📜

ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ

ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ

ਮਹਾਵਗ੍ਗਟੀਕਾ

੧. ਮਗ੍ਗਸਂਯੁਤ੍ਤਂ

੧. ਅਵਿਜ੍ਜਾਵਗ੍ਗੋ

੧-੨. ਅਵਿਜ੍ਜਾਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧-੨. ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਤਿ ¶ ¶ ਪੁਬ੍ਬੇਚਰਾ. ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਹਿ ਅਞ੍ਞਾਣਲਕ੍ਖਣਾ ਸਮ੍ਮੁਯ੍ਹਨਾਕਾਰੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਮ੍ਪਿ ਤਦਾਕਾਰਾਨੁਵਿਧਾਨਤਾਯ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਅਨਿਚ੍ਚਾਸੁਭਦੁਕ੍ਖਾਨਤ੍ਤਸਭਾਵੇਪਿ ਧਮ੍ਮੇ ਨਿਚ੍ਚਾਦਿਤੋ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸਾ ਤੇਸਂ ਸਹਜਾਤਵਸੇਨ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਤਾ. ਯਂ ਪਨ ਮੋਹੇਨ ਅਭਿਭੂਤੋ ਪਾਪਕਿਰਿਯਾਯ ਆਦੀਨਵਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਾਣਂ ਹਨਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਆਦਿਯਤਿ, ਕਾਮੇਸੁ ਮਿਚ੍ਛਾ ਚਰਤਿ, ਮੁਸਾ ਭਣਤਿ, ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਵਿਵਿਧਂ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਂ ਆਚਰਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਸਹਜਾਤਵਸੇਨ ਚ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨ ਚ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਤਾ. ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਾਯਾਤਿ ਤਬ੍ਭਾਵਾਪਜ੍ਜਨਾਯ ¶ ਅਕੁਸਲਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਸਭਾਵਪਟਿਲਾਭਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਤਲਾਭਾਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ. ਸਾ ਪਨੇਸਾ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਭੂਤਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਯਦੇਤਨ੍ਤਿ ਯਂ ਏਤਂ ਪਾਪਾਜਿਗੁਚ੍ਛਨਤਾਯ ਪਾਪਤੋ ਅਲਜ੍ਜਨਾਕਾਰਸਣ੍ਠਿਤਂ ਅਹਿਰਿਕਂ, ਪਾਪਾਨੁਤ੍ਰਾਸਤਾਯ ਪਾਪਤੋ ਅਭਾਯਨਾਕਾਰਸਣ੍ਠਿਤਞ੍ਚ ਅਨੋਤ੍ਤਪ੍ਪਂ, ਏਤਂ ¶ ਦ੍ਵਯਂ ਅਨੁਦੇਵ ਅਨ੍ਵਾਗਤਮੇਵ. ਅਨੁ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਏਤਨ੍ਤਿ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ਅਨੁਦੇਵਾਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਸਹੇਵ ਏਕਤੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਤਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ, ਏਵਂ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਵਸੇਨ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਵਤ੍ਥੁਵਸੇਨ ਚ ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਤਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ. ਵੀਮਂਸਾਧਿਪਤਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਆਧਿਪਚ੍ਚਾਕਾਰਵਸੇਨ ਚ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਦ੍ਵੀਹੇਵਾਤਿ ਚ ਅਵਧਾਰਣਂ ਆਧਿਪਚ੍ਚਾਕਾਰਸ੍ਸ ਸਹਜਾਤੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਤੋ.

ਲਜ੍ਜਨਾਕਾਰਸਣ੍ਠਿਤਾਤਿ ਪਾਪਤੋ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨਾਕਾਰਸਣ੍ਠਿਤਾ. ਭਾਯਨਾਕਾਰਸਣ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਸਨਾਕਾਰਸਣ੍ਠਿਤਂ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਹਿਰਿਓਤ੍ਤਪ੍ਪੇ. ਵਿਦਤਿ, ਵਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਾ. ਵਿਦ੍ਦਸੂਤਿ ਚ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਦ੍ਦਸੁਨੋਤਿ ਵਿਦੁਨੋ’’ਤਿ. ਯਾਥਾਵਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਅਵਿਪਰੀਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿ, ਸਂਕਿਲੇਸਤੋ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਦਿਟ੍ਠਿ. ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਪਹੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਾ ਵਿਜ੍ਜਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਨ ਏਕਤੋ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾਜੀਵਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਅਨੇਕਰੂਪਤ੍ਤਾ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਏਕਤੋ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ ਕਿਚ੍ਚਤੋ ਭਿਨ੍ਨਾਨਮ੍ਪਿ ਤਾਸਂ ਤਤ੍ਥ ਸਰੂਪਤੋ ਅਭਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਏਕਾ ਏਵ ਹਿ ਵਿਰਤਿ ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਵਿਰਤੀਨਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤੀ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਯਥਾ ਏਕਾ ਏਵ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਪਰਿਜਾਨਨਾਦਿਵਸੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤੀ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤਾਨਿ ਚ ਖੋ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਅਟ੍ਠਪਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਿਕੇ ਮਗ੍ਗੇ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਿਕੇਤਿ ਪਠਮਝਾਨਵਨ੍ਤੇ.

ਤਥਾਭੂਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਮਙ੍ਗਿਨੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਸਲ਼ਾਯਤਨਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦੀਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਏਵ ਅਙ੍ਗਾਨਂ ਵਸੇਨਾ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗੋ ਹੋਤਿ. ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਖੋ ਪਨਾ’’ਤਿ ਹਿ ਵਚਨਂ ਤਦਾ ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਵਿਰਤੀਨਂ ਅਭਾਵਂ ਞਾਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਮਾਵਚਰਚਿਤ੍ਤੇਸੁ ਵਿਯ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਚਿਤ੍ਤੇਸੁ ਵਿਰਤਿ ਅਨਿਯਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਭਾਵਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦੀਪਿਤੋ, ਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇ ਵਿਰਤੀਨਂ ਅਭਾਵੋ.

ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਸ੍ਮਾ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਮਗ੍ਗਵਿਭਙ੍ਗੇ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਵਾਰੋ ਆਗਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਮ੍ਪਿ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਂ. ‘‘ਏਕਂ ¶ ਕਿਚ੍ਚਨ੍ਤਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਕਾਲੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਕਾਲੇਤਿ ਲੋਕਿਯਕਾਲੇ ¶ . ਤੇਨ ‘‘ਏਕਂ ਕਿਚ੍ਚਨ੍ਤਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਕਿਚ੍ਚਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਵਿਰਤਿਉਪ੍ਪਾਦਨੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਵਾਚਾਦੀਨਿ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਮਗ੍ਗਸਮਯੇ ਪਜਹਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦੀਨਿ ‘‘ਪਞ੍ਚ ਕਾਰਕਙ੍ਗਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾਦਿਕਿਰਿਯਾ ਹਿ ਵਿਰਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਏਤਾਨਿ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ. ਵਿਰਤਿਵਸੇਨਾਤਿ ਵਿਰਮਣਕਿਰਿਯਾਵਸੇਨ ਕਾਰਾਪਕਭਾਵੇਨ, ਕਤ੍ਤੁਭਾਵੇਨ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਵਿਰਤਿਤ੍ਤਯਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ.

ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ ਪੂਰਤੀਤਿ ਇਮੇਹਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦੀਹਿ ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਪੂਰਤਿ ਨਾਮ ਤੇਹਿ ਵੀਰਿਯਾਦਿਕੇਹਿ ਤਦਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਤੋ. ਤਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਏਕਂ ਕਿਚ੍ਚਨ੍ਤਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਂ ਕਿਚ੍ਚਨ੍ਤਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਨ੍ਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇਪਿ ਇਮਾਨੇਵ ਪਞ੍ਚ ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾਦਿਵਿਰਤਿਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਕਾਰਾਪਕਙ੍ਗਾਨੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੪੯੪) ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਲੋਕਿਯਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਪਞ੍ਚੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਵਿਰਤਿ ਪਨ ਅਨਿਯਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਛਅਙ੍ਗਿਕੋ’’ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕੋ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਯਿਦਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਵਾਰਦੇਸਨਾਯ ਕਾਰਣਕਿਤ੍ਤਨਮਗ੍ਗੋ, ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਪਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ, ‘‘ਯਾ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਤਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ. ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦਿਕਾ ਦਸ, ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਅਕੁਸਲਾ ਚ ਦਸਾਤਿ ਵੀਸਤਿ ਅਕੁਸਲਪਕ੍ਖਿਯਾ, ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦਿਕਾ ਦਸ, ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਕੁਸਲਾ ਚ ਦਸਾਤਿ ਵੀਸਤਿ ਕੁਸਲਪਕ੍ਖਿਯਾ ਮਹਾਚਤ੍ਤਾਰੀਸਕਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਮਹਾਚਤ੍ਤਾਰੀਸਕਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਂ. ਮਿਸ੍ਸਕੋਵ ਕਥਿਤੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸਪਿ ਇਧ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ.

ਯਸ੍ਮਾ ਕੋਸਲਸਂਯੁਤ੍ਤੇਪਿ ਇਧ ਚ ਥੇਰੇਨ ‘‘ਉਪਡ੍ਢਮਿਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਾ ਹੇਵਂ ਆਨਨ੍ਦਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਕਲਮੇਵਿਦਂ ਆਨਨ੍ਦਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਭਗਵਤਾ ਦੇਸਿਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਗਤਂ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਕੋਸਲਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕੋਸਲਸਂਯੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵਾ’’ਤਿ.

ਅਵਿਜ੍ਜਾਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩. ਸਾਵਕਬੋਧਿ ¶ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਯੋ, ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਞਾਣਂ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਂ, ਤਂ ਪਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾਨਂ ਤਤ੍ਥਪਿ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨੋ ਏਵ ਸਵਿਸੇਸਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤਂ, ਨ ਇਤਰੇਸਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਾਵਕ…ਪੇ… ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਤਾਯਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸੋ ਇਧ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਨ ਸਕਲਨ੍ਤਿ. ਨ ਹਿ ਅਦ੍ਧਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਸਕਲਮ੍ਪਿ ¶ …ਪੇ… ਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ, ਤਂ ਪਨ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੋ ਨਾਞ੍ਞਾਸਿ ਞਾਣਸ੍ਸ ਸਾਵਕਵਿਸਯੇਪਿ ਸਪ੍ਪਦੇਸਿਕਤ੍ਤਾ, ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿ ਪਨ ਞਾਣਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਿਕਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਾਸੀਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ…ਪੇ… ਅਞ੍ਞਾਸੀ’’ਤਿ. ਏਵਮਾਹਾਤਿ ‘‘ਸਕਲਮਿਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਵੋਚ.

ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਜਾਣੁਸ੍ਸੋਣਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੪. ਵਲ਼ਵਾਭਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਲ਼ਵਾਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੂਹਿ ਵਲ਼ਵਾਹਿ ਯੁਤ੍ਤਰਥੇਨਾ’’ਤਿ. ਯੋਧਰਥੋਤਿ ਯੋਧੇਹਿ ਯੁਜ੍ਝਨਤ੍ਥਂ ਆਰੋਹਿਤਬ੍ਬਰਥੋ. ਅਲਙ੍ਕਾਰਰਥੋ ਮਙ੍ਗਲਦਿਵਸੇਸੁ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਯਤ੍ਤੇਹਿ ਆਰੋਹਿਤਬ੍ਬਰਥੋ. ਘਨਦੁਕੁਲੇਨ ਪਰਿਵਾਰਿਤੋਤਿ ਰਜਤਪਟ੍ਟਵਣ੍ਣੇਨ ਸੇਤਦੁਕੁਲੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਤੋ. ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਤ੍ਥੋ ਹਿ ਇਧ ਪਰਿਵਾਰਸਦ੍ਦੋ. ਰਜਤਪਨਾਲ਼ਿਸੁਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਸੇਤਭਾਵਕਰਣਤ੍ਥਂ.

ਛਨ੍ਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਮਾਸਾਨਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਏਕਵਾਰਂ ਨਗਰਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਇਦਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨਨ੍ਤਰੇ ਠਿਤੇਨ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਚਾਰਿਤ੍ਤਂ. ਨਗਰਤੋ ਨ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਾਤਿ ਨਗਰਤੋ ਬਹਿ ਨ ਗਤਾ. ਮਙ੍ਗਲਵਚਨੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾ ਮਙ੍ਗਲਿਕਾ, ਸੁਵਤ੍ਥਿਵਚਨੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾ ਸੋਵਤ੍ਥਿਕਾ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਥੁਤਿਮਾਗਧਵਨ੍ਦਿਕਾਚਰਿਯਕੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸੁਕਪਤ੍ਤਸਦਿਸਾਨਿ ਵਣ੍ਣਤੋ.

ਵਣ੍ਣਗੀਤਨ੍ਤਿ ਥੁਤਿਗੀਤਂ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤਂ ਸੇਟ੍ਠਭੂਤਂ ਯਾਨਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤਾਨਂ ਸੇਟ੍ਠਭੂਤਾਨਂ ਯਾਨਨ੍ਤਿ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਯਾਨਂ. ਵਿਜਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਸੇਸੇਨ ਜਿਨਨਤੋ. ਰਾਗਂ ਵਿਨਯਮਾਨਾ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਰਾਗਂ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਿਨਯਵਸੇਨ ਵਿਨੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਚ੍ਚਂ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਤਿ. ਕਿਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਪਨੇਨੇਵ ਹਿ ਸਯਮ੍ਪਿ ¶ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ.

ਧੁਰਨ੍ਤਿ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾਯੁਗੇ ਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਈਸਾਤਿ ਯੁਗਸਨ੍ਧਾਰਿਕਾ ਦਾਰੁਯੁਗਲ਼ਾ. ਯਥਾ ਵਾ ਬਾਹਿਰਂ ਯੁਗਂ ਧਾਰੇਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਠਿਤਾਯ ਏਵ ਕਿਚ੍ਚਸਿਦ੍ਧਿ, ਏਵਂ ਕਿਰਿਯਾਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਬਲੇਨ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾਯੁਗੇ ਥਿਰਂ ਧਾਰੇਤਿ, ਤੇਹੇਵ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਰਥਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਨਂ. ਹਿਰਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਤਂਸਹਚਰਣਤੋ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਮ੍ਪਿ ਗਹਿਤਂਯੇਵ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਨਾਲ਼ਿਯਾ ਮਿਨਮਾਨੋ ਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਮਿਨਾਤੀਤਿ ਮਨੋ. ਕਤਰਂ ਪਨ ਤਂ ਮਨੋ, ਕਥਞ੍ਚਸ੍ਸ ਯੋਤ੍ਤਸਦਿਸਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤੇਨ ਯੋਤ੍ਤਂ ਵਿਯਾਤਿ ਯੋਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਲੋਕਿਯਵਿਪਸ੍ਸਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਅਤਿਰੇਕਪਞ੍ਞਾਸ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇ ਏਕਾਬਦ੍ਧੇ ਏਕਸਙ੍ਗਹਿਤੇ ਕਰੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤੇ ਪਨ ‘‘ਫਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ… ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਙ੍ਗਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹੇ (ਧ. ਸ. ੧) ਆਗਤਨਯੇਨੇਵ ¶ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਵਿਪਸ੍ਸਨਾਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ ਆਹ. ਅਤਿਰੇਕਸਟ੍ਠੀਤਿ ਤੇ ਏਵ ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾਜੀਵੇਹਿ ਅਨਞ੍ਞਾਤਞ੍ਞਸ੍ਸਾਮੀਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਹਿ ਚ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਤਿਰੇਕਸਟ੍ਠਿ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇ. ਏਕਾਬਦ੍ਧੇਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਏਵ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਆਬਦ੍ਧੇ. ਏਕਸਙ੍ਗਹੇਤਿ ਤਥੇਵ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਏਕਸਙ੍ਗਹੇ ਕਰੋਤਿ. ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਭਾਵੇਨ ਆਰਕ੍ਖਂ ਸਾਰੇਤੀਤਿ ਆਰਕ੍ਖਸਾਰਥੀ. ‘‘ਯਥਾ ਹਿ ਰਥਸ੍ਸ…ਪੇ… ਸਾਰਥੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੋਗ੍ਗਿਯੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਧੁਰਂ ਵਾਹੇਤਿ ਯੋਗ੍ਗੇ. ਯੋਜੇਤਿ ਯੋਗ੍ਗੇ ਸਮਗਤਿਯਞ੍ਚ. ਅਕ੍ਖਂ ਅਬ੍ਭਞ੍ਜਤਿ ਸੁਖਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ. ਰਥਂ ਪੇਸੇਤਿ ਯੋਗ੍ਗਚੋਦਨੇਨ. ਨਿਬ੍ਬਿਸੇਵਨੇ ਕਰੋਤਿ ਗਮਨਵੀਥਿਯਂ ਪਟਿਪਾਦਨੇਨ ਸਨ੍ਨਿਯੋਜੇਤਿ. ਆਰਕ੍ਖਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾਤਿ ਆਰਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਤਿ ਅਸਮ੍ਮੋਸਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਗਤਿਯੋਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਯੋ, ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਯੋ ਵਾ. ਸਮਨ੍ਵੇਸਤੀਤਿ ਗਵੇਸਤਿ.

ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਟਿਮੁਖਂ ਸਮ੍ਪਾਪਨੇ ਰਥੋ ਵਿਯਾਤਿ ਰਥੋ. ਪਰਿਕਰੋਤਿ ਵਿਭੂਸਯਤੀਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ, ਵਿਭੂਸਨਂ, ਸੀਲਞ੍ਚ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਵਿਭੂਸਨਟ੍ਠਾਨਿਯਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਾਲਙ੍ਕਾਰੋ’’ਤਿ, ਸੀਲਭੂਸਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਲੋਕਿਯਾਯ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਯ ਚ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ. ਵਿਧਿਨਾ ਈਰੇਤਬ੍ਬਤੋ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਤੋ ਵੀਰਿਯਂ, ¶ ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮੋ. ਸਮਂ ਸਮ੍ਮਾ ਚ ਧਿਯਤੀਤਿ ਸਮਾਧਿ, ਧੁਰਞ੍ਚ ਤਂ ਸਮਾਧਿ ਚਾਤਿ ਧੁਰਸਮਾਧਿ, ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਧੁਰਸਮਾਧਿ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਧੁਰਸਮਾਧਿ, ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਙ੍ਖਾਤਧੁਰਸਮਾਧੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਧੁਰਸਮਾਧਿਸਦ੍ਦਾਨਂ ਭਿਨ੍ਨਾਧਿਕਰਣਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪਯੋਗਮਜ੍ਝਤ੍ਤੇਤਿ ਵੀਰਿਯਸਮਤਾਯ. ਅਨਿਚ੍ਛਾਤਿ ਇਚ੍ਛਾਪਟਿਪਕ੍ਖਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਲੋਭਸਙ੍ਖਾਤਾ’’ਤਿ. ਪਰਿਵਾਰਣਨ੍ਤਿ ਪਰਿਵਾਰੋ, ਪਰਿਚ੍ਛਦੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਮੇਤ੍ਤਾਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਕਰੁਣਾ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੋਤਿ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਉਪਚਾਰੋ. ਦ੍ਵੇਪਿ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕਾ ਵਿਯ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਰਥੇਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਮਗ੍ਗਸਙ੍ਖਾਤੇ ਰਥੇ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਰਥੋ ਚ ਮਗ੍ਗਰਥੋ ਚਾਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਰਥੋ, ਏਵਂ ਏਕਸੇਸਨਯੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਰਥੇ ਠਿਤੋ’’ਤਿ. ਸਨ੍ਨਦ੍ਧਚਮ੍ਮੋਤਿ ਯੋਗਾਵਚਰਸ੍ਸ ਪਟਿਮੁਕ੍ਕਚਮ੍ਮਂ. ਨ ਨਂ ਤੇ ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਵਚਨਪਥਾ ਨ ਨਂ ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ. ਧਮ੍ਮਭੇਦਨਵਸੇਨ ਨ ਭਞ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਰਥਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾ ਯੋਜਿਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾ ਭਙ੍ਗੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਰਿਸਕਾਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਲਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਨੁਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਰਹਿਤਂ. ਤਤੋ ਏਵ ਸੇਟ੍ਠਯਾਨਂ, ਨਸ੍ਸ ਕੇਨਚਿ ਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ਅਸਦਿਸਂ. ਧਿਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤਾਯ ਧੀਰਾ ਪਣ੍ਡਿਤਪੁਰਿਸਾ ¶ ਲੋਕਮ੍ਹਾ ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ‘‘ਜਯਂ ਜਯ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾਯਂ ਵਚਨਵਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਜਿਨਨ੍ਤਾ ਜਿਨਨ੍ਤਾ’’ਤਿ.

ਜਾਣੁਸ੍ਸੋਣਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫-੬. ਕਿਮਤ੍ਥਿਯਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੫-੬. ਨਿਯਮਤ੍ਥੋਤਿ ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਨਿਯਮੇਨ ਅਵਧਾਰਣੇਨ – ਅਞ੍ਞਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ‘‘ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਰਿਞ੍ਞਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਂ ਕਥਿਤਂ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇ ਗਹਿਤੇ ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਮਗ੍ਗੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਗਹਿਤੋ ਏਵਾਤਿ ‘‘ਮਿਸ੍ਸਕਮਗ੍ਗੋ ਕਥਿਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ ਅਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ ‘‘ਰਾਗਕ੍ਖਯੋ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ¶ ਯਦਿਪਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾਪਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਮ੍ਪਿ. ਤੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਏਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਪਰਿਯੋਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਕਿਮਤ੍ਥਿਯਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਦੁਤਿਯਅਞ੍ਞਤਰਭਿਕ੍ਖੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੭. ਰਾਗਵਿਨਯਾਦਿਪਦੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵਾਪਿ ਵੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਵਾਪਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਉਭਯਤ੍ਥਪਿ ਨਿਵਿਟ੍ਠਬੁਦ੍ਧਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਸਯਵਸੇਨ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਖੋ ਏਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ‘‘ਆਸਵਾਨਂ ਖਯੋ ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਯਸ੍ਮਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਰਾਗਾਦਿਕੇ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਵਿਨੇਤਿ, ਆਸਵਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਸੋ ਖੇਪੇਤਿ, ਤੇਨ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਰਹਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਦੁਭਯਂ ‘‘ਰਾਗਵਿਨਯੋਤਿਆਦਿ ਨਾਮਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਕੁਸਲਤਾਯ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਏਤਂ ਅਵੋਚਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਨੁਸਨ੍ਧਿ ਇਧ ਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ ਦੀਪਿਤਂ, ਅਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਸਨ੍ਧਿਪਿ ਏਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਤੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਦੁਤਿਯਅਞ੍ਞਤਰਭਿਕ੍ਖੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਵਿਭਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮. ਏਕੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਮਗ੍ਗਂ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਏਕੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਤਮਾ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ¶ ਪੁਨ ਅਪਰੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵਿਭਜਿਤੁਕਾਮੋ. ਉਗ੍ਗਹਧਾਰਣਪਰਿਚਯਞਾਣਾਨਿਪਿ ਸਵਨਞਾਣੇ ਏਵ ਅਵਰੋਧਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਸਵਨਸਮ੍ਮਸਨਪਟਿਵੇਧਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਭਿਨਿਵੇਸੋਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਪਟਿਪਤ੍ਤਿ. ਪੁਰਿਮਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਇਟ੍ਠਂ ਕਨ੍ਤਂ ਮਨਾਪਨ੍ਤਿ ਨਿਰੋਧਮਗ੍ਗੇਸੁ ਨਿਨ੍ਨਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਨ ਅਭਿਨਨ੍ਦਨਂ, ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਭਾਵੋ ਏਵ ਚ ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਕਰਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਏਕੇਨੇਵਾਕਾਰੇਨ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਪਟਿਵੇਧਨਿਮਿਤ੍ਤਤਾ, ਸੋ ਏਵ ਅਭਿਮੁਖਭਾਵੋ ਤੇਸਂ ਸਮਾਗਮੋਤਿ ਏਕਾਭਿਸਮਯੋ.

ਅਸ੍ਸਾਤਿ ¶ ਞਾਣਸ੍ਸ, ਯੋਗਿਨੋ ਵਾ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਕੇਚਿ ‘‘ਲੋਕਿਯਞਾਣਮ੍ਪਿ ਪਟਿਵੇਧੋ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਯਾਥਾਵਬੋਧਭਾਵਤੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਨਨੁ ਉਗ੍ਗਹਾਦਿਪਟਿਵੇਧੋ ਚ ਪਟਿਵੇਧੋਵ, ਨ ਚ ਸੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋਤਿ? ਤਂ ਨ, ਕੇਵਲੇਨ ਪਟਿਵੇਧ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਉਗ੍ਗਹਾਦਿਪਟਿਵੇਧਾਨਂ ਅਵਚਨੀਯਤ੍ਤਾ, ਪਟਿਵੇਧਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਾ ਉਗ੍ਗਹਾਦਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਞਾਣਂ ‘‘ਪਟਿਵੇਧੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਪਟਿਵੇਧਤ੍ਤਾ, ਪਟਿਵੇਧਭੂਤਮੇਵ ਪਨ ਞਾਣਂ ਉਜੁਕਂ ਪਟਿਵੇਧੋਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤਿ. ਕਿਚ੍ਚਤੋਤਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਦਿਕਿਚ੍ਚਤੋ. ਆਰਮ੍ਮਣਪਟਿਵੇਧੋਤਿ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਪਟਿਵੇਧਮਾਹ. ਕਿਚ੍ਚਤੋਤਿ ਅਸਮ੍ਮੋਹਪਟਿਵੇਧਂ. ਉਗ੍ਗਹਾਦੀਹਿ ਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ.

ਦੁਦ੍ਦਸਤ੍ਤਾਤਿ ਅਨਧਿਗਤਞਾਣੇਨ ਯਾਥਾਵਸਰਸਲਕ੍ਖਣਤੋ ਦਟ੍ਠੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪਾਕਟਾਨਿਪਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਉਭਯਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਮਂ ਸਚ੍ਚਦ੍ਵਯਂ. ਪਯੋਗੋਤਿ ਕਿਰਿਯਾ, ਵਾਯਾਮੋ ਵਾ. ਤਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਤਰਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤਂ ਦੁਕ੍ਕਰਤਰਤਞ੍ਚ ਉਪਮਾਹਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਭਵਗ੍ਗਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ. ਯਥਾ ਪੁਰਿਮਂ ਸਚ੍ਚਦ੍ਵਯਂ ਵਿਯ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਪਾਕਟਤਾਯ ਪਰਮਗਮ੍ਭੀਰਤ੍ਤਾ ਉਗ੍ਗਹਾਦਿਵਸੇਨ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਪਵਤ੍ਤਿਭੇਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਦੁਕ੍ਖੇ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕਮੇਵ ਤਂ ਞਾਣਂ ਹੋਤਿ ਏਕਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨੇਵ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ.

ਕਾਮਪਚ੍ਚਨੀਕਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਕਾਮਾਨਂ ਉਜੁਪਚ੍ਚਨੀਕਭਾਵੇਨ. ਕਾਮਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟਭਾਵੇਨਾਤਿ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤਭਾਵੇਨ. ਕਾਮਂ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦੁਵਿਧਮ੍ਪਿ ਕਾਮਂ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਤੋ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਪਜ੍ਜਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਪਦਂ, ਕਾਮਸ੍ਸ ਪਦਨ੍ਤਿ ਕਾਮਪਦਂ, ਕਾਮਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਰਣਸ੍ਸ ਘਾਤੋ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤੋ, ਤਂ ਕਾਮਪਦਘਾਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਾਮਵੂਪਸਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਕਾਮਵਿਵਿਤ੍ਤਂ. ਸੋ ਏਵ ਚ ਨੇਸਂ ਅਨ੍ਤੋ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਿਵੇਕੇਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਾਮਵਿਵਿਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ. ਕਾਮਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਤੀਤਿ ਨਿਕ੍ਖਮੋ, ਸੋ ਏਵ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ¶ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸਙ੍ਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥਵਿਭਾਵੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਕਾਮਪਚ੍ਚਨੀਕਟ੍ਠਾਦਿਕੋ ਅਤ੍ਥਨਿਦ੍ਧਾਰਣਵਿਸੇਸੋ ਅਨ੍ਤੋਗਧੋ.

ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਚ੍ਚਨੀਕਟ੍ਠੇਨ ਵਿਹਿਂਸਾਯ ਪਚ੍ਚਨੀਕਟ੍ਠੇਨਾਤਿਆਦਿਕਂ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦਾਵਿਹਿਂਸਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾਨਂ ਅਤ੍ਥੁਦ੍ਧਾਰਣਵਿਧਿਂ ਅਤਿਦਿਸਤਿ. ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾਦਯੋਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦਅਵਿਹਿਂਸਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇ ਏਵ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਕਾਮ…ਪੇ… ਸਞ੍ਞਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਵਿਰਤਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਦਿਸਞ੍ਞਾਨਂ. ਨਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਨਾਨਾਖਣਿਕਤ੍ਤਾ. ਤੀਸੁ ਠਾਨੇਸੂਤਿ ¶ ਤਿਪ੍ਪਕਾਰੇਸੁ ਕਾਰਣੇਸੁ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਰਹਸ੍ਸ. ਭੂਮਿਲਦ੍ਧਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਇਤੋ ਪਰੇਸੁਪਿ. ਪਦਚ੍ਛੇਦਤੋਤਿ ਕਾਰਣੁਪਚ੍ਛੇਦਤੋ. ਪਦਨ੍ਤਿ ਹਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਵਾਯਮਤ੍ਥੋ. ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਸਾਧਨਵਸੇਨਾਤਿ ਯਥਾ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਆਯਤਿਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਵਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਸਾਧਨਵਸੇਨ. ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਵਿਯ ਏਕੋਵ ਕੁਸਲਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ.

ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੂਤਿ ਵਿਸਂਵਾਦਨਾਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਟ੍ਠਾਨੇਸੁ. ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵੋ ਨਾਮ ਆਹਾਰਨਿਮਿਤ੍ਤਕੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਖਾਦਨੀਯਭੋਜਨੀਯਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਨੇਸਨਾਯ ਪਹਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾਆਜੀਵੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਸਤ੍ਥੇਨ ਆਜੀਵੇਨਾ’’ਤਿ. ਕਮ੍ਮਪਥਪਤ੍ਤਾਨਂ ਵਸੇਨ ‘‘ਸਤ੍ਤਸੁ ਠਾਨੇਸੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਕਮ੍ਮਪਥਪਤ੍ਤਾਯ ਹਿ ਅਨੇਸਨਾਯ ਸੋ ਪਦਘਾਤਂ ਕਰੋਤਿਯੇਵ.

ਤਥਾਰੂਪੇ ਵਾ ਆਰਮ੍ਮਣੇਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਇਮਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਿਲੇਸਾ ਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਏਵ. ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਨ੍ਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸਪਿ ਪਤ੍ਥਨਾਵਸੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ. ਵੀਰਿਯਚ੍ਛਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਕਾਮਤਾਛਨ੍ਦਂ. ‘‘ਛਨ੍ਦਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਵੀਰਿਯਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਵੀਰਿਯਮੇਵ ਪਨ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਕੁਸਲਾਨੁਪ੍ਪਾਦਨੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨਛਨ੍ਦਤਾਯ ਧੁਰਸਮ੍ਪਗ੍ਗਹਤਾਯ ਛਨ੍ਦਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੀਰਿਯਂ – ‘‘ਅਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਛਨ੍ਦਤਾ ਅਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰਤਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੨੬) ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ. ਕੋਸਜ੍ਜਪਕ੍ਖੇ ਪਤਿਤੁਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਗ੍ਗਹਿਤਂ ਕਰੋਤਿ. ਪਧਾਨਨ੍ਤਿ ਪਧਾਨਭੂਤਵੀਰਿਯਂ.

ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਪਬਨ੍ਧਵਸੇਨਾਤਿ ਨਿਰਨ੍ਤਰੁਪ੍ਪਾਦਨਵਸੇਨ. ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਕਿਚ੍ਚਸਾਧਨਵਸੇਨਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਪਧਾਨਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਨਿਪ੍ਫਾਦਨਵਸੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਾਦਿਵਸੇਨ. ਕਿਚ੍ਚਸਾਧਨਵਸੇਨਾਤਿ ਕਾਯਵੇਦਨਾਚਿਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸੁਭਸੁਖਨਿਚ੍ਚਅਤ੍ਤਗਾਹਵਿਧਮਨਵਸੇਨ ਅਸੁਭਦੁਕ੍ਖਾਨਿਚ੍ਚਾਨਤ੍ਤਸਾਧਨਵਸੇਨ.

ਅਯਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੋ ਸਦਿਸਾਸਦਿਸਤਾਵਿਸੇਸੋ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ. ਏਤ੍ਥ ਕਥਨ੍ਤਿ ਯਦਿ ਰੂਪਾਵਚਰਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਤੋ ¶ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਸਬ੍ਬਭਵਗ੍ਗਾ ਝਾਨਙ੍ਗਮਗ੍ਗਙ੍ਗਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਂ ਸਦਿਸਤਾ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ‘‘ਆਰੁਪ੍ਪੇ ਚਤੁਕ੍ਕਪਞ੍ਚਕਜ੍ਝਾਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਥਂ ਅਤ੍ਥੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਤ੍ਥਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਂਝਾਨਿਕਾਵਾਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਸੁ ਯਂ ਝਾਨਂ ਮਗ੍ਗਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ ਪਾਦਕਭੂਤਂ, ਤਂਝਾਨਿਕਾਵ ਅਸ੍ਸ ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਉਪਰਿਪਿ ਤਯੋ ਮਗ੍ਗਾ ¶ . ਏਵਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ. ਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਮੇਵ ਨਿਯਮੇਤਿ ਆਰੁਪ੍ਪੇ ਚਤੁਕ੍ਕਪਞ੍ਚਕਜ੍ਝਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਾ ਖਨ੍ਧਾਤਿ ਸਮ੍ਮਸਿਤਖਨ੍ਧੇ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪੁਗ੍ਗਲਜ੍ਝਾਸਯੋ ਨਿਯਮੇਤਿ ਪਾਦਕਸਮ੍ਮਸਿਤਜ੍ਝਾਨਾਨਂ ਭੇਦੇ. ਯਸ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾਞਾਣਮੇਵ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਦਿਵਿਸੇਸਂ ਨਿਯਮੇਤਿ, ਤਤੋ ਦੁਤਿਯਾਦਿਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾਞਾਣਸ੍ਸ ਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਨਂ ਅਙ੍ਗਾਨਂ ਅਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਕਾਮਤਾਵਿਰਾਗਭਾਵਤੋ ਇਤਰਸ੍ਸ ਚ ਅਤਬ੍ਭਾਵਤੋ ਤੀਸੁਪਿ ਵਾਦੇਸੁ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵ ਨਿਯਮੇਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਿਯਮੇਨੇਵ ਹਿ ਪਠਮਵਾਦੇਪਿ ਅਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਾਦਿਪਾਦਕਾਪਿ ਮਗ੍ਗਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਇਤਰੇਹਿ ਚ ਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨੇਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਿਯਮੇਹਿ ਤਂਤਂਝਾਨਿਕਾਵ. ਏਵਂ ਸੇਸਵਾਦੇਸੁ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਿਯਮੋ ਯਥਾਸਮ੍ਭਵਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਦੁਤਿਯਵਾਦੇ ਤਂਤਂਝਾਨਿਕਤਾ ਸਮ੍ਮਸਿਤਸਙ੍ਖਾਰਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਿਯਮੇਹਿ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਤਂਤਂਵਿਰਾਗਭਾਵਨਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਸੋਮਨਸ੍ਸਸਹਗਤਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਝਾਨਙ੍ਗਾਦਿਨਿਯਮਂ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਕਰੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਿਯਮੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਵਾਦੇ ਪਾਦਕਸਮ੍ਮਸਿਤਜ੍ਝਾਨੁਪਨਿਸ੍ਸਯਸਬ੍ਭਾਵੇ ਅਜ੍ਝਾਸਯੋ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲਜ੍ਝਾਸਯੋ ਨਿਯਮੇਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਏਕਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਤੇਸਂ ਵਾਦਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ…ਪੇ… ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕ੍ਖਣੇ.

ਵਿਭਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਸੂਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੯. ਸੂਕਨ੍ਤਿ ਸਾਲਿਯਵਾਦੀਨਂ ਵਾਲਮਾਹ. ਸੋ ਹਿ ਨਿਕਨ੍ਤਕਸਦਿਸੋ ਪਟਿਮੁਖਗਤਂ ਹਤ੍ਥਂ ਵਾ ਪਾਦਂ ਵਾ ਭਿਨ੍ਦਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭੇਦਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਧਗ੍ਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਸਮ੍ਮਾਪਣਿਹਿਤਂ ਨਾਮ, ਤਥਾ ਅਟ੍ਠਪਿਤਂ ਮਿਚ੍ਛਾਪਣਿਹਿਤਂ ਨਾਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਿਚ੍ਛਾਪਣਿਹਿਤਾਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਪਞ੍ਞਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਠਪਨਂ ਨਾਮ – ‘‘ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਮਵਸੇਨ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭਵਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਪਨ ਕਮ੍ਮਂ ਇਸ੍ਸਰਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਨਿਮ੍ਮਿਨਾਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਮਿਚ੍ਛਾਪਕਪ੍ਪਨਂ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯਾਤਿ ¶ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਮਿਚ੍ਛਾਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਨਂ, ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਵਾ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਂ ਮਿਚ੍ਛਾਠਪਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਅਵਿਜ੍ਜਂ ਭਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਮਗ੍ਗਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗੇ ¶ ਏਵ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ. ਤਞ੍ਹਿ ਞਾਣਂ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਮੂਲਕਾਰਣਂ ਮਗ੍ਗੇ ਸਿਦ੍ਧੇ ਤਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ. ‘‘ਸਮ੍ਮਾਪਣਿਹਿਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮ੍ਮਾਪਣਿਹਿਤਾਯ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਮਿਸ੍ਸਕਮਗ੍ਗੋ ਕਥਿਤੋ. ਛਵਿਭੇਦਸਦਿਸੋ ਚੇਤ੍ਥ ਅਵਿਜ੍ਜਾਭੇਦੋ, ਲੋਹਿਤੁਪ੍ਪਾਦਸਦਿਸੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਭਾਵੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਸੂਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਨਨ੍ਦਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦. ਛਨ੍ਨਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਵਤ੍ਥਚ੍ਛਾਦਿਯਾ ਛਨ੍ਨਙ੍ਗਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ, ਨ ਨਗ੍ਗਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ.

ਅਵਿਜ੍ਜਾਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਵਿਹਾਰਵਗ੍ਗੋ

੧. ਪਠਮਵਿਹਾਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧. ਅਡ੍ਢਮਾਸਨ੍ਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਯਿਤੁਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਕਾਲਂ ਪਟਿ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਂ ਧਮ੍ਮਚਿਨ੍ਤਾਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਲੀਯਿਤੁਂ. ਵਿਨੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਿਨਯੇਨ ਵਿਨੇਤਬ੍ਬੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਤਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਗਤਿਆਪਜ੍ਜਨਂ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਜਨਤਾਯ. ਅਪਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਤੋ ਅਪੇਤਿ. ਸੂਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ.

ਪਦੇਸੇਨਾਤਿ ਏਕਦੇਸੇਨ. ਸਹ ਪਦੇਸੇਨਾਤਿ ਸਪਦੇਸੋ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਸਪਦੇਸੋ ਯਸ੍ਮਾ ਵੇਦਨਾਵਸੇਨੇਵ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਰਮਤ੍ਥਧਮ੍ਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਵੇਦਨਾ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤੇ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਖਨ੍ਧਪਦੇਸੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧਪਦੇਸਾਦਿਕਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ. ‘‘ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ‘‘ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਇਧ ਸਮ੍ਮਸਨਂ ਨਾਮ, ਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਮਸਨਂ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ¶ ਵਿਸਾਖਪੁਣ੍ਣਮਾਯਂ ਏਵ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਤੋ ਅਞ੍ਞਭੂਮਿਕਾਪਿ ਵੇਦਨਾ ਅਞ੍ਞਭੂਮਿਕਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਾਵ ਭਵਗ੍ਗਾ ਪਵਤ੍ਤਾ ਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨਾਤਿ ਸਰੂਪਤੋ ਸਮੁਦਯਤੋ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਤੋ ਅਸ੍ਸਾਦਾਦਿਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ. ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ.

ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਾਨੇਵ ¶ ਅਨਵਸੇਸਾਨੇਵ. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਪਦੇਸੋ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋਤਿ ਅਨੁਦ੍ਧਤੋ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਭਗਵਤੋ. ਠਾਨੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਤੇ ਓਕਾਸੇ. ਸਾ ਸਾ ਚ ਵਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਖਨ੍ਧਵਸੇਨ ਆਯਤਨਾਦਿਵਸੇਨ ਚ ਪਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਏਕਦੇਸਭੂਤਂ ਵੇਦਨਂਯੇਵ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਸਮਾਪਨ੍ਨਾ ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਚ. ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਹਿ ਤਥਾ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਭਿਨ੍ਨਾਪਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਧਮ੍ਮਭੇਦੇਨ ਭਿਨ੍ਨਾ ਵਿਯ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਯਤੋ ਚਤੁਵੀਸਤਿਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਭੇਦਾ ਦੇਵਸਿਕਂ ਵਲ਼ਞ੍ਜਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਕਾਮਂ ਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮਵਸੇਨਪਿ ਜਾਤਾ ਏਵ, ਵੇਦਨਾਵਸੇਨ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਭਿਨਿਵੇਸੋ ਕਤੋ ਵੇਦਨਾਨੁਭਾਵੇਨ ਜਾਤਾ. ਕਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਜਾਤਾਤਿ? ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਞਾਣਪਦਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਵਿਭਾਗਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਭਗਵਾ ਸਕਲਮ੍ਪਿ ਅਡ੍ਢਮਾਸਂ ਵੇਦਨਾਵਸੇਨੇਵ ਸਮ੍ਮਸਨਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਤਦਨੁਸਾਰੇਨ ਚ ਤਾ ਵਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ. ਤਯਿਦਂ ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾ – ‘‘ਯੇਨ ਸ੍ਵਾਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਵੋਚ.

ਅਕੁਸਲਾਵਾਤਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤ-ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨ-ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰ-ਮੁਸਾਵਾਦ-ਪਿਸੁਣਵਾਚਾਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪ-ਅਭਿਜ੍ਝਾ-ਬ੍ਯਾਪਾਦਵਸੇਨ ਤਂਤਂਮਿਚ੍ਛਾਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਚ ਅਕੁਸਲਾ ਵੇਦਨਾ ਏਵ ਹੋਤਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾਦੀਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਨਿਚ੍ਚਾ ਧੁਵਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਏਵਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਦੇਵਕੁਲਾਦੀਸੁ ਦੇਵਪੂਜਤ੍ਥਂ, ਸਬ੍ਬਜਨਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਂ ਵਾ ਮਾਲਾਵਚ੍ਛਂ ਰੋਪੇਨ੍ਤਿ. ਵਧਬਨ੍ਧਨਾਦੀਨੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨ-ਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰ-ਮੁਸਾਵਾਦ-ਪਿਸੁਣਵਾਚਾ-ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਵਿਪਾਕਸ੍ਸ ਅਪਚੁਰਤ੍ਤਾ ਅਪਾਕਟਤ੍ਤਾ ਚ ‘‘ਭਵਨ੍ਤਰਗਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਇਤਿ ਨੇਸਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਆਦਿਅਤ੍ਥੋ, ਪਕਾਰਤ੍ਥੋ ਵਾ. ਤੇਨ ਯਥਾ ਫਰੁਸਵਾਚਾਵਸੇਨ, ਏਵਂ ਤਦਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ ਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਪਚ੍ਚਯਾ ¶ ਅਕੁਸਲਵੇਦਨਾਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਯਥਾਰਹਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ. ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਥਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਪਚ੍ਚਯਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਵਿਪਾਕਵੇਦਨਾ ਸਹਜਾਤਕੋਟਿਯਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਕੋਟਿਯਾ ਚ ਵਸੇਨ ਯਥਾਰਹਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ, ਏਵਂ ਮਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਪਚ੍ਚਯਾਦੀਸੁਪਿ ਯਥਾਰਹਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਅਤਿਦਿਸਤਿ. ਛਨ੍ਦਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਣ੍ਹਾਛਨ੍ਦਸਹਿਤੋ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮਤਾਛਨ੍ਦੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਛਨ੍ਦਪਚ੍ਚਯਾਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਛਨ੍ਦਪਚ੍ਚਯਾ ਅਟ੍ਠਲੋਭਸਹਗਤਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਵੇਦਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਵਿਤਕ੍ਕਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤੋਵ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਪਚ੍ਚਯਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਵੇਦਨਾਵਾ’’ਤਿ. ਵਿਤਕ੍ਕਪਚ੍ਚਯਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਵੇਦਨਾਯ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਉਪਰਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਰੂਪਾਵਚਰਾ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਰੂਪਾਵਚਰਾ ਏਵਂ ਸੇਸਾ ਛ ਸਞ੍ਞਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵੇਦਨਾ.

ਤਿਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ¶ ਛਨ੍ਦਵਿਤਕ੍ਕਸਞ੍ਞਾਨਂ. ਅਵੂਪਸਮੇਤਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਅਵੂਪਸਮਿਤੇ. ਤਿਣ੍ਣਞ੍ਹਿ ਤੇਸਂ ਸਹਭਾਵੇਨ ਪਚ੍ਚਯਤਾ ਅਟ੍ਠਲੋਭਸਹਗਤਚਿਤ੍ਤੇਸੁ ਏਵ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਛਨ੍ਦਮਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤੇਸੁ ਤੀਸੁ ਛਨ੍ਦਮਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਵੂਪਸਮੇ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਵੇਦਨਾਵ ਅਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਛਨ੍ਦਵਿਤਕ੍ਕਾਨਂ ਵੂਪਸਮੇ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦਿਵੇਦਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ ਸਞ੍ਞਾਯ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦਿਵੇਦਨਾਗਹਣੇਨ ਹਿ ਸਬ੍ਬਾ ਸਞ੍ਞਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਚ ਗਹਿਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਵੂਪਸਮੇਤਿ ਛਨ੍ਦਵਿਤਕ੍ਕਸਞ੍ਞਾਨਂ ਵੂਪਸਮੇ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਵੇਦਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਭਵਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ ਹਿ ਵੂਪਸਮਨ੍ਤਿ ਛਨ੍ਦਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾਨਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸੁਖੁਮਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਹੇਟ੍ਠਾ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਹੇਟ੍ਠਿਮਮਗ੍ਗਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਪਿ ਗਹਿਤਾਵ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਹੇਟ੍ਠਿਮਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮੇਨ ਵਿਨਾ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮਂ ਅਤ੍ਥਾਪਨ੍ਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਯਮੇਤਿ ਫਲੇਨ ਮਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਆਯਾਮੋ, ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਆਯਾਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਿ ਵੀਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸਾਤਿ ਅਞ੍ਞਾਧਿਗਮਕਾਰਣਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਠਾਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਕਾਰਣਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸ੍ਸ ਕਾਰਣੇ’’ਤਿ. ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਂ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਠਾਨੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਕਾਰਣਮੇਵ ਪਚ੍ਚਾਮਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਸ੍ਸ ਠਾਨਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ. ਚਤੁਮਗ੍ਗਸਹਜਾਤਾਤਿ ਏਤੇਨ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ¶ ਏਤ੍ਥ ਹੇਟ੍ਠਿਮਮਗ੍ਗਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਗਹਿਤਭਾਵਮੇਵ ਜੋਤੇਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਚਤੁਮਗ੍ਗਸਹਜਾਤਾਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਲੋਕੁਤ੍ਤਰਵੇਦਨਾਤਿ ਭੂਤਕਥਨਂ ਵਿਸੇਸਨਂ. ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਲੋਕੁਤ੍ਤਰਵੇਦਨਾਤਿ ਪਠਮਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ, ਪਚ੍ਛਾ ਚਤੁਮਗ੍ਗਸਹਜਾਤਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਪਠਮਵਿਹਾਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਦੁਤਿਯਵਿਹਾਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੨. ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਵੂਪਸਮਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਹੀਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਵੂਪਸਮੋ. ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਵੂਪਸਮੋ ਨਾਮ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਭਵਨ੍ਤਰੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਅਤਿਦੂਰੇਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਵਿਪਾਕਵੇਦਨਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨਾ’’ਤਿ ਅਤਿਦਿਸਿਤ੍ਵਾਪਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਤਰਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਂ ਵਤ੍ਵਾ ਏਵ ਸਾਮਞ੍ਞਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਚ੍ਛਿਮੇਸੁ ਤੀਸੁ ਪਦੇਸੁ ਸਰੂਪਤੋਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਛਨ੍ਦਵੂਪਸਮਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਤਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ. ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨੇਵ ਅਨਨ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤੇ.

ਦੁਤਿਯਵਿਹਾਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩-੭. ਸੇਕ੍ਖਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੩-੧੭. ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ¶ ਸਿਕ੍ਖਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਨਂ ਸੀਲਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਨਸੀਲੋ. ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿਪਿ ਵਾ ਸੇਕ੍ਖੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੇਕ੍ਖੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਿਞ੍ਚ ਸਿਕ੍ਖਤਿ? ਅਧਿਸੀਲਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੮੬). ਤੀਹਿ ਫਲੇਹਿ ਹੇਟ੍ਠਾ. ਸਾਪਿ ਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸਿਕ੍ਖਾਪਿ. ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਹਿ ਸਿਕ੍ਖਾਕਿਚ੍ਚਂ ਨ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਵਿਪ੍ਪਕਤਭਾਵਤੋ, ਫਲਕ੍ਖਣੇ ਪਨ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਨਾਮ. ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨੇਵ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਤ੍ਤਾ.

ਸੇਕ੍ਖਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਵਿਹਾਰਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧-੩੦. ਮਿਚ੍ਛਾਸਭਾਵਨ੍ਤਿ ¶ ਅਯਾਥਾਵਸਭਾਵਂ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਸਭਾਵਂ. ਸਮ੍ਮਾਸਭਾਵਨ੍ਤਿ ਯਾਥਾਵਸਭਾਵਂ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਸਭਾਵਂ. ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਹੇਤੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਧਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਨਤ੍ਥਕੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਕਰਣਹੇਤੂ’’ਤਿ. ਞਾਯਤਿ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਵਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਞਾਯੋ. ਸੋ ਏਵ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀਨਂ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਪਾਤਤੋ ਧਾਰਣਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਞਾਯਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਞਾਣਸ੍ਸ ਮਿਚ੍ਛਾਸਭਾਵੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਮੇਵੇਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਞਾਣ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਵਿਞ੍ਞਾਣੋ’’ਤਿ. ਮਿਚ੍ਛਾਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੋਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਾਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹੋ ਮਯਾ ਕਤਂ ਸੁਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤੋ ਮਿਚ੍ਛਾਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੋ. ਗੋਸੀਲਗੋਵਤਾਦਿਪੂਰਣਂ ਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਏਵਂ ਗਣ੍ਹਤੋ ਮਿਚ੍ਛਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਦਾਦੀਹਿ ਵਿਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਂ ਕਥਿਤਂ. ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਨਿਗਮਿਤੋ ਚ ‘‘ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਗ੍ਗਲੋਵ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ, ਤਥਾਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸੀਸੇਨਾਯਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਧਮ੍ਮੋ ਵਿਭਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਧਮ੍ਮੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ’’ਤਿ. ਧਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦਿਕੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ. ਕਲ੍ਯਾਣਪੁਥੁਜ੍ਜਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾ ਨਾਮ, ਖੀਣਾਸਵੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਤਰੋ. ਸੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਿਯੋਤਿ ਸੁਖੇਨ ਪਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯੋ. ਧਾਵਤੀਤਿ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਉਪੇਚ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਤੋ ਉਪਨਿਸਾ, ਪਚ੍ਚਯੋ, ਏਕਸ੍ਸ ਸ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਉਪਨਿਸਂ ਸਪਚ੍ਚਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਕਰਣਤੋ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ, ਪਰਿਵਾਰੋਤਿ ¶ ਆਹ – ‘‘ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਸਪਰਿਵਾਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਹਜਾਤਵਸੇਨ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨ ਚ ਸਪਚ੍ਚਯਤਾ ਕਿਚ੍ਚਸਾਧਨੇ ਨਿਪ੍ਫਾਦਨੇ ਸਹਾਯਭਾਵੂਪਗਮਨੇ ਚ ਸਪਰਿਵਾਰਤਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ.

ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ

੩੧-੪੦. ਅਯਾਥਾਵਪਟਿਪਤ੍ਤਿ, ਨ ਯਥਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿ, ਹੇਤੁਮ੍ਹਿਪਿ ਫਲੇਪਿ ਅਯਾਥਾਵਵਤ੍ਥੁਸਾਧਨਤੋ. ਏਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਕਥਿਤਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ. ਏਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਵਸੇਨ ਕਥਿਤਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਕਵਸੇਨ. ਸਂਸਾਰਮਹੋਘਸ੍ਸ ਪਰਤੀਰਭਾਵਤੋ ਯੋ ਨਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਪਾਰੇਤਿ ਗਮੇਤੀਤਿ ਪਾਰਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਤਬ੍ਬਿਧੁਰਤਾਯ ¶ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਪਾਰਨ੍ਤਿ ਅਪਾਰਂ, ਸਂਸਾਰੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਪਾਰਾਪਾਰਨ੍ਤਿ ਵਟ੍ਟਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਾਰਙ੍ਗਤਾਤਿ ਅਸੇਕ੍ਖੇ ਸਨ੍ਧਾਯ. ਯੇਪਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਸੇਕ੍ਖੇ. ਯੇਪਿ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣਪੁਥੁਜ੍ਜਨੇ. ਪਾਰਗਾਮਿਨੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਿਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਤਿਕਾਲਵਾਚੀਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤੀਰਨ੍ਤਿ ਓਰਿਮਤੀਰਮਾਹ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਟ੍ਟਮੇਵ ਅਨੁਧਾਵਤੀ’’ਤਿ. ਏਕਨ੍ਤਕਾਲ਼ਕਤ੍ਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਪਭਸ੍ਸਰਭਾਵਕਰਣਤੋ ਕਣ੍ਹਾਭਿਜਾਤਿਹੇਤੁਤੋ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਅਕੁਸਲਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਵੋਦਾਨਭਾਵਤੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਭਸ੍ਸਰਭਾਵਕਰਣਤੋ ਸੁਕ੍ਕਾਭਿਜਾਤਿਹੇਤੁਤੋ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸੁਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਿਲੇਸਮਾਰ-ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਮਾਰ-ਮਚ੍ਚੁਮਾਰਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਓਕਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਟ੍ਟਂ, ਤਬ੍ਬਿਧੁਰਤਾਯ ਅਨੋਕਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਓਕਾ ਅਨੋਕਨ੍ਤਿ ਵਟ੍ਟਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਸਮਣਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਾ, ਸਮਣਾਨਂ ਭਾਵੋ ਸਾਮਞ੍ਞਂ, ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ, ਤੇਨ ਅਰਣੀਯਤੋ ਉਪਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਤਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਞ੍ਞਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਞ੍ਞੇਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ. ਰਾਗਕ੍ਖਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਆਦਿਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ‘‘ਦੋਸਕ੍ਖਯੋ ਮੋਹਕ੍ਖਯੋ’’ਤਿ ਪਦਦ੍ਵਯਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਰਾਗਕ੍ਖਯੋ’’ਤਿ. ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾਤਿ.

ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਪੇਯ੍ਯਾਲਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ

੪੧-੪੮. ਅਪਰਾਪਰਂ ¶ ਪਰਿਵਤ੍ਤਮਾਨੇਨ ਵਤ੍ਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਸਂਸਾਰਦ੍ਧਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਵਸੇਨੇਵ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਵਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁ. ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋ ਹਿ ਅਯਂ ਤ੍ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਯਥਾ – ‘‘ਘਤਂ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ ਬਲਂ ਹੋਤਿ, ਸੀਹਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਯਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਪਰਿਜਾਨਨਕਿਚ੍ਚੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਦ੍ਧਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਸਿਦ੍ਧਿ ਞਾਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਪਚਾਰਵਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ‘‘ਅਦ੍ਧਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਹਿਮਸਨ੍ਤਿ ਸੂਰਿਯਂ ਉਗ੍ਗਮੇਤੀ’’ਤਿ. ਵਿਜ੍ਜਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਵਿਜ੍ਜਾ. ਵਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਸਮਾਧਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ ¶ . ਤੇਸਂ ਫਲਂ ਅਞ੍ਞਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਵਿਜ੍ਜਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਫਲੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਕਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਾਥਾਵਤੋ ਜਾਨਨਤੋ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਦਸ੍ਸਨਤੋ ਚ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਇਧ ਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਞਾਣਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ. ਸੇਸੇਹੀਤਿ ਰਾਗ-ਵਿਰਾਗ-ਸਂਯੋਜਨਪ੍ਪਹਾਨ-ਅਨੁਸਯਸਮੁਗ੍ਘਾਤ-ਅਦ੍ਧਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ- ਆਸਵਕ੍ਖਯ-ਵਿਜ੍ਜਾ-ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ-ਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ-ਞਾਣਦਸ੍ਸਨ-ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦੇਹਿ.

ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਪੇਯ੍ਯਾਲਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਸੂਰਿਯਪੇਯ੍ਯਾਲਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ

੪੯-੬੨. ਯਥਾ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਂ ਸੂਰਿਯੁਗ੍ਗਮਨਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਿਕਂ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪਾਤੁਭਾਵਸ੍ਸਾਤਿ ਸਦਿਸੂਪਮਾ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਂ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾਯ. ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਅਰਿਯੋ, ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਵਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ ਸੂਰਿਯਪਾਤੁਭਾਵੋ ਵਿਯ ਤੇਨ ਵਿਧੂਪਨੀਯਨ੍ਧਕਾਰਵਿਧਮਨਤੋ. ਕੁਸਲਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਯਤਾਛਨ੍ਦੋ ਛਨ੍ਦਸਮ੍ਪਦਾ ਇਤਰਛਨ੍ਦਤੋ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਕਾਰਾਪਕਅਪ੍ਪਮਾਦਸ੍ਸਾਤਿ ਸਚ੍ਚਪਟਿਵੇਧਸ੍ਸ ਕਾਰਾਪਕਸ੍ਸ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਵ ਸਮ੍ਪਦਾਸਦ੍ਦਾ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਹੇਤੁਤਾਯ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਞ੍ਞੇਨਪਿ ਆਕਾਰੇਨਾਤਿ ‘‘ਵਿਵੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਆਕਾਰਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ‘‘ਰਾਗਵਿਨਯਪਰਿਯੋਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਕਾਰੇਨ.

ਸੂਰਿਯਪੇਯ੍ਯਾਲਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਏਕਧਮ੍ਮਪੇਯ੍ਯਾਲਵਗ੍ਗਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੬੩-੧੩੮. ਤਥਾ ¶ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤੇ ਬੁਜ੍ਝਨਕਾਨਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਵਸੇਨ ਕਥਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਵ ਅਤ੍ਥੋ, ਕਸ੍ਮਾ ਪੁਨ ਵੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਨ ਚੋਦੇਤਬ੍ਬਂ.

ਏਕਧਮ੍ਮਪੇਯ੍ਯਾਲਵਗ੍ਗਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਅਪ੍ਪਮਾਦਪੇਯ੍ਯਾਲਵਗ੍ਗੋ

੧. ਤਥਾਗਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੩੯. ਕਾਰਾਪਕਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ¶ ਨਾਮ ‘‘ਇਮੇ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ, ਇਮੇ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਵਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਵਜ੍ਜਨਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਸਮ੍ਪਾਦਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ. ਏਸਾਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ. ਲੋਕਿਯੋਵ. ਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ. ਅਯਨ੍ਤਿ ਏਸਾਤਿ ਚ ਅਪ੍ਪਮਾਦਮੇਵ ਵਦਤਿ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਚਤੁਭੂਮਕਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਪਟਿਲਾਭਕਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਪਟਿਲਾਭਾਪਨਟ੍ਠੇਨ.

ਤਥਾਗਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਪਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੪੦. ਜਙ੍ਗਲਾਨਨ੍ਤਿ ਜਙ੍ਗਲਵਾਸੀਨਂ. ਜਙ੍ਗਲ-ਸਦ੍ਦੋ ਚੇਤ੍ਥ ਥਦ੍ਧਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਪਥਵੀਪਰਿਯਾਯੋ, ਨ ਅਨੁਪਟ੍ਠਾਨਵਿਦੂਰਦੇਸਵਾਚੀ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਪਥਵੀਤਲਵਾਸੀਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਦਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਪਾਦਕਪਾਣਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਮੋਧਾਨਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੋਗਧਭਾਵਂ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਓਧਾਨਂ ਉਪਕ੍ਖੇਪ’’ਨ੍ਤਿ, ਉਪਨੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਪਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩-੧੦. ਕੂਟਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੪੧-੧੪੮. ਵਸ੍ਸਿਕਾਯ ਪੁਪ੍ਫਂ ਵਸ੍ਸਿਕਂ ਯਥਾ ‘‘ਆਮਲਕਿਯਾ ਫਲਂ ਆਮਲਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਮਹਾਤਲਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ¶ ਉਪਰਿਪਾਸਾਦੇ. ‘‘ਯਾਨਿ ਕਾਨਿਚੀ’’ਤਿ ਪਦੇਹਿ ਇਤਰਾਨਿ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਾਨਿ ਭਵਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ‘‘ਪਚ੍ਚਤ੍ਤੇ ਸਾਮਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਵਿਭਤ੍ਤਿਵਿਪਰਿਣਾਮੋ ਕਤੋ. ‘‘ਤਨ੍ਤਾਵੁਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਸਾਮਿਵਚਨਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ‘‘ਵਤ੍ਥਾਨੀ’’ਤਿ ਵਚਨਸੇਸੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਥ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਕੂਟਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਅਪ੍ਪਮਾਦਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਬਲਕਰਣੀਯਵਗ੍ਗੋ

੧. ਬਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੪੯. ਕਮ੍ਮਾਨਿਯੇਵ ¶ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ ਯਥਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ. ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਾਨਨ੍ਤਰਿਯਕਤਾਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਿ ਗਹਿਤਾ ਏਵ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਹਵਿਪਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੨. ਬੀਜਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫੦. ਪਞ੍ਚਵਿਧਮ੍ਪਿ ਸਮੂਹਟ੍ਠੇਨ ਬੀਜਗਾਮੋ ਨਾਮ. ਤਦੇਵਾਤਿ ਮੂਲਬੀਜਾਦਿ ਏਵ. ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਸਹਜਾਤਮੂਲਵਨ੍ਤਂ. ਨੀਲਭਾਵਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਨੀਲਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ.

੩. ਨਾਗਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫੧. ਬਲਂ ਗਾਹੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਰੀਰਬਲਂ ਗਾਹੇਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਪਨ ਨਾਗਾਨਂ ਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਏਵਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਬਲਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਸਮ੍ਭੇਜ੍ਜਮੁਖਦ੍ਵਾਰਨ੍ਤਿ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇਨ ਸਮ੍ਭੇਦਗਤਮਹਾਨਦੀਨਂ ਮੁਖਦ੍ਵਾਰਂ. ਨਾਗਾ ਕਾਯਂ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤੀਤਿਆਦਿ ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਭਗਵਤਾ ਉਪਮਾਵਸੇਨ ਆਭਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮੇਵ ਖੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿਆਦਿਨਾ ਉਪਮਂ ਸਂਸਨ੍ਦਤਿ. ਆਗਤੇਸੂਤਿਆਦੀਸੁ ਤੀਸੁ ਪਦੇਸੁ ਭਾਵੇਨਭਾਵਲਕ੍ਖਣੇ.

੫. ਕੁਮ੍ਭਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫੩. ਨ ¶ ਪਤਿਆਵਮਤੀਤਿ ਚ ਨਿਕੁਜ੍ਜਿਤਭਾਵੇਨ ਉਦਕਵਮਨੋ ਘਟੋ, ਨ ਤਂ ਪੁਨ ਮੁਖੇਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਅਨ੍ਤੋ ਪਵੇਸੇਤੀ’’ਤਿ.

੭. ਆਕਾਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫੫. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਇਜ੍ਝਨੇਨ ਏਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮਾਨਂ ਇਜ੍ਝਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੮-੯-੧੦. ਪਠਮਮੇਘਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫੬-੧੫੮. ਪਂਸੁਰਜੋਜਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਭੂਮਿਰੇਣੁਸਹਜਾਤਮਲਂ. ਵਾਣਿਜਕੋਪਮੇਤਿ ਵਾਣਿਜਕੋਪਮਪਠਮਸੁਤ੍ਤੇ ਚਾਪਿ.

੧੧-੧੨. ਆਗਨ੍ਤੁਕਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੫੯-੧੬੦. ਸਹਵਿਪਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ¶ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਯ ਇਜ੍ਝਨੇਨ ਏਤਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਦਿਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਰਿਜਾਨਨਾਦੀਨਂ ਇਜ੍ਝਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦੀਨਂ ਵਿਸਯਆਦਿਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਥਾਯ ਸਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾ.

ਬਲਕਰਣੀਯਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਏਸਨਾਵਗ੍ਗੋ

੧. ਏਸਨਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੧. ਕਾਮਾਨਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਕਿਲੇਸਕਾਮਾਨਂ. ਕਿਲੇਸਕਾਮੋਪਿ ਹਿ ਕਾਮਿਤਨ੍ਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਚ ਅਧਿਕਰਾਗੇਹਿ ਏਸਨੀਯੋ. ਭਵਾਨਨ੍ਤਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਗਤੀਨਂ. ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਸ੍ਸ ¶ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵਤੋ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ.

੨-੧੧. ਵਿਧਾਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੬੨-੧੭੧. ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿਆਦਿਨਾ ਤਂਤਂਵਿਭਾਗੇਨ ਧੀਯਨ੍ਤਿ ਵਿਧੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਧਾ, ਮਾਨਕੋਟ੍ਠਾਸਾ, ਮਾਨਟ੍ਠਪਨਾ ਵਾ. ਨੀਹਨਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਬਾਧੇਨ੍ਤਿ.

ਏਸਨਾਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੧. ਓਘਵਗ੍ਗੋ

੧-੨. ਓਘਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੭੨-੧੭੩. ਵਟ੍ਟੇ ਓਹਨਨ੍ਤਿ ਓਸੀਦਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਓਘਾ. ਰੂਪਾਰੂਪਭਵੇਤਿ ਰੂਪਭਵੇ ਚ ਅਰੂਪਭਵੇ ਚ ਰੂਪਾਰੂਪਤਣ੍ਹੋਪਨਿਸ੍ਸਯਾ ਰੂਪਾਰੂਪਾਵਚਰਕਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਖਨ੍ਧਾ. ਯੋਜਨਟ੍ਠੇਨ ਯੋਗੋ.

੩-੪. ਉਪਾਦਾਨਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੭੪-੧੭੫. ਕਾਮਨਵਸੇਨ ਉਪਾਦਿਯਨਤੋ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਾਮਗ੍ਗਹਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਨਾਮਕਾਯਸ੍ਸਾਤਿ ਵੇਦਨਾਦੀਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ. ਘਟਨਪਬਨ੍ਧਨਕਿਲੇਸੋਤਿ ¶ ਹੇਤੁਨਾ ਫਲਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਵਟ੍ਟੇਨ ਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਬਨ੍ਧਸਞ੍ਞਿਤਸ੍ਸ ਘਟਨਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਜ੍ਝਨਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਕਿਲੇਸੋ. ਅਨ੍ਤਗ੍ਗਾਹਿਕਦਿਟ੍ਠਿ ਸਸ੍ਸਤੁਚ੍ਛੇਦਗਾਹੋ.

ਉਪਾਦਾਨਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫-੧੦. ਅਨੁਸਯਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੭੬-੧੮੧. ਥਾਮਗਤਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਸਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੇ ਥਿਰਭਾਵੂਪਗਮਨਭਾਵੇਨ. ਥਾਮਗਤਨ੍ਤਿ ਚ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣੋ ਕਾਮਰਾਗਾਦੀਨਂਯੇਵ ਆਵੇਣਿਕੋ ਸਭਾਵੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਕਾਮਰਾਗੋਵਾਤਿ ਕਾਮਰਾਗੋ ¶ ਏਵ ਅਪ੍ਪਹੀਨੋ. ਸੋ ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯਲਾਭੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਰਹਤਾਯ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਅਨੁਸੇਤੀਤਿ ਅਨੁਸਯੋ. ਸੇਸੇਸੁਪੀਤਿ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯਾਦੀਸੁ. ਓਰਮ੍ਭਾਗੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁ ਰੂਪਾਰੂਪਭਾਵਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾਭੂਤਤ੍ਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਤੋ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਿ ਯਥਾ ‘‘ਪਚ੍ਛਿਯੋ ਗੋਦੁਹਕੋ’’ਤਿ. ਸਂਯੋਜੇਨ੍ਤੀਤਿ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਿਯ ਅਤ੍ਥੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਉਦ੍ਧਮ੍ਭਾਗੋ ਮਹਗ੍ਗਤਭਾਗੋ, ਤਸ੍ਸ ਹਿਤਾਨੀਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਤ੍ਤਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਅਨੁਸਯਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਓਘਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਮਗ੍ਗਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸਂਯੁਤ੍ਤਂ

੧. ਪਬ੍ਬਤਵਗ੍ਗੋ

੧.ਹਿਮਵਨ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮੨. ਬੁਜ੍ਝਤਿ ¶ ¶ ਚਤੁਸਚ੍ਚਂ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਏਤਾਯਾਤਿ ਬੋਧਂ, ਧਮ੍ਮਸਾਮਗ੍ਗੀ, ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਪਨ ਚਤੁਸਚ੍ਚਂ ਬੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਬੋਧਿ. ਅਙ੍ਗਾਤਿ ਕਾਰਣਾ. ਯਾਯ ਧਮ੍ਮਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਆਯੂਹਨਾ. ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਆਯੂਹਨਾ. ਲੀਨਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਵਸੇਨ ਆਯੂਹਨਾ. ਕਾਮਸੁਖਾਨੁਯੋਗਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਵਸੇਨ ਆਯੂਹਨਾ. ਓਘਤਰਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧) –

‘‘ਕਿਲੇਸਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਆਯੂਹਨਾ. ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਅਵਸੇਸਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਆਯੂਹਨਾ, ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਸਬ੍ਬਲੋਕਿਯਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਆਯੂਹਨਾ’’ਤਿ –

ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਪਕਾਰੇਸੁ ਇਧ ਅਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕਿਲੇਸਸਨ੍ਤਾਨਨਿਦ੍ਦਾਯ ਉਟ੍ਠਹਤੀਤਿ ਏਤੇਨ ਸਿਖਾਪਤ੍ਤਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸਹਗਤਾਨਮ੍ਪਿ ਸਤਿਆਦੀਨਂ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਚਤ੍ਤਾਰੀਤਿਆਦਿਨਾ ਮਗ੍ਗਫਲੇਨ ਸਹਗਤਾਨਂ. ਸਤ੍ਤਹਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇਹਿ ਭਾਵਿਤੇਹਿ ਸਚ੍ਚਪਟਿਵੇਧੋ ਹੋਤੀਤਿ ਕਥਮਿਦਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਯਥਾਹਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਝਾਨਙ੍ਗਮਗ੍ਗਙ੍ਗਾਦਯੋ ਵਿਯਾਤਿ ਏਤੇਨ ਬੋਧਿਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਮੁਦਾਯਾਵਯਵਵਿਸਯਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸੇਨਙ੍ਗਰਥਙ੍ਗਾਦਯੋ ਵਿਯਾਤਿ ਏਤੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਬੋਧਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਾਰਣਤ੍ਥੋ ਅਙ੍ਗਸਦ੍ਦੋ’’ਤਿ. ਬੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਬੋਧਿ, ਬੋਧਿਯਾ ਏਵ ਅਙ੍ਗਾਤਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ’’ਤਿ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਦੀਨਂ ਕਾਰਣਾਨਂ ਬੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਅਨੁਰੂਪਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭਾਵੇਨ ਪਟਿਮੁਖਂ ਅਵਿਪਰੀਤਂ ਸਮ੍ਮਾ ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਏਵਂ ਵਤ੍ਥੁਵਿਸੇਸਦੀਪਕੇਹਿ ¶ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗੇਹਿ ਅਨੁਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਬੋਧਿਸਦ੍ਦੇਹਿ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ¶ ‘‘ਬੁਜ੍ਝਨਤਾਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਲੀਨਪਤਿਟ੍ਠਾਨ-ਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗ-ਉਚ੍ਛੇਦਾਭਿਨਿਵੇਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯ-ਵੀਰਿਯਪੀਤਿਪਧਾਨ-ਧਮ੍ਮਸਾਮਗ੍ਗੀ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ. ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਾਯੂਹਨਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗ-ਸਸ੍ਸਤਾਭਿਨਿਵੇਸਾਨਂ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮਾਧਿ-ਉਪੇਕ੍ਖਾਪਧਾਨ-ਧਮ੍ਮਸਾਮਗ੍ਗੀ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ. ਸਤਿ ਪਨ ਉਭਯਤ੍ਥਾਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਕਾ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਸਂ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਸਂਸਾਯਂ. ਪੁਨਦੇਵ ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਚ ਅਤ੍ਥੋਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਸਤ੍ਥੋ ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਚ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ’’ਤਿ. ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਅਭਿਵਿਸਿਟ੍ਠਭਾਵੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ ਸਵਿਸੇਸਭਾਵਂ ਵਦਤਿ. ‘‘ਏਕੇ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਿਵੇਕਤ੍ਤਯਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਵਿਵੇਕਦ੍ਵਯਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਝਾਨਕ੍ਖਣੇ ਤਾਵ ਕਿਚ੍ਚਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਿਵੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤਂ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕ੍ਖਣੇ ਅਜ੍ਝਾਸਯਤੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਵਿਵੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਭਾਵੇਤੀਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਨਿਚ੍ਛਯਤਾਯ ਕਸਿਣਜ੍ਝਾਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਾਨਮ੍ਪਿ ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਹਿਮਵਨ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਕਾਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮੩. ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਠਿਤਿ, ਕਾਰਣਂ. ਕਮ੍ਮਉਤੁਚਿਤ੍ਤਾਹਾਰਸਞ੍ਞਿਤੋ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਠਿਤਿ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਟ੍ਠਿਤਿਕੋ. ਆਹਾਰਪਚ੍ਚਯਸਦ੍ਦਾ ਹਿ ਏਕਤ੍ਥਾ. ਸੁਭਮ੍ਪੀਤਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਅਸੁਭੇ ਸੁਭਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ ਸੁਭਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨਕਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਸੁਭਸ੍ਸਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਭਸ੍ਸ. ਆਰਮ੍ਮਣਮ੍ਪੀਤਿ ਸੁਭਾਕਾਰੇਨ, ਇਟ੍ਠਾਕਾਰੇਨ ਵਾ ਗਯ੍ਹਮਾਨਂ ਰੂਪਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣਮ੍ਪਿ ਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ. ਅਨੁਪਾਯਮਨਸਿਕਾਰੋਤਿ ਆਕਙ੍ਖਿਤਸ੍ਸ ਹਿਤਸੁਖਸ੍ਸ ਅਨੁਪਾਯਭੂਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ, ਤਤੋ ਏਵ ਉਪ੍ਪਥਮਨਸਿਕਾਰੋਤਿ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੋ. ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਯਥਾਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤੇ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਭੂਤੇ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਭੂਤੇ ਚ ਦੁਵਿਧੇਪਿ ਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤੇ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਸੁਭਾਰਮ੍ਮਣੇ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਥਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿਆਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਸ੍ਸ ਆਹਾਰਦਸ੍ਸਨਪਾਲ਼ਿ ਉਤ੍ਤਾਨਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਨੀਵਰਣੇਸੁ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ.

ਪਟਿਘੋਪਿ ¶ ਪਟਿਘਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪੁਰਿਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵਤੋ. ਪਟਿਘਾਰਮ੍ਮਣਂ ਨਾਮ ਏਕੂਨਵੀਸਤਿ ਆਘਾਤਵਤ੍ਥੁਭੂਤਾ ਸਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਾ. ਅਰਤੀਤਿ ਪਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨਾਦੀਸੁ ਅਰਮਣਂ ¶ . ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਾਤਿ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਭਾਵੋ. ਪਨ੍ਤੇਸੂਤਿ ਦੂਰੇਸੁ, ਵਿਵਿਤ੍ਤੇਸੁ ਵਾ. ਅਧਿਕੁਸਲੇਸੂਤਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਧਮ੍ਮੇਸੁ. ਅਰਤਿ ਰਤਿਪਟਿਪਕ੍ਖੋ. ਅਰਤਿਤਾਤਿ ਅਰਮਣਾਕਾਰੋ. ਅਨਭਿਰਤੀਤਿ ਅਨਭਿਰਤਭਾਵੋ. ਅਨਭਿਰਮਣਾਤਿ ਅਨਭਿਰਮਣਾਕਾਰੋ. ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਾਤਿ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਨਾਕਾਰੋ. ਪਰਿਤਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਨਵਸੇਨੇਵ ਪਰਿਤਸ੍ਸਨਾ.

ਆਗਨ੍ਤੁਕਂ, ਨ ਸਭਾਵਸਿਦ੍ਧਂ. ਕਾਯਾਲਸਿਯਨ੍ਤਿ ਨਾਮਕਾਯੇ ਅਲਸਭਾਵੋ. ਸਮ੍ਮੋਹਵਿਨੋਦਨਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਤਨ੍ਦੀਤਿ ਜਾਤਿਆਲਸਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਦਤੀਤਿ ਏਤੇਨ ਅਤਿਸੀਤਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਕੋਚਾਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ਕਿਲੇਸਵਤ੍ਥੁਵਿਭਙ੍ਗੇ (ਵਿਭ. ਅਟ੍ਠ. ੮੫੭). ਤਨ੍ਦੀਤਿ ਜਾਤਿਆਲਸਿਯਂ. ਤਨ੍ਦਿਯਨਾਤਿ ਤਨ੍ਦਿਯਨਾਕਾਰੋ. ਤਨ੍ਦਿਮਨਕਤਾਤਿ ਤਨ੍ਦਿਯਾ ਅਭਿਭੂਤਚਿਤ੍ਤਤਾ. ਅਲਸਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਆਲਸ੍ਯਂ. ਆਲਸ੍ਯਾਯਨਾਕਾਰੋ ਆਲਸ੍ਯਾਯਨਾ. ਆਲਸ੍ਯਾਯਿਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਆਲਸ੍ਯਾਯਿਤਤ੍ਤਂ. ਇਤਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿਪਿ ਇਮੇਹਿ ਪਦੇਹਿ ਕਿਲੇਸਵਸੇਨ ਕਾਯਾਲਸਿਯਂ ਕਥਿਤਂ.

ਕਿਲੇਸਵਸੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਮੋਹਵਸੇਨ. ਕਾਯਵਿਨਮਨਾਤਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਵਿਰੂਪਤੋ ਨਮਨਾ. ਜਮ੍ਭਨਾਤਿ ਫਨ੍ਦਨਾ. ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਜਮ੍ਭਨਾ ਵਿਜਮ੍ਭਨਾ. ਆਨਮਨਾਤਿ ਪੁਰਤੋ ਨਮਨਾ. ਵਿਨਮਨਾਤਿ ਪਚ੍ਛਤੋ ਨਮਨਾ. ਸਨ੍ਨਮਨਾਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਨਮਨਾ. ਪਣਮਨਾਤਿ ਯਥਾ ਹਿ ਤਨ੍ਤਤੋ ਉਟ੍ਠਿਤਪੇਸਕਾਰੋ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਉਪਰਿਟ੍ਠਿਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਜੁਂ ਕਾਯਂ ਉਸ੍ਸਾਪੇਤਿ, ਏਵਂ ਕਾਯਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਂ ਠਪਨਾ. ਬ੍ਯਾਧਿਯਕਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਬ੍ਯਾਧਿਤਾ. ਇਤਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿਪਿ ਇਮੇਹਿ ਪਦੇਹਿ ਕਿਲੇਸਵਸੇਨ ਕਾਯਫਨ੍ਦਨਮੇਵ ਕਥਿਤਂ (ਵਿਭ. ਅਟ੍ਠ. ੮੫੮).

ਭਤ੍ਤਪਰਿਲ਼ਾਹੋਤਿ ਭਤ੍ਤਵਸੇਨ ਪਰਿਲ਼ਾਹੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਭੁਤ੍ਤਾਵਿਸ੍ਸਾਤਿ ਭੁਤ੍ਤਵਤੋ. ਭਤ੍ਤਮੁਚ੍ਛਾਤਿ ਭਤ੍ਤਗੇਲਞ੍ਞਂ. ਅਤਿਭੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯਾ ਹਿ ਮੁਚ੍ਛਾਪਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਭਤ੍ਤਕਿਲਮਥੋਤਿ ਭੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯਾ ਕਿਲਨ੍ਤਭਾਵੋ. ਭਤ੍ਤਪਰਿਲ਼ਾਹੋਤਿ ਭਤ੍ਤਦਰਥੋ. ਕੁਚ੍ਛਿਪੂਰਂ ਭੁਤ੍ਤਵਤੋ ਹਿ ਪਰਿਲ਼ਾਹੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਹਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਕਾਯੋ ਖਿਜ੍ਜਤਿ. ਕਾਯਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਭੁਤ੍ਤਭਤ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕਾਯਸ੍ਸ ਅਕਮ੍ਮਞ੍ਞਤਾ.

ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ¶ ਲੀਯਨਾਕਾਰੋਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਕੋਚਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਕਲ੍ਯਤਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਿਲਾਨਭਾਵੋ. ਗਿਲਾਨੋਤਿ ਅਕਲ੍ਲਕੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਥਾ ਚਾਹ ‘‘ਨਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਕਲ੍ਲਕੋ’’ਤਿ. ਅਕਮ੍ਮਞ੍ਞਤਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਗੇਲਞ੍ਞਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਕਮ੍ਮਞ੍ਞਨਾਕਾਰੋ. ਓਲੀਯਨਾਤਿ ਓਲੀਯਨਾਕਾਰੋ. ਇਰਿਯਾਪਥਿਕਮ੍ਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਯਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਇਰਿਯਾਪਥਂ ਸਨ੍ਧਾਰੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਓਲੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਆਕਾਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਓਲੀਯਨਾ’’ਤਿ. ਦੁਤਿਯਪਦਂ ਉਪਸਗ੍ਗੇਨ ਵਡ੍ਢਿਤਂ. ਲੀਨਨ੍ਤਿ ਅਵਿਪ੍ਫਾਰਿਕਤਾਯ ¶ ਸਙ੍ਕੋਚਪ੍ਪਤ੍ਤਂ. ਇਤਰੇ ਦ੍ਵੇ ਆਕਾਰਨਿਦ੍ਦੇਸਾ. ਥਿਨਨ੍ਤਿ ਅਵਿਪ੍ਫਾਰਿਕਤਾਯ ਅਨੁਸ੍ਸਾਹਨਾ ਅਸਙ੍ਗਹਨਸਙ੍ਗਹਨਂ. ਥਿਯਨਾਕਾਰੋ ਥਿਯਨਾ. ਥਿਯਿਤਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਥਿਯਿਤਸ੍ਸ ਆਕਾਰੋ, ਅਵਿਪ੍ਫਾਰਿਕਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਚੇਤਸੋ ਅਵੂਪਸਮੋਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਤਾ ਅਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਭਾਵੋ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਾਕਾਰੋ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨੇਤਨ੍ਤਿ ਸ੍ਵਾਯਂ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਾਕਾਰੋ ਵਿਕ੍ਖੇਪਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਵਿਕ੍ਖੇਪਹੇਤੁਤਾਯ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਤਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਮੇਵ.

ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਧਮ੍ਮਾ ਨਾਮ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੇ ਕਙ੍ਖਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਗਤਅਟ੍ਠਕਙ੍ਖਾਵਤ੍ਥੁਭੂਤਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਬ੍ਯਾਪਾਦਾਦਯੋ ਵਿਯ ਅਨੁ ਅਨੁ ਉਗ੍ਗਹਣਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਙ੍ਖਾਟ੍ਠਾਨੀਯਂ ਆਰਮ੍ਮਣਮੇਵ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ‘‘ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਰਿਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਪਚ੍ਛਾ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਪਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਟ੍ਠਾਨੀਯਧਮ੍ਮਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਵਚਨਤ੍ਥੋ – ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਠਾਨੀਯਾ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਏਵ ਠਾਨੀਯਾ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਟ੍ਠਾਨੀਯਾ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸਪਿ ਤਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ‘‘ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਤਿ ਇਮੇ ਦ੍ਵੇ ਧਮ੍ਮਾ ਆਰਮ੍ਮਣੇਨ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਮਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਥਾਪਿ ਯਥਾ ‘‘ਪਟਿਘਮ੍ਪਿ ਪਟਿਘਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਕਥਿਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਸੁਭਮ੍ਪਿ ਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਕਥਿਤੋਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ. ਸੇਸਾ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਹਜਾਤਾਦਿਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਤਥਾ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਉਭਯੇਸਮ੍ਪਿ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਕੋਟਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਹਜਾਤੇਨ ਚ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਚਾ’’ਤਿ.

ਯਸ੍ਮਾ ¶ ਸਤਿ ਨਾਮ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣਵਸੇਨ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਨਾਮ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੇ ਚ ਅਨੁਸ੍ਸਵਾਦਿਵਸੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਪਵਤ੍ਤਤੇਵ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਤਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਕੋਸਲ੍ਲਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ, ਤਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਕੋਸਲ੍ਲਸਮ੍ਭੂਤਾ. ਅਨਵਜ੍ਜਸੁਖਵਿਪਾਕਾਤਿ ਅਨਵਜ੍ਜਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੁਖਵਿਪਾਕਾ ਵਿਪਚ੍ਚਨਕਾ. ਪਦਦ੍ਵਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯਤੋ ਸਭਾਵਤੋ ਕਿਚ੍ਚਤੋ ਫਲਤੋ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਕੁਸਲਨਿਦ੍ਦੇਸੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਾਵਜ੍ਜਾਤਿ ਗਾਰਯ੍ਹਾ. ਅਨਵਜ੍ਜਾਤਿ ਅਗਾਰਯ੍ਹਾ. ਹੀਨਾ ਲਾਮਕਾ. ਪਣੀਤਾ ਸੇਟ੍ਠਾ. ਕਣ੍ਹਾ ਕਾਲ਼ਕਾ ਅਸੁਦ੍ਧਾ. ਸੁਕ੍ਕਾ ਓਦਾਤਾ ਸੁਦ੍ਧਾ ¶ . ਪਟਿਭਾਗ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਠਮੇ ਵਿਕਪ੍ਪੇ ਸਦਿਸਕੋਟ੍ਠਾਸਤ੍ਥੋ, ਦੁਤਿਯੇ ਪਟਿਪਕ੍ਖਕੋਟ੍ਠਾਸਤ੍ਥੋ, ਤਤਿਯੇ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਪਟਿਪਕ੍ਖਕੋਟ੍ਠਾਸਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਕੁਸਲਕਿਰਿਯਾਯ ਆਦਿਕਮ੍ਮਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਵੀਰਿਯਂ ਧਿਤਿਸਭਾਵਤਾਯ ਧਾਤੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਰਮ੍ਭਧਾਤੂਤਿ ਪਠਮਾਰਮ੍ਭਵੀਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਲਦ੍ਧਾਸੇਵਨਂ ਵੀਰਿਯਂ ਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਂ ਵਿਧਮਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਨਿਕ੍ਕਮਧਾਤੂਤਿ ਕੋਸਜ੍ਜਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਤੋ ਬਲਵਤਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਧਿਮਤ੍ਤਾਧਿਮਤ੍ਤਤਰਾਨਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਧਮਨਸਮਤ੍ਥਂ ਪਟੁਪਟੁਤਰਾਦਿਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਪਰਕ੍ਕਮਧਾਤੂਤਿ ਪਰਂ ਪਰਂ ਠਾਨਂ ਅਕ੍ਕਮਨਤਾਯ ਤਤੋਪਿ ਬਲਵਤਰ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਠਾਨੀਯਾ. ਆਰਮ੍ਮਣਧਮ੍ਮਾ, ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਠਾਨੀਯਾਤਿ ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਟ੍ਠਾਨੀਯਾਤਿ ‘‘ਪੀਤਿਯਾ ਆਰਮ੍ਮਣਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਅਪਰਾਪਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪੀਤਿਪਿ ਤਥਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਲਭਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ‘‘ਪੀਤਿਯਾ ਏਵ ਤਂ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਦਰਥਪਸ੍ਸਦ੍ਧੀਤਿ ਦਰਥੋ ਕਿਲੇਸਪਰਿਲ਼ਾਹੋ, ਸੋ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਦਰਥਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ, ਕਾਯਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ ਵੇਦਨਾਦਿਖਨ੍ਧਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਵਿਯ ਰੂਪਕਾਯਸ੍ਸਪਿ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਂ ਹੋਤਿ, ਚਿਤ੍ਤਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਂ, ਤਤੋ ਏਵੇਤ੍ਥ ਭਗਵਤਾ ਲਹੁਤਾਦੀਨਂ ਵਿਯ ਦੁਵਿਧਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਸਮਾਹਿਤਾਕਾਰਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਗਯ੍ਹਮਾਨੋ ਸਮਥੋਵ ਸਮਥਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਂ ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ. ਵਿਵਿਧਂ ਅਗ੍ਗਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਬ੍ਯਗ੍ਗੋ, ਵਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੋ ਅਨਵਟ੍ਠਾਨਰਸੋ ਭਨ੍ਤਤਾਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਏਕਗ੍ਗਭਾਵਤੋ ਬ੍ਯਗ੍ਗਪਟਿਪਕ੍ਖੋਤਿ ਅਬ੍ਯਗ੍ਗੋ, ਸਮਾਧਿ, ਸੋ ਏਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਯੋ ¶ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਾਕਾਰਂ ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਾਕਾਰੋ, ਯੋ ਚ ਪੁਬ੍ਬੇ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਾਕਾਰੋ, ਦੁਵਿਧੋਪਿ ਸੋ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਧਮ੍ਮੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਾਕਾਰੋ ਉਪੇਕ੍ਖਾਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਆਰਮ੍ਮਣੇਨ ਕਥਿਤਾ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸੇਵ ਤੇਸਂ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯਭਾਵਤੋ. ਸੇਸਾਤਿ ਵੀਰਿਯਾਦਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਧਮ੍ਮਾ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋਵ ਸਾਤਿਸਯੋ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋਤਿ.

ਕਾਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਸੀਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮੪. ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਸੀਲਂ ਨਾਮ ਮਗ੍ਗਫਲਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾਜੀਵਾ ਸੀਲਲਕ੍ਖਣਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ¶ ਤਦਞ੍ਞੇ ਚੇਤਨਾਦਯੋ. ਲੋਕਿਯਂ ਪਨ ਕਿਰਿਯਾਬ੍ਯਾਕਤਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਚਾਰਿਤ੍ਤਸੀਲਂ, ਵਾਰਿਤ੍ਤਸੀਲਸ੍ਸ ਪਨ ਸਮ੍ਭਵੋ ਏਵ ਨਤ੍ਥਿ ਵਿਰਮਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ. ‘‘ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਸੀਲਂ ਲੋਕਿਯਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ.

ਚਕ੍ਖੁਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਖੂਹਿ ਦਸ੍ਸਨਂ. ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਙ੍ਖਤਾਨਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਦਸ੍ਸਨਂ. ਪਜਹਨ੍ਤੋਪਿ ਹਿ ਤੇ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋ ਪਸ੍ਸਤਿ ਨਾਮ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਤਥਲਕ੍ਖਣਂ ਮਗ੍ਗਫਲੇਹਿ ਦਸ੍ਸਨਂ, ਤਂ ਪਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਂ. ਝਾਨੇਨ ਪਥਵੀਕਸਿਣਾਦੀਨਂ, ਅਭਿਞ੍ਞਾਹਿ ਰੂਪਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨਮ੍ਪਿ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਮੇਵ. ਚਕ੍ਖੁਦਸ੍ਸਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਸਵਨਪਯਿਰੁਪਾਸਨਾਨਂ ਪਰਤੋ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਪਞ੍ਹਪਯਿਰੁਪਾਸਨਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਹਪੁਚ੍ਛਨਵਸੇਨ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨਂ ਅਞ੍ਞਕਮ੍ਮਤ੍ਥਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਸ੍ਸ ਕੇਵਲਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨੇਨੇਵ ਜੋਤਿਤਤ੍ਤਾ.

ਅਰਿਯਾਨਂ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿ ਨਾਮ ਗੁਣਵਸੇਨ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਲਦ੍ਧਓਵਾਦਾਵਜ੍ਜਨਮੁਖੇਨ ਯਥਾਭੂਤਸੀਲਾਦਿਗੁਣਾਨੁਸ੍ਸਰਣਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਝਾਨਵਿਪਸ੍ਸਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਞ੍ਞੇਸਂਯੇਵ ਸਨ੍ਤਿਕੇਤਿ ਅਰਿਯੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਸਾਸਨਿਕਾਨਂਯੇਵ ਸਨ੍ਤਿਕੇ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਅਨੁਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿ. ਅਞ੍ਞੇਸੂਤਿ ਸਾਸਨਿਕੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਤਾਪਸਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਦੀਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਅਨੁਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਤਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਾ ¶ ਅਹੇਸੁਂ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਤ੍ਤਾ ਮਹਾਥੇਰਸ੍ਸ. ਲਙ੍ਕਾਦੀਪੇਤਿ ਨਿਸ੍ਸਯਸੀਸੇਨ ਨਿਸ੍ਸਿਤਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਂ. ਨ ਹਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਦੀਪਪਟਿਲਦ੍ਧਾ, ਅਥ ਖੋ ਦੀਪਨਿਵਾਸਿਆਚਰਿਯਪਟਿਲਦ੍ਧਾ. ਮਹਿਨ੍ਦ…ਪੇ… ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ ਨਾਮ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਵਾਰਤਾਯ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯਾਤਿ.

ਸਰਤੀਤਿ ਤਂ ਓਵਾਦਾਨੁਸਾਸਨਿਧਮ੍ਮਂ ਚਿਨ੍ਤੇਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇ ਕਰੋਤਿ. ਵਿਤਕ੍ਕਾਹਤਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਨੇਨ ਤਦਤ੍ਥਂ ਵਿਤਕ੍ਕਨਿਪ੍ਫਾਦਿਤਂ ਕਰੋਤਿ. ਆਰਦ੍ਧੋ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਪਨ ਸਮ੍ਪਾਦਨਂ ਪਾਰਿਪੂਰਿ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ. ਞਾਣਚਾਰਵਸੇਨਾਤਿ ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਨਵਸੇਨ. ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਓਵਾਦਧਮ੍ਮੇ ਆਗਤਾਨਂ ਰੂਪਾਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਵਿਸੇਸਲਕ੍ਖਣਂ ਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਞ੍ਚ. ਪਵਿਚਿਨਤੀਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਰੂਪਂ ਏਤ੍ਤਕਂ ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਚਯਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਞਾਣਞ੍ਚ ਰੋਪੇਤੀਤਿ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਚਲਂ ਪਲੋਕਂ ਪਭਙ੍ਗੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਵੀਮਂਸਨਂ…ਪੇ… ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਰੂਪਸਤ੍ਤਕਾਰੂਪਸਤ੍ਤਕਕ੍ਕਮੇਨ ¶ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਵਿਯ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਦੀਨਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਸਮ੍ਮਸਨਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ.

ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਫਲਾਨਿਸਂਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਦ੍ਵਯਂ. ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਂ ਪਰਿਯਾਯਸਦ੍ਦਤ੍ਤਾ. ਪਟਿਕਚ੍ਚਾਤਿ ਪਗੇਵ. ਮਰਣਕਾਲੇਤਿ ਮਰਣਕਾਲਸਮੀਪੇ. ਸਮੀਪਤ੍ਥੇ ਹਿ ਇਦਂ ਭੁਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਰਣਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਕਾਲੇ’’ਤਿ.

ਸੋ ਤਿਵਿਧੋ ਹੋਤਿ ਞਾਣਸ੍ਸ ਤਿਕ੍ਖਮਜ੍ਝਮੁਦੁਭਾਵੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿ. ਉਪਹਚ੍ਚਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ ਨਾਮ ਆਯੁਵੇਮਜ੍ਝਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨਤੋ. ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚੀਤਿ ਅਵਿਹਾਦੀਸੁ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ. ਸਪ੍ਪਯੋਗੇਨਾਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਸਙ੍ਖਾਰਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਪਯੋਗੇਨ, ਸਹ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਯੋਗੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਭੂਮਿਯਂ ਉਦ੍ਧਂਯੇਵ ਮਗ੍ਗਸੋਤੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਅਕਨਿਟ੍ਠਭਵਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਕਨਿਟ੍ਠਗਾਮੀ.

ਅਵਿਹਾਦੀਸੁ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋਪਿ ਏਕਂਸਤੋ ਉਦ੍ਧਂਗਮਨਾਰਹੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਕਨਿਟ੍ਠਗਾਮੀ ਏਵ ਨਾਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਕੋ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ ਅਕਨਿਟ੍ਠਗਾਮੀਤਿ ਪਞ੍ਚ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਉਦ੍ਧਂਸੋਤਭਾਵਤੋ ਯਦਿਪਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾਦੀਸੁਪਿ ਅਰਿਯਭੂਮਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤੇਵ, ਤਥਾਪਿ ਤਤ੍ਥ ਭੂਮੀਸੁ ਆਯੁਂ ¶ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਕਨਿਟ੍ਠਭਵੇ ਆਯੁਵਸੇਨੇਵ ਸੋਲ਼ਸਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕਤਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ‘‘ਸਤ੍ਤ ਫਲਾ ਸਤ੍ਤਾਨਿਸਂਸਾ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਹਭਾਵੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ‘‘ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਅਚਰਿਮਂ ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਯਿਦਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ’’ਤਿ ਆਗਤਵਚਨੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਂ ਪਨ ਨਾਨਾਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ‘‘ਨਾਨਾਲਕ੍ਖਣਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸੀਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਵਤ੍ਥਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮੫. ‘‘ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਚੇ ਮਯ੍ਹਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਨਾਮ ਸੇਟ੍ਠੋ ਉਤ੍ਤਮੋ ਪਵਰੋ, ਤਸ੍ਮਾਹਂ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸੀਸੇਨ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਏਵਂ ਚੇ ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਅਪ੍ਪਮਾਣੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਮਯ੍ਹਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸ੍ਵਾਯਂ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਮਾਣਕਰਕਿਲੇਸਾਭਾਵਤੋ ਅਪ੍ਪਮਾਣਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਤੋ ਚ ਅਪ੍ਪਮਾਣੋਤਿ ਏਵਂ ਮਯ੍ਹਂ ਅਨ੍ਤੋਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਂ ਅਸਮ੍ਮੋਹਵਸੇਨ ਹੋਤਿ. ਸੁਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋਤਿ ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋਤਿ ਏਵਂ ¶ ਮਯ੍ਹਂ ਅਨ੍ਤੋਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਂ ਅਸਮ੍ਮੋਹਵਸੇਨ ਹੋਤੀਤਿ. ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਯਥਾਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਵਟ੍ਠਾਨੇਨ ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਯ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਪਟਿਬਨ੍ਧਵਸੇਨ. ਉਪ੍ਪਾਦਂ ਅਨਾਵਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸ ਅਨਾਵਜ੍ਜਨੇਨ ਅਸਮਨ੍ਨਾਹਾਰੇਨ. ਉਪ੍ਪਾਦਸੀਸੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਾਦਵਨ੍ਤੋਵ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਗਹਿਤਾ. ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦਾਭਾਵਤੋ ਉਪ੍ਪਾਦਵਨ੍ਤੇਹਿ ਚ ਵਿਨਿਸ੍ਸਟਤ੍ਤਾ. ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਪਾਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ. ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਤੋ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਸਙ੍ਖਾਰੇਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਾਦਿਅਨਾਮਸਨੇਨ ਕੇਵਲਮੇਵ ਸਙ੍ਖਾਰਗਹਣਂ. ਵਿਸਙ੍ਖਾਰਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਆਵਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾ ਆਵਜ੍ਜਿਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਅਟ੍ਠਹਾਕਾਰੇਹੀਤਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ. ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਿਤਕਾਲੇ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਅਟ੍ਠਹਾਕਾਰੇਹੀਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਾਵਜ੍ਜਨਾਦੀਹਿ ਚੇਵ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਾਵਜ੍ਜਨਾਦੀਹਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰਵਿਪਰੀਤੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਚਵਨ੍ਤਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਅਨਵਟ੍ਠਾਨਤੋਪਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਚਵਤੀਤਿ ਥੇਰੋ ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ.

ਫਲਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਤਿ ¶ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ. ਕਿਂ ਪਨ ਤੇ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਦਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਸੀਸਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਪਧਾਨਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਤਦਨ੍ਵਯਾਤਿ ਤਦਨੁਗਤਾ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਅਨੁਗਚ੍ਛਨਕਾ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਤਥਾ ਕਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਵਸੇਨ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਤਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਦਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਵਤ੍ਥਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਭਿਕ੍ਖੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮੬. ਬੋਧਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਬੋਧੋ ਨਾਮ ਬੁਜ੍ਝਨਂ, ਤਂ ਪਨ ਕਿਸ੍ਸ ਕੇਨਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਂ ਬੁਜ੍ਝਨਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਗ੍ਗੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਮਗ੍ਗੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਬੁਜ੍ਝਨਤ੍ਥਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ ਕਤਕਿਚ੍ਚਤਂ ਬੁਜ੍ਝਨਤ੍ਥਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਪਠਮਵਿਕਪ੍ਪੇ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਭਿਸਮਯੋ ਏਵ ਦਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਤੇਨ ਅਤੁਟ੍ਠੇ ‘‘ਮਗ੍ਗੇਨ ਵਾ’’ਤਿ ਦੁਤਿਯਵਿਕਪ੍ਪਮਾਹ. ਵਿਵੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਵਿਰਾਗਨਿਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਪਦੇਹਿ ਸਬ੍ਬਂ ਮਗ੍ਗਕਿਚ੍ਚਂ ਤਸ੍ਸ ਫਲਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਨਿਰੋਧਨਿਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ. ਕਾਮਾਸਵਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿਆਦਿਨਾ ਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਂ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਮਿਤਿ ਞਾਣਂ ਹੋਤੀਤਿਆਦਿਨਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ.

ਭਿਕ੍ਖੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬-੭. ਕੁਣ੍ਡਲਿਯਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮੭-੧੮੮. ਨਿਬਦ੍ਧਵਾਸਵਸੇਨ ¶ ਆਰਾਮੇ ਨਿਸੀਦਨਸੀਲੋਤਿ ਆਰਾਮਨਿਸਾਦੀ. ਪਰਿਸਂ ਓਗਾਲ਼੍ਹੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਚਰਤੀਤਿ ਪਰਿਸਾਵਚਰੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਯੋ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾਕਾਰੇਨ. ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਨਿਗ੍ਗਹਣਂ. ਤੇਨ ਪੁਚ੍ਛਾਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਤਿ. ਨਿਬ੍ਬੇਠਨਨ੍ਤਿ ਨਿਗ੍ਗਹਨਿਬ੍ਬੇਠਨਂ. ਤੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨਾਤਿ ਏਤੇਨ ‘‘ਇਤਿਵਾਦੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਉਪਾਰਮ੍ਭਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਵਦਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਵਾਦੋ, ਦੋਸੋ. ਇਤਿਵਾਦੋ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਇਮਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਵਾਦਾਰੋਪਨਂ ਹੋਤਿ. ਇਤਿਵਾਦਪ੍ਪਮੋਕ੍ਖੋਤਿ ਏਵਂ ਤਤੋ ਪਮੋਕ੍ਖੋ ਹੋਤਿ ¶ . ਏਵਂ ਵਾਦਪ੍ਪਮੋਕ੍ਖਾਨਿਸਂਸਂ ਪਰੇਹਿ ਆਰੋਪਿਤਦੋਸਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬੇਠਨਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਦੋਸਪਵੇਦਨਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਯਂ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਦੋਸੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਏਤ੍ਤਕਂ ਠਾਨਨ੍ਤਿਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ‘‘ਤੀਣਿ ਸੁਚਰਿਤਾਨੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਂ ਠਾਨਂ. ਇਮਂ ਦੇਸਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰੋ ਖੋ’’ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ ਇਮਂ ਦੇਸਨਂ. ਨਾਭਿਜ੍ਝਾਯਤੀਤਿ ਨ ਅਭਿਜ੍ਝਾਯਤਿ. ਨਾਭਿਹਂਸਤੀਤਿ ਨ ਅਭਿਤੁਸ੍ਸਤਿ. ਗੋਚਰਜ੍ਝਤ੍ਤੇ ਠਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਰਮ੍ਮਣੇ ਸਮਾਧਾਨਵਸੇਨ ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ ਅਵਟ੍ਠਿਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਸਣ੍ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੁਸਣ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਵਸੇਨ ਠਿਤਂ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨੁਯੁਞ੍ਜਨਵਸੇਨ ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਨੀਵਰਣਤੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਮਨਾਪਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇ ਨ ਮਙ੍ਕੁ ਵਿਲਕ੍ਖੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਕਿਲੇਸਵਸੇਨ ਦੋਸਵਸੇਨ. ਅਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਅਥਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ. ਕੋਵੇਸੇਨ ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਥਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਮੁਦੁਕਂ. ਅਦੀਨਮਾਨਸੋਤਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਵਸੇਨ ਯੋ ਦੀਨਭਾਵੋ, ਤਦਭਾਵੇਨ ਨਿਦ੍ਦੋਸਮਾਨਸੋ. ਅਪੂਤਿਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਾਭਾਵੇਨ ਸੀਤਿਭੂਤਚਿਤ੍ਤੋ.

ਇਮੇਸੁ ਛਸੁ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਕਾਯਵਚੀਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਭੇਦੇਨ. ਤਾਨਿ ਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਇਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣੇ ਆਪਾਥਗਤੇਤਿ ਨਯਦਾਨਮਤ੍ਤਮੇਤਂ. ਤੇਨ ‘‘ਅਨਿਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣੇ ਆਪਾਥਗਤੇ ਦੋਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਿਵਿਧਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਥਾ ‘‘ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣੇ ਮੋਹਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਚ. ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਿਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਪਨ ਤੀਣਿਯੇਵ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਸੇਨਾਤਿ ਵਤ੍ਥੁਂ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਗਹਣਮੁਖੇਨ ਕੇਵਲਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਸੇਨੇਵ. ਭਾਵਨਾਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੇਤਿ ਭਾਵਨਾਸਿਦ੍ਧੇ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੇ, ਭਾਵਨਾਯ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੇ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਮਾਨੀਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਛਦ੍ਵਾਰਾਰਮ੍ਮਣਾਨਿ. ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨੀਤਿ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਕਾਰਣਾਨਿ. ਅਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਿ ¶ ਸੁਚਰਿਤਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਪਰਿਣਾਮੇਤੀਤਿ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤਿ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸੁਚਰਿਤਾਨਿ ¶ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰੋ…ਪੇ… ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਸਮ੍ਪਾਦਨਵਸੇਨ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸੁਚਰਿਤਾਨਂ ਸਿਜ੍ਝਨਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਤਿ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ‘‘ਤੀਣਿ ਸੁਚਰਿਤਾਨਿ ਪਰਿਪੂਰੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਦਂ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ. ਸੀਲਾਨੁਰਕ੍ਖਕਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਸੀਲਨ੍ਤਿ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਸ੍ਸ ਅਨੁਰਕ੍ਖਕਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਸੀਲਂ ਕਥਿਕਂ. ਕਥਂ ਪਨ ਤਦੇਵ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਰਕ੍ਖਕਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਅਪਰਾਪਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵਤੋ.

ਤੀਣਿ ਸੀਲਾਨੀਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰ-ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ-ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤ-ਸੀਲਾਨਿ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਿਸ੍ਸਕਾਤਿ ਲੋਕਿਯਾਪਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਨ੍ਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਨਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਂ. ਮੂਲਭੂਤਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਾ, ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਖੋ, ਕੁਣ੍ਡਲਿਯ, ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਭਾਵਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ ਪਰਿਪੂਰੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਪੀਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ. ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਮੂਲਕਾ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਤਿ ਲੋਕਿਯਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਮੂਲਕਾ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਵ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਾਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੇਚਿ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਾ ਚਾ’’ਤਿ ਪਾਠਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਾ ਚਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਵਿਜ੍ਜਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਮੂਲਕਾਤਿ ‘‘ਸਤ੍ਤ ਖੋ, ਕੁਣ੍ਡਲਿਯ, ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਭਾਵਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਵਿਜ੍ਜਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਪੂਰੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਾ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਵ ਵਿਜ੍ਜਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਸਹਗਤਭਾਵਤੋ.

ਕੁਣ੍ਡਲਿਯਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਉਪਵਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮੯. ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਰਣਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਅਯਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਅਤ੍ਤਨਾਵਾ’’ਤਿ. ਕੁਰੁਮਾਨੋਯੇਵਾਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਏਵ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਨੀਵਰਣਾਨਂ ਦੂਰੀਭਾਵਤੋ ਤੇਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਥਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਭਾਵਨਾਮਨਸਿਕਾਰਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਕਤ੍ਵਾ. ‘‘ਮਹਾ ਵਤ ਮੇ ਅਯਂ ਅਤ੍ਥੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ.

੯. ਪਠਮਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੯੦. ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾਵਾਤਿਆਦਿਨਾ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਕਾਲੇ ਏਵ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਰਤਨਪਟਿਲਾਭੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਪਬ੍ਬਤਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਗਿਲਾਨਵਗ੍ਗੋ

੧-੩. ਪਾਣਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੯੨-੧੯੪. ਯੇਸਨ੍ਤਿ ¶ ¶ ਯੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਰਿਯਾਪਥਾ ਅਤ੍ਥਿ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ ਤਦੁਪਗਸਰੀਰਾਵਯਵਲਾਭੇਨ. ਏਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਰਿਯਾਪਥੇ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਤਂ ਵਚਨਂ. ‘‘ਵਿਵੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ ‘‘ਸਹਵਿਪਸ੍ਸਨਕੇ ਮਗ੍ਗਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਾਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨੇਵ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਤ੍ਤਾ.

੪-੧੦. ਪਠਮਗਿਲਾਨਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੯੫-੨੦੧. ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ ਅਹੋਸਿ ਵਿਸਭਾਗਧਾਤੁਕ੍ਖੋਭਂ ਵੂਪਸਮੇਨ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਪੋਕ੍ਖਰਪਤ੍ਤੇ …ਪੇ… ਵਿਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਗਤੋ’’ਤਿ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਪਾਲ਼ਿਤੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਚਤੁਤ੍ਥੇਨ ਪਞ੍ਚਮਛਟ੍ਠਾਨਂ ਸਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਵਿਸਰੁਕ੍ਖਵਾਤਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਨਾਤਿ ਵਿਸਰੁਕ੍ਖਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਵਾਤਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਨ. ਮਨ੍ਦਸੀਤਜਰੋਤਿ ਮੁਦੁਕੋ ਸੀਤਜਰੋ. ਸੇਸਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਵਸੇਸਂ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਸਤ੍ਤਮਾਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁ.

ਗਿਲਾਨਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਉਦਾਯਿਵਗ੍ਗੋ

੧-੨. ਬੋਧਾਯਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦੨-੨੦੩. ਕਿਤ੍ਤਕੇਨ ਨੁ ਖੋ ਕਾਰਣੇਨ ਬੁਜ੍ਝਨਕਅਙ੍ਗਾ ਨਾਮ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਨਕਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਲਭਨ੍ਤਿ. ਮਿਸ੍ਸਕਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਕਥਿਤਾ ਸਹਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਮਗ੍ਗਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਕਥਿਤਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਧਮ੍ਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਕਥਿਤੋ ਗਣਨਾਮਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨ ਭੂਮਨ੍ਤਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਦਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਵਾ.

੩-੫. ਠਾਨਿਯਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦੪-੨੦੬. ਕਾਮਰਾਗੇਨ ¶ ਗਧਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਭੂਤਾ ਕਾਮਰਾਗਟ੍ਠਾਨਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਰਮ੍ਮਣਧਮ੍ਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਮਨਸਿਕਾਰਬਹੁਲੀਕਾਰਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਆਰਮ੍ਮਣੇਨੇਵ ਕਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ¶ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵੁਤ੍ਤਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਏਤੇਨ ਨ ਕੇਵਲਂ ਆਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨੇਵ, ਅਥ ਖੋ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨਪੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਠਮਵਗ੍ਗਸ੍ਸ ਹਿ ਦੁਤਿਯੇ ਸੁਤ੍ਤੇ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਮਿਸ੍ਸਕਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਕਥਿਤਾ ਅਵਿਭਾਗੇਨੇਵ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ. ਅਪਰਿਹਾਨਿਯੇਤਿ ਤੀਹਿ ਸਿਕ੍ਖਾਹਿ ਅਪਰਿਹਾਨਾਵਹੇ.

੬-੭. ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦੭-੨੦੮. ‘‘ਸੋ ਮਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਭਗਵਤਾ ਓਸਾਪਿਤਦੇਸਨਂ. ਪਤ੍ਥਟਤ੍ਤਾ ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਂ ਗਤਤ੍ਤਾ. ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨਾਵਸੇਨੇਵ ਮਹਤ੍ਤਂ ਗਤਤ੍ਤਾ. ਤਤੋ ਏਵ ਵਡ੍ਢਿਪ੍ਪਮਾਣਾ. ਨੀਵਰਣਵਿਗਮੇ ਸਮ੍ਭਵਤੋ ਪਚ੍ਚਯਤੋ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਵਿਗਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਨੀਵਰਣਾਨਂ ਦੂਰੀਭਾਵੇਨ ਬ੍ਯਾਪਾਦਵਿਰਹਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਮੂਲਕਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਪਚ੍ਚਯਂ. ਯਞ੍ਹਿ ਤਣ੍ਹਾਸਹਗਤਂ ਅਸਹਗਤਮ੍ਪਿ ਤਣ੍ਹਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਣ੍ਹਾਮੂਲਕਂ. ਪਹੀਯਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਪ੍ਪਹਾਨੇਨ. ਤਣ੍ਹਾਦੀਨਂਯੇਵ ਖਯਾ, ਨ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਖਯਾ. ਏਤੇਹਿ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਾਦਿਪਦੇਹਿ.

੮. ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦੯. ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬੇਧਾ, ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਨਧਮ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਾਦਯੋ, ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾਯ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗੇ ਗਤੋ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯੋ, ਤਂ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਨਕੋਟ੍ਠਾਸਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਮ੍ਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਗ੍ਗਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਮਿਸ੍ਸਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਹੀਤਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇਹਿ ਭਾਵਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ. ਤੇ ਵਾ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਫਲਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮੇਵ. ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਫਲਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਮਗ੍ਗਾਨਨ੍ਤਰਤਾਯ ਮਗ੍ਗਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਿਸ੍ਸਕਮੇਵ ਕਥੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ‘‘ਬੋਧਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ.

੯. ਏਕਧਮ੍ਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧੦. ਸਂਯੋਜਨਸਙ੍ਖਾਤਾ ਵਿਨਿਬਨ੍ਧਾਤਿ ਕਾਮਰਾਗਾਦਿਸਂਯੋਜਨਸਞ੍ਞਿਤਾ ਬਨ੍ਧਨਾ. ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਗਹਣਾਤਿ ਗਿਲਿਤ੍ਵਾ ਵਿਯ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਗਹਣਾਕਾਰਾ.

੧੦. ਉਦਾਯਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧੧. ਬਹੁਕਤਂ ¶ ¶ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਬਹੁਕਾਰੋ ਬਹੁਮਾਨੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਸ੍ਸ ਬਹੁਕਤਨ੍ਤਿ ਅਬਹੁਕਤੋ, ਅਕਤਬਹੁਮਾਨੋ. ਧਮ੍ਮੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਨਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨੋ ਅਵਕੁਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਉਦਯੋ, ਅਵਕੁਜ੍ਜਂ ਵਯੋ’’ਤਿ. ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਤਿਪਿ ਦੁਕ੍ਖਾਤਿਪਿ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿਪਿ. ‘‘ਏਸੋ ਹਿ ਤੇ ਉਦਾਯਿ ਮਗ੍ਗੋ ਪਟਿਲਦ੍ਧੋ, ਯੋ ਤੇ…ਪੇ… ਤਥਤ੍ਤਾਯ ਉਪਨੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਸਾਧਕਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤੇਨ ਤੇਨਾਕਾਰੇਨ ਵਿਹਰਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯੇਨ ਸਮ੍ਮਸਨਾਕਾਰੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਿਹਾਰੇਨ ਵਿਹਰਨ੍ਤਂ. ਤਥਾਭਾਵਾਯਾਤਿ ਖੀਣਾਸਵਭਾਵਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਖੀਣਾ ਜਾਤੀਤਿ…ਪੇ… ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਏਵਮਾਹਾ’’ਤਿ.

ਉਦਾਯਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਨੀਵਰਣਵਗ੍ਗੋ

੩-੪. ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧੪-੨੧੫. ਨ ਚ ਪਭਾਵਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨ ਚ ਪਭਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਪਭਿਜ੍ਜਨਸਭਾਵਨ੍ਤਿ ਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਾਲਨੇ ਪਭਙ੍ਗੁਤਂ. ਅਵਸੇਸਂ ਲੋਹਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਵਸੇਸਂ ਜਾਤਿਲੋਹਂ, ਵਿਜਾਤਿਲੋਹਂ, ਕਿਤ੍ਤਿਮਲੋਹਨ੍ਤਿ ਪਭੇਦਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਲੋਹਂ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਅਪ੍ਪਦਾਨੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਨੁ ਲੋਕਿਯਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਅਪ੍ਪਦਾਨੇਨ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਤਾਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਲਦ੍ਧਪਤਿਟ੍ਠਾਨਿ, ਤਤ੍ਥ ਮਹਗ੍ਗਤਕੁਸਲਸ੍ਸਪਿ ਅਸਮ੍ਭਵੋ, ਪਗੇਵ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਕੁਸਲਸ੍ਸ, ਪਰਿਤ੍ਤਕੁਸਲਂ ਪਨ ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਨੀਵਰਣੇ ਹਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤੇ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ, ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਦੀਪਕਪਲ੍ਲਿਕਵਟ੍ਠਿਤੇਲਾਦਿਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਦੀਪੋ ਵਿਯ, ਅਪਿਚ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਅਪ੍ਪਦਾਨੇਨੇਵ ਤੇਸਂ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਚੁਣ੍ਣਵਿਚੁਣ੍ਣਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਨ ਆਵਰਨ੍ਤੀਤਿ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਅਪ੍ਪਦਾਨਵਸੇਨ ਨ ਆਵਰਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਤੇਸਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ¶ ਵਿਨਨ੍ਧਨ੍ਤਿ. ਚਤੁਭੂਮਕਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਭੂਮਕਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ, ਤੇਹਿ ਅਕਿਲਿਸ੍ਸਨਤੋ.

੮. ਆਵਰਣਨੀਵਰਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੨੧੯. ਪਞ੍ਞਾ ¶ ਦੁਬ੍ਬਲਾ ਹੋਤਿ, ਨ ਬਲਵਤੀ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਨ੍ਦਾ ਅਵਿਸਦਾ’’ਤਿ.

ਪਞ੍ਚ ਨੀਵਰਣਾ ਦੂਰੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਆਵਰਣਾਭਾਵਤੋ. ਤਮੇਵ ਪੀਤਿਨ੍ਤਿ ਸਪ੍ਪਾਯਧਮ੍ਮਸਵਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪੀਤਿਂ. ਤਸ੍ਸਾ ਤਦਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਕਾਰਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਅਵਿਜਹਨ੍ਤੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਤਸ੍ਸਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਞ੍ਚ ਨੀਵਰਣੇ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਇਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇ ਦਿਵਸੇਪਿ ਨ ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸਾ ਧਮ੍ਮਪੀਤਿ ਲਦ੍ਧਪਚ੍ਚਯਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਸੇਸਾਵਹਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਤਂ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਨੀਵਰਣਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਪਕ੍ਖਿਯਾਤਿ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਪਚ੍ਚਯਾ. ਨਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਰੋਧਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ ਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਸਭਾਗਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ ਪੁਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾਪਿ…ਪੇ… ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਿਚ੍ਚਸਾਧਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ.

੯. ਰੁਕ੍ਖਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੨੨੦. ਅਭਿਰੁਹਨਕਾਤਿ ਸਮੀਪਰੁਕ੍ਖੇ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਰੁਹਨਕਾ. ਅਟ੍ਠਿਕਚ੍ਛਕੋਤਿ ਅਟ੍ਠਿਬਹੁਲਕਚ੍ਛਕੋ. ਕਪਿਥਨਸਦਿਸਫਲਤ੍ਤਾ ਕਪਿਤ੍ਥਨੋਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮੋ.

੧੦. ਨੀਵਰਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੨੨੧. ਅਨ੍ਧਭਾਵਕਰਣਾ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਵਿਬਨ੍ਧਨਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ‘‘ਅਚਕ੍ਖੁਕਰਣਾ ਪਞ੍ਞਾਨਿਰੋਧਿਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਵਿਹਨਤਿ ਵਿਬਾਧਤੀਤਿ ਵਿਘਾਤੋ, ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਘਾਤਪਕ੍ਖਿਯਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਪਕ੍ਖਿਕਾ’’ਤਿ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਾਯ ਨ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨਿਬ੍ਬਾਨਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਾ. ਮਿਸ੍ਸਕਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਵ ਕਥਿਤਾ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਿਕਾਨਂ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ.

ਨੀਵਰਣਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਵਗ੍ਗੋ

੧. ਵਿਧਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੨੨੨. ਵਿਧੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ¶ ¶ ਵਿਧਾ, ਮਾਨਾਦਿਭਾਗਾ ਕੋਟ੍ਠਾਸਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਯੋ ਮਾਨਕੋਟ੍ਠਾਸਾ’’ਤਿ. ਤਥਾ ਤਥਾ ਵਿਦਹਨਤੋਤਿ ‘‘ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤੇਨ ਤੇਨਾਕਾਰੇਨ ਵਿਦਹਨਤੋ ਠਪਨਤੋ, ਠਪੇਤਬ੍ਬਤੋ ਵਾ.

੨. ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੨੨੩. ਸਿਰਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਰਾਜਤਿ ਦਿਪ੍ਪਤਿ ਸੋਭਤੀਤਿ ਰਾਜਾ, ਦਾਨਪਿਯਵਚਨਅਤ੍ਥਚਰਿਯਾਸਮਾਨਤ੍ਤਤਾਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਸਙ੍ਗਹਵਤ੍ਥੂਹਿ. ਰਞ੍ਜੇਤੀਤਿ ਰਮੇਤਿ. ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤਾਯਾਤਿ ਉਦੀਰਿਤਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਨਤੋ. ਚਕ੍ਕਂ ਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਦੇਵਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਪੂਜਨੀਯਦੇਵਟ੍ਠਾਨਂ. ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਪੂਜਨੀਯਭਾਵੇਨ. ਅਗ੍ਘੋ ਨਤ੍ਥਿ ਚਿਰਕਾਲਸਮ੍ਭਵਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵਸਿਦ੍ਧਰਤਨਸਬ੍ਭਾਵਤੋ. ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹਭੂਤਰਤਨੇਹਿ. ਲੋਕੇਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ. ਤੇਨ ਤਦਞ੍ਞਲੋਕਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨੋਪਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਨੋਮਸ੍ਸਾਤਿ ਅਲਾਮਕਸ੍ਸ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਸ੍ਸ. ਸੇਸਾਨਿ ਰਤਨਾਨਿ.

ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਵਾਕ੍ਯੋਪਞ੍ਞਾਸਨੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਾਤੁਭਾਵਵਚਨੇ. ‘‘ਅਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤੇਹਿ ਰਤਨੇਹਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਨਨਿਯਮਾਪੇਕ੍ਖਤਾਯ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਵਚਨਸ੍ਸ. ਨਿਯਮੇਨਾਤਿ ਏਕਨ੍ਤੇਨ. ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ਭਾਵਿਨਿ ਭੂਤੇ ਵਿਯ ਉਪਚਾਰੋਤਿ ਯਥਾ – ‘‘ਅਗਮਾ ਰਾਜਗਹਂ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ (ਸੁ. ਨਿ. ੪੧੦). ਲਦ੍ਧਨਾਮਸ੍ਸਾਤਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀਤਿ ਲੋਕੇ ਲਦ੍ਧਸਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਨੀਯਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਵਿਸੇਸਸ੍ਸ. ਮੂਲੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਚਨਤੋਪੀਤਿ ‘‘ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾਵਾ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਪਠਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਚਨਤੋਪਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਯੋ ਹਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਰਾਜਾ, ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚਕ੍ਕਰਤਨਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀਤਿ ਏਵਂ ਨਾਮਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ‘‘ਚਕ੍ਕਂ ਵਤ੍ਤੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਨਿਯਾਮਂ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਰਤਨਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ¶ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਤੋ ਸਞ੍ਞਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ‘‘ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਏਕਮੇਵਾਤਿ ਚਕ੍ਕਰਤਨਮੇਵ ਪਠਮਂ ਪਾਤੁਭਵਤਿ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਭੂਤੇ ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸਮਞ੍ਞਾ, ਅਥ ਪਚ੍ਛਾ ¶ ਰਤਨਾਨਿ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਬਹੂਨਂ ਪਾਤੁਭਾਵਂ ਉਪਾਦਾਯ ਬਹੁਲਵਚਨਤੋਪਿ ਏਤਂ ‘‘ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾਵਾ ਰਤਨਾਨਂ ਪਾਤੁਭਾਵੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਯਂ ਹੇਤੁਕਤ੍ਤੁਸਞ੍ਞਿਤੋ ਅਤ੍ਥਭੇਦੋ. ਪਾਤੁਭਾਵਾਤਿ ਪਾਤੁਭਾਵਤੋ. ਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰੋ ਭਿਨ੍ਨਸਨ੍ਤਾਨਤਾਯ ਰਤਨਾਨਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਹੇਤੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯੁਤ੍ਤਮੇਵੇਤਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਯੁਤ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ.

ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਭੂਤੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਅਤ੍ਥਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਸਙ੍ਖੇਪਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਚਕ੍ਕਰਤਨਾਨੁਭਾਵੇਨ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਰਿਯਸ੍ਸ ਸਿਜ੍ਝਨਤੋ ‘‘ਦਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣੇ ਪਦੇਸੇ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣਂ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ. ਅਤਿਦੀਘਾਤਿਰਸ੍ਸਤਾਦਿਂ ਛਬ੍ਬਿਧਂ ਦੋਸਂ ਵਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਚਨਸੇਸੋ.

ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਚਤੁਭੂਮਕਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪੁਰੇਚਰਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਗਤਿਯੋ ਸਮਨ੍ਵੇਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਹਿਪਿ ਅਪ੍ਪਹਾਨੀਯਤਾਯ ਮਹਨ੍ਤਧਮ੍ਮਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਕਾਯੇ ਚ ਜੇਟ੍ਠਕਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮਕਾਯੂਪਪਨ੍ਨਂ. ਪਞ੍ਞਾਪਾਸਾਦਤਾਯ ਚਸ੍ਸ ਉਪਰਿਗਤਟ੍ਠੇਨ ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਤਂ. ਵਿਤ੍ਥਤਟ੍ਠੇਨ ਵਿਪੁਲਂ. ਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਮਹਨ੍ਤਂ. ਅਨਾਦਿਕਾਲਭਾਵਿਤਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਖਣੇਨੇਵ ਵਿਦ੍ਧਂਸਨਤੋ ਸੀਘਂ ਲਹੁ ਜਵਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਾਯਾ. ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਕਨ੍ਤ-ਕੁਸਲਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਵਸੇਨ ਪੀਤਿਯਾ ਆਲੋਕਵਿਦ੍ਧਂਸਨਭਾਵਵਸੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਹਜਾਤਪਚ੍ਚਯਾਦੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਿਕਧਮ੍ਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਚਤੁਭੂਮਕਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਕੋ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਧਮ੍ਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਕਥਿਤੋ.

੪-੧੦. ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੨੨੫-੨੩੧. ਏਲ਼ਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਦੋਸੋ, ਏਲ਼ੇਨ ਮੂਗੋ ਵਿਯਾਤਿ ਏਲ਼ਮੂਗੋਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮੁਖੇਨ ਵਾਚ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਸਾਕਚ੍ਛਵਗ੍ਗੋ

੧. ਆਹਾਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੨੩੨. ਪੁਰਿਮਨਯਤੋਤਿ ¶ ¶ ‘‘ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਟ੍ਠਾਨੀਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਗਤਨਯਤੋ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਕਾਰੇਨ. ਸਤਿ ਚ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਞ੍ਚ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ. ਸਤਿਪਧਾਨਂ ਵਾ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਦੀਸੁ ਸਤ੍ਥਕਭਾਵਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਕਞਾਣਂ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਤੋਕਾਰੀਭਾਵਾਵਹਤ੍ਤਾ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮਪ੍ਪਹਾਨਂ ਅਨੁਰੂਪਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਚ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦਾਯ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਸਤਿਰਹਿਤਪੁਗ੍ਗਲਵਜ੍ਜਨਾ ਸਤੋਕਾਰੀਪੁਗ੍ਗਲਸੇਵਨਾ ਚ ਤਤ੍ਥ ਚ ਯੁਤ੍ਤਪਯੁਤ੍ਤਤਾ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਾਯ ਹੋਤੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ. ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰੀ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਰਹਾਵ ‘‘ਸਤਿਵੇਪੁਲ੍ਲਪ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਾ ਵਿਚਯੋ, ਸੋ ਏਵ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ, ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ. ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਕਤਾਤਿ ਆਚਰਿਯਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਪਿ ਨਿਕਾਯੇ ਸਹਟ੍ਠਕਥਾਯ ਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਯਂ ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਗਣ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ‘‘ਇਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਥਂ ਇਮਸ੍ਸ ਕੋ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ ਅਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਕਭਾਵੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਖਨ੍ਧ…ਪੇ… ਬਹੁਲਤਾ’’ਤਿ.

ਵਤ੍ਥੁਵਿਸਦਕਿਰਿਯਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ ਸਰੀਰਂ ਤਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਾਨਿ ਚ ਚੀਵਰਾਦੀਨਿ ਇਧ ‘‘ਵਤ੍ਥੂਨੀ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਯਥਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਖਾਵਹਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਕਰਣਂ ਤੇਸਂ ਵਿਸਦਭਾਵਕਰਣਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਬਾਹਿਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਦੋਸਨ੍ਤਿ ਵਾਤਾਦਿਉਸ੍ਸਨ੍ਨਦੋਸਂ. ਸੇਦਮਲਮਕ੍ਖਿਤਨ੍ਤਿ ਸੇਦੇਨ ਚੇਵ ਜਲ੍ਲਿਕਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਸਰੀਰਮਲੇਨ ਚ ਮਕ੍ਖਿਤਂ. ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਚ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਪੀਲ਼ਾਵਹਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸੇਨਾਸਨਂ ਵਾਤਿ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਅਵਿਸਦੇ ਸਤਿ, ਵਿਸਯਭੂਤੇ ਵਾ. ਕਥਂ ਭਾਵਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਾਨਿ ਵਿਸਯੋਤਿ? ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਪਵਤ੍ਤਨਕਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਵਸੇਨ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇ ਹਿ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਯ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤਿਯਾਪਿ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਭਾਵਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕੇਸੁ ਨਿਸ੍ਸਯਾਦਿਪਚ੍ਚਯਭੂਤੇਸੁ. ਞਾਣਮ੍ਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨੇ. ਤੇਨ ਨ ਕੇਵਲਂ ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਯੇਵ ¶ , ਅਥ ਖੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਞਾਣਮ੍ਪਿ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸਯਾਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿ ਵਿਯ ਵਿਸਯਸ੍ਸ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾਯ ਵਿਸਯੀਨਂ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਅਨ੍ਵਯਤੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਚ.

ਸਮਭਾਵਕਰਣਂ ¶ ਕਿਚ੍ਚਤੋ ਅਨੂਨਾਧਿਕਭਾਵਕਰਣਂ. ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਟੁਤਰਭਾਵੇਨ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਵਿਸਦਤਾਯ ਵੀਰਿਯਾਦੀਨਞ੍ਚ ਅਨੁਬਲਪ੍ਪਦਾਨਸਿਥਿਲਤਾਦਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਬਲਵਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਤਰਾਨਿ ਮਨ੍ਦਾਨੀ’’ਤਿ. ਤਤੋਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਬਲਵਭਾਵਤੋ ਇਤਰੇਸਞ੍ਚ ਮਨ੍ਦਤ੍ਤਾ. ਕੋਸਜ੍ਜਪਕ੍ਖੇ ਪਤਿਤੁਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ ਅਨੁਬਲਪ੍ਪਦਾਨਂ ਪਗ੍ਗਹੋ, ਪਗ੍ਗਹਕਿਚ੍ਚਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਠਾਨਂ, ਅਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਵਿਕ੍ਖੇਪਪਟਿਪਕ੍ਖੋ. ਯੇਨ ਵਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਅਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਰੂਪਗਤਂ ਵਿਯ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਯੇਨ ਯਾਥਾਵਤੋ ਵਿਸਯਸਭਾਵਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਕਿਚ੍ਚਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਬਲਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਨ ਅਭਿਭੂਤਤ੍ਤਾ. ਸਹਜਾਤਧਮ੍ਮੇਸੁ ਹਿ ਇਨ੍ਦਟ੍ਠਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ ਸਹ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਏਕਰਸਤਾਵਸੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਕਾਰਣਭਾਵੇਨ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ. ਤਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ.

ਧਮ੍ਮਸਭਾਵਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੇਨਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯਵਤ੍ਥੁਨੋ ਉਲ਼ਾਰਤਾਦਿਗੁਣੇ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨਸ੍ਸ ਸਾਤਿਸਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਬਲਵਂ ਜਾਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤਾਦਿਵਿਭਾਗਤੋ ਯਾਥਾਵਤੋ ਵੀਮਂਸਨੇਨ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਏਵਂਧਮ੍ਮਤਾਨਯੇਨ ਸਭਾਵਸਰਸਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ਸਵਿਪ੍ਫਾਰੋ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖੋ ਨ ਹੋਤਿ – ‘‘ਅਯਂ ਇਮੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਭਾਵੋ’’ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਬ੍ਯਾਪਾਰਸ੍ਸ ਸਾਤਿਸਯਤ੍ਤਾ. ਧੁਰਿਯਧਮ੍ਮੇਸੁ ਹਿ ਯਥਾ ਸਦ੍ਧਾਯ ਬਲਵਭਾਵੇ ਪਞ੍ਞਾਯ ਮਨ੍ਦਭਾਵੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਾਯ ਬਲਵਭਾਵੇ ਸਦ੍ਧਾਯ ਮਨ੍ਦਭਾਵੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਤਂ ਧਮ੍ਮਸਭਾਵਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੇਨ…ਪੇ… ਹਾਪੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਅਮਨਸਿਕਰਣੇਨਾਤਿ ਯੇਨਾਕਾਰੇਨ ਭਾਵਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਬਲਵਂ ਜਾਤਂ, ਤੇਨਾਕਾਰੇਨ ਭਾਵਨਂ ਨਾਨੁਯੁਞ੍ਜਨੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਧ ਦੁਵਿਧੇਨ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਬਲਵਭਾਵੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਪਚ੍ਚਯਵਿਸੇਸੇਨ ਕਿਚ੍ਚੁਤ੍ਤਰਿਯਤੋ ਵੀਰਿਯਾਦੀਨਂ ਵਾ ਮਨ੍ਦਕਿਚ੍ਚਤਾਯ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਵਿਕਪ੍ਪੇ ਹਾਪਨਵਿਧਿ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਦੁਤਿਯਵਿਕਪ੍ਪੇ ਪਨ ਯਥਾ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ ਵੀਰਿਯਾਦੀਨਂ ਮਨ੍ਦਕਿਚ੍ਚਤਾਯ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਬਲਵਂ ਜਾਤਂ, ਤਥਾ ਅਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਵੀਰਿਯਾਦੀਨਂ ਪਟੁਤਰਭਾਵਾਵਹੇਨ ਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਤੇਹਿ ¶ ਸਮਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਹਾਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸੇਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁਪਿ ਹਾਪਨਵਿਧਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਵਕ੍ਕਲਿਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੂਤਿ ਸੋ ਹਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਚ ਕਤਾਧਿਕਾਰੋ ਸਤ੍ਥੁ ਰੂਪਕਾਯਦਸ੍ਸਨੇ ਪਸੁਤੋ ਏਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾ – ‘‘ਕਿਂ ਤੇ, ਵਕ੍ਕਲਿ, ਇਮਿਨਾ ਪੂਤਿਕਾਯੇਨ ਦਿਟ੍ਠੇਨ, ਯੋ ਖੋ, ਵਕ੍ਕਲਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਮਂ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੮੭) ਓਵਦਿਯਮਾਨੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਯੋਜਿਤੋਪਿ ਤਂ ਅਨਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਪਣਾਮਿਤੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ¶ ਵਿਨਿਪਾਤੇਤੁਂ ਪਪਾਤਟ੍ਠਾਨਂ ਅਭਿਰੁਹਿ. ਅਥ ਨਂ ਸਤ੍ਥਾ ਯਥਾਨਿਸਿਨ੍ਨੋਵ ਓਭਾਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ –

‘‘ਪਾਮੋਜ੍ਜਬਹੁਲੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਸਨ੍ਨੋ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ;

ਅਧਿਗਚ੍ਛੇ ਪਦਂ ਸਨ੍ਤਂ, ਸਙ੍ਖਾਰੂਪਸਮਂ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੩੮੧) –

ਗਾਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਹਿ, ਵਕ੍ਕਲੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਤੇਨ ਵਚਨੇਨ ਅਮਤੇਨੇਵ ਅਭਿਸਿਤ੍ਤੋ ਹਟ੍ਠਤੁਟ੍ਠੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ, ਸਦ੍ਧਾਯ ਬਹੁਲਭਾਵਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵੀਥਿਂ ਨਾਰੋਹਤਿ. ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਮਤ੍ਤਪਟਿਪਾਦਨਾਯ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਸੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਦਿਨ੍ਨਨਯੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਵਕ੍ਕਲਿਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਅਧਿਮਤ੍ਤਭਾਵੇ ਸੇਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਸਕਿਚ੍ਚਾਕਰਣੇ.

ਇਤਰਕਿਚ੍ਚਭੇਦਨ੍ਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਕਿਚ੍ਚਵਿਸੇਸਂ. ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਾਧਿਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਹਾਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਬਲਵਭਾਵੋ ਧਮ੍ਮਸਭਾਵਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੇਨ ਹਾਯਤਿ, ਏਵਂ ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਅਧਿਮਤ੍ਤਤਾ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾਦਿਭਾਵਨਾਯ ਹਾਯਤਿ ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਿਕਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਅਧਿਮਤ੍ਤਤਂ ਕੋਸਜ੍ਜਪਾਤਤੋ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੀ ਵੀਰਿਯਾਦਿਭਾਵਨਾ ਵਿਯ ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਅਧਿਮਤ੍ਤਤਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਪਾਤਤੋ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੀ ਏਕਂਸਤੋ ਹਾਪੇਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਦਿਭਾਵਨਾਯ ਹਾਪੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋਣਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੂਤਿ ਸੁਕੁਮਾਰਸੋਣਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁ. ਸੋ ਹਿ ਆਯਸ੍ਮਾਪਿ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸੀਤਵਨੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ – ‘‘ਮਮ ਸਰੀਰਂ ਸੁਖੁਮਾਲਂ, ਨ ਚ ਸਕ੍ਕਾ ਸੁਖੇਨੇਵ ਸੁਖਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁਂ, ਕਾਯਂ ਕਿਲਮੇਤ੍ਵਾਪਿ ਸਮਣਧਮ੍ਮੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਠਾਨਚਙ੍ਕਮਨਮੇਵ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ¶ ਪਧਾਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਪਾਦਤਲੇਸੁ ਫੋਟੇਸੁ ਉਟ੍ਠਿਤੇਸੁਪਿ ਵੇਦਨਂ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਦਲ਼੍ਹਵੀਰਿਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਚ੍ਚਾਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਤਾਯ ਵਿਸੇਸਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵੀਣੋਪਮੋਵਾਦੇਨ ਓਵਦਿਤ੍ਵਾ ਵੀਰਿਯਸਮਤਾਯੋਜਨਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟਂ ਗਤੋ. ਥੇਰੋਪਿ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਦਿਨ੍ਨਨਯੇਨ ਵੀਰਿਯਸਮਤਂ ਯਾਜੇਤ੍ਵਾ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤੇਵ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੋਣਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੇਸੇਸੁਪੀਤਿ ਸਤਿਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁਪਿ.

ਸਮਤਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਾਪਞ੍ਞਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਨੂਨਾਧਿਕਭਾਵਂ, ਤਥਾ ਸਮਾਧਿਵੀਰਿਯਾਨਞ੍ਚ. ਯਥਾ ਹਿ ਸਦ੍ਧਾਪਞ੍ਞਾਨਂ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਧੁਰਿਯਧਮ੍ਮਭੂਤਾਨਂ ਕਿਚ੍ਚਤੋ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨਾਤਿਵਤ੍ਤਨਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਤੋ ਤੇਸਂ ਸਮਧੁਰਤਾਯ ਅਪ੍ਪਨਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਵਂ ਸਮਾਧਿਵੀਰਿਯਾਨਂ ਕੋਸਜ੍ਜੁਦ੍ਧਚ੍ਚਪਕ੍ਖਿਕਾਨਂ ¶ ਸਮਤਾਯ ਸਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੁਪਤ੍ਥਮ੍ਭਨਤੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨ੍ਤਦ੍ਵਯਪਾਤਾਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਅਪ੍ਪਨਾ ਇਜ੍ਝਤੀਤਿ. ਬਲਵਸਦ੍ਧੋਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਸਮਤ੍ਥਨਂ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯੋ ਬਲਵਤਿਯਾ ਸਦ੍ਧਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਵਿਸਦਞਾਣੋ, ਸੋ ਮੁਧਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਵੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਸੋ ਅਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਪਸੀਦਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾਵਕਾ. ਕੇਰਾਟਿਕਪਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਸਾਠੇਯ੍ਯਪਕ੍ਖਂ ਭਜਤਿ. ਸਦ੍ਧਾਹੀਨਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਤਿਧਾਵਨ੍ਤੋ ‘‘ਦੇਯ੍ਯਵਤ੍ਥੁਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਵਿਨਾ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਮਤ੍ਤੇਨਪਿ ਦਾਨਮਯਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤਿ ਹੇਤੁਪਤਿਰੂਪਕੇਹਿ ਵਞ੍ਚਿਤੋ, ਏਵਂਭੂਤੋ ਚ ਲੂਖਤਕ੍ਕਵਿਲੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਵਚਨਂ ਨਾਦਿਯਤਿ, ਸਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭੇਸਜ੍ਜਸਮੁਟ੍ਠਿਤੋ ਵਿਯ ਰੋਗੋ ਅਤੇਕਿਚ੍ਛੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਚੇਤ੍ਥ ਸਦ੍ਧਾਪਞ੍ਞਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਮਭਾਵੋ ਅਤ੍ਥਾਵਹੋ, ਵਿਸਮਭਾਵੋ ਅਨਤ੍ਥਾਵਹੋ, ਏਵਂ ਸਮਾਧਿਵੀਰਿਯਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਮਭਾਵੋ ਅਤ੍ਥਾਵਹੋ, ਇਤਰੋ ਅਨਤ੍ਥਾਵਹੋ, ਤਥਾ ਸਮਭਾਵੋ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਾਵਹੋ, ਇਤਰੋ ਵਿਕ੍ਖੇਪਾਵਹੋ. ਕੋਸਜ੍ਜਂ ਅਭਿਭਵਤਿ, ਤੇਨ ਅਪ੍ਪਨਂ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ ਅਭਿਭਵਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ. ਤਦੁਭਯਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਾਪਞ੍ਞਾਦ੍ਵਯਂ ਸਮਾਧਿਵੀਰਿਯਦ੍ਵਯਞ੍ਚ. ਸਮਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮਤਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ.

ਸਮਾਧਿਕਮ੍ਮਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮਥਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕਸ੍ਸ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ, ਸਦ੍ਧਾਯ ਥੋਕਂ ਬਲਵਭਾਵੇ ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਪਥਵੀ ਪਥਵੀਤਿ ਮਨਸਿਕਾਰਮਤ੍ਤੇਨ ¶ ਕਥਂ ਝਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਿ ਇਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤੋ ਸਦ੍ਧਂ ਜਨੇਨ੍ਤੋ. ਓਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੋਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਅਨੁਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਯ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨਵਸੇਨ ਅਵਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨ੍ਤੋ. ਏਕਗ੍ਗਤਾ ਬਲਵਤੀ ਵਟ੍ਟਤਿ ਸਮਾਧਿਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਝਾਨਸ੍ਸ. ਉਭਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਨਂ. ਸਮਾਧਿਕਮ੍ਮਿਕਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਨੋ ਅਧਿਮਤ੍ਤਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਧਿਮਤ੍ਤਤਾਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮਤਾਯਪੀ’’ਤਿ, ਸਮਭਾਵੇਨਾਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪ੍ਪਨਾਤਿ ਲੋਕਿਯਅਪ੍ਪਨਾ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਹੋਤਿਯੇਵਾ’’ਤਿ ਸਾਸਙ੍ਕਂ ਵਦਤਿ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਪ੍ਪਨਾ ਪਨ ਤੇਸਂ ਸਮਭਾਵੇਨੇਵ ਇਚ੍ਛਿਤਾ. ਯਥਾਹ ‘‘ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਯੁਗਨਦ੍ਧਂ ਭਾਵੇਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੧੭੦). ਯਦਿ ਵਿਸੇਸਤੋ ਸਦ੍ਧਾਪਞ੍ਞਾਨਂ ਸਮਾਧਿਵੀਰਿਯਾਨਞ੍ਚ ਸਮਾਨਤਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਕਥਂ ਸਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਤਿ ਪਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਬਲਵਤੀ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਲੀਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਪਕ੍ਖਿਕੇਸੁ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ. ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਪਕ੍ਖਿਕੇਕਦੇਸੇ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਦ੍ਧਾਵੀਰਿਯਪਞ੍ਞਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਪੀਤਿ ਚ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯਾ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਕੋਸਜ੍ਜਪਕ੍ਖਿਕੇਨ ਸਮਾਧਿਨਾ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਚ ‘‘ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮਾਧਿਉਪੇਕ੍ਖਾਹੀ’’ਤਿ. ਸਾਤਿ ਸਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਰਾਜਕਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬਕਮ੍ਮਿਕੋ. ਤੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ, ਤੇਨ ਆਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਕਾ ¶ , ਸਬ੍ਬੇਨ ਵਾ ਲੀਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਪਕ੍ਖਿਕੇਨ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇਨ ਅਤ੍ਥੇਤਬ੍ਬਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਯਾ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਯਾਵ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਕਾ. ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਸਤਿਪਟਿਸਰਣਂ ਪਰਾਯਣਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਧਿਗਤਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮਾਯ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਆਰਕ੍ਖਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਖਨ੍ਧਾਦਿਭੇਦੇ ਅਨੋਗਾਲ਼੍ਹਪਞ੍ਞਾਨਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਬਾਹੁਸਚ੍ਚਵਸੇਨਪਿ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਾਦੀਸੁ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਬੁਦ੍ਧੀਨਂ. ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਸੇਵਨਾ ਹਿ ਸੁਤਮਯਞਾਣਾਵਹਾ. ਤਰੁਣਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸਮਙ੍ਗੀਪਿ ਭਾਵਨਾਮਯਞਾਣੇ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਏਕਂਸਤੋ ਪਞ੍ਞਵਾ ਏਵ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਮਪਞ੍ਞਾਸ…ਪੇ… ਪੁਗ੍ਗਲਸੇਵਨਾ’’ਤਿ. ਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵਵਸੇਨ ਤਪ੍ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਞਾਣਸ੍ਸ ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵਗਹਣਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਗਮ੍ਭੀਰੇਸੁ ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਗਮ੍ਭੀਰਪਞ੍ਞਾਯਾ’’ਤਿ. ਤਞ੍ਹਿ ਞੇਯ੍ਯਂ ਤਾਦਿਸਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਚਰਿਤਬ੍ਬਤੋ ਗਮ੍ਭੀਰਞਾਣਚਰਿਯਂ, ਤਸ੍ਸਾ ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਤਤ੍ਥ ਪਭੇਦਤੋ ਪਵਤ੍ਤਿ ਗਮ੍ਭੀਰਞਾਣਚਰਿਯਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਮ੍ਭੀਰਪਞ੍ਞਾਯ ਪਭੇਦਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਸਤਿਵੇਪੁਲ੍ਲਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਅਰਹਾ ਏਵ, ਏਵਂ ਸੋ ਏਵ ਪਞ੍ਞਾਵੇਪੁਲ੍ਲਪ੍ਪਤ੍ਤੋਪੀਤਿ ਆਹ ¶ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰੀ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਵੀਰਿਯਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ.

‘‘ਤਤ੍ਤਂ ਅਯੋਖਿਲਂ ਹਤ੍ਥੇ ਗਮੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਪਞ੍ਚਵਿਧਬਨ੍ਧਨਕਮ੍ਮਕਾਰਣਾ ਨਿਰਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦੇਵਦੂਤਸੁਤ੍ਤਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੫੦), ਤਸ੍ਸਾ ਆਦਿਤੋ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚ ਆਹ – ‘‘ਪਞ੍ਚਵਿਧਬਨ੍ਧਨਕਮ੍ਮਕਾਰਣਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿ. ਸਕਟਵਹਨਾਦਿਕਾਲੇਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਤਦਞ੍ਞਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨੇਹਿ ਚ ਵਿਬਾਧਨੀਯਕਾਲਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਏਕਂ ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਪਰਾਪਰਂ ਪੇਤੇਸੁ ਏਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਸਤ੍ਤਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਵਾ ਪੇਤਾਨਂ, ਏਕਚ੍ਚਤਿਰਚ੍ਛਾਨਾਨਂ ਵਿਯ ਤਥਾ ਦੀਘਾਯੁਕਤਾਪਿ ਸਿਯਾਤਿ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਕਾਲੋ ਨਾਗਰਾਜਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਰੂਪਦਸ੍ਸਾਵੀ.

ਏਵਂ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋਤਿ ‘‘ਵੀਰਿਯਾਯਤ੍ਤੋ ਏਵ ਸਕਲਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਨਸੀਲਸ੍ਸ. ਗਮਨਵੀਥਿਨ੍ਤਿ ਸਪੁਬ੍ਬਭਾਗਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਨਿਂ ਪਟਿਪਦਂ. ਸਹ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪਟਿਪਾਟਿ, ਸਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪਰਮ੍ਪਰਾ ਵਾ. ਸਾ ਹਿ ਵਟ੍ਟਤੋ ਨਿਯ੍ਯਾਨਾਯ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਾ ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਗਮਨਵੀਥਿ ਨਾਮ.

ਕਾਯਦਲ਼੍ਹੀਬਹੁਲੋਤਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਪੋਸਨਪਸੁਤੋ. ਪਿਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਰਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਂ. ਪਚ੍ਚਯਦਾਯਕਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਕਾਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਹਪ੍ਫਲਭਾਵਸ੍ਸ ਕਰਣੇਨ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਭਿਕ੍ਖਾਯ ਪਟਿਪੂਜਨਾ ਪਿਣ੍ਡਾਪਚਾਯਨਾ. ਨੀਹਰਨ੍ਤੋਤਿ ਪਤ੍ਤਤ੍ਥਵਿਕਤੋ ਨੀਹਰਨ੍ਤੋ. ਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾਤਿ ਤਂ ਉਪਾਸਿਕਾਯ ਵਚਨਂ ਪਣ੍ਣਸਾਲਦ੍ਵਾਰੇ ਠਿਤੋਵ ਪਞ੍ਚਾਭਿਞ੍ਞਤਾਯ ਦਿਬ੍ਬਸੋਤੇਨ ਸੁਤ੍ਵਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਦਿਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ¶ , ਅਨ੍ਤੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ. ਸਿਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਵਾਤਿ ‘‘ਅਕਿਚ੍ਛੇਨੇਵ ਮਯਾ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਵਸਾਨੇ ਸਞ੍ਜਾਤਪਾਮੋਜ੍ਜਵਸੇਨ ਸਿਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਏਵ.

ਅਲਸਾਨਂ ਭਾਵਨਾਯ ਨਾਮਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾਨਂ ਕਾਯਸ੍ਸ ਪੋਸਨਬਹੁਲਾਨਂ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੇਯ੍ਯਸੁਖਾਦਿਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾਨਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਿਕਾਨਂ ਦੂਰਤੋਵ ਵਜ੍ਜਨਂ ਕੁਸੀਤਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਵਜ੍ਜਨਾ. ‘‘ਦਿਵਸਂ ਚਙ੍ਕਮੇਨ ਨਿਸਜ੍ਜਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਭਾਵਨਾਰਮ੍ਭਵਸੇਨ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਾਨਂ ਦਲ਼੍ਹਪਰਕ੍ਕਮਾਨਂ ਕਾਲੇਨਕਾਲਂ ¶ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਾ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਸੇਵਨਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕੁਚ੍ਛਿਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਪਨ ‘‘ਜਾਤਿਮਹਤ੍ਤਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ, ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਮਹਤ੍ਤਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਦ੍ਵਯਂ ਨ ਗਹਿਤਂ, ‘‘ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਵਿਨੋਦਨਤਾ, ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਦ੍ਵਯਂ ਗਹਿਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾਵਿਤਾਯ ਏਵ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਗਹਿਤਾ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਵੀਰਿਯਾਯਤ੍ਤਤਾਦਸ੍ਸਨਭਾਵਤੋ. ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਵਿਨੋਦਨਂ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਯ ਗਹਿਤਂ, ਵੀਰਿਯੁਪ੍ਪਾਦਨੇ ਯੁਤ੍ਤਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਵਿਨੋਦਨਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਿਦ੍ਧਮੇਵ. ਤਤ੍ਥ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਵਿਨੋਦਨਂ ਕੁਸੀਤਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਵਜ੍ਜਨ-ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲ-ਸੇਵਨ- ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਧਮਨ-ਪਚ੍ਚਯੂਪਸਂਹਾਰਵਸੇਨ, ਅਪਾਯਭਯਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਦਯੋ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜਨਵਸੇਨ ਵੀਰਿਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਕਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ.

ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਨਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਾਵ ਉਪਚਾਰਾ’’ਤਿ. ਸਕਲਸਰੀਰਂ ਫਰਮਾਨੋਤਿ ਪੀਤਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਹਿ ਪਣੀਤਰੂਪੇਹਿ ਸਕਲਸਰੀਰਂ ਫਰਮਾਨੋ. ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਘਗੁਣੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਯਾਵ ਉਪਚਾਰਾ ਸਕਲਸਰੀਰਂ ਫਰਮਾਨੋ ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਏਵਂ ਸੇਸਅਨੁਸ੍ਸਤੀਸੁ ਪਸਾਦਨੀਯਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ ਚ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਯਤਨਭਾਵੇਨ ਤਗ੍ਗਤਿਕਤ੍ਤਾ. ਏਵਰੂਪੇ ਕਾਲੇਤਿ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਭਯਾਦੀਸੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਕਾਲੇ. ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ…ਪੇ… ਨ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਇਦਂ ਉਪਸਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਞ੍ਹਿ ਸਪ੍ਪਦੇਸਵੂਪਸਮੇਪਿ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਵੂਪਸਮੇ ਵਿਯ ਤਤ੍ਥ ਸਪਞ੍ਞਾਯ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ ਭਾਵਨਾਮਨਸਿਕਾਰੋ ਕਿਲੇਸਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਸਮਤ੍ਥੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਂ ਆਵਹਨ੍ਤੋ ਤਥਾਰੂਪਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਾਯ ਹੋਤੀਤਿ. ਪਸਾਦਨੀਯੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਪਸਾਦਸਿਨੇਹਾਭਾਵੇਨ ਸਂਸੂਚਿਤਹਦਯਤਾ ਲੂਖਤਾ. ਸਾ ਚ ਤਤ੍ਥ ਆਦਰਗਾਰਵਾਕਰਣੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਿਰਿਯਾਯ ਸਂਸੂਚਿਤਲੂਖਭਾਵੇ’’ਤਿ.

ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਦਰਥਵੂਪਸਮਲਕ੍ਖਣਾ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਏਵ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਬੋਧਿਅਙ੍ਗਭੂਤੋ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ, ਤਸ੍ਸ ¶ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ. ਪਣੀਤਭੋਜਨਸੇਵਨਤਾਤਿ ਪਣੀਤਸਪ੍ਪਾਯਭੋਜਨਸੇਵਨਤਾ. ਉਤੁਇਰਿਯਾਪਥਸੁਖਗ੍ਗਹਣੇਹਿ ਸਪ੍ਪਾਯਉਤੁਇਰਿਯਾਪਥਂ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਸਪ੍ਪਾਯਂ ਸੇਵਿਯਮਾਨਂ ਕਾਯਸ੍ਸ ਕਲ੍ਲਤਾਪਾਦਨਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਲ੍ਲਤਂ ¶ ਆਵਹਨ੍ਤਂ ਦੁਵਿਧਾਯਪਿ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ ਕਾਰਣਂ ਹੋਤਿ. ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਲਬ੍ਭਮਾਨਂ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਂ ਅਹੇਤੁਕਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਕੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਇਸ੍ਸਰਾਦਿਵਿਸਮਹੇਤੁਕਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਦੁਤਿਯੋ, ਏਤੇ ਉਭੋ ਅਨ੍ਤੇ ਅਨੁਪਗਮ੍ਮ ਯਥਾਸਕਂ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਯਂ ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ. ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੋ ਪਯੋਗੋ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਪਯੋਗੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਪਯੋਗਤਾ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਪਹਾਨਸਾਰਦ੍ਧਕਾਯਤਾ-ਸਙ੍ਖਾਤਪਸ੍ਸਦ੍ਧਕਾਯਤਾਯ ਕਾਰਣਂ ਹੋਨ੍ਤੀ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਦ੍ਵਯਂ ਆਵਹਤਿ. ਏਤੇਨੇਵ ਸਾਰਦ੍ਧਕਾਯਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਵਜ੍ਜਨ-ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਕਾਯਪੁਗ੍ਗਲਸੇਵਨਾਨਂ ਤਦਾਵਹਨਤਾ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਵਤ੍ਥੁਵਿਸਦਕਿਰਿਯਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਮਤ੍ਤਪਟਿਪਾਦਨਾ ਚ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਵਹਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸਮਥਾਵਹਾਪਿ ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਮਥਾਵਹਭਾਵੇਨੇਵ ਪਞ੍ਞਾਵਹਤ੍ਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਤ੍ਥੁਵਿਸਦ…ਪੇ… ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ.

ਕਰਣਕੋਸਲ੍ਲਭਾਵਨਾਕੋਸਲ੍ਲਾਨਂ ਨਾਨਨ੍ਤਰਿਯਭਾਵਤੋ ਰਕ੍ਖਣਕੋਸਲ੍ਲਸ੍ਸ ਚ ਤਂਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ‘‘ਨਿਮਿਤ੍ਤਕੁਸਲਤਾ ਨਾਮ ਕਸਿਣਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਹਣਕੁਸਲਤਾ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤਿਸਿਥਿਲਵੀਰਿਯਤਾਦੀਹੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਞ੍ਞਾਪਯੋਗਮਨ੍ਦਤਂ ਅਪ੍ਪਮਾਦਵੇਕਲ੍ਲਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਲੀਨਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਦਿਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨੇਨ ਲਯਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮਯੇ ਲੀਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਕਾਲੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਯ, ਕਾਲੋ ਵੀਰਿਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਯ, ਕਾਲੋ ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਯ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਲੀਨਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਏਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸੁਸਮੁਟ੍ਠਾਪਯਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪੁਰਿਸੋ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਿਂ ਉਜ੍ਜਾਲੇਤੁਕਾਮੋ ਅਸ੍ਸ, ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸੁਕ੍ਖਾਨਿ ਚੇਵ ਤਿਣਾਨਿ ਪਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ, ਸੁਕ੍ਖਾਨਿ ਗੋਮਯਾਨਿ ਪਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ, ਸੁਕ੍ਖਾਨਿ ਕਟ੍ਠਾਨਿ ਪਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ, ਮੁਖਵਾਤਞ੍ਚ ਦਦੇਯ੍ਯ, ਨ ਚ ਪਂਸੁਕੇਨ ਓਕਿਰੇਯ੍ਯ, ਭਬ੍ਬੋ ਨੁ ਖੋ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਿਂ ਉਜ੍ਜਾਲੇਤੁਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੨੩੪).

ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਥਾਸਕਂ ਆਹਾਰਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਦੀਨਂ ਭਾਵਨਾ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਸਾ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਵਿਭਾਵਿਤਾ ਏਵ.

ਅਚ੍ਚਾਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਤਾਦੀਹੀਤਿ ¶ ¶ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਞ੍ਞਾਪਯੋਗਬਲਵਤਂ ਪਮੋਦੁਪ੍ਪਿਲਾਵਨਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਦਿਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨੇਨ ਉਦ੍ਧਤਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਨਿਸੇਧਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮਯੇ ਉਦ੍ਧਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਕਾਲੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਯ, ਕਾਲੋ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਯ, ਕਾਲੋ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਯ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਉਦ੍ਧਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਏਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸੁਵੂਪਸਮਯਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪੁਰਿਸੋ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਨਿਬ੍ਬਾਪੇਤੁਕਾਮੋ ਅਸ੍ਸ, ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਲ੍ਲਾਨਿ ਚੇਵ ਤਿਣਾਨਿ….ਪੇ… ਪਂਸੁਕੇਨ ਚ ਓਕਿਰੇਯ੍ਯ, ਭਬ੍ਬੋ ਨੁ ਖੋ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਨਿਬ੍ਬਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੨੩੪).

ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਯਥਾਸਕਂ ਆਹਾਰਵਸੇਨ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਦੀਨਂ ਭਾਵਨਾ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਤ੍ਥ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਏਵ, ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾ, ਇਤਰਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਵਕ੍ਖਤਿ. ਪਞ੍ਞਾਪਯੋਗਮਨ੍ਦਤਾਯਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਬ੍ਯਾਪਾਰਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਭਾਵੇਨ. ਯਥਾ ਹਿ ਦਾਨਂ ਅਲੋਭਪ੍ਪਧਾਨਂ, ਸੀਲਂ ਅਦੋਸਪ੍ਪਧਾਨਂ, ਏਵਂ ਭਾਵਨਾ ਅਮੋਹਪ੍ਪਧਾਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਾ ਪਞ੍ਞਾ ਨ ਬਲਵਤੀ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਭਾਵਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ ਵਿਸੇਸਾਵਹਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਨਭਿਸਙ੍ਖਤੋ ਵਿਯ ਆਹਾਰੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਯੋਗਿਨੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਿਰੁਚਿਂ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਤੇਨ ਤਂ ਨਿਰਸ੍ਸਾਦਂ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਭਾਵਨਾਯ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵੀਥਿਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵੇਨ ਉਪਸਮਸੁਖਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ, ਤੇਨਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਰਸ੍ਸਾਦਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਪਯੋਗ…ਪੇ… ਨਿਰਸ੍ਸਾਦਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸ ਸਂਵੇਗੁਪ੍ਪਾਦਨਞ੍ਚ ਪਸਾਦੁਪ੍ਪਾਦਨਞ੍ਚ ਤਿਕਿਚ੍ਛਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਟ੍ਠ ਸਂਵੇਗਵਤ੍ਥੂਨੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਿਜਰਾਬ੍ਯਾਧਿਮਰਣਾਨਿ ਯਥਾਰਹਂ ਸੁਗਤਿਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਯਞ੍ਚ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਤਦਞ੍ਞਮੇਵ ਪਞ੍ਚਵਿਧਬਨ੍ਧਨਾਦਿਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾਦਿਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਵਿਬਾਧਨਾਦਿਹੇਤੁਕਂ ਅਪਾਯਦੁਕ੍ਖਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਯਿਦਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭਵਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤੀਤੇ ਅਨਾਗਤੇ ਚ ਕਾਲੇ ¶ ਵਟ੍ਟਮੂਲਕਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਵਿਸੁਂ ਗਹਿਤਾਨਿਯੇਵ. ਯੇ ਪਨ ਸਤ੍ਤਾ ਆਹਾਰੂਪਜੀਵਿਨੋ ਤਤ੍ਥ ਚ ਉਟ੍ਠਾਨਫਲੂਪਜੀਵਿਨੋ, ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਜੀਵਿਕਦੁਕ੍ਖਂ ਅਟ੍ਠਮਂ ਸਂਵੇਗਵਤ੍ਥੁ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਮਯੇ ਸਮ੍ਪਹਂਸਨਾਤਿ ਅਯਂ ਸਮ੍ਪਹਂਸਿਤਬ੍ਬਸਮਯੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਂਵੇਗਜਨਨਵਸੇਨ ਚੇਵ ਪਸਾਦੁਪ੍ਪਾਦਨਵਸੇਨ ਚ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਹਂਸਨਾ, ਸਂਵੇਗਜਨਨਪੁਬ੍ਬਕਪਸਾਦੁਪ੍ਪਾਦਨੇਨ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤੋਸਨਾਤਿਅਤ੍ਥੋ.

ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ¶ ਆਗਮ੍ਮਾਤਿ ਲੀਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਵਿਰਹੇਨ ਸਮਥਵੀਥਿਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਭਾਵਨਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਆਗਮ੍ਮ.

ਅਲੀਨਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਕੋਸਜ੍ਜਪਕ੍ਖਿਕਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨਧਿਮਤ੍ਤਤਾਯ ਅਲੀਨਂ, ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਪਕ੍ਖਿਕਾਨਂ ਅਨਧਿਮਤ੍ਤਤਾਯ ਅਨੁਦ੍ਧਤਂ, ਪਞ੍ਞਾਪਯੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਸਮਸੁਖਾਧਿਗਮੇਨ ਚ ਅਨਿਰਸ੍ਸਾਦਂ, ਤਤੋ ਏਵ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ ਸਮਥਵੀਥਿਪਟਿਪਨ੍ਨਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ਅਲੀਨਤਾਯ ਪਗ੍ਗਹੇ, ਅਨੁਦ੍ਧਤਾਯ ਚ ਨਿਗ੍ਗਹੇ, ਅਨਿਰਸ੍ਸਾਦਤਾਯ ਸਮ੍ਪਹਂਸਨੇ ਨ ਬ੍ਯਾਪਾਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਅਲੀਨਾਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਤਾਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ, ਅਨਿਰਸ੍ਸਾਦਤਾਯ ਸਮਥਵੀਥਿਪਟਿਪਨ੍ਨਂ, ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਅਲੀਨਂ ਅਨੁਦ੍ਧਤਂ, ਸਮਥਵੀਥਿਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਿਰਸ੍ਸਾਦਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਮਯੇ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਤਾਤਿ ਅਯਂ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਸਮਯੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਗ੍ਗਹਨਿਗ੍ਗਹਸਮ੍ਪਹਂਸਨੇਸੁ ਬ੍ਯਾਵਟਤਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਂ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਉਪੇਕ੍ਖਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਸਾਤਿ ਸਮਾਧਿਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰੀ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤੇਨ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਸਮਾਧਿਵੇਪੁਲ੍ਲਪ੍ਪਤ੍ਤੋਪਿ ਅਰਹਾ ਏਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਅਨੁਰੋਧਵਿਰੋਧਪਹਾਨਵਸੇਨ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਭਾਵੋ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਸਿਜ੍ਝਨਤੋ, ਅਸਤਿ ਚ ਅਸਿਜ੍ਝਨਤੋ, ਸੋ ਚ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਭਾਵੋ ਵਿਸਯਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਤ੍ਤਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾ ਸਙ੍ਖਾਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾ’’ਤਿ. ਤਦੁਭਯਵਸੇਨ ਚਸ੍ਸ ਵਿਰੁਜ੍ਝਨਂ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਯ ਏਵ ਦੂਰੀਕਤਨ੍ਤਿ ਅਨੁਰੁਜ੍ਝਨਸ੍ਸੇਵ ਪਹਾਨਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਤ੍ਤਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਕੇਲਾਯਨਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਵਜ੍ਜਨਂ ‘‘ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਹਿ ਵਿਸੇਸਤੋ ਰਾਗੋ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ, ਤਤੋ ਰਾਗਬਹੁਲਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ‘‘ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਦ੍ਵੀਹਾਕਾਰੇਹੀਤਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਂ ਅਤ੍ਤਸੁਞ੍ਞਤਾਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਇਮੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ. ਦ੍ਵੀਹੇਵਾਤਿ ਅਵਧਾਰਣਂ ਸਙ੍ਖਾਰਸਹਿਤਾਯ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਸਮਾਨਤਾਯ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਏਵ ਹੇਤ੍ਥ ਸਮਾਨਂ, ਨ ¶ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਮਾਨਨ੍ਤਿ. ਅਸ੍ਸਾਮਿਕਭਾਵੋ ਅਨਤ੍ਤਨਿਯਤਾ. ਸਤਿ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਤਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਨਭਾਵੇਨ ਚੀਵਰਂ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਤਨਿਯਂ ਨਾਮ ਸਿਯਾ, ਸੋ ਪਨ ਕੋਚਿ ਨਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਨਦ੍ਧਨਿਯਨ੍ਤਿ, ਨ ਅਦ੍ਧਾਨਕ੍ਖਮਂ, ਨ ਚਿਰਟ੍ਠਾਯਿ ਇਤ੍ਤਰਂ ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਾਵਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ.

ਮਮਾਯਤੀਤਿ ਮਮਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ. ਮਮਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਪਰਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਧਨਾਯਨ੍ਤਾਤਿ ਧਨਂ ਦਬ੍ਬਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰੀ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਰਹਤੋ ਏਵ ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ.

ਅਸੁਭਾਰਮ੍ਮਣਾ ¶ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਅਸੁਭਪ੍ਪਕਾਰਾ ਅਸੁਭਝਾਨਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਕਾਮਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧਾਪਿ ਕੇਸਾਦਯੋ ਅਸੁਭਪ੍ਪਕਾਰਾ ਏਵ, ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਨ ਜਿਗੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੇ ਜਿਗੁਚ੍ਛਾਵਹੇ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਦਸਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਯਥਾ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ ਸਭਾਵਸਰਸਤੋ ਤਤ੍ਥ ਅਸੁਭਸਞ੍ਞਾ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਥਾ ਪਵਤ੍ਤੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਉਪਾਯਮਨਸਿਕਾਰੋ. ਅਸੁਭੇ ਅਸੁਭਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਕਾਰਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ, ਯਥਾ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਥਾ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਹੋ. ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਵਹਾਯ ਅਸੁਭਭਾਵਨਾਯ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨਾ ਅਸੁਭਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗੋ.

ਮਨਚ੍ਛਟ੍ਠਾਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸੁਸਂਵਰਣੇ ਸਤਿ ਅਵਸਰਂ ਅਲਭਨ੍ਤੋ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਪਹੀਯਤੇਵ, ਤਥਾ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਨੋ ਮਿਤਾਹਾਰਸ੍ਸ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਾਭਿਭਵਾਭਾਵਾ ਓਤਾਰਂ ਅਲਭਮਾਨੋ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਪਹੀਯਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਆਹਾਰੇ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਸਞ੍ਞਂ ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਣਾਮਸ੍ਸ ਤਦਾਧਾਰਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਚ ਉਦਰਿਯਭੂਤਸ੍ਸ ਅਤਿਵਿਯ ਜੇਗੁਚ੍ਛਤਂ, ਕਾਯਸ੍ਸ ਚ ਆਹਾਰਤਿਟ੍ਠਕਤਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਜਾਨਾਤਿ, ਸੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਭੋਜਨੇ ਪਮਾਣਸ੍ਸ ਜਾਨਨੇਨ ਵਿਸੇਸਤੋ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ਨਾਮ. ਤਸ੍ਸ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਪਹੀਯਤੇਵ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਅਪ੍ਪਾਹਾਰਤਂਯੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਚਤੁਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਿਕਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਦਨ੍ਤਟ੍ਠਿਦਸ੍ਸਾਵੀ. ਪਹੀਨਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਪਹੀਨਸ੍ਸ. ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਲੋਭੋ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਮੇਜ੍ਜਤਿ ਹਿਤਫਰਣਵਸੇਨ ਸਿਨਿਯ੍ਹਤੀਤਿ ਮਿਤ੍ਤੋ, ਹਿਤੇਸੀ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਿਤ੍ਤੇ ਭਵਾ, ਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਏਸਾਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾ, ਹਿਤੇਸਿਤਾ. ਸਾ ਏਵ ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ¶ ਚੇਤਸੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਹਿਤਫਰਣਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਨਂ ਪਵਤ੍ਤਨਂ ਮੇਤ੍ਤਾਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਹੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਓਦਿਸ੍ਸਕਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਪਿਯਸਹਾਯਮਜ੍ਝਤ੍ਤਵੇਰਿਵਸੇਨ ਓਦਿਸ੍ਸਕਤਾ. ਸੀਮਾਸਮ੍ਭੇਦੇ ਕਤੇ ਅਨੋਦਿਸ੍ਸਕਤਾ. ਏਕਾਦਿਦਿਸਾਫਰਣਵਸੇਨ ਦਿਸਾਫਰਣਤਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨੇ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਉਗ੍ਗਹੋ ਯਾਵ ਉਪਚਾਰਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਉਗ੍ਗਹਿਤਾਯ ਆਸੇਵਨਾ ਭਾਵਨਾ, ਸਬ੍ਬਾ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਪੁਰਿਸਾ ਅਰਿਯਾ ਅਨਰਿਯਾ ਦੇਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਵਿਨਿਪਾਤਿਕਾਤਿ ਸਤ੍ਤੋਧਿਕਰਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਵਿਧਾ, ਅਟ੍ਠਵੀਸਤਿਵਿਧਾ ਵਾ, ਦਸਹਿ ਦਿਸਾਹਿ ਦਿਸੋਧਿਕਰਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਦਸਵਿਧਾ, ਏਕੇਕਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾਦਿਇਤ੍ਥਾਦਿਅਵੇਰਾਦਿਭੇਦੇਨ ਅਸੀਤਾਧਿਕਚਤੁਸਤਪ੍ਪਭੇਦਾ ਚ ਓਧਿਸੋਫਰਣਮੇਤ੍ਤਾ. ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ, ਪਾਣਾ, ਭੂਤਾ, ਪੁਗ੍ਗਲਾ, ਅਤ੍ਤਭਾਵਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਤਿ ਏਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਵਿਧਾ. ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਅਵੇਰਾ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਾ, ਅਨੀਘਾ, ਸੁਖੀ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੂਤਿ ਚਤੁਧਾ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਵੀਸਤਿਵਿਧਾ ਅਨੋਧਿਸੋਫਰਣਮੇਤ੍ਤਾ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ – ‘‘ਓਧਿਸੋ…ਪੇ… ਭਾਵੇਨ੍ਤਸ੍ਸਪੀ’’ਤਿ. ਤ੍ਵਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿਨਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ¶ . ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੇ ਠਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕੋਧੇ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਦੀਨਵਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਅਕੋਧੇ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਆਨਿਸਂਸਸ੍ਸ ਚ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੇ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਜਾਨਨੇ. ਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਭਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਪਹੀਯਤਿ.

ਅਤਿਭੋਜਨੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੋਤਿ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਅਧਿਕਭੋਜਨੇ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੋ, ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇ ਭੁਤ੍ਤੇ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਤ੍ਤਕੇ ਨੋ’’ਤਿ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਕਾਰਣਾਕਾਰਣਗ੍ਗਾਹੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦਿਵਾ ਸੂਰਿਯਾਲੋਕਨ੍ਤਿ ਦਿਵਾ ਗਹਿਤਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸੂਰਿਯਾਲੋਕਂ, ਰਤ੍ਤਿਯਂ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਪੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਂ ਵੀਰਿਯਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਧੁਤਙ੍ਗਨਿਸ੍ਸਿਤਸਪ੍ਪਾਯਕਥਾਯਪੀ’’ਤਿ.

ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਮ੍ਪਿ ਕਤਾਕਤਾਨੁਸੋਚਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਚੇਤਸੋ ਅਵੂਪਸਮਾਵਹਤਾਯ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇਨ ਸਮਾਨਲਕ੍ਖਣਮੇਵਾਤਿ ਤਦੁਭਯਸ੍ਸ ਪਹਾਨਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ – ‘‘ਅਤ੍ਥਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚੇਤਸੋ ਵੂਪਸਮੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਮਾ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਾਦਿ ਤਸ੍ਸ ਪਹਾਨਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚ ਛ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਸ੍ਸ ਗਨ੍ਥਤੋ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਚਾਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਵੇਦਾਦਿਪਟਿਲਾਭਸਮ੍ਭਵਤੋ ਵਿਕ੍ਖੇਪੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਵਿਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ¶ ਯਥਾਧਮ੍ਮਪਟਿਕਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਅਨਵਸਰੋਵਾਤਿ ‘‘ਬਾਹੁਸਚ੍ਚੇਨਪਿ…ਪੇ… ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਪਹੀਯਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਵਤੋ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਪਹੀਯਤਿ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਕਤਾਵਿਨਯਪਕਤਞ੍ਞੁਤਾਹਿਪਿ ਤਂ ਪਹੀਯਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਵੁਦ੍ਧਸੇਵਿਤਾ ਚ ਵੁਦ੍ਧਸੀਲਿਤਂ ਆਵਹਤੀਤਿ ਚੇਤਸੋ ਵੂਪਸਮਕਰਤ੍ਤਾ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਹਾਨਕਾਰੀ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਵੁਦ੍ਧਭਾਵਂ ਪਨ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯਧਰਾ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਵਿਨੋਦਕਾ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਵਿਕ੍ਖੇਪੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਹੇਤੁਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਬਹੁਲਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਨਯਨਯੇਨੇਵ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਕਤਾਦਯੋ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ. ਪਹੀਨੇ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚੇਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਭੁਮ੍ਮਂ. ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸ੍ਸ ਦੋਮਨਸ੍ਸਸਹਗਤਤ੍ਤਾ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੋ ਵੁਤ੍ਤੋ.

ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿਆਦੀਸੁ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਕਾਮਂ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਪਰਿਪੁਚ੍ਛਕਤਾਹਿ ਅਟ੍ਠਵਤ੍ਥੁਕਾਪਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਪਹੀਯਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਰਤਨਤ੍ਤਯਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਮੂਲਿਕਾ ਸੇਸਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤੀਣਿ ਰਤਨਾਨਿ ਆਰਬ੍ਭਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਵਿਨਯੇ ਪਕਤਞ੍ਞੁਤਾਯ ਚ ਸਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਕਙ੍ਖਾਯ ਅਸਮ੍ਭਵੋ ਏਵ, ਤਥਾ ਰਤਨਤ੍ਤਯਗੁਣਾਵਬੋਧੇ ਸਤਿ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਾਦੀਸੁ ਸਂਸਯਸ੍ਸਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਵਿਨਯੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਓਕਪ੍ਪਨੀਯਸਦ੍ਧਾ ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯਵਤ੍ਥੁਂ ਅਨੁਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਯ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨਂ, ਤਞ੍ਚ ਤਥਾ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖੁਪ੍ਪਾਦਨਮੇਵ. ਸਦ੍ਧਾਯ ਨਿਨ੍ਨਪੋਣਪਬ੍ਭਾਰਤਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿ. ਅਰਹਤ੍ਤੇਨ ਕੂਟਂ ਗਣ੍ਹਿ ਸਤ੍ਤਪਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤ੍ਵਾ ਦੇਸਨਾਯ ਓਸਾਪਿਤਤ੍ਤਾ.

ਆਹਾਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਪਰਿਯਾਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੨੩੩. ਸਮ੍ਬਹੁਲਾਤਿ ¶ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਸਮਞ੍ਞਾਯ ਅਭਾਵਤੋ. ਤਤੋ ਪਰਨ੍ਤਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਜਨਾਨਂ ਉਪਰਿ ਸਙ੍ਘੋ ਚਤੁਵਗ੍ਗਕਰਣੀਯਾਦਿਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਵਸੇਨ ਕਮ੍ਮਪ੍ਪਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਪਵਿਸਿਂਸੂਤਿ ਭਾਵਿਨਿ ਪਵਿਸਨੇ ਭੂਤੇ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪਚਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਪਵਿਟ੍ਠਾ’’ਤਿ. ਭਾਵਿਨਿ ਹਿ ਭੂਤੇ ਵਿਯ ਉਪਚਾਰੋ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਤੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ, ਤੇ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਨ ਤੇ ਪਨਾਤਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾਵਕਾ ਚ.

ਇਮਸ੍ਮਿਂ ¶ ਪਞ੍ਞਾਪਨੇਤਿ ‘‘ਪਞ੍ਚ ਨੀਵਰਣੇ ਪਹਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਕਾਰੇ ਅਤ੍ਥਪਞ੍ਞਾਪਨੇ. ਵਿਸਿਸ੍ਸਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਤੋ ਪਭਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵਿਸੇਸੋ, ਭੇਦੋ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਇਧ ਅਨ੍ਤੋਗਧਾਧਿਕਭਾਵੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਕੋ ਵਿਸੇਸੋਤਿ ਕਿਂ ਅਧਿਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਧਿਕਂ ਪਯਸਨਂ ਪਯੁਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਯਾਸੋ, ਅਧਿਕਪ੍ਪਯੋਗੋ. ਨਾਨਾ ਕਰੀਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਨਾਨਾਕਰਣਂ, ਭੇਦੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਕਿਂ ਨਾਨਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਦੁਤਿਯਪਦੇਤਿ ‘‘ਅਨੁਸਾਸਨਿਯਾ ਵਾ ਅਨੁਸਾਸਨਿ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇ. ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਯਥਾ ਪਠਮਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ, ਏਵਂ ਦੁਤਿਯਪਦੇਪਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ.

ਤੀਣਿ ਠਾਨਾਨੀਤਿ ਦੇਵਮਾਰਬ੍ਰਹ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਤੀਣਿ ‘‘ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਲੋਕੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ. ‘‘ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਪਜਾਯ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿ ਦ੍ਵੇ ਠਾਨਾਨਿ. ‘‘ਪਜਾਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਇਤਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਪਦੇਹਿ. ਉਦ੍ਦੇਸਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਤਂ. ਗਣਨਨ੍ਤਿ ਏਕੋ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਤ੍ਥਪਾਦਾਦੀਸੂਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਸਮੁਦਾਯਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਟਿਘਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਵਿਮਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਨੁ ਖੋਸ੍ਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ.

ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਵੀਰਿਯਂ ਚੇਤਸਿਕਮੇਵ, ਯਂ ਪਨ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਦਿਵਸੇਨ ਮਨਸਿ ਕਾਯਿਕਪਯੋਗਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨਂ ਵੀਰਿਯਂ ਕਾਯਿਕਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਚੇਤਸਿਕਨ੍ਤਿ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਦੁਤਿਯਤਾਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਯਦਿਪਿ ਯਥਾਕਪ੍ਪਿਤਇਰਿਯਾਪਥਸਨ੍ਧਾਰਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਵੀਰਿਯਂ ਕਾਯਸ੍ਸ ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਨ੍ਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ, ਤਥਾਪਿ ਨ ਤਾਦਿਸੋ ਕਾਯਪਯੋਗੋ, ਤਦਾ ਪਵਤ੍ਤੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਾਯਪਯੋਗਂ ਵਿਨਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਵੀਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸਦਿਸੋ ਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇਸੁ ਉਪੇਕ੍ਖਾਤਿਆਦਿਨਯਂ ਅਤਿਦਿਸਤਿ.

‘‘ਮਿਸ੍ਸਕਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਏਤੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤੇਨਪਿ ¶ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਗ੍ਗਂ ਅਪਤ੍ਤਂ ਕਾਯਿਕਵੀਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਨ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਨ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀ. ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ ਉਦ੍ਧਰਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਾਯਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੇਸਾਤਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਤਿ-ਧਮ੍ਮਵਿਚਯ-ਉਪੇਕ੍ਖਾ-ਚੇਤਸਿਕ-ਵੀਰਿਯ-ਸਵਿਤਕ੍ਕ-ਸਵਿਚਾਰ-ਪੀਤਿ-ਸਮਾਧੀ ਦ੍ਵੇ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯੋ ਚ. ਅਯਂ ਪਨ ਨਯੋ ਪਚੁਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਨਯੇਨੇਵ ¶ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਥੇਰਵਾਦਵਸੇਨ ਪਨ ਅਵਿਤਕ੍ਕਅਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤਾ ਪੀਤਿਸਮਾਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਰੂਪਾਵਚਰਾਪਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਤੇਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਸ ਮਿਸ੍ਸਕਾਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾਤਿ.

ਪਰਿਯਾਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਅਗ੍ਗਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੨੩੪. ਲੋਣਧੂਪਨਨ੍ਤਿ ਲੋਣਞ੍ਚ ਧੂਪਨਞ੍ਚ ਲੋਣਧੂਪਨਂ. ਯੋਧਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਯੋਧਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕਮ੍ਮਂ. ਮਨ੍ਤਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਰਾਜਕਿਚ੍ਚਮਨ੍ਤਨਂ. ਪਟਿਹਾਰਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਤਾਨਂ ਵਚਨਂ ਰਞ੍ਞੋ ਨਿਵੇਦੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਨੇਸਂ ਪਟਿਹਰਣਕਮ੍ਮਂ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਕਤ੍ਤਾ ਸਤਿਯਾ. ਏਵਂ ‘‘ਸਤਿਞ੍ਚ ਖ੍ਵਾਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਂ ਅਵੋਚ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਵ ਕਥਿਤਾ ਪਗ੍ਗਹਨਿਗ੍ਗਹਵਿਨੋਦਿਤਤ੍ਤਾ.

ਅਗ੍ਗਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੨੩੫. ਕੀਦਿਸਾ ਗਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਂਗਤਿਕਾ, ਕਿਂਨਿਟ੍ਠਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕੀਦਿਸੀ ਪਰਮਾ ਉਤ੍ਤਮਾ ਕੋਟਿ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਂਪਰਮਾ. ਕੀਦਿਸਂ ਫਲਂ ਆਨਿਸਂਸਂ ਉਦਯੋ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਂਫਲਾ. ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਸਹਗਤ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ, ਇਧ ਪਨ ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪੁਬ੍ਬਭਾਗਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਚ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤਂ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇਸੁ.

ਪਟਿਕੂਲੇਤਿ ਵਿਰਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪਟਿਕੂਲਂ, ਅਨਿਟ੍ਠਂ. ਨ ਪਟਿਕੂਲਂ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਂ, ਇਟ੍ਠਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਟ੍ਠੇ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਪਟਿਕੂਲਸਞ੍ਞੀ. ਸਤ੍ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲੇ ਅਸੁਭਫਰਣਂ, ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲੇ ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਅਸੁਭਾਯਾਤਿ ਅਸੁਭਸਞ੍ਞਾਯ. ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਵਾ ਉਪਸਂਹਰਤੀਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ. ‘‘ਏਸੇਵ ਨਯੋ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ‘‘ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਪਟਿਕੂਲੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਛਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਪਹੀਨਾਨੁਰੋਧਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਛਲ਼ਙ੍ਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪੇਕ੍ਖਂ.

ਮੇਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ¶ ¶ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਯ. ਪਟਿਕੂਲਾਦੀਸੁ ਵਤ੍ਥੂਸੁ ਇਚ੍ਛਿਤਵਿਹਾਰੇਨ ਵਿਹਰਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਤਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਏਵ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਅਰਹਤੋ ਏਵ ਇਜ੍ਝਨਤੋ ਅਰਿਯਿਦ੍ਧਿ ਨਾਮ. ਤਸ੍ਸਾ ਅਰਿਯਿਦ੍ਧਿਯਾ ਚ ਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਦੇਸਨਾ ਵਿਨਿਵਟ੍ਟੇਤਬ੍ਬਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯਾ. ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਤ੍ਤਾ ਨਿਕਨ੍ਤਿਯਾ ਚ ਦੁਪ੍ਪਰਿਯਾਦਾਨਤੋ. ਅਯਂ ਦੇਸਨਾਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤਂ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਯਂ ਦੇਸਨਾ ਆਰਦ੍ਧਾ. ਯੋ ਹਿ ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇਸੁ ਵਣ੍ਣਕਸਿਣੇਸੁ ਵਿਮੋਕ੍ਖਸਙ੍ਖਾਤਂ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਸੁਭਂ ਖੋ ਪਨ ਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ.

ਸੁਭਪਰਮਨ੍ਤਿ ਸੁਭਵਿਮੋਕ੍ਖਪਰਮਂ. ਇਧ ਲੋਕੇ ਏਵ ਪਞ੍ਞਾ ਅਸ੍ਸ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਲੋਕਿਯਪਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਅਰਹਤ੍ਤਪਰਮਾਵ ਮੇਤ੍ਤਾ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਾਦਕਤ੍ਤਾ. ਕਰੁਣਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਕਰੁਣਾਦਿਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਰਹਤ੍ਥਪਰਮਾ ਕਰੁਣਾ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਮੁਦਿਤਾਉਪੇਕ੍ਖਾਸੁਪਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਅਤਿਦਿਸਤਿ. ਪੁਨ ਦੇਸਨਾਰਮ੍ਭਪਯੋਜਨਂ ਪਨ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨਾ’’ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਤਿਦਿਟ੍ਠਮੇਵ.

ਸੁਭਪਰਮਾਦਿਤਾਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਕਰੁਣਾਮੁਦਿਤਾਉਪੇਕ੍ਖਾਨਂ ਸੁਭਪਰਮਤਾ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਪਰਮਤਾ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਪਰਮਤਾ, ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਪਰਮਤਾ. ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਭਵਿਮੋਕ੍ਖਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ ਤਿਣ੍ਣਂ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨਾਨਞ੍ਚ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਤ੍ਤਾ. ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਪਰਿਚਯਾਤਿ ਇਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣੇ ਮਨਸਿਕਾਰਬਹੁਲੀਕਾਰਾ. ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨੇਵਾਤਿ ਸੁਖੇਨੇਵ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਤਾਯ ਇਟ੍ਠੇਸੁ ਵਣ੍ਣਕਸਿਣੇਸੁ. ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨਾਮਯਚਿਤ੍ਤਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਵਸੇਨ. ਤਤੋ ਪਰਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਸੁਭਵਿਮੋਕ੍ਖਤੋ ਪਰਂ ਵਿਮੋਕ੍ਖਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ, ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤਭਾਵੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਸਤ੍ਤਦੁਕ੍ਖਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦਣ੍ਡੇਨ ਅਭਿਹਟਪ੍ਪਤ੍ਤਰੂਪਹੇਤੁਂ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਦੁਕ੍ਖਂ ਞਾਣੇਨ ਵੀਮਂਸਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਤਯਿਦਂ ਰੂਪਨਿਮਿਤ੍ਤਕਂ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਞਾਣੇਨ ਕਰੁਣਾਵਿਹਾਰਿਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨੇਵ ਤਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤੀ’’ਤਿ, ਨ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਰੂਪੇ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਨਤੋ.

ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ¶ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਇਦਂ ਪਾਮੋਜ੍ਜਗਹਣਮੁਖੇਨ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਗਹਣਂ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਞ੍ਞਾਣਗ੍ਗਹਣਪਰਿਚਿਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਗ੍ਗਹਣੇ ਪਰਿਚਿਤਂ.

ਉਪੇਕ੍ਖਾਵਿਹਾਰਿਸ੍ਸਾਤਿ ¶ ਉਪੇਕ੍ਖਾਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਂ ਵਿਹਰਤੋ. ਆਭੋਗਾਭਾਵਤੋਤਿ ਸੁਖਾਦਿਵਸੇਨ ਆਭੁਜਨਾਭਾਵਤੋ. ਸੁਖ…ਪੇ… ਸਮ੍ਭਵਤੋਤਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਕਮ੍ਮਗ੍ਗਹਣੇ ਵਿਮੁਖਤਾਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਗ੍ਗਹਣਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸਤ੍ਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਗਹਣਪਰਿਚਿਤਂ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਗਹਣਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਕੁਸਲਮ੍ਪਿ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.

ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਸਙ੍ਗਾਰਵਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੨੩੬. ਪਠਮਞ੍ਞੇਵਾਤਿ ਪੁਰੇਤਰਂਯੇਵ. ਅਸਜ੍ਝਾਯਕਤਾਨਂ ਮਨ੍ਤਾਨਂ ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਨਂ ਪਗੇਵ ਪਠਮਂਯੇਵ ਸਿਦ੍ਧਂ, ਤਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਅਭਿਭਵੋ ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਕਾਮਰਾਗਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨਾਤਿ ਕਾਮਰਾਗਗਹਿਤੇਨਾ’’ਤਿ. ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ ਅਪਨੇਤੀਤਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਂ, ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਨਿਸ੍ਸਰਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ, ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਞ੍ਚ ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚਾਤਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਨਿਸ੍ਸਰਣਂ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸੇਸਪਦਦ੍ਵਯੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਰਣਿਯੋ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥੋ, ਤਥਾ ਪਰਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਂ ਪਜਹਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਬ੍ਯਾਪਾਦਾਦੀਨਂ ਅਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦਵਾਰੇ ਤਦਙ੍ਗਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਨ ਗਹਿਤਂ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਨ ਗਹਿਤਂ, ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਵਸੇਨ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਵਿਨੋਦੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਤਦਙ੍ਗਨਿਸ੍ਸਰਣਮ੍ਪਿ ਲਬ੍ਭਤੇਵਾਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ. ਆਲੋਕਸਞ੍ਞਾ ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਅਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਵਾ, ਯੋ ਕੋਚਿ ਕਸਿਣਜ੍ਝਾਨਾਦਿਭੇਦੋ ਸਮਥੋ. ਧਮ੍ਮਵਵਤ੍ਥਾਨਂ ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਵਸੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

ਕੁਥਿਤੋਤਿ ਤਤ੍ਤੋ. ਉਸ੍ਮੁਦਕਜਾਤੋਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਕੁਥਿਤਭਾਵਸ੍ਸ ਉਸ੍ਮੁਦਕਤਂ ਅਚ੍ਚੁਣ੍ਹਤਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਸੁਮਜਾਤੋ’’ਤਿ. ਤਿਲਬੀਜਕਾਦਿਭੇਦੇਨਾਤਿ ਤਿਲਬੀਜਕਕਣ੍ਣਿਕਕੇਸਰਾਦਿਭੇਦੇਨ. ਸੇਵਾਲੇਨ…ਪੇ… ਪਣਕੇਨਾਤਿ ਉਦਕਪਿਚ੍ਛਿਲੇਨ. ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ ਆਕੁਲਤਾਯ. ਅਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ¶ ਕਲਲੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਅਨਾਲੋਕਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਆਲੋਕਰਹਿਤੇ ਠਾਨੇ.

ਸਙ੍ਗਾਰਵਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਅਭਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੨੩੭. ਏਕਂਸੇਨ ਭਗਵਾ ਨੀਵਰਣਾਤਿ ਏਕਂਸਤੋ ਏਵ ਭਗਵਾ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਨੀਵਰਣਾ ਚਿਤ੍ਤੇ ਕੁਸਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ¶ ਨੀਵਰਣਤੋ. ਕਾਯਕਿਲਮਥੋਤਿ ਕਾਯਪਰਿਸ੍ਸਮੋ, ਸੋ ਪਨ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ ‘‘ਦਰਥੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਚਿਤ੍ਤਕਿਲਮਥੋ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਜਾਤੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਤਸ੍ਸ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਚਿਤ੍ਤਦਰਥੋਪਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੀਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਮਗ੍ਗੇਨੇਵਾਤਿ ਯਥਾਧਿਗਤੇਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨੇਵ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਭਯਸ੍ਸ ਰਾਜਕੁਮਾਰਸ੍ਸ. ਏਤਂ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਦਰਥਦ੍ਵਯਂ.

ਅਭਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਸਾਕਚ੍ਛਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਆਨਾਪਾਨਵਗ੍ਗੋ

੧. ਅਟ੍ਠਿਕਮਹਪ੍ਫਲਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੨੩੮. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸਞ੍ਞਾਤਿ ਸਞ੍ਞਾਸੀਸੇਨ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਂ ਵਦਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਂ ਪਨੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਛਵਿਚਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਉਪਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਇਦਂ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਂ ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕਮ੍ਪਿ ਕਾਯਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਤਿ ਵਾ ਉਪਾਦਿਸੇਸੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਪਾਦਿਯਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਉਪਾਦਿ, ਉਪਾਦਾਨਂ, ਏਤਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸੇ ਅਪ੍ਪਹੀਨੇ ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਆਨਾਪਾਨਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਨਿਰੋਧਵਗ੍ਗੋ

੧-੧੦. ਅਸੁਭਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੨੪੮-੨੫੭. ਅਨਭਿਰਤਿਨ੍ਤਿ ਅਨਭਿਰਮਣਂ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਤਂ. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਰੋਧਭੂਤੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਪਵਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ ਨਿਰੋਧਸਞ੍ਞਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਾ ਮਗ੍ਗਸਹਗਤਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ¶ , ਯਾ ਪਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਨਿਨ੍ਨਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ, ਉਪਸਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿਸਹਗਤਾ ਚ, ਸਾ ਲੋਕਿਯਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਨਿਰੋਧਸਞ੍ਞਾ ਮਿਸ੍ਸਕਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤੇਸਂ ਨਵਸੂ’’ਤਿਆਦਿ ਪਮਾਦਪਾਠੋ. ‘‘ਏਕਾਦਸਸੁ ਅਪ੍ਪਨਾ ਹੋਤਿ, ਨਵ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਿਕਾ’’ਤਿ ਪਾਠੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਵੀਸਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨੀਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਇਧਾਗਤਨਯੋ, ਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਾਦੀਸੁ ਆਗਤਨਯੋ ¶ . ਏਤ੍ਥ ਚ ਆਰਮ੍ਮਣਾਦੀਸੁ ਯਥਾਯੋਗਂ ਅਪ੍ਪਨਂ ਉਪਚਾਰਂ ਵਾ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਭੂਤਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਕਥਿਤਾ.

ਨਿਰੋਧਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਸਂਯੁਤ੍ਤਂ

੧. ਅਮ੍ਬਪਾਲਿਵਗ੍ਗੋ

੧. ਅਮ੍ਬਪਾਲਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੬੭. ਏਕਾਯਨ੍ਵਾਯਨ੍ਤਿ ¶ ¶ ਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਓ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਵ-ਕਾਰਂ ਅ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਦੀਘਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਅਯਂ ਕਿਰ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾਭਿਲਾਪੋ, ਤਤ੍ਥ ਅਯਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਮਗ੍ਗਪਰਿਯਾਯੋ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਅਯਮੇਵ, ਅਥ ਖੋ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਮਗ੍ਗਪਰਿਯਾਯਾਤਿ ਪਦੁਦ੍ਧਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਂ ਵਤ੍ਵਾ ਯਦਿ ਮਗ੍ਗਪਰਿਯਾਯੋ ਆਯਨ-ਸਦ੍ਦੋ, ਕਸ੍ਮਾ ਪੁਨ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਮਗ੍ਗੋਤਿ ਏਕੋਵ ਮਗ੍ਗੋ. ਨ ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਮਗ੍ਗੋ ਅਞ੍ਞੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ. ਨਨੁ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਇਧ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਤਦਞ੍ਞੇਪਿ ਬਹੂ ਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੇ ਪਨ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਗਹਿਤਾ ਤਦਵਿਨਾਭਾਵਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਞਾਣਵੀਰਿਯਾਦਯੋ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਗਹਿਤਾ, ਉਦ੍ਦੇਸੇ ਸਤਿਯਾ ਏਵ ਗਹਣਂ ਵੇਨੇਯ੍ਯਜ੍ਝਾਸਯਵਸੇਨਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਸਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚ. ਨ ਦ੍ਵੇਧਾਪਥਭੂਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਇਮਸ੍ਸ ਦ੍ਵਯਭਾਵਾਭਾਵਂ ਵਿਯ ਅਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਭਾਵਾਭਾਵਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਮਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਮਨਂ, ਸੋ ਏਵ ਅਵਿਪਰੀਤਭਾਵਨਾਯ ਅਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਮਨਟ੍ਠੇਨ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਧਿਗਮੂਪਾਯਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਗ੍ਗਨੀਯਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਗਵੇਸਿਤਬ੍ਬਤਾਯ.

ਰਾਗਾਦੀਹੀਤਿ ‘‘ਰਾਗੋ ਮਲਂ, ਦੋਸੋ ਮਲਂ, ਮੋਹੋ ਮਲ’’ਨ੍ਤਿ (ਵਿਭ. ੯੨੪) ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਰਾਗਾਦੀਹਿ ਮਲੇਹਿ. ਸਾ ਪਨਾਯਂ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ ਸਿਜ੍ਝਮਾਨਾ ਯਸ੍ਮਾ ਸੋਕਾਦੀਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਾਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਸੋਚਨਂ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਚੇਤਸੋ ਸਨ੍ਤਾਪੋ ਅਨ੍ਤੋਨਿਜ੍ਝਾਨਂ ਸੋਕੋ. ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਮੇਵ ਸੋਕਾਧਿਕਤਾਜਨਿਤੋ ‘‘ਕਹਂ ਏਕਪੁਤ੍ਤਕਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਰਿਦੇਵਨਵਸੇਨ ਵਾਚਾਵਿਪ੍ਪਲਾਪੋ ਪਰਿਦੇਵਨਂ ਪਰਿਦੇਵੋ. ਤਸ੍ਸ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਂ ਇਧ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਹਾਨਾਯਾ’’ਤਿ. ਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚੇਤਸਿਕਦੁਕ੍ਖਤਾਯ ਦੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸਪਿ ਦੁਕ੍ਖਸਦ੍ਦੇਨੇਵ ਗਹਣੇ ¶ ਸਿਦ੍ਧੇ ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਨਿਵਤ੍ਤਨਤੋ ¶ ਸਾਮਞ੍ਞਜੋਤਨਾਯ ਵਿਸੇਸਵਚਨਂ ਸੇਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ‘‘ਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚੇਤਸਿਕਦੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸਾਤਿ ਭੂਤਕਥਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਞਾਯਤਿ ਏਤੇਨ ਯਾਥਾਵਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੀਯਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਞਾਯੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ. ਨਨੁ ਅਯਮ੍ਪਿ ਮਗ੍ਗੋ, ਕਿਂ ਮਗ੍ਗੋ ਏਵ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮਾਯ ਹੋਤੀਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ – ‘‘ਅਯਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਣ੍ਹਾਵ ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸਵਿਪਾਕਾਨਂ ਵਿਨਨਟ੍ਠੇਨ ਸਂਸਿਬ੍ਬਨਟ੍ਠੇਨ ਵਾਨਂ. ਤੇਨ ਤਣ੍ਹਾਵਾਨੇਨ ਵਿਰਹਿਤਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤ੍ਥਾਯ.

ਵਣ੍ਣਭਾਸਨਨ੍ਤਿ ਪਸਂਸਾਵਚਨਂ. ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਵਿਸੁਜ੍ਝਨਂ ਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਂ. ਉਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਾਚੁਗ੍ਗਤਕਰਣਂ ਉਗ੍ਗਹੋ. ਪਰਿਚਯਕਰਣਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਤਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਨ ਤਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾਤਿ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਕਾਯਾਦੀਨਂ ਵੇਦਨਾਦਿਸਭਾਵਤ੍ਤਾਭਾਵਾ ਕਾਯਵੇਦਨਾਚਿਤ੍ਤਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਸੁਂ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਵਤ੍ਥਨ੍ਤਰਭਾਵੇਨ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਚ ਹੇਟ੍ਠਾ ਗਹਣੇਸੁ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਵਤ੍ਥੂਨਂ ਅਨਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਞ੍ਚਮਸ੍ਸ ਪਨ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਵਤ੍ਥੁਨੋ ਅਭਾਵੇਨ ‘‘ਨ ਉਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਆਰਮ੍ਮਣਵਿਭਾਗੇਨ ਹੇਤ੍ਥ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਵਿਭਾਗੋਤਿ. ਤਯੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਤਿ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੁਦ੍ਧਾਰਦਸ੍ਸਨਂ, ਨ ਇਧ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਂ. ਆਦੀਸੁ ਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਫਸ੍ਸਸਮੁਦਯਾ ਵੇਦਨਾਨਂ ਸਮੁਦਯੋ, ਨਾਮਰੂਪਸਮੁਦਯਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ, ਮਨਸਿਕਾਰਸਮੁਦਯਾ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੪੦੮) ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਤਿਗੋਚਰਾਨਂ ਪਕਾਸਕੇ ਸੁਤ੍ਤਪਦੇਸੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਏਵਂ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿਯਮ੍ਪਿ ਅਵਸੇਸਪਾਲ਼ਿਪਦੇਸਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੋ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਤਿਯਾ ਪਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਸਤਿਯਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਂ.

ਅਰਿਯੋਤਿ ਆਰਕਤ੍ਤਾਦਿਨਾ ਅਰਿਯਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਮਾਹ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਸਲ਼ਾਯਤਨਵਿਭਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੧੧). ਤਤ੍ਥ ਹਿ –

‘‘ਤਯੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਯਦਰਿਯੋ…ਪੇ… ਮਰਹਤੀਤਿ ਇਤਿ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕਿਞ੍ਚੇਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤ੍ਥਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕੋ ਹਿਤੇਸੀ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਉਪਾਦਾਯ – ‘ਇਦਂ ਵੋ ¶ ਹਿਤਾਯ ਇਦਂ ਵੋ ਸੁਖਾਯਾ’ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਸਾਵਕਾ ਨ ਸੁਸ੍ਸੂਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਸੋਤਂ ਓਦਹਨ੍ਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਵੋਕ੍ਕਮ੍ਮ ਚ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਾ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਰ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤੋ ਨ ਚੇਵ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਅਨਤ੍ਤਮਨਤਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ, ਅਨਵਸ੍ਸੁਤੋ ਚ ਵਿਹਰਤਿ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ. ਇਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਠਮਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ. ਯਦਰਿਯੋ ਸੇਵਤਿ…ਪੇ... ਮਰਹਤਿ. ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤ੍ਥਾ ¶ …ਪੇ… ਇਦਂ ਵੋ ਸੁਖਾਯਾਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਏਕਚ੍ਚੇ ਸਾਵਕਾ ਨ ਸੁਸ੍ਸੂਸਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਏਕਚ੍ਚੇ ਸਾਵਕਾ ਸੁਸ੍ਸੂਸਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਨ ਚ ਵੋਕ੍ਕਮ੍ਮ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਾ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਰ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤੋ ਨ ਚੇਵ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਅਨਤ੍ਤਮਨਤਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ, ਨ ਚੇਵ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਅਤ੍ਤਮਨਤਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ. ਅਨਤ੍ਤਮਨਤਞ੍ਚ ਅਤ੍ਤਮਨਤਞ੍ਚ ਤਦੁਭਯਂ ਅਭਿਨਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਵਿਹਰਤਿ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ. ਇਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਦੁਤਿਯਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ…ਪੇ… ਮਰਹਤਿ. ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ,…ਪੇ… ਸੁਖਾਯਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਾਵਕਾ ਸੁਸ੍ਸੂਸਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਰ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤੋ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਚੇਵ ਹੋਤਿ, ਅਤ੍ਤਮਨਤਞ੍ਚ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ, ਅਨਵਸ੍ਸੁਤੋ ਚ ਵਿਹਰਤਿ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ. ਇਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਤਿਯਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ –

ਏਵਂ ਪਟਿਘਾਨੁਨਯੇਹਿ ਅਨਵਸ੍ਸੁਤਤਾ ਨਿਚ੍ਚਂ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤਿਤਾਯ ਤਦੁਭਯਵੀਤਿਵਤ੍ਤਤਾ ‘‘ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂਯੇਵ ਹਿ ਨਿਚ੍ਚਂ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤਿਤਾ ਹੋਤਿ ਆਵੇਣਿਕਧਮ੍ਮਭਾਵਤੋ, ਨ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਦੀਨਂ. ਪ-ਸਦ੍ਦੋ ਆਰਮ੍ਭਂ ਜੋਤੇਤਿ, ਆਰਮ੍ਭੋ ਚ ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਪਵਤ੍ਤਯਿਤਬ੍ਬਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਸਤਿਯਾ ਕਰਣਭੂਤਾਯ ਪਟ੍ਠਾਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤਬ੍ਬਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ. ਅਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਹਿ ਬਹੁਲਵਚਨੇਨ ਕਮ੍ਮਤ੍ਥੋਪਿ ਹੋਤੀਤਿ.

ਤਥਾਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਅਤ੍ਥੋਪਿ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ‘‘ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਪਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਪਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਪ-ਸਦ੍ਦੋ ਭੁਸਤ੍ਥਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਂ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ‘‘ਓਕ੍ਕਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਨ ਭਾਵਤ੍ਥਂ ਸਤਿਸਦ੍ਦਂ ਪਟ੍ਠਾਨਸਦ੍ਦਞ੍ਚ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਥ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤੇਨ ਪੁਰਿਮਵਿਕਪ੍ਪੇ ਸਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਟ੍ਠਾਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਚ ਕਤ੍ਤੁਅਤ੍ਥੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਸਰਣਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਚਿਰਕਤਸ੍ਸ ਚਿਰਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਚ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣਟ੍ਠੇਨ. ਇਦਨ੍ਤਿ ਯਂ ‘‘ਸਤਿਯੇਵ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਦਂ ਇਧ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤਪਦੇਸੇ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ.

ਯਦਿ ¶ ਏਵਨ੍ਤਿ ਯਦਿ ਸਤਿ ਏਵ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਸਤਿ ਨਾਮ ਏਕੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਕਸ੍ਮਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਤਿ ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਤੀਨਂ ਬਹੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਦਿ ਬਹੁਕਾ ਤਾ ਸਤਿਯੋ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਏਕਵਚਨਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਮਗ੍ਗਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਨਟ੍ਠੇਨ. ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ ਹਿ ਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮੋ, ਤੇਨੇਵ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਭਾਵੇਨ ਏਕਤ੍ਤੁਪਗਤੋ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਚ ਤਦਤ੍ਥਂ ਮਗ੍ਗੀਯਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਚਤਸ੍ਸੋਪਿ ਚੇਤਾਤਿ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦਿਵਸੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾਪਿ ਚ ਏਤਾ ਸਤਿਯੋ. ਅਪਰਭਾਗੇਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ. ਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧਯਮਾਨਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਕਾਯਾਦੀਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਸੁਭਸਞ੍ਞਾਦਿਵਿਧਮਨਵਸੇਨ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਸਕਿਂਯੇਵ ¶ ਤਤ੍ਥ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਸ੍ਸਪਿ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਸ੍ਸ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਪਹਾਨਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧਯਮਾਨਾ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਵਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਮੇਵਸ੍ਸ ਚਤੁਕਿਚ੍ਚਸਾਧਨਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਬਹੁਵਚਨਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਤਥਾਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਭੇਦਾਭਾਵਤੋ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਏਕਵਚਨੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਚਤਸ੍ਸੋਪਿ ਏਕੋ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ.

ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਪੁਚ੍ਛਾ ਇਤਰਾਸਂ ਪੁਚ੍ਛਾਨਂ ਇਧ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ ਨਿਦ੍ਦੇਸਾਦਿਵਸੇਨ ਦੇਸੇਤੁਕਾਮਤਾਯ ਚ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ‘‘ਅਯਞ੍ਚੇਵ ਕਾਯੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ ਨਾਮਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੭੧, ੨੮੭, ੨੯੭; ਪਾਰਾ. ੧੧) ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ, ‘‘ਸੁਖਞ੍ਚ ਕਾਯੇਨ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵੇਦਨਾਦਯੋ ਤਯੋ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾ, ‘‘ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਾਯਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਧ. ਸ. ੪੦) ਵੇਦਨਾਦਯੋ ਤਯੋ ਚੇਤਸਿਕਾ ਖਨ੍ਧਾ ‘‘ਕਾਯੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਕਾਯੇਤਿ ਰੂਪਕਾਯੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸੀਲਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਾਯਂ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਸੀਲੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਅਨੁਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਚਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਿਕਕਾਯਂ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਅਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਏਵਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਏਵ ਚਸ੍ਸ ਅਨਿਚ੍ਚਾਕਾਰਮ੍ਪਿ ਅਨੁਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਥਾਭੂਤਸ੍ਸ ਚਸ੍ਸ ਨਿਚ੍ਚਗਾਹਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸੋਪਿ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨੋ ਨਿਚ੍ਚਤੋ’’ਤਿ. ਤਥਾ ਹੇਸ ‘‘ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਂ ਪਜਹਤੀ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੨੮) ਵੁਤ੍ਤੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਏਵ ਅਨੁਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਏਵਕਾਰੋ ਲੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋਤਿ ਤੇਨ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨੋ ਨਿਚ੍ਚਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਚੇਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦਿਨਿਵਤ੍ਤਨਮਾਸਙ੍ਕਿਤਬ੍ਬਂ ਪਟਿਯੋਗਿਨਿਵਤ੍ਤਨਪਰਤ੍ਤਾ ਏਵ-ਕਾਰਸ੍ਸ, ਉਪਰਿ ਦੇਸਨਾਆਰੁਲ਼੍ਹਤ੍ਤਾ ਚ ਤਾਸਂ. ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਅਨੁਪਸ੍ਸਤੀਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਅਨਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ¶ ਤਮੇਵ ਕਾਯਂ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਅਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਨਤ੍ਤਤੋ ਅਨੁਪਸ੍ਸਤੀਤਿ.

ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਯਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਨ ਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਯਞ੍ਚ ਨ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਰਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਅਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਨੋ ਨਿਚ੍ਚਤੋ, ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਅਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਨੋ ਸੁਖਤੋ, ਅਨਤ੍ਤਤੋ ਅਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਨੋ ਅਤ੍ਤਤੋ, ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ, ਨੋ ਨਨ੍ਦਤਿ, ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ, ਨੋ ਰਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਏਵਂ ਅਰਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਰਾਗਂ ਨਿਰੋਧੇਤਿ, ਨੋ ਸਮੁਦੇਤਿ, ਸਮੁਦਯਂ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਚ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਤਿ, ਨੋ ਆਦਿਯਤਿ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਤਦਙ੍ਗਵਸੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਾਯਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਖਨ੍ਧਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨਤੋ ਸਙ੍ਖਤਦੋਸਦਸ੍ਸਨੇਨ ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਤਾਯ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਤੋ ‘‘ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਚੇਵ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਕਿਲੇਸੇ ਚ ਪਰਿਚ੍ਚਜਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਚ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ, ਤਥਾਭੂਤੋ ਚ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨਵਸੇਨ ਕਿਲੇਸੇ ¶ ਨ ਆਦਿਯਤਿ, ਨਾਪਿ ਅਦੋਸਦਸ੍ਸਿਤਾਵਸੇਨ ਸਙ੍ਖਤਾਰਮ੍ਮਣਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਤਿ, ਨੋ ਆਦਿਯਤੀ’’ਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾਹਿ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾਹਿ ਯੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਂ ਪਜਹਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਨਿਚ੍ਚਾਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਂ ਵਿਪਰੀਤਸਞ੍ਞਂ. ਦਿਟ੍ਠਿਚਿਤ੍ਤਵਿਪਲ੍ਲਾਸਪਹਾਨਮੁਖੇਨੇਵ ਸਞ੍ਞਾਵਿਪਲ੍ਲਾਸਪ੍ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਗਹਣਂ, ਸਞ੍ਞਾਸੀਸੇਨ ਵਾ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਨਨ੍ਦਿਨ੍ਤਿ ਸਪ੍ਪੀਤਿਕਤਣ੍ਹਂ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਇਰਿਯਾਪਥਵਿਹਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਇਰਿਯਤੀ’’ਤਿ, ਇਰਿਯਾਪਥਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਵਸੇਨ ਅਭਿਬ੍ਯਾਪਨਤੋ ‘‘ਤੀਸੁ ਭਵੇਸੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਪਨ ਕਿਲੇਸਾ ਪਰਿਤ੍ਤਭੂਮਕਾ ਏਵਾਤਿ. ਯਦਿਪਿ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਹਾਨਂ ਆਤਾਪਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦੀਨਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੇਵ, ਆਤਪ੍ਪ-ਸਦ੍ਦੋਵਿਯ ਪਨ ਆਤਾਪ-ਸਦ੍ਦੋਪਿ ਵੀਰਿਯੇ ਏਵ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵੀਰਿਯਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਪ੍ਪਹਾਨੇ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਬ੍ਭੁਸ੍ਸਹਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਸਾਤਿਸਯਂ ਤਦਾਤਾਪਨਨ੍ਤਿ ਵੀਰਿਯਮੇਵ ਤਥਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞੇ ਧਮ੍ਮਾ.

ਆਤਾਪੀਤਿ ਚਾਯਮੀਕਾਰੋ ਪਸਂਸਾਯ, ਅਤਿਸਯਸ੍ਸ ਵਾ ਦੀਪਕੋਤਿ ਆਤਾਪੀਗਹਣੇਨ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਸਮਙ੍ਗਿਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਮ੍ਮਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸਾਮਞ੍ਚ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ, ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਤੋ ਵਵਤ੍ਥਾਨੇ ਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸਿਤਾਭਾਵੇਨ ¶ ਸਮ੍ਮਾ ਅਵਿਪਰੀਤਂ, ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਜਾਨਨੇਨ ਸਮਨ੍ਤਤੋ, ਉਪਰੂਪਰਿ ਵਿਸੇਸਾਵਹਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾਮਂ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਦਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਕਥਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਤਿਯਾ ਲਦ੍ਧੁਪਕਾਰਾਯ ਏਵ ਪਞ੍ਞਾਯ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇ ਕਾਯੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨੁਪਸ੍ਸਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਨ੍ਤੋਸਙ੍ਖੇਪੋ ਅਨ੍ਤੋਲੀਨਤਾ, ਕੋਸਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪਾਯਪਰਿਗ੍ਗਹੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੀਲਵਿਸੋਧਨਾਦਿ ਗਣਨਾਦਿ ਉਗ੍ਗਹਕੋਸਲ੍ਲਾਦਿ ਚ ਉਪਾਯੋ, ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਯਾਯਤੋ ਅਨੁਪਾਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤੀ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਉਪਾਯਂ ਨ ਪਰਿਚ੍ਚਜਤਿ, ਅਨੁਪਾਯਞ੍ਚ ਨ ਉਪਾਦਿਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿ…ਪੇ… ਅਸਮਤ੍ਥੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਤਿ ਉਪਾਯਾਨੁਪਾਯਾਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹਪਰਿਵਜ੍ਜਨੇਸੁ ਅਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾਪਰਿਗ੍ਗਹੇਸੁ ਚ ਅਸਮਤ੍ਥਭਾਵੇਨ. ਅਸ੍ਸ ਯੋਗਿਨੋ.

ਯਸ੍ਮਾ ਸਤਿਯੇਵੇਤ੍ਥ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ ਵੀਰਿਯਾਦਯੋ ਅਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਮ੍ਪਯੋਗਙ੍ਗਞ੍ਚਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਅਙ੍ਗ-ਸਦ੍ਦੋ ਚੇਤ੍ਥ ਕਾਰਣਪਰਿਯਾਯੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਤਿਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿਸ੍ਸਪਿ ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਤਸ੍ਸਾ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਸਤਿਸੀਸੇਨਾਯਂ ¶ ਦੇਸਨਾ. ਨ ਹਿ ਕੇਵਲਾਯ ਸਤਿਯਾ ਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਂ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਧਿਗਮੋ ਵਾ, ਨਾਪਿ ਕੇਵਲਾ ਸਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਝਾਨਦੇਸਨਾਯਂ ਸਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਵਚਨਸ੍ਸ ਵਿਯ ਸਮ੍ਪਯੋਗਙ੍ਗਦਸ੍ਸਨਤਾਤਿ ਅਙ੍ਗ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਵਯਵਪਰਿਯਾਯਤਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਪਹਾਨਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਪਹਾਤਬ੍ਬਙ੍ਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਮਗ੍ਗੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਿਯਮੇਵ ਵਿਨਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਦਙ੍ਗਵਿਨਯੇਨ ਵਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਿਨਯੇਨ ਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋਗਿਨੋ. ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਵੇਦਨਾਦਿਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਤ੍ਥੁਦ੍ਧਾਰਨਯੇਨੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਯਂ ਪਨਾਤਿ ਵਿਭਙ੍ਗੇ, ਵਿਭਙ੍ਗਪਕਰਣੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਲੋਕੇ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇ, ਤਾ ਚ ਲੋਕਿਯਾ ਏਵ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਨਾਮ ਸਮ੍ਮਸਨਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ.

ਦੁਕ੍ਖਤੋਤਿ ਵਿਪਰਿਣਾਮਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖਤਾਹਿ ਦੁਕ੍ਖਸਭਾਵਤੋ, ਦੁਕ੍ਖਾਤਿ ਅਨੁਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਪਦਦ੍ਵਯੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਯੋ ਸੁਖਂ ¶ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਅਦ੍ਦਾਤਿ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਖਂ ਵੇਦਨਂ ਵਿਪਰਿਣਾਮਦੁਕ੍ਖਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾ ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿ. ਦੁਕ੍ਖਮਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਸਲ੍ਲਤੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਂ ਪੀਲ਼ਾਜਨਨਤੋ ਅਨ੍ਤੋਤੁਦਨਤੋ ਦੁਨ੍ਨੀਹਰਣਤੋ ਚ ਸਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਪਸ੍ਸਿ. ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਨ੍ਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਵੇਦਨਂ. ਸਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨਂ ਵਿਯ ਅਨੋਲ਼ਾਰਿਕਤਾਯ ਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ ਵੂਪਸਨ੍ਤਸਭਾਵਤ੍ਤਾ ਚ ਸਨ੍ਤਂ. ਅਨਿਚ੍ਚਤੋਤਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਭਾਵਤੋ ਉਦਯਬ੍ਬਯਵਨ੍ਤਤੋ ਤਾਵਕਾਲਿਕਤੋ ਨਿਚ੍ਚਪਟਿਕ੍ਖੇਪਤੋ ਚ ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਯੋ ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿ. ਸ ਵੇ ਸਮ੍ਮਦ੍ਦਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਏਕਂਸੇਨ, ਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਂ ਵਾ ਵੇਦਨਾਯ ਸਮ੍ਮਾ ਪਸ੍ਸਨਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਦੁਕ੍ਖਾਤਿਪੀਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾ ਇਤਿਪਿ. ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਵੇਦਯਿਤਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤੋਗਧਂ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਵਦਾਮਿ ਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ. ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਤੋਪਿ ਚਾਤਿ ਸੁਖਾਦੀਨਂ ਠਿਤਿਵਿਪਰਿਣਾਮਞਾਣਸੁਖਤਾਯ ਚ ਵਿਪਰਿਣਾਮਟ੍ਠਿਤਿਅਞ੍ਞਾਣਦੁਕ੍ਖਤਾਯ ਚ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਸੁਖਤੋ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਚ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਅਨੁਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਤ੍ਤ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਕਾਸਿਤਾ ਏਵ.

ਆਰਮ੍ਮਣਾ…ਪੇ… ਭੇਦਾਨਨ੍ਤਿ ਰੂਪਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣਨਾਨਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨੀਲਾਦਿਤਬ੍ਭੇਦਸ੍ਸ, ਛਨ੍ਦਾਦਿਅਧਿਪਤਿਨਾਨਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹੀਨਾਦਿਤਬ੍ਭੇਦਸ੍ਸ, ਞਾਣਝਾਨਾਦਿਸਹਜਾਤਨਾਨਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਸਙ੍ਖਾਰਿਕਾਸਙ੍ਖਾਰਿਕ-ਸਵਿਤਕ੍ਕ-ਸਵਿਚਾਰਾਦਿਤਬ੍ਭੇਦਸ੍ਸ, ਕਾਮਾਵਚਰਾਦਿਭੂਮਿਨਾਨਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਮਜ੍ਝਿਮਾਦਿਤਬ੍ਭੇਦਸ੍ਸ, ਕੁਸਲਾਦਿਕਮ੍ਮਨਾਨਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਦੇਵਗਤਿਸਂਵਤ੍ਤਨਿਯਤਾਦਿਤਬ੍ਭੇਦਸ੍ਸ, ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਵਿਪਾਕਨਾਨਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਵੇਦਨੀਯਤਾਦਿਤਬ੍ਭੇਦਸ੍ਸ, ਪਰਿਤ੍ਤਭੂਮਕਾਦਿਕਿਰਿਯਾਨਾਨਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਤਿਹੇਤੁਕਾਦਿਤਬ੍ਭੇਦਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਅਨੁਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਵਤ੍ਥੁਕਾਵਤ੍ਥੁਕਾਦਿਨਾਨਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਤ੍ਤਯਸਾਧਾਰਣਾਦਿਤਬ੍ਭੇਦਸ੍ਸ ¶ ਚ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਰਾਗਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਮਹਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਸੁਤ੍ਤੇ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੮੧; ਮ. ਨਿ. ੧.੧੧੪) ਆਗਤਾਨਂ ਸਰਾਗਵੀਤਰਾਗਾਦਿਭੇਦਾਨਂ. ਸਲਕ੍ਖਣ-ਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਾਨਨ੍ਤਿ ਫੁਸਨਾਦਿਤਂਤਂਸਲਕ੍ਖਣਾਨਞ੍ਚੇਵ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਦਿਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਾਨਞ੍ਚ ਵਸੇਨਾਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਸੁਞ੍ਞਤਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨਤ੍ਤਤਾਸਙ੍ਖਾਤਸੁਞ੍ਞਤਸਭਾਵਸ੍ਸ. ‘‘ਸਲਕ੍ਖਣ-ਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਇਮਿਨਾ ਯੋ ਇਤੋ ਬਾਹਿਰਕੇਹਿ ਸਾਮਿਨਿਵਾਸੀਕਾਰਕਵੇਦਕਅਧਿਟ੍ਠਾਯਕਭਾਵੇਨ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤੋ ਅਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਨਿਚ੍ਚਤਾ ਸੁਖਤਾ ਵਿਯ ਕਤ੍ਥਚਿਪਿ ਅਭਾਵੋ ਵਿਭਾਵਿਤੋ. ਨਤ੍ਥਿ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਏਕਧਮ੍ਮੋਪਿ ਅਤ੍ਤਾ ¶ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਨ ਅਤ੍ਤਾਤਿਪਿ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਅਯਂ ਤੇਸਂ ਸੁਞ੍ਞਤਧਮ੍ਮੋ. ਤਸ੍ਸ ਸੁਞ੍ਞਤਧਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਯਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ (ਧ. ਸ. ੧੨੧) ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸੁਞ੍ਞਤਵਾਰਦੇਸਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸੇਸਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.

ਅਮ੍ਬਪਾਲਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਸਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੬੮. ਸਰਤੀਤਿ ਸਤੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਨ ਯਾਯ ਕਾਯਚਿ ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਅਥ ਖੋ ਏਦਿਸਾਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਾਯਾਦਿਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਯਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਚਤੁਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਪਞ੍ਞਾਯ, ਅਭਿਕ੍ਕਮਨਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਗਮਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਪਟਿਕ੍ਕਮਨਂ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਨਿਵਤ੍ਤਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਨਿਵਤ੍ਤਨਞ੍ਚ ਨਿਵਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਂ, ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਪਨ ਗਮਨਂ ਗਮਨਮੇਵ. ਕਾਯਂ ਅਭਿਹਰਨ੍ਤੋ ਅਭਿਗਮਨਵਸੇਨ ਕਾਯਂ ਨਾਮੇਨ੍ਤੋ. ਠਾਨਨਿਸਜ੍ਜਾਸਯਨੇਸੁ ਯੋ ਗਮਨਾਦਿਵਿਧਿਨਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਅਭਿਹਾਰੋ, ਸੋ ਅਭਿਕ੍ਕਮੋ, ਪਚ੍ਛਤੋ ਅਪਹਰਣਂ ਪਟਿਕ੍ਕਮੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਠਾਨੇਪੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਆਸਨਸ੍ਸਾਤਿ ਪੀਠਕਾਦਿਆਸਨਸ੍ਸ. ਪੁਰਿਮਅਙ੍ਗਾਭਿਮੁਖੋਤਿ ਅਟਨਿਕਾਦਿਪੁਰਿਮਾਵਯਵਾਭਿਮੁਖੋ. ਸਂਸਰਨ੍ਤੋਤਿ ਸਂਸਪ੍ਪਨ੍ਤੋ. ਪਚ੍ਚਾਸਂਸਰਨ੍ਤੋਤਿ ਪਟਿਆਸਪ੍ਪਨ੍ਤੋ. ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਰੀਰਸ੍ਸੇਵ ਅਭਿਮੁਖਸਂਸਪ੍ਪਨਪਟਿਆਸਪ੍ਪਨਾਨਿ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਸਮ੍ਮਾ ਪਜਾਨਨਂ ਸਮ੍ਪਜਾਨਂ. ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਕਰਣਸੀਲੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞੇਨ ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਕਾਰੀ’’ਤਿ. ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੇਵ ਹਿ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ. ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਸ੍ਸੇਵ ਵਾ ਕਾਰੀਤਿ ¶ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਸ੍ਸੇਵ ਕਰਣਸੀਲੋ. ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਕਰੋਤੇਵਾਤਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਦੀਸੁ ਅਸਮ੍ਮੋਹਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ ਏਵ, ਸਮ੍ਪਜਾਨਸ੍ਸੇਵ ਵਾ ਕਾਰੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ.

ਧਮ੍ਮਤੋ ਵਡ੍ਢਿਤਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਸਹ ਅਤ੍ਥੇਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸਾਤ੍ਥਕਂ, ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਦਿ, ਸਾਤ੍ਥਕਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਜਾਨਨਂ ਸਾਤ੍ਥਕਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ. ਸਪ੍ਪਾਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ¶ ਉਪਕਾਰਾਵਹਸ੍ਸ ਹਿਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਜਾਨਨਂ ਸਪ੍ਪਾਯਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ. ਅਭਿਕ੍ਕਮਾਦੀਸੁ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਗੋਚਰੇ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਪਿ ਚ ਪਵਤ੍ਤੇਸੁ ਅਵਿਜਹਿਤੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸਙ੍ਖਾਤੇ ਗੋਚਰੇ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਗੋਚਰਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ. ਅਭਿਕ੍ਕਮਾਦੀਸੁ ਅਸਮ੍ਮੁਯ੍ਹਨਮੇਵ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਅਸਮ੍ਮੋਹਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ. ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰੇਤ੍ਵਾ, ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਙ੍ਘਦਸ੍ਸਨੇਨੇਵ ਉਪੋਸਥਪਵਾਰਣਾਦਿਅਤ੍ਥਂ ਗਮਨਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ. ਅਸੁਭਦਸ੍ਸਨਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ‘‘ਚੇਤਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾਪਿ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤੀਤਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਏਸੋ. ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨੁਪ੍ਪਾਦਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਵੁਦ੍ਧਿ ਏਵ. ਦਕ੍ਖਿਣਦ੍ਵਾਰੇਤਿ ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਿਣਦ੍ਵਾਰੇ, ਤਥਾ ਪਚ੍ਛਿਮਦ੍ਵਾਰੇਤਿਆਦੀਸੁ. ਅਭਯਵਾਪਿ ਪਾਲ਼ਿਯਨ੍ਤਿ ਅਭਯਵਾਪਿਯਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਤੀਰੇ.

ਬੁਦ੍ਧਵਂਸ-ਅਰਿਯਵਂਸ-ਚੇਤਿਯਵਂਸ-ਦੀਪਵਂਸਾਦਿਵਂਸਕਥਨਤੋ ਮਹਾਅਰਿਯਵਂਸਭਾਣਕੋ ਥੇਰੋ. ਪਞ੍ਞਾਯਨਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਯਨਟ੍ਠਾਨੇ. ਏਕਪਦੁਦ੍ਧਾਰੇਤਿ ਪਦੁਦ੍ਧਾਰਪਤਿਟ੍ਠਾਨਪਰਿਵਤ੍ਤਨਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਅਵਟ੍ਠਾਨੇ. ਕੇਚੀਤਿ ਅਭਯਗਿਰਿਵਾਸਿਨੋ.

ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨਾਤਿ ਸਾਤ੍ਥਕਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਵਸੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਅਤ੍ਥੇਪਿ ਗਮਨੇ. ਅਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮਤੋ ਵਡ੍ਢੀਤਿ ਯਂ ਸਾਤ੍ਥਕਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਗਮਨਂ, ਤਂ ਸਪ੍ਪਾਯਮੇਵਾਤਿ ਸਿਯਾ ਕਸ੍ਸਚਿ ਆਸਙ੍ਕਾਤਿ ਤਨ੍ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਚੇਤਿਯਦਸ੍ਸਨਂ ਤਾਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਰੂਪਕਾਨਿ ਵਿਯਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਕਤਾ ਪਟਿਮਾਯੋ ਵਿਯ, ਯਨ੍ਤਪਯੋਗੇਨ ਵਾ ਵਿਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਾ ਪਟਿਮਾਯ ਸਦਿਸਾ ਯਨ੍ਤਰੂਪਕਾ ਵਿਯ. ਅਸਮਪੇਕ੍ਖਨਂ ਗੇਹਸ੍ਸਿਤਅਞ੍ਞਾਣੁਪੇਕ੍ਖਾਵਸੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਅਯੋਨਿਸੋ ਓਲੋਕਨਾਦਿ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਬਾਲਸ੍ਸ ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੦੮). ਹਤ੍ਥਿਆਦਿਸਮ੍ਮਦ੍ਦੇਨ ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਰਾਯੋ. ਵਿਸਭਾਗਰੂਪਦਸ੍ਸਨਾਦਿਨਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਰਾਯੋ.

ਪਬ੍ਬਜਿਤਦਿਵਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨੁਵਤ੍ਤਨਕਥਾ ਆਚਿਣ੍ਣਾ, ਅਨਨੁਵਤ੍ਤਨਕਥਾ ਪਨ ਤਸ੍ਸਾ ਅਪਰਾ ਦੁਤਿਯਾ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਦ੍ਵੇ ਕਥਾ ਨਾਮ ਨ ਕਥਿਤਪੁਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ¶ ‘‘ਸਚੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰਂ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ, ਨ ‘‘ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਮਾਤੁਗਾਮਾਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ.

ਯੋਗਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ¶ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਭਾਵਨਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਗੋਚਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਯਥਾ ਉਗ੍ਗਹਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਵਂ ਉਗ੍ਗਹਕੋਸਲ੍ਲਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਾਦਨਵਸੇਨ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ.

ਹਰਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਯਾਵ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਮਾ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਪਚ੍ਚਾਹਰਤੀਤਿ ਆਹਾਰੂਪਭੋਗਤੋ ਯਾਵ ਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨੁਪਸਙ੍ਕਮਨਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਪਟਿਨੇਤਿ. ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਆਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਵਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਪੂਰਣਵਸੇਨ ਵਤ੍ਤਤਿ. ਸਰੀਰਪਰਿਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮੁਖਧੋਵਨਾਦਿਸਰੀਰਪਟਿਜਗ੍ਗਨਂ. ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਤਿ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਨਿਸਜ੍ਜਾਵਾਰੇ ਦ੍ਵੇ ਤੀਣਿ ਉਣ੍ਹਾਸਨਾਨਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਉਸੁਮਂ ਗਾਹਾਪੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸੀਸੇਨੇਵਾਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮੁਖੇਨੇਵ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਵਿਜਹਨ੍ਤੋ ਏਵ. ਤੇਨ ‘‘ਪਤ੍ਤੋਪਿ ਅਚੇਤਨੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ, ਯਥਾਪਰਿਹਰਿਯਮਾਨਂ ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਵਿਜਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਥੇਵਾਤਿ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਮੇਵ. ਪਰਿਭੋਗਚੇਤਿਯਤੋ ਸਰੀਰਚੇਤਿਯਂ ਗਰੁਤਰਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਚੇਤਿਯਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਚੇਤਿਯਵਨ੍ਦਨਾਯ ਪਠਮਂ ਕਰਣੀਯਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ – ‘‘ਚੇਤਿਯਂ ਬਾਧਯਮਾਨਾ ਬੋਧਿਸਾਖਾ ਹਰਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਨੁਸ੍ਸਰਣਵਸੇਨੇਵ ਬੋਧਿਞ੍ਚ ਪਣਿਪਾਤਕਰਣਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਵਿਯ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਗਾਮਸਮੀਪੇਤਿ ਗਾਮਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਟ੍ਠਾਨੇ.

ਜਨਸਙ੍ਗਹਣਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਅਕਥੇਨ੍ਤੇ ਏਤੇਸਂ ਕੋ ਕਥੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਧਮ੍ਮਾਨੁਗ੍ਗਹੇਨ ਜਨਸਙ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਧਮ੍ਮਕਥਾ ਨਾਮ ਕਥੇਤਬ੍ਬਾ ਏਵਾ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯਾ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਧਮ੍ਮਕਥਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸੀਸੇਨੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਰਿਹਰਿਯਮਾਨਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਵਿਜਹਨ੍ਤੋ ਤਦਨੁਗੁਣਂਯੇਵ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ. ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸੀਸੇਨੇਵਾ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨੇਵਾਤਿ ਪਰਿਚਿਤੋ ਅਪਰਿਚਿਤੋਤਿਆਦਿਵਿਭਾਗਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਕੋਟਿਯਾ ਏਵ, ਸਮਾਗਮਮਤ੍ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਯੇਤਿ ਪਰਚਕ੍ਕਾਦਿਭਯੇ.

ਕਮ੍ਮਜਤੇਜੋਤਿ ਗਹਣਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵੀਥਿਂ ਨਾਰੋਹਤਿ ਖੁਦਾਪਰਿਸ੍ਸਮੇਨ ਕਿਲਨ੍ਤਕਾਯਤ੍ਤਾ ਸਮਾਧਾਨਾਭਾਵਤੋ. ਅਵਸੇਸਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਯਾਗੁਯਾ ¶ ਅਗ੍ਗਹਿਤਟ੍ਠਾਨੇ. ਪੋਙ੍ਖਾਨੁਪੋਙ੍ਖਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੁਪਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ¶ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦ-ਦਸ੍ਸਨਮੇਤਂ, ਯਥਾ ਪੋਙ੍ਖਾਨੁਪੋਙ੍ਖਂ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਸਰਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਅਨਵਿਚ੍ਛੇਦੋ, ਏਵਮੇਤਸ੍ਸਪਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੁਪਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰੋ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗੇ. ਵਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਪੂਰਣੇਨ ਸਬ੍ਬਵਤ੍ਤਾਨਿ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ. ਕਾਮੇ ਅਵੀਤਰਾਗੋ ਹੋਤਿ. ਕਾਯੇ ਅਵੀਤਰਾਗੋ. ਰੂਪੇ ਅਵੀਤਰਾਗੋ. ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਉਦਰਾਵਦੇਹਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੇਯ੍ਯਸੁਖਂ ਪਸ੍ਸਸੁਖਂ ਮਿਦ੍ਧਸੁਖਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਦੇਵਨਿਕਾਯਂ ਪਣਿਧਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੨੦; ਮ. ਨਿ. ੧.੧੮੬) ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਚਵਿਧਚੇਤੋਵਿਨਿਬਨ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ. ਚਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ.

ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਿਕਵਤ੍ਤਵਸੇਨਾਤਿ ਭਾਵਨਾਸਹਿਤਂਯੇਵ ਭਿਕ੍ਖਾਯ ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਂ ਗਮਨਪਚ੍ਚਾਗਮਨਂ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਿਕਂ, ਤਦੇਵ ਵਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਿਤਸੁਖਂ ਕਾਮੇਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਕਾਮਾ, ਧਮ੍ਮਚ੍ਛਨ੍ਦਵਨ੍ਤੋ. ‘‘ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਹਿ ਹਿਤਂ ਤਂਨਿਮਿਤ੍ਤਕਞ੍ਚ ਸੁਖਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਿਯਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਚ ਅਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮੋ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਅਤ੍ਤਦੀਪਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵਿਹਰਥ ਅਤ੍ਤਸਰਣਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੪੩). ਤਂ ਕਾਮੇਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਕਾਮਾ. ਉਸਭਂ ਨਾਮ ਵੀਸਤਿ ਯਟ੍ਠਿਯੋ. ਤਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਤਾਯ ਪਾਸਾਣਸਞ੍ਞਾਯ, ‘‘ਏਤ੍ਤਕਂ ਠਾਨਮਾਗਤਾ’’ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੋ ਏਵ ਨਯੋ ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿਆਦਿਕੋ ਯੋ ਠਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਏਵ ਨਿਸਜ੍ਜਾਯਪਿ ਨਯੋ. ਪਚ੍ਛਤੋ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਛਿਨ੍ਨਭਤ੍ਤਭਾਵਭਯੇਨਪਿ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਂ ਪਰਿਬ੍ਰੂਹੇਤਿ.

ਮਦ੍ਦਨ੍ਤਾਤਿ ਧਞ੍ਞਕਰਣਟ੍ਠਾਨੇ ਸਾਲਿਸੀਸਾਨਿ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤਾ. ਮਹਾਪਧਾਨਂ ਪੂਜੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਲੋਕਨਾਥੇਨ ਛ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਕਤਂ ਦੁਕ੍ਕਰਚਰਿਯਂ ਏਵਾਹਂ ਯਥਾਸਤ੍ਤਿ ਪੂਜੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ. ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਪੂਜਾ ਹਿ ਸਤ੍ਥੁਪੂਜਾ, ਨ ਆਮਿਸਪੂਜਾਤਿ. ਠਾਨਚਙ੍ਕਮਮੇਵਾਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਇਰਿਯਾਪਥਕਾਲਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਭੋਜਨਾਦਿਕਾਲੇਸੁ ਅਵਸ੍ਸਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਸੇਨ.

ਵੀਥਿਂ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਅਨੋਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਮੇਵ ਵੀਥਿਯੋ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਵੀਥਿਯੋ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ¶ ਵੁਚ੍ਚਤਿ – ‘‘ਪਾਸਾਦਿਕੇਨ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਹਾਰੇ ਪਟਿਕੂਲਸਞ੍ਞਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿਆਦੀਸੁ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਯਾਵਦੇਵ ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਠਿਤਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩; ੨.੨੪; ੩.੭੫; ਸਂ. ਨਿ. ੪.੧੨੦; ਅ. ਨਿ. ੬.੫੮; ੮.੯) ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਨੇਵ ਦਵਾਯਾਤਿਆਦਿ ਪਨ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਦਸ੍ਸਨਂ.

ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ¶ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ, ਯਦਿ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਇਦਞ੍ਚ ਯਥਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਤੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ, ਏਵਂ ਇਤੋ ਪਰੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਉਪਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਯਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਦਾ ਕਪ੍ਪਾਨਂ ਦ੍ਵੇ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ ਤਜ੍ਜਂ ਪੁਞ੍ਞਞਾਣਸਮ੍ਭਾਰਸਮ੍ਭਰਣਂ, ਸਾਵਕਬੋਧਿਯਂ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾਨਂ ਏਕਂ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ, ਮਹਾਸਾਵਕਾਨਂ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਮੇਵ ਤਜ੍ਜਂ ਸਮ੍ਭਾਰਸਮ੍ਭਰਣਂ, ਇਤਰੇਸਂ ਅਤੀਤਾਸੁ ਜਾਤੀਸੁ ਵਿਵਟ੍ਟਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਂ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਂ ਕੁਸਲਂ. ਬਾਹਿਯੋ ਦਾਰੁਚੀਰਿਯੋਤਿ ਬਾਹਿਯਵਿਸਯੇ ਜਾਤਸਂਵਦ੍ਧਤਾਯ ਬਾਹਿਯੋ, ਦਾਰੁਚੀਰਪਰਿਹਰਣੇਨ ਦਾਰੁਚੀਰਿਯੋਤਿ ਲਦ੍ਧਸਮਞ੍ਞੋ. ਸੋ ਹਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ ਤੇ, ਬਾਹਿਯ, ਏਵਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ – ਦਿਟ੍ਠੇ ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿਵਸਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਨ (ਉਦਾ. ੧੦) ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਓਵਾਦੇਨ ਖਿਪ੍ਪਤਰਂ ਵਿਸੇਸਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞੋ ਵਾ ਹੋਤਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਥੇਰੋ ਬਾਹਿਯੋ ਦਾਰੁਚੀਰਿਯੋ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ ਵਾਤਿਆਦੀਸੁ ਯਥਾਰਹਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

ਤਨ੍ਤਿ ਅਸਮ੍ਮੁਯ੍ਹਨਂ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ. ਅਤ੍ਤਾ ਅਭਿਕ੍ਕਮਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਨ੍ਧਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਿਗ੍ਗਾਹਵਸੇਨ ਅਭਿਕ੍ਕਮੇ ਸਮ੍ਮੁਯ੍ਹਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਹਂ ਅਭਿਕ੍ਕਮਾਮੀਤਿ ਪਨ ਇਮਿਨਾ ਮਾਨਗ੍ਗਾਹਵਸੇਨ, ਤਦੁਭਯਂ ਪਨ ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਿਨਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾਗ੍ਗਾਹਵਸੇਨਪਿ ਸਮ੍ਮੁਯ੍ਹਨਂ ਦਸ੍ਸਿਤਮੇਵ ਹੋਤਿ, ‘‘ਤਥਾ ਅਸਮ੍ਮੁਯ੍ਹਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਸਮ੍ਮੁਯ੍ਹਨਂ ਯੇਨ ਘਨਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗੇਨ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਮਾਮੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਵਾਯੋਧਾਤੁਯਾ ਅਨੁਗਤਾ ਤੇਜੋਧਾਤੁ ਉਦ੍ਧਰਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ. ਉਦ੍ਧਰਣਗਤਿਕਾ ਹਿ ਤੇਜੋਧਾਤੂਤਿ ਉਦ੍ਧਰਣੇ ਵਾਯੋਧਾਤੁਯਾ ਤਸ੍ਸਾ ਅਨੁਗਤਭਾਵੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਾਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮੇਤ੍ਥ ਧਾਤੂਨਂ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਅਧਿਮਤ੍ਤਤਾ, ਇਤਰਾਸਞ੍ਚ ਓਮਤ੍ਤਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਕੇਕਪਾਦੁਦ੍ਧਰਣੇ…ਪੇ… ਬਲਵਤਿਯੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤੇਜੋਧਾਤੁਯਾ ਅਨੁਗਤਾ ¶ ਵਾਯੋਧਾਤੁ ਅਤਿਹਰਣਵੀਤਿਹਰਣਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯੋ. ਤਿਰਿਯਗਤਿਕਾਯ ਹਿ ਵਾਯੋਧਾਤੁਯਾ ਅਤਿਹਰਣਵੀਤਿਹਰਣੇਸੁ ਸਾਤਿਸਯੋ ਬ੍ਯਾਪਾਰੋਤਿ ਤੇਜੋਧਾਤੁਯਾ ਤਸ੍ਸਾਨੁਗਤਭਾਵੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਾਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮੇਤ੍ਥ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਅਧਿਮਤ੍ਤਤਾ, ਇਤਰਾਸਞ੍ਚ ਓਮਤ੍ਤਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਥਾ ਅਤਿਹਰਣਵੀਤਿਹਰਣੇਸੂ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਤਿਪਿ ਅਨੁਗਮਨਾਨੁਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤਾਵਿਸੇਸੇ ਤੇਜੋਧਾਤੁਵਾਯੋਧਾਤੁਭਾਵਮਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਤਥਾ-ਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣਂ.

ਤਤ੍ਥ ਅਕ੍ਕਨ੍ਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪਾਦਸ੍ਸ ਉਕ੍ਖਿਪਨਂ ਉਦ੍ਧਰਣਂ, ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰਤੋ ਹਰਣਂ ਅਤਿਹਰਣਂ. ਰੁਕ੍ਖਖਾਣੁਆਦਿਪਰਿਹਰਣਤ੍ਥਂ, ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਾਦਘਟ੍ਟਨਪਰਿਹਰਣਤ੍ਥਂ ਵਾ ਪਸ੍ਸੇਨ ਹਰਣਂ ਵੀਤਿਹਰਣਂ. ਯਾਵ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਾਦੋ, ਤਾਵ ਆਹਰਣਂ ਅਤਿਹਰਣਂ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਹਰਣਂ ਵੀਤਿਹਰਣਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਵਾ ਏਤੇਸਂ ਵਿਸੇਸੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਅਨੁਗਤਾ ਆਪੋਧਾਤੁ ਵੋਸ੍ਸਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ. ਗਰੁਤਰਸਭਾਵਾ ਹਿ ਆਪੋਧਾਤੂਤਿ ਵੋਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਤਸ੍ਸਾਨੁਗਤਭਾਵੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮੇਤ੍ਥ ¶ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਅਧਿਮਤ੍ਤਤਾ, ਇਤਰਾਸਞ੍ਚ ਓਮਤ੍ਤਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਵੋਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ…ਪੇ… ਬਲਵਤਿਯੋ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਆਪੋਧਾਤੁਯਾ ਅਨੁਗਤਾ ਪਥਵੀਧਾਤੁ ਸਨ੍ਨਿਕ੍ਖੇਪਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ. ਪਤਿਟ੍ਠਾਭਾਵੇ ਵਿਯ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨੇਪਿ ਤਸ੍ਸਾ ਸਾਤਿਸਯਕਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਆਪੋਧਾਤੁਯਾ ਤਸ੍ਸਾ ਅਨੁਗਤਭਾਵੋ, ਤਥਾ ਘਟ੍ਟਨਕਿਰਿਯਾਯ ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਵਸੇਨ ਸਨ੍ਨਿਰੁਮ੍ਭਨਸ੍ਸ ਸਿਜ੍ਝਨਤੋ ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਆਪੋਧਾਤੁਅਨੁਗਤਭਾਵੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਤਥਾ ਸਨ੍ਨਿਕ੍ਖੇਪਨਸਨ੍ਨਿਰੁਮ੍ਭਨੇਸੂ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਭਿਕ੍ਕਮਨੇ, ਤੇਸੁ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਉਦ੍ਧਰਣਾਦੀਸੁ ਛਸੁ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ. ਉਦ੍ਧਰਣੇਤਿ ਉਦ੍ਧਰਣਕ੍ਖਣੇ. ਰੂਪਾਰੂਪਧਮ੍ਮਾਤਿ ਉਦ੍ਧਰਣਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਪਕਾ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਾ ਚ. ਅਤਿਹਰਣਂ ਨ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ ਖਣਮਤ੍ਤਾਵਟ੍ਠਾਨਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ. ਨ ਹਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਦੇਸਨ੍ਤਰਸਙ੍ਕਮਨਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਪਬ੍ਬਂ ਪਬ੍ਬਨ੍ਤਿਆਦਿ ਉਦ੍ਧਰਣਾਦਿਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਸਭਾਗਸਨ੍ਤਤਿਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਤਿਇਤ੍ਤਰੋ ਹਿ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਮ੍ਪਿ ਪਵਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੋ, ਗਮਨਸ੍ਸਾਦਾਨਂ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਹੇਟ੍ਠੁਪਰਿਯਾਯੇਨ ¶ ਪਟਿਮੁਖਂ ਧਾਵਨ੍ਤਾਨਂ ਸਿਰਸਿ ਪਾਦੇ ਚ ਬਦ੍ਧਖੁਰਧਾਰਾਸਮਾਗਮਤੋਪਿ ਸੀਘਤਰੋ. ਯਥਾ ਤਿਲਾਨਂ ਭਜ੍ਜਿਯਮਾਨਾਨਂ ਤਟਤਟਾਯਨੇਨ ਭੇਦੋ ਲਕ੍ਖੀਯਤਿ, ਏਵਂ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਤਟਤਟਾਯਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਹਿ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ.

ਸਦ੍ਧਿਂ ਰੂਪੇਨਾਤਿ ਇਦਂ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨਕਰੂਪਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਯਂ ਤਤੋ ਸਤ੍ਤਰਸਮਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਯਦਿ ਰੂਪਾਰੂਪਧਮ੍ਮਾ ਸਮਾਨਕ੍ਖਣਾ ਸਿਯੁਂ, ‘‘ਰੂਪਂ ਗਰੁਪਰਿਣਾਮਂ ਦਨ੍ਧਨਿਰੋਧ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਵਚਨੇਹਿ ਵਿਰੋਧੋ ਸਿਯਾ. ਤਥਾ – ‘‘ਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਞ੍ਞਂ ਏਕਧਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਂ ਏਵਂ ਲਹੁਪਰਿਵਤ੍ਤਂ, ਯਥਯਿਦਂ ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੪੮) ਏਵਮਾਦਿਪਾਲ਼ਿਯਾ ਚ. ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕਾ ਹਿ ਸਾਰਮ੍ਮਣਸਭਾਵਾ ਯਥਾਬਲਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਰਮ੍ਮਣਪਚ੍ਚਯਭੂਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤਾਯੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇਸਂ ਤਂਸਭਾਵਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਅਨਨ੍ਤਰਂ ਨਿਰੋਧੋ, ਰੂਪਧਮ੍ਮਾ ਪਨ ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਾ ਪਕਾਸੇਤਬ੍ਬਾ. ਏਵਂ ਤੇਸਂ ਪਕਾਸੇਤਬ੍ਬਭਾਵਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਹੋਤੀਤਿ ਤਙ੍ਖਣਾਯੁਕਤਾ ਤੇਸਂ ਇਚ੍ਛਿਤਾ, ਲਹੁਕਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਸਯਸਙ੍ਗਤਿਮਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯਤਾਯ ਤਿਣ੍ਣਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ, ਵਿਸਯਸਙ੍ਗਤਿਮਤ੍ਤਤਾਯ ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਲਹੁਪਰਿਵਤ੍ਤਿਤਾ, ਦਨ੍ਧਮਹਾਭੂਤਪਚ੍ਚਯਤਾਯ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਦਨ੍ਧਪਰਿਵਤ੍ਤਿਤਾ. ਨਾਨਾਧਾਤੁਯਾ ਯਥਾਭੂਤਞਾਣਂ ਖੋ ਪਨ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸੇਵ, ਤੇਨ ਚ ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯੋ ਰੂਪਧਮ੍ਮੋਵ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਪਚ੍ਛਾਜਾਤਪਚ੍ਚਯੋ ਚ ਤਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਰੂਪਾਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮਾਨਕ੍ਖਣਤਾ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਅਞ੍ਞਂ ¶ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੇ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਅਞ੍ਞਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਯਂ ਪੁਰਿਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਅਞ੍ਞਂ, ਤਂ ਪਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਂ ਅਪਰਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਾਦਿਪਚ੍ਚਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਏਵ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਤਥਾਲਦ੍ਧਪਚ੍ਚਯਂ ਅਞ੍ਞਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੇ ਚਿਤ੍ਤਂ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਤੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰੋ ਲਬ੍ਭੇਯ੍ਯਾਤਿ, ਨੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਵੀਚਿਮਨੁਪਬਨ੍ਧੋ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਵੀਚਿ ਅਨ੍ਤਰੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ‘‘ਤਦੇਵੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਵਿਸੇਸਵਿਦੂ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਅਨੁ ਅਨੁ ਪਬਨ੍ਧੋ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੋ ਰੂਪਸਨ੍ਤਾਨੋ ਚ ਨਦੀਸੋਤੋਵ ਨਦਿਯਂ ਉਦਕਪ੍ਪਵਾਹੋ ਵਿਯ ਵਤ੍ਤਤਿ.

ਅਭਿਮੁਖਂ ਲੋਕਿਤਂ ਆਲੋਕਿਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਰਤੋਪੇਕ੍ਖਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਯਂਦਿਸਾਭਿਮੁਖੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਨਿਸੀਦਤਿ ਵਾ, ਤਦਭਿਮੁਖਂ ਪੇਕ੍ਖਨਂ ਆਲੋਕਿਤਂ ¶ , ਤਸ੍ਮਾ ਤਦਨੁਗਤਂ ਵਿਦਿਸਾਲੋਕਨਂ ਵਿਲੋਕਿਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਲੋਕਿਤਂ ਨਾਮ ਅਨੁਦਿਸਾਪੇਕ੍ਖਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਪਰਿਭਣ੍ਡਾਦਿਕਰਣੇ ਓਲੋਕਿਤਸ੍ਸ, ਉਲ੍ਲੋਕਾਹਰਣਾਦੀਸੁ ਉਲ੍ਲੋਕਿਤਸ੍ਸ, ਪਚ੍ਛਤੋ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਸ੍ਸਯਸ੍ਸ ਪਰਿਵਜ੍ਜਨਾਦਿਵਸੇਨ ਅਪਲੋਕਿਤਸ੍ਸ ਚ ਸਿਯਾ ਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਇਮਿਨਾ ਵਾ ਮੁਖੇਨ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਤਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨੇਵਾ’’ਤਿ.

ਕਾਯਸਕ੍ਖਿਨ੍ਤਿ ਕਾਯੇਨ ਸਚ੍ਛਿਕਤਵਨ੍ਤਂ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਕਾਰਿਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੋਹਾਯਸ੍ਮਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕਾਲੇ ਏਵ ‘‘ਯਮੇਵਾਹਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਅਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਾਸਨੇ ਅਨਭਿਰਤਿਆਦਿਵਿਪ੍ਪਕਾਰਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਤਮੇਵ ਸੁਟ੍ਠੁ ਨਿਗ੍ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਉਸ੍ਸਾਹਜਾਤੋ ਬਲਵਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪੋ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਕਤਾਧਿਕਾਰਤ੍ਤਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰੇ ਉਕ੍ਕਂਸਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਤੇਨੇਵ ਨਂ ਸਤ੍ਥਾ – ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਨਨ੍ਦੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੨੩੦) ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪੇਸਿ.

ਸਾਤ੍ਥਕਤਾ ਚ ਸਪ੍ਪਾਯਤਾ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ ਆਲੋਕਿਤਵਿਲੋਕਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਵਿਜਹਨਸ੍ਸੇਵ ਗੋਚਰਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਭਾਵਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਹੇਤੁਭਾਵੇਨ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨੇਵ ਆਲੋਕਨਵਿਲੋਕਨਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਖਨ੍ਧਾਦਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕੇਹਿ ਅਞ੍ਞੋ ਉਪਾਯੋ ਨ ਗਵੇਸਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਆਲੋਕਿਤਾਦਿਸਮਞ੍ਞਾਪਿ ਧਮ੍ਮਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਵਤ੍ਤਿਵਿਸੇਸੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਯਾਥਾਵਤੋ ਪਜਾਨਨਂ ਅਸਮ੍ਮੋਹਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਿਤ੍ਤਕਿਰਿਯਵਾਯੋਧਾਤੁਵਿਪ੍ਫਾਰਵਸੇਨਾਤਿ ਕਿਰਿਯਮਯਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਵਾਯੋਧਾਤੁਯਾ ਚਲਨਾਕਾਰਪਵਤ੍ਤਿਵਸੇਨ. ਅਧੋ ਸੀਦਤੀਤਿ ਥੋਕਂ ਓਤਰਤਿ. ਉਦ੍ਧਂ ਲਙ੍ਘੇਤੀਤਿ ਲਙ੍ਘਨ੍ਤਂ ਵਿਯ ਉਪਰਿ ਗਚ੍ਛਤਿ.

ਅਙ੍ਗਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧਯਮਾਨਨ੍ਤਿ ਪਧਾਨਭੂਤਂ ਅਙ੍ਗਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਨ੍ਤਂ, ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਠਮਜਵਨੇਪਿ…ਪੇ… ਸਤ੍ਤਮਜਵਨੇਪਿ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਇਦਂ ਪਞ੍ਚਦ੍ਵਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਵੀਥਿਯਂ ‘‘ਇਤ੍ਥੀ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ ¶ ਰਜ੍ਜਨਾਦੀਨਂ ਅਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਆਵਜ੍ਜਨਵੋਟ੍ਠਬ੍ਬਨਾਨਂ ਅਯੋਨਿਸੋ ਆਵਜ੍ਜਨਵੋਟ੍ਠਬ੍ਬਨਵਸੇਨ ਇਟ੍ਠੇ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਾਦਿਮ੍ਹਿ ਲੋਭਮਤ੍ਤਂ, ਅਨਿਟ੍ਠੇ ਪਟਿਘਮਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਮਨੋਦ੍ਵਾਰੇ ਪਨ ‘‘ਇਤ੍ਥੀ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ ਰਜ੍ਜਨਾਦਿ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਦ੍ਵਾਰਜਵਨਂ ਮੂਲਂ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ¶ ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਭਵਙ੍ਗਾਦਿ. ਏਵਂ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਜਵਨਸ੍ਸ ਮੂਲਭੂਤਧਮ੍ਮਪਰਿਜਾਨਨਵਸੇਨੇਵ ਮੂਲਪਰਿਞ੍ਞਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਆਗਨ੍ਤੁਕਤਾਵਕਾਲਿਕਤਾ ਪਨ ਪਞ੍ਚਦ੍ਵਾਰਜਵਨਸ੍ਸੇਵ ਅਪੁਬ੍ਬਭਾਵਵਸੇਨ ਚੇਵ ਇਤ੍ਤਰਭਾਵਵਸੇਨ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਹੇਟ੍ਠੁਪਰਿਯਵਸੇਨ ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਤਿਤੇਸੂਤਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮਸ੍ਸ ਉਪਰਿਮਸ੍ਸ ਚ ਅਪਰਾਪਰਂ ਭਙ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤਿਮਾਹ.

ਤਨ੍ਤਿ ਜਵਨਂ. ਤਸ੍ਸ ਜਵਨਸ੍ਸ ਨ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਆਗਨ੍ਤੁਕੋ ਅਬ੍ਭਾਗਤੋ. ਉਦਯਬ੍ਬਯਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਤਾਵਤਕੋ ਕਾਲੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਤਾਵਕਾਲਿਕਾਨਿ.

ਏਤਂ ਅਸਮ੍ਮੋਹਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ. ਸਮਵਾਯੇਤਿ ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਂ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਵਸੇਨ ਆਲੋਕਨਵਿਲੋਕਨੇ ਪਞ੍ਞਾਯਮਾਨੇ ਤਬ੍ਬਿਨਿਮੁਤ੍ਤੋ – ਕੋ ਏਕੋ ਆਲੋਕੇਤਿ, ਕੋ ਵਿਲੋਕੇਤਿ. ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਨਯੇਨ ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਹਜਾਤਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਮੇਤਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਅਤ੍ਥਿਅਵਿਗਤਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾਨਮ੍ਪਿ ਲਬ੍ਭਨਤੋ.

ਕਾਲੇਤਿ ਸਮਿਞ੍ਜਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਕਾਲੇ ਸਮਿਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਤਥਾ ਪਸਾਰੇਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਕਾਲੇ ਪਸਾਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸ. ‘‘ਮਣਿਸਪ੍ਪੋ ਨਾਮ ਏਕਾ ਸਪ੍ਪਜਾਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਲਲ਼ਨਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਪਨਂ, ਲੀਲ਼ਾਕਰਣਂ ਵਾ.

ਉਣ੍ਹਪਕਤਿਕੋ ਪਰਿਲ਼ਾਹਬਹੁਲਕਾਯੋ. ਸੀਲਸ੍ਸ ਵਿਦੂਸਨੇਨ ਅਹਿਤਾਵਹਤ੍ਤਾ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਸਪ੍ਪਾਯਂ. ‘‘ਚੀਵਰਮ੍ਪਿ ਅਚੇਤਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਵਿਯ ਕਾਯੋਪਿ ਅਚੇਤਨੋਤਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਸੁਞ੍ਞਤਾਵਿਭਾਵਨੇਨ ‘‘ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਰਿਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਇਤਰੀਤਰਸਨ੍ਤੋਸਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਚਤੁਪਞ੍ਚਗਣ੍ਠਿਕਾਹਤੋਤਿ ਆਹਤਚਤੁਪਞ੍ਚਗਣ੍ਠਿਕੋ, ਚਤੁਪਞ੍ਚਗਣ੍ਠਿਕਾਹਿ ਵਾ ਹਤਸੋਭੋ.

ਅਟ੍ਠਵਿਧੋਪਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਅਟ੍ਠਵਿਧੋਪਿ ਪਯੋਜਨਵਿਸੇਸੋ. ਮਹਾਸਿਵਤ੍ਥੇਰਵਾਦਵਸੇਨ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਠਿਤਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ‘‘ਨੇਵ ਦਵਾਯਾਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨਾ’’ਤਿ ਪਨ ਇਦਂ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਙ੍ਗਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਪਾਲ਼ਿ ਆਗਤਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਪਥਵੀਸਨ੍ਧਾਰਕਜਲਸ੍ਸ ¶ ¶ ਤਂਸਨ੍ਧਾਰਕਵਾਯੁਨਾ ਵਿਯ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਵਾਯੋਧਾਤੁਯਾਵ ਆਸਯੇ ਅਵਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਵਾਯੋਧਾਤੁਵਸੇਨੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ. ਅਤਿਹਰਤੀਤਿ ਯਾਵ ਮੁਖਾ ਅਭਿਹਰਤਿ. ਵੀਤਿਹਰਤੀਤਿ ਤਤੋ ਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਵਿਮਿਸ੍ਸਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਹਰਤਿ. ਅਤਿਹਰਤੀਤਿ ਵਾ ਮੁਖਦ੍ਵਾਰਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਨ੍ਤੋ ਹਰਤਿ. ਵੀਤਿਹਰਤੀਤਿ ਕੁਚ੍ਛਿਗਤਂ ਪਸ੍ਸਤੋ ਹਰਤਿ. ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਅਪਰਾਪਰਂ ਚਾਰੇਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਧਾਰਣਪਰਿਵਤ੍ਤਨਸਞ੍ਚੁਣ੍ਣਨਵਿਸੋਸਨਾਨਿ ਪਥਵੀਧਾਤੁਸਹਿਤਾ ਏਵ ਵਾਯੋਧਾਤੁ ਕਰੋਤਿ, ਨ ਕੇਵਲਾਤਿ ਤਾਨਿ ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਕਿਚ੍ਚਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਸਾ ਏਵ ਧਾਰਣਾਦੀਨਿ ਕਿਚ੍ਚਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਧਾਰਣਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਅਲ੍ਲਤ੍ਤਞ੍ਚ ਅਨੁਪਾਲੇਤੀਤਿ ਯਥਾ ਵਾਯੋਧਾਤੁਆਦੀਹਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਵਿਸੋਸਨਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਅਨੁਪਾਲੇਤਿ ਅਲ੍ਲਭਾਵਂ. ਤੇਜੋਧਾਤੂਤਿ ਗਹਣੀਸਙ੍ਖਾਤਾ ਤੇਜੋਧਾਤੁ. ਸਾ ਹਿ ਅਨ੍ਤੋਪਵਿਟ੍ਠਂ ਆਹਾਰਂ ਪਰਿਪਾਚੇਤਿ. ਅਞ੍ਜਸੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਪਵਿਸਨਾਦੀਨਂ ਮਗ੍ਗੋ ਹੋਤਿ. ਆਭੁਜਤੀਤਿ ਪਰਿਯੇਸਨਵਸੇਨ, ਅਜ੍ਝੋਹਰਣਜਿਣ੍ਣਾਜਿਣ੍ਣਤਾਦਿਪਟਿਸਂਵੇਦਨਵਸੇਨ ਚ ਆਵਜ੍ਜੇਤਿ, ਵਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਂਤਂਵਿਜਾਨਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤੋਯੇਵ ਹਿ ਪਯੋਗੋ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਪਯੋਗੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਯੇਨ ਹਿ ਪਯੋਗੇਨ ਪਰਿਯੇਸਨਾਦਿ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਤਿ, ਸੋ ਤਬ੍ਬਿਸਯਵਿਜਾਨਨਮ੍ਪਿ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਿ ਨਾਮ ਤਦਵਿਨਾਭਾਵਤੋ. ਅਥ ਵਾ ਸਮ੍ਮਾਪਯੋਗਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨ੍ਵਾਯ ਆਗਮ੍ਮ ਆਭੁਜਤਿ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਤਿ. ਆਭੋਗਪੁਬ੍ਬਕੋ ਹਿ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਬ੍ਯਾਪਾਰੋਤਿ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਗਮਨਤੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵਸੇਨ ਗੋਚਰਗਾਮਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਗਮਨਤੋ. ਪਰਿਯੇਸਨਤੋਤਿ ਗੋਚਰਗਾਮੇ ਭਿਕ੍ਖਤ੍ਥਂ ਆਹਿਣ੍ਡਨਤੋ. ਪਰਿਭੋਗਤੋਤਿ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨਤੋ. ਆਸਯਤੋਤਿ ਪਿਤ੍ਤਾਦਿਆਸਯਤੋ. ਆਸਯਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਕਜ੍ਝਂ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੋਪਿ ਕਮ੍ਮਬਲਵਵਤ੍ਥਿਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਰਿਯਾਦਵਸੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਸਯਤਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਆਸਯੋ, ਆਮਾਸਯਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਤਿਟ੍ਠਨਕੋ ਪਿਤ੍ਤਾਦਿਕੋ. ਮਰਿਯਾਦਤ੍ਥੋ ਹਿ ਅਯਮਾਕਾਰੋ. ਨਿਧੇਤਿ ਯਥਾਭੁਤ੍ਤੋ ਆਹਾਰੋ ਨਿਚਿਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਨਿਧਾਨਂ, ਆਮਾਸਯੋ, ਤਤੋ ਨਿਧਾਨਤੋ. ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਤੋਤਿ ਗਹਣੀਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਕਮ੍ਮਜਤੇਜੇਨ ਅਵਿਪਕ੍ਕਤੋ. ਪਰਿਪਕ੍ਕਤੋਤਿ ਯਥਾਭੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਹਾਰਸ੍ਸ ਵਿਪਕ੍ਕਭਾਵਤੋ. ਫਲਤੋਤਿ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਤੋ. ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਤੋਤਿ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਸ੍ਸਨ੍ਦਨਤੋ ¶ . ਸਮ੍ਮਕ੍ਖਨਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਮਕ੍ਖਨਤੋ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ਮਹਾਟੀ. ੧.੨੯੪) ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ.

ਸਰੀਰਤੋ ਸੇਦਾ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀਤਿ ਵੇਗਸਨ੍ਧਾਰਣੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਰਿਲ਼ਾਹਤੋ ਸਰੀਰਤੋ ਸੇਦਾ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਰੋਗਾ ਕਣ੍ਣਸੂਲਭਗਨ੍ਦਰਾਦਯੋ. ਅਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾਮਨੁਸ੍ਸਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਅਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਖੇਤ੍ਤਦੇਵਾਯਤਨਾਦਿਕੇ. ਕੁਦ੍ਧਾ ਹਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾਪਿ ਵਾ ਜੀਵਿਤਕ੍ਖਯਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਨੇਵ ਤਸ੍ਸ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨੀਯਤ੍ਤਾ ਚ ਨ ਪਰਸ੍ਸ, ਉਦਕਤੁਮ੍ਬਤੋਤਿ ਵੇਲ਼ੁਨਾਲ਼ਿਆਦਿਉਦਕਭਾਜਨਤੋ. ਤਨ੍ਤਿ ਛਡ੍ਡਿਤਉਦਕਂ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ਏਕੋ ਇਰਿਯਾਪਥੋ ਦ੍ਵੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਆਗਤੋ, ਸੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਭਿਕ੍ਕਮਪਟਿਕ੍ਕਮਗਹਣੇਨ. ‘‘ਗਮਨੇਪਿ ਪੁਰਤੋ ਪਚ੍ਛਤੋ ਚ ਕਾਯਸ੍ਸ ਅਭਿਹਰਣਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਧ ਗਮਨਮੇਵ ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਪਰੇ. ਯਸ੍ਮਾ ਇਧ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਕਥਾਯਂ ਅਸਮ੍ਮੋਹਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਮੇਵ ਧੁਰਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰੇ ਇਰਿਯਾਪਥੇ ਪਵਤ੍ਤਾਨਂ ਰੂਪਾਰੂਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਿਰੋਧਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰਿਤਾ ਗਹਿਤਾਤਿ. ਮਜ੍ਝਿਮਭਾਣਕਾ ਪਨ ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤਿ – ਏਕੋ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ, ਅਞ੍ਞਂ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਕੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾਵ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਥਾ ਏਕੋ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋ, ਨਿਸੀਦਨ੍ਤੋ, ਸਯਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ, ਅਞ੍ਞਂ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ੍ਤੋ ਸਯਤਿ, ਏਕੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾਵ ਸਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਪਨ ਨ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤੀਤਿ ਚਙ੍ਕਮਨੇਨ ਦੀਪੇਨ੍ਤਿ. ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਙ੍ਕਮਨਂ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਚਙ੍ਕਮਨਕੋਟਿਯਂ ਠਿਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ – ‘‘ਪਾਚੀਨਚਙ੍ਕਮਨਕੋਟਿਯਂ ਪਵਤ੍ਤਾ ਰੂਪਾਰੂਪਧਮ੍ਮਾ ਪਚ੍ਛਿਮਚਙ੍ਕਮਨਕੋਟਿਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਥੇਵ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ, ਪਚ੍ਛਿਮਚਙ੍ਕਮਨਕੋਟਿਯਂ ਪਵਤ੍ਤਾਪਿ ਪਾਚੀਨਚਙ੍ਕਮਨਕੋਟਿਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਥੇਵ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ, ਚਙ੍ਕਮਨਮਜ੍ਝੇ ਪਵਤ੍ਤਾ ਉਭੋ ਕੋਟਿਯੋ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਥੇਵ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ, ਚਙ੍ਕਮਨੇ ਪਵਤ੍ਤਾ ਰੂਪਾਰੂਪਧਮ੍ਮਾ ਠਾਨਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਥੇਵ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ, ਠਾਨੇ ਪਵਤ੍ਤਾ ਨਿਸਜ੍ਜਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਥੇਵ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ, ਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਪਵਤ੍ਤਾ ਸਯਨਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਥੇਵ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ, ਏਵਂ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਏਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਭਵਙ੍ਗਂ ਓਤਾਰੇਤਿ, ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਪਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਵ ਉਟ੍ਠਹਤਿ. ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਤਾਦੀਸੁ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ.

ਏਵਮ੍ਪਿ ¶ ਸੁਤ੍ਤੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਵਿਭੂਤਂ ਹੋਤਿ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਵਿਭੂਤਂ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਾਵ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਾਵ ਚਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਠਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਸਯਮਾਨੋ ਏਵਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਯਤਿ – ‘‘ਕਾਯੋ ਅਚੇਤਨੋ ਮਞ੍ਚੋ ਅਚੇਤਨੋ, ਕਾਯੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘ਅਹਂ ਮਞ੍ਚੇ ਸਯਿਤੋ’ਤਿ, ਮਞ੍ਚੋਪਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ‘ਮਯਿ ਕਾਯੋ ਸਯਿਤੋ’ਤਿ, ਅਚੇਤਨੋ ਕਾਯੋ ਅਚੇਤਨੇ ਮਞ੍ਚੇ ਸਯਿਤੋ’’ਤਿ, ਏਵਂ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਏਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਭਵਙ੍ਗਂ ਓਤਾਰੇਤਿ, ਪਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਵ ਪਬੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਅਯਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਕਾਯਿਕਾਦਿਕਿਰਿਯਾਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨੇਨ ਤਮ੍ਮਯਤ੍ਤਾ ਆਵਜ੍ਜਨਕਿਰਿਯਾਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਆਵਜ੍ਜਨਕਿਰਿਯਾਸਮੁਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਚ ਜਵਨਂ, ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਵਾ ਛਦ੍ਵਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ ਕਿਰਿਯਾਮਯਪਵਤ੍ਤਂ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਜਾਗਰਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਜਾਗਰਿਤੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਨਾਮ. ਅਪਿਚ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ ਛ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਕਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਜਗ੍ਗਨ੍ਤੋਪਿ ਜਾਗਰਿਤੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ.

ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਯਤਨਸੀਸੇ ¶ ਠਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋਪਿ ਬਾਤ੍ਤਿਂਸਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਂ ਪਹਾਯ ਦਸਕਥਾਵਤ੍ਥੁਨਿਸ੍ਸਿਤਸਪ੍ਪਾਯਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋਪਿ ਭਾਸਿਤੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਅਟ੍ਠਤਿਂਸਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਰੁਚਿਯਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋਪਿ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋਪਿ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਨਾਮ. ਦੁਤਿਯਞ੍ਹਿ ਝਾਨਂ ਵਚੀਸਙ੍ਖਾਰਪ੍ਪਹਾਨਤੋ ਵਿਸੇਸਤੋ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੋ ਨਾਮਾਤਿ. ਓਟ੍ਠੇ ਚਾਤਿਆਦੀਸੁ ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਣ੍ਠਸੀਸਨਾਭਿਆਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਦਨੁਰੂਪਂ ਪਯੋਗਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਸਞ੍ਞਿਤਂ ਪਯੋਗਂ, ਯਤੋ ਸਬ੍ਬੇ ਵਿਚਾਰਾਦਯੋ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਉਪਾਦਾਰੂਪਪਵਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਿਕਾਰਸਹਿਤਸਦ੍ਦਾਯਤਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ. ਸਤ੍ਤਸੁਪਿ ਠਾਨੇਸੁ ਅਸਮ੍ਮੁਯ੍ਹਨਵਸੇਨ ‘‘ਮਿਸ੍ਸਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਗ੍ਗਸਮ੍ਮਾਸਤਿਯਾਪਿ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦਿਅਨੁਰੂਪਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਾਨੁਰੂਪਪੁਬ੍ਬਭਾਗਂ ਸਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਿਯਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਲੋਕਿਯਤ੍ਤਾ.

ਸਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਭਿਕ੍ਖੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੬੯. ਯਸ੍ਮਾ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ‘‘ਦੇਸੇਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਯਾਚਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਂਖਿਤ੍ਤਰੁਚਿਭਾਵਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ¶ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੁਕਾਮੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਦੇਸਨਂ ਯਾਚਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ’’ਤਿ. ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਦਿਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸੇਵ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਗੁਣਵਿਸੇਸਾ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਦਿਟ੍ਠੀ’’ਤਿ.

੪. ਸਾਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੭੦. ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਅਪਾਯਦੁਕ੍ਖੇ ਅਪਾਤਨਵਸੇਨ ਧਾਰਣਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮੋ, ਸਾਸਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਤਦੇਵ ਤਦਙ੍ਗਾਦਿਵਸੇਨ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵਿਨਯਨਟ੍ਠੇਨ ਵਿਨਯੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਵਾ…ਪੇ… ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਨਭਿਭੂਤਤਾਯ ਏਕੋ ਉਦੇਤੀਤਿ ਏਕੋਦੀਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮੋ ਸਮਾਧਿ ਭੂਤੋ ਜਾਤੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਏਕੋਦਿਭੂਤਾ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਏਕੋਦਿਭੂਤਾਤਿ ਏਤੇਨ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਾਵਹੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਿਕੋ ਸਮਾਧਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸਮਾਹਿਤਾਤਿ ਏਤੇਨ ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿ. ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤੇਨ ਸੁਭਾਵਿਤੋ ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਨਵਕਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਭਾਵਿਤਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਾ. ਤੇ ਹਿ ਯਥਾਭੂਤਞਾਣਾਯ ਭਾਵਿਤਾ. ਯਥਾਭੂਤਞਾਣਨ੍ਤਿ ਹਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਖੀਣਾਸਵੇਹਿ ਭਾਵਿਤਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਪਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਾ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਕਤਕਰਣੀਯਾਨਂ ¶ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਾਯ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਭਾਵਨਾ, ਸੇਕ੍ਖਾਨਂ ਪਨ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਭਾਵਨਾ ਪਰਿਞ੍ਞਤ੍ਥਾਯ ਪਵਤ੍ਤਾ ਲੋਕਿਯਾ, ਪਰਿਜਾਨਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਤਿ ‘‘ਮਿਸ੍ਸਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੫. ਅਕੁਸਲਰਾਸਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੭੧. ਪਞ੍ਚਮੇ ਕੇਵਲੋਤਿ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸੋ, ਤਤੋ ਏਵ ਸਕਲੋ ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੋ ਅਨਵਜ੍ਜਟ੍ਠੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

੬. ਸਕੁਣਗ੍ਘਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੭੨. ਪਾਕਤਿਕਸਕੁਣਕੁਲੇਸੁ ਬਲਵਭਾਵਤੋ ਤੇਸਂ ਹਨਨਤੋ ਸਕੁਣਗ੍ਘਿ. ਸੇਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੇਨਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ, ਸੇਨਵਿਸੇਸੋ ਪਨ ਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਆਮਿਸਤ੍ਥਾਯ ਪਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਲੋਭਸਾਹਸੇਨ ਪਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਲੋਭਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਸਾਹਸਾਕਾਰੇਨ ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਙ੍ਗਲੇਨ ਕਟ੍ਠਂ ਕਸਿਤਂ ਨਙ੍ਗਲਕਟ੍ਠਂ, ਤਂ ਕਰੀਯਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਨਙ੍ਗਲਕਟ੍ਠਕਰਣਨ੍ਤਿ ¶ ਆਹ – ‘‘ਅਧੁਨਾ ਕਟ੍ਠਂ ਖੇਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਲੇਡ੍ਡੁਯੋ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਲੇਡ੍ਡੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਲੇਡ੍ਡੁਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਸਿਤਟ੍ਠਾਨਂ. ਵਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵਦਂ, ਵਚਨਂ. ਕੁਚ੍ਛਿਤਂ ਵਦਂ ਅਵਦਂ. ਗਰਹਨੇ ਹਿ ਅਯਂ ਅ-ਕਾਰੋ ਯਥਾ – ‘‘ਅਪੁਤ੍ਤੋ ਅਭਰਿਯਾ’’ਤਿ. ਅਵਦਂ ਮਾਨੇਤੀਤਿ ਅਵਦਮਾਨਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਲਮਦੇਨ ਲਾਪਂ ਅਤਿਮਞ੍ਞਿਤ੍ਵਾ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਗਚ੍ਛ ਖੋ, ਤ੍ਵਂ ਲਾਪ, ਤਤ੍ਰਪਿ ਮੇ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨ ਮੋਕ੍ਖਸੀ’’ਤਿ. ਯਂ ਪਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਲਸ੍ਸ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਣ੍ਣਂ ਵਦਮਾਨਾ’’ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਤੋ ਆਪਨ੍ਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਵਦਮਾਨੋ’’ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ, ਸਾਰਮ੍ਭਵਸੇਨ ਅਵ੍ਹਾਯਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਹਿ ਖੋ ਦਾਨਿ ਸਕੁਣਗ੍ਘੀ’’ਤਿ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਜਿਯਾਮੁਤ੍ਤਸਰਸ੍ਸ ਵਿਯ ਸੀਘਪਾਤਯੋਗ੍ਯਤਾਕਰਣੇਨ ਉਭੋ ਪਕ੍ਖੇ ਸਮ੍ਮਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ. ਅਯਨ੍ਤਿ ਸਕੁਣਗ੍ਘਿ. ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਯਥਾਭੂਤਦਸ੍ਸਨੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਣੇਨ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਫਾਲੀਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਫਾਲਚ੍ਛੇਦਤਿਖਿਣਸਿਖਰੇ ਸੁਕ੍ਖਲੇਡ੍ਡੁਸ੍ਮਿਂ ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਥ.

੭. ਮਕ੍ਕਟਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੭੩. ਸਞ੍ਚਾਰੋਤਿ ਸਞ੍ਚਰਣਂ. ਲੇਪਨ੍ਤਿ ਸਿਲੇਸਸਦਿਸਂ ਆਲੇਪਨਂ. ਕਾਜਸਿਕ੍ਕਾ ਵਿਯਾਤਿ ਕਾਜਦਣ੍ਡਕੇ ਓਲਗ੍ਗੇਤਬ੍ਬਾ ਸਿਕ੍ਕਾ ਵਿਯ. ਅਪਿਚ ਚਤਸ੍ਸੋ ਰਜ੍ਜੁਯੋ ਉਪਰਿ ਬਨ੍ਧਨਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚਾਤਿ ਪਞ੍ਚਟ੍ਠਾਨਂ. ਓਡ੍ਡਿਤੋਤਿ ਓਲਮ੍ਬਿਤੋ. ਥੁਨਨ੍ਤੋਤਿ ਨਿਤ੍ਥੁਨਨ੍ਤੋ.

੮. ਸੂਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੭੪. ਆਹਾਰਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ¶ ਤਂਤਂਆਹਾਰਵਤ੍ਥੁਗਤੇ ਸੂਦੇਤਿ ਪਗ੍ਘਰੇਤੀਤਿ ਸੂਦੋ, ਭਤ੍ਤਕਾਰਕੋ. ਦਹਰੇਹਿ ਮਨਾਪਤਰਂ ਅਚ੍ਚੇਤਬ੍ਬਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਤੋ ਅਚ੍ਚਯਾ, ਭੋਜਨੇ ਰਸਵਿਸੇਸਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਾਨਚ੍ਚਯੇਹੀਤਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਰਸਵਿਸੇਸੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਾਨਚ੍ਚਯੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਗ੍ਗੀਯਤਿ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਵਿਭਜੀਯਤੀਤਿ ਅਗ੍ਗੋ, ਅਮ੍ਬਿਲਮੇਵ ਅਗ੍ਗੋ ਅਮ੍ਬਿਲਗ੍ਗੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਅਮ੍ਬਿਲਗ੍ਗੇਹੀਤਿ ਅਮ੍ਬਿਲਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹੀ’’ਤਿ. ਦਾਤੁਂ ਅਭਿਹਰਿਤਬ੍ਬਤਾਯ ਅਭਿਹਾਰਾ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਾ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਅਭਿਹਟਾਨਂ ਦਾਯਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਮੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨੁਲੋਮਂਵਾਤਿ ਇਦਂ ਮਮ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਅਨੁਲੋਮਾਵਸਾਨਮੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਏਵਂ ਪੁਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ¶ ਉਸ੍ਸਕ੍ਕਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਤ੍ਥਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਬਾਲੋ ਅਬ੍ਯਤ੍ਤੋ, ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਪਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਵ ਕਥਿਤਾ ‘‘ਸਕਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ.

੯. ਗਿਲਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੭੫. ਪਾਦਗਾਮੋਤਿ ਨਗਰਸ੍ਸ ਪਦਸਦਿਸੋ ਮਹਨ੍ਤਗਾਮੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਵੇਲ਼ੁਵਗਾਮਕੇ’’ਤਿ. ਅਹਿਤਨਿਸੇਧਨ-ਹਿਤਨਿਯੋਜਨ-ਬ੍ਯਸਨਪਰਿਚ੍ਚਜਨ-ਲਕ੍ਖਣੋ ਮਿਤ੍ਤਭਾਵੋ ਯੇਸੁ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੇ ਮਿਤ੍ਤਾ. ਯੇ ਪਨ ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤਸਹਾਯਾ, ਤੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਾ. ਯੇ ਸਵਿਸੇਸਂ ਭਤ੍ਤਿਮਨ੍ਤੋ, ਤੇ ਸਮ੍ਭਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਿਤ੍ਤਾਤਿ ਮਿਤ੍ਤਾਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਭਗਵਤੋ. ਪਞ੍ਚਮਿਯਂ ਅਟ੍ਠਮਿਯਂ ਚਾਤੁਦ੍ਦਸਿਯਂ ਪਞ੍ਚਦਸਿਯਨ੍ਤਿ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਾਰੇ ਕਤ੍ਵਾ ਮਾਸਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਵਾਰੇ.

ਵੇਦਨਾਨਂ ਬਲਵਭਾਵੇਨ ਖਰੋ ਫਰੁਸੋ ਕਕ੍ਖਲ਼ੋ. ਆਬਾਧੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬਕਮ੍ਮਹੇਤੁਤਾਯ ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨੋ ਆਬਾਧੋ ਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖਤਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਸਬ੍ਬਕਾਲਿਕਤ੍ਤਾ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਸਭਾਗਰੋਗੋ ਨਾਮ. ਨਾਯਮੀਦਿਸੋ ਆਬਾਧੋ, ਅਯਂ ਪਨ ਬਹਲਤਰਬ੍ਯਾਧਿਤਾਯ ‘‘ਵਿਸਭਾਗਰੋਗੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਨ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮੀਪਪਵਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਮਰਣਨ੍ਤਂ ਮਰਣਸਨ੍ਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਵੇਦਨਾ…ਪੇ… ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ ਉਕ੍ਕਂਸਗਤਭਾਵਿਤਕਾਯਾਦਿਤਾਯ. ਅਪੀਲ਼ਿਯਮਾਨੋਤਿ ਅਪੀਲ਼ਿਯਮਾਨੋ ਵਿਯ. ਓਵਾਦਮੇਵ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਪਲੋਕਨਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਓਵਾਦਾਨੁਸਾਸਨਿਂ ਅਦਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਵੀਰਿਯਂ ਨਾਮ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਕਮ੍ਮਭੂਤਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵੀਰਿਯਂ. ਜੀਵਿਤਮ੍ਪਿ ਜੀਵਿਤਸਙ੍ਖਾਰੋ ਪਤਿਤੁਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਣਤੋ.

‘‘ਏਤ੍ਤਕਂ ¶ ਕਾਲਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਖਣਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਤੀ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਖਣਿਕਸਮਾਪਤ੍ਤਿ. ਨਿਗ੍ਗੁਮ੍ਬਂ ਨਿਜ੍ਜਟਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਰੂਪਸਤ੍ਤਕਾਰੂਪਸਤ੍ਤਕਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਭਾਵਨਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਖਿਲਵਿਰਹੇਨ ਨਿਗ੍ਗੁਮ੍ਬਂ, ਅਬ੍ਯਾਕੁਲਤਾਯ ਨਿਜ੍ਜਟਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਮਹਾਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨਾਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਸਵਿਸੇਸਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾਨਂ ਅਟ੍ਠਾਰਸਾਦੀਨਂ ਮਹਾਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਸਮਾਪਨ੍ਨਾ ਯਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ, ਸਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ ਵੇਦਨਂ ਮਹਾਬਲਵਤਾਯ ਪੁਬ੍ਬਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ, ਮਹਾਨੁਭਾਵਤਾਯ ਤਥਾਪਵਤ੍ਤਿਤਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵੀਰਿਯਸ੍ਸ. ਯਥਾ ¶ ਨਾਮਾਤਿਆਦਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਵੇਦਨਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਾ. ਚੁਦ੍ਦਸਹਾਕਾਰੇਹੀਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਤ੍ਤਕਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਵਦਤਿ. ਸਨ੍ਨੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਸਮਾਪਨ੍ਨਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭੂਤੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪੀਤਿਸਿਨੇਹੇਨ ਤੇਮੇਤ੍ਵਾ. ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿ.

ਗਿਲਾਨਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋਤਿ ਗਿਲਾਨਭਾਵਤੋ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋ. ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਗਰੁਥਦ੍ਧਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਮਧੁਰਕਤਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਞ੍ਜਾਤਗਰੁਭਾਵੋ ਸਞ੍ਜਾਤਥਦ੍ਧਭਾਵੋ’’ਤਿ. ਨਾਨਾਕਾਰਤੋਤਿ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਦਿਭੇਦਤੋ. ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਧਮ੍ਮਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਭਾਵਿਯਮਾਨਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਧਮ੍ਮਾ. ਪਾਕਟਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਅਕਮ੍ਮਞ੍ਞਤਾਯ. ਤਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਾ ਨ ਞਾਯਨ੍ਤਿ.

ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਅਬਾਹਿਰਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਵਸੇਨ ਚ ਅਨ੍ਤਰਬਾਹਿਰਂ ਅਕਤ੍ਵਾ. ਏਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਤਿ. ਦਹਰਕਾਲੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਹਰਕਾਲੇ. ਨ ਏਵਂ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪਰਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਕੋ ਮਾਨਤਣ੍ਹਾਮੂਲਕੋ ਇਸ੍ਸਾਮਚ੍ਛਰਿਯਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰੋ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਨ ਹੋਤਿ, ਨਤ੍ਥੇਵ ਪਗੇਵ ਤੇਸਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਯੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣੇਨ ਵੇਠੇਨ ਮਿਸ੍ਸਕੇਨ. ਮਞ੍ਞੇਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਸਞ੍ਞਿਤੇਨ ਵੇਠਮਿਸ੍ਸਕੇਨ ਵਿਯ ਜਰਸਕਟਂ. ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਵੇਠੇਨਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਞ੍ਞਿਤੇਨ ਅਤ੍ਥਭਾਵਵੇਠੇਨ.

ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਵੇਦਨਾਨਨ੍ਤਿ ਲੋਕਿਯਾਨਂ ਵੇਦਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਤਦੀਪਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਏਵ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਿਭਾਵਿਤੋ ਏਵ. ਨਵਵਿਧੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਹਿ ਚਤੂਹਿ ਓਘੇਹਿ ਅਨਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਣੀਯਤੋ ‘‘ਦੀਪੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਮਅਗ੍ਗੇਤਿ ਤਮਯੋਗਾਭਾਵੇਨ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗੇ. ਸਬ੍ਬੇਸਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮਾਨਂ. ਤੇ ‘‘ਧਮ੍ਮਦੀਪਾ ਵਿਹਰਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਚਤੁਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਗੋਚਰਾਵ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਗ੍ਗੇ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ.

੧੦. ਭਿਕ੍ਖੁਨੁਪਸ੍ਸਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੭੬. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਕਮ੍ਮਿਕਾਤਿ ¶ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਾ. ਵਿਸੇਸੇਤੀਤਿ ਵਿਸੇਸੋ, ਅਤਿਸਯੋ, ਸ੍ਵਾਯਂ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਵਿਸੇਸੋ ਉਪਾਦਾਯੁਪਾਦਾਯ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ¶ ਕਿਲੇਸਪਰਿਲ਼ਾਹੋਤਿ ਕਾਯੇ ਅਸੁਭਾਦਿਵਸੇਨ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਅਦਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸ ਵੀਥਿਯਂ ਅਪਟਿਪਨ੍ਨਤਾ ਸੁਭਾਦਿਵਸੇਨ ਕਾਯਾਰਮ੍ਮਣੋ ਕਿਲੇਸਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਚੇਤਸੋ ਵਾ ਲੀਨਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਗੋਚਰਜ੍ਝਤ੍ਤਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪੁਥੁਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਏਵਂ ਕਿਲੇਸਪਰਿਲ਼ਾਹੇ ਚਾਤਿਆਦਿਨਾ ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਵਤ੍ਥੁਭਾਵਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸਮੁਚ੍ਚਯਵਸੇਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤੇ ਪਰਿਲ਼ਾਹਲੀਨਤ੍ਤਵਿਕ੍ਖੇਪਾ ਏਕਜ੍ਝਂ ਨ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਕਾਯਾਰਮ੍ਮਣੋ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨਿਯਮਤ੍ਥੋ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਗਹਿਤੋ. ਕਿਲੇਸਾਨੁਰਞ੍ਜਿਤੇਨਾਤਿ ਕਿਲੇਸਵਿਵਣ੍ਣਿਤਚਿਤ੍ਤੇਨ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨ ਵਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬਂ. ਕਥਂ ਪਨ ਵਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿਦੇਵਾ’’ਤਿ. ਨ ਚ ਵਿਤਕ੍ਕੇਤਿ ਨ ਚ ਵਿਚਾਰੇਤੀਤਿ ਕਿਲੇਸਸਹਗਤੇ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰੇ ਨ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਸੁਖਿਤੋਤਿ ਝਾਨਸੁਖੇਨ ਸੁਖਿਤੋ.

ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਭਾਵਨਾ ਪਵਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਹਿ ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਂ ਮੂਲਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਿਪਨ੍ਥੇ ਸਤਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਦਿਅਨੁਸ੍ਸਰਣੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਮੂਲਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭਾਵਨਾ ਪਵਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਣਿਧਾਯ ਭਾਵਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਅਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਂ ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਾਰੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯਾਤਿ ਰਥਂ ਵਾਹਯਨ੍ਤੋ ਵਿਯ. ਸਮਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਅਟ੍ਠਕਾਦਿਵਸੇਨ ਸੁਤਚ੍ਛਿਤਂ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਵਿਯ. ਸੁਖੇਨੇਵ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਓਕਾਸਂ ਅਦੇਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਾ ਅਸਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਅਲਗ੍ਗਨ੍ਤੋ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਚਾਰਸ੍ਸ ਆਰਦ੍ਧਵੁਤ੍ਤਿਤਂ ਅਪਰਿਪਨ੍ਥਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਓਪਮ੍ਮਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਬ੍ਯਾਭਙ੍ਗਿਯਾਤਿ ਕਾਜਦਣ੍ਡੇਨ. ਕਿਲੇਸਪਰਿਲ਼ਾਹਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਪਰਿਲ਼ਾਹਲੀਨਤ੍ਤਵਿਕ੍ਖੇਪਾਨਂ.

ਗੁਲ਼ਖਣ੍ਡਾਦੀਨੀਤਿ ਗੁਲ਼ਖਣ੍ਡਸਕ੍ਖਰਖਣ੍ਡਾਦੀਨਿ ਉਚ੍ਛੁਵਿਕਾਰਭੂਤਾਨਿ. ‘‘ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵਿਹਰਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਅਮ੍ਬਪਾਲਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਨਾਲਨ੍ਦਵਗ੍ਗੋ

੨. ਨਾਲਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੭੮. ਦੁਤਿਯਵਗ੍ਗੇ ¶ ¶ ਪਠਮਸੁਤ੍ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਤ੍ਤਾ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਤਂ ਲਙ੍ਘਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਦੁਤਿਯੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਭਿਯ੍ਯਤਰੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬੋਧਿਯਾ ਸੇਟ੍ਠਤਰੋਤਿ ਅਭਿਲਕ੍ਖਿਤੋ. ਭਿਯ੍ਯਤਰਾਭਿਞ੍ਞੋਤਿ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਸੁ ਅਧਿਕਤਰਪਞ੍ਞੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਞਾਣੋ’’ਤਿ. ਸਮ੍ਮਾ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਬੁਜ੍ਝਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਬੋਧੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਮ੍ਬੋਧਿਯਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇ’’ਤਿ. ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਾ ਗਹਿਤਾਤਿ ਅਨਵਸੇਸਾ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾ ਗਹਿਤਾ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਸਿਦ੍ਧਿਯਾਵ ਭਗਵਤੋ ਸਬ੍ਬਗੁਣਾਨਂ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਅਥ ਖੋ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਮ੍ਪਿ ਤਂਤਂਗੁਣਸਮਿਜ੍ਝਨਂ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮੇਨੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਦ੍ਵੇਪਿ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਪਸਨ੍ਨੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਸਾਦਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤਾ ਦੀਪਿਤਾਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸਦ੍ਧੋਤਿ ਇਮਿਨਾਪਿ ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤਾ ਪਕਾਸਿਤਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਏਵਂ ਸਦ੍ਦਹਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਅਭਿਜਾਨਾਤਿ ਅਭਿਮੁਖਭਾਵੇਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞੋ, ਭਿਯ੍ਯੋ ਅਧਿਕੋ ਅਭਿਞ੍ਞੋਤਿ ਭਿਯ੍ਯੋਭਿਞ੍ਞੋ. ਸੋ ਏਵ ਅਤਿਸਯਵਚਨਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਭਿਯ੍ਯੋਭਿਞ੍ਞਤਰੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਭਿਯ੍ਯਤਰੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੋ’’ਤਿ. ਦੁਤਿਯਵਿਕਪ੍ਪੇ ਪਨ ਅਭਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾ, ਅਭਿਵਿਸਿਟ੍ਠਾ ਪਞ੍ਞਾ. ਭਿਯ੍ਯੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਭਿਯ੍ਯੋਭਿਞ੍ਞੋ, ਸੋ ਏਵ ਅਤਿਸਯਵਚਨਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਭਿਯ੍ਯੋਭਿਞ੍ਞਤਰੋ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਅਸ੍ਸ ਅਤਿਸਯੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਭਿਯ੍ਯੋਭਾਵਕਤੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਭਿਯ੍ਯਤਰਾਭਿਞ੍ਞੋ ਵਾ’’ਤਿ. ਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬੋਧਿ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਞਾਣਞ੍ਚ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਪਦਟ੍ਠਾਨਞ੍ਹਿ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਞਾਣਂ, ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਞਾਣਪਦਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਸਮ੍ਬੋਧਿ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਥ ਪਧਾਨਵਸੇਨ ਤਦਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨੇ ਪਠਮਵਿਕਪ੍ਪੋ, ਪਦਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਦੁਤਿਯਵਿਕਪ੍ਪੋ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣਂ, ਨਨੁ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾਨਿਪਿ ਭਗਵਤੋ ਮਗ੍ਗਞਾਣਾਨਿ ਸਵਾਸਨਮੇਵ ਯਥਾਸਕਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਧਮਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਨਿ. ਸਵਾਸਨਪ੍ਪਹਾਨਞ੍ਹਿ ਞੇਯ੍ਯਾਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਤਂ ਪਨ ਅਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਧਮਨਸ੍ਸ ਵਿਪ੍ਪਕਤਭਾਵਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣੇ ਵਾ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਂ.

ਖਾਦਨੀਯਾਨਂ ¶ ¶ ਉਲ਼ਾਰਤਾ ਸਾਤਰਸਾਨੁਭਾਵੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਧੁਰੇ ਆਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ. ਪਸਂਸਾਯ ਉਲ਼ਾਰਤਾ ਵਿਸਿਟ੍ਠਭਾਵੇਨਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸੇਟ੍ਠੇ’’ਤਿ. ਓਭਾਸਸ੍ਸ ਉਲ਼ਾਰਤਾ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਵਿਪੁਲੇ’’ਤਿ. ਉਸਭਸ੍ਸ ਅਯਨ੍ਤਿ ਆਸਭੀ, ਇਧ ਪਨ ਆਸਭੀ ਵਿਯਾਤਿ ਆਸਭੀ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਉਸਭਸ੍ਸ ਵਾਚਾਸਦਿਸੀ’’ਤਿ. ਯੇਨ ਗੁਣੇਨ ਸਾ ਤਂਸਦਿਸਾ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਚਲਾ ਅਸਮ੍ਪਵੇਧੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਤੋ ਕੁਤੋਚਿ ਅਨੁਸ੍ਸਵਨਂ ਅਨੁਸ੍ਸਵੋ. ਵਿਜ੍ਜਾਟ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁ ਕਤਪਰਿਚਯਾਨਂ ਆਚਰਿਯਾਨਂ ਤਂ ਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਞਾਪੇਨ੍ਤੀ ਪਵੇਣੀ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾ. ਕੇਵਲਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਤਿਯਾ ‘‘ਇਤਿ ਕਿਰ ਏਵਂ ਕਿਰਾ’’ਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਾ ਇਤਿਕਿਰਾ. ਪਿਟਕਸ੍ਸ ਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਦਾਨਤੋ ਭੂਤਤੋ ਤਸ੍ਸ ਗਹਣਂ ਪਿਟਕਸਮ੍ਪਦਾਨਂ. ਯਥਾਸੁਤਾਨਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਆਕਾਰਸ੍ਸ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਨਂ ਆਕਾਰਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੋ. ਤਥੇਵਸ੍ਸ ‘‘ਏਵਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨਿਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਮਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਆਗਮਾਧਿਗਮੇਹਿ ਵਿਨਾ ਕੇਵਲਂ ਅਨੁਸ੍ਸੁਤਤੋ ਤਕ੍ਕਮਗ੍ਗਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਕ੍ਕਨਂ ਤਕ੍ਕੋ. ਅਨੁਮਾਨਵਿਧਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਗਹਣਂ ਨਯਗ੍ਗਾਹੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯੇ ਠਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਅਯਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਚੋਦਨਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਚ ਸੋ ਅਵਿਸਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਞਾਣੇਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੀਹਨਾਦੋ ਵਿਯਾਤਿ ਸੀਹਨਾਦੋ. ਤਂਸਦਿਸਤਾ ਚਸ੍ਸ ਸੇਟ੍ਠਭਾਵੇਨ, ਸੋ ਚੇਤ੍ਥ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੀਹਨਾਦੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਉਨ੍ਨਾਦਯਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਸਨਿਸਦਿਸਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ.

ਅਨੁਯੋਗਦਾਪਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਨੁਯੋਗਂ ਸੋਧਾਪੇਤੁਂ. ਵਿਮਦ੍ਦਕ੍ਖਮਞ੍ਹਿ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਨੁਯੋਗਂ ਸੋਧੇਤਿ ਨਾਮ, ਅਨੁਯੁਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ਚ ਨਂ ਸੋਧਾਪੇਤਿ ਨਾਮ. ਦਾਤੁਨ੍ਤਿ ਸੋਧੇਤੁਂ. ਕੇਚਿ ‘‘ਦਾਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਹਿ ਯੋ ਸੀਹਦਾਨਂ ਨਦਤਿ, ਸੋ ਏਵ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਯੋਗਂ ਦੇਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਨਿਘਂਸਨਨ੍ਤਿ ਵਿਮਦ੍ਦਨਂ. ਧਮਮਾਨਨ੍ਤਿ ਤਾਪਯਮਾਨਂ. ਤਾਪਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਗਗ੍ਗਰਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾਪਨਸੀਸੇਨ ਵਦਤਿ.

ਸਬ੍ਬੇ ਤੇਤਿ ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਅਤੀਤੇ ਨਿਰੁਦ੍ਧੇ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇ. ਤੇਨੇਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ – ਯੇ ਤੇ ਅਹੇਸੁਂ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ ਤਵ ਅਭਿਨੀਹਾਰਤੋ ਓਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ, ਤੇਸਂ ਤਾਵ ਸਾਵਕਞਾਣਗੋਚਰੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਮਾਰਾਦਯੋ ਵਿਯ ਚ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਲੋਕਿਯਚਿਤ੍ਤਾਚਾਰਂ ਤ੍ਵਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਸਿ. ਯੇ ਪਨ ਤੇ ਅਬ੍ਭਤੀਤਾ, ਤਤੋ ਪਰਤੋ ਛਿਨ੍ਨਵਟੁਮਾ ਛਿਨ੍ਨਪਪਞ੍ਚਾ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਵਟ੍ਟਾ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਵੀਤਿਵਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ, ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਤਵ ਸਾਵਕਞਾਣਸ੍ਸ ¶ ਅਵਿਸਯਭੂਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਕਥਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਸੀਤਿ. ਤੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਬੋਧਿਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਪਦਟ੍ਠਾਨੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ. ਏਵਂਸੀਲਾਤਿ ਤਾਦਿਸਸੀਲਾ. ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਾਤਿ ਸਮਾਧਿ ਚ ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਾ ਚ ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਾ ਏਕਦੇਸਸਰੂਪੇਕਸੇਸਨਯੇਨ. ਤਤ੍ਥ ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਾਤਿ ਵੀਰਿਯਸਤਿਯੋ ਤਦਨੁਗੁਣਾ ਚ ਧਮ੍ਮਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ ¶ . ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤੀਸੁ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਵਿਹਾਰਵੋਹਾਰੋ, ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਸਮਾਧਿਪ੍ਪਧਾਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਹਾਰੋ ਗਹਿਤੋ’’ਤਿ.

ਯਥਾ ਪਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਗਹਿਤਾਪਿ ਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨ-ਸਙ੍ਖਾਤ-ਕਿਚ੍ਚਵਿਸੇਸ-ਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਪੁਨ ਗਹਿਤਾ ‘‘ਏਵਂਵਿਮੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ, ਏਵਂ ਦਿਬ੍ਬਵਿਹਾਰੋ ਦਿਬ੍ਬਵਿਹਾਰਵਿਸੇਸਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪੁਨ ਗਹਿਤੋ ‘‘ਏਵਂਵਿਹਾਰੀ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਿਹਾਰਾਨਂ ਵਸੇਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਵਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਥਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਨ੍ਤੇਤਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨੋਸਾਪਨੇਨ. ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ ਨਿਸ੍ਸਟਤ੍ਤਾ ਅਸਂਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ.

ਅਨਾਗਤਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨਾਤਿ ਪਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਜੋਤਨੋ. ਤੇਨ ਅਤੀਤੇਸੁ ਤਾਵ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਤਤ੍ਥ ਸਿਯਾ ਞਾਣਸ੍ਸ ਸਵਿਸਯੇ ਗਤਿ, ਅਨਾਗਤੇਸੁ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਸਞ੍ਜਾਤੇਸੁ ਕਥਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਜੋਤੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਨਾਗਤਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਚੇਤਸਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਿਦਿਤਾ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ? ਨਨੁ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤੇ ਸਤ੍ਤਾਹੇ ਏਵ ਪਵਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਸਯੋ, ਨ ਤਤੋ ਪਰਨ੍ਤਿ? ਨਯਿਦਂ ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਥ ਖੋ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਅਨਾਗਤਂਸਞਾਣਾਨਂ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ. ਵਿਦਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਨ ਕਰੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨੇਵ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸੇਤੁਘਾਤਤੋ ਚ. ਕਥਂ ਪਨ ਥੇਰੋ ਦ੍ਵਯਸਮ੍ਭਵੇ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਮੇਵ ਅਕਾਸਿ, ਨ ਵਿਭਜ੍ਜ ਬ੍ਯਾਕਾਸੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਥੇਰੋ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਾਰਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਮਿਨੋਤੀਤਿ ਪਾਰਮੀ, ਸਾ ਏਵ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਪਾਰਮਿਞਾਣਂ, ਸਾਵਕਾਨਂ ਪਾਰਮਿਞਾਣਂ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਂ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਾਵਕਾਨਂ ਉਕ੍ਕਂਸਪਰਿਯਨ੍ਤਗਤੇ ਜਾਨਨੇ ਨਾਯਮਨੁਯੋਗੋ, ਅਥ ਖੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾਯ ਜਾਨਨੇ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣੇਤਿ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਵਿਸਯੇ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ. ਸੀਲ…ਪੇ… ਸਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਕਾਰਣਾਨਂ ¶ ਜਾਨਨਸਮਤ੍ਥਂ. ਬੁਦ੍ਧਸੀਲਾਦਯੋ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਰੇਹਿ ਏਤੇ ਬੁਦ੍ਧਾਤਿ ਜਾਨਨਸ੍ਸ ਚ ਕਾਰਣਂ.

ਅਨੁਮਾਨਞਾਣਂ ਵਿਯ ਸਂਸਯਟ੍ਠਿਤਂ ਅਹੁਤ੍ਵਾ ਇਦਮਿਦਨ੍ਤਿ ਯਥਾਸਭਾਵਤੋ ਞੇਯ੍ਯਂ ਧਾਰੇਤਿ ਨਿਚ੍ਛਿਨੋਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮੋ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਞਾਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਞਾਣਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਅਨੁਏਤੀਤਿ ਅਨ੍ਵਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨੁਯੋਗਂ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਸਿਦ੍ਧਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਥਂ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਨੁਮਾਨਞਾਣਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿ ‘‘ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਅਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਨੁਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਵਿਦਿਤੇ ਵੇਦਕਮ੍ਪਿ ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਿਦਿਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਨੁਮਾਨਞਾਣਂ ਨਯਗ੍ਗਾਹੋ ਵਿਦਿਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਦਿਤੋਤਿ ਵਿਦ੍ਧੋ ¶ ਪਟਿਲਦ੍ਧੋ, ਅਧਿਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪ੍ਪਮਾਣੋਤਿ ਅਪਰਿਮਾਣੋ ਮਹਾਵਿਸਯਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਪਰਿਯਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਤਿ ਅਪਰਿਯਨ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨ ਵਾ ਅਪਰਿਯਨ੍ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ. ਏਤੇਨ ਥੇਰੋ ਯਂ ਯਂ ਅਨੁਮੇਯ੍ਯਮਤ੍ਥਂ ਞਾਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸ ਅਸਙ੍ਗਮਪ੍ਪਟਿਹਤਂ ਅਨੁਮਾਨਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੋ ਇਮਿਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਇਮਿਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ.

ਪਾਕਾਰਸ੍ਸ ਥਿਰਭਾਵਂ ਉਦ੍ਧਮੁਦ੍ਧਂ ਆਪੇਤੀਤਿ ਉਦ੍ਧਾਪਂ, ਪਾਕਾਰਮੂਲਂ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਾਕਾਰਦ੍ਵਾਰਬਨ੍ਧਪਰਿਖਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੇ ਭਵਂ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਂ. ਪਣ੍ਡਿਤਦੋਵਾਰਿਕਟ੍ਠਾਨਿਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਥੇਰੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਕਦ੍ਵਾਰਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਆਹਾ’’ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.

ਯਸ੍ਸਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਸੇਨ ਪੁਰਿਸੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਪਣ੍ਡਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਪਣ੍ਡਿਚ੍ਚੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’’ਤਿ. ਤਂਤਂਇਤਿਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਸੁ ਛੇਕਭਾਵੋ ਬ੍ਯਤ੍ਤਭਾਵੋ ਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਂ. ਮੇਧਤਿ ਅਞ੍ਞਾਣਂ ਹਿਂਸਤਿ ਵਿਧਮਤੀਤਿ ਮੇਧਾ, ਸਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਮੇਧਾਵੀ. ਠਾਨੇ ਠਾਨੇ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਠਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ, ਠਾਨਸੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਪਞ੍ਞਾ. ਅਨੁਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਅਨੁਪਰਿਯਾਯੋ, ਸੋ ਏਵ ਪਥੋਤਿ ਅਨੁਪਰਿਯਾਯਪਥੋ, ਪਰਿਤੋ ਪਾਕਾਰਸ੍ਸ ਅਨੁਯਾਯਨਮਗ੍ਗੋ. ਪਾਕਾਰਭਾਗਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਾ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਪਾਕਾਰਸਨ੍ਧਿ, ਪਾਕਾਰਸ੍ਸ ਫੁਲ੍ਲਿਤਪਦੇਸੋ. ਸੋ ਪਨ ਹੇਟ੍ਠਿਮਨ੍ਤੇਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਇਟ੍ਠਕਾਨਂ ਵਿਗਮੇਨ ਏਵਂ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਇਟ੍ਠਕਾਨਂ ਅਪਗਤਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਛਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਛਿਨ੍ਨਭਿਨ੍ਨਪਦੇਸਂ, ਛਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ. ਤਞ੍ਹਿ ‘‘ਵਿਵਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕੀਲਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਮਲੀਨਂ. ਉਪਤਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਕਿਲੇਸਪਰਿਲ਼ਾਹੇਨ ਸਨ੍ਤਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਵਿਬਾਧੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪੀਲ਼ੇਨ੍ਤਿ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਨੀਵਰਣੇਹਿ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਦੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯੂਪਘਾਤੇਨ ¶ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਅਪ੍ਪਦਾਨਤੋ. ਚਤੂਸੁ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਸੁਟ੍ਠੁ ਠਪਿਤਚਿਤ੍ਤਾਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾਯਪਿ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਭਾਵਨਾਯ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਠਪਿਤਚਿਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਿਤਚਿਤ੍ਤਾ. ਯਥਾਸਭਾਵੇਨ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾਤਿ ਯਾਥਾਵਤੋ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਯਥਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ.

ਪੁਰਿਮਨਯੇ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਚ ਮਿਸ੍ਸਕਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚੇਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਿਸ੍ਸਕਾਤਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਵਸੇਨ ਮਿਸ੍ਸਕਾ. ‘‘ਚਤੂਸੁ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤਾਤਿ ਪਠਮਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਮਗ੍ਗਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਨਂਯੇਵ ਚ ਨੇਸਂ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਭਾਵਤੋ ਤੇਸੁ ਚ ਅਧਿਗਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ ਮਗ੍ਗੋ ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਤਿ ਗਹਿਤੇ ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਪਞ੍ਹੋ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਮਹਾਸਿਵਤ੍ਥੇਰੋ ਆਹ. ਨ ਪਨੇਵਂ ਗਹਿਤਂ ਪੋਰਾਣੇਹੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਪਰਾਮਸਨਂ. ਥੇਰੋਤਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ.

ਤਤ੍ਥਾਤਿ ¶ ਤੇਸੁ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਨਗਰਾਦੀਸੁ. ਨਗਰਂ ਵਿਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਤਦਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਉਪਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਉਪਗਤਾਨਞ੍ਚ ਪਰਿਸ੍ਸਯਰਹਿਤਸੁਖਾਧਿਗਮਟ੍ਠਾਨਤੋ. ਪਾਕਾਰੋ ਵਿਯ ਸੀਲਂ ਤਦੁਪਗਤਾਨਂ ਪਰਿਤੋ ਆਰਕ੍ਖਭਾਵਤੋ. ਅਨੁਪਰਿਯਾਯਪਥੋ ਵਿਯ ਹਿਰੀ ਸੀਲਪਾਕਾਰਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ – ‘‘ਪਰਿਯਾਯਪਥੋਤਿ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਹਿਰਿਯਾ ਏਤਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਿਯ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਗਰਪ੍ਪਵੇਸਨੇ ਅਞ੍ਜਸਭਾਵਤੋ. ਪਣ੍ਡਿਤਦੋਵਾਰਿਕੋ ਵਿਯ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਗਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠਪਵਿਸਨਕਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਤੋ. ਦਿਨ੍ਨੋਤਿ ਦਾਪਿਤੋ, ਸੋਧਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.

੩. ਚੁਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੭੯. ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਾਵਤ੍ਥਿਤੋ ਵੇਲ਼ੁਵਗਾਮਸ੍ਸ ਗਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਆਗਤਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਉਪਸੇਨੋ, ਰੇਵਤੋ, ਖਦਿਰਵਨਿਯੋ, ਚੁਨ੍ਦੋ, ਸਮਣੁਦ੍ਦੇਸੋ ਅਹਨ੍ਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ, ਚਾਲਾ, ਉਪਚਾਲਾ, ਸੀਸੂਪਚਾਲਾਤਿ, ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਅਰਹਨ੍ਤਾਨਂ. ਨਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਸੀਹਾਵਲੋਕਨਞਾਯੇਨ. ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਮੇ ਵਤ੍ਤਾਰੋ ਹਰਿਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਇਦਂ ਦਾਨਿ ਪਚ੍ਛਿਮਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਭੂਤਕਥਨਮਤ੍ਤਂ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਸਾਲਯਤਾਦਸ੍ਸਨਂ ਯਥਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਵੇਸਾਲਿਯਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਨਾਗਾਪਲੋਕਿਤਂ.

ਤਸ੍ਸ ¶ ਤਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨੇਵ ਇਦ੍ਧਿਭੇਦਦਸ੍ਸਨਂ ਇਦ੍ਧਿਵਿਕੁਬ੍ਬਨਂ. ਸੀਹਸ੍ਸ ਵਿਜਮ੍ਭਨਾਦਿਵਸੇਨ ਕੀਲ਼ਿਤ੍ਵਾ ਨਾਦਸਦਿਸੀ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਕਥਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੀਹਵਿਕੀਲ਼ਿਤੋ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯੋ’’ਤਿ. ਗਮਨਕਾਲੋ ਮਯ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਰਿਸਮਾਪਨੇ. ਤੇਨ ਥੇਰੇਨ ਯਥਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ ਵਚਨਪਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਮਾਪਿਤਭਾਵਂ ਜੋਤੇਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਏਦਿਸੇਸੁ ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇਸੁ. ਯੁਗਨ੍ਧਰਾਦਯੋ ਪਰਿਭਣ੍ਡਪਬ੍ਬਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇਵਾਤਿ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨ ਇਵ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਇਵ-ਸਦ੍ਦੋ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬੋ.

ਪਟਿਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਠਿਤਕਾਯਂ ਪਟਿਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮਿ. ਪਤ੍ਥਨਾਕਾਲੇ ਅਨੋਮਦਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਸੁਤਾਨੁਸਾਰੇਨ ਞਾਣੇਨ ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਤਂ ਪਠਮਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਧਾਰੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੀ ਗੁਣਸਾਰਂ. ਏਸ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਏਸੋ ਜਾਤਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਮਰਣਨਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਨ੍ਥੋ. ਪੁਨਪਿ ਏਵਂਭਾਵਿਨੋ ਨਾਮ ਸਙ੍ਖਾਰਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਨਾਮ ਏਵਂਭਾਵਿਨੋ, ਮਰਣਪਰਿਯੋਸਾਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ. ਸਙ੍ਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾ. ਮੁਖਂ ਪਿਧਾਯਾਤਿ ਮੁਖਂ ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ. ਅਗ੍ਘਿਕਸਤਾਨੀਤਿ ਮਕੁਲ਼ਙ੍ਕੁਰਚੇਤਿਯਸਤਾਨਿ.

ਪੁਰਿਮਦਿਵਸੇਤਿ ¶ ਅਤੀਤਦਿਵਸੇ. ਯਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨੋ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਦਿਵਸੇਯੇਵ ਸਤ੍ਥੁ ਸਾਵਕਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪੂਰਿਤਸਾਵਕਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਏਸ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਞ੍ਚ ਜਾਤਿਸਤਾਨੀਤਿ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਵਾ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ.

ਕਲ਼ੋਪਿਹਤ੍ਥੋਤਿ ਵਿਲੀਵਮਯਭਾਜਨਹਤ੍ਥੋ. ‘‘ਚਮ੍ਮਮਯਭਾਜਨਹਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਚ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪੁਰਨ੍ਤਰੇਤਿ ਨਗਰਮਜ੍ਝੇ. ਵਨੇਤਿ ਅਰਞ੍ਞੇ.

ਓਸਕ੍ਕਨਾਕਾਰਵਿਰਹਿਤੋਤਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਸਙ੍ਕੋਚਹੇਤੁਵਿਰਹਿਤੋ. ਵਿਸਾਰਦੋਤਿ ਸਾਰਦਵਿਰਹਿਤੋ. ਧਮ੍ਮੋਜਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਰਸਂ, ਓਜਵਨ੍ਤਂ ਦੇਸਨਾਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਧਮ੍ਮਭੋਗਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗਂ, ਪਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਵਿਭਜਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਭੋਗਨ੍ਤਿ ਦੇਸਨਾਧਮ੍ਮਮੇਵ ਵਦਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਭਯੇਨਪਿ ਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗੋਵ ਕਥਿਤੋ’’ਤਿ.

ਪਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬਤੋ ਪਿਯੇਹਿ. ਮਨਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਨਤੋ ਮਨਾਪੇਹਿ. ਜਾਤਿਯਾਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦਿਜਾਤਿਯਾ. ਨਾਨਾਭਾਵੋ ਅਸਹਭਾਵੋ ਵਿਸੁਂਭਾਵੋ. ਅਞ੍ਞਥਾਭਾਵੋ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ. ਸਰੀਰਨ੍ਤਿ ਰੂਪਧਮ੍ਮਕਾਯਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਰੀਰਂ. ਰੂਪਕਾਯੇ ¶ ਹਿ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤੇ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤੇਵ. ਸੋ ਭਿਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸੋ ਮਹਨ੍ਤਤਰੋ ਖਨ੍ਧੋ ਭਿਜ੍ਜੇਯ੍ਯ.

ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਂ ਗਤੋਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਾਮੁਖੇ ਪਵਤ੍ਤੋ. ਮਹਾਖਨ੍ਧੋ ਵਿਯਾਤਿ ਮਹਨ੍ਤੋ ਸਾਰਵਨ੍ਤੋ ਸਾਖਾਖਨ੍ਧੋ ਵਿਯ. ਸਾਖਖਨ੍ਧਾ ਹਿ ਦਿਸਾਭਿਮੁਖਪਵਤ੍ਤਾਕਾਰਾ, ਮੂਲਖਨ੍ਧੋ ਪਨ ਉਦ੍ਧਮੁਗ੍ਗਤੋ. ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ ਪਞ੍ਹਾਨਨ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ ਅਪਰਾਪਰਿਯਪਵਤ੍ਤਨਿਯਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਨਂ. ਞਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤੋ ਹਿ ਅਤ੍ਥੋ ਪਞ੍ਹੋ.

੪-੫. ਉਕ੍ਕਚੇਲਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੩੮੦-੩੮੧. ਅਮਾਵਸੁਪੋਸਥੇਤਿ ਅਮਾਵਸਿਉਪੋਸਥੇ, ਕਾਲਪਕ੍ਖਉਪੋਸਥੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ.

੬. ਉਤ੍ਤਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੮੨. ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਮਚ੍ਚੁਨੋ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ.

੮. ਬ੍ਰਹ੍ਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੮੪. ਤਸ੍ਮਿਂ ¶ ਕਾਲੇਤਿ ਪਠਮਾਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਯਂ. ਭਿਕ੍ਖੁਯੇਵ ਨਤ੍ਥਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤਤ੍ਤਾ, ਭਿਕ੍ਖੁਯੇਵ ਭਿਕ੍ਖੁਲਕ੍ਖਣਯੋਗਤੋ. ਏਕਕੋ ਮਗ੍ਗੋ, ਨ ਦ੍ਵੇਧਾਪਥਭੂਤੋਤਿ ਏਕਮਗ੍ਗੋ, ਤਂ ਏਕਮਗ੍ਗਂ. ਜਾਤਿਯਾ ਖਯੋ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਭੂਤੋਤਿ ਜਾਤਿਕ੍ਖਯਨ੍ਤੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਜਾਤਿਕ੍ਖਯਨ੍ਤਦਸ੍ਸੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

੯. ਸੇਦਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੮੫. ਅਯਂ ਤਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧੀਤਿ ਅਯਂ ਇਦਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਤਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਿ. ਤਤੋ ਅਨਾਮੇਨ੍ਤੋਤਿ ਯੇਨ ਵਂਸੋ ਨਮਤਿ, ਤੇਨ ਕਾਯਂ ਅਨਾਮੇਨ੍ਤੋ. ਤਥਾ ਨਮਨ੍ਤੋ ਹਿ ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਚੁਣ੍ਣਵਿਚੁਣ੍ਣਂ ਹੋਤਿ. ਤਨ੍ਤਿ ਕਾਯਂ, ਤਂ ਵਂਸਂ ਵਾ. ਆਕਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯਾਤਿ ਨਮਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪਰਭਾਗੇਨ ਆਕਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ. ਏਕਤੋਭਾਗਿਯਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਸਤਿਂ ਸੂਪਟ੍ਠਿਤਂ ¶ ਕਤ੍ਵਾ ਓਨਤਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ. ਤਥਾ ਕਰਣਂ ਪਨ ਤਥਾ ਵਾਤੂਪਤ੍ਥਮ੍ਭਗਾਹਾਪਨੇਨਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਵਾਤੂਪਤ੍ਥਮ੍ਭਂ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਸਤਿਯਾ ਤਦਤ੍ਥਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਤਿਂ ਸੂਪਟ੍ਠਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਨਿਚ੍ਚਲੋਵ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸੀ ਆਚਰਿਯਂ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਿਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਆਚਰਿਯੋ ਵਂਸਂ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

‘‘ਅਤ੍ਤਾਨਮੇਵ ਰਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਕ੍ਖਣਂ ਪਧਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਨ੍ਤਿ ਅਵਧਾਰਣਫਲਂ. ਅਤ੍ਤਰਕ੍ਖਾਯ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਿਜ੍ਝਮਾਨਾਯ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਰਕ੍ਖਾਪਿ ਸਿਦ੍ਧਾ ਏਵ ਹੋਤੀਤਿ. ਦੁਤਿਯਪਕ੍ਖੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਞਾਯੋਤਿ ਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਏਵ ਰਕ੍ਖਾ, ਸਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਰਰਕ੍ਖਾਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਞਾਯੋ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਯੋਗੋ. ਅਨੁਵਡ੍ਢਿਯਾਤਿ ਯਥਾਵਡ੍ਢਿਤਸ੍ਸ ਅਨੁਅਨੁਵਡ੍ਢਿਯਾ. ਏਤੇਨ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਮੋਦਨਾਕਾਰੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਪੁਬ੍ਬਭਾਗਾਯ ਮੁਦਿਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਆਸੇਵਨਾਯਾਤਿਆਦੀਨਿ ਪਦਾਨਿ ਅਨੁਦਯਤਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾਨਿ (ਯਸ੍ਮਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਿਦ੍ਧਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰਸ੍ਸ ਚ ਰਕ੍ਖਣਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ) – ‘‘ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਰਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੦. ਜਨਪਦਕਲ੍ਯਾਣੀਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੮੬. ਜਨਪਦਸ੍ਮਿਂ ਕਲ੍ਯਾਣੀਤਿ ਸਕਲਜਨਪਦੇ ਭਦ੍ਦਾ ਰੂਪਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਿਕ੍ਖਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਸੁਨ੍ਦਰਾ ¶ ਸੇਟ੍ਠਾ. ਰੂਪਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਚ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਸੋ ਰੂਪਦੋਸਾਭਾਵੇਨ ਰੂਪਗੁਣਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਹੋਤੀਤਿ ਤਦੁਭਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਛਸਰੀਰਦੋਸਰਹਿਤਾ ਪਞ੍ਚਕਲ੍ਯਾਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਦੁਵਿਧਮ੍ਪਿ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਪਞ੍ਚਕਲ੍ਯਾਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਪਞ੍ਚਵਿਧਸਰੀਰਗੁਣਸਮ੍ਪਦਾਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ. ਨਾਤਿਦੀਘਾ ਨਾਤਿਰਸ੍ਸਾਤਿ ਪਮਾਣਮਜ੍ਝਿਮਾ ਦੀਘਤਰਪ੍ਪਮਾਣਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਤਿਰਸ੍ਸਾ, ਲਕੁਣ੍ਡਕਰੂਪਾ ਨ ਹੋਤਿ. ਨਾਤਿਕਿਸਾਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਕਿਸਥਦ੍ਧਮਂਸਲੋਹਿਤਾ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਾ ਅਟ੍ਠਿਸਰੀਰਾ ਜਾਲਸਰੀਰਾ ਨ ਹੋਤਿ. ਨਾਤਿਥੂਲਾਤਿ ਭਾਰਿਯਮਂਸਾ ਮਹੋਦਰਾ ਨ ਹੋਤਿ. ਨਾਤਿਕਾਲ਼ਾ ਨਾਚ੍ਚੋਦਾਤਾਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਕਾਲ਼ਵਣ੍ਣਾ ਝਾਮਙ੍ਗਾਰੋ ਵਿਯ ¶ , ਦਧਿਤਕ੍ਕਾਦੀਹਿ ਪਮਜ੍ਜਿਤਮਤ੍ਤਕਂਸਲੋਹਵਣ੍ਣਾ ਨ ਹੋਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਤਾਦਿਸਿਯਾ ਰੂਪਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਮਨੁਸ੍ਸਵਣ੍ਣਂ. ਯਥਾ ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਆਰੋਹਪਰਿਣਾਹਯੋਗਤੋ ਚ ਪਰੇਸਂ ਪਸਾਦਾਵਹਾ ਨਾਤਿਦੀਘਤਾਦਯੋ. ਏਵਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਦਿਬ੍ਬਰੂਪਤਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਪੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਦਿਬ੍ਬਵਣ੍ਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਨਾਤਿਦੀਘਨਾਤਿਰਸ੍ਸਤਾਵਚਨੇਨ ਆਰੋਹਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਉਬ੍ਬੇਧੇਨ ਪਾਸਾਦਿਕਭਾਵਤੋ. ਕਿਸਥੂਲਦੋਸਾਭਾਵਵਚਨੇਨ ਪਰਿਣਾਹਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਉਭਯੇਨਪਿ ਸਣ੍ਠਾਨਸਮ੍ਪਦਾ ਵਿਭਾਵਿਤਾ, ਨਾਤਿਕਾਲ਼ਤਾਵਚਨੇਨ ਵਣ੍ਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਵਿਵਣ੍ਣਤਾਭਾਵਤੋ. ਪਿਯਙ੍ਗੁਸਾਮਾਤਿ ਪਰਿਣਤਪਿਯਙ੍ਗੁਪੁਪ੍ਫਸਦਿਸਸਰੀਰਨਿਭਾਸਾ. ਮੁਖਪਰਿਯੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਅਧਰੋਟ੍ਠਮਾਹ. ਅਯਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾ ਸਰੀਰਵਣ੍ਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਜਨਪਦਕਲ੍ਯਾਣਿਯਾ. ਛਵਿਕਲ੍ਯਾਣਤਾ ਛਵਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਕਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸਾ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਨਖਾ ਏਵ ਪਤ੍ਤਸਦਿਸਤਾਯ ਨਖਪਤ੍ਤਾਨਿ.

(ਪਸਾਵੋ ਸਰੀਰਾਵਯਵੇਨ ਇਰਿਯਨਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ, ਪਸਾਵੋ ਯਥਾਪਰਿਤਮੇਵ ਕਨਤਨ੍ਤਿ, ਨ ਸਭਾਵਸਨ੍ਧਾਨਂ. ਯਥਾਵਿਭਾਵਸੇਨ ਉਤ੍ਤਮਮੇਵ ਨਚ੍ਚਂ ਨਚ੍ਚਤਿ. ਤੇ ਵਾ ਵੀਸਤਿਯਾਸੂਤਿਰਂ ਧਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਪਵਤ੍ਤਿਮਕਤਮਨ੍ਦਤਾ ਵਿਭਾਵਸੁਟਤਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਮਮੇਵ ਗੀਤਞ੍ਚ ਗਾਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.) [ਏਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਪਾਠੋ ਅਸੁਦ੍ਧੋ ਦੁਸ੍ਸੋਧਨੀਯੋ ਚ. ਸੁਦ੍ਧਪਾਠੋ ਗਵੇਸਿਤਬ੍ਬੋ.] ਸਮਤਿਤ੍ਤਿਕੋ ਤੇਲਪਤ੍ਤੋਤਿ ਮੁਖਵਤ੍ਤਿਸਮਂ ਤੇਲਾਨਂ ਪੂਰਿਤਤ੍ਤਾ ਸਮਤਿਤ੍ਤਿਕਮੁਖਂ ਤੇਲਭਾਜਨਂ. ਅਨ੍ਤਰੇਨ ਚ ਮਹਾਸਮਜ੍ਜਂ ਅਨ੍ਤਰੇਨ ਚ ਜਨਪਦਕਲ੍ਯਾਣਿਨ੍ਤਿ ਜਨਪਦਕਲ੍ਯਾਣਿਯਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਨਚ੍ਚਗੀਤਂ ਪੇਕ੍ਖਿਤੁਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਮਹਾਜਨਸਮੂਹਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝਤੋ ਪਰਿਹਰਿਤਬ੍ਬੋ ਨੇਤਬ੍ਬੋ. ਨਨ੍ਤਿ ਤੇਲਂ. ਆਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਓਪਮ੍ਮਸਂਸਨ੍ਦਨਂ – ਤੇਲਪਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਹਰਣਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵਿਯ ਵਿਪਸ੍ਸਕੋ, ਜਨਕਾਯਾ ਵਿਯ ਪੁਥੁਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਾਨਿ, ਅਸਿਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਮਨੋ, ਤੇਲਸ੍ਸ ਚਜਨਂ ਵਿਯ ਕਿਲੇਸੁਪ੍ਪਾਦਨਂ, ਸੀਸਪਾਤਨਂ ਵਿਯ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਞਾਣਸੀਸਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ‘‘ਕਾਯਗਤਾ ਸਤਿ ਨੋ ਭਾਵਿਤਾ…ਪੇ… ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਨਾਲਨ੍ਦਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਸੀਲਟ੍ਠਿਤਿਵਗ੍ਗੋ

੧-੨. ਸੀਲਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੩੮੭-੩੮੮. ਸੀਲਾਨੀਤਿ ¶ ¶ ਬਹੁਵਚਨਂ ਅਨੇਕਵਿਧਤ੍ਤਾ ਸੀਲਸ੍ਸ. ਤਞ੍ਹਿ ਸੀਲਨਟ੍ਠੇਨ ਏਕਵਿਧਮ੍ਪਿ ਚਾਰਿਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਅਨੇਕਵਿਧਂ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਾਨੀ’’ਤਿ. ਪਞ੍ਹਮਗ੍ਗੋਤਿ ਞਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵੀਮਂਸਨਂ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਪਞ੍ਹਗਵੇਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੩-੫. ਪਰਿਹਾਨਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੩੮੯-੩੯੧. ਪੁਗ੍ਗਲਵਸੇਨ ਪਰਿਹਾਨਂ ਹੋਤਿ ਨ ਧਮ੍ਮਵਸੇਨ. ਯੋ ਨ ਭਾਵੇਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਰਿਹਾਯਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.

੬. ਪਦੇਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੯੨. ਪਦੇਸਤੋ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਏਕਦੇਸਤੋ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਅਨਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਹਿ ਮਗ੍ਗੇ’’ਤਿਆਦਿ.

੭. ਸਮਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੯੩. ਸਮਤ੍ਤਾ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਾ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ.

੮-੧੦. ਲੋਕਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੩੯੪-੩੯੬. ਮਹਾਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਮਹਤਿਯੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮਹਾਭਿਞ੍ਞੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਸਤਤਵਿਹਾਰਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਥੇਰੋ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ. ਆਵਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਗਤਿਨ੍ਤਿ ਏਕਾਵਜ੍ਜਨਸ੍ਸੇਵ ਗਮਨਵੀਥਿਂ. ਅਨੁਬਨ੍ਧਤਿ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਏਕਾਵਜ੍ਜਨੇਨੇਵ ਸਹਸ੍ਸਲੋਕਧਾਤੁਯਾ ਇਚ੍ਛਿਤਮਤ੍ਥਂ ਜਾਨਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਸੀਲਟ੍ਠਿਤਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ

੩੯੭-੪੦੭. ਯਾ ¶ ¶ ਵੇਦਨਾ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਯਾ ਤੇਭੂਮਕਵੇਦਨਾ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ. ਤਾਵਸ੍ਸਾਤਿ ਤਾ ਤੇਭੂਮਕਵੇਦਨਾ ਏਵ ਅਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ. ਸਦਿਸਵਸੇਨ ਚੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਸਮ੍ਮਸਨਵਸੇਨ ਵਿਦਿਤਾ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਸਮ੍ਮਸਨਕਾਲੇ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤੇਸੂਤਿ ਪਰਿਜਾਨਨਵਸੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਗਹਿਤੇਸੁ. ‘‘ਵੇਦਨਾ ਤਣ੍ਹਾਪਪਞ੍ਚਸ੍ਸ, ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਮਾਨਪਪਞ੍ਚਸ੍ਸ, ਸਞ੍ਞਾ ਦਿਟ੍ਠਿਪਪਞ੍ਚਸ੍ਸ ਮੂਲਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਸਨਂ ਵੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ‘‘ਵੇਦਨਾਵਿਤਕ੍ਕਸਞ੍ਞਾ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਪਪਞ੍ਚਾਨਂ ਮੂਲਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਅਪਰੇ.

ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਅਮਤਵਗ੍ਗੋ

੨. ਸਮੁਦਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੪੦੮. ਸਾਰਮ੍ਮਣਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਲਕ੍ਖਿਤਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਕਥਿਤਾ, ਨ ਸਤਿਲਕ੍ਖਣਾ.

੪. ਸਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੪੧੦. ਸੁਦ੍ਧਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਤਥਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਕਾਯੇ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ.

੬. ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੪੧੨. ਜੇਟ੍ਠਕਸੀਲਨ੍ਤਿ ਪਧਾਨਕਸੀਲਂ. ਸੀਲਗ੍ਗਹਣਞ੍ਹਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਵਸੇਨੇਵ ਆਗਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਿਪਿਟਕਚੂਲ਼ਨਾਗਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰੋਵ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਅਵਧਾਰਣਂ ਇਤਰੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਏਕਦੇਸੇਨ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤੋਗਧਭਾਵਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਨੋਲੋਕਿਯੋਲੋਕਨੇ ਆਜੀਵਹੇਤੁ ਚ ਛਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨੇ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਪਰਿਭੋਗੇ ¶ ਚ ਆਪਤ੍ਤਿ ਵਿਹਿਤਾਤਿ. ਤੀਣੀਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਾਦੀਨਿ. ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸੀਲਪਰਿਯਾਯੇਨ ਤੇਸਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਗਹਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਸੀਲਤਂ ਤੇਸਂ ¶ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਛਦ੍ਵਾਰਰਕ੍ਖਣਮਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਲ੍ਲਹੁਕਤਮਾਹ ਚਿਤ੍ਤਾਧਿਟ੍ਠਾਨਮਤ੍ਤੇਨ ਪਟਿਪਾਕਤਿਕਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਇਤਰਦ੍ਵਯੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਫਲੇਨ ਹੇਤੁਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਉਪ੍ਪਾਦਨਹੇਤੁਕਾ ਹਿ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਇਦਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਯੋਜਨਂ ਇਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਾਦੀਨਿ ਤੀਣਿ ਪਧਾਨਸੀਲਸ੍ਸ ਪਰਿਪਾਲਨਪਰਿਸੋਧਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਯਾਯਸੀਲਾਨਿ ਨਾਮਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸੀਲਸ੍ਸੇਵ ਪਧਾਨਭਾਵਂ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਅਨ੍ਵਯਤੋ ਚ ਉਪਮਾਯ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸੋਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰੋ. ਸੇਸਾਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਾਦੀਨਿ. ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਪਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਸਂਵਣ੍ਣਨਾਦੀਸੁ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਆਚਾਰੇਨ ਚ ਗੋਚਰੇਨ ਚ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਕਾਯਿਕਚੇਤਸਿਕਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਆਚਾਰੇਨ ਚ ਨਵੇਸਿਯਾਦਿਗੋਚਰਤਾਦਿਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਗੋਚਰੇਨ ਚ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਆਚਾਰਗੋਚਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੇਸੂਤਿ ਅਤਿਪਰਿਤ੍ਤਕੇਸੁ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਗਮਨੀਯੇਸੁ. ‘‘ਦੁਕ੍ਕਟਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤਮਤ੍ਤੇਸੂ’’ਤਿ ਅਪਰੇ. ਵਜ੍ਜੇਸੂਤਿ ਅਕਰਣੀਯੇਸੁ ਗਾਰਯ੍ਹੇਸੁ. ਤੇ ਪਨ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਅਕੁਸਲਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਅਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇਸੂ’’ਤਿ. ਭਯਦਸ੍ਸਾਵੀਤਿ ਭਯਤੋ ਦਸ੍ਸਨਸੀਲੋ, ਪਰਮਾਣੁਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਜ੍ਜਂ ਸਿਨੇਰੁਪ੍ਪਮਾਣਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਸੀਲੋ. ਸਮ੍ਮਾ ਆਦਿਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਚ ਆਦਿਯਿਤ੍ਵਾ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੂਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਭੁਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਸਮੁਦਾਯਤੋ ਅਵਯਵਨਿਦ੍ਧਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ ਤਂ ਤਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਸਮਾਦਾਤਬ੍ਬਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਞ੍ਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਦ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੋ, ਇਧ ਭਾਗਤ੍ਥੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੂ’’ਤਿ. ਮੂਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਆਦਿਭੇਦਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ ਪੂਰੇਤਬ੍ਬਂ ਸੀਲਂ, ਤਂ ਪਨ ਦ੍ਵਾਰਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਮੇਵਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਕਾਯਿਕਂ ਵਾ ਵਾਚਸਿਕਂ ਵਾ’’ਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੂਤਿ ਆਧਾਰੇ ਭੁਮ੍ਮਂ ਸਿਕ੍ਖਾਭਾਗੇਸੁ ਕਸ੍ਸਚਿ ਵਿਸੁਂ ਅਗ੍ਗਹਣਤੋ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਤਂ ਤਂ ਸਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਤਤੋ ਤ੍ਵਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਅਨਭਿਜ੍ਝਾ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯੋਪਿ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲਮੇਵ ਕਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੭. ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੪੧੩. ਏਤ੍ਥਾਪਿ ¶ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤਂ ਸੀਲਂ ਨਾਮਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਚ੍ਛਿਮਾਪਿ ਤਯੋ’’ਤਿ. ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਅਬ੍ਯਾਪਾਦਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਧਮ੍ਮਾ ਸੀਲਂ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ ਕਾਯਵਚੀਸੁਚਰਿਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ¶ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤਮ੍ਪਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਤੋ ਤ੍ਵਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਛਟ੍ਠਸਤ੍ਤਮੇਸੂਤਿ ਛਟ੍ਠਸਤ੍ਤਮਵਗ੍ਗੇਸੁ ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਵਗ੍ਗਪੇਯ੍ਯਾਲਤੋ ਪਨ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਸਂਯੁਤ੍ਤੇ ਕਤਿਪਯਵਗ੍ਗਾ ਸਙ੍ਗਹਂ ਆਰੂਲ਼੍ਹਾ, ਤਥਾਪਿ ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਾਭਾਵਤੋ ਏਕਚ੍ਚੇਸੁ ਪੋਤ੍ਥਕੇਸੁ ਮੁਖਮਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤਾ, ਏਕਚ੍ਚੇਸੁ ਅਤਿਸਂਖਿਤ੍ਤਾਵ, ਤੇ ਸਙ੍ਖੇਪਵਸੇਨ ਦ੍ਵੇ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਛਟ੍ਠਸਤ੍ਤਮੇਸੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਅਮਤਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਯੁਤ੍ਤਂ

੧. ਸੁਦ੍ਧਿਕਵਗ੍ਗੋ

੧. ਸੁਦ੍ਧਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੪੭੧. ਚਤੁਭੂਮਕ ¶ ¶ …ਪੇ… ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਾਬ੍ਯਾਕਤਭਾਵਤੋ ਤੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ. ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਤ੍ਤਿਕਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾ. ਚਤੁਭੂਮਕ …ਪੇ… ਵਸੇਨਾਤਿ ਚਤੁਭੂਮਕਧਮ੍ਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਚੇਵ ਕੁਸਲਾਦੀਹਿ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਕਧਮ੍ਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਚ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਦੁਤਿਯਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੪੭੭. ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਵਸੇਨਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਭਾਵੇਨ ਨ ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਤਞ੍ਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਸਙ੍ਗਹਂ. ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਵਸੇਨਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਵਿਜ੍ਜਾਦਿਂ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਭਾਵੇਨ ਨ ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਨਿਰੋਧਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਨਿਰੋਧਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਪਟਿਪਦਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨਿਂ ਪਟਿਪਦਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ. ਸੇਸੇਸੂਤਿ ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਸੁ.

ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੇਤਿ ‘‘ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪਜਾਨਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇ ਅਨਵਜ੍ਜਪਕ੍ਖੇ. ਅਧਿਮੋਕ੍ਖਵਸੇਨ ਆਵਜ੍ਜਨਸਮੁਦਯਾਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਪੁਬ੍ਬਭਾਗਭੂਤਸਦ੍ਧਾਧਿਮੋਕ੍ਖਵਸੇਨ ਆਵਜ੍ਜਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਠਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਸਦ੍ਧਾ ਏਵ ਹੇਤ੍ਥ ‘‘ਆਵਜ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਾਵਜ੍ਜਨਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਠਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਆਵਜ੍ਜਨਾ ਪਗ੍ਗਹੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਤਿਕ੍ਖਾਨਂ ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਨਂ ਪਠਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਆਵਜ੍ਜਨਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਦੁਬ੍ਬਲਾ ਹਿ ਪਠਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਪਗ੍ਗਹਾਭਾਵਤੋ ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਨਂ ਸਮੁਦਯੋਤਿ ਬਲਵਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿਕਸ੍ਸ ਆਵਜ੍ਜਨਟ੍ਠਾਨਿਯਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇਸਂ ਸਮੁਦਯੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨਾਦਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਵਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਨ ਛਨ੍ਦਵਸੇਨਾਤਿ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮਤਾਕੁਸਲਚ੍ਛਨ੍ਦਵਸੇਨ ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਕਾਮਤਾਕਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ¶ ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨ ਆਵਜ੍ਜਨਸਮੁਦਯਾਤਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਬ੍ਬਲਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨ ਆਵਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਏਵਮ੍ਪੀਤਿ ‘‘ਅਧਿਮੋਕ੍ਖਵਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨਪਿ. ਛਸੁ ਸੁਤ੍ਤੇਸੂਤਿ ¶ ਦੁਤਿਯਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਛਸੁ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ. ਚਤੁਸਚ੍ਚਮੇਵ ਕਥਿਤਂ. ਅਸ੍ਸਾਦਗ੍ਗਹਣੇਨ ਹਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ, ਆਦੀਨਵਗ੍ਗਹਣੇਨ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ, ਨਿਸ੍ਸਰਣਗ੍ਗਹਣੇਨ ਨਿਰੋਧਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨੀਤਿ. ਪਠਮਸੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਸਰੂਪਦਸ੍ਸਨਮੇਵਾਤਿ.

੮. ਦਬ੍ਬਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੪੭੮. ਸੋਤੋ ਆਪਜ੍ਜੀਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿ, ਅਨਾਗਤਂ ਪਤਿ ਪਠਮਮਗ੍ਗੋ. ਸੋਤੋਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸੋਤੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਆਪਜ੍ਜੀਯਤੀਤਿਆਦਿਤੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜੀਯਤਿ. ਪਠਮਮਗ੍ਗਪਟਿਲਾਭਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਇਧ ‘‘ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਯਙ੍ਗਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਤਾਨਿ ਪਨ ਤੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਸਦ੍ਧਾ ਅਰਿਯਕਨ੍ਤਸੀਲਞ੍ਚਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਸਵਿਸਯੇਤਿ ਸਕਵਿਸਯੇ. ਜੇਟ੍ਠਕਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਪਧਾਨਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਯਤ੍ਥ ਸਦ੍ਧਾਦਿਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਸਾਤਿਸਯਕਿਚ੍ਚਂ, ਤੇਸਂ ਕਿਚ੍ਚਾਤਿਰੇਕਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਉਪਮਾਹਿ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਚ੍ਚਾਤਿਰੇਕਟ੍ਠਾਨਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ. ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਦਹਨਕਿਚ੍ਚੇਸੁ ਪੁਰੇਚਾਰਂ ਧੋਰਯ੍ਹਂ. ਸੇਸਾਨਿ ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਨਿ. ਤਦਨ੍ਵਯਾਨੀਤਿ ਤਦਨੁਗਤਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿਕਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖਿਕਾਨਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਝਾਨਵਿਮੋਕ੍ਖੇਤਿ ਝਾਨਸਙ੍ਖਾਤੇ ਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਸਮਾਧਿਪਧਾਨਤਾਯ ਝਾਨਾਨਂ. ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਯਙ੍ਗਾਨਿ ਪਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਦਞ੍ਚ ਵਚਨਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਦ੍ਧੂਪਨਿਸਞ੍ਹਿ ਸੀਲਨ੍ਤਿ. ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਤ੍ਵਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਭਿਸਮੇਤਬ੍ਬਾਨਿ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ.

੯-੧੦. ਪਠਮਵਿਭਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੪੭੯-੪੮੦. ਨੇਪਕ੍ਕਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਪਞ੍ਞਾਯੇਤਂ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਨਿਪਾਯਤਿ ਸਂਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮੇ ਵਿਸੋਸੇਤਿ ਨਿਕ੍ਖਾਮੇਤੀਤਿ ਨਿਪਕੋ, ਥਿਰਤਿਕ੍ਖਸਤਿਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਨੇਪਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਸਤਿਯਾਪਿ ਨੇਪਕ੍ਕਭਾਵੋ ਯੁਜ੍ਜਤੇਵ. ਏਵਞ੍ਹਿ ‘‘ਸਤਿਨੇਪਕ੍ਕੇਨਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਵਚਨਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਸਤਿਯਾ ਚ ਨੇਪਕ੍ਕੇਨਾਤਿ ਏਵਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇਨ ਸਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਨਾਮ ਕਤੋ ਹੋਤਿਯੇਵ. ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ ਮੇ ਭਾਸਿਤਨ੍ਤਿ. ਵੋਸ੍ਸਜ੍ਜੀਯਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਧਿਗਤੇਤਿ ਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ¶ ਕਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਉਦਯਞ੍ਚ ਵਯਞ੍ਚ ਉਦਯਬ੍ਬਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯਾ ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿਯਾ. ਤੇਨਾਹ ¶ ‘‘ਉਦਯਬ੍ਬਯਪਰਿਗ੍ਗਾਹਿਕਾਯਾ’’ਤਿ. ਸਦ੍ਧਾਸਤਿਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਾਨਿ ‘‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗਵਾ ਅਰਹਂ, ਚਿਰਕਤਮ੍ਪਿ ਚਿਰਭਾਸਿਤਮ੍ਪਿ ਸਰਿਤਾ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤਾ, ਉਦਯਤ੍ਥਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ‘‘ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ ਵਿਹਰਤਿ, ਸੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਮਿਸ੍ਸਕਂ. ‘‘ਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗਾਰਮ੍ਮਣਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮੇਵ. ਅਯਮੇਵਾਤਿ ਯ੍ਵਾਯਂ ਨਵਮੇ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਯਮੇਵ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਮਿਸ੍ਸਕਲੋਕੁਤ੍ਤਰਤ੍ਤਧਮ੍ਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

ਸੁਦ੍ਧਿਕਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਮੁਦੁਤਰਵਗ੍ਗੋ

੧. ਪਟਿਲਾਭਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੪੮੧. ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇ ਆਰਬ੍ਭਾਤਿ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇ ਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਆਰਬ੍ਭ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇ ਆਰਬ੍ਭ ਵੀਰਿਯਂ ਪਟਿਲਭਤੀ’’ਤਿ ਦੇਸਨਾ ਆਗਤਾ, ਏਵਂ ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਆਰਬ੍ਭ ਸਤਿਂ ਪਟਿਲਭਤੀ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇਸੁ ਪਨ ਨ ਤਥਾ ਦੇਸੇਤਿ.

੨. ਪਠਮਸਂਖਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੪੮੨. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਤਿਕ੍ਖਾਦਿਭਾਵੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਵਾ ਮਗ੍ਗਵਸੇਨ ਵਾ ਫਲਵਸੇਨ ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਤੋਤਿ…ਪੇ… ਵੇਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਨਨੁ ਚੇਤ੍ਥ ਮੁਦੁਭਾਵੋ ਏਵ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਗਹਿਤੋਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਤਂ ਪਨ ਤਿਕ੍ਖਭਾਵੇ ਅਸਤਿ ਨ ਹੋਤਿ ਤਿਕ੍ਖਾਦਿਭਾਵੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਤੋ ਹਿ ਅਯਂ ਮੁਦੁ, ਇਤੋ ਤਂ ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਲਭਤਿ ਅਪੇਕ੍ਖਾਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਤਿਕ੍ਖਮੁਦੁਭਾਵਾਨਂ ਪਾਰਾਪਾਰਂ ਵਿਯ. ਇਦਾਨਿ ‘‘ਤਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਮਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਮਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਿ. ਇਤਰਂ ¶ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਸਮਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਵਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਾਨਿ, ਸਮਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਤਤੋ ਮੁਦੁਤਰਾਨਿ ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰੀਮਗ੍ਗਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ? ਤਤੋਤਿ ਹਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਵਿਪਸ੍ਸਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਨਿਯੇਵ, ‘‘ਤਤੋ ਮੁਦੁਤਰਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪਠਮਮਗ੍ਗੋ ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰੀ ਵਾ ਸਿਯਾ ਸਦ੍ਧਾਨੁਸਾਰੀ ਵਾਤਿ ਬ੍ਯਭਿਚਰਤਿ? ਨਾਯਂ ਦੋਸੋ, ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਕਦੇਸਵਸੇਨੇਵ ¶ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਪਠਮਮਗ੍ਗਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਵਿਭਾਗਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਯੋ ਹਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਇਰਿਯਾਪਥਂ ਅਕੋਪੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾਨਿਸਿਨ੍ਨੋਵ ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਪਸ੍ਸਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਵਿਭਾਗੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਤਤੋ ਮੁਦੁਤਰਾਨਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਵਿਪਸ੍ਸਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਾਲਨ੍ਤਰੇਨ ਸਕਦਾਗਾਮੀ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਤ੍ਥਾਯ ਪਵਤ੍ਤਾਨਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਚੇ ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰੀਗੋਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਿਪਸ੍ਸਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਤੋ ਮੁਦੁਤਰਾਨੀਤਿ ‘‘ਤਤੋ ਮੁਦੁਤਰਾਨਿ ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰੀਮਗ੍ਗਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਨਾਮਾਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰੀਵਿਪਸ੍ਸਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਤੋ ਸਦ੍ਧਾਨੁਸਾਰੀਵਿਪਸ੍ਸਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਮੁਦੁਭਾਵਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਸਯਮੇਵ ਵਕ੍ਖਤਿ. ਧਮ੍ਮੇਨ ਪਞ੍ਞਾਯ ਮਗ੍ਗਸੋਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰੀ, ਪਞ੍ਞੁਤ੍ਤਰੋ ਅਰਿਯੋ. ਸਦ੍ਧਾਯ ਮਗ੍ਗਸੋਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤੀਤਿ ਸਦ੍ਧਾਨੁਸਾਰੀ, ਸਦ੍ਧੁਤ੍ਤਰੋ ਅਰਿਯੋ.

ਏਵਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਸਮ੍ਪਯੋਗਤੋ ਸਭਾਵਤੋ ਚ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਨਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ. ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

ਇਦਾਨਿ ਫਲਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਮਤ੍ਤਾਨਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਟ੍ਠਪੁਗ੍ਗਲਵਸੇਨ ਨਾਨਤ੍ਤਂ ਜਾਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਦ੍ਵੇਪਿ ਇਧ ਤਤਿਯਵਾਰੇ ਨ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰੀਸਦ੍ਧਾਨੁਸਾਰੀਨਂ ਨਾਨਤ੍ਤਂ ਕਥਂ ਜਾਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਗਮਨੇਨਪਿ ਮਗ੍ਗੇਨਪੀ’’ਤਿ. ਤਦੁਭਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਦ੍ਧਾਨੁਸਾਰੀਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਉਦ੍ਦਿਸਾਪੇਨ੍ਤੋਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ.

ਮਗ੍ਗੋ ਤਿਕ੍ਖੋ ਹੋਤਿ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਤਿਕ੍ਖਵਿਸਦਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੂਰਂ ਞਾਣਂ ਵਹਤੀ’’ਤਿ. ਅਸਙ੍ਖਾਰੇਨਾਤਿ ਸਰਸੇਨੇਵ. ਅਪ੍ਪਯੋਗੇਨਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰੀਪੁਗ੍ਗਲੋ ਹਿ ਆਗਮਨਮ੍ਹਿ ਕਿਲੇਸੇ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਨ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਦੁਕ੍ਖੇਨ ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨ ਅਕਿਲਮਨ੍ਤੋਵ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਸਦ੍ਧਾਨੁਸਾਰੀਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਕਸਿਰੇਨ ਕਿਲਮਨ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰਿਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ¶ ਕਿਲੇਸਚ੍ਛੇਦਕਞਾਣਂ ਅਦਨ੍ਧਂ ਤਿਖਿਣਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਹਤਿ, ਯਥਾ ਨਾਮ ਤਿਖਿਣੇਨ ਅਸਿਨਾ ਕਦਲਿਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਛਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਂ ਮਟ੍ਠਂ ਹੋਤਿ, ਅਸਿ ਖਿਪ੍ਪਂ ਵਹਤਿ, ਸਦ੍ਦੋ ਨ ਸੁਯ੍ਯਤਿ, ਬਲਵਵਾਯਾਮਕਿਚ੍ਚਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਰੂਪਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰਿਨੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਭਾਵਨਾ ਹੋਤਿ, ਸਦ੍ਧਾਨੁਸਾਰਿਨੋ ਪਨ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਕ੍ਖਣੇ ਕਿਲੇਸਚ੍ਛੇਦਕਞਾਣਂ ਦਨ੍ਧਂ ਨ ਤਿਖਿਣਂ ਅਸੂਰਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਹਤਿ, ਯਥਾ ਨਾਮ ਨਾਤਿਤਿਖਿਣੇਨ ਅਸਿਨਾ ਕਦਲਿਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਛਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਮਟ੍ਠਂ ਹੋਤਿ, ਅਸਿ ਸੀਘਂ ਨ ਵਹਤਿ, ਸਦ੍ਦੋ ਸੁਯ੍ਯਤਿ, ਬਲਵਵਾਯਾਮਕਿਚ੍ਚਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ ¶ ਹੋਤਿ, ਏਵਰੂਪਾ ਸਦ੍ਧਾਨੁਸਾਰਿਨੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਭਾਵਨਾ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯੇ ਨਾਨਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਵਸੇਸਾ ਚ ਕਿਲੇਸਾ ਖੀਯਨ੍ਤਿ ਸਂਯੋਜਨਕ੍ਖਯਾਯ ਯੋਗਤ੍ਤਾ.

੩. ਦੁਤਿਯਸਂਖਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੪੮੩. ਤਤੋਤਿ ਫਲਤੋ ਫਲਵੇਮਤ੍ਤਤਾਯ ਚਰਿਯਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵੇਮਤ੍ਤਤਾ ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਨਾਨਤ੍ਤੇਨ. ਫਲਨਾਨਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਾਦਿਨਾਨਤ੍ਤਂ. ਪੁਗ੍ਗਲਨਾਨਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਾਮਿਆਦਿਪੁਗ੍ਗਲਨਾਨਤ੍ਤਂ.

੪. ਤਤਿਯਸਂਖਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੪੮੪. ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਹਿ ਚ ਪਰਿਤੋ ਪੂਰਣੇਨ ਪਰਿਪੂਰਂ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ਆਰਾਧੇਤਿ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਿ. ਤਯੋ ਪਦੇਸਮਗ੍ਗੇਤਿ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਅਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਏਕਦੇਸਭੂਤੇ ਤਯੋ ਹੇਟ੍ਠਿਮਮਗ੍ਗੇ. ਪਦੇਸਂ ਹੇਟ੍ਠਿਮਫਲਤ੍ਤਯਂ. ਚਤੂਸੂਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਗ੍ਗੇ ਪਠਮਾਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ. ਕਾਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਤਤਿਯੇ ‘‘ਤਤੋਤਿ ਫਲਵਸੇਨ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਚਤੁਤ੍ਥੇ ‘‘ਪਰਿਪੂਰਂ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ ਆਰਾਧੇਤਿ, ਪਦੇਸਂ ਪਦੇਸਕਾਰੀ’’ਤਿ, ‘‘ਚਤੂਸੁਪਿ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਮਿਸ੍ਸਕਾਨੇਵ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਕਥਿਤਾਨੀ’’ਤਿ ਪਨ ਵਚਨਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨਪਿ ਯੋਜਨਾ ਲਬ੍ਭਤੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੫-੭. ਪਠਮਵਿਤ੍ਥਾਰਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੪੮੫-੪੮੭. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਮਗ੍ਗਫਲਵਸੇਨ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਸਬ੍ਬਸੋਵ ਵਿਪਸ੍ਸਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਏਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ¶ ਪਾਕਟਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨਿ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਵਿਹਾਦੀਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸੇਸੁ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਆਯੁਵੇਮਜ੍ਝਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਾ ਕਿਲੇਸਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨਤੋ ਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ, ਅਸਙ੍ਖਾਰੇਨ ਅਪ੍ਪਯੋਗੇਨ ਸਰਸਤੋਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨਤੋ ਅਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ, ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਯਾਯਤੋ ਸਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ, ਉਦ੍ਧਂ ਵਾਹਿਭਾਵੇਨ ਉਦ੍ਧਮਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਸੋਤਂ ਵਟ੍ਟਸੋਤਂ ਵਾਤਿ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ, ਉਦ੍ਧਂ ਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲਭਿਤਬ੍ਬਤੋ ਉਦ੍ਧਮਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸੋਤਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ, ਅਕਨਿਟ੍ਠਭਵਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਕਨਿਟ੍ਠਗਾਮੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਠਾਨੇਤਿ ‘‘ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ. ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਯੇਵ ਠਤ੍ਵਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ¶ ਭਵੇ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਯੇਵ, ਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਚ ਠਤ੍ਵਾ. ਪਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਾਨਿ ਨੀਹਰਿਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ‘‘ਤਤੋ ਮੁਦੁਤਰੇਹਿ ਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਪਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਾਨਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਵਿਹਾਦੀਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸਮਨਨ੍ਤਰਾਯ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨਤੋ ਪਠਮਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ. ਤਤ੍ਥ ਆਯੁਪ੍ਪਮਾਣਵੇਮਜ੍ਝਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨਤੋ ਦੁਤਿਯਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ, ਆਯੁਵੇਮਜ੍ਝਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨਤੋ ਤਤੋ ਪਰਂ ਤਤਿਯਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਪਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਾਨੀ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ? ਨਨੁ ਅਸਙ੍ਖਾਰਸਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ? ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸ ਸਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਨੋਪਿ ਏਤੇਵ ਪਞ੍ਚ ਜਨਾ’’ਤਿ.

ਤੀਣਿ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਾਨੀਤਿ ‘‘ਤਤੋ ਮੁਦੁਤਰੇਹਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਤੀਣਿ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਪਦਾਨਿ. ਇਧ ਸਕਦਾਗਾਮੀ ਨ ਗਹਿਤੋ, ਸੋ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇ ਠਤ੍ਵਾ ਨੀਹਰਿਤਬ੍ਬੋ, ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਵਿਪਸ੍ਸਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਮੁਦੁਤਰੇਹਿ ਸਕਦਾਗਾਮੀ ਹੋਤਿ. ਸਕਦਾ…ਪੇ… ਮੁਦੁਤਰਾਨੀਤਿ ਇਦਂ ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਵਿਪਸ੍ਸਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਏਕਬੀਜਿਸਙ੍ਖਾਤਸੋਤਾਪਨ੍ਨਵਿਪਸ੍ਸਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਮੁਦੁਤਰਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਤੀਣਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਧਮ੍ਮਾਨੁਸਾਰੀਤਿਆਦਿਦ੍ਵਯਂ ਕੋਲਂਕੋਲਾਦਿਦ੍ਵਯੇਨ ਗਹਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ. ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਹੀਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਵਰਣਂ. ਸੇਸਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਛਟ੍ਠਸਤ੍ਤਮਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੇਵਾਤਿ ਛਟ੍ਠਸਤ੍ਤਮਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਦੁਤਿਯਤਤਿਯੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੇਵ. ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਮਿਸ੍ਸਕਾਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਕਥਿਤਾਨਿ, ਇਧ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਵਿਪਸ੍ਸਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਕਥਿਤਾਨੀਤਿ ਅਯਮੇਵ ਵਿਸੇਸੋ.

੮. ਪਟਿਪਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੪੮੮. ਤਨ੍ਤਿ ¶ ਮਗ੍ਗਫਲਵਸੇਨ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਂ. ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਅਟ੍ਠਹੀਤਿ ਚਤੂਹਿ ਫਲੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਚ ਮਗ੍ਗੇਹੀਤਿ ਅਟ੍ਠਹਿ. ਬਹਿਭੂਤੋ ਨ ਅਨ੍ਤੋਭਾਵੋ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਨੇਵ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਕਥਿਤਾਨਿ ਮਗ੍ਗਫਲਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ.

੯-੧੦. ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੪੮੯-੪੯੦. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸਦ੍ਦੋ ਪਰਿਪੂਰਿਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ’’ਤਿ. ਮਿਸ੍ਸਕਾਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਕਥਿਤਾਨਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋਵ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ.

ਮੁਦੁਤਰਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਛਲ਼ਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਗ੍ਗੋ

੨. ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੪੯੨. ਇਤ੍ਥਿਭਾਵੇਤਿ ¶ ਇਤ੍ਥਿਤਾਯ. ਇਨ੍ਦਟ੍ਠਂ ਕਰੋਤਿ ਤਥਾਸਤ੍ਤਜਨਸਾਮਞ੍ਞਕਾਰਣਭਾਵਤੋ. ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਏਵ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਇਤ੍ਥਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਪੁਰਿਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ. ਜੀਵਿਤੇਤਿ ਸਹਜਾਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਜੀਵਨੇ ਪਾਲਨੇ ਪਵਤ੍ਤਨੇ. ਵਟ੍ਟਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨੀਤਿ ਵਟ੍ਟਹੇਤੁਭੂਤਾਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ. ਇਮੇਸੁ ਹਿ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਸਤਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ.

੩. ਅਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੪੯੩. ਅਜਾਨਿਤਪੁਬ੍ਬਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਮਾਹ, ਤਥਾ ਤੇਸਂਯੇਵ ਞਾਤਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ – ਆਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞਾ, ਪਠਮਮਗ੍ਗੇਨ ਞਾਤਮਨਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦੀਨਂ ਛਅਰਿਯਾਨਂ ਏਤਂ ਨਾਮਂ. ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਅਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ. ਅਞ੍ਞਾਤਾਵੀਸੂਤਿ ਆਜਾਨਿਤਵਨ੍ਤੇਸੁ. ਯਸ੍ਮਾ ਅਗ੍ਗਫਲਧਮ੍ਮੇਸੁ ਞਾਣਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਤਿਸਯਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਸੇਸਧਮ੍ਮੇਸੁਪਿ ਸਮਾਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਾਵੀਸੁ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਧਮ੍ਮੇਸੂ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਮਗ੍ਗਫਲੇਸੁ. ਤੇਨ ਤੇਨਾਕਾਰੇਨਾਤਿ ਅਨਞ੍ਞਾਤਜਾਨਨਾਦਿਆਕਾਰੇਨ.

੪. ਏਕਬੀਜਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੪੯੪. ਵਿਪਸ੍ਸਨਤੋ ¶ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਂ. ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤੀਣਿ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਾਨਿ ਏਵਮਿਧ ਪਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਾਨਿ ਨੀਹਰਿਤਬ੍ਬਾਨਿ ਏਕਬੀਜਿਆਦਿਵਿਭਾਵਨਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਵਿਪਸ੍ਸਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਨਾਮ ਤੇਨਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਂ ਪਤ੍ਤੁਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਿਪਸ੍ਸਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ. ਪਞ੍ਚਪਿ ਤੇ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਭੇਦਾਯੇਵਾਤਿ ‘‘ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇ ਠਤ੍ਵਾ ਨੀਹਰਿਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਏਕਬੀਜੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਖਨ੍ਧਬੀਜਂ ਨਾਮ ਕਥਿਤਂ. ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਏਕਂ ਖਨ੍ਧਬੀਜਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਏਕਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਗ੍ਗਹਣਂ, ਸੋ ਏਕਬੀਜਿ ਨਾਮ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਮਾਨੁਸਕਂ ¶ ਭਵਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਦੇਸਨਾਮਤ੍ਤਂ, ਦੇਵਭਵਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੀਤਿਪਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ. ਭਗਵਤਾ ਗਹਿਤਨਾਮਾਨੇਤਾਨਿ. ਏਤ੍ਤਕਞ੍ਹਿ ਪਮਾਣਂ ਗਤੋ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਕੋਲਂਕੋਲੋ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਏਕਬੀਜੀਤਿ ਭਗਵਤਾ ਏਤੇਸਂ ਨਾਮਂ ਗਹਿਤਂ.

ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਭਵੇਤਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਏਵ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਭਵੇ. ਸਮ੍ਬੋਧਿਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮੋ ਪਰਂ ਅਯਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਗਤਿ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣੋ. ਕੁਲਤੋ ਕੁਲਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਕੋਲਂਕੋਲੋ. ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹਿ ਨੀਚਕੁਲੇ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਮਹਾਭੋਗੇਸੁ ਕੁਲੇਸੁ ਏਵ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੇਵਲੋਪਿ ਹਿ ਕੁਲ-ਸਦ੍ਦੋ ਮਹਾਭੋਗਕੁਲਮੇਵ ਵਦਤਿ. ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਤੀਣਿ ਵਾ ਕੁਲਾਨੀਤਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਵਸੇਨ ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਤਯੋ ਵਾ ਭਵੇਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਮਿਸ੍ਸਕਭਵੇਨ ਕਥਿਤੋ. ਜਾਤਸ੍ਸ ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਵਿਯ ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਜਾਤਸ੍ਸ ਨਾਮਮੇਤਂ, ਯਦਿਦਂ ਨਿਯਤੋਤਿ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਾਦਿਕੋਤਿ ਚ ਸਮਞ੍ਞਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਭਗਵਤਾ ਗਹਿਤਨਾਮਵਸੇਨੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਯਦਿ ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੁਨਿਯਮਤੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਚ ਨਿਯਤੋਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਗ੍ਗਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਾਭਾਵਤੋ ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੁਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭਾਵੋ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਯਦਿ ਤਸ੍ਸਪਿ ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੁਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਸਿਯਾ, ਤਾਵ ਨਿਯਮਤੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਏਵ ਨਿਯਮਿਤੋ, ਯਾਵਞ੍ਚ ਅਕਨਿਟ੍ਠਂ ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੁ ਨਾਮ ¶ , ਅਹੇਤੁਕਤਾ ਆਪਨ੍ਨਾ, ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਹੇਤੁ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਕਿਞ੍ਚ ਹੇਤੁ ਚੇ? ਨਿਯਮਤੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਚ ਨਿਯਤੋਤਿ ਪਠਮਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮੇਨੇਵ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਉਪਰਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਗ੍ਗਾਨਂ ਕਿਚ੍ਚਾਨਿ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਤਾਦਿਨਿਯਮੇ ਸਤਿ ਸਤ੍ਤਮਭਵਾਦਿਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਪਵਤ੍ਤਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਮੂਲਭੂਤਾ ਕਿਲੇਸਾ ਪਠਮਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਖੀਣਾਤਿ ਉਪਰਿ ਤਯੋ ਮਗ੍ਗਾ ਅਕਿਚ੍ਚਾ ਸਿਯੁਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਠਮਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਕਤੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਯਦਿ ਉਪਰਿ ਤਯੋ ਮਗ੍ਗਾ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਾਦਿਤਂ ਨਿਯਮੇਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਚ ਅਞ੍ਞੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਕਿਚ੍ਚਕਤਾ ਨਿਪ੍ਪਯੋਜਨਤਾ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਅਥ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਆਦਿਪ੍ਪਹਾਨਂ ਤਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਂ, ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਪਹਾਨੇਨ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਾਦਿਨਿਯਮਤਾਯ. ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਯਾਵ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਸਤ੍ਤਭਵਾਦਿਤੋ ਉਦ੍ਧਮਪਵਤ੍ਤਨਤੋ ਤੇਨ ਵਿਨਾਨੇਨ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਆਦਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਚ ਤੇਨ ਵਿਨਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਪਠਮਮਗ੍ਗੇ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਵ ਉਪਰਿ ਤਯੋ ਮਗ੍ਗਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਆਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਗ੍ਗਾਨਨ੍ਤਿ ਉਪਰਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਗ੍ਗਾਨਂ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਨਿਯਮੇਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਚੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ¶ ਵਟ੍ਟਜ੍ਝਾਸਯੋ. ਤਤ੍ਰੇਕਚ੍ਚੇ ਪਾਕਟੇ ਪਞ੍ਞਾਤੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਇਧਟ੍ਠਕਵੋਕਿਣ੍ਣਸੁਕ੍ਖਵਿਪਸ੍ਸਕਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਮਭਵੇ ਠਿਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸਦੇਵਵਸੇਨ ਵੋਕਿਣ੍ਣਭਵੂਪਪਤ੍ਤਿਕੋ ਸੁਕ੍ਖਵਿਪਸ੍ਸਕੋ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਨਾਮਂ ਕਥਿਤਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮੋਤਿ ਨਾਮਂ ਕਥਿਤਂ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਕਾਮਭਵੇ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂਯੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਤਤੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਵੀਮਂਸਿਤਬ੍ਬਂ.

ਸੋਧੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਕੇਨਚਿ ਤੇਪਿਟਕੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਿਟਕਤ੍ਤਯਮੇਵ ਮਯ੍ਹਂ ਉਗ੍ਗਹਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਸੋਧੇਯ੍ਯਾਮੀਤਿ ਪਰਤੀਰਂ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਗਤੋ. ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦੀਸੁ ਏਕਮੁਖੇਨ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠੇਨਪਿ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯੇਨ ਤੀਹਿ ਏਵ ਵਿਮੋਕ੍ਖੇਹਿ ਮਗ੍ਗਂ ਲਭਤੀਤਿ ਅਭਿਨਿਵੇਸਭੇਦੇਨ ਤਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸੁਞ੍ਞਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਿਤਾ, ਤਥਾ ਤਯੋ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਛ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਵ ਸਦ੍ਧਾਧੁਰਪਞ੍ਞਾਧੁਰਵਸੇਨ ਦ੍ਵਾਦਸ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ. ਤਥਾ ਅਰਹਨ੍ਤੋ, ਤਯੋ ਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਨੋ ¶ ਏਕੋ ਉਪਹਚ੍ਚਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ ਏਕੋ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ ਅਕਨਿਟ੍ਠਗਾਮੀਤਿ ਪਞ੍ਚ, ਤੇ ਅਸਙ੍ਖਾਰਸਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਭੇਦੇਨ ਦਸਾਤਿ ਅਵਿਹਾਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁਪਿ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸ, ਅਕਨਿਟ੍ਠੇ ਪਨ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਟ੍ਠਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਕਥਿਤਾ ਸਮ੍ਮਸਨਚਾਰਸ੍ਸ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ.

੫-੧੦. ਸੁਦ੍ਧਕਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੪੯੫-੫੦੦. ਯਥਾ ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਸਹਜਾਤਤਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਨਿਸ੍ਸਿਤਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ ਅਨੁਵਤ੍ਤਨੀਯਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਤਂਦ੍ਵਾਰਿਕਧਮ੍ਮੇਸੁਪਿ ਅਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ ਤੇਹਿ ਅਨੁਵਤ੍ਤਨੀਯਤ੍ਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਧਿਪਤੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਇਨ੍ਦਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਸੁਪਿ. ਚਤੁਸਚ੍ਚਵਸੇਨ ਕਥਿਤਾਨਿ ਸਭਾਵਾਦਿਵਿਭਾਵਨਸ੍ਸ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ.

ਛਲ਼ਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਗ੍ਗੋ

੧-੫. ਸੁਦ੍ਧਿਕਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੫੦੧-੫੦੫. ਯਥਾ ਚਕ੍ਖੁ ਦਸ੍ਸਨੇ ਅਧਿਪਤੇਯ੍ਯਟ੍ਠੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਏਵਂ ਸੁਖਵੇਦਨਾ ਸੁਖਨੇ ਅਧਿਪਤੇਯ੍ਯਟ੍ਠੇਨ ¶ ਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਸੇਸਂ ਤੇਭੂਮਕਨ੍ਤਿ ਸੇਸਂ ਭੂਮਿਤ੍ਤਯਵਸੇਨ ਤੇਭੂਮਕਂ.

੬. ਪਠਮਵਿਭਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੫੦੬. ਕਾਯਿਕਨ੍ਤਿ ਅਯਮਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਕਾਯਪਸਾਦਵਤ੍ਥੁਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਰੂਪਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਸੁਖਂ ਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਸਰੂਪਨ੍ਤਿ. ਸਾਦਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮਪਦਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਸ੍ਸਾਦਯਤੀਤਿ ਸਾਤਂ, ਮਧੁਰਂ. ਵੇਦਯਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਯਨਂ, ਅਨੁਭਵਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮਵਿਸਿਟ੍ਠੋਤਿ ਫਸ੍ਸਾਦੀਹਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਵਿਸਦਿਸੋ. ਕਾਯਿਕਨ੍ਤਿ ਪਸਾਦਕਾਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ. ਚੇਤਸਿਕਨ੍ਤਿ ਚੇਤੋਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ, ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਾਯਪਸਾਦ…ਪੇ… ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਸਾਦਕਾਯੇ ਵਤ੍ਥੁਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੯. ਕਟ੍ਠੋਪਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੫੦੯. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ¶ ਅਰਣੀਨਨ੍ਤਿ ਅਧਰੁਤ੍ਤਰਾਰਣੀਨਂ. ਕਿਞ੍ਚਿ ਦ੍ਵਯਂ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਿਤਮਤ੍ਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨ ਸਮੋਧਾਨਗਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਤਂਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਸਮੋਧਾਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨੇਨ ਹਿ ਤੇਜੋਪਾਤੁਭਾਵੋ. ਅਧਰਾਰਣੀ ਵਿਯ ਵਤ੍ਥਾਰਮ੍ਮਣਂ ਅਸਤਿਪਿ ਵਾਯਾਮੇ ਤਜ੍ਜਸਮ੍ਫਸ੍ਸਪਚ੍ਚਯਤੋ. ਉਤ੍ਤਰਾਰਣੀ ਵਿਯ ਫਸ੍ਸੋ ਵਤ੍ਥਾਰਮ੍ਮਣਾਦਿਫਸ੍ਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਸਙ੍ਘਟ੍ਟੋ ਵਿਯ ਫਸ੍ਸਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਂ ਅਰਣਿਦ੍ਵਯਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਾ ਵਿਯ ਫਸ੍ਸਸ੍ਸੇਵ ਵਤ੍ਥਾਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ. ਅਗ੍ਗਿ ਵਿਯ ਵੇਦਨਾ ਅਨੁਦਹਨਟ੍ਠੇਨ ਖਣਿਕਾਵਾਯਞ੍ਚ. ਵਤ੍ਥਾਰਮ੍ਮਣਂ ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਾਰਣੀ ਵਿਯ ਇਨ੍ਧਨਾਪਾਤਗਹਣਾਦੀਸੁ ਉਸ੍ਸਾਹਸ੍ਸ ਵਿਯ ਪਵਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਫਸ੍ਸੋ ਅਧਰਾਰਣੀ ਵਿਯ ਨਿਰੁਸ੍ਸਾਹਨਿਰੀਹਤਾਵਸੇਨ ਅਤ੍ਤਸਾਧਨਤੋ.

੧੦. ਉਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੫੧੦. ਰਸਨਂ ਭਞ੍ਜਨਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨਂ ਰਸੋ. ਯੋ ਯੋ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਰਸੋ ਯਥਾਧਮ੍ਮਰਸੋ, ਤੇਨ ਯਥਾਧਮ੍ਮਰਸੇਨ. ਪਟਿਪਾਟਿਯਾਤਿ ਕਮੇਨ, ਉਭਯੇਨਪਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਨਕ੍ਕਮੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਭਙ੍ਗੇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਯੁਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਤੇ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਭਙ੍ਗੇ. ਅਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਸੇਸਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਵਿਯ ‘‘ਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਇਦਂ ਉਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਕਸੁਤ੍ਤਂ ਨਾਮ. ਵਲਿਯਾ ਖਰਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਯ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ. ਤਨ੍ਤਿ ਕਣ੍ਟਕਵੇਦਨਾਦਿਂ. ਏਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ.

ਤੇਸਂ ¶ ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਨਂ. ਕਾਰਣਵਸੇਨੇਵਾਤਿ ਤਂਤਂਅਸਾਧਾਰਣਕਾਰਣਵਸੇਨ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਵਿਸੇਸਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਾਦੀਨਂ ਵਾ’’ਤਿ ਆਹ.

ਏਕਤੋਵਾਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪਦੁਦ੍ਧਾਰਣਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਏਕਜ੍ਝਮੇਵ. ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਂ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇ ਏਵ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤੇਸਂ ਦੁਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਦੋਮਨਸ੍ਸਾਦੀਨਂ. ਅਤਿਸਯਨਿਰੋਧੋਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਹਾਨਂ ਉਜੁਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਵੂਪਸਮੋ. ਨਿਰੋਧੋਯੇਵਾਤਿ ਨਿਰੋਧਮਤ੍ਤਮੇਵ. ਨਾਨਾਵਜ੍ਜਨੇਤਿ ਯੇਨ ਆਵਜ੍ਜਨੇਨ ਅਪ੍ਪਨਾਵੀਥਿ ਹੋਤਿ, ਤਤੋ ਭਿਜ੍ਜਾਵਜ੍ਜਨੇ, ਅਨੇਕਾਵਜ੍ਜਨੇ ਵਾ. ਅਪ੍ਪਨਾਵੀਥਿਯਞ੍ਹਿ ਉਪਚਾਰੋ ਏਕਾਵਜ੍ਜਨੋ, ਇਤਰੋ ਅਨੇਕਾਵਜ੍ਜਨੋ ਅਨੇਕਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਵਿਸਮਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਿਲਮਥੋ ਵਿਸਮਾਸਨੁਪਤਾਪੋ ¶ . ਪੀਤਿਫਰਣੇਨਾਤਿ ਪੀਤਿਯਾ ਫਰਣਰਸਤ੍ਤਾ. ਪੀਤਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਵਾ ਪਣੀਤਰੂਪਾਨਂ ਕਾਯਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਨਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬੋ ਕਾਯੋ ਸੁਖੋਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਪਚ੍ਚਯੇਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਟ੍ਠਾਨਪਯੁਤ੍ਤੋ, ਸੋ ‘‘ਪਹੀਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਪਹੀਨਸ੍ਸਪਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਏਤਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ‘‘ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ ਅਤਿਚਿਰਂ ਵਿਤਕ੍ਕਯਤੋ ਵਿਚਾਰਯਤੋ ਕਾਯੋਪਿ ਕਿਲਮਿ, ਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਿਹਞ੍ਞੀ’’ਤਿ ਚ ਵਚਨਤੋ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਖੇਦਾਨਂ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਪਚ੍ਚਯਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਭਾਵੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਨ੍ਤਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਿਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਤਤ੍ਥ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੁਪਚਾਰੇ ਅਸ੍ਸ ਦੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਭਵੇਯ੍ਯ. ‘‘ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਿਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪਵਚਨਂ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇ ਦੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ ਪਹੀਨਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਪਹੀਨਮ੍ਪਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪੀਤਿ ਵਿਯ ਨ ਦੂਰੇਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਆਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਾਨਾਵਜ੍ਜਨੁਪਚਾਰੇ ਪਹੀਨਮ੍ਪਿ ਪਹਾਨਙ੍ਗਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਅਵਿਹਤਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ‘‘ਤਾਦਿਸਾਯ ਆਸੇਵਨਾਯ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਯਥਾ ਮਗ੍ਗਵੀਥਿਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਜਵਨਵਾਰਾ ਸਦਿਸਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਵ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਅਪ੍ਪਨਾਵਾਰਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਜਵਨਵਾਰਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤਾਵ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਪਰਿਸੇਸਨ੍ਤਿ ਸੁਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੇਨ ਅਨਵਸੇਸਂ.

ਤਥਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਤਥਭਾਵਾਯ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸਮਙ੍ਗਿਤਾਯ. ਸਾ ਪਨਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਨੇਨ ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨੇਨ ਵਾ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਪ੍ਪਾਦਨਤ੍ਥਾਯ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ. ਦ੍ਵੀਸੂਤਿ ਨਵਮਦਸਮੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇਸੁ.

ਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਜਰਾਵਗ੍ਗੋ

੧. ਜਰਾਧਮ੍ਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੫੧੧. ਪਮੁਖੇ ¶ , ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਚ ਪਚ੍ਛਿਮਭਾਗੇ ਆਤਪੋ ਪਚ੍ਛਾਤਪੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਚ੍ਛਾਤਪੇ. ਸੋ ਹਿ ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਪਮੁਖਭਾਵੇਨ ਕਤੋ. ਕਿਂ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਵਜਿਰਸਾਰਂ ਸਰੀਰਂ ਓਤਾਪੇਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ¶ . ਅਯਞ੍ਚ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਦੇਸਿਤਸਮਯੇ. ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਯ ਕਾਯਚਿ ਪਭਾਯ ਅਨਭਿਭਵਨੀਯਤ੍ਤਾ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਭਾ ਸੂਰਿਯਾਭਾਯ ਅਨਭਿਭਵਨੀਯਾ, ਘਮ੍ਮਸਭਾਵਤਾਯ ਪਨ ਰਸ੍ਮੀਨਂ ਪਰਿਤੋ ਫਰਨ੍ਤੀ ਸੂਰਿਯਾਭਾ ਤਿਖਿਣਾ ਉਣ੍ਹਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਰਸ੍ਮਿਤੇਜ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਉਪਮਾਯ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਯਥੇਵ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸੁਵਣ੍ਣਾਵਟ੍ਟਂ ਵਿਯਾਤਿ ਅਚ੍ਛੇ ਸੁਵਣ੍ਣਪਤ੍ਤੇ ਵਿਨਿਵਤ੍ਤਆਵਟ੍ਟਂ ਵਿਯ. ਗਰਹਣਚ੍ਛਰਿਯਂ ਨਾਮ ਕਿਰੇਤਂ ‘‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਮੇਤਂ ਅਵਿਸਿਚ੍ਛੇਫਲਵਦ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ. ਨ ਏਵਮੇਤਰਹੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਕਟਵਸੇਨ ਵਦਤਿ, ਨ ਇਤਰੇਸਮ੍ਪੀਤਿ. ਸਿਰਾਜਾਲਾਤਿ ਸਿਰਾਸਨ੍ਤਾਨਾ. ਏਵਰੂਪਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਪਾਕਤਿਕਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਾਕਾਰਂ ਵਿਯ ਨ ਹੋਤਿ ਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰਸ੍ਸ ਉਲ਼ਾਰਤਮਤ੍ਤਾ ਵਿਪਚ੍ਚਨਸ੍ਸ ਪਰਿਯਨ੍ਤਗਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਪਾਕਟ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਲਿਯਾਵਟ੍ਟਕਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਕਂ ਵਲਿਯਾਵਟ੍ਟਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕੇਸਗ੍ਗਪ੍ਪਮਾਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਸਿਰਾਜਾਲਾਨਿ. ਪੁਰਤੋ ਵਙ੍ਕੋਤਿ ਥੋਕਂ ਪੁਰਤੋ ਨਤਮਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸ੍ਵਾਯਂ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਪਾਕਟੋ’’ਤਿ. ਨਯਗ੍ਗਾਹਤੋਤਿ ਅਨੁਮਾਨਤੋ. ਧੀ ਤਨ੍ਤਿ ਧੀ-ਸਦ੍ਦਯੋਗੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ਧੀਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਧਿਕ੍ਕਾਰੋਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਾਪਯੋਗੋ. ਤਂ ਫੁਸਤੂਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਪਾਪੁਣਾਤੁ.

੨. ਉਣ੍ਣਾਭਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੫੧੨. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ਅਞ੍ਞੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ. ਨ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਵਿਸਯਭਾਵਤੋ. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਅਞ੍ਞਵਿਸਯਤਂ ਅਨ੍ਵਯਤੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਸਚੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਵਿਸਯਾਨਿ ਪਟਿਸਰਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਪਟਿਸਰਣਂ. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਿ ਹਿ ਅਸਤਿਪਿ ਤਾਦਿਸੇ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਯਾਥਾਵਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨਨਤੋ ਪਵੇਦਨਵਿਜਾਨਨਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਿ ਵਿਯ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਸਿਦ੍ਧਿਤੋ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਮਨੋ ਪਟਿਸਰਣਂ, ਮਨੋਵ ਨੇਸਂ ¶ ਗੋਚਰਵਿਸਯਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਤੀ’’ਤਿ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਿਕਜਵਨਮਨੋ ਹਿ ਸਵਿਸੇਸਂ ਮਨੋਵਿਸਯਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਤਿ, ਪਞ੍ਚਦ੍ਵਾਰਿਕਜਵਨਮਨੋ ਮਨਨਮਤ੍ਤਮੇਵ ਪਚ੍ਚਨੁਭਵਤਿ. ਰਜ੍ਜਨਾਦਿਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਦ੍ਦਹਨਾਦਿਪਿ ਗਹਿਤਮੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਪਞ੍ਚਦ੍ਵਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਦ੍ਵਾਰੇਤਿ ਚਕ੍ਖੁਦ੍ਵਾਰੇ.

ਦੁਬ੍ਬਲਭੋਜਕਾਤਿ ¶ ਅਪ੍ਪਾਨੁਭਾਵਾ ਰਾਜਭੋਗ੍ਗਾ. ਆਯਨ੍ਤਿ ਭੋਗੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਂ. ਯੋਤ੍ਤਬਨ੍ਧਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਕਹਾਪਣੋ ਯੋਤ੍ਤਕਹਾਪਣੋ. ਅਦ੍ਦੁਬਨ੍ਧਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਕਹਾਪਣੋ ਅਦ੍ਦੁਕਹਾਪਣੋ. ਮਾਘਾਤਘੋਸਨਾਯ ਕਤਾਯ ਹਿਂਸਾਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਕਹਾਪਣੋ ਮਾਪਹਾਰਕਹਾਪਣੋ. ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਮਾਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਕਹਾਪਣੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਤਵਤ੍ਥੁਕਨ੍ਤਿ ਸਤਕਰੀਸਵਤ੍ਥੁਕਂ.

ਮਗ੍ਗਸਤੀਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਤਿ. ਭਾਵਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਜਵਨਮਨੋ ਉਸ੍ਸਕ੍ਕਿਤ੍ਵਾਵ ਮਗ੍ਗਸਤਿਂ ਪਟਿਸਰਤਿ ਤਪ੍ਪਰਿਯੋਸਾਨਤ੍ਤਾ. ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਸਾਤਿ ਫਲਵਿਮੁਤ੍ਤਿ. ਪਟਿਸਰਤਿ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਸਤਿਯਾ. ਫਲਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਉਭਯਂ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਸਿਦ੍ਧਾਯੇਵਾਤਿ. ਆਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਰਣਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਸਰਣਂ ਅਸਙ੍ਖਤਾਮਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਨਿਚ੍ਚਸਭਾਵਤ੍ਤਾ. ਸਯਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਸਂਯੇਵ ਅਰਿਯਾਨਂ ਪਟਿਸਰਣਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਰਹਤੋ ਗਤੀ’’ਤਿ (ਪਰਿ. ੩੩੯). ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਨੁਪਵਿਟ੍ਠਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਿਸ੍ਸਯਤ੍ਤਾ. ਨ ਤਤੋ ਪਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਗਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਓਸਾਨਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਰਿਯੋਸਾਨਂ.

ਮੂਲਜਾਤਾ ਜਾਤਮੂਲਾ. ਤਤੋ ਏਵ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ. ਕਾ ਪਨਸ੍ਸਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਗ੍ਗੇਨ ਆਗਤਸਦ੍ਧਾ’’ਤਿ. ਮਗ੍ਗੋ ਦਲ਼੍ਹਾਯ ਅਸਂਹਾਰਿਯਸਦ੍ਧਾਯ ਮੂਲਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਚੇਵ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚਾਤਿ ਪਞ੍ਚ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਪਹੀਨਾਨਿ. ਪਞ੍ਚ ਨੀਵਰਣਾਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਪਾਯਗਮਨੀਯਾਨਿ ਪਠਮਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਪਹੀਨਾਨਿ, ਇਤਰਾਨਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਝਾਨੇਨ ਪਹੀਨਾਨੀਤਿ ਪਞ੍ਚਸੁ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਕਿਲੇਸਸਂਯੋਜਨੇਸੁ ਏਕਦੇਸਵਿਗਮੇਨੇਵ ਬਹਿਦ੍ਧਾਸਂਯੋਜਨੋ ਵਿਯ ਜਾਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਝਾਨਅਨਾਗਾਮਿਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤੋ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੋ ਅਪਰਿਹੀਨ…ਪੇ… ਨਿਬ੍ਬਾਯੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

੫. ਪਠਮਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੫੧੫. ਪੁਬ੍ਬਕੋਟ੍ਠਕੇ ਏਵਂ ਆਗਤਸੁਤ੍ਤਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਫਲਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨੇਵ ਕਥਿਤਾਨਿ ਅਗ੍ਗਫਲਵਸੇਨ ਦੇਸਨਾਯ ਆਗਤਤ੍ਤਾ.

੧੦. ਆਪਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੫੨੦. ਉਪਰਿ ¶ ਸਹ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਤਯੋ ਮਗ੍ਗਾਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਸਹ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਤੋ ਉਪਰਿ ਤਯੋ ਮਗ੍ਗਾ. ਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮੇਨ ਇਦਾਨਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭੂਤਤ੍ਤਾ ¶ ‘‘ਇਮੇ ਖੋ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਅਗ੍ਗਭੂਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਅਤਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਯਾਥਾਵਤੋ ਪਸ੍ਸਾਮਿ. ਚਤੂਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹੀਤਿ ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਹਿ ਚਤੂਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ. ਸਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਫਲਸਹਗਤਾ ਸਿਯਾਤਿ ਮਿਸ੍ਸਕਾ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਜਰਾਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਸੂਕਰਖਤਵਗ੍ਗੋ

੧. ਸਾਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੫੨੧. ਸੂਰਭਾਵੇਨਾਤਿ ਅਤਿਸੂਰਭਾਵੇਨ. ਬੁਜ੍ਝਨਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਸਚ੍ਚਪਟਿਵੇਧਾਯ.

੨. ਮਲ੍ਲਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੫੨੨. ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨੀਤਿ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸੇਸਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ. ‘‘ਅਰਿਯਞਾਣਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਅਰਿਯ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਨ ਯਥਾ ਤਥਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧੇਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਤਾਦਿਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਮ੍ਪਿ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਥਾ ਹਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਮਿਸ੍ਸਕਾਨਿ, ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਿਸ੍ਸਕਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਨ ਕੋਚਿ ਵਿਰੋਧੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ ‘‘ਤਮ੍ਪਿ ਪਨ…ਪੇ… ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ.

੩. ਸੇਖਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੫੨੩. ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਤ੍ਤਾ. ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ ਨਯਗ੍ਗਾਹੇਨ, ਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ. ਨ ਹਿ ਅਰਿਯਾਪਿ ਅਨਧਿਗਤਂ ਮਗ੍ਗਫਲਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ.

੬. ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੫੨੬. ਸਾਸਵੇਸੂਤਿ ¶ ਚਤੁਰਾਸਵਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੇਸੁ ਸੇਸਧਮ੍ਮੇਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ. ਤੇਸੁਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਅਨਤ੍ਥਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਰਕ੍ਖਤਿ ਨਾਮ.

੮. ਸੂਕਰਖਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੫੨੮. ਤਂ ¶ ਸਨ੍ਧਾਯਾਤਿ ਤਂ ਸੂਕਰਖਤਲੇਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ. ਏਤਂ ‘‘ਸੂਕਰਖਤਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭਾਵਨਪੁਂਸਕਨ੍ਤਿ ਭਾਵਜੋਤਕਂ ਨਪੁਂਸਕਵਚਨਂ ਯਥਾ ‘‘ਵਿਸਮਂ ਵਾਤਾ ਵਾਯਨ੍ਤਿ, ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦੀ’’ਤਿ. ਕਿਚ੍ਚਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਸਂਕਾਸਨਟ੍ਠੇਨ ਸਪਤਿਸੋ, ਸਪਤਿਸੋ ਏਵ ਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ, ਸਜੇਟ੍ਠਕੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋਤਿ ਸਜੇਟ੍ਠਕੋ’’ਤਿ.

ਸੂਕਰਖਤਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ

੫੩੧-੬੫੦. ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਫਲਾਨਂ ਹੇਤੁਭੂਤਾਨਿ ‘‘ਇਮੇਸਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿਯੇਵ ਫਲੂਪਚਾਰੇਨ ‘‘ਸਤ੍ਤ ਫਲਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਤਾਨਿ ਚ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਾਨਿ ‘‘ਇਮੇਸਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ…ਪੇ… ਸਤ੍ਤਾਨਿਸਂਸਾ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਫਲਾਨਂ. ‘‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਫਲਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਫਲ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਅਤੀਤਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਦ੍ਵੇ ਫਲਾਨਿ ਨਾਮਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਯੇਹਿ ਪਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਪਨ ਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਂ ਸੇਸਾਨਿ ਫਲਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਪੁਬ੍ਬਭਾਗਾਨਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ.

ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੬੫੧-੭੦੪. ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਸਂਯੁਤ੍ਤੇ ¶ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵ ਕਥਿਤਾ ‘‘ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਨਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ.

ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਬਲਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੭੦੫-੮੧੨. ਬਲਸਂਯੁਤ੍ਤੇ ਬਲਾਨਿ ਮਿਸ੍ਸਕਾਨੇਵ ਕਥਿਤਾਨਿ ‘‘ਵਿਵੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਤੋ.

ਬਲਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਸਂਯੁਤ੍ਤਂ

੧. ਚਾਪਾਲਵਗ੍ਗੋ

੧. ਅਪਾਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੧੩. ਛਨ੍ਦਂ ¶ ¶ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਵਤ੍ਤੋ ਸਮਾਧੀਤਿ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਯਤਾਛਨ੍ਦਂ ਅਧਿਪਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਮਾਧਿ ਛਨ੍ਧਸਮਾਧਿ. ਪਧਾਨਸਙ੍ਖਾਰਾਤਿ ਚਤੁਕਿਚ੍ਚਸਾਧਕਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਵੀਰਿਯਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤੇਹੀਤਿ ਛਨ੍ਦਸਮਾਧਿਪਧਾਨਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ. ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਪਾਦਨ੍ਤਿ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਇਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ, ਇਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਏਤਾਯ ਸਦ੍ਧਾ ਇਦ੍ਧਾ ਵੁਦ੍ਧਾ ਉਕ੍ਕਂਸਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ‘‘ਇਦ੍ਧੀ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਾਦਿਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਛਨ੍ਦਸਮਾਧਿਪਧਾਨਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨ ਪਾਦਭੂਤਂ, ਸੇਸਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕਰਾਸਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾ ਏਵ ਚ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਇਦ੍ਧਿ ਯਸ੍ਮਾ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾ ਉਪਰਿਮਾਯ ਉਪਰਿਮਾਯ ਪਾਦਭੂਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਦ੍ਧਿਭੂਤਂ ਵਾ ਪਾਦਨ੍ਤਿ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੇਸੇਸੂਤਿ ਵੀਰਿਯਸਮਾਧਿਆਦੀਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਵੀਰਿਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵੀਮਂਸਂ ਅਧਿਪਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਮਾਧਿ ਵੀਮਂਸਾਸਮਾਧੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਸਂਯੁਤ੍ਤੇ. ਏਕਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋਵ ਅਤ੍ਥਨਿਦ੍ਦੇਸੋ.

੫. ਇਦ੍ਧਿਪਦੇਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੧੭. ਇਦ੍ਧਿਪਦੇਸਨ੍ਤਿ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਏਕਦੇਸਂ. ਕੋ ਪਨ ਸੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਤਯੋ ਚ ਮਗ੍ਗੇ ਤੀਣਿ ਚ ਫਲਾਨੀ’’ਤਿ.

੬. ਸਮਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੧੮. ਸਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਮਂ ਅਤ੍ਤਨਂ ਇਜ੍ਝਨਂ ਸਮਤ੍ਤਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ. ਵਿਵਟ੍ਟਪਾਦਕਾ ਏਵ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਕਥਿਤਾ ‘‘ਅਪਾਰਾ ਪਾਰਂ ਗਮਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ.

੧੦. ਚੇਤਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੨੨. ਉਦੇਨਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ¶ ਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਉਦੇਨਸ੍ਸ ਨਾਮ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਦੇਵਾਯਤਨਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਇਟ੍ਠਕਾਹਿ ਕਤੇ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਟ੍ਠਾਨੇ. ਕਤਵਿਹਾਰੋਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਕਤਵਿਹਾਰੋ. ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਪੁਰਿਮਵੋਹਾਰੇਨ ¶ ‘‘ਉਦੇਨਚੇਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਗੋਤਮਕਾਦੀਸੁਪੀਤਿ ਗੋਤਮਕਚੇਤਿਯਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁਪਿ. ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਕਤਵਿਹਾਰਭਾਵਂ ਅਤਿਦਿਸਤਿ. ਵਡ੍ਢਿਤਾਤਿ ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਵਸੇਨ ਪਰਿਬ੍ਰੂਹਿਤਾ. ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਤਾਤਿ ਭਾਵਨਾਯ ਬਹੁਲੀਕਰਣਵਸੇਨ ਅਪਰਾਪਰਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤਾ ਆਨੀਤਾ. ਯੁਤ੍ਤਯਾਨਂ ਵਿਯ ਕਤਾਤਿ ਯਥਾ ਯੁਤ੍ਤਮਾਜਞ੍ਞਯਾਨਂ ਛੇਕੇਨ ਸਾਰਥਿਨਾ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਂ ਯਥਾਰੁਚਿ ਪਵਤ੍ਤਿਮਰਹਤਿ, ਏਵਂ ਯਥਾਰੁਚਿ ਪਵਤ੍ਤਨਾਰਹਤਂ ਗਮਿਤਾ. ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨ. ਵਤ੍ਥੁ ਵਿਯ ਕਤਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਵਿਸੋਧਨੇਨ ਇਦ੍ਧਿਵਿਸੇਸਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ ਸੁਵਿਸੋਧਿਤਪਰਿਸ੍ਸਯਵਤ੍ਥੁ ਵਿਯ ਕਤਾ. ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖਦੂਰੀਭਾਵਤੋ ਸੁਭਾਵਿਤਭਾਵੇਨ ਤਂਤਂਅਧਿਟ੍ਠਾਨਯੋਗ੍ਯਤਾਯ ਠਪਿਤਾ. ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਚਿਤਾਤਿ ਸਬ੍ਬਭਾਗੇਨ ਭਾਵਨੁਪਚਯਂ ਗਮਿਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੁਵਡ੍ਢਿਤਾ’’ਤਿ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਾਰਦ੍ਧਾਤਿ ਇਦ੍ਧਿਭਾਵਨਾਯ ਸਿਖਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਸਂਸੇਵਿਤਾ.

ਅਨਿਯਮੇਨਾਤਿ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚੀ’’ਤਿ ਅਨਿਯਤਵਚਨੇਨ. ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਤਥਾਗਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਸਰੂਪਗ੍ਗਹਣੇਨ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ. ਆਯੁਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਪਰਮਾਯੁਪ੍ਪਮਾਣਂ ਵਦਤਿ. ਤਸ੍ਸੇਵ ਗਹਣੇ ਕਾਰਣਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਮਹਾਸੀਵਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚਰਿਮਭਵੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਦਾਯਿਨੋ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯਾਯੁਕਤਾਸਂਵਤ੍ਤਨਸਮਤ੍ਥਤਂ ਹਦਯੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਪਰਿਸ੍ਸਯਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਸਮਤ੍ਥਤਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਾ ਏਵਾਤਿ ਇਮਂ ਭਦ੍ਦਕਪ੍ਪਮੇਵ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਵੋਚ.

ਖਣ੍ਡਿਚ੍ਚਾਦੀਹਿ ਅਭਿਸੁਯ੍ਯਤੀਤਿ ਏਤੇਨ ਯਥਾ ਇਦ੍ਧਿਬਲੇਨ ਜਰਾਯ ਨ ਪਟਿਘਾਤੋ, ਏਵਂ ਤੇਨ ਮਰਣਸ੍ਸਪਿ ਨ ਪਟਿਘਾਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਆਪਨ੍ਨਮੇਵਾਤਿ. ‘‘ਕ੍ਵ ਸਰੋ ਖਿਤ੍ਤੋ, ਕ੍ਵਚਨਿ ਪਤਿਤੋ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੇਨਪਿ ਥੇਰਵਾਦੇਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨਮੇਵ ਸਮਤ੍ਥਿਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੋ ਪਨ ਨ ਰੁਚ੍ਚਤਿ…ਪੇ… ਨਿਯਮਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਯਥਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਾਨਤ੍ਥਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਏਵਂ ਅਭਿਭੂਤਚਿਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਪਨ ਅਭਿਭਵੋ ਮਹਤਾ ਉਦਕੋਘੇਨ ਅਪ੍ਪਕਸ੍ਸ ਉਦਕਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਣਂ ਵਿਯ ਅਹੋਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਟਚਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਅਞ੍ਞੋਤਿ ਥੇਰਤੋ, ਅਰਿਯੇਹਿ ਵਾ ਅਞ੍ਞੋ ਯੋ ਕੋਚਿ ਪਰੋ ¶ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਯਥਾ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਅਪ੍ਪਹੀਨਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ ਮਾਰੇਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਾਨਤ੍ਥਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਏਵਂ ਥੇਰੋ ਭਗਵਤਾ ਕਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤੋਭਾਸਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨ ¶ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਾਰੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਾਤਿ ਅਸੁਭੇ ‘‘ਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਦੁਕ੍ਖੇ ‘‘ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋਤਿ ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਾ. ਤੇਨਾਤਿ ਯਦਿਪਿ ਇਤਰੇ ਅਟ੍ਠ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਾ ਪਹੀਨਾ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਾਨਂ ਅਪ੍ਪਹੀਨਭਾਵੇਨ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ.

ਮਦ੍ਦਤੀਤਿ ਫੁਸਨਮਤ੍ਤੇਨ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਤੇਨ ਮਦ੍ਦਿਤੇ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਮਰਣਮੇਵ ਸਿਯਾ, ਕਿਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ? ਨਨੁ ਏਸ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਸ੍ਸ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਸ੍ਸ ਮਹਾਨੁਭਾਵਸ੍ਸ ਕੁਚ੍ਛਿਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਹਾਨੁਭਾਵਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ, ਨ ਵਿਬਾਧਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ. ਵਿਬਾਧਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪਨ ਇਧ ‘‘ਕਿਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹਦਯਮਦ੍ਦਨਸ੍ਸ ਅਧਿਕਤਤ੍ਤਾ. ਨਿਮਿਤ੍ਤੋਭਾਸਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਭਗਵਾ ਕਪ੍ਪ’’ਨ੍ਤਿ ਸਕਲਕਪ੍ਪਂ ਅਵਟ੍ਠਾਨਯਾਚਨਾਯ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾਵਿਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਞ੍ਞਾਪਦੇਸੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਤੁਰਿਦ੍ਧਿਪਾਦਭਾਵਨਾਨੁਭਾਵੇਨ ਕਪ੍ਪਂ ਅਵਟ੍ਠਾਨਸਮਤ੍ਥਤਾਵਸੇਨ ਸਞ੍ਞੁਪ੍ਪਾਦਨਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਪਨ ਪਰਿਯਾਯਗ੍ਗਹਣਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਉਜੁਕਂਯੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਵਿਭਾਵਨਂ ਓਭਾਸੋ. ਜਾਨਨ੍ਤੋਯੇਵਾਤਿ ਮਾਰੇਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਭਾਵਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਏਵ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਪਰਾਧਹੇਤੁਕੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸੋਕੋ ਤਨੁਕੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਬਲਵਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਦੋਸਾਰੋਪਨੇਨ ਸੋਕਤਨੁਕਰਣਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਿਂ ਪਨ ਥੇਰੋ ਮਾਰੇਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤਕਾਲੇ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਪਚ੍ਛਾ ਜਾਨਾਤੀਤਿ? ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਸਭਾਵੇਨ, ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨ ਪਨ ਜਾਨਾਤਿ.

ਅਨਤ੍ਥੇ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ਗੁਣਮਾਰਣੇਨ ਮਾਰੇਤਿ, ਵਿਰਾਗਵਿਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਜਾਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਤਾਯ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਂ ਮਾਰੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਮਾਰੇਤੀਤਿ ਮਾਰੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤਿਪਾਪਤ੍ਤਾ ਪਾਪਿਮਾ. ਕਣ੍ਹਧਮ੍ਮਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਕਣ੍ਹੋ. ਵਿਰਾਗਾਦਿਗੁਣਾਨਂ ਅਨ੍ਤਕਰਣਤੋ ਅਨ੍ਤਕੋ. ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨਤ੍ਥਾਵਹਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਨ ਮੁਞ੍ਚਤੀਤਿ ਨਮੁਚਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਾਰਪਾਸੇਨ ਪਮਤ੍ਤੇ ਬਨ੍ਧਤਿ, ਪਮਤ੍ਤਾ ਵਾ ਬਨ੍ਧੂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਮਤ੍ਤਬਨ੍ਧੁ. ਸਤ੍ਤਮਸਤ੍ਤਾਹਤੋ ਪਰਂ ਸਤ੍ਤ ¶ ਅਹਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਅਟ੍ਠਮੇ ਸਤ੍ਤਾਹੇ’’ਤਿ, ਨ ਪਨ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਸਤ੍ਤਾਹਾਦਿ ਵਿਯ ਨਿਯਤਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਮਸਤ੍ਤਾਹਸ੍ਸ ਨਾਮ ਲਬ੍ਭਨਤੋ. ਸਤ੍ਤਮਸਤ੍ਤਾਹਸ੍ਸ ਹਿ ਪਰਤੋ ਅਜਪਾਲਨਿਗ੍ਰੋਧਮੂਲੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਚ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਸਤ੍ਤੇ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਮਮ ਵਿਸਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਦੋਮਨਸ੍ਸੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ, ‘‘ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਦਾਨਿ ਨਂ ਉਪਾਯੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਪੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਏਵਮਸ੍ਸ ਮਨੋਰਥੋ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਮਮ ਮਨੋਰਥੋ ਇਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤੋ – ‘‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁ ਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਯਾਚਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਮੇ ਸਤ੍ਤਾਹੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਜ੍ਜਾਤਿ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰਵੋਸ੍ਸਜ੍ਜਨਦਿਵਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਭਗਵਾ ਚਸ੍ਸ ਅਤਿਬਨ੍ਧਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ¶ ਜਾਨਨ੍ਤੋਪਿ ਤਂ ਅਨਾਵਿਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਅਕਾਲਭਾਵਮੇਵ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਯਾਚਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਤਾਵਾਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਮਗ੍ਗਵਸੇਨ ਬ੍ਯਤ੍ਤਾਤਿ ਸਚ੍ਚਪਟਿਵੇਧਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯੇਨ ਬ੍ਯਤ੍ਤਾ. ਤਥੇਵ ਵਿਨੀਤਾਤਿ ਮਗ੍ਗਵਸੇਨ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਿਨਯੇਨ ਵਿਨੀਤਾ. ਤਥਾ ਵਿਸਾਰਦਾਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮੇਨੇਵ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਵੇਸਾਰਜ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਸਾਰਦਾ, ਸਾਰਜ੍ਜਕਰਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਦਿਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਗਮੇਨ ਵਿਸਾਰਦਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਸ ਸੁਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਤੋ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਤਂ ਇਧ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ‘‘ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤੇਪਿਟਕਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਤਿਣ੍ਣਂ ਪਿਟਕਾਨਂ ਸਮੂਹੋ ਤੇਪਿਟਕਂ, ਤੀਣਿ ਵਾ ਪਿਟਕਾਨਿ ਤਿਪਿਟਕਂ, ਤਿਪਿਟਕਮੇਵ ਤੇਪਿਟਕਂ, ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਤਦੇਵਾਤਿ ਯਂ ਤਂ ਤੇਪਿਟਕਂ ਸੋਤਬ੍ਬਭਾਵੇਨ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਮੇਵ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਂ. ਧਾਰੇਨ੍ਤੀਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਭਾਜਨੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸੀਹਵਸਂ ਵਿਯ ਅਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸੁਪ੍ਪਗੁਣਸੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਭਾਵੇਨ ਧਾਰੇਨ੍ਤਿ ਹਦਯੇ ਠਪੇਨ੍ਤਿ. ਇਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਧਮ੍ਮਧਰਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨਪਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਥ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਮਗ੍ਗਫਲਧਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਨਵਵਿਧਸ੍ਸ ਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਸ੍ਸ. ਅਨੁਧਮ੍ਮਭੂਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਗਮਾਯਾਨੁਰੂਪਂ ਧਮ੍ਮਭੂਤਂ. ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਪਟਿਪਦਨ੍ਤਿ ਤਮੇਵ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਧਮ੍ਮਮਾਹ, ਛਬ੍ਬਿਧਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਵਾ. ਅਨੁਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨੁਧਮ੍ਮੋ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਟਿਪਦਾ, ਤਸ੍ਸਾਨੁਰੂਪਂ ਅਭਿਸਲ੍ਲੇਖਿਤਂ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਦਿਧਮ੍ਮਂ. ਚਰਣਸੀਲਾਤਿ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਨਸੀਲਾ. ਅਨੁਮਗ੍ਗਫਲਧਮ੍ਮੋ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਵਾ ਅਨੁਧਮ੍ਮਾ, ਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾ, ਤਸ੍ਸ ਚਰਣਸੀਲਾ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਚਰਿਯਵਾਦਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ¶ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਵਾਦਂ. ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਆਚਾਰਸਿਕ੍ਖਾਪਨੇਨ ਆਚਰਿਯੋ, ਭਗਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਵਾਦੋ, ਚਤੁਸਚ੍ਚਦੇਸਨਾ.

ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਆਦਿਤੋ ਕਥੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਉਗ੍ਗਹਿਤਨਿਯਾਮੇਨ ਪਰੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾਚੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਪਾਲ਼ਿਂ ਸਮ੍ਮਾ ਪਬੋਧੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਪਜਾਨਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸਙ੍ਕਾਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਟ੍ਠਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਪਕਾਰੇਹਿ ਠਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਪਕਾਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਵਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਵਟਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਵਿਭਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਂ ਗਮ੍ਭੀਰਂ ਉਤ੍ਤਾਨਂ ਪਾਕਟਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਸਹਧਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮ-ਸਦ੍ਦੋ ਕਾਰਣਪਰਿਯਾਯੋ ‘‘ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਞਾਣਂ ਧਮ੍ਮਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਵਿਭ. ੭੨੦) ਵਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਹੇਤੁਕੇਨ ਸਕਾਰਣੇਨ ਵਚਨੇਨਾ’’ਤਿ.

ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਨ੍ਤਿ ਸਨਿਸ੍ਸਰਣਂ. ਯਥਾ ਪਰਵਾਦਂ ਭਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਕਵਾਦੋ ਪਤਿਟ੍ਠਹਤਿ, ਏਵਂ ਹੇਤੁਦਾਹਰਣੇਹਿ ਯਥਾਧਿਗਤਮਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ¶ , ਨਵਵਿਧਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਬੋਧੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਛਹਿ ਪਦੇਹਿ ਛ ਅਤ੍ਥਪਦਾਨਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਨਿ, ਆਦਿਤੋ ਪਨ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਛ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਦਾਨਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਤੇਪਿਟਕਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਨਯੇਨ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਨੇਤ੍ਤਿਯਂ (ਨੇਤ੍ਤਿ. ਸਙ੍ਗਹਵਾਰ) ‘‘ਦ੍ਵਾਦਸ ਪਦਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਚਾ’’ਤਿ.

ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਦਿਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹਂ. ਸਕਲਂ ਸਾਸਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਨਵਸੇਸਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਭੂਤਂ ਸੇਟ੍ਠਚਰਿਯਂ. ਸਮਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵਡ੍ਢਿਤਂ. ਝਾਨਸ੍ਸਾਦਵਸੇਨਾਤਿ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਮਧਿਗਤਝਾਨਸੁਖਵਸੇਨ. ਵੁਡ੍ਢਿਪ੍ਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਉਲ਼ਾਰਪਣੀਤਭਾਵੂਪਗਮਨੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਰਿਵੁਡ੍ਢਿਮੁਪਗਤਂ. ਸਬ੍ਬਪਾਲਿਫੁਲ੍ਲਂ ਵਿਯ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਦਾਹਿ ਸਾਸਨਾਭਿਵੁਡ੍ਢਿਯਾ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਵਸੇਨਾਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ, ਪਤਿਟ੍ਠਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨ ਬਹੁਨੋ ਜਨਸ੍ਸ ਹਿਤਂ ਬਾਹੁਜਞ੍ਞਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਹਾਜਨਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਪੁਥੁ ਪੁਥੁਲਂ ਭੂਤਂ ਜਾਤਂ, ਪੁਥੁਤ੍ਤਂ ਭੂਤਂ ਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪੁਥੁਭੂਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਪੁਥੁਲਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਕਾਸਿਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾਦਿਭਾਵੇਨ ਪਵੇਦਿਤਂ.

ਸਤਿਂ ¶ ਸੂਪਟ੍ਠਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਯਂ ਕਾਯਾਦਿਵਿਭਾਗੋ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸਞ੍ਞਿਤੋ ਦੁਕ੍ਖਭਾਰੋ ਮਯਾ ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ ਵਹਿਤੋ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਨ ਵਹਿਤਬ੍ਬੋ, ਏਤਸ੍ਸ ਅਵਹਨਤ੍ਥਂ ਚਿਰਤਰਂ ਕਾਲਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਮ੍ਭਾਰੋ ਸਮ੍ਭਤੋ, ਸ੍ਵਾਯਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੋ, ਯਤੋ ਇਮੇ ਕਾਯਾਦਯੋ ਅਸੁਭਾਦਿਤੋ ਸਭਾਵਾਦਿਤੋ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਾਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮ੍ਪਿ ਸਤਿਂ ਯਥਾਤਥਂ ਵਿਸਯੇ ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਟ੍ਠਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਞਾਣੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਇਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸਞ੍ਞਿਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਭਾਰਸ੍ਸ ਵਹਨੇ ਪਯੋਜਨਭੂਤਂ ਅਤ੍ਤਹਿਤਂ ਬੋਧਿਮੂਲੇ ਏਵ ਪਰਿਸਮਾਪਿਤਂ, ਪਰਹਿਤਂ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਵੇਨੇਯ੍ਯਵਿਨਯਨਂ ਪਰਿਸਮਾਪਿਤਂ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਦਾਨਿ ਮਾਸਤ੍ਤਯੇਨੇਵ ਪਰਿਸਮਾਪਨਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਹ ‘‘ਵਿਸਾਖਪੁਣ੍ਣਮਾਯਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ, ਏਵਂ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਚ੍ਚਭਾਗੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰਂ ਵਿਸ੍ਸਜੀਤਿ ਆਯੁਨੋ ਜੀਵਿਤਸ੍ਸ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਣਂ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਂ ਨ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਵਿਸ੍ਸਜਿ, ਤਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨੇਵ ਤੇਨ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੀਯਮਾਨਂ ਜੀਵਿਤਸਙ੍ਖਾਰਂ ਨ ਪਵਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਵਿਸ੍ਸਜਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਠਾਨਮਹਨ੍ਤਤਾਯਪਿ ਪਵਤ੍ਤਿਆਕਾਰਮਹਨ੍ਤਤਾਯਪਿ ਮਹਨ੍ਤੋ ਪਥਵੀਕਮ੍ਪੋ. ਤਤ੍ਥ ਠਾਨਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਦਾ…ਪੇ… ਅਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਾ ਪਨ ਜਾਤਿਖੇਤ੍ਤਭੂਤਾ ਦਸਸਹਸ੍ਸੀ ਲੋਕਧਾਤੁ ਏਵ, ਨ ਯਾ ਕਾਚਿ. ਯਾ ਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰਮਹਾਜਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਅਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ, ਤਦਾਪਿ ¶ ਤਤ੍ਤਕਾਯ ਏਵ ਕਮ੍ਪਨੇ ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਜਾਤਿਖੇਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਤਸ੍ਸੇਵ ਆਦਿਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ, ਪਰਿਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਤਾਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਪੁਰਿਮਬੁਦ੍ਧਾਨਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਤਕਮੇਵ ਜਾਤਿਖੇਤ੍ਤਂ ਅਹੋਸਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦਸਸਹਸ੍ਸੀ ਲੋਕਧਾਤੁ ਨਿਸ੍ਸਦ੍ਦਾ ਹੋਤਿ ਨਿਰਾਕੁਲਾ…ਪੇ… ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਆਭੁਜਤਿ, ਦਸਸਹਸ੍ਸੀ ਪਕਮ੍ਪਤੀ’’ਤਿ ਚ ਆਦਿ. ਉਦਕਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਛਪ੍ਪਕਾਰਪ੍ਪਵੇਧਨੇਨ. ਅਵੀਤਰਾਗੇ ਭਿਂਸੇਤੀਤਿ ਭਿਂਸਨੋ, ਸੋ ਏਵ ਭਿਂਸਨਕੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਯਜਨਕੋ’’ਤਿ. ਦੇਵਭੇਰਿਯੋਤਿ ਦੇਵਦੁਨ੍ਦੁਭਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਰਿਯਾਯਵਚਨਮਤ੍ਤਂ, ਨ ਚੇਤ੍ਥ ਕਾਚਿ ਭੇਰੀ ਦੇਵਦੁਨ੍ਦੁਭੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਅਥ ਖੋ ਉਪ੍ਪਾਤਭਾਵੇਨ ਲਬ੍ਭਮਾਨੋ ਆਕਾਸਤੋ ਨਿਗ੍ਘੋਸਸਦ੍ਦੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੇਵੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਦੇਵੋਤਿ ਮੇਘੋ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਤਦਾ ਅਚ੍ਛਭਾਵੇਨ ਆਕਾਸਸ੍ਸ ਵਸ੍ਸਾਭਾਵੇਨ ਸੁਕ੍ਖਗਜ੍ਜਿਤਸਞ੍ਞਿਤੇ ¶ ਸਦ੍ਦੇ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤੇ ਦੇਵਦੁਨ੍ਦੁਭਿਸਮਞ੍ਞਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੇਵੋ ਸੁਕ੍ਖਗਜ੍ਜਿਤਂ ਗਜ੍ਜੀ’’ਤਿ.

ਪੀਤਿਵੇਗਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਚਿਰਤਰਕਾਲਂ ਵਹਿਤੋ ਅਯਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸਞ੍ਞਿਤੋ ਦੁਕ੍ਖਭਾਰੋ, ਦਾਨਿ ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਸੋਮਨਸ੍ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਭਾਵੇਨੇਵ ਪੀਤਿਵੇਗਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਤਿ, ਏਵਂ ਉਦਾਨੇਨ੍ਤੇਨ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਸਾਧਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤੁਲੀਯਤੀਤਿ ਤੁਲਨ੍ਤਿ ਤੁਲ-ਸਦ੍ਦੋ ਕਮ੍ਮਸਾਧਨੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤੁਲਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪ੍ਪਾਨੁਭਾਵਤਾਯ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਪਰਿਤੋ ਖਣ੍ਡਿਤਭਾਵੇਨ ਪਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਦੀਘਸਨ੍ਤਾਨਤਾਯ ਵਿਪੁਲਫਲਤਾਯ ਚ ਨ ਤੁਲਂ ਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ. ਯੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਵਿਸੇਸਤੋ ‘‘ਮਹਗ੍ਗਤਂ ਅਤੁਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਾਨਿ ਕਾਰਣਾਨਿ ਰੂਪਾਵਚਰਤੋ ਆਰੁਪ੍ਪਸ੍ਸ ਸਾਤਿਸਯਂ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਅਰੂਪਾਵਚਰਂ ਅਤੁਲਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਤਰਞ੍ਚ ਤੁਲਨ੍ਤਿ. ਅਪ੍ਪਵਿਪਾਕਨ੍ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਕਮ੍ਮੇਸੁ ਯਂ ਅਪ੍ਪਵਿਪਾਕਂ ਹੀਨਂ, ਤਂ ਤੁਲਂ. ਬਹੁਵਿਪਾਕਨ੍ਤਿ ਯਂ ਮਹਾਵਿਪਾਕਂ ਪਣੀਤਂ, ਤਂ ਅਤੁਲਂ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਮਜ੍ਝਿਮਂ, ਤਂ ਹੀਨਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੀਸੁ ਭਾਗੇਸੁ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਂ. ਹੀਨਤ੍ਤਿਕਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਪ੍ਪਬਹੁਵਿਪਾਕਤਂ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਤੁਲਾਤੁਲਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਏਤਸ੍ਮਾਤਿ ਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮ੍ਭਵ^ ਹੇਤੁਭੂਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਨਿਯਕਜ੍ਝਤ੍ਤਰਤੋਤਿ ਸਸਨ੍ਤਾਨਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਗੋਚਰਾਸੇਵਨਾਯ ਚ ਰਤੋ. ਸਵਿਪਾਕਂ ਸਮਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਵਿਪਾਕਮਤ੍ਤਦਾਯਿਕਮ੍ਮਂ ਸਵਿਪਾਕਟ੍ਠੇਨ ਸਮ੍ਭਵਂ, ਨ ਚ ਤਂ ਕਾਮਾਦਿ^ ਭਵਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਕਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਵਿਸੇਸਨਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਵਸਙ੍ਖਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਓਸ੍ਸਜੀਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਅਵਸ੍ਸਜਿ. ਕਵਚਂ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਪਰਿਯੋਨਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਭੂਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਭਵਂ ¶ ਕਿਲੇਸਞ੍ਚ ਅਭਿਨ੍ਦੀਤਿ ਕਿਲੇਸਭੇਦਸਹਭਾਵਿਕਮ੍ਮੋਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਤਦੁਭਯਸ੍ਸ ਕਾਰਣਮਾਹ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਰਤੋ ਸਮਾਹਿਤੋ’’ਤਿ.

ਪਠਮਵਿਕਪ੍ਪੇ ਅਵਸਜ੍ਜਨਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਅਵਸਜ੍ਜਨਾਕਾਰੋਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਥ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਤੀਰੇਨ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਉਪ੍ਪਾਦੋ ਭਯਂ, ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੋ ਖੇਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੀਮਂਸਨ੍ਤੋ. ਤੁਲੇਨ੍ਤੋ ਤੀਰੇਨ੍ਤੋਤਿਆਦਿਨਾ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿਆਦਿਂ ਵਤ੍ਵਾ ਭਵਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਅਵਸਜ੍ਜਨਾਕਾਰਂ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਵਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ¶ ਪਨ ਉਦਾਨਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਆਦਿਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਨਿਗਮਨਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਭੀਤਭਾਵਞਾਪਨਤ੍ਥਞ੍ਚਾਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਚਾਪਾਲਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਪਾਸਾਦਕਮ੍ਪਨਵਗ੍ਗੋ

੧-੨. ਪੁਬ੍ਬਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੮੨੩-੮੨੪. ਪਰਤੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਾਸਾਦਕਮ੍ਪਨਵਗ੍ਗੇ ਦਸਮਸੁਤ੍ਤੇ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਛਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਾਤਿ ਛਨ੍ਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਨਂ ਪਾਦਕਭੂਤਾ ਪਧਾਨਭੂਤਾ. ਯਥਾ ਪਠਮਸੁਤ੍ਤੇ, ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਸੁਤ੍ਤੇਸੁਪਿ ਚ ਛਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਾ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਕਥਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੩. ਛਨ੍ਦਸਮਾਧਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੨੫. ਯੋ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤੋ ਛਨ੍ਦੋ, ਸੋ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਛਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਯਤਾਛਨ੍ਦ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਧਿਪਤੇਯ੍ਯਟ੍ਠੋ ਨਿਸ੍ਸਯਟ੍ਠੋ, ਨ ਵਿਨਾ ਤਂ ਛਨ੍ਦਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਅਧਿਪਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਪਧਾਨਭੂਤਾਤਿ ਸੇਟ੍ਠਭੂਤਾ, ਸੇਟ੍ਠਭਾਵੋ ਚ ਏਕਸ੍ਸਪਿ ਚਤੁਕਿਚ੍ਚਸਾਧਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ, ਤਤੋ ਏਵ ਬਹੁਵਚਨਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਪਧਾਨਸਙ੍ਖਾਰਟ੍ਠੇਨ ਪਧਾਨਸਙ੍ਖਰਣਤੋ. ‘‘ਛਨ੍ਦਂ ਚੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ…ਪੇ… ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਛਨ੍ਦਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਇਮਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਛਨ੍ਦਾਧਿਪਤਿ ਸਮਾਧਿ ਛਨ੍ਦਸਮਾਧੀਤਿ ਅਧਿਪਤਿਸਦ੍ਦਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਮਾਸੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਅਧਿਪਤਿਸਦ੍ਦਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਵਾ ਛਨ੍ਦਹੇਤੁਕੋ, ਛਨ੍ਦਾਧਿਕੋ ਵਾ ਸਮਾਧਿ ਛਨ੍ਦਸਮਾਧਿ. ਤੇਨ ‘‘ਛਨ੍ਦਸਮਾਧਿਨਾ ਚੇਵ ਪਧਾਨਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਪਧਾਨਭੂਤਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ’’ਤਿ ਵਕ੍ਖਤਿ, ਤਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ¶ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਪਧਾਨਭੂਤਾਤਿ ਵੀਰਿਯਭੂਤਾ. ਕੇਚਿ ਵਦਨ੍ਤਿ – ‘‘ਸਙ੍ਖਤਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਪਧਾਨਗ੍ਗਹਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਤਂ ਤਂ ਵਿਸੇਸਂ ਸਙ੍ਖਰੋਤੀਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰੋ, ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਵੀਰਿਯਂ. ਤਤ੍ਥ ਚਤੁਕਿਚ੍ਚਸਾਧਕਤੋ ਤਦਞ੍ਞਸ੍ਸ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਪਧਾਨਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਛਨ੍ਦੋ ਛਨ੍ਦਸਮਾਧਿਨਾ ਚੇਵ ਪਧਾਨਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਏਵਂ ਛਨ੍ਦਸਮਾਧਿ ਛਨ੍ਦੇਨ ਚੇਵ ਪਧਾਨਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਪਧਾਨਸਙ੍ਖਾਰਾਪਿ ਛਨ੍ਦੇਨ ¶ ਚੇਵ ਛਨ੍ਦਸਮਾਧਿਨਾ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਪਦੇਸੁ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸਦ੍ਦੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਯੋਪਿ ਛਨ੍ਦਾਦਯੋ ਏਕਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ…ਪੇ… ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਂਯੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਪਨ ਤੇਸਂ ਇਦ੍ਧਿਭਾਵੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਵਿਭਙ੍ਗੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਇਦਾਨਿ ਨੇਸਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਤਾਪਿ ਸਮ੍ਭਵਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦਞ੍ਹਿ ਭਾਵਯਤੋ ਪਧਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭਾਵੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਥਾ ਪਵਤ੍ਤਪੁਬ੍ਬਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਇਜ੍ਝਮਾਨੋ ਛਨ੍ਦੋ ਇਦ੍ਧਿ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਾ ਪਧਾਨਸਙ੍ਖਾਰਾ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੋ ਨਾਮ. ਸੇਸਦ੍ਵਯੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਥਾ ਭਾਵਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਖ੍ਯਤਾਮਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਜ੍ਝਨਤ੍ਥੋ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਮਾਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤ…ਪੇ… ਇਜ੍ਝਨ੍ਤਿਯੇਵਾ’’ਤਿ ਆਹ.

ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੇ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦਾਦਯੋਤਿ ਛਨ੍ਦਸਮਾਧਿਪਧਾਨਸਙ੍ਖਾਰਾ. ਸੇਸਿਦ੍ਧਿਪਾਦੇਸੂਤਿ ਵੀਰਿਯਿਦ੍ਧਿਪਾਦਾਦੀਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਵੀਰਿਯਸਮਾਧਿਪਧਾਨਸਙ੍ਖਾਰਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵੀਰਿਯਂ ਆਗਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਂ ਸਮਾਧਿਵਿਸੇਸਂ, ਵੀਰਿਯਾਧਿਪਤਿਸਮਾਧਿ ਏਵ ਵੀਰਿਯਸਮਾਧੀਤਿ ਦੁਤਿਯਂ ਸਮਨ੍ਨਾਗਮਙ੍ਗਦਸ੍ਸਨਂ. ਦ੍ਵੇਯੇਵ ਹਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਮਨ੍ਨਾਗਮਙ੍ਗਾਨਿ ਸਮਾਧਿ ਪਧਾਨਸਙ੍ਖਾਰੋ ਚ, ਛਨ੍ਦਾਦਯੋ ਸਮਾਧਿਵਿਸੇਸਨਾਨਿ, ਪਧਾਨਸਙ੍ਖਾਰੋ ਪਨ ਪਧਾਨਵਚਨੇਨੇਵ ਵਿਸੇਸਿਤੋ, ਨ ਛਨ੍ਦਾਦੀਹੀਤਿ ਨ ਇਧ ਵੀਰਿਯਾਧਿਪਤਿਤਾ ਪਧਾਨਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ. ਵੀਰਿਯਞ੍ਚ ਸਮਾਧਿਂ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਮੇਵ ਸਮਨ੍ਨਾਗਮਙ੍ਗਵਸੇਨ ਪਧਾਨਸਙ੍ਖਾਰਵਚਨੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਾਪਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਵੀਰਿਯੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਮੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਛਨ੍ਦਾਦੀਹਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠੋ ਸਮਾਧਿ, ਤਥਾਪਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠੇਨੇਵ ਚ ਤੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਪਧਾਨਸਙ੍ਖਾਰੋ ਸੇਸਧਮ੍ਮਾ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮਾਧਿਵਿਸੇਸਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਵਿਸੇਸਨਭਾਵੋ ਚ ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਂ ਤਂਤਂਅਵਸ੍ਸਯਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਛਨ੍ਦਸਮਾਧਿ…ਪੇ… ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਸ੍ਸਯਤ੍ਥੇਪਿ ਪਾਦ-ਸਦ੍ਦੇ ਉਪਾਦਾਯਟ੍ਠੇਨ ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਉਤ੍ਤਰਚੂਲ਼ਭਾਜਨਿਯੇ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਛਨ੍ਦਿਦ੍ਧਿਪਾਦੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਭ. ੪੫੭) ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਂਯੇਵ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਪਞ੍ਹਪੁਚ੍ਛਕੇ ਚ – ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਛਨ੍ਦਸਮਾਧੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾਵ (ਵਿਭ. ੪੩੧) ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਕਤ੍ਵਾਪਿ ਪੁਨ ¶ ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਂਯੇਵ ਕੁਸਲਾਦਿਭਾਵੋ ¶ ਵਿਭਤ੍ਤੋ. ਉਪਾਯਿਦ੍ਧਿਪਾਦਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮੇਵ ਹਿ ਨਿਸ੍ਸਯਿਦ੍ਧਿਪਾਦਦਸ੍ਸਨਂ ਕਤਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਤਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ. ਤਤ੍ਥ ਉਪਾਯਿਦ੍ਧਿਪਾਦਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ ਛਨ੍ਦਾਦਿਕੇ ਧੁਰੇ ਜੇਟ੍ਠਕੇ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੇ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਸਮਾਧਿ ਛਨ੍ਦਾਧਿਪਤਿਸਮਾਧੀਤਿ ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਂ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਅਧਿਗਮੂਪਾਯਦਸ੍ਸਨਂ ਉਪਾਯਿਦ੍ਧਿਪਾਦਦਸ੍ਸਨਂ, ਤਦਤ੍ਥਮੇਵ ‘‘ਤਥਾਭੂਤਸ੍ਸ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ…ਪੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੋ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਨਿਸ੍ਸਯਿਦ੍ਧਿਪਾਦਦਸ੍ਸਨਂ ਕਤਂ ਛਨ੍ਦਾਦਿਵਿਸਿਟ੍ਠਾਨਂਯੇਵ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਏਵਞ੍ਚੇਤਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਕੇਵਲਂ ਇਦ੍ਧਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂਯੇਵ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਵਸੇਨ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਭਾਵੇ ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ਤੇਸਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਤਾ ਨ ਹੋਤਿ ਵਿਸੇਸਕਾਰਣਭਾਵਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਕੇਚੀਤਿ ਉਤ੍ਤਰਵਿਹਾਰਵਾਸਿਨੋ. ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋਤਿ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਨ ਸਭਾਵਧਮ੍ਮੋ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵਾਦਮਦ੍ਦਨਤ੍ਥਾਯ ਹੋਤਿ, ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਚ ਆਗਤੋ ਉਤ੍ਤਰਚੂਲ਼ਵਾਰੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾਤਿਆਦਿ ਉਤ੍ਤਰਚੂਲ਼ਵਾਰਦਸ੍ਸਨਂ. ਇਮੇ ਪਨ ਉਤ੍ਤਰਚੂਲ਼ਵਾਰੇ ਆਗਤਾ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ.

ਰਟ੍ਠਪਾਲਤ੍ਥੇਰੋ ਛਨ੍ਦੇ ਸਤਿ ਕਥਂ ਨਾਨੁਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਸਤ੍ਤਾਹਾਨਿ ਭਤ੍ਤਾਨਿ ਅਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਅਨੁਜਾਨਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਛਨ੍ਦਮੇਵ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਰਟ੍ਠਪਾਲਤ੍ਥੇਰੋ ਛਨ੍ਦਂ ਧੁਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸੀ’’ਤਿ. ਸੋਣਤ੍ਥੇਰੋਤਿ ਸੁਖੁਮਾਲਸੋਣਤ੍ਥੇਰੋ. ਸੋ ਹਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੁਖੁਮਾਲਭਾਵਂ ਅਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਤਿਵੇਲਂ ਚਙ੍ਕਮਨੇਨ ਪਾਦੇਸੁ ਉਟ੍ਠਿਤੇਸੁਪਿ ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਵੀਰਿਯਂ ਧੁਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸਿ. ਸਮ੍ਭੁਤਤ੍ਥੇਰੋ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਵਤੋ ਚੇ ਅਲਮਰਿਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੇਸੋ ਇਜ੍ਝੇਯ੍ਯ, ਮਯ੍ਹਂ ਇਜ੍ਝੇਯ੍ਯਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਧੁਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸਿ. ਮੋਘਰਾਜਾ ‘‘ਪਞ੍ਞਵਤੋ ਚੇ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾ ਇਜ੍ਝੇਯ੍ਯ, ਮਯ੍ਹਂ ਇਜ੍ਝੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਪਞ੍ਞਾਧੁਰਂ ਪਞ੍ਞਾਜੇਟ੍ਠਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮੋਘਰਾਜਾ ਵੀਮਂਸਂ ਧੁਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸੀ’’ਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਨੇਸਂ ਅਰਿਯਾਨਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨੁਸ੍ਸਾਹਮਨ੍ਤਜਾਤਿਸਮ੍ਪਦਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਲਦ੍ਧਵਿਸੇਸੇ ਅਮਚ੍ਚਪੁਤ੍ਤੇ ਨਿਦਸ੍ਸਨਭਾਵੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਏਤ੍ਥ ¶ ਚ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਛਨ੍ਦੁਪ੍ਪਾਦਨਂ ਤੋਸਨਂ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਨਸਦਿਸਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਥਾਮਭਾਵਤੋ ਚ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਸੂਰਤ੍ਤਸਦਿਸਤਾ, ਚਿਨ੍ਤਨਪ੍ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਨ੍ਤਸਂਵਿਧਾਨਸਦਿਸਤਾ, ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰ-ਸਮ੍ਭੂਤੇਸੁ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਞ੍ਞਾ ਸੇਟ੍ਠਾਤਿ ਵੀਮਂਸਾਯ ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਦਿਸਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ.

੪. ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੨੬. ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਪਕਤਿਕਾਤਿ ¶ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸਭਾਵਾ, ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਤਾਯ ਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਚਿਤ੍ਤਤਾਯ ਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਮਾਨਚਿਤ੍ਤਾ. ਤੁਚ੍ਛਤਾਯ ਨਲ਼ੋ ਵਿਯਾਤਿ ਨਲ਼ੋ, ਮਾਨੋ, ਉਗ੍ਗਤੋ ਨਲ਼ੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਉਨ੍ਨਲ਼ਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਉਨ੍ਨਲ਼ਾਤਿ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਚਪਲਾਤਿ ਚਾਪਲ੍ਯਤਾ ਨਾਮ ਲੋਲਭਾਵੋ. ਮੁਰਾਤਿ ਖਰਵਚਨਾ, ਫਰੁਸਵਚਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਕਿਣ੍ਣਵਾਚਾ ਨਾਮ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਿਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਸਂਯਤਵਚਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੇ ਪਮੁਟ੍ਠਾ ਵਿਨਟ੍ਠਾ ਪਟਿਵਿਨਟ੍ਠਾ ਸਤਿ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਮੁਟ੍ਠਸਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਨਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿਨੋ’’ਤਿ. ਉਬ੍ਭਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮਾਧਿਨੋ ਅਭਾਵੇਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇਨੇਵ ਉਪਰੂਪਰਿ ਭਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ. ਪਾਕਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ ਅਭਾਵਿਤਕਾਯਤਾਯ ਗਾਮਦਾਰਕਾ ਵਿਯ ਪਕਤਿਭੂਤਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ. ਨੇਮੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਭੂਮਿਯਾ ਬਦ੍ਧਭਾਵਨਿਮਿਤ੍ਤਪਦੇਸੋ, ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਨੇਮੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਗਮ੍ਭੀਰਨੇਮੋ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਨਿਖਾਤੋਤਿਆਦਿ ਤਸ੍ਸ ਪਾਦਸ੍ਸ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵਦਸ੍ਸਨਂ.

੫. ਉਣ੍ਣਾਭਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੨੭. ਪਹਾਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਪਹਾਨਤ੍ਥਂ.

੯. ਇਦ੍ਧਾਦਿਦੇਸਨਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੩੧. ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ‘‘ਇਦ੍ਧਿਲਾਭਾਯ ਪਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ.

੧੦. ਵਿਭਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੩੨. ਛਨ੍ਦਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾਤਿ ਭਾਵਨਾਛਨ੍ਦਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ. ਲੀਨਾਕਾਰੋਤਿ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲਯਾਪਤ੍ਤਿ. ਕੋਸਜ੍ਜੇਨ ਵੋਕਿਣ੍ਣਾਪਜ੍ਜਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਏਵਂ ¶ ਪਸਾਦਾਭਾਵੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਕ੍ਖੇਪਾਪਤ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਪਸਾਦੁਪ੍ਪਾਦਨੇਨ ਯਂ ਸਮ੍ਪਹਂਸਨਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਨਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੋ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਸਙ੍ਘਗੁਣੇ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇ ਆਰਬ੍ਭ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿਯੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨੁਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਉਪ੍ਪਥਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦਣ੍ਡਨਟ੍ਠੇਨ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਟ੍ਠੇਨ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਏਵ ਦਣ੍ਡੋਤਿ ਸੁਤ੍ਤਦਣ੍ਡੋ, ਤੇਨ ਸੁਤ੍ਤਦਣ੍ਡੇਨ ¶ ਚਿਤ੍ਤਂ ਤਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ. ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣੇ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤੋ ਚਿਤ੍ਤਵਿਕ੍ਖੇਪੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨੁਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਵਿਸਟੋ’’ਤਿ.

ਪੁਰੇਪਚ੍ਛਾਭਾਵੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨ ਉਗ੍ਗਹਵਸੇਨ ਵਾਤਿ ਤਦੁਭਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤਿਲੀਨਾਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੂਤਿ ਅਤਿਲੀਨਾਤਿਪਗ੍ਗਹਿਤਸਂਖਿਤ੍ਤਅਨੁਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਤੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਭਾਵਨਂ ਅਨਜ੍ਝੋਗਾਹੇਤ੍ਵਾਵ ਸਙ੍ਕੋਚੋ ਅਤਿਲੀਨਤਾ, ਅਜ੍ਝੋਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋ ਸਙ੍ਕੋਚੋ ਸਂਖਿਤ੍ਤਤਾ, ਅਨ੍ਤੋਸਙ੍ਖੇਪੋ ਅਤਿਪਗ੍ਗਹਿਤਤਾ, ਅਚ੍ਚਾਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਤਾ ਅਨੁਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤਾ. ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਿਸਮਵਿਤਕ੍ਕਾਨੁਭਾਵਨਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਵਸੇਨ ਅਟ੍ਠਿਕਸਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਰੀਰਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਦ੍ਧਂ ਪਾਦਤਲਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੭੭; ਮ. ਨਿ. ੧.੧੧੦).

ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਆਕਿਰੀਯਨ੍ਤਿ ਪਕਾਰਤੋ ਠਪੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਆਕਾਰਾ, ਭਾਗਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਯੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹੀਤਿ ਯੇਹਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹੀ’’ਤਿ. ਲਿਙ੍ਗੀਯਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੀਯਤੀਤਿ ਲਿਙ੍ਗਂ, ਸਣ੍ਠਾਨਂ. ਨਿਮੀਯਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦੀਯਤੀਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ. ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿਆਦਿ ਆਲੋਕਸਞ੍ਞਂ ਯੋ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਂ. ਅਙ੍ਗਣੇਤਿ ਵਿਵਟਙ੍ਗਣੇ. ਆਲੋਕਸਞ੍ਞਂ ਮਨਸਿਕਰੋਤਿ ਰਤ੍ਤਿਯਂ. ਵੀਰਿਯਾਦੀਸੁਪੀਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਛਨ੍ਦਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਛਨ੍ਦੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਨਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਵੀਰਿਯਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੋ ਏਵ ਵਿਤ੍ਥਾਰਨਯੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ.

ਪਾਸਾਦਕਮ੍ਪਨਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਅਯੋਗੁਲ਼ਵਗ੍ਗੋ

੨. ਅਯੋਗੁਲ਼ਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੩੪. ਇਮਿਨਾ ਚਤੁਮਹਾਭੂਤਮਯੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਬ੍ਬਲੋਕਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇਨ ਚਤੂਹਿ ਮਹਾਭੂਤੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ ਚਤੁਮਹਾਭੂਤਮਯੇਨ. ਮਨੋਮਯੋ ਪਨ ਨਿਮ੍ਮਿਤਕਾਯੋ ¶ ਭਗਵਤੋ ਰੁਚਿਵਸੇਨ ਪਰੇਸਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੋ ਹੋਤਿ. ਓਮਾਤੀਤਿ ਅਵਮਾਤਿ. ਅਵ-ਪੁਬ੍ਬੋ ਹਿ ਮਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥੋਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਪਹੋਤਿ ਸਕ੍ਕੋਤੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਪਦਨ੍ਤਿ ਅਸਾਧਾਰਣਪਦਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਅਨਾਗਤਤ੍ਤਾ. ਕਾਯਸ੍ਸ ¶ ਚਿਤ੍ਤੇ ਸਮੋਦਹਨਂ ਆਰੋਪਨਂ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਤਾਕਰਣਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚਿਤ੍ਤਗਤਿਯਾ ਪਵਤ੍ਤਨਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਗਤਿਯਾ ਪੇਸੇਤੀ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤਗਤਿਗਮਨਂ ਨਾਮ ਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਕਾਯਸ੍ਸ ਪਰਿਣਾਮਨੇਨ ‘‘ਅਯਂ ਕਾਯੋ ਇਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਮਾਨਗਤਿਕਤਾਠਪਨਂ. ਕਥਂ ਪਨ ਕਾਯੋ ਦਨ੍ਧਪਵਤ੍ਤਿਕੋ ਲਹੁਪਵਤ੍ਤਿਨਾ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਮਾਨਗਤਿਕੋ ਹੋਤੀਤਿ? ਨ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਮਾਨਗਤਿਕੋ. ਯਥੇਵ ਹਿ ਕਾਯਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਣਾਮਨੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਕਾਯੇਨ ਸਮਾਨਗਤਿਕਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਨ ਹਿ ਕਦਾਚਿ ਤਂ ਸਭਾਵਸਿਦ੍ਧੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਖਣੇਨ ਅਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਦਨ੍ਧਵੁਤ੍ਤਿਕਸ੍ਸ ਰੂਪਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ‘‘ਇਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਯਂ ਕਾਯੋ ਵਿਯ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਪਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਦਨ੍ਧਗਤਿਕਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਅਨੁਵਤ੍ਤਨਤੋ ਯਾਵ ਇਚ੍ਛਿਤਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਕਾਯਗਤਿਅਨੁਲੋਮੇਨੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਤਾਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਕਾਯਗਤਿਯਾ ਪਰਿਣਾਮਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ‘‘ਅਯਂ ਕਾਯੋ ਇਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਪਗੇਵ ਸੁਖਲਹੁਸਞ੍ਞਾਯ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤਤ੍ਤਾ ਅਭਾਵਿਤਿਦ੍ਧਿਪਾਦਾਨਂ ਵਿਯ ਦਨ੍ਧਂ ਅਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਲਹੁਕਂ ਕਤਿਪਯਚਿਤ੍ਤਵਾਰੇਨੇਵ ਇਚ੍ਛਿਤਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਕਾਯੋ ਚਿਤ੍ਤਗਤਿਯਾ ਪਰਿਣਾਮਿਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਨ ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇਨੇਵ ਇਚ੍ਛਿਤਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਏਵਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਬਾਹਾਸਮਿਞ੍ਜਨਪਸਾਰਣੂਪਮਾਪਿ ਉਪਚਾਰੇਨ ਵਿਨਾ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਯੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤੀਤਿ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਧਮ੍ਮਤਾਵਿਲੋਮਤਾ ਸਿਯਾ, ਨਾਪਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਲਕ੍ਖਣਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਇਦ੍ਧਿਬਲੇਨ ਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਭਾਵਞ੍ਞਥਤ੍ਤਮੇਵ ਪਨ ਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾਤਿ.

੩-੧੦. ਭਿਕ੍ਖੁਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੮੩੫-੮੪੨. ‘‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਫਲਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਗਤਸੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਫਲਾਨਿ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੇਸਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.

ਅਯੋਗੁਲ਼ਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸਂਯੁਤ੍ਤਂ

੧. ਰਹੋਗਤਵਗ੍ਗੋ

੧-੨. ਪਠਮਰਹੋਗਤਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੮੯੯-੯੦੦. ਛਤ੍ਤਿਂਸਾਯ ¶ ¶ ਠਾਨੇਸੂਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਕਾਯੇ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸੀ, ਵਯੋ, ਸਮੁਦਯਵਯੋ, ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਸਮੁਦਯੋ, ਵਯੋ, ਸਮੁਦਯਵਯੋ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ ਸਮੁਦਯੋ, ਵਯੋ, ਸਮੁਦਯਵਯਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ ਨਵ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ, ਤਥਾ ਵੇਦਨਾਯ ਚਿਤ੍ਤੇ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਏਵਂ ਛਤ੍ਤਿਂਸਾਯ ਠਾਨੇਸੁ. ਦੁਤਿਯੇ ਦ੍ਵਾਦਸਸੁ ਠਾਨੇਸੂਤਿ ਕਾਯੇ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ, ਵੇਦਨਾਯ ਚਿਤ੍ਤੇ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਏਵਂ ਦ੍ਵਾਦਸਸੁ ਠਾਨੇਸੁ.

੩. ਸੁਤਨੁਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੯੦੧. ਇਮਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਾਤਿ ਇਮਾਯ ਹੀਨਤ੍ਤਿਕਪਾਲ਼ਿਯਾ. ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਹੀਨਾ ਲਾਮਕਟ੍ਠੇਨ. ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਹੀਨਪਣੀਤਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਭਵਾਤਿ. ਉਤ੍ਤਮਟ੍ਠੇਨ ਅਤ੍ਤਪ੍ਪਕਟ੍ਠੇਨ ਪਧਾਨਭਾਵਂ ਨੀਤਾਤਿ ਪਣੀਤਾ.

੪-੭. ਪਠਮਕਣ੍ਡਕੀਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੯੦੨-੯੦੫. ਕਣ੍ਡਕਾ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕਣ੍ਡਕੀ, ਕਰਮਨ੍ਦਗਚ੍ਛੋ. ਓਸਧਿਭਾਵਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਤਬ੍ਬਹੁਲਤਾਯ ਤਂ ਵਨਂ ‘‘ਕਣ੍ਡਕੀਵਨ’’ਨ੍ਤੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ. ਸਹਸ੍ਸਲੋਕਨ੍ਤਿ ਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਲੋਕਂ. ਦਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਹਸ੍ਸਂ ਏਕਾਵਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਤਿ ਤਥਾ ਆਲੋਕਵਡ੍ਢਨਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ.

੯. ਅਮ੍ਬਪਾਲਿਵਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੯੦੭. ਅਰਹਤ੍ਤਭਾਵਦੀਪਕਨ੍ਤਿ ¶ ਅਰਹਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਦੀਪਕਂ. ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਭਾਵਦੀਪਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ.

ਰਹੋਗਤਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਦੁਤਿਯਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ

੯੦੯-੯੨੨. ਦਸਬਲਞਾਣਨ੍ਤਿ ¶ ਦਸਵਿਧਬਲਞਾਣਂ. ਏਕਦੇਸੇਨਾਤਿ ਪਦੇਸਵਸੇਨ. ਸਾਵਕਾਨਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਭਿਨੀਹਾਰਾਨੁਰੂਪਂ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਤੇ ਕਾਲਪਦੇਸਵਸੇਨ ਚੇਵ ਯਥਾਪਰਿਚਯਸਤ੍ਤਪਦੇਸਵਸੇਨ ਚ ਠਾਨਾਨੀਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨ ਅਨਨ੍ਤਞਾਣਤਾਯ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਵ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਮੇਵ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਤਂ ਦਸਬਲਞਾਣਂ ਅਨਨ੍ਤਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਂ ਅਨੂਨਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਪੂਰਂ.

ਦੁਤਿਯਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਝਾਨਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੯੨੩. ਝਾਨਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ¶ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ, ਮਿਸ੍ਸਕਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਝਾਨਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਆਨਾਪਾਨਸਂਯੁਤ੍ਤਂ

੧. ਏਕਧਮ੍ਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਏਕਧਮ੍ਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੯੭੭. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ¶ ¶ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਠਮਸੁਤ੍ਤੇ. ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੬. ਅਰਿਟ੍ਠਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੯੮੨. ਨੋ-ਸਦ੍ਦੋ ਪੁਚ੍ਛਾਯਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨੂਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮਾਨਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਾਵੇਥ ਨੂ’’ਤਿ. ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਸੁ ਇਚ੍ਛਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਿਕਰਾਗੋ’’ਤਿ. ਦ੍ਵਾਦਸਸੁ ਆਯਤਨਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਪਰਸਨ੍ਤਤਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇਸੁ. ਇਮਿਨਾ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਪ੍ਪਹਾਨਕਿਤ੍ਤਨੇਨ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਪਟਿਵਿਨਯਕਿਤ੍ਤਨੇਨ ਚ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਂ ਕਥੇਤਿ ਪਞ੍ਚੋਰਮ੍ਭਾਗਿਯਸਞ੍ਞੋਜਨਸਮੁਚ੍ਛੇਦਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਕਤਤ੍ਤਾ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਥਾ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ.

੮. ਪਦੀਪੋਪਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੯੮੪. ‘‘ਨੇਵ ਕਾਯੋਪਿ ਕਿਲਮਤਿ ਨ ਚਕ੍ਖੂਨੀ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਦੁਦ੍ਧਾਰੋ ਕਤੋ. ‘‘ਕਾਯੋਪਿ ਕਿਲਮਤਿ, ਚਕ੍ਖੂਨਿਪਿ ਵਿਹਞ੍ਞਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਯਤ੍ਥ ਯਥਾ ਹੋਤਿ, ਤਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਮਿਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਕ੍ਖੂਨਿ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਕਿਲਮਨ੍ਤੀਤਿਆਦਿ ਅਤਿਵੇਲਂ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨੇ ਹੋਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਆਨਾਪਾਨਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ. ਏਵਮਾਹਾਤਿ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਚੇਪਿ ਆਕਙ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਨੇਵ ਕਾਯੋ ਕਿਲਮੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਹ.

ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇ ਠਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਰਤੋ ਆਗਤੇਨ ਥੇਰਵਾਦੇਨ ਸੋ ਅਨਿਚ੍ਛਿਤੋ. ਨ ¶ ਹਿ ਤਾਰਕਰੂਪਮੁਤ੍ਤਾਵਲ਼ਿਕਾਦਿਸਦਿਸਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤੂਪਟ੍ਠਾਨਾਕਾਰਮਤ੍ਤਂ ਖਣਮਤ੍ਤਟ੍ਠਾਯਿਨਂ ਕਸਿਣਨਿਮਿਤ੍ਤੇਸੁ ਵਿਯ ਉਗ੍ਘਾਟਨਂ ਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਲਬ੍ਭਤੇਵਾ’’ਤਿ. ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਗਹਿਤੋ, ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧਿਸ੍ਮਿਂ ਸਿਦ੍ਧੇ ਅਯਂ ਗੁਣੋ ਸੁਖੇਨੇਵ ਇਜ੍ਝਤੀਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਾਰੇ ਨਾਗਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਪੁਰਿਮਵਾਰੇ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਚੇਪਿ ਆਕਙ੍ਖੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ¶ ਆਗਤਂ, ਏਵਂ ਇਧ ‘‘ਭਾਵਿਤੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧਿਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਆਗਤਵਾਰੇ ਭਿਕ੍ਖੁਗ੍ਗਹਣਮਕਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸੋ’’ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੯. ਵੇਸਾਲੀਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੯੮੫. ਪਾਕਾਰਪਰਿਕ੍ਖੇਪਵਡ੍ਢਨੇਨਾਤਿ ਪਾਕਾਰਪਰਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਭੂਮਿਯਾ ਵਡ੍ਢਨੇਨ. ਰਾਜਗਹਸਾਵਤ੍ਥਿਯੋ ਵਿਯ ਇਦਮ੍ਪਿ ਚ ਨਗਰਂ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਵੇਪੁਲ੍ਲਤਂ ਪਤ੍ਤਂ. ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਰਿਯਾਯਸਦ੍ਦੋ ਕਾਰਣਵਚਨੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨੇਕੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹੀ’’ਤਿ, ਅਯਂ ਕਾਯੋ ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕੋਪਿ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕੋਪਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਸੁਭੋ ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਸੁਭੋਤਿ ਨਾਨਾਵਿਧੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਸੁਭਾਕਾਰਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕੇਸਾਦਿਵਸੇਨ ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਵਣ੍ਣਾਦਿਤੋ ਅਸੁਭਾਕਾਰਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸੋ ਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ. ਕਾਯਵਿਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਯਕਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਸ੍ਸ ਚ ਕਰਜਕਾਯੇ ਵਿਚ੍ਛਨ੍ਦਨੁਪ੍ਪਾਦਨਕਥਂ. ਮੁਤ੍ਤਂ ਵਾਤਿਆਦਿਨਾ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਕਾਯਸ੍ਸ ਅਮਨੁਞ੍ਞਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਆਦਿਤੋ ਤੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਅਦਸ੍ਸਨੀਯਤਾਯ ਅਸਾਰਕਤਾਯ ਚ, ਮਜ੍ਝੇ ਚਤੂਹਿ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਤਾਯ, ਅਨ੍ਤੇ ਏਕੇਨ ਲੇਸਮਤ੍ਤੇਨਪਿ ਮਨੁਞ੍ਞਤਾਭਾਵਮਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਥ ਖੋਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨ੍ਵਯਤੋ ਸਰੂਪੇਨੇਵ ਅਮਨੁਞ੍ਞਤਾਯ ਦਸ੍ਸਨਂ. ‘‘ਕੇਸਲੋਮਾਦੀ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਗੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੇਪੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤੋਤਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ੍ਤੋ. ਅਸੁਭਾਯਾਤਿ ਅਸੁਭਮਾਤਿਕਾਯ. ਫਾਤਿਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਬਹੁਲੀਕਾਰੋ. ਕਿਲੇਸਚੋਰੇਹਿ ਅਨਭਿਭਵਨੀਯਤ੍ਤਾ ਝਾਨਂ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਮਞ੍ਜੂਸ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ.

ਅਪਰੇ ਪਨ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਅਦ੍ਧਮਾਸੇ ਨ ਕੋਚਿ ਬੁਦ੍ਧਵੇਨੇਯ੍ਯੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਏਵਮਾਹ – ‘ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ’ਤਿਆਦੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਰੇ ਕਿਰਾਤਿ ਕਿਰ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਰੁਚਿਸਂਸੂਚਨਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਦਂ ਪਨ ਇਚ੍ਛਾਮਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਨੇਕਕਾਰਣਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਨਾਮ ਕਾਯਸ੍ਸ ਅਸੁਚਿਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਜੇਗੁਚ੍ਛਪਟਿਕੂਲਤਾਵ. ਸਬ੍ਬਮਕਂਸੂਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਨਾਮ ਸਾਵਜ੍ਜੇਪਿ ਤਤ੍ਥ ਅਨਵਜ੍ਜਸਞ੍ਞਿਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਰਣਕਾਰਾਪਨਸਮਨੁਞ੍ਞਤਾਭੇਦਂ ¶ ਸਬ੍ਬਂ ਪਾਪਂ ਅਕਂਸੁ ¶ . ਕਾਮਂ ਦਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿ ਗਹਿਤਾ, ਸਾ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਬਹੂਨਂ ਸਪ੍ਪਾਯਾ ਸਾਤ੍ਥਿਕਾ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਪੁਨ ਗਹਿਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਭਗਵਾ ਤਮੇਵ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਕਥੇਸਿ. ਆਹਾਰੇ ਪਟਿਕੂਲਸਞ੍ਞਾ ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸਦਿਸਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਨ ਆਰੁਪ੍ਪਾ ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕਾਨਂ ਅਯੋਗ੍ਯਾਤਿ ਤੇਸਂ ਇਧ ਅਗ੍ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਵੇਸਾਲਿਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਵੇਸਾਲੀਨਗਰਂ ਗੋਚਰਗਾਮਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨੇਵਾਤਿ ਸਤ੍ਥਰਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ ਚ ਗਾਰਵੇਨ ਉਪਗਤਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਚਨਸਮਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੂਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਦੇਸਂ ਸਿਰਸਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਓਹਿਤਸੋਤਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ.

ਆਨਾਪਾਨਪਰਿਗ੍ਗਾਹਿਕਾਯਾਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਸਤਿਯਾ. ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਧੀਤਿ ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਚ੍ਚਯਭੂਤਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸਮਾਧਿ. ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਯਂ ਵਾ ਸਮਾਧੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯਸਭਾਵਮ੍ਪਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਉਭਯਤ੍ਥਾਪਿ ਸਹਜਾਤਾਦੀਨਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਯਥਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਮੇ ਸਾਵਕਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਭਾਵੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਉਪ੍ਪਾਦਨਵਡ੍ਢਨਟ੍ਠੇਨ ਭਾਵਨਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਤਦੁਭਯਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭਾਵਿਤੋਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤੋ ਵਡ੍ਢਿਤੋ ਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਭਾਵਂ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤਂ ਇਤੋ ਗਤੋਤਿ ਭਾਵਿਤੋ, ਉਪ੍ਪਾਦਿਤੋ ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਨ ਲਦ੍ਧਾਸੇਵਨੋ ਭਾਵਿਤੋ, ਪਗੁਣਭਾਵਂ ਆਪਾਦਿਤੋ ਵਡ੍ਢਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬਹੁਲੀਕਤੋਤਿ ਬਹੁਲਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ. ਤੇਨ ਆਵਜ੍ਜਨਾਦਿਵਸੀਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਮਾਹ. ਯੋ ਹਿ ਵਸੀਭਾਵਮਾਪਾਦਿਤੋ, ਸੋ ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤਕ੍ਖਣੇ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਤੋ’’ਤਿ. ਯਥਾ ‘‘ਇਧੇਵ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮਣੋ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੩੯; ਅ. ਨਿ. ੪.੨੪੧), ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੨੬; ਮ. ਨਿ. ੧.੨੭੧; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੫੨; ਅ. ਨਿ. ੪.੧੨੩) ਚ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਪਠਮਪਦੇ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਵ-ਸਦ੍ਦੋ ਦੁਤਿਯਾਦੀਸੁਪਿ ਵੁਤ੍ਤੋਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਏਵਮਿਧਾਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਭਯਤ੍ਥ ਏਵਸਦ੍ਦੇਨ ਨਿਯਮੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਉਭਯਤ੍ਥ ਨਿਯਮੇਨ ਲਦ੍ਧਗੁਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਯਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਸੁਭਾਰਮ੍ਮਣਂ ਝਾਨਮਾਹ. ਤਞ੍ਹਿ ਅਸੁਭੇਸੁ ਯੋਗਕਮ੍ਮਭਾਵਤੋ ਯੋਗਿਨੋ ਸੁਖਵਿਸੇਸਾਨਂ ਕਾਰਣਭਾਵਤੋ ਚ ‘‘ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕੇਵਲਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨਾਤਿ ¶ ਝਾਨਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨ. ਝਾਨਞ੍ਹਿ ਭਾਵਨਾਵਿਸੇਸੇਨ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਸਯਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਮੇਵ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਯਥਾਸਭਾਵਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਯਤਿ ਚਾਤਿ ਪਟਿਵੇਧੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਓਲ਼ਾਰਿਕਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾਤਿ ¶ ਬੀਭਚ੍ਛਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾ. ਪਟਿਕੂਲਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾ. ਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਕਾਰਣੇਨ, ਲੇਸਨ੍ਤਰੇਨ ਵਾ. ਆਰਮ੍ਮਣਸਨ੍ਤਤਾਯਾਤਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਵਿਚਿਤਬ੍ਬਤਂ ਪਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਰਮਸੁਖੁਮਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਸਨ੍ਤੇਹਿ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਧਮ੍ਮੋ ਸਯਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਵ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਨ੍ਤੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ, ਨਿਬ੍ਬੁਤਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਰਮ੍ਮਣਸਨ੍ਤਤਾਯ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਨ੍ਤਤਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਾਹਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਹਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਨਾਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਪਣੀਤਭਾਵਾਵਹਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸੇਚਨਨ੍ਤਿ ਅਸੇਚਨਕੋ. ਅਸੇਚਨਕਤ੍ਤਾ ਅਨਾਸਿਤ੍ਤਕੋ, ਅਨਾਸਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਏਵ ਅਬ੍ਬੋਕਿਣ੍ਣੋ, ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸੋ ਪਰਿਕਮ੍ਮਾਦਿਨਾ. ਤਤੋ ਏਵ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕੋ ਵਿਸੁਂਯੇਵੇਕੋ. ਆਵੇਣਿਕੋ ਅਸਾਧਾਰਣੋ. ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਸਰਸਤੋ ਏਵ ਸਨ੍ਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਵਾ ਸਨ੍ਤਭਾਵਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਪਰਿਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਚ ਕਸਿਣਕਰਣਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਪਰਿਯੋਸਾਨਂ, ਤਾਦਿਸਂ ਏਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਦਾ ਹਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਰਸ੍ਸਾਦਤ੍ਤਾ ਅਸਨ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਣੀਤਂ ਸਿਯਾ. ਉਪਚਾਰੇ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਸਨ੍ਤਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਯਥਾ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇ ਨੀਵਰਣਾਦਿਵਿਗਮੇਨ ਅਙ੍ਗਪਾਤੁਭਾਵੇਨ ਚ ਪਰੇਸਂ ਸਨ੍ਤਤਾ ਹੋਤਿ, ਨ ਏਵਮਿਮਸ੍ਸ. ਅਯਂ ਪਨ ਆਦਿਸਮਨ੍ਨਾ…ਪੇ… ਪਣੀਤੋ ਚਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਕੇਚੀਤਿ ਉਤ੍ਤਰਵਿਹਾਰਵਾਸਿਨੋ. ਅਨਾਸਿਤ੍ਤਕੋਤਿ ਉਪਸੇਚਨੇਨ ਅਨਾਸਿਤ੍ਤਕੋ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਓਜਵਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਓਜਵਨ੍ਤਸਦਿਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਧੁਰੋਤਿ ਇਟ੍ਠੋ. ਚੇਤਸਿਕਸੁਖਪਟਿਲਾਭਸਂਵਤ੍ਤਨਂ ਤਿਕਚਤੁਕ੍ਕਜ੍ਝਾਨਵਸੇਨ, ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਵਾ ਸਨ੍ਤਭਾਵੇਨ ਸੁਖਗਤਿਕਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਝਾਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਝਾਨਸਮੁਟ੍ਠਾਨਪਣੀਤਰੂਪਫੁਟ੍ਠਸਰੀਰਤਾਵਸੇਨ ਪਨ ਕਾਯਿਕਸੁਖਪਟਿਲਾਭਸਂਵਤ੍ਤਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਝਾਨਤੋ ਵੁਟ੍ਠਿਤਕਾਲੇ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ‘‘ਅਪ੍ਪਿਤਪ੍ਪਿਤਕ੍ਖਣੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਅਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੇਤਿ ਝਾਨੇਨ ਸਕਸਨ੍ਤਾਨਤੋ ਅਨੀਹਤੇ ਅਪ੍ਪਹੀਨੇ. ਅਕੋਸਲ੍ਲਸਮ੍ਭੂਤੇਤਿ ਅਕੋਸਲ੍ਲਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾ, ਤਤੋ ਸਮ੍ਭੂਤੇ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾ ਹਿ ਸਬ੍ਬੇ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾ. ਖਣੇਨੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਵਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇਨੇਵ. ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪਨਂ ਵਿਨਾਸਨਂ, ਤਂ ਪਨ ਝਾਨਕਤ੍ਤੁਕਂ ¶ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਹਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤੀ’’ਤਿ. ਵੂਪਸਮੇਤੀਤਿ ਵਿਸੇਸੇਨ ਉਪਸਮੇਤਿ. ਵਿਸੇਸੇਨ ਉਪਸਮਨਂ ਪਨ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਉਪਸਮਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਸਮੇਤੀ’’ਤਿ. ਸਾਸਨਿਕਸ੍ਸ ਝਾਨਭਾਵਨਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਾ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਾਦਕਭੂਤੋ ਅਯਂ ਸਮਾਧਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਵਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਭਾਵਂ ਉਪਗਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਵੁਡ੍ਢਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਅਯਂ ਪਨਤ੍ਥੋ ਵਿਰਾਗਨਿਰੋਧਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਸੇਸਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.

੧੦. ਕਿਮਿਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੯੮੬. ਥੇਰੋਤਿ ¶ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ. ਅਯਂ ਦੇਸਨਾਤਿ ‘‘ਕਥਂ ਵਿਭਾਵਿਤੋ ਨੁ ਖੋ ਕਿਮਿਲਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਵਤ੍ਤਾ ਦੇਸਨਾ. ਕਾਯਞ੍ਞਤਰਨ੍ਤਿ ਰੂਪਕਾਯੇ ਅਞ੍ਞਤਰਕੋਟ੍ਠਾਸੇ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਆਨਾਪਾਨਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਜਾਤੋ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਾਰੇਸੁ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿਆਦਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਦੇਸਨਾਸੀਸਨ੍ਤਿ ਦੇਸਨਾਪਦੇਸਂ. ਮਨਸਿਕਾਰਪਦੇਸੇਨ ਵੇਦਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਰੂਪਤੋ ਅਞ੍ਞਾਪਦੇਸਤੋ ਅਪਦਿਸਤਿ. ਯਥੇਵ ਹੀਤਿਆਦਿਨਾ ਤਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਪਦਦ੍ਵਯੇਤਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਂ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਦਦ੍ਵਯੇ.

ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪੀਤਿ ਪੀਤਿਮਨਸਿਕਾਰਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਪਦੇਸੇਨ ਯਦਿ ਵੇਦਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ. ਏਸਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾ ਵੇਦਨਾ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਵੇਦਨਾਰਮ੍ਮਣਾ ਚ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਮਹਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁ ‘‘ਵੇਦਨਾ ਵੇਦਿਯਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਮਹਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਖਾਦੀਨਂ ਵਤ੍ਥੁਨ੍ਤਿ ਸੁਖਾਦੀਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਤ੍ਥੁਭੂਤਂ ਰੂਪਸਦ੍ਦਾਦਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੇਦਨਾ ਵੇਦਿਯਤਿ, ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸੇਵ ਅਭਾਵਤੋ. ਵੇਦਨਾਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਉਪਾਦਾਯ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਯਥਾ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵੇਦਨਂ ਵੇਦਿਯਤੀ’’ਤਿ ਵੋਹਾਰਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਇਧਾਪਿ ਵੇਦਨਾਯ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੇ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਪਵਤ੍ਤਮਨਸਿਕਾਰਸੀਸੇਨ ‘‘ਵੇਦਨਾਸੁ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਤਿ ਤਂ ਵੇਦਨਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ¶ . ਆਦੀਨਂ ਪਦਾਨਂ. ਏਤਸ੍ਸ ‘‘ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਅਨੁਯੋਗਸ੍ਸ.

ਸਪ੍ਪੀਤਿਕੇ ਦ੍ਵੇ ਝਾਨੇ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪੀਤਿਸਹਗਤਾਨਿ ਪਠਮਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਨਿ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤੇਨ. ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਸਦ੍ਦਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਹਿ ਕਤ੍ਤੁਅਤ੍ਥੇ ਏਤਂ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇਤਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਕ੍ਖਣੇ. ਝਾਨਪਟਿਲਾਭੇਨਾਤਿ ਝਾਨੇਨ ਸਮਙ੍ਗੀਭਾਵੇਨ. ਆਰਮ੍ਮਣਤੋਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਮੁਖੇਨ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਝਾਨਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਪੀਤਿ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਥਾ ਨਾਮ ਸਪ੍ਪਪਰਿਯੇਸਨਂ ਚਰਨ੍ਤੇਨ ਤਸ੍ਸ ਆਸਯੇ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤੇ ਸੋਪਿ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤੋ ਹੋਤਿ ਮਨ੍ਤਾਗਦਬਲੇਨ ਤਸ੍ਸ ਗਹਣਸ੍ਸ ਸੁਕਰਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਪੀਤਿਯਾ ਆਸਯਭੂਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤੇ ਸਾ ਪੀਤਿ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾਵ ਹੋਤਿ ਸਲਕ੍ਖਣਤੋ ਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਤੋ ਚ ਤਸ੍ਸਾ ਗਹਣਸ੍ਸ ਸੁਕਰਤ੍ਤਾ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਕ੍ਖਣੇਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਯ ਤਿਕ੍ਖਵਿਸਦਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਾਯ ¶ ਵਿਸਯਤੋ ਦਸ੍ਸਨਕ੍ਖਣੇ. ਲਕ੍ਖਣਪ੍ਪਟਿਵੇਧੇਨਾਤਿ ਪੀਤਿਯਾ ਸਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਚ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨੇਨ. ਯਞ੍ਹਿ ਪੀਤਿਯਾ ਵਿਸੇਸਤੋ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਚ ਲਕ੍ਖਣਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਦਿਤੇ ਸਾ ਯਾਥਾਵਤੋ ਵਿਦਿਤਾ ਏਵ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ ਪੀਤਿ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਏਵ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਾਸਵਸੇਨਾਤਿ ਦੀਘਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਾਸਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ. ਪਜਾਨਤੋ ਸਾ ਪੀਤਿ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਗ੍ਗਤਂ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਂ ਪਜਾਨਤੋਤਿ ਝਾਨਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ‘‘ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੋ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਕਗ੍ਗਤਂ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਜਾਨਤੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣਮੁਖੇਨ ਪੀਤਿ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਪਿ ਆਰਮ੍ਮਣਮੁਖੇਨ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਸਤਿ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਾਸਵਸੇਨ ਝਾਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਸਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ ਆਰਮ੍ਮਣਮੁਖੇਨ ਝਾਨੇਪਿ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਤਾਯ ਸਤਿਯਾਤਿ ਏਵਂ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾਯ ਤਾਯ ਸਤਿਯਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦਿਤਤ੍ਤਾ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਾ ਸਾ ਪੀਤਿ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਦੀਘਂ ਪਸ੍ਸਾਸਵਸੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਇਮਿਨਾਵ ਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਅਵਸੇਸਪਦਾਨਿਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ.

ਯਥੇਵਾਤਿਆਦੀਸੁ ¶ ਅਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਝਾਨਪਟਿਲਾਭੇਨ ਯਥਾ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਪੀਤਿਆਦਯੋ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਵਿਨਾ ਤੇਸਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਏਵਂ ਝਾਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ ਤਂਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇਨ ਵੇਦਨਾਸਙ੍ਖਾਤਮਨਸਿਕਾਰਪਟਿਲਾਭੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਵੇਦਨਾ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤਿ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮੇਨ ਵਿਯ ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਤੇਨ ਵਿਨਾ ਵੇਦਨਾਯ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਤਿਸਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਵੇਦਨਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦਿਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਵੁਤ੍ਤਮੇਤਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਚੋਦਨਂ ਨਿਰਾਕਰੋਤਿ.

ਆਰਮ੍ਮਣੇਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਦਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸੀਯੇਵ ਨਾਮੇਸ ਹੋਤਿ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਚਿਤ੍ਤਪਟਿਸਂਵਿਦਿਤਵਸੇਨਾਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਇਤਰਾ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਚਿਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

ਸੋਤਿ ਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ. ਯਂ ਤਂ ਪਹਾਨਂ ਪਹਾਯਕਞਾਣਂ. ਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਅਪਰਾਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਯ ਅਨਿਚ੍ਚਵਿਰਾਗਾਦਿਤੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦੁਵਿਧਾਯਪਿ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਇਦਞ੍ਹਿ ਚਤੁਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦਿਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਚਤੁਕ੍ਕਂ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ. ਪਜਹਤੀਤਿ ¶ ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਂ…ਪੇ… ਪਹਾਨਕਰਞਾਣਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਰਮ੍ਪਰਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਮਾਹ. ਪਥਪਟਿਪਨ੍ਨਂ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਤੀਤਿ ਮਜ੍ਝਿਮਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵੀਥਿਪਟਿਪਨ੍ਨਂ ਭਾਵਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਪਗ੍ਗਹਨਿਗ੍ਗਹਾਨਂ ਅਕਰਣੇਨ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਤਿ. ਏਕਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਮਜ੍ਝਿਮਸਮਥਵੀਥਿਨਾਤਿਵਤ੍ਤਿਯਾ ਤਤ੍ਥ ਚ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨੇਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਏਕਰਸਭਾਵੇਨ, ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾਯ ਭਾਵਤੋ ਅਵਿਸੇਸਂ ਏਕਗ੍ਗਭਾਵੂਪਗਮਨੇਨ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਤਿ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਏਵਂ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨੇ. ਸਹਜਾਤਾਨਮ੍ਪਿ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਾ ਹੋਤਿ ਤੇਸਂ ਪਵਤ੍ਤਨਾਕਾਰਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਤੋ. ‘‘ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਿਸ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਆਰਮ੍ਮਣਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਨੀਵਰਣਾਦਿਧਮ੍ਮੇ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਿਤਾ, ਅਥ ਖੋ ਅਭਿਜ੍ਝਾ …ਪੇ… ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਪਂਸੁਪੁਞ੍ਜਟ੍ਠਾਨਿਯਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਚਤੁਮਹਾਪਥੋ ਵਿਯ ਛ ਆਯਤਨਾਨਿ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਾਯਾਦਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ. ਚਤੂਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੂਤਿ ਕਾਯਾਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਾ ¶ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਪਂਸੁਪੁਞ੍ਜਟ੍ਠਾਨਿਯਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਸ੍ਸ ਉਪਹਨਨਤੋ.

ਏਕਧਮ੍ਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਦੁਤਿਯਵਗ੍ਗੋ

੧-੨. ਇਚ੍ਛਾਨਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੯੮੭-੯੮੮. ਕਸ੍ਮਾਤਿਆਦਿ ਵਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਆਚਿਕ੍ਖਣੇ ਕਾਰਣਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਂ.

ਏਵ-ਵਾਕਾਰੋਤਿ ਏਵ-ਕਾਰੋ ਵਾ-ਕਾਰੋ ਚ. ਏਕਨ੍ਤਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਸਨ੍ਤਮਨਸਿਕਾਰਭਾਵਤੋ. ਸੇਕ੍ਖਵਚਨੇਨੇਵ ਤੇਸਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੇ ਸਿਦ੍ਧੇਪਿ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਰਹਿਤੇਸੁ ਤੇਸੁਪਿ ਸੇਕ੍ਖਪਰਿਯਾਯਸ੍ਸ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਤ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਸਦ੍ਦੇਨ ਸੇਕ੍ਖੇ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਆਸਵਕ੍ਖਯਤ੍ਥਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਪਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਤ੍ਥਂ ਝਾਨਾਦਿਸਿਕ੍ਖਨੇਨ ਵਿਨਾ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਭਾਵਾ ‘‘ਅਸੇਕ੍ਖਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਨਾਪਾਨਜ੍ਝਾਨਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਵਿਹਾਰੋ.

੩-੧੦. ਪਠਮਆਨਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੯੮੯-੯੯੬. ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨਾਤਿ ¶ ਅਨਿਚ੍ਚਦੁਕ੍ਖਾਨਤ੍ਤਵਸੇਨ. ਪਵਿਚਿਨਤਿ ਪਕਾਰੇਹਿ ਵਿਚਿਨਤਿ. ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸਾਤਿ ਅਪਗਤਕਿਲੇਸਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਕਿਲੇਸਾ. ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ, ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋਤਿ ਪਾਠੋ.

ਯਾਯ ਅਨੋਸਕ੍ਕਨਂ ਅਨਤਿਵਤ੍ਤਨਞ੍ਚ ਹੋਤਿ, ਅਯਂ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤੁਪੇਕ੍ਖਾ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਾਕਾਰੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਾਤਿ ਏਕਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ.

ਚਤ੍ਤੁਨ੍ਨਂ ਚਤੁਕ੍ਕਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸੋਲ਼ਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਕਾ. ਆਨਾਪਾਨਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਆਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਆਨਾਪਾਨਾਰਮ੍ਮਣਾਪਿ ਅਪਰਭਾਗੇ ਸਤਿ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ‘‘ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿ ਮਿਸ੍ਸਕਾ ਕਥਿਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਨਾਪਾਨਮੂਲਕਾਤਿ ਆਨਾਪਾਨਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ¶ ਪਵਤ੍ਤਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ. ਤੇਸਂ ਮੂਲਭੂਤਾਤਿ ਤੇਸਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਮੂਲਕਾਰਣਭੂਤਾ. ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਮੂਲਕਾਤਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਪਚ੍ਚਯਭੂਤਾ. ਤੇਪਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਤਿ ਏਤੇ ਵੀਸਤਿ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਹੇਤੁਕਾ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ. ਵਿਜ੍ਜਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਪੂਰਕਾਤਿ ਤਤਿਯਵਿਜ੍ਜਾਯ ਤਸ੍ਸ ਫਲਸ੍ਸ ਚ ਪਰਿਪੂਰਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ. ਫਲਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਫਲਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ, ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਫਲਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਵਾ.

ਦੁਤਿਯਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਆਨਾਪਾਨਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੧. ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ

੧. ਵੇਲ਼ੁਦ੍ਵਾਰਵਗ੍ਗੋ

੧. ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਰਾਜਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੯੯੭. ਅਨੁਗ੍ਗਹਗਰਹਣੇਸੁ ¶ ¶ ਨਿਪਾਤੋਤਿ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨਗਰਹਤ੍ਥਜੋਤਕੋ ਨਿਪਾਤੋ. ਕਿਮੇਤ੍ਥ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਕਿਂ ਵਾ ਗਰਹਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ. ਗਰਹਨ੍ਤੋ ਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ. ਇਸ੍ਸਰਸੀਲੋ ਇਸ੍ਸਰੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਇਸ੍ਸਰਿਯਂ, ਪਭੁਤਾ. ਅਧੀਨਂ ਪਤਿ ਅਧਿਪਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਆਧਿਪਚ੍ਚਂ, ਸਾਮਿਭਾਵੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਇਸ੍ਸਰਿਯਾਧਿਪਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਅਨਨ੍ਤਕਾਨੀਤਿ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾਨਿ.

ਅਵੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਾਦੇਨਾਤਿ ਵਤ੍ਥੁਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਗੁਣੇ ਯਾਥਾਵਤੋ ਅਵੇਚ੍ਚ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਸਾਦੋ. ਸੋ ਪਨ ਕੇਨਚਿ ਚਲਨਰਹਿਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਚਲਪ੍ਪਸਾਦੇਨਾ’’ਤਿ. ਮਗ੍ਗੇਨਾਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ. ਆਗਤਪ੍ਪਸਾਦੋ ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮੇਨ ਲਦ੍ਧਪ੍ਪਸਾਦੋ. ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਅਚਰਿਮਨ੍ਤਿ ਏਕਜ੍ਝਂ. ਅਰਿਯਸਾਵਕਾਨਞ੍ਹਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋਵ ਤੀਸੁ ਵਤ੍ਥੂਸੁ ਅਵੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਾਦਂ ਆਵਹਨ੍ਤੋ ਏਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਵਿਸਯਭੂਤਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵਤ੍ਥੂਨਂ ਵਸੇਨ ਤਿਧਾ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕੋ, ਤਸ੍ਮਾਵ ਨਿਨ੍ਨਾਨਾਕਰਣੋ ਹੋਤਿ ਪਵਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਭੇਦੇ ਸਤਿਪਿ. ਅਰਿਯਸਾਵਕਸ੍ਸ ਹੀਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਤਿ. ਪਸਾਦੋ ਓਕਪ੍ਪਨਾ. ਪੇਮਂ ਭਤ੍ਤਿ. ਗਾਰਵਂ ਗਰੁਕਰਣਂ. ਮਹਨ੍ਤਂ ਉਲ਼ਾਰਂ. ਏਤਂ ਵਿਭਾਗੇਨ ਨਤ੍ਥਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਮਾਨਤ੍ਤਾ.

ਏਵਨ੍ਤਿ ਭਵਨ੍ਤਰੇਪਿ ਅਕੋਪਨੀਯਤਾਯ. ਸਦਿਸਵਸੇਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਖਣ੍ਡਾਦੀਹਿ ਸਦਿਸਵਸੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮੁਖਵਟ੍ਟਿ ਯਞ੍ਹਿ ਛਿਨ੍ਨੇ’’ਤਿਆਦਿ. ਖਣ੍ਡਾ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਖਣ੍ਡਾ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੇ ਆਗਤਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਸੀਲਸ੍ਸ ਆਦਿਮਜ੍ਝਵਿਭਾਗੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਾ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵਾਤਿ ਸੀਲਕੋਟ੍ਠਾਸਾਨਂ. ਏਕਨ੍ਤਰਂ ਭਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨ੍ਨੇਨ ਏਕਨ੍ਤਰਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਭਿਨ੍ਨਂ. ਤੇਸਂ ਖਣ੍ਡਾਦੀਨਂ. ‘‘ਭੁਜਿਸ੍ਸੇਹੀ’’ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਭੁਜਿਸ੍ਸਭਾਵਕਰੇਹੀ’’ਤਿ. ਇਦਂ ¶ ਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਸੀਲਂ ਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ. ‘‘ਅਯਂ ਸੀਲਸ੍ਸ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਰਾਮਸਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯੇਹਿ.

੨. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੋਗਧਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੯੯੮. ਯੇਸਨ੍ਤਿ ¶ ਅਨਿਯਮਤੋ ਸਦ੍ਧਾਦੀਨਮਾਧਾਰਭੂਤਪੁਗ੍ਗਲਦਸ੍ਸਨਂ. ਬੁਦ੍ਧੇ ਪਸਾਦੋ ਗਹਿਤੋ. ਸੋ ਹਿ ਇਤਰੇਹਿ ਪਠਮਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ. ਅਰਿਯਕਨ੍ਤਾਨਿ ਸੀਲਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸੀਲਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਸਙ੍ਘੇ ਪਸਾਦੋ ਗਹਿਤੋ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਸਾਦਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਧਮ੍ਮੇ ਪਸਾਦੋ ਗਹਿਤੋ ਅਵੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਾਦਭਾਵਤੋ. ਸੋਤਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ ਆਦਿਤੋ ਪਤ੍ਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਯਙ੍ਗਾਨਿ. ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪਜਾਯਨ੍ਤਿ ਅਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ. ਕਤਰਪਸਾਦੋ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਮਗ੍ਗਪ੍ਪਸਾਦੋਤਿ ਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਪਸਾਦੋ. ਆਗਤਮਗ੍ਗਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਗਤਮਗ੍ਗਸ੍ਸ. ਮਿਸ੍ਸਕਪ੍ਪਸਾਦੋ ਏਸੋਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਉਭੋਪਿ ਥੇਰਾ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ.

੩. ਦੀਘਾਵੁਉਪਾਸਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੯੯੯. ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਪਾਸਕੇ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਯਙ੍ਗਾਨਿ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਸੋ ਤੇਸੁ ਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੂਸੁ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਯਙ੍ਗੇਸੁ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ. ਵਿਜ੍ਜਂ ਭਜਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਜ੍ਜਾਭਾਗਿਯਾ, ਤੇਸੁ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਿਜ੍ਜਾਭਾਗਿਯੇਤਿ ਵਿਜ੍ਜਾਕੋਟ੍ਠਾਸਿਕੇ’’ਤਿ.

੪-੫. ਪਠਮਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੦੦-੧੦੦੧. ‘‘ਸੋਤਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਠਮਮਗ੍ਗੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮੂਪਾਯੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਯਙ੍ਗਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਲਾਭਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਤ੍ਥਾਯ. ਅਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਕਾਰਣਂ. ਇਤਰੇ ਰਤਨਤ੍ਤਯਪ੍ਪਸਾਦਾਦਯੋ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਿਯਾਯ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਙ੍ਗਂ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ.

੬. ਥਪਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੦੨. (ਵਿਤਾਨਂ ਕਾਯਾਨਂ ਕਾਲਨਕਾਯ, ਕਾਰਣਸ੍ਸ ਉਪਗਤਾਨਂ ਸਾਤਪਰਿਯਾ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ਤਤ੍ਥ ¶ ਕਾਯਪਰਿਪਜ੍ਝਾਯਮੁਖੇਨ ਤਨ੍ਤਿਂ ਠਪੇਸਿ ਭਗਵਾ. ਨ ਹਿ ਪਸ੍ਸਥ ਨਮਤ੍ਥੇਹਿ ਕਰਣੇ ਨਿਰਤ੍ਥਕੋ ਪਿਤਿ ਵਤ੍ਤਤਿ. ‘‘ਨਿਯਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਮੇਵ ਨਿਯਮਂ ‘‘ਮਜ੍ਝਿਮਪਦੇਸੇਯੇਵਾ’’ਤਿ ਅਵਧਾਰਣੇਨ ਵਿਭਾਵੇਤਿ ¶ . ਮਹਾਮਣ੍ਡਲਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤੋਪਿ ਮਜ੍ਝਿਮਪਦੇਸਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਨ੍ਤੇਨੇਵ ਚਰਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਵਿਨੇਯ੍ਯਜਨਸ੍ਸ ਸਮੋਸਰਣਤਾ ਮਤ੍ਤਪਨਵਾਚਮਹਤ੍ਥਸੁਪਨਨ੍ਤਿ.) [ਏਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਪਾਠੋ ਅਸੁਦ੍ਧੋ ਦੁਸ੍ਸੋਧਨੀਯੋ ਚ, ਸੁਦ੍ਧਪਾਠੋ ਗਵੇਸਿਤਬ੍ਬੋ.] ਅਰੁਣੁਟ੍ਠਾਪਨਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਹੋਤਿ. ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਪਦੇਸੇ ਪਨ ਦੂਰੇ ਵਿਨੇਯ੍ਯਜਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਫਲੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਚ੍ਚਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝਿਮਪਦੇਸੇ ਏਵ ਵਾਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਕਤਾਨਂ ਕਾਰਾਨਂ ਮਹਪ੍ਫਲਭਾਵਨਿਯਮਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ‘‘ਆਸਨ੍ਨੇ ਨੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨ ਕੇਵਲ’’ਨ੍ਤਿ ਆਦਿਮਾਹ.

ਸਕਿਞ੍ਚਨਸਪਲਿਬੋਧਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਨਂ ਪਲਿਬੋਧੋ ਅਸਮਾਪਿਤਕਿਚ੍ਚਤਾ, ਤਦੁਭਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਹਾਵਾਸੇਤਿ ਮਹਾਗੇਹੇ.

ਦ੍ਵੇਪਿ ਜਨਾਤਿ ਇਸਿਦਤ੍ਤਪੁਰਾਣਾ. ਸਿਤਂ ਨਾਮ ਮਨ੍ਦਹਸਿਤਂ. ਹਸਿਤਂ ਨਾਮ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਹਸਿਤਂ. ਮੁਤ੍ਤਚਾਗੋਤਿਆਦੀਸੁ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਟੀਕਾਯਂ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ਮਹਾਟੀ. ੧.੧੬੦) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਂਵਿਭਾਗੇਤਿ ਪਰਸ੍ਸ ਦਾਨਵਸੇਨ ਸਂਵਿਭਜਨੇ. ਅਕਤਵਿਭਾਗਨ੍ਤਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਨ ਕਤਵਿਭਾਗਂ. ਪੁਗ੍ਗਲਵਸੇਨ ਪਨ ‘‘ਸੀਲਵਨ੍ਤੇਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਤਵਿਭਾਗਮੇਵ ਮਹਪ੍ਫਲਤਾਕਰਣੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਦਾਤਬ੍ਬਮੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.

(ਏਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਪਾਠੋ ਅਸੁਦ੍ਧੋ ਦੁਸ੍ਸੋਧਨੀਯੋ ਚ, ਸੁਦ੍ਧਪਾਠੋ ਗਵੇਸਿਤਬ੍ਬੋ.)

੭. ਵੇਲ਼ੁਦ੍ਵਾਰੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੦੩. ਪਵੇਣਿਆਗਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨੇਕਪੁਰਿਸਯੁਗਵਸੇਨ ਪਰਮ੍ਪਰਾਗਤਸ੍ਸ. ਅਤ੍ਤਨਿ ਉਪਨੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਨੇਤ੍ਵਾ ਪਰਸ੍ਮਿਂ ਉਪਨੇਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯੋ ਖੋ ਮ੍ਯਾਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਅਪ੍ਪਿਯੋ ਅਮਨਾਪੋ, ਪਰਸ੍ਸਪੇਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਪ੍ਪਿਯੋ ਅਮਨਾਪੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਮਨ੍ਤਭਾਸੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਫਸ੍ਸ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਸ੍ਸ ਅਮਨ੍ਤਾਯ ਮਨ੍ਤਾਰਹਿਤਭਾਸਨੇਨ.

੮-੯. ਪਠਮਗਿਞ੍ਜਕਾਵਸਥਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੦੪-੫. ਦ੍ਵੇ ਗਾਮਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਞਾਤੀਨਂ ਗਾਮਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਞਾਤਿਕੇਤਿ ਏਵਂਲਦ੍ਧਨਾਮੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ¶ ਗਾਮਕੇ. ਗਿਞ੍ਜਕਾਵਸਥੇਤਿ ਗਿਞ੍ਜਕਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਇਟ੍ਠਕਾ, ਗਿਞ੍ਜਕਾਹਿ ਏਵ ਕਤੋ ਆਵਸਥੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ. ਸੋ ਕਿਰ ਆਵਾਸੋ ਯਥਾ ¶ ਸੁਧਾਹਿ ਪਰਿਕਮ੍ਮੇਨ ਪਯੋਜਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਂ ਇਟ੍ਠਕਾਹਿ ਏਵ ਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਕਤੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਟ੍ਠਕਾਮਯੇ ਆਵਸਥੇ’’ਤਿ. ਤੁਲਾਥਮ੍ਭਦ੍ਵਾਰਬਨ੍ਧਕਵਾਟਫਲਕਾਨਿ ਪਨ ਦਾਰੁਮਯਾ ਏਵ. ਓਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁ, ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇਨ ਤਂ ਓਰਂ ਭਜਨ੍ਤੀਤਿ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਿ, ਓਰਮ੍ਭਾਗਸ੍ਸ ਵਾ ਹਿਤਾਨਿ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗਿਯਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤੀਹਿ ਮਗ੍ਗੇਹੀਤਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ਮਗ੍ਗੇਹਿ. ਤੇਹਿ ਪਹਾਤਬ੍ਬਤਾਯ ਹਿ ਤੇਸਂ ਸਞ੍ਞੋਜਨਾਨਂ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਤਾ, ਓਰਂ ਭਞ੍ਜਿਯਾਨਿ ਵਾ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ. ਇਦਾਨਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਨੇਸਂ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਭਾਵਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਨਿ ਸਮਤ੍ਥਤਾਵਿਘਾਤੇਨ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ, ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਭਾਵੇਨ ਅਰਿਯਾਨਂ ਰੂਪਾਰੂਪਭਵੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਬਨ੍ਧਨਾਯ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਨਿ ਮਗ੍ਗੇਨ ਵਾ ਅਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨੀ’’ਤਿ. ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਵਸੇਨਾਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਵਸੇਨ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਦੇਨ੍ਤਿ. ਮਹਗ੍ਗਤਭਵਗਾਮਿਕਮ੍ਮਾਯੂਹਨਸ੍ਸ ਵਿਬਨ੍ਧਨਤੋ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਆਦੀਨਿ ਤੀਣਿ ਸਞ੍ਞੋਜਨਾਨਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਬ੍ਯਾਪਾਦਾ ਵਿਯ ਮਹਗ੍ਗਤਭਵੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ ਤਤ੍ਥ ਮਹਗ੍ਗਤਭਵੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਤਨ੍ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਹੇਤੁਕਮ੍ਮਪਰਿਕ੍ਖਯੇ ਕਾਮਭਵੂਪਪਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯਤਾਯ ਮਹਗ੍ਗਤਭਵਤੋ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਇਧੇਵ ਕਾਮਭਵੇ ਏਵ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਪਞ੍ਚਪਿ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨੇਵ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਅਨਾਗਮਨਸਭਾਵੋਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਵਸੇਨ ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਕਾ ਇਧ ਨ ਆਗਮਨਸਭਾਵੋ. ਬੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨ-ਥੇਰਦਸ੍ਸਨ-ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਾਨਂ ਪਨ ਅਤ੍ਥਾਯ ਅਸ੍ਸ ਆਗਮਨਂ ਅਨਿਵਾਰਿਤਂ.

ਕਦਾਚਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਰਲ਼ਾਕਾਰਤਾ, ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਮਨ੍ਦਤਾਯ ਅਬਹਲਤਾਤਿ ਦ੍ਵੇਧਾਪਿ ਤਨੁਭਾਵੋ. ਅਭਿਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਬਹੁਸੋ. ਬਹਲਬਹਲਾਤਿ ਤਿਬ੍ਬਤਿਬ੍ਬਾ. ਯਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤਾ ਫਰਨ੍ਤਾ ਸਾਧੇਨ੍ਤਾ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਨ ਮਗ੍ਗੇਹਿ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਤਨੁਕਤਨੁਕਾ ਮਨ੍ਦਮਨ੍ਦਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਪੁਤ੍ਤਧੀਤਰੋ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਦਂ ਅਕਾਰਣਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਪਰਾਮਸਨਮਤ੍ਤੇਨਪਿ ਤੇ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਇਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਾਨਂ ਤਨੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਵਚਨਂ. ਭਵਤਨੁਕਵਸੇਨਾਤਿ ਅਪ੍ਪਕਭਵਵਸੇਨ. ਤਨ੍ਤਿ ਮਹਾਸੀਵਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਯੇ ਭਵਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਲਕ੍ਖਣਭਵਾ ਏਵ. ਯੇ ਨ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਕੀਦਿਸਂ ਤਂ ਭਵਤਨੁਕਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਉਭਯਥਾਪਿ ਭਵਤਨੁਕਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਭਵੋ ਏਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਟ੍ਠਮੇ ਭਵੇ ਭਵਤਨੁਕਂ ਨਤ੍ਥਿ ਅਟ੍ਠਮਸ੍ਸੇਵ ਭਵਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਅਭਾਵਤੋ. ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

ਕਾਮਾਵਚਰਲੋਕਂ ¶ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ਇਤਰਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਤਥਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ. ਯੋ ਹਿ ¶ ਸਕਦਾਗਾਮੀ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਸੁ ਵੋਮਿਸ੍ਸਕਵਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ, ਸੋਪਿ ਕਾਮਭਵਵਸੇਨੇਵ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਭਗਵਤਾ ਚ ਕਾਮਲੋਕੇ ਠਤ੍ਵਾ – ‘‘ਸਕਿਦੇਵ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾਤਿ ਚ ਇਮਿਨਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸਕਦਾਗਾਮੀਸੁ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਏਕੋਵ ਗਹਿਤੋ. ਏਕਚ੍ਚੋ ਹਿ ਇਧ ਸਕਦਾਗਾਮਿਫਲਂ ਪਤ੍ਵਾ ਇਧੇਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਇਧ ਪਤ੍ਵਾ ਦੇਵਲੋਕੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਦੇਵਲੋਕੇ ਪਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਦੇਵਲੋਕੇ ਪਤ੍ਵਾ ਇਧੂਪਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਧ ਨ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਇਧ ਪਤ੍ਵਾ ਦੇਵਲੋਕੇ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਇਧੂਪਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਅਯਮਿਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਇਮਂ ਲੋਕਨ੍ਤਿ ਕਾਮਭਵੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ’’ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘‘ਸਚੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਞ੍ਞਂਯੇਵ ਚਤੁਕ੍ਕਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ.

ਚਤੂਸੁ…ਪੇ… ਸਭਾਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਅਪਾਯਗਮਨੀਯਾਨਂ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ. ਧਮ੍ਮਨਿਯਾਮੇਨਾਤਿ ਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਨਿਯਾਮੇਨ ਨਿਯਤੋ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਅਵਸ੍ਸਂਭਾਵਿਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣੋ’’ਤਿ. ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਞਾਣਗਤਿਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ‘‘ਅਸੁਕੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ, ਅਸੁਕੋ ਸਕਦਾਗਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਂਤਂਞਾਣਾਧਿਗਮਨਂ ਞਾਣੂਪਪਤ੍ਤਿਂ. ਞਾਣਾਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਪਰਮ੍ਪਿ – ‘‘ਨਿਯਤੋ ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣੋ ਸਕਿਦੇਵ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਞਾਣਸਹਿਤਂ ਉਪਪਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯਭਵਂ. ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਞਾਣਚਕ੍ਖੁਨਾ ਅਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਕੇਵਲਂ ਕਾਯਕਿਲਮਥੋਵ, ਨ ਤੇਨ ਕਾਚਿ ਪਰੇਸਂ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਚਿਤ੍ਤਵਿਹੇਸਾ ਚਿਤ੍ਤਖੇਦੋ, ਸਾ ਕਿਲੇਸੂਪਸਂਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ.

ਆਦਿਸ੍ਸਤਿ ਆਲੋਕੀਯਤਿ ਅਤ੍ਤਾ ਏਤੇਨਾਤਿ ਆਦਾਸਂ, ਧਮ੍ਮਭੂਤਂ ਆਦਾਸਂ ਧਮ੍ਮਾਦਾਸਂ, ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਞਾਣਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤੇਨ ਹਿ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਚਤੂਸੁ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚੇਸੁ ਵਿਦ੍ਧਸ੍ਤਸਮ੍ਮੋਹਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਯਾਥਾਵਤੋ ਞਤ੍ਵਾ ਯਾਥਾਵਤੋ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ, ਤਪ੍ਪਕਾਸਨਤੋ ਪਨ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾਦਾਸਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ. ਯੇਨ ਧਮ੍ਮਾਦਾਸੇਨਾਤਿ ਇਧ ਪਨ ਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਮੇਵ ਵਦਤਿ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵਾਤਿ.

ਵੇਲ਼ੁਦ੍ਵਾਰਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਰਾਜਕਾਰਾਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਸਹਸ੍ਸਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੦੭. ਧਮ੍ਮਿਕਤ੍ਤਾ ¶ ¶ ਦੇਸਵਾਸੀਹਿ ਅਨੁਕਮ੍ਪਿਤੋ ਰਾਜਾਤਿ ਰਾਜਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਆਰਾਮੋ ਰਾਜਕਾਰਾਮੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ. ਭੂਮਿਸੀਸਂ ਸੇਟ੍ਠਪ੍ਪਦੇਸੋ, ਯਤ੍ਥ ਵਸਨ੍ਤੋ ਲਾਭਗ੍ਗਯਸਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਤੇਸਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਵਾਰਾਪੇਹੀਤਿ ਪਟਿਸੇਧੇਹਿ. ਯੁਜ੍ਝਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਕਲਹਂ ਕਾਰਾਪੇਤੁਂ. ਪੁਨ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਤਿ ਅਪਰਸ੍ਮਿਂ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ. ਉਬ੍ਬਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾਤਿ ਮਹਤੀ ਵੀਚਿਯੋ ਉਬ੍ਬਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ. ਯਥਾ ਤਸ੍ਸ ਸਕਲਮੇਵ ਰਟ੍ਠਂ ਏਕੋਦਕੀਭੂਤਂ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਮੁਦ੍ਦਮੇਵ ਜਾਤਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮੁਦ੍ਦਮੇਵ ਅਕਂਸੂ’’ਤਿ.

ਇਸੀਨਮਨ੍ਤਰਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਇਸੀਨਂ ਕਾਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਇਸੀਨਂ ਹੇਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਇਸੀਨਂ ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਭੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਤਥਾ ਲੋਕੇ ਕੋਲਾਹਲਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਟਤਂ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਮੇ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਜਾਨਮ੍ਪਿ. ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋਤਿ ਕੁਲਚ੍ਛੇਦੇਨ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਸਯਮੇਵ, ਅਥ ਖੋ ਸਹ ਰਟ੍ਠੇਹਿ. ਵਿਭਵਨ੍ਤਿ ਵਿਨਾਸਂ ਉਪਗਤੋ.

ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਪਸੇਨਦਿਨਾ ਕੋਸਲਰਾਜੇਨ ਕਾਰਿਤਂ ਵਿਹਾਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਤਂ ‘‘ਰਾਜਕਾਰਾਮੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੨-੩. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੦੮-੯. ਉਦਯਗਾਮਿਨਿਨ੍ਤਿ ਆਰਮ੍ਭਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਆਵਹਂ.

੪. ਦੁਗ੍ਗਤਿਭਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੧੦. ਦੁਟ੍ਠਾ ਗਤਿ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿ, ਦੁਗ੍ਗਤਭਾਵੋ ਦਾਲਿਦ੍ਦਿਯਂ, ਤਦੇਵ ਭਯਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਅਨਵਸੇਸਂ ਵਾ ਦੁਗ੍ਗਤਿਭਯਂ ਦਲਿਦ੍ਦਭਯਂ. ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋਤਿ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ.

੬. ਪਠਮਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੧੨. ਵੋਹਾਰਮਿਤ੍ਤਾਤਿ ¶ ਤਂਤਂਦਾਨਗ੍ਗਹਣਵਸੇਨ ਵੋਹਾਰਕਾ ਮਿਤ੍ਤਾ. ਆਮਨ੍ਤਨਪਟਿਮਨ੍ਤਨਇਰਿਯਾਪਥਾਦੀਸੁਪੀਤਿ ਆਲਾਪਸਲ੍ਲਾਪਗਮਨਨਿਸਜ੍ਜਾਦਿਅਤ੍ਥਸਂਵਿਧਾਨਾਦੀਸੁ ¶ . ਏਕਤੋ ਪਵਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾਤਿ ਸਹ ਪਵਤ੍ਤਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾ. ਅਮਾ ਸਹ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਅਮਚ੍ਚਾ. ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਇਮੇ’’ਤਿ ਞਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਞਾਤੀ, ਆਵਾਹਵਿਵਾਹਸਮ੍ਬਦ੍ਧਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਸ੍ਸੁਸਸੁਰਪਕ੍ਖਿਕਾ’’ਤਿ. ਯੋਨਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਵਾ ਸਾਲੋਹਿਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਾਤਿਭਗਿਨਿਮਾਤੁਲਾਦਯੋ’’ਤਿ.

੭. ਦੁਤਿਯਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੧੩. ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਚ ਤਥਾ ਤਥਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਸਾਦਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾਵੋ ਪਸਾਦਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ. ਭੂਤਸਙ੍ਘਾਤਸ੍ਸ ਘਨਆਦਿਕਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾਵੋ ਭਾਵਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ. ਨਿਰਯਾਦਿਗਤਿਅਨ੍ਤਰਉਪਪਤ੍ਤਿ ਗਤਿਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ. ਸਭਾਵਧਮ੍ਮਾਨਂ ਕਕ੍ਖਲ਼ਫੁਸਨਾਦਿਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾਵੋ ਲਕ੍ਖਣਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ. ‘‘ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਵਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ. ਲਕ੍ਖਣਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਲਕ੍ਖਣਂ ਪਨ ਨ ਵਿਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ, ਸੇਸਂ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ. ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾਤਿ ਸਸਮ੍ਭਾਰਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ. ਆਪੋਧਾਤੁਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਪੁਰਿਮਭਾਵੋਤਿ ਘਨਕਠਿਨਭਾਵੋ. ਭਾਵਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਰਸਞ੍ਞਥਤ੍ਤਸਭਾਵੋ. ਗਤਿਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਗਤੂਪਪਤ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਞ੍ਹਿ ਅਰਿਯਸਾਵਕਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਪਸਾਦਞ੍ਞਥਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿਯੇਵ ਅਰਿਯਸਾਵਕਸ੍ਸ.

ਰਾਜਕਾਰਾਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਸਰਣਾਨਿਵਗ੍ਗੋ

੧-੨. ਪਠਮਮਹਾਨਾਮਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੧੭-੧੮. ਸਮਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਂ. ਸੁਪੁਪ੍ਫਿਤਨ੍ਤਿ ਉਪਸੋਭਿਤਤਾਯ ਸੁਪੁਪ੍ਫਿਤਸਦਿਸਤ੍ਤਾ. ਬ੍ਯੂਹਾ ਨਾਮ ਯੇਹਿ ਏਵ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ, ਤੇਹਿ ਏਵ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਬ੍ਯੂਹਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਵਿਨਿਬ੍ਬਿਦ੍ਧਰਚ੍ਛਾਯੋ’’ਤਿ. ਉਦ੍ਧਤਚਾਰਿਨਾਤਿ ਯਟ੍ਠਨ੍ਤਰਾ.

੩. ਗੋਧਸਕ੍ਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੧੯. ਤੀਹੀਤਿ ¶ ਰਤਨਤ੍ਤਯੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਤੀਹਿ ਪਸਾਦਧਮ੍ਮੇਹਿ. ਚਤੂਹੀਤਿ ਤੇਹਿ ਏਵ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸੀਲੇਨ. ਕੋਚਿਦੇਵਾਤਿਆਦਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਭਗਵਤਿ ¶ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਦ੍ਧਾਯ ਉਲ਼ਾਰਤਮਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਗਵਤੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਧਮ੍ਮੋ ਸਮੁਪ੍ਪਾਦੋਤਿ ਵਿਵਾਦਧਮ੍ਮਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁ. ਤਦੇਵ ਹਿ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਨਾਨਾਕਾਰਣਂ. ਕਲ੍ਯਾਣਕੁਸਲਵਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਕਲ੍ਯਾਣਂ ਅਕੁਸਲਂ, ਤਦਿਦਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਅਪ੍ਪਸਾਦਨੇਨ ਅਪਨੀਤਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਮਹਾਨਾਮਸਕ੍ਕਸ੍ਸ. ਅਨਵਜ੍ਜਨਦੋਸੋ ਏਸੋਤਿ ਚਤੂਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਏਕੇਨਪਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਨੁਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਚਤੂਹਿਪਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਾਥਾਵਤੋ ਅਨਵਜ੍ਜਨਦੋਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੪. ਪਠਮਸਰਣਾਨਿਸਕ੍ਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੨੦. ਪਮਾਣੇਨਾਤਿ ਏਕੇਨ ਪਮਾਣੇਨ, ਨ ਸਬ੍ਬਸੋ. ਓਲੋਕਨਂ ਖਮਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਮਗ੍ਗੇਨ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਾ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਾ. ਪਠਮਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਹਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਾ ਏਕਦੇਸਤੋਵ ਦਿਟ੍ਠਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ. ‘‘ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਪਨ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਕਿਰਿਯਾਯ ਵਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਪਾਯੇਸੁ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ, ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਹਾਸਾਰਰੁਕ੍ਖੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਯੋ ਕੋਚਿ ਵਿਞ੍ਞੁਜਾਤਿਕੋ ਮਮ ਚੇ ਗੋਚਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਕਸ੍ਸ ਆਗਮਨਂ ਅਵਞ੍ਝਂ ਅਮੋਘ’’ਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ.

੫. ਦੁਤਿਯਸਰਣਾਨਿਸਕ੍ਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੨੧. ਦੁਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਨਿਰੋਜਕਂ, ਤਾਯ ਏਵ ਦੁਕ੍ਖੇਤ੍ਤਤਾਯ ਵਿਸਮਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਸਮਖੇਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਲੋਣੂਪਹਤਨ੍ਤਿ ਜਾਤਸਭਾਵੇਨ ਲੋਣੇਨ ਊਸਰੇਨ ਉਪਹਤਂ. ਖਣ੍ਡਾਨੀਤਿ ਖਣ੍ਡਿਤਾਨਿ. ਤੇਮੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤੇਮਿਤਤ੍ਤਾ. ਵਾਤਾਤਪਹਤਾਨੀਤਿ ਚਿਰਕਾਲਂ ਵਾਤੇਨ ਚੇਵ ਆਤਪੇਨ ਚ ਉਪਹਤਾਨਿ ਆਬਾਧਿਤਾਨਿ.

੬. ਪਠਮਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੨੨. ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਠਾਨਸੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਖਣੇਨਾ’’ਤਿ. ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਂ ਞਾਣਪਟਿਰੂਪਕਂ ¶ ਪਕਤਿਪੁਰਿਸਨ੍ਤਰਜਾਨਨਾਦਿਮਿਚ੍ਛਾਞਾਣਂ. ਤਂ ਪਨ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਂ ‘‘ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੇਨਾ’’ਤਿ. ਗੁਣਵਿਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਕਤ੍ਤਨਿ ਅਵਟ੍ਠਾਨਸਙ੍ਖਾਤਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿ.

੭. ਦੁਤਿਯਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੨੩. ਯਥਾਕਮ੍ਮਂ ¶ ਸਮ੍ਪਰੇਤਬ੍ਬਤੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯੋ, ਪੇਚ੍ਚਭਵੋ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਹੇਤੁਕਂ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਂ, ਮਰਣਭਯਂ.

ਸਰਣਾਨਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਨ੍ਦਵਗ੍ਗੋ

੧. ਪਠਮਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੨੭. ਅਵਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਨਿਚ੍ਚਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨਾਨਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਅਭਿਸਨ੍ਦਨਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਨ੍ਦਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤੇਨ ਪੁਞ੍ਞਨਦਿਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸੁਖਸ੍ਸ ਆਹਰਣਤੋ ਆਨਯਨਤੋ ਸੁਖਸ੍ਸਾਹਾਰੋ.

੪. ਪਠਮਦੇਵਪਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੩੦. ਦੇਵਾਨਨ੍ਤਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਾਨਂ. ਦੇਵਪਦਾਨੀਤਿ ਤੇਸਂ ਪਦਾਨਿ ਦੇਵਪਦਾਨਿ, ਦੇਵੋਤਿ ਵਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ. ਦੇਵਸ੍ਸ ਞਾਣੇਨ ਅਕ੍ਕਨ੍ਤਪਦਾਨੀਤਿ ਪਟਿਵੇਧਞਾਣੇਨ ਚੇਵ ਦੇਸਨਾਞਾਣੇਨ ਚ ਅਕ੍ਕਨ੍ਤਪਦਾਨਿ. ਦੇਵਾ ਨਾਮ ਜਾਤਿਦੇਵਾ. ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਦੇਵਟ੍ਠੇਨ ਦੇਵੋਤਿ ਦੇਵਦੇਵੋ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ.

੮. ਵਸ੍ਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੩੪. ਪਾਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਂਸਾਰਮਹੋਘਸ੍ਸ ਪਰਤੀਰਭਾਵਤੋ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਤਿਣ੍ਣੋ ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ, ਥਲੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੨੩੮; ਇਤਿਵੁ. ੬੯; ਪੁ. ਪ. ੧੮੮), ਯੇ ¶ ਜਨਾ ਪਾਰਗਾਮਿਨੋ’’ਤਿ (ਧ. ਪ. ੮੫) ਚ. ਅਥ ਵਾ ਪਾਤਿ ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਪਾਰਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤਿ, ਤਂ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਤੋ ਪਾਤਿ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਹਿਤੇਨ ਚ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਸੁਖੇਨ ਚ ਰਮੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਰਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਗਚ੍ਛਮਾਨਾ ਏਵਾਤਿ ਪਾਰਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਚ੍ਛਮਾਨਾ ਏਵ. ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਪਹਾਨਪਟਿਵੇਧਾਨਂ ਸਮਕਾਲਤ੍ਤਾ.

੧੦. ਨਨ੍ਦਿਯਸਕ੍ਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੩੬. ਪਵਿਵੇਕਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ¶ ਪਵਿਵੇਕਸੁਖਤ੍ਥਾਯ. ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਨਾਨਾਰਮ੍ਮਣਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਲੀਨਤ੍ਥਾਯ.

ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਨ੍ਦਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਸਗਾਥਕਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਨ੍ਦਵਗ੍ਗੋ

੧. ਪਠਮਅਭਿਸਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੩੭. ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਅਤ੍ਥਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਮਹਾਪਥਵਿਯਾ, ਉਪਰਿ ਆਕਾਸੇਨ, ਪਰਿਤੋ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਬ੍ਬਤੇਨ, ਮਜ੍ਝੇ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਠਿਤੇਹਿ ਦੀਪਪਬ੍ਬਤਪਰਿਯਨ੍ਤੇਹਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਜਾਨਨ੍ਤੇਨ ਯੋਜਨਤੋ ਸਙ੍ਖਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਮਹਾਸਰੀਰਮਚ੍ਛ-ਕੁਮ੍ਭੀਲ-ਯਕ੍ਖ-ਰਕ੍ਖਸ-ਮਹਾਨਾਗਦਾਨਵਾਦੀਨਂ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਨਂ, ਬਲ਼ਵਾਮੁਖਪਾਤਾਲਾਦੀਨਂ ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਨਂ ਭੇਰਵਾਰਮ੍ਮਣਾਨਂ ਵਸੇਨ ਬਹੁਭੇਰਵਂ.

੨. ਦੁਤਿਯਅਭਿਸਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੩੮. ਸਮ੍ਭੇਦੇਤਿ ਸਮ੍ਭੇਦਂ ਸਮੋਧਾਨਂ ਗਤਟ੍ਠਾਨੇ. ਯਤ੍ਥਿਮਾ ਮਹਾਨਦਿਯੋ ਸਂਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਸਮੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਵਚਨਮੇਤਂ. ਤਾਦਿਸਾਸੁ ਹਿ ਮਹਾਨਦੀਸੁ ਕਾਚਿ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪਵਿਟ੍ਠਾ, ਕਾਚਿ ਪਚ੍ਛਿਮਂ.

੩. ਤਤਿਯਅਭਿਸਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੩੯. ‘‘ਕੁਸਲੇ ¶ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਿਕਂ ਕੁਸਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ. ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਗ੍ਗਕੁਸਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ’’ਤਿ ਆਹ, ਹੇਟ੍ਠਿਮਮਗ੍ਗਕੁਸਲੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਾਵੇਤਿ ਮਗ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਰਿਯਫਲਂਯੇਵ ਧਮ੍ਮਸਾਰੋ. ਕਿਲੇਸਾ ਖੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯੇ ਰਤੋ.

੪. ਪਠਮਮਹਦ੍ਧਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੪੦. ਅਰਿਯਾਨਂ ¶ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਧਨਨ੍ਤਿਪਿ ਅਰਿਯਧਨਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ. ਅਨਯਤੋਪਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਟ੍ਠੇਨ ਅਰਿਯਞ੍ਚ ਤਂ ਧਨਞ੍ਚ ਧਨਾਯਿਤਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਰਿਯਧਨਂ, ਤੇਨ ਅਰਿਯਧਨੇਨ. ਤੇਨੇਵ ਭੋਗੇਨਾਤਿ ਅਰਿਯਧਨਭੋਗੇਨ.

ਸਗਾਥਕਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਨ੍ਦਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਸਪ੍ਪਞ੍ਞਵਗ੍ਗੋ

੨. ਵਸ੍ਸਂਵੁਤ੍ਥਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੪੮. ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾਤਿ ਯੇਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਹਿ ਭਾਵਿਯਮਾਨੇਹਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਤਾਨੇਵ. ਧਮ੍ਮਸਮਾਨਤਾਯ ਚੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਞ੍ਞਾਨੇਵ ਹਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਤਂ ਤਂ ਮਗ੍ਗਂ ਸਾਧਕਾਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਨਿ. ਤਨ੍ਤਿ ਪਵੇਣੀ ਕਥਿਤਾਤਿ ਯਂ ਕਞ੍ਚਿ ਵਿਨੇਯ੍ਯਪੁਗ੍ਗਲਂ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਕੇਵਲਂ ਤਨ੍ਤਿਵਸੇਨ ਠਿਤਿ ਕਥਿਤਾ.

੩. ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੪੯. ਸਤ੍ਤਸੁ ਜਨੇਸੂਤਿ ਸਤ੍ਤਸੁ ਕਿਤ੍ਤਿਯਮਾਨੇਸੁ ਉਪਾਸਕਜਨੇਸੁ. ਗਮ੍ਭੀਰਾਤਿਆਦੀਸੁ ਧਮ੍ਮਗਮ੍ਭੀਰਾਤਿ ਪਾਲ਼ਿਗਤਿਯਾ ਗਮ੍ਭੀਰਾ, ਤਥਾ ਚ ਸਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਕਾਸਿਤਮੇਵ. ‘‘ਚੇਤਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਮ੍ਮਂ ਵਦਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਅ. ਨਿ. ੬.੬੩; ਕਥਾ. ੫੩੯) ਆਗਤਂ ਚੇਤਨਾਸੁਤ੍ਤਂ ¶ . ਤਤ੍ਥ ‘‘ਚੇਤਨਾਸਹਜਾਤਂ ਨਾਨਾਕ੍ਖਣਿਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਟ੍ਠਾਨੇ ਆਗਤਨਯੇਨ, ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੩.੧੦੧) ਚ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਵੇਦਨੀਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਗਤਨਯੇਨ ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਚੇਵ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਚ ਪਕਾਸਨਤੋ ਅਸਙ੍ਖਤਸਂਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਤ੍ਥਦੀਪਕਤਾ. ‘‘ਅਤੀਤਂਪਾਹਂ ਰੂਪੇਨ ਖਜ੍ਜਿਂ, ਏਤਰਹਿ ਖਜ੍ਜਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਖਾਦਕਭਾਵਸ੍ਸ, ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਖਾਦਿਤਬ੍ਬਤਾਯ ਵਿਭਾਵਨੇਨ ਖਜ੍ਜਨੀਯਪਰਿਯਾਯੇ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੭੯) ਵਿਸੇਸਤੋ ਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤਨਿਜ੍ਜੀਵਤਾ ਦੀਪਿਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਤ੍ਤਸੁਞ੍ਞਤਾਦੀਪਕਾ ਖਜ੍ਜਨਿਕਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਦਯੋ’’ਤਿ. ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਯੇ ਤੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਪਟਿਪਦਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਪਰਿਪੂਰੇਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਤੇਸੁ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਨਾਮ ¶ . ਏਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਨ ਖੋ ਨੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨ-ਕਾਰੋ ‘‘ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮ-ਕਾਰੋ ਵਿਯ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਨ੍ਧਿਮਤ੍ਤਮੇਵ, ਨਾਸ੍ਸ ਕੋਚਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੪. ਗਿਲਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੫੦. ਨ ਖੋ ਪਨੇਤਨ੍ਤਿ ਨ ਖੋ ਏਤਂ, ਨੋਤਿ ਚ ਅਮ੍ਹੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਖੋ ਅਮ੍ਹੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਸ੍ਸਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਨੀਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਸ੍ਸਾਸਕਰੇਹੀ’’ਤਿ. ਮਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਮਾਰਿਸੋ, ਏਕਨ੍ਤਭਾਵਿਮਰਣੋ, ਸੋ ਪਨ ਮਰਣਾਧੀਨਵੁਤ੍ਤਿਕੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਰਣਪਟਿਬਦ੍ਧੋ’’ਤਿ. ਅਧਿਮੁਚ੍ਚੇਹੀਤਿ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਹਿ. ਤਂ ਪਨ ਤਥਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਣਿਧਾਨਂ ਠਪਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਠਪੇਹੀ’’ਤਿ. ਆਗਮਨੀਯਗੁਣੇਸੂਤਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਗੁਣੇਸੁ. ਪਮਾਣਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ ਅਨਨ੍ਤਾਪਰਿਮਾਣਤ੍ਤਾ. ਨਾਨਾਕਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਨ੍ਨਾਨਤ੍ਤਾ.

੯. ਪਞ੍ਞਾਪਟਿਲਾਭਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੫੫. ਪਞ੍ਞਾਪਟਿਲਾਭਾਯਾਤਿ ਮਗ੍ਗਫਲਪਞ੍ਞਾਯ ਪਟਿਲਾਭਤ੍ਥਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਤ੍ਤ ਸੇਕ੍ਖਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਸਪ੍ਪਞ੍ਞਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਮਹਾਪਞ੍ਞਵਗ੍ਗੋ

੧. ਮਹਾਪਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੫੮. ਮਹਨ੍ਤੇ ¶ ਅਤ੍ਥੇ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਸਚ੍ਚਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਕੇ ਮਹਾਵਿਤ੍ਥਾਰੇ ਅਤ੍ਥੇ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਅਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਮੁਟ੍ਠਿਗਤੇ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸੇਸਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

ਮਹਾਪਞ੍ਞਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਸਂਯੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੨. ਸਚ੍ਚਸਂਯੁਤ੍ਤਂ

੧. ਸਮਾਧਿਵਗ੍ਗੋ

੧. ਸਮਾਧਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੭੧. ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਯਾਤਿ ¶ ¶ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਵਚਨਂ ‘‘ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਦਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ. ਯਥਾਭੂਤਾਦਿਵਸੇਨਾਤਿ ਯਥਾਗਤਾਦਿਵਸੇਨ. ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਾਮ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਸਮਾਹਿਤੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਤਥਾ ਯਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਯਥਾਭੂਤਵਸੇਨ ਕਾਰਣਚ੍ਛੇਦੋ ਕਤੋ ‘‘ਤਥਾ ਯਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨੇਹਿ. ਵਣ੍ਣਾਤਿ ਅਕ੍ਖਰਾ, ‘‘ਗੁਣਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨੀਤਿ ਨਾਮਾਦਿਪਦਾਨਿ ਚੇਵ ਤਂਸਮੁਦਾਯਭੂਤਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਚ.

੩. ਪਠਮਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੭੩-੭੫. ਸਾਸਨਾਵਚਰਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ ਬਾਹਿਰਕਾਨਂ ਸਚ੍ਚਾਭਿਸਮਯਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ. ਤਥਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚਤੁਤ੍ਥਪਞ੍ਚਮੇਸੁ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਸ੍ਮਾ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਦੇਸਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤੇਨ ਤੇਨ ਅਭਿਲਾਪੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ.

੧੦. ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੮੦. ਦੁਗ੍ਗਤਿਤੋ ਸਂਸਾਰਤੋ ਚ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਨਂ, ਸਗ੍ਗਮਗ੍ਗੋ ਮੋਕ੍ਖਮਗ੍ਗੋ ਚ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਯ੍ਯਾਨੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾ, ਤਂ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ. ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸਂਕਿਲੇਸਤੋ ਵਾ ਨਿਯ੍ਯਾਤੀਤਿ ਈ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ ਯ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਕ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ. ਚੇਤਨਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਾ ਵੇਰਮਣਿ. ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਤ੍ਤਂ. ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਭੂਤਨ੍ਤਿ ਤਿਰੋਕਰਣਭੂਤਂ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭਾਵੇਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਚਤੁਸਚ੍ਚਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭਾਵੇ. ਸਾਤ੍ਥਕਨ੍ਤਿ ਦਾਨਸੀਲਾਦਿਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਹਿਤਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ.

ਵਿਸਿਖਾਤਿ ¶ ਘਰਸਨ੍ਨਿਵੇਸੋ. ਵਿਸਿਖਾਗਹਣੇਨ ਚ ਗਾਮਾਦਿਗਹਣੇ ਵਿਯ ਤਨ੍ਨਿਵਾਸਿਨੋ ਵਿਸੇਸਤੋ ਗਹਿਤਾ ‘‘ਆਗਤੋ ਗਾਮੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ¶ . ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੂਰਾ ਸਮਤ੍ਥਾ’’ਤਿ. ਕੁਮ੍ਭਟ੍ਠਾਨਾਪਦੇਸੇਨ ਕੁਮ੍ਭਦਾਸਿਯੋ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਕੁਮ੍ਭਦਾਸਿਕਥਾ’’ਤਿ. ਅਯਾਥਾਵਤੋ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਿਤਿਸਂਹਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਲੋਕੋ ਅਕ੍ਖਾਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਲੋਕਕ੍ਖਾਯਿਕਾ. ਇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਕਾਰੇਨ ਭਵੋ, ਇਮਿਨਾ ਅਭਵੋਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਇਤਿਭਵਾਭਵਕਥਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ.

ਸਮਾਧਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਵਗ੍ਗੋ

੧. ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੮੧. ‘‘ਇਸੀਨਂ ਪਤਨੁਪ੍ਪਤਨਵਸੇਨ ਓਸੀਦਨਉਪ੍ਪਤਨਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਏਵਂ ‘ਇਸਿਪਤਨ’ਨ੍ਤਿ ‘ਲਦ੍ਧਨਾਮੇ’ਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ‘ਏਤ੍ਥ ਹੀ’’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਆਮਨ੍ਤੇਸੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਅਯਂ ਆਮਨ੍ਤਨਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮੁਦਾਗਮਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਤ੍ਥੁ ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਤਂ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨੇਵ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ‘‘ਦੀਪਙ੍ਕਰਪਾਦਮੂਲੇ ਕਤਾਭਿਨੀਹਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਮਾਰਬਲਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਮਾਰਞ੍ਚ ਮਾਰਬਲਞ੍ਚ ਭਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ. ਅਥ ਵਾ ਮਾਰਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਬਾਹਿਰਞ੍ਚਾਤਿ ਦੁਵਿਧਂ ਬਲਂ ਭਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ. ‘‘ਦ੍ਵੇਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤੇ ਞਾਣਂ ਅਪਰਨ੍ਤੇ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਧ. ਸ. ੧੦੬੩) ਵਿਯ ਭਾਗਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਇਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕੋਟ੍ਠਾਸਾ’’ਤਿ. ਸਹ ਸਮੁਦਾਹਾਰੇਨਾਤਿ ਉਚ੍ਚਾਰਣਸਮਕਾਲਂ. ਪਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਸਮਾਗਚ੍ਛਿਂਸੁ ਪਰਿਪਕ੍ਕਕੁਸਲਮੂਲਾ ਸਚ੍ਚਾਭਿਸਮ੍ਬੋਧਾਯ ਕਤਾਧਿਕਾਰਾ.

ਗਿਹਿਸਞ੍ਞੋਜਨਨ੍ਤਿ ਗਿਹਿਬਨ੍ਧਨਂ. ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਹਰਿਤ੍ਵਾ. ਨ ਵਲ਼ਞ੍ਜੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਨਾਨੁਯੁਞ੍ਜੇਤਬ੍ਬਾ. ਕਿਲੇਸਕਾਮਸੁਖਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਖਸ੍ਸ. ਅਨੁਯੋਗੋਤਿ ਅਨੁਭਵੋ. ਗਾਮਵਾਸੀਹਿ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਗਾਮਵਾਸੀਨਂ ਸਨ੍ਤਕੋ. ਅਤ੍ਤਨੋਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ. ਆਹਿਤੋ ਅਹਂਮਾਨੋ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਤ੍ਤਾ, ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ. ਦੁਕ੍ਖਕਰਣਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖੁਪ੍ਪਾਦਨਂ. ਅਤ੍ਤਮਾਰਣੇਹੀਤਿ ¶ ਅਤ੍ਤਬਾਧਨੇਹਿ. ਉਪਸਮਾਯਾਤਿ ¶ ਕਿਲੇਸਵੂਪਸਮੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਤਦਤ੍ਥਸਮ੍ਪਦਾਨਵਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਿਲੇਸੂਪਸਮਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ.

ਸਚ੍ਚਞਾਣਾਦਿਵਸੇਨ ਤਯੋ ਪਰਿਵਟ੍ਟਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਿਪਰਿਵਟ੍ਟਂ, ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਚ੍ਚਞਾਣਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਥਾਭੂਤਂ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਪਟਿਵੇਧਞਾਣਂ ਆਹ. ਤੇਸੁਯੇਵ ਸਚ੍ਚੇਸੁ. ਞਾਣੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਚ ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਟਿਵੇਧਾਦਿਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਚ ਜਾਨਨਞਾਣਂ, ‘‘ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਪਟਿਵੇਧਤੋ ਪਗੇਵਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ਪਚ੍ਛਾਤਿ ਅਪਰੇ. ਤਥਾ ਕਤਞਾਣਂ. ਦ੍ਵਾਦਸਾਕਾਰਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਾਦਸਵਿਧਆਕਾਰਭੇਦਂ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ.

ਪਟਿਵੇਧਞਾਣਮ੍ਪਿ ਦੇਸਨਾਞਾਣਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਤਤ੍ਥ ਞਾਣਕਿਚ੍ਚਂ ਪਧਾਨਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿਧਮ੍ਮਸਮੁਦਾਯੋ ਪਨ ਪਵਤ੍ਤਨਟ੍ਠੇਨ ਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ. ਅਥ ਵਾ ਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਆਣਾ, ਧਮ੍ਮਤੋ ਅਨਪੇਤਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਤਂ ਚਕ੍ਕਞ੍ਚ, ਧਮ੍ਮੇਨ ਞਾਯੇਨ ਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿਪਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ. ਯਥਾਹ ‘‘ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ ਚਕ੍ਕਞ੍ਚਾਤਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ, ਚਕ੍ਕਞ੍ਚ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚਾਤਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ, ਧਮ੍ਮੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ, ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾਯ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੨.੪੦-੪੧). ਉਭਯਮ੍ਪੀਤਿ ਪਟਿਵੇਧਞਾਣਂ ਦੇਸਨਾਞਾਣਨ੍ਤਿ ਉਭਯਮ੍ਪਿ. ਏਤਨ੍ਤਿ ਤਦੁਭਯਂ. ਇਮਾਯ ਦੇਸਨਾਯਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੇਨ ਭਗਵਤਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਞਾਣਦ੍ਵਯਸਙ੍ਖਾਤਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਨਾਮ ਪਵਤ੍ਤਨਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਨਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ. ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇਤਿ ਅਞ੍ਞਾਸਿ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਤ੍ਥੇਰੇਨ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇ. ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਨਾਮ ਕਸ੍ਸਪਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਨ੍ਤਰਧਾਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੋ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਤਤ੍ਤਾ, ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮੋ ਪਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੋ ਏਵਾਤਿ.

ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨਾਤਿ ਏਕੇਨੇਵ ਪਹਾਰਸਞ੍ਞਿਤੇਨ ਕਾਲੇਨ. ਦਿਵਸਸ੍ਸ ਹਿ ਤਤਿਯੋ ਭਾਗੋ ਪਹਾਰੋ ਨਾਮ. ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਤੇਨ ਖਣੇਨ ਤੇਨ ਲਯੇਨ ਤੇਨ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਪਹਾਰਕ੍ਖਣਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਮੇਵ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੋਭਾਸੋਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਾਨੁਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤੋ ਓਭਾਸੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਭੇ ਵਿਯ ਪਰਿਸਮਾਪਨੇ ਅਤਿਵਿਯ ਉਲ਼ਾਰਤਮਂ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਸਪਿ ਉਦਾਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੯. ਸਙ੍ਕਾਸਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੮੯. ਅਤ੍ਥਸਂਵਣ੍ਣਨੇ ¶ ਵਣ੍ਣੀਯਨ੍ਤੇਤਿ ਵਣ੍ਣਾ. ਤੇਯੇਵ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਕ੍ਖਰਣਤੋ ਅਕ੍ਖਰਾਨਿ ¶ . ਅਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜੇਨ੍ਤੀਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਕਾਰਾਦਿਕੇ ਸਰਸਮਞ੍ਞਾ, ਕਕਾਰਾਦਿਕੇ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮਞ੍ਞਾ, ਉਭਯਤ੍ਥ ਵਣ੍ਣਸਮਞ੍ਞਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਣ੍ਣਾਨਂ ਵਾ ਏਕਦੇਸਾ ਯਦਿਦਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿ. ਨੇਤ੍ਤਿਯਂ ਪਨ ਵਾਕ੍ਯੇ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮਞ੍ਞਾ. ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਆਕਾਰਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਗਹਿਤਾ ਏਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਸਙ੍ਕਾਸਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਞਾਪਨਾ ਭਾਗਸੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿ. ਸਙ੍ਕਾਸਨਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਪਕਾਸਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ. ਵਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਹਿ ਅਤ੍ਥਵਚਨੇਨੇਵ ਵਿਵਰਨ੍ਤਿ, ਤਾਹਿ ਕਾਰਣਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯੋ ਵੁਤ੍ਤਾਯੇਵਾਤਿ, ਤਾਹਿਪਿ ਅਤ੍ਥਪਦਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਨੇਤ੍ਤਿਅਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨਾਤਿ ਸਭਾਗਾਦਿਵਿਭਾਵਨਾਕਾਰੇਨ. ਵਣ੍ਣਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇ ਪਵਤ੍ਤਵਣ੍ਣਾਦੀਨਂ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਵਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ਅਨ੍ਤਅਭਾਵਤੋ. ਏਵਮਾਹਾਤਿ ‘‘ਅਪਰਿਮਾਣਾ ਵਣ੍ਣਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ ਸਙ੍ਕਾਸਨਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਹ.

੧੦. ਤਥਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੯੦. ਸਭਾਵਾਵਿਜਹਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੁਕ੍ਖਸਭਾਵਸ੍ਸ ਕਦਾਚਿਪਿ ਅਪਰਿਚ੍ਚਜਨੇਨ ਤਥਸਭਾਵਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਹਿ ਦੁਕ੍ਖਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਭਾਵਸ੍ਸਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸਭਾਵਸ੍ਸ. ਅਮੋਘਤਾਯਾਤਿ ਅਵਞ੍ਝਤਾਯ. ਅਵਿਤਥਨ੍ਤਿ ਨ ਵਿਤਥਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਹਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਦੁਕ੍ਖਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਅਞ੍ਞਭਾਵਾਨੁਪਗਮੇਨਾਤਿ ਸਮੁਦਯਾਦਿਸਭਾਵਾਨੁਪਗਮਨੇਨ ਮੁਸਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਨਞ੍ਞਥਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਕੋਟਿਗਾਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਕੋਟਿਗਾਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੯੧. ਅਨਨੁਬੋਧਾਤਿ ¶ ਪਟਿਵੇਧਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਬੋਧਾਭਾਵੇਨ. ਅਪ੍ਪਟਿਵੇਧਾਤਿ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਪਟਿਮੁਖਂ ਵੇਧਾਭਾਵੇਨ.

੨. ਦੁਤਿਯਕੋਟਿਗਾਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੯੨. ਫਲਸਮਾਧਿਫਲਪਞ੍ਞਾਨਨ੍ਤਿ ¶ ਅਗ੍ਗਫਲਸਮਾਧਿਅਗ੍ਗਫਲਪਞ੍ਞਾਨਂ.

੭. ਤਥਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੯੭. ਅਰਿਯਾਨਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਰਿਯਾਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.

੮. ਲੋਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੯੮. ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਚਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਟਿਵੇਧਞਾਣੇਨ ਦੇਸਨਾਞਾਣੇਨ ਚ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਰਿਯਸਨ੍ਤਕਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਕਭਾਵਤੋ.

੧੦. ਗਵਮ੍ਪਤਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੦੦. ਏਕਪ੍ਪਟਿਵੇਧੋਤਿ ਏਕੇਨੇਵ ਞਾਣੇਨ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਪਟਿਵੇਧੋ.

ਕੋਟਿਗਾਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਸੀਸਪਾਵਨਵਗ੍ਗੋ

੩. ਦਣ੍ਡਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੦੧. ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਵਟ੍ਟਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ.

੫. ਸਤ੍ਤਿਸਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੦੫. ਭਵੇਯ੍ਯ ¶ ਚੇਤਿ ਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨਿ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਸਹਿਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਸਚ੍ਚਾਭਿਸਮਯੋ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਵਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਾ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ.

੯. ਇਨ੍ਦਖੀਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੦੯. ਅਜ੍ਝਾਸਯਨ੍ਤਿ ¶ ਸਸ੍ਸਤਾਦਿਭੇਦਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ. ਸੋ ਹਿ ‘‘ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਹਸ੍ਸ ਮੁਖਭੂਤਤ੍ਤਾ ਮੁਖਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਤਞ੍ਚ ਅਪਰੇ ਅਦਿਟ੍ਠਸਚ੍ਚਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਸਚ੍ਚਾ ਪਨ ਨੇਵ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਿ.

੧੦. ਵਾਦਤ੍ਥਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੧੦. ਕੁਕ੍ਕੁਕੋ ਪਮਾਣਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੁਕ੍ਕੂਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਨਾਮਂ.

ਸੀਸਪਾਵਨਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਪਪਾਤਵਗ੍ਗੋ

੧. ਲੋਕਚਿਨ੍ਤਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੧੧. ਲੋਕਚਿਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿਵੇਸਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਵੀਮਂਸਾਵ. ‘‘ਲੋਕਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਤਂਤਂਲੋਕਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਾਲ਼ਿਕੇਰਾਦਯੋਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਓਸਧਿਤਿਣਵਨਪ੍ਪਤਿਆਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ. ਏਵਰੂਪਨ੍ਤਿ ਏਦਿਸਂ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਤਂਤਂਲੋਕਚਿਤ੍ਤਂ.

ਵਿਗਤਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਪਰਤ੍ਥਤੋ ਅਪਗਤਵਿਤਕ੍ਕੋ ਅਦ੍ਦਸ ਏਵਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਂਸੂਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਸਮ੍ਬਰਿਮਾਯਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਰੇਨ ਅਸੁਰਿਨ੍ਦੇਨ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਂ ਅਸੁਰਮਾਯਂ, ਯਂ ‘‘ਇਨ੍ਦਜਾਲ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਇਨ੍ਦਸ੍ਸ ਮੋਹਨਤ੍ਥਂ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਤ੍ਤਾ. ਸਮ੍ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪਰਿਧਾਵੇਤ੍ਵਾ. ਯਥਾ ਨੇਤਿ ਨੇ ਅਸੁਰੇ ਯਥਾ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਏਵਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤੇ ਏਵਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਂਸੂਤਿ? ਤਂ ਪੁਰਿਸਂ ਤਤ੍ਥ ਤਥਾਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਞ੍ਚ ਦੇਵੋ’’ਤਿ ਆਸਙ੍ਕਨ੍ਤਾ ਤਥਾ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਭਿਸਮੁਲ਼ਾਲਛਿਦ੍ਦੇਹਿ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਸੁਰਭਵਨਂ ਗਤਾ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਦੇਵਾਨਂਯੇਵ ਮੋਹਯਮਾਨਾ’’ਤਿ.

੨-੩. ਪਪਾਤਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੧੨-੩. ਮਰਿਯਾਦਪਾਸਾਣੋਤਿ ¶ ¶ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸ ਮਰਿਯਾਦਪਾਕਾਰਸਦਿਸੋ ਮਹਨ੍ਤੋ ਪਾਸਾਣੋ. ਅਨਿਟ੍ਠਰੂਪਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਰੂਪ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਭਾਵਤ੍ਥੋ ‘‘ਪਿਯਰੂਪੇ ਸਾਤਰੂਪੇ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੦੮-੪੦੯) ਵਿਯਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਅਨਿਟ੍ਠਸਭਾਵ’’ਨ੍ਤਿ.

੫. ਵਾਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੧੫. ਉਪਾਸਨਨ੍ਤਿ ਆਚਰਿਯਉਪਾਸਨਂ, ਆਚਰਿਯਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਨਾ ਵਾ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਸਿਕ੍ਖਨਵਸੇਨ ਉਪਾਸਿਤਬ੍ਬਤੋ ਉਪਾਸਨਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਂ ਕਣ੍ਡਖਿਪਨਸਿਪ੍ਪਂ. ਕਣ੍ਡਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੇਤਿ ਸਰਂ ਖਿਪਨ੍ਤੇ. ਪੋਙ੍ਖਾਨੁਪੋਙ੍ਖਨ੍ਤਿ ਪੋਙ੍ਖਸਦ੍ਦਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਕਂ ਕਣ੍ਡਂ ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪਰਂ ਅਨੁਪੋਙ੍ਖਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਪਰਨ੍ਤਿ ਤਤਿਯਕਣ੍ਡਂ. ਅਨੁਪੋਙ੍ਖਂ ਨਾਮ ਇਦਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਨੁਪੋਙ੍ਖਂ ਨਾਮ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਪੋਙ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਤਤਿਯੇਨ ਸਰੇਨ ਵਿਜ੍ਝੀਯਤਿ. ਪੁਨ ਅਪਰਂ ਤਸ੍ਸ ਪੋਙ੍ਖਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਅਪਰਾਪਰਂ ਅਵਿਰਜ੍ਝਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦੁਰਭਿਸਮ੍ਭਵਤਰਨ੍ਤਿ ਅਭਿਭਵਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤਰਂ. ਵਾਲਨ੍ਤਿ ਕੇਸਂ. ਸਤ੍ਤਧਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਿਫਾਲੇਤ੍ਵਾ. ਤਸ੍ਸ ਏਕਂ ਭੇਦਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਕੇਸਸ੍ਸ ਏਕਂ ਅਂਸੁਸਙ੍ਖਾਤਂ ਭੇਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਵਾਤਿਙ੍ਗਣਮਜ੍ਝੇ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵਾਤਿਙ੍ਗਣਫਲਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝਟ੍ਠਾਨੇ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ. ਅਪਰਂ ਭੇਦਨ੍ਤਿ ਅਪਰਂ ਕੇਸਸ੍ਸ ਅਂਸੁਸਙ੍ਖਾਤਂ ਭੇਦਂ. ਅਗ੍ਗਕੋਟਿਯਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾਤਿ ਯਥਾ ਤਸ੍ਸ ਵਾਲਭੇਦਸ੍ਸ ਊਕਾਮਤ੍ਤਂ ਲਿਖਾਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਕਣ੍ਡਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਕੋਟਿਂ ਅਧਿਕਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏਵਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ. ਉਸਭਮਤ੍ਤੇਤਿ ਵੀਸਤਿਯਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤੇ ਠਾਨੇ ਠਿਤੋ. ਕਣ੍ਡਬਦ੍ਧਾਯ ਕੋਟਿਯਾਤਿ ਕਣ੍ਡਬਦ੍ਧਾਯ ਵਾਲਸ੍ਸ ਕੋਟਿਯਾ ਵਾਤਿਙ੍ਗਣਬਨ੍ਧਨਵਾਲਸ੍ਸ ਕੋਟਿਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯ.

੮. ਦੁਤਿਯਛਿਗ੍ਗਲ਼ਯੁਗਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੧੮. ਅਧਿਚ੍ਚੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਯਦਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਂ. ਛਿਗ੍ਗਲ਼ੇਨਾਤਿ ਛਿਗ੍ਗਲ਼ਪਦੇਸੇਨ. ਛਿਗ੍ਗਲ਼ੁਪਰੀਤਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮਯੁਗਸ੍ਸ ਛਿਗ੍ਗਲ਼ਪਦੇਸਸ੍ਸ ਉਪਰਿ. ਆਰੁਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਛਿਗ੍ਗਲ਼ੇਨਾਤਿ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਛਿਦ੍ਦੇਨ. ਗੀਵਪ੍ਪਵੇਸਨਂ ਵਿਯਾਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਯੁਗਾਨਂ ਛਿਦ੍ਦਪਦੇਸੇਨੇਵ ਉਪਰੂਪਰਿ ਠਿਤਾਨਂ ਛਿਦ੍ਦਨ੍ਤਰੇਨ ਕਾਣਕਚ੍ਛਪਸ੍ਸ ਗੀਵਪ੍ਪਵੇਸਨਂ ¶ ਅਧਿਚ੍ਚਤਰਸਮ੍ਭਵਂ. ਤਤੋਪਿ ਅਧਿਚ੍ਚਤਰਸਮ੍ਭਵੋ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਲਾਭੋ, ਤਤੋ ਅਧਿਚ੍ਚਤਮਸਮ੍ਭਵੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪਟਿਲਾਭੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਸਚ੍ਚਪਟਿਵੇਧੋ ਅਤਿਵਿਯ ਅਧਿਚ੍ਚਤਰਸਮ੍ਭਵੋ’’ਤਿ.

ਪਪਾਤਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਅਭਿਸਮਯਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੨੧. ਅਭਿਸਮਯਸਂਯੁਤ੍ਤੇ ¶ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤੋਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੭. ਪਠਮਆਮਕਧਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯਾਲਵਗ੍ਗੋ

੩. ਪਞ੍ਞਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੩੩. ਲੋਕਿਯਮ੍ਪਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਨ ‘‘ਅਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਲਭਤੀਤਿ ‘‘ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੪. ਸੁਰਾਮੇਰਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੩੪. ਪਿਟ੍ਠਸੁਰਾਤਿ ਪਿਟ੍ਠੇਨ ਕਾਤਬ੍ਬਸੁਰਾ, ਤਥਾ ਓਦਨਸੁਰਾ ਪੂਵਸੁਰਾ, ਮਜ੍ਜਰਸਾਦਿਭੂਤੇ ਕਿਣ੍ਣੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਸੁਰਾ ਕਿਣ੍ਣਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸੁਰਾ. ਸਮ੍ਭਾਰਸਂਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਮੂਲਭੇਸਜ੍ਜਸਮ੍ਭਾਰੇਹਿ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾ. ਪੁਪ੍ਫਾਸਵੋਤਿ ਨਾਲ਼ਿਕੇਰਪੁਪ੍ਫਾਦਿਤੋ ਅਸ੍ਸਵਨਕਆਸਵੋ. ਮੁਦ੍ਦਿਕਫਲਾਦਿਤੋ ਅਸ੍ਸਵਨਕਆਸਵੋ ਫਲਾਸਵੋ. ਇਤੀਤਿਆਦਿਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਮਧ੍ਵਾਸਵਗੁਲ਼ਾਸਵਸਮ੍ਭਾਰਸਂਯੁਤ੍ਤੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸੁਰਾਸਵਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸੁਰਾਸਵਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ.

੧੦. ਪਚਾਯਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੪੦. ਨੀਚਵੁਤ੍ਤਿਨੋਤਿ ਕੁਲੇ ਜੇਟ੍ਠਾਨਂ ਮਹਾਪਿਤੁਚੂਲ਼ਪਿਤੁਜੇਟ੍ਠਭਾਤਿਕਾਦੀਨਂ ਅਭਿਵਾਦਨਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਨਅਞ੍ਜਲਿਕਮ੍ਮਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਾਦਿਵਸੇਨ ਨੀਚਵੁਤ੍ਤਿਨੋ.

੮. ਦੁਤਿਯਆਮਕਧਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯਾਲਵਗ੍ਗੋ

੮. ਬੀਜਗਾਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੪੮. ‘‘ਮੂਲਬੀਜ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ¶ ¶ ਮੂਲਮੇਵ ਬੀਜਨ੍ਤਿ ਮੂਲਬੀਜਂ, ਮੂਲਬੀਜਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿਪਿ ਮੂਲਬੀਜਂ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮੇਨ ਬੀਜਗਾਮੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਬੀਜਾਨਂ ਸਮੂਹੋ’’ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਭੂਤਗਾਮੋ. ਦੁਵਿਧੋਪੇਸੋ ਸਾਮਞ੍ਞਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ, ‘‘ਮੂਲਬੀਜਞ੍ਚ ਮੂਲਬੀਜਞ੍ਚ ਮੂਲਬੀਜ’’ਨ੍ਤਿ ਏਕਸੇਸਨਯੇਨ ਵਾ ਬੀਜਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਫਲ਼ੁਬੀਜਨ੍ਤਿ ਪਬ੍ਬਬੀਜਂ. ਬਾਹਿਰਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਰਸਮਵਾਯੇ ਸਦਿਸਫਲੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਸੇਸਕਾਰਣਭਾਵਤੋ ਵਿਰੁਹਨਸਮਤ੍ਥੇ ਸਾਰਫਲੇ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋ ਬੀਜ-ਸਦ੍ਦੋ. ਤਦਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਮੂਲਾਦੀਸੁਪਿ ਕੇਸੁਚਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਤਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਏਕੇਨ ਬੀਜ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਬੀਜਬੀਜ’’ਨ੍ਤਿ ‘‘ਰੂਪਰੂਪਂ, ਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੩੨੭) ਚ ਯਥਾ. ਨੀਲਤਿਣਰੁਕ੍ਖਾਦਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਅਲ੍ਲਤਿਣਸ੍ਸ ਚੇਵ ਅਲ੍ਲਰੁਕ੍ਖਾਦਿਕਸ੍ਸ ਚ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਓਸਧਿਗਚ੍ਛਲਤਾਦੀਨਂ ਗਹਣਂ.

੯. ਵਿਕਾਲਭੋਜਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੪੯. ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੋ, ਅਯਂ ਬੁਦ੍ਧਾਦਿਅਰਿਯਾਨਂ ਆਚਿਣ੍ਣਸਮਾਚਿਣ੍ਣੋ ਭੋਜਨਸ੍ਸ ਕਾਲੋ, ਤਦਞ੍ਞੋ ਵਿਕਾਲੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਵਿਕਾਲਭੋਜਨਾਤਿ ਕਾਲਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਭੋਜਨਾ’’ਤਿ.

੧੦. ਗਨ੍ਧਵਿਲੇਪਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੫੦. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪੁਪ੍ਫਨ੍ਤਿ ਗਨ੍ਥਿਮਂ ਅਗਨ੍ਥਿਮਂ ਵਾ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪੁਪ੍ਫਜਾਤਂ, ਤਥਾ ਪਿਸਿਤਾਦਿਭੇਦਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਨ੍ਧਜਾਤਂ.

੯. ਤਤਿਯਆਮਕਧਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯਾਲਵਗ੍ਗੋ

੧. ਨਚ੍ਚਗੀਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੫੧. ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ¶ ‘‘ਸਬ੍ਬਪਾਪਸ੍ਸ ਅਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ (ਦੀ.ਨਿ. ੨.੯੦; ਧ.ਪ. ੧੮੩) ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਛਨ੍ਦਰਾਗਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਨਚ੍ਚਾਦੀਨਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਨ ਅਨੁਲੋਮੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਅਨਨੁਲੋਮਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਰੇਹਿ ਚ ਪਯੋਜਿਯਮਾਨਂ ¶ ਪਯੋਜਾਪਿਯਮਾਨਞ੍ਚ ਏਤੇਨੇਵ ਨਚ੍ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਗਹਿਤਂ, ਤਥਾ ਗੀਤਵਾਦਿਤਸਦ੍ਦੇਹਿ ਚਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਨਚ੍ਚਨਨਚ੍ਚਾਪਨਾਦਿਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਗਾਯਨ-ਗਾਯਾਪਨ-ਵਾਦਨ-ਵਾਦਾਪਨਾਦੀਨਿ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਸਵਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਵਿਰੂਪੇਕਸੇਸਨਯੇਨ. ਯਥਾਸਕਂ ਵਿਸਯਸ੍ਸ ਆਲੋਚਨਸਭਾਵਤਾਯ ਵਾ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਂ ਸਵਨਕਿਰਿਯਾਯਪਿ ਦਸ੍ਸਨਸਙ੍ਖੇਪਸਬ੍ਭਾਵਤੋ ‘‘ਦਸ੍ਸਨਾ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਵਿਸੂਕਭੂਤਸ੍ਸ ਗੀਤਸ੍ਸ ਸਵਨਂ ਕਦਾਚਿ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਵਿਸੂਕਭੂਤਾ ਦਸ੍ਸਨਾ ਚਾ’’ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕਅਟ੍ਠਕਥਾਯ (ਖੁ. ਪਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.ਪਚ੍ਛਿਮਪਞ੍ਚਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਣ੍ਣਨਾ) – ‘‘ਧਮ੍ਮੂਪਸਂਹਿਤਂ ਗੀਤਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਗੀਤੂਪਸਂਹਿਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ.

੨. ਉਚ੍ਚਾਸਯਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੫੨. ਉਚ੍ਚਾਤਿ ਉਚ੍ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਾਨਤ੍ਥਂ ਏਕਂ ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਰਂ. ਸੇਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸਯਨਂ, ਉਚ੍ਚਾਸਯਨਂ ਮਹਾਸਯਨਞ੍ਚ ਸਮਣਸਾਰੁਪ੍ਪਰਹਿਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਪਮਾਣਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਤ੍ਥਰਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਸਨ੍ਦਾਦਿਆਸਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਸਯਨੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਆਧਾਰੇ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਤਦਾਧਾਰਕਿਰਿਯਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਵ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਉਚ੍ਚਾਸਯਨਮਹਾਸਯਨਾ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਤਦੁਪਭੋਗਭੂਤਨਿਸਜ੍ਜਾਨਿਪਜ੍ਜਨੇਹਿ ਵਿਰਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਵਾ ਉਚ੍ਚਾਸਯਨਮਹਾਸਯਨਞ੍ਚ ਉਚ੍ਚਾਸਯਨਮਹਾਸਯਨਞ੍ਚਾਤਿ ਉਚ੍ਚਾਸਯਨਮਹਾਸਯਨਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਏਕਸੇਸਨਯੇਨ ਅਯਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ ਯਥਾ – ‘‘ਨਾਮਰੂਪਪਚ੍ਚਯਾ ਸਲ਼ਾਯਤਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਉਦਾ. ੧). ਆਸਨਕਿਰਿਯਾਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਾ ਵਾ ਸਯਨਕਿਰਿਯਾਯ ਸਯਨਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਆਸਨਮ੍ਪਿ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੩. ਜਾਤਰੂਪਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੫੩. ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਉਗ੍ਗਹਾਪਨੇ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸਾਦਿਯਨੇ ਚ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਆਹ ¶ – ‘‘ਨ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਤਿਵਿਧਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ ਮਨਸਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਯੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਉਗ੍ਗਹਣਂ, ਵਾਚਾਯ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਉਗ੍ਗਹਾਪਣਂ, ਮਨਸਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਸਾਦਿਯਨਂ. ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਸਾਮਞ੍ਞਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ, ਏਕਸੇਸਨਯੇਨ ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਨੇਵ ਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਸ ਨਯੋ ‘‘ਆਮਕਧਞ੍ਞਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ.

੪. ਆਮਕਧਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੫੪. ਨੀਵਾਰਾਦਿਉਪਧਞ੍ਞਸ੍ਸ ¶ ਸਾਲਿਆਦਿਮੂਲਧਞ੍ਞਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਤ੍ਤਵਿਧਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.

੫. ਆਮਕਮਂਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੫੫. ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਞ੍ਚ ਵਸਾਨਿ ਭੇਸਜ੍ਜਾਨਿ – ਅਚ੍ਛਵਸਂ, ਮਚ੍ਛਵਸਂ, ਸੁਸੁਕਾਵਸਂ, ਸੂਕਰਵਸਂ, ਗਦ੍ਰਭਵਸ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੬੨; ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੬੨੩) ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਦਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ ਨਾਮ. ਤਸ੍ਸ ਪਨ ‘‘ਕਾਲੇ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੬੨) ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ’’ਤਿ. ਵਿਨਯਵਸੇਨ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯ ਵਿਨਯਟ੍ਠਕਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਤ੍ਥ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੧੦. ਚਤੁਤ੍ਥਆਮਕਧਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯਾਲਵਗ੍ਗੋ

੨-੩. ਕਯਵਿਕ੍ਕਯਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੬੨-੬੩. ਕਸ੍ਸਚਿ ਭਣ੍ਡਸ੍ਸ ਗਹਣਂ ਕਯੋ, ਦਾਨਂ ਵਿਕ੍ਕਯੋ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਗਾਮਨ੍ਤਰੇ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਚ ਗਮਨਂ ਦੂਤਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਪਹਿਣਗਮਨਂ ਖੁਦ੍ਦਕਗਮਨਂ.

੪. ਤੁਲਾਕੂਟਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੬੪. ਰੂਪਕੂਟਂ ਸਰੂਪੇਨ ਸਦਿਸੇਨ ਛਲਵੋਹਾਰੋ. ਅਙ੍ਗਕੂਟਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਤ੍ਥਾਦਿਨਾ ਅਙ੍ਗਾਨਂ ਛਲਕਰਣਂ ¶ . ਗਹਣਕੂਟਂ ਮਾਨੇਸੁ ਗਹਣਵਸੇਨ. ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਕੂਟਂ ਅਯਚੁਣ੍ਣਾਦਿਨਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇਨ ਛਲਕਰਣਂ. ਮਹਤਿਯਾ ਤੁਲਾਯ. ਪਚ੍ਛਾਭਾਗੇਤਿ ਤੁਲਾਯ ਪਚ੍ਛਿਮਭਾਗੇ. ਹਤ੍ਥੇਨਾਤਿ ਹਤ੍ਥਪਦੇਸੇਨ. ਅਕ੍ਕਮਤੀਤਿ ਉਟ੍ਠਾਤੁਂ ਅਦੇਨ੍ਤੋ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਦਦਨ੍ਤੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇਤਿ ਪਰੇਸਂ ਦਦਨ੍ਤੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਹਤ੍ਥੇਨ ਤੁਲਂ ਅਕ੍ਕਮਤਿ. ਤਨ੍ਤਿ ਅਯਚੁਣ੍ਣਂ.

ਲੋਹਪਾਤਿਯੋਤਿ ਤਮ੍ਬਲੋਹਪਾਤਿਯੋ. ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਾ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਸਨਿਖਾਦਸੁਵਣ੍ਣਕਨਕਲਿਮ੍ਪਿਤਾ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਮਾਨਭਾਜਨਸ੍ਸ ¶ ਹਦਯਭੂਤਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਭਿਨ੍ਨਂ ਹਦਯਭੇਦੋ. ਨਿਮਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਤਿਲਤਣ੍ਡੁਲਾਦਿਕਸ੍ਸ ਸਿਖਾਯ ਅਗ੍ਗਕੋਟਿਯਾ ਭਿਨ੍ਨਂ ਸਿਖਾਭੇਦੋ. ਖੇਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਮਿਨਨਰਜ੍ਜੁਯਾ ਅਞ੍ਞਥਾਕਰਣਂ ਰਜ੍ਜੁਭੇਦੋ. ਰਜ੍ਜੁਗਹਣੇਨੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਦਣ੍ਡਕਸ੍ਸ ਗਹਣਂ ਕਤਮੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੬-੧੧. ਛੇਦਨਸੁਤ੍ਤਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੬੬-੭੧. ਵਧੋਤਿ ਮੁਟ੍ਠਿਪ੍ਪਹਾਰਕਸਾਤਾਲ਼ਨਾਦੀਹਿ ਹਿਂਸਨਂ, ਵਿਹੇਠਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਹੇਠਨਤ੍ਥੋਪਿ ਹਿ ਵਧ-ਸਦ੍ਦੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਰੋਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਮਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪਨ ਪੋਥਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ ਮਾਰਣਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਿਹਿਂਸਨੇਪਿ ਦਿਸ੍ਸਨਤੋ. ਸੇਸਂ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਵ.

ਆਮਕਧਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯਾਲਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਸਾਰਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਿਨਿਯਾ ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਮਹਾਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਨਿਗਮਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

ਸਕਲਰੂਪਾਰੂਪਸਮ੍ਮਸਨੇ ¶ ਸਣ੍ਹਸੁਖੁਮਵਿਸਯਞਾਣਤਾਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਚਾਰਨਿਪੁਣਬੁਦ੍ਧੀਨਂ ਸੁਸਂਯਤਕਾਯਵਚੀਸਮਾਚਾਰਤਾਯ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸੁ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਯਤਨਤੋ ਚ ਯਤੀਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤੁਸਚ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਭੇਦੇ ਪਰਮਤ੍ਥਧਮ੍ਮੇ ਨਾਨਾਨਯੇਹਿ ਞਾਣਵਿਭਾਗਸ੍ਸ ਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਬਹੁਕਾਰਸ੍ਸ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾਗਮਵਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸਂਵਣ੍ਣਨਂ ਕਾਤੁਂ ਸਾਰਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਤੋ ਏਵ ਨਿਪੁਣਾ ਯਾ ਮਯਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾ ਆਰਦ੍ਧਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਸਵਿਸੇਸਂ ਪਞ੍ਞਾਵਹਗੁਣਤ੍ਤਾ ਏਵ ਹਿਸ੍ਸ ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭੇ ਆਦਿਤੋਪਿ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਪਭੇਦਜਨਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ¶ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸਾਰਨ੍ਤਿ ਸਂਯੁਤ੍ਤਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸਾਰਂ. ਏਕੂਨਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤੋਤਿ ਥੋਕਂ ਊਨਭਾਵਤੋ ਮਤ੍ਤ-ਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣਂ.

ਮੂਲਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸਾਰਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਸਂਯੁਤ੍ਤਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸਾਰਮੇਵ ਪੁਨ ਨਿਗਮਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਮੂਲਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸਾਰਨ੍ਤਿ ਪੋਰਾਣਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਅਤ੍ਥਸਾਰਂ. ਤੇਨ ਏਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਸਂਯੁਤ੍ਤਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਅਤ੍ਥਸਾਰਂ ਆਦਾਯ ਇਮਂ ਸਾਰਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਿਨਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਸੇਸਮਹਾਨਿਕਾਯਾਨਮ੍ਪਿ ਮੂਲਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਇਧ ਵਿਯੋਗਕ੍ਖਮਂ ਅਤ੍ਥਸਾਰਂ ਆਦਾਯ ਅਕਾਸਿ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਮਹਾਵਿਹਾਰਾਧਿਵਾਸੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਇਦਂ ਪੁਰਿਮਪਚ੍ਛਿਮਪਦੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਮਹਾਵਿਹਾਰਾਧਿਵਾਸੀਨਂ ਸਮਯਂ ਪਕਾਸਯਨ੍ਤਿਂ ਮਹਾਵਿਹਾਰਾਧਿਵਾਸੀਨਂ ਮੂਲਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸਾਰਂ ਆਦਾਯਾ’’ਤਿ ਚ. ਤੇਨ ਪੁਞ੍ਞੇਨ. ਹੋਤੁ ਸਬ੍ਬੋ ਸੁਖੀ ਲੋਕੋਤਿ ਕਾਮਾਵਚਰਾਦਿਵਿਭਾਗੋ ਸਬ੍ਬੋ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ ਯਥਾਰਹਂ ਬੋਧਿਤ੍ਤਯਾਧਿਗਮਵਸੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਖੇਨ ਸੁਖਿਤੋ ਹੋਤੂਤਿ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਸੁਖਾਧਿਗਮਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਰਿਣਾਮੇਤਿ.

ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਸਾਰਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਿਨਿਯਾ

ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਸਂਯੁਤ੍ਤਟੀਕਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.