਮ੍ਮਣੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁਪਿ ਯਥਾ ਪਠਮਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਇਤਰੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਗੇਹਸਾਮਿਕੋਵ ਵਿਚਾਰੇਤਿ, ਏਵਂ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਯਙ੍ਗਾਨਿ ਪਤ੍ਵਾ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖਲਕ੍ਖਣਂ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮੇਵ ਜੇਟ੍ਠਕਂ ਹੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ, ਸੇਸਾਨਿ ਤਦਨ੍ਵਯਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਇਤਰੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਗੇਹਸਾਮਿਕੋਵ ਵਿਚਾਰੇਤਿ, ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾਨਿ ਪਤ੍ਵਾ ਪਗ੍ਗਹਣਲਕ੍ਖਣਂ ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮੇਵ ਜੇਟ੍ਠਕਂ ਹੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ, ਸੇਸਾਨਿ ਤਦਨ੍ਵਯਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਤਤਿਯਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਇਤਰੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਗੇਹਸਾਮਿਕੋਵ ਵਿਚਾਰੇਤਿ, ਏਵਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਪਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਨਲਕ੍ਖਣਂ ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮੇਵ ਜੇਟ੍ਠਕਂ ਹੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ, ਸੇਸਾਨਿ ਤਦਨ੍ਵਯਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਇਤਰੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਗੇਹਸਾਮਿਕੋਵ ਵਿਚਾਰੇਤਿ, ਏਵਂ ਝਾਨਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਤ੍ਵਾ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਲਕ੍ਖਣਂ ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮੇਵ ਜੇਟ੍ਠਕਂ ਹੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ, ਸੇਸਾਨਿ ਤਦਨ੍ਵਯਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਾ ਰਞ੍ਞੋ ਗੇਹਂ ਗਤਕਾਲੇ ਪਨ ਯਥਾ ਇਤਰੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਰਾਜਾਵ ਗੇਹੇ ਵਿਚਾਰੇਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਤ੍ਵਾ ਪਜਾਨਨਲਕ੍ਖਣਂ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮੇਵ ਜੇਟ੍ਠਕਂ ਹੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ, ਸੇਸਾਨਿ ਤਦਨ੍ਵਯਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ.
ਇਤਿ ¶ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪਤ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗੇ ਠਪਿਤੋ ਮਹਾਕੋਟ੍ਠਿਤਤ੍ਥੇਰੋ ਲੋਕਿਯਧਮ੍ਮਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਜੇਟ੍ਠਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ; ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ¶ ਪਞ੍ਞਂ ਜੇਟ੍ਠਕਂ ਪਞ੍ਞਂ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਤਥੇਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸੀਤਿ.
ਯਂ ਹਾਵੁਸੋ, ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ਯਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਮਿਦਂ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਤਂ ਵਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ¶ ਮਗ੍ਗਵਿਞ੍ਞਾਣਮ੍ਪਿ ਤਥੇਵ ਤਂ ਵਿਜਾਨਾਤਿ. ਯਂ ਵਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਯਂ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਜਾਨਾਤਿ. ਤਂ ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਪਿ ਤਥੇਵ ਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ. ਸਂਸਟ੍ਠਾਤਿ ਏਕੁਪ੍ਪਾਦਏਕਨਿਰੋਧਏਕਵਤ੍ਥੁਕਏਕਾਰਮ੍ਮਣਤਾਯ ਸਂਸਟ੍ਠਾ.
ਪਞ੍ਞਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਇਦਂ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਪਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਪਨ ਪਞ੍ਞਾ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾਵ ਹੋਤਿ.
੪੫੦. ਵੇਦਨਾ ਵੇਦਨਾਤਿ ਇਦਂ ਕਸ੍ਮਾ ਪੁਚ੍ਛਤਿ? ਵੇਦਨਾਲਕ੍ਖਣਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਤੇਭੂਮਿਕਸਮ੍ਮਸਨਚਾਰਵੇਦਨਾਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਾ. ਸੁਖਮ੍ਪਿ ਵੇਦੇਤੀਤਿ ਸੁਖਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਵੇਦੇਤਿ ਅਨੁਭਵਤਿ. ਪਰਤੋ ਪਦਦ੍ਵਯੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ‘‘ਰੂਪਞ੍ਚ ਹਿਦਂ, ਮਹਾਲਿ, ਏਕਨ੍ਤਦੁਕ੍ਖਂ ਅਭਵਿਸ੍ਸ, ਦੁਕ੍ਖਾਨੁਪਤਿਤਂ ਦੁਕ੍ਖਾਵਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਅਨਵਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਸੁਖੇਨ, ਨਯਿਦਂ ਸਤ੍ਤਾ ਰੂਪਸ੍ਮਿਂ ਸਾਰਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਖੋ, ਮਹਾਲਿ, ਰੂਪਂ ਸੁਖਂ ਸੁਖਾਨੁਪਤਿਤਂ ਸੁਖਾਵਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਅਨਵਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਦੁਕ੍ਖੇਨ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਰੂਪਸ੍ਮਿਂ ਸਾਰਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਾਰਾਗਾ ਸਂਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਂਯੋਗਾ ਸਂਕਿਲਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਵੇਦਨਾ ਚ ਹਿਦਂ… ਸਞ੍ਞਾ… ਸਙ੍ਖਾਰਾ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚ ਹਿਦਂ, ਮਹਾਲਿ, ਏਕਨ੍ਤਦੁਕ੍ਖਂ ਅਭਵਿਸ੍ਸ…ਪੇ… ਸਂਕਿਲਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੭੦) ਇਮਿਨਾ ਹਿ ਮਹਾਲਿਸੁਤ੍ਤਪਰਿਯਾਯੇਨ ਇਧ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਸੁਖਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਨ੍ਤਿ ਕਥਿਤਂ. ਅਪਿਚ ਪੁਰਿਮਂ ਸੁਖਂ ਵੇਦਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਪਰਾ ਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ ਵੇਦੇਤਿ; ਪੁਰਿਮਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਵੇਦਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਪਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ ਵੇਦਨਾ ਵੇਦੇਤਿ; ਪੁਰਿਮਂ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਵੇਦਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਪਰਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ ਵੇਦੇਤੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਵੇਦਨਾਯੇਵ ਹਿ ਵੇਦੇਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ ਵੇਦਿਤਾ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਤਂ.
ਸਞ੍ਞਾ ¶ ¶ ਸਞ੍ਞਾਤਿ ਇਧ ਕਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ? ਸਬ੍ਬਸਞ੍ਞਾਯ ਲਕ੍ਖਣਂ. ਕਿਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਸਞ੍ਞਾਯਾਤਿ? ਸਬ੍ਬਸਞ੍ਞਾਯ ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿਪਿ ¶ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਸਞ੍ਞਾਯ ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿਪਿ ਏਕਮੇਵੇਤਂ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਤੇਭੂਮਿਕਸਮ੍ਮਸਨਚਾਰਸਞ੍ਞਾਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਾ. ਨੀਲਕਮ੍ਪਿ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਨੀਲਪੁਪ੍ਫੇ ਵਾ ਵਤ੍ਥੇ ਵਾ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪਚਾਰਂ ਵਾ ਅਪ੍ਪਨਂ ਵਾ ਪਾਪੇਨ੍ਤੋ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਥੇ ਪਰਿਕਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾਪਿ ਉਪਚਾਰਸਞ੍ਞਾਪਿ ਅਪ੍ਪਨਾਸਞ੍ਞਾਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਨੀਲੇ ਨੀਲਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਸਞ੍ਞਾਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ. ਪੀਤਕਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
ਯਾ ਚਾਵੁਸੋ, ਵੇਦਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੇਦਨਾ, ਸਞ੍ਞਾ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਾ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਗਹਿਤਾਤਿ? ਅਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਿਕਤ੍ਤਾ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਹਿ ਗਹਿਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਵ ਵੇਦਨਾਦਯੋ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਨੋ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ. ਤਂ ਪਨ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਮੇਸੁ ਗਹਿਤੇਸੁ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਚ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਚ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਦ੍ਵੇ ਪਞ੍ਚਵਿਞ੍ਞਾਣਧਮ੍ਮਾਪਿ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਹਿ ਤਯੋ ਪੁਰਿਸਾ ਸੁਤ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਰਤਨਾਵੁਤਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਪੁਰਿਮਾ ਤਯੋ ਤਕ੍ਕਗਤਮ੍ਪਿ ਪਟ੍ਟਿਵਟ੍ਟਕਾਦਿਗਤਮ੍ਪਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਬਹੁਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਲਭਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਮਕ੍ਕਟਕਸੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ. ਰਤਨਾਵੁਤਸੁਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤੋ ਮਨ੍ਦਂ ਲਭਤਿ, ਏਵਂਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਹੇਟ੍ਠਤੋ ਵਾ ਪਞ੍ਞਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਪਯੋਗਂ ਲਭਾਪਿਤਾ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾਵ ਇਧ ਨ ਗਹਿਤਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਹਾਵੁਸੋ, ਵੇਦੇਤੀਤਿ ਯਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਵੇਦਨਾ ਵੇਦੇਤਿ, ਸਞ੍ਞਾਪਿ ਤਦੇਵ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ. ਯਂ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਯਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਸਞ੍ਞਾ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਮ੍ਪਿ ਤਦੇਵ ਵਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਇਦਾਨਿ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ ਵਿਜਾਨਾਤਿ ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਉਪਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮੇਵ ਵਿਸੇਸੋ. ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਪਦਂ ਪਨ ਅਵਿਸੇਸੋ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਜਾਨਨਤ੍ਥੇ ਵਿਸੇਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਞ੍ਞਾ ਹਿ ਨੀਲਾਦਿਵਸੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਸਞ੍ਜਾਨਨਮਤ੍ਤਮੇਵ, ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਲਕ੍ਖਣਪਟਿਵੇਧਂ ਪਾਪੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨੀਲਾਦਿਵਸੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਞ੍ਚੇਵ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ, ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਲਕ੍ਖਣਪਟਿਵੇਧਞ੍ਚ ਪਾਪੇਤਿ, ਉਸ੍ਸਕ੍ਕਿਤ੍ਵਾ ਪਨ ਮਗ੍ਗਪਾਤੁਭਾਵਂ ਪਾਪੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਪਞ੍ਞਾ ਨੀਲਾਦਿਵਸੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਮ੍ਪਿ ¶ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ, ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ¶ ਲਕ੍ਖਣਪਟਿਵੇਧਮ੍ਪਿ ਪਾਪੇਤਿ, ਉਸ੍ਸਕ੍ਕਿਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਪਾਤੁਭਾਵਂ ਪਾਪੇਤੁਮ੍ਪਿ ਸਕ੍ਕੋਤਿ.
ਯਥਾ ਹਿ ਹੇਰਞ੍ਞਿਕਫਲਕੇ ਕਹਾਪਣਰਾਸਿਮ੍ਹਿ ਕਤੇ ਅਜਾਤਬੁਦ੍ਧਿ ਦਾਰਕੋ ਗਾਮਿਕਪੁਰਿਸੋ ਮਹਾਹੇਰਞ੍ਞਿਕੋਤਿ ¶ ਤੀਸੁ ਜਨੇਸੁ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੇਸੁ ਅਜਾਤਬੁਦ੍ਧਿ ਦਾਰਕੋ ਕਹਾਪਣਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਵਿਚਿਤ੍ਤਚਤੁਰਸ੍ਸਮਣ੍ਡਲਭਾਵਮੇਵ ਜਾਨਾਤਿ, ਇਦਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਪਭੋਗਪਰਿਭੋਗਂ ਰਤਨਸਮ੍ਮਤਨ੍ਤਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਗਾਮਿਕਪੁਰਿਸੋ ਚਿਤ੍ਤਾਦਿਭਾਵਞ੍ਚੇਵ ਜਾਨਾਤਿ, ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਪਭੋਗਪਰਿਭੋਗਰਤਨਸਮ੍ਮਤਭਾਵਞ੍ਚ. ‘‘ਅਯਂ ਕੂਟੋ ਅਯਂ ਛੇਕੋ ਅਯਂ ਕਰਤੋ ਅਯਂ ਸਣ੍ਹੋ’’ਤਿ ਪਨ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਮਹਾਹੇਰਞ੍ਞਿਕੋ ਚਿਤ੍ਤਾਦਿਭਾਵਮ੍ਪਿ ਰਤਨਸਮ੍ਮਤਭਾਵਮ੍ਪਿ ਕੂਟਾਦਿਭਾਵਮ੍ਪਿ ਜਾਨਾਤਿ, ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਚ ਪਨ ਨਂ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾਪਿ ਜਾਨਾਤਿ, ਆਕੋਟਿਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾਪਿ, ਗਨ੍ਧਂ ਘਾਯਿਤ੍ਵਾਪਿ, ਰਸਂ ਸਾਯਿਤ੍ਵਾਪਿ, ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਰੁਕਲਹੁਕਭਾਵਂ ਉਪਧਾਰੇਤ੍ਵਾਪਿ ਅਸੁਕਗਾਮੇ ਕਤੋਤਿਪਿ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਸੁਕਨਿਗਮੇ ਅਸੁਕਨਗਰੇ ਅਸੁਕਪਬ੍ਬਤਚ੍ਛਾਯਾਯ ਅਸੁਕਨਦੀਤੀਰੇ ਕਤੋਤਿਪਿ, ਅਸੁਕਾਚਰਿਯੇਨ ਕਤੋਤਿਪਿ ਜਾਨਾਤਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਸਞ੍ਞਾ ਅਜਾਤਬੁਦ੍ਧਿਦਾਰਕਸ੍ਸ ਕਹਾਪਣਦਸ੍ਸਨਂ ਵਿਯ ਨੀਲਾਦਿਵਸੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਮਤ੍ਤਮੇਵ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ. ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਗਾਮਿਕਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਕਹਾਪਣਦਸ੍ਸਨਂ ਵਿਯ ਨੀਲਾਦਿਵਸੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਮ੍ਪਿ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ, ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਲਕ੍ਖਣਪਟਿਵੇਧਮ੍ਪਿ ਪਾਪੇਤਿ. ਪਞ੍ਞਾ ਮਹਾਹੇਰਞ੍ਞਿਕਸ੍ਸ ਕਹਾਪਣਦਸ੍ਸਨਂ ਵਿਯ ਨੀਲਾਦਿਵਸੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਮ੍ਪਿ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ, ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਲਕ੍ਖਣਪਟਿਵੇਧਮ੍ਪਿ ਪਾਪੇਤਿ, ਉਸ੍ਸਕ੍ਕਿਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਪਾਤੁਭਾਵਮ੍ਪਿ ਪਾਪੇਤਿ. ਸੋ ਪਨ ਨੇਸਂ ਵਿਸੇਸੋ ਦੁਪ੍ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੋ.
ਤੇਨਾਹ ਆਯਸ੍ਮਾ ਨਾਗਸੇਨੋ – ‘‘ਦੁਕ੍ਕਰਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗਵਤਾ ਕਤਨ੍ਤਿ. ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਾਗਸੇਨ ਭਗਵਤਾ ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਕਤਨ੍ਤਿ? ਦੁਕ੍ਕਰਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗਵਤਾ ਕਤਂ, ਇਮੇਸਂ ਅਰੂਪੀਨਂ ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਏਕਾਰਮ੍ਮਣੇ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਂ ਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਅਕ੍ਖਾਤਂ, ਅਯਂ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਵੇਦਨਾ, ਅਯਂ ਸਞ੍ਞਾ, ਅਯਂ ਚੇਤਨਾ, ਇਦਂ ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਿ. ਪ. ੨.੭.੧੬). ਯਥਾ ਹਿ ਤਿਲਤੇਲਂ, ਸਾਸਪਤੇਲਂ, ਮਧੁਕਤੇਲਂ, ਏਰਣ੍ਡਕਤੇਲਂ, ਵਸਾਤੇਲਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਤੇਲਾਨਿ ਏਕਚਾਟਿਯਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਦਿਵਸਂ ਯਮਕਮਨ੍ਥੇਹਿ ਮਨ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਇਦਂ ਤਿਲਤੇਲਂ, ਇਦਂ ਸਾਸਪਤੇਲਨ੍ਤਿ ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਉਦ੍ਧਰਣਂ ਨਾਮ ਦੁਕ੍ਕਰਂ, ਇਦਂ ਤਤੋ ¶ ਦੁਕ੍ਕਰਤਰਂ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ¶ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਿਸ੍ਸਰੋ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਇਮੇਸਂ ਅਰੂਪੀਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਏਕਾਰਮ੍ਮਣੇ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਂ ਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਅਕ੍ਖਾਸਿ. ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਮਹਾਨਦੀਨਂ ਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪਵਿਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨੇ, ‘‘ਇਦਂ ਗਙ੍ਗਾਯ ਉਦਕਂ, ਇਦਂ ਯਮੁਨਾਯਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਉਦਕਉਦ੍ਧਰਣੇਨਾਪਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
੪੫੧. ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਟੇਨ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤੇਨ ਵਾ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਸ੍ਸਟੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਸਤਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹੀਤਿ ¶ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਵਚਨਂ. ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਸਤਿ ਕਰਣਵਚਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਪਞ੍ਚਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਨਿਸ੍ਸਰਿਤ੍ਵਾ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰੇ ਪਵਤ੍ਤੇਨ ਪਞ੍ਚਹਿ ਵਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਭਾਵਂ ਅਨੁਪਗਮਨਤਾਯ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤੇਨਾਤਿ. ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇਨਾਤਿ ਨਿਰੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇਨ. ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨਾਤਿ ਰੂਪਾਵਚਰਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਚਿਤ੍ਤੇਨ. ਕਿਂ ਨੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਕਿਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਨੇਯ੍ਯਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ ਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮਹਾਨਿ. ੬੯) ਹਿ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ ਨੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਨੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਕਥਂ ਰੂਪਾਵਚਰਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਰੂਪਾਵਚਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਨੇਯ੍ਯਾਤਿ? ਰੂਪਾਵਚਰਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੇ ਠਿਤੇਨ ਅਰੂਪਾਵਚਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਠਿਤਸ੍ਸ ਹਿ ਸਾ ਇਜ੍ਝਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਨੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਅਥ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਅਭਿਨਿਵੇਸਾਭਾਵਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਕਲਾਪਤੋ ਨਯਤੋ ਸਮ੍ਮਸਨਂ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਸਦਿਸਸ੍ਸਾਪਿ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਅਭਿਨਿਵੇਸੋ ਨ ਜਾਯਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਰੋਪਿ, ‘‘ਏਵਂ ਕਿਰਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਹੁਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਭੋਨ੍ਤਿ, ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਟਿਵੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੯੪) ਕਲਾਪਤੋ ਨਯਤੋ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸੀਤਿ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਗਤਤ੍ਤਾ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਮ੍ਪਿ ਪਰੋਪਞ੍ਞਾਸ ਧਮ੍ਮੇ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਅਂਗੁਦ੍ਧਾਰੇਨੇਵ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਯਾਵਤਾ ਸਞ੍ਞਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ, ਤਾਵਤਾ ਅਞ੍ਞਾਪਟਿਵੇਧੋ’’ਤਿ ਆਹ.
ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾ ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਪਰਿਣਾਯਕਟ੍ਠੇਨ ਚਕ੍ਖੁਭੂਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵੇ ਪਞ੍ਞਾ ਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾ ਚ. ਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਯ ਕਿਚ੍ਚਤੋ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ ਚ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਯ ਲਕ੍ਖਣਪਟਿਵੇਧੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਜਾਨਨਂ ਕਥਿਤਂ. ਕਿਮਤ੍ਥਿਯਾਤਿ ਕੋ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਭਿਞ੍ਞਤ੍ਥਾਤਿਆਦੀਸੁ ¶ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ¶ ਅਭਿਞ੍ਞਤ੍ਥਾ. ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪਰਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਪਰਿਞ੍ਞਤ੍ਥਾ. ਪਹਾਤਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪਜਹਤੀਤਿ ਪਹਾਨਤ੍ਥਾ. ਸਾ ਪਨੇਸਾ ਲੋਕਿਯਾਪਿ ਅਭਿਞ੍ਞਤ੍ਥਾ ਚ ਪਰਿਞ੍ਞਤ੍ਥਾ ਚ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਪਹਾਨਤ੍ਥਾ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਪਿ ਅਭਿਞ੍ਞਤ੍ਥਾ ਚ ਪਰਿਞ੍ਞਤ੍ਥਾ ਚ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਤੋ ਪਹਾਨਤ੍ਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਲੋਕਿਯਾ ਕਿਚ੍ਚਤੋ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ ਚ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ.
੪੫੨. ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਉਪ੍ਪਾਦਾਯਾਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਚ ਮਗ੍ਗਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਚ. ਪਰਤੋ ਚ ਘੋਸੋਤਿ ਸਪ੍ਪਾਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ. ਯੋਨਿਸੋ ਚ ਮਨਸਿਕਾਰੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਾਯਮਨਸਿਕਾਰੋ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਵਕੇਸੁ ਅਪਿ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨੋ ਦ੍ਵੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਲਦ੍ਧੁਂ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿਯੇਵ. ਥੇਰੋ ਹਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਂ ¶ ਏਕਂ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਅਣੁਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਕਿਲੇਸਂ ਪਜਹਿਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ. ‘‘ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਹੇਤੁਪ੍ਪਭਵਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੬੦) ਅਸ੍ਸਜਿਤ੍ਥੇਰਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾਵਸ੍ਸ ਪਟਿਵੇਧੋ ਜਾਤੋ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਪਰਤੋਘੋਸਕਮ੍ਮਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ.
ਅਨੁਗ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਲਦ੍ਧੂਪਕਾਰਾ. ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਫਲਕ੍ਖਣੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਫਲਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਫਲਾ. ਤਦੇਵ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਫਲਂ ਆਨਿਸਂਸੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਫਲਾਨਿਸਂਸਾ. ਦੁਤਿਯਪਦੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਚਤੁਤ੍ਥਫਲਪਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮ, ਅਵਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੀਲਾਨੁਗ੍ਗਹਿਤਾਤਿਆਦੀਸੁ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਂ. ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਸਪ੍ਪਾਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ. ਸਾਕਚ੍ਛਾਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਖਲਨਪਕ੍ਖਲਨਚ੍ਛੇਦਨਕਥਾ. ਸਮਥੋਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਿਕਾ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਤਿ ਸਤ੍ਤਵਿਧਾ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ. ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਞ੍ਹਿ ਪੂਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਸਪ੍ਪਾਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ ਸੁਣਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਖਲਨਪਕ੍ਖਲਨਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਿਕਾਸੁ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤੀਸੁ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਸਤ੍ਤਵਿਧਂ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਫਲਂ ਦੇਤਿ.
ਯਥਾ ਹਿ ਮਧੁਰਂ ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਕਾਮੋ ਅਮ੍ਬਪੋਤਕਸ੍ਸ ¶ ਸਮਨ੍ਤਾ ਉਦਕਕੋਟ੍ਠਕਂ ਥਿਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧਤਿ. ਘਟਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਉਦਕਂ ਆਸਿਞ੍ਚਤਿ. ਉਦਕਸ੍ਸ ਅਨਿਕ੍ਖਮਨਤ੍ਥਂ ਮਰਿਯਾਦਂ ਥਿਰਂ ਕਰੋਤਿ. ਯਾ ਹੋਤਿ ¶ ਸਮੀਪੇ ਵਲ੍ਲਿ ਵਾ ਸੁਕ੍ਖਦਣ੍ਡਕੋ ਵਾ ਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕਪੁਟੋ ਵਾ ਮਕ੍ਕਟਕਜਾਲਂ ਵਾ, ਤਂ ਅਪਨੇਤਿ. ਖਣਿਤ੍ਤਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਮੂਲਾਨਿ ਪਰਿਖਣਤਿ. ਏਵਮਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਕਾਰਣਾਨਿ ਕਰੋਤੋ ਸੋ ਅਮ੍ਬੋ ਵਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਫਲਂ ਦੇਤਿ. ਏਵਂਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਕੋਟ੍ਠਕਬਨ੍ਧਨਂ ਵਿਯ ਹਿ ਸੀਲਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਉਦਕਸਿਞ੍ਚਨਂ ਵਿਯ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ, ਮਰਿਯਾਦਾਯ ਥਿਰਭਾਵਕਰਣਂ ਵਿਯ ਸਮਥੋ, ਸਮੀਪੇ ਵਲ੍ਲਿਆਦੀਨਂ ਹਰਣਂ ਵਿਯ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਖਲਨਪਕ੍ਖਲਨਚ੍ਛੇਦਨਂ, ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਖਣਿਤ੍ਤਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮੂਲਖਣਨਂ ਵਿਯ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾਨਂ ਭਾਵਨਾ. ਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਅਨੁਗ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਅਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਮਧੁਰਫਲਦਾਨਕਾਲੋ ਵਿਯ ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਨੁਗ੍ਗਹਿਤਾਯ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਦਾਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
੪੫੩. ਕਤਿ ¶ ਪਨਾਵੁਸੋ, ਭਵਾਤਿ ਇਧ ਕਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ? ਮੂਲਮੇਵ ਗਤੋ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ, ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ ਯੇਹਿ ਭਵੇਹਿ ਨ ਉਟ੍ਠਾਤਿ, ਤੇ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਮਭਵੋਤਿ ਕਾਮਭਵੂਪਗਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਮ੍ਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾਪੀਤਿ ਉਭਯਮੇਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਕਾਮਭਵੋਤਿ ਆਹ. ਰੂਪਾਰੂਪਭਵੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਆਯਤਿਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤੇ. ਪੁਨਬ੍ਭਵਸ੍ਸ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੀਤਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਇਧ ਵਟ੍ਟਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਤਤ੍ਰਾਭਿਨਨ੍ਦਨਾਤਿ ਰੂਪਾਭਿਨਨ੍ਦਨਾ ਸਦ੍ਦਾਭਿਨਨ੍ਦਨਾਤਿ ਏਵਂ ਤਹਿਂ ਤਹਿਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਨਾ, ਕਰਣਵਚਨੇ ਚੇਤਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰਾਭਿਨਨ੍ਦਨਾਯ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਹਿ ਗਮਨਂ ਹੋਤਿ, ਆਗਮਨਂ ਹੋਤਿ, ਗਮਨਾਗਮਨਂ ਹੋਤਿ, ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਵਟ੍ਟਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਇਦਾਨਿ ਵਿਵਟ੍ਟਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਥਂ ਪਨਾਵੁਸੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਅਵਿਜ੍ਜਾਵਿਰਾਗਾਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਖਯਨਿਰੋਧੇਨ. ਵਿਜ੍ਜੁਪ੍ਪਾਦਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਵਿਜ੍ਜਾਯ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ. ਕਿਂ ¶ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ, ਅਥ ਵਿਜ੍ਜਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ? ਉਭਯਮੇਤਂ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਪਦੀਪੁਜ੍ਜਲਨੇਨ ਅਨ੍ਧਕਾਰਵਿਗਮੋ ਵਿਯ ਵਿਜ੍ਜੁਪ੍ਪਾਦੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾਵ ਹੋਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਨਿਰੋਧਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਖਯਨਿਰੋਧੇਨ. ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਆਯਤਿਂ ਪੁਨਬ੍ਭਵਸ੍ਸ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਗਮਨਂ ਆਗਮਨਂ ਗਮਨਾਗਮਨਂ ਉਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਵਟ੍ਟਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਵਿਵਟ੍ਟਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸਿ.
੪੫੪. ਕਤਮਂ ਪਨਾਵੁਸੋਤਿ ਇਧ ਕਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ? ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਨਿਰੋਧਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਪਾਦਕਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਪਠਮਂ ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਇਧ ਕਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ? ਨਿਰੋਧਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਕੇਨ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਅਙ੍ਗਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਨਾਮ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ, ਇਦਂ ਝਾਨਂ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਂ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਕਂ ਤਿਵਙ੍ਗਿਕਂ ਦੁਵਙ੍ਗਿਕਨ੍ਤਿ ਅਙ੍ਗਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਵਿਤਕ੍ਕੋਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਅਭਿਨਿਰੋਪਨਲਕ੍ਖਣੋ ਵਿਤਕ੍ਕੋ, ਅਨੁਮਜ੍ਜਨਲਕ੍ਖਣੋ ਵਿਚਾਰੋ, ਫਰਣਲਕ੍ਖਣਾ ਪੀਤਿ, ਸਾਤਲਕ੍ਖਣਂ ਸੁਖਂ, ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਲਕ੍ਖਣਾ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਤਿ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਕਤਙ੍ਗਵਿਪ੍ਪਹੀਨਨ੍ਤਿ ਇਧ ਪਨ ਕਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ? ਨਿਰੋਧਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਕੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਉਪਕਾਰਾਨੁਪਕਾਰਾਨਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਇਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਨਿਰੋਧਪਾਦਕਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਗਹਿਤਂ, ਉਪਰਿ ਤਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯਂ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਨ੍ਤਰਾ ਪਨ ਛ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਸਂਖਿਤ੍ਤਾ, ਨਯਂ ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
੪੫੫. ਇਦਾਨਿ ¶ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਸ੍ਸਯੇ ਪਞ੍ਚ ਪਸਾਦੇ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਿਮਾਨਿ, ਆਵੁਸੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਗੋਚਰਵਿਸਯਨ੍ਤਿ ਗੋਚਰਭੂਤਂ ਵਿਸਯਂ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ਚਕ੍ਖੁ ਸੋਤਸ੍ਸ ਸੋਤਂ ਵਾ ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸਾਤਿ ਏਵਂ ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਗੋਚਰਵਿਸਯਂ ਨ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਤਿ. ਸਚੇ ਹਿ ਨੀਲਾਦਿਭੇਦਂ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣਂ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਸੋਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਉਪਨੇਯ੍ਯ, ‘‘ਇਙ੍ਘ ਤਾਵ ਨਂ ਵਵਤ੍ਥਪੇਹਿ ਵਿਭਾਵੇਹਿ, ਕਿਂ ਨਾਮੇਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਹਿ ਵਿਨਾਪਿ ਮੁਖੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਏਵਂ ਵਦੇਯ੍ਯ – ‘‘ਅਰੇ ਅਨ੍ਧਬਾਲ ¶ , ਵਸ੍ਸਸਤਮ੍ਪਿ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਪਰਿਧਾਵਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਮਯਾ ਕੁਹਿਂ ਏਤਸ੍ਸ ਜਾਨਨਕਂ ਲਭਿਸ੍ਸਸਿ, ਆਹਰ ਨਂ ਚਕ੍ਖੁਪਸਾਦੇ ਉਪਨੇਹਿ, ਅਹਮੇਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਦਿ ਵਾ ਨੀਲਂ ਯਦਿ ਵਾ ਪੀਤਕਂ, ਨ ਹਿ ਏਸੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਿਸਯੋ, ਮਯ੍ਹੇਵੇਸੋ ਵਿਸਯੋ’’ਤਿ. ਸੇਸਦ੍ਵਾਰੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਏਵਮੇਤਾਨਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਗੋਚਰਂ ਵਿਸਯਂ ਨ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਨ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਕਿਂ ਪਟਿਸਰਣਨ੍ਤਿ ਏਤੇਸਂ ਕਿਂ ਪਟਿਸਰਣਂ, ਕਿਂ ਏਤਾਨਿ ਪਟਿਸਰਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਮਨੋ ਪਟਿਸਰਣਨ੍ਤਿ ਜਵਨਮਨੋ ਪਟਿਸਰਣਂ. ਮਨੋ ਚ ਨੇਸਨ੍ਤਿ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਿਕਜਵਨਮਨੋ ਵਾ ਪਞ੍ਚਦ੍ਵਾਰਿਕਜਵਨਮਨੋ ਵਾ ਏਤੇਸਂ ਗੋਚਰਵਿਸਯਂ ਰਜ੍ਜਨਾਦਿਵਸੇਨ ਅਨੁਭੋਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਹਿ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਮੇਵ, ਏਤ੍ਥ ਰਜ੍ਜਨਂ ਵਾ ਦੁਸ੍ਸਨਂ ਵਾ ਮੁਯ੍ਹਨਂ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਦ੍ਵਾਰੇ ਜਵਨਂ ਰਜ੍ਜਤਿ ਵਾ ਦੁਸ੍ਸਤਿ ਵਾ ਮੁਯ੍ਹਤਿ ਵਾ. ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਉਪਮਾ – ਪਞ੍ਚ ਕਿਰ ਦੁਬ੍ਬਲਭੋਜਕਾ ਰਾਜਾਨਂ ਸੇਵਿਤ੍ਵਾ ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਕਸਿਰੇਨ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਞ੍ਚਕੁਲਿਕੇ ਗਾਮੇ ਪਰਿਤ੍ਤਕਂ ਆਯਂ ਲਭਿਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ¶ ਮਚ੍ਛਭਾਗੋ ਮਂਸਭਾਗੋ ਯੁਤ੍ਤਿਕਹਾਪਣੋ ਵਾ, ਬਨ੍ਧਕਹਾਪਣੋ ਵਾ, ਮਾਪਹਾਰਕਹਾਪਣੋ ਵਾ, ਅਟ੍ਠਕਹਾਪਣੋ ਵਾ, ਸੋਲ਼ਸਕਹਾਪਣੋ ਵਾ, ਬਾਤ੍ਤਿਂਸਕਹਾਪਣੋ ਵਾ, ਚਤੁਸਟ੍ਠਿਕਹਾਪਣੋ ਵਾ, ਦਣ੍ਡੋਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮਤ੍ਤਮੇਵ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਸਤਵਤ੍ਥੁਕਂ ਪਞ੍ਚਸਤਵਤ੍ਥੁਕਂ ਸਹਸ੍ਸਵਤ੍ਥੁਕਂ ਮਹਾਬਲਿਂ ਰਾਜਾਵ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਕੁਲਿਕਗਾਮੋ ਵਿਯ ਪਞ੍ਚ ਪਸਾਦਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ; ਪਞ੍ਚ ਦੁਬ੍ਬਲਭੋਜਕਾ ਵਿਯ ਪਞ੍ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਿ; ਰਾਜਾ ਵਿਯ ਜਵਨਂ; ਦੁਬ੍ਬਲਭੋਜਕਾਨਂ ਪਰਿਤ੍ਤਕਂ ਆਯਪਾਪੁਣਨਂ ਵਿਯ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਂ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨਾਦਿਮਤ੍ਤਂ. ਰਜ੍ਜਨਾਦੀਨਿ ਪਨ ਏਤੇਸੁ ਨਤ੍ਥਿ. ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਬਲਿਗ੍ਗਹਣਂ ਵਿਯ ਤੇਸੁ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਜਵਨਸ੍ਸ ਰਜ੍ਜਨਾਦੀਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.
੪੫੬. ਪਞ੍ਚਿਮਾਨਿ, ਆਵੁਸੋਤਿ ਇਧ ਕਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ? ਅਨ੍ਤੋਨਿਰੋਧਸ੍ਮਿਂ ਪਞ੍ਚ ਪਸਾਦੇ. ਕਿਰਿਯਮਯਪਵਤ੍ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ¶ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਾ ਪਸਾਦਾਨਂ ਬਲਵਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਂ ਨਿਰੋਧੇਤ੍ਵਾ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋਨਿਰੋਧੇ ਪਞ੍ਚ ਪਸਾਦਾ ਕਿਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੀਤਿ ਇਦਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਆਯੁਂ ਪਟਿਚ੍ਚਾਤਿ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ¶ . ਉਸ੍ਮਂ ਪਟਿਚ੍ਚਾਤਿ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਕਮ੍ਮਜਤੇਜਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਕਮ੍ਮਜਤੇਜੋਪਿ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਨ ਵਿਨਾ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਉਸ੍ਮਾ ਆਯੁਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਝਾਯਤੋਤਿ ਜਲਤੋ. ਅਚ੍ਚਿਂ ਪਟਿਚ੍ਚਾਤਿ ਜਾਲਸਿਖਂ ਪਟਿਚ੍ਚ. ਆਭਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਆਲੋਕੋ ਨਾਮ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਆਭਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਅਚ੍ਚੀਤਿ ਤਂ ਆਲੋਕਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਜਾਲਸਿਖਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ.
ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਆਯੁ ਉਸ੍ਮਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਜਾਲਸਿਖਾ ਵਿਯ ਕਮ੍ਮਜਤੇਜੋ. ਆਲੋਕੋ ਵਿਯ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ. ਜਾਲਸਿਖਾ ਹਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਆਲੋਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਸਾ ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਜਨਿਤਆਲੋਕੇਨੇਵ ਸਯਮ੍ਪਿ ਅਣੁ ਥੂਲਾ ਦੀਘਾ ਰਸ੍ਸਾਤਿ ਪਾਕਟਾ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਜਾਲਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਜਨਿਤਆਲੋਕੇਨ ਤਸ੍ਸਾਯੇਵ ਜਾਲਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਪਾਕਟਭਾਵੋ ਵਿਯ ਉਸ੍ਮਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ ਕਮ੍ਮਜਮਹਾਭੂਤਸਮ੍ਭਵੇਨ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਨ ਉਸ੍ਮਾਯ ਅਨੁਪਾਲਨਂ. ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਞ੍ਹਿ ਦਸਪਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ…ਪੇ… ਵਸ੍ਸਸਤਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਜਤੇਜਪਵਤ੍ਤਂ ਪਾਲੇਤਿ. ਇਤਿ ਮਹਾਭੂਤਾਨਿ ਉਪਾਦਾਰੂਪਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯਾਦਿਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਯੁ ਉਸ੍ਮਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ¶ ਮਹਾਭੂਤਾਨਿ ਪਾਲੇਤੀਤਿ ਉਸ੍ਮਾ ਆਯੁਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
੪੫੭. ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰਾਤਿ ਆਯੁਮੇਵ. ਵੇਦਨਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਵੇਦਨਾ ਧਮ੍ਮਾਵ. ਵੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰੂਪਪਵਤ੍ਤੇ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤ੍ਵਾ ਸਞ੍ਞਞ੍ਚ ਵੇਦਨਞ੍ਚ ਨਿਰੋਧੇਤ੍ਵਾ ਨਿਰੋਧਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ, ਤਸ੍ਸ ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਾਲਵਸੇਨ ਰੂਪਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਚ੍ਚਯਾ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਪਨ ਰੂਪਾਰੂਪਪਵਤ੍ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਯਥਾ ਕਿਂ? ਯਥਾ ਏਕੋ ਪੁਰਿਸੋ ਜਾਲਾਪਵਤ੍ਤੇ ਉਕ੍ਖਣ੍ਠਿਤੋ ਉਦਕੇਨ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਜਾਲਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਛਾਰਿਕਾਯ ਅਙ੍ਗਾਰੇ ਪਿਧਾਯ ਤੁਣ੍ਹੀ ਨਿਸੀਦਤਿ. ਯਦਾ ਪਨਸ੍ਸ ਪੁਨ ਜਾਲਾਯ ਅਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ, ਛਾਰਿਕਂ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਅਙ੍ਗਾਰੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਉਪਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਮੁਖਵਾਤਂ ਵਾ ਤਾਲਵਣ੍ਟਵਾਤਂ ਵਾ ਦਦਾਤਿ. ਅਥ ਜਾਲਾਪਵਤ੍ਤਂ ਪੁਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਏਵਮੇਵ ਜਾਲਾਪਵਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਾ. ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਜਾਲਾਪਵਤ੍ਤੇ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤ੍ਵਾ ਉਦਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨ ਜਾਲਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਛਾਰਿਕਾਯ ਅਙ੍ਗਾਰੇ ਪਿਧਾਯ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਸ੍ਸ ਨਿਸਜ੍ਜਾ ਵਿਯ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ¶ ਅਰੂਪਪਵਤ੍ਤੇ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤ੍ਵਾ ਸਞ੍ਞਞ੍ਚ ਵੇਦਨਞ੍ਚ ਨਿਰੋਧੇਤ੍ਵਾ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਜ੍ਜਨਂ. ਛਾਰਿਕਾਯ ¶ ਪਿਹਿਤਅਙ੍ਗਾਰਾ ਵਿਯ ਰੂਪਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ. ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਪੁਨ ਜਾਲਾਯ ਅਤ੍ਥੇ ਸਤਿ ਛਾਰਿਕਾਪਨਯਨਾਦੀਨਿ ਵਿਯ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਾਲਾਪਗਮਨਂ. ਅਗ੍ਗਿਜਾਲਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿ ਵਿਯ ਪੁਨ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਰੂਪਾਰੂਪਪਵਤ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਆਯੁ ਉਸ੍ਮਾ ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਰੂਪਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਕਮ੍ਮਜਤੇਜੋਧਾਤੁ, ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਮੇ ਤਯੋ ਧਮ੍ਮਾ ਯਦਾ ਇਮਂ ਰੂਪਕਾਯਂ ਜਹਨ੍ਤਿ, ਅਥਾਯਂ ਅਚੇਤਨਂ ਕਟ੍ਠਂ ਵਿਯ ਪਥਵਿਯਂ ਛਡ੍ਡਿਤੋ ਸੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ –
‘‘ਆਯੁ ਉਸ੍ਮਾ ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਯਦਾ ਕਾਯਂ ਜਹਨ੍ਤਿਮਂ;
ਅਪਵਿਦ੍ਧੋ ਤਦਾ ਸੇਤਿ, ਪਰਭਤ੍ਤਂ ਅਚੇਤਨ’’ਨ੍ਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੯੫);
ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਾਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾ. ਵਚੀਸਙ੍ਖਾਰਾਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾ. ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਾਤਿ ਸਞ੍ਞਾਵੇਦਨਾ. ਆਯੂਤਿ ਰੂਪਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ. ਪਰਿਭਿਨ੍ਨਾਨੀਤਿ ਉਪਹਤਾਨਿ, ਵਿਨਟ੍ਠਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਕੇਚਿ ‘‘ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਾਵ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਨਿਰੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਚਿਤ੍ਤਕਾ ਅਯਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ – ‘‘ਵਚੀਸਙ੍ਖਾਰਾਪਿਸ੍ਸ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਵਾਚਾ ਅਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਰੋਧਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੇਨ ਧਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਕਥੇਨ੍ਤੇਨ ਸਜ੍ਝਾਯਮ੍ਪਿ ¶ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਨਿਸੀਦਿਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ. ‘‘ਯੋ ਚਾਯਂ ਮਤੋ ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਨਿਰੁਦ੍ਧਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਲਙ੍ਕਤੇ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਵਾ ਅਰਹਨ੍ਤੇ ਵਾ ਝਾਪਯਨ੍ਤੇਨ ਅਨਨ੍ਤਰਿਯਕਮ੍ਮਂ ਕਤਂ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਇਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਅਭਿਨਿਵੇਸਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯਾਨਂ ਨਯੇ ਠਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਤ੍ਥੋ ਹਿ ਪਟਿਸਰਣਂ, ਨ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ.
ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨੀਤਿ ਕਿਰਿਯਮਯਪਵਤ੍ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਪਸਾਦੇ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤੇਸੁ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਕਿਲਮਨ੍ਤਾਨਿ ਉਪਹਤਾਨਿ ਮਕ੍ਖਿਤਾਨਿ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਵਾਤਾਦੀਹਿ ਉਟ੍ਠਿਤੇਨ ਰਜੇਨ ਚਤੁਮਹਾਪਥੇ ਠਪਿਤਆਦਾਸੋ ਵਿਯ. ਯਥਾ ¶ ਪਨ ਥਵਿਕਾਯਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਜੂਸਾਦੀਸੁ ਠਪਿਤੋ ਆਦਾਸੋ ਅਨ੍ਤੋਯੇਵ ਵਿਰੋਚਤਿ, ਏਵਂ ਨਿਰੋਧਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਨ੍ਤੋਨਿਰੋਧੇ ਪਞ੍ਚ ਪਸਾਦਾ ਅਤਿਵਿਰੋਚਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨੀ’’ਤਿ.
੪੫੮. ਕਤਿ ¶ ਪਨਾਵੁਸੋ, ਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਇਧ ਕਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ? ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯਂ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਪਨਸ੍ਸ ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਪਗਮਨਪਚ੍ਚਯਾ ਕਥਿਤਾ. ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਇਧ ਕਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ? ਨਿਰੋਧਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਨਕਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਅਵਸੇਸਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵੁਟ੍ਠਾਨਞ੍ਹਿ ਭਵਙ੍ਗੇਨ ਹੋਤਿ, ਨਿਰੋਧਾ ਵੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਾਯ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਤਮੇਵ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਸਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਰੂਪਾਦੀਨਂ ਸਬ੍ਬਾਰਮ੍ਮਣਾਨਂ. ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾਯ ਚ ਧਾਤੁਯਾ ਮਨਸਿਕਾਰੋਤਿ ਸਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਾਪਗਤਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਮਨਸਿਕਾਰੋ. ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਹਜਾਤਂ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਇਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਨਿਰੋਧਪਾਦਕਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਗਹਿਤਂ, ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯਂ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਗਹਿਤਂ, ਇਧ ਨਿਰੋਧਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਨਕਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਗਹਿਤਾਤਿ.
ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਨਿਰੋਧਕਥਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬਾ ਹੋਤਿ. ਸਾ, ‘‘ਦ੍ਵੀਹਿ ਬਲੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਤਯੋ ਚ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਞਾਣਚਰਿਯਾਹਿ ਨਵਹਿ ਸਮਾਧਿਚਰਿਯਾਹਿ ਵਸੀਭਾਵਤਾਪਞ੍ਞਾ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗੇ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੮੩) ਆਗਤਾ. ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਪਨਸ੍ਸਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ ਕਥਿਤਾ.
ਇਦਾਨਿ ¶ ਵਲਞ੍ਜਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਕਤਿ ਪਨਾਵੁਸੋ, ਪਚ੍ਚਯਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਨਿਰੋਧਤੋ ਹਿ ਵੁਟ੍ਠਾਨਕਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਠਿਤਿ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਕਂ ਦ੍ਵੇ ਚਿਤ੍ਤਵਾਰਮੇਵ ਪਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਭਵਙ੍ਗਂ ਓਤਰਤਿ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸੇ ਅਰੂਪਪਵਤ੍ਤਂ ਨਿਰੋਧੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਨਿਰੋਧਵੁਟ੍ਠਾਨਕਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਂ ਨ ਚਿਰਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਵਲਞ੍ਜਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਂ ਪਨ ਅਦ੍ਧਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋਵ ਪਮਾਣਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਠਿਤਿ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਠਿਤਿਯਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਤ੍ਥਂ ਕਤਿ ਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਪਨਸ੍ਸਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋਤਿ ਅਦ੍ਧਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਵੁਟ੍ਠਾਨਾਯਾਤਿ ਇਧ ਭਵਙ੍ਗਵੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਪਿਸ੍ਸਾ ਸਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ¶ ਮਨਸਿਕਾਰੋਤਿ ਰੂਪਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਭਵਙ੍ਗਸਹਜਾਤਮਨਸਿਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ.
੪੫੯. ਯਾ ਚਾਯਂ, ਆਵੁਸੋਤਿ ਇਧ ਕਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ? ਇਧ ਅਞ੍ਞਂ ਅਭਿਨਵਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਕਥਿਤਧਮ੍ਮੇਯੇਵ ਏਕਤੋ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਕਤ੍ਥ ਪਨ ਤੇ ਕਥਿਤਾ? ‘‘ਨੀਲਮ੍ਪਿ ¶ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ ਪੀਤਕਮ੍ਪਿ, ਲੋਹਿਤਕਮ੍ਪਿ, ਓਦਾਤਕਮ੍ਪਿ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੫੦) ਏਤਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਠਾਨੇ ਅਪ੍ਪਮਾਣਾ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਕਥਿਤਾ. ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਨ੍ਤਿ ਨੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੫੧) ਏਤ੍ਥ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ. ‘‘ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾ ਪਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੫੧) ਏਤ੍ਥ ਸੁਞ੍ਞਤਾ. ‘‘ਕਤਿ ਪਨਾਵੁਸੋ, ਪਚ੍ਚਯਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਠਿਤਿਯਾ ਵੁਟ੍ਠਾਨਾਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਕਥਿਤਾਵ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਏਕਤੋ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਤਂ ਪਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਏਤਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਵਾਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਧਮ੍ਮਾ ਏਕਨਾਮਕਾ ਅਤ੍ਥਿ. ਏਕੋ ਧਮ੍ਮੋ ਚਤੁਨਾਮਕੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਏਤਂ ਪਾਕਟਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਥਾਪੇਤੁਂ ਇਧ ਪੁਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ ਕਤਂ. ਤਸ੍ਸਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਾਵੁਸੋ, ਅਪ੍ਪਮਾਣਾ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਅਯਂ ਫਰਣਅਪ੍ਪਮਾਣਤਾਯ ਅਪ੍ਪਮਾਣਾ ਨਾਮ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣੇ ਵਾ ਸਤ੍ਤੇ ਫਰਤਿ, ਏਕਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਵਾ ਸਤ੍ਤੇ ਅਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਫਰਤਿ.
ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਾਵੁਸੋ, ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਕਿਞ੍ਚਨਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾ. ਅਤ੍ਤੇਨ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤ ਭਾਵਪੋਸਪੁਗ੍ਗਲਾਦਿਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਅਤ੍ਤੇਨ ਸੁਞ੍ਞਂ. ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨ ਵਾਤਿ ਚੀਵਰਾਦਿਪਰਿਕ੍ਖਾਰਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨ ਸੁਞ੍ਞਂ. ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾਤਿ ¶ ਰਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਅਭਾਵੇਨੇਵ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾ, ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਨਾਨਤ੍ਥਾ ਚੇਵ ਨਾਨਾਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ ਚਾਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮ੍ਪਿ ਨੇਸਂ ਨਾਨਾ ਅਤ੍ਥੋਪਿ. ਤਤ੍ਥ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸ ਨਾਨਤਾ ਪਾਕਟਾਵ. ਅਤ੍ਥੋ ਪਨ, ਅਪ੍ਪਮਾਣਾ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਭੂਮਨ੍ਤਰਤੋ ਮਹਗ੍ਗਤਾ ਏਵ ਹੋਤਿ ਰੂਪਾਵਚਰਾ; ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਸਤ੍ਤ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਆਰਮ੍ਮਣਾ. ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾ ਭੁਮ੍ਮਨ੍ਤਰਤੋ ਮਹਗ੍ਗਤਾ ਅਰੂਪਾਵਚਰਾ; ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਰਮ੍ਮਣਾ. ਸੁਞ੍ਞਤਾ ਭੁਮ੍ਮਨ੍ਤਰਤੋ ਕਾਮਾਵਚਰਾ; ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਸਙ੍ਖਾਰਾਰਮ੍ਮਣਾ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਸੁਞ੍ਞਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਭੁਮ੍ਮਨ੍ਤਰਤੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ; ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਨਿਬ੍ਬਨਾਰਮ੍ਮਣਾ.
ਰਾਗੋ ¶ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਪਮਾਣਕਰਣੋਤਿਆਦੀਸੁ ਯਥਾ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇ ਪੂਤਿਪਣ੍ਣਰਸਉਦਕਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ ਕਾਲ਼ਵਣ੍ਣਂ; ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਾਨਂ ਬ੍ਯਾਮਸਤਗਮ੍ਭੀਰਂ ਵਿਯ ਖਾਯਤਿ. ਯਟ੍ਠਿਂ ਵਾ ਰਜ੍ਜੁਂ ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਿਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦੋਤ੍ਥਰਣਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਹੋਤਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਯਾਵ ਰਾਗਾਦਯੋ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਸਞ੍ਜਾਨਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਵਿਯ, ਸਕਦਾਗਾਮੀ ਵਿਯ, ਅਨਾਗਾਮੀ ਵਿਯ ਚ ਖਾਯਤਿ. ਯਦਾ ਪਨਸ੍ਸ ਰਾਗਾਦਯੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਰਤ੍ਤੋ ਦੁਟ੍ਠੋ ਮੂਲ਼੍ਹੋਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਇਤਿ ਏਤੇ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਮਾਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਪਮਾਣਕਰਣਾ ਨਾਮ ¶ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਯਾਵਤਾ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਅਪ੍ਪਮਾਣਾ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਯਤ੍ਤਕਾ ਅਪ੍ਪਮਾਣਾ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯੋ. ਕਿਤ੍ਤਕਾ ਪਨ ਤਾ? ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਗ੍ਗਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਚ ਫਲਾਨੀਤਿ ਦ੍ਵਾਦਸ. ਤਤ੍ਥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਾ ਫਰਣਅਪ੍ਪਮਾਣਤਾਯ ਅਪ੍ਪਮਾਣਾ. ਸੇਸਾ ਪਮਾਣਕਰਣਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣਾ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਮ੍ਪਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣਮੇਵ, ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਪਨ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਗਹਿਤਂ. ਅਕੁਪ੍ਪਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ; ਸਾ ਹਿ ਤਾਸਂ ਸਬ੍ਬਜੇਟ੍ਠਿਕਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਰਾਗੋ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਕਿਞ੍ਚਨੋਤਿ ਰਾਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਕਿਞ੍ਚਤਿ ਮਦ੍ਦਤਿ ਪਲਿਬੁਨ੍ਧਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਕਿਞ੍ਚਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਕਿਰ ਗੋਣੇਹਿ ਖਲਂ ਮਦ੍ਦਾਪੇਨ੍ਤੋ ਕਿਞ੍ਚੇਹਿ ਕਪਿਲ, ਕਿਞ੍ਚੇਹਿ ਕਾਲ਼ਕਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਮਦ੍ਦਨਤ੍ਥੋ ਕਿਞ੍ਚਨਤ੍ਥੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਦੋਸਮੋਹੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯੋ ਨਾਮ ਨਵ ਧਮ੍ਮਾ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਞ੍ਚ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਿ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ¶ ਕਿਞ੍ਚਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਅਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ. ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਿ ਕਿਞ੍ਚਨਾਨਂ ਮਦ੍ਦਨਾਨਂ ਪਲਿਬੁਨ੍ਧਨਕਿਲੇਸਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿਤਾਯ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਨਿ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਮ੍ਪਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ, ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਪਨ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਗਹਿਤਂ.
ਰਾਗੋ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਰਣੋਤਿਆਦੀਸੁ ਯਥਾ ਨਾਮ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਕੁਲਾਨਂ ਸਦਿਸਾ ਦ੍ਵੇ ਵਚ੍ਛਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯਾਵ ਤੇਸਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਨ ਕਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਾਵ ‘‘ਅਯਂ ਅਸੁਕਕੁਲਸ੍ਸ ਵਚ੍ਛਕੋ, ਅਯਂ ਅਸੁਕਕੁਲਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਜਾਨਿਤੁਂ. ਯਦਾ ਪਨ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਿਸੂਲਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਕਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ¶ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਜਾਨਿਤੁਂ. ਏਵਮੇਵ ਯਾਵ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਰਾਗੋ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਾਵ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ ਜਾਨਿਤੁਂ ਅਰਿਯੋ ਵਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਵਾਤਿ. ਰਾਗੋ ਪਨਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋਵ ਸਰਾਗੋ ਨਾਮ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਸਞ੍ਜਾਨਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਰਣੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਦੋਸਮੋਹੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਤੇਰਸ ਧਮ੍ਮਾ – ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਰੁਪ੍ਪਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਗ੍ਗਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਚ ਫਲਾਨੀਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਨਿਚ੍ਚਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਘਾਟੇਤੀਤਿ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਨਾਮ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਰੁਪ੍ਪਾ ਰੂਪਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਨ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਨਾਮ. ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਰਣਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਮ੍ਪਿ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਮੇਵ, ਤਂ ਪਨ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਗਹਿਤਂ. ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਸੁਞ੍ਞਤਾ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਨ ਗਹਿਤਾਤਿ? ਸਾ, ‘‘ਸੁਞ੍ਞਾ ਰਾਗੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਨੁਪਵਿਟ੍ਠਾਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਸੁਂ ਨ ਗਹਿਤਾ ¶ . ਏਕਤ੍ਥਾਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਏਕਤ੍ਥਾ. ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਸੁਞ੍ਞਤਂ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਹਿ ਸਬ੍ਬਾਨੇਤਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸੇਵ ਨਾਮਾਨਿ. ਇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਏਕਤ੍ਥਾ. ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਠਾਨੇ ਅਪ੍ਪਮਾਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਸੁਞ੍ਞਤਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਨਾਨਾਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ. ਇਤਿ ਥੇਰੋ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾਵ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਮਹਾਵੇਦਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਚੂਲ਼ਵੇਦਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੬੦. ਏਵਂ ¶ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਚੂਲ਼ਵੇਦਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਸਾਖੋ ਉਪਾਸਕੋਤਿ ਵਿਸਾਖੋਤਿ ਏਵਂਨਾਮਕੋ ਉਪਾਸਕੋ. ਯੇਨ ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨਾਤਿ ਯੇਨ ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨਾ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਕੋ ਪਨਾਯਂ ਵਿਸਾਖੋ? ਕਾ ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨਾ? ਕਸ੍ਮਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ? ਵਿਸਾਖੋ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨਾਯ ਗਿਹਿਕਾਲੇ ਘਰਸਾਮਿਕੋ. ਸੋ ਯਦਾ ਭਗਵਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਵਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੋ ਯਸਾਦਯੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇ ਵਿਨੇਤ੍ਵਾ ਉਰੁਵੇਲਂ ਪਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਜਟਿਲਸਹਸ੍ਸਂ ਵਿਨੇਤ੍ਵਾ ਪੁਰਾਣਜਟਿਲੇਹਿ ¶ ਖੀਣਾਸਵਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਰਾਜਗਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਦ੍ਵਾਦਸਨਹੁਤਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਗਤਸ੍ਸ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਤਦਾ ਰਞ੍ਞਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਗਤੇਸੁ ਦ੍ਵਾਦਸਨਹੁਤੇਸੁ ਏਕਂ ਨਹੁਤਂ ਉਪਾਸਕਤ੍ਤਂ ਪਟਿਵੇਦੇਸਿ, ਏਕਾਦਸ ਨਹੁਤਾਨਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ ਸਦ੍ਧਿਂ ਰਞ੍ਞਾ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੇਨ. ਅਯਂ ਉਪਾਸਕੋ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ, ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਠਮਦਸ੍ਸਨੇਵ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ, ਪੁਨ ਏਕਦਿਵਸਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਕਦਾਗਾਮਿਫਲਂ ਪਤ੍ਵਾ, ਤਤੋ ਅਪਰਭਾਗੇਪਿ ਏਕਦਿਵਸਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ. ਸੋ ਅਨਾਗਾਮੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗੇਹਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਦਿਵਸੇਸੁ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਸਿਤਂ ਕੁਰੁਮਾਨੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਵਂ ਅਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਸਨ੍ਤਮਾਨਸੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ.
ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨਾ ਸੀਹਪਞ੍ਜਰਂ ਉਗ੍ਘਾਟੇਤ੍ਵਾ ਵੀਥਿਂ ਓਲੋਕਯਮਾਨਾ ਤਸ੍ਸ ਆਗਮਨਾਕਾਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਏਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਕੁਰੁਮਾਨਾ ਸੋਪਾਨਸੀਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ਓਲਮ੍ਬਨਤ੍ਥਂ ਹਤ੍ਥਂ ਪਸਾਰੇਸਿ. ਉਪਾਸਕੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਤ੍ਥਂ ਸਮਿਞ੍ਜੇਸਿ. ਸਾ ‘‘ਪਾਤਰਾਸਭੋਜਨਕਾਲੇ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ. ਉਪਾਸਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਤੋ ਭੁਞ੍ਜਤਿ. ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਪਨ ਤਂ ਅਨਪਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਯੋਗਾਵਚਰਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਯ ਏਕਕੋਵ ਭੁਞ੍ਜਿ. ਸਾ, ‘‘ਸਾਯਨ੍ਹਕਾਲੇ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ. ਉਪਾਸਕੋ ਤਂਦਿਵਸਂ ਸਿਰਿਗਬ੍ਭਂ ਨ ਪਾਵਿਸਿ, ਅਞ੍ਞਂ ਗਬ੍ਭਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕਪ੍ਪਿਯਮਞ੍ਚਕਂ ਪਞ੍ਞਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿ. ਉਪਾਸਿਕਾ, ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖ੍ਵਸ੍ਸ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਤ੍ਥਨਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਉਦਾਹੁ ਕੇਨਚਿਦੇਵ ਪਰਿਭੇਦਕੇਨ ਭਿਨ੍ਨੋ, ਉਦਾਹੁ ਮਯ੍ਹੇਵ ਕੋਚਿ ਦੋਸੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਬਲਵਦੋਮਨਸ੍ਸਾ ¶ ¶ ਹੁਤ੍ਵਾ, ‘‘ਏਕਂ ਦ੍ਵੇ ਦਿਵਸੇ ਵਸਿਤਕਾਲੇ ਸਕ੍ਕਾ ਞਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ.
ਉਪਾਸਕੋ, ‘‘ਕਿਂ ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨੇ ਅਕਾਲੇ ਆਗਤਾਸੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਆਮ ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਆਗਤਾਮ੍ਹਿ, ਨ ਤ੍ਵਂ ਯਥਾ ਪੁਰਾਣੋ, ਕਿਂ ਨੁ ਤੇ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਤ੍ਥਨਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ? ਨਤ੍ਥਿ ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨੇਤਿ. ਅਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ ਪਰਿਭੇਦਕੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ? ਅਯਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਮਯ੍ਹੇਵ ਕੋਚਿ ਦੋਸੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ. ਤੁਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ. ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਮਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯਥਾ ਪਕਤਿਯਾ ਆਲਾਪਸਲ੍ਲਾਪਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਕਰੋਥਾਤਿ? ਸੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਗਰੁ ਭਾਰਿਯੋ ਨ ਪਕਾਸੇਤਤਬ੍ਬੋ, ਸਚੇ ਖੋ ਪਨਾਹਂ ਨ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਯਂ ਹਦਯਂ ¶ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਥੇਵ ਕਾਲਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਤਸ੍ਸਾਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਕਥੇਸਿ – ‘‘ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨੇ ਅਹਂ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਅਧਿਗਤੋ, ਤਂ ਅਧਿਗਤਸ੍ਸ ਏਵਰੂਪਾ ਲੋਕਿਯਕਿਰਿਯਾ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਯਦਿ ਤ੍ਵਂ ਇਚ੍ਛਸਿ, ਤਵ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਕੋਟਿਯੋ ਮਮ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਕੋਟਿਯੋਤਿ ਅਸੀਤਿਕੋਟਿਧਨਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਏਤ੍ਥ ਇਸ੍ਸਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਮ ਮਾਤਿਟ੍ਠਾਨੇ ਵਾ ਭਗਿਨਿਟ੍ਠਾਨੇ ਵਾ ਠਤ੍ਵਾ ਵਸ. ਤਯਾ ਦਿਨ੍ਨੇਨ ਭਤ੍ਤਪਿਣ੍ਡਮਤ੍ਤਕੇਨ ਅਹਂ ਯਾਪੇਸ੍ਸਾਮਿ. ਅਥੇਵਂ ਨ ਕਰੋਸਿ, ਇਮੇ ਭੋਗੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕੁਲਗੇਹਂ ਗਚ੍ਛ, ਅਥਾਪਿ ਤੇ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਤ੍ਥਨਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਹਂ ਤਂ ਭਗਿਨਿਟ੍ਠਾਨੇ ਵਾ ਧਿਤੁਟ੍ਠਾਨੇ ਵਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪੋਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ.
ਸਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਪਕਤਿਪੁਰਿਸੋ ਏਵਂ ਵਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਦ੍ਧਾ ਏਤੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਵਰਧਮ੍ਮੋ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੋ. ਸੋ ਪਨ ਧਮ੍ਮੋ ਕਿਂ ਪੁਰਿਸੇਹੇਵ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬੋ, ਉਦਾਹੁ ਮਾਤੁਗਾਮੋਪਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤੀ’’ਤਿ ਵਿਸਾਖਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਏਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਪੁਰਿਸੇਹੇਵ ਲਭਿਤਬ੍ਬੋ, ਮਾਤੁਗਾਮੇਨਪਿ ਸਕ੍ਕਾ ਲਦ੍ਧੁ’’ਨ੍ਤਿ? ਕਿਂ ਵਦੇਸਿ ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨੇ, ਯੇ ਪਟਿਪਨ੍ਨਕਾ, ਤੇ ਏਤਸ੍ਸ ਦਾਯਾਦਾ, ਯਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਸੋ ਸੋ ਏਤਂ ਪਟਿਲਭਤੀਤਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਮਯ੍ਹਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਅਨੁਜਾਨਾਥਾਤਿ. ਸਾਧੁ ਭਦ੍ਦੇ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਂ ਏਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਮਗ੍ਗੇ ਯੋਜੇਤੁਕਾਮੋ, ਮਨਂ ਪਨ ਤੇ ਅਜਾਨਮਾਨੋ ਨ ਕਥੇਮੀਤਿ ਤਾਵਦੇਵ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ.
ਰਾਜਾ ¶ , ‘‘ਕਿਂ, ਗਹਪਤਿ, ਅਕਾਲੇ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨਾ, ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਦਤੀਤਿ. ਕਿਂ ਪਨਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ? ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੋਵਣ੍ਣਸਿਵਿਕਂ ¶ ਦੇਵ, ਲਦ੍ਧੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ਨਗਰਞ੍ਚ ਪਟਿਜਗ੍ਗਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ਸੋਵਣ੍ਣਸਿਵਿਕਂ ਦਤ੍ਵਾ ਨਗਰਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਾਪੇਸਿ. ਵਿਸਾਖੋ ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨਂ ਗਨ੍ਧੋਦਕੇਨ ਨਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸੋਵਣ੍ਣਸਿਵਿਕਾਯ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਞਾਤਿਗਣੇਨ ਪਰਿਵਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਪੁਪ੍ਫਾਦੀਹਿ ਪੂਜਯਮਾਨੋ ਨਗਰਵਾਸਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਉਪਸ੍ਸਯਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ‘‘ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਥਾਯ੍ਯੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ‘‘ਏਕਂ ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਦੋਸੇ ਸਹਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ਗਹਪਤੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਨਤ੍ਥਯ੍ਯੇ ਕੋਚਿ ਦੋਸੋ, ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਬ੍ਬਜਤੀਤਿ. ਅਥੇਕਾ ਬ੍ਯਤ੍ਤਾ ਥੇਰੀ ਤਚਪਞ੍ਚਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਕੇਸੇ ਓਹਾਰੇਤ੍ਵਾ ¶ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ. ਵਿਸਾਖੋ, ‘‘ਅਭਿਰਮਯ੍ਯੇ, ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੋ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.
ਤਸ੍ਸਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਦਿਵਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਤੇਨੇਵ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਅਥਾਚਰਿਯ-ਉਪਜ੍ਝਾਯਥੇਰਿਯੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਜਨਪਦਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਤਿਂਸਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਰੁਚਿਤਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਾ, ਅਭਿਨੀਹਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਪਨ ਨਾਤਿਚਿਰਂ ਕਿਲਮਿਤ੍ਥ.
ਇਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਕਪ੍ਪਮਤ੍ਥਕੇ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰੋ ਨਾਮ ਸਤ੍ਥਾ ਲੋਕੇ ਉਦਪਾਦਿ. ਤਦਾ ਏਸਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕੁਲੇ ਦਾਸੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੇਸੇ ਵਿਕ੍ਕਿਣਿਤ੍ਵਾ ਸੁਜਾਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਨਾਮ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਸ੍ਸ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਥਨਮਕਾਸਿ. ਸਾ ਤਾਯ ਪਤ੍ਥਨਾਭਿਨੀਹਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਾਤਿਚਿਰਂ ਕਿਲਮਿਤ੍ਥ, ਕਤਿਪਾਹੇਨੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਹਂ ਯੇਨਤ੍ਥੇਨ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ, ਸੋ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਕਿਂ ਮੇ ਜਨਪਦਵਾਸੇਨ, ਮਯ੍ਹਂ ਞਾਤਕਾਪਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘੋਪਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਨ ਕਿਲਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਰਾਜਗਹਂ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਗਹਮੇਵ ਅਗਮਾਸਿ. ਵਿਸਾਖੋ, ‘‘ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨਾ ਕਿਰ ਆਗਤਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ, ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਜਨਪਦਂ ਗਤਾ, ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਪਿ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਪਚ੍ਚਾਗਤਾ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਦੁਤਿਯਗਮਨੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਉਪਸ੍ਸਯਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਵਿਸਾਖੋ ਉਪਾਸਕੋ ਯੇਨ ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀ’’ਤਿ.
ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ¶ ਏਤਂ ਸਕ੍ਕਾਯੋਤਿਆਦਿਵਚਨਂ ਅਵੋਚ. ਕਸ੍ਮਾ ਅਵੋਚਾਤਿ? ਏਵਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਅਭਿਰਮਸਿ ਨਾਭਿਰਮਸਿ, ਅਯ੍ਯੇ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪੁਚ੍ਛਨਂ ਨਾਮ ਨ ਪਣ੍ਡਿਤਕਿਚ੍ਚਂ, ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਉਪਨੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਪਞ੍ਹਬ੍ਯਾਕਰਣੇਨ ਤਸ੍ਸਾ ਅਭਿਰਤਿਂ ਵਾ ਅਨਭਿਰਤਿਂ ¶ ਵਾ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਵੋਚ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾਵ ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨਾ ਅਹਂ, ਆਵੁਸੋ ਵਿਸਾਖ, ਅਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਸਕਾਯਂ ਵਾ ਪਰਕਾਯਂ ਵਾ ਕੁਤੋ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਵਾ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੇਰਿਯੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਾਤਿ ਵਾ ਅਵਤ੍ਵਾ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਮਾਨਾ ਵਿਯ, ਏਕਪਾਸਕਗਣ੍ਠਿਂ ਮੋਚੇਨ੍ਤੀ ਵਿਯ ਗਹਨਟ੍ਠਾਨੇ ਹਤ੍ਥਿਮਗ੍ਗਂ ਨੀਹਰਮਾਨਾ ਵਿਯ ਖਗ੍ਗਮੁਖੇਨ ¶ ਸਮੁਗ੍ਗਂ ਵਿਵਰਮਾਨਾ ਵਿਯ ਚ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਵਿਸਯੇ ਠਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਮਾਨਾ, ਪਞ੍ਚ ਖੋ ਇਮੇ, ਆਵੁਸੋ ਵਿਸਾਖ, ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ. ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾਤਿ ਉਪਾਦਾਨਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਾ ਖਨ੍ਧਾਤਿ ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨੇਤ੍ਥ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਕਥਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਾ ਪਨੇਸਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾ ਏਵਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਵਿਤ੍ਤਾਰਿਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਕ੍ਕਾਯਸਮੁਦਯਾਦੀਸੁਪਿ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.
ਇਦਂ ਪਨ ਚਤੁਸਚ੍ਚਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਵਿਸਾਖੋ ਥੇਰਿਯਾ ਅਭਿਰਤਭਾਵਂ ਅਞ੍ਞਾਸਿ. ਯੋ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ ਅਨਭਿਰਤੋ, ਸੋ ਏਵਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਪੁਚ੍ਛਿਤਪਞ੍ਹਂ ਸਣ੍ਡਾਸੇਨ ਏਕੇਕਂ ਪਲਿਤਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਸਿਨੇਰੁਪਾਦਤੋ ਵਾਲੁਕਂ ਉਦ੍ਧਰਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਲੋਕੇ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਵਿਯ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਪਾਕਟਾਨਿ, ਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਗਤੋ ਹਿ ਭਗਵਾਪਿ ਮਹਾਥੇਰਾਪਿ ਸਚ੍ਚਾਨੇਵ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤਿ; ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋਪਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਦਿਵਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਨਾਮ ਕਿਂ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨੀਤਿ ਪਞ੍ਹਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਪੇਤਿ. ਅਯਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨਾ ਉਪਾਯਕੋਸਲ੍ਲੇ ਠਿਤਾ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਬ੍ਯਤ੍ਤਾ ਨਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸੁਤੇਨਪਿ ਕਥੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਭਾਵੋ ਞਾਤੁਂ, ਸਚ੍ਚਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗਪਞ੍ਹਬ੍ਯਾਕਰਣੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਞਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਕਥਿਤਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਗੁਲ਼੍ਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਠਿਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਤਞ੍ਞੇਵ ਨੁ ਖੋ, ਅਯ੍ਯੇਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਤਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਨ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ ਵਿਸਾਖ, ਤਞ੍ਞੇਵ ਉਪਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਉਪਾਦਾਨਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧੇਕਦੇਸਭਾਵਤੋ ਨ ਤਂਯੇਵ ਉਪਾਦਾਨਂ ਤੇ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ, ਨਾਪਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਪਞ੍ਚਹਿ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਉਪਾਦਾਨਂ. ਯਦਿ ਹਿ ਤਞ੍ਞੇਵ ¶ ਸਿਯਾ, ਰੂਪਾਦਿਸਭਾਵਮ੍ਪਿ ਉਪਾਦਾਨਂ ਸਿਯਾ. ਯਦਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਿਯਾ, ਪਰਸਮਯੇ ਚਿਤ੍ਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਅਨੁਸਯੋ ਵਿਯ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿ ਵਿਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵਿਯ ਚ ਖਨ੍ਧਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਸਿਯਾ, ਛਟ੍ਠੋ ਵਾ ਖਨ੍ਧੋ ਪਞ੍ਞਪੇਤਬ੍ਬੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਸਾ ¶ ¶ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਧਿਗਤਪਤਿਟ੍ਠਾ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਸਾਖੋ ਨਿਟ੍ਠਮਗਮਾਸਿ. ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਅਖੀਣਾਸਵੇਨ ਅਸਮ੍ਬਦ੍ਧੇਨ ਅਵਿਤ੍ਥਾਯਨ੍ਤੇਨ ਪਦੀਪਸਹਸ੍ਸਂ ਜਾਲੇਨ੍ਤੇਨ ਵਿਯ ਏਵਰੂਪੋ ਗੁਲ਼੍ਹੋ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਤਿਲਕ੍ਖਣਾਹਤੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਪਞ੍ਹੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ. ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਨ, ‘‘ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨਾ ਸਾਸਨੇ ਲਦ੍ਧਪਤਿਟ੍ਠਾ ਅਧਿਗਤਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ਵੇਸਾਰਜ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਭਵਮਤ੍ਥਕੇ ਠਿਤਾ ਮਹਾਖੀਣਾਸਵਾ, ਸਮਤ੍ਥਾ ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਪਞ੍ਹਂ ਕਥੇਤੁਂ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਨਂ ਓਵਤ੍ਤਿਕਸਾਰਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ, ਕਥਂ ਪਨਾਯ੍ਯੇਤਿਆਦਿਮਾਹ.
੪੬੧. ਤਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਅਸ੍ਸੁਤਵਾਤਿਆਦਿ ਮੂਲਪਰਿਯਾਯੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਮੇਵ. ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੀਤਿ, ‘‘ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ. ਯਂ ਰੂਪਂ ਸੋ ਅਹਂ, ਯੋ ਅਹਂ ਤਂ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਰੂਪਞ੍ਚ ਅਤ੍ਤਞ੍ਚ ਅਦ੍ਵਯਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਤੇਲਪ੍ਪਦੀਪਸ੍ਸ ਝਾਯਤੋ ਯਾ ਅਚ੍ਚਿ ਸੋ ਵਣ੍ਣੋ, ਯੋ ਵਣ੍ਣੋ ਸਾ ਅਚ੍ਚੀਤਿ ਅਚ੍ਚਿਞ੍ਚ ਵਣ੍ਣਞ੍ਚ ਅਦ੍ਵਯਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਮੇਵ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ…ਪੇ… ਅਦ੍ਵਯਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੩੧) ਏਵਂ ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਰੂਪਵਨ੍ਤਂ ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਛਾਯਾਵਨ੍ਤਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਵਿਯ ਤਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਰੂਪਵਨ੍ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ. ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਾ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਅਰੂਪਮੇਵ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਪ੍ਫਸ੍ਮਿਂ ਗਨ੍ਧਂ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਨਿ ਰੂਪਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ. ਰੂਪਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਰੂਪਮੇਵ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਰਣ੍ਡਾਯ ਮਣਿਂ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਰੂਪਸ੍ਮਿਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ. ਵੇਦਨਂ ਅਤ੍ਤਤੋਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
ਤਤ੍ਥ, ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸੁਦ੍ਧਰੂਪਮੇਵ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਕਥਿਤਂ. ਰੂਪਵਨ੍ਤਂ ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਾ ਰੂਪਂ, ਰੂਪਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ. ਵੇਦਨਂ ਅਤ੍ਤਤੋ… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਇਮੇਸੁ ਸਤ੍ਤਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ¶ ਅਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਕਥਿਤਂ. ਵੇਦਨਾਵਨ੍ਤਂ ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਾ ਵੇਦਨਂ, ਵੇਦਨਾਯ ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਚਤੂਸੁ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਤਿਣ੍ਣਂ ¶ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵਸੇਨ ਦ੍ਵਾਦਸਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਰੂਪਾਰੂਪਮਿਸ੍ਸਕੋ ਅਤ੍ਤਾ ਕਥਿਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ… ਵੇਦਨਂ… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਇਮੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿ ਕਥਿਤਾ, ਅਵਸੇਸੇਸੁ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠੀਤਿ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਪਨ੍ਨਰਸ ਭਵਦਿਟ੍ਠਿਯੋ, ਪਞ੍ਚ ਵਿਭਵਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਨ ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ. ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਪਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ. ਨ ਰੂਪਵਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ…ਪੇ… ਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਇਮੇ ¶ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਤ੍ਤਤੋ ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਪਨ ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਦੁਕ੍ਖਾ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ.
ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਥੇਰਿਯਾ, ‘‘ਏਵਂ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ ਵਿਸਾਖ, ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪੁਰਿਮਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤਿਯਾ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਗਮਨਂ ਹੋਤਿ, ਆਗਮਨਂ ਹੋਤਿ, ਗਮਨਾਗਮਨਂ ਹੋਤਿ, ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਵਟ੍ਟਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਏਵਂ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ ਵਿਸਾਖ, ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤਿਯਾ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਗਮਨਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਆਗਮਨਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਗਮਨਾਗਮਨਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਵਟ੍ਟਂ ਨਾਮ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਵਿਵਟ੍ਟਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਤਂ.
੪੬੨. ਕਤਮੋ ਪਨਾਯ੍ਯੇ, ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਅਯਂ ਪਞ੍ਹੋ ਥੇਰਿਯਾ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬੋ ਭਵੇਯ੍ਯ – ‘‘ਉਪਾਸਕ, ਤਯਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਮਗ੍ਗੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ, ਇਧ ਕਸ੍ਮਾ ਮਗ੍ਗਮੇਵ ਪੁਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ. ਸਾ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬ੍ਯਤ੍ਤਤਾਯ ਪਣ੍ਡਿਚ੍ਚੇਨ ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸਿ – ‘‘ਇਮਿਨਾ ਉਪਾਸਕੇਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਮਗ੍ਗੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਇਧ ਪਨ ਤਂ ਸਙ੍ਖਤਾਸਙ੍ਖਤਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਙ੍ਗਹਿਤਾਸਙ੍ਗਹਿਤਵਸੇਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਕਾਮੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਪ੍ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾਵ ਯਂ ਯਂ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਤਂ ਤਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖਤੋਤਿ ਚੇਤਿਤੋ ਕਪ੍ਪਿਤੋ ਪਕਪ੍ਪਿਤੋ ਆਯੂਹਿਤੋ ਕਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਨ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬੋ. ਤੀਹਿ ਚ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ ਵਿਸਾਖ, ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਮਗ੍ਗੋ ਸਪ੍ਪਦੇਸੋ, ਤਯੋ ਖਨ੍ਧਾ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਸਪ੍ਪਦੇਸਤ੍ਤਾ ਨਗਰਂ ਵਿਯ ਰਜ੍ਜੇਨ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸੇਹਿ ਤੀਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾਦਯੋ ਤਯੋ ਸੀਲਮੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਸਜਾਤਿਤੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਹਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇਤਿ ਭੁਮ੍ਮੇਨ ¶ ਵਿਯ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ, ਅਤ੍ਥੋ ਪਨ ਕਰਣਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮਾਦੀਸੁ ਪਨ ¶ ਤੀਸੁ ਸਮਾਧਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਏਕਗ੍ਗਭਾਵੇਨ ਅਪ੍ਪੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਵੀਰਿਯੇ ਪਨ ਪਗ੍ਗਹਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤੇ ਸਤਿਯਾ ਚ ਅਪਿਲਾਪਨਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤਿਯਾ ਲਦ੍ਧੂਪਕਾਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕੋਤਿ.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਉਪਮਾ – ਯਥਾ ਹਿ ‘‘ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਕੀਲ਼ਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਪਵਿਟ੍ਠੇਸੁ ਤੀਸੁ ਸਹਾਯੇਸੁ ਏਕੋ ਸੁਪੁਪ੍ਫਿਤਂ ਚਮ੍ਪਕਰੁਕ੍ਖਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾਪਿ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ. ਅਥਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯੋ ਓਨਮਿਤ੍ਵਾ ਪਿਟ੍ਠਿਂ ਦਦੇਯ੍ਯ, ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਪਿਟ੍ਠਿਯਂ ਠਤ੍ਵਾਪਿ ਕਮ੍ਪਮਾਨੋ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ ¶ . ਅਥਸ੍ਸ ਇਤਰੋ ਅਂਸਕੂਟਂ ਉਪਨਾਮੇਯ੍ਯ, ਸੋ ਏਕਸ੍ਸ ਪਿਟ੍ਠਿਯਂ ਠਤ੍ਵਾ ਏਕਸ੍ਸ ਅਂਸਕੂਟਂ ਓਲੁਬ੍ਭ ਯਥਾਰੁਚਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਓਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਕੀਲ਼ੇਯ੍ਯ. ਏਵਂਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਏਕਤੋ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਪਵਿਟ੍ਠਾ ਤਯੋ ਸਹਾਯਕਾ ਵਿਯ ਹਿ ਏਕਤੋ ਜਾਤਾ ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮਾਦਯੋ ਤਯੋ ਧਮ੍ਮਾ. ਸੁਪੁਪ੍ਫਿਤਚਮ੍ਪਕੋ ਵਿਯ ਆਰਮ੍ਮਣਂ. ਹਤ੍ਥਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾਪਿ ਗਹੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਏਕਗ੍ਗਭਾਵੇਨ ਅਪ੍ਪੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਸਮਾਧਿ. ਪਿਟ੍ਠਿਂ ਦਤ੍ਵਾ ਓਨਤਸਹਾਯੋ ਵਿਯ ਵਾਯਾਮੋ. ਅਂਸਕੂਟਂ ਦਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸਹਾਯੋ ਵਿਯ ਸਤਿ. ਯਥਾ ਤੇਸੁ ਏਕਸ੍ਸ ਪਿਟ੍ਠਿਯਂ ਠਤ੍ਵਾ ਏਕਸ੍ਸ ਅਂਸਕੂਟਂ ਓਲੁਬ੍ਭ ਇਤਰੋ ਯਥਾਰੁਚਿ ਪੁਪ੍ਫਂ ਗਹੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਏਵਮੇਵਂ ਵੀਰਿਯੇ ਪਗ੍ਗਹਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤੇ, ਸਤਿਯਾ ਚ ਅਪਿਲਾਪਨਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤਿਯਾ ਲਦ੍ਧੁਪਕਾਰੋ ਸਮਾਧਿ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਏਕਗ੍ਗਭਾਵੇਨ ਅਪ੍ਪੇਤੁਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਮਾਧਿਯੇਵੇਤ੍ਥ ਸਜਾਤਿਤੋ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ. ਵਾਯਾਮਸਤਿਯੋ ਪਨ ਕਿਰਿਯਤੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ.
ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਸੁਪਿ ਪਞ੍ਞਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਨਿਚ੍ਛੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਵਿਤਕ੍ਕੇ ਪਨ ਆਕੋਟੇਤ੍ਵਾ ਆਕੋਟੇਤ੍ਵਾ ਦੇਨ੍ਤੇ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਕਥਂ? ਯਥਾ ਹਿ ਹੇਰਞ੍ਞਿਕੋ ਕਹਾਪਣਂ ਹਤ੍ਥੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਭਾਗੇਸੁ ਓਲੋਕੇਤੁਕਾਮੋ ਸਮਾਨੋਪਿ ਨ ਚਕ੍ਖੁਦਲੇਨੇਵ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਅਙ੍ਗੁਲਿਪਬ੍ਬੇਹਿ ਪਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਓਲੋਕੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਏਵਮੇਵ ਨ ਪਞ੍ਞਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਨਿਚ੍ਛੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਅਭਿਨਿਰੋਪਨਲਕ੍ਖਣੇਨ ¶ ਪਨ ਆਹਨਨਪਰਿਯਾਹਨਨਰਸੇਨ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਆਕੋਟੇਨ੍ਤੇਨ ਵਿਯ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੇਨ ਵਿਯ ਚ ਆਦਾਯਾ ਦਿਨ੍ਨਮੇਵ ਵਿਨਿਚ੍ਛੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ¶ ਇਧਾਪਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯੇਵ ਸਜਾਤਿਤੋ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ. ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਪਨ ਕਿਰਿਯਤੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਇਤਿ ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਮਗ੍ਗੋ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਤੀਹਿ ਚ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ ਵਿਸਾਖ, ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ’’ਤਿ.
ਇਦਾਨਿ ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਂ ਮਗ੍ਗਸਮਾਧਿਂ ਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ, ਕਤਮੋ ਪਨਾਯ੍ਯੇਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਚਤੁਕਿਚ੍ਚਸਾਧਨਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਸਤਿ, ਸਾ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ ਚਤੁਕਿਚ੍ਚਸਾਧਨਵਸੇਨੇਵ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਵੀਰਿਯਂ, ਤਂ ਪਰਿਵਾਰਟ੍ਠੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਸਂਯੇਵ ਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਆਸੇਵਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਾਯੇਵ ਆਸੇਵਨਾਦਯੋ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ.
ਵਿਤਣ੍ਡਵਾਦੀ ¶ ਪਨ, ‘‘ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕੋ ਨਾਮ ਮਗ੍ਗੋ ਨਤ੍ਥਿ, ‘ਏਵਂ ਭਾਵੇਯ੍ਯ ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨੀ’ਤਿ ਹਿ ਵਚਨਤੋ ਸਤ੍ਤਪਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾ ਹੋਤਿ, ਕਿਲੇਸਾ ਪਨ ਲਹੁ ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਹਿ ਞਾਣੇਹਿ ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਦਤਿ. ਸੋ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਹਰਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਅਦ੍ਧਾ ਅਞ੍ਞਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ, ‘‘ਯਾ ਤੇਸਂਯੇਵ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਆਸੇਵਨਾ ਭਾਵਨਾ ਬਹੁਲੀਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਮੇਵ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਞ੍ਞੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਆਸੇਵਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਨ ਭਾਵੇਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਨ ਬਹੁਲੀਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਵਕ੍ਖਤਿ. ਤਤੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ – ‘‘ਕਿਂ ਪਨਿਦਂ, ਸੁਤ੍ਤਂ ਨੇਯ੍ਯਤ੍ਥਂ ਨੀਤਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਵਕ੍ਖਤਿ – ‘‘ਨੀਤਤ੍ਥਂ ਯਥਾ ਸੁਤ੍ਤਂ ਤਥੇਵ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਇਦਂ ਉਤ੍ਤਰਂ – ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਏਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਸੇਵਮਾਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਆਸੇਵਮਾਨਂ, ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਆਸੇਵਮਾਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਦਿਵਸਮ੍ਪਿ ਆਸੇਵਨਾਵ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਕੁਤੋ ਭਾਵਨਾ, ਕੁਤੋ ਬਹੁਲੀਕਮ੍ਮਂ? ਏਕਂ ਵਾ ਭਾਵਯਮਾਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਭਾਵਯਮਾਨਂ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਭਾਵਯਮਾਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਦਿਵਸਮ੍ਪਿ ਭਾਵਨਾਵ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਕੁਤੋ ਆਸੇਵਨਾ ਕੁਤੋ ਬਹੁਲੀਕਮ੍ਮਂ? ਏਕਂ ਵਾ ਬਹੁਲੀਕਰੋਨ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਬਹੁਲੀਕਰੋਨ੍ਤਂ, ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਬਹੁਲੀਕਰੋਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਦਿਵਸਮ੍ਪਿ ¶ ਬਹੁਲੀਕਮ੍ਮਮੇਵ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਕੁਤੋ ਆਸੇਵਨਾ, ਕੁਤੋ ਭਾਵਨਾਤਿ.
ਅਥ ਵਾ ਏਵਂ ਵਦੇਯ੍ਯ – ‘‘ਏਕੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਆਸੇਵਤਿ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਭਾਵੇਤਿ, ਤੀਹਿ ਬਹੁਲੀਕਰੋਤਿ. ਦ੍ਵੀਹਿ ਵਾ ਆਸੇਵਤਿ, ਤੀਹਿ ਭਾਵੇਤਿ, ਏਕੇਨ ਬਹੁਲੀਕਰੋਤਿ ¶ . ਤੀਹਿ ਵਾ ਆਸੇਵਤਿ, ਏਕੇਨ ਭਾਵੇਤਿ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਬਹੁਲੀਕਰੋਤੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ – ‘‘ਮਾ ਸੁਤ੍ਤਂ ਮੇ ਲਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਯਂ ਵਾ ਤਂ ਵਾ ਅਵਚ. ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੇਨ ਨਾਮ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਰਸਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ. ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਾਵ ਅਯਂ ਆਸੇਵਨਾ, ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਾ ਭਾਵਨਾ, ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਂ ਬਹੁਲੀਕਮ੍ਮਂ. ਖਯਗਾਮਿਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗੋ ਬਹੁਲਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ‘ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕੋਯੇਵਾ’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ, ਸਞ੍ਜਾਨਾਤੁ, ਨੋ ਚੇ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ, ਗਚ੍ਛ ਪਾਤੋਵ ਵਿਹਾਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਯਾਗੁਂ ਪਿਵਾਹੀ’’ਤਿ ਉਯ੍ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ.
੪੬੩. ਕਤਿ ਪਨਾਯ੍ਯੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾਤਿ ਇਧ ਕਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ? ਯੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਨਿਰੋਧੇਤ੍ਵਾ ਨਿਰੋਧਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਤੇ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਨੇਵਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਞਤ੍ਵਾ ਥੇਰੀ, ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਦੀਸੁ ਅਨੇਕੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁਪਿ, ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਾਦਯੋਵ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੀ, ਤਯੋਮੇ ¶ , ਆਵੁਸੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਯਪਟਿਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਕਾਯੇਨ ਸਙ੍ਖਰੀਯਤਿ ਕਰੀਯਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੀਯਤੀਤਿ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੋ. ਵਾਚਂ ਸਙ੍ਖਰੋਤਿ ਕਰੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਵਚੀਸਙ੍ਖਾਰੋ. ਚਿਤ੍ਤਪਟਿਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਙ੍ਖਰੀਯਤਿ ਕਰੀਯਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੀਯਤੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰੋ. ਕਤਮੋ ਪਨਾਯ੍ਯੇਤਿ ਇਧ ਕਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ? ਇਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮਿਸ੍ਸਾ ਆਲੁਲ਼ਿਤਾ ਅਵਿਭੂਤਾ ਦੁਦ੍ਦੀਪਨਾ. ਤਥਾ ਹਿ, ਕਾਯਦ੍ਵਾਰੇ ਆਦਾਨਗਹਣਮੁਞ੍ਚਨਚੋਪਨਾਨਿ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਅਟ੍ਠ ਕਾਮਾਵਚਰਕੁਸਲਚੇਤਨਾ ਦ੍ਵਾਦਸ ਅਕੁਸਲਚੇਤਨਾਤਿ ਏਵਂ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾ ਵੀਸਤਿ ਚੇਤਨਾਪਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਪਿ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਾਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਵਚੀਦ੍ਵਾਰੇ ਹਨੁਸਂਚੋਪਨਂ ਵਚੀਭੇਦਂ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾਵ ਵੀਸਤਿ ਚੇਤਨਾਪਿ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਪਿ ਵਚੀਸਙ੍ਖਾਰੋਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਕਾਯਵਚੀਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਚੋਪਨਂ ਅਪਤ੍ਤਾ ਰਹੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚਿਨ੍ਤਯਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾ ਏਕੂਨਤਿਂਸ ਚੇਤਨਾਪਿ ਸਞ੍ਞਾ ਚ ਵੇਦਨਾ ਚਾਤਿ ਇਮੇ ਦ੍ਵੇ ਧਮ੍ਮਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰੋਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ¶ ਇਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮਿਸ੍ਸਾ ਆਲੁਲ਼ਿਤਾ ਅਵਿਭੂਤਾ ਦੁਦ੍ਦੀਪਨਾ. ਤੇ ਪਾਕਟੇ ਵਿਭੂਤੇ ਕਤ੍ਵਾ ਕਥਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ.
ਕਸ੍ਮਾ ਪਨਾਯ੍ਯੇਤਿ ਇਧ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਨਾਮਸ੍ਸ ਪਦਤ੍ਥਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਕਾਯਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਾਤਿ ਕਾਯਨਿਸ੍ਸਿਤਾ, ਕਾਯੇ ਸਤਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਸਤਿ ¶ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਨਿਸ੍ਸਿਤਾ, ਚਿਤ੍ਤੇ ਸਤਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਸਤਿ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ.
੪੬੪. ਇਦਾਨਿ ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਏਸਾ ਸਞ੍ਞਾਵੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਂ ਵਲਞ੍ਜੇਤਿ, ਨ ਵਲਞ੍ਜੇਤਿ. ਚਿਣ੍ਣਵਸੀ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਨੋ ਚਿਣ੍ਣਵਸੀਤਿ ਜਾਨਨਤ੍ਥਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ, ਕਥਂ ਪਨਾਯ੍ਯੇ, ਸਞ੍ਞਾਵੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਵਾ ਸਮਾਪਜ੍ਜਾਮੀਤਿ ਵਾ ਪਦਦ੍ਵਯੇਨ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਕਾਲੋ ਕਥਿਤੋ. ਸਮਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਪਦੇਨ ਅਨ੍ਤੋਨਿਰੋਧੋ. ਤਥਾ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਸਚਿਤ੍ਤਕਕਾਲੋ ਕਥਿਤੋ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਅਚਿਤ੍ਤਕਕਾਲੋ. ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਤਥਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਭਾਵਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਦ੍ਧਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਾਲੇਯੇਵ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ ਅਚਿਤ੍ਤਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਦ੍ਧਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਚਿਤ੍ਤਂ ਭਾਵਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਂ ਤਂ ਤਥਤ੍ਤਾਯ ਉਪਨੇਤੀਤਿ ਯਂ ਏਵਂ ਭਾਵਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਤਥਤ੍ਤਾਯ ਅਚਿਤ੍ਤਕਭਾਵਾਯ ਉਪਨੇਤਿ.
ਪਠਮਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਵਚੀਸਙ੍ਖਾਰੋਤਿ ਸੇਸਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਪਠਮਂ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇਯੇਵ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ. ਤਤੋ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੋਤਿ ¶ ਤਤੋ ਪਰਂ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੋ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੇ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ. ਤਤੋ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰੋਤਿ ਤਤੋ ਪਰਂ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰੋ ਅਨ੍ਤੋਨਿਰੋਧੇ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ. ਵੁਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਹਾਮੀਤਿ ਵਾ ਪਦਦ੍ਵਯੇਨ ਅਨ੍ਤੋਨਿਰੋਧਕਾਲੋ ਕਥਿਤੋ. ਵੁਟ੍ਠਿਤੋਤਿ ਪਦੇਨ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਕਾਲੋ. ਤਥਾ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਅਚਿਤ੍ਤਕਕਾਲੋ ਕਥਿਤੋ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਸਚਿਤ੍ਤਕਕਾਲੋ. ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਤਥਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਭਾਵਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਦ੍ਧਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਾਲੇਯੇਵ ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ ਅਚਿਤ੍ਤਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਚਿਤ੍ਤਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਦ੍ਧਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਚਿਤ੍ਤਂ ਭਾਵਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਂ ਤਂ ਤਥਤ੍ਤਾਯ ਉਪਨੇਤੀਤਿ ਯਂ ਏਵਂ ਭਾਵਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਤਥਤ੍ਤਾਯ ਸਚਿਤ੍ਤਕਭਾਵਾਯ ਉਪਨੇਤਿ. ਇਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਜ੍ਜਨਕਾਲੋ ਗਹਿਤੋ, ਇਧ ਨਿਰੋਧਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਨਕਾਲੋ.
ਇਦਾਨਿ ¶ ਨਿਰੋਧਕਥਂ ਕਥੇਤੁਂ ਵਾਰੋਤਿ ਨਿਰੋਧਕਥਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯਾ, ਸਾ ਪਨੇਸਾ, ‘‘ਦ੍ਵੀਹਿ ਬਲੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਤਯੋ ਚ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਞਾਣਚਰਿਯਾਹਿ ਨਵਹਿ ਸਮਾਧਿਚਰਿਯਾਹਿ ਵਸੀਭਾਵਤਾਪਞ੍ਞਾ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਮਾਤਿਕਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਕਥਿਤਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਕਥਿਤਨਯੇਨੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ ¶ . ਕੋ ਪਨਾਯਂ ਨਿਰੋਧੋ ਨਾਮ? ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ. ਅਥ ਕਿਮਤ੍ਥਮੇਤਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ. ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤੇ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਾ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਅਚਿਤ੍ਤਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੁਖਂ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨਾਮੇਤਂ, ਯਦਿਦਂ ਨਿਰੋਧੋਤਿ ਏਤਦਤ੍ਥਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ.
ਪਠਮਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰੋਤਿ ਨਿਰੋਧਾ ਵੁਟ੍ਠਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਚਿਤ੍ਤਂ ਪਠਮਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਸਞ੍ਞਞ੍ਚ ਵੇਦਨਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧਾਯ, ‘‘ਪਠਮਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤੋ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੋਤਿ ਤਤੋ ਪਰਂ ਭਵਙ੍ਗਸਮਯੇ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਕਿਂ ਪਨ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇ ਨ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤੀਤਿ? ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤਿ. ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਿਕਾ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿ, ਸਾ ਨ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤਿ. ਕਿਂ ਵਾ ਏਤੇਨ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਿਕਾ ਵਾ ਹੋਤੁ, ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਿਕਾ ਵਾ, ਸਨ੍ਤਾਯ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਭਾਵੋ ਸਞ੍ਜੀਵਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਞ੍ਜੀਵਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਹਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਕਿਂਸੁਕਪੁਪ੍ਫਸਦਿਸੇ ਵੀਤਚ੍ਚਿਤਙ੍ਗਾਰੇ ਮਦ੍ਦਮਾਨਸ੍ਸ ਗਚ੍ਛਤੋ ਚੀਵਰੇ ਅਂਸੁਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਝਾਯਿ, ਉਸੁਮਾਕਾਰਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਾਹੋਸਿ, ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ ਨਾਮੇਤਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਸਨ੍ਤਾਯ ¶ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਭਵਙ੍ਗਸਮਯੇਨੇਵੇਤਂ ਕਥਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਤਤੋ ਵਚੀਸਙ੍ਖਾਰੋਤਿ ਤਤੋ ਪਰਂ ਕਿਰਿਯਮਯਪਵਤ੍ਤਵਲ਼ਞ੍ਜਨਕਾਲੇ ਵਚੀਸਙ੍ਖਾਰੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਕਿਂ ਭਵਙ੍ਗਂ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰੇ ਨ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤੀਤਿ? ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤਿ. ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਪਨ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾ ਵਾਚਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੀਤਿ ¶ ਕਿਰਿਯਮਯਪਵਤ੍ਤਵਲ਼ਞ੍ਜਨਕਾਲੇਨੇਵਤਂ ਕਥਿਤਂ. ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਫਸ੍ਸੋਤਿਆਦਯੋ ਸਗੁਣੇਨਾਪਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇਨਾਪਿ ਕਥੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਗੁਣੇਨ ਤਾਵ ਸੁਞ੍ਞਤਾ ਨਾਮ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿ, ਤਾਯ ਸਹਜਾਤਂ ਫਸ੍ਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਫਸ੍ਸੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾਪਣਿਹਿਤੇਸੁਪਿਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਆਰਮ੍ਮਣੇਨ ਪਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਰਾਗਾਦੀਹਿ ਸੁਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਸੁਞ੍ਞਂ ਨਾਮ, ਰਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਅਭਾਵਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਪ੍ਪਣਿਧੀਨਂ ਅਭਾਵਾ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਂ. ਸੁਞ੍ਞਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਂ ਫਸ੍ਸੋ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਨਾਮ. ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾਪਣਿਹਿਤੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
ਅਪਰਾ ¶ ਆਗਮਨਿਯਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਸੁਞ੍ਞਤਾ, ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾ, ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਾਤਿ ਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਾ ਨਾਮ. ਯੋ ਅਨਤ੍ਤਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨਤ੍ਤਤੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਨਤ੍ਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸੁਞ੍ਞਤਾ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਥ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਮਗ੍ਗੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੋ ਨਾਮ, ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਫਲਂ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ. ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਹਜਾਤੇ ਫਸ੍ਸੇ ਫੁਸਨ੍ਤੇ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੋ ਫਸ੍ਸੋ ਫੁਸਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਸੁਞ੍ਞਤੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਆਗਮਨਿਯੇਨ ਕਥਿਤੇ ਪਨ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਵਾ ਫਸ੍ਸੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੋ ਵਾ ਫਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੋ ਵਾ ਫਸ੍ਸੋਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪੋ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਗੁਣੇਨ ਚੇਵ ਆਰਮ੍ਮਣੇਨ ਚ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਤਯੋ ਫਸ੍ਸਾ ਫੁਸਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮੇਤਿ.
ਵਿਵੇਕਨਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵਿਵੇਕੋ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਵੇਕੇ ਨਿਨ੍ਨਂ ਓਨਤਨ੍ਤਿ ਵਿਵੇਕਨਿਨ੍ਨਂ. ਅਞ੍ਞਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਵਿਵੇਕੋ, ਤੇਨ ਵਙ੍ਕਂ ਵਿਯ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਵਿਵੇਕਪੋਣਂ. ਯੇਨ ਵਿਵੇਕੋ, ਤੇਨ ਪਤਮਾਨਂ ਵਿਯ ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਵਿਵੇਕਪਬ੍ਭਾਰਂ.
੪੬੫. ਇਦਾਨਿ ¶ ਯਾ ਵੇਦਨਾ ਨਿਰੋਧੇਤ੍ਵਾ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਾ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਕਤਿ ਪਨਾਯ੍ਯੇ, ਵੇਦਨਾਤਿ ਆਹ. ਕਾਯਿਕਂ ਵਾਤਿਆਦੀਸੁ ਪਞ੍ਚਦ੍ਵਾਰਿਕਂ ਸੁਖਂ ¶ ਕਾਯਿਕਂ ਨਾਮ, ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਿਕਂ ਚੇਤਸਿਕਂ ਨਾਮਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਸਭਾਵਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਸਾਤਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਮਧੁਰਭਾਵਦੀਪਕਂ ਵੇਵਚਨਂ. ਵੇਦਯਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਯਿਤਭਾਵਦੀਪਕਂ, ਸਬ੍ਬਵੇਦਨਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਵਚਨਂ. ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਠਿਤਿਸੁਖਾ ਵਿਪਰਿਣਾਮਦੁਕ੍ਖਾਤਿਆਦੀਸੁ ਸੁਖਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੋ ਸੁਖਂ, ਨਤ੍ਥਿਭਾਵੋ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਨਤ੍ਥਿਭਾਵੋ ਸੁਖਂ. ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਜਾਨਨਭਾਵੋ ਸੁਖਂ, ਅਜਾਨਨਭਾਵੋ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਕਿਂ ਅਨੁਸਯੋ ਅਨੁਸੇਤੀਤਿ ਕਤਮੋ ਅਨੁਸਯੋ ਅਨੁਸੇਤਿ. ਅਪ੍ਪਹੀਨਟ੍ਠੇਨ ਸਯਿਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਅਨੁਸਯਪੁਚ੍ਛਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਨ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ ¶ ਵਿਸਾਖ, ਸਬ੍ਬਾਯ ਸੁਖਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਰਾਗਾਨੁਸਯੋ ਅਨੁਸੇਤੀਤਿ ਨ ਸਬ੍ਬਾਯ ਸੁਖਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਰਾਗਾਨੁਸਯੋ ਅਨੁਸੇਤਿ. ਨ ਸਬ੍ਬਾਯ ਸੁਖਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਸੋ ਅਪ੍ਪਹੀਨੋ, ਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸੁਖਂ ਵੇਦਨਂ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਕਿਂ ਪਹਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਪਹਾਨਪੁਚ੍ਛਾ ਨਾਮ.
ਰਾਗਂ ਤੇਨ ਪਜਹਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਕੇਨੇਵ ਬ੍ਯਾਕਰਣੇਨ ਦ੍ਵੇ ਪੁਚ੍ਛਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ. ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਰਾਗਾਨੁਸਯਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਝਾਨਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਂ ਰਾਗਾਨੁਸਯਂ ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤੇਤਿ. ਸੋ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹੀਨੋਪਿ ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਾਵ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇ ਨਾਨੁਸੇਤਿ ਨਾਮ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਨ ਤਤ੍ਥ ਰਾਗਾਨੁਸਯੋ ਅਨੁਸੇਤੀ’’ਤਿ. ਤਦਾਯਤਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਆਯਤਨਂ, ਪਰਮਸ੍ਸਾਸਭਾਵੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਤਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇਸੂਤਿ ਏਵਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾ ਵਿਮੋਕ੍ਖਾਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮੇ ਅਰਹਤ੍ਤੇ. ਪਿਹਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪਯਤੋਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਪਿਹਾਪਚ੍ਚਯਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਾਯ ਪਟ੍ਠਪਨਮੂਲਕਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਂ ਪਨੇਤਂ ਨ ਪਤ੍ਥਨਾਯ ਪਟ੍ਠਪਨਮੂਲਕਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਤ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਅਲਭਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਅਲਾਭਮੂਲਕਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ, ‘‘ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਪਿਹਾਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਨਾਮ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਅਕੁਸਲਂ, ਇਦਂ ਪਨ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਯੋਗਿਨੋ ਹਿ ¶ ਤੇਮਾਸਿਕਂ ਛਮਾਸਿਕਂ ਵਾ ਨਵਮਾਸਿਕਂ ਵਾ ਪਟਿਪਦਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਯੋ ਤਂ ਤਂ ਪਟਿਪਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਯੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਘਟੇਨ੍ਤੋ ਵਾਯਮਨ੍ਤੋ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਾਲੇਨ ¶ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ, ਤਸ੍ਸ ਬਲਵਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਆਲ਼ਿਨ੍ਦਿਕਵਾਸਿਮਹਾਫੁਸ੍ਸਦੇਵਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਿਯ ਅਸ੍ਸੁਧਾਰਾ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਾਨਿ ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਵਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਸਿ. ਤਸ੍ਸ, ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਾਰੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਾਰੇ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪਵਾਰਣਂ ਪਵਾਰੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਮਾਨਸਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਾਨਿ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਨਿ. ਪਵਾਰਣਾਦਿਵਸੇ ਆਗਤੇ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸੁਪਾਤੇਨ ਮੁਤ੍ਤਦਿਵਸੋ ਨਾਮ ਨਾਹੋਸਿ. ਵੀਸਤਿਮੇ ਪਨ ਵਸ੍ਸੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਣੁਣਿ.
ਪਟਿਘਂ ¶ ਤੇਨ ਪਜਹਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੋਮਨਸ੍ਸੇਨੇਵ ਪਟਿਘਂ ਪਜਹਤਿ. ਨ ਹਿ ਪਟਿਘੇਨੇਵ ਪਟਿਘਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਦੋਮਨਸ੍ਸੇਨ ਵਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਪ੍ਪਹਾਨਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤੇਮਾਸਿਕਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਪਟਿਪਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਤਿ – ‘‘ਪਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਕਿਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਸੀਲੇਨ ਹੀਨਟ੍ਠਾਨਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਉਦਾਹੁ ਵੀਰਿਯੇਨ, ਉਦਾਹੁ ਪਞ੍ਞਾਯ, ਨਨੁ ਤੇ ਸੀਲਂ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਵੀਰਿਯਂ ਸੁਪਗ੍ਗਹਿਤਂ ਪਞ੍ਞਾ ਸੂਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਹਤੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਏਵਂ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਨ ਦਾਨਿ ਪੁਨ ਇਮਸ੍ਸ ਦੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵੀਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਤੇਮਾਸੇ ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਛਮਾਸੇ ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਨਵਮਾਸੇ ਵਾ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਤਂ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤੇਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਪਟਿਘੇਨੇਵ ਪਟਿਘਂ, ਦੋਮਨਸ੍ਸੇਨੇਵ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਪਜਹਤਿ ਨਾਮ.
ਨ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯੋ ਅਨੁਸੇਤੀਤਿ ਤਤ੍ਥ ਏਵਰੂਪੇ ਦੋਮਨਸ੍ਸੇ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯੋ ਨਾਨੁਸੇਤਿ. ਨ ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਹੀਨੋਵ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਵਿਜ੍ਜਂ ਤੇਨ ਪਜਹਤੀਤਿ ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਵਿਜ੍ਜਾਨੁਸਯਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਝਾਨਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਨੁਸਯਂ ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤੇਤਿ. ਸੋ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹੀਨੋਪਿ ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਾਵ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੇ ¶ ਨਾਨੁਸੇਤਿ ਨਾਮ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਨ ਤਤ੍ਥ ਅਵਿਜ੍ਜਾਨੁਸਯੋ ਅਨੁਸੇਤੀ’’ਤਿ.
੪੬੬. ਇਦਾਨਿ ਪਟਿਭਾਗਪੁਚ੍ਛਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਸੁਖਾਯ ਪਨਾਯ੍ਯੇਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਯਸ੍ਮਾ ਸੁਖਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਸੁਖਂ ਪਚ੍ਚਨੀਕਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਦ੍ਵੀਸੁ ਵੇਦਨਾਸੁ ਵਿਸਭਾਗਪਟਿਭਾਗੋ ਕਥਿਤੋ. ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਪਨ ਅਨ੍ਧਕਾਰਾ ਅਵਿਭੂਤਾ ਦੁਦ੍ਦੀਪਨਾ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਿ ਤਾਦਿਸਾਵਾਤਿ ਤੇਨੇਤ੍ਥ ਸਭਾਗਪਟਿਭਾਗੋ ਕਥਿਤੋ. ਯਤ੍ਤਕੇਸੁ ਪਨ ਠਾਨੇਸੁ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਤਮਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਤ੍ਤਕੇਸੁ ¶ ਵਿਜ੍ਜਾ ਤਮਂ ਵਿਨੋਦੇਤੀਤਿ ਵਿਸਭਾਗਪਟਿਭਾਗੋ ਕਥਿਤੋ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਖੋ, ਆਵੁਸੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਭੋਪੇਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਾਸਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਤਿ ਸਭਾਗਪਟਿਭਾਗੋਵ ਕਥਿਤੋ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਖੋ, ਆਵੁਸੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨਾਸਵਟ੍ਠੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਟ੍ਠੇਨ ਅਬ੍ਯਾਕਤਟ੍ਠੇਨ ਚ ਸਭਾਗਪਟਿਭਾਗੋਵ ਕਥਿਤੋ. ਅਚ੍ਚਯਾਸੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਞ੍ਹਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਗਤੋਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਾਸਕ੍ਖਿ ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਗਹੇਤੁਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਪਮਾਣਂ ਗਹੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ, ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਗਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਟਿਭਾਗਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨਾਮੇਤਂ ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਗਂ ¶ , ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਨੀਲਂ ਵਾ ਪੀਤਕਂ ਵਾਤਿ ਕੇਨਚਿ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਟਿਭਾਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ. ਤਞ੍ਚ ਤ੍ਵਂ ਇਮਿਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪੁਚ੍ਛਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚਾਯਂ ਉਪਾਸਕੋ ਯਥਾ ਨਾਮ ਸਤ੍ਤਮੇ ਘਰੇ ਸਲਾਕਭਤ੍ਤਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਤ ਘਰਾਨਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਟ੍ਠਮਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰੇ ਠਿਤੋ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਸਤ੍ਤ ਗੇਹਾਨਿ ਵਿਰਦ੍ਧੋਵ ਨ ਅਞ੍ਞਾਸਿ, ਏਵਮੇਵਂ ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਗਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਟਿਭਾਗਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਾਸੁਪਿ ਸਤ੍ਤਸੁ ਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗਪੁਚ੍ਛਾਸੁ ਵਿਰਦ੍ਧੋਵ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਨਿਬ੍ਬਾਨੋਗਧਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਨੁਪਵਿਟ੍ਠਂ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਰਾਯਨਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਂ ਅਯਨਮਸ੍ਸ ਪਰਾ ਗਤਿ, ਨ ਤਤੋ ਪਰਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਅਵਸਾਨਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਰਿਯੋਸਾਨਂ.
੪੬੭. ਪਣ੍ਡਿਤਾਤਿ ਪਣ੍ਡਿਚ੍ਚੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ, ਧਾਤੁਕੁਸਲਾ ਆਯਤਨਕੁਸਲਾ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕੁਸਲਾ ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਕੁਸਲਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਤਿ ਮਹਨ੍ਤੇ ਅਤ੍ਥੇ ਮਹਨ੍ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਮਹਨ੍ਤਾ ¶ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਯੋ ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਪਟਿਭਾਨਾਨਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਸਮਤ੍ਥਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ. ਯਥਾ ਤਂ ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨਾਯਾਤਿ ਯਥਾ ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਬ੍ਯਾਕਤਂ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਂ ਏਵਮੇਵਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ਪਨ ਅਯਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੋ ਜਿਨਭਾਸਿਤੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ, ਨ ਸਾਵਕਭਾਸਿਤੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਰਾਜਯੁਤ੍ਤੇਹਿ ਲਿਖਿਤਂ ਪਣ੍ਣਂ ਯਾਵ ਰਾਜਮੁਦ੍ਦਿਕਾਯ ਨ ਲਞ੍ਛਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਤਾਵ ਰਾਜਪਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ; ਲਞ੍ਛਿਤਮਤ੍ਤਂ ਪਨ ਰਾਜਪਣ੍ਣਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ, ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਂ ਏਵਮੇਵ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਾਯ ਜਿਨਵਚਨਮੁਦ੍ਦਿਕਾਯ ਲਞ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਅਯਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੋ ਆਹਚ੍ਚਵਚਨੇਨ ਜਿਨਭਾਸਿਤੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਚੂਲ਼ਵੇਦਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਚੂਲ਼ਧਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੬੮. ਏਵਂ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਚੂਲ਼ਧਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਾਨੀਤਿ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਗਹਿਤਗਹਣਾਨਿ. ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸੁਖਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਸੁਖਂ, ਆਯੂਹਨਕ੍ਖਣੇ ਸੁਖਂ ¶ ਸੁਕਰਂ ਸੁਖੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਪੂਰੇਤੁਂ. ਆਯਤਿਂ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤੇ ਵਿਪਾਕਕਾਲੇ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਂ. ਇਮਿਨਾ ਉਪਾਯੇਨ ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੁ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
੪੬੯. ਨਤ੍ਥਿ ਕਾਮੇਸੁ ਦੋਸੋਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਸੁਪਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਸੁਪਿ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਪਾਤਬ੍ਯਤਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਸੁ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਨ ਪਾਤਬ੍ਯਤਂ ਪਿਵਿਤਬ੍ਬਤਂ, ਯਥਾਰੁਚਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮੋਲ਼ਿਬਦ੍ਧਾਹੀਤਿ ਮੋਲ਼ਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬਦ੍ਧਕੇਸਾਹਿ. ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾਹੀਤਿ ਤਾਪਸਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾਹਿ. ਏਵਮਾਹਂਸੂਤਿ ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਞ੍ਞਂ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪਹਾਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਂ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤਿ. ਮਾਲੁਵਾਸਿਪਾਟਿਕਾਤਿ ਦੀਘਸਣ੍ਠਾਨਂ ਮਾਲੁਵਾਪਕ੍ਕਂ. ਫਲੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਤਪੇਨ ਸੁਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਭਿਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਸਾਲਮੂਲੇਤਿ ਸਾਲਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇ. ਸਨ੍ਤਾਸਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਆਪਜ੍ਜਤਿ? ਭਵਨਵਿਨਾਸਭਯਾ. ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਪਤਿਤਮਾਲੁਵਾਬੀਜਤੋ ਹਿ ਲਤਾ ¶ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਰੁਕ੍ਖਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ. ਸਾ ਮਹਾਪਤ੍ਤਾ ਚੇਵ ਹੋਤਿ ਬਹੁਪਤ੍ਤਾ ਚ, ਕੋਵਿਲ਼ਾਰਪਤ੍ਤਸਦਿਸੇਹਿ ਪਤ੍ਤੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ. ਅਥ ਤਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਮੂਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਵਿਨਨ੍ਧਮਾਨਾ ਸਬ੍ਬਵਿਟਪਾਨਿ ਸਞ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਮਹਨ੍ਤਂ ਭਾਰਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਸਾ ਵਾਤੇ ਵਾ ਵਾਯਨ੍ਤੇ ਦੇਵੇ ਵਾ ਵਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਓਘਨਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸਾਖਾਪਸਾਖਂ ਭਞ੍ਜਤਿ, ਭੂਮਿਯਂ ਨਿਪਾਤੇਤਿ. ਤਤੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਵਿਮਾਨਂ ਭਿਜ੍ਜਤਿ ਨਸ੍ਸਤਿ. ਇਤਿ ਸਾ ਭਵਨਵਿਨਾਸਭਯਾ ਸਨ੍ਤਾਸਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ.
ਆਰਾਮਦੇਵਤਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪੁਪ੍ਫਾਰਾਮਫਲਾਰਾਮੇਸੁ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾ. ਵਨਦੇਵਤਾਤਿ ਅਨ੍ਧਵਨਸੁਭਗਵਨਾਦੀਸੁ ਵਨੇਸੁ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾ. ਰੁਕ੍ਖਦੇਵਤਾਤਿ ਅਭਿਲਕ੍ਖਿਤੇਸੁ ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਾਦੀਸੁ ਰੁਕ੍ਖੇਸੁ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾ. ਓਸਧਿਤਿਣਵਨਪ੍ਪਤੀਸੂਤਿ ਹਰੀਤਕੀਆਮਲਕੀਆਦੀਸੁ ਓਸਧੀਸੁ ਤਾਲਨਾਲ਼ਿਕੇਰਾਦੀਸੁ ਤਿਣੇਸੁ ਵਨਜੇਟ੍ਠਕੇਸੁ ਚ ਵਨਪ੍ਪਤਿਰੁਕ੍ਖੇਸੁ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾ. ਵਨਕਮ੍ਮਿਕਾਤਿ ਵਨੇ ਕਸਨਲਾਯਨਦਾਰੁਆਹਰਣਗੋਰਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਕੇਨਚਿਦੇਵ ¶ ਕਮ੍ਮੇਨ ਵਾ ਵਿਚਰਕਮਨੁਸ੍ਸਾ. ਉਦ੍ਧਰੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਖਾਦੇਯ੍ਯੁਂ. ਵਿਲਮ੍ਬਿਨੀਤਿ ਵਾਤੇਨ ਪਹਤਪਹਤਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਕੇਲ਼ਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ ਵਿਯ ਵਿਲਮ੍ਬਨ੍ਤੀ. ਸੁਖੋ ਇਮਿਸ੍ਸਾਤਿ ਏਵਰੂਪਾਯ ਮਾਲੁਵਾਲਤਾਯ ਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋਪਿ ਸੁਖੋ, ਦਸ੍ਸਨਮ੍ਪਿ ਸੁਖਂ. ਅਯਂ ਮੇ ਦਾਰਕਾਨਂ ਆਪਾਨਮਣ੍ਡਲਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਕੀਲ਼ਾਭੂਮਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਦੁਤਿਯਂ ¶ ਮੇ ਵਿਮਾਨਂ ਪਟਿਲਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਲਤਾਯ ਦਸ੍ਸਨੇਪਿ ਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਪਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤਾ ਏਵਮਾਹ.
ਵਿਟਭਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਾਖਾਨਂ ਉਪਰਿ ਛਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ. ਓਘਨਂ ਜਨੇਯ੍ਯਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਘਨਂ ਜਨੇਯ੍ਯ. ਉਪਰਿ ਆਰੁਯ੍ਹ ਸਕਲਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਪਲਿਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਭਸ੍ਸਮਾਨਾ ਭੂਮਿਂ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਦਾਲੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਵਂ ਓਘਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਮੂਲਾ ਓਤਿਣ੍ਣਸਾਖਾਹਿ ਅਭਿਰੁਹਮਾਨਾ ਸਬ੍ਬਸਾਖਾ ਪਲਿਵੇਠੇਨ੍ਤੀ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਵਾ ਤੇਨੇਵ ਨਿਯਾਮੇਨ ਪੁਨ ਓਰੋਹਿਤ੍ਵਾ ਚ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਚ ਸਕਲਰੁਕ੍ਖਂ ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਨ੍ਤੀ ਸਬ੍ਬਸਾਖਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਕਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਉਪਰਿ ਠਤ੍ਵਾ ¶ ਵਾਤੇ ਵਾ ਵਾਯਨ੍ਤੇ ਦੇਵੇ ਵਾ ਵਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਪਦਾਲੇਯ੍ਯ. ਭਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਖਾਣੁਮਤ੍ਤਮੇਵ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ, ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਸਾਖਟ੍ਠਕਵਿਮਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਸਾਖਾਸੁ ਭਿਜ੍ਜਮਾਨਾਸੁ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਸਾਖਾਸੁ ਭਿਨ੍ਨਾਸੁ ਸਬ੍ਬਂ ਭਿਜ੍ਜਤਿ. ਰੁਕ੍ਖਟ੍ਠਕਵਿਮਾਨਂ ਪਨ ਯਾਵ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਮੂਲਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਾਵ ਨ ਨਸ੍ਸਤਿ. ਇਦਂ ਪਨ ਵਿਮਾਨਂ ਸਾਖਟ੍ਠਕਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਸਾਖਾਸੁ ਸਂਭਿਜ੍ਜਮਾਨਾਸੁ ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਥ. ਦੇਵਤਾ ਪੁਤ੍ਤਕੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਖਾਣੁਕੇ ਠਿਤਾ ਪਰਿਦੇਵਿਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਾ.
੪੭੧. ਤਿਬ੍ਬਰਾਗਜਾਤਿਕੋਤਿ ਬਹਲਰਾਗਸਭਾਵੋ. ਰਾਗਜਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤੀਤਿ ਤਿਬ੍ਬਰਾਗਜਾਤਿਕਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠੇ ਦਿਟ੍ਠੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾ ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਂ ਆਣਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਅਭਿਕ੍ਖਣਂ ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ, ਨਤ੍ਵੇਵ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਕਰੋਤਿ. ਤਿਬ੍ਬਦੋਸਜਾਤਿਕੋਤਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਿਕੇਨੇਵ ਕੁਪ੍ਪਤਿ, ਦਹਰਸਾਮਣੇਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਹਤ੍ਥਪਰਾਮਾਸਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋਵ ਕਥੇਤਿ. ਸੋਪਿ ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ. ਮੋਹਜਾਤਿਕੋ ਪਨ ਇਧ ਕਤਂ ਵਾ ਕਤਤੋ ਅਕਤਂ ਵਾ ਅਕਤਤੋ ਨ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਿ, ਤਾਨਿ ਤਾਨਿ ਕਿਚ੍ਚਾਨਿ ਵਿਰਾਧੇਤਿ. ਸੋਪਿ ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ.
੪੭੨. ਨ ਤਿਬ੍ਬਰਾਗਜਾਤਿਕੋਤਿਆਦੀਨਿ ਵੁਤ੍ਤਪਟਿਪਕ੍ਖਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਕੋਚਿ ਤਿਬ੍ਬਰਾਗਾਦਿਜਾਤਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਕੋਚਿ ਨ ਤਿਬ੍ਬਰਾਗਾਦਿਜਾਤਿਕੋ? ਕਮ੍ਮਨਿਯਾਮੇਨ. ਯਸ੍ਸ ਹਿ ¶ ਕਮ੍ਮਾਯੂਹਨਕ੍ਖਣੇ ਲੋਭੋ ਬਲਵਾ ਹੋਤਿ, ਅਲੋਭੋ ਮਨ੍ਦੋ, ਅਦੋਸਾਮੋਹਾ ਬਲਵਨ੍ਤੋ, ਦੋਸਮੋਹਾ ¶ ਮਨ੍ਦਾ, ਤਸ੍ਸ ਮਨ੍ਦੋ ਅਲੋਭੋ ਲੋਭਂ ਪਰਿਯਾਦਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਅਦੋਸਾਮੋਹਾ ਪਨ ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਦੋਸਮੋਹੇ ਪਰਿਯਾਦਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਦਿਨ੍ਨਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਲੁਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਸੁਖਸੀਲੋ ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ ਪਞ੍ਞਵਾ ਵਜਿਰੂਪਮਞਾਣੋ.
ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਕਮ੍ਮਾਯੂਹਨਕ੍ਖਣੇ ਲੋਭਦੋਸਾ ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਲੋਭਾਦੋਸਾ ਮਨ੍ਦਾ, ਅਮੋਹੋ ਬਲਵਾ, ਮੋਹੋ ਮਨ੍ਦੋ, ਸੋ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਲੁਦ੍ਧੋ ਚੇਵ ਹੋਤਿ ਦੁਟ੍ਠੋ ਚ, ਪਞ੍ਞਵਾ ਪਨ ਹੋਤਿ ਵਜਿਰੂਪਮਞਾਣੋ ਦਤ੍ਤਾਭਯਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ.
ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਕਮ੍ਮਾਯੂਹਨਕ੍ਖਣੇ ਲੋਭਾਦੋਸਮੋਹਾ ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਇਤਰੇ ਮਨ੍ਦਾ, ਸੋ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਲੁਦ੍ਧੋ ਚੇਵ ਹੋਤਿ ਦਨ੍ਧੋ ਚ, ਸੁਖਸੀਲਕੋ ¶ ਪਨ ਹੋਤਿ ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ.
ਤਥਾ ਯਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਾਯੂਹਨਕ੍ਖਣੇ ਤਯੋਪਿ ਲੋਭਦੋਸਮੋਹਾ ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਲੋਭਾਦਯੋ ਮਨ੍ਦਾ, ਸੋ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਲੁਦ੍ਧੋ ਚੇਵ ਹੋਤਿ ਦੁਟ੍ਠੋ ਚ ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਚ.
ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਕਮ੍ਮਾਯੂਹਨਕ੍ਖਣੇ ਅਲੋਭਦੋਸਮੋਹਾ ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਇਤਰੇ ਮਨ੍ਦਾ, ਸੋ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਅਪ੍ਪਕਿਲੇਸੋ ਹੋਤਿ, ਦਿਬ੍ਬਾਰਮ੍ਮਣਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨਿਚ੍ਚਲੋ, ਦੁਟ੍ਠੋ ਪਨ ਹੋਤਿ ਦਨ੍ਧਪਞ੍ਞੋ ਚ.
ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਕਮ੍ਮਾਯੂਹਨਕ੍ਖਣੇ ਅਲੋਭਾਦੋਸਮੋਹਾ ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਇਤਰੇ ਮਨ੍ਦਾ, ਸੋ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਅਲੁਦ੍ਧੋ ਚੇਵ ਹੋਤਿ ਸੁਖਸੀਲਕੋ ਚ, ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਪਨ ਹੋਤਿ.
ਤਥਾ ਯਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਾਯੂਹਨਕ੍ਖਣੇ ਅਲੋਭਦੋਸਾਮੋਹਾ ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਇਤਰੇ ਮਨ੍ਦਾ, ਸੋ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਅਲੁਦ੍ਧੋ ਚੇਵ ਹੋਤਿ ਪਞ੍ਞਵਾ ਚ, ਦੁਟ੍ਠੋ ਪਨ ਹੋਤਿ ਕੋਧਨੋ.
ਯਸ੍ਸ ¶ ¶ ਪਨ ਕਮ੍ਮਾਯੂਹਨਕ੍ਖਣੇ ਤਯੋਪਿ ਅਲੋਭਾਦਯੋ ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਲੋਭਾਦਯੋ ਮਨ੍ਦਾ, ਸੋ ਮਹਾਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਅਲੁਦ੍ਧੋ ਅਦੁਟ੍ਠੋ ਪਞ੍ਞਵਾ ਚ ਹੋਤਿ.
ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਚੂਲ਼ਧਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਮਹਾਧਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੭੩. ਏਵਂ ¶ ਮੇ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਮਹਾਧਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਏਵਂਕਾਮਾਤਿ ਏਵਂਇਚ੍ਛਾ. ਏਵਂਛਨ੍ਦਾਤਿ ਏਵਂਅਜ੍ਝਾਸਯਾ. ਏਵਂਅਧਿਪ੍ਪਾਯਾਤਿ ਏਵਂਲਦ੍ਧਿਕਾ. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਿਟ੍ਠਵਡ੍ਢਨੇ ਚੇਵ ਇਟ੍ਠਪਰਿਹਾਨੇ ਚ. ਭਗਵਂਮੂਲਕਾਤਿ ਭਗਵਾ ਮੂਲਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਭਗਵਂਮੂਲਕਾ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਇਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਧਮ੍ਮਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਸ੍ਸਪਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਾ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਏਕਂ ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰਂ ਅਞ੍ਞੋ ਸਮਣੋ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਾ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮੇ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਾਹੋਸਿ, ਭਗਵਤਾ ਪਨ ਨੋ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਾ. ਭਗਵਨ੍ਤਞ੍ਹਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਯਂ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮੇ ਆਜਾਨਾਮ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਾਮਾਤਿ ਏਵਂ ਭਗਵਂਮੂਲਕਾ ਨੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਧਮ੍ਮਾਤਿ. ਭਗਵਂਨੇਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਭਗਵਾ ਹਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਨੇਤਾ ਵਿਨੇਤਾ ਅਨੁਨੇਤਾਤਿ. ਯਥਾਸਭਾਵਤੋ ¶ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਨਾਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਭਗਵਂਨੇਤ੍ਤਿਕਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਂਪਟਿਸਰਣਾਤਿ ਚਤੁਭੂਮਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਮਾਨਾ ਭਗਵਤਿ ਪਟਿਸਰਨ੍ਤਿ ਨਾਮਾਤਿ ਭਗਵਂਪਟਿਸਰਣਾ. ਪਟਿਸਰਨ੍ਤੀਤਿ ਓਸਰਨ੍ਤਿ ਸਮੋਸਰਨ੍ਤਿ. ਅਪਿਚ ਮਹਾਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨ ਫਸ੍ਸੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਹਂ ਭਗਵਾ ਕਿਨ੍ਨਾਮੋਤਿ? ਤ੍ਵਂ ਫੁਸਨਟ੍ਠੇਨ ਫਸ੍ਸੋ ਨਾਮ. ਵੇਦਨਾ, ਸਞ੍ਞਾ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਅਹਂ ਭਗਵਾ ਕਿਨ੍ਨਾਮਨ੍ਤਿ? ਤ੍ਵਂ ਵਿਜਾਨਨਟ੍ਠੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਾਮਾਤਿ ਏਵਂ ਚਤੁਭੂਮਕਧਮ੍ਮਾਨਂ ਯਥਾਸਭਾਵਤੋ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਨਾਮਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਧਮ੍ਮੇ ਪਟਿਸਰਤੀਤਿਪਿ ਭਗਵਂਪਟਿਸਰਣਾ. ਭਗਵਨ੍ਤਞ੍ਞੇਵ ਪਟਿਭਾਤੂਤਿ ਭਗਵਤੋਯੇਵ ਏਤਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਉਪਟ੍ਠਾਤੁ, ਤੁਮ੍ਹੇਯੇਵ ਨੋ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਦੇਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੪੭੪. ਸੇਵਿਤਬ੍ਬੇਤਿ ¶ ਨਿਸ੍ਸਯਿਤਬ੍ਬੇ. ਭਜਿਤਬ੍ਬੇਤਿ ਉਪਗਨ੍ਤਬ੍ਬੇ. ਯਥਾ ਤਂ ਅਵਿਦ੍ਦਸੁਨੋਤਿ ਯਥਾ ਅਵਿਦੁਨੋ ਬਾਲਸ੍ਸ ਅਨ੍ਧਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ. ਯਥਾ ਤਂ ਵਿਦ੍ਦਸੁਨੋਤਿ ਯਥਾ ਵਿਦੁਨੋ ਮੇਧਾਵਿਨੋ ਪਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸ.
੪੭੫. ਅਤ੍ਥਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਮਸੁਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਆਕਾਰੇਨ ਮਾਤਿਕਾ ਠਪਿਤਾ ¶ , ਇਧ ਪਨ ਯਥਾਧਮ੍ਮਰਸੇਨੇਵ ਸਤ੍ਥਾ ਮਾਤਿਕਂ ਠਪੇਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦੀਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਗਹਣਂ.
੪੭੬. ਅਵਿਜ੍ਜਾਗਤੋਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ.
੪੭੭. ਵਿਜ੍ਜਾਗਤੋਤਿ ਵਿਜ੍ਜਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪਞ੍ਞਵਾ.
੪੭੮. ਸਹਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰੋ ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਇਮੇ ਤਾਵ ਤਯੋ ਪੁਬ੍ਬਚੇਤਨਾਯ ਚ ਅਪਰਚੇਤਨਾਯ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਚੇਤਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਪਕਚੇਤਨਾ ਪਨ ਸੁਖਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਵਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਵਾ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਾ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਯੋ ਸਤ੍ਤ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਚੇਤਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸਹਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਸਹਾਪਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਦੋਮਨਸ੍ਸਮੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਪਰਿਯੇਟ੍ਠਿਂ ਵਾ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਰਭਾਗੇਸੁ ਕਾਯਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ.
੪੭੯. ਸਹਾਪਿ ¶ ਸੁਖੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ ਫਰੁਸਵਾਚਾ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋਤਿ ਇਮੇ ਤਾਵ ਤਯੋ ਪੁਬ੍ਬਚੇਤਨਾਯ ਚ ਅਪਰਚੇਤਨਾਯ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਚੇਤਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸੁਖਵੇਦਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਪਕਚੇਤਨਾ ਪਨ ਦੁਕ੍ਖਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਵ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਾ ਸਤ੍ਤ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਚੇਤਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸੁਖਵੇਦਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿਯੇਵ. ਸਹਾਪਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸੇਨਾਤਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸਮੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਟ੍ਠਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਵਾ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਰਭਾਗੇਸੁ ਕਾਯਿਕਂ ਸੁਖਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ.
੪੮੦. ਤਤਿਯਧਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨੇ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਮਚ੍ਛਬਨ੍ਧੋ ਵਾ ਹੋਤਿ, ਮਾਗਵਿਕੋ ਵਾ, ਪਾਣੁਪਘਾਤਂਯੇਵ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਗਰੁਟ੍ਠਾਨਿਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਕਾਮਕਸ੍ਸੇਵ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੇ ਆਦੀਨਵਂ, ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਵਿਰਤਿਯਾ ਚ ਆਨਿਸਂਸਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਦੇਤਿ. ਸੋ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਪਿ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਤੋਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਕਤਿਪਾਹਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ¶ ਰਕ੍ਖਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋਪਿ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋਵ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਚੇਤਨਾ ਦੁਕ੍ਖਸਹਗਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਪਕਚੇਤਨਾ ਪਨ ਸੁਖਸਹਗਤਾ ਵਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤਾ ਵਾਤਿ ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ¶ . ਇਤਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਰਭਾਗਚੇਤਨਾਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸਹਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਸਹਾਪਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਦੋਮਨਸ੍ਸਮੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
੪੮੧. ਚਤੁਤ੍ਥਧਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨੇ ਦਸਸੁਪਿ ਪਦੇਸੁ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਾਪਰਭਾਗਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਪਕਚੇਤਨਾ ਸੁਖਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿਯੇਵ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸਹਾਪਿ ਸੁਖੇਨ ਸਹਾਪਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਸੋਮਨਸ੍ਸਮੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
੪੮੨. ਤਿਤ੍ਤਕਾਲਾਬੂਤਿ ਤਿਤ੍ਤਕਰਸਅਲਾਬੁ. ਵਿਸੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠੋਤਿ ਹਲਾਹਲਵਿਸੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਮਿਸ੍ਸਿਤੋ ਲੁਲ਼ਿਤੋ. ਨਚ੍ਛਾਦੇਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨ ਰੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਤਿ ਨ ਤੁਟ੍ਠਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ. ਨਿਗਚ੍ਛਸੀਤਿ ਗਮਿਸ੍ਸਸਿ. ਅਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਯ ਪਿਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਿਵੇਯ੍ਯ.
੪੮੩. ਆਪਾਨੀਯਕਂਸੋਤਿ ਆਪਾਨੀਯਸ੍ਸ ਮਧੁਰਪਾਨਕਸ੍ਸ ਭਰਿਤਕਂਸੋ. ਵਣ੍ਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਪਾਨਕਵਣ੍ਣਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਵਣ੍ਣੋ, ਕਂਸੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਾਨਕਵਸੇਨ ਪਾਨਕਕਂਸੋਪਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਛਾਦੇਸ੍ਸਤੀਤਿ ¶ ਤਞ੍ਹਿ ਹਲਾਹਲਵਿਸਂ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸੇਵ ਰਸਂ ਦੇਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਛਾਦੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.
੪੮੪. ਪੂਤਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਮੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਯਥਾ ਹਿ ਮਨੁਸ੍ਸਭਾਵੋ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋ ਪੂਤਿਕਾਯੋਤ੍ਵੇਵ, ਤਦਹੁਜਾਤਾਪਿ ਗਲੋਚਿਲਤਾ ਪੂਤਿਲਤਾਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਂ ਤਙ੍ਖਣਂ ਗਹਿਤਂ ਤਰੁਣਮ੍ਪਿ ਮੁਤ੍ਤਂ ਪੂਤਿਮੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਨਾਨਾਭੇਸਜ੍ਜੇਹੀਤਿ ਹਰੀਤਕਾਮਲਕਾਦੀਹਿ ਨਾਨੋਸਧੇਹਿ. ਸੁਖੀ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰੋਗੋ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋ ਸੁਖੀ ਭਵੇਯ੍ਯ.
੪੮੫. ਦਧਿ ਚ ਮਧੁ ਚਾਤਿ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਦਧਿ ਚ ਸੁਮਧੁਰਂ ਮਧੁ ਚ. ਏਕਜ੍ਝਂ ਸਂਸਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਮਿਸ੍ਸਿਤਂ ਆਲੁਲ਼ਿਤਂ. ਤਸ੍ਸ ਤਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਚਤੁਮਧੁਰਭੇਸਜ੍ਜਂ ਪਿਵਤੋ ਰੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ. ਇਦਞ੍ਚ ਯਂ ਭਗਨ੍ਦਰਸਂਸਟ੍ਠਂ ਲੋਹਿਤਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਭੇਸਜ੍ਜਂ, ਆਹਾਰਂ ਥਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਂ ਅਵਲਞ੍ਜਂ ਕਰੋਤਿ. ਯਂ ¶ ਪਨ ਪਿਤ੍ਤਸਂਸਟ੍ਠਂ ਲੋਹਿਤਂ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਸੀਤਲਕਿਰਿਯਾਯ ਪਰਿਯਤ੍ਤਭੂਤਂ.
੪੮੬. ਵਿਦ੍ਧੇਤਿ ¶ ਉਬ੍ਬਿਦ੍ਧੇ. ਮੇਘਵਿਗਮੇਨ ਦੂਰੀਭੂਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਗਤਵਲਾਹਕੇਤਿ ਅਪਗਤਮੇਘੇ, ਦੇਵੇਤਿ ਆਕਾਸੇ. ਆਕਾਸਗਤਂ ਤਮਗਤਨ੍ਤਿ ਆਕਾਸਗਤਂ ਤਮਂ. ਪੁਥੁਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਰਪ੍ਪਵਾਦੇਤਿ ਪੁਥੂਨਂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਪਰੇਸਂ ਵਾਦੇ. ਅਭਿਵਿਹਚ੍ਚਾਤਿ ਅਭਿਹਨ੍ਤ੍ਵਾ. ਭਾਸਤੇ ਚ ਤਪਤੇ ਚ ਵਿਰੋਚਤੇ ਚਾਤਿ ਸਰਦਕਾਲੇ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਸਮਯੇ ਆਦਿਚ੍ਚੋਵ ਓਭਾਸਂ ਮੁਞ੍ਚਤਿ ਤਪਤਿ ਵਿਜ੍ਜੋਤਤੀਤਿ.
ਇਦਂ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਅਤਿਵਿਯ ਪਿਯਂ ਮਨਾਪਂ. ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਵਤ੍ਥੁ – ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਾਯਂ ਕਿਰ ਹਤ੍ਥਿਭੋਗਜਨਪਦੇ ਸਙ੍ਗਰਵਿਹਾਰੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ. ਤਸ੍ਸ ਭੋਜਨਸਾਲਦ੍ਵਾਰੇ ਸਙ੍ਗਰਰੁਕ੍ਖੇ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾ ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਏਕਸ੍ਸ ਦਹਰਸ੍ਸ ਸਰਭਞ੍ਞਵਸੇਨ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਓਸਾਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਅਦਾਸਿ. ਦਹਰੋ ਕਿਂ ਏਸੋਤਿ ਆਹ. ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖੇ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾਤਿ. ਕਸ੍ਮਿਂ ਦੇਵਤੇ ਪਸਨ੍ਨਾਸਿ, ਕਿਂ ਸਦ੍ਦੇ, ਉਦਾਹੁ ਸੁਤ੍ਤੇਤਿ? ਸਦ੍ਦੋ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਹੋਤਿਯੇਵ, ਸੁਤ੍ਤੇ ¶ ਪਸਨ੍ਨਾਮ੍ਹਿ. ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਜੇਤਵਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਕਥਿਤਦਿਵਸੇ ਚ ਅਜ੍ਜ ਚ ਏਕਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਪਿ ਨਾਨਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ. ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਤ੍ਵਂ ਦੇਵਤੇ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਕਥਿਤਦਿਵਸੇਤਿ? ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ. ਕਤ੍ਥ ਠਿਤਾ ਅਸ੍ਸੋਸੀਤਿ? ਜੇਤਵਨਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗਤਾਮ੍ਹਿ, ਮਹੇਸਕ੍ਖਾਸੁ ਪਨ ਦੇਵਤਾਸੁ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਸੁ ਤਤ੍ਥ ਓਕਾਸਂ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ ਇਧੇਵ ਠਤ੍ਵਾ ਅਸ੍ਸੋਸਿਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਠਿਤਾਯ ਸਕ੍ਕਾ ਸੁਤ੍ਥੁ ਸਦ੍ਦੋ ਸੋਤੁਨ੍ਤਿ? ਤ੍ਵਂ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਯ੍ਹਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣਸੀਤਿ? ਆਮ ਦੇਵਤੇਤਿ. ਦਕ੍ਖਿਣਕਣ੍ਣਪਸ੍ਸੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਕਥਨਕਾਲੋ ਵਿਯ, ਭਨ੍ਤੇ, ਹੋਤੀਤਿ. ਕਿਂ ਪਨ ਦੇਵਤੇ ਸਤ੍ਥੁ ਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸਸੀਤਿ? ਸਤ੍ਥਾ ਮਮੇਵ ਓਲੋਕੇਤੀਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਸਣ੍ਠਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮਿ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ. ਵਿਸੇਸਂ ਪਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਖਿਤ੍ਥ ਦੇਵਤੇਤਿ. ਦੇਵਤਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ. ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਕਿਰੇਸ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ. ਏਵਮਿਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਪਿਯਂ ਮਨਾਪਂ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਮਹਾਧਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੭. ਵੀਮਂਸਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੮੭. ਏਵਂ ¶ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਵੀਮਂਸਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਵੀਮਂਸਕੇਨਾਤਿ ਤਯੋ ਵੀਮਂਸਕਾ – ਅਤ੍ਥਵੀਮਂਸਕੋ ਸਙ੍ਖਾਰਵੀਮਂਸਕੋ ਸਤ੍ਥੁਵੀਮਂਸਕੋਤਿ. ਤੇਸੁ, ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਹਾਵੁਸੋ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਵੀਮਂਸਕਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੨) ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਵੀਮਂਸਕੋ ਆਗਤੋ. ‘‘ਯਤੋ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਧਾਤੁਕੁਸਲੋ ਚ ਹੋਤਿ, ਆਯਤਨਕੁਸਲੋ ਚ ਹੋਤਿ, ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕੁਸਲੋ ਚ ਹੋਤਿ, ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਕੁਸਲੋ ਚ ਹੋਤਿ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵੀਮਂਸਕੋਤਿ ਅਲਂ ਵਚਨਾਯਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੨੪) ਏਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖਾਰਵੀਮਂਸਕੋ ਆਗਤੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤੇ ਸਤ੍ਥੁਵੀਮਂਸਕੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਚੇਤੋਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਵਾਰਂ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ. ਸਮਨ੍ਨੇਸਨਾਤਿ ਏਸਨਾ ਪਰਿਯੇਸਨਾ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਾ. ਇਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਯਾਤਿ ਏਵਂ ਵਿਜਾਨਨਤ੍ਥਾਯ.
੪੮੮. ਦ੍ਵੀਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਤਥਾਗਤੋ ਸਮਨ੍ਨੇਸਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਇਧ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੂਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਮਹਾ ਹਿ ਏਸ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੂਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ¶ ਨਾਮ. ਤਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵੋ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਹਿ ਸਮਯੇ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਉਪਡ੍ਢਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਹੋਤਿ, ਉਪਡ੍ਢਂ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਾਨੁਭਾਵੇਨਾਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਨਿਚ੍ਛੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ, – ‘‘ਉਪਡ੍ਢਮਿਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ, ਯਦਿਦਂ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾ ਕਲ੍ਯਾਣਸਹਾਯਤਾ ਕਲ੍ਯਾਣਸਮ੍ਪਵਙ੍ਕਤਾ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਆਹ – ‘‘ਮਾ ਹੇਵਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਾ ਹੇਵਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਕਲਮੇਵਿਦਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਯਦਿਦਂ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾ ਕਲ੍ਯਾਣਸਹਾਯਤਾ, ਕਲ੍ਯਾਣਸਮ੍ਪਵਙ੍ਕਤਾ. ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਂ ਕਲ੍ਯਾਣਸਹਾਯਸ੍ਸ ਕਲ੍ਯਾਣਸਮ੍ਪਵਙ੍ਕਸ੍ਸ, ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਸ੍ਸਤਿ, ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਬਹੁਲੀਕਰਿਸ੍ਸਤਿ. ਕਥਞ੍ਚਾਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੋ…ਪੇ… ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤਿ, ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਬਹੁਲੀਕਰੋਤਿ. ਇਧਾਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਭਾਵੇਤਿ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿਂ ਭਾਵੇਤਿ ਵਿਵੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਏਵਂ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੋ…ਪੇ… ਬਹੁਲੀਕਰੋਤਿ, ਤਦਮਿਨਾਪੇਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾ ਸਕਲਮੇਵਿਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਯਦਿਦਂ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾ ਕਲ੍ਯਾਣਸਹਾਯਤਾ ਕਲ੍ਯਾਣਸਮ੍ਪਵਙ੍ਕਤਾ. ਮਮਞ੍ਹਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ¶ ਜਾਤਿਧਮ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਜਾਤਿਯਾ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਜਰਾਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ… ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਧਮ੍ਮਾ ¶ ਸਤ੍ਤਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸੇਹਿ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੨).
ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਬਾਹਿਰਙ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋਪਿ ਆਹ – ‘‘ਬਾਹਿਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਨਾਞ੍ਞਂ ਏਕਙ੍ਗਮ੍ਪਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਂ ਏਵਂ ਮਹਤੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਯਥਯਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾ. ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਹਤੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੧੧੩). ਮਹਾਚੁਨ੍ਦਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਸਲ੍ਲੇਖਪਟਿਪਦਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋਪਿ, ‘‘ਪਰੇ ਪਾਪਮਿਤ੍ਤਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਮਯਮੇਤ੍ਥ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਸਲ੍ਲੇਖੋ ਕਰਣੀਯੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੮੩) ਆਹ. ਮੇਘਿਯਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਪਰਿਪਾਚਨਿਯਧਮ੍ਮੇ ਕਥੇਨ੍ਤੋਪਿ, ‘‘ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਾਯ, ਮੇਘਿਯ, ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾ ਪਰਿਪਾਕਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਕਤਮੇ ਪਞ੍ਚ? ਇਧ, ਮੇਘਿਯ, ਭਿਕ੍ਖੁ ¶ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ’’ਤਿ (ਉਦਾ. ੩੧) ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੂਪਨਿਸ੍ਸਯਮੇਵ ਵਿਸੇਸੇਸਿ. ਪਿਯਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਰਾਹੁਲਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਭਿਣ੍ਹੋਵਾਦਂ ਦੇਨ੍ਤੋਪਿ –
‘‘ਮਿਤ੍ਤੇ ਭਜਸ੍ਸੁ ਕਲ੍ਯਾਣੇ, ਪਨ੍ਤਞ੍ਚ ਸਯਨਾਸਨਂ;
ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਂ, ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ਹੋਹਿ ਭੋਜਨੇ.
ਚੀਵਰੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਚ, ਪਚ੍ਚਯੇ ਸਯਨਾਸਨੇ;
ਏਤੇਸੁ ਤਣ੍ਹਂ ਮਾਕਾਸਿ, ਮਾ ਲੋਕਂ ਪੁਨਰਾਗਮੀ’’ਤਿ. (ਸੁ. ਨਿ. ੩੪੦, ੩੪੧) –
ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੂਪਨਿਸ੍ਸਯਮੇਵ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਕਥੇਸਿ. ਏਵਂ ਮਹਾ ਏਸ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੂਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਨਾਮ. ਇਧਾਪਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਦ੍ਵੀਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਤਥਾਗਤੋ ਸਮਨ੍ਨੇਸਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ. ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਤਥਾਗਤਂ ਏਸਤੁ ਗਵੇਸਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤੇਨ ਭਗਵਾ ਅਯਂ ਮਹਾਜਚ੍ਚੋਤਿ ਵਾ, ਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵਾ, ਅਭਿਰੂਪੋ ਦਸ੍ਸਨੀਯੋਤਿ ਵਾ, ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੋ ਅਭਿਲਕ੍ਖਿਤੋਤਿ ਵਾ, ਇਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾਹਂ ਚੀਵਰਾਦਯੋ ਪਚ੍ਚਯੇ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਵਾ, ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸਨਕਿਚ੍ਚਂ ¶ ਨਤ੍ਥਿ. ਯੋ ਪਨ ਏਵਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਿ, ‘‘ਪਹੋਤਿ ਮੇ ਏਸ ਸਤ੍ਥਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਮਂ ਭਜਤੂਤਿ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਸੀਹਨਾਦੋ ਕਿਰ ਨਾਮੇਸ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੋਤਿ.
ਇਦਾਨਿ ¶ ਤੇ ਦ੍ਵੇ ਧਮ੍ਮੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਸੂਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਥੁ ਕਾਯਿਕੋ ਸਮਾਚਾਰੋ ਵੀਮਂਸਕਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ ਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ. ਵਾਚਸਿਕੋ ਸਮਾਚਾਰੋ ਸੋਤਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ ਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ. ਇਦਾਨਿ ਤੇਸੁ ਸਮਨ੍ਨੇਸਿਤਬ੍ਬਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਯੇ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਾਤਿ ਕਿਲੇਸਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ. ਤੇ ਚ ਨ ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ. ਯਥਾ ਪਨ ਉਦਕੇ ਚਲਨ੍ਤੇ ਵਾ ਪੁਪ੍ਫੁਲ਼ਕੇ ਵਾ ਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤੇ ਅਨ੍ਤੋ ਮਚ੍ਛੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਏਵਂ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦੀਨਿ ਵਾ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਮੁਸਾਵਾਦਾਦੀਨਿ ਵਾ ਭਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਵਚੀਸਮਾਚਾਰੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚ ਸੁਤ੍ਵਾ ਚ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਪਕਚਿਤ੍ਤਂ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ. ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਕਾਯਵਚੀਸਮਾਚਾਰਾਪਿ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਾਯੇਵ ਨਾਮ. ਨ ਤੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਤੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ. ਨ ਉਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ ਏਵਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਤ੍ਥਿਤਾਯੇਵ ਹਿ ਤੇ ਨ ਉਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ ਨ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਤਾਯ. ਤਥਾ ਹਿ ਭਗਵਾ ਏਕਦਿਵਸਂ ਇਮੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ¶ ਪਵਾਰੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਹਨ੍ਦ ਦਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਵਾਰੇਮਿ ਵੋ, ਨ ਚ ਮੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਰਹਥ ਕਾਯਿਕਂ ਵਾ ਵਾਚਸਿਕਂ ਵਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਏਕਂਸਂ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨਞ੍ਜਲਿਂ ਪਣਾਮੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਨ ਖੋ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਰਹਾਮ ਕਾਯਿਕਂ ਵਾ ਵਾਚਸਿਕਂ ਵਾ. ਭਗਵਾ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾ, ਅਸਞ੍ਜਾਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਸਞ੍ਜਾਨੇਤਾ, ਅਨਕ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਕ੍ਖਾਤਾ, ਮਗ੍ਗਞ੍ਞੂ ਮਗ੍ਗਵਿਦੂ ਮਗ੍ਗਕੋਵਿਦੋ. ਮਗ੍ਗਾਨੁਗਾ ਚ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਤਰਹਿ ਸਾਵਕਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਾਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੧੫). ਏਵਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਕਾਯਵਚੀਸਮਾਚਾਰਾ. ਉਤ੍ਤਰੋਪਿ ਸੁਦਂ ਮਾਣਵੋ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਕਾਯਵਚੀਦ੍ਵਾਰੇ ਅਨਾਰਾਧਨੀਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਸਤ੍ਤ ਮਾਸੇ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਲਿਕ੍ਖਾਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਅਦ੍ਦਸ. ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤੋ ਵਾ ਏਸ ਬੁਦ੍ਧਭੂਤਸ੍ਸ ਕਾਯਵਚੀਦ੍ਵਾਰੇ ਕਿਂ ਅਨਾਰਾਧਨੀਯਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਤਿ? ਮਾਰੋਪਿ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤੋ ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਨਿ ਗਵੇਸਮਾਨੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਨਾਰਾਧਨੀਯਂ ਨਾਦ੍ਦਸ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਚੇਤੋਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ. ਮਾਰੋ ਕਿਰ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਚਸ੍ਸ ਵਿਤਕ੍ਕਿਤਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਕੁਸਲਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਂ ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਨਿ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਭੂਤਮ੍ਪਿ ਏਕਂ ਵਸ੍ਸਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਜ੍ਜਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਗਮਨਸਮਯੇ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ –
‘‘ਮਹਾਵੀਰ ¶ ¶ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞਂ, ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਯਸਸਾ ਜਲਂ;
ਸਬ੍ਬਵੇਰਭਯਾਤੀਤਂ, ਪਾਦੇ ਵਨ੍ਦਾਮਿ ਗੋਤਮ’’ਨ੍ਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੫੯) –
ਗਾਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਗਤੋ.
ਵੀਤਿਮਿਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਲੇ ਕਣ੍ਹਾ, ਕਾਲੇ ਸੁਕ੍ਕਾਤਿ ਏਵਂ ਵੋਮਿਸ੍ਸਕਾ. ਵੋਦਾਤਾਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸਾ. ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਵੋਦਾਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥਿ ਉਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਹਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਕਾਯਸਮਾਚਾਰਾਦਯੋ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਅਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾਨਿ. ਕਤਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ? ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਕਾਯਸਮਾਚਾਰੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਯਂ ਤਥਾਗਤੋ ਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ‘ਮਾ ਮੇ ਇਦਂ ਪਰੋ ਅਞ੍ਞਾਸੀ’ਤਿ. ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਵਚੀਸਮਾਚਾਰੋ… ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਮਨੋਸਮਾਚਾਰੋ… ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਜੀਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤੋ ¶ , ਨਤ੍ਥਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵੋ, ਯਂ ਤਥਾਗਤੋ ਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਮਾ ਮੇ ਇਦਂ ਪਰੋ ਅਞ੍ਞਾਸੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੭.੫੮).
ਇਮਂ ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਅਨਵਜ੍ਜਂ ਆਜੀਵਟ੍ਠਮਕਸੀਲਂ. ‘‘ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਸਤ੍ਥਾ ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਅਤਿਚਿਰਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਇਮਿਨਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਉਦਾਹੁ ਇਤ੍ਤਰਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਹਿਯ੍ਯੋ ਵਾ ਪਰੇ ਵਾ ਪਰਸੁਵੇ ਵਾ ਦਿਵਸੇ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਗਵੇਸਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕਚ੍ਚੇਨ ਹਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਵਸਨ੍ਤੇਨ ਬਹੁ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਕਮ੍ਮਂ ਕਤਂ, ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਕਾਲਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਗਾਮਂ ਵਾ ਸਮੁਦ੍ਦਤੀਰਂ ਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਆਰਞ੍ਞਕੋ ਵਿਯ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸਮ੍ਭਾਵਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਣੀਤੇ ਪਚ੍ਚਯੇ ਦੇਨ੍ਤਿ. ਜਨਪਦਵਾਸਿਨੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਅਤਿਦਪ੍ਪਿਤੋ ਵਤਾਯਂ ਆਯਸ੍ਮਾ, ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਏਸੋ’’ਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ, ‘‘ਅਸੁਕਟ੍ਠਾਨੇ ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਇਮਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪੋਸਥੋ ਵਾ ਪਵਾਰਣਾ ਵਾ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਉਕ੍ਖੇਪਨੀਯਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਏਵਰੂਪਾਯ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਂ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿਭਾਵਂ ਵਾ ਵੀਮਂਸਾਪੇਤੁਂ ਏਵਮਾਹ.
ਏਵਂ ¶ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ, ਨ ਇਤ੍ਤਰਸਮਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਜਾਨਾਤਿ. ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਂ ਚੇਤਂ. ਯਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਏਤਰਹਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਆਜੀਵਟ੍ਠਮਕਸੀਲਂ ¶ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਯਸ੍ਸ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਕਾਲੇਪਿ ਏਵਂ ਅਹੋਸਿ.
ਅਤੀਤੇ ਕਿਰ ਗਨ੍ਧਾਰਰਾਜਾ ਚ ਵੇਦੇਹਰਾਜਾ ਚ ਦ੍ਵੇਪਿ ਸਹਾਯਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਾਮੇਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਜ੍ਜਾਨਿ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਤ੍ਵਾ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਅਰਞ੍ਞਗਾਮਕੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤਿ. ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਦੁਲ੍ਲਭਲੋਣੋ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਅਲੋਣਂ ਯਾਗੁਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਏਕਿਸ੍ਸਾਯ ਸਾਲਾਯ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਪਿਵਨ੍ਤਿ. ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਲੋਣਚੁਣ੍ਣਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦੇਨ੍ਤਿ. ਏਕਦਿਵਸਂ ਏਕੋ ਵੇਦੇਹਿਸਿਸ੍ਸ ਪਣ੍ਣੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਲੋਣਚੁਣ੍ਣਂ ਅਦਾਸਿ ¶ . ਵੇਦੇਹਿਸਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਪਡ੍ਢਂ ਗਨ੍ਧਾਰਿਸਿਸ੍ਸ-ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਉਪਡ੍ਢਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਠਪੇਸਿ. ਤਤੋ ਥੋਕਂ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਾਵਸੇਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਮਾ ਇਦਂ ਨਸ੍ਸੀ’’ਤਿ ਪਣ੍ਣੇਨ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਤਿਣਗਹਨੇ ਠਪੇਸਿ. ਪੁਨ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਦਿਵਸੇ ਯਾਗੁਪਾਨਕਾਲੇ ਸਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਾਰਿਸਿਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਇਤੋ ਥੋਕਂ ਗਣ੍ਹਥ ਆਚਰਿਯਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਕੁਤੋ ਤੇ ਲਦ੍ਧਂ ਵੇਦੇਹਿਸੀਤਿ? ਤਸ੍ਮਿਂ ਦਿਵਸੇ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਾਵਸੇਸਂ ‘‘ਮਾ ਨਸ੍ਸੀ’’ਤਿ ਮਯਾ ਠਪਿਤਨ੍ਤਿ. ਗਨ੍ਧਾਰਿਸਿ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਅਲੋਣਕਂਯੇਵ ਯਾਗੁਂ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ ਵੇਦੇਹਂ ਇਸਿਂ ਅਵੋਚ –
‘‘ਹਿਤ੍ਵਾ ਗਾਮਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨਿ ਸੋਲ਼ਸ;
ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਾਨਿ ਫੀਤਾਨਿ, ਸਨ੍ਨਿਧਿਂ ਦਾਨਿ ਕੁਬ੍ਬਸੀ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੭.੭੬);
ਵੇਦੇਹਿਸਿ ਅਵੋਚ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ, ਇਦਾਨਿ ਕਸ੍ਮਾ ਲੋਣਚੁਣ੍ਣਮਤ੍ਤਸਨ੍ਨਿਧਿਕਾਰਣਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਨ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ? ਕਿਂ ਮਯਾ ਕਤਂ ਵੇਦੇਹਿਸੀਤਿ? ਅਥ ਨਂ ਆਹ –
‘‘ਹਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਾਰਵਿਸਯਂ, ਪਹੂਤਧਨਧਾਰਿਯਂ;
ਪਸਾਸਨਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ, ਇਧ ਦਾਨਿ ਪਸਾਸਸੀ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੭.੭੭);
ਗਨ੍ਧਾਰੋ ਆਹ –
‘‘ਧਮ੍ਮਂ ¶ ਭਣਾਮਿ ਵੇਦੇਹ, ਅਧਮ੍ਮੋ ਮੇ ਨ ਰੁਚ੍ਚਤਿ;
ਧਮ੍ਮਂ ਮੇ ਭਣਮਾਨਸ੍ਸ, ਨ ਪਾਪਮੁਪਲਿਮ੍ਪਤੀ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੭.੭੮);
ਵੇਦੇਹੋ ¶ ਆਹ –
‘‘ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਵਣ੍ਣੇਨ, ਪਰੋ ਲਭਤਿ ਰੁਪ੍ਪਨਂ;
ਮਹਤ੍ਥਿਯਮ੍ਪਿ ਚੇ ਵਾਚਂ, ਨ ਤਂ ਭਾਸੇਯ੍ਯ ਪਣ੍ਡਿਤੋ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੭.੭੯);
ਗਨ੍ਧਾਰੋ ਆਹ –
‘‘ਕਾਮਂ ਰੁਪ੍ਪਤੁ ਵਾ ਮਾ ਵਾ, ਭੁਸਂਵ ਵਿਕਿਰੀਯਤੁ;
ਧਮ੍ਮਂ ਮੇ ਭਣਮਾਨਸ੍ਸ, ਨ ਪਾਪਮੁਪਲਿਮ੍ਪਤੀ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੭.੮੦);
ਤਤੋ ਵੇਦੇਹਿਸਿ ਯਸ੍ਸ ਸਕਾਪਿ ਬੁਦ੍ਧਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਆਚਰਿਯਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਿਨਯਂ ਨ ਸਿਕ੍ਖਤਿ, ਸੋ ਅਨ੍ਧਮਹਿਂਸੋ ਵਿਯ ਵਨੇ ਚਰਤੀਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਆਹ –
‘‘ਨੋ ¶ ਚੇ ਅਸ੍ਸ ਸਕਾ ਬੁਦ੍ਧਿ, ਵਿਨਯੋ ਵਾ ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤੋ;
ਵਨੇ ਅਨ੍ਧਮਹਿਂਸੋਵ, ਚਰੇਯ੍ਯ ਬਹੁਕੋ ਜਨੋ.
ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਪਨਿਧੇਕਚ੍ਚੇ, ਆਚੇਰਮ੍ਹਿ ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤਾ;
ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਨੀਤਵਿਨਯਾ, ਚਰਨ੍ਤਿ ਸੁਸਮਾਹਿਤਾ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੭.੮੧-੮੨);
ਏਵਞ੍ਚ ਪਨ ਵਤ੍ਵਾ ਵੇਦੇਹਿਸਿ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਮਯਾ ਕਤਨ੍ਤਿ ਗਨ੍ਧਾਰਿਸਿਂ ਖਮਾਪੇਸਿ. ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਤਪਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਏਵਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਕਾਲੇਪਿ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਆਜੀਵਟ੍ਠਮਕਸੀਲਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਅਹੋਸਿ.
ਉਤ੍ਤਜ੍ਝਾਪਨ੍ਨੋ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸਪਤ੍ਤੋਤਿ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਞਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਤਭਾਵਂ ¶ ਪਾਕਟਭਾਵਂ ਅਜ੍ਝਾਪਨ੍ਨੋ ਨੁ ਖੋ, ਸਯਞ੍ਚ ਪਰਿਵਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਤ੍ਤੋ ਨੁ ਖੋ ਨੋਤਿ. ਤੇਨ ਚਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਤਜ੍ਝਾਪਨ੍ਨਭਾਵੇਨ ਯਸਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਭਾਵੇਨ ਚ ਕਿਂ ਏਕਚ੍ਚੇ ਆਦੀਨਵਾ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਉਦਾਹੁ ਨੋਤਿ ਏਵਂ ਸਮਨ੍ਨੇਸਨ੍ਤੂਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨ ਤਾਵ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਾਵ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨ ਰਾਜਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਭਾਵਂ ਵਾ ਪਰਿਵਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਵਾ ਆਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਤਾਵ ਏਕਚ੍ਚੇ ਮਾਨਾਤਿਮਾਨਾਦਯੋ ਆਦੀਨਵਾ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਉਪਸਨ੍ਤੂਪਸਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਵਿਯ ਸਕਦਾਗਾਮੀ ਵਿਯ ਚ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਰਿਯੋ ਨੁ ਖੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਨੁ ਖੋਤਿਪਿ ਞਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ.
ਯਤੋ ¶ ਚ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ ਯਦਾ ਪਨ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਞਾਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਿਵਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਵਾ, ਤਦਾ ਤਿਣ੍ਹੇਨ ਸਿਙ੍ਗੇਨ ਗੋਗਣਂ ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ਦੁਟ੍ਠਗੋਣੋ ਵਿਯ, ਮਿਗਸਙ੍ਘਂ ਅਭਿਮਦ੍ਦਮਾਨੋ ਦੀਪਿ ਵਿਯ ਚ ਅਞ੍ਞੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ਅਗਾਰਵੋ ਅਸਭਾਗਵੁਤ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਪਾਦੇਨ ਭੂਮਿਂ ਫੁਸਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਚਰਤਿ. ਏਕਚ੍ਚੋ ਪਨ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਯਥਾ ਯਥਾ ਞਾਤੋ ਹੋਤਿ ਯਸਸ੍ਸੀ, ਤਥਾ ਤਥਾ ਫਲਭਾਰਭਰਿਤੋ ਵਿਯ ਸਾਲਿ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਓਨਮਤਿ, ਰਾਜਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੇਸੁ ਅਕਿਞ੍ਚਨਭਾਵਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਸਞ੍ਞਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਛਿਨ੍ਨਵਿਸਾਣਉਸਭੋ ਵਿਯ, ਚਣ੍ਡਾਲਦਾਰਕੋ ਵਿਯ ਚ ਸੋਰਤੋ ਨਿਵਾਤੋ ਨੀਚਚਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚੇਵ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਚ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਰੂਪਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਨਾਸ੍ਸ ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਆਦੀਨਵਾ’’ਤਿ ਆਹ.
ਤਥਾਗਤੋ ਪਨ ਅਟ੍ਠਸੁ ਲੋਕਧਮ੍ਮੇਸੁ ਤਾਦੀ, ਸੋ ਹਿ ਲਾਭੇਪਿ ਤਾਦੀ, ਅਲਾਭੇਪਿ ¶ ਤਾਦੀ, ਯਸੇਪਿ ਤਾਦੀ, ਅਯਸੇਪਿ ਤਾਦੀ, ਪਸਂਸਾਯਪਿ ਤਾਦੀ, ਨਿਨ੍ਦਾਯਪਿ ਤਾਦੀ, ਸੁਖੇਪਿ ਤਾਦੀ, ਦੁਕ੍ਖੇਪਿ ਤਾਦੀ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਨਾਸ੍ਸ ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਆਦੀਨਵਾ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਭਯੂਪਰਤੋਤਿ ਅਭਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਰਤੋ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤੂਪਰਤੋ ਸਤਤੂਪਰਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਵਾ ਭਯੇਨ ਉਪਰਤੋਤਿਪਿ ਅਭਯੂਪਰਤੋ. ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਹਿ ਭਯਾਨਿ ਕਿਲੇਸਭਯਂ ਵਟ੍ਟਭਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਭਯਂ ਉਪਵਾਦਭਯਨ੍ਤਿ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਚਤੂਹਿਪਿ ਭਯੇਹਿ ਭਾਯਤਿ. ਸੇਕ੍ਖਾ ਤੀਹਿ, ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿਭਯਂ ਪਹੀਨਂ, ਇਤਿ ਸਤ੍ਤ ਸੇਕ੍ਖਾ ਭਯੂਪਰਤਾ, ਖੀਣਾਸਵੋ ਅਭਯੂਪਰਤੋ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਏਕਮ੍ਪਿ ਭਯਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਕਿਂ ਪਰਵਾਦਭਯਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ? ਨਤ੍ਥਿ. ਪਰਾਨੁਦ੍ਦਯਂ ਪਨ ਪਟਿਚ੍ਚ, ‘‘ਮਾਦਿਸਂ ਖੀਣਾਸਵਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਸਤ੍ਤਾ ਮਾ ਨਸ੍ਸਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਉਪਵਾਦਂ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਮੂਲੁਪ੍ਪਲਵਾਪਿਵਿਹਾਰਵਾਸੀ ਯਸਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ.
ਥੇਰੋ ¶ ਕਿਰ ਮੂਲੁਪ੍ਪਲਵਾਪਿਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾਵਿਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਕਕੁਲਦ੍ਵਾਰਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਥਣ੍ਡਿਲਪੀਠਕਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸੁਂ. ਅਮਚ੍ਚਧੀਤਾਪਿ ਤਂਯੇਵ ਪੀਠਕਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਰਤੋਭਾਗੇ ਨੀਚਤਰਂ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਏਕੋ ਨੇਵਾਸਿਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਚ੍ਛਾ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਦ੍ਵਾਰੇ ਠਤ੍ਵਾਵ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਥੇਰੋ ਅਮਚ੍ਚਧੀਤਰਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਮਞ੍ਚੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਯਂ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ ਵਿਹਾਰੇਵ ਉਪਸਨ੍ਤੂਪਸਨ੍ਤੋ ¶ ਵਿਯ ਵਿਹਰਤਿ, ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇ ਪਨ ਉਪਟ੍ਠਾਯਿਕਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਮਞ੍ਚੇ ਨਿਸੀਦਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਮਯਾ ਦੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਤਥਾਸਞ੍ਞੀਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਥੇਰੋਪਿ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਧਾਯ ਨਿਸੀਦਿ. ਨੇਵਾਸਿਕੋਪਿ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ‘‘ਤਂ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਂ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਾ ਨਿਕ੍ਕਡ੍ਢਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਸਞ੍ਞਤਨੀਹਾਰੇਨ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੋਗਘਟਤੋ ਉਲੁਙ੍ਕੇਨ ਉਦਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਪਾਦੇ ਧੋਵਿ. ਥੇਰੋ, ‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਅਯਂ ਅਸਞ੍ਞਤਚਾਰਿਕੋ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਂ ਞਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਯਂ ਮਯਿ ਮਨਂ ਪਦੋਸੇਤ੍ਵਾ ਅਪਾਯੂਪਗੋ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ ਵੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਣ੍ਣਿਕਾਮਣ੍ਡਲਸਮੀਪੇ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਨਿਸੀਦਿ. ਨੇਵਾਸਿਕੋ ਦੁਟ੍ਠਾਕਾਰੇਨ ਘਟਿਕਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਥੇਰਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ, ‘‘ਹੇਟ੍ਠਾਮਞ੍ਚਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ¶ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤੁਂ ਆਰਭਿ. ਥੇਰੋ ਉਕ੍ਕਾਸਿ. ਇਤਰੋ ਉਦ੍ਧਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਧਿਵਾਸੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਪਤਿਰੂਪਂ ਤੇ, ਆਵੁਸੋ, ਪਂਸੁਕੂਲਿਕ ਏਵਂ ਆਨੁਭਾਵਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਯਿਕਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਮਞ੍ਚੇ ਨਿਸੀਦਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਾਤੁਗਾਮੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨ ਏਕਮਞ੍ਚੇ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਪਨ ਦੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਮੇਤਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਖੀਣਾਸਵਾ ਪਰਾਨੁਦ੍ਦਯਾਯ ਉਪਵਾਦਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ.
ਖਯਾ ਰਾਗਸ੍ਸਾਤਿ ਰਾਗਸ੍ਸ ਖਯੇਨੇਵ. ਵੀਤਰਾਗਤ੍ਤਾ ਕਾਮੇ ਨ ਪਟਿਸੇਵਤਿ, ਨ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਯ ਵਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ. ਤਞ੍ਚੇਤਿ ਏਵਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਂ ਞਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਠਿਤਨਿਸਿਨ੍ਨਕਾਲਾਦੀਸੁਪਿ ਚਤੁਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਅਲਙ੍ਕਤਧਮ੍ਮਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾਪਿ ਇਤਿਪਿ ਸਤ੍ਥਾ ਵੀਤਰਾਗੋ ਵੀਤਦੋਸੋ ਵੀਤਮੋਹੋ ਵਨ੍ਤਕਿਲੇਸੋ ਪਹੀਨਮਲੋ ਅਬ੍ਭਾ ਮੁਤ੍ਤਪੁਣ੍ਣਚਨ੍ਦੋ ਵਿਯ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋਤਿ ਏਵਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨੇ ਵਣ੍ਣਂ ਕਥਯਮਾਨਂ ਤਂ ਵੀਮਂਸਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਰੇ ਏਵਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁਂ ਚੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਆਕਾਰਾਤਿ ਕਾਰਣਾਨਿ. ਅਨ੍ਵਯਾਤਿ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਿਯੋ. ਸਙ੍ਘੇ ਵਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋਤਿ ਅਪ੍ਪੇਕਦਾ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਗਣਨਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ. ਏਕੋ ਵਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋਤਿ ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ ¶ , ਅਡ੍ਢਮਾਸਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਯਿਤੁਨ੍ਤਿ, ਤੇਮਾਸਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਯਿਤੁਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨੇ ਚੇਵ ਪਾਲਿਲੇਯ੍ਯਕਵਨਸਣ੍ਡੇ ਚ ਏਕਕੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ. ਸੁਗਤਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁਗਤਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਕਾਰਕਾ ਯੁਤ੍ਤਪਯੁਤ੍ਤਾ. ਏਵਰੂਪਾਪਿ ਹਿ ਏਕਚ੍ਚੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਤ੍ਥਿ. ਦੁਗ੍ਗਤਾਤਿ ¶ ਦੁਟ੍ਠੁਗਤਾ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਕਾਯਦਲ਼੍ਹਿਬਹੁਲਾ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾ. ਏਵਰੂਪਾਪਿ ਏਕਚ੍ਚੇ ਅਤ੍ਥਿ. ਗਣਮਨੁਸਾਸਨ੍ਤੀਤਿ ਗਣਬਨ੍ਧਨੇਨ ਬਦ੍ਧਾ ਗਣਾਰਾਮਾ ਗਣਬਹੁਲਿਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗਣਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਿ. ਏਵਰੂਪਾਪਿ ਏਕਚ੍ਚੇ ਅਤ੍ਥਿ. ਤੇਸਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾ ਗਣਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟਾ ਵਿਸਂਸਟ੍ਠਾ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਵਿਹਾਰਿਨੋਪਿ ਅਤ੍ਥਿ.
ਆਮਿਸੇਸੁ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਆਮਿਸਗਿਦ੍ਧਾ ਆਮਿਸਚਕ੍ਖੁਕਾ ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਆਮਿਸਤ੍ਥਮੇਵ ਆਹਿਣ੍ਡਮਾਨਾ ਆਮਿਸੇਸੁ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਕਭਿਕ੍ਖੂਪਿ ਅਤ੍ਥਿ. ਆਮਿਸੇਨ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਾ ਚਤੂਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ¶ ਵਿਨਿਵਤ੍ਤਮਾਨਸਾ ਅਬ੍ਭਾ ਮੁਤ੍ਤਚਨ੍ਦਸਦਿਸਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਮਾਨਾਪਿ ਅਤ੍ਥਿ. ਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਤਂ ਤੇਨ ਅਵਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਯਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਤ੍ਥਾ ਤਾਯ ਤਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤਂ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਨਾਵਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਕਾਰਕੋ, ਅਯਂ ਗਣਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਸਂਸਟ੍ਠੋ. ਅਯਂ ਆਮਿਸੇਨ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਵਿਨਿਵਤ੍ਤਮਾਨਸੋ ਅਬ੍ਭਾ ਮੁਤ੍ਤੋ ਚਨ੍ਦਿਮਾ ਵਿਯਾਤਿ ਏਵਮਸ੍ਸ ਗੇਹਸਿਤਵਸੇਨ ਉਸ੍ਸਾਦਨਾਪਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਯਂ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਅਕਾਰਕੋ ਕਾਯਦਲ਼੍ਹਿਬਹੁਲੋ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੋ, ਅਯਂ ਗਣਬਨ੍ਧਨਬਦ੍ਧੋ, ਅਯਂ ਆਮਿਸਗਿਦ੍ਧੋ ਲੋਲੋ ਆਮਿਸਚਕ੍ਖੁਕੋਤਿ ਏਵਮਸ੍ਸ ਗੇਹਸਿਤਵਸੇਨ ਅਪਸਾਦਨਾਪਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਮਿਨਾ ਕਿਂ ਕਥਿਤਂ ਹੋਤਿ? ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਤਾਦਿਭਾਵੋ ਕਥਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਅਯਞ੍ਹਿ –
‘‘ਵਧਕਸ੍ਸ ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਚੋਰਸ੍ਸਙ੍ਗੁਲਿਮਾਲਿਨੋ;
ਧਨਪਾਲੇ ਰਾਹੁਲੇ ਚ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਮਕੋ ਮੁਨੀ’’ਤਿ. (ਮਿ. ਪ. ੬.੬.੫);
੪੮੯. ਤਤ੍ਰ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ ਤੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਵੀਮਂਸਕੇਸੁ. ਯੋ, ‘‘ਕੇ ਪਨਾਯਸ੍ਮਤੋ ਆਕਾਰਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯਂ ਆਗਤੋ ਗਣ੍ਠਿਵੀਮਂਸਕੋ ਚ, ਯੋ ‘‘ਅਭਯੂਪਰਤੋ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ’’ਤਿ ਆਗਤੋ ਮੂਲਵੀਮਂਸਕੋ ਚ. ਤੇਸੁ ਮੂਲਵੀਮਂਸਕੇਨ ਤਥਾਗਤੋਵ ਉਤ੍ਤਰਿ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਰਸ੍ਸੇਵ ਕਥਾਯ ਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋ. ਪਰੋ ਚ ਨਾਮ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾਪਿ ਕਥੇਯ੍ਯ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾਪਿ. ਏਵਮਸ੍ਸ ਕਥਾ ਭੂਤਾਪਿ ਹੋਤਿ ਅਭੂਤਾਪਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਰਸ੍ਸੇਵ ਕਥਾਯ ਨਿਟ੍ਠਂ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਤਥਾਗਤੋਵ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਬ੍ਯਾਕਰਮਾਨੋਤਿ ¶ ਏਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਮਿਚ੍ਛਾਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਮਾ ਮਿਚ੍ਛਾਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਾਕਰਮਾਨੋਤ੍ਵੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤਂ ਪਥੋਹਮਸ੍ਮਿ ¶ ਏਤਂ ਗੋਚਰੋਤਿ ਏਸ ਮਯ੍ਹਂ ਪਥੋ ਏਸ ਗੋਚਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਏਤਾਪਾਥੋ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਮਯ੍ਹਂ ਆਜੀਵਟ੍ਠਮਕਸੀਲਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਸ੍ਵਾਹਂ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਭਾਵੇਨ ਵੀਮਂਸਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਞਾਣਮੁਖੇ ਏਤਾਪਾਥੋ, ਏਵਂ ਆਪਾਥਂ ਗਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨੋ ਚ ਤੇਨ ਤਮ੍ਮਯੋਤਿ ਤੇਨਪਿ ਚਾਹਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਸੀਲੇਨ ਨ ਤਮ੍ਮਯੋ, ਨ ਸਤਣ੍ਹੋ, ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਤ੍ਤਾਵ ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ.
ਉਤ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰਿਂ ¶ ਪਣੀਤਪਣੀਤਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰਿਂ ਚੇਵ ਪਣੀਤਤਰਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਸੇਤਿ. ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗਨ੍ਤਿ ਕਣ੍ਹਂ ਚੇਵ ਸੁਕ੍ਕਞ੍ਚ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗਂ ਸਵਿਪਕ੍ਖਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਕਣ੍ਹਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ਸੁਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਸੁਕ੍ਕਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ਕਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਕਣ੍ਹਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋਪਿ ਸਉਸ੍ਸਾਹਂ ਸਵਿਪਾਕਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਸੁਕ੍ਕਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋਪਿ ਸਉਸ੍ਸਾਹਂ ਸਵਿਪਾਕਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਇਧੇਕਚ੍ਚਂ ਧਮ੍ਮਂ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦੇਸਿਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਏਕਚ੍ਚਂ ਪਟਿਵੇਧਧਮ੍ਮਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਤੇਨ ਪਟਿਵੇਧਧਮ੍ਮੇਨ ਦੇਸਨਾਧਮ੍ਮੇ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਸਤ੍ਥਰਿ ਪਸੀਦਤੀਤਿ ਏਵਂ ਧਮ੍ਮੇ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਸੋ ਭਗਵਾਤਿ ਸਤ੍ਥਰਿ ਪਸੀਦਤਿ. ਤੇਨ ਪਨ ਭਗਵਤਾ ਯੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਕ੍ਖਾਤੋ, ਸੋਪਿ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੋ ਭਗਵਤਾ ਧਮ੍ਮੋ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਤ੍ਤਾ. ਯ੍ਵਾਸ੍ਸ ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਸਙ੍ਘੋ, ਸੋਪਿ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਵਙ੍ਕਾਦਿਦੋਸਰਹਿਤਂ ਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾਤਿ ਏਵਂ ਧਮ੍ਮੇ ਸਙ੍ਘੇਪਿ ਪਸੀਦਤਿ. ਤਞ੍ਚੇਤਿ ਤਂ ਏਵਂ ਪਸਨ੍ਨਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਤਿਣ੍ਣਂ ਰਤਨਾਨਂ ਵਣ੍ਣਂ ਕਥੇਨ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ.
੪੯੦. ਇਮੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹੀਤਿ ਇਮੇਹਿ ਸਤ੍ਥੁਵੀਮਂਸਨਕਾਰਣੇਹਿ. ਇਮੇਹਿ ਪਦੇਹੀਤਿ ਇਮੇਹਿ ਅਕ੍ਖਰਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਪਦੇਹਿ. ਇਮੇਹਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹੀਤਿ ਇਮੇਹਿ ਇਧ ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਅਕ੍ਖਰੇਹਿ. ਸਦ੍ਧਾ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾਤਿ ਓਕਪ੍ਪਨਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ. ਮੂਲਜਾਤਾਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਵਸੇਨ ਸਞ੍ਜਾਤਮੂਲਾ. ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੋ ਹਿ ਸਦ੍ਧਾਯ ਮੂਲਂ ਨਾਮ. ਆਕਾਰਵਤੀਤਿ ਕਾਰਣਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਸਕਾਰਣਾ. ਦਸ੍ਸਨਮੂਲਿਕਾਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਮੂਲਿਕਾ. ਸੋ ਹਿ ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਦਲ਼੍ਹਾਤਿ ਥਿਰਾ. ਅਸਂਹਾਰਿਯਾਤਿ ਹਰਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਸਮਣੇਨ ਵਾਤਿ ਸਮਿਤਪਾਪਸਮਣੇਨ ਵਾ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਵਾਤਿ ਬਾਹਿਤਪਾਪਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਵਾ. ਦੇਵੇਨ ਵਾਤਿ ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵੇਨ ਵਾ. ਮਾਰੇਨ ਵਾਤਿ ਵਸਵਤ੍ਤਿਮਾਰੇਨ ¶ ਵਾ, ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਹਿ ਵਸਵਤ੍ਤਿਮਾਰੇਨਾਪਿ ਸਦ੍ਧਾ ਅਸਂਹਾਰਿਯਾ ਹੋਤਿ ਸੂਰਮ੍ਬਟ੍ਠਸ੍ਸ ਵਿਯ.
ਸੋ ¶ ਕਿਰ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗੇਹਂ ਆਗਤੋ. ਅਥ ਮਾਰੋ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਵਰਲਕ੍ਖਣਪ੍ਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਂ ਬੁਦ੍ਧਰੂਪਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ¶ ਘਰਦ੍ਵਾਰੇ ਠਤ੍ਵਾ – ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਸਾਸਨਂ ਪਹਿਣਿ. ਸੂਰੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ, ‘‘ਅਹਂ ਇਦਾਨੇਵ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਆਗਤੋ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁਸਞ੍ਞਾਯ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਮਾਰੋ ਆਹ – ‘‘ਯਂ ਤੇ ਮਯਾ, ਸੂਰਮ੍ਬਟ੍ਠ, ਰੂਪਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ…ਪੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਥਿਤਂ, ਤਂ ਅਨੁਪਧਾਰੇਤ੍ਵਾਵ ਸਹਸਾ ਮਯਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਤ੍ਵਂ ਰੂਪਂ ਨਿਚ੍ਚਂ…ਪੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ. ਸੂਰੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ, ਯਂ ਬੁਦ੍ਧਾ ਅਨੁਪਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਥੇਯ੍ਯੁਂ, ਅਦ੍ਧਾ ਅਯਂ ਮਯ੍ਹਂ ਵਿਬਾਧਨਤ੍ਥਂ ਮਾਰੋ ਆਗਤੋ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਤ੍ਵਂ ਮਾਰੋਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਮੁਸਾਵਾਦਂ ਕਾਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ, ਆਮ ਮਾਰੋਸ੍ਮੀਤਿ ਪਟਿਜਾਨਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਆਗਤੋਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਤਵ ਸਦ੍ਧਾਚਾਲਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਕਣ੍ਹ ਪਾਪਿਮ, ਤ੍ਵਂ ਤਾਵ ਏਕਕੋ ਤਿਟ੍ਠ, ਤਾਦਿਸਾਨਂ ਮਾਰਾਨਂ ਸਤਮ੍ਪਿ ਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਮਮ ਸਦ੍ਧਂ ਚਾਲੇਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਂ, ਮਗ੍ਗੇਨ ਆਗਤਾ ਸਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਸਿਲਾਪਥਵਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਸਿਨੇਰੁ ਵਿਯ ਅਚਲਾ ਹੋਤਿ, ਕਿਂ ਤ੍ਵਂ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਚ੍ਛਰਂ ਪਹਰਿ. ਸੋ ਠਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥੇਵਨ੍ਤਰਧਾਯਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਵਾਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਵਾ. ਕੇਨਚਿ ਵਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਏਤੇ ਸਮਣਾਦਯੋ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਨਪਿ ਕੇਨਚਿ ਵਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਹਰਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਧਮ੍ਮਸਮਨ੍ਨੇਸਨਾਤਿ ਸਭਾਵਸਮਨ੍ਨੇਸਨਾ. ਧਮ੍ਮਤਾਸੁਸਮਨ੍ਨਿਟ੍ਠੋਤਿ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਸੁਸਮਨ੍ਨਿਟ੍ਠੋ, ਸਭਾਵੇਨੇਵ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਨ੍ਨੇਸਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵਾਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਵੀਮਂਸਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੮. ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੯੧. ਏਵਂ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਨ੍ਤਿ ਏਵਂਨਾਮਕੇ ਨਗਰੇ. ਤਸ੍ਸ ਕਿਰ ਨਗਰਸ੍ਸ ਆਰਾਮਪੋਕ੍ਖਰਣੀਆਦੀਸੁ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਕੋਸਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖਾਵ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਕੋਸਮ੍ਬੀਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਕੁਸਮ੍ਬਸ੍ਸ ¶ ਨਾਮ ਇਸਿਨੋ ਅਸ੍ਸਮਤੋ ਅਵਿਦੂਰੇ ਮਾਪਿਤਤ੍ਤਾਤਿਪਿ ¶ ਏਕੇ. ਘੋਸਿਤਾਰਾਮੇਤਿ ਘੋਸਿਤਸੇਟ੍ਠਿਨਾ ਕਾਰਿਤੇ ਆਰਾਮੇ.
ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਿਰ ਅਦ੍ਦਿਲਰਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ. ਤਤੋ ਕੋਤੂਹਲਕੋ ਨਾਮ ਦਲਿਦ੍ਦੋ ਛਾਤਕਭਯੇਨ ਸਪੁਤ੍ਤਦਾਰੋ ਕੇਦਾਰਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਸੁਭਿਕ੍ਖਂ ਰਟ੍ਠਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਹਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ. ਮਾਤਾ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਤਾ. ਤੇ ਏਕਂ ਗੋਪਾਲਕਗਾਮਕਂ ਪਵਿਸਿਂਸੁ, ਗੋਪਾਲਕਾਨਞ੍ਚ ਤਦਾ ਪਹਤਪਾਯਸੋ ਪਟਿਯਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਤੋ ਪਾਯਸਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਿਂਸੁ. ਅਥ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਪਹੂਤਪਾਯਸਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਜਿਰਾਪੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਸੁਨਖਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕੁਕ੍ਕੁਰੋ ਜਾਤੋ. ਸੋ ਗੋਪਾਲਕਸ੍ਸ ਪਿਯੋ ਅਹੋਸਿ ਮਨਾਪੋ, ਗੋਪਾਲਕੋ ਚ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਂ ਉਪਟ੍ਠਾਸਿ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾਵਸਾਨੇ ਕੁਕ੍ਕੁਰਸ੍ਸ ਏਕਂ ਪਿਣ੍ਡਂ ਦੇਤਿ. ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇ ਸਿਨੇਹਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਗੋਪਾਲਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਣ੍ਣਸਾਲਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਤਿ.
ਸੋ ਗੋਪਾਲਕੇ ਅਸਨ੍ਨਿਹਿਤੇ ਭਤ੍ਤਵੇਲਾਯ ਸਯਮੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਾਲਾਰੋਚਨਤ੍ਥਂ ਪਣ੍ਣਸਾਲਦ੍ਵਾਰੇ ਭੁਸ੍ਸਤਿ, ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇਪਿ ਚਣ੍ਡਮਿਗੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭੁਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਪਲਾਪੇਤਿ. ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇ ਮੁਦੁਕੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਰਸ੍ਸ ਘੋਸਕਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋਤ੍ਵੇਵ ਨਾਮਂ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਦੇਵਲੋਕਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕੁਲਘਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਤਂ ਅਪੁਤ੍ਤਕੋ ਸੇਟ੍ਠਿ ਤਸ੍ਸ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਧਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਅਥ ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਤ੍ਤੇ ਜਾਤੇ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਮਾਰਾਪੇਤੁਂ ਉਪਕ੍ਕਮਿ. ਸੋ ਪੁਞ੍ਞਵਨ੍ਤਤਾਯ ਸਤ੍ਤਸੁਪਿ ਠਾਨੇਸੁ ਮਰਣਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਅਵਸਾਨੇ ਏਕਾਯ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾਯ ਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯੇਨ ਲਦ੍ਧਜੀਵਿਕੋ ਅਪਰਭਾਗੇ ਪਿਤੁਅਚ੍ਚਯੇਨ ਸੇਟ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਵਾ ਘੋਸਿਤਸੇਟ੍ਠਿ ਨਾਮ ¶ ਜਾਤੋ. ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਂ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੇਟ੍ਠਿ ਪਾਵਾਰਿਕਸੇਟ੍ਠੀਤਿ ਦ੍ਵੇ ਸੇਟ੍ਠਿਨੋ ਸਨ੍ਤਿ. ਇਮੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਯੋ ਅਹੇਸੁਂ.
ਤੇਨ ¶ ਚ ਸਮਯੇਨ ਤੇਸਂ ਸਹਾਯਕਾਨਂ ਸੇਟ੍ਠੀਨਂ ਕੁਲੂਪਕਾ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਇਸਯੋ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇ ਵਸਿਂਸੁ. ਤੇ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਲੋਣਮ੍ਬਿਲਸੇਵਨਤ੍ਥਾਯ ਮਨੁਸ੍ਸਪਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਅਥੇਕਸ੍ਮਿਂ ਵਾਰੇ ਗਿਮ੍ਹਸਮਯੇ ਮਨੁਸ੍ਸਪਥਂ ¶ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਨਿਰੁਦਕਮਹਾਕਨ੍ਤਾਰਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਕਨ੍ਤਾਰਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਮਹਨ੍ਤਂ ਨਿਗ੍ਰੋਧਰੁਕ੍ਖਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ – ‘‘ਯਾਦਿਸੋ ਅਯਂ ਰੁਕ੍ਖੋ, ਅਦ੍ਧਾ ਏਤ੍ਥ ਮਹੇਸਕ੍ਖਾਯ ਦੇਵਤਾਯ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਸਾਧੁ ਵਤਸ੍ਸ, ਸਚੇ ਨੋ ਪਾਨੀਯਂ ਵਾ ਭੋਜਨੀਯਂ ਵਾ ਦਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਦੇਵਤਾ ਇਸੀਨਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਇਮੇਸਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਵਿਟਪਨ੍ਤਰਤੋ ਨਙ੍ਗਲਸੀਸਮਤ੍ਤਂ ਉਦਕਧਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤੇਸਿ. ਇਸਿਗਣੋ ਰਜਤਕ੍ਖਨ੍ਧਸਦਿਸਂ ਉਦਕਵਟ੍ਟਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਜਨੇਹਿ ਉਦਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਦੇਵਤਾਯ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਰਿਭੋਗਉਦਕਂ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਇਦਂ ਪਨ ਅਗਾਮਕਂ ਮਹਾਅਰਞ੍ਞਂ, ਸਾਧੁ ਵਤਸ੍ਸ, ਸਚੇ ਨੋ ਆਹਾਰਮ੍ਪਿ ਦਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਦੇਵਤਾ ਇਸੀਨਂ ਉਪਸਂਕਪ੍ਪਨਵਸੇਨ ਦਿਬ੍ਬਾਨਿ ਯਾਗੁਖਜ੍ਜਕਾਦੀਨਿ ਦਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਸਿ. ਇਸਯੋ ਚਿਨ੍ਤਯਿਂਸੁ – ‘‘ਦੇਵਤਾਯ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਰਿਭੋਗਉਦਕਮ੍ਪਿ ਭੋਜਨਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਸਾਧੁ ਵਤਸ੍ਸ, ਸਚੇ ਨੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.
ਦੇਵਤਾ ਤੇਸਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਉਪਡ੍ਢਕਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਤੇ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਦੇਵਤੇ, ਮਹਤੀ ਤੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਕਿਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਧਿਗਤਾਸੀ’’ਤਿ? ਭਨ੍ਤੇ, ਨਾਤਿਮਹਨ੍ਤਂ ਪਰਿਤ੍ਤਕਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ. ਉਪਡ੍ਢਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਹਿ ਦੇਵਤਾਯ ਸਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਾ.
ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਕਿਰ ਗੇਹੇ ਅਯਂ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਕਾਰੋ ਅਹੋਸਿ. ਸੇਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਹਿ ਗੇਹੇ ਉਪੋਸਥਦਿਵਸੇਸੁ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਦਾਸਕਮ੍ਮਕਾਰੇ ਉਪਾਦਾਯ ਸਬ੍ਬੋ ਜਨੋ ਉਪੋਸਥਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਏਕਦਿਵਸਂ ਅਯਂ ਕਮ੍ਮਕਾਰੋ ਏਕਕੋਵ ਪਾਤੋ ਉਟ੍ਠਾਯ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਂ ਗਤੋ. ਮਹਾਸੇਟ੍ਠਿ ਨਿਵਾਪਂ ਲਭਨਮਨੁਸ੍ਸੇ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋ ਏਤਸ੍ਸੇਵੇਕਸ੍ਸ ਅਰਞ੍ਞਂ ਗਤਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਅਸ੍ਸ ਸਾਯਮਾਸਤ੍ਥਾਯ ਨਿਵਾਪਂ ਅਦਾਸਿ. ਭਤ੍ਤਕਾਰਿਕਾ ਦਾਸੀ ਏਕਸ੍ਸੇਵ ਭਤ੍ਤਂ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਤੋ ਆਗਤਸ੍ਸ ਭਤ੍ਤਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ, ਕਮ੍ਮਕਾਰੋ ਆਹ – ‘‘ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਦਿਵਸੇਸੁ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਗੇਹਂ ਏਕਸਦ੍ਦਂ ਅਹੋਸਿ, ਅਜ੍ਜ ਅਤਿਵਿਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਏਤ’’ਨ੍ਤਿ ¶ ? ਤਸ੍ਸ ਸਾ ਆਚਿਕ੍ਖਿ – ‘‘ਅਜ੍ਜ ¶ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਗੇਹੇ ਸਬ੍ਬੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਪੋਸਥਿਕਾ, ਮਹਾਸੇਟ੍ਠਿ ਤੁਯ੍ਹੇਵੇਕਸ੍ਸ ਨਿਵਾਪਂ ਅਦਾਸੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਅਮ੍ਮਾਤਿ? ਆਮ ਸਾਮੀਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਉਪੋਸਥਂ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਂ ਹੋਤਿ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਮਹਾਸੇਟ੍ਠਿਂ ਪੁਚ੍ਛ ਅਮ੍ਮਾਤਿ? ਤਾਯ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਮਹਾਸੇਟ੍ਠਿ ਆਹ – ‘‘ਸਕਲਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਉਪਡ੍ਢਕਮ੍ਮਂ ਪਨ ਹੋਤਿ, ਉਪੋਸਥਿਕੋ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ¶ . ਕਮ੍ਮਕਾਰੋ ਭਤ੍ਤਂ ਅਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਮੁਖਂ ਵਿਕ੍ਖਾਲੇਤ੍ਵਾ ਉਪੋਸਥਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿ. ਤਸ੍ਸ ਆਹਾਰਪਰਿਕ੍ਖੀਣਕਾਯਸ੍ਸ ਰਤ੍ਤਿਂ ਵਾਤੋ ਕੁਪ੍ਪਿ. ਸੋ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪਡ੍ਢਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ਮਹਾਵਟ੍ਟਨਿਅਟਵਿਯਂ ਨਿਗ੍ਰੋਧਰੁਕ੍ਖੇ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਇਸੀਨਂ ਆਰੋਚੇਸਿ.
ਇਸਯੋ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਮਯਂ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਧਮ੍ਮੋ, ਸਙ੍ਘੋਤਿ ਅਸੁਤਪੁਬ੍ਬਂ ਸਾਵਿਤਾ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨੁ ਖੋ ਲੋਕੇ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ? ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਕੁਹਿਂ ਵਸਤੀਤਿ? ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜੇਤਵਨੇ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ. ਇਸਯੋ ਤਿਟ੍ਠਥ ਤਾਵ ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਯਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਹਟ੍ਠਤੁਟ੍ਠਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਕੋਸਮ੍ਬਿਨਗਰਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ. ਮਹਾਸੇਟ੍ਠਿਨੋ, ‘‘ਇਸਯੋ ਆਗਤਾ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਕਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸ੍ਵੇ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਿਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਥ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਇਸਿਗਣਸ੍ਸ ਮਹਾਦਾਨਂ ਅਦਂਸੁ. ਇਸਯੋ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾਵ ਗਚ੍ਛਾਮਾਤਿ ਆਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਏਕਮ੍ਪਿ ਮਾਸਂ ਦ੍ਵੇਪਿ ਤਯੋਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋਪਿ ਮਾਸੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਥ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਵਾਰੇ ਹਿਯ੍ਯੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਜੇਵ ਗਚ੍ਛਾਮਾਤਿ ਵਦਥ, ਕਿਮਿਦਨ੍ਤਿ? ਆਮ ਗਹਪਤਯੋ ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਨ ਖੋ ਪਨ ਸਕ੍ਕਾ ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਰਾਯੋ ਵਿਦਿਤੁਂ, ਤੇਨ ਮਯਂ ਤੁਰਿਤਾ ਗਚ੍ਛਾਮਾਤਿ. ਤੇਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਯਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਾਮ, ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂਯੇਵ ਗਚ੍ਛਥਾਤਿ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਗਾਰਿਯਾ ਨਾਮ ਮਹਾਜਟਾ, ਤਿਟ੍ਠਥ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਮਯਂ ਪੁਰੇਤਰਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਦ੍ਵੇਪਿ ਦਿਵਸਾਨਿ ਅਵਸਿਤ੍ਵਾ ਤੁਰਿਤਗਮਨੇਨੇਵ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਜੇਤਵਨਵਿਹਾਰੇ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਮੇਵ ਅਗਮਂਸੁ. ਸਤ੍ਥੁ ਮਧੁਰਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਵ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ.
ਤੇਪਿ ¶ ਤਯੋ ਸੇਟ੍ਠਿਨੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਸਕਟਸਤੇਹਿ ਸਪ੍ਪਿਮਧੁਫਾਣਿਤਾਦੀਨਿ ਚੇਵ ਪਟ੍ਟੁਨ੍ਨਦੁਕੂਲਾਦੀਨਿ ਚ ਆਦਾਯ ਕੋਸਮ੍ਬਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਜੇਤਵਨਸਾਮਨ੍ਤੇ ਖਨ੍ਧਾਵਾਰਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਸਹਾਯਕਾਨਂ ਮਧੁਰਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਸਿ. ਤੇ ਬਲਵਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ¶ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਮਹਾਦਾਨਂ ਅਦਂਸੁ. ਪੁਨ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇਤਿ ਏਵਂ ਅਡ੍ਢਮਾਸਂ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਜਨਪਦਂ ਆਗਮਨਾਯ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਪਾਦਮੂਲੇ ਨਿਪਜ੍ਜਿਂਸੁ. ਭਗਵਾ, ‘‘ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰੇ ਖੋ ਗਹਪਤਯੋ ਤਥਾਗਤਾ ਅਭਿਰਮਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਦਿਨ੍ਨਾ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਗਹਪਤਯੋ ¶ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਾ ਨੋ ਭਗਵਤਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਿ ਦਸਬਲਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਯੋਜਨੇ ਯੋਜਨੇ ਠਾਨੇ ਵਿਹਾਰਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਕੋਸਮ੍ਬਿਂ ਪਤ੍ਵਾ, ‘‘ਲੋਕੇ ਬੁਦ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਕਥਯਿਂਸੁ. ਤਯੋਪਿ ਜਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਰਾਮੇ ਮਹਨ੍ਤਂ ਧਨਪਰਿਚ੍ਚਾਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਵਸਨਤ੍ਥਾਯ ਵਿਹਾਰੇ ਕਾਰਾਪਯਿਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੇਟ੍ਠਿਨਾ ਕਾਰਿਤੋ ਕੁਕ੍ਕੁਟਾਰਾਮੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ. ਪਾਵਾਰਿਕਸੇਟ੍ਠਿਨਾ ਅਮ੍ਬਵਨੇ ਕਾਰਿਤੋ ਪਾਵਾਰਿਕਮ੍ਬਵਨੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ. ਘੋਸਿਤੇਨ ਕਾਰਿਤੋ ਘੋਸਿਤਾਰਾਮੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਘੋਸਿਤਸੇਟ੍ਠਿਨਾ ਕਾਰਿਤੇ ਆਰਾਮੇ’’ਤਿ.
ਭਣ੍ਡਨਜਾਤਾਤਿਆਦੀਸੁ ਕਲਹਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੋ ਭਣ੍ਡਨਂ ਨਾਮ, ਤਂ ਜਾਤਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਭਣ੍ਡਨਜਾਤਾ. ਹਤ੍ਥਪਰਾਮਾਸਾਦਿਵਸੇਨ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤੋ ਕਲਹੋ ਜਾਤੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਕਲਹਜਾਤਾ. ਵਿਰੁਦ੍ਧਭੂਤਂ ਵਾਦਨ੍ਤਿ ਵਿਵਾਦਂ, ਤਂ ਆਪਨ੍ਨਾਤਿ ਵਿਵਾਦਾਪਨ੍ਨਾ. ਮੁਖਸਤ੍ਤੀਹੀਤਿ ਵਾਚਾਸਤ੍ਤੀਹਿ. ਵਿਤੁਦਨ੍ਤਾਤਿ ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਾ. ਤੇ ਨ ਚੇਵ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਿ ਨ ਚ ਸਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਉਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇ ਅਤ੍ਥਞ੍ਚ ਕਾਰਣਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਨੇਵ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਜਾਨਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਸਚੇਪਿ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ਆਰਭਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਸਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਨ ਉਪੇਨ੍ਤਿ, ਜਾਨਿਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਜ੍ਝਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਨਿਜ੍ਝਤ੍ਤੀਤਿ ਸਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵੇਵਚਨਮੇਵੇਤਂ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤੇ ਭਣ੍ਡਨਜਾਤਾ ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ? ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ.
ਦ੍ਵੇ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਆਵਾਸੇ ਵਸਨ੍ਤਿ ਵਿਨਯਧਰੋ ਚ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕੋ ਚ. ਤੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਏਕਦਿਵਸਂ ¶ ਵਚ੍ਚਕੁਟਿਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਆਚਮਨਉਦਕਾਵਸੇਸਂ ਭਾਜਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾਵ ਨਿਕ੍ਖਮਿ. ਵਿਨਯਧਰੋ ਪਚ੍ਛਾ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਤਂ ਉਦਕਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਆਵੁਸੋ, ਤਯਾ ਇਦਂ ਉਦਕਂ ਠਪਿਤਨ੍ਤਿ? ਆਮ, ਆਵੁਸੋਤਿ. ਤ੍ਵਮੇਤ੍ਥ ਆਪਤ੍ਤਿਭਾਵਂ ਨ ਜਾਨਾਸੀਤਿ? ਆਮ ਨ ਜਾਨਾਮੀਤਿ. ਹੋਤਿ, ਆਵੁਸੋ, ਏਤ੍ਥ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ. ਸਚੇ ਹੋਤਿ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਤੇ, ਆਵੁਸੋ, ਅਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਅਸਤਿਯਾ ਕਤਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਤੇ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ. ਸੋ ਤਸ੍ਸਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਦਿਟ੍ਠਿ ਅਹੋਸਿ.
ਵਿਨਯਧਰੋ ¶ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਸ੍ਸਿਤਕਾਨਂ, ‘‘ਅਯਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕੋ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਮਾਨੋਪਿ ਨ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਿਤਕੇ ਦਿਸ੍ਵਾ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਭਾਵਂ ਨ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤੇ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਸੋ ¶ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਅਯਂ ਵਿਨਯਧਰੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ‘ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ‘ਆਪਤ੍ਤੀ’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਮੁਸਾਵਾਦੀ ਏਸੋ’’ਤਿ. ਤੇ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਮੁਸਾਵਾਦੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਕਲਹਂ ਵਡ੍ਢਯਿਂਸੁ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਏਤਂ, ‘‘ਇਧ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਣ੍ਡਨਜਾਤਾ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਂ ਅਵੋਚ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਨੇਵ ਪਿਯਕਮ੍ਯਤਾਯ ਨ ਭੇਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ, ਅਥ ਖੋ ਅਤ੍ਥਕਾਮਤਾਯ ਹਿਤਕਾਮਤਾਯ. ਸਾਮਗ੍ਗਿਕਾਰਕੋ ਕਿਰੇਸ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਯਥਾ ਇਮੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਿਵਾਦਂ ਆਰਦ੍ਧਾ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਮਯਾ, ਨਾਪਿ ਅਞ੍ਞੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਮਗ੍ਗਾ ਕਾਤੁਂ, ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ ਅਪ੍ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋ ਭਗਵਾ ਸਯਂ ਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਏਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਖਨ੍ਤਿਮੇਤ੍ਤਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਸਾਮਗ੍ਗਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਕਾਮਤਾਯ ਹਿਤਕਾਮਤਾਯ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਵੋਚ.
੪੯੨. ਛਯਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਸਾਰਣੀਯਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਕਲਹਭਣ੍ਡਨਵਸੇਨ ਦੇਸਨਾ ਆਰਦ੍ਧਾ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਛ ਸਾਰਣੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਆਗਤਾਤਿ ਏਵਮਿਦਂ ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਸੁਤ੍ਤਂ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾਵ ਗਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਰਣੀਯਾਤਿ ਸਰਿਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਾ ਅਦ੍ਧਾਨੇ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਪਿ ਨ ਪਮੁਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਾ. ਯੋ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪੂਰੇਤਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨਂ ਪਿਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਪਿਯਕਰਣਾ. ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਗਰੁਕਰਣਾ. ਸਙ੍ਗਹਾਯਾਤਿ ਸਙ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ. ਅਵਿਵਾਦਾਯਾਤਿ ਅਵਿਵਾਦਨਤ੍ਥਾਯ. ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾਤਿ ਸਮਗ੍ਗਭਾਵਤ੍ਥਾਯ ¶ . ਏਕੀਭਾਵਾਯਾਤਿ ਏਕੀਭਾਵਤ੍ਥਾਯ ਨਿਨ੍ਨਾਨਾਕਰਣਾਯ. ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ. ਵਚੀਕਮ੍ਮਮਨੋਕਮ੍ਮੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਇਮਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਸੇਨ ਆਗਤਾਨਿ, ਗਿਹੀਸੁਪਿ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿਯੇਵ. ਭਿਕ੍ਖੂਨਞ੍ਹਿ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੇਨ ਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕਧਮ੍ਮਪੂਰਣਂ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ. ਗਿਹੀਨਂ ਚੇਤਿਯਵਨ੍ਦਨਤ੍ਥਾਯ ਬੋਧਿਵਨ੍ਦਨਤ੍ਥਾਯ ਸਙ੍ਘਨਿਮਨ੍ਤਨਤ੍ਥਾਯ ਗਮਨਂ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਟ੍ਠੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਪਤ੍ਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਆਸਨਪਞ੍ਞਾਪਨਂ ਅਨੁਗਮਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕਂ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ.
ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ¶ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੇਨ ਆਚਾਰਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਕਥਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਤੇਪਿਟਕਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਮੇਤ੍ਤਂ ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ. ਗਿਹੀਨਞ੍ਚ, ‘‘ਚੇਤਿਯਵਨ੍ਦਨਤ੍ਥਾਯ ਗਚ੍ਛਾਮ, ਬੋਧਿਵਨ੍ਦਨਤ੍ਥਾਯ ਗਚ੍ਛਾਮ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ, ਪਦੀਪਮਾਲਾਪੁਪ੍ਫਪੂਜਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ, ਤੀਣਿ ਸੁਚਰਿਤਾਨਿ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਾਮ, ਸਲਾਕਭਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਦਸ੍ਸਾਮ, ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਿਕਂ ਦਸ੍ਸਾਮ, ਅਜ੍ਜ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ¶ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯੇ ਦਸ੍ਸਾਮ, ਸਙ੍ਘਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਖਾਦਨੀਯਾਦੀਨਿ ਸਂਵਿਦਹਥ, ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਪੇਥ, ਪਾਨੀਯਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਥ, ਸਙ੍ਘਂ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਨੇਥ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਛਨ੍ਦਜਾਤਾ ਉਸ੍ਸਾਹਜਾਤਾ ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿਆਦਿਕਥਨਕਾਲੇ ਮੇਤ੍ਤਂ ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ.
ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਤੋਵ ਉਟ੍ਠਾਯ ਸਰੀਰਪਟਿਜਗ੍ਗਨਂ ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣਵਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਵਿਤ੍ਤਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸੁਖੀ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਅਵੇਰਾ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਝਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤਨਂ ਮੇਤ੍ਤਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ. ਗਿਹੀਨਂ ‘‘ਅਯ੍ਯਾ ਸੁਖੀ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਅਵੇਰਾ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਝਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤਨਂ ਮੇਤ੍ਤਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ.
ਆਵਿ ਚੇਵ ਰਹੋ ਚਾਤਿ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਚ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਨਵਕਾਨਂ ਚੀਵਰਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਸਹਾਯਭਾਵੂਪਗਮਨਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ. ਥੇਰਾਨਂ ਪਨ ਪਾਦਧੋਵਨਵਨ੍ਦਨਬੀਜਨਦਾਨਾਦਿਭੇਦਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ. ਉਭਯੇਹਿਪਿ ਦੁਨ੍ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨਂ ਦਾਰੁਭਣ੍ਡਾਦੀਨਂ ਤੇਸੁ ਅਵਮਞ੍ਞਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ¶ ਦੁਨ੍ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਯ ਪਟਿਸਾਮਨਂ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ. ਦੇਵਤ੍ਥੇਰੋ ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋਤਿ ਏਵਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਵਚਨਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤ੍ਤਂ ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ. ਵਿਹਾਰੇ ਅਸਨ੍ਤਂ ਪਨ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਕੁਹਿਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦੇਵਤ੍ਥੇਰੋ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਕਦਾ ਨੁ ਖੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਏਵਂ ਮਮਾਯਨਵਚਨਂ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤ੍ਤਂ ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ. ਮੇਤ੍ਤਾਸਿਨੇਹਸਿਨਿਦ੍ਧਾਨਿ ਪਨ ਨਯਨਾਨਿ ਉਮ੍ਮੀਲੇਤ੍ਵਾ ਸੁਪ੍ਪਸਨ੍ਨੇਨ ਮੁਖੇਨ ਓਲੋਕਨਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤ੍ਤਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ. ਦੇਵਤ੍ਥੇਰੋ, ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਅਰੋਗੋ ਹੋਤੁ ਅਪ੍ਪਾਬਾਧੋਤਿ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਣਂ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤ੍ਤਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ.
ਲਾਭਾਤਿ ਚੀਵਰਾਦਯੋ ਲਦ੍ਧਪਚ੍ਚਯਾ. ਧਮ੍ਮਿਕਾਤਿ ਕੁਹਨਾਦਿਭੇਦਂ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਂ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਵਤ੍ਤੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਪਤ੍ਤਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋਟਿਯਾ ਪਤ੍ਤੇ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋਗਤਂ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਕਟਚ੍ਛੁਭਿਕ੍ਖਾਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ. ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਭਤ੍ਤਭੋਗੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਵੇ ਪਟਿਵਿਭਤ੍ਤਾਨਿ ¶ ਨਾਮ ਆਮਿਸਪਟਿਵਿਭਤ੍ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਪਟਿਵਿਭਤ੍ਤਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ, ‘‘ਏਤ੍ਤਕਂ ਦਸ੍ਸਾਮਿ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਨ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਵਿਭਜਨਂ ਆਮਿਸਪਟਿਵਿਭਤ੍ਤਂ ਨਾਮ. ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਨ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਵਿਭਜਨਂ ਪਨ ਪੁਗ੍ਗਲਪਟਿਵਿਭਤ੍ਤਂ ਨਾਮ. ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਅਕਤ੍ਵਾ ਯੋ ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਭਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਅਯਂ ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਭਤ੍ਤਭੋਗੀ ਨਾਮ.
ਸੀਲਵਨ੍ਤੇਹਿ ¶ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਹਿ ਸਾਧਾਰਣਭੋਗੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਾਧਾਰਣਭੋਗਿਨੋ ਇਦਂ ਲਕ੍ਖਣਂ, ਯਂ ਯਂ ਪਣੀਤਂ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਂ ਤਂ ਨੇਵ ਲਾਭੇਨ ਲਾਭਂ ਜਿਗੀਸਨਾਮੁਖੇਨ ਗਿਹੀਨਂ ਦੇਤਿ, ਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ; ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਵ ਸਙ੍ਘੇਨ ਸਾਧਾਰਣਂ ਹੋਤੂਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਡਿਂ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਸਙ੍ਘਸਨ੍ਤਕਂ ਵਿਯ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਇਦਂ ਪਨ ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮਂ ਕੋ ਪੂਰੇਤਿ, ਕੋ ਨ ਪੂਰੇਤੀਤਿ? ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਤਾਵ ਨ ਪੂਰੇਤਿ. ਨ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਸੀਲਵਨ੍ਤਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲੋ ਪਨ ਵਤ੍ਤਂ ਅਖਣ੍ਡੇਨ੍ਤੋ ਪੂਰੇਤਿ.
ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਵਤ੍ਤਂ – ਯੋ ਹਿ ਓਦਿਸ੍ਸਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਾਤੁ ਵਾ ਪਿਤੁ ਵਾ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾਦੀਨਂ ਵਾ ਦੇਤਿ, ਸੋ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਦੇਤਿ, ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮੋ ¶ ਪਨਸ੍ਸ ਨ ਹੋਤਿ, ਪਲਿਬੋਧਜਗ੍ਗਨਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮੋ ਹਿ ਮੁਤ੍ਤਪਲਿਬੋਧਸ੍ਸੇਵ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤੇਨ ਪਨ ਓਦਿਸ੍ਸਕਂ ਦੇਨ੍ਤੇਨ ਗਿਲਾਨਗਿਲਾਨੁਪਟ੍ਠਾਕਆਗਨ੍ਤੁਕਗਮਿਕਾਨਞ੍ਚੇਵ ਨਵਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਚ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਏਤੇਸਂ ਦਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਂ ਥੇਰਾਸਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਥੋਕਂ ਥੋਕਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਯੋ ਯਤ੍ਤਕਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਤਕਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਵਸਿਟ੍ਠੇ ਅਸਤਿ ਪੁਨ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਾਸਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਂ ਯਂ ਪਣੀਤਂ, ਤਂ ਤਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸੇਸਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ‘‘ਸੀਲਵਨ੍ਤੇਹੀ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਅਦਾਤੁਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਅਯਂ ਪਨ ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮੋ ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਸੁਪੂਰੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਅਸਿਕ੍ਖਿਤਾਯ ਪਰਿਸਾਯ. ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤਾਯ ਹਿ ਪਰਿਸਾਯ ਯੋ ਅਞ੍ਞਤੋ ਲਭਤਿ, ਸੋ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਅਞ੍ਞਤੋ ਅਲਭਨ੍ਤੋਪਿ ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਨ ਅਤਿਰੇਕਂ. ਅਯਞ੍ਚ ਪਨ ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮੋ ਏਵਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਲਦ੍ਧਂ ਲਦ੍ਧਂ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਦ੍ਵਾਦਸਹਿ ਵਸ੍ਸੇਹਿ ਪੂਰਤਿ, ਨ ਤਤੋ ਓਰਂ. ਸਚੇ ਹਿ ਦ੍ਵਾਦਸਮੇਪਿ ਵਸ੍ਸੇ ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮਪੂਰਕੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪੂਰਂ ਪਤ੍ਤਂ ਆਸਨਸਾਲਾਯਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਹਾਯਿਤੁਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਕਸ੍ਸੇਸੋ ਪਤ੍ਤੋਤਿ? ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮਪੂਰਕਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ – ‘‘ਆਹਰਥ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ¶ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਵਿਚਾਰੇਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਚ ਰਿਤ੍ਤਪਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤਿ. ਅਥ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਰਿਤ੍ਤਪਤ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਅਸੇਸੇਤ੍ਵਾਵ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਂਸੂ’’ਤਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮੋ ਭਿਜ੍ਜਤਿ, ਪੁਨ ਦ੍ਵਾਦਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਪੂਰੇਤਬ੍ਬੋ ¶ ਹੋਤਿ, ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਰਿਵਾਸਸਦਿਸੋ ਹੇਸ. ਸਕਿਂ ਖਣ੍ਡੇ ਜਾਤੇ ਪੁਨ ਪੂਰੇਤਬ੍ਬੋਵ. ਯੋ ਪਨ, ‘‘ਲਾਭਾ ਵਤ ਮੇ, ਸੁਲਦ੍ਧਂ ਵਤ ਮੇ, ਯਸ੍ਸ ਮੇ ਪਤ੍ਤਗਤਂ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾਵ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਜਨੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪੁਣ੍ਣੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ.
ਏਵਂ ਪੂਰਿਤਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਨ ਨੇਵ ਇਸ੍ਸਾ, ਨ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਸੁਲਭਪਚ੍ਚਯੋ; ਪਤ੍ਤਗਤਮਸ੍ਸ ਦੀਯਮਾਨਮ੍ਪਿ ਨ ਖੀਯਤਿ, ਭਾਜਨੀਯਭਣ੍ਡਟ੍ਠਾਨੇ ਅਗ੍ਗਭਣ੍ਡਂ ਲਭਤਿ, ਭਯੇ ਵਾ ਛਾਤਕੇ ਵਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਦੇਵਤਾ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ.
ਤਤ੍ਰਿਮਾਨਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ – ਲੇਣਗਿਰਿਵਾਸੀ ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਮਹਾਗਿਰਿਗਾਮਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸਤਿ. ਪਞ੍ਞਾਸ ਮਹਾਥੇਰਾ ਨਾਗਦੀਪਂ ¶ ਚੇਤਿਯਵਨ੍ਦਨਤ੍ਥਾਯ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਗਿਰਿਗਾਮੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਲਦ੍ਧਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਂਸੁ. ਥੇਰੋ ਪਵਿਸਨ੍ਤੋ ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਲਦ੍ਧਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ? ਵਿਚਰਿਮ੍ਹਾ, ਆਵੁਸੋਤਿ. ਸੋ ਅਲਦ੍ਧਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਯਾਵਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਗਚ੍ਛਾਮਿ, ਤਾਵ ਇਧੇਵ ਹੋਥਾ’’ਤਿ. ਮਯਂ, ਆਵੁਸੋ, ਪਞ੍ਞਾਸ ਜਨਾ ਪਤ੍ਤਤੇਮਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਲਭਿਮ੍ਹਾਤਿ. ਨੇਵਾਸਿਕਾ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਟਿਬਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਲਭਨ੍ਤਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਮਗ੍ਗਸਭਾਵਂ ਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ. ਥੇਰਾ ਆਗਮਿਂਸੁ. ਥੇਰੋ ਗਾਮਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਧੁਰਗੇਹੇਯੇਵ ਮਹਾਉਪਾਸਿਕਾ ਖੀਰਭਤ੍ਤਂ ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਓਲੋਕਯਮਾਨਾ ਠਿਤਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਸੋ ਤਂ ਆਦਾਯ ਥੇਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ‘‘ਗਣ੍ਹਥ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰਮਾਹ. ਥੇਰੋ, ‘‘ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਏਤ੍ਤਕੇਹਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਲਦ੍ਧਂ, ਅਯਂ ਸੀਘਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤੋ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ ਸੇਸਾਨਂ ਮੁਖਂ ਓਲੋਕੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਓਲੋਕਨਾਕਾਰੇਨੇਵ ਞਤ੍ਵਾ – ‘‘ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਲਦ੍ਧਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ, ਨਿਕ੍ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾ ਗਣ੍ਹਥ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਦਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਭੁਞ੍ਜਿ.
ਅਥ ਨਂ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾਵਸਾਨੇ ਥੇਰਾ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ – ‘‘ਕਦਾ, ਆਵੁਸੋ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੀ’’ਤਿ? ਨਤ੍ਥਿ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੋਤਿ. ਝਾਨਲਾਭੀਸਿ, ਆਵੁਸੋਤਿ? ਏਤਮ੍ਪਿ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਤ੍ਥੀਤਿ. ਨਨੁ, ਆਵੁਸੋ, ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਨ੍ਤਿ? ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪੂਰਿਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਮੇ ¶ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪੂਰਿਤਕਾਲਤੋ ¶ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਚੇਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਹੋਤਿ, ਪਤ੍ਤਗਤਂ ਨ ਖੀਯਤੀਤਿ. ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਸਪ੍ਪੁਰਿਸ, ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਮਿਦਂ ਤੁਯ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਤਾਵ ਪਤ੍ਤਗਤਂ ਨ ਖੀਯਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਤ੍ਥੁ.
ਅਯਮੇਵ ਪਨ ਥੇਰੋ ਚੇਤਿਯਪਬ੍ਬਤੇ ਗਿਰਿਭਣ੍ਡਮਹਾਪੂਜਾਯ ਦਾਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਕਿਂ ਵਰਭਣ੍ਡ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਦ੍ਵੇ ਸਾਟਕਾ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ. ਏਤੇ ਮਯ੍ਹਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਮਚ੍ਚੋ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਏਕੋ ਦਹਰੋ ਏਵਂ ਵਦਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਦਹਰਸ੍ਸੇਵਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਮਹਾਥੇਰਾਨਂ ਪਨ ਸੁਖੁਮਸਾਟਕਾ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ, ‘‘ਮਹਾਥੇਰਾਨਂ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਠਿਤੇ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕੇ ਠਪਿਤਾਪਿ ਤੇ ਸਾਟਕਾ ਹਤ੍ਥਂ ਨਾਰੋਹਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਵ ਆਰੋਹਨ੍ਤਿ. ਦਹਰਸ੍ਸ ਦਾਨਕਾਲੇ ਪਨ ਹਤ੍ਥਂ ਆਰੁਲ਼੍ਹਾ. ਸੋ ¶ ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਮਚ੍ਚਸ੍ਸ ਮੁਖਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਦਹਰਂ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਦਹਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਕਦਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਪਰਿਯਾਯੇਨਪਿ ਅਸਨ੍ਤਂ ਅਵਦਨ੍ਤੋ, ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਮਯ੍ਹਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਨਨੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਅਵਚੁਤ੍ਥਾਤਿ? ਆਮ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮਪੂਰਕੋ ਅਹਂ, ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪੂਰਿਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭਾਜਨੀਯਭਣ੍ਡਟ੍ਠਾਨੇ ਅਗ੍ਗਭਣ੍ਡਂ ਪਾਪੁਣਾਤੀਤਿ. ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਮਿਦਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਨ੍ਤਿ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਇਦਂ ਭਾਜਨੀਯਭਣ੍ਡਟ੍ਠਾਨੇ ਅਗ੍ਗਭਣ੍ਡਂ ਪਾਪੁਣਾਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਤ੍ਥੁ.
ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਤਿਸ੍ਸਭਯੇ ਪਨ ਭਾਤਰਗਾਮਵਾਸਿਨੋ ਨਾਗਤ੍ਥੇਰਿਯਾ ਅਨਾਰੋਚੇਤ੍ਵਾਵ ਪਲਾਯਿਂਸੁ. ਥੇਰੀ ਪਚ੍ਚੂਸਕਾਲੇ, ‘‘ਅਤਿਵਿਯ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸੋ ਗਾਮੋ, ਉਪਧਾਰੇਥ ਤਾਵਾ’’ਤਿ ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਆਹ. ਤਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਗਤਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਆਗਮ੍ਮ ਥੇਰਿਯਾ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਸਾ ਸੁਤ੍ਵਾ, ‘‘ਮਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਤੇਸਂ ਗਤਭਾਵਂ ਚਿਨ੍ਤਯਿਤ੍ਥ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਦ੍ਦੇਸਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੇਸੁਯੇਵ ਯੋਗਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵੇਲਾਯ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਦ੍ਵਾਦਸਮਾ ਗਾਮਦ੍ਵਾਰੇ ਨਿਗ੍ਰੋਧਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਰੁਕ੍ਖੇ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾ ਦ੍ਵਾਦਸਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਦਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਯ੍ਯੇ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਮਾ ਗਚ੍ਛਥ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਇਧੇਵ ਏਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਥੇਰਿਯਾ ਪਨ ਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤਾ ¶ ਨਾਗਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ. ਸੋ, ‘‘ਮਹਨ੍ਤਂ ਭਯਂ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਇਧ ਯਾਪੇਤੁਂ, ਪਰਤੀਰਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਤਦ੍ਵਾਦਸਮੋਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਥੇਰਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਭਾਤਰਗਾਮਂ ਆਗਤੋ. ਥੇਰੀ, ‘‘ਥੇਰਾ ਆਗਤਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਕਿਂ ਅਯ੍ਯਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸੋ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿ. ਸਾ, ‘‘ਅਜ੍ਜ ਏਕਦਿਵਸਂ ਵਿਹਾਰੇਯੇਵ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਸ੍ਵੇਵ ਗਮਿਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਥੇਰਾ ਵਿਹਾਰਂ ਅਗਮਂਸੁ.
ਥੇਰੀ ¶ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਇਮਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਥੇਰੋ, ‘‘ਵਟ੍ਟਿਸ੍ਸਤਿ ਥੇਰੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਧਮ੍ਮਿਕੋ ਤਾਤਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ¶ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥਾਤਿ. ਵਟ੍ਟਿਸ੍ਸਤਿ ਥੇਰੀਤਿ. ਸਾ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇ ਖਿਪਿ, ਪਤ੍ਤੋ ਆਕਾਸੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਥੇਰੋ, ‘‘ਸਤ੍ਤਤਾਲਮਤ੍ਤੇ ਠਿਤਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਭਤ੍ਤਮੇਵ, ਥੇਰੀਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਭਯਂ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਭਯੇ ਵੂਪਸਨ੍ਤੇ ਅਰਿਯਵਂਸਂ ਕਥਯਮਾਨੋ, ‘ਭੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਭਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵੀਤਿਨਾਮਯਿਤ੍ਥਾ’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਨੁਵਦਿਯਮਾਨੋ ਸਨ੍ਥਮ੍ਭੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਹੋਥ ਥੇਰਿਯੋ’’ਤਿ ਮਗ੍ਗਂ ਆਰੁਹਿ.
ਰੁਕ੍ਖਦੇਵਤਾਪਿ, ‘‘ਸਚੇ ਥੇਰੋ ਥੇਰਿਯਾ ਹਤ੍ਥਤੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਨਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਸਚੇ ਪਨ ਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਨਿਵਤ੍ਤੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤਯਮਾਨਾ ਠਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਗਮਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰੁਕ੍ਖਾ ਓਰੁਯ੍ਹ ਪਤ੍ਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦੇਥਾਤਿ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂਯੇਵ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਦਤ੍ਵਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਦਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ, ਦ੍ਵਾਦਸ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਉਪਟ੍ਠਹਿ. ਇਦਂ ਦੇਵਤਾ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਤ੍ਥੁ, ਤਤ੍ਰ ਹਿ ਥੇਰੀ ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮਪੂਰਿਕਾ ਅਹੋਸਿ.
ਅਖਣ੍ਡਾਨੀਤਿਆਦੀਸੁ ਯਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸੁ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਵਾ ਅਨ੍ਤੇ ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਭਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸੀਲਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਛਿਨ੍ਨਸਾਟਕੋ ਵਿਯ ਖਣ੍ਡਂ ਨਾਮ. ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਵੇਮਜ੍ਝੇ ਭਿਨ੍ਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ ਛਿਦ੍ਦਸਾਟਕੋ ਵਿਯ ਛਿਦ੍ਦਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਦ੍ਵੇ ਤੀਣਿ ਭਿਨ੍ਨਾਨਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਿਟ੍ਠਿਯਂ ਵਾ ਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਵਾ ਉਟ੍ਠਿਤੇਨ ਵਿਸਭਾਗਵਣ੍ਣੇਨ ਕਾਲ਼ਰਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਵਣ੍ਣਾ ਗਾਵੀ ਵਿਯ ਸਬਲਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਭਿਨ੍ਨਾਨਿ, ਤਸ੍ਸ ¶ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਵਿਸਭਾਗਬਿਨ੍ਦੁਚਿਤ੍ਰਾ ਗਾਵੀ ਵਿਯ ਕਮ੍ਮਾਸਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਅਭਿਨ੍ਨਾਨਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਾਨਿ ਸੀਲਾਨਿ ਅਖਣ੍ਡਾਨਿ ਅਚ੍ਛਿਦ੍ਦਾਨਿ ਅਸਬਲਾਨਿ ਅਕਮ੍ਮਾਸਾਨਿ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਾਨਿ ਪਨੇਤਾਨਿ ਤਣ੍ਹਾਦਾਸਬ੍ਯਤੋ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਭੁਜਿਸ੍ਸਭਾਵਕਰਣਤੋ ਭੁਜਿਸ੍ਸਾਨਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਪਸਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞੁਪ੍ਪਸਤ੍ਥਾਨਿ. ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਅਪਰਾਮਟ੍ਠਤ੍ਤਾ, ‘‘ਇਦਂ ਨਾਮ ਤ੍ਵਂ ਆਪਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਕੇਨਚਿ ਪਰਾਮਟ੍ਠੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਚ ਅਪਰਾਮਟ੍ਠਾਨਿ. ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਂ ਵਾ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਂ ਵਾ ਸਂਵਤ੍ਤਯਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮਾਧਿਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਾਨੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਸੀਲਸਾਮਞ੍ਞਗਤੋ ¶ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਦਿਸਾਭਾਗੇਸੁ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮਾਨਭਾਵੂਪਗਤਸੀਲੋ ਵਿਹਰਤਿ ¶ . ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦੀਨਞ੍ਹਿ ਸੀਲਂ ਸਮੁਦ੍ਦਨ੍ਤਰੇਪਿ ਦੇਵਲੋਕੇਪਿ ਵਸਨ੍ਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦੀਨਂ ਸੀਲੇਨ ਸਮਾਨਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਮਗ੍ਗਸੀਲੇ ਨਾਨਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਯਾਯਂ ਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਅਰਿਯਾਤਿ ਨਿਦ੍ਦੋਸਾ. ਨਿਯ੍ਯਾਤੀਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ. ਤਕ੍ਕਰਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋ ਤਥਾਕਾਰੀ ਹੋਤਿ. ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਾਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਤ੍ਥਂ. ਦਿਟ੍ਠਿਸਾਮਞ੍ਞਗਤੋਤਿ ਸਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਭਾਵਂ ਉਪਗਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਜੇਟ੍ਠਕਂ. ਸਬ੍ਬਗੋਪਾਨਸਿਯੋ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਸਙ੍ਗਾਹਿਕਂ. ਸਬ੍ਬਗੋਪਾਨਸੀਨਂ ਸਙ੍ਘਾਟਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਸਙ੍ਘਾਟਨਿਕਂ. ਸਙ੍ਘਾਟਨਿਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਦਿਦਂ ਕੂਟਨ੍ਤਿ ਯਮੇਤਂ ਕੂਟਾਗਾਰਕਣ੍ਣਿਕਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੂਟਂ ਨਾਮ. ਪਞ੍ਚਭੂਮਿਕਾਦਿਪਾਸਾਦਾ ਹਿ ਕੂਟਬਦ੍ਧਾਵ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਤਿਤੇ ਮਤ੍ਤਿਕਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪਤਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ. ਏਵਮੇਵ ਖੋਤਿ ਯਥਾ ਕੂਟਂ ਕੂਟਾਗਾਰਸ੍ਸ, ਏਵਂ ਇਮੇਸਮ੍ਪਿ ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮਾਨਂ ਯਾ ਅਯਂ ਅਰਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਿ, ਸਾ ਅਗ੍ਗਾ ਚ ਸਙ੍ਗਾਹਿਕਾ ਚ ਸਙ੍ਘਾਟਨਿਯਾ ਚਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ.
੪੯੩. ਕਥਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਾਯਂ ਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਏਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਾਯਂ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਦਿਟ੍ਠਿ ਅਰਿਯਾ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿ ਤਕ੍ਕਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਸਾ ਕਥਂ ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਨਿਯ੍ਯਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋਵ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਪਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋਯੇਵ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਸੁਪ੍ਪਣਿਹਿਤਂ ਮੇ ਮਾਨਸਨ੍ਤਿ ਮਯ੍ਹਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਠਪਿਤਂ. ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਬੋਧਾਯਾਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਬੋਧਤ੍ਥਾਯ. ਅਰਿਯਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਤਂ ਞਾਣਂ ਯਸ੍ਮਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯੇਸਂ ਪਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੋਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੇਸਂਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਨ ¶ ਅਞ੍ਞੇਸਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ਪਨ ਅਭਾਵਤੋ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੇਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਵਾਰੇਸੁ.
੪੯੪. ਲਭਾਮਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਸਮਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤੇ ਸਮਥਂ ਲਭਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਮਥੋਤਿ ਏਕਗ੍ਗਤਾ. ਨਿਬ੍ਬੁਤੀਤਿ ਕਿਲੇਸਵੂਪਸਮੋ.
੪੯੫. ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾਤਿ ਏਵਰੂਪਾਯ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਦਿਟ੍ਠਿਯਾ.
੪੯੬. ਧਮ੍ਮਤਾਯਾਤਿ ਸਭਾਵੇਨ. ਧਮ੍ਮਤਾ ਏਸਾਤਿ ਸਭਾਵੋ ¶ ਏਸ. ਵੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਵਸੇਨ ¶ ਵਾ ਦੇਸਨਾਯ ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਾਨਂ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਹਿ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਗਰੁਕਾਪਤ੍ਤੀਸੁ ਕੁਟਿਕਾਰਸਦਿਸਂ, ਲਹੁਕਾਪਤ੍ਤੀਸੁ ਸਹਸੇਯ੍ਯਾਦਿਸਦਿਸਂ ਅਚਿਤ੍ਤਕਾਪਤ੍ਤਿਂਯੇਵ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਅਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ, ਨੋ ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ, ਆਪਨ੍ਨਂ ਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਥ ਖੋ ਨਂ ਖਿਪ੍ਪਮੇਵਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਦਹਰੋਤਿ ਤਰੁਣੋ. ਕੁਮਾਰੋਤਿ ਨ ਮਹਲ੍ਲਕੋ. ਮਨ੍ਦੋਤਿ ਚਕ੍ਖੁਸੋਤਾਦੀਨਂ ਮਨ੍ਦਤਾਯ ਮਨ੍ਦੋ. ਉਤ੍ਤਾਨਸੇਯ੍ਯਕੋਤਿ ਅਤਿਦਹਰਤਾਯ ਉਤ੍ਤਾਨਸੇਯ੍ਯਕੋ, ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਵਾ ਵਾਮੇਨ ਵਾ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸਯਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਙ੍ਗਾਰਂ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾਤਿ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਪਸਾਰਿਤੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਵਾ ਪਾਦੇਨ ਵਾ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ. ਏਵਂ ਫੁਸਨ੍ਤਾਨਂ ਪਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਨ ਸੀਘਂ ਹਤ੍ਥੋ ਝਾਯਤਿ, ਤਥਾ ਹਿ ਏਕਚ੍ਚੇ ਹਤ੍ਥੇਨ ਅਙ੍ਗਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਦੂਰਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਦਹਰਸ੍ਸ ਪਨ ਹਤ੍ਥਪਾਦਾ ਸੁਖੁਮਾਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਫੁਟ੍ਠਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਦਯ੍ਹਮਾਨੋ ਚਿਰੀਤਿ ਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਖਿਪ੍ਪਂ ਪਟਿਸਂਹਰਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਧ ਦਹਰੋਵ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਮਹਲ੍ਲਕੋ ਚ ਦਯ੍ਹਨ੍ਤੋਪਿ ਅਧਿਵਾਸੇਤਿ, ਅਯਂ ਪਨ ਅਧਿਵਾਸੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਦਹਰੋਵ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਦੇਸੇਤੀਤਿ ਆਪਤ੍ਤਿਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕੇ ਸਭਾਗਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸਤਿ ਏਕਂ ਦਿਵਸਂ ਵਾ ਰਤ੍ਤਿਂ ਵਾ ਅਨਧਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਿਂ ਚਤੁਰਙ੍ਗੇਪਿ ਤਮੇ ਸਭਾਗਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦੇਸੇਤਿਯੇਵ.
੪੯੭. ਉਚ੍ਚਾਵਚਾਨੀਤਿ ਉਚ੍ਚਨੀਚਾਨਿ. ਕਿਂ ਕਰਣੀਯਾਨੀਤਿ ਕਿਂ ਕਰੋਮੀਤਿ ਏਵਂ ਵਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਮ੍ਮਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਉਚ੍ਚਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਕਰਣਂ ਰਜਨਂ ਚੇਤਿਯੇ ਸੁਧਾਕਮ੍ਮਂ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਚੇਤਿਯਘਰਬੋਧਿਘਰੇਸੁ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ. ਅਵਚਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਪਾਦਧੋਵਨਮਕ੍ਖਨਾਦਿਖੁਦ੍ਦਕਕਮ੍ਮਂ, ਅਥ ਵਾ ਚੇਤਿਯੇ ¶ ਸੁਧਾਕਮ੍ਮਾਦਿ ਉਚ੍ਚਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਥੇਵ ਕਸਾਵਪਚਨਉਦਕਾਨਯਨਕੁਚ੍ਛਕਰਣ ਨਿਯ੍ਯਾਸਬਨ੍ਧਨਾਦਿ ਅਵਚਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ. ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਂ ਆਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀਤਿ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਭਾਵਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ. ਤਿਬ੍ਬਾਪੇਕ੍ਖੋ ਹੋਤੀਤਿ ਬਹਲਪਤ੍ਥਨੋ ਹੋਤਿ. ਥਮ੍ਬਞ੍ਚ ¶ ਆਲੁਮ੍ਪਤੀਤਿ ਤਿਣਞ੍ਚ ਆਲੁਮ੍ਪਮਾਨਾ ਖਾਦਤਿ. ਵਚ੍ਛਕਞ੍ਚ ਅਪਚਿਨਾਤੀਤਿ ਵਚ੍ਛਕਞ੍ਚ ਅਪਲੋਕੇਤਿ. ਤਰੁਣਵਚ੍ਛਾ ਹਿ ਗਾਵੀ ਅਰਞ੍ਞੇ ਏਕਤੋ ਆਗਤਂ ਵਚ੍ਛਕਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਨਿਪਨ੍ਨਂ ਪਹਾਯ ਦੂਰਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਵਚ੍ਛਕਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਚਰਮਾਨਾ ਤਿਣਂ ਆਲੁਮ੍ਪਿਤ੍ਵਾ ਗੀਵਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਏਕਨ੍ਤਂ ਵਚ੍ਛਕਮੇਵ ਚ ਵਿਲੋਕੇਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਉਚ੍ਚਾਵਚਾਨਿ ਕਿਂ ਕਰਣੀਯਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਅਸਿਥਿਲਪੂਰਕੋ ਤਿਬ੍ਬਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਬਹਲਪਤ੍ਥਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾਵ ਕਰੋਤਿ.
ਤਤ੍ਰਿਦਂ ¶ ਵਤ੍ਥੁ – ਮਹਾਚੇਤਿਯੇ ਕਿਰ ਸੁਧਾਕਮ੍ਮੇ ਕਰਿਯਮਾਨੇ ਏਕੋ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਏਕੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਸੁਧਾਭਾਜਨਂ, ਏਕੇਨ ਕੁਚ੍ਛਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸੁਧਾਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣਂ ਆਰੁਲ਼੍ਹੋ. ਏਕੋ ਕਾਯਦਲ਼੍ਹਿਬਹੁਲੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਪਪਞ੍ਚੋ ਹੋਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਠਾਨਾ ਅਞ੍ਞਂ ਠਾਨਂ ਗਤੋ. ਸੋਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤਤ੍ਥੇਵ ਅਗਮਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਪੁਨ ਅਞ੍ਞਂ ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਕਤਿਪਯਟ੍ਠਾਨੇ ਆਗਤਂ, – ‘‘ਸਪ੍ਪੁਰਿਸ ਮਹਨ੍ਤਂ ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣਂ ਕਿਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਨ ਇਤਰੋ ਪਕ੍ਕਾਮੀਤਿ.
੪੯੮. ਬਲਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਬਲੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਅਟ੍ਠਿਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥਿਕਭਾਵਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਨਸਿਕਤ੍ਵਾਤਿ ਮਨਸ੍ਮਿਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ. ਸਬ੍ਬਚੇਤਸਾ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਵਿਕ੍ਖੇਪਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਕਲਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਿਤ੍ਵਾ. ਓਹਿਤਸੋਤੋਤਿ ਠਪਿਤਸੋਤੋ. ਅਰਿਯਸਾਵਕਾ ਹਿ ਪਿਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਗ੍ਗਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦਾਯਮਾਨਾ ਵਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਲ੍ਲਪਮਾਨਾ ਵਾ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ ਵਾ ਨ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਅਮਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਅਤਿਤ੍ਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨੇ, ਅਥ ਅਰੁਣਂ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ.
੫੦੦. ਧਮ੍ਮਤਾ ¶ ਸੁਸਮਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾ ਹੋਤੀਤਿ ਸਭਾਵੋ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਨ੍ਨੇਸਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯਾਤਿ ਕਰਣਵਚਨਂ ¶ , ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਤਞਾਣੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਏਵਂ ਇਮੇਹਿ ਸਤ੍ਤਹਿ ਮਹਾਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਆਚਰਿਯਾਨਂ ਸਮਾਨਕਥਾ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗੋ ਹਿ ਬਹੁਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ.
ਵਿਤਣ੍ਡਵਾਦੀ ਪਨ ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕੋ ਨਾਮ ਮਗ੍ਗੋ ਨਤ੍ਥਿ, ‘‘ਏਵਂ ਭਾਵੇਯ੍ਯ ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨੀ’’ਤਿ ਹਿ ਵਚਨਤੋ ਸਤ੍ਤਪਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਕਿਲੇਸਾ ਪਨ ਲਹੁ ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਹਿ ਞਾਣੇਹਿ ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਵਦਤਿ. ਸੋ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਹਰਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਅਦ੍ਧਾ ਅਞ੍ਞਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ, ‘‘ਇਦਮਸ੍ਸ ਪਠਮਂ ਞਾਣਂ ਅਧਿਗਤਂ ਹੋਤਿ, ਇਦਮਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਂ ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਇਦਮਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਮਂ ਞਾਣਂ ਅਧਿਗਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਇਮਮੇਵ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਤਿ. ਤਤੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਕਿਂ ਪਨਿਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਨੇਯ੍ਯਤ੍ਥਂ ਨੀਤਤ੍ਥਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਵਕ੍ਖਤਿ – ‘‘ਨੀਤਤ੍ਥਤ੍ਥਂ, ਯਥਾਸੁਤ੍ਤਂ ਤਥੇਵ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਸੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ – ‘‘ਧਮ੍ਮਤਾ ਸੁਸਮਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾ ਹੋਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੋ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ? ਅਦ੍ਧਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯਤ੍ਥੋਤਿ ਵਕ੍ਖਤਿ. ਤਤੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ, ‘‘ਮਗ੍ਗਸਮਙ੍ਗੀ ¶ ਫਲਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ, ਫਲਸਮਙ੍ਗੀ’’ਤਿ. ਜਾਨਨ੍ਤੋ, ‘‘ਫਲਸਮਙ੍ਗੀ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਵਕ੍ਖਤਿ. ਤਤੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, – ‘‘ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਇਧ ਮਗ੍ਗਂ ਅਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਮਣ੍ਡੂਕੋ ਵਿਯ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਫਲਮੇਵ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਤਿ. ਮਾ ਸੁਤ੍ਤਂ ਮੇ ਲਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਯਂ ਵਾ ਤਂ ਵਾ ਅਵਚ. ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੇਨ ਨਾਮ ਆਚਰਿਯਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਰਸਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਇਮਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਞਾਣਾਨਿ ਅਰਿਯਸਾਵਕਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣਾਨੇਵ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗੋ ਬਹੁਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕੋਯੇਵਾ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤੁ. ਨੋ ਚੇ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਗਚ੍ਛ ਪਾਤੋਵ ਵਿਹਾਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਯਾਗੁਂ ਪਿਵਾਹੀ’’ਤਿ ਉਯ੍ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵਾਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੯. ਬ੍ਰਹ੍ਮਨਿਮਨ੍ਤਨਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੫੦੧. ਏਵਂ ¶ ¶ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਨਿਮਨ੍ਤਨਿਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਪਾਪਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਨ੍ਤਿ ਲਾਮਕਾ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿ. ਇਦਂ ਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਸਹ ਕਾਯੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ‘‘ਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਤਿ. ਧੁਵਾਦੀਨਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਧੁਵਨ੍ਤਿ ਥਿਰਂ. ਸਸ੍ਸਤਨ੍ਤਿ ਸਦਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ. ਕੇਵਲਨ੍ਤਿ ਅਖਣ੍ਡਂ ਸਕਲਂ. ਅਚਵਨਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਚਵਨਸਭਾਵਂ. ਇਦਞ੍ਹਿ ਨ ਜਾਯਤੀਤਿਆਦੀਸੁ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਕੋਚਿ ਜਾਯਨਕੋ ਵਾ ਜੀਯਨਕੋ ਵਾ ਮੀਯਨਕੋ ਵਾ ਚਵਨਕੋ ਵਾ ਉਪਪਜ੍ਜਨਕੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਇਤੋ ਚ ਪਨਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਇਤੋ ਸਹ ਕਾਯਕਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾ ਉਤ੍ਤਰਿ ਅਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਏਵਮਸ੍ਸ ਥਾਮਗਤਾ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ. ਏਵਂਵਾਦੀ ਪਨ ਸੋ ਉਪਰਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਝਾਨਭੂਮਿਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਗ੍ਗਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਫਲਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਪਟਿਬਾਹਤਿ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਗਤੋਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਗਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਞ੍ਞਾਣੀ ਅਨ੍ਧੀਭੂਤੋ. ਯਤ੍ਰ ਹਿ ਨਾਮਾਤਿ ਯੋ ਨਾਮ.
੫੦੨. ਅਥ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਾਰੋ ਪਾਪਿਮਾਤਿ ਮਾਰੋ ਕਥਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਦ੍ਦਸ? ਸੋ ਕਿਰ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਵਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਆਵਜ੍ਜੇਤਿ – ‘‘ਅਜ੍ਜ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਕਤਰਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ ਵਾ ਨਿਗਮੇ ਵਾ ਵਸਤੀ’’ਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਕਾਲੇ ਆਵਜ੍ਜਨ੍ਤੋ, ‘‘ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸੁਭਗਵਨੇ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ, ‘‘ਕਤ੍ਥ ਨੁ ਖੋ ਗਤੋ’’ਤਿ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਯਾਵ ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਗਣਂ ਮਮ ਵਿਸਯਾ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮੇਤਿ, ਤਾਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯਂ ਵਿਛਨ੍ਦਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਪਦਾਨੁਪਦਿਕੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਗਣਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰੇ ਅਦਿਸ੍ਸਮਾਨੇਨ ਕਾਯੇਨ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਸੋ, ‘‘ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਬਕਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਅਪਸਾਦਿਤੋ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਾਰੋ ਪਾਪਿਮਾ’’ਤਿ.
ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਾਰਿਸਜ੍ਜਂ ਅਨ੍ਵਾਵਿਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਏਕਸ੍ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਾਰਿਸਜ੍ਜਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ. ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਪਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪੁਰੋਹਿਤਾਨਂ ਵਾ ਅਨ੍ਵਾਵਿਸਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਮੇਤਮਾਸਦੋਤਿ ਮਾ ¶ ਏਤਂ ਅਪਸਾਦਯਿਤ੍ਥ. ਅਭਿਭੂਤਿ ¶ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ ਜੇਟ੍ਠਕੋ. ਅਨਭਿਭੂਤੋਤਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਨਭਿਭੂਤੋ. ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੂਤਿ ਏਕਂਸਵਚਨੇ ¶ ਨਿਪਾਤੋ. ਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਦਸੋ, ਸਬ੍ਬਂ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਵਸਵਤ੍ਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਜਨਂ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਇਸ੍ਸਰੋਤਿ ਲੋਕੇ ਇਸ੍ਸਰੋ. ਕਤ੍ਤਾ ਨਿਮ੍ਮਾਤਾਤਿ ਲੋਕਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤਾ ਚ ਨਿਮ੍ਮਾਤਾ ਚ, ਪਥਵੀਹਿਮਵਨ੍ਤਸਿਨੇਰੁਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਚ ਇਮਿਨਾ ਨਿਮ੍ਮਿਤਾਤਿ ਦੀਪੇਤਿ.
ਸੇਟ੍ਠੋ ਸਜਿਤਾਤਿ ਅਯਂ ਲੋਕਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਮੋ ਚ ਸਜਿਤਾ ਚ. ‘‘ਤ੍ਵਂ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਨਾਮ ਹੋਹਿ, ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਨਾਮ, ਵੇਸ੍ਸੋ ਨਾਮ, ਸੁਦ੍ਦੋ ਨਾਮ, ਗਹਟ੍ਠੋ ਨਾਮ, ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਨਾਮ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਓਟ੍ਠੋ ਹੋਹਿ, ਗੋਣੋ ਹੋਹੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਸਜ੍ਜੇਤਾ ਅਯਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਵਸੀ ਪਿਤਾ ਭੂਤਭਬ੍ਯਾਨਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਚਿਣ੍ਣਵਸਿਤਾਯ ਵਸੀ, ਅਯਂ ਪਿਤਾ ਭੂਤਾਨਞ੍ਚ ਭਬ੍ਯਾਨਞ੍ਚਾਤਿ ਵਦਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਣ੍ਡਜਜਲਾਬੁਜਾ ਸਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤੋਅਣ੍ਡਕੋਸੇ ਚੇਵ ਅਨ੍ਤੋਵਤ੍ਥਿਮ੍ਹਿ ਚ ਭਬ੍ਯਾ ਨਾਮ, ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭੂਤਾ. ਸਂਸੇਦਜਾ ਪਠਮਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਭਬ੍ਯਾ, ਦੁਤਿਯਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭੂਤਾ. ਓਪਪਾਤਿਕਾ ਪਠਮਇਰਿਯਾਪਥੇ ਭਬ੍ਯਾ, ਦੁਤਿਯਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭੂਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਏਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ, ‘‘ਪਿਤਾ ਭੂਤਭਬ੍ਯਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ.
ਪਥਵੀਗਰਹਕਾਤਿ ਯਥਾ ਤ੍ਵਂ ਏਤਰਹਿ, ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਦੁਕ੍ਖਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪਥਵਿਂ ਗਰਹਸਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਸਿ, ਏਵਂ ਤੇਪਿ ਪਥਵੀਗਰਹਕਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਨ ਕੇਵਲਂ ਤ੍ਵਂਯੇਵਾਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਆਪਗਰਹਕਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਹੀਨੇ ਕਾਯੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਚਤੂਸੁ ਅਪਾਯੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਪਥਵੀਪਸਂਸਕਾਤਿ ਯਥਾ ਤ੍ਵਂ ਗਰਹਸਿ, ਏਵਂ ਅਗਰਹਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਨਿਚ੍ਚਾ ਧੁਵਾ ਸਸ੍ਸਤਾ ਅਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾ ਅਭੇਜ੍ਜਾ ਅਕ੍ਖਯਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਥਵੀਪਸਂਸਕਾ ਪਥਵਿਯਾ ਵਣ੍ਣਵਾਦਿਨੋ ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ ਵਦਤਿ. ਪਥਵਾਭਿਨਨ੍ਦਿਨੋਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਪਥਵਿਯਾ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਨੋ. ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਪਣੀਤੇ ਕਾਯੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਤਂ ਤਾਹਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਤਂ ਅਹਂ. ਇਙ੍ਘਾਤਿ ਚੋਦਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਉਪਾਤਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਥੋਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਥ. ‘‘ਉਪਾਤਿਵਤ੍ਤਿਤੋ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਅਯਮੇਵਤ੍ਥੋ. ਦਣ੍ਡੇਨ ਪਟਿਪ੍ਪਣਾਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਚਤੁਹਤ੍ਥੇਨ ਮੁਗ੍ਗਰਦਣ੍ਡੇਨ ਪੋਥੇਤ੍ਵਾ ਪਲਾਪੇਯ੍ਯ. ਨਰਕਪਪਾਤੇਤਿ ਸਤਪੋਰਿਸੇ ਮਹਾਸੋਬ੍ਭੇ. ਵਿਰਾਧੇਯ੍ਯਾਤਿ ¶ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹਣਯੁਤ੍ਤੇ ਵਾ ਪਾਦੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਯੁਤ੍ਤੇ ਵਾ ਠਾਨੇ ਗਹਣਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ. ਨਨੁ ਤ੍ਵਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਸ੍ਸਸੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨਨੁ ਤ੍ਵਂ ਇਮਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਰਿਸਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਂ ਓਭਾਸਮਾਨਂ ਵਿਰੋਚਮਾਨਂ ਜੋਤਯਮਾਨਂ ਪਸ੍ਸਸੀਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਓਵਾਦੇ ਠਿਤਾਨਂ ¶ ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਇਤਿ ਖੋ ਮਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਾਰੋ ਪਾਪਿਮਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਰਿਸਂ ਉਪਨੇਸੀਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ ¶ , ਮਾਰੋ ਪਾਪਿਮਾ ਨਨੁ ਤ੍ਵਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਸ੍ਸਸਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਰਿਸਂ ਯਸੇਨ ਚ ਸਿਰਿਯਾ ਚ ਓਭਾਸਮਾਨਂ ਵਿਰੋਚਮਾਨਂ ਜੋਤਯਮਾਨਂ, ਯਦਿ ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਵਚਨਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਯਦੇਵ ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਵਦਤਿ, ਤਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਏਵਮੇਵਂ ਯਸੇਨ ਚ ਸਿਰਿਯਾ ਚ ਵਿਰੋਚੇਯ੍ਯਾਸੀਤਿ ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤੋ ਮਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਰਿਸਂ ਉਪਨੇਸਿ ਉਪਸਂਹਰਿ. ਮਾ ਤ੍ਵਂ ਮਞ੍ਞਿਤ੍ਥੋਤਿ ਮਾ ਤ੍ਵਂ ਮਞ੍ਞਿ. ਮਾਰੋ ਤ੍ਵਮਸਿ ਪਾਪਿਮਾਤਿ ਪਾਪਿਮ ਤ੍ਵਂ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਮਾਰਣਤੋ ਮਾਰੋ ਨਾਮ, ਪਾਪਕਂ ਲਾਮਕਂ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਅਯਸਂ ਕਰਣਤੋ ਪਾਪਿਮਾ ਨਾਮਾਤਿ ਜਾਨਾਮਿ.
੫੦੩. ਕਸਿਣਂ ਆਯੁਨ੍ਤਿ ਸਕਲਂ ਆਯੁਂ. ਤੇ ਖੋ ਏਵਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਤੇ ਏਵਂ ਮਹਨ੍ਤੇਨ ਤਪੋਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ, ਤ੍ਵਂ ਪਨ ਪੁਰਿਮਦਿਵਸੇ ਜਾਤੋ, ਕਿਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਸਿ, ਯਸ੍ਸ ਤੇ ਅਜ੍ਜਾਪਿ ਮੁਖੇ ਖੀਰਗਨ੍ਧੋ ਵਾਯਤੀਤਿ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤੋ ਵਦਤਿ. ਪਥਵਿਂ ਅਜ੍ਝੋਸਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਪਥਵਿਂ ਅਜ੍ਝੋਸਾਯ ਗਿਲਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਸਿ. ਓਪਸਾਯਿਕੋ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਮਯ੍ਹਂ ਸਮੀਪਸਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਸਿ, ਮਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਅਨੁਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਸਿ, ਠਿਤਂ ਉਪਤਿਟ੍ਠਿਸ੍ਸਸਿ, ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਉਪਨਿਸੀਦਿਸ੍ਸਸਿ, ਨਿਪਨ੍ਨਂ ਉਪਨਿਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਤ੍ਥੁਸਾਯਿਕੋਤਿ ਮਮ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਸਯਨਕੋ. ਯਥਾਕਾਮਕਰਣੀਯੋ ਬਾਹਿਤੇਯ੍ਯੋਤਿ ਮਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੁਚਿਯਾ ਯਂ ਇਚ੍ਛਾਮਿ, ਤਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ਚ ਪਨ ਜਜ੍ਝਰਿਕਾਗੁਮ੍ਬਤੋਪਿ ਨੀਚਤਰੋ ਲਕੁਣ੍ਡਟਕਤਰੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਇਮਿਨਾ ਏਸ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਲਾਪੇਤਿ ਵਾ ਅਪਸਾਦੇਤਿ ਵਾ. ਉਪਲਾਪੇਤਿ ਨਾਮ ਸਚੇ ਖੋ ਤ੍ਵਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤਣ੍ਹਾਦੀਹਿ ਪਥਵਿਂ ਅਜ੍ਝੋਸਿਸ੍ਸਸਿ, ਓਪਸਾਯਿਕੋ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਸਿ, ਮਯਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਮਿਸ੍ਸਸਿ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੇ ਠਸ੍ਸਸਿ, ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਨਿਸੀਦਿਸ੍ਸਸਿ, ਨਿਪਨ੍ਨੇ ਨਿਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਸਿ, ਅਹਂ ਤਂ ਸੇਸਜਨਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਾਸਿਕਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਿਕਂ ¶ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਏਵਂ ਤਾਵ ਉਪਲਾਪੇਤਿ ਨਾਮ. ਸੇਸਪਦੇਹਿ ਪਨ ਅਪਸਾਦੇਤਿ ਨਾਮ. ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਸਚੇ ਤ੍ਵਂ ਪਥਵਿਂ ਅਜ੍ਝੋਸਿਸ੍ਸਸਿ, ਵਤ੍ਥੁਸਾਯਿਕੋ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਸਿ, ਮਮ ਗਮਨਾਦੀਨਿ ਆਗਮੇਤ੍ਵਾ ਗਮਿਸ੍ਸਸਿ ਵਾ ਠਸ੍ਸਸਿ ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਸ੍ਸਸਿ ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਸਿ ਵਾ, ਮਮ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਮਯ੍ਹਂ ਆਰਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਸਿ, ਅਹਂ ਪਨ ਤਂ ਯਥਾਕਾਮਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ¶ ਚ ਜਜ੍ਝਰਿਕਾਗੁਮ੍ਬਤੋਪਿ ਲਕੁਣ੍ਡਕਤਰਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਅਪਸਾਦੇਤਿ ਨਾਮ. ਅਯਂ ਪਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਮਾਨਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਧ ਅਪਸਾਦਨਾਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਆਪਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
ਅਪਿਚ ¶ ਤੇ ਅਹਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇਤਿ ਇਦਾਨਿ ਭਗਵਾ, ‘‘ਅਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਮਾਨਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ‘ਅਹਂ ਜਾਨਾਮੀ’ਤਿ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਯਸੇਨ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤੋ ਸਰੀਰਂ ਫੁਸਿਤੁਮ੍ਪਿ ਸਮਤ੍ਥਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਥੋਕਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ. ਤਤ੍ਥ ਗਤਿਞ੍ਚ ਪਜਾਨਾਮੀਤਿ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਪਜਾਨਾਮਿ. ਜੁਤਿਞ੍ਚਾਤਿ ਆਨੁਭਾਵਞ੍ਚ ਪਜਾਨਾਮਿ. ਏਵਂ ਮਹੇਸਕ੍ਖੋਤਿ ਏਵਂ ਮਹਾਯਸੋ ਮਹਾਪਰਿਵਾਰੋ.
ਯਾਵਤਾ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੀਤਿ ਯਤ੍ਤਕੇ ਠਾਨੇ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ. ਦਿਸਾ ਭਨ੍ਤਿ ਵਿਰੋਚਨਾਤਿ ਦਿਸਾਸੁ ਵਿਰੋਚਮਾਨਾ ਓਭਾਸਨ੍ਤਿ, ਦਿਸਾ ਵਾ ਤੇਹਿ ਵਿਰੋਚਮਾਨਾ ਓਭਾਸਨ੍ਤਿ. ਤਾਵ ਸਹਸ੍ਸਧਾ ਲੋਕੋਤਿ ਤਤ੍ਤਕੇਨ ਪਮਾਣੇਨ ਸਹਸ੍ਸਧਾ ਲੋਕੋ, ਇਮਿਨਾ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਹਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਥ ਤੇ ਵਤ੍ਤਤੇ ਵਸੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਹਸ੍ਸੇ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਸੋ ਵਤ੍ਤਤਿ. ਪਰੋਪਰਞ੍ਚ ਜਾਨਾਸੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਹਸ੍ਸੇ ਪਰੋਪਰੇ ਉਚ੍ਚਨੀਚੇ ਹੀਨਪ੍ਪਣੀਤੇ ਸਤ੍ਤੇ ਜਾਨਾਸਿ. ਅਥੋ ਰਾਗਵਿਰਾਗਿਨਨ੍ਤਿ ਨ ਕੇਵਲਂ, ‘‘ਅਯਂ ਇਦ੍ਧੋ ਅਯਂ ਪਕਤਿਮਨੁਸ੍ਸੋ’’ਤਿ ਪਰੋਪਰਂ, ‘‘ਅਯਂ ਪਨ ਸਰਾਗੋ ਅਯਂ ਵੀਤਰਾਗੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਰਾਗਵਿਰਾਗਿਨਮ੍ਪਿ ਜਨਂ ਜਾਨਾਸਿ. ਇਤ੍ਥਂਭਾਵਞ੍ਞਥਾਭਾਵਨ੍ਤਿ ਇਤ੍ਥਂਭਾਵੋਤਿ ਇਦਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ. ਅਞ੍ਞਥਾਭਾਵੋਤਿ ਇਤੋ ਸੇਸਂ ਏਕੂਨਸਹਸ੍ਸਂ. ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਗਤਿਂ ਗਤਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਹਸ੍ਸੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਗਤਿਂ, ਚੁਤਿਵਸੇਨ ਗਤਿਂ ਚ ਜਾਨਾਸਿ. ਤੁਯ੍ਹਂ ਪਨ ਅਤਿਮਹਨ੍ਤੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਸਞ੍ਞਾ ਹੋਤਿ, ਸਹਸ੍ਸਿਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਨਾਮ ਤ੍ਵਂ, ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਪਨ ਤਯਾ ਉਤ੍ਤਰਿ ਦ੍ਵਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਚਤੁਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਪਞ੍ਚਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਦਸਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਞ੍ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਪਮਾਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਚਤੁਹਤ੍ਥਾਯ ¶ ਪਿਲੋਤਿਕਾਯ ਪਟਪ੍ਪਮਾਣਂ ਕਾਤੁਂ ਵਾਯਮਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਮਹਨ੍ਤੋਸ੍ਮੀਤਿ ਸਞ੍ਞਂ ਕਰੋਸੀਤਿ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.
੫੦੪. ਇਧੂਪਪਨ੍ਨੋਤਿ ਇਧ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਭੂਮਿਯਂ ਉਪਪਨ੍ਨੋ. ਤੇਨ ਤਂ ਤ੍ਵਂ ਨ ਜਾਨਾਸੀਤਿ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਤਂ ਕਾਯਂ ਤ੍ਵਂ ਨ ਜਾਨਾਸਿ. ਨੇਵ ਤੇ ਸਮਸਮੋਤਿ ¶ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਵਾਪਿ ਤਯਾ ਸਮਸਮੋ ਨ ਹੋਮਿ. ਅਭਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਅਞ੍ਞਾਯ. ਕੁਤੋ ਨੀਚੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਤਯਾ ਨੀਚਤਰਭਾਵੋ ਪਨ ਮਯ੍ਹਂ ਕੁਤੋ.
ਹੇਟ੍ਠੂਪਪਤ੍ਤਿਕੋ ਕਿਰੇਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨੋ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਭੂਮਿਯਂ ¶ ਵੇਹਪ੍ਫਲਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਪਞ੍ਚਕਪ੍ਪਸਤਿਕਂ ਆਯੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਠਤ੍ਵਾ ਹੇਟ੍ਟੂਪਪਤ੍ਤਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਂ ਪਣੀਤਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਸੁਭਕਿਣ੍ਹਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਚਤੁਸਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਂ ਆਯੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਆਭਸ੍ਸਰੇਸੁ ਅਟ੍ਠਕਪ੍ਪਂ ਆਯੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਭੂਮਿਯਂ ਕਪ੍ਪਾਯੁਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਸੋ ਪਠਮਕਾਲੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਕਮ੍ਮਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਾਸਿ, ਕਾਲੇ ਪਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਉਭਯਂ ਪਮੁਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਤੇਨ ਨਂ ਭਗਵਾ, ‘‘ਤੇਨ ਤਂ ਤ੍ਵਂ ਨ ਜਾਨਾਸਿ…ਪੇ… ਕੁਤੋ ਨੀਚੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ.
ਅਥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਮਯ੍ਹਂ ਆਯੁਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਪੁਬ੍ਬੇਕਤਕਮ੍ਮਞ੍ਚ ਜਾਨਾਤਿ, ਹਨ੍ਦ ਨਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਕਮ੍ਮਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਬ੍ਬੇਕਤਕਮ੍ਮਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਕਥੇਸਿ.
ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਿਰੇਸ ਕੁਲਘਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਕਾਮੇਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਜਾਤਿਜਰਾਬ੍ਯਾਧਿਮਰਣਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਲਾਭੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗਙ੍ਗਾਤੀਰੇ ਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਝਾਨਰਤਿਯਾ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤਿ. ਤਦਾ ਚ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਸਤ੍ਥਵਾਹਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਸਕਟਸਤੇਹਿ ਮਰੁਕਨ੍ਤਾਰਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਮਰੁਕਨ੍ਤਾਰੇ ਪਨ ਦਿਵਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਗਨ੍ਤੁਂ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਗਮਨਂ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਪੁਰਿਮਸਕਟਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਯੁਗੇ ਯੁਤ੍ਤਬਲਿਬਦ੍ਦਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਆਗਤਮਗ੍ਗਾਭਿਮੁਖਾਵ ¶ ਅਹੇਸੁਂ. ਇਤਰਸਕਟਾਨਿ ਤਥੇਵ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਅਰੁਣੇ ਉਗ੍ਗਤੇ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤਭਾਵਂ ਜਾਨਿਂਸੁ. ਤੇਸਞ੍ਚ ਤਦਾ ਕਨ੍ਤਾਰਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨਦਿਵਸੋ ਅਹੋਸਿ. ਸਬ੍ਬਂ ਦਾਰੁਦਕਂ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਂ, ਤਸ੍ਮਾ, ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਜੀਵਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਗੋਣੇ ਚਕ੍ਕੇਸੁ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸਕਟਪਚ੍ਛਾਯਾਯਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਂਸੁ ¶ . ਤਾਪਸੋਪਿ ਕਾਲਸ੍ਸੇਵ ਪਣ੍ਣਸਾਲਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪਣ੍ਣਸਾਲਦ੍ਵਾਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਗਙ੍ਗਂ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਅਦ੍ਦਸ ਗਙ੍ਗਂ ਮਹਤਾ ਉਦਕੋਘੇਨ ਵੁਯ੍ਹਮਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤਮਣਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਵਿਯ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਂ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਮਧੁਰੋਦਕਸ੍ਸ ਅਲਾਭੇਨ ਕਿਲਿਸ੍ਸਮਾਨਾ ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਏਵਂ ਆਵਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਮਰੁਕਨ੍ਤਾਰੇ ਤਂ ਸਤ੍ਥਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਮਾ ਨਸ੍ਸਨ੍ਤੂ’’ਤਿ, ‘‘ਇਤੋ ਮਹਾ ਉਦਕਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਛਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਮਰੁਕਨ੍ਤਾਰੇ ਸਤ੍ਥਾਭਿਮੁਖੋ ਗਚ੍ਛਤੂ’’ਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਸਹਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਨ ਮਾਤਿਕਾਰੁਲ਼੍ਹਂ ਵਿਯ ਉਦਕਂ ਤਤ੍ਥ ਅਗਮਾਸਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਦਕਸਦ੍ਦੇਨ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਉਦਕਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਤੁਟ੍ਠਾ ¶ ਨ੍ਹਾਯਿਤ੍ਵਾ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ ਗੋਣੇਪਿ ਪਾਯੇਤ੍ਵਾ ਸੋਤ੍ਥਿਨਾ ਇਚ੍ਛਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਪੁਬ੍ਬਕਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ –
‘‘ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਅਪਾਯੇਸਿ ਬਹੂ ਮਨੁਸ੍ਸੇ,
ਪਿਪਾਸਿਤੇ ਘਮ੍ਮਨਿ ਸਮ੍ਪਰੇਤੇ;
ਤਂ ਤੇ ਪੁਰਾਣਂ ਵਤਸੀਲਵਤ੍ਤਂ,
ਸੁਤ੍ਤਪ੍ਪਬੁਦ੍ਧੋਵ ਅਨੁਸ੍ਸਰਾਮੀ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੭.੭੧) –
ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ.
ਅਪਰਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਤਾਪਸੋ ਗਙ੍ਗਾਤੀਰੇ ਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਆਰਞ੍ਞਕਂ ਗਾਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸਤਿ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਚੋਰਾ ਤਂ ਗਾਮਂ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਸਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਾਵਿਯੋ ਚ ਕਰਮਰੇ ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਗਾਵੋਪਿ ਸੁਨਖਾਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾਪਿ ਮਹਾਵਿਰਵਂ ਵਿਰਵਨ੍ਤਿ. ਤਾਪਸੋ ਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਏਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਵਜ੍ਜਨ੍ਤੋ, ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਭਯਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ, ‘‘ਮਯਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਮਾ ਨਸ੍ਸਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਂ ¶ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਅਭਿਞ੍ਞਾਚਿਤ੍ਤੇਨ ਚੋਰਾਨਂ ਪਟਿਪਥੇ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਸੇਨਂ ਮਾਪੇਸਿ ਕਮ੍ਮਸਜ੍ਜਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਂ. ਚੋਰਾ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਰਾਜਾ’’ਤਿ ਤੇ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਵਿਲੋਪਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਤਾਪਸੋ ‘‘ਯਂ ਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ, ਤਂ ਤਸ੍ਸੇਵ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ, ਤਂ ਤਥੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਮਹਾਜਨੋ ਸੋਤ੍ਥਿਭਾਵਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਇਦਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਕਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ –
‘‘ਯਂ ¶ ਏਣਿਕੂਲਸ੍ਮਿਂ ਜਨਂ ਗਹੀਤਂ,
ਅਮੋਚਯੀ ਗਯ੍ਹਕ ਨੀਯਮਾਨਂ;
ਤਂ ਤੇ ਪੁਰਾਣਂ ਵਤਸੀਲਵਤ੍ਤਂ,
ਸੁਤ੍ਤਪ੍ਪਬੁਦ੍ਧੋਵ ਅਨੁਸ੍ਸਰਾਮੀ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੭.੭੨) –
ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਏਤ੍ਥ ਏਣਿਕੂਲਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਗਙ੍ਗਾਤੀਰੇ.
ਪੁਨ ¶ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਉਪਰਿਗਙ੍ਗਾਵਾਸਿਕਂ ਕੁਲਂ ਹੇਟ੍ਠਾਗਙ੍ਗਾਵਾਸਿਕੇਨ ਕੁਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਿਤ੍ਤਸਨ੍ਥਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਾਵਾਸਙ੍ਘਾਟਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਬਹੁਂ ਖਾਦਨੀਯਭੋਜਨੀਯਞ੍ਚੇਵ ਗਨ੍ਧਮਾਲਾਦੀਨਿ ਚ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਗਙ੍ਗਾਸੋਤੇਨ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਖਾਦਮਾਨਾ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨਾ ਨਚ੍ਚਨ੍ਤਾ ਗਾਯਨ੍ਤਾ ਦੇਵਵਿਮਾਨੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਬਲਵਸੋਮਨਸ੍ਸਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਗਙ੍ਗੇਯ੍ਯਕੋ ਨਾਗੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਕੁਪਿਤੋ, ‘‘ਇਮੇ ਮਯਿ ਸਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਇਦਾਨਿ ਨੇ ਸਮੁਦ੍ਦਮੇਵ ਪਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਦਕਂ ਦ੍ਵਿਧਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯ ਫਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸੁਸ੍ਸੂਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਮਹਾਜਨੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭੀਤੋ ਵਿਸ੍ਸਰਮਕਾਸਿ. ਤਾਪਸੋ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾਯ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸੁਤ੍ਵਾ, ‘‘ਇਮੇ ਗਾਯਨ੍ਤਾ ਨਚ੍ਚਨ੍ਤਾ ਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਭਯਰਵਂ ਰਵਿਂਸੁ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਨਾਗਰਾਜਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਮਯਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਮਾ ਨਸ੍ਸਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਵਿਜਹਿਤ੍ਵਾ ਸੁਪਣ੍ਣਵਣ੍ਣਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਾਗਰਾਜਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਨਾਗਰਾਜਾ ਭੀਤੋ ਫਣਂ ਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾ ਉਦਕਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ. ਮਹਾਜਨੋ ਸੋਤ੍ਥਿਭਾਵਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਇਦਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਕਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ –
‘‘ਗਙ੍ਗਾਯ ਸੋਤਸ੍ਮਿਂ ਗਹੀਤਨਾਵਂ,
ਲੁਦ੍ਦੇਨ ਨਾਗੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਕਪ੍ਪਾ;
ਅਮੋਚਯਿਤ੍ਥ ਬਲਸਾ ਪਸਯ੍ਹ,
ਤਂ ਤੇ ਪੁਰਾਣਂ ਵਤਸੀਲਵਤ੍ਤਂ;
ਸੁਤ੍ਤਪ੍ਪਬੁਦ੍ਧੋਵ ਅਨੁਸ੍ਸਰਾਮੀ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੭.੭੩) –
ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ.
ਅਪਰਸ੍ਮਿਂ ¶ ਸਮਯੇ ਏਸ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਕੇਸਵੋ ਨਾਮ ਤਾਪਸੋ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਕਪ੍ਪੋ ਨਾਮ ਮਾਣਵੋ ¶ ਕੇਸਵਸ੍ਸ ਬਦ੍ਧਚਰੋ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਕਿਂਕਾਰਪਟਿਸ੍ਸਾਵੀ ਮਨਾਪਚਾਰੀ ਬੁਦ੍ਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਤ੍ਥਚਰੋ ਅਹੋਸਿ. ਕੇਸਵੋ ਤਂ ਵਿਨਾ ਵਤ੍ਤਿਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ, ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯੇਵ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਇਦਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਕਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ –
‘‘ਕਪ੍ਪੋ ¶ ਚ ਤੇ ਬਦ੍ਧਚਰੋ ਅਹੋਸਿ,
ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਂ ਵਤਿਨਂ ਅਮਞ੍ਞਿ;
ਤਂ ਤੇ ਪੁਰਾਣਂ ਵਤਸੀਲਵਤ੍ਤਂ,
ਸੁਤ੍ਤਪ੍ਪਬੁਦ੍ਧੋਵ ਅਨੁਸ੍ਸਰਾਮੀ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੭.੭੪) –
ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ.
ਏਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਨਾਨਤ੍ਤਭਾਵੇਸੁ ਕਤਕਮ੍ਮਂ ਸਤ੍ਥਾ ਪਕਾਸੇਸਿ. ਸਤ੍ਥਰਿ ਕਥੇਨ੍ਤੇਯੇਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸਿ, ਦੀਪਸਹਸ੍ਸੇ ਉਜ੍ਜਲਿਤੇ ਰੂਪਾਨਿ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਕਮ੍ਮਾਨਿਸ੍ਸ ਪਾਕਟਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਸੋ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –
‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਪਜਾਨਾਸਿ ਮਮੇਤਮਾਯੁਂ,
ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਜਾਨਾਸਿ ਤਥਾ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧੋ;
ਤਥਾ ਹਿ ਤਾਯਂ ਜਲਿਤਾਨੁਭਾਵੋ,
ਓਭਾਸਯਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕ’’ਨ੍ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੭.੭੫);
ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਉਤ੍ਤਰਿ ਅਸਮਸਮਤਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਪਥਵਿਂ ਖੋ ਅਹਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਥਵਿਯਾ ਪਥਵਤ੍ਤੇਨ ਅਨਨੁਭੂਤਨ੍ਤਿ ਪਥਵਿਯਾ ਪਥਵਿਸਭਾਵੇਨ ਅਨਨੁਭੂਤਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਂ. ਕਿਂ ਪਨ ਤਨ੍ਤਿ? ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਤਾ ਨਿਸ੍ਸਟਤ੍ਤਾ ਪਥਵਿਸਭਾਵੇਨ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਨਾਮ. ਤਦਭਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ. ਪਥਵਿਂ ਨਾਪਹੋਸਿਨ੍ਤਿ ਪਥਵਿਂ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਮਾਨਗਾਹੇਹਿ ਨ ਗਣ੍ਹਿਂ. ਆਪਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਮੂਲਪਰਿਯਾਯੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਸਚੇ ਖੋ ਤੇ, ਮਾਰਿਸ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਇਦਮੇਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾਦਿਤਾਯ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਕ੍ਖਰਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ਅਕ੍ਖਰੇ ਦੋਸਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਸਤ੍ਥਾ ਪਨ ਸਕ੍ਕਾਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਸਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਤਿ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਸਬ੍ਬਂ ਸਨ੍ਧਾਯ. ਤ੍ਵਂ ¶ ‘‘ਸਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਸਿ, ‘‘ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ ਅਨਨੁਭੂਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਸਿ, ਯਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਅਨਨੁਭੂਤਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਥਸ੍ਸ ਅਨਨੁਭੂਤਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਮਾ ਹੇਵ ਤੇ ਰਿਤ੍ਤਕਮੇਵ ¶ ਅਹੋਸਿ ¶ ਤੁਚ੍ਛਕਮੇਵ ਅਹੋਸੀਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਚਨਂ ਰਿਤ੍ਤਕਂ ਮਾ ਹੋਤੁ, ਤੁਚ੍ਛਕਂ ਮਾ ਹੋਤੂਤਿ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਮੁਸਾਵਾਦੇਨ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.
ਸਤ੍ਥਾ ਪਨ ਏਤਸ੍ਮਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਸਤਗੁਣੇਨ ਸਹਸ੍ਸਗੁਣੇਨ ਸਤਸਹਸ੍ਸਗੁਣੇਨ ਵਾਦੀਤਰੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਹਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਚ ਵਕ੍ਖਾਮਿ, ਅਨਨੁਭੂਤਞ੍ਚ ਵਕ੍ਖਾਮਿ, ਸੁਣਾਹਿ ਮੇਤਿ ਤਸ੍ਸ ਵਾਦਮਦ੍ਦਨਤ੍ਥਂ ਕਾਰਣਂ ਆਹਰਨ੍ਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਵਿਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਨਿਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਆਪਾਥਂ ਅਨੁਪਗਮਨਤੋ ਅਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਨਾਮ, ਪਦਦ੍ਵਯੇਨਪਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਯਿਦਂ ਉਪ੍ਪਾਦਵਯਅਨ੍ਤਰਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਨਨ੍ਤਂ ਨਾਮ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ –
‘‘ਅਨ੍ਤਵਨ੍ਤਾਨਿ ਭੂਤਾਨਿ, ਅਸਮ੍ਭੂਤਂ ਅਨਨ੍ਤਕਂ;
ਭੂਤੇ ਅਨ੍ਤਾਨਿ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਭੂਤੇ ਅਨ੍ਤਾ ਪਕਾਸਿਤਾ’’ਤਿ.
ਸਬ੍ਬਤੋਪਭਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਭਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਹਿ ਅਞ੍ਞੋ ਧਮ੍ਮੋ ਸਪਭਤਰੋ ਵਾ ਜੋਤਿਵਨ੍ਤਤਰੋ ਵਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਰੋ ਵਾ ਪਣ੍ਡਰਤਰੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਸਬ੍ਬਤੋ ਵਾ ਤਥਾ ਪਭੂਤਮੇਵ, ਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸਬ੍ਬਤੋਪਭਂ. ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਿਸਾਦੀਸੁ ਹਿ ਅਸੁਕਦਿਸਾਯ ਨਾਮ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਵਾ ਪਭਨ੍ਤਿ ਤਿਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਾਮਂ, ਸਬ੍ਬਤੋ ਪਭਮਸ੍ਸਾਤਿ ਸਬ੍ਬਤੋਪਭਂ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਕਿਰ ਯਥਾ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਸ੍ਸ ਯਤੋ ਯਤੋ ਓਤਰਿਤੁਕਾਮਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤਦੇਵ ਤਿਤ੍ਥਂ, ਅਤਿਤ੍ਥਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਅਟ੍ਠਤਿਂਸਾਯ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਯੇਨ ਯੇਨ ਮੁਖੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਓਤਰਿਤੁਕਾਮਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤਦੇਵ ਤਿਤ੍ਥਂ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਅਤਿਤ੍ਥਂ ਨਾਮ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਤੋਪਭਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਪਥਵਿਯਾ ਪਥਵਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਥਵਿਯਾ ਪਥਵੀਸਭਾਵੇਨ ਤਤੋ ਪਰੇਸਂ ਆਪਾਦੀਨਂ ਆਪਾਦਿਸਭਾਵੇਨ ਚ ਅਨਨੁਭੂਤਂ. ਇਤਿ ਯਂ ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਸਾਨਂ ਵਿਸਯਭੂਤਂ ਸਬ੍ਬਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਅਨਨ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਤੋਪਤਂ ਅਨਨੁਭੂਤਨ੍ਤਿ ਵਾਦਂ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਸਿ.
ਤਤੋ ¶ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਗਹਿਤਗਹਿਤਂ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਾਪਿਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਲਲ਼ਿਤਕਂ ਕਾਤੁਕਾਮੋ ਹਨ੍ਦ ਚਰਹਿ ਤੇ, ਮਾਰਿਸ, ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਾਮੀਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਾਮੀਤਿ ਅਦਿਸ੍ਸਮਾਨਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਕਰੋਮੀਤਿ ਆਹ. ਸਚੇ ਵਿਸਹਸੀਤਿ ਯਦਿ ਸਕ੍ਕੋਸਿ ਮਯ੍ਹਂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿਤੁਂ, ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਸਿ ¶ , ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਕਰੋਹੀਤਿ. ਨੇਵਸ੍ਸੁ ਮੇ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿਤੁਨ੍ਤਿ ਮਯ੍ਹਂ ¶ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿਤੁਂ ਨੇਵ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਕਿਂ ਪਨੇਸ ਕਾਤੁਕਾਮੋ ਅਹੋਸੀਤਿ? ਮੂਲਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਅਹੋਸਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਞ੍ਹਿ ਮੂਲਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਸੁਖੁਮੋ, ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਨਾਪਾਥੋ, ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਕਾਯੇਨੇਵ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਮੂਲਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਅਦਾਸਿ. ਮੂਲਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਵਾ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾਪਿ ਯੇਨ ਤਮੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਦਿਸ੍ਸਮਾਨਕੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ ਤਮਂ ਵਿਨੋਦੇਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ. ਸੋ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਵਿਮਾਨੇ ਨਿਲੀਯਤਿ, ਕਪ੍ਪਰੁਕ੍ਖੇ ਨਿਲੀਯਤਿ, ਉਕ੍ਕੁਟਿਕੋ ਨਿਸੀਦਤਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਗਣੋ ਕੇਲ਼ਿਮਕਾਸਿ – ‘‘ਏਸ ਖੋ ਬਕੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਵਿਮਾਨੇ ਨਿਲੀਯਤਿ, ਕਪ੍ਪਰੁਕ੍ਖੇ ਨਿਲੀਯਤਿ, ਉਕ੍ਕੁਟਿਕੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ ਤ੍ਵਂ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ ਨਾਮਾਤਿ. ਸੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਗਣੇਨ ਉਪ੍ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਮਙ੍ਕੁ ਅਹੋਸਿ.
ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਤੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ, ‘‘ਹਨ੍ਦ ਚਰਹਿ ਤੇ, ਮਾਰਿਸ, ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਤਂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਹਂ ਏਤਦਵੋਚਂ. ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਗਾਥਮਭਾਸੀਤਿ? ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿਭਾਵੋ ਵਾ ਕਥਂ ਸਕ੍ਕਾ ਜਾਨਿਤੁਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਗਣਸ੍ਸ ਵਚਨੋਕਾਸੋ ਮਾ ਹੋਤੂਤਿ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋਵ ਗਾਥਮਭਾਸਿ.
ਤਤ੍ਥ ਭਵੇਵਾਹਂ ਭਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਅਹਂ ਭਵੇ ਭਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾਯੇਵ. ਭਵਞ੍ਚ ਵਿਭਵੇਸਿਨਨ੍ਤਿ ਇਮਞ੍ਚ ਕਾਮਭਵਾਦਿਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਸਤ੍ਤਭਵਂ ਵਿਭਵੇਸਿਨਂ ਵਿਭਵਂ ਗਵੇਸਮਾਨਂ ਪਰਿਯੇਸਮਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਭਵੇਯੇਵ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਭਵਂ ਨਾਭਿਵਦਿਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਭਵਂ ਨ ਅਭਿਵਦਿਂ, ਨ ਗਵੇਸਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਚ ਨ ਉਪਾਦਿਯਿਨ੍ਤਿ ਭਵਤਣ੍ਹਂ ਨ ਉਪਗਞ੍ਛਿਂ, ਨ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਤਿ ¶ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਦੇਸਨਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਗਬ੍ਭਂ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਸਮਤ੍ਤਾਨਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਮਗ੍ਗਫਲਾਮਤਪਾਨਂ ਪਿਵਿਂਸੁ.
ਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤਚਿਤ੍ਤਜਾਤਾਤਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਜਾਤਾ ਅਬ੍ਭੁਤਜਾਤਾ ਤੁਟ੍ਠਿਜਾਤਾ ਚ ਅਹੇਸੁਂ. ਸਮੂਲਂ ਭਵਂ ਉਦਬ੍ਬਹੀਤਿ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਤਾਯ ਤਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ ਬਹੂਨਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਸਮੂਲਕਂ ਭਵਂ ਉਦਬ੍ਬਹਿ, ਉਦ੍ਧਰਿ ਉਪ੍ਪਾਟੇਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੫੦੫. ਤਸ੍ਮਿਂ ¶ ਪਨ ਸਮਯੇ ਮਾਰੋ ਪਾਪਿਮਾ ਕੋਧਾਭਿਭੂਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ‘‘ਮਯਿ ਵਿਚਰਨ੍ਤੇਯੇਵ ਸਮਣੇਨ ¶ ਗੋਤਮੇਨ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਦਸਮਤ੍ਤਾਨਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਮਮ ਵਸਂ ਅਤਿਵਤ੍ਤਿਤਾਨੀ’’ਤਿ ਕੋਧਾਭਿਭੂਤਤਾਯ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਾਰਿਸਜ੍ਜਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਅਥ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਚੇ ਤ੍ਵਂ ਏਵਂ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਸਚੇ ਤ੍ਵਂ ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧੋ. ਮਾ ਸਾਵਕੇ ਉਪਨੇਸੀਤਿ ਗਿਹਿਸਾਵਕੇ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸਾਵਕੇ ਵਾ ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਮਾ ਉਪਨਯਸਿ. ਹੀਨੇ ਕਾਯੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਚਤੂਸੁ ਅਪਾਯੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ. ਪਣੀਤੇ ਕਾਯੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ. ਇਦਂ ਕੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ? ਬਾਹਿਰਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇ ਤਾਪਸਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੇ. ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਤਾਪਸਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਸਚਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਵਿਚਾਰੇਤ੍ਵਾ ਏਕਚਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਂਸੁ, ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਵਮਾਹ. ਅਨਕ੍ਖਾਤਂ ਕੁਸਲਞ੍ਹਿ ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਪਰੇਸਂ ਅਨਕ੍ਖਾਤਂ ਅਨੋਵਦਨਂ ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ ਅਕਥਨਂ ਕੁਸਲਂ ਏਤਂ ਸੇਯ੍ਯੋ. ਮਾ ਪਰਂ ਓਵਦਾਹੀਤਿ ਕਾਲੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਂ, ਕਾਲੇਨ ਦੇਵਲੋਕਂ, ਕਾਲੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ, ਕਾਲੇਨ ਨਾਗਲੋਕਂ ਆਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤੋ ਮਾ ਵਿਚਰਿ, ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਝਾਨਮਗ੍ਗਫਲਸੁਖੇਨ ਵੀਤਿਨਾਮੇਹੀਤਿ. ਅਨਾਲਪਨਤਾਯਾਤਿ ਅਨੁਲ੍ਲਪਨਤਾਯ. ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਚ ਅਭਿਨਿਮਨ੍ਤਨਤਾਯਾਤਿ ਬਕਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਚ ਇਦਞ੍ਹਿ, ਮਾਰਿਸ, ਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਹ ਕਾਯਕੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਨ ਨਿਮਨ੍ਤਨਵਚਨੇਨ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ. ਇਮਸ੍ਸ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਸ੍ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਨਿਮਨ੍ਤਨਿਕਂਤ੍ਵੇਵ ਅਧਿਵਚਨਂ ਸਙ੍ਖਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਜਾਤਾ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਬ੍ਰਹ੍ਮਨਿਮਨ੍ਤਨਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੦. ਮਾਰਤਜ੍ਜਨੀਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੫੦੬. ਏਵਂ ¶ ¶ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਮਾਰਤਜ੍ਜਨੀਯਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਕੋਟ੍ਠਮਨੁਪਵਿਟ੍ਠੋਤਿ ਕੁਚ੍ਛਿਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋ ਅਨੁਪਵਿਟ੍ਠੋ, ਪਕ੍ਕਾਸਯਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ. ਗਰੁਗਰੋ ਵਿਯਾਤਿ ਗਰੁਕਗਰੁਕੋ ਵਿਯ ਥਦ੍ਧੋ ਪਾਸਾਣਪੁਞ੍ਜਸਦਿਸੋ. ਮਾਸਾਚਿਤਂ ¶ ਮਞ੍ਞੇਤਿ ਮਾਸਭਤ੍ਤਂ ਭੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕੁਚ੍ਛਿ ਵਿਯ ਮਾਸਪੂਰਿਤਪਸਿਬ੍ਬਕੋ ਵਿਯ ਤਿਨ੍ਤਮਾਸੋ ਵਿਯ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਹਾਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸਚੇ ਆਹਾਰਦੋਸੇਨ ਏਸ ਗਰੁਭਾਵੋ, ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ ਚਙ੍ਕਮਿਤੁਂ ਨ ਸਪ੍ਪਾਯਨ੍ਤਿ ਚਙ੍ਕਮਾ ਓਰੋਹਿਤ੍ਵਾ ਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਕਤਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਾਕਾਸੀਤਿ, ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਏਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਵਜ੍ਜਮਾਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋਯੇਵ ਉਪਾਯੇਨ ਮਨਸਿ ਅਕਾਸਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਥੇਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਂ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਯਂ ਹਿਯ੍ਯੋ ਵਾ ਪਰੇ ਵਾ ਪਰਸੁਵੇ ਵਾ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ ਅਵਿਪਕ੍ਕਮਤ੍ਥਿ, ਅਞ੍ਞੋ ਵਾ ਕੋਚਿ ਵਿਸਭਾਗਦੋਸੋ, ਸਬ੍ਬਂ ਜੀਰਤੁ ਫਾਸੁਕਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਹਤ੍ਥੇਨ ਕੁਚ੍ਛਿਂ ਪਰਾਮਸਿਸ੍ਸ, ਮਾਰੋ ਪਾਪਿਮਾ ਵਿਲੀਯਿਤ੍ਵਾ ਅਗਮਿਸ੍ਸ. ਥੇਰੋ ਪਨ ਤਥਾ ਅਕਤ੍ਵਾ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿ ਅਕਾਸਿ. ਮਾ ਤਥਾਗਤਂ ਵਿਹੇਸੇਸੀਤਿ ਯਥਾ ਹਿ ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਵਿਹੇਸਿਤੇਸੁ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਵਿਹੇਸਿਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇਸੁ ਵਿਹੇਸਿਤੇਸੁ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾ ਵਿਹੇਸਿਤਾਵ, ਜਨਪਦੇ ਵਿਹੇਸਿਤੇ ਰਾਜਾ ਵਿਹੇਸਿਤੋਵ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਤਥਾਗਤਸਾਵਕੇ ਵਿਹੇਸਿਤੇ ਤਥਾਗਤੋ ਵਿਹੇਸਿਤੋਵ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਮਾ ਤਥਾਗਤਂ ਵਿਹੇਸੇਸੀ’’ਤਿ.
ਪਚ੍ਚਗ੍ਗਲ਼ੇ ਅਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਪਤਿਅਗ੍ਗਲ਼ੇਵ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਗ੍ਗਲ਼ਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਵਾਟਂ, ਮੁਖੇਨ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਣ੍ਣਸਾਲਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਬਹਿਪਣ੍ਣਸਾਲਾਯ ਕਵਾਟਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੫੦੭. ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਾਹਂ ਪਾਪਿਮਾਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਇਦਂ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ? ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆਕਾਸਟ੍ਠਕਦੇਵਤਾਨਂ ਤਾਵ ਮਨੁਸ੍ਸਗਨ੍ਧੋ ਯੋਜਨਸਤੇ ਠਿਤਾਨਂ ਆਬਾਧਂ ਕਰੋਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ – ‘ਯੋਜਨਸਤਂ ਖੋ ਰਾਜਞ੍ਞ ਮਨੁਸ੍ਸਗਨ੍ਧੋ ਦੇਵੇ ਉਬ੍ਬਾਧਤੀ’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੪੧੫). ਅਯਂ ਪਨ ਮਾਰੋ ਨਾਗਰਿਕੋ ਪਰਿਚੋਕ੍ਖੋ ਮਹੇਸਕ੍ਖੋ ਆਨੁਭਾਵਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਦੇਵਰਾਜਾ ਸਮਾਨੋ ਮਮ ਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਕਾਸਯੋਕਾਸੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਤਿਵਿਯ ਪਦੁਟ੍ਠੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਰੂਪਂ ਨਾਮ ¶ ਜੇਗੁਚ੍ਛਂ ¶ ਪਟਿਕੂਲਂ ਓਕਾਸਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਿਮਞ੍ਞਂ ਅਕਰਣੀਯਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਿਂ ਅਞ੍ਞਂ ਲਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤ੍ਵਂ ਮਮ ਞਾਤਿਕੋਤਿ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤੇ ਮੁਦੁਭਾਵਂ ਅਨਾਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਹਨ੍ਦਸ੍ਸ ¶ ਞਾਤਿਕੋਟਿਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਮੁਦੁਕੇਨੇਵ ਨਂ ਉਪਾਯੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਦੇਸਨਮਾਰਭਿ.
ਸੋ ਮੇ ਤ੍ਵਂ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੋ ਹੋਸੀਤਿ ਸੋ ਤ੍ਵਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਮਯ੍ਹਂ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੋ ਹੋਸਿ. ਇਦਂ ਪਵੇਣਿਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦੇਵਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਮਾਰਸ੍ਸ ਪਿਤੁ ਵਂਸੋ ਪਿਤਾਮਹਸ੍ਸ ਵਂਸੋ ਰਜ੍ਜਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਪੁਞ੍ਞਵਸੇਨ ਦੇਵਲੋਕੇ ਦੇਵਰਾਜਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਠਤ੍ਵਾ ਚਵਤਿ. ਅਞ੍ਞੋ ਏਕੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਅਧਿਪਤਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ. ਇਤਿ ਅਯਂ ਮਾਰੋਪਿ ਤਦਾ ਤਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਕੁਸਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਧਿਪਤਿਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਵਿਧੁਰੋਤਿ ਵਿਗਤਧੁਰੋ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਸਦਿਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨਾਤਿ ਅਪ੍ਪਦੁਕ੍ਖੇਨ. ਪਸੁਪਾਲਕਾਤਿ ਅਜੇਲ਼ਕਪਾਲਕਾ. ਪਥਾਵਿਨੋਤਿ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਨ੍ਨਾ. ਕਾਯੇ ਉਪਚਿਨਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਚਿਤਕਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ. ਅਗ੍ਗਿਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੂਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਸਰੀਰਂ ਪਰਿਯਾਦਾਨਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਚਿਤਕਸ੍ਸ ਪਮਾਣਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਅਗ੍ਗਿਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਚਿਤਕੋ ਪਦੀਪਸਿਖਾ ਵਿਯ ਪਜ੍ਜਲਿ, ਥੇਰਸ੍ਸ ਉਦਕਲੇਣਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਕਾਲੋ ਵਿਯ ਅਹੋਸਿ. ਚੀਵਰਾਨਿ ਪਪ੍ਫੋਟੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਵਿਗਤਧੂਮੇ ਕਿਂਸੁਕਵਣ੍ਣੇ ਅਙ੍ਗਾਰੇ ਮਦ੍ਦਮਾਨੋ ਚੀਵਰਾਨਿ ਵਿਧੁਨਿਤ੍ਵਾ. ਸਰੀਰੇ ਪਨਸ੍ਸ ਉਸੁਮਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਾਹੋਸਿ, ਚੀਵਰੇਸੁ ਅਂਸੁਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਜ੍ਝਾਯਿ, ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ ਨਾਮੇਤਂ.
੫੦੮. ਅਕ੍ਕੋਸਥਾਤਿ ਦਸਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਵਤ੍ਥੂਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਥ. ਪਰਿਭਾਸਥਾਤਿ ਵਾਚਾਯ ਪਰਿਭਾਸਥ. ਰੋਸੇਥਾਤਿ ਘਟ੍ਟੇਥ. ਵਿਹੇਸੇਥਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਪੇਥ. ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਵਾਚਾਯ ਘਟ੍ਟਨਸ੍ਸੇਵ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਯਥਾ ਤਂ ਦੂਸੀ ਮਾਰੋਤਿ ਯਥਾ ਏਤੇਸਂ ਦੂਸੀ ਮਾਰੋ. ਲਭੇਥ ਓਤਾਰਨ੍ਤਿ ਲਭੇਥ ਛਿਦ੍ਦਂ, ਕਿਲੇਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਪਚ੍ਚਯਂ ਲਭੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮੁਣ੍ਡਕਾਤਿਆਦੀਸੁ ਮੁਣ੍ਡੇ ਮੁਣ੍ਡਾਤਿ ਸਮਣੇ ਚ ਸਮਣਾਤਿ ¶ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟੇਯ੍ਯ, ਇਮੇ ਪਨ ਹੀਲ਼ੇਨ੍ਤਾ ਮੁਣ੍ਡਕਾ ਸਮਣਕਾਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਇਬ੍ਭਾਤਿ ਗਹਪਤਿਕਾ. ਕਿਣ੍ਹਾਤਿ ਕਣ੍ਹਾ, ਕਾਲ਼ਕਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬਨ੍ਧੁਪਾਦਾਪਚ੍ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਬਨ੍ਧੂਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ ¶ . ਤਞ੍ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਪਿਤਾਮਹੋਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ. ਪਾਦਾਨਂ ¶ ਅਪਚ੍ਚਾ ਪਾਦਾਪਚ੍ਚਾ, ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦਤੋ ਜਾਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਸਂ ਕਿਰ ਅਯਂ ਲਦ੍ਧਿ – ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਮੁਖਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ, ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਉਰਤੋ, ਵੇਸ੍ਸਾ ਨਾਭਿਤੋ, ਸੁਦ੍ਦਾ ਜਾਣੁਤੋ, ਸਮਣਾ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦਤੋ’’ਤਿ.
ਝਾਯਿਨੋਸ੍ਮਾ ਝਾਯਿਨੋਸ੍ਮਾਤਿ ਝਾਯਿਨੋ ਮਯਂ ਝਾਯਿਨੋ ਮਯਨ੍ਤਿ. ਮਧੁਰਕਜਾਤਾਤਿ ਆਲਸਿਯਜਾਤਾ. ਝਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ਤਿ. ਪਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤੀਤਿਆਦੀਨਿ ਉਪਸਗ੍ਗਵਸੇਨ ਵਡ੍ਢਿਤਾਨਿ. ਮੂਸਿਕਂ ਮਗ੍ਗਯਮਾਨੋਤਿ ਸਾਯਂ ਗੋਚਰਤ੍ਥਾਯ ਸੁਸਿਰਰੁਕ੍ਖਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਰੁਕ੍ਖਸਾਖਾਯ ਮੂਸਿਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤੋ. ਸੋ ਕਿਰ ਉਪਸਨ੍ਤੂਪਸਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਨਿਚ੍ਚਲੋਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਕਾਲੇ ਮੂਸਿਕਂ ਸਹਸਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਕੋਤ੍ਥੂਤਿ ਸਿਙ੍ਗਾਲੋ, ਸੋਣੋਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸਨ੍ਧਿਸਮਲਸਙ੍ਕਟਿਰੇਤਿ ਸਨ੍ਧਿਮ੍ਹਿ ਚ ਸਮਲੇ ਚ ਸਙ੍ਕਟਿਰੇ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਧਿ ਨਾਮ ਘਰਸਨ੍ਧਿ. ਸਮਲੋ ਨਾਮ ਗੂਥਨਿਦ੍ਧਮਨਪਨਾਲ਼ਿ. ਸਙ੍ਕਟਿਰਂ ਨਾਮ ਸਙ੍ਕਾਰਟ੍ਠਾਨਂ. ਵਹਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋਤਿ ਕਨ੍ਤਾਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਛਿਨ੍ਨਵਹੋ. ਸਨ੍ਧਿਸਮਲਸਙ੍ਕਟਿਰੇਤਿ ਸਨ੍ਧਿਮ੍ਹਿ ਵਾ ਸਮਲੇ ਵਾ ਸਙ੍ਕਟਿਰੇ ਵਾ. ਸੋਪਿ ਹਿ ਬਦ੍ਧਗਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਨਿਚ੍ਚਲੋ ਝਾਯਤਿ.
ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਸਚੇ ਮਾਰੋ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਸਰੀਰੇ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਕੁਸਲਂ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਮਾਰਸ੍ਸੇਵ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਸਰੀਰੇ ਪਨ ਅਨਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸਭਾਗਵਤ੍ਥੁਂ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਰਮ੍ਮਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤਦਾ ਕਿਰ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਖਿਪ੍ਪਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਚ੍ਛੇ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਨ੍ਤੇ ਵਿਯ, ਜਾਲਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਚ੍ਛੇ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇ ਵਿਯ, ਲੇਪਯਟ੍ਠਿਂ ਓਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਸਕੁਣੇ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤੇ ਵਿਯ, ਸੁਨਖੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਮਿਗਵਂ ਚਰਨ੍ਤੇ ਵਿਯ, ਮਾਤੁਗਾਮੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਪਾਨਭੂਮਿਯਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਵਿਯ, ਨਚ੍ਚਨ੍ਤੇ ਵਿਯ, ਗਾਯਨ੍ਤੇ ਵਿਯ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਰਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਵਿਸਭਾਗਮਨੁਸ੍ਸੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਵਿਯ, ਠਿਤੇ ਵਿਯ ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਰਞ੍ਞਗਤਾਪਿ ਵਨਗਤਾਪਿ ਵਿਹਾਰਗਤਾਪਿ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਰਮ੍ਮਣਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਸਮਣਾ ¶ ਏਵਰੂਪਂ ਅਸ੍ਸਮਣਕਂ ਅਨਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਏਤੇਸਂ ਦਿਨ੍ਨੇ ਕੁਤੋ ਕੁਸਲਂ, ਮਾ ਏਤੇਸਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਦਤ੍ਥਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਦਿਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨੇ ਸੀਲਵਨ੍ਤੇ ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤਾ ਅਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵਿਤ੍ਵਾ ਅਪਾਯਪੂਰਕਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.
੫੦੯. ਅਨ੍ਵਾਵਿਟ੍ਠਾਤਿ ¶ ਆਵਟ੍ਟਿਤਾ. ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਿਂਸੂਤਿ ਨ ਕੇਵਲਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਿਂਸੁ. ਕਕੁਸਨ੍ਧਸ੍ਸ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਓਵਾਦੇ ਠਤ੍ਵਾ ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਝਾਨਪਦਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ.
੫੧੦. ਆਗਤਿਂ ¶ ਵਾ ਗਤਿਂ ਵਾਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਆਗਮਨਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ, ਚੁਤਿਵਸੇਨ ਗਮਨਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ ਨ ਜਾਨਾਮਿ. ਸਿਯਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸਵਸੇਨ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਇਧਾਪਿ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਕਰਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਪਸਾਦਕਰਂ. ਸੋ ਕਿਰ ਤਦਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠਾਨੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਕਾਸੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਵਿਯ, ਠਿਤੇ ਵਿਯ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਵਿਯ, ਆਕਾਸੇ ਸੂਚਿਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਵਿਯ, ਪੋਤ੍ਥਕਂ ਵਾਚੇਨ੍ਤੇ ਵਿਯ, ਆਕਾਸੇ ਚੀਵਰਂ ਪਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਾਯਂ ਉਤੁਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਨ੍ਤੇ ਵਿਯ, ਨਵਪਬ੍ਬਜਿਤੇ ਆਕਾਸੇਨ ਚਰਨ੍ਤੇ ਵਿਯ, ਤਰੁਣਸਾਮਣੇਰੇ ਆਕਾਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਓਚਿਨਨ੍ਤੇ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਰਞ੍ਞਗਤਾਪਿ ਵਨਗਤਾਪਿ ਵਿਹਾਰਗਤਾਪਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਤਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਸਾਮਣੇਰਾਪਿ ਏਵਂਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ ਮਹਾਨੁਭਾਵਾ, ਏਤੇਸਂ ਦਿਨ੍ਨਂ ਮਹਪ੍ਫਲਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਏਤੇਸਂ ਦੇਥ ਸਕ੍ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਚਤੂਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਬਹੁਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਗ੍ਗਪਥਪੂਰਕਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.
੫੧੧. ਏਥ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਸੁਭਾਨੁਪਸ੍ਸਿਨੋ ਕਾਯੇ ਵਿਹਰਥਾਤਿ ਭਗਵਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਆਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ –
‘‘ਅਸੁਭਸਞ੍ਞਾਪਰਿਚਿਤੇਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਚੇਤਸਾ ਬਹੁਲਂ ਵਿਹਰਤੋ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਤਿਲੀਯਤਿ ਪਤਿਕੁਟਤਿ ¶ ਪਤਿਵਤ੍ਤਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪਸਾਰਿਯਤਿ, ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਵਾ ਪਾਟਿਕੁਲ੍ਯਤਾ ਵਾ ਸਣ੍ਠਾਤਿ.
ਆਹਾਰੇ ਪਟਿਕੂਲਸਞ੍ਞਾਪਰਿਚਿਤੇਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਚੇਤਸਾ ਬਹੁਲਂ ਵਿਹਰਤੋ ਰਸਤਣ੍ਹਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਤਿਲੀਯਤਿ ਪਤਿਕੁਟਤਿ ¶ ਪਤਿਵਤ੍ਤਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪਸਾਰਿਯਤਿ, ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਵਾ ਪਾਟਿਕੁਲ੍ਯਤਾ ਵਾ ਸਣ੍ਠਾਤਿ.
ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ ਅਨਭਿਰਤਿਸਞ੍ਞਾਪਰਿਚਿਤੇਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਚੇਤਸਾ ਬਹੁਲਂ ਵਿਹਰਤੋ ਲੋਕਚਿਤ੍ਰੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਤਿਲੀਯਤਿ ਪਤਿਕੁਟਤਿ ਪਤਿਵਤ੍ਤਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪਸਾਰਿਯਤਿ, ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਵਾ ਪਾਟਿਕੁਲ੍ਯਤਾ ਵਾ ਸਣ੍ਠਾਤਿ.
ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾਪਰਿਚਿਤੇਨ ¶ , ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਚੇਤਸਾ ਬਹੁਲਂ ਵਿਹਰਤੋ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਸਿਲੋਕੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਤਿਲੀਯਤਿ ਪਤਿਕੁਟਤਿ ਪਤਿਵਤ੍ਤਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪਸਾਰਿਯਤਿ, ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਵਾ ਪਾਟਿਕੁਲ੍ਯਤਾ ਵਾ ਸਣ੍ਠਾਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੭.੪੯) ਏਵਂ ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ –
ਏਥ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਸੁਭਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਕਾਯੇ ਵਿਹਰਥ, ਆਹਾਰੇ ਪਟਿਕੂਲਸਞ੍ਞਿਨੋ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ ਅਨਭਿਰਤਿਸਞ੍ਞਿਨੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਿਨੋਤਿ. ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਕਥੇਸਿ. ਤੇਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਇਮੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਸਵੇ ਖੇਪੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ, ਇਮਾਨਿਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਰਾਗਸਨ੍ਤਾਨਿ ਦੋਸਮੋਹਸਨ੍ਤਾਨਿ ਰਾਗਪਟਿਘਾਤਾਨਿ ਦੋਸਮੋਹਪਟਿਘਾਤਾਨਿ ਚਾਤਿ.
੫੧੨. ਸਕ੍ਖਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋਮੁਟ੍ਠਿਯਂ ਤਿਟ੍ਠਨਪਮਾਣਂ ਪਾਸਾਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾਪਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਾਨਂ ਵਸੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਂ ਉਪ੍ਪਾਦਾਪੇਤ੍ਵਾਪਿ, ਓਤਾਰਂ ਅਲਭਨ੍ਤੋ ਇਦਾਨਿ ਸਹਤ੍ਥਾ ਉਪਕ੍ਕਮਿਤੁਕਾਮੋ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਏਵਰੂਪਂ ਪਾਸਾਣਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਕ੍ਖਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ.
ਸੀਸਂ ਵੋ ਭਿਨ੍ਦੀਤਿ ਸੀਸਂ ਭਿਨ੍ਦਿ, ਮਹਾਚਮ੍ਮਂ ਛਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਮਂਸਂ ਦ੍ਵੇਧਾ ਅਹੋਸਿ. ਸਕ੍ਖਰਾ ਪਨਸ੍ਸ ਸੀਸਕਟਾਹਂ ਅਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਿਂ ਆਹਚ੍ਚੇਵ ਨਿਵਤ੍ਤਾ. ਨਾਗਾਪਲੋਕਿਤਂ ਅਪਲੋਕੇਸੀਤਿ ਪਹਾਰਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਨਾਮ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ ¶ ਇਤੋ ਵਾ ਏਤ੍ਤੋ ਵਾ ਅਪਲੋਕੇਤੁਕਾਮੋ ਗੀਵਂ ਅਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ¶ ਸਕਲਸਰੀਰੇਨੇਵ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਅਪਲੋਕੇਤਿ. ਏਵਂ ਸਕਲਸਰੀਰੇਨੇਵ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਅਪਲੋਕੇਸਿ. ਯਥਾ ਹਿ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠੀਨਿ ਕੋਟਿਯਾ ਕੋਟਿਂ ਆਹਚ੍ਚ ਠਿਤਾਨਿ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਙ੍ਕੁਸਲਗ੍ਗਾਨਿ, ਨ ਏਵਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨ ਸਙ੍ਖਲਿਕਾਨਿ ਵਿਯ ਏਕਾਬਦ੍ਧਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾਨਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਛਤੋ ਅਪਲੋਕਨਕਾਲੇ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ ਗੀਵਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤੁਂ. ਯਥਾ ਪਨ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ ਪਚ੍ਛਾਭਾਗਂ ਅਪਲੋਕੇਤੁਕਾਮੋ ਸਕਲਸਰੀਰੇਨੇਵ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਏਵਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਯਨ੍ਤੇਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤਿਤਾ ਸੁਵਣ੍ਣਪਟਿਮਾ ਵਿਯ ਸਕਲਸਰੀਰੇਨੇਵ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਅਪਲੋਕੇਸਿ ¶ , ਅਪਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ ਪਨ, ‘‘ਨ ਵਾਯਂ ਦੂਸੀ ਮਾਰੋ ਮਤ੍ਤਮਞ੍ਞਾਸੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ, ਅਯਂ ਦੂਸੀ ਮਾਰੋ ਪਾਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨੇਵ ਪਮਾਣਂ ਅਞ੍ਞਾਸਿ, ਪਮਾਣਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਕਾਸੀਤਿ.
ਸਹਾਪਲੋਕਨਾਯਾਤਿ ਕਕੁਸਨ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਪਲੋਕਨੇਨੇਵ ਸਹ ਤਙ੍ਖਣਞ੍ਞੇਵ. ਤਮ੍ਹਾ ਚ ਠਾਨਾ ਚਵੀਤਿ ਤਮ੍ਹਾ ਚ ਦੇਵਟ੍ਠਾਨਾ ਚੁਤੋ, ਮਹਾਨਿਰਯਂ ਉਪਪਨ੍ਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚਵਮਾਨੋ ਹਿ ਨ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਠਿਤੋ ਚਵਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਸਵਤ੍ਤਿਦੇਵਲੋਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਚੁਤੋ, ‘‘ਸਹਾਪਲੋਕਨਾਯਾ’’ਤਿ ਚ ਵਚਨਤੋ ਨ ਭਗਵਤੋ ਅਪਲੋਕਿਤਤ੍ਤਾ ਚੁਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਚੁਤਿਕਾਲਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਮੇਵ ਹੇਤਂ. ਉਲ਼ਾਰੇ ਪਨ ਮਹਾਸਾਵਕੇ ਵਿਰਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਕੁਦਾਰਿਯਾ ਪਹਟਂ ਵਿਯਸ੍ਸ ਆਯੁ ਤਤ੍ਥੇਵ ਛਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਗਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਯੋ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਤੀਣਿ ਨਾਮਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਛਫਸ੍ਸਾਯਤਨਿਕੋਤਿ ਛਸੁ ਫਸ੍ਸਾਯਤਨੇਸੁ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਪਚ੍ਚਯੋ.
ਸਙ੍ਕੁਸਮਾਹਤੋਤਿ ਅਯਸੂਲੇਹਿ ਸਮਾਹਤੋ. ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵੇਦਨਿਯੋਤਿ ਸਯਮੇਵ ਵੇਦਨਾਜਨਕੋ. ਸਙ੍ਕੁਨਾ ਸਙ੍ਕੁ ਹਦਯੇ ਸਮਾਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਯਸੂਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਯਸੂਲਂ ਹਦਯਮਜ੍ਝੇ ਸਮਾਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਨਿਰਯੇ ਉਪਪਨ੍ਨਾਨਂ ਤਿਗਾਵੁਤੋ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਹੋਤਿ, ਥੇਰਸ੍ਸਾਪਿ ਤਾਦਿਸੋ ਅਹੋਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਹਿ ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਤਾਲਕ੍ਖਨ੍ਧਪਮਾਣਾਨਿ ਅਯਸੂਲਾਨਿ ਆਦਿਤ੍ਤਾਨਿ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਾਨਿ ਸਜੋਤਿਭੂਤਾਨਿ ਸਯਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਨਿਵਤ੍ਤਮਾਨਾ, – ‘‘ਇਮਿਨਾ ਤੇ ਠਾਨੇਨ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ¶ ਪਾਪਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪੂਵਦੋਣਿਯਂ ¶ ਪੂਵਂ ਕੋਟ੍ਟੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਹਦਯਮਜ੍ਝਂ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ, ਪਣ੍ਣਾਸ ਜਨਾ ਪਾਦਾਭਿਮੁਖਾ ਪਣ੍ਣਾਸ ਜਨਾ ਸੀਸਾਭਿਮੁਖਾ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਵਸ੍ਸਸਤੇਹਿ ਉਭੋ ਅਨ੍ਤੇ ਪਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਨਿਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਵਸ੍ਸਸਤੇਹਿ ਹਦਯਮਜ੍ਝਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਵੁਟ੍ਠਾਨਿਮਨ੍ਤਿ ਵਿਪਾਕਵੁਟ੍ਠਾਨਵੇਦਨਂ. ਸਾ ਕਿਰ ਮਹਾਨਿਰਯੇ ਵੇਦਨਾਤੋ ਦੁਕ੍ਖਤਰਾ ਹੋਤਿ, ਯਥਾ ਹਿ ਸਿਨੇਹਪਾਨਸਤ੍ਤਾਹਤੋ ਪਰਿਹਾਰਸਤ੍ਤਾਹਂ ਦੁਕ੍ਖਤਰਂ, ਏਵਂ ਮਹਾਨਿਰਯਦੁਕ੍ਖਤੋ ਉਸ੍ਸਦੇ ਵਿਪਾਕਵੁਟ੍ਠਾਨਵੇਦਨਾ ਦੁਕ੍ਖਤਰਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਮਚ੍ਛਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਰਿਸਸੀਸਞ੍ਹਿ ਵਟ੍ਟਂ ਹੋਤਿ, ਸੂਲੇਨ ਪਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਹਾਰੋ ਠਾਨਂ ਨ ਲਭਤਿ ਪਰਿਗਲਤਿ, ਮਚ੍ਛਸੀਸਂ ਆਯਤਂ ਪੁਥੁਲਂ, ਪਹਾਰੋ ਠਾਨਂ ਲਭਤਿ ¶ , ਅਵਿਰਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਾ ਸੁਕਰਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਰੂਪਂ ਸੀਸਂ ਹੋਤਿ.
੫੧੩. ਵਿਧੁਰਂ ਸਾਵਕਮਾਸਜ੍ਜਾਤਿ ਵਿਧੁਰਂ ਸਾਵਕਂ ਘਟ੍ਟਯਿਤ੍ਵਾ. ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵੇਦਨਾਤਿ ਸਯਮੇਵ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਵੇਦਨਾਜਨਕਾ. ਈਦਿਸੋ ਨਿਰਯੋ ਆਸੀਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਨਿਰਯੋ ਦੇਵਦੂਤਸੁਤ੍ਤੇਨ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਕਣ੍ਹ-ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਸੀਤਿ ਕਾਲ਼ਕ-ਮਾਰ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਵਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਸਿ. ਮਜ੍ਝੇ ਸਰਸ੍ਸਾਤਿ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ ਉਦਕਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਵਿਮਾਨਾਨਿ ਕਪ੍ਪਟ੍ਠਿਤਿਕਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਵੇਲ਼ੁਰਿਯਸ੍ਸ ਵਿਯ ਵਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ, ਪਬ੍ਬਤਮਤ੍ਥਕੇ ਜਲਿਤਨਲ਼ਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਵਿਯ ਚ ਨੇਸਂ ਅਚ੍ਚਿਯੋ ਜੋਤਨ੍ਤਿ, ਪਭਸ੍ਸਰਾ ਪਭਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਸੁ ਵਿਮਾਨੇਸੁ ਨੀਲਭੇਦਾਦਿਵਸੇਨ ਨਾਨਤ੍ਤਵਣ੍ਣਾ ਅਚ੍ਛਰਾ ਨਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਯੋ ਏਤਮਭਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਯੋ ਏਤਂ ਵਿਮਾਨਵਤ੍ਥੁਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਵਿਮਾਨਪੇਤਵਤ੍ਥੁਕੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪਾਦਙ੍ਗੁਟ੍ਠੇਨ ਕਮ੍ਪਯੀਤਿ ਇਦਂ ਪਾਸਾਦਕਮ੍ਪਨਸੁਤ੍ਤੇਨ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਯੋ ਵੇਜਯਨ੍ਤਂ ਪਾਸਾਦਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਚੂਲ਼ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਵਿਮੁਤ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤੇਨ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਕ੍ਕਂ ਸੋ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਤੀਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਤੇਨੇਵ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਸੁਧਮ੍ਮਾਯਾਭਿਤੋ ਸਭਨ੍ਤਿ ਸੁਧਮ੍ਮਸਭਾਯ ਸਮੀਪੇ, ਅਯਂ ਪਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਸੁਧਮ੍ਮਸਭਾਵ, ਨ ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨੇ. ਸੁਧਮ੍ਮਸਭਾਵਿਰਹਿਤੋ ਹਿ ਦੇਵਲੋਕੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ.
ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਪਭਸ੍ਸਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ¶ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਮਹਾਕਸ੍ਸਪਾਦੀਹਿ ਸਾਵਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਸ੍ਸ ਤੇਜੋਧਾਤੁਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ¶ ਭਗਵਤੋ ਓਭਾਸਂ. ਏਕਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਸਮਯੇ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਸੁਧਮ੍ਮਾਯ ਦੇਵਸਭਾਯ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ, – ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ ਕੋਚਿ ਸਮਣੋ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਾ ਏਵਂਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ. ਯੋ ਇਧ ਆਗਨ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਗਣਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਮਞ੍ਞਾਯ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਗਣਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਤੇਜੋਧਾਤੁਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਾਦੀਨਂ ਆਗਮਨਂ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ. ਤੇਪਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤੇਜੋਧਾਤੁਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਦਿਸਾਸੁ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ, ਸਕਲਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋ ਏਕੋਭਾਸੋ ਅਹੋਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪ੍ਪਕਾਸਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ, ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਨੇਕਾਨਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਮਗ੍ਗਫਲੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਿਮਾ ਗਾਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਸੋ ਪਨਾਯਮਤ੍ਥੋ ਅਞ੍ਞਤਰਬ੍ਰਹ੍ਮਸੁਤ੍ਤੇਨ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋ.
ਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ¶ ਅਫਸ੍ਸਯੀਤਿ ਝਾਨਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਫੁਸਿ. ਵਨਨ੍ਤਿ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ. ਪੁਬ੍ਬਵਿਦੇਹਾਨਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਵਿਦੇਹਾਨਞ੍ਚ ਦੀਪਂ. ਯੇ ਚ ਭੂਮਿਸਯਾ ਨਰਾਤਿ ਭੂਮਿਸਯਾ ਨਰਾ ਨਾਮ ਅਪਰਗੋਯਾਨਕਾ ਚ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਕਾ ਚ. ਤੇਪਿ ਸਬ੍ਬੇ ਫੁਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਅਤ੍ਥੋ ਨਨ੍ਦੋਪਨਨ੍ਦਦਮਨੇਨ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਵਤ੍ਥੁ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਇਦ੍ਧਿਕਥਾਯ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਂ. ਅਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵੀਤਿ ਅਪੁਞ੍ਞਂ ਪਟਿਲਭਿ. ਆਸਂ ਮਾ ਅਕਾਸਿ ਭਿਕ੍ਖੂਸੂਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਿਹੇਸੇਮੀਤਿ ਏਤਂ ਆਸਂ ਮਾ ਅਕਾਸਿ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵਾਤਿ.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਮਾਰਤਜ੍ਜਨੀਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਪਞ੍ਚਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਮੂਲਪਣ੍ਣਾਸਟ੍ਠਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.