📜
ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ
ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯੇ
ਏਕਕਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ
ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾ
‘‘ਕਰੁਣਾਸੀਤਲਹਦਯਂ ¶ ¶ ¶ , ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤਵਿਹਤਮੋਹਤਮਂ;
ਸਨਰਾਮਰਲੋਕਗਰੁਂ, ਵਨ੍ਦੇ ਸੁਗਤਂ ਗਤਿਵਿਮੁਤ੍ਤਂ.
‘‘ਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ਬੁਦ੍ਧਭਾਵਂ, ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਚੇਵ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਚ;
ਯਂ ਉਪਗਤੋ ਗਤਮਲਂ, ਵਨ੍ਦੇ ਤਮਨੁਤ੍ਤਰਂ ਧਮ੍ਮਂ.
‘‘ਸੁਗਤਸ੍ਸ ਓਰਸਾਨਂ, ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਮਾਰਸੇਨਮਥਨਾਨਂ;
ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਮੂਹਂ, ਸਿਰਸਾ ਵਨ੍ਦੇ ਅਰਿਯਸਙ੍ਘਂ.
‘‘ਇਤਿ ¶ ਮੇ ਪਸਨ੍ਨਮਤਿਨੋ, ਰਤਨਤ੍ਤਯਵਨ੍ਦਨਾਮਯਂ ਪੁਞ੍ਞਂ;
ਯਂ ਸੁਵਿਹਤਨ੍ਤਰਾਯੋ, ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵੇਨ.
‘‘ਏਕਕਦੁਕਾਦਿਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਾਗਮਵਰਸ੍ਸ;
ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਪੁਙ੍ਗਵਾਨਂ, ਵਿਚਿਤ੍ਤਪਟਿਭਾਨਜਨਨਸ੍ਸ.
‘‘ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਂ, ਅਟ੍ਠਕਥਾ ਆਦਿਤੋ ਵਸਿਸਤੇਹਿ;
ਪਞ੍ਚਹਿ ਯਾ ਸਙ੍ਗੀਤਾ, ਅਨੁਸਙ੍ਗੀਤਾ ਚ ਪਚ੍ਛਾਪਿ.
‘‘ਸੀਹਲ਼ਦੀਪਂ ਪਨ ਆਭਤਾਥ ਵਸਿਨਾ ਮਹਾਮਹਿਨ੍ਦੇਨ;
ਠਪਿਤਾ ਸੀਹਲ਼ਭਾਸਾਯ, ਦੀਪਵਾਸੀਨਮਤ੍ਥਾਯ.
‘‘ਅਪਨੇਤ੍ਵਾਨ ¶ ¶ ਤਤੋਹਂ, ਸੀਹਲ਼ਭਾਸਂ ਮਨੋਰਮਂ ਭਾਸਂ;
ਤਨ੍ਤਿਨਯਾਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ, ਆਰੋਪੇਨ੍ਤੋ ਵਿਗਤਦੋਸਂ.
‘‘ਸਮਯਂ ਅਵਿਲੋਮੇਨ੍ਤੋ, ਥੇਰਾਨਂ ਥੇਰਵਂਸਦੀਪਾਨਂ;
ਸੁਨਿਪੁਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾਨਂ, ਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਨਿਵਾਸੀਨਂ.
‘‘ਹਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਾਗਤਮਤ੍ਥਂ, ਅਤ੍ਥਂ ਪਕਾਸਯਿਸ੍ਸਾਮਿ;
ਸੁਜਨਸ੍ਸ ਚ ਤੁਟ੍ਠਤ੍ਥਂ, ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਤ੍ਥਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ.
‘‘ਸਾਵਤ੍ਥਿਪਭੂਤੀਨਂ, ਨਗਰਾਨਂ ਵਣ੍ਣਨਾ ਕਤਾ ਹੇਟ੍ਠਾ;
ਦੀਘਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਚ, ਯਾ ਮੇ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤੇਨ.
‘‘ਵਿਤ੍ਥਾਰਵਸੇਨ ਸੁਦਂ, ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਚ ਤਤ੍ਥ ਯਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ;
ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਨ ਇਧ ਭਿਯ੍ਯੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਕਥਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ.
‘‘ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ¶ ਪਨ ਅਤ੍ਥਾ, ਨ ਵਿਨਾ ਵਤ੍ਥੂਹਿ ਯੇ ਪਕਾਸਨ੍ਤਿ;
ਤੇਸਂ ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਂ, ਵਤ੍ਥੂਨਿਪਿ ਦਸ੍ਸਯਿਸ੍ਸਾਮਿ.
‘‘ਸੀਲਕਥਾ ਧੁਤਧਮ੍ਮਾ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਚੇਵ ਸਬ੍ਬਾਨਿ;
ਚਰਿਯਾਵਿਧਾਨਸਹਿਤੋ, ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਿਤ੍ਥਾਰੋ.
‘‘ਸਬ੍ਬਾ ਚ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ, ਪਞ੍ਞਾਸਙ੍ਕਲਨਨਿਚ੍ਛਯੋ ਚੇਵ;
ਖਨ੍ਧਾਧਾਤਾਯਤਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਅਰਿਯਾਨਿ ਚੇਵ ਚਤ੍ਤਾਰਿ.
‘‘ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਦੇਸਨਾ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਨਿਪੁਣਨਯਾ;
ਅਵਿਮੁਤ੍ਤਤਨ੍ਤਿਮਗ੍ਗਾ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਭਾਵਨਾ ਚੇਵ.
‘‘ਇਤਿ ਪਨ ਸਬ੍ਬਂ ਯਸ੍ਮਾ, ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਮਯਾ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ;
ਵੁਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਮਾ ਭਿਯ੍ਯੋ, ਨ ਤਂ ਇਧ ਵਿਚਾਰਯਿਸ੍ਸਾਮਿ.
‘‘ਮਜ੍ਝੇ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋ, ਏਸ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਆਗਮਾਨਞ੍ਹਿ;
ਠਤ੍ਵਾ ਪਕਾਸਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਯਥਾਭਾਸਿਤਮਤ੍ਥਂ.
‘‘ਇਚ੍ਚੇਵ ¶ ਕਤੋ ਤਸ੍ਮਾ, ਤਮ੍ਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾਨ ਸਦ੍ਧਿਮੇਤਾਯ;
ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਵਿਜਾਨਥ, ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਅਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ.
ਸਂਖੇਪਕਥਾ
੧. ਰੂਪਾਦਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ
ਤਤ੍ਥ ¶ ¶ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਾਗਮੋ ਨਾਮ ਏਕਕਨਿਪਾਤੋ ਦੁਕਨਿਪਾਤੋ ਤਿਕਨਿਪਾਤੋ ਚਤੁਕ੍ਕਨਿਪਾਤੋ ਪਞ੍ਚਕਨਿਪਾਤੋ ਛਕ੍ਕਨਿਪਾਤੋ ਸਤ੍ਤਕਨਿਪਾਤੋ ਅਟ੍ਠਕਨਿਪਾਤੋ ਨਵਕਨਿਪਾਤੋ ਦਸਕਨਿਪਾਤੋ ਏਕਾਦਸਕਨਿਪਾਤੋਤਿ ਏਕਾਦਸ ਨਿਪਾਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸੁਤ੍ਤਤੋ –
‘‘ਨਵ ਸੁਤ੍ਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਤਸਤਾਨਿ ਚ;
ਸਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਸ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਾਗਮੇ’’.
ਤਸ੍ਸ ਨਿਪਾਤੇਸੁ ਏਕਕਨਿਪਾਤੋ ਆਦਿ, ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਦਾਨਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਆਨਨ੍ਦੇਨ ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਲੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਿਦਾਨਮਾਦਿ. ਸਾ ਪਨੇਸਾ ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿ ਸੁਮਙ੍ਗਲਵਿਲਾਸਿਨਿਯਾ ਦੀਘਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਤਤ੍ਥ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਨਿਦਾਨਵਣ੍ਣਨਾ
੧. ਯਂ ¶ ਪਨੇਤਂ ‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਂ ਨਿਦਾਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਏਵਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤਪਦਂ, ਮੇਤਿਆਦੀਨਿ ਨਾਮਪਦਾਨਿ. ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੀਤਿ ਉਪਸਗ੍ਗਪਦਂ, ਹਰਤੀਤਿ ਆਖ੍ਯਾਤਪਦਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਾਵ ਨਯੇਨ ਪਦਵਿਭਾਗੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਏਵਂਸਦ੍ਦੋ ਤਾਵ ਉਪਮੂਪਦੇਸ-ਸਮ੍ਪਹਂਸਨ-ਗਰਹਣਵਚਨ-ਸਮ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਾਕਾਰਨਿਦਸ੍ਸਨਾਵਧਾਰਣਾਦਿ-ਅਨੇਕਤ੍ਥਪ੍ਪਭੇਦੋ. ਤਥਾ ਹੇਸ ‘‘ਏਵਂ ਜਾਤੇਨ ਮਚ੍ਚੇਨ, ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕੁਸਲਂ ਬਹੁ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਧ. ਪ. ੫੩) ਉਪਮਾਯਂ ਆਗਤੋ. ‘‘ਏਵਂ ਤੇ ਅਭਿਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਂ, ਏਵਂ ਤੇ ਪਟਿਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੪.੧੨੨) ਉਪਦੇਸੇ. ‘‘ਏਵਮੇਤਂ ਭਗਵਾ, ਏਵਮੇਤਂ ਸੁਗਤਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ¶ (ਅ. ਨਿ. ੩.੬੬) ਸਮ੍ਪਹਂਸਨੇ. ‘‘ਏਵਮੇਵਂ ਪਨਾਯਂ ਵਸਲੀ ਯਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਮੁਣ੍ਡਕਸ੍ਸ ਸਮਣਕਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਂ ਭਾਸਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੮੭) ਗਰਹਣੇ. ‘‘ਏਵਂ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗਵਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧) ਵਚਨਸਮ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹੇ. ‘‘ਏਵਂ ਬ੍ਯਾਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਤਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਿਤਂ ਆਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੯੮) ਆਕਾਰੇ. ‘‘ਏਹਿ ਤ੍ਵਂ, ਮਾਣਵਕ, ਯੇਨ ਸਮਣੋ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਮਮ ¶ ਵਚਨੇਨ ਸਮਣਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਂ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਂ ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਂ ਬਲਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛ – ‘ਸੁਭੋ ਮਾਣਵੋ ਤੋਦੇਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਭਵਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ¶ ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਂ…ਪੇ… ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛਤੀ’ਤਿ, ਏਵਞ੍ਚ ਵਦੇਹਿ ‘‘ਸਾਧੁ ਕਿਰ ਭਵਂ ਆਨਨ੍ਦੋ ਯੇਨ ਸੁਭਸ੍ਸ ਮਾਣਵਸ੍ਸ ਤੋਦੇਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਵੇਸਨਂ, ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਤੁ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਉਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੪੪੫) ਨਿਦਸ੍ਸਨੇ. ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਕਾਲਾਮਾ, ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ ਵਾ ਅਕੁਸਲਾ ਵਾਤਿ? ਅਕੁਸਲਾ, ਭਨ੍ਤੇ. ਸਾਵਜ੍ਜਾ ਵਾ ਅਨਵਜ੍ਜਾ ਵਾਤਿ? ਸਾਵਜ੍ਜਾ, ਭਨ੍ਤੇ. ਵਿਞ੍ਞੁਗਰਹਿਤਾ ਵਾ ਵਿਞ੍ਞੁਪ੍ਪਸਤ੍ਥਾ ਵਾਤਿ? ਵਿਞ੍ਞੁਗਰਹਿਤਾ, ਭਨ੍ਤੇ. ਸਮਤ੍ਤਾ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਾ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨੋ ਵਾ, ਕਥਂ ਵੋ ਏਤ੍ਥ ਹੋਤੀਤਿ? ਸਮਤ੍ਤਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਾ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਨੋ ਏਤ੍ਥ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੩.੬੬) ਅਵਧਾਰਣੇ. ਸ੍ਵਾਯਮਿਧ ਆਕਾਰਨਿਦਸ੍ਸਨਾਵਧਾਰਣੇਸੁ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
ਤਤ੍ਥ ਆਕਾਰਤ੍ਥੇਨ ਏਵਂਸਦ੍ਦੇਨ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਦੀਪੇਤਿ – ਨਾਨਾਨਯਨਿਪੁਣਂ ਅਨੇਕਜ੍ਝਾਸਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਵਿਵਿਧਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮਤ੍ਥਦੇਸਨਾਪਟਿਵੇਧਗਮ੍ਭੀਰਂ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਕਸਕਭਾਸਾਨੁਰੂਪਤੋ ਸੋਤਪਥਮਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਂ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਕੋ ਸਮਤ੍ਥੋ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ, ਸਬ੍ਬਥਾਮੇਨ ਪਨ ਸੋਤੁਕਾਮਤਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾਪਿ ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਂ, ਮਯਾਪਿ ਏਕੇਨਾਕਾਰੇਨ ਸੁਤਨ੍ਤਿ.
ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੇਨ ‘‘ਨਾਹਂ ਸਯਮ੍ਭੂ, ਨ ਮਯਾ ਇਦਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਮੋਚੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਂ, ਮਯਾਪਿ ਏਵਂ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਕਲਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥੇਨ ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਆਨਨ੍ਦੋ, ਸਤਿਮਨ੍ਤਾਨਂ, ਗਤਿਮਨ੍ਤਾਨਂ, ਧਿਤਿਮਨ੍ਤਾਨਂ, ਉਪਟ੍ਠਾਕਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਆਨਨ੍ਦੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੨੧੯, ੨੨੩) ਏਵਂ ਭਗਵਤਾ ¶ , ‘‘ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਅਤ੍ਥਕੁਸਲੋ ਧਮ੍ਮਕੁਸਲੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕੁਸਲੋ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਕੁਸਲੋ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਕੁਸਲੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੫.੧੬੯) ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨਾ ਚ ਪਸਤ੍ਥਭਾਵਾਨੁਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਾਰਣਬਲਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸੋਤੁਕਾਮਤਂ ਜਨੇਤਿ ‘‘ਏਵਂ ¶ ਮੇ ਸੁਤਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ ਵਾ ਅਨੂਨਮਨਧਿਕਂ, ਏਵਮੇਵ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ.
ਮੇਸਦ੍ਦੋ ¶ ਤੀਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ‘‘ਗਾਥਾਭਿਗੀਤਂ ਮੇ ਅਭੋਜਨੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸੁ. ਨਿ. ੮੧; ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੯੪) ਮਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਸਾਧੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੂ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੮੮) ਮਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦਾ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਵਥਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੯) ਮਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਧ ਪਨ ‘‘ਮਯਾ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚ, ‘‘ਮਮ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਅਤ੍ਥਦ੍ਵਯੇ ਯੁਜ੍ਜਤਿ.
ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਸੁਤਸਦ੍ਦੋ ਸਉਪਸਗ੍ਗੋ ਚ ਅਨੁਪਸਗ੍ਗੋ ਚ ਗਮਨ-ਵਿਸ੍ਸੁਤ-ਕਿਲਿਨ੍ਨਉਪਚਿਤਾਨੁਯੋਗ-ਸੋਤਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯ-ਸੋਤਦ੍ਵਾਰਾਨੁਸਾਰਵਿਞ੍ਞਾਤਾਦਿਅਨੇਕਤ੍ਥਪ੍ਪਭੇਦੋ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ – ‘‘ਸੇਨਾਯ ਪਸੁਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਸੁਤਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਉਦਾ. ੧੧) ਵਿਸ੍ਸੁਤਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਅਵਸ੍ਸੁਤਾ ਅਵਸ੍ਸੁਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਾਚਿ. ੬੫੭) ਕਿਲਿਨ੍ਨਾਕਿਲਿਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸੁਤਂ ਅਨਪ੍ਪਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਖੁ. ਪਾ. ੭-੧੨) ਉਪਚਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਯੇ ¶ ਝਾਨਪ੍ਪਸੁਤਾ ਧੀਰਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਧ. ਪ. ੧੮੧) ਝਾਨਾਨੁਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਦਿਟ੍ਠਂ ਸੁਤਂ ਮੁਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੪੧) ਸੋਤਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਸੁਤਧਰੋ ਸੁਤਸਨ੍ਨਿਚਯੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੩੯) ਸੋਤਦ੍ਵਾਰਾਨੁਸਾਰਵਿਞ੍ਞਾਤਧਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਧ ਪਨਸ੍ਸ ਸੋਤਦ੍ਵਾਰਾਨੁਸਾਰੇਨ ਉਪਧਾਰਿਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਉਪਧਾਰਣਨ੍ਤਿ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮੇ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਹਿ ਮਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਸਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਮਯਾ ਸੁਤਂ ਸੋਤਦ੍ਵਾਰਾਨੁਸਾਰੇਨ ਉਪਧਾਰਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਮਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਸਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਮਮ ਸੁਤਂ ਸੋਤਦ੍ਵਾਰਾਨੁਸਾਰੇਨ ਉਪਧਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ.
ਏਵਮੇਤੇਸੁ ਤੀਸੁ ਪਦੇਸੁ ਏਵਨ੍ਤਿ ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਿਵਿਞ੍ਞਾਣਕਿਚ੍ਚਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਮੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਵਿਞ੍ਞਾਣਸਮਙ੍ਗਿਪੁਗ੍ਗਲਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਅਸ੍ਸਵਨਭਾਵਪਟਿਕ੍ਖੇਪਤੋ ਅਨੂਨਾਧਿਕਾਵਿਪਰੀਤਗ੍ਗਹਣਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਤਥਾ ਏਵਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਸੋਤਦ੍ਵਾਰਾਨੁਸਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਵਿਞ੍ਞਾਣਵੀਥਿਯਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਵਤ੍ਤਭਾਵਪ੍ਪਕਾਸਨਂ. ਮੇਤਿ ਅਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਸਨਂ. ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਕਾਸਨਂ. ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ – ‘‘ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਵਿਞ੍ਞਾਣਵੀਥਿਯਾ ਮਯਾ ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਕਤਂ, ਇਦਂ ਪਨ ਕਤਂ, ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਸੁਤੋ’’ਤਿ.
ਤਥਾ ¶ ਏਵਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਸਨਂ. ਮੇਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਪ੍ਪਕਾਸਨਂ. ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਕਿਚ੍ਚਪ੍ਪਕਾਸਨਂ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਯਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਤਂ ਮਯਾ ਏਵਂ ਸੁਤਨ੍ਤਿ.
ਤਥਾ ¶ ਏਵਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਨਾਨਾਕਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਨਾਨਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਨਾਨਾਕਾਰਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਹਿ ਅਯਂ ਆਕਾਰਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਮੇਤਿ ਕਤ੍ਤੁਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਵਿਸਯਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਨਾਨਾਕਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੇਨ ¶ ਤਂਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਕਤ੍ਤੁ ਵਿਸਯੇ ਗਹਣਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ ਕਤਂ ਹੋਤਿ.
ਅਥ ਵਾ ਏਵਨ੍ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਕਿਚ੍ਚਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕਿਚ੍ਚਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਮੇਤਿ ਉਭਯਕਿਚ੍ਚਯੁਤ੍ਤਪੁਗ੍ਗਲਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ – ਮਯਾ ਸਵਨਕਿਚ੍ਚਵਿਞ੍ਞਾਣਸਮਙ੍ਗਿਨਾ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਸਵਨਕਿਚ੍ਚਵੋਹਾਰੇਨ ਸੁਤਨ੍ਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਏਵਨ੍ਤਿ ਚ ਮੇਤਿ ਚ ਸਚ੍ਚਿਕਟ੍ਠਪਰਮਤ੍ਥਵਸੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਕਿਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਯਂ ਏਵਨ੍ਤਿ ਵਾ ਮੇਤਿ ਵਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਲਭੇਥ. ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਯਞ੍ਹਿ ਤਂ ਏਤ੍ਥ ਸੋਤੇਨ ਉਪਲਦ੍ਧਂ, ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਏਵਨ੍ਤਿ ਚ ਮੇਤਿ ਚ ਤਂ ਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਉਪਾਦਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਾਦੀਨਿ ਉਪਨਿਧਾਯ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਉਪਨਿਧਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਏਵਨ੍ਤਿ ਵਚਨੇਨ ਅਸਮ੍ਮੋਹਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਨ ਹਿ ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਪਟਿਵੇਧਸਮਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ. ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਵਚਨੇਨ ਸੁਤਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਮੋਸਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਸੁਤਂ ਸਮ੍ਮੁਟ੍ਠਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਸੋ ਕਾਲਨ੍ਤਰੇਨ ਮਯਾ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ. ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਮੋਹੇਨ ਪਞ੍ਞਾਸਿਦ੍ਧਿ, ਅਸਮ੍ਮੋਸੇਨ ਪਨ ਸਤਿਸਿਦ੍ਧਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਯ ਸਤਿਯਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਵਧਾਰਣਸਮਤ੍ਥਤਾ, ਸਤਿਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਥਪਟਿਵੇਧਸਮਤ੍ਥਤਾ. ਤਦੁਭਯਸਮਤ੍ਥਤਾਯੋਗੇਨ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਕੋਸਸ੍ਸ ਅਨੁਪਾਲਨਸਮਤ੍ਥਤੋ ਧਮ੍ਮਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਤ੍ਤਸਿਦ੍ਧਿ.
ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਏਵਨ੍ਤਿ ਵਚਨੇਨ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਅਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ ਹਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਪਟਿਵੇਧਾਭਾਵਤੋ. ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਵਚਨੇਨ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਵਨਾਭਾਵਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋਪਿ ‘‘ਨ ਮਯਾ ਸੁਤਂ ¶ , ਪੁਨ ਭਣਥਾ’’ਤਿ ਭਣਤਿ. ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਮਾਪਣਿਧਿਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚ ਕਤਪੁਞ੍ਞਤਂ ¶ ਸਾਧੇਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਕਤਪੁਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਾ ਤਦਭਾਵਤੋ. ਤਥਾ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੂਪਨਿਸ੍ਸਯਞ੍ਚ ¶ ਸਾਧੇਤਿ. ਨ ਹਿ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਸੋਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਨ ਚ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇ ਅਨੁਪਸ੍ਸਯਮਾਨਸ੍ਸ ਸਵਨਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ.
ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਏਵਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਨਾਨਾਕਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਨਾਨਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਨਾਨਾਕਾਰਨਿਦ੍ਦੇਸੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੋ ਚ ਏਵਂ ਭਦ੍ਦਕੋ ਆਕਾਰੋ ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਤ੍ਤਨੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਕਤਪੁਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਭਦ੍ਦਕੇਨਾਕਾਰੇਨ ਪਚ੍ਛਿਮਚਕ੍ਕਦ੍ਵਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਨੋ ਦੀਪੇਤਿ. ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਸਵਨਯੋਗੇਨ ਪੁਰਿਮਚਕ੍ਕਦ੍ਵਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ. ਨ ਹਿ ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਦੇਸੇ ਵਸਤੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੂਪਨਿਸ੍ਸਯਵਿਰਹਿਤਸ੍ਸ ਵਾ ਸਵਨਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਚਕ੍ਕਦ੍ਵਯਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਆਸਯਸੁਦ੍ਧਿ ਸਿਦ੍ਧਾ ਹੋਤਿ, ਪੁਰਿਮਚਕ੍ਕਦ੍ਵਯਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਪਯੋਗਸੁਦ੍ਧਿ. ਤਾਯ ਚ ਆਸਯਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਅਧਿਗਮਬ੍ਯਤ੍ਤਿਸਿਦ੍ਧਿ, ਪਯੋਗਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਆਗਮਬ੍ਯਤ੍ਤਿਸਿਦ੍ਧਿ. ਇਤਿ ਪਯੋਗਾਸਯਸੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਆਗਮਾਧਿਗਮਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਂ ਵਿਯ ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਉਦਯਤੋ, ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਵਿਯ ਚ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਅਰਹਤਿ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਭਵਿਤੁਨ੍ਤਿ ਠਾਨੇ ਨਿਦਾਨਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਪਟਿਵੇਧਦੀਪਕੇਨ ਵਚਨੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਪਟਿਭਾਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਬ੍ਭਾਵਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸੋਤਬ੍ਬਭੇਦਪਟਿਵੇਧਦੀਪਕੇਨ ਵਚਨੇਨ ¶ ਧਮ੍ਮਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਬ੍ਭਾਵਂ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਚ ਇਦਂ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਾਰਦੀਪਕਵਚਨਂ ਭਾਸਮਾਨੋ ‘‘ਏਤੇ ਮਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮਨਸਾ ਅਨੁਪੇਕ੍ਖਿਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਸਵਨਯੋਗਦੀਪਕਵਚਨਂ ਭਾਸਮਾਨੋ ‘‘ਬਹੂ ਮਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸੁਤਾ ਧਾਤਾ ਵਚਸਾ ਪਰਿਚਿਤਾ’’ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਤਦੁਭਯੇਨਪਿ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਸਵਨੇ ਆਦਰਂ ਜਨੇਤਿ. ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਹਿ ਧਮ੍ਮਂ ਆਦਰੇਨ ਅਸ੍ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਮਹਤਾ ਹਿਤਾ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਦਰਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਧਮ੍ਮੋ ਸੋਤਬ੍ਬੋਤਿ.
ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਸਕਲੇਨ ਵਚਨੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤਥਾਗਤਪ੍ਪਵੇਦਿਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਦਹਨ੍ਤੋ ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸਭੂਮਿਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਸਾਵਕਤ੍ਤਂ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਭੂਮਿਂ ਓਕ੍ਕਮਤਿ. ਤਥਾ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵੁਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤਿ. ‘‘ਕੇਵਲਂ ਸੁਤਮੇਵੇਤਂ ਮਯਾ ¶ , ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਮੋਚੇਤਿ ¶ , ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਅਪਦਿਸਤਿ, ਜਿਨਵਚਨਂ ਅਪ੍ਪੇਤਿ, ਧਮ੍ਮਨੇਤ੍ਤਿਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤਿ.
ਅਪਿਚ ‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਭਾਵਂ ਅਪ੍ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪੁਰਿਮਵਚਨਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਮਿਦਂ ਮਯਾ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਚਤੁਵੇਸਾਰਜ੍ਜਵਿਸਾਰਦਸ੍ਸ ਦਸਬਲਧਰਸ੍ਸ ਆਸਭਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠਾਯਿਨੋ ਸੀਹਨਾਦਨਾਦਿਨੋ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੁਤ੍ਤਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਿਸ੍ਸਰਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਰਾਜਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾਧਿਪਤਿਨੋ ਧਮ੍ਮਦੀਪਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸਰਣਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਵਰਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਵਚਨਂ, ਨ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੇ ਵਾ ਧਮ੍ਮੇ ਵਾ ਪਦੇ ਵਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਵਾ ਕਙ੍ਖਾ ਵਾ ਵਿਮਤਿ ਵਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮੇ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਂ ਵਿਨਾਸੇਤਿ, ਸਦ੍ਧਾਸਮ੍ਪਦਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ –
‘‘ਵਿਨਾਸਯਤਿ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਂ, ਸਦ੍ਧਂ ਵਡ੍ਢੇਤਿ ਸਾਸਨੇ;
ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਮਿਚ੍ਚੇਵਂ, ਵਦਂ ਗੋਤਮਸਾਵਕੋ’’ਤਿ.
ਏਕਨ੍ਤਿ ¶ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਸਮਯਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਏਕਂ ਸਮਯਨ੍ਤਿ ਅਨਿਯਮਿਤਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਮਯਸਦ੍ਦੋ –
‘‘ਸਮਵਾਯੇ ਖਣੇ ਕਾਲੇ, ਸਮੂਹੇ ਹੇਤੁਦਿਟ੍ਠਿਸੁ;
ਪਟਿਲਾਭੇ ਪਹਾਨੇ ਚ, ਪਟਿਵੇਧੇ ਚ ਦਿਸ੍ਸਤਿ’’.
ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ‘‘ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਸ੍ਵੇਪਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਮ ਕਾਲਞ੍ਚ ਸਮਯਞ੍ਚ ਉਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੪੪੭) ਸਮਵਾਯੋ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਏਕੋਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਖਣੋ ਚ ਸਮਯੋ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਾਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੮.੨੯) ਖਣੋ. ‘‘ਉਣ੍ਹਸਮਯੋ ਪਰਿਲ਼ਾਹਸਮਯੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਾਚਿ. ੩੫੮) ਕਾਲੋ. ‘‘ਮਹਾਸਮਯੋ ਪਵਨਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੩੨) ਸਮੂਹੋ. ‘‘ਸਮਯੋਪਿ ਖੋ ਤੇ ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ, ਭਗਵਾ ਖੋ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ, ਭਗਵਾਪਿ ਮਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤਿ ‘ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਥੁ ਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ’ਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਤੇ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਸਮਯੋ ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੨.੧੩੫) ਹੇਤੁ. ‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਉਗ੍ਗਾਹਮਾਨੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ¶ ਸਮਣਮੁਣ੍ਡਿਕਾਪੁਤ੍ਤੋ ਸਮਯਪ੍ਪਵਾਦਕੇ ਤਿਨ੍ਦੁਕਾਚੀਰੇ ਏਕਸਾਲਕੇ ਮਲ੍ਲਿਕਾਯ ਆਰਾਮੇ ਪਟਿਵਸਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੨.੨੬੦) ਦਿਟ੍ਠਿ.
‘‘ਦਿਟ੍ਠੇ ¶ ਧਮ੍ਮੇ ਚ ਯੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਯੋ ਚਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋ;
ਅਤ੍ਥਾਭਿਸਮਯਾ ਧੀਰੋ, ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. –
ਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੨੯) ਪਟਿਲਾਭੋ. ‘‘ਸਮ੍ਮਾ ਮਾਨਾਭਿਸਮਯਾ ਅਨ੍ਤਮਕਾਸਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੮) ਪਹਾਨਂ. ‘‘ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ¶ ਪੀਲ਼ਨਟ੍ਠੋ ਸਙ੍ਖਤਟ੍ਠੋ ਸਨ੍ਤਾਪਟ੍ਠੋ ਵਿਪਰਿਣਾਮਟ੍ਠੋ ਅਭਿਸਮਯਟ੍ਠੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਟਿ. ਮ. ੨.੮) ਪਟਿਵੇਧੋ. ਇਧ ਪਨਸ੍ਸ ਕਾਲੋ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਸਂਵਚ੍ਛਰ-ਉਤੁ-ਮਾਸ-ਅਡ੍ਢਮਾਸ-ਰਤ੍ਤਿ-ਦਿਵ-ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹ-ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕ-ਸਾਯਨ੍ਹ-ਪਠਮ-ਮਜ੍ਝਿਮ- ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮ-ਮੁਹੁਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਕਾਲਪ੍ਪਭੇਦਭੂਤੇਸੁ ਸਮਯੇਸੁ ਏਕਂ ਸਮਯਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਏਤੇਸੁ ਸਂਵਚ੍ਛਰਾਦੀਸੁ ਯਂ ਯਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਯਮ੍ਹਿ ਯਮ੍ਹਿ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ਉਤੁਮ੍ਹਿ ਮਾਸੇ ਪਕ੍ਖੇ ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਦਿਵਸਭਾਗੇ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸੁਵਿਦਿਤਂ ਸੁਵਵਤ੍ਥਾਪਿਤਂ ਪਞ੍ਞਾਯ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਂ ਅਸੁਕਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ਅਸੁਕਉਤੁਮ੍ਹਿ ਅਸੁਕਮਾਸੇ ਅਸੁਕਪਕ੍ਖੇ ਅਸੁਕਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਅਸੁਕਦਿਵਸਭਾਗੇ ਵਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਸੁਖੇਨ ਧਾਰੇਤੁਂ ਵਾ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤੁਂ ਵਾ ਉਦ੍ਦਿਸਾਪੇਤੁਂ ਵਾ, ਬਹੁ ਚ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਕੇਨੇਵ ਪਦੇਨ ਤਮਤ੍ਥਂ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਕਂ ਸਮਯ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ.
ਯੇ ਵਾ ਇਮੇ ਗਬ੍ਭੋਕ੍ਕਨ੍ਤਿਸਮਯੋ ਜਾਤਿਸਮਯੋ ਸਂਵੇਗਸਮਯੋ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਸਮਯੋ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਸਮਯੋ ਮਾਰਵਿਜਯਸਮਯੋ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਸਮਯੋ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਸਮਯੋ ਦੇਸਨਾਸਮਯੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸਮਯੋਤਿ ਏਵਮਾਦਯੋ ਭਗਵਤੋ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਅਤਿਵਿਯ ਸੁਪ੍ਪਕਾਸਾ ਅਨੇਕਕਾਲਪ੍ਪਭੇਦਾ ਏਵ ਸਮਯਾ, ਤੇਸੁ ਸਮਯੇਸੁ ਦੇਸਨਾਸਮਯਸਙ੍ਖਾਤਂ ਏਕਂ ਸਮਯਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਯੋ ਚਾਯਂ ਞਾਣਕਰੁਣਾਕਿਚ੍ਚਸਮਯੇਸੁ ਕਰੁਣਾਕਿਚ੍ਚਸਮਯੋ, ਅਤ੍ਤਹਿਤਪਰਹਿਤ-ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਮਯੇਸੁ ਪਰਹਿਤ-ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਮਯੋ, ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾਨਂ ਕਰਣੀਯਦ੍ਵਯਸਮਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮਿਕਥਾਸਮਯੋ, ਦੇਸਨਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਮਯੇਸੁ ਦੇਸਨਾਸਮਯੋ, ਤੇਸੁਪਿ ਸਮਯੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਏਕਂ ਸਮਯ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ.
ਕਸ੍ਮਾ ¶ ਪਨੇਤ੍ਥ ਯਥਾ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਾਮਾਵਚਰ’’ਨ੍ਤਿ ਚ, ਇਤੋ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਚ ਸੁਤ੍ਤਪਦੇਸੁ ¶ ‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹੀ’’ਤਿ ਚ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ, ਵਿਨਯੇ ਚ ‘‘ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ¶ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਕਰਣਵਚਨੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ, ਤਥਾ ਅਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਕਂ ਸਮਯ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪਯੋਗਵਚਨੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਥਾ, ਇਧ ਚ ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਇਤੋ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤਪਦੇਸੁ ਚ ਅਧਿਕਰਣਤ੍ਥੋ ਭਾਵੇਨਭਾਵਲਕ੍ਖਣਤ੍ਥੋ ਚ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਅਧਿਕਰਣਂ ਹਿ ਕਾਲਤ੍ਥੋ ਸਮੂਹਤ੍ਥੋ ਚ ਸਮਯੋ, ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਫਸ੍ਸਾਦਿਧਮ੍ਮਾਨਂ ਖਣਸਮਵਾਯਹੇਤੁਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਚ ਸਮਯਸ੍ਸ ਭਾਵੇਨ ਤੇਸਂ ਭਾਵੋ ਲਕ੍ਖੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਨਤ੍ਥਂ ਤਤ੍ਥ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ.
ਵਿਨਯੇ ਚ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋ ਕਰਣਤ੍ਥੋ ਚ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਮਯੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾਦੀਹਿਪਿ ਦੁਬ੍ਬਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਹੇਤੁਭੂਤੇਨ ਕਰਣਭੂਤੇਨ ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਪਯਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਹੇਤੁਞ੍ਚ ਅਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਭਗਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਨਤ੍ਥਂ ਤਤ੍ਥ ਕਰਣਵਚਨੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ.
ਇਧ ਪਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਏਵਂਜਾਤਿਕੇ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਯਞ੍ਹਿ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਦੇਸੇਸਿ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਮੇਵ ਤਂ ਸਮਯਂ ਕਰੁਣਾਵਿਹਾਰੇਨ ਵਿਹਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਨਤ੍ਥਂ ਇਧ ਉਪਯੋਗਵਚਨਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋਤਿ. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ –
‘‘ਤਂ ਤਂ ਅਤ੍ਥਮਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ, ਭੁਮ੍ਮੇਨ ਕਰਣੇਨ ਚ;
ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਮਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਉਪਯੋਗੇਨ ਸੋ ਇਧਾ’’ਤਿ.
ਪੋਰਾਣਾ ਪਨ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ – ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਤੇਨ ਸਮਯੇਨਾ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਏਕਂ ਸਮਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ਅਭਿਲਾਪਮਤ੍ਤਭੇਦੋ ਏਸ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਭੁਮ੍ਮਮੇਵਤ੍ਥੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਏਕਂ ¶ ਸਮਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ‘‘ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਭਗਵਾਤਿ ਗਰੁ. ਗਰੁਞ੍ਹਿ ਲੋਕੇ ‘‘ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਯਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਗੁਣਵਿਸਿਟ੍ਠਤਾਯ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰੁ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪੋਰਾਣੇਹਿਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ –
‘‘ਭਗਵਾਤਿ ¶ ਵਚਨਂ ਸੇਟ੍ਠਂ, ਭਗਵਾਤਿ ਵਚਨਮੁਤ੍ਤਮਂ;
ਗਰੁ ਗਾਰਵਯੁਤ੍ਤੋ ਸੋ, ਭਗਵਾ ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.
ਅਪਿਚ ¶ –
‘‘ਭਾਗ੍ਯਵਾ ਭਗ੍ਗਵਾ ਯੁਤ੍ਤੋ, ਭਗੇਹਿ ਚ ਵਿਭਤ੍ਤਵਾ;
ਭਤ੍ਤਵਾ ਵਨ੍ਤਗਮਨੋ, ਭਵੇਸੁ ਭਗਵਾ ਤਤੋ’’ਤਿ. –
ਇਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਗਾਥਾਯ ਵਸੇਨਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਚ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੧੪੨, ੧੪੪) ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਵੁਤ੍ਤੋਯੇਵ.
ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚੇਤ੍ਥ ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਵਚਨੇਨ ਯਥਾਸੁਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਸਰੀਰਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਰੋਤਿ. ਤੇਨ ‘‘ਨ ਇਦਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸਤ੍ਥੁਕਂ ਪਾਵਚਨਂ, ਅਯਂ ਵੋ ਸਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਅਦਸ੍ਸਨੇਨ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਂ ਜਨਂ ਸਮਸ੍ਸਾਸੇਤਿ. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾਤਿ ਵਚਨੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਭਗਵਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਰੂਪਕਾਯਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਾਧੇਤਿ. ਤੇਨ ‘‘ਏਵਂਵਿਧਸ੍ਸ ਨਾਮ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦੇਸਕੋ ਦਸਬਲਧਰੋ ਵਜਿਰਸਙ੍ਘਾਤਸਮਾਨਕਾਯੋ ਸੋਪਿ ਭਗਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਕੇਨ ਅਞ੍ਞੇਨ ਜੀਵਿਤੇ ਆਸਾ ਜਨੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਜੀਵਿਤਮਦਮਤ੍ਤਂ ਜਨਂ ਸਂਵੇਜੇਤਿ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ ਚਸ੍ਸ ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਜਨੇਤਿ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਚ ਭਣਨ੍ਤੋ ਦੇਸਨਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ. ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਸਾਵਕਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ. ਏਕਂ ਸਮਯਨ੍ਤਿ ਕਾਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ. ਭਗਵਾਤਿ ਦੇਸਕਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ.
ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ¶ ਏਵਂਨਾਮਕੇ ਨਗਰੇ. ਸਮੀਪਤ੍ਥੇ ਚੇਤਂ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ. ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਇਰਿਯਾਪਥਦਿਬ੍ਬਬ੍ਰਹ੍ਮਅਰਿਯਵਿਹਾਰੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਵਿਹਾਰਸਮਙ੍ਗਿਪਰਿਦੀਪਨਮੇਤਂ. ਇਧ ਪਨ ਠਾਨਗਮਨਨਿਸਜ੍ਜਾਸਯਨਪ੍ਪਭੇਦੇਸੁ ਇਰਿਯਾਪਥੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਇਰਿਯਾਪਥਸਮਾਯੋਗਪਰਿਦੀਪਨਂ, ਤੇਨ ਠਿਤੋਪਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਪਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਪਿ ਸਯਾਨੋਪਿ ਭਗਵਾ ਵਿਹਰਤਿਚ੍ਚੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਹਿ ਏਕਂ ਇਰਿਯਾਪਥਬਾਧਨਂ ਅਞ੍ਞੇਨ ਇਰਿਯਾਪਥੇਨ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਪਰਿਪਤਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਹਰਤਿ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਜੇਤਵਨੇਤਿ ਜੇਤਸ੍ਸ ਰਾਜਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਵਨੇ. ਤਞ੍ਹਿ ਤੇਨ ਰੋਪਿਤਂ ਸਂਵਡ੍ਢਿਤਂ ਪਰਿਪਾਲਿਤਂ, ਸੋ ਚਸ੍ਸ ¶ ਸਾਮੀ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਜੇਤਵਨਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਜੇਤਵਨੇ. ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇਤਿ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੇਨ ਗਹਪਤਿਨਾ ਚਤੁਪਞ੍ਞਾਸਹਿਰਞ੍ਞਕੋਟਿਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿਤਤ੍ਤਾ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤੇ ਆਰਾਮੇ ¶ . ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸਬ੍ਬਾਸਵਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧੪ ਆਦਯੋ) ਵੁਤ੍ਤੋ.
ਤਤ੍ਥ ਸਿਯਾ – ਯਦਿ ਤਾਵ ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ, ‘‘ਜੇਤਵਨੇ’’ਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਰਤਿ, ‘‘ਸਾਵਤ੍ਥਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਉਭਯਤ੍ਥ ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਵਿਹਰਿਤੁਨ੍ਤਿ. ਨ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਏਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਨਨੁ ਅਵੋਚੁਮ੍ਹ ‘‘ਸਮੀਪਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਗਙ੍ਗਾਯਮੁਨਾਦੀਨਂ ਸਮੀਪੇ ਗੋਯੂਥਾਨਿ ਚਰਨ੍ਤਾਨਿ ‘‘ਗਙ੍ਗਾਯ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਯਮੁਨਾਯ ਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਯਦਿਦਂ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਾ ਸਮੀਪੇ ਜੇਤਵਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਜੇਤਵਨੇ’’ਤਿ. ਗੋਚਰਗਾਮਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਹਿਸ੍ਸ ਸਾਵਤ੍ਥਿਵਚਨਂ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨੁਰੂਪਨਿਵਾਸਨਟ੍ਠਾਨਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਸੇਸਵਚਨਂ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ਸਾਵਤ੍ਥਿਵਚਨੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗਵਤੋ ਗਹਟ੍ਠਾਨੁਗ੍ਗਹਕਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਜੇਤਵਨਾਦਿਕਿਤ੍ਤਨੇਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨੁਗ੍ਗਹਕਰਣਂ. ਤਥਾ ਪੁਰਿਮੇਨ ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣਤੋ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਵਿਵਜ੍ਜਨਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਪ੍ਪਹਾਨਤੋ ਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗਵਿਵਜ੍ਜਨੂਪਾਯਦਸ੍ਸਨਂ. ਪੁਰਿਮੇਨ ਚ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਭਿਯੋਗਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਵਿਵੇਕਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਂ. ਪੁਰਿਮੇਨ ਕਰੁਣਾਯ ਉਪਗਮਨਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਪਗਮਨਂ. ਪੁਰਿਮੇਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤਸੁਖਨਿਪ੍ਫਾਦਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਤਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਪਰਹਿਤਸੁਖਕਰਣੇ ਨਿਰੁਪਲੇਪਤਂ. ਪੁਰਿਮੇਨ ਧਮ੍ਮਿਕਸੁਖਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਫਾਸੁਵਿਹਾਰਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾਨੁਯੋਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਪੁਰਿਮੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਪਕਾਰਬਹੁਲਤਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਦੇਵਤਾਨਂ. ਪੁਰਿਮੇਨ ਲੋਕੇ ਜਾਤਸ੍ਸ ਲੋਕੇ ਸਂਵਡ੍ਢਭਾਵਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਲੋਕੇਨ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਤਂ. ਪੁਰਿਮੇਨ ‘‘ਏਕਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਸੁਖਾਯ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ. ਕਤਮੋ ਏਕਪੁਗ੍ਗਲੋ? ਤਥਾਗਤੋ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੧੭੦) ਵਚਨਤੋ ਯਦਤ੍ਥਂ ਭਗਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਤਦਤ੍ਥਪਰਿਨਿਪ੍ਫਾਦਨਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਯਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਤਦਨੁਰੂਪਵਿਹਾਰਂ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਪਠਮਂ ਲੁਮ੍ਬਿਨਿਵਨੇ, ਦੁਤਿਯਂ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇਤਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਯ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਨੇਯੇਵ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਵਨੇਯੇਵ ਵਿਹਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਤਤ੍ਰਾਤਿ ¶ ਦੇਸਕਾਲਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਯਂ ਸਮਯਂ ਵਿਹਰਤਿ, ਤਤ੍ਰ ਸਮਯੇ. ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਆਰਾਮੇ ਵਿਹਰਤਿ, ਤਤ੍ਰ ਆਰਾਮੇਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਭਾਸਿਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤੇ ¶ ਵਾ ਦੇਸਕਾਲੇ ਦੀਪੇਤਿ. ਨ ਹਿ ਭਗਵਾ ਅਯੁਤ੍ਤੇ ਦੇਸੇ ਵਾ ਕਾਲੇ ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਤਿ. ‘‘ਅਕਾਲੋ ਖੋ ਤਾਵ, ਬਾਹਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਉਦਾ. ੧੦) ਚੇਤ੍ਥ ਸਾਧਕਂ. ਖੋਤਿ ¶ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤੇ ਅਵਧਾਰਣੇ ਆਦਿਕਾਲਤ੍ਥੇ ਵਾ ਨਿਪਾਤੋ. ਭਗਵਾਤਿ ਲੋਕਗਰੁਦੀਪਨਂ. ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਕਥਾਸਵਨਯੁਤ੍ਤਪੁਗ੍ਗਲਵਚਨਂ. ਅਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ‘‘ਭਿਕ੍ਖਕੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਂ ਅਜ੍ਝੁਪਗਤੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ. ੪੫; ਵਿਭ. ੫੧੧) ਨਯੇਨ ਵਚਨਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਆਮਨ੍ਤੇਸੀਤਿ ਆਲਪਿ ਅਭਾਸਿ ਸਮ੍ਬੋਧੇਸੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਪਨ ਞਾਪਨੇਪਿ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਆਮਨ੍ਤਯਾਮਿ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਟਿਵੇਦਯਾਮਿ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿ. ਪਕ੍ਕੋਸਨੇਪਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਏਹਿ ਤ੍ਵਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਮਮ ਵਚਨੇਨ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਂ ਆਮਨ੍ਤੇਹੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੯.੧੧; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੩੨).
ਭਿਕ੍ਖਵੋਤਿ ਆਮਨ੍ਤਨਾਕਾਰਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਤਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖਨਸੀਲਤਾਦਿਗੁਣਯੋਗਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭਿਕ੍ਖਨਸੀਲਤਾਗੁਣਯੁਤ੍ਤੋਪਿ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਭਿਕ੍ਖਨਧਮ੍ਮਤਾਗੁਣਯੁਤ੍ਤੋਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਭਿਕ੍ਖਨੇ ਸਾਧੁਕਾਰਿਤਾਗੁਣਯੁਤ੍ਤੋਪੀਤਿ ਸਦ੍ਦਵਿਦੂ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਚ ਨੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖਨਸੀਲਤਾਦਿਗੁਣਯੋਗਸਿਦ੍ਧੇਨ ਵਚਨੇਨ ਹੀਨਾਧਿਕਜਨਸੇਵਿਤਂ ਵੁਤ੍ਤਿਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਉਦ੍ਧਤਦੀਨਭਾਵਨਿਗ੍ਗਹਂ ਕਰੋਤਿ. ਭਿਕ੍ਖਵੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਰੁਣਾਵਿਪ੍ਫਾਰਸੋਮ੍ਮਹਦਯਨਯਨਨਿਪਾਤਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੇਨ ਵਚਨੇਨ ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮੁਖਾਭਿਮੁਖੇ ਕਰੋਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਚ ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਦੀਪਕੇਨ ਵਚਨੇਨ ਤੇਸਂ ਸੋਤੁਕਮ੍ਯਤਂ ਜਨੇਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਚ ਸਮ੍ਬੋਧਨਤ੍ਥੇਨ ਸਾਧੁਕਂ ਸਵਨਮਨਸਿਕਾਰੇਪਿ ਤੇ ਨਿਯੋਜੇਤਿ. ਸਾਧੁਕਂ ਸਵਨਮਨਸਿਕਾਰਾਯਤ੍ਤਾ ਹਿ ਸਾਸਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ.
ਅਪਰੇਸੁਪਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁ ਕਸ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੂਯੇਵ ¶ ਆਮਨ੍ਤੇਸੀਤਿ ਚੇ? ਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਾਸਨ੍ਨਸਦਾਸਨ੍ਨਿਹਿਤਭਾਵਤੋ. ਸਬ੍ਬਪਰਿਸਸਾਧਾਰਣਾ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ. ਪਰਿਸਾਯ ਚ ਜੇਟ੍ਠਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਠਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ, ਸੇਟ੍ਠਾ ਅਨਗਾਰਿਯਭਾਵਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁਚਰਿਯਾਨੁਵਿਧਾਯਕਤ੍ਤਾ ਸਕਲਸਾਸਨਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਾ ਚ. ਆਸਨ੍ਨਾ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਸੁ ਸਤ੍ਥੁਸਨ੍ਤਿਕਤ੍ਤਾ. ਸਦਾਸਨ੍ਨਿਹਿਤਾ ਸਤ੍ਥੁਸਨ੍ਤਿਕਾਵਚਰਤ੍ਤਾਤਿ. ਅਪਿਚ ਤੇ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਭਾਜਨਂ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਬ੍ਭਾਵਤੋਤਿਪਿ ਤੇ ਏਵ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ.
ਕਿਮਤ੍ਥਂ ¶ ਪਨ ਭਗਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਪਠਮਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ, ਨ ਧਮ੍ਮਮੇਵ ਦੇਸੇਸੀਤਿ? ਸਤਿਜਨਨਤ੍ਥਂ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਹਿ ਅਞ੍ਞਂ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤਾਪਿ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਪਿ ਧਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਾਪਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ¶ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤਾਪਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਅਨਾਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸਿਯਮਾਨੇ ‘‘ਅਯਂ ਦੇਸਨਾ ਕਿਂਨਿਦਾਨਾ ਕਿਂਪਚ੍ਚਯਾ ਕਤਮਾਯ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦੇਸਿਤਾ’’ਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯੁਂ, ਨ ਵਾ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯੁਂ. ਤੇਨ ਨੇਸਂ ਸਤਿਜਨਨਤ੍ਥਂ ਭਗਵਾ ਪਠਮਂ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ.
ਭਦਨ੍ਤੇਤਿ ਗਾਰਵਵਚਨਮੇਤਂ, ਸਤ੍ਥੁ ਪਟਿਵਚਨਦਾਨਂ ਵਾ. ਅਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ‘‘ਭਿਕ੍ਖਵੋ’’ਤਿ ਵਦਮਾਨੋ ਭਗਵਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਲਪਤਿ. ‘‘ਭਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਵਦਮਾਨਾ ਤੇ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਾਲਪਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ‘‘ਭਿਕ੍ਖਵੋ’’ਤਿ ਭਗਵਾ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਭਾਸਤਿ, ‘‘ਭਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਤੇ ਪਚ੍ਚਾਭਾਸਨ੍ਤਿ. ‘‘ਭਿਕ੍ਖਵੋ’’ਤਿ ਪਟਿਵਚਨਂ ਦਾਪੇਤਿ, ‘‘ਭਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਪਟਿਵਚਨਂ ਦੇਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਯੇ ਭਗਵਾ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ, ਤੇ. ਭਗਵਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਨ੍ਤਿ ਭਗਵਤੋ ਆਮਨ੍ਤਨਂ ਪਟਿਅਸ੍ਸੋਸੁਂ, ਅਭਿਮੁਖਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੁਣਿਂਸੁ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਂਸੁ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਗਵਾ ¶ ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਭਗਵਾ ਏਤਂ ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਕਲਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਵੋਚ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ਯਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਆਨਨ੍ਦੇਨ ਇਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਖਾਵਗਾਹਣਤ੍ਥਂ ਕਾਲਦੇਸਦੇਸਕਪਰਿਸਾਪਦੇਸਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਂ ਨਿਦਾਨਂ ਭਾਸਿਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾਤਿ.
ਰੂਪਾਦਿਵਣ੍ਣਨਾ
ਇਦਾਨਿ ਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਞ੍ਞਂ ਏਕਰੂਪਮ੍ਪਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਭਗਵਤਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਨਾਯ ਓਕਾਸੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਸਾ ਪਨੇਸਾ ਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਯਸ੍ਮਾ ਸੁਤ੍ਤਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਵਿਚਾਰੇਤ੍ਵਾਵ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਪਾਕਟਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਤ੍ਤਨਿਕ੍ਖੇਪਵਿਚਾਰਣਾ ਤਾਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਹਿ ਸੁਤ੍ਤਨਿਕ੍ਖੇਪਾ ਅਤ੍ਤਜ੍ਝਾਸਯੋ ਪਰਜ੍ਝਾਸਯੋ ਪੁਚ੍ਛਾਵਸਿਕੋ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਭਗਵਾ ਪਰੇਹਿ ਅਨਜ੍ਝਿਟ੍ਠੋ ਕੇਵਲਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਜ੍ਝਾਸਯੇਨੇਵ ਕਥੇਸਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਆਕਙ੍ਖੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਿ, ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਤਜ੍ਝਾਸਯੋ ਨਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਯਾਨਿ ਪਨ ‘‘ਪਰਿਪਕ੍ਕਾ ਖੋ ਰਾਹੁਲਸ੍ਸ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਪਰਿਪਾਚਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਰਾਹੁਲਂ ਉਤ੍ਤਰਿ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯੇ ਵਿਨੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੧੨੧; ਮ. ਨਿ. ੩.੪੧੬) ਏਵਂ ਪਰੇਸਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਖਨ੍ਤਿਂ ਮਨਂ ਅਭਿਨੀਹਾਰਂ ਬੁਜ੍ਝਨਭਾਵਞ੍ਚ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਪਰਜ੍ਝਾਸਯਵਸੇਨ ਕਥਿਤਾਨਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਰਾਹੁਲੋਵਾਦਸੁਤ੍ਤਂ ¶ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਿ, ਤੇਸਂ ਪਰਜ੍ਝਾਸਯੋ ਨਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਤੇ ਤੇ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤਥਾ ਤਥਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਪੁਟ੍ਠੇਨ ਭਗਵਤਾ ਯਾਨਿ ਕਥਿਤਾਨਿ ਦੇਵਤਾਸਂਯੁਤ੍ਤਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸਂਯੁਤ੍ਤਾਦੀਨਿ, ਤੇਸਂ ਪੁਚ੍ਛਾਵਸਿਕੋ ਨਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਯਾਨਿ ¶ ਪਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਕਾਰਣਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਕਥਿਤਾਨਿ ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦਸੁਤ੍ਤਪੁਤ੍ਤਮਂਸੂਪਮਾਦੀਨਿ, ਤੇਸਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ ਨਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਏਵਮਿਮੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਨਿਕ੍ਖੇਪੇਸੁ ਇਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਜ੍ਝਾਸਯੋ ¶ ਨਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਪਰਜ੍ਝਾਸਯਵਸੇਨ ਹੇਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ. ਕੇਸਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯੇਨਾਤਿ? ਰੂਪਗਰੁਕਾਨਂ ਪੁਰਿਸਾਨਂ.
ਤਤ੍ਥ ਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿਆਦੀਸੁ ਨਕਾਰੋ ਪਟਿਸੇਧਤ੍ਥੋ. ਅਹਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ. ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਲਪਤਿ. ਅਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਤੋ ਅਞ੍ਞਂ. ਏਕਰੂਪਮ੍ਪੀਤਿ ਏਕਮ੍ਪਿ ਰੂਪਂ. ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਦ੍ਵੇ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਞਾਣਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਚ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਨੋ ਨਿਚ੍ਚਤੋ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੩.੩੫) ਅਯਂ ਞਾਣਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਨਾਮ. ‘‘ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿਕਾ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੩੦) ਪਨ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਨਾਮ. ਤਾਸੁ ਇਧ ਞਾਣਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਪਦਸ੍ਸ ਨਕਾਰੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਦਂ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਅਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਪਿ ਅਞ੍ਞਂ ਏਕਰੂਪਮ੍ਪਿ ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ. ਯਂ ਏਵਂ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਯਂ ਰੂਪਂ ਰੂਪਗਰੁਕਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਚਤੁਭੂਮਕਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਖੇਪੇਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਹਤ੍ਥਿਕਾਯਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੨੬) ਹਿ ਗਹਣਂ ਪਰਿਯਾਦਾਨਂ ਨਾਮ. ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਾਵਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਸਬ੍ਬਂ ਕਾਮਰਾਗਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੧੦੨) ਖੇਪਨਂ. ਇਧ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਇਦਂ ਰੂਪਂ ਚਤੁਭੂਮਕਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਂ ਨ ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਕਲਾਪਂ ਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਨਾਪਿ ਖੇਪਯਮਾਨਂ ਅਗ੍ਗਿ ਵਿਯ ਉਦ੍ਧਨੇ ਉਦਕਂ ਸਨ੍ਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਖੇਪੇਤਿ. ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚਸ੍ਸ ਨਿਵਾਰਯਮਾਨਮੇਵ ਚਤੁਭੂਮਕਮ੍ਪਿ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ¶ ਚੇਵ ਖੇਪੇਤਿ ਚਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ.
ਯਥਯਿਦਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਇਦਂ. ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਨ੍ਤਿ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਰੂਪਂ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਕਿਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਰੂਪਂ ਵਦੇਥ? ਰੁਪ੍ਪਤੀਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕੇਨ ਰੁਪ੍ਪਤਿ? ਸੀਤੇਨਪਿ ਰੁਪ੍ਪਤਿ ਉਣ੍ਹੇਨਪਿ ਰੁਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੭੯) ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਸਾਰੇਨ ਰੂਪਸ੍ਸ ¶ ਵਚਨਤ੍ਥੋ ਚੇਵ ਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਞ੍ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਂ ਪਨ ਰੂਪਸਦ੍ਦੋ ਖਨ੍ਧਭਵਨਿਮਿਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯਸਰੀਰਵਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁ ਅਨੇਕੇਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਵਤ੍ਤਤਿ. ਅਯਞ੍ਹਿ ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਵਿਭ. ੨; ਮਹਾਵ. ੨੨) ਏਤ੍ਥ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਵਤ੍ਤਤਿ. ‘‘ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤੀ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੬੧; ਵਿਭ. ੬੨੪) ਏਤ੍ਥ ਰੂਪਭਵੇ. ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪਸਞ੍ਞੀ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ¶ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੨੦੪-੨੩੨ ਆਦਯੋ) ਏਤ੍ਥ ਕਸਿਣਨਿਮਿਤ੍ਤੇ. ‘‘ਸਰੂਪਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਨੋ ਅਰੂਪਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੨.੮੩) ਏਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਯੇ. ‘‘ਆਕਾਸੋ ਪਰਿਵਾਰਿਤੋ ਰੂਪਨ੍ਤੇਵ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੦੬) ਏਤ੍ਥ ਸਰੀਰੇ. ‘‘ਚਕ੍ਖੁਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ ਰੂਪੇ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੦੦; ੩.੪੨੧) ਏਤ੍ਥ ਵਣ੍ਣੇ. ‘‘ਰੂਪਪ੍ਪਮਾਣੋ ਰੂਪਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੬੫) ਏਤ੍ਥ ਸਣ੍ਠਾਨੇ. ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ, ਅਰਸਰੂਪੋ’’ਤਿਆਦੀਨਿਪਿ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਇਧ ਪਨੇਸ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਚਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇ ਰੂਪਾਯਤਨਸਙ੍ਖਾਤੇ ਵਣ੍ਣੇ ਵਤ੍ਤਤਿ. ਅਪਿਚ ਯੋ ਕੋਚਿ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਨਿਵਤ੍ਥਨਿਵਾਸਨਸ੍ਸ ਵਾ ¶ ਅਲਙ੍ਕਾਰਸ੍ਸ ਵਾ ਗਨ੍ਧਵਣ੍ਣਕਾਦੀਨਂ ਵਾ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਮਾਲਾਦੀਨਂ ਵਾਤਿ ਕਾਯਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧੋ ਚ ਵਣ੍ਣੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਕਪ੍ਪਤਿ, ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਨ੍ਤੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਇਦਂ ਪੁਰਿਮਸ੍ਸੇਵ ਦਲ਼੍ਹੀਕਰਣਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਰਿਮਂ ਵਾ ‘‘ਯਥਯਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਤ੍ਥਿਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਓਪਮ੍ਮਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਦਂ ਪਰਿਯਾਦਾਨਾਨੁਭਾਵਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ.
ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਸ੍ਸ ਪਰਿਯਾਦਾਨਾਨੁਭਾਵੇ ਵਤ੍ਥੁ – ਮਹਾਦਾਠਿਕਨਾਗਰਾਜਾ ਕਿਰ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਮ੍ਹਿ ਅਮ੍ਬਤ੍ਥਲੇ ਮਹਾਥੂਪਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਿਰਿਭਣ੍ਡਪੂਜਂ ਨਾਮ ਕਤ੍ਵਾ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਓਰੋਧਗਣਪਰਿਵੁਤੋ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦੇਤਿ. ਬਹੂਨਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਟ੍ਠਾਨੇ ਨਾਮ ਨ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਤਿ ਸੂਪਟ੍ਠਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਰਞ੍ਞੋ ਚ ਦਮਿਲ਼ਦੇਵੀ ਨਾਮ ਮਹੇਸੀ ਪਠਮਵਯੇ ਠਿਤਾ ਦਸ੍ਸਨੀਯਾ ਪਾਸਾਦਿਕਾ. ਅਥੇਕੋ ਚਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ ਵੁਡ੍ਢਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਅਸਂਵਰਨਿਯਾਮੇਨ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸਾ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਮ੍ਮਾਦਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਠਿਤਨਿਸਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ‘‘ਹਨ੍ਦ ਦਮਿਲ਼ਦੇਵੀ, ਹਨ੍ਦ ਦਮਿਲ਼ਦੇਵੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ¶ ਵਿਚਰਤਿ. ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਚਸ੍ਸ ਦਹਰਸਾਮਣੇਰਾ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਚਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋਤ੍ਵੇਵ ਨਾਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੋਹਰਿਂਸੁ. ਅਥ ਸਾ ਦੇਵੀ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਸਿਵਥਿਕਦਸ੍ਸਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਗਤੇ ਦਹਰਸਾਮਣੇਰਾ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹਂਸੁ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰ, ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਤ੍ਵਂ ਵਿਲਪਸਿ, ਮਯਂ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਵਿਯਾ ਸਿਵਥਿਕਦਸ੍ਸਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਗਤਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਅਸ੍ਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਸ੍ਸਾ ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਵਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸਿਵਥਿਕਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਾਯ ਗਤਾ, ਮੁਖਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਧੂਮਣ੍ਣ’’ਨ੍ਤਿ ¶ . ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਵਚਨਮੇਵ ਅਵੋਚ. ਏਵਂ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਚਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਅਟ੍ਠਾਸਿ ਇਦਂ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਂ.
ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਵਤ੍ਥੁ – ਸਦ੍ਧਾਤਿਸ੍ਸਮਹਾਰਾਜਾ ਕਿਰ ਏਕਦਿਵਸਂ ਓਰੋਧਗਣਪਰਿਵੁਤੋ ਵਿਹਾਰਂ ਆਗਤੋ ¶ . ਏਕੋ ਦਹਰੋ ਲੋਹਪਾਸਾਦਦ੍ਵਾਰਕੋਟ੍ਠਕੇ ਠਤ੍ਵਾ ਅਸਂਵਰੇ ਠਿਤੋ ਏਕਂ ਇਤ੍ਥਿਂ ਓਲੋਕੇਸਿ. ਸਾਪਿ ਗਮਨਂ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਓਲੋਕੇਸਿ. ਉਭੋਪਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਉਟ੍ਠਿਤੇਨ ਰਾਗਗ੍ਗਿਨਾ ਡਯ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲਮਕਂਸੁ. ਏਵਂ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਂ ਦਹਰਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.
ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਵਤ੍ਥੁ – ਕਲ੍ਯਾਣਿਯਮਹਾਵਿਹਾਰਤੋ ਕਿਰੇਕੋ ਦਹਰੋ ਉਦ੍ਦੇਸਤ੍ਥਾਯ ਕਾਲ਼ਦੀਘਵਾਪਿਗਾਮਦ੍ਵਾਰਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤੁਦ੍ਦੇਸਕਿਚ੍ਚੋ ਅਤ੍ਥਕਾਮਾਨਂ ਵਚਨਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਦਹਰਸਾਮਣੇਰੇਹਿ ਪੁਟ੍ਠੇਨ ਗਾਮਸ੍ਸ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾਕਾਰੋ ਕਥੇਤਬ੍ਬੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਗਾਮੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤੋ ਵਿਸਭਾਗਾਰਮ੍ਮਣੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਤੋ ਤਾਯ ਨਿਵਤ੍ਥਵਤ੍ਥਂ ਸਞ੍ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਦਂ ਲਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸਾ ਮਤਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਵਰੂਪਾ ਨਾਮ ਇਤ੍ਥੀ ਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਤਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤੋਉਟ੍ਠਿਤੇਨ ਰਾਗਗ੍ਗਿਨਾ ਡਯ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਜੀਵਿਤਕ੍ਖਯਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਇਦਂ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਂ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
੨. ਦੁਤਿਯਾਦੀਨਿ ਸਦ੍ਦਗਰੁਕਾਦੀਨਂ ਆਸਯਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਤੇਸੁ ਇਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦੋਤਿ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨੋ ਕਥਿਤਗੀਤਵਾਦਿਤਸਦ੍ਦੋ. ਅਪਿਚ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਨਿਵਤ੍ਥਨਿਵਾਸਨਸ੍ਸਾਪਿ ਅਲਙ੍ਕਤਾਲਙ੍ਕਾਰਸ੍ਸਾਪਿ ਇਤ੍ਥਿਪਯੋਗਨਿਪ੍ਫਾਦਿਤੋ ਵੀਣਾਸਙ੍ਖਪਣਵਾਦਿਸਦ੍ਦੋਪਿ ਇਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦੋਤ੍ਵੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਹੇਸੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ¶ ਸੁਵਣ੍ਣਕਕ੍ਕਟਕਸੁਵਣ੍ਣਮੋਰਦਹਰਭਿਕ੍ਖੁਆਦੀਨਂ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਪਬ੍ਬਤਨ੍ਤਰਂ ਕਿਰ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਹਨ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗਕੁਲਂ ਵਸਤਿ. ਅਵਿਦੂਰਟ੍ਠਾਨੇ ਚਸ੍ਸ ਮਹਾਪਰਿਭੋਗਸਰੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੂਪਪਨ੍ਨੋ ਸੁਵਣ੍ਣਕਕ੍ਕਟਕੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਸੋ ਤਂ ਸਰਂ ਓਤਿਣ੍ਣੋਤਿਣ੍ਣੇ ਸਣ੍ਡਾਸੇਨ ਵਿਯ ਅਲ਼ੇਹਿ ਪਾਦੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਂ ਨੇਤ੍ਵਾ ਮਾਰੇਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਓਤਾਰਾਪੇਕ੍ਖਾ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗਾ ਏਕਂ ਮਹਾਹਤ੍ਥਿਂ ਜੇਟ੍ਠਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਤਂ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਥਾਮਸਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਚਾਹਂ ਭੀਤਰਵਂ ਰਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਯਥਾਰੁਚਿਯਾ ਅਕੀਲ਼ਿਤ੍ਵਾ ਪਲਾਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਲੋਵ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਥ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਗਹਿਤਭਾਵਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਰਿਯਂ ਜਾਨਾਪੇਤੁਂ ਵਿਰਵਿਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ –
‘‘ਸਿਙ੍ਗੀਮਿਗੋ ਆਯਤਚਕ੍ਖੁਨੇਤ੍ਤੋ,
ਅਟ੍ਠਿਤ੍ਤਚੋ ਵਾਰਿਸਯੋ ਅਲੋਮੋ;
ਤੇਨਾਭਿਭੂਤੋ ¶ ਕਪਣਂ ਰੁਦਾਮਿ,
ਮਾ ਹੇਵ ਮਂ ਪਾਣਸਮਂ ਜਹੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੩.੪੯);
ਸਾ ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਗਹਿਤਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਤਂ ਤਮ੍ਹਾ ਭਯਾ ਮੋਚੇਤੁਂ ਹਤ੍ਥਿਨਾ ਚ ਕੁਲ਼ੀਰੇਨ ਚ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਲ੍ਲਪਨ੍ਤੀ ਏਵਮਾਹ –
‘‘ਅਯ੍ਯ ਨ ਤਂ ਜਹਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕੁਞ੍ਜਰਂ ਸਟ੍ਠਿਹਾਯਨਂ;
ਪਥਬ੍ਯਾ ਚਾਤੁਰਨ੍ਤਾਯ, ਸੁਪ੍ਪਿਯੋ ਹੋਸਿ ਮੇ ਤੁਵਂ.
‘‘ਯੇ ਕੁਲ਼ੀਰਾ ਸਮੁਦ੍ਦਸ੍ਮਿਂ, ਗਙ੍ਗਾਯ ਯਮੁਨਾਯ ਚ;
ਤੇਸਂ ਤ੍ਵਂ ਵਾਰਿਜੋ ਸੇਟ੍ਠੋ, ਮੁਞ੍ਚ ਰੋਦਨ੍ਤਿਯਾ ਪਤਿ’’ਨ੍ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੩.੫੦-੫੧);
ਕੁਲ਼ੀਰੋ ਸਹ ਇਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸਵਨੇਨ ਗਹਣਂ ਸਿਥਿਲਮਕਾਸਿ. ਅਥ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ ‘‘ਅਯਮੇਵੇਤਸ੍ਸ ਓਕਾਸੋ’’ਤਿ ਏਕਂ ਪਾਦਂ ਗਹਿਤਾਕਾਰੇਨੇਵ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ¶ ਪਿਟ੍ਠਿਕਪਾਲੇ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਵਿਚੁਣ੍ਣਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਥੋਕਂ ਆਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰੇ ਖਿਪਿ. ਅਥ ਨਂ ਸਬ੍ਬਹਤ੍ਥਿਨੋ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਵੇਰੀ’’ਤਿ ਵਿਚੁਣ੍ਣਯਿਂਸੁ. ਏਵਂ ਤਾਵ ਇਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦੋ ਸੁਵਣ੍ਣਕਕ੍ਕਟਕਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.
ਸੁਵਣ੍ਣਮੋਰੋਪਿ ¶ ਹਿਮਵਨ੍ਤਂ ਅਨੁਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਮਹਨ੍ਤਂ ਪਬ੍ਬਤਗਹਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸਨ੍ਤੋ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਉਦਯਕਾਲੇ ਸੂਰਿਯਮਣ੍ਡਲਂ ਉਲ੍ਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਕ੍ਖਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਏਵਂ ਵਦਤਿ –
‘‘ਉਦੇਤਯਂ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਏਕਰਾਜਾ,
ਹਰਿਸ੍ਸਵਣ੍ਣੋ ਪਥਵਿਪ੍ਪਭਾਸੋ;
ਤਂ ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ ਹਰਿਸ੍ਸਵਣ੍ਣਂ ਪਥਵਿਪ੍ਪਭਾਸਂ,
ਤਯਾਜ੍ਜ ਗੁਤ੍ਤਾ ਵਿਹਰੇਮੁ ਦਿਵਸਂ.
‘‘ਯੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵੇਦਗੂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ,
ਤੇ ਮੇ ਨਮੋ ਤੇ ਚ ਮਂ ਪਾਲਯਨ੍ਤੁ;
ਨਮਤ੍ਥੁ ¶ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਨਮਤ੍ਥੁ ਬੋਧਿਯਾ,
ਨਮੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਨਂ ਨਮੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ;
ਇਮਂ ਸੋ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ,
ਮੋਰੋ ਚਰਤਿ ਏਸਨਾ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੨.੧੭);
ਸੋ ਦਿਵਸਂ ਗੋਚਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਂ ਸੂਰਿਯਮਣ੍ਡਲਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾਪਿ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਵਦਤਿ –
‘‘ਅਪੇਤਯਂ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਏਕਰਾਜਾ,
ਹਰਿਸ੍ਸਵਣ੍ਣੋ ਪਥਵਿਪ੍ਪਭਾਸੋ;
ਤਂ ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ ਹਰਿਸ੍ਸਵਣ੍ਣਂ ਪਥਵਿਪ੍ਪਭਾਸਂ,
ਤਯਾਜ੍ਜ ਗੁਤ੍ਤਾ ਵਿਹਰੇਮੁ ਰਤ੍ਤਿਂ.
‘‘ਯੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵੇਦਗੂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ,
ਤੇ ਮੇ ਨਮੋ ਤੇ ਚ ਮਂ ਪਾਲਯਨ੍ਤੁ;
ਨਮਤ੍ਥੁ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਨਮਤ੍ਥੁ ਬੋਧਿਯਾ,
ਨਮੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤਾਨਂ ਨਮੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ;
ਇਮਂ ਸੋ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ,
ਮੋਰੋ ਵਾਸਮਕਪ੍ਪਯੀ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੨.੧੮);
ਇਮਿਨਾ ¶ ਨਿਯਾਮੇਨ ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਸਤਾਨਿ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਏਕਦਿਵਸਂ ਪਰਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਤੋ ਪੁਰੇਤਰਮੇਵ ਮੋਰਕੁਕ੍ਕੁਟਿਕਾਯ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਂ ਅਸਰਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞਾ ਪੇਸਿਤਸ੍ਸ ਲੁਦ੍ਦਕਸ੍ਸ ਵਸਂ ਉਪਗਤੋ. ਏਵਂ ਇਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦੋ ਸੁਵਣ੍ਣਮੋਰਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ. ਛਾਤਪਬ੍ਬਤਵਾਸੀ ਦਹਰੋ ਪਨ ਸੁਧਾਮੁਣ੍ਡਕਵਾਸੀ ਦਹਰੋ ਚ ਇਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਤ੍ਤਾਤਿ.
੩. ਤਤਿਯੇ ¶ ਇਤ੍ਥਿਗਨ੍ਧੋਤਿ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਚਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਿਕਂ ਗਨ੍ਧਾਯਤਨਂ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਸਰੀਰਗਨ੍ਧੋ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਕਾਯਾਰੁਲ਼੍ਹੋ ਪਨ ਆਗਨ੍ਤੁਕਅਨੁਲੇਪਨਾਦਿਗਨ੍ਧੋ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਏਕਚ੍ਚਾ ਹਿ ਇਤ੍ਥੀ ਅਸ੍ਸਗਨ੍ਧਿਨੀ ਹੋਤਿ, ਏਕਚ੍ਚਾ ਮੇਣ੍ਡਕਗਨ੍ਧਿਨੀ, ਏਕਚ੍ਚਾ ਸੇਦਗਨ੍ਧਿਨੀ, ਏਕਚ੍ਚਾ ਸੋਣਿਤਗਨ੍ਧਿਨੀ ¶ . ਏਕਚ੍ਚੋ ਅਨ੍ਧਬਾਲੋ ਏਵਰੂਪਾਯਪਿ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਰਜ੍ਜਤੇਵ. ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨੋ ਪਨ ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਸ੍ਸ ਕਾਯਤੋ ਚਨ੍ਦਨਗਨ੍ਧੋ ਵਾਯਤਿ, ਮੁਖਤੋ ਚ ਉਪ੍ਪਲਗਨ੍ਧੋ. ਅਯਂ ਨ ਸਬ੍ਬਾਸਂ ਹੋਤਿ, ਆਗਨ੍ਤੁਕਅਨੁਲੇਪਨਾਦਿਗਨ੍ਧੋਵ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾ ਪਨ ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਗੋਣਾਦਯੋ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾਨਂ ਸਜਾਤਿਇਤ੍ਥੀਨਂ ਉਤੁਗਨ੍ਧੇਨ ਯੋਜਨਦ੍ਵਿਯੋਜਨਤਿਯੋਜਨਚਤੁਯੋਜਨਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਇਤ੍ਥਿਕਾਯੇ ਗਨ੍ਧੋ ਵਾ ਹੋਤੁ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਨਿਵਤ੍ਥਨਿਵਾਸਨਅਨੁਲਿਤ੍ਤਾਲੇਪਨਪਿਲ਼ਨ੍ਧਮਾਲਾਦਿਗਨ੍ਧੋ ਵਾ, ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਇਤ੍ਥਿਗਨ੍ਧੋਤ੍ਵੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
੪. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਇਤ੍ਥਿਰਸੋਤਿ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਚਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਿਕਂ ਰਸਾਯਤਨਂ. ਤਿਪਿਟਕਚੂਲ਼ਨਾਗਚੂਲ਼ਾਭਯਤ੍ਥੇਰਾ ਪਨ ‘‘ਸ੍ਵਾਯਂ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਕਿਂਕਾਰਪਟਿਸ੍ਸਾਵਿਤਾਦਿਵਸੇਨ ਸਵਨਰਸੋ ਚੇਵ ਪਰਿਭੋਗਰਸੋ ਚ, ਅਯਂ ਇਤ੍ਥਿਰਸੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਕਿਂ ਤੇਨ? ਯੋ ਪਨਾਯਂ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਓਟ੍ਠਮਂਸਸਮ੍ਮਕ੍ਖਨਖੇਲ਼ਾਦਿਰਸੋਪਿ ¶ , ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਯਾਗੁਭਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਰਸੋਪਿ, ਸਬ੍ਬੋ ਸੋ ਇਤ੍ਥਿਰਸੋਤ੍ਵੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਨੇਕੇ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਾਤੁਗਾਮੇਨ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਸਹਤ੍ਥਾ ਦਿਨ੍ਨਮੇਵ ਮਧੁਰਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਤ੍ਤਾਤਿ.
੫. ਪਞ੍ਚਮੇ ਇਤ੍ਥਿਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਕਾਯਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ, ਇਤ੍ਥਿਸਰੀਰਾਰੁਲ਼੍ਹਾਨਂ ਵਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਮਾਲਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਫਸ੍ਸੋ ਇਤ੍ਥਿਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤ੍ਵੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਬ੍ਬੋਪੇਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਤਿ ਮਹਾਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣੇ ਗਣਸਜ੍ਝਾਯਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਵਿਸਭਾਗਾਰਮ੍ਮਣਫਸ੍ਸੋ ਵਿਯਾਤਿ.
ਇਤਿ ਸਤ੍ਥਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਸਯਾਨੁਸਯਵਸੇਨ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਏਕੇਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਈਦਿਸਂ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਆਹ. ਯਥਾ ਹਿ ਰੂਪਗਰੁਕਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਂ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਂ ਗਮੇਤਿ ਪਲਿਬੁਨ੍ਧਤਿ ਬਜ੍ਝਾਪੇਤਿ ਬਦ੍ਧਾਪੇਤਿ ਮੋਹੇਤਿ ਸਂਮੋਹੇਤਿ, ਨ ਤਥਾ ਸੇਸਾ ਸਦ੍ਦਾਦਯੋ. ਯਥਾ ਚ ਸਦ੍ਦਾਦਿਗਰੁਕਾਨਂ ਸਦ੍ਦਾਦਯੋ, ਨ ਤਥਾ ਰੂਪਾਦੀਨਿ ਆਰਮ੍ਮਣਾਨਿ. ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਚ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਏਕਮੇਵਾਰਮ੍ਮਣਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਤਿ, ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਦ੍ਵੇਪਿ ਤੀਣਿਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿਪਿ ਪਞ੍ਚਪਿ. ਇਤਿ ਇਮੇ ¶ ਪਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚਗਰੁਕਵਸੇਨ ਕਥਿਤਾ, ਨ ਪਞ੍ਚਗਰੁਕਜਾਤਕਵਸੇਨ. ਪਞ੍ਚਗਰੁਕਜਾਤਕਂ ਪਨ ਸਕ੍ਖਿਭਾਵਤ੍ਥਾਯ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਰ ਹਿ ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਕਨ੍ਤਾਰਮਜ੍ਝੇ ਕਤਾਯ ਆਪਣਾਦਿਵਿਚਾਰਣਾਯ ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸਹਾਯੇਸੁ ਰੂਪਗਰੁਕੋ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣੇ ਬਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਸਦ੍ਦਾਦਿਗਰੁਕਾ ¶ ਸਦ੍ਦਾਰਮ੍ਮਣਾਦੀਸੁ. ਇਤਿ ਤਂ ਸਕ੍ਖਿਭਾਵਤ੍ਥਾਯ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਮੇ ਪਨ ਪਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚਗਰੁਕਵਸੇਨੇਵ ਕਥਿਤਾ.
੬. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਨ ਕੇਵਲਂ ਪੁਰਿਸਾਯੇਵ ਪਞ੍ਚਗਰੁਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਇਤ੍ਥਿਯੋਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿਯੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਸਮ੍ਪਿ ਵਸੇਨ ਪੁਨ ਪਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਕਥੇਸਿ. ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਵਤ੍ਥੂਸੁਪਿ ਪਠਮਸੁਤ੍ਤੇ ਲੋਹਪਾਸਾਦਦ੍ਵਾਰੇ ਠਿਤਂ ਦਹਰਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਮਤਾਯ ਰਾਜੋਰੋਧਾਯ ਵਤ੍ਥੁ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਮੇਵ.
੭. ਦੁਤਿਯਸੁਤ੍ਤੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਰੂਪੂਪਜੀਵਿਨੋ ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਗੁਤ੍ਤਿਲਵੀਣਾਵਾਦਕੋ ¶ ਕਿਰੇਕਿਸ੍ਸਾ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਸਹਸ੍ਸਂ ਪਹਿਣਿ, ਸਾ ਤਂ ਉਪ੍ਪਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛਿ. ਸੋ ‘‘ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੇਤ੍ਥ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਸਾਯਨ੍ਹਕਾਲਸਮਨਨ੍ਤਰੇ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਯਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸਾ ਗੇਹਸ੍ਸ ਅਭਿਮੁਖਟ੍ਠਾਨੇ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਗੇਹਦ੍ਵਾਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਵੀਣਾਯ ਤਨ੍ਤਿਯੋ ਸਮੇ ਗੁਣੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਨ੍ਤਿਸ੍ਸਰੇਨ ਗੀਤਸ੍ਸਰਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਗਾਯਿ. ਸਾ ਇਤ੍ਥੀ ਤਸ੍ਸ ਗੀਤਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ‘‘ਵਿਵਟਵਾਤਪਾਨੇਨ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਕਾਸੇਯੇਵ ਜੀਵਿਤਕ੍ਖਯਂ ਪਤ੍ਤਾ.
੮. ਤਤਿਯਸੁਤ੍ਤੇ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਰਞ੍ਞੋ ਕਾਯਤੋ ਚਨ੍ਦਨਗਨ੍ਧੋ ਵਾਯਤਿ, ਮੁਖਤੋ ਚ ਉਪ੍ਪਲਗਨ੍ਧੋਤਿ ਇਦਂ ਆਹਰਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਦਂ ਚੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਥੁ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਕਿਰੇਕਿਸ੍ਸਾ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕਧੀਤਾਯ ਸਾਮਿਕੋ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ‘‘ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਮਯਾ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਗਿਹਿਭੂਤੇਨ ਪੂਰੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਰਿਯਂ ‘‘ਅਸ੍ਸਾਮਿਕਾ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਪਸੇਨਦਿਕੋਸਲੋ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਂ ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਦਿਵਸਂ ਏਕਂ ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਕਲਾਪਂ ਆਦਾਯ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਏਕੇਕਿਸ੍ਸਾ ਏਕੇਕਂ ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਂ ਦਾਪੇਸਿ. ਪੁਪ੍ਫੇਸੁ ਭਾਜਿਯਮਾਨੇਸੁ ਤਸ੍ਸਾ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਦ੍ਵੇ ਹਤ੍ਥਂ ¶ ਪਤ੍ਤਾਨਿ. ਸਾ ਪਹਟ੍ਠਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਉਪਸਿਙ੍ਘਿਤ੍ਵਾ ਪਰੋਦਿ. ਰਾਜਾ ਤਸ੍ਸਾ ਉਭਯਾਕਾਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਹਟ੍ਠਕਾਰਣਞ੍ਚ ਰੋਦਨਕਾਰਣਞ੍ਚ ਕਥੇਸਿ. ਯਾਵਤਤਿਯਂ ਕਥਿਤੇਪਿ ਰਾਜਾ ਅਸ੍ਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤੋ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਸਕਲਰਾਜਨਿਵੇਸਨੇ ਸਬ੍ਬਮਾਲਾਵਿਲੇਪਨਾਦਿਸੁਗਨ੍ਧਗਨ੍ਧਂ ਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਤਂ ਇਤ੍ਥਿਂ ‘‘ਕਤਰੋ ਤੇ ਥੇਰੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਞਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਗਚ੍ਛਤੁ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਸੁਕਤ੍ਥੇਰੋ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਗਤੋ. ਥੇਰੇ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ¶ ਵਤ੍ਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਮਤ੍ਤੇ ਸਕਲਂ ਰਾਜਨਿਵੇਸਨਂ ਗਨ੍ਧਪੂਰਂ ਵਿਯ ਜਾਤਂ. ਰਾਜਾ ¶ ‘‘ਸਚ੍ਚਮੇਵੇਸਾ ਆਹਾ’’ਤਿ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਅਯਂ ਅਤੀਤੇ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੂ’ਤਿ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿ, ਤਮ੍ਮੂਲਕੋ ਤੇਨ ਮਹਾਰਾਜ ਅਯਮਾਨਿਸਂਸੋ ਲਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿ.
‘‘ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਕਾਲੇ, ਸਾਧੁ ਸਾਧੂਤਿ ਭਾਸਤੋ;
ਮੁਖਤੋ ਜਾਯਤੇ ਗਨ੍ਧੋ, ਉਪ੍ਪਲਂਵ ਯਥੋਦਕੇ’’ਤਿ.
ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵਾਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਗ੍ਗੇ ਵਟ੍ਟਮੇਵ ਕਥਿਤਂ.
ਰੂਪਾਦਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ.
੨. ਨੀਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ
੧੧. ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ¶ ਪਠਮੇ ਏਕਧਮ੍ਮਮ੍ਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਧ. ਸ. ੧੨੧) ਵਿਯ ਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਧਮ੍ਮਮ੍ਪੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤਂ ਏਕਸਭਾਵਮ੍ਪੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ‘‘ਭੂਤਾਨਂ ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਠਿਤਿਯਾ ਸਮ੍ਭਵੇਸੀਨਂ ਵਾ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੦੨; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੧) ਯਾਵਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤ੍ਤਾ ਅਪਦਾ ਵਾ ਦ੍ਵਿਪਦਾ ਵਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੩੪; ਇਤਿਵੁ. ੯੦) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਵਿਯ ¶ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ ਵਾਸਦ੍ਦੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਨ ਵਿਕਪ੍ਪਤ੍ਥੋ. ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ – ਯੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਚ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਚ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਭਿਯ੍ਯੋਭਾਵਾਯ ਵੇਪੁਲ੍ਲਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਮਹਂ ਯਥਾ ਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਅਞ੍ਞਂ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਅਜਾਤੋ ਅਸਞ੍ਜਾਤੋ ਅਪਾਤੁਭੂਤੋ ਅਸਮੁਦਾਗਤੋ. ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋਤਿ ‘‘ਯੋ ਕਾਮੇਸੁ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਕਾਮਰਾਗੋ ਕਾਮਨਨ੍ਦੀ ¶ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ੧੧੫੬) ਨਯੇਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ ਪਾਤੁਭਵਤਿ. ਸੋ ਪਨੇਸ ਅਸਮੁਦਾਚਾਰਵਸੇਨ ਵਾ ਅਨਨੁਭੂਤਾਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਵਾ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਹਿ ਅਨਮਤਗ੍ਗੇ ਸਂਸਾਰੇ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ.
ਤਤ੍ਥ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਵਸੇਨ ਕਿਲੇਸੋ ਨ ਸਮੁਦਾਚਰਤਿ, ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਗਨ੍ਥਧੁਤਙ੍ਗਸਮਾਧਿ- ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਵਕਮ੍ਮਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਵਸੇਨ. ਕਥਂ? ਏਕਚ੍ਚੋ ਹਿ ਵਤ੍ਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵੇਅਸੀਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਵਤ੍ਤਾਨਿ ਚੁਦ੍ਦਸ ਮਹਾਵਤ੍ਤਾਨਿ ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣਬੋਧਿਯਙ੍ਗਣਪਾਨੀਯਮਾਲ਼ਕਉਪੋਸਥਾਗਾਰਆਗਨ੍ਤੁਕਗਮਿਕਵਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਕਿਲੇਸੋ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਪਨਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਭਿਨ੍ਨਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਰਤੋ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਞ੍ਚੇਵ ਸਤਿਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗਞ੍ਚ ਆਗਮ੍ਮ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਸਮੁਦਾਚਾਰਵਸੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਾਮ.
ਏਕਚ੍ਚੋ ਗਨ੍ਥਯੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਏਕਮ੍ਪਿ ਨਿਕਾਯਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਦ੍ਵੇਪਿ ਤਯੋਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋਪਿ ਪਞ੍ਚਪਿ. ਤਸ੍ਸ ਤੇਪਿਟਕਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਅਤ੍ਥਵਸੇਨ ਪਾਲ਼ਿਵਸੇਨ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਵਸੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾਚੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸੋ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਪਨਸ੍ਸ ¶ ਗਨ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਪਹਾਯ ਕੁਸੀਤਸ੍ਸ ਚਰਤੋ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਸਤਿਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੇ ਆਗਮ੍ਮ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਸਮੁਦਾਚਾਰਵਸੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਾਮ.
ਏਕਚ੍ਚੋ ਪਨ ਧੁਤਙ੍ਗਧਰੋ ਹੋਤਿ, ਤੇਰਸ ਧੁਤਙ੍ਗਗੁਣੇ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਧੁਤਙ੍ਗਗੁਣੇ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸੋ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਪਨਸ੍ਸ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਬਾਹੁਲ੍ਲਾਯ ਆਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਰਤੋ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਸਤਿਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੇ ¶ ਆਗਮ੍ਮ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਸਮੁਦਾਚਾਰਵਸੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਾਮ.
ਏਕਚ੍ਚੋ ¶ ਅਟ੍ਠਸੁ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਸੁ ਚਿਣ੍ਣਵਸੀ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਸੁ ਆਵਜ੍ਜਨਵਸਿਆਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਵਿਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸੋ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਪਨਸ੍ਸ ਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਵਾ ਭਸ੍ਸਾਦੀਸੁ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਹਰਤੋ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਸਤਿਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੇ ਆਗਮ੍ਮ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਸਮੁਦਾਚਾਰਵਸੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਾਮ.
ਏਕਚ੍ਚੋ ਪਨ ਵਿਪਸ੍ਸਕੋ ਹੋਤਿ, ਸਤ੍ਤਸੁ ਵਾ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸੁ ਅਟ੍ਠਾਰਸਸੁ ਵਾ ਮਹਾਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸੁ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਿਹਰਤਿ. ਤਸ੍ਸੇਵਂ ਵਿਹਰਤੋ ਕਿਲੇਸੋ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਪਨਸ੍ਸ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕਮ੍ਮਂ ਪਹਾਯ ਕਾਯਦਲ਼੍ਹੀਬਹੁਲਸ੍ਸ ਵਿਹਰਤੋ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਸਤਿਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੇ ਆਗਮ੍ਮ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਸਮੁਦਾਚਾਰਵਸੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਾਮ.
ਏਕਚ੍ਚੋ ਨਵਕਮ੍ਮਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਭੋਜਨਸਾਲਾਦੀਨਿ ਕਾਰੇਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਤੇਸਂ ਉਪਕਰਣਾਨਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸੋ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਪਨਸ੍ਸ ਨਵਕਮ੍ਮੇ ਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠੇ ਵਾ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਸਤਿਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੇ ਆਗਮ੍ਮ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਸਮੁਦਾਚਾਰਵਸੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਾਮ.
ਏਕਚ੍ਚੋ ਪਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਆਗਤੋ ਸੁਦ੍ਧਸਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਸੇਵਨਤਾਯ ਕਿਲੇਸੋ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਪਨਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਾਸੇਵਨਸ੍ਸ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਸਤਿਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੇ ਆਗਮ੍ਮ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਸਮੁਦਾਚਾਰਵਸੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਾਮ. ਏਵਂ ਤਾਵ ਅਸਮੁਦਾਚਾਰਵਸੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਕਥਂ ¶ ਅਨਨੁਭੂਤਾਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਅਨਨੁਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ ਮਨਾਪਿਯਂ ਰੂਪਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣਂ ਲਭਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਸਤਿਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੇ ਆਗਮ੍ਮ ਰਾਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਂ ਅਨਨੁਭੂਤਾਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਾਮ.
ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਜਾਤੋ ਸਞ੍ਜਾਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਪਾਤੁਭੂਤੋ. ਭਿਯ੍ਯੋਭਾਵਾਯਾਤਿ ¶ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਭਾਵਾਯ. ਵੇਪੁਲ੍ਲਾਯਾਤਿ ਵਿਪੁਲਭਾਵਾਯ ਰਾਸਿਭਾਵਾਯ. ਤਤ੍ਥ ਸਕਿਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਕਿਂ ਨਿਰੁਦ੍ਧੋ ¶ ਵਾ ਸ੍ਵੇਵ ਪੁਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ. ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਨਿਰੁਦ੍ਧੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਅਪਰਾਪਰਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਭਿਯ੍ਯੋਭਾਵਾਯ ਵੇਪੁਲ੍ਲਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ ਨਾਮ.
ਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਰਾਗਟ੍ਠਾਨਿਯਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ. ‘‘ਸਨਿਮਿਤ੍ਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਨੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ‘‘ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਮਨੁਯੁਤ੍ਤੇਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਞ੍ਚ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਮਨਸਿਕਾਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੧੬) ਏਤ੍ਥ ਕਾਰਣਸ੍ਸ. ‘‘ਸੋ ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਆਸੇਵਤਿ ਭਾਵੇਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੯.੩੫) ਏਤ੍ਥ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ. ‘‘ਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੬.੨੭) ਏਤ੍ਥ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ. ਇਧ ਪਨ ਰਾਗਟ੍ਠਾਨਿਯੋ ਇਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣਧਮ੍ਮੋ ‘‘ਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਰੋਤੋਤਿ. ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੋ? ਅਨਿਚ੍ਚੇ ਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਦੁਕ੍ਖੇ ਸੁਖਨ੍ਤਿ, ਅਨਤ੍ਤਨਿ ਅਤ੍ਤਾਤਿ, ਅਸੁਭੇ ਸੁਭਨ੍ਤਿ, ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੋ ਉਪ੍ਪਥਮਨਸਿਕਾਰੋ, ਸਚ੍ਚਵਿਪ੍ਪਟਿਕੂਲੇਨ ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਵਜ੍ਜਨਾ ਅਨ੍ਵਾਵਜ੍ਜਨਾ ਆਭੋਗੋ ਸਮਨ੍ਨਾਹਾਰੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੋ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੯੩੬) ਇਮਸ੍ਸ ਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਅਨੁਪਾਯੇਨ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ.
੧੨. ਦੁਤਿਯੇ ¶ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋਤਿ ਭਤ੍ਤਬ੍ਯਾਪਤ੍ਤਿ ਵਿਯ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਨਂ ਪਕਤਿਵਿਜਹਨਭਾਵੋ. ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਬ੍ਯਾਪਾਦਨੀਵਰਣਂ? ਅਨਤ੍ਥਂ ਮੇ ਅਚਰੀਤਿ ਆਘਾਤੋ ਜਾਯਤੀ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੧੬੦) ਏਵਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਾਦਨੀਵਰਣਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਪਟਿਘਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਨਿਟ੍ਠਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਪਟਿਘਸ੍ਸਪਿ ਪਟਿਘਾਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸਪਿ ਏਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ – ‘‘ਪਟਿਘਮ੍ਪਿ ਪਟਿਘਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਪਟਿਘਾਰਮ੍ਮਣੋਪਿ ਧਮ੍ਮੋ ਪਟਿਘਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ¶ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾ ਚੇਤ੍ਥ, ਏਵਂ ਇਤੋ ਪਰੇਸੁਪਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਵਿਸੇਸਮਤ੍ਤਮੇਵ ਵਕ੍ਖਾਮਾਤਿ.
੧੩. ਤਤਿਯੇ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਥਿਨਞ੍ਚੇਵ ਮਿਦ੍ਧਞ੍ਚ. ਤੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਕਮ੍ਮਞ੍ਞਤਾ ਥਿਨਂ, ਆਲਸਿਯਭਾਵਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤਿਣ੍ਣਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਅਕਮ੍ਮਞ੍ਞਤਾ ਮਿਦ੍ਧਂ, ਕਪਿਮਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ¶ ਪਚਲਾਯਿਕਭਾਵਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਥਿਨਂ? ਯਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਕਲ੍ਯਤਾ ਅਕਮ੍ਮਞ੍ਞਤਾ ਓਲੀਯਨਾ ਸਲ੍ਲੀਯਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਮਿਦ੍ਧਂ? ਯਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਅਕਲ੍ਯਤਾ ਅਕਮ੍ਮਞ੍ਞਤਾ ਓਨਾਹੋ ਪਰਿਯੋਨਾਹੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ੧੧੬੨-੧੧੬੩) ਨਯੇਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਰਤੀਤਿਆਦੀਨਿ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਵਿਭਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –
‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਅਰਤਿ? ਪਨ੍ਤੇਸੁ ਵਾ ਸੇਨਾਸਨੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਸੁ ¶ ਵਾ ਅਧਿਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਰਤਿ ਅਰਤਿਤਾ ਅਨਭਿਰਤਿ ਅਨਭਿਰਮਨਾ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਾ ਪਰਿਤਸ੍ਸਿਤਾ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਰਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਤਨ੍ਦੀ? ਯਾ ਤਨ੍ਦੀ ਤਨ੍ਦਿਯਨਾ ਤਨ੍ਦਿਮਨਤਾ ਆਲਸ੍ਸਂ ਆਲਸ੍ਸਾਯਨਾ ਆਲਸ੍ਸਾਯਿਤਤ੍ਤਂ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਨ੍ਦੀ. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਵਿਜਮ੍ਭਿਤਾ? ਯਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਜਮ੍ਭਨਾ ਵਿਜਮ੍ਭਨਾ ਆਨਮਨਾ ਵਿਨਮਨਾ ਸਨ੍ਨਮਨਾ ਪਣਮਨਾ ਬ੍ਯਾਧਿਯਕਂ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਜਮ੍ਭਿਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਭਤ੍ਤਸਮ੍ਮਦੋ? ਯਾ ਭੁਤ੍ਤਾਵਿਸ੍ਸ ਭਤ੍ਤਮੁਚ੍ਛਾ ਭਤ੍ਤਕਿਲਮਥੋ ਭਤ੍ਤਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਕਾਯਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਂ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਭਤ੍ਤਸਮ੍ਮਦੋ. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਚੇਤਸੋ ਚ ਲੀਨਤ੍ਤਂ? ਯਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਕਲ੍ਯਤਾ ਅਕਮ੍ਮਞ੍ਞਤਾ ਓਲੀਯਨਾ ਸਲ੍ਲੀਯਨਾ ਲੀਨਂ ਲੀਯਨਾ ਲੀਯਿਤਤ੍ਤਂ ਥਿਨਂ ਥਿਯਨਾ ਥਿਯਿਤਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਚੇਤਸੋ ਚ ਲੀਨਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਵਿਭ. ੮੫੬, ੮੫੭, ੮੫੯, ੮੬੦).
ਏਤ੍ਥ ਚ ਪੁਰਿਮਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਧਮ੍ਮਾ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਨੀਵਰਣਸ੍ਸ ਸਹਜਾਤਵਸੇਨਾਪਿ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨਾਪਿ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਚੇਤਸੋ ਚ ਲੀਨਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋਵ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਹਜਾਤਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਕੋਟਿਯਾ ਪਨ ਹੋਤੀਤਿ.
੧੪. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਞ੍ਚੇਵ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ ਨਾਮ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਤਾਕਾਰੋ. ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਨਾਮ ਅਕਤਕਲ੍ਯਾਣਸ੍ਸ ਕਤਪਾਪਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ. ਚੇਤਸੋ ਅਵੂਪਸਮੋਤਿ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸ੍ਸੇਵੇਤਂ ਨਾਮਂ. ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਝਾਨੇਨ ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਵਾ ¶ ਅਵੂਪਸਮਿਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਅਯਂ ¶ ਪਨ ਅਵੂਪਸਮੋ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਕੋਟਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ.
੧੫. ਪਞ੍ਚਮੇ ¶ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਤਿ ‘‘ਸਤ੍ਥਰਿ ਕਙ੍ਖਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ੧੧੬੭) ਨਯੇਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਂ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੀਵਰਣਂ. ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੋਯੇਵਾਤਿ.
੧੬. ਛਟ੍ਠੇ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਵਾ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਸਮੁਦਾਚਾਰਵਸੇਨ ਵਾ ਅਨਨੁਭੂਤਾਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਵਾਤਿ ਦ੍ਵੀਹੇਵ ਕਾਰਣੇਹਿ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੋਵ ਹੋਤਿ, ਪੁਨ ਹੇਤੁਂ ਵਾ ਪਚ੍ਚਯਂ ਵਾ ਨ ਲਭਤਿ. ਇਧਾਪਿ ਵਤ੍ਤਾਦੀਨਂਯੇਵ ਵਸੇਨ ਅਸਮੁਦਾਚਾਰੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵਤ੍ਤੇ ਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਕਿਲੇਸੋ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਵਤ੍ਤਵਸੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਤਥਾਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਮਿਲਕ੍ਖਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ.
ਸੋ ਕਿਰਾਯਸ੍ਮਾ ਰੋਹਣਜਨਪਦੇ ਗਾਮੇਣ੍ਡਵਾਲਮਹਾਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰੇ ਨੇਸਾਦਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਵਯਂ ਆਗਮ੍ਮ ਕਤਘਰਾਵਾਸੋ ‘‘ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਂ ਪੋਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਦੂਹਲਸਤਂ ਸਣ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਾਸਸਤਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਸੂਲਸਤਂ ਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਬਹੁਂ ਪਾਪਂ ਆਯੂਹਨ੍ਤੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਗੇਹਤੋ ਅਗ੍ਗਿਞ੍ਚ ਲੋਣਞ੍ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਂ ਗਤੋ. ਪਾਸੇ ਬਦ੍ਧਮਿਗਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਅਙ੍ਗਾਰਪਕ੍ਕਮਂਸਂ ਖਾਦਿਤ੍ਵਾ ਪਿਪਾਸਿਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗਾਮੇਣ੍ਡਵਾਲਮਹਾਵਿਹਾਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਪਾਨੀਯਮਾਲ਼ਕੇ ਦਸਮਤ੍ਤੇਸੁ ਪਾਨੀਯਘਟੇਸੁ ਪਿਪਾਸਾਵਿਨੋਦਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਾਨੀਯਂ ਅਲਭਨ੍ਤੋ, ‘‘ਕਿਂ ਨਾਮੇਤਂ ¶ ਏਤ੍ਤਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨੇ ਪਿਪਾਸਾਯ ਆਗਤਾਨਂ ਪਿਪਾਸਾਵਿਨੋਦਨਮਤ੍ਤਂ ਪਾਨੀਯਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਉਜ੍ਝਾਯਿਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧੋ. ਚੂਲ਼ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਸ ਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪਾਨੀਯਮਾਲ਼ਕੇ ਦਸਮਤ੍ਤੇ ਪਾਨੀਯਘਟੇ ਪੂਰੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਜੀਵਮਾਨਪੇਤਕਸਤ੍ਤੋ ਅਯਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਉਪਾਸਕ, ਸਚੇ ਪਿਪਾਸਿਤੋਸਿ, ਪਿਵ ਪਾਨੀਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਕੁਟਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇਸੁ ਆਸਿਞ੍ਚਿ. ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਪੀਤਪੀਤਂ ਪਾਨੀਯਂ ਤਤ੍ਤਕਪਾਲੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮਿਵ ਨਸ੍ਸਤਿ, ਸਕਲੇਪਿ ਘਟੇ ਪਿਵਤੋ ਪਿਪਾਸਾ ਨ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਿ. ਅਥ ਨਂ ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਯਾਵ ਦਾਰੁਣਞ੍ਚ ਤੇ, ਉਪਾਸਕ, ਕਮ੍ਮਂ ਕਤਂ, ਇਦਾਨੇਵ ਪੇਤੋ ਜਾਤੋ, ਵਿਪਾਕੋ ਕੀਦਿਸੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ?
ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਲਦ੍ਧਸਂਵੇਗੋ ਥੇਰਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤਾਨਿ ਅਦੂਹਲਾਦੀਨਿ ਵਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਵੇਗੇਨ ਘਰਂ ¶ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਨਿ ¶ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਦੀਪਕਮਿਗਪਕ੍ਖਿਨੋ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਪਚ੍ਚੁਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿ. ਦੁਕ੍ਕਰਾ, ਆਵੁਸੋ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ, ਕਥਂ ਤ੍ਵਂ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਸੀਤਿ? ਭਨ੍ਤੇ, ਏਵਰੂਪਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਕਾਰਣਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਕਥਂ ਨ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ? ਥੇਰੋ ਤਚਪਞ੍ਚਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ. ਸੋ ਵਤ੍ਤਾਰਭਿਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਦੇਵਦੂਤਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਪੁਨ ਮਹਾਨਿਰਯੇ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੭੦; ਅ. ਨਿ. ੩.੩੬) ਇਮਂ ਠਾਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਂ ਦੁਕ੍ਖਰਾਸਿਂ ਅਨੁਭਵਿਤਸਤ੍ਤਂ ਪੁਨ ਮਹਾਨਿਰਯੇ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ਅਹੋ ਭਾਰਿਯੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਹਾਨਿਰਯੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਆਮਾਵੁਸੋ, ਭਾਰਿਯੋਤਿ. ਸਕ੍ਕਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਸ੍ਸਿਤੁਨ੍ਤਿ? ‘‘ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ, ਦਿਟ੍ਠਸਦਿਸਂ ਕਾਤੁਂ ¶ ਏਕਂ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਾਮਣੇਰੇ ਸਮਾਦਪੇਤ੍ਵਾ ਪਾਸਾਣਪਿਟ੍ਠੇ ਅਲ੍ਲਦਾਰੁਰਾਸਿਂ ਕਾਰੇਹੀਤਿ. ਸੋ ਤਥਾ ਕਾਰੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਯਥਾਨਿਸਿਨ੍ਨੋਵ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਨਿਰਯਤੋ ਖਜ੍ਜੋਪਨਕਮਤ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਿਪਪਟਿਕਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਦਾਰੁਰਾਸਿਮ੍ਹਿ ਪਕ੍ਖਿਪਿ. ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਨਿਪਾਤੋ ਚ ਦਾਰੁਰਾਸਿਨੋ ਝਾਯਿਤ੍ਵਾ ਛਾਰਿਕਭਾਵੂਪਗਮਨਞ੍ਚ ਅਪਚ੍ਛਾ ਅਪੁਰਿਮਂ ਅਹੋਸਿ.
ਸੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਕਤਿ ਧੁਰਾਨਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਆਵੁਸੋ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਧੁਰਂ, ਗਨ੍ਥਧੁਰਨ੍ਤਿ. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਗਨ੍ਥੋ ਨਾਮ ਪਟਿਬਲਸ੍ਸ ਭਾਰੋ, ਮਯ੍ਹਂ ਪਨ ਦੁਕ੍ਖੂਪਨਿਸਾ ਸਦ੍ਧਾ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਧੁਰਂ ਪੂਰੇਸ੍ਸਾਮਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮੇ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਵਤ੍ਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਸੀਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥੇਸਿ. ਸੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਚ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ, ਵਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪੂਰੇਤਿ. ਏਕਦਿਵਸਂ ਚਿਤ੍ਤਲਪਬ੍ਬਤਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਵਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ, ਏਕਦਿਵਸਂ ਗਾਮੇਣ੍ਡਵਾਲਮਹਾਵਿਹਾਰੇ, ਏਕਦਿਵਸਂ ਗੋਚਰਗਾਮਮਹਾਵਿਹਾਰੇ. ਥਿਨਮਿਦ੍ਧੇ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਵਤ੍ਤਪਰਿਹਾਨਿਭਯੇਨ ਪਲਾਲਵਰਣਕਂ ਤੇਮੇਤ੍ਵਾ ਸੀਸੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਾਦੇ ਉਦਕੇ ਓਤਾਰੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਤਿ. ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਚਿਤ੍ਤਲਪਬ੍ਬਤਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਦ੍ਵੇ ਯਾਮੇ ਵਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬਲਵਪਚ੍ਚੂਸਕਾਲੇ ਨਿਦ੍ਦਾਯ ਓਕ੍ਕਮਿਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਾਯ ਅਲ੍ਲਪਲਾਲਂ ਸੀਸੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਪਾਚੀਨਪਬ੍ਬਤਪਸ੍ਸੇ ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਅਰੁਣਵਤਿਯਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਸਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸ –
‘‘ਆਰਮ੍ਭਥ ਨਿਕ੍ਕਮਥ, ਯੁਞ੍ਜਥ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ;
ਧੁਨਾਥ ਮਚ੍ਚੁਨੋ ਸੇਨਂ, ਨਲ਼ਾਗਾਰਂਵ ਕੁਞ੍ਜਰੋ.
‘‘ਯੋ ¶ ¶ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਵਿਹਸ੍ਸਤਿ;
ਪਹਾਯ ਜਾਤਿਸਂਸਾਰਂ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੮੫) –
ਇਦਂ ਠਾਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਾਦਿਸਸ੍ਸ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਇਦਂ ਕਥਿਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪੀਤਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ¶ ਝਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਦੇਵ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਅਪਰਾਪਰਂ ਵਾਯਮਨ੍ਤੋ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਕਾਲੇ ਚ ਤਦੇਵ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਏਵਮਾਹ –
‘‘ਅਲ੍ਲਂ ਪਲਾਲਪੁਞ੍ਜਾਹਂ, ਸੀਸੇਨਾਦਾਯ ਚਙ੍ਕਮਿਂ;
ਪਤ੍ਤੋਸ੍ਮਿ ਤਤਿਯਂ ਠਾਨਂ, ਏਤ੍ਥ ਮੇ ਨਤ੍ਥਿ ਸਂਸਯੋ’’ਤਿ.
ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਵਸੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਕਿਲੇਸੋ ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੋਵ ਹੋਤਿ.
ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਗਨ੍ਥੇ ਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਨ੍ਥਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾਚੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਕਿਲੇਸੋ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਗਨ੍ਥਵਸੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੋਵ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਮਲਿਯਦੇਵਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ. ਸੋ ਕਿਰਾਯਸ੍ਮਾ ਤਿਵਸ੍ਸਭਿਕ੍ਖੁਕਾਲੇ ਕਲ੍ਲਗਾਮਕੇ ਮਣ੍ਡਲਾਰਾਮਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਉਦ੍ਦੇਸਞ੍ਚ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਚ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ. ਤਸ੍ਸੇਕਦਿਵਸਂ ਕਲ੍ਲਗਾਮੇ ਭਿਕ੍ਖਾਯ ਚਰਤੋ ਏਕਾ ਉਪਾਸਿਕਾ ਯਾਗੁਉਲ਼ੁਙ੍ਕਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਸਿਨੇਹਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਅਨ੍ਤੋਨਿਵੇਸਨੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਣੀਤਭੋਜਨਂ ਭੋਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਤਰਗਾਮਵਾਸਿਕੋਸਿ ਤਾਤਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਮਣ੍ਡਲਾਰਾਮਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਗਨ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਮਿ, ਉਪਾਸਿਕੇਤਿ. ਤੇਨ ਹਿ ਤਾਤ ਯਾਵ ਗਨ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਸਿ, ਇਧੇਵ ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਭਿਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਾਸੀਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਅਧਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਭਿਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾਵਸਾਨੇ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੁਖਂ ਹੋਤੁ, ਦੁਕ੍ਖਾ ਮੁਚ੍ਚਤੂ’’ਤਿ ਪਦਦ੍ਵਯਮੇਵ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਅਨ੍ਤੋਵਸ੍ਸੇ ਤੇਮਾਸਂ ਤਸ੍ਸਾਯੇਵ ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਪਿਣ੍ਡਾਪਚਿਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਯ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ¶ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਨੇਵਾਸਿਕਮਹਾਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਆਵੁਸੋ ਮਹਾਦੇਵ, ਅਜ੍ਜ ਵਿਹਾਰੇ ਮਹਾਜਨੋ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦਾਨਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ.
ਦਹਰਸਾਮਣੇਰਾ ¶ ਉਪਾਸਿਕਾਯ ਸਞ੍ਞਂ ਅਦਂਸੁ – ‘‘ਅਜ੍ਜ ਤੇ ਪੁਤ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਸ੍ਸਤਿ, ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ¶ ਸੁਣੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ. ਤਾਤਾ, ਨ ਸਬ੍ਬੇਵ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਮਮ ਪੁਤ੍ਤੋ ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ ਮਯ੍ਹਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੁਖਂ ਹੋਤੁ, ਦੁਕ੍ਖਾ ਮੁਚ੍ਚਤੂ’’ਤਿ ਪਦਦ੍ਵਯਮੇਵ ਕਥੇਸਿ, ਮਾ ਕੇਲ਼ਿਂ ਕਰੋਥਾਤਿ. ਮਾ, ਤ੍ਵਂ ਉਪਾਸਿਕੇ, ਜਾਨਨਂ ਵਾ ਅਜਾਨਨਂ ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਹਸ੍ਸੁ, ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਮੇਵ ਸੁਣਾਹੀਤਿ. ਉਪਾਸਿਕਾ ਗਨ੍ਧਮਾਲਾਦੀਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸਨ੍ਤੇ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਮਾਨਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਦਿਵਾਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ ਚ ਸਰਭਾਣਕੋ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਮਾਣਂ ਞਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਮਲਿਯਦੇਵਤ੍ਥੇਰੋ ਧਮ੍ਮਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਬੀਜਨਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਂ ਕਥਂ ਵਤ੍ਵਾ – ‘‘ਮਯਾ ਮਹਾਉਪਾਸਿਕਾਯ ਤਯੋ ਮਾਸੇ ਦ੍ਵੀਹੇਵ ਪਦੇਹਿ ਅਨੁਮੋਦਨਾ ਕਤਾ, ਅਜ੍ਜ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਂ ਤੀਹਿ ਪਿਟਕੇਹਿ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਦਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਂ ਕਥੇਸਿ. ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨੇ ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਮਹਾਉਪਾਸਿਕਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ.
ਅਪਰੋਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਤਿਸ੍ਸਭੂਤਿਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ ਵਿਨਯਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵੇਲਾਯਂ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਵਿਸਭਾਗਾਰਮ੍ਮਣਂ ਓਲੋਕੇਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਲੋਭੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਸੋ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਾਦਂ ਅਚਾਲੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤੇ ਯਾਗੁਂ ਉਪਟ੍ਠਾਕਦਹਰਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੇ ਆਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਵਡ੍ਢਮਾਨੋ ਮਂ ਚਤੂਸੁ ਅਪਾਯੇਸੁ ਸਂਸੀਦਾਪੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਤਤੋਵ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤੋ ਆਹ – ‘‘ਏਕੋ ਮੇ ਬ੍ਯਾਧਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਅਹਂ ਏਤਂ ਤਿਕਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਇਤਰਥਾ ਨਾਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਦਿਵਾ ਉਦ੍ਦੇਸਞ੍ਚ ਸਾਯਂ ਉਦ੍ਦੇਸਞ੍ਚ ਮਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਠਪੇਥ, ਪਚ੍ਚੂਸਕਾਲੇ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ¶ ਪਨ ਮਾ ਠਪਯਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵਤ੍ਵਾ ਮਲਯਵਾਸਿਮਹਾਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾਯ ਪਰਿਭਣ੍ਡਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਤਂ ਅਨੋਲੋਕੇਤ੍ਵਾਵ ‘‘ਪਟਿਸਾਮੇਹਿ, ਆਵੁਸੋ, ਤਵ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਭਨ੍ਤੇ, ਏਕੋ ਮੇ ਬ੍ਯਾਧਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇ ਤਂ ਤਿਕਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਥ, ਪਟਿਸਾਮੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ. ਆਵੁਸੋ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਰੋਗਂ ਤਿਕਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਤੋਸਿ, ਪਟਿਸਾਮੇਹੀਤਿ. ਸੁਬ੍ਬਚੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯੋ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਨ ਵਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ.
ਥੇਰੋ ¶ ‘‘ਰਾਗਚਰਿਤੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥੇਸਿ. ਸੋ ਉਟ੍ਠਾਯ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਅਂਸੇ ਲਗ੍ਗੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਵਨ੍ਦਿ. ਕਿਂ, ਆਵੁਸੋ, ਮਹਾਭੂਤਿ ਅਤਿਰੇਕਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਸੀਤਿ? ਭਨ੍ਤੇ, ਸਚੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਚ੍ਚਂ ਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਇਚ੍ਚੇਤਂ ਕੁਸਲਂ. ਨੋ ਚੇ, ਇਦਂ ਮੇ ਪਚ੍ਛਿਮਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ! ਗਚ੍ਛਾਵੁਸੋ, ਮਹਾਭੂਤਿ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਯੁਤ੍ਤਯੋਗਸ੍ਸ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਝਾਨਂ ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ¶ ਵਾ ਮਗ੍ਗੋ ਵਾ ਫਲਂ ਵਾ ਦੁਲ੍ਲਭਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਥੇਰਸ੍ਸ ਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਆਗਮਨਕਾਲੇ ਵਵਤ੍ਥਾਪਿਤਂ ਛਨ੍ਨਂ ਸੇਪਣ੍ਣਿਗਚ੍ਛਮੂਲਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਪਚ੍ਚੂਸਕਾਲੇ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿ. ਏਵਰੂਪਾਨਂ ਗਨ੍ਥਵਸੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾ ਕਿਲੇਸਾ ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ.
ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਪਰਿਹਰਤੋ ਕਿਲੇਸੋ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਧੁਤਙ੍ਗਵਸੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੋਵ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਗਾਮਨ੍ਤਪਬ੍ਭਾਰਵਾਸੀ ਮਹਾਸੀਵਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ. ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਮਹਾਗਾਮੇ ਤਿਸ੍ਸਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਵਸਨ੍ਤੋ ਤੇਪਿਟਕਂ ਅਤ੍ਥਵਸੇਨ ਚ ਪਾਲ਼ਿਵਸੇਨ ਚ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਮਹਾਗਣੇ ਵਾਚੇਤਿ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਓਵਾਦੇ ਠਤ੍ਵਾ ਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ ¶ . ਤੇਸੁ ਏਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਧਮ੍ਮਂ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸੋਮਨਸ੍ਸੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ ਇਦਂ ਸੁਖਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਕੇਨੁਪਾਯੇਨ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਂਵੇਗਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਤੋ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਅਥ ਨਂ ਥੇਰੋ ‘‘ਕਿਂ ਆਗਤੋਸਿ, ਆਵੁਸੋ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਾ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਸਚੇ ਮੇ ਓਕਾਸਂ ਕਰਿਸ੍ਸਥ, ਏਕਂ ਧਮ੍ਮਪਦਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਗਤੋਸ੍ਮਿ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ. ਬਹੂ, ਆਵੁਸੋ, ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਤੁਯ੍ਹਂ ਓਕਾਸੋ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ. ਸੋ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਰਤ੍ਤਿਦਿਵਸਭਾਗੇਸੁ ਓਕਾਸਂ ਅਲਭਨ੍ਤੋ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਏਵਂ ਓਕਾਸੇ ਅਸਤਿ ਮਰਣਸ੍ਸ ਕਥਂ ਓਕਾਸਂ ਲਭਿਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਦਾ ਥੇਰੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਨਾਯਂ ਉਦ੍ਦੇਸਤ੍ਥਾਯ ਆਗਤੋ, ਮਯ੍ਹਂ ਪਨੇਸ ਸਂਵੇਗਜਨਨਤ੍ਥਾਯ ਆਗਤੋ’’ਤਿ. ਸੋਪਿ ਥੇਰੋ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਾਦਿਸੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਮਣਿਵਣ੍ਣੇ ਆਕਾਸੇ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ.
ਥੇਰੋ ¶ ਤਸ੍ਸ ਗਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਜਾਤਸਂਵੇਗੋ ਦਿਵਾ ਉਦ੍ਦੇਸਞ੍ਚ ਸਾਯਂ ਉਦ੍ਦੇਸਞ੍ਚ ਵਾਚੇਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਹਤ੍ਥਪਾਸੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੂਸਕਾਲੇ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਓਤਰਨ੍ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਓਤਿਣ੍ਣੋ ਤੇਰਸ ਧੁਤਗੁਣੇ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਗਾਮਨ੍ਤਪਬ੍ਭਾਰਸੇਨਾਸਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਭਾਰਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਉਸ੍ਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਅਪਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਚੇ ਪਿਟ੍ਠਿਂ ਨ ਪਸਾਰੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਮਾਨਸਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਚਙ੍ਕਮਂ ਓਤਰਿ. ਤਸ੍ਸ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮਿ ਅਜ੍ਜ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਘਟੇਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਵਾਰਣਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ. ਸੋ ਪਵਾਰਣਾਯ ਉਪਕਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਭਾਵਂ ਪਹਾਯ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪਵਾਰਣਂ ਪਵਾਰੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਅਤਿਵਿਯ ਕਿਲਮਤਿ. ਸੋ ਤਾਯ ¶ ਪਵਾਰਣਾਯ ਮਗ੍ਗਂ ਵਾ ਫਲਂ ਵਾ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਾਦਿਸੋਪਿ ਨਾਮ ਆਰਦ੍ਧਵਿਪਸ੍ਸਕੋ ਨ ਲਭਤਿ, ਯਾਵ ਦੁਲ੍ਲਭਞ੍ਚ ਵਤਿਦਂ ਅਰਹਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤੇਨੇਵ ਨਿਯਾਮੇਨ ਠਾਨਚਙ੍ਕਮਬਹੁਲੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਂਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਯ ਮਜ੍ਝੇ ਠਿਤਂ ਪੁਣ੍ਣਚਨ੍ਦਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਂ ¶ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਉਦਾਹੁ ਮਯ੍ਹਂ ਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲੇ ਸਸਲਕ੍ਖਣਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਮਯ੍ਹਂ ਪਨ ਉਪਸਮ੍ਪਦਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵਜ੍ਜਦਿਵਸਾ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲ਼ਕਂ ਵਾ ਤਿਲਕੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਸਞ੍ਜਾਤਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸੋ ਪਰਿਪਕ੍ਕਞਾਣਤ੍ਤਾ ਪੀਤਿਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਧੁਤਙ੍ਗਵਸੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੋ ਕਿਲੇਸੋ ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੋਵ ਹੋਤਿ.
ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦਿਸਮਾਪਜ੍ਜਨਬਹੁਲਤਾਯ ਕਿਲੇਸੋ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੋਵ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਮਹਾਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ. ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਅਵਸ੍ਸਿਕਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਲਾਭੀ. ਸੋ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਸਮੁਦਾਚਾਰੇਨ ਉਗ੍ਗਹਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਵਸੇਨੇਵ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਾਮਨ੍ਤਂ ਕਥੇਤਿ, ਸਟ੍ਠਿਵਸ੍ਸਕਾਲੇਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਭਾਵਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਮਹਾਗਾਮੇ ਤਿਸ੍ਸਮਹਾਵਿਹਾਰਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਤਲਙ੍ਗਰਵਾਸਿਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ ਪੇਸੇਸਿ ‘‘ਥੇਰੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਤੂ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਅਧਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਮ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਮਹਲ੍ਲਕਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨਤ੍ਥਿ, ਮਹਾਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਖੋ ਪਨ ਮੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਚਰਿਯੋ, ਤਂ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ¶ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨੇ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ.
ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਕਿਂ, ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨ, ਚਿਰਸ੍ਸਂ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਿਸ੍ਸਮਹਾਵਿਹਾਰਤੋ ਮੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਸਾਸਨਂ ਪੇਸੇਸਿ, ਅਹਂ ਏਕਕੋ ਨ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਪਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਗਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਸਾਰਣੀਯਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋਵ ਪਪਞ੍ਚੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਦਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਅਧਿਗਤੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਿ, ਆਵੁਸੋ ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨ, ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ¶ . ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਵਲ਼ਞ੍ਜੇਥਾਤਿ. ਆਮ, ਆਵੁਸੋਤਿ. ਏਕਂ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ ਮਾਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਾਥ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ? ‘‘ਨ, ਆਵੁਸੋ, ਏਤਂ ਭਾਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮੁਖਟ੍ਠਾਨੇ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ ਮਾਪੇਸਿ. ‘‘ਏਤ੍ਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਕਂ ਪਦੁਮਗਚ੍ਛਂ ਮਾਪੇਥਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੋ ਤਮ੍ਪਿ ਮਾਪੇਸਿ. ਇਦਾਨੇਤ੍ਥ ਮਹਨ੍ਤਂ ਪੁਪ੍ਫਂ ਦਸ੍ਸੇਥਾਤਿ. ਥੇਰੋ ਤਮ੍ਪਿ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਏਤ੍ਥ ਸੋਲ਼ਸਵਸ੍ਸੁਦ੍ਦੇਸਿਕਂ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਂ ਦਸ੍ਸੇਥਾਤਿ ¶ . ਥੇਰੋ ਸੋਲ਼ਸਵਸ੍ਸੁਦ੍ਦੇਸਿਕਂ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਆਹ – ‘‘ਇਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਸੁਭਤੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਮਾਪਿਤਂ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਲੋਭਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਤਦਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਵਸ੍ਸਯੋ ਮੇ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸ ਹੋਹੀ’’ਤਿ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਂ ਨਿਸੀਦਿ. ‘‘ਏਤਦਤ੍ਥਮੇਵਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਸੁਭਵਸੇਨ ਸਲ੍ਲਹੁਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਓਕਾਸਂ ਕਾਤੁਂ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ. ਸੁਪਰਿਮਦ੍ਦਿਤਸਙ੍ਖਾਰੋ ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਅਥ ਨਂ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਦਿਨ੍ਨਤ੍ਥੇਰੋ ਤਿਸ੍ਸਮਹਾਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਸਿ. ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੋ ਕਿਲੇਸੋ ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੋਵ ਹੋਤਿ.
ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸੋ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੋਵ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾ ਆਰਦ੍ਧਵਿਪਸ੍ਸਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਿਯ. ਤੇ ਕਿਰ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਸਮੁਦਾਚਾਰਵਸੇਨ ‘‘ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਮਗ੍ਗਫਲਾ ਮਯ’’ਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਮਗ੍ਗਫਲਤ੍ਥਾਯ ¶ ਵਾਯਾਮਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਧਮ੍ਮਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ¶ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ.
ਸਤ੍ਥਾ ਤੇਸਂ ਪੁਰੇ ਆਗਮਨਤੋਵ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਂ ਆਹ – ‘‘ਆਨਨ੍ਦ, ਪਧਾਨਕਮ੍ਮਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਜ੍ਜ ਮਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਆਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਮਮ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਓਕਾਸਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ‘ਆਮਕਸੁਸਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਲ੍ਲਅਸੁਭਭਾਵਨਂ ਕਰੋਥਾ’ਤਿ ਪਹਿਣੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਤੇਸਂ ਆਗਤਾਨਂ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਕਥਿਤਸਾਸਨਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਤੇ ‘‘ਤਥਾਗਤੋ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਨ ਕਥੇਸ੍ਸਤਿ, ਅਦ੍ਧਾ ਏਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਆਮਕਸੁਸਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਲ੍ਲਅਸੁਭਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਾ ਲੋਭਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਂ ਨੂਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦਿਟ੍ਠਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਜਾਤਸਂਵੇਗਾ ਲਦ੍ਧਮਗ੍ਗਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਆਰਭਿਂਸੁ. ਸਤ੍ਥਾ ਤੇਸਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਆਰਦ੍ਧਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਵ ਇਮਂ ਓਭਾਸਗਾਥਮਾਹ –
‘‘ਯਾਨਿਮਾਨਿ ਅਪਤ੍ਤਾਨਿ, ਅਲਾਬੂਨੇਵ ਸਾਰਦੇ;
ਕਾਪੋਤਕਾਨਿ ਅਟ੍ਠੀਨਿ, ਤਾਨਿ ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਕਾ ਰਤੀ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੧੪੯);
ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ¶ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਏਵਰੂਪਾਨਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾ ਕਿਲੇਸਾ ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ.
ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਨਵਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸੋ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਨਵਕਮ੍ਮਵਸੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੋਵ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਲਪਬ੍ਬਤੇ ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ. ਤਸ੍ਸ ਕਿਰ ਅਟ੍ਠਵਸ੍ਸਿਕਕਾਲੇ ਅਨਭਿਰਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਸੋ ਤਂ ਵਿਨੋਦੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚੀਵਰਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਰਜਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਂ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਕੇਸੇ ਓਹਾਰੇਤ੍ਵਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਥ ਨਂ ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਕਿਂ, ਆਵੁਸੋ ਮਹਾਤਿਸ੍ਸ, ਅਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਵਿਯ ਤੇ ਆਕਾਰੋ’’ਤਿ? ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਨਭਿਰਤਿ ਮੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਤਂ ਵਿਨੋਦੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮੀਤਿ. ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਸਾਸਯਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਵਸੇਨ ਆਹ – ‘‘ਆਵੁਸੋ ਤਿਸ੍ਸ, ਮਯਂ ਮਹਲ੍ਲਕਾ, ਏਕਂ ਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ¶ . ਦੁਤਿਯਕਥਂ ਅਕਥਿਤਪੁਬ੍ਬੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ.
ਅਥ ¶ ਨਂ ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਨਵਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਉਦ੍ਦੇਸਮਗ੍ਗਞ੍ਚ ਮਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਮਨਸਿ ਕਰੋਹਿ, ਕਾਲੇਨ ਚ ਕਾਲਂ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ. ‘‘ਏਵਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਥੇਰਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤਥਾਰੂਪਂ ਸਪ੍ਪਾਯਟ੍ਠਾਨਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ’’ਤਿ ਦਾਰੂਹਿ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਝਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਇਟ੍ਠਕਾਹਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਵਾਤਪਾਨਾਦੀਨਿ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਙ੍ਕਮਨਭੂਮਿਭਿਤ੍ਤਿਪਰਿਕਮ੍ਮਾਦੀਹਿ ਲੇਣਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਸਨ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਲੇਣੇ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ, ਵਸਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਆਵੁਸੋ, ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਤਯਾ ਏਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤਂ, ਅਜ੍ਜ ਏਕਦਿਵਸਂ ਤ੍ਵਞ੍ਞੇਵੇਤ੍ਥ ਵਸਾਹੀਤਿ. ਸੋ ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਾਦੇ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਲੇਣਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਕਮ੍ਮਂ ਆਵਜ੍ਜਿ. ਤਸ੍ਸ ‘‘ਮਨਾਪਂ ਮਯਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਕਾਯਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਪੀਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਸੋ ਤਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਫਲਂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਨਵਕਮ੍ਮਵਸੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੋ ਕਿਲੇਸੋ ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੋਵ ਹੋਤਿ.
ਏਕਚ੍ਚੋ ਪਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਤੋ ਆਗਤੋ ਸੁਦ੍ਧਸਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਸੇਵਨਤਾਯ ਕਿਲੇਸੋ ਨ ਸਮੁਦਾਚਰਤਿ, ਭਵਵਸੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ¶ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਵਿਯ. ਸੋ ਹਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇਪਿ ਕਾਮੇ ਅਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਤ੍ਥਾਯ ਆਗਤਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤੀਹਿ ਓਵਾਦੇਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਮੇ ਅਰੁਣੇ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਭਵਵਸੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੋ ਕਿਲੇਸੋ ਤਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੋਵ ਹੋਤਿ.
ਯੋ ਪਨ ਅਨਨੁਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ ਰੂਪਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣਂ ¶ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਅਨਨੁਭੂਤਾਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋਵ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਾਮ.
ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਵਾ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਪਹੀਯਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਜਾਤੋ ਭੂਤੋ ਸਮੁਦਾਗਤੋ. ਪਹੀਯਤੀਤਿ ਤਦਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਨਿਸ੍ਸਰਣਪ੍ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਪਹਾਨੇਹਿ ਪਹੀਯਤਿ, ਨ ¶ ਪੁਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕਿਲੇਸਾ ਤਦਙ੍ਗਵਸੇਨ ਪਹੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਤਦਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਪਨ ਕਿਲੇਸੇ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤੀਤਿ ਸਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਪ੍ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਮਗ੍ਗੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਫਲਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਮਾਨਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ ਨਿਸ੍ਸਟਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਨਿਸ੍ਸਰਣਪ੍ਪਹਾਨਾਨੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਇਮੇਹਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਪਹਾਨੇਹਿ ਪਹੀਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸਸੁ ਅਸੁਭੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸਾਰਮ੍ਮਣਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ. ਤੇਨਾਹੁ ਪੋਰਾਣਾ – ‘‘ਅਸੁਭਮ੍ਪਿ ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਅਸੁਭਾਰਮ੍ਮਣਾ ਧਮ੍ਮਾਪਿ ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਰੋਤੋਤਿ. ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੋ? ਅਨਿਚ੍ਚੇ ਅਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਾਯਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ. ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਚੇਵ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਸਮੁਦਾਗਤੋ ਨ ਸਮੁਦਾਗਚ੍ਛਤਿ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਚ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਪਹੀਯਤੀਤਿ ਸਮੁਦਾਗਤੋ ਚ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਪਞ੍ਚਵਿਧੇਨ ਪਹਾਨੇਨ ਪਹੀਯਤਿ.
ਅਪਿਚ ਛ ਧਮ੍ਮਾ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਪਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਹੋ, ਅਸੁਭਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗੋ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰਤਾ, ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ, ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾ ਸਪ੍ਪਾਯਕਥਾਤਿ. ਦਸਵਿਧਞ੍ਹਿ ¶ ¶ ਅਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਪਹੀਯਤਿ, ਭਾਵੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਪਿਹਿਤਦ੍ਵਾਰਸ੍ਸਾਪਿ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਆਲੋਪਾਨਂ ਓਕਾਸੇ ਸਤਿ ਉਦਕਂ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ ਯਾਪਨਸੀਲਤਾਯ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਨੋਪਿ. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ –
‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਞ੍ਚ ਆਲੋਪੇ, ਅਭੁਤ੍ਵਾ ਉਦਕਂ ਪਿਵੇ;
ਅਲਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯ, ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ’’ਤਿ. (ਥੇਰਗਾ. ੯੮੩);
ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਿਕਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਸਦਿਸੇ ਅਸੁਭਭਾਵਨਾਰਤੇ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੇ ਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਪਹੀਯਤਿ, ਠਾਨਨਿਸਜ੍ਜਾਦੀਸੁ ਦਸਅਸੁਭਨਿਸ੍ਸਿਤਸਪ੍ਪਾਯਕਥਾਯਪਿ ਪਹੀਯਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਛ ਧਮ੍ਮਾ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਪਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.
੧੭. ਸਤ੍ਤਮੇ ਮੇਤ੍ਤਾ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਸੁ ਹਿਤਫਰਣਕਾ ਮੇਤ੍ਤਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ ਨੀਵਰਣਾਦੀਹਿ ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ‘‘ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵਿਸੇਸਤੋ ਵਾ ਸਬ੍ਬਬ੍ਯਾਪਾਦਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਾ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ¶ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੋਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ, ‘‘ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਨ ਇਧ ਤਿਕਚਤੁਕ੍ਕਜ੍ਝਾਨਵਸੇਨ ਅਪ੍ਪਨਾਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਰੋਤੋਤਿ ਤਂ ਮੇਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੇਨ ਉਪਾਯਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ.
ਅਪਿਚ ਛ ਧਮ੍ਮਾ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ ਪਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਮੇਤ੍ਤਾਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਹੋ, ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗੋ, ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ, ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਬਹੁਲਤਾ, ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾ, ਸਪ੍ਪਾਯਕਥਾਤਿ. ਓਦਿਸ੍ਸਕਅਨੋਦਿਸ੍ਸਕਦਿਸਾਫਰਣਾਨਞ੍ਹਿ ¶ ਅਞ੍ਞਤਰਵਸੇਨ ਮੇਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਪਹੀਯਤਿ, ਓਧਿਸੋ ਅਨੋਧਿਸੋ ਦਿਸਾਫਰਣਵਸੇਨ ਮੇਤ੍ਤਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ. ‘‘ਤ੍ਵਂ ਏਤਸ੍ਸ ਕੁਦ੍ਧੋ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਸਿ, ਕਿਮਸ੍ਸ ਸੀਲਾਦੀਨਿ ਨਾਸੇਤੁਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸਿ, ਨਨੁ ਤ੍ਵਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮੇਨੇਵ ਗਮਿਸ੍ਸਸਿ? ਪਰਸ੍ਸ ਕੁਜ੍ਝਨਂ ਨਾਮ ਵੀਤਚ੍ਚਿਤਙ੍ਗਾਰਤਤ੍ਤਅਯਸਲਾਕਗੂਥਾਦੀਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਂ ਪਹਰਿਤੁਕਾਮਤਾਸਦਿਸਂ ਹੋਤਿ. ਏਸੋਪਿ ਤਵ ਕੁਦ੍ਧੋ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਿਂ ਤੇ ਸੀਲਾਦੀਨਿ ਨਾਸੇਤੁਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ? ਏਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮੇਨੇਵ ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਪਹੇਣਕਂ ਵਿਯ ਪਟਿਵਾਤਂ ਖਿਤ੍ਤਰਜੋਮੁਟ੍ਠਿ ਵਿਯ ਚ ਏਤਸ੍ਸੇਵੇਸ ਕੋਧੋ ਮਤ੍ਥਕੇ ਪਤਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰਸ੍ਸ ਚ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਤੋਪਿ, ਉਭਯਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਂ ¶ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੇ ਠਿਤਸ੍ਸਾਪਿ, ਅਸ੍ਸਗੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸਦਿਸੇ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਰਤੇ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੇ ਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਪਹੀਯਤਿ, ਠਾਨਨਿਸਜ੍ਜਾਦੀਸੁ ਮੇਤ੍ਤਾਨਿਸ੍ਸਿਤਸਪ੍ਪਾਯਕਥਾਯਪਿ ਪਹੀਯਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਛ ਧਮ੍ਮਾ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ ਪਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਸੇਸਮਿਧ ਇਤੋ ਪਰੇਸੁ ਚ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਵਿਸੇਸਮਤ੍ਤਮੇਵ ਪਨ ਵਕ੍ਖਾਮਾਤਿ.
੧੮. ਅਟ੍ਠਮੇ ਆਰਮ੍ਭਧਾਤੂਆਦੀਸੁ ਆਰਮ੍ਭਧਾਤੁ ਨਾਮ ਪਠਮਾਰਮ੍ਭਵੀਰਿਯਂ. ਨਿਕ੍ਕਮਧਾਤੁ ਨਾਮ ਕੋਸਜ੍ਜਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਤੋ ਬਲਵਤਰਂ. ਪਰਕ੍ਕਮਧਾਤੁ ਨਾਮ ਪਰਂ ਪਰਂ ਠਾਨਂ ਅਕ੍ਕਮਨਤੋ ਤਤੋਪਿ ਬਲਵਤਰਂ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ¶ ਪਨ ‘‘ਆਰਮ੍ਭੋ ਚੇਤਸੋ ਕਾਮਾਨਂ ਪਨੂਦਨਾਯ, ਨਿਕ੍ਕਮੋ ਚੇਤਸੋ ਪਲਿਘੁਗ੍ਘਾਟਨਾਯ, ਪਰਕ੍ਕਮੋ ਚੇਤਸੋ ਬਨ੍ਧਨਚ੍ਛੇਦਨਾਯਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੀਹਿ ਪੇਤੇਹਿ ਅਧਿਮਤ੍ਤਵੀਰਿਯਮੇਵ ਕਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ¶ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਚੇਵ ਪਗ੍ਗਹਿਤਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਚਤੁਦੋਸਾਪਗਤਂ ਵੀਰਿਯਂ ਆਰਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਚ ਅਤਿਲੀਨਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਅਤਿਪਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਨ ਚ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਂਖਿਤ੍ਤਂ, ਨ ਚ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ. ਤਦੇਤਂ ਦੁਵਿਧਂ ਹੋਤਿ – ਕਾਯਿਕਂ, ਚੇਤਸਿਕਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਦਿਵਸਂ ਚਙ੍ਕਮੇਨ ਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਆਵਰਣੀਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਸੋਧੇਤੀ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੫੧੯) ਏਵਂ ਰਤ੍ਤਿਦਿਵਸਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਕਾਯੇਨ ਘਟੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾਯਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਿਕਵੀਰਿਯਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਨ ਤਾਵਾਹਂ ਇਤੋ ਲੇਣਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਾਵ ਮੇ ਨ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਓਕਾਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਵਾ, ‘‘ਨ ਤਾਵਾਹਂ ਇਮਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਭਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਨਿਸਜ੍ਜਾਦਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਵਾ ਮਾਨਸਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਘਟੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾਯਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚੇਤਸਿਕਵੀਰਿਯਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਇਧ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਦੁਵਿਧੇਨਾਪਿ ਹਿ ਇਮਿਨਾ ਵੀਰਿਯੇਨ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਞ੍ਚੇਵ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਞ੍ਚ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਪਹੀਯਤਿ ਮਿਲਕ੍ਖਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਿਯ, ਗਾਮਨ੍ਤਪਬ੍ਭਾਰਵਾਸਿਮਹਾਸੀਵਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਿਯ, ਪੀਤਿਮਲ੍ਲਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਿਯ, ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਯਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਿਯ ਚ. ਏਤੇਸੁ ਹਿ ਪੁਰਿਮਾ ਤਯੋ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਏਵਰੂਪਾ ਕਾਯਿਕਵੀਰਿਯੇਨ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਾ, ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਯਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਏਵਰੂਪਾ ¶ ਚੇਤਸਿਕਵੀਰਿਯੇਨ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਾ, ਉਚ੍ਚਾਵਾਲੁਕਵਾਸੀ ਮਹਾਨਾਗਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਦ੍ਵੀਹਿਪਿ ਵੀਰਿਯੇਹਿ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋਵ. ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਏਕਂ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਚਙ੍ਕਮਤਿ, ਏਕਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏਕਂ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਏਕਂ ਨਿਪਜ੍ਜਤਿ. ਮਹਾਥੇਰਸ੍ਸ ਏਕਇਰਿਯਾਪਥੋਪਿ ਅਸਪ੍ਪਾਯੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਸਤ੍ਤਾਹੇ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ.
ਅਪਿਚ ¶ ਛ ਧਮ੍ਮਾ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਅਤਿਭੋਜਨੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੋ, ਇਰਿਯਾਪਥਸਮ੍ਪਰਿਵਤ੍ਤਨਤਾ, ਆਲੋਕਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰੋ, ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਵਾਸੋ, ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾ, ਸਪ੍ਪਾਯਕਥਾਤਿ. ਆਹਰਹਤ੍ਥਕ-ਭੁਤ੍ਤਵਮਿਤਕ-ਤਤ੍ਰਵਟ੍ਟਕ-ਅਲਂਸਾਟਕ-ਕਾਕਮਾਸਕ-ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦਯੋ ਵਿਯ ਭੋਜਨਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਹਿ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤੋ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਮਹਾਹਤ੍ਥੀ ਵਿਯ ਓਤ੍ਥਰਨ੍ਤਂ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਚਤੁਪਞ੍ਚਆਲੋਪਓਕਾਸਂ ਪਨ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਾਨੀਯਂ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ ਯਾਪਨਸੀਲਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਅਤਿਭੋਜਨੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਪਹੀਯਤਿ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਇਰਿਯਾਪਥੇ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਓਕ੍ਕਮਤਿ, ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਚਨ੍ਦਾਲੋਕਦੀਪਾਲੋਕਉਕ੍ਕਾਲੋਕੇ ਦਿਵਾ ਸੂਰਿਯਾਲੋਕਂ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ¶ , ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ ਵਸਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ, ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਸਦਿਸੇ ਪਹੀਨਥਿਨਮਿਦ੍ਧੇ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੇ ਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਪਹੀਯਤਿ, ਠਾਨਨਿਸਜ੍ਜਾਦੀਸੁ ਧੁਤਙ੍ਗਨਿਸ੍ਸਿਤਸਪ੍ਪਾਯਕਥਾਯਪਿ ਪਹੀਯਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਛ ਧਮ੍ਮਾ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.
੧੯. ਨਵਮੇ ਵੂਪਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਝਾਨੇਨ ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਵਾ ਵੂਪਸਮਿਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ.
ਅਪਿਚ ਛ ਧਮ੍ਮਾ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਤਾ, ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਕਤਾ, ਵਿਨਯੇ ¶ ਪਕਤਞ੍ਞੁਤਾ, ਵੁਦ੍ਧਸੇਵਿਤਾ, ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾ, ਸਪ੍ਪਾਯਕਥਾਤਿ. ਬਾਹੁਸਚ੍ਚੇਨਾਪਿ ਹਿ ਏਕਂ ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਤਯੋ ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਵਾ ਨਿਕਾਯੇ ਪਾਲ਼ਿਵਸੇਨ ਚ ਅਤ੍ਥਵਸੇਨ ਚ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਪਹੀਯਤਿ, ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਬਹੁਲਸ੍ਸਾਪਿ, ਵਿਨਯਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਂ ਚਿਣ੍ਣਵਸੀਭਾਵਤਾਯ ਪਕਤਞ੍ਞੁਨੋਪਿ, ਵੁਡ੍ਢੇ ਮਹਲ੍ਲਕਤ੍ਥੇਰੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ, ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਸਦਿਸੇ ਵਿਨਯਧਰੇ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੇ ਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਪਹੀਯਤਿ, ਠਾਨਨਿਸਜ੍ਜਾਦੀਸੁ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਨਿਸ੍ਸਿਤਸਪ੍ਪਾਯਕਥਾਯਪਿ ਪਹੀਯਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਛ ਧਮ੍ਮਾ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.
੨੦. ਦਸਮੇ ਯੋਨਿਸੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਨਸਿਕਰੋਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਉਪਾਯਤੋ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ.
ਅਪਿਚ ਛ ਧਮ੍ਮਾ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਪਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਤਾ, ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਕਤਾ, ਵਿਨਯੇ ਪਕਤਞ੍ਞੁਤਾ, ਅਧਿਮੋਕ੍ਖਬਹੁਲਤਾ, ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾ, ਸਪ੍ਪਾਯਕਥਾਤਿ. ਬਹੁਸਚ੍ਚੇਨਾਪਿ ਹਿ ਏਕਂ ¶ ਵਾ…ਪੇ… ਪਞ੍ਚ ਵਾ ਨਿਕਾਯੇ ਪਾਲ਼ਿਵਸੇਨ ਚ ਅਤ੍ਥਵਸੇਨ ਚ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਪਹੀਯਤਿ, ਤੀਣਿ ਰਤਨਾਨਿ ਆਰਬ੍ਭ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਬਹੁਲਸ੍ਸਾਪਿ, ਵਿਨਯੇ ਚਿਣ੍ਣਵਸੀਭਾਵਸ੍ਸਾਪਿ, ਤੀਸੁ ਰਤਨੇਸੁ ਓਕਪ੍ਪਨਿਯਸਦ੍ਧਾਸਙ੍ਖਾਤਅਧਿਮੋਕ੍ਖਬਹੁਲਸ੍ਸਾਪਿ, ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤੇ ਵਕ੍ਕਲਿਤ੍ਥੇਰਸਦਿਸੇ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੇ ਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਪਹੀਯਤਿ, ਠਾਨਨਿਸਜ੍ਜਾਦੀਸੁ ਤਿਣ੍ਣਂ ਰਤਨਾਨਂ ਗੁਣਨਿਸ੍ਸਿਤਸਪ੍ਪਾਯਕਥਾਯਪਿ ਪਹੀਯਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਛ ਧਮ੍ਮਾ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਪਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਨੀਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨਵਗ੍ਗੇ ਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਂ ਕਥਿਤਨ੍ਤਿ.
ਨੀਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ.
੩. ਅਕਮ੍ਮਨਿਯਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ
੨੧-੨੨. ਤਤਿਯਸ੍ਸ ¶ ¶ ¶ ਪਠਮੇ ਅਭਾਵਿਤਨ੍ਤਿ ਅਵਡ੍ਢਿਤਂ ਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ. ਅਕਮ੍ਮਨਿਯਂ ਹੋਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਮਂ ਕਮ੍ਮਯੋਗ੍ਗਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਦੁਤਿਯੇ ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਠਮੇ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਂ, ਦੁਤਿਯੇ ਵਿਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਵਟ੍ਟਂ ਵਟ੍ਟਪਾਦਂ, ਵਿਵਟ੍ਟਂ ਵਿਵਟ੍ਟਪਾਦਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਪਭੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਵਟ੍ਟਂ ਨਾਮ ਤੇਭੂਮਕਵਟ੍ਟਂ, ਵਟ੍ਟਪਾਦਂ ਨਾਮ ਵਟ੍ਟਪਟਿਲਾਭਾਯ ਕਮ੍ਮਂ, ਵਿਵਟ੍ਟਂ ਨਾਮ ਨਵ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾ, ਵਿਵਟ੍ਟਪਾਦਂ ਨਾਮ ਵਿਵਟ੍ਟਪਟਿਲਾਭਾਯ ਕਮ੍ਮਂ. ਇਤਿ ਇਮੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਮੇਵ ਕਥਿਤਨ੍ਤਿ.
੨੩-੨੪. ਤਤਿਯੇ ਵਟ੍ਟਵਸੇਨੇਵ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਮਹਤੋ ਅਨਤ੍ਥਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਮਾਰਬ੍ਰਹ੍ਮਇਸ੍ਸਰਿਯਾਨਿ ਚ ਦਦਮਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਜਾਤਿਜਰਾਬ੍ਯਾਧਿਮਰਣਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸੇ ਖਨ੍ਧਧਾਤੁਆਯਤਨਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਵਟ੍ਟਾਨਿ ਚ ਦਦਮਾਨਂ ਕੇਵਲਂ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਮੇਵ ਦੇਤੀਤਿ ਮਹਤੋ ਅਨਤ੍ਥਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ ਨਾਮਾਤਿ. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਵਟ੍ਟਵਸੇਨੇਵ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਂ.
੨੫-੨੬. ਪਞ੍ਚਮਛਟ੍ਠੇਸੁ ਅਭਾਵਿਤਂ ਅਪਾਤੁਭੂਤਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਵਿਸੇਸੋ. ਤਤ੍ਰਾਮਯਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਭਾਵਿਤਂ ਅਪਾਤੁਭੂਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ¶ ? ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨੇਸੁ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਤ੍ਤਾ. ਵਿਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਨ ਭਾਵਿਤਂ ਪਾਤੁਭੂਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਤ੍ਤਾ. ਕੁਰੁਨ੍ਦਕਵਾਸੀ ਫੁਸ੍ਸਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨਾਹ – ‘‘ਮਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਮੇਵ, ਆਵੁਸੋ, ਭਾਵਿਤਂ ਪਾਤੁਭੂਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.
੨੭-੨੮. ਸਤ੍ਤਮਟ੍ਠਮੇਸੁ ਅਬਹੁਲੀਕਤਨ੍ਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਅਕਤਂ. ਇਮਾਨਿਪਿ ਦ੍ਵੇ ਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ.
੨੯. ਨਵਮੇ ‘‘ਜਾਤਿਪਿ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਧਿਵਹਤਿ ਆਹਰਤੀਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਧਿਵਹਂ. ਦੁਕ੍ਖਾਧਿਵਾਹਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਾਦਿ ¶ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਾਭਿਮੁਖਂ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ¶ ਅਧਿਵਾਹੀਯਤਿ ਪੇਸੀਯਤੀਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਧਿਵਾਹਂ. ਇਦਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਮੇਵ. ਤਞ੍ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਦਦਮਾਨਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਆਦੀਨਂ ਅਧਿਵਹਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਾਧਿਵਹਂ, ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਾਧਿਗਮਾਯ ਦੁਪ੍ਪੇਸਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਾਧਿਵਾਹਞ੍ਚ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ.
੩੦. ਦਸਮੇ ਵਿਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਮੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਮਾਨੁਸਕਸੁਖਤੋ ਦਿਬ੍ਬਸੁਖਂ, ਦਿਬ੍ਬਸੁਖਤੋ ਝਾਨਸੁਖਂ, ਝਾਨਸੁਖਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸੁਖਂ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸੁਖਤੋ ਮਗ੍ਗਸੁਖਂ, ਮਗ੍ਗਸੁਖਤੋ ਫਲਸੁਖਂ, ਫਲਸੁਖਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਖਂ ਅਧਿਵਹਤਿ ਆਹਰਤੀਤਿ ਸੁਖਾਧਿਵਹਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਸੁਖਾਧਿਵਾਹਂ ਵਾ. ਤਞ੍ਹਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਾਦਿਅਰਿਯਧਮ੍ਮਾਭਿਮੁਖਂ ¶ ਸੁਪੇਸਯਂ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਇਨ੍ਦਵਜਿਰਸਦਿਸਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸੁਖਾਧਿਵਾਹਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਵਗ੍ਗੇ ਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਮੇਵ ਕਥਿਤਨ੍ਤਿ.
ਅਕਮ੍ਮਨਿਯਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ.
੪. ਅਦਨ੍ਤਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ
੩੧. ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸ ¶ ਪਠਮੇ ਅਦਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਵਿਸੇਵਨਂ ਅਦਨ੍ਤਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਾਦਿਸਦਿਸਂ. ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਮੇਵ.
੩੨. ਦੁਤਿਯੇ ਦਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਸੇਵਨਂ ਦਨ੍ਤਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਾਦਿਸਦਿਸਂ. ਇਮਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਦ੍ਵਯੇ ਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਮੇਵ ਕਥਿਤਂ. ਯਥਾ ਚੇਤ੍ਥ, ਏਵਂ ਇਤੋ ਪਰੇਸੁਪੀਤਿ.
੩੩. ਤਤਿਯੇ ਅਗੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਗੋਪਿਤਂ ਸਤਿਸਂਵਰਰਹਿਤਂ ਅਗੁਤ੍ਤਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਾਦਿਸਦਿਸਂ.
੩੪. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਗੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗੋਪਿਤਂ ਅਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਸਤਿਸਂਵਰਂ ਗੁਤ੍ਤਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਾਦਿਸਦਿਸਂ.
੩੫-੩੬. ਪਞ੍ਚਮਛਟ੍ਠਾਨਿ ਅਰਕ੍ਖਿਤਂ ਰਕ੍ਖਿਤਨ੍ਤਿ ਪਦਵਸੇਨ ਬੁਜ੍ਝਨਕਾਨਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਅਤ੍ਥੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਸਦਿਸੋਯੇਵ.
੩੭-੩੮. ਸਤ੍ਤਮਟ੍ਠਮੇਸੁਪਿ ¶ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਉਪਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਸਂਵੁਤਘਰਦ੍ਵਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
੩੯-੪੦. ਨਵਮਦਸਮਾਨਿ ਚਤੂਹਿਪਿ ਪਦੇਹਿ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਵਗ੍ਗੇ ਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਮੇਵ ਕਥਿਤਨ੍ਤਿ.
ਅਦਨ੍ਤਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ.
੫. ਪਣਿਹਿਤਅਚ੍ਛਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ
੪੧. ਪਞ੍ਚਮਸ੍ਸ ¶ ¶ ਪਠਮੇ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪੀਤਿ ਓਪਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਤਤ੍ਰ ਭਗਵਾ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਤ੍ਥੇਨ ਉਪਮਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਵਤ੍ਥਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੧.੭੦ ਆਦਯੋ) ਵਿਯ, ਪਾਰਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕੋਪਮ- (ਅ. ਨਿ. ੭.੬੯) ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋਪਮਾਦਿਸੁਤ੍ਤੇਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੭.੭੨) ਵਿਯ ਚ, ਕਤ੍ਥਚਿ ਉਪਮਾਯ ਅਤ੍ਥਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਲੋਣਮ੍ਬਿਲਸੁਤ੍ਤੇ (ਅ. ਨਿ. ੩.੧੦੧) ਵਿਯ, ਸੁਵਣ੍ਣਕਾਰਸੁਤ੍ਤਸੂਰਿਯੋਪਮਾਦਿਸੁਤ੍ਤੇਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੭.੬੬) ਵਿਯ ਚ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਸਾਲਿਸੂਕੋਪਮੇ ਉਪਮਾਯ ਅਤ੍ਥਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਲਿਸੂਕਨ੍ਤਿ ਸਾਲਿਫਲਸ੍ਸ ਸੂਕਂ. ਯਵਸੂਕੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਕਪ੍ਪਤ੍ਥੋ. ਮਿਚ੍ਛਾਪਣਿਹਿਤਨ੍ਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਠਪਿਤਂ. ਯਥਾ ਵਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਨ ਏਵਂ ਉਦ੍ਧਗ੍ਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭੇਚ੍ਛਤੀਤਿ ਭਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਛਵਿਂ ਛਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਿਚ੍ਛਾਪਣਿਹਿਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਠਪਿਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ. ਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਅਞ੍ਞਾਣਭੂਤਂ ਘਨਬਹਲਂ ਮਹਾਅਵਿਜ੍ਜਂ. ਵਿਜ੍ਜਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸ੍ਸਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣਂ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਵਾਨਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਭਾਵੇਨ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਮਤਂ. ਸਚ੍ਛਿਕਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ.
੪੨. ਦੁਤਿਯੇ ਸਮ੍ਮਾਪਣਿਹਿਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਏਵਂ ਉਦ੍ਧਗ੍ਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਠਪਿਤਂ. ਅਕ੍ਕਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਾਦੇਨੇਵ ਅਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਹਤ੍ਥੇਨ ਉਪ੍ਪੀਲ਼ਿਤਂ. ਰੁਲ਼੍ਹਿਸਦ੍ਦਵਸੇਨ ਪਨ ਅਕ੍ਕਨ੍ਤਨ੍ਤੇਵ ¶ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਰਿਯਵੋਹਾਰੋ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਞ੍ਞੇ ਸੇਪਣ੍ਣਿਕਣ੍ਟਕਮਦਨਕਣ੍ਟਕਾਦਯੋ ਮਹਨ੍ਤੇ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸੁਖੁਮਂ ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਸਾਲਿਸੂਕਯਵਸੂਕਮੇਵ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ? ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸਾਪਿ ¶ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਵਟ੍ਟਾਯ ਸਮਤ੍ਥਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਯਥਾ ਹਿ ਸੁਖੁਮਂ ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਸਾਲਿਸੂਕਂ ਵਾ ਯਵਸੂਕਂ ਵਾ ਹੋਤੁ, ਮਹਨ੍ਤਮਹਨ੍ਤਾ ਸੇਪਣ੍ਣਿਕਣ੍ਟਕਮਦਨਕਣ੍ਟਕਾਦਯੋ ਵਾ, ਏਤੇਸੁ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਮਿਚ੍ਛਾ ਠਪਿਤਂ ਹਤ੍ਥਂ ਵਾ ਪਾਦਂ ਵਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਲੋਹਿਤਂ ਵਾ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਸਮ੍ਮਾ ਠਪਿਤਂ ਪਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਂ ਤਿਣਮੁਟ੍ਠਿ ਮਤ੍ਤਦਾਨਕੁਸਲਂ ਵਾ ਹੋਤੁ, ਮਹਨ੍ਤਂ ਵੇਲਾਮਦਾਨਾਦਿਕੁਸਲਂ ਵਾ, ਸਚੇ ਵਟ੍ਟਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਤ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਵਟ੍ਟਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਵਸੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾ ਠਪਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਵਟ੍ਟਮੇਵ ਆਹਰਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਨੋ ਵਿਵਟ੍ਟਂ. ‘‘ਇਦਂ ਮੇ ਦਾਨਂ ਆਸਵਕ੍ਖਯਾਵਹਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਨ ¶ ਵਿਵਟ੍ਟਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੇਨ ਵਿਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮਾ ਠਪਿਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਞਾਣਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਮ੍ਪਿ ਦਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿਯੇਵ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –
‘‘ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ਵਿਮੋਕ੍ਖਾ ਚ, ਯਾ ਚ ਸਾਵਕਪਾਰਮੀ;
ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿ ਬੁਦ੍ਧਭੂਮਿ, ਸਬ੍ਬਮੇਤੇਨ ਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ. (ਖੁ. ਪਾ. ੮.੧੫);
ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤਦ੍ਵਯੇ ਚ ਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਂ ਕਥਿਤਂ.
੪੩. ਤਤਿਯੇ ਪਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦੋਸੇਨ ਪਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਂ. ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋਪਰਿਚ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ. ਯਥਾਭਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋਤਿ ਯਥਾ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤੋ. ਏਵਂ ਨਿਰਯੇਤਿ ਏਵਂ ਨਿਰਯੇ ਠਿਤੋਯੇਵਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਅਪਾਯਨ੍ਤਿਆਦਿ ¶ ਸਬ੍ਬਂ ਨਿਰਯਵੇਵਚਨਮੇਵ. ਨਿਰਯੋ ਹਿ ਅਯਸਙ੍ਖਾਤਾ ਸੁਖਾ ਅਪੇਤੋਤਿ ਅਪਾਯੋ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਗਤਿ ਪਟਿਸਰਣਨ੍ਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਕਾਰਿਨੋ ਏਤ੍ਥ ਵਿਵਸਾ ਨਿਪਤਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਨਿਪਾਤੋ, ਨਿਰਸ੍ਸਾਦਤ੍ਥੇਨ ਨਿਰਯੋ.
੪੪. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਪਸਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਾਪਸਾਦੇਨ ਪਸਨ੍ਨਂ. ਸੁਗਤਿਨ੍ਤਿ ਸੁਖਸ੍ਸ ਗਤਿਂ. ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਨ੍ਤਿ ਰੂਪਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ.
੪੫. ਪਞ੍ਚਮੇ ਉਦਕਰਹਦੋਤਿ ਉਦਕਦਹੋ. ਆਵਿਲੋਤਿ ਅਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ. ਲੁਲ਼ਿਤੋਤਿ ਅਪਰਿਸਣ੍ਠਿਤੋ. ਕਲਲੀਭੂਤੋਤਿ ਕਦ੍ਦਮੀਭੂਤੋ. ਸਿਪ੍ਪਿਸਮ੍ਬੁਕਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਸਿਪ੍ਪਿਯੋ ਚ ਸਮ੍ਬੁਕਾ ਚ ਸਿਪ੍ਪਿਸਮ੍ਬੁਕਂ. ਸਕ੍ਖਰਾ ਚ ਕਠਲਾਨਿ ਚ ਸਕ੍ਖਰਕਠਲਂ. ਮਚ੍ਛਾਨਂ ਗੁਮ੍ਬਂ ਘਟਾਤਿ ਮਚ੍ਛਗੁਮ੍ਬਂ. ਚਰਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਕ੍ਖਰਕਠਲਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿਯੇਵ, ਇਤਰਾਨਿ ਚਰਨ੍ਤਿਪਿ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿਪਿ. ਯਥਾ ਪਨ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਠਿਤਾਸੁਪਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਸੁਪਿ ਨਿਪਜ੍ਜਮਾਨਾਸੁਪਿ ‘‘ਏਤਾ ਗਾਵਿਯੋ ¶ ਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਚਰਨ੍ਤਿਯੋ ਉਪਾਦਾਯ ਇਤਰਾਪਿ ‘‘ਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਮੇਵ ਸਕ੍ਖਰਕਠਲਂ ਉਪਾਦਾਯ ਇਤਰਮ੍ਪਿ ਦ੍ਵਯਂ ‘‘ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਤਰਂ ਦ੍ਵਯਂ ਚਰਨ੍ਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸਕ੍ਖਰਕਠਲਮ੍ਪਿ ‘‘ਚਰਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਆਵਿਲੇਨਾਤਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਨੀਵਰਣੇਹਿ ਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧੇਨ. ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਂ ਵਾਤਿਆਦੀਸੁ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੋ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਿਸ੍ਸਕੋ ਅਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥੋ ਨਾਮ. ਅਤ੍ਤਨੋਵ ਸਮ੍ਪਰਾਯੇ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਿਸ੍ਸਕੋ ¶ ਅਤ੍ਥੋ ਪਰਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਹਿ ¶ ਪਰਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਪਰਤ੍ਥੋ. ਤਦੁਭਯਂ ਉਭਯਤ੍ਥੋ ਨਾਮ. ਅਪਿਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋਪਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ ਅਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥੋ ਨਾਮ, ਪਰਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸੋਵ ਅਤ੍ਥੋ ਪਰਤ੍ਥੋ ਨਾਮ, ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਉਭਯਤ੍ਥੋ ਨਾਮ. ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾਤਿ ਦਸਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਸਙ੍ਖਾਤਾ ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾ ਉਤ੍ਤਰਿਂ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਦਸਵਿਧੋ ਧਮ੍ਮੋ ਵਿਨਾਪਿ ਅਞ੍ਞਂ ਸਮਾਦਾਪਕਂ ਸਤ੍ਥਨ੍ਤਰਕਪ੍ਪਾਵਸਾਨੇ ਜਾਤਸਂਵੇਗੇਹਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਸਯਮੇਵ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਪਨ ਝਾਨਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਫਲਾਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਅਲਮਰਿਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੇਸਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਾਨਂ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਅਰਿਯਭਾਵਂ ਵਾ ਕਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਂ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਵਿਸੇਸਂ. ਞਾਣਮੇਵ ਹਿ ਜਾਨਨਟ੍ਠੇਨ ਞਾਣਂ, ਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੇਨ ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਞਾਣਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਮਗ੍ਗਞਾਣਫਲਞਾਣਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ.
੪੬. ਛਟ੍ਠੇ ਅਚ੍ਛੋਤਿ ਅਬਹਲੋ, ਪਸਨ੍ਨੋਤਿਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਸਨ੍ਨੋ. ਅਨਾਵਿਲੋਤਿ ਨ ਆਵਿਲੋ, ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਫੇਣਪੁਬ੍ਬੁਲ਼ਸਙ੍ਖਸੇਵਾਲਪਣਕਵਿਰਹਿਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਨਾਵਿਲੇਨਾਤਿ ਪਞ੍ਚਨੀਵਰਣਵਿਮੁਤ੍ਤੇਨ. ਸੇਸਂ ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਇਮਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਦ੍ਵਯੇ ਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਮੇਵ ਕਥਿਤਂ.
੪੭. ਸਤ੍ਤਮੇ ਰੁਕ੍ਖਜਾਤਾਨਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ, ਰੁਕ੍ਖਜਾਤਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਰੁਕ੍ਖਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਯਦਿਦਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਮੁਦੁਤਾਯਾਤਿ ¶ ਮੁਦੁਭਾਵੇਨ. ਕੋਚਿ ਹਿ ਰੁਕ੍ਖੋ ਵਣ੍ਣੇਨ ਅਗ੍ਗੋ ਹੋਤਿ, ਕੋਚਿ ਗਨ੍ਧੇਨ, ਕੋਚਿ ਰਸੇਨ, ਕੋਚਿ ਥਦ੍ਧਤਾਯ. ਫਨ੍ਦਨੋ ਪਨ ਮੁਦੁਤਾਯ ਚੇਵ ਕਮ੍ਮਞ੍ਞਤਾਯ ਚ ਅਗ੍ਗੋ ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਾਵਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਭਾਵਿਤਞ੍ਚੇਵ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਕਤਞ੍ਚ ਚਿਤ੍ਤਂ ¶ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਕੁਰੁਨ੍ਦਕਵਾਸਿ ਫੁਸ੍ਸਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨਾਹ – ‘‘ਏਕਨ੍ਤਂ ਮੁਦੁ ਚੇਵ ਕਮ੍ਮਨਿਯਞ੍ਚ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਚਿਤ੍ਤਮੇਵ, ਆਵੁਸੋ’’ਤਿ.
੪੮. ਅਟ੍ਠਮੇ ਏਵਂ ਲਹੁਪਰਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਲਹੁਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਲਹੁਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨਕਂ. ਯਾਵਞ੍ਚਾਤਿ ਅਧਿਮਤ੍ਤਪਮਾਣਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਅਤਿਵਿਯ ਨ ਸੁਕਰਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਕਚ੍ਚੇ ਤਾਵ ਆਚਰਿਯਾ ‘‘ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਪਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਧ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਮ੍ਪਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨਤ੍ਥੇ ਮਿਲਿਨ੍ਦਰਾਜਾ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਂ ਨਾਗਸੇਨਤ੍ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਅਚ੍ਛਰਾਕ੍ਖਣੇ ਪਵਤ੍ਤਿਤਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਾ ¶ ਸਚੇ ਰੂਪਿਨੋ ਅਸ੍ਸੁ, ਕੀਵ ਮਹਾਰਾਸਿ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਵਾਹਸਤਾਨਂ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਵੀਹੀਨਂ ਅਡ੍ਢਚੂਲ਼ਞ੍ਚ ਵਾਹਾ ਵੀਹਿਸਤ੍ਤਮ੍ਬਣਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਚ ਤੁਮ੍ਬਾ ਏਕਚ੍ਛਰਾਕ੍ਖਣੇ ਪਵਤ੍ਤਿਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਮ੍ਪਿ ਨ ਉਪੇਨ੍ਤਿ, ਕਲਮ੍ਪਿ ਨ ਉਪੇਨ੍ਤਿ, ਕਲਭਾਗਮ੍ਪਿ ਨ ਉਪੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਮਿ. ਪ. ੪.੧.੨). ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ‘‘ਉਪਮਾਪਿ ਨ ਸੁਕਰਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ? ਯਥੇਵ ਹਿ ਉਪਮਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾਪਿ ਕਪ੍ਪਦੀਘਭਾਵਸ੍ਸ ¶ ਯੋਜਨਿਕਪਬ੍ਬਤੇਨ ਯੋਜਨਿਕਸਾਸਪਪੁਣ੍ਣਨਗਰੇਨ, ਨਿਰਯਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਿਸਤਾਹਤੋਪਮੇਨ, ਸਗ੍ਗਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਮਾ ਕਤਾ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ? ਤਤ੍ਥ ‘‘ਸਕ੍ਕਾ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਮਾ ਕਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪੁਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਉਪਮਾ ਕਤਾ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਅਭਾਵੇਨ ਨ ਕਤਾ. ਇਦਞ੍ਹਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਰਾਸਿ ਨਾਮ ਕਥਿਤੋਤਿ.
੪੯. ਨਵਮੇ ਪਭਸ੍ਸਰਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਰਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ. ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ. ਕਿਂ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥੀਤਿ? ਨਤ੍ਥਿ. ਨੀਲਾਦੀਨਞ੍ਹਿ ਅਞ੍ਞਤਰਵਣ੍ਣਂ ਵਾ ਹੋਤੁ ਅਵਣ੍ਣਂ ਵਾ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾਯ ‘‘ਪਭਸ੍ਸਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਇਦਮ੍ਪਿ ਨਿਰੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਤਾਯ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਪਭਸ੍ਸਰਂ. ਤਞ੍ਚ ਖੋਤਿ ਤਂ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ. ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਹੀਤਿ ਅਸਹਜਾਤੇਹਿ ਪਚ੍ਛਾ ਜਵਨਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕੇਹਿ. ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇਹੀਤਿ ਰਾਗਾਦੀਹਿ ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਨਾਮਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਥਂ? ਯਥਾ ਹਿ ਸੀਲਵਨ੍ਤਾ ਆਚਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਵਾ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾ ਵਾ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾਨਂ ਦੁਰਾਚਾਰਾਨਂ ਅਵਤ੍ਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਪੁਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚੇਵ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਾਨਞ੍ਚ ਵਸੇਨ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਤ੍ਤੇ ਵਾ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕੇ ਵਾ ਨ ਤਜ੍ਜੇਨ੍ਤਿ ਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਨ੍ਤਿ ਨ ਓਵਦਨ੍ਤਿ ਨਾਨੁਸਾਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ¶ ਅਵਣ੍ਣਂ ਅਕਿਤ੍ਤਿਂ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਏਵਂਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਆਚਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਵਿਯ ਚ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾ ਵਿਯ ਚ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਪੁਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਤੇਸਂ ਅਕਿਤ੍ਤਿਲਾਭੋ ਵਿਯ ਜਵਨਕ੍ਖਣੇ ਰਜ੍ਜਨਦੁਸ੍ਸਨਮੁਯ੍ਹਨਸਭਾਵਾਨਂ ਲੋਭਸਹਗਤਾਦੀਨਂ ਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਹਿ ¶ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਪਕਤਿਪਰਿਸੁਦ੍ਧਮ੍ਪਿ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ.
੫੦. ਦਸਮੇਪਿ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਮੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ. ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਜਵਨਕ੍ਖਣੇ ਅਰਜ੍ਜਮਾਨਂ ਅਦੁਸ੍ਸਮਾਨਂ ਅਮੁਯ੍ਹਮਾਨਂ ਤਿਹੇਤੁਕਞਾਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਦਿਕੁਸਲਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਹਿ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਇਧਾਪਿ ਯਥਾ ਸੀਲਵਨ੍ਤਾਨਂ ਆਚਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਪੁਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਮਾਤਾਦਯੋ ‘‘ਸੋਭਨਾ ਏਤੇਯੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਤ੍ਤਕਾਦਯੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਨ੍ਤਿ ਓਵਦਨ੍ਤਿ ਅਨੁਸਾਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਣ੍ਣਕਿਤ੍ਤਿਲਾਭਿਨੋ ¶ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਜਵਨਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਇਦਂ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਹਿ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.
ਪਣਿਹਿਤਅਚ੍ਛਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ.
੬. ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਾਤਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ
੫੧. ਛਟ੍ਠਸ੍ਸ ¶ ਪਠਮੇ ਤਂ ਅਸ੍ਸੁਤਵਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋਤਿ ਤਂ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ ਸੁਤਵਿਰਹਿਤੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ. ਤਤ੍ਥ ਆਗਮਾਧਿਗਮਾਭਾਵਾ ਞੇਯ੍ਯੋ ਅਸ੍ਸੁਤਵਾ ਇਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਤ੍ਥਵਸੇਨ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਦਂ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਪਕਤਿਪਰਿਸੁਦ੍ਧਮ੍ਪਿ ਜਵਨਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਲੋਭਾਦੀਹਿ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਨੇਵ ਆਗਮਵਸੇਨ ਨ ਅਧਿਗਮਵਸੇਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਯਸ੍ਸ ਚ ਖਨ੍ਧਧਾਤੁਆਯਤਨਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁ ਉਗ੍ਗਹਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਵਿਨਿਚ੍ਛਯਵਿਰਹਿਤਤ੍ਤਾ ਯਥਾਭੂਤਞਾਣਪਟਿਵੇਧਸਾਧਕੋ ਨੇਵ ਆਗਮੋ, ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਨਧਿਗਤਤ੍ਤਾ ਨ ਅਧਿਗਮੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਸੋ ਆਗਮਾਧਿਗਮਾਭਾਵਾ ਞੇਯ੍ਯੋ ਅਸ੍ਸੁਤਵਾ ਇਤਿ. ਸ੍ਵਾਯਂ –
‘‘ਪੁਥੂਨਂ ¶ ਜਨਨਾਦੀਹਿ, ਕਾਰਣੇਹਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ;
ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ, ਪੁਥੁਵਾਯਂ ਜਨੋ ਇਤਿ’’.
ਸੋ ¶ ਹਿ ਪੁਥੂਨਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਦੀਨਂ ਜਨਨਾਦੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ. ਯਥਾਹ –
‘‘ਪੁਥੁ ਕਿਲੇਸੇ ਜਨੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਅਵਿਹਤਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਕਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਸਤ੍ਥਾਰਾਨਂ ਮੁਖੁਲ੍ਲੋਕਿਕਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਸਬ੍ਬਗਤੀਹਿ ਅਵੁਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਓਘੇਹਿ ਵੁਯ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਸਨ੍ਤਾਪੇਹਿ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਪਰਿਲ਼ਾਹੇਹਿ ਪਰਿਡਯ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਰਤ੍ਤਾ ਗਿਦ੍ਧਾ ਗਧਿਤਾ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਅਜ੍ਝੋਪਨ੍ਨਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਪਞ੍ਚਹਿ ਨੀਵਰਣੇਹਿ ਆਵੁਤਾ ਨਿਵੁਤਾ ਓਵੁਤਾ ਪਿਹਿਤਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੫੧, ੯੪).
ਪੁਥੂਨਂ ਵਾ ਗਣਨਪਥਮਤੀਤਾਨਂ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਪਰਮ੍ਮੁਖਾਨਂ ਨੀਚਧਮ੍ਮਸਮਾਚਾਰਾਨਂ ਜਨਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾਪਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ, ਪੁਥੁ ਵਾ ਅਯਂ ਵਿਸੁਂਯੇਵ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤੋ, ਵਿਸਂਸਟ੍ਠੋ ਸੀਲਸੁਤਾਦਿਗੁਣਯੁਤ੍ਤੇਹਿ ਅਰਿਯੇਹਿ ਜਨੋਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ. ਏਵਮੇਤੇਹਿ ‘‘ਅਸ੍ਸੁਤਵਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ’’ਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਯੇ ਤੇ –
‘‘ਦੁਵੇ ¶ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਬੁਦ੍ਧੇਨਾਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਨਾ;
ਅਨ੍ਧੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਏਕੋ, ਕਲ੍ਯਾਣੇਕੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ’’ਤਿ. –
ਦ੍ਵੇ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤੇਸੁ ਅਨ੍ਧਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ‘‘ਇਦਞ੍ਚ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ ਏਵਂ ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਹਿ ¶ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਂ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਯਥਾਸਭਾਵਤੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ. ਚਿਤ੍ਤਭਾਵਨਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਨਤ੍ਥਿਭਾਵੇਨੇਵ ‘‘ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਦਾਮੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
੫੨. ਦੁਤਿਯੇ ¶ ਸੁਤਵਾਤਿ ਸੁਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਸ੍ਸੁਤਵਾਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਰਿਯਸਾਵਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥਿ ਅਰਿਯੋ ਨ ਸਾਵਕੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਚੇਵ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਚ; ਅਤ੍ਥਿ ਸਾਵਕੋ ਨ ਅਰਿਯੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਗਿਹੀ ਅਨਾਗਤਫਲੋ; ਅਤ੍ਥਿ ਨੇਵ ਅਰਿਯੋ ਨ ਸਾਵਕੋ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਪੁਥੁਤਿਤ੍ਥਿਯਾ. ਅਤ੍ਥਿ ਅਰਿਯੋਚੇਵ ਸਾਵਕੋ ਚ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾ ਆਗਤਫਲਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤਸਾਸਨਾ. ਇਧ ਪਨ ਗਿਹੀ ਵਾ ਹੋਤੁ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਵਾ, ਯੋ ਕੋਚਿ ਸੁਤਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਸੁਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਅਯਂ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ‘‘ਏਵਮਿਦਂ ਭਵਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਹਿ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਸਭਾਵਤੋ ਜਾਨਾਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਭਾਵਨਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੇਨੇਵ ‘‘ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਦਾਮੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਬਲਵਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਕਥਿਤਾ. ਕੇਚਿ ਤਰੁਣਵਿਪਸ੍ਸਨਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.
੫੩. ਤਤਿਯਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਕਥਿਤਂ. ਕਤਰਾਯਂ ਪਨ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ? ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋਪਮਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ. ਭਗਵਾ ਕਿਰ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜੇਤਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਪਟਿਵਸਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ¶ ਪਟਿਵਸਨ੍ਤਾਨਂ ਪਞ੍ਚਵਿਧਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਅਵਿਜਹਿਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਪਞ੍ਚ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਕਿਚ੍ਚਾਨਿ – ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ, ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ, ਪੁਰਿਮਯਾਮਕਿਚ੍ਚਂ, ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਕਿਚ੍ਚਂ, ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮਕਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ.
ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ – ਭਗਵਾ ਹਿ ਪਾਤੋਵ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਉਪਟ੍ਠਾਕਾਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਸਰੀਰਫਾਸੁਕਤ੍ਥਞ੍ਚ ਮੁਖਧੋਵਨਾਦਿਸਰੀਰਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ¶ ਕਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵੇਲਾ ਤਾਵ ਵਿਵਿਤ੍ਤਾਸਨੇ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵੇਲਾਯ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਮਾਦਾਯ ਕਦਾਚਿ ਏਕਕੋਵ, ਕਦਾਚਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਗਾਮਂ ਵਾ ਨਿਗਮਂ ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਤਿ ਕਦਾਚਿ ਪਕਤਿਯਾ, ਕਦਾਚਿ ਅਨੇਕੇਹਿ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇਹਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਹਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਤੋ ਲੋਕਨਾਥਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਪੁਰਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮੁਦੁਗਤਵਾਤਾ ਪਥਵਿਂ ਸੋਧੇਨ੍ਤਿ, ਵਲਾਹਕਾ ਉਦਕਫੁਸਿਤਾਨਿ ਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤਾ ਮਗ੍ਗੇ ਰੇਣੁਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਵਿਤਾਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਅਪਰੇ ਵਾਤਾ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਉਪਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗੇ ਓਕਿਰਨ੍ਤਿ, ਉਨ੍ਨਤਾ ¶ ਭੂਮਿਪ੍ਪਦੇਸਾ ਓਨਮਨ੍ਤਿ, ਓਨਤਾ ਉਨ੍ਨਮਨ੍ਤਿ, ਪਾਦਨਿਕ੍ਖੇਪਸਮਯੇ ਸਮਾਵ ਭੂਮਿ ਹੋਤਿ, ਸੁਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਨਿ ਪਦੁਮਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਵਾ ਪਾਦੇ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਇਨ੍ਦਖੀਲਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਠਪਿਤਮਤ੍ਤੇ ਦਕ੍ਖਿਣਪਾਦੇ ਸਰੀਰਤੋ ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਰਸ੍ਮਿਯੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਰਸਪਿਞ੍ਜਰਾਨਿ ਵਿਯ ਚਿਤ੍ਰਪਟਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨਿ ਵਿਯ ਚ ਪਾਸਾਦਕੂਟਾਗਾਰਾਦੀਨਿ ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿਯੋ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਧਾਵਨ੍ਤਿ, ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਵਿਹਙ੍ਗਾਦਯੋ ਸਕਸਕਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਠਿਤਾਯੇਵ ਮਧੁਰੇਨਾਕਾਰੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਭੇਰਿਵੀਣਾਦੀਨਿ ਤੂਰਿਯਾਨਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਞ੍ਚ ਕਾਯੂਪਗਾਨਿ ਆਭਰਣਾਨਿ. ਤੇਨ ਸਞ੍ਞਾਣੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਭਗਵਾ ਇਧ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਟ੍ਠੋ’’ਤਿ. ਤੇ ਸੁਨਿਵਤ੍ਥਾ ਸੁਪਾਰੁਤਾ ਗਨ੍ਧਪੁਪ੍ਫਾਦੀਨਿ ਆਦਾਯ ਘਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਵੀਥਿਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਗਨ੍ਧਪੁਪ੍ਫਾਦੀਹਿ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ¶ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦਸ ਭਿਕ੍ਖੂ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਵੀਸਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਸਂ…ਪੇ… ਸਤਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋਪਿ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨ ਪਟਿਮਾਨੇਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਤੇਸਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਾਨਿ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਯਥਾ ਕੇਚਿ ਸਰਣਗਮਨੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਕੇਚਿ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸੀਲੇਸੁ, ਕੇਚਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਸਕਦਾਗਾਮਿਅਨਾਗਾਮਿਫਲਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ, ਕੇਚਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਫਲੇ ਅਰਹਤ੍ਤੇਤਿ. ਏਵਂ ਮਹਾਜਨਂ ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਵਿਹਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਮਣ੍ਡਲਮਾਲ਼ੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਵਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਆਗਮਯਮਾਨੋ. ਤਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ ਭਗਵਤੋ ਨਿਵੇਦੇਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਵਿਸਤਿ. ਇਦਂ ਤਾਵ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ.
ਅਥ ਭਗਵਾ ਏਵਂ ਕਤਪੁਰੇਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਾ ਉਪਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਪਾਦੇ ਪਕ੍ਖਾਲੇਤ੍ਵਾ ਪਾਦਪੀਠੇ ਠਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਓਵਦਤਿ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਸਮ੍ਪਾਦੇਥ, ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੋ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਪਟਿਲਾਭੋ, ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਖਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ, ਦੁਲ੍ਲਭਂ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕੇਚਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਾ ਤੇਸਂ ਚਰਿਯਾਨੁਰੂਪਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ¶ ਦੇਤਿ. ਤਤੋ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਕੇਚਿ ਅਰਞ੍ਞਂ, ਕੇਚਿ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ, ਕੇਚਿ ਪਬ੍ਬਤਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ, ਕੇਚਿ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਭਵਨਂ…ਪੇ… ਕੇਚਿ ਵਸਵਤ੍ਤਿਭਵਨਨ੍ਤਿ ¶ . ਤਤੋ ਭਗਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਚੇ ਆਕਙ੍ਖਤਿ, ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਅਥ ਸਮਸ੍ਸਾਸਿਤਕਾਯੋ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਭਾਗੇ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਤਿ. ਤਤਿਯਭਾਗੇ ਯਂ ਗਾਮਂ ਵਾ ਨਿਗਮਂ ਵਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਹਰਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਮਹਾਜਨੋ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ¶ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਸੁਨਿਵਤ੍ਥੋ ਸੁਪਾਰੁਤੋ ਗਨ੍ਧਪੁਪ੍ਫਾਦੀਨਿ ਆਦਾਯ ਵਿਹਾਰੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਤਿ. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਪਰਿਸਾਯ ਅਨੁਰੂਪੇਨ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਵਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸਜ੍ਜ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਕਾਲਯੁਤ੍ਤਂ ਸਮਯਯੁਤ੍ਤਂ, ਅਥ ਕਾਲਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸਂ ਉਯ੍ਯੋਜੇਤਿ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ.
ਸੋ ਏਵਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਸਚੇ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਓਸਿਞ੍ਚਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਾਸਨਾ ਉਟ੍ਠਾਯ ਨ੍ਹਾਨਕੋਟ੍ਠਕਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਕੇਨ ਪਟਿਯਾਦਿਤਉਦਕੇਨ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਉਤੁਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤਿ. ਉਪਟ੍ਠਾਕੋਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਸਨਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਪਰਿਵੇਣੇ ਪਞ੍ਞਪੇਤਿ. ਭਗਵਾ ਸੁਰਤ੍ਤਦੁਪਟ੍ਟਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਏਕਂਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਤਿ ਏਕਕੋਵ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨੋ, ਅਥ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਤੋ ਤਤੋ ਆਗਮ੍ਮ ਭਗਵਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਚ੍ਚੇ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ ਯਾਚਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਾ ਤੇਸਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਪੁਰਿਮਯਾਮਂ ਵਿਤਿਨਾਮੇਤਿ. ਇਦਂ ਪੁਰਿਮਯਾਮਕਿਚ੍ਚਂ.
ਪੁਰਿਮਯਾਮਕਿਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਸਕਲਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਦੇਵਤਾਯੋ ਓਕਾਸਂ ਲਭਮਾਨਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭਿਸਙ੍ਖਤਂ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਚਤੁਰਕ੍ਖਰਮ੍ਪਿ. ਭਗਵਾ ਤਾਸਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤਿ. ਇਦਂ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਕਿਚ੍ਚਂ.
ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮਂ ਪਨ ਤਯੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਨਿਸਜ੍ਜਾਪੀਲ਼ਿਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਕਿਲਾਸੁਭਾਵਮੋਚਨਤ੍ਥਂ ਏਕਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸਂ ਚਙ੍ਕਮੇਨ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤਿ, ਦੁਤਿਯਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਤਤਿਯਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਯ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ¶ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਦਾਨਸੀਲਾਦਿਵਸੇਨ ਕਤਾਧਿਕਾਰਪੁਗ੍ਗਲਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ¶ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਤਿ. ਇਦਂ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮਕਿਚ੍ਚਂ.
ਤਮ੍ਪਿ ¶ ਦਿਵਸਂ ਭਗਵਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਕਿਚ੍ਚੇ ਠਿਤੋ ਲੋਕਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਇਦਂ ਅਦ੍ਦਸ – ਮਯਾ ਕੋਸਲਰਟ੍ਠੇ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤੇਨ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਉਪਮੇਤ੍ਵਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਦੇਸਿਤੇ ਸਟ੍ਠਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਂ ਉਣ੍ਹਂ ਲੋਹਿਤਂ ਮੁਖਤੋ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾ ਗਿਹਿਭਾਵਂ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇਵ. ਇਤਰੇਸਂ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਿਤੁਕਾਮੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ‘‘ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਆਰੋਚੇਹੀ’’ਤਿ ਆਹ.
ਥੇਰੋ ਅਨੁਪਰਿਵੇਣਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਸਤ੍ਥਾ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਿਤੁਕਾਮੋ, ਗਨ੍ਤੁਕਾਮਾ ਆਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਹਾਲਾਭਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਵਿਯ ਤੁਟ੍ਠਮਾਨਸਾ ‘‘ਲਭਿਸ੍ਸਾਮ ਵਤ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਂ ਸਰੀਰਂ ਓਲੋਕੇਤੁਂ ਮਧੁਰਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੋਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰੁਲ਼੍ਹਕੇਸਾ ਕੇਸੇ ਓਹਾਰੇਤ੍ਵਾ ਮਲਗ੍ਗਹਿਤਪਤ੍ਤਾ ਪਤ੍ਤੇ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਕਿਲਿਟ੍ਠਚੀਵਰਾ ਚੀਵਰਾਨਿ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਗਮਨਸਜ੍ਜਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਸਤ੍ਥਾ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਪਰਿਵੁਤੋ ਕੋਸਲਰਟ੍ਠਂ ਚਾਰਿਕਾਯ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਗਾਮਨਿਗਮਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਏਕਦਿਵਸਂ ਗਾਵੁਤਅਡ੍ਢਯੋਜਨਤਿਗਾਵੁਤਯੋਜਨਪਰਮਂ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤੋ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਮਹਨ੍ਤਂ ਸੁਸਿਰਰੁਕ੍ਖਂ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਮੇਵ ਵਤ੍ਥੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਪਟਿਮਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਮਨਂ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਜ੍ਜਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਸਤ੍ਥੁ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ¶ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਕਾਰਣਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਅਕਾਰਣੇਨ ਤਥਾਗਤਾ ਗਮਨਂ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਚਤੁਗ੍ਗੁਣਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਸ੍ਸਥ ਨੋ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਮੁਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋਪਮਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ (ਅ. ਨਿ. ੭.੭੨) ਦੇਸੇਤਿ.
ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਨ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇ ਭਞ੍ਞਮਾਨੇ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਉਣ੍ਹਂ ਲੋਹਿਤਂ ਮੁਖਤੋ ਉਗ੍ਗਞ੍ਛਿ, ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਿਂਸੁ, ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੁ. ਤਞ੍ਹਿ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨਾਮਕਾਯੋ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤੋ, ਨਾਮਕਾਯੇ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤੇ ਕਰਜਕਾਯੋ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤੋ, ਕਰਜਕਾਯੇ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤੇ ਨਿਧਾਨਗਤਂ ਉਣ੍ਹਂ ¶ ਲੋਹਿਤਂ ਮੁਖਤੋ ਉਗ੍ਗਞ੍ਛਿ. ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਵਤ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਯਾਵਜੀਵਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਾ, ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾ ¶ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਤ੍ਥੁ ਦੇਸਨਾਭਿਮੁਖਂ ਞਾਣਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਾ.
ਤਤ੍ਥ ਯੇਸਂ ਉਣ੍ਹਂ ਲੋਹਿਤਂ ਮੁਖਤੋ ਉਗ੍ਗਞ੍ਛਿ, ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਆਪਜ੍ਜਿਂਸੁ. ਯੇ ਗਿਹਿਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤਾ ਵਿਚਰਿਂਸੁ. ਯੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਾਵ ਅਹੇਸੁਂ. ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਇਮੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਸਫਲਾਵ ਜਾਤਾਤਿ. ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਤਾਵ ਸਫਲਾ ਹੋਤੁ, ਇਤਰੇਸਂ ਕਥਂ ਸਫਲਾ ਜਾਤਾਤਿ? ਤੇਪਿ ਹਿ ਸਚੇ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਨ ਸੁਣੇਯ੍ਯੁਂ, ਪਮਤ੍ਤਾਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਾਨਂ ਜਹਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯੁਂ. ਤਤੋ ਨੇਸਂ ਤਂ ਪਾਪਂ ਵਡ੍ਢਮਾਨਂ ਅਪਾਯੇਸੁਯੇਵ ਸਂਸੀਦਾਪੇਯ੍ਯ ¶ . ਇਮਂ ਪਨ ਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਜਾਤਸਂਵੇਗਾ ਠਾਨਂ ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਸਾਮਣੇਰਭੂਮਿਯਂ ਠਿਤਾ ਦਸ ਸੀਲਾਨਿ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਾਰੇ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਕੇਚਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਕੇਚਿ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ ਕੇਚਿ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ ਅਹੇਸੁਂ, ਕੇਚਿ ਦੇਵਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਂਸੁ, ਏਵਂ ਪਾਰਾਜਿਕਾਪਨ੍ਨਾਨਮ੍ਪਿ ਸਫਲਾ ਅਹੋਸਿ. ਇਤਰੇ ਪਨ ਸਚੇ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਨ ਸੁਣੇਯ੍ਯੁਂ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਮ੍ਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਮ੍ਪਿ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਅਪਾਯੇਸੁਯੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨੁਭਵੇਯ੍ਯੁਂ. ਇਮਂ ਪਨ ਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹੋ ਸਲ੍ਲੇਖਿਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨਂ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਯਾਵਜੀਵਂ ਇਮਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਪੂਰੇਤੁਂ, ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਉਪਾਸਕਧਮ੍ਮਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਾ ਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਗਿਹਿਭਾਵਂ ਉਪਗਮਿਂਸੁ. ਤੇ ਤੀਸੁ ਸਰਣੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਪਞ੍ਚ ਸੀਲਾਨਿ ਰਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਉਪਾਸਕਧਮ੍ਮਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਕੇਚਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਕੇਚਿ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ ਕੇਚਿ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ ਜਾਤਾ, ਕੇਚਿ ਦੇਵਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਤਿ. ਏਵਂ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਸਫਲਾਵ ਅਹੋਸਿ.
ਇਮਂ ਪਨ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਦੇਵਸਙ੍ਘਾ ਯੇਹਿਪਿ ਸੁਤਾ, ਯੇਹਿਪਿ ਨ ਸੁਤਾ, ਸਬ੍ਬੇਸਂਯੇਵ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤਾ ਵਿਚਰਿਂਸੁ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਦੁਕ੍ਕਰਂ, ਭੋ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਸਨੇ ਯਾਵਜੀਵਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਏਕਕ੍ਖਣੇਨੇਵ ਦਸਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵੀਸਤਿਪਿ ਸਟ੍ਠਿਪਿ ਸਤਮ੍ਪਿ ਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਗਿਹੀ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਯਥਾਰੁਚਿਯਾ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਜੇਤਵਨਮੇਵ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤੋ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਚਿਰਂ ਆਕਿਣ੍ਣੋ ਵਿਹਾਸਿ, ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਡ੍ਢਮਾਸਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਯਿਤੁਂ, ਨਾਮ੍ਹਿ ਕੇਨਚਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਏਕੇਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਨੀਹਾਰਕੇਨਾ’’ਤਿ. ਅਡ੍ਢਮਾਸਂ ¶ ਏਕੀਭਾਵੇਨ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਹਾਰਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਓਲੋਕਿਤੋਲੋਕਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਤਨੁਭੂਤਂ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਜਾਨਨ੍ਤੋਯੇਵ ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਆਨਨ੍ਦ, ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਤਥਾਗਤੇ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਜੇਤਵਨਂ ਆਗਤੇ ਸਕਲਵਿਹਾਰੋ ਕਾਸਾਵਪਜ੍ਜੋਤੋ ਇਸਿਵਾਤਪ੍ਪਟਿਵਾਤੋ ਹੋਤਿ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਤਨੁਭੂਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਚ ਉਪ੍ਪਣ੍ਡੁਪਣ੍ਡੁਕਜਾਤਾ ¶ ਭਿਕ੍ਖੂ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਏਤ’’ਨ੍ਤਿ? ਏਤਰਹਿ ਭਗਵਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋਪਮਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਕਥਿਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਂਵੇਗਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਂ ਏਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਪਰਿਪੂਰੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮ, ਅਸਮ੍ਮਾਵਤ੍ਤਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਜਨਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਅਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਗਿਹਿਭਾਵਂ ਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੀਤਿ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਸਂਵੇਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਤਤੋ ਥੇਰਂ ਆਹ – ‘‘ਮਯਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨੇ ਵੀਤਿਨਾਮੇਨ੍ਤੇ ਨ ਕੋਚਿ ਮਮ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕਂ ਅਸ੍ਸਾਸਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥੇਸਿ. ਸਾਗਰਸ੍ਸ ਹਿ ਓਤਰਣਤਿਤ੍ਥਾਨਿ ਵਿਯ ਬਹੂਨਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਅਸ੍ਸਾਸਕਾਰਣਾਨਿ. ਗਚ੍ਛਾਨਨ੍ਦ, ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਪਰਿਵੇਣੇ ਬੁਦ੍ਧਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਹੀ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਬੁਦ੍ਧਾਸਨਵਰਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਬ੍ਬਪੁਬ੍ਬਭਾਗੋ ਨਾਮ ਨੇਵ ਅਪ੍ਪਨਾ, ਨ ਉਪਚਾਰੋ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤਫਰਣਮਤ੍ਤਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਇਮਂ ਚੂਲ਼ਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਾਤਸੁਤ੍ਤਂ ਦੇਸੇਸਿ.
ਤਤ੍ਥ ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਾਤਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਚ੍ਛਰਾਪਹਰਣਮਤ੍ਤਂ, ਦ੍ਵੇ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯੋ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਦਕਰਣਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮੇਤ੍ਤਾਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤਫਰਣਚਿਤ੍ਤਂ. ਆਸੇਵਤੀਤਿ ਕਥਂ ਆਸੇਵਤਿ? ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਆਸੇਵਤਿ, ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਸੇਵਤਿ, ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਆਸੇਵਤਿ, ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਆਸੇਵਤਿ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਆਸੇਵਤਿ, ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੋ ਆਸੇਵਤਿ, ਵੀਰਿਯਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਆਸੇਵਤਿ, ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੋ ਆਸੇਵਤਿ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਦਹਨ੍ਤੋ ਆਸੇਵਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਸੇਵਤਿ, ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਸੇਵਤਿ, ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਸੇਵਤਿ, ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਆਸੇਵਤਿ, ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਆਸੇਵਤਿ, ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਆਸੇਵਤੀਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੨.੨). ਇਧ ਪਨ ਮੇਤ੍ਤਾਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇਨ ਹਿਤਫਰਣਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਆਸੇਵਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਅਰਿਤ੍ਤਜ੍ਝਾਨੋਤਿ ¶ ¶ ਅਤੁਚ੍ਛਜ੍ਝਾਨੋ ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਜ੍ਝਾਨੋ ਵਾ. ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਹਰਤੀਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਪਦੇਨ ਮੇਤ੍ਤਂ ਆਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਇਰਿਯਾਪਥਵਿਹਾਰੋ ਕਥਿਤੋ. ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਕਰੋਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਅਨੁਸਾਸਨਿਕਰੋ. ਓਵਾਦਪਤਿਕਰੋਤਿ ਓਵਾਦਕਾਰਕੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਕਿਂਵਚਨਂ ਓਵਾਦੋ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਵਚਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨੀ. ਸਮ੍ਮੁਖਾਵਚਨਮ੍ਪਿ ¶ ਓਵਾਦੋ, ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾਵਚਨਂ, ਅਨੁਸਾਸਨੀ. ਓਤਿਣ੍ਣੇ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਵਚਨਂ ਓਵਾਦੋ, ਓਤਿਣ੍ਣੇ ਵਾ ਅਨੋਤਿਣ੍ਣੇ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਤਨ੍ਤਿਠਪਨਵਸੇਨ ਵਚਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨੀ. ਏਵਂ ਵਿਸੇਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਓਵਾਦੋਤਿ ਵਾ ਅਨੁਸਾਸਨੀਤਿ ਵਾ ਏਸੇ ਏਕੇ ਏਕਟ੍ਠੇ ਸਮੇ ਸਮਭਾਗੇ ਤਜ੍ਜਾਤੇ ਤਞ੍ਞੇਵਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਾਤਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੇਤ੍ਤਾਚਿਤ੍ਤਂ ਆਸੇਵਤੀ’’ਤਿ ਇਦਮੇਵ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਞ੍ਚੇਵ ਓਵਾਦੋ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਕਰਣਤੋ ਏਸ ਸਾਸਨਕਰੋ ਓਵਾਦਪਤਿਕਰੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਅਮੋਘਨ੍ਤਿ ਅਤੁਚ੍ਛਂ. ਰਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਞਾਤਿਪਰਿਵਟ੍ਟਂ ਪਹਾਯ ਰਟ੍ਠਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਪਰੇਸਂ ਗੇਹਤੋ ਪਟਿਲਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਰਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡੋ ਨਾਮ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਰਿਭੋਗਾ ਥੇਯ੍ਯਪਰਿਭੋਗੋ ਇਣਪਰਿਭੋਗੋ ਦਾਯਜ੍ਜਪਰਿਭੋਗੋ ਸਾਮਿਪਰਿਭੋਗੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗੋ ਥੇਯ੍ਯਪਰਿਭੋਗੋ ਨਾਮ. ਸੀਲਵਤੋ ਅਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਪਰਿਭੋਗੋ ਇਣਪਰਿਭੋਗੋ ਨਾਮ. ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਸੇਕ੍ਖਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗੋ ਦਾਯਜ੍ਜਪਰਿਭੋਗਾ ਨਾਮ. ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗੋ ਸਾਮਿਪਰਿਭੋਗੋ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਥ ¶ ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਯਂ ਰਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਪਰਿਭੋਗੋ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਅਮੋਘੋ ਹੋਤਿ. ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਾਤਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਮੇਤ੍ਤਾਚਿਤ੍ਤਂ ਆਸੇਵਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਰਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਸ੍ਸ ਸਾਮਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਅਣਣੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਦਾਯਾਦੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀਤਿਪਿਸ੍ਸ ਅਮੋਘੋ ਰਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਪਰਿਭੋਗੋ. ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਾਤਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਮੇਤ੍ਤਂ ਆਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦਿਨ੍ਨਦਾਨਂ ਮਹਟ੍ਠਿਯਂ ਹੋਤਿ ਮਹਪ੍ਫਲਂ ਮਹਾਨਿਸਂਸਂ ਮਹਾਜੁਤਿਕਂ ਮਹਾਵਿਪ੍ਫਾਰਨ੍ਤਿਪਿਸ੍ਸ ਅਮੋਘੋ ਰਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਪਰਿਭੋਗੋ. ਕੋ ਪਨ ਵਾਦੋ ਯੇ ਨਂ ਬਹੁਲੀਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਯੇ ਪਨ ਇਮਂ ਮੇਤ੍ਤਾਚਿਤ੍ਤਂ ਬਹੁਲਂ ਆਸੇਵਨ੍ਤਿ ਭਾਵੇਨ੍ਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਅਮੋਘਂ ਰਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਕਿਂ? ਏਵਰੂਪਾ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਰਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਸ੍ਸ ਸਾਮਿਨੋ ਅਣਣਾ ਦਾਯਾਦਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ.
੫੪-੫੫. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ¶ ਭਾਵੇਤੀਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ ਵਡ੍ਢੇਤਿ. ਪਞ੍ਚਮੇ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੀਤਿ ਮਨਸ੍ਮਿਂ ਕਰੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਇਮੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਤਤਿਯੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯੋ ਹਿ ਆਸੇਵਤਿ, ਅਯਮੇਵ ਭਾਵੇਤਿ, ਅਯਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ. ਯੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਆਸੇਵਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਭਾਵੇਤਿ, ਤੇਨ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ. ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਨ ਯਾਯ ਧਮ੍ਮਧਾਤੁਯਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸਂ ਧਮ੍ਮਿਸ੍ਸਰਿਯਤਂ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪਭੇਦਕੁਸਲਤਂ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਏਕਚਿਤ੍ਤਮੇਵ ਤੀਹਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹਿ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸੀਤਿ.
੫੬. ਛਟ੍ਠੇ ¶ ਯੇ ਕੇਚੀਤਿ ਅਨਿਯਾਮਿਤਵਚਨਂ. ਅਕੁਸਲਾਤਿ ਤੇਸਂ ਨਿਯਾਮਿਤਵਚਨਂ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾ ਅਸੇਸਤੋ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਕੁਸਲਭਾਗਿਯਾ ¶ ਅਕੁਸਲਪਕ੍ਖਿਕਾਤਿ ਅਕੁਸਲਾਨਮੇਵੇਤਂ ਨਾਮਂ. ਅਕੁਸਲਾਯੇਵ ਹਿ ਏਕਚ੍ਚੇ ਅਕੁਸਲਂ ਸਹਜਾਤਵਸੇਨ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਵਸੇਨ ਭਜਨ੍ਤਿ ਚੇਵ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਪਕ੍ਖਾ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਅਕੁਸਲਭਾਗਿਯਾ ਅਕੁਸਲਪਕ੍ਖਿਕਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਤੇ ਮਨੋਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਤਿ ਮਨੋ ਪੁਬ੍ਬਂ ਪਠਮਤਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਮਨੋਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾ. ਏਤੇ ਹਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਮਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕੁਪ੍ਪਾਦਾ ਏਕਵਤ੍ਥੁਕਾ ਏਕਨਿਰੋਧਾ ਏਕਾਰਮ੍ਮਣਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤੇਸਂ ਮਨੋ ਉਪ੍ਪਾਦਕੋ ਕਾਰਕੋ ਜਨਕੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਕੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਨੋਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ.
ਪਠਮਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਯਥਾ ਨਾਮ ‘‘ਰਾਜਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਰਾਜਾਯੇਵ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ, ਸੇਸਾ ਰਾਜਸੇਨਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਅਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਬ੍ਬਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾਤੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਮਨੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਵਸੇਸਾ ਸਹਜਾਤਸਂਸਟ੍ਠਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਤ੍ਵੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ. ਏਤਮਤ੍ਥਵਸਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤੇਹਿ ਸਂਸਟ੍ਠਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਏਕੁਪ੍ਪਾਦੇਕਨਿਰੋਧੋਪਿ ਸਮਾਨੋ ਮਨੋ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਠਮਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਨ੍ਵਦੇਵਾਤਿ ਅਨੁਦੇਵ, ਸਹੇਵ ਏਕਤੋਯੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਚ੍ਛਾਯਂ ਪਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਚੇਤਸਿਕਾਤਿ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਤ੍ਥੋ ਹਿ ਪਟਿਸਰਣਂ ¶ , ਨ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ‘‘ਮਨੋਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਮਨੋਸੇਟ੍ਠਾ ਮਨੋਮਯਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਯਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
੫੭. ਸਤ੍ਤਮੇ ਕੁਸਲਾਤਿ ਚਤੁਭੂਮਕਾਪਿ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਥਿਤਾ. ਸੇਸਂ ਛਟ੍ਠੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
੫੮. ਅਟ੍ਠਮੇ ¶ ਯਥਯਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਮਾਦੋਤਿ ਏਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ ਆਲਪਨਂ, ਯਥਾ ਅਯਂ ਪਮਾਦੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਮਾਦੋਤਿ ਪਮਜ੍ਜਨਾਕਾਰੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –
‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਪਮਾਦੋ? ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇ ਵਾ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇ ਵਾ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇ ਵਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਵਾ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਾਵਨਾਯ ਅਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਿਰਿਯਤਾ ਅਸਾਤਚ੍ਚਕਿਰਿਯਤਾ ਅਨਟ੍ਠਿਤਕਿਰਿਯਤਾ ਓਲੀਨਵੁਤ੍ਤਿਤਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਛਨ੍ਦਤਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰਤਾ ਅਨਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨਨੁਯੋਗੋ ਅਨਾਸੇਵਨਾ ਅਭਾਵਨਾ ਅਬਹੁਲੀਕਮ੍ਮਂ ¶ . ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਪਮਾਦੋ ਪਮਜ੍ਜਨਾ ਪਮਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਂ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਮਾਦੋ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੮੪੬).
ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਇਦਂ ਝਾਨਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਂ ਪਨ ਸਕਿਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਪੁਨ ਪਰਿਹਾਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ.
੫੯. ਨਵਮੇ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਪਮਾਦਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਸੇਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
੬੦. ਦਸਮੇ ਕੋਸਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਕੁਸੀਤਭਾਵੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.
ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਾਤਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ.
੭. ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਾਦਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ
੬੧. ਸਤ੍ਤਮਸ੍ਸ ¶ ਪਠਮੇ ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭੋਤਿ ਚਤੁਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਭੋ, ਆਰਦ੍ਧਪਗ੍ਗਹਿਤਪਰਿਪੁਣ੍ਣਵੀਰਿਯਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੬੨. ਦੁਤਿਯੇ ¶ ਮਹਿਚ੍ਛਤਾਤਿ ਮਹਾਲੋਭੋ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ –
‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਮਹਿਚ੍ਛਤਾ? ਇਤਰੀਤਰਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਵਾ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਭਿਯ੍ਯੋਕਮ੍ਯਤਾ, ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ ਇਚ੍ਛਾ ਇਚ੍ਛਾਗਤਾ ਮਹਿਚ੍ਛਤਾ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਰਾਗੋ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਹਿਚ੍ਛਤਾ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੮੫੦).
੬੩. ਤਤਿਯੇ ¶ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਤਿ ਅਲੋਭੋ. ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨਿਚ੍ਛਸ੍ਸ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਸਾਵਸੇਸਂ ਵਿਯ, ਅਤ੍ਥੋ ਪਨ ਨਿਰਵਸੇਸੋ. ਨ ਹਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਇਚ੍ਛਾਯ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵੇਨ ਸੋ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਇਚ੍ਛਾਯ ਪਨ ਅਭਾਵੇਨ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਆਸੇਵਿਤਸ੍ਸ ਅਲੋਭਸ੍ਸੇਵ ਭਾਵੇਨ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ.
ਅਪਿਚੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਤਾ, ਪਾਪਿਚ੍ਛਤਾ, ਮਹਿਚ੍ਛਤਾ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਤਿ ਅਯਂ ਭੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਸਕਲਾਭੇ ਅਤਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਲਾਭੇ ਪਤ੍ਥਨਾ ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਤਾ ਨਾਮ, ਯਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਏਕਭਾਜਨੇ ਪਕ੍ਕਪੂਵੇਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤੇ ਪਤਿਤੇ ਨ ਸੁਪਕ੍ਕੋ ਵਿਯ ਖੁਦ੍ਦਕੋ ਚ ਵਿਯ ਖਾਯਤਿ, ਸ੍ਵੇਵ ਪਨ ਪਰਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਸੁਪਕ੍ਕੋ ਵਿਯ ਮਹਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਚ ਖਾਯਤਿ. ਅਸਨ੍ਤਗੁਣਸਮ੍ਭਾਵਨਤਾ ਪਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਚ ਅਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ ਪਾਪਿਚ੍ਛਤਾ ਨਾਮ, ਸਾ ‘‘ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਸਮਾਨੋ ਸਦ੍ਧੋਤਿ ਮਂ ਜਨੋ ਜਾਨਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਆਗਤਾਯੇਵ, ਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕੋਹਞ੍ਞੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ. ਸਨ੍ਤਗੁਣਸਮ੍ਭਾਵਨਤਾ ਪਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਚ ਅਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ ਮਹਿਚ੍ਛਤਾ ਨਾਮ, ਸਾਪਿ ‘‘ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਸਦ੍ਧੋ ਸਮਾਨੋ ਸਦ੍ਧੋਤਿ ਮਂ ਜਨੋ ਜਾਨਾਤੂਤਿ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਸੀਲਵਾ ਸਮਾਨੋ ਸੀਲਵਾਤਿ ਮਂ ¶ ਜਨੋ ਜਾਨਾਤੂ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਆਗਤਾਯੇਵ. ਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਦੁਸ੍ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਯੋ ਹੋਤਿ, ਵਿਜਾਤਮਾਤਾਪਿਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ –
‘‘ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਸਮੁਦ੍ਦੋ ਚ, ਮਹਿਚ੍ਛੋ ਚਾਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ;
ਸਕਟੇਨ ਪਚ੍ਚਯੇ ਦੇਨ੍ਤੁ, ਤਯੋਪੇਤੇ ਅਤਪ੍ਪਯਾ’’ਤਿ.
ਸਨ੍ਤਗੁਣਨਿਗੂਹਨਤਾ ¶ ਪਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਚ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾ ਨਾਮ, ਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਮ੍ਪਿ ਗੁਣਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤੁਕਾਮਤਾਯ ਸਦ੍ਧੋ ਸਮਾਨੋ ‘‘ਸਦ੍ਧੋਤਿ ਮਂ ਜਨੋ ਜਾਨਾਤੂ’’ਤਿ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ. ਸੀਲਵਾ, ਪਵਿਵਿਤ੍ਤੋ, ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ, ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ, ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਪਞ੍ਞਵਾ, ਖੀਣਾਸਵੋ ¶ ਸਮਾਨੋ ‘‘ਖੀਣਾਸਵੋਤਿ ਮਂ ਜਨੋ ਜਾਨਾਤੂ’’ਤਿ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥੇਰੋ.
ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਮਹਾਖੀਣਾਸਵੋ ਅਹੋਸਿ, ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਪਨਸ੍ਸ ਪਾਦਮਤ੍ਤਮੇਵ ਅਗ੍ਘਤਿ. ਸੋ ਅਸੋਕਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਰਞ੍ਞੋ ਵਿਹਾਰਮਹਦਿਵਸੇ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰੋ ਅਹੋਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਅਤਿਲੂਖਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਥੋਕਂ ਬਹਿ ਹੋਥਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਥੇਰੋ ‘‘ਮਾਦਿਸੇ ਖੀਣਾਸਵੇ ਰਞ੍ਞੋ ਸਙ੍ਗਹਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞੋ ਕੋ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਥਵਿਯਂ ਨਿਮੁਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਿਣ੍ਡਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਯੇਵ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਿ. ਏਵਂ ਖੀਣਾਸਵੋ ਸਮਾਨੋ ‘‘ਖੀਣਾਸਵੋਤਿ ਮਂ ਜਨੋ ਜਾਨਾਤੂ’’ਤਿ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ. ਏਵਂ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਚ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਲਾਭਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਥਾਵਰਂ ਕਰੋਤਿ, ਦਾਯਕਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰਾਧੇਤਿ. ਯਥਾ ਯਥਾ ਹਿ ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯ ਅਪ੍ਪਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਥਾ ਤਥਾ ਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤੇ ਪਸਨ੍ਨਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਬਹੂ ਦੇਨ੍ਤਿ.
ਅਪਰੋਪਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ – ਪਚ੍ਚਯਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ, ਧੁਤਙ੍ਗਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ, ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ, ਅਧਿਗਮਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਪਚ੍ਚਯਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਨਾਮ. ਸੋ ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਵਸਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਸਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਥਾਮਂ ਜਾਨਾਤਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਬਹੁ ਹੋਤਿ, ਦਾਯਕੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ, ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਅਪ੍ਪਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਅਪ੍ਪੋ, ਦਾਯਕੋ ਬਹੁਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਅਪ੍ਪਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋਪਿ ਬਹੁ, ਦਾਯਕੋਪਿ ਬਹੁਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਥਾਮਂ ਞਤ੍ਵਾ ਪਮਾਣੇਨੇਵ ਗਣ੍ਹਾਤਿ.
ਧੁਤਙ੍ਗਸਮਾਦਾਨਸ੍ਸ ¶ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਂ ਨਜਾਨਾਪੇਤੁਕਾਮੋ ਧੁਤਙ੍ਗਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਨਾਮ. ਤਸ੍ਸ ਵਿਭਾਵਨਤ੍ਥਂ ਇਮਾਨਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ – ਸੋਸਾਨਿਕਮਹਾਕੁਮਾਰਤ੍ਥੇਰੋ ¶ ਕਿਰ ਸਟ੍ਠਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਸੁਸਾਨੇ ਵਸਿ, ਅਞ੍ਞੋ ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਨ ਅਞ੍ਞਾਸਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ –
‘‘ਸੁਸਾਨੇ ¶ ਸਟ੍ਠਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ, ਅਬ੍ਬੋਕਿਣ੍ਣਂ ਵਸਾਮਹਂ;
ਦੁਤਿਯੋ ਮਂ ਨ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਅਹੋ ਸੋਸਾਨਿਕੁਤ੍ਤਮੋ’’ਤਿ.
ਚੇਤਿਯਪਬ੍ਬਤੇ ਦ੍ਵੇ ਭਾਤਿਕਤ੍ਥੇਰਾ ਵਸਿਂਸੁ. ਕਨਿਟ੍ਠੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕੇਨ ਪੇਸਿਤਂ ਉਚ੍ਛੁਖਣ੍ਡਿਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਜੇਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਮਾਸਿ ‘‘ਪਰਿਭੋਗਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਚ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮੁਖਵਿਕ੍ਖਾਲਨਕਾਲੋ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ‘‘ਅਲਂ, ਆਵੁਸੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਚ੍ਚਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਕਾਸਨਿਕਤ੍ਥਾਤਿ? ਆਹਰਾਵੁਸੋ, ਉਚ੍ਛੁਖਣ੍ਡਿਕਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਏਕਾਸਨਿਕੋ ਸਮਾਨੋਪਿ ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਨਿਗੂਹਮਾਨੋ ਪਰਿਭੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮੁਖਂ ਵਿਕ੍ਖਾਲੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਗਤੋ.
ਯੋ ਪਨ ਸਾਕੇਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਭਾਵਂ ਜਾਨਾਪੇਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਅਯਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਨਾਮ. ਥੇਰੋ ਕਿਰ ‘‘ਖਣੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਸੁ ਓਕਾਸਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ ਕਦਾ ਮਰਣਕ੍ਖਣਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਲਭਿਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ ਚੋਦਿਤੋ ਗਣਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਕਣਿਕਾਰਵਾਲਿਕਸਮੁਦ੍ਦਵਿਹਾਰਂ ਗਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤੋਵਸ੍ਸਂ ਥੇਰਨਵਮਜ੍ਝਿਮਾਨਂ ਉਪਕਾਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਯ ਉਪੋਸਥਦਿਵਸੇ ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ ਜਨਪਦਂ ਖੋਭੇਤ੍ਵਾ ਗਤੋ.
ਯੋ ਪਨ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦਿਭਾਵਂ ਜਾਨਾਪੇਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਅਯਂ ਅਧਿਗਮਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਨਾਮ ਤਯੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੨੫) ਵਿਯ ਘਟੀਕਾਰਕੁਮ੍ਭਕਾਰੋ (ਮ. ਨਿ. ੨.੨੮੨ ਆਦਯੋ) ਵਿਯ ਚ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨਤ੍ਥੇ ਲਦ੍ਧਾਸੇਵਨੇਨ ਬਲਵਅਲੋਭੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸੇਕ੍ਖੋਪਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋਪਿ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
੬੪. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਸਨ੍ਤੋਸਸਙ੍ਖਾਤੋ ਲੋਭੋ.
੬੫. ਪਞ੍ਚਮੇ ¶ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ¶ ਅਲੋਭਸਙ੍ਖਾਤੋ ਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸਾਤਿ ਇਤਰੀਤਰਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਤੋਸੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ. ਸੋ ਪਨੇਸ ਸਨ੍ਤੋਸੋ ¶ ਦ੍ਵਾਦਸਵਿਧੋ ਹੋਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਚੀਵਰੇ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋਤਿ ਤਿਵਿਧੋ. ਏਵਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾਦੀਸੁ.
ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਪਭੇਦਸਂਵਣ੍ਣਨਾ – ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਚੀਵਰਂ ਲਭਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਵਾ ਅਸੁਨ੍ਦਰਂ ਵਾ. ਸੋ ਤੇਨੇਵ ਯਾਪੇਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਲਭਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਯਮਸ੍ਸ ਚੀਵਰੇ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਅਥ ਪਨ ਪਕਤਿਦੁਬ੍ਬਲੋ ਵਾ ਹੋਤਿ ਆਬਾਧਜਰਾਭਿਭੂਤੋ ਵਾ, ਗਰੁਂ ਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਨ੍ਤੋ ਕਿਲਮਤਿ. ਸੋ ਸਭਾਗੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਲਹੁਕੇਨ ਯਾਪੇਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ. ਅਯਮਸ੍ਸ ਚੀਵਰੇ ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਅਪਰੋ ਪਣੀਤਪਚ੍ਚਯਲਾਭੀ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਪਟ੍ਟਚੀਵਰਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਮਹਗ੍ਘਚੀਵਰਂ ਬਹੂਨਿ ਵਾ ਪਨ ਚੀਵਰਾਨਿ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਂ ਥੇਰਾਨਂ ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ, ਇਦਂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾਨਂ ਅਨੁਰੂਪਂ, ਇਦਂ ਗਿਲਾਨਾਨਂ, ਇਦਂ ਅਪ੍ਪਲਾਭਾਨਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਦਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਪੁਰਾਣਚੀਵਰਂ ਵਾ ਸਙ੍ਕਾਰਕੂਟਾਦਿਤੋ ਵਾ ਨਨ੍ਤਕਾਨਿ ਉਚ੍ਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਤੇਹਿ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਾਰੇਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ. ਅਯਮਸ੍ਸ ਚੀਵਰੇ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ.
ਇਧ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਲਭਤਿ ਲੂਖਂ ਵਾ ਪਣੀਤਂ ਵਾ, ਸੋ ਤੇਨੇਵ ਯਾਪੇਤਿ, ਅਞ੍ਞਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਲਭਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਯਮਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਯੋ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਕਤਿਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਵਾ ਬ੍ਯਾਧਿਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਲਭਤਿ, ਯੇਨਸ੍ਸ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤੇਨ ਅਫਾਸੁ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਸਭਾਗਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਸਪ੍ਪਾਯਭੋਜਨਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ. ਅਯਮਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਅਪਰੋ ਬਹੁਂ ਪਣੀਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਲਭਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਚੀਵਰਂ ਵਿਯ ਥੇਰਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤਬਹੁਸ੍ਸੁਤਅਪ੍ਪਲਾਭਗਿਲਾਨਾਨਂ ¶ ਦਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਵਾ ਸੇਸਕਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਵਾ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਮਿਸ੍ਸਕਾਹਾਰਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ. ਅਯਮਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ.
ਇਧ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੇਨਾਸਨਂ ਲਭਤਿ ਮਨਾਪਂ ਵਾ ਅਮਨਾਪਂ ਵਾ, ਸੋ ਤੇਨ ਨੇਵ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਨ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਤਿਣਸਨ੍ਥਾਰਕੇਨਾਪਿ ਯਥਾਲਦ੍ਧੇਨੇਵ ¶ ਤੁਸ੍ਸਤਿ. ਅਯਮਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨੇ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਯੋ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਕਤਿਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਵਾ ਬ੍ਯਾਧਿਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਵਾ ਸੇਨਾਸਨਂ ਲਭਤਿ, ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਸਤੋ ਅਫਾਸੁ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਸਭਾਗਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕੇ ਸਪ੍ਪਾਯਸੇਨਾਸਨੇ ਵਸਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ. ਅਯਮਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨੇ ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ.
ਅਪਰੋ ¶ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞੋ ਲੇਣਮਣ੍ਡਪਕੂਟਾਗਾਰਾਦੀਨਿ ਬਹੂਨਿ ਪਣੀਤਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਲਭਤਿ. ਸੋ ਤਾਨਿ ਚੀਵਰਾਦੀਨਿ ਵਿਯ ਥੇਰਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤਬਹੁਸ੍ਸੁਤਅਪ੍ਪਲਾਭਗਿਲਾਨਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਸਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ. ਅਯਮਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨੇ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਯੋਪਿ ‘‘ਉਤ੍ਤਮਸੇਨਾਸਨਂ ਨਾਮ ਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਓਕ੍ਕਮਤਿ, ਨਿਦ੍ਦਾਭਿਭੂਤਸ੍ਸ ਪੁਨ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਤੋ ਪਾਪਵਿਤਕ੍ਕਾ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਤਾਦਿਸਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਰੁਕ੍ਖਮੂਲਾਦੀਸੁ ਵਸਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ. ਅਯਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨੇ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ.
ਇਧ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਲਭਤਿ ਲੂਖਂ ਵਾ ਪਣੀਤਂ ਵਾ, ਸੋ ਯਂ ਲਭਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਤੁਸ੍ਸਤਿ, ਅਞ੍ਞਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਲਭਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਯਮਸ੍ਸ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯੇ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਯੋ ਪਨ ਤੇਲੇਨ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਫਾਣਿਤਂ ਲਭਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਸਭਾਗਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਤੇਲਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਦੇਵ ਵਾ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ. ਅਯਮਸ੍ਸ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯੇ ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ.
ਅਪਰੋ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞੋ ਬਹੁਂ ਤੇਲਮਧੁਫਾਣਿਤਾਦਿਪਣੀਤਭੇਸਜ੍ਜਂ ਲਭਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਚੀਵਰਂ ਵਿਯ ਥੇਰਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤਬਹੁਸ੍ਸੁਤਅਪ੍ਪਲਾਭਗਿਲਾਨਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਆਭਤੇਨ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ¶ ਯਾਪੇਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਭਾਜਨੇ ਮੁਤ੍ਤਹਰੀਤਕਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਚਤੁਮਧੁਰਂ – ‘‘ਗਣ੍ਹਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯਦਿਚ੍ਛਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ‘‘ਸਚਸ੍ਸ ਤੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨਪਿ ਰੋਗੋ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤਿ, ਅਥ ਮੁਤ੍ਤਹਰੀਤਕਂ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਵਣ੍ਣਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚਤੁਮਧੁਰਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਮੁਤ੍ਤਹਰੀਤਕੇਨ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਪਰਮਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ. ਅਯਮਸ੍ਸ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯੇ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਇਮੇਸਂ ਪਨ ਪਚ੍ਚੇਕਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਤਿਣ੍ਣਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਨ੍ਤੋਸਾਨਂ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋਵ ਅਗ੍ਗੋ.
੬੬-੬੭. ਛਟ੍ਠਸਤ੍ਤਮੇਸੁ ¶ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਾਵ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ.
੬੮. ਅਟ੍ਠਮੇ ਅਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਅਸਮ੍ਪਜਾਨਭਾਵੋ, ਮੋਹਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਅਸਮ੍ਪਜਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਲ਼੍ਹਸ੍ਸ.
੬੯. ਨਵਮੇ ¶ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਭਾਵੋ, ਪਞ੍ਞਾਯੇਤਂ ਨਾਮਂ. ਸਮ੍ਪਜਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ.
੭੦. ਦਸਮੇ ਪਾਪਮਿਤ੍ਤਤਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਪਾਪਾ ਲਾਮਕਾ ਮਿਤ੍ਤਾ, ਸੋ ਪਾਪਮਿਤ੍ਤੋ. ਪਾਪਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਪਾਪਮਿਤ੍ਤਤਾ, ਤੇਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਮੇਵੇਤਂ ਨਾਮਂ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ –
‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਪਾਪਮਿਤ੍ਤਤਾ? ਯੇ ਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾ ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤਾ ਮਚ੍ਛਰਿਨੋ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞਾ. ਯਾ ਤੇਸਂ ਸੇਵਨਾ ¶ ਨਿਸੇਵਨਾ ਸਂਸੇਵਨਾ ਭਜਨਾ ਸਮ੍ਭਜਨਾ ਭਤ੍ਤਿ ਸਮ੍ਭਤ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਵਙ੍ਕਤਾ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਾਪਮਿਤ੍ਤਤਾ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੯੦੧).
ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਾਦਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ.
੮. ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾਦਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ
੭੧. ਅਟ੍ਠਮਸ੍ਸ ¶ ਪਠਮੇ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣਾ ਮਿਤ੍ਤਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਪਟਿਪਕ੍ਖਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
੭੨-੭੩. ਦੁਤਿਯੇ ਅਨੁਯੋਗੋਤਿ ਯੋਗੋ ਪਯੋਗੋ. ਅਨਨੁਯੋਗੋਤਿ ਅਯੋਗੋ ਅਪ੍ਪਯੋਗੋ. ਅਨੁਯੋਗਾਤਿ ਅਨੁਯੋਗੇਨ. ਅਨਨੁਯੋਗਾਤਿ ਅਨਨੁਯੋਗੇਨ. ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਚਤੁਭੂਮਕਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਤਤਿਯਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.
੭੪. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਤਿ ਬੁਜ੍ਝਨਕਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਭੂਤਾ ਸਤ੍ਤ ਧਮ੍ਮਾ. ਯਾਯ ਵਾ ਧਮ੍ਮਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ ਸੋ ਬੁਜ੍ਝਤਿ, ਸਮ੍ਮੋਹਨਿਦ੍ਦਾਤੋ ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਂ ¶ ਵਾ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਬੋਧਿਯਾ ਅਙ੍ਗਭੂਤਾਤਿਪਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ. ‘‘ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ? ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ, ਅਨੁਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ, ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ, ਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ, ਬੋਧਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੨.੧੭). ਏਵਂ ਪਨੇਤਂ ਪਦਂ ਵਿਭਤ੍ਤਮੇਵ.
੭੫. ਪਞ੍ਚਮੇ ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਦੇਨ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਂ ਯਾਥਾਵਸਰਸਭੂਮਿ ਨਾਮ ਕਥਿਤਾ ¶ . ਸਾ ਪਨੇਸਾ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾ ਹੋਤਿ – ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਂ, ਮਗ੍ਗੋ, ਫਲਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਾਲੇ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਕਾਮਾਵਚਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਮ੍ਹਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਾਲੇ ਰੂਪਾਵਚਰਅਰੂਪਾਵਚਰਾ, ਮਗ੍ਗਫਲੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਾਲੇ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ. ਇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਚਤੁਭੂਮਕਾ ਕਥਿਤਾ.
੭੬. ਛਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ ਨਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਹੇਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੂ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ. ਤੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਬਨ੍ਧੁਲਮਲ੍ਲਸੇਨਾਪਤਿਂ ਆਰਬ੍ਭ ਅਯਂ ਕਥਾ ਉਦਪਾਦਿ, ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਕੁਲਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਬਹੁਞਾਤਿਕਂ ਅਹੋਸਿ ਬਹੁਪਕ੍ਖਂ, ਇਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਞਾਤਿਕਂ ਅਪ੍ਪਪਕ੍ਖਂ ਜਾਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਤੇਸਂ ਚਿਤ੍ਤਾਚਾਰਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਿ ਗਤੇ ਮਹਤੀ ਦੇਸਨਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਵਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ¶ ‘‘ਕਾਯ ਨੁਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਭਗਵਾ ਅਞ੍ਞਾ ਗਾਮਨਿਗਮਾਦਿਕਥਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਕੁਲਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਬਹੁਞਾਤਿਕਂ ਅਹੋਸਿ ਬਹੁਪਕ੍ਖਂ, ਇਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਞਾਤਿਕਂ ਅਪ੍ਪਪਕ੍ਖਂ ਜਾਤਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਮ੍ਹਾਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਿਕਾ ਏਸਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਰਿਹਾਨੀਤਿ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਰਭਿ.
ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਾ ਪਰਿਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਾ. ਏਤਾਯ ਹਿ ਪਰਿਹਾਨਿਯਾ ਸਗ੍ਗਤੋ ਵਾ ਮਗ੍ਗਤੋ ਵਾ ਪਰਿਹਾਨਿ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਪਰਿਹਾਨਿਮਤ੍ਤਮੇਵ ਏਤਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਏਤਂ ਪਤਿਕਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਏਤਂ ਲਾਮਕਂ. ਯਦਿਦਂ ਪਞ੍ਞਾਪਰਿਹਾਨੀਤਿ ਯਾ ਏਸਾ ਮਮ ਸਾਸਨੇ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਪਞ੍ਞਾਯ ਝਾਨਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਯ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਫਲਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਪਰਿਹਾਨਿ, ਏਸਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ, ਏਸਾ ਲਾਮਕਾ, ਏਸਾ ਛਡ੍ਡਨੀਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੭੭. ਸਤ੍ਤਮਮ੍ਪਿ ¶ ¶ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਮੇਵ ਕਥਿਤਂ. ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਕਿਰ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਏਕਚ੍ਚੇ ਏਵਂ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਕੁਲਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਪ੍ਪਞਾਤਿਕਂ ਅਪ੍ਪਪਕ੍ਖਂ ਅਹੋਸਿ, ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਬਹੁਞਾਤਿਕਂ ਬਹੁਪਕ੍ਖਂ ਜਾਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਵਮਾਹਂਸੂਤਿ? ਵਿਸਾਖਂ ਉਪਾਸਿਕਂ ਵੇਸਾਲਿਕੇ ਚ ਲਿਚ੍ਛਵੀ. ਸਤ੍ਥਾ ਤੇਸਂ ਚਿਤ੍ਤਾਚਾਰਂ ਞਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ‘‘ਕਾਯ ਨੁਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਕਥਯਿਂਸੁ. ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਰਭਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਤਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਗ੍ਗਂ ਵਾ ਮਗ੍ਗਂ ਵਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਅਭਾਵਤੋ ਪਰਿਤ੍ਤਾ. ਯਦਿਦਂ ਪਞ੍ਞਾਵੁਦ੍ਧੀਤਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਪਞ੍ਞਾਦੀਨਂ ਵੁਦ੍ਧਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਞਾਤੀਨਂ ਵੁਦ੍ਧਿ ਨਾਮ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਮਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਾ ਪਰਿਤ੍ਤਾ, ਸਾ ਸਗ੍ਗਂ ਵਾ ਮਗ੍ਗਂ ਵਾ ਪਾਪੇਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਾ, ਤਸ੍ਮਾ. ਪਞ੍ਞਾਵੁਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਦਿਪਞ੍ਞਾਯ ਵੁਦ੍ਧਿਯਾ.
੭੮. ਅਟ੍ਠਮਮ੍ਪਿ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਮੇਵ ਕਥਿਤਂ. ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੂ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਮਹਾਧਨਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ‘‘ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਕੁਲਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਹਾਭੋਗਂ ਮਹਾਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਂ ਅਹੋਸਿ, ਤਂ ਇਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਭੋਗਂ ਜਾਤ’’ਨ੍ਤਿ ਕਥਯਿਂਸੁ. ਸਤ੍ਥਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਰਭਿ.
੭੯. ਨਵਮਮ੍ਪਿ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਕਿਰ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਾਕਵਲਿਯਸੇਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ¶ ਪੁਣ੍ਣਸੇਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਆਰਬ੍ਭ ‘‘ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਕੁਲਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਪ੍ਪਭੋਗਂ ਅਹੋਸਿ, ਤਂ ਇਦਾਨਿ ਮਹਾਭੋਗਂ ਜਾਤ’’ਨ੍ਤਿ ਕਥਯਿਂਸੁ. ਸਤ੍ਥਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਰਭਿ. ਸੇਸਂ ਇਮੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
੮੦. ਦਸਮਮ੍ਪਿ ¶ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕੋਸਲਮਹਾਰਾਜਾਨਂ ਆਰਬ੍ਭ ‘‘ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਕੁਲਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਹਾਯਸਂ ਮਹਾਪਰਿਵਾਰਂ ਅਹੋਸਿ, ਇਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਯਸਂ ਅਪ੍ਪਪਰਿਵਾਰਂ ਜਾਤ’’ਨ੍ਤਿ ਕਥਯਿਂਸੁ. ਭਗਵਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.
ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾਦਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ.
੯. ਪਮਾਦਾਦਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ
੮੧. ਨਵਮਸ੍ਸਾਪਿ ¶ ¶ ਪਠਮਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਮੇਵ ਕਥਿਤਂ. ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੂ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਕੁਮ੍ਭਘੋਸਕਂ ਆਰਬ੍ਭ ‘‘ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਕੁਲਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਪ੍ਪਯਸਂ ਅਪ੍ਪਪਰਿਵਾਰਂ ਅਹੋਸਿ, ਇਦਾਨਿ ਮਹਾਯਸਂ ਮਹਾਪਰਿਵਾਰਂ ਜਾਤ’’ਨ੍ਤਿ ਕਥਯਿਂਸੁ. ਸਤ੍ਥਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਰਭਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
੮੨. ਦੁਤਿਯਾਦੀਸੁ ਮਹਤੋ ਅਨਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਮਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵਾਤਿ.
ਪਮਾਦਾਦਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ.
੧੦. ਦੁਤਿਯਪਮਾਦਾਦਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ
੯੮. ਦਸਮੇ ¶ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਨਿਯਕਜ੍ਝਤ੍ਤਵਸੇਨ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਂ. ਅਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਕਾਰਣਂ. ਇਤਿ ਕਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਏਵਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਂ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਏਕਂ ਕਾਰਣਮ੍ਪਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ.
੧੧੦-੧੧੪. ਬਾਹਿਰਨ੍ਤਿ ¶ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਤੋ ਬਹਿ ਭਵਂ. ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਸਾਸਨਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮ੍ਮੋਸਾਯਾਤਿ ਵਿਨਾਸਾਯ. ਅਨ੍ਤਰਧਾਨਾਯਾਤਿ ਅਪਞ੍ਞਾਣਤ੍ਥਾਯ.
੧੧੫. ਠਿਤਿਯਾਤਿ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਤ੍ਥਂ. ਅਸਮ੍ਮੋਸਾਯ ਅਨਨ੍ਤਰਧਾਨਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪਟਿਪਕ੍ਖਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਚਤੁਕ੍ਕੋਟਿਕੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.
੧੩੦. ਇਤੋ ਪਰੇਸੁ ਅਧਮ੍ਮਂ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਦੀਪੇਨ੍ਤੀਤਿਆਦੀਸੁ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯਾਯੇਨ ਤਾਵ ਦਸ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਾ ਧਮ੍ਮੋ, ਦਸ ਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਾ ਅਧਮ੍ਮੋ. ਤਥਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਸਤ੍ਤਤਿਂਸ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ; ਤਯੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਤਯੋ ¶ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ ਤਯੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਛ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਛ ਬਲਾਨਿ ਅਟ੍ਠ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਨਵਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਚ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਉਪਾਦਾਨਾ ਪਞ੍ਚ ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਅਨੁਸਯਾ ਅਟ੍ਠ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਅਯਂ ਅਧਮ੍ਮੋ.
ਤਤ੍ਥ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਏਕਂ ਅਧਮ੍ਮਕੋਟ੍ਠਾਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਂ ਅਧਮ੍ਮਂ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ, ਏਵਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯਕੁਲਂ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਮਯਂ ਚ ਲੋਕੇ ਪਾਕਟਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਤਂ ਅਧਮ੍ਮਂ ‘‘ਧਮ੍ਮੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਕਥਯਨ੍ਤਾ ਅਧਮ੍ਮਂ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਦੀਪੇਨ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਤਥੇਵ ਧਮ੍ਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਏਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਅਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਂ ਅਧਮ੍ਮੋਤਿ ਦੀਪੇਨ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਵਿਨਯਪਰਿਯਾਯੇਨ ਪਨ ਭੂਤੇਨ ਵਤ੍ਥੁਨਾ ਚੋਦੇਤ੍ਵਾ ਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕਮ੍ਮਂ ਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ, ਅਭੂਤੇਨ ਵਤ੍ਥੁਨਾ ਅਚੋਦੇਤ੍ਵਾ ਅਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕਮ੍ਮਂ ਅਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ.
ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯਾਯੇਨ ¶ ਰਾਗਵਿਨਯੋ ਦੋਸਵਿਨਯੋ ਮੋਹਵਿਨਯੋ ਸਂਵਰੋ ਪਹਾਨਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਤਿ ਅਯਂ ਵਿਨਯੋ ਨਾਮ, ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਅਵਿਨਯੋ ਅਸਂਵਰੋ ਅਪ੍ਪਹਾਨਂ ਅਪਟਿਸਙ੍ਖਾਤਿ ਅਯਂ ¶ ਅਵਿਨਯੋ ਨਾਮ. ਵਿਨਯਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵਤ੍ਥੁਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਞਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਅਨੁਸ੍ਸਾਵਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਸੀਮਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਪਰਿਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਯਂ ਵਿਨਯੋ ਨਾਮ. ਵਤ੍ਥੁਵਿਪਤ੍ਤਿ, ਞਤ੍ਤਿਵਿਪਤ੍ਤਿ, ਅਨੁਸ੍ਸਾਵਨਵਿਪਤ੍ਤਿ, ਸੀਮਾਵਿਪਤ੍ਤਿ ਪਰਿਸਵਿਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਯਂ ਅਵਿਨਯੋ ਨਾਮ.
ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯਾਯੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ…ਪੇ… ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਇਦਂ ਭਾਸਿਤਂ ਲਪਿਤਂ ਤਥਾਗਤੇਨ; ਤਯੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਤਯੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ ਤਯੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਛ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਛ ਬਲਾਨਿ ਅਟ੍ਠ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਨਵਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਇਦਂ ਅਭਾਸਿਤਂ ਅਲਪਿਤਂ ਤਥਾਗਤੇਨ. ਵਿਨਯਪਰਿਯਾਯੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਾਰਾਜਿਕਾ ਤੇਰਸ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਾ ਦ੍ਵੇ ਅਨਿਯਤਾ ਤਿਂਸ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਇਦਂ ਭਾਸਿਤਂ ਲਪਿਤਂ ਤਥਾਗਤੇਨ; ਤਯੋ ਪਾਰਾਜਿਕਾ ਚੁਦ੍ਦਸ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਾ ਤਯੋ ਅਨਿਯਤਾ ਏਕਤਿਂਸ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਇਦਂ ਅਭਾਸਿਤਂ ਅਲਪਿਤਂ ਤਥਾਗਤੇਨ.
ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯਾਯੇਨ ਦੇਵਸਿਕਂ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮਾਪਜ੍ਜਨਂ ਮਹਾਕਰੁਣਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮਾਪਜ੍ਜਨਂ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਵੋਲੋਕਨਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਦੇਸਨਾ ਜਾਤਕਕਥਾਤਿ ਇਦਂ ਆਚਿਣ੍ਣਂ, ਨ ਦੇਵਸਿਕਂ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮਾਪਜ੍ਜਨਂ…ਪੇ… ਨ ਜਾਤਕਕਥਾਤਿ ਇਦਂ ਅਨਾਚਿਣ੍ਣਂ. ਵਿਨਯਪਰਿਯਾਯੇਨ ¶ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤਸ੍ਸ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਂ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਅਪਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਚਾਰਿਕਾਪਕ੍ਕਮਨਂ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਚਾਰਿਕਾਪਕ੍ਕਮਨਂ, ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਠਮਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਕਰਣਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਆਚਿਣ੍ਣਂ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਆਚਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਅਕਰਣਂ ਅਨਾਚਿਣ੍ਣਂ ਨਾਮ.
ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯਾਯੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ…ਪੇ… ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਇਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਨਾਮ; ਤਯੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ…ਪੇ… ਨਵਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਇਦਂ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਨਾਮ. ਵਿਨਯਪਰਿਯਾਯੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਾਰਾਜਿਕਾ…ਪੇ… ਤਿਂਸਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਇਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਨਾਮ; ਤਯੋ ਪਾਰਾਜਿਕਾ…ਪੇ… ਏਕਤਿਂਸ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਇਦਂ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਨਾਮ.
ਯਂ ¶ ਪਨੇਤਂ ਸਬ੍ਬਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਤੇਚਿਮਂ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚ ਅਨ੍ਤਰਧਾਨਾਨਿ ਨਾਮ ਅਧਿਗਮਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ, ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ, ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ, ਲਿਙ੍ਗਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ, ਧਾਤੁਅਨ੍ਤਰਧਾਨਨ੍ਤਿ ¶ . ਤਤ੍ਥ ਅਧਿਗਮੋਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਗ੍ਗਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਫਲਾਨਿ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ, ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਿ. ਸੋ ਪਰਿਹਾਯਮਾਨੋ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਰਿਹਾਯਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਹਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਮੇਵ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾ, ਤਤੋ ਤਾਪਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ਤਾਪਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਸੁਕ੍ਖਵਿਪਸ੍ਸਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਏਤੇਨੇਵ ਉਪਾਯੇਨ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਤਿ. ਤੇਸੁ ਧਰਨ੍ਤੇਸੁ ਅਧਿਗਮੋ ਅਨਨ੍ਤਰਹਿਤੋ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ. ਪਚ੍ਛਿਮਕਸ੍ਸ ਪਨ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਕ੍ਖਯੇਨ ਅਧਿਗਮੋ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਇਦਂ ਅਧਿਗਮਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ ਨਾਮ.
ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ ਨਾਮ ਝਾਨਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਫਲਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਮਤ੍ਤਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ‘‘ਸੀਲਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਰਕ੍ਖਾਮ, ਪਧਾਨਞ੍ਚ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਾਮ, ਨ ਚ ਮਗ੍ਗਂ ਵਾ ਫਲਂ ਵਾ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਮ, ਨਤ੍ਥਿ ਇਦਾਨਿ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਪਟਿਵੇਧੋ’’ਤਿ ਵੋਸਾਨਂ ਆਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਕੋਸਜ੍ਜਬਹੁਲਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਨ ਚੋਦੇਨ੍ਤਿ ਨ ਸਾਰੇਨ੍ਤਿ ਅਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤਿ. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਾਨਿ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਗਰੁਕਾਪਤ੍ਤਿਂ. ਪਾਰਾਜਿਕਮਤ੍ਤਮੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਨਿ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਤੇਪਿ ਸਹਸ੍ਸੇਪਿ ਧਰਮਾਨੇ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਹਿਤਾ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ. ਪਚ੍ਛਿਮਕਸ੍ਸ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ¶ ਸੀਲਭੇਦੇਨ ¶ ਵਾ ਜੀਵਿਤਕ੍ਖਯੇਨ ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਇਦਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ ਨਾਮ.
ਪਰਿਯਤ੍ਤੀਤਿ ਤੇਪਿਟਕਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਸਾਟ੍ਠਕਥਾ ਪਾਲ਼ਿ. ਯਾਵ ਸਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਾਵ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ਰਾਜਯੁਵਰਾਜਾਨੋ ਅਧਮ੍ਮਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਸੁ ਅਧਮ੍ਮਿਕੇਸੁ ਰਾਜਾਮਚ੍ਚਾਦਯੋ ਅਧਮ੍ਮਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਰਟ੍ਠਜਨਪਦਵਾਸਿਨੋਤਿ. ਏਤੇਸਂ ਅਧਮ੍ਮਿਕਤਾਯ ਦੇਵੋ ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਵਸ੍ਸਤਿ, ਤਤੋ ਸਸ੍ਸਾਨਿ ਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਅਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਸੁ ਪਚ੍ਚਯਦਾਯਕਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੇ ਦਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਕਿਲਮਨ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇ ਸਙ੍ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਪਰਿਹਾਯਤਿ, ਅਤ੍ਥਵਸੇਨ ਧਾਰੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਪਾਲ਼ਿਵਸੇਨੇਵ ਧਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ਪਾਲ਼ਿਮ੍ਪਿ ਸਕਲਂ ਧਾਰੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਪਠਮਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਂ ਪਰਿਹਾਯਤਿ. ਪਰਿਹਾਯਮਾਨਂ ਮਤ੍ਥਕਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਰਿਹਾਯਤਿ ¶ . ਪਠਮਮੇਵ ਹਿ ਪਟ੍ਠਾਨਮਹਾਪਕਰਣਂ ਪਰਿਹਾਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਹੀਨੇ ਯਮਕਂ, ਕਥਾਵਤ੍ਥੁ, ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਧਾਤੁਕਥਾ, ਵਿਭਙ੍ਗੋ, ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹੋਤਿ.
ਏਵਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕੇ ਪਰਿਹੀਨੇ ਮਤ੍ਥਕਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਿਟਕਂ ਪਰਿਹਾਯਤਿ. ਪਠਮਞ੍ਹਿ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯੋ ਪਰਿਹਾਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਪਠਮਂ ਏਕਾਦਸਕਨਿਪਾਤੋ, ਤਤੋ ਦਸਕਨਿਪਾਤੋ…ਪੇ… ਤਤੋ ਏਕਕਨਿਪਾਤੋਤਿ. ਏਵਂ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰੇ ਪਰਿਹੀਨੇ ਮਤ੍ਥਕਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯੋ ਪਰਿਹਾਯਤਿ. ਪਠਮਂ ਹਿ ਮਹਾਵਗ੍ਗੋ ਪਰਿਹਾਯਤਿ, ਤਤੋ ਸਲ਼ਾਯਤਨਵਗ੍ਗੋ, ਖਨ੍ਧਵਗ੍ਗੋ, ਨਿਦਾਨਵਗ੍ਗੋ, ਸਗਾਥਾਵਗ੍ਗੋਤਿ. ਏਵਂ ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ ਪਰਿਹੀਨੇ ਮਤ੍ਥਕਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯੋ ਪਰਿਹਾਯਤਿ. ਪਠਮਂ ਹਿ ਉਪਰਿਪਣ੍ਣਾਸਕੋ ਪਰਿਹਾਯਤਿ, ਤਤੋ ਮਜ੍ਝਿਮਪਣ੍ਣਾਸਕੋ, ਤਤੋ ਮੂਲਪਣ੍ਣਾਸਕੋਤਿ. ਏਵਂ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯੇ ਪਰਿਹੀਨੇ ਮਤ੍ਥਕਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦੀਘਨਿਕਾਯੋ ਪਰਿਹਾਯਤਿ. ਪਠਮਞ੍ਹਿ ¶ ਪਾਥਿਕਵਗ੍ਗੋ ਪਰਿਹਾਯਤਿ, ਤਤੋ ਮਹਾਵਗ੍ਗੋ, ਤਤੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਵਗ੍ਗੋਤਿ. ਏਵਂ ਦੀਘਨਿਕਾਯੇ ਪਰਿਹੀਨੇ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਿਟਕਂ ਪਰਿਹੀਨਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਵਿਨਯਪਿਟਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਜਾਤਕਮੇਵ ਧਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਲਜ੍ਜਿਨੋਵ ਧਾਰੇਨ੍ਤਿ, ਲਾਭਕਾਮਾ ਪਨ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਕਥਿਤੇਪਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤਾ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਜਾਤਕਮੇਵ ਧਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ¶ ਜਾਤਕਮ੍ਪਿ ਧਾਰੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਤੇਸਂ ਪਠਮਂ ਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਜਾਤਕਂ ਪਰਿਹਾਯਤਿ, ਤਤੋ ਪਟਿਲੋਮਕ੍ਕਮੇਨ ਪੁਣ੍ਣਕਜਾਤਕਂ, ਮਹਾਨਾਰਦਜਾਤਕਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਪਣ੍ਣਕਜਾਤਕਂ ਪਰਿਹਾਯਤਿ. ਏਵਂ ਜਾਤਕੇ ਪਰਿਹੀਨੇ ਵਿਨਯਪਿਟਕਮੇਵ ਧਾਰੇਨ੍ਤਿ.
ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ਵਿਨਯਪਿਟਕਮ੍ਪਿ ਮਤ੍ਥਕਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਰਿਹਾਯਤਿ. ਪਠਮਞ੍ਹਿ ਪਰਿਵਾਰੋ ਪਰਿਹਾਯਤਿ, ਤਤੋ ਖਨ੍ਧਕੋ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਵਿਭਙ੍ਗੋ, ਮਹਾਵਿਭਙ੍ਗੋਤਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਉਪੋਸਥਕ੍ਖਨ੍ਧਕਮਤ੍ਤਮੇਵ ਧਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਤਦਾਪਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾ ਨ ਹੋਤਿ. ਯਾਵ ਪਨ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚਾਤੁਪ੍ਪਦਿਕਗਾਥਾਪਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਾਵ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਹਿਤਾਵ ਹੋਤਿ. ਯਦਾ ਸਦ੍ਧੋ ਪਸਨ੍ਨੋ ਰਾਜਾ ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਸੁਵਣ੍ਣਚਙ੍ਕੋਟਕਮ੍ਹਿ ਸਹਸ੍ਸਤ੍ਥਵਿਕਂ ਠਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਕਥਿਤਂ ਚਾਤੁਪ੍ਪਦਿਕਗਾਥਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਗਣ੍ਹਤੂ’’ਤਿ ਨਗਰੇ ਭੇਰਿਂ ਚਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਨਕਂ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਕਵਾਰਂ ਚਰਾਪਿਤੇ ਨਾਮ ਸੁਣਨ੍ਤਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਸ੍ਸੁਣਨ੍ਤਾਪੀ’’ਤਿ ਯਾਵਤਤਿਯਂ ਚਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਨਕਂ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਪੁਰਿਸਾ ਤਂ ਸਹਸ੍ਸਤ੍ਥਵਿਕਂ ਪੁਨ ਰਾਜਕੁਲਂ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਇਦਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ ਨਾਮ.
ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ¶ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ਚੀਵਰਗ੍ਗਹਣਂ ਪਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਸਮ੍ਮਿਞ੍ਜਨਪਸਾਰਣਂ ਆਲੋਕਿਤਵਿਲੋਕਿਤਂ ¶ ਨ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਹੋਤਿ. ਨਿਗਣ੍ਠਸਮਣਾ ਵਿਯ ਅਲਾਬੁਪਤ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਤ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਬਾਹਾਯ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਆਦਾਯ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਪਿ ਲਿਙ੍ਗਂ ਅਨਨ੍ਤਰਹਿਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਪਨ ਕਾਲੇ ਅਗ੍ਗਬਾਹਤੋ ਓਤਾਰੇਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥੇਨ ਵਾ ਸਿਕ੍ਕਾਯ ਵਾ ਓਲਮ੍ਬਿਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ, ਚੀਵਰਮ੍ਪਿ ਰਜਨਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਓਟ੍ਠਟ੍ਠਿਵਣ੍ਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ਰਜਨਮ੍ਪਿ ਨ ਹੋਤਿ ਦਸਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਮ੍ਪਿ ਓਵਟ੍ਟਿਕਵਿਜ੍ਝਨਮ੍ਪਿ, ਕਪ੍ਪਮਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਲ਼ਞ੍ਜੇਨ੍ਤਿ. ਪੁਨ ਓਵਟ੍ਟਿਕਂ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਕਪ੍ਪਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਅਕਤ੍ਵਾ ਦਸਾ ਛੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਵਿਯ ਚਰਨ੍ਤਿ. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ‘‘ਕੋ ਇਮਿਨਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਂ ਕਾਸਾਵਖਣ੍ਡਂ ਹਤ੍ਥੇ ਵਾ ਗੀਵਾਯ ਵਾ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ, ਕੇਸੇਸੁ ਵਾ ਅਲ੍ਲੀਯਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਦਾਰਭਰਣਂ ਵਾ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਕਸਿਤ੍ਵਾ ਵਪਿਤ੍ਵਾ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ. ਤਦਾ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਦੇਨ੍ਤਾ ਸਙ੍ਘਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਏਤੇਸਂ ਦੇਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਗਵਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਖੋ, ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ ਗੋਤ੍ਰਭੁਨੋ ਕਾਸਾਵਕਣ੍ਠਾ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾ, ਤੇਸੁ ਦੁਸ੍ਸੀਲੇਸੁ ਸਙ੍ਘਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਦਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਦਾਪਾਹਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਙ੍ਘਗਤਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਅਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯਂ ¶ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਂ ਵਦਾਮੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੮੦). ਤਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ਨਾਨਾਵਿਧਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ‘‘ਪਪਞ੍ਚੋ ਏਸ, ਕਿਂ ਇਮਿਨਾ ਅਮ੍ਹਾਕ’’ਨ੍ਤਿ ਕਾਸਾਵਖਣ੍ਡਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞੇ ਖਿਪਨ੍ਤਿ. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਲਿਙ੍ਗਂ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਸਪਦਸਬਲਸ੍ਸ ਕਿਰ ਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯੋਨਕਾਨਂ ¶ ਸੇਤਵਤ੍ਥਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਚਰਣਂ ਚਾਰਿਤ੍ਤਂ ਜਾਤਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਲਿਙ੍ਗਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ ਨਾਮ.
ਧਾਤੁਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ ਪਨ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ – ਤੀਣਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨਿ, ਕਿਲੇਸਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ – ਖਨ੍ਧਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਧਾਤੁਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਲੇਸਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਅਹੋਸਿ, ਖਨ੍ਧਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ, ਧਾਤੁਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਨਾਗਤੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਕਥਂ? ਤਤੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸਕ੍ਕਾਰਸਮ੍ਮਾਨਂ ਅਲਭਮਾਨਾ ਧਾਤੁਯੋ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਬਲੇਨ ਸਕ੍ਕਾਰਸਮ੍ਮਾਨਲਭਨਕਟ੍ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਸਕ੍ਕਾਰਸਮ੍ਮਾਨੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਹਿ ਓਸਕ੍ਕਨਕਾਲੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਸਬ੍ਬਾ ਧਾਤੁਯੋ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਚੇਤਿਯਂ, ਤਤੋ ਨਾਗਦੀਪੇ ਰਾਜਾਯਤਨਚੇਤਿਯਂ, ਤਤੋ ਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਨਾਗਭਵਨਤੋਪਿ ਦੇਵਲੋਕਤੋਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਤੋਪਿ ਧਾਤੁਯੋ ਮਹਾਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕਮੇਵ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਸਾਸਪਮਤ੍ਤਾਪਿ ਧਾਤੁ ਅਨ੍ਤਰਾ ਨ ਨਸ੍ਸਿਸ੍ਸਤਿ. ਸਬ੍ਬਾ ਧਾਤੁਯੋ ਮਹਾਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਰੂਪਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਨਿਸਿਨ੍ਨਬੁਦ੍ਧਸਰੀਰਸਿਰਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਿ. ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਅਸੀਤਿ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਦਿਵਸੇ ਵਿਯ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ¶ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਿ. ਤਦਾ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਸਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਤਤ੍ਥ ਗਤੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਪਨ ਦੇਵਤਾ ਸਬ੍ਬਾਵ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਦਸਬਲੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਇਤੋਦਾਨਿ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਧਾਤੁਸਰੀਰਤੋ ਤੇਜੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯ ਤਂ ਸਰੀਰਂ ਅਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਕਭਾਵਂ ਗਮੇਤਿ. ਧਾਤੁਸਰੀਰਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਾ ਜਾਲਾ ਯਾਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਾਸਪਮਤ੍ਤਾਯ ਸੇਸਾਯਪਿ ਧਾਤੁਯਾ ਸਤਿ ਏਕਜਾਲਾਵ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਧਾਤੂਸੁ ਪਰਿਯਾਦਾਨਂ ਗਤਾਸੁ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਆਨੁਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਧਾਤੁਯੋ ¶ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਨ੍ਤਿ. ਤਦਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ ਦੇਵਸਙ੍ਘਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਦਿਵਸੇ ਵਿਯ ਦਿਬ੍ਬਗਨ੍ਧਮਾਲਾਤੂਰਿਯਾਦੀਹਿ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਂ ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸਕਸਕਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਧਾਤੁਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ ਨਾਮ.
ਇਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਵਿਧਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਧਾਨਸ੍ਸ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਅਨ੍ਤਰਧਾਨਮੇਵ ¶ ਮੂਲਂ. ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਹਿ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ, ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਠਿਤਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਚਣ੍ਡਾਲਤਿਸ੍ਸਮਹਾਭਯੇ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਰਾਜਾ ਮਹਾਉਲ਼ੁਮ੍ਪਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਆਰੋਚਾਪੇਸਿ ‘‘ਮਹਨ੍ਤਂ ਭਯਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਦੇਵੋ ਵਸ੍ਸਿਸ੍ਸਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਕਿਲਮਨ੍ਤਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਰੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਪਰਤੀਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਯ੍ਯੇਹਿ ਜੀਵਿਤਂ ਰਕ੍ਖਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਇਮਂ ਮਹਾਉਲ਼ੁਮ੍ਪਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਗਚ੍ਛਥ, ਭਨ੍ਤੇ. ਯੇਸਂ ਏਤ੍ਥ ਨਿਸਜ੍ਜਟ੍ਠਾਨਂ ਨਪ੍ਪਹੋਤਿ, ਤੇ ਕਟ੍ਠਖਣ੍ਡੇਪਿ ਉਰਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ, ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਭਯਂ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਤਦਾ ਸਮੁਦ੍ਦਤੀਰਂ ਪਤ੍ਵਾ ਸਟ੍ਠਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਤਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਏਤ੍ਥ ਗਮਨਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਮਯਂ ਇਧੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤੇਪਿਟਕਂ ਰਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਤਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਮਲਯਜਨਪਦਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਨ੍ਦਮੂਲਪਣ੍ਣੇਹਿ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਾ ਵਸਿਂਸੁ. ਕਾਯੇ ਵਹਨ੍ਤੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਸਜ੍ਝਾਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਵਹਨ੍ਤੇ ਵਾਲਿਕਂ ਉਸ੍ਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸੀਸਾਨਿ ਏਕਟ੍ਠਾਨੇ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਂ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਨਿਯਾਮੇਨ ਦ੍ਵਾਦਸ ਸਂਵਚ੍ਛਰਾਨਿ ਸਾਟ੍ਠਕਥਂ ਤੇਪਿਟਕਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਾਰਯਿਂਸੁ.
ਭਯੇ ਵੂਪਸਨ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤਸਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸਾਟ੍ਠਕਥੇ ਤੇਪਿਟਕੇ ਏਕਕ੍ਖਰਮ੍ਪਿ ਏਕਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮ੍ਪਿ ਅਨਾਸੇਤ੍ਵਾ ਇਮਮੇਵ ਦੀਪਮਾਗਮ੍ਮ ਕਲ੍ਲਗਾਮਜਨਪਦੇ ਮਣ੍ਡਲਾਰਾਮਵਿਹਾਰਂ ਪਵਿਸਿਂਸੁ. ਥੇਰਾਨਂ ਆਗਮਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਓਹੀਨਾ ਸਟ੍ਠਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਥੇਰੇ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤੇਪਿਟਕਂ ਸੋਧੇਨ੍ਤਾ ਏਕਕ੍ਖਰਮ੍ਪਿ ਏਕਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮ੍ਪਿ ਅਸਮੇਨ੍ਤਂ ਨਾਮ ਨ ਪਸ੍ਸਿਂਸੁ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਥੇਰਾਨਂ ਅਯਂ ਕਥਾ ਉਦਪਾਦਿ ‘‘ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਨੁ ਖੋ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਮੂਲਂ ¶ , ਉਦਾਹੁ ਪਟਿਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਤ੍ਥੇਰਾ ‘‘ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਮੂਲ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ, ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਾ ‘‘ਪਰਿਯਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ¶ . ਅਥ ਨੇ ਥੇਰਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਜਨਾਨਂ ਵਚਨਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਨ ਕਰੋਮ, ਜਿਨਭਾਸਿਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਹਰਥਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਹਰਿਤੁਂ ਨ ਭਾਰੋਤਿ ‘‘ਇਮੇ ਚ, ਸੁਭਦ੍ਦ ¶ , ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਮ੍ਮਾ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯੁਂ, ਅਸੁਞ੍ਞੋ ਲੋਕੋ ਅਰਹਨ੍ਤੇਹਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੧੪). ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਮੂਲਕਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਾਰਕਂ. ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਧਰਨ੍ਤਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ (ਮਿ. ਪ. ੪.੧.੭) ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਹਰਿਂਸੁ. ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾਦਠਪਨਤ੍ਥਾਯ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਹਰਿਂਸੁ –
‘‘ਯਾਵ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ, ਵਿਨਯੋ ਯਾਵ ਦਿਪ੍ਪਤਿ;
ਤਾਵ ਦਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਆਲੋਕਂ, ਸੂਰਿਯੇ ਅਬ੍ਭੁਟ੍ਠਿਤੇ ਯਥਾ.
‘‘ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇਸੁ ਅਸਨ੍ਤੇਸੁ, ਪਮੁਟ੍ਠੇ ਵਿਨਯਮ੍ਹਿ ਚ;
ਤਮੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਲੋਕੇ, ਸੂਰਿਯੇ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੇ ਯਥਾ.
‘‘ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਰਕ੍ਖਿਤੇ ਸਨ੍ਤੇ, ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ ਰਕ੍ਖਿਤਾ;
ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਠਿਤੋ ਧੀਰੋ, ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਾ ਨ ਧਂਸਤੀ’’ਤਿ.
ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਹਟੇ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਤ੍ਥੇਰਾ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੇਸੁਂ, ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਤ੍ਥੇਰਾਨਂਯੇਵ ਵਚਨਂ ਪੁਰਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਯਥਾ ਹਿ ਗਵਸਤਸ੍ਸ ਵਾ ਗਵਸਹਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਾ ਅਨ੍ਤਰੇ ਪਵੇਣਿਪਾਲਿਕਾਯ ਧੇਨੁਯਾ ਅਸਤਿ ਸੋ ਵਂਸੋ ਸਾ ਪਵੇਣਿ ਨ ਘਟੀਯਤਿ, ਏਵਮੇਵਂ ਆਰਦ੍ਧਵਿਪਸ੍ਸਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਤੇਪਿ ਸਹਸ੍ਸੇਪਿ ਸਂਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਅਸਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪਟਿਵੇਧੋ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਨਿਧਿਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਜਾਨਨਤ੍ਥਾਯ ਪਾਸਾਣਪਿਟ੍ਠੇ ਅਕ੍ਖਰੇਸੁ ਠਪਿਤੇਸੁ ਯਾਵ ਅਕ੍ਖਰਾਨਿ ਧਰਨ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਨਿਧਿਕੁਮ੍ਭਿ ਨਟ੍ਠਾ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਧਰਮਾਨਾਯ ਸਾਸਨਂ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀਤਿ.
ਦੁਤਿਯਪਮਾਦਾਦਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ.
੧੧. ਅਧਮ੍ਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ
੧੪੦. ਏਕਾਦਸਮੇ ¶ ¶ ਵਗ੍ਗੇ ਅਧਮ੍ਮਂ ਅਧਮ੍ਮੋਤਿਆਦੀਨਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵਾਤਿ.
ਅਧਮ੍ਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ.
੧੨. ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ
੧੫੦. ਦ੍ਵਾਦਸਮੇ ¶ ¶ ਪਨ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਮਰਣਾਧਿਪ੍ਪਾਯਸ੍ਸ ਅਨੁਲ੍ਲਪਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਸ੍ਸ ਨਮੋਚਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ, ‘‘ਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ, ਪਞ੍ਚਾਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਲਹੁਕਾਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ, ਦ੍ਵੇ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਗਰੁਕਾਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਦ੍ਵੇ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ, ਪਞ੍ਚਾਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਅਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਛ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਸਾਵਸੇਸਾਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ, ਏਕੋ ਪਾਰਾਜਿਕਾਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਅਨਵਸੇਸਾਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ. ਸਪ੍ਪਟਿਕਮ੍ਮਾਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਸਾਵਸੇਸਾਪਤ੍ਤਿਯੇਵ, ਅਪ੍ਪਟਿਕਮ੍ਮਾਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਅਨਵਸੇਸਾਪਤ੍ਤਿਯੇਵ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵਾਤਿ.
ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ.
੧੩. ਏਕਪੁਗ੍ਗਲਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ
੧੭੦. ਏਕਪੁਗ੍ਗਲਵਗ੍ਗਸ੍ਸ ¶ ਪਠਮੇ ਏਕਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਏਕੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਏਤ੍ਥ ਏਕੋਤਿ ਦੁਤਿਯਾਦਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ. ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਸਮ੍ਮੁਤਿਕਥਾ, ਨ ਪਰਮਤ੍ਥਕਥਾ. ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਦੁਵਿਧਾ ਦੇਸਨਾ – ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਸਨਾ, ਪਰਮਤ੍ਥਦੇਸਨਾ ਚਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਤ੍ਤੋ ਇਤ੍ਥੀ ਪੁਰਿਸੋ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਦੇਵੋ ਮਾਰੋ’’ਤਿ ¶ ਏਵਰੂਪਾ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਸਨਾ, ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾ ਖਨ੍ਧਾ ਧਾਤੂ ਆਯਤਨਾਨਿ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿ ਏਵਰੂਪਾ ਪਰਮਤ੍ਥਦੇਸਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਭਗਵਾ ਯੇ ਸਮ੍ਮੁਤਿਵਸੇਨ ਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਮੋਹਂ ਪਹਾਯ ਵਿਸੇਸਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾ, ਤੇਸਂ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਸਨਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਪਰਮਤ੍ਥਵਸੇਨ ਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਮੋਹਂ ਪਹਾਯ ਵਿਸੇਸਮਧਿਗਨ੍ਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾ, ਤੇਸਂ ਪਰਮਤ੍ਥਦੇਸਨਂ ਦੇਸੇਤਿ.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਉਪਮਾ – ਯਥਾ ਹਿ ਦੇਸਭਾਸਾਕੁਸਲੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵੇਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥਸਂਵਣ੍ਣਨਕੋ ਆਚਰਿਯੋ ਯੇ ਦਮਿਲ਼ਭਾਸਾਯ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਤ੍ਥਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਦਮਿਲ਼ਭਾਸਾਯ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ. ਯੇ ਅਨ੍ਧਭਾਸਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਾਯ ਭਾਸਾਯ ¶ , ਤੇਸਂ ਤਾਯ ਤਾਯ ਭਾਸਾਯ. ਏਵਂ ਤੇ ਮਾਣਵਕਾ ਛੇਕਂ ਬ੍ਯਤ੍ਤਂ ਆਚਰਿਯਮਾਗਮ੍ਮ ਖਿਪ੍ਪਮੇਵ ਸਿਪ੍ਪਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਆਚਰਿਯੋ ਵਿਯ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ, ਤਯੋ ਵੇਦਾ ਵਿਯ ਕਥੇਤਬ੍ਬਭਾਵੇ ਠਿਤਾਨਿ ਤੀਣਿ ਪਿਟਕਾਨਿ, ਦੇਸਭਾਸਾਕੋਸਲ੍ਲਮਿਵ ਸਮ੍ਮੁਤਿਪਰਮਤ੍ਥਕੋਸਲ੍ਲਂ, ਨਾਨਾਦੇਸਭਾਸਾ ਮਾਣਵਕਾ ਵਿਯ ਸਮ੍ਮੁਤਿਪਰਮਤ੍ਥਵਸੇਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਸਮਤ੍ਥਾ ਵੇਨੇਯ੍ਯਸਤ੍ਤਾ, ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਦਮਿਲ਼ਭਾਸਾਦਿਆਚਿਕ੍ਖਨਂ ਵਿਯ ਭਗਵਤੋ ਸਮ੍ਮੁਤਿਪਰਮਤ੍ਥਵਸੇਨ ਦੇਸਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਆਹ ਚੇਤ੍ਥ –
‘‘ਦੁਵੇ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਕ੍ਖਾਸਿ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਵਦਤਂ ਵਰੋ;
ਸਮ੍ਮੁਤਿਂ ਪਰਮਤ੍ਥਞ੍ਚ, ਤਤਿਯਂ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ.
‘‘ਸਙ੍ਕੇਤਵਚਨਂ ਸਚ੍ਚਂ, ਲੋਕਸਮ੍ਮੁਤਿਕਾਰਣਾ;
ਪਰਮਤ੍ਥਵਚਨਂ ਸਚ੍ਚਂ, ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭੂਤਕਾਰਣਾ.
‘‘ਤਸ੍ਮਾ ¶ ਵੋਹਾਰਕੁਸਲਸ੍ਸ, ਲੋਕਨਾਥਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਨੋ;
ਸਮ੍ਮੁਤਿਂ ਵੋਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਨ ਜਾਯਤੀ’’ਤਿ.
ਅਪਿਚ ਅਟ੍ਠਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਭਗਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਕਥਂ ਕਥੇਤਿ – ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਦੀਪਨਤ੍ਥਂ, ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਦੀਪਨਤ੍ਥਂ, ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਪੁਰਿਸਕਾਰਦੀਪਨਤ੍ਥਂ, ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਦੀਪਨਤ੍ਥਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਦੀਪਨਤ੍ਥਂ, ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਦੀਪਨਤ੍ਥਂ, ਦਕ੍ਖਿਣਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੀਪਨਤ੍ਥਂ, ਲੋਕਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾ ਅਪ੍ਪਹਾਨਤ੍ਥਞ੍ਚਾਤਿ. ‘‘ਖਨ੍ਧਧਾਤੁਆਯਤਨਾਨਿ ¶ ਹਿਰਿਯਨ੍ਤਿ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਮਹਾਜਨੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਸਮ੍ਮੋਹਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਟਿਸਤ੍ਤੁ ਹੋਤਿ ‘‘ਕਿਮਿਦਂ ਖਨ੍ਧਧਾਤੁਆਯਤਨਾਨਿ ਹਿਰਿਯਨ੍ਤਿ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਇਤ੍ਥੀ ਹਿਰਿਯਤਿ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਤਿ, ਪੁਰਿਸੋ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਦੇਵੋ ਮਾਰੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਨ ਸਮ੍ਮੋਹਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਪਟਿਸਤ੍ਤੁ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਪੁਗ੍ਗਲਕਥਂ ਕਥੇਤਿ.
‘‘ਖਨ੍ਧਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਾ, ਧਾਤੁਯੋ ਆਯਤਨਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਪੁਗ੍ਗਲਕਥਂ ਕਥੇਤਿ.
‘‘ਵੇਲ਼ੁਵਨਾਦਯੋ ਮਹਾਵਿਹਾਰਾ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਕਾਰਾਪਿਤਾ, ਧਾਤੂਹਿ ਆਯਤਨੇਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਪੁਰਿਸਕਾਰਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਪੁਗ੍ਗਲਕਥਂ ਕਥੇਤਿ.
‘‘ਖਨ੍ਧਾ ¶ ਮਾਤਰਂ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪੇਨ੍ਤਿ, ਪਿਤਰਂ, ਅਰਹਨ੍ਤਂ, ਰੁਹਿਰੁਪ੍ਪਾਦਕਮ੍ਮਂ, ਸਙ੍ਘਭੇਦਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਧਾਤੁਯੋ ਆਯਤਨਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਪੁਗ੍ਗਲਕਥਂ ਕਥੇਤਿ.
‘‘ਖਨ੍ਧਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨ੍ਤਿ, ਧਾਤੁਯੋ ਆਯਤਨਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਪੁਗ੍ਗਲਕਥਂ ਕਥੇਤਿ.
‘‘ਖਨ੍ਧਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਮਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਿ, ਧਾਤੁਯੋ ਆਯਤਨਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਪੁਗ੍ਗਲਕਥਂ ਕਥੇਤਿ.
‘‘ਖਨ੍ਧਾ ¶ ਦਾਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਧਾਤੁਯੋ ਆਯਤਨਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਮਹਾਜਨੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਟਿਸਤ੍ਤੁ ਹੋਤਿ ‘‘ਕਿਮਿਦਂ ਖਨ੍ਧਧਾਤੁਆਯਤਨਾਨਿ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਸੀਲਵਨ੍ਤੋ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਨ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਪਟਿਸਤ੍ਤੁ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਪੁਗ੍ਗਲਕਥਂ ਕਥੇਤਿ.
ਲੋਕਸਮ੍ਮੁਤਿਞ੍ਚ ¶ ਬੁਦ੍ਧਾ ਭਗਵਨ੍ਤੋ ਨਪ੍ਪਜਹਨ੍ਤਿ, ਲੋਕਸਮਞ੍ਞਾਯ ਲੋਕਨਿਰੁਤ੍ਤਿਯਾ ਲੋਕਾਭਿਲਾਪੇ ਠਿਤਾਯੇਵ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਲੋਕਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾ ਅਪ੍ਪਹਾਨਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲਕਥਂ ਕਥੇਤਿ.
ਇਤਿ ਏਕੋ ਚ ਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਚਾਤਿ ਏਕਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਏਕਪੁਗ੍ਗਲੋ? ਅਸਦਿਸਟ੍ਠੇਨ ਗੁਣਵਿਸਿਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਅਸਮਸਮਟ੍ਠੇਨਾਤਿ. ਸੋ ਹਿ ਦਸਨ੍ਨਂ ਪਾਰਮੀਨਂ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਆਵਜ੍ਜਨਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬੋਧਿਸਮ੍ਭਾਰਗੁਣੇਹਿ ਚੇਵ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇਹਿ ਚ ਸੇਸਮਹਾਜਨੇਨ ਅਸਦਿਸੋਤਿ ਅਸਦਿਸਟ੍ਠੇਨਪਿ ਏਕਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਯੇ ਚਸ੍ਸ ਤੇ ਗੁਣਾ, ਤੇ ਸੇਸਸਤ੍ਤਾਨਂ ਗੁਣੇਹਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠਾਤਿ ਗੁਣਵਿਸਿਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨਪਿ ਏਕਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਪੁਰਿਮਕਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਹਿ ਅਸਮਾ, ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਯਮੇਵ ਏਕੋ ਰੂਪਕਾਯਗੁਣੇਹਿ ਚੇਵ ਨਾਮਕਾਯਗੁਣੇਹਿ ਚ ਸਮੋਤਿ ਅਸਮਸਮਟ੍ਠੇਨਪਿ ਏਕਪੁਗ੍ਗਲੋ.
ਲੋਕੇਤਿ ਤਯੋ ਲੋਕਾ – ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ, ਓਕਾਸਲੋਕੋ, ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੋਤਿ. ਤੇਸਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਕਥਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੧੩੫-੧੩੬) ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਸੁ ਇਧ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਸਤ੍ਤਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋਪਿ ਚੇਸ ਨ ਦੇਵਲੋਕੇ, ਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ, ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਯੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਪਿ ¶ ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ, ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਨ ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇਸੁ.
‘‘ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਗਜਙ੍ਗਲਂ ਨਾਮ ਨਿਗਮੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਰੇਨ ਮਹਾਸਾਲਾ, ਤਤੋ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ. ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਲ੍ਲਵਤੀ ਨਾਮ ਨਦੀ, ਤਤੋ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ. ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸੇਤਕਣ੍ਣਿਕਂ ਨਾਮ ਨਿਗਮੋ, ਤਤੋ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ. ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ¶ ਦਿਸਾਯ ਥੂਣਂ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੋ, ਤਤੋ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ. ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਦਿਸਾਯ ਉਸੀਰਦ੍ਧਜੋ ਨਾਮ ਪਬ੍ਬਤੋ, ਤਤੋ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੫੯) ਏਵਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਆਯਾਮਤੋ ਤਿਯੋਜਨਸਤੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਯੋਜਨਸਤੇ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਤੋ ਨਵਯੋਜਨਸਤੇ ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸੇ ¶ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਤਥਾਗਤੋਵ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾ ਅਸੀਤਿ ਮਹਾਥੇਰਾ ਬੁਦ੍ਧਮਾਤਾ ਬੁਦ੍ਧਪਿਤਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ ਰਾਜਾ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਸਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਾ ਏਤ੍ਥੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ.
ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਵਿਪ੍ਪਕਤਵਚਨਮੇਵ. ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਏਵਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਰੂਪਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਲਕ੍ਖਣਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਏਤਂ ਅਞ੍ਞੇਨ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣੇਨ ਪਟਿਬਾਹਿਤੁਂ.
ਅਪਿਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਨਾਮ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਾਮ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਮਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਭੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਸ ਹਿ ਦੀਪਙ੍ਕਰਪਾਦਮੂਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਲਦ੍ਧਬ੍ਯਾਕਰਣੋ ਬੁਦ੍ਧਕਾਰਕੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤੋ ਦਸ ਪਾਰਮਿਯੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਮਯਾ ਪੂਰੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਕਤਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨੋ ਦਾਨਪਾਰਮਿਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਨਾਮ. ਸੀਲਪਾਰਮੀ…ਪੇ… ਉਪੇਕ੍ਖਾਪਾਰਮੀਤਿ ਇਮਾ ਦਸ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋਪਿ, ਦਸ ਉਪਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਨਾਮ. ਦਸ ਪਰਮਤ੍ਥਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋਵ ਨਾਮ. ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤੋਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਨਾਮ. ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਚਰਿਯਂ ਞਾਤਤ੍ਥਚਰਿਯਂ ਲੋਕਤ੍ਥਚਰਿਯਂ ਪੂਰਯਮਾਨੋਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਨਾਮ. ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਬੁਦ੍ਧਕਾਰਕੇ ਧਮ੍ਮੇ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤੋਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਨਾਮ. ਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਤ੍ਤਭਾਵਂ ਪਹਾਯ ¶ ਤੁਸਿਤਪੁਰੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ¶ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਟ੍ਠਿਵਸ੍ਸਸਤਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਾ ਸਤ੍ਤਪਣ੍ਣਾਸਵਸ੍ਸਕੋਟਿਯੋ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਨਾਮ. ਦੇਵਤਾਹਿ ਯਾਚਿਤੋ ਪਞ੍ਚਮਹਾਵਿਲੋਕਿਤਂ ਵਿਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਮਾਯਾਦੇਵਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਪਿ, ਅਨੂਨਾਧਿਕੇ ਦਸ ਮਾਸੇ ਗਬ੍ਭਵਾਸਂ ਵਸਨ੍ਤੋਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਨਾਮ. ਏਕੂਨਤਿਂਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਨਾਮ. ਕਾਮੇਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮੇ ਚ ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਾਹੁਲਭਦ੍ਦਸ੍ਸ ਜਾਤਦਿਵਸੇ ਛਨ੍ਨਸਹਾਯੋ ਕਣ੍ਡਕਂ ਵਾਹਨਵਰਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੋਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋਵ ਨਾਮ. ਤੀਣਿ ਰਜ੍ਜਾਨਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋਪਿ ਅਨੋਮਾਨਦੀਤੀਰੇ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤੋਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਨਾਮ. ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਨਿ ਮਹਾਪਧਾਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਨਾਮ. ਪਰਿਪਕ੍ਕਗਤੇ ਞਾਣੇ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾਹਾਰਂ ਆਹਰਨ੍ਤੋਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋਵ ਨਾਮ. ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਵਿਸਾਖਪੁਣ੍ਣਮਾਯ ਮਹਾਬੋਧਿਮਣ੍ਡਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਮਾਰਬਲਂ ਵਿਧਮੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਯਾਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮੇ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਪਰਿਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮਸਮਨਨ੍ਤਰੇ ਦ੍ਵਾਦਸਙ੍ਗਂ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਂ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮਤੋ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋਵ ਨਾਮ. ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਕ੍ਖਣੇਪਿ ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇਪਿ ਸਕਦਾਗਾਮਿਫਲਕ੍ਖਣੇਪਿ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇਪਿ ¶ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਕ੍ਖਣੇਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋਵ ਨਾਮ. ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਪਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਾਮ. ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਮ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਹਿ ਸਾਵਕਾਨਂ ਵਿਯ ਨ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਇਦ੍ਧਿਵਿਧਞਾਣਾਦੀਨਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਹੇਵ ਪਨ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਸਕਲੋਪਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਾਦਿ ਗੁਣਰਾਸਿ ਆਗਤੋਵ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਕ੍ਖਣਂਯੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ.
ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯਾਤਿ ¶ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਹਿਤਤ੍ਥਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਬਹੁਜਨਸੁਖਾਯਾਤਿ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਸੁਖਤ੍ਥਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯਾਤਿ ਸਤ੍ਤਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਕਤਰਸਤ੍ਤਲੋਕਸ੍ਸਾਤਿ? ਯੋ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਮਤਪਾਨਂ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿ, ਤਸ੍ਸ. ਭਗਵਤਾ ਹਿ ਮਹਾਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਾਹਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਾ ਇਸਿਪਤਨਂ ਆਗਮ੍ਮ ‘‘ਦ੍ਵੇਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨ੍ਤਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਨ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ¶ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਸੁਤ੍ਤੇ (ਮਹਾਵ. ੧੩; ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੦੮੧) ਦੇਸਿਤੇ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਤ੍ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਟ੍ਠਾਰਸਕੋਟਿਸਙ੍ਖਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਅਮਤਪਾਨਂ ਪਿਵਿਂਸੁ, ਏਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਪਞ੍ਚਮਦਿਵਸੇ ਅਨਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ (ਮਹਾਵ. ੨੦; ਸਂ. ਨਿ. ੩.੫੯) ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯਾ ਥੇਰਾ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ, ਏਤਸ੍ਸਪਿ ਸਤ੍ਤਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਤਤੋ ਯਸਦਾਰਕਪ੍ਪਮੁਖੇ ਪਞ੍ਚਪਣ੍ਣਾਸ ਪੁਰਿਸੇ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਤਤੋ ਕਪ੍ਪਾਸਿਕਵਨਸਣ੍ਡੇ ਤਿਂਸ ਭਦ੍ਦਵਗ੍ਗਿਯੇ ਤਯੋ ਮਗ੍ਗੇ ਚ ਤੀਣਿ ਫਲਾਨਿ ਚ ਸਮ੍ਪਾਪੇਸਿ, ਏਤਸ੍ਸਪਿ ਸਤ੍ਤਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਗਯਾਸੀਸੇ ਆਦਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਯਸੁਤ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ (ਮਹਾਵ. ੫੪) ਜਟਿਲਸਹਸ੍ਸਂ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਤਾਲਟ੍ਠਿਵਨੇ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰਪ੍ਪਮੁਖਾ ਏਕਾਦਸ ਨਹੁਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਾ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ, ਏਕਂ ਨਹੁਤਂ ਸਰਣੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ. ਤਿਰੋਕੁਟ੍ਟਅਨੁਮੋਦਨਾਵਸਾਨੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਅਮਤਪਾਨਂ ਪੀਤਂ. ਸੁਮਨਮਾਲਾਕਾਰਸਮਾਗਮੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਚ. ਧਨਪਾਲਕਸਮਾਗਮੇ ਦਸਹਿ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸੇਹਿ, ਖਦਿਰਙ੍ਗਾਰਜਾਤਕਸਮਾਗਮੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸੇਹਿ, ਜਮ੍ਬੁਕਆਜੀਵਕਸਮਾਗਮੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਚ. ਆਨਨ੍ਦਸੇਟ੍ਠਿਸਮਾਗਮੇ ¶ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਚ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਅਮਤਪਾਨਂ ਪੀਤਂ. ਪਾਸਾਣਕਚੇਤਿਯੇ ਪਾਰਾਯਨਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਕਥਾਦਿਵਸੇ ਚੁਦ੍ਦਸ ਕੋਟਿਯੋ ਅਮਤਪਾਨਂ ਪਿਵਿਂਸੁ. ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਦਿਵਸੇ ਵੀਸਤਿ ਪਾਣਕੋਟਿਯੋ, ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨੇ ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲਸਿਲਾਯ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਮਾਤਰਂ ਕਾਯਸਕ੍ਖਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਪ੍ਪਕਰਣਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਸੀਤਿ ਪਾਣਕੋਟਿਯੋ, ਦੇਵੋਰੋਹਨੇ ਤਿਂਸ ਪਾਣਕੋਟਿਯੋ, ਸਕ੍ਕਪਞ੍ਹਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਅਸੀਤਿ ¶ ਦੇਵਤਾਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਮਤਪਾਨਂ ਪਿਵਿਂਸੁ. ਮਹਾਸਮਯਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਚੂਲ਼ਰਾਹੁਲੋਵਾਦੇ ਸਮਚਿਤ੍ਤਪਟਿਪਦਾਯਾਤਿ ਇਮੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਅਭਿਸਮਯਂ ਪਤ੍ਤਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਏਤਸ੍ਸਪਿ ਸਤ੍ਤਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ. ਯਾਵਜ੍ਜਦਿਵਸਾ ਇਤੋ ਪਰਂ ਅਨਾਗਤੇ ਚ ਸਾਸਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਗ੍ਗਮੋਕ੍ਖਮਗ੍ਗੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤਾਨਂ ਵਸੇਨਾਪਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਨ੍ਤਿ ਨ ਕੇਵਲਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂਯੇਵ, ਅਵਸੇਸਾਨਂ ਨਾਗਸੁਪਣ੍ਣਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯੇਵ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਸਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੇ ਪਨ ¶ ਮਗ੍ਗਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਭਬ੍ਬੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਏਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਤੇਸਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯੇਵ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਕਤਮੋ ਏਕਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਅਯਂ ਪੁਚ੍ਛਾ. ਪੁਚ੍ਛਾ ਚ ਨਾਮੇਸਾ ਪਞ੍ਚਵਿਧਾ ਹੋਤਿ – ਅਦਿਟ੍ਠਜੋਤਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ, ਦਿਟ੍ਠਸਂਸਨ੍ਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ, ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ, ਅਨੁਮਤਿਪੁਚ੍ਛਾ, ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਪੁਚ੍ਛਾਤਿ.
ਤਾਸਂ ਇਦਂ ਨਾਨਤ੍ਤਂ – ਕਤਮਾ ਅਦਿਟ੍ਠਜੋਤਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ? ਪਕਤਿਯਾ ਲਕ੍ਖਣਂ ਅਞ੍ਞਾਤਂ ਹੋਤਿ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਅਤੁਲਿਤਂ ਅਤੀਰਿਤਂ ਅਵਿਭੂਤਂ ਅਭਾਵਿਤਂ. ਤਸ੍ਸ ਞਾਣਾਯ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਤੁਲਨਾਯ ¶ ਤੀਰਣਾਯ ਵਿਭੂਤਤ੍ਥਾਯ ਵਿਭਾਵਨਤ੍ਥਾਯ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਅਯਂ ਅਦਿਟ੍ਠਜੋਤਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ.
ਕਤਮਾ ਦਿਟ੍ਠਸਂਸਨ੍ਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ? ਪਕਤਿਯਾ ਲਕ੍ਖਣਂ ਞਾਤਂ ਹੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਂ ਤੁਲਿਤਂ ਤੀਰਿਤਂ ਵਿਭੂਤਂ ਵਿਭਾਵਿਤਂ. ਸੋ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਨਤ੍ਥਾਯ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਸਂਸਨ੍ਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ.
ਕਤਮਾ ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ? ਪਕਤਿਯਾ ਸਂਸਯਪਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਵਿਮਤਿਪਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਜਾਤੋ ‘‘ਏਵਂ ਨੁ ਖੋ, ਨ ਨੁ ਖੋ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ. ਸੋ ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਤ੍ਥਾਯ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਅਯਂ ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ.
ਕਤਮਾ ਅਨੁਮਤਿਪੁਚ੍ਛਾ? ਭਗਵਾ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨੁਮਤਿਯਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ – ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਰੂਪਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਵਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਵਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’. ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਵਾ ਤਂ ਸੁਖਂ ਵਾ’’ਤਿ? ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’. ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ¶ ਨੁ ਖੋ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ, ਅਯਂ ਅਨੁਮਤਿਪੁਚ੍ਛਾ.
ਕਤਮਾ ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਪੁਚ੍ਛਾ? ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਯ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ – ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ. ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ’’ਤਿ? ਅਯਂ ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਪੁਚ੍ਛਾਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪੁਰਿਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਹਿ ਤੀਸੁ ਅਦ੍ਧਾਸੁ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਙ੍ਖਤਂ ਅਦ੍ਧਾਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਅਸਙ੍ਖਤਂ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਅਜਾਨਿਤਂ ਅਤੁਲਿਤਂ ਅਤੀਰਿਤਂ ਅਵਿਭੂਤਂ ਅਵਿਭਾਵਿਤਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਅਦਿਟ੍ਠਜੋਤਨਾਪੁਚ੍ਛਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਂ ਪਨ ਭਗਵਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਣੇਨ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਂ, ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੇਨ ਸਮਣੇਨ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ¶ ਵਾ ਦੇਵੇਨ ਵਾ ਮਾਰੇਨ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਵਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਨਕਿਚ੍ਚਂ ¶ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਸਂਸਨ੍ਦਨਾਪੁਚ੍ਛਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨੇਸ ਅਕਥਂਕਥੀ ਤਿਣ੍ਣਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਹਤਸਂਸਯੋ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਾਪੁਚ੍ਛਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਇਤਰਾ ਪਨ ਦ੍ਵੇ ਪੁਚ੍ਛਾ ਭਗਵਤੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਾਸੁ ਅਯਂ ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਪੁਚ੍ਛਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਇਦਾਨਿ ਤਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਪੁਟ੍ਠਂ ਏਕਪੁਗ੍ਗਲਂ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਤਥਾਗਤੋ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਭਗਵਾ ਤਥਾਗਤੋ – ਤਥਾ ਆਗਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ, ਤਥਾ ਗਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ, ਤਥਲਕ੍ਖਣਂ ਆਗਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ, ਤਥਧਮ੍ਮੇ ਯਾਥਾਵਤੋ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ, ਤਥਦਸ੍ਸਿਤਾਯ ਤਥਾਗਤੋ, ਤਥਵਾਦਿਤਾਯ ਤਥਾਗਤੋ, ਤਥਾਕਾਰਿਤਾਯ ਤਥਾਗਤੋ, ਅਭਿਭਵਨਟ੍ਠੇਨ ਤਥਾਗਤੋਤਿ.
ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਤਥਾ ਆਗਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ? ਯਥਾ ਸਬ੍ਬਲੋਕਹਿਤਾਯ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਮਾਪਨ੍ਨਾ ਪੁਰਿਮਕਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਆਗਤਾ, ਯਥਾ ਵਿਪਸ੍ਸੀ ਭਗਵਾ ਆਗਤੋ, ਯਥਾ ਸਿਖੀ ਭਗਵਾ, ਯਥਾ ਵੇਸ੍ਸਭੂ ਭਗਵਾ, ਯਥਾ ਕਕੁਸਨ੍ਧੋ ਭਗਵਾ, ਯਥਾ ਕੋਣਾਗਮਨੋ ਭਗਵਾ, ਯਥਾ ਕਸ੍ਸਪੋ ਭਗਵਾ ਆਗਤੋਤਿ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯੇਨ ਅਭਿਨੀਹਾਰੇਨ ਏਤੇ ਭਗਵਨ੍ਤੋ ਆਗਤਾ, ਤੇਨੇਵ ਅਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਆਗਤੋ. ਅਥ ਵਾ ਯਥਾ ਵਿਪਸ੍ਸੀ ਭਗਵਾ…ਪੇ… ਯਥਾ ਕਸ੍ਸਪੋ ਭਗਵਾ ਦਾਨਪਾਰਮਿਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ, ਸੀਲਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਪਞ੍ਞਾਵੀਰਿਯਖਨ੍ਤਿਸਚ੍ਚਾਧਿਟ੍ਠਾਨਮੇਤ੍ਤਾਉਪੇਕ੍ਖਾਪਾਰਮਿਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਇਮਾ ਦਸ ਪਾਰਮਿਯੋ, ਦਸ ਉਪਪਾਰਮਿਯੋ, ਦਸ ਪਰਮਤ੍ਥਪਾਰਮਿਯੋਤਿ ਸਮਤਿਂਸ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ, ਅਙ੍ਗਪਰਿਚ੍ਚਾਗਂ ਨਯਨਧਨਰਜ੍ਜਪੁਤ੍ਤਦਾਰਪਰਿਚ੍ਚਾਗਨ੍ਤਿ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ, ਪੁਬ੍ਬਯੋਗਪੁਬ੍ਬਚਰਿਯਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਞਾਤਤ੍ਥਚਰਿਯਾਦਯੋ ¶ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਿਚਰਿਯਾਯ ਕੋਟਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਆਗਤੋ, ਤਥਾ ਅਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਆਗਤੋ. ਯਥਾ ਚ ਵਿਪਸ੍ਸੀ ਭਗਵਾ ¶ …ਪੇ… ਕਸ੍ਸਪੋ ਭਗਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੇ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰੂਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤੋ, ਤਥਾ ਅਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਆਗਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ.
‘‘ਯਥੇਵ ¶ ਲੋਕਮ੍ਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸਿਆਦਯੋ,
ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਭਾਵਂ ਮੁਨਯੋ ਇਧਾਗਤਾ;
ਤਥਾ ਅਯਂ ਸਕ੍ਯਮੁਨੀਪਿ ਆਗਤੋ,
ਤਥਾਗਤੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤੇਨ ਚਕ੍ਖੁਮਾ’’ਤਿ.
ਏਵਂ ਤਥਾ ਆਗਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ.
ਕਥਂ ਤਥਾ ਗਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ? ਯਥਾ ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸੀ ਭਗਵਾ ਗਤੋ…ਪੇ… ਕਸ੍ਸਪੋ ਭਗਵਾ ਗਤੋ. ਕਥਞ੍ਚ ਸੋ ਗਤੋਤਿ? ਸੋ ਹਿ ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤੋਵ ਸਮੇਹਿ ਪਾਦੇਹਿ ਪਥਵਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਉਤ੍ਤਰਾਭਿਮੁਖੋ ਸਤ੍ਤਪਦਵੀਤਿਹਾਰੇਨ ਗਤੋ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਸਮੇਹਿ ਪਾਦੇਹਿ ਪਥਵਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਾਭਿਮੁਖੋ ਸਤ੍ਤਪਦਵੀਤਿਹਾਰੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਸੇਤਮ੍ਹਿ ਛਤ੍ਤੇ ਅਨੁਧਾਰਿਯਮਾਨੇ, ਸਬ੍ਬਾ ਚ ਦਿਸਾ ਅਨੁਵਿਲੋਕੇਤਿ, ਆਸਭਿਞ੍ਚ ਵਾਚਂ ਭਾਸਤਿ ‘ਅਗ੍ਗੋਹਮਸ੍ਮਿ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਜੇਟ੍ਠੋਹਮਸ੍ਮਿ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਸੇਟ੍ਠੋਹਮਸ੍ਮਿ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਅਯਮਨ੍ਤਿਮਾ ਜਾਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੦੭). ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਗਮਨਂ ਤਥਂ ਅਹੋਸਿ ਅਵਿਤਥਂ ਅਨੇਕੇਸਂ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵੇਨ. ਯਞ੍ਹਿ ਸੋ ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤੋਵ ਸਮੇਹਿ ਪਾਦੇਹਿ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ, ਇਦਮਸ੍ਸ ਚਤੁਰਿਦ੍ਧਿਪਾਦਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਉਤ੍ਤਰਾਭਿਮੁਖਭਾਵੋ ਪਨ ਸਬ੍ਬਲੋਕੁਤ੍ਤਰਭਾਵਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਸਤ੍ਤਪਦਵੀਤਿਹਾਰੋ ਸਤ੍ਤਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਰਤਨਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ, ‘‘ਸੁਵਣ੍ਣਦਣ੍ਡਾ ਵੀਤਿਪਤਨ੍ਤਿ ਚਾਮਰਾ’’ਤਿ (ਸੁ. ਨਿ. ੬੯੩) ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਚਾਮਰੁਕ੍ਖੇਪੋ ਪਨ ਸਬ੍ਬਤਿਤ੍ਥਿਯਨਿਮ੍ਮਥਨਸ੍ਸ ¶ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਧਾਰਣਂ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਵਿਮੁਤ੍ਤਿਵਰਵਿਮਲਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਨੁਵਿਲੋਕਨਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾਨਾਵਰਣਞਾਣਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਆਸਭਿਵਾਚਾਭਾਸਨਂ ਅਪ੍ਪਟਿਵਤ੍ਤਿਯਵਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਅਯਂ ¶ ਭਗਵਾਪਿ ਗਤੋ. ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਗਮਨਂ ਕਥਂ ਅਹੋਸਿ ਅਵਿਤਥਂ ਤੇਸਂਯੇਵ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵੇਨ. ਤੇਨਾਹੁ ਪੋਰਾਣਾ –
‘‘ਮੁਹੁਤ੍ਤਜਾਤੋਵ ਗਵਮ੍ਪਤੀ ਯਥਾ,
ਸਮੇਹਿ ਪਾਦੇਹਿ ਫੁਸੀ ਵਸੁਨ੍ਧਰਂ;
ਸੋ ਵਿਕ੍ਕਮੀ ਸਤ੍ਤ ਪਦਾਨਿ ਗੋਤਮੋ,
ਸੇਤਞ੍ਚ ਛਤ੍ਤਂ ਅਨੁਧਾਰਯੁਂ ਮਰੂ.
‘‘ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ¶ ਸੋ ਸਤ੍ਤ ਪਦਾਨਿ ਗੋਤਮੋ,
ਦਿਸਾ ਵਿਲੋਕੇਸਿ ਸਮਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ;
ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਪੇਤਂ ਗਿਰਮਬ੍ਭੁਦੀਰਯਿ,
ਸੀਹੋ ਯਥਾ ਪਬ੍ਬਤਮੁਦ੍ਧਨਿਟ੍ਠਿਤੋ’’ਤਿ.
ਏਵਂ ਤਥਾ ਗਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ.
ਅਥ ਵਾ ਯਥਾ ਵਿਪਸ੍ਸੀ ਭਗਵਾ…ਪੇ… ਯਥਾ ਕਸ੍ਸਪੋ ਭਗਵਾ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਤਥੇਵ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮੇਨ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਂ ਪਹਾਯ ਗਤੋ, ਅਬ੍ਯਾਪਾਦੇਨ ਬ੍ਯਾਪਾਦਂ, ਆਲੋਕਸਞ੍ਞਾਯ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ, ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ, ਧਮ੍ਮਵਵਤ੍ਥਾਨੇਨ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ ਪਹਾਯ ਗਤੋ, ਞਾਣੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਗਤੋ, ਪਾਮੋਜ੍ਜੇਨ ਅਰਤਿਂ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ, ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇਨ ਨੀਵਰਣਕਵਾਟਂ ਉਗ੍ਘਾਟੇਤ੍ਵਾ, ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇਨ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ, ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇਨ ਪੀਤਿਂ ਵਿਰਾਜੇਤ੍ਵਾ, ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੇਨ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਂ ਪਹਾਯ, ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਯੋ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਞ੍ਞਂ, ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ¶ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਞ੍ਞਂ, ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਞ੍ਞਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਗਤੋ.
ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਂ ਪਹਾਯ, ਦੁਕ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਸੁਖਸਞ੍ਞਂ, ਅਨਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਅਤ੍ਤਸਞ੍ਞਂ, ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਨਨ੍ਦਿਂ, ਵਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਰਾਗਂ, ਨਿਰੋਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਸਮੁਦਯਂ, ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਆਦਾਨਂ, ਖਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਘਨਸਞ੍ਞਂ, ਵਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ¶ ਆਯੂਹਨਂ, ਵਿਪਰਿਣਾਮਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਧੁਵਸਞ੍ਞਂ, ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸਞ੍ਞਂ, ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਪਣਿਧਿਂ, ਸੁਞ੍ਞਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਅਭਿਨਿਵੇਸਂ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਧਮ੍ਮਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਸਾਰਾਦਾਨਾਭਿਨਿਵੇਸਂ, ਯਥਾਭੂਤਞਾਣਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਮ੍ਮੋਹਾਭਿਨਿਵੇਸਂ, ਆਦੀਨਵਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਆਲਯਾਭਿਨਿਵੇਸਂ, ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਅਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਂ, ਵਿਵਟ੍ਟਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਸਂਯੋਗਾਭਿਨਿਵੇਸਂ, ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨ ਦਿਟ੍ਠੇਕਟ੍ਠੇ ਕਿਲੇਸੇ ਭਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਕਿਲੇਸੇ ਪਹਾਯ, ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਅਣੁਸਹਗਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤੇਤ੍ਵਾ, ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਗਤੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਥਾ ਗਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ.
ਕਥਂ ¶ ਤਥਲਕ੍ਖਣਂ ਆਗਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ? ਪਥਵੀਧਾਤੁਯਾ ਕਕ੍ਖਲ਼ਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਂ ਤਥਂ ਅਵਿਤਥਂ, ਆਪੋਧਾਤੁਯਾ ਪਗ੍ਘਰਣਲਕ੍ਖਣਂ, ਤੇਜੋਧਾਤੁਯਾ ਉਣ੍ਹਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਂ, ਵਾਯੋਧਾਤੁਯਾ ਵਿਤ੍ਥਮ੍ਭਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਆਕਾਸਧਾਤੁਯਾ ਅਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠਲਕ੍ਖਣਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁਯਾ ਵਿਜਾਨਨਲਕ੍ਖਣਂ.
ਰੂਪਸ੍ਸ ਰੁਪ੍ਪਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਵੇਦਨਾਯ ਵੇਦਯਿਤਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਞ੍ਞਾਯ ਸਞ੍ਜਾਨਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਣਲਕ੍ਖਣਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਜਾਨਨਲਕ੍ਖਣਂ.
ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਅਭਿਨਿਰੋਪਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਵਿਚਾਰਸ੍ਸ ਅਨੁਮਜ੍ਜਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਪੀਤਿਯਾ ਫਰਣਲਕ੍ਖਣਂ, ਸੁਖਸ੍ਸ ਸਾਤਲਕ੍ਖਣਂ, ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਯ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਲਕ੍ਖਣਂ, ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਫੁਸਨਲਕ੍ਖਣਂ.
ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਅਧਿਮੋਕ੍ਖਲਕ੍ਖਣਂ, ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਪਗ੍ਗਹਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ¶ ਉਪਟ੍ਠਾਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਲਕ੍ਖਣਂ, ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਪਜਾਨਨਲਕ੍ਖਣਂ.
ਸਦ੍ਧਾਬਲਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯੇ ਅਕਮ੍ਪਿਯਲਕ੍ਖਣਂ, ਵੀਰਿਯਬਲਸ੍ਸ ਕੋਸਜ੍ਜੇ, ਸਤਿਬਲਸ੍ਸ ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਚ੍ਚੇ, ਸਮਾਧਿਬਲਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇ, ਪਞ੍ਞਾਬਲਸ੍ਸ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਅਕਮ੍ਪਿਯਲਕ੍ਖਣਂ.
ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਧਮ੍ਮਵਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਪਵਿਚਯਲਕ੍ਖਣਂ, ਵੀਰਿਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਪਗ੍ਗਹਲਕ੍ਖਣਂ, ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਫਰਣਲਕ੍ਖਣਂ, ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਵੂਪਸਮਲਕ੍ਖਣਂ ¶ , ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਲਕ੍ਖਣਂ, ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਲਕ੍ਖਣਂ.
ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਦਸ੍ਸਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਅਭਿਨਿਰੋਪਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾਯ ਪਰਿਗ੍ਗਹਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਮ੍ਮਾਆਜੀਵਸ੍ਸ ਵੋਦਾਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮਸ੍ਸ ਪਗ੍ਗਹਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਮ੍ਮਾਸਤਿਯਾ ਉਪਟ੍ਠਾਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਲਕ੍ਖਣਂ.
ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਅਞ੍ਞਾਣਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਚੇਤਨਾਲਕ੍ਖਣਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਵਿਜਾਨਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਨਾਮਸ੍ਸ ਨਮਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਰੂਪਸ੍ਸ ਰੁਪ੍ਪਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਲ਼ਾਯਤਨਸ੍ਸ ਆਯਤਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਫੁਸਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਵੇਦਨਾਯ ਵੇਦਯਿਤਲਕ੍ਖਣਂ, ਤਣ੍ਹਾਯ ਹੇਤੁਲਕ੍ਖਣਂ, ਉਪਾਦਾਨਸ੍ਸ ਗਹਣਲਕ੍ਖਣਂ, ਭਵਸ੍ਸ ਆਯੂਹਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਜਾਤਿਯਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਂ, ਜਰਾਯ ਜੀਰਣਲਕ੍ਖਣਂ, ਮਰਣਸ੍ਸ ਚੁਤਿਲਕ੍ਖਣਂ.
ਧਾਤੂਨਂ ¶ ਸੁਞ੍ਞਤਾਲਕ੍ਖਣਂ, ਆਯਤਨਾਨਂ ਆਯਤਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾਨਂ ਪਦਹਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾਨਂ ਇਜ੍ਝਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਅਧਿਪਤਿਲਕ੍ਖਣਂ, ਬਲਾਨਂ ਅਕਮ੍ਪਿਯਲਕ੍ਖਣਂ, ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਂ ਨਿਯ੍ਯਾਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਹੇਤੁਲਕ੍ਖਣਂ.
ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਤਥਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਮਥਸ੍ਸ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਲਕ੍ਖਣਂ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਂ ਏਕਰਸਲਕ੍ਖਣਂ, ਯੁਗਨਦ੍ਧਾਨਂ ਅਨਤਿਵਤ੍ਤਨਲਕ੍ਖਣਂ.
ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ¶ ਸਂਵਰਣਲਕ੍ਖਣਂ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਲਕ੍ਖਣਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਦਸ੍ਸਨਲਕ੍ਖਣਂ.
ਖਯੇ ਞਾਣਸ੍ਸ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਲਕ੍ਖਣਂ, ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇ ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਲਕ੍ਖਣਂ.
ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਮੂਲਲਕ੍ਖਣਂ, ਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਸਮੋਧਾਨਲਕ੍ਖਣਂ, ਵੇਦਨਾਯ ਸਮੋਸਰਣਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਪਮੁਖਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਤਿਯਾ ਆਧਿਪਤੇਯ੍ਯਲਕ੍ਖਣਂ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਤਤੁਤ੍ਤਰਿਯਲਕ੍ਖਣਂ ¶ , ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾਰਲਕ੍ਖਣਂ, ਅਮਤੋਗਧਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਪਰਿਯੋਸਾਨਲਕ੍ਖਣਂ ਤਥਂ ਅਵਿਤਥਂ. ਏਵਂ ਤਥਲਕ੍ਖਣਂ ਞਾਣਗਤਿਯਾ ਆਗਤੋ ਅਵਿਰਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ. ਏਵਂ ਤਥਲਕ੍ਖਣਂ ਆਗਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ.
ਕਥਂ ਤਥਧਮ੍ਮੇ ਯਾਥਾਵਤੋ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ? ਤਥਧਮ੍ਮਾ ਨਾਮ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਨਿ ਅਵਿਤਥਾਨਿ ਅਨਞ੍ਞਥਾਨਿ. ਕਤਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ? ‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’ਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਮੇਤਂ ਅਵਿਤਥਮੇਤਂ ਅਨਞ੍ਞਥਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੦੯੦) ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ. ਤਾਨਿ ਚ ਭਗਵਾ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾਨਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਤ੍ਥੋ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਗਤਸਦ੍ਦੋ.
ਅਪਿਚ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਭੂਤਸਮੁਦਾਗਤਟ੍ਠੋ ਤਥੋ ਅਵਿਤਥੋ ਅਨਞ੍ਞਥੋ…ਪੇ… ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਭੂਤਸਮੁਦਾਗਤਟ੍ਠੋ ਤਥੋ ਅਵਿਤਥੋ ਅਨਞ੍ਞਥੋ. ਤਥਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਟ੍ਠੋ, ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਟ੍ਠੋ…ਪੇ… ਜਾਤਿਯਾ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਟ੍ਠੋ ਤਥੋ ਅਵਿਤਥੋ ਅਨਞ੍ਞਥੋ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਭਗਵਾ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ. ਤਸ੍ਮਾਪਿ ¶ ਤਥਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਂ ਤਥਧਮ੍ਮੇ ਯਾਥਾਵਤੋ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ.
ਕਥਂ ਤਥਦਸ੍ਸਿਤਾਯ ਤਥਾਗਤੋ? ਭਗਵਾ ¶ ਯਂ ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ…ਪੇ… ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ਅਪਰਿਮਾਣਾਸੁ ਲੋਕਧਾਤੂਸੁ ਅਪਰਿਮਾਣਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚਕ੍ਖੁਦ੍ਵਾਰੇ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਂ ਜਾਨਤਾ ਪਸ੍ਸਤਾ ਚ ਤੇਨ ਤਂ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਾਦਿਵਸੇਨ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤੇਸੁ ਲਬ੍ਭਮਾਨਕਪਦਵਸੇਨ ਵਾ ‘‘ਕਤਮਂ ਤਂ ਰੂਪਂ ਰੂਪਾਯਤਨਂ? ਯਂ ਰੂਪਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਵਣ੍ਣਨਿਭਾ ਸਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਸਪ੍ਪਟਿਘਂ ਨੀਲਂ ਪੀਤਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ੬੧੬) ਨਯੇਨ ਅਨੇਕੇਹਿ ਨਾਮੇਹਿ ਤੇਰਸਹਿ ਵਾਰੇਹਿ ਦ੍ਵੇਪਞ੍ਞਾਸਾਯ ਨਯੇਹਿ ਵਿਭਜ੍ਜਮਾਨਂ ਤਥਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਵਿਤਥਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੋਤਦ੍ਵਾਰਾਦੀਸੁਪਿ ਆਪਾਥਮਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਸੁ ਸਦ੍ਦਾਦੀਸੁ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ…ਪੇ… ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ਦਿਟ੍ਠਂ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤਂ ਅਨੁਵਿਚਰਿਤਂ ਮਨਸਾ, ਤਮਹਂ ਜਾਨਾਮਿ, ਤਮਹਂ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿਂ, ਤਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਵਿਦਿਤਂ, ਤਂ ਤਥਾਗਤੋ ਨ ਉਪਟ੍ਠਾਸੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੨੪). ਏਵਂ ਤਥਦਸ੍ਸਿਤਾਯ ਤਥਾਗਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਤਥਦਸ੍ਸੀਅਤ੍ਥੇ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਪਦਸਮ੍ਭਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਕਥਂ ¶ ਤਥਵਾਦਿਤਾਯ ਤਥਾਗਤੋ? ਯਂ ਰਤ੍ਤਿਂ ਭਗਵਾ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਅਪਰਾਜਿਤਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਾਰਾਨਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਯਞ੍ਚ ਰਤ੍ਤਿਂ ਯਮਕਸਾਲਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ, ਏਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਪਞ੍ਚਚਤ੍ਤਾਲੀਸਵਸ੍ਸਪਰਿਮਾਣੇ ਕਾਲੇ ਪਠਮਬੋਧਿਯਾਪਿ ਮਜ੍ਝਿਮਬੋਧਿਯਾਪਿ ਪਚ੍ਛਿਮਬੋਧਿਯਾਪਿ ਯਂ ਭਗਵਤਾ ਭਾਸਿਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਂ…ਪੇ… ਵੇਦਲ੍ਲਂ, ਸਬ੍ਬਂ ¶ ਤਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ ਚ ਅਨੁਪਵਜ੍ਜਂ ਅਨੂਨਂ ਅਨਧਿਕਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਰਾਗਮਦਨਿਮ੍ਮਦਨਂ ਦੋਸਮੋਹਮਦਨਿਮ੍ਮਦਨਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਵਾਲਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਵਕ੍ਖਲਿਤਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਏਕਮੁਦ੍ਦਿਕਾਯ ਲਞ੍ਛਿਤਂ ਵਿਯ ਏਕਨਾਲ਼ਿਕਾਯ ਮਿਤਂ ਵਿਯ ਏਕਤੁਲਾਯ ਤੁਲਿਤਂ ਵਿਯ ਚ ਤਥਮੇਵ ਹੋਤਿ ਅਵਿਤਥਂ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਯਞ੍ਚ, ਚੁਨ੍ਦ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਤਿ, ਯਞ੍ਚ ਰਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਯਂ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਭਾਸਤਿ ¶ ਲਪਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਥੇਵ ਹੋਤਿ ਨੋ ਅਞ੍ਞਥਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੮੮). ਗਦਤ੍ਥੋ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਗਤਸਦ੍ਦੋ. ਏਵਂ ਤਥਵਾਦਿਤਾਯ ਤਥਾਗਤੋ.
ਅਪਿਚ ਆਗਦਨਂ ਆਗਦੋ, ਵਚਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਥੋ ਅਵਿਪਰੀਤੋ ਆਗਦੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਦਕਾਰਸ੍ਸ ਤਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਏਵਮ੍ਪੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਪਦਸਿਦ੍ਧਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਕਥਂ ਤਥਾਕਾਰਿਤਾਯ ਤਥਾਗਤੋ? ਭਗਵਤੋ ਹਿ ਵਾਚਾਯ ਕਾਯੋ ਅਨੁਲੋਮੇਤਿ ਕਾਯਸ੍ਸਪਿ ਵਾਚਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾਵਾਦੀ ਤਥਾਕਾਰੀ ਯਥਾਕਾਰੀ ਤਥਾਵਾਦੀ ਚ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਭੂਤਸ੍ਸ ਚਸ੍ਸ ਯਥਾ ਵਾਚਾ, ਕਾਯੋਪਿ ਤਥਾ ਗਤੋ, ਪਵਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾ ਚ ਕਾਯੋ, ਵਾਚਾਪਿ ਤਥਾ ਗਤਾਤਿ ਤਥਾਗਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਯਥਾਵਾਦੀ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤੋ ਤਥਾਕਾਰੀ, ਯਥਾਕਾਰੀ ਤਥਾਵਾਦੀ. ਇਤਿ ਯਥਾਵਾਦੀ ਤਥਾਕਾਰੀ, ਯਥਾਕਾਰੀ ਤਥਾਵਾਦੀ. ਤਸ੍ਮਾ ‘ਤਥਾਗਤੋ’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੨੩). ਏਵਂ ਤਥਾਕਾਰਿਤਾਯ ਤਥਾਗਤੋ.
ਕਥਂ ਅਭਿਭਵਨਟ੍ਠੇਨ ਤਥਾਗਤੋ? ਉਪਰਿ ਭਵਗ੍ਗਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਵੀਚਿਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਿਰਿਯਂ ¶ ਅਪਰਿਮਾਣਾਸੁ ਲੋਕਧਾਤੂਸੁ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇ ਅਭਿਭਵਤਿ ਸੀਲੇਨਪਿ ਸਮਾਧਿਨਾਪਿ ਪਞ੍ਞਾਯਪਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾਪਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਤੁਲਾ ਵਾ ਪਮਾਣਂ ਵਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਤੁਲੋ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਰਾਜਰਾਜੋ ਦੇਵਦੇਵੋ ਸਕ੍ਕਾਨਮਤਿਸਕ੍ਕੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਮਤਿਬ੍ਰਹ੍ਮਾ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ…ਪੇ… ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ¶ ਤਥਾਗਤੋ ਅਭਿਭੂ ਅਨਭਿਭੂਤੋ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਦਸੋ ਵਸਵਤ੍ਤੀ. ਤਸ੍ਮਾ ‘ਤਥਾਗਤੋ’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੨੩).
ਤਤ੍ਰੇਵਂ ਪਦਸਿਦ੍ਧਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਅਗਦੋ ਵਿਯ ਅਗਦੋ. ਕੋ ਪਨੇਸ? ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸੋ ਚੇਵ ਪੁਞ੍ਞੁਸ੍ਸਯੋ ਚ. ਤੇਨ ਹੇਸ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ ਭਿਸਕ੍ਕੋ ਦਿਬ੍ਬਾਗਦੇਨ ਸਪ੍ਪੇ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਪਰਪ੍ਪਵਾਦਿਨੋ ਸਦੇਵਕਞ੍ਚ ਲੋਕਂ ਅਭਿਭਵਤਿ. ਇਤਿ ਸਬ੍ਬਲੋਕਾਭਿਭਵਨੇ ਤਥੋ ਅਵਿਪਰੀਤੋ ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸੋ ਚੇਵ ਪੁਞ੍ਞੁਸ੍ਸਯੋ ਚ ਅਗਦੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਦਕਾਰਸ੍ਸ ਤਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਂ ਅਭਿਭਵਨਟ੍ਠੇਨ ਤਥਾਗਤੋ.
ਅਪਿਚ ¶ ਤਥਾਯ ਗਤੋਤਿਪਿ ਤਥਾਗਤੋ, ਤਥਂ ਗਤੋਤਿਪਿ ਤਥਾਗਤੋ, ਗਤੋਤਿ ਅਵਗਤੋ ਅਤੀਤੋ ਪਤ੍ਤੋ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਸਕਲਲੋਕਂ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਤਥਾਯ ਗਤੋ ਅਵਗਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ. ਲੋਕਸਮੁਦਯਂ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਤਥਾਯ ਗਤੋ ਅਤੀਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ, ਲੋਕਨਿਰੋਧਂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਤਥਾਯ ਗਤੋ ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ, ਲੋਕਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨਿਂ ਪਟਿਪਦਂ ਤਥਾਯ ਗਤੋ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ. ਤੇਨ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਭਗਵਤਾ –
‘‘ਲੋਕੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤੇਨ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਲੋਕਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤੋ ¶ ਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ. ਲੋਕਸਮੁਦਯੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤੇਨ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਲੋਕਸਮੁਦਯੋ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਹੀਨੋ. ਲੋਕਨਿਰੋਧੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤੇਨ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਲੋਕਨਿਰੋਧੋ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ. ਲੋਕਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤੇਨ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ, ਲੋਕਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਭਾਵਿਤਾ. ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਥਾਗਤੇਨ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ. ਤਸ੍ਮਾ ‘ਤਥਾਗਤੋ’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੨੩).
ਤਸ੍ਸਪਿ ਏਵਂ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਦਮ੍ਪਿ ਚ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਤਥਾਗਤਭਾਵਦੀਪਨੇ ਮੁਖਮਤ੍ਤਮੇਵ. ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਪਨ ਤਥਾਗਤੋਵ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਤਥਾਗਤਭਾਵਂ ਵਣ੍ਣੇਯ੍ਯ.
ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਪਦਦ੍ਵਯੇ ਪਨ ਆਰਕਤ੍ਤਾ, ਅਰੀਨਂ ਅਰਾਨਞ੍ਚ ਹਤਤ੍ਤਾ, ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨਂ ਅਰਹਤ੍ਤਾ, ਪਾਪਕਰਣੇ ਰਹਾਭਾਵਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਤਾਵ ਕਾਰਣੇਹਿ ਅਰਹਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਮ੍ਮਾ ਸਾਮਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ¶ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਪਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨੇਤਂ ਪਦਦ੍ਵਯਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੧੨੩ ਆਦਯੋ) ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਪਕਾਸਿਤਨ੍ਤਿ.
੧੭੧. ਦੁਤਿਯੇ ਪਾਤੁਭਾਵੋਤਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ. ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਲੋਕਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਤਲੋਕੇ ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਸੁਦੁਲ੍ਲਭੋ ਪਰਮਦੁਲ੍ਲਭੋ. ਕਸ੍ਮਾ ਦੁਲ੍ਲਭੋਤਿ? ਏਕਵਾਰਂ ਦਾਨਪਾਰਮਿਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਭਵਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਦ੍ਵੇ ਵਾਰੇ ਦਸ ਵਾਰੇ ਵੀਸਤਿ ਵਾਰੇ ਪਞ੍ਞਾਸ ਵਾਰੇ ਵਾਰਸਤਂ ਵਾਰਸਹਸ੍ਸਂ ਵਾਰਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਵਾਰਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਦਾਨਪਾਰਮਿਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਭਵਿਤੁਂ ¶ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਥਾ ਏਕਦਿਵਸਂ ਦ੍ਵੇ ਦਿਵਸੇ ਦਸ ਦਿਵਸੇ ਵੀਸਤਿ ਦਿਵਸੇ ਪਞ੍ਞਾਸ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸਸਤਂ ਦਿਵਸਸਹਸ੍ਸਂ ਦਿਵਸਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਦਿਵਸਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ¶ . ਏਕਮਾਸਂ ਦ੍ਵੇ ਮਾਸੇ…ਪੇ… ਮਾਸਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਂ. ਏਕਸਂਵਚ੍ਛਰਂ ਦ੍ਵੇ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ…ਪੇ… ਸਂਵਚ੍ਛਰਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਂ. ਏਕਕਪ੍ਪਂ ਦ੍ਵੇ ਕਪ੍ਪੇ…ਪੇ… ਕਪ੍ਪਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਂ. ਕਪ੍ਪਾਨਂ ਏਕਂ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ ਦ੍ਵੇ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਤੀਣਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਦਾਨਪਾਰਮਿਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਭਵਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਸੀਲਪਾਰਮੀਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਪਾਰਮੀ…ਪੇ… ਉਪੇਕ੍ਖਾਪਾਰਮੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਪਚ੍ਛਿਮਕੋਟਿਯਾ ਪਨ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਦਸ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਭਵਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਦੁਲ੍ਲਭੋ.
੧੭੨. ਤਤਿਯੇ ਅਚ੍ਛਰਿਯਮਨੁਸ੍ਸੋਤਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ ਮਨੁਸ੍ਸੋ. ਅਚ੍ਛਰਿਯੋਤਿ ਅਨ੍ਧਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਤਾਰੋਹਣਂ ਵਿਯ ਨਿਚ੍ਚਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਸਦ੍ਦਨਯੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਨਯੋ – ਅਚ੍ਛਰਾਯੋਗ੍ਗੋਤਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ, ਅਚ੍ਛਰਂ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪਿਚ ‘‘ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਅਬ੍ਭੁਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੧੨੭) ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਅਨੇਕੇਹਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾਪਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਮਨੁਸ੍ਸੋ. ਆਚਿਣ੍ਣਮਨੁਸ੍ਸੋਤਿਪਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਮਨੁਸ੍ਸੋ.
ਅਭਿਨੀਹਾਰਸ੍ਸ ਹਿ ਸਮ੍ਪਾਦਕੇ ਅਟ੍ਠ ਧਮ੍ਮੇ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਏਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖੇ ਮਹਾਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਮਾਨਸਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਜ੍ਜਨਂ ਨਾਮ ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਆਚਿਣ੍ਣਂ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਆਚਿਣ੍ਣਂ. ਤਥਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਨਿਵਤ੍ਤਕੇਨ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵੀਰਿਯਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਬੁਦ੍ਧਕਾਰਕਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪੂਰਣਮ੍ਪਿ ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਆਚਿਣ੍ਣਂ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਆਚਿਣ੍ਣਂ. ਤਥਾ ਪਾਰਮਿਯੋ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ¶ ਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਤ੍ਤਭਾਵਸਦਿਸੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਠਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਹਤ੍ਥੀਨਂ ਸਤ੍ਤਸਤਾਨਿ ਅਸ੍ਸਾਨਂ ਸਤ੍ਤਸਤਾਨੀਤਿ ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਸਤਕਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ¶ ਜਾਲਿਕੁਮਾਰਸਦਿਸਂ ਪੁਤ੍ਤਂ, ਕਣ੍ਹਾਜਿਨਾਸਦਿਸਂ ਧੀਤਰਂ, ਮਦ੍ਦੀਦੇਵਿਸਦਿਸਂ ਭਰਿਯਞ੍ਚ ਦਾਨਮੁਖੇ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਤ੍ਵਾ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਠਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਤੁਸਿਤਭਵਨੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਮ੍ਪਿ ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਆਚਿਣ੍ਣਂ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਆਚਿਣ੍ਣਂ. ਤੁਸਿਤਪੁਰੇ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਠਤ੍ਵਾ ਦੇਵਤਾਨਂ ਆਯਾਚਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਮਹਾਵਿਲੋਕਨਂ ਵਿਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਸਤਸ੍ਸ ¶ ਸਮ੍ਪਜਾਨਸ੍ਸ ਤੁਸਿਤਪੁਰਾ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਭੋਗਕੁਲੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਮ੍ਪਿ ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਆਚਿਣ੍ਣਂ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਆਚਿਣ੍ਣਂ. ਤਥਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਦਿਵਸੇ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਕਮ੍ਪਨਮ੍ਪਿ, ਸਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਜਾਨਸ੍ਸ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਨਿਵਾਸੋਪਿ, ਸਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਜਾਨਸ੍ਸ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਨਦਿਵਸੇ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਕਮ੍ਪਨਮ੍ਪਿ, ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਪਦਵੀਤਿਹਾਰਗਮਨਮ੍ਪਿ, ਦਿਬ੍ਬਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤ. ਧਾਰਣਮ੍ਪਿ, ਦਿਬ੍ਬਵਾਲ਼ਬੀਜਨੁਕ੍ਖੇਪੋਪਿ, ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਸੁ ਸੀਹਵਿਲੋਕਨਂ ਵਿਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਟਿਸਮਂ ਕਞ੍ਚਿ ਸਤ੍ਤਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਗ੍ਗੋਹਮਸ੍ਮਿ ਲੋਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸੀਹਨਾਦਨਦਨਮ੍ਪਿ, ਪਰਿਪਾਕਗਤੇ ਞਾਣੇ ਮਹਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਹਾਯ ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਮ੍ਪਿ, ਮਹਾਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਾਰਵਿਜਯਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਵਿਸੋਧਨਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਗੁਣਰਾਸਿਪਟਿਵਿਦ੍ਧਕ੍ਖਣੇ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਕਮ੍ਪਨਮ੍ਪਿ, ਪਠਮਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਤਿਪਰਿਵਟ੍ਟਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਮ੍ਪੀਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਆਚਿਣ੍ਣਂ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸੇਵ ਆਚਿਣ੍ਣਂ. ਏਵਂ ਆਚਿਣ੍ਣਮਨੁਸ੍ਸੋਤਿਪਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਮਨੁਸ੍ਸੋ.
੧੭੩. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ¶ ਕਾਲਕਿਰਿਯਾਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਪਾਕਟਾ ਕਿਰਿਯਾਤਿ ਕਾਲਕਿਰਿਯਾ. ਤਥਾਗਤੋ ਹਿ ਪਞ੍ਚਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਠਤ੍ਵਾ ਤੀਣਿ ਪਿਟਕਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਨਿਕਾਯੇ ਨਵਙ੍ਗਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਂ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਿਨ੍ਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪੋਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਮਕਸਾਲਾਨਮਨ੍ਤਰੇ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਓਵਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ. ਅਯਮਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਾ ਯਾਵਜ੍ਜਤਨਾ ਪਾਕਟਾਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਪਾਕਟਾ ਕਿਰਿਯਾਤਿ ਕਾਲਕਿਰਿਯਾ. ਅਨੁਤਪ੍ਪਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਨੁਤਾਪਕਰਾ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਰਞ੍ਞੋ ਕਾਲਕਿਰਿਯਾ ਏਕਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਨੁਤਾਪਕਰਾ ਹੋਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਕਾਲਕਿਰਿਯਾ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਨੁਤਾਪਕਰਾ ਹੋਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਬਹੁਨੋ ਜਨਸ੍ਸ ਅਨੁਤਪ੍ਪਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.
੧੭੪. ਪਞ੍ਚਮੇ ਅਦੁਤਿਯੋਤਿ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ ਅਦੁਤਿਯੋ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਸੁਤਬੁਦ੍ਧੋ, ਚਤੁਸਚ੍ਚਬੁਦ੍ਧੋ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਤਬੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ ¶ . ਖੀਣਾਸਵੋ ਚਤੁਸਚ੍ਚਬੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ ¶ . ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਸਾਮਂ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਞਾਣੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ. ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਵਾ ਸੋਲ਼ਸ ਵਾ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਾਰਾਨਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ. ਇਮੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧੋਵ ਅਦੁਤਿਯੋ ਨਾਮ. ਨ ਹਿ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਞ੍ਞੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ.
ਅਸਹਾਯੋਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਵਾ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਧਮ੍ਮੇਹਿ ਵਾ ਸਦਿਸੋ ਸਹਾਯੋ ਨਾਮ ਅਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਸਹਾਯੋ. ‘‘ਲਦ੍ਧਸਹਾਯੋ ਖੋ ਪਨ ਸੋ ਭਗਵਾ ਸੇਖਾਨਞ੍ਚੇਵ ਪਟਿਪਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸੇਖਾਸੇਖਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਹਾਯਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਪ੍ਪਟਿਮੋਤਿ ਪਟਿਮਾ ¶ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸਦਿਸਾ ਅਞ੍ਞਾ ਪਟਿਮਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਮੋ. ਯਾਪਿ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਾਦਿਮਯਾ ਪਟਿਮਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਾਸੁ ਵਾਲਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਓਕਾਸਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸਦਿਸਂ ਕਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਅਪ੍ਪਟਿਮੋ.
ਅਪ੍ਪਟਿਸਮੋਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਨੇਵਸ੍ਸ ਪਟਿਸਮੋ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਸਮੋ. ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਗੋਤਿ ਯੇ ਤਥਾਗਤੇਨ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਧਮ੍ਮਾ ਦੇਸਿਤਾ, ਤੇਸੁ ‘‘ਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ, ਤਯੋ ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪਟਿਭਾਗਂ ਕਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਗੋ. ਅਪ੍ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਅਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ ‘‘ਅਹਂ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਕਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਅਸਮੋਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲਤ੍ਤਾਵ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਹਿ ਅਸਮੋ. ਅਸਮਸਮੋਤਿ ਅਸਮਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧਾ, ਤੇਹਿ ਅਸਮੇਹਿ ਸਮੋਤਿ ਅਸਮਸਮੋ.
ਦ੍ਵਿਪਦਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਪਦਾਨਂ ਦ੍ਵਿਪਦਾਨਂ ਚਤੁਪ੍ਪਦਾਨਂ ਬਹੁਪ੍ਪਦਾਨਂ ਰੂਪੀਨਂ ਅਰੂਪੀਨਂ ਸਞ੍ਞੀਨਂ ਅਸਞ੍ਞੀਨਂ ਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋਵ. ਕਸ੍ਮਾ ਇਧ ਦ੍ਵਿਪਦਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ? ਸੇਟ੍ਠਤਰਵਸੇਨ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਲੋਕੇ ਸੇਟ੍ਠੋ ਨਾਮ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਅਪਦਚਤੁਪ੍ਪਦਬਹੁਪ੍ਪਦੇਸੁ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਦ੍ਵਿਪਦੇਸੁਯੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਕਤਰਦ੍ਵਿਪਦ੍ਵੇਸੂਤਿ? ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚੇਵ ਦੇਵੇਸੁ ਚ. ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਤਿਸਹਸ੍ਸਿਮਹਾਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਂ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ¶ ਬੁਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਦੇਵੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਂ ਵਸਵਤ੍ਤੀ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਸੋ ¶ ਤਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋ ਵਾ ਆਰਾਮਿਕੋ ¶ ਵਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਇਤਿ ਤਤੋਪਿ ਸੇਟ੍ਠਤਰਵਸੇਨੇਸ ਦ੍ਵਿਪਦਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ.
੧੭੫-੧੮੬. ਛਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਏਕਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਾਤੁਭਾਵਾ ਮਹਤੋ ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾਵੋ ਹੋਤੀਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਕਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾਵੇਨ ਮਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾਵੋ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਪਾਤੁਭੂਤੇ ਤਂ ਪਾਤੁਭੂਤਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਨ ਵਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾਵੇਨ ਪਾਤੁਭਵਤਿ. ਪਾਤੁਭਾਵੋਤਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ. ਕਤਮਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸਾਤਿ? ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ. ਕੀਵਰੂਪਸ੍ਸਾਤਿ? ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਸਦਿਸਸ੍ਸ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਸਦਿਸਸ੍ਸਾਤਿ. ਆਲੋਕਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਆਲੋਕਸਦਿਸੋਯੇਵ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਆਲੋਕੋ, ਪਞ੍ਞਾਓਭਾਸਸਦਿਸੋਯੇਵ ਓਭਾਸੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ‘‘ਮਹਤੋ ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ, ਮਹਤੋ ਆਲੋਕਸ੍ਸ, ਮਹਤੋ ਓਭਾਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਚ ਪਨ ਤੀਣਿਪਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਿਸ੍ਸਕਾਨਿ ਕਥਿਤਾਨੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.
ਛਨ੍ਨਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਿਯਾਨਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਵਿਰਹਿਤਾਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਉਤ੍ਤਮਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਦਸ੍ਸਨਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ, ਸਵਨਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ, ਲਾਭਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ, ਸਿਕ੍ਖਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ, ਪਾਰਿਚਰਿਯਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ, ਅਨੁਸ੍ਸਤਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਛ ਅਨੁਤ੍ਤਰਿਯਾਨਿ. ਇਮੇਸਂ ਪਾਤੁਭਾਵੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਯਸ੍ਮਾ ਹਿ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਸਾਯਂਪਾਤਂ ਤਥਾਗਤਂ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਦਟ੍ਠੁਂ ਲਭਤਿ, ਇਦਂ ਦਸ੍ਸਨਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ. ਅਞ੍ਞੋਪਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਵਾ ਸਕਦਾਗਾਮੀ ਵਾ ਅਨਾਗਾਮੀ ਵਾ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਤਥਾਗਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਲਭਤਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਦਸ੍ਸਨਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ ¶ . ਅਪਰੋ ਪਨ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕੋ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਦਸਬਲਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਂ ਪਾਪੇਤਿ. ਇਦਂ ਦਸ੍ਸਨਮੇਵ ਨਾਮ, ਮੂਲਦਸ੍ਸਨਂ ਪਨ ਦਸ੍ਸਨਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ ਨਾਮ.
ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋਯੇਵ ਚ ਅਭਿਕ੍ਖਣਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸੋਤੁਂ ਲਭਤਿ, ਇਦਂ ਸਵਨਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ. ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦਯੋ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸਵਨਾਯ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਸਵਨਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ. ਅਪਰੋ ਪਨ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕੋ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ¶ ਵਚਨਂ ਸੋਤੁਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਸਵਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਂ ਪਾਪੇਤਿ. ਇਦਂ ਸਵਨਮੇਵ ਨਾਮ, ਮੂਲਸਵਨਂ ਪਨ ਸਵਨਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ ਨਾਮ.
ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋਯੇਵ ¶ ਚ ਦਸਬਲੇ ਸਦ੍ਧਂ ਪਟਿਲਭਤਿ, ਇਦਂ ਲਾਭਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ. ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦਯੋ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਦਸਬਲੇ ਸਦ੍ਧਾਪਟਿਲਾਭਂ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਲਾਭਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ. ਅਪਰੋ ਪਨ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕੋ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਦਸਬਲੇ ਸਦ੍ਧਾਪਟਿਲਾਭਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਲਾਭਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਂ ਪਾਪੇਤਿ, ਅਯਂ ਲਾਭੋਯੇਵ ਨਾਮ, ਮੂਲਲਾਭੋ ਪਨ ਲਾਭਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ ਨਾਮ.
ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋਯੇਵ ਚ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਸਿਕ੍ਖਤਿ, ਇਦਂ ਸਿਕ੍ਖਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ. ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦਯੋ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ. ਅਪਰੋ ਪਨ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕੋ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਸਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਾ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਂ ਪਾਪੇਤਿ. ਅਯਂ ਸਿਕ੍ਖਾਯੇਵ ਨਾਮ, ਮੂਲਸਿਕ੍ਖਾ ਪਨ ਸਿਕ੍ਖਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ ਨਾਮ.
ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋਯੇਵ ਚ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਦਸਬਲਂ ਪਰਿਚਰਤਿ, ਇਦਂ ਪਾਰਿਚਰਿਯਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ. ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦਯੋ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਦਸਬਲਂ ਪਰਿਚਰਨ੍ਤਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਪਾਰਿਚਰਿਯਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ. ਅਪਰੋ ਪਨ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕੋ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ¶ ਵਿਯ ਦਸਬਲਂ ਪਰਿਚਰਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪਾਰਿਚਰਿਯਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਂ ਪਾਪੇਤਿ, ਅਯਂ ਪਾਰਿਚਰਿਯਾਯੇਵ ਨਾਮ, ਮੂਲਪਾਰਿਚਰਿਯਾ ਪਨ ਪਾਰਿਚਰਿਯਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ ਨਾਮ.
ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋਯੇਵ ਚ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰੇ ਗੁਣੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ, ਇਦਂ ਅਨੁਸ੍ਸਤਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ. ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦਯੋ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰੇ ਗੁਣੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਅਨੁਸ੍ਸਤਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ. ਅਪਰੋ ਪਨ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕੋ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰੇ ਗੁਣੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਂ ਪਾਪੇਤਿ, ਅਯਂ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਯੇਵ ਨਾਮ, ਮੂਲਾਨੁਸ੍ਸਤਿ ਪਨ ਅਨੁਸ੍ਸਤਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਂ ਨਾਮ. ਇਮਾਨਿ ਛ ਅਨੁਤ੍ਤਰਿਯਾਨਿ, ਇਮੇਸਂ ਪਾਤੁਭਾਵੋ ਹੋਤਿ. ਇਮਾਨਿ ਚ ਪਨ ਛ ਅਨੁਤ੍ਤਰਿਯਾਨਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਿਸ੍ਸਕਾਨਿ ਕਥਿਤਾਨੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.
ਚਤੁਨ੍ਨਂ ¶ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ ਹੋਤੀਤਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਹਿ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਯੋ ਅਤ੍ਥਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ, ਧਮ੍ਮਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ, ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ, ਪਟਿਭਾਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਥਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ, ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਞਾਣਂ ਧਮ੍ਮਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ, ਅਤ੍ਥਧਮ੍ਮਨਿਰੁਤ੍ਤਾਭਿਲਾਪੇ ਞਾਣਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ¶ , ਞਾਣੇਸੁ ਞਾਣਂ ਪਟਿਭਾਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨੇਤਾਸਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ (ਵਿਭ. ੭੧੮ ਆਦਯੋ) ਆਗਤੋਯੇਵ. ਇਮਾਸਂ ਚਤਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਕਿਰਿਯਾ ਹੋਤਿ, ਨ ਵਿਨਾ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਾ. ਏਤਾਸਂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਮਾਪਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਵ ਕਥਿਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਅਨੇਕਧਾਤੁਪਟਿਵੇਧੋਤਿ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਧਾਤੁ ਰੂਪਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦੀਨਂ ਅਟ੍ਠਾਰਸਨ੍ਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇਯੇਵ ਪਟਿਵੇਧੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਵਿਨਾ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਾਨਾਧਾਤੁਪਟਿਵੇਧੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ¶ ਇਮਾਵ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਧਾਤੁਯੋ ਨਾਨਾਸਭਾਵਤੋ ਨਾਨਾਧਾਤੁਯੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯੋ ਪਨੇਤਾਸਂ ‘‘ਨਾਨਾਸਭਾਵਾ ਏਤਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਨਾਨਾਕਰਣਤੋ ਪਟਿਵੇਧੋ, ਅਯਂ ਨਾਨਾਧਾਤੁਪਟਿਵੇਧੋ ਨਾਮ. ਵਿਜ੍ਜਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਫਲੇ ਞਾਣਂ, ਵਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਤਦਵਸੇਸਾ ਫਲਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਤਿ ਸੋਤੋਤਿ ਪਠਮਮਗ੍ਗੋ, ਤੇਨ ਸੋਤੇਨ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਫਲਨ੍ਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ. ਸਕਦਾਗਾਮਿਫਲਾਦੀਨਿ ਪਾਕਟਾਨੇਵ.
੧੮੭. ਅਨੁਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਨਿਰੁਤ੍ਤਰਂ. ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਸੇਟ੍ਠਚਕ੍ਕਂ. ਚਕ੍ਕਸਦ੍ਦੋ ਹੇਸ –
‘‘ਚਤੁਬ੍ਭਿ ਅਟ੍ਠਜ੍ਝਗਮਾ, ਅਟ੍ਠਾਹਿਪਿ ਚ ਸੋਲ਼ਸ;
ਸੋਲ਼ਸਾਹਿ ਚ ਬਾਤ੍ਤਿਂਸ, ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਂ ਚਕ੍ਕਮਾਸਦੋ;
ਇਚ੍ਛਾਹਤਸ੍ਸ ਪੋਸਸ੍ਸ, ਚਕ੍ਕਂ ਭਮਤਿ ਮਤ੍ਥਕੇ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧.੧੦੪; ੧.੫.੧੦੩) –
ਏਤ੍ਥ ਉਰਚਕ੍ਕੇ ਆਗਤੋ. ‘‘ਚਕ੍ਕਸਮਾਰੁਲ਼੍ਹਾ ਜਾਨਪਦਾ ਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੬੩; ੫.੫੪) ਏਤ੍ਥ ਇਰਿਯਾਪਥਚਕ੍ਕੇ. ‘‘ਅਥ ਖੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਰਥਕਾਰੋ ਯਂ ਤਂ ਚਕ੍ਕਂ ਛਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਤਂ ਪਵਤ੍ਤੇਸੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੧੫) ਏਤ੍ਥ ਦਾਰੁਚਕ੍ਕੇ. ‘‘ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਦੋਣੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਤੋ ਪਾਦੇਸੁ ਚਕ੍ਕਾਨਿ ਸਹਸ੍ਸਾਰਾਨੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੩੬) ਏਤ੍ਥ ਲਕ੍ਖਣਚਕ੍ਕੇ. ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਕ੍ਕਾਨਿ, ਯੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਨਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ¶ ਚਤੁਚਕ੍ਕਂ ਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੩੧) ਏਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਚਕ੍ਕੇ. ‘‘ਦਿਬ੍ਬਂ ¶ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਪਾਤੁਭਵਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੪੩; ਮ. ਨਿ. ੩.੨੫੬) ਏਤ੍ਥ ਰਤਨਚਕ੍ਕੇ. ਇਧ ਪਨ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੇ ਆਗਤੋ.
ਪਵਤ੍ਤਿਤਨ੍ਤਿ ¶ ਏਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਨਾਮ, ਅਭਿਨੀਹਟਂ ਨਾਮ, ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ ਨਾਮ, ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਂ ਨਾਮ, ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ ਨਾਮ, ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਨਾਮਾਤਿ ਅਯਂ ਪਭੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕੁਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਨਾਮਾਤਿ? ਯਦਾ ਸੁਮੇਧਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਾਮੇਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮੇ ਚ ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਸਤਕਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ, ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਨਾਮ.
ਕੁਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਭਿਨੀਹਟਂ ਨਾਮਾਤਿ? ਯਦਾ ਅਟ੍ਠ ਧਮ੍ਮੇ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਦੀਪਙ੍ਕਰਪਾਦਮੂਲੇ ਮਹਾਬੋਧਿਮਣ੍ਡਤ੍ਥਾਯ ਮਾਨਸਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਅਲਦ੍ਧਾ ਨ ਵੁਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵੀਰਿਯਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਲਭਿ, ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਅਭਿਨੀਹਟਂ ਨਾਮ.
ਕੁਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ ਨਾਮਾਤਿ? ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦਾਨਪਾਰਮਿਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋਪਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ ਨਾਮ. ਸੀਲਪਾਰਮਿਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋਪਿ…ਪੇ… ਉਪੇਕ੍ਖਾਪਾਰਮਿਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋਪਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ ਨਾਮ. ਦਸ ਪਾਰਮਿਯੋ ਦਸ ਉਪਪਾਰਮਿਯੋ ਦਸ ਪਰਮਤ੍ਥਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋਪਿ, ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤੋਪਿ, ਞਾਤਤ੍ਥਚਰਿਯਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋਪਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ ਨਾਮ. ਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਤ੍ਤਭਾਵੇ ਠਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਸਤਕਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਂ ਦਾਨਮੁਖੇ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਤ੍ਵਾ ਪਾਰਮਿਕੂਟਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤੁਸਿਤਪੁਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਠਤ੍ਵਾ ਦੇਵਤਾਹਿ ਆਯਾਚਿਤੋ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਮਹਾਵਿਲੋਕਨਂ ਵਿਲੋਕੇਨ੍ਤੋਪਿ ¶ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿਯੇਵ ਨਾਮ. ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਪਿ, ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਣੇ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਕਮ੍ਪੇਨ੍ਤੋਪਿ, ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਦਿਵਸੇ ਤਥੇਵ ਲੋਕਂ ਕਮ੍ਪੇਨ੍ਤੋਪਿ, ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤੋ ਸਤ੍ਤ ਪਦਾਨਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਗ੍ਗੋਮਹਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਨ੍ਤੋਪਿ, ਏਕੂਨਤਿਂਸ ਸਂਵਚ੍ਛਰਾਨਿ ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇ ਵਸਨ੍ਤੋਪਿ, ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੋਪਿ, ਅਨੋਮਾਨਦੀਤੀਰੇ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤੋਪਿ, ਮਹਾਪਧਾਨੇ ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਨਿ ਵੀਰਿਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ, ਸੁਜਾਤਾਯ ਦਿਨ੍ਨਂ ਮਧੁਪਾਯਾਸਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਪਾਤਿਂ ਨਦਿਯਾ ਪਵਾਹੇਤ੍ਵਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਵਰਗਤੋ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ ਲੋਕਧਾਤੁਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਸੂਰਿਯੇ ਧਰਮਾਨੇਯੇਵ ਮਾਰਬਲਂ ਵਿਧਮੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਯਾਮੇ ¶ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋਪਿ, ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮੇ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਵਿਸੋਧੇਨ੍ਤੋਪਿ, ਪਚ੍ਚੂਸਕਾਲਸਮਨਨ੍ਤਰੇ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਂ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋਪਿ, ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ, ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਂ ਸਕਦਾਗਾਮਿਫਲਂ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਂ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ, ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋਪਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿਯੇਵ ਨਾਮ.
ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਕ੍ਖਣੇ ¶ ਪਨ ਤੇਨ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਂ ਨਾਮ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਸਕਲਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਗੁਣਰਾਸਿ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲੇਨੇਵ ਸਦ੍ਧਿਂ ਇਜ੍ਝਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ.
ਕਦਾ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ ਨਾਮ? ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਾਹਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਇਸਿਪਤਨੇ ਮਿਗਦਾਯੇ ਅਞ੍ਞਾਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਤ੍ਥੇਰਂ ਕਾਯਸਕ੍ਖਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ ਨਾਮ.
ਯਦਾ ਪਨ ਅਞ੍ਞਾਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਤ੍ਥੇਰੇਨ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਦੇਸਨਾਞਾਣਾਨੁਭਾਵਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਸਵਨਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮੋ ਅਧਿਗਤੋ, ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ¶ ਚੇਤਂ ਦੇਸਨਾਞਾਣਸ੍ਸਪਿ ਨਾਮਂ ਪਟਿਵੇਧਞਾਣਸ੍ਸਪਿ. ਤੇਸੁ ਦੇਸਨਾਞਾਣਂ ਲੋਕਿਯਂ, ਪਟਿਵੇਧਞਾਣਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ. ਕਸ੍ਸ ਦੇਸਨਾਪਟਿਵੇਧਞਾਣਨ੍ਤਿ? ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸੇਵ ਦੇਸਨਾਞਾਣਞ੍ਚ ਪਟਿਵੇਧਞਾਣਞ੍ਚਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਸਮ੍ਮਦੇਵਾਤਿ ਹੇਤੁਨਾ ਨਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨੇਵ. ਅਨੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਯਥਾ ਪੁਰਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਤਂ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਨਾਮ, ਏਵਂ ਪਠਮਤਰਂ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਥੇਰੋ ਅਨੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ ਨਾਮ. ਕਥਂ? ਸਤ੍ਥਾ ਹਿ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ. ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ’’ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ ਨਾਮ, ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਆਵੁਸੋ, ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਅਨੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ ਨਾਮ. ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮੇਸੁ, ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ. ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਰਿਯਵਂਸਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਅਯਂ ਨਯੋ ਨੇਤਬ੍ਬੋਵ. ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ ਨਾਮ, ਥੇਰੋ ਦਸਬਲੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਅਨੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ ਨਾਮ.
ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਅਨੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੇਨ ਪਨ ਥੇਰੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਦੇਸਿਤੋਪਿ ਪਕਾਸਿਤੋਪਿ ਸਤ੍ਥਾਰਾਵ ਦੇਸਿਤੋ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਕੋਚਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਵਾ ਉਪਾਸਕੋ ਵਾ ਉਪਾਸਿਕਾ ਵਾ ਦੇਵੋ ਵਾ ਸਕ੍ਕੋ ਵਾ ਮਾਰੋ ¶ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੁ ਪਕਾਸੇਤੁ, ਸਬ੍ਬੋ ਸੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਦੇਸਿਤੋ ਪਕਾਸਿਤੋਵ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਸੇਸਜਨੋ ਪਨ ਲੇਖਹਾਰਕਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤੋਵ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਕਥਂ? ਯਥਾ ਹਿ ਰਞ੍ਞਾ ਦਿਨ੍ਨਂ ਪਣ੍ਣਂ ਵਾਚੇਤ੍ਵਾ ਯਂ ਯਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਯੇਨ ¶ ਕੇਨਚਿ ਕਤਮ੍ਪਿ ਕਾਰਿਤਮ੍ਪਿ ¶ ਰਞ੍ਞਾ ਕਾਰਿਤਨ੍ਤੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਮਹਾਰਾਜਾ ਵਿਯ ਹਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ. ਰਾਜਪਣ੍ਣਂ ਵਿਯ ਤੇਪਿਟਕਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ. ਪਣ੍ਣਦਾਨਂ ਵਿਯ ਤੇਪਿਟਕੇ ਨਯਮੁਖਦਾਨਂ ਪਣ੍ਣਂ ਵਾਚੇਤ੍ਵਾ ਤਂਤਂਕਮ੍ਮਾਨਂ ਕਰਣਂ ਵਿਯ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਰਿਸਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਲੇਨ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਪਰੇਸਂ ਦੇਸਨਾ ਪਕਾਸਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਪਣ੍ਣਂ ਵਾਚੇਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਕਤਮ੍ਪਿ ਕਾਰਿਤਮ੍ਪਿ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਰਞ੍ਞਾ ਕਾਰਿਤਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਦੇਸਿਤੋਪਿ ਪਕਾਸਿਤੋਪਿ ਧਮ੍ਮੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਦੇਸਿਤੋ ਪਕਾਸਿਤੋਵ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ.
ਏਕਪੁਗ੍ਗਲਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ.
੧੪. ਏਤਦਗ੍ਗਵਗ੍ਗੋ
(੧੪) ੧. ਪਠਮਏਤਦਗ੍ਗਵਗ੍ਗੋ
ਏਤਦਗ੍ਗਪਦਵਣ੍ਣਨਾ
੧੮੮. ਏਤਦਗ੍ਗੇਸੁ ¶ ਪਠਮਵਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਠਮੇ ਏਤਦਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਅਗ੍ਗਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਯਂ ਅਗ੍ਗਸਦ੍ਦੋ ਆਦਿਕੋਟਿਕੋਟ੍ਠਾਸਸੇਟ੍ਠੇਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ, ਸਮ੍ਮ ਦੋਵਾਰਿਕ, ਆਵਰਾਮਿ ਦ੍ਵਾਰਂ ਨਿਗਣ੍ਠਾਨਂ ਨਿਗਣ੍ਠੀਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੨.੭੦) ਹਿ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਤੇਨੇਵ ਅਙ੍ਗੁਲਗ੍ਗੇਨ ਤਂ ਅਙ੍ਗੁਲਗ੍ਗਂ ਪਰਾਮਸੇਯ੍ਯ (ਕਥਾ. ੪੪੧), ਉਚ੍ਛਗ੍ਗਂ ਵੇਲ਼ਗ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਕੋਟਿਯਂ. ‘‘ਅਮ੍ਬਿਲਗ੍ਗਂ ਵਾ ਮਧੁਰਗ੍ਗਂ ਵਾ ਤਿਤ੍ਤਕਗ੍ਗਂ ਵਾ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੩੭੪), ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵਿਹਾਰਗ੍ਗੇਨ ਵਾ ਪਰਿਵੇਣਗ੍ਗੇਨ ਵਾ ਭਾਜੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੧੮) ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ. ‘‘ਯਾਵਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤ੍ਤਾ ਅਪਦਾ ਵਾ…ਪੇ… ਤਥਾਗਤੋ ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੪.੩੪; ਇਤਿਵੁ. ੯੦) ਸੇਟ੍ਠੇ. ਸ੍ਵਾਯਮਿਧ ¶ ਕੋਟਿਯਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ ਸੇਟ੍ਠੇਪਿ. ਤੇ ਹਿ ਥੇਰਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਠਾਨੇ ਕੋਟਿਭੂਤਾਤਿਪਿ ਅਗ੍ਗਾ, ਸੇਟ੍ਠਭੂਤਾਤਿਪਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਦਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਏਸਾ ਕੋਟਿ ਏਸੋ ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਸੁਤ੍ਤੇਸੁ.
ਅਯਞ੍ਚ ¶ ਏਤਦਗ੍ਗਸਨ੍ਨਿਕ੍ਖੇਪੋ ਨਾਮ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਲਬ੍ਭਤਿ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਆਗਮਨਤੋ ਚਿਣ੍ਣਵਸਿਤੋ ਗੁਣਾਤਿਰੇਕਤੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕੋਚਿ ਥੇਰੋ ਏਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਏਤਦਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨਂ ਲਭਤਿ, ਕੋਚਿ ਦ੍ਵੀਹਿ, ਕੋਚਿ ਤੀਹਿ, ਕੋਚਿ ਸਬ੍ਬੇਹੇਵ ਚਤੂਹਿਪਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ. ਸੋ ਹਿ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋਪਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞਤਾਯ ਏਤਦਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨਂ ਲਭਿ ਆਗਮਨਾਦੀਹਿਪਿ. ਕਥਂ? ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਹਿ ਸਮਯੇ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਕਣ੍ਡਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਤਿਤ੍ਥਿਯਮਦ੍ਦਨਂ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਹਂ ਨੁ ਖੋ ਪੁਰਿਮਬੁਦ੍ਧਾ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨੇ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਪਦਨ੍ਤਰਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਤਿਯੇਨ ਪਦੇਨ ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨੇ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਸਿ. ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਰਾਜਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲਸਿਲਾਤੋ ਉਟ੍ਠਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦੇਵਗਣੇਨ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਦੇਵਾ ਚਿਨ੍ਤਯਿਂਸੁ – ‘‘ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਰਾਜਾ ਦੇਵਗਣਪਰਿਵੁਤੋ ¶ ਸਟ੍ਠਿਯੋਜਨਾਯਾਮਾਯ ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲਸਿਲਾਯ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਨਾਮ ਨਿਸਿਨ੍ਨਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਏਤ੍ਥ ਹਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਠਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਤ੍ਥਾਪਿ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਤੇਸਂ ਚਿਤ੍ਤਾਚਾਰਂ ਞਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ ਵਿਯ ਮੁਣ੍ਡਪੀਠਕਂ ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲਸਿਲਂ ਅਵਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਏਵਂ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤੋ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਸਰੀਰਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਾਪੇਸਿ, ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲਸਿਲਂ ¶ ਵਾ ਖੁਦ੍ਦਕਂ ਅਕਾਸੀਤਿ ਨ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯੋ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯੋ. ਏਵਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਪਨ ਮਾਤਰਂ ਕਾਯਸਕ੍ਖਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਦੇਵਤਾਨਂ ‘‘ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਬ੍ਯਾਕਤਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਂ ਦੇਸੇਸਿ.
ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਟ੍ਠਾਨੇਪਿ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਿਕਾ ਪਰਿਸਾ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦਸਬਲੋ ਗਤੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨੇ ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲਸਿਲਾਯਂ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਭਿਧਮ੍ਮਕਥਂ ਦੇਸੇਤੁਂ ਗਤੋਤਿ. ਭਨ੍ਤੇ, ਨ ਮਯਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮ. ਕਦਾ ਸਤ੍ਥਾ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਆਗਮਨਕਾਲਂ ਜਾਨਾਥਾਤਿ? ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਭਾਰਂ ਕਰੋਥ, ਸੋ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨਂ ਆਹਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ. ਕਿਂ ਪਨ ਥੇਰਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤੁਂ ਬਲਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ? ਅਤ੍ਥਿ, ਵਿਸੇਸਵਨ੍ਤਾਨਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੂਤਿ ਏਵਮਾਹ. ਮਹਾਜਨੋ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ¶ ਸਾਸਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਮਨਤ੍ਥਾਯ ਯਾਚਿ. ਥੇਰੋ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੇਯੇਵ ਮਹਾਜਨੇ ਪਥਵਿਯਂ ਨਿਮੁਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਸਿਨੇਰੁਨਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਮਹਾਜਨੋ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦਸ੍ਸਨਕਾਮੋ, ਆਗਮਨਦਿਵਸਂ ਵੋ ਜਾਨਿਤੁਂ ਇਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਹਿ ‘‘ਇਤੋ ਤੇਮਾਸਚ੍ਚਯੇਨ ਸਙ੍ਕਸ੍ਸਨਗਰਦ੍ਵਾਰੇ ਪਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿਸ੍ਸ ਵਦੇਹੀਤਿ. ਥੇਰੋ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਕਥੇਸਿ. ਮਹਾਜਨੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਤੇਮਾਸਂ ਖਨ੍ਧਾਵਾਰਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਵਸਿ. ਚੂਲ਼ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਤੇਮਾਸਂ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਂ ਆਦਾਸਿ.
ਸਤ੍ਥਾਪਿ ਸਤ੍ਤਪ੍ਪਕਰਣਾਨਿ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਂ ਆਗਮਨਤ੍ਥਾਯ ਆਕਪ੍ਪਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਰਾਜਾ ਵਿਸ੍ਸਕਮ੍ਮਂ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਓਤਰਣਤ੍ਥਾਯ ਸੋਪਾਨਂ ਮਾਪੇਤੁਂ ਆਣਾਪੇਸਿ. ਸੋ ਏਕਤੋ ਸੋਵਣ੍ਣਮਯਂ ਏਕਤੋ ਰਜਤਮਯਂ ¶ ਸੋਪਾਨਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝੇ ਮਣਿਮਯਂ ਮਾਪੇਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਮਣਿਮਯੇ ਸੋਪਾਨੇ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਹਾਜਨੋ ਮਂ ਪਸ੍ਸਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨੇਵ ‘‘ਮਹਾਜਨੋ ਅਵੀਚਿਮਹਾਨਿਰਯਂ ਪਸ੍ਸਤੂ’’ਤਿਪਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਨਿਰਯਦਸ੍ਸਨੇਨ ਚਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸਂਵੇਗਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਦੇਵਲੋਕਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਓਤਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਛਤ੍ਤਂ ਧਾਰੇਸਿ, ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਰਾਜਾ ਪਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਿ, ਸੁਯਾਮੋ ਦੇਵਰਾਜਾ ਦਿਬ੍ਬਂ ਵਾਲ਼ਬੀਜਨਿਂ ਬੀਜਿ, ਪਞ੍ਚਸਿਖੋ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਬੇਲੁਵਪਣ੍ਡੁਵੀਣਂ ¶ ਸਮਪਞ੍ਞਾਸਾਯ ਮੁਚ੍ਛਨਾਹਿ ਮੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਾਦੇਨ੍ਤੋ ਪੁਰਤੋ ਓਤਰਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਥਵਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਕਾਲੇ ‘‘ਅਹਂ ਪਠਮਂ ਵਨ੍ਦਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਹਂ ਪਠਮਂ ਵਨ੍ਦਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਮਹਾਜਨੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਸਹ ਮਹਾਪਥਵੀਅਕ੍ਕਮਨੇਨ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਨੇਵ ਮਹਾਜਨੋ ਨ ਅਸੀਤਿਮਹਾਸਾਵਕਾ ਪਠਮਕਵਨ੍ਦਨਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ, ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋਯੇਵ ਪਨ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿ.
ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਅਨ੍ਤਰੇ ‘‘ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵਂ ਜਾਨਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਪਞ੍ਚਕਂ ਪਞ੍ਹਂ ਆਰਭਿ. ਪਠਮਂ ਲੋਕਿਯਮਹਾਜਨੋ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਯੇ ਯੇ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਿਂਸੁ, ਤੇ ਤੇ ਕਥਯਿਂਸੁ. ਦੁਤਿਯਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਵਿਸਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੇਸੁਂ, ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਵ ਕਥਯਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਨਂ ¶ ਵਿਸਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੇਸੁਂ, ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋਵ ਕਥਯਿਂਸੁ. ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਵਿਸਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੇਸੁਂ, ਅਨਾਗਾਮਿਨੋਵ ਕਥਯਿਂਸੁ. ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਵਿਸਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੇਸੁਂ, ਅਰਹਨ੍ਤਾਵ ਕਥਯਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਹੇਟ੍ਠਿਮਕੋਟਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੇ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤੇ ਸਾਵਕੇ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਵਿਸਯੇ ਠਤ੍ਵਾ ਕਥਯਿਂਸੁ. ਅਥ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਿ ¶ , ਸੇਸਸਾਵਕਾ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੇਸੁਂ, ਥੇਰੋਵ ਕਥੇਸਿ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਵਿਸਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਿਸਯੇ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋਵ ਕਥੇਸਿ. ਥੇਰਸ੍ਸਾਪਿ ਵਿਸਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯੇ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋਪਿ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਪਚ੍ਛਿਮੁਤ੍ਤਰਦਕ੍ਖਿਣਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਦਿਸਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਨੁਦਿਸਾਤਿ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਹੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ.
ਸਤ੍ਥਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਕਿਲਮਨਭਾਵਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਕਿਲਮਤਿ, ਨਯਮੁਖਮਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ‘‘ਆਗਮੇਹਿ ਤ੍ਵਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਾਯਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਿਸਯੋ ਪਞ੍ਹੋ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਏਸ ਵਿਸਯੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂਨਂ ਯਸਸ੍ਸੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯਭਾਵਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਭੂਤਮਿਦਨ੍ਤਿ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਥੇਰੋ ‘‘ਚਤੁਮਹਾਭੂਤਿਕਕਾਯਪਰਿਗ੍ਗਹਂ ਮੇ ਭਗਵਾ ਆਚਿਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਂ ਭਗਵਾ, ਅਞ੍ਞਾਤਂ ਸੁਗਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਅਯਂ ਕਥਾ ਉਦਪਾਦਿ – ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ ਵਤ, ਭੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ, ਯਤ੍ਰ ਹਿ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਅਨਞ੍ਞਾਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਕਥੇਸਿ, ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਚ ਦਿਨ੍ਨਨਯੇ ਠਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯੇ ਪਞ੍ਹਂ ਕਥੇਸਿ, ਇਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵੋ ਯਤ੍ਤਕਂ ¶ ਠਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੇਨ ਓਤ੍ਥਟਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਗਤੋਤਿ ਏਵਂ ਤਾਵ ਥੇਰੋ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਮਹਾਪਞ੍ਞਤਾਯ ਏਤਦਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨਂ ਲਭਿ.
ਕਥਂ ਆਗਮਨਤੋ? ਇਮਿਸ੍ਸਾਯੇਵ ਹਿ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਤ੍ਥਾ ਆਹ – ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਨ ਇਦਾਨੇਵ ਪਞ੍ਞਵਾ, ਅਤੀਤੇ ਪਞ੍ਚ ਜਾਤਿਸਤਾਨਿ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾਪਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋਵ ਅਹੋਸਿ –
‘‘ਯੋ ¶ ਪਬ੍ਬਜੀ ਜਾਤਿਸਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ,
ਪਹਾਯ ਕਾਮਾਨਿ ਮਨੋਰਮਾਨਿ;
ਤਂ ਵੀਤਰਾਗਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ,
ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਂ ਵਨ੍ਦਥ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.
ਏਵਂ ¶ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਉਪਬ੍ਰੂਹਯਮਾਨੋ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਤਯੋ ਵੇਦੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਸਾਰਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਮੋਕ੍ਖਧਮ੍ਮਂ ਗਵੇਸਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਪਿ ਕਾਸਿਰਟ੍ਠੇ ਉਦਿਚ੍ਚਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਵੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਵਾਯ ਉਗ੍ਗਹਿਤਸਿਪ੍ਪੋ ਕਾਮੇਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮੇ ਚ ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਘਰਾਵਾਸਂ ਪਹਾਯ ਹਿਮਵਨ੍ਤਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਵਨਮੂਲਫਲਾਹਾਰੋ ਹਿਮਵਨ੍ਤਪ੍ਪਦੇਸੇ ਵਸਤਿ. ਸੋਪਿ ਮਾਣਵੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਪਰਿਵਾਰੋ ਮਹਾ ਅਹੋਸਿ ਪਞ੍ਚਸਤਮਤ੍ਤਾ ਇਸਯੋ.
ਅਥਸ੍ਸ ਸੋ ਜੇਟ੍ਠਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਏਕਦੇਸਂ ਪਰਿਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਲੋਣਮ੍ਬਿਲਸੇਵਨਤ੍ਥਂ ਮਨੁਸ੍ਸਪਥਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਹਿਮਵਨ੍ਤਪ੍ਪਦੇਸੇ ਕਾਲਂ ਅਕਾਸਿ. ਕਾਲਕਿਰਿਯਸਮਯੇਵ ਨਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ – ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਕੋਚਿ ਵਿਸੇਸੋ ਅਧਿਗਤੋ’’ਤਿ. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨੋ ਆਭਸ੍ਸਰਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਨ ਅਰੂਪਾਵਚਰੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਭਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾ. ਇਤਿ ਸੋ ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿਲਾਭੀ ਸਮਾਨੋਪਿ ਰੂਪਾਵਚਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾਪਿਸ੍ਸ ‘‘ਆਚਰਿਯੋ ‘ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’ਤਿ ਆਹ, ਮੋਘਾ ਤਸ੍ਸ ਕਾਲਕਿਰਿਯਾ’’ਤਿ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਕ੍ਕਾਰਸਮ੍ਮਾਨਂ ਅਕਂਸੁ. ਅਥ ਸੋ ਜੇਟ੍ਠਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸੇ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਹਂ ਆਚਰਿਯੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਕਾਲਂ ਕਤੋਤਿ. ਅਪਿ ਨੁ ਆਚਰਿਯੇਨ ¶ ਲਦ੍ਧਗੁਣਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਥਾਤਿ? ਆਮ ਪੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਾਤਿ. ਕਿਂ ਵਦੇਤੀਤਿ? ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ. ਮਯਮ੍ਪਿ ‘‘ਆਚਰਿਯੇਨ ਲਦ੍ਧਗੁਣੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਨਾਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਾਰਸਮ੍ਮਾਨਂ ਕਰਿਮ੍ਹਾਤਿ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਨ ਜਾਨਿਤ੍ਥ, ਆਚਰਿਯੋ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ.
ਅਥ ¶ ਤੇ ਜੇਟ੍ਠਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਸ੍ਸ ਕਥਂ ਨ ਸਦ੍ਦਹਿਂਸੁ. ਸੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋਪਿ ਸਦ੍ਦਹਾਪੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ ¶ . ਅਥ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਆਵਜ੍ਜਮਾਨੋ ‘‘ਅਨ੍ਧਬਾਲੋ ਮਹਾਜਨੋ ਮਯ੍ਹਂ ਜੇਟ੍ਠਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਸ੍ਸ ਕਥਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਇਮਂ ਕਾਰਣਂ ਪਾਕਟਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਤੋ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਅਸ੍ਸਮਪਦਮਤ੍ਥਕੇ ਠਿਤੋ ਆਕਾਸਗਤੋਵ ਜੇਟ੍ਠਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵਂ ਵਣ੍ਣੇਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –
‘‘ਪਰੋਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਸਮਾਗਤਾਨਂ,
ਕਨ੍ਦੇਯ੍ਯੁਂ ਤੇ ਵਸ੍ਸਸਤਂ ਅਪਞ੍ਞਾ;
ਏਕੋਵ ਸੇਯ੍ਯੋ ਪੁਰਿਸੋ ਸਪਞ੍ਞੋ,
ਯੋ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਵਿਜਾਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧.੧੦੧);
ਏਵਂ ਇਸਿਗਣਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਮੇਵ ਗਤੋ. ਸੇਸਇਸਿਗਣੋਪਿ ਅਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਪਰਾਯਣੋ ਜਾਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਜੇਟ੍ਠਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ ਜਾਤੋ, ਸੇਸਾ ਇਸਯੋ ਬੁਦ੍ਧਪਰਿਸਾ ਜਾਤਾਤਿ ਏਵਂ ਅਤੀਤੇਪਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋਵ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਜਾਨਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਇਦਮੇਵ ਚ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਪਞ੍ਚਕਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ –
‘‘ਪਰੋਸਤਞ੍ਚੇਪਿ ਸਮਾਗਤਾਨਂ,
ਝਾਯੇਯ੍ਯੁਂ ਤੇ ਵਸ੍ਸਸਤਂ ਅਪਞ੍ਞਾ;
ਏਕੋਵ ਸੇਯ੍ਯੋ ਪੁਰਿਸੋ ਸਪਞ੍ਞੋ,
ਸੋ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਵਿਜਾਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧.੧੦੧) –
ਇਮਮ੍ਪਿ ਜਾਤਕਂ ਕਥੇਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਜਾਤਕੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਅਪਰਮ੍ਪਿ ¶ ਇਦਮੇਵ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਪਞ੍ਚਕਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ –
‘‘ਯੇ ਸਞ੍ਞਿਨੋ ਤੇਪਿ ਦੁਗ੍ਗਤਾ, ਯੇਪਿ ਅਸਞ੍ਞਿਨੋ ਤੇਪਿ ਦੁਗ੍ਗਤਾ;
ਏਤਂ ਉਭਯਂ ਵਿਵਜ੍ਜਯ, ਤਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸੁਖਂ ਅਨਙ੍ਗਣ’’ਨ੍ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧.੧੩੪) –
ਇਮਂ ¶ ਅਨਙ੍ਗਣਜਾਤਕਂ ਕਥੇਸਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਆਚਰਿਯੋ ਕਾਲਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇਹਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ‘‘ਨੇਵਸਞ੍ਞੀ ਨਾਸਞ੍ਞੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੇਸਂ ¶ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਇਦਮੇਵ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਪਞ੍ਚਕਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ –
‘‘ਚਨ੍ਦਾਭਂ ਸੂਰਿਯਾਭਞ੍ਚ, ਯੋਧ ਪਞ੍ਞਾਯ ਗਾਧਤਿ;
ਅਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਝਾਨੇਨ, ਹੋਤਿ ਆਭਸ੍ਸਰੂਪਗੋ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧.੧੩੫) –
ਇਦਂ ਚਨ੍ਦਾਭਜਾਤਕਂ ਕਥੇਸਿ. ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਆਚਰਿਯੋ ਕਾਲਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇਹਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ‘‘ਓਦਾਤਕਸਿਣਂ ਚਨ੍ਦਾਭਂ ਨਾਮ, ਪੀਤਕਸਿਣਂ ਸੂਰਿਯਾਭਂ ਨਾਮਾਤਿ ਤਂ ਉਭਯਂ ਯੋ ਪਞ੍ਞਾਯ ਗਾਧਤਿ ਪਵਿਸਤਿ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ, ਸੋ ਅਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇਨ ਆਭਸ੍ਸਰੂਪਗੋ ਹੋਤਿ, ਤਾਦਿਸੋ ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਧਾਯ – ‘‘ਚਨ੍ਦਾਭਂ ਸੂਰਿਯਾਭ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਸੇਸਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਇਦਮੇਵ ਚ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਪਞ੍ਚਕਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ –
‘‘ਆਸੀਸੇਥੇਵ ਪੁਰਿਸੋ, ਨ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ ਪਣ੍ਡਿਤੋ;
ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਵੋਹਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਯਥਾ ਇਚ੍ਛਿਂ ਤਥਾ ਅਹੁ.
‘‘ਆਸੀਸੇਥੇਵ ਪੁਰਿਸੋ, ਨ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ ਪਣ੍ਡਿਤੋ;
ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਵੋਹਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਉਦਕਾ ਥਲਮੁਬ੍ਭਤਂ.
‘‘ਵਾਯਮੇਥੇਵ ¶ ਪੁਰਿਸੋ, ਨ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ ਪਣ੍ਡਿਤੋ;
ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਵੋਹਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਯਥਾ ਇਚ੍ਛਿਂ ਤਥਾ ਅਹੁ.
‘‘ਵਾਯਮੇਥੇਵ ਪੁਰਿਸੋ, ਨ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ ਪਣ੍ਡਿਤੋ;
ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਵੋਹਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਉਦਕਾ ਥਲਮੁਬ੍ਭਤਂ.
‘‘ਦੁਕ੍ਖੂਪਨੀਤੋਪਿ ਨਰੋ ਸਪਞ੍ਞੋ,
ਆਸਂ ਨ ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ ਸੁਖਾਗਮਾਯ;
ਬਹੂ ਹਿ ਫਸ੍ਸਾ ਅਹਿਤਾ ਹਿਤਾ ਚ,
ਅਵਿਤਕ੍ਕਿਤਾ ਮਚ੍ਚਮੁਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ.
‘‘ਅਚਿਨ੍ਤਿਤਮ੍ਪਿ ਭਵਤਿ, ਚਿਨ੍ਤਿਤਮ੍ਪਿ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ;
ਨ ਹਿ ਚਿਨ੍ਤਾਮਯਾ ਭੋਗਾ, ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਵਾ.
‘‘ਸਰਭਂ ¶ ਗਿਰਿਦੁਗ੍ਗਸ੍ਮਿਂ, ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਅਨੁਸਰੀ ਪੁਰੇ;
ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤੁਵਂ, ਵਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਨੁਜੀਵਸਿ.
‘‘ਯੋ ¶ ਤਂ ਵਿਦੁਗ੍ਗਾ ਨਰਕਾ ਸਮੁਦ੍ਧਰਿ,
ਸਿਲਾਯ ਯੋਗ੍ਗਂ ਸਰਭੋ ਕਰਿਤ੍ਵਾ;
ਦੁਕ੍ਖੂਪਨੀਤਂ ਮਚ੍ਚੁਮੁਖਾ ਪਮੋਚਯਿ,
ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤਂ ਤ ਮਿਗਂ ਵਦੇਸਿ.
‘‘ਕਿਂ ਤ੍ਵਂ ਨੁ ਤਤ੍ਥੇਵ ਤਦਾ ਅਹੋਸਿ,
ਉਦਾਹੁ ਤੇ ਕੋਚਿ ਨਂ ਏਤਦਕ੍ਖਾ;
ਵਿਵਟ੍ਟਚ੍ਛਦ੍ਦੋ ਨੁਸਿ ਸਬ੍ਬਦਸ੍ਸੀ,
ਞਾਣਂ ਨੁ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਭਿਂਸਰੂਪਂ.
‘‘ਨ ¶ ਚੇਵਹਂ ਤਤ੍ਥ ਤਦਾ ਅਹੋਸਿਂ,
ਨ ਚਾਪਿ ਮੇ ਕੋਚਿ ਨਂ ਏਤਦਕ੍ਖਾ;
ਗਾਥਾਪਦਾਨਞ੍ਚ ਸੁਭਾਸਿਤਾਨਂ,
ਅਤ੍ਥਂ ਤਦਾਨੇਨ੍ਤਿ ਜਨਿਨ੍ਦ ਧੀਰਾ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧੩.੧੩੪-੧੪੩) –
ਇਮਂ ਤੇਰਸਨਿਪਾਤੇ ਸਰਭਜਾਤਕਞ੍ਚ ਕਥੇਸਿ. ਇਮਾਨਿ ਪਨ ਪਞ੍ਚਪਿ ਜਾਤਕਾਨਿ ਅਤੀਤੇਪਿ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਤ੍ਤੋ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵਪ੍ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਮੇਵ ਕਥਿਤਾਨੀਤਿ ਏਵਂ ਆਗਮਨਤੋਪਿ ਥੇਰੋ ਮਹਾਪਞ੍ਞਤਾਯ ਏਤਦਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨਂ ਲਭਿ.
ਕਥਂ ਚਿਣ੍ਣਵਸਿਤੋਤਿ? ਚਿਣ੍ਣਂ ਕਿਰੇਤਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਚਤੁਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤੀਤਿ ਏਵਂ ਚਿਣ੍ਣਵਸਿਤੋਪਿ ਥੇਰੋ ਮਹਾਪਞ੍ਞਤਾਯ ਏਤਦਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨਂ ਲਭਿ.
ਕਥਂ ਗੁਣਾਤਿਰੇਕਤੋਤਿ? ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਹਿ ਦਸਬਲਂ ਅਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ ਏਕਸਾਵਕੋਪਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞਤਾਯ ¶ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨਾ ਸਦਿਸੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਏਵਂ ਗੁਣਾਤਿਰੇਕਤੋਪਿ ਥੇਰੋ ਮਹਾਪਞ੍ਞਤਾਯ ਏਤਦਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨਂ ਲਭਿ.
ਯਥਾ ਚ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ, ਏਵਂ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਸਬ੍ਬੇਹੇਵ ਚਤੂਹਿਪਿ ਇਮੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਏਤਦਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨਂ ਲਭਿ. ਕਥਂ? ਥੇਰੋ ਹਿ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ ਨਨ੍ਦੋਪਨਨ੍ਦਸਦਿਸਮ੍ਪਿ ਨਾਗਰਾਜਾਨਂ ਦਮੇਸੀਤਿ ਏਵਂ ਤਾਵ ¶ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਲਭਿ. ਨ ਪਨੇਸ ਇਦਾਨੇਵ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ, ਅਤੀਤੇ ਪਞ੍ਚ ਜਾਤਿਸਤਾਨਿ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਪਿ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.
‘‘ਯੋ ਪਬ੍ਬਜੀ ਜਾਤਿਸਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ,
ਪਹਾਯ ਕਾਮਾਨਿ ਮਨੋਰਮਾਨਿ;
ਤਂ ਵੀਤਰਾਗਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ,
ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਂ ਵਨ੍ਦਥ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. –
ਏਵਂ ¶ ਆਗਮਨਤੋਪਿ ਲਭਿ. ਚਿਣ੍ਣਂ ਚੇਤਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਨਿਰਯਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਦ੍ਧਿਬਲੇਨ ਨਿਰਯਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਸ੍ਸਾਸਜਨਨਤ੍ਥਂ ਸੀਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਚਕ੍ਕਮਤ੍ਤਂ ਪਦੁਮਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਦੁਮਕਣ੍ਣਿਕਾਯਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਤਿ, ਦੇਵਲੋਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦੇਵਸਙ੍ਘਂ ਕਮ੍ਮਗਤਿਂ ਜਾਨਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਚ੍ਚਕਥਂ ਕਥੇਤੀਤਿ ਏਵਂ ਚਿਣ੍ਣਵਸਿਤੋ ਲਭਿ. ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਚ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਅਞ੍ਞੋ ਸਾਵਕੋ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਵਿਯ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਏਵਂ ਗੁਣਾਤਿਰੇਕਤੋ ਲਭਿ.
ਯਥਾ ਚੇਸ, ਏਵਂ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਸਬ੍ਬੇਹੇਵਿਮੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਏਤਦਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨਂ ਲਭਿ. ਕਥਂ? ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਹਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਤਿਗਾਵੁਤਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੀਹਿ ਓਵਾਦੇਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮਹਾਪਥਵੀ ਉਦਕਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਪਿ, ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਥੇਰਸ੍ਸ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਗਤੋ. ਏਵਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਲਭਿ. ਨ ਚੇਸ ਇਦਾਨੇਵ ਧੁਤਧਰੋ, ਅਤੀਤੇ ਪਞ੍ਚ ਜਾਤਿਸਤਾਨਿ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਪਿ ਧੁਤਧਰੋਵ ਅਹੋਸਿ.
‘‘ਯੋ ¶ ਪਬ੍ਬਜੀ ਜਾਤਿਸਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ,
ਪਹਾਯ ਕਾਮਾਨਿ ਮਨੋਰਮਾਨਿ;
ਤਂ ਵੀਤਰਾਗਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ,
ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਂ ਵਨ੍ਦਥ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪ’’ਨ੍ਤਿ. –
ਏਵਂ ਆਗਮਨਤੋਪਿ ਲਭਿ. ਚਿਣ੍ਣਂ ਚੇਤਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਚਤੁਪਰਿਸਮਜ੍ਝਗਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਦਸ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਨਿ ਅਵਿਜਹਿਤ੍ਵਾਵ ਕਥੇਤੀਤਿ ਏਵਂ ਚਿਣ੍ਣਵਸਿਤੋ ਲਭਿ. ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਚ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਅਞ੍ਞੋ ਸਾਵਕੋ ਤੇਰਸਹਿ ਧੁਤਗੁਣੇਹਿ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਸਦਿਸੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਏਵਂ ਗੁਣਾਤਿਰੇਕਤੋ ਲਭਿ ¶ . ਇਮਿਨਾਵ ਨਿਯਾਮੇਨ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਥੇਰਾਨਂ ਯਥਾਲਾਭਤੋ ਗੁਣੇ ਕਿਤ੍ਤੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਗੁਣਵਸੇਨੇਵ ਹਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਯਥਾ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ ਚਕ੍ਕਰਤਨਾਨੁਭਾਵੇਨ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਗਬ੍ਭੇ ਰਜ੍ਜਸਿਰਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਮੇ ਪਤ੍ਤਂ, ਕਿਂ ਮੇ ਇਦਾਨਿ ਮਹਾਜਨੇਨ ਓਲੋਕਿਤੇਨਾ’’ਤਿ ਨ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਰਜ੍ਜਸਿਰਿਂਯੇਵ ਅਨੁਭੋਤਿ, ਕਾਲੇਨ ਪਨ ਕਾਲਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੇ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਪਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੇ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਠਾਨਨ੍ਤਰੇਸੁ ਚ ਠਪੇਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕੇ ਠਾਨਨ੍ਤਰੇਸੁ ਠਪੇਤਿ, ਏਵਮੇਵਂ ਮਹਾਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਅਧਿਗਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ¶ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਧਮ੍ਮਰਜ੍ਜੋ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾਪਿ ‘‘ਕਿਂ ਮੇ ਇਦਾਨਿ ਲੋਕੇਨ ਓਲੋਕਿਤੇਨ, ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸੁਖਂ ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਤਂ ਅਨਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਚਤੁਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਵਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸਰਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਯਮਾਨੋ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤੇ ਕਣ੍ਹਧਮ੍ਮੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸਿਨੇਰੁਪਾਦੇ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਅਪਾਯਭਯਸਨ੍ਤਜ੍ਜਨੇਨ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤੇ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਭਵਗ੍ਗੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਠਾਨਨ੍ਤਰੇਸੁ ਠਪੇਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕੇ ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਤ੍ਥੇਰਾਦਯੋ ਸਾਵਕੇ ਯਾਥਾਵਸਰਸਗੁਣਵਸੇਨੇਵ ਠਾਨਨ੍ਤਰੇਸੁ ¶ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂਨਂ, ਯਦਿਦਂ ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
ਤਤ੍ਥ ਏਤਦਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਪਦਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ. ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂਨਨ੍ਤਿ ਰਤ੍ਤਿਯੋ ਜਾਨਨ੍ਤਾਨਂ. ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਹਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਅਞ੍ਞੋ ਸਾਵਕੋ ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਤ੍ਥੇਰਤੋ ਪਠਮਤਰਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਥੇਰੋ ਚਿਰਕਾਲਂ ਰਤ੍ਤਿਯੋ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂ. ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਯਦਾ ਤੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੋ, ਚਿਰਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਤਂ ਰਤ੍ਤਿਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿਪਿ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂ. ਅਪਿਚ ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ਰਤ੍ਤਿਦਿਵਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਪਾਕਟੋਵ ਹੋਤਿ, ਅਯਞ੍ਚ ਪਠਮਖੀਣਾਸਵੋਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂਨਂ ਸਾਵਕਾਨਂ ਅਯਮੇਵ ਅਗ੍ਗੋ ਪੁਰਿਮਕੋਟਿਭੂਤੋ ਸੇਟ੍ਠੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂਨਂ ਯਦਿਦਂ ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ’’ਤਿ.
ਏਤ੍ਥ ¶ ਚ ਯਦਿਦਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਂ ਅਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਯੋ ਏਸੋਤਿ, ਅਗ੍ਗਸਦ੍ਦਂ ਅਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਯਂ ਏਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋਤਿ ਞਾਤਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਅਞ੍ਞਾਸਿ ਵਤ, ਭੋ, ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ, ਅਞ੍ਞਾਸਿ ਵਤ, ਭੋ, ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋਤਿ. ਇਤਿ ਹਿਦਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ ਤ੍ਵੇਵ ਨਾਮਂ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੦੮੧; ਮਹਾਵ. ੧੭).
ਅਯਂ ਪਨ ਥੇਰੋ ਕਤਰਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਪੁਬ੍ਬਪਤ੍ਥਨਂ ਅਭਿਨੀਹਾਰਂ ਅਕਾਸਿ, ਕਦਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਕਦਾਨੇਨ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮੋ ਅਧਿਗਤੋ, ਕਦਾ ਠਾਨਨ੍ਤਰੇ ਠਪਿਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਬ੍ਬੇਸੁਪਿ ਏਤਦਗ੍ਗੇਸੁ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ¶ ਇਮਸ੍ਸ ਤਾਵ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਇਤੋ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਥਕੇ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਦਪਾਦਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਮਹਾਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕਤੋ ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮਹਾਪਥਵਿਯਂ ਠਪੇਤੁਂ ਪਾਦੇ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਦਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਤ੍ਥਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਪਦੁਮਪੁਪ੍ਫਂ ਉਗ੍ਗਞ੍ਛਿ, ਤਸ੍ਸ ਧੁਰਪਤ੍ਤਾਨਿ ਨਵੁਤਿਹਤ੍ਥਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕੇਸਰਂ ਤਿਂਸਹਤ੍ਥਂ, ਕਣ੍ਣਿਕਾ ਦ੍ਵਾਦਸਹਤ੍ਥਾ, ਪਾਦੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਏਕਾਦਸਹਤ੍ਥਂ. ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਸਰੀਰਂ ਅਟ੍ਠਪਣ੍ਣਾਸਹਤ੍ਥੁਬ੍ਬੇਧਂ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਦੁਮਕਣ੍ਣਿਕਾਯ ਦਕ੍ਖਿਣਪਾਦੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੇ ਮਹਾਤੁਮ੍ਬਮਤ੍ਤਾ ਰੇਣੁ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਰੀਰਂ ਓਕਿਰਮਾਨਾ ਓਤਰਿ, ਵਾਮਪਾਦਸ੍ਸ ਠਪਨਕਾਲੇਪਿ ਤਥਾਰੂਪਂਯੇਵ ਪਦੁਮਂ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਾਦਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ. ਤਤੋਪਿ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਾਵ ਰੇਣੁ ਸਰੀਰਂ ਓਕਿਰਿ. ਤਂ ਪਨ ਰੇਣੁਂ ਅਭਿਭਵਮਾਨਾ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਰੀਰਪ੍ਪਭਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਯਨ੍ਤਨਾਲ਼ਿਕਾਯ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਸੁਵਣ੍ਣਰਸਧਾਰਾ ਵਿਯ ਸਮਨ੍ਤਾ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਟ੍ਠਾਨਂ ਏਕੋਭਾਸਂ ਅਕਾਸਿ. ਤਤਿਯਪਾਦੁਦ੍ਧਰਣਕਾਲੇ ਪਥਮੁਗ੍ਗਤਂ ਪਦੁਮਂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ, ਪਾਦਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਤ੍ਥਂ ਅਞ੍ਞਂ ਨਵਂ ਪਦੁਮਂ ਉਗ੍ਗਞ੍ਛਿ. ਇਮਿਨਾਵ ਨਿਯਾਮੇਨ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਮਹਾਪਦੁਮਂ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਨੇਵਸ੍ਸ ‘‘ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਨਾਮਂ ਅਹੋਸਿ.
ਏਵਂ ਸੋ ਭਗਵਾ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੋ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨੀਸੁ ਭਿਕ੍ਖਾਯ ਚਰਨ੍ਤੋ ਹਂਸਵਤੀਨਗਰਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿ ¶ . ਤਸ੍ਸ ਆਗਤਭਾਵਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਿਤਾ ਮਹਾਰਾਜਾ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ¶ ਅਕਾਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਕੇਚਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਕੇਚਿ ਸਕਦਾਗਾਮੀ ਕੇਚਿ ਅਨਾਗਾਮੀ ਕੇਚਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਸ੍ਵਾਤਨਾਯ ਦਸਬਲਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਕਾਲਂ ਆਰੋਚਾਪੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਕਨਿਵੇਸਨੇ ਮਹਾਦਾਨਂ ਅਦਾਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਭਤ੍ਤਾਨੁਮੋਦਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਮੇਵ ਗਤੋ. ਤੇਨੇਵ ਨਿਯਾਮੇਨ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਨਾਗਰਾ, ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਰਾਜਾਤਿ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਦਾਨਂ ਅਦਂਸੁ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਅਯਂ ਥੇਰੋ ਹਂਸਵਤੀਨਗਰੇ ਗਹਪਤਿਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਏਕਦਿਵਸਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਕਾਲੇ ਹਂਸਵਤੀਨਗਰਵਾਸਿਨੋ ਗਨ੍ਧਮਾਲਾਦਿਹਤ੍ਥੇ ਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਯੇਨ ਧਮ੍ਮੋ, ਯੇਨ ਸਙ੍ਘੋ, ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨੇ ਤਪ੍ਪੋਣੇ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤੇਨ ਮਹਾਜਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਸਮਯੇ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰੋ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਸਨੇ ਪਠਮਂ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਧਮ੍ਮਂ ਏਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਏਤਦਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ. ਸੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਹਾ ਵਤਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਕਿਰ ਬੁਦ੍ਧਂ ਅਞ੍ਞੋ ਇਮਿਨਾ ਪਠਮਤਰਂ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਹੋ ਵਤਾਹਮ੍ਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਏਕਸ੍ਸ ¶ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਸਮਤ੍ਥੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸ੍ਵੇ ਮਯ੍ਹਂ ਭਿਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਨਿਮਨ੍ਤੇਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ.
ਸੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਕਨਿਵੇਸਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਨਿਸਜ੍ਜਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਧਦਾਮਮਾਲਾਦਾਮਾਦੀਹਿ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਪਣੀਤਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਪਟਿਯਾਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਸਕਨਿਵੇਸਨੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਵਿਚਿਤ੍ਰਯਾਗੁਖਜ੍ਜਕਪਰਿਵਾਰਂ ਨਾਨਾਰਸਸੂਪਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ¶ ਗਨ੍ਧਸਾਲਿਭੋਜਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਤਿਚੀਵਰਪਹੋਨਕੇ ਵਙ੍ਗਪਟ੍ਟੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਾਦਮੂਲੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਨਾਹਂ ਪਰਿਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਠਾਨਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਚਰਾਮਿ, ਮਹਨ੍ਤਂ ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੋ ਚਰਾਮਿ, ਨ ਖੋ ਪਨ ਸਕ੍ਕਾ ਏਕਮੇਵ ਦਿਵਸਂ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤਂ ਠਾਨਨ੍ਤਰਂ ਪਤ੍ਥੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਨੁਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਥੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਤੇਨੇਵ ਨਿਯਾਮੇਨ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਦੁਸ੍ਸਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਂ ਵਿਵਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਮਸੁਖੁਮਵਤ੍ਥਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਾਦਮੂਲੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਤਿਚੀਵਰੇਨ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤਂ ¶ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਯੋ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਇਤੋ ਸਤ੍ਤਦਿਵਸਮਤ੍ਥਕੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪਿਤੋ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਯ ਅਨਾਗਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਪਾਦਮੂਲੇ ਸੀਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿ.
ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇਨ ਮਹਾਅਧਿਕਾਰੋ ਕਤੋ, ਸਮਿਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ ਨੁ ਖੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਯਂ ਪਤ੍ਥਨਾ ਨੋ’’ਤਿ ਅਨਾਗਤਂਸਞਾਣਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮਿਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਸ੍ਸਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਅਤੀਤਂ ਵਾ ਅਨਾਗਤਂ ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਵਾ ਆਰਬ੍ਭ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤਾਨਂ ਆਵਰਣਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਨੇਕਕਪ੍ਪਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਨ੍ਤਰਮ੍ਪਿ ਚ ਅਤੀਤਂ ਵਾ ਅਨਾਗਤਂ ਵਾ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਹਸ੍ਸਨ੍ਤਰਮ੍ਪਿ ਚ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਵਾ ਆਵਜ੍ਜਨਪਟਿਬਦ੍ਧਮੇਵ ਮਨਸਿਕਾਰਪਟਿਬਦ੍ਧਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਅਪ੍ਪਟਿਵਤ੍ਤਿਯੇਨ ਞਾਣੇਨ ਸੋ ਭਗਵਾ ਇਦਂ ਅਦ੍ਦਸ – ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਸਤਸਹਸ੍ਸਕਪ੍ਪਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਦਾ ਇਮਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਨਾ ਸਮਿਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਨਂ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਅਮ੍ਭੋ, ਕੁਲਪੁਤ੍ਤ, ਅਨਾਗਤੇ ਸਤਸਹਸ੍ਸਕਪ੍ਪਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ ¶ , ਤ੍ਵਂ ਤਸ੍ਸ ਪਠਮਕਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਤੇਪਰਿਵਟ੍ਟਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਟ੍ਠਾਰਸਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕੋਟੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਹਸ੍ਸਨਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ.
ਇਤਿ ¶ ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਂ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍ਵਾ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ ਸੁਵਣ੍ਣਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਵਿਯ ਏਕਗ੍ਘਨਂ ਅਹੋਸਿ, ਸਰੀਰਚੇਤਿਯਂ ਪਨਸ੍ਸੁਬ੍ਬੇਧੇਨ ਸਤ੍ਤਯੋਜਨਿਕਂ ਅਕਂਸੁ. ਇਟ੍ਠਕਾ ਸੁਵਣ੍ਣਮਯਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਹਰਿਤਾਲਮਨੋਸਿਲਾਯ ਮਤ੍ਤਿਕਾਕਿਚ੍ਚਂ, ਤੇਲੇਨ ਉਦਕਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧਯਿਂਸੁ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਧਰਮਾਨਕਾਲੇ ਸਰੀਰਪ੍ਪਭਾ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਿਕਂ ਫਰਿ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾਨਂ ਪਨ ਤੇਸਂ ਰਸ੍ਮਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਸਮਨ੍ਤਾ ਯੋਜਨਸਤਂ ਅਵਤ੍ਥਰਿ.
ਅਯਂ ਸੇਟ੍ਠਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਰੀਰਚੇਤਿਯਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਹਸ੍ਸਰਤਨਗ੍ਘਿਯਾਨਿ ਕਾਰੇਸਿ. ਚੇਤਿਯਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਦਿਵਸੇ ਅਨ੍ਤੋਚੇਤਿਯੇ ਰਤਨਘਰਂ ਕਾਰੇਸਿ. ਸੋ ਵਸ੍ਸਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਦਾਨਾਦਿਮਯਂ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਦੇਵਪੁਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਦੇਵੇਸੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਸਂਸਰਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਨਵਨਵੁਤਿ ¶ ਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਨਵ ਕਪ੍ਪਸਤਾਨਿ ਨਵ ਚ ਕਪ੍ਪਾ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ. ਏਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਕਾਲਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਇਤੋ ਏਕਨਵੁਤਿਕਪ੍ਪਮਤ੍ਥਕੇ ਅਯਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਬਨ੍ਧੁਮਤੀਨਗਰਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰਸਮੀਪੇ ਗਾਮੇ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਯਗੇਹੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਤਸ੍ਸ ਮਹਾਕਾਲੋਤਿ ਨਾਮਂ ਅਹੋਸਿ, ਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤਾ ਪਨਸ੍ਸ ਚੂਲ਼ਕਾਲੋ ਨਾਮ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਵਿਪਸ੍ਸੀ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਤੁਸਿਤਪੁਰਾ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧੁਮਤੀਨਗਰੇ ਬਨ੍ਧੁਮਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਾਯ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਆਯਾਚਿਤੋ ‘‘ਕਸ੍ਸ ¶ ਨੁ ਖੋ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਨਿਟ੍ਠਂ ਖਣ੍ਡਂ ਨਾਮ ਰਾਜਕੁਮਾਰਂ ਤਿਸ੍ਸਞ੍ਚ ਪੁਰੋਹਿਤਪੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਤੇਸਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਪਿਤੁ ਚ ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਤੋ ਆਕਾਸੇਨੇਵ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਖੇਮੇ ਮਿਗਦਾਯੇ ਓਤਿਣ੍ਣੋ ਤੇ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਤੇ ਦ੍ਵੇਪਿ ਜਨਾ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ.
ਅਥਾਪਰੇਪਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਕਾਲੇ ਅਨੁਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਾ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ ਤਤ੍ਥੇਵ ਖਣ੍ਡਤ੍ਥੇਰਂ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਟ੍ਠਾਨੇ, ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਂ ਦੁਤਿਯਸਾਵਕਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ. ਰਾਜਾਪਿ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਪੁਤ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤੀਸੁ ਸਰਣੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਸ੍ਵਾਤਨਾਯ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.
ਸੋ ¶ ਪਾਸਾਦਵਰਗਤੋ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਜੇਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਜਾਤੋ, ਦੁਤਿਯਪੁਤ੍ਤੋ ਮੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੋ, ਪੁਰੋਹਿਤਪੁਤ੍ਤੋ ਦੁਤਿਯਸਾਵਕੋ. ਇਮੇ ਚ ਅਵਸੇਸਭਿਕ੍ਖੂ ਗਿਹਿਕਾਲੇਪਿ ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਤ੍ਤਮੇਵ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਿਂਸੁ, ਇਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਦਾਨਿਪਿ ਮਯ੍ਹਮੇਵ ਭਾਰਾ, ਅਹਮੇਵ ਤੇ ਚਤੂਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਉਪਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਓਕਾਸਂ ਨ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਵਿਹਾਰਦ੍ਵਾਰਕੋਟ੍ਠਕਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਰਾਜਗੇਹਦ੍ਵਾਰਾ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਖਦਿਰਪਾਕਾਰਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਥੇਹਿ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਸੁਵਣ੍ਣਤਾਰਕਵਿਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮੋਲਮ੍ਬਿਤਤਾਲਕ੍ਖਨ੍ਧਮਤ੍ਤਵਿਵਿਧਪੁਪ੍ਫਦਾਮਵਿਤਾਨਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਹੇਟ੍ਠਾਭੂਮਿਂ ¶ ਵਿਚਿਤ੍ਤਤ੍ਥਰਣੇਹਿ ਸਨ੍ਥਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਮਾਲਾਗਚ੍ਛਕੇਸੁ ਪੁਣ੍ਣਘਟੇ ਸਕਲਮਗ੍ਗਵਾਸਤ੍ਥਾਯ ਚ ਗਨ੍ਧਨ੍ਤਰੇਸੁ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਨ੍ਤਰੇਸੁ ਗਨ੍ਧੇ ਚ ਠਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ¶ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲਂ ਆਰੋਚਾਪੇਸਿ. ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਅਨ੍ਤੋਸਾਣਿਯਾਵ ਰਾਜਗੇਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤਿ. ਅਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ ਦਟ੍ਠੁਮ੍ਪਿ ਨ ਲਭਤਿ, ਕੁਤੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖਂ ਵਾ ਦਾਤੁਂ ਪੂਜਂ ਵਾ ਕਾਤੁਂ.
ਨਾਗਰਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ – ‘‘ਅਜ੍ਜ ਸਤ੍ਥੁ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਮਾਸਾਧਿਕਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਸਂਵਚ੍ਛਰਾਨਿ, ਮਯਞ੍ਚ ਦਟ੍ਠੁਮ੍ਪਿ ਨ ਲਭਾਮ, ਪਗੇਵ ਭਿਕ੍ਖਂ ਵਾ ਦਾਤੁਂ ਪੂਜਂ ਵਾ ਕਾਤੁਂ ਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਸੋਤੁਂ. ਰਾਜਾ ‘ਮਯ੍ਹਂ ਏਵ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਮਯ੍ਹਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਮਯ੍ਹਂ ਸਙ੍ਘੋ’ਤਿ ਮਮਾਯਿਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਉਪਟ੍ਠਹਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਨ ਰਞ੍ਞੋਯੇਵ ਅਤ੍ਥਾਯ. ਨ ਹਿ ਰਞ੍ਞੋਯੇਵ ਨਿਰਯੋ ਉਣ੍ਹੋ, ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਵਨਸਦਿਸੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਰਾਜਾਨਂ ਏਵਂ ਵਦਾਮ ‘ਸਚੇ ਨੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਦੇਤਿ, ਇਚ੍ਚੇਤਂ ਕੁਸਲਂ. ਨੋ ਚੇ ਦੇਤਿ, ਰਞ੍ਞਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਾਨਾਦੀਨਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਮ. ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਖੋ ਪਨ ਸੁਦ੍ਧਨਾਗਰੇਹੇਵ ਏਵਂ ਕਾਤੁਂ, ਏਕਂ ਜੇਟ੍ਠਕਪੁਰਿਸਮ੍ਪਿ ਗਣ੍ਹਾਮਾ’’’ਤਿ ਸੇਨਾਪਤਿਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਾਮਿ ਕਿਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਕ੍ਖੋ ਹੋਹਿਸਿ, ਉਦਾਹੁ ਰਞ੍ਞੋ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਸੋ ਆਹ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪਕ੍ਖੋ ਹੋਮਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਪਠਮਦਿਵਸੋ ਮਯ੍ਹਂ ਦਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਤੇ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਂਸੁ.
ਸੋ ਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਾਗਰਾ, ਦੇਵ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਕੁਪਿਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਤਾਤਾਤਿ? ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਕਿਰ ਤੁਮ੍ਹੇਵ ਉਪਟ੍ਠਹਥ, ਅਮ੍ਹੇ ਨ ਲਭਾਮਾਤਿ. ਸਚੇ ਇਦਾਨਿਪਿ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਨ ਕੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ. ਅਲਭਨ੍ਤਾ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੁਜ੍ਝਿਤੁਕਾਮਾ, ਦੇਵਾਤਿ. ਯੁਜ੍ਝਾਮਿ, ਤਾਤ, ਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਦੇਮੀਤਿ. ਦੇਵ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦਾਸਾ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੁਜ੍ਝਾਮਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਕਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਯੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਥਾਤਿ? ਨਨੁ ਤ੍ਵਂ ਸੇਨਾਪਤੀਤਿ? ਨਾਗਰੇਹਿ ਵਿਨਾ ਅਸਮਤ੍ਥੋ ਅਹਂ, ਦੇਵਾਤਿ. ਤਤੋ ਰਾਜਾ ¶ ‘‘ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਨਾਗਰਾ, ਸੇਨਾਪਤਿਪਿ ਤੇਸਂਯੇਵ ਪਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਸਤ੍ਤਮਾਸਾਧਿਕਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਸਂਵਚ੍ਛਰਾਨਿ ਮਯ੍ਹਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ¶ ਦੇਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਆਹ. ਨਾਗਰਾ ਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ‘‘ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਨਿ ਪਞ੍ਚਵਸ੍ਸਾਨੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸੇ ਯਾਚਿ ¶ . ਨਾਗਰਾ ‘‘ਅਤਿਕਕ੍ਖਲ਼ਂ ਦਾਨਿ ਰਞ੍ਞਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਅਨੁਜਾਨਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਸਤ੍ਤਮਾਸਾਧਿਕਾਨਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਸਂਵਚ੍ਛਰਾਨਂ ਸਜ੍ਜਿਤਂ ਦਾਨਮੁਖਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਮੇਵ ਦਿਵਸਾਨਂ ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਛ ਦਿਵਸੇ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਨਂਯੇਵ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਨਾਗਰੇ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਥ, ਤਾਤਾ, ਏਵਰੂਪਂ ਦਾਨਂ ਦਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤੇਪਿ ‘‘ਨਨੁ ਅਮ੍ਹੇਯੇਵ ਨਿਸ੍ਸਾਯੇਤਂ ਦੇਵਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਪਿਟ੍ਠਿਹਤ੍ਥੇਨ ਅਸ੍ਸੂਨਿ ਪੁਞ੍ਛਮਾਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸੁ ਭਾਰਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਯਾਵਜੀਵਂ ਚਤੂਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਉਪਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿਂ, ਨਾਗਰਾਨਂ ਦਾਨਿ ਮੇ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ, ਨਾਗਰਾ ਹਿ ‘ਮਯਂ ਦਾਨਂ ਦਾਤੁਂ ਨ ਲਭਾਮਾ’ਤਿ ਭਗਵਾ ਕੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ. ਸ੍ਵੇਵ ਪਟ੍ਠਾਯ ਤੇਸਂ ਅਨੁਗ੍ਗਹਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਆਹ.
ਅਥ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਸੇਨਾਪਤਿ ਮਹਾਦਾਨਂ ਅਦਾਸਿ. ਤਤੋ ਨਾਗਰਾ ਰਞ੍ਞਾ ਕਤਸਕ੍ਕਾਰਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਂ ਸਕ੍ਕਾਰਸਮ੍ਮਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਾਨਂ ਅਦਂਸੁ. ਏਤੇਨੇਵ ਨਿਯਾਮੇਨ ਸਕਲਨਗਰਸ੍ਸ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਗਤਾਯ ਦ੍ਵਾਰਗਾਮਵਾਸਿਨੋ ਸਕ੍ਕਾਰਸਮ੍ਮਾਨਂ ਸਜ੍ਜਯਿਂਸੁ. ਮਹਾਕਾਲਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕੋ ਚੂਲ਼ਕਾਲਂ ਆਹ – ‘‘ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਾਰਸਮ੍ਮਾਨਂ ਸ੍ਵੇਵ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਕਿਂ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ? ਤ੍ਵਮੇਵ ਭਾਤਿਕ ਜਾਨਾਹੀਤਿ. ਸਚੇ ਮਯ੍ਹਂ ਰੁਚਿਯਾ ਕਰੋਸਿ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸੋਲ਼ਸਕਰੀਸਮਤ੍ਤੇਸੁ ਖੇਤ੍ਤੇਸੁ ਗਹਿਤਗਬ੍ਭਾ ਸਾਲਿਯੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਸਾਲਿਗਬ੍ਭਂ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਆਦਾਯ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ¶ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਪਚਾਪੇਮਾਤਿ. ਏਵਂ ਕਯਿਰਮਾਨੇ ਕਸ੍ਸਚਿ ਉਪਕਾਰੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨੇਤਂ ਮਯ੍ਹਂ ਰੁਚ੍ਚਤੀਤਿ. ਸਚੇ ਤ੍ਵਂ ਏਵਂ ਨ ਕਰੋਸਿ, ਅਹਂ ਮਯ੍ਹਂ ਸਨ੍ਤਕਂ ਮਮਾਯਿਤੁਂ ਲਭਾਮੀਤਿ ਸੋਲ਼ਸਕਰੀਸਮਤ੍ਤਂ ਖੇਤ੍ਤਂ ਮਜ੍ਝੇ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਕਰੀਸਟ੍ਠਾਨੇ ਸੀਮਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਾਲਿਗਬ੍ਭਂ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਆਦਾਯ ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨੇ ਖੀਰੇ ਪਚਾਪੇਤ੍ਵਾ ਚਤੁਮਧੁਰਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਦਾਸਿ. ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕਸ੍ਸ ਖੋ ਗਬ੍ਭਂ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤਗਹਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਨ ਪੂਰਤਿ. ਪੁਥੁਕਕਾਲੇ ਪੁਥੁਕਗ੍ਗਂ ਨਾਮ ਅਦਾਸਿ, ਗਾਮਵਾਸੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਗ੍ਗਸਸ੍ਸਂ ਨਾਮ ਅਦਾਸਿ, ਲਾਯਨੇ ਲਾਯਨਗ੍ਗਂ, ਵੇਣਿਕਰਣੇ ਵੇਣਗ੍ਗਂ, ਕਲਾਪਾਦੀਸੁ ਕਲਾਪਗ੍ਗਂ ਖਲਗ੍ਗਂ ਖਲਭਣ੍ਡਗ੍ਗਂ ਕੋਟ੍ਠਗ੍ਗਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸੋ ਏਕਸਸ੍ਸੇਵ ਨਵ ਵਾਰੇ ਅਗ੍ਗਦਾਨਂ ਅਦਾਸਿ. ਤਮ੍ਪਿ ਸਸ੍ਸਂ ਅਤਿਰੇਕਂ ਉਟ੍ਠਾਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਹੋਸਿ.
ਯਾਵ ਬੁਦ੍ਧਾ ਧਰਤਿ, ਯਾਵ ਚ ਸਙ੍ਘੋ ਧਰਤਿ, ਏਤੇਨੇਵ ਨਿਯਾਮੇਨ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ¶ ਦੇਵਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਦੇਵੇਸੁ ਚੇਵ ¶ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਏਕਨਵੁਤਿਕਪ੍ਪੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਿਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥੁ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਾਲੇ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਨਗਰਸ੍ਸ ਅਵਿਦੂਰੇ ਦੋਣਵਤ੍ਥੁਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਗ੍ਗਹਣਦਿਵਸੇ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਮਾਣਵੋਤਿ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਸੋ ਵੁਡ੍ਢਿਮਨ੍ਵਾਯ ਤਯੋ ਵੇਦੇ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਲਕ੍ਖਣਮਨ੍ਤਾਨਂ ਪਾਰਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਤੁਸਿਤਪੁਰਾ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਪੁਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਗ੍ਗਹਣਦਿਵਸੇ ਅਟ੍ਠੁਤ੍ਤਰਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਤਂ ਅਹਤਵਤ੍ਥੇਹਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪੋਦਕਂ ¶ ਮਧੁਪਾਯਾਸਂ ਪਾਯੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਅਟ੍ਠ ਜਨੇ ਉਚ੍ਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਤਲੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਯਤ੍ਤਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ ਦੁਕੂਲਚੁਮ੍ਬਟਕੇ ਨਿਪਜ੍ਜਾਪੇਤ੍ਵਾ ਲਕ੍ਖਣਪਰਿਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਨਯਿਂਸੁ. ਧੁਰਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸਰੀਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯੋ ਉਕ੍ਖਿਪਿ. ਏਵਂ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਸਤ੍ਤ ਜਨਾ ਉਕ੍ਖਿਪਿਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਨਵਕੋ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਮਾਣਵੋ, ਸੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਵਰਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇ ਠਾਨਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਕਨ੍ਤੇਨੇਸ ਵਿਵਟ੍ਟਚ੍ਛਦੋ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਕਮੇਵ ਅਙ੍ਗੁਲਿਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿ. ਇਤਰੇ ਪਨ ਸਤ੍ਤ ਜਨਾ ‘‘ਸਚੇ ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾਵਸਿਸ੍ਸਤਿ, ਰਾਜਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ. ਸਚੇ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਦ੍ਵੇ ਗਤਿਯੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯੋ ਉਕ੍ਖਿਪਿਂਸੁ. ਅਯਂ ਪਨ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ ਕਤਾਧਿਕਾਰੋ ਪਚ੍ਛਿਮਭਵਿਕਸਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯ ਇਤਰੇ ਸਤ੍ਤ ਜਨੇ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮੇਹਿ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇ ਠਾਨਕਰਣਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਨਿਸ੍ਸਂਸਯਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਕਮੇਵ ਗਤਿਂ ਅਦ੍ਦਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਂ ਅਙ੍ਗੁਲਿਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿ. ਤਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਘਰਾਨਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤੇ ਆਮਨ੍ਤਯਿਂਸੁ – ‘‘ਤਾਤਾ, ਅਮ੍ਹੇ ਮਹਲ੍ਲਕਾ, ਸੁਦ੍ਧੋਦਨਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਮਯਂ ਸਮ੍ਭਾਵੇਯ੍ਯਾਮ ਵਾ ਨੋ ਵਾ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕੁਮਾਰੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ.
ਸੁਦ੍ਧੋਦਨਮਹਾਰਾਜਾਪਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਧਾਤਿਯੋ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਹਾਰਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ ਵੁਦ੍ਧਿਂ ਆਪਾਦੇਸਿ. ਮਹਾਸਤ੍ਤੋਪਿ ਵੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਦੇਵੋ ਵਿਯ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਪਕ੍ਕੇ ਞਾਣੇ ਕਾਮੇਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮੇ ਚ ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਾਹੁਲਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਜਾਤਦਿਵਸੇ ਛਨ੍ਨਸਹਾਯੋ ਕਣ੍ਡਕਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਦੇਵਤਾਹਿ ਵਿਵਟੇਨ ਦ੍ਵਾਰੇਨ ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ¶ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਤੇਨੇਵ ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇਨ ਤੀਣਿ ਰਜ੍ਜਾਨਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਨੋਮਾਨਦੀਤੀਰੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਘਟਿਕਾਰਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਆਭਤੇ ਅਰਹਦ੍ਧਜੇ ਗਹਿਤਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ¶ ਵਸ੍ਸਸਟ੍ਠਿਕਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਪਾਸਾਦਿਕੇਨ ਇਰਿਯਾਪਥੇਨ ਰਾਜਗਹਂ ਪਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਪਣ੍ਡਵਪਬ੍ਬਤਚ੍ਛਾਯਾਯ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞਾ ਮਾਗਧੇਨ ਰਜ੍ਜਸਿਰਿਯਾ ਨਿਮਨ੍ਤਿਯਮਾਨੋਪਿ ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਉਰੁਵੇਲਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਰਮਣੀਯੋ ਵਤ ਅਯਂ ਭੂਮਿਭਾਗੋ ¶ , ਅਲਂ ਵਤਿਦਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਧਾਨਤ੍ਥਿਕਸ੍ਸ ਪਧਾਨਾਯਾ’’ਤਿ ਪਧਾਨਾਭਿਮੁਖਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਾਸਂ ਉਪਗਤੋ.
ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਇਤਰੇ ਸਤ੍ਤ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਯਥਾਕਮ੍ਮਂ ਗਤਾ, ਸਬ੍ਬਦਹਰੋ ਪਨ ਲਕ੍ਖਣਪਰਿਗ੍ਗਾਹਕੋ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਮਾਣਵੋ ਅਰੋਗੋ. ਸੋ ‘‘ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਪੁਤ੍ਤੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥਕੁਮਾਰੋ ਕਿਰ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ. ਸੋ ਹਿ ਨਿਸ੍ਸਂਸਯਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਸਚੇ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪਿਤਰੋ ਅਰੋਗਾ ਅਸ੍ਸੁ, ਅਜ੍ਜ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯੁਂ. ਸਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇਪਿ ਇਚ੍ਛਥ, ਏਥ ਮਯਂ ਤਂ ਮਹਾਪੁਰਿਸਮਨੁਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਏਕਚ੍ਛਨ੍ਦਾ ਭਵਿਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂਸੁ. ਤਯੋ ਜਨਾ ਨ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ, ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਜੇਟ੍ਠਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਤਰੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨੀਸੁ ਭਿਕ੍ਖਾਯ ਚਰਨ੍ਤਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਮਿਂਸੁ. ਤੇ ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਨਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇ ਮਹਾਪਧਾਨਂ ਪਦਹਨ੍ਤੇ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਇਦਾਨਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਮਹਾਸਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਹਮਾਨਾ ਸਨ੍ਤਿਕਾਵਚਰਾਵਸ੍ਸ ਅਹੇਸੁਂ. ਯਦਾ ਪਨ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਏਕਤਿਲਤਣ੍ਡੁਲਾਦੀਹਿ ਵੀਤਿਨਾਮੇਨ੍ਤੋਪਿ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਾਯ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਪਟਿਵੇਧਸ੍ਸ ਅਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ ਆਹਾਰਂ ਆਹਰਿ, ਤਦਾ ਤੇ ਪਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਇਸਿਪਤਨਂ ਅਗਮਂਸੁ.
ਅਥ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾਹਾਰਪਰਿਭੋਗੇਨ ਛਵਿਮਂਸਲੋਹਿਤਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ¶ ਵਿਸਾਖਪੁਣ੍ਣਮਦਿਵਸੇ ਸੁਜਾਤਾਯ ਦਿਨ੍ਨਂ ਵਰਭੋਜਨਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਪਾਤਿਂ ਨਦਿਯਾ ਪਟਿਸੋਤਂ ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕਤਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨੋ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਕਾਲੇਨ ਨਾਗਰਾਜੇਨ ਅਨੇਕੇਹਿ ਥੁਤਿਸਤੇਹਿ ਅਭਿਤ੍ਥਵਿਯਮਾਨੋ ਮਹਾਬੋਧਿਮਣ੍ਡਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਅਚਲਟ੍ਠਾਨੇ ਪਾਚੀਨਲੋਕਧਾਤੁਅਭਿਮੁਖੋ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਚਤੁਰਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਵੀਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਸੂਰਿਯੇ ਧਰਮਾਨੇਯੇਵ ਮਾਰਬਲਂ ਵਿਧਮਿਤ੍ਵਾ ਪਠਮਯਾਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮੇ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਵਿਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੂਸਕਾਲਸਮਨਨ੍ਤਰੇ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੇ ਞਾਣਂ ਓਤਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮਂ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਵਟ੍ਟਂ ¶ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਂ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਰਮ੍ਮਣਾਯ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਸਿ.
ਏਤੇਨੇਵ ਉਪਾਯੇਨ ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਾਹਂ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਵਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਯਤਨਮੂਲੇ ਮਧੁਪਿਣ੍ਡਿਕਭੋਜਨਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਅਜਪਾਲਨਿਗ੍ਰੋਧਮੂਲਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਧਮ੍ਮਗਮ੍ਭੀਰਤਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਤਾਯ ਚਿਤ੍ਤੇ ਨਮਨ੍ਤੇ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਯਾਚਿਤੋ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿਭੇਦੇ ¶ ਸਤ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਦਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਸ੍ਸ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਲ਼ਾਰੁਦਕਾਨਂ ਕਾਲਕਤਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਬਹੂਪਕਾਰਾ ਖੋ ਪਨ ਮੇ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ, ਯੇ ਮਂ ਪਧਾਨਪਹਿਤਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਇਦਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਮਤ੍ਤਮੇਵ, ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਨ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਅਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਸੋਪਿ ਏਤਦਤ੍ਥਮੇਵ ¶ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਅਧਿਕਾਰਕਮ੍ਮਂ ਅਕਾਸਿ, ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਨਵ ਵਾਰੇ ਅਗ੍ਗਸਸ੍ਸਦਾਨਂ ਅਦਾਸਿ.
ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਇਸਿਪਤਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ, ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਤੇ ਤਥਾਗਤਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਤਿਕਾਯ ਸਣ੍ਠਾਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂਸੁ. ਏਕੋ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸਿ, ਏਕੋ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਸਿ, ਏਕੋ ਪਾਦੋਦਕਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਏਕੋ ਪਾਦੇ ਧੋਵਿ, ਏਕੋ ਤਾਲਵਣ੍ਟਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਬੀਜਮਾਨੋ ਠਿਤੋ. ਏਵਂ ਤੇਸੁ ਵਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਸੁ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਤ੍ਥੇਰਂ ਕਾਯਸਕ੍ਖਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਤੇਪਰਿਵਟ੍ਟਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਆਰਭਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਪਰਿਸਾ ਪਞ੍ਚ ਜਨਾਵ ਅਹੇਸੁਂ, ਦੇਵਪਰਿਸਾ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਤ੍ਥੇਰੋ ਅਟ੍ਠਾਰਸਹਿ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਕੋਟੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ. ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਮਯਾ ਦੁਕ੍ਕਰਸਤਾਭਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਠਮਮੇਵ ਅਞ੍ਞਾਸੀਤਿ ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ ਨਾਮ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਥੇਰਂ ਆਲਪਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਸਿ ਵਤ, ਭੋ, ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ, ਅਞ੍ਞਾਸਿ ਵਤ, ਭੋ, ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਸ੍ਸ ਤਦੇਵ ਨਾਮਂ ਜਾਤਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਇਤਿ ਹਿਦਂ ¶ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋਤ੍ਵੇਵ ਨਾਮਂ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ.
ਇਤਿ ਥੇਰੋ ਆਸਾਲ਼੍ਹਿਪੁਣ੍ਣਮਾਯਂ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ, ਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸੇ ਭਦ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰੋ, ਦੁਤਿਯਪਕ੍ਖਦਿਵਸੇ ਵਪ੍ਪਤ੍ਥੇਰੋ, ਤਤਿਯਪਕ੍ਖਦਿਵਸੇ ਮਹਾਨਾਮਤ੍ਥੇਰੋ, ਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚਤੁਤ੍ਥਿਯਂ ਅਸ੍ਸਜਿਤ੍ਥੇਰੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ. ਪਞ੍ਚਮਿਯਾ ਪਨ ਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਛ ਲੋਕੇ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਤ੍ਥਾ ਯਸਦਾਰਕਪ੍ਪਮੁਖੇ ਪਞ੍ਚਪਞ੍ਞਾਸ ਪੁਰਿਸੇ, ਕਪ੍ਪਾਸਿਯਵਨਸਣ੍ਡੇ ਤਿਂਸਮਤ੍ਤੇ ਭਦ੍ਦਵਗ੍ਗਿਯੇ, ਗਯਾਸੀਸੇ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਸਾਣੇ ¶ ਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤੇ ਪੁਰਾਣਜਟਿਲੇਤਿ ਏਵਂ ਮਹਾਜਨਂ ਅਰਿਯਭੂਮਿਂ ਓਤਾਰੇਤ੍ਵਾ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ ਏਕਾਦਸਨਹੁਤਾਨਿ ¶ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ, ਏਕਂ ਨਹੁਤਂ ਸਰਣਤ੍ਤਯੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਤਲੇ ਸਾਸਨਂ ਪੁਪ੍ਫਿਤਫਲਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਮਣ੍ਡਲਂ ਕਾਸਾਵਪਜ੍ਜੋਤਂ ਇਸਿਵਾਤਪਟਿਵਾਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਜੇਤਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰਂ ਪਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਸਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਵਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨਗਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਮਮ ਪੁਤ੍ਤੋ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ ਅਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਏਤਦਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ.
ਥੇਰੋਪਿ ਦ੍ਵੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਅਪਕ੍ਕਮਿਤੁਕਾਮੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਪੁਣ੍ਣਮਾਣਵੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨੇ ਅਗ੍ਗਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦੋਣਵਤ੍ਥੁਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯਂ ਪੁਣ੍ਣਮਾਣਵਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਸਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਭਾਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਦਸਬਲਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਗਵਾ ਮਯ੍ਹਂ ਗਾਮਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨਂ ਅਸਪ੍ਪਾਯਂ, ਆਕਿਣ੍ਣੋ ਵਿਹਰਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮਿ, ਛਦ੍ਦਨ੍ਤਦਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਨੁਜਾਨਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਛਦ੍ਦਨ੍ਤਦਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਛਦ੍ਦਨ੍ਤਹਤ੍ਥਿਕੁਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਦ੍ਵਾਦਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ.
ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ-ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੧੮੯-੧੯੦. ਦੁਤਿਯਤਤਿਯੇਸੁ ¶ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਨਨ੍ਤਿ ਮਹਤਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਨਂ. ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋਤਿ ਤੇਸਂ ਥੇਰਾਨਂ ਨਾਮਂ.
ਇਮੇਸਮ੍ਪਿ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਇਤੋ ਸਤਸਹਸ੍ਸਕਪ੍ਪਾਧਿਕੇ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਕਪ੍ਪਮਤ੍ਥਕੇ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਨਾਮੇਨ ਸਰਦਮਾਣਵੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ. ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਗਹਪਤਿਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ¶ , ਨਾਮੇਨ ਸਿਰਿਵਡ੍ਢਨਕੁਟੁਮ੍ਬਿਯੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ. ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਸਹਪਂਸੁਕੀਲ਼ਿਤਾਵ ਸਹਾਯਕਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਸਰਦਮਾਣਵੋ ਪਿਤੁ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਕੁਲਸਨ੍ਤਕਂ ਮਹਾਧਨਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਏਕਦਿਵਸਂ ਰਹੋਗਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਹਂ ਇਧਲੋਕਤ੍ਤਭਾਵਮੇਵ ਜਾਨਾਮਿ, ਨੋ ਪਰਲੋਕਤ੍ਤਭਾਵਂ, ਜਾਤਸਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਮਰਣਂ ਨਾਮ ਧੁਵਂ, ਮਯਾ ਏਕਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਮੋਕ੍ਖਧਮ੍ਮਗਵੇਸਨਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਸਹਾਯਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਸਮ੍ਮ ਸਿਰਿਵਡ੍ਢਨ, ਅਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਮੋਕ੍ਖਧਮ੍ਮਂ ਗਵੇਸਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਤ੍ਵਂ ਮਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ. ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ ¶ , ਸਮ੍ਮ, ਤ੍ਵਂਯੇਵ ਪਬ੍ਬਜਾਹੀਤਿ. ਸੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਪਰਲੋਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਸਹਾਯੇ ਵਾ ਞਾਤਿਮਿਤ੍ਤੇ ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਤਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋਵ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਰਤਨਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਂ ਵਿਵਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕਪਣਦ੍ਧਿਕਵਣਿਬ੍ਬਕਯਾਚਕਾਨਂ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਤਸ੍ਸ ਏਕੋ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋਤਿ ਏਵਂ ਅਨੁਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਚਤੁਸਤ੍ਤਤਿਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਾ ਜਟਿਲਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਸੋ ਪਞ੍ਚਾਭਿਞ੍ਞਾ ਅਟ੍ਠ ਚ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਜਟਿਲਾਨਂ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿ. ਤੇਪਿ ਸਬ੍ਬੇ ਪਞ੍ਚ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਅਟ੍ਠ ਚ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸੁਂ.
ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਅਨੋਮਦਸ੍ਸੀ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਦਪਾਦਿ. ਨਗਰਂ ਚਨ੍ਦਵਤੀ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ, ਪਿਤਾ ਯਸਵਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਖਤ੍ਤਿਯੋ, ਮਾਤਾ ਯਸੋਧਰਾ ਨਾਮ ਦੇਵੀ, ਬੋਧਿ ਅਜ੍ਜੁਨਰੁਕ੍ਖੋ, ਨਿਸਭਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਅਨੋਮਤ੍ਥੇਰੋ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾ, ਵਰੁਣਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ, ਸੁਨ੍ਦਰਾ ਚ ਸੁਮਨਾ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਿਕਾ, ਆਯੁ ਵਸ੍ਸਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਅਹੋਸਿ, ਸਰੀਰਂ ਅਟ੍ਠਪਞ੍ਞਾਸਹਤ੍ਥੁਬ੍ਬੇਧਂ, ਸਰੀਰਪ੍ਪਭਾ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਂ ਫਰਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੋ ਅਹੋਸਿ.
ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ¶ ਪਚ੍ਚੂਸਕਾਲੇ ¶ ਮਹਾਕਰੁਣਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਸਰਦਤਾਪਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਮਯ੍ਹਂ ਸਰਦਤਾਪਸਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਤਪਚ੍ਚਯੇਨ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਚ ਮਹਤੀ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਚ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਟ੍ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਥੇਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਹਾਯਕੋ ਸਿਰਿਵਡ੍ਢਨਕੁਟੁਮ੍ਬਿਯੋ ਦੁਤਿਯਸਾਵਕਟ੍ਠਾਨਂ, ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚਸ੍ਸ ਪਰਿਵਾਰਾ ਚਤੁਸਤ੍ਤਤਿਸਹਸ੍ਸਜਟਿਲਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਮਯਾ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਅਞ੍ਞਂ ਕਞ੍ਚਿ ਅਨਾਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸੀਹੋ ਵਿਯ ਏਕਚਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਰਦਤਾਪਸਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇਸੁ ਫਲਾਫਲਤ੍ਥਾਯ ਗਤੇਸੁ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਭਾਵਂ ਮੇ ਜਾਨਾਤੂ’’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਰਦਤਾਪਸਸ੍ਸ ਆਕਾਸਤੋ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਪਥਵਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਸਰਦਤਾਪਸੋ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਂ ਚੇਵ ਸਰੀਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਚਸ੍ਸ ਦਿਸ੍ਵਾ ਲਕ੍ਖਣਮਨ੍ਤੇ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮੇਹਿ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਨਾਮ ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇ ਵਸਨ੍ਤੋ ਰਾਜਾ ਹੋਤਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਲੋਕੇ ਵਿਵਟ੍ਟਚ੍ਛਦੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁ ਬੁਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਅਯਂ ਪੁਰਿਸੋ ਨਿਸ੍ਸਂਸਯਂ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇਨ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਨਿਸੀਦਿ ਭਗਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਸਨੇ. ਸਰਦਤਾਪਸੋਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਆਸਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਚਤੁਸਤ੍ਤਤਿਸਹਸ੍ਸਜਟਿਲਾ ਪਣੀਤਪਣੀਤਾਨਿ ਓਜਵਨ੍ਤਾਨਿ ਫਲਾਫਲਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ¶ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਚੇਵ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਚ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਸਨਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਆਚਰਿਯ, ਮਯਂ ‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਮਹਨ੍ਤਤਰੋ ਨਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਵਿਚਰਾਮ, ਅਯਂ ਪਨ ਪੁਰਿਸੋ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਮਹਨ੍ਤਤਰੋ ਮਞ੍ਞੇ’’ਤਿ. ਤਾਤਾ, ਕਿਂ ਵਦਥ? ਸਾਸਪੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿਯੋਜਨਸਤਸਹਸ੍ਸੁਬ੍ਬੇਧਂ ਸਿਨੇਰੁਂ ਸਮਂ ਕਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਥ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਯ੍ਹਂ ਉਪਮਂ ਮਾ ਕਰਿਤ੍ਥ ਪੁਤ੍ਤਕਾਤਿ. ਅਥ ਤੇ ਤਾਪਸਾ ‘‘ਸਚੇ ਅਯਂ ਇਤ੍ਤਰਸਤ੍ਤੋ ਅਭਵਿਸ੍ਸ, ਨ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯੋ ਏਵਰੂਪਂ ਉਪਮਂ ਆਹਰੇਯ੍ਯ, ਯਾਵ ਮਹਾ ਵਤਾਯਂ ¶ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਵ ਪਾਦੇਸੁ ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਸਿਰਸਾ ਵਨ੍ਦਿਂਸੁ.
ਅਥ ਨੇ ਆਚਰਿਯੋ ਆਹ – ‘‘ਤਾਤਾ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕੋ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਤ੍ਥਾ ਚ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵੇਲਾਯ ਇਧਾਗਤੋ, ਮਯਂ ਯਥਾਬਲਂ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸਾਮ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਯਂ ਯਂ ਪਣੀਤਂ ਫਲਾਫਲਂ, ਤਂ ਤਂ ਆਹਰਥਾ’’ਤਿ. ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥੇ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ ¶ . ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਚ ਫਲਾਫਲੇ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਮਤ੍ਤੇ ਦੇਵਤਾ ਦਿਬ੍ਬੋਜਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਂਸੁ. ਤਾਪਸੋ ਉਦਕਮ੍ਪਿ ਸਯਮੇਵ ਪਰਿਸ੍ਸਾਵੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਤਤੋ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਸਤ੍ਥਰਿ ਸਬ੍ਬੇ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇ ਪਕ੍ਕੋਸਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਾਰਣੀਯਂ ਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਨਿਸੀਦਿ. ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ. ਤੇ ਸਤ੍ਥੁ ਚਿਤ੍ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਖੀਣਾਸਵਪਰਿਵਾਰਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਂਸੁ.
ਤਤੋ ਸਰਦਤਾਪਸੋ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਤਾਤਾ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਸਨਮ੍ਪਿ ਨੀਚਂ, ਸਮਣਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਮ੍ਪਿ ਆਸਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਅਜ੍ਜ ਉਲ਼ਾਰਂ ਬੁਦ੍ਧਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਪਬ੍ਬਤਪਾਦਤੋ ਵਣ੍ਣਗਨ੍ਧਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਆਹਰਥਾ’’ਤਿ. ਕਥਨਕਾਲੋ ਪਪਞ੍ਚੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਾਨਂ ਪਨ ਵਿਸਯੋ ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯੋਤਿ ਮੁਹੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਤੇ ਤਾਪਸਾ ਵਣ੍ਣਗਨ੍ਧਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣਂ ਪੁਪ੍ਫਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਸੁਂ, ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾਨਂ ਤਿਗਾਵੁਤਂ, ਸੇਸਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਡ੍ਢਯੋਜਨਿਕਾਦਿਭੇਦਂ, ਸਙ੍ਘਨਵਕਸ੍ਸ ਉਸਭਮਤ੍ਤਂ ਅਹੋਸਿ. ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇਸੁ ਆਸਨੇਸੁ ਸਰਦਤਾਪਸੋ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਮਯ੍ਹਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਸੁਖਤ੍ਥਾਯ ਇਮਂ ਪੁਪ੍ਫਾਸਨਂ ਅਭਿਰੁਹਥਾ’’ਤਿ ਆਹ.
‘‘ਨਾਨਾਪੁਪ੍ਫਞ੍ਚ ਗਨ੍ਧਞ੍ਚ, ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾਨ ਏਕਤੋ;
ਪੁਪ੍ਫਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਇਦਂ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵਿਂ.
‘‘ਇਦਂ ¶ ¶ ਤੇ ਆਸਨਂ ਵੀਰ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਤਵਨੁਚ੍ਛਵਿਂ;
ਮਮ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਨ੍ਤੋ, ਨਿਸੀਦ ਪੁਪ੍ਫਮਾਸਨੇ.
‘‘ਸਤ੍ਤਰਤ੍ਤਿਦਿਵਂ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਨਿਸੀਦਿ ਪੁਪ੍ਫਮਾਸਨੇ;
ਮਮ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ, ਹਾਸਯਿਤ੍ਵਾ ਸਦੇਵਕੇ’’ਤਿ.
ਏਵਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਸਤ੍ਥਰਿ ਦ੍ਵੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾ ਚ ਸੇਸਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਾਸਨੇਸੁ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਸਰਦਤਾਪਸੋ ਮਹਨ੍ਤਂ ਪੁਪ੍ਫਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕੇ ਧਾਰਯਨ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਜਟਿਲਾਨਂ ਅਯਂ ਸਕ੍ਕਾਰੋ ਮਹਪ੍ਫਲੋ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ. ਸਤ੍ਥੁ ਸਮਾਪਨ੍ਨਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾਪਿ ਸੇਸਭਿਕ੍ਖੂਪਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ¶ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਂਸੁ. ਤਥਾਗਤੇ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਕਾਲੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਵਨਮੂਲਫਲਾਫਲਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੇਸਕਾਲੇ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ. ਸਰਦਤਾਪਸੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਮ੍ਪਿ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਪ੍ਫਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਗਹਿਤਨਿਯਾਮੇਨੇਵ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਪੀਤਿਸੁਖੇਨ ਵੀਤਿਨਾਮੇਸਿ.
ਸਤ੍ਥਾ ਨਿਰੋਧਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਦਕ੍ਖਿਣਪਸ੍ਸੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਂ ਨਿਸਭਤ੍ਥੇਰਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਨਿਸਭ ਸਕ੍ਕਾਰਕਾਰਕਾਨਂ ਤਾਪਸਾਨਂ ਪੁਪ੍ਫਾਸਨਾਨੁਮੋਦਨਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਹਾਲਾਭੋ ਮਹਾਯੋਧੋ ਵਿਯ ਤੁਟ੍ਠਮਾਨਸੋ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣੇ ਠਤ੍ਵਾ ਪੁਪ੍ਫਾਸਨਾਨੁਮੋਦਨਂ ਆਰਭਿ. ਤਸ੍ਸ ਦੇਸਨਾਵਸਾਨੇ ਦੁਤਿਯਸਾਵਕਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਹੀ’’ਤਿ. ਅਨੋਮਤ੍ਥੇਰੋ ਤੇਪਿਟਕਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਸਿ. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਾਵਕਾਨਂ ਦੇਸਨਾਯ ਏਕਸ੍ਸਪਿ ਅਭਿਸਮਯੋ ਨਾਹੋਸਿ. ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਅਪਰਿਮਾਣੇ ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯੇ ਠਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਰਦਤਾਪਸਂ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਚਤੁਸਤ੍ਤਤਿਸਹਸ੍ਸਜਟਿਲਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ. ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਏਥ ਭਿਕ੍ਖਵੋ’’ਤਿ ਹਤ੍ਥਂ ਪਸਾਰੇਸਿ. ਤੇਸਂ ਤਾਵਦੇਵ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ, ਅਟ੍ਠ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ ਕਾਯੇ ਪਟਿਮੁਕ੍ਕਾਵ ਅਹੇਸੁਂ.
ਸਰਦਤਾਪਸੋ ਕਸ੍ਮਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਨ ਪਤ੍ਤੋਤਿ? ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਤਸ੍ਸ ਕਿਰ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਦੁਤਿਯਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ¶ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣੇ ਠਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਯਤੋ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਸ੍ਸ ਦੇਸਨਂ ਸੋਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਅਹੋ ਵਤਾਹਮ੍ਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਇਮਿਨਾਵ ਸਾਵਕੇਨ ਲਦ੍ਧਧੁਰਂ ਲਭੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਦਪਾਦਿ. ਸੋ ਤੇਨ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਮਗ੍ਗਫਲਪਟਿਵੇਧਂ ਕਾਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ ¶ . ਤਥਾਗਤਂ ਪਨ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮੁਖੇ ਠਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਨਨ੍ਤਰਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਾਸਨੇ ਕੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿ? ਮਯਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਅਨੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤੇਤਾ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਸ੍ਸ ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸੋਲ਼ਸ ਪਞ੍ਞਾ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ ਮਯ੍ਹਂ ਸਾਸਨੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੋ ਨਿਸਭਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ ਏਸੋਤਿ. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਯ੍ਵਾਯਂ ਮਯਾ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਪੁਪ੍ਫਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਧਾਰੇਨ੍ਤੇਨ ਸਕ੍ਕਾਰੋ ਕਤੋ, ਅਹਂ ਇਮਸ੍ਸ ਫਲੇਨ ਅਞ੍ਞਂ ਸਕ੍ਕਤ੍ਤਂ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਨ ਪਤ੍ਥੇਮਿ, ਅਨਾਗਤੇ ਪਨ ਅਯਂ ਨਿਸਭਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਅਕਾਸਿ.
ਸਤ੍ਥਾ ¶ ‘‘ਸਮਿਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ ਨੁ ਖੋ ਇਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਨਾ’’ਤਿ ਅਨਾਗਤਂਸਞਾਣਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਂ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸਮਿਜ੍ਝਨਭਾਵਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਰਦਤਾਪਸਂ ਆਹ – ‘‘ਨ ਤੇ ਅਯਂ ਪਤ੍ਥਨਾ ਮੋਘਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਨਾਗਤੇ ਪਨ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਂ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਮਾਤਾ ਮਹਾਮਾਯਾ ਨਾਮ ਦੇਵੀ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਿਤਾ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ, ਪੁਤ੍ਤੋ ਰਾਹੁਲੋ ਨਾਮ, ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ ਆਨਨ੍ਦੋ ਨਾਮ, ਦੁਤਿਯਸਾਵਕੋ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਨਾਮ, ਤ੍ਵਂ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੋ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਤਾਪਸਂ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵਾਰੋ ਆਕਾਸਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿ.
ਸਰਦਤਾਪਸੋਪਿ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਤ੍ਥੇਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਹਾਯਕਸ੍ਸ ਸਿਰਿਵਡ੍ਢਨਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ ਪੇਸੇਸਿ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਮਮ ਸਹਾਯਕਸ੍ਸ ਵਦੇਥ ‘ਸਹਾਯਕੇਨ ਤੇ ਸਰਦਤਾਪਸੇਨ ਅਨੋਮਦਸ੍ਸਿਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਾਦਮੂਲੇ ਅਨਾਗਤੇ ¶ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਸ੍ਸ ਗੋਤਮਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਟ੍ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਥਿਤਂ, ਤ੍ਵਂ ਦੁਤਿਯਸਾਵਕਟ੍ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਥੇਹੀ’’’ਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਪਨ ਵਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇਹਿ ਪੁਰੇਤਰਮੇਵ ਏਕਪਸ੍ਸੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਿਰਿਵਡ੍ਢਸ੍ਸ ਨਿਵੇਸਨਦ੍ਵਾਰੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ.
ਸਿਰਿਵਡ੍ਢਨੋ ‘‘ਚਿਰਸ੍ਸਂ ਵਤ ਮੇ ਅਯ੍ਯੋ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਨੀਚਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ‘‘ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਪਰਿਸਾ ਪਨ ਵੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਆਮ ਸਮ੍ਮ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਸ੍ਸਮਂ ਅਨੋਮਦਸ੍ਸੀ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਆਗਤੋ, ਮਯਂ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਲੇਨ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਅਕਰਿਮ੍ਹ. ਸਤ੍ਥਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ, ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਮਂ ਸੇਸਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੂਤਿ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਤਿ? ਅਹਂ ਸਤ੍ਥੁ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਂ ਨਿਸਭਤ੍ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ¶ ਅਨਾਗਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਟ੍ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਥੇਸਿਂ, ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਦੁਤਿਯਸਾਵਕਟ੍ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਥੇਹੀਤਿ. ਮਯ੍ਹਂ ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਚਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ. ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥਨਂ ਮਯ੍ਹਂ ਭਾਰੋ ਹੋਤੁ, ਤ੍ਵਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਧਿਕਾਰਂ ਸਜ੍ਜੇਹੀਤਿ.
ਸਿਰਿਵਡ੍ਢਨੋ ¶ ਸਰਦਤਾਪਸਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਵੇਸਨਦ੍ਵਾਰੇ ਰਾਜਮਾਨੇਨ ਅਟ੍ਠਕਰੀਸਮਤ੍ਤਂ ਠਾਨਂ ਸਮਤਲਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵਾਲੁਕਂ ਓਕਿਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਲਾਜਪਞ੍ਚਮਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਵਿਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਚ੍ਛਦਨਂ ਮਣ੍ਡਪਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸੇਸਭਿਕ੍ਖੂਨਮ੍ਪਿ ਆਸਨਾਨਿ ਪਟਿਯਾਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਨ੍ਤਂ ਸਕ੍ਕਾਰਸਮ੍ਮਾਨਂ ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਨਿਮਨ੍ਤਨਤ੍ਥਾਯ ਸਰਦਤਾਪਸਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਂ ਅਦਾਸਿ. ਤਾਪਸੋ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਨਿਵੇਸਨਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਸਿਰਿਵਡ੍ਢਨੋ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਣ੍ਡਪਂ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਸਨੇਸੁ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ¶ ਦਕ੍ਖਿਣੋਦਕਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਣੀਤੇਨ ਭੋਜਨੇਨ ਪਰਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਮਹਾਰਹੇਹਿ ਵਤ੍ਥੇਹਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਨਾਯਂ ਆਰਮ੍ਭੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਟ੍ਠਾਨਤ੍ਥਾਯ, ਇਮਿਨਾਵ ਨਿਯਾਮੇਨ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਤ੍ਥਾ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ. ਸੋ ਤੇਨੇਵ ਨਿਯਾਮੇਨ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਮਹਾਦਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ ਆਹ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਮਮ ਸਹਾਯੋ ਸਰਦਤਾਪਸੋ ਯਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੋ ਹੋਮੀਤਿ ਪਤ੍ਥੇਸਿ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਦੁਤਿਯਸਾਵਕੋ ਭਵਾਮੀ’’ਤਿ.
ਸਤ੍ਥਾ ਅਨਾਗਤਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਨਾਯ ਸਮਿਜ੍ਝਨਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ – ‘‘ਤ੍ਵਂ ਇਤੋ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਂ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਗੋਤਮਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਸਾਵਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਿਰਿਵਡ੍ਢਨੋ ਹਟ੍ਠਪਹਟ੍ਠੋ ਅਹੋਸਿ. ਸਤ੍ਥਾਪਿ ਭਤ੍ਤਾਨੁਮੋਦਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਪਰਿਵਾਰੋ ਵਿਹਾਰਮੇਵ ਗਤੋ. ਸਿਰਿਵਡ੍ਢਨੋ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਤ੍ਤਵਾਰੇ ਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਸਰਦਤਾਪਸੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ.
ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਇਮੇਸਂ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਤਰਾਕਮ੍ਮਂ ਨ ਕਥਿਤਂ. ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤੋ ਪੁਰੇਤਰਮੇਵ ਸਰਦਤਾਪਸੋ ਰਾਜਗਹਨਗਰਸ੍ਸ ਅਵਿਦੂਰੇ ਉਪਤਿਸ੍ਸਗਾਮੇ ਸਾਰਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਚਸ੍ਸ ਸਹਾਯੋਪਿ ਰਾਜਗਹਸ੍ਸੇਵ ਅਵਿਦੂਰੇ ਕੋਲਿਤਗਾਮੇ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ¶ ਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਤਾਨਿ ਕਿਰ ਦ੍ਵੇਪਿ ਕੁਲਾਨਿ ਯਾਵ ¶ ਸਤ੍ਤਮਾ ਕੁਲਪਰਿਵਟ੍ਟਾ ਆਬਦ੍ਧਪਟਿਬਦ੍ਧਸਹਾਯਕਾਨੇਵ. ਤੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਏਕਦਿਵਸਮੇਵ ਗਬ੍ਭਪਰਿਹਾਰਂ ਅਦਂਸੁ. ਦਸਮਾਸਚ੍ਚਯੇਨ ਜਾਤਾਨਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਛਸਟ੍ਠਿ ਧਾਤਿਯੋ ਉਪਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਨਾਮਗ੍ਗਹਣਦਿਵਸੇ ਸਾਰਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਤਿਸ੍ਸਗਾਮੇ ਜੇਟ੍ਠਕੁਲਸ੍ਸ ¶ ਪੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਪਤਿਸ੍ਸੋਤਿ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ, ਇਤਰਸ੍ਸ ਕੋਲਿਤਗਾਮੇ ਜੇਟ੍ਠਕੁਲਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕੋਲਿਤੋਤਿ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਵੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਵਾਯ ਸਬ੍ਬਸਿਪ੍ਪਾਨਂ ਪਾਰਂ ਅਗਮਂਸੁ.
ਉਪਤਿਸ੍ਸਮਾਣਵਸ੍ਸ ਕੀਲ਼ਨਤ੍ਥਾਯ ਨਦਿਂ ਵਾ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਵਾ ਪਬ੍ਬਤਂ ਵਾ ਗਮਨਕਾਲੇ ਪਞ੍ਚ ਸੁਵਣ੍ਣਸਿਵਿਕਾਸਤਾਨਿ ਪਰਿਵਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕੋਲਿਤਮਾਣਵਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਆਜਞ੍ਞਰਥਸਤਾਨਿ. ਦ੍ਵੇਪਿ ਜਨਾ ਪਞ੍ਚਪਞ੍ਚਮਾਣਵਕਸਤਪਰਿਵਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਗਹੇ ਚ ਅਨੁਸਂਵਚ੍ਛਰਂ ਗਿਰਗ੍ਗਸਮਜ੍ਜਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਏਕਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਮਞ੍ਚਂ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ. ਦ੍ਵੇਪਿ ਜਨਾ ਏਕਤੋਵ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਸਮਜ੍ਜਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਹਸਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇ ਹਸਨ੍ਤਿ, ਸਂਵੇਗਟ੍ਠਾਨੇ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਦਾਯਂ ਦਾਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਦਾਯਂ ਦੇਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਇਮਿਨਾਵ ਨਿਯਾਮੇਨ ਏਕਦਿਵਸਂ ਸਮਜ੍ਜਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਪਾਕਗਤਤ੍ਤਾ ਞਾਣਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਦਿਵਸੇਸੁ ਵਿਯ ਹਸਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇ ਹਾਸੋ ਵਾ ਸਂਵੇਗਟ੍ਠਾਨੇ ਸਂਵੇਜਨਂ ਵਾ ਦਾਯਂ ਦਾਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਦਾਯਦਾਨਂ ਵਾ ਨਾਹੋਸਿ. ਦ੍ਵੇਪਿ ਪਨ ਜਨਾ ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤਯਿਂਸੁ – ‘‘ਕਿਂ ਏਤ੍ਥ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਬ੍ਬੇਪਿਮੇ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਵਸ੍ਸਸਤੇ ਅਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਕਭਾਵਂ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਪਨ ਏਕਂ ਮੋਕ੍ਖਧਮ੍ਮਂ ਗਵੇਸਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ.
ਤਤੋ ਕੋਲਿਤੋ ਉਪਤਿਸ੍ਸਂ ਆਹ – ‘‘ਸਮ੍ਮ ਉਪਤਿਸ੍ਸ, ਨ ਤ੍ਵਂ ਅਞ੍ਞਸੁ ਦਿਵਸੇਸੁ ਵਿਯ ਹਟ੍ਠਪਹਟ੍ਠੋ, ਅਨਤ੍ਤਮਨਧਾਤੁਕੋਸਿ, ਕਿਂ ਤੇ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਿਤ’’ਨ੍ਤਿ? ਸਮ੍ਮ ਕੋਲਿਤ, ‘‘ਏਤੇਸਂ ਓਲੋਕਨੇ ਸਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਨਿਰਤ੍ਥਕਮੇਤਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਮੋਕ੍ਖਧਮ੍ਮਂ ਗਵੇਸਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ਤੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਮ੍ਹੀਤਿ, ਤ੍ਵਂ ਪਨ ਕਸ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋਸੀਤਿ? ਸੋਪਿ ਤਥੇਵ ਆਹ. ਅਥਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਜ੍ਝਾਸਯਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਉਪਤਿਸ੍ਸੋ ਤਂ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸੁਚਿਨ੍ਤਿਤਂ, ਮੋਕ੍ਖਧਮ੍ਮਂ ਗਵੇਸਨ੍ਤੇਹਿ ¶ ਪਨ ਏਕਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਲਦ੍ਧੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਾਮਾ’’ਤਿ.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸਞ੍ਚਯੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਰਾਜਗਹੇ ਪਟਿਵਸਤਿ ਮਹਤਿਯਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਪਰਿਸਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ. ਤੇ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ¶ ਮਾਣਵਕਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਞ੍ਚਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਞ੍ਚਯੋ ਅਤਿਰੇਕਲਾਭਗ੍ਗਯਸਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ¶ ਅਹੋਸਿ. ਤੇ ਕਤਿਪਾਹੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬਂ ਸਞ੍ਚਯਸ੍ਸ ਸਮਯਂ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਆਚਰਿਯ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਜਾਨਨਸਮਯੋ ਏਤ੍ਤਕੋਵ, ਉਦਾਹੁ ਉਤ੍ਤਰਿਪਿ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਸਞ੍ਚਯੋ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੋਵ, ਸਬ੍ਬਂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਞਾਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤਯਿਂਸੁ – ‘‘ਏਵਂ ਸਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸੋ ਨਿਰਤ੍ਥਕੋ, ਮਯਂ ਮੋਕ੍ਖਧਮ੍ਮਂ ਗਵੇਸਿਤੁਂ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ, ਸੋ ਇਮਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਮਹਾ ਖੋ ਪਨ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ, ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨਿਯੋ ਚਰਨ੍ਤਾ ਮਯਂ ਅਵਸ੍ਸਂ ਮੋਕ੍ਖਧਮ੍ਮਦੇਸਕਂ ਏਕਂ ਆਚਰਿਯਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸੁਣਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹਸਾਕਚ੍ਛਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਹਿ ਪੁਟ੍ਠਂ ਪਞ੍ਹਂ ਅਞ੍ਞੇ ਕਥੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੇ ਪਨ ਤੇਸਂ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਸਕਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸਮ੍ਮ ਕੋਲਿਤ, ਯੋ ਪਠਮਂ ਅਮਤਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੋ ਆਰੋਚੇਤੂ’’ਤਿ ਕਤਿਕਂ ਅਕਂਸੁ.
ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥਾ ਪਠਮਾਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਵਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਰਾਜਗਹਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਅਥ ‘‘ਏਕਸਟ੍ਠਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਕਾਲੇ ‘‘ਚਰਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਾਰਿਕਂ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯਾ’’ਤਿ ਰਤਨਤ੍ਤਯਗੁਣਪ੍ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਂ ਉਯ੍ਯੋਜਿਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯਬ੍ਭਨ੍ਤਰੋ ਅਸ੍ਸਜਿਤ੍ਥੇਰੋ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ¶ ਰਾਜਗਹਮੇਵ ਆਗਤੋ. ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਪਾਤੋਵ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਆਦਾਯ ਰਾਜਗਹਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾਵਿਸਿ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਉਪਤਿਸ੍ਸਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਪਾਤੋਵ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਰਾਮਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਯਾ ਏਵਰੂਪੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਨਾਮ ਨ ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬੋ. ਯੇ ਵਤ ਲੋਕੇ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਂ ਵਾ ਸਮਾਪਨ੍ਨਾ, ਅਯਂ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ, ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਇਮਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ – ‘ਕਂਸਿ ਤ੍ਵਂ, ਆਵੁਸੋ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ, ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਕੋ ਵਾ ਤੇ ਸਤ੍ਥਾ, ਕਸ੍ਸ ਵਾ ਤ੍ਵਂ ਧਮ੍ਮਂ ਰੋਚੇਸੀ’’’ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਕਾਲੋ ਖੋ ਇਮਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ, ਅਨ੍ਤਰਘਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਤਿ, ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਇਮਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਅਨੁਬਨ੍ਧੇਯ੍ਯਂ ਅਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਉਪਞ੍ਞਾਤਂ ਮਗ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਥੇਰਂ ਲਦ੍ਧਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ¶ ਓਕਾਸਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਤੁਕਾਮਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਞਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਪੀਠਕਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨੇਪਿਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਣ੍ਡਿਕਾਯ ਉਦਕਂ ਅਦਾਸਿ.
ਏਵਂ ਆਚਰਿਯਵਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੇਨ ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਧੁਰਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਿ ¶ ਖੋ ਤੇ, ਆਵੁਸੋ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਛਵਿਵਣ੍ਣੋ ਪਰਿਯੋਦਾਤੋ, ਕਂਸਿ ਤ੍ਵਂ, ਆਵੁਸੋ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ, ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਕੋ ਵਾ ਤੇ ਸਤ੍ਥਾ, ਕਸ੍ਸ ਵਾ ਤ੍ਵਂ ਧਮ੍ਮਂ ਰੋਚੇਸੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਾਵੁਸੋ, ਮਹਾਸਮਣੋ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਸਕ੍ਯਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਤਾਹਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਸੋ ਚ ਮੇ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਥਾ, ਤਸ੍ਸੇਵਾਹਂ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਰੋਚੇਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਥ ਨਂ ‘‘ਕਿਂਵਾਦੀ ਪਨਾਯਸ੍ਮਤੋ ਸਤ੍ਥਾ, ਕਿਮਕ੍ਖਾਯੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਥੇਰੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਮੇ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਨਾਮ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾ, ਇਮਸ੍ਸ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਗਮ੍ਭੀਰਤਂ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਵਕਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਅਹਂ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਨਵੋ ਅਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਅਧੁਨਾਗਤੋ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ, ਨ ਤਾਵਾਹਂ ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ‘‘ਅਹਂ ਉਪਤਿਸ੍ਸੋ ਨਾਮ, ਤ੍ਵਂ ਯਥਾਸਤ੍ਤਿਯਾ ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਬਹੁਂ ਵਾ ਵਦ, ਏਤਂ ¶ ਨਯਸਤੇਨ ਨਯਸਹਸ੍ਸੇਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਮਯ੍ਹਂ ਭਾਰੋ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਆਹ –
‘‘ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਬਹੁਂ ਵਾ ਭਾਸਸ੍ਸੁ, ਅਤ੍ਥਂਯੇਵ ਮੇ ਬ੍ਰੂਹਿ;
ਅਤ੍ਥੇਨੇਵ ਮੇ ਅਤ੍ਥੋ, ਕਿਂ ਕਾਹਸਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਬਹੁ’’ਨ੍ਤਿ. (ਮਹਾਵ. ੬੦);
ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਥੇਰੋ ‘‘ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਹੇਤੁਪ੍ਪਭਵਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੬੦; ਅਪ. ਥੇਰ. ੧.੧.੨੮੬) ਗਾਥਂ ਆਹ. ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਪਠਮਪਦਦ੍ਵਯਮੇਵ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਹਸ੍ਸਨਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ. ਇਤਰਂ ਪਦਦ੍ਵਯਂ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਕਾਲੇ ਨਿਟ੍ਠਾਸਿ.
ਸੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿਵਿਸੇਸੇ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ‘‘ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਆਹ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਮਾ ਉਪਰਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਵਡ੍ਢਯਿਤ੍ਥ, ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਹੋਤੁ, ਕਹਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥਾ ਵਸਤੀ’’ਤਿ? ਵੇਲ਼ੁਵਨੇ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਤਿ. ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਪੁਰਤੋ ਯਾਥ, ਮਯ੍ਹਂ ਏਕੋ ਸਹਾਯਕੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਕਤਿਕਾ ਕਤਾ ‘‘ਯੋ ਪਠਮਂ ਅਮਤਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੋ ਆਰੋਚੇਤੂ’’ਤਿ. ਅਹਂ ਤਂ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਸਹਾਯਕਂ ¶ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਗਤਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪਞ੍ਚਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇਨ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਾਦੇਸੁ ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਉਯ੍ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਰਾਮਾਭਿਮੁਖੋ ਅਗਮਾਸਿ.
ਕੋਲਿਤਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਤਂ ਦੂਰਤੋਵ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਮਯ੍ਹਂ ਸਹਾਯਕਸ੍ਸ ਮੁਖਵਣ੍ਣੋ ਨ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਦਿਵਸੇਸੁ ਵਿਯ, ਅਦ੍ਧਾ ਤੇਨ ਅਮਤਂ ਅਧਿਗਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਅਮਤਾਧਿਗਮਂ ¶ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸੋਪਿਸ੍ਸ ‘‘ਆਮ ਆਵੁਸੋ, ਅਮਤਂ ਅਧਿਗਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ. ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਕੋਲਿਤੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਕਹਂ ਕਿਰ, ਸਮ੍ਮ, ਸਤ੍ਥਾ ਵਸਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਵੇਲ਼ੁਵਨੇ ਕਿਰ, ਸਮ੍ਮ, ਵਸਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਨੋ ਆਚਰਿਯੇਨ ਅਸ੍ਸਜਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਕਥਿਤਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਹਿ ਸਮ੍ਮ ਆਯਾਮ, ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਨਾਮੇਸ ਸਦਾਪਿ ਆਚਰਿਯਪੂਜਕੋਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਹਾਯਂ ਕੋਲਿਤਮਾਣਵਂ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਸਮ੍ਮ, ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਅਧਿਗਤਂ ਅਮਤਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਸਞ੍ਚਯਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸ੍ਸਾਪਿ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮ. ਬੁਜ੍ਝਮਾਨੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਦ੍ਦਹਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ¶ ਮਗ੍ਗਫਲਪਟਿਵੇਧਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.
ਤਤੋ ਦ੍ਵੇਪਿ ਜਨਾ ਸਞ੍ਚਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ‘‘ਆਚਰਿਯ, ਤ੍ਵਂ ਕਿਂ ਕਰੋਸਿ, ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਸਙ੍ਘੋ. ਆਯਾਮ, ਦਸਬਲਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਕਿਂ ਵਦੇਥ, ਤਾਤਾ’’ਤਿ ਤੇਪਿ ਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਲਾਭਗ੍ਗਯਸਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤਿਮੇਵ ਤੇਸਂ ਦੀਪੇਸਿ. ਤੇ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਏਵਰੂਪੋ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਵਾਸੋ ਨਿਚ੍ਚਮੇਵ ਹੋਤੁ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪਨ ਗਮਨਂ ਵਾ ਅਗਮਨਂ ਵਾ ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਸਞ੍ਚਯੋ ‘‘ਇਮੇ ਏਤ੍ਤਕਂ ਜਾਨਨ੍ਤਾ ਮਮ ਵਚਨਂ ਨ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਚ੍ਛਥ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਤਾਤਾ, ਅਹਂ ਮਹਲ੍ਲਕਕਾਲੇ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਵਾਸਂ ਵਸਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇ ਅਨੇਕੇਹਿਪਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਤਂ ਬੋਧੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਓਵਾਦੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਜਨਂ ਆਦਾਯ ਵੇਲ਼ੁਵਨਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਅਥ ਤੇਸਂ ਪਞ੍ਚਸੁ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਸਤੇਸੁ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਸਤਾ ਨਿਵਤ੍ਤਿਂਸੁ, ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਸਤਾ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਗਮਂਸੁ.
ਸਤ੍ਥਾ ਚਤੁਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਤੇ ਦੂਰਤੋਵ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਤੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਦ੍ਵੇ ਸਹਾਯਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਕੋਲਿਤੋ ਚ ਉਪਤਿਸ੍ਸੋ ਚ, ਏਤਂ ਮੇ ਸਾਵਕਯੁਗਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਅਗ੍ਗਂ ਭਦ੍ਦਯੁਗ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਤੇਸਂ ਪਰਿਸਾਯ ਚਰਿਯਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਸਿ. ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਸਤਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ ¶ . ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਏਥ ਭਿਕ੍ਖਵੋ’’ਤਿ ਹਤ੍ਥਂ ਪਸਾਰੇਸਿ. ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ, ਇਦ੍ਧਿਮਯਂ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਕਾਯਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਅਹੋਸਿ. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾਨਮ੍ਪਿ ਇਦ੍ਧਿਮਯਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਆਗਤਂ, ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਤ੍ਤਯਕਿਚ੍ਚਂ ਪਨ ਨ ਨਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਤਾਯ.
ਅਥਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤਦਿਵਸਤੋ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਮਗਧਰਟ੍ਠੇ ਕਲ੍ਲਵਾਲਗਾਮਕਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ¶ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧੇ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ¶ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਸਂਵੇਜਿਤੋ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤੇਨ ਦਿਨ੍ਨਂ ਧਾਤੁਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋਵ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਤ੍ਤਯਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਦਿਵਸਤੋ ਅਦ੍ਧਮਾਸਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਮੇਵ ਰਾਜਗਹਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸੂਕਰਖਤਲੇਣੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਦੀਘਨਖਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸ੍ਸ ਵੇਦਨਾਪਰਿਗ੍ਗਹਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੨.੨੦੫-੨੦੬) ਦੇਸਿਯਮਾਨੇ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਸਾਰੇਨ ਞਾਣਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਪਰਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਿਤਭਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੋ ਪਨਸ੍ਸ ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ. ਇਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਮਹਾਸਾਵਕਾਨਂ ਤਥਾਗਤੇ ਰਾਜਗਹੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇਯੇਵ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਕਿਚ੍ਚਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤਂ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਪਨ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤਵਨੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ, ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ’’ਤਿ ਦ੍ਵੇਪਿ ਮਹਾਸਾਵਕੇ ਠਾਨਨ੍ਤਰੇ ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੧੯੧. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਧੁਤਵਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਧੁਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਧੁਤਵਾਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਧੁਤਧਮ੍ਮਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਧੁਤੋਤਿ ਧੁਤਕਿਲੇਸੋ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਿਲੇਸਧੁਨਨੋ ਵਾ ਧਮ੍ਮੋ.
ਧੁਤਵਾਦੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਅਤ੍ਥਿ ਧੁਤੋ ਨ ਧੁਤਵਾਦੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਨ ਧੁਤੋ ਧੁਤਵਾਦੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਨੇਵ ਧੁਤੋ ਨ ਧੁਤਵਾਦੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਧੁਤੋ ਚੇਵ ਧੁਤਵਾਦੋ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਧੁਤਙ੍ਗੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਲੇਸੇ ਧੁਨਿ, ਪਰਂ ਪਨ ਧੁਤਙ੍ਗੇਨ ¶ ਨ ਓਵਦਤਿ ਨਾਨੁਸਾਸਤਿ ਬਾਕੁਲਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ, ਅਯਂ ਧੁਤੋ ਨ ਧੁਤਵਾਦੋ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਤਯਿਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਬਾਕੁਲੋ ਧੁਤੋ ਨ ਧੁਤਵਾਦੋ’’ਤਿ. ਯੋ ਪਨ ¶ ਧੁਤਙ੍ਗੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਧੁਨਿ, ਕੇਵਲਂ ਅਞ੍ਞੇ ਧੁਤਙ੍ਗੇਨ ਓਵਦਤਿ ਅਨੁਸਾਸਤਿ ਉਪਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ, ਅਯਂ ਨ ਧੁਤੋ ਧੁਤਵਾਦੋ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਤਯਿਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਪਨਨ੍ਦੋ ਨ ਧੁਤੋ ਧੁਤਵਾਦੋ’’ਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਉਭਯਵਿਪਨ੍ਨੋ ਲਾਲ਼ੁਦਾਯੀ ਵਿਯ, ਅਯਂ ਨੇਵ ਧੁਤੋ ਨ ਧੁਤਵਾਦੋ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਤਯਿਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਲਾਲ਼ੁਦਾਯੀ ਨੇਵ ਧੁਤੋ ਨ ਧੁਤਵਾਦੋ’’ਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਉਭਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ, ਅਯਂ ਧੁਤੋ ਚੇਵ ਧੁਤਵਾਦੋ ਚ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਤਯਿਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਧੁਤੋ ਚੇਵ ਧੁਤਵਾਦੋ ਚਾ’’ਤਿ.
ਧੁਤਧਮ੍ਮਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਤਾ ਸਲ੍ਲੇਖਤਾ ਪਵਿਵੇਕਤਾ ਇਦਮਟ੍ਠਿਕਤਾਤਿ ਇਮੇ ਧੁਤਙ੍ਗਚੇਤਨਾਯ ¶ ਪਰਿਵਾਰਾ ਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾ ‘‘ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਂਯੇਵ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ (ਅ. ਨਿ. ੫.੧੮੧; ਪਰਿ. ੩੨੫) ਧੁਤਧਮ੍ਮਾ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾ ਚ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਤਾ ਚ ਅਲੋਭੋ, ਸਲ੍ਲੇਖਤਾ ਚ ਪਵਿਵੇਕਤਾ ਚ ਦ੍ਵੀਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਨੁਪਤਨ੍ਤਿ ਅਲੋਭੇ ਚੇਵ ਅਮੋਹੇ ਚ, ਇਦਮਟ੍ਠਿਤਾ ਞਾਣਮੇਵ. ਤਤ੍ਥ ਅਲੋਭੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਤ੍ਥੂਸੁ ਲੋਭਂ, ਅਮੋਹੇਨ ਤੇਸ੍ਵੇਵ ਆਦੀਨਵਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਂ ਮੋਹਂ ਧੁਨਾਤਿ. ਅਲੋਭੇਨ ਚ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾਨਂ ਪਟਿਸੇਵਨਮੁਖੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗਂ, ਅਮੋਹੇਨ ਧੁਤਙ੍ਗੇਸੁ ਅਤਿਸਲ੍ਲੇਖਮੁਖੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਂ ਧੁਨਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਧੁਤਧਮ੍ਮਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਤੇਰਸ ¶ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਙ੍ਗਂ…ਪੇ… ਨੇਸਜ੍ਜਿਕਙ੍ਗਨ੍ਤਿ.
ਧੁਤਵਾਦਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋਤਿ ਯਤ੍ਤਕਾ ਧੁਤਵਾਦਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਤਰੇ ਅਯਂ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ. ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋਤਿ ਉਰੁਵੇਲ਼ਕਸ੍ਸਪੋ ਨਦੀਕਸ੍ਸਪੋ ਗਯਾਕਸ੍ਸਪੋ ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪੋਤਿ ਇਮੇ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕੇ ਥੇਰੇ ਉਪਾਦਾਯ ਅਯਂ ਮਹਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ.
ਇਮਸ੍ਸਾਪਿ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਤੀਤੇ ਕਿਰ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਥਕੇ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰੋ ਨਾਮ ਸਤ੍ਥਾ ਲੋਕੇ ਉਦਪਾਦਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਹਂਸਵਤੀਨਗਰਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਖੇਮੇ ਮਿਗਦਾਯੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਵੇਦੇਹੋ ਨਾਮ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕੋ ਅਸੀਤਿਕੋਟਿਧਨਵਿਭਵੋ ਪਾਤੋਵ ਸੁਭੋਜਨਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਉਪੋਸਥਙ੍ਗਾਨਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ¶ ਗਨ੍ਧਪੁਪ੍ਫਾਦੀਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਖਣੇ ਸਤ੍ਥਾ ਮਹਾਨਿਸਭਤ੍ਥੇਰਂ ਨਾਮ ਤਤਿਯਸਾਵਕਂ ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧੁਤਵਾਦਾਨਂ, ਯਦਿਦਂ ਨਿਸਭੋ’’ਤਿ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪੇਸਿ. ਉਪਾਸਕੋ ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਸਨ੍ਨੋ ਧਮ੍ਮਕਥਾਵਸਾਨੇ ਮਹਾਜਨੇ ਉਟ੍ਠਾਯ ਗਤੇ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਸ੍ਵੇ ਮਯ੍ਹਂ ਭਿਕ੍ਖਂ ਅਧਿਵਾਸੇਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਮਹਾ ਖੋ, ਉਪਾਸਕ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋਤਿ. ਕਿਤ੍ਤਕੋ ਭਗਵਾਤਿ? ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਭਨ੍ਤੇ, ਏਕਂ ਸਾਮਣੇਰਮ੍ਪਿ ਵਿਹਾਰੇ ਅਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖਂ ਅਧਿਵਾਸੇਥਾਤਿ. ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ ਭਗਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੇਨ. ਉਪਾਸਕੋ ਸਤ੍ਥੁ ਅਧਿਵਾਸਨਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਗੇਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਦਾਨਂ ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਸਤ੍ਥੁ ਕਾਲਂ ਆਰੋਚਾਪੇਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਉਪਾਸਕਸ੍ਸ ਘਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ¶ ਆਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਦਕ੍ਖਿਣੋਦਕਾਵਸਾਨੇ ਯਾਗੁਆਦੀਨਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਭਤ੍ਤਵਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਅਕਾਸਿ. ਉਪਾਸਕੋਪਿ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਸੀਦਿ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਮਹਾਨਿਸਭਤ੍ਥੇਰੋ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤੋ ਤਮੇਵ ਵੀਥਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿ. ਉਪਾਸਕੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ¶ ‘‘ਪਤ੍ਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਥੇਰੋ ਪਤ੍ਤਂ ਅਦਾਸਿ. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਇਧੇਵ ਪਵਿਸਥ, ਸਤ੍ਥਾਪਿ ਗੇਹੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ. ਨ ਵਟ੍ਟਿਸ੍ਸਤਿ ਉਪਾਸਕਾਤਿ. ਉਪਾਸਕੋ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸ੍ਸ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਤਤੋ ਥੇਰਂ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਮਹਾਨਿਸਭਤ੍ਥੇਰੋ ‘ਸਤ੍ਥਾ ਗੇਹੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਪਵਿਸਿਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ ਏਤਸ੍ਸ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਗੁਣੇਹਿ ਅਤਿਰੇਕੋ ਗੁਣੋ’’ਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਵਣ੍ਣਮਚ੍ਛੇਰਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਉਪਾਸਕ, ਮਯਂ ਭਿਕ੍ਖਂ ਆਗਮਯਮਾਨਾ ਗੇਹੇ ਨਿਸੀਦਾਮ, ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨ ਏਵਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖਂ ਉਦਿਕ੍ਖਤਿ. ਮਯਂ ਗਾਮਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨੇ ਵਸਾਮ, ਸੋ ਅਰਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਵਸਤਿ. ਮਯਂ ਛਨ੍ਨੇ ਵਸਾਮ, ਸੋ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਮ੍ਹਿਯੇਵ ਵਸਤਿ. ਇਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਯਞ੍ਚ ਅਯਞ੍ਚ ਗੁਣੋ’’ਤਿ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪੂਰਯਮਾਨੋ ਵਿਯ ਕਥੇਸਿ. ਉਪਾਸਕੋ ਪਕਤਿਯਾਪਿ ਜਲਮਾਨਦੀਪੋ ਤੇਲੇਨ ਆਸਿਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਪਸਨ੍ਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਿਂ ਮਯ੍ਹਂ ਅਞ੍ਞਾਯ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਅਨਾਗਤੇ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਧੁਤਵਾਦਾਨਂ ਅਗ੍ਗਭਾਵਤ੍ਥਾਯ ਪਤ੍ਥਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ?
ਸੋ ¶ ਪੁਨਪਿ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤੇਨੇਵ ਨਿਯਾਮੇਨ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਮਹਾਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਤਿਚੀਵਰਾਨਿ ਦਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਪਾਦਮੂਲੇ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਯਂ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਦਾਨਂ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਮੇਤ੍ਤਂ ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ ਮੇਤ੍ਤਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਂ, ਇਮਿਨਾਹਂ ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਦੇਵਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਵਾ ਸਕ੍ਕਮਾਰਬ੍ਰਹ੍ਮਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਵਾ ਪਤ੍ਥੇਮਿ, ਇਦਂ ਪਨ ਮੇ ਕਮ੍ਮਂ ਅਨਾਗਤੇ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਏਤਸ੍ਸ ਮਹਾਨਿਸਭਤ੍ਥੇਰੇਨ ਪਤ੍ਤਠਾਨਨ੍ਤਰਂ ਪਾਪੁਣਨਤ੍ਥਾਯ ਤੇਰਸਧੁਤਙ੍ਗਧਰਾਨਂ ਅਗ੍ਗਭਾਵਸ੍ਸ ਸਚ੍ਚਕਾਰੋ ਹੋਤੂ’’ਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਮਹਨ੍ਤਂ ਠਾਨਂ ਇਮਿਨਾ ਪਤ੍ਥਿਤਂ, ਸਮਿਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ ਨੁ ਖੋ, ਨੋ’’ਤਿ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਸਮਿਜ੍ਝਨਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਮਨਾਪਂ ਤੇ ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਥਿਤਂ ¶ , ਅਨਾਗਤੇ ਸਤਸਹਸ੍ਸਕਪ੍ਪਾਵਸਾਨੇ ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤ੍ਵਂ ਤਤਿਯਸਾਵਕੋ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਉਪਾਸਕੋ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਦ੍ਵੇ ਕਥਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਵਿਯ ਤਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਮਞ੍ਞਿਤ੍ਥ. ਸੋ ¶ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸੀਲਂ ਰਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਕਾਲਂ ਕਤੋ ਸਗ੍ਗੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ.
ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਨ੍ਤੋ ਇਤੋ ਏਕਨਵੁਤਿਕਪ੍ਪੇ ਵਿਪਸ੍ਸਿਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇ ਬਨ੍ਧੁਮਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਖੇਮੇ ਮਿਗਦਾਯੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਦੇਵਲੋਕਾ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਜਿਣ੍ਣੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਕਾਲੇ ਵਿਪਸ੍ਸੀ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਤਮੇ ਸਤ੍ਤਮੇ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਤਿ, ਮਹਨ੍ਤਂ ਕੋਲਾਹਲਂ ਅਹੋਸਿ. ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਦੇਵਤਾ ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਂ ਸਾਸਨਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਚ ਨਿਵਾਸਨਸਾਟਕੋ ਏਕੋਵ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ. ਪਾਰੁਪਨਂ ਪਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਏਕਮੇਵ. ਸਕਲਨਗਰੇ ਏਕਸਾਟਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਕੇਨਚਿਦੇਵ ਕਿਚ੍ਚੇਨ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ ਸਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਂ ਗੇਹੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀਨਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ ਸਤਿ ਸਯਂ ਗੇਹੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਤਂ ਵਤ੍ਥਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਦਿਵਸੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਂ ਆਹ – ‘‘ਭੋਤਿ, ਕਿਂ ਰਤ੍ਤਿਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ ਸੁਣਿਸ੍ਸਸਿ, ਦਿਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਮਯਂ ਮਾਤੁਗਾਮਜਾਤਿਕਾ ਨਾਮ ਰਤ੍ਤਿਂ ਸੋਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮ, ਦਿਵਾ ਸੋਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਗੇਹੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਵਤ੍ਥਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਉਪਾਸਿਕਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦਿਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ¶ ਏਕਮਨ੍ਤੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਉਪਾਸਿਕਾਹਿਯੇਵ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਗਮਾਸਿ. ਅਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਂ ਗੇਹੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਵਤ੍ਥਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਗਤੋ.
ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਸਮਯੇ ਸਤ੍ਥਾ ਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਅਲਙ੍ਕਤਧਮ੍ਮਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਚਿਤ੍ਤਬੀਜਨਿਂ ਆਦਾਯ ਆਕਾਸਗਙ੍ਗਂ ਓਤਾਰੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਸਿਨੇਰੁਂ ਮਤ੍ਥਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਾਗਰਂ ਨਿਮ੍ਮਥੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਸਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ¶ ਪਰਿਸਨ੍ਤੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਠਮਯਾਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਸਕਲਸਰੀਰਂ ਪੂਰਯਮਾਨਾ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਾ ਪੀਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਸੋ ਪਾਰੁਤਵਤ੍ਥਂ ਸਙ੍ਘਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ. ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਆਦੀਨਵਸਹਸ੍ਸਂ ਦਸ੍ਸਯਮਾਨਂ ਮਚ੍ਛੇਰਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਸੋ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਚ ਮਯ੍ਹਞ੍ਚ ਏਕਮੇਵ ਵਤ੍ਥਂ, ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਾਰੁਪਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਚ ਨਾਮ ਬਹਿ ਚਰਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਅਦਾਤੁਕਾਮੋ ਅਹੋਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇ ਪਠਮਯਾਮੇ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮੇਪਿ ਤਥੇਵ ਪੀਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਸੋ ਤਥੇਵ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਅਦਾਤੁਕਾਮੋ ਅਹੋਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮੇ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮੇਪਿ ਤਥੇਵ ਪੀਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਸੋ ‘‘ਤਰਣਂ ਵਾ ਹੋਤੁ ਮਰਣਂ ਵਾ, ਪਚ੍ਛਾਪਿ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਥਂ ਸਙ੍ਘਰਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਪਾਦਮੂਲੇ ਠਪੇਸਿ. ਤਤੋ ਵਾਮਹਤ੍ਥਂ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਅਪ੍ਫੋਟੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਜਿਤਂ ਮੇ, ਜਿਤਂ ਮੇ’’ਤਿ ਤਯੋ ਵਾਰੇ ਨਦਿ.
ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ¶ ਸਮਯੇ ਬਨ੍ਧੁਮਰਾਜਾ ਧਮ੍ਮਾਸਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਤੋ ਅਨ੍ਤੋਸਾਣਿਯਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ. ਰਞ੍ਞੋ ਚ ਨਾਮ ‘‘ਜਿਤਂ ਮੇ’’ਤਿ ਸਦ੍ਦੋ ਅਮਨਾਪੋ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਪੁਰਿਸਂ ਪੇਸੇਸਿ – ‘‘ਗਚ੍ਛ ਏਤਂ ਪੁਚ੍ਛ ਕਿਂ ਵਦਸੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਤੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਆਹ – ‘‘ਅਵਸੇਸਾ ਹਤ੍ਥਿਯਾਨਾਦੀਨਿ ਆਰੁਯ੍ਹ ਅਸਿਚਮ੍ਮਾਦੀਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਸੇਨਂ ਜਿਨਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਂ ਜਿਤਂ ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਅਹਂ ਪਨ ਪਚ੍ਛਤੋ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਟ੍ਠਗੋਣਸ੍ਸ ਮੁਗ੍ਗਰੇਨ ਸੀਸਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪਲਾਪੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਮਚ੍ਛੇਰਚਿਤ੍ਤਂ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਾਰੁਤਵਤ੍ਥਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਅਦਾਸਿਂ, ਤਂ ਮੇ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਜਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਆਹ – ‘‘ਅਮ੍ਹੇ ਭਣੇ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਂ ਨ ਜਾਨਿਮ੍ਹ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਜਾਨੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਥਯੁਗਂ ਪੇਸੇਸਿ. ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਮਯ੍ਹਂ ਤੁਣ੍ਹੀ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ¶ ਪਠਮਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਦਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਗੁਣੇ ਕਥੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ¶ ਅਦਾਸਿ, ਸਤ੍ਥੁ ਗੁਣੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਮਯ੍ਹਂ ਕੋ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ? ਤਮ੍ਪਿ ਵਤ੍ਥਯੁਗਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸੇਵ ਅਦਾਸਿ. ਰਾਜਾਪਿ ‘‘ਕਿਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਮ੍ਪਿ ਤੇਨ ਵਤ੍ਥਯੁਗਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸੇਵ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਦ੍ਵੇ ਵਤ੍ਥਯੁਗਾਨਿ ਪੇਸੇਸਿ. ਸੋ ਤਾਨਿਪਿ ਅਦਾਸਿ. ਰਾਜਾ ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰੀਤਿ ਏਵਂ ਯਾਵ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਵਤ੍ਥਯੁਗਾਨਿ ਪੇਸੇਸਿ. ਅਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਇਦਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਗਹਣਂ ਵਿਯ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਏਕਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਏਕਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੇ ਵਤ੍ਥਯੁਗਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਿਂਸ ਯੁਗਾਨਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸੇਵ ਅਦਾਸਿ. ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਚਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁ ਵਿਸ੍ਸਾਸਿਕੋ ਜਾਤੋ.
ਅਥ ਨਂ ਰਾਜਾ ਏਕਦਿਵਸਂ ਸੀਤਸਮਯੇ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਰੁਤਰਤ੍ਤਕਮ੍ਬਲਂ ਦਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਇਤੋ ਪਤ੍ਥਾਯ ਇਮਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਕਿਂ ਮੇ ਇਮਿਨਾ ਕਮ੍ਬਲੇਨ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪੂਤਿਕਾਯੇ ਉਪਨੀਤੇਨਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਮਞ੍ਚਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਵਿਤਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਰਾਜਾ ਪਾਤੋਵ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਸਮਯੇ ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਾ ਬੁਦ੍ਧਰਸ੍ਮਿਯੋ ਕਮ੍ਬਲੇ ਪਟਿਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ, ਕਮ੍ਬਲੋ ਅਤਿਵਿਯ ਵਿਰੋਚਤਿ. ਰਾਜਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਸਞ੍ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਏਸ ਕਮ੍ਬਲੋ, ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਏਕਸਾਟਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ. ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪੂਜਿਤੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਮਯਂ ਪੂਜਿਤਾਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਯੁਤ੍ਤਂ ਅਞ੍ਞਾਸਿ, ਨ ਮਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਯਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਪਕਾਰਭੂਤਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਅਟ੍ਠਟ੍ਠਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਅਟ੍ਠਕਂ ਨਾਮ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪੁਰੋਹਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ. ਸੋਪਿ ‘‘ਅਟ੍ਠਟ੍ਠਕਂ ਨਾਮ ਚਤੁਸਟ੍ਠਿ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਚਤੁਸਟ੍ਠਿ ਸਲਾਕਾਭਤ੍ਤਾਨਿ ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਾਪੇਤ੍ਵਾ ਯਾਵਜੀਵਂ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸੀਲਂ ਰਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਸਗ੍ਗੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ.
ਪੁਨ ¶ ¶ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਪ੍ਪੇ ਕੋਣਾਗਮਨਸ੍ਸ ਚ ਭਗਵਤੋ ਕਸ੍ਸਪਦਸਬਲਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਯਘਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਵੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਵਾਯ ਘਰਾਵਾਸਂ ਵਸਨ੍ਤੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਜਙ੍ਘਵਿਹਾਰਂ ਚਰਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਚ ਸਮਯੇ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਨਦੀਤੀਰੇ ਚੀਵਰਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਨੁਵਾਤੇ ਅਪ੍ਪਹੋਨ੍ਤੇ ਸਙ੍ਘਰਿਤ੍ਵਾ ਠਪੇਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧੋ. ਸੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਘਰਿਤ੍ਵਾ ਠਪੇਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਨੁਵਾਤੋ ਨਪ੍ਪਹੋਤੀਤਿ ¶ . ‘‘ਇਮਿਨਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਸਾਟਕਂ ਦਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਮੇ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਹਾਨਿ ਮਾ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ.
ਅਥ ਘਰੇਪਿਸ੍ਸ ਭਗਿਨਿਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਰਿਯਾਯ ਕਲਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾਵਿਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਿਨੀ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਭਰਿਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ, ‘‘ਏਵਰੂਪਂ ਬਾਲਂ ਯੋਜਨਸਤੇਨ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ. ਸਾ ਗੇਹਦ੍ਵਾਰੇ ਠਿਤਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਾਯ ਦਿਨ੍ਨਂ ਭਤ੍ਤਂ ਮਾ ਏਸ ਭੁਞ੍ਜਤੂ’’ਤਿ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਕਲਲਸ੍ਸ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਇਤਰਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਬਾਲੇ ਮਂ ਤਾਵ ਅਕ੍ਕੋਸ ਵਾ ਪਹਰ ਵਾ, ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਪਨ ਦ੍ਵੇ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਪੂਰਿਤਪਾਰਮਿਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਤੋ ਭਤ੍ਤਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਕਲਲਂ ਦਾਤੁਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਰਿਯਾਯ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਸਾ ‘‘ਤਿਟ੍ਠਥ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਕਲਲਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਚੁਣ੍ਣੇਨ ਉਬ੍ਬਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਚਤੁਮਧੁਰਸ੍ਸ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਆਸਿਤ੍ਤੇਨ ਪਦੁਮਗਬ੍ਭਵਣ੍ਣੇਨ ਸਪ੍ਪਿਨਾ ਵਿਜ੍ਜੋਤਮਾਨਂ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਥਾ ਅਯਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਓਭਾਸਜਾਤੋ, ਏਵਂ ¶ ਓਭਾਸਜਾਤਂ ਮੇ ਸਰੀਰਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿ. ਤੇਪਿ ਦ੍ਵੇ ਜਾਯਮ੍ਪਤਿਕਾ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਕੁਸਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਗ੍ਗੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਉਪਾਸਕੋ ਕਸ੍ਸਪਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਅਸੀਤਿਕੋਟਿਵਿਭਵਸ੍ਸ ਸੇਟ੍ਠਿਨੋ ਪੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਇਤਰਾਪਿ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸੇਵ ਸੇਟ੍ਠਿਨੋ ਧੀਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ.
ਤਸ੍ਸ ਵੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਮੇਵ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਰਂ ਆਨਯਿਂਸੁ. ਤਸ੍ਸਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਦਿਨ੍ਨਵਿਪਾਕਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਪਤਿਕੂਲਂ ਪਵਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤਾਯ ਉਮ੍ਮਾਰਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਸਕਲਸਰੀਰਂ ਉਗ੍ਘਾਟਿਤਵਚ੍ਚਕੁਟਿ ਵਿਯ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਂ ਜਾਤਂ. ਸੇਟ੍ਠਿਕੁਮਾਰੋ ‘‘ਕਸ੍ਸਾਯਂ ਗਨ੍ਧੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੇਟ੍ਠਿਕਞ੍ਞਾਯਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਨੀਹਰਥਾ’’ਤਿ ਆਭਤਨਿਯਾਮੇਨੇਵ ਕੁਲਘਰਂ ਪੇਸੇਸਿ. ਸਾ ਏਤੇਨੇਵ ਨੀਹਾਰੇਨ ਸਤ੍ਤਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਿਤਾ.
ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਕਸ੍ਸਪਦਸਬਲੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ, ਤਸ੍ਸ ਘਨਕੋਟ੍ਟਿਮਾਹਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਿਕਾਹਿ ¶ ਰਤ੍ਤਸੁਵਣ੍ਣਇਟ੍ਠਕਾਹਿ ਯੋਜਨੁਬ੍ਬੇਧਂ ਚੇਤਿਯਂ ਆਰਭਿਂਸੁ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਚੇਤਿਯੇ ਕਰਿਯਮਾਨੇ ਸਾ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਹਂ ਸਤ੍ਤਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਿਤਾ, ਕਿਂ ਮੇ ਜੀਵਿਤੇਨਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ¶ ਸਰੀਰਾਭਰਣਭਣ੍ਡਕਂ ਭਞ੍ਜਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਇਟ੍ਠਕਂ ਕਾਰੇਸਿ ਰਤਨਾਯਤਂ ਵਿਦਤ੍ਥਿਵਿਤ੍ਥਿਨ੍ਨਂ ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲੁਬ੍ਬੇਧਂ. ਤਤੋ ਹਰਿਤਾਲਮਨੋਸਿਲਾਪਿਣ੍ਡਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਉਪ੍ਪਲਹਤ੍ਥਕੇ ਆਦਾਯ ਚੇਤਿਯਕਰਣਟ੍ਠਾਨਂ ਗਤਾ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਖਣੇ ਏਕਾ ਇਟ੍ਠਕਾਪਨ੍ਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਮਾਨਾ ਘਟਨਿਟ੍ਠਕਾਯ ਊਨਾ ਹੋਤਿ. ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾ ਵਡ੍ਢਕਿਂ ਆਹ – ‘‘ਇਮਂ ਇਟ੍ਠਕਂ ਏਤ੍ਥ ਠਪੇਥਾ’’ਤਿ. ਅਮ੍ਮ, ਭਦ੍ਦਕੇ ਕਾਲੇ ਆਗਤਾਸਿ, ਸਯਮੇਵ ਠਪੇਹੀਤਿ. ਸਾ ਆਰੁਯ੍ਹ ਤੇਲੇਨ ਹਰਿਤਾਲਮਨੋਸਿਲਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ¶ ਤੇਨ ਬਨ੍ਧਨੇਨ ਇਟ੍ਠਕਂ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਉਪ੍ਪਲਹਤ੍ਥਕੇਹਿ ਪੂਜਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਮੇ ਕਾਯਤੋ ਚਨ੍ਦਨਗਨ੍ਧੋ ਵਾਯਤੁ, ਮੁਖਤੋ ਉਪ੍ਪਲਗਨ੍ਧੋ’’ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ.
ਅਥ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਖਣੇ ਯਸ੍ਸ ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਠਮਂ ਗੇਹਂ ਨੀਤਾ, ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਸਤਿ ਉਦਪਾਦਿ. ਨਗਰੇਪਿ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਘੁਟ੍ਠਂ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕੇ ਆਹ – ‘‘ਤਦਾ ਇਧ ਆਨੀਤਾ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਕਹਂ ਸਾ’’ਤਿ? ਕੁਲਗੇਹੇ ਸਾਮੀਤਿ. ਆਨੇਥ ਨਂ, ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਕੀਲ਼ਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ. ਤੇ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ ‘‘ਕਿਂ, ਤਾਤਾ, ਆਗਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਤਾਯ ਪੁਟ੍ਠਾ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਂਸੁ. ਤਾਤਾ, ਮਯਾ ਆਭਰਣਭਣ੍ਡੇਨ ਚੇਤਿਯਂ ਪੂਜਿਤਂ, ਆਭਰਣਂ ਮੇ ਨਤ੍ਥੀਤਿ. ਤੇ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਆਨੇਥ ਨਂ, ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ. ਤੇ ਆਨਯਿਂਸੁ. ਤਸ੍ਸਾ ਸਹ ਘਰਪ੍ਪਵੇਸਨੇਨ ਸਕਲਗੇਹਂ ਚਨ੍ਦਨਗਨ੍ਧਞ੍ਚੇਵ ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਗਨ੍ਧਞ੍ਚ ਵਾਯਿ.
ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿ ‘‘ਪਠਮਂ ਤਵ ਸਰੀਰਤੋ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧੋ ਵਾਯਿ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਤੇ ਸਰੀਰਤੋ ਚਨ੍ਦਨਗਨ੍ਧੋ, ਮੁਖਤੋ ਉਪ੍ਪਲਗਨ੍ਧੋ ਵਾਯਤਿ, ਕਿਂ ਏਤ’’ਨ੍ਤਿ? ਸਾ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਕਮ੍ਮਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਂ ਵਤ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਯੋਜਨਿਕਂ ਸੁਵਣ੍ਣਚੇਤਿਯਂ ਕਮ੍ਬਲਕਞ੍ਚੁਕੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਰਥਚਕ੍ਕਪ੍ਪਮਾਣੇਹਿ ਸੁਵਣ੍ਣਪਦੁਮੇਹਿ ਅਲਙ੍ਕਰਿ. ਤੇਸਂ ਦ੍ਵਾਦਸਹਤ੍ਥਾ ਓਲਮ੍ਬਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਠਤ੍ਵਾ ਸਗ੍ਗੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਬਾਰਾਣਸਿਤੋ ਯੋਜਨਮਤ੍ਤੇ ਠਾਨੇ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਅਮਚ੍ਚਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਸੇਟ੍ਠਿਕਞ੍ਞਾਪਿ ਦੇਵਲੋਕਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਕੁਲੇ ਜੇਟ੍ਠਧੀਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ.
ਤੇਸੁ ¶ ਵਯਪਤ੍ਤੇਸੁ ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਵਸਨਗਾਮੇ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਘੁਟ੍ਠਂ. ਸੋ ਮਾਤਰਂ ¶ ਆਹ – ‘‘ਸਾਟਕਂ ਮੇ ¶ , ਅਮ੍ਮ, ਦੇਹਿ, ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਕੀਲ਼ਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਸਾ ਧੋਤਵਤ੍ਥਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਅਮ੍ਮ, ਥੂਲਂ ਇਦਂ, ਅਞ੍ਞਂ ਦੇਹੀਤਿ. ਅਞ੍ਞਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ. ਅਞ੍ਞਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ. ਅਥ ਨਂ ਮਾਤਾ ਆਹ – ‘‘ਤਾਤ, ਯਾਦਿਸੇ ਗੇਹੇ ਮਯਂ ਜਾਤਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਨੋ ਇਤੋ ਸੁਖੁਮਤਰਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾਯ ਪੁਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਹਿ ਲਭਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ, ਅਮ੍ਮਾਤਿ. ਪੁਤ੍ਤ ਅਹਂ ਅਜ੍ਜੇਵ ਤੁਯ੍ਹਂ ਬਾਰਾਣਸਿਨਗਰੇ ਰਜ੍ਜਪਟਿਲਾਭਂ ਇਚ੍ਛਾਮੀਤਿ. ਸੋ ਮਾਤਰਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਗਚ੍ਛਾਮਿ, ਅਮ੍ਮਾ’’ਤਿ. ਗਚ੍ਛ, ਤਾਤਾਤਿ. ਏਵਂ ਕਿਰਸ੍ਸਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਕਹਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਇਧ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਵਾ ਗੇਹੇ ਨਿਸੀਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ? ਸੋ ਪਨ ਪੁਞ੍ਞਨਿਯਾਮੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਮਙ੍ਗਲਸਿਲਾਪਟ੍ਟੇ ਸਸੀਸਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿ. ਸੋ ਚ ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਕਾਲਕਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਮੋ ਦਿਵਸੋ ਹੋਤਿ.
ਅਮਚ੍ਚਾ ਰਞ੍ਞੋ ਸਰੀਰਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਰਾਜਙ੍ਗਣੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਮਨ੍ਤਯਿਂਸੁ – ‘‘ਰਞ੍ਞੋ ਏਕਾ ਧੀਤਾਵ ਅਤ੍ਥਿ, ਪੁਤ੍ਤੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਰਾਜਕਂ ਰਜ੍ਜਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਕੋ ਰਾਜਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਤ੍ਵਂ ਹੋਹਿ, ਤ੍ਵਂ ਹੋਹੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਆਹ – ‘‘ਬਹੁਂ ਓਲੋਕੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਫੁਸ੍ਸਰਥਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਮਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਕੁਮੁਦਵਣ੍ਣੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਿਨ੍ਧਵੇ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਵਿਧਂ ਰਾਜਕਕੁਧਭਣ੍ਡਂ ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਞ੍ਚ ਰਥਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਰਥਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਤੋ ਤੂਰਿਯਾਨਿ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਪੇਸੁਂ. ਰਥੋ ਪਾਚੀਨਦ੍ਵਾਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯਾਨਾਭਿਮੁਖੋ ਅਹੋਸਿ. ‘‘ਪਰਿਚਯੇਨ ਉਯ੍ਯਾਨਾਭਿਮੁਖੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨਿਵਤ੍ਤੇਮਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ ਆਹਂਸੁ. ਪੁਰੋਹਿਤੋ ‘‘ਮਾ ਨਿਵਤ੍ਤਯਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਰਥੋ ਕੁਮਾਰਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਰੋਹਨਸਜ੍ਜੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਪਾਰੁਪਨਕਣ੍ਣਂ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਪਾਦਤਲਾਨਿ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਅਯਂ ਦੀਪੋ, ਦ੍ਵਿਸਹਸ੍ਸਦੀਪਪਰਿਵਾਰੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਦੀਪੇਸੁ ਏਸੋ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਪੁਨਪਿ ਤੂਰਿਯਾਨਿ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਥ ¶ , ਪੁਨਪਿ ਤੂਰਿਯਾਨਿ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਤੂਰਿਯਾਨਿ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਪੇਸਿ.
ਅਥ ਕੁਮਾਰੋ ਮੁਖਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਆਗਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਦੇਵ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਰਜ੍ਜਂ ਪਾਪੁਣਾਤੀਤਿ. ਰਾਜਾ ਕਹਨ੍ਤਿ? ਦੇਵਤ੍ਤਂ ਗਤੋ ਸਾਮੀਤਿ. ਕਤਿ ਦਿਵਸਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਤਿ? ਅਜ੍ਜ ਸਤ੍ਤਮੋ ¶ ਦਿਵਸੋਤਿ. ਪੁਤ੍ਤੋ ਵਾ ਧੀਤਾ ਵਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ? ਧੀਤਾ ਅਤ੍ਥਿ ਦੇਵ, ਪੁਤ੍ਤੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ. ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਰਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਤਾਵਦੇਵ ਅਭਿਸੇਕਮਣ੍ਡਪਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਧੀਤਰਂ ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਅਭਿਸੇਕਂ ਅਕਂਸੁ.
ਅਥਸ੍ਸ ¶ ਕਤਾਭਿਸੇਕਸ੍ਸ ਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕਂ ਵਤ੍ਥਂ ਉਪਹਰਿਂਸੁ. ਸੋ ‘‘ਕਿਮਿਦਂ, ਤਾਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਨਿਵਾਸਨਵਤ੍ਥਂ ਦੇਵਾਤਿ. ਨਨੁ, ਤਾਤਾ, ਥੂਲਂ, ਅਞ੍ਞਂ ਸੁਖੁਮਤਰਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ? ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗਵਤ੍ਥੇਸੁ ਇਤੋ ਸੁਖੁਮਤਰਂ ਨਤ੍ਥਿ ਦੇਵਾਤਿ. ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਰਾਜਾ ਏਵਰੂਪਂ ਨਿਵਾਸੇਸੀਤਿ? ਆਮ, ਦੇਵਾਤਿ. ਨ ਮਞ੍ਞੇ ਪੁਞ੍ਞਵਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਰਾਜਾ, ਸੁਵਣ੍ਣਭਿਙ੍ਗਾਰਂ ਆਹਰਥ, ਲਭਿਸ੍ਸਾਮ ਵਤ੍ਥਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਸੁਵਣ੍ਣਭਿਙ੍ਗਾਰਂ ਆਹਰਿਂਸੁ. ਸੋ ਉਟ੍ਠਾਯ ਹਤ੍ਥੇ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਮੁਖਂ ਵਿਕ੍ਖਾਲੇਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥੇਨ ਉਦਕਂ ਆਦਾਯ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਅਬ੍ਭੁਕ੍ਕਿਰਿ, ਤਾਵਦੇਵ ਘਨਪਥਵਿਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਕਪ੍ਪਰੁਕ੍ਖਾ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਪੁਨ ਉਦਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਉਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਚਤਸ੍ਸੋਪਿ ਦਿਸਾ ਅਬ੍ਭੁਕ੍ਕਿਰਿ, ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਸੁ ਅਟ੍ਠਟ੍ਠ ਕਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਕਪ੍ਪਰੁਕ੍ਖਾ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਸੋ ਏਕਂ ਦਿਬ੍ਬਦੁਸ੍ਸਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਨ੍ਦਰਞ੍ਞੋ ਵਿਜਿਤੇ ਸੁਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿਕਾ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਮਾ ਸੁਤ੍ਤਂ ਕਨ੍ਤਿਂਸੂਤਿ ਏਵਂ ਭੇਰਿਂ ਚਰਾਪੇਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਛਤ੍ਤਂ ਉਸ੍ਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਯਤ੍ਤੋ ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧਵਰਗਤੋ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਾਸਾਦਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਮਹਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਿ.
ਏਵਂ ਕਾਲੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਏਕਦਿਵਸਂ ਦੇਵੀ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਹੋ ਤਪਸ੍ਸੀ’’ਤਿ ਕਾਰੁਞ੍ਞਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ‘‘ਕਿਮਿਦਂ ਦੇਵੀ’’ਤਿ ¶ ਚ ਪੁਟ੍ਠਾ ‘‘ਅਤਿਮਹਤੀ ਤੇ ਦੇਵ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਅਤੀਤੇ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਦ੍ਦਹਿਤ੍ਵਾ ਕਲ੍ਯਾਣਂ ਅਕਤ੍ਥ, ਇਦਾਨਿ ਅਨਾਗਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਂ ਕੁਸਲਂ ਨ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਾਮਿ, ਸੀਲਵਨ੍ਤੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ. ‘‘ਅਸੁਞ੍ਞੋ, ਦੇਵ, ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ ਅਰਹਨ੍ਤੇਹਿ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਦਾਨਮੇਵ ਸਜ੍ਜੇਥ, ਅਹਂ ਅਰਹਨ੍ਤੇ ਲਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਰਾਜਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਪਾਚੀਨਦ੍ਵਾਰੇ ਦਾਨਂ ਸਜ੍ਜਾਪੇਸਿ. ਦੇਵੀ ਪਾਤੋਵ ਉਪੋਸਥਙ੍ਗਾਨਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਉਪਰਿਪਾਸਾਦੇ ਪੁਰਤ੍ਥਾਭਿਮੁਖਾ ਉਰੇਨ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਚੇ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਦਿਸਾਯ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਸ੍ਵੇ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਿਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਸ੍ਸਂ ਦਿਸਾਯਂ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਨਾਹੇਸੁਂ, ਤਂ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਪਣਯਾਚਕਾਨਂ ਅਦਂਸੁ.
ਪੁਨਦਿਵਸੇ ¶ ਦਕ੍ਖਿਣਦ੍ਵਾਰੇ ਦਾਨਂ ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਅਕਾਸਿ, ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਪਚ੍ਛਿਮਦ੍ਵਾਰੇ. ਉਤ੍ਤਰਦ੍ਵਾਰੇ ਸਜ੍ਜਨਦਿਵਸੇ ਪਨ ਦੇਵਿਯਾ ਤਥੇਵ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤੇ ਹਿਮਵਨ੍ਤੇ ਵਸਨ੍ਤਾਨਂ ਪਦੁਮਵਤਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਞ੍ਚਸਤਾਨਂ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਜੇਟ੍ਠਕੋ ਮਹਾਪਦੁਮਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਭਾਤਿਕੇ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਾਰਿਸਾ, ਨਨ੍ਦਰਾਜਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤਿ, ਅਧਿਵਾਸੇਥ ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਅਧਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਅਨੋਤਤ੍ਤਦਹੇ ਮੁਖਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਦ੍ਵਾਰੇ ਓਤਰਿਂਸੁ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਞ੍ਚਸਤਾ, ਦੇਵ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਆਗਤਾ’’ਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਰਾਜਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦੇਵਿਯਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ¶ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇ ਪਾਸਾਦਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਰ ਤੇਸਂ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾਵਸਾਨੇ ਰਾਜਾ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ, ਦੇਵੀ ਸਙ੍ਘਨਵਕਸ੍ਸ ਪਾਦਮੂਲੇ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਯ੍ਯਾ, ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਨ ਕਿਲਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਮਯਂ ਪੁਞ੍ਞੇਨ ਨ ਹਾਯਿਸ੍ਸਾਮ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਯਾਵਜੀਵਂ ਇਧ ਨਿਵਾਸਾਯ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ. ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਪਞ੍ਚ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾਸਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਚਙ੍ਕਮਨਸਤਾਨੀਤਿ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਨਿਵਾਸਟ੍ਠਾਨਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਸਾਪੇਸੁਂ.
ਏਵਂ ¶ ਕਾਲੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਰਞ੍ਞੋ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੋ ਕੁਪਿਤੋ. ਸੋ ‘‘ਅਹਂ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਵੂਪਸਮੇਤੁਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ, ਤ੍ਵਂ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਮਾ ਪਮਜ੍ਜੀ’’ਤਿ ਦੇਵਿਂ ਓਵਦਿਤ੍ਵਾ ਗਤੋ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਗਤੇਯੇਵ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰਾ ਖੀਣਾ. ਮਹਾਪਦੁਮਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਤਿਯਾਮਰਤ੍ਤਿਂ ਝਾਨਕੀਲ਼ਂ ਕੀਲ਼ਿਤ੍ਵਾ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨੇ ਆਲਮ੍ਬਨਫਲਕਂ ਆਲਮ੍ਬਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਕੋਵ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ. ਏਤੇਨੁਪਾਯੇਨ ਸੇਸਾਪੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾ. ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਦੇਵੀ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਨਿਸੀਦਨਟ੍ਠਾਨਂ ਹਰਿਤੁਪਲਿਤ੍ਤਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਵਿਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਧੂਮਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਆਗਮਨਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੀ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ; ਆਗਮਨਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੀ ਪੁਰਿਸਂ ਪੇਸੇਸਿ ‘‘ਗਚ੍ਛ, ਤਾਤ, ਜਾਨਾਹਿ, ਕਿਂ ਅਯ੍ਯਾਨਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਫਾਸੁਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪਦੁਮਸ੍ਸ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾਦ੍ਵਾਰਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਚਙ੍ਕਮਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਲਮ੍ਬਨਫਲਕਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਾਲੋ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਸਰੀਰਂ ਕਿਂ ਕਥੇਸ੍ਸਤਿ? ਸੋ ‘‘ਨਿਦ੍ਦਾਯਤਿ ਮਞ੍ਞੇ’’ਤਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦੇ ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਰਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਪਾਦਾਨਂ ਸੀਤਲਤਾਯ ਚੇਵ ਥਦ੍ਧਤਾਯ ਚ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਮਾਸਿ, ਏਵਂ ਤਤਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਰਾਜਕੁਲਂ ਗਤੋ. ‘‘ਕਹਂ, ਤਾਤ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ‘‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾ ਦੇਵੀ’’ਤਿ ਆਹ ¶ . ਦੇਵੀ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤੀ ਰੋਦਨ੍ਤੀ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਨਾਗਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਾਧੁਕੀਲ਼ਿਤਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਰੀਰਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਾਤੁਯੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.
ਰਾਜਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤੋ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਆਗਤਂ ਦੇਵਿਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਿਂ, ਭਦ੍ਦੇ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਨਪ੍ਪਮਜ੍ਜਿ, ਨਿਰੋਗਾ ਅਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾ ਦੇਵਾਤਿ. ਰਾਜਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਵਰੂਪਾਨਮ੍ਪਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਮਰਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਕੁਤੋ ਮੋਕ੍ਖੋ’’ਤਿ? ਸੋ ਨਗਰਂ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯਾਨਮੇਵ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਜੇਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤਂ ¶ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਰਜ੍ਜਂ ਪਟਿਯਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਸਮਣਕਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਦੇਵੀਪਿ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇ ਅਹਂ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ. ਦ੍ਵੇਪਿ ਝਾਨਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਚੁਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਂਸੁ.
ਤੇਸੁ ¶ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਸਨ੍ਤੇਸੁ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥਾ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਵਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਰਾਜਗਹਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਸਤ੍ਥਰਿ ਤਤ੍ਥ ਵਸਨ੍ਤੇ ਅਯਂ ਪਿਪ੍ਪਲਿਮਾਣਵੋ ਮਗਧਰਟ੍ਠੇ ਮਹਾਤਿਤ੍ਥਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੇ ਕਪਿਲਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਅਯਂ ਭਦ੍ਦਾ ਕਾਪਿਲਾਨੀ ਮਦ੍ਦਰਟ੍ਠੇ ਸਾਗਲਨਗਰੇ ਕੋਸਿਯਗੋਤ੍ਤਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਤੇਸਂ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਵਡ੍ਢਮਾਨਾਨਂ ਪਿਪ੍ਪਲਿਮਾਣਵਸ੍ਸ ਵੀਸਤਿਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਭਦ੍ਦਾਯ ਸੋਲ਼ਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਪੁਤ੍ਤਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਤਾਤ, ਤ੍ਵਂ ਵਯਪਤ੍ਤੋ, ਕੁਲਵਂਸੋ ਨਾਮ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਨਿਪ੍ਪੀਲ਼ਯਿਂਸੁ. ਮਾਣਵੋ ਆਹ – ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਸੋਤਪਥੇ ਏਵਰੂਪਂ ਕਥਂ ਮਾ ਕਥੇਥ, ਅਹਂ ਯਾਵ ਤੁਮ੍ਹੇ ਧਰਥ, ਤਾਵ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤੇ ਕਤਿਪਾਹਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਕਥਯਿਂਸੁ, ਸੋਪਿ ਤਥੇਵ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ. ਪੁਨਪਿ ਕਥਯਿਂਸੁ, ਪੁਨਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ. ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਮਾਤਾ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਕਥੇਸਿਯੇਵ.
ਮਾਣਵੋ ‘‘ਮਮ ਮਾਤਰਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਰਤ੍ਤਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖਸਹਸ੍ਸਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਕਾਰੇਹਿ ਏਕਂ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਮਜ੍ਜਨਘਟ੍ਟਨਾਦਿਕਮ੍ਮਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਤਂ ਰਤ੍ਤਵਤ੍ਥਂ ਨਿਵਾਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਣ੍ਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਚੇਵ ਨਾਨਾਅਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਚ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਾਤਰਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਅਮ੍ਮ, ਏਵਰੂਪਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਲਭਨ੍ਤੋ ਗੇਹੇ ਵਸਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਲਭਨ੍ਤੋ ਨ ¶ ਵਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ¶ . ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਤ੍ਤੋ ਪੁਞ੍ਞਵਾ ਦਿਨ੍ਨਦਾਨੋ ਕਤਾਭਿਨੀਹਾਰੋ, ਪੁਞ੍ਞਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨ ਏਕਕੋਵ ਅਕਾਸਿ, ਅਦ੍ਧਾ ਏਤੇਨ ਸਹ ਕਤਪੁਞ੍ਞਾ ਸੁਵਣ੍ਣਰੂਪਕਪਟਿਭਾਗਾਵ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਕਾਮੇਹਿ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਰੂਪਕਂ ਰਥਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਚ੍ਛਥ, ਤਾਤਾ, ਯਤ੍ਥ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਜਾਤਿਗੋਤ੍ਤਭੋਗੇਹਿ ਸਮਾਨਕੁਲੇ ਏਵਰੂਪਂ ਦਾਰਿਕਂ ਪਸ੍ਸਥ, ਇਮਮੇਵ ਸੁਵਣ੍ਣਰੂਪਕਂ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਉਯ੍ਯੋਜੇਸਿ.
ਤੇ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਨਾਮ ਏਤਂ ਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਤ੍ਥ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਦ੍ਦਰਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਇਤ੍ਥਾਕਰੋ, ਮਦ੍ਦਰਟ੍ਠਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਮਦ੍ਦਰਟ੍ਠੇ ਸਾਗਲਨਗਰਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਤਂ ਸੁਵਣ੍ਣਰੂਪਕਂ ਨ੍ਹਾਨਤਿਤ੍ਥੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤੇ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਅਥ ਭਦ੍ਦਾਯ ਧਾਤੀ ਭਦ੍ਦਂ ਨ੍ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਸਿਰਿਗਬ੍ਭੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨ੍ਹਾਯਿਤੁਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ ਤਂ ਰੂਪਕਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਯ੍ਯਧੀਤਾ ਮੇ ਇਧਾਗਤਾ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਸਨ੍ਤਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਦੁਬ੍ਬਿਨੀਤੇ ਕਿਂ ਤ੍ਵਂ ਇਧਾਗਤਾ’’ਤਿ ਤਲਸਤ੍ਤਿਕਂ ਉਗ੍ਗਿਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਚ੍ਛ ਸੀਘ’’ਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਡਪਸ੍ਸੇ ਪਹਰਿ. ਹਤ੍ਥੋ ਪਾਸਾਣੇ ਪਟਿਹਤੋ ਵਿਯ ਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ. ਸਾ ਪਟਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਵਂ ਥਦ੍ਧਂ ਨਾਮ ਮਹਾਗੀਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘ਅਯ੍ਯਧੀਤਾ ਮੇ’ਤਿ ਸਞ੍ਞਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿਂ, ਅਯ੍ਯਧੀਤਾਯ ¶ ਹਿ ਮੇ ਨਿਵਾਸਨਪਟਿਗ੍ਗਾਹਿਕਾਯਪਿ ਅਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਥ ਨਂ ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਵਰੂਪਾ ਤੇ ਸਾਮਿਧੀਤਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਕਿਂ ਏਸਾ, ਇਮਾਯ ਸਤਗੁਣੇਨ ਸਹਸ੍ਸਗੁਣੇਨ ਮਯ੍ਹਂ ਅਯ੍ਯਾਧੀਤਾ ਅਭਿਰੂਪਤਰਾ, ਦ੍ਵਾਦਸਹਤ੍ਥੇ ਗਬ੍ਭੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਯ ਪਦੀਪਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਰੀਰੋਭਾਸੇਨੇਵ ਤਮਂ ਵਿਧਮਤੀਤਿ. ‘‘ਤੇਨ ¶ ਹਿ ਆਗਚ੍ਛਾ’’ਤਿ ਖੁਜ੍ਜਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਰੂਪਕਂ ਰਥਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਕੋਸਿਯਗੋਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਘਰਦ੍ਵਾਰੇ ਠਤ੍ਵਾ ਆਗਮਨਂ ਨਿਵੇਦਯਿਂਸੁ.
ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੁਤੋ ਆਗਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਮਗਧਰਟ੍ਠੇ ਮਹਾਤਿਤ੍ਥਗਾਮੇ ਕਪਿਲਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਘਰਤੋਤਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ ਆਗਤਾਤਿ? ਇਮਿਨਾ ਨਾਮ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ. ‘‘ਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਤਾਤਾ, ਸਮਜਾਤਿਗੋਤ੍ਤਵਿਭਵੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਦਸ੍ਸਾਮਿ ਦਾਰਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਤੇ ਕਪਿਲਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ ਪਹਿਣਿਂਸੁ ‘‘ਲਦ੍ਧਾ ਦਾਰਿਕਾ, ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ. ਤਂ ਸਾਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਿਪ੍ਪਲਿਮਾਣਵਸ੍ਸ ਆਰੋਚਯਿਂਸੁ ‘‘ਲਦ੍ਧਾ ਕਿਰ ਦਾਰਿਕਾ’’ਤਿ. ਮਾਣਵੋ ‘‘ਅਹਂ ‘ਨ ਲਭਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿਂ, ‘ਇਮੇ ਲਦ੍ਧਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ’, ਅਨਤ੍ਥਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਣ੍ਣਂ ਪੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਰਹੋਗਤੋ ਪਣ੍ਣਂ ¶ ਲਿਖਿ ‘‘ਭਦ੍ਦਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜਾਤਿਗੋਤ੍ਤਭੋਗਾਨੁਰੂਪਂ ਘਰਾਵਾਸਂ ਲਭਤੁ, ਅਹਂ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਾ ਪਚ੍ਛਾ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਿਨੀ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ. ਭਦ੍ਦਾਪਿ ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਕਿਰ ਮਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਰਹੋਗਤਾ ਪਣ੍ਣਂ ਲਿਖਿ ‘‘ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜਾਤਿਗੋਤ੍ਤਭੋਗਾਨੁਰੂਪਂ ਘਰਾਵਾਸਂ ਲਭਤੁ, ਅਹਂ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਾ ਪਚ੍ਛਾ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੀ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ. ਦ੍ਵੇ ਪਣ੍ਣਾਨਿ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਸਮਾਗਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਇਦਂ ਕਸ੍ਸ ਪਣ੍ਣਨ੍ਤਿ? ਪਿਪ੍ਪਲਿਮਾਣਵੇਨ ਭਦ੍ਦਾਯ ਪਹਿਤਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਕਸ੍ਸਾਤਿ? ਭਦ੍ਦਾਯ ਪਿਪ੍ਪਲਿਮਾਣਵਸ੍ਸ ਪਹਿਤਨ੍ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੇ ਦ੍ਵੇਪਿ ਵਾਚੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਸ੍ਸਥ ਦਾਰਕਾਨਂ ਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞੇ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਸਮਾਨਪਣ੍ਣਂ ਲਿਖਿਤ੍ਵਾ ਇਤੋ ਚ ਏਤ੍ਤੋ ਚ ਪੇਸੇਸੁਂ. ਇਤਿ ਤੇਸਂ ਅਨਿਚ੍ਛਮਾਨਾਨਂਯੇਵ ਸਮਾਗਮੋ ਅਹੋਸਿ.
ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਮਾਣਵੋ ਏਕਂ ਪੁਪ੍ਫਦਾਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਪੇਸਿ. ਭਦ੍ਦਾਪਿ, ਤਾਨਿ ਸਯਨਮਜ੍ਝੇ ਠਪੇਸਿ. ਭੁਤ੍ਤਸਾਯਮਾਸਾ ਉਭੋਪਿ ‘‘ਸਯਨਂ ਅਭਿਰੁਹਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਾਣਵੋ ਦਕ੍ਖਿਣਪਸ੍ਸੇਨ ਸਯਨਂ ਅਭਿਰੁਹਿ. ਭਦ੍ਦਾ ਵਾਮਪਸ੍ਸੇਨ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਯਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸੇ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ¶ ਮਿਲਾਯਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਰਾਗਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਵਿਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮ, ਇਮਂ ਪੁਪ੍ਫਦਾਮਂ ਨ ਅਲ੍ਲੀਯਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਪਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਰੀਰਸਮ੍ਫਸ੍ਸਭਯੇਨ ਤਿਯਾਮਰਤ੍ਤਿਂ ਨਿਦ੍ਦਂ ਅਨੋਕ੍ਕਮਨ੍ਤਾਵ ਵੀਤਿਨਾਮੇਨ੍ਤਿ, ਦਿਵਾ ਪਨ ਹਾਸਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਾਹੋਸਿ. ਤੇ ਲੋਕਾਮਿਸੇਨ ਅਸਂਸਟ੍ਠਾ ਯਾਵ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਧਰਨ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਕੁਟੁਮ੍ਬਂ ਅਵਿਚਾਰੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸੁ ਕਾਲਙ੍ਕਤੇਸੁ ਵਿਚਾਰਯਿਂਸੁ. ਮਹਤੀ ਮਾਣਵਸ੍ਸ ¶ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਾਸੀਤਿਕੋਟਿਧਨਂ, ਏਕਦਿਵਸਂ ਸਰੀਰਂ ਉਬ੍ਬਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਛਡ੍ਡੇਤਬ੍ਬਂ ਸੁਵਣ੍ਣਚੁਣ੍ਣਮੇਵ ਮਗਧਨਾਲ਼ਿਯਾ ਦ੍ਵਾਦਸਨਾਲ਼ਿਮਤ੍ਤਂ ਲਦ੍ਧੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਯਨ੍ਤਬਦ੍ਧਾਨਿ ਸਟ੍ਠਿ ਮਹਾਤਲ਼ਾਕਾਨਿ, ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਿਕੋ, ਅਨੁਰਾਧਪੁਰਪ੍ਪਮਾਣਾ ਚੁਦ੍ਦਸ ਗਾਮਾ, ਚੁਦ੍ਦਸ ਹਤ੍ਥਾਨੀਕਾ, ਚੁਦ੍ਦਸ ਅਸ੍ਸਾਨੀਕਾ, ਚੁਦ੍ਦਸ ਰਥਾਨੀਕਾ.
ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਅਲਙ੍ਕਤਅਸ੍ਸਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਮਹਾਜਨਪਰਿਵੁਤੋ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਖੇਤ੍ਤਕੋਟਿਯਂ ਠਿਤੋ ਨਙ੍ਗਲੇਹਿ ਭਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਤੋ ਕਾਕਾਦਯੋ ਸਕੁਣੇ ਗਣ੍ਡੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿਪਾਣਕੇ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਖਾਦਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਤਾਤਾ, ਇਮੇ ਕਿਂ ਖਾਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਗਣ੍ਡੁਪ੍ਪਾਦੇ, ਅਯ੍ਯਾਤਿ. ਏਤੇਹਿ ਕਤਂ ਪਾਪਂ ਕਸ੍ਸ ਹੋਤੀਤਿ? ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ, ਅਯ੍ਯਾਤਿ. ਸੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਚੇ ਏਤੇਹਿ ਕਤਂ ਪਾਪਂ ¶ ਮਯ੍ਹਂ ਹੋਤਿ, ਕਿਂ ਮੇ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ ਸਤ੍ਤਾਸੀਤਿਕੋਟਿਧਨਂ, ਕਿਂ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਿਕੋ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ, ਕਿਂ ਸਟ੍ਠਿਯਨ੍ਤਬਦ੍ਧਾਨਿ ਤਲ਼ਾਕਾਨਿ, ਕਿਂ ਚੁਦ੍ਦਸ ਗਾਮਾ? ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਭਦ੍ਦਾਯ ਕਾਪਿਲਾਨਿਯਾ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ.
ਭਦ੍ਦਾਪਿ ਕਾਪਿਲਾਨੀ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਅਨ੍ਤਰਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਤਯੋ ਤਿਲਕੁਮ੍ਭੇ ਪਤ੍ਥਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਧਾਤੀਹਿ ਪਰਿਵੁਤਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਕਾਕੇ ਤਿਲਪਾਣਕੇ ਖਾਦਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਅਮ੍ਮਾ, ਕਿਂ ਇਮੇ ਖਾਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਪਾਣਕੇ, ਅਯ੍ਯੇਤਿ. ਅਕੁਸਲਂ ਕਸ੍ਸ ਹੋਤੀਤਿ? ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ, ਅਯ੍ਯੇਤਿ. ਸਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਚਤੁਹਤ੍ਥਵਤ੍ਥਂ ਨਾਲ਼ਿਕੋਦਨਮਤ੍ਤਞ੍ਚ ਲਦ੍ਧੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਯਦਿ ਪਨੇਤਂ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਜਨੇਨ ਕਤਂ ਅਕੁਸਲਂ ਮਯ੍ਹਂ ਹੋਤਿ, ਅਦ੍ਧਾ ਭਵਸਹਸ੍ਸੇਨਪਿ ¶ ਵਟ੍ਟਤੋ ਸੀਸਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ਸਬ੍ਬਂ ਤਸ੍ਸ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ.
ਮਾਣਵੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨ੍ਹਾਯਿਤ੍ਵਾ ਪਾਸਾਦਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਮਹਾਰਹੇ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨੋ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਭੋਜਨਂ ਸਜ੍ਜਯਿਂਸੁ. ਦ੍ਵੇਪਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਜਨੇ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇ ਰਹੋਗਤਾ ਫਾਸੁਕਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਮਾਣਵੋ ਭਦ੍ਦਂ ਆਹ – ‘‘ਭਦ੍ਦੇ ਇਮਂ ਘਰਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ ਕਿਤ੍ਤਕਂ ਧਨਂ ਆਹਰੀ’’ਤਿ? ਪਞ੍ਚਪਣ੍ਣਾਸ ਸਕਟਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਅਯ੍ਯਾਤਿ. ਏਤਂ ਸਬ੍ਬਂ, ਯਾ ਚ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਘਰੇ ਸਤ੍ਤਾਸੀਤਿ ਕੋਟਿਯੋ ਯਨ੍ਤਬਦ੍ਧਾ ਸਟ੍ਠਿਤਲ਼ਾਕਾਦਿਭੇਦਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਤੁਯ੍ਹਂਯੇਵ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਮੀਤਿ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਨ ਕਹਂ ਗਚ੍ਛਥ, ਅਯ੍ਯਾਤਿ? ਅਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ. ਅਯ੍ਯ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂਯੇਵ ਆਗਮਨਂ ਓਲੋਕਯਮਾਨਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ. ਤੇਸਂ ਆਦਿਤ੍ਤਪਣ੍ਣਕੁਟਿ ਵਿਯ ਤਯੋ ਭਵਾ ਉਪਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਤੇ ਅਨ੍ਤਰਾਪਣਤੋ ਕਸਾਵਰਸਪੀਤਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਤ੍ਤੇ ¶ ਚ ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਕੇਸੇ ਓਹਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਯੇ ਲੋਕੇ ਅਰਹਨ੍ਤੋ, ਤੇ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਥਵਿਕਾਯ ਪਤ੍ਤੇ ਓਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਂਸੇ ਲਗ੍ਗੇਤ੍ਵਾ ਪਾਸਾਦਤੋ ਓਤਰਿਂਸੁ. ਗੇਹੇ ਦਾਸੇਸੁ ਵਾ ਕਮ੍ਮਕਾਰੇਸੁ ਵਾ ਨ ਕੋਚਿ ਸਞ੍ਜਾਨਿ.
ਅਥ ਨੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਦਾਸਗਾਮਦ੍ਵਾਰੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਆਕਪ੍ਪਕੁਤ੍ਤਵਸੇਨ ਦਾਸਗਾਮਵਾਸਿਨੋ ਸਞ੍ਜਾਨਿਂਸੁ. ਤੇ ਰੋਦਨ੍ਤਾ ਪਾਦੇਸੁ ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਅਮ੍ਹੇ ਅਨਾਥੇ ਕਰੋਥ, ਅਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ‘‘ਮਯਂ ਭਣੇ ਆਦਿਤ੍ਤਪਣ੍ਣਸਾਲਾ ਵਿਯ ਤਯੋ ਭਵਾਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਮ੍ਹਾ, ਸਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇਸੁ ¶ ਏਕੇਕਂ ਭੁਜਿਸ੍ਸਂ ਕਰੋਮ, ਵਸ੍ਸਸਤਮ੍ਪਿ ¶ ਨਪ੍ਪਹੋਤਿ. ਤੁਮ੍ਹੇਵ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸੀਸਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਭੁਜਿਸ੍ਸਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਜੀਵਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਰੋਦਨ੍ਤਾਨਂਯੇਵ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਥੇਰੋ ਪੁਰਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਭਦ੍ਦਾ ਕਾਪਿਲਾਨੀ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਗ੍ਘਨਿਕਾ ਇਤ੍ਥੀ ਮਯ੍ਹਂ ਪਚ੍ਛਤੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਠਾਨਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਵਿਜ੍ਜਤਿ, ਯਂ ਕੋਚਿਦੇਵ ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯ ‘ਇਮੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾਪਿ ਵਿਨਾ ਭਵਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਅਨਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’ਤਿ. ਕੋਚਿ ਵਾ ਪਨ ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਮਨਂ ਪਦੂਸੇਤ੍ਵਾ ਅਪਾਯਪੂਰਕੋ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਇਮਂ ਪਹਾਯ ਮਯਾ ਗਨ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ.
ਸੋ ਪੁਰਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵੇਧਾਪਥਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਭਦ੍ਦਾਪਿ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਥ ਨਂ ਆਹ – ‘‘ਭਦ੍ਦੇ ਤਾਦਿਸਿਂ ਇਤ੍ਥਿਂ ਮਮ ਪਚ੍ਛਤੋ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘ਇਮੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾਪਿ ਵਿਨਾ ਭਵਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਪਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਮਹਾਜਨੋ ਅਪਾਯਪੂਰਕੋ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦ੍ਵੇਧਾਪਥੇ ਤ੍ਵਂ ਏਕਂ ਗਣ੍ਹ, ਅਹਂ ਏਕੇਨ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ‘‘ਆਮ, ਅਯ੍ਯ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਮਾਤੁਗਾਮੋ ਨਾਮ ਮਲਂ, ‘ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾਪਿ ਵਿਨਾ ਨ ਭਵਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦੋਸਂ ਦਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਏਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਗਣ੍ਹਥ, ਅਹਂ ਏਕਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਪਞ੍ਚਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇਨ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਦਸਨਖਸਮੋਧਾਨਸਮੁਜ੍ਜਲਂ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ‘‘ਸਤਸਹਸ੍ਸਕਪ੍ਪਪ੍ਪਮਾਣੇ ਅਦ੍ਧਾਨੇ ਕਤੋ ਮਿਤ੍ਤਸਨ੍ਥਵੋ ਅਜ੍ਜ ਭਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਦਕ੍ਖਿਣਜਾਤਿਕਾ ਨਾਮ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦਕ੍ਖਿਣਮਗ੍ਗੋ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਮਯਂ ਮਾਤੁਗਾਮਾ ਨਾਮ ਵਾਮਜਾਤਿਕਾ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਵਾਮਮਗ੍ਗੋ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ. ਤੇਸਂ ਦ੍ਵੇਧਾਭੂਤਕਾਲੇ ਅਯਂ ਮਹਾਪਥਵੀ ‘‘ਅਹਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਗਿਰਿਸਿਨੇਰੁਪਬ੍ਬਤੇ ਧਾਰੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੀਪਿ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਗੁਣੇ ਧਾਰੇਤੁਂ ਨ ¶ ਸਕ੍ਕੋਮੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀ ਵਿਯ ਵਿਰਵਮਾਨਾ ਅਕਮ੍ਪਿ, ਆਕਾਸੇ ਅਸਨਿਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਪਵਤ੍ਤਿ, ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਬ੍ਬਤੋ ਉਨ੍ਨਦਿ.
ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ¶ ਵੇਲ਼ੁਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਪਥਵੀਕਮ੍ਪਨਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਸ੍ਸ ਨੁ ਖੋ ਪਥਵੀ ਕਮ੍ਪਤੀ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਿਪ੍ਪਲਿਮਾਣਵੋ ਚ ਭਦ੍ਦਾ ਚ ਕਾਪਿਲਾਨੀ ਮਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ, ਤੇਸਂ ਵਿਯੋਗਟ੍ਠਾਨੇ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਗੁਣਬਲੇਨ ਅਯਂ ਪਥਵੀਕਮ੍ਪੋ ਜਾਤੋ, ਮਯਾਪਿ ਏਤੇਸਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਸਯਮੇਵ ¶ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਅਸੀਤਿਮਹਾਥੇਰੇਸੁ ਕਞ੍ਚਿ ਅਨਾਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਿਗਾਵੁਤਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਰਾਜਗਹਸ੍ਸ ਚ ਨਾਲਨ੍ਦਾਯ ਚ ਅਨ੍ਤਰੇ ਬਹੁਪੁਤ੍ਤਕਨਿਗ੍ਰੋਧਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਨਿਸੀਦਨ੍ਤੋ ਪਨ ਅਞ੍ਞਤਰਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ ਵਿਯ ਅਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਵੇਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਸੀਤਿਹਤ੍ਥਾ ਘਨਬੁਦ੍ਧਰਸ੍ਮਿਯੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਨਿਸੀਦਿ. ਇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਪਣ੍ਣਚ੍ਛਤ੍ਤਸਕਟਚਕ੍ਕਕੂਟਾਗਾਰਾਦਿਪ੍ਪਮਾਣਾ ਬੁਦ੍ਧਰਸ੍ਮਿਯੋ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿਯੋ ਵਿਧਾਵਨ੍ਤਿਯੋ ਚਨ੍ਦਸਹਸ੍ਸ-ਸੂਰਿਯਸਹਸ੍ਸ-ਉਗ੍ਗਮਨਕਾਲੋ ਵਿਯ ਕੁਰੁਮਾਨਾ ਤਂ ਵਨਨ੍ਤਂ ਏਕੋਭਾਸਂ ਅਕਂਸੁ. ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਸਿਰਿਯਾ ਸਮੁਜ੍ਜਲਤਾਰਾਗਣਂ ਵਿਯ ਗਗਨਂ, ਸੁਪੁਪ੍ਫਿਤਕਮਲਕੁਵਲਯਂ ਵਿਯ ਸਲਿਲਂ ਵਨਨ੍ਤਂ ਵਿਰੋਚਿਤ੍ਥ. ਨਿਗ੍ਰੋਧਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧੋ ਨਾਮ ਸੇਤੋ ਹੋਤਿ, ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਨਾਮ ਨੀਲਾਨਿ, ਪਕ੍ਕਾਨਿ ਰਤ੍ਤਾਨਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਦਿਵਸੇ ਸਤਸਾਖੋ ਨਿਗ੍ਰੋਧੋ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋਵ ਅਹੋਸਿ.
ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ ‘‘ਅਯਂ ਮਯ੍ਹਂ ਸਤ੍ਥਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਇਮਾਹਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ’’ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਓਣਤੋਣਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ, ਸਾਵਕੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਸਤ੍ਥਾ ¶ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ, ਸਾਵਕੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਥ ਨਂ ਭਗਵਾ ਅਵੋਚ – ‘‘ਕਸ੍ਸਪ, ਸਚੇ ਤ੍ਵਂ ਇਮਂ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਂ ਮਹਾਪਥਵਿਯਾ ਕਰੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਸਾਪਿ ਧਾਰੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ. ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਗੁਣਮਹਨ੍ਤਤਂ ਜਾਨਤਾ ਤਯਾ ਕਤੋ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰੋ ਮਯ੍ਹਂ ਲੋਮਮ੍ਪਿ ਚਾਲੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਨਿਸੀਦ, ਕਸ੍ਸਪ, ਦਾਯਜ੍ਜਂ ਤੇ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤੀਹਿ ਓਵਾਦੇਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਅਦਾਸਿ. ਦਤ੍ਵਾ ਬਹੁਪੁਤ੍ਤਕਨਿਗ੍ਰੋਧਮੂਲਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਪਚ੍ਛਾਸਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿ. ਸਤ੍ਥੁ ਸਰੀਰਂ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਵਿਚਿਤ੍ਤਂ, ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਂ. ਸੋ ਕਞ੍ਚਨਮਹਾਨਾਵਾਯ ਪਚ੍ਛਾਬਨ੍ਧੋ ਵਿਯ ਸਤ੍ਥੁ ਪਦਾਨੁਪਦਿਕਂ ਅਨੁਗਞ੍ਛਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਥੋਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਾ ਓਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਨਿਸਜ੍ਜਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ, ਥੇਰੋ ‘‘ਨਿਸੀਦਿਤੁਕਾਮੋ ਸਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਰੁਪਨਪਿਲੋਤਿਕਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਚਤੁਗ੍ਗੁਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਪੇਸਿ.
ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥੇਨ ਚੀਵਰਂ ਪਰਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਮੁਦੁਕਾ ਖੋ ਤ੍ਯਾਯਂ, ਕਸ੍ਸਪ, ਪਿਲੋਤਿਕਸਙ੍ਘਾਟੀ’’ਤਿ ¶ ਆਹ. ਥੇਰੋ ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ ¶ ਸਙ੍ਘਾਟਿਯਾ ਮੁਦੁਕਭਾਵਂ ਕਥੇਤਿ, ਪਾਰੁਪਿਤੁਕਾਮੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਾਰੁਪਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ ਸਙ੍ਘਾਟਿ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਕਿਂ ਤ੍ਵਂ ਪਾਰੁਪਿਸ੍ਸਸਿ ਕਸ੍ਸਪਾਤਿ? ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਨਿਵਾਸਨਂ ਲਭਨ੍ਤੋ ਪਾਰੁਪਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ. ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤ੍ਵਂ, ਕਸ੍ਸਪ, ਇਮਂ ਪਰਿਭੋਗਜਿਣ੍ਣਂ ਪਂਸੁਕੂਲਂ ਧਾਰੇਤੁਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸਿ? ਮਯਾ ਹਿ ਇਮਸ੍ਸ ਪਂਸੁਕੂਲਸ੍ਸ ਗਹਿਤਦਿਵਸੇ ਉਦਕਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪਥਵੀ ਕਮ੍ਪਿ, ਇਮਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗਜਿਣ੍ਣਂ ਚੀਵਰਂ ਨਾਮ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਪਰਿਤ੍ਤਗੁਣੇਨ ਧਾਰੇਤੁਂ, ਪਟਿਬਲੇਨੇਵਿਦਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਪੂਰਣਸਮਤ੍ਥੇਨ ਜਾਤਿਪਂਸੁਕੂਲਿਕੇਨ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚੀਵਰਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਸਿ.
ਏਵਂ ਪਨ ਚੀਵਰਪਰਿਵਤ੍ਤਂ ¶ ਕਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇਨ ਪਾਰੁਤਚੀਵਰਂ ਭਗਵਾ ਪਾਰੁਪਿ, ਸਤ੍ਥੁ ਚੀਵਰਂ ਥੇਰੋ ਪਾਰੁਪਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਅਚੇਤਨਾਪਿ ਅਯਂ ਮਹਾਪਥਵੀ ‘‘ਦੁਕ੍ਕਰਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਕਤ੍ਥ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਾਰੁਤਚੀਵਰਂ ਸਾਵਕਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਹਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਗੁਣਂ ਧਾਰੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀ ਵਿਯ ਉਦਕਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਪਿ. ਥੇਰੋਪਿ ‘‘ਲਦ੍ਧਂ ਦਾਨਿ ਮਯਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗਚੀਵਰਂ, ਕਿਂ ਮੇ ਇਦਾਨਿ ਉਤ੍ਤਰਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਉਨ੍ਨਤਿਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇਯੇਵ ਤੇਰਸ ਧੁਤਗੁਣੇ ਸਮਾਦਾਯ ਸਤ੍ਤਦਿਵਸਮਤ੍ਤਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਮੇ ਅਰੁਣੇ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਸਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਕਸ੍ਸਪੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਨ੍ਦੂਪਮੋ ਕੁਲਾਨਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਅਪਕਸ੍ਸੇਵ ਕਾਯਂ ਅਪਕਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਚ੍ਚਨਵਕੋ ਕੁਲੇਸੁ ਅਪ੍ਪਗਬ੍ਭੋ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੪੬) ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਸੁਤ੍ਤੇਹਿ ਥੇਰਂ ਥੋਮੇਤ੍ਵਾ ਅਪਰਭਾਗੇ ਏਤਦੇਵ ਕਸ੍ਸਪਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਮ ਸਾਸਨੇ ਧੁਤਵਾਦਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਅਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਥੇਰਂ ਠਾਨਨ੍ਤਰੇ ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੧੯੨. ਪਞ੍ਚਮੇ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋਤਿ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰੋ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਵਦਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਚਿਣ੍ਣਵਸਿਤਾਯ ਅਗ੍ਗਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਭੋਜਨਪਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸੇਸਕਾਲਂ ਆਲੋਕਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਨਾ ਸਤ੍ਤੇ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਵ ਵਿਹਰਤਿ. ਇਤਿ ਅਹੋਰਤ੍ਤਂ ਚਿਣ੍ਣਵਸਿਤਾਯ ਏਸ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ. ਅਪਿਚ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਪਤ੍ਥਿਤਭਾਵੇਨਪੇਸ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋਵ ਜਾਤੋ.
ਤਤ੍ਰਸ੍ਸ ¶ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਯਮ੍ਪਿ ¶ ਹਿ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸੇਵ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ¶ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਤ੍ਥਂ ਵਿਹਾਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਮਹਾਜਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਯਂ ਹਿ ਤਦਾ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਅਪਾਕਟਨਾਮੋ ਇਸ੍ਸਰਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕੋ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਦਸਬਲਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਣਾਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਦੇਸਨਂ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਂ ਘਟੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਏਤਦਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ.
ਤਤੋ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਮਹਾ ਵਤਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਯਂ ਏਵਂ ਸਤ੍ਥਾ ਸਯਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ. ਅਹੋ ਵਤਾਹਮ੍ਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸਨ੍ਤਰੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸ੍ਵਾਤਨਾਯ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਹਨ੍ਤਂ ਠਾਨਨ੍ਤਰਂ ਮਯਾ ਪਤ੍ਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਤੇਨੇਵ ਨਿਯਾਮੇਨ ਅਜ੍ਜਤਨਾਯ ਸ੍ਵਾਤਨਾਯਾਤਿ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਮਹਾਦਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸਪਰਿਵਾਰਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਉਤ੍ਤਮਵਤ੍ਥਾਨਿ ਦਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਗਵਾ ਨਾਹਂ ਇਮਂ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਦਿਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨ ਮਨੁਸ੍ਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤ੍ਥਾਯ ਕਰੋਮਿ. ਯਂ ਪਨ ਤੁਮ੍ਹੇ ਇਤੋ ਸਤ੍ਤਦਿਵਸਮਤ੍ਥਕੇ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਯਿਤ੍ਥ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਯ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਾਦਮੂਲੇ ਨਿਪਜ੍ਜਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਅਨਾਗਤਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਨਾਯ ਸਮਿਜ੍ਝਨਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਅਨਾਗਤੇ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਤ੍ਵਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਪਨ ਵਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਾਨੁਮੋਦਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਮੇਵ ਅਗਮਾਸਿ.
ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕੋਪਿ ਯਾਵ ਬੁਦ੍ਧੋ ਧਰਤਿ, ਤਾਵ ¶ ਅਵਿਜਹਿਤਮੇਵ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਸਤ੍ਥਰਿ ਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਸਤ੍ਤਯੋਜਨਿਕੇ ਸੁਵਣ੍ਣਚੇਤਿਯੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਪਰਿਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਪਦੀਪਦਾਨਂ ਨਾਮ ਦਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ਉਪਾਸਕਾਤਿ. ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਸਹਸ੍ਸਦੀਪਾਨਂਯੇਵ ਤਾਵ ਦੀਪਰੁਕ੍ਖਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਕਾਰੇਸਿ, ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਤਤੋ ਪਰਿਤ੍ਤਤਰੇ, ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਤਤੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਤਰੇਤਿ ਅਨੇਕਸਹਸ੍ਸੇ ਦੀਪਰੁਕ੍ਖੇ ਕਾਰੇਸਿ. ਸੇਸਪਦੀਪਾ ਪਨ ਅਪਰਿਮਾਣਾ ਅਹੇਸੁਂ.
ਏਵਂ ¶ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵੇਸੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਸਪਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਕਾਲੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਯਗੇਹੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਸਤ੍ਥਰਿ ¶ ਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਯੋਜਨਿਕੇ ਚੇਤਿਯੇ ਬਹੁ ਕਂਸਪਾਤਿਯੋ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਪ੍ਪਿਮਣ੍ਡਸ੍ਸ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝੇ ਏਕੇਕਂ ਗੁਲ਼ਪਿਣ੍ਡਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਉਜ੍ਜਾਲੇਤ੍ਵਾ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਾ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਂ ਫੁਸਾਪੇਨ੍ਤੋ ਚੇਤਿਯਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਬ੍ਬਮਹਨ੍ਤਂ ਕਂਸਪਾਤਿਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਪ੍ਪਿਮਣ੍ਡਸ੍ਸ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਂ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਵਟ੍ਟਿਸਹਸ੍ਸਂ ਜਾਲਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝਟ੍ਠਾਨੇ ਥੂਪਿਕਂ ਪਿਲੋਤਿਕਾਯ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਜਾਲਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕਂਸਪਾਤਿਂ ਸੀਸੇਨਾਦਾਯ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਂ ਯੋਜਨਿਕਂ ਚੇਤਿਯਂ ਅਨੁਪਰਿਯਾਯਿ. ਏਵਂ ਤੇਨਾਪਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ.
ਪੁਨ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧੇ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਨਗਰੇ ਦੁਗ੍ਗਤਕੁਲਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਸੁਮਨਸੇਟ੍ਠਿਂ ਨਾਮ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸਿ, ਅਨ੍ਨਭਾਰੋਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਪਨ ਸੁਮਨਸੇਟ੍ਠਿ ਦੇਵਸਿਕਂ ਕਪਣਦ੍ਧਿਕਵਣਿਬ੍ਬਕਯਾਚਕਾਨਂ ਗੇਹਦ੍ਵਾਰੇ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦੇਤਿ. ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਉਪਰਿਟ੍ਠੋ ਨਾਮ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਗਨ੍ਧਮਾਦਨਪਬ੍ਬਤੇ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ. ਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਕਸ੍ਸ ਅਨੁਗ੍ਗਹਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੀਮਂਸਿ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਨਾਮ ਦੁਗ੍ਗਤਾਨੁਕਮ੍ਪਕਾ ¶ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਮਯਾ ਅਨ੍ਨਭਾਰਸ੍ਸ ਅਨੁਗ੍ਗਹਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਅਨ੍ਨਭਾਰੋ ਅਟਵਿਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੇਹਂ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਗਨ੍ਧਮਾਦਨਪਬ੍ਬਤਾ ਵੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਗਾਮਦ੍ਵਾਰੇ ਅਨ੍ਨਭਾਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖੇ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਸਿ.
ਅਨ੍ਨਭਾਰੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਂ ਤੁਚ੍ਛਪਤ੍ਤਹਤ੍ਥਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖਂ ਲਭਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਲਭਿਸ੍ਸਾਮ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞਾਤਿ. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਥੋਕਂ ਇਧੇਵ ਹੋਥਾ’’ਤਿ ਵੇਗੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੇਹੇ ਮਾਤੁਗਾਮਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਭਦ੍ਦੇ, ਮਯ੍ਹਂ ਠਪਿਤਂ ਭਾਗਭਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ? ਅਤ੍ਥਿ ਸਾਮੀਤਿ. ਸੋ ਤਤੋਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਪਤ੍ਤਮਾਦਾਯ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਦ੍ਦੇ, ਮਯਂ ਪੁਰਿਮਭਵੇ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਕਤਤ੍ਤਾ ਭਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਮਾਨਾ ਵਿਹਰਾਮ ¶ , ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦਾਤੁਕਾਮਤਾਯ ਸਤਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇ ਸਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਂ ਨ ਲਭਾਮ, ਅਜ੍ਜ ਮੇ ਉਪਰਿਟ੍ਠਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਦਿਟ੍ਠੋ, ਭਾਗਭਤ੍ਤਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਿ, ਮਯ੍ਹਂ ਭਾਗਭਤ੍ਤਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਤ੍ਤੇ ਪਕ੍ਖਿਪਾਹੀ’’ਤਿ.
ਬ੍ਯਤ੍ਤਾ ਇਤ੍ਥੀ ‘‘ਯਤੋ ਮਯ੍ਹਂ ਸਾਮਿਕੋ ਭਾਗਭਤ੍ਤਂ ਦੇਤਿ, ਮਯਾਪਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦਾਨੇ ਭਾਗਿਨਿਯਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਗਭਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਉਪਰਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਅਨ੍ਨਭਾਰੋ ਪਤ੍ਤਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਏਵਰੂਪਾ ਦੁਜ੍ਜੀਵਿਤਾ ਮੁਚ੍ਚਾਮਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਏਵਂ ਹੋਤੁ, ਮਹਾਪੁਞ੍ਞਾਤਿ. ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਤ੍ਤਰਸਾਟਕਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਅਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ¶ , ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਇਧ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਨਵਵਿਧਂ ਪਾਟਿਕੂਲ੍ਯਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿ. ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਕਾਲੇ ¶ ਅਨ੍ਨਭਾਰੋ ਪਤ੍ਤਧੋਵਨਉਦਕਂ ਅਦਾਸਿ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ –
‘‘ਇਚ੍ਛਿਤਂ ਪਤ੍ਥਿਤਂ ਤੁਯ੍ਹਂ, ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਸਮਿਜ੍ਝਤੁ;
ਸਬ੍ਬੇ ਪੂਰੇਨ੍ਤੁ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ, ਚਨ੍ਦੋ ਪਨ੍ਨਰਸੋ ਯਥਾ’’ਤਿ. –
ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿ. ਸੁਮਨਸੇਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਛਤ੍ਤੇ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾ ‘‘ਅਹੋ ਦਾਨਂ ਪਰਮਦਾਨਂ ਉਪਰਿਟ੍ਠੇ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਤ੍ਵਾ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਅਦਾਸਿ. ਸੁਮਨਸੇਟ੍ਠਿ ‘‘ਕਿਂ ਤ੍ਵਂ ਮਂ ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ ਦਾਨਂ ਦਦਮਾਨਂ ਨ ਪਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਨਾਹਂ ਤਵ ਦਾਨੇ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਦੇਮਿ, ਅਨ੍ਨਭਾਰੇਨ ਉਪਰਿਟ੍ਠਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਦੇਮੀਤਿ.
ਸੁਮਨਸੇਟ੍ਠਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ ਵਤਿਦਂ, ਅਹਂ ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ ਦਾਨਂ ਦੇਨ੍ਤੋ ਦੇਵਤਂ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਦਾਪੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂ. ਅਯਂ ਅਨ੍ਨਭਾਰੋ ਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸਨ੍ਤੋ ਅਨੁਰੂਪਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਏਕਪਿਣ੍ਡਪਾਤਦਾਨੇਨੇਵ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਦਾਪੇਸਿ, ਏਤਸ੍ਸ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਦਤ੍ਵਾ ਏਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਮਮ ਸਨ੍ਤਕਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਅਨ੍ਨਭਾਰਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਤਯਾ ਕਸ੍ਸਚਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦਾਨਂ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਆਮ, ਅਯ੍ਯ, ਉਪਰਿਟ੍ਠਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਮੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਗਭਤ੍ਤਂ ਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ. ਹਨ੍ਦ, ਭੋ, ਕਹਾਪਣਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਏਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਮਯ੍ਹਂ ਦੇਹੀਤਿ. ਨ ਦੇਮਿ ਅਯ੍ਯਾਤਿ. ਸੋ ਯਾਵ ਸਹਸ੍ਸਂ ਵਡ੍ਢੇਸਿ, ਅਨ੍ਨਭਾਰੋ ‘‘ਸਹਸ੍ਸੇਨਾਪਿ ¶ ਨ ਦੇਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਹੋਤੁ, ਭੋ, ਯਦਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਨ ਦੇਸਿ, ਸਹਸ੍ਸਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਿਂ ਮੇ ਦੇਹੀਤਿ. ‘‘ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਾਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਅਯੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਨ ਜਾਨਾਮਿ, ਅਯ੍ਯਂ ਪਨ ਉਪਰਿਟ੍ਠਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਸਚੇ ਦਾਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਸੁਮਨਸੇਟ੍ਠਿ ਮਯ੍ਹਂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦਿਨ੍ਨਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਪਤ੍ਤਿਂ ਯਾਚਤਿ, ਦਮ੍ਮਿ ਵਾ ਨ ਦਮ੍ਮਿ ਵਾ’’ਤਿ ¶ . ਉਪਮਂ ਤੇ ਪਣ੍ਡਿਤ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਕੁਲਸਤਿਕੇ ਗਾਮੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਘਰੇ ਦੀਪਂ ਜਾਲੇਯ੍ਯ, ਸੇਸਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਤੇਲੇਨ ਵਟ੍ਟਿਂ ਤੇਮੇਤ੍ਵਾ ਜਾਲਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯੁਂ, ਪੁਰਿਮਦੀਪਸ੍ਸ ਪਭਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਨਤ੍ਥੀਤਿ. ਅਤਿਰੇਕਤਰਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਭਾ ਹੋਤੀਤਿ. ਏਵਮੇਵ ਪਣ੍ਡਿਤ ਉਲ਼ੁਙ੍ਕਯਾਗੁ ਵਾ ਹੋਤੁ ਕਟਚ੍ਛੁਭਿਕ੍ਖਾ ਵਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਪਰੇਸਂ ਪਤ੍ਤਿਂ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤਸ੍ਸ ਵਾ ਦੇਤੁ ਸਹਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਾ, ਯਤ੍ਤਕਾਨਂ ¶ ਦੇਤਿ, ਤਤ੍ਤਕਾਨਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਵਡ੍ਢਤਿ. ਤ੍ਵਂ ਦੇਨ੍ਤੋ ਏਕਮੇਵ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਅਦਾਸਿ, ਸੁਮਨਸੇਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਪਨ ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦਿਨ੍ਨਾਯ ਦ੍ਵੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਏਕੋ ਤਵ, ਏਕੋ ਚ ਤਸ੍ਸਾਤਿ.
ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸੁਮਨਸੇਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਪਤ੍ਤਿਂ ਗਣ੍ਹ ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਹਨ੍ਦ, ਕਹਾਪਣਸਹਸ੍ਸਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਨਾਹਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਵਿਕ੍ਕਿਣਾਮਿ, ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪਤ੍ਤਿਂ ਦੇਮੀਤਿ. ਤਾਤ, ਤ੍ਵਂ ਮਯ੍ਹਂ ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਤ੍ਤਿਂ ਦੇਸਿ, ਅਹਂ ਪਨ ਤੁਯ੍ਹਂ ਗੁਣਂ ਪੂਜੇਨ੍ਤੋ ਸਹਸ੍ਸਂ ਦੇਮਿ, ਗਣ੍ਹ, ਤਾਤਾਤਿ. ਸੋ ‘‘ਏਵਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਸਹਸ੍ਸਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਤਾਤ, ਤੁਯ੍ਹਂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਲਦ੍ਧਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਹਤ੍ਥਾ ਕਮ੍ਮਕਰਣਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਵੀਥਿਯਂ ਘਰਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਸ. ਯੇਨ ਤੁਯ੍ਹਂ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਂ ਮਂ ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਹੀਤਿ. ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਿਤਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਨਾਮ ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਵਿਪਾਕਂ ਦੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਮਨਸੇਟ੍ਠਿ ਅਞ੍ਞਂ ਦਿਵਸਂ ਅਨ੍ਨਭਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਕੁਲਂ ਅਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਪਿ ਤਂਦਿਵਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਵ ਗਤੋ.
ਅਨ੍ਨਭਾਰਸ੍ਸ ਪੁਞ੍ਞਂ ਆਗਮ੍ਮ ਰਾਜਾ ਸੇਟ੍ਠਿਂ ਅਨੋਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਨਭਾਰਮੇਵ ਓਲੋਕੇਸਿ ¶ . ਕਿਂ, ਦੇਵ, ਇਮਂ ਪੁਰਿਸਂ ਅਤਿਵਿਯ ਓਲੋਕੇਸੀਤਿ? ਅਞ੍ਞਂ ਦਿਵਸਂ ਅਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਓਲੋਕੇਮੀਤਿ. ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕੋ ਏਸ ਦੇਵਾਤਿ. ਕੋ ਪਨਸ੍ਸ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕੋ ਗੁਣੋਤਿ? ਅਜ੍ਜ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਗਭਤ੍ਤਂ ਸਯਂ ਅਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿਟ੍ਠਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਮਮ ਹਤ੍ਥਤੋ ਸਹਸ੍ਸਂ ਲਭਿ ਦੇਵਾਤਿ. ਕੋਨਾਮੋ ਏਸੋਤਿ? ਅਨ੍ਨਭਾਰੋ ਨਾਮ ¶ ਦੇਵਾਤਿ. ‘‘ਤਵ ਹਤ੍ਥਤੋ ਲਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਮਮਪਿ ਹਤ੍ਥਤੋ ਲਦ੍ਧੁਂ ਅਰਹਤਿ, ਅਹਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਪੂਜਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸਹਸ੍ਸਂ ਅਦਾਸਿ. ਏਤਸ੍ਸ ਵਸਨਗੇਹਂ ਜਾਨਾਥ ਭਣੇਤਿ? ਸਾਧੁ ਦੇਵਾਤਿ ਏਕਂ ਗੇਹਟ੍ਠਾਨਂ ਸੋਧੇਨ੍ਤਾ ਕੁਦ੍ਦਾਲੇਨ ਆਹਤਾਹਤਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਧਿਕੁਮ੍ਭਿਯੋ ਗੀਵਾਯ ਗੀਵਂ ਆਹਚ੍ਚ ਠਿਤਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚਯਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਖਨਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇਸਂ ਖਨਨ੍ਤਾਨਂ ਖਨਨ੍ਤਾਨਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਪੁਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚਯਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ‘‘ਅਨ੍ਨਭਾਰਸ੍ਸ ਵਚਨੇਨ ਖਨਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਨ੍ਨਭਾਰਸ੍ਸੇਵ ਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਖਨਿਂਸੁ. ਕੁਦ੍ਦਾਲੇਨ ਆਹਤਾਹਤਟ੍ਠਾਨੇ ਅਹਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਮਕੁਲ਼ਾਨਿ ਵਿਯ ਕੁਮ੍ਭਿਯੋ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਤੇ ਧਨਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਰਾਸਿਂ ਅਕਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਅਮਚ੍ਚੇ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਨਗਰੇ ਕਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਏਤ੍ਤਕਂ ਧਨਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਦੇਵਾਤਿ. ਤੇਨ ਹਿ ਅਯਂ ਅਨ੍ਨਭਾਰੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਨਗਰੇ ਧਨਸੇਟ੍ਠਿ ਨਾਮ ਹੋਤੂਤਿ. ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਸੇਟ੍ਠਿਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਲਭਿ.
ਸੋ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਦੇਵਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ¶ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਿਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਾਲੇ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਨਗਰੇ ਅਮਿਤ੍ਤੋਦਨਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਨਾਮਗ੍ਗਹਣਦਿਵਸੇ ਪਨਸ੍ਸ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋਤਿ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਮਹਾਨਾਮਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ¶ ਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤਾ ਸਤ੍ਥੁ ਚੂਲ਼ਪਿਤੁਪੁਤ੍ਤੋ ਪਰਮਸੁਖੁਮਾਲੋ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞੋ ਅਹੋਸਿ. ਸੁਵਣ੍ਣਪਾਤਿਯਂਯੇਵਸ੍ਸ ਭਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਮਾਤਾ ਏਕਦਿਵਸਂ ‘‘ਮਮ ਪੁਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਪਦਂ ਜਾਨਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਕਂ ਸੁਵਣ੍ਣਪਾਤਿਂ ਅਞ੍ਞਾਯ ਸੁਵਣ੍ਣਪਾਤਿਯਾ ਪਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਤੁਚ੍ਛਕਂਯੇਵ ਪੇਸੇਸਿ. ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਦੇਵਤਾ ਦਿਬ੍ਬਪੂਵੇਹਿ ਪੂਰੇਸੁਂ. ਏਵਂ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਿਣ੍ਣਂ ਉਤੂਨਂ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕੇਸੁ ਤੀਸੁ ਪਾਸਾਦੇਸੁ ਅਲਙ੍ਕਤਨਾਟਕਿਤ੍ਥੀਹਿ ਪਰਿਵੁਤੋ ਦੇਵੋ ਵਿਯ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਿ.
ਅਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਤੁਸਿਤਪੁਰਾ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਵੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਏਕੂਨਤਿਂਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੋ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਾਹਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਇਸਿਪਤਨੇ ਮਿਗਦਾਯੇ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਤ੍ਤਨਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਲੋਕਾਨੁਗ੍ਗਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਰਾਜਗਹਂ ਆਗਮ੍ਮ ‘‘ਪੁਤ੍ਤੋ ਮੇ ਰਾਜਗਹਂ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ¶ ‘‘ਗਚ੍ਛਥ ਭਣੇ ਮਮ ਪੁਤ੍ਤਂ ਆਨੇਥਾ’’ਤਿ ਪਿਤਰਾ ਪਹਿਤੇ ਸਹਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੇ ਦਸ ਅਮਚ੍ਚੇ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੁਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਕਾਲ਼ੁਦਾਯਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਚਾਰਿਕਾਗਮਨਂ ਆਯਾਚਿਤੋ ਰਾਜਗਹਤੋ ਵੀਸਤਿਸਹਸ੍ਸਭਿਕ੍ਖੁਪਰਿਵਾਰੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਪੁਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਞਾਤਿਸਮਾਗਮੇ ਅਨੇਕੇਹਿ ਇਦ੍ਧਿਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇਹਿ ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਵਿਚਿਤ੍ਰਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਂ ਅਮਤਪਾਨਂ ਪਾਯੇਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰੇ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਕੁਲਨਗਰਂ ਆਗਤਾਨਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਆਚਿਣ੍ਣ’’ਨ੍ਤਿ ਆਵਜ੍ਜਮਾਨੋ ‘‘ਸਪਦਾਨਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਣਂ ਆਚਿਣ੍ਣ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਸਪਦਾਨਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਪੁਤ੍ਤੋ ਮੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਤੀ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਆਗਤਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਸਕਨਿਵੇਸਨਂ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਕਤਸਕ੍ਕਾਰਸਮ੍ਮਾਨੋ ¶ ਤਤ੍ਥ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਞਾਤਿਜਨਾਨੁਗ੍ਗਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ਰਾਹੁਲਕੁਮਾਰਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਪੁਰਤੋ ਮਲ੍ਲਰਟ੍ਠੇ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਅਨੁਪਿਯਅਮ੍ਬਵਨਂ ਅਗਮਾਸਿ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨਮਹਾਰਾਜਾ ਸਾਕਿਯਜਨਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਸਚੇ ਮਮ ਪੁਤ੍ਤੋ ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾਵਸਿਸ੍ਸ, ਰਾਜਾ ਅਭਵਿਸ੍ਸ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ ਸਤ੍ਤਰਤਨਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਨਤ੍ਤਾਪਿ ਮੇ ਰਾਹੁਲਕੁਮਾਰੋ ਖਤ੍ਤਿਯਗਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਚਰਿਸ੍ਸ, ਤੁਮ੍ਹੇਪਿ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਜਾਨਾਥ. ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਮੇ ਪੁਤ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧੋ ਜਾਤੋ, ਖਤ੍ਤਿਯਾਵਸ੍ਸ ਪਰਿਵਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤੁ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਏਕੇਕਕੁਲਤੋ ਏਕੇਕਂ ਦਾਰਕਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇਵ ਸਹਸ੍ਸਖਤ੍ਤਿਯਕੁਮਾਰਾ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮਹਾਨਾਮੋ ਕੁਟੁਮ੍ਬਸਾਮਿਕੋ ¶ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸਕ੍ਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਏਤਰਹਿ, ਤਾਤ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ, ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾ ਸਕ੍ਯਕੁਮਾਰਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਅਨੁਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਕੁਲੇ ਨਤ੍ਥਿ ਕੋਚਿ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ. ਤੇਨ ਹਿ ਤ੍ਵਂ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜ, ਅਹਂ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਘਰਾਵਾਸੇ ਰੁਚਿਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਸਤ੍ਤਮੋ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ. ਤਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਨੁਕ੍ਕਮੋ ਸਙ੍ਘਭੇਦਕਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੩੦ ਆਦਯੋ) ਆਗਤੋਵ.
ਏਵਂ ਅਨੁਪਿਯਅਮ੍ਬਵਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਸੁ ਪਨ ਤੇਸੁ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਅਨ੍ਤੋਵਸ੍ਸੇ ਭਦ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰੋ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰੋ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸਿ, ਦੇਵਦਤ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸਿ, ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ¶ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ, ਭਗੁਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਕਿਮਿਲਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਪਚ੍ਛਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਥੇਰਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਪੁਬ੍ਬਪਤ੍ਥਨਾਭਿਨੀਹਾਰੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰੋ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਰਟ੍ਠੇ ਪਾਚੀਨਵਂਸਮਿਗਦਾਯਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ¶ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤ ਮਹਾਪੁਰਿਸਵਿਤਕ੍ਕੇ ਵਿਤਕ੍ਕੇਸਿ, ਅਟ੍ਠਮੇ ਕਿਲਮਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਅਟ੍ਠਮੇ ਮਹਾਪੁਰਿਸਵਿਤਕ੍ਕੇ ਕਿਲਮਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਂ ਪੂਰੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਵਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਟ੍ਠਮਂ ਮਹਾਪੁਰਿਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਤੋਸਭਾਵਨਾਰਾਮਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਂ ਮਹਾਅਰਿਯਵਂਸਪਟਿਪਦਂ (ਅ. ਨਿ. ੮.੩੦) ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਭੇਸਕਲਾਵਨਮੇਵ ਗਤੋ.
ਥੇਰੋ ਤਥਾਗਤੇ ਗਤਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ਤੇਵਿਜ੍ਜੋ ਮਹਾਖੀਣਾਸਵੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਮਯ੍ਹਂ ਮਨਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਮਂ ਮਹਾਪੁਰਿਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਸੋ ਚ ਮੇ ਮਨੋਰਥੋ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਧਮ੍ਮਂ ਆਰਬ੍ਭ ਇਮਾ ਗਾਥਾ ਅਭਾਸਿ –
‘‘ਮਮ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯ, ਸਤ੍ਥਾ ਲੋਕੇ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ;
ਮਨੋਮਯੇਨ ਕਾਯੇਨ, ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ.
‘‘ਯਥਾ ਮੇ ਅਹੁ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ, ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਦੇਸਯਿ;
ਨਿਪ੍ਪਪਞ੍ਚਰਤੋ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਨਿਪ੍ਪਪਞ੍ਚਮਦੇਸਯਿ.
‘‘ਤਸ੍ਸਾਹਂ ¶ ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਾਯ, ਵਿਹਾਸਿਂ ਸਾਸਨੇ ਰਤੋ;
ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ. (ਥੇਰਗਾ. ੯੦੧-੯੦੩);
ਅਥ ਨਂ ਅਪਰਭਾਗੇ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਮ ਸਾਸਨੇ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਾਨਂ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਅਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ.
ਭਦ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੧੯੩. ਛਟ੍ਠੇ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਚੇ ਕੁਲੇ ਜਾਤਾਨਂ. ਭਦ੍ਦਿਯੋਤਿ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੋ ਸਕ੍ਯਰਾਜਾ. ਕਾਲ਼ਿਗੋਧਾਯ ਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਕਾਲ਼ਵਣ੍ਣਾ ਸਾ ਦੇਵੀ, ਗੋਧਾਤਿ ਪਨਸ੍ਸਾ ਨਾਮਂ ¶ . ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਲ਼ਿਗੋਧਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ¶ , ਤਸ੍ਸਾ ਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨਾਯਂ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਿਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਕਿਂ ਤਤੋ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਿਕਤਰਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ? ਆਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਮਾਤਾ ਸਾਕਿਯਾਨੀਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਵਯੇਨ ਸਬ੍ਬਜੇਟ੍ਠਿਕਾ, ਸੋਯੇਵ ਚ ਸਾਕਿਯਕੁਲੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਂ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਿਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਪਿਚ ਪੁਬ੍ਬਪਤ੍ਥਨਾਨੁਭਾਵੇਨ ਚੇਸ ਅਨੁਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਪਞ੍ਚ ਜਾਤਿਸਤਾਨਿ ਰਾਜਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸਿਯੇਵ. ਇਮਿਨਾਪਿ ਕਾਰਣੇਨ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਿਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ.
ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਪਨਸ੍ਸ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਯਮ੍ਪਿ ਹਿ ਅਤੀਤੇ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਮਹਾਭੋਗਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਤ੍ਥਾਯ ਗਤੋ. ਤਂਦਿਵਸਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਏਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਿਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਾਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਿਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਗ੍ਗੇਨ ਭਵਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਤਥਾਗਤਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਹਂ ਇਮਸ੍ਸ ਦਾਨਸ੍ਸ ਫਲੇਨ ਨਾਞ੍ਞਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਆਕਙ੍ਖਾਮਿ, ਅਨਾਗਤੇ ਪਨ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਿਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਯਿਤ੍ਵਾ ਪਾਦਮੂਲੇ ਨਿਪਜ੍ਜਿ.
ਸਤ੍ਥਾ ਅਨਾਗਤਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਸਮਿਜ੍ਝਨਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਸਮਿਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ ਤੇ ਇਦਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਇਤੋ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਵਸਾਨੇ ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤ੍ਵਂ ਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਿਕਾਨਂ ¶ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਾਨੁਮੋਦਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਸੋਪਿ ਤਂ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਿਕਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਕਮ੍ਮਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਸਨਾਨਿ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸੁ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਾਨਿ ਸਨ੍ਥਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਬੀਜਨਿਯੋ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਵਟ੍ਟਂ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰੇ ਪਦੀਪਤੇਲਦਾਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਯਾਵਜੀਵਂ ਬਹੁਵਿਧਂ ¶ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਕਾਲਕਤੋ ਦੇਵੇਸੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਕਸ੍ਸਪਦਸਬਲਸ੍ਸ ਚ ਅਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ ਭਗਵਤੋ ਅਨ੍ਤਰੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਯਘਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ.
ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਗਨ੍ਧਮਾਦਨਪਬ੍ਬਤਾ ਆਗਮ੍ਮ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਗਙ੍ਗਾਯ ਤੀਰੇ ਫਾਸੁਕਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਯੋ ਤੇਸਂ ਨਿਬਦ੍ਧਮੇਵ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਭਤ੍ਤਵਿਸ੍ਸਗ੍ਗਕਰਣਂ ਞਤ੍ਵਾ ¶ ਅਟ੍ਠ ਪਾਸਾਣਫਲਕਾਨਿ ਅਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਯਾਵਜੀਵਂ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇ ਉਪਟ੍ਠਹਿ. ਅਥੇਕਂ ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਿਤ੍ਵਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਨਗਰੇ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਨਾਮਗ੍ਗਹਣਦਿਵਸੇ ਚਸ੍ਸ ਭਦ੍ਦਿਯਕੁਮਾਰੋਤਿ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਸੋ ਵਯਂ ਆਗਮ੍ਮ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਛਨ੍ਨਂ ਖਤ੍ਤਿਯਾਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਰਿ ਅਨੁਪਿਯਅਮ੍ਬਵਨੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਅਪਰਭਾਗੇ ਜੇਤਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਮ ਸਾਸਨੇ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਿਕਾਨਂ ਕਾਲ਼ਿਗੋਧਾਯ ਪੁਤ੍ਤੋ ਭਦ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰੋ ਅਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ.
ਲਕੁਣ੍ਡਕਭਦ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੧੯੪. ਸਤ੍ਤਮੇ ਮਞ੍ਜੁਸ੍ਸਰਾਨਨ੍ਤਿ ਮਧੁਰਸ੍ਸਰਾਨਂ. ਲਕੁਣ੍ਡਕਭਦ੍ਦਿਯੋਤਿ ਉਬ੍ਬੇਧੇਨ ਰਸ੍ਸੋ, ਨਾਮੇਨ ਭਦ੍ਦਿਯੋ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਯਮ੍ਪਿ ਹਿ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਹਂਸਵਤੀਨਗਰੇ ਮਹਾਭੋਗਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਤ੍ਥਾਯ ਵਿਹਾਰਂ ਗਤੋ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਏਕਂ ਮਞ੍ਜੁਸ੍ਸਰਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਹੋ ਵਤਾਹਮ੍ਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਯ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਮਞ੍ਜੁਸ੍ਸਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ¶ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਹਂ ਇਮਸ੍ਸ ਦਾਨਸ੍ਸ ਫਲੇਨ ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਆਕਙ੍ਖਾਮਿ, ਅਨਾਗਤੇ ਪਨ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਮਞ੍ਜੁਸ੍ਸਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਯਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁਪਾਦਮੂਲੇ ਨਿਪਜ੍ਜਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਅਨਾਗਤਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਸਮਿਜ੍ਝਨਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਸਮਿਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ ਤੇ ਇਦਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਇਤੋ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਵਸਾਨੇ ¶ ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤ੍ਵਂ ਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਮਞ੍ਜੁਸ੍ਸਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਅਗਮਾਸਿ.
ਸੋਪਿ ਤਂ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਕਾਲਕਤੋ ਦੇਵੇਸੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸੀਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਚਿਤ੍ਤਪਤ੍ਤਕੋਕਿਲੋ ਨਾਮ ਹੁਤ੍ਵਾ ਖੇਮੇ ਮਿਗਦਾਯੇ ਵਸਨ੍ਤੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਹਿਮਵਨ੍ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਧੁਰਂ ਅਮ੍ਬਫਲਂ ਤੁਣ੍ਡੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਹਂ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਦਿਵਸੇਸੁ ਰਿਤ੍ਤਕੋ ਤਥਾਗਤਂ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਜ੍ਜ ਪਨ ਮੇ ਇਮਂ ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਂ ਪੁਤ੍ਤਕਾਨਂ ¶ ਅਤ੍ਥਾਯ ਆਗਤਂ. ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਾਮਿ, ਇਮਂ ਪਨ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਦਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇ ਚਰਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਅਸੋਕਤ੍ਥੇਰਂ ਨਾਮ ਉਪਟ੍ਠਾਕਂ ਓਲੋਕੇਸਿ. ਸੋ ਪਤ੍ਤਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਹਤ੍ਥੇ ਠਪੇਸਿ. ਸੋ ਕੋਕਿਲੋ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੇ ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿ. ਕੋਕਿਲੋ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਗੁਣੇ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਲਾਵਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਪੀਤਿਸੁਖੇਨ ਵੀਤਿਨਾਮੇਸਿ. ਏਤ੍ਤਕਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਂ, ਇਮਿਨਾਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮੇਨ ਸਰੋ ਮਧੁਰੋ ਅਹੋਸਿ.
ਕਸ੍ਸਪਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਪਨ ਚੇਤਿਯੇ ਆਰਦ੍ਧੇ ‘‘ਕਿਂਪਮਾਣਂ ਕਰੋਮ? ਸਤ੍ਤਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣਂ. ਅਤਿਮਹਨ੍ਤਂ ਏਤਂ, ਛਯੋਜਨਂ ¶ ਕਰੋਮ. ਇਦਮ੍ਪਿ ਅਤਿਮਹਨ੍ਤਂ, ਪਞ੍ਚਯੋਜਨਂ ਕਰੋਮ, ਚਤੁਯੋਜਨਂ, ਤਿਯੋਜਨਂ, ਦ੍ਵਿਯੋਜਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਯਂ ਤਦਾ ਜੇਟ੍ਠਵਡ੍ਢਕੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਥ, ਭੋ, ਅਨਾਗਤੇ ਸੁਖਪਟਿਜਗ੍ਗਿਯਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਰਜ੍ਜੁਂ ਆਦਾਯ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਗਾਵੁਤਮਤ੍ਤਕੇ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਕੇਕਂ ਮੁਖਂ ਗਾਵੁਤਂ ਗਾਵੁਤਂ ਹੋਤੁ, ਚੇਤਿਯਂ ਯੋਜਨਾਵਟ੍ਟਂ ਯੋਜਨੁਬ੍ਬੇਧਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨੇ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਇਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਮਾਣਂ ਅਕਾਸੀਤਿ. ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਹੀਨਤਰਪ੍ਪਮਾਣੋ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥੁ ਕਾਲੇ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਮਹਾਭੋਗਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ‘‘ਭਦ੍ਦਿਯੋ’’ਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਸੋ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਰਿ ਜੇਤਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਪਟਿਵਸਨ੍ਤੇ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਅਥ ਨਂ ਸਤ੍ਥਾ ਅਪਰਭਾਗੇ ਅਰਿਯਵਰਗਣਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਮਞ੍ਜੁਸ੍ਸਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ.
ਪਿਣ੍ਡੋਲਭਾਰਦ੍ਵਾਜਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੧੯੫. ਅਟ੍ਠਮੇ ¶ ਸੀਹਨਾਦਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਨ੍ਤਾਨਂ. ਪਿਣ੍ਡੋਲਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਦਿਵਸੇ ਅਵਾਪੁਰਣਂ ਆਦਾਯ ਵਿਹਾਰੇਨ ਵਿਹਾਰਂ ਪਰਿਵੇਣੇਨ ਪਰਿਵੇਣਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗੇ ਵਾ ਫਲੇ ਵਾ ਕਙ੍ਖਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਸੋ ਮਂ ਪੁਚ੍ਛਤੂ’’ਤਿ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਨ੍ਤੋ ਵਿਚਰਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਰਤੋ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ¶ , ਭਨ੍ਤੇ, ਸਾਸਨੇ ਕਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਮਯ੍ਹਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੀਹਨਾਦਿਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ.
ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਪਨਸ੍ਸ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਯਂ ¶ ਕਿਰ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇ ਸੀਹਯੋਨਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਸਤ੍ਥਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਹੇਤੁਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਹਂਸਵਤਿਯਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਸੀਹੇ ਗੋਚਰਾਯ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਵਸਨਗੁਹਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਰੋਧਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਸੀਹੋ ਗੋਚਰਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤੋ ਗੁਹਾਦ੍ਵਾਰੇ ਠਿਤੋ ਅਨ੍ਤੋਗੁਹਾਯਂ ਦਸਬਲਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਮ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੋ ਸਤ੍ਤੋ ਨਿਸੀਦਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਮਹਨ੍ਤੋ ਵਤਾਯਂ ਪੁਰਿਸੋ, ਯੋ ਅਨ੍ਤੋਗੁਹਾਯਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ. ਸਰੀਰਪ੍ਪਭਾਪਿਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਾ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਗਤਾ, ਮਯਾ ਏਵਰੂਪਂ ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ ਨਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਂ. ਅਯਂ ਪੁਰਿਸੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ ਪੂਜਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਮਯਾਪਿਸ੍ਸ ਯਥਾਸਤ੍ਤਿ ਯਥਾਬਲਂ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਜਲਜਥਲਜਾਨਿ ਨਾਨਾਕੁਸੁਮਾਨਿ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਤੋ ਯਾਵ ਨਿਸਿਨ੍ਨਪਲ੍ਲਙ੍ਕਟ੍ਠਾਨਾ ਪੁਪ੍ਫਾਸਨਂ ਸਨ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਂ ਸਮ੍ਮੁਖਟ੍ਠਾਨੇ ਤਥਾਗਤਂ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਪੁਰਾਣਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਨਵਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਆਸਨਂ ਸਨ੍ਥਰਿ.
ਏਤੇਨੇਵ ਨਿਯਾਮੇਨ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਬਲਵਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਗੁਹਾਦ੍ਵਾਰੇ ਆਰਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਸਤ੍ਥਾ ਨਿਰੋਧਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਗੁਹਾਦ੍ਵਾਰੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਸੀਹੋਪਿ ਮਿਗਰਾਜਾ ਤਥਾਗਤਂ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਵਟ੍ਟਿਸ੍ਸਤਿ ਏਤ੍ਤਕੋ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਏਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਮੇਵ ਗਤੋ.
ਸੋਪਿ ਸੀਹੋ ਬੁਦ੍ਧਵਿਯੋਗੇਨ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਹਂਸਵਤੀਨਗਰੇ ਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਨਗਰਵਾਸੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ¶ ਏਕਂ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਸੀਹਨਾਦਿਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਮਹਾਦਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਠਾਨਨ੍ਤਰਂ ਪਤ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਸਮਿਜ੍ਝਨਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬ੍ਯਾਕਤੋ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕੁਸਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਕਾਲਕਤੋ ਦੇਵੇਸੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ¶ ਚ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਰਾਜਗਹਨਗਰੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਨਾਮੇਨ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤਯੋ ਵੇਦੇ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਮਾਣਵਸਤਾਨਿ ਮਨ੍ਤੇ ਵਾਚੇਨ੍ਤੋ ਵਿਚਰਤਿ. ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜੇਟ੍ਠਕਭਾਵੇਨ ਨਿਮਨ੍ਤਨਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖਂ ਸਯਮੇਵ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ. ਏਸੋ ਕਿਰ ਈਸਕਂ ਲੋਲਧਾਤੁਕੋ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਤੇਹਿ ਮਾਣਵੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ‘‘ਕੁਹਿਂ ਯਾਗੁ ਕੁਹਿਂ ਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਖਜ੍ਜਕਾਨੇਵ ਪਰਿਯੇਸਮਾਨੋ ਚਰਤਿ. ਸੋ ਗਤਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਪਿਣ੍ਡਮੇਵ ਪਟਿਮਾਨੇਨ੍ਤੋ ਚਰਤੀਤਿ ਪਿਣ੍ਡੋਲਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋਤੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯਿ.
ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਸਤ੍ਥਰਿ ਰਾਜਗਹਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਵੇਲਾਯਮੇਵ ਅਵਾਪੁਰਣਂ ਆਦਾਯ ਵਿਹਾਰੇਨ ਵਿਹਾਰਂ ਪਰਿਵੇਣੇਨ ਪਰਿਵੇਣਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗੇ ਵਾ ਫਲੇ ਵਾ ਕਙ੍ਖਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਸੋ ਮਂ ਪੁਚ੍ਛਤੂ’’ਤਿ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਨ੍ਤੋ ਵਿਚਰਿ. ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਰਾਜਗਹਸੇਟ੍ਠਿਨਾ ਵੇਲ਼ੁਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਉਸ੍ਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇ ਲਗ੍ਗਿਤਂ ਜਯਸੁਮਨਵਣ੍ਣਂ ਚਨ੍ਦਨਸਾਰਪਤ੍ਤਂ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਆਦਾਯ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਦਦਨ੍ਤੇਨ ਮਹਾਜਨੇਨ ਪਰਿਵੁਤੋ ਵਿਹਾਰਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਠਪੇਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਜਾਨਨ੍ਤੋਵ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕੁਤੋ ਤੇ, ਭਾਰਦ੍ਵਾਜ, ਅਯਂ ਪਤ੍ਤੋ ਲਦ੍ਧੋ’’ਤਿ? ਸੋ ਲਦ੍ਧਕਾਰਣਂ ਕਥੇਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਤ੍ਵਂ ਏਵਰੂਪਂ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਂ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਸਿ, ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਤਯਾ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵਿਗਰਹਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਗਿਹੀਨਂ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਂ ¶ ਇਦ੍ਧਿਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਂ, ਯੋ ਦਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੨੫੨) ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਸਿ.
ਅਥ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਕਥਾ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਸੀਹਨਾਦਿਯਤ੍ਥੇਰੋ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਦਿਵਸੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ‘ਯਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗੇ ਵਾ ਫਲੇ ਵਾ ਕਙ੍ਖਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਸੋ ਮਂ ਪੁਚ੍ਛਤੂ’ਤਿ ਕਥੇਸਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਮੁਖੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਕਥੇਸਿ, ਅਞ੍ਞੇ ਸਾਵਕਾ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੇਸੁਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਹਨਾਦਿਯਭਾਵੇਨੇਵ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਪਸਾਦਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾ ਵੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਚਨ੍ਦਨਸਾਰਪਤ੍ਤਞ੍ਚ ਗਣ੍ਹੀ’’ਤਿ. ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਇਮੇ ਤਯੋਪਿ ਗੁਣੇ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਕਥਯਿਂਸੁ. ਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਨਾਮ ਗਰਹਿਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕਂ ਗਰਹਨ੍ਤਿ, ਪਸਂਸਿਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਸਂਸਿਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਅਙ੍ਗਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਿਣ੍ਣਂ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਤ੍ਤਾ ¶ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਞ੍ਞਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ – ‘ਖੀਣਾ ਜਾਤਿ, ਵੁਸਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਕਤਂ ਕਰਣੀਯਂ ¶ , ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਪਜਾਨਾਮੀ’ਤਿ. ਕਤਮੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਂ? ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ, ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ, ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ. ਇਮੇਸਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਿਣ੍ਣਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਤ੍ਤਾ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਞ੍ਞਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ – ‘ਖੀਣਾ ਜਾਤਿ, ਵੁਸਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਕਤਂ ਕਰਣੀਯਂ, ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਪਜਾਨਾਮੀ’’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੫੧੯) ਥੇਰਂ ਪਸਂਸਿਤ੍ਵਾ ਸੀਹਨਾਦਿਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ.
ਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤਪੁਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੧੯੬. ਨਵਮੇ ਪੁਣ੍ਣੋ ਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਨਾਮੇਨ ਪੁਣ੍ਣੋ, ਮਨ੍ਤਾਣਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਪਨ ਸੋ ਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤੋ. ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਯਂ ਕਿਰ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਦਸਬਲਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪੁਰੇਤਰਮੇਵ ਹਂਸਵਤੀਨਗਰੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਗ੍ਗਹਣਦਿਵਸੇ ਗੋਤਮੋਤਿ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਸੋ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤਯੋ ਵੇਦੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਸਿਪ੍ਪੇਸੁ ਕੋਵਿਦੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਮਾਣਵਕਸਤਪਰਿਵਾਰੋ ¶ ਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ਤਯੋਪਿ ਵੇਦੇ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਮੋਕ੍ਖਧਮ੍ਮਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਂ ਵੇਦਤ੍ਤਯਂ ਨਾਮ ਕਦਲਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਵਿਯ ਬਹਿ ਮਟ੍ਠਂ ਅਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਾਰਂ, ਇਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਣਂ ਥੁਸਕੋਟ੍ਟਨਸਦਿਸਂ ਹੋਤਿ. ਕਿਂ ਮੇ ਇਮਿਨਾ’’ਤਿ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋਕੂਪਪਨ੍ਨੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਮਾਣਵਕਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਵਾਰਾਨਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸ੍ਸ ਜਟਿਲਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਸੋ ਪਞ੍ਚ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿ. ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਓਵਾਦੇ ਠਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਪਞ੍ਚ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸੁਂ.
ਅਦ੍ਧਾਨੇ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਗੋਤਮਤਾਪਸਸ੍ਸ ਮਹਲ੍ਲਕਕਾਲੇ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਦਸਬਲੋ ਪਠਮਾਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਵਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੋ ਹਂਸਵਤੀਨਗਰਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਹਾਸਿ. ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਲੋਕਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਗੋਤਮਤਾਪਸਸ੍ਸ ਪਰਿਸਾਯ ¶ ਅਰਹਤ੍ਤੂਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਗੋਤਮਤਾਪਸਸ੍ਸ ਚ ‘‘ਅਹਂ ਅਨਾਗਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਭਾਵਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਾਤੋਵ ਸਰੀਰਪਟਿਜਗ੍ਗਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਸਯਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਾਤਕਵੇਸੇਨ ਗੋਤਮਤਾਪਸਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇਸੁ ਵਨਮੂਲਫਲਾਫਲਤ੍ਥਾਯ ਗਤੇਸੁ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾਦ੍ਵਾਰੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਗੋਤਮੋ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋਪਿ ਦੂਰਤੋਵ ਦਸਬਲਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਪੁਰਿਸੋ ਲੋਕਤੋ ਮੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਯਥਾ ਅਸ੍ਸ ¶ ਸਰੀਰਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ ਯੇਹਿ ਚ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇ ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ ਰਾਜਾ ਹੋਤਿ, ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤੋ ਵਾ ਵਿਵਟ੍ਟਚ੍ਛਦੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਪਠਮਦਸ੍ਸਨੇਨੇਵ ਦਸਬਲਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਤੋ ਏਥ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਤਥਾਗਤੋ ਤਾਪਸਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਯਮਾਨੋ ਨਿਸੀਦਿ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ¶ ਸਮਯੇ ਤੇ ਜਟਿਲਾ ‘‘ਪਣੀਤਪਣੀਤਂ ਵਨਮੂਲਫਲਾਫਲਂ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਦਤ੍ਵਾ ਸੇਸਕਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਦਸਬਲਂ ਉਚ੍ਚਾਸਨੇ, ਆਚਰਿਯਂ ਪਨ ਨੀਚਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਪਸ੍ਸਥ, ਮਯਂ ‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯੇਨ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ ਨਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਵਿਚਰਾਮ. ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਨੋ ਆਚਰਿਯਂ ਨੀਚਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਚ੍ਚਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਕੋ ਏਕੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਮਹਨ੍ਤੋ ਵਤਾਯਂ ਪੁਰਿਸੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਿਟਕਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਗੋਤਮਤਾਪਸੋ ‘‘ਇਮੇ ਮਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਨ੍ਦੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਭੀਤੋ ਦੂਰਤੋ ਆਹ – ‘‘ਤਾਤਾ, ਮਾ ਮਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਥ, ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ ਅਗ੍ਗਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਵਨ੍ਦਨਾਰਹੋ ਪੁਰਿਸੋ ਇਧ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ, ਏਤਂ ਵਨ੍ਦਥਾ’’ਤਿ. ਤਾਪਸਾ ‘‘ਨ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯੋ ਕਥੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਵ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਾਦੇ ਵਨ੍ਦਿਂਸੁ. ‘‘ਤਾਤਾ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਞ੍ਞਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਦਾਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕਂ ਭੋਜਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਇਮਂ ਵਨਮੂਲਫਲਾਫਲਂ ਦਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਪਣੀਤਪਣੀਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਵਨਮੂਲਫਲਾਫਲਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿ. ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਤਾਪਸੋਪਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇਹਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੋ ਮਹਾਦੇਵਲਤ੍ਥੇਰੋ ‘‘ਕਹਂ ਨੁ ਖੋ ਸਤ੍ਥਾ ¶ ਗਤੋ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਗਮਨਂ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਤੀ’’ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ.
ਗੋਤਮੋ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇ ਆਹ – ‘‘ਤਾਤਾ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਞ੍ਞੋ ਸਕ੍ਕਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਠਿਤੋ. ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪੁਪ੍ਫਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਸ੍ਸਾਮ, ਜਲਜਥਲਜਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਆਹਰਥਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਤਾਵਦੇਵ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦਤੋ ਵਣ੍ਣਗਨ੍ਧਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਪਯਿਂਸੁ. ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮਾਪਜ੍ਜਨਮ੍ਪਿ ਛਤ੍ਤਧਾਰਣਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਸਤ੍ਥਾ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਨਿਰੋਧਤੋ ¶ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੇ ਤਾਪਸੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਭਾਵੇ ਏਤਦਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਸਾਵਕਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਮਿਨਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਸਿਗਣੇਨ ਮਹਾਸਕ੍ਕਾਰੋ ਕਤੋ, ਏਤੇਸਂ ਪੁਪ੍ਫਾਸਨਾਨੁਮੋਦਨਂ ¶ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਸਤ੍ਥੁ ਵਚਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਤੀਣਿ ਪਿਟਕਾਨਿ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਅਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸਤ੍ਥਾ ਸਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਘੋਸਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਗੋਤਮਤਾਪਸਂ ਸੇਸਾ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਸਹਸ੍ਸਜਟਿਲਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ.
ਗੋਤਮੋ ਪਨ ਤੇਨਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਪਟਿਵੇਧਂ ਕਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਹ – ‘‘ਭਗਵਾ ਯੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮੋ ਦੇਸਿਤੋ, ਕੋ ਨਾਮ ਅਯਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਾਸਨੇ’’ਤਿ? ਅਯਂ ਗੋਤਮ ਮਯ੍ਹਂ ਸਾਸਨੇ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋਤਿ. ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਕਤਸ੍ਸ ਅਧਿਕਾਰਸ੍ਸ ਫਲੇਨ ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਯ ਅਨਾਗਤੇ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਾਦਮੂਲੇ ਨਿਪਜ੍ਜਿ.
ਸਤ੍ਥਾ ਅਨਾਗਤਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯੇਨਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਨਾਯ ਸਮਿਜ੍ਝਨਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਵਸਾਨੇ ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤ੍ਵਂ ਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍ਵਾ ਤੇ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਤਾਪਸੇ ‘‘ਏਥ ਭਿਕ੍ਖਵੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਬ੍ਬੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਕੇਸਮਸ੍ਸੂ ਇਦ੍ਧਿਮਯਪਤ੍ਤਚੀਵਰਧਰਾ ਵਸ੍ਸਸਟ੍ਠਿਕਤ੍ਥੇਰਸਦਿਸਾ ¶ ਅਹੇਸੁਂ. ਸਤ੍ਥਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਮਾਦਾਯ ਵਿਹਾਰਂ ਗਤੋ.
ਗੋਤਮੋਪਿ ਯਾਵਜੀਵਂ ਤਥਾਗਤਂ ਪਰਿਚਰਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਬਲਂ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਦੇਵੇਸੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਸਂਸਰਿਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਨਗਰਸ੍ਸ ਅਵਿਦੂਰੇ ਦੋਣਵਤ੍ਥੁਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਗ੍ਗਹਣਦਿਵਸੇ ਪੁਣ੍ਣਮਾਣਵੋਤਿ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਸਤ੍ਥਰਿ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਵਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੇ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਾਜਗਹਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਤ੍ਥੇਰੋ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯਂ ਪੁਣ੍ਣਮਾਣਵਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ¶ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਨਿਵਾਸਤ੍ਥਾਯ ਛਦ੍ਦਨ੍ਤਦਹਂ ਗਤੋ. ਪੁਣ੍ਣੋਪਿ ਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤੋ ਮਾਤੁਲੇਨ ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਤ੍ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਿਚ੍ਚਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾਵ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਓਹੀਨੋ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੇ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਪਿ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਥੇਰੋ ਸਯਂ ਦਸਕਥਾਵਤ੍ਥੁਲਾਭਿਤਾਯ ਤੇਪਿ ਦਸਹਿ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਹਿ ਓਵਦਤਿ. ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਓਵਾਦੇ ਠਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਾ.
ਤੇ ¶ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਿਚ੍ਚਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤਂ, ਦਸਨ੍ਨਞ੍ਚ ਮਹਾਕਥਾਵਤ੍ਥੂਨਂ ਲਾਭਿਨੋ, ਸਮਯੋ ਨੋ ਦਸਬਲਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਥੇਰੋ ਤੇਸਂ ਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਮ ਦਸਕਥਾਵਤ੍ਥੁਲਾਭਿਤਂ ਸਤ੍ਥਾ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਹਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਦਸ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਨਿ ਅਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤੋਵ ਦੇਸੇਮਿ. ਮਯਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿਮੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਗਣਸਙ੍ਗਣਿਕਾਯ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਨ ਅਯੁਤ੍ਤਂ ਮਯ੍ਹਂ ਦਸਬਲਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ, ਇਮੇ ਤਾਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਹ – ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਪੁਰਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤਂ ਪਸ੍ਸਥ, ਮਮ ਵਚਨੇਨ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਪਾਦੇ ਵਨ੍ਦਥ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਗਤਮਗ੍ਗੇਨ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ.
ਤੇ ਥੇਰਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਜਾਤਿਭੂਮਿਰਟ੍ਠਵਾਸਿਨੋ ਸਬ੍ਬੇ ਖੀਣਾਸਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਦਸਕਥਾਵਤ੍ਥੁਲਾਭਿਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਓਵਾਦਂ ਅਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ¶ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤਾ ਸਟ੍ਠਿਯੋਜਨਮਗ੍ਗਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਰਾਜਗਹੇ ਵੇਲ਼ੁਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਪਾਦੇ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਆਚਿਣ੍ਣਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਟਿਸਮ੍ਮੋਦਿਤੁਨ੍ਤਿ ¶ ਭਗਵਾ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ‘‘ਕਚ੍ਚਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਖਮਨੀਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਮਧੁਰਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੁਤੋ ਚ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤੇਹਿ ‘‘ਜਾਤਿਭੂਮਿਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਜਾਤਿਭੂਮਿਯਂ ਜਾਤਿਭੂਮਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਹਿ ਏਵਂ ਸਮ੍ਭਾਵਿਤੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਕਥਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਕਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਦਸਕਥਾਵਤ੍ਥੁਲਾਭਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤੇਪਿ ‘‘ਪੁਣ੍ਣੋ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਆਰੋਚਯਿਂਸੁ. ਤਂ ਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਕਾਮੋ ਅਹੋਸਿ.
ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਰਾਜਗਹਤੋ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰੋ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਆਗਤਭਾਵਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂਯੇਵ ਤਥਾਗਤਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥਾਯ ਅਨ੍ਧਵਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਨਿਸੀਦਿ. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਤਸ੍ਸ ਗਮਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੀਸਾਨੁਲੋਕਿਕੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਓਕਾਸਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿਕ੍ਕਮਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਥੇਰੋਪਿਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤੇ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਸਮਨੁਮੋਦਿਂਸੁ. ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਅਪਰਭਾਗੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਥੇਰਂ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੧੯੭. ਦਸਮੇ ¶ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਕਥਿਤਧਮ੍ਮਸ੍ਸ. ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਭਜਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਦੇਸਨਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਭਜਮਾਨਾਨਂ. ਅਞ੍ਞੇ ਕਿਰ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖੇਪਵਚਨਂ ਅਤ੍ਥਵਸੇਨ ਵਾ ਪੂਰੇਤੁਂ ¶ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਵਸੇਨ ਵਾ, ਅਯਂ ਪਨ ਥੇਰੋ ਉਭਯਵਸੇਨਪਿ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਪੁਬ੍ਬਪਤ੍ਥਨਾਪਿ ਚਸ੍ਸ ਏਵਰੂਪਾਵ.
ਅਯਂ ¶ ਪਨਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਯਂ ਕਿਰ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਗਹਪਤਿਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਵੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਭਜਨ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਏਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਹਨ੍ਤੋ ਵਤਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਯਂ ਸਤ੍ਥਾ ਏਵਂ ਵਣ੍ਣੇਤਿ, ਮਯਾਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਏਵਰੂਪੇਨ ਭਵਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਹਂ ਇਮਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਾਰਸ੍ਸ ਫਲੇਨ ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਤ੍ਥੇਮਿ, ਅਨਾਗਤੇ ਪਨ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਇਤੋ ਸਤ੍ਤਦਿਵਸਮਤ੍ਥਕੇ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਠਾਨਨ੍ਤਰੇ ਠਪਿਤਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਯ ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਂ ਠਾਨਨ੍ਤਰਂ ਲਭੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਾਦਮੂਲੇ ਨਿਪਜ੍ਜਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਅਨਾਗਤਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮਿਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਨਾ’’ਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਮ੍ਭੋ, ਕੁਲਪੁਤ੍ਤ, ਅਨਾਗਤੇ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਵਸਾਨੇ ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤ੍ਵਂ ਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਭਜਨ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.
ਸੋਪਿ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕੁਸਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਿਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਸਪਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕੁਲਗੇਹੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਰਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਸੁਵਣ੍ਣਚੇਤਿਯਕਰਣਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਿਕਾਯ ਸੁਵਣ੍ਣਿਟ੍ਠਕਾਯ ਪੂਜਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਗਵਾ ਮਯ੍ਹਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸਰੀਰਂ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਅਕਾਸਿ. ਤਤੋ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ¶ ਸਂਸਰਿਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਲੇ ਉਜ੍ਜੇਨਿਨਗਰੇ ਪੁਰੋਹਿਤਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਗ੍ਗਹਣਦਿਵਸੇ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਤ੍ਤੋ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਸਰੀਰੋ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਾਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਕਞ੍ਚਨਮਾਣਵੋਤੇਵਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ ¶ . ਸੋ ਵੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਵਾਯ ਤਯੋ ਵੇਦੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਪਿਤੁ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਪੁਰੋਹਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਲਭਿ. ਸੋ ਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨ ਕਚ੍ਚਾਨੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ.
ਚਣ੍ਡਪਜ੍ਜੋਤਰਾਜਾ ਅਮਚ੍ਚੇ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਤਂ ਆਨੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਨੇਥ ਤਾਤਾ’’ਤਿ. ਦੇਵ, ਅਞ੍ਞੋ ਦਸਬਲਂ ਆਨੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਆਚਰਿਯੋ ਕਚ੍ਚਾਨਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਵ ¶ ਸਮਤ੍ਥੋ, ਤਂ ਪਹਿਣਥਾਤਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਤਾਤ, ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਚ੍ਛਾਹੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਂ ਲਭਨ੍ਤੋ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਹਾਰਾਜਾਤਿ. ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਕਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤਂ ਆਨੇਹਿ, ਤਾਤਾਤਿ. ਸੋ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮਹਾਪਰਿਸਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਟ੍ਠਮੋ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਤ੍ਤਹਿ ਜਨੇਹਿ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਏਥ ਭਿਕ੍ਖਵੋ’’ਤਿ ਹਤ੍ਥਂ ਪਸਾਰੇਸਿ. ਤਂਖਣਂਯੇਵ ਸਬ੍ਬੇਵ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਕੇਸਮਸ੍ਸੂ ਇਦ੍ਧਿਮਯਪਤ੍ਤਚੀਵਰਧਰਾ ਵਸ੍ਸਸਟ੍ਠਿਕਤ੍ਥੇਰਾ ਵਿਯ ਜਾਤਾ.
ਥੇਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਚ੍ਚੇ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤੇ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੇਨ ਅਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲ਼ੁਦਾਯਿਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਸਤ੍ਥੁ ਉਜ੍ਜੇਨਿਗਮਨਤ੍ਥਾਯ ਗਮਨਵਣ੍ਣਂ ਕਥੇਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਚ੍ਚਾਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜਾਤਿਭੂਮਿਯਂ ਮਮ ਗਮਨਂ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਤੀ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਾਸਿ. ਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਨਾਮ ਏਕਂ ਕਾਰਣਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਗਨ੍ਤੁਂ ਅਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਰਂ ਆਹ – ‘‘ਤ੍ਵਂਯੇਵ ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਚ੍ਛ, ਤਯਿ ਗਤੇਪਿ ਰਾਜਾ ਪਸੀਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਦ੍ਵੇ ਕਥਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਤਥਾਗਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਗਤੇਹਿ ਸਤ੍ਤਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਜ੍ਜੇਨਿਂ ¶ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਤੇਲਪਨਾਲ਼ਿ ਨਾਮ ਨਿਗਮੋ, ਤਤ੍ਥ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਚ ਨਿਗਮੇ ਦ੍ਵੇ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਰੋ. ਤਾਸੁ ਏਕਾ ਪਰਿਜਿਣ੍ਣਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਧਾਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜੀਵਤਿ. ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਪਨਸ੍ਸਾ ਸਮਿਦ੍ਧੋ, ਕੇਸਾ ਅਞ੍ਞਾਹਿ ਅਤਿਵਿਯ ਦੀਘਾ. ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਨਿਗਮੇ ਅਞ੍ਞਾ ਇਸ੍ਸਰਸੇਟ੍ਠਿਕੁਲਸ੍ਸ ਧੀਤਾ ਨਿਕ੍ਕੇਸਿਕਾ. ਸਾ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਸ੍ਸਾ ਸਮੀਪਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਤਂ ਵਾ ਸਹਸ੍ਸਂ ਵਾ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾਪਿ ਕੇਸੇ ਆਹਰਾਪੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਦਿਵਸੇ ਸਾ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਤ੍ਥੇਰਂ ਸਤ੍ਤਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਪਰਿਵੁਤਂ ਤੁਚ੍ਛਪਤ੍ਤਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋ ਏਕੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਬਨ੍ਧੁਭਿਕ੍ਖੁ ਯਥਾਧੋਤੇਨੇਵ ਪਤ੍ਤੇਨ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਮਯ੍ਹਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਂ ਧਨਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਸੁਕਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾ ਪਨ ਇਮੇਸਂ ਕੇਸਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪੇਸੇਸਿ. ਇਦਾਨਿ ਇਤੋ ¶ ਲਦ੍ਧਉਪ੍ਪਾਦੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਦਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਧਾਤਿਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਗੇਹੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਸਿ. ਥੇਰਾਨਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਕਾਲੇ ਗਬ੍ਭਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਧਾਤਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੇਸੇ ਕਪ੍ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਮ੍ਮ ¶ , ਇਮੇ ਕੇਸੇ ਅਸੁਕਾਯ ਨਾਮ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾਯ ਦਤ੍ਵਾ ਯਂ ਸਾ ਦੇਤਿ, ਤਂ ਆਹਰ, ਅਯ੍ਯਾਨਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਦਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਧਾਤਿ ਪਿਟ੍ਠਿਹਤ੍ਥੇਨ ਅਸ੍ਸੂਨਿ ਪੁਞ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਏਕੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਹਦਯਮਂਸਂ ਸਨ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਤੇ ਕੇਸੇ ਆਦਾਯ ਤਸ੍ਸਾ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾਯ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਤਾ.
ਪਣਿਯਂ ਨਾਮ ਸਾਰਵਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਯਂ ਉਪਨੀਤਂ ਗਾਰਵਂ ਨ ਜਨੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਹਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਬਹੁਨਾਪਿ ਧਨੇਨ ਇਮੇ ਕੇਸੇ ਆਹਰਾਪੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਛਿਨ੍ਨਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਨ ਯਥਾਮੂਲਮੇਵ ਲਭਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ¶ . ਧਾਤਿਂ ਆਹ – ‘‘ਅਹਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਵ ਸਾਮਿਨਿਂ ਬਹੁਨਾਪਿ ਧਨੇਨ ਕੇਸੇ ਆਹਰਾਪੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂ, ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਿਨਿਪਾਤਾ ਪਨ ਨਿਜ੍ਜੀਵਕੇਸਾ ਨਾਮ ਅਟ੍ਠ ਕਹਾਪਣੇ ਅਗ੍ਘਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠੇਵ ਕਹਾਪਣੇ ਅਦਾਸਿ. ਧਾਤਿ ਕਹਾਪਣੇ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾਯ ਅਦਾਸਿ. ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾ ਏਕੇਕਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਏਕੇਕਕਹਾਪਣਗ੍ਘਨਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਥੇਰਾਨਂ ਦਾਪੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਆਵਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾਯ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਹਂ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਗਬ੍ਭੇ, ਅਯ੍ਯਾਤਿ. ਪਕ੍ਕੋਸਥ ਨਨ੍ਤਿ. ਸਾ ਚ ਥੇਰੇਸੁ ਗਾਰਵੇਨ ਏਕਵਚਨੇਨੇਵ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਬਲਵਸਦ੍ਧਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਸੁਖੇਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਵਿਪਾਕਂ ਦੇਤੀਤਿ ਸਹ ਥੇਰਾਨਂ ਵਨ੍ਦਨੇਨ ਕੇਸਾ ਪਕਤਿਭਾਵੇਯੇਵ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਥੇਰਾਪਿ ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿਯਾਯੇਵ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾਯ ਵੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਞ੍ਚਨਵਨੁਯ੍ਯਾਨੇ ਓਤਰਿਂਸੁ.
ਉਯ੍ਯਾਨਪਾਲੋ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਦੇਵ, ਮੇ ਅਯ੍ਯੋ ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਕਚ੍ਚਾਨੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯਾਨਮਾਗਤੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਰਾਜਾ ਚਣ੍ਡਪਜ੍ਜੋਤੋ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਥੇਰਂ ਪਞ੍ਚਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇਨ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ‘‘ਕਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਸਯਂ ਅਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਂ ਪੇਸੇਸਿ ਮਹਾਰਾਜਾਤਿ. ਕਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਜ੍ਜ ਭਿਕ੍ਖਂ ਅਲਤ੍ਥਾਤਿ? ਥੇਰੋ ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਚ੍ਛਾਸਭਾਗੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾਯ ਕਤਂ ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪਟਿਯਾਦੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਨਿਵੇਸਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਰਂ ਆਣਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ. ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੋਵ ਯਸਪਟਿਲਾਭੋ ਅਹੋਸਿ.
ਤਤੋ ¶ ¶ ਪਟ੍ਠਾਯ ਰਾਜਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਮਹਾਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਰੋਤਿ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨੋ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਕਲਨਗਰਂ ਏਕਕਾਸਾਵਪਜ੍ਜੋਤਂ ਇਸਿਵਾਤਪਟਿਵਾਤਂ ¶ ਅਹੋਸਿ. ਸਾਪਿ ਦੇਵੀ ਗਬ੍ਭਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਦਸਮਾਸਚ੍ਚਯੇਨ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਿਜਾਯਿ. ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਗ੍ਗਹਣਦਿਵਸੇ ਗੋਪਾਲਕੁਮਾਰੋਤਿ ਮਾਤਾਮਹਸੇਟ੍ਠਿਨੋ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਸਾ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਵਸੇਨ ਗੋਪਾਲਮਾਤਾ ਨਾਮ ਦੇਵੀ ਜਾਤਾ. ਸਾ ਦੇਵੀ ਥੇਰੇ ਅਤਿਵਿਯ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕਞ੍ਚਨਵਨੁਯ੍ਯਾਨੇ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਿਹਾਰਂ ਕਾਰੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਉਜ੍ਜੇਨਿਨਗਰਂ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਤੋ. ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਅਪਰਭਾਗੇ ਜੇਤਵਨੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਮਧੁਪਿਣ੍ਡਿਕਸੁਤ੍ਤਂ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੯੯ ਆਦਯੋ) ਕਚ੍ਚਾਨਪੇਯ੍ਯਾਲਂ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੭੯ ਆਦਯੋ) ਪਾਰਾਯਨਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਮੇ ਤਯੋ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਭਜਨ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਪਠਮਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ.
੧੪. ਏਤਦਗ੍ਗਵਗ੍ਗੋ
(੧੪) ੨. ਦੁਤਿਯਏਤਦਗ੍ਗਵਗ੍ਗੋ
ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੧੯੮-੨੦੦. ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ¶ ਪਠਮੇ ਮਨੋਮਯਨ੍ਤਿ ਮਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਂ. ‘‘ਮਨੋਮਯੇਨ ਕਾਯੇਨ, ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮੀ’’ਤਿ (ਥੇਰਗਾ. ੯੦੧) ਵੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਮਨੇਨ ਕਤਕਾਯੋ ਮਨੋਮਯਕਾਯੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ. ‘‘ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਮਨੋਮਯਂ ਕਾਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੩੩) ਵੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਮਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਕਾਯੋ ਮਨੋਮਯਕਾਯੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ. ਅਯਮਿਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਨੋਮਯਂ ਕਾਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਾ ਤਯੋ ¶ ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਬਹੁਕੇ. ਏਕਸਦਿਸੇਯੇਵ ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਏਕਵਿਧਮੇਵ ਕਮ੍ਮਂ ਕੁਰੁਮਾਨੇ. ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਏਕਾਵਜ੍ਜਨੇਨ ਸਮਣਸਹਸ੍ਸਂ ਮਾਪੇਸਿ. ਦ੍ਵੇਪਿ ਚ ਜਨੇ ਨ ਏਕਸਦਿਸੇ ਅਕਾਸਿ ਨ ਏਕਵਿਧਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕੁਰੁਮਾਨੇ. ਤਸ੍ਮਾ ਮਨੋਮਯਂ ਕਾਯਂ ਅਭਿਨਿਮ੍ਮਿਨਨ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ.
ਚੇਤੋਵਿਵਟ੍ਟਕੁਸਲਾਨਮ੍ਪਿ ¶ ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੋਵ ਅਗ੍ਗੋ, ਸਞ੍ਞਾਵਿਵਟ੍ਟਕੁਸਲਾਨਂ ਪਨ ਮਹਾਪਨ੍ਥਕਤ੍ਥੇਰੋ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕਤ੍ਥੇਰੋ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਾਨਂ ਲਾਭਿਤਾਯ ‘‘ਚੇਤੋਵਿਵਟ੍ਟਕੁਸਲੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਮਹਾਪਨ੍ਥਕਤ੍ਥੇਰੋ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਾਨਂ ਲਾਭਿਤਾਯ ‘‘ਸਞ੍ਞਾਵਿਵਟ੍ਟਕੁਸਲੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੋ ਚ ਸਮਾਧਿਕੁਸਲਤਾਯ ਚੇਤੋਵਿਵਟ੍ਟਕੁਸਲੋ ਨਾਮ, ਮਹਾਪਨ੍ਥਕੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕੁਸਲਤਾਯ ਸਞ੍ਞਾਵਿਵਟ੍ਟਕੁਸਲੋ ਨਾਮ. ਏਕੋ ਚੇਤ੍ਥ ਸਮਾਧਿਲਕ੍ਖਣੇ ਛੇਕੋ, ਏਕੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਲਕ੍ਖਣੇ. ਤਥਾ ਏਕੋ ਸਮਾਧਿਗਾਲ਼੍ਹੋ, ਏਕੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਗਾਲ਼੍ਹੋ. ਏਕੋ ਚੇਤ੍ਥ ਅਙ੍ਗਸਂਖਿਤ੍ਤੇ ਛੇਕੋ, ਏਕੋ ਆਰਮ੍ਮਣਸਂਖਿਤ੍ਤੇ. ਤਥਾ ਏਕੋ ਅਙ੍ਗਵਵਤ੍ਥਾਨੇ ਛੇਕੋ, ਏਕੋ ਆਰਮ੍ਮਣਵਵਤ੍ਥਾਨੇਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ.
ਅਪਿਚ ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕਤ੍ਥੇਰੋ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਲਾਭੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਝਾਨਙ੍ਗੇਹਿ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਚੇਤੋਵਿਵਟ੍ਟਕੁਸਲੋ, ਮਹਾਪਨ੍ਥਕੋ ਅਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਲਾਭੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਝਾਨਙ੍ਗੇਹਿ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋਤਿ ¶ ਸਞ੍ਞਾਵਿਵਟ੍ਟਕੁਸਲੋ. ਉਭੋਪਿ ਪਨ੍ਥੇ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਪਨ੍ਥਕਾ ਨਾਮ ਜਾਤਾ. ਤੇਸਂ ਪਠਮਜਾਤੋ ਮਹਾਪਨ੍ਥਕੋ ਨਾਮ, ਪਚ੍ਛਾਜਾਤੋ ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੋ ਨਾਮ.
ਇਮੇਸਂ ਪਨ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਤੀਤੇ ਕਿਰ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਹਂਸਵਤੀਨਗਰਵਾਸਿਨੋ ¶ ਦ੍ਵੇ ਭਾਤਿਕਾ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕਾ ਸਦ੍ਧਾ ਪਸਨ੍ਨਾ ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਏਕਦਿਵਸਂ ਕਨਿਟ੍ਠੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਦ੍ਵੀਹਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਏਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ‘‘ਮਮ ਸਾਸਨੇ ਮਨੋਮਯਂ ਕਾਯਂ ਅਭਿਨਿਮ੍ਮਿਨਨ੍ਤਾਨਂ ਚੇਤੋਵਿਵਟ੍ਟਕੁਸਲਾਨਞ੍ਚ ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਏਤਦਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਹਾ ਵਤਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਏਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਪਰਿਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਚਰਤਿ, ਮਯਾਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਅਙ੍ਗਦ੍ਵਯਪੂਰਕੇਨ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਇਤੋ ਸਤ੍ਤਦਿਵਸਮਤ੍ਥਕੇ ਮਨੋਮਯਙ੍ਗੇਨ ਚ ਚੇਤੋਵਿਵਟ੍ਟਕੁਸਲਙ੍ਗੇਨ ਚ ‘ਅਯਂ ਮਮ ਸਾਸਨੇ ਅਗ੍ਗੋ’ਤਿ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪਯਿਤ੍ਥ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਧਿਕਾਰਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਫਲੇਨ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਯ ਅਙ੍ਗਦ੍ਵਯਪੂਰਕੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਅਕਾਸਿ.
ਸਤ੍ਥਾ ¶ ਅਨਾਗਤਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯੇਨਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਨਾਯ ਸਮਿਜ੍ਝਨਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਵਸਾਨੇ ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨਦ੍ਵਯੇ ਠਪੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਭਾਤਾਪਿਸ੍ਸ ਏਕਦਿਵਸਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਸਞ੍ਞਾਵਿਵਟ੍ਟਕੁਸਲਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਏਤਦਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਅਧਿਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਥਨਂ ਅਕਾਸਿ, ਸਤ੍ਥਾਪਿ ਤਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ.
ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਜਨਾ ਸਤ੍ਥਰਿ ਧਰਮਾਨੇ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਕਾਲੇ ਸਰੀਰਚੇਤਿਯੇ ਸੁਵਣ੍ਣਪੂਜਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਚੁਤਾ ਦੇਵਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਤੇਸਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਨ੍ਤਾਨਂਯੇਵ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਮਹਾਪਨ੍ਥਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾ ਕਤਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਂ ਨ ਕਥਿਯਤਿ, ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੋ ਪਨ ਕਸ੍ਸਪਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ¶ ਓਦਾਤਕਸਿਣਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵਪੁਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਅਥ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥਾ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਵਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੋ ਰਾਜਗਹਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵੇਲ਼ੁਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਪਟਿਵਸਤਿ.
ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਠਤ੍ਵਾ ਇਮੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਂ ਕਥੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਰਾਜਗਹੇ ਕਿਰ ਧਨਸੇਟ੍ਠਿਕੁਲਸ੍ਸ ਧੀਤਾ ¶ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਾਸੇਨੇਵ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਨ੍ਥਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਮੇ ਇਮਂ ਕਮ੍ਮਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਵਸਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਸਚੇ ਮੇ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਇਮਂ ਦੋਸਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਖਣ੍ਡਾਖਣ੍ਡਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਵਿਦੇਸਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਸਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਹਤ੍ਥਸਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਦ੍ਵਾਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਜਾਨਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਸਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਉਭੋਪਿ ਅਗਮਂਸੁ.
ਤੇਸਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਵਸਨ੍ਤਾਨਂ ਸਂਵਾਸਮਨ੍ਵਾਯ ਤਸ੍ਸਾ ਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਗਬ੍ਭੋ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਸਾ ਗਬ੍ਭਸ੍ਸ ਪਰਿਪਾਕਂ ਆਗਮ੍ਮ ਸਾਮਿਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਗਬ੍ਭੋ ਮੇ ਪਰਿਪਾਕਂ ਗਤੋ, ਞਾਤਿਮਿਤ੍ਤਾਦਿਵਿਰਹਿਤੇ ਠਾਨੇ ਗਬ੍ਭਵੁਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦੁਕ੍ਖਮੇਵ, ਕੁਲਗੇਹਮੇਵ ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਗਚ੍ਛਾਮ, ਸ੍ਵੇ ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਦਿਵਸੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮਾਪੇਸਿ. ਸਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਬਾਲੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੋਸਮਹਨ੍ਤਾਯ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਉਸ੍ਸਹਤਿ, ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਚ ਨਾਮ ਏਕਨ੍ਤਹਿਤਾ, ਅਯਂ ਗਚ੍ਛਤੁ ਵਾ ਮਾ ਵਾ, ਮਯਾ ਗਨ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਗੇਹਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇ ਸਾ ਗੇਹੇ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਪਟਿਸਾਮੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਲਘਰਂ ਗਤਭਾਵਂ ਅਨਨ੍ਤਰਗੇਹਵਾਸੀਨਂ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿ.
ਅਥ ¶ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਘਰਂ ਆਗਤੋ ਤਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਪਟਿਵਿਸ੍ਸਕੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੁਲਘਰਂ ਗਤਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਵੇਗੇਨ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ¶ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਗਬ੍ਭਵੁਟ੍ਠਾਨਂ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ‘‘ਕਿਂ ਇਦਂ ਭਦ੍ਦੇ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸਾਮਿ ਏਕੋ ਪੁਤ੍ਤੋ ਜਾਤੋਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ? ਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਮਯਂ ਕੁਲਘਰਂ ਗਚ੍ਛਾਮ, ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਅਨ੍ਤਰਾਵ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ, ਨਿਵਤ੍ਤਾਮਾਤਿ ਦ੍ਵੇਪਿ ਏਕਚਿਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤਿਂਸੁ. ਤਸ੍ਸ ਦਾਰਕਸ੍ਸ ਚ ਪਨ੍ਥੇ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਪਨ੍ਥਕੋਤਿ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਤਸ੍ਸਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਅਪਰੋਪਿ ਗਬ੍ਭੋ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ. ਸਬ੍ਬਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਸ੍ਸਪਿ ਦਾਰਕਸ੍ਸ ਪਨ੍ਥੇ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਪਠਮਜਾਤਸ੍ਸ ਮਹਾਪਨ੍ਥਕੋਤਿ ਨਾਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾਜਾਤਸ੍ਸ ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੋਤਿ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ.
ਤੇ ਦ੍ਵੇਪਿ ਦਾਰਕੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਗਤਾ. ਤੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਵਸਨ੍ਤਾਨਂ ਅਯਂ ਮਹਾਪਨ੍ਥਕਦਾਰਕੋ ਅਞ੍ਞੇ ਦਾਰਕਜਨੇ ‘‘ਚੂਲ਼ਪਿਤਾ ਮਹਾਪਿਤਾ ਅਯ੍ਯਕੋ ਅਯ੍ਯਿਕਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੇ ਸੁਤ੍ਵਾ ਮਾਤਰਂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਅਮ੍ਮ, ਅਞ੍ਞੇ ਦਾਰਕਾ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ‘ਅਯ੍ਯਕੋ ਅਯ੍ਯਿਕਾ’ਤਿ, ਕਿਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਞਾਤਕਾ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ? ਆਮ, ਤਾਤ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਏਤ੍ਥ ਞਾਤਕਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਰਾਜਗਹਨਗਰੇ ਪਨ ਵੋ ¶ ਧਨਸੇਟ੍ਠਿ ਨਾਮ ਅਯ੍ਯਕੋ, ਤਤ੍ਥ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਬਹੂ ਞਾਤਕਾਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਨ ਗਚ੍ਛਥ ਅਮ੍ਮਾਤਿ? ਸਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਗਮਨਕਾਰਣਂ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਕਥੇਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਥੇਨ੍ਤੇਸੁ ਸਾਮਿਕਮਾਹ – ‘‘ਇਮੇ ਦਾਰਕਾ ਅਤਿਵਿਯ ਮਂ ਕਿਲਮੇਨ੍ਤਿ, ਕਿਂ ਨੋ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਂਸਂ ਖਾਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਏਹਿ ਦਾਰਕਾਨਂ ਅਯ੍ਯਕਕੁਲਂ ਦਸ੍ਸੇਮਾ’’ਤਿ. ਅਹਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਭਵਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਤਂ ਪਨ ਨਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਮਿ, ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਉਪਾਯੇਨ ਦਾਰਕਾਨਂ ਅਯ੍ਯਕਕੁਲਮੇਵ ਦਟ੍ਠੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਦ੍ਵੇਪਿ ਜਨਾ ਦਾਰਕੇ ਆਦਾਯ ¶ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਰਾਜਗਹਂ ਪਤ੍ਵਾ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰੇ ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਸਾਲਾਯ ਨਿਵਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਾਰਕਮਾਤਾ ਦ੍ਵੇ ਦਾਰਕੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਭਾਵਂ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਆਰੋਚਾਪੇਸਿ.
ਤੇ ਤਂ ਸਾਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਂਸਾਰੇ ਸਂਸਰਨ੍ਤਾਨਂ ਨ ਪੁਤ੍ਤੋ ਨ ਧੀਤਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੇ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਮਹਾਪਰਾਧਿਕਾ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਤੇਹਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਚਕ੍ਖੁਪਥੇ ਠਾਤੁਂ. ਏਤ੍ਤਕਂ ਪਨ ਧਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇਪਿ ਜਨਾ ਫਾਸੁਕਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਜੀਵਨ੍ਤੁ, ਦਾਰਕੇ ਪਨ ਇਧ ਪੇਸੇਨ੍ਤੂਤਿ. ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਪੇਸਿਤਂ ਧਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਾਰਕੇ ਆਗਤਦੂਤਾਨਂ ਹਤ੍ਥੇਯੇਵ ਦਤ੍ਵਾ ਪੇਸੇਸਿ ¶ . ਦਾਰਕਾ ਅਯ੍ਯਕਕੁਲੇ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੋ ਅਤਿਦਹਰੋ, ਮਹਾਪਨ੍ਥਕੋ ਪਨ ਅਯ੍ਯਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੋਤੁਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਨਿਚ੍ਚਂ ਸਤ੍ਥੁ ਸਮ੍ਮੁਖੇ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮਿ. ਸੋ ਅਯ੍ਯਕਂ ਆਹ – ‘‘ਸਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਨੁਜਾਨੇਯ੍ਯਾਥ, ਅਹਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕਿਂ ਵਦੇਸਿ, ਤਾਤ, ਮਯ੍ਹਂ ਸਕਲਲੋਕਸ੍ਸਪਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਤੋ ਤਵੇਵ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਭਦ੍ਦਿਕਾ. ਸਚੇ ਸਕ੍ਕੋਸਿ, ਪਬ੍ਬਜ, ਤਾਤਾ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਤੋ. ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਕਿਂ, ਮਹਾਸੇਟ੍ਠਿ, ਦਾਰਕੋ ਤੇ ਲਦ੍ਧੋ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਯਂ ਦਾਰਕੋ ਮਯ੍ਹਂ ਨਤ੍ਤਾ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਾਮੀਤਿ ਵਦਤੀ’’ਤਿ ਆਹ.
ਸਤ੍ਥਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਪਿਣ੍ਡਚਾਰਿਕਂ ‘‘ਇਮਂ ਦਾਰਕਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਹੀ’’ਤਿ ਆਣਾਪੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਸ ਤਚਪਞ੍ਚਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ. ਸੋ ਬਹੁਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਵਸ੍ਸੋ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਲਭਿ. ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੇ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਾਨਂ ਲਾਭੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਝਾਨਙ੍ਗੇਹਿ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਇਤਿ ਸੋ ਸਞ੍ਞਾਵਿਵਟ੍ਟਕੁਸਲਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਜਾਤੋ. ਸੋ ਝਾਨਸੁਖੇਨ ਫਲਸੁਖੇਨ ¶ ਵੀਤਿਨਾਮੇਨ੍ਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਕ੍ਕਾ ਨੁ ਖੋ ਇਮਂ ਸੁਖਂ ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕਸ੍ਸ ਦਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਅਯ੍ਯਕਸੇਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਹਾਸੇਟ੍ਠਿ ਸਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਥ, ਅਹਂ ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਪਬ੍ਬਾਜੇਥ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ ¶ . ਥੇਰੋ ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕਦਾਰਕਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਦਸਸੁ ਸੀਲੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕਸਾਮਣੇਰੋ ਭਾਤਿਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ.
‘‘ਪਦੁਮਂ ਯਥਾ ਕੋਕਨਦਂ ਸੁਗਨ੍ਧਂ,
ਪਾਤੋ ਸਿਯਾ ਫੁਲ੍ਲਮਵੀਤਗਨ੍ਧਂ;
ਅਙ੍ਗੀਰਸਂ ਪਸ੍ਸ ਵਿਰੋਚਮਾਨਂ,
ਤਪਨ੍ਤਮਾਦਿਚ੍ਚਮਿਵਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ’’ਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੨੩; ਅ. ਨਿ. ੫.੧੯੫) –
ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਗਹਿਤਗਹਿਤਪਦਂ ਉਪਰੂਪਰਿਪਦਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨਸ੍ਸਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਗਹੇਤੁਂ ਵਾਯਮਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ. ਅਥ ਨਂ ਮਹਾਪਨ੍ਥਕੋ ਆਹ – ‘‘ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕ, ਤ੍ਵਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਅਭਬ੍ਬੋ, ਚਤੂਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਏਕਗਾਥਮ੍ਪਿ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਸਿ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਿਚ੍ਚਂ ਪਨ ਤ੍ਵਂ ਕਥਂ ¶ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੇਸ੍ਸਸਿ, ਨਿਕ੍ਖਮ ਇਤੋ’’ਤਿ. ਸੋ ਥੇਰੇਨ ਪਣਾਮਿਤੋ ਵਿਹਾਰਪਚ੍ਚਨ੍ਤੇ ਰੋਦਮਾਨੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ.
ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਸਤ੍ਥਾ ਰਾਜਗਹਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜੀਵਕਮ੍ਬਵਨੇ ਵਿਹਰਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਜੀਵਕੋ ਪੁਰਿਸਂ ਪੇਸੇਸਿ ‘‘ਪਞ੍ਚਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਹੀ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਮਹਾਪਨ੍ਥਕੋ ਭਤ੍ਤੁਦ੍ਦੇਸਕੋ ਹੋਤਿ. ਸੋ ‘‘ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਥ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸੇਸਾਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੋ ¶ ਤਂ ਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਦੋਮਨਸ੍ਸਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕਸ੍ਸ ਖੇਦਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੋ ਮਯਿ ਗਤੇ ਬੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਵਿਦੂਰੇ ਠਾਨੇ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਤ੍ਵਂ, ਪਨ੍ਥਕ, ਰੋਦਸੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਭਾਤਾ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਣਾਮੇਤੀਤਿ. ਪਨ੍ਥਕ, ਤੁਯ੍ਹਂ ਭਾਤਿਕਸ੍ਸ ਪਰਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਆਸਯਾਨੁਸਯਞਾਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤ੍ਵਂ ਬੁਦ੍ਧਵੇਨੇਯ੍ਯਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨਾਮਾਤਿ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਸੁਦ੍ਧਂ ਚੋਲ਼ਖਣ੍ਡਂ ਅਦਾਸਿ ‘‘ਇਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘ਰਜੋਹਰਣਂ ਰਜੋਹਰਣ’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਭਾਵੇਹਿ ਪਨ੍ਥਕਾ’’ਤਿ.
ਸੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਦਿਨ੍ਨਂ ਚੋਲ਼ਖਣ੍ਡਂ ‘‘ਰਜੋਹਰਣਂ ਰਜੋਹਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਰਿਮਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਨਿਸੀਦਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਮਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਲੋਮਾਨਿ ਕਿਲਿਟ੍ਠਧਾਤੁਕਾਨਿ ਜਾਤਾਨਿ. ਪੁਨ ਪਰਿਮਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਕ੍ਖਲਿਪਰਿਪੁਞ੍ਛਨਸਦਿਸਂ ¶ ਜਾਤਂ. ਸੋ ਞਾਣਪਰਿਪਾਕਂ ਆਗਮ੍ਮ ਤਤ੍ਥ ਖਯਵਯਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਦਂ ਚੋਲ਼ਖਣ੍ਡਂ ਪਕਤਿਯਾ ਪਣ੍ਡਰਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕਸਰੀਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਜਾਤਂ, ਇਦਂ ਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਏਵਂਗਤਿਕਮੇਵਾ’’ਤਿ. ਸਮਾਧਿਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਾਨਿ ਪਾਦਕਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਸੋ ਮਨੋਮਯਜ੍ਝਾਨਲਾਭੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਏਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਬਹੁਧਾ, ਬਹੁਧਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਏਕੋ ਭਵਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਅਹੋਸਿ. ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਚਸ੍ਸ ਤੇਪਿਟਕਞ੍ਚ ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਚ ਆਗਮਿਂਸੁ.
ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਸਤ੍ਥਾ ਏਕੂਨੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਜੀਵਕਸ੍ਸ ਨਿਵੇਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੋ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਿਕ੍ਖਾਯ ਅਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾਯੇਵ ਨ ਗਤੋ. ਜੀਵਕੋ ਯਾਗੁਂ ਦਾਤੁਂ ਆਰਭਿ, ਸਤ੍ਥਾ ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਤ੍ਤਂ ਪਿਦਹਿ. ਕਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨ ਗਣ੍ਹਥਾਤਿ? ਵਿਹਾਰੇ ਏਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਤ੍ਥਿ ਜੀਵਕਾਤਿ ¶ . ਸੋ ਪੁਰਿਸਂ ਪਹਿਣਿ ‘‘ਗਚ੍ਛ, ਭਣੇ, ਵਿਹਾਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਅਯ੍ਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਹੀ’’ਤਿ. ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਪੁਰੇ ਆਗਮਨਾਯੇਵ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਂ ¶ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮ੍ਪਿ ਏਕੇਨ ਅਸਦਿਸਂ, ਏਕਸ੍ਸਪਿ ਚ ਚੀਵਰਵਿਚਾਰਣਾਦਿਸਮਣਕਮ੍ਮਂ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਸਦਿਸਂ ਅਕਾਸਿ. ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਵਿਹਾਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਬਹੁਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਜੀਵਕਸ੍ਸ ਕਥੇਸਿ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਬਹੁਤਰੋ, ਤਤੋ ਪਕ੍ਕੋਸਿਤਬ੍ਬਂ ਭਦਨ੍ਤਂ ਨ ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ. ਜੀਵਕੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕੋਨਾਮੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਵਿਹਾਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ? ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੋ ਨਾਮ ਜੀਵਕਾਤਿ. ਗਚ੍ਛ ਭੋ ‘‘ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੋ ਨਾਮ ਕਤਰੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਆਨੇਹੀਤਿ. ਸੋ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੋ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਤਰੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਅਹਂ ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੋ ਅਹਂ ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੋ’’ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਕਥੇਸਿ. ਸੋ ਪੁਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਜੀਵਕਸ੍ਸ ਕਥੇਸਿ ‘‘ਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ‘ਅਹਂ ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੋ ਅਹਂ ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੋ’ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ, ਅਹਂ ‘ਅਸੁਕੋ ਨਾਮ ਪਕ੍ਕੋਸਿਤਬ੍ਬੋ’ਤਿ ਨ ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ. ਜੀਵਕੋਪਿ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਸਚ੍ਚਤਾਯ ‘‘ਇਦ੍ਧਿਮਾ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਨਯਤੋ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਠਮਂ ਕਥਨਭਿਕ੍ਖੁਮੇਵ ‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਸਤ੍ਥਾ ਪਕ੍ਕੋਸਤੀ’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਕਣ੍ਣੇ ਗਣ੍ਹ ਤਾਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ, ਤਾਵਦੇਵ ਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿਂਸੁ. ਸੋ ਥੇਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਯਾਗੁਂ ਗਣ੍ਹਿ.
ਦਸਬਲੇ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਗਤੇ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਕਥਾ ਉਦਪਾਦਿ ‘‘ਯਾਵ ਮਹਨ੍ਤਾ ਵਤ ਬੁਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ ਏਕਗਾਥਂ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਏਵਂਮਹਿਦ੍ਧਿਕਂ ਅਕਂਸੂ’’ਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਚਿਤ੍ਤਾਚਾਰਂ ਞਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਸਨੇ ਨਿਸਜ੍ਜ ‘‘ਕਿਂ ਵਦੇਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿ ¶ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਨ ਭਗਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਥੇਮ, ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੇਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਮਹਾਲਾਭੋ ਲਦ੍ਧੋਤਿ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂਯੇਵ ਗੁਣਂ ਕਥੇਮਾਤਿ. ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਦਾਨਿ ਮਯ੍ਹਂ ਓਵਾਦਂ ¶ ਕਤ੍ਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਦਾਯਜ੍ਜਲਾਭੋ, ਅਯਂ ਅਤੀਤੇਪਿ ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਞਾਣੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ ਓਵਾਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਲੋਕਿਯਦਾਯਜ੍ਜਂ ਲਭੀਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਕਦਾ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਆਯਾਚਿਂਸੁ. ਸਤ੍ਥਾ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਤੀਤਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸਿ.
ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਤੀਤੇ ਬਾਰਾਣਸੀਨਗਰੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਚੂਲ਼ਕਸੇਟ੍ਠਿ ਨਾਮ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਬ੍ਯਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ¶ ਜਾਨਾਤਿ. ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਰਾਜੂਪਟ੍ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਵੀਥਿਯਂ ਮਤਮੂਸਿਕਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਸਮਾਨੇਤ੍ਵਾ ਇਦਮਾਹ – ‘‘ਸਕ੍ਕਾ ਚਕ੍ਖੁਮਤਾ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇਨ ਇਮਂ ਉਨ੍ਦੂਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਾਰਭਰਣਞ੍ਚ ਕਾਤੁਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ ਚ ਪਯੋਜੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਦੁਗ੍ਗਤਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਤਂ ਸੇਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਾਯਂ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਕਥੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਮੂਸਿਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਆਪਣੇ ਬਿਲ਼ਾਰਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਦਤ੍ਵਾ ਕਾਕਣਿਕਂ ਲਭਿ. ਤਾਯ ਕਾਕਣਿਕਾਯ ਫਾਣਿਤਂ ਕਿਣਿਤ੍ਵਾ ਏਕੇਨ ਕੁਟੇਨ ਪਾਨੀਯਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਤੋ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਮਾਲਾਕਾਰੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਥੋਕਂ ਥੋਕਂ ਫਾਣਿਤਖਣ੍ਡਂ ਦਤ੍ਵਾ ਉਲ਼ੁਙ੍ਕੇਨ ਪਾਨੀਯਂ ਅਦਾਸਿ. ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਏਕੇਕਂ ਪੁਪ੍ਫਮੁਟ੍ਠਿਂ ਅਦਂਸੁ. ਸੋ ਤੇਨ ਪੁਪ੍ਫਮੂਲੇਨ ਪੁਨਦਿਵਸੇਪਿ ਫਾਣਿਤਞ੍ਚ ਪਾਨੀਯਘਟਞ੍ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਪ੍ਫਾਰਾਮਮੇਵ ਗਤੋ. ਤਸ੍ਸ ਤਂਦਿਵਸਂ ਮਾਲਾਕਾਰਾ ਅਡ੍ਢਓਚਿਤਕੇ ਪੁਪ੍ਫਗਚ੍ਛੇ ਦਤ੍ਵਾ ਅਗਮਂਸੁ. ਸੋ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਇਮਿਨਾ ਉਪਾਯੇਨ ਅਟ੍ਠ ਕਹਾਪਣੇ ਲਭਿ.
ਪੁਨ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਵਾਤਵੁਟ੍ਠਿਦਿਵਸੇ ਛਡ੍ਡਿਤਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਤਿਤਦਾਰੂਨਂ ਰਾਸਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਰਾਜਕੁਮ੍ਭਕਾਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਸੋਲ਼ਸ ਕਹਾਪਣੇ ਲਭਿ. ਸੋ ਚਤੁਵੀਸਤਿਯਾ ਕਹਾਪਣੇਸੁ ਜਾਤੇਸੁ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਅਯਂ ਉਪਾਯੋ ਮਯ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰਤੋ ਅਵਿਦੂਰੇ ਠਾਨੇ ਏਕਂ ਪਾਨੀਯਚਾਟਿਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਸਤੇ ਤਿਣਹਾਰਕੇ ਪਾਨੀਯੇਨ ਉਪਟ੍ਠਹਿ. ਤੇ ¶ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਤ੍ਵਂ, ਸਮ੍ਮ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਬਹੁਪਕਾਰੋ, ਕਿਂ ਤੇ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ? ਸੋਪਿ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਕਿਚ੍ਚੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਕਰਿਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ਥਲਪਥਕਮ੍ਮਿਕੇਨ ਚ ਜਲਪਥਕਮ੍ਮਿਕੇਨ ਚ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਿਤ੍ਤਸਨ੍ਥਵਂ ਅਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਥਲਪਥਕਮ੍ਮਿਕੋ ‘‘ਸ੍ਵੇ ਇਮਂ ਨਗਰਂ ਅਸ੍ਸਵਾਣਿਜਕੋ ਪਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਸਤਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿ. ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਿਣਹਾਰਕਾਨਂ ਸਞ੍ਞਂ ਦਤ੍ਵਾ ਏਕੇਕਂ ਤਿਣਕਲਾਪਂ ਦਿਗੁਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹਰਾਪੇਸਿ. ਅਥ ਸੋ ਅਸ੍ਸਾਨਂ ਨਗਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠਵੇਲਾਯ ਤਿਣਕਲਾਪਸਹਸ੍ਸਂ ¶ ਅਨ੍ਤਰਦ੍ਵਾਰੇ ਰਾਸਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਅਸ੍ਸਵਾਣਿਜੋ ਸਕਲਨਗਰੇ ਅਸ੍ਸਾਨਂ ਚਾਰਿਂ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਸਹਸ੍ਸਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤਂ ਤਿਣਂ ਗਣ੍ਹਿ.
ਤਤੋ ਕਤਿਪਾਹਚ੍ਚਯੇਨਸ੍ਸ ਸਮੁਦ੍ਦਕਮ੍ਮਿਕਸਹਾਯਕੋ ਆਰੋਚੇਸਿ ‘‘ਪਟ੍ਟਨਂ ਮਹਾਨਾਵਾ ਆਗਤਾ’’ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਅਯਂ ਉਪਾਯੋ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ¶ ਕਹਾਪਣੇਹਿ ਸਬ੍ਬਪਰਿਵਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਤਾਵਕਾਲਿਕਂ ਰਥਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਾਵਾਪਟ੍ਟਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਅਙ੍ਗੁਲਿਮੁਦ੍ਦਿਕਂ ਨਾਵਿਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਚਕਾਰਂ ਦਤ੍ਵਾ ਅਵਿਦੂਰੇ ਠਾਨੇ ਸਾਣਿਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਪੁਰਿਸੇ ਆਣਾਪੇਸਿ ‘‘ਬਾਹਿਰਕੇਸੁ ਵਾਣਿਜੇਸੁ ਆਗਤੇਸੁ ਤਤਿਯੇਨ ਪਟਿਹਾਰੇਨ ਆਰੋਚੇਥਾ’’ਤਿ. ‘‘ਨਾਵਾ ਆਗਤਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਬਾਰਾਣਸਿਤੋ ਸਤਮਤ੍ਤਾ ਵਾਣਿਜਾ ‘‘ਭਣ੍ਡਂ ਗਣ੍ਹਾਮਾ’’ਤਿ ਆਗਮਂਸੁ. ਭਣ੍ਡਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਨ ਲਭਿਸ੍ਸਥ, ਅਸੁਕਟ੍ਠਾਨੇ ਨਾਮ ਮਹਾਵਾਣਿਜੇਨ ਸਚ੍ਚਕਾਰੋ ਦਿਨ੍ਨੋਤਿ. ਤੇ ਤੇਸਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਤਾ, ਪਾਦਮੂਲਿਕਪੁਰਿਸਾ ਪੁਰਿਮਸਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਤਤਿਯੇਨ ਪਾਟਿਹਾਰੇਨ ਤੇਸਂ ਆਗਤਭਾਵਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਤੇ ਸਤਮਤ੍ਤਾਪਿ ਵਾਣਿਜਾ ਏਕੇਕਂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨਾਵਾਯ ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਏਕੇਕਂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਿਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਾਪੇਤ੍ਵਾ ਭਣ੍ਡਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਅਕਂਸੁ. ਸੋ ¶ ਪੁਰਿਸੋ ਦ੍ਵੇ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਤਞ੍ਞੁਨਾ ਭਵਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਏਕਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚੂਲ਼ਸੇਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਤੋ.
ਅਥ ਤਂ ਚੂਲ਼ਸੇਟ੍ਠਿ ‘‘ਕਿਂ ਤੇ, ਤਾਤ, ਕਤ੍ਵਾ ਇਦਂ ਧਨਂ ਲਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸੋ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਕਥਿਤਉਪਾਯੇ ਠਤ੍ਵਾ ਚਤੁਮਾਸਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇਯੇਵ ਲਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਸੇਟ੍ਠਿ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਏਵਰੂਪਂ ਦਾਰਕਂ ਪਰਸਨ੍ਤਕਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਧੀਤਰਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਕਲਕੁਟੁਮ੍ਬਸ੍ਸ ਸਾਮਿਕਂ ਅਕਾਸਿ. ਸੋਪਿ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਸੇਟ੍ਠਿਨੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਗਰੇ ਸੇਟ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਠਤ੍ਵਾ ਯਥਾਕਮ੍ਮਂ ਗਤੋ. ਸਤ੍ਥਾ ਦ੍ਵੇ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਂ ਘਟੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –
‘‘ਅਪ੍ਪਕੇਨਪਿ ਮੇਧਾਵੀ, ਪਾਭਤੇਨ ਵਿਚਕ੍ਖਣੋ;
ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਅਣੁਂ ਅਗ੍ਗਿਂਵ ਸਨ੍ਧਮ’’ਨ੍ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧.੪);
ਇਤਿ ਸਤ੍ਥਾ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਨਂ ਇਮਂ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਅਯਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਮਹਾਸਾਵਕਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਪਤ੍ਥਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਪਨ ਸਤ੍ਥਾ ਅਰਿਯਗਣਪਰਿਵੁਤੋ ਧਮ੍ਮਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ¶ ਮਨੋਮਯਂ ਕਾਯਂ ਅਭਿਨਿਮ੍ਮਿਨਨ੍ਤਾਨਂ ਚੇਤੋਵਿਵਟ੍ਟਕੁਸਲਾਨਞ੍ਚ ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕਤ੍ਥੇਰਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ, ਸਞ੍ਞਾਵਿਵਟ੍ਟਕੁਸਲਾਨਂ ਮਹਾਪਨ੍ਥਕਨ੍ਤਿ.
ਸੁਭੂਤਿਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੨੦੧. ਤਤਿਯੇ ¶ ਅਰਣਵਿਹਾਰੀਨਨ੍ਤਿ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸਵਿਹਾਰੀਨਂ. ਰਣਨ੍ਤਿ ਹਿ ਰਾਗਾਦਯੋ ਕਿਲੇਸਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਅਭਾਵੇਨ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸਵਿਹਾਰੋ ਅਰਣਵਿਹਾਰੋ ਨਾਮ. ਸੋ ਯੇਸਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੇ ਅਰਣਵਿਹਾਰਿਨੋ. ਤੇਸਂ ¶ ਅਰਣਵਿਹਾਰੀਨਂ ਸੁਭੂਤਿਤ੍ਥੇਰੋ ਅਗ੍ਗੋਤਿ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਹਿ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਖੀਣਾਸਵਾ ਅਰਣਵਿਹਾਰਿਨੋਵ, ਥੇਰੇਨ ਪਨ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਏਤਂ ਨਾਮਂ ਲਦ੍ਧਂ. ਅਞ੍ਞੇ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਣ੍ਣਂ ਵਾ ਅਵਣ੍ਣਂ ਵਾ ਕਥੇਨ੍ਤਿ, ਥੇਰੋ ਪਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਦੇਸਿਤਨਿਯਾਮਤੋ ਅਨੋਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਦੇਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਰਣਵਿਹਾਰੀਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ.
੨੦੨. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾਨਨ੍ਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਾਰਹਾਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਖੀਣਾਸਵਾ ਅਗ੍ਗਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾ, ਥੇਰੋ ਪਨ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤੋ ਘਰੇ ਘਰੇ ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਭਿਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਭਿਕ੍ਖਾਦਾਯਕਾਨਂ ਮਹਪ੍ਫਲਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਪਨਸ੍ਸ ਸੁਸਮਿਦ੍ਧੋ, ਅਲਙ੍ਕਤਤੋਰਣਂ ਵਿਯ ਚਿਤ੍ਤਪਟੋ ਵਿਯ ਚ ਅਤਿਵਿਯ ਵਿਰੋਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਭੂਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਯਂ ਕਿਰ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰੇ ਭਗਵਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਯੇਵ ਹਂਸਵਤੀਨਗਰੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਨਨ੍ਦਮਾਣਵੋਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਸੋ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤਯੋ ਵੇਦੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਸਾਰਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਵਾਰੇਹਿ ਚਤੁਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਯ ਮਾਣਵਕਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸਿ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇਪਿ ਝਾਨਲਾਭਿਨੋ ਅਕਾਸਿ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰੋ ਭਗਵਾ ਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਹਂਸਵਤੀਨਗਰਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਲੋਕਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਨਨ੍ਦਤਾਪਸਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾਨਂ ਜਟਿਲਾਨਂ ਅਰਹਤ੍ਤੂਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਨਨ੍ਦਤਾਪਸਸ੍ਸ ਚ ਦ੍ਵੀਹਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਸਾਵਕਸ੍ਸ ਠਾਨਨ੍ਤਰਪਤ੍ਥਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਾਤੋਵ ਸਰੀਰਪਟਿਜਗ੍ਗਨਂ ¶ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ¶ ਨਨ੍ਦਤਾਪਸਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਮਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ¶ ਫਲਾਫਲਦਾਨਞ੍ਚ ਪੁਪ੍ਫਾਸਨਪਞ੍ਞਾਪਨਞ੍ਚ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮਾਪਜ੍ਜਨਞ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਸਤ੍ਥਾ ਪਨ ਨਿਰੋਧਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋ ਅਰਣਵਿਹਾਰਿਅਙ੍ਗੇਨ ਚ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਙ੍ਗੇਨ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵੀਹਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਏਕਂ ਸਾਵਕਂ ‘‘ਇਸਿਗਣਸ੍ਸ ਪੁਪ੍ਫਾਸਨਾਨੁਮੋਦਨਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਆਣਾਪੇਸਿ. ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਸਯੇ ਠਤ੍ਵਾ ਤੇਪਿਟਕਂ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਅਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਦੇਸਨਾਵਸਾਨੇ ਸਤ੍ਥਾ ਸਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸਬ੍ਬੇ ਚਤੁਚਤ੍ਤਾਲੀਸਸਹਸ੍ਸਾਪਿ ਤਾਪਸਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ. ਨਨ੍ਦਤਾਪਸੋ ਪਨ ਅਨੁਮੋਦਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਦੇਸਨਾਨੁਸਾਰੇਨ ਞਾਣਂ ਪੇਸੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ. ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਏਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੋ’’ਤਿ ਸੇਸਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਹਤ੍ਥਂ ਪਸਾਰੇਸਿ. ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਕੇਸਮਸ੍ਸੂ ਇਦ੍ਧਿਮਯਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ ਵਸ੍ਸਸਟ੍ਠਿਕਤ੍ਥੇਰਾ ਵਿਯ ਅਹੇਸੁਂ.
ਨਨ੍ਦਤਾਪਸੋ ਤਥਾਗਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮੁਖੇ ਠਿਤੋ ਆਹ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਯੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਇਸਿਗਣਸ੍ਸ ਪੁਪ੍ਫਾਸਨਾਨੁਮੋਦਨਾ ਕਤਾ, ਕੋ ਨਾਮੋਯਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਾਸਨੇ’’ਤਿ? ਅਰਣਵਿਹਾਰਿਅਙ੍ਗੇਨ ਚ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਙ੍ਗੇਨ ਚ ਏਤਦਗ੍ਗਂ ਪਤ੍ਤੋ ਏਸੋਤਿ. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਇਮਿਨਾ ਸਤ੍ਤਾਹਕਤੇਨ ਅਧਿਕਾਰਕਮ੍ਮੇਨ ਅਞ੍ਞਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਮਿ, ਅਨਾਗਤੇ ਪਨਾਹਂ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਅਯਂ ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਦ੍ਵੀਹਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਅਕਾਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਨਨ੍ਦਤਾਪਸੋਪਿ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਇਦਮਸ੍ਸ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਂ. ਅਨ੍ਤਰਾ ਪਨ ਕਮ੍ਮਂ ਨ ਕਥਿਯਤਿ.
ਸੋ ¶ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਸੁਮਨਸੇਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਸੁਭੂਤੀਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥਾ ਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਰਾਜਗਹਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਹਰਤਿ. ਤਦਾ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋ ਸੇਟ੍ਠਿ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਉਟ੍ਠਾਨਕਭਣ੍ਡਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਹਾਯਕਸ੍ਸ ਰਾਜਗਹਸੇਟ੍ਠਿਨੋ ਘਰਂ ਗਤੋ ਸਤ੍ਥੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਸੀਤਵਨੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਠਮਦਸ੍ਸਨੇਨੇਵ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ¶ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਆਗਮਨਤ੍ਥਾਯ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਚਤ੍ਤਾਲੀਸਯੋਜਨੇ ਮਗ੍ਗੇ ਯੋਜਨੇ ਯੋਜਨੇ ਸਤਸਹਸ੍ਸਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਵਿਹਾਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਰਾਜਮਾਨੇਨ ਅਟ੍ਠਕਰੀਸਪ੍ਪਮਾਣਂ ਜੇਤਰਾਜਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਉਯ੍ਯਾਨਭੂਮਿਂ ਕੋਟਿਸਨ੍ਥਾਰੇਨ ਕਿਣਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਭਗਵਤੋ ਵਿਹਾਰਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਵਿਹਾਰਮਹਦਿਵਸੇ ਅਯਂ ਸੁਭੂਤਿਕੁਟਿਮ੍ਬਿਕੋ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸੇਟ੍ਠਿਨਾ ¶ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਸਦ੍ਧਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਸੋ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਦ੍ਵੇ ਮਾਤਿਕਾ ਪਗੁਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞੇ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਤਿ, ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਭਿਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਥ ਨਂ ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਂ ਕਾਰਣਦ੍ਵਯਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਅਰਣਵਿਹਾਰੀਨਞ੍ਚ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾਨਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਖਦਿਰਵਨਿਯਰੇਵਤਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੨੦੩. ਪਞ੍ਚਮੇ ਆਰਞ੍ਞਕਾਨਨ੍ਤਿ ਅਰਞ੍ਞਵਾਸੀਨਂ. ਰੇਵਤੋ ਖਦਿਰਵਨਿਯੋਤਿ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤਿਕੋ. ਸੋ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞੇ ਥੇਰਾ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਸਮਾਨਾ ਵਨਸਭਾਗਂ ¶ ਉਦਕਸਭਾਗਂ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਸਭਾਗਞ੍ਚ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਏਵਂ ਵਸਿ. ਏਤਾਨਿ ਪਨ ਸਭਾਗਾਨਿ ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਉਜ੍ਜਙ੍ਗਲਸਕ੍ਖਰਪਾਸਾਣਵਿਸਮੇ ਖਦਿਰਵਨੇ ਪਟਿਵਸਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਆਰਞ੍ਞਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ.
ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਯਂ ਕਿਰ ਅਤੀਤੇ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਹਂਸਵਤੀਨਗਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਮਹਾਗਙ੍ਗਾਯ ਪਯਾਗਪਤਿਟ੍ਠਾਨਤਿਤ੍ਥੇ ਨਾਵਾਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਸਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਸਤ੍ਥਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਭਿਕ੍ਖੁਪਰਿਵਾਰੋ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤੋ ਪਯਾਗਪਤਿਟ੍ਠਾਨਤਿਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿ. ਸੋ ਦਸਬਲਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਬੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਯਂ ਮੇ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਾਯੂਹਨਕ੍ਖਣੋ’’ਤਿ ਨਾਵਾਸਙ੍ਘਾਟਂ ਬਨ੍ਧਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਚੇਲਵਿਤਾਨਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਮਾਲਾਦਾਮਾਨਿ ਓਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਰਪੋਤ੍ਥਕਂ ਚਿਤ੍ਤਤ੍ਥਰਣਂ ਅਤ੍ਥਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਪਰਿਵਾਰਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਰਤੀਰਂ ਤਾਰੇਸਿ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ¶ ਸਮਯੇ ਸਤ੍ਥਾ ਏਕਂ ਆਰਞ੍ਞਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪੇਸਿ. ਸੋ ਨਾਵਿਕੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਾਪਿ ਏਵਮੇਵਂ ਅਨਾਗਤੇ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਆਰਞ੍ਞਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੇਨ ਭਵਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਪਾਦਮੂਲੇ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪਿਤੋ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਯ ਅਹਮ੍ਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਆਰਞ੍ਞਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਅਕਾਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਗੋਤਮਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ¶ ਤ੍ਵਂ ਆਰਞ੍ਞਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਅਨ੍ਤਰਾ ਪਨ ਅਞ੍ਞਂ ਕਮ੍ਮਂ ਨ ਕਥਿਯਤਿ.
ਸੋ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਮਗਧਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇ ਨਾਲਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੇ ਸਾਰੀਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਿਣ੍ਣਂ ਭਾਤਿਕਾਨਂ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਞ੍ਚ ਭਗਿਨੀਨਂ ਸਬ੍ਬਕਨਿਟ੍ਠੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਰੇਵਤੋਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਅਥਸ੍ਸ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ ¶ – ‘‘ਵਡ੍ਢਿਤਵਡ੍ਢਿਤੇ ਦਾਰਕੇ ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾ ਨੇਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤਿ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪੁਤ੍ਤਂ ਰੇਵਤਂ ਦਹਰਮੇਵ ਘਰਬਨ੍ਧਨੇਨ ਬਨ੍ਧਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸਮਾਨਕੁਲਤੋ ਦਾਰਿਕਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਰੇਵਤਸ੍ਸ ਅਯ੍ਯਿਕਂ ਵਨ੍ਦਾਪੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਮ੍ਮ, ਤਵ ਅਯ੍ਯਿਕਾਯ ਮਹਲ੍ਲਕਤਰਾ ਹੋਹੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਰੇਵਤੋ ਤੇਸਂ ਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਦਾਰਿਕਾ ਦਹਰਾ ਪਠਮਵਯੇ ਠਿਤਾ, ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਕਿਰ ਏਵਂਵਿਧਂ ਰੂਪਂ ਮਮ ਅਯ੍ਯਿਕਾਯ ਰੂਪਸਦਿਸਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ ਤਾਵ ਨੇਸਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਕਿਂ ਕਥੇਥਾ’’ਤਿ? ਤਾਤ, ‘‘ਅਯਂ ਦਾਰਿਕਾ ਅਯ੍ਯਿਕਾ ਵਿਯ ਤੇ ਜਰਂ ਪਾਪੁਣਾਤੂ’’ਤਿ ਵਦਾਮਾਤਿ. ਸੋ ‘‘ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਰੂਪਂ ਏਵਂਵਿਧਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤਾਤ, ਕਿਂ ਵਦੇਸਿ, ਮਹਾਪੁਞ੍ਞਾ ਏਵਂਵਿਧਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ.
ਸੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਦਂ ਕਿਰ ਰੂਪਂ ਇਮਿਨਾ ਨਿਯਾਮੇਨ ਵਲਿਤ੍ਤਚਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਪਲਿਤਕੇਸਂ ਖਣ੍ਡਦਨ੍ਤਂ, ਅਹਂ ਏਵਰੂਪੇ ਰੂਪੇ ਰਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਮ ਭਾਤਿਕਾਨਂ ਗਤਮਗ੍ਗਮੇਵ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਮਵਯੇ ਤਰੁਣਦਾਰਕੇ ਆਹ – ‘‘ਏਥ, ਭੋ, ਵਿਧਾਵਨਿਕਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿ. ਤਾਤ, ਮਙ੍ਗਲਦਿਵਸੇ ਮਾ ਬਹਿ ਗਚ੍ਛਾਤਿ. ਸੋ ਦਾਰਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਾਵਨਵਾਰੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਥੋਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਪਞ੍ਚੇਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ ¶ . ਪੁਨ ਦੁਤਿਯਵਾਰੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਤਤੋ ਤੁਰਿਤਂ ਵਿਯ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਗਤੋ, ਤਤਿਯਵਾਰੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ‘‘ਅਯਂ ਮੇ ਕਾਲੋ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮੁਖਟ੍ਠਾਨੇਨੇਵ ਪਲਾਯਿਤ੍ਵਾ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨਿਵਾਸਟ੍ਠਾਨਂ ਅਰਞ੍ਞਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿ. ਸਪ੍ਪੁਰਿਸ ਮਯਂ ਤਂ ਨ ਜਾਨਾਮ ‘‘ਕਸ੍ਸਾਸਿ ਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ, ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਅਲਙ੍ਕਤਨਿਯਾਮੇਨੇਵ ਆਗਤੋ, ਕੋ ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ ਉਸ੍ਸਹਿਸ੍ਸਤੀਤਿ. ਸੋ ਉਭੋ ਬਾਹਾ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ‘‘ਵਿਲੁਮ੍ਪਨ੍ਤਿ ਮਂ ਵਿਲੁਮ੍ਪਨ੍ਤਿ ¶ ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਮਹਾਰਵਂ ਵਿਰਵਿ. ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਪ੍ਪੁਰਿਸ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਤਵ ਵਤ੍ਥਂ ਵਾ ਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਂ ਵਾ ਕੋਚਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤ੍ਵਞ੍ਚ ‘ਵਿਲੁਮ੍ਪਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਵਦਸਿ, ਕਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਸੀ’’ਤਿ? ਭਨ੍ਤੇ, ਨਾਹਂ ਵਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਾਮਿ, ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਪਨ ਮੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਨਂ ਵਿਲੋਪੋ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਾਮਿ. ਮਂ ਤਾਵ ਤੁਮ੍ਹੇ ¶ ਮਾ ਪਬ੍ਬਾਜਯਿਤ੍ਥ, ਭਾਤਰਂ ਪਨ ਮੇ ਜਾਨਾਥਾਤਿ. ਕੋਨਾਮੋ ਪਨ ਤੇ ਭਾਤਾਤਿ? ਗਿਹਿਕਾਲੇ ਉਪਤਿਸ੍ਸੋ ਨਾਮ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ. ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਅਯਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤਿਕੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਜੇਟ੍ਠਭਾਤਿਕੋ ਨੋ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿ ਪੁਰੇਤਰਂਯੇਵ ਆਹ – ‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਞਾਤਕਾ ਸਬ੍ਬੇਵ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ, ਯੋ ਕੋਚਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਞਾਤੀਤਿ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਯੇਨ ਤੇਨੁਪਾਯੇਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਯ੍ਯਥਾ’ਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਭਾਤਿਕੋ, ਪਬ੍ਬਾਜੇਥ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਚਪਞ੍ਚਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜਯਿਂਸੁ. ਅਥ ਨਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਵਸ੍ਸਂ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਯੋਜਯਿਂਸੁ.
ਥੇਰੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾਨਂ ਅਵਿਦੂਰੇ ਠਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਖਦਿਰਵਨਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ. ਤਸ੍ਸ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਂ ਵਾ ਭਾਤਿਕਤ੍ਥੇਰਂ ਵਾ ਨ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਾਯਮਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਤਯੋ ਮਾਸਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਸੁਖੁਮਾਲਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲੂਖਭੋਜਨਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਲੀਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਨ ਗਤਂ. ਸੋ ਤੇਮਾਸਚ੍ਚਯੇਨ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਥਵਸ੍ਸੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਨੇ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਕਗ੍ਗਂ ਅਹੋਸਿ, ਸੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ¶ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ.
ਅਥਾਯਸ੍ਮਾ ¶ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਆਹ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਮਯ੍ਹਂ ਕਿਰ ਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤਾ ਰੇਵਤੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਸੋ ਅਭਿਰਮੇਯ੍ਯ ਵਾ ਨ ਵਾ, ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਰੇਵਤਸ੍ਸ ਆਰਦ੍ਧਵਿਪਸ੍ਸਕਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਵਾਰੇ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਤਿਯਵਾਰੇ ਯਾਚਿਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਆਰੋਚੇਹੀ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਸਤ੍ਥਾ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਿਤੁਕਾਮੋ, ਗਨ੍ਤੁਕਾਮਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂਯੇਵ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਚਾਰਿਕਤ੍ਥਾਯ ਗਮਨਕਾਲੇ ਓਹੀਨਕਭਿਕ੍ਖੂ ਨਾਮ ਅਪ੍ਪਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ‘‘ਸਤ੍ਥੁ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਂ ਸਰੀਰਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮ, ਮਧੁਰਧਮ੍ਮਕਥਂ ਵਾ ਸੁਣਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮਾਵ ਬਹੁਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਇਤਿ ਸਤ੍ਥਾ ਮਹਾਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵਾਰੋ ‘‘ਰੇਵਤਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ.
ਅਥੇਕਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਦ੍ਵੇਧਾਪਥਂ ਪਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਦ੍ਵੇ ਮਗ੍ਗਾ, ਕਤਰਮਗ੍ਗੇਨ ਸਙ੍ਘੋ ਗਚ੍ਛਤੂ’’ਤਿ. ਕਤਰਮਗ੍ਗੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਉਜੁਕੋਤਿ? ਭਨ੍ਤੇ, ਉਜੁਮਗ੍ਗੋ ਤਿਂਸਯੋਜਨੋ ਅਮਨੁਸ੍ਸਪਥੋ, ਪਰਿਹਾਰਮਗ੍ਗੋ ਪਨ ਸਟ੍ਠਿਯੋਜਨਿਕੋ ਖੇਮੋ ਸੁਭਿਕ੍ਖੋਤਿ. ਆਨਨ੍ਦ ¶ , ਸੀਵਲਿ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਗਤੋਤਿ? ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਗਤੋਤਿ. ਤੇਨ ਹਿ ਸਙ੍ਘੋ ਉਜੁਮਗ੍ਗਮੇਵ ਗਣ੍ਹਤੁ, ਸੀਵਲਿਸ੍ਸ ਪੁਞ੍ਞਂ ਵੀਮਂਸਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵਾਰੋ ਸੀਵਲਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਪੁਞ੍ਞਵੀਮਂਸਨਤ੍ਥਂ ਅਟਵਿਮਗ੍ਗਂ ਅਭਿਰੁਹਿ. ਮਗ੍ਗਂ ਅਭਿਰੁਹਨਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦੇਵਸਙ੍ਘੋ ਯੋਜਨੇ ਯੋਜਨੇ ਠਾਨੇ ਨਗਰਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਵਸਨਤ੍ਥਾਯ ਵਿਹਾਰੇ ਪਟਿਯਾਦੇਸਿ. ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਾ ਰਞ੍ਞਾ ਪੇਸਿਤਕਮ੍ਮਕਾਰਾ ਵਿਯ ਹੁਤ੍ਵਾ ਯਾਗੁਖਜ੍ਜਕਾਦੀਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਹਂ ਅਯ੍ਯੋ ¶ ਸੀਵਲਿ, ਕਹਂ ਅਯ੍ਯੋ ਸੀਵਲੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਥੇਰੋ ਤਂ ਸਕ੍ਕਾਰਸਮ੍ਮਾਨਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿ.
ਇਮਿਨਾਵ ਨਿਯਾਮੇਨ ਸਤ੍ਥਾ ਸਕ੍ਕਾਰਸਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨੁਭਵਨ੍ਤੋ ਦੇਵਸਿਕਂ ਯੋਜਨਪਰਮਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਿਂਸਯੋਜਨਿਕਂ ਕਨ੍ਤਾਰਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਖਦਿਰਵਨਿਯਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਭਾਗਟ੍ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਥੇਰੋ ਸਤ੍ਥੁ ਆਗਮਨਂ ਞਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨੇ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਹੋਨਕਵਿਹਾਰੇ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਰਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਿ ਚ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ¶ ਗਤੋ. ਸਤ੍ਥਾ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਯਤ੍ਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਵਿਹਾਰਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਅਥ ਤਥਾਗਤੇ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਵਿਟ੍ਠੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ ਪਤ੍ਤਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਪਵਿਸਿਂਸੁ. ਦੇਵਤਾ ‘‘ਅਕਾਲੋ ਆਹਾਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਵਿਧਂ ਪਾਨਕਂ ਆਹਰਿਂਸੁ. ਸਤ੍ਥਾ ਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਾਨਕਂ ਪਿਵਿ. ਇਮਿਨਾਵ ਨਿਯਾਮੇਨ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਾਰਸਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨੁਭਵਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਦ੍ਧਮਾਸੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ.
ਅਥੇਕਚ੍ਚੇ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਭਿਕ੍ਖੂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਕਥਂ ਉਪ੍ਪਾਦਯਿਂਸੁ ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਦਸਬਲੋ ‘ਮਯ੍ਹਂ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਸ੍ਸ ਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤਾ’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਏਵਰੂਪਂ ਨਵਕਮ੍ਮਿਕਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਆਗਤੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਜੇਤਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰੋ ਵਾ ਵੇਲ਼ੁਵਨਵਿਹਾਰਾਦਯੋ ਵਾ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਯਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਨਵਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਾਰਕੋ, ਕਿਂ ਨਾਮ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ? ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਯਿ ਚਿਰਂ ਵਸਨ੍ਤੇ ਇਦਂ ਠਾਨਂ ਆਕਿਣ੍ਣਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਆਰਞ੍ਞਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਨਾਮ ਪਵਿਵੇਕਤ੍ਥਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਰੇਵਤਸ੍ਸ ਅਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਤਤੋ ਰੇਵਤਸ੍ਸ ਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨਂ ਗਤੋ. ਥੇਰੋ ਏਕਕੋਵ ਚਙ੍ਕਮਨਕੋਟਿਯਂ ਆਲਮ੍ਬਨਫਲਕਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਾਸਾਣਫਲਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਦੂਰਤੋਵ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿ.
ਅਥ ਨਂ ਸਤ੍ਥਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਰੇਵਤ, ਇਮਂ ਵਾਲ਼ਮਿਗਟ੍ਠਾਨਂ ¶ , ਚਣ੍ਡਾਨਂ ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਾਦੀਨਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਕਿਨ੍ਤਿ ਕਰੋਸੀ’’ਤਿ? ਤੇਸਂ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣਤੋ ਅਰਞ੍ਞਰਤਿ ਨਾਮ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ¶ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਰੇਵਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਹਿ ਗਾਥਾਸਤੇਹਿ ਅਰਞ੍ਞੇ ਨਿਵਾਸਾਨਿਸਂਸਂ ਨਾਮ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਅਵਿਦੂਰੇ ਠਾਨੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਰੇਵਤਤ੍ਥੇਰਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਯੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਵਣ੍ਣੋ ਕਥਿਤੋ, ਤੇਸਂ ਕਤ੍ਤਰਯਟ੍ਠਿਉਪਾਹਨਾਤੇਲਨਾਲ਼ਿਛਤ੍ਤਾਨਂ ਪਮੁਸ੍ਸਨਭਾਵਂ ਅਕਾਸਿ. ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਤ੍ਥਾਯ ਨਿਵਤ੍ਤਾ ਆਗਤਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਪਿ ਤਂ ਠਾਨਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਪਠਮਂ ਹਿ ਤੇ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਯਤ੍ਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਂਦਿਵਸਂ ਪਨ ਵਿਸਮਮਗ੍ਗੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਂ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਜਾਣੁਕੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਗੁਮ੍ਬੇ ਚ ਗਚ੍ਛੇ ਚ ਕਣ੍ਟਕੇ ਚ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਿਤਸਭਾਗਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਦਿਰਖਾਣੁਕੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਛਤ੍ਤਂ ਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਉਪਾਹਨਂ ਕਤ੍ਤਰਯਟ੍ਠਿਂ ਤੇਲਨਾਲ਼ਿਂ ਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ‘‘ਇਦ੍ਧਿਮਾ ¶ ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ ਆਦਾਯ ‘‘ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਪਟਿਯਤ੍ਤਸਕ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ ਏਵਰੂਪੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਾ ਆਗਮਂਸੁ.
ਪੁਰਤੋ ਗਤਭਿਕ੍ਖੂ, ਵਿਸਾਖਾ ਉਪਾਸਿਕਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੇਹੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਕਾਲੇ ਪੁਚ੍ਛਤਿ – ‘‘ਮਨਾਪਂ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰੇਵਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ? ਮਨਾਪਂ ਉਪਾਸਿਕੇ ਨਨ੍ਦਨਵਨਚਿਤ੍ਤਲਤਾਦਿਪਟਿਭਾਗਂ ਤਂ ਸੇਨਾਸਨਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਨੇਸਂ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਤੋ ਆਗਤਭਿਕ੍ਖੂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਮਨਾਪਂ, ਅਯ੍ਯਾ, ਰੇਵਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਮਾ ਪੁਚ੍ਛ ਉਪਾਸਿਕੇ, ਕਥੇਤੁਂ ਅਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ, ਉਜ੍ਜਙ੍ਗਲਂ ਸਕ੍ਖਰਪਾਸਾਣਵਿਸਮਂ ਖਦਿਰਵਨਂ ਏਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਹਰਤੀਤਿ. ਵਿਸਾਖਾ, ਪੁਰਿਮਾਨਞ੍ਚ ਪਚ੍ਛਿਮਾਨਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਕਥਂ ¶ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੇਸਂ ਨੁ ਖੋ ਕਥਾ ਸਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤੇ ਗਨ੍ਧਮਾਲਂ ਆਦਾਯ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਰੇਵਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਏਕਚ੍ਚੇ, ਅਯ੍ਯਾ, ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਕਿਂ ਨਾਮੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ? ਵਿਸਾਖੇ ਰਮਣੀਯਂ ਵਾ ਹੋਤੁ ਮਾ ਵਾ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਅਰਿਯਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਰਮਤਿ, ਤਦੇਵ ਠਾਨਂ ਰਮਣੀਯਂ ਨਾਮਾਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –
‘‘ਗਾਮੇ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾਰਞ੍ਞੇ, ਨਿਨ੍ਨੇ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਥਲੇ;
ਯਤ੍ਥ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਭੂਮਿਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕ’’ਨ੍ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੯੮; ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੬੧);
ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਅਪਰਭਾਗੇ ਜੇਤਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਅਰਿਯਗਣਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਥੇਰਂ ਆਰਞ੍ਞਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਕਙ੍ਖਾਰੇਵਤਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੨੦੪. ਛਟ੍ਠੇ ¶ ਝਾਯੀਨਨ੍ਤਿ ਝਾਨਲਾਭੀਨਂ ਝਾਨਾਭਿਰਤਾਨਂ. ਸੋ ਕਿਰ ਥੇਰੋ ਯਾ ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਦਸਬਲੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਤੋ ਅਪ੍ਪਤਰਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਬਹੁਤਰਾ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਝਾਯੀਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ. ਕਙ੍ਖਾਯਨਭਾਵੇਨ ਕਙ੍ਖਾਰੇਵਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਙ੍ਖਾ ਨਾਮ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ, ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਿਂ ਪਨ ਅਞ੍ਞੇ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਕਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ? ਅਤ੍ਥਿ, ਅਯਂ ਪਨ ਥੇਰੋ ਕਪ੍ਪਿਯੇਪਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਕਤਾ ਅਤਿਪਾਕਟਾ ਜਾਤਾਤਿ ਕਙ੍ਖਾਰੇਵਤੋਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤੋ.
ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਯਂ ਕਿਰ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਮਹਾਜਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ¶ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਏਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਝਾਨਾਭਿਰਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਾਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਏਵਰੂਪੇਨ ਭਵਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਦੇਸਨਾਵਸਾਨੇ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਮਹਾਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਹ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਹਂ ਇਮਿਨਾ ਅਧਿਕਾਰਕਮ੍ਮੇਨ ਨ ¶ ਅਞ੍ਞਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਤ੍ਥੇਮਿ, ਯਥਾ ਪਨ ਸੋ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਇਤੋ ਸਤ੍ਤਦਿਵਸਮਤ੍ਥਕੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਝਾਯੀਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਿਤੋ, ਏਵਂ ਅਹਮ੍ਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਝਾਯੀਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਅਕਾਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਅਨਾਗਤਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਸਮਿਜ੍ਝਨਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਵਸਾਨੇ ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਤ੍ਵਂ ਝਾਯੀਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.
ਸੋ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਿਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਸਾਵਤ੍ਥਿਨਗਰੇ ਮਹਾਭੋਗਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਮਹਾਜਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਧਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥਾਪੇਤ੍ਵਾ ਝਾਨਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਝਾਨਲਾਭੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਝਾਨਮੇਵ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਸੋ ਦਸਬਲੇਨ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਅਪ੍ਪਤਰਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਬਹੁਤਰਾ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਅਹੋਰਤ੍ਤਂ ਝਾਨੇਸੁ ਚਿਣ੍ਣਵਸੀ ਅਹੋਸਿ. ਅਥ ਨਂ ਅਪਰਭਾਗੇ ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਂ ਗੁਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਝਾਯੀਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ. ‘‘ਅਕਪ੍ਪਿਯੋ, ਆਵੁਸੋ ਗੁਲ਼ੋ, ਅਕਪ੍ਪਿਯਾ ਮੁਗ੍ਗਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੭੨) ਏਵਂ ਪਨ ਕਪ੍ਪਿਯੇਸ੍ਵੇਵ ਵਤ੍ਥੂਸੁ ¶ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਤਾਯ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਕਙ੍ਖਾਯ ਭਾਵੇਨ ਕਙ੍ਖਾਰੇਵਤੋਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤੋਤਿ.
ਸੋਣਕੋਲ਼ਿਵਿਸਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੨੦੫. ਸਤ੍ਤਮੇ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਾਨਨ੍ਤਿ ਪਗ੍ਗਹਿਤਵੀਰਿਯਾਨਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਵੀਰਿਯਾਨਂ. ਸੋਣੋ ਕੋਲ਼ਿਵਿਸੋਤਿ ਸੋਣੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ, ਕੋਲ਼ਿਵਿਸੋਤਿ ਗੋਤ੍ਤਂ. ਕੋਟਿਵੇਸ੍ਸੋਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਇਸ੍ਸਰਿਯੇਨ ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵੇਸ੍ਸਕੁਲਸ੍ਸ ਦਾਰਕੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ¶ ਵੀਰਿਯਂ ਨਾਮ ਵਡ੍ਢੇਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਨ ਹਾਪੇਤਬ੍ਬਮੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਸ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ.
ਤਸ੍ਸ ¶ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਯਂ ਕਿਰ ਅਤੀਤੇ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਸੇਟ੍ਠਿਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਸਿਰਿਵਡ੍ਢਕੁਮਾਰੋਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਸੋ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਏਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਾਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਏਵਰੂਪੇਨ ਭਵਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਦਸਬਲਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪਤ੍ਥਨਂ ਅਕਾਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਨਾਯ ਸਮਿਜ੍ਝਨਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਗਤੋ.
ਸੋਪਿ ਸਿਰਿਵਡ੍ਢਸੇਟ੍ਠਿ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕੁਸਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਪ੍ਪੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਕਸ੍ਸਪਦਸਬਲੇ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਤਿ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕੁਲਗੇਹੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਹਾਯਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਙ੍ਗਾਯਂ ਕੀਲ਼ਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਏਕੋ ਜਿਣ੍ਣਚੀਵਰਿਕੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ‘‘ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਗਙ੍ਗਾਤੀਰੇ ਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਉਦਕੇਨ ਸਮੁਪਬ੍ਯੂਲ਼੍ਹੇ ਦਣ੍ਡਕੇ ਚ ਵਲ੍ਲਿਯੋ ਚ ਸਂਕਡ੍ਢਤਿ. ਅਯਂ ਕੁਮਾਰੋ ਸਹਾਯਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਕੁਮਾਰ ਉਪਕਟ੍ਠੇ ਅਨ੍ਤੋਵਸ੍ਸੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਲਦ੍ਧੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਜ੍ਜੇਵ ਏਕਦਿਵਸਂ ਅਯ੍ਯੋ ਯਥਾ ਤਥਾ ਆਗਮੇਤੁ, ਅਹਂ ਸ੍ਵੇ ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ‘‘ਤਸ੍ਸੇਵ ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ. ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਵਾਸਨਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਗਤੋ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਸਕ੍ਕਾਰਸਮ੍ਮਾਨਂ ¶ ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ¶ ਆਗਮਨਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ‘‘ਕਹਂ ਨੁ ਖੋ ਅਜ੍ਜ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਞਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸੇਵ ਗੇਹਦ੍ਵਾਰਂ ਅਗਮਾਸਿ.
ਕੁਮਾਰੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਿਯਾਯਮਾਨੋ ਪਤ੍ਤਂ ਆਦਾਯ ਭਿਕ੍ਖਂ ਦਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਂ ਅਨ੍ਤੋਵਸ੍ਸਂ ਮਯ੍ਹਂ ਗੇਹਦ੍ਵਾਰਮੇਵ ਆਗਚ੍ਛਥ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਹਾਯਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਕਦਿਵਸੇਨੇਵ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਵਸਨਪਣ੍ਣਸਾਲਞ੍ਚ ਚਙ੍ਕਮਨਞ੍ਚ ਰਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਚ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਪਵਿਸਨਵੇਲਾਯ ¶ ਹਰਿਤੂਪਲਿਤ੍ਤਾਯ ਭੂਮਿਯਾ ‘‘ਪਾਦੇਸੁ ਕਲਲਂ ਮਾ ਲਗ੍ਗੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਰੁਪਨਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕਂ ਰਤ੍ਤਕਮ੍ਬਲਂ ਭੂਮਤ੍ਥਰਣਂ ਸਨ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਬਲਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਰੀਰਪ੍ਪਭਂ ਏਕਸਦਿਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਤਿਵਿਯ ਪਸਨ੍ਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਯਥਾ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਅਕ੍ਕਨ੍ਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਇਮਸ੍ਸ ਕਮ੍ਬਲਸ੍ਸ ਅਤਿਵਿਯ ਪਭਾ ਵਿਰੋਚਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਹਤ੍ਥਪਾਦਾਨਂ ਵਣ੍ਣੋ ਬਨ੍ਧੁਜੀਵਕਪੁਪ੍ਫਵਣ੍ਣੋ ਹੋਤੁ, ਸਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਿਹਤਕਪ੍ਪਾਸਪਟਲਫਸ੍ਸਸਦਿਸੋਵ ਫਸ੍ਸੋ ਹੋਤੂ’’ਤਿ. ਸੋ ਤੇਮਾਸਂ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਂ ਉਪਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਪਵਾਰਿਤਕਾਲੇ ਤਿਚੀਵਰਂ ਅਦਾਸਿ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪਤ੍ਤਚੀਵਰੋ ਗਨ੍ਧਮਾਦਨਮੇਵ ਗਤੋ.
ਸੋਪਿ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਕਾਲ਼ਚਮ੍ਪਾਨਗਰੇ ਉਪਸੇਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਘਰੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸੇਟ੍ਠਿਕੁਲਂ ਅਨੇਕਾਨਿ ¶ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਜਾਤਦਿਵਸੇ ਚ ਸਕਲਨਗਰਂ ਏਕਸਕ੍ਕਾਰਸਮ੍ਮਾਨਂ ਅਹੋਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਨਾਮਗ੍ਗਹਣਦਿਵਸੇ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪੁਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਾਮਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾਵ ਆਗਤੋ, ਰਤ੍ਤਸੁਵਣ੍ਣਰਸਪਰਿਸਿਤ੍ਤਾ ਵਿਯਸ੍ਸ ਸਰੀਰਚ੍ਛਵੀ’’ਤਿ ਸੋਣਕੁਮਾਰੋਤ੍ਵੇਵਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ.
ਅਥਸ੍ਸ ਸਟ੍ਠਿ ਧਾਤਿਯੋ ਉਪਨੇਤ੍ਵਾ ਦੇਵਕੁਮਾਰਂ ਵਿਯ ਨਂ ਸੁਖੇਨ ਵਡ੍ਢੇਸੁਂ. ਤਸ੍ਸ ਏਵਰੂਪਂ ਆਹਾਰਵਿਧਾਨਂ ਅਹੋਸਿ – ਸਟ੍ਠਿਕਰੀਸਮਤ੍ਤਂ ਠਾਨਂ ਕਸਿਤ੍ਵਾ ਤਿਵਿਧੇਨ ਉਦਕੇਨ ਪੋਸੇਨ੍ਤਿ. ਕੇਦਾਰੇ ਪਵਿਸਨ੍ਤੀਸੁ ਉਦਕਮਾਤਿਕਾਸੁ ਖੀਰੋਦਕਸ੍ਸ ਚ ਗਨ੍ਧੋਦਕਸ੍ਸ ਚ ਅਨੇਕਾਨਿ ਚਾਟਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਆਸਿਞ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਸਾਲਿਸੀਸਾਨਂ ਖੀਰਗ੍ਗਹਣਕਾਲੇ ਸੁਕਾਦੀਨਂ ਪਾਣਾਨਂ ਉਚ੍ਛਿਟ੍ਠਕਰਣਨਿਵਾਰਣਤ੍ਥਂ ਵੀਹਿਗਬ੍ਭਾਨਂ ਸੁਖੁਮਾਲਭਾਵਤ੍ਥਞ੍ਚ ਪਰਿਯਨ੍ਤਪਰਿਕ੍ਖੇਪੇ ਚ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਚ ਥਮ੍ਭੇ ਨਿਖਨਿਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਦਣ੍ਡਕੇ ਦਤ੍ਵਾ ਕਿਲਞ੍ਜੇਹਿ ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸਮਨ੍ਤਾ ਸਾਣਿਯਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਆਰਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਸਸ੍ਸੇ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨੇ ਕੋਟ੍ਠੇ ਚਤੁਜਾਤਿਗਨ੍ਧੇਹਿ ਪਰਿਭਣ੍ਡਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਉਤ੍ਤਮਗਨ੍ਧੇਹਿ ਪਰਿਭਾਵੇਨ੍ਤਿ ¶ . ਅਨੇਕਸਹਸ੍ਸਪੁਰਿਸਾ ਖੇਤ੍ਤਂ ਓਰੁਯ੍ਹ ਸਾਲਿਸੀਸਾਨਿ ਵਣ੍ਟੇਸੁ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਮੁਟ੍ਠਿਮੁਟ੍ਠਿਯੋ ਕਤ੍ਵਾ ਰਜ੍ਜੁਕੇਹਿ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਸੁਕ੍ਖਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਕੋਟ੍ਠਕਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਿਮਤਲੇ ਗਨ੍ਧੇ ਸਨ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਸਾਲਿਸੀਸਾਨਿ ਸਨ੍ਥਰਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਏਕਨ੍ਤਰਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਥਰਨ੍ਤਾ ਕੋਟ੍ਠਕਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਦਹਨ੍ਤਿ ¶ , ਤਿਵਸ੍ਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਕਾਲੇ ਕੋਟ੍ਠਕਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤਿ. ਵਿਵਟਕਾਲੇ ਸਕਲਨਗਰਂ ਸੁਗਨ੍ਧਗਨ੍ਧਿਕਂ ਹੋਤਿ. ਸਾਲਿਮ੍ਹਿ ਪਹਤੇ ਧੁਤ੍ਤਾ ਥੁਸੇ ਕਿਣਿਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਕੁਣ੍ਡਕਂ ਪਨ ਚੂਲ਼ੁਪਟ੍ਠਾਕਾ ਲਭਨ੍ਤਿ. ਮੁਸਲਘਟ੍ਟਿਤਕੇ ਸਾਲਿਤਣ੍ਡੁਲੇ ਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ¶ . ਤੇ ਸੁਵਣ੍ਣਹੀਰਕਪਚ੍ਛਿਯਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਸਤਕਾਲਂ ਪਰਿਸ੍ਸਾਵੇਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤੇ ਪਕ੍ਕੁਥਿਤਜਾਤਿਰਸੇ ਏਕਵਾਰਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧਰਨ੍ਤਿ, ਪਮੁਖਟ੍ਠਾਨਂ ਸੁਮਨਪੁਪ੍ਫਸਦਿਸਂ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਭੋਜਨਂ ਸੁਵਣ੍ਣਸਰਕੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕੁਥਿਤਅਪ੍ਪੋਦਕਮਧੁਪਾਯਾਸਪੂਰਿਤਸ੍ਸ ਰਜਤਥਾਲਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਕਤ੍ਵਾ ਆਦਾਯ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਠਪੇਨ੍ਤਿ.
ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯਾਪਨਮਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਵਾਸਿਤੇਨ ਉਦਕੇਨ ਮੁਖਂ ਵਿਕ੍ਖਾਲੇਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਪਾਦੇ ਧੋਵਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਧੋਤਹਤ੍ਥਪਾਦਸ੍ਸ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਮੁਖਵਾਸਂ ਉਪਨੇਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਅਕ੍ਕਮਨਟ੍ਠਾਨੇ ਵਰਪੋਤ੍ਥਕਚਿਤ੍ਤਤ੍ਥਰਣਂ ਅਤ੍ਥਰਨ੍ਤਿ. ਹਤ੍ਥਪਾਦਤਲਾਨਿਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧੁਜੀਵਕਪੁਪ੍ਫਵਣ੍ਣਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਤਕਾਲਵਿਹਤਕਪ੍ਪਾਸਸ੍ਸ ਵਿਯ ਫਸ੍ਸੋ, ਪਾਦਤਲੇਸੁ ਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲਾਵਤ੍ਤਵਣ੍ਣਾਨਿ ਲੋਮਾਨਿ ਜਾਯਿਂਸੁ. ਸੋ ਕਸ੍ਸਚਿਦੇਵ ਕੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਆਜਾਨਾਹਿ ਭੂਮਿਂ ਅਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਦਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਿਣ੍ਣਂ ਉਤੂਨਂ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕੇ ਤਯੋ ਪਾਸਾਦੇ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਨਾਟਕਾਨਿ ਚ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ. ਸੋ ਮਹਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਨ੍ਤੋ ਦੇਵੋ ਮਞ੍ਞੇ ਪਟਿਵਸਤਿ.
ਅਥ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥਰਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਵਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੇ ਰਾਜਗਹਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਪਾਦਲੋਮਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਰਞ੍ਞਾ ਮਾਗਧੇਨ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਸੀਤਿਯਾ ਗਾਮਿਯਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪਹਿਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਦ੍ਧੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿ. ਅਥ ਨਂ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੋਸਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਭਾਵਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਖੋ, ਸੋਣ, ਤਥਾਗਤਾ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਂ ਪੁਤ੍ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ. ਸੋ ‘‘ਸਾਧੁ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸਿਰਸਾ ¶ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਨੁਜਾਨਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਮ੍ਮ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਵਿਧਾਨਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਮਹਾਵ. ੨੪੩) ਆਗਤਮੇਵ.
ਤਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਞ੍ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਦਞ੍ਚ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਗਹੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤਾ ¶ ਚ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਸਮ੍ਭਤ੍ਤਾ ਚ ਸਕ੍ਕਾਰਸਮ੍ਮਾਨਂ ਆਹਰਨ੍ਤਿ, ਰੂਪਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਯਾ ¶ ਵਣ੍ਣਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਜਨਾ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਥੇਰੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਮ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਬਹੂ ਜਨਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਵਾ ਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ ਕਥਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸੀਤਵਨਸੁਸਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੇਯ੍ਯਂ. ਤਤ੍ਰ ਹਿ ਸੁਸਾਨਨ੍ਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਬਹੂ ਜਨਾ ਨਾਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਏਵਂਸਨ੍ਤੇ ਮਮ ਕਿਚ੍ਚਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸੀਤਵਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ ਆਰਭਿ. ਸੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਸਰੀਰਂ ਪਰਮਸੁਖੁਮਾਲਂ, ਨ ਖੋ ਪਨ ਸਕ੍ਕਾ ਸੁਖੇਨੇਵ ਸੁਖਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ, ਕਾਯਂ ਕਿਲਮੇਤ੍ਵਾਪਿ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਠਾਨਚਙ੍ਕਮਮੇਵ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਪਧਾਨਮਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਸੁਖੁਮਾਲਾਨਂ ਪਾਦਤਲਾਨਂ ਅਨ੍ਤਨ੍ਤੇਹਿ ਫੋਟਾ ਉਟ੍ਠਾਯ ਭਿਜ੍ਜਿਂਸੁ, ਚਙ੍ਕਮੋ ਏਕਲੋਹਿਤੋਵ ਅਹੋਸਿ. ਪਾਦੇਸੁ ਅਵਹਨ੍ਤੇਸੁ ਜਣ੍ਣੁਕੇਹਿਪਿ ਹਤ੍ਥੇਹਿਪਿ ਵਾਯਮਿਤ੍ਵਾ ਚਙ੍ਕਮਤਿ. ਏਵਂ ਵੀਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਓਭਾਸਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਚੇ ਅਞ੍ਞੋਪਿ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਮਾਦਿਸੋਵ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਅਹਂ ਖੋ ਪਨ ਏਵਂ ਵਾਯਮਨ੍ਤੋਪਿ ਮਗ੍ਗਂ ਵਾ ਫਲਂ ਵਾ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮਿ, ਅਦ੍ਧਾ ਨੇਵਾਹਂ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂ, ਨ ਵਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੂ, ਨ ਨੇਯ੍ਯੋ, ਪਦਪਰਮੇਨ ਮਯਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਕਿਂ ਮੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ, ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ¶ ਭੋਗੇ ਚ ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਸਤ੍ਥਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਿਤਕ੍ਕਂ ਞਤ੍ਵਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਲੋਹਿਤੇਨ ਫੁਟ੍ਠਂ ਚਙ੍ਕਮਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਵੀਣੋਵਾਦੇਨ (ਮਹਾਵ. ੨੪੩) ਓਵਦਿਤ੍ਵਾ ਵੀਰਿਯਸਮਥਯੋਜਨਤ੍ਥਾਯ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟਮੇਵ ਗਤੋ. ਸੋਣਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਓਵਾਦਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਅਪਰਭਾਗੇ ਜੇਤਵਨੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਥੇਰਂ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਸੋਣਕੁਟਿਕਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੨੦੬. ਅਟ੍ਠਮੇ ਕਲ੍ਯਾਣਵਾਕ੍ਕਰਣਾਨਨ੍ਤਿ ਵਾਕ੍ਕਰਣਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਚਨਕਿਰਿਯਾ, ਮਧੁਰਵਚਨਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਥੇਰੋ ਦਸਬਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ¶ ਮਧੁਰੇਨ ਸਰੇਨ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥਾ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਅਦਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਕਲ੍ਯਾਣਵਾਕ੍ਕਰਣਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ¶ ਨਾਮ ਜਾਤੋ. ਸੋਣੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ, ਕੋਟਿਅਗ੍ਘਨਕਂ ਪਨ ਕਣ੍ਣਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਂ ਧਾਰੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਕੁਟਿਕਣ੍ਣੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਕੋਟਿਕਣ੍ਣੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਯਮ੍ਪਿ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਮਹਾਜਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਏਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਕਲ੍ਯਾਣਵਾਕ੍ਕਰਣਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਾਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਕਲ੍ਯਾਣਵਾਕ੍ਕਰਣਾਨਂ ਅਗ੍ਗੇਨ ਭਵਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਇਤੋ ¶ ਸਤ੍ਤਦਿਵਸਮਤ੍ਥਕੇ ਕਲ੍ਯਾਣਵਾਕ੍ਕਰਣਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਯਿਤ੍ਥ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਧਿਕਾਰਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਫਲੇਨ ਅਨਾਗਤੇ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਤਥਾਰੂਪੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਅਕਾਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਗੋਤਮਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਕਲ੍ਯਾਣਵਾਕ੍ਕਰਣਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.
ਸੋਪਿ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕੁਸਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਦੇਵੇਸੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪੁਰੇਤਰਮੇਵ ਦੇਵਲੋਕਾ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲ਼ਿਯਾ ਨਾਮ ਕੁਰਰਘਰਿਕਾਯ ਉਪਾਸਿਕਾਯ ਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਸਾ ਪਰਿਪਕ੍ਕੇ ਗਬ੍ਭੇ ਰਾਜਗਹਨਗਰੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਲਨਿਵੇਸਨਂ ਆਗਤਾ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਇਸਿਪਤਨੇ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪਵਤ੍ਤੇਸਿ. ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨੇ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਦੇਵਤਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਏਕੋ ਅਟ੍ਠਵੀਸਤਿਯਾ ਯਕ੍ਖਸੇਨਾਪਤੀਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਸਾਤਾਗਿਰੋ ਨਾਮ ਯਕ੍ਖੋ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਅਯਂ ਏਵਂ ਮਧੁਰਧਮ੍ਮਕਥਾ ਮਮ ਸਹਾਯੇਨ ਹੇਮਵਤੇਨ ਸੁਤਾ ਨ ਸੁਤਾ’’ਤਿ? ਸੋ ਦੇਵਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰੇ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤਂ ਅਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਮਮ ਸਹਾਯੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਰਤਨਾਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਚੇਵ ਵਣ੍ਣਂ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਆਰੋਚੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਸਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਰਾਜਗਹਮਤ੍ਥਕੇਨ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪਾਯਾਸਿ.
ਹੇਮਵਤੋਪਿ ¶ ਤਿਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਂ ਹਿਮਵਨ੍ਤਂ ਅਕਾਲਪੁਪ੍ਫਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਮ ਸਹਾਯੇਨ ਸਾਤਾਗਿਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਹਿਮਵਨ੍ਤਕੀਲ਼ਿਤਂ ਕੀਲ਼ਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਸਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਰਾਜਗਹਮਤ੍ਥਕੇਨੇਵ ¶ ਪਾਯਾਸਿ. ਤੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਗ੍ਗਬਲਕਾਯਾ ਕੁਲਘਰਿਕਾਯ ਕਾਲ਼ਿਉਪਾਸਿਕਾਯ ਨਿਵੇਸਨਮਤ੍ਥਕੇ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਕਸ੍ਸ ਪਰਿਸਾ, ਮਯਂ ਸਾਤਾਗਿਰਸ੍ਸ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਕਸ੍ਸ ਪਰਿਸਾ, ਮਯਂ ਹੇਮਵਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤੇ ਹਟ੍ਠਤੁਟ੍ਠਾਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਯਕ੍ਖਸੇਨਾਪਤੀਨਂ ਆਰੋਚਯਿਂਸੁ. ਤੇਪਿ ਤਂਖਣਞ੍ਞੇਵ ¶ ਉਪਾਸਿਕਾਯ ਨਿਵੇਸਨਮਤ੍ਥਕੇ ਸਮਾਗਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਸਾਤਾਗਿਰੋ ਹੇਮਵਤਂ ਆਹ – ‘‘ਕਹਂ, ਸਮ੍ਮ, ਗਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ? ਤਵ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਸਮ੍ਮਾਤਿ. ਕਿਂਕਾਰਣਾਤਿ? ਹਿਮਵਨ੍ਤਂ ਪੁਪ੍ਫਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਤ੍ਥ ਕੀਲ਼ਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ. ਤ੍ਵਂ ਪਨ, ਸਮ੍ਮ, ਕਹਂ ਗਚ੍ਛਸੀਤਿ? ਤਵ ਸਨ੍ਤਿਕਂ, ਸਮ੍ਮਾਤਿ. ਕਿਂਕਾਰਣਾਤਿ? ਤ੍ਵਂ ਹਿਮਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕੇਨ ਪੁਪ੍ਫਿਤਭਾਵਂ ਜਾਨਾਸੀਤਿ? ਨ ਜਾਨਾਮਿ, ਸਮ੍ਮਾਤਿ. ਸੁਦ੍ਧੋਦਨਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥਕੁਮਾਰੋ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਂ ਕਮ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੋ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਦੇਵਤਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪਵਤ੍ਤੇਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਤਭਾਵਂ ਨ ਜਾਨਾਸੀਤਿ? ਨ ਜਾਨਾਮਿ, ਸਮ੍ਮਾਤਿ. ਤ੍ਵਂ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਠਾਨਂ ਪੁਪ੍ਫਿਤਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਾਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਾਰਤ੍ਥਾਯ ਸਕਲਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਏਕਮਾਲਾਗੁਲ਼ਸਦਿਸਂ ਅਜ੍ਜ ਜਾਤਂ ਸਮ੍ਮਾਤਿ. ਮਾਲਾ ਤਾਵ ਪੁਪ੍ਫਨ੍ਤੁ, ਤਯਾ ਸੋ ਸਤ੍ਥਾ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਦਿਟ੍ਠੋਤਿ. ਆਮ, ਸਮ੍ਮ, ਸਤ੍ਥਾ ਚ ਮੇ ਦਿਟ੍ਠੋ, ਧਮ੍ਮੋ ਚ ਸੁਤੋ, ਅਮਤਞ੍ਚ ਪੀਤਂ. ਅਹਂ ‘‘ਏਤਂ ਅਮਤਧਮ੍ਮਂ ਤਮ੍ਪਿ ਜਾਨਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਤਵ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਤੋਸ੍ਮਿ, ਸਮ੍ਮਾਤਿ. ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਕਥੇਨ੍ਤਾਨਂਯੇਵ ਉਪਾਸਿਕਾ ਸਿਰਿਸਯਨਤੋ ਉਟ੍ਠਾਯ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਤਂ ਕਥਾਸਲ੍ਲਾਪਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਦੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਿ. ‘‘ਅਯਂ ਸਦ੍ਦੋ ਉਦ੍ਧਂ, ਨ ਹੇਟ੍ਠਾ, ਅਮਨੁਸ੍ਸਭਾਸਿਤੋ, ਨੋ ਮਨੁਸ੍ਸਭਾਸਿਤੋ’’ਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਓਹਿਤਸੋਤਾ ਪਗ੍ਗਹਿਤਮਾਨਸਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਤਤੋ –
‘‘ਅਜ੍ਜ ਪਨ੍ਨਰਸੋ ਉਪੋਸਥੋ (ਇਤਿ ਸਾਤਾਗਿਰੋ ਯਕ੍ਖੋ),
ਦਿਬ੍ਬਾ ਰਤ੍ਤਿ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ;
ਅਨੋਮਨਾਮਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ,
ਹਨ੍ਦ ਪਸ੍ਸਾਮ ਗੋਤਮ’’ਨ੍ਤਿ. (ਸੁ. ਨਿ. ੧੫੩) –
ਏਵਂ ¶ ਸਾਤਾਗਿਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇ –
‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਮਨੋ ਸੁਪਣਿਹਿਤੋ (ਇਤਿ ਹੇਮਵਤੋ ਯਕ੍ਖੋ),
ਸਬ੍ਬਭੂਤੇਸੁ ਤਾਦਿਨੋ;
ਕਚ੍ਚਿ ¶ ਇਟ੍ਠੇ ਅਨਿਟ੍ਠੇ ਚ,
ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਵਸੀਕਤਾ’’ਤਿ. (ਸੁ. ਨਿ. ੧੫੪);
ਏਵਂ ¶ ਹੇਮਵਤੋ ਸਤ੍ਥੁ ਕਾਯਸਮਾਚਾਰਞ੍ਚ ਆਜੀਵਞ੍ਚ ਮਨੋਸਮਾਚਾਰਞ੍ਚ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਸਾਤਾਗਿਰੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ. ਏਵਂ ਸਤ੍ਥੁ ਸਰੀਰਵਣ੍ਣਗੁਣਵਣ੍ਣਕਥਨਵਸੇਨ ਹੇਮਵਤਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਹੇਮਵਤੋ ਸਹਾਯਕਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਨੁਸਾਰੇਨ ਞਾਣਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ.
ਅਥ, ਕਾਲ਼ੀ ਉਪਾਸਿਕਾ, ਪਰਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸੀਯਮਾਨੇ ਤਥਾਗਤਂ ਅਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਾਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨੁਸ੍ਸਵਪ੍ਪਸਾਦਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪਰਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਿਤਂ ਭੋਜਨਂ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨਾ ਵਿਯ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਸਾ ਸਬ੍ਬਮਾਤੁਗਾਮਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਪਠਮਕਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਸਬ੍ਬਜੇਟ੍ਠਿਕਾ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਸਹ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਭਾਵੇਨ ਤਮੇਵ ਰਤ੍ਤਿਂ ਗਬ੍ਭਵੁਟ੍ਠਾਨਂ ਜਾਤਂ, ਪਟਿਲਦ੍ਧਦਾਰਕਸ੍ਸ ਨਾਮਗ੍ਗਹਣਦਿਵਸੇ ਸੋਣੋਤਿ ਨਾਮਂ ਅਕਾਸਿ. ਸਾ ਯਥਾਰੁਚਿਯਾ ਕੁਲਗੇਹੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਕੁਲਘਰਮੇਵ ਅਗਮਾਸਿ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਤ੍ਥੇਰੋ ਤਂ ਨਗਰਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪਵਤ੍ਤੇ ਪਬ੍ਬਤੇ ਪਟਿਵਸਤਿ. ਉਪਾਸਿਕਾ ਥੇਰਂ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ. ਥੇਰੋ ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਤਸ੍ਸਾ ਨਿਵੇਸਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਸੋਣਦਾਰਕੋਪਿ ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ਵਿਸ੍ਸਾਸਿਕੋ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਥੇਰੋ ਤਂ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤੁਕਾਮੋ ਤੀਣਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਗਣਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਸੋ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸੇਵ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਥਵਸ੍ਸੋ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁਕਾਮੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ ਆਪੁਚ੍ਛਿ. ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਸੋਣ, ਤਯਿ ਗਤੇ ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ ਏਕਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂ ਵਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਅਜ੍ਝੇਸਿਸ੍ਸਤਿ, ਤ੍ਵਂ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਸ੍ਸਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਵ ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਰਂ ਦਸ੍ਸਤਿ. ਤ੍ਵਂ ਵਰਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਇਮਞ੍ਚ ਇਮਞ੍ਚ ਗਣ੍ਹਾਹਿ, ਮਮ ਵਚਨੇਨ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਪਾਦੇ ਵਨ੍ਦਾਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੋ ¶ ਮਾਤੁਉਪਾਸਿਕਾਯ ਗੇਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਸਾਪਿ ‘‘ਸਾਧੁ ¶ , ਤਾਤ, ਤ੍ਵਂ ਦਸਬਲਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਕਮ੍ਬਲਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਵਸਨਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਾ ਭੂਮਤ੍ਥਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਰਾਹੀ’’ਤਿ ਕਮ੍ਬਲਂ ਅਦਾਸਿ. ਸੋਣਤ੍ਥੇਰੋ ਤਂ ਆਦਾਯ ਸੇਨਾਸਨਂ ਸਂਸਾਮੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਸਤ੍ਥੁ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਵੇਲਾਯਮੇਵ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆਨਨ੍ਦ, ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ¶ ਸੇਨਾਸਨਂ ਜਾਨਾਹੀ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਸਤ੍ਥੁ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਞਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂਯੇਵ ਭੂਮਤ੍ਥਰਣਂ ਉਸ੍ਸਾਰੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਅਤ੍ਥਰਿ.
ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਬਹੁਦੇਵਰਤ੍ਤਿਂ ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਪਾਵਿਸਿ, ਆਯਸ੍ਮਾਪਿ ਖੋ ਸੋਣੋ ਬਹੁਦੇਵਰਤ੍ਤਿਂ ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮੇ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਕਾਲੇਨ ਸੋਣਸ੍ਸ ਕਾਯਦਰਥੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਸੋਣਂ ਅਜ੍ਝੇਸਿ – ‘‘ਪਟਿਭਾਤੁ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਧਮ੍ਮੋ ਭਾਸਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋਣਤ੍ਥੇਰੋ ਮਧੁਰਸ੍ਸਰੇਨ ਏਕਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮ੍ਪਿ ਅਵਿਨਾਸੇਨ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਕਵਗ੍ਗਿਯਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ (ਸੁ. ਨਿ. ੭੭੨ ਆਦਯੋ) ਅਭਾਸਿ. ਕਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਭਗਵਾ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਦਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੁਗ੍ਗਹਿਤੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਧਮ੍ਮੋ, ਮਯਾ ਦੇਸਿਤਕਾਲੇ ਚ ਅਜ੍ਜ ਚ ਏਕਸਦਿਸਾਵ ਦੇਸਨਾ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਊਨਂ ਵਾ ਅਧਿਕਂ ਵਾ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪਸਨ੍ਨਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਸਿ. ਸੋਣਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ‘‘ਅਯਂ ਓਕਾਸੋ’’ਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਵਚਨੇਨ ਦਸਬਲਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯਧਰਪਞ੍ਚਮੇਨ ਗਣੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਵਰੇ ਯਾਚਿ, ਸਤ੍ਥਾ ਅਦਾਸਿ. ਪੁਨ ਥੇਰੋ ਮਾਤੁਉਪਾਸਿਕਾਯ ਵਚਨੇਨ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਾਸਿਕਾਯ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਵਸਨਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂ ਭੂਮਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਂ ਕਮ੍ਬਲੋ ¶ ਪਹਿਤੋ’’ਤਿ ਕਮ੍ਬਲਂ ਦਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਮੇਵ.
ਇਤਿ ਥੇਰੋ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਅਟ੍ਠ ਵਰੇ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਮਾਤੁਉਪਾਸਿਕਾਯ ਨਿਵੇਸਨਦ੍ਵਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖਾਯ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਉਪਾਸਿਕਾ ‘‘ਪੁਤ੍ਤੋ ਕਿਰ ਮੇ ਦ੍ਵਾਰੇ ਠਿਤੋ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਵੇਗੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਤੋ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ¶ ਅਨ੍ਤੋਨਿਵੇਸਨੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਭੋਜਨਂ ਅਦਾਸਿ. ਅਥ ਨਂ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਆਹ – ‘‘ਦਿਟ੍ਠੋ ਤੇ, ਤਾਤ, ਦਸਬਲੋ’’ਤਿ? ਆਮ ਉਪਾਸਿਕੇਤਿ. ਵਨ੍ਦਿਤੋ ਤੇ ਮਮ ਵਚਨੇਨਾਤਿ? ਆਮ ਵਨ੍ਦਿਤੋ, ਸੋਪਿ ਚ ਮੇ ਕਮ੍ਬਲੋ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨੇ ਭੂਮਤ੍ਥਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਤੋਤਿ. ਕਿਂ, ਤਾਤ, ਤਯਾ ਕਿਰ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਕਥਾ ਕਥਿਤਾ, ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਚ ਤੇ ਸਾਧੁਕਾਰੋ ਦਿਨ੍ਨੋਤਿ? ਤਯਾ ਕਥਂ ਞਾਤਂ ਉਪਾਸਿਕੇਤਿ? ਤਾਤ, ਮਯ੍ਹਂ ਗੇਹੇ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾ ਦਸਬਲੇਨ ਤੁਯ੍ਹਂ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਦਿਨ੍ਨਦਿਵਸੇ ‘‘ਸਕਲਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਦੇਵਤਾ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਅਦਂਸੂ’’ਤਿ ਆਹ – ਤਾਤ, ਤਯਾ ਕਥਿਤਧਮ੍ਮਕਥਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਕਥਿਤਨਿਯਾਮੇਨੇਵ ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਕਥੇਤੁਂ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਾਮੀਤਿ. ਥੇਰੋ ਮਾਤੁ ਕਥਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ. ਸਾ ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਵਾਸਨਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰੇ ਮਣ੍ਡਪਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਕਥਿਤਨਿਯਾਮੇਨੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ¶ ਕਥਾਪੇਸੀਤਿ ਵਤ੍ਥੁ ਏਤ੍ਥ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਂ. ਸਤ੍ਥਾ ਅਪਰਭਾਗੇ ਅਰਿਯਗਣਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਥੇਰਂ ਕਲ੍ਯਾਣਵਾਕ੍ਕਰਣਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਸੀਵਲਿਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੨੦੭. ਨਵਮੇ ¶ ਲਾਭੀਨਂ ਯਦਿਦਂ ਸੀਵਲੀਤਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤਂ ਲਾਭੀਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸੀਵਲਿਤ੍ਥੇਰੋ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤੀਤੇ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਏਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਲਾਭੀਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਾਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਏਵਰੂਪੇਨ ਭਵਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਦਸਬਲਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਗਵਾ ਅਹਮ੍ਪਿ ਇਮਿਨਾ ਅਧਿਕਾਰਕਮ੍ਮੇਨ ਅਞ੍ਞਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਮਿ, ਅਨਾਗਤੇ ਪਨ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਅਹਮ੍ਪਿ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸੋ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪਿਤਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਯ ਲਾਭੀਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਅਕਾਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਤੇ ਪਤ੍ਥਨਾ ਅਨਾਗਤੇ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਸਮਿਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.
ਸੋਪਿ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕੁਸਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸੀਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਬਨ੍ਧੁਮਤੀਨਗਰਤੋ ਅਵਿਦੂਰੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਬਨ੍ਧੁਮਤੀਨਗਰਵਾਸਿਨੋ ਰਞ੍ਞਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਾਕਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਸਾਕਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ¶ ਦਾਨਂ ਦੇਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਏਕਦਿਵਸਂ ਸਬ੍ਬੇਵ ਏਕਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਾਨਂ ਦੇਨ੍ਤਾ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦਾਨਮੁਖੇ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਮਧੁਞ੍ਚ ਗੁਲ਼ਦਧਿਞ੍ਚ ਨ ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ. ਤੇ ‘‘ਯਤੋ ਕੁਤੋਚਿ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਜਨਪਦਤੋ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਨਮਗ੍ਗੇ ਪੁਰਿਸਂ ਠਪੇਸੁਂ. ਤਦਾ ਏਸ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਾਮਤੋ ਗੁਲ਼ਦਧਿਵਾਰਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਨਗਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਮੁਖਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਧੋਤਹਤ੍ਥਪਾਦੋ ਪਵਿਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਫਾਸੁਕਟ੍ਠਾਨਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਨਙ੍ਗਲਸੀਸਮਤ੍ਤਂ ਨਿਮ੍ਮਕ੍ਖਿਕਂ ਦਣ੍ਡਕਮਧੁਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਪੁਞ੍ਞੇਨ ਮੇ ਇਦਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਤਿ. ਨਾਗਰੇਹਿ ਠਪਿਤਪੁਰਿਸੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਕਸ੍ਸਿਮਂ ਆਹਰਸੀ’’ਤਿ ¶ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਨ ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਾਮਿ, ਵਿਕ੍ਕਿਣਿਤੁਂ ਪਨ ਮੇ ਇਦਂ ਆਨੀਤਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਹਿ, ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਇਮਂ ਕਹਾਪਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਤਂ ਮਧੁਞ੍ਚ ਗੁਲ਼ਦਧਿਞ੍ਚ ਦੇਹੀਤਿ.
ਸੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਦਂ ਨ ਬਹੁਮੂਲਂ, ਅਯਞ੍ਚ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇਵ ਬਹੁਂ ਦੇਤਿ, ਵੀਮਂਸਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ¶ . ਤਤੋ ਨਂ ‘‘ਨਾਹਂ ਏਕਕਹਾਪਣੇਨ ਦੇਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਯਦਿ ਏਵਂ, ਦ੍ਵੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦੇਹੀਤਿ. ਦ੍ਵੀਹਿਪਿ ਨ ਦੇਮੀਤਿ. ਏਤੇਨੁਪਾਯੇਨ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਂ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਸੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਤਿਅਞ੍ਛਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਹੋਤੁ ਤਾਵ, ਇਮਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਨਂ ਆਹ – ‘‘ਇਦਂ ਨ ਬਹੁਅਗ੍ਘਨਕਂ, ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਬਹੁਂ ਦੇਸਿ, ਕੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਇਦਂ ਗਣ੍ਹਾਸੀ’’ਤਿ? ਇਧ, ਭੋ, ਨਗਰਵਾਸਿਨੋ ਰਞ੍ਞਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਟਿਵਿਰੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸੀਦਸਬਲਸ੍ਸ ਦਾਨਂ ਦੇਨ੍ਤਾ ਇਦਂ ਦ੍ਵਯਂ ਦਾਨਮੁਖੇ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ. ਸਚੇ ਇਦਂ ਦ੍ਵਯਂ ਨ ਲਭਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨਾਗਰਾਨਂ ਪਰਾਜਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਹਸ੍ਸਂ ਦਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਮੀਤਿ. ਕਿਂ ਪਨੇਤਂ ਨਾਗਰਾਨਮੇਵ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਦਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ? ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਦਾਤੁਂ ਅਵਾਰਿਤਮੇਤਨ੍ਤਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ ਤੇ ਕੋਚਿ ਨਾਗਰਾਨਂ ਦਾਨੇ ਏਕਦਿਵਸਂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਦਾਤਾਤਿ? ਨਤ੍ਥਿ ਸਮ੍ਮਾਤਿ. ਇਮੇਸਂ ਪਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕਭਾਵਂ ਜਾਨਾਸੀਤਿ? ਆਮ ਜਾਨਾਮੀਤਿ. ਤੇਨ ਹਿ ਗਚ੍ਛ, ਨਾਗਰਾਨਂ ਆਚਿਕ੍ਖ – ‘‘ਏਕੋ ਪੁਰਿਸੋ ਇਮਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਮੂਲੇਨ ਨ ਦੇਤਿ, ਸਹਤ੍ਥੇਨੇਵ ਦਾਤੁਕਾਮੋ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਇਮੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਕਾਰਣਾ ਨਿਰੁਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾ ਹੋਥਾ’’ਤਿ. ਤ੍ਵਂ ਪਨ ਮੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦਾਨਮੁਖੇ ਜੇਟ੍ਠਕਭਾਵਸ੍ਸ ਕਾਯਸਕ੍ਖੀ ਹੋਹੀਤਿ.
ਸੋ ਗਾਮਵਾਸੀ ਪਰਿਬ੍ਬਯਤ੍ਥਂ ਗਹਿਤਮਾਸਕੇਨ ਪਞ੍ਚਕਟੁਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚੁਣ੍ਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਧਿਤੋ ਕਞ੍ਜਿਯਂ ਵਾਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਮਧੁਪਟਲਂ ¶ ਪੀਲ਼ੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਕਟੁਕਚੁਣ੍ਣੇਨ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਦੁਮਿਨਿਪਤ੍ਤੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਸਂਵਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਆਦਾਯ ¶ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਅਵਿਦੂਰੇ ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਮਹਾਜਨੇਨ ਆਹਰਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਾਰਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਵਾਰਂ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਓਕਾਸਂ ਞਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਗਵਾ ਅਯਂ ਮਯ੍ਹਂ ਦੁਗ੍ਗਤਪਣ੍ਣਾਕਾਰੋ, ਇਮਂ ਮੇ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਚਤੁਮਹਾਰਾਜਦਤ੍ਤਿਯੇਨ ਸੇਲਮਯੇਨ ਪਤ੍ਤੇਨ ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਸ੍ਸ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਂ ਨ ਖੀਯਤਿ, ਏਵਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਸੋਪਿ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤੋ ਆਹ – ‘‘ਦਿਟ੍ਠੋ ਮੇ ਭਗਵਾ ਅਜ੍ਜ ਬਨ੍ਧੁਮਤੀਨਗਰਵਾਸਿਕੇਹਿ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਕ੍ਕਾਰੋ ਆਹਰਿਯਮਾਨੋ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਇਮਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਭਵੇ ਲਾਭਗ੍ਗਯਸਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਏਵਂ ਹੋਤੁ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਚ ਨਗਰਵਾਸੀਨਞ੍ਚ ਭਤ੍ਤਾਨੁਮੋਦਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.
ਸੋਪਿ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕੁਸਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਸੁਪ੍ਪਵਾਸਾਯ ਰਾਜਧੀਤਾਯ ਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਾਯਂ ਪਾਤਞ੍ਚ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਸਤਾਨਿ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਸੁਪ੍ਪਵਾਸਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਅਥ ਨਂ ਪੁਞ੍ਞਵੀਮਂਸਨਤ੍ਥਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਬੀਜਪਚ੍ਛਿਂ ¶ ਫੁਸਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਏਕੇਕਬੀਜਤੋ ਸਲਾਕਸਤਮ੍ਪਿ ਸਲਾਕਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਨਿਗਚ੍ਛਤਿ. ਏਕਕਰੀਸਖੇਤ੍ਤਤੋ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਿ ਸਟ੍ਠਿਪਿ ਸਕਟਾਨਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਕੋਟ੍ਠਪੂਰਣਕਾਲੇਪਿ ਕੋਟ੍ਠਦ੍ਵਾਰਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਫੁਸਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਰਾਜਧੀਤਾਯ ਪੁਞ੍ਞੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾਨਂ ਗਹਿਤਗਹਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਨ ਪੂਰਤਿ. ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਭਤ੍ਤਕੁਮ੍ਭਿਤੋਪਿ ‘‘ਰਾਜਧੀਤਾਯ ਪੁਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ¶ ਵਤ੍ਵਾ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਦੇਨ੍ਤਾਨਂ ਯਾਵ ਨ ਉਕ੍ਕਡ੍ਢਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਾਵ ਭਤ੍ਤਂ ਖੀਯਤਿ. ਦਾਰਕੇ ਕੁਚ੍ਛਿਗਤੇਯੇਵ ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਂਸੁ.
ਗਬ੍ਭੇ ਪਨ ਪਰਿਪਕ੍ਕੇ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਮਹਾਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨੁਭੋਸਿ. ਸਾ ਸਾਮਿਕਂ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਪੁਰੇ ਮਰਣਾ ਜੀਵਮਾਨਾਵ ਦਾਨਂ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪੇਸੇਸਿ – ‘‘ਗਚ੍ਛ ਇਮਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਸਤ੍ਥੁ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਹਿ, ਯਞ੍ਚ ਸਤ੍ਥਾ ਵਦੇਤਿ, ਤਂ ਸਾਧੁਕਂ ਉਪਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਯ੍ਹਂ ਕਥੇਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਸਾਸਨਂ ਭਗਵਤੋ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਸੁਖਿਨੀ ਹੋਤੁ ਸੁਪ੍ਪਵਾਸਾ ਕੋਲਿਯਧੀਤਾ, ਸੁਖਿਨੀ ਅਰੋਗਾ ਅਰੋਗਂ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਿਜਾਯਤੂ’’ਤਿ ਆਹ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮਾਭਿਮੁਖੋ ਪਾਯਾਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਪੁਰੇ ਆਗਮਨਾਯੇਵ ਸੁਪ੍ਪਵਾਸਾਯ ਕੁਚ੍ਛਿਤੋ ¶ ਧਮਕਰਣਾ ਉਦਕਂ ਵਿਯ ਗਬ੍ਭੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿ, ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਜਨੋ ਅਸ੍ਸੁਮੁਖੋਵ ਹਸਿਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧੋ. ਹਟ੍ਠਤੁਟ੍ਠੋ ਮਹਾਜਨੋ ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਤ੍ਤਸਾਸਨਂ ਆਰੋਚੇਤੁਂ ਅਗਮਾਸਿ.
ਰਾਜਾ ਤੇਸਂ ਇਙ੍ਗਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾਵ ‘‘ਦਸਬਲੇਨ ਕਥਿਤਕਥਾ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਾ ਮਞ੍ਞੇ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ. ਸੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਾਸਨਂ ਰਾਜਧੀਤਾਯ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਧੀਤਾ ‘‘ਤਯਾ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤਂ ਜੀਵਿਤਭਤ੍ਤਮੇਵ ਮਙ੍ਗਲਭਤ੍ਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਚ੍ਛ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਦਸਬਲਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਹੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ. ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਮਹਾਦਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਯਿਂਸੁ. ਦਾਰਕੋ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਞਾਤੀਨਂ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਪੇਨ੍ਤੋ ਜਾਤੋਤਿ ਸੀਵਲਿਦਾਰਕੋਤ੍ਵੇਵਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਸੋ ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਗਬ੍ਭੇ ਵਸਿਤਤ੍ਤਾ ਜਾਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਬ੍ਬਕਮ੍ਮਕ੍ਖਮੋ ਅਹੋਸਿ. ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥਾਸਲ੍ਲਾਪਂ ਅਕਾਸਿ. ਸਤ੍ਥਾਪਿ ਧਮ੍ਮਪਦੇ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –
‘‘ਯੋਮਂ ¶ ਪਲਿਪਥਂ ਦੁਗ੍ਗਂ, ਸਂਸਾਰਂ ਮੋਹਮਚ੍ਚਗਾ;
ਤਿਣ੍ਣੋ ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ ਝਾਯੀ, ਅਨੇਜੋ ਅਕਥਂਕਥੀ;
ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਤਮਹਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ’’ਨ੍ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੪੧੪);
ਅਥ ਨਂ ਥੇਰੋ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤਯਾ ਏਵਰੂਪਂ ਦੁਕ੍ਖਰਾਸਿਂ ਅਨੁਭਵਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਂ ਨ ¶ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ? ਲਭਮਾਨੋ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਂ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ. ਸੁਪ੍ਪਵਾਸਾ ਤਂ ਦਾਰਕਂ ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਪੁਤ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥੇਤੀ’’ਤਿ ਥੇਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਤ੍ਤੋ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਿਂ ਕਥੇਤਿ, ਭਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿ? ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਨੁਭੂਤਂ ਗਬ੍ਭਵਾਸਦੁਕ੍ਖਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੋ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਵਦਤੀਤਿ. ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਬ੍ਬਾਜੇਥ ਨਨ੍ਤਿ. ਥੇਰੋ ਤਂ ਵਿਹਾਰਂ ਨੇਤ੍ਵਾ ਤਚਪਞ੍ਚਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤੋ, ‘‘ਸੀਵਲਿ, ਨ ਤੁਯ੍ਹਂ ਅਞ੍ਞੇਨ ਓਵਾਦੇਨ ਕਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਯਾ ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਅਨੁਭੂਤਦੁਕ੍ਖਮੇਵ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਾਹੀ’’ਤਿ. ਭਨ੍ਤੇ, ਪਬ੍ਬਾਜਨਮੇਵ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਭਾਰੋ, ਯਂ ਪਨ ਮਯਾ ਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਮਹਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ. ਸੋ ਪਠਮਕੇਸਵਟ੍ਟਿਯਾ ਓਹਾਰਿਤਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ, ਦੁਤਿਯਾਯ ਓਹਾਰਿਤਕ੍ਖਣੇ ਸਕਦਾਗਾਮਿਫਲੇ, ਤਤਿਯਾਯ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ. ਸਬ੍ਬੇਸਂਯੇਵ ਪਨ ਕੇਸਾਨਂ ਓਰੋਪਨਞ੍ਚ ਅਰਹਤ੍ਤਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ ਚ ਅਪਚ੍ਛਾ ਅਪੁਰਿਮਾ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤਦਿਵਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯਾ ਯਦਿਚ੍ਛਕਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਏਤ੍ਥ ਵਤ੍ਥੁ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਂ.
ਅਪਰਭਾਗੇ ¶ ਸਤ੍ਥਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਵੀਮਂਸਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਪਞ੍ਚ ਮੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਿ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਆਹ ¶ . ਗਣ੍ਹ, ਸੀਵਲੀਤਿ. ਸੋ ਪਞ੍ਚਸਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਹਿਮਵਨ੍ਤਾਭਿਮੁਖਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਟਵਿਮਗ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਠਮਂ ਦਿਟ੍ਠਾ ਨਿਗ੍ਰੋਧੇ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਦਾਨਂ ਅਦਾਸਿ. ਇਤਿ ਸੋ –
‘‘ਨਿਗ੍ਰੋਧਂ ਪਠਮਂ ਪਸ੍ਸਿ, ਦੁਤਿਯਂ ਪਣ੍ਡਵਪਬ੍ਬਤਂ;
ਤਤਿਯਂ ਅਚਿਰਵਤਿਯਂ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਵਰਸਾਗਰਂ.
‘‘ਪਞ੍ਚਮਂ ਹਿਮਵਨ੍ਤਂ ਸੋ, ਛਟ੍ਠਂ ਛਦ੍ਦਨ੍ਤੁਪਾਗਮਿ;
ਸਤ੍ਤਮਂ ਗਨ੍ਧਮਾਦਨਂ, ਅਟ੍ਠਮਂ ਅਥ ਰੇਵਤ’’ਨ੍ਤਿ.
ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਸਤ੍ਤ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨੇਵ ਦਾਨਂ ਅਦਂਸੁ. ਗਨ੍ਧਮਾਦਨਪਬ੍ਬਤੇ ਪਨ ਨਾਗਦਤ੍ਤਦੇਵਰਾਜਾ ਨਾਮ ਸਤ੍ਤਦਿਵਸੇਸੁ ਏਕਦਿਵਸਂ ਖੀਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਅਦਾਸਿ, ਏਕਦਿਵਸਂ ਸਪ੍ਪਿਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਅਦਾਸਿ. ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਆਹ – ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਦੇਵਰਞ੍ਞੋ ਨੇਵ ਧੇਨੁਯੋ ਦੁਯ੍ਹਮਾਨਾ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਨ ਦਧਿਨਿਮ੍ਮਥਨਂ, ਕੁਤੋ ਤੇ, ਦੇਵਰਾਜ, ਇਮਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਕਸ੍ਸਪਦਸਬਲਸ੍ਸ ਕਾਲੇ ਖੀਰਸਲਾਕਭਤ੍ਤਦਾਨਸ੍ਸੇਤਂ ¶ ਫਲ’’ਨ੍ਤਿ ਦੇਵਰਾਜਾ ਆਹ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਸਤ੍ਥਾ ਖਦਿਰਵਨਿਯਰੇਵਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਸਨੇ ਲਾਭਗ੍ਗਯਸਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਵਕ੍ਕਲਿਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੨੦੮. ਦਸਮੇ ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਬਲਵਸਦ੍ਧਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਕ੍ਕਲਿਤ੍ਥੇਰੋ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਹਿ ਸਦ੍ਧਾ ਵਡ੍ਢੇਤਬ੍ਬਾ ਹੋਤਿ, ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਨ ਹਾਪੇਤਬ੍ਬਾ ਜਾਤਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਵਕ੍ਕਲੀਤਿ ਪਨਸ੍ਸ ਨਾਮਂ.
ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਯਮ੍ਪਿ ਹਿ ਅਤੀਤੇ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ¶ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਏਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਾਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਏਵਰੂਪੇਨ ਭਵਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਇਮਿਨਾ ਅਧਿਕਾਰਕਮ੍ਮੇਨ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤਾਨਂ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪਿਤਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਯ ਅਨਾਗਤੇ ¶ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਅਕਾਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.
ਸੋਪਿ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕੁਸਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥੁਕਾਲੇ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿ, ਵਕ੍ਕਲੀਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਸੋ ਵੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤਯੋ ਵੇਦੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤਂ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਰੀਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਸਰੀਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨੇਨ ਅਤਿਤ੍ਤੋ ਦਸਬਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂਯੇਵ ਵਿਚਰਤਿ. ਵਿਹਾਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਰੀਰਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ. ਸੋ ਸਦ੍ਧਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇ ਵਸਨ੍ਤੋ ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਂ ਨ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿ.
ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਆਹਾਰਕਰਣਵੇਲਂ ਅਵਸੇਸਕਾਲੇ ਯਤ੍ਥ ਠਿਤੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਦਸਬਲਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ, ਤਤ੍ਥ ਠਿਤੋ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਂ ਪਹਾਯ ਦਸਬਲਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਵ ਵਿਹਰਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਞਾਣਪਰਿਪਾਕਂ ਆਗਮੇਨ੍ਤੋ ਦੀਘਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨੇਵ ਵਿਚਰਨ੍ਤੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਾਨਿਸ੍ਸ ¶ ਞਾਣਂ ਪਰਿਪਾਕਗਤਂ, ਸਕ੍ਕਾ ਏਤਂ ਬੋਧੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਕਿਂ ਤੇ, ਵਕ੍ਕਲਿ, ਇਮਿਨਾ ਪੂਤਿਕਾਯੇਨ ਦਿਟ੍ਠੇਨ, ਯੋ ਖੋ, ਵਕ੍ਕਲਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਮਂ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਯੋ ਮਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਧਮ੍ਮਞ੍ਹਿ, ਵਕ੍ਕਲਿ ¶ , ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਮਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਮਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.
ਸਤ੍ਥਰਿ ਏਵਂ ਓਵਦਨ੍ਤੇਪਿ ਥੇਰੋ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਂ ਪਹਾਯ ਨੇਵ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਤਤੋ ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਨਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਂਵੇਗਂ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ ਬੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਉਪਕਟ੍ਠਾਯ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਾਯ ਰਾਜਗਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਦਿਵਸੇ ‘‘ਅਪੇਹਿ, ਵਕ੍ਕਲੀ’’ਤਿ ਥੇਰਂ ਪਣਾਮੇਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਨਾਮ ਆਦੇਯ੍ਯਵਚਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਰੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਟਿਪ੍ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਠਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਤੇਮਾਸਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖੇ ਆਗਨ੍ਤੁਂ ਅਵਿਸਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਂ ਦਾਨਿ ਸਕ੍ਕਾ ਕਾਤੁਂ, ਤਥਾਗਤੇਨਮ੍ਹਿ ਪਣਾਮਿਤੋ, ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾਵਂ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਕਿਂ ਮਯ੍ਹਂ ਜੀਵਿਤੇਨਾ’’ਤਿ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟਪਬ੍ਬਤੇ ਪਪਾਤਟ੍ਠਾਨਂ ਅਭਿਰੁਹਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਕਿਲਮਨਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮਮ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਅਸ੍ਸਾਸਂ ਅਲਭਨ੍ਤੋ ¶ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਨਾਸੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਓਭਾਸਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁ ਦਿਟ੍ਠਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਏਵ ਮਹਨ੍ਤਂ ਸੋਕਸਲ੍ਲਂ ਪਹੀਨਂ. ਸਤ੍ਥਾ ਸੁਕ੍ਖਤਲ਼ਾਕੇ ਓਘਂ ਆਹਰਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਵਕ੍ਕਲਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਬਲਵਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਂ ਧਮ੍ਮਪਦੇ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –
‘‘ਪਾਮੋਜ੍ਜਬਹੁਲੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਸਨ੍ਨੋ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ;
ਅਧਿਗਚ੍ਛੇ ਪਦਂ ਸਨ੍ਤਂ, ਸਙ੍ਖਾਰੂਪਸਮਂ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੩੮੧);
ਵਕ੍ਕਲਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਚ ‘‘ਏਹਿ, ਵਕ੍ਕਲੀ’’ਤਿ ਹਤ੍ਥਂ ਪਸਾਰੇਸਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਦਸਬਲੋ ਮੇ ਦਿਟ੍ਠੋ, ਏਹੀਤਿ ਅਵ੍ਹਾਯਨਮ੍ਪਿ ਲਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ ਬਲਵਪੀਤਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੁਤੋ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਮਨਭਾਵਂ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾਵ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖੇ ਆਕਾਸੇ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਠਮਪਾਦੇਨ ਪਬ੍ਬਤੇ ਠਿਤੋਯੇਵ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਵੁਤ੍ਤਗਾਥਂ ¶ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਆਕਾਸੇਯੇਵ ਪੀਤਿਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤਂ ਵਨ੍ਦਮਾਨੋਵ ਓਤਰਿ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਸਤ੍ਥਾ ਅਰਿਯਗਣਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਥੇਰਂ ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਦੁਤਿਯਵਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ.
੧੪. ਏਤਦਗ੍ਗਵਗ੍ਗੋ
(੧੪) ੩. ਤਤਿਯਏਤਦਗ੍ਗਵਗ੍ਗੋ
੨੦੯. ਤਤਿਯਵਗ੍ਗਸ੍ਸ ¶ ਪਠਮੇ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮਾਨਨ੍ਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਕਾਮਯਮਾਨਾਨਂ ਸਮ੍ਪਿਯਾਯਿਤ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਰਾਹੁਲੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਤ੍ਤਂ ਰਾਹੁਲਤ੍ਥੇਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਪਬ੍ਬਜਿਤਦਿਵਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਾਤੋਵ ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਹਤ੍ਥਪੂਰਂ ਵਾਲਿਕਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹੋ ਵਤਾਹਂ ਅਜ੍ਜ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਚੇਵ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾਨਞ੍ਚ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਏਤ੍ਤਕਂ ਓਵਾਦਞ੍ਚੇਵ ਅਨੁਸਾਸਨਿਞ੍ਚ ਲਭੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋਤਿ.
੨੧੦. ਦੁਤਿਯੇ ਸਦ੍ਧਾਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ. ਰਟ੍ਠਪਾਲੋਤਿ ਰਟ੍ਠਂ ਪਾਲੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ, ਭਿਨ੍ਨਂ ਵਾ ਰਟ੍ਠਂ ਸਨ੍ਧਾਰੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੇ ਕੁਲੇ ਜਾਤੋਤਿਪਿ ¶ ਰਟ੍ਠਪਾਲੋਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤੋ. ਸੋ ਹਿ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਦ੍ਧੋ ਚੁਦ੍ਦਸਭਤ੍ਤਚ੍ਛੇਦੇ ਕਤ੍ਵਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਅਨੁਜਾਨਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਦ੍ਧਾਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ.
ਰਾਹੁਲ-ਰਟ੍ਠਪਾਲਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
ਇਮੇਸਂ ਪਨ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਥੇਰਾਨਂ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਏਤੇ ਕਿਰ ਦ੍ਵੇਪਿ ਅਤੀਤੇ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਹਂਸਵਤੀਨਗਰੇ ਗਹਪਤਿਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਦਹਰਕਾਲੇ ਨਾਮਂ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤਂ ਵਾ ਨ ਕਥਿਯਤਿ. ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਪਨ ਘਰਾਵਾਸੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਿਤੁ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਉਭੋਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ¶ ਰਤਨਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਕਮ੍ਮਿਕੇ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਪਰਿਮਾਣਂ ਧਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ – ‘‘ਇਮਂ ਏਤ੍ਤਕਂ ਧਨਰਾਸਿਂ ਅਯ੍ਯਕਪਯ੍ਯਕਾਦਯੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂਸੁ, ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਦਾਨਿ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਉਪਾਯੇਨ ਇਮਂ ਧਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਜਨਾ ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਕਪਣਦ੍ਧਿਕਾਦੀਨਂ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਾਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਾ. ਏਕੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਾਨਗ੍ਗੇ ਆਗਤਾਗਤਜਨਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਯਾਗੁਖਜ੍ਜਕਾਦੀਸੁ ਯਸ੍ਸ ਯਂ ਪਟਿਭਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਅਦਾਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਤੇਨੇਵ ਕਾਰਣੇਨ ਆਗਤਪਾਕੋਤਿ ¶ ਨਾਮਂ ਜਾਤਂ. ਇਤਰੋ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾਵ ਗਹਿਤਗਹਿਤਭਾਜਨਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਦੇਤਿ, ਤਸ੍ਸਪਿ ਤੇਨੇਵ ਕਾਰਣੇਨ ਅਨਗ੍ਗਪਾਕੋਤਿ ਨਾਮਂ ਜਾਤਂ, ਅਪ੍ਪਮਾਣਪਾਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਏਕਦਿਵਸਂ ਪਾਤੋਵ ਮੁਖਧੋਵਨਤ੍ਥਂ ਬਹਿਗਾਮਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਹਿਮਵਨ੍ਤਤੋ ਦ੍ਵੇ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਾ ਤਾਪਸਾ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਤ੍ਥਾਯ ਆਕਾਸੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਸਹਾਯਕਾਨਂ ਅਵਿਦੂਰੇ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਾ ਨੋ ਏਤੇ ਪਸ੍ਸਿਂਸੂ’’ਤਿ ਏਕਪਸ੍ਸੇ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਜਨਾ ਤੇਸਂ ਲਾਬੁਭਾਜਨਾਦਿਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਸਂਵਿਧਾਯ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਿਕ੍ਖਾਯ ਗਤਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਮ੍ਮ ਵਨ੍ਦਿਂਸੁ. ਅਥ ਨੇ ਤਾਪਸਾ ‘‘ਕਾਯ ਵੇਲਾਯ ਆਗਤਤ੍ਥ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤੇ ‘‘ਅਧੁਨਾਵ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ¶ ਤੇਸਂ ਹਤ੍ਥਤੋ ਲਾਬੁਭਾਜਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੇਹਂ ਨੇਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਭਿਕ੍ਖਾਗਹਣਤ੍ਥਂ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ.
ਤੇਸੁ ਏਕੋ ਤਾਪਸੋ ਸਪਰਿਲ਼ਾਹਕਾਯਧਾਤੁਕੋ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਉਦਕਂ ਦ੍ਵੇਧਾ ਕਤ੍ਵਾ ਪਥਵਿਨ੍ਧਰਨਾਗਰਾਜਸ੍ਸ ਭਵਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਨਿਸੀਦਤਿ. ਸੋ ਉਤੁਸਪ੍ਪਾਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਭਤ੍ਤਾਨੁਮੋਦਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਥਵਿਨ੍ਧਰਨਾਗਭਵਨਂ ਵਿਯ ¶ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਵਦਤਿ. ਅਥ ਨਂ ਏਕਦਿਵਸਂ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ‘ਪਥਵਿਨ੍ਧਰਨਾਗਭਵਨਂ ਵਿਯ ਹੋਤੂ’ਤਿ ਵਦਥ, ਮਯਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਨ ਜਾਨਾਮ, ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਇਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ? ਆਮ, ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਯ ਅਹਂ ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਪਥਵਿਨ੍ਧਰਨਾਗਰਾਜਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਦਿਸਾ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਵਦਾਮੀਤਿ. ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕੋ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਥਵਿਨ੍ਧਰਨਾਗਰਾਜਭਵਨੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਠਪੇਸਿ.
ਇਤਰੋ ਤਾਪਸੋ ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੁਞ੍ਞੇ ਸੇਰਿਸਕਵਿਮਾਨੇ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਕਰੋਤਿ. ਸੋ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਚ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਦੇਵਰਾਜਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕਸ੍ਸ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਕ੍ਕਵਿਮਾਨਂ ਵਿਯ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਵਦਤਿ. ਅਥ ਨਂ ਸੋਪਿ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਯੋ ਇਤਰੋ ਸਹਾਯਕੋ ਤਂ ਤਾਪਸਂ ਵਿਯ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਭਵਨੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਠਪੇਸਿ. ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਪਤ੍ਥਿਤਟ੍ਠਾਨੇਸੁਯੇਵ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ.
ਪਥਵਿਨ੍ਧਰਭਵਨੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਪਥਵਿਨ੍ਧਰਨਾਗਰਾਜਾ ਨਾਮ ਜਾਤੋ. ਸੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਮਨਾਪਸ੍ਸ ਵਤ ਮੇ ਠਾਨਸ੍ਸ ਕੁਲੁਪਕਤਾਪਸੋ ਵਣ੍ਣਂ ਕਥੇਸਿ, ਉਰੇਨ ਪਰਿਸਕ੍ਕਿਤ੍ਵਾ ¶ ਵਿਚਰਣਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ, ਨੂਨ ਸੋ ਅਞ੍ਞਂ ਠਾਨਂ ਨ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੀ ਅਹੋਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਤਂਖਣੇਯੇਵ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਯਤ੍ਤਾਨਿ ਨਾਗਨਾਟਕਾਨਿ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਸੁ ਤੂਰਿਯਾਨਿ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ. ਸੋ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਖਣੇ ਤਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਵਿਜਹਿਤ੍ਵਾ ਮਾਣਵਕਵਣ੍ਣੀ ਅਹੋਸਿ. ਅਨ੍ਵਦ੍ਧਮਾਸਞ੍ਚ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੋਪਿ ਵਿਰੂਪਕ੍ਖੇਨ ਨਾਗਰਞ੍ਞਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਗਤੋ. ਸਕ੍ਕੋ ਤਂ ਦੂਰਤੋਵ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਞ੍ਜਾਨਿ. ਅਥ ਨਂ ਸਮੀਪੇ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਠਿਤਕਾਲੇ ‘‘ਕਹਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋਸਿ ¶ ਸਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਮਾ ਕਥੇਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਉਰੇਨ ਪਰਿਸਕ੍ਕਨਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋਮ੍ਹਿ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਨ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਂ ਲਭਿਤ੍ਥਾਤਿ. ਸਮ੍ਮ, ਤ੍ਵਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਮਾ ਵਿਤਕ੍ਕਯਿ ¶ , ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਦਸਬਲੋ ਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਕਾਰਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਮਂਯੇਵ ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਥੇਹਿ, ਉਭੋ ਸੁਖਂ ਵਸਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ. ਸੋ ‘‘ਏਵਂ, ਦੇਵ, ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਦਸਬਲਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਾਗਭਵਨੇ ਨਾਗਪਰਿਸਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਂ ਸਕ੍ਕਾਰਸਮ੍ਮਾਨਂ ਸਜ੍ਜੇਸਿ.
ਸਤ੍ਥਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਉਟ੍ਠਿਤੇ ਅਰੁਣੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕਂ ਸੁਮਨਤ੍ਥੇਰਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸੁਮਨ, ਅਜ੍ਜ ਤਥਾਗਤੋ ਦੂਰਂ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਮਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਭਿਕ੍ਖੂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ, ਤੇਪਿਟਕਾ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਾਵ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੂ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਸਤ੍ਥੁ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਕਾਸਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਂਸੁ. ਪਥਵਿਨ੍ਧਰੋ ਨਾਗਪਰਿਸਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਆਗਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਮੁਦ੍ਦਮਤ੍ਥਕੇ ਮਣਿਵਣ੍ਣਾ ਊਮਿਯੋ ਮਦ੍ਦਮਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਆਦਿਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ, ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸਙ੍ਘਨਵਕਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਂ ਉਪਰੇਵਤਸਾਮਣੇਰਂ ਨਾਮ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨਚ੍ਛਰਿਯੋ ਸੇਸਸਾਵਕਾਨਂ ਏਵਰੂਪੋ ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਤਰੁਣਬਾਲਦਾਰਕਸ੍ਸ ਏਵਰੂਪੋ ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੋ ਅਤਿਵਿਯ ਅਚ੍ਛਰਿਯੋ’’ਤਿ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ.
ਅਥਸ੍ਸ ਭਵਨੇ ਦਸਬਲੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਸੇਸਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਕੋਟਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤੇਸੁ ਸਤ੍ਥੁ ਸਮ੍ਮੁਖਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਉਪਰੇਵਤਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਆਸਨਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਨਾਗਰਾਜਾ ਯਾਗੁਂ ਦੇਨ੍ਤੋਪਿ ਖਜ੍ਜਕਂ ਦੇਨ੍ਤੋਪਿ ਸਕਿਂ ਦਸਬਲਂ ਓਲੋਕੇਤਿ, ਸਕਿਂ ਉਪਰੇਵਤਸਾਮਣੇਰਂ. ਤਸ੍ਸ ਕਿਰ ਸਰੀਰੇ ਸਤ੍ਥੁ ਸਰੀਰੇ ਵਿਯ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਨਾਗਰਾਜਾ ‘‘ਅਯਂ ਸਾਮਣੇਰੋ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਦਿਸੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ¶ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਅਵਿਦੂਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਅਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਾਮਣੇਰੋ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਕਿਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ? ਪੁਤ੍ਤੋ, ਮਹਾਰਾਜਾਤਿ. ਸੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਹਾ ¶ ਵਤਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਸੋਭਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਭਾਵਂ ਲਭਿ. ਸਰੀਰਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸੇਨ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਰੀਰਸਦਿਸਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਮਯਾਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਏਵਰੂਪੇਨ ਭਵਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਹਂ ਇਮਸ੍ਸ ਅਧਿਕਾਰਕਮ੍ਮਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵੇਨ ਅਯਂ ਉਪਰੇਵਤੋ ਵਿਯ ਅਨਾਗਤੇ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਅਕਾਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ¶ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਗੋਤਮਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.
ਪਥਵਿਨ੍ਧਰੋਪਿ ਪੁਨ ਅਦ੍ਧਮਾਸੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਵਿਰੂਪਕ੍ਖੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਗਤੋ. ਅਥ ਨਂ ਸਮੀਪੇ ਠਿਤਂ ਸਕ੍ਕੋ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਪਤ੍ਥਿਤੋ ਤੇ, ਸਮ੍ਮ, ਅਯਂ ਦੇਵਲੋਕੋ’’ਤਿ? ਨ ਪਤ੍ਥਿਤੋ ਮਹਾਰਾਜਾਤਿ. ਕਿਂ ਦੋਸਂ ਅਦ੍ਦਸਾਤਿ? ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਹਂ ਪਨ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਂ ਉਪਰੇਵਤਸਾਮਣੇਰਂ ਪਸ੍ਸਿਂ. ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਦਿਟ੍ਠਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਨਮਿ, ਸ੍ਵਾਹਂ ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਏਵਰੂਪੋ ਪੁਤ੍ਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਅਕਾਸਿਂ. ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਏਕਂ ਪਤ੍ਥਨਂ ਕਰੋਹਿ, ਤੇ ਮਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਨ ਵਿਨਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ. ਸਕ੍ਕੋ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਮਹਾਨੁਭਾਵਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਤਰਕੁਲਾ ਨੁ ਖੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਯਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਭਿਨ੍ਨਂ ਰਟ੍ਠਂ ਸਨ੍ਧਾਰੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਕੁਲਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਚੁਦ੍ਦਸ ਭਤ੍ਤਚ੍ਛੇਦੇ ਕਤ੍ਵਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਅਨੁਜਾਨਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਾਸਿ. ਞਤ੍ਵਾ ਚ ਪਨ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਦਸਬਲਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਮਹਾਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਹਂ ਇਮਸ੍ਸ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਾਸਨੇ ਅਯਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਅਨਾਗਤੇ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਸਦ੍ਧਾਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ¶ ਅਕਾਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਤ੍ਵਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਨਾਗਤੇ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਸਦ੍ਧਾਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਸਕ੍ਕੋਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੇਵਪੁਰਮੇਵ ਗਤੋ.
ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਨ੍ਤਾ ਅਨੇਕਸਹਸ੍ਸਕਪ੍ਪੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਇਤੋ ਪਨ ਦ੍ਵਾਨਵੁਤਿਕਪ੍ਪਮਤ੍ਥਕੇ ਫੁਸ੍ਸੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਦਪਾਦਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਿਤਾ ਮਹਿਨ੍ਦੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਅਹੋਸਿ, ਵੇਮਾਤਿਕਾ ਤਯੋ ਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤਰੋ. ਰਾਜਾ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ‘‘ਮਯ੍ਹਂਯੇਵ ਬੁਦ੍ਧੋ ਮਯ੍ਹਂ ਧਮ੍ਮੋ ਮਯ੍ਹਂ ਸਙ੍ਘੋ’’ਤਿ ਮਮਾਯਨ੍ਤੋ ਸਯਮੇਵ ਦਸਬਲਂ ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਭੋਜਨਂ ਭੋਜੇਤਿ.
ਅਥਸ੍ਸ ਏਕਦਿਵਸਂ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੋ ਕੁਪਿਤੋ. ਸੋ ਪੁਤ੍ਤੇ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਤਾਤਾ, ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੋ ਕੁਪਿਤੋ ¶ , ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਵਾ ਮਯਾ ਵਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਯਦਿ ਅਹਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ, ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਯਾਮੇਨ ਦਸਬਲੋ ਪਰਿਚਰਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਤੇ ਤਯੋਪਿ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇਵ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਤਾਤ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਗਮਨਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਮਯਂ ¶ ਚੋਰੇ ਵਿਧਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਪਿਤਰਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਚੋਰੇ ਵਿਧਮਿਤ੍ਵਾ ਵਿਜਿਤਸਙ੍ਗਾਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤਿਂਸੁ. ਤੇ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਪਾਦਮੂਲਿਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਨ੍ਤਯਿਂਸੁ – ‘‘ਤਾਤਾ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਗਤਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਪਿਤਾ ਵਰਂ ਦਸ੍ਸਤਿ, ਕਤਰਂ ਵਰਂ ਗਣ੍ਹਾਮਾ’’ਤਿ? ਅਯ੍ਯਾ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪਿਤੁ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਦੁਲ੍ਲਭਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪਨ ਜੇਟ੍ਠਭਾਤਿਕਂ ਫੁਸ੍ਸਬੁਦ੍ਧਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਨਵਰਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤੇ ‘‘ਕਲ੍ਯਾਣਂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਏਕਚਿਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਿਤਰਂ ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ. ਤਦਾ ਪਿਤਾ ਤੇਸਂ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਵਰਂ ਅਦਾਸਿ. ਤੇ ‘‘ਤੇਮਾਸਂ ਤਥਾਗਤਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਵਰਂ ਯਾਚਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ‘‘ਅਯਂ ਦਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਅਞ੍ਞਂ ਵਰਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਾਤ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਰੇਨ ਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇ ਦਾਤੁਕਾਮਾ, ਏਤਂਯੇਵ ¶ ਨੋ ਵਰਂ ਦੇਥਾਤਿ. ਰਾਜਾ ਤੇਸੁ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਥੇਨ੍ਤੇਸੁ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਨ ਦਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਤਾਤਾ, ਅਹਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਵਰਂ ਦੇਮਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਦੁਰਾਸਦਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸੀਹਾ ਵਿਯ ਏਕਚਰਾ, ਦਸਬਲਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਨ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਭਵੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ.
ਤੇ ਚਿਨ੍ਤਯਿਂਸੁ – ‘‘ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਤਥਾਗਤਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਨ੍ਤੇਹਿ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਏਕਚਿਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਸਸੀਲਾਨਿ ਸਮਾਦਾਯ ਨਿਰਾਮਗਨ੍ਧਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਦਾਨਗ੍ਗਪਰਿਵਹਨਕੇ ਤਯੋ ਪੁਰਿਸੇ ਠਪਯਿਂਸੁ. ਤੇਸੁ ਏਕੋ ਧਨਧਞ੍ਞੁਪ੍ਪਾਦਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਏਕੋ ਮਾਪਕੋ, ਏਕੋ ਦਾਨਸਂਵਿਧਾਯਕੋ. ਤੇਸੁ ਧਨਧਞ੍ਞੁਪ੍ਪਾਦਕੋ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੋ ਮਹਾਰਾਜਾ ਜਾਤੋ, ਮਾਪਕੋ ਵਿਸਾਖੋ ਉਪਾਸਕੋ, ਦਾਨਸਂਵਿਧਾਯਕੋ ਰਟ੍ਠਪਾਲਤ੍ਥੇਰੋਤਿ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕੁਸਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵਪੁਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਰਾਹੁਲਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ ਕਸ੍ਸਪਦਸਬਲਸ੍ਸ ਕਾਲੇ ਕਿਕਿਸ੍ਸ ਕਾਸਿਰਞ੍ਞੋ ਜੇਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਪਥਵਿਨ੍ਧਰਕੁਮਾਰੋਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤ ਭਗਿਨਿਯੋ ਅਹੇਸੁਂ. ਤਾ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤ ਪਰਿਵੇਣਾਨਿ ਕਾਰਯਿਂਸੁ. ਪਥਵਿਨ੍ਧਰੋ ਓਪਰਜ੍ਜਂ ਲਭਿ. ਸੋ ਤਾ ਭਗਿਨਿਯੋ ਆਹ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਕਾਰਿਤਪਰਿਵੇਣੇਸੁ ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਏਕਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ. ਭਾਤਿਕ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਉਪਰਾਜਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤਾ, ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਨਾਮ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਞ੍ਞਂ ਪਰਿਵੇਣਂ ਕਰੋਥਾਤਿ. ਸੋ ਤਾਸਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਵਿਹਾਰਸਤਾਨਿ ਕਾਰੇਸਿ. ਪਞ੍ਚ ਪਰਿਵੇਣਸਤਾਨੀਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕੁਸਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵਪੁਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਪਥਵਿਨ੍ਧਰਕੁਮਾਰੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ¶ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਹਾਯਕੋ ਕੁਰੁਰਟ੍ਠੇ ਥੁਲ੍ਲਕੋਟ੍ਠਿਤਨਿਗਮੇ ਰਟ੍ਠਪਾਲਸੇਟ੍ਠਿਗੇਹੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ.
ਅਥ ¶ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦਸਬਲੋ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਵਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ¶ ਰਾਹੁਲਕੁਮਾਰਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਵਿਧਾਨਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਮਹਾਵ. ੧੦੫) ਆਗਤਮੇਵ. ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਪਨਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥਾ ਅਭਿਣ੍ਹਓਵਾਦਵਸੇਨ ਰਾਹੁਲੋਵਾਦਸੁਤ੍ਤਂ ਅਭਾਸਿ. ਰਾਹੁਲੋਪਿ ਪਾਤੋਵ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਹਤ੍ਥੇਨ ਵਾਲੁਕਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਚੇਵ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾਨਞ੍ਚ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਅਜ੍ਜ ਏਤ੍ਤਕਂ ਓਵਾਦਂ ਲਭੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਕਥਾ ਉਦਪਾਦਿ ‘‘ਓਵਾਦਕ੍ਖਮੋ ਵਤ ਰਾਹੁਲਸਾਮਣੇਰੋ ਪਿਤੁ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕੋ ਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਚਿਤ੍ਤਾਚਾਰਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਿ ਗਤੇ ਏਕਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਚ ਵਡ੍ਢਿਸ੍ਸਤਿ, ਰਾਹੁਲਸ੍ਸ ਚ ਗੁਣੋ ਪਾਕਟੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਬੁਦ੍ਧਾਸਾਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਾਯ ਨੁਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ. ਰਾਹੁਲਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਓਵਾਦਕ੍ਖਮਭਾਵਂ ਕਥੇਮ ਭਗਵਾਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਠਤ੍ਵਾ ਰਾਹੁਲਸ੍ਸ ਗੁਣਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਮਿਗਜਾਤਕਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਕਥੇਸਿ –
‘‘ਮਿਗਂ ਤਿਪਲ੍ਲਤ੍ਥਮਨੇਕਮਾਯਂ,
ਅਟ੍ਠਕ੍ਖੁਰਂ ਅਡ੍ਢਰਤ੍ਤਾ ਪਪਾਯਿਂ;
ਏਕੇਨ ਸੋਤੇਨ ਛਮਾ’ਸ੍ਸਸਨ੍ਤੋ,
ਛਹਿ ਕਲਾਹਿਤਿਭੋਤਿ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੋ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧.੧੬);
ਅਥਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਿਕਸਾਮਣੇਰਕਾਲੇ ‘‘ਮਾ ਹੇਵ ਖੋ ਰਾਹੁਲੋ ਦਹਰਭਾਵੇਨ ਕੀਲ਼ਨਤ੍ਥਾਯਪਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾ ਭਾਸੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਯਰਾਹੁਲੋਵਾਦਂ (ਮ. ਨਿ. ੨.੧੦੭ ਆਦਯੋ) ਦੇਸੇਸਿ. ਅਟ੍ਠਾਰਸਵਸ੍ਸਿਕਸਾਮਣੇਰਕਾਲੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਤੋ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁ ਚੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਰੂਪਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਗੇਹਸਿਤਂ ਵਿਤਕ੍ਕਂ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ, ਰਾਹੁਲ, ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ¶ ਨਯੇਨ ਮਹਾਰਾਹੁਲੋਵਾਦਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ (ਮ. ਨਿ. ੨.੧੧੩) ਕਥੇਸਿ. ਸਂਯੁਤ੍ਤਕੇ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੧੨੧) ਪਨ ਰਾਹੁਲੋਵਾਦੋਪਿ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰੇ (ਅ. ਨਿ. ੪.੧੭੭) ਰਾਹੁਲੋਵਾਦੋਪਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਚਾਰੋਯੇਵ. ਅਥਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥਾ ਞਾਣਪਰਿਪਾਕਂ ਞਤ੍ਵਾ ਅਵਸ੍ਸਿਕਭਿਕ੍ਖੁਕਾਲੇ ਅਨ੍ਧਵਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਚੂਲ਼ਰਾਹੁਲੋਵਾਦਂ (ਮ. ਨਿ. ੩.੪੧੬ ਆਦਯੋ) ਕਥੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਰਾਹੁਲਤ੍ਥੇਰੋ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਦੇਵਤਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ, ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸਕਦਾਗਾਮਿਅਨਾਗਾਮਿਦੇਵਤਾਨਂ ¶ ਗਣਨਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਅਪਰਭਾਗੇ ਅਰਿਯਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਥੇਰਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ.
ਸਤ੍ਥਰਿ ¶ ਪਨ ਕੁਰੁਰਟ੍ਠੇ ਚਾਰਿਕਾਯ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਥੁਲ੍ਲਕੋਟ੍ਠਿਤਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਰਟ੍ਠਪਾਲੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਦ੍ਧੋ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਅਨੁਜਾਨਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਆਣਤ੍ਤਿਯਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤਦਿਵਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸੇਟ੍ਠਿਗਹਪਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਵੇਸਨਦ੍ਵਾਰੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਗੇਹੇ ਕਮ੍ਮਂ, ਏਕੋਵ ਪੁਤ੍ਤਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਗਤਤ੍ਥ, ਇਦਾਨਿ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ ਅਕ੍ਕੋਸਤਿ ਪਰਿਭਾਸਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਅਦ੍ਧਮਾਸਂ ਥੁਲ੍ਲਕੋਟ੍ਠਿਤੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਮੇਵ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਤ੍ਥਾਯਸ੍ਮਾ ਰਟ੍ਠਪਾਲੋ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਸੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਅਨੁਜਾਨਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਥੁਲ੍ਲਕੋਟ੍ਠਿਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਸਪਦਾਨਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤੋ ਪਿਤੁ ਨਿਵੇਸਨੇ ਆਭਿਦੋਸਿਕਂ ਕੁਮ੍ਮਾਸਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਮਤਂ ਵਿਯ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਪਿਤਰਾ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤੋ ਅਧਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ¶ ਪਿਤੁ ਨਿਵੇਸਨੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਯਤ੍ਤੇ ਇਤ੍ਥਿਜਨੇ ਅਸੁਭਸਞ੍ਞਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਕੋਵ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਜਿਯਾ ਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਨਾਰਾਚੋ ਆਕਾਸਂ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਕੋਰਬ੍ਯਰਞ੍ਞੋ ਮਿਗਚੀਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਙ੍ਗਲਸਿਲਾਪਟ੍ਟੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਾਯ ਆਗਤਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਚਤੁਪਾਰਿਜੁਞ੍ਞਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਂ ਧਮ੍ਮਂ (ਮ. ਨਿ. ੨.੩੦੪) ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਪੁਨ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂਯੇਵ ਆਗਤੋ. ਏਵਮੇਤਂ ਵਤ੍ਥੁ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਂ. ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਅਪਰਭਾਗੇ ਅਰਿਯਗਣਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਥੇਰਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਸਦ੍ਧਾਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਕੁਣ੍ਡਧਾਨਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੨੧੧. ਤਤਿਯੇ ਪਠਮਂ ਸਲਾਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਸਲਾਕਗਾਹਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਕੁਣ੍ਡਧਾਨਤ੍ਥੇਰੋ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸੋ ਕਿਰ ਥੇਰੋ ਮਹਾਸੁਭਦ੍ਦਾਯ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤਦਿਵਸੇ ਤਥਾਗਤੇ ਉਗ੍ਗਨਗਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਸਤ੍ਥਾ ਦੂਰਂ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਸਲਾਕਂ ਮਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੁ, ਪਞ੍ਚਸਤਾ ¶ ਖੀਣਾਸਵਾਵ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਠਮਮੇਵ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਿਤ੍ਵਾ ਸਲਾਕਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਚੂਲ਼ਸੁਭਦ੍ਦਾਯ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤਦਿਵਸੇ ਤਥਾਗਤੇ ਸਾਕੇਤਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਪਿ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਪਠਮਮੇਵ ਸਲਾਕਂ ਗਣ੍ਹਿ, ਸੁਨਾਪਰਨ੍ਤਜਨਪਦਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਪਿ. ਇਮੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਥੇਰੋ ਪਠਮਂ ਸਲਾਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ. ਕੁਣ੍ਡਧਾਨੋਤਿ ਪਨਸ੍ਸ ਨਾਮਂ.
ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਯਂ ਕਿਰ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਹਂਸਵਤੀਨਗਰੇ ਕੁਲਗੇਹੇ ¶ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਏਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਠਮਂ ਸਲਾਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਧਿਕਾਰਕਮ੍ਮਂ ¶ ਕਤ੍ਵਾ ਤਂ ਠਾਨਨ੍ਤਰਂ ਪਤ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬ੍ਯਾਕਤੋ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕੁਸਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵੇਸੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਕਸ੍ਸਪਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਭੂਮਟ੍ਠਕਦੇਵਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਦੀਘਾਯੁਕਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਨਾਮ ਨ ਅਨ੍ਵਦ੍ਧਮਾਸਿਕੋ ਉਪੋਸਥੋ ਹੋਤਿ. ਵਿਪਸ੍ਸੀਦਸਬਲਸ੍ਸ ਹਿ ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਨ੍ਤਰੇ ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਨ੍ਤਰੇ ਉਪੋਸਥੋ ਅਹੋਸਿ, ਕਸ੍ਸਪਦਸਬਲੋ ਪਨ ਛਟ੍ਠੇ ਛਟ੍ਠੇ ਮਾਸੇ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਓਸਾਰੇਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਓਸਾਰਣਕਾਲੇ ਦਿਸਾਵਾਸਿਕਾ ਦ੍ਵੇ ਸਹਾਯਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਉਪੋਸਥਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਭੁਮ੍ਮਦੇਵਤਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਮੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਮੇਤ੍ਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਦਲ਼੍ਹਾ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਭੇਦਕੇ ਸਤਿ ਭਿਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਨ ਭਿਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ਤੇਸਂ ਓਕਾਸਂ ਓਲੋਕਯਮਾਨਾ ਤੇਸਂ ਅਵਿਦੂਰੇਨੇਵ ਗਚ੍ਛਤਿ.
ਅਥੇਕੋ ਥੇਰੋ ਏਕਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਰੀਰਵਲ਼ਞ੍ਜਨਤ੍ਥਂ ਉਦਕਫਾਸੁਕਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧੋਤਹਤ੍ਥਪਾਦੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗੁਮ੍ਬਸਭਾਗਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ. ਭੁਮ੍ਮਦੇਵਤਾ ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਤੋ ਪਚ੍ਛਤੋ ਉਤ੍ਤਮਰੂਪਾ ਇਤ੍ਥੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕੇਸੇ ਵਿਧੁਨਿਤ੍ਵਾ ਸਂਵਿਧਾਯ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤੀ ਵਿਯ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਂਸੁਂ ਪੁਞ੍ਛਮਾਨਾ ਵਿਯ ਸਾਟਕਂ ਸਂਵਿਧਾਯ ਨਿਵਾਸਯਮਾਨਾ ਵਿਯ ਚ ਹੁਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਦਾਨੁਪਦਿਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗੁਮ੍ਬਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ. ਏਕਮਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਸਹਾਯਕਤ੍ਥੇਰੋ ਇਮਂ ਕਾਰਣਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤੋ ‘‘ਨਟ੍ਠੋ ਦਾਨਿ ਮੇ ਇਮਿਨਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਾਨੁਗਤੋ ਸਿਨੇਹੋ. ਸਚਾਹਂ ਏਵਂਵਿਧਭਾਵਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਂ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਇਮਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸ੍ਸਾਸਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵਸ੍ਸ ‘‘ਹਨ੍ਦਾਵੁਸੋ, ਤੁਯ੍ਹਂ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ, ਤਾਦਿਸੇਨ ਪਾਪੇਨ ਸਹਾਯੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਮਗ੍ਗਂ ਨ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ ¶ . ਤਂ ਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ¶ ਲਜ੍ਜਿਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਹਦਯਂ ਤਿਖਿਣਸਤ੍ਤਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਦ੍ਧਂ ਵਿਯ ਅਹੋਸਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਆਹ – ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਕਿਂ ਨਾਮੇਤਂ ਵਦਸਿ, ਅਹਂ ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ ਦੁਕ੍ਕਟਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਨ ਜਾਨਾਮਿ. ਤ੍ਵਂ ਪਨ ਮਂ ਅਜ੍ਜ ‘ਪਾਪੋ’ਤਿ ਵਦਸਿ, ਕਿਂ ਤੇ ਦਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ? ਕਿਂ ਅਞ੍ਞੇਨ ਦਿਟ੍ਠੇਨ, ਕਿਂ ਤ੍ਵਂ ਏਵਂਵਿਧੇਨ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਯਤ੍ਤੇਨ ਮਾਤੁਗਾਮੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਟ੍ਠਾਨੇ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋਤਿ? ਨਤ੍ਥੇਤਂ, ਆਵੁਸੋ, ਮਯ੍ਹਂ, ਨਾਹਂ ਏਵਰੂਪਂ ਮਾਤੁਗਾਮਂ ਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਯਾਵਤਤਿਯਂ ਕਥੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਇਤਰੋ ਥੇਰੋ ਕਥਂ ਅਸਦ੍ਦਹਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਦਿਟ੍ਠਕਾਰਣਂਯੇਵ ਅਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਮਗ੍ਗੇਨ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਤੋ. ਇਤਰੋਪਿ ਅਞ੍ਞੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂਯੇਵ ਗਤੋ.
ਤਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਂ ਪਵਿਸਨਵੇਲਾਯ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਉਪੋਸਥਗ੍ਗੇ ਸਞ੍ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ¶ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਉਪੋਸਥਗ੍ਗੇ ਏਵਰੂਪੋ ਨਾਮ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੁ ਅਤ੍ਥਿ, ਨਾਹਂ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪੋਸਥਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਭੁਮ੍ਮਦੇਵਤਾ ‘‘ਭਾਰਿਯਂ ਮਯਾ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਮਹਲ੍ਲਕਉਪਾਸਕਵਣ੍ਣੇਨ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਯ੍ਯੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਠਿਤੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਉਪਾਸਕ, ਇਮਂ ਉਪੋਸਥਗ੍ਗਂ ਏਕੋ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੁ ਪਵਿਟ੍ਠੋ, ਅਹਂ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪੋਸਥਂ ਨ ਕਰੋਮੀਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਠਿਤੋਮ੍ਹੀਤਿ. ਭਨ੍ਤੇ, ਮਾ ਏਵਂ ਗਣ੍ਹਥ, ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲੋ ਏਸ ਭਿਕ੍ਖੁ. ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਦਿਟ੍ਠਮਾਤੁਗਾਮੋ ਨਾਮ ਅਹਂ, ਮਯਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਵੀਮਂਸਨਤ੍ਥਾਯ ‘‘ਦਲ਼੍ਹਾ ਨੁ ਖੋ ਇਮੇਸਂ ਥੇਰਾਨਂ ਮੇਤ੍ਤਿ, ਨੋ ਦਲ਼੍ਹਾ’’ਤਿ ਲਜ੍ਜਿਅਲਜ੍ਜਿਭਾਵਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੇਨ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤਨ੍ਤਿ. ਕੋ ਪਨ ਤ੍ਵਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਤਿ? ਅਹਂ ਏਕਾ ਭੁਮ੍ਮਦੇਵਤਾ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ. ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਕਥੇਨ੍ਤੋਵ ਦਿਬ੍ਬਾਨੁਭਾਵੇਨ ¶ ਠਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਾਦੇਸੁ ਪਤਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਖਮਥ, ਏਤਂ ਦੋਸਂ ਥੇਰੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਉਪੋਸਥਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਥੇਰਂ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਉਪੋਸਥਗ੍ਗਂ ਪਵੇਸੇਸਿ. ਸੋ ਥੇਰੋ ਉਪੋਸਥਂ ਤਾਵ ਏਕਟ੍ਠਾਨੇ ਅਕਾਸਿ, ਮਿਤ੍ਤਸਨ੍ਥਵਵਸੇਨ ਨ ਪੁਨ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਟ੍ਠਾਨੇ ਅਹੋਸੀਤਿ. ਇਮਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਨ ਕਥਿਯਤਿ, ਚੁਦਿਤਕਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਅਪਰਾਪਰਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ.
ਭੁਮ੍ਮਦੇਵਤਾ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ਏਕਂ ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰਂ ਅਪਾਯਤੋ ਨ ਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਥ. ਸਚੇ ਪਨ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਂ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਨ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਕਤੋ ਦੋਸੋ ਤਸ੍ਸੇਵ ਉਪਰਿ ਪਤਤਿ. ਸੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਤੋ ¶ ਕਾਲੇ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਧਾਨਮਾਣਵੋਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਸੋ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤਯੋ ਵੇਦੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਹਲ੍ਲਕਕਾਲੇ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਬਜਿ, ਤਸ੍ਸ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਦਿਵਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਏਕਾ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਯਤ੍ਤਾ ਇਤ੍ਥੀ ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤੇ ਸਦ੍ਧਿਂਯੇਵ ਗਾਮਂ ਪਵਿਸਤਿ, ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੇ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ. ਵਿਹਾਰਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤੇਪਿ ਪਵਿਸਤਿ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੇਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਏਵਂ ਨਿਚ੍ਚਾਨੁਬਨ੍ਧਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਥੇਰੋ ਤਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਪੁਰਿਮਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ਸਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ.
ਗਾਮੇ ਯਾਗੁਭਿਕ੍ਖਂ ਦਦਮਾਨਾ ਇਤ੍ਥਿਯੋ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਯਂ ਏਕੋ ਯਾਗੁਉਲ਼ੁਙ੍ਕੋ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ, ਏਕੋ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਹਾਯਿਕਾਯਾ’’ਤਿ ਪਰਿਹਾਸਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਮਹਤੀ ਵਿਹੇਸਾ ਹੋਤਿ. ਵਿਹਾਰਂ ਗਤਮ੍ਪਿ ਨਂ ਸਾਮਣੇਰਾ ਚੇਵ ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਧਾਨੋ ਕੋਣ੍ਡੋ ਜਾਤੋ’’ਤਿ ਪਰਿਹਾਸਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਤੇਨੇਵ ਕਾਰਣੇਨ ਕੁਣ੍ਡਧਾਨਤ੍ਥੇਰੋਤਿ ਨਾਮਂ ਜਾਤਂ ¶ . ਸੋ ਉਟ੍ਠਾਯ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯ ਤੇਹਿ ਕਯਿਰਮਾਨਂ ਕੇਲ਼ਿਂ ਸਹਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਉਮ੍ਮਾਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਕੋਣ੍ਡਾ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯਾ ਕੋਣ੍ਡਾ ¶ , ਆਚਰਿਯਾ ਕੋਣ੍ਡਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ. ਅਥ ਨਂ ਸਤ੍ਥੁ ਆਰੋਚੇਸੁਂ – ‘‘ਕੁਣ੍ਡਧਾਨੋ ਦਹਰਸਾਮਣੇਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਵਂ ਫਰੁਸਵਾਚਂ ਵਦਤੀ’’ਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਵਦੇਸੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਭਨ੍ਤੇ, ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਵਿਹੇਸਂ ਅਸਹਨ੍ਤੋ ਏਵਂ ਕਥੇਮੀਤਿ. ‘‘ਤ੍ਵਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਕਮ੍ਮਂ ਯਾਵਜ੍ਜਦਿਵਸਾ ਜੀਰਾਪੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਸਿ, ਪੁਨ ਏਵਰੂਪਂ ਫਰੁਸਂ ਮਾ ਵਦ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਆਹ –
‘‘ਮਾਵੋਚ ਫਰੁਸਂ ਕਞ੍ਚਿ, ਵੁਤ੍ਤਾ ਪਟਿਵਦੇਯ੍ਯੁ ਤਂ;
ਦੁਕ੍ਖਾ ਹਿ ਸਾਰਮ੍ਭਕਥਾ, ਪਟਿਦਣ੍ਡਾ ਫੁਸੇਯ੍ਯੁ ਤਂ.
‘‘ਸਚੇ ਨੇਰੇਸਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਕਂਸੋ ਉਪਹਤੋ ਯਥਾ;
ਏਸ ਪਤ੍ਤੋਸਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਸਾਰਮ੍ਭੋ ਤੇ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੧੩੩-੧੩੪);
ਇਮਞ੍ਚ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਮਾਤੁਗਾਮੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਚਰਣਭਾਵਂ ਕੋਸਲਰਞ੍ਞੋਪਿ ਕਥਯਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ‘‘ਗਚ੍ਛਥ, ਭਣੇ, ਵੀਮਂਸਥਾ’’ਤਿ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਸਯਮ੍ਪਿ ਮਨ੍ਦੇਨੇਵ ਪਰਿਵਾਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤੇ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਥੇਰੋ ਸੂਚਿਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਸਾਪਿਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥੀ ਅਵਿਦੂਰੇ ਠਾਨੇ ਠਿਤਾ ਵਿਯ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ.
ਰਾਜਾ ¶ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਤ੍ਥਿਦਂ ਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਸਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਸਨਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਪਵਿਟ੍ਠਾ ਵਿਯ ਅਹੋਸਿ. ਰਾਜਾਪਿ ¶ ਤਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂਯੇਵ ਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਨਾਯਂ ਮਾਤੁਗਾਮੋ, ਥੇਰਸ੍ਸ ਏਕੋ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੋ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਠਮਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਪਿ ਥੇਰਂ ਅਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣਸ੍ਸ ਅਭੂਤਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਆਗਮ੍ਮ ਥੇਰਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ‘‘ਕਚ੍ਚਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਿਣ੍ਡਕੇਨ ਨ ਕਿਲਮਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਵਟ੍ਟਤਿ ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਜਾਨਾਮਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਕਥਂ, ਏਵਰੂਪੇਨ ਚ ਪਰਿਕ੍ਕਿਲੇਸੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਰਨ੍ਤਾਨਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਕੇ ਨਾਮ ਪਸੀਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਇਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਵੋ ਕਤ੍ਥਚਿ ਗਮਨਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਹਂ ਚਤੂਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਉਪਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰੇ ਮਾ ਪਮਜ੍ਜਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਭਿਕ੍ਖਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਰਾਜਾਨਂ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ¶ ਭੋਜਨਸਪ੍ਪਾਯੇਨ ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਾ ਇਤ੍ਥੀ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ.
ਮਹਾਸੁਭਦ੍ਦਾ ਉਗ੍ਗਨਗਰੇ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕੁਲੇ ਵਸਮਾਨਾ ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਮਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਤੂ’’ਤਿ ਉਪੋਸਥਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਨਿਰਾਮਗਨ੍ਧਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿਪਾਸਾਦਤਲੇ ਠਿਤਾ ‘‘ਇਮਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਅਨ੍ਤਰੇ ਅਟ੍ਠਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕੇ ਵਿਤਾਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੁ, ਦਸਬਲੋ ਇਮਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯ ਸ੍ਵੇ ਪਞ੍ਚਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਯ੍ਹਂ ਭਿਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਤੂ’’ਤਿ ਸਚ੍ਚਕਿਰਿਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਸੁਮਨਪੁਪ੍ਫਮੁਟ੍ਠਿਯੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ. ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਵੇਲਾਯ ਸਤ੍ਥੁ ਮਤ੍ਥਕੇ ਵਿਤਾਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ ਸੁਮਨਪੁਪ੍ਫਵਿਤਾਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਸੁਭਦ੍ਦਾਯ ਭਿਕ੍ਖਂ ਅਧਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਅਰੁਣੇ ਉਟ੍ਠਿਤੇ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਂ ਆਹ – ‘‘ਆਨਨ੍ਦ, ਮਯਂ ਅਜ੍ਜ ਦੂਰਂ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਅਰਿਯਾਨਂਯੇਵ ਸਲਾਕਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ¶ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਸਤ੍ਥਾ ਅਜ੍ਜ ਦੂਰਂ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਮਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੁ, ਅਰਿਯਾਵ ਸਲਾਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੂ’’ਤਿ. ਕੁਣ੍ਡਧਾਨਤ੍ਥੇਰੋ ‘‘ਆਹਰਾਵੁਸੋ, ਸਲਾਕ’’ਨ੍ਤਿ ਪਠਮਂਯੇਵ ਹਤ੍ਥਂ ਪਸਾਰੇਸਿ. ਆਨਨ੍ਦਾ ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਤਾਦਿਸਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਲਾਕਂ ਨ ਦਾਪੇਤਿ, ਅਰਿਯਾਨਂਯੇਵ ਦਾਪੇਤੀ’’ਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਲਾਕਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਥੇਰੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਚੇ ਕੁਣ੍ਡਧਾਨਸ੍ਸ ਸਲਾਕਾ ਦਾਤੁਂ ਨ ¶ ਯੁਤ੍ਤਾ ਅਸ੍ਸ, ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਪਟਿਬਾਹੇਯ੍ਯ, ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਏਕਂ ਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕੁਣ੍ਡਧਾਨਸ੍ਸ ਸਲਾਕਂ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਮਨਂ ਅਭਿਨੀਹਰਿ. ਕੁਣ੍ਡਧਾਨਤ੍ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਸ ਪੁਰੇ ਆਗਮਨਾਵ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਆਕਾਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਆਹਰਾਵੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਸਤ੍ਥਾ ਮਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਮਾਦਿਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਠਮਂ ਸਲਾਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਂ ਨ ਸਤ੍ਥਾ ਵਾਰੇਤੀ’’ਤਿ ਹਤ੍ਥਂ ਪਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਲਾਕਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਪਠਮਂ ਸਲਾਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਵਙ੍ਗੀਸਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੨੧੨. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਪਟਿਭਾਨਵਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਪਟਿਭਾਨਾਨਂ ਵਙ੍ਗੀਸਤ੍ਥੇਰੋ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਯਂ ਕਿਰ ਥੇਰੋ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਚਕ੍ਖੁਪਥਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਚਨ੍ਦੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪਮੇਤ੍ਵਾ, ਸੂਰਿਯੇਨ, ਆਕਾਸੇਨ, ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇਨ, ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੇਨ, ਸੀਹੇਨ ਮਿਗਰਞ੍ਞਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪਮੇਤ੍ਵਾਪਿ ਅਨੇਕੇਹਿ ਪਦਸਤੇਹਿ ¶ ਪਦਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਸਤ੍ਥੁ ਵਣ੍ਣਂ ਵਦਨ੍ਤੋਯੇਵ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਭਾਨਵਨ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ.
ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਯਮ੍ਪਿ ਕਿਰ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਹਂਸਵਤੀਨਗਰੇ ਮਹਾਭੋਗਕੁਲੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਵਿਹਾਰਂ ¶ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਏਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਟਿਭਾਨਵਨ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਅਧਿਕਾਰਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਪਟਿਭਾਨਵਨ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਬ੍ਯਾਕਤੋ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕੁਸਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਵਙ੍ਗੀਸਮਾਣਵੋਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਸੋ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤਯੋ ਵੇਦੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਆਚਰਿਯਂ ਆਰਾਧੇਤ੍ਵਾ ਛਵਸੀਸਮਨ੍ਤਂ ਨਾਮ ਸਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਛਵਸੀਸਂ ਨਖੇਨ ਆਕੋਟੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਸਤ੍ਤੋ ਅਸੁਕਯੋਨਿਯਂ ਨਾਮ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ.
ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ‘‘ਅਯਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਜੀਵਿਕਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਵਙ੍ਗੀਸਮਾਣਵਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਯਾਨੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨਿਯੋ ਚਰਨ੍ਤਾ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰੇ ਵਾ ਨਿਗਮਦ੍ਵਾਰੇ ਵਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਰਾਸਿਭੂਤਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਯੋ ਵਙ੍ਗੀਸਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਧਨਂ ਵਾ ਲਭਤਿ, ਯਸਂ ਵਾ ਲਭਤਿ, ਸਗ੍ਗਂ ਵਾ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਬਹੂ ਜਨਾ ਲਞ੍ਜਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਿਤੁਕਾਮਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾ ¶ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੋ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਜਾਨਵਿਸੇਸੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਨ ਜਾਨਾਥ, ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯਸਦਿਸੋ ਅਞ੍ਞੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਿਵਸ੍ਸਮਤ੍ਥਕੇ ਮਤਕਾਨਂ ਸੀਸਂ ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਖੇਨ ਆਕੋਟੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਸਤ੍ਤੋ ਅਸੁਕਯੋਨਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ. ਵਙ੍ਗੀਸੋਪਿ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਕਙ੍ਖਛੇਦਨਤ੍ਥਂ ਤੇ ਤੇ ਜਨੇ ਆਵਾਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਤਿਂ ਕਥਾਪੇਤਿ. ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਸਤਮ੍ਪਿ ਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਲਭਤਿ.
ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵਙ੍ਗੀਸਮਾਣਵਂ ਆਦਾਯ ਯਥਾਰੁਚਿਂ ਵਿਚਰਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਆਗਮਂਸੁ. ਵਙ੍ਗੀਸੋ ਜੇਤਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਅਵਿਦੂਰਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਨ ਖੋ ਪਨ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਮਯਾ ਇਮੇਸਂਯੇਵ ਵਚਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਚਰਿਤੁਂ ¶ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਆਹ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਗਚ੍ਛਥ, ਅਹਂ ਨ ਬਹੁਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤੇ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਵਙ੍ਗੀਸ, ਮਾ ਤੇ ਰੁਚ੍ਚਿ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ¶ . ਯੋ ਹਿ ਨਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਸੋ ਮਾਯਾਯ ਆਵਟ੍ਟੇਤੀ’’ਤਿ. ਵਙ੍ਗੀਸੋ ਤੇਸਂ ਕਥਂ ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਧੁਰਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ.
ਅਥ ਨਂ ਸਤ੍ਥਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਵਙ੍ਗੀਸ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਿਪ੍ਪਂ ਜਾਨਾਸੀ’’ਤਿ. ਆਮ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਛਵਸੀਸਮਨ੍ਤਂ ਨਾਮੇਕਂ ਜਾਨਾਮੀਤਿ. ਕਿਂ ਸੋ ਮਨ੍ਤੋ ਕਰੋਤੀਤਿ? ਤਿਵਸ੍ਸਮਤ੍ਥਕੇ ਮਤਾਨਮ੍ਪਿ ਤਂ ਮਨ੍ਤਂ ਜਪ੍ਪਿਤ੍ਵਾ ਸੀਸਂ ਨਖੇਨ ਆਕੋਟੇਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਂ ਜਾਨਾਮੀਤਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਏਕਂ ਨਿਰਯੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸੀਸਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ, ਏਕਂ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ, ਏਕਂ ਦੇਵੇਸੁ, ਏਕਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਸ੍ਸ ਸੀਸਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਸੋ ਪਠਮਂ ਸੀਸਂ ਆਕੋਟੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਯਂ ਸਤ੍ਤੋ ਨਿਰਯਂ ਗਤੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਵਙ੍ਗੀਸ, ਸੁਦਿਟ੍ਠਂ ਤਯਾ, ਅਯਂ ਸਤ੍ਤੋ ਕਹਂ ਗਤੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਂ, ਭੋ ਗੋਤਮਾਤਿ. ਅਯਂ ਸਤ੍ਤੋ ਕਹਂ ਗਤੋਤਿ? ਦੇਵਲੋਕਂ, ਭੋ ਗੋਤਮਾਤਿ ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਗਤਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥੇਸਿ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਸ੍ਸ ਪਨ ਸੀਸਂ ਨਖੇਨ ਆਕੋਟੇਨ੍ਤੋ ਨੇਵ ਅਨ੍ਤਂ ਨ ਕੋਟਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਅਥ ਨਂ ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਨ ਸਕ੍ਕੋਸਿ ਤ੍ਵਂ, ਵਙ੍ਗੀਸਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਪਸ੍ਸਥ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਾਮਿ ਤਾਵਾ’’ਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਬਾਹਿਰਕਮਨ੍ਤੇਨ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਗਤਿਂ ਕਥਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਥਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕਤੋ ਸੇਦੋ ਮੁਚ੍ਚਿ. ਸੋ ਲਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਥ ਨਂ ਸਤ੍ਥਾ ¶ ‘‘ਕਿਲਮਸਿ, ਵਙ੍ਗੀਸਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਆਮ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਇਮਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਤਟ੍ਠਾਨਂ ਜਾਨਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮਿ. ਸਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇ ਜਾਨਾਥ, ਕਥੇਥਾਤਿ. ‘‘ਵਙ੍ਗੀਸ, ਅਹਂ ਏਤਮ੍ਪਿ ਜਾਨਾਮਿ ਇਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਮ੍ਪੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਪਦੇ ਇਮਾ ਦ੍ਵੇ ਗਾਥਾ ਅਭਾਸਿ –
‘‘ਚੁਤਿਂ ਯੋ ਵੇਦਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ, ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ ਚ ਸਬ੍ਬਸੋ;
ਅਸਤ੍ਤਂ ਸੁਗਤਂ ਬੁਦ੍ਧਂ, ਤਮਹਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ.
‘‘ਯਸ੍ਸ ¶ ਗਤਿਂ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਦੇਵਾ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਮਾਨੁਸਾ;
ਖੀਣਾਸਵਂ ਅਰਹਨ੍ਤਂ, ਤਮਹਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ’’ਨ੍ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੪੧੯-੪੨੦);
ਤਤੋ ਵਙ੍ਗੀਸੋ ਆਹ – ‘‘ਭੋ ਗੋਤਮ, ਵਿਜ੍ਜਾਯ ਵਿਜ੍ਜਂ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨਾਮ ਪਰਿਹਾਨਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਹਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਜਾਨਨਕਂ ਮਨ੍ਤਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦਸ੍ਸਾਮਿ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਏਤਂ ਮਨ੍ਤਂ ਮਯ੍ਹਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ. ਵਙ੍ਗੀਸ, ਨ ਮਯਂ ਮਨ੍ਤੇਨ ਮਨ੍ਤਂ ਦੇਮ, ਏਵਮੇਵ ਦੇਮਾਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਦੇਥ ਮੇ ਮਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਪਚਿਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਕਚ੍ਛਪਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਕਿਂ, ਵਙ੍ਗੀਸ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਮਯੇ ਮਹਗ੍ਘਮਨ੍ਤਂ ਵਾ ¶ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਵਾਸੋ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀਤਿ? ਹੋਤਿ, ਭੋ ਗੋਤਮਾਤਿ. ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਨ ਮਨ੍ਤੋ ਨਿਪ੍ਪਰਿਵਾਸੋਤਿ ਸਞ੍ਞਂ ਕਰੋਸੀਤਿ? ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਨਾਮ ਮਨ੍ਤੇਹਿ ਅਤਿਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਹ – ‘‘ਭੋ ਗੋਤਮ, ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਕਥਿਤਨਿਯਾਮਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਆਹ – ‘‘ਵਙ੍ਗੀਸ, ਮਯਂ ਇਮਂ ਮਨ੍ਤਂ ਦੇਨ੍ਤਾ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਸਮਾਨਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਦੇਮਾ’’ਤਿ. ਵਙ੍ਗੀਸੋ ‘‘ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਕਤ੍ਵਾ ਮਯਾ ਇਮਂ ਮਨ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਆਹ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਯਿ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤੇ ਮਾ ਚਿਨ੍ਤਯਿਤ੍ਥ, ਅਹਂ ਇਮਂ ਮਨ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਜੇਟ੍ਠਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਤੁਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਭਦ੍ਦਕਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਮਨ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਮਨ੍ਤਪਰਿਵਾਸਂ ਤਾਵ ਵਸਾਹੀ’’ਤਿ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿ. ਪਞ੍ਞਵਾ ਸਤ੍ਤੋ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਂ ਸਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤੋਵ ਤਤ੍ਥ ਖਯਵਯਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ ¶ .
ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ‘‘ਕਾ ਨੁ ਖੋ ਵਙ੍ਗੀਸਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿ, ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ, ਭੋ ਵਙ੍ਗੀਸ, ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਿਪ੍ਪਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਆਮ, ਸਿਕ੍ਖਿਤਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਹਿ ¶ ਏਹਿ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ. ਗਚ੍ਛਥ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਮਯ੍ਹਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ. ਪਠਮਮੇਵ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਕਥਿਤਂ ‘‘ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਆਗਤੇ ਮਾਯਾਯ ਆਵਟ੍ਟੇਤੀ’’ਤਿ. ਤ੍ਵਂ ਹਿ ਇਦਾਨਿ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਵਸਂ ਆਪਨ੍ਨੋ, ਕਿਂ ਮਯਂ ਤਵ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਆਗਤਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਵਙ੍ਗੀਸਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਯਂ ਯਂ ਵੇਲਂ ਦਸਬਲਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਕਂ ਥੁਤਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਵ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਨ ਤਂ ਸਤ੍ਥਾ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਪਟਿਭਾਨਵਨ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਉਪਸੇਨਵਙ੍ਗਨ੍ਤਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੨੧੩. ਪਞ੍ਚਮੇ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਪਾਸਾਦਿਕਾਨਂ. ਉਪਸੇਨੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਵਙ੍ਗਨ੍ਤਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਨ ਸੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਙ੍ਗਨ੍ਤਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਥੇਰੋ ਨ ਕੇਵਲਂ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਪਾਸਾਦਿਕੋ, ਪਰਿਸਾਪਿਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦਿਕਾ, ਇਤਿ ਪਰਿਸਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਲਦ੍ਧਨਾਮਵਸੇਨ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ.
ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਪਨਸ੍ਸ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਯਮ੍ਪਿ ਹਿ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਹਂਸਵਤੀਨਗਰੇ ਕੁਲਗੇਹੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਵਯਂ ਆਗਮ੍ਮ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਮਾਨੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਏਕਂ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਅਧਿਕਾਰਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਂ ਠਾਨਨ੍ਤਰਂ ਪਤ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕੁਸਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਨਾਲਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੇ ਸਾਰਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ¶ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿ, ਉਪਸੇਨਦਾਰਕੋਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ.
ਸੋ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤਯੋ ਵੇਦੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਸੋ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਯ ਏਕਵਸ੍ਸਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਰਿਯਗਬ੍ਭਂ ਵਡ੍ਢੇਮੀ’’ਤਿ ਏਕਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਸੋ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਸ੍ਸ ਏਕਵਸ੍ਸਿਕਕਾਲੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਦੁਵਸ੍ਸੋ ‘‘ਦਸਬਲੋ ਮਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਤੁਸਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਂ ਆਦਾਯ ਦਸਬਲਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਆਗਤੋ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਤਿਵਸ੍ਸੋਸਿ ਤ੍ਵਂ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ? ਦੁਵਸ੍ਸੋ ਅਹਂ ਭਗਵਾਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਤਿਵਸ੍ਸੋਤਿ? ਏਕਵਸ੍ਸੋ ਭਗਵਾਤਿ. ਕਿਨ੍ਤਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਹੋਤੀਤਿ? ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕੋ ਮੇ ਭਗਵਾਤਿ. ਅਥ ਨਂ ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਅਤਿਲਹੁਂ ਖੋ ¶ ਤ੍ਵਂ, ਮੋਘਪੁਰਿਸ, ਬਾਹੁਲ੍ਲਾਯ ਆਵਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵਿਗਰਹਿ. ਥੇਰੋ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਗਰਹਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਿਨਾਵ ਪੁਣ੍ਣਚਨ੍ਦਸਸ੍ਸਿਰਿਕੇਨ ਮੁਖੇਨ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਰਿਸਮੇਵ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਦਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਤਂਦਿਵਸੇਯੇਵ ਏਕਂ ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ.
ਤਤੋ ਯਸ੍ਮਾ ਥੇਰੋ ਮਹਾਕੁਲਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਪਥਵਿਘੁਟ੍ਠਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ ਚੇਵ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਞਾਤਿਕੁਲੇਹਿ ਚ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਬਹੂ ਕੁਲਦਾਰਕਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਹਂ ਆਰਞ੍ਞਕੋ, ਤੁਮ੍ਹੇਪਿ ਆਰਞ੍ਞਕਾ ਭਵਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਪਬ੍ਬਜਥਾ’’ਤਿ ਤੇਰਸ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੇ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਿ. ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਲੇਨ ਤਂ ਤਂ ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ. ਥੇਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਸਵਸ੍ਸਕਾਲੇ ਵਿਨਯਂ ਪਗੁਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ¶ ਸਬ੍ਬੇਵ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਏਵਂ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਸਤਮਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਰਿਵਾਰਾ ਅਹੇਸੁਂ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਵਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਦ੍ਧਮਾਸਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਯਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਏਕਵਿਹਾਰੀ ਹੋਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋਪਿ ‘‘ਯੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਸੋ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਦੇਸਾਪੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਕਤਿਕਂ ਅਕਾਸਿ. ਤਦਾ ਉਪਸੇਨਤ੍ਥੇਰੋ ‘‘ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਸਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਜੇਤਵਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਕਥਾਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨਤ੍ਥਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਂ ¶ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਨਾਪਾਨਿ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਂਸੁਕੂਲਾਨੀ’’ਤਿ. ‘‘ਨ ਖੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਨਾਪਾਨਿ ਪਂਸੁਕੂਲਾਨੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇ ਗਾਰਵੇਨ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਭਾਵਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਉਪਸੇਨਾ’’ਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਦਤ੍ਵਾ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਗੁਣਕਥਂ ਕਥੇਸਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਇਦਂ ਵਤ੍ਥੁ ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਪਾਰਾ. ੫੬੫) ਆਗਤਮੇਵ. ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਅਪਰਭਾਗੇ ਅਰਿਯਗਣਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਥੇਰਂ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਦਬ੍ਬਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੨੧੪. ਛਟ੍ਠੇ ¶ ਸੇਨਾਸਨਪਞ੍ਞਾਪਕਾਨਨ੍ਤਿ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਾਨਂ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਕਿਰ ਸੇਨਾਸਨਪਞ੍ਞਾਪਨਕਾਲੇ ਅਟ੍ਠਾਰਸਸੁ ਮਹਾਵਿਹਾਰੇਸੁ ਅਸਮ੍ਮਟ੍ਠਂ ਪਰਿਵੇਣਂ ਵਾ ਅਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਵਾ ਅਸੋਧਿਤਂ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਵਾ ਅਨੁਪਟ੍ਠਿਤਂ ਪਾਨੀਯਪਰਿਭੋਜਨੀਯਂ ਵਾ ਨਾਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੇਨਾਸਨਪਞ੍ਞਾਪਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ. ਦਬ੍ਬੋਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਮਲ੍ਲਰਾਜਕੁਲੇ ਪਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ.
ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਯਞ੍ਹਿ ¶ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਹਂਸਵਤੀਨਗਰੇ ਕੁਲਗੇਹੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਏਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਸੇਨਾਸਨਪਞ੍ਞਾਪਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਧਿਕਾਰਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਂ ਠਾਨਨ੍ਤਰਂ ਪਤ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਬ੍ਯਾਕਤੋ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕੁਸਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਿਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਸਪਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਓਸਕ੍ਕਨਕਾਲੇ ਪਬ੍ਬਜਿ, ਤਦਾ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਪਰੇ ਛ ਜਨਾਤਿ ਸਤ੍ਤ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਕਚਿਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇ ਸਾਸਨੇ ਅਗਾਰਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਇਧ ਕਿਂ ਕਰੋਮ, ਏਕਮਨ੍ਤੇ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਉਚ੍ਚਪਬ੍ਬਤਸਿਖਰਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਬਲਂ ਜਾਨਨ੍ਤਾ ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਂ ਪਾਤੇਨ੍ਤੁ, ਜੀਵਿਤੇ ਸਾਲਯਾ ਓਤਰਨ੍ਤੁ, ਮਾ ਪਚ੍ਛਾਨੁਤਾਪਿਨੋ ਅਹੁਵਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਏਕਚਿਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਂ ਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਹੋਥ, ਆਵੁਸੋ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਓਵਦਿਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਰੁਚਿਯੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ ਆਰਭਿਂਸੁ.
ਤਤ੍ਰੇਕੋ ਥੇਰੋ ਪਞ੍ਚਮੇ ਦਿਵਸੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਮ ਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਂ, ਅਹਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਤੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਇਮਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥ ¶ , ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਕਿਚ੍ਚਂ ਮਮਾਯਤ੍ਤਂ ਹੋਤੁ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਮਯਂ, ਆਵੁਸੋ, ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਂ ਪਾਤੇਨ੍ਤਾ ਏਵਂ ਅਵੋਚੁਮ੍ਹਾ ‘‘ਯੋ ਪਠਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ, ਸੋ ਭਿਕ੍ਖਂ ਆਹਰਤੁ, ਤੇਨ ਆਭਤਂ ਸੇਸਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਨਤ੍ਥਿ, ਆਵੁਸੋਤਿ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੁਨਾ ਲਭਿਤ੍ਥ, ਮਯਮ੍ਪਿ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਵਟ੍ਟਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ, ਗਚ੍ਛਥ ਤੁਮ੍ਹੇਤਿ ¶ . ਥੇਰੋ ਤੇ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਫਾਸੁਕਟ੍ਠਾਨੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਗਤੋ. ਅਪਰੋ ਥੇਰੋ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ ਪਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ.
ਇਤਰੇਪਿ ਥੇਰਾ ¶ ਤਤੋ ਚੁਤਾ ਏਕਂ ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਿਤ੍ਵਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਕੁਲੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਏਕੋ ਗਨ੍ਧਾਰਰਟ੍ਠੇ ਤਕ੍ਕਸਿਲਨਗਰੇ ਰਾਜਗੇਹੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਏਕੋ ਪਬ੍ਬਤੇਯ੍ਯਰਟ੍ਠੇ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾਯ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਏਕੋ ਬਾਹਿਯਰਟ੍ਠੇ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕਗੇਹੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਏਕੋ ਰਾਜਗਹੇ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕਗੇਹੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਦਬ੍ਬਤ੍ਥੇਰੋ ਮਲ੍ਲਰਟ੍ਠੇ ਅਨੁਪਿਯਨਗਰੇ ਏਕਸ੍ਸ ਮਲ੍ਲਰਞ੍ਞੋ ਗੇਹੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਤਸ੍ਸ ਮਾਤਾ ਉਪਵਿਜਞ੍ਞਕਾਲੇ ਕਾਲਮਕਾਸਿ, ਮਤਸਰੀਰਂ ਸੁਸਾਨਂ ਨੇਤ੍ਵਾ ਦਾਰੁਚਿਤਕਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਿਂ ਅਦਂਸੁ. ਤਸ੍ਸਾ ਅਗ੍ਗਿਵੇਗਸਨ੍ਤਤ੍ਤਂ ਉਦਰਪਟਲਂ ਦ੍ਵੇਧਾ ਅਹੋਸਿ. ਦਾਰਕੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਞ੍ਞਬਲੇਨ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਦਬ੍ਬਤ੍ਥਮ੍ਭੇ ਨਿਪਤਿ. ਤਂ ਦਾਰਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਯ੍ਯਿਕਾਯ ਅਦਂਸੁ. ਸਾ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੀ ਦਬ੍ਬਤ੍ਥਮ੍ਭੇ ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਲਦ੍ਧਜੀਵਿਤਤ੍ਤਾ ਦਬ੍ਬੋਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਾਸਿ.
ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਿਕਕਾਲੇ ਸਤ੍ਥਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵਾਰੋ ਮਲ੍ਲਰਟ੍ਠੇ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਅਨੁਪਿਯਨਿਗਮਂ ਪਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪਿਯਮ੍ਬਵਨੇ ਵਿਹਰਤਿ. ਦਬ੍ਬਕੁਮਾਰੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨੇਨੇਵ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਯ੍ਯਿਕਂ ਆਪੁਚ੍ਛਿ. ਸਾ ‘‘ਸਾਧੁ, ਤਾਤਾ’’ਤਿ ਦਬ੍ਬਕੁਮਾਰਂ ਆਦਾਯ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਂ ਕੁਮਾਰਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਤ੍ਥਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸਞ੍ਞਂ ਅਦਾਸਿ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮਂ ਦਾਰਕਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਥੇਰੋ ਸਤ੍ਥੁ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਦਬ੍ਬਕੁਮਾਰਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤੋ ਤਚਪਞ੍ਚਕਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿ. ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੁਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਕਤਾਭਿਨੀਹਾਰੋ ਸਤ੍ਤੋ ਪਠਮਕੇਸਵਟ੍ਟਿਯਾ ਓਰੋਪਿਯਮਾਨਾਯ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ, ਦੁਤਿਯਕੇਸਵਟ੍ਟਿਯਾ ¶ ਓਰੋਪਿਯਮਾਨਾਯ ਸਕਦਾਗਾਮਿਫਲੇ, ਤਤਿਯਾਯ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ. ਸਬ੍ਬਕੇਸਾਨਂ ਪਨ ਓਰੋਪਨਞ੍ਚ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ ਚ ਅਪਚ੍ਛਾ ਅਪੁਰੇ ਅਹੋਸਿ.
ਸਤ੍ਥਾ ¶ ਮਲ੍ਲਰਟ੍ਠੇ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਵਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਗਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵੇਲ਼ੁਵਨੇ ਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਸ੍ਮਾ ਦਬ੍ਬੋ ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤੋ ਰਹੋਗਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਚ੍ਚਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ¶ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰਣੇ ਕਾਯਂ ਯੋਜੇਤੁਕਾਮੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨਞ੍ਚ ਪਞ੍ਞਾਪੇਯ੍ਯਂ, ਭਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸੇਨਾਸਨਪਞ੍ਞਾਪਕਤ੍ਤਞ੍ਚ ਭਤ੍ਤੁਦ੍ਦੇਸਕਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ. ਅਥ ਨਂ ‘‘ਅਯਂ ਦਬ੍ਬੋ ਦਹਰੋਵ ਸਮਾਨੋ ਮਹਨ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤੋ’’ਤਿ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਿਕਕਾਲੇਯੇਵ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕਾਲਤੋਯੇਵ ਪਟ੍ਠਾਯ ਰਾਜਗਹਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਹਰਨ੍ਤਾਨਂ ਸਬ੍ਬਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਚ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਞ੍ਚ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਦਿਸਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨਪਞ੍ਞਾਪਕਭਾਵੋ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਸੁ ਪਾਕਟੋ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਦਬ੍ਬੋ ਕਿਰ ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤੋ ਸਭਾਗਸਭਾਗਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏਕਟ੍ਠਾਨੇ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਿ, ਦੂਰੇਪਿ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਿਯੇਵ. ਗਨ੍ਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਨੇਤੀਤਿ.
ਅਥ ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਾਲੇਪਿ ਵਿਕਾਲੇਪਿ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ, ਆਵੁਸੋ, ਜੀਵਕਮ੍ਬਵਨੇ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਹਿ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਮਦ੍ਦਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਮਿਗਦਾਯੇ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਉਦ੍ਦਿਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਇਦ੍ਧਿਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਸੋਪਿ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਮਨੋਮਯੇ ਕਾਯੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਏਕੇਕਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਦਿਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯਾ ਜਲਮਾਨਾਯ ਪੁਰਤੋ ਪੁਰਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਮਞ੍ਚੋ, ਇਦਂ ਪੀਠ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ¶ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨਿਦਂ ਵਤ੍ਥੁ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਮੇਵ. ਸਤ੍ਥਾ ਇਦਮੇਵ ਕਾਰਣਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਪਰਭਾਗੇ ਅਰਿਯਗਣਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਥੇਰਂ ਸੇਨਾਸਨਪਞ੍ਞਾਪਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਪਿਲਿਨ੍ਦਵਚ੍ਛਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੨੧੫. ਸਤ੍ਤਮੇ ਦੇਵਤਾਨਂ ਪਿਯਮਨਾਪਾਨਨ੍ਤਿ ਦੇਵਤਾਨਂ ਪਿਯਾਨਞ੍ਚੇਵ ਮਨਾਪਾਨਞ੍ਚ ਪਿਲਿਨ੍ਦਵਚ੍ਛਤ੍ਥੇਰੋ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸੋ ਕਿਰ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧੇ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ ਰਾਜਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਂ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸੀਲੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਗ੍ਗਪਰਾਯਣਂ ਅਕਾਸਿ. ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਕਿਰ ਛਸੁ ਕਾਮਸਗ੍ਗੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਦੇਵਤਾ ਤਸ੍ਸੇਵ ਓਵਾਦਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਂ ਨੁ ਖੋ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਇਮਂ ਸਗ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਲਭਿਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜਮਾਨਾ ¶ ਇਮਂ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਥੇਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਸਮ੍ਪਤਿ ਲਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਸਾਯਂਪਾਤਂ ਥੇਰਂ ਨਮਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਦੇਵਤਾਨਂ ¶ ਪਿਯਮਨਾਪਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ. ਪਿਲਿਨ੍ਦੋਤਿ ਪਨਸ੍ਸ ਗੋਤ੍ਤਂ, ਵਚ੍ਛੋਤਿ ਨਾਮਂ. ਤਦੁਭਯਂ ਸਂਸਨ੍ਦੇਤ੍ਵਾ ਪਿਲਿਨ੍ਦਵਚ੍ਛੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਕਮ੍ਮੇ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਅਯਂ ਕਿਰ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਹਂਸਵਤੀਨਗਰੇ ਮਹਾਭੋਗਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਏਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਪਿਯਮਨਾਪਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਂ ਠਾਨਨ੍ਤਰਂ ਪਤ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕੁਸਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਪਿਲਿਨ੍ਦਵਚ੍ਛੋਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ¶ ਪਾਪੁਣਿ. ਸੋ ਗਿਹੀਹਿਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿਪਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਹਿ, ਵਸਲ, ਗਚ੍ਛ, ਵਸਲ, ਆਹਰ, ਵਸਲ, ਗਣ੍ਹ, ਵਸਲਾ’’ਤਿ ਵਸਲਵਾਦੇਨੇਵ ਸਮੁਦਾਚਰਤਿ. ਤਂ ਕਥਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ – ‘‘ਭਗਵਾ ਅਰਿਯਾ ਨਾਮ ਫਰੁਸਵਾਚਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਰਿਯਾਨਂ ਪਰਵਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਫਰੁਸਵਾਚਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਭਵਨ੍ਤਰੇ ਆਚਿਣ੍ਣਵਸੇਨ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਭਨ੍ਤੇ, ਪਿਲਿਨ੍ਦਵਚ੍ਛਤ੍ਥੇਰੋ ਉਟ੍ਠਾਯ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯ ਗਿਹੀਹਿਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿਪਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ, ‘‘ਵਸਲ, ਵਸਲਾ’’ਤਿ ਕਥੇਤਿ, ਕਿਮੇਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਭਗਵਾਤਿ. ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਤਂ ਇਦਾਨੇਵ ਆਚਿਣ੍ਣਂ, ਅਤੀਤੇ ਪਨੇਸ ਪਞ੍ਚ ਜਾਤਿਸਤਾਨਿ ਵਸਲਵਾਦਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਇਚ੍ਚੇਸ ਭਵਾਚਿਣ੍ਣੇਨੇਵ ਕਥੇਸਿ, ਨ ਫਰੁਸਵਸੇਨ. ਅਰਿਯਾਨਞ੍ਹਿ ਵੋਹਾਰੋ ਫਰੁਸੋਪਿ ਸਮਾਨੋ ਚੇਤਨਾਯ ਅਫਰੁਸਭਾਵੇਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋਵ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਪਾਪਂ ਨ ਉਪਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਪਦੇ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –
‘‘ਅਕਕ੍ਕਸਂ ਵਿਞ੍ਞਾਪਨਿਂ, ਗਿਰਂ ਸਚ੍ਚਮੁਦੀਰਯੇ;
ਯਾਯ ਨਾਭਿਸਜੇ ਕਞ੍ਚਿ, ਤਮਹਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ’’ਨ੍ਤਿ.
ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਥੇਰੋ ਰਾਜਗਹਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਨ੍ਤੋ ਏਕਂ ਪੁਰਿਸਂ ਪਿਪ੍ਪਲੀਨਂ ਭਾਜਨਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਆਦਾਯ ਅਨ੍ਤੋਨਗਰਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਤੇ, ਵਸਲ, ਭਾਜਨੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਸਮਣੋ ਮਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਾਤੋਵ ਫਰੁਸਕਥਂ ਕਥੇਸਿ, ਇਮਸ੍ਸ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਮੇਵ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ‘‘ਮੂਸਿਕਵਚ੍ਚਂ ¶ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਾਜਨੇ’’ਤਿ ¶ ਆਹ. ਏਵਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਵਸਲਾਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਂ ਵਿਜਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਂ ਮੂਸਿਕਵਚ੍ਚਮੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਮਾ ਪਿਪ੍ਪਲਿਯੋ ਮੂਸਿਕਵਚ੍ਚਸਦਿਸਾ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਸਭਾਵੋ ਨੁ ਖੋ ਨੋ’’ਤਿ ਵੀਮਂਸਨ੍ਤੋ ਹਤ੍ਥੇਨ ਉਪ੍ਪੀਲ਼ੇਸਿ ¶ . ਅਥਸ੍ਸ ਉਨ੍ਦੂਰਵਚ੍ਚਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਬਲਵਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਸੋ ‘‘ਇਮਾਯੇਵ ਨੁ ਖੋ ਏਵਰੂਪਾ, ਉਦਾਹੁ ਸਕਟੇਪੀ’’ਤਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਪਿਪ੍ਪਲਿਯੋ ਤਾਦਿਸਾਵ ਦਿਸ੍ਵਾ ਹਦਯਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਸਨ੍ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਂ ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ, ਮਯਾ ਪਾਤੋਵ ਦਿਟ੍ਠਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸੇਤਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਅਦ੍ਧਾ ਏਕਂ ਉਪਾਯਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਗਤਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨੁਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਏਤਂ ਕਾਰਣਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਗਤਮਗ੍ਗਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਪਾਯਾਸਿ.
ਅਥੇਕੋ ਪੁਰਿਸੋ ਤਂ ਅਤਿਵਿਯ ਚਣ੍ਡਿਕਤਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਤ੍ਵਂ ਅਤਿਵਿਯ ਚਣ੍ਡਿਕਤੋਵ ਗਚ੍ਛਸਿ, ਕੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਗਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਭੋ, ਮਾ ਚਿਨ੍ਤਯਿ, ਮਯ੍ਹਂ ਅਯ੍ਯੋ ਪਿਲਿਨ੍ਦਵਚ੍ਛੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤ੍ਵਂ ਏਤਦੇਵ ਭਾਜਨਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਆਦਾਯ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਤਿਟ੍ਠ. ‘ਕਿਂ ਨਾਮੇਤਂ, ਵਸਲਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਕਾਲੇ ਚ ‘ਪਿਪ੍ਪਲਿਯੋ, ਭਨ੍ਤੇ’ਤਿ ਵਦ, ਥੇਰੋ ‘ਏਵਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਵਸਲਾ’ਤਿ ਵਕ੍ਖਤਿ. ਪੁਨ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਪਿਪ੍ਪਲਿਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ. ਸਬ੍ਬਾ ਪਿਪ੍ਪਲਿਯੋ ਪਟਿਪਾਕਤਿਕਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਇਦਮੇਤ੍ਤਕਂ ਵਤ੍ਥੁ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਪਨ ਸਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾਨਂ ਪਿਯਮਨਾਪਕਾਰਣਮੇਵ ਵਤ੍ਥੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਪਿਯਮਨਾਪਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਬਾਹਿਯਦਾਰੁਚੀਰਿਯਤ੍ਥੇਰਵਤ੍ਥੁ
੨੧੬. ਅਟ੍ਠਮੇ ¶ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾਨਨ੍ਤਿ ਖਿਪ੍ਪਂ ਅਧਿਗਤਅਭਿਞ੍ਞਾਨਂ