📜
ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ
ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ
ਸਗਾਥਾਵਗ੍ਗਟੀਕਾ
ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ
੧. ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਰਮ੍ਭੇ ¶ ¶ ਰਤਨਤ੍ਤਯਵਨ੍ਦਨਾ ਸਂਵਣ੍ਣੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਭਵਨਿਸ੍ਸਯਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪਟਿਵੇਦਨਤ੍ਥਂ, ਤਂ ਪਨ ਧਮ੍ਮਸਂਵਣ੍ਣਨਾਸੁ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਬਹੁਮਾਨੁਪ੍ਪਾਦਨਤ੍ਥਂ, ਤਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਤੇਸਂ ਉਗ੍ਗਹਣਧਾਰਣਾਦਿਕ੍ਕਮਲਦ੍ਧਬ੍ਬਾਯ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਬਹਿਤਸੁਖਨਿਪ੍ਫਾਦਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਮਙ੍ਗਲਭਾਵਤੋ, ਸਬ੍ਬਕਿਰਿਯਾਸੁ ਪੁਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਭਾਵਤੋ, ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਸਮਾਚਰਿਤਭਾਵਤੋ, ਆਯਤਿਂ ਪਰੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਗਤਿਆਪਜ੍ਜਨਤੋ ਚ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਰਤਨਤ੍ਤਯਪਣਾਮਕਿਰਿਯਾਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਰਤਨਤ੍ਤਯਪਣਾਮਕਰਣਂ ਪੂਜਨੀਯਪੂਜਾਪੁਞ੍ਞਵਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ, ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯਥਾਲਦ੍ਧਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਬਲਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨਤ੍ਥਂ, ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ ਤਸ੍ਸ ਅਸਂਕੋਚਾਪਨਤ੍ਥਂ, ਤਦੁਭਯਂ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯੇਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਪਰਿਸਮਾਪਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਇਦਮੇਵ ਚ ਪਯੋਜਨਂ ਆਚਰਿਯੇਨ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਪਸਨ੍ਨਮਤਿਨੋ…ਪੇ… ਤਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵੇਨਾ’’ਤਿ. ਵਤ੍ਥੁਤ੍ਤਯਪੂਜਾ ਹਿ ਨਿਰਤਿਸਯਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖੇਤ੍ਤਸਂਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਅਪਰਿਮੇਯ੍ਯਪਭਾਵੋ ਪੁਞ੍ਞਾਤਿਸਯੋਤਿ ਬਹੁਵਿਧਨ੍ਤਰਾਯੇਪਿ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿਵਾਸੇ ¶ ਅਨ੍ਤਰਾਯਨਿਬਨ੍ਧਨਸਕਲਸਂਕਿਲੇਸਵਿਦ੍ਧਂਸਨਾਯ ਪਹੋਤਿ, ਭਯਾਦਿਉਪਦ੍ਦਵਞ੍ਚ ਨਿਵਾਰੇਤਿ. ਯਥਾਹ ‘‘ਪੂਜਾਰਹੇ ਪੂਜਯਤੋ’’ਤਿਆਦਿ (ਧ. ਪ. ੧੯੫; ਅਪ. ਥੇਰ ੧.੧੦.੧), ਤਥਾ ‘‘ਯੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਬੁਦ੍ਧੇ ਪਸਨ੍ਨਾ, ਅਗ੍ਗੇ ਤੇ ਪਸਨ੍ਨਾ, ਅਗ੍ਗੇ ਖੋ ਪਨ ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਵਿਪਾਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਇਤਿਵੁ. ੯੦).
‘‘ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ¶ ਕਿਤ੍ਤਯਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਕਾਯੇ ਭਵਤਿ ਯਾ ਪੀਤਿ;
ਵਰਮੇਵ ਹਿ ਸਾ ਪੀਤਿ, ਕਸਿਣੇਨਪਿ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਸ੍ਸ;
ਧਮ੍ਮੋਤਿ…ਪੇ…, ਸਙ੍ਘੋਤਿ…ਪੇ…, ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੬);
ਤਥਾ ‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ, ਮਹਾਨਾਮ, ਸਮਯੇ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਤਥਾਗਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ, ਨੇਵਸ੍ਸ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰਾਗਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਦੋਸ…ਪੇ… ਨ ਮੋਹਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਅ. ਨਿ. ੬.੧੦; ੧੧.੧੧). ‘‘ਅਰਞ੍ਞੇ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਵਾ…ਪੇ… ਭਯਂ ਵਾ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਵਾ ਲੋਮਹਂਸੋ ਨ ਹੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੪੯) ਚ.
ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਵਨ੍ਦਨਂ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮੋ, ਤਸ੍ਸ ਗੁਣਾਤਿਸਯਯੋਗਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਕਰੁਣਾਸੀਤਲਹਦਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਗਾਥਤ੍ਤਯਮਾਹ. ਗੁਣਾਤਿਸਯਯੋਗੇਨ ਹਿ ਵਨ੍ਦਨਾਰਹਭਾਵੋ, ਵਨ੍ਦਨਾਰਹੇ ਚ ਕਤਾ ਵਨ੍ਦਨਾ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਪਯੋਜਨਂ ਸਾਧੇਤੀਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਸਾ ਦੇਸਨਾਯ ਸਂਵਣ੍ਣਨਂ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮੋ, ਸਾ ਨ ਵਿਨਯਦੇਸਨਾ ਵਿਯ ਕਰੁਣਾਪ੍ਪਧਾਨਾ, ਨਾਪਿ ਅਭਿਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਵਿਯ ਪਞ੍ਞਾਪ੍ਪਧਾਨਾ, ਅਥ ਖੋ ਕਰੁਣਾਪਞ੍ਞਾਪ੍ਪਧਾਨਾਤਿ ਤਦੁਭਯਪ੍ਪਧਾਨਮੇਵ ਤਾਵ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਥੋਮਨਂ ਕਾਤੁਂ ਤਮ੍ਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਸੇਸਰਤਨਾਨਂ ‘‘ਕਰੁਣਾਸੀਤਲਹਦਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਰਤੀਤਿ ਕਰੁਣਾ, ਪਰਦੁਕ੍ਖਂ ਵਿਕ੍ਖਿਪਤਿ ਅਪਨੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਕਿਣਾਤੀਤਿ ਕਰੁਣਾ, ਪਰਦੁਕ੍ਖੇ ਸਤਿ ਕਾਰੁਣਿਕਂ ਹਿਂਸਤਿ ਵਿਬਾਧਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਦੁਕ੍ਖੇ ਸਤਿ ਸਾਧੂਨਂ ਕਮ੍ਪਨਂ ਹਦਯਖੇਦਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਵਾ ਕਰੁਣਾ. ਅਥ ਵਾ ਕਮਿਤਿ ਸੁਖਂ, ਤਂ ਰੁਨ੍ਧਤੀਤਿ ਕਰੁਣਾ. ਏਸਾ ਹਿ ਪਰਦੁਕ੍ਖਾਪਨਯਨਕਾਮਤਾਲਕ੍ਖਣਾ ਅਤ੍ਤਸੁਖਨਿਰਪੇਕ੍ਖਤਾਯ ਕਾਰੁਣਿਕਾਨਂ ਸੁਖਂ ਰੁਨ੍ਧਤਿ ਵਿਬਨ੍ਧਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਰੁਣਾਯ ਸੀਤਲਂ ਕਰੁਣਾਸੀਤਲਂ, ਕਰੁਣਾਸੀਤਲਂ ਹਦਯਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਕਰੁਣਾਸੀਤਲਹਦਯੋ, ਤਂ ਕਰੁਣਾਸੀਤਲਹਦਯਂ.
ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਰੇਸਂ ਹਿਤੋਪਸਂਹਾਰਸੁਖਾਦਿਅਪਰਿਹਾਨਿਚ੍ਛਨਸਭਾਵਤਾਯ, ਬ੍ਯਾਪਾਦਾਰਤੀਨਂ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਤਾਯ ਚ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਗਤਸਨ੍ਤਾਪਵਿਚ੍ਛੇਦਨਾਕਾਰਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਮੇਤ੍ਤਾਮੁਦਿਤਾਨਮ੍ਪਿ ਚਿਤ੍ਤਸੀਤਲਭਾਵਕਾਰਣਤਾ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਪਰਦੁਕ੍ਖਾਪਨਯਨਾਕਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰੂਪਤਾਪਾਸਹਨਰਸਾ ਅਵਿਹਿਂਸਾਭੂਤਾ ¶ ਕਰੁਣਾਵ ਵਿਸੇਸੇਨ ਭਗਵਤੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਵਿਯ ਸੀਤਿਭਾਵਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਰੁਣਾਸੀਤਲਹਦਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਰੁਣਾਮੁਖੇਨ ਵਾ ਮੇਤ੍ਤਾਮੁਦਿਤਾਨਮ੍ਪਿ ਹਦਯਸੀਤਲਭਾਵਕਾਰਣਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ¶ .
ਅਥ ਵਾ ਛਅਸਾਧਾਰਣਞਾਣਵਿਸੇਸਨਿਬਨ੍ਧਨਭੂਤਾ ਸਾਤਿਸਯਂ ਨਿਰਵਸੇਸਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਯ ਸਵਿਸਯਬ੍ਯਾਪਿਤਾਯ ਮਹਾਕਰੁਣਾਭਾਵਮੁਪਗਤਾ ਕਰੁਣਾਵ ਭਗਵਤੋ ਅਭਿਸਯੇਨ ਹਦਯਸੀਤਲਭਾਵਹੇਤੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਰੁਣਾਸੀਤਲਹਦਯ’’ਨ੍ਤਿ.
ਅਥ ਵਾ ਸਤਿਪਿ ਮੇਤ੍ਤਾਮੁਦਿਤਾਨਂ ਸਾਤਿਸਯੇ ਹਦਯਸੀਤਿਭਾਵਨਿਬਨ੍ਧਨਤ੍ਤੇ ਸਕਲਬੁਦ੍ਧਗੁਣਵਿਸੇਸਕਾਰਣਤਾਯ ਤਾਸਮ੍ਪਿ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਕਰੁਣਾਵ ਭਗਵਤੋ ‘‘ਹਦਯਸੀਤਲਭਾਵਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਕਰੁਣਾਨਿਦਾਨਾ ਹਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ, ਕਰੁਣਾਨੁਭਾਵਨਿਬ੍ਬਾਪਿਯਮਾਨਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖਸਨ੍ਤਾਪਸ੍ਸ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਪਰਦੁਕ੍ਖਾਪਨਯਨਕਾਮਤਾਯ ਅਨੇਕਾਨਿਪਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਕਪ੍ਪਾਨਂ ਅਕਿਲਨ੍ਤਰੂਪਸ੍ਸੇਵ ਨਿਰਵਸੇਸਬੁਦ੍ਧਕਰਧਮ੍ਮਸਮ੍ਭਰਣਨਿਯਤਸ੍ਸ ਸਮਧਿਗਤਧਮ੍ਮਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਚ ਸਨ੍ਨਿਹਿਤੇਸੁਪਿ ਸਤ੍ਤਸਙ੍ਘਾਟਸਮੁਪਨੀਤਹਦਯੂਪਤਾਪਨਿਮਿਤ੍ਤੇਸੁ ਨ ਈਸਕਮ੍ਪਿ ਚਿਤ੍ਤਸੀਤਿਭਾਵਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਮਹੋਸੀਤਿ. ਏਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇ ਤੀਸੁਪਿ ਅਵਤ੍ਥਾਸੁ ਭਗਵਤੋ ਕਰੁਣਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ.
ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ਪਞ੍ਞਾ, ਯਥਾਸਭਾਵਂ ਪਕਾਰੇਹਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਞ੍ਞਾਵ ਞੇਯ੍ਯਾਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨਤੋ ਪਕਾਰੇਹਿ ਧਮ੍ਮਸਭਾਵਜੋਤਨਟ੍ਠੇਨ ਪਜ੍ਜੋਤੋਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤੋ. ਸਵਾਸਨਪ੍ਪਹਾਨਤੋ ਵਿਸੇਸੇਨ ਹਤਂ ਸਮੁਗ੍ਘਾਟਿਤਂ ਵਿਹਤਂ. ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤੇਨ ਵਿਹਤਂ ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤਵਿਹਤਂ. ਮੁਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਤੇਨ, ਸਯਂ ਵਾ ਮੁਯ੍ਹਤਿ, ਮੋਹਨਮਤ੍ਤਮੇਵ ਵਾ ਤਨ੍ਤਿ ਮੋਹੋ, ਅਵਿਜ੍ਜਾ. ਸ੍ਵੇਵ ਵਿਸਯਸਭਾਵਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਕਰਣਤੋ ਅਨ੍ਧਕਾਰਸਰਿਕ੍ਖਤਾਯ ਤਮੋ ਵਿਯਾਤਿ ਤਮੋ. ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤਵਿਹਤੋ ਮੋਹਤਮੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤਵਿਹਤਮੋਹਤਮੋ, ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤਵਿਹਤਮੋਹਤਮਂ. ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਹਿ ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ਸਤਿਪਿ ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਨ੍ਧਕਾਰਸ੍ਸ ਵਿਹਤਭਾਵੇ ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤੇਹਿ ਵਿਯ ਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਸਾਵਕੇਹਿ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਚ ਸਵਾਸਨਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸੋ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸਾਤਿਸਯੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਾਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਥੋਮੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤਵਿਹਤਮੋਹਤਮ’’ਨ੍ਤਿ.
ਅਥ ਵਾ ਅਨ੍ਤਰੇਨ ਪਰੋਪਦੇਸਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਅਵਿਜ੍ਜਨ੍ਧਕਾਰਵਿਗਮਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਤ੍ਤਾ, ਤਥਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾਯ ਬਲੇਸੁ ਚ ਵਸੀਭਾਵਸ੍ਸ ਸਮਧਿਗਤਤ੍ਤਾ, ਪਰਸਨ੍ਤਤਿਯਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਤਿਸਯਾਨੁਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਤਸ੍ਸ ¶ ਪਵਤ੍ਤਿਤਤ੍ਤਾ ਭਗਵਾਵ ਵਿਸੇਸਤੋ ਮੋਹਤਮਵਿਗਮੇਨ ਥੋਮੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ¶ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤਵਿਹਤਮੋਹਤਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤੋ’’ਤਿ ਪਦੇਨ ਭਗਵਤੋ ਪਟਿਵੇਧਪਞ੍ਞਾ ਵਿਯ ਦੇਸਨਾਪਞ੍ਞਾਪਿ ਸਾਮਞ੍ਞਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ, ਏਕਸੇਸਨਯੇਨ ਵਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ.
ਅਥ ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਸ੍ਸ ਞੇਯ੍ਯਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਤ੍ਤਾ ਸਕਲਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸਭਾਵਾਵਬੋਧਨਸਮਤ੍ਥੇਨ ਅਨਾਵਰਣਞਾਣਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤੇਨ ਸਬ੍ਬਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸਭਾਵਚ੍ਛਾਦਕਸ੍ਸ ਮੋਹਨ੍ਧਕਾਰਸ੍ਸ ਵਿਧਮਿਤਤ੍ਤਾ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣੋ ਭਗਵਤੋ ਮੋਹਤਮਵਿਨਾਸੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤਵਿਹਤਮੋਹਤਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਮੋਹਤਮਵਿਧਮਨਨ੍ਤੇ ਅਧਿਗਤਤ੍ਤਾ ਅਨਾਵਰਣਞਾਣਂ ਕਾਰਣੂਪਚਾਰੇਨ ਸਸਨ੍ਤਾਨੇ ਮੋਹਤਮਵਿਧਮਨਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਭਿਨੀਹਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਵਾਸਨਪ੍ਪਹਾਨਮੇਵ ਹਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਞੇਯ੍ਯਾਵਰਣਪਹਾਨਨ੍ਤਿ, ਪਰਸਨ੍ਤਾਨੇ ਪਨ ਮੋਹਤਮਵਿਧਮਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਭਾਵਤੋ ਫਲੂਪਚਾਰੇਨ ਅਨਾਵਰਣਞਾਣਂ ‘‘ਮੋਹਤਮਵਿਧਮਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.
ਕਿਂ ਪਨ ਕਾਰਣਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਮੁਗ੍ਘਾਤੋਯੇਵੇਕੋ ਪਹਾਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਭਗਵਤੋ ਥੋਮਨਾਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਨ ਪਨ ਸਾਤਿਸਯਂ ਨਿਰਵਸੇਸਕਿਲੇਸਪਹਾਨਨ੍ਤਿ? ਤਪ੍ਪਹਾਨਵਚਨੇਨੇਵ ਤਦੇਕਟ੍ਠਤਾਯ ਸਕਲਸਂਕਿਲੇਸਗਣਸਮੁਗ੍ਘਾਤਸ੍ਸ ਜੋਤਿਤਭਾਵਤੋ. ਨ ਹਿ ਸੋ ਤਾਦਿਸੋ ਕਿਲੇਸੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਯੋ ਨਿਰਵਸੇਸਅਵਿਜ੍ਜਾਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਨ ਪਹੀਯਤੀਤਿ.
ਅਥ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਾ ਵਿਯ ਸਕਲਕੁਸਲਧਮ੍ਮਸਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਰਵਸੇਸਾਕੁਸਲਧਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ ਸਂਸਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਪਧਾਨਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਤਬ੍ਬਿਘਾਤਵਚਨੇਨ ਸਕਲਸਂਕਿਲੇਸਗਣਸਮੁਗ੍ਘਾਤੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਵ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤਵਿਹਤਮੋਹਤਮ’’ਨ੍ਤਿ.
ਨਰਾ ਚ ਅਮਰਾ ਚ ਨਰਾਮਰਾ, ਸਹ ਨਰਾਮਰੇਹੀਤਿ ਸਨਰਾਮਰੋ, ਸਨਰਾਮਰੋ ਚ ਸੋ ਲੋਕੋ ਚਾਤਿ ਸਨਰਾਮਰਲੋਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਗਰੂਤਿ ਸਨਰਾਮਰਲੋਕਗਰੁ, ਤਂ ਸਨਰਾਮਰਲੋਕਗਰੁਂ. ਏਤੇਨ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਵਿਯ ਤਦਵਸਿਟ੍ਠਸਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਯਥਾਰਹਂ ਗੁਣਵਿਸੇਸਾਵਹਤਾਯ ਭਗਵਤੋ ਉਪਕਾਰਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨ ਚੇਤ੍ਥ ਪਧਾਨਾਪ੍ਪਧਾਨਭਾਵੋ ਚੋਦੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਞ੍ਞੋ ਹਿ ਸਦ੍ਦਕ੍ਕਮੋ, ਅਞ੍ਞੋ ਅਤ੍ਥਕ੍ਕਮੋ. ਏਦਿਸੇਸੁ ਹਿ ਸਮਾਸਪਦੇਸੁ ਪਧਾਨਮ੍ਪਿ ਅਪ੍ਪਧਾਨਂ ਵਿਯ ਨਿਦ੍ਦਿਸੀਯਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਸਰਾਜਿਕਾਯ ਪਰਿਸਾਯਾ’’ਤਿ ¶ (ਅਪ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧.੮੨). ਕਾਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰੋਕਾਸਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧੋ ਲੋਕੋ, ਗਰੁਭਾਵਸ੍ਸ ਪਨ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ਗਰੁਕਰਣਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸੇਵ ਸਤ੍ਤਲੋਕਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਹਿ ਲੋਕੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪੁਞ੍ਞਪਾਪਾਨਿ ਤਬ੍ਬਿਪਾਕੋ ਚਾਤਿ ‘‘ਲੋਕੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਮਰਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ.
ਅਥ ¶ ਵਾ ਸਮੂਹਤ੍ਥੋ ਲੋਕ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮੁਦਾਯਵਸੇਨ ਲੋਕੀਯਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪੀਯਤੀਤਿ. ਸਹ ਨਰੇਹੀਤਿ ਸਨਰਾ, ਸਨਰਾ ਚ ਤੇ ਅਮਰਾ ਚਾਤਿ ਸਨਰਾਮਰਾ, ਤੇਸਂ ਲੋਕੋਤਿ ਸਨਰਾਮਰਲੋਕੋਤਿ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਮਰ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਾਪਿ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਹਿ ਮਰਣਾਭਾਵਤੋ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਮਰਾ, ਨਰਾਮਰਾਨਂਯੇਵ ਗਹਣਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਨਿਦ੍ਦੇਸਵਸੇਨ ਯਥਾ ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੧੫੭). ਤਥਾ ਹਿ ਸਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਪਰਿਹਰਣਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਯ ਨਿਰਵਸੇਸਹਿਤਸੁਖਵਿਧਾਨਤਪ੍ਪਰਾਯ ਨਿਰਤਿਸਯਾਯ ਪਯੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ਪਜਾਯ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਮੁਪਕਾਰਿਤਾਯ ਅਪਰਿਮਿਤਨਿਰੁਪਮਪ੍ਪਭਾਵਗੁਣਵਿਸੇਸਸਮਙ੍ਗਿਤਾਯ ਚ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੁਤ੍ਤਮੋ ਭਗਵਾ ਅਪਰਿਮਾਣਾਸੁ ਲੋਕਧਾਤੂਸੁ ਅਪਰਿਮਾਣਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਗਾਰਵਟ੍ਠਾਨਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਨਰਾਮਰਲੋਕਗਰੁ’’ਨ੍ਤਿ.
ਸੋਭਨਂ ਗਤਂ ਗਮਨਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਗਤੋ. ਭਗਵਤੋ ਹਿ ਵੇਨੇਯ੍ਯਜਨੁਪਸਙ੍ਕਮਨਂ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਹਿਤਸੁਖਨਿਪ੍ਫਾਦਨਤੋ ਸੋਭਨਂ, ਤਥਾ ਲਕ੍ਖਣਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਰੂਪਕਾਯਤਾਯ ਦੁਤਵਿਲਮ੍ਬਿਤਖਲਿਤਾਨੁਕਡ੍ਢਨਨਿਪ੍ਪੀਲ਼ਨੁਕ੍ਕੁਟਿਕਕੁਟਿਲਾਕੁਲਤਾਦਿ- ਦੋਸਰਹਿਤਮਵਹਸਿਤਰਾਜਹਂਸਵਸਭਵਾਰਣਮਿਗਰਾਜਗਮਨਂ ਕਾਯਗਮਨਂ ਞਾਣਗਮਨਞ੍ਚ ਵਿਪੁਲਨਿਮ੍ਮਲਕਰੁਣਾਸਤਿਵੀਰਿਯਾਦਿਗੁਣਵਿਸੇਸਸਹਿਤਮਭਿਨੀਹਾਰਤੋ ਯਾਵ ਮਹਾਬੋਧਿ ਨਿਰਵਜ੍ਜਤਾਯ ਸੋਭਨਮੇਵਾਤਿ.
ਅਥ ਵਾ ਸਯਮ੍ਭੂਞਾਣੇਨ ਸਕਲਮਪਿ ਲੋਕਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਞਾਣੇਨ ਸਮ੍ਮਾ ਗਤੋ ਅਵਗਤੋਤਿ ਸੁਗਤੋ, ਤਥਾ ਲੋਕਸਮੁਦਯਂ ਪਹਾਨਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਤਂ ਆਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾ ਗਤੋ ਅਤੀਤੋਤਿ ਸੁਗਤੋ, ਲੋਕਨਿਰੋਧਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਾ ਗਤੋ ਅਧਿਗਤੋਤਿ ਸੁਗਤੋ, ਲੋਕਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨਿਂ ਪਟਿਪਦਂ ਭਾਵਨਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਾ ¶ ਗਤੋ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋਤਿ ਸੁਗਤੋ. ‘‘ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ, ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਸੁਗਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ (ਮਹਾਨਿ. ੩੮) ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵਿਭਾਵੇਤਬ੍ਬੋਤਿ.
ਅਥ ਵਾ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਠਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇਵ ਵਾ ਗਤੋ ਅਧਿਗਤੋਤਿ ਸੁਗਤੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ ਵੇਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਯਥਾਰਹਂ ਕਾਲਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਚ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਮਾ ਗਦਤਿ ਵਦਤੀਤਿ ਸੁਗਤੋ ਦ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਤ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਇਤਿ ਸੋਭਨਗਮਨਤਾਦੀਹਿ ਸੁਗਤੋ, ਤਂ ਸੁਗਤਂ.
ਪੁਞ੍ਞਪਾਪਕੇਹਿ ਉਪਪਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਗਤਿਯੋ, ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵਵਿਸੇਸਾ. ਤਾ ਪਨ ਨਿਰਯਾਦਿਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਵਿਧਾ. ਤਾ ਹਿ ਸਕਲਸ੍ਸਪਿ ਭਵਗਾਮਿਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮੇਨ ਅਵਿਪਾਕਾਰਹਭਾਵਕਰਣੇਨ ¶ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤਤ੍ਤਾ ਭਗਵਾ ਪਞ੍ਚਹਿਪਿ ਗਤੀਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਤਿਵਿਮੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਤੇਨ ਭਗਵਤੋ ਕਤ੍ਥਚਿਪਿ ਅਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਯਤੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਦੇਵਾਤਿਦੇਵੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇਨਾਹ –
‘‘ਯੇਨ ਦੇਵੂਪਪਤ੍ਯਸ੍ਸ, ਗਨ੍ਧਬ੍ਬੋ ਵਾ ਵਿਹਙ੍ਗਮੋ;
ਯਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਯੇਨ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ, ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਞ੍ਚ ਅਬ੍ਬਜੇ;
ਤੇ ਮਯ੍ਹਂ ਆਸਵਾ ਖੀਣਾ, ਵਿਦ੍ਧਸ੍ਤਾ ਵਿਨਲ਼ੀਕਤਾ’’ਤਿ. (ਅ. ਨਿ. ੪.੩੬);
ਤਂਤਂਗਤਿਸਂਵਤ੍ਤਨਕਾਨਞ੍ਹਿ ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗੇਨ ਬੋਧਿਮੂਲੇਯੇਵ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਨਤ੍ਥਿ ਭਗਵਤੋ ਗਤਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਮੇਵ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਭਵਯੋਨਿਗਤਿਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਸਤ੍ਤਾਵਾਸਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇਹਿ ਸੁਪਰਿਮੁਤ੍ਤੋ. ਤਂ ਗਤਿਵਿਮੁਤ੍ਤਂ. ਵਨ੍ਦੇਤਿ ਨਮਾਮਿ, ਥੋਮੇਮੀਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ.
ਅਥ ਵਾ ਗਤਿਵਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਥੋਮੇਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਭਗਵਤੋ ਥੋਮਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ ਅਤ੍ਤਹਿਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਤੋ ਚ. ਤੇਸੁ ਅਤ੍ਤਹਿਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਨਾਵਰਣਞਾਣਾਧਿਗਮਤੋ, ਸਵਾਸਨਾਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਹਾਨਤੋ, ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਾਦਿਨਿਰਪੇਕ੍ਖਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤੋ, ਵਿਰੁਦ੍ਧੇਸੁਪਿ ਨਿਚ੍ਚਂ ਹਿਤਜ੍ਝਾਸਯਵਸੇਨ ਞਾਣਪਰਿਪਾਕਕਾਲਾਗਮਨਤੋ ਚ. ਸਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਆਸਯਤੋ ਪਯੋਗਤੋ ਚ ਦੁਵਿਧਾ ਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿ, ਤਿਵਿਧਾ ¶ ਚ ਅਤ੍ਤਹਿਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਪਕਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਕਥਂ? ‘‘ਕਰੁਣਾਸੀਤਲਹਦਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਆਸਯਤੋ ਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿ, ਸਮ੍ਮਾਗਦਨਤ੍ਥੇਨ ਸੁਗਤ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਯੋਗਤੋ ਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿ, ‘‘ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤਵਿਹਤਮੋਹਤਮਂ ਗਤਿਵਿਮੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਹਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪਟਿਵੇਧਤ੍ਥੇਨ ਚ ਸੁਗਤ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਤਿਵਿਧਾਪਿ ਅਤ੍ਤਹਿਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਅਵਸਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਨ ਤੇਨ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤਵਿਹਤਮੋਹਤਮ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਚ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਅਤ੍ਤਹਿਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਪਕਾਸਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ.
ਅਥ ਵਾ ਤੀਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਭਗਵਤੋ ਥੋਮਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਹੇਤੁਤੋ ਫਲਤੋ ਉਪਕਾਰਤੋ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਹੇਤੁ ਮਹਾਕਰੁਣਾ, ਸਾ ਪਠਮਪਦੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਫਲਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਞਾਣਸਮ੍ਪਦਾ ਪਹਾਨਸਮ੍ਪਦਾ ਆਨੁਭਾਵਸਮ੍ਪਦਾ ਰੂਪਕਾਯਸਮ੍ਪਦਾ ਚਾਤਿ. ਤਾਸੁ ਞਾਣਪਹਾਨਸਮ੍ਪਦਾ ਦੁਤਿਯਪਦੇਨ ਸਚ੍ਚਪਟਿਵੇਧਤ੍ਥੇਨ ਚ ਸੁਗਤ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਕਾਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਆਨੁਭਾਵਸਮ੍ਪਦਾ ਪਨ ਤਤਿਯਪਦੇਨ, ਰੂਪਕਾਯਸਮ੍ਪਦਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕਾਯਗਮਨਸੋਭਨਤ੍ਥੇਨ ਸੁਗਤ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਲਕ੍ਖਣਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਵਿਨਾ ਤਦਭਾਵਤੋ ¶ . ਉਪਕਾਰੋ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਅਬਾਹਿਰਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਤਿਵਿਧਯਾਨਮੁਖੇਨ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ. ਸੋ ਸਮ੍ਮਾਗਦਨਤ੍ਥੇਨ ਸੁਗਤ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਤਤ੍ਥ ‘‘ਕਰੁਣਾਸੀਤਲਹਦਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਯਾ ਮੂਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਮਹਾਕਰੁਣਾਯ ਸਞ੍ਚੋਦਿਤਮਾਨਸੋ ਹਿ ਭਗਵਾ ਸਂਸਾਰਪਙ੍ਕਤੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮੁਦ੍ਧਰਣਤ੍ਥਂ ਕਤਾਭਿਨੀਹਾਰੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਧਿਗਤੋਤਿ ਕਰੁਣਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਯਾ ਮੂਲਂ. ‘‘ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤਵਿਹਤਮੋਹਤਮ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਨਾਵਰਣਞਾਣਪਦਟ੍ਠਾਨਞ੍ਹਿ ਮਗ੍ਗਞਾਣਂ, ਮਗ੍ਗਞਾਣਪਦਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਅਨਾਵਰਣਞਾਣਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ. ਸਮ੍ਮਾਗਮਨਤ੍ਥੇਨ ਸੁਗਤ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਯਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਲੀਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗ-ਸਸ੍ਸਤੁਚ੍ਛੇਦਾਭਿਨਿਵੇਸਾਦਿ-ਅਨ੍ਤਦ੍ਵਯਰਹਿਤਾਯ ਕਰੁਣਾਪਞ੍ਞਾਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾਯ ਮਜ੍ਝਿਮਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਕਾਸਨਤੋ ਸੁਗਤ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ. ਇਤਰੇਹਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਯਾ ਪਧਾਨਾਪ੍ਪਧਾਨਭੇਦਂ ਪਯੋਜਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਂਸਾਰਮਹੋਘਤੋ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਰਣਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਪਧਾਨਂ ਪਯੋਜਨਂ, ਤਦਞ੍ਞਮਪ੍ਪਧਾਨਂ. ਤੇਸੁ ਪਧਾਨੇਨ ਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਇਤਰੇਨ ਅਤ੍ਤਹਿਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ, ਤਦੁਭਯੇਨ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ ਭਗਵਤੋ ¶ ਚਤੁਤ੍ਥਪੁਗ੍ਗਲਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨ ਚ ਅਨੁਤ੍ਤਰਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਭਾਵਂ, ਉਤ੍ਤਮਵਨ੍ਦਨੀਯਭਾਵਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਵਨ੍ਦਨਕਿਰਿਯਾਯ ਖੇਤ੍ਤਙ੍ਗਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਰੁਣਾਗਹਣੇਨ ਲੋਕਿਯੇਸੁ ਮਹਗ੍ਗਤਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਾਸਾਧਾਰਣਗੁਣਦੀਪਨਤੋ ਭਗਵਤੋ ਸਬ੍ਬਲੋਕਿਯਗੁਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਗਹਣੇਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਪਦਟ੍ਠਾਨਮਗ੍ਗਞਾਣਦੀਪਨਤੋ ਸਬ੍ਬਲੋਕੁਤ੍ਤਰਗੁਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਤਦੁਭਯਗ੍ਗਹਣਸਿਦ੍ਧੋ ਹਿ ਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਸਨਰਾਮਰਲੋਕਗਰੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਪਞ੍ਚੀਯਤੀਤਿ. ਕਰੁਣਾਗਹਣੇਨ ਚ ਉਪਗਮਨਂ ਨਿਰੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਗਹਣੇਨ ਅਪਗਮਨਂ. ਤਥਾ ਕਰੁਣਾਗਹਣੇਨ ਲੋਕਸਮਞ੍ਞਾਨੁਰੂਪਂ ਭਗਵਤੋ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਲੋਕਵੋਹਾਰਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਕਰੁਣਾਯ, ਪਞ੍ਞਾਗਹਣੇਨ ਸਮਞ੍ਞਾਯ ਅਨਤਿਧਾਵਨਂ. ਸਭਾਵਾਨਵਬੋਧੇਨ ਹਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮਞ੍ਞਂ ਅਤਿਧਾਵਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਦਿਪਰਾਮਸਨਂ ਹੋਤੀਤਿ. ਤਥਾ ਕਰੁਣਾਗਹਣੇਨ ਮਹਾਕਰੁਣਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਿਹਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਗਹਣੇਨ ਤੀਸੁ ਕਾਲੇਸੁ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਞਾਣਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਞਾਣਂ ਚਤੁਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਞਾਣਂ ਚਤੁਵੇਸਾਰਜ੍ਜਞਾਣਂ, ਕਰੁਣਾਗਹਣੇਨ ਮਹਾਕਰੁਣਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਞਾਣਸ੍ਸ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਸੇਸਾਧਾਰਣਞਾਣਾਨਿ ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਅਟ੍ਠਸੁ ਪਰਿਸਾਸੁ ਅਕਮ੍ਪਨਞਾਣਾਨਿ ਦਸ ਬਲਾਨਿ ਚੁਦ੍ਦਸ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣਾਨਿ ਸੋਲ਼ਸ ਞਾਣਚਰਿਯਾ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਾ ਚਤੁਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਞਾਣਵਤ੍ਥੂਨਿ ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਤਿ ਞਾਣਵਤ੍ਥੂਨੀਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਂ ਅਨੇਕੇਸਂ ਪਞ੍ਞਾਪਭੇਦਾਨਂ ਵਸੇਨ ਞਾਣਚਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਥਾ ਕਰੁਣਾਗਹਣੇਨ ਚਰਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ, ਪਞ੍ਞਾਗਹਣੇਨ ਵਿਜ੍ਜਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ. ਕਰੁਣਾਗਹਣੇਨ ¶ ਅਤ੍ਤਾਧਿਪਤਿਤਾ, ਪਞ੍ਞਾਗਹਣੇਨ ਧਮ੍ਮਾਧਿਪਤਿਤਾ. ਕਰੁਣਾਗਹਣੇਨ ਲੋਕਨਾਥਭਾਵੋ, ਪਞ੍ਞਾਗਹਣੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾਥਭਾਵੋ. ਤਥਾ ਕਰੁਣਾਗਹਣੇਨ ਪੁਬ੍ਬਕਾਰਿਭਾਵੋ, ਪਞ੍ਞਾਗਹਣੇਨ ਕਤਞ੍ਞੁਤਾ. ਕਰੁਣਾਗਹਣੇਨ ਅਪਰਨ੍ਤਪਤਾ, ਪਞ੍ਞਾਗਹਣੇਨ ਅਨਤ੍ਤਨ੍ਤਪਤਾ. ਕਰੁਣਾਗਹਣੇਨ ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਕਰਧਮ੍ਮਸਿਦ੍ਧਿ, ਪਞ੍ਞਾਗਹਣੇਨ ਬੁਦ੍ਧਭਾਵਸਿਦ੍ਧਿ. ਤਥਾ ਕਰੁਣਾਗਹਣੇਨ ਪਰੇਸਂ ਤਾਰਣਂ, ਪਞ੍ਞਾਗਹਣੇਨ ਸਯਂ ਤਾਰਣਂ. ਤਥਾ ਕਰੁਣਾਗਹਣੇਨ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਸੁ ਅਨੁਗ੍ਗਹਚਿਤ੍ਤਤਾ, ਪਞ੍ਞਾਗਹਣੇਨ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਤਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਤਿ.
ਸਬ੍ਬੇਸਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਨਂ ਕਰੁਣਾ ਆਦਿ ਤਨ੍ਨਿਦਾਨਭਾਵਤੋ, ਪਞ੍ਞਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਕਰਣੀਯਾਭਾਵਤੋ. ਇਤਿ ਆਦਿਪਰਿਯੋਸਾਨਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਬ੍ਬੇ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਕਰੁਣਾਗਹਣੇਨ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ ¶ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਕਰੁਣਾਨਿਦਾਨਞ੍ਹਿ ਸੀਲਂ ਤਤੋ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਵਿਰਤਿਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ, ਸਾ ਚ ਝਾਨਤ੍ਤਯਸਮ੍ਪਯੋਗਿਨੀਤਿ. ਪਞ੍ਞਾਵਚਨੇਨ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ. ਸੀਲਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਨਂ ਆਦਿ, ਸਮਾਧਿ ਮਜ੍ਝੇ, ਪਞ੍ਞਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਬ੍ਬੇ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਨਯਤੋ ਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ. ਏਸੋ ਏਵ ਹਿ ਨਿਰਵਸੇਸਤੋ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨੁਪਾਯੋ, ਯਦਿਦਂ ਨਯਗ੍ਗਹਣਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਕੋ ਨਾਮ ਸਮਤ੍ਥੋ ਭਗਵਤੋ ਗੁਣੇ ਅਨੁਪਦਂ ਨਿਰਵਸੇਸਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ –
‘‘ਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਣੇਯ੍ਯ ਵਣ੍ਣਂ,
ਕਪ੍ਪਮ੍ਪਿ ਚੇ ਅਞ੍ਞਮਭਾਸਮਾਨੋ;
ਖੀਯੇਥ ਕਪ੍ਪੋ ਚਿਰਦੀਘਮਨ੍ਤਰੇ,
ਵਣ੍ਣੋ ਨ ਖੀਯੇਥ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੩੦੪; ੩.੧੪੧; ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੩.੪੨੫; ਉਦਾ. ੫੩; ਬੁ. ਵਂ. ਅਟ੍ਠ. ੪.੫; ਚਰਿਯਾ. ਅਟ੍ਠ. ਨਿਦਾਨਕਥਾ, ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾ; ਅਪ. ੨.੭.੨੦) –
ਤੇਨੇਵ ਚ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੇਨਪਿ ਬੁਦ੍ਦਗੁਣਪਰਿਚ੍ਛੇਦਨਂ ਪਤਿ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੇਨ ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਪਿ ਚ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਧਮ੍ਮਨ੍ਵਯੋ ਵਿਦਿਤੋ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੪੬) ਵੁਤ੍ਤਂ.
੨. ਏਵਂ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਸਕਲਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਗੁਣੇਹਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਤ੍ਥਵਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਥੋਮੇਤੁਂ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋਪੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਕਤ੍ਤੁਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਬੁਦ੍ਧਭਾਵਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾਤਿ ¶ ਚ ਪੁਬ੍ਬਕਾਲਕਿਰਿਯਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਯਨ੍ਤਿ ਅਨਿਯਮਤੋ ਕਮ੍ਮਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਉਪਗਤੋਤਿ ਅਪਰਕਾਲਕਿਰਿਯਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਵਨ੍ਦੇਤਿ ਕਿਰਿਯਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਯਮਨਂ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵਨ੍ਦਨਕਿਰਿਯਾਯ ਕਮ੍ਮਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਗਤਮਲਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਚ ਤਬ੍ਬਿਸੇਸਨਂ.
ਤਤ੍ਥ ਬੁਦ੍ਧਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਤਾਵ – ‘‘ਬੁਜ੍ਝਿਤਾ ਸਚ੍ਚਾਨੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਬੋਧੇਤਾ ਪਜਾਯਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸਨਯੇਨ (ਮਹਾਨਿ. ੧੯੨; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਪਾਰਾਯਨਤ੍ਥੁਤਿਗਾਥਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੯੭) ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਵਾ ਸਵਾਸਨਾਯ ਅਞ੍ਞਾਣਨਿਦ੍ਦਾਯ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਵਿਗਮਤੋ, ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਾ ਵਿਕਸਿਤਭਾਵਤੋ ਬੁਦ੍ਧਵਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਜਾਗਰਣਵਿਕਸਨਤ੍ਥਵਸੇਨ. ਅਥ ਵਾ ਕਸ੍ਸਚਿਪਿ ਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨਵਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਨ ਞੇਯ੍ਯਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਭਾਵੇਨ ¶ ਅਗ੍ਗਹਣਤੋ ਕਮ੍ਮਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯ ਅਭਾਵੇਨ ਅਵਗਮਨਤ੍ਥਵਸੇਨੇਵ ਕਤ੍ਤੁਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧਵਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਯਥਾ ‘‘ਦਿਕ੍ਖਿਤੋ ਨ ਦਦਾਤੀ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਪਾਰਮਿਤਾਪਰਿਭਾਵਿਤੋ ਸਯਮ੍ਭੂਞਾਣੇਨ ਸਹ ਵਾਸਨਾਯ ਵਿਹਤਵਿਦ੍ਧਸ੍ਤਨਿਰਵਸੇਸਕਿਲੇਸੋ ਮਹਾਕਰੁਣਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਾਦਿਅਪਰਿਮੇਯ੍ਯਗੁਣਗਣਾਧਾਰੋ ਖਨ੍ਧਸਨ੍ਤਾਨੋ ਬੁਦ੍ਧੋ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਯੋ ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਯਮ੍ਭੂ ਅਨਾਚਰਿਯਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਾਮਂ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਬਲੇਸੁ ਚ ਵਸੀਭਾਵ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੧੯੨). ਅਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਭਾਵਨੇ. ਤੇਨ ‘‘ਏਵਂ ਗੁਣਵਿਸੇਸਯੁਤ੍ਤੋ ਸੋਪਿ ਨਾਮ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਗੁਣੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਮ੍ਭਾਵਨਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਭਾਵਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ. ਭਾਵੇਤ੍ਵਾਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਚ. ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਉਪਗਤੋਤਿ ਪਤ੍ਤੋ, ਅਧਿਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤਸ੍ਸ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਭਾਵ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਗਤਮਲਨ੍ਤਿ ਵਿਗਤਮਲਂ, ਨਿਦ੍ਦੋਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਨ੍ਦੇਤਿ ਪਣਮਾਮਿ, ਥੋਮੇਮਿ ਵਾ. ਅਨੁਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਰਹਿਤਂ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਅਪਾਯਤੋ ਸਂਸਾਰਤੋ ਚ ਅਪਤਮਾਨੇ ਧਾਰੇਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮੋ.
ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਏਵਂ ਵਿਵਿਧਗੁਣਗਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ਭਗਵਾ ਯਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਙ੍ਖਾਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਪਨ ਧਮ੍ਮਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਧਿਗਤੋ, ਤਮੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਭਾਵਹੇਤੁਭੂਤਂ ਸਬ੍ਬਦੋਸਮਲਰਹਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਾਭਾਵੇਨ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਪਟਿਵੇਧਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਨਮਾਮੀਤਿ. ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਪਿ ਤਪ੍ਪਕਾਸਨਤ੍ਤਾ ਇਧ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਅਭਿਧਮ੍ਮਨਯਸਮੁਦ੍ਦਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਿ, ਤੀਣਿ ਪਿਟਕਾਨਿ ਸਮ੍ਮਸੀ’’ਤਿ ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਸ੍ਸਪਿ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਸਮ੍ਮਸਨਪਰਿਯਾਯੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਸੋਪਿ ਇਧ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.
ਤਥਾ ‘‘ਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਕਰਧਮ੍ਮਭੂਤਾਹਿ ਪਾਰਮਿਤਾਹਿ ਸਹ ¶ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਦਯੋਪਿ ਇਧ ਧਮ੍ਮ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਾਪਿ ਹਿ ਮਲਪਟਿਪਕ੍ਖਤਾਯ ਗਤਮਲਾ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਤਾਯ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾ ਚਾਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਕਲਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਨਿਸ੍ਸਰਣਤ੍ਥਾਯ ਕਤਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰੋ ਮਹਾਕਰੁਣਾਧਿਵਾਸਪੇਸਲਜ੍ਝਾਸਯੋ ਪਞ੍ਞਾਵਿਸੇਸਪਰਿਧੋਤਨਿਮ੍ਮਲਾਨਂ ਦਾਨਦਮਸਞ੍ਞਮਾਦੀਨਂ ਉਤ੍ਤਮਧਮ੍ਮਾਨਂ ¶ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਾਨਿ ਕਪ੍ਪਾਨਂ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਨਿਰਵਸੇਸਾਨਂ ਭਾਵਨਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਕਰਣੇਹਿ ਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਅਧਿਗਤਵਸਿਭਾਵੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਮਹਾਨੁਭਾਵੋ ਅਧਿਸੀਲਾਧਿਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰੇ ਚਤੁਵੀਸਤਿਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਮੁਖੇਨ ਮਹਾਵਜਿਰਞਾਣਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਵਿਜ੍ਜਾਸਮ੍ਪਦਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਥੋਮੇਤਿ, ‘‘ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਦਾਯ. ਤਥਾ ਪਠਮੇਨ ਝਾਨਸਮ੍ਪਦਾਯ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਵਿਮੋਕ੍ਖਸਮ੍ਪਦਾਯ. ਪਠਮੇਨ ਵਾ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਦਾਯ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਦਾਯ. ਅਥ ਵਾ ਪਠਮੇਨ ਖਯੇਞਾਣਭਾਵੇਨ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਞਾਣਭਾਵੇਨ. ਪੁਰਿਮੇਨ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜੂਪਮਤਾਯ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਵਜਿਰੁਪਮਤਾਯ. ਪੁਰਿਮੇਨ ਵਾ ਵਿਰਾਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਨਿਰੋਧਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਤਥਾ ਪਠਮੇਨ ਨਿਯ੍ਯਾਨਭਾਵੇਨ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਨਿਸ੍ਸਰਣਭਾਵੇਨ. ਪਠਮੇਨ ਵਾ ਹੇਤੁਭਾਵੇਨ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਅਸਙ੍ਖਤਭਾਵੇਨ. ਪਠਮੇਨ ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਭਾਵੇਨ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਵਿਵੇਕਭਾਵੇਨ. ਪਠਮੇਨ ਵਾ ਅਧਿਪਤਿਭਾਵੇਨ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਅਮਤਭਾਵੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਥੋਮੇਤਿ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਭਾਵਂ ਉਪਗਤੋ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤਤਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਥੋਮੇਤਿ, ‘‘ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਤਾਯ. ਤਥਾ ਪੁਰਿਮੇਨ ਅਕਾਲਿਕਤਾਯ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਏਹਿਪਸ੍ਸਿਕਤਾਯ. ਪੁਰਿਮੇਨ ਵਾ ਓਪਨੇਯ੍ਯਿਕਤਾਯ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਤਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਥੋਮੇਤਿ. ‘‘ਗਤਮਲ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਂਕਿਲੇਸਾਭਾਵਦੀਪਨੇਨ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਅਨੁਤ੍ਤਰ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਿਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਭਾਵਦੀਪਨੇਨ ਵਿਪੁਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਤਂ. ਪਠਮੇਨ ਵਾ ਪਹਾਨਸਮ੍ਪਦਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਸਭਾਵਸਮ੍ਪਦਂ. ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਵਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਗਤਮਲਭਾਵੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਭਾਵਨਾਬਲੇਨ ਹਿ ਸੋ ਦੋਸਾਨਂ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤਕੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਭਾਵੇਨ ਅਨੁਤ੍ਤਰਭਾਵੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤੋ ਹਿ ਤਤੁਤ੍ਤਰਿਕਰਣੀਯਾਭਾਵਤੋ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਤਾਯ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋਤਿ. ਤਥਾ ‘‘ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਸਹ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਸੀਲਾਦੀਹਿ ਸੇਕ੍ਖਾ ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਸਹ ਅਸਙ੍ਖਤਾਯ ਧਾਤੁਯਾ ਅਸੇਕ੍ਖਾ ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ.
੩. ਏਵਂ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਗੁਣੇਹਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਅਭਿਤ੍ਥਵਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਰਿਯਸਙ੍ਘਂ ਥੋਮੇਤੁਂ ‘‘ਸੁਗਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਗਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ¶ . ਤਸ੍ਸ ‘‘ਪੁਤ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ¶ . ਓਰਸਾਨਨ੍ਤਿ ਪੁਤ੍ਤਵਿਸੇਸਨਂ. ਮਾਰਸੇਨਮਥਨਾਨਨ੍ਤਿ ਓਰਸਪੁਤ੍ਤਭਾਵੇ ਕਾਰਣਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਤੇਨ ਕਿਲੇਸਪਹਾਨਮੇਵ ਭਗਵਤੋ ਓਰਸਪੁਤ੍ਤਭਾਵੇ ਕਾਰਣਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਤੇਨ ਚ ਸਤਿਪਿ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਵਿਸੇਸਭਾਵੇਨ ਅਨੇਕਸਹਸ੍ਸਸਙ੍ਖਾਭਾਵੇ ਇਮਂ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਮਗ੍ਗਟ੍ਠਫਲਟ੍ਠਭਾਵਾਨਤਿਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਸਮੂਹਨ੍ਤਿ ਸਮੁਦਾਯਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਅਰਿਯਸਙ੍ਘਨ੍ਤਿ ਗੁਣਵਿਸਿਟ੍ਠਸਙ੍ਘਾਤਭਾਵਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਤੇਨ ਅਸਤਿਪਿ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਕਾਯਸਾਮਗ੍ਗਿਯਂ ਅਰਿਯਸਙ੍ਘਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਸੀਲਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸਂਹਤਭਾਵਤੋ.
ਤਤ੍ਥ ਉਰਸਿ ਭਵਾ ਜਾਤਾ ਸਂਬਦ੍ਧਾ ਚ ਓਰਸਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਓਰਸਪੁਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਜਾਤਤਾਯ ਪਿਤੁ ਸਨ੍ਤਕਸ੍ਸ ਦਾਯਜ੍ਜਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸੇਨ ਭਾਗਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਮੇਤੇਪਿ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਨ੍ਤੇ ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਜਾਤਤਾਯ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਕਸ੍ਸ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਸੁਖਸ੍ਸ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਰਤਨਸ੍ਸ ਚ ਏਕਨ੍ਤਭਾਗਿਨੋਤਿ ਓਰਸਾ ਵਿਯ ਓਰਸਾ. ਅਥ ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਨੁਭਾਵੇਨੇਵ ਅਰਿਯਭੂਮਿਂ ਓਕ੍ਕਮਮਾਨਾ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਚ ਅਰਿਯਸਾਵਕਾ ਭਗਵਤੋ ਉਰੇਨ ਵਾਯਾਮਜਨਿਤਾਭਿਜਾਤਿਤਾਯ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਓਰਸਾ ਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਨ੍ਤਿ. ਸਾਵਕੇਹਿ ਪਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨਾਪਿ ਹਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ‘‘ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਮ੍ਮੂਲਿਕਤ੍ਤਾ ਲਕ੍ਖਣਾਦਿਵਿਸੇਸਾਭਾਵਤੋ ਚ.
ਯਦਿਪਿ ਅਰਿਯਸਾਵਕਾਨਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮਸਮਯੇ ਭਗਵਤੋ ਵਿਯ ਤਦਨ੍ਤਰਾਯਕਰਣਤ੍ਥਂ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਮਾਰੋ, ਮਾਰਵਾਹਿਨੀ ਵਾ ਨ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਅਪਸਾਦੇਤਿ, ਤੇਹਿ ਪਨ ਅਪਸਾਦੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਕਾਰਣੇ ਵਿਮਥਿਤੇ ਤੇਪਿ ਵਿਮਥਿਤਾ ਏਵ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਾਰਸੇਨਮਥਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨਤ੍ਥੇ ‘‘ਮਾਰਮਾਰਸੇਨਮਥਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਮਾਰਸੇਨਮਥਨਾਨਨ੍ਤਿ ਏਕਦੇਸਸਰੂਪੇਕਸੇਸੋ ਕਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਵਾ ਖਨ੍ਧਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਮਾਰਾਨਂ ਵਿਯ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਮਾਰਸ੍ਸਪਿ ਗੁਣਮਾਰਣੇ ਸਹਾਯਭਾਵੂਪਗਮਨਤੋ ਕਿਲੇਸਬਲਕਾਯੋ ‘‘ਸੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਥਾਹ ‘‘ਕਾਮਾ ਤੇ ਪਠਮਾ ਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਸੁ. ਨਿ. ੪੩੮). ਸਾ ਚ ਤੇਹਿ ਦਿਯਡ੍ਢਸਹਸ੍ਸਭੇਦਾ, ਅਨਨ੍ਤਭੇਦਾ ਵਾ ਕਿਲੇਸਵਾਹਿਨੀ ਸਤਿਧਮ੍ਮਵਿਚਯਵੀਰਿਯਸਮਥਾਦਿਗੁਣਪਹਰਣੇਹਿ ਓਧਿਸੋ ਵਿਮਥਿਤਾ ¶ ਵਿਹਤਾ ਵਿਦ੍ਧਸ੍ਤਾ ਚਾਤਿ ਮਾਰਸੇਨਮਥਨਾ, ਅਰਿਯਸਾਵਕਾ. ਏਤੇਨ ਤੇਸਂ ਭਗਵਤੋ ਅਨੁਜਾਤਪੁਤ੍ਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਆਰਕਤ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸੇਹਿ, ਅਨਯੇ ਨ ਇਰਿਯਨਤੋ, ਅਯੇ ਚ ਇਰਿਯਨਤੋ ਅਰਿਯਾ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ. ਅਥ ਵਾ ਸਦੇਵਕੇਨ ਲੋਕੇਨ ਸਰਣਨ੍ਤਿ ਅਰਣੀਯਤੋ ਉਪਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤੋ, ਉਪਗਤਾਨਞ੍ਚ ਤਦਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਤੋ ਅਰਿਯਾ. ਅਰਿਯਾਨਂ ਸਙ੍ਘੋਤਿ ਅਰਿਯਸਙ੍ਘੋ. ਅਰਿਯੋ ਚ ਸੋ ਸਙ੍ਘੋ ਚਾਤਿ ਵਾ ਅਰਿਯਸਙ੍ਘੋ. ਭਗਵਤੋ ¶ ਅਪਰਭਾਗੇ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਰਤਨਾਨਮ੍ਪਿ ਸਮਧਿਗਮੋ ਸਙ੍ਘਰਤਨਾਧੀਨੋਤਿ ਅਸ੍ਸ ਅਰਿਯਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਬਹੂਪਕਾਰਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਇਧੇਵ ‘‘ਸਿਰਸਾ ਵਨ੍ਦੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਸੁਗਤਸ੍ਸ ਓਰਸਾਨਂ ਪੁਤ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਅਰਿਯਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਭਵਸਮ੍ਪਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ‘‘ਮਾਰਸੇਨਮਥਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਪਹਾਨਸਮ੍ਪਦਂ ਸਕਲਸਂਕਿਲੇਸਪਹਾਨਦੀਪਨਤੋ, ‘‘ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਮੂਹ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਞਾਣਸਮ੍ਪਦਂ ਮਗ੍ਗਟ੍ਠਫਲਟ੍ਠਭਾਵਦੀਪਨਤੋ. ‘‘ਅਰਿਯਸਙ੍ਘ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਪਭਵਸਮ੍ਪਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਘਾਨਂ ਅਗ੍ਗਭਾਵਦੀਪਨਤੋ. ਅਥ ਵਾ ਸੁਗਤਸ੍ਸ ਓਰਸਾਨਂ ਪੁਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਵਿਸੁਦ੍ਧਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵਦੀਪਨਂ. ਮਾਰਸੇਨਮਥਨਾਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾਉਜੁਞਾਯਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਭਾਵਦੀਪਨਂ. ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਮੂਹਨ੍ਤਿ ਆਹੁਨੇਯ੍ਯਾਦਿਭਾਵਦੀਪਨਂ. ਅਰਿਯਸਙ੍ਘਨ੍ਤਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰਪੁਞ੍ਞਖੇਤ੍ਤਭਾਵਦੀਪਨਂ. ਤਥਾ ‘‘ਸੁਗਤਸ੍ਸ ਓਰਸਾਨਂ ਪੁਤ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਅਰਿਯਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਰਣਗਮਨਸਭਾਵਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਰਣਗਮਨੇਨ ਹਿ ਤੇ ਭਗਵਤੋ ਓਰਸਪੁਤ੍ਤਾ ਜਾਤਾ. ‘‘ਮਾਰਸੇਨਮਥਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਅਭਿਨੀਹਾਰਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਿਦ੍ਧਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਤਾਭਿਨੀਹਾਰਾ ਹਿ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਮਾਰਂ ਮਾਰਪਰਿਸਂ ਵਾ ਅਭਿਵਿਜਿਨਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਮੂਹ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਸ੍ਤਵਿਪਕ੍ਖੇ ਸੇਕ੍ਖਾਸੇਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਮਗ੍ਗਫਲਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਕਾਸਿਤਤ੍ਤਾ. ‘‘ਅਰਿਯਸਙ੍ਘ’’ਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਰਣਗਮਨਞ੍ਚ ਸਾਵਕਾਨਂ ਸਬ੍ਬਗੁਣਾਨਂ ਆਦਿ, ਸਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਪਦਾ ਸੇਕ੍ਖਾ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਯੋ ਮਜ੍ਝੇ, ਅਸੇਕ੍ਖਾ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਯੋ ਪਰਿਯੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਾ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਸਬ੍ਬੇ ਅਰਿਯਸਙ੍ਘਗੁਣਾ ਪਕਾਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ.
੪. ਏਵਂ ਗਾਥਾਤ੍ਤਯੇਨ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਸਕਲਗੁਣਸਂਕਿਤ੍ਤਨਮੁਖੇਨ ਰਤਨਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਪਣਾਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਂ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤੇ ਪਯੋਜਨੇ ਪਰਿਣਾਮੇਨ੍ਤੋ ¶ ‘‘ਇਤਿ ਮੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਰਤਿਜਨਨਟ੍ਠੇਨ ਰਤਨਂ, ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਸਙ੍ਘਾ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ‘‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਯਥਾਭੂਤਗੁਣੇ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਮਤਾਧਿਗਮਹੇਤੁਭੂਤਂ ਅਨਪ੍ਪਕਂ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਯਥਾਹ –
‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ, ਮਹਾਨਾਮ, ਸਮਯੇ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਤਥਾਗਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ, ਨੇਵਸ੍ਸ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰਾਗਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਦੋਸਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਮੋਹਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਉਜੁਗਤਮੇਵਸ੍ਸ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤਂ ਆਰਬ੍ਭ. ਉਜੁਗਤਚਿਤ੍ਤੋ ਖੋ ਪਨ, ਮਹਾਨਾਮ, ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਲਭਤਿ ਅਤ੍ਥਵੇਦਂ, ਲਭਤਿ ਧਮ੍ਮਵੇਦਂ, ਲਭਤਿ ਧਮ੍ਮੂਪਸਂਹਿਤਂ ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ, ਪਮੁਦਿਤਸ੍ਸ ਪੀਤਿ ਜਾਯਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਅ. ਨਿ. ੬.੧੦; ੧੧.੧੧).
ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਾਦਿਭਾਵੋ ¶ ਵਾ ਰਤਨਟ੍ਠੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –
‘‘ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਂ ਮਹਗ੍ਘਞ੍ਚ, ਅਤੁਲਂ ਦੁਲ੍ਲਭਦਸ੍ਸਨਂ;
ਅਨੋਮਸਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗਂ, ਰਤਨਂ ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੩੩; ਖੁ. ਪਾ. ਅਟ੍ਠ. ੬.੩; ਸੁ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨੨੬; ਮਹਾਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੫੦) –
ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਭਾਵਾਦਯੋ ਚ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਾ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਸੁ ਏਵ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ.
ਵਨ੍ਦਨਾਵ ਵਨ੍ਦਨਾਮਯਂ ਯਥਾ ‘‘ਦਾਨਮਯਂ ਸੀਲਮਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਨ੍ਦਨਾ ਚੇਤ੍ਥ ਕਾਯਵਾਚਾਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਰਤਨਾਨਂ ਗੁਣਨਿਨ੍ਨਤਾ, ਥੋਮਨਾ ਵਾ. ਪੁਜ੍ਜਭਵਫਲਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਤੋ ਪੁਞ੍ਞਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਪੁਨਾਤੀਤਿ ਵਾ. ਸੁਵਿਹਤਨ੍ਤਰਾਯੋਤਿ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਹਤਨ੍ਤਰਾਯੋ. ਏਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਸਾਦਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਰਤਨਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਚ ਖੇਤ੍ਤਭਾਵਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਸ੍ਸ ਉਪਘਾਤਕਉਪਦ੍ਦਵਾਨਂ ਵਿਹਨਨੇ ਸਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬਕਾਲਕਿਰਿਯਾ. ਤਸ੍ਸ ‘‘ਅਤ੍ਥਂ ਪਕਾਸਯਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯਂ ਰਤਨਤ੍ਤਯਵਨ੍ਦਨਾਮਯਂ ਪੁਞ੍ਞਂ, ਤਸ੍ਸ. ਆਨੁਭਾਵੇਨਾਤਿ ਬਲੇਨ.
੫. ਏਵਂ ਰਤਨਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰੇ ਪਯੋਜਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਸਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਅਤ੍ਥਂ ਸਂਵਣ੍ਣੇਤੁਕਾਮੋ, ਤਸ੍ਸਾ ਤਾਵ ਗੁਣਾਭਿਤ੍ਥਵਨਵਸੇਨ ਉਪਞ੍ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਸਂਯੁਤ੍ਤਵਗ੍ਗਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਦੇਵਤਾਸਂਯੁਤ੍ਤਾਦਿਸਂਯੁਤ੍ਤੇਹਿ ਚੇਵ ਨਲ਼ਵਗ੍ਗਾਦਿਵਗ੍ਗੇਹਿ ਚ ਵਿਭੂਸਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ¶ ‘‘ਸਂਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਂਯੋਗੋ’’ਤਿ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਂ. ਕੇਸਂ ਸਂਯੁਤ੍ਤਂ? ਸੁਤ੍ਤਵਗ੍ਗਾਨਂ. ਯਥਾ ਹਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮੁਦਾਯੋ ਪਦਂ, ਏਵਂ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਚ ਕਤਾਵਧਿਕੋ ਪਦਸਮੁਦਾਯੋ ਵਾਕ੍ਯਂ, ਵਾਕ੍ਯਸਮੁਦਾਯੋ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਸੁਤ੍ਤਸਮੁਦਾਯੇ ਵਗ੍ਗੋਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾ, ਤਥਾ ਸੁਤ੍ਤਵਗ੍ਗਸਮੁਦਾਯੇ ਸਂਯੁਤ੍ਤਸਮਞ੍ਞਾ. ਸਂਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਵਗ੍ਗਾਤਿ ਸਂਯੁਤ੍ਤਂ. ਯਦਿਪਿ ਅਵਯਵਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸਮੁਦਾਯੋ ਨਾਮ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਵਯਵੇ ਏਵ ਤਂਤਂਸਨ੍ਨਿਵੇਸਵਿਸਿਟ੍ਠੇ ਉਪਾਦਾਯ ਪਦਾਦਿਸਮਞ੍ਞਾ ਵਿਯ ਸੁਤ੍ਤਵਗ੍ਗਸਮਞ੍ਞਾ ਸਂਯੁਤ੍ਤਸਮਞ੍ਞਾ ਆਗਮਸਮਞ੍ਞਾ ਚ, ਤਥਾਪਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋਪਿ ਸਮੁਦਾਯੋ ਬੁਦ੍ਧਿਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਰੂਪੇਨ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋ ਵਿਯ ਗਯ੍ਹਮਾਨੋ ਅਵਯਵਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵੇਨ ਵੋਹਰੀਯਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਰੁਕ੍ਖੇ ਸਾਖਾ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਂਯੁਤ੍ਤਵਗ੍ਗਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.
ਨਨੁ ਸਂਯੁਤ੍ਤਵਗ੍ਗੋ ਏਵ ਆਗਮੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਕੇਹਿ ਮਣ੍ਡਨਨ੍ਤਿ? ਨ ਚੋਦੇਤਬ੍ਬਮੇਤਂ. ਭਵਤਿ ਹਿ ਅਭਿਨ੍ਨੇਪਿ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਵਿਸੇਸਾਵਬੋਧਨਤੋ ਭੇਦਕਸਮੁਦਾਚਾਰੋ ਯਥਾ ‘‘ਸਿਲਾਪੁਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ¶ ਸਰੀਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ, ਏਤੇਨ, ਏਤਸ੍ਮਾ ਵਾ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਪਰਤ੍ਥਾਦਯੋਤਿ ਆਗਮੋ, ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾਦਿਗੁਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਤ੍ਤਮਟ੍ਠੇਨ ਤਂਤਂਅਭਿਪਤ੍ਥਿਤਸਮਿਦ੍ਧਿਹੇਤੁਤਾਯ ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਵਰਿਤਬ੍ਬਤੋ ਵਰੋ, ਆਗਮੋ ਚ ਸੋ ਵਰੋ ਚਾਤਿ ਆਗਮਵਰੋ. ਆਗਮਸਮ੍ਮਤੇਹਿ ਵਾ ਵਰੋਤਿ ਆਗਮਵਰੋ, ਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਚ ਸੋ ਆਗਮਵਰੋ ਚਾਤਿ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾਗਮਵਰੋ, ਤਸ੍ਸ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਬੁਦ੍ਧਾ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਚ੍ਚਪਟਿਵੇਧਂ ਅਨੁਗਮ੍ਮ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਸਚ੍ਚਾ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾਦਯੋ ਅਰਿਯਾ. ਤੇਹਿ ਅਤ੍ਥਸਂਵਣ੍ਣਨਾਗੁਣਸਂਵਣ੍ਣਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤਸ੍ਸ.
ਅਥ ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਬੁਦ੍ਧਾਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨੇਵ ਹਿ ਵਿਨਯਸੁਤ੍ਤਅਭਿਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਕਿਣ੍ਣਕਦੇਸਨਾਦਿਵਸੇਨ ਯੋ ਪਠਮਂ ਅਤ੍ਥੋ ਵਿਭਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਏਵ ਪਚ੍ਛਾ ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਵਸੇਨ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਂ ਆਰੋਪਿਤੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਵਗ੍ਗਾ ਸਮੂਹਾਤਿ ਸਂਯੁਤ੍ਤਵਗ੍ਗਾ, ਸਗਾਥਾਵਗ੍ਗਾਦਯੋ. ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਯ ਸਂਯੁਤ੍ਤੇਸੁ ਵਗ੍ਗਾ ਸਂਯੁਤ੍ਤਵਗ੍ਗਾ, ਨਲ਼ਵਗ੍ਗਾਦਯੋ. ਸਂਯੁਤ੍ਤਾਵ ਵਗ੍ਗਾ ਸਂਯੁਤ੍ਤਵਗ੍ਗਾ. ਤਿਵਿਧੇਪਿ ਤੇ ਏਕਸੇਸਨਯੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਂਯੁਤ੍ਤਵਗ੍ਗਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਸਗਾਥਾਵਗ੍ਗੇ ਤਾਵ ਏਕਾਦਸ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਅਟ੍ਠਤਿਂਸ ਵਗ੍ਗਾ. ਨਿਦਾਨਵਗ੍ਗੇ ਨਵ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਏਕੂਨਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਵਗ੍ਗਾ. ਖਨ੍ਧਵਗ੍ਗੇ ਏਕਾਦਸ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ¶ ਏਕੂਨਸਟ੍ਠਿ ਵਗ੍ਗਾ. ਸਲ਼ਾਯਤਨਵਗ੍ਗੇ ਨਵ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਅਟ੍ਠਤਿਂਸ ਵਗ੍ਗਾ. ਮਹਾਵਗ੍ਗੇ ਦ੍ਵਾਦਸ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਅਟ੍ਠਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਵਗ੍ਗਾ. ਇਦਮੇਤ੍ਥ ਸਂਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰਵਗ੍ਗਾਨਂ ਪਰਿਮਾਣਂ.
ਞਾਣਪ੍ਪਭੇਦਜਨਨਸ੍ਸਾਤਿ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਖਨ੍ਧਾਯਤਨਾਦਿਕਥਾਬਹੁਲਤਾਯ ਗਮ੍ਭੀਰਞਾਣਚਰਿਯਾਵਿਭਾਵਨਤੋ ਪਞ੍ਞਾਵਿਭਾਗਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕਸ੍ਸ. ਇਧ ਪਨ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਪ੍ਪਭੇਦਜਨਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਸ੍ਵਾਯਮਾਗਮੋ ਥੋਮਿਤੋ, ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਸੁ ਚਾਯਂ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਪਕਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਤਂਤਂਸਂਵਣ੍ਣਨਾਨਂ ਆਦਿਤੋ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਸਂਵਣ੍ਣੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਗੁਣਕਿਤ੍ਤਨੇਨ ਥੋਮਨਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੁਮਙ੍ਗਲਵਿਲਾਸਿਨੀਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨੀਮਨੋਰਥਪੂਰਣੀਅਟ੍ਠਸਾਲਿਨੀਆਦੀਸੁ ਚ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ‘‘ਸਦ੍ਧਾਵਹਗੁਣਸ੍ਸ, ਪਰਵਾਦਮਥਨਸ੍ਸ, ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਪੁਙ੍ਗਵਾਨਂ ਵਿਚਿਤ੍ਤਪਟਿਭਾਨਜਨਨਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਸ ਗਮ੍ਭੀਰਞਾਣੇਹਿ ਓਗਾਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਅਭਿਣ੍ਹਸੋ ਨਾਨਾਨਯਵਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਿਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਥੋਮਨਾ ਕਤਾ.
੬. ਅਤ੍ਥੋ ਕਥੀਯਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥਕਥਾ, ਅਤ੍ਥਕਥਾਵ ਅਟ੍ਠਕਥਾ ਤ੍ਥ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਟ੍ਠ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪੀਲ਼ਨਟ੍ਠੋ’’ਤਿ. ਆਦਿਤੋਤਿ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਪਠਮਸਙ੍ਗੀਤਿਯਂ. ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਤਾਯ ਪਰਮੇਨ ਚਿਤ੍ਤਵਸਿਭਾਵੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਝਾਨਾਦੀਸੁ ਪਞ੍ਚਵਿਧਵਸਿਤਾਸਮ੍ਭਾਵਤੋ ਚ ਵਸਿਨੋ, ਥੇਰਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਾਦਯੋ ¶ . ਤੇਸਂ ਸਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ. ਯਾਤਿ ਯਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾ. ਸਙ੍ਗੀਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਕਥੇਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ‘‘ਅਯਂ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਯਂ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਅਨੁਸਙ੍ਗੀਤਾ ਚ ਯਸਤ੍ਥੇਰਾਦੀਹਿ ਪਚ੍ਛਾਪਿ ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤੀਸੁ. ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯ ਆਗਮਨਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
੭. ਸੀਹਸ੍ਸ ਲਾਨਤੋ ਗਹਣਤੋ ਸੀਹਲ਼ੋ, ਸੀਹਕੁਮਾਰੋ, ਤਬ੍ਬਂਸਜਾਤਤਾਯ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਖਤ੍ਤਿਯਾ, ਤੇਸਂ ਨਿਵਾਸਤਾਯ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਸ੍ਸ ਚ ਸੀਹਲ਼ਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਆਭਤਾਤਿ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਤੋ ਆਨੀਤਾ. ਅਥਾਤਿ ਪਚ੍ਛਾ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਹਿ ਨਿਕਾਯਨ੍ਤਰਲਦ੍ਧੀਹਿ ਅਸਙ੍ਕਰਤ੍ਥਂ ਸੀਹਲ਼ਭਾਸਾਯ ਅਟ੍ਠਕਥਾ ਠਪਿਤਾਤਿ. ਤੇਨ ਮੂਲਟ੍ਠਕਥਾ ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਇਦਂ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਂ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਦੀਪਵਾਸੀਨਮਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਦੀਪਵਾਸੀਨਨ੍ਤਿ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਵਾਸੀਨਂ, ਸੀਹਲ਼ਦੀਪਵਾਸੀਨਂ ਵਾ ਅਤ੍ਥਾਯ ਸੀਹਲ਼ਭਾਸਾਯ ਠਪਿਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ.
੮. ਅਪਨੇਤ੍ਵਾਤਿ ¶ ਕਞ੍ਚੁਕਸਦਿਸਂ ਸੀਹਲ਼ਭਾਸਂ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ. ਤਤੋਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਤੋ. ਅਹਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ. ਮਨੋਰਮਂ ਭਾਸਨ੍ਤਿ ਮਾਗਧਭਾਸਂ. ਸਾ ਹਿ ਸਭਾਵਨਿਰੁਤ੍ਤਿਭੂਤਾ ਪਣ੍ਡਿਤਮਨਂ ਰਮਯਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਤਨ੍ਤਿਨਯਾਨੁਚ੍ਛਵਿਕ’’ਨ੍ਤਿ, ਪਾਲ਼ਿਗਤਿਯਾ ਅਨੁਲੋਮਿਕਂ ਪਾਲ਼ਿਛਾਯਾਨੁਵਿਧਾਯਿਨਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਗਤਦੋਸਨ੍ਤਿ ਅਸਭਾਵਨਿਰੁਤ੍ਤਿਭਾਸਨ੍ਤਰਰਹਿਤਂ.
੯. ਸਮਯਂ ਅਵਿਲੋਮੇਨ੍ਤੋਤਿ ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਂ ਅਵਿਰੋਧੇਨ੍ਤੋ. ਏਤੇਨ ਅਤ੍ਥਦੋਸਾਭਾਵਮਾਹ. ਅਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਏਵ ਹਿ ਥੇਰਵਾਦਾਪਿ ਇਧ ਪਕਾਸੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਥੇਰਵਂਸਦੀਪਾਨਨ੍ਤਿ ਥਿਰੇਹਿ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਥੇਰਾ, ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਾਦਯੋ. ਤੇਹਿ ਆਗਤਾ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾ ਥੇਰਵਂਸੋ, ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਗਮਾਧਿਗਮਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤੇਨ ਤਸ੍ਸ ਸਮੁਜ੍ਜਲਨਤੋ ਥੇਰਵਂਸਦੀਪਾ, ਮਹਾਵਿਹਾਰਵਾਸਿਨੋ, ਤੇਸਂ. ਵਿਵਿਧੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਨਿਚ੍ਛੀਯਤੀਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ, ਗਣ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਖਿਲਮਦ੍ਦਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨੀ ਕਥਾ. ਸੁਟ੍ਠੁਨਿਪੁਣੋ ਸਣ੍ਹੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸੁਨਿਪੁਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾ. ਅਥ ਵਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨੋਤੀਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਵਿਸਯਂ ਞਾਣਂ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਨਿਪੁਣੋ ਛੇਕੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਤੇਨ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਾਦਿਥੇਰਪਰਮ੍ਪਰਾਗਤੋ, ਤਤੋ ਏਵ ਚ ਅਵਿਪਰੀਤੋ ਸਣ੍ਹੋ ਸੁਖੁਮੋ ਮਹਾਵਿਹਾਰਵਾਸੀਨਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਮਾਣਭੂਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
੧੦. ਸੁਜਨਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ‘‘ਨ ਕੇਵਲਂ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਵਾਸੀਨਮੇਵ ਅਤ੍ਥਾਯ ¶ , ਅਥ ਖੋ ਸਾਧੁਜਨਤੋਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨ ਚ ‘‘ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਵਾਸੀਨਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਸਿਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ ਉਗ੍ਗਹਣਾਦਿਸੁਕਰਤਾਯ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਬਹੁਕਾਰਤ੍ਤਾ. ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਅਤ੍ਥਂ, ਚਿਰਕਾਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਂ ਅਵਿਪਰੀਤਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸੁਨਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸੁਨਯਸ੍ਸ ਚ ਉਪਾਯਭਾਵਤੋ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਯਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ ‘‘ਦ੍ਵੇਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਠਿਤਿਯਾ ਅਸਮ੍ਮੋਸਾਯ ਅਨਨ੍ਤਰਧਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਕਤਮੇ ਦ੍ਵੇ? ਸੁਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਅਤ੍ਥੋ ਚ ਸੁਨੀਤੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੨.੨੦).
੧੧-੧੨. ਯਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਂ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮੋ, ਤਸ੍ਸਾ ਮਹਤ੍ਤਂ ਪਰਿਹਰਿਤੁਂ ‘‘ਸਾਵਤ੍ਥਿਪਭੂਤੀਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਨ ਇਧ ਭਿਯ੍ਯੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰਕਥਂ ¶ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਨ ਤਂ ਇਧ ਵਿਚਾਰਯਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚ. ਸਙ੍ਗੀਤੀਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਦੀਘਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਾਨਂ.
੧੩. ‘‘ਨ ਇਧ ਭਿਯ੍ਯੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰਕਥਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਵਸ੍ਸਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.
੧੪. ਯਂ ਅਟ੍ਠਕਥਂ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮੋ, ਤਦੇਕਦੇਸਭਾਵੇਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਕਥਿਕਾਨਂ ਉਪਦੇਸਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਤ ਵਿਚਾਰਿਤਧਮ੍ਮੇ ਉਦ੍ਦੇਸਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਸੀਲਕਥਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਸੀਲਕਥਾਤਿ ਚਾਰਿਤ੍ਤਵਾਰਿਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਸੀਲਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰਕਥਾ. ਧੁਤਧਮ੍ਮਾਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਙ੍ਗਾਦਯੋ ਤੇਰਸ ਕਿਲੇਸਧੁਨਨਕਧਮ੍ਮਾ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਾਨਿ ਅਟ੍ਠਤ੍ਤਿਂਸ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਦ੍ਵੇਤਿ ਨਿਰਵਸੇਸਾਨਿ ਯੋਗਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ. ਚਰਿਯਾਵਿਧਾਨਸਹਿਤੋਤਿ ਰਾਗਚਰਿਯਾਦੀਨਂ ਸਭਾਗਾਦਿਵਿਧਾਨੇਨ ਸਹਿਤੋ. ਝਾਨਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਾਨਿ, ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ. ਅਟ੍ਠਪਿ ਵਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਤ੍ਤਾਨਿ ਝਾਨਾਨਿ, ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਵਸਿਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ. ਝਾਨਾਨਿ ਵਾ ਰੂਪਾਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਾਨਿ, ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ.
੧੫. ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਭੇਦਾ ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ ਸਬ੍ਬਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ. ਞਾਣਵਿਭਙ੍ਗਾਦੀਸੁ ਆਗਤਨਯੇਨ ਏਕਵਿਧਾਦਿਨਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਙ੍ਕਲੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਨਿਚ੍ਛਯੋ ਪਞ੍ਞਾਸਙ੍ਕਲਨਨਿਚ੍ਛਯੋ.
੧੬. ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਾਨਂ ਹੇਤੁਆਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਧਮ੍ਮਾਨਂ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯਾਦਿਭਾਵੋ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰੋ, ਤਸ੍ਸ ਦੇਸਨਾ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਦੇਸਨਾ, ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾ ਪਨ ਨਿਕਾਯਨ੍ਤਰਲਦ੍ਧਿਸਙ੍ਕਰਰਹਿਤਤਾਯ ਸੁਟ੍ਠੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ, ਘਨਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗਸ੍ਸ ਚ ਸੁਦੁਕ੍ਕਰਤਾਯ ਨਿਪੁਣਾ ਸਣ੍ਹਸੁਖੁਮਾ, ਏਕਤ੍ਤਨਯਾਦਿਸਹਿਤਾ ¶ ਚ ਤਤ੍ਥ ਵਿਚਾਰਿਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਨਿਪੁਣਨਯਾ’’ਤਿ. ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਦੀਸੁ ਆਗਤਨਯਂ ਅਵਿਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾਵ ਵਿਚਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ਅਵਿਮੁਤ੍ਤਤਨ੍ਤਿਮਗ੍ਗਾ.
੧੭. ਇਤਿ ਪਨ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਰਿਸਮਾਪਨੇ, ਪਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਚਨਾਲਙ੍ਕਾਰੇ, ਏਤਂ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ. ਨ ਤਂ ਵਿਚਾਰਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪੁਨਰੁਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.
੧੮. ਇਦਾਨਿ ¶ ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਵਿਚਾਰਣਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਕਾਰਣਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਜ੍ਝੇ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਮਜ੍ਝੇ ਠਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਮਜ੍ਝਟ੍ਠਭਾਵਦੀਪਨੇਨ ਵਿਸੇਸਤੋ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਆਗਮਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਟ੍ਠਕਥਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋ, ਨ ਸੁਮਙ੍ਗਲਵਿਲਾਸਿਨਿਆਦਯੋ ਵਿਯ ਅਸਾਧਾਰਣਟ੍ਠਕਥਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਵਿਸੇਸਤੋ’’ਤਿ ਚ ਇਦਂ ਵਿਨਯਾਭਿਧਮ੍ਮਾਨਮ੍ਪਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋ ਯਥਾਰਹਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਹੋਤਿ ਏਵਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.
੧੯. ਇਚ੍ਚੇਵਾਤਿ ਇਤਿ ਏਵ. ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਮ੍ਪਿ. ਏਤਾਯਾਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਿਨਿਯਾ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਸੀਹਲ਼ਦੀਪਂ ਆਭਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਕਰਣਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ‘‘ਦੀਪਵਾਸੀਨਮਤ੍ਥਾਯ ਸੁਜਨਸ੍ਸ ਚ ਤੁਟ੍ਠਤ੍ਥਂ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਤ੍ਥਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਤੇਹਿ ਪਯੋਜਨਂ, ‘‘ਸਂਯੁਤ੍ਤਾਗਮਵਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਪਕਾਸਯਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਪਿਣ੍ਡਤ੍ਥਂ, ‘‘ਅਪਨੇਤ੍ਵਾਨ ਤਤੋਹਂ ਸੀਹਲ਼ਭਾਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ‘‘ਸਾਵਤ੍ਥਿਪਭੂਤੀਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ‘‘ਸੀਲਕਥਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਚ ਕਰਣਪ੍ਪਕਾਰਂ. ਹੇਟ੍ਠਿਮਨਿਕਾਯੇਸੁ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਚ ਵਿਚਾਰਿਤਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਅਵਿਚਾਰਣਮ੍ਪਿ ਹਿ ਇਧ ਕਰਣਪ੍ਪਕਾਰੋ ਏਵਾਤਿ.
ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧. ਦੇਵਤਾਸਂਯੁਤ੍ਤਂ
੧. ਨਲ਼ਵਗ੍ਗੋ
੧. ਓਘਤਰਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
ਵਿਭਾਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ¶ ¶ ਸਭਾਵਵਿਭਾਵਨਂ ਵਿਭਾਗਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਪਠਮਂ ਤਾਵ ਸਂਯੁਤ੍ਤਵਗ੍ਗਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾਗਮਸ੍ਸ ਵਿਭਾਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾਗਮੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸਂਯੁਤ੍ਤਾਗਮਵਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਪਕਾਸਯਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਚਨੇ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਵਾ ‘‘ਏਤਾਯ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਵਿਜਾਨਾਥ ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਅਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂ ਸਂਯੁਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਂ, ਤਤ੍ਥ. ਪਞ੍ਚ ਵਗ੍ਗਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗੋ. ਅਵਯਵੇਨ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਸਮੁਦਾਯੋ ਸਮਾਸਤ੍ਥੋ.
ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਂਵਣ੍ਣੇਤੁਕਾਮੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯ ਤਸ੍ਸ ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਯਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨੇਵ ਪਵਤ੍ਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ, ‘‘ਤਸ੍ਸ ਵਗ੍ਗੇਸੁ ਸਗਾਥਾਵਗ੍ਗੋ ਆਦੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚ ਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਾਨਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਾਯਨਂ ਕਥਨਂ ਸਙ੍ਗੀਤਿ, ਮਹਾਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਪੂਜਨਿਯਤ੍ਤਾ ਚ ਮਹਤੀ ਸਙ੍ਗੀਤਿ ਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿ. ਪਠਮਾ ਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿ ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਕਾਲੋ ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਲੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਲੇ.
ਨਿਦਦਾਤਿ ਦੇਸਨਂ ਦੇਸਕਾਲਾਦਿਵਸੇਨ ਅਵਿਦਿਤਂ ਵਿਦਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਨਿਦਾਨਂ. ਯੋ ਲੋਕੇ ਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਉਪੋਗ੍ਘਾਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸ੍ਵਾਯਮੇਤ੍ਥ ‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ-ਆਦਿਕੋ ਗਨ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਪਨ ‘‘ਸਨਿਦਾਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਮੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੩.੧੨੬) ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਜ੍ਝਾਸਯਾਦਿਦੇਸਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁ. ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ-ਆਦਿਕਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਆਨਨ੍ਦੇਨ ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਲੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਿਦਾਨਮਾਦੀ’’ਤਿ. ਕਾਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਯਸ੍ਸਂ ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਯਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਸਂਵਣ੍ਣਨਂ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮੋ, ਸਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ, ਸੁਮਙ੍ਗਲਵਿਲਾਸਿਨਿਯਂ ¶ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯ ਮਹਤ੍ਤਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਾ ਪਨੇਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
੧. ਏਵਂ ਬਾਹਿਰਨਿਦਾਨੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਅਤਿਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਨਿਦਾਨਂ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਂਵਣ੍ਣੇਤੁਂ ‘‘ਯਂ ਪਨੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਸਂਵਣ੍ਣਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਸਂਵਣ੍ਣੇਤਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪਦਵਿਭਾਗਂ ਪਦਤ੍ਥਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਪਿਣ੍ਡਤ੍ਥਾਦਿਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਦਾਨਿ ਤਾਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ¶ ‘‘ਏਵਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤਪਦ’’ਨ੍ਤਿ-ਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਦਵਿਭਾਗੋਤਿ ਪਦਾਨਂ ਵਿਸੇਸੋ, ਨ ਪਦਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਅਥ ਵਾ ਪਦਾਨਿ ਚ ਪਦਵਿਭਾਗੋ ਚ ਪਦਵਿਭਾਗੋ. ਪਦਵਿਗ੍ਗਹੋ ਚ ਪਦਵਿਭਾਗੋ ਚ ਪਦਵਿਭਾਗੋਤਿ ਵਾ ਏਕਸੇਸਵਸੇਨ ਪਦਪਦਵਿਗ੍ਗਹਾ ਪਦਵਿਭਾਗਸਦ੍ਦੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਪਦਵਿਗ੍ਗਹੋ ‘‘ਜੇਤਸ੍ਸ ਵਨਂ ਜੇਤਵਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਮਾਸਪਦੇਸੁ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
ਅਤ੍ਥਤੋਤਿ ਪਦਤ੍ਥਤੋ. ਤਂ ਪਨ ਪਦਤ੍ਥਂ ਅਤ੍ਥੁਦ੍ਧਾਰਕ੍ਕਮੇਨ ਪਠਮਂ ਏਵਂਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਵਂਸਦ੍ਦੋ ਤਾਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਅਵਧਾਰਣਾਦੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਇਦਮਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾਪਰਿਮਾਣਾਦਿਅਤ੍ਥਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਏਵਂਗਤਾਨਿ ਪੁਥੁਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨਾਨਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੧੬੩, ੧੬੫), ਏਵਂਵਿਧੋ ਏਵਮਾਕਾਰੋ’’ਤਿ ਚ ਆਦੀਸੁ ਇਦਂ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੇ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦੋ. ਗਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਹਿ ਪਕਾਰਪਰਿਯਾਯੋ, ਤਥਾ ਵਿਧਾਕਾਰ-ਸਦ੍ਦੋ ਚ. ਤਥਾ ਹਿ ਗਤਵਿਧਆਕਾਰਸਦ੍ਦੇ ਲੋਕਿਯਾ ਪਕਾਰਤ੍ਥੇ ਵਦਨ੍ਤਿ. ‘‘ਏਵਂ ਸੁ ਤੇ ਸੁਨ੍ਹਾਤਾ ਸੁਵਿਲਿਤ੍ਤਾ ਕਪ੍ਪਿਤਕੇਸਮਸ੍ਸੂ ਆਮੁਤ੍ਤਮਾਲਾਭਰਣਾ ਓਦਾਤਵਤ੍ਥਵਸਨਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤਾ ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤਾ ਪਰਿਚਾਰੇਨ੍ਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਤ੍ਵਂ ਏਤਰਹਿ ਸਾਚਰਿਯਕੋਤਿ. ਨੋ ਹਿਦਂ, ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੮੬) ਪੁਚ੍ਛਾਯਂ, ‘‘ਏਵਂ ਲਹੁਪਰਿਵਤ੍ਤਂ (ਅ. ਨਿ. ੧.੪੮), ਏਵਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੧੨) ਚ ਆਦੀਸੁ ਪਰਿਮਾਣੇ.
ਨਨੁ ਚ ‘‘ਏਵਂ ਸੁ ਤੇ ਸੁਨ੍ਹਾਤਾ ਸੁਵਿਲਿਤ੍ਤਾ, ਏਵਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪੁਚ੍ਛਨਾਕਾਰਪਰਿਮਾਣਾਕਾਰਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਆਕਾਰਤ੍ਥੋ ਏਵ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦੋਤਿ? ਨ, ਵਿਸੇਸਸਬ੍ਭਾਵਤੋ. ਆਕਾਰਮਤ੍ਤਵਾਚਕੋ ਹਿ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦੋ, ਆਕਾਰਤ੍ਥੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ ਯਥਾ ‘‘ਏਵਂ ਬ੍ਯਾਖੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ, ਨ ਪਨ ਆਕਾਰਵਿਸੇਸਵਾਚਕੋ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ, ‘‘ਏਵਂ ਜਾਤੇਨ ਮਚ੍ਚੇਨਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ (ਧ. ਪ. ੫੩) ਉਪਮਾਦੀਸੁ ਉਦਾਹਰਣਾਨਿ ਉਪਪਨ੍ਨਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਯਥਾਪਿ…ਪੇ… ਬਹੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਧ. ਪ. ੫੩)? ਏਤ੍ਥ ਪੁਪ੍ਫਰਾਸਿਟ੍ਠਾਨਿਯਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸੂਪਪਤ੍ਤਿਸਪ੍ਪੁਰਿਸੂਪਨਿਸ੍ਸਯ-ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨ- ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰ-ਭੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਆਦਿਦਾਨਾਦਿਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਹੇਤੁਸਮੁਦਾਯਤੋ ਸੋਭਾਸੁਗਨ੍ਧਤਾਦਿਗੁਣਯੋਗਤੋ ਮਾਲਾਗੁਲ਼ਸਦਿਸਿਯੋ ਪਹੂਤਾ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਾ ਮਰਿਤਬ੍ਬਸਭਾਵਤਾਯ ਮਚ੍ਚੇਨ ਸਤ੍ਤੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਤਿ ਜੋਤਿਤਤ੍ਤਾ ¶ ਪੁਪ੍ਫਰਾਸਿਮਾਲਾਗੁਲ਼ਾਵ ਉਪਮਾ, ਤੇਸਂ ਉਪਮਾਕਾਰੋ ਯਥਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਨਿਯਮਤੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦੋ ਉਪਮਾਕਾਰਨਿਗਮਨਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ¶ ਵਤ੍ਥੁਂ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਸੋ ਪਨ ਉਪਮਾਕਾਰੋ ਨਿਯਮਿਯਮਾਨੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਉਪਮਾਵ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਪਮਾਯਂ ਆਗਤੋ’’ਤਿ. ਤਥਾ ‘‘ਏਵਂ ਇਮਿਨਾ ਆਕਾਰੇਨ ਅਭਿਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਉਪਦਿਸਿਯਮਾਨਾਯ ਸਮਣਸਾਰੁਪ੍ਪਾਯ ਆਕਪ੍ਪਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਉਪਦਿਸਨਾਕਾਰੋ, ਸੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਉਪਦੇਸੋ ਏਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਏਵਂ ਤੇ…ਪੇ… ਉਪਦੇਸੇ’’ਤਿ. ਤਥਾ ‘‘ਏਵਮੇਤਂ ਭਗਵਾ, ਏਵਮੇਤਂ ਸੁਗਤਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ ਭਗਵਤਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਅਵਿਪਰੀਤਤੋ ਜਾਨਨ੍ਤੇਹਿ ਕਤਂ ਤਤ੍ਥ ਸਂਵਿਜ੍ਜਮਾਨਗੁਣਾਨਂ ਪਕਾਰੇਹਿ ਹਂਸਨਂ ਉਦਗ੍ਗਤਾਕਰਣਂ ਸਮ੍ਪਹਂਸਨਂ. ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਹਂਸਨਾਕਾਰੋਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.
ਏਵਮੇਵਂ ਪਨਾਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਗਰਹਣਾਕਾਰੋਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ, ਸੋ ਚ ਗਰਹਣਾਕਾਰੋ ਵਸਲੀਤਿ-ਆਦਿਖੁਂਸਨਸਦ੍ਦਸਨ੍ਨਿਧਾਨਤੋ ਇਧ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਕਾਸਿਤੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਯਥਾ ਚੇਤ੍ਥ, ਏਵਂ ਉਪਮਾਕਾਰਾਦਯੋਪਿ ਉਪਮਾਦਿਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪੁਪ੍ਫਰਾਸਿਆਦਿਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਨ੍ਨਿਧਾਨਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਪਨ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਾਧੁਕਂ ਸਵਨਮਨਸਿਕਾਰੇ ਸਨ੍ਨਿਯੋਜਿਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਤਤ੍ਥ ਠਿਤਭਾਵਸ੍ਸ ਪਟਿਜਾਨਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਤ੍ਥ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਵਚਨਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨ ਏਵਂ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸੁਟ੍ਠੁ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਵਦੇਹੀਤਿ ਯਥਾਹਂ ਵਦਾਮਿ, ਏਵਂ ਸਮਣਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਵਦੇਹੀਤਿ ਯੋ ਏਵਂ ਵਦਨਾਕਾਰੋ ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਸੋ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਨਿਦਸ੍ਸੀਯਤੀਤਿ ‘‘ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ. ਏਵਂ ਨੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਨੇਸਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਹਿਤਦੁਕ੍ਖਾਵਹਭਾਵੇ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਜਨਨਤ੍ਥਂ ਅਨੁਮਤਿਗਹਣਵਸੇਨ ‘‘ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਨੋ ਵਾ, ਕਥਂ ਵੋ ਏਤ੍ਥ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਕਤਾਯ ‘‘ਏਵਂ ਨੋ ਏਤ੍ਥ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਦਾਕਾਰਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵਿਭਾਵਿਤਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਸੋ ਪਨ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨਾਕਾਰੋ ਨਿਯਮਿਯਮਾਨੋ ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਏਵਂ ਨੋ ਏਤ੍ਥ ਹੋਤੀਤਿਆਦੀਸੁ ਅਵਧਾਰਣੇ’’ਤਿ.
ਨਾਨਾਨਯਨਿਪੁਣਨ੍ਤਿ ਏਕਤ੍ਤਨਾਨਤ੍ਤਅਬ੍ਯਾਪਾਰਏਵਂਧਮ੍ਮਤਾਸਙ੍ਖਾਤਾ, ਨਨ੍ਦਿਯਾਵਟ੍ਟਤਿਪੁਕ੍ਖਲਸੀਹਵਿਕ੍ਕੀਲ਼ਿਤਅਙ੍ਕੁਸਦਿਸਾਲੋਚਨਸਙ੍ਖਾਤਾ ਵਾ ਆਧਾਰਾਦਿਭੇਦਵਸੇਨ ਨਾਨਾਵਿਧਾ ਨਯਾ ਨਾਨਾਨਯਾ. ਨਯਾ ਵਾ ਪਾਲ਼ਿਗਤਿਯੋ ਤਾ ਚ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਆਦਿਵਸੇਨ ਸਂਕਿਲੇਸਭਾਗਿਯਾਦਿਲੋਕਿਯਾਦਿਤਦੁਭਯਵੋਮਿਸ੍ਸਕਾਦਿਵਸੇਨ ਕੁਸਲਾਦਿਵਸੇਨ ਖਨ੍ਧਾਦਿਵਸੇਨ ਸਙ੍ਗਹਾਦਿਵਸੇਨ ਸਮਯਵਿਮੁਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਠਪਨਾਦਿਵਸੇਨ ਕੁਸਲਮੂਲਾਦਿਵਸੇਨ ਤਿਕਪ੍ਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਵਸੇਨ ¶ ਚ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾਤਿ ਨਾਨਾਨਯਾ, ਤੇਹਿ ਨਿਪੁਣਂ ਸਣ੍ਹਂ ਸੁਖੁਮਨ੍ਤਿ ਨਾਨਾਨਯਨਿਪੁਣਂ. ਆਸਯੋਵ ਅਜ੍ਝਾਸਯੋ, ਤੇ ਚ ਸਸ੍ਸਤਾਦਿਭੇਦੇਨ ਤਤ੍ਥ ਚ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਤਾਦਿਭੇਦੇਨ ਅਨੇਕੇ, ਅਤ੍ਤਜ੍ਝਾਸਯਾਦਯੋ ਏਵ ਵਾ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨੇਕਜ੍ਝਾਸਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ¶ . ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਉਪਨੇਤਬ੍ਬਾਭਾਵਤੋ, ਸਙ੍ਕਾਸਨਪਕਾਸਨਵਿਵਰਣਵਿਭਜਨਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਣਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਛਹਿ ਅਤ੍ਥਪਦੇਹਿ ਅਕ੍ਖਰਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਕਾਰਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸਵਸੇਨ ਛਹਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਦੇਹਿ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
ਵਿਵਿਧਪਾਟਿਹਾਰਿਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਪਦਸ੍ਸ ਵਚਨਤ੍ਥਂ (ਉਦਾ. ਅਟ੍ਠ. ੧; ਇਤਿਵੁ. ਅਟ੍ਠ. ਨਿਦਾਨਵਣ੍ਣਨਾ; ਧ. ਸ. ਮੂਲਟੀ. ੨) ‘‘ਪਟਿਪਕ੍ਖਹਰਣਤੋ ਰਾਗਾਦਿਕਿਲੇਸਾਪਨਯਨਤੋ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਤੋ ਪਨ ਪਟਿਪਕ੍ਖਾ ਰਾਗਾਦਯੋ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਯੇ ਹਰਿਤਬ੍ਬਾ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਮ੍ਪਿ ਵਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਅਟ੍ਠਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਹਤਪਟਿਪਕ੍ਖੇ ਇਦ੍ਧਿਵਿਧਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਪਵਤ੍ਤਵੋਹਾਰੇਨ ਚ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਇਧ ‘‘ਪਾਟਿਹਾਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਮਹਾਕਾਰੁਣਿਕਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਵੇਨੇਯ੍ਯਗਤਾ ਚ ਕਿਲੇਸਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਾ, ਤੇਸਂ ਹਰਣਤੋ ‘‘ਪਾਟਿਹਾਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਯੁਤ੍ਤਮੇਤਂ. ਅਥ ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਚ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਚ ਪਟਿਪਕ੍ਖਾ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ, ਤੇਸਂ ਹਰਣਤੋ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ. ਤੇ ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਹਰਣਵਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਕਾਸਨੇ ਅਸਮਤ੍ਥਭਾਵੇਨ ਚ ਇਦ੍ਧਿਆਦੇਸਨਾਨੁਸਾਸਨੀਹਿ ਹਰਿਤਾ ਅਪਨੀਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਪਟੀਤਿ ਵਾ ਅਯਂ ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਪਚ੍ਛਾ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਬੋਧੇਤਿ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਪਵਿਟ੍ਠਮ੍ਹਿ, ਅਞ੍ਞੋ ਆਗਞ੍ਛਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸੁ. ਨਿ. ੯੮੫; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਵਤ੍ਥੁਗਾਥਾ ੪) ਵਿਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਵਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਕਤਕਿਚ੍ਚੇਨ ਪਚ੍ਛਾਹਰਿਤਬ੍ਬਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਟਿਹਾਰਿਯਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇਸੁ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਮਗ੍ਗੇਹਿ ਹਰਿਤੇਸੁ ਪਚ੍ਛਾ ਹਰਣਂ ਪਟਿਹਾਰਿਯਂ, ਇਦ੍ਧਿਆਦੇਸਨਾਨੁਸਾਸਨਿਯੋ ਚ ਵਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇਨ ਕਤਕਿਚ੍ਚੇਨ ਚ ਸਤ੍ਤਹਿਤਤ੍ਥਂ ਪੁਨ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਾ, ਹਰਿਤੇਸੁ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਤ੍ਤਿਲੇਸੇਸੁ ਪਰਸਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਹਰਣਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਪਟਿਹਾਰਿਯਾਨਿ ਭਵਨ੍ਤਿ, ਪਟਿਹਾਰਿਯਮੇਵ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ. ਪਟਿਹਾਰਿਯੇ ਵਾ ਇਦ੍ਧਿਆਦੇਸਨਾਨੁਸਾਸਨਿਸਮੁਦਾਯੇ ਭਵਂ ਏਕੇਕਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਟਿਹਾਰਿਯਂ ਵਾ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਮਗ੍ਗੋ ਚ ਪਟਿਪਕ੍ਖਹਰਣਤੋ, ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤੇ, ਤਤੋ ਵਾ ਆਗਤਨ੍ਤਿ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ. ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਇਦ੍ਧਿਆਦਿਭੇਦੇਨ ਵਿਸਯਭੇਦੇਨ ਚ ਬਹੁਵਿਧਸ੍ਸ ¶ ਭਗਵਤੋ ਦੇਸਨਾਯਂ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘‘ਵਿਵਿਧਪਾਟਿਹਾਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ.
ਨ ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਭਗਵਤੋ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਸੁਤਾਕਾਰਤੋ ਨ ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਨ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਦੇਸਿਤਾਕਾਰਤੋ. ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਾਨੁਭਾਵਾ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਦੇਸਨਾ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਕੋ ਸਮਤ੍ਥੋ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਵਚਨਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਭਵਤਿ, ਧਾਰਣਬਲਦਸ੍ਸਨਞ੍ਚ ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਸੁਤਾਕਾਰਅਵਿਰਜ੍ਝਨਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਨ ਹੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰਤਾਪਰਿਹਾਰੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਏਕਵਿਸਯਤ੍ਤਾ. ਇਤਰਥਾ ਥੇਰੋ ਭਗਵਤੋ ਦੇਸਨਾਯ ਸਬ੍ਬਥਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਸਮਤ੍ਥੋ ਅਸਮਤ੍ਥੋ ਚਾਤਿ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ.
‘‘ਯੋ ¶ ਪਰੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਾਯ ਨਿਯਕਜ੍ਝਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਸਸਨ੍ਤਤਿਯਾ ਵਤ੍ਤਨਤੋ ਤਿਵਿਧੋਪਿ ਮੇ-ਸਦ੍ਦੋ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਏਵ ਅਤ੍ਥੇ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਰਣਸਮ੍ਪਦਾਨਸਾਮਿਨਿਦ੍ਦੇਸਵਸੇਨ ਪਨ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਭੇਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ, ‘‘ਮੇ-ਸਦ੍ਦੋ ਤੀਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.
ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਉਪਸਗ੍ਗੋ ਕਿਰਿਯਂ ਵਿਸੇਸੇਤਿ, ਜੋਤਕਭਾਵਤੋ ਪਨ ਸਤਿਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਏਵ ਤਂ ਤਂ ਅਤ੍ਤਂ ਵਦਤੀਤਿ ਅਨੁਪਸਗ੍ਗਸ੍ਸ ਸੁਤ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੁਦ੍ਧਾਰੇ ਸਉਪਸਗ੍ਗਸ੍ਸ ਗਹਣਂ ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਉਪਸਗ੍ਗੋ ਅਨੁਪਸਗ੍ਗੋ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਤ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ. ਕਮ੍ਮਭਾਵਸਾਧਨਾਨਿ ਇਧ ਸੁਤਸਦ੍ਦੇ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਪਧਾਰਿਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਉਪਧਾਰਣਨ੍ਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਮਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਸਤੀਤਿ ਯਦਾ ਮੇ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਵਸੇਨ ਕਰਣਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਤਦਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਸਤੀਤਿ ਯਦਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਵਸੇਨ ਸਾਮਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਤਦਾ.
ਸੁਤ-ਸਦ੍ਦਸਨ੍ਨਿਧਾਨੇ ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਵਨਕਿਰਿਯਾਜੋਤਕੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਵਨ੍ਤਿ ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਿਵਿਞ੍ਞਾਣਕਿਚ੍ਚਨਿਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਾਦੀਨਂ ਪਞ੍ਚਦ੍ਵਾਰਿਕਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਂ ਤਦਭਿਨੀਹਟਾਨਞ੍ਚ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਿਕਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਂ ਗਹਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਵਾਕ੍ਯਾਨਂ ਏਵਕਾਰਤ੍ਥਸਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਸੁਤਮੇਵਾਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਸ੍ਸਵਨਭਾਵਪਟਿਕ੍ਖੇਪਤੋ’’ਤਿ. ਏਤੇਨ ਅਵਧਾਰਣੇਨ ਨਿਰਾਸਙ੍ਕਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਸੁਤਂ ਸੁਤਮੇਵਾਤਿ ਨਿਯਮੇਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਸਮ੍ਮਾ ਸੁਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨੂਨਾਨਧਿਕਾਵਿਪਰੀਤਗ੍ਗਹਣਨਿਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਤ੍ਥਾਪੋਹਨਵਸੇਨ ¶ ਸਦ੍ਦੋ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਤੀਤਿ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਅਸੁਤਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਸ੍ਸਵਨਭਾਵਪਟਿਕ੍ਖੇਪਤੋ’’ਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਦਿਟ੍ਠਾਦਿਵਿਨਿਵਤ੍ਤਨਂ ਕਰੋਤਿ.
ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਨ ਇਦਂ ਮਯਾ ਦਿਟ੍ਠਂ, ਨ ਸਯਮ੍ਭੂਞਾਣੇਨ ਸਚ੍ਛਿਕਤਂ, ਅਥ ਖੋ ਸੁਤਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਸਮ੍ਮਦੇਵਾਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਅਨੂਨਾਨਧਿਕਾਵਿਪਰੀਤਗ੍ਗਹਣਨਿਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥੇ ਵਾ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦੇ ਅਯਮਤ੍ਥਯੋਜਨਾ ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਤਦਪੇਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸੁਤ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਅਸ੍ਸਵਨਭਾਵਪਟਿਕ੍ਖੇਪਤੋ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਅਨੂਨਾਨਧਿਕਾਵਿਪਰੀਤਗ੍ਗਹਣਨਿਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਵਨਸਦ੍ਦੋ ਚੇਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਸੁਯ੍ਯਤੀ’’ਤਿ.
ਏਵਂ ਸਵਨਹੇਤੁਸਵਨਵਿਸੇਸਵਸੇਨ ਪਦਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਏਕੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰੇਹਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਥਾ ਏਵ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯਾ ਸਾ ਭਗਵਤੋ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ¶ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਵੀਥਿ, ਤਸ੍ਸਾ. ਸਾ ਹਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾ. ਤਥਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੋਤਦ੍ਵਾਰਾਨੁਸਾਰੇਨਾ’’ਤਿ. ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਨਾਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਾਨਂ ਅਨੇਕਵਿਹਿਤਾਨਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤ੍ਥਗ੍ਗਹਣਾਨਂ ਨਾਨਾਕਾਰੇਨ. ਏਤੇਨ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਯੋਜਨਾਯ ਆਕਾਰਤ੍ਥੋ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦੋ ਗਹਿਤੋਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਪਵਤ੍ਤਿਭਾਵਪ੍ਪਕਾਸਨਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤ੍ਥਿਤਾਪਕਾਸਨਂ. ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਕਾਸਨਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਵੀਥਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਸੁਤ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਤ੍ਥਤ੍ਤਾ. ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਾਕਟੀਕਰਣਂ ‘‘ਅਯਂ ਹੇਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਞ੍ਞਾਣਵੀਥਿਯਾਤਿ ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਕਰਣਵਚਨਂ, ਮਯਾਤਿ ਕਤ੍ਤੁਅਤ੍ਥੇ.
ਏਵਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਸਨਨ੍ਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮੇਵਂ ਸਦ੍ਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾਭਾਵਾਭਾਵਤੋ. ਤੇਨ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਕਲਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਾਮਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸੁਤ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਾਸਦ੍ਦਤ੍ਤਾ ਸਵਨਕਿਰਿਯਾਯ ਚ ਸਾਧਾਰਣਵਿਞ੍ਞਾਣਪ੍ਪਬਨ੍ਧਪਟਿਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਤਤ੍ਥ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲਵੋਹਾਰੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਕਿਚ੍ਚਪ੍ਪਕਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਨ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲਵੋਹਾਰਰਹਿਤੇ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਬਨ੍ਧੇ ਸਵਨਕਿਰਿਯਾ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ.
ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿਪਿ ਆਕਾਰਤ੍ਥਮੇਵ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮਯੋਜਨਾਯ ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਆਕਾਰਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਉਪਾਦਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਏਵ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰੁਪਾਦਾਨਵਸੇਨ ਤਥਾ ¶ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਵਿਸਯਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਸੋਤਬ੍ਬਭੂਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਸਵਨਕਿਰਿਯਾਕਤ੍ਤੁਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਵਨਕਿਰਿਯਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਕਸ੍ਸਚਿ ਕਤ੍ਤੁ ਅਭਾਵੇਪਿ ਸਦ੍ਦਵੋਹਾਰੇਨ ਬੁਦ੍ਧਿਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਭੇਦਵਚਨਿਚ੍ਛਾਯ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਵਿਯ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੇਨ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀਨੋ’’ਤਿ. ਸਵਨਕਿਰਿਯਾਵਿਸਯੋਪਿ ਸੋਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮੋ ਸਵਨਕਿਰਿਯਾਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਇਧ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਕਤ੍ਤੁਭਾਵਤੋ, ਸਵਨਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਏਵ ਵਾ ਸਵਨਕਿਰਿਯਾਭਾਵਤੋ ਤਂਕਿਰਿਯਾਕਤ੍ਤੁ ਚ ਵਿਸਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਂਸਮਙ੍ਗੀਨੋ ਕਤ੍ਤੁਵਿਸਯੇ’’ਤਿ. ਸੁਤਾਕਾਰਸ੍ਸ ਚ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਨਿਚ੍ਛਿਤਭਾਵਤੋ ਆਹ ‘‘ਗਹਣਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਤੇਨ ਵਾ ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥਂ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਯਮਤ੍ਥਯੋਜਨਾ ਕਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.
ਪੁਬ੍ਬੇ ਸੁਤਾਨਂ ਨਾਨਾਵਿਹਿਤਾਨਂ ਸੁਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਂ ਉਪਧਾਰਿਤਰੂਪਸ੍ਸ ਆਕਾਰਸ੍ਸ ਨਿਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ, ਅਵਧਾਰਣਸ੍ਸ ਵਾ ਪਕਾਸਨਸਭਾਵੋ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦੋਤਿ ਤਦਾਕਾਰਾਦਿਉਪਧਾਰਣਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਾਦਾਨਭੂਤਧਮ੍ਮਪ੍ਪਬਨ੍ਧਬ੍ਯਾਪਾਰਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਵਨ੍ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਕਿਚ੍ਚਨਿਦ੍ਦੇਸੋ’’ਤਿ. ਸਵਨਕਿਰਿਯਾ ਪਨ ਪੁਗ੍ਗਲਵਾਦਿਨੋਪਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰਪੇਕ੍ਖਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਸੇਸਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਬ੍ਯਾਪਾਰੋਤਿ ਆਹ ¶ ‘‘ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕਿਚ੍ਚਨਿਦ੍ਦੇਸੋ’’ਤਿ. ਮੇਤਿ ਸਦ੍ਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਏਕਨ੍ਤੇਨੇਵ ਸਤ੍ਤਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਚ ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਮੋਦਹਿਤਬ੍ਬਤੋ ‘‘ਮੇਤਿ ਉਭਯਕਿਚ੍ਚਯੁਤ੍ਤਪੁਗ੍ਗਲਨਿਦ੍ਦੇਸੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਭਾਵਾ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦਸੁਤ-ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਤਿ ਤੇ ਤਥਾਰੂਪ-ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ-ਉਪਾਦਾਨਭੂਤ-ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਬਨ੍ਧਬ੍ਯਾਪਾਰਭਾਵੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਏਵਨ੍ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਕਿਚ੍ਚਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕਿਚ੍ਚਨਿਦ੍ਦੇਸੋ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਰਣਕਿਰਿਯਾਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਮ-ਵਿਸੇਸਪ੍ਪਕਾਸਨਵਸੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਬ੍ਯਾਪਾਰਵਿਸਯ-ਪੁਗ੍ਗਲਬ੍ਯਾਪਾਰਨਿਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਗਹਣਾਕਾਰਗਾਹਕਤਬ੍ਬਿਸਯਵਿਸੇਸਨਿਦ੍ਦੇਸਵਸੇਨ ਕਤ੍ਤੁਕਰਣਬ੍ਯਾਪਾਰ-ਕਤ੍ਤੁਨਿਦ੍ਦੇਸਵਸੇਨ ਚ ਦੁਤਿਯਾਦਯੋ ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.
ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਪਿ ਸਦ੍ਦਾਧਿਗਮਨੀਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮੁਖੇਨੇਵ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਨਞ੍ਚ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਦਿਵਸੇਨ ਛਸੁ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਭੇਦੇਸੁ ਅਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ ਤੇਸੁ ‘‘ਏਵ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਨਂ ਸਰੂਪਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਏਵਨ੍ਤਿ ਚ ਮੇਤਿ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਵਨ੍ਤਿ ਚ ਮੇਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਆਕਾਰਾਦਿਨੋ ¶ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਸਲਕ੍ਖਣਭਾਵਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਭਾਵੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਪਰਮਤ੍ਥਵਸੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਪਰਮਤ੍ਥਵਸੇਨਾਤਿ ਭੂਤਤ੍ਥਉਤ੍ਤਮਤ੍ਥਵਸੇਨ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਯੋ ਮਾਯਾਮਰੀਚਿਆਦਯੋ ਵਿਯ ਅਭੂਤਤ੍ਥੋ, ਅਨੁਸ੍ਸਵਾਦੀਹਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ ਵਿਯ ਅਨੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥੋ ਚ ਨ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਰੂਪਸਦ੍ਦਾਦਿਸਭਾਵੋ, ਰੁਪ੍ਪਨਾਨੁਭਵਨਾਦਿਸਭਾਵੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠੋ ਪਰਮਤ੍ਥੋ ਚਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਤਥਾ ਏਵਂ ਮੇਤਿ ਪਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥੋਤਿ. ਏਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਕਿਞ੍ਹੇਤ੍ਥਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਪਨ ਸਦ੍ਦਾਯਤਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਹਿ ‘‘ਯਞ੍ਹਿ ਤਂ ਏਤ੍ਥ ਸੋਤੇਨ ਉਪਲਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੋਤਦ੍ਵਾਰਾਨੁਸਾਰੇਨ ਉਪਲਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ. ਤਂ ਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋਤਿ ਸੋਤਪਥਮਾਗਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਉਪਾਦਾਯ ਤੇਸਂ ਉਪਧਾਰਿਤਾਕਾਰਾਦਿਨੋ ਪਚ੍ਚਾਮਸਨਵਸੇਨ ਏਵਨ੍ਤਿ, ਸਸਨ੍ਤਤਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇ ਖਨ੍ਧੇ ਉਪਾਦਾਯ ਮੇਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦਿਟ੍ਠਾਦਿਸਭਾਵਰਹਿਤੇ ਸਦ੍ਦਾਯਤਨੇ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੋਪਿ ਸੁਤਵੋਹਾਰੋ ‘‘ਦੁਤਿਯਂ ਤਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕੋ ਵਿਯ ਪਠਮਾਦੀਨਿ ਦਿਟ੍ਠਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਾਦੀਨਿ ਉਪਨਿਧਾਯ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ’’ਤਿ. ਅਸੁਤਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਹਿ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਪਕਾਸਿਤੋਯਮਤ੍ਥੋਤਿ.
ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਕਾਰਵਿਸੇਸਾ ਏਵਨ੍ਤਿ ਥੇਰੇਨ ਪਚ੍ਚਾਮਟ੍ਠਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਸਮ੍ਮੋਹਂ ਦੀਪੇਤੀ’’ਤਿ. ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਪਟਿਵੇਧਸਮਤ੍ਥੋ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤੇਨ ਵਕ੍ਖਮਾਨਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤਂ ਦੁਪ੍ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸੁਤਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਮੋਸਂ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਸੁਤਾਕਾਰਸ੍ਸ ਯਾਥਾਵਤੋ ਦਸ੍ਸਿਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਸਮ੍ਮੋਹੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਮੋਹਾਭਾਵੇਨ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਏਵ ਵਾ ਸਵਨਕਾਲਸਮ੍ਭੂਤਾਯ ਤਦੁਤ੍ਤਰਕਾਲਪਞ੍ਞਾਸਿਦ੍ਧਿ ¶ . ਏਵਂ ਅਸਮ੍ਮੋਸੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬੋ ਆਕਾਰੋ ਨਾਤਿਗਮ੍ਭੀਰੋ ਯਥਾਸੁਤਧਾਰਣਮੇਵ ਤਤ੍ਥ ਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ ਸਤਿਯਾ ਬ੍ਯਾਪਾਰੋ ਅਧਿਕੋ, ਪਞ੍ਞਾ ਤਤ੍ਥ ਗੁਣੀਭੂਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਤਾ ਚੇਤ੍ਥ ਪਧਾਨਤਾ ‘‘ਮਨੋਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ. ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਤਾਯ ਵਾ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਸੁ ਆਵਜ੍ਜਨਾਦੀਨਂ ਵਿਯ ਅਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤੇ ਪਞ੍ਞਾ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਯਥਾਸਮ੍ਭਵਂ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸ੍ਸ ¶ , ਸਙ੍ਕਾਸਨ-ਪਕਾਸਨ-ਵਿਵਰਣ-ਵਿਭਜਨ-ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਣਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਛਹਿ ਅਤ੍ਥਪਦੇਹਿ, ਅਕ੍ਖਰਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਕਾਰਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸਵਸੇਨ ਛਹਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਦੇਹਿ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਦੀਪੇਤਿ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਨਂ ਆਕਾਰਨਿਦਸ੍ਸਨਾਵਧਾਰਣਤ੍ਥਾਨਂ ਅਵਿਪਰੀਤਸਦ੍ਧਮ੍ਮਵਿਸਯਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਂ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ‘‘ਓਘਤਰਣਸੁਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਥ ਭਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਪੁਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਪਕਰਣਪ੍ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਕ੍ਖਮਾਨਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਵਨਂ ਸਮਾਧਾਨਮਨ੍ਤਰੇਨ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿ ਤਸ੍ਸੇਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮਤ੍ਥਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਦੇਸਕ-ਪਯੋਜਨਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਅਵਿਪਰੀਤਸਦ੍ਧਮ੍ਮਵਿਸਯੇਹਿ ਵਿਯ ਆਕਾਰਨਿਦਸ੍ਸਨਾਵਧਾਰਣਤ੍ਥੇਹਿ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨੇਨ ਵਿਯ ਚ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਯਥਾ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਫਲਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਮਾਪਣਿਧਿਪੁਬ੍ਬੇਕਤਪੁਞ੍ਞਤਾਨਂ ਸਿਦ੍ਧਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਤਦਵਿਨਾਭਾਵਤੋ, ਏਵਂ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੇਨੇਵ ਫਲਭੂਤੇਨ ਕਾਰਣਭੂਤਾਨਂ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਸਪ੍ਪੁਰਿਸੂਪਨਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਸਿਦ੍ਧਿ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯਾ ਅਸ੍ਸੁਤਵਤੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੂਪਨਿਸ੍ਸਯਰਹਿਤਸ੍ਸ ਚ ਤਦਭਾਵਤੋ. ‘‘ਨ ਹਿ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਮਤ੍ਥਨਵਚਨੇਨ ਪਨ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਕਾਰਣਭੂਤੇਨ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੂਪਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਚ ਫਲਭੂਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਸ੍ਸ ਸਿਦ੍ਧਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਯੁਤ੍ਤੋ ਸਿਯਾ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਸਪ੍ਪੁਰਿਸੂਪਨਿਸ੍ਸਯਾ ਨ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਬਾਹਿਰਙ੍ਗਤ੍ਤਾ. ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੋ ਪਨ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੂਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਵਿਯ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਕਾਰਣਨ੍ਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੂਪਨਿਸ੍ਸਯਸਿਦ੍ਧਿਜੋਤਨਾ ਨ ਸਮਤ੍ਥਿਤਾਵ, ਨੋ ਨ ਸਮਤ੍ਥਿਤਾ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਪਯਿਰੂਪਾਸਨਾਭਾਵਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਤੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਪੁਰਿਮਂ ਫਲੇਨ ਕਾਰਣਸ੍ਸ ਸਿਦ੍ਧਿਦਸ੍ਸਨਂ ਨਦੀਪੂਰੇਨ ਵਿਯ ਉਪਰਿ ਵੁਟ੍ਠਿਸਬ੍ਭਾਵਸ੍ਸ. ਦੁਤਿਯਂ ਕਾਰਣੇਨ ਫਲਸ੍ਸ ਸਿਦ੍ਧਿਦਸ੍ਸਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਏਕਨ੍ਤਵਸ੍ਸਿਨਾ ਵਿਯ ਮੇਘਵੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਵੁਟ੍ਠਿਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ.
ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਭੇਦ-ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਸਕਲਸਾਸਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ-ਓਗਾਹਨਾਕਾਰੋ ਨਿਰਵਸੇਸਪਰਹਿਤ-ਪਾਰਿਪੂਰਿਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਵਂ ਭਦ੍ਦਕੋ ਆਕਾਰੋ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ¶ . ਪਚ੍ਛਿਮਚਕ੍ਕਦ੍ਵਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਮਾਪਣਿਧਿ-ਪੁਬ੍ਬੇਕਤਪੁਞ੍ਞਤਾ-ਸਙ੍ਖਾਤਂ ਗੁਣਦ੍ਵਯਂ. ਅਪਰਾਪਰਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਚੇਤ੍ਥ ਚਕ੍ਕਭਾਵੋ, ਚਰਨ੍ਤਿ ਏਤੇਹਿ ਸਤ੍ਤਾ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭਵੇਸੂਤਿ ਵਾ ¶ . ਯੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਕ੍ਕਾਨਿ, ਯੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਨਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਚਤੁਚਕ੍ਕਂ ਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੩੧). ਪੁਰਿਮਪਚ੍ਛਿਮਭਾਵੋ ਚੇਤ੍ਥ ਦੇਸਨਕ੍ਕਮਵਸੇਨ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਪਚ੍ਛਿਮਚਕ੍ਕਦ੍ਵਯਸਿਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਚਕ੍ਕਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਚ ਅਤ੍ਥਿਤਾਯ. ਸਮ੍ਮਾਪਣਿਹਿਤਤ੍ਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚ ਕਤਪੁਞ੍ਞੋ ਸੁਦ੍ਧਾਸਯੋ ਹੋਤਿ ਤਦਸੁਦ੍ਧਿਹੇਤੂਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਦੂਰੀਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਸਯਸੁਦ੍ਧਿ ਸਿਦ੍ਧਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸਮ੍ਮਾਪਣਿਹਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਸੇਯ੍ਯਸੋ ਨਂ ਤਤੋ ਕਰੇ’’ਤਿ (ਧ. ਪ. ੪੩) ‘‘ਕਤਪੁਞ੍ਞੋਸਿ, ਤ੍ਵਂ ਆਨਨ੍ਦ, ਪਧਾਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜ, ਖਿਪ੍ਪਂ ਹੋਹਿਸਿ ਅਨਾਸਵੋ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੦੭) ਚ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਆਸਯਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਅਧਿਗਮਬ੍ਯਤ੍ਤਿਸਿਦ੍ਧੀ’’ਤਿ. ਪਯੋਗਸੁਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਪਯੋਗਸ੍ਸ ਵਿਸਦਭਾਵੇਨ. ਤਥਾ ਚਾਹ ‘‘ਆਗਮਬ੍ਯਤ੍ਤਿਸਿਦ੍ਧੀ’’ਤਿ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਵਾ ਕਾਯਵਚੀਪਯੋਗਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦੋਸਭਾਵੇਨ. ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਕਾਯਵਚੀਪਯੋਗੋ ਹਿ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਭਾਵਤੋ ਅਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਂ ਵਿਸਾਰਦੋ ਹੋਤੀਤਿ.
ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਪਟਿਵੇਧਦੀਪਕੇਨਾਤਿਆਦਿਨਾ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਸੁ ਥੇਰਸ੍ਸ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦਸੁਤ-ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਅਸਮ੍ਮੋਹਾਸਮ੍ਮੋਸਦੀਪਨਤੋ ਚਤੁਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸੋਤਬ੍ਬਭੇਦਪਟਿਵੇਧਦੀਪਕੇਨਾਤਿ ਏਤੇਨ ਅਯਂ ਸੁਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦਸਨ੍ਨਿਧਾਨਤੋ, ਵਕ੍ਖਮਾਨਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਵਾ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨੇਵ ਸੋਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਵਿਸੇਸਂ ਆਮਸਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਮਨੋਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨੁਪੇਕ੍ਖਨਸੁਪ੍ਪਟਿਵੇਧਾ ਵਿਸੇਸਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰਪਟਿਬਦ੍ਧਾਤਿ ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਦੀਪਕੇਨ ਏਵਂ ਸਦ੍ਦੇਨ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ, ਸਵਨਧਾਰਣਵਚੀਪਰਿਚਯਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਸੇਸੇਨ ਸੋਤਾਵਧਾਨਪਟਿਬਦ੍ਧਾਤਿ ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਦੀਪਕੇਨ ਸੁਤ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸਾਸਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨੇ ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਜਨੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਾ. ਮਨਸਾ ਅਨੁਪੇਕ੍ਖਿਤਾਤਿ ‘‘ਇਧ ਸੀਲਂ ਕਥਿਤਂ, ਇਧ ਸਮਾਧਿ, ਇਧ ਪਞ੍ਞਾ, ਏਤ੍ਤਕਾ ਏਤ੍ਥ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਯੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਮਨਸਾ ਅਨੁਪੇਕ੍ਖਿਤਾ. ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਭੂਤਾਯ, ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਰੂਪਾਰੂਪਧਮ੍ਮੇ ‘‘ਇਤਿ ਰੂਪਂ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾ.
ਸਕਲੇਨ ਵਚਨੇਨਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਯੋਜਿਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਦਹਨ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਮਮੇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੋ. ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਚੇਤਂ ¶ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸਭੂਮਿਨ੍ਤਿ ਅਕਤਞ੍ਞੁਤਂ. ‘‘ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੁ ਤਥਾਗਤਪ੍ਪਵੇਦਿਤਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਹਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੧੯੫) ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਨਰਿਯਵੋਹਾਰਾਵਤ੍ਥਂ, ਸਾ ਏਵ ਅਨਰਿਯਵੋਹਾਰਾਵਤ੍ਥਾ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ ¶ . ਨਨੁ ਚ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ‘‘ਮਮੇਦਂ ਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਮਾਨਸ੍ਸ, ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਾਦੀਨਞ੍ਚ ਤਦਾਸਙ੍ਕਾਯ ਅਭਾਵਤੋ ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸਭੂਮਿ-ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾਦਿਵਚਨਂ ਨਿਰਤ੍ਥਕਨ੍ਤਿ? ਨਯਿਦਮੇਵਂ. ‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੇਨ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵਿਭਾਵਿਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤੋ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਦੇਵਤਾਨਂ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਾਪੇਕ੍ਖਂ ਤਥਾਵਚਨਨ੍ਤਿ ਏਦਿਸੀ ਚੋਦਨਾ ਅਨਵਕਾਸਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਖਣੇ ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਏਵਂ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ ‘‘ਭਗਵਾ ਚ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਅਯਞ੍ਚ ਆਯਸ੍ਮਾ ਦੇਸਨਾਕੁਸਲੋ ਇਦਾਨਿ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਸਕ੍ਯਕੁਲਪ੍ਪਸੁਤੋ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਭਾਤਾ ਚੂਲ਼ਪਿਤੁਪੁਤ੍ਤੋ. ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਸਯਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ? ਉਦਾਹੁ ਭਗਵਤੋ ਏਵ ਵਚਨਂ ਯਥਾਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਤਦਾਸਙ੍ਕਿਤਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸਭੂਮਿਸਮੋਕ੍ਕਮਾਦਿਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਮਾਦਿ ਵਿਭਾਵਿਤਨ੍ਤਿ. ਅਪ੍ਪੇਤੀਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕ-ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕ-ਪਰਮਤ੍ਥੇਸੁ ਯਥਾਰਹਂ ਸਤ੍ਤੇ ਨੇਤੀਤਿ ਨੇਤ੍ਤਿ, ਧਮ੍ਮੋ ਏਵ ਨੇਤ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਨੇਤ੍ਤਿ.
ਦਲ਼੍ਹਤਰਨਿਵਿਟ੍ਠਾ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਕਙ੍ਖਾ, ਨਾਤਿਸਂਸਪ੍ਪਨਾ ਮਤਿਭੇਦਮਤ੍ਤਾ ਵਿਮਤਿ. ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਂ ਵਿਨਾਸੇਤੀਤਿ ਭਗਵਤਾ ਭਾਸਿਤਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮੁਖਾਵਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਖਲਿਤਦੁਰੁਤ੍ਤਾਦਿਗਹਣਦੋਸਾਭਾਵਤੋ ਚ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਠਮਾਦਯੋ ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ ਆਕਾਰਾਦਿਅਤ੍ਥੇਸੁ ਅਗ੍ਗਹਿਤਵਿਸੇਸਮੇਵ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ, ਤਤੋ ਪਰਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਆਕਾਰਤ੍ਥਮੇਵ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਿਤਾ. ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਪਨ ਤਿਸ੍ਸੋ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਆਕਾਰਤ੍ਥਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥਞ੍ਚ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜਿਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.
ਏਕ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਞ੍ਞਸੇਟ੍ਠਅਸਹਾਯਸਙ੍ਖਯਾਦੀਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਥਾ ਹੇਸ ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਅਤ੍ਤਾ ਚ ਲੋਕੋ ਚ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਇਤ੍ਥੇਕੇ ਅਭਿਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੭) ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੇ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾਵ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੨੮; ਪਾਰਾ. ੧੧) ਸੇਟ੍ਠੇ, ‘‘ਏਕੋ ਵੂਪਕਟ੍ਠੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੪੦੫) ਅਸਹਾਯੇ, ‘‘ਏਕੋਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਖਣੋ ਚ ਸਮਯੋ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਾਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੮.੨੯) ਸਙ੍ਖਯਾਯਂ. ਇਧਾਪਿ ਸਙ੍ਖਯਾਯਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਏਕਨ੍ਤਿ ¶ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਨਿਦ੍ਦੇਸੋ’’ਤਿ. ਕਾਲਞ੍ਚ ਸਮਯਞ੍ਚਾਤਿ ਯੁਤ੍ਤਕਾਲਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਯਸਾਮਗ੍ਗਿਞ੍ਚ. ਖਣੋਤਿ ਓਕਾਸੋ. ਤਥਾਗਤੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਕੋ ਹਿ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਓਕਾਸੋ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਹੇਤੁਤ੍ਤਾ. ਖਣੋ ਏਵ ਚ ਸਮਯੋ, ਯੋ ਖਣੋਤਿ ਚ ਸਮਯੋਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋ ਏਕੋ ਏਵਾਤਿ ਹਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਹਾਸਮਯੋਤਿ ਮਹਾਸਮੂਹੋ. ਸਮਯੋਪਿ ਖੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪੂਰਣਸ੍ਸ ਹੇਤੁਪਿ. ਸਮਯਪ੍ਪਵਾਦਕੇਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਵਾਦਕੇ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮਯਂ ਪਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਤ੍ਥਾਭਿਸਮਯਾਤਿ ਹਿਤਪਟਿਲਾਭਾ. ਅਭਿਸਮੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਭਿਸਮਯੋ, ਅਭਿਸਮਯੋ ਅਤ੍ਥੋ ਅਭਿਸਮਯਤ੍ਥੋਤਿ ਪੀਲ਼ਨਾਦੀਨਿ ਅਭਿਸਮੇਤਬ੍ਬਭਾਵੇਨ ਏਕੀਭਾਵਂ ਉਪਨੇਤ੍ਵਾ ¶ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਅਭਿਸਮਯਸ੍ਸ ਵਾ ਪਟਿਵੇਧਸ੍ਸ ਵਿਸਯਭੂਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਅਭਿਸਮਯਤ੍ਥੋਤਿ ਤਾਨੇਵ ਤਥਾ ਏਕਤ੍ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਪੀਲ਼ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਹਿਂਸਨਂ ਅਵਿਪ੍ਫਾਰਿਕਤਾਕਰਣਂ, ਸਨ੍ਤਾਪੋ ਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਤਾਦਿਵਸੇਨ ਸਨ੍ਤਾਪਨਂ ਪਰਿਦਹਨਂ.
ਤਤ੍ਥ ਸਹਕਾਰਿਕਾਰਣਂ ਸਨ੍ਨਿਜ੍ਝਂ ਸਮੇਤਿ ਸਮਵੇਤੀਤਿ ਸਮਯੋ, ਸਮਵਾਯੋ. ਸਮੇਤਿ ਸਮਾਗਚ੍ਛਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਤਦਾਧਾਰਪੁਗ੍ਗਲੇਹੀਤਿ ਸਮਯੋ, ਖਣੋ. ਸਮੇਤਿ ਏਤ੍ਥ, ਏਤੇਨ ਵਾ ਸਂਗਚ੍ਛਤਿ ਸਤ੍ਤੋ, ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੋ ਵਾ ਸਹਜਾਤਾਦੀਹਿ, ਉਪ੍ਪਾਦਾਦੀਹਿ ਵਾਤਿ ਸਮਯੋ, ਕਾਲੋ. ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਤਾਯ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਭੂਤੋਪਿ ਹਿ ਕਾਲੋ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਅਧਿਕਰਣਂ ਕਰਣਂ ਵਿਯ ਚ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਾਮਤ੍ਤਸਿਦ੍ਧੇਨ ਰੂਪੇਨ ਵੋਹਰੀਯਤੀਤਿ. ਸਮਂ, ਸਹ ਵਾ ਅਵਯਵਾਨਂ ਅਯਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿ ਅਵਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਸਮਯੋ, ਸਮੂਹੋ ਯਥਾ ‘‘ਸਮੁਦਾਯੋ’’ਤਿ. ਅਵਯਵਸਹਾਵਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਹਿ ਸਮੂਹੋਤਿ. ਅਵਸੇਸਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਸਮਾਗਮੇ ਏਤਿ ਫਲਂ ਏਤਸ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਚਾਤਿ ਸਮਯੋ, ਹੇਤੁ ਯਥਾ ‘‘ਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ. ਸਮੇਤਿ ਸਂਯੋਜਨਭਾਵਤੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਏਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਸਯੇ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਦਲ਼੍ਹਗ੍ਗਹਣਭਾਵਤੋ ਵਾ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਅਯਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਾ ਯਥਾਭਿਨਿਵੇਸਂ ਏਤੇਨਾਤਿ ਸਮਯੋ, ਦਿਟ੍ਠਿ. ਦਿਟ੍ਠਿਸਂਯੋਜਨੇਨ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾ ਅਤਿਵਿਯ ਬਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ. ਸਮਿਤਿ ਸਂਗਤਿ ਸਮੋਧਾਨਨ੍ਤਿ ਸਮਯੋ, ਪਟਿਲਾਭੋ. ਸਮਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ ਯਾਨਂ, ਸਮ੍ਮਾ ਵਾ ਯਾਨਂ ਅਪਗਮੋ ਅਪਵਤ੍ਤਿ ਸਮਯੋ, ਪਹਾਨਂ. ਅਭਿਮੁਖਂ ਞਾਣੇਨ ਸਮ੍ਮਾ ਏਤਬ੍ਬੋ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਭਿਸਮਯੋ, ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਵਿਪਰੀਤੋ ਸਭਾਵੋ. ਅਭਿਮੁਖਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਮਾ ਏਤਿ ਗਚ੍ਛਤਿ ਬੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਅਭਿਸਮਯੋ, ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਵਿਪਰੀਤਸਭਾਵਾਵਬੋਧੋ ¶ . ਏਵਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਸਮਯਸਦ੍ਦਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਮਯਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੁਦ੍ਧਾਰੇ ਅਭਿਸਮਯਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਉਦਾਹਰਣਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮਯਸਦ੍ਦਸ੍ਸ. ਕਾਲੋ ਅਤ੍ਥੋ ਸਮਵਾਯਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਇਧ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ ਦੇਸਦੇਸਕਪਰਿਸਾਨਂ ਵਿਯ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨਭਾਵੇਨ ਕਾਲਸ੍ਸ ਅਪਦਿਸਿਤਬ੍ਬਤੋ ਚ.
ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਨਿਯਮਿਤਵਸੇਨੇਵ ਕਾਲੋ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ? ਨ ਉਤੁਸਂਵਚ੍ਛਰਾਦਿਵਸੇਨ ਨਿਯਮਿਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਉਤੁਸਂਵਚ੍ਛਰਾਦਿਵਸੇਨ ਨਿਯਮਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਸਮਯਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਚਨੇ ਅਯਮ੍ਪਿ ਗੁਣੋ ਲਦ੍ਧੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੇ ਵਾ ਇਮੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਸਾਮਞ੍ਞਜੋਤਨਾ ਹਿ ਵਿਸੇਸੇ ਅਵਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਸਮਯੋ ਦੇਵਸਿਕਂ ਝਾਨਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤੀਹਿ ਵੀਤਿਨਾਮਨਕਾਲੋ, ਵਿਸੇਸਤੋ ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਾਹਾਨਿ. ਸੁਪ੍ਪਕਾਸਾਤਿ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਪਕਮ੍ਪਨ-ਓਭਾਸਪਾਤੁਭਾਵਾਦੀਹਿ ਪਾਕਟਾ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਭੇਦੇਸੁ ਏਵ ਸਮਯੇਸੁ ਏਕਦੇਸਂ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੋ ਚਾਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਥਾ ਹਿ ਞਾਣਕਿਚ੍ਚਸਮਯੋ, ਅਤ੍ਤਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਮਯੋ ¶ ਚ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਸਮਯੋ, ਅਰਿਯਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵਸਮਯੋ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਸਮਯੋ, ਕਰੁਣਾਕਿਚ੍ਚਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੀਕਥਾਸਮਯਾ, ਦੇਸਨਾਸਮਯੋ ਏਵ.
ਕਰਣਵਚਨੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਅਭਿਧਮ੍ਮਤਦਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤਪਦਵਿਨਯੇਸੁ. ਤਥਾਤਿ ਭੁਮ੍ਮਕਰਣੇਹਿ. ਅਧਿਕਰਣਤ੍ਥੋ ਆਧਾਰਤ੍ਥੋ. ਭਾਵੋ ਨਾਮ ਕਿਰਿਯਾ, ਤਾਯ ਕਿਰਿਯਨ੍ਤਰਲਕ੍ਖਣਂ ਭਾਵੇਨਭਾਵਲਕ੍ਖਣਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਕਾਲੋ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਸਯਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋਪਿ ਆਧਾਰਭਾਵੇਨ ਪਞ੍ਞਾਤੋ ਤਙ੍ਖਣਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾਨਂ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਰਤੋ ਚ ਅਭਾਵਤੋ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹੇ ਜਾਤੋ, ਸਾਯਨ੍ਹੇ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਚ ਆਦੀਸੁ, ਸਮੂਹੋ ਚ ਅਵਯਵਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸੁਂ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋਪਿ ਕਪ੍ਪਨਾਮਤ੍ਤਸਿਦ੍ਧੋ ਅਵਯਵਾਨਂ ਆਧਾਰਭਾਵੇਨ ਪਞ੍ਞਾਪੀਯਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਰੁਕ੍ਖੇ ਸਾਖਾ, ਯਵਰਾਸਿਯਂ ਸਮ੍ਭੂਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ, ਏਵਂ ਇਧਾਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਹਿ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ, ਧਮ੍ਮਪੁਞ੍ਜੇ ਵਾ ਕਾਮਾਵਚਰਂ ਕੁਸਲਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਏਵ ਕਾਲੇ ਧਮ੍ਮਪੁਞ੍ਜੇ ਚ ਫਸ੍ਸਾਦਯੋਪਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਯਂ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾ ਚ ‘‘ਗਾਵੀਸੁ ਦੁਯ੍ਹਮਾਨਾਸੁ ਗਤੋ, ਦੁਦ੍ਧਾਸੁ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਦੋਹਨਕਿਰਿਯਾਯ ਗਮਨਕਿਰਿਯਾ ਲਕ੍ਖੀਯਤਿ, ਏਵਂ ਇਧਾਪਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੇ ¶ ‘‘ਸਤੀ’’ਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨੋ ਏਵ ਹੋਤਿ ਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਾਵਿਰਹਾਭਾਵਤੋਤਿ ਸਮਯਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਾਕਿਰਿਯਾਯ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਕਿਰਿਯਾ ਫਸ੍ਸਾਦਿਭਵਨਕਿਰਿਯਾ ਚ ਲਕ੍ਖੀਯਤਿ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਨਵਮੇ ਖਣੇ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਾਦਿਹੇਤੁਮ੍ਹਿ, ਪਚ੍ਚਯਸਮਵਾਯੇ ਵਾ ਸਤਿ ਕਾਮਾਵਚਰਂ ਕੁਸਲਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਖਣੇ, ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ, ਪਚ੍ਚਯਸਮਵਾਯੇ ਵਾ ਫਸ੍ਸਾਦਯੋਪਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਉਭਯਤ੍ਥ ਸਮਯਸਦ੍ਦੇ ਭੁਮ੍ਮਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ ਲਕ੍ਖਣਭੂਤਭਾਵਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਖਣ…ਪੇ… ਲਕ੍ਖੀਯਤੀ’’ਤਿ.
ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋ ਕਰਣਤ੍ਥੋ ਚ ਸਮ੍ਭਵਤਿ ‘‘ਅਨ੍ਨੇਨ ਵਸਤਿ, ਵਿਜ੍ਜਾਯ ਵਸਤਿ, ਫਰਸੁਨਾ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਕੁਦਾਲੇਨ ਖਣਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ. ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਞ੍ਹਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਓਤਿਣ੍ਣਵਤ੍ਥੁਕਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਿਗਰਹਿਤ੍ਵਾ ਚ ਤਂ ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਓਤਿਣ੍ਣਕਾਲਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਤੇਨੇਵ ਕਾਲੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਵਿਹਰਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਹੇਤੁਞ੍ਚ ਅਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਤਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕਾਦੀਸੁ ਵਿਯ.
ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਮੇਵ ਆਰਮ੍ਭਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਦੇਸਨਾਨਿਟ੍ਠਾਨਂ. ਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਕਰੁਣਾਵਿਹਾਰੇਨ. ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗਤ੍ਥਜੋਤਨਤ੍ਥਂ. ਉਪਯੋਗਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ ਯਥਾ ‘‘ਮਾਸਂ ਸਜ੍ਝਾਯਤੀ’’ਤਿ ¶ . ਪੋਰਾਣਾਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯਾ. ਅਭਿਲਾਪਮਤ੍ਤਭੇਦੋਤਿ ਵਚਨਮਤ੍ਤੇਨ ਵਿਸੇਸੋ. ਤੇਨ ਸੁਤ੍ਤਵਿਨਯੇਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤਿਬ੍ਯਤ੍ਤਯੋ ਕਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਸੇਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਸੇਟ੍ਠਵਾਚਕਂ ਵਚਨਂ ‘‘ਸੇਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸੇਟ੍ਠਗੁਣਸਹਚਰਣਤੋ, ਤਥਾ ‘‘ਉਤ੍ਤਮ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ. ਗਾਰਵਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਗਰੁਭਾਵਯੁਤ੍ਤੋ ਗਰੁਗੁਣਯੋਗਤੋ, ਗਰੁਕਰਣਾਰਹਤਾਯ ਵਾ ਗਾਰਵਯੁਤ੍ਤੋ. ਵੁਤ੍ਤੋਯੇਵ, ਨ ਪਨ ਇਧ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਏਕਦੇਸਭਾਵਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.
ਅਪਰੋ ਨਯੋ (ਇਤਿਵੁ. ਅਟ੍ਠ. ਨਿਦਾਨਵਣ੍ਣਨਾ; ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੧.੧.ਵੇਰਞ੍ਜਕਣ੍ਡਵਣ੍ਣਨਾ; ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ਮਹਾਟੀ. ੧.੧੪੪) – ਭਾਗਵਾਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਤਵਾਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੇ ਵਨੀਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗੇ ਵਨੀਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਤ੍ਤਵਾਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗੇ ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੇ ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ.
‘‘ਭਾਗਵਾ ¶ ਭਤਵਾ ਭਾਗੇ, ਭਗੇ ਚ ਵਨਿ ਭਤ੍ਤਵਾ;
ਭਗੇ ਵਮਿ ਤਥਾ ਭਾਗੇ, ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ ਜਿਨੋ’’.
ਤਤ੍ਥ ਕਥਂ ਭਾਗਵਾਤਿ ਭਗਵਾ? ਯੇ ਤੇ ਸੀਲਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਗੁਣਭਾਗਾ ਗੁਣਕੋਟ੍ਠਾਸਾ, ਤੇ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਾ ਨਿਰਤਿਸਯਾ ਤਥਾਗਤੇ ਅਤ੍ਥਿ ਉਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ਸੀਲਂ ਸਮਾਧਿ ਪਞ੍ਞਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ, ਹਿਰੀ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਂ, ਸਦ੍ਧਾ ਵੀਰਿਯਂ, ਸਤਿ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ, ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੁਦ੍ਧਿ, ਸਮਥੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ, ਤੀਣਿ ਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ, ਤੀਣਿ ਸੁਚਰਿਤਾਨਿ, ਤਯੋ ਸਮ੍ਮਾਵਿਤਕ੍ਕਾ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਨਵਜ੍ਜਸਞ੍ਞਾ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਧਾਤੁਯੋ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਰਿਯਫਲਾਨਿ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ, ਚਤੁਯੋਨਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਞਾਣਾਨਿ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯਵਂਸਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਵੇਸਾਰਜ੍ਜਞਾਣਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ਪਧਾਨਿਯਙ੍ਗਾਨਿ, ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ, ਪਞ੍ਚਞਾਣਿਕੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ, ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਰਣੀਯਾ ਧਾਤੁਯੋ, ਪਞ੍ਚ ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਯਤਨਞਾਣਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਪਰਿਪਾਚਨੀਯਾ ਸਞ੍ਞਾ, ਛ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਛ ਗਾਰਵਾ, ਛ ਨਿਸ੍ਸਾਰਣੀਯਾ ਧਾਤੁਯੋ, ਛ ਸਤਤਵਿਹਾਰਾ, ਛ ਅਨੁਤ੍ਤਰਿਯਾਨਿ, ਛ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਾ ਸਞ੍ਞਾ, ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾ, ਛ ਅਸਾਧਾਰਣਞਾਣਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਸਤ੍ਤ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਾ, ਸਤ੍ਤ ਅਰਿਯਧਨਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ, ਸਤ੍ਤ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਧਮ੍ਮਾ, ਸਤ੍ਤ ਨਿਜ੍ਜਰਵਤ੍ਥੂਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਸਞ੍ਞਾ, ਸਤ੍ਤਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਪੁਗ੍ਗਲਦੇਸਨਾ, ਸਤ੍ਤਖੀਣਾਸਵਬਲਦੇਸਨਾ, ਅਟ੍ਠਪਞ੍ਞਾਪਟਿਲਾਭਹੇਤੁਦੇਸਨਾ ਅਟ੍ਠ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਾਨਿ, ਅਟ੍ਠਲੋਕਧਮ੍ਮਾਤਿਕ੍ਕਮੋ, ਅਟ੍ਠ ¶ ਆਰਮ੍ਭਵਤ੍ਥੂਨਿ, ਅਟ੍ਠਅਕ੍ਖਣਦੇਸਨਾ, ਅਟ੍ਠ ਮਹਾਪੁਰਿਸਵਿਤਕ੍ਕਾ, ਅਟ੍ਠਅਭਿਭਾਯਤਨਦੇਸਨਾ, ਅਟ੍ਠ ਵਿਮੋਕ੍ਖਾ, ਨਵ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਮੂਲਕਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਨਵ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਪਧਾਨਿਯਙ੍ਗਾਨਿ, ਨਵਸਤ੍ਤਾਵਾਸਦੇਸਨਾ, ਨਵ ਆਘਾਤਪਟਿਵਿਨਯਾ, ਨਵ ਸਞ੍ਞਾ, ਨਵਨਾਨਤ੍ਤਾ, ਨਵ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਵਿਹਾਰਾ, ਦਸ ਨਾਥਕਰਣਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਦਸ ਕਸਿਣਾਯਤਨਾਨਿ, ਦਸ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਾ, ਦਸ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਾਨਿ, ਦਸ ਅਰਿਯਵਾਸਾ, ਦਸ ਅਸੇਕ੍ਖਧਮ੍ਮਾ, ਦਸ ਤਥਾਗਤਬਲਾਨਿ, ਏਕਾਦਸ ਮੇਤ੍ਤਾਨਿਸਂਸਾ, ਦ੍ਵਾਦਸ ਧਮ੍ਮਾਚਕ੍ਕਾਕਾਰਾ, ਤੇਰਸ ਧੁਤਗੁਣਾ, ਚੁਦ੍ਦਸ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣਾਨਿ, ਪਞ੍ਚਦਸ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਪਰਿਪਾਚਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਸੋਲ਼ਸਵਿਧਾ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿ, ਸੋਲ਼ਸ ਅਪਰਨ੍ਤਪਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਾ, ਏਕੂਨਵੀਸਤਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣਾਨਿ, ਚਤੁਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਞਾਣਵਤ੍ਥੂਨਿ, ਪਞ੍ਞਾਸ ਉਦਯਬ੍ਬਯਞਾਣਾਨਿ, ਪਰੋਪਞ੍ਞਾਸ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਤਿ ਞਾਣਵਤ੍ਥੂਨਿ, ਚਤੁਵੀਸਤਿਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਸਙ੍ਖਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਞ੍ਚਾਰਿਮਹਾਵਜਿਰਞਾਣਂ ¶ , ਅਨਨ੍ਤਨਯਸਮਨ੍ਤਪਟ੍ਠਾਨ-ਪਵਿਚਯ-ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਦੇਸਨਾਞਾਣਾਨਿ, ਤਥਾ ਅਨਨ੍ਤਾਸੁ ਲੋਕਧਾਤੂਸੁ ਅਨਨ੍ਤਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਸਯਾਦਿਵਿਭਾਵਨਞਾਣਾਨਿ ਚਾਤਿ ਏਵਮਾਦਯੋ ਅਨਨ੍ਤਾਪਰਿਮਾਣਭੇਦਾ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਾ ਨਿਰਤਿਸਯਾ ਗੁਣਭਾਗਾ ਗੁਣਕੋਟ੍ਠਾਸਾ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਉਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਿਭਾਗਾ ਗੁਣਭਾਗਾ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ‘‘ਭਾਗਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਆਕਾਰਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਏਵਂ ਤਾਵ ਭਾਗਵਾਤਿ ਭਗਵਾ.
‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਸੀਲਾਦਯੋ ਸਬ੍ਬੇ, ਗੁਣਭਾਗਾ ਅਸੇਸਤੋ;
ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੁਗਤੇ ਤਸ੍ਮਾ, ਭਗਵਾਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ’’.
ਕਥਂ ਭਤਵਾਤਿ ਭਗਵਾ? ਯੇ ਤੇ ਸਬ੍ਬਲੋਕਹਿਤਾਯ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਮਾਪਨ੍ਨੇਹਿ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਾਦਿਕੇ ਅਟ੍ਠ ਧਮ੍ਮੇ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਯਾ ਕਤਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰੇਹਿ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਹਿ ਪਰਿਪੂਰਿਤਬ੍ਬਾ ਦਾਨਪਾਰਮੀ, ਸੀਲ, ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮ, ਪਞ੍ਞਾ, ਵੀਰਿਯ, ਖਨ੍ਤਿ, ਸਚ੍ਚ, ਅਧਿਟ੍ਠਾਨ, ਮੇਤ੍ਤਾ, ਉਪੇਕ੍ਖਾਪਾਰਮੀਤਿ ਦਸ ਪਾਰਮਿਯੋ, ਦਸ ਉਪਪਾਰਮਿਯੋ, ਦਸ ਪਰਮਤ੍ਥਪਾਰਮਿਯੋਤਿ ਸਮਤਿਂਸ ਪਾਰਮਿਯੋ, ਦਾਨਾਦੀਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਙ੍ਗਹਵਤ੍ਥੂਨਿ, ਸਚ੍ਚਾਦੀਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਅਙ੍ਗਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ, ਜੀਵਿਤ, ਰਜ੍ਜ, ਪੁਤ੍ਤ, ਦਾਰਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋਤਿ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾ, ਪੁਬ੍ਬਯੋਗੋ, ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਯਾ, ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ, ਞਾਤਤ੍ਥਚਰਿਯਾ, ਲੋਕਤ੍ਥਚਰਿਯਾ, ਬੁਦ੍ਧਿਚਰਿਯਾਤਿ ਏਵਮਾਦਯੋ, ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪੁਞ੍ਞਞਾਣਸਮ੍ਭਾਰਾ ਬੁਦ੍ਧਕਰਧਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਕਪ੍ਪਾਨਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਯਥਾ ਹਾਨਭਾਗਿਯਾ ਸਂਕਿਲੇਸਭਾਗਿਯਾ ਠਿਤਿਭਾਗਿਯਾ ਵਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਉਤ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰਿ ਵਿਸੇਸਭਾਗਿਯਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਭਤਾ ਸਮ੍ਭਤਾ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ‘‘ਭਤਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ‘‘ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ ਤ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਗ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ¶ . ਅਥ ਵਾ ਭਤਵਾਤਿ ਤੇਯੇਵ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਕਰਧਮ੍ਮੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਭਰਿ, ਸਮ੍ਭਰਿ, ਪਰਿਪੂਰੇਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਤਵਾਤਿ ਭਗਵਾ.
‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਯਾ ਸਬ੍ਬੇ, ਦਾਨਪਾਰਮਿਆਦਿਕੇ;
ਸਮ੍ਭਾਰੇ ਭਤਵਾ ਨਾਥੋ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਭਗਵਾ ਮਤੋ’’.
ਕਥਂ ਭਾਗੇ ਵਨੀਤਿ ਭਗਵਾ? ਯੇ ਤੇ ਚਤੁਵੀਸਤਿਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਸਙ੍ਖਾ ਦੇਵਸਿਕਂ ਵਲ਼ਞ੍ਜਨਕਸਮਾਪਤ੍ਤਿਭਾਗਾ, ਤੇ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਲੋਕਹਿਤਤ੍ਥਂ ¶ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਤ੍ਥਂ ਨਿਚ੍ਚਕਪ੍ਪਂ ਵਨਿ, ਭਜਿ, ਸੇਵਿ, ਬਹੁਲਮਕਾਸੀਤਿ ਭਾਗੇ ਵਨੀਤਿ ਭਗਵਾ. ਅਥ ਵਾ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਸੁ ਕੁਸਲਾਦੀਸੁ ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ ਚ ਯੇ ਤੇ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਦਿਵਸੇਨ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵਾ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾ ਅਭਿਸਮਯਭਾਗਾ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ‘‘ਚਕ੍ਖੁ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਸੋਤਂ…ਪੇ… ਜਰਾਮਰਣਂ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੨੧) ਅਨੇਕੇ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਭਾਗਾ, ‘‘ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ ਪਹਾਤਬ੍ਬੋ…ਪੇ… ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ ਪਹਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਹਾਤਬ੍ਬਭਾਗਾ, ‘‘ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੋ…ਪੇ… ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੋ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਭਾਗਾ, ‘‘ਚਕ੍ਖੁਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ, ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਚ ਅਨੇਕਭੇਦਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਭਾਗਾ ਚ ਧਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਵਨਿ, ਭਜਿ, ਯਥਾਰਹਂ ਗੋਚਰਭਾਵਨਾਸੇਵਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸੇਵਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਾਗੇ ਵਨੀਤਿ ਭਗਵਾ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਯੇ ਇਮੇ ਸੀਲਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਸਾਵਕੇਹਿ ਸਾਧਾਰਣਾ ਗੁਣਕੋਟ੍ਠਾਸਾ ਗੁਣਭਾਗਾ, ਕਿਨ੍ਤਿ ਨੁ ਖੋ ਤੇ ਵਿਨੇਯ੍ਯਸਨ੍ਤਾਨੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਮਹਾਕਰੁਣਾਯ ਵਨਿ ਅਭਿਪਤ੍ਥਯਿ, ਸਾ ਚਸ੍ਸ ਅਭਿਪਤ੍ਥਨਾ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਫਲਾਵਹਾ ਅਹੋਸਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਾਗੇ ਵਨੀਤਿ ਭਗਵਾ.
‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਞੇਯ੍ਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿ-ਗੁਣਭਾਗੇ ਤਥਾਗਤੋ;
ਭਜਿ ਪਤ੍ਥਯਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ, ਹਿਤਾਯ ਭਗਵਾ ਤਤੋ’’.
ਕਥਂ ਭਗੇ ਵਨੀਤਿ ਭਗਵਾ? ਸਮਾਸਤੋ ਤਾਵ ਕਤਪੁਞ੍ਞੇਹਿ ਪਯੋਗਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਯਥਾਵਿਭਵਂ ਭਜੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਭਗਾ, ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ. ਤਤ੍ਥ ਲੋਕਿਯੇ ਤਾਵ ਤਥਾਗਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤੋ ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਗਤੇ, ਵਨਿ, ਭਜਿ, ਸੇਵਿ, ਯਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਨਿਰਵਸੇਸਤੋ ਬੁਦ੍ਧਕਰਧਮ੍ਮੇ ਸਮਨ੍ਨਾਨੇਨ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮੇ ਪਰਿਪਾਚੇਸਿ, ਬੁਦ੍ਧਭੂਤੋ ਪਨ ਤੇ ਨਿਰਵਜ੍ਜੇਸੁ ਉਪਸਂਹਿਤੇ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣੇ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੇਪਿ, ਵਨਿ, ਭਜਿ, ਸੇਵਿ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਪਦੇਸਰਜ੍ਜ-ਇਸ੍ਸਰਿਯਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ-ਦੇਵਰਜ੍ਜਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਆਦਿਵਸੇਨ ਝਾਨ-ਵਿਮੋਕ੍ਖ-ਸਮਾਧਿਸਮਾਪਤ੍ਤਿ-ਞਾਣਦਸ੍ਸਨ-ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾ-ਫਲਸਚ੍ਛਿ-ਕਿਰਿਯਾਦਿ-ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ¶ ਚ ਅਨੇਕਵਿਹਿਤੇ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣੇ, ਭਗੇ, ਵਨਿ, ਭਜਿ, ਸੇਵਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਗੇ ਵਨੀਤਿ ਭਗਵਾ.
‘‘ਯਾ ¶ ਤਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਲੋਕੇ, ਯਾ ਚ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਪੁਥੁ;
ਸਬ੍ਬਾ ਤਾ ਭਜਿ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਭਗਵਾ ਮਤੋ’’.
ਕਥਂ ਸਤ੍ਤਵਾਤਿ ਭਗਵਾ? ਭਤ੍ਤਾ ਦਲ਼੍ਹਭਤ੍ਤਿਕਾ ਅਸ੍ਸ ਬਹੂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਭਤ੍ਤਵਾ. ਤਥਾਗਤੋ ਹਿ ਮਹਾਕਰੁਣਾਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਾਦਿ-ਅਪਰਿਮਿਤਨਿਰੁਪਮਪ੍ਪਭਾਵ-ਗੁਣਵਿਸੇਸਸਮਙ੍ਗਿਭਾਵਤੋ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੁਤ੍ਤਮੋ, ਸਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਪਰਿਹਾਰਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਯ ਨਿਰਵਸੇਸਹਿਤਸੁਖਵਿਧਾਨਤਪ੍ਪਰਾਯ ਨਿਰਤਿਸਯਾਯ ਪਯੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ਪਜਾਯ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤੁਪਕਾਰਿਤਾਯ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਅਸੀਤਿ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਦਿ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਵਿਸੇਸਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਰੂਪਕਾਯਤਾਯ ਯਥਾਭੁਚ੍ਚਗੁਣਾਧਿਗਤੇਨ ‘‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਨ ਲੋਕਤ੍ਤਯਬ੍ਯਾਪਿਨਾ ਸੁਵਿਪੁਲੇਨ ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਚ ਥੁਤਿਘੋਸੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਉਕ੍ਕਂਸਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤਾਸੁ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਆਦੀਸੁ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵਤੋ ਦਸਬਲਚਤੁਵੇਸਾਰਜ੍ਜਾਦਿ-ਨਿਰਤਿਸਯਗੁਣਵਿਸੇਸ-ਸਮਙ੍ਗੀਭਾਵਤੋ ਚ ਰੂਪਪ੍ਪਮਾਣੋ ਰੂਪਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ, ਘੋਸਪ੍ਪਮਾਣੋ ਘੋਸਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ, ਲੂਖਪ੍ਪਮਾਣੋ ਲੂਖਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ, ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਮਾਣੋ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋਤਿ ਏਵਂ ਚਤੁਪ੍ਪਮਾਣਿਕੇ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿਵਾਸੇ ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਪਸਾਦਾਵਹਭਾਵੇਨ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਤ੍ਤਾ ਅਪਰਿਮਾਣਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਆਦਰਬਹੁਮਾਨਗਾਰਵਾਯਤਨਤਾਯ ਪਰਮਪੇਮਸਮ੍ਭਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਂ. ਯੇ ਤਸ੍ਸ ਓਵਾਦੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਅਵੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਾਦੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕੇਨਚਿ ਅਸਂਹਾਰਿਯਾ ਤੇਸਂ ਪਸਾਦਭਤ੍ਤਿ ਸਮਣੇਨ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਵਾ ਦੇਵੇਨ ਵਾ ਮਾਰੇਨ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਵਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜੀਵਿਤਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਪਿ ਤਤ੍ਥ ਪਸਾਦਂ ਨ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਆਣਂ ਦਲ਼੍ਹਭਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ.
ਤੇਨੇਵਾਹ –
‘‘ਯੋ ਵੇ ਕਤਞ੍ਞੂ ਕਤਵੇਦਿ ਧੀਰੋ;
ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੋ ਦਲ਼੍ਹਭਤ੍ਤਿ ਚ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੨.੧੭.੭੮);
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਠਿਤਧਮ੍ਮੋ ਵੇਲਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਂ ਮਯਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਮਮ ਸਾਵਕਾ ਜੀਵਿਤਹੇਤੁਪਿ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਉਦਾ. ੪੫; ਚੂਲ਼ਵ. ੩੮੫) ਚ. –
ਏਵਂ ¶ ¶ ਭਤ੍ਤਵਾਤਿ ਭਗਵਾ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ ਏਕਸ੍ਸ ਤ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਤਰਸ੍ਸ ਗ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ.
‘‘ਗੁਣਾਤਿਸਯਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਯਸ੍ਮਾ ਲੋਕਹਿਤੇਸਿਨੋ;
ਸਮ੍ਭਤ੍ਤਾ ਬਹਵੋ ਸਤ੍ਥੁ, ਭਗਵਾ ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.
ਕਥਂ ਭਗੇ ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤੋਪਿ ਅਪਰਿਮਾਣਾਸੁ ਜਾਤੀਸੁ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪਰਿਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਭਗਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਿਰਿਂ ਇਸ੍ਸਰਿਯਂ ਯਸਞ੍ਚ ਵਮਿ ਉਗ੍ਗਿਰਿ, ਖੇਲ਼ਪਿਣ੍ਡਂ ਵਿਯ ਅਨਪੇਕ੍ਖੋ ਛਡ੍ਡਯਿ, ਚਰਿਮਤ੍ਤਭਾਵੇਪਿ ਹਤ੍ਥਗਤਂ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸਿਰਿਂ ਦੇਵਲੋਕਾਧਿਪਚ੍ਚਸਦਿਸਂ ਚਤੁਦੀਪਿਸ੍ਸਰਿਯਂ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਸਤ੍ਤਰਤਨਸਮੁਜ੍ਜਲਂ ਯਸਞ੍ਚ ਤਿਣਾਯਪਿ ਅਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖੋ ਪਹਾਯ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਮੇ ਸਿਰੀਆਦਿਕੇ ਭਗੇ ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ. ਅਥ ਵਾ ਭਾਨਿ ਨਾਮ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾਨਿ, ਤੇਹਿ ਸਮਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਭਗਾ, ਸਿਨੇਰੁਯੁਗਨ੍ਧਰਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਹਿਮਵਨ੍ਤਾਦਿਭਾਜਨਲੋਕਵਿਸੇਸਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਾ ਸੋਭਾ ਕਪ੍ਪਟ੍ਠਿਯਭਾਵਤੋ, ਤੇਪਿ ਭਗਵਾ ਵਮਿ ਤਨ੍ਨਿਵਾਸਿਸਤ੍ਤਾਵਾਸਸਮਤਿਕ੍ਕਮਤੋ ਤਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਛਨ੍ਦਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਪਜਹੀਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਗੇ ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ.
‘‘ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸਿਰਿਂ ਯਸ੍ਮਾ, ਯਸਂ ਇਸ੍ਸਰਿਯਂ ਸੁਖਂ;
ਪਹਾਸਿ ਲੋਕਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਸੁਗਤੋ ਭਗਵਾ ਤਤੋ’’.
ਕਥਂ ਭਾਗੇ ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ? ਭਾਗਾ ਨਾਮ ਸਭਾਗਧਮ੍ਮਕੋਟ੍ਠਾਸਾ, ਤੇ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤਾਦਿਵਸੇਨ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਰੂਪਵੇਦਨਾਦਿਵਸੇਨ ਪਥਵਿਯਾਦਿਵਸੇਨ ਅਤੀਤਾਦਿਵਸੇਨ ਚ ਅਨੇਕਵਿਧਾ, ਤੇ ਚ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਪਪਞ੍ਚਂ ਸਬ੍ਬਂ ਯੋਗਂ ਸਬ੍ਬਂ ਗਨ੍ਥਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਂਯੋਜਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਮਤਧਾਤੁਂ ਸਮਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਵਮਿ ਉਗ੍ਗਿਰਿ, ਅਨਪੇਕ੍ਖੋ ਛਡ੍ਡਯਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਵਮਿ. ਤਥਾ ਹੇਸ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਮੇਵ ਪਥਵਿਂ ਆਪਂ ਤੇਜਂ ਵਾਯਂ, ਚਕ੍ਖੁਂ ਸੋਤਂ ਘਾਨਂ ਜਿਵ੍ਹਂ ਕਾਯਂ ਮਨਂ, ਰੂਪੇ ਸਦ੍ਦੇ ਗਨ੍ਧੇ ਰਸੇ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ, ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ…ਪੇ… ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ, ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਂ ਵੇਦਨਂ…ਪੇ… ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਂ ਵੇਦਨਂ, ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਂ ਸਞ੍ਞਂ…ਪੇ… ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਂ ਸਞ੍ਞਂ, ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਂ ਚੇਤਨਂ…ਪੇ… ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਂ ਚੇਤਨਂ, ਰੂਪਤਣ੍ਹਂ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਂ, ਰੂਪਵਿਤਕ੍ਕਂ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਵਿਤਕ੍ਕਂ, ਰੂਪਵਿਚਾਰਂ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਵਿਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨੁਪਦਧਮ੍ਮਵਿਭਾਗਵਸੇਨਪਿ ਸਬ੍ਬੇਵ ਧਮ੍ਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਵਮਿ ਉਗ੍ਗਿਰਿ, ਅਨਪੇਕ੍ਖਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਛਡ੍ਡਯਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਯਂ ¶ ਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਂ ਵਨ੍ਤਂ ਮੁਤ੍ਤਂ ਪਹੀਨਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ, ਤਂ ਤਥਾਗਤੋ ਪੁਨ ਪਚ੍ਚਾਵਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੮੩). ਏਵਮ੍ਪਿ ¶ ਭਾਗੇ ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ. ਅਥ ਵਾ ਭਾਗੇ ਵਮੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲੇ ਸਾਵਜ੍ਜਾਨਵਜ੍ਜੇ ਹੀਨਪਣੀਤੇ ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਞਾਣਮੁਖੇਨ ਵਮਿ ਉਗ੍ਗਿਰਿ, ਅਨਪੇਕ੍ਖੋ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿ ਪਜਹਿ, ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਤਥਤ੍ਤਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ‘‘ਧਮ੍ਮਾਪਿ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ, ਪਗੇਵ ਅਧਮ੍ਮਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੪੦). ਕੁਲ੍ਲੂਪਮਂ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ ਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯ, ਨੋ ਗਹਣਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੪੦). ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਾਗੇ ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ.
‘‘ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤਾਦਿ-ਧਮ੍ਮਭਾਗਾ-ਮਹੇਸਿਨਾ;
ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਾ ਯਤੋ ਵਨ੍ਤਾ, ਤਤੋਪਿ ਭਗਵਾ ਮਤੋ’’.
ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ –
‘‘ਭਾਗਵਾ ਭਤਵਾ ਭਾਗੇ, ਭਗੇ ਚ ਵਨਿ ਭਤ੍ਤਵਾ;
ਭਗੇ ਵਮਿ ਤਥਾ ਭਾਗੇ, ਵਮੀਤਿ ਭਗਵਾ ਜਿਨੋ’’ਤਿ.
ਧਮ੍ਮਸਰੀਰਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ‘‘ਯੋ ਵੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਯਾ ਧਮ੍ਮੋ ਚ ਵਿਨਯੋ ਚ ਦੇਸਿਤੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਵੋ ਮਮਚ੍ਚਯੇਨ ਸਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਭਾਵਪਰਿਯਾਯੋ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਜਿਰਸਙ੍ਘਾਤਸਮਾਨਕਾਯੋ ਪਰੇਹਿ ਅਭੇਜ੍ਜਸਰੀਰਤ੍ਤਾ. ਨ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਰੂਪਕਾਯੇ ਕੇਨਚਿ ਸਕ੍ਕਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ. ਦੇਸਨਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਸ੍ਸ ਸਕਲਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘ਏਵ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਤੋ. ਸਾਵਕਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪ੍ਪਤ੍ਤੇਨ ਪਞ੍ਚਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਭਗਵਤਾ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪਿਤੇਨ ਮਯਾ ਮਹਾਸਾਵਕੇਨ ਸੁਤਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਮਯਾਵ ਸੁਤਂ, ਨ ਅਨੁਸ੍ਸੁਤਂ ਨ ਪਰਂਪਰਾਭਤਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਦੀਪਨਤੋ. ਕਾਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ ਭਗਵਾਸਦ੍ਦਸਨ੍ਨਿਧਾਨੇ ਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮਯਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਭਾਵਦੀਪਨਤੋ. ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਪਰਮਾ ਹਿ ਕਾਲਸਮ੍ਪਦਾ. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ –
‘‘ਕਪ੍ਪਕਸਾਯੇ ਕਲਿਯੁਗੇ, ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੋ ਅਹੋ ਮਹਚ੍ਛਰਿਯਂ;
ਹੁਤਾਵਹਮਜ੍ਝੇ ਜਾਤਂ, ਸਮੁਦਿਤਮਕਰਨ੍ਦਮਰਵਿਨ੍ਦ’’ਨ੍ਤਿ.
ਭਗਵਾਤਿ ਦੇਸਕਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ ਗੁਣਵਿਸਿਟ੍ਠਸਤ੍ਤੁਤ੍ਤਮਭਾਵਦੀਪਨਤੋ ਗਰੁਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਭਾਵਤੋ.
ਅਵਿਸੇਸੇਨਾਤਿ ¶ ¶ ਨ ਵਿਸੇਸੇਨ, ਵਿਹਾਰਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਰਿਯਾਪਥ…ਪੇ… ਵਿਹਾਰੇਸੂਤਿ ਇਰਿਯਾਪਥਵਿਹਾਰੋ, ਦਿਬ੍ਬਵਿਹਾਰੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੋ, ਅਰਿਯਵਿਹਾਰੋਤਿ ਏਤੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਵਿਹਾਰੇਸੁ. ਸਮਙ੍ਗੀਪਰਿਦੀਪਨਨ੍ਤਿ ਸਮਙ੍ਗੀਭਾਵਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਏਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਏਤਂ ਪਦਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਂ ‘‘ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਗਿਹੀਹਿ ਸਂਸਟ੍ਠੋ ਵਿਹਰਤਿ ਸਹਨਨ੍ਦੀ ਸਹਸੋਕੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੨੪੧) ਇਰਿਯਾਪਥਵਿਹਾਰੇ ਆਗਤਂ. ‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮਯੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੬੦; ਵਿਭ. ੬੨੪) ਏਤ੍ਥ ਦਿਬ੍ਬਵਿਹਾਰੇ. ‘‘ਸੋ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੫੫੬; ੩.੩੦੮; ਮ. ਨਿ. ੧.੭੭; ੨.੩੦੯; ੩.੨੩੦) ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇ. ‘‘ਸੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨ, ਤਸ੍ਸਾਯੇਵ ਕਥਾਯ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਏਵ ਪੁਰਿਮਸ੍ਮਿਂ ਸਮਾਧਿਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਮੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਣ੍ਠਪੇਮਿ ਸਨ੍ਨਿਸਾਦੇਮਿ ਏਕੋਦਿਂ ਕਰੋਮਿ ਸਮਾਦਹਾਮਿ, ਯੇਨ ਸੁਦਂ ਨਿਚ੍ਚਕਪ੍ਪਂ ਵਿਹਰਾਮੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੮੭) ਅਰਿਯਵਿਹਾਰੇ.
ਤਤ੍ਥ ਇਰਿਯਨਂ ਵਤ੍ਤਨਂ ਇਰਿਯਾ, ਕਾਯਪ੍ਪਯੋਗੋ. ਤਸ੍ਸਾ ਪਵਤ੍ਤਨੁਪਾਯਭਾਵਤੋ ਠਾਨਾਦਿ ਇਰਿਯਾਪਥੋ. ਠਾਨਸਮਙ੍ਗੀ ਵਾ ਹਿ ਕਾਯੇਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਰੇਯ੍ਯ ਗਮਨਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਸਮਙ੍ਗੀ ਵਾ. ਅਥ ਵਾ ਇਰਿਯਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਏਤੇਨ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਕਾਯਕਿਚ੍ਚਂ ਵਾਤਿ ਇਰਿਯਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਪਵਤ੍ਤਿਉਪਾਯਭਾਵਤੋ ਇਰਿਯਾ ਚ ਸੋ ਪਥੋ ਚਾਤਿ ਇਰਿਯਾਪਥੋ, ਠਾਨਾਦਿ ਏਵ. ਸੋ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਗਤਿਨਿਵਤ੍ਤਿਆਦਿਆਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤੋ ਚਤੁਸਨ੍ਤਤਿਰੂਪਪਬਨ੍ਧੋ ਏਵ. ਵਿਹਰਣਂ, ਵਿਹਰਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਵਾ ਵਿਹਾਰੋ, ਇਰਿਯਾਪਥੋ ਏਵ ਵਿਹਾਰੋ ਇਰਿਯਾਪਥਵਿਹਾਰੋ. ਦਿਵਿ ਭਵੋ ਦਿਬ੍ਬੋ, ਤਤ੍ਥ ਬਹੁਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾਦਿਦੇਵਲੋਕੇ ਭਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਦਿਬ੍ਬਾਨੁਭਾਵੋ, ਤਦਤ੍ਥਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਵਾ ਦਿਬ੍ਬੋ, ਅਭਿਞ੍ਞਾਭਿਨੀਹਾਰਵਸੇਨ ਮਹਾਗਤਿਕਤ੍ਤਾ ਵਾ ਦਿਬ੍ਬੋ, ਦਿਬ੍ਬੋ ਚ ਸੋ ਵਿਹਾਰੋ ਚਾਤਿ ਦਿਬ੍ਬਵਿਹਾਰੋ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਰੂਪਾਵਚਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ. ਆਰੁਪ੍ਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋਪਿ ਏਤ੍ਥੇਵ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮੂਨਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਵਾ ਵਿਹਾਰਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਾ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ. ਅਰਿਯਾਨਂ, ਅਰਿਯਾ ਵਾ ਵਿਹਾਰਾ ਅਰਿਯਵਿਹਾਰਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਾਨਿ. ਸੋ ਹਿ ਏਕਂ ਇਰਿਯਾਪਥਬਾਧਨਨ੍ਤਿਆਦਿ ਯਦਿਪਿ ਭਗਵਾ ਏਕੇਨਪਿ ਇਰਿਯਾਪਥੇਨ ਚਿਰਤਰਂ ਕਾਲਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕਸਰੀਰਸ੍ਸ ਨਾਮ ਅਯਂ ਸਭਾਵੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ¶ . ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਭਗਵਾ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਸਨ੍ਤੋ ਵਿਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ, ਨਾਨਾਸਮਾਪਤ੍ਤੀਹਿ ਚ ਕਾਲਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਨ੍ਤੋ ਵਸਤੀਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਵਿਵਿਧਂ ਹਿਤਸੁਖਂ ਹਰਤਿ ਉਪਨੇਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਵਿਧਂ ਹਰਤੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੇ ਜਿਨਾਤੀਤਿ ਜੇਤੋ. ਜੇਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਹਿ ਸੋਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਕਤ੍ਤੁਸਾਧਨੋਪਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ. ਰਞ੍ਞੋ ¶ ਵਾ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਜਿਤਕਾਲੇ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਜੇਤੋ. ਰਞ੍ਞੋ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜਯਂ ਤਤ੍ਥ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਜਿਤਵਾਤਿ ਜੇਤੋਤਿ ਕੁਮਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਮਙ੍ਗਲਕਾਮਤਾਯ ਵਾ ਜੇਤੋਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਕਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਜੇਯ੍ਯੋ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ‘‘ਜੇਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਸ੍ਸ ਜੇਤਸ੍ਸ ਰਾਜਕੁਮਾਰਸ੍ਸ. ਵਨੇਤਿਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯੇਵ ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਕਾਮਸਮਿਦ੍ਧਿਤਾਯ ਵਿਗਤਮਲਮਚ੍ਛੇਰਤਾਯ ਕਰੁਣਾਦਿਗੁਣਸਮਙ੍ਗਿਤਾਯ ਚ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਉਪਟ੍ਠਪਿਤੋ ਅਨਾਥਾਨਂ ਪਿਣ੍ਡੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ. ਯਦਿ ਜੇਤਵਨਂ, ਕਥਂ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਞ੍ਚਵਿਧਸੇਨਾਸਨਙ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਆਰਮਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਤਿ ਆਰਾਮੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਰਾਮੇ. ਯਦਿਪਿ ਸੋ ਭੂਮਿਭਾਗੋ ਕੋਟਿਸਨ੍ਥਰੇਨ ਮਹਾਸੇਟ੍ਠਿਨਾ ਕੀਤੋ, ਰੁਕ੍ਖਾ ਪਨ ਜੇਤੇਨ ਨ ਵਿਕ੍ਕੀਤਾਤਿ ਤਂ ‘‘ਜੇਤਵਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਲਭਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਵਿਸੇਸਕਿਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਉਭਯਵਚਨਂ, ਜੇਤੇਨਪਿ ਹਿ ਭੂਮਿਭਾਗਵਿਕ੍ਕਯੇਨ ਲਦ੍ਧਧਨਂ ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵਾਰਕੋਟ੍ਠਕਕਰਣਵਸੇਨ ਵਿਨਿਯੁਤ੍ਤਂ. ਸਾਵਤ੍ਥਿਜੇਤਵਨਾਨਂ ਭੂਮਿਭਾਗਵਸੇਨ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਉਭਯਤ੍ਥ ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਵਿਹਰਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ.
ਅਪਾਕਟਾਤਿ ਸਕ੍ਕੋ ਸੁਯਾਮੋਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨਭਿਞ੍ਞਾਤਾ. ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾਨਮ੍ਪਿ ਅਞ੍ਞਤਰਸਦ੍ਦੋ ਦਿਸ੍ਸਤੇਵ ਏਕਸਦਿਸਾਯਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਭਿਜਾਨਾਤਿ ਨੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਹੁਨਾ ਇਦਾਨੇਵ. ਸਾਧਾਰਣਵਚਨਂ ਦਿਬ੍ਬਤਂ ਅਨ੍ਤੋਨੀਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਦੇਵੋ ਏਵ ਦੇਵਤਾ ਪੁਰਿਸੇਪਿ ਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨਤ੍ਥੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਨਨੁ ਚ ਰੂਪਾਵਚਰਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪੁਰਿਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਯੇਨ ਤੇ ਪੁਰਿਸਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯੁਂ? ਯਦਿਪਿ ਪੁਰਿਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਪੁਰਿਸਸਣ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਪਨ ਪੁਰਿਸਵੇਸਸ੍ਸ ਚ ਵਸੇਨ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲਾਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਸਪਕਤਿਭਾਵਤੋ.
ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਤਿ ¶ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਵਿਗਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਖਯੇ ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਹਿ ‘‘ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਠਮੋ ਯਾਮੋ’’ਤਿ ਉਪਰਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਕਨ੍ਤਤਰੋ. ਤਾਦਿਸੋ ਚ ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਭਦ੍ਦਕੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਨ੍ਦਰੇ ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਕੋਤਿ ਦੇਵਨਾਗਯਕ੍ਖਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾਦੀਸੁ ਕੋ ਕਤਮੋ? ਮੇਤਿ ਮਮ. ਪਾਦਾਨੀਤਿ ਪਾਦੇ. ਇਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਇਮਾਯ ਏਵਰੂਪਾਯ ਦੇਵਿਦ੍ਧਿਯਾ. ਯਸਸਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਏਦਿਸੇਨ ਪਰਿਵਾਰੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਦੇਨ ਚ. ਜਲਨ੍ਤਿ ਵਿਜ੍ਜੋਤਮਾਨੋ. ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਕਨ੍ਤੇਨ ਕਮਨਿਯੇਨ ਅਭਿਰੂਪੇਨ. ਵਣ੍ਣੇਨਾਤਿ ਛਵਿਵਣ੍ਣੇਨ ਸਰੀਰਵਣ੍ਣਨਿਭਾਯ. ਸਬ੍ਬਾ ਓਭਾਸਯਂ ਦਿਸਾਤਿ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਦਿਸਾ ਪਭਾਸੇਨ੍ਤੋ ਚਨ੍ਦੋ ਵਿਯ ਸੂਰਿਯੋ ਵਿਯ ਚ ਏਕੋਭਾਸਂ ਏਕਾਲੋਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਭਿਰੂਪੇਤਿ ਉਲ਼ਾਰਰੂਪੇ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਰੂਪੇ.
ਕਞ੍ਚਨਸਨ੍ਨਿਭਤ੍ਤਚਤਾ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਿਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ ‘‘ਛਵਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਛਵਿਗਤਾ ¶ ਪਨ ਵਣ੍ਣਧਾਤੁ ਏਵ ‘‘ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਣ੍ਣਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਿਤਾਤਿ ਅਪਰੇ. ਵਣ੍ਣਨਂ ਕਿਤ੍ਤਿਯਾ ਉਗ੍ਘੋਸਨਨ੍ਤਿ ਵਣ੍ਣੋ, ਥੁਤਿ. ਵਣ੍ਣੀਯਤਿ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਵਵਤ੍ਥਪੀਯਤੀਤਿ ਵਣ੍ਣੋ, ਕੁਲਵਗ੍ਗੋ. ਵਣ੍ਣੀਯਤਿ ਫਲਂ ਏਤੇਨ ਯਥਾਸਭਾਵਤੋ ਵਿਭਾਵੀਯਤੀਤਿ ਵਣ੍ਣੋ, ਕਾਰਣਂ. ਵਣ੍ਣਨਂ ਦੀਘਰਸ੍ਸਾਦਿਵਸੇਨ ਸਣ੍ਠਹਨਨ੍ਤਿ ਵਣ੍ਣੋ, ਸਣ੍ਠਾਨਂ. ਵਣ੍ਣੀਯਤਿ ਅਣੁਮਹਨ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਪਮੀਯਤੀਤਿ ਵਣ੍ਣੋ, ਪਮਾਣਂ. ਵਣ੍ਣੇਤਿ ਵਿਕਾਰਂ ਆਪਜ੍ਜਮਾਨਂ ਹਦਯਙ੍ਗਤਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਤੀਤਿ ਵਣ੍ਣੋ, ਰੂਪਾਯਤਨਂ. ਏਵਂ ਤੇਨ ਤੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਵਣ੍ਣਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਪਵਤ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਇਦ੍ਧਿਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਵਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਕਾਯਾਦੀਹਿ ਓਭਾਸਮੁਞ੍ਚਨਾਦਿਵਸੇਨ ਦਿਬ੍ਬਂ ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਂ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ. ਕਾਮਾਵਚਰਾ ਅਨਭਿਸਙ੍ਖਤੇਨਪਿ ਆਗਨ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਓਲ਼ਾਰਿਕਰੂਪਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਭਕ੍ਖਾ. ਰੂਪਾਵਚਰਾ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਸੁਖੁਮਤਰਰੂਪਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤੇਸਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਤਿਸੁਖੁਮੋ’’ਤਿ ਮੂਲਪਟਿਸਨ੍ਧਿਰੂਪਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਨ ਤੇਨ ਇਰਿਯਾਪਥਕਪ੍ਪਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਨਿਮ੍ਮਿਤਰੂਪੇਨੇਵ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਇਤਰਞ੍ਹਿ ਅਤਿਵਿਯ ਸੁਖੁਮਂ ਰੂਪਂ ਕੇਵਲਂ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਾਧਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਂ ਸਣ੍ਠਾਨਵਨ੍ਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.
ਅਨਵਸੇਸਤ੍ਤਂ ਸਕਲਤਾ. ਯੇਭੁਯ੍ਯਤਾ ਬਹੁਲਭਾਵੋ. ਅਬ੍ਯਾਮਿਸ੍ਸਤਾ ਵਿਜਾਤਿਯੇਨ ਅਸਙ੍ਕਰੋ. ਸੁਖੇਨ ਹਿ ਅਵੋਕਿਣ੍ਣਤਾ ਤਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ ¶ . ਅਨਤਿਰੇਕਤਾ ਤਂਪਰਮਤਾ ਵਿਸੇਸਾਭਾਵੋ. ਕੇਵਲਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਕੇਵਲਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਙ੍ਘਭੇਦਾਯਾਤਿ ਸਙ੍ਘੇ ਵਿਵਾਦਾਯ, ਵਿਵਾਦੁਪ੍ਪਾਦਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੇਵਲਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਤਵਿਵਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਏਤਸ੍ਸ ਤਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕੇਵਲੀ, ਸਚ੍ਛਿਕਤਨਿਰੋਧੋ ਖੀਣਾਸਵੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਸਂਯੋਗੋ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ.
ਕਪ੍ਪਸਦ੍ਦੋ ਪਨਾਯਂ ਸਉਪਸਗ੍ਗੋ ਅਨੁਪਸਗ੍ਗੋ ਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਓਕਪ੍ਪਨਿਯਪਦੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨਂ ਕਪ੍ਪਸਦ੍ਦਮਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਕਪ੍ਪਪਦਂ ਅਨਿਦਸ੍ਸਨਮੇਵ ਸਿਯਾ. ਸਮਣਕਪ੍ਪੇਹੀਤਿ ਵਿਨਯਸਿਦ੍ਧੇਹਿ ਸਮਣਵੋਹਾਰੇਹਿ. ਨਿਚ੍ਚਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ. ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਨਾਮਂ. ਨਾਮਞ੍ਹੇਤਂ ਤਸ੍ਸ ਆਯਸ੍ਮਤੋ, ਯਦਿਦਂ ਕਪ੍ਪੋਤਿ. ਕਪ੍ਪਿਤਕੇਸਮਸ੍ਸੂਤਿ ਕਤ੍ਤਰਿਕਾਯ ਛੇਦਿਤਕੇਸਮਸ੍ਸੁ. ਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਕਪ੍ਪੋਤਿ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਵੇਲਾਯ ਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਯ ਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਤਾਵਿਕਪ੍ਪੋ. ਲੇਸੋਤਿ ਅਪਦੇਸੋ. ਅਨਵਸੇਸਂ ਫਰਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸਪਿ ਓਭਾਸਸ੍ਸ ਕੇਨਚਿਪਿ ਕਾਰਣੇਨ ਏਕਦੇਸਫਰਣਮ੍ਪਿ ਸਿਯਾ, ਅਯਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸੋਵ ਫਰਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸਮਨ੍ਤਤ੍ਥੋ ਕਪ੍ਪ-ਸਦ੍ਦੋ ਗਹਿਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਵਸੇਸਂ ਸਮਨ੍ਤਤੋ’’ਤਿ. ਈਸਂ ਅਸਮਤ੍ਤਂ, ਕੇਵਲਂ ਵਾ ਕੇਵਲਕਪ੍ਪਂ. ਭਗਵਤੋ ਆਭਾਯ ਅਨੋਭਾਸਿਤਮੇਵ ਹਿ ਪਦੇਸਂ ਦੇਵਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਭਾਯ ਓਭਾਸੇਨ੍ਤਿ. ਨ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਪਭਾ ਕਾਯਚਿ ਪਭਾਯ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯਤਿ, ਸੂਰਿਯਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਪਭਂ ਸਾ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ.
ਯੇਨ ¶ ਵਾ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਇਦਂ ਕਰਣਵਚਨਂ. ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋ ਹਿ ਕਿਰਿਯਾਯ ਕਾਰਣਂ, ਨ ਕਰਣਂ ਵਿਯ ਕਿਰਿਯਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰ-ਗੁਣਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਨਤ੍ਥਾ ਇਧ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਕਿਰਿਯਾਤਿ ‘‘ਅਨ੍ਨੇਨ ਵਸਤਿ, ਵਿਜ੍ਜਾਯ ਵਸਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥਮੇਵ ਤਂ ਕਰਣਵਚਨਂ ਯੁਤ੍ਤਂ ਨ ਕਰਣਤ੍ਥਂ ਤਸ੍ਸ ਅਯੁਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯੇਨ ਵਾ ਕਾਰਣੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਭਗਵਤੋ ਸਤਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਿਰਤਿਸਯ-ਸਾਦੁਵਿਪੁਲਮਤਰਸ-ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਫਲਤਾਯ ਸਾਦੁਫਲਨਿਚ੍ਚਫਲਿਤਮਹਾਰੁਕ੍ਖੇਨ ਭਗਵਾ ਉਪਮਿਤੋ. ਸਾਦੁਫਲੂਪਭੋਗਾਧਿਪ੍ਪਾਯਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਹਿ ਮਹਾਕਾਰੁਣਿਕਸ੍ਸ ਸਾਦੁਫਲਤਾ ਗਹਿਤਾਤਿ. ਉਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਉਪਸਙ੍ਕਨ੍ਤਾ. ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਕਾਮਤਾਯ ਹਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ¶ ਤਂਤਂਪਦੇਸਾਤਿਕ੍ਕਮਨੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਨ੍ਤੋਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਲਭਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਗਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ, ਉਪਗਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬਕਾਲਕਿਰਿਯਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਪਰਿਯੋਸਾਨਦੀਪਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋਤਿ ਯਂ ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਤਾ ‘‘ਉਪਸਙ੍ਕਮੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਤੋ ਉਪਗਤਟ੍ਠਾਨਤੋ.
ਗਤਿਨਿਵਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥਤੋ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਆਸਨਮ੍ਪਿ ਠਾਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਆਸਨਕੁਸਲਤਾਯ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਪਿ ਹਿ ਗਮਨਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ ਠਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਾਦਯੋਪਿ ਆਸਨੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ. ਅਤਿਦੂਰਅਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਨਾਤਿਦੂਰਨਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਂ ਨਾਮ ਗਹਿਤਂ. ਤਂ ਪਨ ਅਵਕਂਸਤੋ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਪਸਾਰਿਤਹਤ੍ਥਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨੇਨ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਗੀਵਂ ਪਸਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਗੀਵਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨਵਸੇਨ ਪਸਾਰੇਤ੍ਵਾ.
ਕਾਮਂ ‘‘ਕਥ’’ਨ੍ਤਿ ਅਯਮਾਕਾਰਪੁਚ੍ਛਾ, ਤਰਣਾਕਾਰੋ ਇਧ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ. ਸੋ ਪਨ ਤਰਣਾਕਾਰੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਕਾਰਣਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਥਂ ਨੂਤਿ ਕਾਰਣਪੁਚ੍ਛਾ’’ਤਿ? ਪਾਕਟੋ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਯਂ ਮਹਾਪਥਵੀਕਮ੍ਪਨਾਦਿਅਨੇਕਚ੍ਛਰਿਯਪਾਤੁਭਾਵਾਦਿਨਾ.
ਮਰਿਸਨਟ੍ਠੇਨ ਪਾਪਾਨਂ ਰੋਗਾਦਿਅਨਤ੍ਥਾਨਂ ਅਭਿਭਵਨਟ੍ਠੇਨ ਮਾਰਿਸੋ, ਦੁਕ੍ਖਰਹਿਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਦ੍ਦੁਕ੍ਖਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਨਿਰਯਪਕ੍ਖੇ ਪਿਯਾਲਪਨਵਚਨਵਸੇਨ ਉਪਚਾਰਵਚਨਞ੍ਚੇਤਂ ਯਥਾ ‘‘ਦੇਵਾਨਂ ਪਿਯਾ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਯਦਿ ਏਵ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਸਙ੍ਕੁਨਾ ਸਙ੍ਕੂਤਿ ਮਤ੍ਥਕਤੋ ਸਮਕੋਟ੍ਟਿਤੇਨ ਯਾਵ ਹਦਯਪਦੇਸਾ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਓਤਿਣ੍ਣੇਨ ਸਙ੍ਕੁਨਾ ਪਾਦਤਲਤੋ ਸਮਕੋਟ੍ਟਿਤੋ ਸਙ੍ਕੁ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਆਰੋਹਨ੍ਤੋ ਹਦਯੇ ਹਦਯਸ੍ਸ ਪਦੇਸੇ ਸਮਾਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਅਥ ਨੇਸਂ ਸਙ੍ਕੂਨਂ ਸਮਾਗਮਸਮਕਾਲੇ ਨਂ ਯਥਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸਙ੍ਕੁਕਰਣਕਾਲਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਸਿ. ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥੇ ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਰਹਿਤੇ ਪਵਤ੍ਤਿ ਰੁਲ਼੍ਹੀ ਨਾਮ ਗਮਨਕਿਰਿਯਾਰਹਿਤੇ ਸਾਸਨਾਦਿਮਤਿ ਪਟਿਪਿਣ੍ਡੇ ਯਥਾ ਗੋਸਦ੍ਦਸ੍ਸ.
ਓਘਮਤਰੀਤਿ ¶ ਯੇਸਂ ਓਘਾਨਂ ਤਰਣਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ, ਤੇ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਸਰੂਪਤੋ ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ¶ ਏਵ ਓਘਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਚ ਕਾਮਾਦਯੋ ਏਵਾਤਿ? ਨ ਚੋਦੇਤਬ੍ਬਮੇਤਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਭਾਵਕਿਚ੍ਚਵਿਸੇਸਞ੍ਞੁਨਾ ਭਗਵਤਾ ਸਬ੍ਬਂ ਞੇਯ੍ਯਂ ਯਾਥਾਵਤੋ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਤਕਾਵ ਓਘਾ ਦੇਸਿਤਾ, ਇਮੇ ਏਵ ਚ ਦੇਸਿਤਾਤਿ. ਵਟ੍ਟਸ੍ਮਿਂ ਓਹਨਨ੍ਤਿ ਓਸੀਦਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਓਘਾ, ਓਹਨਨ੍ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਕਤ੍ਵਾ ਹਨਨ੍ਤਿ ਗਾਮੇਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਭੂਤਾ ਸਤ੍ਤੇ ਅਧੋ ਗਾਮੇਨ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਅਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਚੇਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਰਤੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਮੇਵ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ. ਕਾਮਨਟ੍ਠੇਨ ਕਾਮੋ, ਕਾਮੋ ਚ ਸੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨਤ੍ਥੇਨ ਓਘੋ ਚਾਤਿ, ਕਾਮੇਸੁ ਓਘੋਤਿ ਵਾ ਕਾਮੋਘੋ. ਭਵੋਘੋ ਨਾਮ ਭਵਰਾਗੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਰੂਪਾਰੂਪਭਵੇਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਝਾਨਨਿਕਨ੍ਤਿ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਮਙ੍ਗਲਵਿਲਾਸਿਨੀਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੩.੩੧੨) ਪਨ ‘‘ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਸਹਗਤਰਾਗੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮੋ ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵੇਸੁ ਰਾਗੋ, ਦੁਤਿਯੋ ਕਮ੍ਮਭਵੇ. ਭਵਦਿਟ੍ਠਿਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ‘‘ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਦਿਟ੍ਠੋਘੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਚਤੁਸਚ੍ਚਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਞੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ‘‘ਚਤੂਸੁ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਅਞ੍ਞਾਣਂ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘੋ’’ਤਿ ਆਹ.
ਇਦਾਨਿ ਤੇਸਂ ਓਘਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਪਨ ਕਾਮਗੁਣਾਦਯੋ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਏਵ. ‘‘ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਕਾਮੋਘੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭਵੋਘਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੋ ਲੋਭੋ ਕਾਮੋਘੋਤਿ ਯੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ. ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਸਹਗਤੋ ਰਾਗੋ ਭਵਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਭਵੋਘੋਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਭਵੋਘੋ ਪਨ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਸੁ ਏਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਭਵੋਘੋ ਚਤੂਸੁ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਲੋਭਸਹਗਤਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਦਿਟ੍ਠਿਸਹਗਤਲੋਭੋਪਿ ਕਾਮੋਘੋਤਿ ਯੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ. ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਦੁਕ੍ਖਾਨਞ੍ਹਿ ਕਾਰਣਭੂਤਾ ਕਾਮਾਸਵਾਦਯੋਪਿ ਦ੍ਵਿਧਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਆਸਵਾ ਏਵ ਚ ਓਘਾ. ਕਾਮਾਸਵਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਚ ਕਾਮੇਸੂਤਿ ਕਾਮਰਾਗਦਿਟ੍ਠਿਰਾਗਾਦੀਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤੇਸੁ ਤੇਭੂਮਕੇਸੁ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਸਾਯਂ ਤਣ੍ਹਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਨ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦਿਨਾਮਂ ਨ ਲਭਤੀਤਿ.
ਯਦਿ ਪਨ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਿਕੋ ਚ ਰਾਗੋ ਕਾਮੋਘੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਵਿਮਾਨਾਦੀਸੁ ਰਾਗਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਿਰਾਗਸ੍ਸ ਚ ਕਾਮੋਘਭਾਵੋ ਪਟਿਸੇਧਿਤਬ੍ਬੋ ਸਿਯਾ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਕਾਮੋਘਭਵੋਘਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੇਨ ਨਾਮ ਲੋਭੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ ¶ . ਸੋ ਯਦਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਦਾ ਤੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘੋ ਓਘਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛੁਦ੍ਧਚ੍ਚਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਯ ਤਸ੍ਸਪਿ ਓਘਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯਾ ‘‘ਚਤੂਸੁਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਲੋਭਸਹਗਤੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਮੋਹੋ ਸਿਯਾ ਓਘਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਸਿਯਾ ਓਘਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ‘‘ਕਾਮੋਘੋ ਅਟ੍ਠਸੁ ਲੋਭਸਹਗਤੇਸੁ ¶ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ, ‘‘ਕਾਮੋਘਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠੋਘੋ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘੋ’’ਤਿ ਚ ਵਚਨਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਸਹਗਤੋ ਕਾਮੋਘੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ. ਤਥਾ ਹੇਤ੍ਥ ‘‘ਰੂਪਾਰੂਪਭਵੇਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਝਾਨਨਿਕਨ੍ਤਿ ਚ ਭਵੋਘੋ ਨਾਮਾਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਸਹਗਤੋ ਰਾਗੋ’’ਤਿ.
ਅਧੋਗਮਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾਪਵਤ੍ਤਨਟ੍ਠੇਨ. ਹੇਟ੍ਠਾਪਵਤ੍ਤਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਨ ਕੇਵਲਂ ਅਪਾਯਗਮਨਿਯਭਾਵੇਨ, ਅਥ ਖੋ ਸਂਸਾਰਤਰਕਾਵਰੋਧਨੇਨਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਉਪਰਿਭਵਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਾਮਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਰੂਪਿਭਾਵਾ ਅਦੇਸਂ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਠਾਨਵਸੇਨ ਉਪਰਿਗਹਣਂ, ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਤਵਿਨਿਸ੍ਸਟਤ੍ਤਾ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਪਿ ਭਵਸ੍ਸ ਉਪਰੀਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਪਰਿਭਵਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਮਹਾਉਦਕੋਘੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਰਾਸਟ੍ਠੋ ਓਘ-ਸਦ੍ਦੋਤਿ ‘‘ਮਹਾ ਹੇਸੋ ਕਿਲੇਸਰਾਸੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸੇਸੇਸੁਪੀਤਿ ਭਵੋਘਾਦੀਸੁਪਿ.
ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋਤਿ ਕਿਲੇਸਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਅਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋ, ਅਸਂਸੀਦਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਨਾਯੂਹਨ੍ਤੋਤਿ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਨ ਆਯੂਹਨ੍ਤੋ ਮਜ੍ਝਿਮਂ ਪਟਿਪਦਂ ਵਿਲਙ੍ਘਿਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਨ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਅਵਾਯਮਨ੍ਤੋ’’ਤਿ, ਮਿਚ੍ਛਾਵਾਯਾਮਵਸੇਨ ਅਵਾਯਮਨ੍ਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਗੂਲ਼੍ਹਨ੍ਤਿ ਸਂਵੁਤਂ. ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਅਤ੍ਥਵਸੇਨ ਵਾ ਸਂਵੁਤ੍ਤਂ ਗੂਲ਼੍ਹਂ, ਸਦ੍ਦਵਸੇਨਪਿ ਅਪਾਕਟਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਅਨ੍ਤਰਦੀਪਾਦਿਕੇ ਠਾਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇ. ਆਯੂਹਨ੍ਤਾਤਿ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਚ ਪਾਦੇਹਿ ਚ ਵਾਯਮਨ੍ਤਾ. ਏਤਂ ਅਤ੍ਥਜਾਤਂ, ਏਤਂ ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ.
ਇਦਾਨਿ ਯੇਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਭਗਵਤਾ ਤਥਾਗੂਲ਼੍ਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹੋ ਕਥਿਤੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਿਂ ਪਨਾਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਗ੍ਗਹਮੁਖੇਨਾਤਿ ਵੇਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਵਿਨਯਉਪਾਯਭੂਤਨਿਗ੍ਗਹਵਸੇਨ. ਤੇਨਾਹ ਯੇ ਪਣ੍ਡਿਤਮਾਨਿਨੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਵਯ੍ਹ ਪਵਯ੍ਹਾਤਿ ਓਫੁਣਿਤ੍ਵਾ ਓਫੁਣਿਤ੍ਵਾ.
ਸੋਤਿ ¶ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਨਿਹਤਮਾਨੋ ਅਹੋਸਿ ਯਥਾਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ. ਯਥਾਤਿ ਅਨਿਯਮਵਚਨਂ ਨਿਯਮਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਹੋਤਿ, ਤਂਸਮ੍ਬਨ੍ਧਞ੍ਚ ਕਥਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਵਚਨਨ੍ਤਿ ਤਦੁਭਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾਹਂ ਜਾਨਾਮਿ, ਏਵਂ ਮੇ ਕਥੇਹੀ’’ਤਿ ਆਹ.
ਯਦਾਸ੍ਵਾਹਨ੍ਤਿ ਯਦਾ ਸੁ ਅਹਂ, ਸੁ-ਕਾਰੋ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਦਿਦਂ ਕਥਂ ਸੂ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ. ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੂਤਿ ‘‘ਤਦਾਸ੍ਸੁ ਸਂਸੀਦਾਮੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਤੀਸੁਪਿ ਪਦੇਸੁ. ਅਤਰਨ੍ਤੋਤਿ ਓਘਾਨਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨਤ੍ਥਂ ਤਰਣਪ੍ਪਯੋਗਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਓਘਨਿਯਓਘੇਸੁ ਏਵ. ਓਸੀਦਾਮੀਤਿ ਨਿਮੁਜ੍ਜਾਮਿ ¶ ਓਘੇਹਿ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਟੋ ਹੋਮਿ. ਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਾਮੀਤਿ ਓਘੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹੋ ਹੋਮਿ. ਠਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਅਸਂਸੀਦਨ੍ਤੋ. ਅਤਿਵਤ੍ਤਾਮੀਤਿ ਅਨੁਪਯੋਗਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਾਮਿ, ਅਪਨਿਧਾਨਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਵਿਰਾਧੇਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਠਾਨੇ ਚ ਵਾਯਾਮੇ ਚਾਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਵਿਭਾਗੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਨੇ ਵਾਯਾਮੇ ਚ ਦੋਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨੇਸੁ ਸਂਸੀਦਨਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਤਰਣਸ੍ਸ ਵਿਬਨ੍ਧਨਭੂਤਂ ਆਦੀਨਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾਨ. ਇਦਂ ਭਗਵਤਾ ਬੋਧਿਮੂਲੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤ-ਪੁਬ੍ਬਭਾਗ-ਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋ ਅਵਾਯਮਨ੍ਤੋਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨਕਰਣਕਿਲੇਸਾਦੀਨਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਨੇਨ ਅਸਂਸੀਦਨ੍ਤੋ ਅਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਨ੍ਤੋ. ਦੇਵਤਾਯਪਿ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੋ ਤਦਤ੍ਥੋ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤਾਯ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਪਰਿਪਾਚਨੀਯਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਰਿਪਕ੍ਕਤ੍ਤਾ. ਨ ਪਨ ਪਾਕਟੋ ਵਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੂਆਦੀਨਂ, ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂਨਂ ਪਨ ਯਥਾ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਵਤਾਯ, ਤਥਾ ਪਾਕਟੋ ਏਵਾਤਿ. ਸਤ੍ਤ ਦੁਕਾ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਰੂਪਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਪੋਰਾਣਟ੍ਠਕਥਾਯਂ. ਕਿਲੇਸਵਸੇਨ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋਤਿ ਲੋਭਾਦੀਹਿ ਅਭਿਭੂਤਤਾਯ ਸਂਸਾਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾ ਅਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਨੇਨ ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਂਸੀਦਤਿ ਨਾਮ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨਾਤਿ ਤਤ੍ਥੇਵਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਚੇਤਨਾਯ ਚੇਤੇਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯੋਗ੍ਯਸ੍ਸ ਖਣਸ੍ਸ ਅਤਿਵਤ੍ਤਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਤਿ ਨਾਮ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸੇਸਦੁਕੇਸੁਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਵਟ੍ਟਮੂਲਕਾ ਕਿਲੇਸਾਤਿ ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਸਂਸਾਰੇ ਅਵਟ੍ਠਾਨਂ ਤਂਤਂਕਮ੍ਮੁਨਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਭਵੇ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਕਿਲੇਸਾ ਪਨ ਤੇਸਂ ਪਚ੍ਚਯਮਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਭਵੇ ਅਪਰਾਪਰਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਸਂਸਾਰੇ ਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਤਿ ਨਾਮਾਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਠਮਦੁਕੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਸਂਸਾਰੇ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨ੍ਤਾ ਦੁਵਿਧਾ ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤਾ ਚਾਤਿ ਤੇਸਂ ਸਂਸਾਰਨਾਯਿਕਭੂਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਨਂ, ਤਦਞ੍ਞੇਸਂ ਪਵਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਵਸੇਨ ¶ ਆਯੂਹਨਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਦੁਤਿਯਦੁਕੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸਂਯੋਜਨਿਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਸ੍ਸਾਦਦਸ੍ਸਨਸਭਾਵਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਸੇਨ ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਅਮੁਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇ ਮੁਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਪਰਾਮਾਸਤੋ ਤਥਾ ਆਯੂਹਨਮ੍ਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਸੇਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਤਤਿਯਦੁਕੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਚਤੁਤ੍ਥਦੁਕੇ ਪਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਏਵ ਵਿਭਾਵਿਤੋ. ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਅਭਿਨਿਵਿਸਨ੍ਤੋ ਅਰੂਪਰਾਗਂ, ਅਸਞ੍ਞੂਪਗਂ ਵਾ ਅਵਿਮੋਕ੍ਖਂਯੇਵ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਂਸਾਰੇ ਏਵ ਓਲੀਯਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਓਲੀਯਨਾਭਿਨਿਵੇਸਾ ਹਿ ਭਵਦਿਟ੍ਠੀ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਕਾਮਭਵਾਦੀਸੁ ਯਂ ਵਾ ਤਂ ਵਾ ਭਵਂ ਪਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਾ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਹੋਤਿ ਪਰਂ ਮਰਣਾਤਿ ਅਭਿਨਿਵਿਸਨ੍ਤੋ ਭਵਵਿਪ੍ਪਮੋਕ੍ਖਾਵਹਾਯ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਨੇਨ ਤਂ ਅਤਿਵਤ੍ਤਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਤਿਧਾਵਨਾਭਿਨਿਵੇਸਾ ਵਿਭਵਦਿਟ੍ਠੀ’’ਤਿ.
ਲੀਨਵਸੇਨ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋਤਿ ਕੋਸਜ੍ਜਾਦਿਵਸੇਨ ਸਂਕੋਚਾਪਜ੍ਜਨੇਨ ਸਮ੍ਮਾ ਅਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ. ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਵਸੇਨ ਆਯੂਹਨ੍ਤੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿਨੋ ਅਭਾਵੇਨ ਵਿਕ੍ਖੇਪਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਮੋ ਦੁਕੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਯਥਾ ਕਾਮਸੁਖਂ ਪਵਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸਮਾਧਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਪਰਿਤਾਪਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ¶ ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ. ਇਤਿ ਚਿਤ੍ਤਕਾਯਪਰਿਕ੍ਕਿਲੇਸਕਰਾ ਦ੍ਵੇ ਅਨ੍ਤਾ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯਤਾਯ ਸਂਸੀਦਨਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਨਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਛਟ੍ਠਦੁਕੇ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਪ੍ਪਦੇਸਤੋਵ ਸਂਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮਾ ‘‘ਸਂਸੀਦਨਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਇਦਾਨਿ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਤੋ ਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਚ ਸਾਧਾਰਣਤੋ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਧਮ੍ਮਾ ‘‘ਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਨਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਇਦਾਨਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨੇਞ੍ਜਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇ ਏਵ ‘‘ਆਯੂਹਨਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਮਦੁਕੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿਸੁਗਤੂਪਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਸਂਸੀਦਨਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਨਾਨਿ ਵਿਭਜ੍ਜ ਦਸ੍ਸਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਅਧੋਭਾਗਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਗਮੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧੋਭਾਗਙ੍ਗਮਨੀਯਾ ਅਨੁਨਾਸਿਕਲੋਪਂ ਅਕਤ੍ਵਾ. ਤਥਾ ਉਪਰਿਭਾਗਂ ਗਮੇਨ੍ਤੀਤਿ ਉਪਰਿਭਾਗਙ੍ਗਮਨੀਯਾ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਓਘਤਰਣਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇਨ ਭਗਵਤਾ ‘‘ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਅਨਾਯੂਹ’’ਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਹਾਨਙ੍ਗਮੇਵ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਨ ਸਮ੍ਪਯੋਗਙ੍ਗਨ੍ਤਿ? ਨ ਏਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਯਾਵਤਾ ਯੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਯੇਨ ਚ ਆਯੂਹਨਂ, ਤਦੁਭਯਪਟਿਕ੍ਖੇਪਮੁਖੇਨ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮਦਸ੍ਸਨਮੇਤਨ੍ਤਿ. ਨ ਹੇਸ ਅ-ਕਾਰੋ ਕੇਵਲਂ ਪਟਿਸੇਧੇ, ਅਥ ¶ ਖੋ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇ ‘‘ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਹਿਤੋ, ਅਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਅਨਾਯੂਹਨ੍ਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨਾਨਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਿਹੇਤੂਵਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਖੋਤਿ ਚ ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ ‘‘ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਾਰਾ. ੧) ਵਿਯ. ਤੇਨ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਏਕਂਸਿਕਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸੋਯਂ ਖੋ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਅਨਾਯੂਹ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਅਨਾਯੂਹਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਏਕਂਸਿਕਮੇਵਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਸਹ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ. ਤੇਨ ਹਿ ਓਘਤਰਣਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾ. ਏਵਮਯਂ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਦੇਸਨਾ ਕਤਾ, ਦੇਵਤਾ ਚ ਸਹਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੀਤਿ ਪਠਮਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.
‘‘ਚਿਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮਾਨਤ੍ਥਂ ਪਦਨ੍ਤਰਮੇਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਿਰਸ੍ਸ ਕਾਲਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਮਮਂ ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੫-੬) ਏਤ੍ਥ ‘‘ਮਮਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮਾਨਤ੍ਥਂ ਪਦਨ੍ਤਰਂ ਮਮਨ੍ਤਿ. ਨ ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਾਤਿ ਅਦਸ੍ਸਾਵੀ. ਅਦਸ੍ਸਾਵਿਤਾ ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਸਿਦ੍ਧਤਾਯ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਕਾ ਨਾਮ ਸਾ ਦੇਵਤਾ, ਯਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨ ਦਿਟ੍ਠਵਤੀ? ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਿਂ ਪਨਿਮਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਦਸ੍ਸਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਏਵਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਯਦਾ ਕਦਾਚਿ ਕਞ੍ਚਿ ਪਿਯਜਾਤਿਕਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ‘‘ਚਿਰੇਨ ਵਤ ਮਯਂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਅਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਂ ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਂ ਵਾ ਏਵਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਅਯਂ ਲੋਕੇ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੇ ਸਮੁਦਾਚਾਰੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਂ ਵਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਣਨਤੋ ਜਾਨਨਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ. ਕਿਲੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨਾਤਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ¶ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਮੁਚ੍ਛੇਦਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬੁਤਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵੂਪਸਨ੍ਤ-ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਦਰਥ-ਪਰਿਲ਼ਾਹਂ. ਆਸਤ੍ਤਵਿਸਤ੍ਤਾਦੀਹੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵਿਸਤਾਦਿਆਕਾਰੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –
‘‘ਵਿਸਤਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਟਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਾਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਕ੍ਕਤੀਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਂਵਾਦਿਕਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਂ ਹਰਤੀਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਮੂਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਫਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਪਰਿਭੋਗੋਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਾਲਾ ਵਾ ਪਨ ਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਰੂਪੇ ਸਦ੍ਦੇ ਗਨ੍ਧੇ ਰਸੇ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ ਕੁਲੇ ਗਣੇ ਵਿਸਤਾ ਵਿਤ੍ਥਤਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੩).
ਤਤ੍ਥ ¶ ਵਿਸਤਾਤਿ ਵਿਤ੍ਥਤਾ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਭਿਬ੍ਯਾਪਨਵਸੇਨ ਵਿਸਟਾਤਿ ਪੁਰਿਮਵਚਨਮੇਵ ਤ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਟ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਸਾਲਾਤਿ ਵਿਪੁਲਾ. ਵਿਸਕ੍ਕਤੀਤਿ ਪਰਿਸਕ੍ਕਤਿ, ਸਹਤਿ ਵਾ. ਰਤ੍ਤੋ ਹਿ ਰਾਗਵਤ੍ਥੁਨਾ ਪਾਦੇਨ ਤਾਲ਼ਿਯਮਾਨੋਪਿ ਸਹਤੀਤਿ. ਓਸਕ੍ਕਨਂ ਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਨਂ ਵਾ ‘‘ਵਿਸਕ੍ਕਨ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਂ ਨਿਚ੍ਚਾਦਿਤੋ. ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਵਿਸਂਵਾਦਿਕਾ ਹੋਤਿ. ਵਿਸਂ ਹਰਤੀਤਿ ਤਥਾ ਤਥਾ ਕਾਮੇਸੁ ਆਨਿਸਂਸਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੀ ਵਿਵਿਧੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਭਿਮੁਖਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਂਹਰਤਿ ਸਂਖਿਪਤਿ, ਵਿਸਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਤਂ ਹਰਤਿ, ਵਹਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੁਕ੍ਖਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਹੇਤੁਭਾਵਤੋ ਵਿਸਮੂਲਾ. ਵਿਸਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਾਭਿਭੂਤਾ ਵੇਦਨਾ ਮੂਲਂ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਸਮੂਲਾ. ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯਤ੍ਤਾ ਵਿਸਂ ਫਲਂ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਸਫਲਾ. ਤਣ੍ਹਾਯ ਰੂਪਾਦਿਕਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸੇਵ ਪਰਿਭੋਗੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਮਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਸਪਰਿਭੋਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਪਦਸਿਦ੍ਧਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਧਾਨੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪੁਨ ‘‘ਵਿਸਾਲਾ ਵਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਿਣ੍ਣਂ ਪਠਮਦੁਤਿਯਮਗ੍ਗੇਹਿ. ਨਿਤ੍ਤਿਣ੍ਣਂ ਤਤਿਯਮਗ੍ਗੇਨ. ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣਂ ਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗੇਨ.
ਸਮਨੁਞ੍ਞੋਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਕਤਾਨੁਞ੍ਞੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕਜ੍ਝਾਸਯੋ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ. ਅਨ੍ਤਰਧਾਯੀਤਿ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਯਥਾ ਪਨ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਕਾਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਾਲੇਹੀਤਿ ਲਿਙ੍ਗਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਮਾਲਾਹੀ’’ਤਿ ਕੇਚਿ ਪਠਨ੍ਤਿ, ‘‘ਮਲ੍ਯੇਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਯ-ਕਾਰਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ.
ਨੇਤ੍ਤਿਨਯਵਣ੍ਣਨਾ
ਇਦਾਨਿ ਪਕਰਣਨਯੇਨ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ. ਸਾ ਪਨ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਯਸ੍ਮਾ ਦੇਸਨਾਯ ¶ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਯੋਜਨਭਾਜਨੇਸੁ ਪਿਣ੍ਡਤ੍ਥੇਸੁ ਚ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤੇਸੁ ਸੁਕਰਾ ਹੋਤਿ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਤ੍ਤਦੇਸਨਾਯ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਿ ਪਠਮਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਤਤ੍ਥ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਤਾਵ ਦੇਸਨਾਨਿਦਾਨਂ, ਤਂ ਸਾਧਾਰਣਂ ਅਸਾਧਾਰਣਨ੍ਤਿ ਦੁਵਿਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਧਾਰਣਮ੍ਪਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਬਾਹਿਰਭੇਦਤੋ ਦੁਵਿਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਧਾਰਣਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਲੋਕਨਾਥਸ੍ਸ ਮਹਾਕਰੁਣਾ. ਤਾਯ ਹਿ ਸਮੁਸ੍ਸਾਹਿਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਵੇਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਚ ¶ ਕਾਰੁਞ੍ਞਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਸੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੮੩; ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੭੨; ਮਹਾਵ. ੯). ਏਤ੍ਥ ਚ ਹੇਤੁਅਵਤ੍ਥਾਯਪਿ ਮਹਾਕਰੁਣਾਯ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ ਯਾਵਦੇਵ ਸਂਸਾਰਮਹੋਘਤੋ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਹਤ੍ਥਦਾਨੇਹਿ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਰਣਤ੍ਥਂ ਤਦੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਯਥਾ ਚ ਮਹਾਕਰੁਣਾ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਦਸਬਲਞਾਣਾਦੀਨਿ ਚ ਦੇਸਨਾਯ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਸਮੁਟ੍ਠਾਨਭਾਵੇਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਹਿ ਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਤੇਸਂ ਦੇਸੇਤਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਂ ਸਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਆਸਯਾਨੁਸਯਾਦਿਂ ਯਾਥਾਵਤੋ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁ ਕੋਸਲ੍ਲੇਨ ਵੇਨੇਯ੍ਯਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਰੂਪਂ ਵਿਚਿਤ੍ਤਨਯਦੇਸਨਂ ਪਵਤ੍ਤੇਸੀਤਿ. ਬਾਹਿਰਂ ਪਨ ਸਾਧਾਰਣਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸਸਹਸ੍ਸਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਪਰਿਵਾਰ-ਸਹਮ੍ਪਤਿਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਅਜ੍ਝੇਸਨਂ. ਤਦਜ੍ਝੇਸਨੁਤ੍ਤਰਕਾਲਞ੍ਹਿ ਧਮ੍ਮਗਮ੍ਭੀਰਤਾਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਜਨਿਤਂ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਤਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਮੀ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਉਸ੍ਸਾਹਜਾਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਅਸਾਧਾਰਣਮ੍ਪਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਬਾਹਿਰਭੇਦਤੋ ਦੁਵਿਧਮੇਵ. ਤਤ੍ਥ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਯਾਯ ਮਹਾਕਰੁਣਾਯ ਯੇਨ ਚ ਦੇਸਨਾਞਾਣੇਨ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ, ਤਦੁਭਯਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਬਾਹਿਰਂ ਪਨ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਵਤਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾ, ਪੁਚ੍ਛਾਵਸਿਕੋ ਹੇਸ ਸੁਤ੍ਤਨਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਤਯਿਦਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਮੇਵ.
ਪਯੋਜਨਮ੍ਪਿ ਸਾਧਾਰਣਾਸਾਧਾਰਣਤੋ ਦੁਵਿਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਧਾਰਣਂ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਯਾਵ ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਰਸਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤੋ ਦੇਸਨਾਯ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਏਤਦਤ੍ਥਾ ਕਥਾ, ਏਤਦਤ੍ਥਾ ਮਨ੍ਤਨਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਪਰਿ. ੩੬੬). ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਪਨ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਵਤਾਯ ਦਸ੍ਸਨਮਗ੍ਗਸਮਧਿਗਮੋ, ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਂ ਬਾਹਿਰਮੇਵ. ਸਚੇ ਪਨ ਵੇਨੇਯ੍ਯਸਨ੍ਤਾਨਗਤਮ੍ਪਿ ਦੇਸਨਾਬਲਸਿਦ੍ਧਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਪਯੋਜਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਸਮਿਜ੍ਝਨਭਾਵਤੋ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਮਹਾਕਾਰੁਣਿਕਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋਪਿ ਪਯੋਜਨਮੇਵਾਤਿ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਤਾਪਿ ਸਿਯਾ.
ਅਪਿਚ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਵਤਾਯ ਓਘਤਰਣਾਕਾਰਸ੍ਸ ਯਾਥਾਵਤੋ ਅਨਵਬੋਧੋ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਦੇਸਨਾਯ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਦਵਬੋਧੋ ਪਯੋਜਨਂ. ਸੋ ਹਿ ਇਮਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਯੋਜੇਤਿ ਤਨ੍ਨਿਪ੍ਫਾਦਨਪਰਾਯਂ ਦੇਸਨਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਯਞ੍ਹਿ ਦੇਸਨਾਯ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬਂ ਫਲਂ, ਤਂ ਆਕਙ੍ਖਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਦੇਸਕਂ ਦੇਸਨਾਯ ਪਯੋਜੇਤੀਤਿ ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਥਾ ਦੇਵਤਾਯ ਤਦਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਵਿਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਪਯੋਜਨਂ ¶ . ਤਥਾ ਸਂਸਾਰਚਕ੍ਕਨਿਵਤ੍ਤਿ-ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਸਸ੍ਸਤਾਦਿਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰ-ਨਿਰਾਕਰਣਂ ¶ ਸਮ੍ਮਾਵਾਦਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਸਮੂਹਨਨਂ ਕੁਸਲਮੂਲਸਮਾਰੋਪਨਂ ਅਪਾਯਦ੍ਵਾਰਪਿਦਹਨਂ ਸਗ੍ਗਮੋਕ੍ਖਦ੍ਵਾਰਵਿਵਰਣਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਵੂਪਸਮਨਂ ਅਨੁਸਯਸਮੁਗ੍ਘਾਤਨਂ ‘‘ਮੁਤ੍ਤੋ ਮੋਚੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪੁਰਿਮਪਟਿਞ੍ਞਾਅਵਿਸਂਵਾਦਨਂ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਮਾਰਮਨੋਰਥਵਿਸਂਵਾਦਨਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਮਯਨਿਮ੍ਮਥਨਂ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਿਪਿ ਪਯੋਜਨਾਨਿ ਇਧ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.
ਯਥਾ ਦੇਵਤਾ ਓਘਤਰਣੇ ਸਂਸਯਪਕ੍ਖਨ੍ਦਾ, ਤਾਦਿਸਾ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਚ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨ-ਧਾਰਣ-ਪਰਿਚਯ-ਮਨਸਿਕਾਰਵਿਪਲ੍ਲਤ੍ਥਬੁਦ੍ਧਿਕਾ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨ-ਧਾਰਣ-ਪਰਿਚਯਵਿਮੁਖਾ ਚ ਭਵਵਿਮੋਕ੍ਖੇਸਿਨੋ ਵਿਨੇਯ੍ਯਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਦੇਸਨਾਯ ਭਾਜਨਂ.
ਪਿਣ੍ਡਤ੍ਥਾ ਪਨ ‘‘ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਅਨਾਯੂਹ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਦ੍ਵਯੇ ਚਤੁਸਚ੍ਚਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨੁਯੋਗਵਸੇਨ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਬਹੁਲੀਕਾਰੋ ਕੁਸਲਮੂਲਸਮਾਯੋਗੋ ਓਲੀਯਨਾਤਿਧਾਵਨਾਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਉਪਾਯਵਿਨਿਬਨ੍ਧਵਿਧਮਨਂ ਮਿਚ੍ਛਾਭਿਨਿਵੇਸਦੂਰੀਭਾਵੋ ਤਣ੍ਹਾਵਿਜ੍ਜਾਵਿਸੋਧਨਂ ਵਟ੍ਟਤ੍ਤਯਵਿਚ੍ਛੇਦਨੁਪਾਯੋ ਆਸਵੋਘ-ਯੋਗ-ਗਨ੍ਥਾਗਤਿ-ਤਣ੍ਹੁਪ੍ਪਾਦੁਪਾਦਾਨਵਿਯੋਗੋ ਚੇਤੋਖਿਲਵਿਵੇਚਨਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਨਨਿਵਾਰਣਂ ਸਂਸਗ੍ਗਾਤਿਕ੍ਕਮੋ ਵਿਵਾਦਮੂਲਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ ਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਵਿਦ੍ਧਂਸਨਂ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਾਤਿਵਤ੍ਤਨਂ ਅਨੁਸਯਮੂਲਚ੍ਛੇਦੋ. ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸ-ਦਰਥਪਰਿਲ਼ਾਹ-ਸਾਰਮ੍ਭਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਂ ਦਸ੍ਸਨਸਵਨਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਵਿਜ੍ਜੂਪਮਵਜਿਰੂਪਮਧਮ੍ਮਾਪਦੇਸੋ ਅਪਚਯਗਾਮਿਧਮ੍ਮਵਿਭਾਵਨਾ ਪਹਾਨਤ੍ਤਯਦੀਪਨਾ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਾਨੁਯੋਗੋ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨੁਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵਨਾਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਸਿਦ੍ਧਿ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ਏਵਮਾਦਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਤਤ੍ਥ ਯੇਸਂ ਕਿਲੇਸਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ ਸਂਸੀਦਤਿ, ਯੇਸਞ੍ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਆਯੂਹਤਿ ਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਤਿ, ਉਭਯਮੇਤਂ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ, ਤਪ੍ਪਭਾਵਿਤਾ ਤਦੁਭਯਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ, ਤਦੁਭਯਮਤ੍ਥੋ, ‘‘ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਅਨਾਯੂਹ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਸਨਾ ਉਪਾਯੋ ਮਾਨਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਵਸੇਨ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਵਤਾਯ ਸਚ੍ਚਾਭਿਸਮਯਕਾਰਣਭਾਵਤੋ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋਪਦੇਸੇਨ ਚਤੁਰੋਘਨਿਰਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਅਨ੍ਤਦ੍ਵਯਰਹਿਤਾ ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਭਗਵਤੋ ਆਣਤ੍ਤੀਤਿ ਅਯਂ ਦੇਸਨਾਹਾਰੋ.
ਪਰਸਂਸਯਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਤਾਯ ¶ ਞਾਤੁਕਾਮਤਾਯ ਚ ਕਥਂ ਨੂਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ? ਅਭਿਮੁਖਭਾਵਤੋ ਏਕਪੁਗ੍ਗਲਭਾਵਤੋ ਚ ‘‘ਤ੍ਵ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਰਮੁਕ੍ਕਂਸਗਤਸ੍ਸ ਗਰੁਭਾਵਸ੍ਸ ਅਨਞ੍ਞਯੋਗ੍ਯਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਧੁਰਸ੍ਸ ਪਰਿਦੀਪਨਤੋ ਸਾਧੂਤਿ ਮਰਿਸਸੀਲਾਦਿਗੁਣਤਾਯ ‘‘ਮਾਰਿਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ¶ . ਅਵਹਨਨਤੋ ਰਾਸਿਭਾਵਤੋ ਚ ‘‘ਓਘ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਞਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਪਰਿਯੋਸਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਂਸੀਦਨਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਅਕਾਤਬ੍ਬਤੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਚ ਅਕਤਤ੍ਤਾ. ‘‘ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਯਿਦਂ ਅਕਰਣਂ ਏਕਂਸਿਕਨ੍ਤਿ ਖੋਤਿ ਅਵਧਾਰਣਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਸਸਨ੍ਤਤਿਗਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਤ੍ਵ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਪੁਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦੇਵਤਾਯ ਸਮ੍ਬੋਧਨਤੋ ਪਿਯਾਲਪਨਤੋ ਚ, ‘‘ਆਵੁਸੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਨਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਆਯੂਹਨਸ੍ਸ ਅਕਾਤਬ੍ਬਤੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਚ ਅਕਤਤ੍ਤਾ ਅਨਾਯੂਹਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਿਣ੍ਣਾਕਾਰਸ੍ਸ ਓਘਾਨਂ ਅਨਿਚ੍ਛਿਤਭਾਵਤੋ ਏਵ ਤਤ੍ਥ ਸਂਸਯਸ੍ਸ ਅਨਪਗਤਤ੍ਤਾ ਓਘਤਰਣਸ੍ਸ ਚ ਅਵਿਸੇਸਤ੍ਤਾ ‘‘ਯਥਾ ਕਥਂ ਪਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਸਂਸੀਦਨਲਕ੍ਖਣਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਂਸਾਰੇ ਚ ਸਣ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਨਤ੍ਥਨ੍ਤਰਤ੍ਤਾ ਅਭਿਨ੍ਨਕਾਲਿਕਂ. ਤਥਾ ਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਨਲਕ੍ਖਣਂ ਆਯੂਹਨਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤਿਵਤ੍ਤਨਨ੍ਤਿ ਅਨਤ੍ਥਨ੍ਤਰਤ੍ਤਾ ਅਭਿਨ੍ਨਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਦਾ ਸ੍ਵਾਹਂ…ਪੇ… ਤਦਾਸ੍ਸੁ ਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਦੁਭਯਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵਤੋ ਪਟਿਬਾਹਨਤੋ ਚ ਓਘਾਤਿਣ੍ਣਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਵਂ ਖ੍ਵਾਹਂ…ਪੇ… ਓਘਮਤਰਿ’’ਨ੍ਤਿ.
ਏਕਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਿਕਤ੍ਤਾ ਸੁਦੂਰਕਾਲਿਕਤਾਯ ‘‘ਚਿਰਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨ੍ਤਰਾ ਅਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਤਾਯ ਵਿਮ੍ਹਯਨੀਯਤਾਯ ਚ ‘‘ਵਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਦਾ ਉਪਲਬ੍ਭਮਾਨਤਾਯ ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤਾਯ ਚ ‘‘ਪਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਬਾਹਿਤਪਾਪਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸ ਚ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਣਨਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਤੋ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਿਲੇਸਸਨ੍ਤਾਪਵੂਪਸਮਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਸਨ੍ਤਾਪਵੂਪਸਮਨਤੋ ਚ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਰਣਪਯੋਗਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਤ੍ਤਾ ਉਪਰਿ ਤਰਿਤਬ੍ਬਾਭਾਵਤੋ ਚ ‘‘ਤਿਣ੍ਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਞਾਣਚਕ੍ਖੁਨਾ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਤੋ ਲੁਜ੍ਜਨਤੋ ਪਲੁਜ੍ਜਨਤੋ ਚ ‘‘ਲੋਕੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਸਯੇਸੁ ਸਞ੍ਜਨਤੋ ਜਾਤਭਾਵਤੋ ‘‘ਵਿਸਤ੍ਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭਾਵਤੋ ਨਿਗਮਨਤੋ ਚ ‘‘ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭਾਸਿਤਤ੍ਤਾ ਪਰਿਸਮਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚ ‘‘ਅਵੋਚਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਠਮਂ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਚਾਮਸਨਤੋ ਚ ‘‘ਸਾ ਦੇਵਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਨੁਮੋਦਿਤਬ੍ਬਤੋ ‘‘ਸਮਨੁਞ੍ਞੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ¶ ਸਾਸਨਤੋ ਪਰਮਤ੍ਥਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਚ ‘‘ਸਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਕ੍ਖੁਪਥਾਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਤਿਰੋਭਾਵੂਪਗਮਨਤੋ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਧਾਯੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਅਨੁਪਦਵਿਚਯਤੋ ਵਿਚਯਹਾਰੋ.
ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਨਾਯੂਹਨੇਹਿ ਓਘਤਰਣਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਿਜਹਨੇਨ ਪਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮਿਜ੍ਝਨਤੋ. ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸ-ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿ-ਤਣ੍ਹਾਯਤਨ-ਸਸ੍ਸਤਾਦਿਵਸੇਨ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਤੋ ਸਂਸਾਰੇ ਸਂਸੀਦਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਕਾਰਣਸ੍ਸ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵਤੋ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਣਕਿਚ੍ਚੇ ਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਸਬ੍ਬਦਿਟ੍ਠਾਭਿਨਿਵੇਸ-ਅਤਿਧਾਵਨਾਭਿਨਿਵੇਸਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਆਯੂਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਂਸਾਰਮਹੋਘੇਨ ਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਨਂ ¶ ਹੋਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤਿਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਣਨਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਭਾਵੋ ਯੁਜ੍ਜ੍ਜਤਿ ਬਾਹਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ. ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਨ੍ਤਧਮ੍ਮਸਮਧਿਗਮਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਭਾਵੋ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਵਾਸਨਪਹੀਨਕਿਲੇਸਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਚ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾਯ ਤਿਣ੍ਣਭਾਵੋ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਯਥਾ ਯਾਯ ਲੇਸੋਪਿ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਏਵਂ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗੇਨ ਤਸ੍ਸਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾਤਿ ਅਯਂ ਯੁਤ੍ਤਿਹਾਰੋ.
ਕਿਲੇਸਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਕਮ੍ਮਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਆਯੂਹਨਞ੍ਚ ਵਿਪਾਕਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ. ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਨਾਯੂਹਨਾਨਿ ਓਘਤਰਣਸ੍ਸ ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ, ਓਘਤਰਣਂ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ. ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਾਦਾਨੁਪਸ੍ਸਿਤਾ ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਸਂਯੋਜਨਿਯੇਸੁ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਸ੍ਸਾਦਾਨੁਪਸ੍ਸਿਨੋ ਤਣ੍ਹਾ ਪਵਡ੍ਢਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੫੨, ੫੬).
ਖਨ੍ਧਾਵਿਜ੍ਜਾ-ਫਸ੍ਸ-ਸਞ੍ਞਾ-ਵਿਤਕ੍ਕਾਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰ-ਪਾਪਮਿਤ੍ਤਪਰਤੋਘੋਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ. ਯਥਾਹ – ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗੇ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੨੪) ‘‘ਖਨ੍ਧਾਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਾਭਿਨਨ੍ਦਨਅਵਸੇਸਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਆਯੂਹਨਸ੍ਸ ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਯਥਾਰਹਂ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਾਦਿਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨਾਨਂ ਪਦਟ੍ਠਾਨਭਾਵੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਤੋ ਏਵ ਸੁਨਿਦ੍ਧਾਰਿਯਂ. ਅਯਂ ਪਦਟ੍ਠਾਨਹਾਰੋ.
ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਅਨਾਯੂਹਨ੍ਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੇਨ ਨਿਯ੍ਯਾਨਾਵਹਾ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਗਹਿਤਾ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਓਘਨਿਤ੍ਥਰਣੂਪਾਯਭਾਵਤੋ. ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਤ੍ਤਤਿਂਸ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮਾ ਗਹਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਨਲਕ੍ਖਣੇਨ ਏਕਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾਤਿ ਅਯਂ ਲਕ੍ਖਣਹਾਰੋ.
ਨਿਦਾਨਮਸ੍ਸਾ ¶ ਦੇਵਤਾਯ ਓਘਤਰਣਾਕਾਰਸ੍ਸ ਯਾਥਾਵਤੋ ਅਨਵਬੋਧੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਵਾਯਮਤ੍ਥੋ. ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਯੇ ਇਮਂ ਦੇਸਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਓਘਤਰਣੂਪਾਯਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਤੇਪਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਦੇਸਨਾਯ ਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ‘‘ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਇਮਂ ਦੇਸਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਾ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮ੍ਪਿ ਓਘਂ ਤਰਨ੍ਤਾ ਸਕਲਸਂਸਾਰਮਹੋਘਤੋ ਨਿਤ੍ਥਰੇਯ੍ਯੁਂ, ਪਰੇ ਚ ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਭਗਵਤੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਦਨਿਬ੍ਬਚਨਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ‘‘ਏਵ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਿਦਾਨਪਦਾਨਂ ‘‘ਕਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਪਾਲ਼ਿਪਦਾਨਞ੍ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਤਸ੍ਸਾ ਲੀਨਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਯ ਚ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਸੁਕਰਤ੍ਤਾ ਅਤਿਵਿਤ੍ਥਾਰਭਯੇਨ ਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਯਿਮ੍ਹ.
ਪਦ-ਪਦਤ੍ਥ-ਦੇਸਨਾ-ਨਿਕ੍ਖੇਪ-ਸੁਤ੍ਤਸਨ੍ਧਿ-ਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਵਿਧਾ ਸਨ੍ਧਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਦਸ੍ਸ ਪਦਨ੍ਤਰੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ¶ ਪਦਸਨ੍ਧਿ. ਤਥਾ ਪਦਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਦਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਪਦਤ੍ਥਸਨ੍ਧਿ, ਯੋ ‘‘ਕਿਰਿਯਾਕਾਰਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਨਾਨਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਸ੍ਸ ਤਂਤਂਅਨੁਸਨ੍ਧੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਏਕਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਸ੍ਸ ਪਨ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਦੇਸਨਾਸਨ੍ਧਿ, ਯਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਨੁਸਨ੍ਧਿ ਅਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਸਨ੍ਧਿ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧੀ’’ਤਿ ਤਿਧਾ ਵਿਭਤ੍ਤਾ. ਅਜ੍ਝਾਸਯੋ ਚੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਜ੍ਝਾਸਯੋ ਪਰਜ੍ਝਾਸਯੋਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਨਿਕ੍ਖੇਪਸਨ੍ਧਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸੁਤ੍ਤਨਿਕ੍ਖੇਪਾਨਂ ਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨੀਟੀਕਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਸੁਤ੍ਤਸਨ੍ਧਿ ਇਧ ਪਠਮਨਿਕ੍ਖੇਪਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਓਘਤਰਣਸੁਤ੍ਤਮੇਵ ਪਠਮਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਨਾਯਮਨੁਯੋਗੋ ਕਤ੍ਥਚਿ ਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ? ਅਪਿਚ ‘‘ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਅਨਾਯੂਹਂ ਓਘਮਤਰਿ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਸੇਨ ਅਨ੍ਤਦ੍ਵਯਵਿਵਜ੍ਜਨਮੁਖੇਨ ਵਾ ਮਜ੍ਝਿਮਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਵਿਭਾਵਨਤੋ ਸਬ੍ਬਪਠਮਮਿਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਇਧ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ. ਅਨ੍ਤਦ੍ਵਯਂ ਅਨੁਪਗਮ੍ਮ ਮਜ੍ਝਿਮਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਙ੍ਕਾਸਨਪਰਞ੍ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਸਨਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਪਨ ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਦੇਸਨਾਯ ਦੇਸਨਨ੍ਤਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਨਂ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਦੇਸਨਾਸਨ੍ਧਿ. ਸਾ ਇਧ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ –
‘‘ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ…ਪੇ… ਅਨਾਯੂਹਂ ਓਘਮਤਰਿ’’ਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਦੇਸਨਾ –
‘‘ਸਬ੍ਬਦਾ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਪਞ੍ਞਵਾ ਸੁਸਮਾਹਿਤੋ;
ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ ਪਹਿਤਤ੍ਤੋ, ਓਘਂ ਤਰਤਿ ਦੁਤ੍ਤਰਂ.
‘‘ਵਿਰਤੋ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਯ, ਰੂਪਸਂਯੋਜਨਾਤਿਗੋ;
ਨਨ੍ਦੀਰਾਗਪਰਿਕ੍ਖੀਣੋ, ਸੋ ਗਮ੍ਭੀਰੇ ਨ ਸੀਦਤਿ; (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੯੬);
ਸਦ੍ਧਾਯ ¶ ਤਰਤਿ ਓਘਂ, ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਅਣ੍ਣਵਂ. (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੪੬; ਸੁ. ਨਿ. ੧੮੬);
‘‘ਪਞ੍ਚ ਛਿਨ੍ਦੇ ਪਞ੍ਚ ਜਹੇ, ਪਞ੍ਚ ਚੁਤ੍ਤਰਿ ਭਾਵਯੇ;
ਪਞ੍ਚਸਙ੍ਗਾਤਿਗੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਓਘਤਿਣ੍ਣੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੫; ਧ. ਪ. ੩੭੦);
‘‘ਤਸ੍ਮਾ ¶ ਜਨ੍ਤੁ ਸਦਾ ਸਤੋ, ਕਾਮਾਨਿ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯੇ;
ਤੇ ਪਹਾਯ ਤਰੇ ਓਘਂ, ਨਾਵਂ ਸਿਤ੍ਵਾਵ ਪਾਰਗੂ. (ਸੁ. ਨਿ. ੭੭੭; ਮਹਾਨਿ. ੬; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੫);
‘‘ਏਕਾਯਨਂ ਜਾਤਿਖਯਨ੍ਤਦਸ੍ਸੀ, ਮਗ੍ਗਂ ਪਜਾਨਾਤਿ ਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀ;
ਏਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਤਰਿਂਸੁ ਪੁਬ੍ਬੇ, ਤਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਯੇ ਚ ਤਰਨ੍ਤਿ ਓਘ’’ਨ੍ਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੩੮੪, ੪੦੯; ਮਹਾਨਿ. ੧੯੧; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਪਾਰਾਯਨਾਨੁਗੀਤਿਗਾਥਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧੦੭; ਪਠਮਵਗ੍ਗ ੧੨੧; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੧੭੦) –
ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਦੇਸਨਾਹਿ ਸਂਸਨ੍ਦਤੀਤਿ ਅਯਂ ਚਤੁਬ੍ਯੂਹੋ ਹਾਰੋ.
ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਅਨਾਯੂਹਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਂਕਿਲੇਸਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਆਯੂਹਨਞ੍ਚ. ਤੇਨ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੋ ਦੀਪਿਤੋ, ਸਨ੍ਤਕਿਲੇਸਵਸੇਨ ਅਨਾਯੂਹਨੇਨ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੋ. ਤਤ੍ਥ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਰੋਤੋ ਤਣ੍ਹਾਵਿਜ੍ਜਾ ਪਵਡ੍ਢਤਿ. ਤੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾਗਹਣੇਨ ਚ ਤਣ੍ਹਾਮੂਲਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਆਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਗਹਣੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਾਮੂਲਕਂ ਸਬ੍ਬਂ ਭਵਚਕ੍ਕਂ ਆਵਤ੍ਤਤਿ. ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਮੂਲਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਆਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਞ੍ਚ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਚਕ੍ਕਂ. ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਪਨ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਦੀਪਿਤਾ, ਸਾ ਚ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਸੀਲਾਦਿਸਙ੍ਗਹਾ. ਤਤ੍ਥ ਸੀਲਗ੍ਗਹਣੇਨ ਏਕਾਦਸ ਸੀਲਾਨਿਸਂਸਾ ਆਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਸਮਾਧਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ ਪਞ੍ਚਞ੍ਞਾਣਿਕੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ ਸਮਾਧਿਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ ਚ ਆਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਪਞ੍ਞਾਗਹਣੇਨ ਪਞ੍ਞਾ ਚ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਸੁਦਸ੍ਸਨਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਾ ਆਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਅਯਂ ਆਵਤ੍ਤੋ ਹਾਰੋ.
ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਦਿਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਵਿਧਂ. ਆਯੂਹਨਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਵਿਧਂ. ਤਥਾ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨਾਯੂਹਨਞ੍ਚ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਵਿਭਤ੍ਤਿ. ਪਦਟ੍ਠਾਨਭੂਮਿਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਪਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਯਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿਹਾਰੋ.
ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪ੍ਪਟਿਪਦਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਯੁਗਨਦ੍ਧਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭਾਵਨਂ ਉਸ੍ਸਕ੍ਕੇਨ੍ਤੋ ਕਿਲੇਸਾਦੀਨਂ ਦੂਰੀਕਰਣਤੋ ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਅਸਂਸੀਦਨ੍ਤੋ ¶ ਅਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਨ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਅਨਾਯੂਹਂ ਓਘਂ ਤਰਤਿ. ਕਿਲੇਸਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਪਨ ਸਂਸੀਦਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਨ੍ਤੋ ਸਂਸਾਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਤੋ ਆਯਤਿਂ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ ਆਯੂਹਨਤੋ ਓਘਂ ਨ ਤਰਤੀਤਿ ਅਯਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੋ ਹਾਰੋ.
ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ¶ ਅਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋ ਅਸਂਸੀਦਨ੍ਤੋ ਅਨਿਬ੍ਬਿਸਂ ਅਨਵਿਨਿਬ੍ਬਿਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਾਯਵਚਨਂ, ਅਨਾਯੂਹਂ ਅਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਨ੍ਤੋ ਅਚੇਤੇਨ੍ਤੋ ਅਪਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੋਤਿ ਪਰਿਯਾਯਵਚਨਂ, ਓਘਂ ਕਿਲੇਸਸਮੁਦ੍ਦਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਾਯਵਚਨਂ, ਅਤਰਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿ ਅਚ੍ਚਵਾਯੀਤਿ ਪਰਿਯਾਯਵਚਨਂ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਪਰਿਯਾਯਵਚਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਵੇਵਚਨੋ ਹਾਰੋ.
ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਅਨਾਯੂਹਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਆਯੂਹਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਕਿਚ੍ਚਕਰਣਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਵਿਭਾਵਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਵਿਰੁਹਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਯ ਅਸ੍ਸਾਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਦਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਭਵਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਭਵਾਭਿਨਿਵੇਸਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਵਿਭਵਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਕਾਮਸੁਖਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ ਕਾਮੇਸੁ ਅਨੁਗਿਜ੍ਝਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਪਰਿਤਾਪਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਅਨਾਯੂਹਨ੍ਤਿ ਪਨ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਓਘਮਤਰਿਨ੍ਤਿ ਪਹਾਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਅਯਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਹਾਰੋ.
ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਅਨਾਯੂਹਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਓਘਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ ਗਹਿਤਂ. ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਅਨਾਯੂਹਂ ਅਤਰਿਨ੍ਤਿ ਪਨ ਪਦਤ੍ਤਯੇਨ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਂ ਗਹਿਤਂ, ਹੇਤੁਗਹਣੇਨ ਚ ਹੇਤੁਮਤੋ ਗਹਣਂ ਸਿਦ੍ਧਮੇਵਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਗਹਿਤਾਨੇਵਾਤਿ ਅਯਂ ਸਚ੍ਚੇਹਿ ਓਤਰਣਾ. ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਲੋਕਿਯਾ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ, ਯੇਸਂ ਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨਸਿਦ੍ਧਿ. ਯੇ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਖਨ੍ਧਾ, ਯੇਸਂ ਵਸੇਨ ਓਘਤਰਣਸਿਦ੍ਧਿ. ਅਯਂ ਖਨ੍ਧਮੁਖੇਨ ਓਤਰਣਾ. ਯੇ ਏਵ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਧਾਤੁਯੋ, ਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਖਨ੍ਧਾ ਦ੍ਵਾਯਤਨਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਧਾਤੁਯੋਤਿ ਅਯਂ ਆਯਤਨਮੁਖੇਨ ਧਾਤੁਮੁਖੇਨ ਚ ਓਤਰਣਾ. ਤਥਾ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਅਨਾਯੂਹਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਦੀਨਂ ਗਹਣਂ. ਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਦਯੋ ਓਘਾ ਚ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਂ ਧਮ੍ਮਧਾਤੁ ਚ, ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਨਾਯੂਹਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਓਘਤਰਣਵਚਨੇਨ ਚ ਸਹ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਮਗ੍ਗੋ ਕਥਿਤੋ. ਏਵਞ੍ਚ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਂ ਧਮ੍ਮਧਾਤੁ ਚ ¶ ਗਹਿਤਾਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਖਨ੍ਧਮੁਖੇਨ ਆਯਤਨਮੁਖੇਨ ਧਾਤੁਮੁਖੇਨ ਓਤਰਣਾ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਚੇ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ, ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਮੁਖੇਨ ਵਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, ਦੁਕ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਚੇ, ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਵਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਂ, ਅਨਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਚੇ, ਸੁਞ੍ਞਤਵਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖੇਨ ਓਤਰਣਂ. ਮਗ੍ਗੇ ਸੇਕ੍ਖਾ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਧਮ੍ਮਧਾਤੂ ਅਨਾਸਵਾ ਚ ਏਵਮ੍ਪਿ ਖੋ ਖਨ੍ਧਾਦਿਮੁਖੇਨ ਓਤਰਣਾਤਿ ਅਯਂ ਓਤਰਣੋ ਹਾਰੋ.
ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਆਰਮ੍ਭੋ. ਅਨਾਯੂਹਨ੍ਤਿ ਪਦਸੁਦ੍ਧਿ, ਨੋ ਆਰਮ੍ਭਸੁਦ੍ਧਿ, ਤਥਾ ਓਘਨ੍ਤਿ. ਅਤਰਿਨ੍ਤਿ ਪਨ ਪਦਸੁਦ੍ਧਿ ਚੇਵ ਆਰਮ੍ਭਸੁਦ੍ਧਿ ਚਾਤਿ ਅਯਂ ਸੋਧਨੋ ਹਾਰੋ.
ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ¶ ਅਨਾਯੂਹਨ੍ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦਿਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਚੋਦਨਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਓਘਮਤਰਿਨ੍ਤਿ ਤਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਸੇਸਵਚਨਂ. ਓਘਤਰਣਞ੍ਹਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਦੁਤਿਯਮਗ੍ਗਾ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠੋਘਤਰਣਂ, ਤਤਿਯਮਗ੍ਗੋ ਕਾਮੋਘਤਰਣਂ, ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗੋ ਸੇਸੋਘਤਰਣਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੋ ਹਾਰੋ.
ਕਿਲੇਸਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੋ ਹੇਤੁ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਆਯੂਹਨਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਾ ਹੇਤੂ. ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਨਾਯੂਹਨਾਨਂ ਪਨ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਪਹਾਨਾਨਿ ਹੇਤੂ. ਸਂਯੋਜਨਿਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਸ੍ਸਾਦਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਯਥਾਰਹਂ ਤਸ੍ਸ ਹੇਤੂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਸਂਯੋਜਨਿਯੇਸੁ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਸ੍ਸਾਦਾਨੁਪਸ੍ਸਿਨੋ ਤਣ੍ਹਾ ਪਵਡ੍ਢਤੀ’’ਤਿ. ਖਨ੍ਧਾਵਿਜ੍ਜਾਫਸ੍ਸਸਞ੍ਞਾਵਿਤਕ੍ਕਾਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਪਾਪਮਿਤ੍ਤਪਰਤੋਘੋਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਹੇਤੂ. ਤੇਨਾਹ – ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗੇ ‘‘ਖਨ੍ਧਾਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਣ੍ਹਾਭਿਨਨ੍ਦਨਾ ਅਵਸੇਸਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਆਯੂਹਨਸ੍ਸ ਹੇਤੂ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਯਥਾਰਹਂ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨਾਨਂ ਹੇਤੁਵਿਭਾਗੋ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤਬ੍ਬੋ, ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਨਾਯੂਹਨਾਨਂ. ਕਿਲੇਸੁਪ੍ਪਾਦਨੇ ਹਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨਂ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਹੇਤੂ, ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਣੇ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨਂ ਅਨਾਯੂਹਨਸ੍ਸ ਹੇਤੂ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾਪਨਂ ਓਘਤਰਣਸ੍ਸ ਹੇਤੂਤਿ ਅਯਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਹਾਰੋ.
ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਿਭਾਗੇਹਿ ¶ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨੇਹਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਸ੍ਸਪਿ ਓਘਸ੍ਸ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿ. ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਨਾਯੂਹਨੇਹਿ ਪਨ ਸੋਤਾਨਂ ਸਂਵਰੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਿਧਾਨਞ੍ਚਾਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਸ੍ਸਪਿ ਓਘਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਿਧਾਨਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਕਰਣਂ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਯ ਹਿ ਕਿਲੇਸਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਆਯੂਹਨਂ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਓਘਾ ਤਿਣ੍ਣਾ ਸਮ੍ਮਤਿਣ੍ਣਾ ਪਹੀਨਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਯਂ ਸਮਾਰੋਪਨੋ ਹਾਰੋ.
ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਅਨਾਯੂਹਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਾਗਹਣੇਨ ਤਣ੍ਹਾਵਿਜ੍ਜਾ ਗਹਿਤਾ. ਤਾਸਂ ਹਿ ਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਭਵੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ. ਆਯੂਹਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਧਮ੍ਮਾ ਗਹਿਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਿਸੇਸਤੋ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਾ. ਤੇਸਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਸਮਥੋ ਚ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਚ ਪਟਿਪਕ੍ਖਾ, ਤੇ ‘‘ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਅਨਾਯੂਹਂ ਓਘਮਤਰਿ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦੇਹਿ ਪਕਾਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਸੁ ਸਮਥਸ੍ਸ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਫਲਂ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਾ ‘‘ਰਾਗਵਿਰਾਗਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਵਿਰਾਗਾ’’ਤਿ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਣ੍ਹਾਵਿਜ੍ਜਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਚ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ, ਤੇਸਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਾ ਰੂਪਾਰੂਪਧਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ, ਤੇਸਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਂ, ਨਿਰੋਧਪਜਾਨਨਾ ਪਟਿਪਦਾ ਓਘਤਰਣਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਂ. ਤਣ੍ਹਾਗਹਣੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਮਾਯਾ-ਸਾਠੇਯ੍ਯਮਾਨਾਤਿਮਾਨ-ਮਦਪ੍ਪਮਾਦ-ਪਾਪਿਚ੍ਛਤਾ-ਪਾਪਮਿਤ੍ਤਤਾ-ਅਹਿਰਿਕਾਨੋਤ੍ਤਪ੍ਪਾਦਿਵਸੇਨ ¶ ਅਕੁਸਲਪਕ੍ਖੋ ਨੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਗਹਣੇਨ ਵਿਪਰੀਤਮਨਸਿਕਾਰ-ਕੋਧੂਪਨਾਹ-ਮਕ੍ਖਪਲ਼ਾਸ-ਇਸ੍ਸਾਮਚ੍ਛਰਿਯ-ਸਾਰਮ੍ਭ- ਦੋਵਚਸ੍ਸਤਾ-ਭਵਦਿਟ੍ਠਿਆਦਿਵਸੇਨ ਅਕੁਸਲਪਕ੍ਖੋ ਨੇਤਬ੍ਬੋ. ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਮਾਯਾਅਸਾਠੇਯ੍ਯਾਦਿਅਵਿਪਰੀਤਮਨਸਿਕਾਰਾਦਿਵਸੇਨ. ਤਥਾ ਸਮਥਪਕ੍ਖਿਯਾਨਂ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਕ੍ਖਿਯਾਨਂ ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾਦੀਨਞ੍ਚ ਵਸੇਨ ਵੋਦਾਨਪਕ੍ਖੋ ਨੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਯਂ ਨਨ੍ਦਿਯਾਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਯਸ੍ਸ ਭੂਮਿ.
ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਗਹਿਤੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾਵਿਜ੍ਜਾਤਪ੍ਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾ ਲੋਭੋ, ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਮੋਹੋ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਲੋਹਿਤੇ ਸਤਿ ਪੁਬ੍ਬੋ ਵਿਯ ਤਣ੍ਹਾਯ ਸਤਿ ਸਿਜ੍ਝਮਾਨੋ ਆਘਾਤੋ ਦੋਸੋ ਇਤਿ ਤੀਹਿ ਅਕੁਸਲਮੂਲੇਹਿ ਗਹਿਤੇਹਿ, ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ‘‘ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਵਚਨੇਹਿ ਚ ਤੀਣਿ ਅਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ ਤੀਣਿ ਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ ਚ ਸਿਦ੍ਧਾਨਿ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਇਧਾਪਿ ਲੋਭੋ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਸਾਸਵਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ ਆਯੂਹਨਧਮ੍ਮਾ ਚ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ, ਤਨ੍ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਤੇਸਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਗੋਚਰਭੂਤਾ ਚ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਚ੍ਚਯੋਜਨਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ. ਫਲਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਿਮੋਕ੍ਖਤ੍ਤਯਵਸੇਨ ¶ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਂ, ਤੀਹਿ ਅਕੁਸਲਮੂਲੇਹਿ ਤਿਵਿਧਦੁਚ੍ਚਰਿਤ-ਸਂਕਿਲੇਸਮਲਵਿਸਮਅਕੁਸਲਸਞ੍ਞਾ-ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਵਸੇਨ ਅਕੁਸਲਪਕ੍ਖੋ ਨੇਤਬ੍ਬੋ, ਤਥਾ ਤੀਹਿ ਕੁਸਲਮੂਲੇਹਿ ਤਿਵਿਧਸੁਚਰਿਤ-ਸਮਕੁਸਲਸਞ੍ਞਾ-ਵਿਤਕ੍ਕ-ਸਮਾਧਿ-ਵਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਾਦਿਵਸੇਨ ਵੋਦਾਨਪਕ੍ਖੋ ਨੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਯਂ ਤਿਪੁਕ੍ਖਲਸ੍ਸ ਨਯਸ੍ਸ ਭੂਮਿ.
ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਗਹਿਤੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾਵਿਜ੍ਜਾਤਪ੍ਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸੇਸਤੋ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਨਂ ਵਸੇਨ ਅਸੁਭੇ ‘‘ਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ, ਦੁਕ੍ਖੇ ‘‘ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਾ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਿਟ੍ਠੀਨਂ ਵਸੇਨ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚੇ ਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਅਨਤ੍ਤਨਿ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤੇਸਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ‘‘ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਵਚਨੇਹਿ ਚ ਲਦ੍ਧੇਹਿ ਸਤਿਵੀਰਿਯਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਸਿਦ੍ਧਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਚਤੂਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਾ. ਕਥਂ? ਦੁਵਿਧੋ ਹਿ ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤੋ ਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋਤਿ, ਤਥਾ ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤੋ. ਤੇਸੁ ਪਠਮੋ ਅਸੁਭੇ ‘‘ਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਪਰਿਯੇਸਗ੍ਗਾਹੀ ਸਤਿਬਲੇਨ ਯਥਾਭੂਤਂ ਕਾਯਸਭਾਵਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋ ਭਾਵਨਾਬਲੇਨ ਤਂ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਂ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਾਮਂ ਓਕ੍ਕਮਤਿ. ਦੁਤਿਯੋ ਅਸੁਖੇ ‘‘ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਪਰਿਯੇਸਗ੍ਗਾਹੀ ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਂ ਨਾਧਿਵਾਸੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਵੀਰਿਯਸਂਵਰਭੂਤੇਨ ਵੀਰਿਯਬਲੇਨ ਪਟਿਪਕ੍ਖਂ ਵਿਨੋਦੇਨ੍ਤੋ ਭਾਵਨਾਬਲੇਨ ਤਂ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਂ ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਾਮਂ ਓਕ੍ਕਮਤਿ. ਤਤਿਯੋ ¶ ਅਨਿਚ੍ਚੇ ‘‘ਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਅਯਾਥਾਵਗ੍ਗਾਹੀ ਸਮਥਬਲੇਨ ਸਮਾਹਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਤਙ੍ਖਣਿਕਭਾਵਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋ ਭਾਵਨਾਬਲੇਨ ਤਂ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਂ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਾਮਂ ਓਕ੍ਕਮਤਿ. ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਸਨ੍ਤਤਿ-ਸਮੂਹ-ਕਿਚ੍ਚਾਰਮ੍ਮਣ-ਘਨਵਞ੍ਚਿਤਤਾਯ ਫਸ੍ਸਾਦਿਧਮ੍ਮਪੁਞ੍ਜਮਤ੍ਤੇ ਅਨਤ੍ਤਨਿ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਭਿਨਿਵੇਸੀ ਚਤੁਕੋਟਿਕਸੁਞ੍ਞਤਾਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਤਂ ਮਿਚ੍ਛਾਭਿਨਿਵੇਸਂ ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਤ੍ਵਾ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ. ਸੁਭਸਞ੍ਞਾਸੁਖਸਞ੍ਞਾਦੀਹਿ ਚਤੂਹਿ ਵਾ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਹਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ, ਤੇਸਮਧਿਟ੍ਠਾਨਾਰਮ੍ਮਣਭੂਤਾ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਚ੍ਚਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਫਲਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਾਨਿ, ਚਤੂਹਿ ਚੇਤ੍ਥ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਹਿ ਚਤੁਰਾਸਵੋਘਯੋਗ-ਕਾਯਗਨ੍ਥ-ਅਗਤਿ-ਤਣ੍ਹੁਪ੍ਪਾਦੁਪਾਦਾਨ-ਸਤ੍ਤਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ-ਅਪਰਿਞ੍ਞਾਦਿਵਸੇਨ ਅਕੁਸਲਪਕ੍ਖੋ ਨੇਤਬ੍ਬੋ, ਤਥਾ ਚਤੂਹਿ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਹਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਝਾਨ-ਵਿਹਾਰਾਧਿਟ੍ਠਾਨ-ਸੁਖਭਾਗਿਯਧਮ੍ਮ-ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਿਦ੍ਧਿਪਾਦਾਦਿਵਸੇਨ ਵੋਦਾਨਪਕ੍ਖੋ ਨੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਯਂ ਸੀਹਵਿਕ੍ਕੀਲ਼ਿਤਸ੍ਸ ਨਯਸ੍ਸ ਭੂਮਿ.
ਇਮੇਸਂ ¶ ਪਨ ਤਿਣ੍ਣਂ ਅਤ੍ਥਨਯਾਨਂ ਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਵੋਹਾਰਨਯਦ੍ਵਯਂ ਸਿਦ੍ਧਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਤ੍ਥਨਯਾਨਂ ਦਿਸਾਭੂਤਧਮ੍ਮਾਲੋਚਨਂ ਦਿਸਾਲੋਚਨਂ, ਤੇਸਂ ਸਮਾਨਯਨਂ ਅਙ੍ਕੁਸੋਤਿ ਪਞ੍ਚਪਿ ਨਯਾ ਇਧ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਇਦਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਤਂ ਸੋਲ਼ਸਵਿਧੇ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਬ੍ਬੇਧਸੇਕ੍ਖਭਾਗਿਯਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨੀਤਿ ਸਂਕਿਲੇਸਨਿਬ੍ਬੇਧਸੇਕ੍ਖਭਾਗਿਯਂ ਚਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਟ੍ਠਵੀਸਤਿਵਿਧੇ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਟ੍ਠਾਨੇ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਸਤ੍ਤਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਞਾਣਞੇਯ੍ਯਂ ਦਸ੍ਸਨਭਾਵਨਂ ਸਕਵਚਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੀਯਂ ਕੁਸਲਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਓਘਤਰਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਨਿਮੋਕ੍ਖਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨. ਪਠਮਮਾਗਤਨ੍ਤਿ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਵਸੇਨ ਪਠਮਸੁਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਪਠਮਂ ਆਗਤਪਦਂ. ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਪਾਕਟਤ੍ਥਂ. ਅਪੁਬ੍ਬਂਯੇਵ ਹਿ ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤ੍ਥਞ੍ਚ ਪਦਂ ਸਂਵਣ੍ਣੇਤਬ੍ਬਂ. ਨੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯਂ ਨੁ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਾਨਤ੍ਥੋ ਨਿਪਾਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਜਾਨਾਸਿ ਨੋਤਿ ਜਾਨਾਸਿ ਨੂ’’ਤਿ. ਵਟ੍ਟਤੋ ਨਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਸਤ੍ਤਾਤਿ ਨਿਮੋਕ੍ਖੋ, ਮਗ੍ਗੋ. ਸੋ ਚ ਪਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਤੇਨਾਤਿ ਪਮੋਕ੍ਖੋ, ਪਮੁਚ੍ਚਨਨ੍ਤੇ ਪਨ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾਫਲਂ ‘‘ਪਮੋਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਯਥਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ‘‘ਰਾਗਕ੍ਖਯੋ ਦੋਸਕ੍ਖਯੋ ਮੋਹਕ੍ਖਯੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਤਿ ਸਤ੍ਤਾ. ਵਿਵਿਚ੍ਚਤੀਤਿ ਵਿਸੁਂ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ, ਵਿਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਵਿਚ੍ਚਤਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਏਤਸ੍ਮਾਤਿ ਵਿਵੇਕੋ. ਦੁਤਿਯਵਿਕਪ੍ਪੇ ਪਨ ਸਕਲਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਨਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚਾਤਿ ਨਿਮੋਕ੍ਖੋ ਪਮੋਕ੍ਖੋ ਵਿਵੇਕੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ¶ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਚ ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥੋ ਖੋ-ਕਾਰੋ ‘‘ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ.
ਨਨ੍ਦੀਮੂਲਕੋ ਭਵੋ ਨਨ੍ਦੀਭਵੋ ਪੁਰਿਮਪਦੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ‘‘ਸਾਕਭਕ੍ਖੋ ਪਤ੍ਥਵੋ ਸਾਕਪਤ੍ਥਵੋ’’ਤਿ ਯਥਾ. ਪਠਮਂ ਕਮ੍ਮਵਟ੍ਟਪਧਾਨਂ ਅਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਕਿਲੇਸਕਮ੍ਮਾਨਂ ਵਸੇਨ ਉਭਯਪ੍ਪਧਾਨਂ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਨ੍ਦਿਯਾ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਪੁਰਿਮਨਯੇਤਿ ਨਨ੍ਦੀਮੂਲਕੋ ਕਮ੍ਮਭਵੋ ਨਨ੍ਦੀਭਵੋਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ. ਨਨ੍ਦੀਭਵੇਨਾਤਿ ਨਨ੍ਦੀਭਵਪਦੇਨ. ਤਿਵਿਧਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨਾਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਚ ਤਿਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ¶ ਵਸੇਨ. ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਗਹਿਤੋ ਚੇਤਨਾਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ. ਸਞ੍ਞਾਵਿਞ੍ਞਾਣੇਹੀਤਿ ‘‘ਸਞ੍ਞਾਵਿਞ੍ਞਾਣਸਙ੍ਖਯਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਵਿਞ੍ਞਾਣਪਦੇਹਿ. ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਚਾਤਿ ਤੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਮਂ ਯੁਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਦ੍ਵੇ ਖਨ੍ਧਾਤਿ ਸਞ੍ਞਾਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧਾ.
ਨਨੁ ਏਤ੍ਥ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਨ ਗਹਿਤੋਤਿ? ਨੋ ਨ ਗਹਿਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤੇਹਿ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤੀਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹੀਤਿ ਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੇਹਿ. ਗਹਿਤਾਵ ਅਵਿਨਾਭਾਵਤੋ. ਨ ਹਿ ਵੇਦਨਾਰਹਿਤੋ ਕੋਚਿ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਅਨੁਪਾਦਿਣ੍ਣਕਾਨਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਨਂ. ਨ ਹੇਤ੍ਥ ਕਿਰਿਯਾਖਨ੍ਧਾਨਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਵਸੇਨਾਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਤਾਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ. ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਵਸੇਨ ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸੇਹਿ ਉਪਾਦੀਯਤੀਤਿ ਉਪਾਦਿ, ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ. ਉਪਾਦਿਨੋ ਸੇਸੋ ਉਪਾਦਿਸੇਸੋ, ਸਹ ਉਪਾਦਿਸੇਸੇਨਾਤਿ ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਂ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਕਥਿਤਂ ਸਕਲਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸਵੂਪਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਜੋਤਿਤਤ੍ਤਾ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਅਨੁਪਾਦਿਣ੍ਣਕਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਗਹਿਤਾਤਿ ‘‘ਵੇਦਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਪਾਦਿਣ੍ਣਕਗ੍ਗਹਣਂ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਪਾਦਿਣ੍ਣਕਵੇਦਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਨਿਰੋਧੇਨਾਤਿ ਤਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਛਨ੍ਦਰਾਗਨਿਰੋਧਵਸੇਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨੇਨ. ਉਪਸਮੇਨਾਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤੂਪਸਮੇਨ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨੇਨ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਚ-ਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਵੇਦਨਾਯ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਤਿਣ੍ਣਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ. ਵਤ੍ਥਾਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨਾਤਿ ਵਤ੍ਥੁਭੂਤਾਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਾਨਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਉਪਾਦਿਣ੍ਣਕਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਸੇਨ.
ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਯੇਵ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਨ ਗਹਿਤੋਤਿ? ਵਿਸੇਸਭਾਵਤੋ. ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਞ੍ਹਿ ਉਪਾਦਿਣ੍ਣਕਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਯ ਅਨੁਪਾਦਿਣ੍ਣਕਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯੇਵ ਨਤ੍ਥਿ. ਦੁਤਿਯਨਯੇਤਿ ਨਨ੍ਦਿਯਾ ਚ ਭਵਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਏਤਮ੍ਹਿ ਪਕ੍ਖੇ. ਨਨ੍ਦਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਗਹਿਤੋ ਤਂਸਹਚਰਣਤੋ. ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵਸਙ੍ਖਾਤੋ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋਤਿ ਉਪਾਦਿਣ੍ਣਕਰੂਪਧਮ੍ਮਮੇਵ ਵਦਤਿ. ਤਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਚ ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਾਨਿ ਉਤੁਆਹਾਰਜਾਨਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਗ੍ਗਹਣੇਨ ¶ ਚਿਤ੍ਤਜਾਨੀਤਿ ਚਤੁਸਨ੍ਤਤਿਰੂਪਸ੍ਸਪੇਤ੍ਥ ਗਹਿਤਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਞ੍ਞਾਦੀਹੀਤਿ ਸਞ੍ਞਾਵਿਞ੍ਞਾਣਵੇਦਨਾਗਹਣੇਹਿ ਤਯੋ ਖਨ੍ਧਾ ਗਹਿਤਾ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਉਪਾਦਿਣ੍ਣਾ ਅਨੁਪਾਦਿਣ੍ਣਾਤਿ ਵਿਭਾਗਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਅਵਿਸੇਸਤੋ. ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਹਿ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਵਂ…ਪੇ… ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਕਥਿਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਇਧ ਅਮਤਮਹਾਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਇਮਮੇਵ ਚ ਨਯਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਦੁਤਿਯਮੇਵ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ¶ ਮਹਾਨਿਕਾਯੇ ਧਾਰੇਤੀਤਿ ਚਤੁਨਿਕਾਯਿਕੋ. ਭਣ੍ਡਿਕਨਾਮਕੋ ਥੇਰੋ ਭਣ੍ਡਿਕਤ੍ਥੇਰੋ. ਇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਪਰਾਮਸਨਂ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਪਠਮਨਯੇ ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਚ, ਦੁਤਿਯੇ ਪਨ ‘‘ਅਮਤਮਹਾਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸੇਵ ਵਸੇਨ ਭਗਵਾ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਪੇਸਿ ਸਮਾਪੇਸੀਤਿ.
ਨਿਮੋਕ੍ਖਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਉਪਨੀਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩. ਅਨੇਕਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਧਾਤੁਸਦ੍ਦਾਨਂ ਉਪਸਗ੍ਗਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਵਾਚਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਪਨੀਯਤੀਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖੀਯਤਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ. ਵਿਨਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪਨੀਯਤੀਤਿ ਵਾ ਸਰਸੇਨੇਵ ਜੀਵਿਤਸ੍ਸ ਮਰਣੂਪਗਮਨਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ ਵਾ, ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਮਰਣਂ ਉਪੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਕਾਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ‘‘ਉਪਨੀਯਤੀ’’ਤਿ ਪਦਂ ਅਪਾਕਟਕਮ੍ਮਵਿਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਪਨ ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਬ੍ਯਾਧਿਪਰਿਯੋਸਾਨਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਯੋਬ੍ਬਨਂ ਜਰਾਪਰਿਯੋਸਾਨਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਜੀਵਿਤਂ ਮਰਣਪਰਿਯੋਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ, ‘‘ਉਪਨੀਯਤਿ ਜੀਵਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਮਰਣਂ ਉਪੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਮ੍ਮਕਤ੍ਤੁਵਸੇਨ ਹੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਇਦਾਨਿ ਕਮ੍ਮਸਾਧਨਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਗੋਪਾਲੇਨ ਗੋਗਣੋ ਨੀਯਤਿ ਯਥਿਚ੍ਛਿਤਂ ਠਾਨਂ. ਜੀਵਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਸਤ੍ਤਾ, ਸਹਜਾਤਧਮ੍ਮਾ ਵਾਤਿ ਜੀਵਿਤਂ, ਤਦੇਵ ਤੇਸਂ ਅਨੁਪਾਲਨੇ ਆਧਿਪਚ੍ਚਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਿ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਤ੍ਤਰਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਥੋਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਬਨ੍ਧਾਨੁਪਚ੍ਛੇਦਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਇਧ ਜੀਵਿਤਸ੍ਸ ਮਰਣਕਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਰਸਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਆਯੂਤਿ ਚ ਪਰਮਾਯੁ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਤਞ੍ਚ ਅਜ੍ਜਕਾਲਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਅਯਂ ਕਥਾਤਿ ਜੀਵਿਤਸ੍ਸ ਅਤਿਇਤ੍ਤਰਭਾਵਦੀਪਨਪਰਾ ਅਯਂ ਦੇਸਨਾ. ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਸੇਨ ਜੀਵਿਤਕ੍ਖਯਂ ਨਿਯਮੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਕਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤੋਯੇਵਾ’’ਤਿ ਆਹ, ਏਕਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸ ¶ ਪਵਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣਮਤ੍ਤੋ ਏਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਉਪਮਾਯ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਨ੍ਤਿ ਨੇਮਿਰਥੀਸਾ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ ਏਕੇਨੇਵ ਨੇਮਿਪ੍ਪਦੇਸੇਨ ¶ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਏਕੇਨੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਨ੍ਤਿ ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਮਤ੍ਤਵਨ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਚਿਤ੍ਤੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਚਿਤ੍ਤੇ. ਨਿਰੁਦ੍ਧਮਤ੍ਤੇਤਿ ਨਿਰੁਦ੍ਧਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ. ਨਿਰੁਦ੍ਧੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਮਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀ ਸਤ੍ਤੋ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ. ਅਵਿਸੇਸਵਿਦੁਨੋ ਪਨ ਅਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨਨ੍ਤਰੇਨ ਅਨੁਸਨ੍ਧਾਨਸ੍ਸ ਨਿਰੁਦ੍ਧਨਂ ਨਿਰੋਧਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤਿ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾਹਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਤੀਸੁਪਿ ਕਾਲੇਸੁ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਜੀਵਨਂ ਮਰਣਂ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਿ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ. ਅਤ੍ਤਭਾਵੋਤਿ ਜੀਵਿਤਵੇਦਨਾਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਤਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾ ਵੇਦਨਾ, ਉਪੇਕ੍ਖਾਪਿ ਇਧ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਸ੍ਵੇਵ ਅਨ੍ਤੋਗਧਾ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਭਾਵਤੋ. ਕੇਵਲਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ, ਨਿਚ੍ਚਭਾਵੇਨ ਵਾ ਅਵੋਮਿਸ੍ਸਾ. ਏਕਚਿਤ੍ਤਸਮਾਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਏਕਕੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਹਿਤਾ. ਲਹੁਸੋ ਵਤ੍ਤਤੇ ਖਣੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਤਾਯ ਲਹੁਕੋ ਅਤਿਇਤ੍ਤਰੋ ਜੀਵਿਤਾਦੀਨਂ ਖਣੋ ਵਤ੍ਤਤਿ.
ਯੇ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਮਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਚਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚੁਤਿਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਯੇ ਖਨ੍ਧਾ. ਤਿਟ੍ਠਮਾਨਸ੍ਸ ਵਾ ਇਧਾਤਿ ਯੇ ਵਾ ਇਧ ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਤਿਟ੍ਠਮਾਨਸ੍ਸ ਧਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਙ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਖਨ੍ਧਾ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਦਿਸਾ ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਏਕਸਦਿਸਾ ਗਤਾ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਾ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਪੁਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਾਨਾਭਾਵੇਨ ਵਿਗਤਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਚੁਤਿਖਨ੍ਧਾ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਖਨ੍ਧਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.
ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ ਨ ਜਾਤੋਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਜਾਤੋ ਨ ਹੋਤਿ ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਨ ਜੀਵਿਤ੍ਥ ਨ ਜੀਵਤਿ ਜੀਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ. ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਜੀਵਤਿ ਜੀਵਮਾਨੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਨ ਜੀਵਿਤ੍ਥ ਨ ਜੀਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਭਙ੍ਗਾ ਮਤੋ ਲੋਕੋਤਿ ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਪਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਙ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਮਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ ‘‘ਅਤੀਤੇ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਜੀਵਿਤ੍ਥ ਨ ਜੀਵਤਿ ਨ ਜੀਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ, ਨਿਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਤ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਿਯਾ, ਯਾਯਂ ਤਂ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ‘‘ਤਿਸ੍ਸੋ ਜੀਵਤਿ, ਫੁਸ੍ਸੋ ਜੀਵਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ¶ ਵਿਸਯਭੂਤਾ ਸਨ੍ਤਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਸਾ ਏਤ੍ਥ ਪਰਮਤ੍ਥਿਯਾ ਪਰਮਤ੍ਥਭੂਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਂ ਨ ਜੀਰਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੭੬).
ਨ ¶ ਸਨ੍ਤਿ ਤਾਣਾਤਿ ਜਰਂ ਉਪਗਤਸ੍ਸ ਤਤੋ ਤਂਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਯਂ ਵਾ ਪਾਪਕਾਰਿਨੋ ਪਾਪਕਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਪੁਞ੍ਞਕਾਰਿਨੋ ਪਿਯਵਿਪ੍ਪਯੋਗਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਦੁਕ੍ਖਂ ਉਭਯੇਸਮ੍ਪਿ ਬਨ੍ਧਨਚ੍ਛੇਦਨਾਦਿਵਸੇਨ ਵਿਤੁਜ੍ਜਮਾਨਂ ਅਨਪ੍ਪਕਂ ਸਰੀਰਦੁਕ੍ਖਂ ਸਮ੍ਮੋਹਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਚ ਹੋਤਿ, ਤਤੋ ਤਾਯਨ੍ਤਾ ਨ ਸਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਤਾਣਂ ਲੇਣਂ ਸਰਣਂ ਭਵਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾ ਨਾਮ ਕੇਚਿ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਭਾਯਤਿ ਏਤਸ੍ਮਾਤਿ ਭਯਂ, ਭਯਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਯਵਤ੍ਥੂ’’ਤਿ. ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚ ਚਿਤ੍ਤੁਤ੍ਰਾਸਲਕ੍ਖਣਂ ਭਯਂ ਗਹਿਤਮੇਵ, ਸਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਨੇਮਿਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਤਮੇਵਾਤਿ. ਪੁਬ੍ਬਚੇਤਨਨ੍ਤਿ ਏਕਾਵਜ੍ਜਨਵੀਥਿਯਂ ਨਾਨਾਵਜ੍ਜਨਵੀਥਿਯਂ ਸਮ੍ਪਵਤ੍ਤਂ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਚੇਤਨਂ. ਅਪਰਚੇਤਨਨ੍ਤਿ ਵਸੀਭਾਵਾਪਾਦਨਵਸੇਨ ਪਰਤੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਚ ਪਵਤ੍ਤਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਚੇਤਨਂ. ਮੁਞ੍ਚਚੇਤਨਨ੍ਤਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਪਠਮਪ੍ਪਨਾਚੇਤਨਂ. ਕੁਸਲਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਜ੍ਝਾਨੇਵ ਲਬ੍ਭਮਾਨਂ ਸੁਖਂ ਝਾਨਸੁਖਂ. ਇਟ੍ਠਪਰਿਯਾਯੋ ਚੇਤ੍ਥ ਸੁਖ-ਸਦ੍ਦੋ. ਝਾਨੇ ਅਪੇਕ੍ਖਾ ਝਾਨਨਿਕਨ੍ਤਿ. ਝਾਨਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਾਦਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੋ ਲੋਭੋ ਝਾਨਸ੍ਸਾਦੋ. ਯੇਨ ਤੇ ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਝਾਨਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਅਹੋ ਸੁਖਂ ਅਹੋ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਸੁਨ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਦੇਵਾ ਸੁਖਬਹੁਲਾ ਤਿਹੇਤੁਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾਵਾਤਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾ ਝਾਨਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁਂ ਭਬ੍ਬਾ, ਨ ਇਤਰੇਤਿ ‘‘ਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵੇਸੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਾਮਾਵਚਰਾ ਚ ਉਪਰਿਦੇਵਾ ਚ ਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਾਤਿ ਏਕਦੇਸਸਰੂਪੇਕਸੇਸੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਮ੍ਪਿ ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਵਾ ਸਙ੍ਗਹੋ ਸਿਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ ਪਤ੍ਥਨਾਪਰਿਕਪ੍ਪਨਾਯ ਵਿਸਯਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਹੋ ਵਤਿਮੇ ਚ…ਪੇ… ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਥੁਲ੍ਲਾਨਿ ਫੁਸਿਤਾਨਿ ਵਿਪ੍ਫੁਰਾਨਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਥੁਲ੍ਲਫੁਸਿਤਕੋ, ਕਾਲੋ, ਦੇਸੋ ਵਾ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਥੁਲ੍ਲਫੁਸਿਤਕੇ.
‘‘ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਯਿਰਾਥ ਸੁਖਾਵਹਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਂ ਵਟ੍ਟਕਥਂ ਕਥੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਲੁਜ੍ਜਨਪਲੁਜ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ ਲੋਕੋ, ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਆਮਸਿਤਬ੍ਬਤੋ ਆਮਿਸਞ੍ਚਾਤਿ ਲੋਕਾਮਿਸਂ. ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਾਮਿਸਂ ਪਨ ਲੋਕੇ ਆਮਿਸਨ੍ਤਿਪਿ ਲੋਕਾਮਿਸਂ. ਪਰਿਯਾਯੇਤਿ ਸਭਾਵਤੋ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਞਾਪੇਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਪਰਿਯਾਯੋ, ਲੇਸੋ, ਕਾਰਣਂ ਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ, ਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਬਾਲਲੋਕੇਹੇਵ ¶ ਆਮਸਿਤਬ੍ਬਭਾਵਤੋ ਪਰਿਯਾਯਾਮਿਸਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਇਧ ਪਰਿ..ਪੇ… ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਵਿਵਟ੍ਟਪਟਿਯੋਗਿਨੋ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ. ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਾਪੇਕ੍ਖਞ੍ਹਿ ਪਹਾਨਂ. ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਸਕਲਵਟ੍ਟਾਪੇਕ੍ਖਪ੍ਪਹਾਨਸ੍ਸਪਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵਾ’’ਤਿ ਸਾਸਙ੍ਕਂ ਵਦਤਿ. ਵੂਪਸਮਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਕਲਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਤਿ, ਅਸਙ੍ਖਤਧਾਤੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਙ੍ਖਾਤ’’ਨ੍ਤਿ.
ਉਪਨੀਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਅਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪. ਕਾਲਯਨ੍ਤਿ ¶ ਖੇਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਕਾਲਾ. ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਾਦਯੋ ਹਿ ਕਾਲਾ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਤਾਯ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਪਿ ਲੋਕਸਙ੍ਕੇਤਮਤ੍ਤਸਿਦ੍ਧਾ ਤਸ੍ਸਾਯੇਵ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਗਤਗਤਾਯ ਅਨਿਵਤ੍ਤਨਤੋ ਤਂ ਤਂ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਖੇਪੇਨ੍ਤਾ ਵਿਨਾਸਯਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਸਯਞ੍ਚ ਤਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਚ੍ਚੇਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਕਾਲੋ ਘਸਤਿ ਭੂਤਾਨਿ, ਸਬ੍ਬਾਨੇਵ ਸਹਤ੍ਤਨਾ’’ਤਿ (ਜਾ. ੧.੨.੧੯੦). ‘‘ਤਰਯਨ੍ਤਿ ਰਤ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਏਤਂ ਭਯਂ ਮਰਣੇ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਤ੍ਤਾ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਮਰਣੂਪਗਮਨਾਯ ਤਰਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਵਯੋਗੁਣਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੋਟ੍ਠਾਸਾ ਗੁਣਾ. ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਹਿ ਚਰਿਮਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਕਲਚਿਤ੍ਤੇ ਵਯਸਮੂਹੇ ਵਯਸਮਞ੍ਞਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਪਠਮਮਜ੍ਝਿਮਪਚ੍ਛਿਮਵਯਾਨਂ ਗੁਣਾ, ਰਾਸਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਆਨਿਸਂਸਟ੍ਠੋ ਗੁਣਟ੍ਠੋ ‘‘ਵਾਕਚਿਰਂ ਨਿਵਾਸੇਸਿਂ, ਦ੍ਵਾਦਸਗੁਣਮੁਪਾਗਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਬੁ. ਵਂ. ੨.੩੦) ਵਿਯ. ‘‘ਤਨ੍ਦਿਗੁਣਾਹਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਦਿਗੁਣਂ ਦਿਗੁਣਂ ਵਦ੍ਧੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਚ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਪਨ ਤਬ੍ਭਾਵਵੁਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥੋ ਗੁਣਟ੍ਠੋ.
‘‘ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਨਾਮਾਨਿ, ਸਗੁਣੇਨ ਮਹੇਸਿਨੋ;
ਗੁਣੇਨ ਨਾਮਮੁਦ੍ਧੇਯ੍ਯਂ, ਅਪਿ ਨਾਮ ਸਹਸ੍ਸਤੋ’’ਤਿ. (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੧੩੧੩; ਉਦਾ. ੫੩; ਪਟਿ. ਮ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧.੭੬) –
ਆਦੀਸੁ ਪਸਂਸਟ੍ਠੋ ਗੁਣਟ੍ਠੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ‘‘ਵਯੋਗੁਣਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਂ ਜਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਅਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ ਕਾਲਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੋ ਏਵ. ਪਠਮਮਜ੍ਝਿਮਵਯਾਤਿ ਪਠਮਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਵਯਸ੍ਸ ਗਤਸ੍ਸ ਅਪੁਨਰਾਵਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਕਤਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਮਰਣਕ੍ਖਣੇ ਪਨ ਤਯੋਪਿ ਵਯਾ ਜਹਨ੍ਤੇਵਾ’’ਤਿ.
ਏਤ੍ਥ ¶ ਚ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਅਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ ਕਾਲਾ’’ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਕਾਲਸ੍ਸ ਅਪਗਮਨਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਪੁਨ ਤਂ ਵਿਸੇਸਤੋਪਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਇਤਰਦ੍ਵਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ‘‘ਵਯੋਗੁਣਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਂ ਜਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਮਜ੍ਝਿਮਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ‘‘ਤਰਯਨ੍ਤਿ ਰਤ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ‘‘ਕਾਲਾਤਿ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਾਦਯੋ ਕਾਲਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਪਠਮਯਾਮ-ਮੁਹੁਤ੍ਤਕਾਲਾਦਿ-ਕਾਲਕੋਟ੍ਠਾਸੋ ਏਵ ਅਣੁਪਭੇਦੋ ਕਾਲਵਿਭਾਗੋ ਗਹਿਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੇਸਨ੍ਤਿ ਇਧ ਦ੍ਵੀਸੁ ਗਾਥਾਸੁ ਪਚ੍ਛਿਮਦ੍ਧੋ. ਸੋ ਹਿ ਇਧ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਧਿਗਤਤ੍ਤਾ ਅਨਨ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤੇ ਚ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਤਿਦਿਸਿਤੋ.
ਅਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਕਤਿਛਿਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੫. ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋਤਿ ¶ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ. ਕਤਿ ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਕਿਤ੍ਤਕੇ ਪਾਪਧਮ੍ਮੇ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ, ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਤਂ ਪਾਪੇਯ੍ਯ. ਸੇਸਪਦੇਸੁਪੀਤਿ ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਦ੍ਵੀਸੁ ਪਦੇਸੁ. ਜਹਨ੍ਤੋ ਕਤਿ ਜਹੇਯ੍ਯ, ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਕਤਿ ਉਤ੍ਤਰਿ ਭਾਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ‘‘ਏਸੇਵ ਨਯੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਤਿਦਿਸਤਿ. ਚਤੁਤ੍ਥਪਦਸ੍ਸ ਪਨ ਅਤ੍ਥੋ ਸਰੂਪੇਨੇਵ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਨ੍ਤਿ ਭਾਵਤ੍ਥਤੋ ਏਕਂ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਰਂ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਤ੍ਥ ਪੁਨਰੁਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਦ੍ਦਪੁਨਰੁਤ੍ਤਿਂ ਵਜ੍ਜਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਸਙ੍ਗਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਯਤੀਤਿ ਸਙ੍ਗਾਤਿਗੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਯਮੇਵਤ੍ਥੋ’’ਤਿ.
ਓਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁ, ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇਨ ਤਞ੍ਚ ਭਜਨ੍ਤੀਤਿ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਕਮ੍ਮਂ ਤਬ੍ਬਿਪਾਕਂ ਸਤ੍ਤੇ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਵਿਪਾਕਂ, ਸਤ੍ਤੇਨ ਦੁਕ੍ਖਂ ਸਂਯੋਜੇਨ੍ਤੀਤਿ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ, ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ-ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ-ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸ-ਕਾਮਰਾਗ-ਪਟਿਘਾ. ਉਦ੍ਧਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਰੂਪਧਾਤੁਯੋ, ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਤਂ ਭਜਨ੍ਤੀਤਿ ਉਦ੍ਧਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਿ, ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਰੂਪਾਰੂਪਰਾਗਮਾਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਾਵਿਜ੍ਜਾ. ਆਰੋਪਿਤਵਚਨਾਨੁਰੂਪੇਨੇਵ ਏਵਮਾਹਾਤਿ ‘‘ਪਞ੍ਚ ਛਿਨ੍ਦੇ ਪਞ੍ਚ ਜਹੇ’’ਤਿ ਏਵਂ ਕਥੇਸਿ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਵਤਾਯ ਸੁਖਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਤਾਯ ਦੇਵਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਵਚਨਾਨੁਰੂਪਤੋ ਏਵ, ਅਥ ਖੋ ਤੇਸੁ ਸਂਯੋਜਨੇਸੁ ¶ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਥ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਨਾਮ ਗਰੂਨਿ ਦੁਚ੍ਛੇਦਾਨਿ ਗਾਲ਼੍ਹਬਨ੍ਧਨਭਾਵਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਪਞ੍ਚ ਛਿਨ੍ਦੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਉਦ੍ਧਮ੍ਭਾਗਿਯਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਪਨ ਲਹੂਨਿ ਸੁਚ੍ਛੇਦਾਨਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਭਾਵਨਾਨਯੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਪਞ੍ਚ ਜਹੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਾਦੇਸੁ ਬਦ੍ਧਪਾਸਸਕੁਣੋ ਵਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਵਿਸੇਸਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨਾਨਂ ਵਿਸੇਸਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਭਾਵਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਵਿਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤੋ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ ਚ. ਸਂਸਾਰਪਙ੍ਕੇ ਸਞ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ ਰਾਗੋ ਏਵ ਸਙ੍ਗੋ ‘‘ਰਾਗਸਙ੍ਗੋ’’. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਰਾਗ-ਮੋਹ-ਦਿਟ੍ਠਿ-ਤਬ੍ਭਾਗਿਯਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ-ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸ-ਕਾਮਰਾਗਾਵਿਜ੍ਜਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਓਘਾ ਏਵ, ਇਤਰੇ ਤਦੇਕਟ੍ਠਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਸਂਯੋਜਨਪ੍ਪਹਾਨਸਙ੍ਗਾਤਿਕ੍ਕਮੇਹਿ ਓਘਤਰਣਂ ਕਥੇਸਿ. ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਨਿ ਕਥਿਤਾਨਿ ‘‘ਭਾਵਯੇ’’ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਾਯ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ.
ਕਤਿਛਿਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਜਾਗਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੬. ਜਾਗਰਤਨ੍ਤਿ ¶ ਅਨਾਦਰੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਜਾਗਰਨ੍ਤੇਸੂ’’ਤਿ. ‘‘ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਗਾਥਾਯਂ ਪਨਾ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ‘‘ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਪੁਚ੍ਛਾਗਾਥਾਯ ਪਨ ਅਤ੍ਥੋ ਇਮਿਨਾਵ ਨਯੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਞ੍ਚ ਜਾਗਰਤਂ ਸੁਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਂ ‘‘ਜਾਗਰਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਸਾਮਿਵਸੇਨ ਪਰਿਣਾਮੇਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਜਾਗਰਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਪਞ੍ਚਸੁ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਜਾਗਰਨ੍ਤੇਸੂ’’ਤਿ, ਜਾਗਰਨ੍ਤੇਸੁ ਬਦ੍ਧਾਭਾਵੇਨ ਸਕਿਚ੍ਚਪ੍ਪਸੁਤਤਾਯ ਸਕਿਚ੍ਚਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੋਤ੍ਤਂਵ ਸੁਤ੍ਤਾ ਪਮਾਦਨਿਦ੍ਦਾਭਾਵਤੋ. ਤਮੇਵ ਸੁਤ੍ਤਭਾਵਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਕਥਾਯ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਮਜ੍ਜਤਿ, ਪਮਾਦੋ ਵਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪਮਾਦੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਪਮਾਦਤਾ, ਤਾਯ, ਪਮਤ੍ਤਭਾਵੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਏਵਂ ¶ ਗਾਥਾਯ ਪਠਮਸ੍ਸ ਪਾਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤੁਂ ‘‘ਏਵਂ ਸੁਤ੍ਤੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਸੁਪਨਕਿਰਿਯਾਵਸੇਨ ਸਨੀਵਰਣਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਰਾਗਰਜਾਦਯੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਪਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨੀਵਰਣੇਹੇਵ ਕਿਲੇਸਰਜਂ ਆਦਿਯਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਪੁਰਿਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪੁਰਿਮਾਨਂ ਪਚ੍ਛਿਮਾਨਂ ਅਪਰਾਪਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਹੇਤ੍ਥ ਆਦਿਯਨਂ. ਪਞ੍ਚਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਪਰਿਸੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਮਗ੍ਗਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇਹਿ ਸਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਸਕਲਸਂਕਿਲੇਸਤੋ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤਿ. ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮੇਵ ਹਿ ਅਨਞ੍ਞਾਤਞ੍ਞਸ੍ਸਾਮੀਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਨਿ, ਇਤਰਾਨਿ ਚ ਅਨ੍ਵਯਾਨੀਤਿ.
ਜਾਗਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੭. ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਦਿਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੭. ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਵਤ੍ਤਿਤਦੁਭਯਹੇਤੁਵਿਭਾਗਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਪਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘‘ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ. ਚਤ੍ਤਾਰਿਪਿ ਹਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਨ੍ਤੋਗਧਾਨਿ. ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾਤਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਭਿਸਮਯਾਦਿਵਸੇਨ ਅਨਭਿਸਮਿਤਾ. ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਵਾਦੇਸੂਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਸਞ੍ਞਿਤੇਸੁ ਵਾਦੇਸੁ. ਦਿਟ੍ਠਿਗਤੇਹਿ ਤੇ ਪਵਤ੍ਤਿਤਾ. ਇਤੋ ਪਰੇਸਨ੍ਤਿ ਇਤੋ ਸਾਸਨਿਕੇਹਿ ਪਰੇਸਂ ਅਞ੍ਞੇਸਂ. ਧਮ੍ਮਤਾਯਾਤਿ ਸਭਾਵੇਨ, ਸਯਮੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਵਾਦਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ. ਪਰੇਨਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੇਨ. ਨੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਵਾਦਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨੇ ਉਯ੍ਯੋਜੀਯਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਬੁਜ੍ਝਿਤੁਨ੍ਤਿ ¶ ਪਮਾਦਨਿਦ੍ਦਾਯ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਿਤੁਂ. ਪਟਿਪਦਾ ਯਥਾਦੇਸਿਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਥਿਤਤਾਯ, ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਿਤੁਂ ਯੋਨਿਸੋ ਪਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਭਦ੍ਦਿਕਾ.
ਹੇਤੁਨਾਤਿ ਞਾਯੇਨ. ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਾਨਂ ਸਮ੍ਬੋਧਯੁਤ੍ਤਿਯਾ. ਹਤ੍ਥਤਲੇ ਆਮਲਕਂ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਂ ਞੇਯ੍ਯਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ, ਤੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾਭਿਸਮ੍ਬੋਧੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧੋ. ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਪਰੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਤਾਯ ਵਿਸੁਂ ਸਯਮ੍ਭੁਞਾਣੇਨ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਬੁਦ੍ਧਵਾਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ. ਪਰੋਪਦੇਸੇਨ ਚਤੁਸਚ੍ਚਂ ਬੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਬੁਦ੍ਧੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੋ ਸਯਮ੍ਭੁਤਾਯ ਅਭਾਵਤੋ ਕੇਵਲਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸੁਤੇਨ ਸੁਤਮਯਞਾਣੇਨ ਖਨ੍ਧਾਦਿਭੇਦਂ ਞੇਯ੍ਯਂ ਬੁਦ੍ਧਵਾਤਿ ਸੁਤਬੁਦ੍ਧੋ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇ ¶ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਾ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਮਹਾਸਾਵਕਾਪਿ ਪਕਤਿਸਾਵਕਾਪਿ ਵੀਤਰਾਗਾ ਅਵਸੇਸਾ ਖੀਣਾਸਵਾ. ਤਯੋਪਿ ਪੁਰਿਮਾ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ. ਸਨ੍ਨਿਵਸਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਸਨ੍ਨਿਵਾਸੋ, ਚਰਿਤਂ. ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਨਿਵਾਸੋ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿਵਾਸੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ. ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਿਭੇਦੇ ਵਿਸਮੇ. ਸਤਿਸਮ੍ਮੋਸੇਨ ਵਿਸਮੇ ਵਾ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ. ਸੋ ਹਿ ਵਿਸਮਯੋਗਤੋ ਵਿਸਮੋ. ਰਾਗਵਿਸਮਾਦਿਕੇ ਵਿਸਮੇ ਵਾ ਕਿਲੇਸਜਾਤੇ. ਤਂ ਵਿਸਮਂ ਪਹਾਯ ਤਂ ਵਿਸਮਂ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਸਮਂ ਸਦਿਸਂ ਯੁਤ੍ਤਰੂਪਂ, ਪੁਰਿਮਕੇਹਿ ਵਾ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਸਮਂ ਸਦਿਸਂ ਚਰਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ.
ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਦਿਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੮. ਸੁਸਮ੍ਮੁਟ੍ਠਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੮. ਸੁਸਮ੍ਮੁਟ੍ਠਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਤਿਵਿਯ ਸਮ੍ਮੁਟ੍ਠਾ. ਸਤ੍ਤ ਸੇਕ੍ਖਾ ਹਿ ਸੁਸਮ੍ਮੁਸਿਤਾ ਵਿਨਟ੍ਠਾ. ਕਥਂ ਪਨ ਤੇ ਅਨਧਿਗਤਾ ਨਟ੍ਠਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਧਿਗਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਗਤੋ ਅਸ੍ਸ. ਸੋ ਵਦਨ੍ਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਸੇਸਨ੍ਤਿ ‘‘ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪੁਰਿਮਸਦਿਸਮੇਵਾਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਮੇਵ.
ਸੁਸਮ੍ਮੁਟ੍ਠਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੯. ਮਾਨਕਾਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੯. ਸੇਯ੍ਯਾਦਿਭੇਦਂ ਮਾਨਂ ਅਪ੍ਪਹਾਯ ਤਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ਕਾਮੇਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਾਨਂ ਕਾਮੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਦਮਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਤੇਨਾਤਿ ਦਮੋ, ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਦਿਕੋ ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਿਕੋ ਦਮੋ. ਮਨਚ੍ਛਟ੍ਠਾਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਦਮੇਤੀਤਿ ਦਮੋ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰੋ. ਕਿਲੇਸੇ ਦਮੇਤਿ ਪਜਹਤੀਤਿ ਦਮੋ, ਪਞ੍ਞਾ. ਉਪਵਸਨਵਸੇਨ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦਿਂ ਦਮੇਤੀਤਿ ਦਮੋ, ਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਂ. ਕੋਧੂਪਨਾਹਮਕ੍ਖਮਾਨਾਦਿਕੇ ¶ ਦਮੇਤਿ ਵਿਨੇਤੀਤਿ ਦਮੋ, ਅਧਿਵਾਸਨਖਨ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਦਮੋ’’ਤਿ ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਿਕਧਮ੍ਮਾਨਂ ਏਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ¶ . ‘‘ਨ ਮੋਨਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਚ ਪਾਠੋ. ਅਸਮਾਹਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮਾਧਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਜੋਤਿਤੋ.
ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਪਾਰਤਰਣਸ੍ਸ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਮੋਨਨ੍ਤਿ ਚਤੁਮਗ੍ਗਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਤਂ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਜਾਨਾਤਿ ਅਸਮ੍ਮੋਹਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਚ੍ਚੁ ਧੀਯਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਂ, ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ਮਰਣਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ. ਤਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸੇਵ. ਪਾਰਂ ਪਰਤੀਰਭੂਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਤਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਰਣਂ ਨਾਮ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਬ੍ਯਾਪਾਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਪਟਿਵੇਧਤਰਣਂ ਨਾਮ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਨ ਤਰੇਯ੍ਯ ਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯ ਨ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯ ਵਾ’’ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਪਾਠੋ ਯੁਤ੍ਤੋ. ਅਞ੍ਞਥਾ ‘‘ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਂ ਵਿਰੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯ. ਏਕੋ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋਤਿ ਏਕਾਕੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਕਾਮਂ ਹੇਟ੍ਠਿਮਮਗ੍ਗੇਹਿਪਿ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਮਾਨਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਨਵਵਿਧਮਾਨਂ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਪੁਬ੍ਬਕੋ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧੀਹੀ’’ਤਿ, ਨ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਮਤ੍ਤੇਨ ਸਮਾਧਿਮਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਵਾਕ੍ਯਪਰਿਸਮਾਪਨਸ੍ਸ ਅਯੁਜ੍ਜਨਤੋ. ਨ ਹਿ ਅਪ੍ਪਨਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਜ੍ਝਾਨਂ ਅਤ੍ਥਿ. ‘‘ਸੁਚੇਤਸੋ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਞਾਣਸਹਿਤਤਾਯ ਲਕ੍ਖਣਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਞਾਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਸੁਚੇਤਸੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਞ੍ਞਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਬ੍ਬਧਿ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਭਵਾਦੀਸੁ ਵਿਸਂਸਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਾਦੀਸੁ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਟਿਵੇਧੋ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਪਟਿਵੇਧੇਨ ਵਿਨਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤੇਭੂਮਕ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.
ਮਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਚਰਣਤੋ ਮਾਨੋ ਨਾਮਾਯਂ ਸੀਲਭੇਦਨੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਮਾਨਸ੍ਸ ਸੀਲਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵਤੋ. ਇਮਿਨਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਪ੍ਪਹਾਨਕਿਤ੍ਤਨੇਨ. ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ ਕਥਿਤਾ ਸਰੂਪਤੋ ਏਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਸੁ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵਿਸੇਸਿਤਚਿਤ੍ਤੇਨ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ. ਇਮਿਨਾਤਿ ‘‘ਸੁਚੇਤਸੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਦੇਨ. ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਸੀਲਾਦੀਨਿਪਿ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਸਮ੍ਭਵੇ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰੇ ਚ ਵਿਸੇਸਨਵਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਤਾਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਧਿਸੀਲਞ੍ਚ ਨਾਮ ਸੀਲੇ ਸਤਿ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਂ ਵਤ੍ਵਾ ਤਦੁਭਯਂ ¶ ਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਠਮਨਯੋ ਸਙ੍ਕਰਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੋਤਿ ਅਸਙ੍ਕਰਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ¶ ਦੁਤਿਯਨਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ‘‘ਸਮਾਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਪਾਦਕਭਾਵਂ ਅਨੁਪਗਤਾਪਿ ਤਦਤ੍ਥਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਾਦਿਵਸੇਨ ਸਮਾਪਨ੍ਨਾਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਪੁਰਿਮਨਯਤੋ ਵਿਸੇਸੋ. ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਯ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਨਯਤੋ ਵਿਸੇਸੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸਾ ਅਨੁਦ੍ਧਟਾ. ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਸਰੂਪਤੋ ਚ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਸਕਲਸਾਸਨਨ੍ਤਿ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹਂ ਸਕਲਸਾਸਨਂ ਕਥਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ.
ਮਾਨਕਾਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੦. ਅਰਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੦. ਸਨ੍ਤਕਿਲੇਸਾਨਨ੍ਤਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤਕਿਲੇਸਪਰਿਲ਼ਾਹਾਨਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣਸਮ੍ਭਵਂ ਤਤੋ ਏਵ ਭਯਸਨ੍ਤਞ੍ਚ ਉਪਾਦਾਯ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ‘‘ਸਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਵਾ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਨ੍ਤੋ ਹਵੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਸੇਟ੍ਠਚਾਰੀਨਨ੍ਤਿ ਸੇਟ੍ਠਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਾਨਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਂ ਵਸਤਿ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਹ ‘‘ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਂ ਵਸਨ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਰਿਯਾਨਂ ਪਨ ਮੁਖਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਸੀਦਨੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ. ਮੂਲਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਪਾਰਿਹਾਰਿਯਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ. ਵਿਸਭਾਗਸਨ੍ਤਤੀਤਿ ਨਾਨਾਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਤਿ. ਸਾ ਹਿ ਵਿਕ੍ਖੇਪਬ੍ਯਾਕੁਲਤਾਯ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ ਸਮਾਹਿਤਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਤਿਯਾ ਵਿਸਭਾਗਸਨ੍ਤਤਿ. ਓਕ੍ਕਮਤੀਤਿ ਸਮਾਧਿਸਭਾਗਾ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਤਿ ਸਮਥਵੀਥਿਂ ਅਨੁਪਵਿਸਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸੀਦਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨਿਰਤਂ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ, ਤਂ ਪਸਨ੍ਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਲੋਹਿਤਂ ਪਸੀਦਤੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਕਾਲੁਸ੍ਸਿਯਸ੍ਸਾਭਾਵਤੋ ਲੋਹਿਤਂ ਅਨਾਵਿਲਂ ਹੋਤਿ. ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕਾਰਣਸ੍ਸ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਭਾਵਤੋ. ਤਾਲਫਲਮੁਖਸ੍ਸ ਵਿਯ ਮੁਖਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣੋ ਹੋਤੀਤਿ ਮੁਖ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਪਮੁਤ੍ਤਪਦੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਚਸ੍ਸ ਪਮੁਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ ਤਾਲਫਲਮੁਖਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਸਮ੍ਪਦਾਸਦਿਸਤ੍ਤਾ. ਤਿਭੂਮਕੋ ਏਵ ਤੇਭੂਮਕੋ.
ਅਤੀਤਂ ਨਾਨੁਸੋਚਨ੍ਤਿ ਅਤੀਤਂ ਪਚ੍ਚਯਲਾਭਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨ ਸੋਚਨ੍ਤਿ ਨ ਅਨੁਤ੍ਥੁਨਨ੍ਤਿ. ਜਪ੍ਪਨਤਣ੍ਹਾਯ ਵਸੇਨ ਨ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ¶ . ਯੇਨ ਕੇਨਚੀਤਿ ਇਤਰੀਤਰੇਨ. ਤਙ੍ਖਣੇ ਲਦ੍ਧੇਨਾਤਿ ਸਨ੍ਨਿਧਿਕਾਰਪਰਿਭੋਗਾਭਾਵਮਾਹ. ਤਿਵਿਧੇਨਪਿ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਤਿਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਹੇਤੁਨਾ, ਤਿਲਕ੍ਖਣਸਨ੍ਤੋਸਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਵਿਨਾਸਨ੍ਤਿ ਵਿਨਾਸਨਹੇਤੁਂ. ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਏਤੇਹੀਤਿ ਵਿਨਾਸੋ, ਲੋਭਦੋਸਾ ਤਦੇਕਟ੍ਠਾ ਚ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾ ¶ . ਅਰੂਪਕਾਯਸ੍ਸ ਵਿਯ ਰੂਪਕਾਯਸ੍ਸਪਿ ਵਿਸੇਸਤੋ ਸੁਕ੍ਖਭਾਵਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਤੇਨ ਕਾਰਣਦ੍ਵਯੇਨਾ’’ਤਿ. ਲੁਤੋਤਿ ਲੂਨੋ.
ਅਰਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਨਲ਼ਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਨਨ੍ਦਨਵਗ੍ਗੋ
੧. ਨਨ੍ਦਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੧. ‘‘ਤਤ੍ਰ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਨ ਤਥਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਂ ਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾ, ਯਥਾ ‘‘ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਤਿ ਆਹ ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਪਰਿਸਜੇਟ੍ਠਕੇਤਿ ਪਰਿਸਾਯ ਜੇਟ੍ਠਕੇ, ਯੇ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਸਨਾਯ ਵਿਸੇਸਤੋ ਭਾਜਨਭੂਤਾ. ਪਰਿਸਜੇਟ੍ਠਕੇ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਚਤੁਪਰਿਸਜੇਟ੍ਠਕੇ ਭਿਕ੍ਖੂ. ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਹਿ ਪਰਿਸਾਨਂ ਜੇਟ੍ਠਾ ਭਿਕ੍ਖੁਪਰਿਸਾ ਪਠਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਆਮਨ੍ਤੇਸੀਤਿ ਸਮ੍ਬੋਧੇਸਿ, ਸਮ੍ਬੋਧਨਞ੍ਚ ਜਾਨਾਪਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਜਾਨਾਪੇਸੀ’’ਤਿ. ਭਦਨ੍ਤੇਤਿ ਗਰੁਗਾਰਵਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਵਵਚਨਮੇਤਂ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਭਦਨ੍ਤੇਤਿ ਭਦ੍ਦਂ ਤਵ ਹੋਤੁ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਟ੍ਠਾਨਪਰਿਯੋਸਾਨਤ੍ਤਾ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਸਨ੍ਤਤਾਵਹਤ੍ਤਾ. ਭਗਵਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭਗਵਤੋਤਿ ਸਾਮਿਵਚਨਂ ਆਮਨ੍ਤਨਮੇਵ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਅਤ੍ਥਪਦਂ ਅਪੇਕ੍ਖਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ ‘‘ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਂ ਪਤਿਅਸ੍ਸੋਸੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਤੋਤਿ ਪਨ ਇਦਂ ਪਤਿਸ੍ਸਵਨਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨ ਸਮ੍ਪਦਾਨਵਚਨਂ ਯਥਾ ‘‘ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਾਤੀ’’ਤਿ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਨਿਦਾਨਵਗ੍ਗਸ੍ਸ ਆਦਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ.
ਤਾਵਤਿਂਸਕਾਯੋਤਿ ਤਾਵਤਿਂਸਸਞ੍ਞਿਤੋ ਦੇਵਨਿਕਾਯੋ. ਦੁਤਿਯਦੇਵਲੋਕੋਤਿ ਛਸੁ ਕਾਮਲੋਕੇਸੁ ਦੁਤਿਯੋ ਦੇਵਲੋਕੋ. ਤੇਤ੍ਤਿਂਸ ਜਨਾ ਸਹਪੁਞ੍ਞਕਾਰਿਨੋ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਤਂਸਹਚਰਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਤਾਵਤਿਂਸਂ ¶ , ਤਨ੍ਨਿਵਾਸਿਨੋਪਿ ਤਾਵਤਿਂਸਨਾਮਕਾ ਸਹਚਰਣਞਾਯੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਘੇਨ ਮਾਣਵੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਕੇਚਿਵਾਦੋ ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀਤਿ ਤਂ ਅਰੋਚੇਨ੍ਤੇਨ ‘‘ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਹਿ ਨਿਦ੍ਦੋਸਂ ਪਦਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਨਾਮਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥਨਿਰਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹਸਮਞ੍ਞਾ ਏਵ.
ਤਂ ਵਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਉਪਵਨਂ. ਪਵਿਟ੍ਠੇ ਪਵਿਟ੍ਠੇ ਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਤ੍ਤੇਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਨ੍ਦਯਤਿ, ਪਗੇਵ ¶ ਅਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਤ੍ਤੇਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਞ੍ਚਸੁ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਵੇਸਿਤਾਨਨ੍ਤਿ ਪਕੋਟ੍ਠਵਾਰੇਨ ਪਵੇਸਿਤਾਨਮ੍ਪੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਚਵਨਕਾਲੇਯੇਵ ਥੋਕਂ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਵਿਕਾਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਚਵਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਹਿਮਪਿਣ੍ਡੋ ਵਿਯ ਵਿਲੀਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯੇ ਪਨ ਅਦਿਸ੍ਸਮਾਨਵਿਕਾਰਾ ਸਹਸਾ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਦੀਪਸਿਖਾ ਵਿਯ ਵਿਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਨਨ੍ਦਯਤਿ ਪਕਤਿਯਾ ਸੋਮਨਸ੍ਸਿਤਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਤਞ੍ਚ. ਨਨ੍ਦਨੇਤਿ ਏਵਂਅਨ੍ਵਤ੍ਥਨਾਮਕੇ ਉਯ੍ਯਾਨੇ. ਪਰਿਵੁਤਾਤਿ ‘‘ਦੇਵਤਾ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਹਿ ਸੋ.
ਦਿਵਿ ਭਵਤ੍ਤਾ ਦਿਬ੍ਬਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੇਵਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਹੀ’’ਤਿ. ਕਾਮੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਕਾਮਬਨ੍ਧਨੇਹਿ, ਤਥਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਸਂਕਿਣ੍ਣਸਭਾਵਤਾਯ ਕਾਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹਿ. ਉਪੇਤਾਤਿ ਉਪਗਤਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ. ਪਰਿਚਾਰਯਮਾਨਾਤਿ ਪਰਿਰਮਮਾਨਾ. ਇਦਞ੍ਹਿ ਪਦਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਾਮਗੁਣੇਹੀ’’ਤਿ ਕਤ੍ਤਰਿ ਕਰਣਵਚਨਂ, ਪੁਰਿਮਾਨਿ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਸਹਯੋਗੇ. ਰਮਮਾਨਾ ਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਰਮਮਾਨਾ’’ਤਿ. ਪਰਿਚਾਰਯਮਾਨਾਤਿ ਵਾ ਪਰਿਤੋ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਚਾਰਯਮਾਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਸਞ੍ਚਾਰਯਮਾਨਾ’’ਤਿ. ਪਠਮਨਯੇ ਹਿ ਅਨੁਭਵਨਤ੍ਥੋ ਪਰਿਚਰਣਸਦ੍ਦੋ, ਦੁਤਿਯਨਯੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥੋ. ਸੋ ਪਨਾਤਿ ‘‘ਤਾਯਂ ਵੇਲਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਕਾਲੋ. ਅਧੁਨਾਤਿ ਸਮ੍ਪਤਿ. ਸੋ ਵਿਚਰੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਕਾਮਗੁਣੇਹੀਤਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਕਰਣਵਚਨਂ. ਓਵੁਤੋਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਨ ਞਾਯਤਿ, ਏਵਂ ਪਿਹਿਤਚਿਤ੍ਤੋ. ਨਿਵੁਤੋ ਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧੋਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਲੋਕਾਭਿਭੂਤੋ’’ਤਿ. ਆਸਭਿਨ੍ਤਿ ਸੇਟ੍ਠਂ ‘‘ਅਗ੍ਗੋਹਮਸ੍ਮਿ ਲੋਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੧; ਮ. ਨਿ. ੩.੨੦੭) ਭਾਸਨ੍ਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਵਿਯ.
ਕੇਵਲਂ ¶ ਦਸ੍ਸਨਂ ਕਿਮਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਯੇ…ਪੇ… ਵਸੇਨਾ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਨ੍ਦਨਵਨੇ ਅਵਟ੍ਠਿਤਕਾਮਭਾਗਾਨੁਭਵਨਵਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਰਦੇਵਾਨਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਸਭੂਤਦੇਵਤਾਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੇਵਪੁਰਿਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਪ੍ਪਕਂ ਅਧਿਕਂ ਊਨਂ ਵਾ ਗਣਨੂਪਗਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਦਸਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਤੇਤ੍ਤਿਂਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਅਯਂ ਰੁਲ਼੍ਹੀ. ਪਰਿਵਾਰਸਙ੍ਖਾਤੇਨ, ਨ ਕਿਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੀਲਾਚਾਰਾਦਿਗੁਣਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਾ ਹਿ ਕਿਤ੍ਤਿ. ‘‘ਤਾਵਤਿਂਸਾ ਦੇਵਾ ਦੀਘਾਯੁਕਾ ਵਣ੍ਣਵਨ੍ਤੋ ਸੁਖਬਹੁਲਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਵਚਨੇਨ ਯਸੇ ਇਚ੍ਛਿਤੇ ਅਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾਵ ‘‘ਯਸੇਨ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ.
ਅਰਿਯਸਾਵਿਕਾਤਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ. ‘‘ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੀ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾਤਿ ਯਥਾ ਤ੍ਵਂ ਅਨ੍ਧਬਾਲੇ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਧਮ੍ਮਸਭਾਵੋ ਏਵਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਵਤਾਯ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ. ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਸੁਖਂ ਨਾਮ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇਵ. ਕਾਮਾ ਹਿ ਦੁਕ੍ਖਾ ਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ¶ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਤਸ੍ਸਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ. ਕਾਮਂ ਚਤੁਤ੍ਥਭੂਮਕਾਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਏਵ, ਤੇ ਪਨ ਸਮ੍ਮਸਨੂਪਗਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇਭੂਮਕਗ੍ਗਹਣਂ ਸਮ੍ਮਸਨਯੋਗ੍ਗੇਨ. ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਪਚ੍ਚਯਸਮਵਾਯੇਨ ਭਵਿਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ. ਏਤੇਨ ਨੇਸਂ ਭਾਵਭਾਗੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਅਭਾਵਤ੍ਥੇਨਾਤਿ ਸਰਸਨਿਰੋਧਭੂਤੇਨ ਵਿਦ੍ਧਂਸਨਭਾਵੇਨ.
ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਅਦ੍ਧੁਵਾ, ਤਤੋ ਏਵ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਇਮੇ ਸੁਖਾ’’ਤਿ ਵਾ ਨ ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾ. ਉਪ੍ਪਾਦਵਯਸਭਾਵਾਤਿ ਖਣੇ ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਨਿਰੁਜ੍ਝਨਸਭਾਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਪ੍ਪ…ਪੇ… ਵੇਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਪੁਰਿਮਸ੍ਸ ਵਾ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਕਾਰਣਵੇਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਦਨਨ੍ਤਰਾਤਿ ਤੇਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦਵਯਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ. ਵੇਮਜ੍ਝਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਠਿਤਿਕ੍ਖਣਂ ਵਦਤਿ. ਯੇ ਪਨ ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਠਿਤਿ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਤਂ ਮਿਚ੍ਛਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਾਵਤ੍ਥਾਯ ਭਿਨ੍ਨਾ ਭਙ੍ਗਾਵਤ੍ਥਾ ਇਚ੍ਛਿਤਾ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਞ੍ਞਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਞ੍ਞਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਵਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਭਙ੍ਗਾਭਿਮੁਖਾਵਤ੍ਥਾ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ, ਸਾਵ ਠਿਤਿਕ੍ਖਣੋ. ਨ ਹਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਭਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਨ੍ਤਿ. ਵੂਪਸਮਸਙ੍ਖਾਤਨ੍ਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਵੂਪਸਮਸਙ੍ਖਾਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇਵ ਸੁਖਂ, ਨ ਤਯਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ ਕਾਮਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.
ਨਨ੍ਦਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਨਨ੍ਦਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੨. ਨਨ੍ਦਤੀਤਿ ¶ ਏਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਨਂ ਸਪ੍ਪੀਤਿਕਕਾਮਤਣ੍ਹਾਕਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਤੁਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਮਪਰਿਤੋਸੇਨ ਹਟ੍ਠਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਤ੍ਤਿਮਾਤਿ ਪੁਤ੍ਤਵਾ. ਪਹੂਤੇ ਚਾਯਂ ਮਾ-ਸਦ੍ਦੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਬਹੁਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਬਹੁਪੁਤ੍ਤਤਾਗਹਣੇਨ ਇਦਂ ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਪੂਰੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪਦਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਧਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਇਤਿ ਆਹਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ, ਏਵਂਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਗੋਸਾਮਿਕੋਤਿ ਗੋਮਾ. ਇਧਾਪਿ ਪਹੂਤੇ ਮਾ-ਸਦ੍ਦੋ. ਗੋਰਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਗੋਰਸੇਹਿ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ. ਉਪਧੀਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਬਹੁਵਚਨਂ. ਹੀਤਿ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਨਨ੍ਦਯਨ੍ਤਿ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਜਨਯਨ੍ਤੀਤਿ ਨਨ੍ਦਨਾ. ਕਾਮਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਕਾਮਾ ‘‘ਉਪਧੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਪਨ ਦੇਵਤਾਯ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਵਸੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਖਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ’’ਤਿ. ਕਿਲੇਸਵਤ੍ਥੁਹੇਤੁਕਤ੍ਤਾ ਸੇਸਪਦਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖਂ ਕਿਲੇਸਹੇਤੁਕਂ, ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਨ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾ ਅਪਾਯੂਪਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਕਿਲੇਸਾਪਿ ਅਪਾਯਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ’’ਤਿ. ਉਪਸਂਹਰਮਾਨਾਤਿ ਉਪਨੇਨ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਾ. ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਕੋਪਿ ਦੁਲ੍ਲਭਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਤਾਯ ¶ ਦੁਕ੍ਖਬਹੁਲੋ ਪੇਤੋ ਵਿਯਾਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਪੇਤੋ. ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਕੋਪਿ ਵੁਤ੍ਤਰੂਪੋ ਅਨਤ੍ਥਪਾਤਿਤੋ ਪਰੇਹਿ ਹਿਂਸਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਨੇਰਯਿਕੋ ਵਿਯਾਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਨੇਰਯਿਕੋ.
ਫਲੇਨ ਰੁਕ੍ਖਤੋ ਫਲਂ ਪਾਤੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ. ਤਥੇਵ ਨਵਹਾਕਾਰੇਹੀਤਿ ਯਥਾ ਤੀਸੁ ਕਾਲੇਸੁ ਨਾਸਮਰਣਭੇਦਨਵਸੇਨ ਪੁਤ੍ਤਿਮਾ ਪੁਤ੍ਤਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਤਥੇਵ ਗੋਮਾ ਗੋਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸੋਚਤਿ ਨਵਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ. ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੋਪਧੀਪਿ ਨਰਂ ਸੋਚੇਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਅਨੁਗਿਜ੍ਝਤਿ ਤਸ੍ਸ. ਕਾਮਯਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਜਾਤਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ. ਜਨ੍ਤੁਨੋਤਿ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ ਚੇ ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਚੇ. ਸਲ੍ਲਵਿਦ੍ਧੋਵਾਤਿ ਸਲ੍ਲੇਨ ਵਿਦ੍ਧੋ ਵਿਯ. ਰੁਪ੍ਪਤੀਤਿ ਵਿਕਾਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਸੋਚਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਰਸ੍ਸ ਸੋਚਨਾ ਸੋਕਘਟ੍ਟਨਪਚ੍ਚਯੋ. ਉਪਧਯੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਕਾਮਂ ਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੂਪਧਯੋ ਤਾਵ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥੇਵ ਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮੇਨ ਨਿਰੋਧਿਤਤ੍ਤਾ, ਖਨ੍ਧੂਪਧਯੋ ਪਨ ਕਥਨ੍ਤਿ? ਤੇਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਕਾਲੇਪਿ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭੂਤਾ ਨ ਸਨ੍ਤੇਵ, ਅਯਞ੍ਚ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਕਾਲੇ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੋ ਨਿਰੁਪਧਿ ਮਹਾਖੀਣਾਸਵੋ’’ਤਿ.
ਨਨ੍ਦਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਨਤ੍ਥਿਪੁਤ੍ਤਸਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੩. ਪੁਤ੍ਤਪੇਮਂ ¶ ਪੁਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਿਤਂ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਤ੍ਤਪੇਮਸਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਗੋਸਮਿਤਨ੍ਤਿ ਗੋਹਿ ਸਮਂ ਕਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਗੋਹਿ ਸਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਸਮਾਤਿ ਸੂਰਿਯਸਮਾ. ਅਵਯਵਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਚੇਤਂ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਅਵਯਵੋ ਚੇਤ੍ਥ ਆਭਾ ਏਵਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ ‘‘ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਆਭਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੂਰਿਯਾਭਾਯ ਸਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਮਹੋਘਭਾਵੇਨ ਸਰਨ੍ਤਿ ਸਵਨ੍ਤੀਤਿ ਸਰਾ, ਮਹਨ੍ਤਾ ਜਲਾਸਯਾ. ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਸਮੁਦ੍ਦਪਰਮਾ ਓਰਿਮਜਨੇਹਿ ਅਦਿਟ੍ਠਪਰਤੀਰਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ.
ਨਤ੍ਥਿ ਅਤ੍ਤਸਮਂ ਪੇਮਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਪਠਮਗਾਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਤ੍ਤਪੇਮੇਨ ਸਮਂ ਪੇਮਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ. ਅਨੁਦਕਕਨ੍ਤਾਰੇ ਘਮ੍ਮਸਨ੍ਤਾਪਂ ਅਸਹਨ੍ਤਿਯਾ ਅਙ੍ਕੇ ਠਪਿਤਪੁਤ੍ਤਕਂ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਂ ਭੂਮਿਯਂ ਨਿਪਜ੍ਜਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਠਤ੍ਵਾ ਮਤਇਤ੍ਥਿਵਤ੍ਥੁਨਾ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਮਾਤਾਪਿਤਾਦਯੋ ਹਿ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾਪਿ ਪੁਤ੍ਤਧੀਤਾਦਯੋ’’ਤਿ. ਤਥਾ ਚਾਹ –
‘‘ਸਬ੍ਬਾ ਦਿਸਾ ਅਨੁਪਰਿਗਮ੍ਮ ਚੇਤਸਾ,
ਨੇਵਜ੍ਝਗਾ ਪਿਯਤਰਮਤ੍ਤਨਾ ਕ੍ਵਚਿ;
ਏਵਂ ¶ ਪਿਯੋ ਪੁਥੁ ਅਤ੍ਤਾ ਪਰੇਸਂ,
ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਹਿਂਸੇ ਪਰਮਤ੍ਤਕਾਮੋ’’ਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੧੯; ਉਦਾ. ੪੧; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੧੧੩);
ਧਞ੍ਞੇਨ ਸਮਂ ਧਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਤਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਾ ਆਹਾਰੂਪਜੀਵੀਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਜੀਵਿਤਵੁਤ੍ਤਿ. ਤਥਾਰੂਪੇ ਕਾਲੇਤਿ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਕਾਲੇ. ਏਕਦੇਸਂਯੇਵ ਓਭਾਸਨ੍ਤੀਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਚਤੂਸੁ ਮਹਾਦੀਪੇਸੁ ਓਭਾਸਂ ਫਰਿਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਸੂਰਿਯਸ੍ਸਪਿ, ਪਗੇਵ ਇਤਰੇਸਂ. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਦਯਬ੍ਬਯਸ੍ਸ ਞਾਣਾਨੁਭਾਵੇਨ ਸਕਲਜਾਤਿਖੇਤ੍ਤਂ ਏਕਾਲੋਕਂ ਅਹੋਸੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਞਾ…ਪੇ… ਸਕ੍ਕੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਮਂ ਵਿਧਮਤੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਞਾਣਾਦਯੋ ਪਞ੍ਞਾ ਯਤ੍ਥ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤਮਨਵਸੇਸਂ ਬ੍ਯਾਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ‘‘ਵੁਟ੍ਠਿਯਾ ਪਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯ ਯਾਵ ਆਭਸ੍ਸਰਭਵਨਾ’’ਤਿ ਪਚੁਰਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਨਤ੍ਥਿਪੁਤ੍ਤਸਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਖਤ੍ਤਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੪. ਖੇਤ੍ਤਤੋ ¶ ਵਿਵਾਦਾ ਸਤ੍ਤੇ ਤਾਯਤੀਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋ. ਵਦਤਿ ਦੇਵਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਜ੍ਝਾਸਯਵਸੇਨ. ਦ੍ਵਿਪਦਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਚਤੁਪ੍ਪਦਭਰਿਯਪੁਤ੍ਤਾ ਗਹਿਤਾ. ਬੁਦ੍ਧਾਦਯੋਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਆਜਾਨੀਯਸੁਸ੍ਸੂਸਭਰਿਯਸ੍ਸਵਪੁਤ੍ਤਾ. ਦ੍ਵਿਪਦਾਨਂ ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਵਿਪਦਾਨਂ ਏਵ ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ ਨਾਯਂ ਨਿਯਮੋ ਇਚ੍ਛਿਤੋ, ਸੇਟ੍ਠੋ ਏਵਾਤਿ ਪਨ ਇਚ੍ਛਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਦ੍ਵਿਪਦੇਸੁ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਤਤ੍ਥ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਏਵ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਪਨੇਸਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਾਰਣਾਕਾਰਣਂ ਆਜਾਨਾਤੀਤਿ ਆਜਾਨੀਯੋ. ਗਣ੍ਹਾਪੇਥਾਤਿ ਯਥਾ ਉਦਕੋ ਨ ਤੇਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਏਵਂ ਵਾਲ਼ਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਥ. ‘‘ਅਸੁਸ੍ਸੂਸਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ ਪਠਨ੍ਤਿ. ਆਸੁਣਮਾਨੋਤਿ ਸਪ੍ਪਟਿਸ੍ਸਵੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਚਨਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਕੋ.
ਖਤ੍ਤਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਸਣਮਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੫. ਠਿਤੇ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇਤਿ ਪੁਬ੍ਬਦ੍ਧਂ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਪਰਦ੍ਧਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਠਿਤਮਜ੍ਝਨ੍ਹੇ. ਸਨ੍ਨਿਸੀਵੇਸੂਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਮਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਨ੍ਨਿਸੀਦਨ੍ਤੇਸੁ. ਦ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਹਿ ਵ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਸੁ ਵਿਸ੍ਸਮਮਾਨੇਸੂ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਞ੍ਚ ਆਹਾਰੂਪਜੀਵਿਤਸਤ੍ਤਾਨਂ ¶ ਘਮ੍ਮਤਾਪਨੇ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਕਾਯਾਨਂ ਇਰਿਯਾਪਥਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਕਾਲੋਤਿ ਠਾਨਾਦਿਇਰਿਯਾਪਥਸ੍ਸ ਅਸਮਤ੍ਥਕਾਲੋ. ਸਣਤਿ ਵਿਯਾਤਿ ਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਤਿ ਵਿਯ, ਯਥਾ ਤਂ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਮਹਾਵਨਂ ਵਕ੍ਖਮਾਨਨਯੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਗਂ ਨਾਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਛਿਦ੍ਦਵੇਣੁਪਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਰਨ੍ਧਜਾਤਕੀਚਕਮਹਾਵੇਲ਼ੁਪਬ੍ਬਾਨਂ. ਦੁਤਿਯਕਂ ਸਹਾਯਂ ਅਲਭਨ੍ਤੀ ਅਨਭਿਰਤਿਪਰਿਤਸ੍ਸਨਾਯ ਏਵਮਾਹ. ਅਨਪ੍ਪਕਂ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਵਿਪੁਲਂ ਉਲ਼ਾਰਂ ਵਿਵੇਕਸੁਖਂ.
ਏਕਵਿਹਾਰਤਾਯ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠਸ੍ਸ. ਤੇਨ ਕਾਯਵਿਵੇਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦੀਹਿ ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾਦਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਂਸਾਰੇ ਭਯਂ ਇਕ੍ਖਨਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਉਭਯਵਿਵੇਕਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ, ਤਤੋ ¶ ਏਵ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਤੋ ਰਤਿਂ ਲਾਭਿਨੋ. ਅਮਾਨੁਸੀ ਰਤੀਤਿ ਭਾਵਨਾਰਤਿ. ਪੁਰਤੋਤਿ ਪੁਰਿਮਭਾਗੇ. ਪਚ੍ਛਤੋਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਭਾਗੇ. ਅਪਰੋਤਿ ਅਞ੍ਞੋ. ਪੁਰਤੋਤਿ ਵਾ ਅਨਾਗਤੇ, ਅਨਾਗਤਂ ਆਰਬ੍ਭਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਚ੍ਛਤੋਤਿ ਅਤੀਤੇ ਅਤੀਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਬਾਧਨਤੋ. ਪਰੋਤਿ ਕੋਧੋ ਚਿਤ੍ਤਪਟਿਦੁਸ੍ਸਨਤਾਯ. ਨ ਪਰੋਤਿ ਅਪਰੋ, ਲੋਭੋ, ਸੋ ਚੇ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ. ਏਤੇਨ ਅਨਾਗਤਪ੍ਪਜਪ੍ਪਨਾਯ ਅਤੀਤਾਨੁਸੋਚਨਾਯ ਚ ਅਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਤੀਵ ਫਾਸੁ ਭਵਤੀਤਿ ਨੀਵਰਣਜੇਟ੍ਠਕਸ੍ਸ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਵਿਗਮੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਨੀਵਰਣਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਅਤਿਵਿਯ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ ਹੋਤਿ. ਏਕਸ੍ਸ ਵਸਤੋ ਵਨੇਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦੁਤਿਯਿਕਾਭਾਵੇਨ ਏਕਸ੍ਸ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਿਵੇਕਵਾਸਂ ਵਸਤੋ. ਸੇਸਂ ਤਾਦਿਸਮੇਵਾਤਿ ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਪਠਮਗਾਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਮੇਵ.
ਸਣਮਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਨਿਦ੍ਦਾਤਨ੍ਦੀਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੬. ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਮਾਸੇ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਚਤੁਗ੍ਗੁਣਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋਤਿ ਏਤ੍ਤਕਂ ਪਾਠਂ ਸਙ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਿਦ੍ਦਂ ਓਕ੍ਕਮਿਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਿਰਿਯਾਮਯਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਅਵੋਮਿਸ੍ਸੋ ਭਵਙ੍ਗਸੋਤੋ ਅਬ੍ਯਾਕਤਨਿਦ੍ਦਾ. ਸਾ ਹਿ ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਰਹਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਾਪਰਭਾਗੇਸੁ…ਪੇ… ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਾ ਨਿਦ੍ਦਾ, ਸਾ ਅਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅਨਿਯਤਕਾਲਾ, ਤਬ੍ਬਿਧੁਰਨਿਯਤਸਬ੍ਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਤਿਚ੍ਛਾਤ…ਪੇ… ਆਗਨ੍ਤੁਕਂ ਆਲਸਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਕਾਯਾਲਸਿਯਪਚ੍ਚਯਾ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਕੁਸਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਤਨ੍ਦੀ ਨਾਮ. ਤਨ੍ਦੀਤਿ ਸਭਾਵਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਤਨ੍ਦਿਯਨਾਤਿ ਆਕਾਰਨਿਂਦ੍ਦੇਸੋ. ਤਨ੍ਦੀਮਨਤਾਤਿ ਤਨ੍ਦੀਭੂਤਚਿਤ੍ਤਤਾ. ਆਲਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਲਸਭਾਵਾਹਰਣਂ. ਆਲਸ੍ਯਾਯਿਤਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਲਸਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਕਾਯਵਿਜਮ੍ਭਨਾਤਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਵਿਨਾਮਨਾ. ਅਕੁਸਲਪਕ੍ਖਾ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਤਾਤਿ ਅਕੁਸਲਪਕ੍ਖਿਯਾ ¶ ਅਨਭਿਰਤਿ. ਭਤ੍ਤਕਿਲਮਥੋਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁਕਸ੍ਸ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਸਰੀਰੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਖੇਦੋ. ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠੋਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਦੁਬ੍ਬਲੀਕਰਣੇਨ ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ. ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਸਮਾਹਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਵਾਰਿਤਪਾਤੁਭਾਵੋ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਜੋਤਨਂ ਨਾਮ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਜੋਤਤਿ ¶ , ਨ ਪਾਤੁਭਵਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਨ ਹਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਜੋਤਿਅਜੋਤਿਨਾਮੋ ਪਵਤ੍ਤਤਿ.
ਮਗ੍ਗਸਹਜਾਤਵੀਰਿਯੇਨਾਤਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਸਹਜਾਤਵੀਰਿਯੇਨ. ਮਿਸ੍ਸਕਮਗ੍ਗੋ ਹਿ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਨੀਹਰਣਹੇਤੁ. ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋ ਹਿ ਅਯਂ ਤ੍ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਯ ਚਸ੍ਸ ਦਿਸ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੭੧) ਵਿਯ. ਤੇਨ ‘‘ਮਗ੍ਗੋ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ. ‘‘ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਕੇਚਿ ਪਠਨ੍ਤਿ.
ਨਿਦ੍ਦਾਤਨ੍ਦੀਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੭. ਦੁਕ੍ਕਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੭. ਦੁਕ੍ਖਂ ਤਿਤਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਦੁਤ੍ਤਿਤਿਕ੍ਖਂ. ਤਞ੍ਚ ਦੁਕ੍ਖਮਂ ਦੁਸ੍ਸਹਨਂ ਆਰਮ੍ਭਵਸੇਨ ਦੁਕ੍ਕਰਂ, ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨਵਸੇਨ ਦੁਤ੍ਤਿਤਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਅਬ੍ਯਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਉਪਕਾਰਾਨੁਪਕਾਰੇ ਧਮ੍ਮੇ ਜਾਨਨਸਮਤ੍ਥਾਯ ਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਭਾਵਤੋ ਨ ਬ੍ਯਤ੍ਤੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਬਾਲੇਨਾ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮੇ ਸਤਿ ਸਮਣੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਸਾਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮਣਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ. ਇਮਿਨਾਤਿ ‘‘ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਦੁਤ੍ਤਿਤਿਕ੍ਖਞ੍ਚ, ਅਬ੍ਯਤ੍ਤੇਨ ਚ ਸਾਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਗਾਥਦ੍ਧੇਨ ਇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਇਦਂ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਅਤ੍ਥਜਾਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਭਿਦਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਭਿਭਵਨਦਨ੍ਤਂ, ਉਪਰਿਦਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੋ ਹਿ ਇਤਰਂ ਮੁਸਲਂ ਵਿਯ ਉਦੁਕ੍ਖਲਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਕਸ੍ਸਚਿ ਖਾਦਨਕਾਲੇ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਵਤ੍ਤਤਿ. ਆਧਾਯਾਤਿ ਨਿਪ੍ਪੀਲ਼ਨਵਸੇਨੇਵ ਠਪੇਤ੍ਵਾ. ਤਾਲੁਂ ਆਹਚ੍ਚਾਤਿ ਤਾਲੁਪਦੇਸਮਾਹਨਿਤ੍ਵਾ ਵਿਯ. ਚੇਤਸਾਤਿ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੇਨ. ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਂ. ਅਭਿਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਯਥਾ ਅਤਿਸਮੁਦਾਚਾਰੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਵਿਬਾਧਨਵਸੇਨ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਆਪਾਣਕੋਟਿਕਨ੍ਤਿ ਪਾਣਕੋਟਿਪਰਿਯੋਸਾਨਂ, ਪਰਿਜੀਵਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮ੍ਬਾਧੇਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਾਧੋ, ਅਨ੍ਤਰਾਯਿਕੋ. ਬਹੂ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਤਿ ਅਯੋਨਿਸੋ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਵਸੇਨ.
ਪਜ੍ਜਤਿ ਚਿਤ੍ਤਮੇਤ੍ਥਾਤਿ ਪਦਂ, ਆਰਮ੍ਮਣਂ. ਇਰਿਯਾਪਥਂ ਏਵ ਪਦਂ ਇਰਿਯਾਪਥਪਦਂ.
ਗੀਵਾ ¶ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਾਦਾਤਿ ਗੀਵਪਞ੍ਚਮਾਨਿ. ਸਮੋਦਹਨ੍ਤਿ ਵਾ ਸਮੋਧਾਨਹੇਤੂਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਮੋਦਹਿਤ੍ਵਾ ਵਾ’’ਤਿ, ਸਮ੍ਮਾ ਓਧਾਯ ਅਨ੍ਤੋ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਕੇ ਆਰਮ੍ਮਣਕਪਾਲੇਤਿ ਗੋਚਰਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਵਦਤਿ. ਸਮੋਦਹਨ੍ਤਿ ਸਮੋਦਹਨ੍ਤੋ. ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮੇਸੁ ਕਞ੍ਚਿਪਿ ¶ ਧਮ੍ਮਂ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਾਭਿਨਿਵੇਸਵਸੇਨ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ. ਅਵਿਹਿਂਸਮਾਨੋ ਵਿਹਿਂਸਾਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਪਜਹਨੇਨ. ਉਲ੍ਲੁਮ੍ਪਨਸਭਾਵਸਣ੍ਠਿਤੇਨਾਤਿ ਸੀਲਬ੍ਯਸਨਤੋ ਉਦ੍ਧਰਣਰੂਪੇ ਸਣ੍ਠਿਤੇਨ, ਕਰੁਣਾਯੁਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਾਰੁਞ੍ਞਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ.
ਦੁਕ੍ਕਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੮. ਹਿਰੀਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੮. ਨਿਸੇਧੇਤੀਤਿ ਨਿਵਾਰੇਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਤੁਂ ਨ ਦੇਤਿ. ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਦੇਵਤਾ. ਅਪਹਰਨ੍ਤੋਤਿ ਅਪਨੇਨ੍ਤੋ, ਯਥਾ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਅਕ੍ਕੋਸਵਤ੍ਥੁ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬੁਜ੍ਝਤਿ ਸਾਰਥਿਵਿਧਂ. ਅਤ੍ਤਨਿ ਨਿਪਾਤਂ ਨ ਦੇਤਿ, ਆਜਾਨੀਯੋ ਹਿ ਯੁਤ੍ਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਅਭੂਤੇਨ ਅਭੂਤਕ੍ਕੋਸੇਨ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ ਬਾਲਾਨਞ੍ਚ ਜਨਾਨਂ ਪਰਾਪਵਾਦੇ ਯੁਤ੍ਤਪਯੁਤ੍ਤਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –
‘‘ਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਤੁਣ੍ਹਿਮਾਸੀਨਂ, ਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਬਹੁਭਾਣਿਨਂ;
ਮਿਤਭਾਣਿਮ੍ਪਿ ਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਲੋਕੇ ਅਨਿਨ੍ਦਿਤੋ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੨੨੭);
ਤਨੁਯਾਤਿ ਵਾ ਕਤਿਪਯਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਪ੍ਪਕਾ’’ਤਿ. ਸਦਾ ਸਤਾਤਿ ਹਿਰਿਨਿਸੇਧਭਾਵੇ ਕਾਰਣਵਚਨਂ. ਪਪ੍ਪੁਯ੍ਯਾਤਿ ਪਤ੍ਵਾ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ. ਵਾਨਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਅਸਙ੍ਖਤਧਾਤੁ.
ਹਿਰੀਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੯. ਕੁਟਿਕਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੯. ਅਨ੍ਤੋਤਿ ਕੁਚ੍ਛਿਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ. ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਵਸਨਭਾਵੇਨ. ਕੁਲਪਵੇਣਿਨ੍ਤਿ ਕੁਲਾਚਾਰਂ ਕੁਲਤਨ੍ਤਿਂ. ਸਨ੍ਤਾਨਕਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਕੁਲਸਨ੍ਤਤਿਯਾ ਬਨ੍ਧਨਭਾਵੇਨ ¶ . ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਪਦੇਹਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਨੁਜਾਨਨਵਸੇਨ ‘‘ਏਕਂਸਵਚਨੇ ਨਿਪਾਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਪਾਦਿਕਾ ਪੋਸਿਕਾ ਮਾਤੁਚ੍ਛਾ ਮਹਾਪਜਾਪਤਿ ਮਾਤਾ ਏਵਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਅਵਿਸੇਸਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤਤ੍ਤਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਪੁਨ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਵਾਸਾਦੀਨਂ ਅਭਾਵਵਚਨੇਨੇਵ ਵਟ੍ਟਮ੍ਹਿ ਬਨ੍ਧਨਸ੍ਸ ਅਭਾਵੋ ਦੀਪਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਨ ਗਹਿਤੋ. ਅਯਂ ਕਿਰ ਦੇਵਤਾ ਯਥਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਗੁਣੇ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਮਯਾ ਸਨ੍ਨਾਹਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਕੁਟਿਕਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੦. ਸਮਿਦ੍ਧਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨੦. ਤਪਨਭਾਵੇਨ ¶ ਤਪਨੋਦਕਤ੍ਤਾ ਤਪੋਦਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਰਹਦਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਤੋਦਕਸ੍ਸ ਰਹਦਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਤਤੋਤਿ ਨਾਗਭਵਨੇ ਉਦਕਰਹਦਤੋ ਤਪੋਦਾ ਨਾਮ ਨਦੀ ਸਨ੍ਦਤਿ. ਸਾ ਹਿ ਨਦੀ ਭੂਮਿਤਲਂ ਆਰੋਹਤਿ. ‘‘ਏਦਿਸਾ ਜਾਤਾ’’ਤਿ ਵਚਨਸੇਸੋ. ਪੇਤਲੋਕੋਤਿ ਲੋਹਕੁਮ੍ਭਿਨਿਰਯਾ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਰਹਦਸ੍ਸ ਪਨ ਆਦਿਤੋ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦਵਨਨ੍ਤਰੇਸੁ ਬਹੂ ਪੇਤਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਪੇਤਵਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿਯਾ ਲਕ੍ਖਣਸਂਯੁਤ੍ਤੇਨ ਚ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਯਤਾਯਨ੍ਤਿ ਯਤੋ ਰਹਦਤੋ ਅਯਂ. ਸਾਤੋਦਕੋਤਿ ਮਧੁਰੋਦਕੋ. ਸੇਤੋਦਕੋਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋਦਕੋ, ਅਨਾਵਿਲੋਦਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤੋਤਿ ਤਪੋਦਾਨਦਿਤੋ.
ਸਮਿਦ੍ਧੋਤਿ ਅਵਯਵਾਨਂ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਤਾਯ ਸਂਸਿਦ੍ਧਿਯਾਵ ਸਮ੍ਮਾ ਇਦ੍ਧੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਭਿਰੂਪੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਧਾਨੇ ਸਮ੍ਮਸਨਧਮ੍ਮੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ, ਤਂ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪਧਾਨਿਕੋ. ਸੇਨਾਸਨਂ ਸੁਟ੍ਠਪਿਤਦ੍ਵਾਰਵਾਤਪਾਨਂ, ਤੇਸਂ ਪਿਦਹਨੇਨ ਉਤੁਂ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ.
ਪੁਬ੍ਬਾਪਯਮਾਨੋਤਿ ਨ੍ਹਾਨਤੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਵਿਯ ਵੋਦਕਭਾਵਂ ਆਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਗਮੇਨ੍ਤੋ. ਅਵਤ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ…ਪੇ… ਨ ਓਤਰਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਪਠਮਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਪਲੋਕਨਂ ਯਥਾ ਨ੍ਹਾਯਨਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤਭਾਵਜਾਨਨਤ੍ਥਂ. ਖਾਣੁਆਦਿਵਵਤ੍ਥਾਪਨਂ ਚੀਵਰਾਦੀਨਂ ਠਪਨਤ੍ਥਂ ਉਦਕਸਮੀਪੇਤਿ ¶ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਉਕ੍ਕਾਸਨਂ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਪਗਮਨਤ੍ਥਂ. ਅਵਕੁਜ੍ਜਟ੍ਠਾਨਂ ਤਙ੍ਖਣੇਪਿ ਉਪਰਿਮਕਾਯਸ੍ਸ ਉਜੁਕਂ ਅਵਿਵਟਕਰਣਤ੍ਥਂ. ਚੀਵਰਪਿਟ੍ਠੇਯੇਵ ਠਪੇਤਬ੍ਬਂ ਯਤ੍ਥ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਅਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ. ਉਦਕਨ੍ਤੇਤਿ ਉਦਕਸਮੀਪੇ. ਸਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਸੇਦਗਤਪਦੇਸੋ. ਪਸਾਰੇਤਬ੍ਬਂ ਤਸ੍ਸ ਸੁਕ੍ਖਾਪਨਤ੍ਥਂ. ਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾ ਠਪਨਂ ਪੁਨ ਸੁਖੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਵਾਸਨਤ੍ਥਂ. ਨਾਭਿਪ੍ਪਮਾਣਮਤ੍ਤਂ ਓਤਰਣਂ ਤਾਵਤਾ ਉਦਕਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਲਕ੍ਖਣਪ੍ਪਤ੍ਤਤੋ. ਵੀਚਿਂ ਅਨੁਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੇਨਾਤਿਆਦਿ ਸਂਯਤਕਾਰਿਤਾਦਸ੍ਸਨਂ. ਨਿਵਾਸਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਨ੍ਤਰਵਾਸਕਂ ਕਟਿਪ੍ਪਦੇਸਸ੍ਸ ਯਥਾ ਪਰਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਵਸਿਤ੍ਵਾ.
ਸਰੀਰਵਣ੍ਣੋਪਿ ਵਿਪ੍ਪਸੀਦਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਭਾਵਨਾਨੁਸ੍ਸਤਿਮ੍ਪਿ ਵਿਨ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਮਨਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤੁਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਵਸਂ ਗਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ. ਕਾਮੂਪਨੀਤਾਤਿ ਕਾਮਂ ਉਪਗਤਚਿਤ੍ਤਾ. ਅਥ ਵਾ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਨ ਥੇਰੇ ਉਪਨੀਤਚਿਤ੍ਤਾ.
ਅਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਨਨੁਭੋਤ੍ਵਾ. ਅਨੁਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਆਪਨ੍ਨਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣੇ’’ਤਿ ¶ . ਭਿਕ੍ਖਸੀਤਿ ਯਾਚਸਿ. ਤਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਵਸੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਸੀ’’ਤਿ. ਕਾਮਪਰਿਭੋਗਗਰੁਗਮਨਕਾਲੋ ਨਾਮ ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਠਮਯੋਬ੍ਬਨਾਵਤ੍ਥਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਹਰਯੋਬ੍ਬਨਕਾਲੋ’’ਤਿ. ਓਭਗ੍ਗੇਨਾਤਿ ਮਜ੍ਝੇ ਸਂਭਗ੍ਗਕਾਯੇਨ. ਜਿਣ੍ਣਕਾਲੇ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਕਟਿਯਂ ਕਾਯੋ ਓਭਗ੍ਗੋ ਹੋਤਿ.
ਵੋਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ ‘‘ਯੇ ਹਿ ਵੋ ਅਰਿਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ. ਸਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨਂ, ਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਏਵ. ਦੇਹਨਿਕ੍ਖੇਪਨਨ੍ਤਿ ਕਲ਼ੇਵਰਟ੍ਠਪਿਤਟ੍ਠਾਨਂ. ਨਤ੍ਥਿ ਏਤੇਸਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾ, ‘‘ਏਤ੍ਤਕਂ ਅਯਂ ਜੀਵਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਞ੍ਜਾਨਨਨਿਮਿਤ੍ਤਰਹਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਨਾਯਰੇਤਿ ਨ ਞਾਯਨ੍ਤਿ. ਇਤੋ ਪਰਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਰਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਕਾਲਂ. ਤੇਨ ਓਰਕਾਲਸ੍ਸਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਸਿਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ. ਪਰਮਾਯੁਨੋ ਓਰਕਾਲੇ ਏਵ ਚੇਤ੍ਥ ਪਰਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਜੀਵਿਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਵਵਤ੍ਥਾਨਾਭਾਵਤੋਤਿ ਕਾਲਵਸੇਨ ਵਵਤ੍ਥਾਨਾਭਾਵਤੋ. ਵਵਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਵਵਤ੍ਥਾਨਂ, ਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵਾ. ਅਬ੍ਬੁਦਪੇਸੀਤਿਆਦੀਸੁ ਅਬ੍ਬੁਦਕਾਲੋ ਪੇਸਿਕਾਲੋਤਿਆਦਿਨਾ ਕਾਲ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਕਾਲੋਤਿ ਇਧ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਾਦਿਵੇਲਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਤੇਨਾਹ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹੇਪਿ ਹੀਤਿਆਦਿ ¶ . ਇਧੇਵ ਦੇਹੇਨ ਪਤਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਤੋਤਿ ਨਗਰੇ ਜਾਤਾਨਂ ਗਾਮੇ, ਗਾਮੇ ਜਾਤਾਨਂ ਨਗਰੇ, ਵਨੇ ਜਾਤਾਨਂ ਜਨਪਦੇ, ਜਨਪਦੇ ਜਾਤਾਨਂ ਵਨੇਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਤੋ. ਇਤੋ ਚੁਤੇਨਾਤਿ ਇਤੋ ਗਤਿਤੋ ਚੁਤੇਨ. ਇਧ ਇਮਿਸ੍ਸਂ ਗਤਿਯਂ. ਯਨ੍ਤੇ ਯੁਤ੍ਤਗੋਣੋ ਵਿਯਾਤਿ ਯਥਾ ਯਨ੍ਤੇ ਯੁਤ੍ਤਗੋਣੋ ਯਨ੍ਤਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਏਵਂ ਕਾਲੋ ਗਤਿਪਞ੍ਚਕਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਉਪਮਾਸਂਸਨ੍ਦਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਅਯਂ ਕਾਲੋਤਿ ਅਯਂ ਮਰਣਕਾਲੋ. ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਕਾਲੇਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਵਯੇ. ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਯੋਸੀਮਾਤਿ. ਪਠਮਾਦਿਕਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਯਸ੍ਸ ਸੀਮਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ. ਪੁਰਿਮਾਨਂ ਹਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਯਾਨਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸੀਮਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਿਮਸ੍ਸ ਆਦਿਸੀਮਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤੋ. ‘‘ਅਯਞ੍ਹਿ ਸਮਣਧਮ੍ਮੋ…ਪੇ… ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਦਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਗਣ੍ਹਿਤੁਨ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਤੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਹਦਯੇ ਠਪਨਵਸੇਨ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ. ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਪਰਿਹਰਣਸੁਖਂ ਅਨੁਭਵਿਤੁਂ. ਏਕਸ੍ਸ ਕਥਨਤੋ ਪਠਮਂ ਗਾਥਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਉਸ੍ਸਾਰੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਇਤਰੋ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ ਤਂਯੇਵ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਤਿ, ਅਯਂ ਸਰਭਾਣਧਮ੍ਮਕਥਾ. ਸੁਤ੍ਤਗੇਯ੍ਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਯਾਵ ਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਉਸ੍ਸਾਰਣਂ ਸਰਭਞ੍ਞਧਮ੍ਮਕਥਾ. ‘‘ਮਾ ਮਂ ਕਾਲੋ ਉਪਚ੍ਚਗਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮਣਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਰਣਸ੍ਸ ਅਯਂ ਮੇ ਕਾਲੋ’’ਤਿ ਕਥੇਤਿ, ਤਤੋ ਪਰੋ ‘‘ਪਚ੍ਛਿਮਵਯੋ ਅਞ੍ਞੋ ਕਾਲੋ’’ਤਿ ਕਥੇਤਿ. ‘‘ਕਾਲਂ ਵੋਹਂ…ਪੇ… ਤਸ੍ਮਾ ਅਭੁਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਸਹੇਤੁਕਂ ਸਾਨਿਸਂਸਂ ਕਥੇਤਿ.
ਤਂ ¶ ਗਾਰਵਕਾਰਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ. ਏਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਥ ਖੋ ਸਾ ਦੇਵਤਾ ਪਥਵਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦਹਰੋ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ ਲੋਭਾਭਿਭੂਤਤਾਯ ਅਧਿਗਤਤ੍ਤਾ. ਸਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਭੋਗਸਮ੍ਪਦਾ ਪਰਿਵਾਰਸਮ੍ਪਦਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਹਿ ਯੁਤ੍ਤੋ. ਅਲਙ੍ਕਾਰਪਰਿਹਾਰਨ੍ਤਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰਕਰਣਂ. ਅਨਿਕ੍ਕੀਲ਼ਿਤਾਵੀਤਿ ਅਕੀਲ਼ਿਤਪੁਬ੍ਬੋ. ਕੀਲ਼ਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਕਾਮਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਭੁਤ੍ਤਾਵੀ’’ਤਿ. ਅਕਤਕਾਮਕੀਲ਼ੋਤਿ ਅਕਤਕਾਮਾਨੁਭਵਨਪ੍ਪਯੋਗੋ. ਸਯਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਏਵ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਾ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਾ ਏਵ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਾ, ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਾ. ਪਕਟ੍ਠੋ ਕਾਲੋ ਪਤ੍ਤੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਕਾਲਿਕਾ, ਤੇ ਕਾਲਿਕੇ.
ਚਿਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ¶ ਇਚ੍ਛਿਤਚਿਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਰਂ, ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤਾਰਮ੍ਮਣਾਕਾਰੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਰਂ ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤਾਰਮ੍ਮਣਾਨੁਭਵਨਂ ਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਚਿਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਰਂ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਤਾਯਾਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਿਤਸਮਾਧਿਚਿਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਰਂ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਫਲਤਾਯ. ਸਮੋਹਿਤੇਸੁਪੀਤਿ ਸਮ੍ਭਤੇਸੁਪਿ. ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕਾਮਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮਿਦ੍ਧਕਾਮਸ੍ਸ. ਚਿਤ੍ਤਕਾਰਾ ਰੂਪਲਾਭੇਨ, ਪੋਤ੍ਥਕਾਰਾ ਪਟਿਮਾਕਾਰਕਾ, ਰੂਪਕਾਰਾ ਦਨ੍ਤਰੂਪਕਟ੍ਠਰੂਪ-ਲੋਹਰੂਪਾਦਿਕਾਰਕਾ. ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਨਾਨਾਰੂਪਵੇਸਧਾਰੀਨਂ ਨਟਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ. ਸੇਸਦ੍ਵਾਰੇਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਮਾਲਾਕਾਰਸੂਪਕਾਰਾਦਯੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ.
ਸੋਤਿ ਸਮਿਦ੍ਧਿਤ੍ਥੇਰੋ. ਸਮੋਹਿਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਨਾਤਿ ਸਙ੍ਗਾਹਭੋਗੂਪਕਰਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਨਾ. ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਮਾਨਂ ਆਪਜ੍ਜਨਰਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਸ੍ਸ ਕਾਯਿਕਚੇਤਸਿਕਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ. ਉਪਾਯਾਸਸ੍ਸਾਤਿ ਦਲ਼੍ਹਪਰਿਸ੍ਸਮਸ੍ਸ ਵਿਰਤਸ੍ਸ. ‘‘ਵਿਸ੍ਸਾਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ‘‘ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣੇਨਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ ਪਠਨ੍ਤਿ. ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਕਾਲੇ ਫਲਂ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਉਦਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋ ਨਸ੍ਸ ਕਾਲੋਤਿ ਅਕਾਲੋ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤੇਸੁ ਨਵਸੁ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੇਸੁ. ਏਹਿਪਸ੍ਸਵਿਧਿਨ੍ਤਿ ‘‘ਏਹਿ ਪਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਵਿਧਿਵਚਨਂ. ਉਪਨੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਵਾ ਉਪਨੇਯ੍ਯੋ, ਸੋ ਏਵ ਓਪਨੇਯ੍ਯਿਕੋ. ਵਿਞ੍ਞੂਹੀਤਿ ਵਿਦੂਹਿ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਸਚ੍ਚੇਹਿ. ਤੇ ਏਕਂਸਤੋ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂਆਦਯੋ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂਆਦੀਹੀ’’ਤਿ. ‘‘ਪਚ੍ਚਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਪਤਿਅਤ੍ਤਨੀਤਿ ਭੁਮ੍ਮਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਤ੍ਤਨੀ’’ਤਿ.
ਸਬ੍ਬਪਦੇਹਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋਤਿ ‘‘ਕਥਂ ਆਦੀਨਵੋ ਏਤ੍ਥ ਭਿਯ੍ਯੋ, ਕਥਂ ਅਕਾਲਿਕੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਨਵੋਤਿ ਤਰੁਣੋ ਨ ਚਿਰਵਸ੍ਸੋ. ਯੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋਵਾਦਕਲਕ੍ਖਣਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਥੇਰੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਧ ਸਾਸਨਂ ਨਾਮ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹਂ ਪਿਟਕਤ੍ਤਯਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਧਮ੍ਮੇਨ ¶ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮੇਨ ਵਿਨਯੋ ਏਤ੍ਥ ਵਿਨਾ ਦਣ੍ਡਸਤ੍ਥੇਹੀਤਿ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੋ. ਧਮ੍ਮਾਯ ਵਿਨਯੋ ਏਤ੍ਥ ਨ ਆਮਿਸਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੋ. ਧਮ੍ਮਤੋ ਵਿਨਯੋ ਨ ਅਧਮ੍ਮਤੋਤਿ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੋ. ਧਮ੍ਮੋ ਵਾ ਭਗਵਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਮੀ ਧਮ੍ਮਕਾਯਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸਞ੍ਞਿਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁ ਵਿਨਯੋ, ਨ ਤਕ੍ਕਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੋ. ਧਮ੍ਮੇ ਵਿਨਯੋ ਨ ਅਧਮ੍ਮੇ ਵਿਨਯੋ. ਧਮ੍ਮੋ ਚ ਸੋ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਸਤ੍ਤੇ ਅਪਾਯੇਸੁ ਅਪਤਮਾਨੇ ਧਾਰੇਤੀਤਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਸਂਕਿਲੇਸਤੋ ਵਿਨੇਤੀਤਿ ਵਿਨਯੋ ਚਾਤਿ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਂ ਸਾਸਨਸ੍ਸੇਵ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ.
ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੋਤਿ ¶ ਧਮ੍ਮੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ ਵਿਨਯੋਤਿ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੋ ਆਜਞ੍ਞਰਥੋ ਵਿਯ. ਧਮ੍ਮੋ ਚ ਵਿਨਯੋ ਚਾਤਿ ਵਾ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੋ, ਤਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ. ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਾਨਞ੍ਹਿ ਸਤ੍ਥੁਭਾਵਵਚਨਤੋ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਤ੍ਤਸਂਸਿਦ੍ਧਿ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਵਿਸੇਸਨਤੋ. ਅਭਿਧਮ੍ਮੇਪਿ ਵਿਨਯਵਚਨਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਦ੍ਵਯਸਿਦ੍ਧਿ, ਦੇਸਿਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਵਚਨਤੋ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਸਿਦ੍ਧਿ. ਧਮ੍ਮੋ ਚਤੁਧਾ ਦੇਸਿਤੋ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨ-ਸਮਾਦਾਪਨ-ਸਮੁਤ੍ਤੇਜਨ-ਸਮ੍ਪਹਂਸਨਵਸੇਨ, ਵਿਨਯੋ ਚਤੁਧਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਸੀਲਾਚਾਰਤੋ ਪਰਾਜਿਤਵਸੇਨ. ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾ ਸਕਵਿਸਯੋ, ਵਿਨਯਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯੋ. ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਦੇਸਿਤੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਵਿਨਯੋ. ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨਾ, ਵਿਨਯਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵਚਨਤ੍ਥਪ੍ਪਧਾਨਾ. ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਪ੍ਪਧਾਨੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਚ੍ਚਪ੍ਪਧਾਨੋ ਵਿਨਯੋ. ਆਸਯਸੁਦ੍ਧਿਪਧਾਨੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਪਯੋਗਸੁਦ੍ਧਿਪਧਾਨੋ ਵਿਨਯੋ.
ਕਿਰਿਯਦ੍ਵਯਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਸਿਦ੍ਧਿ. ਧਮ੍ਮੇਨ ਹਿ ਅਨੁਸਾਸਨਸਿਦ੍ਧਿ, ਵਿਨਯੇਨ ਓਵਾਦਸਿਦ੍ਧਿ. ਧਮ੍ਮੇਨ ਧਮ੍ਮਕਥਾਸਿਦ੍ਧਿ, ਵਿਨਯੇਨ ਅਰਿਯਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵਸਿਦ੍ਧਿ. ਸਾਵਜ੍ਜਦ੍ਵਯਪਰਿਵਜ੍ਜਨਤੋ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਸਿਦ੍ਧਿ. ਧਮ੍ਮੇਨ ਹਿ ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਕਤਿਸਾਵਜ੍ਜਪਰਿਚ੍ਚਾਗਸਿਦ੍ਧਿ, ਵਿਨਯੇਨ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਾਵਜ੍ਜਪਰਿਚ੍ਚਾਗਸਿਦ੍ਧਿ. ਗਹਟ੍ਠਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਾਸਾਧਾਰਣਗੁਣਦ੍ਵਯਸਿਦ੍ਧਿ. ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਸੁਤਪਸਨ੍ਨਦ੍ਵਯਤੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ-ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ-ਧਮ੍ਮਵਿਹਾਰ-ਵਿਭਾਗਤੋ ਧਮ੍ਮਧਰਵਿਨਯਧਰਵਿਭਾਗਤੋ ਚ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਦ੍ਵਯਸਿਦ੍ਧਿ, ਸਰਣਦ੍ਵਯਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਦ੍ਵਯਸਿਦ੍ਧਿ. ਇਧ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਦੁਵਿਧਂ ਸਰਣਂ ਧਮ੍ਮੋ ਅਤ੍ਤਾ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮੋ ਸੁਚਿਣ੍ਣੋ ਸਰਣਂ. ‘‘ਧਮ੍ਮੋ ਹਵੇ ਰਕ੍ਖਤਿ ਧਮ੍ਮਚਾਰਿ’’ਨ੍ਤਿ (ਥੇਰਗਾ. ੩੦੩; ਜਾ. ੧.੧੦.੧੦੨; ੧.੧੫.੩੮੫) ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਦਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਾਪਿ ਸਰਣਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਾਥੋ’’ਤਿ (ਧ. ਪ. ੧੬੦, ੩੮੦) ਵਚਨਤੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਰਣਦ੍ਵਯਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਸਿਦ੍ਧੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸਿਦ੍ਧਿ, ਯਤੋ ਚ ਵਿਨਯਸਿਦ੍ਧਿ, ਤਦੁਭਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਧਮ੍ਮੇਨ ਹੇਤ੍ਥ ਦ੍ਵੇ ਪਿਟਕਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਵਿਨਯੇਨ ਵਿਨਯਪਿਟਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਧੁਨਾ ਆਗਤੋ ਇਦਾਨੇਵ ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਉਪਗਤੋ.
ਮਹਨ੍ਤੇ ¶ ਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਮਹੇਸਕ੍ਖਤਾਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਵਾਰੇਨ ਮਹਨ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਿਤਭਾਵਂ ਪਵੇਦੇਤ੍ਵਾ. ਮਹਤਿਯਾਤਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਵਨ੍ਦਨਾਦਿਵਚਨਾਪਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਸਮਾਚਿਣ੍ਣਾਯ. ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕਿਰ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਾ ਤਂ ਠਾਨਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾਵ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ. ਥਿਰਕਰਣਵਸੇਨਾਤਿ ਦਲ਼੍ਹੀਕਰਣਵਸੇਨ. ਅਯਂ ਕਿਰ ਦੇਵਤਾ ਞਾਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਮਾਨਜਾਤਿਕਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਾਯਂ ਮਾਨਂ ਅਪ੍ਪਹਾਯ ¶ ਮਮ ਦੇਸਨਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਮਾਨਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਤ੍ਥਂ ਆਦਿਤੋ ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਕ੍ਖੇਯ੍ਯਸਞ੍ਞਿਨੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਾਯ ਞਾਤੁਮਿਚ੍ਛਿਤਕਾਮਾਨਂ ਕਾਲਿਕਾਦਿਭਾਵਂ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਾਦਿਭਾਵਂ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵੇ ਗਾਥਾ ਅਭਾਸਿ.
ਅਕ੍ਖੇਯ੍ਯਤੋਤਿ ਗਿਹਿਲਿਙ੍ਗਪਰਿਯਾਯਨਾਮਵਿਸੇਸਾਦਿਵਸੇਨ ਤਥਾ ਤਥਾ ਅਕ੍ਖਾਤਬ੍ਬਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਥਾਨਂ ਵਤ੍ਥੁਭੂਤਤੋ’’ਤਿ. ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ. ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਤਾ ਆਸਤ੍ਤਾ. ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਕਾਮਸਙ੍ਗਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਆਸਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਇਤਰੇਸਂ ਪਨ ਕਥਨ੍ਤਿ? ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋਪਿ ਹਿ ‘‘ਇਦਂ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਙ੍ਖਤੋ ਤਤ੍ਥ ਆਸਤ੍ਤੋ ਏਵ ਨਾਮ ਅਵਿਜਹਨਤੋ, ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖੇਪਗਤੋ ਵਿਕ੍ਖੇਪਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ, ਅਨੁਸਯਾਨਂ ਪਨ ਆਸਤ੍ਤਭਾਵੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ. ਮਚ੍ਚੁਨੋ ਯੋਗਨ੍ਤਿ, ਮਚ੍ਚੁਬਨ੍ਧਨਂ, ਮਰਣਧਮ੍ਮਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਅਪਰਿਞ੍ਞਾਤਵਤ੍ਥੁਕਾ ਅਨਤੀਤਮਰਣਤ੍ਤਾ ਮਚ੍ਚੁਨਾ ਯਥਾਰੁਚਿ ਪਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਉਪਰੂਪਰਿ ਚ ਖਿਪਿਤਾਯ ਆਣਾਯ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਯੋਗਂ…ਪੇ… ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਤੇਭੂਮਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਮਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਕਾਮਾ, ਨੇਸਮ੍ਪਿ ਕਾਲਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਤਾਯ ਕਾਲਿਕਤਾ ਇਧ ਅਕ੍ਖੇਯ੍ਯਵਚਨੇਨ ਪਵੇਦਿਤਾ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਏਵਮਿਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਕਾਲਿਕਾ ਕਾਮਾ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇਭੂਮਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਮਨੀਯਾ, ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਕਾਲਿਕਾਨਂ ਕਾਮਾਨਂ ਤਥਾਸਭਾਵਤਾ ਕਥਿਤਾ. ਅਯਮ੍ਪਿ ਗਾਥਾ ਤਦਤ੍ਥਮੇਵ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਇਮਾਯ ਤੇ ਕਥਿਤਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਚ ਸਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਦਿਟ੍ਠਿਤਣ੍ਹਾਦਿਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ‘‘ਇਤ੍ਥੀ, ਪੁਰਿਸੋ, ਅਹਂ, ਮਮਾ’’ਤਿ ਚ ਅਭਿਨਿਵਿਸਿਯ ਕਾਮੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਮਰਣਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਕਾਮਾਨਂ ਕਾਲਿਕਤ੍ਥੋ ਕਥਿਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਾਲਿਕਾ ਕਾਮਾ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ.
ਅਯਂ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾਤਿ ਰੂਪਾਰੂਪਧਮ੍ਮੇ ਲਕ੍ਖਣਾਦਿਤੋ ਞਾਤੇ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਪਞ੍ਞਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਵਂ ਞਾਤਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਦਟ੍ਠਾਨਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਤੇਸਂ ਰੂਪਾਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਗਹਿਤੋਤਿ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਗ੍ਗਹਸ੍ਸਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤੀਰੇਤਿ ਤੁਲੇਤਿ ਵੀਮਂਸਤਿ. ਦ੍ਵਾਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਯ ਆਕਾਰੇਹੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਮਹਾਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇ ਪਨ ਆਕਾਰਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਂ ਪਜਹਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕ੍ਖਣੇਪਿ ਏਕਦੇਸੇਨ ਪਹਾਨਂ ਲਬ੍ਭਤੇਵ, ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਪਨ ਪਹਾਨਵਸੇਨ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ¶ ਆਹ ‘‘ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗੇਨ ¶ …ਪੇ… ਅਯਂ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ’’ਤਿ. ਤਥਾ ਚ ਆਹ ‘‘ਏਵਂ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.
ਅਕ੍ਖਾਤਾਰਨ੍ਤਿ ਅਕ੍ਖਾਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਅਕ੍ਖੇਯ੍ਯਕਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਮ੍ਮਵਸੇਨ ਕਾਰਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਕਾਰਕਨ੍ਤਿ ਚ ਸਾਧਨਮਾਹ. ਨ ਮਞ੍ਞਤੀਤਿ ਵਾ ਮਞ੍ਞਨਂ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ ਅਕ੍ਖਾਤਾਰਨ੍ਤਿ ਖੀਣਾਸਵਂ. ਅਥ ਵਾ ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਤਸ੍ਸ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਨ ਹੋਤਿ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ, ਯੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਤਣ੍ਹਾਦਿਕਾਰਣੇਨ ਅਕ੍ਖੇਯ੍ਯਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ‘‘ਤਿਸ੍ਸੋ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਫੁਸ੍ਸੋ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਇਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ ਵਾ ਅਭਿਨਿਵਿਸ੍ਸ ਵਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਮਨੁਸ੍ਸਨਾਗਾਦੀਹਿ ਪੂਜਨੀਯਤ੍ਤਾ ‘‘ਯਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਦੇਵਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਵਚਨਨ੍ਤਿ ਦੇਵਧੀਤਾਪਿ ‘‘ਯਕ੍ਖੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਅਕ੍ਖੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਪਹਾਨਮਗ੍ਗੋ, ਤਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮ੍ਪਿ ਗਹਿਤਂ. ਨ ਮਞ੍ਞਤੀਤਿ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸ ਫਲਪ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਵਵਿਧੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੋ ਕਥਿਤੋ’’ਤਿ.
ਵਿਸੇਸੀਤਿ ਵਿਸੇਸਜਾਤਿਆਦਿਵਸੇਨ ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਸੁ ਗਹਿਤੇਸੂਤਿ ਤੇਸੁ ਸੇਯ੍ਯਮਾਨਾਦੀਸੁ ਤੀਸੁ ਮਾਨੇਸੁ ਗਹਿਤੇਸੁ. ਤਯੋ ਸੇਯ੍ਯਮਾਨਾ, ਤਯੋ ਸਦਿਸਮਾਨਾ, ਤਯੋ ਹੀਨਮਾਨਾ ਗਹਿਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਸੋ ਅਪ੍ਪਹੀਨਮਞ੍ਞਨਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਤੇਨੇਵ ਮਾਨੇਨ ਹੇਤੁਭੂਤੇਨ. ਉਪਡ੍ਢਗਾਥਾਯਾਤਿ ਪੁਰਿਮਦ੍ਧੇਨ ਪਨ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਾਲਿਕਾ ਕਾਮਾ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ.
ਵਿਧੀਯਤਿ ਵਿਸਦਿਸਾਕਾਰੇਨ ਠਪੀਯਤੀਤਿ ਵਿਧਾ, ਕੋਟ੍ਠਾਸੋ. ਕਥਂਵਿਧਨ੍ਤਿ ਕਥਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਕੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਦਹਨਤੋ ਹੀਨਾਦਿਵਸੇਨ ਵਿਵਿਧੇਨਾਕਾਰੇਨ ਦਹਨਤੋ ਉਪਧਾਰਣਤੋ ਵਿਧਾ, ਮਾਨੋ. ਮਾਨੇਸੂਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਂ, ਮਾਨਹੇਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਚਲਤੀਤਿ ਨ ਵੇਧਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਪਕਤਿਂ ਅਵਿਜਹਨਤੋ.
ਪਞ੍ਞਾ ‘‘ਸਙ੍ਖਾ’’ਤਿ ਆਗਤਾ, ਪਞ੍ਞਾਤਿ ਯੋਨਿਸੋ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਂ. ਸਙ੍ਖਾਯਕੋਤਿ ਸਙ੍ਕਲਨਪਦੁਪ੍ਪਾਦਨਾਦਿ-ਪਿਣ੍ਡਗਣਨਾਵਸੇਨ ਗਣਕੋ ਪਪਞ੍ਚਸਙ੍ਖਾਤਿ ਮਾਨਾਦਿਪਪਞ੍ਚਭਾਗਾ. ਤੇ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਮਾ ਯਾਥਾਵਤੋ ਸਙ੍ਖਾਯਨ੍ਤਿ ਉਪਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾ, ਪਞ੍ਞਾ. ਏਕਂ ਦ੍ਵੇਤਿਆਦਿਨਾ ਸਙ੍ਖਾਨਂ ਗਣਨਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਾ, ਗਣਨਾ. ਸਙ੍ਖਾਯਤਿ ਭਾਗਸੋ ਕਥੀਯਤੀਤਿ ਸਙ੍ਖਾ ¶ , ਕੋਟ੍ਠਾਸੋ. ਸਙ੍ਖਾਨਂ ਸਤ੍ਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿਆਦਿਨਾ ਸਞ੍ਞਾਪਨਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਾ, ਰਤ੍ਤੋਤਿਆਦਿ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿ. ਖੀਣਾਸਵੋ ਜਹਿ ਪਜਹਿ ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ. ਨਵਭੇਦਂ ਪਭੇਦਤੋ, ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਤਿਵਿਧਮਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਵਵਿਧਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੇ ਨਵਭੇਦਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਰਭੇਦਵਸੇਨ ਨਵਵਿਧਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸੇਹਿ ਇਤ੍ਥਿਭਾਵਾਦਿਵਿਸੇਸੇਹਿ ਵਿਸੇਸੇਨ ¶ ਮਾਨੀਯਤਿ ਗਬ੍ਭੋ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਵਿਮਾਨਂ, ਗਬ੍ਭਾਸਯੋ. ਨ ਉਪਗਚ੍ਛੀਤਿ ਨ ਉਪਗਮਿਸ੍ਸਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਨਾਗਤਤ੍ਥੇ ਅਤੀਤਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਨਾਜ੍ਝਗਾ’’ਤਿ ਹਿ ਅਤੀਤਂ ‘‘ਨ ਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ. ਛਿਨ੍ਦਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਤ੍ਥੇਨ. ਓਲੋਕਯਮਾਨਾ ਉਪਪਤ੍ਤੀਸੁ. ਸਤ੍ਤਨਿਵੇਸਨੇਸੂਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪਪਜ੍ਜਟ੍ਠਾਨੇਸੁ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਮੇਵ ਕਥੇਸਿ ਅਰਹਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਵੇਦਿਤਤ੍ਤਾ.
‘‘ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥਂ ਕਥੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥ-ਸਦ੍ਦੋ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਮਗ੍ਗਵਸੇਨਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਨਾਮ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾਨੁਯੋਗੇ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਸਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ.
ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਮਗ੍ਗਵਸੇਨ ਚ ਗਾਥਾਅਤ੍ਥਵਚਨੇ ਅਯਂ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰ-ਨਯੋ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਠਾਨੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਦੇਵਤਾਯ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਟ੍ਠਾਨੇ. ਦੇਵਤਾਯ ਞਾਣਪਰਿਪਾਕਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਾਮੁਕ੍ਕਂਸਿਕਦੇਸਨਾ ਮਹਤੀ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਅਹੋਸਿ. ਞਾਣਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਤ੍ਥੁਦੇਸਨਾਯ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣਵਸੇਨ ਪਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪਟਿਪਾਟਿਪਵਤ੍ਤਂ ਭਾਵਨਾਞਾਣਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ. ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਸਤ੍ਥੁਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰਿਪਕ੍ਕਞਾਣਤ੍ਤਾ ਪਠਮਂ ਫਲਂ ਪਤ੍ਵਾ. ਏਵਮਾਹਾਤਿ ਏਵਂ ‘‘ਪਾਪਂ ਨ ਕਯਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਗਾਥਮਾਹ. ਅਙ੍ਗਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਆਜੀਵੋ ਯਥਾ ਕੁਪ੍ਪਮਾਨੋ ਵਾਚਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਵਸੇਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ, ਤਥਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋਪੀਤਿ. ਸੋ ਵਾਚਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਪਕ੍ਖਿਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਿਤੋਵ ਹੋਤਿ. ਵਾਯਾਮਸਤਿਸਮਾਧਯੋ ਗਹਿਤਾ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹਤੋ. ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ ਗਹਿਤਾ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹਤੋ. ਅਨ੍ਤਦ੍ਵਯਵਿਵਜ੍ਜਨਂ ਗਹਿਤਂ ਸਰੂਪੇਨੇਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਇਤੀਤਿਆਦਿ ਨਿਗਮਨਂ.
ਸਮਿਦ੍ਧਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਨਨ੍ਦਨਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਸਤ੍ਤਿਵਗ੍ਗੋ
੧.ਸਤ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨੧. ਦੇਸਨਾਸੀਸਨ੍ਤਿ ¶ ਦੇਸਨਾਪਦੇਸਲਕ੍ਖਣਵਚਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਓਮਟ੍ਠੋਤਿ ਅਧੋਮੁਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਪ੍ਪਹਾਰੋ. ਇਮਿਨਾ ਏਵ ਪਸਙ੍ਗੇਨ ਪਹਾਰੇ ਵਿਭਾਗਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ¶ . ਉਪਰਿ ਠਤ੍ਵਾਤਿ ਹਤ੍ਥਿਆਦੀਨਂ ਉਪਰਿ ਠਤ੍ਵਾ. ਅਧੋਮੁਖਂ ਦਿਨ੍ਨਪ੍ਪਹਾਰੋਤਿ ਖਗ੍ਗਕਰਵਾਲਾਦੀਨਂ ਅਧੋਮੁਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਹਤਪਹਾਰੋ. ਉਮ੍ਮਟ੍ਠੋ ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਵਿਵਿਧਪ੍ਪਹਾਰੋ ਵਿਮਟ੍ਠੋ. ‘‘ਓਮਟ੍ਠੋ ਗਹਿਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣੇ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਕਿਮਿਆਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਅਨ੍ਤੋਦੋਸੋ. ਮਞ੍ਚੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਮਞ੍ਚੇ ਵਣਿਕਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨਿਪਨ੍ਨੋ, ਤਤ੍ਥ ਤਂ ਸੁਬਨ੍ਧਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਾਦਟ੍ਠਾਨਂ ਉਦ੍ਧਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਹਿ ਸੀਸਟ੍ਠਾਨਂ ਅਧੋ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਧੋਸਿਰੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਪਰਿਬ੍ਬਜੇਤਿ ਪਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ. ਸਾ ਪਨ ਪਵਤ੍ਤਿ ਭਾਵਨਾਵਿਹਾਰੇਨ ਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.
ਸਲ੍ਲਸ੍ਸ ਉਬ੍ਬਹਨਂ ਸਲ੍ਲੁਬ੍ਬਹਨਂ. ਅਤ੍ਥਂ ਪਰਿਤ੍ਤਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ ਉਪਮਾਕਾਰਸ੍ਸ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਪ੍ਪਹਾਨਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਨਪ੍ਪੁਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਅਨੁਬਨ੍ਧੋਵ ਹੋਤਿ ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਰਹਤੋ ਦੇਵਤਾਯ ਕਾਮਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨਸ੍ਸ ਜੋਤਿਤਤ੍ਤਾ. ਨਨੁ ਭਗਵਤਾ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਦੇਸਨਾ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤਬ੍ਬਾਤਿ? ਨ, ਇਤਰਿਸ੍ਸਾ ਞਾਣਬਲਾਨੁਰੂਪਦੇਸਨਾਯ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਤੋ. ਵੇਨੇਯ੍ਯਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਕੁਲਞ੍ਹਿ ਧਮ੍ਮਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਮੀ ਦੇਸੇਤੀਤਿ.
ਸਤ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਫੁਸਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨੨. ਕਮ੍ਮਂ ਅਫੁਸਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਫਸ੍ਸਂ ਅਫੁਸਨ੍ਤਂ, ਕਮ੍ਮਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਪਾਕੋ ਨ ਫੁਸਤੀਤਿ ਵਿਪਾਕਫਸ੍ਸੋ ਨ ਫੁਸਤਿ, ਵਿਪਾਕੋ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੇਵ ਕਾਰਣਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਏਵਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਕਮ੍ਮਵਟ੍ਟੇਨ ਵਿਪਾਕਵਟ੍ਟਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਕੇਵਲਂ ਕਮ੍ਮਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਮ੍ਮਮੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਨਾਕਰੋਤੋ ਕਰਿਯਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮਂ ਅਕੁਬ੍ਬਤੋ ਨ ਕਯਿਰਤਿ, ਅਨਭਿਸਨ੍ਧਿਕਤਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਾਨਿ ¶ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਅਨ੍ਵਯਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਫੁਸਨ੍ਤਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਤੋਤਿ ਫੁਸਨਹੇਤੁ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਸਕਾਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਵੇਠਿਤਵਸੇਨ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਫੁਸਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਧਮ੍ਮਤਾਤਿ ਕਾਰਕਸ੍ਸੇਵ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਾਨੁਬਨ੍ਧੋ, ਨਾਕਾਰਕਸ੍ਸਾਤਿ ਅਯਂ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਾਨਂ ਸਭਾਵੋ.
ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨੁਬਨ੍ਧਤਿ. ਪਾਪਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਂ ਕਮ੍ਮਂ ਫਲਞ੍ਚ. ਅਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਅਰਞ੍ਞੇ ਲੁਦ੍ਦਕਸ੍ਸ ਉਯ੍ਯੋਜਨਾਯ ਸੁਨਖੇਹਿ ਪਰਿਵਾਰਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਭਯੇਨ ਰੁਕ੍ਖਂ ਆਰੁਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ¶ ਚੀਵਰੇ ਲੁਦ੍ਦਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਪਤਿਤੇ ਤਸ੍ਸ ਸੁਨਖੇਹਿ ਖਾਦਿਤ੍ਵਾ ਮਾਰਿਤਵਤ੍ਥੁਨਾ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋਤਿ.
ਫੁਸਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਜਟਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨੩. ਯੇਨ ਅਤ੍ਥੇਨ ਤਣ੍ਹਾ ‘‘ਜਟਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਜਾਲਿਨਿਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਾ ਹਿ ਅਟ੍ਠਸਤਤਣ੍ਹਾਵਿਚਰਿਤਪਭੇਦਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਵਯਵਭੂਤਾ ਏਵ ਜਾਲਾ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਜਾਲਿਨੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਇਦਾਨਿਸ੍ਸਾ ਜਟਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੂਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਮਾਹ ਰੂਪਾਦਿਛਲ਼ਾਰਮ੍ਮਣਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਵਿਸਯਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਹੇਟ੍ਠੁਪਰਿਯਵਸੇਨਾਤਿ ਕਦਾਚਿ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣੇ ਕਦਾਚਿ ਯਾਵ ਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਾ, ਕਦਾਚਿ ਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣੇ ਕਦਾਚਿ ਯਾਵ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣਾਤਿ ਏਵਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਚ ਉਪਰਿ ਚ ਪਵਤ੍ਤਿਵਸੇਨ. ਦੇਸਨਾਕ੍ਕਮੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਹੇਟ੍ਠੁਪਰਿਯਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਕਾਮਰਾਗਾਦਿਵਸੇਨਪਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਖਣਿਕਭਾਵਤੋ ਅਪਰਾਪਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਂਸਿਬ੍ਬਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ ਸਂਸਿਬ੍ਬਨਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ. ਇਦਂ ਯੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨ ਜਟਾ ਵਿਯਾਤਿ ਜਟਾਤਿ ਜਟਾਤਣ੍ਹਾਨਂ ਉਪਮੂਪਮੇਯ੍ਯਤਾ, ਤਂਦਸ੍ਸਨਂ. ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ – ਯਥਾ ਜਾਲਿਨੀ ਵੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬਸ੍ਸ ਸਾਖਾ, ਤਾਸਂ ਸਞ੍ਚਯਾਦਯੋ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਵਯਵੇਹਿ ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤਾ ਵਿਨਦ੍ਧਾ ‘‘ਜਟਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਤਣ੍ਹਾਪਿ ਸਂਸਿਬ੍ਬਨਸਭਾਵੇਨਾਤਿ.
ਇਮੇ ¶ ਸਤ੍ਤਾ ‘‘ਮਮ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨਿਬ੍ਬਿਸੇਸਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਿਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਟ੍ਠੋ ਚ ਅਨ੍ਤੋ-ਸਦ੍ਦੋਤਿ ਸਕਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਮਾਨਾਪਿ ਤਣ੍ਹਾ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਜਟਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਾਦਿ, ਗਹਟ੍ਠਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਿਆਦਿ ਸਕਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ. ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਭਵਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਭਿਮਾਨੋਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ, ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ. ਸਰੀਰਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ. ‘‘ਮਮ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਸੁਨ੍ਦਰੋ, ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਵਿਯ ਮਮ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਕਅਤ੍ਤਭਾਵਾਦੀਸੁ ਤਣ੍ਹਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਕਾਰੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਕ੍ਖਾਦੀਨਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਯਤਨਾਨਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਰੂਪਾਦੀਨਿ ਬਾਹਿਰਾਯਤਨਾਨਿ, ਪਰੇਸਂ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਵਾ. ਸਪਰਸਨ੍ਤਤਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਨਿ ਵਾ ਚਕ੍ਖਾਦੀਨਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਯਤਨਾਨਿ, ਤਥਾ ਰੂਪਾਦੀਨਿ ਬਾਹਿਰਾਯਤਨਾਨਿ. ਪਰਿਤ੍ਤਮਹਗ੍ਗਤਭਵੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਅਨ੍ਤੋਜਟਾਬਹਿਜਟਾਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕਾਮਭਵੋ ਹਿ ਕਸ੍ਸਚਿਪਿ ਕਿਲੇਸਸ੍ਸ ਅਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਾ ਕਤ੍ਥਚਿਪਿ ਅਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ¶ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਯਾਯਤੋ ਰੂਪਾਰੂਪਭਵੋ ‘‘ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਬਹੀ’’ਤਿ ਚ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਂਯੋਜਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਬਹਿਦ੍ਧਾਸਂਯੋਜਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੨.੩੭).
ਵਿਸਯਭੇਦੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਭੇਦੇਨ ਅਨੇਕਭੇਦਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਤਣ੍ਹਂ ਜਟਾਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਏਕਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਾਯ ਏਵਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾਯ ਜਟਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਾ ਪਨ ਪਜਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਏਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਤਂ ਜਟੇਨ੍ਤੀ ਵਿਨਨ੍ਧਨ੍ਤੀ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਜਟਾਯ ਜਟਿਤਾ ਪਜਾ’’ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਯਦਿਪਿ ਅਵਯਵਬ੍ਯਤਿਰੇਕੇਨ ਸਮੁਦਾਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਕਦੇਸੋ ਪਨ ਸਮੁਦਾਯੋ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਵਯਵਤੋ ਸਮੁਦਾਯਂ ਭਿਨ੍ਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪਮੂਪਮੇਯ੍ਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾ ਨਾਮ ਵੇਲ਼ੁਜਟਾਦੀਹਿ…ਪੇ… ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਇਮਂ ਜਟਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤੀਸੁ ਧਾਤੂਸੁ ਏਕਮ੍ਪਿ ਅਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਸਂਸਿਬ੍ਬਨੇਨ ਤੇਧਾਤੁਕਂ ਜਟੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ. ਤੇਨਸ੍ਸਾ ਮਹਾਵਿਸਯਤਂ ਵਿਜਟਨਸ੍ਸ ਚ ਸੁਦੁਕ੍ਕਰਭਾਵਮਾਹ. ਵਿਜਟੇਤੁਂ ਕੋ ਸਮਤ੍ਥੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਵਿਜਟਯੇ’’ਤਿ ਪਦਂ ਸਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥਂ, ਨ ਵਿਧਿਅਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਏਵਂ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਜਟਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਟ੍ਠੋ ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਏਤ੍ਥ ਸੀਲੇਤਿ ਕੁਸਲਸੀਲੇ. ਤਂ ਪਨ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਾਦਿਭੇਦੇਸੁ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਮੇਵ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲੇ’’ਤਿ.
ਨਰਤਿ ¶ ਨੇਤੀਤਿ ਨਰੋ, ਪੁਰਿਸੋ. ਕਾਮਂ ਇਤ੍ਥੀਪਿ ਤਣ੍ਹਾਜਟਾਵਿਜਟਨੇ ਸਮਤ੍ਥਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਪਧਾਨਮੇਵ ਪਨ ਸਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਰੋ’’ਤਿ ਆਹ ਯਥਾ ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਅਵਿਭਾਗੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਯਾਯੋ ਅਯਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨਰੋਤਿ ਸਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਪਾਕਭੂਤਾਯ ਸਹ ਪਞ੍ਞਾਯ ਭਵਤੀਤਿ ਸਪਞ੍ਞੋ. ਤਾਯ ਹਿ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਨ੍ਤਾਨਵਸੇਨ ਬਹੁਲਂ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯ ਅਯਂ ਸਤ੍ਤੋ ਸਵਿਸੇਸਂ ਸਪਞ੍ਞੋਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤਿ. ਵਿਪਾਕਪਞ੍ਞਾਪਿ ਹਿ ਸਨ੍ਤਾਨਵਿਸੇਸੇਨ ਭਾਵਨਾਪਞ੍ਞੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ ਅਹੇਤੁਕਦ੍ਵਿਹੇਤੁਕਾਨਂ ਤਦਭਾਵਤੋ. ਕਮ੍ਮਜਤਿਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਜਾਯ ਤਿਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਂ ਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਏਵਂ ਤਿਹੇਤੁਕਸਦ੍ਦੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਪਞ੍ਞਾਸਦ੍ਦੇਨ. ਨ ਹਿ ਪਞ੍ਞਾ ਤਿਹੇਤੁਕਾ ਅਤ੍ਥਿ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਪਞ੍ਞਾ ‘‘ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਂ ਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਤਂਮੂਲਕਤ੍ਤਾ, ਨ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਣੇ ਪਵਤ੍ਤਾ ਏਵ.
ਚਿਨ੍ਤੇਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਸਮਾਧਿ. ਸੋ ਹਿ ਸਾਤਿਸਯਂ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਨਕਿਚ੍ਚੋ. ਨ ਹਿ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਵਿਨਾ ਸਮਾਧਿਨਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤਿ, ਸਮਾਧਿ ਪਨ ਤੇਹਿ ਵਿਨਾਪਿ ¶ ਸਾਧੇਤੀਤਿ. ਪਗੁਣਬਲਵਭਾਵਾਪਾਦਨੇਨ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਅਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਂ ਚਿਨੋਤੀਤਿਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਸਮਾਧਿ. ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦਿਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਵਿਚਿਤ੍ਤਤਾਯ ਇਦ੍ਧਿਵਿਧਾਦਿਚਿਤ੍ਤਕਰਣੇਨ ਚ ਸਮਾਧਿ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਨਾਪਿ ਪਰੋਪਦੇਸੇਨਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਯੋ ਲਬ੍ਭਤੇਵ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸੀਸੇਨ ਹੇਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ. ਯਥਾਸਭਾਵਂ ਪਕਾਰੇਹਿ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਪਞ੍ਞਾ. ਸਾ ਯਦਿਪਿ ਕੁਸਲਾਦਿਭੇਦਤੋ ਬਹੁਵਿਧਾ, ‘‘ਭਾਵਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਨ ਵਚਨਤੋ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਨਾਮੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ. ਯਦਿਪਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਹਾਨਂ ਆਤਾਪਨਂ, ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦੀਨਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੇਵ, ਆਤਪ੍ਪਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਪਨ ਆਤਾਪ-ਸਦ੍ਦੋ ਵੀਰਿਯੇ ਏਵ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਤਾਪੀਤਿ ਵੀਰਿਯਵਾ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਤੋ ਹਰੀਯਤਿ ਪਵਤ੍ਤੀਯਤਿ, ਏਵਂ ਸਾਪਿ ਤਦਤ੍ਥਂ ਯੋਗਿਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਾਰਿਹਾਰਿਯਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ. ਅਭਿਕ੍ਕਮਾਦੀਨਿ ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਾਨਿ ਸਾਤ੍ਥਕਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਾਦਿਵਸੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਨੇਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਪਰਿਣਾਯਿਕਾ.
ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਗਾਥਾ ਭਾਸਿਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਉਪਮਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾ ਨਾਮ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਨਿਸਿਤਨ੍ਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ¶ ਨਿਸਿਤਂ, ਅਤਿਵਿਯ ਤਿਖਿਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਸਿਤਤਰਭਾਵਕਰਣਂ ਨਿਸਾਨਸਿਲਾਯਂ, ਬਾਹੁਬਲੇਨ ਚਸ੍ਸ ਉਕ੍ਖਿਪਨਨ੍ਤਿ ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਂ ਅਤ੍ਥਾਪਨ੍ਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਤਦੁਭਯਂ ਉਪਮੇਯ੍ਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮਾਧਿਸਿਲਾਯਂ ਸੁਨਿਸਿਤਂ…ਪੇ… ਪਞ੍ਞਾਹਤ੍ਥੇਨ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਮਾਧਿਗੁਣੇਨ ਹਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਤਿਕ੍ਖਭਾਵੋ. ਯਥਾਹ ‘‘ਸਮਾਹਿਤੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੫; ੪.੯੯; ੫.੧੦੭੧). ਵੀਰਿਯਞ੍ਚਸ੍ਸਾ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਕਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ. ਵਿਜਟੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵਿਜਟੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ. ਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਹਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯ ਯੋਗਾਵਚਰੋ ਤਣ੍ਹਾਜਟਂ ਵਿਜਟੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ. ਵਿਜਟਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪਦਾਲੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.
ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਪਨੇਸ ਵਿਜਟੇਤਿ ਨਾਮ, ਅਗ੍ਗਫਲਕ੍ਖਣੇ ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਿਜਟਿਤਜਟੋ ਨਾਮ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਦਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਜਟਾਯ ਵਿਜਟਨਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਆਗਮ੍ਮ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਜਟਾਯ ਵਿਜਟਨੋਕਾਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਸਾ ਵਿਜਟੀਯਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਨਾਮਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਪਟਿਘਂ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਚਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਸੁਖਤ੍ਥਂ ਸਾਨੁਨਾਸਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ‘‘ਪਟਿਘਰੂਪਸਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਕਾਮਭਵੋ ਗਹਿਤੋ ਕਾਮਭਵਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਤਾਯ. ਪਥਵੀਕਸਿਣਾਦਿਰੂਪੇ ਸਞ੍ਞਾ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ. ਉਭਯਤ੍ਥਾਪਿ ਸਞ੍ਞਾਸੀਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣਂ. ਭਵਸਙ੍ਖੇਪੇਨਾਤਿ ਭਵਭਾਵੇਨ ਸਙ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਤਾਯ, ਭਵਲਕ੍ਖਣੇਨ ਏਕਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਰੂਪੇ ਵਾ ਵਿਰਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਚ ਵਤ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਾ ਇਧ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ¶ , ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਅਰੂਪਭਵਸ੍ਸ ਚ ਗਹਿਤਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ‘‘ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਨਾਮਰੂਪਂ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਰੂਪਭਵ-ਅਸਞ੍ਞਭਵਾਨਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਗਹਣਂ ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਪਰੇ. ਪਰਿਯਾਦਿਯਨਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨਕਾਰਣੇ ਸਬ੍ਬਸੋ ਖੇਪਨਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ…ਪੇ… ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.
ਜਟਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਮਨੋਨਿਵਾਰਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨੪. ਏਵਂਲਦ੍ਧਿਕਾਤਿ ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਸਦੁਕ੍ਖਾ, ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਅਚਿਤ੍ਤਕਭਾਵੋ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਤੋ ਕੁਤੋਚਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਵਾਰੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਵਂਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ¶ . ਸੋਤਿ ਸਤ੍ਤੋ. ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਕਥਂ ਕਥੇਤਿ ਅਯੋਨਿਸੋ ਚਿਤ੍ਤਨਿਵਾਰਣਂ ਵਦਨ੍ਤੀ. ਸਂਯਤਭਾਵਂ ਆਗਤਨ੍ਤਿ ਰਾਗਵਿਸੇਵਨਾਦਿਤੋ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਂਯਤਭਾਵਂ ਓਤਰਭਾਵਂ. ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾਵਸੇਨ ਹਿ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਨਤ੍ਥਿ ਈਸਕਮ੍ਪਿ ਰਾਗਾਦਿਵਿਸੇਵਨਂ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਤਿ ਆਯਤਿਞ੍ਚ ਕੋਚਿ ਅਨਤ੍ਥੋ ਸਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਮਨੋ ਸਬ੍ਬਤੋ ਅਨਵਜ੍ਜਵੁਤ੍ਤਿਤੋ ਨ ਨਿਵਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦਾਨਂ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਤੋ ਯਤੋਤਿ ਯਤੋ ਯਤੋ ਸਾਵਜ੍ਜਵੁਤ੍ਤਿਤੋ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਤੋ. ਤਨ੍ਤਿ ਮਨੋ ਨਿਵਾਰੇਤਬ੍ਬਂ ਅਨਤ੍ਥਾਵਹਤ੍ਤਾ.
ਮਨੋਨਿਵਾਰਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਅਰਹਨ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨੫. ਕਤਾਵੀਤਿ ਕਤਵਾ, ਪਰਿਞ੍ਞਾਦਿਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚਤੂਹਿ ਮਗ੍ਗੇਹਿ ਕਤਕਿਚ੍ਚੋ’’ਤਿ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਅਰਹਨ੍ਤਿਆਦਿਸਦ੍ਦਸਨ੍ਨਿਧਾਨਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਵਂ ‘‘ਅਹਂ ਵਦਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਆਕਾਰੇਨ ਪੁਚ੍ਛਤਿ.
ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ ਕੁਸਲੋਤਿ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਾਦੀਸੁ ਸਲਕ੍ਖਣਾਦੀਸੁ ਚ ਸਮੂਹਾਦਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਞ੍ਚ ਛੇਕੋ ਯਥਾਭੂਤਵੇਦੀ. ਉਪਲਦ੍ਧਿਨਿਸ੍ਸਿਤਕਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤੁਪਲਦ੍ਧਿਨਿਸ੍ਸਿਤਕਥਂ ਹਿਤ੍ਵਾ. ਵੋਹਾਰਭੇਦਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਪਰਮਤ੍ਥਂ ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ ਲੋਕਵੋਹਾਰਂ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਅਵਿਨਾਸੇਨ੍ਤੋ ਲੋਕੇ ਲੋਕਸਮਞ੍ਞਮੇਵ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ‘‘ਅਹਂ, ਮਮਾ’’ਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯ. ਖਨ੍ਧਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿਆਦਿਨਾ ਵੋਹਾਰਭੇਦਂ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਆਦੀਨਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਮਾਨੋ ਨਾਮ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਧੁਰੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਦੁਤਿਯਮਗ੍ਗਾਦੀਸੁ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਹਾਨਾਭਿਸਮਯਸ੍ਸ ¶ ਪਟਿਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕੇ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਿਦ੍ਧਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਦਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਸੇਨ ਨ ਵਦਤਿ, ਮਾਨਵਸੇਨ ਨੁ ਖੋ ਵਦਤੀਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਵਿਧੂਪਿਤਾਤਿ ਸਨ੍ਤਾਪਿਤਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ. ਤੇ ਪਨ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਤਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਧਮਿਤਾ’’ਤਿ. ਮਮਙ੍ਕਾਰਾਦਯੋ ਮਯਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੇ ਸਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਮਯੋ, ਮਞ੍ਞਨਾ. ਮਯੋ ਏਵ ਮਯਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਯਤਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਨ’’ਨ੍ਤਿ.
ਅਰਹਨ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਪਜ੍ਜੋਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨੬. ਦਿਵਾਰਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ¶ ਨ ਆਦਿਚ੍ਚੋ ਵਿਯ ਦਿਵਾ ਏਵ, ਨ ਚਨ੍ਦਿਮਾ ਵਿਯ ਰਤ੍ਤਿਂ ਏਵ, ਅਥ ਖੋ ਦਿਵਾ ਚ ਰਤ੍ਤਿਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤੋ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਦੇਸੇ, ਨ ਆਦਿਚ੍ਚੋ ਵਿਯ ਚਨ੍ਦਿਮਾ ਵਿਯ ਸਕਲਂ ਮਹਾਦਿਸਂ ਦਿਸਨ੍ਤਰਾਲ਼ਞ੍ਚ. ਞਾਣਾਨੁਭਾਵੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਲੋਕੋ ਞਾਣਾਲੋਕੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ ਪਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦਿ ਵਿਜ੍ਜਾ ਉਦਪਾਦਿ ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੦੮੧; ਮਹਾਵ. ੧੫; ਪਟਿ. ਮ. ੨.੩੦) ਪਨ ਵਚਨਤੋ ਮਗ੍ਗੋ ਞਾਣਾਲੋਕੋ. ‘‘ਤਮੋ ਵਿਹਤੋ, ਆਲੋਕੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੮੬; ਪਾਰਾ. ੧੨) ਵਾ ਵਚਨਤੋ ਵਿਜ੍ਜਤ੍ਤਯਾਲੋਕੋ ਞਾਣਾਲੋਕੋ. ਪਠਮਾਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਯਂ ਵਿਯ ਸਞ੍ਜਾਤਪੀਤਿਵਿਪ੍ਫਾਰੋ, ਵਿਸੇਸਤੋ ਰਤਨਘਰੇ ਸਮਨ੍ਤਪਟ੍ਠਾਨਵਿਚਿਨਨੇ ਸਞ੍ਜਾਤਪੀਤਿਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸਰੀਰੋਭਾਸੋ ਵਾ ਪੀਤਿਆਲੋਕੋ. ਤਤ੍ਥੇਵ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਸਾਦਵਸੇਨ ਸਞ੍ਜਾਤਆਲੋਕੋਵ ਪਸਾਦਾਲੋਕੋ. ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪਵਤ੍ਤਨੇ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਸਿ ਵਤ, ਭੋ, ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ’’ਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਸਾਦਾਲੋਕੋਤਿ ਚ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਵ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਦਯਤਮਂ ਵਿਧਮਨ੍ਤੀ ਧਮ੍ਮਕਥਾਆਲੋਕੋ. ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਾਤੁਭਾਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਆਲੋਕੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਦੇਸਨਾਯ ਸਞ੍ਜਾਤਧਮ੍ਮਾਲੋਕੋਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਪਜ੍ਜੋਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੭. ਸਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨੭. ਸਰਣਤੋ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਪਟਿਪਾਟਿ ਸਰਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਮੇ ਸਂਸਾਰਸਰਾ’’ਤਿ. ਕੁਤੋਤਿ ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ, ਕਿਮ੍ਹਿ ਵਾ? ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਿਂ ਆਗਮ੍ਮਾ’’ਤਿ? ਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਾਭਾਵਤੋ. ਆਪੋਤਿਆਦਿਨਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਪਦੇਸੇਨ ਤਤ੍ਥ ਕਾਮਰੂਪਭਵਾਨਂ ਅਭਾਵੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਤਦੁਭਯਾਭਾਵਦਸ੍ਸਨੇਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਰੂਪਭਵਸ੍ਸਪਿ ¶ ਅਭਾਵੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋਵ ਹੋਤਿ, ਯਥਾਰੁਤਵਸੇਨ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਰਿਮਾ ਦ੍ਵੇ ਗਹਿਤਾ, ਗਹਿਤਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਵ ਪਚ੍ਛਿਮਤ੍ਥੋ ਪਵਤ੍ਤੋਤਿ.
ਸਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੮. ਮਹਦ੍ਧਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨੮. ਨਿਧੀਯਤੀਤਿ ¶ ਨਿਧਾਨਂ. ਨਿਧਾਤਬ੍ਬਤਂ ਗਤਂ ਨਿਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮੁਤ੍ਤਸਾਰਾਦੀਤਿ ਮੁਤ੍ਤਾਮਣਿਵੇਲ਼ੁਰਿਯਪਵਾਲ਼ਰਜਤਜਾਤਰੂਪਾਦਿ. ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਭਾਜਨਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਹਾਪਣ-ਧਞ੍ਞਕੋਟ੍ਠਭਣ੍ਡਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਮ੍ਪਿ ਹਿ ਨਿਚ੍ਚਪਰਿਬ੍ਬਯਵਸੇਨ ਭੁਞ੍ਜੀਯਤੀਤਿ ‘‘ਭੋਗੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਭਿਗਿਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਅਭਿਗਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਅਨਲਙ੍ਕਤਾਤਿ ਨ ਅਲਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਕਤਚਿਤ੍ਤਾ, ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਤਾਮਹਿਚ੍ਛਤਾਹਿ ਅਭਿਭੂਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤਿਤ੍ਤਾ ਅਪਰਿਯਤ੍ਤਜਾਤਾ’’ਤਿ. ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਜਾਤੇਸੂਤਿ ਤਂਤਂਕਿਚ੍ਚੇ ਸਞ੍ਜਾਤਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕੇਸੁ. ਨਾਨਾਕਿਚ੍ਚਜਾਤੇਸੂਤਿ ਨਾਨਾਵਿਧਕਿਚ੍ਚੇਸੁ, ਸਞ੍ਜਾਤਨਾਨਾਕਿਚ੍ਚੇਸੁ ਵਾ. ਵਟ੍ਟਗਾਮਿਕਪਸੁਤੇਨ ਵਟ੍ਟਸੋਤਂ ਅਨੁਸਰਨ੍ਤੇਸੁ. ਤਣ੍ਹਾਨਿਵਾਸਤਾਯ ਗੇਹਨ੍ਤਿਪਿ ਅਗਾਰਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਾਤੁਗਾਮੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗੇਹ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਿਰਾਜਿਯਾਤਿ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥਦੀਪਕਂ ਪਦਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਰਾਜੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ, ਤ੍ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋਪਿ ਚਾਯਂ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋਤਿ.
ਮਹਦ੍ਧਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੯. ਚਤੁਚਕ੍ਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੨੯. ਇਰਿਯਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਯੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਰਿਯਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ ਇਰਿਯਾਪਥੋ, ਗਮਨਾਦਿ. ਤਂ ਅਪਰਾਪਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਚਕ੍ਕਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚਤੁਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਚਤੁਇਰਿਯਾਪਥ’’ਨ੍ਤਿ. ਨਵਦ੍ਵਾਰਨ੍ਤਿ ਕਰਜਕਾਯੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਸੋ ਚ ਕੇਸਾਦਿਅਸੁਚਿਪਰਿਪੂਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਅਸੁਚਿਪੂਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਯ ਸਂਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਸਹਿਤਂ. ਤੇਨ ਨ ਕੇਵਲਂ ਸਭਾਵਤੋ ਏਵ, ਅਥ ਖੋ ਨਿਸ੍ਸਿਤਧਮ੍ਮੋ ਚ ਅਸੁਚਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਸਙ੍ਖਾਤੇ ਅਸੁਚਿਪਙ੍ਕੇ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਪਙ੍ਕਜਾਤਂ, ਕੇਸਾਦਿਅਸੁਚਿਪਙ੍ਕਜਾਤਤ੍ਤਾ ਚ ਪਙ੍ਕਜਾਤਂ. ਯਾਤ੍ਰਾਤਿ ਅਪਗਮੋ. ਤੇਨ ਸਭਾਵਤੋ ਨਿਸ੍ਸਿਤਧਮ੍ਮਤੋ ਚ ਅਸੁਚਿਸਭਾਵਤੋ ਕਾਯਤੋ ਕਥਂ ਅਪਗਮੋ ਸਿਯਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ.
ਨਹਨਟ੍ਠੇਨ ਬਨ੍ਧਨਟ੍ਠੇਨ ਨਦ੍ਧੀਤਿ ਉਪਨਾਹੋ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਉਪਨਾਹ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਪਨ ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬਕਾਲੇ ਕੋਧੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਕਾਲੇ’’ਤਿਆਦਿ ¶ . ਪਾਲ਼ਿਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਤਿ ਉਪਨਾਹਇਚ੍ਚਾਦਿਕੇ ¶ ਇਧ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ਕਿਲੇਸੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਦਯੋ ਸਤ੍ਤ ਕਿਲੇਸਾ ਦੁਮ੍ਮੋਚਯਤਾਯ ਵਰਤ੍ਤਾ ਵਿਯਾਤਿ ਵਰਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਆਰਮ੍ਮਣਗ੍ਗਹਣਸਭਾਵਤੋ ਏਕੋ ਏਵੇਸ ਧਮ੍ਮੋ, ਪਵਤ੍ਤਿ-ਆਕਾਰਭੇਦੇਨ ਪਨ ਇਚ੍ਛਨਟ੍ਠੇਨ ਪਤ੍ਥਨਟ੍ਠੇਨ ਇਚ੍ਛਾ, ਲੁਬ੍ਭਨਟ੍ਠੇਨ ਗਿਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ ਲੋਭੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਪਠਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ, ਵਾਰੇ ਵਾ ਪਠਮਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਅਪਰਾਪਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਕੋ. ਅਲਦ੍ਧਪਤ੍ਥਨਾ ਅਪ੍ਪਟਿਲਦ੍ਧਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਆਸਤ੍ਤਿ ਲੋਭੋ. ਉਪ੍ਪਾਟੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਸਨ੍ਤਾਨਤੋ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ.
ਚਤੁਚਕ੍ਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੦. ਏਣਿਜਙ੍ਘਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੦. ਏਣਿਮਿਗਸ੍ਸ ਵਿਯਾਤਿ ਏਣਿਮਿਗਸ੍ਸ ਜਙ੍ਘਾ ਵਿਯ. ਅਵਯਵੀਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਹਿ ਇਦਂ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਪਿਣ੍ਡਿਮਂਸਸ੍ਸ ਪਰਿਤੋ ਸਮਸਣ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਸੁਵਟ੍ਟੀਤਜਙ੍ਘੋ. ਕਿਸਨ੍ਤਿ ਥੂਲਭਾਵਪਟਿਕ੍ਖੇਪਪਰਾਜੋਤਨਾ, ਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਕਿਸਭਾਵਦੀਪਨਪਰਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਥੂਲਂ ਸਮਸਰੀਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਤਪੇਨ ਮਿਲਾਤਨ੍ਤਿ ਤਪਸਾ ਮਿਲਾਤਕਾਯਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਨ੍ਤਾਪਨਭਾਵਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਤਪੋ ਮਿਲਾਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ, ਤਥਾ ਚਾਹ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਅਪ੍ਪਾਹਾਰਂ ਅਲੋਲੁਪ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਥਾ ‘‘ਵੀਰਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਵੀਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੀਰਭਾਵੇਨ ਵੀਰਿਯਂ ਲਕ੍ਖੀਯਤਿ, ਏਵਂ ਵੀਰਿਯਸਮ੍ਭਵੇਨ ਵੀਰਭਾਵੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਵੀਰਨ੍ਤਿ ਵੀਰਿਯਵਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਞ੍ਚ ਆਲੋਪੇ, ਅਭੁਤ੍ਵਾ ਉਦਕਂ ਪਿਵੇ’’ਤਿ (ਥੇਰਗਾ. ੯੮੩; ਮਿ. ਪ. ੬.੫.੧੦) ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਵੁਤ੍ਤਨਿਯਾਮੇਨ ਪਰਿਮਿਤਭੋਜਿਤਾਯ ਅਪ੍ਪਾਹਾਰਤਾ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ. ‘‘ਮਿਤਾਹਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਾਲਭੋਜਿਤਾਯਪਿ ਅਪ੍ਪਾਹਾਰਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਿਕਾਲ…ਪੇ… ਪਰਿਤ੍ਤਾਹਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਲੋਲੁਪ੍ਪਵਿਰਹਿਤਂ ਬੋਧਿਮੂਲੇ ਏਵ ਸਬ੍ਬਸੋ ਲੋਲੁਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ. ‘‘ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੂ’’ਤਿ ਹਿ ਇਮਿਨਾਵ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਲੋਲੁਪ੍ਪਵਿਗਮੋ ਦੀਪਿਤੋਵਾਤਿ. ਰਸਤਣ੍ਹਾਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਵਾ ਏਸ ‘‘ਅਪ੍ਪਾਹਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਲੋਲੁਪ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ‘‘ਸੀਹਂ ਵਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਕਚਰਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਇਵ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ‘‘ਨਾਗ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ¶ ਆਹ – ‘‘ਏਕਚਰਂ ਸੀਹਂ ਵਿਯ, ਏਕਚਰਂ ਨਾਗਂ ਵਿਯਾ’’ਤਿ. ਏਕਚਰਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਏਕੀਕਤਾਯ.
ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਵਸੇਨ ਰੂਪਂ ਗਹਿਤਂ ਤੇਸਂ ਰੂਪਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਮਨੇਨ ਨਾਮਂ ਗਹਿਤਂ ਮਨਸ੍ਸ ਨਾਮਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਅਵਿਨਿਭੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇਤਿ ਅਵਿਨਾਭਾਵਧਮ੍ਮੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਆਯਤਨਧਾਤੁਆਦਯੋ ਗਹਿਤਾ. ਕਾਮਗੁਣਗ੍ਗਹਣੇਨ ਹੇਤ੍ਥ ਰੂਪਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਪਞ੍ਚ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਗਹਿਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਮਨੋਗਹਣੇਨ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਂ, ਏਵਂ ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਧਾਤੁਆਦੀਨਮ੍ਪਿ ¶ ਗਹਿਤਤਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਵਸੇਨਪੇਤ੍ਥ ਭੁਮ੍ਮਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ. ਕਾਮਵਤ੍ਥੁ ਭੁਮ੍ਮਂ.
ਏਣਿਜਙ੍ਘਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਸਤ੍ਤਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਸਤੁਲ੍ਲਪਕਾਯਿਕਵਗ੍ਗੋ
੧. ਸਬ੍ਭਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੧. ਸਤਂ ਸਾਧੂਨਂ ਸਰਣਗਮਨਸੀਲਾਦਿਭੇਦਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਉਲ੍ਲਪਨਤੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਉਲ੍ਲਪਨਤੋ ਕਥਨਤੋ ਸਤੁਲ੍ਲਪਾ, ਦੇਵਤਾ, ਤਾਸਂ ਕਾਯੋ ਸਮੂਹੋ, ਤਤ੍ਥ ਭਵਾਤਿ ਸਤੁਲ੍ਲਪਕਾਯਿਕਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਤਂ ਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਸਮਾਦਾਨਵਸੇਨ ਉਲ੍ਲਪੇਤ੍ਵਾ, ਨ ਵਣ੍ਣਨਾਕਥਨਮਤ੍ਤੇਨ ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਾਸਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਸਤੁਲ੍ਲਪਕਾਯਿਕਭਾਵੇ. ਇਦਂ ਵਤ੍ਥੂਤਿ ਇਦਂ ਕਾਰਣਂ. ਸਮੁਦ੍ਦਵਾਣਿਜਾਤਿ ਸਂਯਤ੍ਤਿਕਾ. ਖਿਤ੍ਤਸਰਵੇਗੇਨਾਤਿ ਜਿਯਾਮੁਤ੍ਤਸਰਸਦਿਸਵੇਗੇਨ, ਸੀਘਓਘੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪ੍ਪਤਤੀਤਿ ਉਪ੍ਪਾਤੋ. ਉਪ੍ਪਾਤੇ ਭਵਂ ਬ੍ਯਸਨਂ ਉਪ੍ਪਾਤਿਕਂ. ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ ਹਿਤਪਤਿਟ੍ਠਾ. ਪਰਲੋਕੇ ਹਿਤਸੁਖਾਵਹਂ ਅਭਯਕਾਰਣਂ. ਜਙ੍ਘਸਤਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਸਤਂ. ਜਙ੍ਘਾਸੀਸੇਨ ਹਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਵਦਤਿ ਸਹਚਾਰਿਭਾਵਤੋ. ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ ਪਞ੍ਚਸੀਲਾਨਿ. ਆਸਨ੍ਨਾਨਾਸਨ੍ਨੇਸੁ ਆਸਨ੍ਨਸ੍ਸੇਵ ਪਠਮਂ ਵਿਪਚ੍ਚਨਤੋ ‘‘ਆਸਨ੍ਨਕਾਲੇ ਗਹਿਤਸੀਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਘਟਾਵਸੇਨਾਤਿ ਸਮੂਹਵਸੇਨ.
ਸਬ੍ਭੀਤਿ ¶ ਸਾਧੂਹਿ. ਤੇ ਹਿ ਸਪਰਹਿਤਸਾਧਨਤੋ ਪਾਸਂਸਤਾਯ ਸਨ੍ਤਗੁਣਤਾਯ ਚ ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਪਣ੍ਡਿਤਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤੇਹੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਮਾਸੇਥਾਤਿ ਸਂਵਸੇਥਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਇਰਿਯਾਪਥੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਮਿਤ੍ਤਸਨ੍ਥਵਨ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਿਸਨ੍ਧਾਨਂ. ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤੇਸਿਤਾਲਕ੍ਖਣਾ ਹਿ ਮੇਤ੍ਤਿ, ਸਾ ਚ ਞਾਣਸਹਿਤਾ ਞਾਣਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਵਾਤਿ ਮਿਤ੍ਤਸਨ੍ਥਵੋ ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠੋ, ਇਤਰੋ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਕੇਨਚਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਦਿਹਿਤਾਵਹਂ ਸੁਨ੍ਦਰਧਮ੍ਮਂ. ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ ਹਿਤਵਡ੍ਢਨਤਾਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਡ੍ਢੀ’’ਤਿ.
ਸਤਂ ਸਾਧੂਨਂ, ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਪ੍ਪਟਿਯੋਗਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਞ੍ਞਤੋ ¶ ਅਨ੍ਧਬਾਲਤੋ’’ਤਿ. ਸੋਕਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸੋਕਕਾਰਣਂ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ਇਧ ਸੋਕਸਦ੍ਦੇਨ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੋਕਵਤ੍ਥੂਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਸੋਕਵਤ੍ਥੂਨਿ ਨਾਮ ਚੋਰਾਦਯੋ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਾਦਿਵਸੇਨ ਪਰੇਸਂ ਸੋਕਕਰਣਤੋ. ਸੋਕਾਨੁਗਤਾ ਸੋਕਪ੍ਪਤ੍ਤਾ.
ਥੇਰਸ੍ਸਾਤਿ ਸਂਕਿਚ੍ਚਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਗਿਨਿਯਾ ਜੇਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਯਂ ‘‘ਇਧ ਚੋਰਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਂਸੂ’’ਤਿ ਅਮ੍ਹੇ ਤਿਣਾਯਪਿ ਨ ਮਞ੍ਞਤੀਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਏਕਚ੍ਚੇ ‘‘ਮਾਰੇਮ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਕਰੁਣਾਯ ਏਕਚ੍ਚੇ ‘‘ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਮਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾਤਿ ਭਾਸੇਤ੍ਵਾ.
ਅਹੁ ਅਹੋਸਿ, ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਰਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਬ੍ਰਹਾਵਨੇਤਿ ਤਾਦਿਸੇ ਬ੍ਰਹਾਵਨੇ, ਮਹਾਰਞ੍ਞੇ ਨਿਵਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਚੇਤੋਤਿ ਬ੍ਯਾਧੋ. ਕੂਟਾਨੀਤਿ ਵਾਕੁਰਾਦਯੋ. ਓਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ. ਸਸਕਨ੍ਤਿ ਪੇਲਕਂ ਉਬ੍ਬਿਗ੍ਗਾਤਿ ਭੀਤਤਸਿਤਾ. ਏਕਰਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਏਕਰਤ੍ਤੇਨੇਵ. ਧਨਜਾਨੀਤਿ ਪਰਿਬ੍ਬਯਵਸੇਨ ਅਦ੍ਧਿਕੇਹਿ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਧਨਤੋ ਹਾਨਿ, ‘‘ਸਮਣਮ੍ਪਿ ਨਾਮ ਹਨ੍ਤਿ, ਕਿਂ ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਲਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਅਦ੍ਧਿਕਾਨਂ ਅਨਾਗਮਨਤੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਪਰਿਬ੍ਬਯਮ੍ਪਿ ਨ ਲਭਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.
ਞਾਤਯੋਪਿ ਮਾਤਾਪਿਤੁਭਾਤੁਭਗਿਨਿਆਦਿਕੇ ਞਾਤਕੇ. ਤੇ ਕਿਰ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਗਿਨਿਯਾ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਤੇਨ ਸਮਾਗਤਾ, ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ¶ ਸਚ੍ਚਵਾਚਂ ਅਨੁਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਚੋਰਭਯਂ ਤੇਸਂ ਨਾਰੋਚੇਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤੇਸਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਚਰਿਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਸਚ੍ਚਾਨੁਰਕ੍ਖਣੇਨ ਅਨੁਤ੍ਤਰਗੁਣਾਧਿਗਮੇਨ ਚ ਞਾਤਿਮਜ੍ਝੇ ਵਿਰੋਚਤਿ.
ਸਾਤਤਨ੍ਤਿ ਸਤਤਂ. ਸ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਹਿ ਇਧ ਸਾਭਾਵੋ ਯਥਾ ‘‘ਸਾਰਾਗੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ. ਸਾਤਭਾਵੋ ਵਾ ਸਾਤਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਖਂ ਵਾ’’ਤਿ. ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ. ਸਬ੍ਬਾਸਂ ਤਾਸਂ ਵਚਨਂ ਸੁਭਾਸਿਤਂ, ਭਗਵਤੋ ਪਨ ਉਕ੍ਕਂਸਗਤਂ ਸੁਭਾਸਿਤਮੇਵ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਤਂਤਂਗਾਥਾਪਦੇਨੇਵ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਤਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਕੇਵਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੂਪਸਂਸੇਵਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾਭਿਯੋਗੋ ਯਥਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਡ੍ਢਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਿਕਂ ਕਾਰਣਂ, ਏਵਂ ਸੋਕਪਚ੍ਚਯੇ ਸਤਿ ਵਿਸੋਕਭਾਵਸ੍ਸ, ਞਾਤਿਮਜ੍ਝੇ ਸੋਭਾਯ, ਸੁਗਤਿਗਮਨਸ੍ਸ, ਚਿਰਂ ਸੁਖਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ, ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਮੋਚਨਸ੍ਸਪਿ ਅਞ੍ਞਾਸਾਧਾਰਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.
ਸਬ੍ਭਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਮਚ੍ਛਰਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੨. ਪਮਜ੍ਜਨਾਕਾਰੇਨ ¶ ਪਵਤ੍ਤਾ ਅਨੁਪਲਦ੍ਧਿ ਪਮਾਦੋ. ਤੇਨ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਸਤਿਰਹਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਤਿਵਿਪ੍ਪਵਾਸਲਕ੍ਖਣੇਨਾ’’ਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਦਯੋ ਚੇਤ੍ਥ ਪਮਾਦੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ. ਇਦਾਨਿ ਯਥਾ ਮਚ੍ਛਰਿਯਨਿਮਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਮਾਦਨਿਮਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦਾਨਂ ਨ ਦੀਯਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਕਚ੍ਚੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਰਿਕ੍ਖਯਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਭੋਗਪਰਿਹਾਨਿਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ. ਖਿਡ੍ਡਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਮਣ੍ਡਨਵਿਭੂਸਨਛਣਨਕ੍ਖਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਬ੍ਯਸਨਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਯਸਦਾਯਕਨ੍ਤਿ ਕਿਤ੍ਤਿਯਸਸ੍ਸ ਪਰਿਵਾਰਯਸਸ੍ਸ ਚ ਦਾਯਕਂ. ਸਿਰੀਦਾਯਕਨ੍ਤਿ ਸੋਭਗ੍ਗਦਾਯਕਂ. ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਦਾਯਕਨ੍ਤਿ ਕੁਲਭੋਗਰੂਪਭੋਗਸਮ੍ਪਦਾਹਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਦਾਯਕਂ. ਪੁਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਵਾ ਇਧ ਪੁਞ੍ਞਫਲਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ‘‘ਏਵਮਿਦਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਵਡ੍ਢਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੮੦) ਵਿਯ. ਅਤ੍ਥਿ ਦਾਨਸ੍ਸ ਫਲਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਤਂ ਬਹੁਲਸਾਧਾਰਣਤਂ, ਤਂ ਪਹਾਯ ਗਮਨੀਯਤਂ ¶ , ਤਬ੍ਬਿਸਯਾਯ ਪੀਤਿਯਾ ਸਾਵਜ੍ਜਤਂ, ਦਾਨਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਤਂ ਅਨੁਗਾਮਿਕਤਂ, ਤਬ੍ਬਿਸਯਾਯ ਪੀਤਿਯਾ ਅਨਵਜ੍ਜਤਂ, ਲੋਭਾਦਿਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਨੋਦਨਂ, ਸੇਸਪੁਞ੍ਞਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਞ੍ਚ ਜਾਨਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ.
ਤਂਯੇਵ ਬਾਲਨ੍ਤਿ ਯੋ ਮਚ੍ਛਰੀ, ਤਮੇਵ. ਅਦਾਨਸੀਲਾ ਬਾਲਾ. ਏਕਚ੍ਚੋ ਧਨਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗਪਰਿਕ੍ਖਯਭਯੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ ਅਤਿਲੋਭਸੇਟ੍ਠਿ ਵਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਧਲੋਕਪਰਲੋਕੇਸੂ’’ਤਿ.
ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਚ੍ਚੋ ਅਦਾਨਸੀਲੋ ਪੁਰਿਸੋ ਅਦ੍ਧਿਕੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਤੇਸਂ ਕਥਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਸੁਣੋਤਿ, ਸਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਕਥੇਤਿ, ਅਦਾਤੁਕਮ੍ਯਤਾਥਮ੍ਭੇ ਬਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਮਤਲਿਙ੍ਗਾਨਿ ਉਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਦਾਨਸੀਲਤਾਯ ਮਰਣੇਨ ਮਤੇਸੂ’’ਤਿ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਦਾਨਮਤ੍ਤਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਤੇਨਸ੍ਸ ਸਮਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦਾਨਸੀਲਸ੍ਸ ਪਨ ਅਮਤਲਿਙ੍ਗਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਵਜਨ੍ਤਿ ਪੁਥੁਤ੍ਤੇ ਏਕਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਚਨਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਹ ਵਜਨ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਦਾਨਸੀਲਾਦਿਧਮ੍ਮੋ ਪੁਰਾਤਨੋ, ਨ ਅਜ੍ਜਤਨੋਤਿ ਸਨਨ੍ਤਨੋ, ਸੋ ਏਤੇਸੁ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਨਨ੍ਤਨਾ, ਪਣ੍ਡਿਤਾ, ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਤੇਸਂ ਵਸੇਨਪਿ ਧਮ੍ਮੋ ਸਨਨ੍ਤਨੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਨਨ੍ਤਨਾਨਂ ਵਾ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ. ਅਪ੍ਪਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇ ਸਤਿ ਏਕੇ ਦਾਨਂ ਦਦਨ੍ਤਿ, ਏਕੇ ਨ ਦਦਨ੍ਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਭਾਵਾ. ਸਹਸ੍ਸਦਾਨਸਦਿਸਾਤਿ ਏਕਾਪਿ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਚੇਤਨਾਯ ਉਲ਼ਾਰਭਾਵਤੋ ਸਹਸ੍ਸਦਾਨਸਦਿਸਾ ਹੋਤਿ.
ਦੁਰਨੁਗਮਨੋਤਿ ਅਸਮਙ੍ਗਿਨਾ ਅਨੁਗਨ੍ਤੁਂ ਦੁਕ੍ਕਰੋ. ਅਨਨੁਗਮਨਞ੍ਚਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਪੂਰਣਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ¶ ‘‘ਦੁਪ੍ਪੂਰੋ’’ਤਿ. ‘‘ਧਮ੍ਮਂ ਚਰੇ’’ਤਿ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾ ਗਹਟ੍ਠਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਆਰਦ੍ਧਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਸਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਧਮ੍ਮਂ ਚਰਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦਾਰਞ੍ਚ ਪੋਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਮੁਞ੍ਜਕਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਸਕੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਸਟ੍ਠਧਞ੍ਞਕਰਣਤੋ ਖਲੇ ਉਞ੍ਛਾਚਰਿਯਵਸੇਨ ਸਮੁਞ੍ਜਨਿਆਦਿਨਾ ਛਡ੍ਡਿਤਧਞ੍ਞਸਂਹਰਣਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯੋ ਅਪਿ…ਪੇ… ਸਮੁਞ੍ਜਕਂ ਚਰਤੀ’’ਤਿ. ਏਤੇਨਾਤਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਯਾਗਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਦਸਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਕੋਟੀਨਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤਿ. ‘‘ਦਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਪਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜਨਾ. ਦਸਨ੍ਨਂ ਵਾ ਕਹਾਪਣਕੋਟੀਨਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋਤਿ ਦਸਨ੍ਨਂ ਕਹਾਪਣਕੋਟੀਨਂ ਵਿਨਿਯੁਞ੍ਜਨਵਸੇਨ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ. ਤਯਿਦਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ¶ ਸਹਸ੍ਸਯਾਗੀਨਂ ਦਾਨਂ ਏਤ੍ਤਕਂ ਹੋਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਮੁਞ੍ਜਕਂ ਚਰਨ੍ਤੋਪੀਤਿ ਸਮੁਞ੍ਜਕਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾਪਿ, ਸਮੁਞ੍ਜਕਚਰਣਹੇਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਪਦਦ੍ਵਯੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਦਾਰਂ ਪੋਸੇਨ੍ਤੋਪਿ ਧਮ੍ਮਂ ਚਰਤਿ, ਅਪ੍ਪਕਸ੍ਮਿਂ ਦਦਨ੍ਤੋਪਿ ਧਮ੍ਮਂ ਚਰਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਥਾਵਿਧਸ੍ਸਾਤਿ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਤਥਾਧਮ੍ਮਚਾਰਿਨੋ ਯਾ ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਕਲਮ੍ਪਿ ਨਗ੍ਘਨ੍ਤਿ ਏਤੇ ਸਹਸ੍ਸਯਾਗਿਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਹਸ੍ਸਯਾਗਿਤਾਯ. ਯਂ ਤੇਨ ਦਲਿਦ੍ਦੇਨਾਤਿਆਦਿ ਤਸ੍ਸੇਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਵਰਣਂ. ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਤੇਸਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਤਂਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਯਾਗਿਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ. ਇਤਰੇਸਨ੍ਤਿ ‘‘ਤਥਾਵਿਧਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪੁਰਿਸਤੋ ਅਞ੍ਞੇਸਂ. ਦਸਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸਦਾਨਨ੍ਤਿ ਦਸਕੋਟਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਤਤੋ ਅਨੇਕਸਹਸ੍ਸਭੇਦਤਾਯ ਸਹਸ੍ਸਦਾਨਂ.
‘‘ਕਲਂ ਨਗ੍ਘਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਤੇਸਂ ਦਾਨਤੋ ਇਮਸ੍ਸ ਦਾਨਸ੍ਸ ਉਲ਼ਾਰਤਰਭਾਵੇਨ ਵਿਪੁਲਤਰਭਾਵੇਨ ਵਿਪੁਲਤਰਫਲਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਏਤਂ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰਨ੍ਤਿ ਜਾਨਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸੇਨ ਮਹਤ੍ਤਂ ਗਤੋਤਿ ਮਹਗ੍ਗਤੋ, ਉਲ਼ਾਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਪੁਲਸ੍ਸੇਤਂ ਵੇਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਮੇਨਾਤਿ ਞਾਯੇਨ, ਧਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਸਮੇਤਿ ਨ ਸਮੇ ਮਚ੍ਛਰਿਯਲਕ੍ਖਣਪ੍ਪਤ੍ਤੇ. ਛੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪੀਲ਼ੇਤ੍ਵਾ. ਤਂ ਪਨ ਪੀਲ਼ਨਂ ਪੋਥਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪੋਥੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਸ੍ਸੁਮੁਖਾਤਿ ਤਿਨ੍ਤਅਸ੍ਸੁਮੁਖਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਾ ਪਰਂ ਰੋਦਾਪੇਤ੍ਵਾ. ਮਹਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਬਹੁਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨੇਨ ਮਹਨ੍ਤਦਾਨਂ. ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾਯਾਤਿ ਅਜ੍ਝਾਸਯਸ੍ਸ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਗਵੇਸਨਾਯ ਚ ਸੁਦ੍ਧਤਾਯ ਮਲੀਨਤ੍ਤਾ. ਇਤਰਂ ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾਯ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਦਾਨਂ. ਪਰਿਤ੍ਤਦਾਨਨ੍ਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਪਰਿਤ੍ਤਦਾਨਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾਯਾਤਿ ਅਜ੍ਝਾਸਯਸ੍ਸ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਗਵੇਸਨਾਯ ਚ ਵਿਸੁਦ੍ਧਤਾਯ. ਏਵਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹਾਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਯਾਗਿਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਵੋਚ. ਤਤ੍ਥ ਸਹਸ੍ਸਾਨਨ੍ਤਿ ਸਤਂਸਹਸ੍ਸਾਨਂ. ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਸੁਖਤ੍ਥਂ ਸਤਗ੍ਗਹਣਂ ਨ ਕਤਂ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.
ਮਚ੍ਛਰਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਸਾਧੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੩. ਉਦਾਨਂ ¶ ਉਦਾਨੇਸੀਤਿ ਪੀਤਿਵੇਗੇਨ ਉਗ੍ਗਿਰਿਤਬ੍ਬਤਾਯ ਉਦਾਨਂ ਉਗ੍ਗਿਰਿ ਉਚ੍ਚਾਰੇਸਿ. ਤਯਿਦਂ ਯਸ੍ਮਾ ਪੀਤਿਸਮੁਟ੍ਠਾਪਿਤਂ ਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਦਾਹਾਰਂ ਉਦਾਹਰੀ’’ਤਿ ¶ . ਯਥਾ ਪਨ ਤਂ ਵਚਨਂ ‘‘ਉਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਦ੍ਧਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯ-ਕਾਰੋ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਚੇਤਨਾਯ ਹਿ ਸਦ੍ਧਾ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯੋ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਸ੍ਸ ਤਦਭਾਵਤੋ. ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥੋ. ‘‘ਸਾਹੂ’’ਤਿ ਪਦਂ ਸਾਧੁਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਾਨਤ੍ਥਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕਥਨ੍ਤਿ ਦਾਨਯੁਦ੍ਧਾਨਂ ਵਿਪਕ੍ਖਸਭਾਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਤਂ ਉਭਯਨ੍ਤਿ ਦਾਨਂ ਯੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਦ੍ਵਯਂ. ਜੀਵਿਤਭੀਰੁਕੋਤਿ ਜੀਵਿਤਵਿਨਾਸਭੀਰੁਕੋ. ਖਯਭੀਰੁਕੋਤਿ ਭੋਗਕ੍ਖਯਸ੍ਸ ਭੀਰੁਕੋ. ਵਦਨ੍ਤੋਤਿ ਜੀਵਿਤੇ ਸਾਲਯਤਂ, ਤਤੋ ਏਵ ਯੁਜ੍ਝਨੇ ਅਸਮਤ੍ਥਤਂ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤੋ. ਛੇਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਪਾਦਾਦਿਛੇਦੋ. ਉਸ੍ਸਹਨ੍ਤੋਤਿ ਵੀਰਿਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਏਵਂ ਭੋਗੇ ਰਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਤਥਾ ਭੋਗੇ ਅਪਰਿਕ੍ਖੀਣੇ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ. ਵਦਨ੍ਤੋਤਿ ਇਧ ਭੋਗੇਸੁ ਲੋਭਂ, ਤਤੋ ਏਵ ਦਾਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਤਂ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤੋ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਜੀਵਿਤਭੋਗਨਿਰਪੇਕ੍ਖਤਾਯ ਦਾਨਞ੍ਚ ਯੁਦ੍ਧਞ੍ਚ ਸਮਂ ਹੋਤਿ. ਸਦ੍ਧਾਦਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਸਦ੍ਧਾਧਮ੍ਮਜੀਵਿਤਾਵੀਮਂਸਾਸੀਲਾਦਿਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਸੋ ਹਿ ਦੇਯ੍ਯਵਤ੍ਥੁਨੋ ਪਰਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਕਮ੍ਪਿ ਦਦਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਖੇਤ੍ਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਬਹੁਂ ਉਲ਼ਾਰਪੁਞ੍ਞਂ ਪਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ ਬਹੁਵਿਧਂ ਲੋਭ-ਦੋਸ-ਇਸ੍ਸਾ-ਮਚ੍ਛਰਿਯ-ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਦਿਭੇਦਂ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਂ ਅਭਿਭਵਤਿ, ਤਤੋ ਏਵ ਚ ਤਂ ਮਹਪ੍ਫਲਂ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸਂ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਮਚ੍ਛੇਰਂ ਮਦ੍ਦਤਿ’’ਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਭਾਵਤੋ.
ਪਰਤ੍ਥਾਤਿ ਪਰਲੋਕੇ. ਏਕਸਾਟਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਵਤ੍ਥੁ ਅਨ੍ਵਯਵਸੇਨ, ਅਙ੍ਕੁਰਵਤ੍ਥੁ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਵਸੇਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਂ.
ਧਮ੍ਮੋ ਲਦ੍ਧੋ ਏਤੇਨਾਤਿ ਧਮ੍ਮਲਦ੍ਧੋ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਅਗ੍ਗਿਆਹਿਤਪਦਸ੍ਸ ਵਿਯ ਸਦ੍ਦਸਿਦ੍ਧਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ‘‘ਉਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਯਿਕਂ ਵੀਰਿਯਂ, ਵੀਰਿਯਨ੍ਤਿ ਚੇਤਸਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਉਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਭੋਗੁਪ੍ਪਾਦੇ ਯੁਤ੍ਤਪਯੁਤ੍ਤਤਾ. ਵੀਰਿਯਨ੍ਤਿ ਤਜ੍ਜੋ ਉਸ੍ਸਾਹੋ. ਯਮਸ੍ਸ ਆਣਾਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਂ. ਵੇਤਰਣਿਮ੍ਪਿ ਇਤਰੇ ਨਿਰਯੇ ਚ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ. ਤੇ ਪਨ ਅਬ੍ਬੁਦਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਅਵੀਚਿਂ ਦਸਧਾ ਕਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਮਹਾਨਿਰਯੇ ਸਤ੍ਤਪਿ ਆਯੁਪ੍ਪਮਾਣਭੇਦੇਨ ਤਯੋ ਤਯੋ ਕਤ੍ਵਾ ਏਕਤਿਂਸਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸਞ੍ਜੀਵਾਦਿਨਿਰਯਸਂਵਤ੍ਤਨਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਤਿਕ੍ਖਮਜ੍ਝਮੁਦੁਭਾਵੇਨ ਤਸ੍ਸ ਆਯੁਪ੍ਪਮਾਣਸ੍ਸ ਤਿਵਿਧਤਾ ਵਿਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ. ਅਪਰੇ ਪਨ ‘‘ਅਟ੍ਠ ਮਹਾਨਿਰਯਾ ਸੋਲ਼ਸ ਉਸ੍ਸਦਨਿਰਯਾ ਆਦਿਤੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਿਤਨਿਰਯੇ ਏਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤ ਸਿਤਨਿਰਯਾਤਿ ਏਵਂ ਏਕਤਿਂਸ ਮਹਾਨਿਰਯਾ’’ਤਿ ¶ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਮਹਾਨਿਰਯਗ੍ਗਹਣਤੋ ਆਦਿਤੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਿਤਨਿਰਯਾ ਏਕੋ ਨਿਰਯੋ ਕਤੋਤਿ.
ਤੇਸਨ੍ਤਿ ¶ ਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤਪਚ੍ਚਯਾਨਂ. ਪਞ੍ਚਨਵੁਤਿਪਾਸਣ੍ਡਭੇਦਾ ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਵਿਚਿਨਨੇਸੁ. ਦਕ੍ਖਿਣਾਵਿਚਿਨਨਂ ਆਹ, ਉਪਮਾਨਾਨਿ ਹਿ ਨਾਮ ਯਾਵਦੇਵ ਉਪਮੇਯ੍ਯਤ੍ਥਵਿਭਾਵਨਤ੍ਥਾਨਿ. ਏਤੇਨ ਸੁਖੇਤ੍ਤਗਹਣਤੋਪਿ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਵਿਚਿਨਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.
ਪਾਣੇਸੁ ਸਂਯਮੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦਸਵਿਧਮ੍ਪਿ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਧਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਥਾ ਹਿ ‘‘ਪਾਣੇਸੁ ਸਂਯਮੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਜੀਵਿਤਾਵੋਰੋਪਨਤੋ ਸਂਯਮੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਏਵਂ ਤੇਸਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਾਵਹਾਰਤੋ ਪਰਦਾਰਾਮਸਨਤੋ ਵਿਸਂਵਾਦਨਤੋ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਭੇਦਨਤੋ ਫਰੁਸਵਚਨੇਨ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਤੋ ਨਿਰਤ੍ਥਕਵਿਪ੍ਪਲਪਨਤੋ ਪਰਸਨ੍ਤਕਾਭਿਜ੍ਝਾਨਤੋ ਉਚ੍ਛੇਦਚਿਨ੍ਤਨਤੋ ਮਿਚ੍ਛਾਭਿਨਿਵੇਸਨਤੋ ਚ ਸਂਯਮੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੀਲਾਨਿਸਂਸਂ ਕਥੇਤੁਮਾਰਦ੍ਧਾ’’ਤਿ. ਫਰੁਸਵਚਨਸਂਯਮੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਰੂਪੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤੋ.
ਪਰਸ੍ਸ ਉਪਵਾਦਭਯੇਨਾਤਿ ਪਾਪਕਿਰਿਯਹੇਤੁ ਪਰੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਉਪਵਾਦਭਯੇਨ. ਉਪਵਾਦਭਯਾਤਿ ਉਪਵਾਦਭਯਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ‘‘ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਅਮ੍ਹੇ ਪਰੇ ਨ ਉਪਵਦੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਆਸੀਸਨ੍ਤਾ ਪਾਪਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਧਮ੍ਮਪਦਮੇਵਾਤਿ ਅਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਕੋਟ੍ਠਾਸੋ ਏਵ ਸੇਯ੍ਯੋ ਸੇਟ੍ਠੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਤਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਖਯਧਮ੍ਮਂ ਵਯਧਮ੍ਮਂ ਵਿਰਾਗਧਮ੍ਮਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਦਧਿਗਮਾਯ ਉਸ੍ਸਾਹੋ ਕਰਣੀਯੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪੁਬ੍ਬਸਦ੍ਦੋ ਕਾਲਵਿਸੇਸਵਿਸਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਚ ਕਸ੍ਸਪਬੁਦ੍ਧਾਦਿਕਾਲੇਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਪੁਨ ਅਕਾਲਵਿਸੇਸੋ ਅਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕੋ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥਵਿਸਯੋਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਵਾਤਿ ਏਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕਸ੍ਸਪਬੁਦ੍ਧਾਦਯੋ ਲੋਕਨਾਥਾ ਸਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਵੂਪਸਨ੍ਤਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਸਨ੍ਤਾਪਾ ਸਨ੍ਤਸਬ੍ਭੂਤਗੁਣਤ੍ਤਾ.
ਸਾਧੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਨਸਨ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੪. ਕਮਨੀਯਾਨੀਤਿ ¶ ਕਨ੍ਤਾਨਿ. ਤਤੋ ਏਵ ਏਤਾਨਿ ਇਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣਾਨਿ ਸੁਖਾਰਮ੍ਮਣਾਨਿ ਰੂਪਾਦੀਨਿ, ਤੇ ਪਨ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ, ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਵਾ. ‘‘ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਕਾਮਾ ਮਨੁਜੇਸੂ’’ਤਿ ਦੇਸਨਾਸੀਸਮੇਤਂ, ਨਿਚ੍ਛਯੇਨ ਕਾਮਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਯੇਵ. ਮਚ੍ਚੁ ਧੀਯਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਂ. ਨ ਪੁਨ ਆਗਚ੍ਛਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਂ ਅਪੁਨਾਗਮਨਂ. ਅਪੁਨਾਗਮਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਨੁਪਗਚ੍ਛਨਤੋ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਹੀਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਵਰਣਂ. ਬਦ੍ਧੋਤਿ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ. ਪਮਤ੍ਤੋਤਿ ਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗਪਮਾਦਂ ਆਪਨ੍ਨੋ.
ਤਣ੍ਹਾਛਨ੍ਦਤੋ ¶ ਜਾਤਂ ਤਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ. ਇਚ੍ਛਿਤਂ ਹਨਤੀਤਿ ਅਘਂ, ਦੁਕ੍ਖਂ. ਇਧ ਪਨ ਅਨਵਸੇਸਪਰਿਯਾਦਾਨਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਛਨ੍ਦਵਿਨਯਾ ਅਘਵਿਨਯੋਤਿ ਹੇਤੁਨਿਰੋਧੇਨ ਹਿ ਫਲਨਿਰੋਧੋ, ਏਵਂ ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵਤ੍ਵਾ ਅਘਵਿਨਯਾ ਦੁਕ੍ਖਵਿਨਯੋਤਿ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵਦਤਿ.
ਚਿਤ੍ਰਾਨੀਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾਪਿ ਵੇਦਨਾਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਯੋਗਭੇਦੇਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਆਕਾਰਭੇਦੇਨ ਚ ਅਤ੍ਥਿ ਸਵਿਘਾਤਾਵਿਘਾਤਾਤਿ ਤਤੋ ਵਿਸੇਸੇਤੁਂ ‘‘ਆਰਮ੍ਮਣਚਿਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਿਤਰਾਗੋਤਿ ਸੁਭਾਦਿਵਸੇਨ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਿਤਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਰਾਗੋ. ਕਿਲੇਸਕਾਮੋ ਕਾਮੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸੇਵਿਧ ਵਿਸੇਸਤੋ ਕਾਮਭਾਵਸਿਦ੍ਧਿਤੋ. ਪਸੂਰਸੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਭਾਵੇਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਨ ਤੇ ਕਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਆਗਤਤ੍ਤਾ. ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨੇਵ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਸੂਰਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਨ ਤੇ ਕਾਮਾ ਯਾਨਿ ਚਿਤ੍ਰਾਨਿ ਲੋਕੇਤਿ ਤੇ ਚੇ ਕਾਮਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਾਨਿ ਲੋਕੇ ਚਿਤ੍ਰਾਨਿ ਰੂਪਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣਾਨਿ. ਵੇਦੇਸੀਤਿ ਕੇਵਲਂ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਰਾਗਞ੍ਚ ਕਾਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਦੇਸਿ ਚੇ. ਹੇਹਿਨ੍ਤੀਤਿ ਭਵੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਸਦ੍ਦਾਨਿ ਮਨੋਰਮਾਨਿ, ਸਤ੍ਥਾਪਿ ਤੇ ਹੇਹਿਤਿ ਕਾਮਭੋਗੀਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਗਾਥਾ, ਇਧ ਪਨ ਸਂਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਧੀਰਾ ਨਾਮ ਧਿਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤਾ’’ਤਿ.
ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋ ਪਹੀਨਕੋਧਮਾਨੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਂਯੋਜਨਾਤਿਗੋ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਮਿਂ ਅਸਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਰਾਗਾਦਿਕਿਞ੍ਚਨਰਹਿਤੋ, ਤਸ੍ਸ. ਮੋਘਰਾਜਾ ਨਾਮ ਥੇਰੋ ਬਾਵਰੀਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਰਿਚਾਰਕਾਨਂ ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ. ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਾਵਸੇਸ-ਅਤ੍ਥੋ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ¶ . ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਵ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨਮਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਤਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਕਿਂ ਹੋਤਿ? ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸੋ? ਦਸਬਲਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਵਮਾਹ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ. ਅਨੁਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨੇਨ. ਨਮਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਤਂ ਪੂਜੇਨ੍ਤਿ.
ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤੇਨ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ. ਤਥਾ ਚ ਬੁਦ੍ਧਸੁਬੁਦ੍ਧਤਾਯ ਨਿਬ੍ਬੇਮਤਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ ਪਹਾਯਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਪਨ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮੇਨ ਸਙ੍ਗਾਤਿਗਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਸੇਕ੍ਖਧਮ੍ਮਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਪਸਂਸਿਯਾ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਪਸਂਸਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ.
ਨਸਨ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਉਜ੍ਝਾਨਸਞ੍ਞਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੫. ਉਜ੍ਝਾਨਵਸੇਨ ¶ ਪਵਤ੍ਤਾ ਸਞ੍ਞਾ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਉਜ੍ਝਾਨਵਸੇਨ ਵਾ ਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ ਉਜ੍ਝਾਨਸਞ੍ਞੀ. ਕਾਰਯੇਤਿ ਕਤਾਨਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਾਰਯੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਿਯਨ੍ਤਕਾਰਿਤਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਾਰਿਤਂ ਪਰਿਮਿਤਵਚਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਂਸੁਕੂਲਾਦਿਪਟਿਪਕ੍ਖਨਯੇਨ ਪਤ੍ਤੁਣ੍ਣਦੁਕੁਲਾਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਾਮਂ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ‘‘ਉਜ੍ਝਾਨਸਞ੍ਞਿਕਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਅਞ੍ਞੇਨਾਕਾਰੇਨ ਭੂਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਵੇਦਿਯਮਾਨਾਕਾਰਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਸੁਦ੍ਧੇਨ ਆਕਾਰੇਨ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਉਪਲਬ੍ਭਮਾਨਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ. ਵਞ੍ਚੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪਲਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ. ਤਸ੍ਸ ਕੁਹਕਸ੍ਸ. ਤਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨਂ. ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਕਾਰਕੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਤ੍ਤਾ, ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਇਦਨ੍ਤਿ ਲਿਙ੍ਗਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਦਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਤਾਯ ਅਨੁਧਮ੍ਮਭੂਤਾ ਪਟਿਪਦਾ. ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਧਮਨੇ ਅਸਿਥਿਲਤਾਯ ਦਲ਼੍ਹਾ. ਭਾਸਿਤਮਤ੍ਤੇਨ ਚ ਸਵਨਮਤ੍ਤੇਨ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਸੇਸਨਿਵਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਸੁਤਸ੍ਸ ਚ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਵਿਸੇਸਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਲੋਕਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਿ ਲੋਕਸ੍ਸ ਪਰਿਵਿਧਮਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧਵਸੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਰਾਵੁਤ੍ਤਿਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕਸ੍ਸ ਉਦਯਬ੍ਬਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਸਚ੍ਚਪਟਿਵੇਧੇਨੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਾਯਾ’’ਤਿ ¶ . ਏਵਂ ਨ ਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਮ੍ਪਿ ਗੁਣਂ ਅਨਾਵੀਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਵਦਥ, ਏਵਂ ਨ ਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤਂ ਬ੍ਯਾਕਰੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਅਕਾਰਕਮੇਵਾਤਿ ਦੋਸਂ ਅਕਾਰਕਮੇਵ. ਅਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ ਨਾਮ ਅਧਿਵਾਸਨਂ, ਏਵਂ ਸੋ ਦੇਸਕੇਨ ਦੇਸਿਯਮਾਨੋ ਤਤੋ ਵਿਗਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੂਤਿ ਖਮਤੂ’’ਤਿ.
ਸਭਾਵੇਨਾਤਿ ਸਭਾਵਤੋ. ਏਕਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ਪਰੇਸਂ ਚਿਤ੍ਤਾਚਾਰਂ ਜਾਨਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤੇਹਿ ਸਹ ਏਕਸਦਿਸਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ. ਪਰਤੋਤਿ ਪਚ੍ਛਾ. ਕਥਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯਾਤਿ ‘‘ਕਸ੍ਸਚ੍ਚਯਾ ਨ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਕਥਾਯ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯ ‘‘ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਬੁਦ੍ਧਬਲਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਂ ਦੀਪੇਤ੍ਵਾ. ਖਮਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਚ੍ਚਯਦੇਸਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਤਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹੋ ਹਿ ਇਧ ਖਮਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਸਤ੍ਥਾ ਪਨ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਖਮੋ ਏਵ.
ਕੋਪੋ ¶ ਅਨ੍ਤਰੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕੋਪਨ੍ਤਰੋ. ਦੋਸੋ ਗਰੁ ਗਰੁਕਾਤਬ੍ਬੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਦੋਸਗਰੁ. ‘‘ਪਟਿਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ, ਅਯਮੇਵ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਚ੍ਚਾਯਿਕਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਸਹਸਾ ਅਨੁਪਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਿਰਿਯਾ. ਨੋ ਚਿਧਾਤਿ ਨੋ ਚੇ ਇਧ. ਇਧਾਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਅਪਗਤਂ ਅਪਨੀਤਂ. ਦੋਸੋ ਨੋ ਚੇ ਸਿਯਾ, ਤੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਯਦਿ ਅਪਰਾਧੋ ਨਾਮ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਨ ਸਮ੍ਮੇਯ੍ਯੁਂ ਨ ਵੂਪਸਮੇਯ੍ਯੁਂ. ਕੁਸਲੋਤਿ ਅਨਵਜ੍ਜੋ.
ਧੀਰੋ ਸਤੋਤਿ ਪਦਦ੍ਵਯੇਨ ਵਟ੍ਟਛਿਨ੍ਦਂ ਆਹ. ਕੋ ਨਿਚ੍ਚਮੇਵ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਨਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ‘‘ਕਸ੍ਸਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿਆਦਿਕਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੀਘਮਜ੍ਝਿਮਸਂਵਣ੍ਣਨਾਸੁ ਤਥਾਗਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾਦੀਹੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਬੋਧੇਤਾ ਪਜਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾਨਿ. ੧੯੨; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਪਾਰਾਯਨਤ੍ਥੁਤਿਗਾਥਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੯੭) ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਆਗਤਕਾਰਣਾਨਿ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਅਗ੍ਗਫਲਂ, ਤਤ੍ਥ ਭਵਾ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਵਸੇਨ. ਏਵਂ ਬੁਦ੍ਧਬਲਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਖਿਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਸਂਹਰਾਪਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਉਜ੍ਝਾਨਸਞ੍ਞਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਸਦ੍ਧਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੬. ਤਤ੍ਵਸ੍ਸਾਤਿ ¶ ਓ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਵ-ਕਾਰਾਦੇਸਂ ਅ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਚ ਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਤੋ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ, ਤਤੋਤਿ ਚ ਸਦ੍ਧਾਹੇਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਾਨੁਪਤਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਪਮਾਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਪਮਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਮਿਚ੍ਛਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਲਕ੍ਖਣਾਨੀਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਲਕ੍ਖਣਾਨਿ. ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤੀਤਿ ਉਪੇਚ੍ਚ ਞਾਣਚਕ੍ਖੁਨਾ ਪੇਕ੍ਖਤਿ, ਅਨੁਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਗਤਕਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਆਹਤਕਿਚ੍ਚਂ, ਅਯਮੇਵ ਵਾ ਪਾਠੋ. ਸਾਧੇਤੀਤਿ ਅਸਮ੍ਮੋਹਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਿ, ਤਥਲਕ੍ਖਣਂ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਂ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਮਗ੍ਗੇਪਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਤੇਨ ਵਿਨਾ ਅਸਮ੍ਮੋਹਪਟਿਵੇਧਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਕਸਿਣਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸਾਤਿ ਇਦਂ ਲਕ੍ਖਣਵਚਨਂ. ਅਕਸਿਣਾਰਮ੍ਮਣਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋਪਿ ਹਿ ਸਨ੍ਤੀਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਕਸਿਣਾਰਮ੍ਮਣਾਨਿ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਅਵਸੇਸਾਨਞ੍ਚ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਾਨਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਾਨਂ, ਏਵਂ ਤੇਨ ਤਾਨਿ ਆਰਮ੍ਮਣਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨੀਤਿ ‘‘ਕਸਿਣਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਰਮਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਪਰਮਸੁਖਂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ.
ਸਦ੍ਧਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੭. ਸਮਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੭. ਉਦਾਨਂ ¶ ਪਟਿਚ੍ਚਾਤਿ ਉਕ੍ਕਾਕਰਞ੍ਞਾ ਜਾਤਿਸਮ੍ਭੇਦਪਰਿਹਾਰਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਂਸਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪੀਤਿਉਦਾਹਾਰਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨ ‘‘ਸਕ੍ਕਾ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਾਨਂ. ਯਦਿ ਏਕੋਪਿ ਜਨਪਦੋ, ਕਥਂ ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਰੁਲ਼੍ਹੀਸਦ੍ਦੇਨਾ’’ਤਿ. ਅਕ੍ਖਰਚਿਨ੍ਤਿਕਾ ਹਿ ਈਦਿਸੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਯੁਤ੍ਤੇ ਵਿਯ ਸਲਿਙ੍ਗਵਚਨਾਨਿ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਰੁਲ਼੍ਹੀ ਯਥਾ ‘‘ਅਵਨ੍ਤੀ ਕੁਰੂ’’ਤਿ, ਤਬ੍ਬਿਸੇਸਨੇ ਪਨ ਜਨਪਦਸਦ੍ਦੇ ਜਾਤਿਸਦ੍ਦਤਾਯ ਏਕਵਚਨਮੇਵ. ਅਰੋਪਿਮੇਤਿ ਕੇਨਚਿ ਨ ਰੋਪਿਮੇ.
ਆਵਰਣੇਨਾਤਿ ਸੇਤੁਨਾ. ਬਨ੍ਧਾਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪਣ੍ਡੁਪਲਾਸਪਾਸਾਣਮਤ੍ਤਿਕਖਣ੍ਡਾਦੀਹਿ ਆਲਿਂ ਥਿਰਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ. ਸਸ੍ਸਾਨਿ ਕਾਰੇਨ੍ਤੀਤਿ ਜੇਟ੍ਠਮਾਸੇ ਕਿਰ ਘਮ੍ਮਸ੍ਸ ਬਲਵਭਾਵੇਨ ਹਿਮਵਨ੍ਤੇ ਹਿਮਂ ਵਿਲੀਯਿਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਰੋਹਿਣਿਂ ਨਦਿਂ ਪਵਿਸਤਿ, ਤਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਸਸ੍ਸਾਨਿ ਕਾਰੇਨ੍ਤਿ. ‘‘ਜਾਤਿਂ ¶ ਘਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਕਲਹਂ ਵਡ੍ਢਯਿਂਸੂ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਕੋਲਿਯਕਮ੍ਮਕਰਾ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਨਿਯੁਤ੍ਤਅਮਚ੍ਚਾਨਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਸ੍ਸਪਰਿਪਾਲਨਕਮ੍ਮੇ ਨਿਯੋਜਿਤਮਹਾਮਤ੍ਤਾਨਂ.
ਤੀਣਿ ਜਾਤਕਾਨੀਤਿ ‘‘ਕੁਠਾਰਿਹਤ੍ਥੋ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਫਨ੍ਦਨਜਾਤਕਂ (ਜਾ. ੧.੧੩.੧੪ ਆਦਯੋ) ‘‘ਦੁਦ੍ਦੁਭਾਯਤਿ ਭਦ੍ਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਦੁਦ੍ਦੁਭਜਾਤਕਂ, (ਜਾ. ੧.੪.੮੫ ਆਦਯੋ) ‘‘ਵਨ੍ਦਾਮਿ ਤਂ ਕੁਞ੍ਜਰਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਲਟੁਕਿਕਜਾਤਕਨ੍ਤਿ (ਜਾ. ੧.੫.੩੯ ਆਦਯੋ) ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਜਾਤਕਾਨਿ. ਦ੍ਵੇ ਜਾਤਕਾਨੀਤਿ –
‘‘ਸਾਧੁ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਞਾਤੀ, ਅਪਿ ਰੁਕ੍ਖਾ ਅਰਞ੍ਞਜਾ;
ਵਾਤੋ ਵਹਤਿ ਏਕਟ੍ਠਂ, ਬ੍ਰਹਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਨਪ੍ਪਤਿ’’ਨ੍ਤਿ. –
ਆਦਿਨਾ ਰੁਕ੍ਖਧਮ੍ਮਜਾਤਕਂ (ਜਾ. ੧.੧.੭੪).
‘‘ਸਮ੍ਮੋਦਮਾਨਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਜਾਲਮਾਦਾਯ ਪਕ੍ਖਿਨੋ;
ਯਦਾ ਤੇ ਵਿਵਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਏਹਿਨ੍ਤਿ ਮੇ ਵਸ’’ਨ੍ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧.੩੩) –
ਆਦਿਨਾ ਸਮ੍ਮੋਦਮਾਨਜਾਤਕਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਜਾਤਕਾਨਿ.
‘‘ਅਤ੍ਤਦਣ੍ਡਾ ¶ ਭਯਂ ਜਾਤਂ, ਜਨਂ ਪਸ੍ਸਥ ਮੇਧਗਂ;
ਸਂਵੇਗਂ ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਥਾ ਸਂਵਿਜਿਤਂ ਮਯਾ’’ਤਿ. (ਸੁ. ਨਿ. ੯੪੧) –
ਆਦਿਨਾ ਅਤ੍ਤਦਣ੍ਡਸੁਤ੍ਤਂ.
ਤੇਨਾਤਿ ਭਗਵਤਾ. ਕਲਹਕਰਣਭਾਵੋਤਿ ਕਲਹਕਰਣਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੋ. ਮਹਾਪਥਵਿਯਾ ਮਹਗ੍ਘੇ ਖਤ੍ਤਿਯੇ ਕਸ੍ਮਾ ਨਾਸੇਥਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਕਲਹਂ ਵੂਪਸਮੇਤੁਕਾਮੋ ਭਗਵਾ ਪਥਵਿਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਭਾਵੇਨ ਗਣ੍ਹੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਥਵੀ ਨਾਮ ਕਿਂ ਅਗ੍ਘਤੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਅਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਅਕਾਰਣੇ. ਵੇਰਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਵਿਰੋਧਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ. ਤਂਤਂਪਲੋਭਨਕਿਰਿਯਾਯ ਪਰਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿਯੋ ‘‘ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਸਾਸਨਂ ਪੇਸੇਨ੍ਤਿ. ਕੁਣਾਲਦਹੇਤਿ ਕੁਣਾਲਦਹਤੀਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ. ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਕਥੇਸਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਕੁਣਾਲਸਕੁਣਰਾਜਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਾਪਸਙ੍ਗੇਨ ਕੁਣਾਲਜਾਤਕਂ (ਜਾ. ੨.੨੧.ਕੁਣਾਲਜਾਤਕ) ਕਥੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ. ਅਨਭਿਰਤਿਂ ਵਿਨੋਦੇਸਿ ਇਤ੍ਥੀਨਂ ਦੋਸਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਕਾਮਾਨਂ ਆਦੀਨਵੋਕਾਰਸਂਕਿਲੇਸਵਿਭਾਵਨਵਸੇਨ. ਪੁਰਿਸਪੁਰਿਸੇਹੀਤਿ ਕੋਸਜ੍ਜਂ ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਸਥਾਮਬ੍ਰੂਹਨੇਨ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸੇਹਿ ਨੋ ਭਵਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾ ¶ . ਅਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਸਮਣਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਭਿਯੋਗਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਸੀਦਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਭਗਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸੀਤਿ ਯੋਜਨਾ.
ਪਦੁਮਿਨਿਯਨ੍ਤਿ ਪਦੁਮਵਨੇ. ਵਿਕਸਿਂਸੁ ਗੁਣਗਣਵਿਬੋਧੇਨ. ਅਯਂ ਇਮਸ੍ਸ…ਪੇ… ਨ ਕਥੇਸੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਾਵਦੇਵ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਲਜ੍ਜਮਾਨਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਵਿਸੇਸਂ ਭਗਵਤੋ ਨਾਰੋਚੇਸੁਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਖੀਣਾਸਵਾਨਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ.
ਓਸਟਮਤ੍ਤੇਤਿ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਉਪਗਤਮਤ੍ਤੇ. ਅਰਿਯਮਣ੍ਡਲੇਤਿ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਸਮੂਹੇ. ਪਾਚੀਨਯੁਗਨ੍ਧਰਪਰਿਕ੍ਖੇਪਤੋਤਿ ਯੁਗਨ੍ਧਰਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸ ਪਾਚੀਨਪਰਿਕ੍ਖੇਪਤੋ, ਨ ਬਾਹਿਰਕੇਹਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਉਦਯਪਬ੍ਬਤਤੋ. ਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਸੇਸਤੋ ਰਮਣੀਯਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਰਮਣੀਯਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਉਲ੍ਲਙ੍ਘਿਤ੍ਵਾਤਿ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ. ਏਵਰੂਪੇ ਖਣੇ ਲਯੇ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਸ੍ਸ ਉਟ੍ਠਿਤਕ੍ਖਣੇ ਉਟ੍ਠਿਤਵੇਲਾਯਂ ਉਟ੍ਠਿਤਮੁਹੁਤ੍ਤੇਤਿ ਉਪਰੂਪਰਿਕਾਲਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਿਤਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਜਾਤਿਆਦਿਵਸੇਨ ਭਗਵਤੋ ਅਨੁਰੂਪਪਰਿਵਾਰਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਮਹਾਸਮ੍ਮਤਸ੍ਸ ਵਂਸੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿਆਦਿ ਕੁਲਵਂਸਸੁਦ੍ਧਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਖਤ੍ਤਿਯਗਬ੍ਭੇ ਜਾਤੋਤਿ ਇਦਂ ਸਤਿਪਿ ਜਾਤਿਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਂ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਵਸੇਨ ਅਵਿਸੁਦ੍ਧਤਾ ਸਿਯਾਤਿ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ‘‘ਅਵਿਸੁਦ੍ਧਤਾ ਨਤ੍ਥਿ ਇਮੇਸ’’ਨ੍ਤਿ ¶ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਤਿਪਿ ਚ ਗਬ੍ਭਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਂ ਕਤਦੋਸੇਨ ਮਿਸ੍ਸਕਤ੍ਤਾ ਅਰਜ੍ਜਾਰਹਤਾਪਿ ਸਿਯਾਤਿ ‘‘ਤਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ ਇਮੇਸ’’ਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਰਾਜਪਬ੍ਬਜਿਤਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਸਾਮਨ੍ਤਾਤਿ ਸਮੀਪੇ. ਚਲਿਂਸੂਤਿ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਕੋਸਮਤ੍ਤਂ ਠਾਨਂ ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਂ, ‘‘ਸਦ੍ਦਸਵਨਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰ’’ਨ੍ਤਿ ਅਪਰੇ. ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਤੇਸਟ੍ਠਿਯਾ ਨਗਰਸਹਸ੍ਸੇਸੂਤਿ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਕਿਰ ਆਦਿਤੋ ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਤੇਸਟ੍ਠਿ ਨਗਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਿ, ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਂ, ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਤੇਸਟ੍ਠਿਯਾ ਨਗਰਸਹਸ੍ਸੇਸੂ’’ਤਿ. ਤਾਨਿ ਪਨ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਤੋ ਪਰਂ ਨਵਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਾਨਿ ਅਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ. ਨਵਨਵੁਤਿਯਾ ਦੋਣਮੁਖਸਤਸਹਸ੍ਸੇਸੂਤਿ ਨਵਸਤਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕੇਸੁ ¶ ਨਵੁਤਿਸਤਸਹਸ੍ਸੇਸੁ ਦੋਣਮੁਖੇਸੁ. ਦੋਣਮੁਖਨ੍ਤਿ ਚ ਮਹਾਨਗਰਸ੍ਸ ਆਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਂ ਪਾਦਨਗਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਛਨਵੁਤਿਯਾ ਪਟ੍ਟਨਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸੇਸੂਤਿ ਛਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਅਧਿਕੇਸੁ ਨਵੁਤਿਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਪਟ੍ਟਨੇਸੁ. ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਾਦਿਛਪਣ੍ਣਾਸਾਯ ਰਤਨਾਕਰੇਸੁ. ਏਵਂ ਪਨ ਨਗਰ-ਦੋਣਮੁਖਪਟ੍ਟਨ-ਰਤਨਾਕਰਾਦਿਭਾਵੇਨ ਕਥਨਂ ਤਂਤਂਅਧਿਵਤ੍ਥਾਯ ਵਸਨ੍ਤੀਨਂ ਤਾਸਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਬਹੁਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਯਦਿ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਦੇਵਤਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ. ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਦਸਹਿ ਚ ਲੋਕਧਾਤੂਹੀ’’ਤਿ? ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਸਸਹਸ੍ਸ…ਪੇ… ਅਧਿਪ੍ਪੇਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁ ਇਧ ‘‘ਏਕਾ ਲੋਕਧਾਤੂ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਲੋਹਪਾਸਾਦੇਤਿ ਸਬ੍ਬਪਠਮਕਤੇ ਲੋਹਪਾਸਾਦੇ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇਤਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ. ਯਦਿ ਤਾ ਦੇਵਤਾ ਏਵਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ, ਪਚ੍ਛਾ ਆਗਤਾਨਂ ਓਕਾਸੋ ਏਵ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਯਥਾ ਖੋ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ.
ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਕਾਯੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਕਾਯਿਕਾ. ਤਾਸਂ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਭੂਮਿ ਨਿਵਾਸਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਵਾਸੀਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਵਾਸਾਤਿ ਆਵਾਸਟ੍ਠਾਨਭੂਤਾ. ਦੇਵਤਾ ਪਨ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਂ ਇਤਰੇਸਞ੍ਚ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਟ੍ਠੇਨ ਸੁਦ੍ਧੋ ਆਵਾਸੋ ਵਿਹਾਰੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾ. ਮਹਾਸਮਾਗਮਂ ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਮਹਾਸਮਾਗਮਂ ਗਤਾਤਿ ਞਤ੍ਵਾ.
ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਂ ਓਤਰਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਓਕਾਸਂ ਅਲਭਮਾਨੋ. ਏਵਂ ਸੇਸਾਪਿ. ਮਣਿਵਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਇਨ੍ਦਨੀਲਮਣਿਮਯਂ ਕਵਚਂ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਭਿਮੁਖਭਾਗੋ ਬੁਦ੍ਧਵੀਥਿ, ਸਾ ਯਾਵ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਾ ਉਤ੍ਤਰਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਮਹਤਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧਵੀਥਿਯਾਵਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਦੇਵਬ੍ਰਹ੍ਮੇਹਿ ਵਲਞ੍ਜਿਤਬੁਦ੍ਧਵੀਥਿਯਾਵ.
ਸਮਿਤਿ ¶ ਸਙ੍ਗਤਿ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਸਮਯੋ, ਮਹਨ੍ਤੋ ਸਮਯੋ ਮਹਾਸਮਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਹਾਸਮੂਹੋ’’ਤਿ. ਪਵਦ੍ਧਂ ਵਨਂ ਪਵਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਨਸਣ੍ਡੋ’’ਤਿ. ਦੇਵਘਟਾਤਿ ਦੇਵਸਮੂਹਾ. ਸਮਾਦਹਂਸੂਤਿ ਸਮਾਹਿਤਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਮਾਧਿਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਪ੍ਪਿਤਂ ਅਕਂਸੁ. ਤਥਾ ਸਮਾਹਿਤਂ ਪਨ ਸਮਾਧਿਨਾ ਨਿਯੋਜਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮਾਧਿਨਾ ਯੋਜੇਸੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਗੋਮੁਤ੍ਤਵਙ੍ਕਾਦੀਨਂ ਦੂਰਸਮੁਸ੍ਸਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ…ਪੇ… ਅਕਰਿਂਸੁ. ਵਿਨਯਤਿ ਅਸ੍ਸੇ ਏਤੇਹੀਤਿ ਨੇਤ੍ਤਾਨਿ, ਯੋਤ੍ਤਾਨਿ. ਅਵੀਥਿਪਟਿਪਨ੍ਨਾਨਂ ਅਸ੍ਸਾਨਂ ਵੀਥਿਪਟਿਪਾਦਨਂ ਰਸ੍ਮਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਯੋਤ੍ਤਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਚੋਦੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪਨ ਅਚੋਦਨਂ ਅਵਾਰਣਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਚੋਦੇਨ੍ਤੋ ਅਵਾਰੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ.
ਯਥਾ ¶ ਖੀਲਂ ਭਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਭੂਮਿਯਂ ਵਾ ਆਕੋਟਿਤਂ ਦੁਨ੍ਨੀਹਰਣਂ, ਯਥਾ ਚ ਪਲਿਘਂ ਨਗਰਪ੍ਪਵੇਸਨਿਵਾਰਣਂ, ਯਥਾ ਚ ਇਨ੍ਦਖੀਲਂ ਗਮ੍ਭੀਰਨੇਮਿ ਸੁਨਿਖਾਤਂ ਦੁਨ੍ਨੀਹਰਣਂ, ਏਵਂ ਰਾਗਾਦਯੋ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਤੋ ਦੁਨ੍ਨੀਹਰਣਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਗਰਪ੍ਪਵੇਸਨਿਵਾਰਣਾ ਚਾਤਿ ਤੇ ‘‘ਖੀਲਂ ਪਲਿਘਂ ਇਨ੍ਦਖੀਲ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਊਹਚ੍ਚਾਤਿ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ. ਤਣ੍ਹਾਏਜਾਯ ਅਭਾਵੇਨ ਅਨੇਜਾ. ਪਰਮਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਭਾਵੇਨ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁ-ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁ-ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁ-ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ-ਪਕਤਿਚਕ੍ਖੂਨਂ ਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚਕ੍ਖੂਹਿ. ਸੁਦਨ੍ਤਾ ਕੁਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਤੋਪੀ’’ਤਿ. ਛਨ੍ਦਾਦੀਹੀਤਿ ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਨ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਤੋ. ਆਗੁਨ੍ਤਿ ਅਪਰਾਧਂ.
ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਗਾਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਸਬ੍ਬੇ ਸਂਯੋਗੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਸਜ੍ਜਾਤਿ ਵਿਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ. ਏਵਮ੍ਪੀਤਿ ਇਮਾਯਪਿ ਗਾਥਾਯ ਵਸੇਨ ‘‘ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਪਦੇ.
ਗਤਾਸੇਤਿ ਗਤਾ ਏਵ. ਨ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਸਰਣਗਮਨਤ੍ਤਾ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਰਣਗਮਨਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਬ੍ਬੇਮਤਿਕਸਰਣਗਮਨੇਨ ਗਤਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਹਿ ਨਿਯਮੇਨ ਅਪਾਯਂ ਨ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਦੇਵਕਾਯਞ੍ਚ ਪਰਿਪੂਰੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਲੋਕਿਯੇਨ ਸਰਣਗਮਨੇਨ ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਗਤਾ, ਨ ਤੇ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਪਾਯਂ, ਸਤਿ ਚ ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਰਸਮਵਾਯੇ ਪਹਾਯ ਮਾਨੁਸਂ ਦੇਹਂ ਦੇਵਕਾਯਂ ਪਰਿਪੂਰੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ ਬੁਦ੍ਧਂ…ਪੇ… ਪਰਿਪੂਰੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.
ਸਮਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੮. ਸਕਲਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੮. ਤਨ੍ਤਿ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਧਨੁਨਾ ਸਰੇਨ ਗਹਨ੍ਤਿ ਪੋਥਯਨ੍ਤਿ ਬਾਧੇਨ੍ਤੀਤਿ ਧਨੁਗ੍ਗਹਾ. ਤਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛੀਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਸਿਲਾਯ ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗੇਨ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ. ਸਤ੍ਥੁ ਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵੇਨ ¶ ਉਪਹਤਤ੍ਤਾ ਸਯਮ੍ਪਿ ਪਰਿਪਤਨ੍ਤੀ ਵਾਤਂ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭੇਤਿ. ਅਭਿਹਨਿ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਅਨਾਵਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਕਮ੍ਮਫਲਵਸੇਨਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਤੋ ਏਵ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭਗਵਤੋ ਅਫਾਸੁ ਜਾਤਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਪਿ ਉਪਾਦਿਣ੍ਣਕਸਰੀਰੇ ਨਾਮ ਅਨਿਟ੍ਠਾਪਿ ਸਮ੍ਫਸ੍ਸਕਾ ਪਤਨ੍ਤਿ ਏਵ ਤਥਾਰੂਪੇਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਕਤੋਕਾਸੇਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਯਂ ¶ ਵਿਹਾਰੋਤਿ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟਵਿਹਾਰੋ. ਉਜ੍ਜਙ੍ਗਲੋ ਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਪਰੋ. ਵਿਸਮੋਤਿ ਭੂਮਿਭਾਗਵਸੇਨ ਵਿਸਮੋ. ਸਿਵਿਕਾਕਾਰੇਨ ਸਜ੍ਜਿਤੋ ਮਞ੍ਚੋ ਏਵ ਮਞ੍ਚਸਿਵਿਕਾ.
ਭੁਸਾਤਿ ਦਲ਼੍ਹਾ. ਦੁਕ੍ਖਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਮਾ ਦੁਤ੍ਤਿਤਿਕ੍ਖਾ. ਖਰਾਤਿ ਕਕ੍ਕਸਾ. ਕਟੁਕਾਤਿ ਅਨਿਟ੍ਠਾ. ਅਸਾਤਾਤਿ ਨ ਸਾਤਾ ਅਪ੍ਪਿਯਾ. ਨ ਅਪ੍ਪੇਤੀਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ. ਨ ਅਪ੍ਪਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਖਮਨ੍ਤਿ. ਵੇਦਨਾਧਿਵਾਸਨਖਨ੍ਤਿਯਾ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਾਹਾਰਸਮੁਦਯਵਤ੍ਥੁਜਾਤਸ੍ਸ ਆਦੀਨਵਨਿਸ੍ਸਰਣਾਨਂ ਪਗੇਵ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦਿਤਤ੍ਤਾ ਯਥਾ ਸਮੁਦਾਚਾਰੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਾਭਿਭਵਤਿ, ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਉਪਟ੍ਠਾਪਿਤਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵੇਦਨਾਧਿਵਾਸਨ…ਪੇ… ਹੁਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਅਪੀਲ਼ਿਯਮਾਨੋਤਿ ਅਬਾਧਿਯਮਾਨੋ. ਕਾਮਂ ਅਨਿਟ੍ਠਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਫੁਟ੍ਠੋ ਤਾਯ ਅਪੀਲ਼ਿਯਮਾਨੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਵਤ੍ਥੁਕਤ੍ਤਾ ਪਨ ਤਸ੍ਸਾ ਵਸੇ ਅਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ‘‘ਅਵਿਹਞ੍ਞਮਾਨੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮ੍ਪਰਿਵਤ੍ਤਸਾਯਿਤਾਯ ਵੇਦਨਾਨਂ ਵਸਂ ਅਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ’’ਤਿ.
ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਯਨਂ ਸੇਯ੍ਯਾ, ਸੀਹਸ੍ਸ ਵਿਯ ਸੇਯ੍ਯਾ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਾ, ਤਂ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਂ. ਅਥ ਵਾ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸੇਟ੍ਠਸੇਯ੍ਯਂ ਉਤ੍ਤਮਸੇਯ੍ਯਂ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਮੇਵ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਵਾਮੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਾ ਕਾਮਭੋਗਿਸੇਯ੍ਯਾ. ਦਕ੍ਖਿਣਪਸ੍ਸੇਨ ਸਯਾਨੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ ਦਕ੍ਖਿਣਹਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਰੀਰਗ੍ਗਹਣਾਦਿਯੋਗਕ੍ਖਮਤੋ. ਪੁਰਿਸਵਸੇਨ ਚੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸਯਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਅਯਂ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਯਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਾ. ਤੇਜੁਸ੍ਸਦਤ੍ਤਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸੀਹਸ੍ਸ ਅਭੀਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਭੀਰੁਕਜਾਤਿਕਾ ਹਿ ਸੇਸਮਿਗਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਸਯਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਰਾਸਬਹੁਲਾ ਸਨ੍ਤਾਸਪੁਬ੍ਬਕਂ ਯਥਾ ਤਥਾ ਸਯਨ੍ਤਿ, ਸੀਹੋ ਪਨ ਅਭਿਰੁਕਭਾਵਤੋ ਸਤੋਕਾਰੀ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਯ ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾਵ ਸਯਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਪੁਰਿਮਪਾਦੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਪੁਰਿਮਪਾਦੇਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਪੁਰਿਮਪਾਦੇ ਵਾਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਪਾਦਸ੍ਸ ਠਪਨਵਸੇਨ ਦ੍ਵੇ ਪੁਰਿਮਪਾਦੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ. ਪਚ੍ਛਿਮਪਾਦੇਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪਚ੍ਛਿਮਪਾਦੇ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਇਧਾਪਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਠਪਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਠਿਤੋਕਾਸਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਂ ਅਭੀਰੁਕਭਾਵੇਨੇਵ. ਸੀਸਂ ਪਨ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਸੀਹਕਿਰਿਯਾ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸਪਬੁਜ੍ਝਨਂ ਵਿਯ ਅਭੀਰੁਕਭਾਵਸਿਦ੍ਧਾ ਧਮ੍ਮਤਾਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੀਹਵਿਜਮ੍ਭਿਤਵਿਜਮ੍ਭਨਂ ਅਤਿਵੇਲਂ ਏਕਾਕਾਰੇਨ ਠਪਿਤਾਨਂ ਸਰੀਰਾਵਯਵਾਨਂ ¶ ਗਮਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾਸੁ ਯੋਗ੍ਗਭਾਵਾਪਾਦਨਤ੍ਥਂ. ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਸੀਹਨਾਦਨਦਨਂ ਅਪ੍ਪੇਸਕ੍ਖਮਿਗਜਾਤਪਰਿਹਰਣਤ੍ਥਂ.
ਸੇਤਿ ¶ ਅਬ੍ਯਾਵਟਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸੇਯ੍ਯਾ, ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਮੇਵ ਸੇਯ੍ਯਾ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸੇਯ੍ਯਾ. ਕਿਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਤਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਨ੍ਤਿ? ਆਨਾਪਾਨਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ. ਤਤੋ ਹਿ ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤੋ ਜਾਤੋਤਿ. ‘‘ਤਯਿਦਂ ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ, ਨ ਸੇਯ੍ਯਾ, ਤਥਾਪਿ ਯਸ੍ਮਾ ‘ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਾ ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਸਮਨਨ੍ਤਰਂ ਭਗਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ’ਤਿ ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੧੯) ਆਗਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਕਿਯਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਏਵ ਤਥਾਗਤਸੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ਏਵਂ ਸਤਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਕਾਲਿਕਾਵ ਤਥਾਗਤਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਪਜ੍ਜਤਿ; ਨ ਚ ਤਥਾਗਤੋ ਲੋਕਿਯਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਜ੍ਜਨਬਹੁਲੋ ਵਿਹਾਸਿ. ਅਗ੍ਗਫਲਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦੁਪਗਮਲਕ੍ਖਣਾ ਸੇਯ੍ਯਾ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਹੋਤਿ, ਸਾ ਚ ਨੇਸਂ ਪਠਮਂ ਜਾਤਿਸਮਨ੍ਵਯਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯਵੁਤ੍ਤਿਕਾ, ਏਵਂ ਭਗਵਤੋ ਅਰਿਯਜਾਤਿਸਮਨ੍ਵਯਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯਵੁਤ੍ਤਿਕਂ ਅਗ੍ਗਫਲਭੂਤਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਤਥਾਗਤਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਾ ਨਾਮ ਸੇਟ੍ਠਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਤ੍ਤਮਸੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.
‘‘ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਉਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਤਦਾ ਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸ ਅਕਤਤ੍ਤਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਉਟ੍ਠਾਨਸਞ੍ਞਂ ਮਨਸਿਕਰਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਟ੍ਠਾਨਸਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਨ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ ‘‘ਗਿਲਾਨਸੇਯ੍ਯਾ ਹੇਸਾ’’ਤਿ. ਸਾ ਹਿ ਚਿਰਕਾਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਕਾ ਹੋਤਿ.
ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਰਾਸਿਵਸੇਨ ਅਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਕਜ੍ਝਂ ਪੁਞ੍ਜਵਸੇਨ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਤਾ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਤ੍ਤਸਤਾ’’ਤਿ. ਵਿਕਾਰਮਤ੍ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਵੇਦਨਾਯ ਅਸਹਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨਾਕਾਰਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ. ਸੁਸਮ੍ਮਟ੍ਠਕਞ੍ਚਨਂ ਵਿਯਾਤਿ ਸਮ੍ਮਟ੍ਠਸੁਸਜ੍ਜਿਤਸੁਵਣ੍ਣਂ ਵਿਯ.
ਧਮ੍ਮਾਲਪਨਨ੍ਤਿ ਅਸਙ੍ਖਾਰਿਕਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸਭਾਵਾਲਪਨਂ. ਸਮੁਲ੍ਲਪਿਤਞ੍ਹਿ ਆਕਾਰਸਮਾਨਵਚਨਮੇਤਂ. ਨਾਗੋ ਵਿਯ ਵਾਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਨਾਗਵੋ. ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਨਾਗਵਤਾ. ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੇਨ ਹੇਸ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਮਹਾਨਾਗਹਤ੍ਥਿਸਦਿਸਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬ੍ਯਤ੍ਤੁਪਰਿਚਰਣਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਬ੍ਯਤ੍ਤਂ ਉਪਰੂਪਰਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਰਿਯਾਚਰਣੇਨ. ਆਜਾਨੀਯੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਪਤਿਤਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਸਹਨ੍ਤੋ ¶ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਕਿਰਿਯਂ ਧੀਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਤ੍ਥਾਰਕੋ. ਕਾਰਣਾਕਾਰਣਜਾਨਨੇਨਾਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਕਰਣਞਾਤਤਾਯ. ਤੇਨੇਵਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਸਮਟ੍ਠੇਨੇਵ. ‘‘ਮੁਤ੍ਤੋ ਮੋਚੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਧੁਰਵਾਹਟ੍ਠੇਨ. ਨਿਬ੍ਬਿਸੇਵਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਰਾਗਾਦਿਵਿਸਵਿਗਤਭਾਵੇਨ.
ਅਨਿਯਮਿਤਾਣਤ੍ਤੀਤਿ ਅਨੁਦ੍ਦੇਸਿਕਂ ਆਣਾਪਨਂ. ਸਾਮਞ੍ਞਕਤੋਪਿ ਸਮਾਧਿਸਦ੍ਦੋ ਪਕਰਣਤੋ ਇਧ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮਾਧਿਨ੍ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਮਾਧਿ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ¶ ਵਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ. ਅਭਿਨਤਂ ਨਾਮ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਅਭਿਮੁਖਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ. ਅਪਨਤਂ ਅਪਗਮਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ, ਵਿਮੁਖਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਲੋਕਿਯਜ੍ਝਾਨਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਵਿਯ ਚ ਸਸਙ੍ਖਾਰੇਨ ਸਪ੍ਪਯੋਗੇਨ ਤਦਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਨਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਪਹਾਨਵਸੇਨ ਚ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਨ ਅਧਿਗਤਂ ਨ ਠਪਿਤਂ, ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਛਿਨ੍ਨਤਾਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਵਤਂ ਫਲਸਮਾਧਿਨਾ ਸਮਾਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਚਾਰਾਤਿਕ੍ਕਮਵਸੇਨ ਲਙ੍ਘਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਾ ਪਨ ਲਙ੍ਘਨਾ ਆਸਾਦਨਾ ਘਟ੍ਟਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਘਟ੍ਟੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ.
ਪਞ੍ਚਵੇਦਾ ਨਾਮ – ਇਰੁਵੇਦੋ, ਯਜੁਵੇਦੋ, ਸਾਮਵੇਦੋ, ਆਥਬ੍ਬਣਵੇਦੋ, ਇਤਿਹਾਸੋ ਚਾਤਿ ਏਵਂ ਇਤਿਹਾਸਪਞ੍ਚਮਾਨਂ ਵੇਦਾਨਂ. ‘‘ਚਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਰਨ੍ਤਾ’’ਤਿ, ਤਪਨ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਹੀਨਤ੍ਤਰੂਪਾਤਿ ਹੀਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਕਤਾਯ ਨਿਹੀਨਚਿਤ੍ਤਸਭਾਵਾ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਕਤਾਯ ਅਭਾਵਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਙ੍ਗਮਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਰਹਤ੍ਤਾਧਿਗਮਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਭਬ੍ਬਤਾਯ ਪਰਿਹੀਨਤ੍ਥਾ. ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਟਾਤਿ ਅਭਿਭੂਤਾ. ਤਾਦਿਸੇਹੇਵ ਸੀਲੇਹੀਤਿ ਗੋਸੀਲਾਦੀਹਿ. ਬਦ੍ਧਾਤਿ ਸਮਾਦਪੇਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਨਵਸੇਨ ਅਨੁਬਦ੍ਧਾ. ਲੂਖਂ ਤਪਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਂ. ਤਂ ਪਨ ਏਕਦੇਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਞ੍ਚਾਤਪਤਾਪਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ‘‘ਏਵਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮੋਕ੍ਖੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਟ੍ਟਤੋ ਮੁਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀ ਸਾ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਨਿਯ੍ਯਾਨਭਾਵੋ ਕਥਿਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਭਾਵਂ ਕਥੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਆਦਿਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਂ.
ਸਕਲਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੯. ਪਠਮਪਜ੍ਜੁਨ੍ਨਧੀਤੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੩੯. ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ¶ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਕਾਯਿਕਸ੍ਸ. ਧਮ੍ਮੋ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮੋ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਦਿਭਾਵਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਤੋ ਬੁਦ੍ਧੋ. ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਮੇਵਾਤਿ ਪਰਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਹੁਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਜਾਨਾਮਿ. ਧਮ੍ਮਂ ਗਰਹਨ੍ਤਾ ਨਾਮ ਸਦ੍ਦਦੋਸਵਸੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਥਦੋਸਵਸੇਨ ਵਾ ਗਰਹੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਹੀਨਕ੍ਖਰ…ਪੇ… ਕੋਤਿਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਾ ਪਨ ‘‘ਤੇਸਂ ਵਿਗਰਹਾ ਦੁਮ੍ਮੇਧਤਾਯ ਮਹਾਨਤ੍ਥਾਵਹਾਵਾ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੀ ਦੇਵਤਾ ਆਹ ‘‘ਦੁਮ੍ਮੇਧਾ ਉਪੇਨ੍ਤਿ ਰੋਰੁਵ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਿਸੁਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਵੀਚਿਮਹਾਨਿਰਯਤੋ ਵਿਸੁਂ ਏਵ ਹੋਤਿ. ਖਨ੍ਤਿਯਾਤਿ ਞਾਣਖਨ੍ਤਿਯਾ. ਉਪਸਮੇਨਾਤਿ ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਵੂਪਸਮੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਰੁਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ.
ਪਠਮਪਜ੍ਜੁਨ੍ਨਧੀਤੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੦. ਦੁਤਿਯਪਜ੍ਜੁਨ੍ਨਧੀਤੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੦. ਬੁਦ੍ਧਞ੍ਚ ¶ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧਸੁਬੁਦ੍ਧਤਂ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਞ੍ਚ ਞਤ੍ਵਾ ਤਦੁਭਯਂ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੇ ਚ ਧਮ੍ਮੇ ਚ ਪਸਨ੍ਨੋ ਸਙ੍ਘੇ ਚ ਪਸਨ੍ਨੋ ਏਵ ਹੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਜਾਨਨਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਅਤ੍ਥੋ ਗਾਥਾਯ ਚ-ਸਦ੍ਦਸਙ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਙ੍ਘਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਆਹ ਅਤ੍ਥਵਤਿਯੋਤਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਅਤ੍ਥਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਲੋਕਿਯਕੁਸਲਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ. ਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਾ ਅਭਾਸੀਤਿ ਯਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ, ਸਾ ਮਹਾਕੋਕਨਦਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਲਾਨੁਰੂਪਂ ਅਭਾਸਿ. ਬਹੁਨਾਤਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਨ. ਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਕਾਰਣੇਨ. ਤਾਦਿਸੋਤਿ ਤਥਾਰੂਪੋ ਤਥਾਪਟਿਵਿਦ੍ਧਸਚ੍ਚੋ ਅਤ੍ਥਧਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਕੁਸਲੋ ਏਕੇਕਂ ਪਦਮ੍ਪਿ ਉਦਾਹਰਣਹੇਤੁਨਿਗਮਨਾਨਿ ਨੀਹਰਨ੍ਤੋ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ ਦੇਸੇਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਤਿ ਪਠਪੇਤਿ ਵਿਵਰਤਿ ਵਿਭਜਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਤੇਨ ਅਤਿਵਿਯ ਵਿਤ੍ਥਾਰਕ੍ਖਮੋ ਸੁਗਤਧਮ੍ਮੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਰਿਯਾਪੁਟਨ੍ਤਿ ਪਰਿਵਤ੍ਤਿਤਂ. ਏਵਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਕ੍ਖਮਂ ¶ ਧਮ੍ਮਂ ਯਸ੍ਮਾ ਦੇਵਧੀਤਾ ‘‘ਸਂਖਿਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਲਪਯਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਵੋਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਸ੍ਸਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.
ਦੁਤਿਯਪਜ੍ਜੁਨ੍ਨਧੀਤੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਸਤੁਲ੍ਲਪਕਾਯਿਕਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਆਦਿਤ੍ਤਵਗ੍ਗੋ
੧. ਆਦਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੧. ਸੀਸਨ੍ਤਿ ਦੇਸਨਾਪਦੇਸੋ, ਦੇਸਨਾਯ ਅਞ੍ਞੇਸੁਪਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇਸੁ ਕਸ੍ਸਚਿਦੇਵ ਸੀਸਭਾਗੇਨ ਅਪਦਿਸਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਰਾਗਾਦੀਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਦਾਨੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਸ੍ਸ ਪਰੇਸਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨੇਨ. ਤਂ ਪਨ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨਂ ਚੇਤਨਾਯ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਾਨਚੇਤਨਾਯਾ’’ਤਿ ਦਾਨਪੁਞ੍ਞਚੇਤਨਾਤਿ ਦਾਨਮਯਾ ਪੁਞ੍ਞਚੇਤਨਾ ਦਾਯਕਸ੍ਸੇਵ ਹੋਤਿ ਤਂਸਨ੍ਤਤਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਨੀਹਤਭਣ੍ਡਕਨ੍ਤਿ ਆਦਿਤ੍ਤਗੇਹਤੋ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਾਮਿਤਂ ਭਣ੍ਡਕਂ. ਏਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਦਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਂ. ਅਦਿਨ੍ਨੇਤਿ ਦਾਨਮੁਖੇ ਅਨਿਯੁਞ੍ਜਿਤੇ ਭੋਗੇ. ‘‘ਅਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਜੀਵਿਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਰਣੇਨਾ’’ਤਿ. ਮਮਾਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹਾ, ਭੋਗਾ. ਤੇਪਿ ਕੇਨਚਿ ਆਕਾਰੇਨ ਵਿਨਾਸਂ ਅਨੁਪਗਤਾ ਮਰਣੇਨ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ ¶ ਨਾਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚੋਰਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਅਵਿਨਟ੍ਠਭੋਗੇ’’ਤਿ. ਸੋਭਨਾ ਅਗ੍ਗਭੂਤਾ ਰੂਪਾਦਯੋ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸਗ੍ਗੋ, ਤਂ ਸਗ੍ਗਂ.
ਆਦਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਕਿਂਦਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੨. ਦ੍ਵੇ ਤੀਣਿ ਭਤ੍ਤਾਨਿ ਅਭੁਤ੍ਵਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਵਾਰੇ ਭਤ੍ਤਾਨਿ ਅਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ. ਉਟ੍ਠਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਉਟ੍ਠਾਤੁਮ੍ਪਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀ, ਪਗੇਵ ਅਞ੍ਞਂ ਸਰੀਰੇਨ ਕਾਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਦੁਬ੍ਬਲਭਾਵਤੋ. ਦੁਬ੍ਬਲੋਪਿ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਭੁਞ੍ਜਨਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਦੁਬ੍ਬਲੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਬਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਅਨ੍ਵਯਤੋ ਚ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਬਲਵਤਂ ਆਹ. ਯਸ੍ਮਾ ਅਨ੍ਨਦੋ ¶ ਦਾਯਕੋ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ ਬਲਦੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਆਯਤਿਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਰੀਰੇ ਬਲਦੋ ਅਵਿਨਾਸਵਸੇਨ ਬਲਸ੍ਸ ਰਕ੍ਖਕੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਬਲਂ ਖੋ ਪਨ ਦਤ੍ਵਾ ਬਲਸ੍ਸ ਭਾਗੀ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੫.੩੭) ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸੁਰੂਪੋਪੀਤਿ ਅਭਿਰੂਪੋਪਿ. ਵਿਰੂਪੋ ਹੋਤੀਤਿ ਬੀਭਚ੍ਛਰੂਪੋ ਕੋਪੀਨਸ੍ਸ ਅਚ੍ਛਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਇਦਞ੍ਚ ਯਾਨਨ੍ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਪਾਹਨਾਤਿ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਯਾਤਿ ਵਤ੍ਤਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਯਾਨਨ੍ਤਿ ਛਤ੍ਤਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਯਾਨਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਾਨਦੋ ਸੁਖਦੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਦੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚੇ ਸਹਕਾਰੀਕਾਰਣਭਾਵਤੋ ਦੀਪਸ੍ਸ.
‘‘ਸਬ੍ਬੇਸਂਯੇਵ ਬਲਾਦੀਨਂ ਦਾਯਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਗਾਮੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਸਜ੍ਜਾਦਿਵਸੇਨ ਪਤਿਸ੍ਸਯਿਤਬ੍ਬਤੋ ਪਤਿਸ੍ਸਯੋ, ਵਿਹਾਰੋ. ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਹੋਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਮਸ੍ਸ ਵਿਨੋਦਿਤਤ੍ਤਾ. ਬਹਿ ਵਿਚਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਤਿਸ੍ਸਯਂ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਵਿਵਟਙ੍ਗਣੇ ਵਿਚਰਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਝਾਯਤੀਤਿ ਝਾਯਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਕਿਲਮਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੀਤੁਣ੍ਹਾਦਿਵਿਰੋਧਿਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ ਸਸਨ੍ਤਾਨੇ ਵਿਸਭਾਗਸਨ੍ਤਤਿ, ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਯਾਯਤੋ ਸਭਾਗਸਨ੍ਤਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੁਖਂ ਨਾਮ ਦੁਕ੍ਖਪਚ੍ਚਯਪਰਿਹਾਰਤੋ ਸੁਖਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤੋ ਚ ਹੋਤਿ, ਤਦੁਭਯਂ ਪਤਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨ ਲਭਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਬਹਿ ਵਿਚਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਦੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਧਮ੍ਮਪੀਤਿਸੁਖਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪੀਤਿਸੁਖਂ. ਉਪਸਮਸੁਖਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵੂਪਸਮੇਨ ਪਵਤ੍ਤਸੁਖਂ. ਨਿਵਾਤਂ ਪਿਹਿਤਵਾਤਪਾਨਂ ਪਤਿਸ੍ਸਯਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਧਾਯ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਧਕਾਰੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕੂਪੇ ਓਤਿਣ੍ਣੋ ਵਿਯ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦੀਨਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਯਿਦਂ ਬਹਿਸਮਾਪਨ੍ਨਪਰਿਸ੍ਸਮਦੋਸੇਨ, ਨ ਚ ਪਤਿਸ੍ਸਯਦੋਸੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮੁਹੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.
ਨ ¶ ਮਰਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਅਮਰਣਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਧਿਗਮਾਦਯੋ. ਤਸ੍ਸ ਦਾਨਂ ਧਮ੍ਮੂਪਦੇਸੋ, ਤਂ ਦੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯੋ ਧਮ੍ਮਂ ਅਨੁਸਾਸਤੀ’’ਤਿ. ਤਯਿਦਂ ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਸਨਂ ਕਥਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਟ੍ਠਕਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਅਟ੍ਠਕਥਂ ਕਥੇਤੀਤਿ ਅਵਿਵਟਪਾਠਸ੍ਸ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਤ੍ਥਸਂਵਣ੍ਣਨਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਨਧੀਤਿਨੋ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਂ ਵਾਚੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ, ਅਯਂ ਤਾਵ ਗਨ੍ਥਧੁਰੋ, ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਵਾਸਧੁਰੇ ਪਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ, ਉਭਯੇਸਮ੍ਪਿ ¶ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ ਕਰੋਤਿ. ਸਬ੍ਬਦਾਨਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਆਮਿਸਦਾਨਂ ਅਭਯਦਾਨਂ. ਧਮ੍ਮਦਾਨਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ. ਧਮ੍ਮਰਤੀਤਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਰਤਿ. ਧਮ੍ਮਰਸੋਤਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਂ.
ਕਿਂਦਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਅਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੩. ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪਿਹੇਨ੍ਤਿ. ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਉਪਗਮਨਂ ਲੋਕੇ ਪਾਕਟਤਰਂ ਅਹੋਸਿ, ਤੇ ਉਦਾਹਰਣਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਗਹਪਤਿਸੀਵਲਿਤ੍ਥੇਰਾਦਿਕੇ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਨਸਞ੍ਞਿਤੋ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋਪਿ ਪਚ੍ਚਯੋ. ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਦਾਯਕੇ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਏਕਵਸੇਨ ‘‘ਦਾਯਕਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਯਥਾ ਚਾਹ ‘‘ਕੋ ਨਾਮ ਸੋ ਯਕ੍ਖੋ, ਯਂ ਅਨ੍ਨਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਤੀ’’ਤਿ? ਤਤ੍ਥ ਯਕ੍ਖੋਤਿ ਸਤ੍ਤੋ. ਸਾਮਞ੍ਞਜੋਤਨਾ ਚ ਨਾਮ ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਥੁਅਤ੍ਥਵਿਸਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਯੇ ਨਂ ਦਦਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਾਯ, ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੇਨ ਚੇਤਸਾ. ਤਮੇਵ ਅਨ੍ਨਂ ਭਜਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਮ-ਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ, ਤੇ ਏਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦਾਯਕਂ ਅਪਰਿਚ੍ਚਜਨਮੇਵ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਚਕ੍ਕਂ ਵਿਯ ਕੁਬ੍ਬਰਂ.
ਅਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਏਕਮੂਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੪. ਪਤਿਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਏਕਂ ਮੂਲਂ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਏਕਮੂਲਾ. ਤਂ ਏਕਮੂਲਂ. ਯਥਾ ਸਂਯੋਜਨੀਯੇਸੁ ਅਸ੍ਸਾਦਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਤਣ੍ਹਾਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋ, ਏਵਂ ਤਣ੍ਹਾਭਿਭਵਵਸੇਨ ਅਨਵਬੋਧੋਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਤਣ੍ਹਾਯ ਮੂਲਂ, ਤਣ੍ਹਾ ਚ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਮੂਲਂ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਨਯੋ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਤਾਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਸਹਜਾਤਵਸੇਨ ਚਾਯਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਮੂਲਭਾਵੋ ਪਾਕਟੋਯੇਵ. ਇਧ ਪਨ ਇਮਿਸ੍ਸਂ ਗਾਥਾਯਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ ‘‘ਏਕਮੂਲ’’ਨ੍ਤਿ ਸਾ ਤਣ੍ਹਾ. ਤਤ੍ਥ ਯਾ ਭਵਤਣ੍ਹਾ, ਸਾ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਆਵਟ੍ਟਤਿ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਵਿਭਵਤਣ੍ਹਾ ¶ ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ, ਏਵਂ ਦ੍ਵਿਰਾਵਟ੍ਟਂ. ਸਹਜਾਤਕੋਟਿਯਾਤਿ ਸਹਜਾਤਕੋਟਿਯਾਪਿ, ਪਗੇਵ ਸਮ੍ਮੁਯ੍ਹਂ ਆਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ ਬਲਵਭਾਵੇਨ ਮਲੀਨਤਾ ਸਿਯਾ. ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਕੋਟਿਯਾਤਿ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਕੋਟਿਯਾਵ ਸਹਜਾਤਕੋਟਿਯਾ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਪਤ੍ਥਰਣਟ੍ਠਾਨਾਤਿ ਵਿਤ੍ਥਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭੂਮਿ ¶ . ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤੇਸੁ ਸਾ ਪਤ੍ਥਰਤੀ’’ਤਿ. ਸਮੁਦ੍ਦਨਟ੍ਠੇਨ ਸਮੁਦ੍ਦੋ. ਉਤ੍ਤਰਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤਾਯ ਪਤਾਯ ਅਲਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤੋਤਿ ਪਾਤਾਲੋ, ਅਯਂ ਪਨ ਪਾਤਾਲੋ ਵਿਯਾਤਿ ਪਾਤਾਲੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ. ਅਗਾਧਗਮ੍ਭੀਰਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਏਕਮੂਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਅਨੋਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੫. ਅਨੋਮਨਾਮਨ੍ਤਿ ਅਨੂਨਨਾਮਂ. ਗੁਣਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਏਵ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਨਾਮਾਨਿ. ਗੁਣਾਨਞ੍ਚਸ੍ਸ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਤਾਯ ਅਨੂਨਨਾਮਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਪਿਚ ਤਥਾ ਤੇਵਿਜ੍ਜੋ, ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞੋਤਿਆਦੀਨਿ ਨਾਮਾਨਿ ਅਨੋਮਨਾਮਾਨਿ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਵਿਸਯਤ੍ਤਾ, ਭਗਵਤੋ ਪਨ ਸਤ੍ਥਾ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿਆਦੀਨਿ ਨਾਮਾਨਿ ਅਨੋਮਨਾਮਾਨਿ ਨਾਮ ਮਹਾਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਅਨੂਨਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਵੇਕਲ੍ਲਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਖਨ੍ਧਨ੍ਤਰਾਦਯੋਤਿ ਖਨ੍ਧਵਿਸੇਸਾਦਿਕੇ. ਞਾਣੇਨ ਯਾਥਾਵਤੋ ਅਰਣੀਯਟ੍ਠੇਨ ਅਤ੍ਥੇ. ਅਨ੍ਵਯਪਞ੍ਞਾਧਿਗਮਾਯਾਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਪਞ੍ਞਾਪਟਿਲਾਭਾਯ. ਪਟਿਪਦਨ੍ਤਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਟਿਪਦਂ. ਕਿਲੇਸਕਾਮਾਨਂ ਵਸੇਨ ਅਲ੍ਲੀਯਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਕਾਮਾ ਏਵ ਆਲਯੋ. ਅਤੀਤਕਾਲੇਯੇਵ ਕਮਨਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਮਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਨ ਏਤਰਹਿ ਤਦਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤੀਤਂ ਪਨ ਉਪਾਦਾਯ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਮਹਾਨੁਭਾਵਤਾਦਿਨਾ ਮਹਨ੍ਤਾਨਂ.
ਅਨੋਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਅਚ੍ਛਰਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੬. ‘‘ਅਚ੍ਛਰਾਗਣਸਙ੍ਘੁਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੇਨ ਯੇਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਗਾਯਿਤਾ, ਸੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾਯ ਵਿਨਾ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਤਂ ਆਗਮਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ¶ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਕਿਰ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਸਨੇਤਿ ਇਮਸ੍ਸੇਵ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ. ਕਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ. ਅਤ੍ਥਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਤਾਯ ਅਪ੍ਪਕਿਚ੍ਚਤਾਯ ਚ ਸਲ੍ਲਹੁਕਵੁਤ੍ਤਿਕੋ. ਸਯਨਸ੍ਸ ਕੋਟ੍ਠਾਸੋਤਿ ਦਿਵਸਂ ਪੁਰਿਮਯਾਮਞ੍ਚ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਵਸੇਨ ਕਿਲਨ੍ਤਕਾਯਸ੍ਸ ਸਮਸ੍ਸਾਸਨਤ੍ਥਂ ਸੇਯ੍ਯਾਯ ਉਪਗਮਨਭਾਗੋ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੋ.
ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇਤਿ ਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਭਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਸਤ੍ਥਕਵਾਤਾਤਿ ਤਿਕ੍ਖਭਾਵੇਨ ਸਤ੍ਥਕਾ ਵਿਯ ਕਨ੍ਤਨਕਾ ਵਾਤਾ. ਧੁਰਸ੍ਮਿਂਯੇਵਾਤਿ ਕਿਲੇਸਮਾਰੇਨ ਯੁਦ੍ਧੇ ਏਵ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਯਤਨਸੀਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਵਾ. ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਮਨ੍ਦਤਾਯ ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਞਾਣਤਾਯ ਆਸਵਕ੍ਖਯਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਉਪਰਿ ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਭਾਵੇਨ ਦਿਬ੍ਬਦੁਸ੍ਸੂਪਰਿ ਠਿਤਂ. ਤਥੇਵ ਅਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਤਾਹਿ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ¶ ਯਥਾ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ, ਤਥੇਵ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਸੁਵਣ੍ਣਪਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬੁਦ੍ਧੇ ਪਟਿਜਿਨਿਤ੍ਵਾ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਸੁਵਣ੍ਣਪਟ੍ਟਂ. ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਅਕਤਤ੍ਤਾ ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨੇਨੇਵ ਸੀਲੇਨ. ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਤਾਪਿ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਗਮਂਸੁ ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਸਙ੍ਘੋਸਿਤਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗਮ੍ਮ ਘੋਸਿਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਅਚ੍ਛਰਾਨਂ ਗੀਤਸਦ੍ਦਵਸੇਨ ਘੋਸਿਤਂ. ਪਿਸਾਚਗਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਦਤਿ ਅਚ੍ਛਨ੍ਦਰਾਗਤਾਯ. ਨਿਯਾਮਚਿਤ੍ਤਤਾਯਾਤਿ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਾਮੇ ਨਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਤਾਯ. ਗਰੁਭਾਵੇਨਾਤਿ ਤਾਸਂ ਵਸੇ ਅਵਤ੍ਤਨਤੋ ਗਰੁਟ੍ਠਾਨਭਾਵੇਨ. ਯਾਤ੍ਰਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤਿ ਯਾਤ੍ਰਾ. ਤਂ ਪਨ ਵਟ੍ਟਤੋ ਨਿਗ੍ਗਮਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਥਂ ਨਿਗ੍ਗਮਨਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.
ਅਤਿਸਲ੍ਲੇਖਤੇਵਾਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਸਲ੍ਲੇਖਿਤਵੁਤ੍ਤਿਕੋ. ਅਕਤਾਭਿਨਿਵੇਸਸ੍ਸਾਤਿ ਭਾਵਨਮਨਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਰਦ੍ਧਵਿਪਸ੍ਸਕਸ੍ਸ. ਕਾਰਕਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਗਤੋਵਾਦਕਾਰਕਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਜ੍ਜਤੋ. ਸੁਞ੍ਞਤਾਵਿਪਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਸੁਞ੍ਞਤਾਦੀਪਨਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਤਣ੍ਹਾਯ ਦੂਰੀਕਰਣੇਨ ਏਕਵਿਹਾਰਿਤਾਯ. ਏਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗੋ ਏਵ ਅਸ੍ਸ ਅਨਾਗਤੋ, ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਮਗ੍ਗੋ ਪਨ ਕਤਪਰਿਚਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਕਾਯਵਙ੍ਕਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦੀਨਂ ਅਭਾਵਤੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨੇਨ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਨਤੋ. ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਭਯਂ, ਅਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਅਧਿਗਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਭਯਨ੍ਤਿ ¶ ਅਭਯਂ ਨਾਮ. ਸਂਸਾਰਕਨ੍ਤਾਰਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਖੇਮਂ ਅਮਤਟ੍ਠਾਨਂ ਗਮਨੇ ਸੁਗਤਸਾਰਥਿਨਾ ਸੁਸਜ੍ਜਿਤਯਾਨਭਾਵਤੋ ਰਥੋ ਅਕੂਜਨੋਤਿ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਧਮ੍ਮਤੋ ਅਨਪੇਤਤਾਯ ਅਪਰਾਪਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੇਹਿ.
ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਮ੍ਪਿ ਗਹਿਤਮੇਵ ਅਵਿਨਾਭਾਵਾ. ਅਪਾਲਮ੍ਬੋਤਿ ਅਵਸ੍ਸਯੋ. ਪਰਿਵਾਰੋਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਣਤੋ. ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਕਰਣਟ੍ਠਾਨੇ ਧਮ੍ਮੋ ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨਾਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦਿਵਸੇਨ. ਸੋਧਿਤੇਸੁ ਵਜ੍ਝਮਾਨੇਸੁ. ਭੂਮਿਲਦ੍ਧਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਭੂਮਿਲਦ੍ਧਸਙ੍ਖਾਤਂ ਵਟ੍ਟਂ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਭੂਮਿ ਨਾਮ, ਵਟ੍ਟਮਯਕਮ੍ਮਭਾਵਤੋ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਰਹਂ ਕਿਲੇਸਜਾਤਂ ਭੂਮਿਲਦ੍ਧਵਟ੍ਟਂ. ਪਰਿਜਾਨਮਾਨਾਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਵਸੇਨ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਵਸੇਨ ਜਾਨਮਾਨਾ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੀ.
ਕਸ੍ਮਾ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇਯੇਵ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ, ਨਨੁ ਚ ਸਾ ਦੇਸਨਾ ਭਗਵਤਾ ਚਤੁਮਗ੍ਗਪ੍ਪਧਾਨਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.
ਅਚ੍ਛਰਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੭. ਵਨਰੋਪਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੭. ਕੇਸਨ੍ਤਿ ¶ ਸਾਮਿਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਕਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਾ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਬਹੁਵਚਨਵਸੇਨ ਪਰਿਣਾਮੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਤ੍ਥਵਸੇਨ ਹਿ ਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਪਰਿਣਾਮੋ. ਕੇ ਜਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਕੇਸਦ੍ਦੋ ਸੀਹਵਿਲੋਕਨਨਯੇਨ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੇ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਾ, ਕੇ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ? ਪੁਚ੍ਛਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ. ਫਲਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਆਰਮਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਾਤਿ ਆਰਾਮੋ. ਆਰਾਮੇ ਰੋਪੇਨ੍ਤਿ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਆਰਾਮਰੋਪਾ. ਵਨੀਯਤਿ ਛਾਯਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਭਜੀਯਤੀਤਿ ਵਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਉਪਵਨਲਕ੍ਖਣਂ ਵਨਂ, ਤਂ ਆਰਾਮਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਤਪੋਵਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੀਮਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਵਿਸਮੇਤਿ ਉਦਕਚਿਕ੍ਖਲ੍ਲੇਨ ਵਿਸਮੇ ਪਦੇਸੇ. ਪਾਨੀਯਂ ਪਿਵਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਪਪਾ, ਤਂ ਪਪਂ. ਉਦਕਂ ਪੀਯਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਵਾ ਪਪਾ. ਤਲ਼ਾਕਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਮਾਤਿਕਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.
ਇਮਮਤ੍ਥਂ ¶ ਸਨ੍ਧਾਯਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਮ੍ਮਪ੍ਪਥਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਞ੍ਹਿ ਪੁਞ੍ਞਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤੋ ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਬਹੁਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵਤਿ, ਨ ਪਨ ਯਥਾ ਕਤਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਸਯਮੇਵ ਪਵਡ੍ਢਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮੇ ਠਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਰਾਮਰੋਪਨਾਦਿਧਮ੍ਮੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਪਿ ਸੀਲੇਨ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾਤਿ ਤੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇ ਕਤਸੀਲੇ ਠਤ੍ਵਾ ਚਿਣ੍ਣੇਨ ਤਦਞ੍ਞੇਨਪਿ ਕਾਯਵਾਚਸਿਕਸਂਵਰਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸੀਲੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ. ਦਸ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਪੂਰੇਨ੍ਤਿ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਪਰਿਵਜ੍ਜਨਤੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.
ਵਨਰੋਪਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੮. ਜੇਤਵਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੮. ਏਸਿਤਗੁਣਤ੍ਤਾ ਏਸਿਯਮਾਨਗੁਣਤ੍ਤਾ ਚ ਇਸੀ, ਅਸੇਕ੍ਖਾ ਸੇਕ੍ਖਕਲ੍ਯਾਣਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਚ. ਇਸੀਨਂ ਸਙ੍ਘੋ ਇਸਿਸਙ੍ਘੋ. ਇਸਿਸਙ੍ਘੇਨ ਨਿਸੇਵਿਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਨਿਸੇਵਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.
ਤਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਪਾਸਾਦਕੂਟਾਗਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਸਿਨਿਦ੍ਧਸਨ੍ਦਚ੍ਛਾਯਰੁਕ੍ਖਲਤਾਵਸੇਨ ਭੂਮਿਭਾਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਂ ਅਤਿਰਮਣੀਯਂ ਤਂ ਜੇਤਵਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਤੋਸੇਤਿ, ਤਥਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਨਿਵਾਸਭਾਵੇਨਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਵਂ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਜੇਤਵਨਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਯਤ੍ਥ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਭੂਮਿਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕ’’ਨ੍ਤਿ (ਧ. ਪ. ੯੮; ਥੇਰਗਾ. ੯੯੧). ਅਪਚਯਗਾਮਿਚੇਤਨਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਆਵਹਤਿ ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਯਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਚੇਤਨਾ’’ਤਿ. ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ ਵਿਦਿਤਕਰਣਟ੍ਠੇਨ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵਿਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ ਚ ਵਿਜ੍ਜਾ ¶ . ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ. ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਿਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮਸਤਿਸਮਾਧਯੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਵਿਜ੍ਜਾਪਿ ਵਿਜ੍ਜਾਭਾਗਿਯਾ, ਏਵਂ ਸਮਾਧਿਪਿ ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਿਕੋ. ਸੀਲਂ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਂ ਉਤ੍ਤਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਉਪਕਾਰਭਾਵੇਨ ਵਿਜ੍ਜਾਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੋ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾਦਯੋ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਏਵਂ ਵਾਯਾਮਸਤਿਯੋ ¶ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਾਯਾਮਸਤਿਸਮਾਧਯੋ’’ਤਿ. ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਹਿ ਇਧ ਸਮਾਧਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ ‘‘ਏਵਂਧਮ੍ਮਾ ਤੇ ਭਗਵਨ੍ਤੋ ਅਹੇਸੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੩; ਮ. ਨਿ. ੩.੧੯੭; ਸਂ. ਨਿ. ੫.੩੭੮) ਵਿਯ. ਵਾਚਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾਜੀਵਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾਜੀਵਾ. ਮਗ੍ਗਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਏਵ ਹੇਤੇ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਤੇਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਮਗ੍ਗੇਨਾ’’ਤਿ.
ਉਪਾਯੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਿਯਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਧਮ੍ਮਞ੍ਚੇਵ ਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਞ੍ਚ. ‘‘ਅਰਿਯਂ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ ਸਉਪਨਿਸਂ ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੩੬) ਹਿ ਵਚਨਤੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦਯੋ ਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ. ਵਿਚਿਨੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੀਮਂਸੇਯ੍ਯ, ਭਾਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਹੇਤੁਕਾ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ. ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਧਮ੍ਮਂ ਵਿਚਿਨੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਵਿਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ. ਤੇਸੁ ਵਿਪਸ੍ਸਿਯਮਾਨੇਸੁ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਉਕ੍ਕਂਸਗਤਾਯ ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਟਿਵੇਧੇਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੀਯਤਿ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ ਪਹਾਨਪਟਿਵੇਧੇਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੀਯਤਿ, ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਪਟਿਵੇਧੇਨ, ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਂ ਭਾਵਨਾਪਟਿਵੇਧੇਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੀਯਤੀਤਿ ਏਵਂ ਤੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇ ਏਵ ਭੁਮ੍ਮਂ, ਤੇਸੁ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਯਮਾਨੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਅਵਧਾਰਣਵਚਨਨ੍ਤਿ ਵਵਤ੍ਥਾਪਨਵਚਨਂ, ਅਵਧਾਰਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋਵਾ’’ਤਿ ਚ ਅਵਧਾਰਣਂ ਸਾਵਕੇਸੁ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋਵ ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦੀਪੇਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵੁਕ੍ਕਂਸਭਾਵਤੋ. ਕਿਲੇਸਉਪਸਮੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਮਹਾਥੇਰਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸੋ ਕਿਲੇਸਵੂਪਸਮੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਸਾਵਕਵਿਸਯੇ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਹੋਸਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ‘‘ਯੋਪਿ ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਏਤਾਵਪਰਮੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਤੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਞਾਣਵਿਸਯੇ ਪਞ੍ਞਾਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਵਸੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਵਧਾਰਣਮ੍ਪਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਨਾਨਤ੍ਤਾ ਤੀਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤੀਹਿ ਪਾਰਙ੍ਗਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਪਾਰਂ ਗਤੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ¶ ਗਤੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਨ ਥੇਰੇਨ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਲਬ੍ਭਤਿ ਚੇ, ਏਵਮੇਵ ਲਬ੍ਭੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.
ਜੇਤਵਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੯. ਮਚ੍ਛਰਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੪੯. ਮਚ੍ਛਰਿਨੋਤਿ ¶ ਮਚ੍ਛੇਰਵਨ੍ਤੋ ਮਚ੍ਛੇਰਸਮਙ੍ਗਿਨੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਚ੍ਛੇਰੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ’’ਤਿ. ਮਚ੍ਛੇਰਂ ਮਚ੍ਛਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਂ. ਨ ਵਨ੍ਦਤੀਤਿ ਵਨ੍ਦਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਕੁਤੋ ਦਾਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਮਧੁਰਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਇਦਂ ਤਾਵ ਮੁਦੁਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਨ ਹਦਯਂ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮਚ੍ਛਰਿਯਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਕਿਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਪਾਦਾ ਰੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨਨੁ ਤੁਯ੍ਹਂਯੇਵ ਆਗਤਗਮਨੇਸੁ ਪਾਦਾ ਰੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਕਿਨ੍ਤੇ ਇਮੇ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਾਮੀਚਿਮ੍ਪਿ ਨ ਕਰੋਤਿ ਕੁਤੋ ਦਾਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਥਾਕਮ੍ਮਂ ਤਂਤਂਗਤਿਯੋ ਅਰਨ੍ਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅਰਿਯਾ, ਸਤ੍ਤਾ. ਇਮੇ ਪਨ ਕੁਚ੍ਛਿਤਾ ਅਰਿਯਾਤਿ ਕਦਰਿਯਾ, ਥਦ੍ਧਮਚ੍ਛਰਿਨੋ. ਮਚ੍ਛਰਿਯਸਦਿਸਞ੍ਹਿ ਕੁਚ੍ਛਿਤਂ ਸਬ੍ਬਹੀਨਂ ਨਤ੍ਥਿ ਸਬ੍ਬਗੁਣਾਭਿਭੂਤਤ੍ਤਾ ਭੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਆਦਿਸਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਨਂ ਮੂਲਭੂਤਸ੍ਸ ਦਾਨਸ੍ਸ ਨਿਸੇਧਤੋ. ਇਤਿਆਦੀਹਿ ਵਚਨੇਹਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਘਾਤਕੋਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਾਨੁਯੋਗੇਨ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾਨਂ ਗਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਵਿਨਾਸਕੋ.
ਪੁਞ੍ਞਪਾਪਵਸੇਨ ਸਮ੍ਪਰੇਤਬ੍ਬਤੋ ਉਪਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯੋ, ਪਰਲੋਕੋ. ਕਾਮਗੁਣਰਤੀਤਿ ਕਾਮਗੁਣਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਅਸ੍ਸਾਦੋ. ਖਿਡ੍ਡਾਤਿ ਕਾਯਿਕਖਿਡ੍ਡਾ ਵਾਚਸਿਕਖਿਡ੍ਡਾ ਚੇਤਸਿਕਖਿਡ੍ਡਾਤਿ ਏਵਂ ਤਿਵਿਧਾ. ਏਸ ਵਿਪਾਕੋਤਿ ਚੋਲ਼ਾਦੀਨਂ ਕਿਚ੍ਛਲਾਭੋਤਿ ਏਸ ਏਵਰੂਪੋ ਵਿਪਾਕੋ. ਯਮਲੋਕਨ੍ਤਿ ਪਰਲੋਕਂ. ਉਪਪਜ੍ਜਰੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਕਾਰਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਿਰਯਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.
ਯਾਚਨ੍ਤਿ ਨਾਮ ਅਰਿਯਯਾਚਨਾਯ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਅਰਿਯਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਏਸਾ ਅਰਿਯਾਨ ਯਾਚਨਾ’’ਤਿ (ਜਾ. ੧.੭.੫੯). ਯੇ ਸਂਵਿਭਜਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਵਦਞ੍ਞੂ ਨਾਮ ਞਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਰਣਤੋ. ਵਿਮਾਨਪ੍ਪਭਾਯਾਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ, ਉਯ੍ਯਾਨਕਪ੍ਪਰੁਕ੍ਖਪ੍ਪਭਾਹਿ ਦੇਵਤਾਨਂ ਵਤ੍ਥਾਭਰਣਸਰੀਰਪ੍ਪਭਾਹਿਪਿ ਸਗ੍ਗੇ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤਿਯੇਵ. ਪਕਾਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾ ਪਾਕਟਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਅਪਾਯਲੋਕੇ ਵਿਯ ਅਪਾਕਟਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਸਮ੍ਭਤੇਸੂਤਿ ਸਯਂ ਸਮ੍ਭਤਂ ਅਨਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਰੇਹੇਵ ਸਮ੍ਭਰਿਤੇਸੁ ਸੁਖੂਪਕਰਣੇਸੁ. ਤੇਨਾਹ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਵਸਵਤ੍ਤੀਵ ਮੋਦਰੇ’’ਤਿ, ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤਭੋਗੇਸੁ ਵਸਵਤ੍ਤੀ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਾ ਵਿਯ ਸੁਖਸਮਙ੍ਗਿਤਾਯ ਮੋਦਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਸਮ੍ਪਰਾਯੋਤਿ ਏਤੇ ਸਗ੍ਗਾਤਿ ਏਵਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ¶ ਵੁਤ੍ਤਸਮ੍ਪਰਾਯੋ. ਉਭਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਏਤੇਸਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਕਟਸੁਕਟਕਮ੍ਮਕਾਰੀਨਂ. ਤਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਨਿਰਯਸਗ੍ਗਾਦਿਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ¶ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ. ਤੇਸੁ ਯੋ ਮਚ੍ਛਰੀ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਦਲਿਦ੍ਦੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਯਵਸੇਨ ਮਚ੍ਛਰੀਯੇਵ ਹੋਨ੍ਤੋ ਦਾਰਾਦਿਭਰਣਤ੍ਥਂ ਮਚ੍ਛਕਚ੍ਛਪਾਦੀਨਿ ਹਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪਿ ਨਿਰਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਇਤਰੋ ਸੁਦ੍ਧਾਸਯੋ ਸਮਿਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਯਾਵਸੇਨ ਪੁਨਪਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਸਗ੍ਗੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਨ ਸਮ੍ਪਰਾਯੇਪਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿਸੁਗਤਿਯੇਵ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.
ਮਚ੍ਛਰਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੦. ਘਟੀਕਾਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੫੦. ‘‘ਉਪਪਨ੍ਨਾਸੇ’’ਤਿ ਸੇ-ਕਾਰਾਗਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ‘‘ਉਪਪਨ੍ਨਾ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਉਪਗਤਾ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਅਵਿਹਾਨਤੋ ਅਵਿਹਾ, ਤੇਸਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋ ਅਵਿਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ. ਉਪਪਤ੍ਤਿਸਮਨਨ੍ਤਰਮੇਵਾਤਿ ਪਠਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਏਵ. ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਸੇਕ੍ਖਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ. ਸੇਕ੍ਖਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਪਨ ਅਵਿਹੂਪਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪਗੇਵ ਵਿਮੁਤ੍ਤਾ. ਮਾਨੁਸਂ ਦੇਹਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਪਹਾਨਵਸੇਨਾਤਿ ਫਲੇਨ ਹੇਤੁਦਸ੍ਸਨਮਿਦਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਾਨੁਸਂ ਦੇਹਨ੍ਤਿ ਇਧ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ. ਦਿਵਿ ਭਵਂ ਦਿਬ੍ਬਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਤ੍ਤਭਾਵਸਞ੍ਞਿਤਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਂਯੋਜਨਕੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦਿਬ੍ਬਂ ਯੋਗਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਉਦ੍ਧਮ੍ਭਾਗਿਯਸਂਯੋਜਨਾਨੀ’’ਤਿ. ਇਮਸ੍ਸਾਤਿ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ. ‘‘ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਾਨੁਸਂ ਦੇਹਂ, ਦਿਬ੍ਬਯੋਗਂ ਉਪਚ੍ਚਗੁ’’ਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਤ੍ਵਂ ਕੁਸਲਂ ਸਬ੍ਬਾਵਜ੍ਜਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਅਨਵਜ੍ਜਤਂ ਭਾਸਤੀਤਿ ਕੁਸਲੀ ਵਦੇਸਿ. ਅਤ੍ਥੇਨ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਭੇਦੋਪਚਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਮ੍ਭੀਰਵਚਨਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਮ੍ਭੀਰਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸੇਵ ਗਮ੍ਭੀਰਤੋ, ਨ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ. ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਾਮਰਾਗਤਾਯ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਾਮਵਿਸਯਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਨਿਰਾਮਿਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਨਾਮ ਅਨਾਗਾਮੀ. ਨਿਵਾਸਨਟ੍ਠਾਨਭੂਤੋ ਸਮਾਨੋ ਏਕੋ ਗਾਮੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕਗਾਮਵਾਸੀ’’ਤਿ.
ਘਟੀਕਾਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਆਦਿਤ੍ਤਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਜਰਾਵਗ੍ਗੋ
੧. ਜਰਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੫੧. ਹਿਤਸ੍ਸ ¶ ਸਾਧਨਤੋ ਸਾਧੁ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਜਾਤਂ. ਤਂ ਪਨ ਅਤ੍ਥਕਾਮੇਨ ਲਭਿਤਬ੍ਬਤੋ ਉਪਸੇਵਿਤਬ੍ਬਤੋ ¶ ਲਦ੍ਧਕਂ, ਕਲ੍ਯਾਣਟ੍ਠੇਨ ਭਦ੍ਦਕਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਾਧੂਤਿ ਲਦ੍ਧਕਂ ਭਦ੍ਦਕ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸੀਲਂ ਯਾਵ ਜਰਾ ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਦਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਤ੍ਥਜਾਤਂ.
ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੇ ਲਦ੍ਧਪਤਿਟ੍ਠਾ, ਕੇਨਚਿ ਅਸਂਹਾਰਿਯਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਗ੍ਗੇਨ ਆਗਤਾ’’ਤਿ. ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਟ੍ਠਾਦੀਹੀਤਿ ਪੂਜਨੀਯਭਾਵਾਦੀਹਿ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ ਪੋਰਾਣਟ੍ਠਕਥਾਯਂ. ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਨ੍ਤਿ ਰਤਨਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਰਤਨਂ ਨਾਮ ਲੋਕੇ ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਂ ਵਤ੍ਥੂਨਂ ਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਤਾਦਿਵਸੇਨ. ਯੇਪਿ ਲੋਕੇ ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯਪਣ੍ਡਿਤ-ਚਤੁਮਹਾਰਾਜ-ਸਕ੍ਕ-ਸੁਯਾਮ-ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾਦਯੋ, ਤੇਸਂ ਚਿਤ੍ਤੀਕਤੋ ਤੇਹਿ ਸਰਣਨ੍ਤਿ ਉਪਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤਾਦਿਵਸੇਨ. ਰਤਿਕਰਨ੍ਤਿ ਪੀਤਿਸੁਖਾਵਹਂ. ਝਾਨਰਤਿਸੁਖੇਨਾਤਿ ਦੁਵਿਧੇਨਪਿ ਝਾਨਰਤਿਸੁਖੇਨ. ਤੁਲੇਤੁਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ. ਗੁਣਪਾਰਮਿਨ੍ਤਿ ਗੁਣਾਨਂ ਉਕ੍ਕਂਸਪਾਰਮਿਂ. ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਅਨੇਕਾਨਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਅਤਿਧਾਵਿਤ੍ਵਾਪਿ ਲਦ੍ਧੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ. ਅਨੋਮੋਤਿ ਅਨੂਨੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸਤੋ ਅਨੋਮਸਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗਤੋ ਤੇਹਿ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤਬ੍ਬਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਗਵਾ ਅਨੋਮੋ ਸੀਲੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ.
ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯੇਵ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ‘‘ਇਧ ਪਨ ਦੁਲ੍ਲਭਪਾਤੁਭਾਵਟ੍ਠੇਨ ਪਞ੍ਞਾ ‘ਰਤਨ’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਪੁਜ੍ਜਫਲਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਤੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਪੁਨਾਤੀਤਿ ਚ ਪੁਞ੍ਞਚੇਤਨਾ ਪੁਞ੍ਞਂ, ਸਾ ਪਨ ਯਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਆਵੇਣਿਕਤਾਯ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾ ਕੇਨਚਿਪਿ ਅਨਾਹਟਾ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਅਰੂਪਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਜਰਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਅਜਰਸਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੫੨. ਅਜੀਰਣੇਨਾਤਿ ¶ ਜਿਣ੍ਣਭਾਵਾਨਾਪਜ੍ਜਨੇਨ. ਲਕ੍ਖਣਵਚਨਞ੍ਚੇਤਂ ਅਵਿਨਾਸਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਵਿਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਨਿਦ੍ਧਮਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਨੀਹਰਿਤਬ੍ਬੋ.
ਅਜਰਸਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਮਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੫੩. ਸਹ ਅਤ੍ਥੇਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸਤ੍ਥੋ, ਭਣ੍ਡਮੂਲਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਾਣਿਜ੍ਜਵਸੇਨ ਦੇਸਨ੍ਤਰਾਦੀਸੁ ਵਿਚਰਣਕਜਨਸਮੂਹੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਦ੍ਧਿਂਚਰੋ’’ਤਿ, ਸਹਚਰਣਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਿਨੇਹਯੋਗੇਨ ਮਿਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਯੁਤ੍ਤਂ ¶ . ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਰੋਗੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾਰੂਪੇਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨੀਯੇ, ਦੁਤ੍ਤਿਕਿਚ੍ਛੇ ਵਾ. ਯਥਾ ਅਸਣ੍ਠਿਤਾਨਂ ਸਣ੍ਠਾਪਨਵਸੇਨ ਪਵਸਤੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਭੋਗਬ੍ਯਸਨੇ ਨਾਥਤਾ, ਏਵਂ ਪੁਤ੍ਤਸਿਨੇਹਵਸੇਨ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਾਤੁਯਾ ਅਨ੍ਤੋਗੇਹੇ ਨਾਥਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਾਤਾ ਮਿਤ੍ਤਂ ਸਕੇ ਘਰੇ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਥਜਾਤਸ੍ਸਾਤਿ ਉਪਟ੍ਠਿਤਪਯੋਜਨਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਸਮ੍ਪਰਾਯਹਿਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਰਾਯੇ ਹਿਤਾਵਹਂ.
ਮਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਵਤ੍ਥੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੫੪. ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ ਅਵਸ੍ਸਯੋ. ਗੁਯ੍ਹਸ੍ਸਾਤਿ ਗੁਹਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਰਹਸ੍ਸਸ੍ਸ. ਪਰਮੋ ਸਖਾ ਨਾਮ ਅਤਿਪਿਯਟ੍ਠਾਨਤਾਯ.
ਵਤ੍ਥੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਪਠਮਜਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੫੫. ਵਿਧਾਵਤੀਤਿ ਵਿਵਿਧਂ ਰੂਪਂ ਪਧਾਵਤਿ, ਯਥਾਕਾਮਂ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਪਠਮਜਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਦੁਤਿਯਜਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੫੬. ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਤੋਤਿ ¶ ਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖਤੋ. ਸਂਸਾਰੋ ਹਿ ਕਿਲੇਸਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਾਨਂ ਅਪਰਾਪਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤਾਯ ਵਿਧਾਵਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੁਕ੍ਖਮਤ੍ਤਾਯ ਨਾਨਾਵਿਧਦੁਕ੍ਖਰਾਸਿਭਾਵਤੋ.
ਦੁਤਿਯਜਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੭. ਤਤਿਯਜਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੫੭. ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤੀਤਿ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਵਿਪਾਕਾਨਂ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਨਤੋ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਏਵ ਅਵਸ੍ਸਯੋ, ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਤਵਿਪਾਕਸ੍ਸ ਅਵਸ੍ਸਯੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਤਤਿਯਜਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੮. ਉਪ੍ਪਥਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੫੮. ਅਮਗ੍ਗੋਤਿ ¶ ਨ ਮਗ੍ਗੋ ਅਨੁਪਾਯੋ. ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਕ੍ਖਯੋਤਿ ਤਤ੍ਥ ਵਯਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਪਾਕਟਭਾਵਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਕ੍ਖਣੋਪਿ ਹਿ ਸਯਂ ਖੀਯਤੇਵ. ਸੇਸਂ ਬਾਹਿਰਮਲਂ ਵਤ੍ਥਸਰੀਰਾਦਿਭੂਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਭਸ੍ਮਖਾਰਾਦੀਹਿ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਾ ਸੋਧੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦੁਟ੍ਠੋਤਿ ਦੂਸਿਤੋ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੋ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਸੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ ਕਾਤੁਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਮਲੀਨਭਾਵਾਪਾਦਨਤੋ. ਇਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰਾਯਪਿ. ਪਜਾਤਿ ਸਤ੍ਤਕਾਯੋ ਸਜ੍ਜਤਿ ਸਙ੍ਗਂ ਕਰੋਤਿ ਯਾਥਾਵਤੋ ਆਦੀਨਵਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਾਦਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਤਾਪਨਤੋ ਤਪੋ, ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ.
ਉਪ੍ਪਥਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੯. ਦੁਤਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੫੯. ਕਿਸ੍ਸਾਤਿ ¶ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਸਾਮਿਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਅਭਿਰਤੋ’’ਤਿ. ਸਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਅਨਵਜ੍ਜਸਭਾਵਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਹਿਤਸੁਖਾਵਹਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਗਤਿਞ੍ਚੇਵ ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਿਕਾ’’ਤਿ. ਅਨੁਸਾਸਤਿ ਹਿਤਚਰਿਯਾਯ ਪਰਿਣਾਯਿਕਭਾਵਤੋ.
ਦੁਤਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੦. ਕਵਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੬੦. ਗਾਯਤ੍ਤਿਆਦਿਕੋਤਿ ਛਬ੍ਬੀਸਤਿਯਾ ਛਨ੍ਦੇਸੁ ਗਾਯਤ੍ਤਿਆਦਿਕੋ ਉਕ੍ਕਤਿਪਰਿਯੋਸਾਨੋ ਛਨ੍ਦੋ ਗਾਥਾਨਂ ਨਿਦਾਨਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ‘‘ਸਮੁਟ੍ਠਹਤਿ ਏਤੇਨਾ’’ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਤੇਹਿ ਪਨ ਅਨੁਟ੍ਠੁਭਾਦਿਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਛਨ੍ਦੋ ਗਾਥਾਨਂ ਨਿਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਪੁਬ੍ਬਪਟ੍ਠਾਪਨਗਾਥਾਤਿ ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ ਆਦਿਤੋ ਆਰੋਚਨਭਾਵਜਾਨਨਤ੍ਥਂ ਸਤਿਜਨਨਂ ਵਿਯ ਪਵਤ੍ਤਿਤਗਾਥਾ. ਅਕ੍ਖਰਞ੍ਹਿ ਪਦਂ ਜਨੇਤੀਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਕ੍ਖਰਸਮੁਦਾਯੋ ਪਦਂ, ਪਦਸਮੁਦਾਯੋ ਗਾਥਾ, ਸਮੁਦਾਯੋ ਚ ਸਮੁਦਾਯੀਹਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜੀਯਤਿ ਤਂਪਵਤ੍ਤਨਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਭਾਵੇ ਠਿਤਂ ਅਕ੍ਖਰਂ, ਤਂਸਮੁਦਾਯੋ ਪਦਂ, ਪਦਂ ਤਂ ਵਿਯਞ੍ਜੇਤਾ ਜਨੇਤਾ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਕ੍ਖਰਞ੍ਹਿ ਪਦਂ ਜਨੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਕ੍ਖਰਂ ਹਿ ਉਚ੍ਚਾਰਿਤਵਿਦ੍ਧਂਸਿਤਾਯ ਤਂਤਂਖਣਮਤ੍ਤਾਵਟ੍ਠਾਯੀਪਿ ਪਰਤੋ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਵੀਥਿਯਾ ਸਙ੍ਕਲਨਵਸੇਨ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਦਭਾਵੇਨ ਗਯ੍ਹਮਾਨਂ ਯਥਾਸਙ੍ਕੇਤਮਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜੇਤਿ. ਪਦਂ ਗਾਥਂ ਜਨੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਗਾਥਾ ਅਤ੍ਥਂ ਪਕਾਸੇਤੀਤਿ ਗਾਥਾਸਞ੍ਞਿਤੋ ਪਦਸਮੁਦਾਯੋ ਕਿਰਿਯਾਕਾਰਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧਵਸੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤੋ ਕਤ੍ਤੁਅਧਿਪ੍ਪਾਯਾਨੁਰੂਪਂ ਆਲੋਚਿਤਵਿਲੋਚਿਤਂ ਸਂਹਿਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਸਮੁਦ੍ਦਾਦਿਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਵੋਹਾਰਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੇਨੇਵ ¶ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਗਾਥਾ ਆਰਭਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਆਸਯੋਤਿ ਅਵਸ੍ਸਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਤਿਟ੍ਠਾ’’ਤਿ ਕਵਿਤੋਤਿ ਵਿਚਿਤ੍ਤਕਥੀਆਦਿਤੋ.
ਕਵਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਜਰਾਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੭. ਅਦ੍ਧਵਗ੍ਗੋ
੧. ਨਾਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੬੧. ਨਾਮਨ੍ਤਿ ¶ ਸਾਮਞ੍ਞਨਾਮਾਦਿਭੇਦਂ ਨਾਮਂ. ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਥਂ ਸਬ੍ਬਂ ਞੇਯ੍ਯਪਵਤ੍ਤਿਪਥਂ. ਅਦ੍ਧਭਵੀਤਿ ਕਾਮਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਤੀਤਕਾਲਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ, ਤਂ ਪਨ ਲਕ੍ਖਣਮਤ੍ਤਂ. ਅਭਿਭਵਤਿ ਅਨੁਪਤਤੀਤਿ ਏਤੇਨ ਅਭਿਭਵੋ ਅਨੁਪਤਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿ ਏਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਂ ਪਨਸ੍ਸ ਅਭਿਭਵਨਂ ਅਪ੍ਪਵਿਸਯੇ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਵਿਸਯਾਨਂ ਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਓਪਪਾਤਿਕੇਨ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਹੋਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਪਾਸਾਣਾਦਿਕਸ੍ਸ ਅਨਾਮਕੋਇਚ੍ਚੇਵ ਸਮਞ੍ਞਾ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਨਂ ਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਨਾਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਚਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੬੨. ਯੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਸਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਯੇ ਅਪਰਿਞ੍ਞਾਤਵਤ੍ਥੁਕਾ, ਤੇਸਂਯੇਵ. ਅਨਵਸੇਸਪਰਿਯਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਅਨਵਸੇਸਗ੍ਗਹਣਂ. ਨ ਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਪਹੀਨਕਿਲੇਸਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਸਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ.
ਚਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਤਣ੍ਹਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੬੩. ਤਤਿਯੇ ¶ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਵ ਵਸਮਨ੍ਵਗੂ’’ਤਿ ਯੇ ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਸਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਏਵ ਅਨਵਸੇਸਪਰਿਯਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ‘‘ਏਸੇਵ ਨਯੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਤਿਦਿਸ੍ਸਤਿ.
ਤਣ੍ਹਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਸਂਯੋਜਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੬੪. ਕਿਂ ¶ ਸੁ ਸਂਯੋਜਨੋਤਿ ਸੂਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਿਂ-ਸਂਯੋਜਨੋ’’ਤਿ? ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਏਤੇਹੀਤਿ ਵਿਚਾਰਣਾ, ਪਾਦਾ. ਬਹੁਵਚਨੇ ਹਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਏਕਵਚਨਂ ਕਤਂ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਲੋਕਸ੍ਸ.
ਸਂਯੋਜਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਬਨ੍ਧਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੬੫. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਆਗਤਅਤ੍ਥੋ ਏਵ ਅਨਨ੍ਤਰੇਪਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮੇਵ ਨਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਚਮੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ’’ਤਿ.
ਬਨ੍ਧਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਅਤ੍ਤਹਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੬੬. ‘‘ਕੇਨਸ੍ਸੁਬ੍ਭਾਹਤੋ’’ਤਿ ਪਾਠੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ‘‘ਸੁ-ਕਾਰੋ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ, ‘‘ਕੇਨਸ੍ਸਬ੍ਭਾਹਤੋ’’ਤਿ ਪਨ ਪਾਠੇ ਉ-ਕਾਰਲੋਪੇਨ ਪਦਸਨ੍ਧਿ. ਇਚ੍ਛਾਧੂਪਾਯਿਤੋਤਿ ਅਸਮ੍ਪਤ੍ਤਵਿਸਯਿਚ੍ਛਾਲਕ੍ਖਣਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ ਸਨ੍ਤਾਪਿਤੋ ਦਡ੍ਢੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਚ੍ਛਾਯ ਆਦਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.
ਅਤ੍ਤਹਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੭. ਉਡ੍ਡਿਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੬੭. ਉਲ੍ਲਙ੍ਘਿਤੋਤਿ ਉਬ੍ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਲਙ੍ਘਿਤੋ. ਸਦ੍ਦਾਦੀਸੂਤਿ ਸਦ੍ਦਾਦਿਨਾਗਦਨ੍ਤੇਸੁ ਸੋਤਾਦੀਨਿ ਉਡ੍ਡਿਤਾਨਿ ਤਣ੍ਹਾਰਜ੍ਜੁਨਾ ਦਲ਼੍ਹਬਨ੍ਧਨੇਨ ਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਤਦਨਤਿਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਲੋਕੋਤਿ ਆਯਤਨਲੋਕੋ. ਤਥਾ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾਯ ਕਤਤ੍ਤਾ ਖਨ੍ਧਾਦਿਲੋਕਵਸੇਨਪਿ ਯੋਜਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ. ਨ ਦੂਰਂ ¶ ਅਨਨ੍ਤਰਭਵਕਤ੍ਤਾ. ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤਅਨ੍ਤਰਿਤਤ੍ਤਾ ¶ ਏਕਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਰਭਵਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਬੁਜ੍ਝਨਂ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਕਸ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਨ ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਬਲਵਤਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ.
ਉਡ੍ਡਿਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੮. ਪਿਹਿਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੬੮. ਪਞ੍ਹੋਤਿ ਞਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤੋ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਸਤ੍ਤਮਸੁਤ੍ਤੇ ਗਾਥਾਯ ਪੁਰਿਮਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਛਿਮਦ੍ਧਂ, ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਪੁਰਿਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਮਸੁਤ੍ਤੇ ਦੇਵਤਾਯ ਪੁਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਹੇਟ੍ਠੁਪਰਿਯਾਯਵਸੇਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ’’ਤਿ. ਪੁਚ੍ਛਾਨੁਰੂਪਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਅਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਿਦ੍ਧਮੇਤਨ੍ਤਿ ਅਨਾਹਟਂ.
ਪਿਹਿਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੯. ਇਚ੍ਛਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੬੯. ਨਵਮੇ ਵਿਨਯਾਯਾਤਿ ਵਿਨਯੇਨ. ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਹਿ ਇਦਂ ਸਮ੍ਪਦਾਨਵਚਨਂ. ਕਿਸ੍ਸਸ੍ਸੂਤਿ ਕਿਸ੍ਸ, ਸੁ-ਕਾਰੋ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਂ ਛਿਨ੍ਦਤਿ ਬਨ੍ਧਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਦਸਵਿਧਮ੍ਪਿ ਸਂਯੋਜਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਤਿ. ਨ ਹਿ ਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਿਲੇਸਬਨ੍ਧਨਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਯਂ ਅਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਅਸ੍ਸਾ ਤਣ੍ਹਾਯ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਯ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵਾ’’ਤਿ.
ਇਚ੍ਛਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੦. ਲੋਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੭੦. ਕਿਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ? ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਸਨ੍ਤਭਾਵੋ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ’’ਤਿ? ਲੋਕੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨੁਪਾਦਾਨਤ੍ਤਾ ਲੋਕਸਮਞ੍ਞਾਯ. ਛਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਸਨ੍ਥਵਨ੍ਤਿ ਅਧਿਕਸਿਨੇਹਂ ¶ ਕਰੋਤਿ ਅਧਿਕਸਿਨੇਹਵਤ੍ਥੁਭਾਵਤੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਯਤਨਾਨਂ. ਉਪਾਦਾਯਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬਕਾਲਕਿਰਿਯਾ ਅਪਰਕਾਲਕਿਰਿਯਂ ਅਪੇਕ੍ਖਤੀਤਿ ਵਚਨਸੇਸਵਸੇਨ ਕਿਰਿਯਾਪਦਂ ਗਹਿਤਂ ‘‘ਪਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ. ਕਿਂ ਪਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ? ਲੋਕੋ, ਲੋਕਸਮਞ੍ਞਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਛਸੂਤਿ ਇਦਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਂ. ਛਲ਼ਾਯਤਨਨਿਮਿਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਂ. ਅਯਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ ਛਲ਼ਾਯਤਨਂ ਨਾਮ ਮੂਲਂ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਾਨਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਬਾਹਿਰੇਸੁ ਆਯਤਨੇਸੁ ਸਨ੍ਥਵਂ ਕਰੋਤਿ ਵਿਸੇਸਤੋ ਰੂਪਾਦੀਨਂ ਤਣ੍ਹਾਵਤ੍ਥੁਕਤ੍ਤਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਚਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਨਵਸੇਨ ¶ ਰੂਪਾਦੀਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਲੋਕਸ੍ਸ ਨਿਸੇਵਿਤਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਛਨ੍ਨਂ…ਪੇ… ਵਿਹਞ੍ਞਤੀ’’ਤਿ.
ਲੋਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਅਦ੍ਧਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੮. ਛੇਤ੍ਵਾਵਗ੍ਗੋ
੧. ਛੇਤ੍ਵਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੭੧. ਵਧਿਤ੍ਵਾਤਿ ਹਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਨਾਸੇਤ੍ਵਾ. ਅਪਰਿਦਯ੍ਹਮਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਅਪੀਲ਼ਿਯਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਵਿਨਟ੍ਠਦੋਮਨਸ੍ਸਤ੍ਤਾ ਨ ਸੋਚਤਿ ਚੇਤੋਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਾਭਾਵਤੋ. ਵਿਸਂ ਨਾਮ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਿਟ੍ਠਭਾਵਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਮੂਲਕਾਰਣਂ ਕੋਧੋ ਅਨਿਟ੍ਠਫਲਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਸਮੂਲਸ੍ਸਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਅਕ੍ਕੁਟ੍ਠਸ੍ਸਾਤਿ ਅਕ੍ਕੋਸਾਪਰਾਧਸ੍ਸ. ਅਕ੍ਕੋਸਪਹਾਰਤ੍ਥਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨ ਹਿ ‘‘ਕੁਦ੍ਧਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਸਮ੍ਪਦਾਨਵਚਨਂ. ਸੁਖਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੋਧਂ ਨਸ੍ਸਤਿ. ਸੁਖੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਸ ਕੋਧੋ ‘‘ਮਧੁਰਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਸੁਖਾਵਸਾਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਛੇਤ੍ਵਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਰਥਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੭੨. ਪਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਲਕ੍ਖਣਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣੂਪਾਯੋ. ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨਹੇਤੁ. ‘‘ਚੋਲ਼ਰਞ੍ਞੋ ਰਟ੍ਠਂ ਚੋਲ਼ਰਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਰਟ੍ਠਂ ਰਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ.
ਰਥਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਵਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੭੩. ਸਦ੍ਧਾਯਾਤਿ ¶ ਸਦ੍ਧਾਹੇਤੁ. ਕੁਲਸਮ੍ਪਦਾਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ. ਸਬ੍ਬਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਵਿਤ੍ਤਪਟਿਲਾਭਹੇਤੁਤੋ ਸਦ੍ਧਾਵਿਤ੍ਤਮੇਵ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਤਿਣ੍ਣਂ ਦ੍ਵਾਰਾਨਂ ਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਪਿ ਅਨਵਜ੍ਜਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ ‘‘ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਦਸਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਸੁਖਨ੍ਤਿ. ਨਿਰਾਮਿਸਂ ¶ ਸੁਖਂ. ਤਮੇਵ ਸਾਮਿਸਂ ਉਪਨਿਧਾਯ ਸਮ੍ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਸੇਚਨਕਭਾਵੇਨ ਅਭਿਰੁਚਿਜਨਨਤੋ ਪਿਯਾਕਿਚ੍ਛਕਰਣਤੋ ਬਹੁਂ ਸੁਚਿਰਮ੍ਪਿ ਕਾਲਂ ਆਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਦੋਸਾਵਹਤੋ ਸਚ੍ਚਮੇਵ ਮਧੁਰਤਰਂ. ਨ ਹਿ ਤਂ ਪਿਵਿਤਬ੍ਬਤੋ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਤੋ ਅਨੁਭਵਿਤਬ੍ਬਤੋ ਰਸੋਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥੇਹਿਪਿ ਮਹਾਰਹਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਚ੍ਚਸ੍ਮਿਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਨਦੀਨਿਵਤ੍ਤਨਂ ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨਵਤ੍ਥੁਆਦੀਹਿ (ਧ. ਪ. ਅਟ੍ਠ. ੧.ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ; ਅ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧.੨੩੧; ਥੇਰਗਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ) ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਂ, ਇਤਰਾਨਿ ਕਣ੍ਹਦੀਪਾਯਨਜਾਤਕ- (ਜਾ. ੧.੧੦.੬੨ ਆਦਯੋ) ਸੁਤਸੋਮ- (ਜਾ. ੨.੨੧.੩੭੧ ਆਦਯੋ) ਮਚ੍ਛਜਾਤਕੇਹਿ (ਜਾ. ੧.੧.੩੪, ੭੫; ੧.੨.੧੩੧ ਆਦਯੋ) ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਨਿਮ੍ਮਦ੍ਦੇਨ੍ਤਿ ਅਭਿਭਵਨ੍ਤਿ. ਮਧੁਰਤਰਨ੍ਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਤਰਂ ਸੇਟ੍ਠੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਞ੍ਞਾਜੀਵੀਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਜੀਵਨਸੀਲੋਤਿ ਪਞ੍ਞਾਜੀਵੀ, ਪਞ੍ਞਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਚਰਿਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਞ੍ਞਾਜੀਵੀਤਿ ਚ ਪਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤਤਿ ਜੀਵਿਤਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੋ ਪਞ੍ਞਾਜੀਵੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ‘‘ਜੀਵਤ’’ਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ ਪਠਨ੍ਤਿ, ਜੀਵਨ੍ਤਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਜੀਵਿਂ ਸੇਟ੍ਠਮਾਹੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਵਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਵੁਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੭੪. ਉਪ੍ਪਤਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਪਥਵਿਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤਾਨਂ. ‘‘ਸੇਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਤ੍ਤਵਿਧ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਤਰੇਸਂ ਵਾ ਤਦਨੁਲੋਮਤੋ. ਖੇਮੋ ਹੋਤਿ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖੁਪਦ੍ਦਵਾਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਭਿਕ੍ਖੋ’’ਤਿ. ਨਿਪਤਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਧੋਮੁਖਂ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਾਨਂ. ਪਵਜਮਾਨਾਨਨ੍ਤਿ ਵਜਨਸੀਲਾਨਂ. ਤੇ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਜਙ੍ਗਮਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਰੁਕ੍ਖਾਦਯੋ ਵਿਯ ਥਾਵਰਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਹ ‘‘ਜਙ੍ਗਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਗਾਵੋਤਿ ਧੇਨੁਯੋ. ਤੇਨ ਮਹਿਂਸਾਦਿਕਾਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਵਦਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤਾਨਂ.
ਅਤ੍ਤਨੋ ¶ ਖਨ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਰੁਚਿਯਾ ਗਹਿਤਭਾਵੇਨ. ਇਤਰਾ ਦੇਵਤਾ ਤਸ੍ਸਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਅਪਰਿਤੁਸ੍ਸਮਾਨਾ ਆਹ. ਯਾਵ ਪਧਂਸੀਤਿ ਗੁਣਧਂਸੀ ਸਤ੍ਥੁਦੇਸਨਾਯ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਗੁਣਨਾਸਨਤੋ. ਪਗਬ੍ਬਾਤਿ ਪਾਗਬ੍ਬਿਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ, ਯਥਾ ਵਚੀਪਾਗਬ੍ਬਿਯੇਨ ਅਖਰਾ, ਤਥਾ ਵਾਚਾਯ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਮੁਖਰਾਤਿ ਮੁਖਖਰਾ. ਦਸਬਲਂ ਪੁਚ੍ਛਿ ਸਣ੍ਹਂ ਸੁਖੁਮਂ ਰਤਨਤ੍ਤਯਸਂਹਿਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਸੋਤੁਕਾਮਾ. ਅਸ੍ਸਾ ਦੇਵਤਾਯ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਅਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਰੂਪਂ. ਉਪ੍ਪਤਮਾਨਾਤਿ ਉਪ੍ਪਤਨ੍ਤੀ ਸਮੁਗ੍ਘਾਟੇਤਿ ਓਧਿਸੋ. ਵਟ੍ਟਮੂਲਕਮਹਾਅਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਭੂਤਕਥਨਵਿਸੇਸਨਂ. ਓਸੀਦਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਸੇਨ ਅਧੋ ਸੀਦਨ੍ਤਾਨਂ, ਉਸ੍ਸਾਦਯਮਾਨਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖੇਤ੍ਤਭੂਤੋਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਪਦਸਾ ਚਰਮਾਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ¶ ਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਿਵਰਣਵਸੇਨ ਭੂਤਕਥਨਵਿਸੇਸਨਂ. ਯਾਦਿਸੋ ਪੁਤ੍ਤੋ ਵਾ ਹੋਤੂਤਿ ਇਦਂ ਪੁਰਿਮਪਦੇ ਦੇਵਤਾਯ ਪੁਤ੍ਤਗਹਣਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਵੁਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਭੀਤਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੭੫. ਕਿਂ ਸੂਧ ਭੀਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੁ-ਇਧਾਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਿਂ ਭੀਤਾ’’ਤਿ? ਮਗ੍ਗੋ ਚ ਨੇਕਾਯਤਨਪ੍ਪਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਨੇਕਕਾਰਣਂ ਨਾਨਾਵਿਧਾਧਿਗਮੋਕਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵੁਤ੍ਤੋ ਕਥਿਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਟ੍ਠਤਿਂਸਾਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਤਿ ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਾਨੇਕਾਯਤਨੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਪਵੇਦਿਤਤ੍ਤਾ ਲਬ੍ਭਮਾਨੇ ਖੇਮੇ ਮਗ੍ਗੇ ਕਿਂ ਭੀਤਾਯਂ ਜਨਤਾ ਉਪ੍ਪਥਭੂਤਾ ਵਿਪਰੀਤਦਿਟ੍ਠਿਤੋ ਗਣ੍ਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ? ਏਵਂ ਦੇਵਤਾ ਯਥਿਚ੍ਛਾਯ ਪੁਰਿਮਦ੍ਧੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਯਥਾਚਿਨ੍ਤਿਤਮਤ੍ਥਂ ਸਤ੍ਥੁ ਪਵੇਦਿਤਾ, ਪਚ੍ਛਿਮਦ੍ਧੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਂਸਯਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਬਹੁਪਞ੍ਞਾਤਿ ਪੁਥੁਪਞ੍ਞ. ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਪਞ੍ਞਾਤਿ ਅਧਿਕਪਞ੍ਞਾ. ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਂਯਮੇਤ੍ਵਾ. ਸਂਵਿਭਾਗੀਤਿ ਆਹਾਰਪਰਿਭੋਗੇ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵਿਭਜਨਸੀਲੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਚ੍ਛਰਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ ਹੇਟ੍ਠਾ.
ਮਨੇਨਾਤਿ ਮਨੋਗਹਣੇਨ. ਪੁਬ੍ਬਸੁਦ੍ਧਿਅਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਸੁਦ੍ਧਿਭੂਤਂ ਅਙ੍ਗਂ. ਚਤੂਸੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਅਙ੍ਗਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ. ਯਞ੍ਞਉਪਕ੍ਖਰੋਤਿ ਦਾਨਸ੍ਸ ਸਾਧਨਂ. ਏਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ¶ ਏਤੇਸੁ ਸਦ੍ਧਾਦਿਗੁਣੇਸੁ. ਯਥਾ ਹਿ ਸਦ੍ਧੋ ਪਚ੍ਚਯਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਪਰਿਚ੍ਚਾਗਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯੋ ਕਮ੍ਮਫਲਸ੍ਸ ਪਰਲੋਕਸ੍ਸ ਚ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਵਿਯ ਪਤ੍ਤਿਯਾਯਨਤੋ, ਏਵਂ ਮੁਦੁਹਦਯੋ. ਮੁਦੁਹਦਯੋ ਹਿ ਅਨੁਦਯਂ ਪਤ੍ਵਾ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਪਰੇਸਂ ਦੇਤਿ. ਯੋ ਚ ਸਂਵਿਭਾਗਸੀਲੋ, ਸੋ ਅਪ੍ਪਕਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕੇ ਪਰੇਹਿ ਸਾਧਾਰਣਭੋਗੀ ਹੋਤਿ. ਵਦਞ੍ਞੂ ਵਦਾਨਿਯਤਾਯ ਯਾਗਿਨੋਵ ਯੁਤ੍ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਕਾਲਂ ਞਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਮਨੋਰਥਂ ਪੂਰੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਤਿ…ਪੇ… ਚਤੂਸੂਤਿ ਆਹਾ’’ਤਿ.
ਵਾਚਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਤੀਣਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਤਿਵਿਧਸੀਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਦੀਪਨਤੋ. ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸੀਲੋ ਹਿ ਪਰਲੋਕਂ ਨ ਭਾਸੇਯ੍ਯ. ਸਦ੍ਧੋ ਏਕਂ ਅਙ੍ਗਂ ਪਯੋਗਾਸਯਸੁਦ੍ਧਿਦੀਪਨਤੋ. ਸੁਦ੍ਧਾਸਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਪਯੋਗੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਕਥਂ ਪਰਲੋਕਤੋ ਭਯਨ੍ਤਿ. ਦੁਕਵਸੇਨ ਚਤੁਰਙ੍ਗਯੋਜਨਾ ਦੁਕਨਯੋ. ਏਤੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਠਿਤੋਤਿ ਏਤੇਸੁ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਦੁਕਸਙ੍ਗਹੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਗੁਣੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ.
ਭੀਤਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਨਜੀਰਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੭੬. ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ¶ ਤਿਸ੍ਸੋ ਕਸ੍ਸਪੋ ਗੋਤਮੋਤਿ ਏਵਰੂਪਂ ਨਾਮਞ੍ਚ ਗੋਤ੍ਤਞ੍ਚ. ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਮੇਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਲਕ੍ਖਣਵਚਨਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਨ ਜੀਰਤੀਤਿ ਅਸਭਾਵਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਾਦਵਯਾਭਾਵਤੋ ਜਰਂ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਜੀਰਣਸਭਾਵੋ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਸਮਞ੍ਞਾਭਾਵਤੋ ਕਾਲਨ੍ਤਰੇਪਿ ਤਂ ਸਮਞ੍ਞਾਯਤੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਤੀਤਬੁਦ੍ਧਾਨਂ…ਪੇ… ਨ ਜੀਰਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਆਹ.
ਆਲਸਿਯਨ੍ਤਿ ਅਲਸਭਾਵੋ ਦਲ਼੍ਹਕੋਸਜ੍ਜਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਠਿਤਿਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਰਂ. ਨਿਦ੍ਦਾਵਸੇਨ ਪਮਜ੍ਜਨਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਕਰਣਂ. ਕਿਲੇਸਵਸੇਨ ਪਮਜ੍ਜਨਂ ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਕਰਣਮ੍ਪਿ. ਕਮ੍ਮਸਮਯੇਤਿ ਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਕਾਲੇ. ਕਮ੍ਮਕਰਣਵੀਰਿਯਾਭਾਵੋਤਿ ਤਂਕਮ੍ਮਕਿਰਿਯਸਮੁਟ੍ਠਾਪਕਵੀਰਿਯਾਭਾਵੋ. ਸੋ ਪਨ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵੀਰਿਯਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋ, ਨ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਅਭਾਵਮਤ੍ਤਂ. ਸੀਲਸਞ੍ਞਮਾਭਾਵੋ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਂ. ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾਚਾਰਤਾ ਨਾਮ ਅਨਾਚਾਰੋ. ਸੋਪ੍ਪਬਹੁਲਤਾਤਿ ਨਿਦ੍ਦਾਲੁਤਾ ¶ . ਯਤੋ ਗਹਣਹਤ੍ਥੋਪਿ ਨ ਕਿਲਾਸੁਪਿ ਪੁਰਿਸੋ ਨਿਦ੍ਦਾਯ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਤਿਚ੍ਛਾਤਾਦੀਨੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯਤਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਆਗਨ੍ਤੁਕਾਲਸਿਯਂ ਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਆਲਸ੍ਯਂ ਵਿਯ ਪਕਤਿਸਿਦ੍ਧਂ. ‘‘ਤੇ ਛਿਦ੍ਦੇ’’ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਲਿਙ੍ਗਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਾਨਿ ਛ ਛਿਦ੍ਦਾਨੀ’’ਤਿ. ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੋਕਾਸਭਾਵਤੋ ਛਿਦ੍ਦਾਨਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਯਤ੍ਥ ਵਿਤ੍ਤਂ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਲੇਸਮਤ੍ਤਂ ਅਸੇਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.
ਨਜੀਰਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੭. ਇਸ੍ਸਰਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੭੭. ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਮਲਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਥਮਲਂ, ਯੇਨ ਸਤ੍ਥਂ ਮਲੀਨਂ ਹੋਤਿ, ਸਤ੍ਥਮਲਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਮਲੀਨਂ ਸਤ੍ਥਮੇਵ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਲਗ੍ਗਹਿਤਸਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਣਾਪਵਤ੍ਤਨਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਕੇ ਵਾ ਮਹਨ੍ਤੇ ਵਾ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਣਾਯ ਪਵਤ੍ਤਨਵਸੇਨ ਵਸਨਂ ਇਸ੍ਸਰਿਯਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਮਣਿਰਤਨਮ੍ਪਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੀਯਪਕ੍ਖਿਕਤ੍ਤਾ ਉਤ੍ਤਮਂ ਭਣ੍ਡਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ, ਇਤ੍ਥੀ ਪਨ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਕੁਲਾਚਾਰਿਤ੍ਥਿਕਾਯਪਿ ਅਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੀਯਤਾਯ ਉਤ੍ਤਮਭਣ੍ਡਂ ਨਾਮ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਤ੍ਥੀ ਭਣ੍ਡਾਨਮੁਤ੍ਤਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਪੁਰਿਸਾਜਾਨੀਯਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਉਤ੍ਤਮਰਤਨਾਕਰਤ੍ਤਾ ਇਤ੍ਥੀ ਭਣ੍ਡਾਨਮੁਤ੍ਤਮਂ. ਮਲਗ੍ਗਹਿਤਸਤ੍ਥਸਦਿਸੋ ਅਵਬੋਧਕਿਚ੍ਚਵਿਬਨ੍ਧਨਤੋ. ਸਤ੍ਥਮਲਂ ਵਿਯ ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਗੁਣਾਭਾਵਕਰਣਤੋ ਪਞ੍ਞਾਸਤ੍ਥਮਲਂ ¶ . ਅਬ੍ਬੁ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਉਪਦ੍ਦਵਂ, ਤਂ ਦੇਤੀਤਿ ਅਬ੍ਬੁਦਂ, ਵਿਨਾਸਕਾਰਣਂ. ਨਨੁ ਹਰਣਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਅਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ਯੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਵਯਤੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਚ ਯੁਤ੍ਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਲਾਕਭਤ੍ਤਾਦੀਨੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਇਸ੍ਸਰਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੮. ਕਾਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੭੮. ‘‘ਅਤ੍ਤਕਾਮੋ’’ਤਿ ¶ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘‘ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇ’’ਤਿ. ਤੇ ਹਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਰਤ੍ਥਾਯ ਏਵ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਮਹਾਕਾਰੁਣਿਕਾ ਪਰਤ੍ਥਕਾਮਾ, ਅਤ੍ਥਕਾਮਾ ਨਾਮ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਾ ਚ ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਾਵਹਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ, ਸਾਪਿ ਯਾਵਦੇਵ ਪਰਤ੍ਥਾ ਏਵਾਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਪੋਰਾਣਟ੍ਠਕਥਾਯਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਪਰਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਨ੍ਤਾ ਤਥਾਰੂਪਂ ਕਾਰਣਂ ਪਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰੇਸਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪਾਰਮਿਯਾ ਪਰਿਪੂਰਣਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਧਾਪਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾਯੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਕਲ੍ਯਾਣਨ੍ਤਿ ਭਦ੍ਦਕਂ. ਵਾਚਾਯ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘‘ਸਣ੍ਹਂ ਮੁਦੁਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਾਪਿਕਨ੍ਤਿ ਲਾਮਕਂ ਨਿਹੀਨਂ. ਤਂ ਪਨ ਫਰੁਸਂ ਵਾਚਨ੍ਤਿ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਕਾਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੯. ਪਾਥੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੭੯. ਸਦ੍ਧਾ ਬਨ੍ਧਤਿ ਪਾਥੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਰਣਵਸੇਨ ਮਹਾਪਥਂ ਸਂਵਜਤੋ ਮਹਾਕਨ੍ਤਾਰਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤੋ ਮਹਾਵਿਦੁਗ੍ਗਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤੋ ਪਾਥੇਯ੍ਯਪੁਟਂ ਬਨ੍ਧਤਿ ਸਮ੍ਬਲਂ ਸਜ੍ਜੇਤਿ. ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਦ੍ਧਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਬਨ੍ਧਤਿ ਪਾਥੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਗਾਥਾਪਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਭਗਵਤਾ. ਸਿਰੀਤਿ ਕਤਪੁਞ੍ਞੇਹਿ ਸੇਵੀਯਤਿ ਤੇਹਿ ਪਟਿਲਭੀਯਤੀਤਿ ਸਿਰੀ. ਇਸ੍ਸਰਿਯਂ ਵਿਭਵੋ. ਆਸਯਿਤਬ੍ਬਤੋ ਆਸਯੋ, ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਕੇਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਿਕਡ੍ਢਤੀਤਿ ਇਚ੍ਛਾਵਸਿਕਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਉਪਕਡ੍ਢਤਿ.
ਪਾਥੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੦. ਪਜ੍ਜੋਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੮੦. ਤਂ ਤਂ ਸਮਵਿਸਮਂ ਪਜ੍ਜੋਤਤੀਤਿ ਪਜ੍ਜੋਤੋ. ਪਦੀਪੋ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ ਵਿਧਮਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਰੂਪਗਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਨ੍ਧਕਾਰਂ ਵਿਧਮਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਰਮਤ੍ਥਭੂਤਂ ¶ ਰੂਪਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਜਾਗਰਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਿਯਾਤਿ ਜਾਗਰਖੀਣਾਸਵਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਿਯ. ਸੋ ਹਿ ਸਤਿਪਞ੍ਞਾਵੇਪੁਲ੍ਲਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਬਦਾਪਿ ਜਾਗਰੋ ਹੋਤਿ. ਗਾਵੋਤਿ ਗੋਜਾਤਿਯੋ. ਇਦਂ ¶ ਗੁਨ੍ਨਂ ਗੋਣਾਨਞ੍ਚ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਗਹਣਂ. ਕਮ੍ਮੇਤਿ ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ. ਜੀਵਨਂ ਜੀਵੋ, ਸਹ ਜੀਵੇਨਾਤਿ ਸਜੀਵਿਨੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਮ੍ਮੇਨ ਸਹ ਜੀਵਨ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ, ਕਸਿਵਾਣਿਜ੍ਜਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਜੀਵਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਗੋਮਣ੍ਡਲੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਗੋਗਣੇਨ ਸਹ. ਨ ਤੇਨ ਵਿਨਾ ਕਸਿਕਮ੍ਮਾਦੀਨਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਗੋਰਸਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਚੇਵ ਕਸਨਭਾਰਵਹਨਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਚ ਕਸਿਕਮ੍ਮਏਕਚ੍ਚਵਾਣਿਜ੍ਜਕਮ੍ਮਾਦੀਨਿ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤਿ. ਸਤ੍ਤਕਾਯਸ੍ਸਾਤਿ ਆਹਾਰੁਪਜੀਵਿਨੋ ਸਤ੍ਤਕਾਯਸ੍ਸ ਕਸਿਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਕਸਿਜੀਵਿਤਵੁਤ੍ਤਿਯਾ ਮੂਲਕਾਰਣਂ ਫਲਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ. ਇਰਿਯਾਪਥੋ ਚ ਇਰਿਯਨਕਿਰਿਯਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਨੁਪਾਯੋ. ‘‘ਸੀਤਨ੍ਤਿ ਨਙ੍ਗਲਸੀਤਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.
ਪਜ੍ਜੋਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੧. ਅਰਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੮੧. ਰਣਨ੍ਤਿ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਏਤੇਹੀਤਿ ਰਣਾ, ਰਾਗਾਦਯੋ. ਤੇਹਿ ਅਭਿਭੂਤਤਾਯ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤੇਸਂ ਰਣਾਤਿ ਅਰਣਾ. ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸਾ ਖੀਣਾਸਵਾ. ਵੁਸਿਤਵਾਸੋਤਿ ਵੁਸਿਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸੋ. ਭੋਜਿਸ੍ਸਿਯਨ੍ਤਿ ਭੁਜਿਸ੍ਸਭਾਵੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਦਾਸਭਾਵੋ’’ਤਿ. ਸਮਣਾਤਿ ਸਮਿਤਪਾਪਸਮਣਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਖੀਣਾਸਵਸਮਣਾ’’ਤਿ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕਾਲੇ ਲੋਕਿਯਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਸੇਕ੍ਖਾ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਲੋਕਿਯਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੇ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਯ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਤੇਭੂਮਕਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਖੀਣਾਸਵਾ ਪਨ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਸਾਮੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਵਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਵਨ੍ਦਨੀਯਭਾਵੋ ਚ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤਾਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ. ਖਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਲਕ੍ਖਣਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਕੇਵਲਂ ਖਤ੍ਤਿਯਾਵਾ’’ਤਿਆਦਿ.
ਅਰਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਛੇਤ੍ਵਾਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਸਾਰਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਿਨਿਯਾ ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਦੇਵਤਾਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.
੨. ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਸਂਯੁਤ੍ਤਂ
੧. ਪਠਮਵਗ੍ਗੋ
੧. ਪਠਮਕਸ੍ਸਪਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੮੨. ਦੇਵਸ੍ਸ ¶ ¶ ਪੁਤ੍ਤੋ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ. ਦੇਵਾਨਂ ਜਨਕਜਨੇਤਬ੍ਬਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਭਾਵਤੋ ਕਥਮਯਂ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੇਵਾਨਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ‘‘ਅਪਾਕਟੋ ਅਞ੍ਞਤਰੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਾਕਟੋਪਿ ਹਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ‘‘ਅਞ੍ਞਤਰੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਦੇਵਤਾਸਂਯੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਅਪਾਕਟਾ ਅਞ੍ਞਤਰਾ ਦੇਵਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਧ ‘‘ਪਾਕਟੋ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਪੋਤਿ ਗੋਤ੍ਤਨਾਮਂ ਗਹਿਤਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਪੁਰਿਮਜਾਤਿਸਿਦ੍ਧਸਮਞ੍ਞਾਵਸੇਨ. ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸੋ, ਤਂ ਅਨੁਸਾਸਂ. ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਦ੍ਦੇਸਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦੇਸਂ. ਭਿਕ੍ਖੁਓਵਾਦਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਾਵਹਂ ਓਵਾਦਂ. ਯਦਿ ਪਨ ਨ ਅਸ੍ਸੋਸਿ, ਕਥਮਯਂ ਪਞ੍ਹਂ ਕਥੇਸੀਤਿ? ਅਞ੍ਞਤੋ ਸੁਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਞ੍ਹਂ ਕਥੇਸਿ, ਨ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਸੁਤਭਾਵੇਨ.
ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ. ‘‘ਕਥੇਤੁਕਾਮੋ ਚੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਹਿ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਇਧ ਉਦ੍ਧਟਂ. ਤਤ੍ਥ ਆਦਿਤੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਭਗਵਾ ਪਞ੍ਹਂ ਭਾਰਂ ਨ ਕਰੋਤਿ ਏਕੇਕਙ੍ਗਵੇਕਲ੍ਲਤੋ ਚੇਵ ਅਙ੍ਗਦ੍ਵਯਵੇਕਲ੍ਲਤੋ ਚ, ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਨ ਉਭਯਙ੍ਗਪਾਰਿਪੂਰਤ੍ਤਾ ਭਾਰਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਯਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ.
ਗਾਥਾਯਂ ‘‘ਸੁਭਾਸਿਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਸਾਮਿਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਚਤੁਸਚ੍ਚਾਦਿਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਵਚੀਸੁਚਰਿਤਂ ਸਿਕ੍ਖਤਿ ਨਾਮਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਸਚ੍ਚਨਿਸ੍ਸਿਤਂ…ਪੇ… ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਅਵਧਾਰਣੇਨ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਂ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਉਪਾਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਸੇਵਿਤਬ੍ਬਂ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਂ ਬਹੁਲੀਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਟ੍ਠਤਿਂਸਭੇਦਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਤਸ੍ਸ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਦਟ੍ਠਾਨਤਂ ਹਦਯੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦੁਤਿਯਪਦੇਨ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ. ਯੇ ਪਨ ‘‘ਦੁਤਿਯਪਦੇਨ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ ਚਿਤ੍ਤਵੂਪਸਮੇਨ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ¶ ਪਠਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਪਦੇਨ ਅਟ੍ਠਤਿਂਸਪ੍ਪਭੇਦਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਸੁਦ੍ਧਸਮਥਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਯਦਿ ਏਵਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਕਥਨ੍ਤਿ? ‘‘ਤਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਵਸੇਨ ¶ ਕਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਦੁਤਿਯਪਦੇਨ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਵਚਨਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਿਕ੍ਖਨਂ ਨਾਮ ਆਸੇਵਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਾਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਉਪਾਸਨਨ੍ਤਿ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨਂ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਅਸ੍ਸੁਤਪਰਿਯਾਪੁਣਨਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੁਗ੍ਗਹਾਦਿਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ ਕਥਿਤਾ ਲਕ੍ਖਣਹਾਰਨਯੇਨ. ਵਚੀਸੁਚਰਿਤਸ੍ਸ ਹਿ ਸੀਲਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਤਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਤਦੇਕਲਕ੍ਖਣਂ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤਮ੍ਪਿ ਇਤਰਮ੍ਪਿ ਗਹਿਤਮੇਵਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਯ ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾਯ ਉਪਧਿਵਿਵੇਕੋ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਯ ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ ਕਥਿਤੋ, ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ ਪਨ ਸਰੂਪੇਨੇਵ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਗਹਿਤੋਤਿ ਤਿਵਿਧਸ੍ਸਪਿ ਵਿਵੇਕਸ੍ਸ ਪਕਾਸਿਤਤ੍ਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਸੇਸਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.
ਪਠਮਕਸ੍ਸਪਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਦੁਤਿਯਕਸ੍ਸਪਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੮੩. ਦ੍ਵੀਹਿ ਝਾਨੇਹੀਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਲਕ੍ਖਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਝਾਨੇਹਿ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨੁਯੋਗਲਦ੍ਧਾਯ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ. ਤੇਨ ਤਦਙ੍ਗਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯੋ ਵਦਤਿ. ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਸ੍ਸ ਹਦਯਤ੍ਤਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਤ੍ਤਾ ਹਦਯਸ੍ਸ ਮਾਨਸਸ੍ਸ, ਅਨੁਪਤ੍ਤਿਂ ਪਟਿਲਾਭਮਾਨਸਂ. ਤਂ ਪਨ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਞ੍ਞਾ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਪਤ੍ਤੁਕਾਮੇਨ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਵਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਨਂ ਭਾਵੇ ਤਸ੍ਸ ਅਨਿਜ੍ਝਨਤੋ, ਤਦਭਾਵੇ ਇਜ੍ਝਨਤੋ ਚ ਤੇ ਉਪ੍ਪਾਦਨਵਸੇਨ ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਪਨਾਯਮ੍ਪਿ ਤੇਹਿ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਆਨਿਸਂਸਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਆਨਿਸਂਸਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਾਨਿਸਂਸੋ. ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਪਦਾ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਸਬ੍ਬਪਠਮੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਅਤ੍ਤਾਨੁਯੋਗੋ, ਸੋ ਇਧ ਨ ਗਹਿਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਨ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਨ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ.
ਦੁਤਿਯਕਸ੍ਸਪਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਮਘਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੮੪. ਮਘੋਤਿ ¶ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਂ ਪੁਰਿਮਜਾਤਿਅਨੁਗਤਂ. ਸ੍ਵੇਵਾਤਿ ਸਕ੍ਕੋ ਏਵ. ਵਤੇਨਾਤਿ ਮਾਤਾਪਿਤੁਉਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਚਾਰਿਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇਨ ¶ . ਅਞ੍ਞੇਤਿ ਉਪਧਿਵੇਪਕ੍ਕਪਾਪਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ. ਅਸੁਰਨ੍ਤਿ ਇਨ੍ਦਸਤ੍ਤੁਭੂਤਂ ਅਸੁਰਂ.
ਮਘਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਮਾਗਧਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੮੫. ਚਤੁਤ੍ਥਸੁਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ ਦੇਵਤਾਸਂਯੁਤ੍ਤੇ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤਤ੍ਥਮੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਧ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.
ਮਾਗਧਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ
੫. ਦਾਮਲਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੮੬. ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਪਧਾਨੇਨ ਕਾਰਣਭੂਤੇਨ, ਪਧਾਨਕਰਣਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਖੁਦ੍ਦਕਮ੍ਪਿ ਮਹਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੀਨਮ੍ਪਿ ਪਣੀਤਮ੍ਪਿ ਭਵਂ. ਆਯਤਪਗ੍ਗਹੋਤਿ ਦੀਘਰਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭੋ. ਕਿਚ੍ਚਵੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਕਿਚ੍ਚਨਿਟ੍ਠਾਨਂ. ਤਥੇਵਾਤਿ ਯਥਾ ਅਰਹਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ, ਤਤੋ ਪਚ੍ਛਾਪਿ ਤਥੇਵ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਿਪਗ੍ਗਹੋ’’ਤਿ ਵੀਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਰੋਤੂਤਿ ਕੁਪ੍ਪਧਮ੍ਮਂ ਵਿਯ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਵਦਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਾਦਿਅਤ੍ਥਂ ਪਨ ਵੀਰਿਯਕਰਣਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਮੇਵ.
ਅਸਂਕਿਣ੍ਣਾਤਿ ਅਵੋਮਿਸ੍ਸਾ ਏਵਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਅਨਾਗਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਗਵਤਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਇਧੇਵ ਕਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਧ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਨਦੀ ਨਾਮ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਤੀਰਾ, ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਂ.
ਦਾਮਲਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਕਾਮਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੮੭. ਪੁਬ੍ਬਯੋਗਾਵਚਰੋਤਿ ¶ ਪੁਬ੍ਬੇ ਯੋਗਾਵਚਰੋ ਪੁਰਿਮਤ੍ਤਭਾਵੇ ਭਾਵਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ. ਅਯਂ ਕਿਰ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾਵ ਬਹੂਨਿ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਅਕਾਸਿ, ਨ ਪਨ ਵਿਸੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸਿ. ਤਮਤ੍ਥਂ ਕਾਰਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਬਹਲਕਿਲੇਸਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕਨ੍ਤਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸ੍ਸਾਤਿ ਯਥਾ ਵਿਸੇਸਾਵਹੋ ਹੋਤਿ ¶ , ਏਵਂ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਸ੍ਸ. ਸੀਲੇਨ ਸਮਾਹਿਤਾਤਿ ਯਥਾ ਸੀਲਂ ਉਪਰੂਪਰਿ ਵਿਸੇਸਾਵਹਂ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਞ੍ਚ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਆਹਿਤਚਿਤ੍ਤਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾ. ਤਥਾਭੂਤਾ ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮੁਪੇਤਾ’’ਤਿ. ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਸਭਾਵਾਤਿ ਸੇਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਏਵ ਯਥਾਧਿਗਤਧਮ੍ਮੇਨ ਨਿਚ੍ਚਲਭਾਵੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਸਭਾਵਾ. ਮਯਾ ਤੁਟ੍ਠਿਯਾ ਗਹਿਤਾਯ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਤੁਟ੍ਠੀ’’ਤਿ ਵਕ੍ਖਤੀਤਿ ਭਗਵਾ ‘‘ਤੁਟ੍ਠਿ ਹੋਤਿ ਸੁਖਾਵਹਾ’’ਤਿ ਅਵੋਚਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਪਰਿ ਪਞ੍ਹਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕੋ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕੋ ਵਾ ਅਨਗਾਰਿਯੁਪੇਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਸੇਨਾਸਨੇ ਪਨ ਵਸਨ੍ਤੋ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਤ੍ਤਭੂਮਿਕੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਤੋਸੋਤਿ ਭਾਵਨਾਭਿਯੋਗਸਿਦ੍ਧੋ ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤਵੂਪਸਮੇਨ ਤੁਟ੍ਠਿ ਲਦ੍ਧਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਵੂਪਸਮਭਾਵਨਾਯਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵੂਪਸਮਕਰਭਾਵਨਾਯ, ਮਨਚ੍ਛਟ੍ਠਾਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਿਸੇਵਨਭਾਵਕਰਣੇਨ ਸਵਿਸੇਸਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵੂਪਸਮਕਰਭਾਵਨਾਯ ਰਤੋ ਮਨੋਤਿ ਯੋਜਨਾ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੂਪਸਮੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸਮਾਧਾਨਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਹੋਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਭਾਵਨਾਯ ਚਿਤ੍ਤਸਮਾਧਾਨਸ੍ਸ ਅਕਾਰਕਾਨਂ ਦੂਰੀਕਰਣਤੋ. ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਮਾਧਾਨੇਨ ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਤੋਸੋ ਸਵਿਸੇਸਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋ ਚ ਹੋਤਿ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਅਲਾਭਲਾਭੇਸੁ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਸਭਾਵਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਨ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਯਥਾਸਮਾਦਿਨ੍ਨਂ ਸੀਲਂ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤਿ ਪਾਰਿਪੂਰਿਞ੍ਚ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਥਾਭੂਤੋ ਚਤੁਸਚ੍ਚਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਯੁਤ੍ਤੋ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਿਲੇਸੇ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਦਿਟ੍ਠੋ ਹੋਤੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਯੇ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ. ਕਿਂ ਨ ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ? ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇਵਾਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਭਾਵਨਂ ਪਹਾਯ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦੁਕ੍ਕਰਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਸਾਸਙ੍ਕਂ ਵਦਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯਂ ਪਨ ਦੁਗ੍ਗਮੋ ਭਗਵਾ ਵਿਸਮੋ ਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ਕੇਚਿ ‘‘ਅਯਂ ਪਨਾਤਿ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ‘ਅਰਿਯਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘ਦੁਗ੍ਗਮੋ ਭਗਵਾ’ਤਿਆਦਿਮਾਹਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਚ੍ਚਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਪਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਯੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਅਰਿਯਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਯਂ ਪਨ ‘‘ਦੁਗ੍ਗਮੋ ਭਗਵਾ ਵਿਸਮੋ ਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਆਹ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਕਾਮਂ ਕਦਾਚਿ ਅਤਿਦੁਕ੍ਖਾ ਪਟਿਪਦਾਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਪਦਾਵਸੇਨ, ਅਯਂ ਪਨ ਅਤੀਵ ਸੁਗਮੋ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਦੁਗ੍ਗਵਿਵਜ੍ਜਨਤੋ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਿਵਿਸਮਸ੍ਸ ਰਾਗਾਦਿਵਿਸਮਸ੍ਸ ਚ ਦੂਰੀਕਰਣਤੋ ਨ ਵਿਸਮੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਪਦਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਹਿ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਪਰਿਬੁਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਭਾਗੇਨ ਬਹੂ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਦੁਗ੍ਗਮੋ ਵਿਸਮੋ’’ਤਿ ਚ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੋ.
ਅਵਂਸਿਰਾਤਿ ਅਨੁਟ੍ਠਹਨੇਨ ਅਧੋਭੂਤਉਤ੍ਤਮਙ੍ਗਾ. ਕੁਸਲਙ੍ਗੇਸੁ ਹਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਉਤ੍ਤਮਙ੍ਗਾ ਸਬ੍ਬਸੇਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ¶ , ਤਞ੍ਚ ਅਨਰਿਯਾ ਪਤਨ੍ਤਿ ਨ ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਜ੍ਜਨਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਞਾਣਸਿਰੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਨਰਿਯਮਗ੍ਗੇਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਮਗ੍ਗੇ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਸਮੇ ਮਗ੍ਗੇ’’ਤਿ. ਤਂ ਮਗ੍ਗਨਤੋ ਅਨਰਿਯਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਮਗ੍ਗਤੋ ਅਪਾਪੁਣਨੇਨ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਪਾਯੇ ਸਕਲਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖੇ ਚ ਪਤਨ੍ਤਿ. ਸ੍ਵੇਵਾਤਿ ਸ੍ਵਾਯਂ ਅਨਰਿਯੇਹਿ ਕਦਾਚਿਪਿ ਗਨ੍ਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯੋ ਮਗ੍ਗੋ ਅਰਿਯਾਨਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਮਧਿਗਮੇਨ ਸਮੋ ਹੋਤਿ. ਕਾਯਵਿਸਮਾਦੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਵਿਸਮੇ ਸਤ੍ਤਕਾਯੇ ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬਸੋਵ ਪਹਾਨੇਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਮਾਯੇਵ.
ਕਾਮਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੭. ਪਞ੍ਚਾਲਚਣ੍ਡਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੮੮. ਸਮ੍ਬਾਧੇਤਿ ਸਮ੍ਪੀਲ਼ਿਤਤਣ੍ਹਾਕਿਲੇਸਾਦਿਨਾ ਸਉਪ੍ਪੀਲ਼ਤਾਯ ਪਰਮਸਮ੍ਬਾਧੇ. ਅਤਿਵਿਯ ਸਙ੍ਕਾਰਟ੍ਠਾਨਭੂਤੋ ਹਿ ਨੀਵਰਣਸਮ੍ਬਾਧੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਸੋ ਹਿ ਦੁਗ੍ਗਹਨੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਤਿ ਕਾਮਗੁਣਸਮ੍ਬਾਧੋ ਅਨਵਸਰੋ ਏਵ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਾਦੀਨਂ. ਓਕਾਸਨ੍ਤਿ ਝਾਨਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਂ ਨੀਵਰਣਸਮ੍ਬਾਧਾਭਾਵਤੋ. ਅਸਮ੍ਬਾਧਭਾਵੇਨ ਹਿ ਝਾਨਂ ਇਧ ‘‘ਓਕਾਸੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਾਸਮ੍ਬਾਧਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਤਾਯ ¶ . ਤਥਾ ਹਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਅਵਿਨ੍ਦੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਵਿਨ੍ਦੀਤਿ ਵਿਨ੍ਦਿ ਪਟਿਲਭਿ. ਭੂਰਿਮੇਧਸੋਤਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ, ਸਪਞ੍ਞੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਬੁਜ੍ਝੀਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿ. ਪਟਿਲੀਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੇਟ੍ਠੋ, ਪਟਿਲੀਨਾਨਂ ਵਾ ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ ਪਟਿਲੀਨਸੇਟ੍ਠੋ. ਮਾਨੁਸ੍ਸਯਵਸੇਨ ਉਨ੍ਨਤਭਾਵਤੋ ਪਟਿਲੀਨੋ ਨਾਮ ਪਹੀਨਮਾਨੋ. ਪਟਿਲਭਿਂਸੂਤਿ ਕਾਮਗੁਣਸਮ੍ਬਾਧੇਪਿ ‘‘ਇਮੇ ਕਾਮਗੁਣਾ ਮਾਦਿਸਾਨਂ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ਤੇ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮ੍ਮਾਸਤਿਂ ਪਟਿਲਭਿਂਸੁ. ਤੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਮਾਧਿਨਾਪਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਾਹਿਤਾ.
ਅਯਂ ਕਿਰ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਇਤੋ ਪੁਰਿਮਵਾਰੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਲਾਭੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਝਾਨਸੁਖਂ ਅਨੁਭਵਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਇਦਾਨਿ ਕਾਮਭਵੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਝਾਨਂ ਸਮ੍ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਨਾਮ ਝਾਨਸੁਖਸ੍ਸ ਲਾਭੀ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਤੇਨ ਗੁਣੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਤ੍ਥਵਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮ੍ਬਾਧੇ ਵਤਾ’’ਤਿ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਯਥਾ ਨਾਮ ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿਯੋਜਨਸਤਸਹਸ੍ਸੁਬ੍ਬੇਧਸਿਨੇਰੁਪਬ੍ਬਤਰਾਜਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸਾਸਪੋ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਅਨਨ੍ਤਾਪਰਿਮੇਯ੍ਯਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇ ਉਪਾਦਾਯ ਰੂਪਾਵਚਰਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੇ ਸਤਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਗੁਣਾਧਿਗਮਂ ਪਵੇਦੇਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਤਿਨ੍ਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਤਿਂ. ਸੁਸਮਾਹਿਤਾਤਿ ਲੋਕਿਯਸਮਾਧਿਨਾ ਚੇਵ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਮਾਧਿਨਾ ਚ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਾਹਿਤਾ. ਤੇ ¶ ਹਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤਾ, ਨ ਝਾਨਮਤ੍ਤਲਾਭਿਨੋ ਅਕੁਪ੍ਪਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ. ਕੇਚਿ ‘‘ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ ਸੁਸਮਾਹਿਤਾ’’ਤਿ ਪਾਠਂ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਗ੍ਗਸਮਾਹਿਤਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ.
ਪਞ੍ਚਾਲਚਣ੍ਡਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੮. ਤਾਯਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੮੯. ਅਤੀਤਜਾਤਿਯਂ ਸਯਂਕਾਰਵਸੇਨ ਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਿਤ੍ਥਕਰੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਅਪਰੇ ਆਹੁ ‘‘ਅਯਂ ਮੇ ਸਤ੍ਥਾਤਿ ਗਹਣਵਸੇਨ ਤਿਤ੍ਥਕਰੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਿਤ੍ਥਕਰੋ, ਅਤੀਤਤ੍ਤਭਾਵੇ ਤਿਤ੍ਥਕਰਸਾਵਕੋ’’ਤਿ. ਤੇ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾਤਿ ¶ ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਨੋ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਆਦਾਯ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਿਤ੍ਥਂ ਨਾਮ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਤਬ੍ਬਿਨਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਿਚ੍ਛਾਵਾਦਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਤਿਤ੍ਥੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਤਿਤ੍ਥਿਕਾ, ਤੇ ਏਵ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਕ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਯ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਸ੍ਸ. ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨਾਤਿ ਫਲਭਾਵੇਨ. ਵੀਰਿਯਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੀਰਿਯਦੀਪਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਅਨਿਯਮਿਤਆਣਤ੍ਤੀਤਿ ਅਨਿਯਮਵਿਧਾਨਂ ਅਨਿਯਮਵਸੇਨ ਵਿਧਿਵਚਨਂ. ਤਣ੍ਹਾਸੋਤਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਪ੍ਪਬਨ੍ਧਨਂ. ਨੀਹਰਾਤਿ ਸਮੇਹਿ ਪਜਹ. ਏਕਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਕਗ੍ਗਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਝਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਉਪਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਪਟਿਲਭਤੀ’’ਤਿ. ਨ ਓਸਕ੍ਕੇਯ੍ਯਾਤਿ ਨ ਸਙ੍ਕੋਚਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਘਰਾਵਾਸਤੋ ਪਰਿਬ੍ਬਜਨਂ ਪਰਿਤੋ ਅਪਗਮੋਤਿ ਪਰਿਬ੍ਬਜੋ. ਪਬ੍ਬਜਿਤਵਤਸਮਾਦਾਨਸ੍ਸ ਅਦਲ਼੍ਹਤਾਯ ਚ ਤਤ੍ਥ ਚ ਅਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਿਰਿਯਾਯ ਸਿਥਿਲਗਹਿਤਾ. ਅਤਿਰੇਕਨ੍ਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਪੁਰਿਮਕਾਲਤੋਪਿ ਅਧਿਕਂ. ਉਪਰੀਤਿ ਉਪਰੂਪਰਿ. ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਅਕਤਮੇਵ ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਅਕਤਮੇਵ ਹਿਤਾਵਹਂ.
ਯਂ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਮ੍ਮਂ. ਸਿਥਿਲਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਅਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰਿਤਾਯ ਸਿਥਿਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ. ਏਵਰੂਪਮੇਵਾਤਿ ਏਵਰੂਪਂ ਪਰਾਮਟ੍ਠਸਾਮਞ੍ਞਸਦਿਸਮੇਵ ਪਚ੍ਛਾਨੁਤਾਪਚਰਿਯਾਦਿਪਟਿਭਾਗਤੋ. ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਮੇਵ ਤਣ੍ਹਾਸਂਕਿਲੇਸਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ. ਆਸਙ੍ਕਿਤਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਨ੍ਤਿਆਦਿਤੋ ਸਮਨ੍ਤਤੋਪਿ ਪਰੇਹਿ ਸਙ੍ਕਿਤਂ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਆਦਿ ਆਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਿਕਾ, ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਪਦਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਆਦਿਭੂਤਾ’’ਤਿ. ਪੁਬ੍ਬਪਧਾਨਭੂਤਾਤਿ ਪਠਮਾਰਮ੍ਭਭੂਤਾ.
ਤਾਯਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੯. ਚਨ੍ਦਿਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੯੦. ਵਿਮਾਨੇ ¶ ਗਹਿਤੇ ਤਂਨਿਵਾਸੀਪਿ ਗਹਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਨ੍ਦਵਿਮਾਨਵਾਸੀ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਧੀਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਾ ਦੁਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨਾ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋਸਿ ਭਗਵਾ ਤ੍ਵਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਇਤੋ ਸਮ੍ਬਾਧਟ੍ਠਾਨਤੋ ਵਿਪ੍ਪਮੋਕ੍ਖਂ ਕਰੋਹੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਸਰਣਂ ਭਵਾ’’ਤਿ. ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਕਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ¶ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਏਤਸ੍ਸਪਿ ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ. ਤਾਦਿਸਾ ਏਵਾਤਿ ਸਮਾਨਾ ਏਵ. ਪਮੁਞ੍ਚਸੀਤਿ ਪਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਥ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤੀਤਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ.
ਚਨ੍ਦਿਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੦. ਸੂਰਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੯੧. ਅਨ੍ਧਭਾਵਕਰਣੇਤਿ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਧਕਰਣੇਤਿਪਿ ਅਪਰੇ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਮਸੀ’’ਤਿ. ਵਿਰੋਚਤੀਤਿ ਵਿਜ੍ਜੋਤਤਿ. ਕਾਮਂ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਵਸੇਨ ਪਠਮਂ ਦੇਵਤਾ ਉਦ੍ਧਟਾ, ਰਾਹੁਨੋ ਪਨ ਪਯੋਗੋ ਤਸ੍ਸ ਵਿਮਾਨੇਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਣ੍ਡਲੀਤਿ ਮਣ੍ਡਲਸਣ੍ਠਾਨੋ’’ਤਿ. ਵਦਤਿ ਤਦਾ ਮੁਖੇਨ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਮੁਖੇਨ ਗਹਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ‘‘ਗਿਲੀ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਨ ਚ ਅਜ੍ਝੋਹਰਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਿਲੀਤਿ ਵਦਤੀ’’ਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਮੁਖੇਨ ਗਹਣਸਮਤ੍ਥਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਰਾਹੁਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੋਤਿਆਦਿ ਤਸ੍ਸ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾਨਂ ਗਹਣਕਾਰਣਦਸ੍ਸਨਂ. ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾਤਿ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾਨਂ ਪਰਿਚਾਰਕਦੇਵਤਾ. ਵੇਗਨ੍ਤਿ ਜਵਂ. ਸੋ ਹਿ ਕੇਨਚਿ ਅਭਿਮੁਖਂ ਅਤਿਦੁਨ੍ਨਿਵਾਰੋ ਕਮ੍ਮਨਿਯਾਮਸਿਦ੍ਧੋ. ਮਤ੍ਥਕਨ੍ਤਿ ਕਣ੍ਠਸ੍ਸ ਉਪਰਿਮਦੇਸਂ. ਕੇਚਿ ‘‘ਸੀਸਮਤ੍ਥਕਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਨਿਕ੍ਖਮੇਯ੍ਯ ਵੇਗਸ੍ਸ ਤਿਕ੍ਖਸੀਘਥਾਮਭਾਵਤੋ. ਆਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਮਨਦਿਸਾਭਿਮੁਖਂ ਆਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ. ਨਨ੍ਤਿ ਰਾਹੁਂ. ਉਦ੍ਧਂ ਉਲ੍ਲਙ੍ਘੇਤੁਕਾਮਮ੍ਪਿ ਓਨਮੇਯ੍ਯ. ਪਦਦ੍ਵਯੇਨਪਿ ਸੋ ਮਹਾਸਰੀਰੋ ਮਹਾਬਲੋ, ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾਨਂ ਪਨ ਗਮਨਵੇਗੋ ਤੇਨ ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਦੁਨ੍ਨਿਵਾਰਿਯੋਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਵਿਮਾਨੇਨਾਤਿ ਚਨ੍ਦਗ੍ਗਹੇ ਚਨ੍ਦਵਿਮਾਨੇਨ, ਸੂਰਿਯਗ੍ਗਹੇ ਸੂਰਿਯਵਿਮਾਨੇਨ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਵਿਮਾਨੇਨ ਸਹੇਵ. ਅਮਾਵਾਸਿਯਞ੍ਹਿ ਦ੍ਵੇ ਵਿਮਾਨਾਨਿ ਯੋਜਨਮਤ੍ਤਨ੍ਤਰਿਤਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਹੇਵ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਯਦਿ ਦ੍ਵੇਪਿ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਸੂਰਿਯਸੁਤ੍ਤੇ ਏਵ ‘‘ਪਜਂ ਮਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਚਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤੇਤਿ? ‘‘ਸੋ ਚ ਕਿਰ ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਤਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਅਞ੍ਞਾ ਏਵ ਚ ਦੇਵਤਾ ਤਤ੍ਥ ਵਸਿ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਚਨ੍ਦਗ੍ਗਹੇ ਭਗਵਾ ਤਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ, ਨ ਤਥਾ ਸੂਰਿਯੋ, ਅਪਰਭਾਗੇ ਪਨ ਤਤ੍ਥਪਿ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਰਾਹੁਗ੍ਗਹੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.
ਸੂਰਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਪਠਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਵਗ੍ਗੋ
੧. ਚਨ੍ਦਿਮਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੯੨. ਪਬ੍ਬਤਤਟਾ ¶ ¶ ਸਨ੍ਦਮਾਨੋ ਤਥਾਰੂਪੋ ਨਦੀਨਿਵਤ੍ਤਨਪਦੇਸੋਪਿ ਸਮ੍ਬਾਧਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਕਚ੍ਛੋ ਵਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਬ੍ਬਤਕਚ੍ਛੇਪੀ’’ਤਿ. ਪਟਿਪਕ੍ਖਦੂਰੀਭਾਵੇਨ ਸੇਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਚ ਏਕੋ ਉਦੇਤੀਤਿ ਏਕੋਦਿ, ਏਕਗ੍ਗਤਾ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਯੋਗਤੋ ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਾ ਇਧ ਏਕੋਦੀ. ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਪਯਨ੍ਤਿ ਵਿਸੋਧੇਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਪਕਾ, ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਾ ਚੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਾਯਾਦਿਭੇਦਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਸਾਤਿਸਯਾਯ ਸਤਿਯਾ ਸਰਨ੍ਤੀਤਿ ਸਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਤਿਮਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਸੋਤ੍ਥਿਂ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਦੇਸੇ ਮਗਾ ਸੋਤ੍ਥਿਮਨੁਪਦ੍ਦਵੇਨ ਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਝਾਨਲਾਭਿਨੋ ਸੋਤ੍ਥਿਂ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਅਨੁਪਦ੍ਦੁਤਾ ਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਕਿਰ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਞ੍ਞੀ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ. ਭਗਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਅਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮੀ ਸਮਾਨੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਸਞ੍ਞੀ, ਹਨ੍ਦਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਨੋ ਦਸ੍ਸੇਮੀ’’ਤਿ ਦੁਤਿਯਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਓਘਾਨਂ, ਸਂਸਾਰਮਹੋਘਸ੍ਸੇਵ ਵਾ ਪਰਤੀਰਭਾਵਤੋ ਪਰਤੀਰਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਅਮ੍ਬੁਨਿ ਜਾਤੋ ਅਮ੍ਬੁਜੋ, ਮਚ੍ਛੋ. ਸੁਤ੍ਤਜਾਲਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਮਚ੍ਛਾ ਵਿਯ ਕਿਲੇਸਜਾਲਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ.
ਚਨ੍ਦਿਮਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਵੇਣ੍ਡੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੯੩. ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਯਾਤਿ ਪਯਿਰੁਪਾਸਹੇਤੁ. ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਸਿਟ੍ਠਿਪਦੇਤਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਸਾਸਨਤੋ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਪਰਿਤ੍ਤਾਸਨਤੋ ਚ ਸਿਟ੍ਠਿਸਞ੍ਞਿਤੇ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਪਦੇ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿਪਦੇ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠੀਤਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ. ਕਾਲੇਤਿ ਯੁਤ੍ਤਪਤ੍ਤਕਾਲੇ. ਅਪ੍ਪਮਾਦੋਨਾਮ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਭਾਵਨਾ.
ਵੇਣ੍ਡੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਦੀਘਲਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੯੪. ਤਥੇਵ ¶ ਪਞ੍ਞਾਯੀਤਿ ਦੀਘਲਟ੍ਠਿਤ੍ਵੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯਿ, ਤਥਾਸਮਞ੍ਞਾ ਏਵ ਅਹੋਸਿ.
ਦੀਘਲਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਨਨ੍ਦਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੯੫. ਨਤ੍ਥਿ ¶ ਏਤਸ੍ਸ ਆਵਟ੍ਟਂ ਆਵਰਣਨ੍ਤਿ ਅਨਾਵਟਂ. ਰੁਕ੍ਖੋ ਵਾ ਪਬ੍ਬਤੋ ਵਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਕਤਿਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਆਵਰਣਭੂਤੋ ਰੁਕ੍ਖੋ ਵਿਯ ਪਬ੍ਬਤੋ ਵਿਯ ਚ ਅਭਿਭਵਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਞੇਯ੍ਯਾਵਰਣੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਕਥਂਵਿਧਨ੍ਤਿ ਕਥਂਸਣ੍ਠਿਤਂ, ਕਥਂਪਕਾਰਂ ਵਾ. ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਂ.
ਨਨ੍ਦਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਚਨ੍ਦਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੯੬. ਹੇਟ੍ਠਾਤਿ ਕਾਮਭਵੇ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਾ ਨਿਮੁਗ੍ਗਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠੋ ਸਂਸਾਰੋ. ਉਪਰੀਤਿ ਮਹਗ੍ਗਤਭਵੇ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਆਰੁਹਿਤੁਂ ਆਲਮ੍ਬਨਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ, ਝਾਨਾਭਿਰਤਿਯਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਿਕਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਬਲਵਤੀ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਪਰਿ ਅਨਾਲਮ੍ਬਨੋ ਸਂਸਾਰੋ. ਪੇਸਿਤਤ੍ਤੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤਿ ਪੇਸਿਤਚਿਤ੍ਤੋ. ਤਯੋ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਦਯੋ ਤਯੋ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ. ਤੇਨ ‘‘ਨਨ੍ਦੀਪੁਬ੍ਬਕੋ ਕਮ੍ਮਭਵੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਨ੍ਦਿਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਸੀਸੇਨ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਗਹਣਂ, ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਪਮੁਖਾਨਿ ਚ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਗਹਣੇਨ ਪਞ੍ਚੋਰਮ੍ਭਾਗਿਯਸਂਯੋਜਨਾਨੀ’’ਤਿ. ਰੂਪਭਵੋ ਰੂਪਂ ਭਵਪਦਲੋਪੇਨ. ਰੂਪਭਵਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਸੇਸਭਵਸ੍ਸਪਿ ਗਹਣਂ. ਤਸ੍ਸ ਸਂਯੋਜਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪਞ੍ਚ ਉਦ੍ਧਮ੍ਭਾਗਿਯਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨਿ. ਮਹੋਘੇਤਿ ¶ ਸਂਸਾਰਮਹੋਘੇ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਕਾਮਭਵਾਦੀਨਂ ਗਹਣੇਨ ਭਵਭਾਵੇਨ ਤਦੇਕਲਕ੍ਖਣਤਾਯ. ਅਰੂਪਭਵੋ ਗਹਿਤੋ ਲਕ੍ਖਣਹਾਰਨਯੇਨ. ਸੇਸਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.
ਚਨ੍ਦਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਵਾਸੁਦਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੯੭. ਛਟ੍ਠਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਦੇਵਤਾਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ.
ਵਾਸੁਦਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੭. ਸੁਬ੍ਰਹ੍ਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੯੮. ਸੁਬ੍ਰਹ੍ਮਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੂਪਸਙ੍ਕਮਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ¶ ‘‘ਸੋ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਦੇਵ ਸੋਕਂ ਤਸ੍ਸ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋਤਿ ਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤੇਨ ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘੇਨ ਪਰਿਵੁਤੋ. ਨਨ੍ਦਨਕੀਲ਼ਿਕਨ੍ਤਿ ਨਨ੍ਦਨਵਨਕੀਲ਼ਿਕਂ. ਹਤ੍ਥਂ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਹਤ੍ਥਗਯ੍ਹੁਪਗੋ ਹੋਤਿ. ਗਨ੍ਥੇਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਾਲਾਵੇਠਨਮ੍ਪਿ ਖਿਡ੍ਡਾਪਸੁਤਤਾਯਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿਯੇਵ ਤਾਯ ਤਾਯ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਮਾਲਾਭਾਵੇਨ ਹਤ੍ਥਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ. ਉਪਚ੍ਛੇਦਕਕਮ੍ਮਵਸੇਨਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦੇਵਲੋਕੇ ਆਯੁਸੇਸੇ ਸਤਿ ਏਵ ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਉਪਘਾਤਕਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧੋਕਾਸਸ੍ਸ ਪਾਪਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ‘‘ਪਹਾਰੋ’’ਤਿ ਦਿਵਸਸ੍ਸ ਤਤਿਯੋ ਭਾਗੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇਵਾਤਿ ਏਕਵੇਲਾਯਮੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਪਿਯਵਤ੍ਥੁਕਸੋਕੇਨਾਤਿ ਪਿਯਵਤ੍ਥੁਨਿਮਿਤ੍ਤਕੇਨ ਸੋਕੇਨ. ਰੁਪ੍ਪਮਾਨੋਤਿ ਪੀਲ਼ਿਯਮਾਨੋ. ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਗਣਨਾਯ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ. ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਨਿਰਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬਂ ਇਮਿਨਾ ਤਾਹਿ ਚ ਸਹੇਵ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਸ੍ਸ ਪਾਪਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ. ਰੁਪ੍ਪੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਸਂ ਆਪਜ੍ਜਿ. ਨਿਦ੍ਧਮਿਤੁਨ੍ਤਿ ਨੀਹਰਿਤੁਂ ਅਪਨੇਤੁਂ. ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਤਿ ਤਾਹਿ ਪਞ੍ਚਸਤਾਹਿ ਅਚ੍ਛਰਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ.
ਇਦਨ੍ਤਿ ¶ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਆਸਨ੍ਨਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭਾਵਤੋ. ਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਦਾ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਨਿਚ੍ਚਤ੍ਥੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਵਸੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਦੇਵਲੋਕੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ ਹੇਤੁਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਸ੍ਸ ਉਤ੍ਰਾਸਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਤੇਸੂਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇਸੁ. ਤਾਨਿ ਹਿ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਗਾਥਾਯਂ ‘‘ਕਿਚ੍ਛੇਸੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਕਿਚ੍ਛੇਸੂਤਿ ਵਾ ਕਿਚ੍ਛਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਯਾਸਞ੍ਹਿ ਪਯੋਗਵਿਪਤ੍ਤੀਨਂ ਵਸੇਨਸ੍ਸ ਤਾਨਿ ਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਂਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਾ ਹਿ ਅਸ੍ਸ ਪਯੋਗਵਿਪਤ੍ਤਿਯੋ ਗਤਿਵਿਪਤ੍ਤਿਯੋ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਉਪਗਮਨੇਨ ਹਾਯੇਯ੍ਯੁਂ. ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਾਨੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨਂ ਵਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠਾਨਿ ਦੁਕ੍ਖਾਨਿ. ਤੇਸੁ ਚ ਦੁਕ੍ਖੇਸੁ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਂ. ਡਯ੍ਹਮਾਨੋ ਵਿਯ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਪੇਨ.
ਚਤ੍ਤਾਰਿਪਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਬੁਜ੍ਝਤਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਬੋਧਿ, ਸਤਿਆਦਿਧਮ੍ਮਸਾਮਗ੍ਗੀ, ਤਸ੍ਮਾ ਬੋਜ੍ਝਾ ਬੋਧਿਤੋ. ਸਾ ਪਨ ਬੋਧਿ ਭਾਵਨਾਕਾਰੇਨੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰਸਦ੍ਦਯੋਗੇਨ ਚ ‘‘ਬੋਜ੍ਝਾ’’ਤਿ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਵਚਨਨ੍ਤਿ ਤਦਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾਪਦਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਭਾਵਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤਪੋਗੁਣਨ੍ਤਿ ਧੁਤਧਮ੍ਮਮਾਹ. ਸੋ ਹਿ ਤਣ੍ਹਾਲੋਲੁਪ੍ਪਸ੍ਸ ਤਪਨਤੋ ਤਪੋ, ਸਯਂ ਗੁਣਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਗੁਣਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਤੋ ਚ ਗੁਣਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਧੁਤਙ੍ਗਸਙ੍ਖਾਤਂ ਤਪੋਗੁਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤਾ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ, ਅਸਙ੍ਖਤਧਾਤੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ’’ਤਿ.
ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰੋਵ ¶ ਪਠਮਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਕ੍ਕਮਵਸੇਨ ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਠਮਤ੍ਤਾ. ਤਂ ਪਨ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਕ੍ਕਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਮਗ੍ਗਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਏਵ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਹਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਥਾਭਾਵੇਨ ਤਸ੍ਸ ਯੋਗਿਨੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ ਗਾਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਚ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਕਾਸੇਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਭਗਵਾ ਚਤੁਸਚ੍ਚਵਸੇਨ ਦੇਸਨਂ ਵਿਨਿਵਤ੍ਤੇਸੀ’’ਤਿ. ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹੀਤਿ ਕਾਮਂ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮੋ ਇਧਾਗਤੋ, ਪਞ੍ਚਸਤਮਤ੍ਤਾਹਿ ਪਨ ਅਚ੍ਛਰਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ਮਹਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੩੭੩; ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧੦੬) ‘‘ਸੋ ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਞ੍ਚਹਿ ਅਚ੍ਛਰਾਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਤਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਥਾਵਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵਲੋਕਮੇਵ ਅਗਮਾਸੀ’’ਤਿ.
ਸੁਬ੍ਰਹ੍ਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੮. ਕਕੁਧਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੯੯. ‘‘ਨਨ੍ਦਾਮੀ’’ਤਿ ¶ ਵੁਤ੍ਤੇ ਨਨ੍ਦੀ ਨਾਮ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਮਲਨ੍ਤਿ ਚੋਦੇਤੁਕਾਮੋ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਨਨ੍ਦਸੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਂ ਲਦ੍ਧਾ’’ਤਿ? ਆਹ. ਤੇਨ ‘‘ਤਯਾ ਮਮ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਨਨ੍ਦਿਯਾ ਇਧ ਪਚ੍ਚਯੋ ਏਵ ਨਤ੍ਥਿ, ਕੁਤੋ ਸਾ ਨਨ੍ਦੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤੁਟ੍ਠਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਥ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਨਨ੍ਦਿਯਾ ਅਸਤਿ ਸੋਕੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਸੋਕੋ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਮਲਨ੍ਤਿ ਚੋਦੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਸਮਣ, ਸੋਚਸੀ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਤਮ੍ਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਂ ਜੀਯਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਕਿਂ ਮਂ ਜਿਨਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ?
ਯਦਿ ਤੇ ਨਨ੍ਦਿਸੋਕਾ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਹਾਸਵਤ੍ਥੁਨੋ ਲਾਭਸ੍ਸ ਜਾਨਿਯਾ ਚ ਅਭਾਵਤੋ, ਏਕਵਿਹਾਰਿਨੋ ਪਨ ਅਰਤਿਯਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਤਂ ਏਕਮਾਸੀਨਂ, ਅਰਤੀ ਨਾਭਿਕੀਰਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਭਗਵਤਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਅਥ ਨੇਸਮ੍ਪਿ ਨਨ੍ਦਿਸੋਕਾਰਤੀਨਂ ਅਭਾਵੇ ਕਾਰਣਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਥਂ ਤ੍ਵ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ? ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਘਜਾਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਘਜਾਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਘੇ ਜਾਤਸ੍ਸ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖੇ ਠਿਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਜਾਤਤਣ੍ਹਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤਣ੍ਹਸ੍ਸ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਂ ਆਗਤਮੇਵ ਕਾਰਣਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ. ਤਸ੍ਸੇਵ ਹਿ ਕਾਰਣਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਦੁਕ੍ਖੀ ਸੁਖਂ ਪਤ੍ਥਯਤੀਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾਪਿ ਤਣ੍ਹਾਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਤੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਇਤੀਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਨਿਗਮਨਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਕਕੁਧਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੯. ਉਤ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੦੦. ਨਵਮਨ੍ਤਿ ¶ ਉਤ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਦੇਵਤਾਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ.
ਉਤ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੦. ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੦੧. ਦਸਮੇ ¶ ਕਾਮਂ ਦੇਵਤਾਸਂਯੁਤ੍ਤੇਪਿ ‘‘ਇਦਂ ਹਿ ਤਂ ਜੇਤਵਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਇਮਾ ਏਵ ਗਾਥਾ ਆਗਤਾ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਞ੍ਞਤਰਾ ਦੇਵਤਾ’’ਤਿ ਨਿਦਾਨਂ ਆਰੋਪਿਤਂ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਆਗਤਨਯਤ੍ਤਾ ਏਵ ਹਿ ਪੋਤ੍ਥਕੇਸੁ ਨ ਲਿਖਿਤਂ, ਇਧ ਪਨ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਸਂਯੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਨਿਦਾਨੇ ਨਿਗਮੇ ਚ ਆਗਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸਤ੍ਥੁ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਗੁਣਪਵੇਦਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਤ੍ਥਾ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਥਾ ਪਵੇਦਨੇ ਪਨ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਅਨੁਮਾਨਬੁਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਅਨੁਮਾਨਞਾਣਸ੍ਸ. ਆਨੁਭਾਵਪ੍ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਬਲਦੀਪਨਤ੍ਥਂ.
ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਦੁਤਿਯਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਨਾਨਾਤਿਤ੍ਥਿਯਵਗ੍ਗੋ
੧. ਸਿਵਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੦੨. ਤਤਿਯਵਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਠਮਨ੍ਤਿ ਤਤਿਯਵਗ੍ਗੇ ਪਠਮਸੁਤ੍ਤਂ. ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ ਹੇਟ੍ਠਾ ਸਤੁਲ੍ਲਪਕਾਯਿਕਵਗ੍ਗੇ ਪਠਮਸੁਤ੍ਤੇ.
ਸਿਵਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਖੇਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੦੩. ਪਠਮਂਯੇਵਾਤਿ ਜਰਾਮਰਣਾਦਿਭਾਵਤੋ ਪਗੇਵ. ਬਲਵਚਿਨ੍ਤਨਂ ਚਿਨ੍ਤੇਤੀਤਿ ਯਥਾ ਸਾਕਟਿਕੋ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸਮੇ ਮਗ੍ਗੇ ਸਕਟਂ ਪਾਜੇਨ੍ਤੋ ਅਕ੍ਖੇ ਛਿਨ੍ਨੇ ਪਤਿਕਾਤੁਂ ਅਵਿਸਹਨ੍ਤੋ ਦੁਕ੍ਖੀ ¶ ਦੁਮ੍ਮਨੋ ਬਲਵਚਿਨ੍ਤਨਂ ਚਿਨ੍ਤੇਤਿ, ਮਹਨ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਪਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਏਵਂ ਅਧਮ੍ਮਵਾਦੀ ਮਚ੍ਚੁਮੁਖਂ ਪਤ੍ਤੋ ਬਲਵਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਪਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾਯ ਨਪ੍ਪਮਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.
ਖੇਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਸੇਰੀਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੦੪. ਯਂ ¶ ਦਾਨਂ ਦੇਮੀਤਿ ਯਂ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਪਰਸ੍ਸ ਦੇਮਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਤਿ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਤਬ੍ਬਿਸਯਂ ਲੋਭਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਭਿਭਵਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਪਤਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦੇਮਿ ਤੇਨ ਅਨਾਕਡ੍ਢਨੀਯਤ੍ਤਾ. ‘‘ਨ ਦਾਸੋ ਨ ਸਹਾਯੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਦੁਭਯਂ ਅਨ੍ਵਯਤੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦਾਸੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦੇਤਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਦਾਸਬ੍ਯਸ੍ਸ ਉਪਗਤਤ੍ਤਾ. ਸਹਾਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦੇਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਿਯਭਾਵਾਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤੋ. ਸਾਮੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦੇਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਾਸਬ੍ਯਤੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਸਾਮਿਪਰਿਭੋਗਸਦਿਸਾ ਹੇਤਸ੍ਸਾਯਂ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ.
ਅਥ ਵਾ ਯੋ ਦਾਨਸੀਲਤਾਯ ਦਾਯਕੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਸੋ ਦਾਨੇ ਪਵਤ੍ਤਿਭੇਦੇਨ ਦਾਨਦਾਸੋ ਦਾਨਸਹਾਯੋ ਦਾਨਪਤੀਤਿ ਤਿਪ੍ਪਕਾਰੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਦਸ੍ਸ ਤਿਪ੍ਪਕਾਰਤਂ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦਾਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਦਾਨਂ, ਅਨ੍ਨਪਾਨਾਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ ਤਣ੍ਹਾਧਿਪਨ੍ਨਤਾਯ, ਤਸ੍ਸ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤਨਤੋ ਦਾਸੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਯਂ ਪਰੇਸਂ ਦੀਯਤਿ, ਤਤ੍ਥਪਿ ਅਨ੍ਨਪਾਨਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦਾਨਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦਾਸੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦੇਤੀ’’ਤਿ. ਸਹਾਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਪਰੇਸਂ ਦਾਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਚ ਸਮਸਮਟ੍ਠਪਨੇਨ. ਪਤਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦੇਤਿ ਸਯਂ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਸੇ ਅਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤਾਪਨਤੋ.
ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਯੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਣੀਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਰੇਸਂ ਨਿਹੀਨਂ ਦੇਤਿ, ਸੋ ਦਾਨਦਾਸੋ ਨਾਮ ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਨਿਹੀਨਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਯੋ ਯਾਦਿਸਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਤਾਦਿਸਮੇਵ ਪਰੇਸਂ ਦੇਤਿ, ਸੋ ਦਾਨਸਹਾਯੋ ਨਾਮ ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਨਿਹੀਨਾਧਿਕਭਾਵਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨ ਸਦਿਸਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਯੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਨਿਹੀਨਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਰੇਸਂ ਪਣੀਤਂ ਦੇਤਿ, ਸੋ ਦਾਨਪਤਿ ਨਾਮ ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਸੇਟ੍ਠਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਕਮ੍ਮਸਰਿਕ੍ਖਕੋ ਹਿ ਵਿਪਾਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਦਾਨਪਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਹਂ ਤਾਦਿਸੋ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
‘‘ਚਤੂਸੁ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਦਾਨਂ ਦੀਯਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦਾਨਨ੍ਤਿ ਯਿਟ੍ਠਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਵਸੇਨ ਕਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮਣ ¶ …ਪੇ… ਯਾਚਕਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੂਪਗਤਾਤਿ ¶ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਉਪਗਤਾ. ਭੋਵਾਦਿਨੋਤਿ ਜਾਤਿਮਤ੍ਤਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਵਦਤਿ. ਨਾਲਤ੍ਥ ਬੁਦ੍ਧਸੁਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਤਦਾ ਲੋਕਸ੍ਸ. ਦੁਗ੍ਗਤਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਜੀਵਿਕਕਪ੍ਪਕਾ ਕਸਿਰਵੁਤ੍ਤਿਕਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦਲਿਦ੍ਦਮਨੁਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਕਸਿਵਾਣਿਜ੍ਜਾਦਿਜੀਵਿਕਂ ਅਨੁਟ੍ਠਾਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਾ ਇਧ ‘‘ਕਪਣਾ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਾਣਕੁਣਿਆਦਯੋ’’ਤਿ. ਪਥਾਵਿਨੋਤਿ ਅਦ੍ਧਿਕਾ. ਵਨਿਬ੍ਬਕਾਤਿ ਦਾਯਕਾਨਂ ਗੁਣਕਿਤ੍ਤਨਕਮ੍ਮਫਲਕਿਤ੍ਤਨਵਸੇਨ ਯਾਚਕਾ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਗ੍ਗਾਦਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਟ੍ਠਂ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਪਸਤਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੀਹਿਤਣ੍ਡੁਲਾਦਿਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਰਾਵਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ. ਯਥਾ ਗਾਮਲਾਭੋ ਗਾਮੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕੋ ਆਯਲਾਭੋ, ਏਵਂ ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵਾਰਲਾਭੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਸਤਸਹਸ੍ਸੇ’’ਤਿ. ਮਹਨ੍ਤਤਰਂ ਦਾਨਂ ਅਦਂਸੁ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਪਿ ਧਨਸ੍ਸ ਵਿਨਿਯੋਗਂ ਗਤਤ੍ਤਾ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਤਿ ਤਂ ਮਹਨ੍ਤਤਰਂ ਦਾਨਂ ਕਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ. ਰਞ੍ਞੋ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਦਾਨਂ ਇਤ੍ਥਾਗਾਰਸ੍ਸ ਦਾਨੇਨ ਮਹਤਾ ਅਭਿਭੂਤਂ ਵਿਯ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਕੋਚੀਤਿ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਤ੍ਥਚੀ’’ਤਿ. ਅਨੇਕਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕਕਾਲੇ ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਸੀਤਿਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੋ ਰਾਜਾ ਦਾਨਮਦਾਸੀਤਿ.
ਸੇਰੀਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਘਟੀਕਾਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੦੫. ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਦੇਵਤਾਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ.
ਘਟੀਕਾਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਜਨ੍ਤੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੦੬. ਯੇ ਵਿਨਯੇ ਅਪਕਤਞ੍ਞੁਨੋ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕੇਸੁ ਵੋਦਾਨਿਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨ ਕੁਸਲਾ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਕਾਰਿਨੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਬਹੁਲਾ. ਤੇਸਂ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਞ੍ਚ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋਭਾਵਂ ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਕਪ੍ਪਿਯੇ ਕਪ੍ਪਿਯਸਞ੍ਞਿਤਾਯ…ਪੇ… ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਪਕਤਿਕਾ’’ਤਿ. ਸਾਰਾਭਾਵੇਨ ਤੁਚ੍ਛਤ੍ਤਾ ਚ ਨਲ਼ੋ ਵਿਯਾਤਿ ਨਲ਼ੋ, ਮਾਨੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਨ੍ਨਲ਼ਾਤਿ ਉਗ੍ਗਤਨਲ਼ਾ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਟ੍ਠਿਤਤੁਚ੍ਛਮਾਨਾ’’ਤਿ. ਮਾਨੋ ਹਿ ਸੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ ¶ ਸਦਿਸੋਤਿ ਚ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਸੇਸਤੋ ਤੁਚ੍ਛੋ. ਚਾਪਲ੍ਲੇਨਾਤਿ ਚਪਲਭਾਵੇਨ, ਤਣ੍ਹਾਲੋਲੁਪ੍ਪੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮੁਖਖਰਾਤਿ ਮੁਖੇਨ ਫਰੁਸਾ, ਫਰੁਸਵਾਦਿਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਕਿਣ੍ਣਵਾਚਾਤਿ ਵਿਸਟਵਚਨਾ, ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਤਾਯ ਅਪਰਿਯਨ੍ਤਵਚਨਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਸਂਯਤਵਚਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਚਣ੍ਡਸੋਤੇ ਬਦ੍ਧਨਾਵਾਸਦਿਸਾਤਿ ਏਤੇਨ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਕਿਰਿਯਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਸਤ੍ਤਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਠਾਤੁਂ ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਤੁਂ ਵਾ ਨ ¶ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ. ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤਾਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਨ ਅਵਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤਾ. ਵਿਵਟਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਤਿ ਅਸਂਵੁਤਚਕ੍ਖਾਦਿਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ.
ਗੁਣਕਥਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥਿਯਮਾਨੋ ਨਿਗ੍ਗੁਣਸ੍ਸ ਅਗੁਣੋ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤਿ ਜਾਤਿਮਣਿਸਮੀਪੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਵਿਯ ਕਾਚਮਣਿਨੋ ਦੋਸੋ. ਸੁਖਜੀਵਿਨੋਤਿ ਸੁਖੇ ਠਿਤਾ. ਯਥਾ ਦਾਯਕਾਨਂ ਸੁਭਰਂ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਸੁਖੇਨ ਅਕਿਚ੍ਛੇਨ ਪਵਤ੍ਤਜੀਵਿਕਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿਆਦਿ.
ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੁਚਿਵਸੇਨ ਗਾਮਕਿਚ੍ਚਂ ਨੇਤੀਤਿ ਗਾਮਣਿ, ਤੇ ਪਨ ਹੀਲ਼ੇਨ੍ਤੋ ਵਦਤਿ ‘‘ਗਾਮਣਿਕਾ’’ਤਿ. ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਤਿਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗਵਸੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਕਿਲੇਸਮੁਚ੍ਛਾਯਾਤਿ ਮਹਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਤਣ੍ਹਾਮੁਚ੍ਛਾਯ. ਸੀਲਵਨ੍ਤਾਨਂਯੇਵ ਹਿ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਵਦਤਿ. ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕੇਯੇਵਾਤਿ ਓਵਾਦੇਨ ਮਯਾ ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਮੇਵ. ਛਡ੍ਡਿਤਕਾਤਿ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾਦੀਹਿ. ਤਤੋ ਏਵ ਅਨਾਥਾ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾ. ਪੇਤਾਤਿ ਵਿਗਤਜੀਵਿਤਾ ਮਤਾ. ਯਥਾ ਪੇਤਾ, ਤਥੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤਾਯ ਚ.
ਜਨ੍ਤੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਰੋਹਿਤਸ੍ਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੦੭. ਏਕੋਕਾਸੇਤਿ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸ੍ਸ ਪਰਿਯਨ੍ਤਸਞ੍ਞਿਤੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਓਕਾਸੇ. ਭੁਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ‘‘ਯਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ, ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ‘‘ਸੋ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਵਿਸਿਟ੍ਠਵਿਸਯਮੇਵ ਹੋਤਿ. ‘‘ਨ ਜਾਯਤਿ ਨ ਮੀਯਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ‘‘ਨ ਚਵਤਿ ਨ ਉਪਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਦਂ ਅਪਰਾਪਰਂ…ਪੇ… ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਦਗਮਨੇਨਾਤਿ ਪਦਸਾ ਗਮਨੇਨ. ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ ਉਪਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਕਾਸੇਤੁਕਾਮੋ. ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕਸ੍ਸ ਹਿ ਅਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ.
ਦਲ਼੍ਹਂ ¶ ਥਿਰਂ ਧਨੁ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦਲ਼੍ਹਧਨ੍ਵਾ. ਸੋ ਏਵ ਦਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦਲ਼੍ਹਧਨੂ’’ਤਿ. ਉਤ੍ਤਮਪ੍ਪਮਾਣੇਨਾਤਿ ਸਹਸ੍ਸਥਾਮਪ੍ਪਮਾਣੇਨ. ਧਨੁਸਿਪ੍ਪਸਿਕ੍ਖਿਤਤਾਯ ਧਨੁਗ੍ਗਹੋ, ਨ ਧਨੁਗ੍ਗਹਮਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਧਨੁਗ੍ਗਹੋਤਿ ਧਨੁਆਚਰਿਯੋ’’ਤਿ. ‘‘ਧਨੁਗ੍ਗਹੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਿਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਧਨੁਸਿਕ੍ਖਾਯ ਸਿਕ੍ਖਿਤੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਸਿਕ੍ਖਾ ਚ ਏਤ੍ਤਕੇ ਕਾਲੇ ਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਉਕ੍ਕਂਸਗਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਸ ਦ੍ਵਾਦਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਧਨੁਸਿਪ੍ਪਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤੋ’’ਤਿ. ਉਸਭਪ੍ਪਮਾਣੇਪੀਤਿ ਵੀਸਤਿਯਟ੍ਠਿਯੋ ਉਸਭਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਸਭਪ੍ਪਮਾਣੇ ਪਦੇਸੇ. ਵਾਲਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਵਾਲ਼ਕੋਟਿਂ. ਕਤਹਤ੍ਥੋਤਿ ¶ ਪਰਿਚਿਤਹਤ੍ਥੋ. ਕਤਸਰਕ੍ਖੇਪੋਤਿ ਵਿਵਟਸਰਕ੍ਖੇਪਪਦੇਸਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਸਰਕ੍ਖੇਪਕਤਾਵੀ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦਸ੍ਸਿਤਸਿਪ੍ਪੋ’’ਤਿ. ‘‘ਕਤਸਿਪ੍ਪੋ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ਅਸਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਅਸਨਂ, ਕਣ੍ਡੋ. ਤਾਲਚ੍ਛਾਯਨ੍ਤਿ ਤਾਲਚ੍ਛਾਦਿਂ, ਸਾ ਪਨ ਰਤਨਮਤ੍ਤਾ, ਵਿਦਤ੍ਥਿਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਾ ਵਾ.
ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਸਮੁਦ੍ਦਾਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਸਮੁਦ੍ਦਾ. ਸਮੁਦ੍ਦਸੀਸੇਨ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਂ ਵਦਤਿ. ਪਚ੍ਛਿਮਸਮੁਦ੍ਦੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਨਿਪ੍ਪਪਞ੍ਚਤਨ੍ਤਿ ਅਦਨ੍ਧਕਾਰਿਤਂ. ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇਤਿ ਤਾਦਿਸੇਨ ਜਵੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ. ਅਨੋਤਤ੍ਤੇਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ’’ਤਿ ਪਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਤਥਾ ‘‘ਨਾਗਲਤਾਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਖਾਦਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ. ਤਦਾਤਿ ਯਦਾ ਸੋ ਲੋਕਨ੍ਤਗਵੇਸਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਦਾ. ਦੀਘਾਯੁਕਕਾਲੋਤਿ ਅਨੇਕਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕਕਾਲੋ. ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਲੋਕਸ੍ਸਾਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਵਸੇਨ ਏਕਵਚਨਂ, ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਲੋਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਪਰਿਚਰਿਯਸਿਦ੍ਧਾਯ ਨਿਕਨ੍ਤਿਯਾ. ਸਸਞ੍ਞਿਮ੍ਹਿ ਸਮਨਕੇਤਿ ਨ ਰੂਪਧਮ੍ਮਮਤ੍ਤਕੇ, ਅਥ ਖੋ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਸਮੁਦਾਯੇਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਮਿਤਪਾਪੋਤਿ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਸਂਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮੋ.
ਰੋਹਿਤਸ੍ਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੭-੮. ਨਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਨਨ੍ਦਿਵਿਸਾਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੦੮-੧੦੯. ਨਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਵਿਸਾਲਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਸਤ੍ਤਮਅਟ੍ਠਮਾਨਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤਰੂਪਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨੇਵ.
ਨਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਨਨ੍ਦਿਵਿਸਾਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੯. ਸੁਸਿਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੧੦. ਤੁਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ¶ ਨੋਤਿ ਤੁਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਨੁ, ਨੁ-ਸਦ੍ਦੋ ਪੁਚ੍ਛਾਯਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਣ੍ਣਂ ਕਥੇਤੁਕਾਮੋ ਪੁਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਕਥਿਤੋਤਿ ਕਥੇਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧੋ, ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਤ੍ਥਕਂ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤੀ’’ਤਿ. ਤਮੇਵ ਮਤ੍ਥਕਾਪਾਪੁਣਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਾਯੋਗਤੋ ਗੋਰੂਪਸੀਲੋ, ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਖਲਿਤਪਞ੍ਞੋ, ਗੋਰੂਪਸ੍ਸ ਵਿਯ ਸੀਲਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਹਿ ਗੋਰੂਪਸੀਲੋ. ਸਭਾਗੋ ਏਕਰੂਪਚਿਤ੍ਤਤਾਯ. ਅਰਿਯਾਨਂ ਸਭਾਗਤਾ ਨਾਮ ਗੁਣਵਨ੍ਤਵਸੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਗੁਣੇਸੁ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਸੋਲ਼ਸਵਿਧਂ ਪਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਦਿਕਾ ਛ, ਨਵ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਵਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਪਞ੍ਞਾ, ਆਸਵਕ੍ਖਯਪਞ੍ਞਾਤਿ ਇਮਂ ਸੋਲ਼ਸਵਿਧਂ ਪਞ੍ਞਂ. ਤੇਸਟ੍ਠਿ ਸਾਵਕਸਾਧਾਰਣਞਾਣਾਨਿਪਿ ਏਤ੍ਥੇਵ ਸਙ੍ਗਹਂ ਸਮੋਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ.
ਆਨਨ੍ਦਾਤਿ ¶ ਥੇਰਂ ਆਹ. ਆਚਾਰੋਤਿ ਚਾਰਿਤ੍ਤਸੀਲਮਾਹ. ਗੋਚਰੋਤਿ ਗੋਚਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਵਿਹਾਰੋਤਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਿਹਾਰੋ. ਅਭਿਕ੍ਕਮੋਤਿਆਦਿਨਾ ਇਰਿਯਾਪਥਵਿਹਾਰਂ. ਤੁਯ੍ਹਮ੍ਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਭਗਵਤਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਦਞ੍ਞੇਸਂ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਰੁਚ੍ਚਨਸਭਾਵੋ ਦੀਪਿਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਰੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਤਿਪਿ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸਪਿ ਅਸੀਤਿਯਾ ਮਹਾਥੇਰਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋਗਧਭਾਵੇ ‘‘ਅਸੀਤਿਯਾ ਮਹਾਥੇਰਾਨਂ ਰੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੁਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਰੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਤੇਨ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨੋ ਵਣ੍ਣਂ ਕਥਾਪੇਤੁਕਾਮਤਾਯਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.
ਸਾਟਕਨ੍ਤਰੇਤਿ ਨਿਵਤ੍ਥਵਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ. ਲਦ੍ਧੋਕਾਸੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਾਟਕਨ੍ਤਰੇ ਲਦ੍ਧਂ ਗਹੇਤੁਂ ਲਦ੍ਧਾਵਸਰੋ. ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਿਨੋਤਿ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਿ ਵਤ. ਦੀਪਧਜਭੂਤਨ੍ਤਿ ਸਤਯੋਜਨਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਂ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਸ੍ਸ ਧਜਭੂਤਂ. ਪੁਗ੍ਗਲਪਲਾਪੇਤਿ ਅਨ੍ਤੋਸਾਰਾਭਾਵਤੋ ਪਲਾਪਭੂਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਹਰਨ੍ਤੋ. ਬਾਲਤਾਯਾਤਿ ਰੁਚਿਖਨ੍ਤਿਆਦਿਅਭਾਵਤਾਯ. ਦੋਸਤਾਯਾਤਿ ਦੁਸ੍ਸਕਭਾਵੇਨ. ਮੋਹੇਨਾਤਿ ਮਹਾਮੂਲ਼੍ਹਤਾਯ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਬਾਲੋ ਬਾਲਤਾਯਾਤਿ ਮੂਲ਼੍ਹਤਾਯ ਪਕਤਿਬਾਲਭਾਵੇਨ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਮੋਹੇਨਾਤਿ ਸਯਂ ਅਬਾਲੋ ਸਮਾਨੋਪਿ ਯਦਾ ਮੋਹੇਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਮੋਹੇਨ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਪਦਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਵਿਪਲ੍ਲਤ੍ਥਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਯਕ੍ਖੁਮ੍ਮਾਦੇਨ ਪਿਤ੍ਤੁਮ੍ਮਾਦੇਨ ਵਾ ਵਿਪਰੀਤਚਿਤ੍ਤੋ.
‘‘ਚਤੂਸੁ ¶ ਕੋਸਲ੍ਲੇਸੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਕੋਸਲ੍ਲਂ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਏਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਧਾਤੁਯੋ ਸਮੁਦਯਤੋ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਤੋ ਅਸ੍ਸਾਦਤੋ ਆਦੀਨਵਤੋ ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਚ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਧਾਤੁਕੁਸਲੋ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਆਯਤਨੇਸੁ ਕੁਸਲੋ ਆਯਤਨਕੁਸਲੋ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਦੀਸੁ ਦ੍ਵਾਦਸਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਙ੍ਗੇਸੁ ਕੁਸਲੋ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕੁਸਲੋ. ‘‘ਇਦਂ ਇਮਸ੍ਸ ਫਲਸ੍ਸ ਠਾਨਂ ਕਾਰਣਂ, ਇਦਂ ਅਟ੍ਠਾਨਂ ਅਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਠਾਨਞ੍ਚ ਠਾਨਤੋ, ਅਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਅਟ੍ਠਾਨਤੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਤੋ ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਕੁਸਲੋ. ਯੋ ਪਨ ਇਮੇਸੁ ਧਾਤੁਆਦੀਸੁ ਪਰਿਞ੍ਞਾਭਿਸਮਯਾਦਿਵਸੇਨ ਨਿਸ੍ਸਙ੍ਗਗਤਿਯਾ ਪਣ੍ਡਾਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮੇਨ ਞਾਣੇਨ ਇਤੋ ਗਤੋ ਪਵਤ੍ਤੋ, ਅਯਂ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਨਾਮ.
ਮਹਨ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ ਮਹਤੀ ਪਞ੍ਞਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ. ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਦੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਨਾਨਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਾਹਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਦੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਥੇਰੋ ‘‘ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਿਤ੍ਤਿਤੋ, ਤਾਸਂ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਦੀਨਂ ਇਦਂ ਨਾਨਤ੍ਤਂ ਅਯਂ ਵੇਮਤ੍ਤਤਾ. ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਵਿਸੇਸਤੋ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਮਹਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਕਿਚ੍ਚਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤਦਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਹਨ੍ਤੇ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਹੇਤੁਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਪਚ੍ਚਯਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਨਿਸ੍ਸਯਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਪਭੇਦਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਕਿਚ੍ਚਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਫਲਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਆਨਿਸਂਸਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਚ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵੋ ¶ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਹੇਤੂ ਅਲੋਭਾਦਯੋ. ਪਚ੍ਚਯਾ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਸਦ੍ਧਾਸਤਿਵੀਰਿਯਾਦਯੋ. ਨਿਸ੍ਸਯਾ ਸਾਵਕਬੋਧਿਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਨਿਯਤਤਾ, ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਚ ਪੁਰਿਸਵਿਸੇਸਾ. ਪਭੇਦੋ ਚਾਰਿਤ੍ਤਾਦਿਵਿਭਾਗੋ. ਕਿਚ੍ਚਂ ਤਦਙ੍ਗਾਦਿਵਸੇਨ ਪਟਿਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਵਿਧਮਨਂ. ਫਲਂ ਸਗ੍ਗਸਮ੍ਪਦਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਮ੍ਪਦਾ ਚ. ਆਨਿਸਂਸੋ ਪਿਯਮਨਾਪਤਾਦਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੮-੯) ਆਕਙ੍ਖੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੬੪ ਆਦਯੋ) ਚ ਆਗਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਮਹਨ੍ਤਤਾ ਯਥਾਰਹਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਂ ਪਨ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵੋ ਮਹਾਵਿਸਯਤਾਯ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਮਹਾਵਿਸਯਤਾ ਬਹੁਧਾਤੁਕਸੁਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਆਗਤਨਯੇਨ, ਵਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ ਸਕਲਸਾਸਨਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ ਸਚ੍ਚਵਿਭਙ੍ਗੇ ¶ (ਵਿਭ. ੧੮੯ ਆਦਯੋ) ਤਂਸਂਵਣ੍ਣਨਾਸੁ (ਵਿਭ. ਅਟ੍ਠ. ੧੮੯ ਆਦਯੋ) ਆਗਤਨਯੇਨ; ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਵਿਭਙ੍ਗਾਦੀਸੁ (ਵਿਭ. ੩੫੫ ਆਦਯੋ) ਤਂਸਂਵਣ੍ਣਨਾਦੀਸੁ (ਵਿਭ. ਅਟ੍ਠ. ੩੫੫ ਆਦਯੋ) ਚ ਆਗਤਨਯੇਨ; ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਾਨਂ ਮਹਤੋ ਹਿਤਸ੍ਸ ਮਹਤੋ ਸੁਖਸ੍ਸ ਮਹਤੋ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਮਹਤੋ ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਸ੍ਸ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ ਸਨ੍ਤਪਣੀਤਨਿਪੁਣਅਤਕ੍ਕਾਵਚਰਪਣ੍ਡਿਤਵੇਦਨੀਯਭਾਵਤੋ ਚ; ਅਭਿਞ੍ਞਾਨਂ ਮਹਾਸਮ੍ਭਾਰਤੋ ਮਹਾਵਿਸਯਤੋ ਮਹਾਕਿਚ੍ਚਤੋ ਮਹਾਨੁਭਾਵਤੋ ਮਹਾਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਤੋ ਚ; ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਮਦਨਿਮ੍ਮਦਨਾਦਿਮਹਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਤੋ ਮਹਨ੍ਤਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਸਭਾਵਾਦਿਤੋ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਜਾਨਾਤਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾ ਪਨਾਤਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞਤਾ.
ਪੁਥੁਪਞ੍ਞਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਾਨਾਖਨ੍ਧੇਸੁ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਯਂ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਨਾਮ…ਪੇ… ਅਯਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਨਾਮਾਤਿ ਏਵਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਨਾਨਾਕਰਣਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤੇਸੁ ਏਕਵਿਧੇਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਏਕਾਦਸਵਿਧੇਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਏਕਵਿਧੇਨ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਬਹੁਵਿਧੇਨ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਏਕਵਿਧੇਨ ਸਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੋਤਿ ਏਵਂ ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਏਕਵਿਧਾਦਿਵਸੇਨ ਅਤੀਤਾਦਿਵਸੇਨਪਿ ਨਾਨਾਕਰਣਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤਥਾ ਇਦਂ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਨਾਮ…ਪੇ… ਇਦਂ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਂ ਨਾਮਂ. ਤਤ੍ਥ ਦਸਾਯਤਨਾ ਕਾਮਾਵਚਰਾ, ਦ੍ਵੇ ਚਤੁਭੂਮਕਾਤਿ ਏਵਂ ਆਯਤਨਾਨਂ ਨਾਨਾਕਰਣਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਨਾਨਾਧਾਤੂਸੂਤਿ ਅਯਂ ਚਕ੍ਖੁਧਾਤੁ ਨਾਮ…ਪੇ… ਅਯਂ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਥ ਸੋਲ਼ਸ ਧਾਤੁਯੋ ਕਾਮਾਵਚਰਾ, ਦ੍ਵੇ ਚਤੁਭੂਮਕਾਤਿ ਏਵਂ ਧਾਤੁਨਾਨਾਕਰਣਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਂ ਉਪਾਦਿਣ੍ਣਧਾਤੁਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾਨਞ੍ਚ ਉਪਾਦਿਣ੍ਣਧਾਤੂਸੁ ਏਵ ਨਾਨਾਕਰਣਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਏਕਦੇਸਮਤ੍ਤਤੋ, ਨ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਤੋ, ਅਨੁਪਾਦਿਣ੍ਣਕਧਾਤੂਨਂ ਪਨ ਨਾਨਾਕਰਣਂ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਏਵ. ਇਤਰਸਾਵਕੇਸੁ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧਾਨਂਯੇਵ ਪਨ ਇਮਾਯ ਨਾਮ ਧਾਤੁਯਾ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾਵ ਇਮਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧੋ ਸੇਤੋ ਹੋਤਿ, ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਲ਼ੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਮਟ੍ਠੋ, ਇਮਸ੍ਸ ¶ ਬਹਲਤ੍ਤਚੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਤਨੁਤ੍ਤਚੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ ਵਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਾਦਿਵਸੇਨ ਏਵਰੂਪਂ; ਇਮਸ੍ਸ ਪੁਪ੍ਫਂ ਨੀਲਂ ਪੀਤਕਂ ਲੋਹਿਤਕਂ ਓਦਾਤਂ, ਸੁਗਨ੍ਧਂ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਂ; ਫਲਂ ਖੁਦ੍ਦਕਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਦੀਘਂ ਵਟ੍ਟਂ ਸੁਸਣ੍ਠਾਨਂ ਮਟ੍ਠਂ ¶ ਫਰੁਸਂ ਸੁਗਨ੍ਧਂ ਮਧੁਰਂ ਤਿਤ੍ਤਕਂ ਅਮ੍ਬਿਲਂ ਕਟੁਕਂ ਕਸਾਵਂ; ਕਣ੍ਟਕੋ ਤਿਖਿਣੋ ਅਤਿਖਿਣੋ ਉਜੁਕੋ ਕੁਟਿਲੋ ਤਮ੍ਬੋ ਲੋਹਿਤੋ ਓਦਾਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਧਾਤੁਨਾਨਤ੍ਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ.
ਅਤ੍ਥੇਸੂਤਿ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ. ਨਾਨਾਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੇਸੂਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾਭੇਦਤੋ ਚ ਸਣ੍ਠਾਨਭੇਦਤੋ ਚ ਨਾਨਪ੍ਪਭੇਦੇਸੁ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਙ੍ਗੇਸੁ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਿਅਙ੍ਗਾਨਞ੍ਹਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਸਞ੍ਞਿਤਾਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਸਙ੍ਖਾਰਪਿਟਕੇ ‘‘ਦ੍ਵਾਦਸ ਪਚ੍ਚਯਾ ਦ੍ਵਾਦਸ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਾ’’ਤਿ. ਨਾਨਾਸੁਞ੍ਞਤਮਨੁਪਲਬ੍ਭੇਸੂਤਿ ਨਾਨਾਸਭਾਵੇਸੁ ਨਿਚ੍ਚਸਾਰਾਦਿਵਿਰਹਤੋ ਸੁਞ੍ਞਸਭਾਵੇਸੁ, ਤਤੋ ਏਵ ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਅਤ੍ਤਅਤ੍ਤਨਿਯਾਦਿਵਸੇਨ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭੇਸੁ ਸਭਾਵੇਸੁ. ਮ-ਕਾਰੋ ਹੇਤ੍ਥ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ. ਨਾਨਾਅਤ੍ਥੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਵਿਸਯੇਸੁ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਦਿਭੇਦੇਸੁ ਨਾਨਾਵਿਧੇਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੁ. ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਧਮ੍ਮਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਵਿਸਯੇਸੁ ਪਚ੍ਚਯਾਦਿਨਾਨਾਧਮ੍ਮੇਸੁ. ਨਿਰੁਤ੍ਤੀਸੂਤਿ ਤੇਸਂਯੇਵ ਅਤ੍ਥਧਮ੍ਮਾਨਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਵਚਨਸਙ੍ਖਾਤਾਸੁ ਨਿਰੁਤ੍ਤੀਸੁ. ਪਟਿਭਾਨੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਦੀਸੁ ਵਿਸਯਭੂਤੇਸੁ ‘‘ਇਮਾਨਿ ਇਦਮਤ੍ਥਜੋਤਕਾਨੀ’’ਤਿ ਤਥਾ ਤਥਾ ਪਟਿਭਾਨਤੋ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪਟਿਭਾਨਾਨੀਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮੇਸੁ ਞਾਣੇਸੁ. ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੂਤਿਆਦੀਸੁ ਸੀਲਸ੍ਸ ਪੁਥੁਤ੍ਤਂ ਨਾਨਤ੍ਤਞ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਇਤਰੇਸਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਯਂ ਪਨ ਅਭਿਨ੍ਨਂ ਏਕਮੇਵ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਉਪਚਾਰਵਸੇਨ ਪੁਥੁਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਥੁ ਜਨਸਾਧਾਰਣੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮਾ’’ਤਿ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਇਧ ਮਦਨਿਮ੍ਮਦਨਾਦਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਪੁਥੁਤ੍ਤਂ ਦੀਪਿਤਂ ਹੋਤਿ.
ਏਵਂ ਵਿਸਯਵਸੇਨ ਪਞ੍ਞਾਯ ਮਹਤ੍ਤਂ ਪੁਥੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਹਾਸਭਾਵਂ, ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਵਸੇਨ ਜਵਨਭਾਵਂ, ਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਤਿਕ੍ਖਾਦਿਭਾਵਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਤਮਾ ਹਾਸਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਹਾਸਬਹੁਲੋਤਿ ਪੀਤਿਬਹੁਲੋ. ਸੇਸਪਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਵੇਵਚਨਾਨਿ. ਸੀਲਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤੀਤਿ ਹਟ੍ਠਪਹਟ੍ਠੋ ਉਦਗ੍ਗੁਦਗ੍ਗੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੀਤਿਸਹਗਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸੀਲਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਹਾਸਨੀਯਤਰਸ੍ਸੇਵ ਵਿਸੁਂ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਇਤਰਂ ਤਿਵਿਧਂ ਸੀਲਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ. ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਸਹਗਤਾ ਹਿ ਪਞ੍ਞਾ ਅਭਿਰਤਿਵਸੇਨ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣੇ ਫੁਲ੍ਲਿਤਾ ਵਿਕਸਿਤਾ ਵਿਯ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤਾ. ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਥੇਰੋਤਿਆਦਿਨਾ ਅਭਿਨੀਹਾਰਸਿਦ੍ਧਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਹਾਸਪਞ੍ਞਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਸਬ੍ਬਂ ¶ ਰੂਪਂ ਅਨਿਚ੍ਚਲਕ੍ਖਣਤੋ ਖਿਪ੍ਪਂ ਜਵਤੀਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸੀਘਵੇਗੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਦੂਰੀਭਾਵੇਨ ਪੁਬ੍ਬਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਸਾਤਿਸਯਤ੍ਤਾ ਇਨ੍ਦੇਨ ਵਿਸਟ੍ਠਵਜਿਰਂ ਵਿਯ ਲਕ੍ਖਣਂ ¶ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੀ ਅਦਨ੍ਧਾਯਨ੍ਤੀ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਅਨਿਚ੍ਚਲਕ੍ਖਣਂ ਵੇਗੇਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਜਵਨਪਞ੍ਞਾ ਨਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਏਵਂ ਲਕ੍ਖਣਾਰਮ੍ਮਣਿਕਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਜਵਨਪਞ੍ਞਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਬਲਵਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਖਯਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਖਣੇਨੇਵ ਭਿਜ੍ਜਨਤੋ ਖਯਸਭਾਵਤੋ. ਭਯਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਭਯਾਨਕਤੋ. ਅਸਾਰਕਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਤਸਾਰਵਿਰਹਤੋ ਨਿਚ੍ਚਸਾਰਾਦਿਵਿਰਹਤੋ ਚ. ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤੁਲਾਭੂਤਾਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ. ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤਾਯ ਏਵ ਤੀਰਣਭੂਤਾਯ ਤੀਰੇਤ੍ਵਾ. ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਯਾਥਾਵਤੋ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਾਕਟਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਰੂਪਨਿਰੋਧੇਤਿ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਭੂਤੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਨਿਨ੍ਨਪੋਣਪਬ੍ਭਾਰਭਾਵੇਨ. ਇਦਾਨਿ ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਜਵਨਪਞ੍ਞਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪੁਨ ‘‘ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ.
ਞਾਣਤਿਕ੍ਖਭਾਵੋ ਨਾਮ ਸਵਿਸੇਸਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨੇ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ‘‘ਖਿਪ੍ਪਂ ਕਿਲੇਸੇ ਛਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤੇ ਪਨ ਕਿਲੇਸੇ ਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞੋ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ, ਪਟਿਪਦਾ ਚਸ੍ਸ ਨ ਚਲਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਆਸਨੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾ ਅਧਿਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਥੇਰੋ ਚਾਤਿਆਦਿਨਾ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨੋ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞਤਾ ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਦੁਕ੍ਖਾ ਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਤਾ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਖਯਧਮ੍ਮਾ ਵਯਧਮ੍ਮਾ ਵਿਰਾਗਧਮ੍ਮਾ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਯਾਥਾਵਤੋ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਚ੍ਚਸਮ੍ਪਟਿਵੇਧੋ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਕਾਰਣਮੁਖੇਨ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਪਞ੍ਞਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਉਬ੍ਬੇਗਬਹੁਲੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਉਬ੍ਬੇਗਬਹੁਲੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਭਿਣ੍ਹਪ੍ਪਵਤ੍ਤਸਂਵੇਗੋ. ਉਤ੍ਤਾਸਬਹੁਲੋਤਿ ਞਾਣੁਤ੍ਤਾਸਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਬਹੁਸੋ ਉਤ੍ਰਸ੍ਤਮਾਨਸੋ. ਤੇਨ ਆਦੀਨਵਾਨੁਪਸ੍ਸਨਮਾਹ. ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਨਬਹੁਲੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਨੁਪਸ੍ਸਨਮਾਹ, ਅਰਤਿਬਹੁਲੋਤਿਆਦਿਨਾ ਤਸ੍ਸਾ ਏਵ ਅਪਰਾਪਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ. ਬਹਿਮੁਖੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਤੋ ਬਹਿਭੂਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਞਾਣਮੁਖੋ, ਤਥਾ ¶ ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਵਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖੋ. ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਨਂ ਨਿਬ੍ਬੇਧੋ, ਸੋ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਵਾ ਨਿਬ੍ਬੇਧਾ, ਸਾ ਏਵ ਪਞ੍ਞਾ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਾ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਤੋ ਨ ਵਿਭਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਤ੍ਤਾ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.
ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋਤਿ ਸਨ੍ਤਗੁਣਨਿਗੁਹਨਤਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਨਂ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਧੁਤਧਮ੍ਮਸੀਲਾਦਿਗੁਣਾਨਞ੍ਚੇਵ ਪਟਿਵੇਧਗੁਣਸ੍ਸ ਚ ਨਿਗੁਹਨਂ, ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਚ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾਤਿ ਏਤੇਨੇਵ ਪਰਿਯੇਸਨਪਰਿਭੋਗਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ. ਤੀਹਿ ਸਨ੍ਤੋਸੇਹੀਤਿ ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਤੀਹਿ ਸਨ੍ਤੋਸੇਹਿ ¶ , ਸਬ੍ਬੇ ਪਨ ਦ੍ਵਾਦਸ. ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨੇਨ ਵਿਵੇਕਟ੍ਠਕਾਯਾਨਂ ਨ ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਾਮਾਨਂ. ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਭਿਰਤਾਨਨ੍ਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਉਪਗਤਾਨਂ. ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਗਤਚਿਤ੍ਤਸਂਕਿਲੇਸਾਨਂ. ਪਰਮਵੋਦਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮਧਿਗਮੇਨ ਅਤਿਵਿਯ ਵੋਦਾਨਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਤ੍ਤਾਨਂ. ਕਿਲੇਸੁਪਧਿਆਦੀਨਂ ਅਭਾਵਤੋ ਨਿਰੁਪਧੀਨਂ. ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਵਿਨਿਸ੍ਸਟਤ੍ਤਾ ਵਿਸਙ੍ਖਾਰਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਉਪਗਤਾਨਂ, ਇਮੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵਿਵੇਕਾਨਂ ਲਾਭੀ ਪਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ‘‘ਪਕਾਰੇਹਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਮਾਸਜ੍ਜਨਂ ਪਰਿਸਿਨੇਹੁਪ੍ਪਾਦੋ ਸਂਸਗ੍ਗੋ, ਸਵਨਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਸਂਸਗ੍ਗੋ ਸਵਨਸਂਸਗ੍ਗੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਸਮੁਲ੍ਲਪਨਂ ਆਲਾਪਸਲ੍ਲਪਨਂ. ਸਂਸਗ੍ਗਵਤ੍ਥੁਨਾ ਇਮਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗੋ ਪਰਿਭੋਗਸਂਸਗ੍ਗੋ.
ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭੋ ਨਾਮ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕਰਣਂ. ਤਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਓਧੁਨਨਵਤ੍ਤਾਤਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਾਵਜ੍ਜਸ੍ਸ ਓਧੁਨਨਵਸੇਨ ਵਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਓਤਿਣ੍ਣਂ ਨਾਮ ਵਜ੍ਜਂ ਅਜ੍ਝਾਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਆਰੋਚਿਤਂ. ਅਨੋਤਿਣ੍ਣਂ ਅਨਾਰੋਚਿਤਂ. ਤਨ੍ਤਿਵਸੇਨਾਤਿ ਪਾਲ਼ਿਧਮ੍ਮਵਸੇਨ, ਯੁਤ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਾਪੇ ਲਾਮਕੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਧਮ੍ਮੇ ਚ ਗਰਹਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਤੀਤਿ ਪਾਪਗਰਹੀ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਾਪਪੁਗ੍ਗਲੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਕਦਸ੍ਸੀਤਿ ਏਕਭਵਦਸ੍ਸੀ, ਇਧਲੋਕਮਤ੍ਤਦਸ੍ਸੀ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸੁਖਮਤ੍ਤਾਪੇਕ੍ਖੀ. ਸਮਨ੍ਤਾਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ, ਪਰਿਤੋ ਮੇ ਕਤ੍ਥਚਿ ਮਾ ਅਹੂਤਿ ਯੋਜਨਾ.
ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਪਦੇਹੀਤਿ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹਿ. ਅਕੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਕੇਨਚਿ ਅਕੋਪਨੀਯਂ. ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨੋ ਗੁਣਕਥਾ ਸਤ੍ਥੁ ਵਚਨਾਨੁਸਾਰੇਨ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਬ੍ਯਾਪਿਨੀ ¶ ਅਹੋਸਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਵ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾ ਵਣ੍ਣਨਿਭਾ ਪਾਤੁਭਵਿ ਉਲ਼ਾਰਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਓਭਾਸਤੀਤਿ ਸੁਭੋ. ਓਭਾਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਣਿਨੋ ਭਦ੍ਦਕਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਭੋਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰੋ’’ਤਿ. ਜਾਤਿਮਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਆਕਰਸਮੁਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ. ਕੁਰੁਵਿਨ੍ਦਜਾਤਿਆਦਿਜਾਤਿਵਿਸੇਸੋਪਿ ਮਣਿ ਆਕਰਪਰਿਸੁਦ੍ਧਮੂਲਕੋ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ. ਧੋਵਨਾਦਿਪਰਿਕਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਚਤੂਸੁ ਪਾਸਾਣੇਸੁ ਧੋਵਨਦੋਸਨੀਹਰਣਤਾਪਨਸਣ੍ਹਕਰਣਾਦਿਪਰਿਕਮ੍ਮੇਨ. ਰਤ੍ਤਕਮ੍ਬਲਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਸਭਾਵਵਣ੍ਣਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਵੇਲ਼ੁਰਿਯਮਣਿ ਅਤਿਵਿਯ ਸੋਭਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਭਣ੍ਡਮਾਹ. ਤਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਕੇਨ ਸੁਵਣ੍ਣੇਨ ਕਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਨ ਸੋਭਤਿ ਸੋਭਾਵਿਪੁਲੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤਿਰੇਕਪਞ੍ਚਸੁਵਣ੍ਣੇਨ ਕਤਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੁਵਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਧਰਣਸ੍ਸ ਸਮਞ੍ਞਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿਸੁਵਣ੍ਣਸਾਰਿਯਾ ਵਿਚਿਤ੍ਤਆਭਰਣਂ ਇਧ ‘‘ਨਿਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਵਿਪੁਲਂ ਨ ਪਰਿਤ੍ਤਕਂ. ਮਹਾਜਮ੍ਬੁਸਾਖਾਯ ਪਵਤ੍ਤਨਦਿਯਨ੍ਤਿ ਮਹਾਜਮ੍ਬੁਸਾਖਾਯ ਹੇਟ੍ਠਾ ਸਞ੍ਜਾਤਨਦਿਯਂ. ਤਂ ਕਿਰ ਰਤਨਂ ਰਤ੍ਤਂ. ਸੁਕੁਸਲੇਨ…ਪੇ… ਸਮ੍ਪਹਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਕੁਸਲੇਨ ਸੁਵਣ੍ਣਕਾਰੇਨ ਉਕ੍ਕਾਯ ਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਾ ¶ ਪਹਟ੍ਠਂ ਮਜ੍ਜਨਾਦਿਵਸੇਨ ਸੁਕਤਪਰਿਕਮ੍ਮਂ. ਧਾਤੁਵਿਭਙ੍ਗੇਤਿ ਧਾਤੁਵਿਭਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤੇ. ਕਤਭਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਆਭਰਣਭਾਵੇਨ ਕਤਂ ਭਣ੍ਡਂ.
ਨਾਤਿਉਚ੍ਚੋ ਨਾਤਿਨੀਚੋ ਤਰੁਣਸੂਰਿਯੋ ਨਾਮ. ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਆਭਤਵਣ੍ਣੋ ਉਬ੍ਭਤਗੁਣੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨੇਵ ਮਰਣਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋਪਿ ਮਰਣਂ ਨੇਵ ਅਭਿਨਨ੍ਦਤਿ ਅਤ੍ਤਵਿਨਿਪਾਤਸ੍ਸ ਸਾਵਜ੍ਜਭਾਵਤੋ. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਪਨ ਪਰੇਸਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਤਿ ਕਰੁਣਾਵਸੇਨ, ਏਵਂ ਵੋਸਜ੍ਜਨਂ ਪਰਮਤ੍ਥਪਾਰਮੀਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਸਾਵਕਾ ਨ ਤਥਾ ਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਤੋ. ਨ ਜੀਵਿਤਂ ਪਤ੍ਥੇਤਿ ਜੀਵਿਤਾਸਾਯ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਦਿਵਸਸਙ੍ਖੇਪਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਜ ਤ੍ਵਂ ਇਦਂ ਨਾਮ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਹਿ, ਇਦਂ ਤੇ ਵੇਤਨਨ੍ਤਿ ਦਿਵਸਭਾਗੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਵੇਤਨਂ. ਤਾਦਿਸੋ ਹਿ ਭਤਕੋ ਦਿਵਸਕ੍ਖਯਮੇਵ ਉਦਿਕ੍ਖਤਿ, ਨ ਕਮ੍ਮਨਿਟ੍ਠਾਨਂ. ਨਿਬ੍ਬਿਸਂ ਭਤਕੋ ਯਥਾਤਿ ਵੇਤਨਂ ਭਤਿਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਕਾਲਕ੍ਖਯਂ ਉਦਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਭਤਕਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ.
ਸੁਸਿਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੦. ਨਾਨਾਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾਵਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੧੧. ਨਾਨਾਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾਵਕਾਤਿ ¶ ਪੁਥੁਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਸਾਵਕਾ. ਛਿਨ੍ਦਿਤੇਤਿ ਹਤ੍ਥਚ੍ਛੇਦਾਦਿਵਸੇਨ ਛੇਦੇ. ਮਾਰਿਤੇਤਿ ਮਾਰਣੇ. ਨ ਪਾਪਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਾਪਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਤਥਾ ਪਵੇਦੇਤਿ. ਵਿਸ੍ਸਾਸਨ੍ਤਿ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥਭਾਵਂ. ‘‘ਕਤਕਮ੍ਮਾਨਮ੍ਪਿ ਵਿਪਾਕੋ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਕਤਪਾਪਾਨਂ ਅਕਤਪੁਞ੍ਞਾਨਞ੍ਚ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥਤਂ ਨਿਰਾਸਙ੍ਕਤਂ ਜਨੇਤਿ.
ਤਪੋਜਿਗੁਚ੍ਛਾਯਾਤਿ ਤਪਸਾ ਅਚੇਲਵਤਾਦਿਨਾ ਪਾਪਤੋ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨੇਨ, ‘‘ਪਾਪਂ ਵਿਰਾਜਯਾਮਾ’’ਤਿ ਅਚੇਲਵਤਾਦਿਸਮਾਦਾਨੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਸਮਾਦਾਨੇ ਠਿਤੇਨ ਸਂਵਰੇਨ ਸਂਵੁਤਚਿਤ੍ਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪਿਹਿਤੋ ਚ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਸੁਸਂਵੁਤਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਯਾਮਾ ਭਾਗਾ ਚਤੁਯਾਮਾ, ਚਤੁਯਾਮਾ ਏਵ ਚਾਤੁਯਾਮਾ. ਭਾਗਤ੍ਥੋ ਹਿ ਇਧ ਯਾਮ-ਸਦ੍ਦੋ ਯਥਾ ‘‘ਰਤ੍ਤਿਯਂ ਪਠਮੋ ਯਾਮੋ’’ਤਿ. ਸੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਭਾਗੋ ਸਂਵਰਲਕ੍ਖਣੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਾਤੁਯਾਮੇਨ ਸੁਸਂਵੁਤੋ’’ਤਿ, ਚਤੁਕੋਟ੍ਠਾਸੇਨ ਸਂਵਰੇਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਂਵੁਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸਬ੍ਬਸੀਤੋਦਕੋਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸਬ੍ਬਸੀਤੁਦਕਪਰਿਭੋਗੋ. ਸਬ੍ਬੇਨ ਪਾਪਵਾਰਣੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਸਂਵਰਲਕ੍ਖਣੇਨ ਪਾਪਵਾਰਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਧੁਤਪਾਪੋਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਨਿਜ੍ਜਰਲਕ੍ਖਣੇਨ ਪਾਪਵਾਰਣੇਨਪਿ ਧੁਤਪਾਪੋ. ਫੁਟ੍ਠੋਤਿ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਖੇਪਨੇਨ ਵਿਕ੍ਖੇਪਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਯਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸਬ੍ਬੇਨ ਪਾਪਵਾਰਣੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋ, ਤਂ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਨ ਨਿਗੁਹਨ੍ਤੋਤਿ ਨ ਨਿਗੁਹਨਹੇਤੁ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤੇ ਤਥੇਵ ਕਥੇਨ੍ਤੋ.
ਨਾਨਾਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂਯੇਵ ¶ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋਤਿ ਪਰਵਾਦੀਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂਯੇਵ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ, ਤੇਸੁ ਸਾਧਾਰਣਵਸੇਨ ਅਭਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ. ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਮੋਕ੍ਖਾਧਿਗਮੇਨ ਸਮਣਧਮ੍ਮੇ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਮਰਿਯਾਦਪ੍ਪਤ੍ਤਾ.
ਸਹਚਰਿਤਮਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਸੀਹਨਾਦੇਨ ਸਹ ਵਸ੍ਸਕਰਣਮਤ੍ਤੇਨ. ਸੀਹੇਨ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਨ੍ਤੇਨ ਸਹੇਵ ਸਿਙ੍ਗਾਲੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਿਙ੍ਗਾਲਰਵਕਰਣਮਤ੍ਤੇਨ. ਕੋਤ੍ਥੁਕੋਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਕੋਤ੍ਥੁ. ਆਸਙ੍ਕਿਤਸਮਾਚਾਰੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਪਰੇਹਿ ਚ ਆਸਙ੍ਕਿਤਬ੍ਬਸਮਾਚਾਰੋ. ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਨਂ.
ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵੇਗਬ੍ਭਰਿਸ੍ਸ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਸਰੀਰੇ ਅਨੁਆਵਿਸੀਤਿ ਸਰੀਰੇ ਅਨੁਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਯ ਆਵਿਸਿ. ਅਧਿਮੁਚ੍ਚੀਤਿ ਯਥਾ ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਏਵ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਏਵਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿ. ਆਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ¶ . ਪਵਿਵੇਕਿਯਨ੍ਤਿ ਕਪ੍ਪਕਵਤ੍ਥਭੁਞ੍ਜਨਸੇਨਾਸਨੇਹਿ ਪਵਿਵਿਤ੍ਤਭਾਵਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤੇ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਰੂਪੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾਤਿ ਚਕ੍ਖੁਰੂਪਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ’’ਤਿ. ਦੇਵਲੋਕਪਤ੍ਥਨਕਾਮਾਤਿ ਦੇਵਲੋਕਸ੍ਸੇਵ ਅਭਿਪਤ੍ਥਨਕਾਮਾ. ਮਰਣਧਮ੍ਮਤਾਯ ਮਾਤਿਯਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਾਤਿਯਾਤਿ ਮਚ੍ਚਾ’’ਤਿ. ਪਰਲੋਕਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਪਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭਾਵਾਯ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ.
ਪਭਾਸਵਣ੍ਣਾਤਿ ਪਭਾਯ ਸਮਾਨਵਣ੍ਣਾ. ਕੇਸਂ ਪਭਾਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਨ੍ਦੋਭਾਸਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਜ੍ਝਾਰਾਗਪਭਾਸਵਣ੍ਣਾ ਇਨ੍ਦਧਨੁਪਭਾਸਵਣ੍ਣਾਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਯੋਜਨਾ. ਆਮੋ ਆਮਗਨ੍ਧੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਆਮਿਸਂ. ਵਧਾਯਾਤਿ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਤੁਂ. ਰੂਪਾਤਿ ਰੂਪਾਯਤਨਾਦਿਰੂਪਿਧਮ੍ਮਾ.
ਰਾਜਗਹਸਮੀਪਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀਨਂ ਰਾਜਗਹਿਯਾਨਂ. ‘‘ਸੇਤੋ’’ਤਿ ਕੇਲਾਸਕੂਟੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੇਤੋਤਿ ਕੇਲਾਸੋ’’ਤਿ. ਕੇਨਚਿ ਨ ਘਟ੍ਟੇਤੀਤਿ ਅਘਂ, ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਘਗਾਮੀਨਨ੍ਤਿ ਆਕਾਸਗਾਮੀਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਉਦਕਂ ਧੀਯਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਉਦਧਿ, ਮਹੋਦਧਿ. ਵਿਪੁਲੋਤਿ ਵੇਪੁਲ੍ਲਪਬ੍ਬਤੋ. ਹਿਮਵਨ੍ਤਪਬ੍ਬਤਾਨਨ੍ਤਿ ਹਿਮਵਨ੍ਤਪਬ੍ਬਤਭਾਗਾਨਂ. ਬੁਦ੍ਧੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਾਦੀਹਿ ਸਬ੍ਬਗੁਣੇਹਿ.
ਨਾਨਾਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾਵਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਤਤਿਯਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਸਾਰਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਿਨਿਯਾ ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.
੩. ਕੋਸਲਸਂਯੁਤ੍ਤਂ
੧. ਪਠਮਵਗ੍ਗੋ
੧. ਦਹਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੧੨. ਭਗਵਤਾ ¶ ¶ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦੀਤਿ ਭਗਵਤੋ ਗੁਣੇ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਕੋਸਲਰਾਜਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਖਤ੍ਤਿਯਮਾਨੇਨ ਕੇਵਲਂ ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿ. ਪਠਮਾਗਤੇ ਹਿ ਸਤ੍ਥਰਿ ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੋਦਿਤਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਖਮਨੀਯਾਦੀਨਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋਤਿ ਯਥਾ ਭਗਵਾ ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਖਮਨੀਯਂ, ਕਚ੍ਚਿ ਯਾਪਨੀਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਤੇਨ ਰਞ੍ਞਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਠਮਂ ਪਵਤ੍ਤਮੋਦੋ ਅਹੋਸਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਸਿਤਾਯ, ਤਦਨੁਕਰਣੇਨ ਏਵਂ ਸੋਪਿ ਰਾਜਾ ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਮੋਦੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਂ ਪਨ ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਮੋਦਨਂ ਉਪਮਾਯ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੀਤੋਦਕਂ ਵਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮੋਦਿਤਨ੍ਤਿ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤਂ ਏਕੀਭਾਵਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮੋਦਨਕਿਰਿਯਾਯ ਸਮਾਨਤਂ ਏਕਰੂਪਤਂ, ਖਮਨੀਯਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਚਤੁਚਕ੍ਕਂ ਨਵਦ੍ਵਾਰਂ ਸਰੀਰਯਨ੍ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਬਹੁਲਤਾਯ ਸਭਾਵਤੋ ਦੁਸ੍ਸਹਂ, ਕਚ੍ਚਿ ਖਮਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਯਾਪਨੀਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਕਂ ਚਿਰਪਬਨ੍ਧਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਯਾਪਨਾਯ ਕਚ੍ਚਿ ਯਾਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਂ. ਸੀਸਰੋਗਾਦਿਆਬਾਧਾਭਾਵੇਨ ਕਚ੍ਚਿ ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਂ. ਦੁਕ੍ਖਜੀਵਿਕਾਭਾਵੇਨ ਕਚ੍ਚਿ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਂ. ਤਂਤਂਕਿਚ੍ਚਕਰਣੇ ਉਟ੍ਠਾਨਸੁਖਤਾਯ ਕਚ੍ਚਿ ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਂ. ਤਦਨੁਰੂਪਬਲਯੋਗਤੋ ਕਚ੍ਚਿ ਬਲਂ. ਸੁਖਵਿਹਾਰਸਮ੍ਭਵੇਨ ਕਚ੍ਚਿ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਕਚ੍ਚਿ-ਸਦ੍ਦਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਬਲਵਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਪੀਤਿ ਪੀਤਿਯੇਵ. ਤਰੁਣਪੀਤਿ ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ. ਸਮ੍ਮੋਦਨਂ ਜਨੇਤਿ ਕਰੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ. ਸਮ੍ਮੋਦਿਤਬ੍ਬਤੋ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਪਨ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮ੍ਮੋਦਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਭਾਵਤੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਰਿਤਬ੍ਬਭਾਵਤੋਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤਬ੍ਬਭਾਵਤੋ. ‘‘ਸਰਣੀਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਦੀਘਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਾਰਣੀਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਸੁਯ੍ਯਮਾਨਸੁਖਤੋਤਿ ਆਪਾਥਮਧੁਰਤਂ ਆਹ, ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਯਮਾਨਸੁਖਤੋਤਿ ਵਿਮਦ੍ਦਰਮਣੀਯਤਂ. ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾਯਾਤਿ ਸਭਾਵਨਿਰੁਤ੍ਤਿਭਾਵੇਨ ਤਸ੍ਸਾ ਕਥਾਯ ਵਚਨਚਾਤੁਰਿਯਮਾਹ, ਅਤ੍ਥਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਰੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਤਂ. ਅਨੇਕੇਹਿ ਪਰਿਯਾਯੇਹੀਤਿ ਅਨੇਕੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ. ਅਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾਤਿ ¶ ¶ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਵਸੇਨ ਅਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ. ਗੁਣਾਗੁਣਵਸੇਨਾਤਿ ਗੁਣਵਸੇਨ ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵਂ ਵਾ ਅਗੁਣਵਸੇਨ ਉਤ੍ਤਾਨਭਾਵਂ ਵਾ. ਓਵਟ੍ਟਿਕਸਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਓਵਟ੍ਟਿਕਾਯ ਗਹੇਤਬ੍ਬਸਾਰਵਤ੍ਥੁਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਲੋਕਨਿਸ੍ਸਰਣਭਵੋਕ੍ਕਨ੍ਤਿਪਞ੍ਹਨ੍ਤਿ ਲੋਕਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟਭਾਵਪਞ੍ਹਞ੍ਚੇਵ ਆਦਿਤੋ ਭਵੋਕ੍ਕਮਨਪਞ੍ਹਞ੍ਚ. ਸਤ੍ਥੁ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਤਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਹਿ ‘‘ਕਿਂ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ ਸਬ੍ਬਲੋਕਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ, ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਹਿ ਚ ਜੇਟ੍ਠੋ’’ਤਿ? ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਨਾਮ. ਯਥਾ ਹਿ ਸਤ੍ਥੁ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਤਾਯ ਲੋਕਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟਤਾ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਹਿ ਜੇਟ੍ਠਭਾਵਤੋ ਸੇਟ੍ਠਭਾਵਤੋ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਅਗ੍ਗਪਸਾਦਸੁਤ੍ਤਾਦੀਹਿ (ਇਤਿਵੁ. ੯੦; ਅ. ਨਿ. ੪.੩੪) ਵਿਭਾਵੇਤਬ੍ਬੋ. ਕਥਂ ਪਨ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਤਾ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ? ਅਵਿਪਰੀਤਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤੋ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਸਂਵਣ੍ਣਨਾਦੀਸੁ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ਮਹਾਟੀ. ੧.੧੨੪) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਰਾਜਾ ਸਤ੍ਥੁ ਅਵਿਪਰੀਤਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਤਤੋ ਏਵਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਵੁਡ੍ਢਤਰੇਸੁਪਿ ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤੇਸੁ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਭਾਵੇ ਅਲਬ੍ਭਮਾਨੇ ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤੇ ਕਥਂ ਲਬ੍ਭੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿਆਦਿਂ ਵਕ੍ਖਤਿ. ਰਾਜਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਨ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਤੇਹਿ ਅਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਭਾਵਸ੍ਸੇਵ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਤੇ ਮੁਸਾਵਾਦਿਤਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕਾਦੀਨਂ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾ ਮਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਿਂਸੁ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਲੋਕੇ ਮਹਾਜਨੇਨ ਗਹਿਤਪਟਿਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਪੁਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਸੀਹਨਾਦਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਏਵ ਆਵੇਣਿਕਂ ਸੀਹਨਾਦਂ. ਕਾਮਂ ਮਗ੍ਗਞਾਣਪਦਟ੍ਠਾਨਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ, ਸਮ੍ਬੋਧਿਞਾਣੇ ਪਨ ਗਹਿਤੇ ਤਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਗਹਿਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿ’’ਨ੍ਤਿ.
ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੂਪਗਮਨੇਨਾਤਿ ਯਾਯ ਕਾਯਚਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਉਪਗਮਨਮਤ੍ਤੇਨ ਸਮਣਾ, ਨ ਸਮਿਤਪਾਪਤਾਯ. ਜਾਤਿਵਸੇਨਾਤਿ ਜਾਤਿਮਤ੍ਤੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ, ਨ ਬਾਹਿਤਪਾਪਤਾਯ. ਪਬ੍ਬਜਿਤਸਮੂਹਸਙ੍ਖਾਤੋ ਸਙ੍ਘੋਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸਮੂਹਤਾਮਤ੍ਤੇਨ ਸਙ੍ਘੋ, ਨ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਸਾਮਞ੍ਞਵਸੇਨ ਸਂਹਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਏਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਪਟਿਞ੍ਞਾਤਾਨਂ ਪਰਿਵਾਰਭੂਤੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਸ੍ਵੇਵਾਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸਮੂਹਸਙ੍ਖਾਤੋ ਏਵ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤਸਮੂਹਵਸੇਨ. ਸਙ੍ਘਿਨੋ, ਗਹਟ੍ਠਸਮੂਹਵਸੇਨ ਗਣਿਨੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਂ ਗਣੇ ਏਵ ਲੋਕੇ ਸਙ੍ਘਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹਤ੍ਤਾ. ਆਚਾਰਸਿਕ੍ਖਾਪਨਵਸੇਨਾਤਿ ਅਚੇਲਕਵਤਚਰਿਯਾਦਿ-ਆਚਾਰਸਿਕ੍ਖਾਪਨਵਸੇਨ. ਪਾਕਟਾਤਿ ਸਙ੍ਘੀਆਦਿਭਾਵੇਨ ¶ ਪਕਾਸਿਤਾ. ‘‘ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਮਾਨਂ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚ੍ਛਤਾਯ ਵਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਨ ਨਿਵਾਸੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਤੇਸੁ ਸਾਸਨਿਕੇਸੁ ਵਿਯ ਸਨ੍ਤਗੁਣਨਿਗੁਹਨਾ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਾ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ. ਯਸੋਤਿ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ. ਤਰਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਸਂਸਾਰੋਘਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਤਤ੍ਤਾ ਤਿਤ੍ਥਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਲਦ੍ਧੀਤਿ ¶ ਆਹ ‘‘ਤਿਤ੍ਥਕਰਾਤਿ ਲਦ੍ਧਿਕਰਾ’’ਤਿ. ਸਾਧੁਸਮ੍ਮਤਾਤਿ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਮਤਾ, ਨ ਸਾਧੂਹਿ ਸਮ੍ਮਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਨ੍ਤੋ…ਪੇ… ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.
ਕਪ੍ਪਕੋਲਾਹਲਨ੍ਤਿ ਕਪ੍ਪਤੋ ਕੋਲਾਹਲਂ, ‘‘ਕਪ੍ਪੁਟ੍ਠਾਨਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਉਗ੍ਘੋਸਿਤਮਹਾਸਦ੍ਦੋ. ਇਮੇਤਿ ਪੂਰਣਾਦਯੋ. ਬੁਦ੍ਧਕੋਲਾਹਲਨ੍ਤਿ ਦੇਵਤਾਹਿ ਘੋਸਿਤਂ ਬੁਦ੍ਧਕੋਲਾਹਲਂ. ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪੁਰਿਸਸੁਤਿਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਸੁਤ੍ਵਾ. ਚਿਨ੍ਤਾਮਣਿਵਿਜ੍ਜਾ ਨਾਮ ਪਰਚਿਤ੍ਤਜਾਨਾਪਨਵਿਜ੍ਜਾ. ਸਾ ਕੇਵਟ੍ਟਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਮਣਿਕਾ’’ਤਿ ਆਗਤਾ, ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਗਨ੍ਧਾਰਿਸਮ੍ਭਵਵਿਜ੍ਜਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਧਾਰਿਯਾ ਵਿਕੁਬ੍ਬਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਤਿ ਸਰੀਰੇ. ਰਾਜੁਸ੍ਮਾਤਿ ਰਾਜਤੇਜੋ.
ਸੁਕ੍ਕਧਮ੍ਮੋਤਿ ਅਨਵਜ੍ਜਧਮ੍ਮੋ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸਤਾ. ਇਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਇਦਂ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ‘‘ਮਯਂ ਬੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ‘‘ਨ ਮਯਂ ਬੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਤੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਵਚਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਏਵਮਾਹਾਤਿ ‘‘ਯੇਪਿ ਤੇ, ਭੋ ਗੋਤਮ…ਪੇ… ਨਵੋ ਚ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਵੋਚ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਨ ਮਯਂ ਬੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਰਤੋ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਈਦਿਸੇ ਠਾਨੇ ਕਿਂ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਟਿਸੇਧਵਾਚਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ, ਕਸ੍ਮਾ ਪਟਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ?
ਨ ਉਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਨ ਗਰਹਿਤਬ੍ਬਾ. ਗਰਹਤ੍ਥੋ ਹਿ ਅਯਂ ਉ-ਸਦ੍ਦੋ. ‘‘ਦਹਰੋ’’ਤਿ ਅਧਿਕਤਤ੍ਤਾ ਵਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਾ ਚ ‘‘ਖਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਰਾਜਕੁਮਾਰੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਰਸਾ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਉਰਗੋ, ਯੋ ਕੋਚਿ ਸਪ੍ਪੋ, ਇਧ ਪਨ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਆਸੀਵਿਸੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੀਲਵਨ੍ਤਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ. ਇਧ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਭਵਮ੍ਪਿ ਨੋ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਅਕਾਸਿ. ਯਦਿਪਿ ਵਿਸੇਸੋ ਸਾਮਞ੍ਞਜੋਤਨਾਯ ਵਿਭਾਵਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਸਂਸਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਦੀਪਕਂ ਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਪਨ ਤਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੇਸਨਾਕੁਸਲਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਇਦਾਨਿ ਅਵਞ੍ਞਾਪਰਿਭਵੇ ਪਯੋਗਤੋ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਚਿਤ੍ਤੀਕਤਾਕਾਰਵਸੇਨ ਅਵਞ੍ਞਾਯ ਪਾਕਟਭਾਵੋ, ਵਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਪਰਿਭਵਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ¶ ਕਾਯਪਯੋਗਵਸੇਨ ਅਵਞ੍ਞਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ, ਵਚੀਪਯੋਗਵਸੇਨ ਪਰਿਭਵੋ, ਉਭਯਂ ਪਨ ਉਭਯਤ੍ਥਾਪਿ ਪਭੇਦਤੋ ਗਹਿਤਂ, ਅਵਞ੍ਞਪਰਿਭਵਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਉਭਯਤ੍ਥ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪੀਤਿ ਤਂ ਅਵਞ੍ਞਾਦਿ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ. ਚਤੂਸੁਪਿ ਤਂ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਮੇਵ ਸਮ੍ਪਤਿ ਆਯਤਿਞ੍ਚ ਅਨਤ੍ਥਾਵਹਤ੍ਤਾ.
ਤਦਤ੍ਥਦੀਪਨਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਆਦਿਤੋ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਦੀਪਨਾ. ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਦੀਪਨਾਤਿ ਤਤੋ ਵਿਸਿਟ੍ਠਤ੍ਥਦੀਪਨਾ ¶ . ਖੇਤ੍ਤਾਨਂ ਅਧਿਪਤੀਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ ਸਦ੍ਦਸਿਦ੍ਧਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਖੇਤ੍ਤਤੋ ਵਿਵਾਦਾ ਸਤ੍ਤੇ ਤਾਯਤੀਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਲੋਕਿਯਾ ਕਥਯਨ੍ਤਿ. ‘‘ਮਹਾਸਮ੍ਮਤੋ, ਖਤ੍ਤਿਯੋ, ਰਾਜਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਗਤੇਸੁ ਇਮੇਸੁ ਦੁਤਿਯਂ. ਅਕ੍ਖਰਨ੍ਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾ. ਸਾ ਹਿ ਉਦਯਬ੍ਬਯਾਭਾਵਤੋ ‘‘ਨ ਕਦਾਚਿ ਖਰਤੀਤਿ ਅਕ੍ਖਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਂ ਨ ਜੀਰਤੀ’’ਤਿ. ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਜਾਤਿਂ ਅਤਿਵਿਸੁਦ੍ਧਜਾਤਿਂ. ਤੀਣਿ ਕੁਲਾਨੀਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਵੇਸ੍ਸਸੁਦ੍ਦਕੁਲਾਨਿ. ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ.
ਕੇਵਲਂ ਨਾਮਪਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਆਖ੍ਯਾਤਪਦਂ ਅਪੇਕ੍ਖਤੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਠਾਨਂ ਹੀਤਿ ਕਾਰਣਂ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਉਦ੍ਧਟਦਣ੍ਡੇਨਾਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਉਬ੍ਭਤੇਨ ਦਣ੍ਡੇਨ ਸਾਸਨੇਨ, ਬਲਵਂ ਉਪਕ੍ਕਮਂ ਗਰੁਕਂ ਰਾਜਾਨਮ੍ਪਿ. ਤਂ ਖਤ੍ਤਿਯਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਂ ਅਵਞ੍ਞਾਪਰਿਭਵਕਰਣਤੋ ਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਘਟ੍ਟੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.
ਉਰਗਸ੍ਸ ਚ ਨਾਨਾਵਿਧਵਣ੍ਣਗ੍ਗਹਣੇ ਕਾਰਣਂ ਵਦਤਿ ‘‘ਯੇਨ ਯੇਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਬਹੁਭਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਮਹਾਭਕ੍ਖਂ ਸਬ੍ਬਭਕ੍ਖਖਾਦਕਂ. ਪਾਵਕਂ ਸੋਧਨਤ੍ਥੇਨ ਅਸੁਦ੍ਧਸ੍ਸਪਿ ਦਹਨੇਨ. ਸੋਤਿ ਮਗ੍ਗੋ. ਕਣ੍ਹੋ ਵਤ੍ਤਨੀ ਇਮਸ੍ਸਾਤਿ ਕਣ੍ਹਵਤ੍ਤਨੀ. ਮਹਨ੍ਤੋ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਯਾਵਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਪ੍ਪਮਾਣੋਤਿ ਕਪ੍ਪਵੁਟ੍ਠਾਨਕਾਲੇ ਅਰਞ੍ਞੇ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਗਹਿਤੇ ਕਾਲਨ੍ਤਰੇ ਏਵ ਕਟ੍ਠਤਿਣਰੁਕ੍ਖਾਦਿਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਾਰੋਹਾ’’ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਡਹਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਕੋਸਨਾਦਿਨਾ. ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸਮਣਤੇਜਸਾ ਵਿਨਾਸਿਤਤ੍ਤਾ. ‘‘ਨ ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨ-ਕਾਰਂ ‘‘ਵਿਨ੍ਦਰੇ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ¶ ਆਹ ‘‘ਨ ਵਿਨ੍ਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਵਤ੍ਥੁਮਤ੍ਤਾਵਸਿਟ੍ਠੋਤਿ ਠਾਨਮੇਵ ਨੇਸਂ ਅਵਸਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਯਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਹ ਧਨੇਨ ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
‘‘ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਮਾਚਰੇ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾ ਰਾਜਾਦੀਸੁ ਸਮ੍ਮਾ ਸਮਾਚਰੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਖਤ੍ਤਿਯਂ ਤਾਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ. ਤਿਸ੍ਸੋ ਕੁਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯ-ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿ-ਮਹਾਸਾਲਕੁਲਾਨਿ ਵਦਤਿ. ਪਞ੍ਚ ਰੂਪਿਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰੂਪੀਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇਤਿ ਏਵਂ ਨਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਕਮ੍ਮਭਵਵਿਭਾਗੇਨ, ਸੇਸਾਨਂ ਗਣਨਾਨਂ ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵਵਿਭਾਗੇਨ.
ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਕਮਨੀਯਂ. ਸਾ ਪਨਸ੍ਸਾ ਕਨ੍ਤਤਾ ਅਤਿਵਿਯ ਇਟ੍ਠਤਾਯ ਮਨਵਡ੍ਢਨਤਾਯ ¶ ਸੋਭਨਤਾਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤਿਇਟ੍ਠਂ ਅਤਿਮਨਾਪਂ ਅਤਿਸੁਨ੍ਦਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਨਪੁਂਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਵਚਨਂ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਤਿ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਥਮਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨਂ ਵਾ ਏਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥਵਸੇਨ ਲਿਙ੍ਗਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਪਰਿਣਾਮੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਦੁਤਿਯਪਦੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
ਅਧੋਮੁਖਠਪਿਤਨ੍ਤਿ ਕੇਨਚਿ ਅਧੋਮੁਖਂ ਠਪਿਤਂ. ਹੇਟ੍ਠਾਮੁਖਜਾਤਨ੍ਤਿ ਸਭਾਵੇਨੇਵ ਹੇਟ੍ਠਾਮੁਖਂ ਜਾਤਂ. ਉਗ੍ਘਾਟੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵਿਵਟਂ ਕਰੇਯ੍ਯ. ਹਤ੍ਥੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਪੁਰਤ੍ਥਾਭਿਮੁਖੋ ਉਤ੍ਤਰਾਭਿਮੁਖੋ ਵਾ ਗਚ੍ਛਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਸ ਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਚ੍ਛਾ’’ਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯ. ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖਚਾਤੁਦ੍ਦਸੀਤਿ ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖੇ ਚਾਤੁਦ੍ਦਸੀ. ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਂ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਅਨਾਧਾਰਭੂਤਂ ਭਾਜਨਂ ਤਸ੍ਸ ਆਧਾਰਭਾਵਾਪਾਦਨਵਸੇਨ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਅਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਭਿਮੁਖਤ੍ਤਾ ਹੇਟ੍ਠਾਮੁਖਜਾਤਤਾਯ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਵਿਮੁਖਂ, ਤਤੋ ਏਵ ਅਧੋਮੁਖਭਾਵੇਨ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ ਪਤਿਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਦਦ੍ਵਯਂ ਯਥਾਰਹਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਯਥਾਸਙ੍ਖਯਂ. ਕਾਮਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦਯੋਪਿ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਾ, ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਪਨ ਸਵਿਸੇਸਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਕਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਗਹਨਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਪਰਮਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵਜ੍ਜਂ ਵਦਾਮੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੩੧੦). ਸਬ੍ਬਾਪਾਯਗਾਮਿਮਗ੍ਗੋ ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗੋ ‘‘ਕੁਚ੍ਛਿਤੋ ਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦੀਨਂ ਉਜੁਪਟਿਪਕ੍ਖਤਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦਯੋ ਅਟ੍ਠ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ ਮਿਚ੍ਛਾਮਗ੍ਗੋ. ਤੇਨੇਵ ਹਿ ਤਦੁਭਯਪਟਿਪਕ੍ਖਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਸਗ੍ਗਮੋਕ੍ਖਮਗ੍ਗਂ ਆਵਿਕਰੋਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਪ੍ਪਿਆਦਿਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਪਦੀਪੋ ਨ ਤਥਾ ਉਜ੍ਜਲੋ, ਯਥਾ ਤੇਲਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੋਤਿ ¶ ਤੇਲਪਜ੍ਜੋਤਗ੍ਗਹਣਂ. ਏਤੇਹਿ ਪਰਿਯਾਯੇਹੀਤਿ ਏਤੇਹਿ ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤੁਕ੍ਕੁਜ੍ਜਨਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਵਿਵਰਣਾਦਿਉਪਮੋਪਮਿਤਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ.
ਪਸਨ੍ਨਾਕਾਰਨ੍ਤਿ ਪਸਨ੍ਨੇਹਿ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਕ੍ਕਾਰਂ. ਸਰਣਨ੍ਤਿ ਪਟਿਸਰਣਂ ਪਰਾਯਣਂ. ਅਜ੍ਜਤਾਤਿ ਅਜ੍ਜਾਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਨਮਤ੍ਤਂ ਹੇਤ੍ਥ ਤਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਯਥਾ ‘‘ਦੇਵਤਾ’’ਤਿ. ਪਾਣੇਹਿ ਉਪੇਤਨ੍ਤਿ ਪਾਣੇਹਿ ਸਹ ਸਰਣਂ ਉਪੇਤਂ. ‘‘ਯਾਵ ਮੇ ਪਾਣਾ ਧਰਨ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਸਰਣਂ ਗਤਮੇਵ ਮਂ ਧਾਰੇਤੂ’’ਤਿ ਆਪਾਣਕੋਟਿਕਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਰਣਗਮਨਂ ਪਵੇਦੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਾਵ ਮੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਵਿਭਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.
ਦਹਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਪੁਰਿਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੧੩. ਪੁਰਿਮਸੁਤ੍ਤੇਤਿ ਪੁਰਿਮਸੁਤ੍ਤਦੇਸਨਾਯਂ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਵੇਲਾਯ ਸਤ੍ਥੁ ਗੁਣੇ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ¶ ਕੇਵਲਂ ਸਮ੍ਮੋਦਨਂ ਕਰੋਤਿ. ਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਨ ਸਤ੍ਥੁ ਗੁਣੇ ਞਤ੍ਵਾ ਸਰਣਙ੍ਗਤਤ੍ਤਾ ਇਧ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਮਾਗਮੇ ਅਭਿਵਾਦੇਸਿ ਪਞ੍ਚਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇਨ ਵਨ੍ਦਿ. ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਧਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ, ਅਵਿਜਹੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਧਿਕਿਚ੍ਚ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹਣਵਸੇਨ, ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਚੇਤਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਂ. ਕਾਮਞ੍ਚਾਯਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਗੋਚਰਜ੍ਝਤ੍ਤਵਿਸਯਜ੍ਝਤ੍ਤਅਜ੍ਝਤ੍ਤਜ੍ਝਤ੍ਤੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤੇ ਪਨੇਤ੍ਥ ਨ ਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਿਯਕਜ੍ਝਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਨਿਯਕਸਙ੍ਖਾਤਅਜ੍ਝਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇ’’ਤਿ. ਲੁਬ੍ਭਨਲਕ੍ਖਣੋਤਿ ਗਿਜ੍ਝਨਲਕ੍ਖਣੋ, ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਦਲ਼੍ਹਗ੍ਗਹਣਸਭਾਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੁਸ੍ਸਨਲਕ੍ਖਣੋਤਿ ਕੁਜ੍ਝਨਲਕ੍ਖਣੋ, ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਨਸਭਾਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮੁਯ੍ਹਨਲਕ੍ਖਣੋਤਿ ਅਞ੍ਞਾਣਲਕ੍ਖਣੋ, ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਸਭਾਵਸਮ੍ਮੋਹਭਾਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਹੇਠੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥਨਾਸਨਅਨਤ੍ਥੁਪ੍ਪਾਦਨੇਹਿ ਵਿਬਾਧੇਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਏਵ ਯਥਾ ਸਗ੍ਗਮਗ੍ਗੇਸੁ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਏਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਾਸੇਨ੍ਤਿ ਵਿਨਾਸੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਭੂਤਾਤਿ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ.
ਪੁਰਿਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਜਰਾਮਰਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੧੪. ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ¶ ਜਰਾਮਰਣਾਤਿ ਜਰਾਮਰਣੇਨ ਵਿਨਾ. ਜਰਾਮਰਣਵਿਰਹਿਤੋ ਜਾਤੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਜਾਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਮਹਾਸਾਲਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਰ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਲ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਹਾਸਾਲਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਪੁਰਤ੍ਥਿਯੋਤਿ ਪੁਲਤ੍ਥਿਯੋ’’ਤਿ. ਮਹਾਸਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਵਿਭਵਸਾਰਂ ਪਤ੍ਤਾ. ਕੋਟਿਸਤਂ ਧਨਂ, ਅਯਮੇਵ ਵਾ ਪਾਠੋ. ‘‘ਕੁਮ੍ਭਂ ਨਾਮ ਦਸ ਅਮ੍ਬਣਾਨੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਇਸ੍ਸਰਾਤਿ ਵਿਭਵਿਸ੍ਸਰਿਯੇਨ ਇਸ੍ਸਰਾ. ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਭਾਜਨਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵਤ੍ਥਸੇਯ੍ਯਾਵਸਥਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਸਾਧਾਰਣਧਨਾਨਂ ਨਿਧਾਨਗਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਨਿਧਾਨਗਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੁਟ੍ਠਿਕਰਣਸ੍ਸਾਤਿ ਪਾਸਾਦਸਿਵਿਕਾਦਿਸੁਖਸਾਧਨਸ੍ਸ.
ਆਰਕਾ ਕਿਲੇਸੇਹੀਤਿ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ ਸਦ੍ਦਸਿਦ੍ਧਿਮਾਹ. ਆਰਕਾਤਿ ਚ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਤੇਹਿ ਦੂਰੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਹਤਤ੍ਤਾ, ਪਾਪਕਰਣੇ ਰਹਾਭਾਵਤੋ, ਅਨੁਤ੍ਤਰਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਤਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਅਰਹਂ. ਕਾਮਞ੍ਚਾਯਂ ਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ, ਅਭਿਧਮ੍ਮਨਯੋ ਏਵ ਪਨ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਸਵਾ’’ਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਂ. ਵੁਟ੍ਠਾਤਿ ਵੁਟ੍ਠਵਨ੍ਤੋ. ਚਤੂਹਿ ਮਗ੍ਗੇਹਿ ਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਚਤੂਹਿ ਮਗ੍ਗੇਹਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਹਾਨਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਭਾਵਨਾਭਿਸਮਯਂ. ਏਵਂ ਗਤਂ ਸੋਲ਼ਸਵਿਧਂ ਹੋਤਿ. ਓਸੀਦਾਪਨਟ੍ਠੇਨ ਭਾਰਾ ਵਿਯਾਤਿ ਭਾਰਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਾਰਾ ਹਵੇ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੨੨). ਅਤ੍ਤਪਟਿਬਦ੍ਧਤਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਵਿਜਹਨਤੋ ਪਰਮਤ੍ਥਦੇਸਨਾਯ ਚ ਪਰਮਤ੍ਥੋ ਅਰਹਤ੍ਤਂ. ਕਾਮਞ੍ਚਾਯਮਤ੍ਥੋ ਸਬ੍ਬਸਮਿਦ੍ਧਿਸਸਨ੍ਤਤਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੋ ਅਨਵਜ੍ਜਧਮ੍ਮੋ ¶ ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਅਕੁਪ੍ਪਸਭਾਵਾ, ਅਪਰਿਹਾਨਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਨ ਅਗ੍ਗਭੂਤੇ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਸਾਤਿਸਯੋ, ਨ ਇਤਰੇਸੂਤਿ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯੁਦ੍ਧਮ੍ਭਾਗਿਯਵਿਭਾਗਂ ਦਸਵਿਧਮ੍ਪਿ ਭਵੇਸੁ ਸਂਯੋਜਨਂ ਕਿਲੇਸਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਵਟ੍ਟਪਚ੍ਚਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਸ੍ਸਰਿਤੁਂ ਅਪ੍ਪਦਾਨਵਸੇਨ ਬਨ੍ਧਤੀਤਿ ਭਵਸਂਯੋਜਨਂ. ਸਤਿਪਿ ਹਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਤਪ੍ਪਕ੍ਖਿਯਭਾਵੇਨ ਵਿਨਾ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਤੇਸਂ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਭਵਨਿਯਾਮੋ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯੁਦ੍ਧਮ੍ਭਾਗਿਯਸਙ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਤਂਤਂਭਵਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਕਮ੍ਮਨਿਯਾਮੋ ਚ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਸਂਯੋਜਨਸ੍ਸ ਕਤਾਨਿਪਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਭਵਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇਸਂਯੇਵ ਸਂਯੋਜਨਟ੍ਠੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਮ੍ਮਾ ¶ ਕਾਰਣੇਹਿ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾਤਿ ਞਾਯੇਨ ਦੁਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਸੋ ਯਥਾ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ; ਤਥਾ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ, ਪੁਬ੍ਬਕਾਲਕਿਰਿਯਾਵਿਮੁਤ੍ਤਾ ਹਿ ਅਪਰਕਾਲਕਿਰਿਯਾ ਚ ਯਥਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਭਿਜ੍ਜਨਸਭਾਵੋ ਖਣਾਯਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਸਭਾਵੋ ਮਰਣਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ. ਅਯਂ ਕਾਯੋ ਉਸ੍ਮਾਯੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਪਗਮੋ ਛਡ੍ਡਨੀਯਧਮ੍ਮੋ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਾਨਗਤਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਹਿ ਅਜੀਰਣਧਮ੍ਮੋਪਿ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਬ੍ਯਾਮਮਤ੍ਤੇ ਕਲ਼ੇਵਰੇ ਸਸਞ੍ਞਿਮ੍ਹਿ ਸਮਨਕੇ ਲੋਕਞ੍ਚ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਲੋਕਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਲੋਕਨਿਰੋਧਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੦੭; ਅ. ਨਿ. ੪.੪੫). ਅਸ੍ਸ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ, ‘‘ਜੀਰਣਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਅਜੀਰਣਧਮ੍ਮਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਜੀਰਣਧਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤੇਸਂਪਾਯਂ ਕਾਯੋ ਭੇਦਨਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਹ. ਜਰਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਹਿਸ੍ਸ ਭੇਦਨਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਤਾਨਿਯਤੇ ਅਤ੍ਥੇ ਸੁਤ੍ਤਦੇਸਨਾ ਪਵਤ੍ਤਾ. ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਸਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ. ਕਿਰ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਨੁਸ੍ਸਵਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਅਨੁਸ੍ਸਵਾਗਤੋਯਮਤ੍ਥੋ, ਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਗਤੋਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਯੇਨਾਯਂ ਅਤ੍ਥੋ ਹੇਤੁਨਾ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਿਵਿਕਸਾਲਾਯਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਕਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਵਿਹਰਤਿ ਜੇਤਵਨੇ’’ਤਿ ਨਿਦਾਨਵਚਨੇਨ ਯਥਾ ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਤਥਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਨਨੁ ਇਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਾਵਸਿਕੋ ਨਿਕ੍ਖੇਪੋਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਸੁਤ੍ਤੇਕਦੇਸਂ ਪਨ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਤਾਵਚਨਂ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਯਾਨਂ ਆਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਆਗਤੋ, ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਹਨੀਯਰਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.
ਸਰੀਰੇ ਫੇਣਪਿਣ੍ਡਸਮੇ ਕਿਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ? ਸਬ੍ਭਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਸਾਧੂਹਿ ਸਹ ਪਵੇਦਯਨ੍ਤਿ. ਨ ਹਿ ਕਦਾਚਿ ਸਾਧੂਨਂ ਸਾਧੂਹਿ ਸਹ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੀਦਨਸਭਾਵਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਭਿਜ੍ਜਨਪ੍ਪਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਬ੍ਭੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪੁਰਿਮਪਦਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਸਤਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮੋ ਨ ਜਰਂ ਉਪੇਤੀ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ. ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਵਸੇਨ. ਸਤਂ ਧਮ੍ਮੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਸਂਸੀਦਨਭਿਜ੍ਜਨਸਭਾਵੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਜਰਂ ਨ ਉਪੇਤਿ. ਕਿਲੇਸਾ ਪਨ ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਾ, ¶ ਏਵਮਯਂ ਵੁਤ੍ਤਕਾਰਣਤੋ ਜਰਂ ਨ ਉਪੇਤੀਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਦ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਸੁਨ੍ਦਰਾਧਿਵਚਨਂ ਵਾ ਏਤਂ ‘‘ਸਬ੍ਭੀ’’ਤਿ ਪਦਂ ਅਪਾਪਤਾਦੀਪਨਤੋ, ਸਬ੍ਭਿਧਮ੍ਮਭੂਤਨ੍ਤਿ ¶ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਰਾਗੋ ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ (ਇਤਿਵੁ. ੯੦; ਅ. ਨਿ. ੪.੩੪), ਨ ਤੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ (ਖੁ. ਪਾ. ੬.੪; ਸੁ. ਨਿ. ੨੨੭) ਚ.
ਜਰਾਮਰਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਪਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੧੫. ਰਹਸਿ ਗਤਸ੍ਸਾਤਿ ਜਨਸਮ੍ਬਾਧਤੋ ਅਪਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਨਿਲੀਨਸ੍ਸ ਤੇਨੇਵ ਜਨਵਿਵੇਕੇਨ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਏਕੀਭਾਵੇਨ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸ ਵਿਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕੀਭੂਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਭਾਸਿਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਆਹ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ‘‘ਏਵਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਤਥਾਪਚ੍ਚਨੁਭਾਸਨ੍ਤੋ. ਅਨ੍ਤਕੇਨਾਧਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਏਵ ਖੇਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਾਦਿ ਮਾਨੁਸਂ ਭਵਂ ਜਹਤੋ. ਅਨੁਗਨ੍ਤਿ ਅਨੁਗਤਂ, ਤਮੇਵ ਅਨੁਗਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਚਯਨ੍ਤਿ ਉਪਰੂਪਰਿ ਵਡ੍ਢਿਯਾ ਨਿਚਿਤਭੂਤਂ. ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਰਾਯ ਹਿਤਂ.
ਪਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਅਤ੍ਤਰਕ੍ਖਿਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੧੬. ਪੀਦਹਨਨ੍ਤਿ ਸਂਯਮਨਂ. ਕਮ੍ਮਪਥਭੇਦਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਪਿਨਕਾਲੋ ਵਿਯ ਪਵਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਤਾਯ ਕਮ੍ਮਪਥਵਿਸੇਸਂ ਅਗਤਸ੍ਸ. ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਸ੍ਸ. ਸਂਵਰਨ੍ਤਿ ਸਂਵਰਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਇਤਰਸ੍ਸ ਪਨ ਸਂਵਰਭਾਵੋ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਦਸ੍ਸਿਤੋਵਾਤਿ. ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਮ੍ਪਿ ਗਹਿਤਮੇਵ ਤਦਵਿਨਾਭਾਵਤੋ. ਨ ਹਿ ਪਾਪਜਿਗੁਚ੍ਛਨਂ ਪਾਪਉਤ੍ਰਾਸਰਹਿਤਂ, ਉਤ੍ਰਾਸੋ ਵਾ ਪਾਪਜਿਗੁਚ੍ਛਨਰਹਿਤੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ.
ਅਤ੍ਤਰਕ੍ਖਿਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਅਪ੍ਪਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੧੭. ਉਲ਼ਾਰਸਦ੍ਦੋ ¶ ਸੇਟ੍ਠੇ ਬਹੁਕੇ ਚ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਣੀਤੇ ਚ ਬਹੁਕੇ ਚਾ’’ਤਿ. ਮਾਨਮਜ੍ਜਨੇਨਾਤਿ ਮਾਨਵਸੇਨ ਮਦਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਸਾਧੁਮਰਿਯਾਦਵੀਤਿਕ੍ਕਮਲਕ੍ਖਣਂ ਦੋਸਂ. ਕੂਟੋ ਪਾਸੋ.
ਅਪ੍ਪਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੭. ਅਡ੍ਡਕਰਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੧੮. ਯਸ੍ਮਾ ¶ ਕਾਮਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸਤ੍ਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾ ਭਾਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਮਾ ਤਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਾਮਹੇਤੂ’’ਤਿਆਦਿ. ਭਦ੍ਰਮੁਖਸੀਸੇਨ ਵਿਟਟੁਭਂ ਭਦ੍ਰੋਪਚਾਰੇਨ ਉਪਚਰਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਕਰੀਯਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਡ੍ਡਕਰਣਂ, ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਟ੍ਠਾਨਂ. ਖਿਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਕੂਟਂ, ਮਚ੍ਛਖਿਪ੍ਪਨ੍ਤਿਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਓਡ੍ਡਿਤਨ੍ਤਿ ਓਡ੍ਡਨਵਸੇਨ ਫਲਂ ਪਾਪਿਤਂ.
ਅਡ੍ਡਕਰਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੮. ਮਲ੍ਲਿਕਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੧੯. ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਪੁਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ? ਪੁਚ੍ਛਾਕਾਰਣਂ ਚੋਦੇਤ੍ਵਾ ਸਮੁਦਯਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਯਂ ਕਿਰ ਮਲ੍ਲਿਕਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਾਲਾਰਾਮਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਿਤੁ ਮਾਲਾਰਾਮਂ ਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਞ੍ਚੇਵ ਅਵਸੇਸਪੁਪ੍ਫਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਞ੍ਚ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ. ਕਾਸਿਗਾਮੇਤਿ ਕਾਸਿਰਟ੍ਠਸ੍ਸ ਗਾਮੇ. ਸੋ ਕਿਰ ਗਾਮੋ ਮਹਾਕੋਸਲਰਾਜੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧੀਤੁਯਾ ਪਤਿਘਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯਾ ਪੁਪ੍ਫਮੂਲਤ੍ਥਾਯ ਦਿਨ੍ਨੋ, ਤਂਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੇਨ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਨਾ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਪਸੇਨਦਿਸ੍ਸ. ਸਾਤਿ ਮਲ੍ਲਿਕਾ. ਨਿਵਤ੍ਤਿਤੁਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤੁਂ ਤਸ੍ਸਾ ਵਚਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ. ਨੇਵਜ੍ਝਗਾਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਥੇ ਅਤੀਤਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ. ਪੁਥੁ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਤਾ.
ਮਲ੍ਲਿਕਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੯. ਯਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੨੦. ਥੂਣਨ੍ਤਿ ¶ ਯਞ੍ਞੂਪਤ੍ਥਮ੍ਭਂ. ਉਪਨੀਤਾਨਿ ਯਞ੍ਞਂ ਯਜਿਤੁਂ ਆਰਮ੍ਭਾਯ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਤਿ ‘‘ਇਧ, ਭਨ੍ਤੇ…ਪੇ… ਰੁਦਮਾਨਾ ਪਰਿਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਪਾਠੇਨ. ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਨਂ ਇਤ੍ਥਿਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨੁ ਖੋ, ਨ ਨੁ ਖੋ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਨਿਚ੍ਛਯਂ ਅਵਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਨ ਞਾਯਨ੍ਤੋ. ਫੇਣੁਦ੍ਦੇਹਕਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਯਤ੍ਥ ਕੁਥਿਤੇ ਫੇਣਂ ਉਦ੍ਦੇਹਤਿ ਨ ਉਪਧੀਯਤਿ, ਏਵਂ ਅਨੇਕਵਾਰਂ ਫੇਣਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ. ਤਂ ਦਿਵਸਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰਞ੍ਞਾ ਨਿਦ੍ਦਂ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਸੇਯ੍ਯਦਿਵਸੇ. ਆਲੋਕਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾਤਿ ਲੋਹਕੁਮ੍ਭਿਮੁਖਵਟ੍ਟਿਸੀਸੇ ਪਤ੍ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਮਹਨ੍ਤਂ ਆਲੋਕਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ. ਅਤ੍ਤਾਨੋ ਵਚਨਂ ਰਞ੍ਞੋ ਪਵਤ੍ਤਿਞਾਪਨਤ੍ਥਂ. ਮਹਾਸਦ੍ਦੋ ਉਦਪਾਦਿ ‘‘ਏਵਰੂਪਂ ਯਞ੍ਞਂ ਰਾਜਾ ਕਾਰਾਪੇਤੀ’’ਤਿ. ਵਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਅਹੋਸਿ, ਵਤ੍ਤੁਞ੍ਚ ਪਨ ਅਵਿਸਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਸ’’ ਇਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਲੋਹਕੁਮ੍ਭਿਯਂ ਨਿਮੁਗ੍ਗੋ. ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸਪਦਦ੍ਵਯੇਪਿ. ਧਮ੍ਮਭੇਰਿਂ ਚਰਾਪੇਸੁਂ ‘‘ਕੋਚਿ ¶ ਕਞ੍ਚਿ ਪਾਣਂ ਮਾ ਹਨਤੂ’’ਤਿ. ਸੋ ਇਤ੍ਥਿਸਾਮਿਕੋ ਪੁਰਿਸੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਤ੍ਤੁ ਚ ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਰਾਜਾ ਪਨ ਮਹਾਬੋਧਿਨਿਰੁਜ੍ਝਨਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਿਸੇਸਂ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਿ.
ਸਙ੍ਗਹਵਤ੍ਥੂਨੀਤਿ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹਕਾਰਣਾਨਿ. ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਸਸ੍ਸਤੋ ਨਵਭਾਗੇ ਕਸ੍ਸਕਸ੍ਸ ਦਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞਂ ਏਕਭਾਗਗ੍ਗਹਣਂ ਦਸਮਭਾਗਗ੍ਗਹਣਂ. ਏਵਂ ਕਸ੍ਸਕਾ ਹਟ੍ਠਤੁਟ੍ਠਾ ਸਸ੍ਸਾਨਿ ਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਸ੍ਸਸਮ੍ਪਾਦਨੇ ਮੇਧਾਵਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਓਰਭਾਗੇ ਕਿਰ ਛਭਾਗਗ੍ਗਹਣਂ ਜਾਤਂ. ਛਮਾਸਿਕਨ੍ਤਿ ਛਨ੍ਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਮਾਸਾਨਂ ਪਹੋਨਕਂ. ਪਾਸੇਤੀਤਿ ਪਾਸਗਤੇ ਵਿਯ ਕਰੋਤਿ. ਵਾਚਾਯ ਪਿਯਸ੍ਸ ਪਿਯਕਰਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਵਾਚਾਪੇਯ੍ਯਂ. ਸਬ੍ਬਸੋ ਰਟ੍ਠਸ੍ਸ ਇਦ੍ਧਾਦਿਭਾਵਤੋ ਖੇਮਂ. ਨਿਰਬ੍ਬੁਦਂ ਚੋਰਿਯਾਭਾਵਤੋ. ਇਦਞ੍ਹਿ ਰਟ੍ਠਂ ਅਚੋਰਿਯਂ ਨਿਰਗ੍ਗਲ਼ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਪਾਰੁਤਘਰਭਾਵਤੋ.
ਉਦ੍ਧਂਮੂਲਕਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਉਮ੍ਮੂਲਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਰਿਯਞ੍ਞੇਹੀਤਿ ਮਹਾਯਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਪਚ੍ਛਾ ਚ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਰਿਵਾਰਯਞ੍ਞੇਹਿ. ਸਤ੍ਤਵੀਸਤਿ…ਪੇ… ਨਸ੍ਸਾਤਿ ਸਤ੍ਤਵੀਸਾਧਿਕਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪਸੁਸਤਾਨਂ ਦ੍ਵਾਵੀਸਤਿਯਾ ਅਸ੍ਸਾਦੀਹਿ ਚ ਸਟ੍ਠਿਅਧਿਕਦ੍ਵਿਸਤਆਰਞ੍ਞਕਪਸੂਹਿ ਚ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਪਨ ¶ ਨਵਾਧਿਕਛਸਤਪਸੂਨਂ ਮਾਰਣੇਨ ਭੇਰਵਸ੍ਸ ਪਾਪਭੀਰੁਕਾਨਂ ਭਯਾਵਹਸ੍ਸ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਦਨ੍ਤਿ –
‘‘ਛਸਤਾਨਿ ਨਿਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਪਸੂਨਂ ਮਜ੍ਝਿਮੇ ਹਨਿ,
ਅਸ੍ਸਮੇਧਸ੍ਸ ਯਞ੍ਞਸ੍ਸ, ਅਧਿਕਾਨਿ ਨਵਾਪਿ ਚਾ’’ਤਿ.
ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਯੁਗਚ੍ਛਿਦ੍ਦੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਦਣ੍ਡਕਂ. ਪਾਸੇਨ੍ਤੀਤਿ ਖਿਪਨ੍ਤਿ. ਸਂਹਾਰਿਮੇਹੀਤਿ ਸਕਟੇਹਿ ਵਹਿਤਬ੍ਬੇਹਿ ਯੂਪੇਹਿ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਿਰ ਏਕੋ ਰਾਜਾ ਸਮ੍ਮਾਪਾਸਂ ਯਜਨ੍ਤੋ ਸਰਸ੍ਸਤਿਨਦੀਤੀਰੇ ਪਥਵਿਯਾ ਵਿਵਰੇ ਦਿਨ੍ਨੇ ਨਿਮੁਗ੍ਗੋਯੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਅਨ੍ਧਬਾਲਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਗਤਾਨੁਗਤਿਗਤਾ ‘‘ਅਯਂ ਤਸ੍ਸ ਸਗ੍ਗਗਮਨਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮਾਪਾਸਯਞ੍ਞਂ ਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਿਮੁਗ੍ਗੋਕਾਸਤੋ ਪਭੁਤੀ’’ਤਿ. ਅਯੂਪੋ ਅਪ੍ਪਕਦਿਵਸੋ ਯਾਗੋ, ਸਯੂਪੋ ਬਹੁਦਿਵਸਂ ਸਾਧੇਯ੍ਯੋ ਸਤ੍ਰਯਾਗੋ. ਮਨ੍ਤਪਦਾਭਿਸਙ੍ਖਤਾਨਂ ਸਪ੍ਪਿਮਧੂਨਂ ਵਾਜਮਿਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾ, ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਗੋਮਹਿਂ ਸਾਦਿਸਤ੍ਤਰਸਕਦਕ੍ਖਿਣਸ੍ਸ. ਸਾਰਗਬ੍ਭਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਾਦੀਸੁ ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਅਗ੍ਗਲ਼ਨ੍ਤਿ ਨਿਰਗ੍ਗਲ਼ੋ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਰ ਯਞ੍ਞੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਂ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਅਨਿਗੂਹਿਤ੍ਵਾ ਨਿਯ੍ਯਾਤੀਯਤਿ. ਮਹਾਰਮ੍ਭਾਤਿ ਬਹੁਪਸੁਘਾਤਕਮ੍ਮਾ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਵਿਵਿਧਾ ਯਤ੍ਥ ਹਞ੍ਞਰੇ’’ਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਮਹਾਕਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਇਧ ‘‘ਮਹਾਰਮ੍ਭਾਤਿ ਪਪਞ੍ਚਵਸੇਨ ਅਜੇਲ਼ਕਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਬਹੁਪਸੁਘਾਤਕਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਨਿਰਾਰਮ੍ਭਾਤਿ ¶ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਨੁਗਤਂ ਕੁਲਨ੍ਤਿ ਅਨੁਕੁਲਂ, ਕੁਲਾਨੁਗਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਂ ਨਿਚ੍ਚਭਤ੍ਤਾਦਿ…ਪੇ… ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ.
ਯਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੦. ਬਨ੍ਧਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੨੧. ਇਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਧ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਵਚਨਂ. ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਰੋਚੇਸੁਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤੇਸੂਤਿ ਤੇਸੁ ਰਞ੍ਞਾ ਬਨ੍ਧਾਪਿਤਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ. ਸੁਕਤਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਸੁਕਾਰਣਕਿਰਿਯਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ, ਨ ਕੇਵਲਂ ਤੇਸਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਬਨ੍ਧਾਪਿਤਭਾਵਂ ¶ . ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਰਞ੍ਞੋ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਟ੍ਠਵਙ੍ਕੋਤਿ ਅਟ੍ਠਂਸੋ. ਅਨ੍ਤੋਘਰਚਾਰਿਨੋਤਿ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਵਾਸਿਨੋ.
ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੇਤਿ ਯੁਦ੍ਧੇ. ਮਨ੍ਤੀਸੂਤਿ ਗੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤੀਸੁ. ਅਕੁਤੂਹਲਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਤਂ. ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਪਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਨ੍ਨਪਾਨਮ੍ਹਿ ਮਧੁਰੇ ਅਭੁਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ. ਅਤ੍ਥੇਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਕਿਚ੍ਚੇ ਜਾਤੇ ਥਿਰਨ੍ਤਿ ਨ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਕਾਯਬਲਮਤ੍ਤੇਨ ਅਪਨੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਰਤ੍ਤਰਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਰਤ੍ਤਾ ਏਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਾ. ਸਾਰਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਸਾਰਭਾਵੇਨ ਸਾਰਭਾਵਸਞ੍ਞਾਯ. ਓਹਾਰਿਨਨ੍ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਹਰਣਸੀਲਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੂਸੁ ਅਪਾਯੇਸੁ ਆਕਡ੍ਢਨਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਿਥਿਲਨ੍ਤਿ ਸਿਥਿਲਾਕਾਰਂ, ਨ ਪਨ ਸਿਥਿਲਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ.
ਬਨ੍ਧਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਪਠਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਦੁਤਿਯਵਗ੍ਗੋ
੧. ਸਤ੍ਤਜਟਿਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੨੨. ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮਸਙ੍ਖਾਤੇਤਿ ਸਾਵਤ੍ਥਿਨਗਰਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਦਿਸਾਯ ਕਤਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤੇ. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ‘‘ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਯਾ ਪਾਸਾਦੇ’’ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਂਖਿਤ੍ਤਵਚਨੇ. ਅਯਂ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਨੁਕ੍ਕਮਕਥਾ. ਪਤ੍ਥਨਂ ਅਕਾਸਿ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਗ੍ਗੁਪਟ੍ਠਾਯਿਕਂ ਏਕਂ ਉਪਾਸਿਕਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਂ ਠਾਨਨ੍ਤਰਂ ਆਕਙ੍ਖਨ੍ਤੀ. ਮੇਣ੍ਡਕਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮੇਣ੍ਡਕਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਮਾਤਿਟ੍ਠਾਨੇ ¶ ਠਪੇਸਿ ਤਸ੍ਸਾ ਉਪਕਾਰਂ ਗਰੁਭਾਵਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਤਾਯ ਕਾਰਿਤੇ ਪਾਸਾਦੇਤਿ ਤਾਯ ਮਹਾਉਪਾਸਿਕਾਯ ਮਹਾਲਤਾਪਸਾਧਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਨਵਹਿ ਕੋਟੀਹਿ ਕਰੀਸਮਤ੍ਤੇ ਭੂਮਿਭਾਗੇ ਕਾਰਿਤੇ ਸਹਸ੍ਸਗਬ੍ਭਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤੇ ਪਾਸਾਦੇ.
ਪਰੂਲ਼੍ਹਕਚ੍ਛਾਤਿ ਪਰੂਲ਼੍ਹਕਚ੍ਛਲੋਮਾ. ਕਮਣ੍ਡਲੁਘਟਿਕਾਦਿਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ. ਨਗ੍ਗਭੋਗ੍ਗਨਿਸ੍ਸਿਰਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਨਗ੍ਗਾਨਞ੍ਚੇਵ ਭੋਗ੍ਗਾਨਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਿਰਿਕਾਨਞ੍ਚ. ਤੇ ਹਿ ਅਨਿਵਤ੍ਥਵਤ੍ਥਤਾਯ ਨਗ੍ਗਾ ਚੇਵ, ਅਚੇਲਕਵਤਾਦਿਨਾ ਭੋਗ੍ਗਸਰੀਰਤਾਯ ਭੋਗ੍ਗਾ, ਸੋਭਾਰਹਿਤਤਾਯ ਨਿਸ੍ਸਿਰਿਕਾ ਚ. ਅਤ੍ਤਨਾ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਂ ¶ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਨ ਕਥੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਅਕਾਰਣਮੇਤਂ ਤੇਸਂ ਰਞ੍ਞਾ ਪਯੁਤ੍ਤਚਰਪੁਰਿਸਭਾਵਤੋ. ਏਵਂ ਕਤੇ ਪਨ ਤੇ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਯਂ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਕੋਹਞ੍ਞਚਿਤ੍ਤੋ ਏਵਂ ਅਕਾਸੀਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇਨਤ੍ਥੇਨ ਅਪਰਿਤੋਸਮਾਨੋ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਕਾਸਿਕਚਨ੍ਦਨਨ੍ਤਿ ਉਜ੍ਜਲਚਨ੍ਦਨਂ. ਤਂ ਕਿਰ ਵਣ੍ਣਵਸੇਨ ਸਮੁਜ੍ਜਲਂ ਹੋਤਿ ਪਭਸ੍ਸਰਂ, ਤਦਤ੍ਥਮੇਵ ਨਂ ਸਣ੍ਹਤਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਾਸਿਕਚਨ੍ਦਨਨ੍ਤਿ ਸਣ੍ਹਚਨ੍ਦਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਣ੍ਣਗਨ੍ਧਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਵਣ੍ਣਸੋਭਤ੍ਥਞ੍ਚੇਵ ਸੁਗਨ੍ਧਭਾਵਤ੍ਥਞ੍ਚ. ਵਣ੍ਣਗਨ੍ਧਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਛਵਿਰਾਗਕਰਣਤ੍ਥਞ੍ਚੇਵ ਸੁਗਨ੍ਧਤ੍ਥਾਯ ਚ. ‘‘ਗਿਹਿਨਾ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਏਵਂ ਪਮਾਦਵਿਹਾਰਿਨਾ ਤਯਾ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਸਂਵਾਸੋ ਨਾਮ ਇਧ ਕਾਲੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਾਯਵਾਚਾਹਿ ਅਸਂਯਤੇਨਪਿ ਸਂਯਤਾਕਾਰੋ, ਅਸਂਵੁਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਨਪਿ ਸਂਵੁਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਕਾਰੋ. ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਵੀਮਂਸਿਸ੍ਸਾਮਿ ‘‘ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਨੁ ਖੋ, ਨੋ’’ਤਿ. ਸਪ੍ਪਞ੍ਞੇਨਾਤਿ ਸੀਲਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਪਞ੍ਞਾਯ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞੇਨ. ਜਾਨਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਸਭਾਵਸ੍ਸ ਸਤੋ ਸੀਲਸ੍ਸ ਅਨੁਪਧਾਰਣਤੋ.
ਕਥਨੇਨਾਤਿ ਅਪਰਾਪਰਂ ਕਥਨੇਨ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਰਿਯਵੋਹਾਰੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਾਦਿਲਕ੍ਖਣੇਨ ਵੋਹਰਿਤੋ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਂ ਅਦਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਵੁਤ੍ਤਸਦ੍ਦਵੋਹਾਰੋ. ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਕਾਰਣਮੇਵ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਚੇਤਨਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਏਸ ਨਯੋ ਅਨਰਿਯਵੋਹਾਰੇਪਿ. ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਹਿ ਸਚ੍ਚਵਾਚਾਦਯੋ ਮੁਸਾਵਾਦਾਦਯੋ ਚੇਤਨਾਲਕ੍ਖਣਾਤਿ. ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵੋਹਾਰੋ ਤਥਾ ਤਥਾ ਵੋਹਰਿਤਬ੍ਬਤੋ ਏਵਮਾਹ ‘‘ਸਂਵੋਹਾਰੇਨ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸੋਚੇਯ੍ਯਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ.
ਞਾਣਥਾਮੋਤਿ ਞਾਣਗੁਣਬਲਂ, ਯੇਨ ਠਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਪਟਿਭਾਨਾਦਿਨਾ ਅਚ੍ਚਾਯਿਕਕਿਚ੍ਚਕਰਣੀਯਾਨਿ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤਿ. ਸਂਕਥਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥਵੀਮਂਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਸਮ੍ਮਾਕਥਾਯ. ਉਪ੍ਪਿਲਵਤਿ ਲਹੁਕਭਾਵਤੋ. ਹੇਟ੍ਠਾਚਰਕਾਤਿ ¶ ਅਵਚਰਕਾ. ਯੇ ਅਨੁਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਰੇਸਂ ਰਹਸ੍ਸਵੀਮਂਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ, ਤੇਸੁ ਓਚਰਕਵੋਹਾਰੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਰਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.
ਵਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨੇਨਾਤਿ ਵਣ੍ਣੇਨ ਵਾ ਸਣ੍ਠਾਨੇਨ ਵਾ ਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਵਾ ਸਣ੍ਠਾਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ. ਸੁਜਾਨੋ ਪੇਸਲੋ ਵਿਸ੍ਸਸੇਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਲਹੁਕਦਸ੍ਸਨੇਨਾਤਿ ¶ ਪਰਿਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨੇਨ ਵਿਜ੍ਜੁਕੇਨ ਵਿਯ. ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਭਣ੍ਡਕੇਨਾਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਪਰਿਕ੍ਖਾਰਭੂਤੇਨ ਭਣ੍ਡਕੇਨ. ਲੋਹਡ੍ਢਮਾਸੋਤਿ ਲੋਹਮਯੋ ਉਪਡ੍ਢਗ੍ਘਨਕਮਾਸੋ.
ਸਤ੍ਤਜਟਿਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਪਞ੍ਚਰਾਜਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੨੩. ਰੂਪਾਤਿ ਰੂਪਸਙ੍ਖਾਤਾ ਕਾਮਗੁਣਾ. ਤੇ ਪਨ ਨੀਲਾਦਿਵਸੇਨ ਅਨੇਕਭੇਦਭਿਨ੍ਨਾਪਿ ਰੂਪਾਯਤਨਤ੍ਤਾ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨੀਲਪੀਤਾਦਿਭੇਦਂ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੋ-ਸਦ੍ਦੋਪਿ ਦਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਕਾਲਤ੍ਥੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਤੋਤਿ ਯਦਾ’’ਤਿ. ਮਨਂ ਆਪਯਤਿ ਵਡ੍ਢੇਤੀਤਿ ਮਨਾਪਂ, ਮਨੋਰਮਂ. ਮਨਾਪਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਤਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਮਨਸਾ ਪਿਯਾਯਿਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਭਾਵੇਨ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਪਰਮਂ ਕੋਟਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਗ੍ਗਲਮਨਾਪਨ੍ਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਸਭਾਵਂ ਅਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਮਨਾਪਭਾਵੇਨੇਵ ਇਟ੍ਠਤਾਯ ਇਟ੍ਠਨ੍ਤਿ. ਸਮ੍ਮੁਤੀਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾ. ਪੁਗ੍ਗਲਮਨਾਪਂ ਨਾਮ ਸਞ੍ਞਾਵਿਪਲ੍ਲਾਸਵਸੇਨ ਵਿਪਰੀਤਮ੍ਪਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਇਤਰਸਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਂ ਏਕਸ੍ਸ…ਪੇ… ਇਟ੍ਠਂ ਕਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਜਿਵ੍ਹਾਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਵਸੇਨ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਵਾਸੀਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਇਦਂ ਪੁਗ੍ਗਲਮਨਾਪਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਜਿਵ੍ਹਾਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਵਿਯ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਏਵਂਜਾਤਿਕਂ ਤੇਨ ਤੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਮਨਾਪਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਰਮ੍ਮਣਂ ਪੁਗ੍ਗਲਮਨਾਪਂ ਨਾਮ.
ਲੋਕੇ ਪਟਿਵਿਭਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਲੋਕੇਨ ਮਧੁਰਜਾਤੇਨਪਿ ਪਟਿਵਿਭਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਪਨ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਦਿਬ੍ਬਕਪ੍ਪਮ੍ਪੀਤਿ ਦੇਵਲੋਕਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਸਦਿਸਮ੍ਪਿ ਅਮਨਾਪਂ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ ਉਲ਼ਾਰਪਣੀਤਾਰਮ੍ਮਣਪਰਿਚਯਤੋ. ਮਜ੍ਝਿਮਾਨਂ ਪਨ…ਪੇ… ਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਂ ਤੇਸਂ ਮਨਾਪਸ੍ਸ ਮਨਾਪਤੋ, ਅਮਨਾਪਸ੍ਸ ਅਮਨਾਪਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨਤੋ. ਤਤ੍ਥਪਿ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਤਞ੍ਚ ਪਨੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਞ੍ਚ ਪਨੇਤਂ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਭੂਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਾਮਾਵਚਰਜਵਨੇਸੁ ਅਕੁਸਲਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ¶ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ‘‘ਰਜ੍ਜਤਿ ਦੁਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਅਕੁਸਲਸ੍ਸੇਵ ਪਵਤ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਸੇਸਕਾਮਾਵਚਰਸ੍ਸਪਿ ਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿ ਲਬ੍ਭਤੇਵ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਂ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲੇਪਿ ਪਟਿਕੂਲਾਕਾਰਤੋ, ਪਟਿਕੂਲੇਪਿ ¶ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾਕਾਰਤੋ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ. ਵਿਪਾਕਚਿਤ੍ਤਂ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਪਾਕਂ ਵਞ੍ਚੇਤੁਨ੍ਤਿ. ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਂ ਹਿ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਇਟ੍ਠਮੇਵ, ਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਞ੍ਚ ਅਨਿਟ੍ਠਮੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ ਵਿਪਾਕਚਿਤ੍ਤਂ ਯਥਾਸਭਾਵਤੋ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ.
ਯਂ ਪਨ ਸਮ੍ਮੋਹਵਿਨੋਦਨਿਯਂ ‘‘ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਜਂ ਅਨਿਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪਨ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤੇਨ ਸੋਭਨਂ ਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਜਮ੍ਪਿ ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਇਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ ਸਿਯਾ. ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਜਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਇਟ੍ਠਮੇਵਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾਨਂ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਮਨੁਸ੍ਸਰੂਪਂ ਅਮਨਾਪਂ, ਯਤੋ ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾਵ ਪਲਾਯਨ੍ਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਦੇਵਤਾਨਂ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਾਯਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਵਿਪਾਕਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਂ ਰੂਪਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕੁਸਲਵਿਪਾਕਮੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਪਨ ਪੁਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ ਨ ਤੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਰਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਜਸ੍ਸ ਪਨ ਅਨਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਭਾਵੋ ਵਿਯ ਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਜਸ੍ਸ ਸੋਭਨਸ੍ਸ ਇਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਭਾਵੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਹਤ੍ਥਿਆਦੀਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਜਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਕੁਸਲਵਿਪਾਕਸ੍ਸੇਵ ਆਰਮ੍ਮਣਂ, ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਜਂ ਪਨ ਪਵਤ੍ਤੇ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਂ ਕੁਸਲਵਿਪਾਕਸ੍ਸ, ਇਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣੇਨ ਵੋਮਿਸ੍ਸਕਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਕਂ ਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਜਂ ਬਹੁਲਂ ਅਕੁਸਲਵਿਪਾਕੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰਣਂ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ. ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ਵਿਪਾਕਵਸੇਨ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਯਿਦਂ ਸਮ੍ਮੁਤਿਮਨਾਪਸਂਵਿਭਾਗਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਧ ਪਨ ਨ ਤਥਾ ਵਿਭਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਗਵਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ.
ਸੋ ਉਪਾਸਕੋ ਚਨ੍ਦਨਙ੍ਗਲਗਾਮੇ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਚਨ੍ਦਨਙ੍ਗਲਿਕੋ’’ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ‘‘ਚਨ੍ਦਨਵਿਲਾਸੋ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ਤਸ੍ਸ ਉਪਾਸਕਸ੍ਸ ਪਟਿਭਾਨਂ ਉਦਪਾਦੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤੇ ਰਾਜਾਨੋ ਹਤਪ੍ਪਭੇ ਹਤਸੋਭੇ ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਉਦਕਾਭਿਸਿਤ੍ਤੇਤਿ ਉਦਕੇਨ ਅਭਿਸਿਞ੍ਚਿਤੇ. ਅਙ੍ਗਾਰੇ ਵਿਯਾਤਿ ਅਙ੍ਗਾਰਕ੍ਖਣੇ ਵਿਯ.
ਕਾਲਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਪਗੇਵ. ਅਵਿਗਤਗਨ੍ਧਂ ਤਙ੍ਖਣਵਿਕਸਿਤਤਾਯ. ਈਦਿਸਂ ਵਚਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਚ੍ਛਾਦੇਸੀ’’ਤਿ ਏਵਰੂਪਂ ਵਚਨਨ੍ਤਿ.
ਪਞ੍ਚਰਾਜਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਦੋਣਪਾਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੨੪. ‘‘ਦੋਣਪਾਕਕੁਰ’’ਨ੍ਤਿ ¶ ਏਤ੍ਥ ਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੋਣਪਾਕਂ ਕੁਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਦੋਣਸ੍ਸਾਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਆਲ਼੍ਹਕਾਨਂ, ਸੋਲ਼ਸਨਾਲ਼ੀਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਦੁਪਿਯਨ੍ਤਿ ਤਦਨੁਰੂਪਂ, ਤਸ੍ਸ ¶ ਵੁਤ੍ਤਪਰਿਮਾਣਸ੍ਸ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਬ੍ਬੇਤਿ ਤਂਦਿਵਸਤੋ ਪੁਰਿਮਤਰਦਿਵਸੇਸੁ. ਬਲਵਾਤਿ ਮਹਾ. ਭਤ੍ਤਪਰਿਲ਼ਾਹੋਤਿ ਭਤ੍ਤਸਮ੍ਮਦਹੇਤੁਕੋ. ਅਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਗਹਿਤਤਾਲਵਣ੍ਟਾ ਬੀਜਨ੍ਤਿ ਯਮਕਤਾਲਵਣ੍ਟੇਹਿ. ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਨ੍ਤਿ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾਯ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਸੁਖਵਿਹਾਰਂ. ਭੋਜਨਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ਹਿ ਸੁਖਵਿਹਾਰੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਨੁਕਸ੍ਸ ਭਵਨ੍ਤਿ ਵੇਦਨਾ, ਸਣਿਕਂ ਜੀਰਤਿ ਆਯੁ ਪਾਲਯ’’ਨ੍ਤਿ.
ਤਨੁਕਸ੍ਸਾਤਿ ਤਨੁਕਾ ਅਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ, ਭੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯਾ ਵਿਸਭਾਗਵੇਦਨਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਣਿਕਨ੍ਤਿ ਮਨ੍ਦਂ ਮੁਦੁਕਂ, ਅਪਰਿਸ੍ਸਯਮੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਜੀਰਤੀਤਿ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਾਹਾਰੋ ਪਚ੍ਚਤਿ. ਆਯੁਪਾਲਯਨ੍ਤਿ ਨਿਰੋਧੋ ਅਵੇਦਨੋ ਜੀਵਿਤਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ. ਅਥ ਵਾ ਸਣਿਕਂ ਜੀਰਤੀਤਿ ਸੋ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਰਿਮਿਤਾਹਾਰਤਾਯ ਸਣਿਕਂ ਚਿਰੇਨ ਜੀਰਤਿ ਜਰਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ ਜੀਵਿਤਂ ਪਾਲੇਨ੍ਤੋ.
ਪਰਿਯਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਸੋ ਪਰਿਯਾਪੁਣਿ, ਤਤੋ ਪਰਞ੍ਚ ਯਥਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਰਞ੍ਞਾ ਸਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਾਵਤਕੇ ਤਣ੍ਡੁਲੇ ਹਾਰੇਯ੍ਯਾਸਿ ਤਦੁਪਿਯਞ੍ਚ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.
ਪੁਰਿਸਭਾਗੋ ਏਸਾਤਿ ਮਜ੍ਝਿਮੇਨ ਪੁਰਿਸੇਨ ਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਭਾਗੋ ਏਸੋ, ਯਦਿਦਂ ਨਾਲ਼ਿਕੋਦਨਮਤ੍ਤਂ. ਸਲ੍ਲਿਖਿਤਸਰੀਰਤਾਤਿ ਭਮਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਉਲ੍ਲਿਖਿਤਸ੍ਸ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹਵੂਪਸਮਸ੍ਸ ਪੁਥੁਲਤਾਪਗਤਸਰੀਰਸ੍ਸ. ਸੀਲਂ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਤ੍ਥੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕੁਤੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਭੋਜਨੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਸੀਲਙ੍ਗਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਸ੍ਸ ਅਵਯਵੋ ਏਕੋ ਭਾਗੋ ਹੋਤਿ.
ਦੋਣਪਾਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਪਠਮਸਙ੍ਗਾਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੨੫. ਵੇਦੇਨ ¶ ਞਾਣੇਨ ਈਹਤਿ ਇਰਿਯਤੀਤਿ ਵੇਦੇਹੀ, ਕੋਸਲਰਾਜਭਗਿਨੀ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਨੋ ਮਾਤਾ, ਸਾ ਕਿਰ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਜਾਤਿਕਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤਾਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਏਤਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨੀ. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਰਜ੍ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਸਿਕਰਜ੍ਜਮਗਧਰਜ੍ਜਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ, ਸੋ ਪਨ ਗਾਮੋ ਕਾਸਿਕਰਜ੍ਜੋ.
ਪਾਪਾਤਿ ਲਾਮਕਾ ਨਿਹੀਨਾਚਾਰਾ. ਮੇਜ੍ਜਤਿ ਸਿਨਿਯ੍ਹਤੀਤਿ ਮੇਤ੍ਤਿ, ਸਾ ਏਤੇਸੁ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਮਿਤ੍ਤਾ. ਸਹ ਅਯਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਸਹਾਯਾ. ਸਮ੍ਪਵਙ੍ਕਨ੍ਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਓਨਤਂ. ਜਯਕਾਰਣਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਹ, ਤਥਾ ¶ ਹਿ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਇਮਂ ਰਤ੍ਤਿਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਸੇਤੀ’’ਤਿ ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵੇਰਿਘਾਤੋ ਨਾਮ ਵੇਰਿਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵੇਰਿਪੁਗ੍ਗਲਂ ਲਭਤੀ’’ਤਿ.
ਪਠਮਸਙ੍ਗਾਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਦੁਤਿਯਸਙ੍ਗਾਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੨੬. ਸੁਣਾਥਾਤਿ ‘‘ਵਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵਚਨਸੇਸੋ. ਉਪਕਪ੍ਪਤੀਤਿ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਸਯ੍ਹਂ ਹੋਤੀਤਿ ਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ. ‘‘ਯਦਾ ਚਞ੍ਞੇ’’ਤਿ ਚ-ਕਾਰੋ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਦਾ ਅਞ੍ਞੇ’’ਤਿ. ਵਿਲੁਮ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਨਾਸਂ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਵਿਲੁਮ੍ਪੀਯਤੀਤਿ ਵਿਲੁਤ੍ਤਪਰਸਨ੍ਤਕਸ੍ਸ ਅਸਕਤ੍ਤਾ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਂ ਕਮ੍ਮਫਲਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਸਯਮ੍ਪਿ ਪਰੇਨ ਵਿਲੁਮ੍ਪੀਯਤਿ, ਧਨਜਾਨਿਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ‘‘ਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਮਞ੍ਞਤੀਤਿ ਪਾਪਕਿਰਿਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਿਤਾਵਹਂ ਕਾਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਞਤਿ. ਜਯਨ੍ਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਇਦਂ ਨਾਮ ਜਿਨਾਮੀ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਸਯਮ੍ਪਿ ਤਤੋ ਪਰਾਜਯਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਘਟ੍ਟੇਤਾਰਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਂ. ਕਮ੍ਮਵਿਵਟ੍ਟੇਨਾਤਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਵਟ੍ਟਨੇਨ, ਪਚ੍ਚਯਲਾਭੇਨ ਲਦ੍ਧਾਵਸਰੇਨ ਵਿਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਵਿਗਮਿਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਦੁਤਿਯਸਙ੍ਗਾਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਮਲ੍ਲਿਕਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੨੭. ਏਕਚ੍ਚਾਤਿ ¶ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਸਪਞ੍ਞਾ. ਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵਰਾ. ਗਾਥਾਸੁਖਤ੍ਥਂ ਸਸੁਰਸਦ੍ਦਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਸ੍ਸੁਦੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਸ੍ਸੁਸਸੁਰਦੇਵਤਾ’’ਤਿ. ਦਿਸਾਜੇਟ੍ਠਕਾਤਿ ਚਤੂਸੁਪਿ ਦਿਸਾਸੁ ਜੇਟ੍ਠਕਸੀਸੇਨ ਹਿ ਲੋਕਂ ਵਦਤਿ. ਤਾਦਿਸਾਯਾਤਿ ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਮੇਧਾਵਿਤਾਦਿਗੁਣਵੁਤ੍ਤਿਯਾ. ਸੁਭਰਿਯਾਯਾਤਿ ਸੁਖੇਤ੍ਤਭੂਤਾਯ ਸੁਨ੍ਦਰਿਤ੍ਥਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਮਲ੍ਲਿਕਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੭. ਅਪ੍ਪਮਾਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੨੮. ਸਮਧਿਗ੍ਗਯ੍ਹਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਅਤਿਵਿਯ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਞਾਯੇਨ ਵਿਸੇਸਤੋ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ. ਕਾਰਾਪਕਅਪ੍ਪਮਾਦੋਤਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਵਤ੍ਥੂਨਂ ਪਵਤ੍ਤਕਅਪ੍ਪਮਾਦੋ. ਸਮਵਧਾਨਨ੍ਤਿ ਸਮਵਰੋਧਂ ਅਨ੍ਤੋਗਧਂ. ਉਪਕ੍ਖੇਪਨ੍ਤਿ ਬਹਿ ਅਹੁਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਤਂ. ਸੇਸਪਦਜਾਤਾਨਿ ਵਿਯ ਅਵ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਾ ਸਪ੍ਪਦੇਸਤ੍ਤਾ. ਅਪ੍ਪਮਾਦੇ ਸਮੋਧਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਤ੍ਤਾ. ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਸੇਸਧਮ੍ਮਾਨਂ ¶ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ. ਪਟਿਲਾਭਕਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਧਿਗਮਹੇਤੁਤਾਯ. ਲੋਕਿਯੋਪਿ ਸਮਾਨੋਤਿ ਕਾਮਾਵਚਰੋਪਿ ਸਮਾਨੋ. ਮਹਗ੍ਗਤਾਨੁਤ੍ਤਰਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਪਵਤ੍ਤਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਹਿ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤੋ.
ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਅਪ੍ਪਮਾਦਸ੍ਸ ਪਾਸਂਸਭਾਵੇ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਯ ਪਨ ‘‘ਏਤਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਾਰਣਂ ਆਹ. ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਯੋਜਨਾਯ ‘‘ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਾਸੂ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ‘‘ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਅਪ੍ਪਮਾਦਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਾਸੁ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਉਭੋ ਅਤ੍ਥੇ ਅਧਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਯੁਆਦੀਨਿ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋਵ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ. ਦੁਤਿਯਯੋਜਨਾਯ ਪਨ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਅਪ੍ਪਮਾਦਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ. ਕਤ੍ਥ? ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਾਸੁ. ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਚੇ? ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋਤਿਆਦਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ…ਪੇ… ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਥਪਟਿਲਾਭਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਦਿਹਿਤਪਟਿਲਾਭਾ.
ਅਪ੍ਪਮਾਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੮. ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੨੯. ਸੀਲਾਦਿਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ¶ ਕਲ੍ਯਾਣੋ ਭਦ੍ਦਕੋ ਮਿਤ੍ਤੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੋ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਸ੍ਵਾਖਾਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਸਾਧਨਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਥਂ ਪੂਰੇਤੀ’’ਤਿ. ਇਤਰਸ੍ਸਾਤਿ ਪਾਪਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥਪੂਰਣੇਨ. ਏਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਸੋ ਚ ਖੋ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਤਂ ਵਚਨਂ. ਦੇਸਨਾਧਮ੍ਮੋਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ. ਸੋ ਹਿ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤੋ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬੋ, ਇਤਰੇ ਤਦੁਪਨਿਸ੍ਸਯਾ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਪੁਰਿਸਕਾਰੇਹਿ, ਤੇਨ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬੋ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੋਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਾਵਕਬੋਧਿਸਤ੍ਤਵਸੇਨ ਹੇਸਾ ਦੇਸਨਾ ਆਗਤਾ. ਨ ਹਿ ਸੇਸਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰੋਪਦੇਸੇਨ ਪਯੋਜਨਂ ਅਤ੍ਥਿ.
ਉਪਡ੍ਢਂ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤੋਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਡ੍ਢਗੁਣੋ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤੋ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬੋ. ਉਪਡ੍ਢਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਪੁਰਿਸਕਾਰਤੋਤਿ ਇਤਰਂ ਉਪਡ੍ਢਂ ਞਾਣਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਰਿਸਕਾਰਤੋ. ਲੋਕੇਪਿ ਪਾਕਟੋਯਮਤ੍ਥੋ ‘‘ਆਚਰਿਯਤੋ ਉਪਡ੍ਢਂ, ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਪੁਰਿਸਕਾਰਤੋ ਉਪਡ੍ਢਂ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਾ ਤੇਵਿਜ੍ਜਤਾ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਰੋ ਤਥਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ. ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਨ੍ਤਿ ਅਨਵਸੇਸਤੋ. ਤਤੋਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤੋ. ਉਪਡ੍ਢਂ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਉਪਡ੍ਢਗੁਣੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਂ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ. ਬਹੂਹਿ ਪੁਰਿਸੇਹਿ. ਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗੋ ਵਿਵੇਚਨਂ ਨਤ੍ਥਿ ਏਕਜ੍ਝਂ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਵੇਚੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ. ਏਸਾਤਿ ਪਰਤੋਘੋਸਪਚ੍ਚਤ੍ਤਪੁਰਿਸਕਾਰਤੋ ਚ ਸਿਜ੍ਝਮਾਨੋ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਤਕੋ ਭਾਗੋ. ਯਦਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਲਦ੍ਧੁਂ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਉਪਡ੍ਢਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦੀਸੁ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਲਦ੍ਧੁਂ. ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯੇ ¶ ਸਕਲਮ੍ਪਿ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਪਰਤੋਘੋਸਮਤ੍ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਅਸਿਜ੍ਝਨਤੋ, ਪਧਾਨਹੇਤੁਭਾਵਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਪਨ ‘‘ਸਕਲਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਲਾਭਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਪਟਿਲਦ੍ਧਬ੍ਬਕਾਰਣਂ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਦੇਸੇਨ ਵਿਨਾ ਤੇਨ ਉਤ੍ਤਰਿ ਵਿਸੇਸਤੋ ਅਲਦ੍ਧਬ੍ਬਤੋ. ਅਤ੍ਥਤੋਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ. ‘‘ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸੁਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇ ਪਨ ਸੀਲਾਦਯੋ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧੋਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿਯੇਵਾ’’ਤਿ.
ਮਾਹੇਵਨ੍ਤਿ ਮਾ ਅਹ ਏਵਨ੍ਤਿ ਛੇਦੋ, ਅਹਾਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ, ਮਾਤਿ ਪਟਿਸੇਧੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਾ ਏਵਂ ਅਭਣੀ’’ਤਿ. ‘‘ਮਾਹੇਵਂ ਆਨਨ੍ਦਾ’’ਤਿ ¶ ਵਦਤੋ ਭਗਵਤੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਨਾਮ ਤੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਗੁਣੇ ਸੇਵਤੋ ਵਤ੍ਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਂ ਅਯਾਥਾਵਤੋਤਿ ਧਮ੍ਮਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਸ੍ਸ ਯਥਾਭੂਤਗੁਣਕਿਤ੍ਤਨਮੁਖੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਇਦਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਵਚਨਂ ਭਗਵਾ ਆਹਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਸਕਲਮੇਵ ਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ‘‘ਮਾਹੇਵ’’ਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਜੋਤਿਤਂ, ਨ ਸਰੂਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਨ ਤਂ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਦਾਨਿ…ਪੇ… ਆਦਿਮਾਹਾ’’ਤਿ. ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਨਟ੍ਠੇਨ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਪਟਿਕਙ੍ਖਾਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਵਸ੍ਸਂਭਾਵੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ.
ਇਧਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋਗਧਾਵਧਾਰਣਪਦਂ, ਇਧੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਹਿ ਸਾਸਨੇ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾ, ਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ. ਆਦਿਪਦਾਨਂਯੇਵਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾਕ੍ਯੇ ਆਦਿਤੋ ਏਵ ਵੁਤ੍ਤਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦਿਪਦਾਨਂਯੇਵ. ਸਮ੍ਮਾਦਸ੍ਸਨਲਕ੍ਖਣਾਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਭਿਸਮਯਾਦਿਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਦਸ੍ਸਨਸਭਾਵਾ. ਸਮ੍ਮਾਅਭਿਰੋਪਨਲਕ੍ਖਣੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਙ੍ਖਾਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਆਰੋਪਨਸਭਾਵੋ. ਸਮ੍ਮਾਪਰਿਗ੍ਗਹਣਲਕ੍ਖਣਾਤਿ ਮੁਸਾਵਾਦਾਦੀਨਂ ਵਿਸਂਵਾਦਨਾਦਿਕਿਚ੍ਚਤਾਯ ਲੂਖਾਨਂ ਅਪਰਿਗ੍ਗਾਹਕਾਨਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਾਹਕਸਭਾਵਾ ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾ ਸਿਨਿਦ੍ਧਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇ ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾਪਚ੍ਚਯਂ ਸੁਭਾਸਿਤਸੋਤਾਰਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਸਮ੍ਮਾਪਰਿਗ੍ਗਹਣਲਕ੍ਖਣਾ. ਯਥਾ ਕਾਯਿਕਕਿਰਿਯਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ਸਯਞ੍ਚ ਸਮੁਟ੍ਠਹਨਂ ਘਟਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤ ਸਙ੍ਖਾਤਾ ਵਿਰਤਿਪੀਤਿ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨਲਕ੍ਖਣਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ, ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਾ ਉਕ੍ਖਿਪਨਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨਂ ਕਾਯਿਕਕਿਰਿਯਾਯ ਭਾਰੁਕ੍ਖਿਪਨਂ ਵਿਯ. ਜੀਵਮਾਨਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਾ, ਜੀਵਿਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਆਜੀਵਸ੍ਸੇਵ ਵਾ ਸੁਦ੍ਧਿ ਵੋਦਾਨਂ. ਯਥਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਵਜ੍ਜਾਨਂ ਧਮ੍ਮੇਨ ਪਹਾਨਾਨੁਪ੍ਪਾਦਅਤ੍ਥਲਾਭਾਦਿਪਰਿਵੁਡ੍ਢਿ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਗ੍ਗਹਣਸਭਾਵੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਪਗ੍ਗਹਲਕ੍ਖਣੋ ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮੋ. ਕਾਯਵੇਦਨਾਚਿਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸੁਭਸੁਖਨਿਚ੍ਚਅਤ੍ਤਗਾਹਾਨਞ੍ਚ ਵਿਧਮਨਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਾਪਤਿਟ੍ਠਾਨਸਭਾਵਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾਉਪਟ੍ਠਾਨਲਕ੍ਖਣਾ ਸਮ੍ਮਾਸਤਿ. ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾ ਸਮਾਦਹਨਂ ¶ ਏਕਗ੍ਗਤਾਕਰਣਂ ਸਭਾਵੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਾਨਲਕ੍ਖਣੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ. ਤੀਣਿ ਕਿਚ੍ਚਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇਸੁ ¶ , ਆਰਮ੍ਮਣਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚ ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਖਣੇ ਪਵਤ੍ਤਿਵਿਸੇਸਭੂਤਾਨਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਾਨਿ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਿਦ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਕਿਲੇਸਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਹ ਏਕਟ੍ਠਾ ਵਾ ਅਨੇਕਟ੍ਠਾ ਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਜਹਤਿ ਪਹਾਯ ਨਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤਿ. ਨਿਰੋਧਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਰੋਤਿ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਪਟਿਵੇਧੇਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤਿ.
ਨ ਕੇਵਲਂ ਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ, ਅਥ ਖੋ ਅਪਰੇਨਪਿ ਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਨਾਨਾਖਣਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ. ਨਾਨਾਰਮ੍ਮਣਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦਿਭਾਵਤੋ. ਏਕਕ੍ਖਣਾ ਸਕਿਦੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ. ਏਕਾਰਮ੍ਮਣਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਵਿਸਯਤ੍ਤਾ. ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਨਾਮਾਨਿ ਲਭਤਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਭਿਸਮਯਾਦਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ. ਤੀਣਿ ਨਾਮਾਨਿ ਲਭਤਿ ਕਾਮਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾਦੀਨਂ ਪਹਾਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ. ਪਟਿਪਕ੍ਖਪਹਾਨਵਸੇਨ ਹਿਸ੍ਸ ਨਾਮਤ੍ਤਯਲਾਭੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਵਿਰਤਿਯੋਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਚੇਤਨਾਯੋਪਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇਪਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਪਨ ਵਿਰਤਿਯੋਵ ਪਟਿਪਕ੍ਖਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਕਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ. ਨ ਹਿ ਚੇਤਨਾ ਮਗ੍ਗਸਭਾਵਾ. ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨਾਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਚਤੁਬ੍ਬਿਧਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਨਾਮਾਨਿ ਲਭਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਕੁਸਲਾਨੁਪ੍ਪਾਦਨਾਦੀਨਂ ਕੁਸਲਾਨਞ੍ਚ ਵਡ੍ਢਨਤੋ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇਪਿ ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇਪੀਤਿ ਯਥਾ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦਿਵਸੇਨ ਨਾਨਾ. ਏਵਂ ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇਪਿ. ਨ ਹਿ ਏਕੋਪਿ ਚ ਮਗ੍ਗਸਮਾਧਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸਮਾਧਿਆਦਿਨਾਮਾਨਿ ਲਭਤਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦੀਨਂ ਵਿਯ ਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਭੇਦਾਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇਪਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿਯੇਵਾ’’ਤਿ.
ਞਤ੍ਵਾ ਞਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਵੁਦ੍ਧਿ ਨਾਮ ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਭਿਯ੍ਯੋਭਾਵੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੋ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਜਨੇਤੀ’’ਤਿ. ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਅਭਿਵਡ੍ਢਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ. ਵਿਵਿਤ੍ਤਤਾਤਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤਭਾਵੋ. ਸੋ ਹਿ ਵਿਵੇਚਨੀਯਤੋ ਵਿਵਿਚ੍ਚਤਿ, ਯਂ ਵਿਵਿਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ, ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਇਧ ਵਿਵਿਤ੍ਤਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ‘‘ਵਿਵਿਤ੍ਤਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਸੁ ਪੁਰਿਮੋ ਵਿਵੇਚਨੀਯਤੋ ਵਿਵਿਚ੍ਚਮਾਨਤਾਯ ਵਿਵਿਚ੍ਚਨਕਿਰਿਯਾਯ ਸਮਙ੍ਗੀ ਧਮ੍ਮਸਮੂਹੋ ਤਾਯ ਏਵ ਵਿਵਿਚ੍ਚਨਕਿਰਿਯਾਯ ਵਸੇਨ ਵਿਵੇਕੋਤਿ ਗਹਿਤੋ. ਇਤਰੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਤਤੋ ਵਿਵਿਤ੍ਤਸਭਾਵਤਾਯ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮਪੁਞ੍ਜੇ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਯ ਵਿਵਿਚ੍ਚਮਾਨਤਾਯ ਵਿਵੇਕਸਙ੍ਖਾਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਇਤਰਂ ਪਨ ਤਂਨਿਨ੍ਨਤਾਤਂਆਰਮ੍ਮਣਤਾਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਿਵੇਕਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ, ਵਿਵੇਕੇ ਵਾ ਨਿਸ੍ਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.
ਯਥਾ ¶ ਵਾ ਵਿਵੇਕਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਝਾਨਂ ‘‘ਵਿਵੇਕਜ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਵਿਵੇਕਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ¶ ‘‘ਵਿਵੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤਾ’’ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਚ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਾਨਂ ਵਸੇਨ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਸਤਿਪਿ ਤਾਸਂ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਭਾਵੇ ‘‘ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਸਮੁਪ੍ਪਾਦਨਂ ਵਿਯ ਅਭਿਨ੍ਨਧਮ੍ਮਾਧਾਰਾ ਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵਨਾ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਤਦਙ੍ਗ-ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਨਿਸ੍ਸਰਣਵਿਵੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤਤਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਵਿਵੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤਤਾਯ ਅਵਚਨਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਭਾਵਿਤਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਹਿ ਯੇ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਤੇਸਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਵਿਵੇਕੋ. ਅਜ੍ਝਾਸਯਤੋਤਿ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਮਹਨ੍ਤਅਜ੍ਝਾਸਯਤੋ. ਯਦਿਪਿ ਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕ੍ਖਣੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾਰਮ੍ਮਣਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਪਨ ਆਦੀਨਵਂ ਸੁਟ੍ਠੁ, ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਨਿਨ੍ਨਤਾਯ ਅਜ੍ਝਾਸਯਤੋ ਨਿਸ੍ਸਰਣਵਿਵੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਉਣ੍ਹਾਭਿਭੂਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸੀਤਨਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਤਾ ਵਿਯ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਯਥਾ ਸਭਾਵਤੋ, ਯਥਾ ਅਜ੍ਝਾਸਯਤੋ ਨਿਸ੍ਸਰਣਵਿਵੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤਤਾ, ਏਵਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਵਿਵੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤਤਾਪਿ ਸਿਯਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਿਨ੍ਨਤਾ ਸਿਯਾ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਫਲਨਿਨ੍ਨਤਾਪਿ ਸਿਯਾ ‘‘ਕੁਦਾਸ੍ਸੁ ਨਾਮਾਹਂ ਤਦਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝਾਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਭਾਵਤੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਹਾਨਵਿਨਯੋ ਵਿਯ ਰਾਗਨਿਰੋਧੋਪਿ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਵਿਵੇਕੇਨ ਅਤ੍ਥਤੋ ਨਿਬ੍ਬਿਸਿਟ੍ਠੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਏਸ ਨਯੋ ਵਿਰਾਗਨਿਸ੍ਸਿਤਾਦੀਸੂਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਵੇਕਤ੍ਥਾ ਏਵ ਹਿ ਵਿਰਾਗਾਦਯੋ’’ਤਿ.
ਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗਸਦ੍ਦੋ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਤ੍ਥੋ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਤ੍ਥੋ ਚਾਤਿ ਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗਸ੍ਸ ਦੁਵਿਧਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਵੋਸ੍ਸਜ੍ਜਨਞ੍ਹਿ ਪਹਾਨਂ, ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਭਾਵੇਨ ਨਿਰਾਸਙ੍ਕਪਵਤ੍ਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕ੍ਖਣੇ ਤਦਙ੍ਗਵਸੇਨ, ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਪਟਿਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋ, ਤਥਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕ੍ਖਣੇ ਤਂਨਿਨ੍ਨਭਾਵੇਨ, ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣੇਨ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਸਭਾਵਤਾ ਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਯਂ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਅਯਂ ਮਿਸ੍ਸਕਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਪਕਾਰੇਨਾਤਿ ਤਦਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਨਸਮੁਚ੍ਛੇਦਪ੍ਪਹਾਨਪਕਾਰੇਨ ਤਂਨਿਨ੍ਨਤਦਾਰਮ੍ਮਣਕਰਣਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਚ.
ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗਵਚਨਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘‘ਸਕਲੇਨ ਵਚਨੇਨਾ’’ਤਿ. ਪਰਿਣਮਨ੍ਤਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕ੍ਖਣੇ, ਪਰਿਣਤਂ ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ. ਪਰਿਣਾਮੋ ਨਾਮ ਇਧ ਪਰਿਪਾਕੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਿਪਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਪਰਿਪਕ੍ਕਞ੍ਚਾ’’ਤਿ. ਪਰਿਪਾਕੋ ਚ ਆਸੇਵਨਲਾਭੇਨ ਲਦ੍ਧਸਾਮਤ੍ਥਿਯਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸੇ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤੁਂ ¶ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਤੁਂ ਤਿਕ੍ਖਵਿਸਦਭਾਵੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਏਸ ਨਯੋਤਿ ਯ੍ਵਾਯਂ ਨਯੋ ‘‘ਵਿਵੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਸੇਸੇਸੁ ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ, ਏਵਂ ਤਤ੍ਥ ਨੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਟਿਚ੍ਚਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ. ਜਾਤਿਸਭਾਵਾਤਿ ਜਾਯਨਸਭਾਵਾ. ਸਕਲੋਤਿ ਅਨਵਸੇਸੋ, ਸਬ੍ਬੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਕੋਚਿ ਮਗ੍ਗੋ ਸਾਵਸੇਸੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਹੇਟ੍ਠਿਮੇ ਮਗ੍ਗੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ¶ ਉਪਰਿਮੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਏਵ ਨਾਮ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ. ਵਵਸ੍ਸਗ੍ਗਤ੍ਥੇਤਿ ਵਚਸਾਯਤ੍ਥੇ. ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤੀਤਿ ਗੁਣਵਣ੍ਣਨਵਸੇਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ੍ਤਿ.
ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੯. ਪਠਮਅਪੁਤ੍ਤਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੩੦. ਦਿਵ-ਸਦ੍ਦੋ ਦਿਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਦਿਵਸਪਰਿਯਾਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਸੇਸਨਭਾਵੇਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਦਿਵਸਦ੍ਦੋ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਂ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਿਵਸਸ੍ਸ ਦਿਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਧਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਪਤੀਤਿ ਸਮ੍ਪਤਿ, ਧਨਸਾਮਿਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਹਿਤਾਵਹਤ੍ਤਾ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਧਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਕਤਾਕਤਭਣ੍ਡਸ੍ਸ ਅਤਿਬਹੁਭਾਵਤੋ ਵਿਮ੍ਹਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਰਾਜਾ ‘‘ਕੋ ਪਨ ਵਾਦੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਾਲ਼ਲੋਹਂ ਨਾਮ ਅਯੋਫਲਂ. ਕਚ੍ਛਪਾਦਿਰੂਪੇਹਿਪਿ ਸੋਵਣ੍ਣਾਦੀਨਿ ਠਪੇਨ੍ਤਿ. ਸਕੁਣ੍ਡਕਭਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਕੁਣ੍ਡੇਹਿ ਵਾ ਸਥੁਸੇਹਿ ਵਾ ਪਕ੍ਕਭਤ੍ਤਂ. ਬਿਲਙ੍ਗਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਧਞ੍ਞਬਿਲਙ੍ਗਂ, ਆਰਨਾਲਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਦੁਤਿਯਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਬਿਲਙ੍ਗਦੁਤਿਯਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਕਞ੍ਜਿਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਞ੍ਜਿਕਂ ਨਾਮ. ਤੀਹਿ ਪਕ੍ਖੇਹਿ ਵਤ੍ਥਖਣ੍ਡੇਹਿ ਕਤਨਿਵਾਸਨਂ ਤਿਪਕ੍ਖਵਸਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤੀਣਿ…ਪੇ… ਨਿਵਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.
ਅਸਨ੍ਤੋ ਨੀਚੋ ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਲਾਮਕਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ. ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਓਤਰਣਤਾਯ ਫਲਂ ਅਗ੍ਗਂ ਨਾਮ, ਉਪਰਿਭੂਮਿਗਤਤ੍ਤਾ ਉਦ੍ਧਂ ਅਗ੍ਗਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਉਦ੍ਧਗ੍ਗਿਕਂ. ਦਕ੍ਖਿਣਨ੍ਤਿ ਦਾਨਮਾਹ. ਸਗ੍ਗੋ ਨਾਮ ਕਾਮਭਵੂਪਪਤ੍ਤਿਭਵੋ, ਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਤੋ ‘‘ਸਗ੍ਗਸ੍ਸ ਹਿਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਰੁਪਪਤ੍ਤਿਜਨਨਤੋਤਿ ਤਤ੍ਰ ਉਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਜਨਨਤੋ, ਉਪ੍ਪਾਦਨਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਸੇਤਂ ¶ ਉਦਕਂ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਸੇਤੋਦਕਾ. ਸੋ ਯੇਨ ਭਾਵੇਨ ਯਤ੍ਥ ਪਾਕਟਤਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵੀਚੀਨਂ ਭਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੁਖੋਤਰਣਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਕਦ੍ਦਮਾਦਿਦੋਸਵਿਰਹਤੋ ਚ ਸੁਨ੍ਦਰਤਿਤ੍ਥਾ. ਤਂ ਅਪੇਯ੍ਯਮਾਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਉਦਕਂ ਕੇਨਚਿ ਅਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਯਮਾਨਂ. ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਕਰੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਕਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤਕਿਚ੍ਚਕਰੋ, ਪਰਿਭੋਗਵਸੇਨ ਚੇਵ ਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਵਸੇਨ ਚ ਨਿਯੋਜਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੁਸਲਕਿਚ੍ਚਕਰੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਪੁਞ੍ਞਕਰੋ.
ਪਠਮਅਪੁਤ੍ਤਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੦. ਦੁਤਿਯਅਪੁਤ੍ਤਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੩੧. ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨਾਤਿ ¶ ਸਹਯੋਗੇ ਕਰਣਵਚਨਂ. ਪਟਿਪਾਦਨਂ ਤੇਨ ਸਹ ਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਯੋਜੇਸਿ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਅਦਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ‘‘ਪਣੀਤਭੋਜਨਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਕਣਾਜਕਂ ਭੁਞ੍ਜਤਿ ਬਿਲਙ੍ਗਦੁਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਇਦਾਨਿ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਸੇਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਮਣਸ੍ਸ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵਾ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਨ ਸੁਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣਾਨੁਭਾਵੇਹਿ ਲੋਕੇ ਪਾਕਟਾ ਸਞ੍ਜਾਤਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੇਟ੍ਠਿਭਰਿਯਾਯ ‘‘ਨ ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਚਿਨ੍ਤਿਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇਸਂ ਦੇਨ੍ਤਾਪਿ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਪਣੀਤਮੇਵ ਦੇਨ੍ਤਿ. ਨਾਸਾਪੁਟਂ ਪਹਰਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨ. ਸੋ ਲੁਦ੍ਧਤਾਯ ‘‘ਬਹੁ ਵਤ ਧਞ੍ਞਂ ਮਮਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਂਯਮੇਤੁਂ ਸਨ੍ਧਾਰੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ.
ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵਰਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਸਮਣਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਵਦਤੋ ਨ ਏਕਾਯ ਏਵ ਜਵਨਵੀਥਿਯਾ ਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿ. ਅਥ ਖੋ ਤਤ੍ਥ ਆਦਿਤੋ ਪਵਤ੍ਤਜਵਨਵਾਰੋਪਿ ਅਤ੍ਥਿ ਮਜ੍ਝੇ ਪਵਤ੍ਤਜਵਨਵਾਰੋਪਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਪਚ੍ਛਿਮਚੇਤਨਾਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਏਕਾ ਚੇਤਨਾ ਦ੍ਵੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯੋ ਨ ਦੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਾਕੇਤਪਞ੍ਹਵਸੇਨ ਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਚੁਦ੍ਦਸਨ੍ਨਂ ਚੇਤਨਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪੁਰੇਤਰਂ ਕਤਤ੍ਤਾ ਪੁਰਾਣਂ.
ਪਰਿਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ¶ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਤ੍ਥੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਨ੍ਵਾਯ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜੀਵਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨੁਜੀਵਿਨੋ. ਸਬ੍ਬਮੇਤਨ੍ਤਿ ਧਨਧਞ੍ਞਾਦਿਸਬ੍ਬਂ ਏਤਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਰਿਗ੍ਗਹਵਤ੍ਥੁਂ. ਨਿਕ੍ਖਿਪ੍ਪਗਾਮਿਨਨ੍ਤਿ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਤਾਗਾਮਿਨਂ. ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਸਭਾਵਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਕ੍ਖਿਪ੍ਪਸਭਾਵ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਹਾਯ ਗਮਨੀਯਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤਬ੍ਬਸਭਾਵਮੇਵਾ’’ਤਿ.
ਦੁਤਿਯਅਪੁਤ੍ਤਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਦੁਤਿਯਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਤਤਿਯਵਗ੍ਗੋ
੧. ਪੁਗ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੩੨. ‘‘ਨੀਚੇ ¶ ਕੁਲੇ ਪਚ੍ਚਾਜਾਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਅਪ੍ਪਕਾਸਨਭਾਵੇਨ ਤਮਤੀਤਿ ਤਮੋ, ਤੇਨ ਤਮੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਤਮੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂਯੋਗਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਤਬ੍ਬੋਹਾਰੋ ਯਥਾ ‘‘ਮਚ੍ਛੇਰਯੋਗਤੋ ਮਚ੍ਛੇਰੋ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਮੋਤਿ ਅਪ੍ਪਕਾਸਨਭਾਵੇਨ ਤਮੋ ਤਮਭੂਤੋ ਅਨ੍ਧਕਾਰੋ ਵਿਯ ਜਾਤੋ, ਅਨ੍ਧਕਾਰਤ੍ਤਂ ਵਾ ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਂ ਤਮਮੇਵ ਪਰਮ੍ਪਰਤੋ ਅਯਨਂ ਗਤਿ ਨਿਟ੍ਠਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਮਪਰਾਯਣੋ, ਤਮਪਰਾਯਣਤਂ ਵਾ ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਞਾਯੇਨਪਿ ਤਮਗ੍ਗਹਣੇਨ ਖਨ੍ਧਤਮੋਵ ਕਥਿਤੋ, ਨ ਅਨ੍ਧਕਾਰਤਮੋ. ਖਨ੍ਧਤਮੋਤਿ ਚ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਿਤਾ ਖਨ੍ਧਪਵਤ੍ਤਿਯੇਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ‘‘ਉਚ੍ਚੇ ਕੁਲੇ ਪਚ੍ਚਾਜਾਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਪਕਾਸਨਭਾਵੇਨ ਜੋਤੇਤੀਤਿ ਜੋਤਿ, ਤੇਨ ਜੋਤਿਨਾ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿਆਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤਮੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਤਰੇ ਦ੍ਵੇਤਿ ਜੋਤਿਤਮਪਰਾਯਣੋ ਜੋਤਿਜੋਤਿਪਰਾਯਣੋਤਿ ਇਤਰੇ ਦ੍ਵੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ.
ਵੇਣੁਵੇਤ੍ਤਾਦਿਕੇਹਿ ਪੇਲ਼ਾਦਿਕਾਰਕਾ ਵਿਲੀਵਕਾਰਕਾ. ਮਿਗਮਚ੍ਛਾਦੀਨਂ ਨਿਸਾਦਨਤੋ ਨੇਸਾਦਾ, ਮਾਗਵਿਕਮਚ੍ਛਬਨ੍ਧਾਦਯੋ. ਰਥੇਸੁ ਚਮ੍ਮੇਨ ਹਨਨਕਰਣਤੋ ਰਥਕਾਰਾ ਚਮ੍ਮਕਾਰਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ‘‘ਪੁ’’ ਇਤਿ ਕਰੀਸਸ੍ਸ ਨਾਮਂ, ਤਂ ਕੁਸੇਨ੍ਤਿ ਅਪਨੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਕ੍ਕੁਸਾ, ਪੁਪ੍ਫਛਡ੍ਡਕਾ. ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੋਤਿ ਵਿਰੂਪੋ. ਓਕੋਟਿਮਕੋਤਿ ¶ ਆਰੋਹਾਭਾਵੇਨ ਹੇਟ੍ਠਿਮਕੋਟਿਕੋ, ਰਸ੍ਸਕਾਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਲਕੁਣ੍ਡਕੋ’’ਤਿ. ਲਕੁ ਵਿਯ ਘਟਿਕਾ ਵਿਯ ਡੇਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹਿ ਲਕੁਣ੍ਡਕੋ, ਰਸ੍ਸੋ. ਕਣਤਿ ਨਿਮੀਲਤੀਤਿ ਕਾਣੋ. ਤਂ ਪਨਸ੍ਸ ਨਿਮੀਲਨਂ ਏਕੇਨ ਅਕ੍ਖਿਨਾ ਦ੍ਵੀਹਿਪਿ ਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕਕ੍ਖਿਕਾਣੋ ਵਾ ਉਭਯਕ੍ਖਿਕਾਣੋ ਵਾ’’ਤਿ. ਕੁਣਨਂ ਕੁਣੋ, ਹਤ੍ਥਵੇਕਲ੍ਲਂ, ਸੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕੁਣੀ. ਖਞ੍ਜੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਾਦਵਿਕਲੋ. ਹੇਟ੍ਠਿਮਕਾਯਸਙ੍ਖਾਤੋ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖੋ ਪਦੇਸੋ ਹਤੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਪਕ੍ਖਹਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੀਠਸਮ੍ਪੀ’’ਤਿ. ਪਦੀਪੇ ਪਦੀਪਨੇ ਏਤਬ੍ਬਂ ਨੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਦੀਪੇਯ੍ਯਂ, ਤੇਲਕਪਲ੍ਲਾਦਿਉਪਕਰਣਂ. ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਆਗਮਨਵਿਪਤ੍ਤੀਤਿ ਆਗਮਨਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਵਿਪਤ੍ਤਿ ਆਗਮੋ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਪੁਬ੍ਬੁਪ੍ਪਨ੍ਨਪਚ੍ਚਯਵਿਪਤ੍ਤੀਤਿ ਪਠਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ ਵਿਪਤ੍ਤਿ. ਚਣ੍ਡਾਲਾਦਿਸਭਾਵਾ ਹਿਸ੍ਸ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਪਠਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਪਚ੍ਚਯਾ, ਪਠਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਪਚ੍ਚਯਾ, ਤੇਹੇਵਸ੍ਸ ਵਿਪਤ੍ਤਿ ਏਵ, ਨ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਪਵਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯਵਿਪਤ੍ਤੀਤਿ ਪਵਤ੍ਤੇ ਸੁਖਪਚ੍ਚਯਵਿਪਤ੍ਤਿ. ਤਾਦਿਸੇ ਨਿਹੀਨਕੁਲੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਪਿ ਕੋਚਿ ਵਿਭਵਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ¶ ਸਿਯਾ, ਅਯਂ ਪਨ ਦੁਗ੍ਗਤੋ ਦੁਰੂਪੋ ਹੋਤਿ. ਆਜੀਵੁਪਾਯਵਿਪਤ੍ਤੀਤਿ ਆਜੀਵਨੁਪਾਯਵਸੇਨ ਵਿਪਤ੍ਤਿ. ਸੁਖੇਨ ਹਿ ਜੀਵਿਕਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਉਪਾਯਭੂਤਾ ਹਤ੍ਥਿਸਿਪ੍ਪਾਦਯੋ ਇਮਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ, ਪੁਪ੍ਫਛਡ੍ਡਕਸਿਲਾਕੋਟ੍ਟਨਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਪਨ ਕਤ੍ਵਾ ਜੀਵਿਕਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਸਿਰਵੁਤ੍ਤਿਕੇ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਤਭਾਵਵਿਪਤ੍ਤੀਤਿ ਉਪਧਿਵਿਪਤ੍ਤਿ. ਦੁਕ੍ਖਕਾਰਣਸਮਾਯੋਗੋਤਿ ਕਾਯਿਕਚੇਤਸਿਕਦੁਕ੍ਖੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਸਮੋਧਾਨਂ. ਸੁਖਕਾਰਣਵਿਪਤ੍ਤੀਤਿ ਸੁਖਪਚ੍ਚਯਪਰਿਹਾਨਿ. ਉਪਭੋਗਵਿਪਤ੍ਤੀਤਿ ਉਪਭੋਗਸੁਖਸ੍ਸ ਵਿਨਾਸੋ ਅਨੁਪਲਦ੍ਧਿ. ਜੋਤਿ ਚੇਵ ਜੋਤਿਪਰਾਯਣਭਾਵੋ ਚ ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੋ.
ਦਸਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਵਤ੍ਥੂਹੀਤਿ ਲਕ੍ਖਣਵਚਨਂ ਏਤਂ ਯਥਾ ‘‘ਯਦਿ ਮੇ ਬ੍ਯਾਧਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਦਾਤਬ੍ਬਮਿਦਮੋਸਧ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਦਸਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਵਤ੍ਥੂਹਿ, ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਭਾਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਦਾਨਂ ਦਾਤੁਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤਤਾਯ ਸਮਾਹਿਤਚਿਤ੍ਤੋ.
ਪੁਗ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਅਯ੍ਯਿਕਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੩੩. ਜਰਾਜਿਣ੍ਣਾਤਿ ¶ ਜਰਾਯ ਜਿਣ੍ਣਾ. ਤੇਨ ਪਾਕਟਜਰਾਯ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਿਮਾਹ. ਵਯੋਵੁਡ੍ਢਾਤਿ ਵਯਸਾ ਵੁਡ੍ਢਾ. ਤੇਨ ਪਚ੍ਛਿਮਵਯਸ੍ਸ ਓਸਕ੍ਕਸਮ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਵਦਤਿ. ਜਾਤਿਮਹਲ੍ਲਿਕਾਤਿ ਜਾਤਿਮਹਤ੍ਤਗਤਾ. ਚਿਰਕਾਲਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਰਾਜਪਰਿਵਟ੍ਟੇ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਾ. ਵਯੋ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਾਧਾਰਣਵਚਨੋਪਿ ਜਿਣ੍ਣਸਦ੍ਦਸਨ੍ਨਿਧਾਨਤੋ ਓਸਾਨਵਯਂ ਏਵ ਵਦਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਚ੍ਛਿਮਵਯਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਅਯ੍ਯਿਕਾਤਿ ਮਾਤਾਮਹਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਹਤ੍ਥੀ ਏਵ ਰਤਨਭੂਤੋ ਹਤ੍ਥਿਰਤਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਤਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਤਾਨੀਤਿ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਭਾਜਨਾਨਿ, ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਪਮਾਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤੇਸੁ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਤਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.
ਅਯ੍ਯਿਕਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਇਸ੍ਸਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੩੫. ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾ ਅਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਭਗਵਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚ ਅਲਾਭਾਯ ਅਯਸਾਯ ਪਰਿਸਕ੍ਕਨਂ. ਤਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਭਗਵਤੋ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਤਂ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਸੁ ਯਮਕਮਹਾਮੇਘੋ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਓਘਂ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਾ ਪਾਰਮਿਯੋ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਵਿਪਾਕਂ ਦਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਿਤਾ ਵਿਯ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਮਹੋਘਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਯਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਤਤੋ ਅਨ੍ਨਪਾਨਯਾਨਵਤ੍ਥਮਾਲਾਗਨ੍ਧਵਿਲੇਪਨਾਦਿਹਤ੍ਥਾ ਖਤ੍ਤਿਯਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦਯੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ – ‘‘ਕਹਂ ਭਗਵਾ, ਕਹਂ ¶ ਦੇਵਦੇਵੋ ਨਰਾਸਭੋ ਲੋਕਨਾਥੋ’’ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਸਕਟਸਤੇਹਿਪਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਓਕਾਸਂ ਅਲਭਮਾਨਾ ਸਮਨ੍ਤਾ ਗਾਵੁਤਪ੍ਪਮਾਣਮ੍ਪਿ ਸਕਟਧੁਰੇਨ ਸਕਟਧੁਰਂ ਆਹਚ੍ਚ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਚੇਵ ਅਨੁਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚ ਅਨ੍ਧਕਵਿਨ੍ਦਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦਯੋ ਵਿਯ. ਸਬ੍ਬਂ ਖਨ੍ਧਕੇ (ਮਹਾਵ. ੨੮੨) ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਚ ਆਗਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾ ਚ ਭਗਵਤੋ, ਏਵਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸਪਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ – ‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਭਗਵਾ ਸਕ੍ਕਤੋ ਹੋਤਿ ਗਰੁਕਤੋ ਮਾਨਿਤੋ ਪੂਜਿਤੋ ਅਪਚਿਤੋ ਲਾਭੀ ਚੀਵਰ…ਪੇ… ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋਪਿ ਖੋ’’ਤਿਆਦਿ (ਉਦਾ. ੩੮), ਤਥਾ ‘‘ਯਾਵਤਾ ਖੋ, ਚੁਨ੍ਦ, ਏਤਰਹਿ ¶ ਸਙ੍ਘੋ ਵਾ ਗਣੋ ਵਾ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਨਾਹਂ, ਚੁਨ੍ਦ, ਅਞ੍ਞਂ ਏਕਂ ਸਙ੍ਘਮ੍ਪਿ ਏਕਂ ਗਣਮ੍ਪਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਿ ਏਵਂ ਲਾਭਗ੍ਗਯਸਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤਂ, ਯਥਰਿਵਾਯਂ, ਚੁਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੭੬). ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਕਾਰੇਨ. ਨਿਜ੍ਝਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ. ਨਨ੍ਤਿ ਕਥਂ.
ਏਵਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਅਯੁਤ੍ਤਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਕਥਾ ਮਹਾਜਨਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਸਾਦਮਤ੍ਤੇਨ ਦੇਨ੍ਤੇਪਿ ਹਿ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਵਡ੍ਢਤਿ. ਆਰੋਚਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਭਗਵਾਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਆਮਨ੍ਤਨਂ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਨਿਗਣ੍ਠਾ…ਪੇ… ਪਸੀਦਤਿ ਪਸਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਵਿਸੇਸਤੋ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦਾਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ, ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਮਹਪ੍ਫਲਭਾਵਕਰੋ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਵਿਸੇਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਞ੍ਞਂ ਤਯਾ ਪਠਮਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ, ਅਞ੍ਞਂ ਪਚ੍ਛਾ’’ਤਿ. ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਹਿ ਏਤਂ. ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਪੁਰਿਮੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਨੇਹੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪੁਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਨਾਮ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਕਥਨਂ ਮਯ੍ਹਮੇਵ ਭਾਰੋ. ਸਮੁਪਬ੍ਯੂਲ਼੍ਹੋਤਿ ਏਕਤੋ ਸੇਨਾਯ ਰਾਸਿਵਸੇਨ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਰਾਸਿਭੂਤੋ’’ਤਿ. ਅਸਿਕ੍ਖਿਤੋਤਿ ਸਤ੍ਤਟ੍ਠਸਂਵਚ੍ਛਰਾਨਿ ਧਨੁਸਿਪ੍ਪੇਨ ਸਿਕ੍ਖਿਤੋ. ਧਨੁਸਿਪ੍ਪਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾਪਿ ਕੋਚਿ ਕਤਹਤ੍ਥੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਯਂ ਪਨ ਅਸਿਕ੍ਖਿਤੋ ਨ ਕਤਹਤ੍ਥੋ, ਪੋਙ੍ਖਾਨੁਪੋਙ੍ਖਭਾਵੋਯੇਵ ਬ੍ਯਾਮਮੁਟ੍ਠਿਬਨ੍ਧੋ. ਤਿਣਪੁਞ੍ਜਮਤ੍ਤਿਕਾਪੁਞ੍ਜਾਦੀਸੂਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਂਸੁਪੁਞ੍ਜਵਾਲੁਕਪੁਞ੍ਜਸਾਰਫਲਕਅਯੋਘਨਾਦਿਕੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਕਤਪਰਿਚਯੋਤਿ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਵਿਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ ਅਕਤਪਰਿਚਯੋ. ਰਾਜਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾਦਿਕੇ ਉਪੇਚ੍ਚ ਅਸਨਂ ਉਪਾਸਨਂ, ਨ ਕਤਂ ਉਪਾਸਨਂ ਏਤੇਨਾਤਿ ਅਕਤੂਪਾਸਨੋ. ਅਸਿਕ੍ਖਿਤਤਾਦਿਨਾ ਭੀਰੁਭਾਵੇਨ ਵਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਛਮ੍ਭਨਂ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪਨਂ ਉਤ੍ਤਾਸੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਛਮ੍ਭੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਵੇਧਿਤਕਾਯੋ’’ਤਿ.
ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਤਾਯ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਪਹੀਨੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪ੍ਪਹਾਨਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਤਤਿਯੇਨੇਵ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਪਹੀਨਂ ਹੋਤਿ ਪਟਿਘਸਮ੍ਪਯੋਗਂ. ਅਸੇਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਯਨ੍ਤਿ ਅਸੇਕ੍ਖਂ, ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ. ਤਯਿਦਂ ਨ ਅਗ੍ਗਫਲਂ ਸੀਲਮੇਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਅਥ ਖੋ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਸੇਕ੍ਖਸਨ੍ਤਾਨੇ ਪਵਤ੍ਤਂ ਸੀਲਂ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ ਏਵ ਨ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਜਾਤਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋਪੀਤਿ ¶ . ਸੇਕ੍ਖਸ੍ਸ ਏਸੋਤਿ ਵਾ, ਅਪਰਿਯੋਸਿਤਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਸਯਮੇਵ ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਵਾ ਸੇਕ੍ਖੋ, ਚਤੂਸੁ ਮਗ੍ਗੇਸੁ ¶ ਹੇਟ੍ਠਿਮੇਸੁ ਚ ਤੀਸੁ ਫਲੇਸੁ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ. ਉਪਰਿ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਭਾਵਤੋ ਅਸੇਕ੍ਖੋ. ਵੁਡ੍ਢਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸੇਕ੍ਖੋਤਿ ਅਸੇਕ੍ਖੋ. ਅਗ੍ਗਫਲਭੂਤੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਵੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਵਿਪਸ੍ਸਕਸ੍ਸ ਸੀਲਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ਤਥਾ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਅਸੇਕ੍ਖੇਨਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਥਾ ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਮਿਸ੍ਸਕਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਏਵਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਪੀਤਿ ਤਦਙ੍ਗਵਿਮੁਤ੍ਤਿਆਦਯੋਪਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਏਵ.
ਯੇਨ ਸਿਪ੍ਪੇਨ ਇਸ੍ਸਾਸੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਇਸ੍ਸਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਸੁਸਿਪ੍ਪ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਸਾ ਵਾਯੋਧਾਤੁਯਾ ਵਸੇਨ ਸਰੀਰਂ ਸਞ੍ਜਾਤਥਾਮਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਬਲਪਚ੍ਚਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਬਲਂ ਨਾਮ ਵਾਯੋਧਾਤੂ’’ਤਿ. ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਹਿ ਵਿਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਨਿਵਾਰਕਧਾਤੁ ਬਲਂ ਨਾਮ, ਤੇਨ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਬਲਰੂਪਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ.
ਯਸ੍ਮਾ ਅਰਹਾ ਏਵ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਸੋਰਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸੋਰਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੋਰਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਤੇ ਦ੍ਵੇਤਿ ਖਨ੍ਤਿ ਸੋਰਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਏਤੇ ਦ੍ਵੇ ਧਮ੍ਮਾ. ਪਾਨੀਯਂ ਪਿਵਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਪਪਾ, ਯੋ ਕੋਚਿ ਜਲਾਸਯੋ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਾਨੀਯਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਰਸ੍ਸਪੋਕ੍ਖਰਣੀਆਦੀਨੀ’’ਤਿ. ਉਦਕਵਿਕੂਲਾਦੀਸੁ ਕਮਨ੍ਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਏਤੇਹੀਤਿ ਸਙ੍ਕਮਨਾਨਿ, ਸੇਤੁਆਦੀਨਿ. ਸੇਤੁਕਰਣਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸੇਤੁਂ, ਚਙ੍ਕਮਨਕਰਣਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਚਙ੍ਕਮਨਂ, ਮਗ੍ਗਕਰਣਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਮਗ੍ਗਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਣ੍ਣਾਸਾ’’ਤਿਆਦਿ.
ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਾਨਂ ਹਿਤਂ ਵਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ. ਦੇਨ੍ਤੋਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਦੇਨ੍ਤੋਪੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿਪਿ ਦੇਨ੍ਤੇਨਪਿ ਕਮ੍ਮਫਲਂ ਸਦ੍ਦਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਦਾਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਥਨਯਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਤਸ੍ਸ ਮਹਾਮੇਘਭਾਵਦਸ੍ਸਨਂ, ਯੋ ਹਿ ਮਹਾਵਸ੍ਸਂ ਵਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਗਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਵਿਜ੍ਜੁਮ੍ਮਾਲਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਪਵਸ੍ਸਤਿ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾਤਿ ਖਾਦਨੀਯਸ੍ਸ ਵਿਵਿਧਜਾਤਿਯਾਨਿ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਰਾਸਿਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ.
ਪਕਿਰਣਂ ਨਾਮ ਵਿਕਿਰਣਮ੍ਪਿ ਹੋਤਿ ਅਨੇਕਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਧਾਤੂਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਕਿਰਤੀ’’ਤਿ. ਪਕਿਰਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਵਾ ਦਾਨਂ ਦੇਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਗੁਣਖੇਤ੍ਤਮੇਵ ਅਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਕਰੁਣਾਖੇਤ੍ਤੇਪਿ ਮਹਾਦਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨ ‘‘ਪਕਿਰੇਤੀ’’ਤਿ ¶ ਵਦਨ੍ਤੇਨ ਭਗਵਤਾ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਆਗਤਤਿਤ੍ਥਿਯਵਾਦੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਸੇਧਿਤਤਾਪਿ ਦੀਪਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਪੁਞ੍ਞਧਾਰਾਤਿ ਪੁਞ੍ਞਮਯਧਾਰਾ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਨ੍ਦਾ. ਸਿਨੇਹਯਨ੍ਤੀਤਿ ਥੂਲਧਾਰੇਨਪਿ ਸਿਨੇਹੇਨ ਸਿਨਿਦ੍ਧਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ. ਕਿਲੇਦਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਲ੍ਲਭਾਵਂ ਪਾਪਯਨ੍ਤੀ. ਯਥਾਯਂ ਪੁਞ੍ਞਧਾਰਾ ¶ ਦਾਤਾਰਂ ਅਨ੍ਤੋ ਸਿਨੇਹੇਤਿ ਪੂਰੇਤਿ ਅਭਿਸਨ੍ਦੇਤਿ, ਏਵਂ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਾਨਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਤੋ ਸਿਨੇਹੇਤਿ ਪੂਰੇਤਿ ਅਭਿਸਨ੍ਦੇਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਦਦਂ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ ਭਜਨ੍ਤਿ ਨਂ ਬਹੂ’’ਤਿਆਦਿ (ਅ. ਨਿ. ੫.੩੪) ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ‘‘ਦਾਤਾਰਂ ਅਭਿਵਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਦਾਯਕਵਸੇਨੇਵ ‘‘ਸਿਨੇਹੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ ਸਿਨੇਹੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਆਮਿਸਨਿਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਦਾਯਕਵਸੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਇਸ੍ਸਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਪਬ੍ਬਤੂਪਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੩੬. ਖਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਭਿਸੇਕਪ੍ਪਤ੍ਤਾ. ਇਸ੍ਸਰਿਯਮਦੋ ਕਾਮਗੇਧੋ. ਪਥਵਿਮਣ੍ਡਲਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਤਾ ਤਂਨਿਵਾਸਿਨਂ ਅਨੁਯਨ੍ਤਤਾਤਿ ਸਬ੍ਬਮਿਦਂ ਯਥਿਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਰਾਜਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਸੁਖੇਨ ਸਮਿਜ੍ਝਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਕਿਤ੍ਤਨਂ. ਯਾਦਿਸੇ ਰਾਜਕਿਚ੍ਚੇ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਂ ਆਪਨ੍ਨੋ, ਤਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਸ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨ੍ਤਰਗਮਨਾਨੀਤਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਗਮਨਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਗਮਨਾਨਿ. ਚੋਰਾ ਚਿਨ੍ਤਯਿਂਸੂਤਿ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤਰਭੋਗਿਕੋ ਰਾਜਾਪਰਾਧਿਕੋ ਪਞ੍ਚਸਤਮਨੁਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੋ ਚੋਰਿਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਿਚਰਤਿ, ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ.
‘‘ਅਯੁਤ੍ਤਂ ਤੇ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਸਚਾਹਂ ਵਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਧੁਰਵਿਹਾਰੇਤਿ ਰਥਸ੍ਸ ਧੁਰਂ ਵਿਯ ਨਗਰਸ੍ਸ ਧੁਰਭੂਤੇ ਵਿਹਾਰੇ. ਸਨ੍ਥਮ੍ਭਿਤੁਨ੍ਤਿ ਵਿਸ੍ਸਾਸਭਾਵੇਨ ਉਪਟ੍ਠਾਤੁਂ. ਸਦ੍ਧਾਯਿਕੋਤਿ ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਯਿਤਬ੍ਬੋ, ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਦ੍ਧਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਪਚ੍ਚਯਿਕੋਤਿ ਪਤ੍ਤਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਬ੍ਭਸਮਂ ਪੁਥੁਲਭਾਵੇਨ. ਨਿਪ੍ਪੋਥੇਨ੍ਤੋਤਿ ਨਿਮ੍ਮਦ੍ਦੇਨ੍ਤੋ. ਸਣ੍ਹਕਰਣੀਯਂ ਅਤਿਸਣ੍ਹਂ ਪਿਸਨ੍ਤੋ ਨਿਸਦਪੋਤੋ ਵਿਯ ਪਿਸਨ੍ਤੋ.
ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾਤਿਆਦਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸੀਸਂ ਚੇਲਞ੍ਚ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਏਵ ਕਾਤਬ੍ਬਾ ਤਸ੍ਸਾ ਏਵ ਪਰਲੋਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਭਾਵਤੋ. ਆਚਿਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਕਥੇਮਿ, ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਚ ਯਥਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਰਾਜਾ ਜਾਨਾਤਿ, ਏਵਂ ਜਾਨਾਪੇਮੀਤਿ ¶ . ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ ਯੁਦ੍ਧੇਨ ਕਾਤਬ੍ਬਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿ. ਵਿਸਿਨੋਤਿ ਬਨ੍ਧਤਿ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਤੇਨਾਤਿ ਵਿਸਯੋ, ਸਮਤ੍ਥਭਾਵੋ. ਮਨ੍ਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਰਾਜਮਨ੍ਤਾ. ਮਹਾਅਮਚ੍ਚਾਤਿ ਮਹੋਸਧਾਦਿਸਦਿਸਾ ਨੀਤਿਸਤ੍ਥਛੇਕਾ ਅਮਚ੍ਚਪੁਰਿਸਾ. ਉਪਲਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਪਰੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਵਿਰੋਧਤ੍ਥਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ.
ਦ੍ਵੇਯੇਵ ਪਬ੍ਬਤਾਤਿ ਪਬ੍ਬਤਸਦਿਸਾ ਦ੍ਵੇਯੇਵ ਗਹਿਤਾ. ਰਾਜੋਵਾਦੇਤਿ ਰਾਜੋਵਾਦਸੁਤ੍ਤੇ. ਆਗਤਾਵ ਤਤ੍ਤਨ੍ਤਿਯਾ ¶ ਅਨੁਰੂਪਤ੍ਥਂ. ਵਿਲੁਮ੍ਪਮਾਨਾਤਿ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਆਦਿਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਪਤ੍ਤੀਤਿ ਭੋਗਪਰਿਹਾਨਾਦਿਵਿਨਾਸੋ. ਹਤ੍ਥਿਯੁਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਜਰਾਮਰਣਂ ਜਿਨਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਵਿਸਯਭਾਵਤੋ. ਯੇਨ ਪਨ ਜਿਨਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੇ…ਪੇ… ਨਿਵੇਸਯੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਰਤਨਤ੍ਤਯੇ ਹਿ ਸਦ੍ਧਾ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ ਮੂਲਜਾਤਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਜਰਾਮਰਣਵਿਜਯਾਯ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਸਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ.
ਪਬ੍ਬਤੂਪਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਤਤਿਯਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਸਾਰਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਿਨਿਯਾ ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਕੋਸਲਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.
੪. ਮਾਰਸਂਯੁਤ੍ਤਂ
੧. ਪਠਮਵਗ੍ਗੋ
੧. ਤਪੋਕਮ੍ਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੩੭. ਉਰੁਵੇਲਾਯ ¶ ¶ ਸਮੀਪੇ ਗਾਮੋ ਉਰੁਵੇਲਗਾਮੋ, ਤਂ ਉਰੁਵੇਲਗਾਮਂ ਅਭਿਮੁਖਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ ਬੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ, ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਚ ਭਗਵਾ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਯ ਵਸ੍ਸੇਸੁ ਆਦਿਤੋ ਪਨ੍ਨਰਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਪਠਮਬੋਧਿ, ਇਧ ਪਨ ਸਤ੍ਤਾਹਬ੍ਭਨ੍ਤਰਮੇਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਸਤ੍ਤਾਹਸ੍ਮਿਂ ਯੇਵਾ’’ਤਿ. ਅਸੁਖਭਾਵੇਨ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਕਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰੋ, ਸੋ ਏਵ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਵਸੇਨ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਾ. ਤਾਯ ਮੁਤ੍ਤੋ ਵਤਮ੍ਹੀਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਸ੍ਮਾ ਤਂ ਲੋਕਨਾਥੋ ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਨਿ ਸਮਨੁਯੁਞ੍ਜਤਿ? ਕਮ੍ਮਪੀਲ਼ਿਤਵਸੇਨ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਅਪਦਾਨੇ (ਅਪ. ਥੇਰ ੧.੩੯.੯੨-੯੪) –
‘‘ਅਵਚਾਹਂ ਜੋਤਿਪਾਲੋ, ਸੁਗਤਂ ਕਸ੍ਸਪਂ ਤਦਾ;
ਕੁਤੋ ਨੁ ਬੋਧਿ ਮੁਣ੍ਡਸ੍ਸ, ਬੋਧਿ ਪਰਮਦੁਲ੍ਲਭਾ.
‘‘ਤੇਨ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਅਚਰਿਂ ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਬਹੁਂ;
ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਨੁਰੁਵੇਲਾਯਂ, ਤਤੋ ਬੋਧਿਮਪਾਪੁਣਿਂ.
‘‘ਨਾਹਂ ਏਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ, ਪਾਪੁਣਿਂ ਬੋਧਿਮੁਤ੍ਤਮਂ;
ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗੇਨ ਗਵੇਸਿਸ੍ਸਂ, ਪੁਬ੍ਬਕਮ੍ਮੇਨ ਵਾਰਿਤੋ’’ਤਿ.
ਮਾਰੇਤੀਤਿ ਵਿਬਾਧੇਤਿ. ਵਿਪਤ੍ਤਿਆਦਿਸਂਯੋਜਨਞ੍ਹਿ ਸਾਧੂਨਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਮਰਣਂ ਸਚ੍ਚਪਟਿਵੇਧਮਾਰਣਤ੍ਤਾ, ਪਾਪਤਰਤ੍ਤਾ ਪਾਪਤਮੋਤਿ ਪਾਪਿਮਾ. ਸਾ ਚਸ੍ਸ ਪਾਪਤਮਤਾ ਪਾਪਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਾਪੇ ¶ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਅਧਿਪਤੀਤਿ ਕਾਮਾਧਿਪਤਿ. ਅਪ੍ਪਹੀਨਕਾਮਰਾਗੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਵਸਵਤ੍ਤੀ. ਤੇਸਂਯੇਵ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨ੍ਤਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਨ੍ਤਕੋ. ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਤੋ ਅਪਰਿਮੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ ਨਮੁਚਿ. ਮਤ੍ਤਾਨਂ ਪਮਤ੍ਤਾਨਂ ਬਨ੍ਧੂਤਿ ਪਮਤ੍ਤਬਨ੍ਧੁ.
ਤਪੋਕਮ੍ਮਾਤਿ ¶ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਤੋ. ਅਪਰਦ੍ਧੋਤਿ ਵਿਰਜ੍ਝਸਿ. ‘‘ਅਪਰਾਧੋ’’ਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਸੋਯੇਵ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਾਯਕਿਲਮਥਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅਮਰਤ੍ਥਾਯ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਤਿ, ਸੋ ਚ ਕਮ੍ਮਵਾਦੀਹਿ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਯਮਾਨੋ ਦੇਵਤ੍ਥਾਯ ਸਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਮਰਭਾਵਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਂ ਤਪਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਤਪਰਿਤਾਪਨਂ. ਅਤ੍ਥਾਵਹਂ ਨ ਭਵਤਿ ਬੋਧਿਯਾ ਅਨੁਪਾਯਤ੍ਤਾ. ਕਿਞ੍ਚਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਫਿਯਾਰਿਤ੍ਤਂਵ ਧਮ੍ਮਨੀਤਿ ਧਮ੍ਮਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਣ੍ਣੁ, ਸੋ ਇਧ ‘‘ਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਧਮ੍ਮਨਿ ਵਣ੍ਣੁਪਦੇਸੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਰਞ੍ਞੇ’’ਤਿ. ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਫਿਯਾਹਿ ਆਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯ ਚੇਵ ਅਰਿਤ੍ਤੇਹਿ ਉਪ੍ਪੀਲ਼ੇਯ੍ਯ ਚ.
ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾਜੀਵਾ ਗਹਿਤਾ ਮਗ੍ਗਸੀਲਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਸਮਾਧਿਨੋ ਹਿ ਗਹਣੇਨ ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮਸਤਿਸਮਾਧਯੋ ਗਹਿਤਾ ਉਪਕਾਰਭਾਵਤੋ. ਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਬੁਜ੍ਝਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਬੋਧੋ. ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਬੋਧਾਯਾਤਿ ਮਗ੍ਗਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ. ਕਥਂ ਪਨ ਮਗ੍ਗਂ ਮਗ੍ਗਤ੍ਥਾਯ ਭਾਵੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤੇਨ ਯਥਾ ਯਾਗੁਪਚਨਾਰਮ੍ਭੋ ਯਾਵਦੇਵ ਯਾਗੁਅਤ੍ਥੋ, ਏਵਂ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਰਮ੍ਭੋ ਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਆਰਮ੍ਭੋਤਿ ਚ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਬਨ੍ਧਾਪਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਮਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ, ਬੋਧਾਯਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਸਮ੍ਬੋਧਾਯ, ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ‘ਪਤ੍ਤੋਸ੍ਮਿ ਪਰਮਸੁਦ੍ਧਿ’ਨ੍ਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਵਚਨਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਅਪਰੇ ਪਨ ‘‘ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸਮ੍ਬੋਧਾਯਾਤਿ. ਸੋ ਹਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਾਪਿ ਬੋਧਿਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ’’ਤਿ. ਨਿਹਤੋ ਨਿਬ੍ਬਿਸੇਵਨਭਾਵਂ ਪਾਪਿਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਰਾਜਿਤੋ’’ਤਿ.
ਤਪੋਕਮ੍ਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਹਤ੍ਥਿਰਾਜਵਣ੍ਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੩੮. ਅਨ੍ਧਭਾਵਕਾਰਕੇਤਿ ਪਚੁਰਜਨਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਵਾਰਣੇਨ ਅਨ੍ਧਭਾਵਕਾਰਕੇ. ਮਹਾਤਮੇਤਿ ਮਹਤਿ ਤਮਸਿ. ਪਾਸਾਣਫਲਕੇ ਮਹਾਚੀਵਰਂ ਸੀਸੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤੇਨ ਤਂ ਫਲਕਂ ਅਪਸ੍ਸਾਯ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ¶ . ਪਧਾਨਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨਂ. ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਮਾਨੋਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ, ਭਾਵਨਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਨੁ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਰਿਟ੍ਠਕੋਤਿ ਅਰਿਟ੍ਠਕਵਣ੍ਣੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਾਲ਼ਕੋ’’ਤਿ.
ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ¶ ਚਿਰਤਰਂ ਕਾਲਂ. ਸਂਸਰਨ੍ਤਿ ਆਸਾਦਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਸਞ੍ਚਰਨ੍ਤੋ, ਅਲਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਏਤੇਨ ਨਿਪ੍ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨ ਹਿ ਤੇਨ ਮਾਰਸ੍ਸ ਕਾਚਿ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧੀਤਿ.
ਹਤ੍ਥਿਰਾਜਵਣ੍ਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਸੁਭਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੩੯. ਸੁਸਂਵੁਤਾਤਿ ਮਗ੍ਗਸਂਵਰੇਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਂਵੁਤਾ. ਸੁਪਿਹਿਤਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਿਹਿਤਾ. ਵਸਾਨੁਗਾਤਿ ਕਾਯਾਦਿਦ੍ਵਾਰਵਸਾਨੁਗਾ ਵਸਵਤ੍ਤਿਨੋ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਬਦ੍ਧਚਰਾਤਿ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਰਿਯਾਤਿ.
ਸੁਭਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਪਠਮਮਾਰਪਾਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੪੦. ਉਪਾਯਮਨਸਿਕਾਰੇਨਾਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦੀਸੁ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਤੋ ਮਨਸਿਕਰਣੇਨ. ਉਪਾਯਵੀਰਿਯੇਨਾਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਕੁਸਲਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਾਯ ਵਿਧਿਨਾ ਪਵਤ੍ਤਵੀਰਿਯੇਨ. ਕਾਰਣਵੀਰਿਯੇਨਾਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨੁਪ੍ਪਾਦਨਾਦਿਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਕਾਰਣਭੂਤੇਨ ਵੀਰਿਯੇਨ. ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਪਾਪਕਾਨੁਪ੍ਪਾਦਨਾਦਿਅਤ੍ਥਾਨਿ ਹਿ ਵੀਰਿਯਾਨਿ ਯਦਤ੍ਥਂ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਦੀਪਕੋ ਸਮ੍ਮਾ-ਸਦ੍ਦੋ. ਯੋਨਿਸੋਸਮ੍ਮਾਸਦ੍ਦੇਨ ਹਿ ਉਪਾਯਕਾਰਣਤ੍ਥਦੀਪਕਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਉਪਾਯਵੀਰਿਯੇਨ ਕਾਰਣਵੀਰਿਯੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ. ਮਾਰੇਨ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾਪਿ ਨ ਤੁਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿ.
ਕਿਲੇਸਪਾਸੇਨਾਤਿ ¶ ਕਿਲੇਸਮਾਰਸ੍ਸ ਉਪਾਯਭੂਤੇਨ. ਕਿਲੇਸਮਾਰੋ ਹਿ ਸਤ੍ਤੇ ਕਾਮਗੁਣਪਾਸੇਹਿ ਨਿਬਨ੍ਧਤਿ, ਨ ਪਨ ਸਯਮੇਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯੇ ਦਿਬ੍ਬਾ ਕਾਮਗੁਣਸਙ੍ਖਾਤਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਮਾਰਬਨ੍ਧਨੇਤਿ ਕਿਲੇਸਮਾਰਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧਨਟ੍ਠਾਨੇ, ਭਵਚਾਰਕੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਮੇ ਸਮਣ ਮੋਕ੍ਖਸੀਤਿ ਇਦਂ ਮਾਰੋ ‘‘ਅਨੁਤ੍ਤਰਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਪਾਸੇਹੀ’’ਤਿ ਚ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਂ ਅਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤੋ ਵਦਤਿ ਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤੋਪਿ ਵਾ ‘‘ਏਵਮਯਂ ਪਰੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਮੋਕ੍ਖਾਯ ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੋਹਞ੍ਞੇ ਠਤ੍ਵਾ ਵਦਤਿ.
ਪਠਮਮਾਰਪਾਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਦੁਤਿਯਮਾਰਪਾਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੪੧. ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਗਮਨਚਾਰਿਕਨ੍ਤਿ ¶ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨੀਸੁ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਗਮਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਚਾਰਿਕਂ. ਏਵਂ ਹਿ ਗਤੇਸੂਤਿ ਏਵਂ ਤੁਮ੍ਹੇਸੁ ਬਹੂਸੁ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਤੇਸੁ.
ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਕਲ੍ਯਾਣਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਤਥਾ ਸੇਸੇਸੁ. ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਆਦਿ ਸੀਲਂ ਮੂਲਕਤ੍ਤਾ. ਤਸ੍ਸ ਸਮਥਾਦਯੋ ਮਜ੍ਝਂ ਸਾਸਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੇਮਜ੍ਝਭਾਵਤੋ. ਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਤਦਧਿਗਮਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਕਰਣੀਯਾਭਾਵਤੋ. ਸਾਸਨੇ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਪਞ੍ਞਾਯ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਸੀਲਂ ਸਮਾਧਿ ਚ ਮੂਲਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੀਲਸਮਾਧਯੋ ਵਾ ਆਦੀ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਞਾ ਅਨੁਬੋਧਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਦੁਭਯਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਾ ਮਜ੍ਝ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਪਞ੍ਞਾਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ ਫਲਕਿਚ੍ਚਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ ਪਨ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਤਤੋ ਪਰਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਫਲਗ੍ਗਹਣੇਨ ਹਿ ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਇਤਰੇਨ ਇਤਰਂ, ਤਦੁਭਯਵਸੇਨ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਓਸਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ ਤ੍ਵਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਆਦਿਮੇਵ ਵਿਸੋਧੇਹਿ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ. ਕੋ ਚਾਦਿ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ? ਸੀਲਞ੍ਚ ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਦਿਟ੍ਠਿ ਚ ਉਜੁਕਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੩੬੯) ਵਚਨਤੋ ਸੀਲਦਿਟ੍ਠੁਜੁਕਤਾਯ ਮਤ੍ਥਕਭੂਤਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ, ਤਦਧਿਟ੍ਠਾਨਾ ਸੀਲਸਮਾਧੀਤਿ ਇਮੇ ¶ ਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਮੂਲਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੀਲਸਮਾਧਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਵਾ ਆਦੀ’’ਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.
ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਵਯਵਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸਮੁਦਾਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਯੇਸੁ ਪਨ ਅਵਯਵੇਸੁ ਸਮੁਦਾਯਰੂਪੇਨ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤੇਸੁ ਗਾਥਾਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾ, ਤਂ ਤਤੋ ਭਿਨ੍ਨਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਚਤੁਪ੍ਪਦਿਕਗਾਥਾਯ ਤਾਵ ਪਠਮਪਾਦੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਪਞ੍ਚਪਦਛਪ੍ਪਦਾਨਂ ਗਾਥਾਨਂ ਆਦਿਪਰਿਯੋਸਾਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਇਤਰੇ ਦੁਤਿਯਾਦਯੋ ਤਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਾ ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਅਵੁਤ੍ਤਸਿਦ੍ਧਮੇਵਾਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਇਦਂ ਬਹੁਵਿਭਾਗਂ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾ ਏਕਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਤਰਸ੍ਸ ਪਨ ਤੇਯੇਵ ਦੇਸੇਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਵਿਭਾਗੇਨ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਭਾਗਾ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਲਦੇਸਕਪਰਿਸਾਦਿ-ਅਪਦਿਸਨਲਕ੍ਖਣਾਦਿਕੋ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਮਵੋਚਾਤਿ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਆਦਿਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਤਦਵਸੇਸਨਿਗਮਨਪਾਲ਼ਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਨੇਕਾਨੁਸਨ੍ਧੀਕਸ੍ਸ ਸਹ ਨਿਦਾਨੇਨ ਪਠਮੋ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ ਆਦਿ. ਸਹ ਨਿਗਮਨੇਨ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ, ਇਤਰੇਨ ਮਜ੍ਝਿਮਨ੍ਤਿਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਾਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.
ਸਾਤ੍ਥਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾਤ੍ਥਕਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਚ ਨਾਮ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹਿ…ਪੇ… ਦੇਸੇਤਾ’’ਤਿ. ਸਕਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ¶ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਸੀਲਾਦਿਪਞ੍ਚਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ. ਨਿਰੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਿਮਾਨਾਦਿਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾਭਾਵਤੋ. ਅਵਿਸੇਸਤੋ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਸਕਲੇ ਸਾਸਨੇ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਪਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਵਾ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਤਮੇਸਾਨਂ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਾਰਾ. ੧੮) ਵਿਯ. ਦੁਕੂਲਸਾਣਿਯਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਵਿਯ, ਨ ਤੁ ਪਾਕਾਰਸੇਲਾਦਿਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਵਿਯ. ਤੇਨ ਧਮ੍ਮਨਿਰੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸਕਲਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਹਾਨਾਨੁਭਾਵਂ ਵਦਤਿ. ਅਲਾਭਪਰਿਹਾਨਿਯਾ, ਨ ਲਦ੍ਧਪਰਿਹਾਨਿਯਾ. ਅਡ੍ਢੁਡ੍ਢਾਨੀਤਿ ਪਞ੍ਚਸਤਾਧਿਕਾਨਿ ਤੀਣਿ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਸਹਸ੍ਸਾਨਿ. ਸਾਤਨ੍ਤਿ ਸੁਖਂ.
ਦੁਤਿਯਮਾਰਪਾਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਸਪ੍ਪਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੪੨. ਸੁਰਾਕਾਰਕਾਨਨ੍ਤਿ ¶ ਪਿਟ੍ਠਸੁਰਾਯੋਜਨਕਾਨਂ. ਕੋਸਲਾਨਂ ਇਸ੍ਸਰੋਤਿ ਕੋਸਲੋ, ਕੋਸਲਰਾਜਸ੍ਸ ਅਯਨ੍ਤਿ ਕੋਸਲਿਕਾ. ਪਰਿਭੋਗਪਾਤੀਤਿ ਭਤ੍ਤਪਰਿਭੋਜਨਤ੍ਥਾਯ ਪਾਤਿ ਪਰਿਭੋਗਪਾਤਿ. ਕਮ੍ਮਾਰੁਦ੍ਧਨਪਣਾਲ਼ਿਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਾਰੁਦ੍ਧਨਪਣਾਲ਼ਿਮੁਖੇ. ਧਮਮਾਨਾਯਾਤਿ ਧਮਿਯਮਾਨਾਯ. ਤਂ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਭਸ੍ਤਵਾਤੇਹਿ ਪੂਰਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਭਸ੍ਤਵਾਤੇਨ ਪੂਰਿਯਮਾਨਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਯਾਮਭੂਮਿਯਨ੍ਤਿ ਭਗਵਤੋ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਟ੍ਠਾਨੇ ਸਞ੍ਚਰਨ੍ਤਂ ਮਾਰਂ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਨਾਵ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਜ੍ਜੁਲਤਾਲੋਕੇਨਾ’’ਤਿ.
ਸੇਯ੍ਯਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਸੇਯ੍ਯਾਨਿਸਂਸਾਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਠਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਤ੍ਤਸਞ੍ਞਤੋਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਸਂਯਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਂਯਤਤ੍ਤਭਾਵੋ’’ਤਿ. ਤਂਸਣ੍ਠਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਹਤ੍ਥਪਾਦਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਰਹਿਤੇ ਬੁਦ੍ਧਮੁਨਿਸ੍ਮਿਂ ਅਵਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ. ਵੋਸ੍ਸਜ੍ਜ ਚਰੇਯ੍ਯ ਤਤ੍ਥ ਸੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਯਾਕਰਮਾਨੋ ਵਿਭਿਂਸਿਤਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ ਭਯਾਭਾਵਤੋ? ਕੇਵਲਂ ਪਨ ਅਨਟ੍ਠਵਲਿਕਂ ਉਪ੍ਪੀਲ਼ੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਤ੍ਵਮੇਵ ਆਯਾਸਂ ਆਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਮਾਰਂ ਸਨ੍ਤਜ੍ਜੇਤਿ.
ਭੇਰਵਾਤਿ ਅਵੀਤਰਾਗਾਨਂ ਭਯਜਨਕਾ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਂਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਫਲੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਿਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਸਤ੍ਤਿਸਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਪੁਥੁਸਲ੍ਲਂ. ਉਰਸ੍ਮਿਂ ਚਾਰਯੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਫਾਸੁਂ ਵਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਠਪੇਯ੍ਯੁਂ ਉਗ੍ਗਿਰੇਯ੍ਯੁਂ. ਖਨ੍ਧੁਪਧੀਸੂਤਿ ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਖਾਤੇਸੁ ਉਪਧੀਸੁ. ਤਾਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਨਾਮਾਤਿ ਤਤੋ ਭਯਨਿਮਿਤ੍ਤਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਤਾਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਨਾਮ.
ਸਪ੍ਪਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੭. ਸੁਪਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੪੩. ਉਤੁਗਾਹਾਪਨਤ੍ਥਂ ¶ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ, ਨ ਰਜੋਜਲ੍ਲਵਿਕ੍ਖਾਲਨਤ੍ਥਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਧੋਤਪਾਦਕੇ ਗੇਹੇਤਿ ਧੋਤਪਾਦੇਹਿ ਅਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਕੇ. ਵਤ੍ਤਭੇਦੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਮਿਭਾਵਤੋ. ਵਤ੍ਤਸੀਸੇ ¶ ਠਤ੍ਵਾ ਧੋਵਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਗਤਿਆਪਜ੍ਜਨਤ੍ਥਂ. ਸੋਪ੍ਪਪਰਿਗ੍ਗਾਹਕੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੋਪ੍ਪਂ ਨਾਮ ਨਿਦ੍ਦਾਯ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਪਵਤ੍ਤਕਿਰਿਯਮਯਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਰਹਿਤਾ ਨਿਰਨ੍ਤਰਭਵਙ੍ਗਸਨ੍ਤਤੀਤਿ ਤਂ ਸਭਾਵਤੋ ਪਯੋਜਨਤੋ ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਾਹਕਂ ਉਪਰਿਨਿਦ੍ਦੇਸਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੋਪ੍ਪਪਰਿਗ੍ਗਾਹਕੇਨ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞੇਨਾ’’ਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਨਿਦ੍ਦਾਸੋਪ੍ਪਨਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਭਗਵਤੋ ਸੋਪ੍ਪਂ ਹੀਲ਼ੇਨ੍ਤੋ ਵਦਤਿ.
ਕਿਂ ਨੂਤਿ ਏਤ੍ਥਂ ਕਿਨ੍ਤਿ ਹੇਤੁਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕੇ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਨੁ ਸੁਪਸੀ’’ਤਿ? ਦੁਬ੍ਭਗੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਨਿਸ੍ਸਿਰਿਕੋ ਭਿਨ੍ਨਭਗੋ, ਸੋ ਪਨ ਮਤਸਦਿਸੋ ਵਿਸਞ੍ਞਿਸਦਿਸੋ ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਤੋ ਵਿਯ ਵਿਸਞ੍ਞੀ ਵਿਯ ਚਾ’’ਤਿ.
ਆਦਿਨਾਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਬਾਹਿਰਸ੍ਸ ਉਪਾਦਾਯ ਅਟ੍ਠਾਰਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਭ. ੮੪੨) ਆਗਤਂ ਤਣ੍ਹਾਕੋਟ੍ਠਾਸਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਸਤ੍ਤਤਾਯਾਤਿ ਤਮ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਵਿਸੇਸਤੋ ਆਸਤ੍ਤਭਾਵੇਨ. ਵਿਸਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਹੇਤੁਭਾਵਤੋ ਵਿਸਮੂਲਤਾ ਵਿਸਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਾਦਿਭੂਤਵੇਦਨਾ ਮੂਲਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਸਮੂਲਾ, ਤਣ੍ਹਾ. ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਾਦਿਕਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗੋ, ਨ ਅਮਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਸਪਰਿਭੋਗਤਾ. ਕਤ੍ਥਚਿ ਨੇਤੁਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਭਵੇ ਸਬ੍ਬਥਾ ਨੇਤੁਂ? ਪਰਿਕ੍ਖਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਖੀਣਤ੍ਤਾ. ਤੁਯ੍ਹਂ ਕਿਂ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬੁਪਧਿਪਰਿਕ੍ਖਯਾ ਸੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਮਮ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਕਿਂ ਉਜ੍ਝਾਯਨਂ? ਕੇਵਲਂ ਵਿਘਾਤੋਯੇਵ ਤੇਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਸੁਪਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੮. ਨਨ੍ਦਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
ਨਨ੍ਦਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੯. ਪਠਮਆਯੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੪੫. ਪਣ੍ਣਾਸਂ ¶ ¶ ਵਾ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਜੀਵਤਿ ਵਸ੍ਸਸਤਤੋ ਉਪਰਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਥੇਰੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ. ਸਟ੍ਠਿ ਵਾ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਥੇਰੋ ਬਾਕੁਲੋ. ਪਟਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਨੀਕਭਾਵੇ ਸਾਤਂ ਸੁਖਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਚ੍ਚਨੀਕਸਾਤੋ, ਤਬ੍ਭਾਵੋ ਪਚ੍ਚਨੀਕਸਾਤਤਾ, ਤਾਯ. ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਅਭਾਸਿ ਪਟਿਵਚਨਂ ਜਾਨਮਾਨੋਵ.
ਨ ਹੀਲ਼ੇਯ੍ਯ ਨ ਜਿਗੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਸੋ ਦਾਰਕੋ ਵਿਯ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੋ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਹਿਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਜ੍ਜਲਿਤਸੀਸੋ ਵਿਯ ਚਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯਥਾ ਪਜ੍ਜਲਿਤਸੀਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਕਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੂਪਸਮਾਯ ਵਾਯਮੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੋ ਆਯੁਂ ਪਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਅਨਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਏਵ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਮ੍ਪਿ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾਪੇਨ੍ਤੋਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰਵਿਗਮਾਯ ਚਰੇਯ੍ਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ.
ਪਠਮਆਯੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੦. ਦੁਤਿਯਆਯੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੪੬. ਨੇਮੀਵਾਤਿ ਨੇਮਿਸੀਸੇਨ ਚਕ੍ਕਂ ਵਦਤਿ. ਕੁਬ੍ਬਰਂ ਅਨੁਪਰਿਯਾਯਤੀਤਿ ਕੁਬ੍ਬਰਂ ਅਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ. ਤਥਾਭੂਤੋ ਪਨ ਸੋ ਤਂ ਅਜਹਨ੍ਤੋਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਵਿਜਹਤੀ’’ਤਿ. ਆਯੁ ਅਨੁਪਰਿਯਾਯਤੀਤਿ ਮਚ੍ਚਾਨਂ ਆਯੁ ਗਤਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਭਗਵਤੋ ਪਟਾਣਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਦਤਿ, ਭਗਵਾ ਪਨ ਤਂ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਅਹੋਰਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਯੁਨੋ ਅਚ੍ਚਯਗਮਨਮਰਣਤਂਯੇਵ ਪਵੇਦੇਸਿ.
ਦੁਤਿਯਆਯੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਪਠਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਦੁਤਿਯਵਗ੍ਗੋ
੧. ਪਾਸਾਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੪੭. ਪਵਿਜ੍ਝੀਤਿ ¶ ¶ ਪਬ੍ਬਤਂ ਸਬ੍ਬਤੋ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਤਤੋ ਤਤੋ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿ. ਸਕਲਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਭਾਗਵਨ੍ਤਂ, ਨਿਸ੍ਸੇਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਪਾਸਾਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਕਿਂਨੁਸੀਹਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੪੮. ਵਿਚਕ੍ਖੁਕਮ੍ਮਾਯਾਤਿ ਵਿਚਕ੍ਖੁਭਾਵਕਾਮਤਾਯ. ਯਥਾ ਸਾ ਭਗਵਤੋ ਦੇਸਿਯਮਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾ ਨ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਏਵਂ ਕਾਤੁਂ ਕਾਮਤਾਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਰਿਸਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਵਿਨਾਸੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਭੇਰਵਾਰਮ੍ਮਣੇ ਭਾਯਨਸ੍ਸੇਵ ਅਭਾਵਤੋ. ਦਸਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸਹਿ ਬਲੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ.
ਕਿਂਨੁਸੀਹਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੩. ਸਕਲਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੪੯. ਮਨ੍ਦਭਾਵੇਨਾਤਿ ਜਲ਼ਭਾਵੇਨ ਮੋਮੂਹਭਾਵੇਨਾਤਿ ਮਹਾਮੂਲ਼੍ਹਤਾਯ. ਕਬ੍ਬਕਰਣੇਨ ਮਤ੍ਤੋਤਿ ਕਬ੍ਬਕਿਰਿਯਾਪਸੁਤਤਾਦਿਵਸੇਨ ਮਤ੍ਤੋ ਕਬ੍ਬਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਕਿਮਿਦਂ ਸੋਪ੍ਪਸੇਵਾਤਿ ਇਦਂ ਤਵ ਸੋਪ੍ਪਂ ਕਿਮਤ੍ਥਂ, ਪੁਰਿਸੇਨ ਨਾਮ ਪੁਰਿਸਤ੍ਤਕਰੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਸੋਪ੍ਪਤਿਯੇਵ. ਅਤ੍ਥਂ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ. ਅਸਙ੍ਗ…ਪੇ… ਨਤ੍ਥਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥਭਾਵਤੋ. ਜਗ੍ਗਨ੍ਤੋਤਿ ਜਾਗਰਨ੍ਤੋ ਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ, ਨ ਭਾਯਾਮਿ ਭਯਹੇਤੂਨਂ ਅਭਾਵਾ. ਨਾਨੁਤਪਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਦਾਪਿ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਭਾਵਤੋ, ਮਾਮਨ੍ਤਿ ਮਮਂ. ਗਾਥਾਸੁਖਤ੍ਥਞ੍ਹਿ ਦੀਘਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਠਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਯ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤ੍ਤਾ. ਹਾਨਿਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਜਾਨਿਂ.
ਸਕਲਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੪. ਪਤਿਰੂਪਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੫੦. ਅਨੁਰੁਜ੍ਝਤਿ ¶ ¶ ਏਤੇਨਾਤਿ ਅਨੁਰੋਧੋ, ਰਾਗੋ. ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਵਿਰੋਧੋ, ਪਟਿਘੋ. ਤੇਸੁ ਅਨੁਰੋਧਵਿਰੋਧੇਸੁ ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸਜ੍ਜਤਿ ਨਾਮ ਸਙ੍ਗਂ ਕਰੋਤਿ ਨਾਮ, ਅਨੁਰੋਧਵਿਰੋਧੁਪ੍ਪਾਦਨਮੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਸਜ੍ਜਨਂ. ਯਦਞ੍ਞਮਨੁਸਾਸਤੀਤਿ ਯਂ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਹਿਤੇਸਨਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕੇ ਹਿਤੇਸਕੇ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇ ਅਨੁਰੋਧਵਿਰੋਧੇ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਕਮ੍ਪਨਤ੍ਥਂ ਮਿਚ੍ਛਾ ਵਦਸੀਤਿ.
ਪਤਿਰੂਪਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੫. ਮਾਨਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੫੧. ਆਕਾਸੇ ਚਰਨ੍ਤੇਤਿ ਪਞ੍ਚਾਭਿਞ੍ਞੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਚਰਨ੍ਤੇਪਿ ਕਿਚ੍ਚਸਾਧਨਤੋ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਚਰੋ. ਮਨਸਿ ਜਾਤੋਤਿ ਮਾਨਸੋ. ਤਂ ਪਨ ਮਨਸਨ੍ਤਾਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤਾਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.
ਮਾਨਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੬. ਪਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ
੧੫੨. ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਲਕ੍ਖਣਾਦੀਨਿ ਚੇਵ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਾਦੀਨਵਨਿਸ੍ਸਰਣਾਨਿ ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਲਕ੍ਖਣਾਦੀਨਂ ਗਹਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਚ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਆਦਿਯਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਰੁਪ੍ਪਨਵੇਦਿਯਨਸਞ੍ਜਾਨਨਅਭਿਸਙ੍ਖਰਣਵਿਜਾਨਨਾਨਿ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਸਭਾਵਲਕ੍ਖਣਾਨਿ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਰਸਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਪਦਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਚੇਵ ਸਮੁਦਯਾਦੀਨਿ ਚ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਹਤ੍ਥਾਮਲਕਂ ਵਿਯ ਪਾਕਟੇ ਵਿਭੂਤੇ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਗਣ੍ਹਾਪੇਤੀਤਿ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਮਨਸਾ ਅਨੁਪੇਕ੍ਖਿਤੇ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੇ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਉਗ੍ਗਣ੍