📜

ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ

ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੇ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ

(ਪਠਮੋ ਭਾਗੋ)

ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾ

ਉਤ੍ਤਮਂ ਵਨ੍ਦਨੇਯ੍ਯਾਨਂ, ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਰਤਨਤ੍ਤਯਂ;

ਯੋ ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯਮ੍ਹਿ, ਖੁਦ੍ਦਾਚਾਰਪ੍ਪਹਾਯਿਨਾ.

ਦੇਸਿਤੋ ਲੋਕਨਾਥੇਨ, ਲੋਕਨਿਸ੍ਸਰਣੇਸਿਨਾ;

ਤਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤਸ੍ਸ, ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਂ.

ਅਯਂ ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤੋ ਚ, ਖੁਦ੍ਦਕੇਸ੍ਵੇਵ ਓਗਧੋ;

ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਸ੍ਸਾਪਿ, ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਂ.

ਗਾਥਾਸਤਸਮਾਕਿਣ੍ਣੋ, ਗੇਯ੍ਯਬ੍ਯਾਕਰਣਙ੍ਕਿਤੋ;

ਕਸ੍ਮਾ ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤੋਤਿ, ਸਙ੍ਖਮੇਸ ਗਤੋਤਿ ਚੇ.

ਸੁਵੁਤ੍ਤਤੋ ਸਵਨਤੋ, ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਤਾਣਤੋ;

ਸੂਚਨਾ ਸੂਦਨਾ ਚੇਵ, ਯਸ੍ਮਾ ਸੁਤ੍ਤਂ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਤਥਾਰੂਪਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਨਿਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਤਤੋ;

ਸਮੂਹਤੋ ਅਯਂ ਤਸ੍ਮਾ, ਸਙ੍ਖਮੇਵਮੁਪਾਗਤੋ.

ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਚਾਪਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਪਮਾਣਨ੍ਤੇਨ ਤਾਦਿਨੋ;

ਵਚਨਾਨਿ ਅਯਂ ਤੇਸਂ, ਨਿਪਾਤੋ ਚ ਯਤੋ ਤਤੋ.

ਅਞ੍ਞਸਙ੍ਖਾਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ, ਵਿਸੇਸਾਨਮਭਾਵਤੋ;

ਸਙ੍ਖਂ ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤੋਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਸਮਜ੍ਝਗਾਤਿ.

੧. ਉਰਗਵਗ੍ਗੋ

੧. ਉਰਗਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਵਂ ਸਮਧਿਗਤਸਙ੍ਖੋ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਏਸ ਵਗ੍ਗਤੋ ਉਰਗਵਗ੍ਗੋ, ਚੂਲ਼ਵਗ੍ਗੋ, ਮਹਾਵਗ੍ਗੋ, ਅਟ੍ਠਕਵਗ੍ਗੋ, ਪਾਰਾਯਨਵਗ੍ਗੋਤਿ ਪਞ੍ਚ ਵਗ੍ਗਾ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਤੇਸੁ ਉਰਗਵਗ੍ਗੋ ਆਦਿ. ਸੁਤ੍ਤਤੋ ਉਰਗਵਗ੍ਗੇ ਦ੍ਵਾਦਸ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਚੂਲ਼ਵਗ੍ਗੇ ਚੁਦ੍ਦਸ, ਮਹਾਵਗ੍ਗੇ ਦ੍ਵਾਦਸ, ਅਟ੍ਠਕਵਗ੍ਗੇ ਸੋਲ਼ਸ, ਪਾਰਾਯਨਵਗ੍ਗੇ ਸੋਲ਼ਸਾਤਿ ਸਤ੍ਤਤਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਤੇਸਂ ਉਰਗਸੁਤ੍ਤਂ ਆਦਿ. ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਮਾਣਤੋ ਅਟ੍ਠ ਭਾਣਵਾਰਾ. ਏਵਂ ਵਗ੍ਗਸੁਤ੍ਤਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਮਾਣਵਤੋ ਪਨਸ੍ਸ –

‘‘ਯੋ ਉਪ੍ਪਤਿਤਂ ਵਿਨੇਤਿ ਕੋਧਂ, ਵਿਸਟਂ ਸਪ੍ਪਵਿਸਂਵ ਓਸਧੇਹਿ;

ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਜਹਾਤਿ ਓਰਪਾਰਂ, ਉਰਗੋ ਜਿਣ੍ਣਮਿਵ ਤਚਂ ਪੁਰਾਣ’’ਨ੍ਤਿ. –

ਅਯਂ ਗਾਥਾ ਆਦਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਸ੍ਸਾ ਇਤੋ ਪਭੁਤਿ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਂ ਕਾਤੁਂ ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ –

‘‘ਯੇਨ ਯਤ੍ਥ ਯਦਾ ਯਸ੍ਮਾ, ਵੁਤ੍ਤਾ ਗਾਥਾ ਅਯਂ ਇਮਂ;

ਵਿਧਿਂ ਪਕਾਸਯਿਤ੍ਵਾਸ੍ਸਾ, ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਕੇਨ ਪਨਾਯਂ ਗਾਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਕਤ੍ਥ, ਕਦਾ, ਕਸ੍ਮਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਯੋ ਸੋ ਭਗਵਾ ਚਤੁਵੀਸਤਿਬੁਦ੍ਧਸਨ੍ਤਿਕੇ ਲਦ੍ਧਬ੍ਯਾਕਰਣੋ ਯਾਵ ਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਜਾਤਕਂ, ਤਾਵ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਤੁਸਿਤਭਵਨੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਤਤੋਪਿ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਯਰਾਜਕੁਲੇ ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਕਤਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨੋ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ, ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਦੇਵ-ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਹਿਤਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ, ਤੇਨ ਭਗਵਤਾ ਸਯਮ੍ਭੁਨਾ ਅਨਾਚਰਿਯਕੇਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸਾ ਚ ਪਨ ਆਲ਼ਵਿਯਂ. ਯਦਾ ਚ ਭੂਤਗਾਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਤਦਾ ਤਤ੍ਥ ਉਪਗਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾ. ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਦੂਰੇਨਿਦਾਨਅਵਿਦੂਰੇਨਿਦਾਨਸਨ੍ਤਿਕੇਨਿਦਾਨਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਤ੍ਥ ਦੂਰੇਨਿਦਾਨਂ ਨਾਮ ਦੀਪਙ੍ਕਰਤੋ ਯਾਵ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਤ੍ਥੁਕਥਾ, ਅਵਿਦੂਰੇਨਿਦਾਨਂ ਨਾਮ ਤੁਸਿਤਭਵਨਤੋ ਯਾਵ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਤ੍ਥੁਕਥਾ, ਸਨ੍ਤਿਕੇਨਿਦਾਨਂ ਨਾਮ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਤੋ ਯਾਵ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਤ੍ਥੁਕਥਾਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਅਵਿਦੂਰੇਨਿਦਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇਨਿਦਾਨਞ੍ਚ ਦੂਰੇਨਿਦਾਨੇਯੇਵ ਸਮੋਧਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਦੂਰੇਨਿਦਾਨਵਸੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਾ ਪਨੇਸਾ ਜਾਤਕਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਇਧ ਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾ. ਤਤੋ ਤਤ੍ਥ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਤ੍ਥੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਇਧ ਆਲ਼ਵਿਯਂ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਆਲ਼ਵਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਅਗ੍ਗਾਲ਼ਵੇ ਚੇਤਿਯੇ. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਲ਼ਵਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਨਵਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਰੁਕ੍ਖਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿਪਿ ਛੇਦਾਪੇਨ੍ਤਿਪਿ. ਅਞ੍ਞਤਰੋਪਿ ਆਲ਼ਵਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਰੁਕ੍ਖਂ ਛਿਨ੍ਦਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖੇ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਵਨਂ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਮਯ੍ਹਂ ਭਵਨਂ ਛਿਨ੍ਦੀ’ਤਿ. ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨਾਦਿਯਨ੍ਤੋ ਛਿਨ੍ਦਿਯੇਵ. ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਦੇਵਤਾਯ ਦਾਰਕਸ੍ਸ ਬਾਹੁਂ ਆਕੋਟੇਸਿ. ਅਥ ਖੋ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਵਤਾਯ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਇਮਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਇਧੇਵ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਵਤਾਯ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਨ ਖੋ ਮੇਤਂ ਪਤਿਰੂਪਂ, ਯਾਹਂ ਇਮਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਇਧੇਵ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪੇਯ੍ਯਂ, ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਭਗਵਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਸਾ ਦੇਵਤਾ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ‘ਸਾਧੁ, ਸਾਧੁ ਦੇਵਤੇ, ਸਾਧੁ ਖੋ ਤ੍ਵਂ, ਦੇਵਤੇ, ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਜੀਵਿਤਾ ਨ ਵੋਰੋਪੇਸਿ. ਸਚਜ੍ਜ ਤ੍ਵਂ, ਦੇਵਤੇ, ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਬਹੁਞ੍ਚ ਤ੍ਵਂ, ਦੇਵਤੇ, ਅਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵੇਯ੍ਯਾਸਿ. ਗਚ੍ਛ ਤ੍ਵਂ, ਦੇਵਤੇ, ਅਮੁਕਸ੍ਮਿਂ ਓਕਾਸੇ ਰੁਕ੍ਖੋ ਵਿਵਿਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਪਗਚ੍ਛਾ’’’ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੮੯).

ਏਵਞ੍ਚ ਪਨ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਵਤਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕੋਧਵਿਨਯਨਤ੍ਥਂ –

‘‘ਯੋ ਵੇ ਉਪ੍ਪਤਿਤਂ ਕੋਧਂ, ਰਥਂ ਭਨ੍ਤਂਵ ਵਾਰਯੇ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੨੨੨) –

ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ. ਤਤੋ ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾ ਰੁਕ੍ਖਂ ਛਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਪਿ, ਛੇਦਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿਪਿ, ਏਕਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾ ਜੀਵਂ ਵਿਹੇਠੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਜ੍ਝਾਯਿਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਆਰੋਚਿਤੋ ਭਗਵਾ – ‘‘ਭੂਤਗਾਮਪਾਤਬ੍ਯਤਾਯ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੯੦) ਇਮਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਉਪਗਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ –

‘‘ਯੋ ਉਪ੍ਪਤਿਤਂ ਵਿਨੇਤਿ ਕੋਧਂ,

ਵਿਸਟਂ ਸਪ੍ਪਵਿਸਂਵ ਓਸਧੇਹੀ’’ਤਿ. –

ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ. ਏਵਮਿਦਂ ਏਕਂਯੇਵ ਵਤ੍ਥੁ ਤੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਤਂ – ਵਿਨਯੇ, ਧਮ੍ਮਪਦੇ, ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤੇਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ਯਾ ਸਾ ਮਾਤਿਕਾ ਠਪਿਤਾ –

‘‘ਯੇਨ ਯਤ੍ਥ ਯਦਾ ਯਸ੍ਮਾ, ਵੁਤ੍ਤਾ ਗਾਥਾ ਅਯਂ ਇਮਂ;

ਵਿਧਿ ਪਕਾਸਯਿਤ੍ਵਾਸ੍ਸਾ, ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨ’’ਨ੍ਤਿ. –

ਸਾ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਚ ਪਕਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਂ.

੧. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ. ਯੋਤਿ ਯੋ ਯਾਦਿਸੋ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਲਾ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲਾ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਨਵੋ ਵਾ ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਵਾ ਥੇਰੋ ਵਾ. ਉਪ੍ਪਤਿਤਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਧਮੁਦ੍ਧਂ ਪਤਿਤਂ ਗਤਂ, ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਞ੍ਚ ਨਾਮੇਤਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਭੁਤ੍ਵਾਪਗਤੋਕਾਸਕਤਭੂਮਿਲਦ੍ਧਵਸੇਨ ਅਨੇਕਪ੍ਪਭੇਦਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਖਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦਾਦਿਸਮਙ੍ਗਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਾਮ, ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਉਪ੍ਪਾਦਿਨੋ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ਤਿਕਮਾਤਿਕਾ ੧੭) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਰਮ੍ਮਣਰਸਮਨੁਭਵਿਤ੍ਵਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਂ ਅਨੁਭੁਤ੍ਵਾਪਗਤਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਂ, ਉਪ੍ਪਾਦਾਦਿਤ੍ਤਯਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਂ ਭੁਤ੍ਵਾਪਗਤਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸੇਸਸਙ੍ਖਤਞ੍ਚ ਭੁਤ੍ਵਾਪਗਤੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਾਮ. ਤਦੇਤਂ ‘‘ਏਵਰੂਪਂ ਪਾਪਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩੪; ਪਾਚਿ. ੪੧੭) ਚ, ‘‘ਯਥਾ ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰੀ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਚ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇਸੁ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ‘‘ਯਾਨਿਸ੍ਸ ਤਾਨਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੪੮; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੧੨੦) ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਅਤੀਤਮ੍ਪਿ ਸਮਾਨਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਪਾਕਸ੍ਸੋਕਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਿਤਤ੍ਤਾ, ਤਥਾ ਕਤੋਕਾਸਞ੍ਚ ਵਿਪਾਕਂ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਏਵਂ ਕਤੇ ਓਕਾਸੇ ਅਵਸ੍ਸਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਓਕਾਸਕਤੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਾਮ. ਤਾਸੁ ਤਾਸੁ ਭੂਮੀਸੁ ਅਸਮੂਹਤਮਕੁਸਲਂ ਭੂਮਿਲਦ੍ਧੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਾਮ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ਭੂਮਿਯਾ ਭੂਮਿਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਚ ਨਾਨਤ੍ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਭੂਮਿ ਨਾਮ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਾ ਤੇਭੂਮਕਾ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ. ਭੂਮਿਲਦ੍ਧਂ ਨਾਮ ਤੇਸੁ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਾਰਹਂ ਕਿਲੇਸਜਾਤਂ. ਤੇਨ ਹਿ ਸਾ ਭੂਮਿਲਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਭੂਮਿਲਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਪਨ ਨ ਆਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ. ਆਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਹਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਤੀਤਾਦਿਭੇਦੇ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤੇਪਿ ਚ ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ਖਨ੍ਧੇ ਆਰਬ੍ਭ ਕਿਲੇਸਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਯਨਉਪ੍ਪਲਵਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ਖਨ੍ਧੇ ਆਰਬ੍ਭ ਸੋਰੇਯ੍ਯਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਨਨ੍ਦਮਾਣਵਕਾਦੀਨਂ ਵਿਯ. ਯਦਿ ਚੇਤਂ ਭੂਮਿਲਦ੍ਧਂ ਨਾਮ ਸਿਯਾ, ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਹੇਯ੍ਯਤੋ ਨ ਕੋਚਿ ਭਵਮੂਲਂ ਜਹੇਯ੍ਯ. ਵਤ੍ਥੁਵਸੇਨ ਪਨ ਭੂਮਿਲਦ੍ਧਂ ਨਾਮ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਅਪਰਿਞ੍ਞਾਤਾ ਖਨ੍ਧਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਾਦਤੋ ਪਭੁਤਿ ਤੇਸੁ ਵਟ੍ਟਮੂਲਂ ਕਿਲੇਸਜਾਤਂ ਅਨੁਸੇਤਿ. ਤਂ ਅਪ੍ਪਹੀਨਟ੍ਠੇਨ ਭੂਮਿਲਦ੍ਧੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਾਮਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਯਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾਨੁਸਯਿਤਾ ਕਿਲੇਸਾ, ਤਸ੍ਸ ਤੇ ਏਵ ਖਨ੍ਧਾ ਤੇਸਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵਤ੍ਥੁ, ਨ ਇਤਰੇ ਖਨ੍ਧਾ. ਅਤੀਤਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਚਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾਨੁਸਯਿਤਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਤੀਤਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਏਵ ਵਤ੍ਥੁ, ਨ ਇਤਰੇ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਅਨਾਗਤਾਦੀਸੁ. ਤਥਾ ਕਾਮਾਵਚਰਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾਨੁਸਯਿਤਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਕਾਮਾਵਚਰਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਏਵ ਵਤ੍ਥੁ, ਨ ਇਤਰੇ. ਏਸ ਨਯੋ ਰੂਪਾਰੂਪਾਵਚਰੇਸੁ.

ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦੀਨਂ ਪਨ ਯਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਤਂ ਤਂ ਵਟ੍ਟਮੂਲਂ ਕਿਲੇਸਜਾਤਂ ਤੇਨ ਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹੀਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਤੇ ਤੇ ਖਨ੍ਧਾ ਪਹੀਨਾਨਂ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਵਟ੍ਟਮੂਲਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਵਤ੍ਥੁਤੋ ਭੂਮੀਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਟ੍ਟਮੂਲਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਰਿਯਮਾਨਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕੁਸਲਂ ਵਾ ਅਕੁਸਲਂ ਵਾ ਹੋਤਿ, ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਵਟ੍ਟਂ ਵਡ੍ਢਤਿ. ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਵਟ੍ਟਮੂਲਂ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਏਵ, ਨ ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ…ਪੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਏਵ ਵਾ, ਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੂਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਪਞ੍ਚਸੁ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਅਨੁਸਯਿਤਤ੍ਤਾ. ਕਥਂ? ਪਥਵੀਰਸਾਦਿਮਿਵ ਰੁਕ੍ਖੇ. ਯਥਾ ਹਿ ਮਹਾਰੁਕ੍ਖੇ ਪਥਵੀਤਲਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਪਥਵੀਰਸਞ੍ਚ ਆਪੋਰਸਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਮੂਲਖਨ੍ਧਸਾਖਪਸਾਖਪਤ੍ਤਪਲ੍ਲਵਪਲਾਸਪੁਪ੍ਫਫਲੇਹਿ ਵਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਨਭਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਯਾਵਕਪ੍ਪਾਵਸਾਨਂ ਬੀਜਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਰੁਕ੍ਖਪਵੇਣੀਸਨ੍ਤਾਨੇ ਠਿਤੇ ‘‘ਤਂ ਪਥਵੀਰਸਾਦਿ ਮੂਲੇ ਏਵ, ਨ ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ, ਫਲੇ ਏਵ ਵਾ, ਨ ਮੂਲਾਦੀਸੂ’’ਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਸਬ੍ਬੇਸ੍ਵੇਵ ਮੂਲਾਦੀਸੁ ਅਨੁਗਤਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ. ਯਥਾ ਪਨ ਤਸ੍ਸੇਵ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪੁਪ੍ਫਫਲਾਦੀਸੁ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਨੋ ਕੋਚਿ ਪੁਰਿਸੋ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਮਣ੍ਡੂਕਕਣ੍ਟਕਂ ਨਾਮ ਰੁਕ੍ਖੇ ਵਿਸਂ ਪਯੋਜੇਯ੍ਯ, ਅਥ ਸੋ ਰੁਕ੍ਖੋ ਤੇਨ ਵਿਸਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਥਵੀਰਸਆਪੋਰਸਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨੇਨ ਅਪ੍ਪਸਵਨਧਮ੍ਮਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਪੁਨ ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਏਵਮੇਵਂ ਖਨ੍ਧਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਨੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਰੁਕ੍ਖੇ ਵਿਸਪ੍ਪਯੋਜਨਂ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਚਤੁਮਗ੍ਗਭਾਵਨਂ ਆਰਭਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਸੋ ਖਨ੍ਧਸਨ੍ਤਾਨੋ ਤੇਨ ਚਤੁਮਗ੍ਗਵਿਸਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਟ੍ਟਮੂਲਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਕਿਰਿਯਭਾਵਮਤ੍ਤਮੁਪਗਤਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦਿ ਸਬ੍ਬਕਮ੍ਮਪ੍ਪਭੇਦੋ ਆਯਤਿਂ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਧਮ੍ਮਤਮਾਗਮ੍ਮ ਭਵਨ੍ਤਰਸਨ੍ਤਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਕੇਵਲਂ ਪਨ ਚਰਿਮਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧੇਨ ਨਿਰਿਨ੍ਧਨੋ ਵਿਯ ਜਾਤਵੇਦੋ ਅਨੁਪਾਦਾਨੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤਿ. ਏਵਂ ਭੂਮਿਯਾ ਭੂਮਿਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਚ ਨਾਨਤ੍ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਅਪਿਚ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਸਮੁਦਾਚਾਰਾਰਮ੍ਮਣਾਧਿਗ੍ਗਹਿਤਾਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਸਮੂਹਤਵਸੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਮਾਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਮੇਵ ਸਮੁਦਾਚਾਰੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਚਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਪਨ ਆਪਾਥਗਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਮ੍ਪਿ ਕਿਲੇਸਜਾਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਧਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਅਪਰਭਾਗੇ ਅਵਸ੍ਸਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਆਰਮ੍ਮਣਾਧਿਗ੍ਗਹਿਤੁਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਲ੍ਯਾਣਿਗਾਮੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਤੋ ਮਹਾਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਿਸਭਾਗਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਿਲੇਸਜਾਤਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਤਸ੍ਸ ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੬; ਅ. ਨਿ. ੬.੫੮) ਪਯੋਗੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਵਸੇਨ ਅਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਕਿਲੇਸਜਾਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਤਿਮਨਾਰੂਲ਼੍ਹਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਵਾਰਕਸ੍ਸ ਹੇਤੁਨੋ ਅਭਾਵਾ ਅਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਾਮ. ਤਂ ‘‘ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧਿ ਭਾਵਿਤੋ ਬਹੁਲੀਕਤੋ ਸਨ੍ਤੋ ਚੇਵ ਪਣੀਤੋ ਚ ਅਸੇਚਨਕੋ ਚ ਸੁਖੋ ਚ ਵਿਹਾਰੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਪਾਪਕੇ ਅਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ ਠਾਨਸੋ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਾਰਾ. ੧੬੫) ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਮ੍ਪਿ ਕਿਲੇਸਜਾਤਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਅਸਮੂਹਤਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਤਂ ਅਨਤੀਤਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਅਸਮੂਹਤੁਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਆਕਾਸੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਲਾਭਿਨੋ ਥੇਰਸ੍ਸ ਕੁਸੁਮਿਤਰੁਕ੍ਖੇ ਉਪਵਨੇ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਓਚਿਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮਧੁਰਸ੍ਸਰੇਨ ਗਾਯਤੋ ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ ਗੀਤਸ੍ਸਰਂ ਸੁਤਵਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਿਲੇਸਜਾਤਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਤਸ੍ਸ ‘‘ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਬਹੁਲੀਕਰੋਨ੍ਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਪਾਪਕੇ ਅਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨ੍ਤਰਾਯੇਵ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੫੭) ਪਯੋਗੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਾਧਿਗ੍ਗਹਿਤਾਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਸਮੂਹਤੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਭੂਮਿਲਦ੍ਧੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਏਵਮੇਤਸ੍ਮਿਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਭੇਦੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਭੂਮਿਲਦ੍ਧਾਰਮ੍ਮਣਾਧਿਗ੍ਗਹਿਤਾਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਸਮੂਹਤੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਸੇਨਾਯਂ ਕੋਧੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕਸ੍ਮਾ? ਏਵਂਵਿਧਸ੍ਸ ਵਿਨੇਤਬ੍ਬਤੋ. ਏਵਂਵਿਧਮੇਵ ਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਵਿਨਯੇਨ ਵਿਨੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ. ਯਂ ਪਨੇਤਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਭੁਤ੍ਵਾਪਗਤੋਕਾਸਕਤਸਮੁਦਾਚਾਰਸਙ੍ਖਾਤਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਏਤ੍ਥ ਅਫਲੋ ਚ ਅਸਕ੍ਯੋ ਚ ਵਾਯਾਮੋ. ਅਫਲੋ ਹਿ ਭੁਤ੍ਵਾਪਗਤੇ ਵਾਯਾਮੋ ਵਾਯਾਮਨ੍ਤਰੇਨਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਨਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਓਕਾਸਕਤੇ. ਅਸਕ੍ਯੋ ਚ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸਮੁਦਾਚਾਰੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਕਿਲੇਸਵੋਦਾਨਾਨਂ ਏਕਜ੍ਝਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋਤਿ.

ਵਿਨੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ –

‘‘ਦੁਵਿਧੋ ਵਿਨਯੋ ਨਾਮ, ਏਕਮੇਕੇਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਧਾ;

ਤੇਸੁ ਅਟ੍ਠਵਿਧੇਨੇਸ, ਵਿਨੇਤੀਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ’’.

ਅਯਞ੍ਹਿ ਸਂਵਰਵਿਨਯੋ, ਪਹਾਨਵਿਨਯੋਤਿ ਦੁਵਿਧੋ ਵਿਨਯੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਦੁਵਿਧੇ ਵਿਨਯੇ ਏਕਮੇਕੋ ਵਿਨਯੋ ਪਞ੍ਚਧਾ ਭਿਜ੍ਜਤਿ. ਸਂਵਰਵਿਨਯੋਪਿ ਹਿ ਸੀਲਸਂਵਰੋ, ਸਤਿਸਂਵਰੋ, ਞਾਣਸਂਵਰੋ, ਖਨ੍ਤਿਸਂਵਰੋ, ਵੀਰਿਯਸਂਵਰੋਤਿ ਪਞ੍ਚਵਿਧੋ. ਪਹਾਨਵਿਨਯੋਪਿ ਤਦਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਨਿਸ੍ਸਰਣਪ੍ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਵਿਧੋ.

ਤਤ੍ਥ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰੇਨ ਉਪੇਤੋ ਹੋਤਿ ਸਮੁਪੇਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਵਿਭ. ੫੧੧) ਸੀਲਸਂਵਰੋ, ‘‘ਰਕ੍ਖਤਿ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਸਂਵਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੧੩; ਮ. ਨਿ. ੧.੨੯੫; ਸਂ. ਨਿ. ੪.੨੩੯; ਅ. ਨਿ. ੩.੧੬) ਸਤਿਸਂਵਰੋ.

‘‘ਯਾਨਿ ਸੋਤਾਨਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, (ਅਜਿਤਾਤਿ ਭਗਵਾ)

ਸਤਿ ਤੇਸਂ ਨਿਵਾਰਣਂ;

ਸੋਤਾਨਂ ਸਂਵਰਂ ਬ੍ਰੂਮਿ,

ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਪਿਧੀਯਰੇ’’ਤਿ. (ਸੁ. ਨਿ. ੧੦੪੧) –

ਆਦੀਸੁ ਞਾਣਸਂਵਰੋ, ‘‘ਖਮੋ ਹੋਤਿ ਸੀਤਸ੍ਸ ਉਣ੍ਹਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੪; ਅ. ਨਿ. ੪.੧੧੪) ਖਨ੍ਤਿਸਂਵਰੋ, ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਂ ਨਾਧਿਵਾਸੇਤਿ, ਪਜਹਤਿ, ਵਿਨੋਦੇਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੬; ਅ. ਨਿ. ੪.੧੧੪) ਵੀਰਿਯਸਂਵਰੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਚਾਯਂ ਸਂਵਰੋ ਯਥਾਸਕਂ ਸਂਵਰਿਤਬ੍ਬਾਨਂ ਵਿਨੇਤਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਕਾਯਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦੀਨਂ ਸਂਵਰਣਤੋ ਸਂਵਰੋ, ਵਿਨਯਨਤੋ ਵਿਨਯੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਂ ਤਾਵ ਸਂਵਰਵਿਨਯੋ ਪਞ੍ਚਧਾ ਭਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਤਥਾ ਯਂ ਨਾਮਰੂਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਦੀਸੁ ਵਿਪਸ੍ਸਨਙ੍ਗੇਸੁ ਯਾਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਪਰਿਹਾਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਤੇਨ ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਨਤ੍ਥਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਨਾਮਰੂਪਵਵਤ੍ਥਾਨੇਨ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਯਾ, ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਗ੍ਗਹੇਨ ਅਹੇਤੁਵਿਸਮਹੇਤੁਦਿਟ੍ਠੀਨਂ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਪਰਭਾਗੇਨ ਕਙ੍ਖਾਵਿਤਰਣੇਨ ਕਥਂਕਥੀਭਾਵਸ੍ਸ, ਕਲਾਪਸਮ੍ਮਸਨੇਨ ‘‘ਅਹਂ ਮਮਾ’’ਤਿ ਗਾਹਸ੍ਸ, ਮਗ੍ਗਾਮਗ੍ਗਵਵਤ੍ਥਾਨੇਨ ਅਮਗ੍ਗੇ ਮਗ੍ਗਸਞ੍ਞਾਯ, ਉਦਯਦਸ੍ਸਨੇਨ ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿਯਾ, ਵਯਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਯਾ, ਭਯਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਭਯੇਸੁ ਅਭਯਸਞ੍ਞਾਯ, ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨੇਨ ਅਸ੍ਸਾਦਸਞ੍ਞਾਯ, ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਨੁਪਸ੍ਸਨੇਨ ਅਭਿਰਤਿਸਞ੍ਞਾਯ, ਮੁਚ੍ਚਿਤੁਕਮ੍ਯਤਾਞਾਣੇਨ ਅਮੁਚ੍ਚਿਤੁਕਮ੍ਯਤਾਯ, ਉਪੇਕ੍ਖਾਞਾਣੇਨ ਅਨੁਪੇਕ੍ਖਾਯ, ਅਨੁਲੋਮੇਨ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਚ ਪਟਿਲੋਮਭਾਵਸ੍ਸ, ਗੋਤ੍ਰਭੁਨਾ ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ, ਏਤਂ ਤਦਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਨਂ ਨਾਮ. ਯਂ ਪਨ ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਭੇਦਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਨੋ ਯਾਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਪਰਿਹਾਨਿਪਵਤ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਤੇਨਾਭਿਹਤਾਨਂ ਨੀਵਰਣਾਨਂ ਯਥਾਸਕਂ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮਾਨਞ੍ਚ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਪਹਾਨਂ, ਏਤਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਪ੍ਪਹਾਨਂ ਨਾਮ. ਯਂ ਪਨ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾਨਂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਤਂਤਂਮਗ੍ਗਵਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਯਥਾਸਕਂ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਂ ਪਹਾਨਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ੨੭੭) ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯਪਕ੍ਖਿਕਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਗਹਨਸ੍ਸ ਪੁਨ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਭਾਵੇਨ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਸਙ੍ਖਾਤਂ ਪਹਾਨਂ, ਇਦਂ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਪ੍ਪਹਾਨਂ ਨਾਮ. ਯਂ ਪਨ ਫਲਕ੍ਖਣੇ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਹਾਨਂ, ਇਦਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਪ੍ਪਹਾਨਂ ਨਾਮ. ਯਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਤਨਿਸ੍ਸਰਣਤ੍ਤਾ ਪਹੀਨਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਏਤਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਪ੍ਪਹਾਨਂ ਨਾਮ. ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਪਹਾਨਂ ਯਸ੍ਮਾ ਚਾਗਟ੍ਠੇਨ ਪਹਾਨਂ, ਵਿਨਯਨਟ੍ਠੇਨ ਵਿਨਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਹਾਨਵਿਨਯੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂਤਂਪਹਾਨਵਤੋ ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਵਿਨਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਤੋਪੇਤਂ ‘‘ਪਹਾਨਵਿਨਯੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਂ ਪਹਾਨਵਿਨਯੋਪਿ ਪਞ੍ਚਧਾ ਭਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਮੇਕੇਕਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਧਾ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਦਸੇਤੇ ਵਿਨਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ.

ਤੇਸੁ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਵਿਨਯਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਵਿਨਯਞ੍ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸੇਨ ਅਟ੍ਠਵਿਧੇਨ ਵਿਨਯੇਨੇਸ ਤੇਨ ਤੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵਿਨੇਤੀਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਥਂ? ਸੀਲਸਂਵਰੇਨ ਕਾਯਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਿ ਵਿਨੇਨ੍ਤੋਪਿ ਹਿ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਕੋਧਂ ਵਿਨੇਤਿ, ਸਤਿਪਞ੍ਞਾਸਂਵਰੇਹਿ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੋਮਨਸ੍ਸਾਦੀਨਿ ਵਿਨੇਨ੍ਤੋਪਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਕੋਧਂ ਵਿਨੇਤਿ, ਖਨ੍ਤਿਸਂਵਰੇਨ ਸੀਤਾਦੀਨਿ ਖਮਨ੍ਤੋਪਿ ਤਂਤਂਆਘਾਤਵਤ੍ਥੁਸਮ੍ਭਵਂ ਕੋਧਂ ਵਿਨੇਤਿ, ਵੀਰਿਯਸਂਵਰੇਨ ਬ੍ਯਾਪਾਦਵਿਤਕ੍ਕਂ ਵਿਨੇਨ੍ਤੋਪਿ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਕੋਧਂ ਵਿਨੇਤਿ. ਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਤਦਙ੍ਗਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਸਮੁਚ੍ਛੇਦਪ੍ਪਹਾਨਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨੇਨ ਤੇ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪਜਹਨ੍ਤੋਪਿ ਤਦਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਬ੍ਬਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਕੋਧਂ ਵਿਨੇਤਿ. ਕਾਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਪਹਾਨਵਿਨਯੇਨ ਵਿਨਯੋ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਯੇਹਿ ਪਨ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਤੇਹਿ ਵਿਨੇਨ੍ਤੋਪਿ ਪਰਿਯਾਯਤੋ ‘‘ਪਹਾਨਵਿਨਯੇਨ ਵਿਨੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਪ੍ਪਹਾਨਕਾਲੇ ਪਨ ਵਿਨੇਤਬ੍ਬਾਭਾਵਤੋ ਨਿਸ੍ਸਰਣਪ੍ਪਹਾਨਸ੍ਸ ਚ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਤੋ ਨ ਤੇਹਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਿਨੇਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਂ ਤੇਸੁ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਵਿਨਯਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਵਿਨਯਞ੍ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸੇਨ ਅਟ੍ਠਵਿਧੇਨ ਵਿਨਯੇਨੇਸ ਤੇਨ ਤੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵਿਨੇਤੀਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ. ਯੇ ਵਾ –

‘‘ਪਞ੍ਚਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਘਾਤਪਟਿਵਿਨਯਾ, ਯਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਆਘਾਤੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਟਿਵਿਨੇਤਬ੍ਬੋ. ਕਤਮੇ ਪਞ੍ਚ? ਯਸ੍ਮਿਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਆਘਾਤੋ ਜਾਯੇਥ, ਮੇਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ…ਪੇ… ਕਰੁਣਾ… ਉਪੇਕ੍ਖਾ… ਅਸਤਿ-ਅਮਨਸਿਕਾਰੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਆਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬੋ, ਏਵਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਆਘਾਤੋ ਪਟਿਵਿਨੇਤਬ੍ਬੋ. ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾ ਏਵ ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕੋ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ…ਪੇ… ਦਾਯਾਦੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੫.੧੬੧) –

ਏਵਂ ਪਞ੍ਚ ਆਘਾਤਪਟਿਵਿਨਯਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਯੇ ਚ –

‘‘ਪਞ੍ਚਿਮੇ, ਆਵੁਸੋ, ਆਘਾਤਪਟਿਵਿਨਯਾ, ਯਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਆਘਾਤੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਟਿਵਿਨੇਤਬ੍ਬੋ. ਕਤਮੇ ਪਞ੍ਚ? ਇਧਾਵੁਸੋ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਕਾਯਸਮਾਚਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਵਚੀਸਮਾਚਾਰੋ, ਏਵਰੂਪੇਪਿ, ਆਵੁਸੋ, ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਆਘਾਤੋ ਪਟਿਵਿਨੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੫.੧੬੨) –

ਏਵਮਾਦਿਨਾਪਿ ਨਯੇਨ ਪਞ੍ਚ ਆਘਾਤਪਟਿਵਿਨਯਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਸੁ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਆਘਾਤਪਟਿਵਿਨਯੇਨ ਵਿਨੇਨ੍ਤੋਪੇਸ ਵਿਨੇਤੀਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਪਿਚ ਯਸ੍ਮਾ –

‘‘ਉਭਤੋਦਣ੍ਡਕੇਨ ਚੇਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਕਚੇਨ ਚੋਰਾ ਓਚਰਕਾ ਅਙ੍ਗਮਙ੍ਗਾਨਿ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਯੋ ਮਨੋ ਪਦੋਸੇਯ੍ਯ, ਨ ਮੇ ਸੋ ਤੇਨ ਸਾਸਨਕਰੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩੨) –-

ਏਵਂ ਸਤ੍ਥੁ ਓਵਾਦਂ,

‘‘ਤਸ੍ਸੇਵ ਤੇਨ ਪਾਪਿਯੋ, ਯੋ ਕੁਦ੍ਧਂ ਪਟਿਕੁਜ੍ਝਤਿ;

ਕੁਦ੍ਧਂ ਅਪ੍ਪਟਿਕੁਜ੍ਝਨ੍ਤੋ, ਸਙ੍ਗਾਮਂ ਜੇਤਿ ਦੁਜ੍ਜਯਂ.

‘‘ਉਭਿਨ੍ਨਮਤ੍ਥਂ ਚਰਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰਸ੍ਸ ਚ;

ਪਰਂ ਸਙ੍ਕੁਪਿਤਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਯੋ ਸਤੋ ਉਪਸਮ੍ਮਤਿ’’. (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੮੮);

‘‘ਸਤ੍ਤਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਸਪਤ੍ਤਕਨ੍ਤਾ ਸਪਤ੍ਤਕਰਣਾ ਕੋਧਨਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਇਤ੍ਥਿਂ ਵਾ ਪੁਰਿਸਂ ਵਾ. ਕਤਮੇ ਸਤ੍ਤ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਪਤ੍ਤੋ ਸਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਇਚ੍ਛਤਿ – ‘ਅਹੋ, ਵਤਾਯਂ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੋ ਅਸ੍ਸਾ’ਤਿ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਪਤ੍ਤੋ ਸਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਵਤਾਯ ਨਨ੍ਦਤਿ. ਕੋਧਨਾਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕੋਧਾਭਿਭੂਤੋ ਕੋਧਪਰੇਤੋ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸੋ ਹੋਤਿ ਸੁਨ੍ਹਾਤੋ ਸੁਵਿਲਿਤ੍ਤੋ ਕਪ੍ਪਿਤਕੇਸਮਸ੍ਸੁ ਓਦਾਤਵਤ੍ਥਵਸਨੋ, ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੋਵ ਹੋਤਿ ਕੋਧਾਭਿਭੂਤੋ. ਅਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਠਮੋ ਧਮ੍ਮੋ ਸਪਤ੍ਤਕਨ੍ਤੋ ਸਪਤ੍ਤਕਰਣੋ ਕੋਧਨਂ ਆਗਚ੍ਛਤਿ ਇਤ੍ਥਿਂ ਵਾ ਪੁਰਿਸਂ ਵਾ (ਅ. ਨਿ. ੭.੬੪).

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਪਤ੍ਤੋ ਸਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਇਚ੍ਛਤਿ – ‘ਅਹੋ, ਵਤਾਯਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਸਯੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ…ਪੇ… ‘ਨ ਪਚੁਰਤ੍ਥੋ ਅਸ੍ਸਾ’ਤਿ…ਪੇ… ‘ਨ ਭੋਗਵਾ ਅਸ੍ਸਾ’ਤਿ…ਪੇ… ‘ਨ ਯਸਵਾ ਅਸ੍ਸਾ’ਤਿ…ਪੇ… ‘ਨ ਮਿਤ੍ਤਵਾ ਅਸ੍ਸਾ’ਤਿ…ਪੇ… ‘ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਅਪਾਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਵਿਨਿਪਾਤਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਪਤ੍ਤੋ ਸਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਗਤਿਗਮਨੇਨ ਨਨ੍ਦਤਿ. ਕੋਧਨਾਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕੋਧਾਭਿਭੂਤੋ ਕੋਧਪਰੇਤੋ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, ਵਾਚਾਯ… ਮਨਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ. ਸੋ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਵਾਚਾਯ…ਪੇ… ਮਨਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ…ਪੇ… ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ ਕੋਧਾਭਿਭੂਤੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੭.੬੪).

‘‘ਕੁਦ੍ਧੋ ਅਤ੍ਥਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਕੁਦ੍ਧੋ ਧਮ੍ਮਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ…ਪੇ…. (ਅ. ਨਿ. ੭.੬੪; ਮਹਾਨਿ. ੫);

‘‘ਯੇਨ ਕੋਧੇਨ ਕੁਦ੍ਧਾਸੇ, ਸਤ੍ਤਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ;

ਤਂ ਕੋਧਂ ਸਮ੍ਮਦਞ੍ਞਾਯ, ਪਜਹਨ੍ਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਿਨੋ. (ਇਤਿਵੁ. ੪);

‘‘ਕੋਧਂ ਜਹੇ ਵਿਪ੍ਪਜਹੇਯ੍ਯ ਮਾਨਂ, ਸਂਯੋਜਨਂ ਸਬ੍ਬਮਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ. (ਧ. ਪ. ੨੨੧);

‘‘ਅਨਤ੍ਥਜਨਨੋ ਕੋਧੋ, ਕੋਧੋ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਕੋਪਨੋ. (ਅ. ਨਿ. ੭.੬੪; ਇਤਿਵੁ. ੮੮);

‘‘ਏਕਾਪਰਾਧਂ ਖਮ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞ, ਨ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਕੋਧਬਲਾ ਭਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧੫.੧੯) –

ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਕੋਧੇ ਆਦੀਨਵਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਤੋਪਿ ਕੋਧੋ ਵਿਨਯਂ ਉਪੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਕੋਧਂ ਵਿਨੇਨ੍ਤੋਪਿ ਏਸ ਵਿਨੇਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਕੋਧਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਨਤ੍ਥਂ ਮੇ ਅਚਰੀਤਿ ਆਘਾਤੋ ਜਾਯਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੪੦; ਅ. ਨਿ. ੯.੨੯) ਨਯੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਨਵਨ੍ਨਂ, ‘‘ਅਤ੍ਥਂ ਮੇ ਨ ਚਰੀ’’ਤਿ ਆਦੀਨਞ੍ਚ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਸਿਦ੍ਧਾਨਂ ਨਵਨ੍ਨਮੇਵਾਤਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸਨ੍ਨਂ, ਖਾਣੁਕਣ੍ਟਕਾਦਿਨਾ ਅਟ੍ਠਾਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਯਾ ਆਘਾਤਵਤ੍ਥੂਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਾਘਾਤਵਤ੍ਥੁਸਮ੍ਭਵਂ ਆਘਾਤਂ. ਵਿਸਟਨ੍ਤਿ ਵਿਤ੍ਥਤਂ. ਸਪ੍ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ ਸਪ੍ਪਸ੍ਸ ਵਿਸਂ. ਇਵਾਤਿ ਓਪਮ੍ਮਵਚਨਂ, ਇ-ਕਾਰ ਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵ-ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਓਸਧੇਹੀਤਿ ਅਗਦੇਹਿ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਯਥਾ ਵਿਸਤਿਕਿਚ੍ਛਕੋ ਵੇਜ੍ਜੋ ਸਪ੍ਪੇਨ ਦਟ੍ਠਂ ਸਬ੍ਬਂ ਕਾਯਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਵਿਸਟਂ ਸਪ੍ਪਵਿਸਂ ਮੂਲਖਨ੍ਧਤਚਪਤ੍ਤਪੁਪ੍ਫਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੇਹਿ ਨਾਨਾਭੇਸਜ੍ਜੇਹਿ ਪਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਕਤੇਹਿ ਵਾ ਓਸਧੇਹਿ ਖਿਪ੍ਪਮੇਵ ਵਿਨੇਯ੍ਯ, ਏਵਮੇਵਂ ਯੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨਤ੍ਥੇਨ ਉਪ੍ਪਤਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਂ ਬ੍ਯਾਪੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਕੋਧਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਵਿਨਯਨੂਪਾਯੇਸੁ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਉਪਾਯੇਨ ਵਿਨੇਤਿ ਨਾਧਿਵਾਸੇਤਿ ਪਜਹਤਿ ਵਿਨੋਦੇਤਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤੀਤਿ.

ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਜਹਾਤਿ ਓਰਪਾਰਨ੍ਤਿ ਸੋ ਏਵਂ ਕੋਧਂ ਵਿਨੇਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਾ ਕੋਧੋ ਤਤਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਹੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਓਰਪਾਰਸਞ੍ਞਿਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚੋਰਮ੍ਭਾਗਿਯਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਜਹਾਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਹਿ ਪਾਰਨ੍ਤਿ ਤੀਰਸ੍ਸ ਨਾਮਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਓਰਾਨਿ ਚ ਤਾਨਿ ਸਂਸਾਰਸਾਗਰਸ੍ਸ ਪਾਰਭੂਤਾਨਿ ਚਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਓਰਪਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਯੋ ਉਪ੍ਪਤਿਤਂ ਵਿਨੇਤਿ ਕੋਧਂ ਵਿਸਟਂ ਸਪ੍ਪਵਿਸਂਵ ਓਸਧੇਹਿ’’, ਸੋ ਤਤਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕੋਧਂ ਵਿਨੇਤ੍ਵਾ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਠਿਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਜਹਾਤਿ ਓਰਪਾਰਂ. ਤਤ੍ਥ ਓਰਨ੍ਤਿ ਸਕਤ੍ਤਭਾਵੋ, ਪਾਰਨ੍ਤਿ ਪਰਤ੍ਤਭਾਵੋ. ਓਰਂ ਵਾ ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ, ਪਾਰਂ ਛ ਬਾਹਿਰਾਯਤਨਾਨਿ. ਤਥਾ ਓਰਂ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ, ਪਾਰਂ ਦੇਵਲੋਕੋ. ਓਰਂ ਕਾਮਧਾਤੁ, ਪਾਰਂ ਰੂਪਾਰੂਪਧਾਤੁ. ਓਰਂ ਕਾਮਰੂਪਭਵੋ, ਪਾਰਂ ਅਰੂਪਭਵੋ. ਓਰਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ, ਪਾਰਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸੁਖੂਪਕਰਣਾਨਿ. ਏਵਮੇਤਸ੍ਮਿਂ ਓਰਪਾਰੇ ਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗੇਨ ਛਨ੍ਦਰਾਗਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਜਹਾਤਿ ਓਰਪਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ ਕਾਮਰਾਗਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਇਧਤ੍ਤਭਾਵਾਦੀਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਏਵ ਨਤ੍ਥਿ; ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨਸ੍ਸ ਤਤਿਯਮਗ੍ਗਾਦੀਨਂ ਵਿਯ ਵਣ੍ਣਪ੍ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਓਰਪਾਰਭੇਦਂ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ‘‘ਜਹਾਤਿ ਓਰਪਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਭਾਵਨਤ੍ਥਾਯ ਉਪਮਂ ਆਹ ‘‘ਉਰਗੋ ਜਿਣ੍ਣਮਿਵ ਤਚਂ ਪੁਰਾਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਉਰੇਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਉਰਗੋ, ਸਪ੍ਪਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸੋ ਦੁਵਿਧੋ – ਕਾਮਰੂਪੀ ਚ ਅਕਾਮਰੂਪੀ ਚ. ਕਾਮਰੂਪੀਪਿ ਦੁਵਿਧੋ – ਜਲਜੋ ਥਲਜੋ ਚ. ਜਲਜੋ ਜਲੇ ਏਵ ਕਾਮਰੂਪਂ ਲਭਤਿ, ਨ ਥਲੇ, ਸਙ੍ਖਪਾਲਜਾਤਕੇ ਸਙ੍ਖਪਾਲਨਾਗਰਾਜਾ ਵਿਯ. ਥਲਜੋ ਥਲੇ ਏਵ, ਨ ਜਲੇ. ਸੋ ਜਜ੍ਜਰਭਾਵੇਨ ਜਿਣ੍ਣਂ, ਚਿਰਕਾਲਤਾਯ ਪੁਰਾਣਞ੍ਚਾਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤਂ. ਤਚਂ ਜਹਨ੍ਤੋ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇਨ ਜਹਾਤਿ – ਸਜਾਤਿਯਂ ਠਿਤੋ, ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ, ਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਥਾਮੇਨਾਤਿ. ਸਜਾਤਿ ਨਾਮ ਸਪ੍ਪਜਾਤਿ ਦੀਘਤ੍ਤਭਾਵੋ. ਉਰਗਾ ਹਿ ਪਞ੍ਚਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਸਜਾਤਿਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਉਪਪਤ੍ਤਿਯਂ, ਚੁਤਿਯਂ, ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਨਿਦ੍ਦੋਕ੍ਕਮਨੇ, ਸਮਾਨਜਾਤਿਯਾ ਮੇਥੁਨਪਟਿਸੇਵਨੇ, ਜਿਣ੍ਣਤਚਾਪਨਯਨੇ ਚਾਤਿ. ਸਪ੍ਪੋ ਹਿ ਯਦਾ ਤਚਂ ਜਹਾਤਿ, ਤਦਾ ਸਜਾਤਿਯਂਯੇਵ ਠਤ੍ਵਾ ਜਹਾਤਿ. ਸਜਾਤਿਯਂ ਠਿਤੋਪਿ ਚ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਜਹਾਤਿ. ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਯਦਾ ਉਪਡ੍ਢਟ੍ਠਾਨੇ ਮੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਉਪਡ੍ਢਟ੍ਠਾਨੇ ਅਮੁਤ੍ਤੋ ਓਲਮ੍ਬਤਿ, ਤਦਾ ਨਂ ਅਟ੍ਟੀਯਨ੍ਤੋ ਜਹਾਤਿ. ਏਵਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋਪਿ ਚ ਦਣ੍ਡਨ੍ਤਰਂ ਵਾ ਮੂਲਨ੍ਤਰਂ ਵਾ ਪਾਸਾਣਨ੍ਤਰਂ ਵਾ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜਹਾਤਿ. ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜਹਨ੍ਤੋਪਿ ਚ ਥਾਮਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾ, ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਵੀਰਿਯੇਨ ਵਙ੍ਕਂ ਨਙ੍ਗੁਟ੍ਠਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਪਸ੍ਸਸਨ੍ਤੋਵ ਫਣਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਜਹਾਤਿ. ਏਵਂ ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਯੇਨਕਾਮਂ ਪਕ੍ਕਮਤਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਅਯਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਓਰਪਾਰਂ ਜਹਿਤੁਕਾਮੋ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇਨ ਜਹਾਤਿ – ਸਜਾਤਿਯਂ ਠਿਤੋ, ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ, ਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਥਾਮੇਨਾਤਿ. ਸਜਾਤਿ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ‘‘ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਜਾਤੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੩੫੧) ਵਚਨਤੋ ਸੀਲਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਨਰੋ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞੋ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੩; ਪੇਟਕੋ. ੨੨). ਏਵਮੇਤਿਸ੍ਸਂ ਸਜਾਤਿਯਂ ਠਿਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤਂ ਸਕਤ੍ਤਭਾਵਾਦਿਭੇਦਂ ਓਰਪਾਰਂ ਜਿਣ੍ਣਪੁਰਾਣਤਚਮਿਵ ਦੁਕ੍ਖਂ ਜਨੇਨ੍ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨੇਨ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਧਿਮਤ੍ਤਵਾਯਾਮਸਙ੍ਖਾਤਂ ਥਾਮਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਦਿਵਸਂ ਚਙ੍ਕਮੇਨ ਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਆਵਰਣੀਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਸੋਧੇਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੧੬; ਵਿਭ. ੫੧੯) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ ਛਧਾ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਘਟੇਨ੍ਤੋ ਵਾਯਮਨ੍ਤੋ ਉਰਗੋ ਵਿਯ, ਵਙ੍ਕਂ ਨਙ੍ਗੁਟ੍ਠਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਉਰਗੋ ਵਿਯ ਪਸ੍ਸਸਨ੍ਤੋ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਸਿਥਿਲਪਰਕ੍ਕਮਤਾਯ ਵਾਯਮਨ੍ਤੋ ਉਰਗੋ ਵਿਯ ਫਣਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਞਾਣਵਿਪ੍ਫਾਰਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾ ਉਰਗੋਵ ਤਚਂ ਓਰਪਾਰਂ ਜਹਾਤਿ. ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਚ ਉਰਗੋ ਵਿਯ ਓਹਿਤਤਚੋ ਯੇਨਕਾਮਂ ਅਯਮ੍ਪਿ ਓਹਿਤਭਾਰੋ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਦਿਸਂ ਪਕ੍ਕਮਤੀਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯੋ ਉਪ੍ਪਤਿਤਂ ਵਿਨੇਤਿ ਕੋਧਂ, ਵਿਸਟਂ ਸਪ੍ਪਵਿਸਂਵ ਓਸਧੇਹਿ;

ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਜਹਾਤਿ ਓਰਪਾਰਂ, ਉਰਗੋ ਜਿਣ੍ਣਮਿਵ ਤਚਂ ਪੁਰਾਣ’’ਨ੍ਤਿ.

ਏਵਮੇਸਾ ਭਗਵਤਾ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਪਠਮਗਾਥਾ ਦੇਸਿਤਾਤਿ.

੨. ਇਦਾਨਿ ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਕ੍ਕਮੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਤਤ੍ਰਾਪਿ –

‘‘ਯੇਨ ਯਤ੍ਥ ਯਦਾ ਯਸ੍ਮਾ, ਵੁਤ੍ਤਾ ਗਾਥਾ ਅਯਂ ਇਮਂ;

ਵਿਧਿਂ ਪਕਾਸਯਿਤ੍ਵਾਸ੍ਸਾ, ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨ’’ਨ੍ਤਿ. –

ਅਯਮੇਵ ਮਾਤਿਕਾ. ਤਤੋ ਪਰਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਗਾਥਾਸੁ. ਅਤਿਵਿਤ੍ਥਾਰਭਯੇਨ ਪਨ ਇਤੋ ਪਭੁਤਿ ਮਾਤਿਕਂ ਅਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਨਯੇਨੇਵ ਤਸ੍ਸਾ ਤਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ ਯੋ ਰਾਗਮੁਦਚ੍ਛਿਦਾ ਅਸੇਸਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਦੁਤਿਯਗਾਥਾ.

ਤਸ੍ਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਜੇਤਵਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਸੁਵਣ੍ਣਕਾਰਪੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ. ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਸ ‘‘ਦਹਰਾਨਂ ਅਸੁਭਂ ਸਪ੍ਪਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਮਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਾਗਵਿਘਾਤਤ੍ਥਂ ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਦਾਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਸੇਵਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਸੋ ‘‘ਅਨੁਪਕਾਰਂ ਮਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਦਹਰਾਨਮੇਤਂ ਸਪ੍ਪਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਮਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪਿ ਤਦੇਵਾਚਿਕ੍ਖਿ. ਏਵਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸਾ ਅਤੀਤਾ, ਸੋ ਕਿਞ੍ਚਿਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਿਸੇਸਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਥੇਰੋ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਨੇਸਿ. ਭਗਵਾ ‘‘ਅਵਿਸਯੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਤੁਯ੍ਹੇਤਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਾਯਂ ਜਾਨਿਤੁਂ, ਬੁਦ੍ਧਵੇਨੇਯ੍ਯੋ ਏਸੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਭਸ੍ਸਰਵਣ੍ਣਂ ਪਦੁਮਂ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਪਾਦਾਸਿ – ‘‘ਹਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਇਮਂ ਵਿਹਾਰਪਚ੍ਛਾਯਾਯਂ ਵਾਲਿਕਾਤਲੇ ਨਾਲ਼ੇਨ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਠਪੇਹਿ, ਅਭਿਮੁਖਞ੍ਚਸ੍ਸ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਨਿਸੀਦ ‘ਲੋਹਿਤਂ ਲੋਹਿਤ’ਨ੍ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਅਯਂ ਕਿਰ ਪਞ੍ਚ ਜਾਤਿਸਤਾਨਿ ਸੁਵਣ੍ਣਕਾਰੋਵ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨਸ੍ਸ ‘‘ਲੋਹਿਤਕਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸਪ੍ਪਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਲੋਹਿਤਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਦਾਸਿ. ਸੋ ਤਥਾ ਕਤ੍ਵਾ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਤਤ੍ਥ ਚਤ੍ਤਾਰਿਪਿ ਝਾਨਾਨਿ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਝਾਨਕੀਲ਼ਂ ਆਰਭਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ‘ਤਂ ਪਦੁਮਂ ਮਿਲਾਯਤੂ’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਸੋ ਝਾਨਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋ ਤਂ ਮਿਲਾਤਂ ਕਾਲ਼ਵਣ੍ਣਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਪਭਸ੍ਸਰਰੂਪਂ ਜਰਾਯ ਪਰਿਮਦ੍ਦਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਂ ਪਟਿਲਭਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਉਪਸਂਹਰਿ. ਤਤੋ ‘‘ਯਦਨਿਚ੍ਚਂ ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਯਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਤਦਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਤਯੋਪਿ ਭਵੇ ਆਦਿਤ੍ਤੇ ਵਿਯ ਪਸ੍ਸਿ. ਏਵਂ ਪਸ੍ਸਤੋ ਚਸ੍ਸਾਵਿਦੂਰੇ ਪਦੁਮਸ੍ਸਰੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਤਤ੍ਥ ਦਾਰਕਾ ਓਰੋਹਿਤ੍ਵਾ ਪਦੁਮਾਨਿ ਭਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਭਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਰਾਸਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਤਾਨਿ ਉਦਕੇ ਪਦੁਮਾਨਿ ਨਲ਼ਵਨੇ ਅਗ੍ਗਿਜਾਲਾ ਵਿਯ ਖਾਯਿਂਸੁ, ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਪਤਨ੍ਤਾਨਿ ਪਪਾਤਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਾਨਿ ਵਿਯ ਖਾਯਿਂਸੁ, ਥਲੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਦੁਮਾਨਂ ਅਗ੍ਗਾਨਿ ਮਿਲਾਤਾਨਿ ਅਗ੍ਗਿਡਡ੍ਢਾਨਿ ਵਿਯ ਖਾਯਿਂਸੁ. ਅਥਸ੍ਸ ਤਦਨੁਸਾਰੇਨ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤੋ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਤਯੋ ਭਵਾ ਆਦਿਤ੍ਤਮਿਵ ਅਗਾਰਂ ਅਪ੍ਪਟਿਸਰਣਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਵ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਉਪਰਿ ਸਰੀਰਾਭਂ ਮੁਞ੍ਚਿ. ਸਾ ਚਸ੍ਸ ਮੁਖਂਯੇਵ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿ. ਤਤੋ ਸੋ ‘‘ਕਿਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮੀਪੇ ਠਿਤਮਿਵ ਦਿਸ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਣਾਮੇਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਸਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਓਭਾਸਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ ‘‘ਯੋ ਰਾਗਮੁਦਚ੍ਛਿਦਾ ਅਸੇਸ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਰਞ੍ਜਨਵਸੇਨ ਰਾਗੋ, ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਰਾਗਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਉਦਚ੍ਛਿਦਾਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਭਞ੍ਜਤਿ, ਵਿਨਾਸੇਤਿ. ਅਤੀਤਕਾਲਿਕਾਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਛਨ੍ਦਸਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਵਚਨਂ ਅਕ੍ਖਰਚਿਨ੍ਤਕਾ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਅਸੇਸਨ੍ਤਿ ਸਾਨੁਸਯਂ. ਭਿਸਪੁਪ੍ਫਂਵ ਸਰੋਰੁਹਨ੍ਤਿ ਸਰੇ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਂ ਪਦੁਮਪੁਪ੍ਫਂ ਵਿਯ. ਵਿਗਯ੍ਹਾਤਿ ਓਗਯ੍ਹ, ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਂ ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸਮੇਵ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਥਾ ਨਾਮ ਏਤੇ ਦਾਰਕਾ ਸਰਂ ਓਰੁਯ੍ਹ ਭਿਸਪੁਪ੍ਫਂ ਸਰੋਰੁਹਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਏਵਮੇਵਂ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮਂ ਤੇਧਾਤੁਕਲੋਕਸਨ੍ਨਿਵਾਸਂ ਓਗਯ੍ਹ –

‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਰਾਗਸਮੋ ਅਗ੍ਗਿ’’; (ਧ. ਪ. ੨੦੨);

‘‘ਕਾਮਰਾਗੇਨ ਦਯ੍ਹਾਮਿ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਮੇ ਪਰਿਦਯ੍ਹਤਿ’’; (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੧੨);

‘‘ਯੇ ਰਾਗਰਤ੍ਤਾਨੁਪਤਨ੍ਤਿ ਸੋਤਂ, ਸਯਂ ਕਤਂ ਮਕ੍ਕਟਕੋਵ ਜਾਲਂ’’. (ਧ. ਪ. ੩੪੭);

‘‘ਰਤ੍ਤੋ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਰਾਗੇਨ ਅਭਿਭੂਤੋ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਪਾਣਮ੍ਪਿ ਹਨਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੫੬, ੭੨) –

ਏਵਮਾਦਿਨਯਮਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਾਗਾਦੀਨਵਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਸੀਲਸਂਵਰਾਦੀਹਿ ਸਂਵਰੇਹਿ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਵਿਞ੍ਞਾਣਕੇਸੁ ਵਤ੍ਥੂਸੁ ਅਸੁਭਸਞ੍ਞਾਯ ਚ ਥੋਕਂ ਥੋਕਂ ਰਾਗਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਅਵਸੇਸਂ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਚ ਤਤੋ ਅਨਵਸੇਸਮ੍ਪਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਦਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨੇਵ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਜਹਾਤਿ ਓਰਪਾਰਂ ਉਰਗੋ ਜਿਣ੍ਣਮਿਵ ਤਚਂ ਪੁਰਾਣਨ੍ਤਿ. ਏਵਮੇਸਾ ਭਗਵਤਾ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਗਾਥਾ ਦੇਸਿਤਾ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਤਿ.

੩. ਯੋ ਤਣ੍ਹਮੁਦਚ੍ਛਿਦਾਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਗ੍ਗਰਾਯ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਤੀਰੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਅਕੁਸਲਵਿਤਕ੍ਕਂ ਵਿਤਕ੍ਕੇਤਿ. ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸਜ੍ਝਾਸਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਓਭਾਸਗਾਥਮਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸਤੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਵਿਸਯੇਹਿ ਤਿਤ੍ਤਿਂ ਨ ਉਪੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਾਮਭਵਵਿਭਵਤਣ੍ਹਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸਰਿਤਨ੍ਤਿ ਗਤਂ ਪਵਤ੍ਤਂ, ਯਾਵ ਭਵਗ੍ਗਾ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੀਘਸਰਨ੍ਤਿ ਸੀਘਗਾਮਿਨਿਂ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਂ ਆਦੀਨਵਂ ਅਗਣੇਤ੍ਵਾ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਪਰਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਮ੍ਪਿ ਭਵਗ੍ਗਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਮੇਤਂ ਸਰਿਤਂ ਸੀਘਸਰਂ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਮ੍ਪਿ ਤਣ੍ਹਂ –

‘‘ਉਪਰਿਵਿਸਾਲਾ ਦੁਪ੍ਪੂਰਾ, ਇਚ੍ਛਾ ਵਿਸਟਗਾਮਿਨੀ;

ਯੇ ਚ ਤਂ ਅਨੁਗਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਕਧਾਰਿਨੋ’’ਤਿ.

‘‘ਤਣ੍ਹਾਦੁਤਿਯੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਸਂਸਰਂ;

ਇਤ੍ਥਭਾਵਞ੍ਞਥਾਭਾਵਂ, ਸਂਸਾਰਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ. (ਇਤਿਵੁ. ੧੫, ੧੦੫; ਮਹਾਨਿ. ੧੯੧; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਪਾਰਾਯਨਾਨੁਗੀਤਿਗਾਥਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧੦੭);

‘‘ਊਨੋ ਲੋਕੋ ਅਤਿਤ੍ਤੋ ਤਣ੍ਹਾਦਾਸੋਤਿ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੩੦੫) ਚ –

ਏਵਮਾਦੀਨਵਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੇਨ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਸੀਲਸਂਵਰਾਦੀਹਿ ਚ ਯੋ ਥੋਕਂ ਥੋਕਂ ਵਿਸੋਸਯਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਅਸੇਸਂ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਖਣੇ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਮ੍ਪਿ ਜਹਾਤਿ ਓਰਪਾਰਨ੍ਤਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਤਿ.

੪. ਯੋ ਮਾਨਮੁਦਬ੍ਬਧੀਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਙ੍ਗਾਯ ਤੀਰੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਗਿਮ੍ਹਕਾਲੇ ਅਪ੍ਪੋਦਕੇ ਸੋਤੇ ਕਤਂ ਨਲ਼ਸੇਤੁਂ ਪਚ੍ਛਾ ਆਗਤੇਨ ਮਹੋਘੇਨ ਵੁਯ੍ਹਮਾਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ’’ਤਿ ਸਂਵਿਗ੍ਗੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਸ੍ਸਜ੍ਝਾਸਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਓਭਾਸਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਮਾਨੋਤਿ ਜਾਤਿਆਦਿਵਤ੍ਥੁਕੋ ਚੇਤਸੋ ਉਣ੍ਣਾਮੋ. ਸੋ ‘‘ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਮਾਨੋ, ‘‘ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਮਾਨੋ, ‘‘ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਮਾਨੋਤਿ ਏਵਂ ਤਿਵਿਧੋ ਹੋਤਿ. ਪੁਨ ‘‘ਸੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਸਦਿਸੋ, ਸੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਹੀਨੋ, ਸਦਿਸਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਸਦਿਸਸ੍ਸ ਸਦਿਸੋ, ਸਦਿਸਸ੍ਸ ਹੀਨੋ, ਹੀਨਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਹੀਨਸ੍ਸ ਸਦਿਸੋ, ਹੀਨਸ੍ਸ ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਮਾਨੋਤਿ ਏਵਂ ਨਵਵਿਧੋ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਮ੍ਪਿ ਮਾਨਂ –

‘‘ਯੇਨ ਮਾਨੇਨ ਮਤ੍ਤਾਸੇ, ਸਤ੍ਤਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿ’’ਨ੍ਤਿ. (ਇਤਿਵੁ. ੬) –

ਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਤ੍ਥ ਆਦੀਨਵਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੇਨ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਸੀਲਸਂਵਰਾਦੀਹਿ ਚ ਯੋ ਥੋਕਂ ਥੋਕਂ ਵਧੇਨ੍ਤੋ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਬਲਦੁਬ੍ਬਲਤ੍ਤਾ ਨਲ਼ਸੇਤੁਸਦਿਸਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਤਿਬਲਤ੍ਤਾ ਮਹੋਘਸਦਿਸੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਅਸੇਸਂ ਉਦਬ੍ਬਧਿ, ਅਨਵਸੇਸਪ੍ਪਹਾਨਵਸੇਨ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਵਧੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਖਣੇ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਮ੍ਪਿ ਜਹਾਤਿ ਓਰਪਾਰਨ੍ਤਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਤਿ.

੫. ਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਇਤੋ ਪਰਾਨਞ੍ਚ ਦ੍ਵਾਦਸਨ੍ਨਂ ਏਕਾਯੇਵ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧੀਤੁਯਾ ਵਾਰੇਯ੍ਯੇ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤੇ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕੇਨਚਿ ਵਸਲੇਨ ਅਪਰਿਭੁਤ੍ਤਪੁਬ੍ਬੇਹਿ ਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਦਾਰਿਕਂ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਪਤਿਕੁਲਂ ਪੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਸਨ੍ਤਰਬਾਹਿਰਂ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਤਿਣਪੁਪ੍ਫਮ੍ਪਿ ਅਪਰਿਭੁਤ੍ਤਪੁਬ੍ਬਂ ਨਾਦ੍ਦਸ. ਅਥ ਸਮ੍ਬਹੁਲੇ ਧੁਤ੍ਤਕਜਾਤਿਕੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਦਾਰਕੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਏਤੇ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਵਸ੍ਸਂ ਸਮ੍ਬਹੁਲੇਸੁ ਕੋਚਿ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤੇ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਉਪ੍ਪਣ੍ਡੇਨ੍ਤਾ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਉਦੁਮ੍ਬਰਪੁਪ੍ਫਂ ਨਾਮ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਲੋਕੇ ਨ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਪੁਬ੍ਬਂ. ਤੇਨ ਧੀਤਰਂ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਦੇਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਕਾਲਸ੍ਸੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਭਤ੍ਤਵਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਚਿਰਵਤਿਯਾ ਨਦਿਯਾ ਤੀਰੇ ਉਦੁਮ੍ਬਰਵਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਕਮੇਕਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਪੁਪ੍ਫਸ੍ਸ ਵਣ੍ਟਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਾਦ੍ਦਸ. ਅਥ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇ ਦੁਤਿਯਤੀਰਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਮਨੁਞ੍ਞੇ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਮਨਸਿਕਰਿਤ੍ਵਾ, ਸਕਿਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ, ਸਕਿਂ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਸਕਿਂ ਠਤ੍ਵਾ, ਤਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਸਬ੍ਬਸਾਖਾਵਿਟਪਪਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇਸੁ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਕਿਲਮਤਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਹ – ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਕਿਂ ਮਗ੍ਗਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਉਦੁਮ੍ਬਰਪੁਪ੍ਫਂ, ਭੋ’’ਤਿ. ‘‘ਉਦੁਮ੍ਬਰਪੁਪ੍ਫਂ ਨਾਮ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਲੋਕੇ ਨਤ੍ਥਿ, ਮੁਸਾ ਏਤਂ ਵਚਨਂ, ਮਾ ਕਿਲਮਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਓਭਾਸਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸਮਨ੍ਨਾਹਾਰਬਹੁਮਾਨਸ੍ਸ ਇਮਾ ਓਭਾਸਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ ‘‘ਯੋ ਨਾਜ੍ਝਗਮਾ ਭਵੇਸੁ ਸਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ.

ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਤਾਵ ਨਾਜ੍ਝਗਮਾਤਿ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਿ, ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਤਿ ਵਾ. ਭਵੇਸੂਤਿ ਕਾਮਰੂਪਾਰੂਪਸਞ੍ਞੀਅਸਞ੍ਞੀਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀਏਕਵੋਕਾਰਚਤੁਵੋਕਾਰਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵੇਸੁ. ਸਾਰਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਭਾਵਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਵਾ. ਵਿਚਿਨਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਗਵੇਸਨ੍ਤੋ. ਪੁਪ੍ਫਮਿਵ ਉਦੁਮ੍ਬਰੇਸੂਤਿ ਯਥਾ ਉਦੁਮ੍ਬਰਰੁਕ੍ਖੇਸੁ ਪੁਪ੍ਫਂ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਏਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਨਾਜ੍ਝਗਮਾ, ਏਵਂ ਯੋ ਯੋਗਾਵਚਰੋਪਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਭਵੇਸੁ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਾਰਂ ਨਾਜ੍ਝਗਮਾ. ਸੋ ਅਸਾਰਕਟ੍ਠੇਨ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਅਨਤ੍ਤਤੋ ਚ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੇ ਅਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਜਹਾਤਿ ਓਰਪਾਰਂ ਉਰਗੋ ਜਿਣ੍ਣਮਿਵ ਤਚਂ ਪੁਰਾਣਨ੍ਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਯੋਜਨਾ ਚ. ਅਵਸੇਸਗਾਥਾਸੁ ਪਨਸ੍ਸ ਯੋਜਨਂ ਅਵਤ੍ਵਾ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਮਤ੍ਤਮੇਵ ਵਕ੍ਖਾਮ.

੬.

‘‘ਯਸ੍ਸਨ੍ਤਰਤੋ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਕੋਪਾ,

ਇਤਿਭਵਾਭਵਤਞ੍ਚ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. (ਉਦਾ. ੨੦) –

ਏਤ੍ਥ ਤਾਵ ਅਯਂ ‘ਅਨ੍ਤਰਸਦ੍ਦੋ’ –

‘‘ਨਦੀਤੀਰੇਸੁ ਸਣ੍ਠਾਨੇ, ਸਭਾਸੁ ਰਥਿਯਾਸੁ ਚ;

ਜਨਾ ਸਙ੍ਗਮ੍ਮ ਮਨ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਮਞ੍ਚ ਤਞ੍ਚ ਕਿਮਨ੍ਤਰ’’ਨ੍ਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੨੮);

‘‘ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੇਨ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮੇਨ ਅਨ੍ਤਰਾ ਵੋਸਾਨਮਾਪਾਦਿ’’ (ਅ. ਨਿ. ੧੦.੮੪);

‘‘ਅਨਤ੍ਥਜਨਨੋ ਕੋਧੋ, ਕੋਧੋ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਕੋਪਨੋ;

ਭਯਮਨ੍ਤਰਤੋ ਜਾਤਂ, ਤਂ ਜਨੋ ਨਾਵਬੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ. (ਅ. ਨਿ. ੭.੬੪; ਇਤਿਵੁ. ੮੮) –

ਏਵਂ ਕਾਰਣਵੇਮਜ੍ਝਚਿਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਸਮ੍ਬਹੁਲੇਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਇਧ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤੇ. ਤਤੋ ਯਸ੍ਸਨ੍ਤਰਤੋ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਕੋਪਾਤਿ ਤਤਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮੂਹਤਤ੍ਤਾ ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤੇ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਕੋਪਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਭਵੋਤਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਵਿਭਵੋਤਿ ਵਿਪਤ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਭਵੋਤਿ ਵੁਦ੍ਧਿ, ਵਿਭਵੋਤਿ ਹਾਨਿ. ਭਵੋਤਿ ਸਸ੍ਸਤੋ, ਵਿਭਵੋਤਿ ਉਚ੍ਛੇਦੋ. ਭਵੋਤਿ ਪੁਞ੍ਞਂ, ਵਿਭਵੋਤਿ ਪਾਪਂ. ਵਿਭਵੋ ਅਭਵੋਤਿ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਮੇਵ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਤਿਭਵਾਭਵਤਞ੍ਚ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਾ ਏਸਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਵਿਪਤ੍ਤਿਵੁਡ੍ਢਿਹਾਨਿਸਸ੍ਸਤੁਚ੍ਛੇਦਪੁਞ੍ਞਪਾਪਵਸੇਨ ਇਤਿ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਾ ਭਵਾਭਵਤਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਚਤੂਹਿਪਿ ਮਗ੍ਗੇਹਿ ਯਥਾਸਮ੍ਭਵਂ ਤੇਨ ਤੇਨ ਨਯੇਨ ਤਂ ਇਤਿਭਵਾਭਵਤਞ੍ਚ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਞਾਤਬ੍ਬੋ.

੭. ਯਸ੍ਸ ਵਿਤਕ੍ਕਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਯਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਯੋ ਕਾਮਬ੍ਯਾਪਾਦਵਿਹਿਂਸਾਵਿਤਕ੍ਕਾ, ਤਯੋ ਞਾਤਿਜਨਪਦਾਮਰਵਿਤਕ੍ਕਾ, ਤਯੋ ਪਰਾਨੁਦ੍ਦਯਤਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਸਿਲੋਕਅਨਵਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਵਿਤਕ੍ਕਾਤਿ ਏਤੇ ਨਵ ਵਿਤਕ੍ਕਾ ਸਮਨ੍ਤਭਦ੍ਦਕੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਆਦੀਨਵਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਵਤ੍ਥਾਨੇਨ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਪਹਾਨਸਮਤ੍ਥੇਹਿ ਤੀਹਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮਮਗ੍ਗੇਹਿ ਚ ਵਿਧੂਪਿਤਾ ਭੁਸਂ ਧੂਪਿਤਾ ਸਨ੍ਤਾਪਿਤਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਵਿਧੂਪੇਤ੍ਵਾ ਚ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਵਿਕਪ੍ਪਿਤਾ ਅਸੇਸਾ, ਨਿਯਕਜ੍ਝਤ੍ਤਭੂਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਖਨ੍ਧਸਨ੍ਤਾਨੇ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਜ੍ਝਤ੍ਤਭੂਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਚ ਯਥਾ ਨ ਪੁਨ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਅਸੇਸਾ ਛਿਨ੍ਨਾ. ਛਿਨ੍ਨਞ੍ਹਿ ਕਪ੍ਪਿਤਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਥਾਹ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਤਕੇਸਮਸ੍ਸੂ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੨੨; ੪.੩੬੫). ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

੮. ਇਦਾਨਿ ਯੋ ਨਾਚ੍ਚਸਾਰੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯੋ ਨਾਚ੍ਚਸਾਰੀਤਿ ਯੋ ਨਾਤਿਧਾਵਿ. ਨ ਪਚ੍ਚਸਾਰੀਤਿ ਨ ਓਹੀਯਿ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਅਚ੍ਚਾਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੇਨ ਹਿ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇ ਪਤਨ੍ਤੋ ਅਚ੍ਚਾਸਰਤਿ, ਅਤਿਸਿਥਿਲੇਨ ਕੋਸਜ੍ਜੇ ਪਤਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚਾਸਰਤਿ. ਤਥਾ ਭਵਤਣ੍ਹਾਯ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਕਿਲਮੇਨ੍ਤੋ ਅਚ੍ਚਾਸਰਤਿ, ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਯ ਕਾਮਸੁਖਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚਾਸਰਤਿ. ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅਚ੍ਚਾਸਰਤਿ, ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਚ੍ਚਾਸਰਤਿ. ਅਤੀਤਂ ਅਨੁਸੋਚਨ੍ਤੋ ਅਚ੍ਚਾਸਰਤਿ, ਅਨਾਗਤ ਪਟਿਕਙ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚਾਸਰਤਿ. ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਾਨੁਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅਚ੍ਚਾਸਰਤਿ, ਅਪਰਨ੍ਤਾਨੁਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਚ੍ਚਾਸਰਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਯੋ ਏਤੇ ਉਭੋ ਅਨ੍ਤੇ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝਿਮਂ ਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਨਾਚ੍ਚਸਾਰੀ ਨ ਪਚ੍ਚਸਾਰੀਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਬ੍ਬਂ ਅਚ੍ਚਗਮਾ ਇਮਂ ਪਪਞ੍ਚਨ੍ਤਿ ਤਾਯ ਚ ਪਨ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਵੋਸਾਨਾਯ ਮਜ੍ਝਿਮਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਸਬ੍ਬਂ ਇਮਂ ਵੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾਵਿਤਕ੍ਕਪ੍ਪਭਵਂ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਤਿਵਿਧਂ ਪਪਞ੍ਚਂ ਅਚ੍ਚਗਮਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ, ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੯. ਤਦਨਨ੍ਤਰਗਾਥਾਯ ਪਨ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਤਥਮਿਦਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਲੋਕੇਤਿ ਅਯਮੇਵ ਵਿਸੇਸੋ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਨਵਸੇਸਂ, ਸਕਲਮਨੂਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਪਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨੁਪਗਂ ਲੋਕਿਯਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤੁਪ੍ਪਭੇਦਂ ਸਙ੍ਖਤਮੇਵ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਵਿਤਥਨ੍ਤਿ ਵਿਗਤਤਥਭਾਵਂ. ਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਾ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਵਾ ਸੁਭਨ੍ਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਵਾ ਯਥਾ ਯਥਾ ਕਿਲੇਸਵਸੇਨ ਬਾਲਜਨੇਹਿ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਤਥਾਤਥਾਭਾਵਤੋ ਵਿਤਥਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਦਨ੍ਤਿ ਤਮੇਵ ਸਬ੍ਬਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭਾਵੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ, ਤਞ੍ਚ ਪਨ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ, ਨ ਵਿਸਯਤੋ. ਲੋਕੇਤਿ ਓਕਾਸਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਂ ਖਨ੍ਧਾਦਿਭੇਦਂ ਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ‘‘ਵਿਤਥਮਿਦ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

੧੦-੧੩. ਇਦਾਨਿ ਇਤੋ ਪਰਾਸੁ ਚਤੂਸੁ ਗਾਥਾਸੁ ਵੀਤਲੋਭੋ ਵੀਤਰਾਗੋ ਵੀਤਦੋਸੋ ਵੀਤਮੋਹੋਤਿ ਏਤੇ ਵਿਸੇਸਾ. ਏਤ੍ਥ ਲੁਬ੍ਭਨਵਸੇਨ ਲੋਭੋ. ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਿਕਮੇਤਂ ਪਠਮਸ੍ਸ ਅਕੁਸਲਮੂਲਸ੍ਸ ਅਧਿਵਚਨਂ, ਵਿਸਮਲੋਭਸ੍ਸ ਵਾ. ਯੋ ਸੋ ‘‘ਅਪ੍ਪੇਕਦਾ ਮਾਤੁਮਤ੍ਤੀਸੁਪਿ ਲੋਭਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਭਗਿਨਿਮਤ੍ਤੀਸੁਪਿ ਲੋਭਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਧੀਤੁਮਤ੍ਤੀਸੁਪਿ ਲੋਭਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੧੨੭) ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਰਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਰਾਗੋ, ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਰਾਗਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਦੁਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਦੋਸੋ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਕੋਧਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਮੁਯ੍ਹਨਵਸੇਨ ਮੋਹੋ, ਚਤੂਸੁ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚੇਸੁ ਅਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਲੋਭਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿ ‘‘ਕੁਦਾਸ੍ਸੁ ਨਾਮਾਹਂ ਲੋਭਂ ਵਿਨੇਤ੍ਵਾ ਵਿਗਤਲੋਭੋ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਲੋਭਪ੍ਪਹਾਨੂਪਾਯਂ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਵਿਤਥਭਾਵਦਸ੍ਸਨਂ ਲੋਭਪ੍ਪਹਾਨਾਨਿਸਂਸਞ੍ਚ ਓਰਪਾਰਪ੍ਪਹਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਏਸ ਨਯੋ ਇਤੋ ਪਰਾਸੁਪਿ. ਕੇਚਿ ਪਨਾਹੁ – ‘‘ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਜਿਗੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਮਾਰਦ੍ਧਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਏਕਮੇਕਾਵ ਏਤ੍ਥ ਗਾਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਯਂ ਰੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਇਤੋ ਪਰਾਸੁ ਚਤੂਸੁ ਗਾਥਾਸੁ.

੧੪. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ – ਅਪ੍ਪਹੀਨਟ੍ਠੇਨ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਸਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨੁਸਯਾ ਕਾਮਰਾਗਪਟਿਘਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਭਵਰਾਗਾਵਿਜ੍ਜਾਨਂ ਏਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਕਾਰਾਨੁਵਿਧਾਨਟ੍ਠੇਨ ਮੂਲਾ; ਅਖੇਮਟ੍ਠੇਨ ਅਕੁਸਲਾ; ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਭੂਤਾਤਿਪਿ ਮੂਲਾ; ਸਾਵਜ੍ਜਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਟ੍ਠੇਨ ਅਕੁਸਲਾ; ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਂ ਲੋਭਦੋਸਮੋਹਾਨਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤੇ ਹਿ ‘‘ਲੋਭੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਕੁਸਲਞ੍ਚ ਅਕੁਸਲਮੂਲਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਏਵਂ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ. ਏਵਮੇਤੇ ਅਨੁਸਯਾ ਤੇਨ ਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਯਸ੍ਸ ਕੇਚਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ, ਏਤੇ ਚ ਅਕੁਸਲਮੂਲਾ ਤਥੇਵ ਸਮੂਹਤਾਸੇ, ਸਮੂਹਤਾ ਇਚ੍ਚੇਵ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਬਹੁਵਚਨਸ੍ਸ ਹਿ ਸੇ-ਕਾਰਾਗਮਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣਕੋਵਿਦਾ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯਾ ਪਨ ‘‘ਸੇਤਿ ਨਿਪਾਤੋ’’ਤਿ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਰੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸੋ ਏਵਂਵਿਧੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਖੀਣਾਸਵੋ ਹੋਤਿ, ਖੀਣਾਸਵੋ ਚ ਨੇਵ ਆਦਿਯਤਿ, ਨ ਪਜਹਤਿ, ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਥਾਪਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸਮੀਪੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਵਚਨਲਕ੍ਖਣੇਨ ‘‘ਜਹਾਤਿ ਓਰਪਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਬਾਹਿਰਾਯਤਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਜਹਾਤਿ ਓਰਪਾਰਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਤਤ੍ਥ ਕਿਲੇਸਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾ ਅਨੁਸਯਾਨਂ ਅਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕਿਲੇਸਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਹਿ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਪਟਿਘਾਨੁਸਯਾਨਂ ਤਤਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਅਭਾਵੋ ਹੋਤਿ, ਮਾਨਾਨੁਸਯਸ੍ਸ ਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗੇਨ, ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਸਯਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੁਸਯਾਨਂ ਪਠਮਮਗ੍ਗੇਨ, ਭਵਰਾਗਾਨੁਸਯਾਵਿਜ੍ਜਾਨੁਸਯਾਨਂ ਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗੇਨੇਵ. ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਪਨ ਪਠਮਮਗ੍ਗੇਨ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਸਯਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੁਸਯਾਨਂ ਅਭਾਵੋ ਹੋਤਿ. ਦੁਤਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਪਟਿਘਾਨੁਸਯਾਨਂ ਤਨੁਭਾਵੋ, ਤਤਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਭਾਵੋ, ਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗੇਨ ਮਾਨਾਨੁਸਯਭਵਰਾਗਾਨੁਸਯਾਵਿਜ੍ਜਾਨੁਸਯਾਨਂ ਅਭਾਵੋ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਨ ਸਬ੍ਬੇ ਅਨੁਸਯਾ ਅਕੁਸਲਮੂਲਾ; ਕਾਮਰਾਗਭਵਰਾਗਾਨੁਸਯਾ ਏਵ ਹਿ ਲੋਭਾਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਪਟਿਘਾਨੁਸਯਾਵਿਜ੍ਜਾਨੁਸਯਾ ਚ ‘‘ਦੋਸੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ, ਮੋਹੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ’’ ਇਚ੍ਚੇਵ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਿਮਾਨਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੁਸਯਾ ਪਨ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਅਨੁਸਯਾਭਾਵਵਸੇਨ ਚ ਅਕੁਸਲਮੂਲਸਮੁਗ੍ਘਾਤਵਸੇਨ ਚ ਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ –

‘‘ਯਸ੍ਸਾਨੁਸਯਾ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ, ਮੂਲਾ ਚ ਅਕੁਸਲਾ ਸਮੂਹਤਾਸੇ’’. –

ਇਤਿ ਭਗਵਾ ਆਹ.

੧੫. ਯਸ੍ਸ ਦਰਥਜਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਪਠਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਕਿਲੇਸਾ ਪਰਿਲ਼ਾਹਟ੍ਠੇਨ ਦਰਥਾ ਨਾਮ, ਅਪਰਾਪਰੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਪਨ ਤੇਹਿ ਦਰਥੇਹਿ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਦਰਥਜਾ ਨਾਮ. ਓਰਨ੍ਤਿ ਸਕ੍ਕਾਯੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਓਰਿਮਂ ਤੀਰਨ੍ਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਸਕ੍ਕਾਯਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੨੩੮). ਆਗਮਨਾਯਾਤਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਪਚ੍ਚਯਾਸੇਤਿ ਪਚ੍ਚਯਾ ਏਵ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਗ੍ਗਹਣਾਯ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਕੇਚਿ ਦਰਥਜਵੇਵਚਨਾ ਕਿਲੇਸਾ ਨ ਸਨ੍ਤਿ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਜਹਾਤਿ ਓਰਪਾਰਨ੍ਤਿ.

੧੬. ਯਸ੍ਸ ਵਨਥਜਾਤਿ ਏਤ੍ਥਪਿ ਦਰਥਜਾ ਵਿਯ ਵਨਥਜਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਵਚਨਤ੍ਥੇ ਪਨ ਅਯਂ ਵਿਸੇਸੋ – ਵਨੁਤੇ, ਵਨੋਤੀਤਿ ਵਾ ਵਨਂ ਯਾਚਤਿ ਸੇਵਤਿ ਭਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਣ੍ਹਾਯੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸਾ ਹਿ ਵਿਸਯਾਨਂ ਪਤ੍ਥਨਤੋ ਸੇਵਨਤੋ ਚ ‘‘ਵਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਵਨਂ ਥਰਤਿ ਤਨੋਤੀਤਿ ਵਨਥੋ, ਤਣ੍ਹਾਨੁਸਯਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਵਨਥਾ ਜਾਤਾਤਿ ਵਨਥਜਾਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨਾਹੁ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕਿਲੇਸਾ ਗਹਨਟ੍ਠੇਨ ਵਨਥੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਅਪਰਾਪਰੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਪਨ ਵਨਥਜਾ’’ਤਿ. ਅਯਮੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਉਰਗਸੁਤ੍ਤੇ ਅਤ੍ਥੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਇਤਰੋ ਪਨ ਧਮ੍ਮਪਦਗਾਥਾਯਂ. ਵਿਨਿਬਨ੍ਧਾਯ ਭਵਾਯਾਤਿ ਭਵਵਿਨਿਬਨ੍ਧਾਯ. ਅਥ ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਸਯੇਸੁ ਵਿਨਿਬਨ੍ਧਾਯ ਆਯਤਿਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਹੇਤੁਯੇਵ ਹੇਤੁਕਪ੍ਪਾ.

੧੭. ਯੋ ਨੀਵਰਣੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨੀਵਰਣਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਵਾ ਨੀਵਰਨ੍ਤੀਤਿ ਨੀਵਰਣਾ, ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਹਾਯਾਤਿ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ. ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ. ਈਘਾਭਾਵਤੋ ਅਨੀਘੋ. ਕਥਂਕਥਾਯ ਤਿਣ੍ਣਤ੍ਤਾ ਤਿਣ੍ਣਕਥਂਕਥੋ. ਵਿਗਤਸਲ੍ਲਤ੍ਤਾ ਵਿਸਲ੍ਲੋ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਿ ਪਞ੍ਚ ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਸਮਨ੍ਤਭਦ੍ਦਕੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਵਿਸੇਸਤੋ ਚ ਨੀਵਰਣੇਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤੇਨ ਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹਾਯ ਤੇਸਞ੍ਚ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਏਵ ਕਿਲੇਸਦੁਕ੍ਖਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਈਘਸ੍ਸਾਭਾਵੇਨ ਅਨੀਘੋ, ‘‘ਅਹੋਸਿਂ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੮; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੨੦) ਨਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਕਥਂਕਥਾਯ ਤਿਣ੍ਣਤ੍ਤਾ ਤਿਣ੍ਣਕਥਂਕਥੋ, ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੇ ਪਞ੍ਚ ਸਲ੍ਲਾ? ਰਾਗਸਲ੍ਲੋ, ਦੋਸਸਲ੍ਲੋ, ਮੋਹਸਲ੍ਲੋ, ਮਾਨਸਲ੍ਲੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਸਲ੍ਲੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਸਲ੍ਲਾਨਂ ਵਿਗਤਤ੍ਤਾ ਵਿਸਲ੍ਲੋ. ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਜਹਾਤਿ ਓਰਪਾਰਨ੍ਤਿ.

ਅਤ੍ਰਾਪਿ ਚ ਕਿਲੇਸਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾ ਏਵ ਨੀਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਕਿਲੇਸਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਹਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਾਦਨੀਵਰਣਸ੍ਸ ਚ ਤਤਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਨੀਵਰਣਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਨੀਵਰਣਸ੍ਸ ਚ ਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗੇਨ. ‘‘ਅਕਤਂ ਵਤ ਮੇ ਕੁਸਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੪੮; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੧੨੦) ਨਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਨੀਵਰਣਸ੍ਸ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੀਵਰਣਸ੍ਸ ਚ ਪਠਮਮਗ੍ਗੇਨ. ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਪਨ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਨੀਵਰਣਸ੍ਸ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੀਵਰਣਸ੍ਸ ਚ ਪਠਮਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਾਦਨੀਵਰਣਸ੍ਸ ਚ ਦੁਤਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਤਨੁਭਾਵੋ ਹੋਤਿ, ਤਤਿਯੇਨ ਅਨਵਸੇਸਪ੍ਪਹਾਨਂ. ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਨੀਵਰਣਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਨੀਵਰਣਸ੍ਸ ਚ ਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ. ਏਵਂ –

‘‘ਯੋ ਨੀਵਰਣੇ ਪਹਾਯ ਪਞ੍ਚ, ਅਨੀਘੋ ਤਿਣ੍ਣਕਥਂਕਥੋ ਵਿਸਲ੍ਲੋ;

ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਜਹਾਤਿ ਓਰਪਾਰਂ, ਉਰਗੋ ਜਿਣ੍ਣਮਿਵਤ੍ਤਚਂ ਪੁਰਾਣ’’ਨ੍ਤਿ. –

ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਭਗਵਾ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ. ‘‘ਏਕਚ੍ਚੇ ਯੇਨ ਯੇਨ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਯਾ ਯਾ ਗਾਥਾ ਦੇਸਿਤਾ, ਤੇਨ ਤੇਨ ਤਸ੍ਸਾ ਤਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸੋ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਉਰਗਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਧਨਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੮. ਪਕ੍ਕੋਦਨੋਤਿ ਧਨਿਯਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ. ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਧਨਿਯੋ ਗੋਪੋ ਮਹੀਤੀਰੇ ਪਟਿਵਸਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਪੁਬ੍ਬਯੋਗੋ – ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਾਵਚਨੇ ਦਿਬ੍ਬਮਾਨੇ ਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਵੀਸਤਿ ਸਲਾਕਭਤ੍ਤਾਨਿ ਅਦਾਸਿ. ਸੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਦੇਵੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਏਵਂ ਦੇਵਲੋਕੇ ਏਕਂ ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰਂ ਖੇਪੇਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਵਿਦੇਹਰਟ੍ਠਮਜ੍ਝੇ ਪਬ੍ਬਤਰਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਕੋਰਣ੍ਡਂ ਨਾਮ ਨਗਰਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਗਰੇ ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਗੋਯੂਥਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜੀਵਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਤਿਂਸਮਤ੍ਤਾਨਿ ਗੋਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਤ੍ਤਵੀਸਸਹਸ੍ਸਾ ਗਾਵੋ ਖੀਰਂ ਦੁਯ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਗੋਪਾ ਨਾਮ ਨਿਬਦ੍ਧਵਾਸਿਨੋ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਵਸ੍ਸਿਕੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋਮਾਸੇ ਥਲੇ ਵਸਨ੍ਤਿ, ਅਵਸੇਸੇ ਅਟ੍ਠਮਾਸੇ ਯਤ੍ਥ ਤਿਣੋਦਕਂ ਸੁਖਂ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਵਸਨ੍ਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਨਦੀਤੀਰਂ ਵਾ ਜਾਤਸ੍ਸਰਤੀਰਂ ਵਾ ਹੋਤਿ. ਅਥਾਯਮ੍ਪਿ ਵਸ੍ਸਕਾਲੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਿਤਗਾਮਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਗੁਨ੍ਨਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਤ੍ਥਾਯ ਓਕਾਸਂ ਗਵੇਸਨ੍ਤੋ ਮਹਾਮਹੀ ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਏਕਤੋ ਕਾਲਮਹੀ ਏਕਤੋ ਮਹਾਮਹਿਚ੍ਚੇਵ ਸਙ੍ਖਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਦਮਾਨਾ ਪੁਨ ਸਮੁਦ੍ਦਸਮੀਪੇ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਾ. ਯਂ ਓਕਾਸਂ ਅਨ੍ਤਰਦੀਪਂ ਅਕਾਸਿ, ਤਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਵਚ੍ਛਾਨਂ ਸਾਲਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਨਿਵੇਸਨਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤ ਪੁਤ੍ਤਾ, ਸਤ੍ਤ ਧੀਤਰੋ, ਸਤ੍ਤ ਸੁਣਿਸਾ, ਅਨੇਕੇ ਚ ਕਮ੍ਮਕਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਗੋਪਾ ਨਾਮ ਵਸ੍ਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਯਦਾ ਸਕੁਣਿਕਾ ਕੁਲਾਵਕਾਨਿ ਰੁਕ੍ਖਗ੍ਗੇ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਕਕ੍ਕਟਕਾ ਉਦਕਸਮੀਪੇ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਥਲਸਮੀਪਦ੍ਵਾਰੇਨ ਵਲ਼ਞ੍ਜੇਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਸੁਵੁਟ੍ਠਿਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਯਦਾ ਪਨ ਸਕੁਣਿਕਾ ਕੁਲਾਵਕਾਨਿ ਨੀਚਟ੍ਠਾਨੇ ਉਦਕਪਿਟ੍ਠੇ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਕਕ੍ਕਟਕਾ ਥਲਸਮੀਪੇ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਉਦਕਸਮੀਪਦ੍ਵਾਰੇਨ ਵਲ਼ਞ੍ਜੇਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਦੁਬ੍ਬੁਟ੍ਠਿਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ.

ਅਥ ਸੋ ਧਨਿਯੋ ਸੁਵੁਟ੍ਠਿਕਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਉਪਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਉਪਕਟ੍ਠੇ ਵਸ੍ਸਕਾਲੇ ਅਨ੍ਤਰਦੀਪਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਮਹਿਯਾ ਪਰਤੀਰੇ ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਾਹਮ੍ਪਿ ਦੇਵੇ ਵਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਉਦਕੇਨ ਅਨਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਣੋਕਾਸੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨੋਕਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਮਨ੍ਤਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ, ਵਚ੍ਛਸਾਲਾਯੋ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਦਾਰੁਤਿਣਾਦਿਸਙ੍ਗਹੇ ਕਤੇ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਕਮ੍ਮਕਰਪੋਰਿਸੇਸੁ ਸਮਾਨਿਯੇਸੁ ਜਾਤੇਸੁ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇ ਖਜ੍ਜਭੋਜ੍ਜੇ ਪਟਿਯਤ੍ਤੇ ਸਮਨ੍ਤਾ ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਾ ਮੇਘਮਣ੍ਡਲਾਨਿ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਸੋ ਧੇਨੁਯੋ ਦੁਹਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਵਚ੍ਛਸਾਲਾਸੁ ਵਚ੍ਛੇ ਸਣ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਗੁਨ੍ਨਂ ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਾ ਧੂਮਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਸਬ੍ਬਪਰਿਜਨਂ ਭੋਜਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਾਨਿ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਦੀਪੇ ਉਜ੍ਜਾਲਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਸਯਂ ਖੀਰੇਨ ਭਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ਮਹਾਸਯਨੇ ਸਯਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਿਰਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਤੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਅਪਰਦਿਸਾਯ ਮੇਘਤ੍ਥਨਿਤਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਇਮਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ ‘‘ਪਕ੍ਕੋਦਨੋ ਦੁਦ੍ਧਖੀਰੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ – ਪਕ੍ਕੋਦਨੋਤਿ ਸਿਦ੍ਧਭਤ੍ਤੋ. ਦੁਦ੍ਧਖੀਰੋਤਿ ਗਾਵੋ ਦੁਹਿਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤਖੀਰੋ. ਅਹਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਸ੍ਮੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਤਥਾਭਾਵਂ. ਪਕ੍ਕੋਦਨੋ ਦੁਦ੍ਧਖੀਰੋ ਚ ਅਹਮਸ੍ਮਿ ਭਵਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਤੀਤਿ ਏਵਮਾਹਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਪਨ ‘‘ਇਤੀਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ, ਪਦਸਂਸਗ੍ਗੋ, ਪਦਪਾਰਿਪੂਰਿ, ਅਕ੍ਖਰਸਮਵਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼ਨਿ. ਅਜਿਤਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧) ਏਵਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਵਣ੍ਣਿਤੋ. ਸੋਪਿ ਇਦਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਂ ਯਂ ਹਿ ਪਦਂ ਪੁਬ੍ਬਪਦੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਏਵਮਾਹਾਤਿ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋਯੇਵ ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਪਦੇਨ ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ ਇਤਿ ਵਾ ਭਗਵਾ ਇਤਿ ਵਾ ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਪਦਸਨ੍ਧਿ ਹੋਤਿ, ਨਾਞ੍ਞਥਾ.

ਧਨਿਯੋ ਗੋਪੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਸਮੋਧਾਨਂ. ਸੋ ਹਿ ਯਾਨਿਮਾਨਿ ਥਾਵਰਾਦੀਨਿ ਪਞ੍ਚ ਧਨਾਨਿ, ਤੇਸੁ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਦਾਨਸੀਲਾਦਿਅਨੁਗਾਮਿਕਧਨਂ, ਖੇਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁ-ਆਰਾਮਾਦਿਤੋ ਥਾਵਰਧਨਤੋਪਿ, ਗਵਸ੍ਸਾਦਿਤੋ ਜਙ੍ਗਮਧਨਤੋਪਿ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਾਦਿਤੋ ਸਂਹਾਰਿਮਧਨਤੋਪਿ, ਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨਾਦਿਤੋ ਅਙ੍ਗਸਮਧਨਤੋਪਿ ਯਂ ਤਂ ਲੋਕਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਗੋਰਸਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨੇਨ ਬਹੂਪਕਾਰਂ ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਗੋਸਮਿਤਂ ਧਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੩; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੧੨੩) ਏਵਂ ਵਿਸੇਸਿਤਂ ਗੋਧਨਂ, ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਧਨਿਯੋ, ਗੁਨ੍ਨਂ ਪਾਲਨਤੋ ਗੋਪੋ. ਯੋ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਾਵੋ ਪਾਲੇਤਿ, ਸੋ ‘‘ਗੋਪੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯੋ ਪਰੇਸਂ ਵੇਤਨੇਨ ਭਟੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਸੋ ਗੋਪਾਲਕੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋਯੇਵ, ਤੇਨ ਗੋਪੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ.

ਅਨੁਤੀਰੇਤਿ ਤੀਰਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇ. ਮਹਿਯਾਤਿ ਮਹਾਮਹੀਨਾਮਿਕਾਯ ਨਦਿਯਾ. ਸਮਾਨੇਨ ਅਨੁਕੂਲਵਤ੍ਤਿਨਾ ਪਰਿਜਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਾਸੋ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਸਮਾਨਵਾਸੋ, ਅਯਞ੍ਚ ਤਥਾਵਿਧੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮਾਨਵਾਸੋ’’ਤਿ. ਛਨ੍ਨਾਤਿ ਤਿਣਪਣ੍ਣਚ੍ਛਦਨੇਹਿ ਅਨੋਵਸ੍ਸਕਾ ਕਤਾ. ਕੁਟੀਤਿ ਵਸਨਘਰਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਆਹਿਤੋਤਿ ਆਭਤੋ, ਜਾਲਿਤੋ ਵਾ. ਗਿਨੀਤਿ ਅਗ੍ਗਿ. ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਅਗ੍ਗਿ ‘‘ਗਿਨੀ’’ਤਿ ਵੋਹਰੀਯਤਿ. ਅਥ ਚੇ ਪਤ੍ਥਯਸੀਤਿ ਇਦਾਨਿ ਯਦਿ ਇਚ੍ਛਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਵਸ੍ਸਾਤਿ ਸਿਞ੍ਚ, ਪਗ੍ਘਰ, ਉਦਕਂ ਮੁਞ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੇਵਾਤਿ ਮੇਘਂ ਆਲਪਤਿ. ਅਯਂ ਤਾਵੇਤ੍ਥ ਪਦਵਣ੍ਣਨਾ.

ਅਯਂ ਪਨ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ – ਏਵਮਯਂ ਧਨਿਯੋ ਗੋਪੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਯਨਘਰੇ ਮਹਾਸਯਨੇ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਮੇਘਤ੍ਥਨਿਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਕ੍ਕੋਦਨੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤੋ ਕਾਯਦੁਕ੍ਖਵੂਪਸਮੂਪਾਯਂ ਕਾਯਸੁਖਹੇਤੁਞ੍ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਨਿਹਿਤਂ ਦੀਪੇਤਿ. ‘‘ਦੁਦ੍ਧਖੀਰੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤੋ ਚਿਤ੍ਤਦੁਕ੍ਖਵੂਪਸਮੂਪਾਯਂ ਚਿਤ੍ਤਸੁਖਹੇਤੁਞ੍ਚ. ‘‘ਅਨੁਤੀਰੇ ਮਹਿਯਾ’’ਤਿ ਨਿਵਾਸਟ੍ਠਾਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ, ‘‘ਸਮਾਨਵਾਸੋ’’ਤਿ ਤਾਦਿਸੇ ਕਾਲੇ ਪਿਯਵਿਪ੍ਪਯੋਗਪਦਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਸੋਕਸ੍ਸਾਭਾਵਂ. ‘‘ਛਨ੍ਨਾ ਕੁਟੀ’’ਤਿ ਕਾਯਦੁਕ੍ਖਾਪਗਮਪਟਿਘਾਤਂ. ‘‘ਆਹਿਤੋ ਗਿਨੀ’’ਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਗੋਪਾਲਕਾ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਧੂਮਦਾਰੁਅਗ੍ਗਿਵਸੇਨ ਤਯੋ ਅਗ੍ਗੀ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਚ ਤਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਸਬ੍ਬੇ ਕਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਸੁ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਗ੍ਗਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਆਹਿਤੋ ਗਿਨੀ’’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤੋ ਵਾਲ਼ਮਿਗਾਗਮਨਨਿਵਾਰਣਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਗੁਨ੍ਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਗੋਮਯਾਦੀਹਿ ਧੂਮਗ੍ਗਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਡਂਸਮਕਸਾਦੀਹਿ ਗੁਨ੍ਨਂ ਅਨਾਬਾਧਂ, ਗੋਪਾਲਕਾਨਂ ਸਯਨਟ੍ਠਾਨੇ ਦਾਰੁਅਗ੍ਗਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਗੋਪਾਲਕਾਨਂ ਸੀਤਾਬਾਧਪਟਿਘਾਤਂ. ਸੋ ਏਵਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਗੁਨ੍ਨਂ ਵਾ ਪਰਿਜਨਸ੍ਸ ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਿਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਆਬਾਧਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤੋ ਆਹ – ‘‘ਅਥ ਚੇ ਪਤ੍ਥਯਸੀ ਪਵਸ੍ਸ ਦੇਵਾ’’ਤਿ.

੧੯. ਏਵਂ ਧਨਿਯਸ੍ਸ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਭਾਸਮਾਨਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਭਗਵਾ ਦਿਬ੍ਬਾਯ ਸੋਤਧਾਤੁਯਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਿਕਾਯ ਜੇਤਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ. ਸੁਤ੍ਵਾ ਚ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਅਦ੍ਦਸ ਧਨਿਯਞ੍ਚ ਪਜਾਪਤਿਞ੍ਚਸ੍ਸ ‘‘ਇਮੇ ਉਭੋਪਿ ਹੇਤੁਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਸਚੇ ਅਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਉਭੋਪਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਨੋ ਚੇ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸ੍ਵੇ ਉਦਕੋਘੇਨ ਵਿਨਸ੍ਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਤਂ ਖਣੇਯੇਵ ਸਾਵਤ੍ਥਿਤੋ ਸਤ੍ਤ ਯੋਜਨਸਤਾਨਿ ਧਨਿਯਸ੍ਸ ਨਿਵਾਸਟ੍ਠਾਨਂ ਆਕਾਸੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਕੁਟਿਯਾ ਉਪਰਿ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਧਨਿਯੋ ਤਂ ਗਾਥਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਭਾਸਤਿਯੇਵ, ਨ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ਭਗਵਤਿ ਗਤੇਪਿ ਭਾਸਤਿ. ਭਗਵਾ ਚ ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਾ ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਪਨ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ –

‘‘ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ ਵਿਗਤਖਿਲੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਅਨੁਤੀਰੇ ਮਹਿਯੇਕਰਤ੍ਤਿਵਾਸੋ;

ਵਿਵਟਾ ਕੁਟਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਗਿਨਿ, ਅਥ ਚੇ ਪਤ੍ਥਯਸੀ ਪਵਸ੍ਸ ਦੇਵਾ’’ਤਿ. –

ਇਮਂ ਪਟਿਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਭਾਗਂ ਨੋ ਅਤ੍ਥਸਭਾਗਂ. ਨ ਹਿ ‘‘ਪਕ੍ਕੋਦਨੋ’’ਤਿ, ‘‘ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ’’ਤਿ ਚ ਆਦੀਨਿ ਪਦਾਨਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਮੇਨ੍ਤਿ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਸ੍ਸ ਓਰਿਮਪਾਰਿਮਤੀਰਾਨਿ ਵਿਯ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੇਤੀਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਭਾਗਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਗਾਥਾਯ ਸਦਿਸਪਦਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਵਿਸੇਸਪਦਾਨਂ ਪਨਾਯਂ ਪਦਤੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਵਣ੍ਣਨਾ – ਅਕ੍ਕੋਧਨੋਤਿ ਅਕੁਜ੍ਝਨਸਭਾਵੋ. ਯੋ ਹਿ ਸੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਆਘਾਤਵਤ੍ਥੁਸਮ੍ਭਵੋ ਕੋਧੋ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਸੁਪਰਿਤ੍ਤੋਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਹਦਯਂ ਸਨ੍ਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤਿ, ਯੇਨ ਚ ਤਤੋ ਬਲਵਤਰੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਏਕਚ੍ਚੋ ਮੁਖਵਿਕੁਣਨਮਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਤੋ ਬਲਵਤਰੇਨ ਏਕਚ੍ਚੋ ਫਰੁਸਂ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਹਨੁਸਞ੍ਚਲਨਮਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ, ਅਪਰੋ ਤਤੋ ਬਲਵਤਰੇਨ ਫਰੁਸਂ ਭਣਤਿ, ਅਪਰੋ ਤਤੋ ਬਲਵਤਰੇਨ ਦਣ੍ਡਂ ਵਾ ਸਤ੍ਥਂ ਵਾ ਗਵੇਸਨ੍ਤੋ ਦਿਸਾ ਵਿਲੋਕੇਤਿ, ਅਪਰੋ ਤਤੋ ਬਲਵਤਰੇਨ ਦਣ੍ਡਂ ਵਾ ਸਤ੍ਥਂ ਵਾ ਆਮਸਤਿ, ਅਪਰੋ ਤਤੋ ਬਲਵਤਰੇਨ ਦਣ੍ਡਾਦੀਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਪਧਾਵਤਿ, ਅਪਰੋ ਤਤੋ ਬਲਵਤਰੇਨ ਏਕਂ ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਪਹਾਰੇ ਦੇਤਿ, ਅਪਰੋ ਤਤੋ ਬਲਵਤਰੇਨ ਅਪਿ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤਂ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪੇਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਤਤੋ ਬਲਵਤਰੇਨ ਪਚ੍ਛਾ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੀ ਅਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪੇਤਿ ਸੀਹਲ਼ਦੀਪੇ ਕਾਲਗਾਮਵਾਸੀ ਅਮਚ੍ਚੋ ਵਿਯ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ਕੋਧੋ ਪਰਮਵੇਪੁਲ੍ਲਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਭਗਵਤਾ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇਯੇਵ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਹੀਨੋ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲੋ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਕ੍ਕੋਧਨੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਆਹ.

ਵਿਗਤਖਿਲੋਤਿ ਅਪਗਤਖਿਲੋ. ਯੇ ਹਿ ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਬਨ੍ਧਭਾਵੇਨ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤੋਖਿਲਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਯੇ ਹਿ ਚ ਖਿਲਭੂਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਖਿਲੇ ਭੂਮਿਭਾਗੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ ਵਸ੍ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਦੇਵੇ ਸਸ੍ਸਾਨਿ ਨ ਰੁਹਨ੍ਤਿ, ਏਵਮੇਵਂ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਾਦਿਕੁਸਲਹੇਤੁਵਸ੍ਸੇ ਵਸ੍ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਕੁਸਲਂ ਨ ਰੁਹਤਿ ਤੇ ਚ ਭਗਵਤਾ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇਯੇਵ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਹੀਨਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ‘‘ਵਿਗਤਖਿਲੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਆਹ.

ਏਕਰਤ੍ਤਿਂ ਵਾਸੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਏਕਰਤ੍ਤਿਵਾਸੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਧਨਿਯੋ ਤਤ੍ਥ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਸ੍ਸਿਕੇ ਮਾਸੇ ਨਿਬਦ੍ਧਵਾਸਂ ਉਪਗਤੋ, ਨ ਤਥਾ ਭਗਵਾ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਤਂਯੇਵ ਰਤ੍ਤਿਂ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਕਾਮਤਾਯ ਤਤ੍ਥ ਵਾਸਂ ਉਪਗਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਏਕਰਤ੍ਤਿਵਾਸੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਵਿਵਟਾਤਿ ਅਪਨੀਤਚ੍ਛਦਨਾ. ਕੁਟੀਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ. ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਹਿ ਤਂ ਤਂ ਅਤ੍ਥਵਸਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਕਾਯੋਤਿਪਿ ਗੁਹਾਤਿਪਿ ਦੇਹੋਤਿਪਿ ਸਨ੍ਦੇਹੋਤਿਪਿ ਨਾਵਾਤਿਪਿ ਰਥੋਤਿਪਿ ਵਣੋਤਿਪਿ ਧਜੋਤਿਪਿ ਵਮ੍ਮਿਕੋਤਿਪਿ ਕੁਟੀਤਿਪਿ ਕੁਟਿਕਾਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਇਧ ਪਨ ਕਟ੍ਠਾਦੀਨਿ ਪਟਿਚ੍ਚ ਗੇਹਨਾਮਿਕਾ ਕੁਟਿ ਵਿਯ ਅਟ੍ਠਿਆਦੀਨਿ ਪਟਿਚ੍ਚ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਕੁਟੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਆਵੁਸੋ, ਕਟ੍ਠਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ, ਵਲ੍ਲਿਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ, ਮਤ੍ਤਿਕਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ, ਤਿਣਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ, ਆਕਾਸੋ ਪਰਿਵਾਰਿਤੋ ਅਗਾਰਂਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤਿ; ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਅਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ, ਨ੍ਹਾਰੁਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ, ਮਂਸਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ, ਚਮ੍ਮਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ, ਆਕਾਸੋ ਪਰਿਵਾਰਿਤੋ ਰੂਪਨ੍ਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੦੬).

ਚਿਤ੍ਤਮਕ੍ਕਟਸ੍ਸ ਨਿਵਾਸਤੋ ਵਾ ਕੁਟਿ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਅਟ੍ਠਿਕਙ੍ਕਲਕੁਟਿ ਚੇ ਸਾ, ਮਕ੍ਕਟਾਵਸਥੋ ਇਤਿ;

ਮਕ੍ਕਟੋ ਪਞ੍ਚਦ੍ਵਾਰਾਯ, ਕੁਟਿਕਾਯ ਪਸਕ੍ਕਿਯ;

ਦ੍ਵਾਰੇਨ ਅਨੁਪਰਿਯਾਤਿ, ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨ’’ਨ੍ਤਿ. (ਥੇਰਗਾ. ੧੨੫);

ਸਾ ਕੁਟਿ ਯੇਨ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਛਦਨੇਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਛਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਰਾਗਾਦਿਕਿਲੇਸਵਸ੍ਸਂ ਅਤਿਵਸ੍ਸਤਿ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਛਨ੍ਨਮਤਿਵਸ੍ਸਤਿ, ਵਿਵਟਂ ਨਾਤਿਵਸ੍ਸਤਿ;

ਤਸ੍ਮਾ ਛਨ੍ਨਂ ਵਿਵਰੇਥ, ਏਵਂ ਤਂ ਨਾਤਿਵਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. (ਉਦਾ. ੪੫; ਥੇਰਗਾ. ੪੪੭; ਪਰਿ. ੩੩੯);

ਅਯਂ ਗਾਥਾ ਦ੍ਵੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਾ ਖਨ੍ਧਕੇ ਥੇਰਗਾਥਾਯਞ੍ਚ. ਖਨ੍ਧਕੇ ਹਿ ‘‘ਯੋ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਾ ਚ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਚ ਅਤਿਵਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਯੋ ਪਨ ਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਨਾਤਿਵਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਅਤ੍ਥਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਥੇਰਗਾਥਾਯਂ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਰਾਗਾਦਿਚ੍ਛਦਨਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਪੁਨ ਇਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣਾਦੀਸੁ ਰਾਗਾਦਿਸਮ੍ਭਵਤੋ ਛਨ੍ਨਮਤਿਵਸ੍ਸਤਿ. ਯੋ ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਕਿਲੇਸੇ ਅਧਿਵਾਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਧਿਵਾਸਿਤਕਿਲੇਸਚ੍ਛਦਨਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵਕੁਟਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਿਲੇਸਵਸ੍ਸਂ ਅਤਿਵਸ੍ਸਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣਵਾਤੇਨ ਕਿਲੇਸਚ੍ਛਦਨਸ੍ਸ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਵਟਾ, ਤਸ੍ਸ ਨਾਤਿਵਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਭਗਵਤਾ ਹਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਛਦਨਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਵਿਵਟਾ ਕੁਟੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਨਿਬ੍ਬੁਤੋਤਿ ਉਪਸਨ੍ਤੋ. ਗਿਨੀਤਿ ਅਗ੍ਗਿ. ਯੇਨ ਹਿ ਏਕਾਦਸਵਿਧੇਨ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਸਬ੍ਬਮਿਦਂ ਆਦਿਤ੍ਤਂ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਆਦਿਤ੍ਤਂ ਰਾਗਗ੍ਗਿਨਾ’’ਤਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ. ਸੋ ਅਗ੍ਗਿ ਭਗਵਤੋ ਬੋਧਿਮੂਲੇਯੇਵ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਲਿਲਸੇਕੇਨ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਗਿਨੀ’’ਤਿ ਆਹ.

ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤੋ ਚ ਧਨਿਯਂ ਅਤੁਟ੍ਠਬ੍ਬੇਨ ਤੁਸ੍ਸਮਾਨਂ ਅਞ੍ਞਾਪਦੇਸੇਨੇਵ ਪਰਿਭਾਸਤਿ, ਓਵਦਤਿ, ਅਨੁਸਾਸਤਿ. ਕਥਂ? ‘‘ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ’’ਤਿ ਹਿ ਵਦਮਾਨੋ, ਧਨਿਯ, ਤ੍ਵਂ ‘‘ਪਕ੍ਕੋਦਨੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਤੁਟ੍ਠੋ, ਓਦਨਪਾਕੋ ਚ ਯਾਵਜੀਵਂ ਧਨਪਰਿਕ੍ਖਯੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਧਨਪਰਿਕ੍ਖਯੋ ਚ ਆਰਕ੍ਖਾਦਿਦੁਕ੍ਖਪਦਟ੍ਠਾਨੋ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਦੁਕ੍ਖੇਨੇਵ ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਸਿ. ਅਹਂ ਪਨ ‘‘ਅਕ੍ਕੋਧਨੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਦੁਕ੍ਖਾਭਾਵੇਨ ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਮੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ‘‘ਵਿਗਤਖਿਲੋ’’ਤਿ ਵਦਮਾਨੋ ਤ੍ਵਂ ‘‘ਦੁਦ੍ਧਖੀਰੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਅਕਤਕਿਚ੍ਚੋਵ ‘‘ਕਤਕਿਚ੍ਚੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਮਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤੁਟ੍ਠੋ, ਅਹਂ ਪਨ ‘‘ਵਿਗਤਖਿਲੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਕਤਕਿਚ੍ਚੋਵ ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਮੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ‘‘ਅਨੁਤੀਰੇ ਮਹਿਯੇਕਰਤ੍ਤਿਵਾਸੋ’’ਤਿ ਵਦਮਾਨੋ ਤ੍ਵਂ ਅਨੁਤੀਰੇ ਮਹਿਯਾ ਸਮਾਨਵਾਸੋਤਿ ਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਚਤੁਮਾਸਨਿਬਦ੍ਧਵਾਸੇਨ ਤੁਟ੍ਠੋ. ਨਿਬਦ੍ਧਵਾਸੋ ਚ ਆਵਾਸਸਙ੍ਗੇਨ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਚ ਦੁਕ੍ਖੋ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਦੁਕ੍ਖੇਨੇਵ ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਸਿ. ਅਹਂ ਪਨ ਏਕਰਤ੍ਤਿਵਾਸੋਤਿ ਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਅਨਿਬਦ੍ਧਵਾਸੇਨ ਤੁਟ੍ਠੋ, ਅਨਿਬਦ੍ਧਵਾਸੋ ਚ ਆਵਾਸਸਙ੍ਗਾਭਾਵੇਨ ਹੋਤਿ, ਆਵਾਸਸਙ੍ਗਾਭਾਵੋ ਚ ਸੁਖੋਤਿ ਸੁਖੇਨੇਵ ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਮੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ.

‘‘ਵਿਵਟਾ ਕੁਟੀ’’ਤਿ ਵਦਮਾਨੋ ਤ੍ਵਂ ਛਨ੍ਨਾ ਕੁਟੀਤਿ ਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਛਨ੍ਨਗੇਹਤਾਯ ਤੁਟ੍ਠੋ, ਗੇਹੇ ਚ ਤੇ ਛਨ੍ਨੇਪਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵਕੁਟਿਕਂ ਕਿਲੇਸਵਸ੍ਸਂ ਅਤਿਵਸ੍ਸਤਿ, ਯੇਨ ਸਞ੍ਜਨਿਤੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਮਹੋਘੇਹਿ ਵੁਯ੍ਹਮਾਨੋ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਅਤੁਟ੍ਠਬ੍ਬੇਨੇਵ ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਸਿ. ਅਹਂ ਪਨ ‘‘ਵਿਵਟਾ ਕੁਟੀ’’ਤਿ ਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਭਾਵਕੁਟਿਯਾ ਕਿਲੇਸਚ੍ਛਦਨਾਭਾਵੇਨ ਤੁਟ੍ਠੋ. ਏਵਞ੍ਚ ਮੇ ਵਿਵਟਾਯ ਕੁਟਿਯਾ ਨ ਤਂ ਕਿਲੇਸਵਸ੍ਸਂ ਅਤਿਵਸ੍ਸਤਿ, ਯੇਨ ਸਞ੍ਜਨਿਤੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਮਹੋਘੇਹਿ ਵੁਯ੍ਹਮਾਨੋ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯਂ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਤੁਟ੍ਠਬ੍ਬੇਨੇਵ ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਮੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ‘‘ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਗਿਨੀ’’ਤਿ ਵਦਮਾਨੋ ਤ੍ਵਂ ਆਹਿਤੋ ਗਿਨੀਤਿ ਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਅਕਤੂਪਦ੍ਦਵਨਿਵਾਰਣੋਵ ਕਤੂਪਦ੍ਦਵਨਿਵਾਰਣੋਸ੍ਮੀਤਿ ਮਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤੁਟ੍ਠੋ. ਅਹਂ ਪਨ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਗਿਨੀਤਿ ਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਏਕਾਦਸਗ੍ਗਿਪਰਿਲ਼ਾਹਾਭਾਵਤੋ ਕਤੂਪਦ੍ਦਵਨਿਵਾਰਣਤਾਯੇਵ ਤੁਟ੍ਠੋਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ‘‘ਅਥ ਚੇ ਪਤ੍ਥਯਸੀ ਪਵਸ੍ਸ ਦੇਵਾ’’ਤਿ ਵਦਮਾਨੋ ਏਵਂ ਵਿਗਤਦੁਕ੍ਖਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਸੁਖਾਨਂ ਕਤਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਾਨਂ ਅਮ੍ਹਾਦਿਸਾਨਂ ਏਤਂ ਵਚਨਂ ਸੋਭਤਿ, ਅਥ ਚੇ ਪਤ੍ਥਯਸਿ, ਪਵਸ੍ਸ ਦੇਵ, ਨ ਨੋ ਤਯਿ ਵਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਵਾ ਅਵਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਵਾ ਵੁਡ੍ਢਿ ਵਾ ਹਾਨਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਤ੍ਵਂ ਪਨ ਕਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਵਦਸੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤੋ ਚ ਧਨਿਯ ਅਤੁਟ੍ਠਬ੍ਬੇਨੇਵ ਤੁਸ੍ਸਮਾਨਂ ਅਞ੍ਞਾਪਦੇਸੇਨੇਵ ਪਰਿਭਾਸਤਿ ਓਵਦਤਿ, ਅਨੁਸਾਸਤੀ’’ਤਿ, ਤਂ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ.

੨੦. ਏਵਮਿਮਂ ਭਗਵਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਗਾਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾਪਿ ਧਨਿਯੋ ਗੋਪੋ ‘‘ਕੋ ਅਯਂ ਗਾਥਂ ਭਾਸਤੀ’’ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਸੁਭਾਸਿਤੇਨ ਪਰਿਤੁਟ੍ਠੋ ਪੁਨਪਿ ਤਥਾਰੂਪਂ ਸੋਤੁਕਾਮੋ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਗਾਥਮਾਹ ‘‘ਅਨ੍ਧਕਮਕਸਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਧਕਾਤਿ ਕਾਲ਼ਮਕ੍ਖਿਕਾਨਂ ਅਧਿਵਚਨਂ, ਪਿਙ੍ਗਲਮਕ੍ਖਿਕਾਨਨ੍ਤਿਪਿ ਏਕੇ. ਮਕਸਾਤਿ ਮਕਸਾਯੇਵ. ਨ ਵਿਜ੍ਜਰੇਤਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਕਚ੍ਛੇਤਿ ਦ੍ਵੇ ਕਚ੍ਛਾ – ਨਦੀਕਚ੍ਛੋ ਚ ਪਬ੍ਬਤਕਚ੍ਛੋ ਚ. ਇਧ ਨਦੀਕਚ੍ਛੋ. ਰੁਲ਼੍ਹਤਿਣੇਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਤਿਣੇ. ਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਵੁਟ੍ਠਿਮ੍ਪੀਤਿ ਵਾਤਵੁਟ੍ਠਿਆਦਿਕਾ ਅਨੇਕਾ ਵੁਟ੍ਠਿਯੋ, ਤਾ ਆਲ਼ਵਕਸੁਤ੍ਤੇ ਪਕਾਸਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਇਧ ਪਨ ਵਸ੍ਸਵੁਟ੍ਠਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਹੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਖਮੇਯ੍ਯੁਂ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਏਤ੍ਥ ਧਨਿਯੋ ਯੇ ਅਨ੍ਧਕਮਕਸਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਰੁਧਿਰੇ ਪਿਵਨ੍ਤਾ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਗਾਵੋ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ਤੇ ਗੋਪਾਲਕਾ ਪਂਸੁਨਾ ਚ ਸਾਖਾਹਿ ਚ ਮਾਰੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਅਭਾਵੇਨ ਗੁਨ੍ਨਂ ਖੇਮਤਂ, ਕਚ੍ਛੇ ਰੁਲ਼੍ਹਤਿਣਚਰਣੇਨ ਅਦ੍ਧਾਨਗਮਨਪਰਿਸ੍ਸਮਾਭਾਵਂ ਵਤ੍ਵਾ ਖੁਦਾਕਿਲਮਥਾਭਾਵਞ੍ਚ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਗਾਵੋ ਅਨ੍ਧਕਮਕਸਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਹਿ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਾ ਅਦ੍ਧਾਨਗਮਨੇਨ ਕਿਲਨ੍ਤਾ ਖੁਦਾਯ ਮਿਲਾਯਮਾਨਾ ਏਕਵੁਟ੍ਠਿਨਿਪਾਤਮ੍ਪਿ ਨ ਸਹੇਯ੍ਯੁਂ, ਨ ਮੇ ਤਥਾ ਗਾਵੋ, ਮਯ੍ਹਂ ਪਨ ਗਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾਭਾਵਾ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਾ ਤਿਕ੍ਖਤੁਂ ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਿਮ੍ਪਿ ਸਹੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ.

੨੧. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਧਨਿਯੋ ਅਨ੍ਤਰਦੀਪੇ ਵਸਨ੍ਤੋ ਭਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਕੁਲ੍ਲਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ, ਮਹਾਮਹਿਂ ਤਰਿਤ੍ਵਾ, ਤਂ ਕਚ੍ਛਂ ਆਗਮ੍ਮ ‘‘ਅਹਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਆਗਤੋ, ਨਿਬ੍ਭਯੇਵ ਠਾਨੇ ਠਿਤੋ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਏਵਮਾਹ, ਸਭਯੇ ਏਵ ਚ ਸੋ ਠਾਨੇ ਠਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਆਗਮਨਟ੍ਠਾਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਗਮਨਟ੍ਠਾਨਂ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਞ੍ਚ ਪਣੀਤਤਰਞ੍ਚ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਬਦ੍ਧਾਸਿ ਭਿਸੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ, ਅਤ੍ਥਸਭਾਗਂ ਨੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਭਾਗਂ.

ਤਤ੍ਥ ਭਿਸੀਤਿ ਪਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਪੁਥੁਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬਦ੍ਧਕੁਲ੍ਲੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਲੋਕੇ. ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਪਨ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਹਿ –

‘‘ਮਗ੍ਗੋ ਪਜ੍ਜੋ ਪਥੋ ਪਨ੍ਥੋ, ਅਞ੍ਜਸਂ ਵਟੁਮਾਯਨਂ;

ਨਾਵਾ ਉਤ੍ਤਰਸੇਤੁ ਚ, ਕੁਲ੍ਲੋ ਚ ਭਿਸਿ ਸਙ੍ਕਮੋ’’. (ਚੂਲ਼ਨਿ. ਪਾਰਾਯਨਤ੍ਥੁਤਿਗਾਥਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧੦੧);

‘‘ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਪਭਵੋ ਚੇਵ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਕਾਸਿਤੋ’’.

ਇਮਾਯਪਿ ਗਾਥਾਯ ਭਗਵਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਤਂ ਓਵਦਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਅਤ੍ਥਂ ਆਹਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਧਨਿਯ, ਤ੍ਵਂ ਕੁਲ੍ਲਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ, ਮਹਿਂ ਤਰਿਤ੍ਵਾ, ਇਮਂ ਠਾਨਮਾਗਤੋ, ਪੁਨਪਿ ਚ ਤੇ ਕੁਲ੍ਲੋ ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬੋ ਏਵ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਨਦੀ ਚ ਤਰਿਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਚੇਤਂ ਠਾਨਂ ਖੇਮਂ. ਮਯਾ ਪਨ ਏਕਚਿਤ੍ਤੇ ਮਗ੍ਗਙ੍ਗਾਨਿ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਞਾਣਬਨ੍ਧਨੇਨ ਬਦ੍ਧਾ ਅਹੋਸਿ ਭਿਸਿ. ਸਾ ਚ ਸਤ੍ਤਤਿਂਸਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮਪਰਿਪੁਣ੍ਣਤਾਯ ਏਕਰਸਭਾਵੂਪਗਤਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਨਤਿਵਤ੍ਤਨੇਨ ਪੁਨ ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਪ੍ਪਯੋਜਨਾਭਾਵੇਨ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਕੇਨਚਿ ਮੋਚੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤਾਯ ਚ ਸੁਸਙ੍ਖਤਾ. ਤਾਯ ਚਮ੍ਹਿ ਤਿਣ੍ਣੋ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਤ੍ਥਿਤਂ ਤੀਰਪ੍ਪਦੇਸਂ ਗਤੋ. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਪਿ ਚ ਨ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦਯੋ ਵਿਯ ਕਞ੍ਚਿਦੇਵ ਪਦੇਸਂ ਗਤੋ. ਅਥ ਖੋ ਪਾਰਗਤੋ ਸਬ੍ਬਾਸਵਕ੍ਖਯਂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਪਾਰਂ ਪਰਮਂ ਖੇਮਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਤੋ, ਤਿਣ੍ਣੋਤਿ ਵਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਪਾਰਗਤੋਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਕਿਂ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਪਾਰਗਤੋਤਿ ਚੇ? ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਓਘਂ, ਕਾਮੋਘਾਦਿਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਓਘਂ ਤਰਿਤ੍ਵਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਤਂ ਪਾਰਂ ਗਤੋਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਚ ਪਨ ਮੇ ਪੁਨ ਤਰਿਤਬ੍ਬਾਭਾਵਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਭਿਸਿਯਾ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਮੇਵ ਯੁਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ‘‘ਅਥ ਚੇ ਪਤ੍ਥਯਸੀ ਪਵਸ੍ਸ ਦੇਵਾ’’ਤਿ.

੨੨. ਤਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਧਨਿਯੋ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ‘‘ਗੋਪੀ ਮਮ ਅਸ੍ਸਵਾ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਗੋਪੀਤਿ ਭਰਿਯਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ. ਅਸ੍ਸਵਾਤਿ ਵਚਨਕਰਾ ਕਿਂਕਾਰਪਟਿਸਾਵਿਨੀ. ਅਲੋਲਾਤਿ ਮਾਤੁਗਾਮੋ ਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਲੋਲਤਾਹਿ ਲੋਲੋ ਹੋਤਿ – ਆਹਾਰਲੋਲਤਾਯ, ਅਲਙ੍ਕਾਰਲੋਲਤਾਯ, ਪਰਪੁਰਿਸਲੋਲਤਾਯ, ਧਨਲੋਲਤਾਯ, ਪਾਦਲੋਲਤਾਯ. ਤਥਾ ਹਿ ਮਾਤੁਗਾਮੋ ਭਤ੍ਤਪੂਵਸੁਰਾਦਿਭੇਦੇ ਆਹਾਰੇ ਲੋਲਤਾਯ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਪਾਰਿਵਾਸਿਕਭਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਹਤ੍ਥੋਤਾਪਕਮ੍ਪਿ ਖਾਦਤਿ, ਦਿਗੁਣਂ ਧਨਮਨੁਪ੍ਪਦਤ੍ਵਾਪਿ ਸੁਰਂ ਪਿਵਤਿ. ਅਲਙ੍ਕਾਰਲੋਲਤਾਯ ਅਞ੍ਞਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਂ ਅਲਭਮਾਨੋ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਉਦਕਤੇਲਕੇਨਪਿ ਕੇਸੇ ਓਸਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਮੁਖਂ ਪਰਿਮਜ੍ਜਤਿ. ਪਰਪੁਰਿਸਲੋਲਤਾਯ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਪੁਤ੍ਤੇਨਪਿ ਤਾਦਿਸੇ ਪਦੇਸੇ ਪਕ੍ਕੋਸਿਯਮਾਨੋ ਪਠਮਂ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਵਸੇਨ ਚਿਨ੍ਤੇਤਿ. ਧਨਲੋਲਤਾਯ ‘‘ਹਂਸਰਾਜਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਨ ਸੁਵਣ੍ਣਾ ਪਰਿਹਾਯਥ’’. ਪਾਦਲੋਲਤਾਯ ਆਰਾਮਾਦਿਗਮਨਸੀਲੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਧਨਂ ਵਿਨਾਸੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਧਨਿਯੋ ‘‘ਏਕਾਪਿ ਲੋਲਤਾ ਮਯ੍ਹਂ ਗੋਪਿਯਾ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਅਲੋਲਾਤਿ ਆਹ.

ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸਂਵਾਸਿਯਾਤਿ ਦੀਘਕਾਲਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਸਮਾਨਾ ਕੋਮਾਰਭਾਵਤੋ ਪਭੁਤਿ ਏਕਤੋ ਵਡ੍ਢਿਤਾ. ਤੇਨ ਪਰਪੁਰਿਸੇ ਨ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਮਨਾਪਾਤਿ ਏਵਂ ਪਰਪੁਰਿਸੇ ਅਜਾਨਨ੍ਤੀ ਮਮੇਵ ਮਨਂ ਅਲ੍ਲੀਯਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਨ ਸੁਣਾਮਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਾਪਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੇਨ ਨਾਮ ਸਦ੍ਧਿਂ ਇਮਾਯ ਹਸਿਤਂ ਵਾ ਲਪਿਤਂ ਵਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਤਸ੍ਸਾ ਨ ਸੁਣਾਮਿ, ਕਞ੍ਚਿ ਅਤਿਚਾਰਦੋਸਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੨੩. ਅਥ ਭਗਵਾ ਏਤੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਗੋਪਿਯਾ ਤੁਟ੍ਠਂ ਧਨਿਯਂ ਓਵਦਨ੍ਤੋ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਮ ਅਸ੍ਸਵ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ, ਅਤ੍ਥਸਭਾਗਂ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਭਾਗਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨੇਵ ਪਦਾਨਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਧਨਿਯ, ਤ੍ਵਂ ‘‘ਗੋਪੀ ਮਮ ਅਸ੍ਸਵਾ’’ਤਿ ਤੁਟ੍ਠੋ, ਸਾ ਪਨ ਤੇ ਅਸ੍ਸਵਾ ਭਵੇਯ੍ਯ ਵਾ ਨ ਵਾ; ਦੁਜ੍ਜਾਨਂ ਪਰਚਿਤ੍ਤਂ, ਵਿਸੇਸਤੋ ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ. ਮਾਤੁਗਾਮਞ੍ਹਿ ਕੁਚ੍ਛਿਯਾ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਾਪਿ ਰਕ੍ਖਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਦੁਰਕ੍ਖਚਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਸੇਹਿ ਇਤ੍ਥੀ ਅਲੋਲਾਤਿ ਵਾ ਸਂਵਾਸਿਯਾਤਿ ਵਾ ਮਨਾਪਾਤਿ ਵਾ ਨਿਪ੍ਪਾਪਾਤਿ ਵਾ ਜਾਨਿਤੁਂ. ਮਯ੍ਹਂ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਸ੍ਸਵਂ ਓਵਾਦਪਟਿਕਰਂ ਮਮ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਨਾਹਂ ਤਸ੍ਸ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤਾਮਿ. ਸੋ ਚਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਵਭਾਵੋ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇ ਛਨ੍ਨਂ ਵਣ੍ਣਾਨਂ ਅਗ੍ਗਿਧਾਰਾਸੁ ਚ ਉਦਕਧਾਰਾਸੁ ਚ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਸੁ ਸਬ੍ਬਜਨਸ੍ਸ ਪਾਕਟੋ ਅਹੋਸਿ. ਅਗ੍ਗਿਨਿਮ੍ਮਾਨੇ ਹਿ ਤੇਜੋਕਸਿਣਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਉਦਕਨਿਮ੍ਮਾਨੇ ਆਪੋਕਸਿਣਂ, ਨੀਲਾਦਿਨਿਮ੍ਮਾਨੇ ਨੀਲਾਦਿਕਸਿਣਾਨਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਦ੍ਵੇ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਏਕਤੋ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਏਕਮੇਵ ਪਨ ਅਸ੍ਸਵਭਾਵੇਨ ਏਵਂ ਵਸਵਤ੍ਤਿ ਅਹੋਸਿ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਪਨ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਬਨ੍ਧਨਾਪਗਮਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਦੇਵ ਅਲੋਲਂ, ਨ ਤਵ ਗੋਪੀ. ਦੀਪਙ੍ਕਰਬੁਦ੍ਧਕਾਲਤੋ ਚ ਪਭੁਤਿ ਦਾਨਸੀਲਾਦੀਹਿ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਪਰਿਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਸਂਵਾਸਿਯਂ, ਨ ਤਵ ਗੋਪੀ. ਤਦੇਤਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇਨ ਦਮਥੇਨ ਦਮਿਤਤ੍ਤਾ ਸੁਦਨ੍ਤਂ, ਸੁਦਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸੇਨ ਛਦ੍ਵਾਰਵਿਸੇਵਨਂ ਪਹਾਯ ਮਮੇਵ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਮਨਸ੍ਸ ਵਸੇਨਾਨੁਵਤ੍ਤਨਤੋ ਮਨਾਪਂ, ਨ ਤਵ ਗੋਪੀ.

ਪਾਪਂ ਪਨ ਮੇ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਪਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਧਨਿਯੋ ਵਿਯ ਗੋਪਿਯਾ. ਸੋ ਚਸ੍ਸ ਪਾਪਾਭਾਵੋ ਨ ਕੇਵਲਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇਯੇਵ, ਏਕੂਨਤਿਂਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਸਰਾਗਾਦਿਕਾਲੇ ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇ ਵਸਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਦਾਪਿ ਹਿਸ੍ਸ ਅਗਾਰਿਯਭਾਵਾਨੁਰੂਪਂ ਵਿਞ੍ਞੁਪਟਿਕੁਟ੍ਠਂ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਵਾ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਵਾ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਵਾ ਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬਂ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਮਾਰੋਪਿ ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਨਿ ਅਨਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਏਕਂ ਵਸ੍ਸਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਤਥਾਗਤਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿ ‘‘ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਵਾਲਗ੍ਗਨਿਤੁਦਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਪਾਪਸਮਾਚਾਰਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਅਦਿਸ੍ਵਾਵ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਨੋ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ, ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਂ ਪਦਾਪਦਂ;

ਓਤਾਰਂ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਂ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਤੀਮਤੋ’’ਤਿ. (ਸੁ. ਨਿ. ੪੪੮);

ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇਪਿ ਨਂ ਉਤ੍ਤਰਮਾਣਵੋ ਸਤ੍ਤ ਮਾਸਾਨਿ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿ ਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕਂ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮੋ. ਸੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਜ੍ਜਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾਵ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸਮਾਚਾਰੋ ਭਗਵਾਤਿ ਗਤੋ. ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਹਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਅਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾਨਿ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਅਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾਨਿ. ਕਤਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ? ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਕਾਯਸਮਾਚਾਰੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਯਂ ਤਥਾਗਤੋ ਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯ ‘ਮਾ ਮੇ ਇਦਂ ਪਰੋ ਅਞ੍ਞਾਸੀ’ਤਿ, ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਵਚੀਸਮਾਚਾਰੋ…ਪੇ… ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਮਨੋਸਮਾਚਾਰੋ…ਪੇ… ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਜੀਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵੋ, ਯਂ ਤਥਾਗਤੋ ਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯ ‘ਮਾ ਮੇ ਇਦਂ ਪਰੋ ਅਞ੍ਞਾਸੀ’’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੭.੫੮).

ਏਵਂ ਯਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਕੇਵਲਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ, ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਪਾਪਂ ਨਤ੍ਥਿ ਏਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਹ – ‘‘ਪਾਪਂ ਪਨ ਮੇ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਮਮੇਵ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਪਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਸੁਣਿਤੁਂ, ਨ ਤਵ ਗੋਪਿਯਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਦਿ ਏਤੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਤੁਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਅਥ ਚੇ ਪਤ੍ਥਯਸੀ ਪਵਸ੍ਸ ਦੇਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਮਯਾਵੇਤਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

੨੪. ਤਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਧਨਿਯੋ ਤਤੁਤ੍ਤਰਿਪਿ ਸੁਭਾਸਿਤਰਸਾਯਨਂ ਪਿਵਿਤੁਕਾਮੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭੁਜਿਸ੍ਸਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਵੇਤਨਭਤੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਵੇਤਨਭਤੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨੇਵ ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨੇਨ ਭਤੋ, ਅਤ੍ਤਨੋਯੇਵ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਜੀਵਾਮਿ, ਨ ਪਰਸ੍ਸ ਵੇਤਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਮੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਧੀਤਰੋ ਚ ਪੁਤ੍ਤਾ ਚ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਪੁਤ੍ਤਾਤ੍ਵੇਵ ਏਕਜ੍ਝਂ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਸਮਾਨਿਯਾਤਿ ਸਨ੍ਨਿਹਿਤਾ ਅਵਿਪ੍ਪਵੁਟ੍ਠਾ. ਅਰੋਗਾਤਿ ਨਿਰਾਬਾਧਾ, ਸਬ੍ਬੇਵ ਊਰੁਬਾਹੁਬਲਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਸਂ ਨ ਸੁਣਾਮਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਾਪਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਚੋਰਾਤਿ ਵਾ ਪਰਦਾਰਿਕਾਤਿ ਵਾ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾਤਿ ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਾਪਂ ਨ ਸੁਣਾਮੀਤਿ.

੨੫. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਧਨਿਯਂ ਓਵਦਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ – ‘‘ਨਾਹਂ ਭਤਕੋ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਰਾਪਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨੇਵ ਪਦਾਨਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਤ੍ਵਂ ‘‘ਭੁਜਿਸ੍ਸੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਮਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤੁਟ੍ਠੋ, ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਜੀਵਨ੍ਤੋਪਿ ਦਾਸੋ ਏਵਾਸਿ ਤਣ੍ਹਾਦਾਸਤ੍ਤਾ, ਭਤਕਵਾਦਾ ਚ ਨ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਸਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਊਨੋ ਲੋਕੋ ਅਤਿਤ੍ਤੋ ਤਣ੍ਹਾਦਾਸੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੩੦੫). ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਨਾਹਂ ਭਤਕੋਸ੍ਮਿ ਕਸ੍ਸਚਿ. ਅਹਞ੍ਹਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਪਰਸ੍ਸ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਭਤਕੋ ਨ ਹੋਮਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਨਿਬ੍ਬਿਟ੍ਠੇਨ ਚਰਾਮਿ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ. ਅਹਞ੍ਹਿ ਦੀਪਙ੍ਕਰਪਾਦਮੂਲਤੋ ਯਾਵ ਬੋਧਿ, ਤਾਵ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਭਤਕੋ ਅਹੋਸਿਂ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਪਨ ਨਿਬ੍ਬਿਟ੍ਠੋ ਨਿਬ੍ਬਿਸੋ ਰਾਜਭਤੋ ਵਿਯ. ਤੇਨੇਵ ਨਿਬ੍ਬਿਟ੍ਠੇਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਭਾਵੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਮਾਧਿਸੁਖੇਨ ਚ ਜੀਵਾਮਿ. ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਇਦਾਨਿ ਉਤ੍ਤਰਿਕਰਣੀਯਸ੍ਸ ਕਤਪਰਿਚਯਸ੍ਸ ਵਾ ਅਭਾਵਤੋ ਅਪ੍ਪਹੀਨਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾਨਂ ਤਾਦਿਸਾਨਂ ਵਿਯ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਕੋਚਿ ਅਤ੍ਥੋ ਭਤਿਯਾ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ. ‘‘ਭਟਿਯਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਦਿ ਭੁਜਿਸ੍ਸਤਾਯ ਤੁਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਅਥ ਚੇ ਪਤ੍ਥਯਸੀ ਪਵਸ੍ਸ ਦੇਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਮਯਾਵੇਤਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

੨੬. ਤਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਧਨਿਯੋ ਅਤਿਤ੍ਤੋਵ ਸੁਭਾਸਿਤਾਮਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਞ੍ਚਪ੍ਪਕਾਰਗੋਮਣ੍ਡਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਵਸਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਸਾਤਿ ਅਦਮਿਤਵੁਡ੍ਢਵਚ੍ਛਕਾ. ਧੇਨੁਪਾਤਿ ਧੇਨੁਂ ਪਿਵਨ੍ਤਾ ਤਰੁਣਵਚ੍ਛਕਾ, ਖੀਰਦਾਯਿਕਾ ਵਾ ਗਾਵੋ. ਗੋਧਰਣਿਯੋਤਿ ਗਬ੍ਭਿਨਿਯੋ. ਪਵੇਣਿਯੋਤਿ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਬਲੀਬਦ੍ਦੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮੇਥੁਨਪਤ੍ਥਨਕਗਾਵੋ. ਉਸਭੋਪਿ ਗਵਮ੍ਪਤੀਤਿ ਯੋ ਗੋਪਾਲਕੇਹਿ ਪਾਤੋ ਏਵ ਨ੍ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਭੋਜੇਤ੍ਵਾ, ਪਞ੍ਚਙ੍ਗੁਲਂ ਦਤ੍ਵਾ, ਮਾਲਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ – ‘‘ਏਹਿ, ਤਾਤ, ਗਾਵੋ ਗੋਚਰਂ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਰਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਆਨੇਹੀ’’ਤਿ ਪੇਸੀਯਤਿ, ਏਵਂ ਪੇਸਿਤੋ ਚ ਤਾ ਗਾਵੋ ਅਗੋਚਰਂ ਪਰਿਹਰਿਤ੍ਵਾ, ਗੋਚਰੇ ਚਾਰੇਤ੍ਵਾ, ਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਾਦਿਭਯਾ ਪਰਿਤ੍ਤਾਯਿਤ੍ਵਾ ਆਨੇਤਿ, ਤਥਾਰੂਪੋ ਉਸਭੋਪਿ ਗਵਮ੍ਪਤਿ ਇਧ ਮਯ੍ਹਂ ਗੋਮਣ੍ਡਲੇ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਸਿ.

੨੭. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ਤਥੇਵ ਧਨਿਯਂ ਓਵਦਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਪਚ੍ਚਨੀਕਗਾਥਂ ਆਹ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਵਸਾ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚੇਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਇਧ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਾਸਨੇ ਅਦਮਿਤਟ੍ਠੇਨ ਵੁਡ੍ਢਟ੍ਠੇਨ ਚ ਵਸਾਸਙ੍ਖਾਤਾ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਾ ਵਾ, ਤਰੁਣਵਚ੍ਛਕੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਸਾਨਂ ਮੂਲਟ੍ਠੇਨ ਖੀਰਦਾਯਿਨਿਯੋ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਗ੍ਘਰਣਟ੍ਠੇਨ ਧੇਨੁਪਾਸਙ੍ਖਾਤਾ ਅਨੁਸਯਾ ਵਾ, ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗਬ੍ਭਧਾਰਣਟ੍ਠੇਨ ਗੋਧਰਣਿਸਙ੍ਖਾਤਾ ਪੁਞ੍ਞਾਪੁਞ੍ਞਾਨੇਞ੍ਜਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਚੇਤਨਾ ਵਾ, ਸਂਯੋਗਪਤ੍ਥਨਟ੍ਠੇਨ ਪਵੇਣਿਸਙ੍ਖਾਤਾ ਪਤ੍ਥਨਾ ਤਣ੍ਹਾ ਵਾ, ਆਧਿਪਚ੍ਚਟ੍ਠੇਨ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਟ੍ਠੇਨ ਸੇਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਚ ਗਵਮ੍ਪਤਿਉਸਭਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਸ੍ਵਾਹਂ ਇਮਾਯ ਸਬ੍ਬਯੋਗਕ੍ਖੇਮਭੂਤਾਯ ਨਤ੍ਥਿਤਾਯ ਤੁਟ੍ਠੋ. ਤ੍ਵਂ ਪਨ ਸੋਕਾਦਿਵਤ੍ਥੁਭੂਤਾਯ ਅਤ੍ਥਿਤਾਯ ਤੁਟ੍ਠੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਯੋਗਕ੍ਖੇਮਤਾਯ ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਮਮੇਵੇਤਂ ਯੁਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ‘‘ਅਥ ਚੇ ਪਤ੍ਥਯਸੀ ਪਵਸ੍ਸ ਦੇਵਾ’’ਤਿ.

੨੮. ਤਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਧਨਿਯੋ ਤਤੁਤ੍ਤਰਿਪਿ ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਅਮਤਰਸਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੋਗਣਸ੍ਸ ਖਿਲਬਨ੍ਧਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਖਿਲਾ ਨਿਖਾਤਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਖਿਲਾਤਿ ਗੁਨ੍ਨਂ ਬਨ੍ਧਨਤ੍ਥਮ੍ਭਾ. ਨਿਖਾਤਾਤਿ ਆਕੋਟੇਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਯਂ ਪਵੇਸਿਤਾ ਖੁਦ੍ਦਕਾ ਮਹਨ੍ਤਾ ਖਣਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਾ. ਅਸਮ੍ਪਵੇਧੀਤਿ ਅਕਮ੍ਪਕਾ. ਦਾਮਾਤਿ ਵਚ੍ਛਕਾਨਂ ਬਨ੍ਧਨਤ੍ਥਾਯ ਕਤਾ ਗਨ੍ਥਿਤਪਾਸਯੁਤ੍ਤਾ ਰਜ੍ਜੁਬਨ੍ਧਨਵਿਸੇਸਾ. ਮੁਞ੍ਜਮਯਾਤਿ ਮੁਞ੍ਜਤਿਣਮਯਾ. ਨਵਾਤਿ ਅਚਿਰਕਤਾ. ਸੁਸਣ੍ਠਾਨਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਣ੍ਠਾਨਾ, ਸੁਵਟ੍ਟਿਤਸਣ੍ਠਾਨਾ ਵਾ. ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਖਿਨ੍ਤੀਤਿ ਨੇਵ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਧੇਨੁਪਾਪਿ ਛੇਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਤਰੁਣਵਚ੍ਛਕਾਪਿ ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ.

੨੯. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ਧਨਿਯਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯ-ਪਰਿਪਾਕਕਾਲਂ ਞਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਤਂ ਓਵਦਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਦੀਪਿਕਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ ‘‘ਉਸਭੋਰਿਵ ਛੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਉਸਭੋਤਿ ਗੋਪਿਤਾ ਗੋਪਰਿਣਾਯਕੋ ਗੋਯੂਥਪਤਿ ਬਲੀਬਦ੍ਦੋ. ਕੇਚਿ ਪਨ ਭਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਗਵਸਤਜੇਟ੍ਠੋ ਉਸਭੋ, ਸਹਸ੍ਸਜੇਟ੍ਠੋ ਵਸਭੋ, ਸਤਸਹਸ੍ਸਜੇਟ੍ਠੋ ਨਿਸਭੋ’’ਤਿ. ਅਪਰੇ ‘‘ਏਕਗਾਮਖੇਤ੍ਤੇ ਜੇਟ੍ਠੋ ਉਸਭੋ, ਦ੍ਵੀਸੁ ਜੇਟ੍ਠੋ ਵਸਭੋ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤੋ ਨਿਸਭੋ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਪੇਤੇ ਪਪਞ੍ਚਾ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਉਸਭੋਤਿ ਵਾ ਵਸਭੋਤਿ ਵਾ ਨਿਸਭੋਤਿ ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਪੇਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਸਮਟ੍ਠੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਨਿਸਭੋ ਵਤ ਭੋ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੩੮). ਰ-ਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ. ਬਨ੍ਧਨਾਨੀਤਿ ਰਜ੍ਜੁਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਕਿਲੇਸਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਚ. ਨਾਗੋਤਿ ਹਤ੍ਥੀ. ਪੂਤਿਲਤਨ੍ਤਿ ਗਲ਼ੋਚੀਲਤਂ. ਯਥਾ ਹਿ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋਪਿ ਕਾਯੋ ਪੂਤਿਕਾਯੋ, ਵਸ੍ਸਸਤਿਕੋਪਿ ਸੁਨਖੋ ਕੁਕ੍ਕੁਰੋ, ਤਦਹੁਜਾਤੋਪਿ ਸਿਙ੍ਗਾਲੋ ‘‘ਜਰਸਿਙ੍ਗਾਲੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਵਂ ਅਭਿਨਵਾਪਿ ਗਲ਼ੋਚੀਲਤਾ ਅਸਾਰਕਤ੍ਤੇਨ ‘‘ਪੂਤਿਲਤਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ. ਗਬ੍ਭਞ੍ਚ ਸੇਯ੍ਯਞ੍ਚ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਂ. ਤਤ੍ਥ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣੇਨ ਜਲਾਬੁਜਯੋਨਿ, ਸੇਯ੍ਯਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਵਸੇਸਾ. ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਮੁਖੇਨ ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਦਤ੍ਥਤੋ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਧਨਿਯ, ਤ੍ਵਂ ਬਨ੍ਧਨੇਨ ਤੁਟ੍ਠੋ, ਅਹਂ ਪਨ ਬਨ੍ਧਨੇਨ ਅਟ੍ਟੀਯਨ੍ਤੋ ਥਾਮਵੀਰਿਯੂਪੇਤੋ ਮਹਾਉਸਭੋਰਿਵ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਪਞ੍ਚੁਦ੍ਧਮ੍ਭਾਗਿਯਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਚਤੁਤ੍ਥਅਰਿਯਮਗ੍ਗਥਾਮਵੀਰਿਯੇਨ ਛੇਤ੍ਵਾ, ਨਾਗੋ ਪੂਤਿਲਤਂਵ ਪਞ੍ਚੋਰਮ੍ਭਾਗਿਯਸਂਯੋਜਨਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਹੇਟ੍ਠਾਮਗ੍ਗਤ੍ਤਯਥਾਮਵੀਰਿਯੇਨ ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾ, ਅਥ ਵਾ ਉਸਭੋਰਿਵ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਅਨੁਸਯੇ ਨਾਗੋ ਪੂਤਿਲਤਂਵ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਛੇਤ੍ਵਾ ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾਵ ਠਿਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਪੁਨ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਂ ਉਪੇਸ੍ਸਂ. ਸੋਹਂ ਜਾਤਿਦੁਕ੍ਖਵਤ੍ਥੁਕੇਹਿ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖੇਹਿ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸੋਭਾਮਿ – ‘‘ਅਥ ਚੇ ਪਤ੍ਥਯਸੀ ਪਵਸ੍ਸ ਦੇਵਾ’’ਤਿ ਵਦਮਾਨੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਚੇ ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਅਹਂ ਵਿਯ ਵਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਸਿ, ਛਿਨ੍ਦ ਤਾਨਿ ਬਨ੍ਧਨਾਨੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ, ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਾ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ, ‘‘ਨ ਉਪੇਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨੁਪਗਮੋ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਵਸੇਨ, ‘‘ਛੇਤ੍ਵਾ ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਛੇਦੋ ਪਦਾਲਨਞ੍ਚ ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਵਸੇਨ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਂ, ਯੇਨ ਛਿਨ੍ਦਤਿ ਪਦਾਲੇਤਿ ਚ, ਤਂ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ.

ਏਵਮੇਤਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਦੀਪਿਕਂ ਗਾਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਧਨਿਯੋ ਚ ਪਜਾਪਤਿ ਚਸ੍ਸ ਦ੍ਵੇ ਚ ਧੀਤਰੋਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਜਨਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਅਥ ਧਨਿਯੋ ਅਵੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਾਦਯੋਗੇਨ ਤਥਾਗਤੇ ਮੂਲਜਾਤਾਯ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਯ ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਕਾਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਚੋਦਿਤਹਦਯੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਛਿਨ੍ਦਿਂ, ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯੋ ਚ ਮੇ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਅਵੀਚਿਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਭਵਗ੍ਗਾ ਕੋ ਅਞ੍ਞੋ ਏਵਂ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਿਸ੍ਸਤਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਭਗਵਤਾ, ਆਗਤੋ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਸਤ੍ਥਾਤਿ. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਰਸ੍ਮਿਜਾਲਵਿਚਿਤ੍ਰਂ ਸੁਵਣ੍ਣਰਸਸੇਕਪਿਞ੍ਜਰਂ ਵਿਯ ਸਰੀਰਾਭਂ ਧਨਿਯਸ੍ਸ ਨਿਵੇਸਨੇ ਮੁਞ੍ਚਿ ‘‘ਪਸ੍ਸ ਦਾਨਿ ਯਥਾਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ.

੩੦. ਅਥ ਧਨਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ ਪਵਿਟ੍ਠਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਂ ਵਿਯ ਸਮਨ੍ਤਾ ਪਜ੍ਜਲਿਤਪਦੀਪਸਹਸ੍ਸਸਮੁਜ੍ਜਲਿਤਮਿਵ ਚ ਨਿਵੇਸਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਆਗਤੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਚ ਸਮਯੇ ਮੇਘੋਪਿ ਪਾਵਸ੍ਸਿ. ਤੇਨਾਹੁ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਾ ‘‘ਨਿਨ੍ਨਞ੍ਚ ਥਲਞ੍ਚ ਪੂਰਯਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਪਲ੍ਲਲਂ. ਥਲਨ੍ਤਿ ਉਕ੍ਕੂਲਂ. ਏਵਮੇਤਂ ਉਕ੍ਕੂਲਵਿਕੂਲਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੂਰਯਨ੍ਤੋ ਮਹਾਮੇਘੋ ਪਾਵਸ੍ਸਿ, ਵਸ੍ਸਿਤੁਂ ਆਰਭੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਾਵਦੇਵਾਤਿ ਯਂ ਖਣਂ ਭਗਵਾ ਸਰੀਰਾਭਂ ਮੁਞ੍ਚਿ, ਧਨਿਯੋ ਚ ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਸਦ੍ਧਾਮਯਂ ਚਿਤ੍ਤਾਭਂ ਮੁਞ੍ਚਿ, ਤਂ ਖਣਂ ਪਾਵਸ੍ਸੀਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਸੂਰਿਯੁਗ੍ਗਮਨਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਖਣੇ’’ਤਿ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ.

੩੧-੩੨. ਏਵਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਧਨਿਯਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਤਥਾਗਤੋਭਾਸਫਰਣਸੂਰਿਯੁਗ੍ਗਮਨਕ੍ਖਣੇ ਵਸ੍ਸਤੋ ਦੇਵਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਧਨਿਯੋ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤੋ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਅਭਾਸਥ ‘‘ਲਾਭਾ ਵਤ ਨੋ ਅਨਪ੍ਪਕਾ’’ਤਿ ਦ੍ਵੇ ਗਾਥਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ.

ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਧਨਿਯੋ ਸਪੁਤ੍ਤਦਾਰੋ ਭਗਵਤੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪਟਿਵੇਧੇਨ ਧਮ੍ਮਕਾਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਕਾਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਲੋਕਿਯਚਕ੍ਖੁਨਾ ਸਦ੍ਧਾਪਟਿਲਾਭਂ ਲਭਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਆਹ – ‘‘ਲਾਭਾ ਵਤ ਨੋ ਅਨਪ੍ਪਕਾ, ਯੇ ਮਯਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਦ੍ਦਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਤ ਇਤਿ ਵਿਮ੍ਹਯਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਨੋ ਇਤਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ. ਅਨਪ੍ਪਕਾਤਿ ਵਿਪੁਲਾ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ. ਸਰਣਂ ਤਂ ਉਪੇਮਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਮਗ੍ਗਪਟਿਵੇਧੇਨੇਵਸ੍ਸ ਸਿਦ੍ਧਂ ਸਰਣਗਮਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਨਿਚ੍ਛਯਗਮਨਮੇਵ ਗਤੋ, ਇਦਾਨਿ ਵਾਚਾਯ ਅਤ੍ਤਸਨ੍ਨਿਯ੍ਯਾਤਨਂ ਕਰੋਤਿ. ਮਗ੍ਗਵਸੇਨ ਵਾ ਸਨ੍ਨਿਯ੍ਯਾਤਨਸਰਣਤਂ ਅਚਲਸਰਣਤਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਤਂ ਪਰੇਸਂ ਵਾਚਾਯ ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਪਣਿਪਾਤਸਰਣਗਮਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਮਾਤਿ ਭਗਵਾ ਪਕਤਿਦਿਬ੍ਬਪਞ੍ਞਾਸਮਨ੍ਤਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੂਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚਕ੍ਖੂਹਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ. ਤਂ ਆਲਪਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਸਰਣਂ ਤਂ ਉਪੇਮ ਚਕ੍ਖੁਮਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਨੋ ਹੋਹਿ ਤੁਵਂ ਮਹਾਮੁਨੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਵਚਨਂ ਸਿਸ੍ਸਭਾਵੂਪਗਮਨੇਨਾਪਿ ਸਰਣਗਮਨਂ ਪੂਰੇਤੁਂ ਭਣਤਿ, ਗੋਪੀ ਚ ਅਹਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਵਾ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਸੁਗਤੇ ਚਰਾਮਸੇਤਿ ਇਦਂ ਸਮਾਦਾਨਵਸੇਨ.

ਤਤ੍ਥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਮੇਥੁਨਵਿਰਤਿਮਗ੍ਗਸਮਣਧਮ੍ਮਸਾਸਨਸਦਾਰਸਨ੍ਤੋਸਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੮੩) ਹਿ ਮੇਥੁਨਵਿਰਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਪਨ ਮੇ ਪਞ੍ਚਸਿਖ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਏਕਨ੍ਤਨਿਬ੍ਬਿਦਾਯਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੨੯) ਮਗ੍ਗੋ. ‘‘ਅਭਿਜਾਨਾਮਿ ਖੋ ਪਨਾਹਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਚਤੁਰਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਤਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੫੫) ਸਮਣਧਮ੍ਮੋ. ‘‘ਤਯਿਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਇਦ੍ਧਞ੍ਚੇਵ ਫੀਤਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੭੪) ਸਾਸਨਂ.

‘‘ਮਯਞ੍ਚ ਭਰਿਯਾ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮਾਮ, ਅਮ੍ਹੇ ਚ ਭਰਿਯਾ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ;

ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਤਾਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਾਮ, ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਅਮ੍ਹਂ ਦਹਰਾ ਨ ਮੀਯਰੇ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧੦.੯੭) –

ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਸਦਾਰਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਇਧ ਪਨ ਸਮਣਧਮ੍ਮਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਮਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਸੁਗਤੇਤਿ ਸੁਗਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਅਨ੍ਤਦ੍ਵਯਮਨੁਪਗ੍ਗਮ੍ਮ ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਤਤ੍ਤਾ, ਸੋਭਣੇਨ ਚ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਗਮਨੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ, ਸੁਨ੍ਦਰਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਠਾਨਂ ਗਤਤ੍ਤਾ ਸੁਗਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਮੀਪਤ੍ਥੇ ਚੇਤ੍ਥ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਗਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚਰਾਮਸੇਤਿ ਚਰਾਮ. ਯਞ੍ਹਿ ਤਂ ਸਕ੍ਕਤੇ ਚਰਾਮਸੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਇਧ ਚਰਾਮਸੇਤਿ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯਾ ਪਨ ‘‘ਸੇਤਿ ਨਿਪਾਤੋ’’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਆਯਾਚਨਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਚਰੇਮ ਸੇ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਰੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

ਏਵਂ ਧਨਿਯੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਚਰਣਾਪਦੇਸੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਪਯੋਜਨਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਜਾਤੀਮਰਣਸ੍ਸ ਪਾਰਗੂ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਕਰਾ ਭਵਾਮਸੇ’’ਤਿ. ਜਾਤਿਮਰਣਸ੍ਸ ਪਾਰਂ ਨਾਮ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਗਚ੍ਛਾਮ. ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾਤਿ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ. ਅਨ੍ਤਕਰਾਤਿ ਅਭਾਵਕਰਾ. ਭਵਾਮਸੇਤਿ ਭਵਾਮ, ਅਥ ਵਾ ਅਹੋ ਵਤ ਮਯਂ ਭਵੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ. ‘‘ਚਰਾਮਸੇ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਵਤ੍ਵਾਪਿ ਚ ਪੁਨ ਉਭੋਪਿ ਕਿਰ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਬ੍ਬਾਜੇਥ ਨੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿਂਸੂਤਿ.

੩੩. ਅਥ ਮਾਰੋ ਪਾਪਿਮਾ ਏਵਂ ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ – ‘‘ਇਮੇ ਮਮ ਵਿਸਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤੁਕਾਮਾ, ਹਨ੍ਦ ਨੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਘਰਾਵਾਸੇ ਗੁਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ ‘‘ਨਨ੍ਦਤਿ ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਪੁਤ੍ਤਿਮਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਤੀਤਿ ਤੁਸ੍ਸਤਿ ਮੋਦਤਿ. ਪੁਤ੍ਤੇਹੀਤਿ ਪੁਤ੍ਤੇਹਿਪਿ ਧੀਤਰੇਹਿਪਿ, ਸਹਯੋਗਤ੍ਥੇ, ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਵਾ ਕਰਣਵਚਨਂ, ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਸਹ ਨਨ੍ਦਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਕਰਣਭੂਤੇਹਿ ਨਨ੍ਦਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪੁਤ੍ਤਿਮਾਤਿ ਪੁਤ੍ਤਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਇਤੀਤਿ ਏਵਮਾਹ. ਮਾਰੋਤਿ ਵਸਵਤ੍ਤਿਭੂਮਿਯਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਦਾਮਰਿਕਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਹਿ ਸਟ੍ਠਾਨਾਤਿਕ੍ਕਮਿਤੁਕਾਮਂ ਜਨਂ ਯਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਂ ਮਾਰੇਤਿ. ਯਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਸ੍ਸਪਿ ਮਰਣਂ ਇਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਨ ‘‘ਮਾਰੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਾਪਿਮਾਤਿ ਲਾਮਕਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਪਾਪਸਮਾਚਾਰੋ ਵਾ. ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਾਨਮੇਤਂ ਵਚਨਂ, ਸਬ੍ਬਗਾਥਾਸੁ ਚ ਈਦਿਸਾਨਿ. ਯਥਾ ਚ ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਪੁਤ੍ਤਿਮਾ, ਗੋਪਿਯੋ ਗੋਹਿ ਤਥੇਵ ਨਨ੍ਦਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਗਾਵੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਸੋਪਿ ਗੋਪਿਯੋ, ਗੋਹਿ ਸਹ, ਗੋਹਿ ਵਾ ਕਰਣਭੂਤੇਹਿ ਤਥੇਵ ਨਨ੍ਦਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਏਵਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਾਧਕਕਾਰਣਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ, ‘‘ਉਪਧੀ ਹਿ ਨਰਸ੍ਸ ਨਨ੍ਦਨਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਉਪਧੀਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਉਪਧਯੋ – ਕਾਮੂਪਧਿ, ਖਨ੍ਧੂਪਧਿ, ਕਿਲੇਸੂਪਧਿ, ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰੂਪਧੀਤਿ. ਕਾਮਾ ਹਿ ‘‘ਯਂ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਸੁਖਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ, ਅਯਂ ਕਾਮਾਨਂ ਅਸ੍ਸਾਦੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੬੬) ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਖਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ ਉਪਧੀਯਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨਤ੍ਥੇਨ ਉਪਧੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਖਨ੍ਧਾਪਿ ਖਨ੍ਧਮੂਲਕਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ, ਕਿਲੇਸਾਪਿ ਅਪਾਯਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋ, ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਪਿ ਭਵਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭਾਵਤੋਤਿ. ਇਧ ਪਨ ਕਾਮੂਪਧਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਸੋ ਸਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧੋ. ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਪਟਿਬਦ੍ਧੋ ਪਧਾਨੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਗੋਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਕਾਰਣਮਾਹ – ‘‘ਉਪਧੀ ਹਿ ਨਰਸ੍ਸ ਨਨ੍ਦਨਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਸ੍ਮਾ ਇਮੇ ਕਾਮੂਪਧੀ ਨਰਸ੍ਸ ਨਨ੍ਦਨਾ, ਨਨ੍ਦਯਨ੍ਤਿ ਨਰਂ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਉਪਸਂਹਰਨ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਮੇਤਂ ‘‘ਨਨ੍ਦਤਿ ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਪੁਤ੍ਤਿਮਾ, ਗੋਪਿਯੋ ਗੋਹਿ ਤਥੇਵ ਨਨ੍ਦਤਿ, ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਪੁਤ੍ਤਿਮਾ ਗੋਪਿਯੋ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤੇਹਿ, ਨਨ੍ਦ, ਮਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਿ. ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਹਿ ਏਤੇ ਉਪਧਯੋ ਨ ਸਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਤ੍ਵਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੋਪਿ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋਵ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸਪਿ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਾਧਕਕਾਰਣਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ ‘‘ਨ ਹਿ ਸੋ ਨਨ੍ਦਤਿ, ਯੋ ਨਿਰੂਪਧੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਸ੍ਮਾ ਯਸ੍ਸੇਤੇ ਉਪਧਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੋ ਪਿਯੇਹਿ ਞਾਤੀਹਿ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਭੋਗੂਪਕਰਣੋ ਨ ਨਨ੍ਦਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤ੍ਵਂ ਇਮੇ ਉਪਧਯੋ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋਵ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀਤਿ.

੩੪. ਅਥ ਭਗਵਾ ‘‘ਮਾਰੋ ਅਯਂ ਪਾਪਿਮਾ ਇਮੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਾਯ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਫਲੇਨ ਫਲਂ ਪਾਤੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਤਾਯੇਵ ਮਾਰੇਨਾਭਤਾਯ ਉਪਮਾਯ ਮਾਰਵਾਦਂ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਤਮੇਵ ਗਾਥਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਉਪਧਿ ਸੋਕਵਤ੍ਥੂ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸੋਚਤਿ ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਪੁਤ੍ਤਿਮਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਂ ਪਦਤ੍ਥਤੋ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ. ਅਯਂ ਪਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਮਾ, ਪਾਪਿਮ, ਏਵਂ ਅਵਚ ‘‘ਨਨ੍ਦਤਿ ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਪੁਤ੍ਤਿਮਾ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਹੇਵ ਹਿ ਪਿਯੇਹਿ, ਮਨਾਪੇਹਿ ਨਾਨਾਭਾਵੋ ਵਿਨਾਭਾਵੋ, ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਨੀਯੋ ਅਯਂ ਵਿਧਿ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਪਿਯਮਨਾਪਾਨਂ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਾਨਂ ਗਵਾਸ੍ਸਵਲ਼ਵਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ਵਿਨਾਭਾਵੇਨ ਅਧਿਮਤ੍ਤਸੋਕਸਲ੍ਲਸਮਪ੍ਪਿਤਹਦਯਾ ਸਤ੍ਤਾ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ, ਮਰਣਮ੍ਪਿ ਨਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਮਰਣਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਗਣ੍ਹ – ਸੋਚਤਿ ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਪੁਤ੍ਤਿਮਾ. ਯਥਾ ਚ ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਪੁਤ੍ਤਿਮਾ, ਗੋਪਿਯੋ ਗੋਹਿ ਤਥੇਵ ਸੋਚਤੀਤਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਉਪਧੀ ਹਿ ਨਰਸ੍ਸ ਸੋਚਨਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਉਪਧੀ ਹਿ ਨਰਸ੍ਸ ਸੋਚਨਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵ ‘‘ਨ ਹਿ ਸੋ ਸੋਚਤਿ, ਯੋ ਨਿਰੂਪਧਿ’’. ਯੋ ਉਪਧੀਸੁ ਸਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਨਿਰੁਪਧਿ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਕਾਯਪਰਿਹਾਰਿਕੇਨ ਚੀਵਰੇਨ, ਕੁਚ੍ਛਿਪਰਿਹਾਰਿਕੇਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨ, ਯੇਨ ਯੇਨੇਵ ਪਕ੍ਕਮਤਿ, ਸਮਾਦਾਯੇਵ ਪਕ੍ਕਮਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਪਕ੍ਖੀ ਸਕੁਣੋ …ਪੇ… ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਸੋਕਸਮੁਗ੍ਘਾਤਾ ‘‘ਨ ਹਿ ਸੋ ਸੋਚਤਿ, ਯੋ ਨਿਰੁਪਧੀ’’ਤਿ. ਇਤਿ ਭਗਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਵੋਸਾਪੇਸਿ. ਅਥ ਵਾ ਯੋ ਨਿਰੁਪਧਿ, ਯੋ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋ, ਸੋ ਨ ਸੋਚਤਿ. ਯਾਵਦੇਵ ਹਿ ਕਿਲੇਸਾ ਸਨ੍ਤਿ, ਤਾਵਦੇਵ ਸਬ੍ਬੇ ਉਪਧਯੋ ਸੋਕਪ੍ਫਲਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਾ ਪਨ ਨਤ੍ਥਿ ਸੋਕੋਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸਨਂ ਵੋਸਾਪੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਧਨਿਯੋ ਚ ਗੋਪੀ ਚ ਉਭੋਪਿ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਭਗਵਾ ਆਕਾਸੇਨੇਵ ਜੇਤਵਨਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰਿਂਸੁ. ਵਸਨਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਨੇਸਂ ਗੋਪਾਲਕਾ ਵਿਹਾਰਂ ਕਾਰੇਸੁਂ. ਸੋ ਅਜ੍ਜਾਪਿ ਗੋਪਾਲਕਵਿਹਾਰੋਤ੍ਵੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਧਨਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਭੂਤੇਸੂਤਿ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਸਬ੍ਬਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ – ਅਤ੍ਤਜ੍ਝਾਸਯਤੋ, ਪਰਜ੍ਝਾਸਯਤੋ, ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ, ਪੁਚ੍ਛਾਵਸਿਤੋ ਚਾਤਿ. ਦ੍ਵਯਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦੀਨਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਤਜ੍ਝਾਸਯਤੋ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਮੇਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਪਰਜ੍ਝਾਸਯਤੋ, ਉਰਗਸੁਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ, ਧਮ੍ਮਿਕਸੁਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਪੁਚ੍ਛਾਵਸਿਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਪੁਚ੍ਛਾਵਸਿਤੋ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਵਿਸੇਸੇਨ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਕਾਚਿ ਗਾਥਾ ਤੇਨ ਤੇਨ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਪੁਟ੍ਠੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਕਾਚਿ ਅਪੁਟ੍ਠੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਧਿਗਤਮਗ੍ਗਨਯਾਨੁਰੂਪਂ ਉਦਾਨਂਯੇਵ ਉਦਾਨੇਨ੍ਤੇਨ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਯਚਿ ਗਾਥਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾਵਸਿਤੋ, ਕਾਯਚਿ ਅਤ੍ਤਜ੍ਝਾਸਯਤੋ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਯਾ ਅਯਂ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਪੁਚ੍ਛਾਵਸਿਤੋ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਸਾ ਆਦਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਰਹੋਗਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸ ਏਵਂ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਤ੍ਥਨਾ ਚ ਅਭਿਨੀਹਾਰੋ ਚ ਦਿਸ੍ਸਤਿ; ਤਥਾ ਸਾਵਕਾਨਂ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ; ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਕ੍ਕਮੇਨ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਪੁਬ੍ਬਯੋਗਾਵਚਰਸੁਤ੍ਤਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਪਞ੍ਚਿਮੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਆਨਿਸਂਸਾ ਪੁਬ੍ਬਯੋਗਾਵਚਰੇ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਪਟਿਕਚ੍ਚੇਵ ਅਞ੍ਞਂ ਆਰਾਧੇਤਿ. ਨੋ ਚੇ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਪਟਿਕਚ੍ਚੇਵ ਅਞ੍ਞਂ ਆਰਾਧੇਤਿ, ਅਥ ਮਰਣਕਾਲੇ ਅਞ੍ਞਂ ਆਰਾਧੇਤਿ. ਨੋ ਚੇ ਮਰਣਕਾਲੇ ਅਞ੍ਞਂ ਆਰਾਧੇਤਿ, ਅਥ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞਂ ਆਰਾਧੇਤਿ, ਅਥ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾਵੇ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਕਾਲੇ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ –

ਏਵਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਆਹ –

‘‘ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਨਾਮ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਭਿਨੀਹਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਪੁਬ੍ਬਯੋਗਾਵਚਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਤ੍ਥਨਾ ਚ ਅਭਿਨੀਹਾਰੋ ਚ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ.

ਸੋ ਆਹ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਤ੍ਥਨਾ ਕੀਵ ਚਿਰਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ? ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਹੇਟ੍ਠਿਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ, ਮਜ੍ਝਿਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਅਟ੍ਠ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ, ਉਪਰਿਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਸੋਲ਼ਸ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ. ਏਤੇ ਚ ਭੇਦਾ ਪਞ੍ਞਾਧਿਕਸਦ੍ਧਾਧਿਕਵੀਰਿਯਾਧਿਕਵਸੇਨ ਞਾਤਬ੍ਬਾ. ਪਞ੍ਞਾਧਿਕਾਨਞ੍ਹਿ ਸਦ੍ਧਾ ਮਨ੍ਦਾ ਹੋਤਿ, ਪਞ੍ਞਾ ਤਿਕ੍ਖਾ. ਸਦ੍ਧਾਧਿਕਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾ ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਹੋਤਿ, ਸਦ੍ਧਾ ਬਲਵਾ. ਵੀਰਿਯਾਧਿਕਾਨਂ ਸਦ੍ਧਾਪਞ੍ਞਾ ਮਨ੍ਦਾ, ਵੀਰਿਯਂ ਬਲਵਨ੍ਤਿ. ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਪਨ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਦਾਨਸਦਿਸਂ ਦਾਨਂ ਦੇਨ੍ਤੋਪਿ ਤਦਨੁਰੂਪਸੀਲਾਦਿਸਬ੍ਬਪਾਰਮਿਧਮ੍ਮੇ ਆਚਿਨਨ੍ਤੋਪਿ ਅਨ੍ਤਰਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਞਾਣਂ ਗਬ੍ਭਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਨਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਰਿਪਾਕਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ. ਯਥਾ ਨਾਮ ਤਿਮਾਸਚਤੁਮਾਸਪਞ੍ਚਮਾਸਚ੍ਚਯੇਨ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਨਕਂ ਸਸ੍ਸਂ ਤਂ ਤਂ ਕਾਲਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਸਹਸ੍ਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਕੇਲ਼ਾਯਨ੍ਤੋਪਿ ਉਦਕੇਨ ਸਿਞ੍ਚਨ੍ਤੋਪਿ ਅਨ੍ਤਰਾ ਪਕ੍ਖੇਨ ਵਾ ਮਾਸੇਨ ਵਾ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਸਸ੍ਸਂ ਗਬ੍ਭਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਨਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਰਿਪਾਕਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ…ਪੇ… ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਕਾਲਂ ਪਾਰਮਿਪੂਰਣਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਞਾਣਪਰਿਪਾਕਤ੍ਥਾਯ. ਏਤ੍ਤਕੇਨਪਿ ਚ ਕਾਲੇਨ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਥਯਤੋ ਅਭਿਨੀਹਾਰਕਰਣੇ ਅਟ੍ਠ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਯਞ੍ਹਿ –

‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਂ ਲਿਙ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਹੇਤੁ ਸਤ੍ਥਾਰਦਸ੍ਸਨਂ;

ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਗੁਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਅਧਿਕਾਰੋ ਚ ਛਨ੍ਦਤਾ;

ਅਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸਮੋਧਾਨਾ, ਅਭਿਨੀਹਾਰੋ ਸਮਿਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ. (ਬੁ. ਵਂ. ੨.੫੯);

ਅਭਿਨੀਹਾਰੋਤਿ ਚ ਮੂਲਪਣਿਧਾਨਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਹਿ ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਯਾ ਅਵਸੇਸਜਾਤੀਸੁ ਦੇਵਜਾਤਿਯਮ੍ਪਿ ਠਿਤਸ੍ਸ ਪਣਿਧਿ ਨ ਇਜ੍ਝਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਠਿਤੇਨ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੇਨ ਦਾਨਾਦੀਨਿ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਂਯੇਵ ਪਤ੍ਥੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਠਤ੍ਵਾ ਪਣਿਧਿ ਕਾਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਮਿਜ੍ਝਤਿ. ਲਿਙ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਪੁਰਿਸਭਾਵੋ. ਮਾਤੁਗਾਮਨਪੁਂਸਕਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਾਨਞ੍ਹਿ ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਯਂ ਠਿਤਾਨਮ੍ਪਿ ਪਣਿਧਿ ਨ ਸਮਿਜ੍ਝਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਠਿਤੇਨ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੇਨ ਦਾਨਾਦੀਨਿ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਸਭਾਵੋਯੇਵ ਪਤ੍ਥੇਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਠਤ੍ਵਾ ਪਣਿਧਿ ਕਾਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਮਿਜ੍ਝਤਿ. ਹੇਤੂਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਵਾਯਮਨ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਸ ਸਮਿਜ੍ਝਤਿ, ਨੋ ਇਤਰਸ੍ਸ, ਯਥਾ ਸੁਮੇਧਪਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸ. ਸੋ ਹਿ ਦੀਪਙ੍ਕਰਪਾਦਮੂਲੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਤੇਨਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਅਹੋਸਿ. ਸਤ੍ਥਾਰਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾਦਸ੍ਸਨਂ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਨੋ ਅਞ੍ਞਥਾ; ਯਥਾ ਸੁਮੇਧਪਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸ. ਸੋ ਹਿ ਦੀਪਙ੍ਕਰਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਣਿਧੇਸਿ. ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਤਿ ਅਨਗਾਰਿਯਭਾਵੋ. ਸੋ ਚ ਖੋ ਸਾਸਨੇ ਵਾ ਕਮ੍ਮਵਾਦਿਕਿਰਿਯਵਾਦਿਤਾਪਸਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਨਿਕਾਯੇ ਵਾ ਵਟ੍ਟਤਿ ਯਥਾ ਸੁਮੇਧਪਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸ. ਸੋ ਹਿ ਸੁਮੇਧੋ ਨਾਮ ਤਾਪਸੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਣਿਧੇਸਿ. ਗੁਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਝਾਨਾਦਿਗੁਣਪਟਿਲਾਭੋ. ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸਾਪਿ ਹਿ ਗੁਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸੇਵ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਨੋ ਇਤਰਸ੍ਸ; ਯਥਾ ਸੁਮੇਧਪਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸ. ਸੋ ਹਿ ਪਞ੍ਚਾਭਿਞ੍ਞੋ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਲਾਭੀ ਚ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਣਿਧੇਸਿ. ਅਧਿਕਾਰੋਤਿ ਅਧਿਕਕਾਰੋ, ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਜੀਵਿਤਾਦਿਪਰਿਚ੍ਚਾਗਞ੍ਹਿ ਕਤ੍ਵਾ ਪਣਿਦਹਤੋਯੇਵ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਨੋ ਇਤਰਸ੍ਸ; ਯਥਾ ਸੁਮੇਧਪਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸ. ਸੋ ਹਿ –

‘‘ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾਨ ਮਂ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਸਹ ਸਿਸ੍ਸੇਹਿ ਗਚ੍ਛਤੁ;

ਮਾ ਨਂ ਕਲਲੇ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਥ, ਹਿਤਾਯ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. (ਬੁ. ਵਂ. ੨.੫੩) –

ਏਵਂ ਜੀਵਿਤਪਰਿਚ੍ਚਾਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਣਿਧੇਸਿ. ਛਨ੍ਦਤਾਤਿ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਯਤਾ. ਸਾ ਯਸ੍ਸ ਬਲਵਤੀ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਇਜ੍ਝਤਿ. ਸਾ ਚ, ਸਚੇ ਕੋਚਿ ਵਦੇਯ੍ਯ ‘‘ਕੋ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ ਕਪ੍ਪੇ ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਇਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ, ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਯੋ ‘‘ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਉਸ੍ਸਹਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਬਲਵਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਥਾ ਯਦਿ ਕੋਚਿ ਵਦੇਯ੍ਯ ‘‘ਕੋ ਸਕਲਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਵੀਤਚ੍ਚਿਕਾਨਂ ਅਙ੍ਗਾਰਾਨਂ ਪੂਰਂ ਅਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਕੋ ਸਕਲਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਸਤ੍ਤਿਸੂਲੇਹਿ ਆਕਿਣ੍ਣਂ ਅਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਕੋ ਸਕਲਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਸਮਤਿਤ੍ਤਿਕਂ ਉਦਕਪੁਣ੍ਣਂ ਉਤ੍ਤਰਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਕੋ ਸਕਲਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਵੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬਸਞ੍ਛਨ੍ਨਂ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਇਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਯੋ ‘‘ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਉਸ੍ਸਹਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਬਲਵਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਏਵਰੂਪੇਨ ਚ ਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਯਤਾਛਨ੍ਦੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸੁਮੇਧਪਣ੍ਡਿਤੋ ਪਣਿਧੇਸੀਤਿ.

ਏਵਂ ਸਮਿਦ੍ਧਾਭਿਨੀਹਾਰੋ ਚ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਇਮਾਨਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਅਭਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਨ ਉਪੇਤਿ. ਸੋ ਹਿ ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਨ ਜਚ੍ਚਨ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਜਚ੍ਚਬਧਿਰੋ, ਨ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ, ਨ ਏਲ਼ਮੂਗੋ, ਨ ਪੀਠਸਪ੍ਪੀ, ਨ ਮਿਲਕ੍ਖੂਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਦਾਸਿਕੁਚ੍ਛਿਯਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਨਿਯਤਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਨਾਸ੍ਸ ਲਿਙ੍ਗਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਪਞ੍ਚਾਨਨ੍ਤਰਿਯਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਰੋਤਿ, ਨ ਕੁਟ੍ਠੀ ਹੋਤਿ, ਨ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਯਂ ਵਟ੍ਟਕਤੋ ਪਚ੍ਛਿਮਤ੍ਤਭਾਵੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਿਕਨਿਜ੍ਝਾਮਤਣ੍ਹਿਕਪੇਤੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਕਾਲਕਞ੍ਚਿਕਾਸੁਰੇਸੁ, ਨ ਅਵੀਚਿਨਿਰਯੇ, ਨ ਲੋਕਨ੍ਤਰਿਕੇਸੁ, ਕਾਮਾਵਚਰੇਸੁ ਨ ਮਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਰੂਪਾਵਚਰੇਸੁ ਨ ਅਸਞ੍ਞੀਭਵੇ, ਨ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਭਵੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਅਰੂਪਭਵੇਸੁ, ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਸਙ੍ਕਮਤਿ.

ਯਾ ਚਿਮਾ ਉਸ੍ਸਾਹੋ ਉਮ੍ਮਙ੍ਗੋ ਅਵਤ੍ਥਾਨਂ ਹਿਤਚਰਿਯਾ ਚਾਤਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਬੁਦ੍ਧਭੂਮਿਯੋ, ਤਾਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ –

‘‘ਉਸ੍ਸਾਹੋ ਵੀਰਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਉਮ੍ਮਙ੍ਗੋ ਪਞ੍ਞਾ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ;

ਅਵਤ੍ਥਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਹਿਤਚਰਿਯਾ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾ’’ਤਿ. –

ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯੇ ਚਾਪਿ ਇਮੇ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਜ੍ਝਾਸਯੋ, ਪਵਿਵੇਕਜ੍ਝਾਸਯੋ, ਅਲੋਭਜ੍ਝਾਸਯੋ, ਅਦੋਸਜ੍ਝਾਸਯੋ, ਅਮੋਹਜ੍ਝਾਸਯੋ, ਨਿਸ੍ਸਰਣਜ੍ਝਾਸਯੋਤਿ ਛ ਅਜ੍ਝਾਸਯਾ ਬੋਧਿਪਰਿਪਾਕਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਯੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਜ੍ਝਾਸਯਾ ਚ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਕਾਮੇ ਦੋਸਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋ, ਪਵਿਵੇਕਜ੍ਝਾਸਯਾ ਚ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਯ ਦੋਸਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋ, ਅਲੋਭਜ੍ਝਾਸਯਾ ਚ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਲੋਭੇ ਦੋਸਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋ, ਅਦੋਸਜ੍ਝਾਸਯਾ ਚ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਦੋਸੇ ਦੋਸਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋ, ਅਮੋਹਜ੍ਝਾਸਯਾ ਚ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਮੋਹੇ ਦੋਸਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋ, ਨਿਸ੍ਸਰਣਜ੍ਝਾਸਯਾ ਚ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਭਵੇਸੁ ਦੋਸਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤੇਹਿ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ.

ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨ ਕੀਵ ਚਿਰਂ ਪਤ੍ਥਨਾ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ? ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਦ੍ਵੇ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ. ਤਤੋ ਓਰਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਤ੍ਤਕੇਨਾਪਿ ਚ ਕਾਲੇਨ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਥਯਤੋ ਅਭਿਨੀਹਾਰਕਰਣੇ ਪਞ੍ਚ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ –

ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਂ ਲਿਙ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਵਿਗਤਾਸਵਦਸ੍ਸਨਂ;

ਅਧਿਕਾਰੋ ਛਨ੍ਦਤਾ ਏਤੇ, ਅਭਿਨੀਹਾਰਕਾਰਣਾ.

ਤਤ੍ਥ ਵਿਗਤਾਸਵਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾਨਂ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

ਅਥ ਸਾਵਕਾਨਂ ਪਤ੍ਥਨਾ ਕਿਤ੍ਤਕਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ? ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾਨਂ ਏਕਂ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ, ਅਸੀਤਿਮਹਾਸਾਵਕਾਨਂ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ, ਤਥਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਉਪਟ੍ਠਾਕਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਾਤਿ. ਤਤੋ ਓਰਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵੇਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ. ਇਮੇਸਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਅਧਿਕਾਰੋ ਛਨ੍ਦਤਾਤਿ ਦ੍ਵਙ੍ਗਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਯੇਵ ਅਭਿਨੀਹਾਰੋ ਹੋਤਿ.

ਏਵਂ ਇਮਾਯ ਪਤ੍ਥਨਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਅਭਿਨੀਹਾਰੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਭੇਦਂ ਕਾਲਂ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਾ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਲੇ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਖਤ੍ਤਿਯਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕੁਲਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ, ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾ ਪਨ ਖਤ੍ਤਿਯਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇਸ੍ਵੇਵ ਬੁਦ੍ਧਾ ਇਵ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਾ ਸਂਵਟ੍ਟਮਾਨੇ ਕਪ੍ਪੇ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਵਿਵਟ੍ਟਮਾਨੇ ਕਪ੍ਪੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਬੁਦ੍ਧੇ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਾਲੇਯੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾ ਸਯਞ੍ਚ ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਪਰੇ ਚ ਬੋਧੇਨ੍ਤਿ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਸਯਮੇਵ ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਨ ਪਰੇ ਬੋਧੇਨ੍ਤਿ. ਅਤ੍ਥਰਸਮੇਵ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਨ ਧਮ੍ਮਰਸਂ. ਨ ਹਿ ਤੇ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਦੇਸੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਮੂਗੇਨ ਦਿਟ੍ਠਸੁਪਿਨੋ ਵਿਯ ਵਨਚਰਕੇਨ ਨਗਰੇ ਸਾਯਿਤਬ੍ਯਞ੍ਜਨਰਸੋ ਵਿਯ ਚ ਨੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਹੋਤਿ. ਸਬ੍ਬਂ ਇਦ੍ਧਿਸਮਾਪਤ੍ਤਿਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪਭੇਦਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਗੁਣਵਿਸਿਟ੍ਠਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਉਪਰਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞੇ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਨ੍ਤਿ, ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸਲ੍ਲੇਖੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ, ਵੋਸਾਨਂ ਨਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਦ੍ਦੇਸੇਨ ਉਪੋਸਥਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ‘ਅਜ੍ਜੁਪੋਸਥੋ’ਤਿ ਵਚਨਮਤ੍ਤੇਨ ਵਾ. ਉਪੋਸਥਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਚ ਗਨ੍ਧਮਾਦਨੇ ਮਞ੍ਜੂਸਕਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਰਤਨਮਾਲ਼ੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਪੂਰਂ ਪਤ੍ਥਨਞ੍ਚ ਅਭਿਨੀਹਾਰਞ੍ਚ ਕਥੇਤ੍ਵਾ, ਇਦਾਨਿ ਇਮਾਯ ਪਤ੍ਥਨਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਅਭਿਨੀਹਾਰੇਨ ਸਮੁਦਾਗਤੇ ਤੇ ਤੇ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਭੂਤੇਸੁ ਨਿਧਾਯ ਦਣ੍ਡ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਇਮਂ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਂ ਅਭਾਸਿ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਪੁਚ੍ਛਾਵਸਿਤੋ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ.

੩੫. ਇਦਾਨਿ ਵਿਸੇਸੇਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ. ਤਤ੍ਥ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਤਾਵ ਗਾਥਾਯ ਏਵਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਅਯਂ ਕਿਰ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਮਿਂ ਓਗਾਹਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵੇ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਆਰਞ੍ਞਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਵਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਅਕਾਸਿ. ਏਤਂ ਕਿਰ ਵਤ੍ਤਂ ਅਪਰਿਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਕਿਂ ਪਨੇਤਂ ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਵਤ੍ਤਂ ਨਾਮ? ਹਰਣਪਚ੍ਚਾਹਰਣਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਯਥਾ ਵਿਭੂਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮ.

ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਹਰਤਿ, ਨ ਪਚ੍ਚਾਹਰਤਿ; ਏਕਚ੍ਚੋ ਪਚ੍ਚਾਹਰਤਿ, ਨ ਹਰਤਿ; ਏਕਚ੍ਚੋ ਪਨ ਨੇਵ ਹਰਤਿ, ਨ ਪਚ੍ਚਾਹਰਤਿ; ਏਕਚ੍ਚੋ ਹਰਤਿ ਚ ਪਚ੍ਚਾਹਰਤਿ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਗੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣਬੋਧਿਯਙ੍ਗਣਵਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖੇ ਉਦਕਂ ਆਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ, ਪਾਨੀਯਘਟਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਪਾਨੀਯਮਾਲ਼ੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ, ਆਚਰਿਯਵਤ੍ਤਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯਵਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਦ੍ਵੇਅਸੀਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਵਤ੍ਤਾਨਿ ਚੁਦ੍ਦਸ ਮਹਾਵਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਸੋ ਸਰੀਰਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ, ਯਾਵ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵੇਲਾ ਤਾਵ ਵਿਵਿਤ੍ਤਾਸਨੇ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ, ਵੇਲਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ, ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ, ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ, ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਖਨ੍ਧੇ ਕਰਿਤ੍ਵਾ, ਪਤ੍ਤਂ ਅਂਸੇ ਆਲਗ੍ਗੇਤ੍ਵਾ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣਂ ਪਤ੍ਵਾ, ਚੇਤਿਯਞ੍ਚ ਬੋਧਿਞ੍ਚ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ਗਾਮਸਮੀਪੇ ਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ, ਪਤ੍ਤਮਾਦਾਯ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਤਿ, ਏਵਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਚ ਲਾਭੀ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪੁਞ੍ਞਵਾ ਉਪਾਸਕੇਹਿ ਸਕ੍ਕਤਗਰੁਕਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕਕੁਲੇ ਵਾ ਪਟਿਕ੍ਕਮਨਸਾਲਾਯਂ ਵਾ ਪਟਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਉਪਾਸਕੇਹਿ ਤਂ ਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਯਮਾਨੋ ਤੇਸਂ ਪਞ੍ਹਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਵਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਚ ਤਂ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ, ਵਿਹਾਰਂ ਆਗਤੋਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਕਥੇਤਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਭਣਤਿ, ਤਂ ਤਂ ਬ੍ਯਾਪਾਰਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪੁਰਿਮਯਾਮਮ੍ਪਿ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਮ੍ਪਿ ਏਵਂ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਪਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਕਾਯਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾਭਿਭੂਤੋ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮੇਪਿ ਸਯਤਿ, ਨੇਵ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਹਰਤਿ, ਨ ਪਚ੍ਚਾਹਰਤੀਤਿ.

ਯੋ ਪਨ ਬ੍ਯਾਧਿਬਹੁਲੋ ਹੋਤਿ, ਭੁਤ੍ਤਾਹਾਰੋ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਣਮਤਿ, ਪਗੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਤਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ ਮਨਸਿ ਕਾਤੁਂ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਯਾਗੁਂ ਵਾ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਵਾ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨੋ ਕਾਲਸ੍ਸੇਵ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਗਾਮਂ ਪਵਿਸਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਾਗੁਂ ਵਾ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਵਾ ਭਤ੍ਤਂ ਵਾ ਲਦ੍ਧਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ, ਵਿਸੇਸਂ ਪਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਵਾ, ਵਿਹਾਰਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਤੇਨੇਵ ਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਚ੍ਚਾਹਰਤਿ ਨ ਹਰਤੀਤਿ. ਏਦਿਸਾ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਯਾਗੁਂ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ, ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਾ ਗਣਨਪਥਂ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਾ. ਸੀਹਲ਼ਦੀਪੇਯੇਵ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਗਾਮੇਸੁ ਆਸਨਸਾਲਾਯ ਨ ਤਂ ਆਸਨਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਯਤ੍ਥ ਯਾਗੁਂ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨਤ੍ਥੀਤਿ.

ਯੋ ਪਨ ਪਮਾਦਵਿਹਾਰੀ ਹੋਤਿ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰੋ, ਸਬ੍ਬਵਤ੍ਤਾਨਿ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਵਿਧਚੇਤੋਖਿਲਵਿਨਿਬਨ੍ਧਨਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਨਸਿਕਾਰਮਨਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਗਿਹਿਪਪਞ੍ਚੇਨ ਪਪਞ੍ਚਿਤੋ ਤੁਚ੍ਛਕੋ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਨੇਵ ਹਰਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਹਰਤੀਤਿ.

ਯੋ ਪਨ ਪਗੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬਵਤ੍ਤਾਨਿ ਪਰਿਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵੇਲਾ, ਤਾਵ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਦੁਵਿਧਂ – ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਂ, ਪਾਰਿਹਾਰਿਯਞ੍ਚ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਂ ਨਾਮ ਮੇਤ੍ਤਾ ਚ ਮਰਣਸ੍ਸਤਿ ਚ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਮੇਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਆਵਾਸਾਦੀਸੁ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ. ਆਵਾਸੇਸੁ ਹਿ ਮੇਤ੍ਤਾਵਿਹਾਰੀ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨਂ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਫਾਸੁ ਅਸਙ੍ਘਟ੍ਠੋ ਵਿਹਰਤਿ. ਦੇਵਤਾਸੁ ਮੇਤ੍ਤਾਵਿਹਾਰੀ ਦੇਵਤਾਹਿ ਰਕ੍ਖਿਤਗੋਪਿਤੋ ਸੁਖਂ ਵਿਹਰਤਿ. ਰਾਜਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਮੇਤ੍ਤਾਵਿਹਾਰੀ, ਤੇਹਿ ਮਮਾਯਿਤੋ ਸੁਖਂ ਵਿਹਰਤਿ. ਗਾਮਨਿਗਮਾਦੀਸੁ ਮੇਤ੍ਤਾਵਿਹਾਰੀ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਾਦੀਸੁ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਸਕ੍ਕਤਗਰੁਕਤੋ ਸੁਖਂ ਵਿਹਰਤਿ. ਮਰਣਸ੍ਸਤਿਭਾਵਨਾਯ ਜੀਵਿਤਨਿਕਨ੍ਤਿਂ ਪਹਾਯ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਵਿਹਰਤਿ.

ਯਂ ਪਨ ਸਦਾ ਪਰਿਹਰਿਤਬ੍ਬਂ ਚਰਿਤਾਨੁਕੂਲੇਨ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਦਸਾਸੁਭਕਸਿਣਾਨੁਸ੍ਸਤੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਂ, ਚਤੁਧਾਤੁਵਵਤ੍ਥਾਨਮੇਵ ਵਾ, ਤਂ ਸਦਾ ਪਰਿਹਰਿਤਬ੍ਬਤੋ, ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਤੋ, ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਤੋ ਚ ਪਾਰਿਹਾਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਮੂਲਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿਪਿ ਤਦੇਵ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਪਠਮਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਪਾਰਿਹਾਰਿਯਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ, ਤਂ ਚਤੁਧਾਤੁਵਵਤ੍ਥਾਨਮੁਖੇਨ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਾਮ.

ਅਯਞ੍ਹਿ ਯਥਾਠਿਤਂ ਯਥਾਪਣਿਹਿਤਂ ਕਾਯਂ ਧਾਤੁਸੋ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਤਿ – ਯਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਰੀਰੇ ਵੀਸਤਿਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਕਕ੍ਖਲ਼ਂ ਖਰਗਤਂ, ਸਾ ਪਥਵੀਧਾਤੁ. ਯਂ ਦ੍ਵਾਦਸਸੁ ਆਬਨ੍ਧਨਕਿਚ੍ਚਕਰਂ ਸ੍ਨੇਹਗਤਂ, ਸਾ ਆਪੋਧਾਤੁ. ਯਂ ਚਤੂਸੁ ਪਰਿਪਾਚਨਕਰਂ ਉਸੁਮਗਤਂ, ਸਾ ਤੇਜੋਧਾਤੁ. ਯਂ ਪਨ ਛਸੁ ਵਿਤ੍ਥਮ੍ਭਨਕਰਂ ਵਾਯੋਗਤਂ, ਸਾ ਵਾਯੋਧਾਤੁ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਚਤੂਹਿ ਮਹਾਭੂਤੇਹਿ ਅਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠਂ ਛਿਦ੍ਦਂ ਵਿਵਰਂ, ਸਾ ਆਕਾਸਧਾਤੁ. ਤਂਵਿਜਾਨਨਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ. ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਅਞ੍ਞੋ ਸਤ੍ਤੋ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਕੇਵਲਂ ਸੁਦ੍ਧਸਙ੍ਖਾਰਪੁਞ੍ਜੋਵ ਅਯਨ੍ਤਿ.

ਏਵਂ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਤੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍ਵਾ, ਕਾਲਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਚ ਯਥਾ ਅਨ੍ਧਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਅਭਿਕ੍ਕਮਾਦੀਸੁ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ ਅਭਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਭਿਕ੍ਕਮੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤੋ’’ਤਿ ਵਾ, ‘‘ਅਹਂ ਅਭਿਕ੍ਕਮਾਮਿ, ਮਯਾ ਅਭਿਕ੍ਕਮੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤੋ’’ਤਿ ਵਾ ਸਮ੍ਮੁਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਅਸਮ੍ਮੁਯ੍ਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਮਾਮੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਤੇਨੇਵ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਸਨ੍ਧਾਰਣਵਾਯੋਧਾਤੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਸਾ ਇਮਂ ਪਥਵੀਧਾਤ੍ਵਾਦਿਸਨ੍ਨਿਵੇਸਭੂਤਂ ਕਾਯਸਮ੍ਮਤਂ ਅਟ੍ਠਿਕਸਙ੍ਘਾਟਂ ਵਿਪ੍ਫਰਤਿ, ਤਤੋ ਚਿਤ੍ਤਕਿਰਿਯਾਵਾਯੋਧਾਤੁਵਿਪ੍ਫਾਰਵਸੇਨ ਅਯਂ ਕਾਯਸਮ੍ਮਤੋ ਅਟ੍ਠਿਕਸਙ੍ਘਾਟੋ ਅਭਿਕ੍ਕਮਤਿ. ਤਸ੍ਸੇਵਂ ਅਭਿਕ੍ਕਮਤੋ ਏਕੇਕਪਾਦੁਦ੍ਧਾਰਣੇ ਚਤੂਸੁ ਧਾਤੂਸੁ ਵਾਯੋਧਾਤੁਅਨੁਗਤਾ ਤੇਜੋਧਾਤੁ ਅਧਿਕਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਮਨ੍ਦਾ ਇਤਰਾ. ਅਤਿਹਰਣਵੀਤਿਹਰਣਾਪਹਰਣੇਸੁ ਪਨ ਤੇਜੋਧਾਤੁਅਨੁਗਤਾ ਵਾਯੋਧਾਤੁ ਅਧਿਕਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਮਨ੍ਦਾ ਇਤਰਾ. ਓਰੋਹਣੇ ਪਨ ਪਥਵੀਧਾਤੁਅਨੁਗਤਾ ਆਪੋਧਾਤੁ ਅਧਿਕਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਮਨ੍ਦਾ ਇਤਰਾ. ਸਨ੍ਨਿਕ੍ਖੇਪਨਸਮੁਪ੍ਪੀਲ਼ਨੇਸੁ ਆਪੋਧਾਤੁਅਨੁਗਤਾ ਪਥਵੀਧਾਤੁ ਅਧਿਕਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਮਨ੍ਦਾ ਇਤਰਾ. ਇਚ੍ਚੇਤਾ ਧਾਤੁਯੋ ਤੇਨ ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪ੍ਪਾਦਕਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕੋ ਏਕੋ ਅਭਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਕਸ੍ਸ ਵਾ ਏਕਸ੍ਸ ਅਭਿਕ੍ਕਮਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਏਕੇਕਪਾਦੁਦ੍ਧਾਰਣਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰੇਸੁ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਪਕਾਰੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਧਾਤੁਯੋ, ਤਦਵਿਨਿਬ੍ਭੁਤ੍ਤਾ ਚ ਸੇਸਾ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾ, ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਪਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਚ ਸੇਸਾ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਾਤਿ ਏਤੇ ਰੂਪਾਰੂਪਧਮ੍ਮਾ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਅਤਿਹਰਣਵੀਤਿਹਰਣਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਂ ਪਕਾਰਂ ਨ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ. ਯਞ੍ਚ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਯਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਤਦਨਤ੍ਤਾਤਿ ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਪੂਰਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋਵ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਅਤ੍ਥਕਾਮਾ ਹਿ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸਪਿ ਵੀਸਮ੍ਪਿ ਤਿਂਸਮ੍ਪਿ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਮ੍ਪਿ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਿ ਸਟ੍ਠਿਪਿ ਸਤ੍ਤਤਿਪਿ ਸਤਮ੍ਪਿ ਏਕਤੋ ਵਸਨ੍ਤਾ ਕਤਿਕਵਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ – ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਨ ਇਣਟ੍ਠਾ, ਨ ਭਯਟ੍ਠਾ, ਨ ਜੀਵਿਕਾਪਕਤਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ; ਦੁਕ੍ਖਾ ਮੁਚ੍ਚਿਤੁਕਾਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਗਮਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਿਲੇਸਂ ਗਮਨੇਯੇਵ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਥ, ਠਾਨੇ ਨਿਸਜ੍ਜਾਯ, ਸਯਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਿਲੇਸਂ ਗਮਨੇਯੇਵ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਏਵਂ ਕਤਿਕਵਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਅਡ੍ਢਉਸਭਉਸਭਅਡ੍ਢਗਾਵੁਤਗਾਵੁਤਨ੍ਤਰੇਸੁ ਪਾਸਾਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤਾਵ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਸਚੇ ਕਸ੍ਸਚਿ ਗਮਨੇ ਕਿਲੇਸੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਂ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਥਾ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਤੋ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਸੋ – ‘‘ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤੁਯ੍ਹਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਵਿਤਕ੍ਕਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਨਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਤੇ ਏਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਟਿਚੋਦੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਅਰਿਯਭੂਮਿਂ ਓਕ੍ਕਮਤਿ. ਤਥਾ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਨਿਸੀਦਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਤੋ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਪਿ ਨਿਸੀਦਤੀਤਿ ਸੋਯੇਵ ਨਯੋ. ਅਰਿਯਭੂਮਿ ਓਕ੍ਕਮਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋਪਿ ਤਂ ਕਿਲੇਸਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋਵ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਾਦਂ ਉਦ੍ਧਰਤਿ. ਉਦ੍ਧਰਤਿ ਚੇ, ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮਪ੍ਪਦੇਸਂਯੇਵ ਏਤਿ ਸੀਹਲ਼ਦੀਪੇ ਆਲਿਨ੍ਦਕਵਾਸੀ ਮਹਾਫੁਸ੍ਸਦੇਵਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ.

ਸੋ ਕਿਰ ਏਕੂਨਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਵਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਏਵ ਵਿਹਾਸਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾਪਿ ਸੁਦਂ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਕਸਨ੍ਤਾ ਚ ਵਪਨ੍ਤਾ ਚ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤਾ ਚ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਥੇਰਂ ਤਥਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ – ‘‘ਅਯਂ ਥੇਰੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਮਗ੍ਗਮੂਲ਼੍ਹੋ, ਉਦਾਹੁ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਮੁਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਸਮੁਲ੍ਲਪਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਯੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਦਿਵਸੇ ਚਸ੍ਸ ਚਙ੍ਕਮਨਕੋਟਿਯਂ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾ ਅਙ੍ਗੁਲੀਹਿ ਦੀਪਂ ਉਜ੍ਜਾਲੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਚਤ੍ਤਾਰੋਪਿ ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ ਸਕ੍ਕੋ ਚ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਚ ਸਹਮ੍ਪਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਮਂਸੁ. ਤਞ੍ਚ ਓਭਾਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਨਵਾਸੀ ਮਹਾਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਤਂ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਪੁਚ੍ਛਿ ‘‘ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਓਭਾਸੋ ਅਹੋਸਿ, ਕਿਂ ਸੋ ਓਭਾਸੋ’’ਤਿ? ਥੇਰੋ ਵਿਕ੍ਖੇਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਓਭਾਸੋ ਨਾਮ ਦੀਪੋਭਾਸੋਪਿ ਹੋਤਿ, ਮਣਿਓਭਾਸੋਪੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਂ ਆਹ. ਸੋ ‘‘ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਥ ਤੁਮ੍ਹੇ’’ਤਿ ਨਿਬਦ੍ਧੋ ‘‘ਆਮਾ’’ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਸਿ.

ਕਾਲ਼ਵਲ੍ਲਿਮਣ੍ਡਪਵਾਸੀ ਮਹਾਨਾਗਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਚ. ਸੋਪਿ ਕਿਰ ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਵਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਠਮਂ ਤਾਵ ਭਗਵਤੋ ਮਹਾਪਧਾਨਂ ਪੂਜੇਮੀ’’ਤਿ ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਠਾਨਚਙ੍ਕਮਮੇਵ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਪੁਨ ਸੋਲ਼ਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਵਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਏਵਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਯੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਾਦਂ ਉਦ੍ਧਰਨ੍ਤੋ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਧਟੇ ਪਨ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤੋ ਗਾਮਸਮੀਪਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ‘‘ਗਾਵੀ ਨੁ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਨੂ’’ਤਿ ਆਸਙ੍ਕਨੀਯਪ੍ਪਦੇਸੇ ਠਤ੍ਵਾ, ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਗਾਮਦ੍ਵਾਰਂ ਪਤ੍ਵਾ, ਕਚ੍ਛਕਨ੍ਤਰਤੋ ਉਦਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਗਣ੍ਡੂਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਾਮਂ ਪਵਿਸਤਿ ‘‘ਭਿਕ੍ਖਂ ਦਾਤੁਂ ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤੁਂ ਵਾ ਉਪਗਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ‘ਦੀਘਾਯੁਕਾ ਹੋਥਾ’ਤਿ ਵਚਨਮਤ੍ਤੇਨਪਿ ਮਾ ਮੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਿਕ੍ਖੇਪੋ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ ਸਚੇ ਪਨ ‘‘ਅਜ੍ਜ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਂ ਸਤ੍ਤਮੀ, ਉਦਾਹੁ ਅਟ੍ਠਮੀ’’ਤਿ ਦਿਵਸਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਉਦਕਂ ਗਿਲਿਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਤਿ. ਸਚੇ ਦਿਵਸਪੁਚ੍ਛਕਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨਿਕ੍ਖਮਨਵੇਲਾਯਂ ਗਾਮਦ੍ਵਾਰੇ ਨਿਟ੍ਠੁਭਿਤ੍ਵਾਵ ਯਾਤਿ.

ਸੀਹਲ਼ਦੀਪੇਯੇਵ ਕਲਮ੍ਬਤਿਤ੍ਥਵਿਹਾਰੇ ਵਸ੍ਸੂਪਗਤਾ ਪਞ੍ਞਾਸਭਿਕ੍ਖੂ ਵਿਯ ਚ. ਤੇ ਕਿਰ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਉਪੋਸਥਦਿਵਸੇ ਕਤਿਕਵਤ੍ਤਂ ਅਕਂਸੁ – ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਨਾਲਪਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਗਾਮਞ੍ਚ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਨ੍ਤਾ ਗਾਮਦ੍ਵਾਰੇ ਉਦਕਗਣ੍ਡੂਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵਿਸਿਂਸੁ, ਦਿਵਸੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇ ਉਦਕਂ ਗਿਲਿਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਸੁਂ, ਅਪੁਚ੍ਛਿਤੇ ਗਾਮਦ੍ਵਾਰੇ ਨਿਟ੍ਠੁਭਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਆਗਮਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨਿਟ੍ਠੁਭਨਟ੍ਠਾਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਜਾਨਿਂਸੁ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਏਕੋ ਆਗਤੋ, ਅਜ੍ਜ ਦ੍ਵੇ’’ਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਏਤੇ ਅਮ੍ਹੇਹੇਵ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨ ਸਲ੍ਲਪਨ੍ਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮ੍ਪਿ? ਯਦਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਨ ਸਲ੍ਲਪਨ੍ਤਿ, ਅਦ੍ਧਾ ਵਿਵਾਦਜਾਤਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਹਨ੍ਦ ਨੇਸਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਖਮਾਪੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬੇ ਵਿਹਾਰਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਾਸਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਤੇਸੁ ਦ੍ਵੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਕੋਕਾਸੇ ਨਾਦ੍ਦਸਂਸੁ. ਤਤੋ ਯੋ ਤੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ, ਸੋ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਨ, ਭੋ, ਕਲਹਕਾਰਕਾਨਂ ਵਸਨੋਕਾਸੋ ਈਦਿਸੋ ਹੋਤਿ, ਸੁਸਮ੍ਮਟ੍ਠਂ ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣਂ ਬੋਧਿਯਙ੍ਗਣਂ, ਸੁਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਿਯੋ, ਸੂਪਟ੍ਠਪਿਤਂ ਪਾਨੀਯਪਰਿਭੋਜਨੀਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਤਤੋਵ ਨਿਵਤ੍ਤਾ. ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨ੍ਤੋਤੇਮਾਸੇਯੇਵ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਯ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪਵਾਰਣਂ ਪਵਾਰੇਸੁਂ.

ਏਵਂ ਕਾਲ਼ਵਲ੍ਲਿਮਣ੍ਡਪਵਾਸੀ ਮਹਾਨਾਗਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਕਲਮ੍ਬਤਿਤ੍ਥਵਿਹਾਰੇ ਵਸ੍ਸੂਪਗਤਭਿਕ੍ਖੂ ਵਿਯ ਚ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਯੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਾਦਂ ਉਦ੍ਧਰਨ੍ਤੋ ਗਾਮਸਮੀਪਂ ਪਤ੍ਵਾ, ਉਦਕਗਣ੍ਡੂਸਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਵੀਥਿਯੋ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ, ਯਤ੍ਥ ਸੁਰਾਸੋਣ੍ਡਧੁਤ੍ਤਾਦਯੋ ਕਲਹਕਾਰਕਾ ਚਣ੍ਡਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਾਦਯੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਵੀਥਿਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਮਾਨੋ ਨ ਤੁਰਿਤਤੁਰਿਤੋ ਵਿਯ ਜਵੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਜਵਨਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਧੁਤਙ੍ਗਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਵਿਸਮਭੂਮਿਭਾਗਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਪਨ ਉਦਕਭਰਿਤਸਕਟਮਿਵ ਨਿਚ੍ਚਲੋਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਅਨੁਘਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਚ ਦਾਤੁਕਾਮਂ ਅਦਾਤੁਕਾਮਂ ਵਾ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ ਤਦਨੁਰੂਪਂ ਕਾਲਂ ਆਗਮੇਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਪਤਿਰੂਪੇ ਓਕਾਸੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਆਹਾਰੇ ਪਟਿਕੂਲਸਞ੍ਞਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ, ਅਕ੍ਖਬ੍ਭਞ੍ਜਨਵਣਾਲੇਪਨਪੁਤ੍ਤਮਂਸੂਪਮਾਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਆਹਾਰਂ ਆਹਾਰੇਤਿ, ਨੇਵ ਦਵਾਯ ਨ ਮਦਾਯ…ਪੇ… ਭੁਤ੍ਤਾਵੀ ਚ ਉਦਕਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਭਤ੍ਤਕਿਲਮਥਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ, ਯਥਾ ਪੁਰੇ ਭਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਪਚ੍ਛਾ ਭਤ੍ਤਂ ਪੁਰਿਮਯਾਮਂ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮਞ੍ਚ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਹਰਤਿ ਚੇਵ ਪਚ੍ਚਾਹਰਤਿ ਚਾਤਿ. ਏਵਮੇਤਂ ਹਰਣਪਚ੍ਚਾਹਰਣਂ ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਏਤਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਯਦਿ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਪਠਮਵਯੇ ਏਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਨੋ ਚੇ ਪਠਮਵਯੇ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਥ ਮਜ੍ਝਿਮਵਯੇ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਨੋ ਚੇ ਮਜ੍ਝਿਮਵਯੇ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਥ ਮਰਣਸਮਯੇ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਨੋ ਚੇ ਮਰਣਸਮਯੇ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਥ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਨੋ ਚੇ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਥ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤਿ. ਨੋ ਚੇ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤਿ, ਅਥ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ; ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ – ਥੇਰੋ ਬਾਹਿਯੋ, ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ ਵਾ ਹੋਤਿ; ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਥੇਰੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ.

ਅਯਂ ਪਨ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ, ਆਰਞ੍ਞਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਏਤਂ ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਵਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ, ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਤਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਕੁਸਲਾ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਤਦਹੇਵ ਗਬ੍ਭਸਣ੍ਠਾਨਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਸਾ ਚ ਤਾਸਮਞ੍ਞਤਰਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਗਬ੍ਭਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਰਞ੍ਞੋ ਨਿਵੇਦੇਸਿ. ਧਮ੍ਮਤਾ ਏਸਾ, ਯਂ ਪੁਞ੍ਞਵਨ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤੇ ਗਬ੍ਭੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਮਾਤੁਗਾਮੋ ਗਬ੍ਭਪਰਿਹਾਰਂ ਲਭਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਰਾਜਾ ਤਸ੍ਸਾ ਗਬ੍ਭਪਰਿਹਾਰਂ ਅਦਾਸਿ. ਸਾ ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਨਾਚ੍ਚੁਣ੍ਹਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਜ੍ਝੋਹਰਿਤੁਂ ਲਭਤਿ, ਨਾਤਿਸੀਤਂ, ਨਾਤਿਅਮ੍ਬਿਲਂ, ਨਾਤਿਲੋਣਂ, ਨਾਤਿਕਟੁਕਂ, ਨਾਤਿਤਿਤ੍ਤਕਂ. ਅਚ੍ਚੁਣ੍ਹੇ ਹਿ ਮਾਤਰਾ ਅਜ੍ਝੋਹਟੇ ਗਬ੍ਭਸ੍ਸ ਲੋਹਕੁਮ੍ਭਿਵਾਸੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਅਤਿਸੀਤੇ ਲੋਕਨ੍ਤਰਿਕਵਾਸੋ ਵਿਯ, ਅਚ੍ਚਮ੍ਬਿਲਲੋਣਕਟੁਕਤਿਤ੍ਤਕੇਸੁ ਭੁਤ੍ਤੇਸੁ ਸਤ੍ਥੇਨ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਬਿਲਾਦੀਹਿ ਸਿਤ੍ਤਾਨਿ ਵਿਯ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਕਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਤਿਬ੍ਬਵੇਦਨਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਤਿਚਙ੍ਕਮਨਟ੍ਠਾਨਨਿਸਜ੍ਜਾਸਯਨਤੋਪਿ ਨਂ ਨਿਵਾਰੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਕੁਚ੍ਛਿਗਤਸ੍ਸ ਸਞ੍ਚਲਨਦੁਕ੍ਖਂ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ. ਮੁਦੁਕਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਤਾਯ ਭੂਮਿਯਂ ਚਙ੍ਕਮਨਾਦੀਨਿ ਮਤ੍ਤਾਯ ਕਾਤੁਂ ਲਭਤਿ, ਵਣ੍ਣਗਨ੍ਧਾਦਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸਾਦੁਸਪ੍ਪਾਯਂ ਅਨ੍ਨਪਾਨਂ ਲਭਤਿ. ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਵ ਨਂ ਚਙ੍ਕਮਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਨਿਸੀਦਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਵੁਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਿ.

ਸਾ ਏਵਂ ਪਰਿਹਰਿਯਮਾਨਾ ਗਬ੍ਭਪਰਿਪਾਕਕਾਲੇ ਸੂਤਿਘਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਿਜਾਯਿ ਪਕ੍ਕਤੇਲਮਦ੍ਦਿਤਮਨੋਸਿਲਾਪਿਣ੍ਡਿਸਦਿਸਂ ਧਞ੍ਞਪੁਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣੂਪੇਤਂ. ਤਤੋ ਨਂ ਪਞ੍ਚਮਦਿਵਸੇ ਅਲਙ੍ਕਤਪ੍ਪਟਿਯਤ੍ਤਂ ਰਞ੍ਞੋ ਦਸ੍ਸੇਸੁਂ, ਰਾਜਾ ਤੁਟ੍ਠੋ ਛਸਟ੍ਠਿਯਾ ਧਾਤੀਹਿ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਹਿ ਵਡ੍ਢਮਾਨੋ ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਵਿਞ੍ਞੁਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਤਂ ਸੋਲ਼ਸਵਸ੍ਸੁਦ੍ਦੇਸਿਕਮੇਵ ਸਮਾਨਂ ਰਾਜਾ ਰਜ੍ਜੇ ਅਭਿਸਿਞ੍ਚਿ, ਵਿਵਿਧਨਾਟਕਾਨਿ ਚਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਅਭਿਸਿਤ੍ਤੋ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤੋ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸਿ ਨਾਮੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਵੀਸਤਿਯਾ ਨਗਰਸਹਸ੍ਸੇਸੁ. ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਨਗਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਤਾਨਿ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਾਨਿ ਸਟ੍ਠਿ ਅਹੇਸੁਂ, ਤਤੋ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ, ਸਬ੍ਬਪਰਿਹਾਯਨਕਾਲੇ ਪਨ ਵੀਸਤਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਯਞ੍ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਪਰਿਹਾਯਨਕਾਲੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਵੀਸਤਿ ਨਗਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ, ਵੀਸਤਿ ਪਾਸਾਦਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਵੀਸਤਿ ਹਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਵੀਸਤਿ ਅਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਵੀਸਤਿ ਰਥਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਵੀਸਤਿ ਪਤ੍ਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਵੀਸਤਿ ਇਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ – ਓਰੋਧਾ ਚ ਨਾਟਕਿਤ੍ਥਿਯੋ ਚ, ਵੀਸਤਿ ਅਮਚ੍ਚਸਹਸ੍ਸਾਨਿ. ਸੋ ਮਹਾਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰਯਮਾਨੋ ਏਵ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ, ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਭਿਸਿਤ੍ਤਰਞ੍ਞਾ ਨਾਮ ਅਵਸ੍ਸਂ ਅਟ੍ਟਕਰਣੇ ਨਿਸੀਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਦਿਵਸਂ ਪਗੇਵ ਪਾਤਰਾਸਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਉਚ੍ਚਾਸਦ੍ਦਮਹਾਸਦ੍ਦਂ ਅਕਂਸੁ. ਸੋ ‘‘ਅਯਂ ਸਦ੍ਦੋ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ’’ਤਿ ਪਾਸਾਦਤਲਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪੇਮੀ’’ਤਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਨਾਸਕ੍ਖਿ ਅਪ੍ਪੇਤੁਂ, ਰਜ੍ਜਵਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਪਰਿਹੀਨਾ. ਤਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ‘‘ਕਿਂ ਰਜ੍ਜਂ ਵਰਂ, ਉਦਾਹੁ ਸਮਣਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ. ਤਤੋ ‘‘ਰਜ੍ਜਸੁਖਂ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਅਨੇਕਾਦੀਨਵਂ, ਸਮਣਧਮ੍ਮਸੁਖਂ ਪਨ ਵਿਪੁਲਮਨੇਕਾਨਿਸਂਸਂ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸਸੇਵਿਤਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਅਮਚ੍ਚਂ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਇਮਂ ਰਜ੍ਜਂ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਅਨੁਸਾਸ, ਮਾ ਖੋ ਅਧਮ੍ਮਕਾਰਂ ਅਕਾਸੀ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਤ੍ਵਾ ਪਾਸਾਦਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸੁਖੇਨ ਵਿਹਰਤਿ, ਨ ਕੋਚਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ ਲਭਤਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਮੁਖਧੋਵਨਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਦਾਯਕਭਤ੍ਤਨੀਹਾਰਕਾਦੀਹਿ.

ਤਤੋ ਅਦ੍ਧਮਾਸਮਤ੍ਤੇ ਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਮਹੇਸੀ ਪੁਚ੍ਛਿ ‘‘ਰਾਜਾ ਉਯ੍ਯਾਨਗਮਨਬਲਦਸ੍ਸਨਨਾਟਕਾਦੀਸੁ ਕਤ੍ਥਚਿ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਕੁਹਿਂ ਗਤੋ’’ਤਿ? ਤਸ੍ਸਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਸਾ ਅਮਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਾਹੇਸਿ ‘‘ਰਜ੍ਜੇ ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੇ ਅਹਮ੍ਪਿ ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਾ ਹੋਮਿ, ਏਤੁ ਮਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਤੂ’’ਤਿ. ਸੋ ਉਭੋ ਕਣ੍ਣੇ ਥਕੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਸਵਨੀਯਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ. ਸਾ ਪੁਨਪਿ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਅਨਿਚ੍ਛਮਾਨਂ ਤਜ੍ਜਾਪੇਸਿ – ‘‘ਯਦਿ ਨ ਕਰੋਸਿ, ਠਾਨਾਪਿ ਤੇ ਚਾਵੇਮਿ, ਜੀਵਿਤਾਪਿ ਵੋਰੋਪੇਮੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਭੀਤੋ ‘‘ਮਾਤੁਗਾਮੋ ਨਾਮ ਦਲ਼੍ਹਨਿਚ੍ਛਯੋ, ਕਦਾਚਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਕਾਰਾਪੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਏਕਦਿਵਸਂ ਰਹੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਿਰਿਸਯਨੇ ਸਂਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ. ਸਾ ਪੁਞ੍ਞਵਤੀ ਸੁਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾ. ਸੋ ਤਸ੍ਸਾ ਸਮ੍ਫਸ੍ਸਰਾਗੇਨ ਰਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਕ੍ਖਣਂ ਸਙ੍ਕਿਤਸਙ੍ਕਿਤੋਵ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਘਰਸਾਮਿਕੋ ਵਿਯ ਨਿਬ੍ਬਿਸਙ੍ਕੋ ਪਵਿਸਿਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ.

ਤਤੋ ਰਾਜਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਰਾਜਾ ਨ ਸਦ੍ਦਹਤਿ. ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਤਤੋ ਨਿਲੀਨੋ ਸਯਮੇਵ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਮਚ੍ਚੇ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਤੇ – ‘‘ਅਯਂ ਰਾਜਾਪਰਾਧਿਕੋ ਹਤ੍ਥਚ੍ਛੇਦਂ ਅਰਹਤਿ, ਪਾਦਚ੍ਛੇਦਂ ਅਰਹਤੀ’’ਤਿ ਯਾਵ ਸੂਲੇ ਉਤ੍ਤਾਸਨਂ, ਤਾਵ ਸਬ੍ਬਕਮ੍ਮਕਾਰਣਾਨਿ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ – ‘‘ਏਤਸ੍ਸ ਵਧਬਨ੍ਧਨਤਾਲ਼ਨੇ ਮਯ੍ਹਂ ਵਿਹਿਂਸਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪਨੇ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਧਨਹਰਣੇ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ, ਅਲਂ ਏਵਰੂਪੇਹਿ ਕਤੇਹਿ, ਇਮਂ ਮਮ ਰਜ੍ਜਾ ਨਿਕ੍ਕਡ੍ਢਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਮਚ੍ਚਾ ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਿਸਯਂ ਅਕਂਸੁ. ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਨਸਾਰਞ੍ਚ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਞ੍ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਵਿਸਯਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਰਾਜਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਦੇਵ, ਇਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ. ਅਮਚ੍ਚੋ ਕਤਿਪਾਹਚ੍ਚਯੇਨ ਲਦ੍ਧਵਿਸ੍ਸਾਸੋ ਤਂ ਰਾਜਾਨਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮਕ੍ਖਿਕਮਧੁਂ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਤਂ ਖਾਦਨ੍ਤੋ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਕਿਂ ਏਤਂ ਉਪ੍ਪਣ੍ਡੇਤੁਕਾਮੋ ਭਣਤੀ’’ਤਿ ਨ ਸੁਣਾਤਿ. ਸੋ ਅਨ੍ਤਰਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪਿ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਵਣ੍ਣੇਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਕਿਂ ਏਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਬਾਰਾਣਸਿਰਜ੍ਜਂ, ਦੇਵਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਮਂ ਨੇਤ੍ਵਾ ਮਾਰੇਤੁਕਾਮੋਸੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ‘‘ਮਾ, ਦੇਵ, ਏਵਂ ਅਵਚ, ਯਦਿ ਨ ਸਦ੍ਦਹਸਿ, ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਪੇਸੇਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਪੇਸੇਸਿ. ਤੇ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਗੋਪੁਰਂ ਖਣਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਸਯਨਘਰੇ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੁ.

ਰਾਜਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਸ੍ਸ ਆਗਤਾਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਚੋਰਾ ਮਯਂ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਤੇਸਂ ਧਨਂ ਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਾ ਪੁਨ ਏਵਮਕਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਓਵਦਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ. ਤੇ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਸੋ ਪੁਨਪਿ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਤਥੇਵ ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੀਲਵਾ ਰਾਜਾ’’ਤਿ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਂ ਸੇਨਂ ਸਨ੍ਨਯ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਸੀਮਨ੍ਤਰੇ ਏਕਂ ਨਗਰਂ ਉਪਗਮ੍ਮ ਤਤ੍ਥ ਅਮਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਾਹੇਸਿ ‘‘ਨਗਰਂ ਵਾ ਮੇ ਦੇਹਿ ਯੁਦ੍ਧਂ ਵਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚਾਪੇਸਿ ‘‘ਆਣਾਪੇਤੁ ਦੇਵੋ ਕਿਂ ਯੁਜ੍ਝਾਮਿ, ਉਦਾਹੁ ਨਗਰਂ ਦੇਮੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਨ ਯੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਂ, ਨਗਰਂ ਦਤ੍ਵਾ ਇਧਾਗਚ੍ਛਾ’’ਤਿ ਪੇਸੇਸਿ. ਸੋ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ. ਪਟਿਰਾਜਾਪਿ ਤਂ ਨਗਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਨਗਰੇਸੁਪਿ ਤਥੇਵ ਦੂਤਂ ਪਾਹੇਸਿ. ਤੇਪਿ ਅਮਚ੍ਚਾ ਤਥੇਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ‘‘ਨ ਯੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਂ, ਇਧਾਗਨ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਆਗਮਂਸੁ.

ਤਤੋ ਅਮਚ੍ਚਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਂ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਤੇਨ ਸਹ ਯੁਜ੍ਝਾਮਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ – ‘‘ਮਮ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵਾਰੇਸਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ – ‘‘ਮਯਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਂ ਜੀਵਗ੍ਗਾਹਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਧੇਵ ਆਨੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਨਾਨਾਉਪਾਯੇਹਿ ਰਾਜਾਨਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਹਿ ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਗਨ੍ਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਾ. ਰਾਜਾ ‘‘ਸਚੇ ਸਤ੍ਤਮਾਰਣਪ੍ਪਹਰਣਵਿਲੁਮ੍ਪਨਕਮ੍ਮਂ ਨ ਕਰੋਥ, ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਭਣਤਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ‘‘ਨ, ਦੇਵ, ਕਰੋਮ, ਭਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪਲਾਪੇਮਾ’’ਤਿ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਂ ਸੇਨਂ ਸਨ੍ਨਯ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਘਟੇਸੁ ਦੀਪੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਿਂ ਗਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਪਟਿਰਾਜਾ ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਬਾਰਾਣਸਿਸਮੀਪੇ ਨਗਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਕਿਨ੍ਤਿ ਰਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਨਾਹਂ ਮੋਚਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਮਤ੍ਤੋ ਨਿਦ੍ਦਂ ਓਕ੍ਕਮਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਬਲਕਾਯੇਨ. ਤਤੋ ਅਮਚ੍ਚਾ ਬਾਰਾਣਸਿਰਾਜਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਰਞ੍ਞੋ ਖਨ੍ਧਾਵਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਘਟੇਹਿ ਦੀਪੇ ਨਿਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਪਜ੍ਜੋਤਾਯ ਸੇਨਾਯ ਸਦ੍ਦਂ ਅਕਂਸੁ. ਪਟਿਰਞ੍ਞੋ ਅਮਚ੍ਚੋ ਮਹਾਬਲਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭੀਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਉਟ੍ਠੇਹਿ ਅਮਕ੍ਖਿਕਮਧੁਂ ਖਾਦਾਹੀ’’ਤਿ ਮਹਾਸਦ੍ਦਂ ਅਕਾਸਿ. ਤਥਾ ਦੁਤਿਯੋਪਿ, ਤਤਿਯੋਪਿ. ਪਟਿਰਾਜਾ ਤੇਨ ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਭਯਂ ਸਨ੍ਤਾਸਂ ਆਪਜ੍ਜਿ. ਉਕ੍ਕੁਟ੍ਠਿਸਤਾਨਿ ਪਵਤ੍ਤਿਂਸੁ. ਸੋ ‘‘ਪਰਵਚਨਂ ਸਦ੍ਦਹਿਤ੍ਵਾ ਅਮਿਤ੍ਤਹਤ੍ਥਂ ਪਤ੍ਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਂ ਤਂ ਤਂ ਵਿਪ੍ਪਲਪਿਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ‘‘ਧਮ੍ਮਿਕੋ ਰਾਜਾ, ਉਪਰੋਧਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਖਮਾਪੇਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਜਣ੍ਣੁਕੇਹਿ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਖਮ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਯ੍ਹਂ ਅਪਰਾਧ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਓਵਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਉਟ੍ਠੇਹਿ, ਖਮਾਮਿ ਤੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਰਞ੍ਞਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ਪਰਮਸ੍ਸਾਸਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਸਮੀਪੇਯੇਵ ਜਨਪਦੇ ਰਜ੍ਜਂ ਲਭਿ. ਤੇ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਹਾਯਕਾ ਅਹੇਸੁਂ.

ਅਥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ ਦ੍ਵੇਪਿ ਸੇਨਾ ਸਮ੍ਮੋਦਮਾਨਾ ਏਕਤੋ ਠਿਤਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਮੇਕਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਾਨੁਰਕ੍ਖਣਾਯ ਅਸ੍ਮਿਂ ਜਨਕਾਯੇ ਖੁਦ੍ਦਕਮਕ੍ਖਿਕਾਯ ਪਿਵਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਲੋਹਿਤਬਿਨ੍ਦੁ ਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਅਹੋ ਸਾਧੁ, ਅਹੋ ਸੁਟ੍ਠੁ, ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਸੁਖਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਅਵੇਰਾ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਝਾ ਹੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ, ਤਦੇਵ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਞਾਣਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ, ਸਯਮ੍ਭੁਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਤਂ ਮਗ੍ਗਸੁਖੇਨ ਫਲਸੁਖੇਨ ਸੁਖਿਤਂ ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਅਮਚ੍ਚਾ ਪਣਿਪਾਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਯਾਨਕਾਲੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਵਿਜਿਤਬਲਕਾਯਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਾਰੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ, ਪਰਾਜਿਤਬਲਕਾਯਸ੍ਸ ਭਤ੍ਤਪਰਿਬ੍ਬਯੋ ਦਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਸੋ ਆਹ – ‘‘ਨਾਹਂ, ਭਣੇ, ਰਾਜਾ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮਾਹ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਿਂ ਦੇਵੋ ਭਣਤਿ, ਨ ਏਦਿਸਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ? ਕੀਦਿਸਾ, ਭਣੇ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਤਿ? ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਕੇਸਮਸ੍ਸੁ ਅਟ੍ਠਪਰਿਕ੍ਖਾਰਯੁਤ੍ਤਾ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ. ਸੋ ਦਕ੍ਖਿਣਹਤ੍ਥੇਨ ਸੀਸਂ ਪਰਾਮਸਿ, ਤਾਵਦੇਵ ਗਿਹਿਲਿਙ੍ਗਂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਵੇਸੋ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ, ਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਕੇਸਮਸ੍ਸੁ ਅਟ੍ਠਪਰਿਕ੍ਖਾਰਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਵਸ੍ਸਸਤਿਕਤ੍ਥੇਰਸਦਿਸੋ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧਤੋ ਵੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਦੁਮਪੁਪ੍ਫੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ, ਕਥਂ ਅਧਿਗਤੋਸੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਸੋ ਯਤੋ ਅਸ੍ਸ ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਹੋਸਿ, ਤਞ੍ਚ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਵਿਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਅਧਿਗਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਉਦਾਨਗਾਥਞ੍ਚ ਬ੍ਯਾਕਰਣਗਾਥਞ੍ਚ ਇਮਞ੍ਞੇਵ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਭੂਤੇਸੁ ਨਿਧਾਯ ਦਣ੍ਡ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬੇਸੂਤਿ ਅਨਵਸੇਸੇਸੁ. ਭੂਤੇਸੂਤਿ ਸਤ੍ਤੇਸੁ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਂ ਪਨ ਰਤਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵਕ੍ਖਾਮ. ਨਿਧਾਯਾਤਿ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ. ਦਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਕਾਯਵਚੀਮਨੋਦਣ੍ਡਂ, ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦੀਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਞ੍ਹਿ ਦਣ੍ਡਯਤੀਤਿ ਦਣ੍ਡੋ, ਬਾਧੇਤਿ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਾਪੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚ. ਪਹਰਣਦਣ੍ਡੋ ਏਵ ਵਾ ਦਣ੍ਡੋ, ਤਂ ਨਿਧਾਯਾਤਿਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਵਿਹੇਠਯਨ੍ਤਿ ਅਵਿਹੇਠਯਨ੍ਤੋ. ਅਞ੍ਞਤਰਮ੍ਪੀਤਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਏਕਮ੍ਪਿ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬਭੂਤਾਨਂ. ਨ ਪੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਰਜੋ, ਖੇਤ੍ਰਜੋ, ਦਿਨ੍ਨਕੋ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋਤਿ ਇਮੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪੁਤ੍ਤਂ ਨ ਇਚ੍ਛੇਯ੍ਯ. ਕੁਤੋ ਸਹਾਯਨ੍ਤਿ ਸਹਾਯਂ ਪਨ ਇਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਕੁਤੋ ਏਵ ਏਤਂ.

ਏਕੋਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕੋ, ਅਦੁਤਿਯਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ, ਤਣ੍ਹਾਪਹਾਨੇਨ ਏਕੋ, ਏਕਨ੍ਤਵਿਗਤਕਿਲੇਸੋਤਿ ਏਕੋ, ਏਕੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਏਕੋ. ਸਮਣਸਹਸ੍ਸਸ੍ਸਾਪਿ ਹਿ ਮਜ੍ਝੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਗਿਹਿਸਞ੍ਞੋਜਨਸ੍ਸ ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਏਕੋ – ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕੋ. ਏਕੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏਕੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਕੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਏਕੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਏਕੋ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ – ਏਵਂ ਅਦੁਤਿਯਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ.

‘‘ਤਣ੍ਹਾਦੁਤਿਯੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਸਂਸਰਂ;

ਇਤ੍ਥਭਾਵਞ੍ਞਥਾਭਾਵਂ, ਸਂਸਾਰਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤਿ.

‘‘ਏਵਮਾਦੀਨਵਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਤਣ੍ਹਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਂ;

ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਅਨਾਦਾਨੋ, ਸਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇ’’ਤਿ. (ਇਤਿਵੁ. ੧੫, ੧੦੫; ਮਹਾਨਿ. ੧੯੧; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਪਾਰਾਯਨਾਨੁਗੀਤਿਗਾਥਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧੦੭) –

ਏਵਂ ਤਣ੍ਹਾਪਹਾਨਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ. ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾਤਿ – ਏਵਂ ਏਕਨ੍ਤਵਿਗਤਕਿਲੇਸੋਤਿ ਏਕੋ. ਅਨਾਚਰਿਯਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਯਮ੍ਭੂ ਸਾਮਞ੍ਞੇਵ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ – ਏਵਂ ਏਕੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਏਕੋ.

ਚਰੇਤਿ ਯਾ ਇਮਾ ਅਟ੍ਠ ਚਰਿਯਾਯੋ; ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਪਣਿਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਚਤੂਸੁ ਇਰਿਯਾਪਥੇਸੁ ਇਰਿਯਾਪਥਚਰਿਯਾ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰਾਨਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਯਤਨੇਸੁ ਆਯਤਨਚਰਿਯਾ, ਅਪ੍ਪਮਾਦਵਿਹਾਰੀਨਂ ਚਤੂਸੁ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਸਤਿਚਰਿਯਾ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਮਨੁਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਚਤੂਸੁ ਝਾਨੇਸੁ ਸਮਾਧਿਚਰਿਯਾ, ਬੁਦ੍ਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਚਤੂਸੁ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚੇਸੁ ਞਾਣਚਰਿਯਾ, ਸਮ੍ਮਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾਨਂ ਚਤੂਸੁ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਸੁ ਮਗ੍ਗਚਰਿਯਾ, ਅਧਿਗਤਪ੍ਫਲਾਨਂ ਚਤੂਸੁ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲੇਸੁ ਪਤ੍ਤਿਚਰਿਯਾ, ਤਿਣ੍ਣਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਸੁ ਲੋਕਤ੍ਥਚਰਿਯਾ, ਤਤ੍ਥ ਪਦੇਸਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾਨਨ੍ਤਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਚਰਿਯਾਤਿ ਅਟ੍ਠ ਚਰਿਯਾਯੋ ਇਰਿਯਾਪਥਚਰਿਯਾ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੯੭; ੩.੨੮) ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ. ਤਾਹਿ ਚਰਿਯਾਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਯਾ ਇਮਾ ‘‘ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੋ ਸਦ੍ਧਾਯ ਚਰਤਿ, ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਵੀਰਿਯੇਨ ਚਰਤਿ, ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਸਤਿਯਾ ਚਰਤਿ, ਅਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਸਮਾਧਿਨਾ ਚਰਤਿ, ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯ ਚਰਤਿ, ਵਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਚਰਤਿ, ਏਵਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਆਯਤਨ੍ਤੀਤਿ ਆਯਤਨਚਰਿਯਾਯ ਚਰਤਿ, ਏਵਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਵਿਸੇਸਮਧਿਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਵਿਸੇਸਚਰਿਯਾਯ ਚਰਤੀ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੯੭; ੩.੨੯) ਏਵਂ ਅਪਰਾਪਿ ਅਟ੍ਠ ਚਰਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤਾਹਿਪਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਂ ਨਾਮ ਖਗ੍ਗਮਿਗਸਿਙ੍ਗਂ. ਕਪ੍ਪਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਪਕਾਸਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਇਧ ਪਨਾਯਂ ‘‘ਸਤ੍ਥੁਕਪ੍ਪੇਨ ਵਤ, ਭੋ, ਕਿਰ ਸਾਵਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਨ੍ਤਯਮਾਨਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੬੦) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਵਿਯ ਪਟਿਭਾਗੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋਤਿ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸਦਿਸੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਯਂ ਤਾਵੇਤ੍ਥ ਪਦਤੋ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ.

ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਾਨੁਸਨ੍ਧਿਤੋ ਪਨ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਯ੍ਵਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੋ ਦਣ੍ਡੋ ਭੂਤੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨੋ ਅਹਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਤੇਸੁ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨੇਨ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾਯ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਪਰਹਿਤੂਪਸਂਹਾਰੇਨ ਚ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਭੂਤੇਸੁ ਨਿਧਾਯ ਦਣ੍ਡਂ, ਨਿਹਿਤਦਣ੍ਡਤ੍ਤਾ ਏਵ ਚ. ਯਥਾ ਅਨਿਹਿਤਦਣ੍ਡਾ ਸਤ੍ਤਾ ਭੂਤਾਨਿ ਦਣ੍ਡੇਨ ਵਾ ਸਤ੍ਥੇਨ ਵਾ ਪਾਣਿਨਾ ਵਾ ਲੇਡ੍ਡੁਨਾ ਵਾ ਵਿਹੇਠਯਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਅਵਿਹੇਠਯਂ ਅਞ੍ਞਤਰਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ. ਇਮਂ ਮੇਤ੍ਤਾਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਾਗਮ੍ਮ ਯਦੇਵ ਤਤ੍ਥ ਵੇਦਨਾਗਤਂ ਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਗਤਂ ਤਞ੍ਚ ਤਦਨੁਸਾਰੇਨੇਵ ਤਦਞ੍ਞਞ੍ਚ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ ਵਿਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਅਧਿਗਤੋਮ੍ਹੀਤਿ ਅਯਂ ਤਾਵ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਅਯਂ ਪਨ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ – ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਤੇ ਅਮਚ੍ਚਾ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਇਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕੁਹਿਂ ਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ? ਤਤੋ ਤੇਨ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਕਤ੍ਥ ਵਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਨ੍ਧਮਾਦਨਪਬ੍ਬਤੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪੁਨਾਹਂਸੁ – ‘‘ਅਮ੍ਹੇ ਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਜਹਥ, ਨ ਇਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਆਹ – ‘‘ਨ ਪੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਰਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਅਹਂ ਇਦਾਨਿ ਅਤ੍ਰਜਾਦੀਸੁ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਇਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ, ਕੁਤੋ ਪਨ ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਸਂ ਸਹਾਯਂ? ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਮ੍ਹੇਸੁਪਿ ਯੋ ਮਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਨ੍ਤੁਂ ਮਾਦਿਸੋ ਵਾ ਹੋਤੁਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਸੋ ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਅਥ ਵਾ ਤੇਹਿ ‘‘ਅਮ੍ਹੇ ਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਜਹਥ ਨ ਇਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ‘‘ਨ ਪੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਕੁਤੋ ਸਹਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨਤ੍ਥੇਨ ਏਕਚਰਿਯਾਯ ਗੁਣਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਮੁਦਿਤੋ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤੋ ਇਮਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ – ‘‘ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨਸ੍ਸੇਵ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਆਕਾਸੇ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਮਾਦਨਂ ਅਗਮਾਸਿ.

ਗਨ੍ਧਮਾਦਨੋ ਨਾਮ ਹਿਮਵਤਿ ਚੂਲ਼ਕਾਲ਼ਪਬ੍ਬਤਂ, ਮਹਾਕਾਲ਼ਪਬ੍ਬਤਂ, ਨਾਗਪਲਿਵੇਠਨਂ, ਚਨ੍ਦਗਬ੍ਭਂ, ਸੂਰਿਯਗਬ੍ਭਂ, ਸੁਵਣ੍ਣਪਸ੍ਸਂ, ਹਿਮਵਨ੍ਤਪਬ੍ਬਤਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤ ਪਬ੍ਬਤੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਮੂਲਕਂ ਨਾਮ ਪਬ੍ਭਾਰਂ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਵਸਨੋਕਾਸੋ. ਤਿਸ੍ਸੋ ਚ ਗੁਹਾਯੋ – ਸੁਵਣ੍ਣਗੁਹਾ, ਮਣਿਗੁਹਾ, ਰਜਤਗੁਹਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਣਿਗੁਹਾਦ੍ਵਾਰੇ ਮਞ੍ਜੂਸਕੋ ਨਾਮ ਰੁਕ੍ਖੋ ਯੋਜਨਂ ਉਬ੍ਬੇਧੇਨ, ਯੋਜਨਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ. ਸੋ ਯਤ੍ਤਕਾਨਿ ਉਦਕੇ ਵਾ ਥਲੇ ਵਾ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ, ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਤਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਯਤਿ ਵਿਸੇਸੇਨ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਗਮਨਦਿਵਸੇ. ਤਸ੍ਸੂਪਰਿਤੋ ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਾਲ਼ੋ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਕਵਾਤੋ ਕਚਵਰਂ ਛਡ੍ਡੇਤਿ, ਸਮਕਰਣਵਾਤੋ ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯਂ ਵਾਲਿਕਂ ਸਮਂ ਕਰੋਤਿ, ਸਿਞ੍ਚਨਕਵਾਤੋ ਅਨੋਤਤ੍ਤਦਹਤੋ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਉਦਕਂ ਸਿਞ੍ਚਤਿ, ਸੁਗਨ੍ਧਕਰਣਵਾਤੋ ਹਿਮਵਨ੍ਤਤੋ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਗਨ੍ਧਰੁਕ੍ਖਾਨਂ ਗਨ੍ਧੇ ਆਨੇਤਿ, ਓਚਿਨਕਵਾਤੋ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਓਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਪਾਤੇਤਿ, ਸਨ੍ਥਰਕਵਾਤੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਨ੍ਥਰਤਿ. ਸਦਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਆਸਨਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇਸੁ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਦਿਵਸੇ ਉਪੋਸਥਦਿਵਸੇ ਚ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਤਤ੍ਥ ਪਕਤਿ. ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧ-ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਤਿ. ਤਤੋ ਸਚੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤੇਪਿ ਤਙ੍ਖਣਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਸਨੇਸੁ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ. ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਚ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰੋ ਅਧੁਨਾਗਤਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਨੁਮੋਦਨਤ੍ਥਾਯ ‘‘ਕਥਮਧਿਗਤ’’ਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਤਦਾਪਿ ਸੋ ਤਮੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਦਾਨਬ੍ਯਾਕਰਣਗਾਥਂ ਭਾਸਤਿ. ਪੁਨ ਭਗਵਾਪਿ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਆਨਨ੍ਦੇਨ ਪੁਟ੍ਠੋ ਤਮੇਵ ਗਾਥਂ ਭਾਸਤਿ, ਆਨਨ੍ਦੋ ਚ ਸਙ੍ਗੀਤਿਯਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਕੇਕਾ ਗਾਥਾ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੋਧਿਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਟ੍ਠਾਨੇ, ਮਞ੍ਜੂਸਕਮਾਲ਼ੇ, ਆਨਨ੍ਦੇਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤਕਾਲੇ, ਸਙ੍ਗੀਤਿਯਨ੍ਤਿ ਚਤੁਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ.

ਪਠਮਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੩੬. ਸਂਸਗ੍ਗਜਾਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਯਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ, ਨਾਮਰੂਪਂ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾ, ਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਮਸਨਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ ਅਨਧਿਗਮ੍ਮ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਸੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਵਡ੍ਢਮਾਨੋ ਯਤੋ ਪਭੁਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਇਤ੍ਥੀ ਅਯਂ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ ਵਿਸੇਸਂ ਅਞ੍ਞਾਸਿ, ਤਤੁਪਾਦਾਯ ਇਤ੍ਥੀਨਂ ਹਤ੍ਥੇ ਨ ਰਮਤਿ, ਉਚ੍ਛਾਦਨਨ੍ਹਾਪਨਮਣ੍ਡਨਾਦਿਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਸਹਤਿ. ਤਂ ਪੁਰਿਸਾ ਏਵ ਪੋਸੇਨ੍ਤਿ, ਥਞ੍ਞਪਾਯਨਕਾਲੇ ਧਾਤਿਯੋ ਕਞ੍ਚੁਕਂ ਪਟਿਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਸਵੇਸੇਨ ਥਞ੍ਞਂ ਪਾਯੇਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਇਤ੍ਥੀਨਂ ਗਨ੍ਧਂ ਘਾਯਿਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਦਂ ਵਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਰੋਦਤਿ, ਵਿਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋਪਿ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤੇਨ ਤਂ ਅਨਿਤ੍ਥਿਗਨ੍ਧੋਤ੍ਵੇਵ ਸਞ੍ਜਾਨਿਂਸੁ.

ਤਸ੍ਮਿਂ ਸੋਲ਼ਸਵਸ੍ਸੁਦ੍ਦੇਸਿਕੇ ਜਾਤੇ ਰਾਜਾ ‘‘ਕੁਲਵਂਸਂ ਸਣ੍ਠਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਨਾਨਾਕੁਲੇਹਿ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਾ ਕਞ੍ਞਾਯੋ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਅਮਚ੍ਚਂ ਆਣਾਪੇਸਿ ‘‘ਕੁਮਾਰਂ ਰਮਾਪੇਹੀ’’ਤਿ. ਅਮਚ੍ਚੋ ਉਪਾਯੇਨ ਤਂ ਰਮਾਪੇਤੁਕਾਮੋ ਤਸ੍ਸ ਅਵਿਦੂਰੇ ਸਾਣਿਪਾਕਾਰਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਾਟਕਾਨਿ ਪਯੋਜਾਪੇਸਿ. ਕੁਮਾਰੋ ਗੀਤਵਾਦਿਤਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ – ‘‘ਕਸ੍ਸੇਸੋ ਸਦ੍ਦੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਮਚ੍ਚੋ ‘‘ਤਵੇਸੋ, ਦੇਵ, ਨਾਟਕਿਤ੍ਥੀਨਂ ਸਦ੍ਦੋ, ਪੁਞ੍ਞਵਨ੍ਤਾਨਂ ਈਦਿਸਾਨਿ ਨਾਟਕਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਭਿਰਮ, ਦੇਵ, ਮਹਾਪੁਞ੍ਞੋਸਿ ਤ੍ਵ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਕੁਮਾਰੋ ਅਮਚ੍ਚਂ ਦਣ੍ਡੇਨ ਤਾਲ਼ਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਕਡ੍ਢਾਪੇਸਿ. ਸੋ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਮਾਤਰਾ ਸਹ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਕੁਮਾਰਂ ਖਮਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਪੁਨ ਅਮਚ੍ਚਂ ਅਪ੍ਪੇਸਿ. ਕੁਮਾਰੋ ਤੇਹਿ ਅਤਿਨਿਪ੍ਪੀਲ਼ਿਯਮਾਨੋ ਸੇਟ੍ਠਸੁਵਣ੍ਣਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਕਾਰੇ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਵਿਸ੍ਸਕਮ੍ਮੁਨਾ ਨਿਮ੍ਮਿਤਸਦਿਸਂ ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰਵਿਭੂਸਿਤਂ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸੁਂ. ਕੁਮਾਰੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਿਮ੍ਹਯੇਨ ਸੀਸਂ ਚਾਲੇਤ੍ਵਾ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਪੇਸੇਸਿ ‘‘ਯਦਿ ਈਦਿਸਿਂ ਇਤ੍ਥਿਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪੁਤ੍ਤੋ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞੋ, ਅਵਸ੍ਸਂ ਤੇਨ ਸਹ ਕਤਪੁਞ੍ਞਾ ਕਾਚਿ ਦਾਰਿਕਾ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਤਂ ਸੁਵਣ੍ਣਰੂਪਂ ਰਥਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਅਮਚ੍ਚਾਨਂ ਅਪ੍ਪੇਸੁਂ ‘‘ਗਚ੍ਛਥ, ਈਦਿਸਿਂ ਦਾਰਿਕਂ ਗਵੇਸਥਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸੋਲ਼ਸ ਮਹਾਜਨਪਦੇ ਵਿਚਰਨ੍ਤਾ ਤਂ ਤਂ ਗਾਮਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਉਦਕਤਿਤ੍ਥਾਦੀਸੁ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਜਨਸਮੂਹਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਦੇਵਤਂ ਵਿਯ ਸੁਵਣ੍ਣਰੂਪਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਾਨਾਪੁਪ੍ਫਵਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਪੂਜਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਵਿਤਾਨਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ, ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ – ‘‘ਯਦਿ ਕੇਨਚਿ ਏਵਰੂਪਾ ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ? ਏਤੇਨੁਪਾਯੇਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਮਦ੍ਦਰਟ੍ਠਾ ਸਬ੍ਬੇ ਜਨਪਦੇ ਆਹਿਣ੍ਡਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ‘‘ਖੁਦ੍ਦਕਰਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਅਵਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਂ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤਿਂਸੁ.

ਤਤੋ ਨੇਸਂ ਅਹੋਸਿ ‘‘ਮਦ੍ਦਰਟ੍ਠਮ੍ਪਿ ਤਾਵ ਗਚ੍ਛਾਮ, ਮਾ ਨੋ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਪਵਿਟ੍ਠੇਪਿ ਰਾਜਾ ਪੁਨ ਪਾਹੇਸੀ’’ਤਿ ਮਦ੍ਦਰਟ੍ਠੇ ਸਾਗਲਨਗਰਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਸਾਗਲਨਗਰੇ ਚ ਮਦ੍ਦਵੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ. ਤਸ੍ਸ ਧੀਤਾ ਸੋਲ਼ਸਵਸ੍ਸੁਦ੍ਦੇਸਿਕਾ ਅਭਿਰੂਪਾ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਵਣ੍ਣਦਾਸਿਯੋ ਨ੍ਹਾਨੋਦਕਤ੍ਥਾਯ ਤਿਤ੍ਥਂ ਗਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਅਮਚ੍ਚੇਹਿ ਠਪਿਤਂ ਤਂ ਸੁਵਣ੍ਣਰੂਪਂ ਦੂਰਤੋਵ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਮ੍ਹੇ ਉਦਕਤ੍ਥਾਯ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤੀ ਸਯਮੇਵ ਆਗਤਾ’’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿਯੋ ਸਮੀਪਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਾਯਂ ਸਾਮਿਨੀ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਾਮਿਨੀ ਇਤੋ ਅਭਿਰੂਪਤਰਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਅਮਚ੍ਚਾ ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਰੂਪੇਨ ਨਯੇਨ ਦਾਰਿਕਂ ਯਾਚਿਂਸੁ, ਸੋਪਿ ਅਦਾਸਿ. ਤਤੋ ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਪਾਹੇਸੁਂ ‘‘ਲਦ੍ਧਾ ਦਾਰਿਕਾ, ਸਾਮਂ ਆਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਅਮ੍ਹੇਵ ਆਨੇਮਾ’’ਤਿ? ਸੋ ਚ ‘‘ਮਯਿ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਜਨਪਦਪੀਲ਼ਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤੁਮ੍ਹੇਵ ਆਨੇਥਾ’’ਤਿ ਪੇਸੇਸਿ.

ਅਮਚ੍ਚਾ ਦਾਰਿਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਪਾਹੇਸੁਂ – ‘‘ਲਦ੍ਧਾ ਸੁਵਣ੍ਣਰੂਪਸਦਿਸੀ ਦਾਰਿਕਾ’’ਤਿ. ਕੁਮਾਰੋ ਸੁਤ੍ਵਾਵ ਰਾਗੇਨ ਅਭਿਭੂਤੋ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾ ਪਰਿਹਾਯਿ. ਸੋ ਦੂਤਪਰਮ੍ਪਰਂ ਪੇਸੇਸਿ ‘‘ਸੀਘਂ ਆਨੇਥ, ਸੀਘਂ ਆਨੇਥਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਏਕਰਤ੍ਤਿਵਾਸੇਨੇਵ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਬਹਿਨਗਰੇ ਠਿਤਾ ਰਞ੍ਞੋ ਪਾਹੇਸੁਂ – ‘‘ਅਜ੍ਜ ਪਵਿਸਿਤਬ੍ਬਂ, ਨੋ’’ਤਿ? ਰਾਜਾ ‘‘ਸੇਟ੍ਠਕੁਲਾ ਆਨੀਤਾ ਦਾਰਿਕਾ, ਮਙ੍ਗਲਕਿਰਿਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਹਾਸਕ੍ਕਾਰੇਨ ਪਵੇਸੇਸ੍ਸਾਮ, ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਤਾਵ ਨਂ ਨੇਥਾ’’ਤਿ ਆਣਾਪੇਸਿ. ਤੇ ਤਥਾ ਅਕਂਸੁ. ਸਾ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸੁਖੁਮਾਲਾ ਯਾਨੁਗ੍ਘਾਤੇਨ ਉਬ੍ਬਾਲ਼੍ਹਾ ਅਦ੍ਧਾਨਪਰਿਸ੍ਸਮੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਵਾਤਰੋਗਾ ਮਿਲਾਤਮਾਲਾ ਵਿਯ ਹੁਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਿਂਯੇਵ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ‘‘ਸਕ੍ਕਾਰਾ ਪਰਿਭਟ੍ਠਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ਪਰਿਦੇਵਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਚ ਨਾਗਰਾ ਚ ‘‘ਕੁਲਵਂਸੋ ਵਿਨਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਪਰਿਦੇਵਿਂਸੁ. ਨਗਰੇ ਮਹਾਕੋਲਾਹਲਂ ਅਹੋਸਿ. ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਸੁਤਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ਮਹਾਸੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ. ਤਤੋ ਕੁਮਾਰੋ ਸੋਕਸ੍ਸ ਮੂਲਂ ਖਣਿਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ. ਸੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਸੋਕੋ ਨਾਮ ਨ ਅਜਾਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ, ਜਾਤਸ੍ਸ ਪਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਜਾਤਿਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਸੋਕੋ’’ਤਿ. ‘‘ਜਾਤਿ ਪਨ ਕਿਂ ਪਟਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ? ਤਤੋ ‘‘ਭਵਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਜਾਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਵਨਾਨੁਭਾਵੇਨ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਤਂ ਮਗ੍ਗਫਲਸੁਖੇਨ ਸੁਖਿਤਂ ਸਨ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਸਨ੍ਤਮਾਨਸਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਪਣਿਪਾਤਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਅਮਚ੍ਚਾ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਮਾ ਸੋਚਿ, ਦੇਵ, ਮਹਨ੍ਤੋ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ, ਅਞ੍ਞਂ ਤਤੋ ਸੁਨ੍ਦਰਤਰਂ ਆਨੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਆਹ – ‘‘ਨਾਹਂ ਸੋਚਕੋ, ਨਿਸ੍ਸੋਕੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਤੋ ਪਰਂ ਸਬ੍ਬਂ ਪੁਰਿਮਗਾਥਾਸਦਿਸਮੇਵ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਂ.

ਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਪਨ ਸਂਸਗ੍ਗਜਾਤਸ੍ਸਾਤਿ ਜਾਤਸਂਸਗ੍ਗਸ੍ਸ. ਤਤ੍ਥ ਦਸ੍ਸਨ, ਸਵਨ, ਕਾਯ, ਸਮੁਲ੍ਲਪਨ, ਸਮ੍ਭੋਗਸਂਸਗ੍ਗਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਵਿਧੋ ਸਂਸਗ੍ਗੋ. ਤਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਵੀਥਿਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਰਾਗੋ ਦਸ੍ਸਨਸਂਸਗ੍ਗੋ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਥ ਸੀਹਲ਼ਦੀਪੇ ਕਾਲ਼ਦੀਘਵਾਪੀਗਾਮੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤਂ ਕਲ੍ਯਾਣਵਿਹਾਰਵਾਸੀਦੀਘਭਾਣਕਦਹਰਭਿਕ੍ਖੁਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾ ਕੇਨਚਿ ਉਪਾਯੇਨ ਤਂ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ, ਕਾਲਕਤਾ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਯਧੀਤਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਨਿਵਾਸਨਚੋਲ਼ਖਣ੍ਡਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਏਵਰੂਪਵਤ੍ਥਧਾਰਿਨਿਯਾ ਨਾਮ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਵਾਸਂ ਨਾਲਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਹਦਯਂ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਕਾਲਕਤੋ. ਸੋ ਏਵ ਚ ਦਹਰੋ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ.

ਪਰੇਹਿ ਪਨ ਕਥਿਯਮਾਨਂ ਰੂਪਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਾ ਹਸਿਤਲਪਿਤਗੀਤਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣਵੀਥਿਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਰਾਗੋ ਸਵਨਸਂਸਗ੍ਗੋ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਗਿਰਿਗਾਮਵਾਸੀਕਮ੍ਮਾਰਧੀਤਾਯ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕੁਮਾਰੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਦੁਮਸ੍ਸਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਨ੍ਹਤ੍ਵਾ ਮਾਲਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ, ਉਚ੍ਚਾਸਦ੍ਦੇਨ ਗਾਯਨ੍ਤਿਯਾ ਆਕਾਸੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਕਾਮਰਾਗੇਨ ਵਿਸੇਸਾ ਪਰਿਹਾਯਿਤ੍ਵਾ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਗ੍ਗਲ਼ਲੇਣਵਾਸੀ ਤਿਸ੍ਸਦਹਰੋ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ.

ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਙ੍ਗਪਰਾਮਸਨੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਰਾਗੋ ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗੋ ਨਾਮ. ਧਮ੍ਮਗਾਯਨਦਹਰਭਿਕ੍ਖੁ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਕਿਰ ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੁ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਹਾਜਨੇ ਆਗਤੇ ਰਾਜਾਪਿ ਅਗਮਾਸਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰੇਨ. ਤਤੋ ਰਾਜਧੀਤਾਯ ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਞ੍ਚ ਸਦ੍ਦਞ੍ਚ ਆਗਮ੍ਮ ਬਲਵਰਾਗੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਦਹਰਸ੍ਸਾਪਿ. ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਸਾਣਿਪਾਕਾਰੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਾਪੇਸਿ. ਤੇ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਰਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਆਲਿਙ੍ਗਿਂਸੁ. ਪੁਨ ਸਾਣਿਪਾਕਾਰਂ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਦ੍ਵੇਪਿ ਕਾਲਕਤੇਯੇਵ ਅਦ੍ਦਸਂਸੂਤਿ.

ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਆਲਪਨਸਮੁਲ੍ਲਪਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਰਾਗੋ ਪਨ ਸਮੁਲ੍ਲਪਨਸਂਸਗ੍ਗੋ ਨਾਮ. ਭਿਕ੍ਖੁਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਭੋਗਕਰਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਰਾਗੋ ਸਮ੍ਭੋਗਸਂਸਗ੍ਗੋ ਨਾਮ. ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਚੇਤੇਸੁ ਪਾਰਾਜਿਕਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਚ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਮਰਿਚਿਵਟ੍ਟਿਨਾਮਮਹਾਵਿਹਾਰਮਹੇ ਕਿਰ ਦੁਟ੍ਠਗਾਮਣਿ ਅਭਯਮਹਾਰਾਜਾ ਮਹਾਦਾਨਂ ਪਟਿਯਾਦੇਤ੍ਵਾ ਉਭਤੋਸਙ੍ਘਂ ਪਰਿਵਿਸਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਉਣ੍ਹਯਾਗੁਯਾ ਦਿਨ੍ਨਾਯ ਸਙ੍ਘਨਵਕਸਾਮਣੇਰੀ ਅਨਾਧਾਰਕਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਨਵਕਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਦਨ੍ਤਵਲਯਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਮੁਲ੍ਲਾਪਂ ਅਕਾਸਿ. ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਟ੍ਠਿਵਸ੍ਸਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਤੀਰਂ ਗਤਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਮੁਲ੍ਲਾਪੇਨ ਪੁਬ੍ਬਸਞ੍ਞਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ਤਾਵਦੇਵ ਜਾਤਸਿਨੇਹਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਾਰਾਜਿਕਾ ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ.

ਏਵਂ ਪਞ੍ਚਵਿਧੇ ਸਂਸਗ੍ਗੇ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਸਂਸਗ੍ਗੇਨ ਜਾਤਸਂਸਗ੍ਗਸ੍ਸ ਭਵਤਿ ਸ੍ਨੇਹੋ, ਪੁਰਿਮਰਾਗਪਚ੍ਚਯਾ ਬਲਵਰਾਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਤੋ ਸ੍ਨੇਹਨ੍ਵਯਂ ਦੁਕ੍ਖਮਿਦਂ ਪਹੋਤਿ ਤਮੇਵ ਸ੍ਨੇਹਂ ਅਨੁਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਸੋਕਪਰਿਦੇਵਾਦਿਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕਂ ਦੁਕ੍ਖਮਿਦਂ ਪਹੋਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ, ਭਵਤਿ, ਜਾਯਤਿ. ਅਪਰੇ ਪਨ ‘‘ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਸਂਸਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਸ੍ਨੇਹੋ, ਸ੍ਨੇਹਾ ਦੁਕ੍ਖਮਿਦਨ੍ਤਿ.

ਏਵਮਤ੍ਥਪ੍ਪਭੇਦਂ ਇਮਂ ਅਡ੍ਢਗਾਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਆਹ – ‘‘ਸ੍ਵਾਹਂ ਯਮਿਦਂ ਸ੍ਨੇਹਨ੍ਵਯਂ ਸੋਕਾਦਿਦੁਕ੍ਖਂ ਪਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਮੂਲਂ ਖਨਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੋਧਿਮਧਿਗਤੋ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਤੇ ਅਮਚ੍ਚਾ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ? ਤਤੋ ਸੋ ਆਹ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਵਾ ਅਞ੍ਞੇ ਵਾ ਯੋ ਇਮਮ੍ਹਾ ਦੁਕ੍ਖਾ ਮੁਚ੍ਚਿਤੁਕਾਮੋ, ਸੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਆਦੀਨਵਂ ਸ੍ਨੇਹਜਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਂ ‘‘ਸ੍ਨੇਹਨ੍ਵਯਂ ਦੁਕ੍ਖਮਿਦਂ ਪਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਦੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਆਦੀਨਵਂ ਸ੍ਨੇਹਜਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਵਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਸਂਸਗ੍ਗੇਨ ਸਂਸਗ੍ਗਜਾਤਸ੍ਸ ਭਵਤਿ ਸ੍ਨੇਹੋ, ਸ੍ਨੇਹਨ੍ਵਯਂ ਦੁਕ੍ਖਮਿਦਂ ਪਹੋਤਿ, ਏਤਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਆਦੀਨਵਂ ਸ੍ਨੇਹਜਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਅਹਂ ਅਧਿਗਤੋਤਿ. ਏਵਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਚਤੁਤ੍ਥਪਾਦੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਉਦਾਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋਪਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਬ੍ਬਂ ਪੁਰਿਮਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਮੇਵਾਤਿ.

ਸਂਸਗ੍ਗਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੩੭. ਮਿਤ੍ਤੇ ਸੁਹਜ੍ਜੇਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਯਂ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਪੁਰਿਮਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੋ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਸਮਣਧਮ੍ਮੋ ਵਰੋ, ਰਜ੍ਜਂ ਵਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਮਚ੍ਚਾਨਂ ਹਤ੍ਥੇ ਰਜ੍ਜਂ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ‘‘ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਪਿ ਲਞ੍ਜਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਧਮ੍ਮੇਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਲਞ੍ਜਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਾਮਿਕੇ ਪਰਾਜੇਨ੍ਤਾ ਏਕਦਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਰਾਜਵਲ੍ਲਭਂ ਪਰਾਜੇਸੁਂ. ਸੋ ਰਞ੍ਞੋ ਭਤ੍ਤਹਾਰਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਸਯਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਟ੍ਠਾਨਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਤੋ ਮਹਾਜਨਕਾਯਾ – ‘‘ਅਮਚ੍ਚਾ ਸਾਮਿਕੇ ਅਸਾਮਿਕੇ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਮਹਾਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਮਹਾਯੁਦ੍ਧਂ ਵਿਯ ਅਕਂਸੁ. ਅਥ ਰਾਜਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਟ੍ਠਾਨਾ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਪਾਸਾਦਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪੇਤੁਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਤੇਨ ਸਦ੍ਦੇਨ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਅਪ੍ਪੇਤੁਂ. ਸੋ ‘‘ਕਿਂ ਮੇ ਰਜ੍ਜੇਨ, ਸਮਣਧਮ੍ਮੋ ਵਰੋ’’ਤਿ ਰਜ੍ਜਸੁਖਂ ਪਹਾਯ ਪੁਨ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਮਿਤ੍ਤੇ ਸੁਹਜ੍ਜੇ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋ, ਹਾਪੇਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ;

ਏਤਂ ਭਯਂ ਸਨ੍ਥਵੇ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਵਸੇਨ ਮਿਤ੍ਤਾ. ਸੁਹਦਯਭਾਵੇਨ ਸੁਹਜ੍ਜਾ. ਕੇਚਿ ਹਿ ਏਕਨ੍ਤਹਿਤਕਾਮਤਾਯ ਮਿਤ੍ਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਸੁਹਜ੍ਜਾ. ਕੇਚਿ ਗਮਨਾਗਮਨਟ੍ਠਾਨਨਿਸਜ੍ਜਾਸਮੁਲ੍ਲਾਪਾਦੀਸੁ ਹਦਯਸੁਖਜਨਨੇਨ ਸੁਹਜ੍ਜਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਮਿਤ੍ਤਾ. ਕੇਚਿ ਤਦੁਭਯਵਸੇਨ ਸੁਹਜ੍ਜਾ ਚੇਵ ਮਿਤ੍ਤਾ ਚ. ਤੇ ਦੁਵਿਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ – ਅਗਾਰਿਯਾ ਅਨਗਾਰਿਯਾ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਅਗਾਰਿਯਾ ਤਿਵਿਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ – ਉਪਕਾਰੋ, ਸਮਾਨਸੁਖਦੁਕ੍ਖੋ, ਅਨੁਕਮ੍ਪਕੋਤਿ. ਅਨਗਾਰਿਯਾ ਵਿਸੇਸੇਨ ਅਤ੍ਥਕ੍ਖਾਯਿਨੋ ਏਵ. ਤੇ ਚਤੂਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਚਤੂਹਿ ਖੋ, ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤ, ਠਾਨੇਹਿ ਉਪਕਾਰੋ ਮਿਤ੍ਤੋ ਸੁਹਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਪਮਤ੍ਤਂ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਪਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਂ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਭੀਤਸ੍ਸ ਸਰਣਂ ਹੋਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਕਿਚ੍ਚਕਰਣੀਯੇਸੁ ਤਦ੍ਦਿਗੁਣਂ ਭੋਗਂ ਅਨੁਪ੍ਪਦੇਤਿ’’ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੬੧).

ਤਥਾ –

‘‘ਚਤੂਹਿ ਖੋ, ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤ, ਠਾਨੇਹਿ ਸਮਾਨਸੁਖਦੁਕ੍ਖੋ ਮਿਤ੍ਤੋ ਸੁਹਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਗੁਯ੍ਹਮਸ੍ਸ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ, ਗੁਯ੍ਹਮਸ੍ਸ ਪਰਿਗੂਹਤਿ, ਆਪਦਾਸੁ ਨ ਵਿਜਹਤਿ, ਜੀਵਿਤਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ’’ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੬੨).

ਤਥਾ –

‘‘ਚਤੂਹਿ ਖੋ, ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤ, ਠਾਨੇਹਿ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕੋ ਮਿਤ੍ਤੋ ਸੁਹਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਅਭਵੇਨਸ੍ਸ ਨ ਨਨ੍ਦਤਿ, ਭਵੇਨਸ੍ਸ ਨਨ੍ਦਤਿ, ਅਵਣ੍ਣਂ ਭਣਮਾਨਂ ਨਿਵਾਰੇਤਿ, ਵਣ੍ਣਂ ਭਣਮਾਨਂ ਪਸਂਸਤਿ’’ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੬੪).

ਤਥਾ –

‘‘ਚਤੂਹਿ ਖੋ, ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤ, ਠਾਨੇਹਿ ਅਤ੍ਥਕ੍ਖਾਯੀ ਮਿਤ੍ਤੋ ਸੁਹਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਪਾਪਾ ਨਿਵਾਰੇਤਿ, ਕਲ੍ਯਾਣੇ ਨਿਵੇਸੇਤਿ, ਅਸ੍ਸੁਤਂ ਸਾਵੇਤਿ, ਸਗ੍ਗਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੬੩).

ਤੇਸ੍ਵਿਧ ਅਗਾਰਿਯਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਮਿਤ੍ਤੇ ਸੁਹਜ੍ਜੇ. ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋਤਿ ਅਨੁਦਯਮਾਨੋ. ਤੇਸਂ ਸੁਖਂ ਉਪਸਂਹਰਿਤੁਕਾਮੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਪਹਰਿਤੁਕਾਮੋ ਚ.

ਹਾਪੇਤਿ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਪਰਮਤ੍ਥਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧਂ, ਤਥਾ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਪਰਤ੍ਥਉਭਯਤ੍ਥਵਸੇਨਾਪਿ ਤਿਵਿਧਂ. ਅਤ੍ਥਂ ਲਦ੍ਧਵਿਨਾਸਨੇਨ ਅਲਦ੍ਧਾਨੁਪ੍ਪਾਦਨੇਨਾਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾਪਿ ਹਾਪੇਤਿ ਵਿਨਾਸੇਤਿ. ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਇਮਂ ਵਿਨਾ ਨ ਜੀਵਾਮਿ, ਏਸ ਮੇ ਗਤਿ, ਏਸ ਮੇ ਪਰਾਯਣ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨੀਚੇ ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤੋਪਿ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ‘‘ਇਮੇ ਮਂ ਵਿਨਾ ਨ ਜੀਵਨ੍ਤਿ, ਅਹਂ ਤੇਸਂ ਗਤਿ, ਤੇਸਂ ਪਰਾਯਣ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਚ੍ਚੇ ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤੋਪਿ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਇਧ ਪਨ ਏਵਂ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਏਤਂ ਭਯਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਅਤ੍ਥਹਾਪਨਭਯਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਹਾਨਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਨ੍ਥਵੇਤਿ ਤਿਵਿਧੋ ਸਨ੍ਥਵੋ – ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਮਿਤ੍ਤਸਨ੍ਥਵਵਸੇਨ. ਤਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠਸਤਪ੍ਪਭੇਦਾਪਿ ਤਣ੍ਹਾ ਤਣ੍ਹਾਸਨ੍ਥਵੋ, ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਭੇਦਾਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਸਨ੍ਥਵੋ, ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਤਾਯ ਮਿਤ੍ਤਾਨੁਕਮ੍ਪਨਾ ਮਿਤ੍ਤਸਨ੍ਥਵੋ. ਸੋ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਤੇਨ ਹਿਸ੍ਸ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਪਰਿਹੀਨਾ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਏਤਂ ਭਯਂ ਸਨ੍ਥਵੇ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਅਹਮਧਿਗਤੋ’’ਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਮੇਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

ਮਿਤ੍ਤਸੁਹਜ੍ਜਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੩੮. ਵਂਸੋ ਵਿਸਾਲੋਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਿਰ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਤਯੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਵਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਦੇਵਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਤਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਜੇਟ੍ਠਕੋ ਬਾਰਾਣਸਿਰਾਜਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਇਤਰੇ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਰਾਜਕੁਲੇਸੁ. ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ, ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ, ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਨਨ੍ਦਮੂਲਕਪਬ੍ਭਾਰੇ ਵਸਨ੍ਤਾ ਏਕਦਿਵਸਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਮਯਂ ਕਿਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੁਖਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਮਾਨਾ ਕਸ੍ਸਪਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਰਿਯਂ ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ. ਤਤੋ ‘‘ਤਤਿਯੋ ਕੁਹਿ’’ਨ੍ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤਾ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਗੁਣੇ ਸਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੋ ਪਕਤਿਯਾਵ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਦਿਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਅਮ੍ਹਾਕਞ੍ਞੇਵ ਓਵਾਦਕੋ ਵਤ੍ਤਾ ਵਚਨਕ੍ਖਮੋ ਪਾਪਗਰਹੀ, ਹਨ੍ਦ, ਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਮੋਚੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਓਕਾਸਂ ਗਵੇਸਨ੍ਤਾ ਤਂ ਏਕਦਿਵਸਂ ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰਵਿਭੂਸਿਤਂ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯਾਨਦ੍ਵਾਰੇ ਵੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬਮੂਲੇ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਮਹਾਜਨੋ ਅਤਿਤ੍ਤੋ ਰਾਜਦਸ੍ਸਨੇਨ ਰਾਜਾਨਂ ਓਲੋਕੇਤਿ. ਤਤੋ ਰਾਜਾ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ ਕੋਚਿ ਮਮ ਦਸ੍ਸਨੇ ਅਬ੍ਯਾਵਟੋ’’ਤਿ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇ ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿ. ਸਹ ਦਸ੍ਸਨੇਨੇਵ ਚਸ੍ਸ ਤੇਸੁ ਸਿਨੇਹੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ.

ਸੋ ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਓਰੁਯ੍ਹ ਸਨ੍ਤੇਨ ਉਪਚਾਰੇਨ ਤੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਂ ਨਾਮਾ ਤੁਮ੍ਹੇ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤੇ ਆਹਂਸੁ ‘‘ਮਯਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਸਜ੍ਜਮਾਨਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿ. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ‘ਅਸਜ੍ਜਮਾਨਾ’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਕੋ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ? ‘‘ਅਲਗ੍ਗਨਤ੍ਥੋ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਤਂ ਵੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਾ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਇਮਂ ਵੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਮੂਲਖਨ੍ਧਸਾਖਾਨੁਸਾਖਾਹਿ ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਅਸਿਹਤ੍ਥੋ ਪੁਰਿਸੋ ਮੂਲੇ ਛੇਤ੍ਵਾ ਆਵਿਞ੍ਛਨ੍ਤੋ ਨ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ ਉਦ੍ਧਰਿਤੁਂ, ਏਵਮੇਵ ਤ੍ਵਂ ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਬਹਿ ਚ ਜਟਾਯ ਜਟਿਤੋ ਆਸਤ੍ਤਵਿਸਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਲਗ੍ਗੋ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਵਾ ਪਨਸ੍ਸ ਵੇਮਜ੍ਝਗਤੋਪਿ ਅਯਂ ਵਂਸਕਲ਼ੀਰੋ ਅਸਞ੍ਜਾਤਸਾਖਤ੍ਤਾ ਕੇਨਚਿ ਅਲਗ੍ਗੋ ਠਿਤੋ, ਸਕ੍ਕਾ ਚ ਪਨ ਅਗ੍ਗੇ ਵਾ ਮੂਲੇ ਵਾ ਛੇਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧਰਿਤੁਂ, ਏਵਮੇਵ ਮਯਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨਾ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾ ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਤਾਵਦੇਵ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਤੋ ਏਵ ਰਞ੍ਞੋ ਆਕਾਸੇਨ ਨਨ੍ਦਮੂਲਕਪਬ੍ਭਾਰਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਤਤੋ ਰਾਜਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਦਾ ਨੁ ਖੋ ਅਹਮ੍ਪਿ ਏਵਂ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਵਂਸੋ ਵਿਸਾਲੋਵ ਯਥਾ ਵਿਸਤ੍ਤੋ, ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਦਾਰੇਸੁ ਚ ਯਾ ਅਪੇਕ੍ਖਾ;

ਵਂਸਕ੍ਕਲ਼ੀਰੋਵ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਵਂਸੋਤਿ ਵੇਲ਼ੁ. ਵਿਸਾਲੋਤਿ ਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣੋ. ਚਕਾਰੋ ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥੋ, ਏਵਕਾਰੋ ਵਾ ਅਯਂ, ਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨੇਤ੍ਥ ਏਕਾਰੋ ਨਟ੍ਠੋ. ਤਸ੍ਸ ਪਰਪਦੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਤਂ ਪਚ੍ਛਾ ਯੋਜੇਸ੍ਸਾਮ. ਯਥਾਤਿ ਪਟਿਭਾਗੇ. ਵਿਸਤ੍ਤੋਤਿ ਲਗ੍ਗੋ, ਜਟਿਤੋ ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤੋ. ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਦਾਰੇਸੁ ਚਾਤਿ ਪੁਤ੍ਤਧੀਤੁਭਰਿਯਾਸੁ. ਯਾ ਅਪੇਕ੍ਖਾਤਿ ਯਾ ਤਣ੍ਹਾ ਯੋ ਸ੍ਨੇਹੋ. ਵਂਸਕ੍ਕਲ਼ੀਰੋਵ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋਤਿ ਵਂਸਕਲ਼ੀਰੋ ਵਿਯ ਅਲਗ੍ਗਮਾਨੋ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਥਾ ਵਂਸੋ ਵਿਸਾਲੋ ਵਿਸਤ੍ਤੋ ਏਵ ਹੋਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਦਾਰੇਸੁ ਚ ਯਾ ਅਪੇਕ੍ਖਾ, ਸਾਪਿ ਏਵਂ ਤਾਨਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਸਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਸ੍ਵਾਹਂ ਤਾਯ ਅਪੇਕ੍ਖਾਯ ਅਪੇਕ੍ਖਵਾ ਵਿਸਾਲੋ ਵਂਸੋ ਵਿਯ ਵਿਸਤ੍ਤੋਤਿ ਏਵਂ ਅਪੇਕ੍ਖਾਯ ਆਦੀਨਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਂ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਅਯਂ ਵਂਸਕਲ਼ੀਰੋਵ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਵਾ ਲੋਭਾਦੀਸੁ ਵਾ ਕਾਮਭਵਾਦੀਸੁ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਵਾ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਅਧਿਗਤੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

ਵਂਸਕਲ਼ੀਰਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੩੯. ਮਿਗੋ ਅਰਞ੍ਞਮ੍ਹੀਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਏਕੋ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਯੋਗਾਵਚਰੋ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਸੇਟ੍ਠਿਕੁਲੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਡ੍ਢੇ ਮਹਦ੍ਧਨੇ ਮਹਾਭੋਗੇ, ਸੋ ਸੁਭਗੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਤੋ ਪਰਦਾਰਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਕਾਲਕਤੋ ਨਿਰਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਾਕਾਵਸੇਸੇਨ ਸੇਟ੍ਠਿਭਰਿਯਾਯ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਇਤ੍ਥਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਨਿਰਯਤੋ ਆਗਤਾਨਂ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਉਣ੍ਹਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਸੇਟ੍ਠਿਭਰਿਯਾ ਡਯ੍ਹਮਾਨੇਨ ਉਦਰੇਨ ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਕਸਿਰੇਨ ਤਂ ਗਬ੍ਭਂ ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਾਲੇਨ ਦਾਰਿਕਂ ਵਿਜਾਯਿ. ਸਾ ਜਾਤਦਿਵਸਤੋ ਪਭੁਤਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਸੇਸਬਨ੍ਧੁਪਰਿਜਨਾਨਞ੍ਚ ਦੇਸ੍ਸਾ ਅਹੋਸਿ. ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਚ ਯਮ੍ਹਿ ਕੁਲੇ ਦਿਨ੍ਨਾ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਸਾਮਿਕਸਸ੍ਸੁਸਸੁਰਾਨਂ ਦੇਸ੍ਸਾਵ ਅਹੋਸਿ ਅਪ੍ਪਿਯਾ ਅਮਨਾਪਾ. ਅਥ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤੇ ਘੋਸਿਤੇ ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕੀਲ਼ਿਤੁਂ ਅਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਵੇਸਿਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਕੀਲ਼ਤਿ. ਸਾ ਤਂ ਦਾਸੀਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਅਨੁਨਯਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਇਤ੍ਥੀ ਨਾਮ ਸਚੇਪਿ ਦਸਨ੍ਨਂ ਰਾਜੂਨਂ ਕਨਿਟ੍ਠਾ ਹੋਤਿ, ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨੋ ਵਾ ਧੀਤਾ, ਤਥਾਪਿ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਪੇਸਨਕਰਾ ਹੋਤਿ. ਸਾਮਿਕੇ ਅਨਾਲਪਨ੍ਤੇ ਸੂਲੇ ਆਰੋਪਿਤਾ ਵਿਯ ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ. ਸਚੇ ਅਹਂ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਰਹਾ, ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਨੋ ਚੇ, ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਤਿਕੁਲਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤੋ – ‘‘ਹੋਤੁ, ਭਦ੍ਦੇ, ਮਾ ਸੋਚਿ, ਕੀਲ਼ਨਸਜ੍ਜਾ ਹੋਹਿ, ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਕੀਲ਼ਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾ ਤਾਵਤਕੇਨਪਿ ਸਲ੍ਲਾਪਮਤ੍ਤੇਨ ਉਸ੍ਸਾਹਜਾਤਾ ‘‘ਸ੍ਵੇ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਕੀਲ਼ਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਬਹੁਂ ਖਜ੍ਜਭੋਜ੍ਜਂ ਪਟਿਯਾਦੇਤਿ. ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤੋ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਅਨਾਰੋਚੇਤ੍ਵਾਵ ਕੀਲ਼ਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਤੋ. ਸਾ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਪੇਸੇਸ੍ਸਤਿ, ਇਦਾਨਿ ਪੇਸੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਮਗ੍ਗਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੀ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਉਸ੍ਸੂਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਪੇਸੇਸਿ. ਤੇ ਪਚ੍ਚਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤੋ ਗਤੋ’’ਤਿ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਸਾ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਪਟਿਯਾਦਿਤਂ ਆਦਾਯ ਯਾਨਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਨ੍ਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਾ.

ਅਥ ਨਨ੍ਦਮੂਲਕਪਬ੍ਭਾਰੇ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਨਿਰੋਧਾ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਅਨੋਤਤ੍ਤੇ ਮੁਖਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਨਾਗਲਤਾਦਨ੍ਤਪੋਣਂ ਖਾਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਤ੍ਥ ਅਜ੍ਜ ਭਿਕ੍ਖਂ ਚਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਤਂ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਮਯਿ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਭਾਰਸਮੀਪੇ ਸਟ੍ਠਿਯੋਜਨਂ ਮਨੋਸਿਲਾਤਲਂ, ਤਤ੍ਥ ਠਤ੍ਵਾ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਪਟਿਪਥੇ ਓਰੁਯ੍ਹ ਬਾਰਾਣਸੀਭਿਮੁਖੋ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦਾਸਿਯੋ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾਯ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਸਾ ਯਾਨਾ ਓਰੁਯ੍ਹ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਸਬ੍ਬਰਸਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਖਾਦਨੀਯਭੋਜਨੀਯੇਨ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ, ਪਦੁਮਪੁਪ੍ਫੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਹੇਟ੍ਠਾਪਿ ਪਦੁਮਪੁਪ੍ਫਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਪੁਪ੍ਫਕਲਾਪਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਪਤ੍ਤਂ ਦਤ੍ਵਾ, ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ਪੁਪ੍ਫਕਲਾਪਹਤ੍ਥਾ ਪਤ੍ਥੇਸਿ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਯਥਾ ਇਦਂ ਪੁਪ੍ਫਂ, ਏਵਾਹਂ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਾਮਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਪਿਯਾ ਭਵੇਯ੍ਯਂ ਮਨਾਪਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਪਤ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਂ ਪਤ੍ਥੇਸਿ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਦੁਕ੍ਖੋ ਗਬ੍ਭਵਾਸੋ, ਤਂ ਅਨੁਪਗਮ੍ਮ ਪਦੁਮਪੁਪ੍ਫੇ ਏਵਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਪਤ੍ਥੇਸਿ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਜਿਗੁਚ੍ਛਨੀਯੋ ਮਾਤੁਗਾਮੋ, ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਧੀਤਾਪਿ ਪਰਵਸਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਹਂ ਇਤ੍ਥਿਭਾਵਂ ਅਨੁਪਗਮ੍ਮ ਪੁਰਿਸੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਚਤੁਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਪਤ੍ਥੇਸਿ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਂ ਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਪਤ੍ਤਂ ਅਮਤਂ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ.

ਏਵਂ ਚਤੁਰੋ ਪਣਿਧਯੋ ਕਤ੍ਵਾ, ਤਂ ਪਦੁਮਪੁਪ੍ਫਕਲਾਪਂ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇਨ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਪੁਪ੍ਫਸਦਿਸੋ ਏਵ ਮੇ ਗਨ੍ਧੋ ਚੇਵ ਵਣ੍ਣੋ ਚ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਇਮਂ ਪਞ੍ਚਮਂ ਪਣਿਧਿਂ ਅਕਾਸਿ. ਤਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਪਤ੍ਤਂ ਪੁਪ੍ਫਕਲਾਪਞ੍ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇ ਠਤ੍ਵਾ –

‘‘ਇਚ੍ਛਿਤਂ ਪਤ੍ਥਿਤਂ ਤੁਯ੍ਹਂ, ਖਿਪ੍ਪਮੇਵ ਸਮਿਜ੍ਝਤੁ;

ਸਬ੍ਬੇ ਪੂਰੇਨ੍ਤੁ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ, ਚਨ੍ਦੋ ਪਨ੍ਨਰਸੋ ਯਥਾ’’ਤਿ. –

ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾਯ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾ ਮਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਨਨ੍ਦਮੂਲਕਪਬ੍ਭਾਰਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾਯ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਹਤੀ ਪੀਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਭਵਨ੍ਤਰੇ ਕਤਂ ਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਂ ਅਨੋਕਾਸਤਾਯ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਂ, ਚਿਞ੍ਚਮ੍ਬਿਲਧੋਤਤਮ੍ਬਭਾਜਨਮਿਵ ਸੁਦ੍ਧਾ ਜਾਤਾ. ਤਾਵਦੇਵ ਚਸ੍ਸਾ ਪਤਿਕੁਲੇ ਞਾਤਿਕੁਲੇ ਚ ਸਬ੍ਬੋ ਜਨੋ ਤੁਟ੍ਠੋ ‘‘ਕਿਂ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ ਪਿਯਵਚਨਾਨਿ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਾਨਿ ਚ ਪੇਸੇਸਿ. ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਪੇਸੇਸਿ ‘‘ਸੀਘਂ ਸੀਘਂ ਆਨੇਥ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਰਂ, ਅਹਂ ਵਿਸ੍ਸਰਿਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਆਗਤੋ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਚ ਨਂ ਉਰੇ ਵਿਲਿਤ੍ਤਚਨ੍ਦਨਂ ਵਿਯ ਆਮੁਤ੍ਤਮੁਤ੍ਤਾਹਾਰਂ ਵਿਯ ਪੁਪ੍ਫਮਾਲਂ ਵਿਯ ਚ ਪਿਯਾਯਨ੍ਤੋ ਪਰਿਹਰਿ.

ਸਾ ਤਤ੍ਥ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਇਸ੍ਸਰਿਯਭੋਗਸੁਖਂ ਅਨੁਭਵਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਸਭਾਵੇਨ ਦੇਵਲੋਕੇ ਪਦੁਮਪੁਪ੍ਫੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਸੋ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਪਿ ਪਦੁਮਪੁਪ੍ਫਗਬ੍ਭੇਯੇਵ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋਪਿ, ਨਿਸੀਦਨ੍ਤੋਪਿ, ਸਯਨ੍ਤੋਪਿ ਪਦੁਮਗਬ੍ਭੇਯੇਵ ਸਯਤਿ. ਮਹਾਪਦੁਮਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਚਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਏਵਂ ਸੋ ਤੇਨ ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮਂ ਛਦੇਵਲੋਕੇ ਏਵ ਸਂਸਰਤਿ.

ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਵੀਸਤਿ ਇਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ਏਕਿਸ੍ਸਾਪਿ ਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਪੁਤ੍ਤਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ਰਾਜਾਨਂ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਸੁਂ ‘‘ਦੇਵ, ਕੁਲਵਂਸਾਨੁਪਾਲਕੋ ਪੁਤ੍ਤੋ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ, ਅਤ੍ਰਜੇ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਖੇਤ੍ਰਜੋਪਿ ਕੁਲਵਂਸਧਰੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹੇਸਿਂ ਅਵਸੇਸਾ ਨਾਟਕਿਤ੍ਥਿਯੋ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਧਮ੍ਮਨਾਟਕਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਯਥਾਕਾਮਂ ਬਹਿ ਚਰਾਪੇਸਿ, ਤਥਾਪਿ ਪੁਤ੍ਤਂ ਨਾਲਤ੍ਥ. ਪੁਨ ਅਮਚ੍ਚਾ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਮਹੇਸੀ ਨਾਮ ਪੁਞ੍ਞੇਨ ਚ ਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਸਬ੍ਬਿਤ੍ਥੀਨਂ ਅਗ੍ਗਾ, ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਦੇਵੋ ਮਹੇਸਿਯਾਪਿ ਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਪੁਤ੍ਤਂ ਲਭੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਮਹੇਸਿਯਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਸਾ ਆਹ – ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਯਾ ਇਤ੍ਥੀ ਸਚ੍ਚਵਾਦਿਨੀ ਸੀਲਵਤੀ, ਸਾ ਪੁਤ੍ਤਂ ਲਭੇਯ੍ਯ, ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਰਹਿਤਾਯ ਕੁਤੋ ਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਪਾਸਾਦਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਸੀਲਾਨਿ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਅਨੁਮਜ੍ਜਤਿ. ਸੀਲਵਤਿਯਾ ਰਾਜਧੀਤਾਯ ਪਞ੍ਚ ਸੀਲਾਨਿ ਅਨੁਮਜ੍ਜਨ੍ਤਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤਪਤ੍ਥਨਾਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਮਤ੍ਤੇ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਆਸਨਂ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਿ.

ਅਥ ਸਕ੍ਕੋ ਆਸਨਤਾਪਕਾਰਣਂ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੀਲਵਤਿਯਾ ਰਾਜਧੀਤਾਯ ਪੁਤ੍ਤਵਰਂ ਦੇਮੀ’’ਤਿ ਆਕਾਸੇਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦੇਵਿਯਾ ਸਮ੍ਮੁਖੇ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਪਤ੍ਥੇਸਿ ਦੇਵੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਪੁਤ੍ਤਂ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਦਮ੍ਮਿ ਤੇ, ਦੇਵਿ, ਪੁਤ੍ਤਂ, ਮਾ ਚਿਨ੍ਤਯੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਦੇਵਲੋਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ ਏਤ੍ਥ ਖੀਣਾਯੁਕੋ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਮਹਾਪਦੁਮੋ ਉਪਰਿਦੇਵਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਇਤੋ ਚਵਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਵਿਮਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਾਤ ਮਹਾਪਦੁਮ, ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਂ ਗਚ੍ਛਾਹੀ’’ਤਿ ਯਾਚਿ. ਸੋ ਆਹ – ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਮਾ ਏਵਂ ਭਣਿ, ਜੇਗੁਚ੍ਛੋ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ’’ਤਿ. ‘‘ਤਾਤ, ਤ੍ਵਂ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਪੁਞ੍ਞਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਧੂਪਪਨ੍ਨੋ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਠਤ੍ਵਾ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਗਚ੍ਛ, ਤਾਤਾ’’ਤਿ. ‘‘ਦੁਕ੍ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਗਬ੍ਭਵਾਸੋ, ਨ ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਤਤ੍ਥ ਵਸਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕਿਂ ਤੇ, ਤਾਤ, ਗਬ੍ਭਵਾਸੇਨ, ਤਥਾ ਹਿ ਤ੍ਵਂ ਕਮ੍ਮਮਕਾਸਿ, ਯਥਾ ਪਦੁਮਗਬ੍ਭੇਯੇਵ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਸ੍ਸਸਿ, ਗਚ੍ਛ, ਤਾਤਾ’’ਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ.

ਤਤੋ ਮਹਾਪਦੁਮੋ ਦੇਵਲੋਕਾ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਸਿਲਾਪਟ੍ਟਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਂ ਪਦੁਮਗਬ੍ਭੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਤਞ੍ਚ ਰਤ੍ਤਿਂ ਮਹੇਸੀ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਸੁਪਿਨਨ੍ਤੇਨ ਵੀਸਤਿਇਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵੁਤਾ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਿਲਾਪਟ੍ਟਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਂ ਪਦੁਮਸ੍ਸਰੇ ਪੁਤ੍ਤਂ ਲਦ੍ਧਾ ਵਿਯ ਅਹੋਸਿ. ਸਾ ਪਭਾਤਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਸੀਲਾਨਿ ਰਕ੍ਖਮਾਨਾ ਤਥੇਵ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਪਦੁਮਪੁਪ੍ਫਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਤਂ ਨੇਵ ਤੀਰੇ ਹੋਤਿ ਨ ਗਮ੍ਭੀਰੇ. ਸਹ ਦਸ੍ਸਨੇਨੇਵ ਚਸ੍ਸਾ ਤਤ੍ਥ ਪੁਤ੍ਤਸਿਨੇਹੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਸਾ ਸਾਮਂਯੇਵ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪੁਪ੍ਫਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਪੁਪ੍ਫੇ ਗਹਿਤਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਵਿਕਸਿਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਤਟ੍ਟਕੇ ਆਸਿਤ੍ਤਸੁਵਣ੍ਣਪਟਿਮਂ ਵਿਯ ਦਾਰਕਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਦਿਸ੍ਵਾਵ ‘‘ਪੁਤ੍ਤੋ ਮੇ ਲਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਸਦ੍ਦਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਸਿ. ਮਹਾਜਨੋ ਸਾਧੁਕਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਮੁਞ੍ਚਿ, ਰਞ੍ਞੋ ਚ ਪੇਸੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਤ੍ਥ ਲਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਲਦ੍ਧੋਕਾਸਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਉਯ੍ਯਾਨਞ੍ਚ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਂ ਪਦੁਮਞ੍ਚ ਅਮ੍ਹਾਕਞ੍ਞੇਵ ਖੇਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਖੇਤ੍ਤੇ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਖੇਤ੍ਰਜੋ ਨਾਮਾਯਂ ਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਨਗਰਂ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਵੀਸਤਿਸਹਸ੍ਸਇਤ੍ਥਿਯੋ ਧਾਤਿਕਿਚ੍ਚਂ ਕਾਰਾਪੇਸਿ. ਯਾ ਯਾ ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਰੁਚਿਂ ਞਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਥਿਤਪਤ੍ਥਿਤਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਖਾਦਾਪੇਤਿ, ਸਾ ਸਾ ਸਹਸ੍ਸਂ ਲਭਤਿ. ਸਕਲਬਾਰਾਣਸੀ ਚਲਿਤਾ, ਸਬ੍ਬੋ ਜਨੋ ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪੇਸੇਸਿ. ਕੁਮਾਰੋ ਤਂ ਤਂ ਅਤਿਨੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਂ ਖਾਦ, ਇਮਂ ਭੁਞ੍ਜਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਭੋਜਨੇਨ ਉਬ੍ਬਾਲ਼੍ਹੋ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਗੋਪੁਰਦ੍ਵਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਲਾਖਾਗੁਲ਼ਕੇਨ ਕੀਲ਼ਤਿ.

ਤਦਾ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਇਸਿਪਤਨੇ ਵਸਤਿ. ਸੋ ਕਾਲਸ੍ਸੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਸੇਨਾਸਨਵਤ੍ਤਸਰੀਰਪਰਿਕਮ੍ਮਮਨਸਿਕਾਰਾਦੀਨਿ ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ, ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਕਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖਂ ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਏਸ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਿਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੀ’’ਤਿ ਵੀਮਂਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਾਦਿਸਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਦਤ੍ਵਾ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਤ੍ਥਨਾ ਪਤ੍ਥੇਸਿ ਤਤ੍ਥ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਦ੍ਧਾ, ਏਕਾ ਤਾਵ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਉਪਾਯੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਦਸ੍ਸੇਮੀ’’ਤਿ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਵਸੇਨ ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਕੁਮਾਰੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਸਮਣ, ਮਾ ਇਧ ਆਗਚ੍ਛਿ, ਇਮੇ ਹਿ ਤਮ੍ਪਿ ‘ਇਦਂ ਖਾਦ, ਇਦਂ ਭੁਞ੍ਜਾ’ਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਏਕਵਚਨੇਨੇਵ ਤਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਕੁਮਾਰੋ ਪਰਿਜਨਂ ਆਹ – ‘‘ਅਯਂ ਸਮਣੋ ਮਯਾ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੋਵ ਨਿਵਤ੍ਤੋ, ਕੁਦ੍ਧੋ, ਨੁ, ਖੋ ਮਮਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਤੇਹਿ ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਨਾਮ, ਦੇਵ, ਨ ਕੋਧਪਰਾਯਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਰੇਨ ਪਸਨ੍ਨਮਨੇਨ ਯਂ ਦਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਯਾਪੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋਪਿ ‘‘ਕੁਦ੍ਧੋ ਏਵ ਮਮਾਯਂ ਸਮਣੋ, ਖਮਾਪੇਸ੍ਸਾਮਿ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਿਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ, ਮਹਤਾ ਰਾਜਾਨੁਭਾਵੇਨ ਇਸਿਪਤਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਮਿਗਯੂਥਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਪੁਚ੍ਛਿ ‘‘ਕਿਂ ਨਾਮ ਏਤੇ’’ਤਿ? ‘‘ਏਤੇ, ਸਾਮਿ, ਮਿਗਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿ. ਏਤੇਸਂ ‘‘ਇਮਂ ਖਾਦਥ, ਇਮਂ ਭੁਞ੍ਜਥ, ਇਮਂ ਸਾਯਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਟਿਜਗ੍ਗਨ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਸਾਮਿ, ਯਤ੍ਥ ਤਿਣੋਦਕਂ ਸੁਲਭਂ, ਤਤ੍ਥ ਵਸਨ੍ਤੀਤਿ.

ਕੁਮਾਰੋ ‘‘ਯਥਾ ਇਮੇ ਅਰਕ੍ਖਿਯਮਾਨਾਵ ਯਤ੍ਥ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਵਸਨ੍ਤਿ, ਕਦਾ ਨੁ, ਖੋ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਏਵਂ ਵਸੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਮਾਰਮ੍ਮਣਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ਤਸ੍ਸ ਆਗਮਨਂ ਞਤ੍ਵਾ ਸੇਨਾਸਨਮਗ੍ਗਞ੍ਚ ਚਙ੍ਕਮਞ੍ਚ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ਮਟ੍ਠਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਏਕਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਚਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ਪਦਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ, ਦਿਵਾਵਿਹਾਰੋਕਾਸਞ੍ਚ ਪਣ੍ਣਸਾਲਞ੍ਚ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ਮਟ੍ਠਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਪਵਿਸਨਪਦਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ, ਨਿਕ੍ਖਮਨਪਦਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਅਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਅਗਮਾਸਿ. ਕੁਮਾਰੋ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪਦੇਸਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਮਟ੍ਠਂ ਕਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਵਸਤਿ ਮਞ੍ਞੇ ਏਤ੍ਥ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਪਰਿਜਨੇਨ ਭਾਸਿਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਪਾਤੋਪਿ ਸੋ ਸਮਣੋ ਕੁਦ੍ਧੋ, ਇਦਾਨਿ ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਾਦੀਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਓਕਾਸਂ ਅਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਕੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯ, ਇਧੇਵ ਤੁਮ੍ਹੇ ਤਿਟ੍ਠਥਾ’’ਤਿ ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਓਰੁਯ੍ਹ ਏਕਕੋਵ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਵਤ੍ਤਸੀਸੇਨ ਸੁਸਮ੍ਮਟ੍ਠੋਕਾਸੇ ਪਦਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਅਯਂ ਸਮਣੋ ਏਤ੍ਥ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਨ ਵਣਿਜ੍ਜਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ, ਅਦ੍ਧਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਿਤਮੇਵ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ਮਞ੍ਞੇ’’ਤਿ ਪਸਨ੍ਨਮਾਨਸੋ ਚਙ੍ਕਮਂ ਆਰੁਹਿਤ੍ਵਾ, ਦੂਰੀਕਤਪੁਥੁਵਿਤਕ੍ਕੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਪਾਸਾਣਫਲਕੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ, ਸਞ੍ਜਾਤਏਕਗ੍ਗੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ, ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਞਾਣਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਪੁਰੋਹਿਤੇਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇ ਗਗਨਤਲੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –

‘‘ਮਿਗੋ ਅਰਞ੍ਞਮ੍ਹਿ ਯਥਾ ਅਬਦ੍ਧੋ, ਯੇਨਿਚ੍ਛਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਗੋਚਰਾਯ;

ਵਿਞ੍ਞੂ ਨਰੋ ਸੇਰਿਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਮਿਗੋਤਿ ਦ੍ਵੇ ਮਿਗਾ ਏਣੀਮਿਗੋ, ਪਸਦਮਿਗੋ ਚਾਤਿ. ਅਪਿਚ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਆਰਞ੍ਞਿਕਾਨਂ ਚਤੁਪ੍ਪਦਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਇਧ ਪਨ ਪਸਦਮਿਗੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਅਰਞ੍ਞਮ੍ਹੀਤਿ ਗਾਮਞ੍ਚ ਗਾਮੂਪਚਾਰਞ੍ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਂ ਅਰਞ੍ਞਂ, ਇਧਂ ਪਨ ਉਯ੍ਯਾਨਮਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਯ੍ਯਾਨਮ੍ਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਤਿ ਪਟਿਭਾਗੇ. ਅਬਦ੍ਧੋਤਿ ਰਜ੍ਜੁਬਨ੍ਧਨਾਦੀਹਿ ਅਬਦ੍ਧੋ, ਏਤੇਨ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥਚਰਿਯਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਯੇਨਿਚ੍ਛਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਗੋਚਰਾਯਤਿ ਯੇਨ ਯੇਨ ਦਿਸਾਭਾਗੇਨ ਗਨ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਤਿ, ਤੇਨ ਤੇਨ ਦਿਸਾਭਾਗੇਨ ਗੋਚਰਾਯ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਰਞ੍ਞਕੋ ਮਿਗੋ ਅਰਞ੍ਞੇ ਪਵਨੇ ਚਰਮਾਨੋ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਅਨਾਪਾਥਗਤੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਲੁਦ੍ਦਸ੍ਸ; ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨ੍ਧਮਕਾਸਿ ਮਾਰਂ ਅਪਦਂ, ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਮਾਰਚਕ੍ਖੁਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਗਤੋ ਪਾਪਿਮਤੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੮੭; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧੨੫) ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ.

ਵਿਞ੍ਞੂ ਨਰੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਪੁਰਿਸੋ. ਸੇਰਿਤਨ੍ਤਿ ਸਚ੍ਛਨ੍ਦਵੁਤ੍ਤਿਤਂ ਅਪਰਾਯਤ੍ਤਤਂ. ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ. ਅਥ ਵਾ ਧਮ੍ਮਸੇਰਿਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਸੇਰਿਤਞ੍ਚ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾ ਹਿ ਕਿਲੇਸਵਸਂ ਅਗਮਨਤੋ ਸੇਰਿਨੋ ਤੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਚ, ਤੇਸਂ ਭਾਵਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਸੇਰਿਤਾ. ਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ‘‘ਯਥਾ ਮਿਗੋ ਅਰਞ੍ਞਮ੍ਹਿ ਅਬਦ੍ਧੋ ਯੇਨਿਚ੍ਛਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਗੋਚਰਾਯ, ਕਦਾ ਨੁ ਖੋ ਅਹਮ੍ਪਿ ਏਵਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਤਿ ਮੇ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੇਹਿ ਬਦ੍ਧਸ੍ਸ ਯੇਨਿਚ੍ਛਕਂ ਗਨ੍ਤੁਂ ਅਲਭਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਮਿਂ ਯੇਨਿਚ੍ਛਕਗਮਨਾਭਾਵੇਨ ਯੇਨਿਚ੍ਛਕਗਮਨੇ ਚਾਨਿਸਂਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਤਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਅਧਿਗਤੋਮ੍ਹਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞੋਪਿ ਵਿਞ੍ਞੂ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਨਰੋ ਸੇਰਿਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

ਮਿਗਅਰਞ੍ਞਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੪੦. ਆਮਨ੍ਤਨਾ ਹੋਤੀਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਤੀਤੇ ਕਿਰ ਏਕਵਜ੍ਜਿਕਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਅਹੋਸਿ ਮੁਦੁਕਜਾਤਿਕੋ. ਯਦਾ ਅਮਚ੍ਚਾ ਤੇਨ ਸਹ ਯੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਅਯੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਮਨ੍ਤੇਤੁਕਾਮਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਨਂ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨੇਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਏਕਦਿਵਸਂ ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਂ ਉਪਗਤਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਅਮਚ੍ਚੋ ‘‘ਦੇਵ, ਮਮ ਸੋਤਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਗਮਨਂ ਯਾਚਿ. ਸੋ ਉਟ੍ਠਾਯ ਅਗਮਾਸਿ. ਪੁਨ ਏਕੋ ਮਹਾਉਪਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਵਰਂ ਯਾਚਿ, ਏਕੋ ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇ, ਏਕੋ ਅਸ੍ਸਪਿਟ੍ਠਿਯਂ, ਏਕੋ ਸੁਵਣ੍ਣਰਥੇ, ਏਕੋ ਸਿਵਿਕਾਯ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਯਾਚਿ. ਰਾਜਾ ਤਤੋ ਓਰੋਹਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਪਰੋ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਯਾਚਿ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਿਤੋ ਓਰੁਯ੍ਹ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਏਵਂ ਸੋ ਤੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ਇਸ੍ਸਰਿਯੇਨ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਏਕੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨਂ ਆਹ – ‘‘ਅਮੁਕਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਜਨਪਦਂ ਮਯ੍ਹਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਤਂ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੋ ਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਭਣਤਿ. ਸੋ ਰਞ੍ਞੋ ਵਚਨਂ ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਚ੍ਛਾਮਹਂ ਤਂ ਜਨਪਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਾਮੀ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਕਲਹਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਪੁਨ ਉਭੋਪਿ ਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦੋਸਂ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਇਮੇ ਤੋਸੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਲੋਭੇ ਆਦੀਨਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਸੋ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਆਮਨ੍ਤਨਾ ਹੋਤਿ ਸਹਾਯਮਜ੍ਝੇ, ਵਾਸੇ ਠਾਨੇ ਗਮਨੇ ਚਾਰਿਕਾਯ;

ਅਨਭਿਜ੍ਝਿਤਂ ਸੇਰਿਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸਹਾਯਮਜ੍ਝੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤੇ ਵਾਸੇ ਚ, ਮਹਾਉਪਟ੍ਠਾਨਸਙ੍ਖਾਤੇ ਠਾਨੇ ਚ, ਉਯ੍ਯਾਨਗਮਨਸਙ੍ਖਾਤੇ ਗਮਨੇ ਚ, ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਚਾਰਿਕਾਯ ਚ ‘‘ਇਦਂ ਮੇ ਸੁਣ, ਇਦਂ ਮੇ ਦੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਥਾ ਤਥਾ ਆਮਨ੍ਤਨਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਹਂ ਤਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਯਾਯਂ ਅਰਿਯਜਨਸੇਵਿਤਾ ਅਨੇਕਾਨਿਸਂਸਾ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਾ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਲੋਭਾਭਿਭੂਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬਕਾਪੁਰਿਸੇਹਿ ਅਨਭਿਜ੍ਝਿਤਾ ਅਨਭਿਪਤ੍ਥਿਤਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ, ਤਂ ਅਨਭਿਜ੍ਝਿਤਂ ਪਰੇਸਂ ਅਵਸਵਤ੍ਤਨੇਨ ਧਮ੍ਮਪੁਗ੍ਗਲਵਸੇਨ ਚ ਸੇਰਿਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਧਿਗਤੋਮ੍ਹੀਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਆਮਨ੍ਤਨਾਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੪੧. ਖਿਡ੍ਡਾ ਰਤੀਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਏਕਪੁਤ੍ਤਕਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਚਸ੍ਸ ਏਕਪੁਤ੍ਤਕੋ ਪਿਯੋ ਅਹੋਸਿ ਮਨਾਪੋ ਪਾਣਸਮੋ. ਸੋ ਸਬ੍ਬਿਰਿਯਾਪਥੇਸੁ ਪੁਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਵ ਵਤ੍ਤਤਿ. ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਗਤੋ. ਕੁਮਾਰੋਪਿ ਤਂ ਦਿਵਸਂਯੇਵ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਮਤੋ. ਅਮਚ੍ਚਾ ‘‘ਪੁਤ੍ਤਸਿਨੇਹੇਨ ਰਞ੍ਞੋ ਹਦਯਮ੍ਪਿ ਫਲੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਅਨਾਰੋਚੇਤ੍ਵਾਵ ਨਂ ਝਾਪੇਸੁਂ. ਰਾਜਾ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਸੁਰਾਮਦੇਨ ਮਤ੍ਤੋ ਪੁਤ੍ਤਂ ਨੇਵ ਸਰਿ, ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇਪਿ ਨ੍ਹਾਨਭੋਜਨਵੇਲਾਸੁ. ਅਥ ਭੁਤ੍ਤਾਵੀ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਪੁਤ੍ਤਂ ਮੇ ਆਨੇਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪੇਨ ਵਿਧਾਨੇਨ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਤਤੋ ਸੋਕਾਭਿਭੂਤੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਏਵਂ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਾਕਾਸਿ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਇਦਂ ਹੋਤਿ, ਇਮਸ੍ਸੁਪ੍ਪਾਦਾ ਇਦਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਏਵਂ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮਂ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਂ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਸੇਸਂ ਸਂਸਗ੍ਗਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਮੇਵ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਗਾਥਾਯਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਂ.

ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਪਨ ਖਿਡ੍ਡਾਤਿ ਕੀਲ਼ਨਾ. ਸਾ ਦੁਵਿਧਾ ਹੋਤਿ – ਕਾਯਿਕਾ, ਵਾਚਸਿਕਾ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਯਿਕਾ ਨਾਮ ਹਤ੍ਥੀਹਿਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਅਸ੍ਸੇਹਿਪਿ, ਰਥੇਹਿਪਿ, ਧਨੂਹਿਪਿ, ਥਰੂਹਿਪੀਤਿ ਏਵਮਾਦਿ. ਵਾਚਸਿਕਾ ਨਾਮ ਗੀਤਂ, ਸਿਲੋਕਭਣਨਂ, ਮੁਖਭੇਰੀਤਿ ਏਵਮਾਦਿ. ਰਤੀਤਿ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਰਤਿ. ਵਿਪੁਲਨ੍ਤਿ ਯਾਵ ਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜਂ ਆਹਚ੍ਚ ਠਾਨੇਨ ਸਕਲਤ੍ਤਭਾਵਬ੍ਯਾਪਕਂ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਯੋਜਨਾਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਸਂਸਗ੍ਗਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਤਤੋ ਪਰਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

ਖਿਡ੍ਡਾਰਤਿਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੪੨. ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੋਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਿਰ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਪਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਵਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਦੇਵਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਤਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਜੇਟ੍ਠਕੋ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਰਾਜਾ ਅਹੋਸਿ, ਸੇਸਾ ਪਾਕਤਿਕਰਾਜਾਨੋ. ਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋਪਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ, ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ, ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਨ੍ਦਮੂਲਕਪਬ੍ਭਾਰੇ ਵਸਨ੍ਤਾ ਏਕਦਿਵਸਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਵਂਸਕਲ਼ੀਰਗਾਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮਞ੍ਚ ਸਹਾਯਞ੍ਚ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਞਤ੍ਵਾ ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਉਪਾਯੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਓਕਾਸਂ ਗਵੇਸਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਚ ਰਾਜਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਉਬ੍ਬਿਜ੍ਜਤਿ, ਭੀਤੋ ਵਿਸ੍ਸਰਂ ਕਰੋਤਿ, ਮਹਾਤਲੇ ਧਾਵਤਿ. ਪੁਰੋਹਿਤੇਨ ਕਾਲਸ੍ਸੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਸੁਖਸੇਯ੍ਯਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋਪਿ ‘‘ਕੁਤੋ ਮੇ, ਆਚਰਿਯ, ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਪੁਰੋਹਿਤੋਪਿ ‘‘ਅਯਂ ਰੋਗੋ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਉਦ੍ਧਂਵਿਰੇਚਨਾਦਿਨਾ ਭੇਸਜ੍ਜਕਮ੍ਮੇਨ ਵਿਨੇਤੁਂ, ਮਯ੍ਹਂ ਪਨ ਖਾਦਨੂਪਾਯੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਰਜ੍ਜਹਾਨਿਜੀਵਿਤਨ੍ਤਰਾਯਾਦੀਨਂ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਏਤਂ ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਰਾਜਾਨਂ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਉਬ੍ਬੇਜੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਵੂਪਸਮਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇ ਚ ਏਤ੍ਤਕੇ ਚ ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਰਥਾਦਯੋ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਞ੍ਚ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਦਤ੍ਵਾ ਯਞ੍ਞੋ ਯਜਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਤਂ ਯਞ੍ਞਯਜਨੇ ਸਮਾਦਪੇਸਿ.

ਤਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਅਨੇਕਾਨਿ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਯਞ੍ਞਤ੍ਥਾਯ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਿਯਮਾਨਾਨਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਕਮ੍ਮੇ ਕਤੇ ਦੁਬ੍ਬੋਧਨੇਯ੍ਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਹਨ੍ਦ ਨਂ ਪਟਿਕਚ੍ਚੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੇਕ੍ਖਾਮਾ’’ਤਿ ਵਂਸਕਲ਼ੀਰਗਾਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਮਾਨਾ ਰਾਜਙ੍ਗਣੇ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਅਗਮਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਸੀਹਪਞ੍ਜਰੇ ਠਿਤੋ ਰਾਜਙ੍ਗਣਂ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਤੇ ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿ, ਸਹ ਦਸ੍ਸਨੇਨੇਵ ਚਸ੍ਸ ਸਿਨੇਹੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਤਤੋ ਤੇ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸਤਲੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਭੋਜੇਤ੍ਵਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੇ ‘‘ਕੇ ਤੁਮ੍ਹੇ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਮਯਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿ. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸਾਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਕੋ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ? ‘‘ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਕਤ੍ਥਚਿ ਕੁਤੋਚਿ ਭਯਂ ਵਾ ਚਿਤ੍ਤੁਤ੍ਰਾਸੋ ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਤਂ ਭਯਂ ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਮਯਞ੍ਹਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮੇਤ੍ਤਂ ਭਾਵੇਮ, ਕਰੁਣਂ ਭਾਵੇਮ, ਮੁਦਿਤਂ ਭਾਵੇਮ, ਉਪੇਕ੍ਖਂ ਭਾਵੇਮ, ਤੇਨ ਨੋ ਤਂ ਭਯਂ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਤਿਂ ਅਗਮਂਸੁ.

ਤਤੋ ਰਾਜਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ‘‘ਇਮੇ ਸਮਣਾ ਮੇਤ੍ਤਾਦਿਭਾਵਨਾਯ ਭਯਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਪਨ ਅਨੇਕਸਹਸ੍ਸਪਾਣਵਧਂ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ, ਕੇਸਂ ਨੁ ਖੋ ਵਚਨਂ ਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਸਮਣਾ ਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਸੁਦ੍ਧਂ ਧੋਵਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਪਨ ਅਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਸੁਦ੍ਧਂ. ਨ ਚ ਸਕ੍ਕਾ ਅਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਸੁਦ੍ਧਂ ਧੋਵਿਤੁਂ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਏਵ ਵਚਨਂ ਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਸੁਖਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਮੇਤ੍ਤਾਦਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਹਿਤਫਰਣਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਮਚ੍ਚੇ ਆਣਾਪੇਸਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਪਾਣੇ ਮੁਞ੍ਚਥ, ਸੀਤਾਨਿ ਪਾਨੀਯਾਨਿ ਪਿਵਨ੍ਤੁ, ਹਰਿਤਾਨਿ ਤਿਣਾਨਿ ਖਾਦਨ੍ਤੁ, ਸੀਤੋ ਚ ਨੇਸਂ ਵਾਤੋ ਉਪਵਾਯਤੂ’’ਤਿ. ਤੇ ਤਥਾ ਅਕਂਸੁ.

ਤਤੋ ਰਾਜਾ ‘‘ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਵਚਨੇਨੇਵ ਪਾਪਕਮ੍ਮਤੋ ਮੁਤ੍ਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਵਿਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਅਮਚ੍ਚੇਹਿ ਚ ਭੋਜਨਵੇਲਾਯਂ ‘‘ਭੁਞ੍ਜ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਾਲੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਨਾਹਂ ਰਾਜਾ’’ਤਿ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਉਦਾਨਬ੍ਯਾਕਰਣਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੋ ਅਪ੍ਪਟਿਘੋ ਚ ਹੋਤਿ, ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਮਾਨੋ ਇਤਰੀਤਰੇਨ;

ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਸਹਿਤਾ ਅਛਮ੍ਭੀ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੋਤਿ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਯਥਾਸੁਖਵਿਹਾਰੀ, ‘‘ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੦੮; ਅ. ਨਿ. ੪.੧੨੫; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧੨੮) ਵਾ ਨਯੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਭਾਵਨਾਫਰਿਤਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਦਿਸਾ ਅਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤੀਤਿਪਿ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੋ. ਤਾਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਤ੍ਤੇ ਵਾ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਵਾ ਭਯੇਨ ਨ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤੀਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਘੋ. ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਮਾਨੋਤਿ ਦ੍ਵਾਦਸਵਿਧਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤੋਸਸ੍ਸਵਸੇਨ ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਕੋ, ਇਤਰੀਤਰੇਨਾਤਿ ਉਚ੍ਚਾਵਚੇਨ ਪਚ੍ਚਯੇਨ. ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਸਹਿਤਾ ਅਛਮ੍ਭੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਰਿਸ੍ਸਯਨ੍ਤਿ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਾਨਿ, ਪਰਿਹਾਪੇਨ੍ਤਿ ਵਾ ਤੇਸਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ, ਤਾਨਿ ਵਾ ਪਟਿਚ੍ਚ ਸਯਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ, ਬਾਹਿਰਾਨਂ ਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਾਦੀਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਾਨਞ੍ਚ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਂ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤੁਪਦ੍ਦਵਾਨਂ ਏਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤੇ ਪਰਿਸ੍ਸਯੇ ਅਧਿਵਾਸਨਖਨ੍ਤਿਯਾ ਚ ਵੀਰਿਯਾਦੀਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਚ ਸਹਤੀਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਸਹਿਤਾ. ਥਦ੍ਧਭਾਵਕਰਭਯਾਭਾਵੇਨ ਅਛਮ੍ਭੀ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਥਾ ਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮਣਾ, ਏਵਂ ਇਤਰੀਤਰੇਨ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਮਾਨੋ ਏਤ੍ਥ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਪਦਟ੍ਠਾਨੇ ਸਨ੍ਤੋਸੇ ਠਿਤੋ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਮੇਤ੍ਤਾਦਿਭਾਵਨਾਯ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੋ, ਸਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਪਟਿਹਨਨਭਯਾਭਾਵੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਘੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾਨਂ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਸਹਿਤਾ, ਅਪ੍ਪਟਿਘਤ੍ਤਾ ਅਛਮ੍ਭੀ ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਗੁਣਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਯੋਨਿਸੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਅਧਿਗਤੋਮ੍ਹੀਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਤੇ ਸਮਣਾ ਵਿਯ ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਮਾਨੋ ਇਤਰੀਤਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੋ ਹੋਤੀਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸਭਾਵਂ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤੋ ਯੋਨਿਸੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਧਿਗਤੋਮ੍ਹਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞੋਪਿ ਈਦਿਸਂ ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨੋ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸਤਾਯ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਸਹਿਤਾ ਅਪ੍ਪਟਿਘਤਾਯ ਚ ਅਛਮ੍ਭੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੪੩. ਦੁਸ੍ਸਙ੍ਗਹਾਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਕਿਰ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸੀ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਤਤੋ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਸੁ ਸੋਕਦਿਵਸੇਸੁ ਏਕਂ ਦਿਵਸਂ ਅਮਚ੍ਚਾ ‘‘ਰਾਜੂਨਂ ਨਾਮ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਕਿਚ੍ਚੇਸੁ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸੀ ਅਵਸ੍ਸਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ, ਸਾਧੁ, ਦੇਵੋ, ਅਞ੍ਞਂ ਦੇਵਿਂ ਆਨੇਤੂ’’ਤਿ ਯਾਚਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਣੇ, ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਾ ਸਾਮਨ੍ਤਰਜ੍ਜੇ ਰਾਜਾ ਮਤੋ. ਤਸ੍ਸ ਦੇਵੀ ਰਜ੍ਜਂ ਅਨੁਸਾਸਤਿ. ਸਾ ਚ ਗਬ੍ਭਿਨੀ ਹੋਤਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ‘‘ਅਯਂ ਰਞ੍ਞੋ ਅਨੁਰੂਪਾ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਤਂ ਯਾਚਿਂਸੁ. ਸਾ ‘‘ਗਬ੍ਭਿਨੀ ਨਾਮ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਮਨਾਪਾ ਹੋਤਿ, ਸਚੇ ਆਗਮੇਥ, ਯਾਵ ਵਿਜਾਯਾਮਿ, ਏਵਂ ਹੋਤੁ, ਨੋ ਚੇ, ਅਞ੍ਞਂ ਪਰਿਯੇਸਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇ ਰਞ੍ਞੋਪਿ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਰਾਜਾ ‘‘ਗਬ੍ਭਿਨੀਪਿ ਹੋਤੁ ਆਨੇਥਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਆਨੇਸੁਂ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਅਭਿਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਮਹੇਸੀਭੋਗਂ ਅਦਾਸਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਪਰਿਜਨਞ੍ਚ ਨਾਨਾਵਿਧੇਹਿ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰੇਹਿ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸਾ ਕਾਲੇਨ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਿਜਾਯਿ. ਤਮ੍ਪਿ ਰਾਜਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜਾਤਪੁਤ੍ਤਮਿਵ ਸਬ੍ਬਿਰਿਯਾਪਥੇਸੁ ਅਙ੍ਕੇ ਚ ਉਰੇ ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤਿ. ਤਤੋ ਦੇਵਿਯਾ ਪਰਿਜਨੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ‘‘ਰਾਜਾ ਅਤਿਵਿਯ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਕੁਮਾਰਂ, ਅਤਿਵਿਸ੍ਸਾਸਨਿਯਾਨਿ ਰਾਜਹਦਯਾਨਿ, ਹਨ੍ਦ ਨਂ ਪਰਿਭੇਦੇਮਾ’’ਤਿ.

ਤਤੋ ਕੁਮਾਰਂ – ‘‘ਤ੍ਵਂ, ਤਾਤ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਇਮਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ, ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਵਿਸ੍ਸਾਸਂ ਆਪਜ੍ਜੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਅਥ ਕੁਮਾਰੋ ‘‘ਏਹਿ ਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਰਞ੍ਞਾ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋਪਿ ਹਤ੍ਥੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਕਡ੍ਢਿਯਮਾਨੋਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯ ਰਾਜਾਨਂ ਨ ਅਲ੍ਲੀਯਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਕਿਂ ਏਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੀਮਂਸਨ੍ਤੋ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਰੇ, ਏਤੇ ਮਯਾ ਏਵਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਪਿ ਪਟਿਕੂਲਵੁਤ੍ਤਿਨੋ ਏਵਾ’’ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ. ‘‘ਰਾਜਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ’’ਤਿ ਅਮਚ੍ਚਪਰਿਜਨਾਪਿ ਬਹੂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ, ‘‘ਸਪਰਿਜਨੋ ਰਾਜਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ’’ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਣੀਤੇ ਪਚ੍ਚਯੇ ਉਪਨੇਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ਪਣੀਤੇ ਪਚ੍ਚਯੇ ਯਥਾਵੁਡ੍ਢਂ ਦਾਪੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਇਤਰੇ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਂ ਪਰਿਵੇਣਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਾਦੀਨਿ ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਲੂਖਭਤ੍ਤਂ ਜਿਣ੍ਣਵਤ੍ਥਞ੍ਚ ਲਭਾਮਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਤਮ੍ਪਿ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਰੇ, ਯਥਾਵੁਡ੍ਢਂ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇਪਿ ਨਾਮ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ, ਅਹੋ, ਅਯਂ ਪਰਿਸਾ ਦੁਸ੍ਸਙ੍ਗਹਾ’’ਤਿ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਆਦਾਯ ਏਕੋ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਆਗਤੇਹਿ ਚ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਦੁਸ੍ਸਙ੍ਗਹਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਪਿ ਏਕੇ, ਅਥੋ ਗਹਟ੍ਠਾ ਘਰਮਾਵਸਨ੍ਤਾ;

ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਪਰਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਸਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਾਕਟਾ ਏਵ. ਅਯਂ ਪਨ ਯੋਜਨਾ – ਦੁਸ੍ਸਙ੍ਗਹਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਪਿ ਏਕੇ, ਯੇ ਅਸਨ੍ਤੋਸਾਭਿਭੂਤਾ, ਤਥਾਵਿਧਾ ਏਵ ਚ ਅਥੋ ਗਹਟ੍ਠਾ ਘਰਮਾਵਸਨ੍ਤਾ. ਏਤਮਹਂ ਦੁਸ੍ਸਙ੍ਗਹਭਾਵਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਅਧਿਗਤੋਮ੍ਹੀਤਿ. ਸੇਸਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

ਦੁਸ੍ਸਙ੍ਗਹਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੪੪. ਓਰੋਪਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕਿਰ ਚਾਤੁਮਾਸਿਕਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਗਿਮ੍ਹਾਨਂ ਪਠਮੇ ਮਾਸੇ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਰਮਣੀਯੇ ਭੂਮਿਭਾਗੇ ਨੀਲਘਨਪਤ੍ਤਸਞ੍ਛਨ੍ਨਂ ਕੋਵਿਲ਼ਾਰਰੁਕ੍ਖਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕੋਵਿਲ਼ਾਰਮੂਲੇ ਮਮ ਸਯਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਕੀਲ਼ਿਤ੍ਵਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਂ ਤਤ੍ਥ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ. ਪੁਨ ਗਿਮ੍ਹਾਨਂ ਮਜ੍ਝਿਮੇ ਮਾਸੇ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਤੋ. ਤਦਾ ਕੋਵਿਲ਼ਾਰੋ ਪੁਪ੍ਫਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਦਾਪਿ ਤਥੇਵ ਅਕਾਸਿ. ਪੁਨ ਗਿਮ੍ਹਾਨਂ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਮਾਸੇ ਗਤੋ. ਤਦਾ ਕੋਵਿਲ਼ਾਰੋ ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਪਤ੍ਤੋ ਸੁਕ੍ਖਰੁਕ੍ਖੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਤਦਾਪਿ ਸੋ ਅਦਿਸ੍ਵਾਵ ਤਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਪੁਬ੍ਬਪਰਿਚਯੇਨ ਤਤ੍ਥੇਵ ਸੇਯ੍ਯਂ ਆਣਾਪੇਸਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ਜਾਨਨ੍ਤਾਪਿ ‘‘ਰਞ੍ਞਾ ਆਣਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਭਯੇਨ ਤਤ੍ਥ ਸਯਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਸੁਂ. ਸੋ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਕੀਲ਼ਿਤ੍ਵਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਂ ਤਤ੍ਥ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੋ ਤਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਰੇ, ਅਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਞ੍ਛਨ੍ਨਪਤ੍ਤੋ ਮਣਿਮਯੋ ਵਿਯ ਅਭਿਰੂਪਦਸ੍ਸਨੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਤੋ ਮਣਿਵਣ੍ਣਸਾਖਨ੍ਤਰੇ ਠਪਿਤਪਵਾਲ਼ਙ੍ਕੁਰਸਦਿਸੇਹਿ ਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਸਸ੍ਸਿਰਿਕਚਾਰੁਦਸ੍ਸਨੋ ਅਹੋਸਿ. ਮੁਤ੍ਤਾਦਲਸਦਿਸਵਾਲਿਕਾਕਿਣ੍ਣੋ ਚਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ ਭੂਮਿਭਾਗੋ ਬਨ੍ਧਨਾ ਪਮੁਤ੍ਤਪੁਪ੍ਫਸਞ੍ਛਨ੍ਨੋ ਰਤ੍ਤਕਮ੍ਬਲਸਨ੍ਥਤੋ ਵਿਯ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਨਾਮਜ੍ਜ ਸੁਕ੍ਖਰੁਕ੍ਖੋ ਵਿਯ ਸਾਖਾਮਤ੍ਤਾਵਸੇਸੋ ਠਿਤੋ. ‘ਅਹੋ, ਜਰਾਯ ਉਪਹਤੋ ਕੋਵਿਲ਼ਾਰੋ’’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਤਾਵ ਜਰਾ ਹਞ੍ਞਤਿ, ਕਿਮਙ੍ਗ ਪਨ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਂ ਪਟਿਲਭਿ. ਤਦਨੁਸਾਰੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਅਨਤ੍ਤਤੋ ਚ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਹੋ ਵਤਾਹਮ੍ਪਿ ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਪਤ੍ਤੋ ਕੋਵਿਲ਼ਾਰੋ ਵਿਯ ਅਪੇਤਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਯਨਤਲੇ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਨਿਪਨ੍ਨੋਯੇਵ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਤਤੋ ਗਮਨਕਾਲੇ ਅਮਚ੍ਚੇਹਿ ‘‘ਕਾਲੋ ਗਨ੍ਤੁਂ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਨਾਹਂ ਰਾਜਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਓਰੋਪਯਿਤ੍ਵਾ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ, ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਪਤ੍ਤੋ ਯਥਾ ਕੋਵਿਲ਼ਾਰੋ;

ਛੇਤ੍ਵਾਨ ਵੀਰੋ ਗਿਹਿਬਨ੍ਧਨਾਨਿ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਓਰੋਪਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ. ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨੀਤਿ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਓਦਾਤਵਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਮਾਲਾਗਨ੍ਧਵਿਲੇਪਨਇਤ੍ਥਿਪੁਤ੍ਤਦਾਸਿਦਾਸਾਦੀਨਿ. ਏਤਾਨਿ ਹਿ ਗਿਹਿਭਾਵਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਯਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਪਤ੍ਤੋਤਿ ਪਤਿਤਪਤ੍ਤੋ. ਛੇਤ੍ਵਾਨਾਤਿ ਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ. ਵੀਰੋਤਿ ਮਗ੍ਗਵੀਰਿਯਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਗਿਹਿਬਨ੍ਧਨਾਨੀਤਿ ਕਾਮਬਨ੍ਧਨਾਨਿ. ਕਾਮਾ ਹਿ ਗਿਹੀਨਂ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਪਦਤ੍ਥੋ.

ਅਯਂ ਪਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ‘‘ਅਹੋ ਵਤਾਹਮ੍ਪਿ ਓਰੋਪਯਿਤ੍ਵਾ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਪਤ੍ਤੋ ਯਥਾ ਕੋਵਿਲ਼ਾਰੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਞ੍ਹਿ ਚਿਨ੍ਤਯਮਾਨੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਅਧਿਗਤੋਮ੍ਹੀਤਿ. ਸੇਸਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

ਕੋਵਿਲ਼ਾਰਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ. ਪਠਮੋ ਵਗ੍ਗੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

੪੫-੪੬. ਸਚੇ ਲਭੇਥਾਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਿਰ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਦ੍ਵੇ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਵਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਦੇਵਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਤਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਜੇਟ੍ਠਕੋ ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਪੁਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਕਨਿਟ੍ਠੋ ਪੁਰੋਹਿਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਤੇ ਏਕਦਿਵਸਂਯੇਵ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਕਦਿਵਸਮੇਵ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਸਹਪਂਸੁਕੀਲ਼ਿਤਸਹਾਯਕਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਪੁਰੋਹਿਤਪੁਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਵਾ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤਂ ਆਹ – ‘‘ਸਮ੍ਮ, ਤ੍ਵਂ ਪਿਤੁਨੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਰਜ੍ਜਂ ਲਭਿਸ੍ਸਸਿ, ਅਹਂ ਪੁਰੋਹਿਤਟ੍ਠਾਨਂ, ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤੇਨ ਚ ਸੁਖਂ ਰਜ੍ਜਂ ਅਨੁਸਾਸਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਏਹਿ ਸਿਪ੍ਪਂ ਉਗ੍ਗਹੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਉਭੋਪਿ ਪੁਬ੍ਬੋਪਚਿਤਕਮ੍ਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗਾਮਨਿਗਮਾਦੀਸੁ ਭਿਕ੍ਖਂ ਚਰਮਾਨਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਜਨਪਦਗਾਮਂ ਗਤਾ. ਤਞ੍ਚ ਗਾਮਂ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵੇਲਾਯ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਉਸ੍ਸਾਹਜਾਤਾ ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਪਣੀਤਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਉਪਨਾਮੇਨ੍ਤਿ, ਮਾਨੇਨ੍ਤਿ, ਪੂਜੇਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਸਦਿਸਾ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਿਕਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਥ ਚ ਪਨਿਮੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਯਦਿ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਿਕ੍ਖਂ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਯਦਿ ਚ ਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਇਮੇਸਂ ਪਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਏਵਰੂਪਂ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਦ੍ਧਾ ਏਤੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਿਪ੍ਪਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਹਨ੍ਦ ਨੇਸਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਿਪ੍ਪਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮਾ’’ਤਿ.

ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਓਕਾਸਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਸਿਪ੍ਪਂ ਜਾਨਾਥ, ਤਂ ਅਮ੍ਹੇਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਥਾ’’ਤਿ ਯਾਚਿਂਸੁ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ‘‘ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਅਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਸਿਕ੍ਖਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਨੇਸਂ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ‘‘ਏਵਂ ਵੋ ਨਿਵਾਸੇਤਬ੍ਬਂ, ਏਵਂ ਪਾਰੁਪਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਸਿਪ੍ਪਸ੍ਸ ਏਕੀਭਾਵਾਭਿਰਤਿ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਕੇਨੇਵ ਨਿਸੀਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਏਕੇਨ ਚਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਂ, ਠਾਤਬ੍ਬਂ, ਸਯਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਪਣ੍ਣਸਾਲਮਦਂਸੁ. ਤਤੋ ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਪੁਰੋਹਿਤਪੁਤ੍ਤੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸਮਾਧਾਨਂ ਲਦ੍ਧਾ ਝਾਨਂ ਲਭਿ. ਰਾਜਪੁਤ੍ਤੋ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤੋ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਤੋ. ਸੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ, ਸਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਇਧ ਨਿਸੀਦਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਕਿਰ, ਸਮ੍ਮ, ਸਿਪ੍ਪਸ੍ਸ ਏਕੀਭਾਵਾਭਿਰਤਿ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪੁਰੋਹਿਤਪੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਏਵਂ, ਸਮ੍ਮ, ਤੇਨ ਹਿ ਤ੍ਵਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਕਾਸਂ ਏਵ ਗਚ੍ਛ, ਉਗ੍ਗਹੇਸ੍ਸਾਮਿ ਇਮਸ੍ਸ ਸਿਪ੍ਪਸ੍ਸ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪਿ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤੋ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਆਗਤੋ.

ਤਤੋ ਨਂ ਪੁਰੋਹਿਤਪੁਤ੍ਤੋ ਤਥੇਵ ਉਯ੍ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਤੇ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ‘‘ਅਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਕਮ੍ਮਂ ਹਾਪੇਤਿ, ਮਮ ਚ ਇਧਾਭਿਕ੍ਖਣਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਸੋ ਪਣ੍ਣਸਾਲਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ. ਇਤਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾਯੇਵ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਪੁਨਪਿ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਮਗ੍ਗਨ੍ਤੋਪਿ ਤਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਯੋ ਗਹਟ੍ਠਕਾਲੇ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਮ੍ਪਿ ਆਦਾਯ ਆਗਤੋ ਮਂ ਦਟ੍ਠੁਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਸੋ ਨਾਮ ਮਯਿ ਆਗਤੇ ਦਸ੍ਸਨਮ੍ਪਿ ਅਦਾਤੁਕਾਮੋ ਪਕ੍ਕਾਮਿ, ਅਹੋ, ਰੇ ਚਿਤ੍ਤ, ਨ ਲਜ੍ਜਸਿ, ਯਂ ਮਂ ਚਤੁਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਇਧਾਨੇਸਿ, ਸੋਦਾਨਿ ਤੇ ਵਸੇ ਨ ਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਤਂਯੇਵ ਮਮ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇਨ ਨਨ੍ਦਮੂਲਕਪਬ੍ਭਾਰਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਇਤਰੋਪਿ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਅਗਮਾਸਿ. ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਮਨੋਸਿਲਾਤਲੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਇਮਾ ਉਦਾਨਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿਂਸੁ –

‘‘ਸਚੇ ਲਭੇਥ ਨਿਪਕਂ ਸਹਾਯਂ, ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਰਂ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿ ਧੀਰਂ;

ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਿ, ਚਰੇਯ੍ਯ ਤੇਨਤ੍ਤਮਨੋ ਸਤੀਮਾ.

‘‘ਨੋ ਚੇ ਲਭੇਥ ਨਿਪਕਂ ਸਹਾਯਂ, ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਰਂ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿ ਧੀਰਂ;

ਰਾਜਾਵ ਰਟ੍ਠਂ ਵਿਜਿਤਂ ਪਹਾਯ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਮਾਤਙ੍ਗਰਞ੍ਞੇਵ ਨਾਗੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਨਿਪਕਨ੍ਤਿ ਪਕਤਿਨਿਪੁਣਂ ਪਣ੍ਡਿਤਂ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਕੁਸਲਂ. ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਵਿਹਾਰੇਨ ਵਾ ਉਪਚਾਰੇਨ ਵਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ. ਧੀਰਨ੍ਤਿ ਧਿਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਪਕਤ੍ਤੇਨ ਧਿਤਿਸਮ੍ਪਦਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਇਧ ਪਨ ਧਿਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਮੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਧਿਤਿ ਨਾਮ ਅਸਿਥਿਲਪਰਕ੍ਕਮਤਾ, ‘‘ਕਾਮਂ ਤਚੋ ਚ ਨ੍ਹਾਰੁ ਚਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੧੮੪; ਅ. ਨਿ. ੨.੫; ਮਹਾਨਿ. ੧੯੬) ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਵੀਰਿਯਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਅਪਿਚ ਧਿਕਤਪਾਪੋਤਿਪਿ ਧੀਰੋ. ਰਾਜਾਵ ਰਟ੍ਠਂ ਵਿਜਿਤਂ ਪਹਾਯਾਤਿ ਯਥਾ ਪਟਿਰਾਜਾ ‘‘ਵਿਜਿਤਂ ਰਟ੍ਠਂ ਅਨਤ੍ਥਾਵਹ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਏਕੋ ਚਰਤਿ, ਏਵਂ ਬਾਲਸਹਾਯਂ ਪਹਾਯ ਏਕੋ ਚਰੇ. ਅਥ ਵਾ ਰਾਜਾਵ ਰਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਸੁਤਸੋਮੋ ਰਾਜਾ ਵਿਜਿਤਂ ਰਟ੍ਠਂ ਪਹਾਯ ਏਕੋ ਚਰਿ, ਯਥਾ ਚ ਮਹਾਜਨਕੋ, ਏਵਂ ਏਕੋ ਚਰੇਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਾਨੁਸਾਰੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਜਾਨਿਤੁਨ੍ਤਿ ਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਨ੍ਤਿ.

ਸਹਾਯਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੪੭. ਅਦ੍ਧਾ ਪਸਂਸਾਮਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਯਾਵ ਆਕਾਸਤਲੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਸਨੇ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਨਿਸਜ੍ਜਾ, ਤਾਵ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸਗਾਥਾਯ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਸਦਿਸਾ ਏਵ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਯਥਾ ਸੋ ਰਾਜਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਉਬ੍ਬਿਜ੍ਜਿ, ਨ ਤਥਾ ਅਯਂ, ਨੇਵਸ੍ਸ ਯਞ੍ਞੋ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਆਕਾਸਤਲੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇਸੁ ਆਸਨੇਸੁ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੇ ਤੁਮ੍ਹੇ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਮਯਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਨਵਜ੍ਜਭੋਜਿਨੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ‘ਅਨਵਜ੍ਜਭੋਜਿਨੋ’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਕੋ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਵਾ ਅਸੁਨ੍ਦਰਂ ਵਾ ਲਦ੍ਧਾ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰਾ ਭੁਞ੍ਜਾਮ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਏਤਦਹੋਸਿ ‘‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਇਮੇ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯਂ ਏਦਿਸਾ ਵਾ ਨੋ ਵਾ’’ਤਿ. ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਕਣਾਜਕੇਨ ਬਿਲਙ੍ਗਦੁਤਿਯੇਨ ਪਰਿਵਿਸਿ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਅਮਤਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰਾ ਭੁਞ੍ਜਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ‘‘ਹੋਨ੍ਤਿ ਨਾਮ ਏਕਦਿਵਸਂ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰਾ, ਸ੍ਵੇ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸ੍ਵਾਤਨਾਯਪਿ ਨਿਮਨ੍ਤੇਸਿ. ਤਤੋ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇਪਿ ਤਥੇਵਾਕਾਸਿ. ਤੇਪਿ ਤਥੇਵ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਂਸੁ. ਅਥ ਰਾਜਾ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਦਤ੍ਵਾ ਵੀਮਂਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪੁਨਪਿ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ, ਦ੍ਵੇ ਦਿਵਸੇ ਮਹਾਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਪਣੀਤੇਨ ਅਤਿਵਿਚਿਤ੍ਰੇਨ ਖਾਦਨੀਯੇਨ ਭੋਜਨੀਯੇਨ ਪਰਿਵਿਸਿ. ਤੇਪਿ ਤਥੇਵ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਮਙ੍ਗਲਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ‘‘ਅਨਵਜ੍ਜਭੋਜਿਨੋਵ ਏਤੇ ਸਮਣਾ, ਅਹੋ ਵਤਾਹਮ੍ਪਿ ਅਨਵਜ੍ਜਭੋਜੀ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਸਮਾਦਾਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਮਞ੍ਜੂਸਕਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਪਸਂਸਾਮ ਸਹਾਯਸਮ੍ਪਦਂ, ਸੇਟ੍ਠਾ ਸਮਾ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਾ ਸਹਾਯਾ;

ਏਤੇ ਅਲਦ੍ਧਾ ਅਨਵਜ੍ਜਭੋਜੀ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਸਾ ਪਦਤ੍ਥਤੋ ਉਤ੍ਤਾਨਾ ਏਵ. ਕੇਵਲਂ ਪਨ ਸਹਾਯਸਮ੍ਪਦਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਸੇਖੇਹਿ ਸੀਲਾਦਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਸਹਾਯਾ ਏਵ ਸਹਾਯਸਮ੍ਪਦਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ – ਯਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਾ ਸਹਾਯਸਮ੍ਪਦਾ, ਤਂ ਸਹਾਯਸਮ੍ਪਦਂ ਅਦ੍ਧਾ ਪਸਂਸਾਮ, ਏਕਂਸੇਨੇਵ ਥੋਮੇਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਥਂ? ਸੇਟ੍ਠਾ ਸਮਾ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਾ ਸਹਾਯਾਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਿ ਸੀਲਾਦੀਹਿ ਸੇਟ੍ਠੇ ਸੇਵਮਾਨਸ੍ਸ ਸੀਲਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਵੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿਂ ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ. ਸਮੇ ਸੇਵਮਾਨਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਮਧਾਰਣੇਨ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸ੍ਸ ਵਿਨੋਦਨੇਨ ਚ ਲਦ੍ਧਾ ਨ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ. ਏਤੇ ਪਨ ਸਹਾਯਕੇ ਸੇਟ੍ਠੇ ਚ ਸਮੇ ਚ ਅਲਦ੍ਧਾ ਕੁਹਨਾਦਿਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਂ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਭੋਜਨਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਚ ਪਟਿਘਾਨੁਨਯਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਅਨਵਜ੍ਜਭੋਜੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਕਾਮੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਅਹਮ੍ਪਿ ਹਿ ਏਵਂ ਚਰਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਧਿਗਤੋਮ੍ਹੀਤਿ.

ਅਨਵਜ੍ਜਭੋਜਿਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੪੮. ਦਿਸ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਬਾਰਾਣਸਿਰਾਜਾ ਗਿਮ੍ਹਸਮਯੇ ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਂ ਉਪਗਤੋ. ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਚਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਦਾਸੀ ਗੋਸੀਤਚਨ੍ਦਨਂ ਪਿਸਤਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਏਕਬਾਹਾਯਂ ਏਕਂ ਸੁਵਣ੍ਣਵਲਯਂ, ਏਕਬਾਹਾਯਂ ਦ੍ਵੇ, ਤਾਨਿ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਇਤਰਂ ਨ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਤਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਏਵਮੇਵ ਗਣਵਾਸੇ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਾ, ਏਕਵਾਸੇ ਅਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਾ’’ਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਤਂ ਦਾਸਿਂ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰਭੂਸਿਤਾ ਦੇਵੀ ਤਂ ਬੀਜਯਨ੍ਤੀ ਠਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਸਾ ‘‘ਵਣ੍ਣਦਾਸਿਯਾ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਮਞ੍ਞੇ ਰਾਜਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਦਾਸਿਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਪਿਸਿਤੁਮਾਰਦ੍ਧਾ. ਤਸ੍ਸਾ ਉਭੋਸੁ ਬਾਹਾਸੁ ਅਨੇਕੇ ਸੁਵਣ੍ਣਵਲਯਾ, ਤੇ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨ੍ਤਾ ਮਹਾਸਦ੍ਦਂ ਜਨਯਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਨੋ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਨਿਪਨ੍ਨੋਯੇਵ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਤਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇਨ ਸੁਖੇਨ ਸੁਖਿਤਂ ਨਿਪਨ੍ਨਂ ਚਨ੍ਦਨਹਤ੍ਥਾ ਦੇਵੀ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਆਲਿਮ੍ਪਾਮਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਰਾਜਾ – ‘‘ਅਪੇਹਿ, ਮਾ ਆਲਿਮ੍ਪਾਹੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਾ ‘‘ਕਿਸ੍ਸ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ‘‘ਨਾਹਂ ਰਾਜਾ’’ਤਿ. ਏਵਮੇਤੇਸਂ ਤਂ ਕਥਾਸਲ੍ਲਾਪਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਮਚ੍ਚਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਤੇਹਿਪਿ ਮਹਾਰਾਜਵਾਦੇਨ ਆਲਪਿਤੋ ‘‘ਨਾਹਂ, ਭਣੇ, ਰਾਜਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੇਸਂ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਮੇਵ.

ਅਯਂ ਪਨ ਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ – ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ. ਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸਾਤਿ ਕਞ੍ਚਨਸ੍ਸ ‘‘ਵਲਯਾਨੀ’’ਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ. ਸਾਵਸੇਸਪਾਠੋ ਹਿ ਅਯਂ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਭਸ੍ਸਰਾਨੀਤਿ ਪਭਾਸਨਸੀਲਾਨਿ, ਜੁਤਿਮਨ੍ਤਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ. ਅਯਂ ਪਨ ਯੋਜਨਾ – ਦਿਸ੍ਵਾ ਭੁਜਸ੍ਮਿਂ ਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਵਲਯਾਨਿ ‘‘ਗਣਵਾਸੇ ਸਤਿ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਾ, ਏਕਵਾਸੇ ਅਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਅਧਿਗਤੋਮ੍ਹੀਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਸੁਵਣ੍ਣਵਲਯਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੪੯. ਏਵਂ ਦੁਤਿਯੇਨਾਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਬਾਰਾਣਸਿਰਾਜਾ ਦਹਰੋਵ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮੋ ਅਮਚ੍ਚੇ ਆਣਾਪੇਸਿ ‘‘ਦੇਵਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਰਜ੍ਜਂ ਪਰਿਹਰਥ, ਅਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ‘‘ਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਰਾਜਕਂ ਰਜ੍ਜਂ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਰਕ੍ਖਿਤੁਂ, ਸਾਮਨ੍ਤਰਾਜਾਨੋ ਆਗਮ੍ਮ ਵਿਲੁਮ੍ਪਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਯਾਵ ਏਕਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਾਵ ਆਗਮੇਹੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸੁਂ. ਮੁਦੁਚਿਤ੍ਤੋ ਰਾਜਾ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ. ਅਥ ਦੇਵੀ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਰਾਜਾ ਪੁਨਪਿ ਤੇ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਦੇਵੀ ਗਬ੍ਭਿਨੀ, ਪੁਤ੍ਤਂ ਜਾਤਂ ਰਜ੍ਜੇ ਅਭਿਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਰਜ੍ਜਂ ਪਰਿਹਰਥ, ਅਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ‘‘ਦੁਜ੍ਜਾਨਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਏਤਂ ਦੇਵੀ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਵਿਜਾਯਿਸ੍ਸਤਿ ਧੀਤਰਂ ਵਾ, ਵਿਜਾਯਨਕਾਲਂ ਤਾਵ ਆਗਮੇਹੀ’’ਤਿ ਪੁਨਪਿ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸੁਂ. ਅਥ ਸਾ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਿਜਾਯਿ. ਤਦਾਪਿ ਰਾਜਾ ਤਥੇਵ ਅਮਚ੍ਚੇ ਆਣਾਪੇਸਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ਪੁਨਪਿ ਰਾਜਾਨਂ ‘‘ਆਗਮੇਹਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯਾਵ, ਪਟਿਬਲੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਬਹੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸੁਂ. ਤਤੋ ਕੁਮਾਰੇ ਪਟਿਬਲੇ ਜਾਤੇ ਅਮਚ੍ਚੇ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਟਿਬਲੋ ਅਯਂ, ਤਂ ਰਜ੍ਜੇ ਅਭਿਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਥਾ’’ਤਿ ਅਮਚ੍ਚਾਨਂ ਓਕਾਸਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਾਪਣਾ ਕਾਸਾਯਵਤ੍ਥਾਦਯੋ ਸਬ੍ਬਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰੇ ਏਵ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਕੋ ਵਿਯ ਨਿਕ੍ਖਮਿ. ਸਬ੍ਬਪਰਿਜਨੋ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕਂ ਪਰਿਦੇਵਮਾਨੋ ਰਾਜਾਨਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿ.

ਰਾਜਾ ਯਾਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਜ੍ਜਸੀਮਾ, ਤਾਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਰਦਣ੍ਡੇਨ ਲੇਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਲੇਖਾ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਮਹਾਜਨੋ ਲੇਖਾਯ ਸੀਸਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਭੂਮਿਯਂ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਪਰਿਦੇਵਮਾਨੋ ‘‘ਤੁਯ੍ਹਂ ਦਾਨਿ, ਤਾਤ, ਰਞ੍ਞੋ ਆਣਾ, ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਕੁਮਾਰਂ ਲੇਖਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਾਪੇਸਿ. ਕੁਮਾਰੋ ‘‘ਤਾਤ, ਤਾਤਾ’’ਤਿ ਧਾਵਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿ. ਰਾਜਾ ਕੁਮਾਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਏਤਂ ਮਹਾਜਨਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸਿਂ, ਕਿਂ ਦਾਨਿ ਏਕਂ ਦਾਰਕਂ ਪਰਿਹਰਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਕੁਮਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ, ਤਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਵਸਿਤਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪੁਤ੍ਤੇਨ. ਤਤੋ ਕੁਮਾਰੋ ਵਰਸਯਨਾਦੀਸੁ ਕਤਪਰਿਚਯੋ ਤਿਣਸਨ੍ਥਾਰਕੇ ਵਾ ਰਜ੍ਜੁਮਞ੍ਚਕੇ ਵਾ ਸਯਮਾਨੋ ਰੋਦਤਿ. ਸੀਤਵਾਤਾਦੀਹਿ ਫੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ‘‘ਸੀਤਂ, ਤਾਤ, ਉਣ੍ਹਂ, ਤਾਤ, ਮਕ੍ਖਿਕਾ, ਤਾਤ, ਖਾਦਨ੍ਤਿ, ਛਾਤੋਮ੍ਹਿ, ਤਾਤ, ਪਿਪਾਸਿਤੋਮ੍ਹਿ, ਤਾਤਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤੋਯੇਵ ਰਤ੍ਤਿਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤਿ. ਦਿਵਾਪਿਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਂ ਉਪਨਾਮੇਤਿ, ਤਂ ਹੋਤਿ ਮਿਸ੍ਸਕਭਤ੍ਤਂ ਕਙ੍ਗੁਵਰਕਮੁਗ੍ਗਾਦਿਬਹੁਲਂ. ਕੁਮਾਰੋ ਅਚ੍ਛਾਦੇਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਤਂ ਜਿਘਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨੋ ਕਤਿਪਾਹੇਨੇਵ ਉਣ੍ਹੇ ਠਪਿਤਪਦੁਮਂ ਵਿਯ ਮਿਲਾਯਿ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਪਨ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਬਲੇਨ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰੋਯੇਵ ਭੁਞ੍ਜਤਿ.

ਤਤੋ ਸੋ ਕੁਮਾਰਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਨਗਰਸ੍ਮਿਂ, ਤਾਤ, ਪਣੀਤਾਹਾਰੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ. ਕੁਮਾਰੋ ‘‘ਆਮ, ਤਾਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤੋ ਨਂ ਪੁਰਕ੍ਖਤ੍ਵਾ ਆਗਤਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਨਿਵਤ੍ਤਿ. ਕੁਮਾਰਮਾਤਾਪਿ ਦੇਵੀ ‘‘ਨ ਦਾਨਿ ਰਾਜਾ ਕੁਮਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞੇ ਚਿਰਂ ਵਸਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਤਿਪਾਹੇਨੇਵ ਨਿਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞਾ ਕਤ੍ਤਰਦਣ੍ਡੇਨ ਲਿਖਿਤਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਵਤਿਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ. ਤਤੋ ਰਾਜਾ ਤਸ੍ਸਾ ਵਤਿਯਾ ਅਵਿਦੂਰੇ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਤੇ, ਤਾਤ, ਮਾਤਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ, ਗਚ੍ਛਾਹੀ’’ਤਿ ਪੇਸੇਸਿ. ਯਾਵ ਚ ਸੋ ਤਂ ਠਾਨਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਾਵ ਉਦਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ ‘‘ਮਾ ਹੇਵ ਨਂ ਕੋਚਿ ਵਿਹੇਠੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਕੁਮਾਰੋ ਮਾਤੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਧਾਵਨ੍ਤੋ ਅਗਮਾਸਿ. ਆਰਕ੍ਖਕਪੁਰਿਸਾ ਚ ਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦੇਵਿਯਾ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਦੇਵੀ ਵੀਸਤਿਨਾਟਕਿਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵੁਤਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸਿ, ਰਞ੍ਞੋ ਚ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਅਥ ‘‘ਪਚ੍ਛਤੋ ਆਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਪੇਸੇਸਿ. ਰਾਜਾਪਿ ਤਾਵਦੇਵ ਸਕਵਸਤਿਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਰਾਜਾਨਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਦੇਵੀ ਨਿਰਾਸਾਵ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਪੁਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਨਗਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਤਂ ਰਜ੍ਜੇ ਅਭਿਸਿਞ੍ਚਿ. ਰਾਜਾਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਤਿਂ ਪਤ੍ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਵਿਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ, ਮਞ੍ਜੂਸਕਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਏਵਂ ਦੁਤਿਯੇਨ ਸਹ ਮਮਸ੍ਸ, ਵਾਚਾਭਿਲਾਪੋ ਅਭਿਸਜ੍ਜਨਾ ਵਾ;

ਏਤਂ ਭਯਂ ਆਯਤਿਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਸਾ ਪਦਤ੍ਥਤੋ ਉਤ੍ਤਾਨਾ ਏਵ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਯ੍ਵਾਯਂ ਏਤੇਨ ਦੁਤਿਯੇਨ ਕੁਮਾਰੇਨ ਸੀਤੁਣ੍ਹਾਦੀਨਿ ਨਿਵੇਦੇਨ੍ਤੇਨ ਸਹਵਾਸੇਨ ਤਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮਮ ਵਾਚਾਭਿਲਾਪੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਿਨੇਹਵਸੇਨ ਅਭਿਸਜ੍ਜਨਾ ਚ ਜਾਤਾ, ਸਚੇ ਅਹਂ ਇਮਂ ਨ ਪਰਿਚ੍ਚਜਾਮਿ, ਤਤੋ ਆਯਤਿਮ੍ਪਿ ਹੇਸ੍ਸਤਿ ਯਥੇਵ ਇਦਾਨਿ; ਏਵਂ ਦੁਤਿਯੇਨ ਸਹ ਮਮਸ੍ਸ ਵਾਚਾਭਿਲਾਪੋ ਅਭਿਸਜ੍ਜਨਾ ਵਾ. ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰਂ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤਂ ਭਯਂ ਆਯਤਿਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਤਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਯੋਨਿਸੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਅਧਿਗਤੋਮ੍ਹੀਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਆਯਤਿਭਯਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੫੦. ਕਾਮਾ ਹਿ ਚਿਤ੍ਰਾਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕਿਰ ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤੋ ਦਹਰੋਵ ਸੇਟ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਂ ਲਭਿ. ਤਸ੍ਸ ਤਿਣ੍ਣਂ ਉਤੂਨਂ ਤਯੋ ਪਾਸਾਦਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਹਿ ਦੇਵਕੁਮਾਰੋ ਵਿਯ ਪਰਿਚਾਰੇਤਿ. ਸੋ ਦਹਰੋਵ ਸਮਾਨੋ ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਯਾਚਿ. ਤੇ ਨਂ ਵਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਤਥੇਵ ਨਿਬਨ੍ਧਤਿ. ਪੁਨਪਿ ਨਂ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ‘‘ਤ੍ਵਂ, ਤਾਤ, ਸੁਖੁਮਾਲੋ, ਦੁਕ੍ਕਰਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ, ਖੁਰਧਾਰਾਯ ਉਪਰਿ ਚਙ੍ਕਮਨਸਦਿਸਾ’’ਤਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਵਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਤਥੇਵ ਨਿਬਨ੍ਧਤਿ. ਤੇ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ ‘‘ਸਚਾਯਂ ਪਬ੍ਬਜਤਿ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਹੋਤਿ. ਸਚੇ ਨਂ ਨਿਵਾਰੇਮ, ਏਤਸ੍ਸ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਹੋਤਿ. ਅਪਿਚ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਹੋਤੁ, ਮਾ ਚ ਏਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਨੁਜਾਨਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਪਰਿਜਨਂ ਪਰਿਦੇਵਮਾਨਂ ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਇਸਿਪਤਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਤਸ੍ਸ ਉਲ਼ਾਰਸੇਨਾਸਨਂ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਮਞ੍ਚਕੇ ਤਟ੍ਟਿਕਂ ਪਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਸਯਿ. ਸੋ ਵਰਸਯਨੇ ਕਤਪਰਿਚਯੋ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਂ ਅਤਿਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਪਭਾਤੇਪਿ ਸਰੀਰਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾਵਿਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਵੁਡ੍ਢਾ ਅਗ੍ਗਾਸਨਞ੍ਚ ਅਗ੍ਗਪਿਣ੍ਡਞ੍ਚ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਨਵਕਾ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਆਸਨਂ ਲੂਖਭੋਜਨਞ੍ਚ. ਸੋ ਤੇਨ ਲੂਖਭੋਜਨੇਨਾਪਿ ਅਤਿਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਕਤਿਪਾਹਂਯੇਵ ਕਿਸੋ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਜਿ ਯਥਾ ਤਂ ਅਪਰਿਪਾਕਗਤੇ ਸਮਣਧਮ੍ਮੇ. ਤਤੋ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਦੂਤਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਬ੍ਬਜਿ. ਸੋ ਕਤਿਪਾਹਂਯੇਵ ਬਲਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਤੋ ਤੇਨੇਵ ਕਮੇਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪਿ ਉਪ੍ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਤਤਿਯਵਾਰੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਇਮਮੇਵ ਬ੍ਯਾਕਰਣਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਕਾਮਾ ਹਿ ਚਿਤ੍ਰਾ ਮਧੁਰਾ ਮਨੋਰਮਾ, ਵਿਰੂਪਰੂਪੇਨ ਮਥੇਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ;

ਆਦੀਨਵਂ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਕਾਮਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਮਨਾਪਿਯਰੂਪਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮਾ, ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਛਨ੍ਦਾਦਯੋ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਰਾਗਪ੍ਪਭੇਦਾ. ਇਧ ਪਨ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਰੂਪਾਦਿਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਰਾ. ਲੋਕਸ੍ਸਾਦਵਸੇਨ ਮਧੁਰਾ. ਬਾਲਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ਮਨਂ ਰਮੇਨ੍ਤੀਤਿ ਮਨੋਰਮਾ. ਵਿਰੂਪਰੂਪੇਨਾਤਿ ਵਿਰੂਪੇਨ ਰੂਪੇਨ, ਅਨੇਕਵਿਧੇਨ ਸਭਾਵੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤੇ ਹਿ ਰੂਪਾਦਿਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਰਾ, ਰੂਪਾਦੀਸੁਪਿ ਨੀਲਾਦਿਵਸੇਨ ਵਿਵਿਧਰੂਪਾ. ਏਵਂ ਤੇਨ ਵਿਰੂਪਰੂਪੇਨ ਤਥਾ ਤਥਾ ਅਸ੍ਸਾਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਮਥੇਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਅਭਿਰਮਿਤੁਂ ਨ ਦੇਨ੍ਤੀਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਨਿਗਮਨਮ੍ਪਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਤੀਹਿ ਵਾ ਪਦੇਹਿ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮਗਾਥਾਸੁ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

ਕਾਮਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੫੧. ਈਤੀ ਚਾਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕਿਰ ਰਞ੍ਞੋ ਗਣ੍ਡੋ ਉਦਪਾਦਿ. ਬਾਲ਼੍ਹਾ ਵੇਦਨਾ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਵੇਜ੍ਜਾ ‘‘ਸਤ੍ਥਕਮ੍ਮੇਨ ਵਿਨਾ ਫਾਸੁ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ਤੇਸਂ ਅਭਯਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਕਾਰਾਪੇਸਿ. ਤੇ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ, ਪੁਬ੍ਬਲੋਹਿਤਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ, ਨਿਬ੍ਬੇਦਨਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਵਣਂ ਪਟ੍ਟੇਨ ਬਨ੍ਧਿਂਸੁ, ਆਹਾਰਾਚਾਰੇਸੁ ਚ ਨਂ ਸਮ੍ਮਾ ਓਵਦਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਲੂਖਭੋਜਨੇਨ ਕਿਸਸਰੀਰੋ ਅਹੋਸਿ, ਗਣ੍ਡੋ ਚਸ੍ਸ ਮਿਲਾਯਿ. ਸੋ ਫਾਸੁਕਸਞ੍ਞੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਿਨਿਦ੍ਧਾਹਾਰਂ ਭੁਞ੍ਜਿ. ਤੇਨ ਚ ਸਞ੍ਜਾਤਬਲੋ ਵਿਸਯੇ ਪਟਿਸੇਵਿ. ਤਸ੍ਸ ਗਣ੍ਡੋ ਪੁਨ ਪੁਰਿਮਸਭਾਵਮੇਵ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿ. ਏਵਂ ਯਾਵ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਸਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਵੇਜ੍ਜੇਹਿ ਪਰਿਵਜ੍ਜਿਤੋ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ, ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ, ਸਤ੍ਤਹਿ ਵਸ੍ਸੇਹਿ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ, ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਭਾਸਿਤ੍ਵਾ ਨਨ੍ਦਮੂਲਕਪਬ੍ਭਾਰਂ ਅਗਮਾਸਿ.

‘‘ਈਤੀ ਚ ਗਣ੍ਡੋ ਚ ਉਪਦ੍ਦਵੋ ਚ, ਰੋਗੋ ਚ ਸਲ੍ਲਞ੍ਚ ਭਯਞ੍ਚ ਮੇਤਂ;

ਏਤਂ ਭਯਂ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਏਤੀਤਿ ਈਤਿ, ਆਗਨ੍ਤੁਕਾਨਂ ਅਕੁਸਲਭਾਗਿਯਾਨਂ ਬ੍ਯਸਨਹੇਤੂਨਂ ਏਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਮਗੁਣਾਪਿ ਏਤੇ ਅਨੇਕਬ੍ਯਸਨਾਵਹਟ੍ਠੇਨ ਦਲ਼੍ਹਸਨ੍ਨਿਪਾਤਟ੍ਠੇਨ ਚ ਈਤਿ. ਗਣ੍ਡੋਪਿ ਅਸੁਚਿਂ ਪਗ੍ਘਰਤਿ, ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਪਰਿਪਕ੍ਕਪਰਿਭਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਤੇ ਕਿਲੇਸਾਸੁਚਿਪਗ੍ਘਰਣਤੋ ਉਪ੍ਪਾਦਜਰਾਭਙ੍ਗੇਹਿ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਪਰਿਪਕ੍ਕਪਰਿਭਿਨ੍ਨਭਾਵਤੋ ਚ ਗਣ੍ਡੋ. ਉਪਦ੍ਦਵਤੀਤਿ ਉਪਦ੍ਦਵੋ; ਅਨਤ੍ਥਂ ਜਨੇਨ੍ਤੋ ਅਭਿਭਵਤਿ; ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਰਾਜਦਣ੍ਡਾਦੀਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਮਗੁਣਾਪੇਤੇ ਅਵਿਦਿਤਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਾਵਹਹੇਤੁਤਾਯ ਸਬ੍ਬੁਪਦ੍ਦਵਵਤ੍ਥੁਤਾਯ ਚ ਉਪਦ੍ਦਵੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤੇ ਕਿਲੇਸਾਤੁਰਭਾਵਂ ਜਨੇਨ੍ਤਾ ਸੀਲਸਙ੍ਖਾਤਮਾਰੋਗ੍ਯਂ, ਲੋਲੁਪ੍ਪਂ ਵਾ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਾ ਪਾਕਤਿਕਮੇਵ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਵਿਲੁਮ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਿਨਾ ਆਰੋਗ੍ਯਵਿਲੁਮ੍ਪਨਟ੍ਠੇਨੇਵ ਰੋਗੋ. ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਮਨੁਪ੍ਪਵਿਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਪਨ ਅਨ੍ਤੋਤੁਦਕਟ੍ਠੇਨ ਦੁਨ੍ਨਿਹਰਣੀਯਟ੍ਠੇਨ ਚ ਸਲ੍ਲਂ. ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਭਯਾਵਹਨਤੋ ਭਯਂ. ਮੇ ਏਤਨ੍ਤਿ ਮੇਤਂ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਨਿਗਮਨਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

ਈਤਿਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੫੨. ਸੀਤਞ੍ਚਾਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕਿਰ ਸੀਤਾਲੁਕਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਕੁਟਿਕਾਯ ਵਿਹਰਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਦੇਸੇ ਸੀਤੇ ਸੀਤਂ, ਉਣ੍ਹੇ ਉਣ੍ਹਮੇਵ ਚ ਹੋਤਿ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਤ੍ਤਾ ਪਦੇਸਸ੍ਸ. ਗੋਚਰਗਾਮੇ ਭਿਕ੍ਖਾ ਯਾਵਦਤ੍ਥਾਯ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਪਿਵਨਕਪਾਨੀਯਮ੍ਪਿ ਦੁਲ੍ਲਭਂ, ਵਾਤਾਤਪਡਂਸਸਰੀਸਪਾਪਿ ਬਾਧੇਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਇਤੋ ਅਡ੍ਢਯੋਜਨਮਤ੍ਤੇ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਦੇਸੋ, ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਏਤੇ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਤਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ; ਫਾਸੁਕਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਸੇਸਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਪੁਨ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਨਾਮ ਨ ਪਚ੍ਚਯਵਸਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਰੂਪਞ੍ਚ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਨਾਹਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਨ ਅਗਮਾਸਿ. ਏਵਂ ਯਾਵਤਤਿਯਕਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤੇਸਿ. ਤਤੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਵਸਿਤ੍ਵਾ, ਸਮ੍ਮਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ, ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਭਾਸਿਤ੍ਵਾ ਨਨ੍ਦਮੂਲਕਪਬ੍ਭਾਰਂ ਅਗਮਾਸਿ.

‘‘ਸੀਤਞ੍ਚ ਉਣ੍ਹਞ੍ਚ ਖੁਦਂ ਪਿਪਾਸਂ, ਵਾਤਾਤਪੇ ਡਂਸਸਰੀਸਪੇ ਚ;

ਸਬ੍ਬਾਨਿਪੇਤਾਨਿ ਅਭਿਸਮ੍ਭਵਿਤ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸੀਤਞ੍ਚਾਤਿ ਸੀਤਂ ਨਾਮ ਦੁਵਿਧਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਧਾਤੁਕ੍ਖੋਭਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ, ਬਾਹਿਰਧਾਤੁਕ੍ਖੋਭਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ; ਤਥਾ ਉਣ੍ਹਂ. ਡਂਸਾਤਿ ਪਿਙ੍ਗਲਮਕ੍ਖਿਕਾ. ਸਰੀਸਪਾਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਦੀਘਜਾਤਿਕਾ ਸਰਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਨਿਗਮਨਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

ਸੀਤਾਲੁਕਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੫੩. ਨਾਗੋਵਾਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕਿਰ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਰਾਜਾ ਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਾਲਕਤੋ ਨਿਰਯੇ ਵੀਸਤਿ ਏਵ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਪਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਹਿਮਵਨ੍ਤਪ੍ਪਦੇਸੇ ਹਤ੍ਥਿਯੋਨਿਯਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਞ੍ਜਾਤਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਪਦੁਮਵਣ੍ਣਸਕਲਸਰੀਰੋ ਉਲ਼ਾਰੋ ਯੂਥਪਤਿ ਮਹਾਨਾਗੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਓਭਗ੍ਗੋਭਗ੍ਗਂ ਸਾਖਾਭਙ੍ਗਂ ਹਤ੍ਥਿਛਾਪਾਵ ਖਾਦਨ੍ਤਿ. ਓਗਾਹੇਪਿ ਨਂ ਹਤ੍ਥਿਨਿਯੋ ਕਦ੍ਦਮੇਨ ਲਿਮ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਪਾਲਿਲੇਯ੍ਯਕਨਾਗਸ੍ਸੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਯੂਥਾ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਮਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਪਦਾਨੁਸਾਰੇਨ ਯੂਥਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿ. ਏਵਂ ਯਾਵਤਤਿਯਂ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਅਨੁਬਦ੍ਧੋਵ. ਤਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਦਾਨਿ ਮਯ੍ਹਂ ਨਤ੍ਤਕੋ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਤਿ, ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਰਿਮਜਾਤਿਯਾ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ, ਤਤ੍ਰ ਮਂ ਸੋ ਰਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਰਤ੍ਤਿਂ ਨਿਦ੍ਦਾਵਸਂ ਗਤੇ ਯੂਥੇ ਯੂਥਂ ਪਹਾਯ ਤਮੇਵ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਉਯ੍ਯਾਨਪਾਲੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਹਤ੍ਥਿਂ ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸੇਨਾਯ ਪਰਿਵਾਰੇਸਿ. ਹਤ੍ਥੀ ਰਾਜਾਨਂ ਏਵ ਅਭਿਮੁਖੋ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਮਂ ਅਭਿਮੁਖੋ ਏਤੀ’’ਤਿ ਖੁਰਪ੍ਪਂ ਸਨ੍ਨਯ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਤੋ ਹਤ੍ਥੀ ‘‘ਵਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯਾਪਿ ਮਂ ਏਸੋ’’ਤਿ ਮਾਨੁਸਿਕਾਯ ਵਾਚਾਯ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤ, ਮਾ ਮਂ ਵਿਜ੍ਝ, ਅਹਂ ਤੇ ਅਯ੍ਯਕੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਰਾਜਾ ‘‘ਕਿਂ ਭਣਸੀ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਹਤ੍ਥੀਪਿ ਰਜ੍ਜੇ ਚ ਨਰਕੇ ਚ ਹਤ੍ਥਿਯੋਨਿਯਞ੍ਚ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਸਬ੍ਬਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਸੁਨ੍ਦਰਂ, ਮਾ ਭਾਯਿ, ਮਾ ਚ ਕਞ੍ਚਿ ਭਿਂਸਾਪੇਹੀ’’ਤਿ ਹਤ੍ਥਿਨੋ ਵਟ੍ਟਞ੍ਚ ਆਰਕ੍ਖਕੇ ਚ ਹਤ੍ਥਿਭਣ੍ਡੇ ਚ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.

ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਰਾਜਾ ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧਗਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਰਜ੍ਜਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਰਯੇ ਪਕ੍ਕੋ, ਵਿਪਾਕਾਵਸੇਸੇਨ ਚ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਯਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਤਤ੍ਥਪਿ ਗਣਵਾਸਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਂ ਅਸਹਨ੍ਤੋ ਇਧਾਗਤੋ. ਅਹੋ ਦੁਕ੍ਖੋ ਗਣਵਾਸੋ, ਏਕੀਭਾਵੋ ਏਵ ਚ ਪਨ ਸੁਖੋ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਤਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੁਖੇਨ ਸੁਖਿਤਂ ਅਮਚ੍ਚਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ਪਣਿਪਾਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਾਨਕਾਲੋ ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤਤੋ ‘‘ਨਾਹਂ ਰਾਜਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਨਾਗੋਵ ਯੂਥਾਨਿ ਵਿਵਜ੍ਜਯਿਤ੍ਵਾ, ਸਞ੍ਜਾਤਖਨ੍ਧੋ ਪਦੁਮੀ ਉਲ਼ਾਰੋ;

ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਵਿਹਰਂ ਅਰਞ੍ਞੇ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਸਾ ਪਦਤ੍ਥਤੋ ਪਾਕਟਾ ਏਵ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਯੋਜਨਾ. ਸਾ ਚ ਖੋ ਯੁਤ੍ਤਿਵਸੇਨੇਵ, ਨ ਅਨੁਸ੍ਸਵਵਸੇਨ. ਯਥਾ ਅਯਂ ਹਤ੍ਥੀ ਮਨੁਸ੍ਸਕਨ੍ਤੇਸੁ ਸੀਲੇਸੁ ਦਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਦਨ੍ਤਭੂਮਿਂ ਨਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਵਾ, ਸਰੀਰਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਵਾ ਨਾਗੋ, ਏਵਂ ਕੁਦਾਸ੍ਸੁ ਨਾਮਾਹਮ੍ਪਿ ਅਰਿਯਕਨ੍ਤੇਸੁ ਸੀਲੇਸੁ ਦਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਦਨ੍ਤਭੂਮਿਂ ਨਾਗਮਨੇਨ ਆਗੁਂ ਅਕਰਣੇਨ ਪੁਨ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਂ ਅਨਾਗਮਨੇਨ ਚ ਗੁਣਸਰੀਰਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਵਾ ਨਾਗੋ ਭਵੇਯ੍ਯਂ. ਯਥਾ ਚੇਸ ਯੂਥਾਨਿ ਵਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਏਕਚਰਿਯਸੁਖੇਨ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਵਿਹਰਂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ, ਕੁਦਾਸ੍ਸੁ ਨਾਮਾਹਮ੍ਪਿ ਏਵਂ ਗਣਂ ਵਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਏਕਵਿਹਾਰਸੁਖੇਨ ਝਾਨਸੁਖੇਨ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਵਿਹਰਂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯਥਾ ਯਥਾ ਸੁਖਂ, ਤਥਾ ਤਥਾ ਯਤ੍ਤਕਂ ਵਾ ਇਚ੍ਛਾਮਿ, ਤਤ੍ਤਕਂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਨਿਵਾਸਂ ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ ਚਰੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾ ਚੇਸ ਸੁਸਣ੍ਠਿਤਕ੍ਖਨ੍ਧਤਾਯ ਸਞ੍ਜਾਤਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਕੁਦਾਸ੍ਸੁ ਨਾਮਾਹਮ੍ਪਿ ਏਵਂ ਅਸੇਖਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਸਞ੍ਜਾਤਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਭਵੇਯ੍ਯਂ. ਯਥਾ ਚੇਸ ਪਦੁਮਸਦਿਸਗਤ੍ਤਤਾਯ ਵਾ ਪਦੁਮਕੁਲੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤਾਯ ਵਾ ਪਦੁਮੀ, ਕੁਦਾਸ੍ਸੁ ਨਾਮਾਹਮ੍ਪਿ ਏਵਂ ਪਦੁਮਸਦਿਸਉਜੁਗਤ੍ਤਤਾਯ ਵਾ ਅਰਿਯਜਾਤਿਪਦੁਮੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤਾਯ ਵਾ ਪਦੁਮੀ ਭਵੇਯ੍ਯਂ. ਯਥਾ ਚੇਸ ਥਾਮਬਲਜਵਾਦੀਹਿ ਉਲ਼ਾਰੋ, ਕੁਦਾਸ੍ਸੁ ਨਾਮਾਹਮ੍ਪਿ ਏਵਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਕਾਯਸਮਾਚਾਰਤਾਦੀਹਿ ਸੀਲਸਮਾਧਿਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਪਞ੍ਞਾਦੀਹਿ ਵਾ ਉਲ਼ਾਰੋ ਭਵੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਅਧਿਗਤੋਮ੍ਹੀਤਿ.

ਨਾਗਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੫੪. ਅਟ੍ਠਾਨ ਤਨ੍ਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਕਿਰ ਪੁਤ੍ਤੋ ਦਹਰੋ ਏਵ ਸਮਾਨੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮੋ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਯਾਚਿ. ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਨਂ ਵਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਵਾਰਿਯਮਾਨੋਪਿ ਨਿਬਨ੍ਧਤਿਯੇਵ ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਂ ਵਤ੍ਵਾ ਅਨੁਜਾਨਿਂਸੁ. ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਚ ਉਯ੍ਯਾਨੇਯੇਵ ਵਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਾਪੇਸੁਂ, ਸੋ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਮਾਤਾ ਪਾਤੋਵ ਵੀਸਤਿਸਹਸ੍ਸਨਾਟਕਿਤ੍ਥਿਪਰਿਵੁਤਾ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਪੁਤ੍ਤਂ ਯਾਗੁਂ ਪਾਯੇਤ੍ਵਾ, ਅਨ੍ਤਰਾ ਖਜ੍ਜਕਾਦੀਨਿ ਚ ਖਾਦਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਯਾਵ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਸਮਯਂ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮੁਲ੍ਲਪਿਤ੍ਵਾ, ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਤਿ. ਪਿਤਾ ਚ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਤਂ ਭੋਜੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ਦਿਵਸਂ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮੁਲ੍ਲਪਿਤ੍ਵਾ, ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਜਗ੍ਗਨਪੁਰਿਸੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਤਿ. ਸੋ ਏਵਂ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ ਅਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਵਿਹਰਤਿ. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁ ਨਾਮ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਨਨ੍ਦਮੂਲਕਪਬ੍ਭਾਰੇ ਵਿਹਰਤਿ. ਸੋ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਤਂ ਅਦ੍ਦਸ – ‘‘ਅਯਂ ਕੁਮਾਰੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਖਿ, ਜਟਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਆਵਜ੍ਜਿ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਨੋ’’ਤਿ. ਅਥ ‘‘ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਅਤਿਚਿਰਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਮਨੋਸਿਲਾਤਲਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਰਾਜਪੁਰਿਸੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਆਗਤੋ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਮੇ ਪੁਤ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਨੁਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤੋ ਵਸਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਮੁਦਿਤਮਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਉਪਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਾਸਂ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾਦਿਵਾਵਿਹਾਰਟ੍ਠਾਨਚਙ੍ਕਮਾਦਿਸਬ੍ਬਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵਾਸੇਸਿ.

ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਵਸਨ੍ਤੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਓਕਾਸਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਕੁਮਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ ‘‘ਕੋਸਿ ਤ੍ਵ’’ਨ੍ਤਿ? ਸੋ ਆਹ ‘‘ਅਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ’’ਤਿ. ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਨਾਮ ਨ ਏਦਿਸਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਅਥ ਭਨ੍ਤੇ, ਕੀਦਿਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕਿਂ ਮਯ੍ਹਂ ਅਨਨੁਚ੍ਛਵਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਤ੍ਵਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਨ ਪੇਕ੍ਖਸਿ, ਨਨੁ ਤੇ ਮਾਤਾ ਵੀਸਤਿਸਹਸ੍ਸਇਤ੍ਥੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯੇ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਅਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ, ਪਿਤਾ ਮਹਤਾ ਬਲਕਾਯੇਨ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ, ਜਗ੍ਗਨਪੁਰਿਸਾ ਸਕਲਰਤ੍ਤਿਂ; ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਨਾਮ ਤਵ ਸਦਿਸਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ‘ਏਦਿਸਾ ਪਨ ਹੋਨ੍ਤੀ’’’ਤਿ ਤਤ੍ਰ ਠਿਤਸ੍ਸੇਵ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਹਿਮਵਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਵਿਹਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇ ਆਲਮ੍ਬਨਬਾਹਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤੇ ਚ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤੇ ਚ ਰਜਨਕਮ੍ਮਸੂਚਿਕਮ੍ਮਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਇਧ, ਨਾਗਚ੍ਛਥ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਨਾਮ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ’’ਤਿ. ‘‘ਆਮ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਮਣਾ ਨਾਮ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਕਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤਪਤ੍ਥਿਤਞ੍ਚ ਪਦੇਸਂ ਗਨ੍ਤੁਂ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਏਤ੍ਤਕਂਵ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇ ਠਤ੍ਵਾ –

‘‘ਅਟ੍ਠਾਨ ਤਂ ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਤਸ੍ਸ, ਯਂ ਫਸ੍ਸਯੇ ਸਾਮਯਿਕਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ’’ਨ੍ਤਿ. –

ਇਮਂ ਉਪਡ੍ਢਗਾਥਂ ਵਤ੍ਵਾ, ਦਿਸ੍ਸਮਾਨੇਨੇਵ ਕਾਯੇਨ ਨਨ੍ਦਮੂਲਕਪਬ੍ਭਾਰਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਏਵਂ ਗਤੇ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇ ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿ. ਆਰਕ੍ਖਕਪੁਰਿਸੋਪਿ ‘‘ਸਯਿਤੋ ਕੁਮਾਰੋ, ਇਦਾਨਿ ਕੁਹਿਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਮਤ੍ਤੋ ਨਿਦ੍ਦਂ ਓਕ੍ਕਮਿ. ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਪਮਤ੍ਤਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਤਤ੍ਰ ਚ ਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਟ੍ਠਾਨਂ ਗਤੋ. ਤਤ੍ਰ ਚ ‘‘ਕਥਮਧਿਗਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਆਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਨਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਉਪਡ੍ਢਗਾਥਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਭਾਸਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਅਟ੍ਠਾਨ ਤਨ੍ਤਿ. ਅਟ੍ਠਾਨਂ ਤਂ, ਅਕਾਰਣਂ ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਨੁਨਾਸਿਕਲੋਪੋ ਕਤੋ ‘‘ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨ ਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਖੁ. ਪਾ. ੫.੧੧; ਸੁ. ਨਿ. ੨੭੦) ਵਿਯ. ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਤਸ੍ਸਾਤਿ ਗਣਾਭਿਰਤਸ੍ਸ. ਯਨ੍ਤਿ ਕਰਣਵਚਨਮੇਤਂ ‘‘ਯਂ ਹਿਰੀਯਤਿ ਹਿਰੀਯਿਤਬ੍ਬੇਨਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਧ. ਸ. ੩੦) ਵਿਯ. ਫਸ੍ਸਯੇਤਿ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇ. ਸਾਮਯਿਕਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਲੋਕਿਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ. ਸਾ ਹਿ ਅਪ੍ਪਿਤਪ੍ਪਿਤਸਮਯੇ ਏਵ ਪਚ੍ਚਨੀਕੇਹਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨਤੋ ‘‘ਸਾਮਯਿਕਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਂ ਸਾਮਯਿਕਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ. ਅਟ੍ਠਾਨਂ ਤਂ, ਨ ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਵਿਜ੍ਜਤਿ ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਤਸ੍ਸ, ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਫਸ੍ਸਯੇਤਿ ਏਤਂ ਆਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਵਚੋ ਨਿਸਮ੍ਮ ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਤਿਂ ਪਹਾਯ ਯੋਨਿਸੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਅਧਿਗਤੋਮ੍ਹੀਤਿ ਆਹ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਅਟ੍ਠਾਨਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

ਦੁਤਿਯੋ ਵਗ੍ਗੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

੫੫. ਦਿਟ੍ਠੀਵਿਸੂਕਾਨੀਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕਿਰ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਰਾਜਾ ਰਹੋਗਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਯਥਾ ਸੀਤਾਦੀਨਂ ਪਟਿਘਾਤਕਾਨਿ ਉਣ੍ਹਾਦੀਨਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ ਏਵਂ ਵਟ੍ਟਪਟਿਘਾਤਕਂ ਵਿਨਟ੍ਟਂ, ਨੋ’’ਤਿ. ਸੋ ਅਮਚ੍ਚੇ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਵਿਵਟ੍ਟਂ ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿ? ਤੇ ‘‘ਜਾਨਾਮ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਰਾਜਾ – ‘‘ਕਿਂ ਤ’’ਨ੍ਤਿ? ਤਤੋ ‘‘ਅਨ੍ਤਵਾ ਲੋਕੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਸ੍ਸਤੁਚ੍ਛੇਦਂ ਕਥੇਸੁਂ. ਅਥ ਰਾਜਾ ‘‘ਇਮੇ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੇਪਿਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾ’’ਤਿ ਸਯਮੇਵ ਤੇਸਂ ਵਿਲੋਮਤਞ੍ਚ ਅਯੁਤ੍ਤਤਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਵਟ੍ਟਪਟਿਘਾਤਕਂ ਵਿਵਟ੍ਟਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਗਵੇਸਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਇਮਞ੍ਚ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਮਜ੍ਝੇ ਬ੍ਯਾਕਰਣਗਾਥਞ੍ਚ –

‘‘ਦਿਟ੍ਠੀਵਿਸੂਕਾਨਿ ਉਪਾਤਿਵਤ੍ਤੋ, ਪਤ੍ਤੋ ਨਿਯਾਮਂ ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਗ੍ਗੋ;

ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਞਾਣੋਮ੍ਹਿ ਅਨਞ੍ਞਨੇਯ੍ਯੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਦਿਟ੍ਠੀਵਿਸੂਕਾਨੀਤਿ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ. ਤਾਨਿ ਹਿ ਮਗ੍ਗਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਿਸੂਕਟ੍ਠੇਨ ਵਿਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ ਵਿਲੋਮਟ੍ਠੇਨ ਚ ਵਿਸੂਕਾਨਿ. ਏਵਂ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਿਸੂਕਾਨਿ, ਦਿਟ੍ਠਿ ਏਵ ਵਾ ਵਿਸੂਕਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੂਕਾਨਿ. ਉਪਾਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਮਗ੍ਗੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ. ਪਤ੍ਤੋ ਨਿਯਾਮਨ੍ਤਿ ਅਵਿਨਿਪਾਤਧਮ੍ਮਤਾਯ ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣਤਾਯ ਚ ਨਿਯਤਭਾਵਂ ਅਧਿਗਤੋ, ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਾਮਸਙ੍ਖਾਤਂ ਵਾ ਪਠਮਮਗ੍ਗਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਪਠਮਮਗ੍ਗਕਿਚ੍ਚਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ ਚ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭੋ ਚ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਇਦਾਨਿ ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਗ੍ਗੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸੇਸਮਗ੍ਗਪਟਿਲਾਭਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਞਾਣੋਮ੍ਹੀਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਞਾਣੋ ਅਮ੍ਹਿ. ਏਤੇਨ ਫਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਨਞ੍ਞਨੇਯ੍ਯੋਤਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ‘‘ਇਦਂ ਸਚ੍ਚਂ, ਇਦਂ ਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਨੇਤਬ੍ਬੋ. ਏਤੇਨ ਸਯਮ੍ਭੁਤਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਪਤ੍ਤੇ ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਞਾਣੇ ਅਨੇਯ੍ਯਤਾਯ ਅਭਾਵਾ ਸਯਂਵਸਿਤਂ. ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੂਕਾਨਿ ਉਪਾਤਿਵਤ੍ਤੋ, ਆਦਿਮਗ੍ਗੇਨ ਪਤ੍ਤੋ ਨਿਯਾਮਂ, ਸੇਸੇਹਿ ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਗ੍ਗੋ, ਫਲਞਾਣੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਞਾਣੋ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਅਧਿਗਤੋਤਿ ਅਨਞ੍ਞਨੇਯ੍ਯੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੂਕਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੫੬. ਨਿਲ੍ਲੋਲੁਪੋਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਕਿਰ ਸੂਦੋ ਅਨ੍ਤਰਭਤ੍ਤਂ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਉਪਨਾਮੇਸਿ ਮਨੁਞ੍ਞਦਸ੍ਸਨਂ ਸਾਦੁਰਸਂ ‘‘ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਮੇ ਰਾਜਾ ਧਨਮਨੁਪ੍ਪਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਤਂ ਰਞ੍ਞੋ ਗਨ੍ਧੇਨੇਵ ਭੋਤ੍ਤੁਕਾਮਤਂ ਜਨੇਸਿ ਮੁਖੇ ਖੇਲ਼ਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਂ. ਪਠਮਕਬਲ਼ੇ ਪਨ ਮੁਖੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤਰਸਹਰਣਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਮਤੇਨੇਵ ਫੁਟ੍ਠਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਸੂਦੋ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਮੇ ਦਸ੍ਸਤਿ, ਇਦਾਨਿ ਮੇ ਦਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ. ਰਾਜਾਪਿ ‘‘ਸਕ੍ਕਾਰਾਰਹੋ ਸੂਦੋ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਰਸਂ ਸਾਯਿਤ੍ਵਾ ਪਨ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤਂ ਮਂ ਪਾਪਕੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ – ‘ਲੋਲੋ ਅਯਂ ਰਾਜਾ ਰਸਗਰੁਕੋ’’’ਤਿ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਭਣਿ. ਏਵਂ ਯਾਵ ਭੋਜਨਪਰਿਯੋਸਾਨਂ, ਤਾਵ ਸੂਦੋਪਿ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਦਸ੍ਸਤਿ, ਇਦਾਨਿ ਦਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ. ਰਾਜਾਪਿ ਅਵਣ੍ਣਭਯੇਨ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਭਣਿ. ਤਤੋ ਸੂਦੋ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਇਮਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਜਿਵ੍ਹਾਵਿਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਅਰਸਭਤ੍ਤਂ ਉਪਨਾਮੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਿਗ੍ਗਹਾਰਹੋ ਅਜ੍ਜ ਸੂਦੋ’’ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਅਵਣ੍ਣਭਯੇਨ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਭਣਿ. ਤਤੋ ਸੂਦੋ ‘‘ਰਾਜਾ ਨੇਵ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਨਾਸੁਨ੍ਦਰਂ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਪਰਿਬ੍ਬਯਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਦੇਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਲੋਭੋ, ਅਹਂ ਨਾਮ ਵੀਸਤਿ ਨਗਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਇਮਸ੍ਸ ਲੋਭੇਨ ਭਤ੍ਤਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਲਭਾਮੀ’’ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ, ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ, ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਚ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਨਿਲ੍ਲੋਲੁਪੋ ਨਿਕ੍ਕੁਹੋ ਨਿਪ੍ਪਿਪਾਸੋ, ਨਿਮ੍ਮਕ੍ਖੋ ਨਿਦ੍ਧਨ੍ਤਕਸਾਵਮੋਹੋ;

ਨਿਰਾਸਯੋ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ ਭਵਿਤ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਨਿਲ੍ਲੋਲੁਪੋਤਿ ਅਲੋਲੁਪੋ. ਯੋ ਹਿ ਰਸਤਣ੍ਹਾਭਿਭੂਤੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਭੁਸਂ ਲੁਪ੍ਪਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਞ੍ਚ ਲੁਪ੍ਪਤਿ, ਤੇਨ ਲੋਲੁਪੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਸ ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਨਿਲ੍ਲੋਲੁਪੋ’’ਤਿ. ਨਿਕ੍ਕੁਹੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਯਸ੍ਸ ਤਿਵਿਧਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੋ ਨਿਕ੍ਕੁਹੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਪਨ ਗਾਥਾਯ ਮਨੁਞ੍ਞਭੋਜਨਾਦੀਸੁ ਵਿਮ੍ਹਯਮਨਾਪਜ੍ਜਨਤੋ ਨਿਕ੍ਕੁਹੋਤਿ ਅਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨਿਪ੍ਪਿਪਾਸੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਾਤੁਮਿਚ੍ਛਾ ਪਿਪਾਸਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਅਭਾਵੇਨ ਨਿਪ੍ਪਿਪਾਸੋ, ਸਾਦੁਰਸਲੋਭੇਨ ਭੋਤ੍ਤੁਕਮ੍ਯਤਾਵਿਰਹਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਮ੍ਮਕ੍ਖੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਰਗੁਣਵਿਨਾਸਨਲਕ੍ਖਣੋ ਮਕ੍ਖੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਨ ਨਿਮ੍ਮਕ੍ਖੋ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਹਟ੍ਠਕਾਲੇ ਸੂਦਸ੍ਸ ਗੁਣਮਕ੍ਖਨਾਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਨਿਦ੍ਧਨ੍ਤਕਸਾਵਮੋਹੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਰਾਗਾਦਯੋ ਤਯੋ, ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦੀਨਿ ਚ ਤੀਣੀਤਿ ਛ ਧਮ੍ਮਾ ਯਥਾਸਮ੍ਭਵਂ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਟ੍ਠੇਨ ਸਕਭਾਵਂ ਵਿਜਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਭਾਵਂ ਗਣ੍ਹਾਪਨਟ੍ਠੇਨ ਕਸਟਟ੍ਠੇਨ ਚ ਕਸਾਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਤਤ੍ਥ, ਕਤਮੇ ਤਯੋ ਕਸਾਵਾ? ਰਾਗਕਸਾਵੋ, ਦੋਸਕਸਾਵੋ, ਮੋਹਕਸਾਵੋ, ਇਮੇ ਤਯੋ ਕਸਾਵਾ. ਤਤ੍ਥ, ਕਤਮੇ ਅਪਰੇਪਿ ਤਯੋ ਕਸਾਵਾ? ਕਾਯਕਸਾਵੋ, ਵਚੀਕਸਾਵੋ, ਮਨੋਕਸਾਵੋ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੯੨੪).

ਤੇਸੁ ਮੋਹਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਕਸਾਵਾਨਂ ਤੇਸਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਮੂਲਭੂਤਸ੍ਸ ਮੋਹਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਧਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨਿਦ੍ਧਨ੍ਤਕਸਾਵਮੋਹੋ, ਤਿਣ੍ਣਂ ਏਵ ਵਾ ਕਾਯਵਚੀਮਨੋਕਸਾਵਾਨਂ ਮੋਹਸ੍ਸ ਚ ਨਿਦ੍ਧਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨਿਦ੍ਧਨ੍ਤਕਸਾਵਮੋਹੋ. ਇਤਰੇਸੁ ਨਿਲ੍ਲੋਲੁਪਤਾਦੀਹਿ ਰਾਗਕਸਾਵਸ੍ਸ, ਨਿਮ੍ਮਕ੍ਖਤਾਯ ਦੋਸਕਸਾਵਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਧਨ੍ਤਭਾਵੋ ਸਿਦ੍ਧੋ ਏਵ. ਨਿਰਾਸਯੋਤਿ ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹੋ. ਸਬ੍ਬਲੋਕੇਤਿ ਸਕਲਲੋਕੇ, ਤੀਸੁ ਭਵੇਸੁ ਦ੍ਵਾਦਸਸੁ ਵਾ ਆਯਤਨੇਸੁ ਭਵਵਿਭਵਤਣ੍ਹਾਵਿਰਹਿਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਵਾ ਤਯੋਪਿ ਪਾਦੇ ਵਤ੍ਵਾ ਏਕੋ ਚਰੇਤਿ ਏਕੋ ਚਰਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ.

ਨਿਲ੍ਲੋਲੁਪਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੫੭. ਪਾਪਂ ਸਹਾਯਨ੍ਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕਿਰ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਰਾਜਾ ਮਹਚ੍ਚਰਾਜਾਨੁਭਾਵੇਨ ਨਗਰਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਤੋ ਪੁਰਾਣਧਞ੍ਞਾਨਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਨੀਹਰਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ, ਭਣੇ, ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਅਮਚ੍ਚੇ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਇਦਾਨਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਵਧਞ੍ਞਾਨਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਓਕਾਸਂ ਕਾਤੁਂ ਇਮੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪੁਰਾਣਧਞ੍ਞਾਦੀਨਿ ਛਡ੍ਡੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ – ‘‘ਕਿਂ, ਭਣੇ, ਇਤ੍ਥਾਗਾਰਬਲਕਾਯਾਦੀਨਂ ਵਟ੍ਟਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਨ੍ਤਿ’’. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਣੇ, ਦਾਨਸਾਲਂ ਕਾਰਾਪੇਥ, ਦਾਨਂ ਦਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਾ ਇਮਾਨਿ ਧਞ੍ਞਾਨਿ ਅਨੁਪਕਾਰਾਨਿ ਵਿਨਸ੍ਸਿਂਸੂ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੋ ਅਮਚ੍ਚੋ ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਰਬ੍ਭ ਯਾਵ ‘‘ਬਾਲਾ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਚ ਸਨ੍ਧਾਵਿਤ੍ਵਾ ਸਂਸਰਿਤ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਨਿਵਾਰੇਸਿ. ਸੋ ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰੇ ਵਿਲੁਮ੍ਪਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਆਣਾਪੇਸਿ. ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਨਂ ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਦਤ੍ਤੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਯਦਿਦਂ ਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਤ੍ਵਾ ਨਿਵਾਰੇਸਿ. ਸੋ ‘‘ਅਰੇ, ਅਹਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਨ ਲਭਾਮਿ ਦਾਤੁਂ, ਕਿਂ ਮੇ ਇਮੇਹਿ ਪਾਪਸਹਾਯੇਹੀ’’ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਨੋ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਤਞ੍ਚ ਪਾਪਂ ਸਹਾਯਂ ਗਰਹਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਪਾਪਂ ਸਹਾਯਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯੇਥ, ਅਨਤ੍ਥਦਸ੍ਸਿਂ ਵਿਸਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ;

ਸਯਂ ਨ ਸੇਵੇ ਪਸੁਤਂ ਪਮਤ੍ਤਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਯ੍ਵਾਯਂ ਦਸਵਤ੍ਥੁਕਾਯ ਪਾਪਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਪਾਪੋ, ਪਰੇਸਮ੍ਪਿ ਅਨਤ੍ਥਂ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਨਤ੍ਥਦਸ੍ਸੀ, ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਿਮ੍ਹਿ ਚ ਵਿਸਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠੋ, ਤਂ ਅਤ੍ਥਕਾਮੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਪਾਪਂ ਸਹਾਯਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯੇਥ ਅਨਤ੍ਥਦਸ੍ਸਿਂ ਵਿਸਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ. ਸਯਂ ਨ ਸੇਵੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸੇਨ ਨ ਸੇਵੇ. ਯਦਿ ਪਨ ਪਰਵਸੋ ਹੋਤਿ, ਕਿਂ ਸਕ੍ਕਾ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਸੁਤਨ੍ਤਿ ਪਸਟਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਲਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਵੋਸ੍ਸਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਂ, ਕੁਸਲਭਾਵਨਾਰਹਿਤਂ ਵਾ. ਤਂ ਏਵਰੂਪਂ ਨ ਸੇਵੇ, ਨ ਭਜੇ, ਨ ਪਯਿਰੁਪਾਸੇ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋਤਿ.

ਪਾਪਸਹਾਯਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੫੮. ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਿਰ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਅਟ੍ਠ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਵਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਦੇਵਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਅਨਵਜ੍ਜਭੋਜੀਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਮੇਵ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਆਹ ‘‘ਕੇ ਤੁਮ੍ਹੇ’’ਤਿ? ਤੇ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਮਯਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ – ‘‘ਅਹਂ ਸੁਤਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ ਨਾਮ, ਸੁਤੇਨ ਤਿਤ੍ਤਿਂ ਨ ਗਚ੍ਛਾਮਿ, ਹਨ੍ਦ, ਨੇਸਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਿਚਿਤ੍ਰਨਯਂ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੋਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਦਕ੍ਖਿਣੋਦਕਂ ਦਤ੍ਵਾ, ਪਰਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾ, ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ਪੁਰਤੋ ਨਿਸੀਦਿ ‘‘ਧਮ੍ਮਕਥਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਸੁਖਿਤੋ ਹੋਤੁ, ਮਹਾਰਾਜ, ਰਾਗਕ੍ਖਯੋ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਿਤੋ. ਰਾਜਾ ‘‘ਅਯਂ ਨ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ, ਦੁਤਿਯੋ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਸ੍ਵੇ ਦਾਨਿ ਵਿਚਿਤ੍ਰਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੋਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸ੍ਵਾਤਨਾਯ ਨਿਮਨ੍ਤੇਸਿ. ਏਵਂ ਯਾਵ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਟਿਪਾਟਿ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਾਵ ਨਿਮਨ੍ਤੇਸਿ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ‘‘ਦੋਸਕ੍ਖਯੋ ਹੋਤੁ, ਮੋਹਕ੍ਖਯੋ, ਗਤਿਕ੍ਖਯੋ, ਵਟ੍ਟਕ੍ਖਯੋ, ਉਪਧਿਕ੍ਖਯੋ, ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਏਵਂ ਏਕੇਕਂ ਪਦਂ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਸੇਸਂ ਪਠਮਸਦਿਸਮੇਵ ਵਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੁ.

ਤਤੋ ਰਾਜਾ ‘‘ਇਮੇ ‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਮਯ’ਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ ਤੇਸਂ ਵਿਚਿਤ੍ਰਕਥਾ, ਕਿਮੇਤੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਵਚਨਤ੍ਥਂ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ. ਅਥ ‘‘ਰਾਗਕ੍ਖਯੋ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ‘‘ਰਾਗੇ ਖੀਣੇ ਦੋਸੋਪਿ ਮੋਹੋਪਿ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਪਿ ਕਿਲੇਸਾ ਖੀਣਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਇਮੇ ਸਮਣਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਪੁਰਿਸੇਨ ਮਹਾਪਥਵਿਂ ਵਾ ਆਕਾਸਂ ਵਾ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯਾ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੇਨ ਨ ਅਙ੍ਗੁਲਿਮਤ੍ਤੋਵ ਪਦੇਸੋ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ, ਅਪਿਚ, ਖੋ, ਪਨ ਪਥਵੀਆਕਾਸਾ ਏਵ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਇਮੇਹਿ ਏਕਮੇਕਂ ਅਤ੍ਥਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੇਹਿ ਅਪਰਿਮਾਣਾ ਅਤ੍ਥਾ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਸੋ ‘‘ਕੁਦਾਸ੍ਸੁ ਨਾਮਾਹਮ੍ਪਿ ਏਵਂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਤਥਾਰੂਪਂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਭਾਵਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੋ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ, ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ, ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਂ ਧਮ੍ਮਧਰਂ ਭਜੇਥ, ਮਿਤ੍ਤਂ ਉਲ਼ਾਰਂ ਪਟਿਭਾਨਵਨ੍ਤਂ;

ਅਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਥਾਨਿ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਕਙ੍ਖਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਦੁਵਿਧੋ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਤੀਸੁ ਪਿਟਕੇਸੁ ਅਤ੍ਥਤੋ ਨਿਖਿਲੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਚ, ਮਗ੍ਗਫਲਵਿਜ੍ਜਾਭਿਞ੍ਞਾਨਂ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਪਟਿਵੇਧਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਚ. ਆਗਤਾਗਮੋ ਧਮ੍ਮਧਰੋ. ਉਲ਼ਾਰੇਹਿ ਪਨ ਕਾਯਵਚੀਮਨੋਕਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਉਲ਼ਾਰੋ. ਯੁਤ੍ਤਪਟਿਭਾਨੋ ਚ ਮੁਤ੍ਤਪਟਿਭਾਨੋ ਚ ਯੁਤ੍ਤਮੁਤ੍ਤਪਟਿਭਾਨੋ ਚ ਪਟਿਭਾਨਵਾ. ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਧਿਗਮਵਸੇਨ ਵਾ ਤਿਧਾ ਪਟਿਭਾਨਵਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਪਟਿਭਾਤਿ, ਸੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਟਿਭਾਨਵਾ. ਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਞ੍ਚ ਞਾਣਞ੍ਚ ਲਕ੍ਖਣਞ੍ਚ ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾ ਪਟਿਭਾਤਿ, ਸੋ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਪਟਿਭਾਨਵਾ. ਯੇਨ ਮਗ੍ਗਾਦਯੋ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਅਧਿਗਮਪਟਿਭਾਨਵਾ. ਤਂ ਏਵਰੂਪਂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਂ ਧਮ੍ਮਧਰਂ ਭਜੇਥ ਮਿਤ੍ਤਂ ਉਲ਼ਾਰਂ ਪਟਿਭਾਨਵਨ੍ਤਂ. ਤਤੋ ਤਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵੇਨ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਪਰਤ੍ਥਉਭਯਤ੍ਥਭੇਦਤੋ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਪਰਮਤ੍ਥਭੇਦਤੋ ਵਾ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਾਨਿ ਅਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਥਾਨਿ. ਤਤੋ – ‘‘ਅਹੋਸਿਂ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੮; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੨੦) ਕਙ੍ਖਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਕਙ੍ਖਂ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ ਵਿਨੇਤ੍ਵਾ ਵਿਨਾਸੇਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਕਤਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚੋ ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋਤਿ.

ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੫੯. ਖਿਡ੍ਡਂ ਰਤਿਨ੍ਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਵਿਭੂਸਕਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਪਾਤੋਵ ਯਾਗੁਂ ਵਾ ਭਤ੍ਤਂ ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਾਨਾਵਿਧਵਿਭੂਸਨੇਹਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਭੂਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਆਦਾਸੇ ਸਕਲਸਰੀਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਯਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ ਤਂ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਿਭੂਸਨੇਨ ਵਿਭੂਸਾਪੇਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਏਕਦਿਵਸਂ ਏਵਂ ਕਰੋਤੋ ਭਤ੍ਤਵੇਲਾ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਸਮਯੋ ਪਤ੍ਤੋ. ਅਥ ਅਵਿਭੂਸਿਤੋਵ ਦੁਸ੍ਸਪਟ੍ਟੇਨ ਸੀਸਂ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ, ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿ. ਪੁਨਪਿ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਕਰੋਤੋ ਸੂਰਿਯੋ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੋ. ਏਵਂ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇਪਿ ਤਤਿਯਦਿਵਸੇਪਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਏਵਂ ਮਣ੍ਡਨਪ੍ਪਸੁਤਸ੍ਸ ਪਿਟ੍ਠਿਰੋਗੋ ਉਦਪਾਦਿ. ਤਸ੍ਸੇਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਹੋ ਰੇ, ਅਹਂ ਸਬ੍ਬਥਾਮੇਨ ਵਿਭੂਸਨ੍ਤੋਪਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਪ੍ਪਕੇ ਵਿਭੂਸਨੇ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਲੋਭਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿਂ. ਲੋਭੋ ਚ ਨਾਮੇਸ ਅਪਾਯਗਮਨੀਯੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਹਨ੍ਦਾਹਂ, ਲੋਭਂ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮੀ’’ਤਿ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਖਿਡ੍ਡਂ ਰਤਿਂ ਕਾਮਸੁਖਞ੍ਚ ਲੋਕੇ, ਅਨਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ;

ਵਿਭੂਸਨਟ੍ਠਾਨਾ ਵਿਰਤੋ ਸਚ੍ਚਵਾਦੀ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਖਿਡ੍ਡਾ ਚ ਰਤਿ ਚ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਾਵ. ਕਾਮਸੁਖਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਸੁਖਂ. ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾਪਿ ਹਿ ਸੁਖਸ੍ਸ ਵਿਸਯਾਦਿਭਾਵੇਨ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਰੂਪਂ ਸੁਖਂ ਸੁਖਾਨੁਪਤਿਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੬੦). ਏਵਮੇਤਂ ਖਿਡ੍ਡਂ ਰਤਿਂ ਕਾਮਸੁਖਞ੍ਚ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਓਕਾਸਲੋਕੇ ਅਨਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਲਨ੍ਤਿ ਅਕਤ੍ਵਾ, ਏਤਂ ਤਪ੍ਪਕਨ੍ਤਿ ਵਾ ਸਾਰਭੂਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਏਵਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਅਨਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ ਤੇਨ ਅਲਙ੍ਕਰਣੇਨ ਅਨਪੇਕ੍ਖਣਸੀਲੋ, ਅਪਿਹਾਲੁਕੋ, ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹੋ, ਵਿਭੂਸਨਟ੍ਠਾਨਾ ਵਿਰਤੋ ਸਚ੍ਚਵਾਦੀ ਏਕੋ ਚਰੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਭੂਸਾ ਦੁਵਿਧਾ – ਅਗਾਰਿਕਵਿਭੂਸਾ, ਅਨਗਾਰਿਕਵਿਭੂਸਾ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਅਗਾਰਿਕਵਿਭੂਸਾ ਸਾਟਕਵੇਠਨਮਾਲਾਗਨ੍ਧਾਦਿ, ਅਨਗਾਰਿਕਵਿਭੂਸਾ ਪਤ੍ਤਮਣ੍ਡਨਾਦਿ. ਵਿਭੂਸਾ ਏਵ ਵਿਭੂਸਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਭੂਸਨਟ੍ਠਾਨਾ ਤਿਵਿਧਾਯ ਵਿਰਤਿਯਾ ਵਿਰਤੋ. ਅਵਿਤਥਵਚਨਤੋ ਸਚ੍ਚਵਾਦੀਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਵਿਭੂਸਨਟ੍ਠਾਨਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੬੦. ਪੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦਾਰਨ੍ਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਕਿਰ ਪੁਤ੍ਤੋ ਦਹਰਕਾਲੇ ਏਵ ਅਭਿਸਿਤ੍ਤੋ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸਿ. ਸੋ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਰਜ੍ਜਸਿਰਿਮਨੁਭਵਨ੍ਤੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਹਂ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੋ ਬਹੂਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਕਰੋਮਿ. ਕਿਂ ਮੇ ਏਕਭਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਇਮਿਨਾ ਪਾਪੇਨ, ਹਨ੍ਦ ਸੁਖਮੁਪ੍ਪਾਦੇਮੀ’’ਤਿ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਪੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦਾਰਂ ਪਿਤਰਞ੍ਚ ਮਾਤਰਂ, ਧਨਾਨਿ ਧਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਬਨ੍ਧਵਾਨਿ;

ਹਿਤ੍ਵਾਨ ਕਾਮਾਨਿ ਯਥੋਧਿਕਾਨਿ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਧਨਾਨੀਤਿ ਮੁਤ੍ਤਾਮਣਿਵੇਲ਼ੁਰਿਯਸਙ੍ਖਸਿਲਾਪਵਾਲ਼ਰਜਤਜਾਤਰੂਪਾਦੀਨਿ ਰਤਨਾਨਿ. ਧਞ੍ਞਾਨੀਤਿ ਸਾਲਿਵੀਹਿਯਵਗੋਧੁਮਕਙ੍ਕੁਵਰਕਕੁਦ੍ਰੂਸਕਪਭੇਦਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਸੇਸਾਪਰਣ੍ਣਾਨਿ ਚ. ਬਨ੍ਧਵਾਨੀਤਿ ਞਾਤਿਬਨ੍ਧੁਗੋਤ੍ਤਬਨ੍ਧੁਮਿਤ੍ਤਬਨ੍ਧੁਸਿਪ੍ਪਬਨ੍ਧੁਵਸੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇ ਬਨ੍ਧਵੇ. ਯਥੋਧਿਕਾਨੀਤਿ ਸਕਸਕਓਧਿਵਸੇਨ ਠਿਤਾਨੇਵ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੬੧. ਸਙ੍ਗੋ ਏਸੋਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕਿਰ ਪਾਦਲੋਲਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਪਾਤੋਵ ਯਾਗੁਂ ਵਾ ਭਤ੍ਤਂ ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤੀਸੁ ਪਾਸਾਦੇਸੁ ਤਿਵਿਧਨਾਟਕਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਤਿਵਿਧਨਾਟਕਾਨੀਤਿ ਕਿਰ ਪੁਬ੍ਬਰਾਜਤੋ ਆਗਤਂ, ਅਨਨ੍ਤਰਰਾਜਤੋ ਆਗਤਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਲੇ ਉਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਪਾਤੋਵ ਦਹਰਨਾਟਕਪਾਸਾਦਂ ਗਤੋ. ਤਾ ਨਾਟਕਿਤ੍ਥਿਯੋ ‘‘ਰਾਜਾਨਂ ਰਮਾਪੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਅਚ੍ਛਰਾਯੋ ਵਿਯ ਅਤਿਮਨੋਹਰਂ ਨਚ੍ਚਗੀਤਵਾਦਿਤਂ ਪਯੋਜੇਸੁਂ. ਰਾਜਾ – ‘‘ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਮੇਤਂ ਦਹਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਾਟਕਪਾਸਾਦਂ ਗਤੋ. ਤਾਪਿ ਨਾਟਕਿਤ੍ਥਿਯੋ ਤਥੇਵ ਅਕਂਸੁ. ਸੋ ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਤਥੇਵ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਹਾਨਾਟਕਪਾਸਾਦਂ ਗਤੋ. ਤਾਪਿ ਨਾਟਕਿਤ੍ਥਿਯੋ ਤਥੇਵ ਅਕਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਰਾਜਪਰਿਵਟ੍ਟੇ ਅਤੀਤਾਨਂ ਤਾਸਂ ਮਹਲ੍ਲਕਭਾਵੇਨ ਅਟ੍ਠਿਕੀਲ਼ਨਸਦਿਸਂ ਨਚ੍ਚਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਗੀਤਞ੍ਚ ਅਮਧੁਰਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦੇਵ ਦਹਰਨਾਟਕਪਾਸਾਦਂ, ਪੁਨ ਮਜ੍ਝਿਮਨਾਟਕਪਾਸਾਦਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵਿਚਰਿਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਮਾ ਨਾਟਕਿਤ੍ਥਿਯੋ ਸਕ੍ਕਂ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦਂ ਅਚ੍ਛਰਾਯੋ ਵਿਯ ਮਂ ਰਮਾਪੇਤੁਕਾਮਾ ਸਬ੍ਬਥਾਮੇਨ ਨਚ੍ਚਗੀਤਵਾਦਿਤਂ ਪਯੋਜੇਸੁਂ, ਸ੍ਵਾਹਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਲੋਭਮੇਵ ਵਡ੍ਢੇਮਿ, ਲੋਭੋ ਚ ਨਾਮੇਸ ਅਪਾਯਗਮਨੀਯੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਲੋਭਂ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮੀ’’ਤਿ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਸਙ੍ਗੋ ਏਸੋ ਪਰਿਤ੍ਤਮੇਤ੍ਥ ਸੋਖ੍ਯਂ, ਅਪ੍ਪਸ੍ਸਾਦੋ ਦੁਕ੍ਖਮੇਤ੍ਥ ਭਿਯ੍ਯੋ;

ਗਲ਼ੋ ਏਸੋ ਇਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਮਤਿਮਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸਙ੍ਗੋ ਏਸੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਭੋਗਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ. ਸੋ ਹਿ ਸਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਾਣਿਨੋ ਕਦ੍ਦਮੇ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਹਤ੍ਥੀ ਵਿਯਾਤਿ ਸਙ੍ਗੋ. ਪਰਿਤ੍ਤਮੇਤ੍ਥ ਸੋਖ੍ਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣੂਪਭੋਗਕਾਲੇ ਵਿਪਰੀਤਸਞ੍ਞਾਯ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਤੋ ਕਾਮਾਵਚਰਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤੋ ਵਾ ਲਾਮਕਟ੍ਠੇਨ ਸੋਖ੍ਯਂ ਪਰਿਤ੍ਤਂ, ਵਿਜ੍ਜੁਪ੍ਪਭਾਯ ਓਭਾਸਿਤਨਚ੍ਚਦਸ੍ਸਨਸੁਖਂ ਵਿਯ ਇਤ੍ਤਰਂ, ਤਾਵਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਪ੍ਪਸ੍ਸਾਦੋ ਦੁਕ੍ਖਮੇਤ੍ਥ ਭਿਯ੍ਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ ਯ੍ਵਾਯਂ ‘‘ਯਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਸੁਖਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ, ਅਯਂ ਕਾਮਾਨਂ ਅਸ੍ਸਾਦੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੬੬) ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਯਦਿਦਂ ‘‘ਕੋ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਾਨਂ ਆਦੀਨਵੋ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਯੇਨ ਸਿਪ੍ਪਟ੍ਠਾਨੇਨ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਯਦਿ ਮੁਦ੍ਦਾਯ, ਯਦਿ ਗਣਨਾਯਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੬੭) ਨਯੇਨੇਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਉਪਨਿਧਾਯ ਅਪ੍ਪੋ ਉਦਕਬਿਨ੍ਦੁਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਦੁਕ੍ਖਮੇਵ ਭਿਯ੍ਯੋ ਬਹੁ, ਚਤੂਸੁ ਸਮੁਦ੍ਦੇਸੁ ਉਦਕਸਦਿਸਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਪ੍ਪਸ੍ਸਾਦੋ ਦੁਕ੍ਖਮੇਤ੍ਥ ਭਿਯ੍ਯੋ’’ਤਿ. ਗਲ਼ੋ ਏਸੋਤਿ ਅਸ੍ਸਾਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਆਕਡ੍ਢਨਵਸੇਨ ਬਲ਼ਿਸੋ ਵਿਯ ਏਸੋ ਯਦਿਦਂ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ. ਇਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਮਤਿਮਾਤਿ ਏਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਪੁਰਿਸੋ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪੇਤਂ ਪਹਾਯ ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋਤਿ.

ਸਙ੍ਗਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੬੨. ਸਨ੍ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾਨਾਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕਿਰ ਅਨਿਵਤ੍ਤਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਸਙ੍ਗਾਮਂ ਓਤਿਣ੍ਣੋ ਅਜਿਨਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਕਿਚ੍ਚਂ ਆਰਦ੍ਧੋ ਅਨਿਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨ ਨਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਂ ਏਵਂ ਸਞ੍ਜਾਨਿਂਸੁ. ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਵਨਦਾਹੋ ਉਟ੍ਠਾਸਿ. ਸੋ ਅਗ੍ਗਿ ਸੁਕ੍ਖਾਨਿ ਚ ਹਰਿਤਾਨਿ ਚ ਤਿਣਾਦੀਨਿ ਦਹਨ੍ਤੋ ਅਨਿਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਏਵ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ. ‘‘ਯਥਾਯਂ ਵਨਦਾਹੋ, ਏਵਮੇਵ ਏਕਾਦਸਵਿਧੋ ਅਗ੍ਗਿ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇ ਦਹਨ੍ਤੋ ਅਨਿਵਤ੍ਤਮਾਨੋਵ ਗਚ੍ਛਤਿ ਮਹਾਦੁਕ੍ਖਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ, ਕੁਦਾਸ੍ਸੁ ਨਾਮਾਹਮ੍ਪਿ ਇਮਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਅਯਂ ਅਗ੍ਗਿ ਵਿਯ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਕਿਲੇਸੇ ਦਹਨ੍ਤੋ ਅਨਿਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ? ਤਤੋ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕੇਵਟ੍ਟੇ ਅਦ੍ਦਸ ਨਦਿਯਂ ਮਚ੍ਛੇ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇ. ਤੇਸਂ ਜਾਲਨ੍ਤਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਏਕੋ ਮਹਾਮਚ੍ਛੋ ਜਾਲਂ ਭੇਤ੍ਵਾ ਪਲਾਯਿ. ਤੇ ‘‘ਮਚ੍ਛੋ ਜਾਲਂ ਭੇਤ੍ਵਾ ਗਤੋ’’ਤਿ ਸਦ੍ਦਮਕਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਤਮ੍ਪਿ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ – ‘‘ਕੁਦਾਸ੍ਸੁ ਨਾਮਾਹਮ੍ਪਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਜਾਲਂ ਭੇਤ੍ਵਾ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ, ਇਮਞ੍ਚ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਸਨ੍ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾਨ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ, ਜਾਲਂਵ ਭੇਤ੍ਵਾ ਸਲਿਲਮ੍ਬੁਚਾਰੀ;

ਅਗ੍ਗੀਵ ਦਡ੍ਢਂ ਅਨਿਵਤ੍ਤਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਾ ਦੁਤਿਯਪਾਦੇ ਜਾਲਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਮਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਮ੍ਬੂਤਿ ਉਦਕਂ, ਤਤ੍ਥ ਚਰਤੀਤਿ ਅਮ੍ਬੁਚਾਰੀ, ਮਚ੍ਛਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸਲਿਲੇ ਅਮ੍ਬੁਚਾਰੀ ਸਲਿਲਮ੍ਬੁਚਾਰੀ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਦੀਸਲਿਲੇ ਜਾਲਂ ਭੇਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਬੁਚਾਰੀਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤਿਯਪਾਦੇ ਦਡ੍ਢਨ੍ਤਿ ਦਡ੍ਢਟ੍ਠਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਥਾ ਅਗ੍ਗਿ ਦਡ੍ਢਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਨ ਨ ਨਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਭਿਯ੍ਯੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਵਂ ਮਗ੍ਗਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਂ ਕਾਮਗੁਣਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨਿਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਤਤ੍ਥ ਭਿਯ੍ਯੋ ਅਨਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਸਨ੍ਦਾਲਨਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੬੩. ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕਿਰ ਚਕ੍ਖੁਲੋਲਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਪਾਦਲੋਲਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਨਾਟਕਦਸ੍ਸਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਸੋ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਯਂ ਤਂ ਤਂ ਨਾਟਕਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਤਿਵਿਯ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਨਾਟਕਪਰਿਵਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨੇਨ ਤਣ੍ਹਂ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ ਵਿਚਰਤਿ. ਸੋ ਕਿਰ ਨਾਟਕਦਸ੍ਸਨਾਯ ਆਗਤਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਯਭਰਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਾਗਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਤਤੋ ਸਂਵੇਗਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ‘‘ਅਹਂ ਇਮਂ ਤਣ੍ਹਂ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ ਅਪਾਯਪਰਿਪੂਰਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਹਨ੍ਦ ਨਂ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮੀ’’ਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਰਿਮਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਗਰਹਨ੍ਤੋ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਗੁਣਦੀਪਿਕਂ ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੂ ਨ ਚ ਪਾਦਲੋਲੋ, ਗੁਤ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਰਕ੍ਖਿਤਮਾਨਸਾਨੋ;

ਅਨਵਸ੍ਸੁਤੋ ਅਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ, ਸਤ੍ਤ ਗੀਵਟ੍ਠੀਨਿ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਵਜ੍ਜਗਹੇਤਬ੍ਬਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਯੁਗਮਤ੍ਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨ ਤੁ ਹਨੁਕਟ੍ਠਿਨਾ ਹਦਯਟ੍ਠਿਂ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤੋ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁਤਾ ਨ ਸਮਣਸਾਰੁਪ੍ਪਾ ਹੋਤੀ. ਨ ਚ ਪਾਦਲੋਲੋਤਿ ਏਕਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯੋ, ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਤਤਿਯੋਤਿ ਏਵਂ ਗਣਮਜ੍ਝਂ ਪਵਿਸਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਕਣ੍ਡੂਯਮਾਨਪਾਦੋ ਵਿਯ ਅਭਵਨ੍ਤੋ, ਦੀਘਚਾਰਿਕਅਨਵਟ੍ਠਿਤਚਾਰਿਕਵਿਰਤੋ ਵਾ. ਗੁਤ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋਤਿ ਛਸੁ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਇਧ ਵਿਸੁਂਵੁਤ੍ਤਾਵਸੇਸਵਸੇਨ ਗੋਪਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ. ਰਕ੍ਖਿਤਮਾਨਸਾਨੋਤਿ ਮਾਨਸਂ ਯੇਵ ਮਾਨਸਾਨਂ, ਤਂ ਰਕ੍ਖਿਤਮਸ੍ਸਾਤਿ ਰਕ੍ਖਿਤਮਾਨਸਾਨੋ. ਯਥਾ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਨ ਵਿਲੁਪ੍ਪਤਿ, ਏਵਂ ਰਕ੍ਖਿਤਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਨਵਸ੍ਸੁਤੋਤਿ ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਕਿਲੇਸਅਨ੍ਵਾਸ੍ਸਵਵਿਰਹਿਤੋ. ਅਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨੋਤਿ ਏਵਂ ਅਨ੍ਵਾਸ੍ਸਵਵਿਰਹਾਵ ਕਿਲੇਸਗ੍ਗੀਹਿ ਅਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨੋ. ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾ ਅਨਵਸ੍ਸੁਤੋ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੬੪. ਓਹਾਰਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕਿਰ ਅਯਂ ਅਞ੍ਞੋਪਿ ਚਾਤੁਮਾਸਿਕਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਚਤੁਮਾਸੇ ਚਤੁਮਾਸੇ ਉਯ੍ਯਾਨਕੀਲ਼ਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਗਿਮ੍ਹਾਨਂ ਮਜ੍ਝਿਮੇ ਮਾਸੇ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤੋ ਉਯ੍ਯਾਨਦ੍ਵਾਰੇ ਪਤ੍ਤਸਞ੍ਛਨ੍ਨਂ ਪੁਪ੍ਫਾਲਙ੍ਕਤਵਿਟਪਂ ਪਾਰਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਕੋਵਿਲ਼ਾਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਕਂ ਪੁਪ੍ਫਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਤਤੋ ‘‘ਰਞ੍ਞਾ ਅਗ੍ਗਪੁਪ੍ਫਂ ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਤਰੋਪਿ ਅਮਚ੍ਚੋ ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਠਿਤੋ ਏਵ ਏਕਂ ਪੁਪ੍ਫਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਏਤੇਨੇਵ ਉਪਾਯੇਨ ਸਬ੍ਬੋ ਬਲਕਾਯੋ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਪੁਪ੍ਫਂ ਅਨਸ੍ਸਾਦੇਨ੍ਤਾ ਪਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ. ਸੋ ਰੁਕ੍ਖੋ ਨਿਪ੍ਪਤ੍ਤਪੁਪ੍ਫੋ ਖਨ੍ਧਮਤ੍ਤੋਵ ਅਹੋਸਿ. ਤਂ ਰਾਜਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਉਯ੍ਯਾਨਾ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਕਤੋ ਅਯਂ ਰੁਕ੍ਖੋ, ਮਮ ਆਗਮਨਵੇਲਾਯਂ ਮਣਿਵਣ੍ਣਸਾਖਨ੍ਤਰੇਸੁ ਪਵਾਲ਼ਸਦਿਸਪੁਪ੍ਫਾਲਙ੍ਕਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਇਦਾਨਿ ਨਿਪ੍ਪਤ੍ਤਪੁਪ੍ਫੋ ਜਾਤੋ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸੇਵਾਵਿਦੂਰੇ ਅਪੁਪ੍ਫਿਤਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਸਞ੍ਛਨ੍ਨਪਲਾਸਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਰੁਕ੍ਖੋ ਪੁਪ੍ਫਭਰਿਤਸਾਖਤ੍ਤਾ ਬਹੁਜਨਸ੍ਸ ਲੋਭਨੀਯੋ ਅਹੋਸਿ, ਤੇਨ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਬ੍ਯਸਨਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਅਯਂ ਪਨਞ੍ਞੋ ਅਲੋਭਨੀਯਤ੍ਤਾ ਤਥੇਵ ਠਿਤੋ. ਇਦਮ੍ਪਿ ਰਜ੍ਜਂ ਪੁਪ੍ਫਿਤਰੁਕ੍ਖੋ ਵਿਯ ਲੋਭਨੀਯਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵੋ ਪਨ ਅਪੁਪ੍ਫਿਤਰੁਕ੍ਖੋ ਵਿਯ ਅਲੋਭਨੀਯੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਾਵ ਇਦਮ੍ਪਿ ਅਯਂ ਰੁਕ੍ਖੋ ਵਿਯ ਨ ਵਿਲੁਪ੍ਪਤਿ, ਤਾਵ ਅਯਮਞ੍ਞੋ ਸਞ੍ਛਨ੍ਨਪਤ੍ਤੋ ਯਥਾ ਪਾਰਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕੋ, ਏਵਂ ਕਾਸਾਵੇਨ ਪਰਿਸਞ੍ਛਨ੍ਨੇਨ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਓਹਾਰਯਿਤ੍ਵਾ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ, ਸਞ੍ਛਨ੍ਨਪਤ੍ਤੋ ਯਥਾ ਪਾਰਿਛਤ੍ਤੋ;

ਕਾਸਾਯਵਤ੍ਥੋ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਕਾਸਾਯਵਤ੍ਥੋ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਪਾਦਸ੍ਸ ਗੇਹਾ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਕਾਸਾਯਵਤ੍ਥੋ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਸਕ੍ਕਾ ਜਾਨਿਤੁਨ੍ਤਿ ਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਨ੍ਤਿ.

ਪਾਰਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

ਤਤਿਯੋ ਵਗ੍ਗੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

੬੫. ਰਸੇਸੂਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਕਿਰ ਬਾਰਾਣਸਿਰਾਜਾ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਅਮਚ੍ਚਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਪਰਿਵੁਤੋ ਸਿਲਾਪਟ੍ਟਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਂ ਕੀਲ਼ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਸੂਦੋ ਸਬ੍ਬਮਂਸਾਨਂ ਰਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤੀਵ ਸੁਸਙ੍ਖਤਂ ਅਮਤਕਪ੍ਪਂ ਅਨ੍ਤਰਭਤ੍ਤਂ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਉਪਨਾਮੇਸਿ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਗੇਧਮਾਪਨ੍ਨੋ ਕਸ੍ਸਚਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਦਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਭੁਞ੍ਜਿ. ਉਦਕਕੀਲ਼ਤੋ ਚ ਅਤਿਵਿਕਾਲੇ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਸੀਘਂ ਸੀਘਂ ਭੁਞ੍ਜਿ. ਯੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਨ ਤੇਸਂ ਕਞ੍ਚਿ ਸਰਿ. ਅਥ ਪਚ੍ਛਾ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹੋ, ਮਯਾ ਪਾਪਂ ਕਤਂ, ਯ੍ਵਾਹਂ ਰਸਤਣ੍ਹਾਯ ਅਭਿਭੂਤੋ ਸਬ੍ਬਜਨਂ ਵਿਸਰਿਤ੍ਵਾ ਏਕਕੋਵ ਭੁਞ੍ਜਿਂ. ਹਨ੍ਦ ਰਸਤਣ੍ਹਂ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮੀ’’ਤਿ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਰਿਮਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਗਰਹਨ੍ਤੋ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਗੁਣਦੀਪਿਕਂ ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਰਸੇਸੁ ਗੇਧਂ ਅਕਰਂ ਅਲੋਲੋ, ਅਨਞ੍ਞਪੋਸੀ ਸਪਦਾਨਚਾਰੀ;

ਕੁਲੇ ਕੁਲੇ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਰਸੇਸੂਤਿ ਅਮ੍ਬਿਲਮਧੁਰਤਿਤ੍ਤਕਕਟੁਕਲੋਣਿਕਖਾਰਿਕਕਸਾਵਾਦਿਭੇਦੇਸੁ ਸਾਯਨੀਯੇਸੁ. ਗੇਧਂ ਅਕਰਨ੍ਤਿ ਗਿਦ੍ਧਿਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ, ਤਣ੍ਹਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਲੋਲੋਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਸਾਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਇਦਂ ਸਾਯਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਰਸਵਿਸੇਸੇਸੁ ਅਨਾਕੁਲੋ. ਅਨਞ੍ਞਪੋਸੀਤਿ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬਕਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਾਦਿਵਿਰਹਿਤੋ, ਕਾਯਸਨ੍ਧਾਰਣਮਤ੍ਤੇਨ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਥਾ ਵਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਰਸੇਸੁ ਗੇਧਕਰਣਲੋਲੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਪੋਸੀ ਆਸਿਂ, ਏਵਂ ਅਹੁਤ੍ਵਾ ਯਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ ਲੋਲੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਰਸੇਸੁ ਗੇਧਂ ਕਰੋਤਿ. ਤਂ ਤਣ੍ਹਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਆਯਤਿਂ ਤਣ੍ਹਾਮੂਲਕਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨੇਨ ਅਨਞ੍ਞਪੋਸੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਅਤ੍ਥਭਞ੍ਜਨਕਟ੍ਠੇਨ ਅਞ੍ਞੇਤਿ ਕਿਲੇਸਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਅਪੋਸਨੇਨ ਅਨਞ੍ਞਪੋਸੀਤਿ ਅਯਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਪਦਾਨਚਾਰੀਤਿ ਅਵੋਕ੍ਕਮ੍ਮਚਾਰੀ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਚਾਰੀ, ਘਰਪਟਿਪਾਟਿਂ ਅਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਅਡ੍ਢਕੁਲਞ੍ਚ ਦਲਿਦ੍ਦਕੁਲਞ੍ਚ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਮਾਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੁਲੇ ਕੁਲੇ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਲਾਦੀਸੁ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਕਿਲੇਸਵਸੇਨ ਅਲਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋ, ਚਨ੍ਦੂਪਮੋ ਨਿਚ੍ਚਨਵਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਰਸਗੇਧਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੬੬. ਪਹਾਯ ਪਞ੍ਚਾਵਰਣਾਨੀਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕਿਰ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਰਾਜਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਲਾਭੀ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਝਾਨਾਨੁਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਦਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਪਹਾਯ ਪਞ੍ਚਾਵਰਣਾਨਿ ਚੇਤਸੋ, ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਬ੍ਯਪਨੁਜ੍ਜ ਸਬ੍ਬੇ;

ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਛੇਤ੍ਵ ਸਿਨੇਹਦੋਸਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਆਵਰਣਾਨੀਤਿ ਨੀਵਰਣਾਨੇਵ. ਤਾਨਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਉਰਗਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਤਾਨਿ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਅਬ੍ਭਾਦਯੋ ਵਿਯ ਚਨ੍ਦਸੂਰਿਯੇ ਚੇਤੋ ਆਵਰਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਆਵਰਣਾਨਿ ਚੇਤਸੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਤਾਨਿ ਉਪਚਾਰੇਨ ਵਾ ਅਪ੍ਪਨਾਯ ਵਾ ਪਹਾਯ. ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇਤਿ ਉਪਗਮ੍ਮ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਬਾਧੇਨ੍ਤੇ ਅਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ, ਵਤ੍ਥੋਪਮਾਦੀਸੁ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦਯੋ ਵਾ. ਬ੍ਯਪਨੁਜ੍ਜਾਤਿ ਪਨੁਦਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਾਸੇਤ੍ਵਾ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗੇਨ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਬ੍ਬੇਤਿ ਅਨਵਸੇਸੇ. ਏਵਂ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਠਮਮਗ੍ਗੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ. ਸੇਸਮਗ੍ਗੇਹਿ ਛੇਤ੍ਵਾ ਤੇਧਾਤੁਕਂ ਸਿਨੇਹਦੋਸਂ, ਤਣ੍ਹਾਰਾਗਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਿਨੇਹੋ ਏਵ ਹਿ ਗੁਣਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਸਿਨੇਹਦੋਸੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਆਵਰਣਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੬੭. ਵਿਪਿਟ੍ਠਿਕਤ੍ਵਾਨਾਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕਿਰ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਰਾਜਾ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਲਾਭੀ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਝਾਨਾਨੁਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਦਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਵਿਪਿਟ੍ਠਿਕਤ੍ਵਾਨ ਸੁਖਂ ਦੁਖਞ੍ਚ, ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਚ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਂ;

ਲਦ੍ਧਾਨੁਪੇਕ੍ਖਂ ਸਮਥਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਵਿਪਿਟ੍ਠਿਕਤ੍ਵਾਨਾਤਿ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਕਤ੍ਵਾ, ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਜਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਖਂ ਦੁਖਞ੍ਚਾਤਿ ਕਾਯਿਕਂ ਸਾਤਾਸਾਤਂ. ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਚੇਤਸਿਕਂ ਸਾਤਾਸਾਤਂ. ਉਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੁਪੇਕ੍ਖਂ. ਸਮਥਨ੍ਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸਮਥਮੇਵ. ਵਿਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਨੀਵਰਣਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਪੀਤਿਸੁਖਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਨਵਹਿ ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਨਿਦ੍ਧਨ੍ਤਸੁਵਣ੍ਣਮਿਵ ਵਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਯਂ ਪਨ ਯੋਜਨਾ – ਵਿਪਿਟ੍ਠਿਕਤ੍ਵਾਨ ਸੁਖਂ ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੁਪਚਾਰਭੂਮਿਯਂਯੇਵ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨੁਪਚਾਰਭੂਮਿਯਂ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪੁਨ ਆਦਿਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ ਚਕਾਰਂ ਪਰਤੋ ਨੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਞ੍ਚ ਵਿਪਿਟ੍ਠਿਕਤ੍ਵਾਨ ਪੁਬ੍ਬੇਵਾ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ. ਤੇਨ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੁਪਚਾਰੇ, ਦੋਮਨਸ੍ਸਞ੍ਚ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੁਪਚਾਰੇਯੇਵਾਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਏਤਾਨਿ ਹਿ ਏਤੇਸਂ ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਪਹਾਨਟ੍ਠਾਨਾਨਿ. ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਪਨ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ, ਦੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਂ, ਸੁਖਸ੍ਸ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਂ, ਸੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਪਹਾਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ ਏਤ੍ਥੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਪਰਿਸੇਸਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੫੧੦). ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਅਟ੍ਠਸਾਲਿਨਿਯਾ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੧੬੫) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਤੀਸੁ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਸੁ ਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸਸੁਖਾਨਿ ਵਿਪਿਟ੍ਠਿਕਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਥੇਵ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੇ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਵਿਪਿਟ੍ਠਿਕਤ੍ਵਾ ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਲਦ੍ਧਾਨੁਪੇਕ੍ਖਂ ਸਮਥਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ ਏਕੋ ਚਰੇਤਿ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵਾਤਿ.

ਵਿਪਿਟ੍ਠਿਕਤ੍ਵਾਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੬੮. ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਕਿਰ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਰਾਜਾ ਸਹਸ੍ਸਯੋਧਪਰਿਮਾਣਬਲਕਾਯੋ ਰਜ੍ਜੇਨ ਖੁਦ੍ਦਕੋ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਮਹਨ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਹਂ ਖੁਦ੍ਦਕੋ, ਪਞ੍ਞਵਤਾ ਚ ਪਨ ਸਕ੍ਕਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਗਹੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸਾਮਨ੍ਤਰਞ੍ਞੋ ਦੂਤਂ ਪਾਹੇਸਿ – ‘‘ਸਤ੍ਤਦਿਵਸਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਮੇ ਰਜ੍ਜਂ ਵਾ ਦੇਤੁ ਯੁਦ੍ਧਂ ਵਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਮਚ੍ਚੇ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਮਯਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾਯੇਵ ਸਾਹਸਂ ਕਤਂ, ਅਮੁਕਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਏਵਂ ਪਹਿਤਂ, ਕਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ? ਤੇ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਸਕ੍ਕਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸੋ ਦੂਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਗਤੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਯਦਿ ਏਵਂ ਵਿਨਾਸਿਤਮ੍ਹਾ ਤਯਾ, ਤੇਨ ਹਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੇਨ ਮਰਿਤੁਂ. ਹਨ੍ਦ, ਮਯਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਮਰਾਮ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਮਰਾਮ, ਉਬ੍ਬਨ੍ਧਾਮ, ਵਿਸਂ ਖਾਦਾਮਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਤੇਸੁ ਏਕਮੇਕੋ ਮਰਣਮੇਵ ਸਂਵਣ੍ਣੇਤਿ. ਤਤੋ ਰਾਜਾ – ‘‘ਕਿਂ ਮੇ, ਇਮੇਹਿ, ਅਤ੍ਥਿ, ਭਣੇ, ਮਯ੍ਹਂ ਯੋਧਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਥ ‘‘ਅਹਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋਧੋ, ਅਹਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋਧੋ’’ਤਿ ਤਂ ਯੋਧਸਹਸ੍ਸਂ ਉਟ੍ਠਹਿ.

ਰਾਜਾ ‘‘ਏਤੇ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਮਨ੍ਤ੍ਵਾ ਚਿਤਕਂ ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਮਯਾ, ਭਣੇ, ਇਦਂ ਨਾਮ ਸਾਹਸਂ ਕਤਂ, ਤਂ ਮੇ ਅਮਚ੍ਚਾ ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤਿ, ਸੋਹਂ ਚਿਤਕਂ ਪਵਿਸਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕੋ ਮਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਵਿਸਿਸ੍ਸਤਿ, ਕੇਨ ਮਯ੍ਹਂ ਜੀਵਿਤਂ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ? ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਯੋਧਾ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੁ – ‘‘ਮਯਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਵਿਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਰਾਜਾ ਅਪਰੇ ਪਞ੍ਚਸਤੇ ਯੋਧੇ ਆਹ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਇਦਾਨਿ, ਤਾਤਾ, ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ? ਤੇ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਨਾਯਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸਕਾਰੋ, ਇਤ੍ਥਿਕਿਰਿਯਾ ਏਸਾ, ਅਪਿਚ ਮਹਾਰਾਜੇਨ ਪਟਿਰਞ੍ਞੋ ਦੂਤੋ ਪੇਸਿਤੋ, ਤੇਨ ਮਯਂ ਰਞ੍ਞਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਮਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਰਾਜਾ ‘‘ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਮਮ ਜੀਵਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਂ ਸੇਨਂ ਸਨ੍ਨਯ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਯੋਧਸਹਸ੍ਸੇਨ ਪਰਿਵੁਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਜ੍ਜਸੀਮਾਯ ਨਿਸੀਦਿ.

ਸੋਪਿ ਪਟਿਰਾਜਾ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਰੇ, ਸੋ ਖੁਦ੍ਦਕਰਾਜਾ ਮਮ ਦਾਸਸ੍ਸਾਪਿ ਨਪ੍ਪਹੋਤੀ’’ਤਿ ਕੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਬਲਕਾਯਂ ਆਦਾਯ ਯੁਜ੍ਝਿਤੁਂ ਨਿਕ੍ਖਮਿ. ਖੁਦ੍ਦਕਰਾਜਾ ਤਂ ਅਬ੍ਭੁਯ੍ਯਾਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬਲਕਾਯਂ ਆਹ – ‘‘ਤਾਤਾ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਨ ਬਹੁਕਾ; ਸਬ੍ਬੇ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਿਤ੍ਵਾ, ਅਸਿਚਮ੍ਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਸੀਘਂ ਇਮਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਰਤੋ ਉਜੁਕਂ ਏਵ ਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਤਥਾ ਅਕਂਸੁ. ਅਥ ਸਾ ਸੇਨਾ ਦ੍ਵਿਧਾ ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਮਦਾਸਿ. ਤੇ ਤਂ ਰਾਜਾਨਂ ਜੀਵਗ੍ਗਾਹਂ ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ, ਅਞ੍ਞੇ ਯੋਧਾ ਪਲਾਯਿਂਸੁ. ਖੁਦ੍ਦਕਰਾਜਾ ‘‘ਤਂ ਮਾਰੇਮੀ’’ਤਿ ਪੁਰਤੋ ਧਾਵਤਿ, ਪਟਿਰਾਜਾ ਤਂ ਅਭਯਂ ਯਾਚਿ. ਤਤੋ ਤਸ੍ਸ ਅਭਯਂ ਦਤ੍ਵਾ, ਸਪਥਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਨੁਸ੍ਸਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਤੇਨ ਸਹ ਅਞ੍ਞਂ ਰਾਜਾਨਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਰਜ੍ਜਸੀਮਾਯ ਠਤ੍ਵਾ ਪੇਸੇਸਿ – ‘‘ਰਜ੍ਜਂ ਵਾ ਮੇ ਦੇਤੁ ਯੁਦ੍ਧਂ ਵਾ’’ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਅਹਂ ਏਕਯੁਦ੍ਧਮ੍ਪਿ ਨ ਸਹਾਮੀ’’ਤਿ ਰਜ੍ਜਂ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਸਿ. ਏਤੇਨੇਵ ਉਪਾਯੇਨ ਸਬ੍ਬਰਾਜਾਨੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੇ ਬਾਰਾਣਸਿਰਾਜਾਨਮ੍ਪਿ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ.

ਸੋ ਏਕਸਤਰਾਜਪਰਿਵੁਤੋ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਰਜ੍ਜਂ ਅਨੁਸਾਸਨ੍ਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਹਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਖੁਦ੍ਦਕੋ ਅਹੋਸਿਂ, ਸੋਮ੍ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰੋ ਜਾਤੋ. ਤਂ ਖੋ ਪਨ ਮੇ ਞਾਣਂ ਲੋਕਿਯਵੀਰਿਯਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ, ਨੇਵ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਯ ਨ ਵਿਰਾਗਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਸਾਧੁ ਵਤਸ੍ਸ ਸ੍ਵਾਹਂ ਇਮਿਨਾ ਞਾਣੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਗਵੇਸੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਰਜ੍ਜਂ ਦਤ੍ਵਾ, ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਞ੍ਚ ਸਕਜਨਪਦਮੇਵ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਸਮਾਦਾਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵੀਰਿਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਆਰਦ੍ਧਵਿਰਿਯੋ ਪਰਮਤ੍ਥਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤੋ ਅਕੁਸੀਤਵੁਤ੍ਤਿ;

ਦਲ਼੍ਹਨਿਕ੍ਕਮੋ ਥਾਮਬਲੂਪਪਨ੍ਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਆਰਦ੍ਧਂ ਵੀਰਿਯਮਸ੍ਸਾਤਿ ਆਰਦ੍ਧਵਿਰਿਯੋ. ਏਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਂ ਆਦਿਵੀਰਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਰਮਤ੍ਥੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਮਤ੍ਥਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਏਤੇਨ ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭੇਨ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਫਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਏਤੇਨ ਬਲਵੀਰਿਯੂਪਤ੍ਥਮ੍ਭਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕਾਨਂ ਅਲੀਨਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਕੁਸੀਤਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਏਤੇਨ ਠਾਨਆਸਨਚਙ੍ਕਮਨਾਦੀਸੁ ਕਾਯਸ੍ਸ ਅਨਵਸੀਦਨਂ. ਦਲ਼੍ਹਨਿਕ੍ਕਮੋਤਿ ਏਤੇਨ ‘‘ਕਾਮਂ ਤਚੋ ਚ ਨ੍ਹਾਰੁ ਚਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੧੮੪; ਅ. ਨਿ. ੨.੫; ਮਹਾਨਿ. ੧੯੬) ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਂ ਪਦਹਨਵੀਰਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਯਂ ਤਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਸਿਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਪਦਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਾਯੇਨ ਚੇਵ ਪਰਮਸਚ੍ਚਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਨਂ ਅਤਿਵਿਜ੍ਝ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਏਤੇਨ ਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਵੀਰਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਞ੍ਹਿ ਦਲ਼੍ਹਞ੍ਚ ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਗਤਤ੍ਤਾ, ਨਿਕ੍ਕਮੋ ਚ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਟਿਪਕ੍ਖਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀਪੁਗ੍ਗਲੋਪਿ ਦਲ਼੍ਹੋ ਨਿਕ੍ਕਮੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਦਲ਼੍ਹਨਿਕ੍ਕਮੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਥਾਮਬਲੂਪਪਨ੍ਨੋਤਿ ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਕਾਯਥਾਮੇਨ ਞਾਣਬਲੇਨ ਚ ਉਪਪਨ੍ਨੋ, ਅਥ ਵਾ ਥਾਮਭੂਤੇਨ ਬਲੇਨ ਉਪਪਨ੍ਨੋਤਿ ਥਾਮਬਲੂਪਪਨ੍ਨੋ, ਥਿਰਞਾਣਬਲੂਪਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਤੇਨ ਤਸ੍ਸ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਸਮ੍ਪਯੋਗਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਯੋਨਿਸੋ ਪਦਹਨਭਾਵਂ ਸਾਧੇਤਿ. ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਮਜ੍ਝਿਮਉਕ੍ਕਟ੍ਠਵੀਰਿਯਵਸੇਨ ਵਾ ਤਯੋਪਿ ਪਾਦਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੬੯. ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਆਵਰਣਗਾਥਾਯ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਸਦਿਸਾ ਏਵ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਕੋਚਿ ਵਿਸੇਸੋ. ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਪਨਸ੍ਸਾ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਨ੍ਤਿ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਸਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਸਲ੍ਲੀਨਂ ਏਕਤ੍ਤਸੇਵਿਤਾ ਏਕੀਭਾਵੋ, ਕਾਯਵਿਵੇਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਨੀਕਝਾਪਨਤੋ ਆਰਮ੍ਮਣਲਕ੍ਖਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਤੋ ਚ ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨੀਵਰਣਾਦਿਪਚ੍ਚਨੀਕਝਾਪਨਤੋ ਆਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਤੋ ਚ ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਫਲਾਨਿ ਸਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਦਿਪਚ੍ਚਨੀਕਝਾਪਨਤੋ, ਲਕ੍ਖਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਤੋਯੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਫਲਾਨਿ. ਇਧ ਪਨ ਆਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਮੇਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਏਵਮੇਤਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਞ੍ਚ ਝਾਨਞ੍ਚ ਅਰਿਞ੍ਚਮਾਨੋ, ਅਜਹਮਾਨੋ, ਅਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਮਾਨੋ. ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨੂਪਗੇਸੁ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਧਮ੍ਮੇਸੁ. ਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਤਤਂ, ਸਮਿਤਂ, ਅਬ੍ਭੋਕਿਣ੍ਣਂ. ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰੀਤਿ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਆਰਬ੍ਭ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨੇਨ ਅਨੁਗਤਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਧਮ੍ਮਂ ਚਰਮਾਨੋ. ਅਥ ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਨਵ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾ, ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨੁਲੋਮੋ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਅਨੁਧਮ੍ਮੋ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਸੁਖਤ੍ਥਂ ਵਿਭਤ੍ਤਿਬ੍ਯਤ੍ਤਯੇਨ ‘‘ਧਮ੍ਮੇਸੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ. ਆਦੀਨਵਂ ਸਮ੍ਮਸਿਤਾ ਭਵੇਸੂਤਿ ਤਾਯ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਰਿਤਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਅਨਿਚ੍ਚਾਕਾਰਾਦਿਦੋਸਂ ਤੀਸੁ ਭਵੇਸੁ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਏਵਂ ਇਮਂ ਕਾਯਵਿਵੇਕਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕਂ ਅਰਿਞ੍ਚਮਾਨੋ ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਅਧਿਗਤੋਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਏਕੋ ਚਰੇਤਿ ਏਵਂ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੭੦. ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਨ੍ਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਕਿਰ ਬਾਰਾਣਸਿਰਾਜਾ ਮਹਚ੍ਚਰਾਜਾਨੁਭਾਵੇਨ ਨਗਰਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਰੋਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰਸੋਭਾਯ ਆਵਟ੍ਟਿਤਹਦਯਾ ਸਤ੍ਤਾ ਪੁਰਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਪਿ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵ ਉਲ੍ਲੋਕੇਨ੍ਤਿ, ਪਚ੍ਛਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਪਿ, ਉਭੋਹਿ ਪਸ੍ਸੇਹਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਪਿ. ਪਕਤਿਯਾ ਏਵ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨੇ ਪੁਣ੍ਣਚਨ੍ਦਸਮੁਦ੍ਦਰਾਜਦਸ੍ਸਨੇ ਚ ਅਤਿਤ੍ਤੋ ਲੋਕੋ. ਅਥ ਅਞ੍ਞਤਰਾ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਯਭਰਿਯਾਪਿ ਉਪਰਿਪਾਸਾਦਗਤਾ ਸੀਹਪਞ੍ਜਰਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕਯਮਾਨਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾਵ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਮਚ੍ਚਂ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਜਾਨਾਹਿ ਤਾਵ, ਭਣੇ, ਅਯਂ ਇਤ੍ਥੀ ਸਸਾਮਿਕਾ ਵਾ ਅਸਾਮਿਕਾ ਵਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਸਾਮਿਕਾ’’ਤਿ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਅਥ ਰਾਜਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਮਾ ਵੀਸਤਿਸਹਸ੍ਸਨਾਟਕਿਤ੍ਥਿਯੋ ਦੇਵਚ੍ਛਰਾਯੋ ਵਿਯ ਮਂਯੇਵ ਏਕਂ ਅਭਿਰਮੇਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਦਾਨਾਹਂ ਏਤਾਪਿ ਅਤੁਸਿਤ੍ਵਾ ਪਰਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਤਣ੍ਹਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿਂ, ਸਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਅਪਾਯਮੇਵ ਆਕਡ੍ਢਤੀ’’ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਆਦੀਨਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਹਨ੍ਦ ਨਂ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮੀ’’ਤਿ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਪਤ੍ਥਯਮਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ, ਅਨੇਲ਼ਮੂਗੋ ਸੁਤਵਾ ਸਤੀਮਾ;

ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮੋ ਨਿਯਤੋ ਪਧਾਨਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਏਵਂ ਦਿਟ੍ਠਾਦੀਨਵਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ ਏਵ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ. ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋਤਿ ਸਾਤਚ੍ਚਕਾਰੀ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰੀ. ਅਨੇਲ਼ਮੂਗੋਤਿ ਅਲਾਲਾਮੁਖੋ. ਅਥ ਵਾ ਅਨੇਲ਼ੋ ਚ ਅਮੂਗੋ ਚ, ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਬ੍ਯਤ੍ਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਹਿਤਸੁਖਸਮ੍ਪਾਪਕਂ ਸੁਤਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸੁਤਵਾ ਆਗਮਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਤੀਮਾਤਿ ਚਿਰਕਤਾਦੀਨਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤਾ. ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮੋਤਿ ਧਮ੍ਮੁਪਪਰਿਕ੍ਖਾਯ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਧਮ੍ਮੋ. ਨਿਯਤੋਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਨਿਯਾਮਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਪਧਾਨਵਾਤਿ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਵੀਰਿਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਉਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਏਸ ਪਾਠੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਮੇਤੇਹਿ ਅਪ੍ਪਮਾਦਾਦੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਨਿਯਾਮਸਮ੍ਪਾਪਕੇਨ ਪਧਾਨੇਨ ਪਧਾਨਵਾ, ਤੇਨ ਪਧਾਨੇਨ ਪਤ੍ਤਨਿਯਾਮਤ੍ਤਾ ਨਿਯਤੋ, ਤਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮੋ. ਅਰਹਾ ਹਿ ਪੁਨ ਸਙ੍ਖਾਤਬ੍ਬਾਭਾਵਤੋ ‘‘ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਥਾਹ ‘‘ਯੇ ਚ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾਸੇ, ਯੇ ਚ ਸੇਖਾ ਪੁਥੂ ਇਧਾ’’ਤਿ (ਸੁ. ਨਿ. ੧੦੪੪; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਅਜਿਤਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੭). ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੭੧. ਸੀਹੋ ਵਾਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਕਿਰ ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਦੂਰੇ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਪਗੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਯਾਨਾ ਓਰੁਯ੍ਹ ਉਦਕਟ੍ਠਾਨਂ ਉਪਗਤੋ ‘‘ਮੁਖਂ ਧੋਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਦੇਸੇ ਸੀਹੀ ਪੋਤਕਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾ ਗੋਚਰਾਯ ਗਤਾ. ਰਾਜਪੁਰਿਸੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਸੀਹਪੋਤਕੋ ਦੇਵਾ’’ਤਿ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਸੀਹੋ ਕਿਰ ਨ ਕਸ੍ਸਚਿ ਭਾਯਤੀ’’ਤਿ ਤਂ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤੁਂ ਭੇਰਿਆਦੀਨਿ ਆਕੋਟਾਪੇਸਿ. ਸੀਹਪੋਤਕੋ ਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾਪਿ ਤਥੇਵ ਸਯਿ. ਰਾਜਾ ਯਾਵਤਤਿਯਕਂ ਆਕੋਟਾਪੇਸਿ, ਸੋ ਤਤਿਯਵਾਰੇ ਸੀਸਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਪਰਿਸਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਸਯਿ. ਅਥ ਰਾਜਾ ‘‘ਯਾਵਸ੍ਸ ਮਾਤਾ ਨਾਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਾਵ ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਜਾਤੋਪਿ ਸੀਹਪੋਤਕੋ ਨ ਸਨ੍ਤਸਤਿ ਨ ਭਾਯਤਿ, ਕੁਦਾਸ੍ਸੁ ਨਾਮਾਹਮ੍ਪਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਪਰਿਤਾਸਂ ਛੇਤ੍ਵਾ ਨ ਸਨ੍ਤਸੇਯ੍ਯਂ ਨ ਭਾਯੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪੁਨ ਕੇਵਟ੍ਟੇਹਿ ਮਚ੍ਛੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਾਖਾਸੁ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਪਸਾਰਿਤੇ ਜਾਲੇ ਵਾਤਂ ਅਲਗ੍ਗਂਯੇਵ ਗਚ੍ਛਮਾਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਤਮ੍ਪਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ – ‘‘ਕੁਦਾਸ੍ਸੁ ਨਾਮਾਹਮ੍ਪਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਜਾਲਂ ਮੋਹਜਾਲਂ ਵਾ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਥ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਿਲਾਪਟ੍ਟਪੋਕ੍ਖਰਣਿਤੀਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਵਾਤਬ੍ਭਾਹਤਾਨਿ ਪਦੁਮਾਨਿ ਓਨਮਿਤ੍ਵਾ ਉਦਕਂ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਵਾਤਵਿਗਮੇ ਪੁਨ ਯਥਾਠਾਨੇ ਠਿਤਾਨਿ ਉਦਕੇਨ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਾਨਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਮ੍ਪਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ – ‘‘ਕੁਦਾਸ੍ਸੁ ਨਾਮਾਹਮ੍ਪਿ ਯਥਾ ਏਤਾਨਿ ਉਦਕੇ ਜਾਤਾਨਿ ਉਦਕੇਨ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਾਨਿ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਏਵਮੇਵਂ ਲੋਕੇ ਜਾਤੋ ਲੋਕੇਨ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ‘‘ਯਥਾ ਸੀਹਵਾਤਪਦੁਮਾਨਿ, ਏਵਂ ਅਸਨ੍ਤਸਨ੍ਤੇਨ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੇਨ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ, ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ, ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਸੀਹੋਵ ਸਦ੍ਦੇਸੁ ਅਸਨ੍ਤਸਨ੍ਤੋ, ਵਾਤੋਵ ਜਾਲਮ੍ਹਿ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ;

ਪਦੁਮਂਵ ਤੋਯੇਨ ਅਲਿਪ੍ਪਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸੀਹੋਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸੀਹਾ – ਤਿਣਸੀਹੋ, ਪਣ੍ਡੁਸੀਹੋ, ਕਾਲ਼ਸੀਹੋ, ਕੇਸਰਸੀਹੋਤਿ. ਕੇਸਰਸੀਹੋ ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ. ਸੋਵ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਵਾਤੋ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਦਿਵਸੇਨ ਅਨੇਕਵਿਧੋ, ਪਦੁਮਂ ਰਤ੍ਤਸੇਤਾਦਿਵਸੇਨ. ਤੇਸੁ ਯੋ ਕੋਚਿ ਵਾਤੋ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਪਦੁਮਞ੍ਚ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਸਨ੍ਤਾਸੋ ਅਤ੍ਤਸਿਨੇਹੇਨ ਹੋਤਿ, ਅਤ੍ਤਸਿਨੇਹੋ ਚ ਤਣ੍ਹਾਲੇਪੋ, ਸੋਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਲੋਭੇਨ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਚ ਤਣ੍ਹਾਯੇਵ. ਸਜ੍ਜਨਂ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਾਵਿਰਹਿਤਸ੍ਸ ਮੋਹੇਨ ਹੋਤਿ, ਮੋਹੋ ਚ ਅਵਿਜ੍ਜਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਮਥੇਨ ਤਣ੍ਹਾਯ ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਮਥੇਨ ਅਤ੍ਤਸਿਨੇਹਂ ਪਹਾਯ ਸੀਹੋਵ ਸਦ੍ਦੇਸੁ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦੀਸੁ ਅਸਨ੍ਤਸਨ੍ਤੋ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਮੋਹਂ ਪਹਾਯ ਵਾਤੋਵ ਜਾਲਮ੍ਹਿ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਾਦੀਸੁ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ, ਸਮਥੇਨੇਵ ਲੋਭਂ ਲੋਭਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਏਵ ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਪਹਾਯ, ਪਦੁਮਂਵ ਤੋਯੇਨ ਸਬ੍ਬਭਵਭੋਗਲੋਭੇਨ ਅਲਿਪ੍ਪਮਾਨੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਮਥਸ੍ਸ ਸੀਲਂ ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ, ਸਮਥੋ ਸਮਾਧਿ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਪਞ੍ਞਾਤਿ. ਏਵਂ ਤੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਿਦ੍ਧੇਸੁ ਤਯੋਪਿ ਖਨ੍ਧਾ ਸਿਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸੁਰਤੋ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਸੀਹੋਵ ਸਦ੍ਦੇਸੁ ਆਘਾਤਵਤ੍ਥੂਸੁ ਕੁਜ੍ਝਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਨ ਸਨ੍ਤਸਤਿ. ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਸਭਾਵੋ ਵਾਤੋਵ ਜਾਲਮ੍ਹਿ ਖਨ੍ਧਾਦਿਧਮ੍ਮਭੇਦੇ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ, ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਵੀਤਰਾਗੋ ਪਦੁਮਂਵ ਤੋਯੇਨ ਰਾਗੇਨ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤਿ. ਏਵਂ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਹਿ ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਚ ਯਥਾਸਮ੍ਭਵਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਤਣ੍ਹਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਞ੍ਚ ਅਕੁਸਲਮੂਲਾਨਂ ਪਹਾਨਵਸੇਨ ਅਸਨ੍ਤਸਨ੍ਤੋ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ ਅਲਿਪ੍ਪਮਾਨੋ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਅਸਨ੍ਤਸਨ੍ਤਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੭੨. ਸੀਹੋ ਯਥਾਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਕਿਰ ਬਾਰਾਣਸਿਰਾਜਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਕੁਪ੍ਪਿਤਂ ਵੂਪਸਮੇਤੁਂ ਗਾਮਾਨੁਗਾਮਿਮਗ੍ਗਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ, ਉਜੁਂ ਅਟਵਿਮਗ੍ਗਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਮਹਤਿਯਾ ਸੇਨਾਯ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇ ਸੀਹੋ ਬਾਲਸੂਰਿਯਾਤਪਂ ਤਪ੍ਪਮਾਨੋ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਾਜਪੁਰਿਸੋ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਸੀਹੋ ਕਿਰ ਸਦ੍ਦੇਨ ਨ ਸਨ੍ਤਸਤੀ’’ਤਿ ਭੇਰਿਸਙ੍ਖਪਣਵਾਦੀਹਿ ਸਦ੍ਦਂ ਕਾਰਾਪੇਸਿ. ਸੀਹੋ ਤਥੇਵ ਨਿਪਜ੍ਜਿ. ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਕਾਰਾਪੇਸਿ. ਸੀਹੋ ਤਥੇਵ ਨਿਪਜ੍ਜਿ. ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਕਾਰਾਪੇਸਿ. ਸੀਹੋ ‘‘ਮਮ ਪਟਿਸਤ੍ਤੁ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਚਤੂਹਿ ਪਾਦੇਹਿ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਿ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾਵ ਹਤ੍ਥਾਰੋਹਾਦਯੋ ਹਤ੍ਥਿਆਦੀਹਿ ਓਰੋਹਿਤ੍ਵਾ ਤਿਣਗਹਨਾਨਿ ਪਵਿਟ੍ਠਾ, ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਗਣਾ ਦਿਸਾਵਿਦਿਸਾ ਪਲਾਤਾ. ਰਞ੍ਞੋ ਹਤ੍ਥੀਪਿ ਰਾਜਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਨਗਹਨਾਨਿ ਪੋਥਯਮਾਨੋ ਪਲਾਯਿ. ਸੋ ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਰੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਰੁਕ੍ਖਸਾਖਾਯ ਓਲਮ੍ਬਿਤ੍ਵਾ, ਪਥਵਿਂ ਪਤਿਤ੍ਵਾ, ਏਕਪਦਿਕਮਗ੍ਗੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਅਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਦ੍ਦਮਸ੍ਸੁਤ੍ਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਕਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ? ‘‘ਪਠਮਂ ਭੇਰਿਸਙ੍ਖਾਦੀਨਂ, ਪਚ੍ਛਾ ਸੀਹਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ‘‘ਨ ਭਾਯਿਤ੍ਥ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਮਯਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭਾਯਾਮਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਕ੍ਕਾ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਏਦਿਸਂ ਕਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਸਕ੍ਕਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਚੇ ਪਬ੍ਬਜਸੀ’’ਤਿ. ‘‘ਪਬ੍ਬਜਾਮਿ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਸੁਂ. ਸੋਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਸੀਹੋ ਯਥਾ ਦਾਠਬਲੀ ਪਸਯ੍ਹ, ਰਾਜਾ ਮਿਗਾਨਂ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਚਾਰੀ;

ਸੇਵੇਥ ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸਹਨਾ ਚ ਹਨਨਾ ਚ ਸੀਘਜਵਤ੍ਤਾ ਚ ਸੀਹੋ. ਕੇਸਰਸੀਹੋਵ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਦਾਠਾ ਬਲਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦਾਠਬਲੀ. ਪਸਯ੍ਹ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯਾਤਿ, ਉਭਯਂ ਚਾਰੀਸਦ੍ਦੇਨ ਸਹ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ ਪਸਯ੍ਹਚਾਰੀ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯਚਾਰੀਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਸਯ੍ਹ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚਰਣੇਨ ਪਸਯ੍ਹਚਾਰੀ, ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ, ਸਨ੍ਤਾਸੇਤ੍ਵਾ, ਵਸੀਕਤ੍ਵਾ, ਚਰਣੇਨ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯਚਾਰੀ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਕਾਯਬਲੇਨ ਪਸਯ੍ਹਚਾਰੀ, ਤੇਜਸਾ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯਚਾਰੀ. ਤਤ੍ਥ ਸਚੇ ਕੋਚਿ ਵਦੇਯ੍ਯ – ‘‘ਕਿਂ ਪਸਯ੍ਹ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਚਾਰੀ’’ਤਿ, ਤਤੋ ਮਿਗਾਨਨ੍ਤਿ ਸਾਮਿਵਚਨਂ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਿਗੇ ਪਸਯ੍ਹ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਚਾਰੀ’’ਤਿ ਪਟਿਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਪਨ੍ਤਾਨੀਤਿ ਦੂਰਾਨਿ. ਸੇਨਾਸਨਾਨੀਤਿ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਾਨਿ. ਸੇਸਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਸਕ੍ਕਾ ਜਾਨਿਤੁਨ੍ਤਿ ਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਨ੍ਤਿ.

ਦਾਠਬਲੀਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੭੩. ਮੇਤ੍ਤਂ ਉਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਕਿਰ ਰਾਜਾ ਮੇਤ੍ਤਾਦਿਝਾਨਲਾਭੀ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ‘‘ਝਾਨਸੁਖਨ੍ਤਰਾਯਕਰਂ ਰਜ੍ਜ’’ਨ੍ਤਿ ਝਾਨਾਨੁਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ, ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

ਮੇਤ੍ਤਂ ਉਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੁਣਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ, ਆਸੇਵਮਾਨੋ ਮੁਦਿਤਞ੍ਚ ਕਾਲੇ;

ਸਬ੍ਬੇਨ ਲੋਕੇਨ ਅਵਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਸੁਖਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਹਿਤਸੁਖੁਪਨਯਨਕਾਮਤਾ ਮੇਤ੍ਤਾ. ‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਇਮਮ੍ਹਾ ਦੁਕ੍ਖਾ ਵਿਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਹਿਤਦੁਕ੍ਖਾਪਨਯਨਕਾਮਤਾ ਕਰੁਣਾ. ‘‘ਮੋਦਨ੍ਤਿ ਵਤ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਮੋਦਨ੍ਤਿ ਸਾਧੁ ਸੁਟ੍ਠੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਹਿਤਸੁਖਾਵਿਪ੍ਪਯੋਗਕਾਮਤਾ ਮੁਦਿਤਾ. ‘‘ਪਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸਕੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨਾ’’ਤਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੇਸੁ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਤਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾ. ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਸੁਖਤ੍ਥਂ ਪਨ ਉਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਮੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਵਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਮੁਦਿਤਾ ਪਚ੍ਛਾ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਚਤਸ੍ਸੋਪਿ ਹਿ ਏਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਂ ਉਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੁਣਂ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ, ਆਸੇਵਮਾਨੋ ਮੁਦਿਤਞ੍ਚ ਕਾਲੇ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਆਸੇਵਮਾਨੋਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਤਿਕਚਤੁਕ੍ਕਜ੍ਝਾਨਵਸੇਨ, ਉਪੇਕ੍ਖਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਵਸੇਨ ਭਾਵਯਮਾਨੋ. ਕਾਲੇਤਿ ਮੇਤ੍ਤਂ ਆਸੇਵਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਕਰੁਣਂ, ਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਮੁਦਿਤਂ, ਤਤੋ ਇਤਰਤੋ ਵਾ ਨਿਪ੍ਪੀਤਿਕਝਾਨਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਉਪੇਕ੍ਖਂ ਆਸੇਵਮਾਨੋ ‘‘ਕਾਲੇ ਆਸੇਵਮਾਨੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਆਸੇਵਿਤੁਂ ਫਾਸੁਕਾਲੇ ਵਾ. ਸਬ੍ਬੇਨ ਲੋਕੇਨ ਅਵਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨੋਤਿ ਦਸਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਤ੍ਤਲੋਕੇਨ ਅਵਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨੋ. ਮੇਤ੍ਤਾਦੀਨਞ੍ਹਿ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਚ ਵਿਰੋਧਭੂਤੋ ਪਟਿਘੋ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸਬ੍ਬੇਨ ਲੋਕੇਨ ਅਵਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨੋ’’ਤਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਪਨ ਮੇਤ੍ਤਾਦਿਕਥਾ ਅਟ੍ਠਸਾਲਿਨਿਯਾ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੨੫੧) ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸੇਸਂ ਪੁਬ੍ਬਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਮੇਵਾਤਿ.

ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੭੪. ਰਾਗਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚਾਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਰਾਜਗਹਂ ਕਿਰ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਾਤਙ੍ਗੋ ਨਾਮ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਵਿਹਰਤਿ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਿਮੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ. ਅਥ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਦੇਵਤਾਯੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੂਜਨਤ੍ਥਾਯ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਾਰਿਸਾ, ਮਾਰਿਸਾ, ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਭਣਿਂਸੁ. ਸੋ ਨਿਰੋਧਾ ਵੁਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਜੀਵਿਤਕ੍ਖਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਹਿਮਵਨ੍ਤੇ ਮਹਾਪਪਾਤੋ ਨਾਮ ਪਬ੍ਬਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਆਕਾਸੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਿਸਙ੍ਘਾਤਂ ਪਪਾਤੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ, ਸਿਲਾਤਲੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਰਾਗਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਮੋਹਂ, ਸਨ੍ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾਨ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ;

ਅਸਨ੍ਤਸਂ ਜੀਵਿਤਸਙ੍ਖਯਮ੍ਹਿ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਾ ਉਰਗਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸਂਯੋਜਨਾਨੀਤਿ ਦਸ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ. ਤਾਨਿ ਚ ਤੇਨ ਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਨ੍ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾ. ਅਸਨ੍ਤਸਂ ਜੀਵਿਤਸਙ੍ਖਯਮ੍ਹੀਤਿ ਜੀਵਿਤਸਙ੍ਖਯੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਭੇਦੋ, ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਜੀਵਿਤਸਙ੍ਖਯੇ ਜੀਵਿਤਨਿਕਨ੍ਤਿਯਾ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਅਸਨ੍ਤਸਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਸੋਪਾਦਿਸੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀਤਿ.

ਜੀਵਿਤਸਙ੍ਖਯਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

੭੫. ਭਜਨ੍ਤੀਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਕਿਰ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਰਾਜਾ ਆਦਿਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਮੇਵ ਫੀਤਂ ਰਜ੍ਜਂ ਸਮਨੁਸਾਸਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਖਰੋ ਆਬਾਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਦੁਕ੍ਖਾ ਵੇਦਨਾ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਵੀਸਤਿਸਹਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯੋ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਪਾਦਸਮ੍ਬਾਹਨਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ‘‘ਨ ਦਾਨਾਯਂ ਰਾਜਾ ਜੀਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਹਨ੍ਦ ਮਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਰਣਂ ਗਵੇਸਾਮਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਯਾਚਿਂਸੁ. ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿਯੇਵ, ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲਭਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾਪਿ ਆਬਾਧਾ ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ ‘‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੋ ਚ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੋ ਚ ਕੁਹਿ’’ਨ੍ਤਿ? ਤਤੋ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੀਸਂ ਚਾਲੇਤ੍ਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਪਿ ਅਮਚ੍ਚਾ ‘‘ਰਾਜਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਲਭਮਾਨਾ ਪਰਮੇਨ ਪਾਰਿਜੁਞ੍ਞੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਪੁਨਦੇਵ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਤੇਨ ਚ ਰਞ੍ਞਾ ‘‘ਕੁਹਿਂ, ਤਾਤਾ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਗਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਦੇਵਂ ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਜੀਵਿਕਭਯੇਨਮ੍ਹਾ ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਜਨਪਦਂ ਗਤਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਸੀਸਂ ਚਾਲੇਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਇਮੇ ਵੀਮਂਸੇਯ੍ਯਂ, ਕਿਂ ਪੁਨਪਿ ਏਵਂ ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ ਨੋ’’ਤਿ? ਸੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਆਬਾਧਿਕਰੋਗੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋ ਵਿਯ ਬਾਲ਼੍ਹਵੇਦਨਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਗਿਲਾਨਾਲਯਂ ਅਕਾਸਿ. ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਸਮ੍ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸਮੇਵ ਸਬ੍ਬਂ ਅਕਂਸੁ. ਤੇਪਿ ਅਮਚ੍ਚਾ ਤਥੇਵ ਪੁਨ ਬਹੁਤਰਂ ਜਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਏਵਂ ਰਾਜਾ ਯਾਵਤਤਿਯਂ ਸਬ੍ਬਂ ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸਂ ਅਕਾਸਿ. ਤੇਪਿ ਤਥੇਵ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਚਤੁਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਤੇ ਆਗਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਹੋ ਇਮੇ ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਅਕਂਸੁ, ਯੇ ਮਂ ਬ੍ਯਾਧਿਤਂ ਪਹਾਯ ਅਨਪੇਕ੍ਖਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੂ’’ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਨੋ ਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਭਜਨ੍ਤਿ ਸੇਵਨ੍ਤਿ ਚ ਕਾਰਣਤ੍ਥਾ, ਨਿਕ੍ਕਾਰਣਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਅਜ੍ਜ ਮਿਤ੍ਤਾ;

ਅਤ੍ਤਟ੍ਠਪਞ੍ਞਾ ਅਸੁਚੀ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਭਜਨ੍ਤੀਤਿ ਸਰੀਰੇਨ ਅਲ੍ਲੀਯਿਤ੍ਵਾ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨ੍ਤਿ. ਸੇਵਨ੍ਤੀਤਿ ਅਞ੍ਜਲਿਕਮ੍ਮਾਦੀਹਿ ਕਿਂ ਕਾਰਪਟਿਸ੍ਸਾਵਿਤਾਯ ਚ ਪਰਿਚਰਨ੍ਤਿ. ਕਾਰਣਂ ਅਤ੍ਥੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਕਾਰਣਤ੍ਥਾ, ਭਜਨਾਯ ਸੇਵਨਾਯ ਚ ਨਾਞ੍ਞਂ ਕਾਰਣਮਤ੍ਥਿ, ਅਤ੍ਥੋ ਏਵ ਨੇਸਂ ਕਾਰਣਂ, ਅਤ੍ਥਹੇਤੁ ਸੇਵਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨਿਕ੍ਕਾਰਣਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਅਜ੍ਜ ਮਿਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਇਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਪਟਿਲਾਭਕਾਰਣੇਨ ਨਿਕ੍ਕਾਰਣਾ, ਕੇਵਲਂ –

‘‘ਉਪਕਾਰੋ ਚ ਯੋ ਮਿਤ੍ਤੋ,

ਸੁਖੇ ਦੁਕ੍ਖੇ ਚ ਯੋ ਸਖਾ;

ਅਤ੍ਥਕ੍ਖਾਯੀ ਚ ਯੋ ਮਿਤ੍ਤੋ,

ਯੋ ਚ ਮਿਤ੍ਤਾਨੁਕਮ੍ਪਕੋ’’ਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੬੫) –

ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਅਰਿਯੇਨ ਮਿਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਅਜ੍ਜ ਮਿਤ੍ਤਾ. ਅਤ੍ਤਨਿ ਠਿਤਾ ਏਤੇਸਂ ਪਞ੍ਞਾ, ਅਤ੍ਤਾਨਂਯੇਵ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਟ੍ਠਪਞ੍ਞਾ. ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਥਪਞ੍ਞਾਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਕਿਰ ਪੋਰਾਣਪਾਠੋ, ਸਮ੍ਪਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯੇਵ ਅਤ੍ਥੇ ਏਤੇਸਂ ਪਞ੍ਞਾ, ਆਯਤਿਂ ਨ ਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਸੁਚੀਤਿ ਅਸੁਚਿਨਾ ਅਨਰਿਯੇਨ ਕਾਯਵਚੀਮਨੋਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ. ਸੇਸਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

ਕਾਰਣਤ੍ਥਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ.

ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਵਗ੍ਗੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ ਏਕਾਦਸਹਿ ਗਾਥਾਹਿ.

ਏਵਮੇਤਂ ਏਕਚਤ੍ਤਾਲੀਸਗਾਥਾਪਰਿਮਾਣਂ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਥਚਿਦੇਵ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਯੋਜਨਾਨਯੇਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਯਥਾਨੁਰੂਪਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਤੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਤਿਵਿਤ੍ਥਾਰਭਯੇਨ ਪਨ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਯੋਜਿਤਨ੍ਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗਵਾ ਮਗਧੇਸੁ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਦਕ੍ਖਿਣਾਗਿਰਿਸ੍ਮਿਂ ਏਕਨਾਲਾਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੇ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਬੁਦ੍ਧਕਿਚ੍ਚੇਸੁ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾਵਸਾਨੇ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਅਰਹਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਮਯਿ ਗਤੇ ਯਥਾ ਪਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਤੋ ਕਥਾਵਸਾਨੇ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਏਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚ ਞਤ੍ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸਿਯਾ ‘‘ਕਤਮਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ, ਕਤਮਂ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਪਾਤੋ ਏਵ ਉਟ੍ਠਾਯ ਉਪਟ੍ਠਾਕਾਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਸਰੀਰਫਾਸੁਕਤ੍ਥਞ੍ਚ ਮੁਖਧੋਵਨਾਦਿਸਰੀਰਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵੇਲਾ, ਤਾਵ ਵਿਵਿਤ੍ਤਾਸਨੇ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵੇਲਾਯ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ, ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ, ਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ, ਪਤ੍ਤਮਾਦਾਯ ਕਦਾਚਿ ਏਕਕੋਵ ਕਦਾਚਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਗਾਮਂ ਵਾ ਨਿਗਮਂ ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਤਿ, ਕਦਾਚਿ ਪਕਤਿਯਾ, ਕਦਾਚਿ ਅਨੇਕੇਹਿ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇਹਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਹਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਤੋ ਲੋਕਨਾਥਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਪੁਰਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮੁਦੁਗਤਿਯੋ ਵਾਤਾ ਪਥਵਿਂ ਸੋਧੇਨ੍ਤਿ; ਵਲਾਹਕਾ ਉਦਕਫੁਸਿਤਾਨਿ ਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤਾ ਮਗ੍ਗੇ ਰੇਣੁਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਵਿਤਾਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ. ਅਪਰੇ ਵਾਤਾ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਉਪਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗੇ ਓਕਿਰਨ੍ਤਿ, ਉਨ੍ਨਤਾ ਭੂਮਿਪ੍ਪਦੇਸਾ ਓਨਮਨ੍ਤਿ, ਓਨਤਾ ਉਨ੍ਨਮਨ੍ਤਿ, ਪਾਦਨਿਕ੍ਖੇਪਸਮਯੇ ਸਮਾਵ ਭੂਮਿ ਹੋਤਿ, ਸੁਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਨਿ ਰਥਚਕ੍ਕਮਤ੍ਤਾਨਿ ਪਦੁਮਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਵਾ ਪਾਦੇ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਇਨ੍ਦਖੀਲਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਠਪਿਤਮਤ੍ਤੇ ਦਕ੍ਖਿਣਪਾਦੇ ਸਰੀਰਾ ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਰਸ੍ਮਿਯੋ ਨਿਚ੍ਛਰਿਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਰਸਪਿਞ੍ਜਰਾਨਿ ਵਿਯ ਚਿਤ੍ਰਪਟਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨਿ ਵਿਯ ਚ ਪਾਸਾਦਕੂਟਾਗਾਰਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿਯੋ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਧਾਵਨ੍ਤਿ, ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਵਿਹਙ੍ਗਾਦਯੋ ਸਕਸਕਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਠਿਤਾਯੇਵ ਮਧੁਰੇਨਾਕਾਰੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਭੇਰਿਵੀਣਾਦੀਨਿ ਤੂਰਿਯਾਨਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਕਾਯੂਪਗਾਨਿ ਚ ਆਭਰਣਾਨਿ, ਤੇਨ ਸਞ੍ਞਾਣੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਭਗਵਾ ਇਧ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਟ੍ਠੋ’’ਤਿ. ਤੇ ਸੁਨਿਵਤ੍ਥਾ ਸੁਪਾਰੁਤਾ ਗਨ੍ਧਪੁਪ੍ਫਾਦੀਨਿ ਆਦਾਯ ਘਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਵੀਥਿਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਗਨ੍ਧਪੁਪ੍ਫਾਦੀਹਿ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ – ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦਸ ਭਿਕ੍ਖੂ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਵੀਸਤਿ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋਪਿ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨ ਪਟਿਮਾਨੇਨ੍ਤਿ.

ਭਗਵਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਾਨਾਨਿ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਯਥਾ ਕੇਚਿ ਸਰਣਗਮਨੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਕੇਚਿ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸੀਲੇਸੁ, ਕੇਚਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਸਕਦਾਗਾਮਿਅਨਾਗਾਮਿਫਲਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ, ਕੇਚਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਫਲੇ ਅਰਹਤ੍ਤੇਤਿ. ਏਵਂ ਤਥਾ ਤਥਾ ਜਨਂ ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਵਿਹਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਣ੍ਡਲਮਾਲ਼ੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਵਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਆਗਮਯਮਾਨੋ. ਤਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ ਭਗਵਤੋ ਨਿਵੇਦੇਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਵਿਸਤਿ. ਇਦਂ ਤਾਵ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ. ਯਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਯੁਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

ਅਥ ਭਗਵਾ ਏਵਂ ਕਤਪੁਰੇਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਾ ਉਪਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ, ਪਾਦੇ ਪਕ੍ਖਾਲੇਤ੍ਵਾ, ਪਾਦਪੀਠੇ ਠਤ੍ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਓਵਦਤਿ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਸਮ੍ਪਾਦੇਥ, ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੋ ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, ਮਨੁਸ੍ਸਪਟਿਲਾਭੋ ਦੁਲ੍ਲਭੋ, ਸਦ੍ਧਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਦੁਲ੍ਲਭਾ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ ਦੁਲ੍ਲਭਂ ਲੋਕਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਚਰਿਯਵਸੇਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਦੇਤਿ. ਤੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ; ਕੇਚਿ ਅਰਞ੍ਞਂ, ਕੇਚਿ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ, ਕੇਚਿ ਪਬ੍ਬਤਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ, ਕੇਚਿ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਭਵਨਂ…ਪੇ… ਕੇਚਿ ਵਸਵਤ੍ਤਿਭਵਨਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਚੇ ਆਕਙ੍ਖਤਿ, ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਅਥ ਸਮਸ੍ਸਾਸਿਤਕਾਯੋ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਭਾਗੇ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਤਿ. ਤਤਿਯਭਾਗੇ ਯਂ ਗਾਮਂ ਵਾ ਨਿਗਮਂ ਵਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਹਰਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਜਨੋ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਸੁਨਿਵਤ੍ਥੋ ਸੁਪਾਰੁਤੋ ਗਨ੍ਧਪੁਪ੍ਫਾਦੀਨਿ ਆਦਾਯ ਵਿਹਾਰੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਤਿ. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਪਰਿਸਾਯ ਅਨੁਰੂਪੇਨ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਵਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸਜ੍ਜ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਕਾਲਯੁਤ੍ਤਂ ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤਂ. ਅਥ ਕਾਲਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸਂ ਉਯ੍ਯੋਜੇਤਿ.

ਤਤੋ ਸਚੇ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਓਸਿਞ੍ਚਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਬੁਦ੍ਧਾਸਨਾ ਉਟ੍ਠਾਯ ਉਪਟ੍ਠਾਕੇਨ ਉਦਕਪਟਿਯਾਦਿਤੋਕਾਸਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਉਪਟ੍ਠਾਕਹਤ੍ਥਤੋ ਉਦਕਸਾਟਿਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਨ੍ਹਾਨਕੋਟ੍ਠਕਂ ਪਵਿਸਤਿ. ਉਪਟ੍ਠਾਕੋਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਸਨਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਪਰਿਵੇਣੇ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਿ. ਭਗਵਾ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਓਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ, ਸੁਰਤ੍ਤਦੁਪਟ੍ਟਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ, ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ, ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਨਿਸੀਦਤਿ ਏਕਕੋਵ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨੋ. ਅਥ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਤੋ ਤਤੋ ਆਗਮ੍ਮ ਭਗਵਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਚ੍ਚੇ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ ਯਾਚਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਾ ਤੇਸਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਪਠਮਂ ਯਾਮਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤਿ.

ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮੇ ਸਕਲਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਦੇਵਤਾਯੋ ਓਕਾਸਂ ਲਭਮਾਨਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭਿਸਙ੍ਖਤਂ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਚਤੁਰਕ੍ਖਰਮ੍ਪਿ. ਭਗਵਾ ਤਾਸਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤਿ. ਤਤੋ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਭਾਗੇ ਕਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਭਾਗਂ ਚਙ੍ਕਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਦੁਤਿਯਭਾਗਂ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਤਤਿਯਭਾਗਂ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤਿ, ਚਤੁਤ੍ਥਭਾਗਂ ਮਹਾਕਰੁਣਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਤਿ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਮਹਾਰਜਕ੍ਖਾਦਿਸਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਇਦਂ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ.

ਏਵਮਿਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਲੋਕਵੋਲੋਕਨਸਙ੍ਖਾਤੇ ਚਤੁਤ੍ਥਭਾਗਾਵਸਾਨੇ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਸਙ੍ਘੇਸੁ ਦਾਨਸੀਲਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਚ ਅਕਤਾਧਿਕਾਰੇ ਕਤਾਧਿਕਾਰੇ ਚ ਅਨੁਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਚ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਅਰਹਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਮਯਿ ਗਤੇ ਕਥਾ ਪਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਤੋ ਕਥਾਵਸਾਨੇ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਏਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚ ਞਤ੍ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿਆਦਿ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਆਨਨ੍ਦੇਨ ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਲੇ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗੀਤਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੇਨ ਪੁਟ੍ਠੇਨ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਅਰਹਨ੍ਤਸਤਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਅਹਂ, ਖੋ, ਸਮਣ ਕਸਾਮਿ ਚ ਵਪਾਮਿ ਚਾ’’ਤਿ ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਖੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਕਸਾਮਿ ਚ ਵਪਾਮਿ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਭਗਵਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਦੇਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਏਵਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਆਕਾਰਨਿਦਸ੍ਸਨਾਵਧਾਰਣਤ੍ਥੋ ਏਵਂ-ਸਦ੍ਦੋ. ਆਕਾਰਤ੍ਥੇਨ ਹਿ ਏਤੇਨ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਦੀਪੇਤਿ – ਨਾਨਾਨਯਨਿਪੁਣਮਨੇਕਜ੍ਝਾਸਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਵਿਵਿਧਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮਤ੍ਥਦੇਸਨਾਪਟਿਵੇਧਗਮ੍ਭੀਰਂ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਹਿ ਸਕਸਕਭਾਸਾਨੁਰੂਪਮੁਪਲਕ੍ਖਣਿਯਸਭਾਵਂ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਕੋ ਸਮਤ੍ਥੋ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ; ਅਥ, ਖੋ, ‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਂ, ਮਯਾਪਿ ਏਕੇਨਾਕਾਰੇਨ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੇਨ ‘‘ਨਾਹਂ ਸਯਮ੍ਭੂ, ਨ ਮਯਾ ਇਦਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਮੋਚੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਂ, ਮਯਾ ਏਵਂ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਕਲਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥੇਨ ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਆਨਨ੍ਦੋ, ਗਤਿਮਨ੍ਤਾਨਂ, ਸਤਿਮਨ੍ਤਾਨਂ, ਧਿਤਿਮਨ੍ਤਾਨਂ, ਉਪਟ੍ਠਾਕਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਆਨਨ੍ਦੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੨੧੯-੨੨੩) ਏਵਂ ਭਗਵਤਾ ਪਸਤ੍ਥਭਾਵਾਨੁਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਾਰਣਬਲਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸੋਤੁਕਮ੍ਯਤਂ ਜਨੇਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਂ ਤਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ ਵਾ ਅਨੂਨਮਨਧਿਕਂ, ਏਵਮੇਵ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਯਾਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋ ਮੇ-ਸਦ੍ਦੋ, ਸੋਤਦ੍ਵਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਤ੍ਥੋ ਸੁਤਸਦ੍ਦੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਮਯਾ ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਯ ਵਿਞ੍ਞਾਣਵੀਥਿਯਾ ਉਪਧਾਰਿਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਏਕਂ ਸਮਯਨ੍ਤਿ ਏਕਂ ਕਾਲਂ. ਭਗਵਾਤਿ ਭਾਗ੍ਯਵਾ, ਭਗ੍ਗਵਾ, ਭਤ੍ਤਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮਗਧੇਸੁ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਮਗਧਾ ਨਾਮ ਜਨਪਦਿਨੋ ਰਾਜਕੁਮਾਰਾ, ਤੇਸਂ ਨਿਵਾਸੋ ਏਕੋਪਿ ਜਨਪਦੋ ਰੁਲ਼੍ਹੀਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਮਗਧਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਗਧੇਸੁ ਜਨਪਦੇ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਚੇਤਿਯਰਾਜਾ ਮੁਸਾਵਾਦਂ ਭਣਿਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤੋ ‘ਮਾ ਗਧਂ ਪਵਿਸਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਤਂ ਰਾਜਾਨਂ ਮਗ੍ਗਨ੍ਤਾ ਭੂਮਿਂ ਖਨਨ੍ਤਾ ਪੁਰਿਸਾ ‘ਮਾ ਗਧਂ ਕਰੋਥਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਗਧਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਨਯੇਹਿ ਬਹੁਧਾ ਪਪਞ੍ਚੇਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਰੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਏਕਂ ਇਰਿਯਾਪਥਬਾਧਨਂ ਅਪਰੇਨ ਇਰਿਯਾਪਥੇਨ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਪਰਿਪਤਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਹਰਤਿ, ਪਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਦਿਬ੍ਬਬ੍ਰਹ੍ਮਅਰਿਯਵਿਹਾਰੇਹਿ ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਵਿਧਂ ਹਿਤਂ ਹਰਤੀਤਿ ਵਿਹਰਤਿ. ਹਰਤੀਤਿ ਉਪਸਂਹਰਤਿ, ਉਪਨੇਤਿ, ਜਨੇਤਿ, ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਯਦਾ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਮੇਸੁ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਕਿਰ ਭਗਵਾ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਵਿਹਾਰੇਨ ਵਿਹਰਤਿ ਤੇਸਂ ਅਲੋਭਕੁਸਲਮੂਲੁਪ੍ਪਾਦਨਤ੍ਥਂ – ‘‘ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਇਮਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਰੁਚਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਕਾਮੇਸੁ ਵਿਰਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਦਾ ਪਨ ਇਸ੍ਸਰਿਯਤ੍ਥਂ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇਨ ਵਿਹਰਤਿ ਤੇਸਂ ਅਦੋਸਕੁਸਲਮੂਲੁਪ੍ਪਾਦਨਤ੍ਥਂ – ‘‘ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਇਮਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਰੁਚਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਦੋਸੇਨ ਦੋਸਂ ਵੂਪਸਮੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਦਾ ਪਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਧਮ੍ਮਾਧਿਕਰਣਂ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਅਰਿਯਵਿਹਾਰੇਨ ਵਿਹਰਤਿ ਤੇਸਂ ਅਮੋਹਕੁਸਲਮੂਲੁਪ੍ਪਾਦਨਤ੍ਥਂ – ‘‘ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਇਮਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਰੁਚਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਮੋਹੇਨ ਮੋਹਂ ਵੂਪਸਮੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਰਿਯਾਪਥਵਿਹਾਰੇਨ ਪਨ ਨ ਕਦਾਚਿ ਨ ਵਿਹਰਤਿ ਤਂ ਵਿਨਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵਪਰਿਹਰਣਾਭਾਵਤੋਤਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਂ ਪਨ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵਕ੍ਖਾਮ.

ਦਕ੍ਖਿਣਾਗਿਰਿਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਯੋ ਸੋ ਰਾਜਗਹਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ ਗਿਰਿ, ਤਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਿਣਪਸ੍ਸੇ ਜਨਪਦੋ ‘‘ਦਕ੍ਖਿਣਾਗਿਰੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਜਨਪਦੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸਾਪਿ ਤਦੇਵ ਨਾਮਂ. ਏਕਨਾਲ਼ਾਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੇਤਿ ਏਕਨਾਲ਼ਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਪਟਿਵਸਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਭੋਗੋ ਵਾ ਸੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨਾਤਿ ਯਂ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ ਅਪਰਾਜਿਤਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਵਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੋ ਮਗਧਰਟ੍ਠੇ ਏਕਨਾਲ਼ਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਦਕ੍ਖਿਣਾਗਿਰਿਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰਿਪਾਕਂ ਆਗਮਯਮਾਨੋ ਵਿਹਰਤਿ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਕਰਣਭੂਤੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਖੋ ਪਨਾਤਿ ਇਦਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਨਿਪਾਤਦ੍ਵਯਂ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤਂ, ਅਧਿਕਾਰਨ੍ਤਰਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸਾਤਿ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਕਸਿਯਾ ਜੀਵਤਿ, ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋਤਿ ਚਸ੍ਸ ਗੋਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਯਥਾ – ‘‘ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਤ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਪਮਾਣੇ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚਪਮਾਣਾਨਿ ਅਨੂਨਾਨਿ ਅਨਧਿਕਾਨਿ, ਪਞ੍ਚਨਙ੍ਗਲਸਤਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਯੁਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਪਯੋਜਿਤਾਨਿ, ਬਲਿਬਦ੍ਦਾਨਂ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਯੁਗੇ ਯੋਤ੍ਤੇਹਿ ਯੋਜਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਵਪ੍ਪਕਾਲੇਤਿ ਵਪਨਕਾਲੇ, ਬੀਜਨਿਕ੍ਖਿਪਕਾਲੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵੇ ਵਪ੍ਪਾਨਿ ਕਲਲਵਪ੍ਪਞ੍ਚ, ਪਂਸੁਵਪ੍ਪਞ੍ਚ. ਪਂਸੁਵਪ੍ਪਂ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਪਠਮਦਿਵਸੇ ਮਙ੍ਗਲਵਪ੍ਪਂ. ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਉਪਕਰਣਸਮ੍ਪਦਾ – ਤੀਣਿ ਬਲਿਬਦ੍ਦਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਉਪਟ੍ਠਾਪਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸੁਵਣ੍ਣਮਯਾਨਿ ਸਿਙ੍ਗਾਨਿ ਪਟਿਮੁਕ੍ਕਾਨਿ, ਰਜਤਮਯਾ ਖੁਰਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਸੇਤਮਾਲਾਹਿ ਸਬ੍ਬਗਨ੍ਧਸੁਗਨ੍ਧੇਹਿ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗੁਲਿਕੇਹਿ ਚ ਅਲਙ੍ਕਤਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾ ਸਬ੍ਬਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਕਾਲ਼ਾ ਅਞ੍ਜਨਵਣ੍ਣਾਯੇਵ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਸੇਤਾ ਫਲਿਕਵਣ੍ਣਾ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਰਤ੍ਤਾ ਪਵਾਲ਼ਵਣ੍ਣਾ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਕਮ੍ਮਾਸਾ ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਵਣ੍ਣਾ. ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਕਸ੍ਸਕਪੁਰਿਸਾ ਸਬ੍ਬੇ ਅਹਤਸੇਤਵਤ੍ਥਨਿਵਤ੍ਥਾ ਮਾਲਾਲਙ੍ਕਤਾ ਦਕ੍ਖਿਣਅਂਸਕੂਟੇਸੁ ਠਪਿਤਪੁਪ੍ਫਚੁਮ੍ਬਟਕਾ ਹਰਿਤਾਲਮਨੋਸਿਲਾਲਞ੍ਛਨੁਜ੍ਜਲਿਤਗਤ੍ਤਭਾਗਾ ਦਸ ਦਸ ਨਙ੍ਗਲਾ ਏਕੇਕਗੁਮ੍ਬਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਨਙ੍ਗਲਾਨਂ ਸੀਸਞ੍ਚ ਯੁਗਞ੍ਚ ਪਤੋਦਾ ਚ ਸੁਵਣ੍ਣਵਿਨਦ੍ਧਾ. ਪਠਮਨਙ੍ਗਲੇ ਅਟ੍ਠ ਬਲਿਬਦ੍ਦਾ ਯੁਤ੍ਤਾ, ਸੇਸੇਸੁ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ, ਅਵਸੇਸਾ ਕਿਲਨ੍ਤਪਰਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਆਨੀਤਾ. ਏਕੇਕਗੁਮ੍ਬੇ ਏਕਮੇਕਂ ਬੀਜਸਕਟਂ ਏਕੇਕੋ ਕਸਤਿ, ਏਕੇਕੋ ਵਪਤਿ.

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਨ ਪਗੇਵ ਮਸ੍ਸੁਕਮ੍ਮਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨ੍ਹਤ੍ਵਾ ਸੁਗਨ੍ਧਗਨ੍ਧੇਹਿ ਵਿਲਿਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਸਤਗ੍ਘਨਕਂ ਵਤ੍ਥਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕਂ ਏਕਂਸਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮੇਕਿਸ੍ਸਾ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯਾ ਦ੍ਵੇ ਦ੍ਵੇ ਕਤ੍ਵਾ ਵੀਸਤਿ ਅਙ੍ਗੁਲਿਮੁਦ੍ਦਿਕਾਯੋ, ਕਣ੍ਣੇਸੁ ਸੀਹਕੁਣ੍ਡਲਾਨਿ, ਸੀਸੇ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵੇਠਨਂ ਪਟਿਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਮਾਲਂ ਕਣ੍ਠੇ ਕਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਣਪਰਿਵੁਤੋ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਂ ਵੋਸਾਸਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਅਨੇਕਸਤਭਾਜਨੇਸੁ ਪਾਯਾਸਂ ਪਚਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਸਕਟੇਸੁ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧੋਦਕੇਨ ਨ੍ਹਾਯਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰਵਿਭੂਸਿਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀਗਣਪਰਿਵੁਤਾ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਗੇਹਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਗਨ੍ਧੇਹਿ ਸੁਵਿਲਿਤ੍ਤਂ ਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਸੁਕਤਬਲਿਕਮ੍ਮਂ, ਖੇਤ੍ਤਞ੍ਚ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਸਮੁਸ੍ਸਿਤਪਟਾਕਂ ਅਹੋਸਿ. ਪਰਿਜਨਕਮ੍ਮਕਾਰੇਹਿ ਸਹ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਂ ਓਸਟਪਰਿਸਾ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਸਹਸ੍ਸਾ ਅਹੋਸਿ. ਸਬ੍ਬੇ ਅਹਤਵਤ੍ਥਨਿਵਤ੍ਥਾ, ਸਬ੍ਬੇਸਞ੍ਚ ਪਾਯਾਸਭੋਜਨਂ ਪਟਿਯਤ੍ਤਂ ਅਹੋਸਿ.

ਅਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਯਤ੍ਥ ਸਾਮਂ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਤਂ ਸੁਵਣ੍ਣਪਾਤਿਂ ਧੋਵਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਾਯਾਸਸ੍ਸ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਸਪ੍ਪਿਮਧੁਫਾਣਿਤਾਦੀਨਿ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਨਙ੍ਗਲਬਲਿਕਮ੍ਮਂ ਕਾਰਾਪੇਸਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਪਞ੍ਚ ਕਸ੍ਸਕਸਤਾਨਿ ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਕਂਸਤਮ੍ਬਮਯਾਨਿ ਭਾਜਨਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਨਿ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਚ੍ਛੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਾਯਾਸੇਨ ਪਰਿਵਿਸਨ੍ਤੀ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਨ ਬਲਿਕਮ੍ਮਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਸੁਵਣ੍ਣਬਨ੍ਧੂਪਾਹਨਾਯੋ ਆਰੋਹਿਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਸੁਵਣ੍ਣਦਣ੍ਡਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਧ ਪਾਯਾਸਂ ਦੇਥ, ਇਧ ਸਪ੍ਪਿਂ, ਇਧ ਸਕ੍ਖਰਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਵੋਸਾਸਮਾਨੋ ਵਿਚਰਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਵ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਰਿਵੇਸਨਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਕਾਲੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਦਮੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ, ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ, ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ, ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿ ਯਥਾ ਤਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ. ਤੇਨਾਹ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ‘‘ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਅਥ ਇਤਿ ਨਿਪਾਤੋ ਅਞ੍ਞਾਧਿਕਾਰਵਚਨਾਰਮ੍ਭੇ ਖੋਤਿ ਪਦਪੂਰਣੇ. ਭਗਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਨ੍ਤਿ ਦਿਵਸਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਸਮਯਂ, ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹੇ ਵਾ ਸਮਯਂ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ, ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹੇ ਏਕਂ ਖਣਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪਰਿਦਹਿਤ੍ਵਾ, ਵਿਹਾਰਨਿਵਾਸਨਪਰਿਵਤ੍ਤਨਵਸੇਨੇਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਭਗਵਾ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਿਵਤ੍ਥੋ ਆਸਿ. ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯਾਤਿ ਪਤ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥੇਹਿ, ਚੀਵਰਂ ਕਾਯੇਨ ਆਦਿਯਿਤ੍ਵਾ, ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਧਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਗਵਤੋ ਕਿਰ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਿਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਭਮਰੋ ਵਿਯ ਵਿਕਸਿਤਪਦੁਮਦ੍ਵਯਮਜ੍ਝਂ, ਇਨ੍ਦਨੀਲਮਣਿਵਣ੍ਣਂ ਸੇਲਮਯਂ ਪਤ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥਦ੍ਵਯਮਜ੍ਝਂ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਗਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਞ੍ਚ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਂ ਪਾਰੁਤਂ ਕਾਯੇਨ ਧਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਏਵਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯੇਨ ਵਾ ਤੇਨ ਵਾ ਹਿ ਪਕਾਰੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਆਦਾਯ ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਸਮਾਦਾਯੇਵ ਪਕ੍ਕਮਤੀ’’ਤਿ.

ਯੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ. ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋਤਿ ਕਮ੍ਮਕਰਣੋਕਾਸੋ. ਤੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ. ਉਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਗਤੋ, ਯੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ ਗਮ੍ਮਤਿ, ਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਗਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ, ਭਿਕ੍ਖੂ, ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਾਨੁਬਨ੍ਧਿਂਸੂਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਯਦਾ ਭਗਵਾ ਏਕਕੋਵ ਕਤ੍ਥਚਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵੇਲਾਯਂ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਵਿਸਤਿ. ਤਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਨ੍ਤਿ – ‘‘ਅਜ੍ਜ ਭਗਵਾ ਏਕਕੋਵ ਗਾਮਂ ਪਵਿਸਿਤੁਕਾਮੋ, ਅਦ੍ਧਾ ਕਞ੍ਚਿ ਏਵ ਵਿਨੇਤਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲਂ ਅਦ੍ਦਸਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਦਾ ਚ ਭਗਵਾ ਏਵਮਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਾਨੁਬਨ੍ਧਿਂਸੂਤਿ.

ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਸਮਯੇਨ ਭਗਵਾ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਰਿਵੇਸਨਾ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਭਤ੍ਤਵਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਵੋਚੁਮ੍ਹ – ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਪਞ੍ਚ ਕਸ੍ਸਕਸਤਾਨਿ ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਕਂਸਤਮ੍ਬਮਯਾਨਿ ਭਾਜਨਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਨਿ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਚ੍ਛੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਾਯਾਸੇਨ ਪਰਿਵਿਸਨ੍ਤੀ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਯੇਨ ਪਰਿਵੇਸਨਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾਤਿ? ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਨੁਗ੍ਗਹਕਰਣਤ੍ਥਂ. ਨ ਹਿ ਭਗਵਾ ਕਪਣਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਭੋਤ੍ਤੁਕਾਮਤਾਯ ਪਰਿਵੇਸਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ. ਭਗਵਤੋ ਹਿ ਦ੍ਵੇ ਅਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਸਕ੍ਯਕੋਲਿਯਰਾਜਾਨੋ ਞਾਤਯੋ, ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਬਦ੍ਧਭਤ੍ਤਂ ਦਾਤੁਂ ਉਸ੍ਸਹਨ੍ਤਿ. ਨ ਪਨ ਭਗਵਾ ਭਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ‘‘ਅਨੇਕਾਨਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤੋ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਮੁਤ੍ਤੋ ਮੋਚੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਦਨ੍ਤੋ ਦਮੇਸ੍ਸਾਮਿ; ਸਨ੍ਤੋ ਸਮੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ…ਪੇ… ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤਾ ਚ ਪਰਂ ਮੋਚੇਨ੍ਤੋ…ਪੇ… ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਪੇਨ੍ਤੋ ਚ ਲੋਕੇ ਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਨੁਗ੍ਗਹਕਰਣਤ੍ਥਂ ਯੇਨ ਪਰਿਵੇਸਨਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਏਵਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਚ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਏਕਮਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨਪੁਂਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਏਕੋਕਾਸਂ ਏਕਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਵਾ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨੂਪਚਾਰੇ ਕਥਾਸਵਨਟ੍ਠਾਨੇ, ਯਤ੍ਥ ਠਿਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਉਚ੍ਚਟ੍ਠਾਨੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਠਤ੍ਵਾ ਚ ਸੁਵਣ੍ਣਰਸਪਿਞ੍ਜਰਂ ਸਹਸ੍ਸਚਨ੍ਦਸੂਰਿਯੋਭਾਸਾਤਿਭਾਸਯਮਾਨਂ ਸਰੀਰਾਭਂ ਮੁਞ੍ਚਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਅਸੀਤਿਹਤ੍ਥਪਰਿਮਾਣਂ, ਯਾਯ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਸਾਲਾਭਿਤ੍ਤਿਰੁਕ੍ਖਕਸਿਤਮਤ੍ਤਿਕਾਪਿਣ੍ਡਾਦਯੋ ਸੁਵਣ੍ਣਮਯਾ ਵਿਯ ਅਹੇਸੁਂ. ਅਥ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਾਯਾਸਂ ਭੁਤ੍ਤਾ ਅਸੀਤਿਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਰਿਵਾਰਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਵਰਲਕ੍ਖਣਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਸਰੀਰਂ ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਪਰਿਕ੍ਖੇਪਵਿਭੂਸਿਤਬਾਹੁਯੁਗਲ਼ਂ ਕੇਤੁਮਾਲਾਸਮੁਜ੍ਜਲਿਤਸਸ੍ਸਿਰਿਕਦਸ੍ਸਨਂ ਜਙ੍ਗਮਮਿਵ ਪਦੁਮਸ੍ਸਰਂ, ਰਂਸਿਜਾਲੁਜ੍ਜਲਿਤਤਾਰਾਗਣਮਿਵ ਗਗਨਤਲਂ, ਆਦਿਤ੍ਤਮਿਵ ਚ ਕਨਕਗਿਰਿਸਿਖਰਂ ਸਿਰਿਯਾ ਜਲਮਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਪਾਦੇ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਸਮ੍ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਏਵਂ ਤੇਹਿ ਸਮ੍ਪਰਿਵਾਰਿਤਂ ਅਦ੍ਦਸ ਖੋ ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਠਿਤਂ. ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ ‘‘ਅਹਂ ਖੋ, ਸਮਣ, ਕਸਾਮਿ ਚ ਵਪਾਮਿ ਚਾ’’ਤਿ.

ਕਸ੍ਮਾ ਪਨਾਯਂ ਏਵਮਾਹ? ਕਿਂ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕੇ ਪਸਾਦਨੀਯੇ ਉਤ੍ਤਮਦਮਥਸਮਥਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੇਪਿ ਭਗਵਤਿ ਅਪ੍ਪਸਾਦੇਨ, ਉਦਾਹੁ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਾਨਂ ਜਨਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਪਾਯਾਸਂ ਪਟਿਯਾਦੇਤ੍ਵਾਪਿ ਕਟਚ੍ਛੁਭਿਕ੍ਖਾਯ ਮਚ੍ਛੇਰੇਨਾਤਿ? ਉਭਯਥਾਪਿ ਨੋ, ਅਪਿਚ ਖ੍ਵਾਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਅਤਿਤ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਨ੍ਤਂ ਜਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਮ੍ਮਭਙ੍ਗਂ ਮੇ ਕਾਤੁਂ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਅਨਤ੍ਤਮਨਤਾ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ. ਭਗਵਤੋ ਚ ਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਸਚਾਯਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ ਪਯੋਜਯਿਸ੍ਸ, ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਸੀਸੇ ਚੂਲ਼ਾਮਣਿ ਵਿਯ ਅਭਵਿਸ੍ਸ, ਕੋ ਨਾਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸ, ਏਵਮੇਵਂ ਅਲਸਤਾਯ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ ਅਪ੍ਪਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਵਪ੍ਪਮਙ੍ਗਲਾਦੀਸੁ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਕਾਯਦਲ਼੍ਹੀਬਹੁਲੋ ਵਿਚਰਤੀ’’ਤਿਪਿਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਅਹਂ ਖੋ, ਸਮਣ, ਕਸਾਮਿ ਚ ਵਪਾਮਿ ਚ, ਕਸਿਤ੍ਵਾ ਚ ਵਪਿਤ੍ਵਾ ਚ ਭੁਞ੍ਜਾਮੀ’’ਤਿ. ਨ ਮੇ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਨ ਚਮ੍ਹਿ ਯਥਾ ਤ੍ਵਂ ਏਵਂ ਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਸਮਣ…ਪੇ… ਭੁਞ੍ਜਸ੍ਸੁ, ਕੋ ਤੇ ਅਤ੍ਥੋ ਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਏਵਂ ਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਅਪਿਚਾਯਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿ – ‘‘ਸਕ੍ਯਰਾਜਕੁਲੇ ਕਿਰ ਕੁਮਾਰੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਸੋ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਅਯਂ ਸੋ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਰਜ੍ਜਂ ਕਿਰ ਪਹਾਯ ਕਿਲਨ੍ਤੋਸੀ’’ਤਿ ਉਪਾਰਮ੍ਭਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਹਂ ਖੋ ਸਮਣਾ’’ਤਿ. ਅਪਿਚਾਯਂ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਵਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਭਣਤਿ, ਭਗਵਤੋ ਪਨ ਰੂਪਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮ੍ਭਾਵਯਮਾਨੋ ਕਥਾਪਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਅਹਂ ਖੋ ਸਮਣਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ਵੇਨੇਯ੍ਯਵਸੇਨ ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ ਅਗ੍ਗਕਸ੍ਸਕਵਪ੍ਪਕਭਾਵਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਖੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿ.

ਅਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਚਿਨ੍ਤਾ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਅਯਂ ਸਮਣੋ ‘ਕਸਾਮਿ ਚ ਵਪਾਮਿ ਚਾ’ਤਿ ਆਹ. ਨ ਚਸ੍ਸ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾਨਿ ਯੁਗਨਙ੍ਗਲਾਦੀਨਿ ਕਸਿਭਣ੍ਡਾਨਿ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਸੋ ਮੁਸਾ ਨੁ ਖੋ ਭਣਤਿ, ਨੋ’’ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਾਦਤਲਾ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਉਪਰਿ ਕੇਸਨ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਾਲੋਕਯਮਾਨੋ ਅਙ੍ਗਵਿਜ੍ਜਾਯ ਕਤਾਧਿਕਾਰਤ੍ਤਾ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਵਰਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਮਸ੍ਸ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ ਅਨਵਕਾਸੋ, ਯਂ ਏਵਰੂਪੋ ਮੁਸਾ ਭਣੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਤਾਵਦੇਵ ਸਞ੍ਜਾਤਬਹੁਮਾਨੋ ਭਗਵਤਿ ਸਮਣਵਾਦਂ ਪਹਾਯ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸਮੁਦਾਚਰਮਾਨੋ ਆਹ ‘‘ਨ ਖੋ ਪਨ ਮਯਂ ਪਸ੍ਸਾਮ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.

ਏਵਞ੍ਚ ਪਨ ਵਤ੍ਵਾ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਗਮ੍ਭੀਰਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਇਮਿਨਾ ਏਤਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਞਾਤੁਕਾਮੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਗਾਥਾਯ ਅਜ੍ਝਭਾਸਿ. ਤੇਨਾਹ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ‘‘ਅਥ ਖੋ ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਗਾਥਾਯ ਅਜ੍ਝਭਾਸੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਗਾਥਾਯਾਤਿ ਅਕ੍ਖਰਪਦਨਿਯਮਿਤੇਨ ਵਚਨੇਨ. ਅਜ੍ਝਭਾਸੀਤਿ ਅਭਾਸਿ.

੭੬-੭੭. ਤਤ੍ਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਕਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਯੁਗਨਙ੍ਗਲਾਦਿਕਸਿਸਮ੍ਭਾਰਸਮਾਯੋਗਂ ਵਦਤਿ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਬ੍ਬਧਮ੍ਮਸਭਾਗੇਨ ਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਕਥਨਂ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਆਨੁਭਾਵੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਪੁਬ੍ਬਧਮ੍ਮਸਭਾਗੇਨ ਰੋਪੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਬੀਜ’’ਨ੍ਤਿ. ਕੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਧਮ੍ਮਸਭਾਗੋ, ਨਨੁ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਭਗਵਾ ਯੁਗਨਙ੍ਗਲਾਦਿਕਸਿਸਮ੍ਭਾਰਸਮਾਯੋਗਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਅਥ ਚ ਪਨ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਬੀਜਸ੍ਸ ਸਭਾਗੇਨ ਰੋਪੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਬੀਜ’’ਨ੍ਤਿ, ਏਵਞ੍ਚ ਸਤਿ ਅਨਨੁਸਨ੍ਧਿਕਾਵ ਅਯਂ ਕਥਾ ਹੋਤੀਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਨ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਨਨੁਸਨ੍ਧਿਕਾ ਨਾਮ ਕਥਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਨਾਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਪੁਬ੍ਬਧਮ੍ਮਸਭਾਗਂ ਅਨਾਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਨ੍ਤਿ. ਏਵਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਅਨੇਨ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਭਗਵਾ ਯੁਗਨਙ੍ਗਲਾਦਿਕਸਿਸਮ੍ਭਾਰਵਸੇਨ ਕਸਿਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ. ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ‘‘ਇਦਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਪਰਿਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਮੂਲਂ ਸਉਪਕਾਰਂ ਸਸਮ੍ਭਾਰਂ ਸਫਲਂ ਕਸਿਂ ਞਾਪੇਤੁਂ ਮੂਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਕਸਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਬੀਜ’’ਨ੍ਤਿ. ਬੀਜਞ੍ਹਿ ਕਸਿਯਾ ਮੂਲਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ, ਅਸਤਿ ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ, ਤਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਚ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ. ਬੀਜੇ ਹਿ ਸਤਿ ਕਸਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਸਤਿ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਬੀਜਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਚ ਕੁਸਲਾ ਕਸ੍ਸਕਾ ਖੇਤ੍ਤਂ ਕਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਊਨਂ ‘‘ਮਾ ਨੋ ਸਸ੍ਸਂ ਪਰਿਹਾਯੀ’’ਤਿ, ਨ ਅਧਿਕਂ ‘‘ਮਾ ਨੋ ਮੋਘੋ ਵਾਯਾਮੋ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਬੀਜਮੇਵ ਮੂਲਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਮੂਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਕਸਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਕਸਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਬੀਜਸ੍ਸ ਸਭਾਗੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਸਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬਧਮ੍ਮਂ ਰੋਪੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਬੀਜ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਧਮ੍ਮਸਭਾਗੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਪੁਚ੍ਛਿਤਂਯੇਵ ਵਤ੍ਵਾ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਪਚ੍ਛਾ ਕਿਂ ਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚੇ? ਤਸ੍ਸ ਉਪਕਾਰਭਾਵਤੋ ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸਮਤ੍ਥਭਾਵਤੋ ਚ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਞ੍ਞਵਾ, ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕੁਲੇ ਪਨ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਧਾਵਿਰਹਿਤੋ. ਸਦ੍ਧਾਵਿਰਹਿਤੋ ਚ ਪਞ੍ਞਵਾ ਪਰੇਸਂ ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਸਯੇ ਅਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਵਿਸੇਸਂ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਕਿਲੇਸਕਾਲੁਸ੍ਸਿਯਭਾਵਾਪਗਮਪ੍ਪਸਾਦਮਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਾਪਿ ਚਸ੍ਸ ਦੁਬ੍ਬਲਾ ਸਦ੍ਧਾ ਬਲਵਤਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਹ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਅਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਂ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਹਤ੍ਥਿਨਾ ਸਹ ਏਕਧੁਰੇ ਯੁਤ੍ਤਗੋਣੋ ਵਿਯ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਾ ਉਪਕਾਰਿਕਾ. ਏਵਂ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸਉਪਕਾਰਭਾਵਤੋ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੇਨ ਪਚ੍ਛਾਪਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤੋ ਦੇਸਨਾਕੁਸਲਤਾਯ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰਾਪਿ ‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਬਨ੍ਧਤਿ ਪਾਥੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੭੯) ਚ, ‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਦੁਤਿਯਾ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੫੯) ਚ, ‘‘ਸਦ੍ਧੀਧ ਵਿਤ੍ਤਂ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸੇਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੭੩, ੨੪੬; ਸੁ. ਨਿ. ੧੮੪) ਚ, ‘‘ਸਦ੍ਧਾਯ ਤਰਤਿ ਓਘ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੪੬) ਚ, ‘‘ਸਦ੍ਧਾਹਤ੍ਥੋ ਮਹਾਨਾਗੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੬.੪੩; ਥੇਰਗਾ. ੬੯੪) ਚ, ‘‘ਸਦ੍ਧੇਸਿਕੋ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਰਿਯਸਾਵਕੋਤਿ ਚਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੭.੬੭). ਬੀਜਸ੍ਸ ਚ ਉਪਕਾਰਿਕਾ ਵੁਟ੍ਠਿ, ਸਾ ਤਦਨਨ੍ਤਰਞ੍ਞੇਵ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਸਮਤ੍ਥਾ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਬਨ੍ਧਸਮਤ੍ਥਭਾਵਤੋ ਪਚ੍ਛਾਪਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਅਞ੍ਞੋ ਚ ਏਵਂਵਿਧੋ ਈਸਾਯੋਤ੍ਤਾਦਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਲਕ੍ਖਣਾ ਸਦ੍ਧਾ, ਓਕਪ੍ਪਨਲਕ੍ਖਣਾ ਵਾ, ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਰਸਾ, ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ, ਅਕਾਲੁਸ੍ਸਿਯਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ ਵਾ, ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਯਙ੍ਗਪਦਟ੍ਠਾਨਾ, ਸਦ੍ਦਹਿਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮਪਦਟ੍ਠਾਨਾ ਵਾ, ਆਦਾਸਜਲਤਲਾਦੀਨਂ ਪਸਾਦੋ ਵਿਯ ਚੇਤਸੋ ਪਸਾਦਭੂਤਾ, ਉਦਕਪ੍ਪਸਾਦਕਮਣਿ ਵਿਯ ਉਦਕਸ੍ਸ, ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਸਾਦਿਕਾ. ਬੀਜਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਵਿਧਂ – ਮੂਲਬੀਜਂ, ਖਨ੍ਧਬੀਜਂ, ਫਲੁਬੀਜਂ, ਅਗ੍ਗਬੀਜਂ, ਬੀਜਬੀਜਮੇਵ ਪਞ੍ਚਮਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਵਿਰੁਹਨਟ੍ਠੇਨ ਬੀਜਂਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਬੀਜਞ੍ਚੇਤਂ ਵਿਰੁਹਨਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਕਸਿਯਾ ਮੂਲਭੂਤਂ ਬੀਜਂ ਦ੍ਵੇ ਕਿਚ੍ਚਾਨਿ ਕਰੋਤਿ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਮੂਲੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਉਪਰਿ ਅਙ੍ਕੁਰਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤਿ; ਏਵਂ ਭਗਵਤੋ ਕਸਿਯਾ ਮੂਲਭੂਤਾ ਸਦ੍ਧਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਸੀਲਮੂਲੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਉਪਰਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਙ੍ਕੁਰਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਤਂ ਮੂਲੇਨ ਪਥਵਿਰਸਂ ਆਪੋਰਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਾਲ਼ੇਨ ਧਞ੍ਞਪਰਿਪਾਕਗਹਣਤ੍ਥਂ ਵਡ੍ਢਤਿ; ਏਵਮਯਂ ਸੀਲਮੂਲੇਨ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਰਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਨਾਲ਼ੇਨ ਅਰਿਯਫਲਧਞ੍ਞਪਰਿਪਾਕਗਹਣਤ੍ਥਂ ਵਡ੍ਢਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਤਂ ਸੁਭੂਮਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਮੂਲਙ੍ਕੁਰਪਣ੍ਣਨਾਲ਼ਕਣ੍ਡਪ੍ਪਸਵੇਹਿ ਵੁਡ੍ਢਿਂ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿਂ ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਪਤ੍ਵਾ, ਖੀਰਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾ, ਅਨੇਕਸਾਲਿਫਲਭਰਿਤਂ ਸਾਲਿਸੀਸਂ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਿ; ਏਵਮਯਂ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਸੀਲਚਿਤ੍ਤਦਿਟ੍ਠਿਕਙ੍ਖਾਵਿਤਰਣਮਗ੍ਗਾਮਗ੍ਗਞਾਣਦਸ੍ਸਨਪਟਿਪਦਾਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੁਦ੍ਧੀਹਿ ਵੁਡ੍ਢਿਂ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿਂ ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਪਤ੍ਵਾ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੁਦ੍ਧਿਖੀਰਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾ ਅਨੇਕਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਭਿਞ੍ਞਾਭਰਿਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਬੀਜ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸਿਯਾ ‘‘ਪਰੋਪਞ੍ਞਾਸਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇਸੁ ਏਕਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁ ਕਸ੍ਮਾ ਸਦ੍ਧਾਵ ਬੀਜਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਬੀਜਕਿਚ੍ਚਕਰਣਤੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਤੇਸੁ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂਯੇਵ ਵਿਜਾਨਨਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰੋਤਿ, ਏਵਂ ਸਦ੍ਧਾ ਬੀਜਕਿਚ੍ਚਂ, ਸਾ ਚ ਸਬ੍ਬਕੁਸਲਾਨਂ ਮੂਲਭੂਤਾ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਸਦ੍ਧਾਜਾਤੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤਿ, ਪਯਿਰੁਪਾਸਨ੍ਤੋ ਸੋਤਂ ਓਦਹਤਿ, ਓਹਿਤਸੋਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ, ਸੁਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਧਾਰੇਤਿ, ਧਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਤ੍ਥਂ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਤਿ, ਅਤ੍ਥਂ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਤੋ ਧਮ੍ਮਾ ਨਿਜ੍ਝਾਨਂ ਖਮਨ੍ਤਿ, ਧਮ੍ਮਨਿਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਸਤਿ ਛਨ੍ਦੋ ਜਾਯਤਿ, ਛਨ੍ਦਜਾਤੋ ਉਸ੍ਸਹਤਿ, ਉਸ੍ਸਾਹੇਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਤਿ, ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਪਦਹਤਿ, ਪਹਿਤਤ੍ਤੋ ਸਮਾਨੋ ਕਾਯੇਨ ਚੇਵ ਪਰਮਸਚ੍ਚਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਨਂ ਅਤਿਵਿਜ੍ਝਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੧੮੩, ੪੩੨).

ਤਪਤਿ ਅਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ ਕਾਯਞ੍ਚਾਤਿ ਤਪੋ; ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਵੀਰਿਯਧੁਤਙ੍ਗਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਾਨਂ ਏਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਇਧ ਪਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਵੁਟ੍ਠੀਤਿ ਵਸ੍ਸਵੁਟ੍ਠਿਵਾਤਵੁਟ੍ਠੀਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨੇਕਵਿਧਾ. ਇਧ ਵਸ੍ਸਵੁਟ੍ਠਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵਸ੍ਸਵੁਟ੍ਠਿਸਮਨੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਬੀਜਂ ਬੀਜਮੂਲਕਞ੍ਚ ਸਸ੍ਸਂ ਵਿਰੁਹਤਿ ਨ ਮਿਲਾਯਤਿ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਵਂ ਭਗਵਤੋ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਸਮਨੁਗ੍ਗਹਿਤਾ ਸਦ੍ਧਾ ਸਦ੍ਧਾਮੂਲਾ ਚ ਸੀਲਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮਾ ਵਿਰੁਹਨ੍ਤਿ ਨ ਮਿਲਾਯਨ੍ਤਿ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਤਪੋ ਵੁਟ੍ਠੀ’’ਤਿ. ‘‘ਪਞ੍ਞਾ ਮੇ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ ਵੁਤ੍ਤੋ ਮੇ-ਸਦ੍ਦੋ ਇਮੇਸੁਪਿ ਪਦੇਸੁ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਮੇ ਬੀਜਂ, ਤਪੋ ਮੇ ਵੁਟ੍ਠੀ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਕਿਂ ਦੀਪੇਤਿ? ਯਥਾ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਤਯਾ ਵਪਿਤੇ ਬੀਜੇ ਸਚੇ ਵੁਟ੍ਠਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਾਧੁ, ਨੋ ਚੇ ਅਤ੍ਥਿ, ਉਦਕਮ੍ਪਿ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਮਯਾ ਹਿਰਿ-ਈਸੇ ਪਞ੍ਞਾਯੁਗਨਙ੍ਗਲੇ ਮਨੋਯੋਤ੍ਤੇਨ ਏਕਾਬਦ੍ਧੇ ਕਤੇ ਵੀਰਿਯਬਲਿਬਦ੍ਦੇ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਸਤਿਪਾਚਨੇਨ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਖੇਤ੍ਤੇ ਸਦ੍ਧਾਬੀਜੇ ਵਪਿਤੇ ਵੁਟ੍ਠਿ-ਅਭਾਵੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਮੇ ਸਤਤਂ ਸਮਿਤਂ ਤਪੋ ਵੁਟ੍ਠੀਤਿ.

ਪਜਾਨਾਤਿ ਏਤਾਯ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਸਯਂ ਵਾ ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ਪਞ੍ਞਾ, ਸਾ ਕਾਮਾਵਚਰਾਦਿਭੇਦਤੋ ਅਨੇਕਵਿਧਾ. ਇਧ ਪਨ ਸਹ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਯੁਗਨਙ੍ਗਲਨ੍ਤਿ ਯੁਗਞ੍ਚ ਨਙ੍ਗਲਞ੍ਚ. ਯਥਾ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਯੁਗਨਙ੍ਗਲਂ, ਏਵਂ ਭਗਵਤੋ ਦੁਵਿਧਾਪਿ ਪਞ੍ਞਾ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਯੁਗਂ ਈਸਾਯ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਹੋਤਿ, ਪੁਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਈਸਾਬਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ, ਯੋਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਹੋਤਿ, ਬਲਿਬਦ੍ਦਾਨਂ ਏਕਤੋ ਗਮਨਂ ਧਾਰੇਤਿ, ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਾ ਹਿਰਿਪਮੁਖਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਾ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਪਞ੍ਞੁਤ੍ਤਰਾ ਸਬ੍ਬੇ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੮.੮੩) ਚ, ‘‘ਪਞ੍ਞਾ ਹਿ ਸੇਟ੍ਠਾ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਰਾਜਾਰਿਵ ਤਾਰਕਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਜਾ. ੨.੧੭.੮੧) ਚ. ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਟ੍ਠੇਨ ਪੁਰਤੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਸੀਲਂ ਹਿਰੀ ਚਾਪਿ ਸਤਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮੋ, ਅਨ੍ਵਾਯਿਕਾ ਪਞ੍ਞਵਤੋ ਭਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਹਿਰਿਵਿਪ੍ਪਯੋਗੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਈਸਾਬਦ੍ਧਾ ਹੋਤਿ, ਮਨੋਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਯੋਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯਤੋ ਯੋਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਹੋਤਿ, ਅਚ੍ਚਾਰਦ੍ਧਾਤਿਲੀਨਭਾਵਪਟਿਸੇਧਨਤੋ ਵੀਰਿਯਬਲਿਬਦ੍ਦਾਨਂ ਏਕਤੋ ਗਮਨਂ ਧਾਰੇਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਨਙ੍ਗਲਂ ਫਾਲਯੁਤ੍ਤਂ ਕਸਨਕਾਲੇ ਪਥਵਿਘਨਂ ਭਿਨ੍ਦਤਿ, ਮੂਲਸਨ੍ਤਾਨਕਾਨਿ ਪਦਾਲੇਤਿ, ਏਵਂ ਸਤਿਯੁਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕਾਲੇ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਨ੍ਤਤਿਸਮੂਹਕਿਚ੍ਚਾਰਮ੍ਮਣਘਨਂ ਭਿਨ੍ਦਤਿ, ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਮੂਲਸਨ੍ਤਾਨਕਾਨਿ ਪਦਾਲੇਤਿ. ਸਾ ਚ ਖੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਵ ਇਤਰਾ ਪਨ ਲੋਕਿਯਾਪਿ ਸਿਯਾ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਪਞ੍ਞਾ ਮੇ ਯੁਗਨਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ.

ਹਿਰੀਯਤਿ ਏਤਾਯ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਸਯਂ ਵਾ ਹਿਰੀਯਤਿ ਅਕੁਸਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਤੀਤਿ ਹਿਰੀ. ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਸਹਚਰਣਭਾਵਤੋ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਂ ਗਹਿਤਂਯੇਵ ਹੋਤਿ. ਈਸਾਤਿ ਯੁਗਨਙ੍ਗਲਸਨ੍ਧਾਰਿਕਾ ਦਾਰੁਯਟ੍ਠਿ. ਯਥਾ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਈਸਾ ਯੁਗਨਙ੍ਗਲਂ ਸਨ੍ਧਾਰੇਤਿ, ਏਵਂ ਭਗਵਤੋਪਿ ਹਿਰੀ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਪਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਯੁਗਨਙ੍ਗਲਂ ਸਨ੍ਧਾਰੇਤਿ ਹਿਰਿਯਾ ਅਸਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਭਾਵਤੋ. ਯਥਾ ਚ ਈਸਾਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਯੁਗਨਙ੍ਗਲਂ ਕਿਚ੍ਚਕਰਂ ਹੋਤਿ ਅਚਲਂ ਅਸਿਥਿਲਂ, ਏਵਂ ਹਿਰਿਪਟਿਬਦ੍ਧਾ ਚ ਪਞ੍ਞਾ ਕਿਚ੍ਚਕਾਰੀ ਹੋਤਿ ਅਚਲਾ ਅਸਿਥਿਲਾ ਅਬ੍ਬੋਕਿਣ੍ਣਾ ਅਹਿਰਿਕੇਨ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਹਿਰੀ ਈਸਾ’’ਤਿ.

ਮੁਨਾਤੀਤਿ ਮਨੋ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਇਧ ਪਨ ਮਨੋਸੀਸੇਨ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਧਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਯੋਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਰਜ੍ਜੁਬਨ੍ਧਨਂ. ਤਂ ਤਿਵਿਧਂ ਈਸਾਯ ਸਹ ਯੁਗਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਯੁਗੇਨ ਸਹ ਬਲਿਬਦ੍ਦਾਨਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਸਾਰਥਿਨਾ ਸਹ ਬਲਿਬਦ੍ਦਾਨਂ ਬਨ੍ਧਨਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਯੋਤ੍ਤਂ ਈਸਾਯੁਗਬਲਿਬਦ੍ਦੇ ਏਕਾਬਦ੍ਧੇ ਕਤ੍ਵਾ ਸਕਕਿਚ੍ਚੇ ਪਟਿਪਾਦੇਤਿ, ਏਵਂ ਭਗਵਤੋ ਸਮਾਧਿ ਸਬ੍ਬੇਵ ਤੇ ਹਿਰਿਪਞ੍ਞਾਵੀਰਿਯਧਮ੍ਮੇ ਏਕਾਰਮ੍ਮਣੇ ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਭਾਵੇਨ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਸਕਕਿਚ੍ਚੇ ਪਟਿਪਾਦੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਮਨੋ ਯੋਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸਰਤਿ ਏਤਾਯ ਚਿਰਕਤਾਦਿਮਤ੍ਥਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਸਯਂ ਵਾ ਸਰਤੀਤਿ ਸਤਿ, ਸਾ ਅਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਨਲਕ੍ਖਣਾ. ਫਾਲੇਤੀਤਿ ਫਾਲੋ. ਪਾਜੇਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਪਾਜਨਂ. ਤਂ ਇਧ ‘‘ਪਾਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਪਤੋਦਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਫਾਲੋ ਚ ਪਾਚਨਞ੍ਚ ਫਾਲਪਾਚਨਂ. ਯਥਾ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਫਾਲਪਾਚਨਂ, ਏਵਂ ਭਗਵਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯੁਤ੍ਤਾ ਮਗ੍ਗਯੁਤ੍ਤਾ ਚ ਸਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਫਾਲੋ ਨਙ੍ਗਲਮਨੁਰਕ੍ਖਤਿ, ਪੁਰਤੋ ਚਸ੍ਸ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਗਤਿਯੋ ਸਮਨ੍ਵੇਸਮਾਨਾ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਪਯਮਾਨਾ ਪਞ੍ਞਾਨਙ੍ਗਲਂ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਸਤਾਰਕ੍ਖੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੧੦.੨੦) ‘‘ਆਰਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਅਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਚਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਹੋਤਿ. ਸਤਿਪਰਿਚਿਤੇ ਹਿ ਧਮ੍ਮੇ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਨੋ ਸਮ੍ਮੁਟ੍ਠੇ. ਯਥਾ ਚ ਪਾਚਨਂ ਬਲਿਬਦ੍ਦਾਨਂ ਵਿਜ੍ਝਨਭਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਂ ਸਂਸੀਦਨਂ ਨ ਦੇਤਿ, ਉਪ੍ਪਥਗਮਨਞ੍ਚ ਵਾਰੇਤਿ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਵੀਰਿਯਬਲਿਬਦ੍ਦਾਨਂ ਅਪਾਯਭਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੀ ਕੋਸਜ੍ਜਸਂਸੀਦਨਂ ਨ ਦੇਤਿ, ਕਾਮਗੁਣਸਙ੍ਖਾਤੇ ਅਗੋਚਰੇ ਚਾਰਂ ਨਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੀ ਉਪ੍ਪਥਗਮਨਞ੍ਚ ਵਾਰੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਸਤਿ ਮੇ ਫਾਲਪਾਚਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੭੮. ਕਾਯਗੁਤ੍ਤੋਤਿ ਤਿਵਿਧੇਨ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤੇਨ ਗੁਤ੍ਤੋ. ਵਚੀਗੁਤ੍ਤੋਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇਨ ਵਚੀਸੁਚਰਿਤੇਨ ਗੁਤ੍ਤੋ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਹਾਰੇ ਉਦਰੇ ਯਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਹਾਰਮੁਖੇਨ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇਪਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਯਤੋ ਸਂਯਤੋ ਨਿਰੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਮਿਨਾ ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਦਰੇ ਯਤੋਤਿ ਉਦਰੇ ਯਤੋ ਸਂਯਤੋ ਮਿਤਭੋਜੀ, ਆਹਾਰੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾਮੁਖੇਨ ਪਚ੍ਚਯਪਟਿਸੇਵਨਸੀਲਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਕਿਂ ਦੀਪੇਤਿ? ਯਥਾ ਤ੍ਵਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਬੀਜਂ ਵਪਿਤ੍ਵਾ ਸਸ੍ਸਪਰਿਪਾਲਨਤ੍ਥਂ ਕਣ੍ਟਕਵਤਿਂ ਵਾ ਰੁਕ੍ਖਵਤਿਂ ਵਾ ਪਾਕਾਰਪਰਿਕ੍ਖੇਪਂ ਵਾ ਕਰੋਸਿ, ਤੇਨ ਤੇ ਗੋਮਹਿਂਸਮਿਗਗਣਾ ਪਵੇਸਂ ਅਲਭਨ੍ਤਾ ਸਸ੍ਸਂ ਨ ਵਿਲੁਮ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਏਵਮਹਮ੍ਪਿ ਸਦ੍ਧਾਬੀਜਂ ਵਪਿਤ੍ਵਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕੁਸਲਸਸ੍ਸਪਰਿਪਾਲਨਤ੍ਥਂ ਕਾਯਵਚੀਆਹਾਰਗੁਤ੍ਤਿਮਯਂ ਤਿਵਿਧਪਰਿਕ੍ਖੇਪਂ ਕਰੋਮਿ. ਤੇਨ ਮੇ ਰਾਗਾਦਿਅਕੁਸਲਧਮ੍ਮਗੋਮਹਿਂਸਮਿਗਗਣਾ ਪਵੇਸਂ ਅਲਭਨ੍ਤਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕੁਸਲਸਸ੍ਸਂ ਨ ਵਿਲੁਮ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ.

ਸਚ੍ਚਂ ਕਰੋਮਿ ਨਿਦ੍ਦਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਵੀਹਿ ਦ੍ਵਾਰੇਹਿ ਅਵਿਸਂਵਾਦਨਂ ਸਚ੍ਚਂ. ਨਿਦ੍ਦਾਨਨ੍ਤਿ ਛੇਦਨਂ ਲੁਨਨਂ ਉਪ੍ਪਾਟਨਂ, ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਚੇਤਂ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਸਚ੍ਚੇਨ ਕਰੋਮਿ ਨਿਦ੍ਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਥਾ ਤ੍ਵਂ ਬਾਹਿਰਂ ਕਸਿਂ ਕਸਿਤ੍ਵਾ ਸਸ੍ਸਦੂਸਕਾਨਂ ਤਿਣਾਨਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਵਾ ਅਸਿਤੇਨ ਵਾ ਨਿਦ੍ਦਾਨਂ ਕਰੋਸਿ; ਏਵਮਹਮ੍ਪਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਂ ਕਸਿਂ ਕਸਿਤ੍ਵਾ ਕੁਸਲਸਸ੍ਸਦੂਸਕਾਨਂ ਵਿਸਂਵਾਦਨਤਿਣਾਨਂ ਸਚ੍ਚੇਨ ਨਿਦ੍ਦਾਨਂ ਕਰੋਮਿ. ਞਾਣਸਚ੍ਚਂ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਯਂ ਤਂ ਯਥਾਭੂਤਞਾਣਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਦੀਨਂ ਤਿਣਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦਾਨਂ ਕਰੋਮੀਤਿ ਏਵਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਵਾ ਨਿਦ੍ਦਾਨਨ੍ਤਿ ਛੇਦਕਂ ਲਾਵਕਂ, ਉਪ੍ਪਾਟਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਯਥਾ ਤ੍ਵਂ ਦਾਸਂ ਵਾ ਕਮ੍ਮਕਰਂ ਵਾ ਨਿਦ੍ਦਾਨਂ ਕਰੋਸਿ, ‘‘ਨਿਦ੍ਦੇਹਿ ਤਿਣਾਨੀ’’ਤਿ ਤਿਣਾਨਂ ਛੇਦਕਂ ਲਾਵਕਂ ਉਪ੍ਪਾਟਕਂ ਕਰੋਸਿ; ਏਵਮਹਂ ਸਚ੍ਚਂ ਕਰੋਮੀਤਿ ਉਪਯੋਗਵਚਨੇਨੇਵ ਵਤ੍ਤੁਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਸਚ੍ਚਂ. ਤਮਹਂ ਨਿਦ੍ਦਾਨਂ ਕਰੋਮਿ, ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ ਲੁਨਿਤਬ੍ਬਂ ਉਪ੍ਪਾਟੇਤਬ੍ਬਂ ਕਰੋਮੀਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਉਪਯੋਗਵਚਨੇਨੇਵ ਵਤ੍ਤੁਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ.

ਸੋਰਚ੍ਚਂ ਮੇ ਪਮੋਚਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂ ਤਂ ‘‘ਕਾਯਿਕੋ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ, ਵਾਚਸਿਕੋ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ’’ਤਿ, ਏਵਂ ਸੀਲਮੇਵ ‘‘ਸੋਰਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਤਂ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਏਤਂ ‘‘ਕਾਯਗੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ, ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ਪਨ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਤਮ੍ਪਿ ਹਿ ਸੁਨ੍ਦਰੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਰਤਭਾਵਤੋ ‘‘ਸੋਰਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਮੋਚਨਨ੍ਤਿ ਯੋਗ੍ਗਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਥਾ ਤਵ ਪਮੋਚਨਂ ਪੁਨਪਿ ਸਾਯਨ੍ਹੇ ਵਾ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਵਾ ਅਨਾਗਤਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ਵਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਤੋ ਅਪ੍ਪਮੋਚਨਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਨ ਮਮ ਏਵਂ. ਨ ਹਿ ਮਮ ਅਨ੍ਤਰਾ ਮੋਚਨਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ. ਅਹਞ੍ਹਿ ਦੀਪਙ੍ਕਰਦਸਬਲਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਪਞ੍ਞਾਨਙ੍ਗਲੇ ਵੀਰਿਯਬਲਿਬਦ੍ਦੇ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ ਮਹਾਕਸਿਂ ਕਸਨ੍ਤੋ ਤਾਵ ਨ ਮੁਞ੍ਚਿਂ, ਯਾਵ ਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿ. ਯਦਾ ਚ ਮੇ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਕਾਲਂ ਖੇਪੇਤ੍ਵਾ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਅਪਰਾਜਿਤਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਗੁਣਪਰਿਵਾਰਂ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਤਦਾ ਮਯਾ ਤਂ ਸਬ੍ਬੁਸ੍ਸੁਕ੍ਕਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਮੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਦਾਨਿ ਪੁਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ. ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਸੋਰਚ੍ਚਂ ਮੇ ਪਮੋਚਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੭੯. ਵੀਰਿਯਂ ਮੇ ਧੁਰਧੋਰਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੀਰਿਯਨ੍ਤਿ ‘‘ਕਾਯਿਕੋ ਵਾ, ਚੇਤਸਿਕੋ ਵਾ ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਪਧਾਨਂ. ਧੁਰਾਯਂ ਧੋਰਯ੍ਹਂ ਧੁਰਧੋਰਯ੍ਹਂ, ਧੁਰਂ ਵਹਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਧੁਰਾਯਂ ਧੋਰਯ੍ਹਾਕਡ੍ਢਿਤਂ ਨਙ੍ਗਲਂ ਭੂਮਿਘਨਂ ਭਿਨ੍ਦਤਿ, ਮੂਲਸਨ੍ਤਾਨਕਾਨਿ ਚ ਪਦਾਲੇਤਿ, ਏਵਂ ਭਗਵਤੋ ਵੀਰਿਯਾਕਡ੍ਢਿਤਂ ਪਞ੍ਞਾਨਙ੍ਗਲਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਘਨਂ ਭਿਨ੍ਦਤਿ, ਕਿਲੇਸਸਨ੍ਤਾਨਕਾਨਿ ਚ ਪਦਾਲੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਵੀਰਿਯਂ ਮੇ ਧੁਰਧੋਰਯ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਪੁਰਿਮਧੁਰਂ ਵਹਨ੍ਤਾ ਧੁਰਾ, ਮੂਲਧੁਰਂ ਵਹਨ੍ਤਾ ਧੋਰਯ੍ਹਾ; ਧੁਰਾ ਚ ਧੋਰਯ੍ਹਾ ਚ ਧੁਰਧੋਰਯ੍ਹਾ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਏਕਮੇਕਸ੍ਮਿਂ ਨਙ੍ਗਲੇ ਚਤੁਬਲਿਬਦ੍ਦਪ੍ਪਭੇਦਂ ਧੁਰਧੋਰਯ੍ਹਂ ਵਹਨ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤਿਣਮੂਲਘਾਤਂ ਸਸ੍ਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਸਾਧੇਤਿ, ਏਵਂ ਭਗਵਤੋ ਚਤੁਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਵੀਰਿਯਪ੍ਪਭੇਦਂ ਧੁਰਧੋਰਯ੍ਹਂ ਵਹਨ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਕੁਸਲਮੂਲਘਾਤਂ ਕੁਸਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਸਾਧੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਵੀਰਿਯਂ ਮੇ ਧੁਰਧੋਰਯ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿ.

ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਾਧਿਵਾਹਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯੋਗੇਹਿ ਖੇਮਤ੍ਤਾ ‘‘ਯੋਗਕ੍ਖੇਮ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਅਧਿਕਤ੍ਵਾ ਵਾਹੀਯਤਿ, ਅਭਿਮੁਖਂ ਵਾ ਵਾਹੀਯਤੀਤਿ ਅਧਿਵਾਹਨਂ. ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਸ੍ਸ ਅਧਿਵਾਹਨਂ ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਾਧਿਵਾਹਨਂ. ਤੇਨ ਕਿਂ ਦੀਪੇਤਿ? ਯਥਾ ਤਵ ਧੁਰਧੋਰਯ੍ਹਂ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ ਦਿਸਂ ਪਚ੍ਛਿਮਾਦੀਸੁ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਅਭਿਮੁਖਂ ਵਾਹੀਯਤਿ, ਤਥਾ ਮਮ ਧੁਰਧੋਰਯ੍ਹਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਭਿਮੁਖਂ ਵਾਹੀਯਤਿ.

ਏਵਂ ਵਾਹਿਯਮਾਨਞ੍ਚ ਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਤਵ ਨਙ੍ਗਲਂ ਵਹਨ੍ਤਂ ਧੁਰਧੋਰਯ੍ਹਂ ਖੇਤ੍ਤਕੋਟਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਨਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਏਵਂ ਅਨਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਦੀਪਙ੍ਕਰਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਗਚ੍ਛਤੇਵ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਤੇਨ ਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹੀਨਾ ਕਿਲੇਸਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਤਵ ਨਙ੍ਗਲੇਨ ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਤਿਣਾਨਿ ਪੁਨਪਿ ਅਪਰਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਏਤਂ ਪਠਮਮਗ੍ਗਵਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠੇਕਟ੍ਠੇ ਕਿਲੇਸੇ, ਦੁਤਿਯਵਸੇਨ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ, ਤਤਿਯਵਸੇਨ ਅਨੁਸਹਗਤੇ ਕਿਲੇਸੇ, ਚਤੁਤ੍ਥਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇ ਪਜਹਨ੍ਤਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਂ. ਅਥ ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਵਤ੍ਤਨਰਹਿਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ੍ਤਿ ਤਂ ਧੁਰਧੋਰਯ੍ਹਂ. ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਞ੍ਚ ਯਥਾ ਤਵ ਧੁਰਧੋਰਯ੍ਹਂ ਨ ਤਂ ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਯਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਸਕੋ ਅਸੋਕੋ ਨਿਸ੍ਸੋਕੋ ਵਿਰਜੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨ ਸੋਚਤਿ, ਏਤਂ ਪਨ ਤਂ ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਯਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨ ਸੋਚਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਸਤਿਪਾਚਨੇਨ ਏਤਂ ਵੀਰਿਯਧੁਰਧੋਰਯ੍ਹਂ ਚੋਦੇਨ੍ਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਾਦਿਸੋ ਕਸ੍ਸਕੋ ਅਸੋਕੋ ਨਿਸ੍ਸੋਕੋ ਵਿਰਜੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨ ਸੋਚਤਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਸੋਕਸਲ੍ਲਸਮੁਗ੍ਘਾਤਭੂਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਮਤਸਙ੍ਖਾਤਂ ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ.

੮੦. ਇਦਾਨਿ ਨਿਗਮਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –

‘‘ਏਵਮੇਸਾ ਕਸੀ ਕਟ੍ਠਾ, ਸਾ ਹੋਤਿ ਅਮਤਪ੍ਫਲਾ;

ਏਤਂ ਕਸਿਂ ਕਸਿਤ੍ਵਾਨ, ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਾ ਪਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਮਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਏਸਾ ਸਦ੍ਧਾਬੀਜਾ ਤਪੋਵੁਟ੍ਠਿਯਾ ਅਨੁਗ੍ਗਹਿਤਾ ਕਸਿ, ਪਞ੍ਞਾਮਯਂ ਯੁਗਨਙ੍ਗਲਂ, ਹਿਰਿਮਯਞ੍ਚ ਈਸਂ, ਮਨੋਮਯੇਨ ਯੋਤ੍ਤੇਨ, ਏਕਾਬਦ੍ਧਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਪਞ੍ਞਾਨਙ੍ਗਲੇ ਸਤਿਫਾਲਂ ਆਕੋਟੇਤ੍ਵਾ, ਸਤਿਪਾਚਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਕਾਯਵਚੀਆਹਾਰਗੁਤ੍ਤਿਯਾ ਗੋਪੇਤ੍ਵਾ, ਸਚ੍ਚਂ ਨਿਦ੍ਦਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਸੋਰਚ੍ਚਂ ਪਮੋਚਨਂ ਵੀਰਿਯਂ ਧੁਰਧੋਰਯ੍ਹਂ ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਾਭਿਮੁਖਂ ਅਨਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਵਾਹੇਨ੍ਤੇਨ ਕਟ੍ਠਾ, ਕਸਿਕਮ੍ਮਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪਾਪਿਤਾ, ਸਾ ਹੋਤਿ ਅਮਤਪ੍ਫਲਾ, ਸਾ ਏਸਾ ਕਸਿ ਅਮਤਪ੍ਫਲਾ ਹੋਤਿ. ਅਮਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨਿਸਂਸਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾ ਖੋ ਪਨੇਸਾ ਕਸਿ ਨ ਮਮੇਵੇਕਸ੍ਸ ਅਮਤਪ੍ਫਲਾ ਹੋਤਿ, ਅਪਿਚ, ਖੋ, ਪਨ ਯੋ ਕੋਚਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਾ ਵੇਸ੍ਸੋ ਵਾ ਸੁਦ੍ਦੋ ਵਾ ਗਹਟ੍ਠੋ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਵਾ ਏਤਂ ਕਸਿਂ ਕਸਤਿ, ਸੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਏਤਂ ਕਸਿਂ ਕਸਿਤ੍ਵਾਨ, ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਾ ਪਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਾ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖਵਿਪਰਿਣਾਮਦੁਕ੍ਖਾ ਪਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.

ਤਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਗਮ੍ਭੀਰਤ੍ਥਂ ਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਮ ਕਸਿਫਲਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਪਰਜ੍ਜੁ ਏਵ ਛਾਤੋ ਹੋਤਿ, ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਕਸਿ ਅਮਤਪ੍ਫਲਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਫਲਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਾ ਪਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਚ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਪਸਨ੍ਨੋ ਪਸਨ੍ਨਾਕਾਰਂ ਕਾਤੁਂ ਪਾਯਾਸਂ ਦਾਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਥ ਖੋ ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਹਤਿਯਾਤਿ ਮਹਤਿਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਂਸਪਾਤਿਯਾਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਪਾਤਿਯਂ, ਸਤਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੁਵਣ੍ਣਥਾਲੇ. ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾਤਿ ਛੁਪਿਤ੍ਵਾ, ਆਕਿਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਭਗਵਤੋ ਉਪਨਾਮੇਸੀਤਿ ਸਪ੍ਪਿਮਧੁਫਾਣਿਤਾਦੀਹਿ ਵਿਚਿਤ੍ਰਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਦੁਕੂਲਵਿਤਾਨੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ, ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ, ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਅਭਿਹਰਿ. ਕਿਨ੍ਤਿ? ‘‘ਭੁਞ੍ਜਤੁ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ ਪਾਯਾਸਂ, ਕਸ੍ਸਕੋ ਭਵ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਕਸ੍ਸਕਭਾਵਸਾਧਕਂ ਕਾਰਣਮਾਹ ‘‘ਯਞ੍ਹਿ…ਪੇ… ਕਸਤੀ’’ਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਭਵਂ…ਪੇ… ਕਸਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ‘‘ਗਾਥਾਭਿਗੀਤਂ ਮੇ’’ਤਿ ਆਹ.

੮੧. ਤਤ੍ਥ ਗਾਥਾਭਿਗੀਤਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾਹਿ ਅਭਿਗੀਤਂ, ਗਾਥਾਯੋ ਭਾਸਿਤ੍ਵਾ ਲਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮੇਤਿ ਮਯਾ. ਅਭੋਜਨੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਭੁਞ੍ਜਨਾਰਹਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਆਜੀਵਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਸ੍ਸਤਂ, ਸਮਨ੍ਤਾ ਵਾ ਪਸ੍ਸਤਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਤਂ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨੇਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ‘‘ਗਾਥਾਭਿਗੀਤਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ ਏਤਂ ਚਾਰਿਤ੍ਤਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਗਾਥਾਭਿਗੀਤਂ ਪਨੁਦਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ ਨ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ. ਕਿਂ ਪਨ ਭਗਵਤਾ ਪਾਯਾਸਤ੍ਥਂ ਗਾਥਾ ਅਭਿਗੀਤਾ, ਯੇਨ ਏਵਮਾਹਾਤਿ? ਨ ਏਤਦਤ੍ਥਂ ਅਭਿਗੀਤਾ, ਅਪਿਚ, ਖੋ, ਪਨ ਪਾਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਖੇਤ੍ਤਸਮੀਪੇ ਠਤ੍ਵਾ ਕਟਚ੍ਛੁਭਿਕ੍ਖਮ੍ਪਿ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸਕਲਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਲਦ੍ਧਂ ਤਦੇਤਂ ਨਟਨਚ੍ਚਕਾਦੀਹਿ ਨਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਗਾਯਿਤ੍ਵਾ ਚ ਲਦ੍ਧਸਦਿਸਂ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ‘‘ਗਾਥਾਭਿਗੀਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਾਦਿਸਞ੍ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਭੋਜਨੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਨੁਰੂਪਞ੍ਚੇਤਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਜਨਤਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੇਨ ਚ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਤ੍ਰ ਚ ਨਾਮ ਪਰਪ੍ਪਕਾਸਿਤੇਨਾਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਲਾਭਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਘਟਿਕਾਰੋ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰੋ, ਤਤ੍ਰ ਕਥਂ ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤਾਯ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣਪ੍ਪਕਾਸਨੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਲਾਭਂ ਸਾਦਿਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਯਤੋ ਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਏਤਂ ਭਗਵਤੋ ਵਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ.

ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ‘‘ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਂ ਅਦਾਤੁਕਾਮਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਗਾਥਾਗਾਯਨੇਨ ਦਾਤੁਕਾਮਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਭੋਜਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸਿ, ਆਮਿਸਕਾਰਣਾ ਇਮਸ੍ਸ ਦੇਸਨਾ’’ਤਿ ਇਮਮ੍ਹਾ ਲੋਕਾਪਵਾਦਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਮੋਚੇਨ੍ਤੋ ਦੇਸਨਾਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਦੀਪੇਤ੍ਵਾ, ਇਦਾਨਿ ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਧਮ੍ਮੇ ਸਤੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਵੁਤ੍ਤਿਰੇਸਾ’’ਤਿ ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਧਮ੍ਮੇ ਵਾ ਦਸਵਿਧਸੁਚਰਿਤਧਮ੍ਮੇ ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਚਾਰਿਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇ ਵਾ ਸਤਿ ਸਂਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਅਨੁਪਹਤੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਿਰੇਸਾ ਏਕਨ੍ਤਵੋਦਾਤਾ ਆਕਾਸੇ ਪਾਣਿਪ੍ਪਸਾਰਣਕਪ੍ਪਾ ਏਸਨਾ ਪਰਿਯੇਸਨਾ ਜੀਵਿਤਵੁਤ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ.

੮੨. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਪਾਯਾਸਂ ਮੇ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਿਰੇਤਂ ਭੋਜਨਂ, ਅਧਞ੍ਞੋ ਵਤਸ੍ਮਿਂ, ਦਾਨਂ ਦਾਤੁਂ ਨ ਲਭਾਮੀ’’ਤਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਅਞ੍ਞਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਚ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ. ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਹਂ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵੇਲਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਆਗਤੋ – ‘ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਕਾਲੇਨ ਇਮਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਪਸਾਦੇਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਚ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਅਕਾਸਿ. ਇਦਾਨਿ ਤੇਨ ਦੋਮਨਸ੍ਸੇਨ ਮਯਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਕੋਪੇਤ੍ਵਾ ਅਮਤਵਰਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਸਾਦਜਨਨਤ੍ਥਂ ਤੇਨ ਪਤ੍ਥਿਤਮਨੋਰਥਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਨ ਚ ਕੇਵਲਿਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕੇਵਲਿਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਗੁਣਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ, ਸਬ੍ਬਯੋਗਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਹਨ੍ਤਾਨਂ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਗੁਣਾਨਂ ਏਸਨਤੋ ਮਹੇਸਿਂ. ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਸਬ੍ਬਾਸਵਤ੍ਤਾ ਖੀਣਾਸਵਂ. ਹਤ੍ਥਪਾਦਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਮਾਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਸਬ੍ਬਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਵੂਪਸਨ੍ਤਂ. ਉਪਟ੍ਠਹਸ੍ਸੂਤਿ ਪਰਿਵਿਸਸ੍ਸੁ ਪਟਿਮਾਨਯਸ੍ਸੁ. ਏਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤੇਪਿ ਪਰਿਯਾਯਮੇਵ ਭਣਤਿ, ਨ ਤੁ ਭਣਤਿ ‘‘ਦੇਹਿ, ਆਹਰਾਹੀ’’ਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

ਅਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਅਯਂ ਪਾਯਾਸੋ ਭਗਵਤੋ ਆਨੀਤੋ ਨਾਹਂ ਅਰਹਾਮਿ ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਛਨ੍ਦੇਨ ਕਸ੍ਸਚਿ ਦਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਅਥ ਕਸ੍ਸ ਚਾਹ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਤਂ ਪਾਯਾਸਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤਂ ਤਥਾਗਤਸਾਵਕਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਜੀਰਣਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਨ ਖ੍ਵਾਹਂ ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਦੇਵਕਵਚਨੇਨ ਪਞ੍ਚਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਗ੍ਗਹਣਂ, ਸਮਾਰਕਵਚਨੇਨ ਛਟ੍ਠਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਗ੍ਗਹਣਂ, ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਵਚਨੇਨ ਰੂਪਾਵਚਰਬ੍ਰਹ੍ਮਗ੍ਗਹਣਂ ਅਰੂਪਾਵਚਰਾ ਪਨ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਅਸਮ੍ਭਾਵਨੇਯ੍ਯਾ. ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਵਚਨੇਨ ਸਾਸਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਪਚ੍ਚਾਮਿਤ੍ਤਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗ੍ਗਹਣਂ ਸਮਿਤਪਾਪਬਾਹਿਤਪਾਪਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ. ਪਜਾਵਚਨੇਨ ਸਤ੍ਤਲੋਕਗ੍ਗਹਣਂ, ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਵਚਨੇਨ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵਅਵਸੇਸਮਨੁਸ੍ਸਗ੍ਗਹਣਂ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਤੀਹਿ ਵਚਨੇਹਿ ਓਕਾਸਲੋਕੋ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਜਾਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ ਗਹਿਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਸ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਂ ਪਨ ਆਲ਼ਵਕਸੁਤ੍ਤੇ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ.

ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਦੇਵਕਾਦੀਸੁ ਕਸ੍ਸਚਿ ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਣਾਮਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ? ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਸੁਖੁਮੋਜਾਪਕ੍ਖਿਪਨਤੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਪਾਯਾਸੇ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਗਹਿਤਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ਦੇਵਤਾਹਿ ਓਜਾ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਯਥਾ ਸੁਜਾਤਾਯ ਪਾਯਾਸੇ, ਚੁਨ੍ਦਸ੍ਸ ਚ ਸੂਕਰਮਦ੍ਦਵੇ ਪਚ੍ਚਮਾਨੇ, ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਞ੍ਚ ਭਗਵਤਾ ਗਹਿਤਗਹਿਤਾਲੋਪੇ, ਭੇਸਜ੍ਜਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ਚ ਕਚ੍ਚਾਨਸ੍ਸ ਗੁਲ਼੍ਹਕੁਮ੍ਭਸ੍ਮਿਂ ਅਵਸਿਟ੍ਠਗੁਲ਼੍ਹੇ. ਸੋ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਸੁਖੁਮੋਜਾਪਕ੍ਖਿਪਨਤੋ ਦੇਵਾਨਂ ਨ ਪਰਿਣਮਤਿ. ਦੇਵਾ ਹਿ ਸੁਖੁਮਸਰੀਰਾ, ਤੇਸਂ ਓਲ਼ਾਰਿਕੋ ਮਨੁਸ੍ਸਾਹਾਰੋ ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਣਮਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਮ੍ਪਿ ਨ ਪਰਿਣਮਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਹਿ ਓਲ਼ਾਰਿਕਸਰੀਰਾ, ਤੇਸਂ ਸੁਖੁਮਾ ਦਿਬ੍ਬੋਜਾ ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਣਮਤਿ. ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਨ ਪਕਤਿਅਗ੍ਗਿਨਾਵ ਪਰਿਣਮਤਿ, ਸਮ੍ਮਾ ਜੀਰਤਿ. ਕਾਯਬਲਞਾਣਬਲਪ੍ਪਭਾਵੇਨਾਤਿ ਏਕੇ ਤਥਾਗਤਸਾਵਕਸ੍ਸ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸੇਤਂ ਸਮਾਧਿਬਲੇਨ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾਯ ਚ ਪਰਿਣਮਤਿ, ਇਤਰੇਸਂ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਨ ਪਰਿਣਮਤਿ. ਅਚਿਨ੍ਤਨੀਯਂ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ, ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯੋ ਏਸੋਤਿ.

ਤੇਨ ਹਿ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਂ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਮ ਨ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਮਮ ਅਕਪ੍ਪਨ੍ਤਂ ਸਾਵਕਸ੍ਸਾਪਿ ਮੇ ਨ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਪ੍ਪਹਰਿਤੇਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਹਰਿਤਤਿਣੇ, ਅਪ੍ਪਰੁਲ਼੍ਹਰਿਤਤਿਣੇ ਵਾ ਪਾਸਾਣਪਿਟ੍ਠਿਸਦਿਸੇ. ਅਪ੍ਪਾਣਕੇਤਿ ਨਿਪ੍ਪਾਣਕੇ, ਪਾਯਾਸਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਣਕਾਰਣੇਨ ਮਰਿਤਬ੍ਬਪਾਣਰਹਿਤੇ ਵਾ ਮਹਾਉਦਕਕ੍ਖਨ੍ਧੇ. ਸਹ ਤਿਣਨਿਸ੍ਸਿਤੇਹਿ ਪਾਣੇਹਿ ਤਿਣਾਨਂ ਪਾਣਕਾਨਞ੍ਚ ਅਨੁਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯ ਏਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਿਚ੍ਚਿਟਾਯਤਿ ਚਿਟਿਚਿਟਾਯਤੀਤਿ ਏਵਂ ਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਤਿ. ਸਂਧੂਪਾਯਤੀਤਿ ਸਮਨ੍ਤਾ ਧੂਪਾਯਤਿ. ਸਮ੍ਪਧੂਪਾਯਤੀਤਿ ਤਥੇਵ ਅਧਿਮਤ੍ਤਂ ਧੂਪਾਯਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਅਹੋਸੀਤਿ? ਭਗਵਤੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨ, ਨ ਉਦਕਸ੍ਸ, ਨ ਪਾਯਾਸਸ੍ਸ, ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਦੇਵਯਕ੍ਖਾਦੀਨਂ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸਂਵੇਗਤ੍ਥਂ ਤਥਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮਾਤਿ ਓਪਮ੍ਮਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਮੇਤਂ, ਯਥਾ ਫਾਲੋਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਂਵਿਗ੍ਗੋ ਚਿਤ੍ਤੇਨ, ਲੋਮਹਟ੍ਠਜਾਤੋ ਸਰੀਰੇਨ. ਸਰੀਰੇ ਕਿਰਸ੍ਸ ਨਵਨਵੁਤਿਲੋਮਕੂਪਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੁਵਣ੍ਣਭਿਤ੍ਤਿਯਾ ਆਹਤਮਣਿਨਾਗਦਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਉਦ੍ਧਗ੍ਗਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਪਾਦੇਸੁ ਪਨ ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਮਾਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿ. ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨੇ ਹਿ ਅਯਮਿਧ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤ ਸਦ੍ਦੋ. ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨਸ੍ਸ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨਤ੍ਥੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ ਭੋ ਗੋਤਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

‘‘ਭਯੇ ਕੋਧੇ ਪਸਂਸਾਯਂ, ਤੁਰਿਤੇ ਕੋਤੂਹਲਚ੍ਛਰੇ;

ਹਾਸੇ ਸੋਕੇ ਪਸਾਦੇ ਚ, ਕਰੇ ਆਮੇਡਿਤਂ ਬੁਧੋ’’ਤਿ. –

ਇਮਿਨਾ ਚ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਇਧ ਪਸਾਦਵਸੇਨ ਪਸਂਸਾਵਸੇਨ ਚਾਯਂ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਵਾ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਭਿਕਨ੍ਤਂ ਅਤਿਇਟ੍ਠਂ, ਅਤਿਮਨਾਪਂ, ਅਤਿਸੁਨ੍ਦਰਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਏਕੇਨ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸਦ੍ਦੇਨ ਦੇਸਨਂ ਥੋਮੇਤਿ, ਏਕੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਸਾਦਂ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਯਦਿਦਂ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ, ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਯਦਿਦਂ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਗਮ੍ਮ ਮਮ ਪਸਾਦੋਤਿ. ਭਗਵਤੋ ਏਵ ਵਾ ਵਚਨਂ ਦ੍ਵੇ ਦ੍ਵੇ ਅਤ੍ਥੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਥੋਮੇਤਿ – ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਦੋਸਨਾਸਨਤੋ, ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਗੁਣਾਧਿਗਮਨਤੋ, ਤਥਾ ਸਦ੍ਧਾਜਨਨਤੋ, ਪਞ੍ਞਾਜਨਨਤੋ, ਸਾਤ੍ਥਤੋ, ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ, ਉਤ੍ਤਾਨਪਦਤੋ, ਗਮ੍ਭੀਰਤ੍ਥਤੋ, ਕਣ੍ਣਸੁਖਤੋ, ਹਦਯਙ੍ਗਮਤੋ, ਅਨਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਨਤੋ, ਅਪਰਵਮ੍ਭਨਤੋ, ਕਰੁਣਾਸੀਤਲਤੋ, ਪਞ੍ਞਾਵਦਾਤਤੋ, ਆਪਾਥਰਮਣੀਯਤੋ, ਵਿਮਦ੍ਦਕ੍ਖਮਤੋ, ਸੁਯ੍ਯਮਾਨਸੁਖਤੋ, ਵੀਮਂਸਿਯਮਾਨਹਿਤਤੋਤਿ ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

ਤਤੋ ਪਰਮ੍ਪਿ ਚਤੂਹਿ ਉਪਮਾਹਿ ਦੇਸਨਂਯੇਵ ਥੋਮੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਨ੍ਤਿ ਅਧੋਮੁਖਟ੍ਠਪਿਤਂ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਮੁਖਜਾਤਂ ਵਾ. ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਉਪਰਿਮੁਖਂ ਕਰੇਯ੍ਯ. ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਤਿਣਪਣ੍ਣਾਦਿਚ੍ਛਾਦਿਤਂ. ਵਿਵਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਉਗ੍ਘਾਟੇਯ੍ਯ. ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸਾਤਿ ਦਿਸਾਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ. ਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾਤਿ ਹਤ੍ਥੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਸ ਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯ. ਅਨ੍ਧਕਾਰੇਤਿ ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖਚਾਤੁਦ੍ਦਸੀਅਡ੍ਢਰਤ੍ਤਘਨਵਨਸਣ੍ਡਮੇਘਪਟਲੇਹਿ ਚਤੁਰਙ੍ਗੇ ਤਮਸਿ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਪਦਤ੍ਥੋ.

ਅਯਂ ਪਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਯੋਜਨਾ – ਯਥਾ ਕੋਚਿ ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਂ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਵਿਮੁਖਂ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਪਤਿਤਂ ਮਂ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ ਵੁਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੇਨ, ਯਥਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਵਿਵਰੇਯ੍ਯ; ਏਵਂ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨਨ੍ਤਰਧਾਨਾ ਪਭੁਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਗਹਨਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਸਾਸਨਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੇਨ, ਯਥਾ ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗਮਿਚ੍ਛਾਮਗ੍ਗਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮੇ ਸਗ੍ਗਮੋਕ੍ਖਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇਨ, ਯਥਾ ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਤੇਲਪਜ੍ਜੋਤਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਮੋਹਨ੍ਧਕਾਰਨਿਮੁਗ੍ਗਸ੍ਸ ਮੇ ਬੁਦ੍ਧਾਦਿਰਤਨਰੂਪਾਨਿ ਅਪਸ੍ਸਤੋ ਤਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਮੋਹਨ੍ਧਕਾਰਵਿਦ੍ਧਂਸਕਦੇਸਨਾਪਜ੍ਜੋਤਧਾਰਣੇਨ ਮਯ੍ਹਂ ਭੋਤਾ ਗੋਤਮੇਨ ਏਤੇਹਿ ਪਰਿਯਾਯੇਹਿ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਪਕਾਸਿਤੋ.

ਅਥ ਵਾ ਏਕਚ੍ਚਿਯੇਨ ਮਤ੍ਤੇਨ ਯਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਦੁਕ੍ਖਦਸ੍ਸਨੇਨ ਅਸੁਭੇ ‘‘ਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਚ ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤੁਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਸਦਿਸੋ, ਸਮੁਦਯਦਸ੍ਸਨੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇ ‘‘ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਚ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਵਿਵਰਣਸਦਿਸੋ, ਨਿਰੋਧਦਸ੍ਸਨੇਨ ਅਨਿਚ੍ਚੇ ‘‘ਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਚ ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਾਚਿਕ੍ਖਣਸਦਿਸੋ, ਮਗ੍ਗਦਸ੍ਸਨੇਨ ਅਨਤ੍ਤਨਿ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਚ ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਪਜ੍ਜੋਤਸਦਿਸੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਂ ਵਾ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ…ਪੇ… ਪਜ੍ਜੋਤਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਮਨ੍ਤੋ ਰੂਪਾਨਿ ਦਕ੍ਖਨ੍ਤੀ’’ਤਿ, ਏਵਂ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤਿ.

ਯਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਦ੍ਧਾਤਪਕਾਯਗੁਤ੍ਤਤਾਦੀਹਿ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਹਿਰਿਮਨਾਦੀਹਿ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਯੋਗਕ੍ਖੇਮੇਨ ਨਿਰੋਧੋਤਿ ਏਵਂ ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਚਾਤਿ ਸਰੂਪੇਨੇਵ ਦ੍ਵੇ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਕਾਸਿਤਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਗ੍ਗੋ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਸਮੁਦਯਸ੍ਸ, ਨਿਰੋਧੋ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾਤਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਦ੍ਵੇ. ਇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਕਾਸਿਤਾਨਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਏਸਾਹਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਏਸੋ ਅਹਨ੍ਤਿ ਏਸਾਹਂ. ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਪਾਦੇਸੁ ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਪਣਿਪਾਤੇਨ ਸਰਣਗਮਨੇਨ ਗਤੋਪਿ ਇਦਾਨਿ ਵਾਚਾਯ ਸਮਾਦਿਯਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਅਥ ਵਾ ਪਣਿਪਾਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧਂਯੇਵ ਸਰਣਂ ਗਤੋਤਿ ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸੇਸੇ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਘੇਪਿ ਗਨ੍ਤੁਂ ਆਹ. ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇਤਿ ਅਜ੍ਜਤਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਅਜ੍ਜਦਗ੍ਗੇਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ, ਦ-ਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ, ਅਜ੍ਜ ਅਗ੍ਗਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਾਣੇਹਿ ਉਪੇਤਂ ਪਾਣੁਪੇਤਂ, ਯਾਵ ਮੇ ਜੀਵਿਤਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਾਵ ਉਪੇਤਂ, ਅਨਞ੍ਞਸਤ੍ਥੁਕਂ ਤੀਹਿ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਸਰਣਂ ਗਤਂ ਮਂ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ ਧਾਰੇਤੁ ਜਾਨਾਤੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਅਨੇਨ ਸੁਤਾਨੁਰੂਪਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਾਦੀਹਿ ਵਾ ਸਤ੍ਥੁਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਏਸਾਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਿਸ੍ਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਤੇਨ ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਪਟਿਲਾਭਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਮਿਨਾ ਸਦ੍ਧਾਪਟਿਲਾਭੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਇਦਾਨਿ ਏਵਂ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਦ੍ਧੇਨ ਪਞ੍ਞਵਤਾ ਯਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਯਾਚਤਿ ‘‘ਲਭੇਯ੍ਯਾਹ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਭਗਵਤੋ ਇਦ੍ਧਿਯਾਦੀਹਿ ਅਭਿਪ੍ਪਸਾਦਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ‘‘ਭਗਵਾਪਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਕਿਮਙ੍ਗਂ ਪਨਾਹ’’ਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਤਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਏਕੋ ਵੂਪਕਟ੍ਠੋਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਏਕੋ ਕਾਯਵਿਵੇਕੇਨ, ਵੂਪਕਟ੍ਠੋ ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੇਨ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਸਤਿਅਵਿਜਹਨੇਨ, ਆਤਾਪੀ ਕਾਯਿਕਚੇਤਸਿਕਵੀਰਿਯਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਆਤਾਪੇਨ, ਪਹਿਤਤ੍ਤੋ ਕਾਯੇ ਚ ਜੀਵਿਤੇ ਚ ਅਨਪੇਕ੍ਖਤਾਯ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਤਰਇਰਿਯਾਪਥਵਿਹਾਰੇਨ. ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇਵਾਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਉਪਾਦਾਯ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਦੁਵਿਧਾ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ, ਜਾਤਿਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ, ਆਚਾਰਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਚ. ਅਯਂ ਪਨ ਉਭਯਥਾਪਿ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ. ਅਗਾਰਸ੍ਮਾਤਿ ਘਰਾ. ਅਗਾਰਾਨਂ ਹਿਤਂ ਅਗਾਰਿਯਂ ਕਸਿਗੋਰਕ੍ਖਾਦਿਕੁਟੁਮ੍ਬਪੋਸਨਕਮ੍ਮਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਅਗਾਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਨਗਾਰਿਯਂ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤੀਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਿ. ਤਦਨੁਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਤਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਪਰਿਯੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ, ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਅਤ੍ਥਾਯ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ. ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ. ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾਯੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਅਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਾਸੀਤਿ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਵਿਹਾਸਿ. ਏਵਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਚ ਖੀਣਾ ਜਾਤਿ…ਪੇ… ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿ. ਏਤੇਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਭੂਮਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਕਤਮਾ ਪਨਸ੍ਸ ਜਾਤਿ ਖੀਣਾ, ਕਥਞ੍ਚ ਨਂ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸੀਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਨ ਤਾਵਸ੍ਸ ਅਤੀਤਾ ਜਾਤਿ ਖੀਣਾ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਖੀਣਤ੍ਤਾ, ਨ ਅਨਾਗਤਾ ਅਨਾਗਤੇ ਵਾਯਾਮਾਭਾਵਤੋ, ਨ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਯਾ ਪਨ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਏਕਚਤੁਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵੇਸੁ ਏਕਚਤੁਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਪ੍ਪਭੇਦਾ ਜਾਤਿ, ਸਾ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਤਂ ਆਪਜ੍ਜਨੇਨ ਖੀਣਾ. ਤਂ ਸੋ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਪਹੀਨਕਿਲੇਸੇ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਕਿਲੇਸਾਭਾਵੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਂ ਆਯਤਿਂ ਅਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਂ ਹੋਤੀਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਜਾਨਾਤਿ.

ਵੁਸਿਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਥਂ ਪਰਿਵੁਤ੍ਥਂ, ਕਤਂ ਚਰਿਤਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ. ਕਤਂ ਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ ਚਤੂਸੁ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਚਤੂਹਿ ਮਗ੍ਗੇਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਹਾਨਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਭਾਵਨਾਵਸੇਨ ਸੋਲ਼ਸਵਿਧਮ੍ਪਿ ਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਇਦਾਨਿ ਪੁਨ ਇਤ੍ਥਭਾਵਾਯ ਏਵਂ ਸੋਲ਼ਸਕਿਚ੍ਚਭਾਵਾਯ ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯਾਯ ਵਾ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਇਤ੍ਥਭਾਵਤੋ, ਇਮਸ੍ਮਾ ਏਵਂਪਕਾਰਾ ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਸਨ੍ਤਾਨਾ ਅਪਰਂ ਖਨ੍ਧਸਨ੍ਤਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਇਮੇ ਪਨ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਕੋ ਰੁਕ੍ਖੋ ਵਿਯਾਤਿ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿ. ਅਞ੍ਞਤਰੋਤਿ ਏਕੋ. ਅਰਹਤਨ੍ਤਿ ਅਰਹਨ੍ਤਾਨਂ. ਮਹਾਸਾਵਕਾਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਅਯਂ ਕਿਰੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਚੁਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੩. ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਮੁਨਿਂ ਪਹੂਤਪਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਚੁਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਤਾਵ ਅਤ੍ਤਜ੍ਝਾਸਯਪਰਜ੍ਝਾਸਯਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਪੁਚ੍ਛਾਵਸਿਕਭੇਦਤੋ ਚਤੂਸੁ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤੀਸੁ ਇਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਾਵਸਿਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ ਮਲ੍ਲੇਸੁ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੇਨ ਪਾਵਾ ਤਦਵਸਰਿ. ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਭਗਵਾ ਪਾਵਾਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਚੁਨ੍ਦਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਮ੍ਬਵਨੇ. ਇਤੋ ਪਭੁਤਿ ਯਾਵ ‘‘ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਯੇਨ ਚੁਨ੍ਦਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਵੇਸਨਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੮੯), ਤਾਵ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਨਯੇਨੇਵ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਂ.

ਏਵਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਭਗਵਤਿ ਚੁਨ੍ਦੋ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪਰਿਵਿਸਨ੍ਤੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸੂਪਾਦਿਗਹਣਤ੍ਥਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸੁਵਣ੍ਣਭਾਜਨਾਨਿ ਉਪਨਾਮੇਸਿ. ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਕੇਚਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸੁਵਣ੍ਣਭਾਜਨਾਨਿ ਪਟਿਚ੍ਛਿਂਸੁ ਕੇਚਿ ਨ ਪਟਿਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਭਗਵਤੋ ਪਨ ਏਕਮੇਵ ਭਾਜਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੇਲਮਯਂ ਪਤ੍ਤਂ, ਦੁਤਿਯਭਾਜਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾ ਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੁ ਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕਂ ਸੁਵਣ੍ਣਭਾਜਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭੋਜਨਤ੍ਥਾਯ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਕੁਞ੍ਚਿਕਤ੍ਥਵਿਕਾਯ ਪਕ੍ਖਿਪਿ. ਚੁਨ੍ਦੋ ਪਰਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਪਾਦਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਦ੍ਦਸ, ਦਿਸ੍ਵਾ ਚ ਪਨ ਅਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਵਿਯ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨ ਨਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਭਣਿ ਭਗਵਤਿ ਥੇਰੇਸੁ ਚ ਗਾਰਵੇਨ, ਅਪਿਚ ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾਨਂ ਵਚਨਪਥੋ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਸਂਵਰਯੁਤ੍ਤਾਯੇਵ ਸਮਣਾ, ਉਦਾਹੁ ਭਿਨ੍ਨਸਂਵਰਾ ਈਦਿਸਾਪਿ ਸਮਣਾ’’ਤਿ ਞਾਤੁਕਾਮੋ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਮੁਨਿ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਪੁਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ ਅਦਿਟ੍ਠਜੋਤਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਚੂਲ਼ਨਿ. ਪੁਣ੍ਣਕਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧੨) ਨਯੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਮੁਨਿਨ੍ਤਿ ਏਤਮ੍ਪਿ ‘‘ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਮੁਨਿ, ਮੋਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ, ਤੀਣਿ ਮੋਨੇਯ੍ਯਾਨਿ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾਨਿ. ੧੪) ਨਯੇਨ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਅਯਮ੍ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ. ਪੁਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਓਕਾਸਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੋ ਮੁਨਿਨ੍ਤਿ ਮੁਨਿਮੁਨਿਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਲਪਤਿ. ਪਹੂਤਪਞ੍ਞਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਥੁਤਿਵਚਨਾਨਿ, ਤੇਹਿ ਤਂ ਮੁਨਿਂ ਥੁਨਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਹੂਤਪਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਵਿਪੁਲਪਞ੍ਞਂ. ਞੇਯ੍ਯਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਤ੍ਤਾ ਚਸ੍ਸ ਵਿਪੁਲਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਇਤਿ ਚੁਨ੍ਦੋ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਇਦਂ ਦ੍ਵਯਂ ਧਨਿਯਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਇਤੋ ਪਰਂ ਪਨ ਏਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਅਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ.

ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਤੀਸੁ ਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਤਤਿਯਬੁਦ੍ਧਂ. ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਮਿਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਜਨਕਤ੍ਤਾ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਿਤਰਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨਾਦੀਨਂ ਵਿਯ ਚ ਆਚਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਾਮਿਂ, ਧਮ੍ਮਿਸ੍ਸਰਂ ਧਮ੍ਮਰਾਜਂ ਧਮ੍ਮਵਸਵਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ –

‘‘ਸੋ ਹਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਭਗਵਾ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾ, ਅਸਞ੍ਜਾਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਸਞ੍ਜਨੇਤਾ, ਅਨਕ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਕ੍ਖਾਤਾ, ਮਗ੍ਗਞ੍ਞੂ, ਮਗ੍ਗਵਿਦੂ, ਮਗ੍ਗਕੋਵਿਦੋ. ਮਗ੍ਗਾਨੁਗਾ ਚ ਪਨ ਏਤਰਹਿ ਸਾਵਕਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੭੯).

ਵੀਤਤਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਵਿਗਤਕਾਮਭਵਵਿਭਵਤਣ੍ਹਂ. ਦ੍ਵਿਪਦੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਪਦਾਨਂ ਉਤ੍ਤਮਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਭਗਵਾ ਨ ਕੇਵਲਂ ਦ੍ਵਿਪਦੁਤ੍ਤਮੋ ਏਵ, ਅਥ ਖੋ ਯਾਵਤਾ ਸਤ੍ਤਾ ਅਪਦਾ ਵਾ ਦ੍ਵਿਪਦਾ ਵਾ…ਪੇ… ਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞਿਨੋ ਵਾ, ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਉਤ੍ਤਮੋ. ਅਥ ਖੋ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਦ੍ਵਿਪਦੁਤ੍ਤਮੋਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਦ੍ਵਿਪਦਾ ਹਿ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਮਹਾਸਾਵਕਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਉਤ੍ਤਮੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੁਤ੍ਤਮੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਯੇਵ ਹੋਤਿ. ਸਾਰਥੀਨਂ ਪਵਰਨ੍ਤਿ ਸਾਰੇਤੀਤਿ ਸਾਰਥਿ, ਹਤ੍ਥਿਦਮਕਾਦੀਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤੇਸਞ੍ਚ ਭਗਵਾ ਪਵਰੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇਨ ਦਮਨੇਨ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮੇ ਦਮੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਭਾਵਤੋ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਹਤ੍ਥਿਦਮਕੇਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਹਤ੍ਥਿਦਮ੍ਮੋ ਸਾਰਿਤੋ ਏਕਂ ਏਵ ਦਿਸਂ ਧਾਵਤਿ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ ਵਾ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਂ ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਵਾ. ਅਸ੍ਸਦਮਕੇਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਸ੍ਸਦਮ੍ਮੋ…ਪੇ… ਗੋਦਮਕੇਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਗੋਦਮ੍ਮੋ…ਪੇ… ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਵਾ. ਤਥਾਗਤੇਨ ਹਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਰਹਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮੋ ਸਾਰਿਤੋ ਅਟ੍ਠ ਦਿਸਾ ਵਿਧਾਵਤਿ, ਰੂਪੀ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਅਯਮੇਕਾ ਦਿਸਾ…ਪੇ… ਸਞ੍ਞਾਵੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ, ਅਯਂ ਅਟ੍ਠਮੀ ਦਿਸਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੧੨).

ਕਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਭੇਦਪੁਚ੍ਛਾ. ਲੋਕੇਤਿ ਸਤ੍ਤਲੋਕੇ. ਸਮਣਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਅਤ੍ਥਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਇਙ੍ਘਾਤਿ ਯਾਚਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਤਦਿਙ੍ਘਾਤਿ ਤੇ ਇਙ੍ਘ. ਬ੍ਰੂਹੀਤਿ ਆਚਿਕ੍ਖ ਕਥਯਸ੍ਸੂਤਿ.

੮੪. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ਚੁਨ੍ਦਂ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕੁਸਲਂ, ਕਿਂ ਅਕੁਸਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੯੬) ਨਯੇਨ ਗਿਹਿਪਞ੍ਹਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਂ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੁਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਯਂ ਪੁਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਵੋਹਾਰਮਤ੍ਤਾ ਅਸ੍ਸਮਣਭਾਵਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਰੋ ਸਮਣਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਚਤੁਰੋਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ. ਸਮਣਾਤਿ ਕਦਾਚਿ ਭਗਵਾ ਤਿਤ੍ਥਿਯੇ ਸਮਣਵਾਦੇਨ ਵਦਤਿ; ਯਥਾਹ – ‘‘ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਪੁਥੁਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਵਤਕੋਤੂਹਲਮਙ੍ਗਲਾਨੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੦੭). ਕਦਾਚਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੇ; ਯਥਾਹ – ‘‘ਸਮਣਾ ਸਮਣਾਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਜਨੋ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੩੫). ਕਦਾਚਿ ਸੇਕ੍ਖੇ; ਯਥਾਹ – ‘‘ਇਧੇਵ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮਣੋ, ਇਧ ਦੁਤਿਯੋ ਸਮਣੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੩੯; ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੧੪; ਅ. ਨਿ. ੪.੨੪੧). ਕਦਾਚਿ ਖੀਣਾਸਵੇ; ਯਥਾਹ – ‘‘ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਾ ਸਮਣੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੩੮). ਕਦਾਚਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂਯੇਵ; ਯਥਾਹ – ‘‘ਸਮਣੋਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੮.੮੫). ਇਧ ਪਨ ਤੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਰਿਯੇ ਸੀਲਵਨ੍ਤਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਞ੍ਚ, ਚਤੁਤ੍ਥੇਨ ਇਤਰਂ ਅਸ੍ਸਮਣਮ੍ਪਿ ਭਣ੍ਡੁਂ ਕਾਸਾਵਕਣ੍ਠਂ ਕੇਵਲਂ ਵੋਹਾਰਮਤ੍ਤਕੇਨ ਸਮਣੋਤਿ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਚਤੁਰੋ ਸਮਣਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਨ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਥੀਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ ਵੋਹਾਰਮਤ੍ਤਕੇਨ ਪਟਿਞ੍ਞਾਮਤ੍ਤਕੇਨਾਪਿ ਪਞ੍ਚਮੋ ਸਮਣੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ.

ਤੇ ਤੇ ਆਵਿਕਰੋਮੀਤਿ ਤੇ ਚਤੁਰੋ ਸਮਣੇ ਤਵ ਪਾਕਟੇ ਕਰੋਮਿ. ਸਕ੍ਖਿਪੁਟ੍ਠੋਤਿ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ. ਮਗ੍ਗਜਿਨੋਤਿ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇ ਵਿਜਿਤਾਵੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਗ੍ਗਦੇਸਕੋਤਿ ਪਰੇਸਂ ਮਗ੍ਗਂ ਦੇਸੇਤਾ. ਮਗ੍ਗੇ ਜੀਵਤੀਤਿ ਸਤ੍ਤਸੁ ਸੇਕ੍ਖੇਸੁ ਯੋ ਕੋਚਿ ਸੇਕ੍ਖੋ ਅਪਰਿਯੋਸਿਤਮਗ੍ਗਵਾਸਤ੍ਤਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੇ, ਸੀਲਵਨ੍ਤਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਚ ਲੋਕਿਯੇ ਮਗ੍ਗੇ ਜੀਵਤਿ ਨਾਮ, ਸੀਲਵਨ੍ਤਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਜੀਵਨਤੋਪਿ ਮਗ੍ਗੇ ਜੀਵਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯੋ ਚ ਮਗ੍ਗਦੂਸੀਤਿ ਯੋ ਚ ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਮਗ੍ਗਪਟਿਲੋਮਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਦੂਸਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੮੫. ‘‘ਇਮੇ ਤੇ ਚਤੁਰੋ ਸਮਣਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਭਗਵਤਾ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ਚਤੁਰੋ ਸਮਣੇ ‘‘ਅਯਂ ਨਾਮੇਤ੍ਥ ਮਗ੍ਗਜਿਨੋ, ਅਯਂ ਮਗ੍ਗਦੇਸਕੋ, ਅਯਂ ਮਗ੍ਗੇ ਜੀਵਤਿ, ਅਯਂ ਮਗ੍ਗਦੂਸੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਪੁਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਚੁਨ੍ਦੋ ਆਹ ‘‘ਕਂ ਮਗ੍ਗਜਿਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਗ੍ਗੇ ਜੀਵਤਿ ਮੇਤਿ ਯੋ ਸੋ ਮਗ੍ਗੇ ਜੀਵਤਿ, ਤਂ ਮੇ ਬ੍ਰੂਹਿ ਪੁਟ੍ਠੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ.

੮੬. ਇਦਾਨਿਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਚਤੁਰੋਪਿ ਸਮਣੇ ਚਤੂਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਯੋ ਤਿਣ੍ਣਕਥਂਕਥੋ ਵਿਸਲ੍ਲੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਿਣ੍ਣਕਥਂਕਥੋ ਵਿਸਲ੍ਲੋਤਿ ਏਤਂ ਉਰਗਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਮਗ੍ਗਜਿਨੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧਸਮਣੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ ਕਥਂਕਥਾਪਤਿਰੂਪਕਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਤਿਣ੍ਣਤ੍ਤਾਪਿ ‘‘ਤਿਣ੍ਣਕਥਂਕਥੋ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਹਿ ਤਿਣ੍ਣਕਥਂਕਥਾਪਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦਯੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਸਕਦਾਗਾਮਿਵਿਸਯਾਦੀਸੁ ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯਪਰਿਯੋਸਾਨੇਸੁ ਪਟਿਹਤਞਾਣਪ੍ਪਭਾਵਤ੍ਤਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਤਿਣ੍ਣਕਥਂਕਥਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਤਿਣ੍ਣਕਥਂਕਥੋਤਿ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਭਿਰਤੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਅਭਿਰਤੋ, ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਸਦਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਾਦਿਸੋ ਚ ਭਗਵਾ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਸੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਅਗ੍ਗਿਵੇਸ੍ਸਨ, ਤਸ੍ਸਾ ਏਵ ਕਥਾਯ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ, ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਪੁਰਿਮਸ੍ਮਿਂ ਸਮਾਧਿਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਮੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਣ੍ਠਪੇਮਿ, ਸਨ੍ਨਿਸਾਦੇਮਿ, ਏਕੋਦਿਂ ਕਰੋਮਿ, ਸਮਾਦਹਾਮੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੮੭).

ਅਨਾਨੁਗਿਦ੍ਧੋਤਿ ਕਞ੍ਚਿ ਧਮ੍ਮਂ ਤਣ੍ਹਾਗੇਧੇਨ ਅਨਨੁਗਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ. ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਨੇਤਾਤਿ ਆਸਯਾਨੁਸਯਾਨੁਲੋਮੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਪਾਰਾਯਨਮਹਾਸਮਯਾਦੀਸੁ ਅਨੇਕੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇਸੁ ਅਪਰਿਮਾਣਾਨਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਸਚ੍ਚਪਟਿਵੇਧਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਨੇਤਾ, ਗਮਯਿਤਾ, ਤਾਰੇਤਾ, ਪਾਰਂ ਸਮ੍ਪਾਪੇਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਾਦਿਨ੍ਤਿ ਤਾਦਿਸਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਲੋਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

੮੭. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ‘‘ਮਗ੍ਗਜਿਨ’’ਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਸਮਣਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਖੀਣਾਸਵਸਮਣਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਪਰਮਂ ਪਰਮਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਰਮਂ ਨਾਮ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਗ੍ਗਂ ਉਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਮਨ੍ਤਿ ਯੋਧ ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਤਂ ਪਰਮਂ ਪਰਮਮਿਚ੍ਚੇਵ ਯੋ ਇਧ ਸਾਸਨੇ ਞਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣੇਨ. ਅਕ੍ਖਾਤਿ ਵਿਭਜਤੇ ਇਧੇਵ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਮ੍ਮਂ ਅਕ੍ਖਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਪਰੇਸਂ ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨ’’ਨ੍ਤਿ, ਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਂ ਵਿਭਜਤਿ ‘‘ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ…ਪੇ… ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ. ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਵਾ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂਨਂ ਸਙ੍ਖੇਪਦੇਸਨਾਯ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ, ਵਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੂਨਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਦੇਸਨਾਯ ਵਿਭਜਤਿ. ਏਵਂ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਵਿਭਜਨ੍ਤੋ ਚ ‘‘ਇਧੇਵ ਸਾਸਨੇ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਨ ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਨ੍ਤੋ ਅਕ੍ਖਾਤਿ ਚ ਵਿਭਜਤਿ ਚ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਕ੍ਖਾਤਿ ਵਿਭਜਤੇ ਇਧੇਵ ਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਕਙ੍ਖਛਿਦਂ ਮੁਨਿਂ ਅਨੇਜਨ੍ਤਿ ਤਂ ਏਵਰੂਪਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪਟਿਵੇਧੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਦੇਸਨਾਯ ਚ ਪਰੇਸਂ ਕਙ੍ਖਚ੍ਛੇਦਨੇਨ ਕਙ੍ਖਚ੍ਛਿਦਂ, ਮੋਨੇਯ੍ਯਸਮਨ੍ਨਾਗਮੇਨ ਮੁਨਿਂ, ਏਜਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ ਅਭਾਵਤੋ ਅਨੇਜਂ ਦੁਤਿਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਮਾਹੁ ਮਗ੍ਗਦੇਸਿਨ੍ਤਿ.

੮੮. ਏਵਂ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਸਯਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਮਗ੍ਗਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਦੇਸਨਾਯ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਮਗ੍ਗਦੇਸੀ ਸਮਾਨੋਪਿ ਦੂਤਮਿਵ ਲੇਖਵਾਚਕਮਿਵ ਚ ਰਞ੍ਞੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਸਨਹਰਂ ਸਾਸਨਜੋਤਕਞ੍ਚ ‘‘ਮਗ੍ਗਦੇਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਖੀਣਾਸਵਸਮਣਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸੇਕ੍ਖਸਮਣਞ੍ਚ ਸੀਲਵਨ੍ਤਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸਮਣਞ੍ਚ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਯੋ ਧਮ੍ਮਪਦੇ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਦਵਣ੍ਣਨਾ ਪਾਕਟਾਯੇਵ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ – ਯੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਦਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਪਦੇ, ਉਭੋ ਅਨ੍ਤੇ ਅਨੁਪਗਮ੍ਮ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਆਸਯਾਨੁਰੂਪਤੋ ਵਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਸੁਦੇਸਿਤੇ, ਮਗ੍ਗਸਮਙ੍ਗੀਪਿ ਅਨਵਸਿਤਮਗ੍ਗਕਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਮਗ੍ਗੇ ਜੀਵਤਿ, ਸੀਲਸਂਯਮੇਨ ਸਞ੍ਞਤੋ, ਕਾਯਾਦੀਸੁ ਸੂਪਟ੍ਠਿਤਾਯ ਚਿਰਕਤਾਦਿਸਰਣਾਯ ਵਾ ਸਤਿਯਾ ਸਤਿਮਾ, ਅਣੁਮਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਵਜ੍ਜਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਅਨਵਜ੍ਜਤ੍ਤਾ, ਕੋਟ੍ਠਾਸਭਾਵੇਨ ਚ ਪਦਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਤਿਂਸਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤਾਨਿ ਅਨਵਜ੍ਜਪਦਾਨਿ ਭਙ੍ਗਞਾਣਤੋ ਪਭੁਤਿ ਭਾਵਨਾਸੇਵਨਾਯ ਸੇਵਮਾਨੋ, ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਂ ਤਤਿਯਂ ਮਗ੍ਗਜੀਵਿਨ੍ਤਿ ਆਹੂਤਿ.

੮੯. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ‘‘ਮਗ੍ਗਜੀਵਿ’’ਨ੍ਤਿ ਸੇਕ੍ਖਸਮਣਂ ਸੀਲਵਨ੍ਤਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸਮਣਞ੍ਚ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਭਣ੍ਡੁਂ ਕਾਸਾਵਕਣ੍ਠਂ ਕੇਵਲਂ ਵੋਹਾਰਮਤ੍ਤਸਮਣਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਛਦਨਂ ਕਤ੍ਵਾਨਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਛਦਨਂ ਕਤ੍ਵਾਨਾਤਿ ਪਤਿਰੂਪਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ, ਵੇਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਲਿਙ੍ਗਂ ਧਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਬ੍ਬਤਾਨਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾਨਂ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਸੁਨ੍ਦਰਾਨਿ ਵਤਾਨਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਸੁਬ੍ਬਤਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਪਕ੍ਖਨ੍ਦੀਤਿ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਕੋ, ਅਨ੍ਤੋ ਪਵਿਸਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਹਿ ਗੂਥਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਤ੍ਥਂ ਤਿਣਪਣ੍ਣਾਦਿਚ੍ਛਦਨਂ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੁਸ੍ਸੀਲਭਾਵਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਤ੍ਥਂ ਸੁਬ੍ਬਤਾਨਂ ਛਦਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਮਜ੍ਝੇ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ, ‘‘ਏਤ੍ਤਕਵਸ੍ਸੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਏਤ’’ਨ੍ਤਿ ਲਾਭੇ ਦੀਯਮਾਨੇ ‘‘ਅਹਂ ਏਤ੍ਤਕਵਸ੍ਸੋ’’ਤਿ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਛਦਨਂ ਕਤ੍ਵਾਨ ਸੁਬ੍ਬਤਾਨਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦੀ’’ਤਿ. ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦਿਕੁਲਾਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਸਾਦਂ ਅਨਨੁਰੂਪਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦੂਸੇਤੀਤਿ ਕੁਲਦੂਸਕੋ. ਪਗਬ੍ਭੋਤਿ ਅਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨੇਨ ਕਾਯਪਾਗਬ੍ਭਿਯੇਨ, ਚਤੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਵਚੀਪਾਗਬ੍ਭਿਯੇਨ, ਅਨੇਕਟ੍ਠਾਨੇਨ ਮਨੋਪਾਗਬ੍ਭਿਯੇਨ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਂ ਪਨ ਮੇਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵਕ੍ਖਾਮ.

ਕਤਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਲਕ੍ਖਣਾਯ ਮਾਯਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਮਾਯਾਵੀ. ਸੀਲਸਂਯਮਾਭਾਵੇਨ ਅਸਞ੍ਞਤੋ. ਪਲਾਪਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਪਲਾਪੋ. ਯਥਾ ਹਿ ਪਲਾਪੋ ਅਨ੍ਤੋ ਤਣ੍ਡੁਲਰਹਿਤੋਪਿ ਬਹਿ ਥੁਸੇਨ ਵੀਹਿ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਏਵਮਿਧੇਕਚ੍ਚੋ ਅਨ੍ਤੋ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣਸਾਰਵਿਰਹਿਤੋਪਿ ਬਹਿ ਸੁਬ੍ਬਤਚ੍ਛਦਨੇਨ ਸਮਣਵੇਸੇਨ ਸਮਣੋ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਸੋ ਏਵਂ ਪਲਾਪਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ‘‘ਪਲਾਪੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ‘‘ਅਪਲਾਪਾਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਰਿਸਾ, ਨਿਪ੍ਪਲਾਪਾਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਰਿਸਾ, ਸੁਦ੍ਧਾ ਸਾਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੪੬) ਏਵਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣੋਪਿ ‘‘ਪਲਾਪੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਇਧ ਪਨ ਕਪਿਲਸੁਤ੍ਤੇ ਚ ‘‘ਤਤੋ ਪਲਾਪੇ ਵਾਹੇਥ, ਅਸ੍ਸਮਣੇ ਸਮਣਮਾਨਿਨੇ’’ਤਿ (ਸੁ. ਨਿ. ੨੮੪) ਏਵਂ ਪਰਾਜਿਤਕੋ ‘‘ਪਲਾਪੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਪਤਿਰੂਪੇਨ ਚਰਂ ਸਮਗ੍ਗਦੂਸੀਤਿ ਤਂ ਸੁਬ੍ਬਤਾਨਂ ਛਦਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਚਰਨ੍ਤਂ ‘‘ਆਰਞ੍ਞਿਕੋ ਅਯਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕੋ, ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋ, ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ, ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਜਨੋ ਜਾਨਾਤਿ, ਏਵਂ ਪਤਿਰੂਪੇਨ ਯੁਤ੍ਤਰੂਪੇਨ ਬਾਹਿਰਮਟ੍ਠੇਨ ਆਚਾਰੇਨ ਚਰਨ੍ਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਸ੍ਸ, ਪਰੇਸਂ ਸੁਗਤਿਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਚ ਦੂਸਨਤੋ ‘‘ਮਗ੍ਗਦੂਸੀ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੯੦. ਏਵਂ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ‘‘ਮਗ੍ਗਦੂਸੀ’’ਤਿ ਦੁਸ੍ਸੀਲਂ ਵੋਹਾਰਮਤ੍ਤਕਸਮਣਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਬ੍ਯਾਮਿਸ੍ਸੀਭਾਵਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਏਤੇ ਚ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਏਤੇ ਚਤੁਰੋ ਸਮਣੇ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿ ਅਞ੍ਞਾਸਿ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ ਯੋ ਗਹਟ੍ਠੋ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਾ ਅਞ੍ਞੋ ਵਾ ਕੋਚਿ, ਇਮੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਮਣਾਨਂ ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸਵਨਮਤ੍ਤੇਨ ਸੁਤਵਾ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਅਰਿਯਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸੁਤਤ੍ਤਾ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ, ਤੇਯੇਵ ਸਮਣੇ ‘‘ਅਯਞ੍ਚ ਅਯਞ੍ਚ ਏਵਂਲਕ੍ਖਣੋ’’ਤਿ ਪਜਾਨਨਮਤ੍ਤੇਨ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞੋ, ਯਾਦਿਸੋ ਅਯਂ ਪਚ੍ਛਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਮਗ੍ਗਦੂਸੀ, ਇਤਰੇਪਿ ਸਬ੍ਬੇ ਨੇਤਾਦਿਸਾਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਇਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਵਂ ਪਾਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਏਤਂ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੁਂ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਯੋਜਨਾ – ਏਤੇ ਚ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿ ਯੋ ਗਹਟ੍ਠੋ ਸੁਤਵਾ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞੋ, ਤਸ੍ਸ ਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਬ੍ਬੇ ‘‘ਨੇਤਾਦਿਸਾ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤੋ ਇਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨ ਹਾਪੇਤਿ ਸਦ੍ਧਾ, ਏਵਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਂ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੁਂ ਦਿਸ੍ਵਾਪਿ ਨ ਹਾਪੇਤਿ, ਨ ਹਾਯਤਿ, ਨ ਨਸ੍ਸਤਿ ਸਦ੍ਧਾਤਿ.

ਏਵਂ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਤੇਸਂ ਅਬ੍ਯਾਮਿਸ੍ਸੀਭਾਵਂ ਦੀਪੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਇਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾਪਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਨੇਤਾਦਿਸਾ’’ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤਂ ਅਰਿਯਸਾਵਕਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਦੁਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ – ਏਤਦੇਵ ਚ ਯੁਤ੍ਤਂ ਸੁਤਵਤੋ ਅਰਿਯਸਾਵਕਸ੍ਸ, ਯਦਿਦਂ ਏਕਚ੍ਚਂ ਪਾਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤਂ ਇਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾਪਿ ਸਬ੍ਬੇ ‘‘ਨੇਤਾਦਿਸਾ’’ਤਿ ਜਾਨਨਂ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਕਥਞ੍ਹਿ ਦੁਟ੍ਠੇਨ ਅਸਮ੍ਪਦੁਟ੍ਠਂ, ਸੁਦ੍ਧਂ ਅਸੁਦ੍ਧੇਨ ਸਮਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ? ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਕਥਞ੍ਹਿ ਸੁਤਵਾ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞੋ, ਸੀਲਵਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦੁਟ੍ਠੇਨ ਮਗ੍ਗਦੂਸਿਨਾ ਅਦੁਟ੍ਠਂ ਇਤਰਂ ਸਮਣਤ੍ਤਯਂ, ਸੁਦ੍ਧਂ ਸਮਣਤ੍ਤਯਮੇਵਂ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਕਾਯਸਮਾਚਾਰਤਾਦੀਹਿ ਅਸੁਦ੍ਧੇਨ ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਵੋਹਾਰਮਤ੍ਤਕਸਮਣੇਨ ਸਮਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਸੁਤ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਉਪਾਸਕਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗੋ ਵਾ ਫਲਂ ਵਾ ਨ ਕਥਿਤਂ. ਕਙ੍ਖਾਮਤ੍ਤਮੇਵ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਪਹੀਨਨ੍ਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਚੁਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਪਰਾਭਵਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਪਰਾਭਵਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਂ ਕਿਰ ਸੁਤ੍ਵਾ ਦੇਵਾਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਭਗਵਤਾ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵੁਡ੍ਢਿਞ੍ਚ ਸੋਤ੍ਥਿਞ੍ਚ ਕਥਯਮਾਨੇਨ ਏਕਂਸੇਨ ਭਵੋ ਏਵ ਕਥਿਤੋ, ਨੋ ਪਰਾਭਵੋ. ਹਨ੍ਦ ਦਾਨਿ ਯੇਨ ਸਤ੍ਤਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨੇਸਂ ਪਰਾਭਵਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਂ ਕਥਿਤਦਿਵਸਤੋ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਦੇਵਤਾਯੋ ਪਰਾਭਵਸੁਤ੍ਤਂ ਸੋਤੁਕਾਮਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਏਕਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਏਕਵਾਲਗ੍ਗਕੋਟਿਓਕਾਸਮਤ੍ਤੇ ਦਸਪਿ ਵੀਸਮ੍ਪਿ ਤਿਂਸਮ੍ਪਿ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਮ੍ਪਿ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਿ ਸਟ੍ਠਿਪਿ ਸਤ੍ਤਤਿਪਿ ਅਸੀਤਿਪਿ ਸੁਖੁਮਤ੍ਤਭਾਵੇ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਦੇਵਮਾਰਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਸਿਰਿਯਾ ਚ ਤੇਜੇਨ ਚ ਅਧਿਗਯ੍ਹ ਵਿਰੋਚਮਾਨਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਵਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਤਤੋ ਸਕ੍ਕੇਨ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੇਨ ਆਣਤ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਰਾਭਵਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਪੁਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਆਨਨ੍ਦੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਪਰਾਭਵਨ੍ਤਂ ਪੁਰਿਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਏਕਨ੍ਤਰਿਕਾ ਗਾਥਾ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ‘‘ਸੁਵਿਜਾਨੋ ਭਵਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਏਕਨ੍ਤਰਿਕਾ ਏਵ ਅਵਸਾਨਗਾਥਾ ਚ ਭਗਵਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਦੇਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਰਾਭਵਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵਕ੍ਖਾਮ.

੯੧. ਪਰਾਭਵਨ੍ਤਂ ਪੁਰਿਸਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਪਰਾਭਵਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਂ ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਂ. ਪੁਰਿਸਨ੍ਤਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਸਤ੍ਤਂ ਜਨ੍ਤੁਂ. ਮਯਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮ ਗੋਤਮਾਤਿ ਸੇਸਦੇਵੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਓਕਾਸਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੋ ਸੋ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਲਪਤਿ. ਭਵਨ੍ਤਂ ਪੁਟ੍ਠੁਮਾਗਮ੍ਮਾਤਿ ਮਯਞ੍ਹਿ ਭਵਨ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਤਤੋ ਤਤੋ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਾ ਆਗਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤੇਨ ਆਦਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਿਂ ਪਰਾਭਵਤੋ ਮੁਖਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਆਗਤਾਨਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਪਰਾਭਵਤੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਕਿਂ ਮੁਖਂ, ਕਿਂ ਦ੍ਵਾਰਂ, ਕਾ ਯੋਨਿ, ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ, ਯੇਨ ਮਯਂ ਪਰਾਭਵਨ੍ਤਂ ਪੁਰਿਸਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤੇਨ ‘‘ਪਰਾਭਵਨ੍ਤਂ ਪੁਰਿਸ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਾਭਵਤੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਪਰਾਭਵਕਾਰਣਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਪਰਾਭਵਕਾਰਣੇ ਹਿ ਞਾਤੇ ਤੇਨ ਕਾਰਣਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਯੋ ਕੋਚਿ ਪਰਾਭਵਪੁਰਿਸੋ ਜਾਨਿਤੁਨ੍ਤਿ.

੯੨. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਾਕਟੀਕਰਣਤ੍ਥਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਪਰਾਭਵਮੁਖਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸੁਵਿਜਾਨੋ ਭਵ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯ੍ਵਾਯਂ ਭਵਂ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤੋ ਅਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਸੋ ਸੁਵਿਜਾਨੋ ਹੋਤਿ, ਸੁਖੇਨ ਅਕਸਿਰੇਨ ਅਕਿਚ੍ਛੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਜਾਨਿਤੁਂ. ਯੋਪਾਯਂ ਪਰਾਭਵਤੀਤਿ ਪਰਾਭਵੋ, ਪਰਿਹਾਯਤਿ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ, ਯਸ੍ਸ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਰਾਭਵਤੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਮੁਖਂ ਮਂ ਪੁਚ੍ਛਥ, ਸੋਪਿ ਸੁਵਿਜਾਨੋ. ਕਥਂ? ਅਯਞ੍ਹਿ ਧਮ੍ਮਕਾਮੋ ਭਵਂ ਹੋਤਿ ਦਸਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਧਮ੍ਮਂ ਕਾਮੇਤਿ, ਪਿਹੇਤਿ, ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਸੁਣਾਤਿ, ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਚ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਤੋ ਸੁਵਿਜਾਨੋ ਹੋਤਿ. ਇਤਰੋਪਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸ੍ਸੀ ਪਰਾਭਵੋ, ਤਮੇਵ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਕਾਮੇਤਿ, ਨ ਪਿਹੇਤਿ, ਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਨ ਸੁਣਾਤਿ, ਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਚ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਤੋ ਸੁਵਿਜਾਨੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਭਗਵਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਧਮ੍ਮਕਾਮਤਂ ਭਵਤੋ ਮੁਖਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸ੍ਸਿਤਂ ਪਰਾਭਵਤੋ ਮੁਖਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੯੩. ਅਥ ਸਾ ਦੇਵਤਾ ਭਗਵਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਮਾਨਾ ਆਹ ‘‘ਇਤਿ ਹੇਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਇਤਿ ਹਿ ਯਥਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਭਗਵਤਾ, ਤਥੇਵ ਏਤਂ ਵਿਜਾਨਾਮ, ਗਣ੍ਹਾਮ, ਧਾਰੇਮ, ਪਠਮੋ ਸੋ ਪਰਾਭਵੋ ਸੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸ੍ਸਿਤਾਲਕ੍ਖਣੋ ਪਠਮੋ ਪਰਾਭਵੋ. ਯਾਨਿ ਮਯਂ ਪਰਾਭਵਮੁਖਾਨਿ ਵਿਜਾਨਿਤੁਂ ਆਗਤਮ੍ਹਾ, ਤੇਸੁ ਇਦਂ ਤਾਵ ਏਕਂ ਪਰਾਭਵਮੁਖਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਗ੍ਗਹੋ, ਪਰਾਭਵਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਪਰਾਭਵੋ. ਕੇਨ ਚ ਪਰਾਭਵਨ੍ਤਿ? ਯਂ ਪਰਾਭਵਤੋ ਮੁਖਂ, ਕਾਰਣਂ, ਤੇਨ. ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮਤ੍ਤੇਨ ਏਵ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਨਾਨਾਕਰਣਂ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਪਰਾਭਵੋਤਿ ਵਾ ਪਰਾਭਵਤੋ ਮੁਖਨ੍ਤਿ ਵਾ ਨਾਨਾਕਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਏਵਮੇਕਂ ਪਰਾਭਵਤੋ ਮੁਖਂ ਵਿਜਾਨਾਮਾਤਿ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਞਾਤੁਕਾਮਤਾਯਾਹ ‘‘ਦੁਤਿਯਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ, ਕਿਂ ਪਰਾਭਵਤੋ ਮੁਖ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਤੋ ਪਰਞ੍ਚ ਤਤਿਯਂ ਚਤੁਤ੍ਥਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਇਮਿਨਾਵ ਨਯੇਨਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੯੪. ਬ੍ਯਾਕਰਣਪਕ੍ਖੇਪਿ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਤੇ ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਪਰਾਭਵਮੁਖੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ, ਨ ਏਕੋਯੇਵ ਸਬ੍ਬੇਹਿ, ਨ ਚ ਸਬ੍ਬੇ ਏਕੇਨੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਤਾਨਿ ਤਾਨਿ ਪਰਾਭਵਮੁਖਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਿਯਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਏਵ ਦੇਸਨਾਯ ਨਾਨਾਵਿਧਾਨਿ ਪਰਾਭਵਮੁਖਾਨਿ ਬ੍ਯਾਕਾਸੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ – ਅਸਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਛ ਸਤ੍ਥਾਰੋ, ਯੇ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞੇਪਿ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤੇਨ ਕਾਯਵਚੀਮਨੋਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ, ਤੇ ਅਸਨ੍ਤੋ ਅਸ੍ਸਪਿਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਅਚੇਲਕਕੋਰਖਤ੍ਤਿਯਾਦਯੋ ਵਿਯ. ਸਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾ. ਯੇ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞੇਪਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤੇਨ ਕਾਯਵਚੀਮਨੋਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ, ਤੇ ਸਨ੍ਤੇ ਨ ਕੁਰੁਤੇ ਪਿਯਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਿਯੇ ਇਟ੍ਠੇ ਕਨ੍ਤੇ ਮਨਾਪੇ ਨ ਕੁਰੁਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵੇਨੇਯ੍ਯਵਸੇਨ ਹੇਤ੍ਥ ਵਚਨਭੇਦੋ ਕਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਵਾ ਸਨ੍ਤੇ ਨ ਕੁਰੁਤੇਤਿ ਸਨ੍ਤੇ ਨ ਸੇਵਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਯਥਾ ‘‘ਰਾਜਾਨਂ ਸੇਵਤੀ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਥੇ ਰਾਜਾਨਂ ਪਿਯਂ ਕੁਰੁਤੇਤਿ ਸਦ੍ਦਵਿਦੂ ਮਨ੍ਤੇਨ੍ਤਿ. ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਪਿਯਮਾਨੋ, ਤੁਸ੍ਸਮਾਨੋ, ਮੋਦਮਾਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਸਤਂ ਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ, ਦਸਾਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਾ ਵਾ. ਤਂ ਅਸਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਰੋਚੇਤਿ, ਪਿਹੇਤਿ, ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਸੇਵਤਿ. ਏਵਮੇਤਾਯ ਗਾਥਾਯ ਅਸਨ੍ਤਪਿਯਤਾ, ਸਨ੍ਤਅਪ੍ਪਿਯਤਾ, ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਰੋਚਨਞ੍ਚਾਤਿ ਤਿਵਿਧਂ ਪਰਾਭਵਤੋ ਮੁਖਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤੇਨ ਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪੁਰਿਸੋ ਪਰਾਭਵਤਿ ਪਰਿਹਾਯਤਿ, ਨੇਵ ਇਧ ਨ ਹੁਰਂ ਵੁਡ੍ਢਿਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਰਾਭਵਤੋ ਮੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵਿਤ੍ਥਾਰਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ‘‘ਅਸੇਵਨਾ ਚ ਬਾਲਾਨਂ, ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਞ੍ਚ ਸੇਵਨਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵਕ੍ਖਾਮ.

੯੬. ਨਿਦ੍ਦਾਸੀਲੀ ਨਾਮ ਯੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਪਿ, ਨਿਸੀਦਨ੍ਤੋਪਿ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋਪਿ, ਸਯਾਨੋਪਿ ਨਿਦ੍ਦਾਯਤਿਯੇਵ. ਸਭਾਸੀਲੀ ਨਾਮ ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਾਮਤਂ, ਭਸ੍ਸਾਰਾਮਤਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ. ਅਨੁਟ੍ਠਾਤਾਤਿ ਵੀਰਿਯਤੇਜਵਿਰਹਿਤੋ ਉਟ੍ਠਾਨਸੀਲੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਚੋਦਿਯਮਾਨੋ ਗਹਟ੍ਠੋ ਵਾ ਸਮਾਨੋ ਗਹਟ੍ਠਕਮ੍ਮਂ, ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਮ੍ਮਂ ਆਰਭਤਿ. ਅਲਸੋਤਿ ਜਾਤਿਅਲਸੋ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਾਭਿਭੂਤੋ ਥਿਨੇਨ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤੋ ਏਵ ਹੋਤਿ, ਨਿਸਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਏਵ ਹੋਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਸ੍ਸਾਹੇਨ ਅਞ੍ਞਂ ਇਰਿਯਾਪਥਂ ਨ ਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਅਤੀਤੇ ਅਰਞ੍ਞੇ ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਉਟ੍ਠਿਤੇ ਅਪਲਾਯਨਅਲਸਾ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, ਤਤੋ ਲਾਮਕਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨਾਪਿ ਪਨ ਅਲਸੋ ਅਲਸੋਤ੍ਵੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਧਜੋਵ ਰਥਸ੍ਸ, ਧੂਮੋਵ ਅਗ੍ਗਿਨੋ, ਕੋਧੋ ਪਞ੍ਞਾਣਮਸ੍ਸਾਤਿ ਕੋਧਪਞ੍ਞਾਣੋ. ਦੋਸਚਰਿਤੋ ਖਿਪ੍ਪਕੋਪੀ ਅਰੁਕੂਪਮਚਿਤ੍ਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਏਵਰੂਪੋ ਹੋਤਿ. ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਨਿਦ੍ਦਾਸੀਲਤਾ, ਸਭਾਸੀਲਤਾ, ਅਨੁਟ੍ਠਾਨਤਾ, ਅਲਸਤਾ, ਕੋਧਪਞ੍ਞਾਣਤਾਤਿ ਪਞ੍ਚਵਿਧਂ ਪਰਾਭਵਮੁਖਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤੇਨ ਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਨੇਵ ਗਹਟ੍ਠੋ ਗਹਟ੍ਠਵੁਡ੍ਢਿਂ, ਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤਵੁਡ੍ਢਿਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਪਰਿਹਾਯਤਿਯੇਵ ਪਰਾਭਵਤਿਯੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਰਾਭਵਤੋ ਮੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੯੮. ਮਾਤਾਤਿ ਜਨਿਕਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਪਿਤਾਤਿ ਜਨਕੋਯੇਵ. ਜਿਣ੍ਣਕਂ ਸਰੀਰਸਿਥਿਲਤਾਯ. ਗਤਯੋਬ੍ਬਨਂ ਯੋਬ੍ਬਨਾਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਆਸੀਤਿਕਂ ਵਾ ਨਾਵੁਤਿਕਂ ਵਾ ਸਯਂ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਾਤੁਮਸਮਤ੍ਥਂ. ਪਹੁ ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਸਮਤ੍ਥੋ ਸਮਾਨੋ ਸੁਖਂ ਜੀਵਮਾਨੋ. ਨ ਭਰਤੀਤਿ ਨ ਪੋਸੇਤਿ. ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਅਭਰਣਂ, ਅਪੋਸਨਂ, ਅਨੁਪਟ੍ਠਾਨਂ ਏਕਂਯੇਵ ਪਰਾਭਵਮੁਖਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤੇਨ ਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯਂ ਤਂ –

‘‘ਤਾਯ ਨਂ ਪਾਰਿਚਰਿਯਾਯ, ਮਾਤਾਪਿਤੂਸੁ ਪਣ੍ਡਿਤਾ;

ਇਧੇਵ ਨਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ, ਪੇਚ੍ਚ ਸਗ੍ਗੇ ਪਮੋਦਤੀ’’ਤਿ. (ਇਤਿਵੁ. ੧੦੬; ਅ. ਨਿ. ੪.੬੩) –

ਮਾਤਾਪਿਤੁਭਰਣੇ ਆਨਿਸਂਸਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ‘‘ਮਾਤਾਪਿਤਰੋਪਿ ਨ ਭਰਤਿ, ਕਂ ਅਞ੍ਞਂ ਭਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਨਿਨ੍ਦਞ੍ਚ ਵਜ੍ਜਨੀਯਤਞ੍ਚ ਦੁਗ੍ਗਤਿਞ੍ਚ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋ ਪਰਾਭਵਤਿਯੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਰਾਭਵਤੋ ਮੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੧੦੦. ਪਾਪਾਨਂ ਬਾਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ, ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਸਮਣਂ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲਪ੍ਪਭਵਮ੍ਪਿ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੁਪਗਤਂ ਸਮਣਂ, ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾਪਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਯਾਚਨਕਂ. ਮੁਸਾਵਾਦੇਨ ਵਞ੍ਚੇਤੀਤਿ ‘‘ਵਦ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਚ੍ਚਯੇਨਾ’’ਤਿ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਯਾਚਿਤੋ ਵਾ ਪਟਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਅਪ੍ਪਦਾਨੇਨ ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਆਸਂ ਵਿਸਂਵਾਦੇਤਿ. ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦੀਨਂ ਮੁਸਾਵਾਦੇਨ ਵਞ੍ਚਨਂ ਏਕਂਯੇਵ ਪਰਾਭਵਮੁਖਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤੇਨ ਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਇਧ ਨਿਨ੍ਦਂ, ਸਮ੍ਪਰਾਯੇ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਸੁਗਤਿਯਮ੍ਪਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਵਿਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –

‘‘ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਸੀਲਵਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਾਪਕੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੪੯; ਅ. ਨਿ. ੫.੨੧੩; ਮਹਾਵ. ੨੮੫).

ਤਥਾ –

‘‘ਚਤੂਹਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯਥਾਭਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਏਵਂ ਨਿਰਯੇ. ਕਤਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ? ਮੁਸਾਵਾਦੀ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੮੨).

ਤਥਾ –

‘‘ਇਧ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਸਮਣਂ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਵਾਰੇਤਿ, ‘ਵਦ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਚ੍ਚਯੇਨਾ’ਤਿ, ਸੋ ਯੇਨ ਪਵਾਰੇਤਿ, ਤਂ ਨ ਦੇਤਿ. ਸੋ ਚੇ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਂ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਸੋ ਯਂ ਯਦੇਵ ਵਣਿਜ੍ਜਂ ਪਯੋਜੇਤਿ, ਸਾਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਛੇਦਗਾਮਿਨੀ. ਇਧ ਪਨ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ…ਪੇ… ਸੋ ਯੇਨ ਪਵਾਰੇਤਿ, ਨ ਤਂ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਦੇਤਿ. ਸੋ ਚੇ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਂ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਸੋ ਯਂ ਯਦੇਵ ਵਣਿਜ੍ਜਂ ਪਯੋਜੇਤਿ, ਸਾਸ੍ਸ ਨ ਹੋਤਿ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੭੯).

ਏਵਮਿਮਾਨਿ ਨਿਨ੍ਦਾਦੀਨਿ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋ ਪਰਾਭਵਤਿਯੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਰਾਭਵਤੋ ਮੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੦੨. ਪਹੂਤਵਿਤ੍ਤੋਤਿ ਪਹੂਤਜਾਤਰੂਪਰਜਤਮਣਿਰਤਨੋ. ਸਹਿਰਞ੍ਞੋਤਿ ਸਕਹਾਪਣੋ. ਸਭੋਜਨੋਤਿ ਅਨੇਕਸੂਪਬ੍ਯਞ੍ਜਨਭੋਜਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਏਕੋ ਭੁਞ੍ਜਤਿ ਸਾਦੂਨੀਤਿ ਸਾਦੂਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਅਦਤ੍ਵਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋਕਾਸੇ ਭੁਞ੍ਜਤੀਤਿ ਏਕੋ ਭੁਞ੍ਜਤਿ ਸਾਦੂਨਿ. ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਭੋਜਨਗਿਦ੍ਧਤਾਯ ਭੋਜਨਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਏਕਂਯੇਵ ਪਰਾਭਵਮੁਖਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤੇਨ ਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਨਿਨ੍ਦਂ ਵਜ੍ਜਨੀਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਿ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋ ਪਰਾਭਵਤਿਯੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਰਾਭਵਤੋ ਮੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਸਾਰੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ, ਅਤਿਵਿਤ੍ਥਾਰਭਯੇਨ ਪਨ ਇਦਾਨਿ ਯੋਜਨਾਨਯਂ ਅਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਮਤ੍ਤਮੇਵ ਭਣਾਮ.

੧੦੪. ਜਾਤਿਤ੍ਥਦ੍ਧੋ ਨਾਮ ਯੋ ‘‘ਅਹਂ ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਥਦ੍ਧੋ ਵਾਤਪੂਰਿਤਭਸ੍ਤਾ ਵਿਯ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨ ਕਸ੍ਸਚਿ ਓਨਮਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਧਨਗੋਤ੍ਤਤ੍ਥਦ੍ਧੇਸੁ. ਸਞ੍ਞਾਤਿਂ ਅਤਿਮਞ੍ਞੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਤਿਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯਾ ਅਤਿਮਞ੍ਞਤਿ ਸਕ੍ਯਾ ਵਿਯ ਵਿਟਟੂਭਂ. ਧਨੇਨਾਪਿ ਚ ‘‘ਕਪਣੋ ਅਯਂ ਦਲਿਦ੍ਦੋ’’ਤਿ ਅਤਿਮਞ੍ਞਤਿ, ਸਾਮੀਚਿਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤੇ ਞਾਤਯੋ ਪਰਾਭਵਮੇਵ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਵਤ੍ਥੁਤੋ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ, ਲਕ੍ਖਣਤੋ ਏਕਂਯੇਵ ਪਰਾਭਵਮੁਖਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੦੬. ਇਤ੍ਥਿਧੁਤ੍ਤੋਤਿ ਇਤ੍ਥੀਸੁ ਸਾਰਤ੍ਤੋ, ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਦਤ੍ਵਾ ਅਪਰਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਥਾ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਸੁਰਾਪਾਨਪਯੁਤ੍ਤੋ ਸੁਰਾਧੁਤ੍ਤੋ. ਨਿਵਤ੍ਥਸਾਟਕਮ੍ਪਿ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਜੂਤਕੀਲ਼ਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਅਕ੍ਖਧੁਤ੍ਤੋ. ਏਤੇਹਿ ਤੀਹਿ ਠਾਨੇਹਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਲਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਨਾਸਨਤੋ ਲਦ੍ਧਂ ਲਦ੍ਧਂ ਵਿਨਾਸੇਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਂਵਿਧੋ ਪਰਾਭਵਤਿਯੇਵ, ਤੇਨਸ੍ਸੇਤਂ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਤਿਵਿਧਂ ਪਰਾਭਵਮੁਖਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੦੮. ਸੇਹਿ ਦਾਰੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਾਰੇਹਿ. ਯੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਾਰੇਹਿ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵੇਸਿਯਾਸੁ ਪਦੁਸ੍ਸਤਿ, ਤਥਾ ਪਰਦਾਰੇਸੁ, ਸੋ ਯਸ੍ਮਾ ਵੇਸੀਨਂ ਧਨਪ੍ਪਦਾਨੇਨ ਪਰਦਾਰਸੇਵਨੇਨ ਚ ਰਾਜਦਣ੍ਡਾਦੀਹਿ ਪਰਾਭਵਤਿਯੇਵ, ਤੇਨਸ੍ਸੇਤਂ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਦੁਵਿਧਂ ਪਰਾਭਵਮੁਖਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੧੦. ਅਤੀਤਯੋਬ੍ਬਨੋਤਿ ਯੋਬ੍ਬਨਮਤਿਚ੍ਚ ਆਸੀਤਿਕੋ ਵਾ ਨਾਵੁਤਿਕੋ ਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਨੇਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਿਮ੍ਬਰੁਤ੍ਥਨਿਨ੍ਤਿ ਤਿਮ੍ਬਰੁਫਲਸਦਿਸਤ੍ਥਨਿਂ ਤਰੁਣਦਾਰਿਕਂ. ਤਸ੍ਸਾ ਇਸ੍ਸਾ ਨ ਸੁਪਤੀਤਿ ‘‘ਦਹਰਾਯ ਮਹਲ੍ਲਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਰਤਿ ਚ ਸਂਵਾਸੋ ਚ ਅਮਨਾਪੋ, ਮਾ ਹੇਵ ਖੋ ਤਰੁਣਂ ਪਤ੍ਥੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਇਸ੍ਸਾਯ ਤਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨ ਸੁਪਤਿ. ਸੋ ਯਸ੍ਮਾ ਕਾਮਰਾਗੇਨ ਚ ਇਸ੍ਸਾਯ ਚ ਡਯ੍ਹਨ੍ਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ ਚ ਅਪ੍ਪਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ਪਰਾਭਵਤਿਯੇਵ, ਤੇਨਸ੍ਸੇਤਂ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਇਮਂ ਇਸ੍ਸਾਯ ਅਸੁਪਨਂ ਏਕਂਯੇਵ ਪਰਾਭਵਮੁਖਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੧੨. ਸੋਣ੍ਡਿਨ੍ਤਿ ਮਚ੍ਛਮਂਸਾਦੀਸੁ ਲੋਲਂ ਗੇਧਜਾਤਿਕਂ. ਵਿਕਿਰਣਿਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਧਨਂ ਪਂਸੁਕਂ ਵਿਯ ਵਿਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਨਾਸਨਸੀਲਂ. ਪੁਰਿਸਂ ਵਾਪਿ ਤਾਦਿਸਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਸੋ ਵਾਪਿ ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਯੋ ਇਸ੍ਸਰਿਯਸ੍ਮਿਂ ਠਪੇਤਿ, ਲਞ੍ਛਨਮੁਦ੍ਦਿਕਾਦੀਨਿ ਦਤ੍ਵਾ ਘਰਾਵਾਸੇ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ ਵਾ ਵਣਿਜ੍ਜਾਦਿਵੋਹਾਰੇਸੁ ਵਾ ਤਦੇਵ ਵਾਵਟਂ ਕਾਰੇਤਿ. ਸੋ ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਦੋਸੇਨ ਧਨਕ੍ਖਯਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋ ਪਰਾਭਵਤਿਯੇਵ, ਤੇਨਸ੍ਸੇਤਂ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਤਥਾਵਿਧਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰਿਯਸ੍ਮਿਂ ਠਪਨਂ ਏਕਂਯੇਵ ਪਰਾਭਵਮੁਖਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੧੪. ਅਪ੍ਪਭੋਗੋ ਨਾਮ ਸਨ੍ਨਿਚਿਤਾਨਞ੍ਚ ਭੋਗਾਨਂ ਆਯਮੁਖਸ੍ਸ ਚ ਅਭਾਵਤੋ. ਮਹਾਤਣ੍ਹੋਤਿ ਮਹਤਿਯਾ ਭੋਗਤਣ੍ਹਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਯਂ ਲਦ੍ਧਂ, ਤੇਨ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ. ਖਤ੍ਤਿਯੇ ਜਾਯਤੇ ਕੁਲੇਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾਨਂ ਕੁਲੇ ਜਾਯਤਿ. ਸੋ ਚ ਰਜ੍ਜਂ ਪਤ੍ਥਯਤੀਤਿ ਸੋ ਏਤਾਯ ਮਹਾਤਣ੍ਹਤਾਯ ਅਨੁਪਾਯੇਨ ਉਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਾਯਜ੍ਜਭੂਤਂ ਅਲਬ੍ਭਨੇਯ੍ਯਂ ਵਾ ਪਰਸਨ੍ਤਕਂ ਰਜ੍ਜਂ ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਸੋ ਏਵਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੋ ਯਸ੍ਮਾ ਤਮ੍ਪਿ ਅਪ੍ਪਕਂ ਭੋਗਂ ਯੋਧਾਜੀਵਾਦੀਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਰਜ੍ਜਂ ਅਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋ ਪਰਾਭਵਤਿਯੇਵ, ਤੇਨਸ੍ਸੇਤਂ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਰਜ੍ਜਪਤ੍ਥਨਂ ਏਕਂਯੇਵ ਪਰਾਭਵਮੁਖਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੧੫. ਇਤੋ ਪਰਂ ਯਦਿ ਸਾ ਦੇਵਤਾ ‘‘ਤੇਰਸਮਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ…ਪੇ… ਸਤਸਹਸ੍ਸਿਮਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਤਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਕਥੇਯ੍ਯ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਾ ਦੇਵਤਾ ‘‘ਕਿਂ ਇਮੇਹਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇਹਿ, ਏਕਮੇਤ੍ਥ ਵੁਡ੍ਢਿਕਰਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਤਾਨਿ ਪਰਾਭਵਮੁਖਾਨਿ ਅਸੁਯ੍ਯਮਾਨਾ ਏਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸਾਸਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ ‘‘ਏਤੇ ਪਰਾਭਵੇ ਲੋਕੇ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਪਰਿਵੀਮਂਸਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਸਮਵੇਕ੍ਖਿਯਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ. ਅਰਿਯੋਤਿ ਨ ਮਗ੍ਗੇਨ, ਨ ਫਲੇਨ, ਅਪਿਚ ਖੋ, ਪਨ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਰਾਭਵਸਙ੍ਖਾਤੇ ਅਨਯੇ ਨ ਇਰਿਯਤੀਤਿ ਅਰਿਯੋ. ਯੇਨ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਯਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਰਾਭਵੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ਤੇਨ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਸ ਲੋਕਂ ਭਜਤੇ ਸਿਵਨ੍ਤਿ ਸੋ ਏਵਰੂਪੋ ਸਿਵਂ ਖੇਮਮੁਤ੍ਤਮਮਨੁਪਦ੍ਦਵਂ ਦੇਵਲੋਕਂ ਭਜਤਿ, ਅਲ੍ਲੀਯਤਿ, ਉਪਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਰਾਭਵਮੁਖਾਨਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸਂਵੇਗਾਨੁਰੂਪਂ ਯੋਨਿਸੋ ਪਦਹਿਤ੍ਵਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਸਕਦਾਗਾਮਿਅਨਾਗਾਮਿਫਲਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾ ਦੇਵਤਾ ਗਣਨਂ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਾ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਮਹਾਸਮਯਸੁਤ੍ਤੇ ਚ, ਅਥੋ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਕੇ;

ਸਮਚਿਤ੍ਤੇ ਰਾਹੁਲੋਵਾਦੇ, ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੇ ਪਰਾਭਵੇ.

‘‘ਦੇਵਤਾਸਮਿਤੀ ਤਤ੍ਥ, ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਾ ਅਸਙ੍ਖਿਯਾ;

ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਚੇਤ੍ਥ, ਗਣਨਾਤੋ ਅਸਙ੍ਖਿਯੋ’’ਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਪਰਾਭਵਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਅਗ੍ਗਿਕਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਿਕਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਵਸਲਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਜੇਤਵਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ. ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾਵਸਾਨੇ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਅਗ੍ਗਿਕਭਾਰਦ੍ਵਾਜਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਸਰਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਮਯਿ ਗਤੇ ਕਥਾ ਪਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਤੋ ਕਥਾਵਸਾਨੇ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਏਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸਰਣਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਸਮਾਦਿਯਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਕਥਾਯ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਯਾਚਿਤੋ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਂ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ, ‘‘ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਅਗ੍ਗਿਕਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸ੍ਸਾਤਿ ਯਂ ਯਂ ਅਵੁਤ੍ਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਤਦੇਵ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸੋ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਗ੍ਗਿਂ ਜੁਹਤਿ ਪਰਿਚਰਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਿਕੋਤਿ ਨਾਮੇਨ ਪਾਕਟੋ ਅਹੋਸਿ, ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋਤਿ ਗੋਤ੍ਤੇਨ. ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਗ੍ਗਿਕਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਨਿਵੇਸਨੇਤਿ ਘਰੇ. ਤਸ੍ਸ ਕਿਰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਿਵੇਸਨਦ੍ਵਾਰੇ ਅਨ੍ਤਰਵੀਥਿਯਂ ਅਗ੍ਗਿਹੁਤਸਾਲਾ ਅਹੋਸਿ. ਤਤੋ ‘‘ਨਿਵੇਸਨਦ੍ਵਾਰੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਤਸ੍ਸਪਿ ਪਦੇਸਸ੍ਸ ਨਿਵੇਸਨੇਯੇਵ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਨਿਵੇਸਨੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਮੀਪਤ੍ਥੇ ਵਾ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ, ਨਿਵੇਸਨਸਮੀਪੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਗ੍ਗਿ ਪਜ੍ਜਲਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਗ੍ਗਿਯਾਧਾਨੇ ਠਿਤੋ ਅਗ੍ਗਿ ਕਤਬ੍ਭੁਦ੍ਧਰਣੋ ਸਮਿਧਾਪਕ੍ਖੇਪਂ ਬੀਜਨਵਾਤਞ੍ਚ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਜਲਿਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਸਮੁਗ੍ਗਤਚ੍ਚਿਸਮਾਕੁਲੋ ਹੋਤਿ. ਆਹੁਤਿ ਪਗ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਸਸੀਸਂ ਨ੍ਹਾਯਿਤ੍ਵਾ ਮਹਤਾ ਸਕ੍ਕਾਰੇਨ ਪਾਯਾਸਸਪ੍ਪਿਮਧੁਫਾਣਿਤਾਦੀਨਿ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਞ੍ਹਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਜੁਹਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ‘‘ਆਹੁਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਪਦਾਨਨ੍ਤਿ ਅਨੁਘਰਂ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਸਬ੍ਬਜਨਾਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਆਹਾਰਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾ ਚ ਉਚ੍ਚਨੀਚਕੁਲਂ ਅਵੋਕ੍ਕਮ੍ਮ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਪਦਾਨਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਮਾਨੋ’’ਤਿ.

ਅਥ ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਪ੍ਪਸੀਦਤਿ? ਕਸ੍ਮਾ ਚ ਏਵਂ ਫਰੁਸੇਨ ਵਚਨੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸਮੁਦਾਚਰਤੀਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਅਯਂ ਕਿਰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲਕਿਚ੍ਚੇਸੁ ਸਮਣਦਸ੍ਸਨਂ ਅਵਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂਦਿਟ੍ਠਿਕੋ, ਤਤੋ ‘‘ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਭੁਞ੍ਜਨਵੇਲਾਯ ਕਾਲ਼ਕਣ੍ਣੀ ਮੁਣ੍ਡਕਸਮਣਕੋ ਮਮ ਨਿਵੇਸਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤੀ’’ਤਿ ਮਨ੍ਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਪ੍ਪਸਾਦੇਸਿ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਦੋਸਵਸਂਯੇਵ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਥ ਕੁਦ੍ਧੋ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ ਅਨਤ੍ਤਮਨਵਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਸਿ ‘‘ਤਤ੍ਰੇਵ ਮੁਣ੍ਡਕਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਮੁਣ੍ਡੋ ਅਸੁਦ੍ਧੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਯਂ ਅਸੁਦ੍ਧੋ, ਤੇਨ ਦੇਵਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪੂਜਕੋ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਮੁਣ੍ਡਕਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਮੁਣ੍ਡਕਤ੍ਤਾ ਵਾ ਉਚ੍ਛਿਟ੍ਠੋ ਏਸ, ਨ ਇਮਂ ਪਦੇਸਂ ਅਰਹਤਿ ਆਗਚ੍ਛਿਤੁਨ੍ਤਿ ਸਮਣੋ ਹੁਤ੍ਵਾਪਿ ਈਦਿਸਂ ਕਾਯਕਿਲੇਸਂ ਨ ਵਣ੍ਣੇਤੀਤਿ ਚ ਸਮਣਭਾਵਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮਣਕਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਦੋਸਵਸੇਨੇਵ, ਵਸਲੇ ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਤੋ ਸਮ੍ਭੋਗਪਰਿਭੋਗਕਰਣੇਨ ਪਤਿਤੋ ਅਯਂ ਵਸਲਤੋਪਿ ਪਾਪਤਰੋਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਸਲਕਾ’’ਤਿ ਆਹ – ‘‘ਵਸਲਜਾਤਿਕਾਨਂ ਵਾ ਆਹੁਤਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਸਵਨੇਨ ਪਾਪਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋਪਿ ਏਵਮਾਹ.

ਭਗਵਾ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤੋਪਿ ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੇਨੇਵ ਮੁਖਵਣ੍ਣੇਨ ਮਧੁਰੇਨ ਸਰੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਸੀਤਲੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਤਾਦਿਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਜਾਨਾਸਿ ਪਨ, ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਤੋ ਮੁਖਪ੍ਪਸਾਦਸੂਚਿਤਂ ਤਾਦਿਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਸੀਤਲੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਨਿਚ੍ਛਾਰਿਤਂ ਮਧੁਰਸ੍ਸਰਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਮਤੇਨੇਵ ਅਭਿਸਿਤ੍ਤਹਦਯੋ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਨਿਹਤਮਾਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਂ ਜਾਤਿਸਭਾਵਂ ਵਿਸਉਗ੍ਗਿਰਸਦਿਸਂ ਸਮੁਦਾਚਾਰਵਚਨਂ ਪਹਾਯ ‘‘ਨੂਨ ਯਮਹਂ ਹੀਨਜਚ੍ਚਂ ਵਸਲਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚੇਮਿ, ਨ ਸੋ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਵਸਲੋ, ਨ ਚ ਹੀਨਜਚ੍ਚਤਾ ਏਵ ਵਸਲਕਰਣੋ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ‘‘ਨ ਖ੍ਵਾਹਂ, ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਧਮ੍ਮਤਾ ਹੇਸਾ, ਯਂ ਹੇਤੁਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਚ੍ਚਯਾਲਾਭੇਨ ਫਰੁਸੋਪਿ ਸਮਾਨੋ ਲਦ੍ਧਮਤ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚਯੇ ਮੁਦੁਕੋ ਹੋਤੀਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸਾਧੂਤਿ ਅਯਂ ਸਦ੍ਦੋ ਆਯਾਚਨਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਸਮ੍ਪਹਂਸਨਸੁਨ੍ਦਰਦਲ਼੍ਹੀਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੂ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੯੫; ਅ. ਨਿ. ੭.੮੩) ਹਿ ਆਯਾਚਨੇ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਖੋ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਗਵਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੩.੮੬) ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨੇ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਸਾਧੁ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੪੯) ਸਮ੍ਪਹਂਸਨੇ.

‘‘ਸਾਧੁ ਧਮ੍ਮਰੁਚੀ ਰਾਜਾ, ਸਾਧੁ ਪਞ੍ਞਾਣਵਾ ਨਰੋ;

ਸਾਧੁ ਮਿਤ੍ਤਾਨਮਦ੍ਦੁਬ੍ਭੋ, ਪਾਪਸ੍ਸਾਕਰਣਂ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ. (ਜਾ. ੨.੧੮.੧੦੧) –

ਆਦੀਸੁ ਸੁਨ੍ਦਰੇ. ‘‘ਤਂ ਸੁਣਾਥ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧) ਦਲ਼੍ਹੀਕਮ੍ਮੇ. ਇਧ ਪਨ ਆਯਾਚਨੇ.

ਤੇਨ ਹੀਤਿ ਤਸ੍ਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯਨਿਦਸ੍ਸਨਂ, ਸਚੇ ਞਾਤੁਕਾਮੋਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਾਰਣਵਚਨਂ ਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਯਸ੍ਮਾ ਞਾਤੁਕਾਮੋਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਸੁਣਾਹਿ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਹਿ, ਤਥਾ ਤੇ ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਥਾ ਤ੍ਵਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਏਵਂ ਪਰਪਦੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਰ ਚ ਸੁਣਾਹੀਤਿ ਸੋਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਕ੍ਖੇਪਵਾਰਣਂ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਹੀਤਿ ਮਨਸਿਕਾਰੇ ਦਲ਼੍ਹੀਕਮ੍ਮਨਿਯੋਜਨੇਨ ਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਕ੍ਖੇਪਵਾਰਣਂ. ਪੁਰਿਮਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਵਿਪਲ੍ਲਾਸਗ੍ਗਾਹਵਾਰਣਂ, ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਅਤ੍ਥਵਿਪਲ੍ਲਾਸਗ੍ਗਾਹਵਾਰਣਂ. ਪੁਰਿਮੇਨ ਚ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨੇ ਨਿਯੋਜੇਤਿ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਸੁਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਧਾਰਣਤ੍ਥੂਪਪਰਿਕ੍ਖਾਦੀਸੁ. ਪੁਰਿਮੇਨ ਚ ‘‘ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨੋ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਵਨੀਯੋ’’ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ‘‘ਸਾਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਸਾਧੁਕਪਦਂ ਵਾ ਉਭਯਪਦੇਹਿ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਧਮ੍ਮਗਮ੍ਭੀਰੋ ਚ ਦੇਸਨਾਗਮ੍ਭੀਰੋ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਣਾਹਿ ਸਾਧੁਕਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥਗਮ੍ਭੀਰੋ ਪਟਿਵੇਧਗਮ੍ਭੀਰੋ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਸੁਣਾਹਿ ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ.

ਤਤੋ ‘‘ਏਵਂ ਗਮ੍ਭੀਰੇ ਕਥਮਹਂ ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਿਸੀਦਨ੍ਤਮਿਵ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਸਮੁਸ੍ਸਾਹੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਯਥਾ ਤ੍ਵਂ ਞਸ੍ਸਸਿ, ਤਥਾ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲੇਹਿ ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੇਨ ਨਯੇਨ ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤੋ ਉਸ੍ਸਾਹਜਾਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਵਂ ਭੋ’’ਤਿ ਖੋ ਅਗ੍ਗਿਕਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ, ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਵਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨੇਨ ਅਭਿਮੁਖੋ ਅਸ੍ਸੋਸੀਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ‘‘ਭਗਵਾ ਏਤਦਵੋਚਾ’’ਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕੋਧਨੋ ਉਪਨਾਹੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕਂ.

੧੧੬. ਤਤ੍ਥ ਕੋਧਨੋਤਿ ਕੁਜ੍ਝਨਸੀਲੋ. ਉਪਨਾਹੀਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਕੋਧਸ੍ਸ ਦਲ਼੍ਹੀਕਮ੍ਮੇਨ ਉਪਨਾਹੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਪਰੇਸਂ ਗੁਣੇ ਮਕ੍ਖੇਤਿ ਪੁਞ੍ਛਤੀਤਿ ਮਕ੍ਖੀ, ਪਾਪੋ ਚ ਸੋ ਮਕ੍ਖੀ ਚਾਤਿ ਪਾਪਮਕ੍ਖੀ. ਵਿਪਨ੍ਨਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਵਿਨਟ੍ਠਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਵਿਪਨ੍ਨਾਯ ਵਾ ਵਿਰੂਪਂ ਗਤਾਯ ਦਸਵਤ੍ਥੁਕਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਮਾਯਾਵੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਦੋਸਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਲਕ੍ਖਣਾਯ ਮਾਯਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਤਂ ਜਞ੍ਞਾ ਵਸਲੋ ਇਤੀਤਿ ਤਂ ਏਵਰੂਪਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਏਤੇਸਂ ਹੀਨਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਸ੍ਸਨਤੋ ਸਿਞ੍ਚਨਤੋ ਅਨ੍ਵਾਸ੍ਸਵਨਤੋ ‘‘ਵਸਲੋ’’ਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਤਿ, ਏਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਤ੍ਥਕੇ ਜਾਤੋ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਵਸਲੋ ਏਵ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਦਯਤੁਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਰਨ੍ਤਿ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਭਗਵਾ ਆਦਿਪਦੇਨੇਵ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਕੋਧਨਿਗ੍ਗਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੋਧਾਦਿਧਮ੍ਮੋ ਹੀਨਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਚ ਦੇਸਨਾਯ ਕੋਧਾਦਿਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਏਕੇਨ ਤਾਵ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵਸਲਞ੍ਚ ਵਸਲਕਰਣੇ ਚ ਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸੇਸਿ. ਏਵਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਚ ‘‘ਤ੍ਵਂ ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰਵਮ੍ਭਨਂ ਅਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਨਞ੍ਚ ਅਕਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮੇਨੇਵ ਸਮੇਨ ਞਾਯੇਨ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਸਲਭਾਵੇ, ਅਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਭਾਵੇ ਠਪੇਸਿ.

੧੧੭. ਇਦਾਨਿ ਯਾਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ‘‘ਕਦਾਚਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਏਵਾ’’ਤਿ. ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਟਿਸੇਧੇਨ੍ਤੋ, ਯੇ ਚ ਸਤ੍ਤਵਿਹਿਂਸਾਦੀਸੁ ਅਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇਸੁ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਆਦੀਨਵਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ‘‘ਹੀਨਾ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਵਸਲਕਰਣਾ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਆਦੀਨਵਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਅਪਰੇਹਿਪਿ ਪਰਿਯਾਯੇਹਿ ਵਸਲਞ੍ਚ ਵਸਲਕਰਣੇ ਚ ਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਕਜਂ ਵਾ ਦ੍ਵਿਜਂ ਵਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਏਕਜੋਤਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਣ੍ਡਜਂ ਅਵਸੇਸਯੋਨਿਜੋ. ਸੋ ਹਿ ਏਕਦਾ ਏਵ ਜਾਯਤਿ. ਦ੍ਵਿਜੋਤਿ ਅਣ੍ਡਜੋ. ਸੋ ਹਿ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਤੋ ਅਣ੍ਡਕੋਸਤੋ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਜਾਯਤਿ. ਤਂ ਏਕਜਂ ਵਾ ਦ੍ਵਿਜਂ ਵਾਪਿ. ਯੋਧ ਪਾਣਨ੍ਤਿ ਯੋ ਇਧ ਸਤ੍ਤਂ. ਵਿਹਿਂਸਤੀਤਿ ਕਾਯਦ੍ਵਾਰਿਕਚੇਤਨਾਸਮੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਵਾ ਵਚੀਦ੍ਵਾਰਿਕਚੇਤਨਾਸਮੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਵਾ ਪਯੋਗੇਨ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪੇਤਿ. ‘‘ਪਾਣਾਨਿ ਹਿਂਸਤੀ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਜਂ ਵਾ ਦ੍ਵਿਜਂ ਵਾਤਿ ਏਵਂਪਭੇਦਾਨਿ ਯੋਧ ਪਾਣਾਨਿ ਹਿਂਸਤੀਤਿ ਏਵਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਸ੍ਸ ਪਾਣੇ ਦਯਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਏਤੇਨ ਮਨਸਾ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਭਾਵਂ ਆਹ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਇਤੋ ਪਰਾਸੁ ਚ ਗਾਥਾਸੁ, ਯਤੋ ਏਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਇਤੋ ਪਰਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਾ ਅਵਣ੍ਣਿਤਪਦਵਣ੍ਣਨਾਮਤ੍ਤਮੇਵ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ.

੧੧੮. ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਹਨਤਿ ਵਿਨਾਸੇਤਿ. ਪਰਿਰੁਨ੍ਧਤੀਤਿ ਸੇਨਾਯ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਗਾਮਾਨਿ ਨਿਗਮਾਨਿ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਨਗਰਾਨੀਤਿਪਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਨਿਗ੍ਗਾਹਕੋ ਸਮਞ੍ਞਾਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਹਨਨਪਰਿਰੁਨ੍ਧਨੇਨ ਗਾਮਨਿਗਮਨਗਰਘਾਤਕੋਤਿ ਲੋਕੇ ਵਿਦਿਤੋ.

੧੧੯. ਗਾਮੇ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾਰਞ੍ਞੇਤਿ ਗਾਮੋਪਿ ਨਿਗਮੋਪਿ ਨਗਰਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬੋਵ ਇਧ ਗਾਮੋ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪਚਾਰੇਨ, ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸੇਸਂ ਅਰਞ੍ਞਂ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾਰਞ੍ਞੇ ਯਂ ਪਰੇਸਂ ਮਮਾਯਿਤਂ, ਯਂ ਪਰਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਮਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਸਤ੍ਤੋ ਵਾ ਸਙ੍ਖਾਰੋ ਵਾ. ਥੇਯ੍ਯਾ ਅਦਿਨ੍ਨਮਾਦੇਤੀਤਿ ਤੇਹਿ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਆਦਿਯਤਿ, ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਪਯੋਗੇਨ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਅਵਹਾਰੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਹਣਂ ਸਾਧੇਤਿ.

੧੨੦. ਇਣਮਾਦਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖੇਪਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵਾ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਕਾਲੇਨ ਏਤ੍ਤਕਂ ਵਡ੍ਢਿਂ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਡ੍ਢਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵਾ, ‘‘ਯਂ ਇਤੋ ਉਦਯਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਮਯ੍ਹਂ ਮੂਲਂ ਤਵੇਵ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਉਦਯਂ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਾਧਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ਏਵਂ ਤਂਤਂਆਯੋਗਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵਾ ਇਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਚੁਜ੍ਜਮਾਨੋ ਪਲਾਯਤਿ ਨ ਹਿ ਤੇ ਇਣਮਤ੍ਥੀਤਿ ਤੇਨ ਇਣਾਯਿਕੇਨ ‘‘ਦੇਹਿ ਮੇ ਇਣ’’ਨ੍ਤਿ ਚੋਦਿਯਮਾਨੋ ‘‘ਨ ਹਿ ਤੇ ਇਣਮਤ੍ਥਿ, ਮਯਾ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਕੋ ਸਕ੍ਖੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਭਣਨੇਨ ਘਰੇ ਵਸਨ੍ਤੋਪਿ ਪਲਾਯਤਿ.

੧੨੧. ਕਿਞ੍ਚਿਕ੍ਖਕਮ੍ਯਤਾਤਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੇਪਿ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਇਚ੍ਛਾਯ. ਪਨ੍ਥਸ੍ਮਿਂ ਵਜਨ੍ਤਂ ਜਨਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਇਤ੍ਥਿਂ ਵਾ ਪੁਰਿਸਂ ਵਾ. ਹਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿਕ੍ਖਮਾਦੇਤੀਤਿ ਮਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਭਣ੍ਡਕਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

੧੨੨. ਅਤ੍ਤਹੇਤੂਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜੀਵਿਤਕਾਰਣਾ, ਤਥਾ ਪਰਹੇਤੁ. ਧਨਹੇਤੂਤਿ ਸਕਧਨਸ੍ਸ ਵਾ ਪਰਧਨਸ੍ਸ ਵਾ ਕਾਰਣਾ. ਚ-ਕਾਰੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਿਕਪ੍ਪਨਤ੍ਥੋ. ਸਕ੍ਖਿਪੁਟ੍ਠੋਤਿ ਯਂ ਜਾਨਾਸਿ, ਤਂ ਵਦੇਹੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ. ਮੁਸਾ ਬ੍ਰੂਤੀਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਾ ‘‘ਨ ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਾ ‘‘ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ ਭਣਤਿ, ਸਾਮਿਕੇ ਅਸਾਮਿਕੇ, ਅਸਾਮਿਕੇ ਚ ਸਾਮਿਕੇ ਕਰੋਤਿ.

੧੨੩. ਞਾਤੀਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਨਂ. ਸਖੀਨਨ੍ਤਿ ਵਯਸ੍ਸਾਨਂ ਦਾਰੇਸੂਤਿ ਪਰਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤੇਸੁ. ਪਟਿਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪਟਿਕੂਲੇਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਤਿਚਰਨ੍ਤੋ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾਹਸਾਤਿ ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨ ਅਨਿਚ੍ਛਂ. ਸਮ੍ਪਿਯੇਨਾਤਿ ਤੇਹਿ ਤੇਸਂ ਦਾਰੇਹਿ ਪਤ੍ਥਿਯਮਾਨੋ ਸਯਞ੍ਚ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨੋ, ਉਭਯਸਿਨੇਹਵਸੇਨਾਪੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੧੨੪. ਮਾਤਰਂ ਪਿਤਰਂ ਵਾਤਿ ਏਵਂ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਪਦਟ੍ਠਾਨਭੂਤਮ੍ਪਿ, ਜਿਣ੍ਣਕਂ ਗਤਯੋਬ੍ਬਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਕਰੁਣਾਯ ਪਦਟ੍ਠਾਨਭੂਤਮ੍ਪਿ. ਪਹੁ ਸਨ੍ਤੋ ਨ ਭਰਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਉਪਕਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾਪਿ ਨ ਪੋਸੇਤਿ.

੧੨੫. ਸਸੁਨ੍ਤਿ ਸਸ੍ਸੁਂ. ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਪਾਣਿਨਾ ਵਾ ਲੇਡ੍ਡੁਨਾ ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਕੇਨਚਿ ਪਹਰਤਿ. ਰੋਸੇਤੀਤਿ ਕੋਧਮਸ੍ਸ ਸਞ੍ਜਨੇਤਿ ਵਾਚਾਯ ਫਰੁਸਵਚਨੇਨ.

੧੨੬. ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਪਰਮਤ੍ਥੇਸੁ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ. ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ. ਅਨਤ੍ਥਮਨੁਸਾਸਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਹਿਤਮੇਵ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ. ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇਨ ਮਨ੍ਤੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋਪਿ ਯਥਾ ਸੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਤਥਾ ਅਪਾਕਟੇਹਿ ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹਿ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇਨ ਵਚਨੇਨ ਮਨ੍ਤੇਤਿ, ਆਚਰਿਯਮੁਟ੍ਠਿਂ ਵਾ ਕਤ੍ਵਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਵਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਾਵਸੇਸਮੇਵ ਮਨ੍ਤੇਤਿ.

੧੨੭. ਯੋ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਯਾ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਪਾਪਿਚ੍ਛਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਯਾ ਸਾ ‘‘ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ, ਵਾਚਾਯ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ, ਮਨਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਹੇਤੁ ਪਾਪਿਕਂ ਇਚ੍ਛਂ ਪਣਿਦਹਤਿ, ਮਾ ਮਂ ਜਞ੍ਞਾਤਿ ਇਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਆਗਤਾ. ਯਥਾ ਅਞ੍ਞੇ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਕਰਣੇਨ ਕਤਾਨਞ੍ਚ ਅਵਿਵਰਣੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਅਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾਤਿ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ.

੧੨੮. ਪਰਕੁਲਨ੍ਤਿ ਞਾਤਿਕੁਲਂ ਵਾ ਮਿਤ੍ਤਕੁਲਂ ਵਾ. ਆਗਤਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ ਤੇਨ ਕੁਲੇ ਭੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੇਹਮਾਗਤਂ ਪਾਨਭੋਜਨਾਦੀਹਿ ਨਪ੍ਪਟਿਪੂਜੇਤਿ, ਨ ਵਾ ਦੇਤਿ, ਅਵਭੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਦੇਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੧੨੯. ਯੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਾਤਿ ਪਰਾਭਵਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

੧੩੦. ਭਤ੍ਤਕਾਲੇ ਉਪਟ੍ਠਿਤੇਤਿ ਭੋਜਨਕਾਲੇ ਜਾਤੇ. ਉਪਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਭਤ੍ਤਕਾਲੇ ਆਗਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਰੋਸੇਤਿ ਵਾਚਾ ਨ ਚ ਦੇਤੀਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਕਾਮੋ ਮੇ ਅਯਂ ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨ ਮਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਕਾਰਾਪੇਤੁਂ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਅਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪੇਨ ਫਰੁਸਵਚਨੇਨ ਰੋਸੇਤਿ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਸਮ੍ਮੁਖਭਾਵਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚਸ੍ਸ ਨ ਦੇਤਿ, ਪਗੇਵ ਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੧੩੧. ਅਸਤਂ ਯੋਧ ਪਬ੍ਰੂਤੀਤਿ ਯੋ ਇਧ ਯਥਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਸੁਕਦਿਵਸੇ ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਤੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਸਜ੍ਜਨਾਨਂ ਵਚਨਂ ਪਬ੍ਰੂਤਿ. ‘‘ਅਸਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਅਭੂਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਬ੍ਰੂਤੀਤਿ ਭਣਤਿ ‘‘ਅਮੁਕਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਗਾਮੇ ਮਯ੍ਹਂ ਈਦਿਸੋ ਘਰਵਿਭਵੋ, ਏਹਿ ਤਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਾਮ, ਘਰਣੀ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਸਿ, ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਤੇ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਰਭਰਿਯਂ ਪਰਦਾਸਿਂ ਵਾ ਵਞ੍ਚੇਨ੍ਤੋ ਧੁਤ੍ਤੋ ਵਿਯ. ਨਿਜਿਗੀਸਾਨੋਤਿ ਨਿਜਿਗੀਸਮਾਨੋ ਮਗ੍ਗਮਾਨੋ, ਤਂ ਵਞ੍ਚੇਤ੍ਵਾ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਲਾਯਿਤੁਕਾਮੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੧੩੨. ਯੋ ਚਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਯੋ ਚ ਅਤ੍ਤਾਨਂ. ਸਮੁਕ੍ਕਂਸੇਤਿ ਜਾਤਿਆਦੀਹਿ ਸਮੁਕ੍ਕਂਸਤਿ ਉਚ੍ਚਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਤਿ. ਪਰੇ ਚ ਮਵਜਾਨਾਤੀਤਿ ਤੇਹਿਯੇਵ ਪਰੇ ਅਵਜਾਨਾਤਿ, ਨੀਚਂ ਕਰੋਤਿ. ਮ-ਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ. ਨਿਹੀਨੋਤਿ ਗੁਣਵੁਡ੍ਢਿਤੋ ਪਰਿਹੀਨੋ, ਅਧਮਭਾਵਂ ਵਾ ਗਤੋ. ਸੇਨ ਮਾਨੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਉਕ੍ਕਂਸਨਾਵਜਾਨਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਾਨੇਨ.

੧੩੩. ਰੋਸਕੋਤਿ ਕਾਯਵਾਚਾਹਿ ਪਰੇਸਂ ਰੋਸਜਨਕੋ. ਕਦਰਿਯੋਤਿ ਥਦ੍ਧਮਚ੍ਛਰੀ, ਯੋ ਪਰੇ ਪਰੇਸਂ ਦੇਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਪੁਞ੍ਞਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਵਾਰੇਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਪਾਪਿਚ੍ਛੋਤਿ ਅਸਨ੍ਤਗੁਣਸਮ੍ਭਾਵਨਿਚ੍ਛਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਮਚ੍ਛਰੀਤਿ ਆਵਾਸਾਦਿਮਚ੍ਛਰਿਯਯੁਤ੍ਤੋ. ਸਠੋਤਿ ਅਸਨ੍ਤਗੁਣਪ੍ਪਕਾਸਨਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸਾਠੇਯ੍ਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਅਸਮ੍ਮਾਭਾਸੀ ਵਾ ਅਕਾਤੁਕਾਮੋਪਿ ‘‘ਕਰੋਮੀ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨੇਨ. ਨਾਸ੍ਸ ਪਾਪਜਿਗੁਚ੍ਛਨਲਕ੍ਖਣਾ ਹਿਰੀ, ਨਾਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਾਸਨਤੋ ਉਬ੍ਬੇਗਲਕ੍ਖਣਂ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਅਹਿਰਿਕੋ ਅਨੋਤ੍ਤਪ੍ਪੀ.

੧੩੪. ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ. ਪਰਿਭਾਸਤੀਤਿ ‘‘ਅਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਅਪਵਦਤਿ, ਸਾਵਕਞ੍ਚ ‘‘ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿਆਦੀਹਿ. ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਂ ਗਹਟ੍ਠਂ ਵਾਤਿ ਸਾਵਕਵਿਸੇਸਨਮੇਵੇਤਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਸਾਵਕਂ, ਗਹਟ੍ਠਂ ਵਾ ਪਚ੍ਚਯਦਾਯਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬਾਹਿਰਕਂ ਵਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਗਹਟ੍ਠਂ ਵਾ ਅਭੂਤੇਨ ਦੋਸੇਨ ਪਰਿਭਾਸਤੀਤਿ ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪੋਰਾਣਾ.

੧੩੫. ਅਨਰਹਂ ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਅਖੀਣਾਸਵੋ ਸਮਾਨੋ. ਅਰਹਂ ਪਟਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਅਰਹਾ’’ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ, ਯਥਾ ਨਂ ‘‘ਅਰਹਾ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਵਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਤਿ, ਕਾਯੇਨ ਪਰਕ੍ਕਮਤਿ, ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਇਚ੍ਛਤਿ ਅਧਿਵਾਸੇਤਿ. ਚੋਰੋਤਿ ਥੇਨੋ. ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕੇ ਲੋਕੇਤਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਵਸੇਨ ਆਹ – ਸਬ੍ਬਲੋਕੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਲੋਕੇ ਹਿ ਸਨ੍ਧਿਚ੍ਛੇਦਨਨਿਲ੍ਲੋਪਹਰਣਏਕਾਗਾਰਿਕਕਰਣਪਰਿਪਨ੍ਥਤਿਟ੍ਠਨਾਦੀਹਿ ਪਰੇਸਂ ਧਨਂ ਵਿਲੁਮ੍ਪਨ੍ਤਾ ਚੋਰਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਸਾਸਨੇ ਪਨ ਪਰਿਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਆਦੀਹਿ ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨਿ ਵਿਲੁਮ੍ਪਨ੍ਤਾ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਪਞ੍ਚਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਹਾਚੋਰਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ. ਕਤਮੇ ਪਞ੍ਚ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਮਹਾਚੋਰਸ੍ਸ ਏਵਂ ਹੋਤਿ ‘ਕੁਦਾਸ੍ਸੁ ਨਾਮਾਹਂ ਸਤੇਨ ਵਾ ਸਹਸ੍ਸੇਨ ਵਾ ਪਰਿਵੁਤੋ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨੀਸੁ ਆਹਿਣ੍ਡਿਸ੍ਸਾਮਿ ਹਨਨ੍ਤੋ, ਘਾਤੇਨ੍ਤੋ, ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ, ਛੇਦਾਪੇਨ੍ਤੋ, ਪਚਨ੍ਤੋ ਪਾਚੇਨ੍ਤੋਤਿ, ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਸਤੇਨ ਵਾ ਸਹਸ੍ਸੇਨ ਵਾ ਪਰਿਵੁਤੋ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨੀਸੁ ਆਹਿਣ੍ਡਤਿ ਹਨਨ੍ਤੋ…ਪੇ… ਪਾਚੇਨ੍ਤੋ. ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਏਵਂ ਹੋਤਿ ‘ਕੁਦਾਸ੍ਸੁ ਨਾਮਾਹਂ ਸਤੇਨ ਵਾ…ਪੇ… ਰਾਜਧਾਨੀਸੁ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਸਕ੍ਕਤੋ, ਗਰੁਕਤੋ, ਮਾਨਿਤੋ, ਪੂਜਿਤੋ, ਅਪਚਿਤੋ, ਗਹਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚੇਵ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਞ੍ਚ ਲਾਭੀ ਚੀਵਰ…ਪੇ… ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨ’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਸਤੇਨ ਵਾ ਸਹਸ੍ਸੇਨ ਵਾ ਪਰਿਵੁਤੋ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨੀਸੁ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਤਿ ਸਕ੍ਕਤੋ…ਪੇ… ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਂ. ਅਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਠਮੋ ਮਹਾਚੋਰੋ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂਵਿਜ੍ਜਮਾਨੋ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ.

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੁ ਤਥਾਗਤਪ੍ਪਵੇਦਿਤਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਹਤਿ, ਅਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਦੁਤਿਯੋ…ਪੇ… ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ.

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਂ ਅਮੂਲਕੇਨ ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ ਅਨੁਦ੍ਧਂਸੇਤਿ. ਅਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਤਿਯੋ…ਪੇ… ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ.

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ, ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੁ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਗਰੁਭਣ੍ਡਾਨਿ ਗਰੁਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਆਰਾਮੋ, ਆਰਾਮਵਤ੍ਥੁ, ਵਿਹਾਰੋ, ਵਿਹਾਰਵਤ੍ਥੁ, ਮਞ੍ਚੋ, ਪੀਠਂ, ਭਿਸਿ, ਬਿਮ੍ਬੋਹਨਂ, ਲੋਹਕੁਮ੍ਭੀ, ਲੋਹਭਾਣਕਂ, ਲੋਹਵਾਰਕੋ, ਲੋਹਕਟਾਹਂ, ਵਾਸਿ, ਫਰਸੁ, ਕੁਠਾਰੀ, ਕੁਦਾਲੋ, ਨਿਖਾਦਨਂ, ਵਲ੍ਲਿ, ਵੇਲ਼ੁ, ਮੁਞ੍ਜਂ, ਪਬ੍ਬਜਂ, ਤਿਣਂ, ਮਤ੍ਤਿਕਾ, ਦਾਰੁਭਣ੍ਡਂ, ਮਤ੍ਤਿਕਾਭਣ੍ਡਂ, ਤੇਹਿ ਗਿਹਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਉਪਲਾਪੇਤਿ. ਅਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਤੁਤ੍ਥੋ…ਪੇ… ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ.

‘‘ਸਦੇਵਕੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਲੋਕੇ…ਪੇ… ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ਅਯਂ ਅਗ੍ਗੋ ਮਹਾਚੋਰੋ, ਯੋ ਅਸਨ੍ਤਂ ਅਭੂਤਂ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਂ ਉਲ੍ਲਪਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੧੯੫).

ਤਤ੍ਥ ਲੋਕਿਯਚੋਰਾ ਲੋਕਿਯਮੇਵ ਧਨਧਞ੍ਞਾਦਿਂ ਥੇਨੇਨ੍ਤਿ. ਸਾਸਨੇ ਵੁਤ੍ਤਚੋਰੇਸੁ ਪਠਮੋ ਤਥਾਰੂਪਮੇਵ ਚੀਵਰਾਦਿਪਚ੍ਚਯਮਤ੍ਤਂ, ਦੁਤਿਯੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਂ, ਤਤਿਯੋ ਪਰਸ੍ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਸਙ੍ਘਿਕਗਰੁਭਣ੍ਡਂ, ਪਞ੍ਚਮੋ ਝਾਨਸਮਾਧਿਸਮਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਫਲਪ੍ਪਭੇਦਂ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਗੁਣਧਨਂ, ਲੋਕਿਯਞ੍ਚ ਚੀਵਰਾਦਿਪਚ੍ਚਯਜਾਤਂ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਥੇਯ੍ਯਾਯ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਰਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡੋ ਭੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯ੍ਵਾਯਂ ਪਞ੍ਚਮੋ ਮਹਾਚੋਰੋ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਚੋਰੋ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕੇ ਲੋਕੇ’’ਤਿ. ਸੋ ਹਿ ‘‘ਸਦੇਵਕੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਲੋਕੇ…ਪੇ… ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ਅਯਂ ਅਗ੍ਗੋ ਮਹਾਚੋਰੋ, ਯੋ ਅਸਨ੍ਤਂ ਅਭੂਤਂ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਂ ਉਲ੍ਲਪਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੧੯੫) ਏਵਂ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਨਥੇਨਨਤੋ ਅਗ੍ਗੋ ਮਹਾਚੋਰੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਇਧਾਪਿ ‘‘ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕੇ ਲੋਕੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਪਕਾਸੇਸਿ.

ਏਸੋ ਖੋ ਵਸਲਾਧਮੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਖੋਤਿ ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਏਸੋ ਏਵ ਵਸਲਾਧਮੋ. ਵਸਲਾਨਂ ਹੀਨੋ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਿਮਕੋਤਿ ਅਵਧਾਰੇਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਵਿਸਿਟ੍ਠਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਥੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਵਸ੍ਸਨਤੋ, ਯਾਵ ਤਂ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ, ਤਾਵ ਅਵਿਗਤਵਸਲਕਰਣਧਮ੍ਮਤੋ ਚਾਤਿ.

ਏਤੇ ਖੋ ਵਸਲਾਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਯੇ ਤੇ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਆਸਯਵਿਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਕੋਧਨਾਦਯੋ ਪਞ੍ਚ, ਪਾਪਮਕ੍ਖਿਂ ਵਾ ਦ੍ਵਿਧਾ ਕਤ੍ਵਾ ਛ, ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਪਯੋਗਵਿਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਪਾਣਹਿਂਸਕੋ ਏਕੋ, ਤਤਿਯਾਯ ਪਯੋਗਵਿਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨੇਵ ਗਾਮਨਿਗਮਨਿਗ੍ਗਾਹਕੋ ਏਕੋ, ਚਤੁਤ੍ਥਾਯ ਥੇਯ੍ਯਾਵਹਾਰਵਸੇਨ ਏਕੋ, ਪਞ੍ਚਮਾਯ ਇਣਵਞ੍ਚਨਵਸੇਨ ਏਕੋ, ਛਟ੍ਠਾਯ ਪਸਯ੍ਹਾਵਹਾਰਵਸੇਨ ਪਨ੍ਥਦੂਸਕੋ ਏਕੋ, ਸਤ੍ਤਮਾਯ ਕੂਟਸਕ੍ਖਿਵਸੇਨ ਏਕੋ, ਅਟ੍ਠਮਾਯ ਮਿਤ੍ਤਦੁਬ੍ਭਿਵਸੇਨ ਏਕੋ, ਨਵਮਾਯ ਅਕਤਞ੍ਞੁਵਸੇਨ ਏਕੋ, ਦਸਮਾਯ ਕਤਨਾਸਨਵਿਹੇਸਨਵਸੇਨ ਏਕੋ, ਏਕਾਦਸਮਾਯ ਹਦਯਵਞ੍ਚਨਵਸੇਨ ਏਕੋ, ਦ੍ਵਾਦਸਮਾਯ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਕਮ੍ਮਨ੍ਤਵਸੇਨ ਦ੍ਵੇ, ਤੇਰਸਮਾਯ ਅਕਤਞ੍ਞੁਵਸੇਨ ਏਕੋ, ਚੁਦ੍ਦਸਮਾਯ ਵਞ੍ਚਨਵਸੇਨ ਏਕੋ, ਪਨ੍ਨਰਸਮਾਯ ਵਿਹੇਸਨਵਸੇਨ ਏਕੋ, ਸੋਲ਼ਸਮਾਯ ਵਞ੍ਚਨਵਸੇਨ ਏਕੋ, ਸਤ੍ਤਰਸਮਾਯ ਅਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਨਪਰਵਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਦ੍ਵੇ, ਅਟ੍ਠਾਰਸਮਾਯ ਪਯੋਗਾਸਯਵਿਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਰੋਸਕਾਦਯੋ ਸਤ੍ਤ, ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਮਾਯ ਪਰਿਭਾਸਨਵਸੇਨ ਦ੍ਵੇ, ਵੀਸਤਿਮਾਯ ਅਗ੍ਗਮਹਾਚੋਰਵਸੇਨ ਏਕੋਤਿ ਏਵਂ ਤੇਤ੍ਤਿਂਸ ਚਤੁਤ੍ਤਿਂਸ ਵਾ ਵਸਲਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਏਤੇ ਖੋ ਵਸਲਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਮਯਾ ਯੇ ਤੇ ਪਕਾਸਿਤਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯੇ ਤੇ ਮਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ‘‘ਜਾਨਾਸਿ ਪਨ ਤ੍ਵਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਵਸਲ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵਸਲਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਏਤੇ ਖੋ ਪਕਾਸਿਤਾਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਯੇ ਤੇ ਮਯਾ ਪੁਗ੍ਗਲਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਧਮ੍ਮਵਸੇਨਾਪਿ ਏਤੇ ਖੋ ਪਕਾਸਿਤਾ. ਅਥ ਵਾ ਏਤੇ ਖੋ ਵਸਲਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਅਰਿਯੇਹਿ ਕਮ੍ਮਵਸੇਨ, ਨ ਜਾਤਿਵਸੇਨ, ਮਯਾ ਯੇ ਤੇ ਪਕਾਸਿਤਾ ‘‘ਕੋਧਨੋ ਉਪਨਾਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ.

੧੩੬. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਵਸਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅਤੀਵ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਟਿਸੇਧੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਨ ਜਚ੍ਚਾ ਵਸਲੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਹਿ ਨ ਜਚ੍ਚਾ ਵਸਲੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਜਚ੍ਚਾ ਹੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਵਸਲੋ ਹੋਤਿ, ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਹੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਕਮ੍ਮਵਸ੍ਸਨਤੋ ਵਸਲੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਵਾਹਨਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਹੋਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਹੀਨਂ ਵਸਲਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਮਞ੍ਞਿਤ੍ਥ, ਤਸ੍ਮਾ ਹੀਨੇਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਵਸਲੋ ਹੋਤਿ, ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੇਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ਞਾਪੇਨ੍ਤੋ ਏਵਮਾਹ.

੧੩੭-੧੩੯. ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਾਧੇਤੁਂ ‘‘ਤਦਮਿਨਾਪਿ ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਗਾਥਾਯੋ ਆਹ. ਤਾਸੁ ਦ੍ਵੇ ਚਤੁਪ੍ਪਾਦਾ, ਏਕਾ ਛਪ੍ਪਾਦਾ, ਤਾਸਂ ਅਤ੍ਥੋ – ਯਂ ਮਯਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨ ਜਚ੍ਚਾ ਵਸਲੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ, ਤਦਮਿਨਾਪਿ ਜਾਨਾਥ, ਯਥਾ ਮੇਦਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ, ਤਂ ਇਮਿਨਾਪਿ ਪਕਾਰੇਨ ਜਾਨਾਥ, ਯੇਨ ਮੇ ਪਕਾਰੇਨ ਯੇਨ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਇਦਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਤਮਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਚੇ? ਚਣ੍ਡਾਲਪੁਤ੍ਤੋ ਸੋਪਾਕੋ…ਪੇ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ.

ਚਣ੍ਡਾਲਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਚਣ੍ਡਾਲਪੁਤ੍ਤੋ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਖਾਦਨਤ੍ਥਾਯ ਮਤੇ ਸੁਨਖੇ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਪਚਤੀਤਿ ਸੋਪਾਕੋ. ਮਾਤਙ੍ਗੋਤਿ ਏਵਂਨਾਮੋ ਵਿਸ੍ਸੁਤੋਤਿ ਏਵਂ ਹੀਨਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਚ ਜੀਵਿਕਾਯ ਚ ਨਾਮੇਨ ਚ ਪਾਕਟੋ.

ਸੋਤਿ ਪੁਰਿਮਪਦੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਸੋ ਮਾਤਙ੍ਗੋ ਯਸਂ ਪਰਮਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਅਤਿਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਯਸਂ ਕਿਤ੍ਤਿਂ ਪਸਂਸਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਯਂ ਸੁਦੁਲ੍ਲਭਨ੍ਤਿ ਯਂ ਉਲ਼ਾਰਕੁਲੂਪਪਨ੍ਨੇਨਾਪਿ ਦੁਲ੍ਲਭਂ, ਹੀਨਕੁਲੂਪਪਨ੍ਨੇਨ ਸੁਦੁਲ੍ਲਭਂ. ਏਵਂ ਯਸਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਆਗਚ੍ਛੁਂ ਤਸ੍ਸੁਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਬਹੂ, ਤਸ੍ਸ ਮਾਤਙ੍ਗਸ੍ਸ ਪਾਰਿਚਰਿਯਤ੍ਥਂ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਬਹੂ ਵੇਸ੍ਸਸੁਦ੍ਦਾਦਯੋ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਮਨੁਸ੍ਸਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਮਿਂਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਏਵਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੋ ਮਾਤਙ੍ਗੋ ਵਿਗਤਕਿਲੇਸਰਜਤ੍ਤਾ ਵਿਰਜਂ, ਮਹਨ੍ਤੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਪਟਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਮਹਾਪਥਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਸਙ੍ਖਾਤਂ ਦੇਵਲੋਕਂ ਯਾਪੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਦੇਵਲੋਕਯਾਨਸਞ੍ਞਿਤਂ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਨਂ ਅਭਿਰੁਯ੍ਹ, ਤਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਮਰਾਗਂ ਵਿਰਾਜੇਤ੍ਵਾ, ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਗੋ ਅਹੁ, ਸਾ ਤਥਾ ਹੀਨਾਪਿ ਨ ਨਂ ਜਾਤਿ ਨਿਵਾਰੇਸਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਪਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਅਯਂ ਪਨਤ੍ਥੋ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਅਤੀਤੇ ਕਿਰ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਤੇਨ ਤੇਨੁਪਾਯੇਨ ਸਤ੍ਤਹਿਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸੋਪਾਕਜੀਵਿਕੇ ਚਣ੍ਡਾਲਕੁਲੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਸੋ ਨਾਮੇਨ ਮਾਤਙ੍ਗੋ, ਰੂਪੇਨ ਦੁਦ੍ਦਸਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਬਹਿਨਗਰੇ ਚਮ੍ਮਕੁਟਿਕਾਯ ਵਸਤਿ, ਅਨ੍ਤੋਨਗਰੇ ਭਿਕ੍ਖਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਗਰੇ ਸੁਰਾਨਕ੍ਖਤ੍ਤੇ ਘੋਸਿਤੇ ਧੁਤ੍ਤਾ ਯਥਾਸਕੇਨ ਪਰਿਵਾਰੇਨ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ. ਅਞ੍ਞਤਰਾਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਧੀਤਾ ਪਨ੍ਨਰਸਸੋਲ਼ਸਵਸ੍ਸੁਦ੍ਦੇਸਿਕਾ ਦੇਵਕਞ੍ਞਾ ਵਿਯ ਰੂਪੇਨ ਦਸ੍ਸਨੀਯਾ ਪਾਸਾਦਿਕਾ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਲਵਂਸਾਨੁਰੂਪਂ ਕੀਲ਼ਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਹੂਤਂ ਖਜ੍ਜਭੋਜ੍ਜਾਦਿਕੀਲ਼ਨਸਮ੍ਭਾਰਂ ਸਕਟੇਸੁ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਸੇਤਵਲ਼ਵਯੁਤ੍ਤਂ ਯਾਨਮਾਰੁਯ੍ਹ ਮਹਾਪਰਿਵਾਰੇਨ ਉਯ੍ਯਾਨਭੂਮਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਾਤਿ ਨਾਮੇਨ. ਸਾ ਕਿਰ ‘‘ਦੁਸ੍ਸਣ੍ਠਿਤਂ ਰੂਪਂ ਅਵਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤੇਨਸ੍ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਾਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖਾ ਉਦਪਾਦਿ.

ਤਦਾ ਸੋ ਮਾਤਙ੍ਗੋ ਕਾਲਸ੍ਸੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਪਟਪਿਲੋਤਿਕਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ, ਕਂਸਤਾਲ਼ਂ ਹਤ੍ਥੇ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ, ਭਾਜਨਹਤ੍ਥੋ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਤਿ, ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦੂਰਤੋ ਏਵ ਕਂਸਤਾਲ਼ਂ ਆਕੋਟੇਨ੍ਤੋ. ਅਥ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਾ ‘‘ਉਸ੍ਸਰਥ, ਉਸ੍ਸਰਥਾ’’ਤਿ ਪੁਰਤੋ ਪੁਰਤੋ ਹੀਨਜਨਂ ਅਪਨੇਨ੍ਤੇਹਿ ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਨੀਯਮਾਨਾ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰਮਜ੍ਝੇ ਮਾਤਙ੍ਗਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕੋ ਏਸੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਹਂ ਮਾਤਙ੍ਗਚਣ੍ਡਾਲੋਤਿ. ਸਾ ‘‘ਈਦਿਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਗਤਾਨਂ ਕੁਤੋ ਵੁਡ੍ਢੀ’’ਤਿ ਯਾਨਂ ਨਿਵਤ੍ਤਾਪੇਸਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ‘‘ਯਂ ਮਯਂ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਖਜ੍ਜਭੋਜ੍ਜਾਦਿਂ ਲਭੇਯ੍ਯਾਮ, ਤਸ੍ਸ ਨੋ ਮਾਤਙ੍ਗੇਨ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਕਤੋ’’ਤਿ ਕੁਪਿਤਾ ‘‘ਗਣ੍ਹਥ ਚਣ੍ਡਾਲ’’ਨ੍ਤਿ ਲੇਡ੍ਡੂਹਿ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਤੋ’’ਤਿ ਪਾਦੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤੇ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਕਚਵਰੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਗਮਂਸੁ. ਸੋ ਸਤਿਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਿਂ, ਅਯ੍ਯਾ, ਦ੍ਵਾਰਂ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਂ, ਉਦਾਹੁ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂਯੇਵ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ? ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਾਧਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਦ੍ਵਾਰੇਨ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖਾਹਾਰੇਨ ਯਾਪੇਨ੍ਤਂ ਮਂ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਾਯ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਇਮਂ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਾਪੇਸੁ’’ਨ੍ਤਿ ਰਥਿਕਾਯ ਰਥਿਕਂ ਆਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਘਰਦ੍ਵਾਰੇ ਨਿਪਜ੍ਜਿ – ‘‘ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਂ ਅਲਦ੍ਧਾ ਨ ਵੁਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ.

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਘਰਦ੍ਵਾਰੇ ਮਾਤਙ੍ਗੋ ਨਿਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਕਾਕਣਿਕਂ ਦੇਥ, ਤੇਲੇਨ ਅਙ੍ਗਂ ਮਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤੂ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਤਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ‘‘ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਂ ਅਲਦ੍ਧਾ ਨ ਵੁਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮਿ’’ਚ੍ਚੇਵ ਆਹ. ਤਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਕਾਕਣਿਕਾਯੋ ਦੇਥ, ਕਾਕਣਿਕਾਯ ਪੂਵਂ ਖਾਦਤੁ, ਕਾਕਣਿਕਾਯ ਤੇਲੇਨ ਅਙ੍ਗਂ ਮਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤੂ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਤਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਥੇਵ ਵਦਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਾਸਕਂ ਦੇਥ, ਪਾਦਂ, ਉਪਡ੍ਢਕਹਾਪਣਂ, ਕਹਾਪਣਂ ਦ੍ਵੇ ਤੀਣੀ’’ਤਿ ਯਾਵ ਸਤਂ ਆਣਾਪੇਸਿ. ਸੋ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਥੇਵ ਵਦਤਿ. ਏਵਂ ਯਾਚਨ੍ਤਾਨਂਯੇਵ ਸੂਰਿਯੋ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੋ. ਅਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਪਾਸਾਦਾ ਓਰੁਯ੍ਹ ਸਾਣਿਪਾਕਾਰਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਯਾਚਿ – ‘‘ਤਾਤ ਮਾਤਙ੍ਗ, ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਾਯ ਅਪਰਾਧਂ ਖਮ, ਸਹਸ੍ਸਂ ਗਣ੍ਹਾਹਿ, ਦ੍ਵੇ ਤੀਣੀ’’ਤਿ ਯਾਵ ‘‘ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤੋ ਨਿਪਜ੍ਜਿਯੇਵ.

ਏਵਂ ਚਤੂਹਪਞ੍ਚਾਹੇ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ ਦਤ੍ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਂ ਅਲਭਨ੍ਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਮਾਰਾਦਯੋ ਮਾਤਙ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪਕਣ੍ਣਕੇ ਆਰੋਚਾਪੇਸੁਂ – ‘‘ਪੁਰਿਸਾ ਨਾਮ ਅਨੇਕਾਨਿਪਿ ਸਂਵਚ੍ਛਰਾਨਿ ਵੀਰਿਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਚ੍ਛਿਤਤ੍ਥਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਮਾ ਖੋ ਤ੍ਵਂ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਜਿ, ਅਦ੍ਧਾ ਦ੍ਵੀਹਤੀਹਚ੍ਚਯੇਨ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਂ ਲਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤੋ ਨਿਪਜ੍ਜਿਯੇਵ. ਅਥ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਸਮਨ੍ਤਾ ਪਟਿਵਿਸ੍ਸਕਾ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਾਤਙ੍ਗਂ ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਪੇਥ, ਦਾਰਿਕਂ ਵਾ ਦੇਥ, ਮਾ ਅਮ੍ਹੇ ਸਬ੍ਬੇ ਨਾਸਯਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਕਿਰ ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਘਰਦ੍ਵਾਰੇ ਏਵਂ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਚਣ੍ਡਾਲੋ ਮਰਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਘਰੇਨ ਸਹ ਸਮਨ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਘਰਵਾਸਿਨੋ ਚਣ੍ਡਾਲਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਂ ਨੀਲਪਟਪਿਲੋਤਿਕਂ ਨਿਵਾਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਲ਼ੁਙ੍ਕਕਲ਼ੋਪਿਕਾਦੀਨਿ ਦਤ੍ਵਾ ਪਰਿਦੇਵਮਾਨਂ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਨੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਣ੍ਹ ਦਾਰਿਕਂ, ਉਟ੍ਠਾਯ ਗਚ੍ਛਾਹੀ’’ਤਿ ਅਦਂਸੁ. ਸਾ ਪਸ੍ਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਉਟ੍ਠਾਹੀ’’ਤਿ ਆਹ, ਸੋ ‘‘ਹਤ੍ਥੇਨ ਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਪੇਹੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਾ ਨਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਸੋ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਮਯਂ ਅਨ੍ਤੋਨਗਰੇ ਵਸਿਤੁਂ ਨ ਲਭਾਮ, ਏਹਿ ਮਂ ਬਹਿਨਗਰੇ ਚਮ੍ਮਕੁਟਿਂ ਨੇਹੀ’’ਤਿ. ਸਾ ਨਂ ਹਤ੍ਥੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਨੇਸਿ. ‘‘ਪਿਟ੍ਠਿਯਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਜਾਤਕਭਾਣਕਾ. ਨੇਤ੍ਵਾ ਚਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ ਤੇਲੇਨ ਮਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ, ਉਣ੍ਹੋਦਕੇਨ ਨ੍ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਯਾਗੁਂ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਸੋ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕਞ੍ਞਾ ਅਯਂ ਮਾ ਵਿਨਸ੍ਸੀ’’ਤਿ ਜਾਤਿਸਮ੍ਭੇਦਂ ਅਕਤ੍ਵਾਵ ਅਡ੍ਢਮਾਸਮਤ੍ਤਂ ਬਲਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹਂ ਵਨਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ, ‘ਅਤਿਚਿਰਾਯਤੀ’ਤਿ ਮਾ ਤ੍ਵਂ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਘਰਮਾਨੁਸਕਾਨਿ ਚ ‘‘ਇਮਂ ਮਾ ਪਮਜ੍ਜਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਆਣਾਪੇਤ੍ਵਾ ਘਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਤਾਪਸਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ, ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਕਤਿਪਾਹੇਨੇਵ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਪਞ੍ਚ ਚ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਾਨਾਹਂ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਾਯ ਮਨਾਪੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਕਾਸੇਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰੇ ਓਰੋਹਿਤ੍ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਾਯ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪੇਸੇਸਿ.

ਸਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੋਚਿ ਮਞ੍ਞੇ ਮਮ ਞਾਤਕੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਮਂ ਦੁਕ੍ਖਿਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਦਟ੍ਠੁਂ ਆਗਤੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤਯਮਾਨਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਪਾਦੇਸੁ ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਸ੍ਸ ਮਂ ਅਨਾਥਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਕਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ‘‘ਮਾ ਤ੍ਵਂ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕੇ ਦੁਕ੍ਖਿਨੀ ਅਹੋਸਿ, ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਵਾਸੀਹਿ ਤੇ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਾਰੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਗਚ੍ਛ ਤ੍ਵਂ ਘੋਸਨਂ ਕਰੋਹਿ – ‘ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਮਮ ਸਾਮਿਕੋ ਨ ਮਾਤਙ੍ਗੋ, ਸੋ ਚਨ੍ਦਵਿਮਾਨਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਮਮ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’’ਤਿ. ਸਾ ਆਹ – ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਧੀਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਪਕਮ੍ਮੇਨ ਇਮਂ ਚਣ੍ਡਾਲਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਨ ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਏਵਂ ਵਤ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ‘‘ਨ ਤ੍ਵਂ ਮਾਤਙ੍ਗਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵਂ ਜਾਨਾਸੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਸਾ ਸਦ੍ਦਹਤਿ, ਤਥਾ ਅਨੇਕਾਨਿ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਤਂ ਆਣਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਤਿਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਸਾ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ.

ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਹਸਨ੍ਤਿ – ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮਾਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਪਕਮ੍ਮੇਨ ਚਣ੍ਡਾਲਭਾਵਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਂ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਸਾ ਅਧਿਮਾਨਾ ਏਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਘੋਸਨ੍ਤੀ ਨਗਰਂ ਆਹਿਣ੍ਡਤਿ ‘‘ਇਤੋ ਛਟ੍ਠੇ ਦਿਵਸੇ, ਪਞ੍ਚਮੇ, ਚਤੁਤ੍ਥੇ, ਤਤਿਯੇ, ਸੁਵੇ, ਅਜ੍ਜ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤਸ੍ਸਾ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥਵਾਚਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਦਾਚਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਿਯਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਘਰਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਮਣ੍ਡਪਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਸਾਣਿਪਾਕਾਰਂ ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ, ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਦਾਰਿਕਾਯੋ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਨਿ ਆਗਤੇ ਕਞ੍ਞਾਦਾਨਂ ਦਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਆਕਾਸਂ ਉਲ੍ਲੋਕੇਨ੍ਤਾ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਅਥ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਪੁਣ੍ਣਮਦਿਵਸੇ ਗਗਨਤਲਂ ਉਪਾਰੂਲ਼੍ਹੇ ਚਨ੍ਦੇ ਚਨ੍ਦਵਿਮਾਨਂ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਤੋ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਰੂਪੇਨ ਨਿਗ੍ਗਚ੍ਛਿ. ਮਹਾਜਨੋ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਚਨ੍ਦਾ ਜਾਤਾ’’ਤਿ ਅਤਿਮਞ੍ਞਿ. ਤਤੋ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਆਗਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਾ ਆਹ, ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾਵ ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਂ ਦਮੇਤੁਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਾਤਙ੍ਗਵੇਸੇਨਾਗਚ੍ਛੀ’’ਤਿ ਨਿਟ੍ਠਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਏਵਂ ਸੋ ਮਹਾਜਨੇਨ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨੋ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਾਯ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨੇ ਏਵ ਓਤਰਿ. ਸਾ ਚ ਤਦਾ ਉਤੁਨੀ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਤਸ੍ਸਾ ਨਾਭਿਂ ਅਙ੍ਗੁਟ੍ਠਕੇਨ ਪਰਾਮਸਿ. ਤੇਨ ਫਸ੍ਸੇਨ ਗਬ੍ਭੋ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਤੋ ਨਂ ‘‘ਗਬ੍ਭੋ ਤੇ ਸਣ੍ਠਿਤੋ, ਪੁਤ੍ਤਮ੍ਹਿ ਜਾਤੇ ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜੀਵਾਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਤੋ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਪੁਨ ਚਨ੍ਦਵਿਮਾਨਂ ਪਾਵਿਸਿ.

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਾ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਪਜਾਪਤਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਮਾਤਾ ਜਾਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਤਤੋ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਾਤੁਕਾਮਾਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਸਮ੍ਪੀਲ਼ਨੇਨ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰਾਨਿ ਅਨੋਕਾਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਂ ਹਿਰਞ੍ਞਰਾਸਿਮ੍ਹਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ, ਨ੍ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਮਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ, ਰਥਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ, ਮਹਾਸਕ੍ਕਾਰੇਨ ਨਗਰਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਨਗਰਮਜ੍ਝੇ ਮਣ੍ਡਪਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਤਤ੍ਰ ਨਂ ‘‘ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਪਜਾਪਤੀ’’ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵਸਾਪੇਨ੍ਤਿ ‘‘ਯਾਵਸ੍ਸਾ ਪਤਿਰੂਪਂ ਵਸਨੋਕਾਸਂ ਕਰੋਮ, ਤਾਵ ਇਧੇਵ ਵਸਤੂ’’ਤਿ. ਸਾ ਮਣ੍ਡਪੇ ਏਵ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਿਜਾਯਿ. ਤਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਦਿਵਸੇ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸਸੀਸਂ ਨ੍ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਣ੍ਡਪੇ ਜਾਤੋਤਿ ਦਾਰਕਸ੍ਸ ‘‘ਮਣ੍ਡਬ੍ਯਕੁਮਾਰੋ’’ਤਿ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਚ ਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ‘‘ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਚਰਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਅਨੇਕਸਤਸਹਸ੍ਸਪ੍ਪਕਾਰਾ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਕੁਮਾਰਸ੍ਸਾਰਕ੍ਖਂ ਠਪੇਸੁਂ, ਆਗਤਾ ਲਹੁਂ ਕੁਮਾਰਂ ਦਟ੍ਠੁਂ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ.

ਕੁਮਾਰੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਵੁਡ੍ਢਿਮਨ੍ਵਾਯ ਦਾਨਂ ਦਾਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧੋ. ਸੋ ਸਾਲਾਯ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਕਪਣਦ੍ਧਿਕਾਨਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂਯੇਵ ਦੇਤਿ. ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ‘‘ਕਿਂ ਮਮ ਪੁਤ੍ਤੋ ਦਾਨਂ ਦੇਤੀ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂਯੇਵ ਦਾਨਂ ਦੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਯਥਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਦਸ੍ਸਤਿ, ਤਥਾ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇਨ ਆਗਮ੍ਮ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਘਰਦ੍ਵਾਰੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਕੁਮਾਰੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕੁਤੋ ਅਯਂ ਏਵਂ ਵਿਰੂਪਵੇਸੋ ਵਸਲੋ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਕੁਦ੍ਧੋ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –

‘‘ਕੁਤੋ ਨੁ ਆਗਚ੍ਛਸਿ ਦੁਮ੍ਮਵਾਸੀ, ਓਤਲ੍ਲਕੋ ਪਂਸੁਪਿਸਾਚਕੋਵ;

ਸਙ੍ਕਾਰਚੋਲ਼ਂ ਪਟਿਮੁਞ੍ਚ ਕਣ੍ਠੇ, ਕੋ ਰੇ ਤੁਵਂ ਹੋਸਿ ਅਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋ’’ਤਿ.

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ‘‘ਗਣ੍ਹਥ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਕੋਟੇਤ੍ਵਾ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਾਪੇਸੁਂ. ਸੋ ਆਕਾਸੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਬਹਿਨਗਰੇ ਪਚ੍ਚਟ੍ਠਾਸਿ. ਦੇਵਤਾ ਕੁਪਿਤਾ ਕੁਮਾਰਂ ਗਲੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧਂਪਾਦਂ ਅਧੋਸਿਰਂ ਠਪੇਸੁਂ. ਸੋ ਅਕ੍ਖੀਹਿ ਨਿਗ੍ਗਤੇਹਿ ਮੁਖੇਨ ਖੇਲ਼ਂ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤੇਨ ਘਰੁਘਰੁਪਸ੍ਸਾਸੀ ਦੁਕ੍ਖਂ ਵੇਦਯਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੋਚਿ ਆਗਤੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਆਮ, ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਆਗਚ੍ਛੀ’’ਤਿ. ‘‘ਕੁਹਿਂ ਗਤੋ’’ਤਿ? ‘‘ਏਵਂ ਗਤੋ’’ਤਿ. ਸਾ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਖਮਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਾਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਯਾਚਨ੍ਤੀ ਤਸ੍ਸ ਪਾਦਮੂਲੇ ਭੂਮਿਯਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ, ਯਾਗੁਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ, ਤਂ ਪਿਵਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਅਵਸਿਟ੍ਠਂ ਥੋਕਂ ਯਾਗੁਂ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਾਯ ਅਦਾਸਿ. ‘‘ਗਚ੍ਛ ਇਮਂ ਯਾਗੁਂ ਉਦਕਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਆਲੋਲੇਤ੍ਵਾ ਯੇਸਂ ਭੂਤਵਿਕਾਰੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੇਸਂ ਅਕ੍ਖਿਮੁਖਕਣ੍ਣਨਾਸਾਬਿਲੇਸੁ ਆਸਿਞ੍ਚ, ਸਰੀਰਞ੍ਚ ਪਰਿਪ੍ਫੋਸੇਹਿ, ਏਵਂ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਸਾ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ. ਤਤੋ ਕੁਮਾਰੇ ਪਕਤਿਸਰੀਰੇ ਜਾਤੇ ‘‘ਏਹਿ, ਤਾਤ ਮਣ੍ਡਬ੍ਯ, ਤਂ ਖਮਾਪੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਪੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਚ ਤਸ੍ਸ ਪਾਦਮੂਲੇ ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਾਪੇਤ੍ਵਾ ਖਮਾਪੇਸਿ.

ਸੋ ‘‘ਸਬ੍ਬਜਨਸ੍ਸ ਦਾਨਂ ਦਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਓਵਦਿਤ੍ਵਾ, ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂਯੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ‘‘ਇਤ੍ਥੀਸੁ ਪਾਕਟਾ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਾ ਦਮਿਤਾ, ਪੁਰਿਸੇਸੁ ਪਾਕਟੋ ਮਣ੍ਡਬ੍ਯਕੁਮਾਰੋ, ਇਦਾਨਿ ਕੋ ਦਮੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਜਾਤਿਮਨ੍ਤਤਾਪਸਂ ਅਦ੍ਦਸ ਬਨ੍ਧੁਮਤੀਨਗਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕੁਮ੍ਭਵਤੀਨਦੀਤੀਰੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤਂ. ਸੋ ‘‘ਅਹਂ ਜਾਤਿਯਾ ਵਿਸਿਟ੍ਠੋ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤੋਦਕਂ ਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਾਮੀ’’ਤਿ ਉਪਰਿਨਦਿਯਾ ਵਸਤਿ. ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿਭਾਗੇ ਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਉਦਕਪਰਿਭੋਗਵੇਲਾਯਂ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਖਾਦਿਤ੍ਵਾ ਉਦਕੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿ. ਤਾਪਸੋ ਤਂ ਉਦਕੇਨ ਵੁਯ੍ਹਮਾਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕੇਨਿਦਂ ਖਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਟਿਸੋਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪੁਰਿਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕੋ ਏਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਮਾਤਙ੍ਗਚਣ੍ਡਾਲੋ, ਆਚਰਿਯਾ’’ਤਿ. ‘‘ਅਪੇਹਿ, ਚਣ੍ਡਾਲ, ਮਾ ਉਪਰਿਨਦਿਯਾ ਵਸੀ’’ਤਿ. ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ‘‘ਸਾਧੁ, ਆਚਰਿਯਾ’’ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾਨਦਿਯਾ ਵਸਤਿ, ਪਟਿਸੋਤਮ੍ਪਿ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਤਾਪਸਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਾਪਸੋ ਪੁਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਪੇਹਿ, ਚਣ੍ਡਾਲ, ਮਾ ਹੇਟ੍ਠਾਨਦਿਯਂ ਵਸ, ਉਪਰਿਨਦਿਯਾਯੇਵ ਵਸਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ‘‘ਸਾਧੁ, ਆਚਰਿਯਾ’’ਤਿ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ, ਪੁਨਪਿ ਤਥੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਤਾਪਸੋ ਪੁਨਪਿ ‘‘ਤਥਾ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਦੁਟ੍ਠੋ ਮਹਾਪੁਰਿਸਂ ਸਪਿ ‘‘ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਤੇ ਉਗ੍ਗਮਨਵੇਲਾਯ ਸਤ੍ਤਧਾ ਮੁਦ੍ਧਾ ਫਲਤੂ’’ਤਿ. ਮਹਾਪੁਰਿਸੋਪਿ ‘‘ਸਾਧੁ, ਆਚਰਿਯ, ਅਹਂ ਪਨ ਸੂਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਦੇਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸੂਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਵਾਰੇਸਿ. ਤਤੋ ਰਤ੍ਤਿ ਨ ਵਿਭਾਯਤਿ, ਅਨ੍ਧਕਾਰੋ ਜਾਤੋ, ਭੀਤਾ ਬਨ੍ਧੁਮਤੀਵਾਸਿਨੋ ਤਾਪਸਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ, ਆਚਰਿਯ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸੋਤ੍ਥਿਭਾਵੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਤੇ ਹਿ ਤਂ ‘‘ਅਰਹਾ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬਮਾਚਿਕ੍ਖਿ. ਤੇ ਮਹਾਪੁਰਿਸਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੂਰਿਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮੁਞ੍ਚਥਾ’’ਤਿ ਯਾਚਿਂਸੁ. ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ‘‘ਯਦਿ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਰਹਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਂ ਖਮਾਪੇਤਿ, ਮੁਞ੍ਚਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ.

ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਾਪਸਂ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਏਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਾਤਙ੍ਗਪਣ੍ਡਿਤਂ ਖਮਾਪੇਹਿ, ਮਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਕਲਹਕਾਰਣਾ ਮਯਂ ਨਸ੍ਸਿਮ੍ਹਾ’’ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਨਾਹਂ ਚਣ੍ਡਾਲਂ ਖਮਾਪੇਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ‘‘ਅਮ੍ਹੇ ਤ੍ਵਂ ਨਾਸੇਸੀ’’ਤਿ ਤਂ ਹਤ੍ਥਪਾਦੇਸੁ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਨੇਸੁਂ. ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ‘‘ਮਮ ਪਾਦਮੂਲੇ ਕੁਚ੍ਛਿਯਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਖਮਾਪੇਨ੍ਤੇ ਖਮਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ‘‘ਏਵਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤਾਪਸੋ ‘‘ਨਾਹਂ ਚਣ੍ਡਾਲਂ ਵਨ੍ਦਾਮੀ’’ਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ‘‘ਤਵ ਛਨ੍ਦੇਨ ਨ ਵਨ੍ਦਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਹਤ੍ਥਪਾਦਮਸ੍ਸੁਗੀਵਾਦੀਸੁ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਪਾਦਮੂਲੇ ਸਯਾਪੇਸੁਂ. ਸੋ ‘‘ਖਮਾਮਹਂ ਇਮਸ੍ਸ, ਅਪਿਚਾਹਂ ਤਸ੍ਸੇਵਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਸੂਰਿਯਂ ਨ ਮੁਞ੍ਚਾਮਿ, ਸੂਰਿਯੇ ਹਿ ਉਗ੍ਗਤਮਤ੍ਤੇ ਮੁਦ੍ਧਾ ਅਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਧਾ ਫਲਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ‘‘ਇਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਇਮਂ ਗਲਪ੍ਪਮਾਣੇ ਉਦਕੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਿਣ੍ਡੇਨਸ੍ਸ ਸੀਸਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਥ, ਸੂਰਿਯਰਸ੍ਮੀਹਿ ਫੁਟ੍ਠੋ ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਿਣ੍ਡੋ ਸਤ੍ਤਧਾ ਫਲਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਫਲਿਤੇ ਏਸ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਗਚ੍ਛਤੂ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇ ਤਾਪਸਂ ਹਤ੍ਥਪਾਦਾਦੀਸੁ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਅਕਂਸੁ. ਸੂਰਿਯੇ ਮੁਞ੍ਚਿਤਮਤ੍ਤੇ ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਿਣ੍ਡੋ ਸਤ੍ਤਧਾ ਫਲਿਤ੍ਵਾ ਪਤਿ, ਤਾਪਸੋ ਭੀਤੋ ਪਲਾਯਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਪਸ੍ਸਥ, ਭੋ, ਸਮਣਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵ’’ਨ੍ਤਿ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਪਕ੍ਖਿਪਨਮਾਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਈਦਿਸੋ ਸਮਣੋ’’ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਸੀਦਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਖਤ੍ਤਿਯਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦਯੋ ਗਹਟ੍ਠਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਮਾਤਙ੍ਗਪਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਸੋ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਠਤ੍ਵਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਤਦਮਿਨਾਪਿ ਜਾਨਾਥ…ਪੇ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ.

੧੪੦-੧੪੧. ਏਵਂ ‘‘ਨ ਜਚ੍ਚਾ ਵਸਲੋ ਹੋਤਿ, ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਵਸਲੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਸਾਧੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ‘‘ਨ ਜਚ੍ਚਾ ਹੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਹੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿ ਏਤਂ ਸਾਧੇਤੁਂ ਆਹ ‘‘ਅਜ੍ਝਾਯਕਕੁਲੇ ਜਾਤਾ …ਪੇ… ਦੁਗ੍ਗਤ੍ਯਾ ਗਰਹਾਯ ਵਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਜ੍ਝਾਯਕਕੁਲੇ ਜਾਤਾਤਿ ਮਨ੍ਤਜ੍ਝਾਯਕੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਜਾਤਾ. ‘‘ਅਜ੍ਝਾਯਕਾਕੁਲ਼ੇ ਜਾਤਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਮਨ੍ਤਾਨਂ ਅਜ੍ਝਾਯਕੇ ਅਨੁਪਕੁਟ੍ਠੇ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਜਾਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਨ੍ਤਾ ਬਨ੍ਧਵਾ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਮਨ੍ਤਬਨ੍ਧਵਾ. ਵੇਦਬਨ੍ਧੂ ਵੇਦਪਟਿਸ੍ਸਰਣਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤੇ ਚ ਪਾਪੇਸੁ ਕਮ੍ਮੇਸੁ ਅਭਿਣ੍ਹਮੁਪਦਿਸ੍ਸਰੇਤਿ ਤੇ ਏਵਂ ਕੁਲੇ ਜਾਤਾ ਮਨ੍ਤਬਨ੍ਧਵਾ ਚ ਸਮਾਨਾਪਿ ਯਦਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦੀਸੁ ਪਾਪਕਮ੍ਮੇਸੁ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਉਪਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਗਾਰਯ੍ਹਾ ਸਮ੍ਪਰਾਯੇ ਚ ਦੁਗ੍ਗਤਿ ਤੇ ਏਵਮੁਪਦਿਸ੍ਸਮਾਨਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿਪਿ ‘‘ਨਯਿਮੇ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪੁਤ੍ਤਾ, ਦੁਜ੍ਜਾਤਾ ਏਤੇ ਕੁਲਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਾਰਭੂਤਾ, ਨਿਕ੍ਕਡ੍ਢਥ ਨੇ’’ਤਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿਪਿ ‘‘ਗਹਪਤਿਕਾ ਏਤੇ, ਨ ਏਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ, ਮਾ ਨੇਸਂ ਸਦ੍ਧਯਞ੍ਞਥਾਲਿਪਾਕਾਦੀਸੁ ਪਵੇਸਂ ਦੇਥ, ਮਾ ਨੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਲ੍ਲਪਥਾ’’ਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਹਿਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ‘‘ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ ਏਤੇ, ਨ ਏਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਗਾਰਯ੍ਹਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਮ੍ਪਰਾਯੇ ਚ ਨੇਸਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿ ਨਿਰਯਾਦਿਭੇਦਾ, ਦੁਗ੍ਗਤਿ ਏਤੇਸਂ ਪਰਲੋਕੇ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮ੍ਪਰਾਯੇ ਵਾਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਪਰਲੋਕੇ ਏਤੇਸਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਗਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਨੇ ਜਾਤਿ ਨਿਵਾਰੇਤਿ, ਦੁਗ੍ਗਤ੍ਯਾ ਗਰਹਾਯ ਵਾਤਿ ਸਾ ਤਥਾ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਾਪਿ ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਸਾਰਤੋ ਪਚ੍ਚੇਸਿ, ਜਾਤਿ ਏਤੇ ਪਾਪਕਮ੍ਮੇਸੁ ਪਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ‘‘ਸਮ੍ਪਰਾਯੇ ਚ ਦੁਗ੍ਗਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾਯ ਦੁਗ੍ਗਤਿਯਾ ਵਾ, ‘‘ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਗਾਰਯ੍ਹਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾਯ ਗਰਹਾਯ ਵਾ ਨ ਨਿਵਾਰੇਤਿ.

੧੪੨. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਅਜ੍ਝਾਯਕਕੁਲੇ ਜਾਤਾਨਮ੍ਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਗਾਰਯ੍ਹਾਦਿਕਮ੍ਮਵਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਪਤਿਤਭਾਵਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਦੁਗ੍ਗਤਿਗਮਨੇਨ ਚ ਸਮ੍ਪਰਾਯੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਜਾਤਿਯਾ ਅਭਾਵਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨ ਜਚ੍ਚਾ ਹੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਹੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿ ਏਤਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ਸਾਧੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਦੁਵਿਧਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ਨਿਗਮੇਨ੍ਤੋ ਆਹ, ਏਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ –

‘‘ਨ ਜਚ੍ਚਾ ਵਸਲੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਜਚ੍ਚਾ ਹੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ;

ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਵਸਲੋ ਹੋਤਿ, ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਹੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿ.

ਸੇਸਂ ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਵਿਸੇਸਤੋ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਂ ਵਾਤਿਆਦੀਨਂ ਏਵਂ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਯਥਾ ਕੋਚਿ ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਂ ਵਾ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਮਂ ਕਮ੍ਮਵਿਮੁਖਂ ਜਾਤਿਵਾਦੇ ਪਤਿਤਂ ‘‘ਜਾਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਵਸਲਭਾਵੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੇਨ, ਯਥਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਵਿਵਰੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਜਾਤਿਵਾਦਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਕਮ੍ਮਵਾਦਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੇਨ, ਯਥਾ ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਵਸਲਭਾਵਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਉਜੁਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇਨ, ਯਥਾ ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਵਾ ਤੇਲਪਜ੍ਜੋਤਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਮਾਤਙ੍ਗਾਦਿਨਿਦਸ੍ਸਨਪਜ੍ਜੋਤਧਾਰਣੇਨ ਮਯ੍ਹਂ ਭੋਤਾ ਗੋਤਮੇਨ ਏਤੇਹਿ ਪਰਿਯਾਯੇਹਿ ਪਕਾਸਿਤਤ੍ਤਾ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਪਕਾਸਿਤੋਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਅਗ੍ਗਿਕਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਮੇਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਕਰਣੀਯਮਤ੍ਥਕੁਸਲੇਨਾਤਿ ਮੇਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਹਿਮਵਨ੍ਤਪਸ੍ਸਤੋ ਕਿਰ ਦੇਵਤਾਹਿ ਉਬ੍ਬਾਲ਼੍ਹਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਆਗਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਭਗਵਾ ਪਰਿਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਤ੍ਥਾਯ ਚ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਭਾਸਿ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਸਙ੍ਖੇਪੋ.

ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਉਪਕਟ੍ਠਾਯ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਾਯ. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਨਾਨਾਵੇਰਜ੍ਜਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਨ੍ਤੁਕਾਮਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਭਗਵਾ ਰਾਗਚਰਿਤਾਨਂ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਵਿਞ੍ਞਾਣਕਵਸੇਨ ਏਕਾਦਸਵਿਧਂ ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ, ਦੋਸਚਰਿਤਾਨਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਮੇਤ੍ਤਾਦਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ, ਮੋਹਚਰਿਤਾਨਂ ਮਰਣਸ੍ਸਤਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਿ, ਵਿਤਕ੍ਕਚਰਿਤਾਨਂ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਪਥਵੀਕਸਿਣਾਦੀਨਿ, ਸਦ੍ਧਾਚਰਿਤਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਿ, ਬੁਦ੍ਧਿਚਰਿਤਾਨਂ ਚਤੁਧਾਤੁਵਵਤ੍ਥਨਾਦੀਨੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਪ੍ਪਭੇਦਚਰਿਤਾਨੁਕੂਲਾਨਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਕਥੇਤਿ.

ਅਥ ਖੋ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਿ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਪ੍ਪਾਯਸੇਨਾਸਨਞ੍ਚ ਗੋਚਰਗਾਮਞ੍ਚ ਪਰਿਯੇਸਮਾਨਾਨਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੇ ਹਿਮਵਨ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਾਬਦ੍ਧਂ ਨੀਲਕਾਚਮਣਿਸਨ੍ਨਿਭਸਿਲਾਤਲਂ ਸੀਤਲਘਨਚ੍ਛਾਯਨੀਲਵਨਸਣ੍ਡਮਣ੍ਡਿਤਂ ਮੁਤ੍ਤਾਤਲਰਜਤਪਟ੍ਟਸਦਿਸਵਾਲੁਕਾਕਿਣ੍ਣਭੂਮਿਭਾਗਂ ਸੁਚਿਸਾਤਸੀਤਲਜਲਾਸਯਪਰਿਵਾਰਿਤਂ ਪਬ੍ਬਤਮਦ੍ਦਸਂਸੁ. ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਤ੍ਥੇਕਰਤ੍ਤਿਂ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਪਭਾਤਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਸਰੀਰਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਅਵਿਦੂਰੇ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਿਂਸੁ. ਗਾਮੋ ਘਨਨਿਵੇਸਸਨ੍ਨਿਵਿਟ੍ਠਕੁਲਸਹਸ੍ਸਯੁਤ੍ਤੋ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚੇਤ੍ਥ ਸਦ੍ਧਾ ਪਸਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਦੁਲ੍ਲਭਤਾਯ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਵ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭੋਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਧੇਵ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੇਮਾਸਂ ਵਸਥਾ’’ਤਿ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਪਧਾਨਕੁਟਿਸਤਾਨਿ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਮਞ੍ਚਪੀਠਪਾਨੀਯਪਰਿਭੋਜਨੀਯਘਟਾਦੀਨਿ ਸਬ੍ਬੂਪਕਰਣਾਨਿ ਪਟਿਯਾਦੇਸੁਂ.

ਭਿਕ੍ਖੂ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਅਞ੍ਞਂ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਿਂਸੁ. ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤਥੇਵ ਉਪਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਂ ਯਾਚਿਂਸੁ. ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਅਸਤਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯੇ’’ਤਿ ਅਧਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਵਨਸਣ੍ਡਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਯਾਮਗਣ੍ਡਿਕਂ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਬਹੁਲਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਾਨਿ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਸੀਲਵਨ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਤੇਜੇਨ ਵਿਹਤਤੇਜਾ ਰੁਕ੍ਖਦੇਵਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਮਾਨਾ ਓਰੁਯ੍ਹ ਦਾਰਕੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਰਾਜੂਹਿ ਵਾ ਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤੇਹਿ ਵਾ ਗਾਮਕਾਵਾਸਂ ਗਤੇਹਿ ਗਾਮਵਾਸੀਨਂ ਘਰੇਸੁ ਓਕਾਸੇ ਗਹਿਤੇ ਘਰਮਾਨੁਸਕਾ ਘਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਵਸਨ੍ਤਾ ‘‘ਕਦਾ ਨੁ ਖੋ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਦੂਰਤੋ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਿ; ਏਵਮੇਵ ਦੇਵਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਮਾਨਾਨਿ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿਯੋ ਦੂਰਤੋਵ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਕਦਾ ਨੁ ਖੋ ਭਦਨ੍ਤਾ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਏਵਂ ਸਮਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ ‘‘ਪਠਮਵਸ੍ਸੂਪਗਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਵਸ੍ਸਂ ਤੇਮਾਸਂ ਵਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਮਯਂ ਪਨ ਤਾਵ ਚਿਰਂ ਦਾਰਕੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਓਕ੍ਕਮ੍ਮ ਵਸਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮ. ਹਨ੍ਦ ਮਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਯਾਨਕਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਦਸ੍ਸੇਮਾ’’ਤਿ. ਤਾ ਰਤ੍ਤਿਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਮਣਧਮ੍ਮਕਰਣਵੇਲਾਯ ਭਿਂਸਨਕਾਨਿ ਯਕ੍ਖਰੂਪਾਨਿ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰਤੋ ਪੁਰਤੋ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਭੇਰਵਸਦ੍ਦਞ੍ਚ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਤਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਤਞ੍ਚ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣਨ੍ਤਾਨਂ ਹਦਯਂ ਫਨ੍ਦਿ, ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾ ਚ ਅਹੇਸੁਂ ਉਪ੍ਪਣ੍ਡੁਪਣ੍ਡੁਕਜਾਤਾ. ਤੇਨ ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਕਗ੍ਗਂ ਕਾਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਅਨੇਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਭਯੇਨ ਚ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਸਂਵਿਗ੍ਗਾਨਂ ਸਤਿ ਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਿ. ਤਤੋ ਨੇਸਂ ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤੀਨਂ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਾਨਿ ਆਰਮ੍ਮਣਾਨਿ ਪਯੋਜੇਸੁਂ. ਤੇਸਂ ਤੇਨ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧੇਨ ਨਿਮ੍ਮਥਿਯਮਾਨਮਿਵ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਂ ਅਹੋਸਿ, ਬਾਲ਼੍ਹਾ ਸੀਸਵੇਦਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਂਸੁ, ਨ ਚ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਸੁਂ.

ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਨਕਾਲੇ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੇਸੁ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰੋ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ, ਆਵੁਸੋ, ਇਮਂ ਵਨਸਣ੍ਡਂ ਪਵਿਟ੍ਠਾਨਂ ਕਤਿਪਾਹਂ ਅਤਿਵਿਯ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਛਵਿਵਣ੍ਣੋ ਅਹੋਸਿ ਪਰਿਯੋਦਾਤੋ, ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਿ ਚ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਏਤਰਹਿ ਪਨਤ੍ਥ ਕਿਸਾ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾ ਉਪ੍ਪਣ੍ਡੁਪਣ੍ਡੁਕਜਾਤਾ, ਕਿਂ ਵੋ ਇਧ ਅਸਪ੍ਪਾਯ’’ਨ੍ਤਿ? ਤਤੋ ਏਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਹ – ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਈਦਿਸਞ੍ਚ ਈਦਿਸਞ੍ਚ ਭੇਰਵਾਰਮ੍ਮਣਂ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਚ ਸੁਣਾਮਿ ਚ, ਈਦਿਸਞ੍ਚ ਗਨ੍ਧਂ ਘਾਯਾਮਿ, ਤੇਨ ਮੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਸਮਾਧਿਯਤੀ’’ਤਿ. ਏਤੇਨੇਵ ਉਪਾਯੇਨ ਸਬ੍ਬੇ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਭਗਵਤਾ ਆਵੁਸੋ ਦ੍ਵੇ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾ, ਅਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ ਇਦਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਅਸਪ੍ਪਾਯਂ, ਆਯਾਮਾਵੁਸੋ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ, ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਸਪ੍ਪਾਯਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਸੇਨਾਸਨਂ ਸਂਸਾਮੇਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕੁਲੇਸੁ ਕਞ੍ਚਿ ਅਨਾਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਏਵ ਯੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿ ਤੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਮਿਂਸੁ.

ਭਗਵਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨ੍ਤੋਵਸ੍ਸਂ ਚਾਰਿਕਾ ਚਰਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਮਯਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਕਿਸ੍ਸ ਤੁਮ੍ਹੇ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਥਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਭਗਵਤੋ ਸਬ੍ਬਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਭਗਵਾ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਚਤੁਪ੍ਪਾਦਪੀਠਕਟ੍ਠਾਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਸਪ੍ਪਾਯਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਨਾਦ੍ਦਸ. ਅਥ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਹ – ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਞ੍ਞਂ ਸਪ੍ਪਾਯਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਤੁਮ੍ਹੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤਾ ਆਸਵਕ੍ਖਯਂ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯਾਥ. ਗਚ੍ਛਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਮੇਵ ਸੇਨਾਸਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਹਰਥ. ਸਚੇ ਪਨ ਦੇਵਤਾਹਿ ਅਭਯਂ ਇਚ੍ਛਥ, ਇਮਂ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਥ, ਏਤਞ੍ਹਿ ਵੋ ਪਰਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.

ਅਪਰੇ ਪਨਾਹੁ – ‘‘ਗਚ੍ਛਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਮੇਵ ਸੇਨਾਸਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਹਰਥਾ’’ਤਿ ਇਦਞ੍ਚ ਵਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਆਹ – ‘‘ਅਪਿਚ ਖੋ ਆਰਞ੍ਞਕੇਨ ਪਰਿਹਰਣਂ ਞਾਤਬ੍ਬਂ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਾਯਂਪਾਤਂ ਕਰਣਵਸੇਨ ਦ੍ਵੇ ਮੇਤ੍ਤਾ, ਦ੍ਵੇ ਪਰਿਤ੍ਤਾ, ਦ੍ਵੇ ਅਸੁਭਾ, ਦ੍ਵੇ ਮਰਣਸ੍ਸਤੀ ਅਟ੍ਠ ਮਹਾਸਂਵੇਗਵਤ੍ਥੁਸਮਾਵਜ੍ਜਨਞ੍ਚ. ਅਟ੍ਠ ਮਹਾਸਂਵੇਗਵਤ੍ਥੂਨਿ ਨਾਮ ਜਾਤਿ ਜਰਾ ਬ੍ਯਾਧਿ ਮਰਣਂ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਪਾਯਦੁਕ੍ਖਾਨੀਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਜਾਤਿਜਰਾਬ੍ਯਾਧਿਮਰਣਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ, ਅਪਾਯਦੁਕ੍ਖਂ ਪਞ੍ਚਮਂ, ਅਤੀਤੇ ਵਟ੍ਟਮੂਲਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਅਨਾਗਤੇ ਵਟ੍ਟਮੂਲਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਆਹਾਰਪਰਿਯੇਟ੍ਠਿਮੂਲਕਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਪਰਿਹਰਣਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਮੇਤ੍ਤਤ੍ਥਞ੍ਚ ਪਰਿਤ੍ਤਤ੍ਥਞ੍ਚ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਝਾਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਭਾਸੀਤਿ.

੧੪੩. ਤਤ੍ਥ ਕਰਣੀਯਮਤ੍ਥਕੁਸਲੇਨਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਤਾਵ ਅਯਂ ਪਦਵਣ੍ਣਨਾ – ਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਕਰਣਾਰਹਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਪਟਿਪਦਾ, ਯਂ ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਿਤਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਅਰਣੀਯਤੋ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਰਣੀਯਤੋ ਨਾਮ ਉਪਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤੋ. ਅਤ੍ਥੇ ਕੁਸਲੇਨ ਅਤ੍ਥਕੁਸਲੇਨ, ਅਤ੍ਥਛੇਕੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਨ੍ਤਿ ਅਨਿਯਮਿਤਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ. ਨ੍ਤਿ ਨਿਯਮਿਤਉਪਯੋਗਂ. ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਵਾ ਯਂ ਤਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਂ. ਸਨ੍ਤਂ ਪਦਨ੍ਤਿ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਲਕ੍ਖਣਤੋ ਸਨ੍ਤਂ, ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਪਦਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚਾਤਿ ਅਭਿਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ. ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਸਕ੍ਕੋ, ਸਮਤ੍ਥੋ ਪਟਿਬਲੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਉਜੂਤਿ ਅਜ੍ਜਵਯੁਤ੍ਤੋ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਜੂਤਿ ਸੁਹੁਜੁ. ਸੁਖਂ ਵਚੋ ਅਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਸੁਵਚੋ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਮੁਦੂਤਿ ਮਦ੍ਦਵਯੁਤ੍ਤੋ. ਨ ਅਤਿਮਾਨੀਤਿ ਅਨਤਿਮਾਨੀ.

ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ – ਕਰਣੀਯਮਤ੍ਥਕੁਸਲੇਨ ਯਨ੍ਤ ਸਨ੍ਤਂ ਪਦਂ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਤਾਵ ਅਤ੍ਥਿ ਕਰਣੀਯਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਅਕਰਣੀਯਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਂ ਕਰਣੀਯਂ, ਸੀਲਵਿਪਤ੍ਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਪਤ੍ਤਿ, ਆਚਾਰਵਿਪਤ੍ਤਿ, ਆਜੀਵਵਿਪਤ੍ਤੀਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਅਕਰਣੀਯਂ. ਤਥਾ ਅਤ੍ਥਿ ਅਤ੍ਥਕੁਸਲੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਅਨਤ੍ਥਕੁਸਲੋ.

ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾ ਪਯੋਜੇਤਿ, ਖਣ੍ਡਸੀਲੋ ਹੋਤਿ, ਏਕਵੀਸਤਿਵਿਧਂ ਅਨੇਸਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਵੇਲ਼ੁਦਾਨਂ, ਪਤ੍ਤਦਾਨਂ, ਪੁਪ੍ਫਦਾਨਂ, ਫਲਦਾਨਂ, ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਦਾਨਂ, ਮੁਖੋਦਕਦਾਨਂ, ਸਿਨਾਨਦਾਨਂ, ਚੁਣ੍ਣਦਾਨਂ, ਮਤ੍ਤਿਕਾਦਾਨਂ, ਚਾਟੁਕਮ੍ਯਤਂ, ਮੁਗ੍ਗਸੂਪ੍ਯਤਂ, ਪਾਰਿਭਟੁਤਂ, ਜਙ੍ਘਪੇਸਨਿਯਂ, ਵੇਜ੍ਜਕਮ੍ਮਂ, ਦੂਤਕਮ੍ਮਂ, ਪਹਿਣਗਮਨਂ, ਪਿਣ੍ਡਪਟਿਪਿਣ੍ਡਦਾਨਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨਂ, ਵਤ੍ਥੁਵਿਜ੍ਜਂ, ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਵਿਜ੍ਜਂ, ਅਙ੍ਗਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਛਬ੍ਬਿਧੇ ਚ ਅਗੋਚਰੇ ਚਰਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਵੇਸਿਯਗੋਚਰੇ ਵਿਧਵਾਥੁਲ੍ਲਕੁਮਾਰਿਕਪਣ੍ਡਕਭਿਕ੍ਖੁਨਿਪਾਨਾਗਾਰਗੋਚਰੇਤਿ. ਸਂਸਟ੍ਠੋ ਚ ਵਿਹਰਤਿ ਰਾਜੂਹਿ ਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤੇਹਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯੇਹਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾਵਕੇਹਿ ਅਨਨੁਲੋਮਿਕੇਨ ਗਿਹਿਸਂਸਗ੍ਗੇਨ. ਯਾਨਿ ਵਾ ਪਨ ਤਾਨਿ ਕੁਲਾਨਿ ਅਸਦ੍ਧਾਨਿ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਿ ਅਨੋਪਾਨਭੂਤਾਨਿ ਅਕ੍ਕੋਸਕਪਰਿਭਾਸਕਾਨਿ ਅਨਤ੍ਥਕਾਮਾਨਿ ਅਹਿਤਅਫਾਸੁਕਅਯੋਗਕ੍ਖੇਮਕਾਮਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ…ਪੇ… ਉਪਾਸਿਕਾਨਂ, ਤਥਾਰੂਪਾਨਿ ਕੁਲਾਨਿ ਸੇਵਤਿ ਭਜਤਿ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤਿ. ਅਯਂ ਅਨਤ੍ਥਕੁਸਲੋ.

ਯੋ ਪਨ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾ ਪਯੋਜੇਤਿ, ਅਨੇਸਨਂ ਪਹਾਯ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੁਕਾਮੋ ਸਦ੍ਧਾਸੀਸੇਨ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਂ, ਸਤਿਸੀਸੇਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਂ, ਵੀਰਿਯਸੀਸੇਨ ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਪਞ੍ਞਾਸੀਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯਪਟਿਸੇਵਨਂ ਪੂਰੇਤਿ ਅਯਂ ਅਤ੍ਥਕੁਸਲੋ.

ਯੋ ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਸੋਧਨਵਸੇਨ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਂ, ਛਦ੍ਵਾਰੇ ਘਟ੍ਟਿਤਾਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੀਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਂ, ਅਨੇਸਨਪਰਿਵਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਵਿਞ੍ਞੁਪਸਤ੍ਥਬੁਦ੍ਧਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਵਣ੍ਣਿਤਪਚ੍ਚਯਪਟਿਸੇਵਨੇਨ ਚ ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯਪਟਿਸੇਵਨਂ, ਚਤੁਇਰਿਯਾਪਥਪਰਿਵਤ੍ਤਨੇ ਸਾਤ੍ਥਕਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਞ੍ਚ ਸੋਧੇਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਕੁਸਲੋ.

ਯੋ ਵਾ ਯਥਾ ਊਸੋਦਕਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥਂ ਪਰਿਯੋਦਾਯਤਿ, ਛਾਰਿਕਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਆਦਾਸੋ, ਉਕ੍ਕਾਮੁਖਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਜਾਤਰੂਪਂ, ਤਥਾ ਞਾਣਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਸੀਲਂ ਵੋਦਾਯਤੀਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਞਾਣੋਦਕੇਨ ਧੋਵਨ੍ਤੋ ਸੀਲਂ ਪਰਿਯੋਦਾਪੇਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਕਿਕੀ ਸਕੁਣਿਕਾ ਅਣ੍ਡਂ, ਚਮਰੀਮਿਗੋ ਵਾਲਧਿਂ, ਏਕਪੁਤ੍ਤਿਕਾ ਨਾਰੀ ਪਿਯਂ ਏਕਪੁਤ੍ਤਕਂ, ਏਕਨਯਨੋ ਪੁਰਿਸੋ ਤਂ ਏਕਨਯਨਂ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਤਥਾ ਅਤਿਵਿਯ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਸਾਯਂਪਾਤਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਅਣੁਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਜ੍ਜਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਕੁਸਲੋ.

ਯੋ ਵਾ ਪਨ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਕਰਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਕਿਲੇਸਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਪਟਿਪਦਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ, ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਕੁਸਲੋ. ਯੋ ਵਾ ਪਨ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਯਂ ਅਤ੍ਥਕੁਸਲਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ.

ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਇਮੇ ਯਾਵ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਕਰਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨੇਨ, ਯਾਵ ਵਾ ਕਿਲੇਸਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਪਟਿਪਦਾਯ ਪਗ੍ਗਹਣੇਨ ਮਗ੍ਗਫਲੇਨ ਵਣ੍ਣਿਤਾ ਅਤ੍ਥਕੁਸਲਾ, ਤੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਅਤ੍ਥਕੁਸਲਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਤਥਾਵਿਧਾ ਚ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ. ਤੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਕਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ‘‘ਕਰਣੀਯਮਤ੍ਥਕੁਸਲੇਨਾ’’ਤਿ ਆਹ.

ਤਤੋ ‘‘ਕਿਂ ਕਰਣੀਯ’’ਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਸਞ੍ਜਾਤਕਙ੍ਖਾਨਂ ਆਹ ‘‘ਯਨ੍ਤ ਸਨ੍ਤਂ ਪਦਂ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚਾ’’ਤਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਵਣ੍ਣਿਤਂ ਸਨ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦਂ ਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਵਿਹਰਿਤੁਕਾਮੇਨ ਯਂ ਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਗਾਥਾਪਾਦਸ੍ਸ ਆਦਿਤੋ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ. ਅਧਿਕਾਰਤੋ ਅਨੁਵਤ੍ਤਤਿ ਤਂ ਸਨ੍ਤਂ ਪਦਂ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚਾਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਸਾਵਸੇਸਪਾਠੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਵਿਹਰਿਤੁਕਾਮੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਅਥ ਵਾ ਸਨ੍ਤਂ ਪਦਂ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚਾਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਵਾਦਿਵਸੇਨ ਲੋਕਿਯਪਞ੍ਞਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦਂ ਸਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁਕਾਮੇਨ ਯਨ੍ਤਂ ਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ ਅਧਿਕਾਰਤੋ ਅਨੁਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਂ ਕਰਣੀਯਮਤ੍ਥਕੁਸਲੇਨਾਤਿ ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਕਰਣੀਯਮਤ੍ਥਕੁਸਲੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਕਿ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤਾਨਂ ਆਹ ‘‘ਯਨ੍ਤ ਸਨ੍ਤਂ ਪਦਂ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸੇਵਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਲੋਕਿਯਪਞ੍ਞਾਯ ਸਨ੍ਤਂ ਪਦਂ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਯਂ ਕਰਣੀਯਂ, ਤਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਕਰਣੀਯਂ, ਕਰਣਾਰਹਮੇਵ ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਕਿਂ ਪਨ ਤਨ੍ਤਿ? ਕਿਮਞ੍ਞਂ ਸਿਯਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਤਦਧਿਗਮੂਪਾਯਤੋ. ਕਾਮਞ੍ਚੇਤਂ ਕਰਣਾਰਹਤ੍ਥੇਨ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਦੀਪਕੇਨ ਆਦਿਪਦੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਅਵੋਚੁਮ੍ਹਾ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਕਰਣੀਯਂ ਅਤ੍ਥਿ ਅਕਰਣੀਯਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਂ ਕਰਣੀਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਤਿਸਙ੍ਖੇਪਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਪਨ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਕੇਹਿਚਿ ਵਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਕੇਹਿਚਿ ਨ ਵਿਞ੍ਞਾਤਂ. ਤਤੋ ਯੇਹਿ ਨ ਵਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਤੇਸਂ ਵਿਞ੍ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ ਯਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਆਰਞ੍ਞਕੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਕ੍ਕੋ ਉਜੂ ਚ ਸੁਹੁਜੂ ਚ, ਸੁਵਚੋ ਚਸ੍ਸ ਮੁਦੁ ਅਨਤਿਮਾਨੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਤਾਵ ਉਪਡ੍ਢਗਾਥਂ ਆਹ.

ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਸਨ੍ਤਂ ਪਦਂ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਵਿਹਰਿਤੁਕਾਮੋ ਲੋਕਿਯਪਞ੍ਞਾਯ ਵਾ ਤਂ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਤਦਧਿਗਮਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਆਰਞ੍ਞਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਦੁਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਪਧਾਨਿਯਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਮੇਨ ਕਾਯੇ ਚ ਜੀਵਿਤੇ ਚ ਅਨਪੇਕ੍ਖੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਚ੍ਚਪਟਿਵੇਧਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋ ਅਸ੍ਸ, ਤਥਾ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਵਤ੍ਤਸਮਾਦਾਨਾਦੀਸੁ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਾਦੀਸੁ ਚ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨਂ ਉਚ੍ਚਾਵਚਾਨਿ ਕਿਂ ਕਰਣੀਯਾਨਿ, ਤੇਸੁ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਚ ਏਵਰੂਪੇਸੁ ਸਕ੍ਕੋ ਅਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖੋ ਅਨਲਸੋ ਸਮਤ੍ਥੋ. ਸਕ੍ਕੋ ਹੋਨ੍ਤੋਪਿ ਚ ਤਤਿਯਪਧਾਨਿਯਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਮੇਨ ਉਜੁ ਅਸ੍ਸ. ਉਜੁ ਹੋਨ੍ਤੋਪਿ ਚ ਸਕਿਂ ਉਜੁਭਾਵੇਨ ਸਨ੍ਤੋਸਂ ਅਨਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਯਾਵਜੀਵਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਅਸਿਥਿਲਕਰਣੇਨ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਉਜੁ ਅਸ੍ਸ. ਅਸਠਤਾਯ ਵਾ ਉਜੁ, ਅਮਾਯਾਵਿਤਾਯ ਸੁਹੁਜੁ. ਕਾਯਵਚੀਵਙ੍ਕਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਵਾ ਉਜੁ, ਮਨੋਵਙ੍ਕਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਸੁਹੁਜੁ. ਅਸਨ੍ਤਗੁਣਸ੍ਸ ਵਾ ਅਨਾਵਿਕਰਣੇਨ ਉਜੁ, ਅਸਨ੍ਤਗੁਣੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਲਾਭਸ੍ਸ ਅਨਧਿਵਾਸਨੇਨ ਸੁਹੁਜੁ. ਏਵਂ ਆਰਮ੍ਮਣਲਕ੍ਖਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨੇਹਿ ਪੁਰਿਮਦ੍ਵਯਤਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਹਿ ਪਯੋਗਾਸਯਸੁਦ੍ਧੀਹਿ ਚ ਉਜੁ ਚ ਸੁਹੁਜੁ ਚ ਅਸ੍ਸ.

ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਉਜੁ ਚ ਸੁਹੁਜੁ ਚ, ਅਪਿਚ ਪਨ ਸੁਬ੍ਬਚੋ ਚ ਅਸ੍ਸ. ਯੋ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਇਦਂ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਂ ਤੇ ਦਿਟ੍ਠਂ, ਕਿਂ ਤੇ ਸੁਤਂ, ਕੋ ਮੇ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਦਸਿ, ਕਿਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਆਚਰਿਯੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ਸਮ੍ਭਤ੍ਤੋ ਵਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੇਨ ਵਾ ਤਂ ਵਿਹੇਠੇਤਿ, ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਨ ਤਥਾ ਕਰੋਤਿ, ਸੋ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਦੂਰੇ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਓਵਦਿਯਮਾਨੋ ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਜ੍ਜਂ ਨਾਮ ਦੁਦ੍ਦਸਂ ਹੋਤਿ, ਪੁਨਪਿ ਮਂ ਏਵਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਦੇਯ੍ਯਾਥ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਉਪਾਦਾਯ, ਚਿਰਸ੍ਸਂ ਮੇ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਓਵਾਦੋ ਲਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਞ੍ਚ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਸੋ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਅਵਿਦੂਰੇ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਪਰਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸੁਬ੍ਬਚੋ ਚ ਅਸ੍ਸ.

ਯਥਾ ਚ ਸੁਵਚੋ, ਏਵਂ ਮੁਦੁ ਅਸ੍ਸ. ਮੁਦੂਤਿ ਗਹਟ੍ਠੇਹਿ ਦੂਤਗਮਨਪ੍ਪਹਿਣਗਮਨਾਦੀਸੁ ਨਿਯੁਞ੍ਜਿਯਮਾਨੋ ਤਤ੍ਥ ਮੁਦੁਭਾਵਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਥਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਸਕਲਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇ ਚ ਮੁਦੁ ਅਸ੍ਸ ਸੁਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤਸੁਵਣ੍ਣਂ ਵਿਯ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਨਿਯੋਗਕ੍ਖਮੋ. ਅਥ ਵਾ ਮੁਦੂਤਿ ਅਭਾਕੁਟਿਕੋ ਉਤ੍ਤਾਨਮੁਖੋ ਸੁਖਸਮ੍ਭਾਸੋ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਵੁਤ੍ਤਿ ਸੁਤਿਤ੍ਥਂ ਵਿਯ ਸੁਖਾਵਗਾਹੋ ਅਸ੍ਸ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਮੁਦੁ, ਅਪਿਚ ਪਨ ਅਨਤਿਮਾਨੀ ਅਸ੍ਸ, ਜਾਤਿਗੋਤ੍ਤਾਦੀਹਿ ਅਤਿਮਾਨਵਤ੍ਥੂਹਿ ਪਰੇ ਨਾਤਿਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਚਣ੍ਡਾਲਕੁਮਾਰਕਸਮੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ.

੧੪੪. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਸਨ੍ਤਂ ਪਦਂ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਵਿਹਰਿਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਤਦਧਿਗਮਾਯ ਵਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਤੋ ਆਰਞ੍ਞਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਏਕਚ੍ਚਂ ਕਰਣੀਯਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਤੁਤ੍ਤਰਿਪਿ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਕੋ ਚਾ’’ਤਿ ਦੁਤਿਯਂ ਗਾਥਮਾਹ.

ਤਤ੍ਥ ‘‘ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੀ ਚ ਕਤਞ੍ਞੁਤਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਭੇਦੇਨ ਦ੍ਵਾਦਸਵਿਧੇਨ ਸਨ੍ਤੋਸੇਨ ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਕੋ. ਅਥ ਵਾ ਤੁਸ੍ਸਤੀਤਿ ਤੁਸ੍ਸਕੋ, ਸਕੇਨ ਤੁਸ੍ਸਕੋ, ਸਨ੍ਤੇਨ ਤੁਸ੍ਸਕੋ, ਸਮੇਨ ਤੁਸ੍ਸਕੋਤਿ ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਕੋ. ਤਤ੍ਥ ਸਕਂ ਨਾਮ ‘‘ਪਿਣ੍ਡਿਯਾਲੋਪਭੋਜਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੭੩) ਏਵਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਮਾਲ਼ਕੇ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਂ ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਜਾਤਂ. ਤੇਨ ਸੁਨ੍ਦਰੇਨ ਵਾ ਅਸੁਨ੍ਦਰੇਨ ਵਾ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਵਾ ਅਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਵਾ ਦਿਨ੍ਨੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਕਾਲੇ ਪਰਿਭੋਗਕਾਲੇ ਚ ਵਿਕਾਰਮਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਯਾਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਕੇਨ ਤੁਸ੍ਸਕੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਨ੍ਤਂ ਨਾਮ ਯਂ ਲਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ, ਤੇਨ ਸਨ੍ਤੇਨੇਵ ਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਤਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਨ੍ਤੇਨ ਤੁਸ੍ਸਕੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਮਂ ਨਾਮ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠੇਸੁ ਅਨੁਨਯਪਟਿਘਪ੍ਪਹਾਨਂ. ਤੇਨ ਸਮੇਨ ਸਬ੍ਬਾਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮੇਨ ਤੁਸ੍ਸਕੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਸੁਖੇਨ ਭਰੀਯਤੀਤਿ ਸੁਭਰੋ, ਸੁਪੋਸੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਾਲਿਮਂਸੋਦਨਾਦੀਨਂ ਪਤ੍ਤੇ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨੇਪਿ ਦੁਮ੍ਮੁਖਭਾਵਂ ਅਨਤ੍ਤਮਨਭਾਵਮੇਵ ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤੇਸਂ ਵਾ ਸਮ੍ਮੁਖਾਵ ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ‘‘ਕਿਂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਪਸਾਦੇਨ੍ਤੋ ਸਾਮਣੇਰਗਹਟ੍ਠਾਦੀਨਂ ਦੇਤਿ, ਏਸ ਦੁਬ੍ਭਰੋ. ਏਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਦੂਰਤੋਵ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤਿ ‘‘ਦੁਬ੍ਭਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਪੋਸਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਲੂਖਂ ਵਾ ਪਣੀਤਂ ਵਾ ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਬਹੁਂ ਵਾ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਮੁਖੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਯਾਪੇਤਿ, ਏਸ ਸੁਭਰੋ. ਏਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਤਿਵਿਯ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥਾ ਹੋਨ੍ਤਿ – ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਦਨ੍ਤੋ ਸੁਭਰੋ ਥੋਕਥੋਕੇਨਪਿ ਤੁਸ੍ਸਤਿ, ਮਯਮੇਵ ਨਂ ਪੋਸੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੋਸੇਨ੍ਤਿ. ਏਵਰੂਪੋ ਇਧ ਸੁਭਰੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ.

ਅਪ੍ਪਂ ਕਿਚ੍ਚਮਸ੍ਸਾਤਿ ਅਪ੍ਪਕਿਚ੍ਚੋ, ਨ ਕਮ੍ਮਾਰਾਮਤਾਭਸ੍ਸਾਰਾਮਤਾਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਾਮਤਾਦਿਅਨੇਕਕਿਚ੍ਚਬ੍ਯਾਵਟੋ. ਅਥ ਵਾ ਸਕਲਵਿਹਾਰੇ ਨਵਕਮ੍ਮਸਙ੍ਘਭੋਗਸਾਮਣੇਰਆਰਾਮਿਕਵੋਸਾਸਨਾਦਿਕਿਚ੍ਚਵਿਰਹਿਤੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੇਸਨਖਚ੍ਛੇਦਨਪਤ੍ਤਚੀਵਰਪਰਿਕਮ੍ਮਾਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਕਿਚ੍ਚਪਰੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਸਲ੍ਲਹੁਕਾ ਵੁਤ੍ਤਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਲ੍ਲਹੁਕਵੁਤ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਏਕਚ੍ਚੋ ਬਹੁਭਣ੍ਡੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਦਿਸਾਪਕ੍ਕਮਨਕਾਲੇ ਬਹੁਂ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਤੇਲਗੁਲ਼ਾਦਿਂ ਮਹਾਜਨੇਨ ਸੀਸਭਾਰਕਟਿਭਾਰਾਦੀਹਿ ਉਚ੍ਚਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਮਤਿ, ਏਵਂ ਅਹੁਤ੍ਵਾ ਯੋ ਅਪ੍ਪਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਾਦਿਅਟ੍ਠਸਮਣਪਰਿਕ੍ਖਾਰਮਤ੍ਤਮੇਵ ਪਰਿਹਰਤਿ, ਦਿਸਾਪਕ੍ਕਮਨਕਾਲੇ ਪਕ੍ਖੀ ਸਕੁਣੋ ਵਿਯ ਸਮਾਦਾਯੇਵ ਪਕ੍ਕਮਤਿ, ਏਵਰੂਪੋ ਇਧ ਸਲ੍ਲਹੁਕਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਸਨ੍ਤਾਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਨ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ, ਇਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣਾਦੀਸੁ ਰਾਗਾਦਿਵਸੇਨ ਅਨੁਦ੍ਧਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨਿਪਕੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞੂ ਵਿਭਾਵੀ ਪਞ੍ਞਵਾ, ਸੀਲਾਨੁਰਕ੍ਖਣਪਞ੍ਞਾਯ ਚੀਵਰਾਦਿਵਿਚਾਰਣਪਞ੍ਞਾਯ ਆਵਾਸਾਦਿਸਤ੍ਤਸਪ੍ਪਾਯਪਰਿਜਾਨਨਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਨ ਪਗਬ੍ਭੋਤਿ ਅਪ੍ਪਗਬ੍ਭੋ, ਅਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨੇਨ ਕਾਯਪਾਗਬ੍ਭਿਯੇਨ, ਚਤੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਵਚੀਪਾਗਬ੍ਭਿਯੇਨ, ਅਨੇਕਟ੍ਠਾਨੇਨ ਮਨੋਪਾਗਬ੍ਭਿਯੇਨ ਚ ਵਿਰਹਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨਂ ਕਾਯਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ (ਮਹਾਨਿ. ੮੭) ਨਾਮ ਸਙ੍ਘਗਣਪੁਗ੍ਗਲਭੋਜਨਸਾਲਾਜਨ੍ਤਾਘਰਨ੍ਹਾਨਤਿਤ੍ਥਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਮਗ੍ਗਅਨ੍ਤਰਘਰਪਵੇਸਨੇਸੁ ਕਾਯੇਨ ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਕਰਣਂ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਪਲ੍ਲਤ੍ਥਿਕਾਯ ਵਾ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਪਾਦੇ ਪਾਦਮੋਦਹਿਤ੍ਵਾ ਵਾਤਿ ਏਵਮਾਦਿ, ਤਥਾ ਗਣਮਜ੍ਝੇ, ਗਣਮਜ੍ਝੇਤਿ ਚਤੁਪਰਿਸਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ, ਤਥਾ ਵੁਡ੍ਢਤਰੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ. ਭੋਜਨਸਾਲਾਯਂ ਪਨ ਵੁਡ੍ਢਾਨਂ ਆਸਨਂ ਨ ਦੇਤਿ, ਨਵਾਨਂ ਆਸਨਂ ਪਟਿਬਾਹਤਿ, ਤਥਾ ਜਨ੍ਤਾਘਰੇ. ਵੁਡ੍ਢੇ ਚੇਤ੍ਥ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾ ਅਗ੍ਗਿਜਾਲਨਾਦੀਨਿ ਕਰੋਤਿ. ਨ੍ਹਾਨਤਿਤ੍ਥੇ ਚ ਯਦਿਦਂ ‘‘ਦਹਰੋ ਵੁਡ੍ਢੋਤਿ ਪਮਾਣਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਆਗਤਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਨ੍ਹਾਯਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਅਨਾਦਿਯਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਛਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਉਦਕਂ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਵੁਡ੍ਢੇ ਚ ਨਵੇ ਚ ਬਾਧੇਤਿ. ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਮਗ੍ਗੇ ਪਨ ਅਗ੍ਗਾਸਨਅਗ੍ਗੋਦਕਅਗ੍ਗਪਿਣ੍ਡਤ੍ਥਂ ਵੁਡ੍ਢਾਨਂ ਪੁਰਤੋ ਪੁਰਤੋ ਯਾਤਿ ਬਾਹਾਯ ਬਾਹਂ ਪਹਰਨ੍ਤੋ, ਅਨ੍ਤਰਘਰਪ੍ਪਵੇਸਨੇ ਵੁਡ੍ਢਾਨਂ ਪਠਮਤਰਂ ਪਵਿਸਤਿ, ਦਹਰੇਹਿ ਕਾਯਕੀਲ਼ਨਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਏਵਮਾਦਿ.

ਚਤੁਟ੍ਠਾਨਂ ਵਚੀਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਨਾਮ ਸਙ੍ਘਗਣਪੁਗ੍ਗਲਅਨ੍ਤਰਘਰੇਸੁ ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਵਾਚਾਨਿਚ੍ਛਾਰਣਂ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਤਿ, ਤਥਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇ ਗਣੇ ਵੁਡ੍ਢਤਰੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਵੁਡ੍ਢਤਰਂ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ. ਅਨ੍ਤਰਘਰੇ ਪਨ ‘‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੇ ਕਿਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਕਿਂ ਯਾਗੁ ਉਦਾਹੁ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ, ਕਿਂ ਮੇ ਦਸ੍ਸਸਿ, ਕਿਮਜ੍ਜ ਖਾਦਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਿਂ ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਿਂ ਪਿਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਦਮਾਦਿਂ ਭਾਸਤਿ.

ਅਨੇਕਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨੋਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਨਾਮ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਕਾਯਵਾਚਾਹਿ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਂ ਅਨਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾਪਿ ਮਨਸਾ ਏਵ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਵਿਤਕ੍ਕਨਂ.

ਕੁਲੇਸ੍ਵਨਨੁਗਿਦ੍ਧੋਤਿ ਯਾਨਿ ਕੁਲਾਨਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਤੇਸੁ ਪਚ੍ਚਯਤਣ੍ਹਾਯ ਵਾ ਅਨਨੁਲੋਮਿਯਗਿਹਿਸਂਸਗ੍ਗਵਸੇਨ ਵਾ ਅਨਨੁਗਿਦ੍ਧੋ, ਨ ਸਹਸੋਕੀ, ਨ ਸਹਨਨ੍ਦੀ, ਨ ਸੁਖਿਤੇਸੁ ਸੁਖਿਤੋ, ਨ ਦੁਕ੍ਖਿਤੇਸੁ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ, ਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਕਿਚ੍ਚਕਰਣੀਯੇਸੁ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਾ ਯੋਗਮਾਪਜ੍ਜਿਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਚ ਗਾਥਾਯ ਯਂ ‘‘ਸੁਵਚੋ ਚਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਚਨਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਪਦੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ‘‘ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਕੋ ਚ ਅਸ੍ਸ, ਸੁਭਰੋ ਚ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

੧੪੫. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਸਨ੍ਤਂ ਪਦਂ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਵਿਹਰਿਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਤਦਧਿਗਮਾਯ ਵਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਤੋ ਆਰਞ੍ਞਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਤੁਤ੍ਤਰਿਪਿ ਕਰਣੀਯਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਕਰਣੀਯਮ੍ਪਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਨ ਚ ਖੁਦ੍ਦਮਾਚਰੇ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਯੇਨ ਵਿਞ੍ਞੂ ਪਰੇ ਉਪਵਦੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਉਪਡ੍ਢਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਏਵਮਿਮਂ ਕਰਣੀਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਯਂ ਤਂ ਕਾਯਵਚੀਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਖੁਦ੍ਦਂ ਲਾਮਕਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਨ ਚ ਖੁਦ੍ਦਂ ਸਮਾਚਰੇ. ਅਸਮਾਚਰਨ੍ਤੋ ਚ ਨ ਕੇਵਲਂ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ, ਕਿਂ ਪਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਸਮਾਚਰੇ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਂ ਅਣੁਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਸਮਾਚਰੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਤਤੋ ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਚਾਰੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਮੇਵਾਦੀਨਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਯੇਨ ਵਿਞ੍ਞੂ ਪਰੇ ਉਪਵਦੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਅਵਿਞ੍ਞੂ ਪਰੇ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ. ਤੇ ਹਿ ਅਨਵਜ੍ਜਂ ਵਾ ਸਾਵਜ੍ਜਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਪ੍ਪਸਾਵਜ੍ਜਂ ਵਾ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਂ. ਵਿਞ੍ਞੂ ਏਵ ਪਨ ਪਮਾਣਂ. ਤੇ ਹਿ ਅਨੁਵਿਚ੍ਚ ਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਅਵਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ ਅਵਣ੍ਣਂ ਭਾਸਨ੍ਤਿ, ਵਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ ਚ ਵਣ੍ਣਂ ਭਾਸਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਵਿਞ੍ਞੂ ਪਰੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਇਮਾਹਿ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਾਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਸਨ੍ਤਂ ਪਦਂ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਵਿਹਰਿਤੁਕਾਮਸ੍ਸ, ਤਦਧਿਗਮਾਯ ਵਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਤੋ ਆਰਞ੍ਞਕਸ੍ਸ ਆਰਞ੍ਞਕਸੀਸੇਨ ਚ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਿਤੁਕਾਮਾਨਂ ਕਰਣੀਯਾਕਰਣੀਯਭੇਦਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੂਪਚਾਰਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਤਸ੍ਸ ਦੇਵਤਾਭਯਸ੍ਸ ਪਟਿਘਾਤਾਯ ਪਰਿਤ੍ਤਤ੍ਥਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਵਸੇਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ‘‘ਸੁਖਿਨੋ ਵ ਖੇਮਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਮੇਤ੍ਤਕਥਂ ਕਥੇਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ.

ਤਤ੍ਥ ਸੁਖਿਨੋਤਿ ਸੁਖਸਮਙ੍ਗਿਨੋ. ਖੇਮਿਨੋਤਿ ਖੇਮਵਨ੍ਤੋ, ਅਭਯਾ ਨਿਰੁਪਦ੍ਦਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਤਿ ਅਨਵਸੇਸਾ. ਸਤ੍ਤਾਤਿ ਪਾਣਿਨੋ. ਸੁਖਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਸੁਖਿਤਚਿਤ੍ਤਾ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਾਯਿਕੇਨ ਸੁਖੇਨ ਸੁਖਿਨੋ, ਮਾਨਸੇਨ ਸੁਖਿਤਤ੍ਤਾ, ਤਦੁਭਯੇਨਾਪਿ ਸਬ੍ਬਭਯੂਪਦ੍ਦਵਵਿਗਮੇਨ ਵਾ ਖੇਮਿਨੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ? ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਮੇਤ੍ਤਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਸੁਖਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਵਾ, ‘‘ਖੇਮਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਵਾ, ‘‘ਸੁਖਿਤਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਵਾ.

੧੪੬. ਏਵਂ ਯਾਵ ਉਪਚਾਰਤੋ ਅਪ੍ਪਨਾਕੋਟਿ, ਤਾਵ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋਪਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੇ ਕੇਚੀ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਅਥ ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਥੁਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣੇ ਪਰਿਚਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਆਦਿਕੇਨੇਵ ਏਕਤ੍ਤੇ ਸਣ੍ਠਾਤਿ, ਆਰਮ੍ਮਣਪ੍ਪਭੇਦਂ ਪਨ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਮੇਨ ਸਣ੍ਠਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਤਸਥਾਵਰਾਦਿਦੁਕਤਿਕਪ੍ਪਭੇਦੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਣ੍ਠਾਨਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ‘‘ਯੇ ਕੇਚੀ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਅਥ ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਯਸ੍ਸ ਯਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਵਿਭੂਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸੁਖਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਯਸ੍ਸ ਯਂ ਵਿਭੂਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ, ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਣ੍ਠਾਪੇਤੁਕਾਮੋ ਤਸਥਾਵਰਾਦਿਦੁਕਤ੍ਤਿਕਆਰਮ੍ਮਣਪ੍ਪਭੇਦਦੀਪਕਂ ‘‘ਯੇ ਕੇਚੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ.

ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਤਸਥਾਵਰਦੁਕਂ ਦਿਟ੍ਠਾਦਿਟ੍ਠਦੁਕਂ ਦੂਰਸਨ੍ਤਿਕਦੁਕਂ ਭੂਤਸਮ੍ਭਵੇਸਿਦੁਕਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਦੁਕਾਨਿ, ਦੀਘਾਦੀਹਿ ਚ ਛਹਿ ਪਦੇਹਿ ਮਜ੍ਝਿਮਪਦਸ੍ਸ ਤੀਸੁ, ਅਣੁਕਪਦਸ੍ਸ ਚ ਦ੍ਵੀਸੁ ਤਿਕੇਸੁ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਭਵਤੋ ਦੀਘਰਸ੍ਸਮਜ੍ਝਿਮਤ੍ਤਿਕਂ ਮਹਨ੍ਤਾਣੁਕਮਜ੍ਝਿਮਤ੍ਤਿਕਂ ਥੂਲਾਣੁਕਮਜ੍ਝਿਮਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਤਯੋ ਤਿਕੇ ਦੀਪੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਕੇਚੀਤਿ ਅਨਵਸੇਸਵਚਨਂ. ਪਾਣਾ ਏਵ ਭੂਤਾ ਪਾਣਭੂਤਾ. ਅਥ ਵਾ ਪਾਣਨ੍ਤੀਤਿ ਪਾਣਾ. ਏਤੇਨ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਪਟਿਬਦ੍ਧੇ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਸਤ੍ਤੇ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਭੂਤਾ. ਏਤੇਨ ਏਕਵੋਕਾਰਚਤੁਵੋਕਾਰਸਤ੍ਤੇ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਨ੍ਤਿ, ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ.

ਏਵਂ ‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ ਪਾਣਭੂਤਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨ ਦੁਕਤ੍ਤਿਕੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੇ ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤੇ ਏਕਜ੍ਝਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ਤਸਾ ਵਾ ਥਾਵਰਾ ਵਾ ਅਨਵਸੇਸਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦੁਕੇਨ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਤਸਨ੍ਤੀਤਿ ਤਸਾ, ਸਤਣ੍ਹਾਨਂ ਸਭਯਾਨਞ੍ਚੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੀਤਿ ਥਾਵਰਾ, ਪਹੀਨਤਣ੍ਹਾਭਯਾਨਂ ਅਰਹਤਂ ਏਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਨਤ੍ਥਿ ਤੇਸਂ ਅਵਸੇਸਨ੍ਤਿ ਅਨਵਸੇਸਾ, ਸਬ੍ਬੇਪੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਞ੍ਚ ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਅਨ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਦੁਕਤਿਕੇਹਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ – ਯੇ ਕੇਚਿ ਪਾਣਭੂਤਤ੍ਥਿ ਤਸਾ ਵਾ ਥਾਵਰਾ ਵਾ ਅਨਵਸੇਸਾ, ਇਮੇਪਿ ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਭਵਨ੍ਤੁ ਸੁਖਿਤਤ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਯਾਵ ਭੂਤਾ ਵਾ ਸਮ੍ਭਵੇਸੀ ਵਾ ਇਮੇਪਿ ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਭਵਨ੍ਤੁ ਸੁਖਿਤਤ੍ਤਾਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਦੀਘਰਸ੍ਸਮਜ੍ਝਿਮਾਦਿਤਿਕਤ੍ਤਯਦੀਪਕੇਸੁ ਦੀਘਾ ਵਾਤਿਆਦੀਸੁ ਛਸੁ ਪਦੇਸੁ ਦੀਘਾਤਿ ਦੀਘਤ੍ਤਭਾਵਾ ਨਾਗਮਚ੍ਛਗੋਧਾਦਯੋ. ਅਨੇਕਬ੍ਯਾਮਸਤਪ੍ਪਮਾਣਾਪਿ ਹਿ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇ ਨਾਗਾਨਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਾ ਅਨੇਕਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣਾਪਿ ਮਚ੍ਛਗੋਧਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਮਹਨ੍ਤਾਤਿ ਮਹਨ੍ਤਤ੍ਤਭਾਵਾ ਜਲੇ ਮਚ੍ਛਕਚ੍ਛਪਾਦਯੋ, ਥਲੇ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗਾਦਯੋ, ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਦਾਨਵਾਦਯੋ. ਆਹ ਚ – ‘‘ਰਾਹੁਗ੍ਗਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੀਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੧੫). ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਉਬ੍ਬੇਧੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਟ੍ਠ ਚ ਯੋਜਨਸਤਾਨਿ, ਬਾਹੂ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਸਤਪਰਿਮਾਣਾ, ਪਞ੍ਞਾਸਯੋਜਨਂ ਭਮੁਕਨ੍ਤਰਂ, ਤਥਾ ਅਙ੍ਗੁਲਨ੍ਤਰਿਕਾ, ਹਤ੍ਥਤਲਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਯੋਜਨਸਤਾਨੀਤਿ. ਮਜ੍ਝਿਮਾਤਿ ਅਸ੍ਸਗੋਣਮਹਿਂਸਸੂਕਰਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਾ. ਰਸ੍ਸਕਾਤਿ ਤਾਸੁ ਤਾਸੁ ਜਾਤੀਸੁ ਵਾਮਨਾਦਯੋ ਦੀਘਮਜ੍ਝਿਮੇਹਿ ਓਮਕਪ੍ਪਮਾਣਾ ਸਤ੍ਤਾ. ਅਣੁਕਾਤਿ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਅਗੋਚਰਾ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਵਿਸਯਾ ਉਦਕਾਦੀਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਸੁਖੁਮਤ੍ਤਭਾਵਾ ਸਤ੍ਤਾ, ਊਕਾਦਯੋ ਵਾ. ਅਪਿਚ ਯੇ ਤਾਸੁ ਤਾਸੁ ਜਾਤੀਸੁ ਮਹਨ੍ਤਮਜ੍ਝਿਮੇਹਿ ਥੂਲਮਜ੍ਝਿਮੇਹਿ ਚ ਓਮਕਪ੍ਪਮਾਣਾ ਸਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਅਣੁਕਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਥੂਲਾਤਿ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਤ੍ਤਭਾਵਾ ਮਚ੍ਛਕੁਮ੍ਮਸਿਪ੍ਪਿਕਸਮ੍ਬੁਕਾਦਯੋ ਸਤ੍ਤਾ.

੧੪੭. ਏਵਂ ਤੀਹਿ ਤਿਕੇਹਿ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਸਤ੍ਤੇ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਾ ਵਾ ਯੇਵ ਅਦਿਟ੍ਠਾ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਤੀਹਿ ਦੁਕੇਹਿਪਿ ਤੇ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਾਤਿ ਯੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਆਪਾਥਮਾਗਤਵਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਾ. ਅਦਿਟ੍ਠਾਤਿ ਯੇ ਪਰਸਮੁਦ੍ਦਪਰਸੇਲਪਰਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਾਦੀਸੁ ਠਿਤਾ. ‘‘ਯੇਵ ਦੂਰੇ ਵਸਨ੍ਤਿ ਅਵਿਦੂਰੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਦੁਕੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ ਦੂਰੇ ਚ ਅਵਿਦੂਰੇ ਚ ਵਸਨ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤੇ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇ ਉਪਾਦਾਯੁਪਾਦਾਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਿ ਕਾਯੇ ਵਸਨ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਾ ਅਵਿਦੂਰੇ, ਬਹਿਕਾਯੇ ਵਸਨ੍ਤਾ ਦੂਰੇ. ਤਥਾ ਅਨ੍ਤੋਉਪਚਾਰੇ ਵਸਨ੍ਤਾ ਅਵਿਦੂਰੇ, ਬਹਿਉਪਚਾਰੇ ਵਸਨ੍ਤਾ ਦੂਰੇ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਹਾਰੇ ਗਾਮੇ ਜਨਪਦੇ ਦੀਪੇ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਵਸਨ੍ਤਾ ਅਵਿਦੂਰੇ, ਪਰਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਵਸਨ੍ਤਾ ਦੂਰੇ ਵਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ.

ਭੂਤਾਤਿ ਜਾਤਾ, ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਯੇ ਭੂਤਾ ਏਵ, ਨ ਪੁਨ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਖੀਣਾਸਵਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸਮ੍ਭਵਮੇਸਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਭਵੇਸੀ. ਅਪ੍ਪਹੀਨਭਵਸਂਯੋਜਨਤ੍ਤਾ ਆਯਤਿਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਭਵਂ ਏਸਨ੍ਤਾਨਂ ਸੇਕ੍ਖਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਅਥ ਵਾ ਚਤੂਸੁ ਯੋਨੀਸੁ ਅਣ੍ਡਜਜਲਾਬੁਜਾ ਸਤ੍ਤਾ ਯਾਵ ਅਣ੍ਡਕੋਸਂ ਵਤ੍ਥਿਕੋਸਞ੍ਚ ਨ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਸਮ੍ਭਵੇਸੀ ਨਾਮ. ਅਣ੍ਡਕੋਸਂ ਵਤ੍ਥਿਕੋਸਞ੍ਚ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਭੂਤਾ ਨਾਮ. ਸਂਸੇਦਜਾ ਓਪਪਾਤਿਕਾ ਚ ਪਠਮਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਸਮ੍ਭਵੇਸੀ ਨਾਮ. ਦੁਤਿਯਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਤੋ ਪਭੁਤਿ ਭੂਤਾ ਨਾਮ. ਯੇਨ ਵਾ ਇਰਿਯਾਪਥੇਨ ਜਾਯਨ੍ਤਿ, ਯਾਵ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਨ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਸਮ੍ਭਵੇਸੀ ਨਾਮ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਭੂਤਾਤਿ.

੧੪੮. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ‘‘ਸੁਖਿਨੋ ਵਾ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਾਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਹਿਤਸੁਖਾਗਮਪਤ੍ਥਨਾਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਹਿਤਦੁਕ੍ਖਾਨਾਗਮਪਤ੍ਥਨਾਵਸੇਨਾਪਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਨ ਪਰੋ ਪਰਂ ਨਿਕੁਬ੍ਬੇਥਾ’’ਤਿ. ਏਸ ਪੋਰਾਣਪਾਠੋ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ‘‘ਪਰਂ ਹੀ’’ਤਿਪਿ ਪਠਨ੍ਤਿ, ਅਯਂ ਨ ਸੋਭਨੋ.

ਤਤ੍ਥ ਪਰੋਤਿ ਪਰਜਨੋ. ਪਰਨ੍ਤਿ ਪਰਜਨਂ. ਨ ਨਿਕੁਬ੍ਬੇਥਾਤਿ ਨ ਵਞ੍ਚੇਯ੍ਯ. ਨਾਤਿਮਞ੍ਞੇਥਾਤਿ ਨ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯ. ਕਤ੍ਥਚੀਤਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਓਕਾਸੇ, ਗਾਮੇ ਵਾ ਨਿਗਮੇ ਵਾ ਖੇਤ੍ਤੇ ਵਾ ਞਾਤਿਮਜ੍ਝੇ ਵਾ ਪੂਗਮਜ੍ਝੇ ਵਾਤਿਆਦਿ. ਨਨ੍ਤਿ ਏਤਂ. ਕਞ੍ਚੀਤਿ ਯਂ ਕਞ੍ਚਿ ਖਤ੍ਤਿਯਂ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਾ ਗਹਟ੍ਠਂ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਵਾ ਸੁਗਤਂ ਵਾ ਦੁਗ੍ਗਤਂ ਵਾਤਿਆਦਿ. ਬ੍ਯਾਰੋਸਨਾ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਤਿ ਕਾਯਵਚੀਵਿਕਾਰੇਹਿ ਬ੍ਯਾਰੋਸਨਾਯ ਚ, ਮਨੋਵਿਕਾਰੇਨ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਯ ਚ. ‘‘ਬ੍ਯਾਰੋਸਨਾਯ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਯਾ’’ਤਿ ਹਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ‘‘ਬ੍ਯਾਰੋਸਨਾ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਸਮ੍ਮ ਦਞ੍ਞਾਯ ਵਿਮੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ‘‘ਸਮ੍ਮ ਦਞ੍ਞਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ, ਯਥਾ ਚ ‘‘ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਕਿਰਿਯਾਯ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਪਟਿਪਦਾਯਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ‘‘ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਸਿਕ੍ਖਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਕਿਰਿਯਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੮.੧੯; ਉਦਾ. ੪੫; ਚੂਲ਼ਵ. ੩੮੫). ਨਾਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਮਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਇਚ੍ਛੇਯ੍ਯ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਨ ਕੇਵਲਂ ‘‘ਸੁਖਿਨੋ ਵਾ ਖੇਮਿਨੋ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿਆਦਿ ਮਨਸਿਕਾਰਵਸੇਨੇਵ ਮੇਤ੍ਤਂ ਭਾਵੇਯ੍ਯ. ਕਿਂ ਪਨ ‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਯੋ ਕੋਚਿ ਪਰਪੁਗ੍ਗਲੋ ਯਂ ਕਞ੍ਚਿ ਪਰਪੁਗ੍ਗਲਂ ਵਞ੍ਚਨਾਦੀਹਿ ਨਿਕਤੀਹਿ ਨ ਨਿਕੁਬ੍ਬੇਥ, ਜਾਤਿਆਦੀਹਿ ਚ ਨਵਹਿ ਮਾਨਵਤ੍ਥੂਹਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਦੇਸੇ ਯਂ ਕਞ੍ਚਿ ਪਰਪੁਗ੍ਗਲਂ ਨਾਤਿਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਚ ਬ੍ਯਾਰੋਸਨਾਯ ਵਾ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਯ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਇਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਭਾਵੇਯ੍ਯਾਤਿ.

੧੪੯. ਏਵਂ ਅਹਿਤਦੁਕ੍ਖਾਨਾਗਮਪਤ੍ਥਨਾਵਸੇਨ ਅਤ੍ਥਤੋ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ਉਪਮਾਯ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਮਾਤਾ ਯਥਾ ਨਿਯਂ ਪੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਥਾ ਮਾਤਾ ਨਿਯਂ ਪੁਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਜਾਤਂ ਓਰਸਂ ਪੁਤ੍ਤਂ, ਤਞ੍ਚ ਏਕਪੁਤ੍ਤਮੇਵ ਆਯੁਸਾ ਅਨੁਰਕ੍ਖੇ, ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਾਗਮਪਟਿਬਾਹਨਤ੍ਥਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਯੁਮ੍ਪਿ ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਨੁਰਕ੍ਖੇ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਭੂਤੇਸੁ ਇਦਂ ਮੇਤ੍ਤਮਾਨਸਂ ਭਾਵਯੇ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਜਨਯੇ ਵਡ੍ਢਯੇ, ਤਞ੍ਚ ਅਪਰਿਮਾਣਸਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਸਤ੍ਤੇ ਅਨਵਸੇਸਫਰਣਵਸੇਨ ਅਪਰਿਮਾਣਂ ਭਾਵਯੇਤਿ.

੧੫੦. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵਡ੍ਢਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਲੋਕਸ੍ਮੀ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਮਿਜ੍ਜਤਿ ਤਾਯਤਿ ਚਾਤਿ ਮਿਤ੍ਤੋ, ਹਿਤਜ੍ਝਾਸਯਤਾਯ ਸਿਨਿਯ੍ਹਤਿ, ਅਹਿਤਾਗਮਤੋ ਰਕ੍ਖਤਿ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਮੇਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਨਵਸੇਸੇ. ਲੋਕਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਲੋਕੇ. ਮਨਸਿ ਭਵਨ੍ਤਿ ਮਾਨਸਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭਾਵਯੇਤਿ ਵਡ੍ਢਯੇ. ਨਾਸ੍ਸ ਪਰਿਮਾਣਨ੍ਤਿ ਅਪਰਿਮਾਣਂ, ਅਪ੍ਪਮਾਣਸਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਤਾਯ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਉਪਰਿ. ਤੇਨ ਅਰੂਪਭਵਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਧੋਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ. ਤੇਨ ਕਾਮਭਵਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਿਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵੇਮਜ੍ਝਂ. ਤੇਨ ਰੂਪਭਵਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਸਮ੍ਬਾਧਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਾਧਵਿਰਹਿਤਂ, ਭਿਨ੍ਨਸੀਮਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੀਮਾ ਨਾਮ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਵੇਰਨ੍ਤਿ ਵੇਰਵਿਰਹਿਤਂ, ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾਪਿ ਵੇਰਚੇਤਨਾਪਾਤੁਭਾਵਵਿਰਹਿਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਸਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਗਤਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਂ. ਮੇਤ੍ਤਾਵਿਹਾਰੀ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਅਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਨਾਸ੍ਸ ਕੋਚਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਤਂ ਮਾਨਸਂ ਵਿਗਤਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਸਪਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਰਿਯਾਯਵਚਨਞ੍ਹਿ ਏਤਂ, ਯਦਿਦਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੋ ਸਪਤ੍ਤੋਤਿ. ਅਯਂ ਅਨੁਪਦਤੋ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ.

ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ – ਯਦੇਤਂ ‘‘ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਭੂਤੇਸੁ ਮਾਨਸਂ ਭਾਵਯੇ ਅਪਰਿਮਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਞ੍ਚੇਤਂ ਅਪਰਿਮਾਣਂ ਮੇਤ੍ਤਂ ਮਾਨਸਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਭਾਵਯੇ ਵਡ੍ਢਯੇ, ਵੁਡ੍ਢਿਂ, ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿਂ, ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਗਮਯੇ. ਕਥਂ? ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਚ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚ, ਉਦ੍ਧਂ ਯਾਵ ਭਵਗ੍ਗਾ, ਅਧੋ ਯਾਵ ਅਵੀਚਿਤੋ, ਤਿਰਿਯਂ ਯਾਵ ਅਵਸੇਸਦਿਸਾ. ਉਦ੍ਧਂ ਵਾ ਆਰੁਪ੍ਪਂ, ਅਧੋ ਕਾਮਧਾਤੁਂ, ਤਿਰਿਯਂ ਰੂਪਧਾਤੁਂ ਅਨਵਸੇਸਂ ਫਰਨ੍ਤੋ. ਏਵਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ ਚ ਤਂ ਯਥਾ ਅਸਮ੍ਬਾਧਂ, ਅਵੇਰਂ, ਅਸਪਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਹੋਤਿ ਤਥਾ ਸਮ੍ਬਾਧਵੇਰਸਪਤ੍ਤਾਭਾਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਭਾਵਯੇ. ਯਂ ਵਾ ਤਂ ਭਾਵਨਾਸਮ੍ਪਦਂ ਪਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਓਕਾਸਲਾਭਵਸੇਨ ਅਸਮ੍ਬਾਧਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰੇਸੁ ਆਘਾਤਪਟਿਵਿਨਯੇਨ ਅਵੇਰਂ, ਅਤ੍ਤਨਿ ਚ ਪਰੇਸਂ ਆਘਾਤਪਟਿਵਿਨਯੇਨ ਅਸਪਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਅਸਮ੍ਬਾਧਂ ਅਵੇਰਂ ਅਸਪਤ੍ਤਂ ਅਪਰਿਮਾਣਂ ਮੇਤ੍ਤਂ ਮਾਨਸਂ ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਤਿ ਤਿਵਿਧਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਸਬ੍ਬਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਭਾਵਯੇ ਵਡ੍ਢਯੇਤਿ.

੧੫੧. ਏਵਂ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਯ ਵਡ੍ਢਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਭਾਵਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਹਰਤੋ ਇਰਿਯਾਪਥਨਿਯਮਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਤਿਟ੍ਠਂ ਚਰਂ…ਪੇ… ਅਧਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਏਵਮੇਤਂ ਮੇਤ੍ਤਂ ਮਾਨਸਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸੋ ‘‘ਨਿਸੀਦਤਿ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ, ਉਜੁਂ ਕਾਯਂ ਪਣਿਧਾਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੭੪; ਮ. ਨਿ. ੧.੧੦੭; ਵਿਭ. ੫੦੮) ਵਿਯ ਇਰਿਯਾਪਥਨਿਯਮਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਯਥਾਸੁਖਂ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰਇਰਿਯਾਪਥਬਾਧਨਵਿਨੋਦਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਤਿਟ੍ਠਂ ਵਾ ਚਰਂ ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਵਾ ਸਯਾਨੋ ਵਾ ਯਾਵਤਾ ਵਿਗਤਮਿਦ੍ਧੋ ਅਸ੍ਸ, ਅਥ ਏਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨਸ੍ਸਤਿਂ ਅਧਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ.

ਅਥ ਵਾ ਏਵਂ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਯ ਵਡ੍ਢਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਵਸੀਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਤਿਟ੍ਠਂ ਚਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹਿ ਤਿਟ੍ਠਂ ਵਾ ਚਰਂ ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਵਾ ਸਯਾਨੋ ਵਾ ਯਾਵਤਾ ਇਰਿਯਾਪਥੇਨ ਏਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨਸ੍ਸਤਿਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਂ ਵਾ ਚਰਂ ਵਾਤਿ ਨ ਤਸ੍ਸ ਠਾਨਾਦੀਨਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਸੋ ਯਾਵਤਾ ਏਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨਸ੍ਸਤਿਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਾਵਤਾ ਵਿਤਮਿਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਦਨ੍ਧਾਯਿਤਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਿਟ੍ਠਂ ਚਰਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਵ ਸਯਾਨੋ, ਯਾਵਤਾਸ੍ਸ ਵਿਤਮਿਦ੍ਧੋ. ਏਤਂ ਸਤਿਂ ਅਧਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਯਂ ਤਂ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਲੋਕਸ੍ਮਿ, ਮਾਨਸਂ ਭਾਵਯੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਤਥਾ ਭਾਵਯੇ, ਯਥਾ ਠਾਨਾਦੀਸੁ ਯਾਵਤਾ ਇਰਿਯਾਪਥੇਨ, ਠਾਨਾਦੀਨਿ ਵਾ ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਯਾਵਤਾ ਏਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨਸ੍ਸਤਿਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਕਾਮੋ ਅਸ੍ਸ, ਤਾਵਤਾ ਵਿਤਮਿਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਏਤਂ ਸਤਿਂ ਅਧਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ.

ਏਵਂ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਯ ਵਸੀਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਤਂ ਸਤਿਂ ਅਧਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਮੇਤ੍ਤਾਵਿਹਾਰੇ ਨਿਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਵਿਹਾਰਂ ਥੁਨਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਮੇਤਂ ਵਿਹਾਰਮਿਧਮਾਹੂ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯ੍ਵਾਯਂ ‘‘ਸੁਖਿਨੋਵ ਖੇਮਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ‘‘ਏਤਂ ਸਤਿਂ ਅਧਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤੋ ਮੇਤ੍ਤਾਵਿਹਾਰੋ, ਏਤਂ ਚਤੂਸੁ ਦਿਬ੍ਬਬ੍ਰਹ੍ਮਅਰਿਯਇਰਿਯਾਪਥਵਿਹਾਰੇਸੁ ਨਿਦ੍ਦੋਸਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋਪਿ ਪਰੇਸਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਕਰਤ੍ਤਾ ਚ ਇਧ ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਮਾਹੁ, ਸੇਟ੍ਠਵਿਹਾਰਮਾਹੂਤਿ. ਯਤੋ ਸਤਤਂ ਸਮਿਤਂ ਅਬ੍ਬੋਕਿਣ੍ਣਂ ਤਿਟ੍ਠਂ ਚਰਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਵਾ ਸਯਾਨੋ ਵਾ ਯਾਵਤਾਸ੍ਸ ਵਿਤਮਿਦ੍ਧੋ, ਏਤਂ ਸਤਿਂ ਅਧਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ.

੧੫੨. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਆਸਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਹਣਨਿਸੇਧਨਮੁਖੇਨ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਤਦੇਵ ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਰਿਯਭੂਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਅਨੁਪਗ੍ਗਮ੍ਮਾ’’ਤਿ. ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਦੇਸਨਂ ਸਮਾਪੇਸਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯ੍ਵਾਯਂ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਮੇਤਂ ਵਿਹਾਰਮਿਧਮਾਹੂ’’ਤਿ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤੋ ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨਵਿਹਾਰੋ, ਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਯੇ ਤਤ੍ਥ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮਾ, ਤੇ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਵਤ੍ਥਾਦਿਅਨੁਸਾਰੇਨ ਰੂਪਧਮ੍ਮੇ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਮਿਨਾ ਨਾਮਰੂਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ‘‘ਸੁਦ੍ਧਸਙ੍ਖਾਰਪੁਞ੍ਜੋਯਂ, ਨ ਇਧ ਸਤ੍ਤੂਪਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੭੧) ਏਵਂ ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਅਨੁਪਗ੍ਗਮ੍ਮ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੀਲੇਨ ਸੀਲਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੀਲਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਯੋਪਾਯਂ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਸੁ ਗੇਧੋ ਕਿਲੇਸਕਾਮੋ ਅਪ੍ਪਹੀਨੋ ਹੋਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਸਕਦਾਗਾਮਿਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਹਿ ਤਨੁਭਾਵੇਨ ਅਨਵਸੇਸਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਚ ਕਾਮੇਸੁ ਗੇਧਂ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਵਿਨਯਿਤ੍ਵਾ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਨ ਹਿ ਜਾਤੁ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯ ਪੁਨ ਰੇਤਿ ਏਕਂਸੇਨੇਵ ਪੁਨ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਂ ਨ ਏਤਿ, ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੀਤਿ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਦੇਸਨਂ ਸਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਹ – ‘‘ਗਚ੍ਛਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਵਨਸਣ੍ਡੇ ਵਿਹਰਥ. ਇਮਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਤਂ ਮਾਸਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਸੁ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਦਿਵਸੇਸੁ ਗਣ੍ਡਿਂ ਆਕੋਟੇਤ੍ਵਾ ਉਸ੍ਸਾਰੇਥ, ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਰੋਥ, ਸਾਕਚ੍ਛਥ, ਅਨੁਮੋਦਥ, ਇਦਮੇਵ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਆਸੇਵਥ, ਭਾਵੇਥ, ਬਹੁਲੀਕਰੋਥ. ਤੇਪਿ ਵੋ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤਂ ਭੇਰਵਾਰਮ੍ਮਣਂ ਨ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਅਤ੍ਥਕਾਮਾ ਹਿਤਕਾਮਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤੇ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਭਗਵਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ, ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਤਥਾ ਅਕਂਸੁ. ਦੇਵਤਾਯੋ ਚ ‘‘ਭਦਨ੍ਤਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਤ੍ਥਕਾਮਾ ਹਿਤਕਾਮਾ’’ਤਿ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਸੇਨਾਸਨਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਉਣ੍ਹੋਦਕਂ ਪਟਿਯਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਪਿਟ੍ਠਿਪਰਿਕਮ੍ਮਪਾਦਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਆਰਕ੍ਖਂ ਸਂਵਿਦਹਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਥੇਵ ਮੇਤ੍ਤਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵ ਚ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਵ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਅਨ੍ਤੋਤੇਮਾਸੇ ਅਗ੍ਗਫਲਂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਯ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪਵਾਰਣਂ ਪਵਾਰੇਸੁਨ੍ਤਿ.

ਏਵਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਥਕੁਸਲੇਨ ਤਥਾਗਤੇਨ,

ਧਮ੍ਮਿਸ੍ਸਰੇਨ ਕਥਿਤਂ ਕਰਣੀਯਮਤ੍ਥਂ;

ਕਤ੍ਵਾਨੁਭੁਯ੍ਯ ਪਰਮਂ ਹਦਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਂ,

ਸਨ੍ਤਂ ਪਦਂ ਅਭਿਸਮੇਨ੍ਤਿ ਸਮਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾ.

ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਤਂ ਅਮਤਮਬ੍ਭੁਤਮਰਿਯਕਨ੍ਤਂ,

ਸਨ੍ਤਂ ਪਦਂ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਵਿਹਰਿਤੁਕਾਮੋ;

ਵਿਞ੍ਞੂ ਜਨੋ ਵਿਮਲਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾ,

ਭੇਦਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਸਤਤਂ ਕਰਣੀਯਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਮੇਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਹੇਮਵਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਅਜ੍ਜ ਪਨ੍ਨਰਸੋਤਿ ਹੇਮਵਤਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਪੁਚ੍ਛਾਵਸਿਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਹੇਮਵਤੇਨ ਹਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਛਸੁ ਲੋਕੋ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਅਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਪਨ੍ਨਰਸੋ’’ਤਿਆਦਿ ਸਾਤਾਗਿਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਇਤਿ ਸਾਤਾਗਿਰੋ’’ਤਿਆਦਿ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰੇਹਿ, ‘‘ਕਚ੍ਚਿਮਨੋ’’ਤਿਆਦਿ ਹੇਮਵਤੇਨ, ‘‘ਛਸੁ ਲੋਕੋ’’ਤਿਆਦਿ ਭਗਵਤਾ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਹੇਮਵਤਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਸਾਤਾਗਿਰਿਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਕਚ੍ਚੇਹਿ.

ਤਤ੍ਥ ਯਾਯਂ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਪਨ੍ਨਰਸੋ’’ਤਿਆਦਿ ਗਾਥਾ. ਤਸ੍ਸਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ – ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਭਦ੍ਦਕਪ੍ਪੇ ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕੇਸੁ ਪੁਰਿਸੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੋਲ਼ਸਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕਾਨਿ ਠਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਕਸ੍ਸਪਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਮਹਤਿਯਾ ਪੂਜਾਯ ਸਰੀਰਕਿਚ੍ਚਂ ਅਕਂਸੁ. ਤਸ੍ਸ ਧਾਤੁਯੋ ਅਵਿਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਵਿਯ ਏਕਗ੍ਘਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਦੀਘਾਯੁਕਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਏਸਾ ਧਮ੍ਮਤਾ. ਅਪ੍ਪਾਯੁਕਬੁਦ੍ਧਾ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਬਹੁਤਰੇਨ ਜਨੇਨ ਅਦਿਟ੍ਠਾ ਏਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਧਾਤੁਪੂਜਮ੍ਪਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਜਨਾ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ‘‘ਧਾਤੁਯੋ ਵਿਕਿਰਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਸੁਵਣ੍ਣਚੁਣ੍ਣਾਨਿ ਵਿਯ ਧਾਤੁਯੋ ਵਿਕਿਰਨ੍ਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਤੋ.

ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਏਕਂਯੇਵ ਧਾਤੁਘਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ ਯੋਜਨਂ ਉਬ੍ਬੇਧੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਚ. ਤਸ੍ਸ ਏਕੇਕਗਾਵੁਤਨ੍ਤਰਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਦ੍ਵਾਰਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਏਕਂ ਦ੍ਵਾਰਂ ਕਿਕੀ ਰਾਜਾ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ; ਏਕਂ ਤਸ੍ਸੇਵ ਪੁਤ੍ਤੋ ਪਥਵਿਨ੍ਧਰੋ ਨਾਮ; ਏਕਂ ਸੇਨਾਪਤਿਪਮੁਖਾ ਅਮਚ੍ਚਾ; ਏਕਂ ਸੇਟ੍ਠਿਪਮੁਖਾ ਜਾਨਪਦਾ ਰਤ੍ਤਸੁਵਣ੍ਣਮਯਾ ਏਕਗ੍ਘਨਾ ਸੁਵਣ੍ਣਰਸਪਟਿਭਾਗਾ ਚ ਨਾਨਾਰਤਨਮਯਾ ਇਟ੍ਠਕਾ ਅਹੇਸੁਂ ਏਕੇਕਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਿਕਾ. ਤੇ ਹਰਿਤਾਲਮਨੋਸਿਲਾਹਿ ਮਤ੍ਤਿਕਾਕਿਚ੍ਚਂ ਸੁਰਭਿਤੇਲੇਨ ਉਦਕਕਿਚ੍ਚਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਤਂ ਚੇਤਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ.

ਏਵਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇ ਚੇਤਿਯੇ ਦ੍ਵੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਸਹਾਯਕਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮੁਖਸਾਵਕਾਨਂ ਥੇਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਦੀਘਾਯੁਕਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਸਮ੍ਮੁਖਸਾਵਕਾਯੇਵ ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤਿ, ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਇਤਰੇ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਤੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਾਸਨੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਤਿ ਧੁਰਾਨੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਥੇਰਾ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਧੁਰਾਨੀ’’ਤਿ ਕਥੇਸੁਂ – ‘‘ਵਾਸਧੁਰਂ, ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧੁਰਞ੍ਚਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇਨ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਞ੍ਚ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਵਸਿਤ੍ਵਾ, ਵਤ੍ਤਪਟਿਵਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਦ੍ਵੇ ਤੀਣਿ ਭਾਣਵਾਰਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਨਿ ਚ ਪਗੁਣਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਕੁਲੇ ਵਾ ਗਣੇ ਵਾ ਨਿਰਾਲਯੇਨ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ, ਅਰਹਤ੍ਤਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਘਟਿਤਬ੍ਬਂ ਵਾਯਮਿਤਬ੍ਬਂ, ਏਤਂ ਵਾਸਧੁਰਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਥਾਮੇਨ ਪਨ ਏਕਂ ਵਾ ਨਿਕਾਯਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਵਾ ਨਿਕਾਯੇ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਤੋ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਸੁਵਿਸਦਂ ਸਾਸਨਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਏਤਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧੁਰਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਤੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ‘‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਧੁਰਾਨਂ ਵਾਸਧੁਰਮੇਵ ਸੇਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਂ ਪਨਮ੍ਹਾ ਦਹਰਾ, ਵੁਡ੍ਢਕਾਲੇ ਵਾਸਧੁਰਂ ਪਰਿਪੂਰੇਸ੍ਸਾਮ, ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧੁਰਂ ਤਾਵ ਪੂਰੇਮਾ’’ਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਂ ਆਰਭਿਂਸੁ. ਤੇ ਪਕਤਿਯਾਵ ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤੋ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਸਕਲੇ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨੇ ਪਕਤਞ੍ਞਨੋ ਵਿਨਯੇ ਚ ਅਤਿਵਿਯ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕੁਸਲਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇਸਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਰਿਵਾਰੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਪਰਿਵਾਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਲਾਭੋ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਸਤਪਞ੍ਚਸਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਰਿਵਾਰਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤਾ ਵਿਹਰਿਂਸੁ, ਪੁਨ ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੋ ਵਿਯ ਅਹੋਸਿ.

ਤਦਾ ਦ੍ਵੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਗਾਮਕਾਵਾਸੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਵਾਦੀ ਚ ਅਧਮ੍ਮਵਾਦੀ ਚ. ਅਧਮ੍ਮਵਾਦੀ ਚਣ੍ਡੋ ਹੋਤਿ ਫਰੁਸੋ, ਮੁਖਰੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰੋ ਇਤਰਸ੍ਸ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਨਂ ‘‘ਇਦਂ ਤੇ, ਆਵੁਸੋ, ਕਮ੍ਮਂ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ ਚੋਦੇਸਿ. ਸੋ ‘‘ਕਿਂ ਤੇ ਦਿਟ੍ਠਂ, ਕਿਂ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਇਤਰੋ ‘‘ਵਿਨਯਧਰਾ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤੋ ਅਧਮ੍ਮਵਾਦੀ ‘‘ਸਚੇ ਇਮਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਵਿਨਯਧਰਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਅਦ੍ਧਾ ਮੇ ਸਾਸਨੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਕ੍ਖਂ ਕਾਤੁਕਾਮੋ ਤਾਵਦੇਵ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ ਆਦਾਯ ਤੇ ਦ੍ਵੇ ਥੇਰੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ ਦਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਵਿਹਰਿਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਵਤ੍ਤਪਟਿਵਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਤੁਕਾਮੋ ਵਿਯ ਅਕਾਸਿ. ਤਤੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤੇਹਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਯਮਾਨੋਪਿ ਅਟ੍ਠਾਸਿਯੇਵ. ਥੇਰਾ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਸੋ ‘‘ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਕੇਨ ਮੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਹ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਵਿਵਾਦੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਸੋ ਯਦਿ ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਇਧਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਤਿ, ਯਥਾਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਥੇਰਾ ‘‘ਓਸਟਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਯਥਾਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਸੋ ‘‘ਏਵਂ ਕਰਿਯਮਾਨੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਮ ਸਾਸਨੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਮਯ੍ਹੇਤਂ ਪਾਪਂ ਹੋਤੁ, ਮਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਥਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਤੇਨ ਨਿਪ੍ਪੀਲ਼ਿਯਮਾਨਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਸੋ ਤੇਸਂ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਂ ਆਵਾਸਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਨਯਧਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਟ੍ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਤਂ ਧਮ੍ਮਵਾਦਿਂ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਅਵਮਞ੍ਞਨ੍ਤੋ ਫਰੁਸੇਨ ਸਮੁਦਾਚਰਤਿ. ਧਮ੍ਮਵਾਦੀ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਙ੍ਕੋ ਅਯਂ ਜਾਤੋ’’ਤਿ ਤਾਵਦੇਵ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਾਨਂ ਪਰਿਵਾਰਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਨਨੁ, ਆਵੁਸੋ, ਓਸਟਂ ਵਤ੍ਥੁ ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਨੋਸਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਏਵ ਵਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਚ੍ਚਯਂ ਦੇਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਾਮਗ੍ਗੀ ਕਾਤਬ੍ਬਾ. ਇਮੇ ਪਨ ਥੇਰਾ ਨੇਵ ਵਤ੍ਥੁਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਂਸੁ, ਨ ਸਾਮਗ੍ਗਿਂ ਅਕਂਸੁ. ਕਿਂ ਨਾਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ? ਤੇਪਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੇਸੁਂ – ‘‘ਨੂਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਚਰਿਯੇਹਿ ਞਾਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਅਧਮ੍ਮਵਾਦੀ ਓਕਾਸਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਤ੍ਵਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ‘ਵਿਨਯਧਰਾ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਭਣਸਿ. ਇਦਾਨਿ ਤੇਸਂ ਵਿਨਯਧਰਾਨਂ ਆਰੋਚੇਹਿ ਤਂ ਵਤ੍ਥੁ’’ਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਵਾਦਿਂ ਪੀਲ਼ੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ ਪਰਾਜਿਤੋ ਤ੍ਵਂ, ਮਾ ਤਂ ਆਵਾਸਂ ਆਗਚ੍ਛੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਤਤੋ ਧਮ੍ਮਵਾਦੀ ਥੇਰੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਸਾਸਨਂ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ‘ਅਮ੍ਹੇ ਉਪਟ੍ਠੇਸਿ ਪਰਿਤੋਸੇਸੀ’ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਮੇਵ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਥ, ਸਾਸਨਂ ਅਰਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਰਕ੍ਖਿਤ੍ਥ, ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ ਦਾਨਿ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਅਜ੍ਜ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਕਸ੍ਸਪੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਮਹਾਸਦ੍ਦੇਨ ਕਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਟ੍ਠਂ ਸਤ੍ਥੁ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਦੇਵਮਾਨੋ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.

ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਂਵਿਗ੍ਗਮਾਨਸਾ ‘‘ਮਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲਮਨੁਰਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਸਾਸਨਰਤਨਂ ਸੋਬ੍ਭੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸੁਂ. ਤੇ ਤੇਨੇਵ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚੇਨ ਉਪਹਤਾਸਯਤ੍ਤਾ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਗ੍ਗੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤੁਮਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਏਕਾਚਰਿਯੋ ਹਿਮਵਤਿ ਹੇਮਵਤੇ ਪਬ੍ਬਤੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਹੇਮਵਤੋ ਯਕ੍ਖੋਤਿ ਨਾਮੇਨ. ਦੁਤਿਯਾਚਰਿਯੋ ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸੇ ਸਾਤਪਬ੍ਬਤੇ ਸਾਤਾਗਿਰੋਤਿ ਨਾਮੇਨ. ਤੇਪਿ ਨੇਸਂ ਪਰਿਵਾਰਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇਸਂਯੇਵ ਅਨੁਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਸਗ੍ਗੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤੁਮਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਤੇਸਂ ਪਰਿਵਾਰਾ ਯਕ੍ਖਾਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਪਨ ਪਚ੍ਚਯਦਾਯਕਾ ਗਹਟ੍ਠਾ ਦੇਵਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤਿਂਸੁ. ਹੇਮਵਤਸਾਤਾਗਿਰਾ ਅਟ੍ਠਵੀਸਤਿਯਕ੍ਖਸੇਨਾਪਤੀਨਮਬ੍ਭਨ੍ਤਰਾ ਮਹਾਨੁਭਾਵਾ ਯਕ੍ਖਰਾਜਾਨੋ ਅਹੇਸੁਂ.

ਯਕ੍ਖਸੇਨਾਪਤੀਨਞ੍ਚ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਤਾ – ਮਾਸੇ ਮਾਸੇ ਅਟ੍ਠ ਦਿਵਸਾਨਿ ਧਮ੍ਮਵਿਨਿਚ੍ਛਯਤ੍ਥਂ ਹਿਮਵਤਿ ਮਨੋਸਿਲਾਤਲੇ ਨਾਗਵਤਿਮਣ੍ਡਪੇ ਦੇਵਤਾਨਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਸਾਤਾਗਿਰਹੇਮਵਤਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਾਗਮੇ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਞ੍ਜਾਨਿਂਸੁ – ‘‘ਤ੍ਵਂ, ਸਮ੍ਮ, ਕੁਹਿਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਤ੍ਵਂ ਕੁਹਿ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਿਨੋ ਅਹੇਸੁਂ. ‘‘ਨਟ੍ਠਾ ਮਯਂ, ਸਮ੍ਮ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਪਾਪਸਹਾਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਯਕ੍ਖਯੋਨਿਯਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਨ ਪਚ੍ਚਯਦਾਯਕਾ ਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਸਾਤਾਗਿਰੋ ਆਹ – ‘‘ਮਾਰਿਸ, ਹਿਮਵਾ ਨਾਮ ਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤਸਮ੍ਮਤੋ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਵਾ ਮਮਾਪਿ ਆਰੋਚੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ. ਹੇਮਵਤੋਪਿ ਆਹ – ‘‘ਮਾਰਿਸ, ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸੋ ਨਾਮ ਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤਸਮ੍ਮਤੋ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਵਾ ਮਮਾਪਿ ਆਰੋਚੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਤੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਸਹਾਯੇਸੁ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਕਤਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਤਮੇਵ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਵਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਵਸਮਾਨੇਸੁ ਏਕਂ ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰਂ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਂ, ਮਹਾਪਥਵੀ ਏਕਯੋਜਨਤਿਗਾਵੁਤਮਤ੍ਤਂ ਉਸ੍ਸਦਾ.

ਅਥਮ੍ਹਾਕਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਦੀਪਙ੍ਕਰਪਾਦਮੂਲੇ ਕਤਪਣਿਧਾਨੋ ਯਾਵ ਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਜਾਤਕਂ, ਤਾਵ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ, ਤੁਸਿਤਭਵਨੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਠਤ੍ਵਾ, ਧਮ੍ਮਪਦਨਿਦਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਦੇਵਤਾਹਿ ਆਯਾਚਿਤੋ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਵਿਲੋਕਨਾਨਿ ਵਿਲੋਕੇਤ੍ਵਾ, ਦੇਵਤਾਨਂ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ, ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਯ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤੇਸੁ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਸੁ ਇਧ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਂ ਕਮ੍ਪੇਤ੍ਵਾ. ਤਾਨਿ ਦਿਸ੍ਵਾਪਿ ਇਮੇ ਰਾਜਯਕ੍ਖਾ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ ਨ ਜਾਨਿਂਸੁ. ‘‘ਖਿਡ੍ਡਾਪਸੁਤਤ੍ਤਾ ਨੇਵਾਦ੍ਦਸਂਸੂ’’ਤਿ ਏਕੇ. ਏਸ ਨਯੋ ਜਾਤਿਯਂ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨੇ ਬੋਧਿਯਞ੍ਚ. ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨੇ ਪਨ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯੇ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤਿ ਤਿਪਰਿਵਟ੍ਟਂ ਦ੍ਵਾਦਸਾਕਾਰਂ ਵਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੇ ਮਹਾਭੂਮਿਚਾਲਂ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਾਨਿ ਚ ਏਤੇਸਂ ਏਕੋ ਸਾਤਾਗਿਰੋਯੇਵ ਪਠਮਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਕਾਰਣਞ੍ਚ ਤੇਸਂ ਞਤ੍ਵਾ ਸਪਰਿਸੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿ, ਨ ਚ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਿਸੇਸਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਸੋ ਹਿ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਹੇਮਵਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਆਗਤੋ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਸਹਾਯਕੋ, ਨੋ’’ਤਿ ਪਰਿਸਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਞ੍ਚਿਤੋ ਮੇ ਸਹਾਯੋ, ਯੋ ਏਵਂ ਵਿਚਿਤ੍ਰਪਟਿਭਾਨਂ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਨ ਸੁਣਾਤੀ’’ਤਿ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਭਗਵਾ ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੇਪਿ ਚ ਸੂਰਿਯੇ ਦੇਸਨਂ ਨ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.

ਅਥ ਸਾਤਾਗਿਰੋ ‘‘ਸਹਾਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਸਹਾਗਮ੍ਮ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੋਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਹਤ੍ਥਿਯਾਨਅਸ੍ਸਯਾਨਗਰੁਲ਼ਯਾਨਾਦੀਨਿ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਯਕ੍ਖਸਤੇਹਿ ਪਰਿਵੁਤੋ ਹਿਮਵਨ੍ਤਾਭਿਮੁਖੋ ਪਾਯਾਸਿ, ਤਦਾ ਹੇਮਵਤੋਪਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਜਾਤਿ-ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨ-ਬੋਧਿਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਸ੍ਵੇਵ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾਵ ਪਤਿਵਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪਵਤ੍ਤਨੇ ਪਨ ਤਾਨਿ ਸਵਿਸੇਸਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਚਿਰਤਰਂ ਠਤ੍ਵਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਹਿਮਵਤਿ ਤਂ ਅਚ੍ਛਰਿਯਪਾਤੁਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਯਤੋ ਅਹਂ ਜਾਤੋ, ਨ ਕਦਾਚਿ ਅਯਂ ਪਬ੍ਬਤੋ ਏਵਂ ਅਭਿਰਾਮੋ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬੋ, ਹਨ੍ਦ ਦਾਨਿ ਮਮ ਸਹਾਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਮ੍ਮ ਤੇਨ ਸਹ ਇਮਂ ਪੁਪ੍ਫਸਿਰਿਂ ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਤਥੇਵ ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸਾਭਿਮੁਖੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਰਾਜਗਹਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਆਗਮਨਕਾਰਣਂ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਹੇਮਵਤੋ ਆਹ – ‘‘ਯਤੋ ਅਹਂ, ਮਾਰਿਸ, ਜਾਤੋ, ਨਾਯਂ ਪਬ੍ਬਤੋ ਏਵਂ ਅਕਾਲਕੁਸੁਮਿਤੇਹਿ ਰੁਕ੍ਖੇਹਿ ਅਭਿਰਾਮੋ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਪੁਪ੍ਫਸਿਰਿਂ ਤਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਆਗਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ. ਸਾਤਾਗਿਰੋ ਆਹ – ‘‘ਜਾਨਾਸਿ, ਪਨ, ਤ੍ਵਂ ਮਾਰਿਸ, ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਇਮਂ ਅਕਾਲਪੁਪ੍ਫਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਜਾਤ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਨ ਜਾਨਾਮਿ, ਮਾਰਿਸਾ’’ਤਿ. ‘‘ਇਮਂ, ਮਾਰਿਸ, ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਨ ਕੇਵਲ ਹਿਮਵਨ੍ਤੇਯੇਵ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੂਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਅਜ੍ਜ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪਵਤ੍ਤੇਸਿ, ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਸਾਤਾਗਿਰੋ ਹੇਮਵਤਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ, ਤਂ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਨੇਤੁਕਾਮੋ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਕੇਚਿ ਪਨ ਗੋਤਮਕੇ ਚੇਤਿਯੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਭਗਵਤਿ ਅਯਮੇਵਮਾਹਾਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਪਨ੍ਨਰਸੋ’’ਤਿ.

੧੫੩. ਤਤ੍ਥ ਅਜ੍ਜਾਤਿ ਅਯਂ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵੋ ਪਕ੍ਖਗਣਨਤੋ ਪਨ੍ਨਰਸੋ, ਉਪਵਸਿਤਬ੍ਬਤੋ ਉਪੋਸਥੋ. ਤੀਸੁ ਵਾ ਉਪੋਸਥੇਸੁ ਅਜ੍ਜ ਪਨ੍ਨਰਸੋ ਉਪੋਸਥੋ, ਨ ਚਾਤੁਦ੍ਦਸੀ ਉਪੋਸਥੋ, ਨ ਸਾਮਗ੍ਗੀਉਪੋਸਥੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਅਟ੍ਠਙ੍ਗਉਪਵਾਸਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਦਿਵਸਾਦੀਸੁ ਸਮ੍ਬਹੁਲੇਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਉਪੋਸਥਸਦ੍ਦੋ ਵਤ੍ਤਤਿ. ‘‘ਆਯਾਮਾਵੁਸੋ, ਕਪ੍ਪਿਨ, ਉਪੋਸਥਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਹਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸੇ ਉਪੋਸਥਸਦ੍ਦੋ. ‘‘ਏਵਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਖੋ ਵਿਸਾਖੇ ਉਪੋਸਥੋ ਉਪਵੁਤ੍ਥੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੮.੪੩) ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਵੇਰਮਣਿਆਦਿਕੇਸੁ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੇਸੁ. ‘‘ਸੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਵੇ ਸਦਾ ਫਗ੍ਗੁ, ਸੁਦ੍ਧਸ੍ਸੁਪੋਸਥੋ ਸਦਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੭੯) ਉਪਵਾਸੇ. ‘‘ਉਪੋਸਥੋ ਨਾਮ ਨਾਗਰਾਜਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੪੬; ਮ. ਨਿ. ੩.੨੫੮) ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਂ. ‘‘ਤਦਹੁਪੋਸਥੇ ਪਨ੍ਨਰਸੇ ਸੀਸਂਨ੍ਹਾਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੮੫; ਮ. ਨਿ. ੩.੨੫੬) ਦਿਵਸੇ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਵਸੇਸਤ੍ਥਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਆਸਾਲ਼੍ਹੀਪੁਣ੍ਣਮਦਿਵਸਂਯੇਵ ਨਿਯਾਮੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਅਜ੍ਜ ਪਨ੍ਨਰਸੋ ਉਪੋਸਥੋ’’ਤਿ. ਪਾਟਿਪਦੋ ਦੁਤਿਯੋਤਿ ਏਵਂ ਗਣਿਯਮਾਨੇ ਅਜ੍ਜ ਪਨ੍ਨਰਸੋ ਦਿਵਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਦਿਵਿ ਭਵਾਨਿ ਦਿਬ੍ਬਾਨਿ, ਦਿਬ੍ਬਾਨਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦਿਬ੍ਬਾ. ਕਾਨਿ ਤਾਨਿ? ਰੂਪਾਨਿ. ਤਞ੍ਹਿ ਰਤ੍ਤਿਂ ਦੇਵਾਨਂ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਤੋ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾਨਂ ਸਰੀਰਵਤ੍ਥਾਭਰਣਵਿਮਾਨਪ੍ਪਭਾਹਿ ਅਬ੍ਭਾਦਿਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਵਿਰਹਿਤਾਯ ਚਨ੍ਦਪ੍ਪਭਾਯ ਚ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ ਅਲਙ੍ਕਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਵਿਸੇਸਾਲਙ੍ਕਤੋ ਚ ਪਰਮਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਰੀਰਪ੍ਪਭਾਯ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦਿਬ੍ਬਾ ਰਤ੍ਤਿ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਰਤ੍ਤਿਗੁਣਵਣ੍ਣਨਾਪਦੇਸੇਨਾਪਿ ਸਹਾਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਸਾਦਂ ਜਨੇਨ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਅਨੋਮਨਾਮਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ, ਹਨ੍ਦ ਪਸ੍ਸਾਮ ਗੋਤਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਨੋਮੇਹਿ ਅਲਾਮਕੇਹਿ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਪੂਰੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਨਾਮਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨੋਮਨਾਮੋ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ‘‘ਬੁਜ੍ਝਿਤਾ ਸਚ੍ਚਾਨੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਬੋਧੇਤਾ ਪਜਾਯਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾਨਿ. ੧੯੨; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਪਾਰਾਯਨਤ੍ਥੁਤਿਗਾਥਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੯੭; ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੬੨) ਨਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਨੋਮੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਨਾਮਂ, ‘‘ਭਗ੍ਗਰਾਗੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਦੋਸੋਤਿ ਭਗਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾਨਿ. ੮੪) ਨਯੇਨ ਚ ਅਨੋਮੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਨਾਮਂ. ਏਸ ਨਯੋ ‘‘ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ. ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਦੀਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇ ਅਨੁਸਾਸਤਿ ‘‘ਇਮਂ ਪਜਹਥ, ਇਮਂ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਥਾ’’ਤਿ ਸਤ੍ਥਾ. ਅਪਿਚ ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹੋ, ਯਥਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹੋ ਸਤ੍ਤੇ ਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾਨਿ. ੧੯੦) ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਪਿ ਸਤ੍ਥਾ. ਤਂ ਅਨੋਮਨਾਮਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ. ਹਨ੍ਦਾਤਿ ਬ੍ਯਵਸਾਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਪਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਹ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਚਨਂ. ਗੋਤਮਨ੍ਤਿ ਗੋਤਮਗੋਤ੍ਤਂ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ‘‘ਸਤ੍ਥਾ, ਨ ਸਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਮਾ ਵਿਮਤਿਂ ਅਕਾਸਿ, ਏਕਨ੍ਤਬ੍ਯਵਸਿਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾਵ ਏਹਿ ਪਸ੍ਸਾਮ ਗੋਤਮਨ੍ਤਿ.

੧੫੪. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਹੇਮਵਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਸਾਤਾਗਿਰੋ ‘ਅਨੋਮਨਾਮਂ ਸਤ੍ਥਾਰ’ਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਕਾਸੇਤਿ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਨੋ ਚ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਲੋਕੇ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਪਟਿਞ੍ਞੇਹਿ ਪੂਰਣਾਦਿਸਦਿਸੇਹੇਵ ਲੋਕੋ ਉਪਦ੍ਦੁਤੋ. ਸੋ ਪਨ ਯਦਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ, ਅਦ੍ਧਾ ਤਾਦਿਲਕ੍ਖਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤੇਨ ਤਂ ਏਵਂ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਾਦਿਲਕ੍ਖਣਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਮਨੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਕਚ੍ਚੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ. ਮਨੋਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ. ਸੁਪਣਿਹਿਤੋਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਠਪਿਤੋ, ਅਚਲੋ ਅਸਮ੍ਪਵੇਧੀ. ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਭੂਤੇਸੁ ਸਬ੍ਬਭੂਤੇਸੁ. ਤਾਦਿਨੋਤਿ ਤਾਦਿਲਕ੍ਖਣਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਤੋ. ਪੁਚ੍ਛਾ ਏਵ ਵਾ ਅਯਂ ‘‘ਸੋ ਤੇ ਸਤ੍ਥਾ ਸਬ੍ਬਭੂਤੇਸੁ ਤਾਦੀ, ਉਦਾਹੁ ਨੋ’’ਤਿ. ਇਟ੍ਠੇ ਅਨਿਟ੍ਠੇ ਚਾਤਿ ਏਵਰੂਪੇ ਆਰਮ੍ਮਣੇ. ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਾ. ਵਸੀਕਤਾਤਿ ਵਸਂ ਗਮਿਤਾ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਵਦਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਤੇ ਸਤ੍ਥੁਨੋ ਕਚ੍ਚਿ ਤਾਦਿਲਕ੍ਖਣਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤੋ ਸਬ੍ਬਭੂਤੇਸੁ ਮਨੋ ਸੁਪਣਿਹਿਤੋ, ਉਦਾਹੁ ਯਾਵ ਚਲਨਪਚ੍ਚਯਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਤਾਵ ਸੁਪਣਿਹਿਤੋ ਵਿਯ ਖਾਯਤਿ. ਸੋ ਵਾ ਤੇ ਸਤ੍ਥਾ ਕਚ੍ਚਿ ਸਬ੍ਬਭੂਤੇਸੁ ਸਮਚਿਤ੍ਤੇਨ ਤਾਦੀ, ਉਦਾਹੁ ਨੋ, ਯੇ ਚ ਖੋ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠੇਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਰਾਗਦੋਸਵਸੇਨ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ, ਤ੍ਯਾਸ੍ਸ ਕਚ੍ਚਿ ਵਸੀਕਤਾ, ਉਦਾਹੁ ਕਦਾਚਿ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਵਸੇਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ.

੧੫੫. ਤਤੋ ਸਾਤਾਗਿਰੋ ਭਗਵਤੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਭਾਵੇ ਬ੍ਯਵਸਿਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਗੁਣੇ ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਮਨੋ ਚਸ੍ਸ ਸੁਪਣਿਹਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਪਣਿਹਿਤੋਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਠਪਿਤੋ, ਪਥਵੀਸਮੋ ਅਵਿਰੁਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ, ਸਿਨੇਰੁਸਮੋ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਚਲਨਟ੍ਠੇਨ, ਇਨ੍ਦਖੀਲਸਮੋ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮਾਰਪਰਵਾਦਿਗਣੇਹਿ ਅਕਮ੍ਪਿਯਟ੍ਠੇਨ. ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਞ੍ਚੇਤਂ, ਭਗਵਤੋ ਇਦਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਭਾਵੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਮਨੋ ਸੁਪਣਿਹਿਤੋ ਅਚਲੋ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਯਸ੍ਸ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਭੂਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸਰਾਗਾਦਿਕਾਲੇ ਛਦ੍ਦਨ੍ਤਨਾਗਕੁਲੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਵਿਸੇਨ ਸਲ੍ਲੇਨ ਵਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਚਲੋ ਅਹੋਸਿ, ਵਧਕੇਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਪ੍ਪਦੁਸ੍ਸਿ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਨ੍ਤੇ ਛੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ; ਤਥਾ ਮਹਾਕਪਿਭੂਤਸ੍ਸ ਮਹਤਿਯਾ ਸਿਲਾਯ ਸੀਸੇ ਪਹਟਸ੍ਸਾਪਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਚ ਮਗ੍ਗਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ; ਤਥਾ ਵਿਧੁਰਪਣ੍ਡਿਤਭੂਤਸ੍ਸ ਪਾਦੇਸੁ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਟ੍ਠਿਯੋਜਨੇ ਕਾਲ਼ਪਬ੍ਬਤਪਪਾਤੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਤਸ੍ਸੇਵ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਮਦੇਵ ਆਹ ਸਾਤਾਗਿਰੋ – ‘‘ਮਨੋ ਚਸ੍ਸ ਸੁਪਣਿਹਿਤੋ’’ਤਿ.

ਸਬ੍ਬਭੂਤੇਸੁ ਤਾਦਿਨੋਤਿ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਸੁ ਤਾਦਿਲਕ੍ਖਣਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਤੋ ਮਨੋ ਸੁਪਣਿਹਿਤੋ, ਨ ਯਾਵ ਪਚ੍ਚਯਂ ਨ ਲਭਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਭਗਵਤੋ ਤਾਦਿਲਕ੍ਖਣਂ ਪਞ੍ਚਧਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਭਗਵਾ ਪਞ੍ਚਹਾਕਾਰੇਹਿ ਤਾਦੀ, ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠੇ ਤਾਦੀ, ਚਤ੍ਤਾਵੀਤਿ ਤਾਦੀ, ਮੁਤ੍ਤਾਵੀਤਿ ਤਾਦੀ, ਤਿਣ੍ਣਾਵੀਤਿ ਤਾਦੀ, ਤਨ੍ਨਿਦ੍ਦੇਸਾਤਿ ਤਾਦੀ. ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠੇ ਤਾਦੀ? ਭਗਵਾ ਲਾਭੇਪਿ ਤਾਦੀ’’ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੩੮).

ਏਵਮਾਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਲਾਭਾਦਯੋ ਚ ਤਸ੍ਸ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ‘‘ਪੁਚ੍ਛਾ ਏਵ ਵਾ ਅਯਂ. ਸੋ ਤੇ ਸਤ੍ਥਾ ਸਬ੍ਬਭੂਤੇਸੁ ਤਾਦੀ, ਉਦਾਹੁ ਨੋ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਵਿਕਪ੍ਪੇ ਸਬ੍ਬਭੂਤੇਸੁ ਸਮਚਿਤ੍ਤਤਾਯ ਤਾਦੀ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਭਗਵਾ ਸੁਖੂਪਸਂਹਾਰਕਾਮਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਪਨਯਨਕਾਮਤਾਯ ਚ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਸੁ ਸਮਚਿਤ੍ਤੋ, ਯਾਦਿਸੋ ਅਤ੍ਤਨਿ, ਤਾਦਿਸੋ ਪਰੇਸੁ, ਯਾਦਿਸੋ ਮਾਤਰਿ ਮਹਾਮਾਯਾਯ, ਤਾਦਿਸੋ ਚਿਞ੍ਚਮਾਣਵਿਕਾਯ, ਯਾਦਿਸੋ ਪਿਤਰਿ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨੇ, ਤਾਦਿਸੋ ਸੁਪ੍ਪਬੁਦ੍ਧੇ, ਯਾਦਿਸੋ ਪੁਤ੍ਤੇ ਰਾਹੁਲੇ, ਤਾਦਿਸੋ ਵਧਕੇਸੁ ਦੇਵਦਤ੍ਤਧਨਪਾਲਕਅਙ੍ਗੁਲਿਮਾਲਾਦੀਸੁ. ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇਪਿ ਤਾਦੀ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਮਦੇਵਾਹ ਸਾਤਾਗਿਰੋ – ‘‘ਸਬ੍ਬਭੂਤੇਸੁ ਤਾਦਿਨੋ’’ਤਿ.

ਅਥੋ ਇਟ੍ਠੇ ਅਨਿਟ੍ਠੇ ਚਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਏਵਂ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ – ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਇਟ੍ਠਂ ਵਾ ਅਨਿਟ੍ਠਂ ਵਾ ਆਰਮ੍ਮਣਂ, ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਰਾਗਦੋਸਵਸੇਨ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ, ਤ੍ਯਾਸ੍ਸ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਵਸੀਕਤਾ, ਨ ਕਦਾਚਿ ਤੇਸਂ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤਤਿ. ਸੋ ਹਿ ਭਗਵਾ ਅਨਾਵਿਲਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਪਞ੍ਞੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਸੁਪਣਿਹਿਤਮਨਤਾਯ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਾਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸਬ੍ਬਭੂਤੇਸੁ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠੇਹਿ ਸੋ ਯਤ੍ਥ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਸਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਭੇਦਤੋ ਦੁਵਿਧਮਾਰਮ੍ਮਣਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਵਸੀਭਾਵੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਤਸ੍ਸ ਮਨਸਿਕਾਰਾਭਾਵਤੋ ਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਪਣਿਹਿਤਮਨਤਾਯ ਚ ਮਨੋਸਮਾਚਾਰਸੁਦ੍ਧਿ, ਸਬ੍ਬਭੂਤੇਸੁ ਤਾਦਿਤਾਯ ਕਾਯਸਮਾਚਾਰਸੁਦ੍ਧਿ, ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਵਸੀਭਾਵੇਨ ਵਿਤਕ੍ਕਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਵਾਚਾਯ ਵਚੀਸਮਾਚਾਰਸੁਦ੍ਧਿ. ਤਥਾ ਸੁਪਣਿਹਿਤਮਨਤਾਯ ਲੋਭਾਦਿਸਬ੍ਬਦੋਸਾਭਾਵੋ, ਸਬ੍ਬਭੂਤੇਸੁ ਤਾਦਿਤਾਯ ਮੇਤ੍ਤਾਦਿਗੁਣਸਬ੍ਭਾਵੋ, ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਵਸੀਭਾਵੇਨ ਪਟਿਕੂਲੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਸਞ੍ਞਿਤਾਦਿਭੇਦਾ ਅਰਿਯਿਦ੍ਧਿ, ਤਾਯ ਚਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੧੫੬. ਏਵਂ ਹੇਮਵਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਵਸੇਨੇਵ ਤਾਦਿਭਾਵਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਤਞ੍ਚ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਮਿਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਦਲ਼੍ਹੀਕਮ੍ਮਤ੍ਥਂ ਇਦਾਨਿ ਦ੍ਵਾਰਤ੍ਤਯਵਸੇਨਾਪਿ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਾ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਕਾਯਵਚੀਮਨੋਦ੍ਵਾਰਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਤਞ੍ਚ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਮਿਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਦਲ਼੍ਹੀਕਮ੍ਮਤ੍ਥਮੇਵ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨਾਪਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਅਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਸੁਖਤ੍ਥਾਯ ਪਠਮਂ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਵਿਰਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਆਰਾ ਪਮਾਦਮ੍ਹਾਤਿ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗਤੋ ਦੂਰੀਭਾਵੇਨ ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਿਰਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ‘‘ਆਰਾ ਪਮਦਮ੍ਹਾ’’ਤਿਪਿ ਪਠਨ੍ਤਿ, ਆਰਾ ਮਾਤੁਗਾਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਝਾਨਂ ਨ ਰਿਞ੍ਚਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਤਸ੍ਸਾਯੇਵ ਤਿਵਿਧਾਯ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਵਿਰਤਿਯਾ ਬਲਵਭਾਵਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਝਾਨਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਵਿਰਤਿ ਬਲਵਤੀ ਹੋਤੀਤਿ.

੧੫੭. ਅਥ ਸਾਤਾਗਿਰੋ ਯਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਨ ਕੇਵਲਂ ਏਤਰਹਿ, ਅਤੀਤੇਪਿ ਅਦ੍ਧਾਨੇ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾਦੀਹਿ ਪਟਿਵਿਰਤੋ, ਤਸ੍ਸਾ ਤਸ੍ਸਾਯੇਵ ਚ ਵਿਰਤਿਯਾ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਤਂ ਤਂ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਂ ਪਟਿਲਭਿ, ਸਦੇਵਕੋ ਚਸ੍ਸ ਲੋਕੋ ‘‘ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵਣ੍ਣਂ ਭਾਸਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾਯ ਵਾਚਾਯ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਨ ਸੋ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਆਦਿਯਤੀ’’ਤਿ. ਤਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਇਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਗਾਥਾਯ ਤਤਿਯਪਾਦੇ ‘‘ਪਮਾਦਮ੍ਹਾ ਪਮਦਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾ ਪਾਠੋ. ਚਤੁਤ੍ਥਪਾਦੇ ਚ ਝਾਨਂ ਨ ਰਿਞ੍ਚਤੀਤਿ ਝਾਨਂ ਰਿਤ੍ਤਕਂ ਸੁਞ੍ਞਕਂ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਨ ਪਰਿਚ੍ਚਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੧੫੮. ਏਵਂ ਕਾਯਦ੍ਵਾਰੇ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਵਚੀਦ੍ਵਾਰੇ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਮੁਸਾ ਨ ਭਣਤੀ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਖੀਣਾਤੀਤਿ ਖੀਣੋ, ਵਿਹਿਂਸਤਿ ਬਧਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਾਚਾਯ ਪਥੋ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥੋ, ਖੀਣੋ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਖੀਣਬ੍ਯਪ੍ਪਥੋ. ਤਂ ਨ-ਕਾਰੇਨ ਪਟਿਸੇਧੇਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ‘‘ਨ ਖੀਣਬ੍ਯਪ੍ਪਥੋ’’ਤਿ, ਨ ਫਰੁਸਵਾਚੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ‘‘ਨਾਖੀਣਬ੍ਯਪ੍ਪਥੋ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਨ ਅਖੀਣਵਚਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਫਰੁਸਵਚਨਞ੍ਹਿ ਪਰੇਸਂ ਹਦਯੇ ਅਖੀਯਮਾਨਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਤਾਦਿਸਵਚਨੋ ਕਚ੍ਚਿ ਨ ਸੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਿਭੂਤੀਤਿ ਵਿਨਾਸੋ, ਵਿਭੂਤਿਂ ਕਾਸਤਿ ਕਰੋਤਿ ਵਾਤਿ ਵਿਭੂਤਿਕਂ, ਵਿਭੂਤਿਕਮੇਵ ਵੇਭੂਤਿਕਂ, ਵੇਭੂਤਿਯਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਪੇਸੁਞ੍ਞਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਤੋ ਭੇਦਨੇਨ ਵਿਨਾਸਂ ਕਰੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.

੧੫੯. ਅਥ ਸਾਤਾਗਿਰੋ ਯਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਨ ਕੇਵਲਂ ਏਤਰਹਿ, ਅਤੀਤੇਪਿ ਅਦ੍ਧਾਨੇ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਮੁਸਾਵਾਦਾਦੀਹਿ ਪਟਿਵਿਰਤੋ, ਤਸ੍ਸਾ ਤਸ੍ਸਾਯੇਵ ਚ ਵਿਰਤਿਯਾ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਤਂ ਤਂ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਂ ਪਟਿਲਭਿ, ਸਦੇਵਕੋ ਚਸ੍ਸ ਲੋਕੋ ‘‘ਮੁਸਾਵਾਦਾ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ ਵਣ੍ਣਂ ਭਾਸਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾਯ ਵਾਚਾਯ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਨ੍ਤੋ ਆਹ, ‘‘ਮੁਸਾ ਚ ਸੋ ਨ ਭਣਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮੁਸਾਤਿ ਵਿਨਿਧਾਯ ਦਿਟ੍ਠਾਦੀਨਿ ਪਰਵਿਸਂਵਾਦਨਵਚਨਂ. ਤਂ ਸੋ ਨ ਭਣਤਿ. ਦੁਤਿਯਪਾਦੇ ਪਨ ਪਠਮਤ੍ਥਵਸੇਨ ਨ ਖੀਣਬ੍ਯਪ੍ਪਥੋਤਿ, ਦੁਤਿਯਤ੍ਥਵਸੇਨ ਨਾਖੀਣਬ੍ਯਪ੍ਪਥੋਤਿ ਪਾਠੋ. ਚਤੁਤ੍ਥਪਾਦੇ ਮਨ੍ਤਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਭਗਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਤਾਯ ਮਨ੍ਤਾਯ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਮੇਵ ਭਾਸਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਨਪੇਤਵਚਨਂ, ਨ ਸਮ੍ਫਂ. ਅਞ੍ਞਾਣਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਞ੍ਹਿ ਨਿਰਤ੍ਥਕਵਚਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਆਹ – ‘‘ਮਨ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਂ ਸੋ ਭਾਸਤੀ’’ਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

੧੬੦. ਏਵਂ ਵਚੀਦ੍ਵਾਰਸੁਦ੍ਧਿਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਨ ਰਜ੍ਜਤਿ ਕਾਮੇਸੂ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਮਾਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ. ਤੇਸੁ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਨ ਨ ਰਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਲੁਤਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਅਨਾਵਿਲਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਬ੍ਯਾਪਾਦੇਨ ਆਵਿਲਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦਤਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਮੋਹਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਯੇਨ ਮੋਹੇਨ ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਤਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਮਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਸ੍ਸ ਞਾਣਚਕ੍ਖੁਨੋ, ਪਞ੍ਚਚਕ੍ਖੁਵਿਸਯੇਸੁ ਵਾ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਚਕ੍ਖੂਨਂ ਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ‘‘ਦ੍ਵਾਰਤ੍ਤਯਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾਪਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ.

੧੬੧. ਅਥ ਸਾਤਾਗਿਰੋ ਯਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਨੇਵ ਕਾਮੇਸੁ ਰਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਬ੍ਯਾਪਾਦੇਨ ਆਵਿਲਚਿਤ੍ਤੋ, ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਚ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਸਚ੍ਚਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਮੋਹਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਮੋਹਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ, ਸਾਮਞ੍ਚ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿਕਂ ਨਾਮਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਚਕ੍ਖੂਨਿ ਪਟਿਲਭਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਮਨੋਦ੍ਵਾਰਸੁਦ੍ਧਿਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਚ ਉਗ੍ਘੋਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਨ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਕਾਮੇਸੂ’’ਤਿ.

੧੬੨. ਏਵਂ ਹੇਮਵਤੋ ਭਗਵਤੋ ਦ੍ਵਾਰਤ੍ਤਯਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਵਾ ਹਟ੍ਠੋ ਉਦਗ੍ਗੋ ਅਤੀਤਜਾਤਿਯਂ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਵਿਸਦਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨਵਚਨਪ੍ਪਥੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤਰੂਪੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਗੁਣੇ ਸੋਤੁਕਾਮੋ ਆਹ ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਵਿਜ੍ਜਾਯ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਾਯ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਸਂਸੁਦ੍ਧਚਾਰਣੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਗਮਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ. ਛਨ੍ਦਵਸੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਦੀਘਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਾਕਾਰਮਾਹ, ਸਂਸੁਦ੍ਧਚਰਣੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਸਵਾ ਖੀਣਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਏਤਾਯ ਦਸ੍ਸਨਗਮਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਾਯ ਆਸਵਕ੍ਖਯਸਞ੍ਞਿਤਾਯ ਪਠਮਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦੁਤਿਯਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਪਤ੍ਤਿਸਮਤ੍ਥਤਂ, ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣੇਨ ਵਾ ਪਰਮਸ੍ਸਾਸਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਞਤ੍ਵਾ ਠਿਤਭਾਵਂ.

੧੬੩. ਤਤੋ ਯਾ ਏਸਾ ‘‘ਸੋ ਅਨੇਕਵਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੫੨) ਨਯੇਨ ਭਯਭੇਰਵਾਦੀਸੁ ਤਿਵਿਧਾ, ‘‘ਸੋ ਏਵਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ…ਪੇ… ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੭੯) ਨਯੇਨ ਅਮ੍ਬਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਅਟ੍ਠਵਿਧਾ ਵਿਜ੍ਜਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਾਯ ਯਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਾਯਪਿ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਭਗਵਾ ਉਪੇਤੋ. ਯਞ੍ਚੇਤਂ ‘‘ਇਧ, ਮਹਾਨਾਮ, ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ਹੋਤਿ, ਜਾਗਰਿਯਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਸਤ੍ਤਹਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਝਾਨਾਨਂ ਆਭਿਚੇਤਸਿਕਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਾਨਂ ਨਿਕਾਮਲਾਭੀ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਮਹਾਨਾਮ, ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੨.੨੪) ਨਯੇਨ ਸੇਖਸੁਤ੍ਤੇ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਪਨ੍ਨਰਸਪ੍ਪਭੇਦਂ ਚਰਣਂ. ਤਞ੍ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਭਗਵਤੋ ਅਤਿਵਿਯ ਸਂਸੁਦ੍ਧਂ. ਯੇਪਿਮੇ ਕਾਮਾਸਵਾਦਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਸਵਾ, ਤੇਪਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੇ ਸਪਰਿਵਾਰਾ ਸਵਾਸਨਾ ਭਗਵਤੋ ਖੀਣਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਇਮਾਯ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਦਾਯ ਖੀਣਾਸਵੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਦਾ ਭਗਵਾ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਤਾਗਿਰੋ ਭਗਵਤੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਭਾਵੇ ਬ੍ਯਵਸਾਯੇਨ ਸਮੁਸ੍ਸਾਹਿਤਹਦਯੋ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਗੁਣੇ ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਵਿਜ੍ਜਾਯ ਚੇਵ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ.

੧੬੪. ਤਤੋ ਹੇਮਵਤੋ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਭਗਵਤਿ ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇ ਠਿਤੋਯੇਵ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੋ ਸਾਤਾਗਿਰਞ੍ਚ ਆਰਾਧੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਮੁਨਿਨੋ ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਮੁਨਿਨੋ ਚਿਤ੍ਤਂ, ‘‘ਮਨੋ ਚਸ੍ਸ ਸੁਪਣਿਹਿਤੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਤਾਦਿਭਾਵੇਨ ਪੁਣ੍ਣਂ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਂ, ‘‘ਨ ਸੋ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਆਦਿਯਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਕਾਯਕਮ੍ਮੁਨਾ, ‘‘ਨ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਕਾਮੇਸੂ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਮਨੋਕਮ੍ਮੁਨਾ ਚ ਪੁਣ੍ਣਂ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਂ, ‘‘ਮੁਸਾ ਚ ਸੋ ਨ ਭਣਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਬ੍ਯਪ੍ਪਥੇਨ ਚ ਵਚੀਕਮ੍ਮੁਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾਯ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਞ੍ਚ ਇਮੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ‘‘ਮਨੋ ਚਸ੍ਸ ਸੁਪਣਿਹਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਧਮ੍ਮਤੋ ਨਂ ਪਸਂਸਸਿ, ਸਭਾਵਤੋ ਤਚ੍ਛਤੋ ਭੂਤਤੋ ਏਵ ਨਂ ਪਸਂਸਸਿ, ਨ ਕੇਵਲਂ ਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤਕੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੧੬੫-੧੬੬. ਤਤੋ ਸਾਤਾਗਿਰੋਪਿ ‘‘ਏਵਮੇਤਂ, ਮਾਰਿਸ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਤਯਾ ਞਾਤਞ੍ਚ ਅਨੁਮੋਦਿਤਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਤਮੇਵ ਸਂਰਾਧੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਮੁਨਿਨੋ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤੋ ਅਨੁਮੋਦਸੀ’’ਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਪਨ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਭਗਵਤੋ ਦਸ੍ਸਨੇ ਤਂ ਅਭਿਤ੍ਥਵਯਮਾਨੋ ਆਹ ‘‘ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ…ਪੇ… ਹਨ੍ਦ ਪਸ੍ਸਾਮ ਗੋਤਮ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੬੭. ਅਥ ਹੇਮਵਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਭਿਰੁਚਿਤਗੁਣੇਹਿ ਪੁਰਿਮਜਾਤਿਬਾਹੁਸਚ੍ਚਬਲੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਤ੍ਥੁਨਨ੍ਤੋ ਸਾਤਾਗਿਰਂ ਆਹ – ‘‘ਏਣਿਜਙ੍ਘਂ…ਪੇ… ਏਹਿ ਪਸ੍ਸਾਮ ਗੋਤਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਏਣਿਮਿਗਸ੍ਸੇਵ ਜਙ੍ਘਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਏਣਿਜਙ੍ਘੋ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਏਣਿਮਿਗਸ੍ਸੇਵ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਵਟ੍ਟਾ ਜਙ੍ਘਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਪੁਰਤੋ ਨਿਮ੍ਮਂਸਾ ਪਚ੍ਛਤੋ ਸੁਸੁਮਾਰਕੁਚ੍ਛਿ ਵਿਯ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਾ. ਕਿਸਾ ਚ ਬੁਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਦੀਘਰਸ੍ਸਸਮਵਟ੍ਟਿਤਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਨ ਵਠਰਪੁਰਿਸਾ ਵਿਯ ਥੂਲਾ. ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਲਿਖਿਤਕਿਲੇਸਤ੍ਤਾ ਵਾ ਕਿਸਾ. ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਬਾਹਿਰਸਪਤ੍ਤਵਿਦ੍ਧਂਸਨਤੋ ਵੀਰਾ. ਏਕਾਸਨਭੋਜਿਤਾਯ ਪਰਿਮਿਤਭੋਜਿਤਾਯ ਚ ਅਪ੍ਪਾਹਾਰਾ, ਨ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਾਲੋਪਭੋਜਿਤਾਯ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਅਹਂ ਖੋ ਪਨ, ਉਦਾਯਿ, ਅਪ੍ਪੇਕਦਾ ਇਮਿਨਾ ਪਤ੍ਤੇਨ ਸਮਤਿਤ੍ਤਿਕਮ੍ਪਿ ਭੁਞ੍ਜਾਮਿ, ਭਿਯ੍ਯੋਪਿ ਭੁਞ੍ਜਾਮਿ. ‘ਅਪ੍ਪਾਹਾਰੋ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਅਪ੍ਪਾਹਾਰਤਾਯ ਚ ਵਣ੍ਣਵਾਦੀ’ਤਿ ਇਤਿ ਚੇ ਮਂ, ਉਦਾਯਿ, ਸਾਵਕਾ ਸਕ੍ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ, ਗਰੁਂ ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ, ਮਾਨੇਯ੍ਯੁਂ, ਪੂਜੇਯ੍ਯੁਂ, ਸਕ੍ਕਤ੍ਵਾ, ਗਰੁਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯੁਂ. ਯੇ ਤੇ, ਉਦਾਯਿ, ਮਮ ਸਾਵਕਾ ਕੋਸਕਾਹਾਰਾਪਿ ਅਡ੍ਢਕੋਸਕਾਹਾਰਾਪਿ ਬੇਲੁਵਾਹਾਰਾਪਿ ਅਡ੍ਢਬੇਲੁਵਾਹਾਰਾਪਿ, ਨ ਮਂ ਤੇ ਇਮਿਨਾ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਕ੍ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ…ਪੇ… ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੨੪੨).

ਆਹਾਰੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗਾਭਾਵੇਨ ਅਲੋਲੁਪਾ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਆਹਾਰਂ ਆਹਾਰੇਨ੍ਤਿ ਮੋਨੇਯ੍ਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮੁਨਿਨੋ. ਅਨਗਾਰਿਕਤਾਯ ਵਿਵੇਕਨਿਨ੍ਨਮਾਨਸਤਾਯ ਚ ਵਨੇ ਝਾਯਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਹੇਮਵਤੋ ਯਕ੍ਖੋ ‘‘ਏਣਿਜਙ੍ਘਂ…ਪੇ… ਏਹਿ ਪਸ੍ਸਾਮ ਗੋਤਮ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੬੮. ਏਵਞ੍ਚ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਧਮ੍ਮਂ ਸੋਤੁਕਾਮਤਾਯ ‘‘ਸੀਹਂਵੇਕਚਰ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸੀਹਂਵਾਤਿ ਦੁਰਾਸਦਟ੍ਠੇਨ ਖਮਨਟ੍ਠੇਨ ਨਿਬ੍ਭਯਟ੍ਠੇਨ ਚ ਕੇਸਰਸੀਹਸਦਿਸਂ. ਯਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ ‘‘ਤਣ੍ਹਾਦੁਤਿਯੋ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਅਭਾਵੇਨ ਏਕਚਰਂ, ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਲੋਕਧਾਤੁਯਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋਪਿ ਏਕਚਰਂ. ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਤਂ ਤਂ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਨਾਗਨ੍ਤਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵਂ ਨੇਵ ਗਨ੍ਤਾਰਂ ਨਾਗਨ੍ਤਾਰਂ. ਅਥ ਵਾ ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿਪਿ ਨਾਗੋ. ਬਲਵਾਤਿਪਿ ਨਾਗੋ. ਤਂ ਨਾਗਂ. ਕਾਮੇਸੁ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਨਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਕਾਮੇਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗਾਭਾਵੇਨ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਨਂ. ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ ਪੁਚ੍ਛਾਮ, ਮਚ੍ਚੁਪਾਸਪ੍ਪਮੋਚਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਏਵਰੂਪਂ ਮਹੇਸਿਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਤੇਭੂਮਕਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਮਚ੍ਚੁਪਾਸਸ੍ਸ ਪਮੋਚਨਂ ਵਿਵਟ੍ਟਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮ. ਯੇਨ ਵਾ ਉਪਾਯੇਨ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯਸਙ੍ਖਾਤਾ ਮਚ੍ਚੁਪਾਸਾ ਪਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਮਚ੍ਚੁਪਾਸਪ੍ਪਮੋਚਨਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਾਤਿ. ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਹੇਮਵਤੋ ਸਾਤਾਗਿਰਞ੍ਚ ਸਾਤਾਗਿਰਪਰਿਸਞ੍ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਸਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧਾਯ ਆਹ.

ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਸਾਲ਼੍ਹੀਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਘੋਸਿਤਂ ਅਹੋਸਿ. ਅਥ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਯਤ੍ਤੇ ਦੇਵਨਗਰੇ ਸਿਰਿਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਨ੍ਤੀ ਵਿਯ ਰਾਜਗਹੇ ਕਾਲ਼ੀ ਨਾਮ ਕੁਰਰਘਰਿਕਾ ਉਪਾਸਿਕਾ ਪਾਸਾਦਮਾਰੁਯ੍ਹ ਸੀਹਪਞ੍ਜਰਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਗਬ੍ਭਪਰਿਸ੍ਸਮਂ ਵਿਨੋਦੇਨ੍ਤੀ ਸਵਾਤਪ੍ਪਦੇਸੇ ਉਤੁਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਠਿਤਾ ਤੇਸਂ ਯਕ੍ਖਸੇਨਾਪਤੀਨਂ ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਕਥਂ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਤੋ ਅਸ੍ਸੋਸਿ. ਸੁਤ੍ਵਾ ਚ ‘‘ਏਵਂ ਵਿਵਿਧਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਬੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਰਮ੍ਮਣਂ ਪੀਤਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਤਾਯ ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਠਿਤਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਤੋ ਏਵ ਭਗਵਤਾ ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਿਕਾਨਂ ਉਪਾਸਿਕਾਨਂ ਅਨੁਸ੍ਸਵਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ, ਯਦਿਦਂ ਕਾਲ਼ੀ ਉਪਾਸਿਕਾ ਕੁਰਰਘਰਿਕਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੨੬੭) ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪਿਤਾ.

੧੬੯. ਤੇਪਿ ਯਕ੍ਖਸੇਨਾਪਤਯੋ ਸਹਸ੍ਸਯਕ੍ਖਪਰਿਵਾਰਾ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਸਮਯੇ ਇਸਿਪਤਨਂ ਪਤ੍ਵਾ, ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨੇਵ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਤ੍ਥਵਿਤ੍ਵਾ ਓਕਾਸਮਕਾਰਯਿਂਸੁ ‘‘ਅਕ੍ਖਾਤਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤਾਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਣ੍ਹਂ ਤੇਭੂਮਕੇ ਧਮ੍ਮੇ ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੦੮੧; ਮਹਾਵ. ੧੪) ਨਯੇਨ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਵਵਤ੍ਥਾਨਕਥਾਯ ਅਕ੍ਖਾਤਾਰਂ, ‘‘‘ਤਂ ਖੋ ਪਨਿਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ ਮੇ ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤੇਸੁ ਕਿਚ੍ਚਞਾਣਕਤਞਾਣਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਰਂ. ਯੇ ਵਾ ਧਮ੍ਮਾ ਯਥਾ ਵੋਹਰਿਤਬ੍ਬਾ, ਤੇਸੁ ਤਥਾ ਵੋਹਾਰਕਥਨੇਨ ਅਕ੍ਖਾਤਾਰਂ, ਤੇਸਂਯੇਵ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨੁਰੂਪਤੋ ਪਵਤ੍ਤਾਰਂ. ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੁਵਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੂਨਂ ਵਾ ਦੇਸਨਾਯ ਅਕ੍ਖਾਤਾਰਂ, ਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਪਟਿਪਾਦਨੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਰਂ. ਉਦ੍ਦੇਸੇਨ ਵਾ ਅਕ੍ਖਾਤਾਰਂ, ਵਿਭਙ੍ਗੇਨ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਪਕਾਰੇਹਿ ਵਚਨਤੋ ਪਵਤ੍ਤਾਰਂ. ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਾਨਂ ਵਾ ਸਲਕ੍ਖਣਕਥਨੇਨ ਅਕ੍ਖਾਤਾਰਂ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੇ ਪਵਤ੍ਤਨੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਰਂ. ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵਾ ਤੀਹਿ ਪਰਿਵਟ੍ਟੇਹਿ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਕਥਨੇਨ ਅਕ੍ਖਾਤਾਰਂ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਵਤ੍ਤਾਰਂ. ‘‘ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੨.੪੦) ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਨਯੇਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਨਤੋ ਪਵਤ੍ਤਾਰਂ.

ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਚਤੁਭੂਮਕਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਪਾਰਗੁਨ੍ਤਿ ਛਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਾਰਂ ਗਤਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਪਹਾਨੇਨ, ਭਾਵਨਾਯ, ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ, ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਸੋ ਹਿ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਗਤੋਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਰਗੂ, ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਗਤੋਤਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਾਰਗੂ, ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਗਤੋਤਿ ਪਹਾਨਪਾਰਗੂ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਗ੍ਗੇ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਗਤੋਤਿ ਭਾਵਨਾਪਾਰਗੂ, ਨਿਰੋਧਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਗਤੋਤਿ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਪਾਰਗੂ, ਸਬ੍ਬਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਗਤੋਤਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਪਾਰਗੂ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਾਰਗੁਂ. ਬੁਦ੍ਧਂ ਵੇਰਭਯਾਤੀਤਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਾਣਸਯਨਤੋ ਪਟਿਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਂ, ਸਬ੍ਬੇਨ ਵਾ ਸਰਣਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤੇਨਤ੍ਥੇਨ ਬੁਦ੍ਧਂ, ਪਞ੍ਚਵੇਰਭਯਾਨਂ ਅਤੀਤਤ੍ਤਾ ਵੇਰਭਯਾਤੀਤਂ. ਏਵਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਤਿਤ੍ਥਵਨ੍ਤਾ ‘‘ਮਯਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮ ਗੋਤਮ’’ਨ੍ਤਿ ਓਕਾਸਮਕਾਰਯਿਂਸੁ.

੧੭੦. ਅਥ ਨੇਸਂ ਯਕ੍ਖਾਨਂ ਤੇਜੇਨ ਚ ਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਅਗ੍ਗੋ ਹੇਮਵਤੋ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੋ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਾਦਿਪਾਦੇ ਕਿਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਭਾਵੇਨਭਾਵਲਕ੍ਖਣੇ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ, ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਲੋਕੋ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਤ੍ਤਲੋਕਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਕੁਬ੍ਬਤਿ ਸਨ੍ਥਵਨ੍ਤਿ ਅਹਨ੍ਤਿ ਵਾ ਮਮਨ੍ਤਿ ਵਾ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਸਨ੍ਥਵਂ ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਕੁਬ੍ਬਤਿ, ਅਧਿਕਰਣਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ. ਕਿਸ੍ਸ ਲੋਕੋਤਿ ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ, ਕਿਂ ਉਪਾਦਾਯ ਲੋਕੋਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੋਤਿ ਭਾਵੇਨਭਾਵਲਕ੍ਖਣਕਾਰਣਤ੍ਥੇਸੁ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ. ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਲੋਕੋ ਵਿਹਞ੍ਞਤਿ ਪੀਲ਼ੀਯਤਿ ਬਾਧੀਯਤੀਤਿ ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੧੭੧. ਅਥ ਭਗਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਛਸੁ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਬਾਹਿਰੇਸੁ ਆਯਤਨੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ ਚ ਧਨਧਞ੍ਞਾਦਿਵਸੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੋ ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਚੇਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ ਤੇਸ੍ਵੇਵ ਛਸੁ ਦੁਵਿਧਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਥਵਂ ਕਰੋਤਿ. ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਵਾ ਹਿ ‘‘ਅਹਂ ਮਮ’’ਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਅਵਸੇਸੇਸੁ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਚਕ੍ਖੁ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਯੋ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਨ ਉਪਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੪੨੨). ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਏਤਾਨਿਯੇਵ ਛ ਉਪਾਦਾਯ ਦੁਵਿਧੋਪਿ ਲੋਕੋਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਤੇਸ੍ਵੇਵ ਛਸੁ ਸਤਿ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ ਦੁਕ੍ਖਪਾਤੁਭਾਵੇਨ ਵਿਹਞ੍ਞਤਿ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਹਤ੍ਥੇਸੁ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤਿ ਆਦਾਨਨਿਕ੍ਖੇਪਨਂ ਹੋਤਿ, ਪਾਦੇਸੁ ਸਤਿ ਅਭਿਕ੍ਕਮਪਟਿਕ੍ਕਮੋ ਹੋਤਿ, ਪਬ੍ਬੇਸੁ ਸਤਿ ਸਮਿਞ੍ਜਨਪਸਾਰਣਂ ਹੋਤਿ, ਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਜਿਘਚ੍ਛਾਪਿਪਾਸਾ ਹੋਤਿ; ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਖਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੨੩੭).

ਤਥਾ ਤੇਸੁ ਆਧਾਰਭੂਤੇਸੁ ਪਟਿਹਤੋ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੋ ਵਿਹਞ੍ਞਤਿ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਮਿਂ ਅਨਿਦਸ੍ਸਨੇ ਸਪ੍ਪਟਿਘੇ ਪਟਿਹਞ੍ਞਿ ਵਾ’’ਇਤਿ (ਧ. ਸ. ੫੯੭-੮) ਚ.

‘‘ਚਕ੍ਖੁ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ ਮਨਾਪਾਮਨਾਪੇਸੁ ਰੂਪੇਸੂ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੨੩੮) ਏਵਮਾਦਿ.

ਤਥਾ ਤੇਹਿਯੇਵ ਕਾਰਣਭੂਤੇਹਿ ਦੁਵਿਧੋਪਿ ਲੋਕੋ ਵਿਹਞ੍ਞਤਿ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਚਕ੍ਖੁ ਵਿਹਞ੍ਞਤਿ ਮਨਾਪਾਮਨਾਪੇਸੁ ਰੂਪੇਸੂ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੨੩੮) ਚ.

‘‘ਚਕ੍ਖੁ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਦਿਤ੍ਤਂ, ਰੂਪਾ ਆਦਿਤ੍ਤਾ. ਕੇਨ ਆਦਿਤ੍ਤਂ? ਰਾਗਗ੍ਗਿਨਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੨੮; ਮਹਾਵ. ੫੪) ਏਵਮਾਦਿ.

ਤਸ੍ਮਾ ਛਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਬਾਹਿਰਾਯਤਨਵਸੇਨ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਛਸੁ ਲੋਕੋ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ.

੧੭੨. ਅਥ ਸੋ ਯਕ੍ਖੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਟ੍ਟਵਸੇਨ ਪੁਟ੍ਠਪਞ੍ਹਂ ਭਗਵਤਾ ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਵਸੇਨ ਸਙ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਂ ਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਤਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਂ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਞ੍ਚ ਞਾਤੁਕਾਮੋ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨੇਵ ਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਕਤਮਂ ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਉਪਾਦਾਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਉਪਾਦਾਨਂ, ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਯਤ੍ਥ ਲੋਕੋ ਵਿਹਞ੍ਞਤੀਤਿ ‘‘ਛਸੁ ਲੋਕੋ ਵਿਹਞ੍ਞਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਭਗਵਤਾ ਯਤ੍ਥ ਛਬ੍ਬਿਧੇ ਉਪਾਦਾਨੇ ਲੋਕੋ ਵਿਹਞ੍ਞਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਂ ਕਤਮਂ ਉਪਾਦਾਨਨ੍ਤਿ? ਏਵਂ ਉਪਡ੍ਢਗਾਥਾਯ ਸਰੂਪੇਨੇਵ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣਭਾਵੇਨ ਗਹਿਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਨਿਯ੍ਯਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਇਮਾਯ ਪਨ ਉਪਡ੍ਢਗਾਥਾਯ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚੇਨ ਹਿ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤੋ, ਸਮੁਦਯਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ, ਨਿਰੋਧਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ, ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਲੋਕਮ੍ਹਾ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਯ੍ਯਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਥਨ੍ਤਿ ਕੇਨ ਪਕਾਰੇਨ. ਦੁਕ੍ਖਾ ਪਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ‘‘ਉਪਾਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਾ ਪਮੋਕ੍ਖਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਸਰੂਪੇਨੇਵ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਂ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਂ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਵਿਸਯਭਾਵੇਨ ਗਹਿਤਮੇਵ ਹੋਤਿ.

੧੭੩. ਏਵਂ ਯਕ੍ਖੇਨ ਸਰੂਪੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਚ ਅਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਚ ਚਤੁਸਚ੍ਚਵਸੇਨ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਭਗਵਾ ਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਸਙ੍ਖਾਤਗੋਚਰਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤਗ੍ਗੋਚਰਾਨਿ ਪਞ੍ਚਾਯਤਨਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਮਨੋ ਛਟ੍ਠੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਮਨੋਛਟ੍ਠਾ. ਪਵੇਦਿਤਾਤਿ ਪਕਾਸਿਤਾ. ਏਤ੍ਥ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕੇਸੁ ਛਟ੍ਠਸ੍ਸ ਮਨਾਯਤਨਸ੍ਸ ਗਹਣੇਨ ਤਸ੍ਸ ਵਿਸਯਭੂਤਂ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਂ ਗਹਿਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ‘‘ਕਤਮਂ ਤਂ ਉਪਾਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਪੁਨਪਿ ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨਂ ਵਸੇਨੇਵ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਪਕਾਸੇਸਿ. ਮਨੋਗਹਣੇਨ ਵਾ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੂਨਂ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਤਾਸੁ ਪੁਰਿਮਪਞ੍ਚਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤਾਸਂ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਪਞ੍ਚ ਚਕ੍ਖਾਦੀਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ, ਮਨੋਧਾਤੁਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤਾਸਂ ਵਤ੍ਥੁਗੋਚਰਭੇਦਂ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਂ ਗਹਿਤਮੇਵਾਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਵਸੇਨ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਪਕਾਸੇਸਿ. ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਨਾਯਤਨਧਮ੍ਮਾਯਤਨੇਕਦੇਸੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਲੋਕੋ ਵਿਹਞ੍ਞਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਨ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤਿ.

ਏਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦਂ ਵਿਰਾਜੇਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਭੇਦੇ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚੇ ਤਾਨੇਵਾਯਤਨਾਨਿ ਖਨ੍ਧਤੋ ਧਾਤੁਤੋ ਨਾਮਰੂਪਤੋਤਿ ਤਥਾ ਤਥਾ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾ, ਤਿਲਕ੍ਖਣਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ, ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਪਰਿਯੋਸਾਨਾਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਛਨ੍ਦਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਿਰਾਜੇਤ੍ਵਾ ਵਿਨੇਤ੍ਵਾ ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਦੁਕ੍ਖਾ ਪਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਕਾਰੇਨ ਏਤਸ੍ਮਾ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਾ ਪਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ. ਏਵਮਿਮਾਯ ਉਪਡ੍ਢਗਾਥਾਯ ‘‘ਨਿਯ੍ਯਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਬ੍ਰੂਹਿ, ਕਥਂ ਦੁਕ੍ਖਾ ਪਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਅਯਂ ਪਞ੍ਹੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਞ੍ਚ ਪਕਾਸਿਤਂ ਸਮੁਦਯਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਪਕਾਸਿਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਉਪਡ੍ਢਗਾਥਾਯ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ, ਛਨ੍ਦੇਨ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ, ‘‘ਵਿਰਾਜੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਰਾਗੇਨ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਂ, ‘‘ਵਿਰਾਗਾਵਿਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਵਾ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਂ. ‘‘ਏਵ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪਾਯਨਿਦਸ੍ਸਨੇਨ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਂ, ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਨ੍ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਵਾ. ‘‘ਦੁਕ੍ਖਾ ਪਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਪਮੋਕ੍ਖੇਨ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਕਾਸਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.

੧੭੪. ਏਵਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਗਬ੍ਭਾਯ ਗਾਥਾਯ ਲਕ੍ਖਣਤੋ ਨਿਯ੍ਯਾਨਂ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਦੇਵ ਸਕੇਨ ਨਿਰੁਤ੍ਤਾਭਿਲਾਪੇਨ ਨਿਗਮੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਏਤਂ ਲੋਕਸ੍ਸ ਨਿਯ੍ਯਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਏਤਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਲੋਕਸ੍ਸਾਤਿ ਤੇਧਾਤੁਕਲੋਕਸ੍ਸ. ਯਥਾਤਥਨ੍ਤਿ ਅਵਿਪਰੀਤਂ. ਏਤਂ ਵੋ ਅਹਮਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਸਚੇਪਿ ਮਂ ਸਹਸ੍ਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਥ, ਏਤਂ ਵੋ ਅਹਮਕ੍ਖਾਮਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਦੁਕ੍ਖਾ ਪਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਥ ਵਾ ਏਤੇਨ ਨਿਯ੍ਯਾਨੇਨ ਏਕਦ੍ਵਤ੍ਤਿਕ੍ਖਤੁਂ ਨਿਗ੍ਗਤਾਨਮ੍ਪਿ ਏਤਂ ਵੋ ਅਹਮਕ੍ਖਾਮਿ, ਉਪਰਿਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਾਯਪਿ ਏਤਦੇਵ ਅਹਮਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਦੁਕ੍ਖਾ ਪਮੁਚ੍ਚਤਿ ਅਸੇਸਨਿਸ੍ਸੇਸਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਦ੍ਵੇਪਿ ਯਕ੍ਖਸੇਨਾਪਤਯੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯਕ੍ਖਸਹਸ੍ਸੇਨ.

੧੭੫. ਅਥ ਹੇਮਵਤੋ ਪਕਤਿਯਾਪਿ ਧਮ੍ਮਗਰੁ ਇਦਾਨਿ ਅਰਿਯਭੂਮਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਅਤਿਤ੍ਤੋ ਭਗਵਤੋ ਵਿਚਿਤ੍ਰਪਟਿਭਾਨਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸੇਕ੍ਖਾਸੇਕ੍ਖਭੂਮਿਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਕੋ ਸੂਧ ਤਰਤੀ’’ਤਿ ਗਾਥਮਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਕੋ ਸੂਧ ਤਰਤਿ ਓਘਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚਤੁਰੋਘਂ ਕੋ ਤਰਤੀਤਿ ਸੇਕ੍ਖਭੂਮਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਅਵਿਸੇਸੇਨ. ਯਸ੍ਮਾ ਅਣ੍ਣਵਨ੍ਤਿ ਨ ਵਿਤ੍ਥਤਮਤ੍ਤਂ ਨਾਪਿ ਗਮ੍ਭੀਰਮਤ੍ਤਂ ਅਪਿਚ ਪਨ ਯਂ ਵਿਤ੍ਥਤਤਰਞ੍ਚ ਗਮ੍ਭੀਰਤਰਞ੍ਚ, ਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਾਦਿਸੋ ਚ ਸਂਸਾਰਣ੍ਣਵੋ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤਾਭਾਵੇਨ ਵਿਤ੍ਥਤੋ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਭਾਵੇਨ ਉਪਰਿ ਆਲਮ੍ਬਨਾਭਾਵੇਨ ਚ ਗਮ੍ਭੀਰੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਕੋ ਇਧ ਤਰਤਿ ਅਣ੍ਣਵਂ, ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠੇ ਅਨਾਲਮ੍ਬੇ ਗਮ੍ਭੀਰੇ ਅਣ੍ਣਵੇ ਕੋ ਨ ਸੀਦਤੀ’’ਤਿ ਅਸੇਕ੍ਖਭੂਮਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ.

੧੭੬. ਅਥ ਭਗਵਾ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਜੀਵਿਤਹੇਤੁਪਿ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਦਾ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਯ ਚ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਞ੍ਞਵਾ, ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਨਾ ਇਰਿਯਾਪਥਹੇਟ੍ਠਿਮਮਗ੍ਗਫਲੇਹਿ ਚ ਸੁਸਮਾਹਿਤੋ, ਤਿਲਕ੍ਖਣਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਨਿਯਕਜ੍ਝਤ੍ਤਚਿਨ੍ਤਨਸੀਲੋ, ਸਾਤਚ੍ਚਕਿਰਿਯਾਵਹਾਯ ਅਪ੍ਪਮਾਦਸਤਿਯਾ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਸੋ ਚਤੁਤ੍ਥੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਇਮਂ ਸੁਦੁਤ੍ਤਰਂ ਓਘਂ ਅਨਵਸੇਸਂ ਤਰਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੇਕ੍ਖਭੂਮਿਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬਦਾ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਇਮਂ ਤਿਸਿਕ੍ਖਾਗਬ੍ਭਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ, ਸਤਿਸਮਾਧੀਹਿ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਚਿਨ੍ਤਿਤਾਪਞ੍ਞਾਹਿ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਸਉਪਕਾਰਾ ਸਾਨਿਸਂਸਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਉਪਕਾਰੋ ਹਿ ਸਿਕ੍ਖਾਨਂ ਲੋਕਿਯਪਞ੍ਞਾ ਸਤਿ ਚ, ਅਨਿਸਂਸੋ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਾਨੀਤਿ.

੧੭੭. ਏਵਂ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਸੇਕ੍ਖਭੂਮਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਸੇਕ੍ਖਭੂਮਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਦੁਤਿਯਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਵਿਰਤੋ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਯਾ ਕਾਚਿ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾ, ਤਤੋ ਸਬ੍ਬਤੋ ਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਯ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਿਰਤਿਯਾ ਵਿਰਤੋ. ‘‘ਵਿਰਤ੍ਤੋ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਤਦਾ ‘‘ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਯਾ’’ਤਿ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ ਹੋਤਿ, ਸਗਾਥਾਵਗ੍ਗੇ ਪਨ ‘‘ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਸੂ’’ਤਿਪਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੯੬) ਪਾਠੋ. ਚਤੂਹਿਪਿ ਮਗ੍ਗੇਹਿ ਦਸਨ੍ਨਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਅਤੀਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਾਤਿਗੋ, ਚਤੁਤ੍ਥੇਨੇਵ ਵਾ ਉਦ੍ਧਮ੍ਭਾਗਿਯਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਾਤਿਗੋ, ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰਾਭਿਨਨ੍ਦਿਨੀਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਨਨ੍ਦਿਯਾ ਤਿਣ੍ਣਞ੍ਚ ਭਵਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਤ੍ਤਾ ਨਨ੍ਦੀਭਵਪਰਿਕ੍ਖੀਣੋ ਸੋ ਤਾਦਿਸੋ ਖੀਣਾਸਵੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਮ੍ਭੀਰੇ ਸਂਸਾਰਣ੍ਣਵੇ ਨ ਸੀਦਤਿ ਨਨ੍ਦੀਪਰਿਕ੍ਖਯੇਨ ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਂ, ਭਵਪਰਿਕ੍ਖਯੇਨ ਚ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਥਲਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜ ਪਰਮਸ੍ਸਾਸਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ.

੧੭੮. ਅਥ ਹੇਮਵਤੋ ਸਹਾਯਞ੍ਚ ਯਕ੍ਖਪਰਿਸਞ੍ਚ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤੋ ‘‘ਗਮ੍ਭੀਰਪਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਤ੍ਥਵਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਵਤਿਯਾ ਪਰਿਸਾਯ ਸਹਾਯੇਨ ਚ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ, ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਅਗਮਾਸਿ.

ਤਾਸਂ ਪਨ ਗਾਥਾਨਂ ਅਯਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ – ਗਮ੍ਭੀਰਪਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਗਮ੍ਭੀਰਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਗਮ੍ਭੀਰਪਞ੍ਞਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਤਤ੍ਥ ‘‘ਗਮ੍ਭੀਰੇਸੁ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਗਮ੍ਭੀਰਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੩.੪). ਨਿਪੁਣਤ੍ਥਦਸ੍ਸਿਨ੍ਤਿ ਨਿਪੁਣੇਹਿ ਖਤ੍ਤਿਯਪਣ੍ਡਿਤਾਦੀਹਿ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਾਨਂ ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸਿਂ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਵਾ ਯਾਨਿ ਨਿਪੁਣਾਨਿ ਕਾਰਣਾਨਿ ਦੁਪ੍ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਾਨਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਤੇਸਂ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਨਿਪੁਣਤ੍ਥਦਸ੍ਸਿਂ. ਰਾਗਾਦਿਕਿਞ੍ਚਨਾਭਾਵੇਨ ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ. ਦੁਵਿਧੇ ਕਾਮੇ ਤਿਵਿਧੇ ਚੇ ਭਵੇ ਅਲਗ੍ਗਨੇਨ ਕਾਮਭਵੇ ਅਸਤ੍ਤਂ. ਖਨ੍ਧਾਦਿਭੇਦੇਸੁ ਸਬ੍ਬਾਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗਬਨ੍ਧਨਾਭਾਵੇਨ ਸਬ੍ਬਧਿ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਂ. ਦਿਬ੍ਬੇ ਪਥੇ ਕਮਮਾਨਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਭੇਦੇ ਦਿਬ੍ਬੇ ਪਥੇ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਵਸੇਨ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਨ ਤਾਯ ਵੇਲਾਯ ਭਗਵਾ ਦਿਬ੍ਬੇ ਪਥੇ ਕਮਤਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਮਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਕਮਨਸਤ੍ਤਿਸਬ੍ਭਾਵੇਨ ਤਤ੍ਥ ਲਦ੍ਧਵਸੀਭਾਵਤਾਯ ਏਵਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਯੇ ਤੇ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਾ ਅਰਹਨ੍ਤੋ, ਤੇਸਂ ਪਥੇ ਸਨ੍ਤਵਿਹਾਰੇ ਕਮਨੇਨਾਪੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਹਨ੍ਤਾਨਂ ਗੁਣਾਨਂ ਏਸਨੇਨ ਮਹੇਸਿਂ.

੧੭੯. ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਅਪਰੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਥੁਤਿ ਆਰਦ੍ਧਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਨਿਪੁਣਤ੍ਥਦਸ੍ਸਿਗ੍ਗਹਣਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਨਿਪੁਣਤ੍ਥੇ ਦਸ੍ਸੇਤਾਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਞ੍ਞਾਦਦਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪਟਿਲਾਭਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਥਨੇਨ ਪਞ੍ਞਾਦਾਯਕਂ. ਕਾਮਾਲਯੇ ਅਸਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯ੍ਵਾਯਂ ਕਾਮੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧੋ ਆਲਯੋ, ਤਤ੍ਥ ਅਸਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਵਿਦੁਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਵਿਦੁਂ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੁਮੇਧਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਭਾਵਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਭੂਤਾਯ ਪਾਰਮੀਪਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਮੇਧਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ. ਅਰਿਯੇ ਪਥੇਤਿ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੇ ਮਗ੍ਗੇ, ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਂ ਵਾ. ਕਮਮਾਨਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਜ੍ਝੋਗਾਹਮਾਨਂ ਮਗ੍ਗਲਕ੍ਖਣਂ ਞਤ੍ਵਾ ਦੇਸਨਤੋ, ਪਵਿਸਮਾਨਂ ਵਾ ਖਣੇ ਖਣੇ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮਾਪਜ੍ਜਨਤੋ, ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਕਮਨਸਤ੍ਤਿਯਾ ਕਮਿਤਪੁਬ੍ਬਂ ਵਾ.

੧੮੦. ਸੁਦਿਟ੍ਠਂ ਵਤ ਨੋ ਅਜ੍ਜਾਤਿ. ਅਜ੍ਜ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਦਿਟ੍ਠਂ, ਅਜ੍ਜ ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਦਿਟ੍ਠਂ, ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਪ੍ਪਭਾਤਂ ਸੁਹੁਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਜ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਭਾਤਂ ਸੋਭਨਂ ਵਾ ਪਭਾਤਂ ਅਹੋਸਿ. ਅਜ੍ਜ ਚ ਨੋ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਉਟ੍ਠਿਤਂ ਅਹੋਸਿ, ਅਨੁਪਰੋਧੇਨ ਸਯਨਤੋ ਉਟ੍ਠਿਤਂ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਯਂ ਅਦ੍ਦਸਾਮ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਅਦ੍ਦਸਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਲਾਭਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ ਪਵੇਦੇਤਿ.

੧੮੧. ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੋਤਿ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਜਿਦ੍ਧਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ. ਯਸਸ੍ਸਿਨੋਤਿ ਲਾਭਗ੍ਗਪਰਿਵਾਰਗ੍ਗਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਸਰਣਂ ਯਨ੍ਤੀਤਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਗਤਾ, ਤਥਾਪਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਭਾਵਪਰਿਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਪਸਾਦਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਵਾਚਂ ਭਿਨ੍ਦਤਿ.

੧੮੨. ਗਾਮਾ ਗਾਮਨ੍ਤਿ ਦੇਵਗਾਮਾ ਦੇਵਗਾਮਂ. ਨਗਾ ਨਗਨ੍ਤਿ ਦੇਵਪਬ੍ਬਤਾ ਦੇਵਪਬ੍ਬਤਂ. ਨਮਸ੍ਸਮਾਨਾ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚ ਸੁਧਮ੍ਮਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਵਤ ਭਗਵਾ, ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੋ ਵਤ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧਸੁਬੋਧਿਤਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਞ੍ਚ. ‘‘ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਵਤ ਭਗਵਤੋ ਸਾਵਕਸਙ੍ਘੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਙ੍ਘ-ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਅਭਿਤ੍ਥਵਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਤ੍ਥਵਿਤ੍ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨਾ ਧਮ੍ਮਘੋਸਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਹੇਮਵਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਆਲ਼ਵਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਆਲ਼ਵਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਨਯੇਨੇਵਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਆਵਿਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਯ ਚ ‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਂ, ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਏਤਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ. ਆਲ਼ਵਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਆਲ਼ਵਕਸ੍ਸ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭਵਨੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਕਾ ਆਲ਼ਵੀ, ਕਸ੍ਮਾ ਚ ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭਵਨੇ ਵਿਹਰਤੀਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਆਲ਼ਵੀਤਿ ਰਟ੍ਠਮ੍ਪਿ ਨਗਰਮ੍ਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਇਧ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਆਲ਼ਵੀਨਗਰਸ੍ਸ ਹਿ ਸਮੀਪੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਆਲ਼ਵਿਯਂ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਚ ਨਗਰਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇ ਅਵਿਦੂਰੇ ਗਾਵੁਤਮਤ੍ਤੇ ਤਂ ਭਵਨਂ, ਆਲ਼ਵੀਰਟ੍ਠੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਆਲ਼ਵਿਯਂ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਆਲ਼ਵੀਰਟ੍ਠੇ ਚੇਤਂ ਭਵਨਂ.

ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਆਲ਼ਵਕੋ ਰਾਜਾ ਵਿਵਿਧਨਾਟਕੂਪਭੋਗਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਚੋਰਪਟਿਬਾਹਨਤ੍ਥਂ ਪਟਿਰਾਜਨਿਸੇਧਨਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਾਯਾਮਕਰਣਤ੍ਥਞ੍ਚ ਸਤ੍ਤਮੇ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਮਿਗਵਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਬਲਕਾਯੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਤਿਕਂ ਅਕਾਸਿ – ‘‘ਯਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸੇਨ ਮਿਗੋ ਪਲਾਯਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਸੋ ਭਾਰੋ’’ਤਿ. ਅਥ ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਸ੍ਸੇਨ ਮਿਗੋ ਪਲਾਯਿ, ਜਵਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਰਾਜਾ ਧਨੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਿਕੋਵ ਤਿਯੋਜਨਂ ਤਂ ਮਿਗਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿ. ਏਣਿਮਿਗਾ ਚ ਤਿਯੋਜਨਵੇਗਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਜਵਂ ਤਂ ਮਿਗਂ ਉਦਕਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ, ਠਿਤਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾ, ਦ੍ਵਿਧਾ ਛੇਤ੍ਵਾ, ਅਨਤ੍ਥਿਕੋਪਿ ਮਂਸੇਨ ‘‘ਨਾਸਕ੍ਖਿ ਮਿਗਂ ਗਹੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਅਪਵਾਦਮੋਚਨਤ੍ਥਂ ਕਾਜੇਨਾਦਾਯ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਨਗਰਸ੍ਸਾਵਿਦੂਰੇ ਬਹਲਪਤ੍ਤਪਲਾਸਂ ਮਹਾਨਿਗ੍ਰੋਧਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਰਿਸ੍ਸਮਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਂ ਤਸ੍ਸ ਮੂਲਮੁਪਗਤੋ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਨਿਗ੍ਰੋਧੇ ਆਲ਼ਵਕੋ ਯਕ੍ਖੋ ਮਹਾਰਾਜਸਨ੍ਤਿਕਾ ਵਰਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਸਮਯੇ ਤਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਛਾਯਾਯ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਪਵਿਟ੍ਠੇ ਪਾਣਿਨੋ ਖਾਦਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਸਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਖਾਦਿਤੁਂ ਉਪਗਤੋ. ਅਥ ਰਾਜਾ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਤਿਕਂ ਅਕਾਸਿ – ‘‘ਮੁਞ੍ਚ ਮਂ, ਅਹਂ ਤੇ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਮਨੁਸ੍ਸਞ੍ਚ ਥਾਲਿਪਾਕਞ੍ਚ ਪੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਯਕ੍ਖੋ ‘‘ਤ੍ਵਂ ਰਾਜੂਪਭੋਗੇਨ ਪਮਤ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਸਿ, ਅਹਂ ਪਨ ਭਵਨਂ ਅਨੁਪਗਤਞ੍ਚ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਞ੍ਚ ਖਾਦਿਤੁਂ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਸ੍ਵਾਹਂ ਭਵਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਜੀਯੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਮੁਞ੍ਚਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਯਂ ਦਿਵਸਂ ਨ ਪੇਸੇਮਿ, ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਖਾਦਾਹੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨੁਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਮੁਤ੍ਤੋ ਨਗਰਾਭਿਮੁਖੋ ਅਗਮਾਸਿ.

ਬਲਕਾਯੋ ਮਗ੍ਗੇ ਖਨ੍ਧਾਵਾਰਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ ਰਾਜਾਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ – ‘‘ਕਿਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਯਸਮਤ੍ਤਭਯਾ ਏਵਂ ਕਿਲਨ੍ਤੋਸੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਅਨਾਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਕਤਪਾਤਰਾਸੋ ਨਗਰਗੁਤ੍ਤਿਕਂ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਨਗਰਗੁਤ੍ਤਿਕੋ – ‘‘ਕਿਂ, ਦੇਵ, ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਕਤੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਰਾਜਾ ‘‘ਨ ਕਤੋ, ਭਣੇ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਦੁਟ੍ਠੁ ਕਤਂ, ਦੇਵ, ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ ਹਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤਮੇਵ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਪਨ ਜਨਪਦਸ੍ਸ ਆਬਾਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਹੋਤੁ, ਦੇਵ, ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਏਵਮਕਾਸਿ, ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਤ੍ਵਂ ਰਜ੍ਜਸੁਖਂ ਅਨੁਭੋਹਿ, ਅਹਮੇਤ੍ਥ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਕਾਲਸ੍ਸੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਬਨ੍ਧਨਾਗਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯੇ ਯੇ ਵਜ੍ਝਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ – ‘‘ਯੋ ਜੀਵਿਤਤ੍ਥਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਨਿਕ੍ਖਮਤੂ’’ਤਿ ਭਣਤਿ. ਯੋ ਪਠਮਂ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ ਤਂ ਗੇਹਂ ਨੇਤ੍ਵਾ, ਨ੍ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਭੋਜੇਤ੍ਵਾ ਚ, ‘‘ਇਮਂ ਥਾਲਿਪਾਕਂ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਪੇਸੇਤਿ. ਤਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਪਵਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤਂਯੇਵ ਯਕ੍ਖੋ ਭੇਰਵਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਮੂਲਕਨ੍ਦਂ ਵਿਯ ਖਾਦਤਿ. ਯਕ੍ਖਾਨੁਭਾਵੇਨ ਕਿਰ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਕੇਸਾਦੀਨਿ ਉਪਾਦਾਯ ਸਕਲਸਰੀਰਂ ਨਵਨੀਤਪਿਣ੍ਡੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭਤ੍ਤਂ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਤੁਂ ਗਤਪੁਰਿਸਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭੀਤਾ ਯਥਾਮਿਤ੍ਤਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ‘‘ਰਾਜਾ ਚੋਰੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਦੇਤੀ’’ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚੋਰਕਮ੍ਮਤੋ ਪਟਿਵਿਰਤਾ. ਤਤੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਨਵਚੋਰਾਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਪੁਰਾਣਚੋਰਾਨਞ੍ਚ ਪਰਿਕ੍ਖਯੇਨ ਬਨ੍ਧਨਾਗਾਰਾਨਿ ਸੁਞ੍ਞਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ.

ਅਥ ਨਗਰਗੁਤ੍ਤਿਕੋ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਨਂ ਨਗਰਰਚ੍ਛਾਸੁ ਛਡ੍ਡਾਪੇਸਿ – ‘‘ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਲੋਭੇਨ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਤਂ ਪਾਦੇਨਪਿ ਨ ਕੋਚਿ ਛੁਪਿ. ਸੋ ਚੋਰੇ ਅਲਭਨ੍ਤੋ ਅਮਚ੍ਚਾਨਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ‘‘ਕੁਲਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਏਕਮੇਕਂ ਜਿਣ੍ਣਕਂ ਪੇਸੇਮ, ਸੋ ਪਕਤਿਯਾਪਿ ਮਚ੍ਚੁਮੁਖੇ ਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਰਾਜਾ ‘‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਿਤਰਂ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਿਤਾਮਹਂ ਪੇਸੇਤੀ’ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਖੋਭਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਮਾ ਵੋ ਏਤਂ ਰੁਚ੍ਚੀ’’ਤਿ ਨਿਵਾਰੇਸਿ. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਦੇਵ, ਦਾਰਕਂ ਪੇਸੇਮ ਉਤ੍ਤਾਨਸੇਯ੍ਯਕਂ, ਤਥਾਵਿਧਸ੍ਸ ਹਿ ‘ਮਾਤਾ ਮੇ ਪਿਤਾ ਮੇ’ਤਿ ਸਿਨੇਹੋ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਅਨੁਜਾਨਿ. ਤੇ ਤਥਾ ਅਕਂਸੁ. ਨਗਰੇ ਦਾਰਕਮਾਤਰੋ ਚ ਦਾਰਕੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਬ੍ਭਿਨਿਯੋ ਚ ਪਲਾਯਿਤ੍ਵਾ ਪਰਜਨਪਦੇ ਦਾਰਕੇ ਸਂਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਆਨੇਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਦ੍ਵਾਦਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਗਤਾਨਿ.

ਤਤੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਸਕਲਨਗਰਂ ਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮ੍ਪਿ ਦਾਰਕਂ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ – ‘‘ਨਤ੍ਥਿ, ਦੇਵ, ਨਗਰੇ ਦਾਰਕੋ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰੇ ਤਵ ਪੁਤ੍ਤਂ ਆਲ਼ਵਕਕੁਮਾਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਯਥਾ ਮਮ ਪੁਤ੍ਤੋ ਪਿਯੋ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕਸ੍ਸ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਨ ਪਿਯਤਰਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਗਚ੍ਛਥ, ਤਮ੍ਪਿ ਦਤ੍ਵਾ ਮਮ ਜੀਵਿਤਂ ਰਕ੍ਖਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਆਲ਼ਵਕਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਮਾਤਾ ਪੁਤ੍ਤਂ ਨ੍ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਮਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ, ਦੁਕੂਲਚੁਮ੍ਬਟਕੇ ਕਤ੍ਵਾ, ਅਙ੍ਕੇ ਸਯਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ. ਰਾਜਪੁਰਿਸਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਣਾਯ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਪ੍ਪਲਪਨ੍ਤਿਯਾ ਤਸ੍ਸਾ ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਞ੍ਚ ਇਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਧਾਤਿਯਾ ਤਂ ਆਦਾਯ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ ‘‘ਸ੍ਵੇ ਯਕ੍ਖਭਕ੍ਖੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਤਂ ਦਿਵਸਞ੍ਚ ਭਗਵਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਯ ਜੇਤਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂ ਮਹਾਕਰੁਣਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਅਦ੍ਦਸ ਆਲ਼ਵਕਸ੍ਸ ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਂ, ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਭਾਤਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਨਿਟ੍ਠਿਤਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋਵ ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖਉਪੋਸਥਦਿਵਸੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਓਗ੍ਗਤੇ ਸੂਰਿਯੇ ਏਕਕੋਵ ਅਦੁਤਿਯੋ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਪਾਦਗਮਨੇਨੇਵ ਸਾਵਤ੍ਥਿਤੋ ਤਿਂਸ ਯੋਜਨਾਨਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭਵਨਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਆਲ਼ਵਕਸ੍ਸ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭਵਨੇ’’ਤਿ.

ਕਿਂ ਪਨ ਭਗਵਾ ਯਸ੍ਮਿਂ ਨਿਗ੍ਰੋਧੇ ਆਲ਼ਵਕਸ੍ਸ ਭਵਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਮੂਲੇ ਵਿਹਾਸਿ, ਉਦਾਹੁ ਭਵਨੇਯੇਵਾਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਭਵਨੇਯੇਵ. ਯਥੇਵ ਹਿ ਯਕ੍ਖਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਵਨਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਭਗਵਾਪਿ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਵਨਦ੍ਵਾਰੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਦਾ ਆਲ਼ਵਕੋ ਹਿਮਵਨ੍ਤੇ ਯਕ੍ਖਸਮਾਗਮਂ ਗਤੋ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਆਲ਼ਵਕਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰਪਾਲੋ ਗਦ੍ਰਭੋ ਨਾਮ ਯਕ੍ਖੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ – ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ ਵਿਕਾਲੇ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਆਮ, ਗਦ੍ਰਭ, ਆਗਤੋਮ੍ਹਿ. ਸਚੇ ਤੇ ਅਗਰੁ, ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾਮੇਕਰਤ੍ਤਿਂ ਆਲ਼ਵਕਸ੍ਸ ਭਵਨੇ’’ਤਿ. ‘‘ਨ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗਰੁ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਸੋ ਯਕ੍ਖੋ ਕਕ੍ਖਲ਼ੋ ਫਰੁਸੋ, ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਮ੍ਪਿ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦੀਨਿ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਮਾ ਰੁਚ੍ਚਿ ਭਗਵਤੋ ਇਧ ਵਾਸੋ’’ਤਿ. ‘‘ਜਾਨਾਮਿ, ਗਦ੍ਰਭ, ਤਸ੍ਸ ਕਕ੍ਖਲ਼ਤ੍ਤਂ, ਨ ਕੋਚਿ ਮਮਨ੍ਤਰਾਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਚੇ ਤੇ ਅਗਰੁ, ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾਮੇਕਰਤ੍ਤਿ’’ਨ੍ਤਿ.

ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਗਦ੍ਰਭੋ ਯਕ੍ਖੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਅਗ੍ਗਿਤਤ੍ਤਕਪਾਲਸਦਿਸੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਲ਼ਵਕੋ, ‘ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ’ਤਿ ਵਾ ‘ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’ਤਿ ਵਾ ‘ਧਮ੍ਮੋ’ਤਿ ਵਾ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਇਧਾਗਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖੇਪਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਹਦਯਮ੍ਪਿ ਫਾਲੇਤਿ, ਪਾਦੇਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਸਮੁਦ੍ਦੇ ਵਾ ਪਰਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਵਾ ਖਿਪਤੀ’’ਤਿ. ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਆਹ – ‘‘ਜਾਨਾਮਿ, ਗਦ੍ਰਭ, ਸਚੇ ਤੇ ਅਗਰੁ, ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾਮੇਕਰਤ੍ਤਿ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਗਦ੍ਰਭੋ ਯਕ੍ਖੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਅਗ੍ਗਿਤਤ੍ਤਕਪਾਲਸਦਿਸੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਲ਼ਵਕੋ, ‘ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ’ਤਿ ਵਾ ‘ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’ਤਿ ਵਾ ‘ਧਮ੍ਮੋ’ਤਿ ਵਾ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਇਧਾਗਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖੇਪਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਹਦਯਮ੍ਪਿ ਫਾਲੇਤਿ, ਪਾਦੇਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਸਮੁਦ੍ਦੇ ਵਾ ਪਰਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਵਾ ਖਿਪਤੀ’’ਤਿ. ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਆਹ – ‘‘ਜਾਨਾਮਿ, ਗਦ੍ਰਭ, ਸਚੇ ਤੇ ਅਗਰੁ, ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾਮੇਕਰਤ੍ਤਿ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਨ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗਰੁ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਸੋ ਯਕ੍ਖੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨਾਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤਂ ਮਂ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪੇਯ੍ਯ, ਆਰੋਚੇਮਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ‘‘ਯਥਾਸੁਖਂ, ਗਦ੍ਰਭ, ਆਰੋਚੇਹੀ’’ਤਿ. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤ੍ਵਮੇਵ ਜਾਨਾਹੀ’’ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਹਿਮਵਨ੍ਤਾਭਿਮੁਖੋ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਭਵਨਦ੍ਵਾਰਮ੍ਪਿ ਸਯਮੇਵ ਭਗਵਤੋ ਵਿਵਰਮਦਾਸਿ. ਭਗਵਾ ਅਨ੍ਤੋਭਵਨਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਯਤ੍ਥ ਅਭਿਲਕ੍ਖਿਤੇਸੁ ਮਙ੍ਗਲਦਿਵਸਾਦੀਸੁ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਆਲ਼ਵਕੋ ਸਿਰਿਂ ਅਨੁਭੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਦਿਬ੍ਬਰਤਨਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਾਭਂ ਮੁਞ੍ਚਿ. ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ਸਮ੍ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਭਗਵਾ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਤੁਮ੍ਹੇ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ, ਸੀਲਂ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ, ਪੂਜਨੇਯ੍ਯਂ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ, ਇਮਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਇਦਾਨਿਪਿ ਤਥੇਵ ਕਰੋਥ, ਮਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਇਸ੍ਸਾਮਚ੍ਛਰਿਯਾਭਿਭੂਤਾ ਵਿਹਰਥਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਾਸਂ ਪਕਿਣ੍ਣਕਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਸਿ. ਤਾ ਚ ਭਗਵਤੋ ਮਧੁਰਨਿਗ੍ਘੋਸਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਸਾਧੁਕਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਦਤ੍ਵਾ, ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁਯੇਵ. ਗਦ੍ਰਭੋਪਿ ਹਿਮਵਨ੍ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਲ਼ਵਕਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਯਗ੍ਘੇ, ਮਾਰਿਸ, ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਵਿਮਾਨੇ ਤੇ ਭਗਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ. ਸੋ ਗਦ੍ਰਭਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਮਕਾਸਿ ‘‘ਤੁਣ੍ਹੀ ਹੋਹਿ, ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਪੁਰਿਸਮਾਨੇਨ ਕਿਰ ਲਜ੍ਜਿਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਮਾ ਕੋਚਿ ਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਸੁਣੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਵਾਰੇਸਿ.

ਤਦਾ ਸਾਤਾਗਿਰਹੇਮਵਤਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਜੇਤਵਨੇਯੇਵ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਕ੍ਖਸਮਾਗਮਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸਪਰਿਵਾਰਾ ਨਾਨਾਯਾਨੇਹਿ ਆਕਾਸੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਆਕਾਸੇ ਚ ਯਕ੍ਖਾਨਂ ਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਮਗ੍ਗੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਆਕਾਸਟ੍ਠਾਨਿ ਵਿਮਾਨਾਨਿ ਪਰਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇਨੇਵ ਮਗ੍ਗੋ ਹੋਤਿ. ਆਲ਼ਵਕਸ੍ਸ ਪਨ ਵਿਮਾਨਂ ਭੂਮਟ੍ਠਂ ਸੁਗੁਤ੍ਤਂ ਪਾਕਾਰਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਸੁਸਂਵਿਹਿਤਦ੍ਵਾਰਟ੍ਟਾਲਕਗੋਪੁਰਂ, ਉਪਰਿ ਕਂਸਜਾਲਸਞ੍ਛਨ੍ਨਂ ਮਞ੍ਜੂਸਸਦਿਸਂ ਤਿਯੋਜਨਂ ਉਬ੍ਬੇਧੇਨ. ਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਮਗ੍ਗੋ ਹੋਤਿ. ਤੇ ਤਂ ਪਦੇਸਮਾਗਮ੍ਮ ਗਨ੍ਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਕਾਸਸ੍ਸ ਉਪਰਿਭਾਗੇਨ ਯਾਵ ਭਵਗ੍ਗਾ, ਤਾਵ ਕੋਚਿ ਗਨ੍ਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥੋ. ਤੇ ‘‘ਕਿਮਿਦ’’ਨ੍ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇ ਖਿਤ੍ਤਲੇਡ੍ਡੁ ਵਿਯ ਓਰੁਯ੍ਹ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਕ੍ਖਸਮਾਗਮਂ ਗਚ੍ਛਾਮ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਤੀਣਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਪਸਂਸਨ੍ਤਾ ਯਕ੍ਖਸਮਾਗਮਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਆਲ਼ਵਕੋ ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਇਧ ਨਿਸੀਦਥਾ’’ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਓਕਾਸਮਦਾਸਿ. ਤੇ ਆਲ਼ਵਕਸ੍ਸ ਨਿਵੇਦੇਸੁਂ ‘‘ਲਾਭਾ ਤੇ, ਆਲ਼ਵਕ, ਯਸ੍ਸ ਤੇ ਭਵਨੇ ਭਗਵਾ ਵਿਹਰਤਿ, ਗਚ੍ਛਾਵੁਸੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਸ੍ਸੂ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਭਵਨੇਯੇਵ ਵਿਹਾਸਿ, ਨ ਯਸ੍ਮਿਂ ਨਿਗ੍ਰੋਧੇ ਆਲ਼ਵਕਸ੍ਸ ਭਵਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਮੂਲੇਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ ਆਲ਼ਵਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਆਲ਼ਵਕਸ੍ਸ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭਵਨੇ’’ਤਿ.

ਅਥ ਖੋ ਆਲ਼ਵਕੋ…ਪੇ… ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ ‘‘ਨਿਕ੍ਖਮ ਸਮਣਾ’’ਤਿ. ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਪਨਾਯਂ ਏਤਦਵੋਚਾ’’ਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਰੋਸੇਤੁਕਾਮਤਾਯ. ਤਤ੍ਰੇਵਂ ਆਦਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਅਯਞ੍ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਾਕਥਾ ਦੁਕ੍ਕਥਾ ਹੋਤਿ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾਦੀਨਂ ਸੀਲਾਦਿਕਥਾ ਵਿਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਯਕ੍ਖਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਭਗਵਤੋ ਪਸਂਸਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਏਵ ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਲੋਣਸਕ੍ਖਰਾ ਵਿਯ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਕੋਪੇਨ ਤਟਤਟਾਯਮਾਨਹਦਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੋ ਸੋ ਭਗਵਾ ਨਾਮ, ਯੋ ਮਮ ਭਵਨਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਨ ਤ੍ਵਂ, ਆਵੁਸੋ, ਜਾਨਾਸਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ, ਯੋ ਤੁਸਿਤਭਵਨੇ ਠਿਤੋ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਵਿਲੋਕਨਾਨਿ ਵਿਲੋਕੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਯਾਵ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਂ ਕਥੇਨ੍ਤਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਆਦਿਨਾ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਾਨਿਪਿ ਤ੍ਵਂ, ਆਵੁਸੋ, ਅਚ੍ਛਰਿਯਾਨਿ ਨਾਦ੍ਦਸਾ’’ਤਿ ਚੋਦੇਸੁਂ. ਸੋ ਦਿਸ੍ਵਾਪਿ ਕੋਧਵਸੇਨ ‘‘ਨਾਦ੍ਦਸ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਆਵੁਸੋ ਆਲ਼ਵਕ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਸਿ ਵਾ ਤ੍ਵਂ, ਨ ਵਾ, ਕੋ ਤਯਾ ਅਤ੍ਥੋ ਪਸ੍ਸਤਾ ਵਾ ਅਪਸ੍ਸਤਾ ਵਾ, ਕਿਂ ਤ੍ਵਂ ਕਰਿਸ੍ਸਸਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥੁਨੋ, ਯੋ ਤ੍ਵਂ ਤਂ ਉਪਨਿਧਾਯ ਚਲਕ੍ਕਕੁਧਮਹਾਉਸਭਸਮੀਪੇ ਤਦਹੁਜਾਤਵਚ੍ਛਕੋ ਵਿਯ, ਤਿਧਾਪਭਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤਵਾਰਣਸਮੀਪੇ ਭਿਙ੍ਕਪੋਤਕੋ ਵਿਯ, ਭਾਸੁਰਵਿਲਮ੍ਬਕੇਸਰਉਪਸੋਭਿਤਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਮਿਗਰਞ੍ਞੋ ਸਮੀਪੇ ਜਰਸਿਙ੍ਗਾਲੋ ਵਿਯ, ਦਿਯਡ੍ਢਯੋਜਨਸਤਪ੍ਪਵਡ੍ਢਕਾਯਸੁਪਣ੍ਣਰਾਜਸਮੀਪੇ ਛਿਨ੍ਨਪਕ੍ਖਕਾਕਪੋਤਕੋ ਵਿਯ ਖਾਯਸਿ, ਗਚ੍ਛ ਯਂ ਤੇ ਕਰਣੀਯਂ, ਤਂ ਕਰੋਹੀਤਿ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਕੁਦ੍ਧੋ ਆਲ਼ਵਕੋ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਮਨੋਸਿਲਾਤਲੇ ਵਾਮਪਾਦੇਨ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਸ੍ਸਥ ਦਾਨਿ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਵਾ ਸਤ੍ਥਾ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ, ਅਹਂ ਵਾ’’ਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਪਾਦੇਨ ਸਟ੍ਠਿਯੋਜਨਮਤ੍ਤਂ ਕੇਲਾਸਪਬ੍ਬਤਕੂਟਂ ਅਕ੍ਕਮਿ, ਤਂ ਅਯੋਕੂਟਪਹਟੋ ਨਿਦ੍ਧਨ੍ਤਅਯੋਪਿਣ੍ਡੋ ਵਿਯ ਪਪਟਿਕਾਯੋ ਮੁਞ੍ਚਿ. ਸੋ ਤਤ੍ਰ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹਂ ਆਲ਼ਵਕੋ’’ਤਿ ਘੋਸੇਸਿ, ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਸਦ੍ਦੋ ਫਰਿ.

ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕਿਰ ਸਦ੍ਦਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਸੁਯ੍ਯਿਂਸੁ – ਯਞ੍ਚ ਪੁਣ੍ਣਕੋ ਯਕ੍ਖਸੇਨਾਪਤਿ ਧਨਞ੍ਚਯਕੋਰਬ੍ਯਰਾਜਾਨਂ ਜੂਤੇ ਜਿਨਿਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਫੋਟੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹਂ ਜਿਨਿ’’ਨ੍ਤਿ ਉਗ੍ਘੋਸੇਸਿ, ਯਞ੍ਚ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਪਰਿਹਾਯਮਾਨੇ ਵਿਸ੍ਸਕਮ੍ਮਂ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਂ ਸੁਨਖਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹਂ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਚ ਉਪਾਸਕੇ ਚ ਉਪਾਸਿਕਾਯੋ ਚ ਸਬ੍ਬੇਵ ਅਧਮ੍ਮਵਾਦਿਨੋ ਖਾਦਾਮੀ’’ਤਿ ਉਗ੍ਘੋਸਾਪੇਸਿ, ਯਞ੍ਚ ਕੁਸਜਾਤਕੇ ਪਭਾਵਤਿਹੇਤੁ ਸਤ੍ਤਹਿ ਰਾਜੂਹਿ ਨਗਰੇ ਉਪਰੁਦ੍ਧੇ ਪਭਾਵਤਿਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਹ ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ‘‘ਅਹਂ ਸੀਹਸ੍ਸਰਕੁਸਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਉਗ੍ਘੋਸੇਸਿ, ਯਞ੍ਚ ਆਲ਼ਵਕੋ ਕੇਲਾਸਮੁਦ੍ਧਨਿ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹਂ ਆਲ਼ਵਕੋ’’ਤਿ. ਤਦਾ ਹਿ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਦ੍ਵਾਰੇ ਦ੍ਵਾਰੇ ਠਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਘੋਸਿਤਸਦਿਸਂ ਅਹੋਸਿ, ਤਿਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਵਿਤ੍ਥਤੋ ਚ ਹਿਮਵਾਪਿ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪਿ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵੇਨ.

ਸੋ ਵਾਤਮਣ੍ਡਲਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸਿ – ‘‘ਏਤੇਨੇਵ ਸਮਣਂ ਪਲਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤੇ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਦਿਭੇਦਾ ਵਾਤਾ ਸਮੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਅਡ੍ਢਯੋਜਨਯੋਜਨਦ੍ਵਿਯੋਜਨਤਿਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣਾਨਿ ਪਬ੍ਬਤਕੂਟਾਨਿ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਵਨਗਚ੍ਛਰੁਕ੍ਖਾਦੀਨਿ ਉਮ੍ਮੂਲੇਤ੍ਵਾ ਆਲ਼ਵੀਨਗਰਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਜਿਣ੍ਣਹਤ੍ਥਿਸਾਲਾਦੀਨਿ ਚੁਣ੍ਣੇਨ੍ਤਾ ਛਦਨਿਟ੍ਠਕਾ ਆਕਾਸੇ ਭਮੇਨ੍ਤਾ. ਭਗਵਾ ‘‘ਮਾ ਕਸ੍ਸਚਿ ਉਪਰੋਧੋ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਤੇ ਵਾਤਾ ਦਸਬਲਂ ਪਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਕਣ੍ਣਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚਾਲੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਮਹਾਵਸ੍ਸਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸਿ ‘‘ਉਦਕੇਨ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਂ ਮਾਰੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵੇਨ ਉਪਰੂਪਰਿ ਸਤਪਟਲਸਹਸ੍ਸਪਟਲਾਦਿਭੇਦਾ ਵਲਾਹਕਾ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਵਸ੍ਸਿਂਸੁ, ਵੁਟ੍ਠਿਧਾਰਾਵੇਗੇਨ ਪਥਵੀ ਛਿਦ੍ਦਾ ਅਹੋਸਿ, ਵਨਰੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਉਪਰਿ ਮਹੋਘੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਚੀਵਰੇ ਉਸ੍ਸਾਵਬਿਨ੍ਦੁਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਤੇਮੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ. ਤਤੋ ਪਾਸਾਣਵਸ੍ਸਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਪਬ੍ਬਤਕੂਟਾਨਿ ਧੂਮਾਯਨ੍ਤਾਨਿ ਪਜ੍ਜਲਨ੍ਤਾਨਿ ਆਕਾਸੇਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਂ ਪਤ੍ਵਾ ਦਿਬ੍ਬਮਾਲਾਗੁਲ਼ਾਨਿ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਪਹਰਣਵਸ੍ਸਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਏਕਤੋਧਾਰਾਉਭਤੋਧਾਰਾ ਅਸਿਸਤ੍ਤਿਖੁਰਪ੍ਪਾਦਯੋ ਧੂਮਾਯਨ੍ਤਾ ਪਜ੍ਜਲਨ੍ਤਾ ਆਕਾਸੇਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਂ ਪਤ੍ਵਾ ਦਿਬ੍ਬਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਤਤੋ ਅਙ੍ਗਾਰਵਸ੍ਸਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਕਿਂਸੁਕਵਣ੍ਣਾ ਅਙ੍ਗਾਰਾ ਆਕਾਸੇਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਪਾਦਮੂਲੇ ਦਿਬ੍ਬਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਕਿਰਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਕੁਕ੍ਕੁਲਵਸ੍ਸਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਅਚ੍ਚੁਣ੍ਹੋ ਕੁਕ੍ਕੁਲੋ ਆਕਾਸੇਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਪਾਦਮੂਲੇ ਚਨ੍ਦਨਚੁਣ੍ਣਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਪਤਿ. ਤਤੋ ਵਾਲੁਕਾਵਸ੍ਸਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਅਤਿਸੁਖੁਮਾ ਵਾਲੁਕਾ ਧੂਮਾਯਨ੍ਤਾ ਪਜ੍ਜਲਨ੍ਤਾ ਆਕਾਸੇਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਪਾਦਮੂਲੇ ਦਿਬ੍ਬਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਪਤਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਕਲਲਵਸ੍ਸਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਤਂ ਕਲਲਵਸ੍ਸਂ ਧੂਮਾਯਨ੍ਤਂ ਪਜ੍ਜਲਨ੍ਤਂ ਆਕਾਸੇਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਪਾਦਮੂਲੇ ਦਿਬ੍ਬਗਨ੍ਧਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਪਤਿ. ਤਤੋ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸਿ ‘‘ਭਿਂਸੇਤ੍ਵਾ ਸਮਣਂ ਪਲਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਂ ਚਤੁਰਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਨ੍ਧਕਾਰਸਦਿਸਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਂ ਪਤ੍ਵਾ ਸੂਰਿਯਪ੍ਪਭਾਵਿਹਤਮਿਵਨ੍ਧਕਾਰਂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ.

ਏਵਂ ਯਕ੍ਖੋ ਇਮਾਹਿ ਨਵਹਿ ਵਾਤਵਸ੍ਸਪਾਸਾਣਪਹਰਣਙ੍ਗਾਰਕੁਕ੍ਕੁਲਵਾਲੁਕਕਲਲਨ੍ਧਕਾਰਵੁਟ੍ਠੀਹਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਲਾਪੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਨਾਨਾਵਿਧਪਹਰਣਹਤ੍ਥਾਯ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਰੂਪਭੂਤਗਣਸਮਾਕੁਲਾਯ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ ਸੇਨਾਯ ਸਯਮੇਵ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਗਤੋ. ਤੇ ਭੂਤਗਣਾ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰੇ ਵਿਕਾਰੇ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਣ੍ਹਥ ਹਨਥਾ’’ਤਿ ਭਗਵਤੋ ਉਪਰਿ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਪਿਚ ਤੇ ਨਿਦ੍ਧਨ੍ਤਲੋਹਪਿਣ੍ਡਂ ਵਿਯ ਮਕ੍ਖਿਕਾ, ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਲ੍ਲੀਯਿਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਾ ਏਵਂ ਅਹੇਸੁਂ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਯਥਾ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਮਾਰੋ ਆਗਤਵੇਲਾਯਮੇਵ ਨਿਵਤ੍ਤੋ, ਤਥਾ ਅਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਉਪਡ੍ਢਰਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਂ ਬ੍ਯਾਕੁਲਮਕਂਸੁ. ਏਵਂ ਉਪਡ੍ਢਰਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਂ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਵਿਭਿਂਸਨਦਸ੍ਸਨੇਨਪਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਚਾਲੇਤੁਮਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਆਲ਼ਵਕੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਕੇਨਚਿ ਅਜੇਯ੍ਯਂ ਦੁਸ੍ਸਾਵੁਧਂ ਮੁਞ੍ਚੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ.

ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਕਿਰ ਆਵੁਧਾਨਿ ਲੋਕੇ ਸੇਟ੍ਠਾਨਿ – ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਵਜਿਰਾਵੁਧਂ, ਵੇਸ੍ਸਵਣਸ੍ਸ ਗਦਾਵੁਧਂ, ਯਮਸ੍ਸ ਨਯਨਾਵੁਧਂ, ਆਲ਼ਵਕਸ੍ਸ ਦੁਸ੍ਸਾਵੁਧਨ੍ਤਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਸਕ੍ਕੋ ਕੁਦ੍ਧੋ ਵਜਿਰਾਵੁਧਂ ਸਿਨੇਰੁਮਤ੍ਥਕੇ ਪਹਰੇਯ੍ਯ ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਯੋਜਨਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਸਿਨੇਰੁਂ ਵਿਨਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਹੇਟ੍ਠਤੋ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ. ਵੇਸ੍ਸਵਣਸ੍ਸ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਾਲੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਗਦਾ ਬਹੂਨਂ ਯਕ੍ਖਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਸੀਸਂ ਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਹਤ੍ਥਪਾਸਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਯਮੇਨ ਕੁਦ੍ਧੇਨ ਨਯਨਾਵੁਧੇਨ ਓਲੋਕਿਤਮਤ੍ਤੇ ਅਨੇਕਾਨਿ ਕੁਮ੍ਭਣ੍ਡਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਤਤ੍ਤਕਪਾਲੇ ਤਿਲਾ ਵਿਯ ਵਿਪ੍ਫੁਰਨ੍ਤਾਨਿ ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਆਲ਼ਵਕੋ ਕੁਦ੍ਧੋ ਸਚੇ ਆਕਾਸੇ ਦੁਸ੍ਸਾਵੁਧਂ ਮੁਞ੍ਚੇਯ੍ਯ, ਦ੍ਵਾਦਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਦੇਵੋ ਨ ਵਸ੍ਸੇਯ੍ਯ. ਸਚੇ ਪਥਵਿਯਂ ਮੁਞ੍ਚੇਯ੍ਯ, ਸਬ੍ਬਰੁਕ੍ਖਤਿਣਾਦੀਨਿ ਸੁਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਦਸਵਸ੍ਸਨ੍ਤਰਂ ਨ ਪੁਨ ਰੁਹੇਯ੍ਯੁਂ. ਸਚੇ ਸਮੁਦ੍ਦੇ ਮੁਞ੍ਚੇਯ੍ਯ, ਤਤ੍ਤਕਪਾਲੇ ਉਦਕਬਿਨ੍ਦੁ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਮੁਦਕਂ ਸੁਸ੍ਸੇਯ੍ਯ. ਸਚੇ ਸਿਨੇਰੁਸਦਿਸੇਪਿ ਪਬ੍ਬਤੇ ਮੁਞ੍ਚੇਯ੍ਯ, ਖਣ੍ਡਾਖਣ੍ਡਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਕਿਰੇਯ੍ਯ. ਸੋ ਏਵਂ ਮਹਾਨੁਭਾਵਂ ਦੁਸ੍ਸਾਵੁਧਂ ਉਤ੍ਤਰੀਯਕਤਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਦੇਵਤਾ ਵੇਗੇਨ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੁ – ‘‘ਅਜ੍ਜ ਭਗਵਾ ਆਲ਼ਵਕਂ ਦਮੇਸ੍ਸਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਂ ਸੋਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਯੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨਕਾਮਾਪਿ ਦੇਵਤਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੁ. ਏਵਂ ਸਕਲਮ੍ਪਿ ਆਕਾਸਂ ਦੇਵਤਾਹਿ ਪੁਰਿਪੁਣ੍ਣਮਹੋਸਿ.

ਅਥ ਆਲ਼ਵਕੋ ਭਗਵਤੋ ਸਮੀਪੇ ਉਪਰੂਪਰਿ ਵਿਚਰਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਥਾਵੁਧਂ ਮੁਞ੍ਚਿ. ਤਂ ਅਸਨਿਵਿਚਕ੍ਕਂ ਵਿਯ ਆਕਾਸੇ ਭੇਰਵਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤਂ ਧੂਮਾਯਨ੍ਤਂ ਪਜ੍ਜਲਨ੍ਤਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਮਾਨਮਦ੍ਦਨਤ੍ਥਂ ਪਾਦਮੁਞ੍ਛਨਚੋਲ਼ਕਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਾਦਮੂਲੇ ਨਿਪਤਿ. ਆਲ਼ਵਕੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਛਿਨ੍ਨਵਿਸਾਣੋ ਵਿਯ ਉਸਭੋ, ਉਦ੍ਧਟਦਾਠੋ ਵਿਯ ਸਪ੍ਪੋ, ਨਿਤ੍ਤੇਜੋ ਨਿਮ੍ਮਦੋ ਨਿਪਤਿਤਮਾਨਦ੍ਧਜੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਦੁਸ੍ਸਾਵੁਧਮ੍ਪਿ ਸਮਣਂ ਨਭਿਭੋਸਿ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ? ਇਦਂ ਕਾਰਣਂ, ਮੇਤ੍ਤਾਵਿਹਾਰਯੁਤ੍ਤੋ ਸਮਣੋ, ਹਨ੍ਦ ਨਂ ਰੋਸੇਤ੍ਵਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਵਿਯੋਜੇਮੀਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਆਲ਼ਵਕੋ ਯਕ੍ਖੋ ਯੇਨ ਭਗਵਾ…ਪੇ… ਨਿਕ੍ਖਮ ਸਮਣਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਕਸ੍ਮਾ ਮਯਾ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤੋ ਮਮ ਭਵਨਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਘਰਸਾਮਿਕੋ ਵਿਯ ਇਤ੍ਥਾਗਾਰਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਸਿ, ਨਨੁ ਅਯੁਤ੍ਤਮੇਤਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਯਦਿਦਂ ਅਦਿਨ੍ਨਪਟਿਭੋਗੋ ਇਤ੍ਥਿਸਂਸਗ੍ਗੋ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਦਿ ਤ੍ਵਂ ਸਮਣਧਮ੍ਮੇ ਠਿਤੋ, ਨਿਕ੍ਖਮ ਸਮਣਾਤਿ. ਏਕੇ ਪਨ ‘‘ਏਤਾਨਿ ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਫਰੁਸਵਚਨਾਨਿ ਵਤ੍ਵਾ ਏਵਾਯਂ ਏਤਦਵੋਚਾ’’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ.

ਅਥ ਭਗਵਾ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਥਦ੍ਧੋ ਪਟਿਥਦ੍ਧਭਾਵੇਨ ਵਿਨੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਸੋ ਹਿ ਪਟਿਥਦ੍ਧਭਾਵੇ ਕਰਿਯਮਾਨੇ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਚਣ੍ਡਸ੍ਸ ਕੁਕ੍ਕੁਰਸ੍ਸ ਨਾਸਾਯ ਪਿਤ੍ਤਂ ਭਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ, ਸੋ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋ ਮਤ੍ਤਾਯ ਚਣ੍ਡਤਰੋ ਅਸ੍ਸ, ਏਵਂ ਥਦ੍ਧਤਰੋ ਹੋਤਿ, ਮੁਦੁਨਾ ਪਨ ਸੋ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਨੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਾਧਾਵੁਸੋ’’ਤਿ ਪਿਯਵਚਨੇਨ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਾਧਾਵੁਸੋਤਿ ਭਗਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮੀ’’ਤਿ.

ਤਤੋ ਆਲ਼ਵਕੋ ‘‘ਸੁਵਚੋ ਵਤਾਯਂ ਸਮਣੋ ਏਕਵਚਨੇਨੇਵ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ, ਏਵਂ ਨਾਮ ਨਿਕ੍ਖਮੇਤੁਂ ਸੁਖਂ ਸਮਣਂ ਅਕਾਰਣੇਨੇਵਾਹਂ ਸਕਲਰਤ੍ਤਿਂ ਯੁਦ੍ਧੇਨ ਅਬ੍ਭੁਯ੍ਯਾਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਮੁਦੁਚਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ‘‘ਇਦਾਨਿਪਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਜਾਨਿਤੁਂ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਸੁਵਚਤਾਯ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ, ਉਦਾਹੁ ਕੋਧੇਨ, ਹਨ੍ਦ ਨਂ ਵੀਮਂਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ‘‘ਪਵਿਸ ਸਮਣਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਥ ‘‘ਸੁਵਚੋ’’ਤਿ ਮੁਦੁਭੂਤਚਿਤ੍ਤਵਵਤ੍ਥਾਨਕਰਣਤ੍ਥਂ ਪੁਨਪਿ ਪਿਯਵਚਨਂ ਵਦਨ੍ਤੋ ਸਾਧਾਵੁਸੋਤਿ ਭਗਵਾ ਪਾਵਿਸਿ. ਆਲ਼ਵਕੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਤਮੇਵ ਸੁਵਚਭਾਵਂ ਵੀਮਂਸਨ੍ਤੋ ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ‘‘ਨਿਕ੍ਖਮ ਪਵਿਸਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਭਗਵਾਪਿ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ. ਯਦਿ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਪਕਤਿਯਾਪਿ ਥਦ੍ਧਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਥਦ੍ਧਤਰਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ ਭਾਜਨਂ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਨਾਮ ਮਾਤਾ ਰੋਦਨ੍ਤਂ ਪੁਤ੍ਤਕਂ ਯਂ ਸੋ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਦਤ੍ਵਾ ਵਾ ਕਤ੍ਵਾ ਵਾ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤਿ, ਤਥਾ ਭਗਵਾ ਕਿਲੇਸਰੋਦਨੇਨ ਰੋਦਨ੍ਤਂ ਯਕ੍ਖਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ਯਂ ਸੋ ਭਣਤਿ, ਤਂ ਅਕਾਸਿ. ਯਥਾ ਚ ਧਾਤੀ ਥਞ੍ਞਂ ਅਪਿਵਨ੍ਤਂ ਦਾਰਕਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦਤ੍ਵਾ ਉਪਲਾਲ਼ੇਤ੍ਵਾ ਪਾਯੇਤਿ, ਤਥਾ ਭਗਵਾ ਯਕ੍ਖਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਖੀਰਂ ਪਾਯੇਤੁਂ ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਿਤਵਚਨਕਰਣੇਨ ਉਪਲਾਲ਼ੇਨ੍ਤੋ ਏਵਮਕਾਸਿ. ਯਥਾ ਚ ਪੁਰਿਸੋ ਲਾਬੁਮ੍ਹਿ ਚਤੁਮਧੁਰਂ ਪੂਰੇਤੁਕਾਮੋ ਤਸ੍ਸਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਸੋਧੇਤਿ, ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤੇ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਚਤੁਮਧੁਰਂ ਪੂਰੇਤੁਕਾਮੋ ਤਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਕੋਧਮਲਂ ਸੋਧੇਤੁਂ ਯਾਵ ਤਤਿਯਂ ਨਿਕ੍ਖਮਨਪਵੇਸਨਂ ਅਕਾਸਿ.

ਅਥ ਆਲ਼ਵਕੋ ‘‘ਸੁਵਚੋ ਅਯਂ ਸਮਣੋ, ‘ਨਿਕ੍ਖਮਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ, ‘ਪਵਿਸਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਪਵਿਸਤਿ, ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਇਮਂ ਸਮਣਂ ਏਵਮੇਵਂ ਸਕਲਰਤ੍ਤਿਂ ਕਿਲਮੇਤ੍ਵਾ, ਪਾਦੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਪਾਰਗਙ੍ਗਾਯ ਖਿਪੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਂ ਚਿਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਚਤੁਤ੍ਥਵਾਰਂ ਆਹ – ‘‘ਨਿਕ੍ਖਮ ਸਮਣਾ’’ਤਿ. ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ‘‘ਨ ਖ੍ਵਾਹਂ ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਤਦੁਤ੍ਤਰਿਂ ਕਰਣੀਯਂ ਪਰਿਯੇਸਮਾਨੋ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ ਮੁਖਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਖ੍ਵਾਹਂ ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਨਇਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇ, ਖੋਇਤਿ ਅਵਧਾਰਣੇ. ਅਹਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿਦਸ੍ਸਨਂ, ਨ੍ਤਿ ਹੇਤੁਵਚਨਂ. ਤੇਨੇਤ੍ਥ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਤ੍ਵਂ ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਹਂ ਆਵੁਸੋ ਨੇਵ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਂ ਤੇ ਕਰਣੀਯਂ, ਤਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਤਤੋ ਆਲ਼ਵਕੋ ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਆਕਾਸੇਨਾਗਮਨਵੇਲਾਯਂ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਏਤਂ ਸੁਵਣ੍ਣਵਿਮਾਨਂ, ਉਦਾਹੁ ਰਜਤਮਣਿਵਿਮਾਨਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ, ਹਨ੍ਦ ਨਂ ਪਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਮਾਨਂ ਆਗਤੇ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੇ ਤਾਪਸਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੇ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੁਮਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖੇਪਾਦੀਹਿ ਵਿਹੇਠੇਤਿ. ਕਥਂ? ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ ਹਿ ਭਿਂਸਨਕਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਵਾ ਹਦਯਵਤ੍ਥੁਪਰਿਮਦ੍ਦਨੇਨ ਵਾਤਿ ਦ੍ਵੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖੇਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੋ ਭਿਂਸਨਕਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਨ ਤਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਦ੍ਧਿਪ੍ਪਭਾਵੇਨ ਸੁਖੁਮਤ੍ਤਭਾਵਂ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ, ਤੇਸਂ ਅਨ੍ਤੋ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਹਦਯਵਤ੍ਥੁਂ ਪਰਿਮਦ੍ਦਤਿ, ਤਤੋ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਤਿ ਨ ਸਣ੍ਠਾਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਅਸਣ੍ਠਮਾਨਾਯ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਏਤੇਸਂ ਉਰਮ੍ਪਿ ਫਾਲੇਤਿ, ਪਾਦੇਪਿ ਨੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਾਰਗਙ੍ਗਾਯ ਖਿਪਤਿ ‘‘ਮਾਸ੍ਸੁ ਮੇ ਪੁਨ ਏਵਰੂਪਾ ਭਵਨਮਾਗਮਿਂਸੂ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਪਞ੍ਹੇ ਸਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਇਮਂ ਸਮਣਂ ਇਦਾਨਿ ਏਵਂ ਵਿਹੇਠੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਹਂ ਤਂ ਸਮਣਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਕੁਤੋ ਪਨਸ੍ਸ ਤੇ ਪਞ੍ਹਾਤਿ? ਤਸ੍ਸ ਕਿਰ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਕਸ੍ਸਪਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਪਞ੍ਹੇ ਸਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਉਗ੍ਗਹੇਸੁਂ. ਤੇ ਦਹਰਕਾਲੇ ਆਲ਼ਵਕਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਪੇਸੁਂ. ਸੋ ਕਾਲਚ੍ਚਯੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਿ. ਤਤੋ ‘‘ਇਮੇ ਪਞ੍ਹਾਪਿ ਮਾ ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਪਟ੍ਟੇ ਜਾਤਿਹਿਙ੍ਗੁਲਕੇਨ ਲਿਖਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਮਾਨੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿ. ਏਵਮੇਤੇ ਬੁਦ੍ਧਪਞ੍ਹਾ ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਾ ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਲਾਭਨ੍ਤਰਾਯੋ ਵਾ ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਰਾਯੋ ਵਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਨਂ ਪਟਿਘਾਤੋ ਵਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕੇਨਚਿ ਕਾਤੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਲੋਕੇ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਨ ਖ੍ਵਾਹਂ ਤਂ, ਆਵੁਸੋ, ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ‘‘ਸਦੇਵਕਵਚਨੇਨ ਪਞ੍ਚਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਗ੍ਗਹਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਏਤੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥਮਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਙ੍ਖੇਪੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਯੋਜਨਾਕ੍ਕਮੇਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ – ਸਦੇਵਕਵਚਨੇਨ ਹਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਸਬ੍ਬਦੇਵੇਸੁ ਗਹਿਤੇਸੁਪਿ ਯੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੇ ਦੇਵਗਣੇ ਵਿਮਤਿ ਅਹੋਸਿ ‘‘ਮਾਰੋ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ ਛਕਾਮਾਵਚਰਿਸ੍ਸਰੋ ਵਸਵਤ੍ਤੀ ਪਚ੍ਚਨੀਕਸਾਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸ੍ਸੀ ਕੁਰੁਰਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਸੋਪਿਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖੇਪਾਦੀਨਿ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ, ਤੇਸਂ ਵਿਮਤਿਪਟਿਬਾਹਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਸਮਾਰਕੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤੋ ਯੇਸਂ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ ਏਕਙ੍ਗੁਲਿਯਾ ਏਕਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਹਸ੍ਸੇ ਆਲੋਕਂ ਕਰੋਤਿ, ਦ੍ਵੀਹਿ…ਪੇ… ਦਸਹਿ ਅਙ੍ਗੁਲੀਹਿ ਦਸਸੁ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਹਸ੍ਸੇਸੁ, ਅਨੁਤ੍ਤਰਞ੍ਚ ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸੁਖਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ, ਕਿਂ ਸੋਪਿ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ, ਤੇਸਂ ਵਿਮਤਿਪਟਿਬਾਹਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਥ ਯੇਸਂ ਅਹੋਸਿ ‘‘ਪੁਥੁ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਪਚ੍ਚਾਮਿਤ੍ਤਾ ਮਨ੍ਤਾਦਿਬਲਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ, ਕਿਂ ਤੇਪਿ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਵਿਮਤਿਪਟਿਬਾਹਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਪਜਾਯਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਏਵਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਵਚਨੇਨ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵੇ ਅਵਸੇਸਮਨੁਸ੍ਸੇ ਚ ਉਪਾਦਾਯ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨੇਵ ਸੇਸਸਤ੍ਤਲੋਕੇਪਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਸੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਯੋਜਨਾਕ੍ਕਮੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸ ਬਾਧਨਚਿਤ੍ਤਂ ਪਟਿਸੇਧੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹਪੁਚ੍ਛਨੇ ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਜਨੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਪਿਚ ਤ੍ਵਂ, ਆਵੁਸੋ, ਪੁਚ੍ਛ ਯਦਾਕਙ੍ਖਸੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਪੁਚ੍ਛ, ਯਦਿ ਆਕਙ੍ਖਸਿ, ਨ ਮੇ ਪਞ੍ਹਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਭਾਰੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਪੁਚ੍ਛ ਯਂ ਆਕਙ੍ਖਸਿ, ਤੇ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਪਵਾਰਣਂ ਪਵਾਰੇਸਿ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਅਗ੍ਗਸਾਵਕਮਹਾਸਾਵਕੇਹਿ. ਤੇ ਹਿ ‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਵੁਸੋ ਸੁਤ੍ਵਾ ਵੇਦਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾ ਪਨ ‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਵੁਸੋ ਯਦਾਕਙ੍ਖਸੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੩੭, ੨੪੬) ਵਾ,

‘‘ਪੁਚ੍ਛ ਵਾਸਵ ਮਂ ਪਞ੍ਹਂ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮਨਸਿਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ ਵਾ. (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੫੬);

‘‘ਬਾਵਰਿਸ੍ਸ ਚ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਾ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਬ੍ਬਸਂਸਯਂ;

ਕਤਾਵਕਾਸਾ ਪੁਚ੍ਛਵ੍ਹੋ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮਨਸਿਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਵਾ. (ਸੁ. ਨਿ. ੧੦੩੬) –

ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਪਵਾਰਣਂ ਪਵਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਞ੍ਚੇਤਂ, ਯਂ ਭਗਵਾ ਬੁਦ੍ਧਭੂਮਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਪਵਾਰਣਂ ਪਵਾਰੇਯ੍ਯ, ਯੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਮਿਯਂ ਪਦੇਸਞਾਣੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋਪਿ –

‘‘ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞ ਪਞ੍ਹਾਨਿ ਵਿਯਾਕਰੋਹਿ, ਯਾਚਨ੍ਤਿ ਤਂ ਇਸਯੋ ਸਾਧੁਰੂਪਾ;

ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞ ਏਸੋ ਮਨੁਜੇਸੁ ਧਮ੍ਮੋ, ਯਂ ਵੁਦ੍ਧਮਾਗਚ੍ਛਤਿ ਏਸ ਭਾਰੋ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੨.੧੭.੬੦) –

ਏਵਂ ਇਸੀਹਿ ਯਾਚਿਤੋ –

‘‘ਕਤਾਵਕਾਸਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੁ ਭੋਨ੍ਤੋ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਞ੍ਹਂ ਮਨਸਾਭਿਪਤ੍ਥਿਤਂ;

ਅਹਞ੍ਹਿ ਤਂ ਤਂ ਵੋ ਵਿਯਾਕਰਿਸ੍ਸਂ, ਞਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਲੋਕਮਿਮਂ ਪਰਞ੍ਚਾ’’ਤਿ. –

ਏਵਂ ਸਰਭਙ੍ਗਕਾਲੇ ਸਮ੍ਭਵਜਾਤਕੇ ਚ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਿਚਰਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਅਨ੍ਤਕਰਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਜਾਤਿਯਾ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਿਕੋ ਰਥਿਕਾਯ ਪਂਸੁਕੀਲ਼ਿਕਂ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤੋ ਸੁਚਿਰਤੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਪੁਟ੍ਠੋ –

‘‘ਤਗ੍ਘ ਤੇ ਅਹਮਕ੍ਖਿਸ੍ਸਂ, ਯਥਾਪਿ ਕੁਸਲੋ ਤਥਾ;

ਰਾਜਾ ਚ ਖੋ ਨਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਯਦਿ ਕਾਹਤਿ ਵਾ ਨ ਵਾ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧੬.੧੭੨) –

ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਪਵਾਰਣਂ ਪਵਾਰੇਸਿ. ਏਵਂ ਭਗਵਤਾ ਆਲ਼ਵਕਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਪਵਾਰਣਾਯ ਪਵਾਰਿਤਾਯ ਅਥ ਖੋ ਆਲ਼ਵਕੋ ਯਕ੍ਖੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਗਾਥਾਯ ਅਜ੍ਝਭਾਸਿ ‘‘ਕਿਂ ਸੂਧ ਵਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੮੩. ਤਤ੍ਥ ਕਿਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਵਚਨਂ. ਸੂਤਿ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ. ਵਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਦਤਿ, ਪੀਤਿਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਵਿਤ੍ਤਂ, ਧਨਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸੁਚਿਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਸੁਕਤਂ. ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਕਾਯਿਕਚੇਤਸਿਕਂ ਸਾਤਂ. ਆਵਹਾਤੀਤਿ ਆਵਹਤਿ, ਆਨੇਤਿ, ਦੇਤਿ, ਅਪ੍ਪੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਹਵੇਤਿ ਦਲ਼੍ਹਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਸਾਦੁਤਰਨ੍ਤਿ ਅਤਿਸਯੇਨ ਸਾਦੁਂ. ‘‘ਸਾਧੁਤਰ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਰਸਾਨਨ੍ਤਿ ਰਸਸਞ੍ਞਿਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਕਥਨ੍ਤਿ ਕੇਨ ਪਕਾਰੇਨ, ਕਥਂਜੀਵਿਨੋ ਜੀਵਿਤਂ ਕਥਂਜੀਵਿਜੀਵਿਤਂ, ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਸੁਖਤ੍ਥਂ ਪਨ ਸਾਨੁਨਾਸਿਕਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਕਥਂਜੀਵਿਂ ਜੀਵਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ. ਤਸ੍ਸ ਜੀਵਨ੍ਤਾਨਂ ਕਥਂਜੀਵਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਏਵਮਿਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ‘‘ਕਿਂ ਸੁ ਇਧ ਲੋਕੇ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਤਂ ਸੇਟ੍ਠਂ, ਕਿਂ ਸੁ ਸੁਚਿਣ੍ਣਂ ਸੁਖਮਾਵਹਾਤਿ, ਕਿਂ ਰਸਾਨਂ ਸਾਦੁਤਰਂ, ਕਥਂਜੀਵਿਨੋ ਜੀਵਿਤਂ ਸੇਟ੍ਠਮਾਹੂ’’ਤਿ ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਞ੍ਹੇ ਪੁਚ੍ਛਿ.

੧੮੪. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਕਸ੍ਸਪਦਸਬਲੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਨਯੇਨੇਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ ‘‘ਸਦ੍ਧੀਧ ਵਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਾਦਿ ਵਿਤ੍ਤਂ ਉਪਭੋਗਪਰਿਭੋਗਸੁਖਂ ਆਵਹਤਿ, ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾਦਿਦੁਕ੍ਖਂ ਪਟਿਬਾਹਤਿ, ਦਾਲਿਦ੍ਦਿਯਂ ਵੂਪਸਮੇਤਿ, ਮੁਤ੍ਤਾਦਿਰਤਨਪਟਿਲਾਭਹੇਤੁ ਹੋਤਿ, ਲੋਕਸਨ੍ਥੁਤਿਞ੍ਚ ਆਵਹਤਿ, ਏਵਂ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਸਦ੍ਧਾਪਿ ਯਥਾਸਮ੍ਭਵਂ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਵਿਪਾਕਸੁਖਮਾਵਹਤਿ, ਸਦ੍ਧਾਧੁਰੇਨ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾਨਂ ਜਾਤਿਜਰਾਦਿਦੁਕ੍ਖਂ ਪਟਿਬਾਹਤਿ, ਗੁਣਦਾਲਿਦ੍ਦਿਯਂ ਵੂਪਸਮੇਤਿ, ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਦਿਰਤਨਪਟਿਲਾਭਹੇਤੁ ਹੋਤਿ.

‘‘ਸਦ੍ਧੋ ਸੀਲੇਨ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਯਸੋ ਭੋਗਸਮਪ੍ਪਿਤੋ;

ਯਂ ਯਂ ਪਦੇਸਂ ਭਜਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਪੂਜਿਤੋ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੩੦੩) –

ਵਚਨਤੋ ਲੋਕਸਨ੍ਥੁਤਿਞ੍ਚ ਆਵਹਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਵਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤਂ ਸਦ੍ਧਾਵਿਤ੍ਤਂ ਅਨੁਗਾਮਿਕਂ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਂ ਸਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁ, ਲੋਕਿਯਸ੍ਸ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਾਦਿਵਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਨਿਦਾਨਂ. ਸਦ੍ਧੋਯੇਵ ਹਿ ਦਾਨਾਦੀਨਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਤ੍ਤਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਨ ਵਿਤ੍ਤਂ ਯਾਵਦੇਵ ਅਨਤ੍ਥਾਯ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸੇਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਰਿਸਸ੍ਸਾਤਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਦੇਸਨਾ; ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਕੇਵਲਂ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ, ਇਤ੍ਥਿਆਦੀਨਮ੍ਪਿ ਸਦ੍ਧਾਵਿਤ੍ਤਮੇਵ ਸੇਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਦਸਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਧਮ੍ਮੋ, ਦਾਨਸੀਲਭਾਵਨਾਧਮ੍ਮੋ ਵਾ. ਸੁਚਿਣ੍ਣੋਤਿ ਸੁਕਤੋ ਸੁਚਰਿਤੋ. ਸੁਖਮਾਵਹਾਤੀਤਿ ਸੋਣਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਰਟ੍ਠਪਾਲਾਦੀਨਂ ਵਿਯ ਮਨੁਸ੍ਸਸੁਖਂ, ਸਕ੍ਕਾਦੀਨਂ ਵਿਯ ਦਿਬ੍ਬਸੁਖਂ, ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚ ਮਹਾਪਦੁਮਾਦੀਨਂ ਵਿਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਖਞ੍ਚ ਆਵਹਤੀਤਿ.

ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਸਚ੍ਚਸਦ੍ਦੋ ਅਨੇਕੇਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਭਣੇ ਨ ਕੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਧ. ਪ. ੨੨੪) ਵਾਚਾਸਚ੍ਚੇ. ‘‘ਸਚ੍ਚੇ ਠਿਤਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਜਾ. ੨.੨੧.੪੩੩) ਵਿਰਤਿਸਚ੍ਚੇ. ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਨੁ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਨਾਨਾ, ਪਵਾਦਿਯਾਸੇ ਕੁਸਲਾਵਦਾਨਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸੁ. ਨਿ. ੮੯੧) ਦਿਟ੍ਠਿਸਚ੍ਚੇ. ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਚ੍ਚਾਨੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੪.੧੮੫) ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਚ੍ਚੇ. ‘‘ਏਕਞ੍ਹਿ ਸਚ੍ਚਂ ਨ ਦੁਤੀਯਮਤ੍ਥੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸੁ. ਨਿ. ੮੯੦) ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚੇ. ‘‘ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਕਤਿ ਕੁਸਲਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਵਿਭ. ੨੧੬) ਅਰਿਯਸਚ੍ਚੇ. ਇਧ ਪਨ ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਵਿਰਤਿਸਚ੍ਚਂ ਵਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਾਚਾਸਚ੍ਚਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਯਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵੇਨ ਉਦਕਾਦੀਨਿ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਪਾਰਂ ਤਰਨ੍ਤਿ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਸਚ੍ਚੇਨ ਵਾਚੇਨੁਦਕਮ੍ਪਿ ਧਾਵਤਿ, ਵਿਸਮ੍ਪਿ ਸਚ੍ਚੇਨ ਹਨਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ;

ਸਚ੍ਚੇਨ ਦੇਵੋ ਥਨਯਂ ਪਵਸ੍ਸਤਿ, ਸਚ੍ਚੇ ਠਿਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਂ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤਿ.

‘‘ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਅਤ੍ਥਿ ਰਸਾ ਪਥਬ੍ਯਾ, ਸਚ੍ਚਂ ਤੇਸਂ ਸਾਦੁਤਰਂ ਰਸਾਨਂ;

ਸਚ੍ਚੇ ਠਿਤਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ, ਤਰਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਮਰਣਸ੍ਸ ਪਾਰ’’ਨ੍ਤਿ. (ਜਾ. ੨.੨੧.੪੩੩);

ਸਾਦੁਤਰਨ੍ਤਿ ਮਧੁਰਤਰਂ, ਪਣੀਤਤਰਂ. ਰਸਾਨਨ੍ਤਿ ਯੇ ਇਮੇ ‘‘ਮੂਲਰਸੋ, ਖਨ੍ਧਰਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ੬੨੮-੬੩੦) ਨਯੇਨ ਸਾਯਨੀਯਧਮ੍ਮਾ, ਯੇ ਚਿਮੇ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਬ੍ਬਂ ਫਲਰਸਂ (ਮਹਾਵ. ੩੦੦) ਅਰਸਰੂਪੋ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ, ਯੇ ਤੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਰੂਪਰਸਾ, ਸਦ੍ਦਰਸਾ (ਅ. ਨਿ. ੮.੧੧; ਪਾਰਾ. ੩), ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਰਸਰਸੇ (ਪਾਚਿ. ੬੦੭-੬੦੯), ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੋ ਏਕਰਸੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਰਸੋ (ਅ. ਨਿ. ੮.੧੯; ਚੂਲ਼ਵ. ੩੮੫), ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਥਰਸਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਰਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾਨਿ. ੧੪੯; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਅਜਿਤਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੨) ਨਯੇਨ ਵਾਚਾਰਸੂਪਵਜ੍ਜਾ ਅਵਸੇਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮਾ ‘‘ਰਸਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਰਸਾਨਂ ਸਚ੍ਚਂ ਹਵੇ ਸਾਦੁਤਰਂ ਸਚ੍ਚਮੇਵ ਸਾਦੁਤਰਂ, ਸਾਧੁਤਰਂ ਵਾ ਸੇਟ੍ਠਤਰਂ, ਉਤ੍ਤਮਤਰਂ. ਮੂਲਰਸਾਦਯੋ ਹਿ ਸਰੀਰਂ ਉਪਬ੍ਰੂਹੇਨ੍ਤਿ, ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਞ੍ਚ ਸੁਖਮਾਵਹਨ੍ਤਿ. ਸਚ੍ਚਰਸੇ ਵਿਰਤਿਸਚ੍ਚਵਾਚਾਸਚ੍ਚਰਸਾ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਦੀਹਿ ਚਿਤ੍ਤਮੁਪਬ੍ਰੂਹੇਨ੍ਤਿ, ਅਸਂਕਿਲੇਸਿਕਞ੍ਚ ਸੁਖਮਾਵਹਨ੍ਤਿ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਰਸੋ ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਰਸਪਰਿਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਸਾਦੁ, ਅਤ੍ਥਰਸਧਮ੍ਮਰਸਾ ਚ ਤਦਧਿਗਮੂਪਾਯਭੂਤਂ ਅਤ੍ਥਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋਤਿ.

ਪਞ੍ਞਾਜੀਵਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਯ੍ਵਾਯਂ ਅਨ੍ਧੇਕਚਕ੍ਖੁਦ੍ਵਿਚਕ੍ਖੁਕੇਸੁ ਦ੍ਵਿਚਕ੍ਖੁਪੁਗ੍ਗਲੋ ਗਹਟ੍ਠੋ ਵਾ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾਨੁਟ੍ਠਾਨਸਰਣਗਮਨਦਾਨਸਂਵਿਭਾਗਸੀਲਸਮਾਦਾਨਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਾਦਿਗਹਟ੍ਠਪਟਿਪਦਂ, ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਵਾ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਕਰਸੀਲਸਙ੍ਖਾਤਂ ਤਦੁਤ੍ਤਰਿਚਿਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿਆਦਿਭੇਦਂ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਪਟਿਪਦਂ ਪਞ੍ਞਾਯ ਆਰਾਧੇਤ੍ਵਾ ਜੀਵਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਜੀਵਿਨੋ ਜੀਵਿਤਂ, ਤਂ ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਜੀਵਿਂ ਜੀਵਿਤਂ ਸੇਟ੍ਠਮਾਹੂਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

੧੮੫-੬. ਏਵਂ ਭਗਵਤਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋਪਿ ਪਞ੍ਹੇ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਯਕ੍ਖੋ ਅਵਸੇਸੇਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਞ੍ਹੇ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਥਂ ਸੁ ਤਰਤਿ ਓਘ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਦ੍ਧਾਯ ਤਰਤੀ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਯੋ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਓਘਂ ਤਰਤਿ, ਸੋ ਸਂਸਾਰਣ੍ਣਵਮ੍ਪਿ ਤਰਤਿ, ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਮ੍ਪਿ ਅਚ੍ਚੇਤਿ, ਕਿਲੇਸਮਲਾਪਿ ਪਰਿਸੁਜ੍ਝਤਿ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਓਘਤਰਣਂ ਅਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤੋ ਨ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ, ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ ਪਮਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਤ੍ਤਵਿਸਤ੍ਤਤਾਯ ਸਂਸਾਰਣ੍ਣਵਂ ਨ ਤਰਤਿ, ਕੁਸੀਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਵਿਹਰਤਿ ਵੋਕਿਣ੍ਣੋ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ, ਅਪ੍ਪਞ੍ਞੋ ਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਨ ਪਰਿਸੁਜ੍ਝਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨ ਭਗਵਤਾ ਅਯਂ ਗਾਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤਾਯ ਯਸ੍ਮਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਯਙ੍ਗਪਦਟ੍ਠਾਨਂ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਦ੍ਧਾਯ ਤਰਤਿ ਓਘ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਦੇਨ ਦਿਟ੍ਠੋਘਤਰਣਂ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਂ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਞ੍ਚ ਪਕਾਸੇਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਾਵਨਾਯ ਸਾਤਚ੍ਚਕਿਰਿਯਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਦੁਤਿਯਮਗ੍ਗਂ ਆਰਾਧੇਤ੍ਵਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਕਿਦੇਵ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਆਗਮਨਮਤ੍ਤਂ ਅਵਸੇਸਂ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨ ਅਤਿਣ੍ਣਂ ਭਵੋਘਵਤ੍ਥੁਂ ਸਂਸਾਰਣ੍ਣਵਂ ਤਰਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਅਣ੍ਣਵ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਦੇਨ ਭਵੋਘਤਰਣਂ ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਂ ਸਕਦਾਗਾਮਿਞ੍ਚ ਪਕਾਸੇਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਸਕਦਾਗਾਮੀ ਵੀਰਿਯੇਨ ਤਤਿਯਮਗ੍ਗਂ ਆਰਾਧੇਤ੍ਵਾ ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਅਨਤੀਤਂ ਕਾਮੋਘਵਤ੍ਥੁਂ; ਕਾਮੋਘਸਞ੍ਞਿਤਞ੍ਚ ਕਾਮਦੁਕ੍ਖਮਚ੍ਚੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਵੀਰਿਯੇਨ ਦੁਕ੍ਖਮਚ੍ਚੇਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਦੇਨ ਕਾਮੋਘਤਰਣਂ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਂ ਅਨਾਗਾਮਿਞ੍ਚ ਪਕਾਸੇਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਨਾਗਾਮੀ ਵਿਗਤਕਾਮਪਙ੍ਕਤਾਯ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਏਕਨ੍ਤਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਂ ਆਰਾਧੇਤ੍ਵਾ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਅਪ੍ਪਹੀਨਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਪਰਮਮਲਂ ਪਜਹਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਸੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਦੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘਤਰਣਂ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਂ ਅਰਹਨ੍ਤਞ੍ਚ ਪਕਾਸੇਤਿ. ਇਮਾਯ ਚ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਕਥਿਤਾਯ ਗਾਥਾਯ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਯਕ੍ਖੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ.

੧੮੭. ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਸੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਪਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਭਾਨੇਨ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਿਸ੍ਸਕਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਥਂ ਸੁ ਲਭਤੇ ਪਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਛਪ੍ਪਦਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਥਂ ਸੂਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਵ ਅਤ੍ਥਯੁਤ੍ਤਿਪੁਚ੍ਛਾ ਹੋਤਿ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਪਞ੍ਞਾਦਿਅਤ੍ਥਂ ਞਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਯੁਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ‘‘ਕਥਂ ਕਾਯ ਯੁਤ੍ਤਿਯਾ ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਪਞ੍ਞਂ ਲਭਤੀ’’ਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਧਨਾਦੀਸੁ.

੧੮੮. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਪਞ੍ਞਾਲਾਭਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਦ੍ਦਹਾਨੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯੇਨ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤਾਦਿਭੇਦੇਨ, ਅਪਰਭਾਗੇ ਚ ਸਤ੍ਤਤਿਂਸਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਭੇਦੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਤਂ ਸਦ੍ਦਹਾਨੋ ਅਰਹਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਪਞ੍ਞਂ ਲਭਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਨ ਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤਕੇਨੇਵ, ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਦ੍ਧਾਜਾਤੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤਿ, ਪਯਿਰੁਪਾਸਨ੍ਤੋ ਸੋਤਂ ਓਦਹਤਿ, ਓਹਿਤਸੋਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਤੋ ਪਭੁਤਿ ਯਾਵ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨੇਨ ਸੁਸ੍ਸੂਸਂ ਲਭਤਿ. ਕਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਦ੍ਦਹਿਤ੍ਵਾਪਿ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯੇ ਕਾਲੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਕਰਣੇਨ ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਤ੍ਵਾ ਯਦਾ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨਾਯ ਆਰਾਧਿਤਚਿਤ੍ਤਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਅਧਿਗਤਾਯ ਸੋਤੁਕਾਮਤਾਯ ਸੋਤਂ ਓਦਹਿਤ੍ਵਾ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਲਭਤੀਤਿ. ਏਵਂ ਸੁਸੂਸਮ੍ਪਿ ਚ ਸਤਿਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸੇਨ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਸੁਭਾਸਿਤਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤਞ੍ਞੁਤਾਯ ਵਿਚਕ੍ਖਣੋ ਏਵ ਲਭਤਿ, ਨ ਇਤਰੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਵਿਚਕ੍ਖਣੋ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਯਸ੍ਮਾ ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਞ੍ਞਾਲਾਭਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਂ ਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਸੁਸ੍ਸੂਸਾਯ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਪਞ੍ਞਾਧਿਗਮੂਪਾਯਂ ਸੁਣਾਤਿ, ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਗਹਿਤਂ ਨ ਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਤਿ, ਵਿਚਕ੍ਖਣਤਾਯ ਅਨੂਨਾਧਿਕਂ ਅਵਿਪਰੀਤਞ੍ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਕਂ ਕਰੋਤਿ. ਸੁਸ੍ਸੂਸਾਯ ਵਾ ਓਹਿਤਸੋਤੋ ਪਞ੍ਞਾਪਟਿਲਾਭਹੇਤੁਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ, ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਸੁਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਧਾਰੇਤਿ, ਵਿਚਕ੍ਖਣਤਾਯ ਧਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਤ੍ਥਮੁਪਪਰਿਕ੍ਖਤਿ, ਅਥਾਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ‘‘ਕਥਂ ਸੁ ਲਭਤੇ ਪਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਕਾਰਣਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ – ‘‘ਸਦ੍ਦਹਾਨੋ…ਪੇ… ਵਿਚਕ੍ਖਣੋ’’ਤਿ.

੧੮੯. ਇਦਾਨਿ ਤਤੋ ਪਰੇ ਤਯੋ ਪਞ੍ਹੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਤਿਰੂਪਕਾਰੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਦੇਸਕਾਲਾਦੀਨਿ ਅਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਲੋਕਿਯਸ੍ਸ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਵਾ ਧਨਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪਂ ਅਧਿਗਮੂਪਾਯਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਪਤਿਰੂਪਕਾਰੀ. ਧੁਰਵਾਤਿ ਚੇਤਸਿਕਵੀਰਿਯਵਸੇਨ ਅਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰੋ. ਉਟ੍ਠਾਤਾਤਿ ‘‘ਯੋ ਚ ਸੀਤਞ੍ਚ ਉਣ੍ਹਞ੍ਚ, ਤਿਣਾ ਭਿਯ੍ਯੋ ਨ ਮਞ੍ਞਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਥੇਰਗਾ. ੨੩੨; ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੫੩) ਨਯੇਨ ਕਾਯਿਕਵੀਰਿਯਵਸੇਨ ਉਟ੍ਠਾਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਸਿਥਿਲਪਰਕ੍ਕਮੋ. ਵਿਨ੍ਦਤੇ ਧਨਨ੍ਤਿ ਏਕਮੂਸਿਕਾਯ ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਦ੍ਵੇਸਤਸਹਸ੍ਸਸਙ੍ਖਂ ਚੂਲ਼ਨ੍ਤੇਵਾਸੀ ਵਿਯ ਲੋਕਿਯਧਨਞ੍ਚ, ਮਹਲ੍ਲਕਮਹਾਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਨਞ੍ਚ ਲਭਤਿ. ਸੋ ਹਿ ‘‘ਤੀਹਿ ਇਰਿਯਾਪਥੇਹਿ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਾਗਮਨਵੇਲਾਯ ਪਲਾਲਚੁਮ੍ਬਟਕਂ ਤੇਮੇਤ੍ਵਾ, ਸੀਸੇ ਕਤ੍ਵਾ, ਗਲਪ੍ਪਮਾਣਂ ਉਦਕਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ, ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਪਟਿਬਾਹੇਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵਾਦਸਹਿ ਵਸ੍ਸੇਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਸਚ੍ਚੇਨਾਤਿ ਵਚੀਸਚ੍ਚੇਨਾਪਿ ‘‘ਸਚ੍ਚਵਾਦੀ ਭੂਤਵਾਦੀ’’ਤਿ, ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚੇਨਾਪਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਕਿਤ੍ਤਿਂ ਪਪ੍ਪੋਤਿ. ਦਦਨ੍ਤਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਇਚ੍ਛਿਤਪਤ੍ਥਿਤਂ ਦਦਨ੍ਤੋ ਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਗਨ੍ਥਤਿ, ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੁਦ੍ਦਦਂ ਵਾ ਦਦਂ ਗਨ੍ਥਤਿ, ਦਾਨਮੁਖੇਨ ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿਪਿ ਸਙ੍ਗਹਵਤ੍ਥੂਨਿ ਗਹਿਤਾਨੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਤੇਹਿ ਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਕਰੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੧੯੦. ਏਵਂ ਗਹਟ੍ਠਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣੇਨ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਿਸ੍ਸਕੇਨ ਨਯੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਞ੍ਹੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ‘‘ਕਥਂ ਪੇਚ੍ਚ ਨ ਸੋਚਤੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਪਞ੍ਚਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਗਹਟ੍ਠਵਸੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਯਸ੍ਸੇਤੇ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਸ੍ਸ ‘‘ਸਦ੍ਦਹਾਨੋ ਅਰਹਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਾਯ ਸਬ੍ਬਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮੁਪ੍ਪਾਦਿਕਾਯ ਸਦ੍ਧਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਧਸ੍ਸ ਘਰਮੇਸਿਨੋ ਘਰਾਵਾਸਂ ਪਞ੍ਚ ਵਾ ਕਾਮਗੁਣੇ ਏਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਗਵੇਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਮਭੋਗਿਨੋ ਗਹਟ੍ਠਸ੍ਸ ‘‘ਸਚ੍ਚੇਨ ਕਿਤ੍ਤਿਂ ਪਪ੍ਪੋਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਸਚ੍ਚਂ, ‘‘ਸੁਸ੍ਸੂਸਂ ਲਭਤੇ ਪਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੁਸ੍ਸੂਸਪਞ੍ਞਾਨਾਮੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮੋ, ‘‘ਧੁਰਵਾ ਉਟ੍ਠਾਤਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਧੁਰਨਾਮੇਨ ਉਟ੍ਠਾਨਨਾਮੇਨ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾ ਧੀਤਿ, ‘‘ਦਦਂ ਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਗਨ੍ਥਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੋ ਚਾਗੋ ਚਾਤਿ ਏਤੇ ਚਤੁਰੋ ਧਮ੍ਮਾ ਸਨ੍ਤਿ. ਸ ਵੇ ਪੇਚ੍ਚ ਨ ਸੋਚਤੀਤਿ ਇਧਲੋਕਾ ਪਰਲੋਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸ ਵੇ ਨ ਸੋਚਤੀਤਿ.

੧੯੧. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਪਞ੍ਚਮਮ੍ਪਿ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਯਕ੍ਖਂ ਚੋਦੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਇਙ੍ਘ ਅਞ੍ਞੇਪੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਇਙ੍ਘਾਤਿ ਚੋਦਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਅਞ੍ਞੇਪੀਤਿ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਧਮ੍ਮੇ ਪੁਥੂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਪੁਚ੍ਛਸ੍ਸੁ, ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਵਾ ਪੂਰਣਾਦਯੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਪਟਿਞ੍ਞੇ ਪੁਥੂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਪੁਚ੍ਛਸ੍ਸੁ. ਯਦਿ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ‘‘ਸਚ੍ਚੇਨ ਕਿਤ੍ਤਿਂ ਪਪ੍ਪੋਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾ ਸਚ੍ਚਾ ਭਿਯ੍ਯੋ ਕਿਤ੍ਤਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਰਣਂ ਵਾ, ‘‘ਸੁਸ੍ਸੂਸਂ ਲਭਤੇ ਪਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੁਸ੍ਸੂਸਨਪਞ੍ਞਾਪਦੇਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ ਦਮਾ ਭਿਯ੍ਯੋ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਪਞ੍ਞਾਪਟਿਲਾਭਕਾਰਣਂ ਵਾ. ‘‘ਦਦਂ ਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਗਨ੍ਥਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾ ਚਾਗਾ ਭਿਯ੍ਯੋ ਮਿਤ੍ਤਗਨ੍ਥਨਕਾਰਣਂ ਵਾ, ‘‘ਧੁਰਵਾ ਉਟ੍ਠਾਤਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਂ ਤਂ ਅਤ੍ਥਵਸਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਧੁਰਨਾਮੇਨ ਉਟ੍ਠਾਨਨਾਮੇਨ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾਯ ਮਹਾਭਾਰਸਹਨਟ੍ਠੇਨ ਉਸ੍ਸੋਲ਼੍ਹੀਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਾਯ ਵੀਰਿਯਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਖਨ੍ਤ੍ਯਾ ਭਿਯ੍ਯੋ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਨਵਿਨ੍ਦਨਕਾਰਣਂ ਵਾ, ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਧਮ੍ਮੋ ਧਿਤਿ ਚਾਗੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਇਮੇਹੇਵ ਚਤੂਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਭਿਯ੍ਯੋ ਅਸ੍ਮਾ ਲੋਕਾ ਪਰਂ ਲੋਕਂ ਪੇਚ੍ਚ ਅਸੋਚਨਕਾਰਣਂ ਵਾ ਇਧ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਙ੍ਖੇਪਯੋਜਨਾਯ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ. ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਏਕਮੇਕਂ ਪਦਂ ਅਤ੍ਥੁਦ੍ਧਾਰਪਦੁਦ੍ਧਾਰਵਣ੍ਣਨਾਨਯੇਹਿ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

੧੯੨. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਯਕ੍ਖੋ ਯੇਨ ਸਂਸਯੇਨ ਅਞ੍ਞੇ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਕਥਂ ਨੁ ਦਾਨਿ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ, ਪੁਥੂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਯੇਪਿਸ੍ਸ ਅਪੁਚ੍ਛਨਕਾਰਣਂ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤੇਪਿ ਜਾਨਾਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੋਹਂ ਅਜ੍ਜ ਪਜਾਨਾਮਿ, ਯੋ ਅਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਜ੍ਜਾਤਿ ਅਜ੍ਜਾਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਜਾਨਾਮੀਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਜਾਨਾਮਿ. ਯੋ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ‘‘ਸੁਸ੍ਸੂਸਂ ਲਭਤੇ ਪਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਯਸ੍ਸੇਤੇ ਚਤੁਰੋ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪੇਚ੍ਚ ਸੋਕਾਭਾਵਕਰਂ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਂ. ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਚ ਕਾਰਣਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਥਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਪਾਰਾ. ੧; ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੫੫) ਪਾਠਤ੍ਥੇ ਵਤ੍ਤਤਿ. ‘‘ਅਤ੍ਥੋ ਮੇ, ਗਹਪਤਿ, ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣੇਨਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੫੦; ਮ. ਨਿ. ੩.੨੫੮) ਕਿਚ੍ਚਤ੍ਥੇ ‘‘ਹੋਤਿ ਸੀਲਵਤਂ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਜਾ. ੧.੧.੧੧) ਵੁਡ੍ਢਿਮ੍ਹਿ. ‘‘ਬਹੁਜਨੋ ਭਜਤੇ ਅਤ੍ਥਹੇਤੂ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਜਾ. ੧.੧੫.੮੯) ਧਨੇ. ‘‘ਉਭਿਨ੍ਨਮਤ੍ਥਂ ਚਰਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਜਾ. ੧.੭.੬੬; ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੫੦; ਥੇਰਗਾ. ੪੪੩) ਹਿਤੇ. ‘‘ਅਤ੍ਥੇ ਜਾਤੇ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਜਾ. ੧.੧.੯੨) ਕਾਰਣੇ. ਇਧ ਪਨ ਕਾਰਣੇ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਪਞ੍ਞਾਦਿਲਾਭਾਦੀਨਂ ਕਾਰਣਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਂ, ਯਞ੍ਚ ਪੇਚ੍ਚ ਸੋਕਾਭਾਵਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਂ, ਤਂ ਯੋਹਂ ਅਜ੍ਜ ਭਗਵਤਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਾਮਂਯੇਵ ਪਜਾਨਾਮਿ, ਸੋ ਕਥਂ ਨੁ ਦਾਨਿ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ ਪੁਥੂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੧੯੩. ਏਵਂ ਯਕ੍ਖੋ ‘‘ਪਜਾਨਾਮਿ ਯੋ ਅਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਞਾਣਸ੍ਸ ਭਗਵਂਮੂਲਕਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਾਯ ਵਤ ਮੇ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਹਿਤਾਯ, ਵੁਡ੍ਢਿਯਾ ਵਾ. ਯਤ੍ਥ ਦਿਨ੍ਨਂ ਮਹਪ੍ਫਲਨ੍ਤਿ ‘‘ਯਸ੍ਸੇਤੇ ਚਤੁਰੋ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ (ਜਾ. ੧.੧.੯੭) ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਚਾਗੇਨ ਯਤ੍ਥ ਦਿਨ੍ਨਂ ਮਹਪ੍ਫਲਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਅਗ੍ਗਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਂ ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਜਾਨਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਸਙ੍ਘਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਵਮਾਹਾ’’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ.

੧੯੪. ਏਵਂ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਿਤਾਧਿਗਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਰਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸੋ ਅਹਂ ਵਿਚਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਹੇਮਵਤਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਏਵਮਿਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਪਰਿਯੋਸਾਨਞ੍ਚ ਰਤ੍ਤਿਵਿਭਾਯਨਞ੍ਚ ਸਾਧੁਕਾਰਸਦ੍ਦੁਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਆਲ਼ਵਕਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭਵਨਂ ਆਨਯਨਞ੍ਚ ਏਕਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਰਾਜਪੁਰਿਸਾ ਸਾਧੁਕਾਰਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਵਰੂਪੋ ਸਾਧੁਕਾਰਸਦ੍ਦੋ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧੇ ਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ, ਆਗਤੋ ਨੁ ਖੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤਾ ਭਗਵਤੋ ਸਰੀਰਪ੍ਪਭਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯ ਬਹਿ ਅਟ੍ਠਤ੍ਵਾ, ਨਿਬ੍ਬਿਸਙ੍ਕਾ ਅਨ੍ਤੋਯੇਵ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ, ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭਵਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ, ਯਕ੍ਖਞ੍ਚ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ. ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਯਕ੍ਖਂ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਅਯਂ ਤੇ, ਮਹਾਯਕ੍ਖ, ਰਾਜਕੁਮਾਰੋ ਬਲਿਕਮ੍ਮਾਯ ਆਨੀਤੋ, ਹਨ੍ਦ ਨਂ ਖਾਦ ਵਾ ਭੁਞ੍ਜ ਵਾ, ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਵਾ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਲਜ੍ਜਿਤੋ ਵਿਸੇਸਤੋ ਚ ਭਗਵਤੋ ਪੁਰਤੋ ਏਵਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ, ਅਥ ਤਂ ਕੁਮਾਰਂ ਉਭੋਹਿ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਉਪਨਾਮੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਭਨ੍ਤੇ ਕੁਮਾਰੋ ਮਯ੍ਹਂ ਪੇਸਿਤੋ, ਇਮਾਹਂ ਭਗਵਤੋ ਦਮ੍ਮਿ, ਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪਕਾ ਬੁਦ੍ਧਾ, ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਦਾਰਕਂ ਇਮਸ੍ਸ ਹਿਤਤ੍ਥਾਯ ਸੁਖਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ. ਇਮਞ੍ਚ ਗਾਥਮਾਹ –

‘‘ਇਮਂ ਕੁਮਾਰਂ ਸਤਪੁਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਬ੍ਬਙ੍ਗੁਪੇਤਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ;

ਉਦਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋ ਸੁਮਨੋ ਦਦਾਮਿ ਤੇ, ਪਟਿਗ੍ਗਹ ਲੋਕਹਿਤਾਯ ਚਕ੍ਖੁਮਾ’’ਤਿ.

ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸਿ ਭਗਵਾ ਕੁਮਾਰਂ, ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਚ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਚ ਮਙ੍ਗਲਕਰਣਤ੍ਥਂ ਪਾਦੂਨਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ. ਤਂ ਯਕ੍ਖੋ ਕੁਮਾਰਂ ਸਰਣਂ ਗਮੇਨ੍ਤੋ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਚਤੁਤ੍ਥਪਾਦੇਨ ਪੂਰੇਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ –

‘‘ਦੀਘਾਯੁਕੋ ਹੋਤੁ ਅਯਂ ਕੁਮਾਰੋ,

ਤੁਵਞ੍ਚ ਯਕ੍ਖ ਸੁਖਿਤੋ ਭਵਾਹਿ;

ਅਬ੍ਯਾਧਿਤਾ ਲੋਕਹਿਤਾਯ ਤਿਟ੍ਠਥ,

ਅਯਂ ਕੁਮਾਰੋ ਸਰਣਮੁਪੇਤਿ ਬੁਦ੍ਧਂ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਂ…ਪੇ… ਸਙ੍ਘ’’ਨ੍ਤਿ.

ਭਗਵਾ ਕੁਮਾਰਂ ਰਾਜਪੁਰਿਸਾਨਂ ਅਦਾਸਿ – ‘‘ਇਮਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਮਮੇਵ ਦੇਥਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਸੋ ਕੁਮਾਰੋ ਰਾਜਪੁਰਿਸਾਨਂ ਹਤ੍ਥਤੋ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਂ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਭਗਵਤੋ ਹਤ੍ਥਂ, ਭਗਵਤੋ ਹਤ੍ਥਤੋ ਪੁਨ ਰਾਜਪੁਰਿਸਾਨਂ ਹਤ੍ਥਂ ਗਤਤ੍ਤਾ ਨਾਮਤੋ ‘‘ਹਤ੍ਥਕੋ ਆਲ਼ਵਕੋ’’ਤਿ ਜਾਤੋ. ਤਂ ਆਦਾਯ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤੇ ਰਾਜਪੁਰਿਸੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਕਸ੍ਸਕਵਨਕਮ੍ਮਿਕਾਦਯੋ ‘‘ਕਿਂ ਯਕ੍ਖੋ ਕੁਮਾਰਂ ਅਤਿਦਹਰਤ੍ਤਾ ਨ ਇਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਭੀਤਾ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਰਾਜਪੁਰਿਸਾ ‘‘ਮਾ ਭਾਯਥ, ਖੇਮਂ ਕਤਂ ਭਗਵਤਾ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਮਾਰੋਚੇਸੁਂ. ਤਤੋ ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਕਲਂ ਆਲ਼ਵੀਨਗਰਂ ਏਕਕੋਲਾਹਲੇਨ ਯਕ੍ਖਾਭਿਮੁਖਂ ਅਹੋਸਿ. ਯਕ੍ਖੋਪਿ ਭਗਵਤੋ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਕਾਲੇ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਪਡ੍ਢਮਗ੍ਗਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤਿ.

ਅਥ ਭਗਵਾ ਨਗਰੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰੇ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤੇ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਵਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਤਤੋ ਮਹਾਜਨਕਾਯੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਰਾਜਾ ਚ ਨਾਗਰਾ ਚ ਏਕਤੋ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ‘‘ਕਥਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਵਂ ਦਾਰੁਣਂ ਯਕ੍ਖਂ ਦਮਯਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਭਗਵਾ ਯੁਦ੍ਧਮਾਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਵਂ ਨਵਵਿਧਵਸ੍ਸਂ ਵਸ੍ਸਿ, ਏਵਂ ਵਿਭਿਂਸਨਕਂ ਅਕਾਸਿ, ਏਵਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਤਸ੍ਸਾਹਂ ਏਵਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਤਮੇਵਾਲ਼ਵਕਸੁਤ੍ਤਂ ਕਥੇਸਿ. ਕਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਤੋ ਰਾਜਾ ਚ ਨਾਗਰਾ ਚ ਵੇਸ੍ਸਵਣਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਭਵਨਸਮੀਪੇ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭਵਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਪ੍ਫਗਨ੍ਧਾਦਿਸਕ੍ਕਾਰੂਪੇਤਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਬਲਿਂ ਪਵਤ੍ਤੇਸੁਂ. ਤਞ੍ਚ ਕੁਮਾਰਂ ਵਿਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ‘‘ਤ੍ਵਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜੀਵਿਤਂ ਲਭਿ, ਗਚ੍ਛ, ਭਗਵਨ੍ਤਂਯੇਵ ਪਯਿਰੁਪਾਸਸ੍ਸੁ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸੁਂ. ਸੋ ਭਗਵਨ੍ਤਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਪਯਿਰੁਪਾਸਮਾਨੋ ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਸਬ੍ਬਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਸਤਉਪਾਸਕਪਰਿਵਾਰੋ ਅਹੋਸਿ. ਭਗਵਾ ਚ ਨਂ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿ ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਉਪਾਸਕਾਨਂ ਚਤੂਹਿ ਸਙ੍ਗਹਵਤ੍ਥੂਹਿ ਪਰਿਸਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਹਤ੍ਥਕੋ ਆਲ਼ਵਕੋ’’ਤਿ (ਅ ਨਿ. ੧.੨੫੧).

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਆਲ਼ਵਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੧. ਵਿਜਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਚਰਂ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਨਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਵਿਜਯਸੁਤ੍ਤਂ ਕਾਯਵਿਚ੍ਛਨ੍ਦਨਿਕਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਇਦਂ ਕਿਰ ਸੁਤ੍ਤਂ ਦ੍ਵੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਸ੍ਸ ਦੁਵਿਧਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਭਗਵਤਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਵਾ, ਸਾਕਿਯੇ ਵਿਨੇਤ੍ਵਾ ਨਨ੍ਦਾਦਯੋ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ, ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾਯ ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਭਗਿਨੀ ਨਨ੍ਦਾ, ਖੇਮਕਸਕ੍ਕਰਞ੍ਞੋ ਧੀਤਾ ਅਭਿਰੂਪਨਨ੍ਦਾ, ਜਨਪਦਕਲ੍ਯਾਣੀ ਨਨ੍ਦਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਨਨ੍ਦਾਯੋ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਭਿਰੂਪਨਨ੍ਦਾ ਅਭਿਰੂਪਾ ਏਵ ਅਹੋਸਿ ਦਸ੍ਸਨੀਯਾ ਪਾਸਾਦਿਕਾ, ਤੇਨੇਵਸ੍ਸਾ ਅਭਿਰੂਪਨਨ੍ਦਾਤਿ ਨਾਮਮਕਂਸੁ. ਜਨਪਦਕਲ੍ਯਾਣੀ ਨਨ੍ਦਾਪਿ ਰੂਪੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਦਿਸਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਤਾ ਉਭੋਪਿ ਰੂਪਮਦਮਤ੍ਤਾ ‘‘ਭਗਵਾ ਰੂਪਂ ਵਿਵਣ੍ਣੇਤਿ, ਗਰਹਤਿ, ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਰੂਪੇ ਆਦੀਨਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀ’’ਤਿ ਭਗਵਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਦਟ੍ਠੁਮ੍ਪਿ ਨ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ ਕਸ੍ਮਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਤਿ ਚੇ? ਅਗਤਿਯਾ. ਅਭਿਰੂਪਨਨ੍ਦਾਯ ਹਿ ਵਾਰੇਯ੍ਯਦਿਵਸੇਯੇਵ ਸਾਮਿਕੋ ਸਕ੍ਯਕੁਮਾਰੋ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਅਥ ਨਂ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਅਕਾਮਕਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸੁਂ. ਜਨਪਦਕਲ੍ਯਾਣੀ ਨਨ੍ਦਾਪਿ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੇ ਨਨ੍ਦੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੇ ਨਿਰਾਸਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਸਾਮਿਕੋ ਚ ਮਾਤਾ ਚ ਮਹਾਪਜਾਪਤਿ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਞਾਤਕਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ, ਞਾਤੀਹਿ ਵਿਨਾ ਦੁਕ੍ਖੋ ਘਰਾਵਾਸੋ’’ਤਿ ਘਰਾਵਾਸੇ ਅਸ੍ਸਾਦਮਲਭਨ੍ਤੀ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ, ਨ ਸਦ੍ਧਾਯ.

ਅਥ ਭਗਵਾ ਤਾਸਂ ਞਾਣਪਰਿਪਾਕਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪਜਾਪਤਿਂ ਆਣਾਪੇਸਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਓਵਾਦਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੂ’’ਤਿ. ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾਰੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਂ ਪੇਸੇਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਵਾਰੇ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਆਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਅਞ੍ਞਾ ਪੇਸੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਅਭਿਰੂਪਨਨ੍ਦਾ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਂ ਭਗਵਾ ਨਿਮ੍ਮਿਤਰੂਪੇਨ ਸਂਵੇਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਟ੍ਠੀਨਂ ਨਗਰਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਾਯ ਧਮ੍ਮਪਦਗਾਥਾਯ –

‘‘ਆਤੁਰਂ ਅਸੁਚਿਂ ਪੂਤਿਂ, ਪਸ੍ਸ ਨਨ੍ਦੇ ਸਮੁਸ੍ਸਯਂ;

ਉਗ੍ਘਰਨ੍ਤਂ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤਂ, ਬਾਲਾਨਂ ਅਭਿਪਤ੍ਥਿਤਂ. (ਥੇਰੀਗਾ. ੧੯);

‘‘ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਭਾਵੇਹਿ, ਮਾਨਾਨੁਸਯਮੁਜ੍ਜਹ;

ਤਤੋ ਮਾਨਾਭਿਸਮਯਾ, ਉਪਸਨ੍ਤਾ ਚਰਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ. (ਸੁ. ਨਿ. ੩੪੪; ਥੇਰੀਗਾ. ੨੦) –

ਇਮਾਹਿ ਥੇਰੀਗਾਥਾਹਿ ਚ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਸਾਵਤ੍ਥਿਵਾਸਿਨੋ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨੁਪੋਸਥਾ ਸੁਨਿਵਤ੍ਥਾ ਸੁਪਾਰੁਤਾ ਗਨ੍ਧਪੁਪ੍ਫਾਦੀਨਿ ਆਦਾਯ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਤ੍ਥਾਯ ਜੇਤਵਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘੋਪਿ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਉਪਸ੍ਸਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਚ ਭਗਵਤੋ ਵਣ੍ਣਂ ਭਾਸਨ੍ਤਿ. ਚਤੁਪ੍ਪਮਾਣਿਕੇ ਹਿ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿਵਾਸੇ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪਸੀਦਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਰੂਪਪ੍ਪਮਾਣਿਕਾ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਭਗਵਤੋ ਲਕ੍ਖਣਖਚਿਤਮਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਵਿਚਿਤ੍ਰਂ ਸਮੁਜ੍ਜਲਿਤਕੇਤੁਮਾਲਾਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਵਿਨਦ੍ਧਮਲਙ੍ਕਾਰਤ੍ਥਮਿਵ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਘੋਸਪ੍ਪਮਾਣਿਕਾ ਅਨੇਕਸਤੇਸੁ ਜਾਤਕੇਸੁ ਕਿਤ੍ਤਿਘੋਸਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਕਰਵੀਕਮਧੁਰਨਿਗ੍ਘੋਸਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸਰਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਲੂਖਪ੍ਪਮਾਣਿਕਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਾਦਿਲੂਖਤਂ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਲੂਖਤਂ ਵਾ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਮਾਣਿਕਾ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਭਗਵਤੋ ਵਣ੍ਣਂ ਭਾਸਨ੍ਤਿ. ਜਨਪਦਕਲ੍ਯਾਣੀ ਨਨ੍ਦਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਪਸ੍ਸਯਂ ਪਤ੍ਵਾਪਿ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਭਗਵਤੋ ਵਣ੍ਣਂ ਭਾਸਨ੍ਤਾਨਂ ਤੇਸਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਗਨ੍ਤੁਕਾਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ.

ਭਗਵਾ ਪਟਿਕਚ੍ਚੇਵ ਤਸ੍ਸਾਗਮਨਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਕਣ੍ਟਕੇਨ ਕਣ੍ਟਕਂ, ਆਣਿਯਾ ਚ ਆਣਿਂ ਨੀਹਰਿਤੁਕਾਮੋ ਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਰੂਪੇਨੇਵ ਰੂਪਮਦਂ ਵਿਨੇਤੁਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਦ੍ਧਿਬਲੇਨ ਪਨ੍ਨਰਸਸੋਲ਼ਸਵਸ੍ਸੁਦ੍ਦੇਸਿਕਂ ਅਤਿਦਸ੍ਸਨੀਯਂ ਇਤ੍ਥਿਂ ਪਸ੍ਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ਬੀਜਮਾਨਂ ਅਭਿਨਿਮ੍ਮਿਨਿ. ਨਨ੍ਦਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ, ਪਾਦਤਲਾ ਪਭੁਤਿ ਯਾਵ ਕੇਸਗ੍ਗਾ ਭਗਵਤੋ ਰੂਪਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਂ ਭਗਵਤੋ ਪਸ੍ਸੇ ਠਿਤਂ ਨਿਮ੍ਮਤਰੂਪਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਹੋ ਅਯਂ ਇਤ੍ਥੀ ਰੂਪਵਤੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੂਪਮਦਂ ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਰੂਪੇ ਅਭਿਰਤ੍ਤਭਾਵਾ ਅਹੋਸਿ. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ਤਂ ਇਤ੍ਥਿਂ ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਪ੍ਪਮਾਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਮਾਤੁਗਾਮੋ ਹਿ ਸੋਲ਼ਸਵਸ੍ਸੁਦ੍ਦੇਸਿਕੋਯੇਵ ਸੋਭਤਿ, ਨ ਤਤੋ ਉਦ੍ਧਂ. ਅਥ ਤਸ੍ਸਾ ਰੂਪਪਰਿਹਾਨਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨਨ੍ਦਾਯ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰੂਪੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਤਨੁਕੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ਅਵਿਜਾਤਵਣ੍ਣਂ, ਸਕਿਂਵਿਜਾਤਵਣ੍ਣਂ, ਮਜ੍ਝਿਮਿਤ੍ਥਿਵਣ੍ਣਂ, ਮਹਿਤ੍ਥਿਵਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਯਾਵ ਵਸ੍ਸਸਤਿਕਂ ਓਭਗ੍ਗਂ ਦਣ੍ਡਪਰਾਯਣਂ ਤਿਲਕਾਹਤਗਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਮਾਨਾਯੇਵ ਨਨ੍ਦਾਯ ਤਸ੍ਸਾ ਮਰਣਂ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਦਿਭੇਦਂ ਕਾਕਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਖਜ੍ਜਮਾਨਂ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਂ ਜੇਗੁਚ੍ਛਪਟਿਕੂਲਭਾਵਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਨਨ੍ਦਾਯ ਤਂ ਕਮਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਏਵਮੇਵਂ ਮਮਪਿ ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣੋ ਅਯਂ ਕਮੋ’’ਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾ ਸਣ੍ਠਾਸਿ, ਤਦਨੁਸਾਰੇਨ ਚ ਦੁਕ੍ਖਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਪਿ, ਤਯੋ ਭਵਾ ਆਦਿਤ੍ਤਮਿਵ ਅਗਾਰਂ ਅਪ੍ਪਟਿਸਰਣਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਅਥ ਭਗਵਾ ‘‘ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਨਨ੍ਦਾਯ ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਸਪ੍ਪਾਯਵਸੇਨ ਇਮਾ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਆਤੁਰਂ ਅਸੁਚਿਂ ਪੂਤਿਂ, ਪਸ੍ਸ ਨਨ੍ਦੇ ਸਮੁਸ੍ਸਯਂ;

ਉਗ੍ਘਰਨ੍ਤਂ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤਂ, ਬਾਲਾਨਂ ਅਭਿਪਤ੍ਥਿਤਂ. (ਥੇਰੀਗਾ. ੧੯);

‘‘ਯਥਾ ਇਦਂ ਤਥਾ ਏਤਂ, ਯਥਾ ਏਤਂ ਤਥਾ ਇਦਂ;

ਧਾਤੁਸੋ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਪਸ੍ਸ, ਮਾ ਲੋਕਂ ਪੁਨਰਾਗਮਿ;

ਭਵੇ ਛਨ੍ਦਂ ਵਿਰਾਜੇਤ੍ਵਾ, ਉਪਸਨ੍ਤਾ ਚਰਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ. (ਸੁ. ਨਿ. ੨੦੫);

ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਨਨ੍ਦਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਥਸ੍ਸਾ ਭਗਵਾ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮਤ੍ਥਂ ਸੁਞ੍ਞਤਪਰਿਵਾਰਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ. ਅਯਂ ਤਾਵਸ੍ਸ ਏਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ.

ਭਗਵਤਿ ਪਨ ਰਾਜਗਹੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਯਾ ਸਾ ਚੀਵਰਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ (ਮਹਾਵ. ੩੨੬) ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਵੁਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਯ ਸਾਲਵਤਿਯਾ ਗਣਿਕਾਯ ਧੀਤਾ ਜੀਵਕਸ੍ਸ ਕਨਿਟ੍ਠਾ ਸਿਰਿਮਾ ਨਾਮ ਮਾਤੁ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਤਂ ਠਾਨਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਕ੍ਕੋਧੇਨ ਜਿਨੇ ਕੋਧ’’ਨ੍ਤਿ (ਧ. ਪ. ੨੨੩; ਜਾ. ੧.੨.੧) ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਪੁਣ੍ਣਕਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਰਂ ਅਵਮਞ੍ਞਿਤ੍ਵਾ, ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਖਮਾਪੇਨ੍ਤੀ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਨਿਚ੍ਚਭਤ੍ਤਾਨਿ ਪਵਤ੍ਤੇਸਿ. ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਨਿਚ੍ਚਭਤ੍ਤਿਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਰਾਗਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਆਹਾਰਕਿਚ੍ਚਮ੍ਪਿ ਚ ਕਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਨਿਰਾਹਾਰੋ ਨਿਪਜ੍ਜੀਤਿ ਧਮ੍ਮਪਦਗਾਥਾਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਥਾਨਿਪਨ੍ਨੇਯੇਵ ਸਿਰਿਮਾ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਾਮਭਵਨੇ ਸੁਯਾਮਸ੍ਸ ਦੇਵੀ ਅਹੋਸਿ. ਅਥ ਤਸ੍ਸਾ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਿਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਆਮਕਸੁਸਾਨੇ ਰਞ੍ਞਾ ਨਿਕ੍ਖਿਪਾਪਿਤਂ ਸਰੀਰਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਅਗਮਾਸਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਦਾਯ, ਤਥਾ ਨਾਗਰਾ ਚ ਰਾਜਾ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਿਰਿਮਾਯ ਅਟ੍ਠੁਤ੍ਤਰਸਹਸ੍ਸੇਨਾਪਿ ਦਸ੍ਸਨਂ ਦੁਲ੍ਲਭਂ, ਤਂ ਦਾਨਜ੍ਜ ਕਾਕਣਿਕਾਯਾਪਿ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮੋ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਸਿਰਿਮਾਪਿ ਦੇਵਕਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਰਥਸਤੇਹਿ ਪਰਿਵੁਤਾ ਤਤ੍ਰਾਗਮਾਸਿ. ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਭਗਵਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਓਵਾਦਤ੍ਥਂ ‘‘ਪਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਕਤਂ ਬਿਮ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਧ. ਪ. ੧੪੭) ਇਮਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਪਦਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ. ਅਯਮਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ.

੧੯੫. ਤਤ੍ਥ ਚਰਂ ਵਾਤਿ ਸਕਲਰੂਪਕਾਯਸ੍ਸ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਦਿਸਾਭਿਮੁਖੇਨਾਭਿਨੀਹਾਰੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਵਾ. ਯਦਿ ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਉਸ੍ਸਾਪਨਭਾਵੇਨ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋ ਵਾ. ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਉਦ ਵਾ ਸਯਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਹੇਟ੍ਠਿਮਭਾਗਸਮਿਞ੍ਜਨਉਪਰਿਮਭਾਗਸਮੁਸ੍ਸਾਪਨਭਾਵੇਨ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਵਾ, ਤਿਰਿਯਂ ਪਸਾਰਣਭਾਵੇਨ ਸਯਨ੍ਤੋ ਵਾ. ਸਮਿਞ੍ਜੇਤਿ ਪਸਾਰੇਤੀਤਿ ਤਾਨਿ ਤਾਨਿ ਪਬ੍ਬਾਨਿ ਸਮਿਞ੍ਜੇਤਿ ਚ ਪਸਾਰੇਤਿ ਚ.

ਏਸਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਇਞ੍ਜਨਾਤਿ ਸਬ੍ਬਾਪੇਸਾ ਇਮਸ੍ਸੇਵ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਇਞ੍ਜਨਾ ਚਲਨਾ ਫਨ੍ਦਨਾ, ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ ਚਰਨ੍ਤੋ ਵਾ ਪਸਾਰੇਨ੍ਤੋ ਵਾ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ‘‘ਚਰਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਵਾਯੋਧਾਤੁ ਕਾਯਂ ਫਰਤਿ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਦਿਸਾਭਿਮੁਖੋ ਅਭਿਨੀਹਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਦੇਸਨ੍ਤਰੇ ਰੂਪਨ੍ਤਰਪਾਤੁਭਾਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ‘‘ਚਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਥਾ ‘‘ਤਿਟ੍ਠਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਵਾਯੋਧਾਤੁ ਕਾਯਂ ਫਰਤਿ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਸਮੁਸ੍ਸਾਪਨਂ ਹੋਤਿ, ਉਪਰੂਪਰਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਰੂਪਪਾਤੁਭਾਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ‘‘ਤਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਥਾ ‘‘ਨਿਸੀਦਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਵਾਯੋਧਾਤੁ ਕਾਯਂ ਫਰਤਿ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਿਮਭਾਗਸਮਿਞ੍ਜਨਞ੍ਚ ਉਪਰਿਮਭਾਗਸਮੁਸ੍ਸਾਪਨਞ੍ਚ ਹੋਤਿ, ਤਥਾਭਾਵੇਨ ਰੂਪਪਾਤੁਭਾਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ‘‘ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਥਾ ‘‘ਸਯਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਵਾਯੋਧਾਤੁ ਕਾਯਂ ਫਰਤਿ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਤਿਰਿਯਂ ਪਸਾਰਣਂ ਹੋਤਿ, ਤਥਾਭਾਵੇਨ ਰੂਪਪਾਤੁਭਾਵੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ‘‘ਸਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਏਵਂ ਚਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਯੋ ਕੋਚਿ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੋ ਚਰਂ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਂ, ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਉਦ ਵਾ ਸਯਂ ਯਮੇਤਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਇਰਿਯਾਪਥੇ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਪਬ੍ਬਾਨਂ ਸਮਿਞ੍ਜਨਪ੍ਪਸਾਰਣਵਸੇਨ ਸਮਿਞ੍ਜੇਤਿ ਪਸਾਰੇਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਮ੍ਪਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸਮਿਞ੍ਜਨਪ੍ਪਸਾਰਣਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਸਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਇਞ੍ਜਨਾ, ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ, ਸੁਞ੍ਞਮਿਦਂ ਕੇਨਚਿ ਚਰਨ੍ਤੇਨ ਵਾ ਪਸਾਰੇਨ੍ਤੇਨ ਵਾ ਸਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਵਾ. ਕੇਵਲਂ ਪਨ –

‘‘ਚਿਤ੍ਤਨਾਨਤ੍ਤਮਾਗਮ੍ਮ, ਨਾਨਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਵਾਯੁਨੋ;

ਵਾਯੁਨਾਨਤ੍ਤਤੋ ਨਾਨਾ, ਹੋਤਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਇਞ੍ਜਨਾ’’ਤਿ. –

ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਪਰਮਤ੍ਥੋ.

ਏਵਮੇਤਾਯ ਗਾਥਾਯ ਭਗਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਇਰਿਯਾਪਥੇ ਚਿਰਵਿਨਿਯੋਗੇਨ ਕਾਯਪੀਲ਼ਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਂ ਇਰਿਯਾਪਥਪਰਿਵਤ੍ਤਨਂ ਕਰੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਚਰਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਇਰਿਯਾਪਥਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਲਕ੍ਖਣਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਤਥਾ ਚਰਣਕਾਲੇ ਠਾਨਾਦੀਨਮਭਾਵਤੋ ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਚਰਣਾਦਿਭੇਦਂ ‘‘ਏਸਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਇਞ੍ਜਨਾ’’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤੋ ਸਨ੍ਤਤਿਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਅਨਿਚ੍ਚਲਕ੍ਖਣਂ. ਤਾਯ ਤਾਯ ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ‘‘ਏਸਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਇਞ੍ਜਨਾ’’ਤਿ ਚ ਅਤ੍ਤਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਭਣਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਘਨਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਅਨਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਂ ਦੀਪੇਤਿ.

੧੯੬. ਏਵਂ ਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਯਦੀਪਨੇਨ ਸੁਞ੍ਞਤਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਵਿਞ੍ਞਾਣਕਅਸੁਭਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਿਨਹਾਰੁਸਂਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਆਰਭਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਸ੍ਸ ਚੇਸਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਇਞ੍ਜਨਾ, ਸ੍ਵਾਯਂ ਕਾਯੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਦਿਸੋਕਾਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦਭੇਦੇਨ ਅਬ੍ਯਾਪਾਰਨਯੇਨ ਚ ਪਕਾਸਿਤੇਹਿ ਸਟ੍ਠਾਧਿਕੇਹਿ ਤੀਹਿ ਅਟ੍ਠਿਸਤੇਹਿ ਨਵਹਿ ਨ੍ਹਾਰੁਸਤੇਹਿ ਚ ਸਂਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਟ੍ਠਿਨਹਾਰੁਸਂਯੁਤ੍ਤੋ. ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਕਾਸਿਤੇਨ ਅਗ੍ਗਪਾਦਙ੍ਗੁਲਿਤਚਾਦਿਨਾ ਤਚੇਨ ਚ ਨਵਪੇਸਿਸਤਪ੍ਪਭੇਦੇਨ ਚ ਮਂਸੇਨ ਅਵਲਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਚਮਂਸਾਵਲੇਪਨੋ ਪਰਮਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਜੇਗੁਚ੍ਛਪਟਿਕੂਲੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕਿਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ਯਦਿ ਏਸ ਯਾ ਸਾ ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸਕਲਸਰੀਰਤੋ ਸਂਕਡ੍ਢਿਤਾ ਬਦਰਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਾ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤਾਯ ਮਕ੍ਖਿਕਾਪਤ੍ਤਸੁਖੁਮਚ੍ਛਵਿਯਾ ਨੀਲਾਦਿਰਙ੍ਗਜਾਤੇਨ ਗੇਹਭਿਤ੍ਤਿ ਵਿਯ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਅਯਂ ਪਨ ਏਵਂ ਸੁਖੁਮਾਯਪਿ ਛਵਿਯਾ ਕਾਯੋ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਵਿਰਹਿਤੇਹਿ ਬਾਲਪੁਥੁਜ੍ਜਨੇਹਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਛਵਿਰਾਗਰਞ੍ਜਿਤੋ ਹਿਸ੍ਸ ਪਰਮਜੇਗੁਚ੍ਛਪਟਿਕੂਲਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤੋ ਤਚੋਪਿ ਤਚਪਲਿਵੇਠਿਤਂ ਯਂ ਤਂ ਪਭੇਦਤੋ –

‘‘ਨਵਪੇਸਿਸਤਾ ਮਂਸਾ, ਅਵਲਿਤ੍ਤਾ ਕਲ਼ੇਵਰੇ;

ਨਾਨਾਕਿਮਿਕੁਲਾਕਿਣ੍ਣਂ, ਮਿਲ਼੍ਹਟ੍ਠਾਨਂਵ ਪੂਤਿਕਾ’’ਤਿ. –

ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਵਮਂਸਸਤਮ੍ਪਿ, ਮਂਸਾਵਲਿਤ੍ਤਾ ਯੇ ਤੇ –

‘‘ਨਵਨ੍ਹਾਰੁਸਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਯਾਮਮਤ੍ਤੇ ਕਲ਼ੇਵਰੇ;

ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਿਸਙ੍ਘਾਤਂ, ਅਗਾਰਮਿਵ ਵਲ੍ਲਿਯਾ’’ਤਿ. –

ਤੇਪਿ, ਨ੍ਹਾਰੁਸਮੁਟ੍ਠਿਤਾਨਿ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਅਵਟ੍ਠਿਤਾਨਿ ਪੂਤੀਨਿ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਾਨਿ ਤੀਣਿ ਸਟ੍ਠਾਧਿਕਾਨਿ ਅਟ੍ਠਿਸਤਾਨਿਪਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਯਤੋ ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਮਕ੍ਖਿਕਾਪਤ੍ਤਸੁਖੁਮਚ੍ਛਵਿਂ. ਯਾਨਿ ਪਨਸ੍ਸ ਛਵਿਰਾਗਰਤ੍ਤੇਨ ਤਚੇਨ ਪਲਿਵੇਠਿਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਲੋਕਸ੍ਸ ਅਪਾਕਟਾਨਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾਨਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਕੁਣਪਾਨਿ ਪਰਮਾਸੁਚਿਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਜੇਗੁਚ੍ਛਨੀਯਪਟਿਕੂਲਾਨਿ, ਤਾਨਿਪਿ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਅਨ੍ਤਪੂਰੋ ਉਦਰਪੂਰੋ…ਪੇ… ਪਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਵਸਾਯ ਚਾ’’ਤਿ.

੧੯੭. ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੂਰੋ ਅਨ੍ਤਪੂਰੋ. ਉਦਰਸ੍ਸ ਪੂਰੋ ਉਦਰਪੂਰੋ. ਉਦਰਨ੍ਤਿ ਚ ਉਦਰਿਯਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਠਾਨਨਾਮੇਨ ‘‘ਉਦਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਕਨਪੇਲ਼ਸ੍ਸਾਤਿ ਯਕਨਪਿਣ੍ਡਸ੍ਸ. ਵਤ੍ਥਿਨੋਤਿ ਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਠਾਨੂਪਚਾਰੇਨ ਪਨੇਤਂ ‘‘ਵਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੂਰੋਤਿ ਅਧਿਕਾਰੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਕਨਪੇਲ਼ਸ੍ਸ ਪੂਰੋ ਵਤ੍ਥਿਨੋ ਪੂਰੋਤਿ ਏਵਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਹਦਯਸ੍ਸਾਤਿਆਦੀਸੁ. ਸਬ੍ਬਾਨੇਵ ਚੇਤਾਨਿ ਅਨ੍ਤਾਦੀਨਿ ਵਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਦਿਸੋਕਾਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦਭੇਦੇਨ ਅਬ੍ਯਾਪਾਰਨਯੇਨ ਚ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਵਸੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.

੧੯੯-੨੦੦. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ‘‘ਨ ਕਿਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਏਕਮ੍ਪਿ ਗਯ੍ਹੂਪਗਂ ਮੁਤ੍ਤਾਮਣਿਸਦਿਸਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਅਸੁਚਿਪਰਿਪੂਰੋਵਾਯਂ ਕਾਯੋ’’ਤਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਕੁਣਪਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਕੁਣਪਂ ਬਹਿਨਿਕ੍ਖਮਨਕੁਣਪੇਨ ਪਾਕਟਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਥਸ੍ਸ ਨਵਹਿ ਸੋਤੇਹੀ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ.

ਤਤ੍ਥ ਅਥਾਤਿ ਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਰਨਿਦਸ੍ਸਨਂ, ਅਪਰੇਨਾਪਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਸੁਚਿਭਾਵਂ ਪਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ. ਨਵਹਿ ਸੋਤੇਹੀਤਿ ਉਭੋਅਕ੍ਖਿਚ੍ਛਿਦ੍ਦਕਣ੍ਣਚ੍ਛਿਦ੍ਦਨਾਸਾਛਿਦ੍ਦਮੁਖਵਚ੍ਚਮਗ੍ਗਪਸ੍ਸਾਵਮਗ੍ਗੇਹਿ. ਅਸੁਚਿ ਸਵਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਲੋਕਪਾਕਟਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਪਰਮਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਜੇਗੁਚ੍ਛਅਸੁਚਿਯੇਵ ਸਵਤਿ, ਸਨ੍ਦਤਿ, ਪਗ੍ਘਰਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਗਰੁਚਨ੍ਦਨਾਦਿਗਨ੍ਧਜਾਤਂ ਵਾ ਮਣਿਮੁਤ੍ਤਾਦਿਰਤਨਜਾਤਂ ਵਾ. ਸਬ੍ਬਦਾਤਿ ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਸਬ੍ਬਦਾ ਰਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਦਿਵਾਪਿ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹੇਪਿ ਸਾਯਨ੍ਹੇਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤੋਪਿ ਗਚ੍ਛਤੋਪੀਤਿ. ਕਿਂ ਤਂ ਅਸੁਚੀਤਿ ਚੇ? ‘‘ਅਕ੍ਖਿਮ੍ਹਾ ਅਕ੍ਖਿਗੂਥਕੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਤਸ੍ਸ ਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਅਕ੍ਖਿਚ੍ਛਿਦ੍ਦੇਹਿ ਅਪਨੀਤਤਚਮਂਸਸਦਿਸੋ ਅਕ੍ਖਿਗੂਥਕੋ, ਕਣ੍ਣਚ੍ਛਿਦ੍ਦੇਹਿ ਰਜੋਜਲ੍ਲਸਦਿਸੋ ਕਣ੍ਣਗੂਥਕੋ, ਨਾਸਾਛਿਦ੍ਦੇਹਿ ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸਾ ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਾ ਚ ਸਵਤਿ, ਮੁਖੇਨ ਚ ਵਮਤਿ. ਕਿਂ ਵਮਤੀਤਿ ਚੇ? ਏਕਦਾ ਪਿਤ੍ਤਂ, ਯਦਾ ਅਬਦ੍ਧਪਿਤ੍ਤਂ ਕੁਪ੍ਪਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਤਂ ਵਮਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੇਮ੍ਹਞ੍ਚਾਤਿ ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਪਿਤ੍ਤਂ, ਯਮ੍ਪਿ ਉਦਰਪਟਲੇ ਏਕਪਤ੍ਥਪੂਰਪ੍ਪਮਾਣਂ ਸੇਮ੍ਹਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਏਕਦਾ ਵਮਤਿ. ਤਂ ਪਨੇਤਂ ਵਣ੍ਣਾਦਿਤੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੦੩-੨੦੪, ੨੧੦-੨੧੧) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਸੇਮ੍ਹਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸੇਮ੍ਹਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਏਵਰੂਪਂ ਉਦਰਿਯਲੋਹਿਤਾਦਿਅਸੁਚਿਂ ਵਮਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਹਿ ਦ੍ਵਾਰੇਹਿ ਅਸੁਚਿਵਮਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਕਾਲਞ੍ਞੂ ਪੁਗ੍ਗਲਞ੍ਞੂ ਪਰਿਸਞ੍ਞੂ ਚ ਭਗਵਾ ਤਦੁਤ੍ਤਰਿ ਦ੍ਵੇ ਦ੍ਵਾਰਾਨਿ ਵਿਸੇਸਵਚਨੇਨ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਅਪਰੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਾਪਿ ਕਾਯਾ ਅਸੁਚਿਸਵਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਕਾਯਮ੍ਹਾ ਸੇਦਜਲ੍ਲਿਕਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸੇਦਜਲ੍ਲਿਕਾਤਿ ਸੇਦੋ ਚ ਲੋਣਪਟਲਮਲਭੇਦਾ ਜਲ੍ਲਿਕਾ ਚ, ਤਸ੍ਸ ‘‘ਸਵਤਿ ਸਬ੍ਬਦਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

੨੦੧. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਯਥਾ ਨਾਮ ਭਤ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚਮਾਨੇ ਤਣ੍ਡੁਲਮਲਞ੍ਚ ਉਦਕਮਲਞ੍ਚ ਫੇਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਉਕ੍ਖਲਿਮੁਖਂ ਮਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਗਲ਼ਤਿ, ਤਥਾ ਅਸਿਤਪੀਤਾਦਿਭੇਦੇ ਆਹਾਰੇ ਕਮ੍ਮਜੇਨ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਪਚ੍ਚਮਾਨੇ ਯਂ ਅਸਿਤਪੀਤਾਦਿਮਲਂ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਕ੍ਖਿਮ੍ਹਾ ਅਕ੍ਖਿਗੂਥਕੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਭੇਦੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਂ ਅਕ੍ਖਿਆਦੀਨਿ ਮਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਗਲ਼ਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਵਸੇਨ ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਅਸੁਚਿਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਲੋਕੇ ਉਤ੍ਤਮਙ੍ਗਸਮ੍ਮਤਂ ਸੀਸਂ ਅਤਿਵਿਸਿਟ੍ਠਭਾਵਤੋ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਾ ਵਨ੍ਦਨੇਯ੍ਯਾਨਮ੍ਪਿ ਵਨ੍ਦਨਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਨਿਸ੍ਸਾਰਤਾਯ ਅਸੁਚਿਤਾਯ ਚਸ੍ਸ ਅਸੁਚਿਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਥਸ੍ਸ ਸੁਸਿਰਂ ਸੀਸ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ.

ਤਤ੍ਥ ਸੁਸਿਰਨ੍ਤਿ ਛਿਦ੍ਦਂ. ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਸ੍ਸ ਪੂਰਿਤਨ੍ਤਿ ਦਧਿਭਰਿਤਅਲਾਬੁਕਂ ਵਿਯ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਭਰਿਤਂ. ਤਞ੍ਚ ਪਨੇਤਂ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸੁਭਤੋ ਨਂ ਮਞ੍ਞਤਿ ਬਾਲੋਤਿ ਤਮੇਨਂ ਏਵਂ ਨਾਨਾਵਿਧਕੁਣਪਭਰਿਤਮ੍ਪਿ ਕਾਯਂ ਦੁਚ੍ਚਿਨ੍ਤਿਤਚਿਨ੍ਤੀ ਬਾਲੋ ਸੁਭਤੋ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਸੁਭਂ ਸੁਚਿਂ ਇਟ੍ਠਂ ਕਨ੍ਤਂ ਮਨਾਪਨ੍ਤਿ ਤੀਹਿਪਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਮਾਨਮਞ੍ਞਨਾਹਿ ਮਞ੍ਞਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪੁਰਕ੍ਖਤੋ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕੇਨ ਮੋਹੇਨ ਪੁਰਕ੍ਖਤੋ, ਚੋਦਿਤੋ, ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ, ‘‘ਏਵਂ ਆਦਿਯ, ਏਵਂ ਅਭਿਨਿਵਿਸ ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਾਹੀ’’ਤਿ ਗਾਹਿਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਸ੍ਸ ਯਾਵ ਅਨਤ੍ਥਕਰਾ ਚਾਯਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਤਿ.

੨੦੨. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਵਸੇਨ ਅਸੁਭਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਰਞ੍ਞੋਪਿ ਕਾਯੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕੁਣਪਭਰਿਤੋਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨਪਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭਵੇ ਅਸੁਭਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਵਿਪਤ੍ਤਿਭਵੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਦਾ ਚ ਸੋ ਮਤੋ ਸੇਤੀ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸ੍ਵਾਯਮੇਵਂਵਿਧੋ ਕਾਯੋ ਯਦਾ ਆਯੁਉਸ੍ਮਾਵਿਞ੍ਞਾਣਾਪਗਮੇਨ ਮਤੋ ਵਾਤਭਰਿਤਭਸ੍ਤਾ ਵਿਯ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕੋ ਵਣ੍ਣਪਰਿਭੇਦੇਨ ਵਿਨੀਲਕੋ ਸੁਸਾਨਸ੍ਮਿਂ ਨਿਰਤ੍ਥਂਵ ਕਲਿਙ੍ਗਰਂ ਛਡ੍ਡਿਤਤ੍ਤਾ ਅਪਵਿਦ੍ਧੋ ਸੇਤਿ, ਅਥ ‘‘ਨ ਦਾਨਿਸ੍ਸ ਪੁਨ ਉਟ੍ਠਾਨਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਕਂਸਤੋਯੇਵ ਅਨਪੇਕ੍ਖਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਞਾਤਯੋ. ਤਤ੍ਥ ਮਤੋਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਸੇਤੀਤਿ ਨਿਰੀਹਕਤ੍ਤਂ. ਤਦੁਭਯੇਨ ਚ ਜੀਵਿਤਬਲਮਦਪ੍ਪਹਾਨੇ ਨਿਯੋਜੇਤਿ. ਉਦ੍ਧੁਮਾਤੋਤਿ ਸਣ੍ਠਾਨਵਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਵਿਨੀਲਕੋਤਿ ਛਵਿਰਾਗਵਿਪਤ੍ਤਿਂ. ਤਦੁਭਯੇਨ ਚ ਰੂਪਮਦਪ੍ਪਹਾਨੇ ਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਮਾਨਪ੍ਪਹਾਨੇ ਚ ਨਿਯੋਜੇਤਿ. ਅਪਵਿਦ੍ਧੋਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਸੁਸਾਨਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੋ ਅਧਿਵਾਸੇਤੁਮਨਰਹਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨੀਯਭਾਵਂ. ਤਦੁਭਯੇਨਪਿ ‘‘ਮਮ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਹਸ੍ਸ ਸੁਭਸਞ੍ਞਾਯ ਚ ਪਹਾਨੇ ਨਿਯੋਜੇਤਿ. ਅਨਪੇਕ੍ਖਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਞਾਤਯੋਤਿ ਪਟਿਕਿਰਿਯਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤੇਨ ਚ ਪਰਿਵਾਰਮਦਪ੍ਪਹਾਨੇ ਨਿਯੋਜੇਤਿ.

੨੦੩. ਏਵਮਿਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਅਪਰਿਭਿਨ੍ਨਾਵਿਞ੍ਞਾਣਕਵਸੇਨ ਅਸੁਭਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਰਿਭਿਨ੍ਨਵਸੇਨਾਪਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਖਾਦਨ੍ਤਿ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਚਞ੍ਞੇਤਿ ਯੇ ਚ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਕਾਕਕੁਲਲਾਦਯੋ ਕੁਣਪਭਕ੍ਖਾ ਪਾਣਿਨੋ ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇਪਿ ਨਂ ਖਾਦਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

੨੦੪. ਏਵਂ ‘‘ਚਰਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸੁਞ੍ਞਤਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ, ‘‘ਅਟ੍ਠਿਨਹਾਰੁਸਂਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਸੁਭਵਸੇਨ ‘‘ਯਦਾ ਚ ਸੋ ਮਤੋ ਸੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਸੁਭਵਸੇਨ ਕਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਨਿਚ੍ਚਸੁਖਤ੍ਤਭਾਵਸੁਞ੍ਞੇ ਏਕਨ੍ਤਅਸੁਭੇ ਚਾਪਿ ਕਾਯਸ੍ਮਿਂ ‘‘ਸੁਭਤੋ ਨਂ ਮਞ੍ਞਤਿ ਬਾਲੋ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪੁਰਕ੍ਖਤੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਬਾਲਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਿਂ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਮੁਖੇਨ ਚ ਵਟ੍ਟਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਪਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਮੁਖੇਨ ਚ ਵਿਵਟ੍ਟਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਰਭਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਵਾਨਾਤਿ ਯੋਨਿਸੋ ਨਿਸਾਮੇਤ੍ਵਾ. ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਨ੍ਤਿ ਕਾਯਵਿਚ੍ਛਨ੍ਦਨਕਰਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ. ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਸੇਕ੍ਖੋ ਵਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਵਾ. ਪਞ੍ਞਾਣਵਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਣਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰੇਸੁ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਧਾਤਿ ਸਾਸਨੇ. ਸੋ ਖੋ ਨਂ ਪਰਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਸੋ ਇਮਂ ਕਾਯਂ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਜਾਨਾਤਿ. ਕਥਂ? ਯਥਾ ਨਾਮ ਕੁਸਲੋ ਵਾਣਿਜੋ ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚਾਤਿ ਭਣ੍ਡਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਗਹਿਤੇ ਏਤ੍ਤਕੋ ਨਾਮ ਉਦਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸਉਦਯਂ ਮੂਲਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਛਡ੍ਡੇਤਿ, ਏਵਮੇਵਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਿਨ੍ਹਾਰੁਆਦਯੋ ਇਮੇ ਕੇਸਲੋਮਾਦਯੋ ਚਾ’’ਤਿ ਞਾਣਚਕ੍ਖੁਨਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਤੁਲਯਨ੍ਤੋ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਜਾਨਾਤਿ, ਏਵਂ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਜਾਨਾਤਿ. ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਵਿਞ੍ਞਾਣਕਅਸੁਭਵਸੇਨ ਵਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਜਾਨਾਤਿ, ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਤਤੋ ਛਨ੍ਦਰਾਗਂ ਅਪਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਜਾਨਾਤਿ.

ਕਸ੍ਮਾ ਸੋ ਏਵਂ ਪਰਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਚੇ? ਯਥਾਭੂਤਞ੍ਹਿ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਪਞ੍ਞਾਣਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਏਵ ਚ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਸਿਦ੍ਧੇ ਯਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਣਵਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਸਬ੍ਬਜਨਸ੍ਸ ਪਾਕਟੋਪਾਯਂ ਕਾਯੋ ਅਸੁਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਪਰਿਜਾਨਿਤੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਞਾਣਹੇਤੁਂ ਇਤੋ ਬਾਹਿਰਾਨਂ ਏਵਂ ਦਟ੍ਠੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਨਨ੍ਦਾਭਿਕ੍ਖੁਨਿਂ ਤਞ੍ਚ ਵਿਪਲ੍ਲਤ੍ਥਚਿਤ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਰਬ੍ਭ ਦੇਸਨਾਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਅਗ੍ਗਪਰਿਸਤੋ ਤਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਪ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤੋ ਚ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਆਹ.

੨੦੫. ਇਦਾਨਿ ‘‘ਯਥਾਭੂਤਞ੍ਹਿ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਆਹ ‘‘ਯਥਾ ਇਦਂ ਤਥਾ ਏਤਂ, ਯਥਾ ਏਤਂ ਤਥਾ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਥਾ ਇਦਂ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਸੁਭਂ ਆਯੁਉਸ੍ਮਾਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਂ ਅਨਪਗਮਾ ਚਰਤਿ, ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਨਿਸੀਦਤਿ, ਸਯਤਿ; ਤਥਾ ਏਤਂ ਏਤਰਹਿ ਸੁਸਾਨੇ ਸਯਿਤਂ ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕਮ੍ਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨਪਗਮਾ ਅਹੋਸਿ. ਯਥਾ ਚ ਏਤਂ ਏਤਰਹਿ ਮਤਸਰੀਰਂ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਪਗਮਾ ਨ ਚਰਤਿ, ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਨ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਨ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਤਥਾ ਇਦਂ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਪਗਮਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਇਦਂ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਂ ਏਤਰਹਿ ਨ ਸੁਸਾਨੇ ਮਤਂ ਸੇਤਿ, ਨ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਦਿਭਾਵਮੁਪਗਤਂ, ਤਥਾ ਏਤਂ ਏਤਰਹਿ ਮਤਸਰੀਰਮ੍ਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਹੋਸਿ. ਯਥਾ ਪਨੇਤਂ ਏਤਰਹਿ ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਸੁਭਂ ਮਤਂ ਸੁਸਾਨੇ ਸੇਤਿ, ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਦਿਭਾਵਞ੍ਚ ਉਪਗਤਂ, ਤਥਾ ਇਦਂ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਮ੍ਪਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਇਦਂ ਤਥਾ ਏਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਮਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਸਮਾਨਭਾਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਬਾਹਿਰੇ ਦੋਸਂ ਪਜਹਤਿ. ਯਥਾ ਏਤਂ ਤਥਾ ਇਦਨ੍ਤਿ ਮਤਸਰੀਰੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮਾਨਭਾਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕੇ ਰਾਗਂ ਪਜਹਤਿ. ਯੇਨਾਕਾਰੇਨ ਉਭਯਂ ਸਭਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਂ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਉਭਯਤ੍ਥ ਮੋਹਂ ਪਜਹਤਿ. ਏਵਂ ਯਥਾਭੂਤਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇਯੇਵ ਅਕੁਸਲਮੂਲਪ੍ਪਹਾਨਂ ਸਾਧੇਤ੍ਵਾ, ਯਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਂ ਪਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਛਨ੍ਦਰਾਗਂ ਵਿਰਾਜੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਹ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ, ਕਾਯੇ ਛਨ੍ਦਂ ਵਿਰਾਜਯੇ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨਾਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ.

੨੦੬. ਏਵਂ ਸੇਕ੍ਖਭੂਮਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਸੇਕ੍ਖਭੂਮਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਿਰਤ੍ਤੋ ਸੋ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ ਪਞ੍ਞਾਣਵਾ ਮਗ੍ਗਾਨਨ੍ਤਰਂ ਫਲਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਥ ਸਬ੍ਬਸੋ ਛਨ੍ਦਰਾਗਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਿਰਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਚ, ਮਰਣਾਭਾਵੇਨ ਪਣੀਤਟ੍ਠੇਨ ਵਾ ਅਮਤਂ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਵੂਪਸਮਨਤੋ ਸਨ੍ਤਿਂ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਾਤਵਾਨਾਭਾਵਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਚਵਨਾਭਾਵਤੋ ਅਚ੍ਚੁਤਨ੍ਤਿ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤਂ ਪਦਮਜ੍ਝਗਾਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ ਪਞ੍ਞਾਣਵਾ ਮਗ੍ਗਾਨਨ੍ਤਰਫਲੇ ਠਿਤੋ ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਿਰਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਞ੍ਚ ਪਦਮਜ੍ਝਗਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨ ‘‘ਇਦਮਸ੍ਸ ਪਹੀਨਂ, ਇਦਞ੍ਚਾਨੇਨ ਲਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ.

੨੦੭-੨੦੮. ਏਵਂ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਵਿਞ੍ਞਾਣਕਵਸੇਨ ਅਸੁਭਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਸਹ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਯਾ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸਙ੍ਖੇਪਦੇਸਨਾਯ ਏਵਂ ਮਹਤੋ ਆਨਿਸਂਸਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰਂ ਪਮਾਦਵਿਹਾਰਂ ਗਰਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਦ੍ਵਿਪਾਦਕੋਯ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਪਾਦਕਾਦਯੋਪਿ ਕਾਯਾ ਅਸੁਚੀਯੇਵ, ਇਧਾਧਿਕਾਰਵਸੇਨ ਪਨ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਵਾ, ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਅਞ੍ਞੇ ਅਸੁਚਿਭੂਤਾਪਿ ਕਾਯਾ ਲੋਣਮ੍ਬਿਲਾਦੀਹਿ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਭੋਜਨੇਪਿ ਉਪਨੀਯਨ੍ਤਿ, ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਮਨੁਸ੍ਸਕਾਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਸੁਚਿਤਰਭਾਵਮਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਦ੍ਵਿਪਾਦਕੋ’’ਤਿ ਆਹ.

ਅਯਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਕਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧੋ ਪਰਿਹੀਰਤੀਤਿ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧੋ ਸਮਾਨੋ ਪੁਪ੍ਫਗਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਹੀਰਤਿ. ਨਾਨਾਕੁਣਪਪਰਿਪੂਰੋਤਿ ਕੇਸਾਦਿਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਕੁਣਪਭਰਿਤੋ. ਵਿਸ੍ਸਵਨ੍ਤੋ ਤਤੋ ਤਤੋਤਿ ਪੁਪ੍ਫਗਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤੁਂ ਘਟੇਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਤਂ ਵਾਯਾਮਂ ਨਿਪ੍ਫਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਵਹਿ ਦ੍ਵਾਰੇਹਿ ਖੇਲ਼ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਾਦੀਨਿ, ਲੋਮਕੂਪੇਹਿ ਚ ਸੇਦਜਲ੍ਲਿਕਂ ਵਿਸ੍ਸਵਨ੍ਤੋਯੇਵ. ਤਤ੍ਥ ਦਾਨਿ ਪਸ੍ਸਥ – ਏਤਾਦਿਸੇਨ ਕਾਯੇਨ ਯੋ ਪੁਰਿਸੋ ਵਾ ਇਤ੍ਥੀ ਵਾ ਕੋਚਿ ਬਾਲੋ ਮਞ੍ਞੇ ਉਣ੍ਣਮੇਤਵੇ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਮਾਨਮਞ੍ਞਨਾਹਿ ‘‘ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ‘‘ਮਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ‘‘ਨਿਚ੍ਚੋ’’ਤਿ ਵਾਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਯੋ ਉਣ੍ਣਮਿਤੁਂ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯ, ਪਰਂ ਵਾ ਜਾਤਿਆਦੀਹਿ ਅਵਜਾਨੇਯ੍ਯ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਚ੍ਚੇ ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤੋ, ਕਿਮਞ੍ਞਤ੍ਰ ਅਦਸ੍ਸਨਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਦਸ੍ਸਨਾਭਾਵਂ ਕਿਮਞ੍ਞਂ ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਉਣ੍ਣਮਾਵਜਾਨਨਕਾਰਣਂ ਸਿਯਾਤਿ.

ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਨਨ੍ਦਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਸਂਵੇਗਮਾਪਾਦਿ – ‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਰੇ, ਅਹਂ ਬਾਲਾ, ਯਾ ਮਂਯੇਵ ਆਰਬ੍ਭ ਏਵਂ ਵਿਵਿਧਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਪਵਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਗਮਾਸਿ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸਂਵਿਗ੍ਗਾ ਚ ਤਮੇਵ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਿਤ੍ਵਾ ਤੇਨੇਵ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇਨ ਕਤਿਪਯਦਿਵਸਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਦੁਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇਪਿ ਕਿਰ ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ, ਸਿਰਿਮਾ ਦੇਵਕਞ੍ਞਾ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਸੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਵਿਜਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੨. ਮੁਨਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੨੦੯. ਸਨ੍ਥਵਾਤੋ ਭਯਂ ਜਾਤਨ੍ਤਿ ਮੁਨਿਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਨ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਅਪਿਚੇਤ੍ਥ ਆਦਿਤੋ ਤਾਵ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਗਾਥਾਨਂ ਅਯਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ – ਭਗਵਤਿ ਕਿਰ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਗਾਮਕਾਵਾਸੇ ਅਞ੍ਞਤਰਾ ਦੁਗ੍ਗਤਿਤ੍ਥੀ ਮਤਪਤਿਕਾ ਪੁਤ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਸੁ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਕਾਮਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਮਾਤਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹਰਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਮਾਤੁ. ਏਵਂ ਸਾਯਮ੍ਪਿ ਪਾਤੋਪਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਲਦ੍ਧਂ ਲਦ੍ਧਂ ਸਂਵਿਭਜਮਾਨਾ, ਸਮ੍ਮੋਦਮਾਨਾ, ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਂ ਪੁਚ੍ਛਮਾਨਾ, ਨਿਰਾਸਙ੍ਕਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇਸਂ ਏਵਂ ਅਭਿਣ੍ਹਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਂਸਗ੍ਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਸਂਸਗ੍ਗਾ ਵਿਸ੍ਸਾਸੋ, ਵਿਸ੍ਸਾਸਾ ਓਤਾਰੋ, ਰਾਗੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸਞ੍ਞਾ ਚ ਮਾਤੁਪੁਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ ਚ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ. ਤਤੋ ਮਰਿਯਾਦਵੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਿਂਸੁ, ਅਯਸਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਚ ਵਿਬ੍ਭਮਿਤ੍ਵਾ ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇ ਵਸਿਂਸੁ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗਵਤੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮੋਘਪੁਰਿਸੋ ਮਞ੍ਞਤਿ ਨ ਮਾਤਾ ਪੁਤ੍ਤੇ ਸਾਰਜ੍ਜਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੋ ਵਾ ਪਨ ਮਾਤਰੀ’’ਤਿ ਗਰਹਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਞ੍ਞਂ ਏਕਰੂਪਮ੍ਪਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਅ. ਨਿ. ੫.੫੫) ਅਵਸੇਸਸੁਤ੍ਤੇਨਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਂਵੇਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ –

‘‘ਵਿਸਂ ਯਥਾ ਹਲਾਹਲਂ, ਤੇਲਂ ਪਕ੍ਕੁਥਿਤਂ ਯਥਾ;

ਤਮ੍ਬਲੋਹਵਿਲੀਨਂਵ, ਮਾਤੁਗਾਮਂ ਵਿਵਜ੍ਜਯੇ’’ਤਿ ਚ. –

ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ – ‘‘ਸਨ੍ਥਵਾਤੋ ਭਯਂ ਜਾਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਾ ਅਤ੍ਤੁਪਨਾਯਿਕਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਗਾਥਾ ਅਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਥਵੋ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਮਿਤ੍ਤਭੇਦੇਨ ਤਿਵਿਧੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਇਧ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਸਨ੍ਥਵੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਗਵਾ ਆਹ – ‘‘ਪਸ੍ਸਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਥਾ ਇਦਂ ਤਸ੍ਸ ਮੋਘਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸਨ੍ਥਵਾਤੋ ਭਯਂ ਜਾਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਅਭਿਣ੍ਹਦਸ੍ਸਨਕਾਮਤਾਦਿਤਣ੍ਹਾਯ ਬਲਵਕਿਲੇਸਭਯਂ ਜਾਤਂ, ਯੇਨ ਸਣ੍ਠਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਮਾਤਰਿ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਿ. ਅਤ੍ਤਾਨੁਵਾਦਾਦਿਕਂ ਵਾ ਮਹਾਭਯਂ, ਯੇਨ ਸਾਸਨਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤੋ. ਨਿਕੇਤਾਤਿ ‘‘ਰੂਪਨਿਮਿਤ੍ਤਨਿਕੇਤਵਿਸਾਰਵਿਨਿਬਨ੍ਧਾ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ‘ਨਿਕੇਤਸਾਰੀ’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੩) ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ ਆਰਮ੍ਮਣਪ੍ਪਭੇਦਾ. ਜਾਯਤੇ ਰਜੋਤਿ ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਰਜੋ ਜਾਯਤੇ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਥਵਾਤੋ ਭਯਂ ਜਾਤਂ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਯਦੇਤਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਨਿਵਾਸਟ੍ਠੇਨ ਸਾਸਵਾਰਮ੍ਮਣਂ ‘‘ਨਿਕੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਇਦਾਨਿਸ੍ਸ ਭਿਨ੍ਨਸਂਵਰਤ੍ਤਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਰਿਯਾਦਤ੍ਤਾ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਤਤੋ ਨਿਕੇਤਾ ਜਾਯਤੇ ਰਜੋ, ਯੇਨ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਪਸ੍ਸਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਥਾ ਇਦਂ ਤਸ੍ਸ ਮੋਘਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸਨ੍ਥਵਾਤੋ ਭਯਂ ਜਾਤਂ, ਯਥਾ ਚ ਸਬ੍ਬਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ਨਿਕੇਤਾ ਜਾਯਤੇ ਰਜੋਤਿ ਏਵਮ੍ਪੇਤਂ ਪਦਦ੍ਵਯਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

ਸਬ੍ਬਥਾ ਪਨ ਇਮਿਨਾ ਪੁਰਿਮਦ੍ਧੇਨ ਭਗਵਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਦਸ੍ਸਨਂ ਗਰਹਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਸ੍ਸਨਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨਿਕੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਦ੍ਧਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਿਕੇਤਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਅਨਿਕੇਤਂ, ਸਨ੍ਥਵਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਚ ਅਸਨ੍ਥਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸਾਧਿਵਚਨਂ. ਏਤਂ ਵੇ ਮੁਨਿਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਅਨਿਕੇਤਮਸਨ੍ਥਵਂ ਬੁਦ੍ਧਮੁਨਿਨਾ ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਵੇਤਿ ਵਿਮ੍ਹਯਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤੇਨ ਚ ਯਂ ਨਾਮ ਨਿਕੇਤਸਨ੍ਥਵਵਸੇਨ ਮਾਤਾਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁ ਅਨਿਕੇਤਮਸਨ੍ਥਵਂ, ਏਤਂ ਮੁਨਿਨਾ ਦਿਟ੍ਠਂ ਅਹੋ ਅਬ੍ਭੁਤਨ੍ਤਿ ਅਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਸਿਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਮੁਨਿਨੋ ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿਪਿ ਮੁਨਿਦਸ੍ਸਨਂ, ਦਸ੍ਸਨਂ ਨਾਮ ਖਨ੍ਤਿ ਰੁਚਿ, ਖਮਤਿ ਚੇਵ ਰੁਚ੍ਚਤਿ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੨੧੦. ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਯੋ ਜਾਤਮੁਚ੍ਛਿਜ੍ਜਾਤਿ ਯੋ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਜਾਤਂ ਭੂਤਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਕਿਲੇਸਂ ਯਥਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਕੁਸਲਪ੍ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਵਾਯਮਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਪੁਨ ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਵਸੇਨ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਯੋ ਅਨਾਗਤੋਪਿ ਕਿਲੇਸੋ ਤਥਾਰੂਪਪ੍ਪਚ੍ਚਯਸਮੋਧਾਨੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤੁਂ ਅਭਿਮੁਖੀਭੂਤਤ੍ਤਾ ਵਤ੍ਤਮਾਨਸਮੀਪੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਲਕ੍ਖਣੇਨ ‘‘ਜਾਯਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਨ ਰੋਪਯੇਯ੍ਯ ਜਾਯਨ੍ਤਂ, ਯਥਾ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਕੁਸਲਾਨੁਪ੍ਪਾਦੋ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਵਾਯਮਨ੍ਤੋ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਥਞ੍ਚ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ? ਅਸ੍ਸ ਨਾਨੁਪ੍ਪਵੇਚ੍ਛੇ, ਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਸੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਤਂ ਨਾਨੁਪ੍ਪਵੇਸੇਯ੍ਯ ਨ ਸਮੋਧਾਨੇਯ੍ਯ. ਏਵਂ ਸਮ੍ਭਾਰਵੇਕਲ੍ਲਕਰਣੇਨ ਤਂ ਨ ਰੋਪਯੇਯ੍ਯ ਜਾਯਨ੍ਤਂ. ਅਥ ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਅਤੀਤਾਪਿ ਕਿਲੇਸਾ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਆਯਤਿਂ ਵਿਪਾਕਾਭਾਵੇਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਪਿ ਨ ਰੋਪੀਯਨ੍ਤਿ ਤਦਭਾਵੇਨ, ਅਨਾਗਤਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਤਿਂ ਨਾਨੁਪ੍ਪਵੇਸੀਯਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਸਾਮਤ੍ਥਿਯਵਿਘਾਤੇਨ, ਤਸ੍ਮਾ ਯੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਜਾਤਮੁਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਨ ਰੋਪਯੇਯ੍ਯ ਜਾਯਨ੍ਤਂ, ਅਨਾਗਤਮ੍ਪਿ ਚਸ੍ਸ ਜਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨਾਨੁਪ੍ਪਵੇਚ੍ਛੇ, ਤਮਾਹੁ ਏਕਂ ਮੁਨਿਨਂ ਚਰਨ੍ਤਂ, ਸੋ ਚ ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਸਨ੍ਤਿਪਦਂ ਮਹੇਸੀਤਿ ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਏਕਨ੍ਤਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸਤਾਯ ਏਕਂ, ਸੇਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਵਾ ਏਕਂ. ਮੁਨਿਨਨ੍ਤਿ ਮੁਨਿਂ, ਮੁਨੀਸੁ ਵਾ ਏਕਂ. ਚਰਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਪੂਰਾਯ ਲੋਕਤ੍ਥਚਰਿਯਾਯ ਅਵਸੇਸਚਰਿਯਾਹਿ ਚ ਚਰਨ੍ਤਂ. ਅਦ੍ਦਕ੍ਖੀਤਿ ਅਦ੍ਦਸ. ਸੋਤਿ ਯੋ ਜਾਤਮੁਚ੍ਛਿਜ੍ਜ ਅਰੋਪਨੇ ਅਨਨੁਪ੍ਪਵੇਸਨੇ ਚ ਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ‘‘ਨ ਰੋਪਯੇਯ੍ਯ ਜਾਯਨ੍ਤਮਸ੍ਸ ਨਾਨੁਪ੍ਪਵੇਚ੍ਛੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧਮੁਨਿ. ਸਨ੍ਤਿਪਦਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਤਿਕੋਟ੍ਠਾਸਂ, ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਦਿਟ੍ਠਿਗਤਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਿਬ੍ਬਾਨਭੇਦਾਸੁ ਤੀਸੁ ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਨ੍ਤਿ, ਤਦਙ੍ਗਸਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਨ੍ਤੀਸੁ ਸੇਟ੍ਠਂ ਏਵਂ ਅਨੁਪਸਨ੍ਤੇ ਲੋਕੇ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਨ੍ਤਿਂ ਅਦ੍ਦਸ ਮਹੇਸੀਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੨੧੧. ਤਤਿਯਗਾਥਾਯ ਸਙ੍ਖਾਯਾਤਿ ਗਣਯਿਤ੍ਵਾ, ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਭੂਤਤੋ ਞਤ੍ਵਾ, ਦੁਕ੍ਖਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਤ੍ਥੂਨੀਤਿ ਯੇਸੁ ਏਵਮਯਂ ਲੋਕੋ ਸਜ੍ਜਤਿ, ਤਾਨਿ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤੁਭੇਦਾਨਿ ਕਿਲੇਸਟ੍ਠਾਨਾਨਿ. ਪਮਾਯ ਬੀਜਨ੍ਤਿ ਯਂ ਤੇਸਂ ਵਤ੍ਥੂਨਂ ਬੀਜਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਤਂ ਪਮਾਯ ਹਿਂਸਿਤ੍ਵਾ, ਬਾਧਿਤ੍ਵਾ, ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਿਨੇਹਮਸ੍ਸ ਨਾਨੁਪ੍ਪਵੇਚ੍ਛੇਤਿ ਯੇਨ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਸਿਨੇਹੇਨ ਸਿਨੇਹਿਤਂ ਤਂ ਬੀਜਂ ਆਯਤਿਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਤਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਸਸ੍ਸਂ ਵਿਰੁਹੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਸਿਨੇਹਮਸ੍ਸ ਨਾਨੁਪ੍ਪਵੇਚ੍ਛੇ, ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਾਯ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਤਂ ਨਾਨੁਪ੍ਪਵੇਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸ ਵੇ ਮੁਨਿ ਜਾਤਿਖਯਨ੍ਤਦਸ੍ਸੀਤਿ ਸੋ ਏਵਰੂਪੋ ਬੁਦ੍ਧਮੁਨਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਚ ਮਰਣਸ੍ਸ ਚ ਅਨ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਜਾਤਿਕ੍ਖਯਨ੍ਤਦਸ੍ਸੀ ਤਕ੍ਕਂ ਪਹਾਯ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਂ. ਇਮਾਯ ਚਤੁਸਚ੍ਚਭਾਵਨਾਯ ਨਵਪ੍ਪਭੇਦਮ੍ਪਿ ਅਕੁਸਲਵਿਤਕ੍ਕਂ ਪਹਾਯ ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਂ ਪਤ੍ਵਾ ਲੋਕਤ੍ਥਚਰਿਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਚਰਿਮਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਯਾ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ‘‘ਦੇਵੋ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਵਾ’’ਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਂ. ਅਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਏਵ ਵਾ ਯਥਾ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਨੋ ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਰਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਦੁਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਵਾ ਸਙ੍ਖਂ ਉਪੇਤਿ, ਏਵਂ ਤਕ੍ਕਂ ਪਹਾਯ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਨ੍ਤਿ ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

੨੧੨. ਚਤੁਤ੍ਥਗਾਥਾਯ ਅਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਨਯੇਨ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਸਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਅਨਵਸੇਸਾਨਿ, ਨਿਵੇਸਨਾਨੀਤਿ ਕਾਮਭਵਾਦਿਕੇ ਭਵੇ. ਨਿਵਸਨ੍ਤਿ ਹਿ ਤੇਸੁ ਸਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਨਿਵੇਸਨਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਅਨਿਕਾਮਯਂ ਅਞ੍ਞਤਰਮ੍ਪਿ ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਦਿਟ੍ਠਾਦੀਨਵਤ੍ਤਾ ਤੇਸਂ ਨਿਵੇਸਨਾਨਂ ਏਕਮ੍ਪਿ ਅਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੋ ਸੋ ਏਵਰੂਪੋ ਬੁਦ੍ਧਮੁਨਿ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਬਲੇਨ ਤਣ੍ਹਾਗੇਧਸ੍ਸ ਵਿਗਤਤ੍ਤਾ ਵੀਤਗੇਧੋ, ਵੀਤਗੇਧਤ੍ਤਾ ਏਵ ਚ ਅਗਿਦ੍ਧੋ, ਨ ਯਥਾ ਏਕੇ ਅਵੀਤਗੇਧਾ ਏਵ ਸਮਾਨਾ ‘‘ਅਗਿਦ੍ਧਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ. ਨਾਯੂਹਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਨਿਵੇਸਨਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਂ ਕੁਸਲਂ ਵਾ ਅਕੁਸਲਂ ਵਾ ਨ ਕਰੋਤਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਪਾਰਗਤੋ ਹਿ ਹੋਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਏਵਰੂਪੋ ਸਬ੍ਬਨਿਵੇਸਨਾਨਂ ਪਾਰਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਏਵਂ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਦਸ੍ਸਨਂ ਗਰਹਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਸ੍ਸਨਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੋ ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਯੇਹਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਅਨੁਪਸਨ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤੇਸਂ ਅਭਾਵੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਿਪਦਾਧਿਗਮਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੋ ਤਤਿਯਗਾਥਾਯ ਯੇਸੁ ਵਤ੍ਥੂਸੁ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਤਕ੍ਕਂ ਅਪ੍ਪਹਾਯ ਤਥਾ ਤਥਾ ਸਙ੍ਖਂ ਉਪੇਤਿ, ਤੇਸੁ ਚਤੁਸਚ੍ਚਭਾਵਨਾਯ ਤਕ੍ਕਂ ਪਹਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਙ੍ਖਾਨੁਪਗਮਨਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੋ ਚਤੁਤ੍ਥਗਾਥਾਯ ਆਯਤਿਮ੍ਪਿ ਯਾਨਿ ਨਿਵੇਸਨਾਨਿ ਕਾਮਯਮਾਨੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਭਵਤਣ੍ਹਾਯ ਆਯੂਹਤਿ, ਤੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾਭਾਵੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨਾਯੂਹਨਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੋ ਚਤੂਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਏਕਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.

੨੧੩. ਸਬ੍ਬਾਭਿਭੁਨ੍ਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਾਯ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਸ੍ਸ ਚ ਗਯਾਯ ਚ ਅਨ੍ਤਰੇ ਉਪਕੇਨਾਜੀਵਕੇਨ ਸਮਾਗਚ੍ਛਿ. ਤੇਨ ਚ ‘‘ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਿ ਖੋ ਤੇ, ਆਵੁਸੋ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੮੫; ਮਹਾਵ. ੧੧) ਨਯੇਨ ਪੁਟ੍ਠੋ ‘‘ਸਬ੍ਬਾਭਿਭੂ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਆਹ. ਉਪਕੋ ‘‘ਹੁਪੇਯ੍ਯਾਵੁਸੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ, ਸੀਸਂ ਓਕਮ੍ਪੇਤ੍ਵਾ, ਉਮ੍ਮਗ੍ਗਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਚ ਵਙ੍ਕਹਾਰਜਨਪਦੇ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਮਾਗਵਿਕਗਾਮਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਤਮੇਨਂ ਮਾਗਵਿਕਜੇਟ੍ਠਕੋ ਦਿਸ੍ਵਾ – ‘‘ਅਹੋ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਸਮਣੋ ਵਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਨ ਨਿਵਾਸੇਤਿ, ਅਯਂ ਲੋਕੇ ਅਰਹਾ’’ਤਿ ਘਰਂ ਨੇਤ੍ਵਾ ਮਂਸਰਸੇਨ ਪਰਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਭੁਤ੍ਤਾਵਿਞ੍ਚ ਨਂ ਸਪੁਤ੍ਤਦਾਰੋ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਧੇਵ, ਭਨ੍ਤੇ, ਵਸਥ, ਅਹਂ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਉਪਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ, ਵਸਨੋਕਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਵਸਤਿ.

ਮਾਗਵਿਕੋ ਗਿਮ੍ਹਕਾਲੇ ਉਦਕਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਸੀਤਲੇ ਪਦੇਸੇ ਚਰਿਤੁਂ ਦੂਰਂ ਅਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਮਿਗੇਸੁ ਤਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਰਹਨ੍ਤਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਉਪਟ੍ਠਹਸ੍ਸੂ’’ਤਿ ਛਾਵਂ ਨਾਮ ਧੀਤਰਂ ਆਣਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪੁਤ੍ਤਭਾਤੁਕੇਹਿ. ਸਾ ਚਸ੍ਸ ਧੀਤਾ ਦਸ੍ਸਨੀਯਾ ਹੋਤਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਉਪਕੋ ਘਰਂ ਆਗਤੋ ਤਂ ਦਾਰਿਕਂ ਸਬ੍ਬਂ ਉਪਚਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਪਰਿਵਿਸਿਤੁਂ ਉਪਗਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਰਾਗੇਨ ਅਭਿਭੂਤੋ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਮ੍ਪਿ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਭਾਜਨੇਨ ਭਤ੍ਤਂ ਆਦਾਯ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਭਤ੍ਤਂ ਏਕਮਨ੍ਤੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ – ‘‘ਸਚੇ ਛਾਵਂ ਲਭਾਮਿ, ਜੀਵਾਮਿ, ਨੋ ਚੇ, ਮਰਾਮੀ’’ਤਿ ਨਿਰਾਹਾਰੋ ਸਯਿ. ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਮਾਗਵਿਕੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧੀਤਰਂ ਉਪਕਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸਾ – ‘‘ਏਕਦਿਵਸਮੇਵ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਨਾਗਤਪੁਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਮਾਗਵਿਕੋ ‘‘ਆਗਤਵੇਸੇਨੇਵ ਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਤਙ੍ਖਣਞ੍ਞੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ – ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਫਾਸੁਕ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਦੇ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤੋ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਉਪਕੋ ਨਿਤ੍ਥੁਨਨ੍ਤੋ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿਯੇਵ. ਸੋ ‘‘ਵਦ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯਂ ਮਯਾ ਸਕ੍ਕਾ ਕਾਤੁਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਉਪਕੋ – ‘‘ਸਚੇ ਛਾਵਂ ਲਭਾਮਿ, ਜੀਵਾਮਿ, ਨੋ ਚੇ, ਇਧੇਵ ਮਰਣਂ ਸੇਯ੍ਯੋ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਜਾਨਾਸਿ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਿਪ੍ਪ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਨ ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ. ‘‘ਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਿਪ੍ਪਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਘਰਾਵਾਸਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ? ਸੋ ਆਹ – ‘‘ਨਾਹਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਿਪ੍ਪਂ ਜਾਨਾਮਿ, ਅਪਿਚ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਮਂਸਹਾਰਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਂਸਞ੍ਚ ਵਿਕ੍ਕਿਣਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਮਾਗਵਿਕੋਪਿ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਏਤਦੇਵ ਰੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਸਾਟਕਂ ਦਤ੍ਵਾ, ਘਰਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਧੀਤਰਂ ਅਦਾਸਿ. ਤੇਸਂ ਸਂਵਾਸਮਨ੍ਵਾਯ ਪੁਤ੍ਤੋ ਵਿਜਾਯਿ. ਸੁਭਦ੍ਦੋਤਿਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਛਾਵਾ ਪੁਤ੍ਤਤੋਸਨਗੀਤੇਨ ਉਪਕਂ ਉਪ੍ਪਣ੍ਡੇਸਿ. ਸੋ ਤਂ ਅਸਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਭਦ੍ਦੇ, ਅਹਂ ਅਨਨ੍ਤਜਿਨਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸਾਭਿਮੁਖੋ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.

ਭਗਵਾ ਚ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਜੇਤਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰੇ. ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਪਟਿਕਚ੍ਚੇਵ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਯੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨਨ੍ਤਜਿਨੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਮਾਨੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ. ਉਪਕੋਪਿ ਖੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨੇਵ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਮਜ੍ਝੇ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ ਮਮ ਸਹਾਯੋ ਅਨਨ੍ਤਜਿਨੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ, ਸੋ ਕੁਹਿਂ ਵਸਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਨਯਿਂਸੁ. ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸਾਨੁਰੂਪਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਸੋ ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ – ‘‘ਭਗਵਾ ਪਠਮਂ ਨਿਸ੍ਸਿਰਿਕਸ੍ਸ ਨਗ੍ਗਸਮਣਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸੀ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਤਂ ਕਥਾਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਤਙ੍ਖਣਾਨੁਰੂਪੇਨ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਾਯ ਨੁਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ? ਤੇ ਸਬ੍ਬਂ ਕਥੇਸੁਂ. ਤਤੋ ਭਗਵਾ – ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਥਾਗਤੋ ਅਹੇਤੁਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਨਿਮ੍ਮਲਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਤਤ੍ਥ ਦੋਸਂ ਦਟ੍ਠੁਂ. ਤੇਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਦੇਸਨੂਪਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਉਪਕੋ ਏਤਰਹਿ ਅਨਾਗਾਮੀ ਜਾਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੇਸਨਾਮਲਾਭਾਵਦੀਪਿਕਂ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸਾਸਵੇਸੁ ਸਬ੍ਬਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤੂਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਤੇਹਿ ਅਨਭਿਭੂਤਤ੍ਤਾ ਸਯਞ੍ਚ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਬ੍ਬੇ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਾਭਿਭੁਂ. ਤੇਸਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਵਿਦਿਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਵਿਦੁਂ. ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਦੇਸਨਸਮਤ੍ਥਾਯ ਸੋਭਨਾਯ ਮੇਧਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਸੁਮੇਧਂ. ਯੇਸਂ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸਾਸਵਖਨ੍ਧਾਦਿਭੇਦੇਸੁ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਤੇਸਂ ਲੇਪਾਨਂ ਅਭਾਵਾ ਤੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਂ. ਤੇਸੁ ਚ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗਾਭਾਵੇਨ ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਜਹਂ. ਉਪਧਿਵਿਵੇਕਨਿਨ੍ਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਵਿਸੇਸੇਨ ਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੇ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ, ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਵਾਪਿ ਧੀਰਾ ਮੁਨਿ ਵੇਦਯਨ੍ਤੀਤਿ ਤਮ੍ਪਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਸਤ੍ਤਾ ਮੁਨਿਂ ਵੇਦਯਨ੍ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਪਸ੍ਸਥ ਯਾਵ ਪਟਿਵਿਸਿਟ੍ਠੋਵਾਯਂ ਮੁਨਿ, ਤਸ੍ਸ ਕੁਤੋ ਦੇਸਨਾਮਲਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਵਿਭਾਵਨਤ੍ਥੋ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਵਾਸਦ੍ਦੋਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ – ‘‘ਉਪਕੋ ਤਦਾ ਤਥਾਗਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾਪਿ ‘ਅਯਂ ਬੁਦ੍ਧਮੁਨੀ’ਤਿ ਨ ਸਦ੍ਦਹੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ, ਤਤੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਸਦ੍ਦਹਤੁ ਵਾ ਮਾ ਵਾ, ਧੀਰਾ ਪਨ ਤਂ ਮੁਨਿਂ ਵੇਦਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸੀਤਿ.

੨੧੪. ਪਞ੍ਞਾਬਲਨ੍ਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਯਂ ਗਾਥਾ ਰੇਵਤਤ੍ਥੇਰਂ ਆਰਬ੍ਭ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਗਾਮੇ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾਰਞ੍ਞੇ’’ਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਰੇਵਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਆਦਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਖਦਿਰਵਨੇ ਵਿਹਾਰੋ, ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਰਤੋ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮੋ, ਭਗਵਤੋ ਤਤ੍ਥ ਗਮਨਪਚ੍ਚਾਗਮਨਞ੍ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਪਚ੍ਚਾਗਤੇ ਪਨ ਭਗਵਤਿ ਯੋ ਸੋ ਮਹਲ੍ਲਕਭਿਕ੍ਖੁ ਉਪਾਹਨਂ ਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤੋ ਖਦਿਰਰੁਕ੍ਖੇ ਆਲਗ੍ਗਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਵਿਸਾਖਾਯ ਉਪਾਸਿਕਾਯ ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰੇਵਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਸਨੋਕਾਸੋ ਰਮਣੀਯੋ’’ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪੁਚ੍ਛਮਾਨਾਯ ਯੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਪਸਂਸਿਤੋ, ਤੇ ਅਪਸਾਦੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਉਪਾਸਿਕੇ, ਏਤੇ ਤੁਚ੍ਛਂ ਭਣਨ੍ਤਿ, ਨ ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਭੂਮਿਪ੍ਪਦੇਸੋ, ਅਤਿਲੂਖਕਕ੍ਖਲ਼ਂ ਖਦਿਰਵਨਮੇਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਵਿਸਾਖਾਯ ਆਗਨ੍ਤੁਕਭਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਮਣ੍ਡਲਮਾਲ਼ੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਜ੍ਝਾਪੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਕਿਂ, ਆਵੁਸੋ, ਰੇਵਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨੇ ਰਮਣੀਯਂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਦਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਾ ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਤਙ੍ਖਣਾਨੁਰੂਪੇਨ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇਨ ਪਰਿਸਮਜ੍ਝਂ ਪਤ੍ਵਾ, ਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਾਯ ਨੁਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ? ਤੇ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਰੇਵਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਰਬ੍ਭ ਕਥਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ‘ਏਵਂ ਨਵਕਮ੍ਮਿਕੋ ਕਦਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’’ਤਿ. ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਰੇਵਤੋ ਨਵਕਮ੍ਮਿਕੋ, ਅਰਹਾ ਰੇਵਤੋ ਖੀਣਾਸਵੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਦੁਬ੍ਬਲਕਰਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਸਾਧਕੇਨ ਵਿਕੁਬ੍ਬਨਅਧਿਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਭੇਦੇਨ ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਬਲੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਾਬਲਂ, ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲੇਨ ਧੁਤਙ੍ਗਵਤੇਨ ਚ ਉਪਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਸੀਲਵਤੂਪਪਨ੍ਨਂ, ਮਗ੍ਗਸਮਾਧਿਨਾ ਫਲਸਮਾਧਿਨਾ ਇਰਿਯਾਪਥਸਮਾਧਿਨਾ ਚ ਸਮਾਹਿਤਂ, ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਭੇਦੇਨ ਝਾਨੇਨ ਝਾਨੇ ਵਾ ਰਤਤ੍ਤਾ ਝਾਨਰਤਂ, ਸਤਿਵੇਪੁਲ੍ਲਪ੍ਪਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਤਿਮਂ, ਰਾਗਾਦਿਸਙ੍ਗਤੋ ਪਮੁਤ੍ਤਤਾ ਸਙ੍ਗਾ ਪਮੁਤ੍ਤਂ, ਪਞ੍ਚਚੇਤੋਖਿਲਚਤੁਆਸਵਾਭਾਵੇਨ ਅਖਿਲਂ ਅਨਾਸਵਂ ਤਂ ਵਾਪਿ ਧੀਰਾ ਮੁਨਿਂ ਵੇਦਯਨ੍ਤਿ. ਤਮ੍ਪਿ ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਾਦਿਗੁਣਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਗਾਦਿਦੋਸਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਸਤ੍ਤਾ ਮੁਨਿਂ ਵਾ ਵੇਦਯਨ੍ਤਿ. ਪਸ੍ਸਥ ਯਾਵ ਪਟਿਵਿਸਿਟ੍ਠੋਵਾਯਂ ਖੀਣਾਸਵਮੁਨਿ, ਸੋ ‘‘ਨਵਕਮ੍ਮਿਕੋ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਕਦਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵਾ ਕਥਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਹਿ ਪਞ੍ਞਾਬਲੇਨ ਤਂ ਵਿਹਾਰਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਨ ਨਵਕਮ੍ਮਕਰਣੇਨ, ਕਤਕਿਚ੍ਚੋਵ ਸੋ, ਨ ਇਦਾਨਿ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਰੇਵਤਤ੍ਥੇਰਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਵਿਭਾਵਨਤ੍ਥੋ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋਤਿ.

੨੧੫. ਏਕਂ ਚਰਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਤੋ ਪਭੁਤਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਭਗਵਤਿ ਪਿਤਾਪੁਤ੍ਤਸਮਾਗਮੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਭਗਵਾ ਸਮ੍ਮੋਦਮਾਨੇਨ ਰਞ੍ਞਾ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨੇਨ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗਹਟ੍ਠਕਾਲੇ ਗਨ੍ਧਕਰਣ੍ਡਕੇ ਵਾਸਿਤਾਨਿ ਕਾਸਿਕਾਦੀਨਿ ਦੁਸ੍ਸਾਨਿ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਕਥਂ ਛਿਨ੍ਨਕਾਨਿ ਪਂਸੁਕੂਲਾਨਿ ਧਾਰੇਥਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਰਾਜਾਨਂ ਅਨੁਨਯਮਾਨੋ –

‘‘ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਤਾਤ ਵਦੇ ਮਯ੍ਹਂ, ਪਟ੍ਟੁਣ੍ਣਂ ਦੁਕੂਲਕਾਸਿਕਂ;

ਪਂਸੁਕੂਲਂ ਤਤੋ ਸੇਯ੍ਯਂ, ਏਤਂ ਮੇ ਅਭਿਪਤ੍ਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. –

ਆਦੀਨਿ ਵਤ੍ਵਾ ਲੋਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਵਿਕਮ੍ਪਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਸਤ੍ਤਪਦਗਾਥਮਭਾਸਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤਾਦੀਹਿ ਏਕਂ, ਇਰਿਯਾਪਥਾਦੀਹਿ ਚਰਿਯਾਹਿ ਚਰਨ੍ਤਂ. ਮੋਨੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸਮਨ੍ਨਾਗਮੇਨ ਮੁਨਿਂ. ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਪਮਾਦਾਭਾਵਤੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਂ. ਅਕ੍ਕੋਸਨਗਰਹਨਾਦਿਭੇਦਾਯ ਨਿਨ੍ਦਾਯ ਵਣ੍ਣਨਥੋਮਨਾਦਿਭੇਦਾਯ ਪਸਂਸਾਯ ਚਾਤਿ ਇਮਾਸੁ ਨਿਨ੍ਦਾਪਸਂਸਾਸੁ ਪਟਿਘਾਨੁਨਯਵਸੇਨ ਅਵੇਧਮਾਨਂ. ਨਿਨ੍ਦਾਪਸਂਸਾਮੁਖੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠਪਿ ਲੋਕਧਮ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੀਹਂਵ ਭੇਰਿਸਦ੍ਦਾਦੀਸੁ ਸਦ੍ਦੇਸੁ ਅਟ੍ਠਸੁ ਲੋਕਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਕਤਿਵਿਕਾਰਾਨੁਪਗਮੇਨ ਅਸਨ੍ਤਸਨ੍ਤਂ, ਪਨ੍ਤੇਸੁ ਵਾ ਸੇਨਾਸਨੇਸੁ ਸਨ੍ਤਾਸਾਭਾਵੇਨ. ਵਾਤਂਵ ਸੁਤ੍ਤਮਯਾਦਿਭੇਦੇ ਜਾਲਮ੍ਹਿ ਚਤੂਹਿ ਮਗ੍ਗੇਹਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਜਾਲੇ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨਂ, ਅਟ੍ਠਸੁ ਵਾ ਲੋਕਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਟਿਘਾਨੁਨਯਵਸੇਨ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨਂ. ਪਦੁਮਂਵ ਤੋਯੇਨ ਲੋਕੇ ਜਾਤਮ੍ਪਿ ਯੇਸਂ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਾ ਲੋਕੇਨ ਲਿਪ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਲੇਪਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਲੋਕੇਨ ਅਲਿਪ੍ਪਮਾਨਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਮਗ੍ਗਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਨੇਤਾਰਮਞ੍ਞੇਸਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਨ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕੇਨਚਿ ਮਗ੍ਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਅਨੇਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਅਨਞ੍ਞਨੇਯ੍ਯਂ ਤਂ ਵਾਪਿ ਧੀਰਾ ਮੁਨਿ ਵੇਦਯਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਮੁਨਿਂ ਵੇਦਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

੨੧੬. ਯੋ ਓਗਹਣੇਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗਵਤੋ ਪਠਮਾਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ ਪੂਰਿਤਦਸਪਾਰਮਿਦਸਉਪਪਾਰਮਿਦਸਪਰਮਤ੍ਥਪਾਰਮਿਪ੍ਪਭੇਦਂ ਅਭਿਨੀਹਾਰਗੁਣਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਤੁਸਿਤਭਵਨੇ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਗੁਣਂ ਤਤ੍ਥ ਨਿਵਾਸਗੁਣਂ ਮਹਾਵਿਲੋਕਨਗੁਣਂ ਗਬ੍ਭਵੋਕ੍ਕਨ੍ਤਿਂ ਗਬ੍ਭਵਾਸਂ ਗਬ੍ਭਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਪਦਵੀਤਿਹਾਰਂ ਦਿਸਾਵਿਲੋਕਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਗਜ੍ਜਨਂ ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਮਹਾਪਧਾਨਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਫਲਞਾਣਂ ਅਟ੍ਠਸੁ ਪਰਿਸਾਸੁ ਅਕਮ੍ਪਨਞਾਣਂ, ਦਸਬਲਞਾਣਂ, ਚਤੁਯੋਨਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਞਾਣਂ, ਪਞ੍ਚਗਤਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਞਾਣਂ, ਛਬ੍ਬਿਧਂ ਅਸਾਧਾਰਣਞਾਣਂ, ਅਟ੍ਠਵਿਧਂ ਸਾਵਕਸਾਧਾਰਣਬੁਦ੍ਧਞਾਣਂ, ਚੁਦ੍ਦਸਵਿਧਂ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣਂ, ਅਟ੍ਠਾਰਸਬੁਦ੍ਧਗੁਣਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਞਾਣਂ, ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਵਿਧਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣਂ, ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਤਿਵਿਧਞਾਣਵਤ੍ਥੁ ਏਵਮਿਚ੍ਚਾਦਿਗੁਣਸਤਸਹਸ੍ਸੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਵਤ੍ਤਂ ਮਹਾਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਂ ਅਸਹਮਾਨੇਹਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯੇਹਿ ਉਯ੍ਯੋਜਿਤਾਯ ਚਿਞ੍ਚਮਾਣਵਿਕਾਯ ‘‘ਏਕਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਤੀਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਚਤੁਪਰਿਸਮਜ੍ਝੇ ਭਗਵਤੋ ਅਯਸੇ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤੇ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ ‘‘ਏਵਰੂਪੇਪਿ ਨਾਮ ਅਯਸੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਨ ਭਗਵਤੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਤਙ੍ਖਣਾਨੁਰੂਪੇਨ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇਨ ਪਰਿਸਮਜ੍ਝਂ ਪਤ੍ਵਾ, ਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਾਯ ਨੁਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ? ਤੇ ਸਬ੍ਬਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਤਤੋ ਭਗਵਾ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾ ਨਾਮ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਟ੍ਠਸੁ ਲੋਕਧਮ੍ਮੇਸੁ ਤਾਦਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਥਾ ਨਾਮ ਓਗਹਣੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਨ੍ਹਾਨਤਿਤ੍ਥੇ ਅਙ੍ਗਘਂਸਨਤ੍ਥਾਯ ਚਤੁਰਸ੍ਸੇ ਵਾ ਅਟ੍ਠਂਸੇ ਵਾ ਥਮ੍ਭੇ ਨਿਖਾਤੇ ਉਚ੍ਚਕੁਲੀਨਾਪਿ ਨੀਚਕੁਲੀਨਾਪਿ ਅਙ੍ਗਂ ਘਂਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਤੇਨ ਥਮ੍ਭਸ੍ਸ ਉਨ੍ਨਤਿ ਵਾ ਓਨਤਿ ਵਾ ਹੋਤਿ. ਏਵਮੇਵਂ ਯੋ ਓਗਹਣੇ ਥਮ੍ਭੋਰਿਵਾਭਿਜਾਯਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਰੇ ਵਾਚਾਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਪਰੇ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਵਾ ਅਞ੍ਞੇ ਵਾ ਵਣ੍ਣਵਸੇਨ ਉਪਰਿਮਂ ਵਾ ਅਵਣ੍ਣਵਸੇਨ ਹੇਟ੍ਠਿਮਂ ਵਾ ਵਾਚਾਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਅਨੁਨਯਂ ਵਾ ਪਟਿਘਂ ਵਾ ਅਨਾਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਤਾਦਿਭਾਵੇਨ ਯੋ ਓਗਹਣੇ ਥਮ੍ਭੋਰਿਵ ਭਵਤੀਤਿ. ਤਂ ਵੀਤਰਾਗਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਨ੍ਤਿ ਤਂ ਇਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣੇ ਰਾਗਾਭਾਵੇਨ ਵੀਤਰਾਗਂ, ਅਨਿਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣੇ ਚ ਦੋਸਮੋਹਾਭਾਵੇਨ ਸੁਸਮਾਹਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਾ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਰਕ੍ਖਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਗੋਪਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਵਾਪਿ ਧੀਰਾ ਮੁਨਿ ਵੇਦਯਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਮੁਨਿਂ ਵੇਦਯਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਥਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

੨੧੭. ਯੋ ਵੇ ਠਿਤਤ੍ਤੋਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਕਿਰ ਅਞ੍ਞਤਰਾ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾ ਪਾਸਾਦਾ ਓਰੁਯ੍ਹ ਹੇਟ੍ਠਾਪਾਸਾਦੇ ਤਨ੍ਤਵਾਯਸਾਲਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਸਰਂ ਵਟ੍ਟੇਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਉਜੁਭਾਵੇਨ ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ – ‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਯਵਚੀਮਨੋਵਙ੍ਕਂ ਪਹਾਯ ਤਸਰਂ ਵਿਯ ਉਜੁਚਿਤ੍ਤਾ ਭਵੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਾ ਪਾਸਾਦਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾਪਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਤਦੇਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੀ ਨਿਸੀਦਿ. ਏਵਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾਯ ਚਸ੍ਸਾ ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਅਨਿਚ੍ਚਲਕ੍ਖਣਂ ਪਾਕਟਂ ਅਹੋਸਿ, ਤਦਨੁਸਾਰੇਨੇਵ ਚ ਦੁਕ੍ਖਾਨਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਾਨਿਪਿ. ਅਥਸ੍ਸਾ ਤਯੋਪਿ ਭਵਾ ਆਦਿਤ੍ਤਾ ਵਿਯ ਉਪਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਤਂ ਤਥਾ ਵਿਪਸ੍ਸਮਾਨਂ ਞਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਵ ਓਭਾਸਂ ਮੁਞ੍ਚਿ. ਸਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੀ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਮਿਵ ਦਿਸ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯ ਪਞ੍ਜਲਿਕਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਥਸ੍ਸਾ ਭਗਵਾ ਸਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਵਸੇਨ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯੋ ਵੇ ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਤਾਯ ਅਕੁਪ੍ਪਵਿਮੁਤ੍ਤਿਤਾਯ ਚ ਵੁਡ੍ਢਿਹਾਨੀਨਂ ਅਭਾਵਤੋ ਵਿਕ੍ਖੀਣਜਾਤਿਸਂਸਾਰਤ੍ਤਾ ਭਵਨ੍ਤਰੂਪਗਮਨਾਭਾਵਤੋ ਚ ਠਿਤਤ੍ਤੋ, ਪਹੀਨਕਾਯਵਚੀਮਨੋਵਙ੍ਕਤਾਯ ਅਗਤਿਗਮਨਾਭਾਵੇਨ ਵਾ ਤਸਰਂਵ ਉਜੁ, ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਜਿਗੁਚ੍ਛਤਿ ਕਮ੍ਮੇਹਿ ਪਾਪਕੇਹਿ, ਪਾਪਕਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਗੂਥਗਤਂ ਵਿਯ ਮੁਤ੍ਤਗਤਂ ਵਿਯ ਚ ਜਿਗੁਚ੍ਛਤਿ, ਹਿਰੀਯਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯੋਗਵਿਭਾਗੇਨ ਹਿ ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਕਰਣਵਚਨਂ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥੇ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ਵੀਮਂਸਮਾਨੋ ਵਿਸਮਂ ਸਮਞ੍ਚਾਤਿ ਕਾਯਵਿਸਮਾਦਿਵਿਸਮਂ ਕਾਯਸਮਾਦਿਸਮਞ੍ਚ ਪਹਾਨਭਾਵਨਾਕਿਚ੍ਚਸਾਧਨੇਨ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਵੀਮਂਸਮਾਨੋ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਮਾਨੋ. ਤਂ ਵਾਪਿ ਖੀਣਾਸਵਂ ਧੀਰਾ ਮੁਨਿਂ ਵੇਦਯਨ੍ਤੀਤਿ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਵੀਮਂਸਮਾਨੋ ਵਿਸਮਂ ਸਮਞ੍ਚ ਯੋ ਵੇ ਠਿਤਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਏਵਂ ਤਸਰਂਵ ਉਜੁ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਅਨਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਜਿਗੁਚ੍ਛਤਿ ਕਮ੍ਮੇਹਿ ਪਾਪਕੇਹਿ. ਤਂ ਵਾਪਿ ਧੀਰਾ ਮੁਨਿਂ ਵੇਦਯਨ੍ਤਿ. ਯਤੋ ਈਦਿਸੋ ਹੋਤੀਤਿ ਖੀਣਾਸਵਮੁਨਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਗਾਥਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਵਿਕਪ੍ਪੇ ਵਾ ਸਮੁਚ੍ਚਯੇ ਵਾ ਵਾਸਦ੍ਦੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

੨੧੮. ਯੋ ਸਞ੍ਞਤਤ੍ਤੋਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗਵਤਿ ਕਿਰ ਆਲ਼ਵਿਯਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਆਲ਼ਵੀਨਗਰੇ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਤਨ੍ਤਵਾਯੋ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਿਕਂ ਧੀਤਰਂ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਅਮ੍ਮ, ਹਿਯ੍ਯੋ ਅਵਸਿਟ੍ਠਤਸਰਂ ਨ ਬਹੁ, ਤਸਰਂ ਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਲਹੁਂ ਤਨ੍ਤਵਾਯਸਾਲਂ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਮਾ ਖੋ ਚਿਰਾਯੀ’’ਤਿ. ਸਾ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ. ਸੋ ਸਾਲਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਨ੍ਤਂ ਵਿਨੇਨ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਂ ਦਿਵਸਞ੍ਚ ਭਗਵਾ ਮਹਾਕਰੁਣਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸਾ ਦਾਰਿਕਾਯ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੂਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਗੇਵ ਸਰੀਰਪਟਿਜਗ੍ਗਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਨਗਰਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ – ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਅਜ੍ਜ ਕੋਚਿ ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਪਗੇਵ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਭਗਵਾ ਯੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਾ ਦਾਰਿਕਾ ਪਿਤੁਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਨਗਰਵਾਸਿਨੋ ਤਂ ਪਦੇਸਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ਪਰਿਪ੍ਫੋਸਿਤ੍ਵਾ, ਪੁਪ੍ਫੂਪਹਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਵਿਤਾਨਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ, ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਸੁਂ. ਨਿਸੀਦਿ ਭਗਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ, ਮਹਾਜਨਕਾਯੋ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਸਾ ਦਾਰਿਕਾ ਤਂ ਪਦੇਸਂ ਪਤ੍ਤਾ ਮਹਾਜਨਪਰਿਵੁਤਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇਨ ਵਨ੍ਦਿ. ਤਂ ਭਗਵਾ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ – ‘‘ਦਾਰਿਕੇ ਕੁਤੋ ਆਗਤਾਸੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਨ ਜਾਨਾਮਿ ਭਗਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਕੁਹਿਂ ਗਮਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਜਾਨਾਮਿ ਭਗਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਨ ਜਾਨਾਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਜਾਨਾਮਿ ਭਗਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਜਾਨਾਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਜਾਨਾਮਿ ਭਗਵਾ’’ਤਿ.

ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ – ‘‘ਪਸ੍ਸਥ, ਭੋ, ਅਯਂ ਦਾਰਿਕਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਘਰਾ ਆਗਤਾਪਿ ਭਗਵਤਾ ਪੁਚ੍ਛਿਯਮਾਨਾ ‘ਨ ਜਾਨਾਮੀ’ਤਿ ਆਹ, ਤਨ੍ਤਵਾਯਸਾਲਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ ਚਾਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿਯਮਾਨਾ ‘ਨ ਜਾਨਾਮੀ’ਤਿ ਆਹ, ‘ਨ ਜਾਨਾਸੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ‘ਜਾਨਾਮੀ’ਤਿ ਆਹ, ‘ਜਾਨਾਸੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ‘ਨ ਜਾਨਾਮੀ’ਤਿ ਆਹ, ਸਬ੍ਬਂ ਪਚ੍ਚਨੀਕਮੇਵ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਂ ਕਾਤੁਕਾਮੋ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਿਂ ਮਯਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ, ਕਿਂ ਤਯਾ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ? ਸਾ ਆਹ – ‘‘ਨ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕੋਚਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਘਰਤੋ ਆਗਤਾ ਤਨ੍ਤਵਾਯਸਾਲਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ; ਅਪਿਚ ਮਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਪੁਚ੍ਛਥ, ‘‘ਕੁਤੋ ਆਗਤਾਸੀ’’ਤਿ, ਚੁਤਿਵਸੇਨ ਪੁਚ੍ਛਥ, ‘‘ਕੁਹਿਂ ਗਮਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਅਹਞ੍ਚ ਨ ਜਾਨਾਮਿ. ‘‘ਕੁਤੋ ਚਮ੍ਹਿ ਆਗਤਾ; ਨਿਰਯਾ ਵਾ ਦੇਵਲੋਕਾ ਵਾ’’ਤਿ, ਨ ਹਿ ਜਾਨਾਮਿ, ‘‘ਕੁਹਿਮ੍ਪਿ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨਿਰਯਂ ਵਾ ਦੇਵਲੋਕਂ ਵਾ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਨ ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ ਅਵਚਂ. ਤਤੋ ਮਂ ਭਗਵਾ ਮਰਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਨ ਜਾਨਾਸੀ’’ਤਿ, ਅਹਞ੍ਚ ਜਾਨਾਮਿ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਮਰਣਂ ਧੁਵ’’ਨ੍ਤਿ, ਤੇਨਾਵੋਚਂ ‘‘ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਮਂ ਭਗਵਾ ਮਰਣਕਾਲਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪੁਚ੍ਛਿ ‘‘ਜਾਨਾਸੀ’’ਤਿ, ਅਹਞ੍ਚ ਨ ਜਾਨਾਮਿ ‘‘ਕਦਾ ਮਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਕਿਂ ਅਜ੍ਜ ਵਾ ਉਦਾਹੁ ਸ੍ਵੇ ਵਾ’’ਤਿ, ਤੇਨਾਵੋਚਂ ‘‘ਨ ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਤਾਯ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਅਨੁਮੋਦਿ. ਮਹਾਜਨਕਾਯੋਪਿ ‘‘ਯਾਵ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਅਯਂ ਦਾਰਿਕਾ’’ਤਿ ਸਾਧੁਕਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਦਾਸਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਦਾਰਿਕਾਯ ਸਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ –

‘‘ਅਨ੍ਧਭੂਤੋ ਅਯਂ ਲੋਕੋ, ਤਨੁਕੇਤ੍ਥ ਵਿਪਸ੍ਸਤਿ;

ਸਕੁਣੋ ਜਾਲਮੁਤ੍ਤੋਵ, ਅਪ੍ਪੋ ਸਗ੍ਗਾਯ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੧੭੪) –

ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਸਾ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ.

ਸਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਿਤੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਪਿਤਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਚਿਰੇਨਾਗਤਾ’’ਤਿ ਕੁਦ੍ਧੋ ਵੇਗੇਨ ਤਨ੍ਤੇ ਵੇਮਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿ. ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਦਾਰਿਕਾਯ ਕੁਚ੍ਛਿਂ ਭਿਨ੍ਦਿ. ਸਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਸੋ ਦਿਸ੍ਵਾ – ‘‘ਨਾਹਂ ਮਮ ਧੀਤਰਂ ਪਹਰਿਂ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਇਮਂ ਵੇਮਂ ਵੇਗਸਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਕੁਚ੍ਛਿਂ ਭਿਨ੍ਦਿ. ਜੀਵਤਿ ਨੁ ਖੋ ਨਨੁ ਖੋ’’ਤਿ ਵੀਮਂਸਨ੍ਤੋ ਮਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਮਂ ‘ਇਮਿਨਾ ਧੀਤਾ ਮਾਰਿਤਾ’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਉਪਕ੍ਕੋਸੇਯ੍ਯੁਂ, ਤੇਨ ਰਾਜਾਪਿ ਗਰੁਕਂ ਦਣ੍ਡਂ ਪਣੇਯ੍ਯ, ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਪਟਿਕਚ੍ਚੇਵ ਪਲਾਯਾਮੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਦਣ੍ਡਭਯੇਨ ਪਲਾਯਨ੍ਤੋ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਸਨ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਸਨੋਕਾਸਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਤੇ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿ. ਤੇ ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਤਚਪਞ੍ਚਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਦਂਸੁ. ਸੋ ਤਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਾਯਮਨ੍ਤੋ ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ, ਤੇ ਚਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾ. ਅਥ ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਯ ਸਬ੍ਬੇਵ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਮਂਸੁ – ‘‘ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪਵਾਰਣਂ ਪਵਾਰੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਥਵਸ੍ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਗਾਮਨਿਗਮਾਦੀਸੁ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਆਲ਼ਵਿਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਦਾਨਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਧੀਤਰਂ ਮਾਰੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਕਂ ਮਾਰੇਤੁਂ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਣ੍ਡੇਸੁਂ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਨਵੇਲਾਯਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਭਗਵਾ – ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਧੀਤਰਂ ਮਾਰੇਸਿ, ਸਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮੇਨ ਮਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਦੁਬ੍ਬਿਜਾਨਂ ਖੀਣਾਸਵਮੁਨਿਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯੋ ਤੀਸੁਪਿ ਕਮ੍ਮਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਸੀਲਸਂਯਮੇਨ ਸਂਯਤਤ੍ਤੋ ਕਾਯੇਨ ਵਾ ਵਾਚਾਯ ਵਾ ਚੇਤਸਾ ਵਾ ਹਿਂਸਾਦਿਕਂ ਨ ਕਰੋਤਿ ਪਾਪਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਪਨ ਦਹਰੋ ਵਾ ਦਹਰਵਯੇ ਠਿਤੋ, ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਵਾ ਮਜ੍ਝਿਮਵਯੇ ਠਿਤੋ, ਏਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਥੇਰੋ ਵਾ ਪਚ੍ਛਿਮਵਯੇ ਠਿਤੋਤਿ ਕਦਾਚਿਪਿ ਨ ਕਰੋਤਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਯਤਤ੍ਤੋ, ਯਸ੍ਮਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾਯ ਵਿਰਤਿਯਾ ਸਬ੍ਬਪਾਪੇਹਿ ਉਪਰਤਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਮੁਨਿ ਅਰੋਸਨੇਯ੍ਯੋ ਨ ਸੋ ਰੋਸੇਤਿ ਕਞ੍ਚੀਤਿ ਏਤੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਅਯਂ ਯੋਜਨਾ ਚ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਚ – ਸੋ ਖੀਣਾਸਵਮੁਨਿ ਅਰੋਸਨੇਯ੍ਯੋ ‘‘ਧੀਤੁਮਾਰਕੋ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਪੇਸਕਾਰੋ’’ਤਿ ਵਾ ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਕਾਯੇਨ ਵਾ ਵਾਚਾਯ ਵਾ ਰੋਸੇਤੁਂ, ਘਟ੍ਟੇਤੁਂ, ਬਾਧੇਤੁਂ ਅਰਹੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਸੋਪਿ ਹਿ ਨ ਰੋਸੇਤਿ ਕਞ੍ਚਿ, ‘‘ਨਾਹਂ ਮਮ ਧੀਤਰਂ ਮਾਰੇਮਿ, ਤ੍ਵਂ ਮਾਰੇਸਿ, ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਸੋ ਵਾ ਮਾਰੇਤੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਤ੍ਵਾ ਕਞ੍ਚਿ ਨ ਰੋਸੇਤਿ, ਨ ਘਟ੍ਟੇਤਿ, ਨ ਬਾਧੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋਪਿ ਨ ਰੋਸਨੇਯ੍ਯੋ. ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ‘‘ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਨਾਗੋ, ਮਾ ਨਾਗਂ ਘਟ੍ਟੇਸਿ, ਨਮੋ ਕਰੋਹਿ ਨਾਗਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੪੯) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਨਮਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬੋਯੇਵ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਵਾਪਿ ਧੀਰਾ ਮੁਨਿ ਵੇਦਯਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਤਮ੍ਪਿ ਧੀਰਾਵ ਮੁਨਿਂ ਵੇਦਯਨ੍ਤੀਤਿ ਏਵਂ ਪਦਵਿਭਾਗੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਚੇਤ੍ਥ – ਤਂ ‘‘ਅਯਂ ਅਰੋਸਨੇਯ੍ਯੋ’’ਤਿ ਏਤੇ ਬਾਲਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਰੋਸੇਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਧੀਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਧੀਰਾਵ ਤਮ੍ਪਿ ਮੁਨਿਂ ਵੇਦਯਨ੍ਤਿ, ਅਯਂ ਖੀਣਾਸਵਮੁਨੀਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ.

੨੧੯. ਯਦਗ੍ਗਤੋਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਕਿਰ ਪਞ੍ਚਗ੍ਗਦਾਯਕੋ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁ ਸਸ੍ਸੇਸੁ ਖੇਤ੍ਤਗ੍ਗਂ, ਰਾਸਗ੍ਗਂ, ਕੋਟ੍ਠਗ੍ਗਂ, ਕੁਮ੍ਭਿਅਗ੍ਗਂ, ਭੋਜਨਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਅਗ੍ਗਾਨਿ ਦੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਪਕ੍ਕਾਨਿਯੇਵ ਸਾਲਿ-ਯਵ-ਗੋਧੂਮ-ਸੀਸਾਨਿ ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਯਾਗੁਪਾਯਾਸਪੁਥੁਕਾਦੀਨਿ ਪਟਿਯਾਦੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਗ੍ਗਸ੍ਸ ਦਾਤਾ ਮੇਧਾਵੀ, ਅਗ੍ਗਂ ਸੋ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਾਨਂ ਦੇਤਿ, ਇਦਮਸ੍ਸ ਖੇਤ੍ਤਗ੍ਗਦਾਨਂ. ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨੇਸੁ ਪਨ ਸਸ੍ਸੇਸੁ ਲਾਯਿਤੇਸੁ ਮਦ੍ਦਿਤੇਸੁ ਚ ਵਰਧਞ੍ਞਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਦਾਨਂ ਦੇਤਿ, ਇਦਮਸ੍ਸ ਰਾਸਗ੍ਗਦਾਨਂ. ਪੁਨ ਤੇਹਿ ਧਞ੍ਞੇਹਿ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਾਨਿ ਪੂਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਵਿਵਰਣੇ ਪਠਮਨੀਹਟਾਨਿ ਧਞ੍ਞਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਦਾਨਂ ਦੇਤਿ, ਇਦਮਸ੍ਸ ਕੋਟ੍ਠਗ੍ਗਦਾਨਂ. ਯਂ ਯਦੇਵ ਪਨਸ੍ਸ ਘਰੇ ਰਨ੍ਧੇਤਿ, ਤਤੋ ਅਗ੍ਗਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਦਾਰਕਾਨਮ੍ਪਿ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦੇਤਿ, ਇਦਮਸ੍ਸ ਕੁਮ੍ਭਿਅਗ੍ਗਦਾਨਂ. ਪੁਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭੋਜਨਕਾਲੇ ਪਠਮੂਪਨੀਤਂ ਭੋਜਨਂ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਕਾਲੇ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ, ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਕਾਲੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਯਾਚਕਾਨਂ, ਤਦਭਾਵੇ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਸੁਨਖਾਨਮ੍ਪਿ ਅਦਤ੍ਵਾ ਨ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਇਦਮਸ੍ਸ ਭੋਜਨਗ੍ਗਦਾਨਂ. ਏਵਂ ਸੋ ਪਞ੍ਚਗ੍ਗਦਾਯਕੋਤ੍ਵੇਵ ਅਭਿਲਕ੍ਖਿਤੋ ਅਹੋਸਿ.

ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਭਗਵਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਚ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਉਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਰੀਰਪਟਿਜਗ੍ਗਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਤਿਪ੍ਪਗੇਵ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਿਹਿਤਦ੍ਵਾਰਂ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ – ‘‘ਅਜ੍ਜ ਭਗਵਾ ਏਕਕੋਵ ਗਾਮਂ ਪਵਿਸਿਤੁਕਾਮੋ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵੇਲਾਯ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਿਂਸੁ. ਭਗਵਾਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਭੋਜਨਵੇਲਾਯਂ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਵਂ – ‘‘ਨੂਨਜ੍ਜ ਕੋਚਿ ਸਤ੍ਤੋ ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਥਾ ਹਿ ਭਗਵਾ ਏਕਕੋਵ ਪਵਿਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ ਨਿਮਨ੍ਤਨਤ੍ਥਾਯ. ਭਗਵਾਪਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਘਰਦ੍ਵਾਰਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭੋਜਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਪਨਸ੍ਸ ਬੀਜਨਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ. ਸਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਸਚਾਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਭੋਜਨਂ ਦਦੇਯ੍ਯ, ਤਤੋ ਮੇ ਪੁਨ ਪਚਿਤਬ੍ਬਂ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪਸਾਦਞ੍ਚ ਮਚ੍ਛੇਰਞ੍ਚ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਏਵਂ ਤਾਲਵਣ੍ਟੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਸਿ. ਭਗਵਾ ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਸਰੀਰਾਭਂ ਮੁਞ੍ਚਿ. ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸੁਵਣ੍ਣੋਭਾਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਉਲ੍ਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਅਦ੍ਦਸ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦ੍ਵਾਰੇ ਠਿਤਂ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀਪਿ ‘‘ਦਿਟ੍ਠੋਨੇਨ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਤਾਵਦੇਵ ਤਾਲਵਣ੍ਟਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇਨ ਵਨ੍ਦਿ, ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਚਸ੍ਸਾ ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿਯਾ ਸਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ –

‘‘ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਮਿਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਮਮਾਯਿਤਂ;

ਅਸਤਾ ਚ ਨ ਸੋਚਤਿ, ਸ ਵੇ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੩੬੭) –

ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ. ਸਾ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇਯੇਵ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਪਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤੋਘਰਂ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ, ਵਰਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਦਕ੍ਖਿਣੋਦਕਂ ਦਤ੍ਵਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਨੀਤਭੋਜਨਂ ਉਪਨਾਮੇਸਿ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ ਅਗ੍ਗਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾ, ਸਾਧੁ, ਮੇ ਤਂ ਭੋਜਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਥਾ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿ. ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਂ ਕੁਮ੍ਭਿਤੋ ਪਠਮਮੇਵ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਗ੍ਗਤੋ, ਅਦ੍ਧਾਵਸੇਸਾਯ ਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਮਜ੍ਝਤੋ, ਏਕਦ੍ਵਿਕਟਚ੍ਛੁਮਤ੍ਤਾਵਸੇਸਾਯ ਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਸੇਸਤੋ ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਂ ਲਭੇਥ. ਪਰਦਤ੍ਤੂਪਜੀਵੀਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ. ਸੋ ਹਿ ਉਦਕਦਨ੍ਤਪੋਣਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਂ ਪਰੇਨੇਵ ਦਤ੍ਤਂ ਉਪਜੀਵਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਰਦਤ੍ਤੂਪਜੀਵੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਨਾਲਂ ਥੁਤੁਂ ਨੋਪਿ ਨਿਪਚ੍ਚਵਾਦੀਤਿ ਅਗ੍ਗਤੋ ਲਦ੍ਧਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਦਾਯਕਂ ਵਾ ਥੋਮੇਤੁਮ੍ਪਿ ਨਾਰਹਤਿ ਪਹੀਨਾਨੁਨਯਤ੍ਤਾ. ਸੇਸਤੋ ਲਦ੍ਧਾ ‘‘ਕਿਂ ਏਤਂ ਇਮਿਨਾ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਦਾਯਕਂ ਨਿਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪਿਯਵਚਨਾਨਿ ਵਤ੍ਤਾਪਿ ਨ ਹੋਤਿ ਪਹੀਨਪਟਿਘਤ੍ਤਾ. ਤਂ ਵਾਪਿ ਧੀਰਾ ਮੁਨਿ ਵੇਦਯਨ੍ਤੀਤਿ ਤਮ੍ਪਿ ਪਹੀਨਾਨੁਨਯਪਟਿਘਂ ਧੀਰਾਵ ਮੁਨਿਂ ਵੇਦਯਨ੍ਤੀਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਗਾਥਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹੀਤਿ.

੨੨੦. ਮੁਨਿਂ ਚਰਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਕਿਰ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤੋ ਉਤੁਵਸੇਨ ਤੀਸੁ ਪਾਸਾਦੇਸੁ ਸਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਹਿ ਪਰਿਚਾਰਯਮਾਨੋ ਦਹਰੋਵ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ, ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਕਾਮਾ ਹਿ ਚਿਤ੍ਰਾ’’ਤਿ (ਸੁ. ਨਿ. ੫੦) ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਚ ਉਪ੍ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਚ ਚਤੁਤ੍ਥਵਾਰੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਤਂ ਪੁਬ੍ਬਪਰਿਚਯੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਣਨ੍ਤਿ – ‘‘ਸਮਯੋ, ਆਵੁਸੋ, ਉਪ੍ਪਬ੍ਬਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਅਭਬ੍ਬੋ ਦਾਨਾਹਂ, ਆਵੁਸੋ, ਵਿਬ੍ਭਮਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗਵਤੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਭਗਵਾ ‘‘ਏਵਮੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਭਬ੍ਬੋ ਸੋ ਦਾਨਿ ਵਿਬ੍ਭਮਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਖੀਣਾਸਵਮੁਨਿਭਾਵਂ ਆਵਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਮੋਨੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸਮਨ੍ਨਾਗਮੇਨ ਮੁਨਿਂ, ਏਕਵਿਹਾਰਿਤਾਯ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾਸੁ ਵਾ ਚਰਿਯਾਸੁ ਯਾਯ ਕਾਯਚਿ ਚਰਿਯਾਯ ਚਰਨ੍ਤਂ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾਯ ਵਿਰਤਿਯਾ ਵਿਰਤਂ ਮੇਥੁਨਸ੍ਮਾ. ਦੁਤਿਯਪਾਦਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ – ਕੀਦਿਸਂ ਮੁਨਿਂ ਚਰਨ੍ਤਂ ਵਿਰਤਂ ਮੇਥੁਨਸ੍ਮਾਤਿ ਚੇ? ਯੋ ਯੋਬ੍ਬਨੇ ਨੋਪਨਿਬਜ੍ਝਤੇ ਕ੍ਵਚਿ, ਯੋ ਭਦ੍ਰੇਪਿ ਯੋਬ੍ਬਨੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਕ੍ਵਚਿ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪੇ ਯਥਾ ਪੁਰੇ, ਏਵਂ ਮੇਥੁਨਰਾਗੇਨ ਨ ਉਪਨਿਬਜ੍ਝਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਕ੍ਵਚਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਪਰਸ੍ਸ ਵਾ ਯੋਬ੍ਬਨੇ ‘‘ਯੁਵਾ ਤਾਵਮ੍ਹਿ, ਅਯਂ ਵਾ ਯੁਵਾਤਿ ਪਟਿਸੇਵਾਮਿ ਤਾਵ ਕਾਮੇ’’ਤਿ ਏਵਂ ਯੋ ਰਾਗੇਨ ਨ ਉਪਨਿਬਜ੍ਝਤੀਤਿ ਅਯਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਵਿਰਤਂ ਮੇਥੁਨਸ੍ਮਾ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਜਾਤਿਮਦਾਦਿਭੇਦਾ ਮਦਾ, ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਸਤਿਵਿਪ੍ਪਵਾਸਸਙ੍ਖਾਤਾ ਪਮਾਦਾਪਿ ਚ ਵਿਰਤਂ, ਏਵਂ ਮਦਪ੍ਪਮਾਦਾ ਵਿਰਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਚ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਬਨ੍ਧਨੇਹਿ. ਯਥਾ ਵਾ ਏਕੋ ਲੋਕਿਕਾਯਪਿ ਵਿਰਤਿਯਾ ਵਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਏਵਂ, ਕਿਂ ਪਨ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਂ ਵਿਰਤਂ, ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਬਨ੍ਧਨੇਹਿ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਵਿਰਤਿਯਾ ਵਿਰਤਨ੍ਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਂ ਵਾਪਿ ਧੀਰਾ ਮੁਨਿ ਵੇਦਯਨ੍ਤੀਤਿ ਤਮ੍ਪਿ ਧੀਰਾ ਏਵ ਮੁਨਿਂ ਵੇਦਯਨ੍ਤਿ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਨ ਨਂ ਨ ਵੇਦਯਥ, ਤੇਨ ਨਂ ਏਵਂ ਭਣਥਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੨੨੧. ਅਞ੍ਞਾਯ ਲੋਕਨ੍ਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗਵਾ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਰਤਿ. ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਆਭਰਣਮਙ੍ਗਲਂ, ਅਭਿਸੇਕਮਙ੍ਗਲਂ, ਆਵਾਹਮਙ੍ਗਲਨ੍ਤਿ ਤੀਣਿ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਅਕਂਸੁ. ਭਗਵਾਪਿ ਤਤ੍ਥ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੋ ਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਪਤ੍ਤਂ ਅਦਾਸਿ. ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਜਨਪਦਕਲ੍ਯਾਣੀ ‘‘ਤੁਵਟ੍ਟਂ ਖੋ, ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਭਗਵਤੋ ਗਾਰਵੇਨ ‘‘ਹਨ੍ਦ ਭਗਵਾ ਪਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਵਿਹਾਰਮੇਵ ਗਤੋ. ਭਗਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਪਰਿਵੇਣੇ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਆਹਰ, ਨਨ੍ਦ, ਪਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਭਗਵਤੋ ਗਾਰਵੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਬ੍ਬਜਾਮਿ, ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਂ ਭਗਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ. ਸੋ ਪਨ ਜਨਪਦਕਲ੍ਯਾਣਿਯਾ ਵਚਨਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਸਰਨ੍ਤੋ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗਵਤੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਭਗਵਾ ਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਅਨਭਿਰਤਿਂ ਵਿਨੋਦੇਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨਂ ਗਤਪੁਬ੍ਬੋਸਿ, ਨਨ੍ਦਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਨਨ੍ਦੋ ‘‘ਨਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗਤਪੁਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਅਵੋਚ.

ਤਤੋ ਨਂ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨਂ ਨੇਤ੍ਵਾ ਵੇਜਯਨ੍ਤਪਾਸਾਦਦ੍ਵਾਰੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਭਗਵਤੋ ਆਗਮਨਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕੋ ਅਚ੍ਛਰਾਗਣਪਰਿਵੁਤੋ ਪਾਸਾਦਾ ਓਰੋਹਿ. ਤਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਵਕਾਨਂ ਪਾਦਮਕ੍ਖਨਤੇਲਂ ਦਤ੍ਵਾ ਕਕੁਟਪਾਦਿਨਿਯੋ ਅਹੇਸੁਂ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਪਸ੍ਸਸਿ ਨੋ, ਤ੍ਵਂ ਨਨ੍ਦ, ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਅਚ੍ਛਰਾਸਤਾਨਿ ਕਕੁਟਪਾਦਾਨੀ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ ਨਾਮ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਕਲੇਪਿ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨੇ ਏਤਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਥ ਚ ਪਨੇਤ੍ਥ ਭਗਵਾ ਉਪਾਯਕੁਸਲਤਾਯ ਆਤੁਰਸ੍ਸ ਦੋਸੇ ਉਗ੍ਗਿਲੇਤ੍ਵਾ ਨੀਹਰਿਤੁਕਾਮੋ ਵੇਜ੍ਜੋ ਸੁਭੋਜਨਂ ਵਿਯ ਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਰਾਗਂ ਉਗ੍ਗਿਲੇਤ੍ਵਾ ਨੀਹਰਿਤੁਕਾਮੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਗ੍ਗਹਣਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਸਿ ਯਥਾ ਤਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ਅਚ੍ਛਰਾਹੇਤੁ ਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇ ਅਭਿਰਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਭਤਕਵਾਦੇਨ ਨਨ੍ਦਂ ਚੋਦੇਥਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਤੇਹਿ ਚੋਦਿਯਮਾਨੋ ਲਜ੍ਜਿਤੋ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਚਙ੍ਕਮਨਕੋਟਿਯਂ ਰੁਕ੍ਖੇ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾ ਭਗਵਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਭਗਵਤੋਪਿ ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਤਥੇਵਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਚੋਦੇਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਾ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਦਾਨਿ ਨਨ੍ਦੋ ਏਵਂ ਚੋਦੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਖੀਣਾਸਵਮੁਨਿਭਾਵਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਵਵਤ੍ਥਾਨਕਰਣੇਨ ਖਨ੍ਧਾਦਿਲੋਕਂ ਅਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਪਰਮਤ੍ਥਦਸ੍ਸਿਂ, ਸਮੁਦਯਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮ੍ਪਿ ਓਘਂ, ਪਹੀਨਸਮੁਦਯਤ੍ਤਾ ਰੂਪਮਦਾਦਿਵੇਗਸਹਨੇਨ ਚਕ੍ਖਾਦਿਆਯਤਨਸਮੁਦ੍ਦਞ੍ਚ ਅਤਿਤਰਿਯ ਅਤਿਤਰਿਤ੍ਵਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯ, ‘‘ਤਨ੍ਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਤਾਦੀ’’ਤਿ ਇਮਾਯ ਤਾਦਿਲਕ੍ਖਣਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤਾਦਿਂ. ਯੋ ਵਾਯਂ ਕਾਮਰਾਗਾਦਿਕਿਲੇਸਰਾਸਿਯੇਵ ਅਵਹਨਨਟ੍ਠੇਨ ਓਘੋ, ਕੁਚ੍ਛਿਤਗਤਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਮੁਦ੍ਦਨਟ੍ਠੇਨ ਸਮੁਦ੍ਦੋ, ਸਮੁਦਯਪ੍ਪਹਾਨੇਨੇਵ ਤਂ ਓਘਂ ਸਮੁਦ੍ਦਞ੍ਚ ਅਤਿਤਰਿਯ ਅਤਿਤਿਣ੍ਣੋਘਤ੍ਤਾ ਇਦਾਨਿ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਏਵਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇਪਿ ਵਿਕਾਰਮਨਾਪਜ੍ਜਨਤਾਯ ਤਾਦਿਮ੍ਪਿ ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਚ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਂ ਛਿਨ੍ਨਗਨ੍ਥਂ ਅਸਿਤਂ ਅਨਾਸਵਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਨਸ੍ਸ ਥੁਤਿਵਚਨਮੇਵ, ਇਮਾਯ ਚਤੁਸਚ੍ਚਭਾਵਨਾਯ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਗਨ੍ਥਾਨਂ ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਛਿਨ੍ਨਗਨ੍ਥਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਾ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਅਸਿਤਂ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਆਸਵਾਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਅਨਾਸਵਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਵਾਪਿ ਧੀਰਾ ਮੁਨਿ ਵੇਦਯਨ੍ਤੀਤਿ ਤਮ੍ਪਿ ਧੀਰਾਵ ਖੀਣਾਸਵਮੁਨਿਂ ਵੇਦਯਨ੍ਤਿ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਨ ਅਵੇਦਯਮਾਨਾ ਏਵਂ ਭਣਥਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੨੨੨. ਅਸਮਾ ਉਭੋਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕੋਸਲਰਟ੍ਠੇ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਗਾਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਿਹਰਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਗਾਮੇ ਮਿਗਲੁਦ੍ਦਕੋ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਵਸਨੋਕਾਸਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਿਗੇ ਬਨ੍ਧਤਿ. ਸੋ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤੋ ਥੇਰਂ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਅਰਞ੍ਞਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਗਾਮਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਂ ਅਭਿਣ੍ਹਦਸ੍ਸਨੇਨ ਥੇਰੇ ਜਾਤਸਿਨੇਹੋ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਯਦਾ ਬਹੁਂ ਮਂਸਂ ਲਭਤਿ, ਤਦਾ ਥੇਰਸ੍ਸਾਪਿ ਰਸਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਦੇਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ – ‘‘ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ‘ਅਮੁਕਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਮਿਗਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਚਰਨ੍ਤਿ, ਪਾਨੀਯਂ ਪਿਵਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਲੁਦ੍ਦਕਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਤਿ. ਤਤੋ ਲੁਦ੍ਦਕੋ ਮਿਗੇ ਮਾਰੇਤਿ, ਤੇਨ ਉਭੋ ਸਙ੍ਗਮ੍ਮ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਤਂ ਜਨਪਦਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਨ੍ਤਾ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਭਗਵਾ ਲੁਦ੍ਦਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮਾਨਜੀਵਿਕਾਭਾਵਸਾਧਕਂ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਖੀਣਾਸਵਮੁਨਿਭਾਵਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯੋ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਯੋ ਚ ਲੁਦ੍ਦਕੋ, ਏਤੇ ਅਸਮਾ ਉਭੋ. ਯਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਮਾਨਜੀਵਿਕਾ’’ਤਿ, ਤਂ ਮਿਚ੍ਛਾ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਦੂਰਵਿਹਾਰਵੁਤ੍ਤਿਨੋ, ਦੂਰੇ ਵਿਹਾਰੋ ਚ ਵੁਤ੍ਤਿ ਚ ਨੇਸਨ੍ਤਿ ਦੂਰਵਿਹਾਰਵੁਤ੍ਤਿਨੋ. ਵਿਹਾਰੋਤਿ ਵਸਨੋਕਾਸੋ, ਸੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਰਞ੍ਞੇ, ਲੁਦ੍ਦਕਸ੍ਸ ਚ ਗਾਮੇ. ਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਜੀਵਿਕਾ, ਸਾ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਗਾਮੇ ਸਪਦਾਨਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਾ, ਲੁਦ੍ਦਕਸ੍ਸ ਚ ਅਰਞ੍ਞੇ ਮਿਗਸਕੁਣਮਾਰਣਾ. ਪੁਨ ਚਪਰਂ ਗਿਹੀ ਦਾਰਪੋਸੀ, ਸੋ ਲੁਦ੍ਦਕੋ ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਂ ਪੋਸੇਤਿ. ਅਮਮੋ ਚ ਸੁਬ੍ਬਤੋ, ਪੁਤ੍ਤਦਾਰੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਵਿਰਹਿਤੋ ਸੁਚਿਵਤਤ੍ਤਾ ਸੁਨ੍ਦਰਵਤਤ੍ਤਾ ਚ ਸੁਬ੍ਬਤੋ ਸੋ ਖੀਣਾਸਵਭਿਕ੍ਖੁ. ਪੁਨ ਚਪਰਂ ਪਰਪਾਣਰੋਧਾਯ ਗਿਹੀ ਅਸਞ੍ਞਤੋ, ਸੋ ਲੁਦ੍ਦਕੋ ਗਿਹੀ ਪਰਪਾਣਰੋਧਾਯ ਤੇਸਂ ਪਾਣਾਨਂ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੁਪਚ੍ਛੇਦਾਯ ਕਾਯਵਾਚਾਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਅਸਂਯਤੋ. ਨਿਚ੍ਚਂ ਮੁਨੀ ਰਕ੍ਖਤਿ ਪਾਣਿਨੇ ਯਤੋ, ਇਤਰੋ ਪਨ ਖੀਣਾਸਵਮੁਨਿ ਕਾਯਵਾਚਾਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਨਿਚ੍ਚਂ ਯਤੋ ਸਂਯਤੋ ਪਾਣਿਨੋ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਤੇ ਕਥਂ ਸਮਾਨਜੀਵਿਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ?

੨੨੩. ਸਿਖੀ ਯਥਾਤਿ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗਵਤਿ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਸਾਕਿਯਾਨਂ ਕਥਾ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਪਠਮਕਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਪਚ੍ਛਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੇਨ ਵੁਡ੍ਢਤਰੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਛਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਠਮਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਗਿਹਿਨੋ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦੀਨਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ ਤਂ ਕਥਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਪਿਣ੍ਡਚਾਰਿਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਭਗਵਾ ‘‘ਅਞ੍ਞਾ ਏਵ ਹਿ ਅਯਂ ਜਾਤਿ, ਪੂਜਨੇਯ੍ਯਵਤ੍ਥੁ ਲਿਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਅਨਾਗਾਮੀਪਿ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਗਿਹੀ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਤਦਹੁਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦੀਨਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਨੇਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਪਚ੍ਛਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਠਮਸੋਤਾਪਨ੍ਨਗਹਟ੍ਠਤੋ ਅਤਿਮਹਨ੍ਤਂ ਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯ੍ਵਾਯਂ ਮਤ੍ਥਕੇ ਜਾਤਾਯ ਸਿਖਾਯ ਸਬ੍ਭਾਵੇਨ ਸਿਖੀ, ਮਣਿਦਣ੍ਡਸਦਿਸਾਯ ਗੀਵਾਯ ਨੀਲਗੀਵੋਤਿ ਚ ਮਯੂਰਵਿਹਙ੍ਗਮੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸੋ ਯਥਾ ਹਰਿਤਹਂਸਤਮ੍ਬਹਂਸਖੀਰਹਂਸਕਾਲ਼ਹਂਸਪਾਕਹਂਸਸੁਵਣ੍ਣਹਂਸੇਸੁ ਯ੍ਵਾਯਂ ਸੁਵਣ੍ਣਹਂਸੋ, ਤਸ੍ਸ ਹਂਸਸ੍ਸ ਜਵੇਨ ਸੋਲ਼ਸਿਮ੍ਪਿ ਕਲਂ ਨ ਉਪੇਤਿ. ਸੁਵਣ੍ਣਹਂਸੋ ਹਿ ਮੁਹੁਤ੍ਤਕੇਨ ਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਯੋਜਨਮ੍ਪਿ ਅਸਮਤ੍ਥੋ ਇਤਰੋ. ਦਸ੍ਸਨੀਯਤਾਯ ਪਨ ਉਭੋਪਿ ਦਸ੍ਸਨੀਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਗਿਹੀ ਪਠਮਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋਪਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਮਗ੍ਗਦਸ੍ਸਨੇਨ ਦਸ੍ਸਨੀਯੋ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਪਚ੍ਛਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਪਿ ਮਗ੍ਗਦਸ੍ਸਨੇਨ ਤੁਲ੍ਯਦਸ੍ਸਨੀਯਭਾਵਸ੍ਸਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਜਵੇਨ ਨਾਨੁਕਰੋਤਿ. ਕਤਮੇਨ ਜਵੇਨ? ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਜਵੇਨ. ਗਿਹਿਨੋ ਹਿ ਤਂ ਞਾਣਂ ਦਨ੍ਧਂ ਹੋਤਿ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਾਦਿਜਟਾਯ ਜਟਿਤਤ੍ਤਾ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਨ ਤਿਕ੍ਖਂ ਹੋਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਜਟਾਯ ਵਿਜਟਿਤਤ੍ਤਾ. ਸ੍ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ ਭਗਵਤਾ ‘‘ਮੁਨਿਨੋ ਵਿਵਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਨਮ੍ਹਿ ਝਾਯਤੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਾਦੇਨ ਦੀਪਿਤੋ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਸੇਕ੍ਖਮੁਨਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੇਨ ਚ ਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਲਕ੍ਖਣਾਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨੇਨ ਚ ਨਿਚ੍ਚਂ ਵਨਸ੍ਮਿਂ ਝਾਯਤਿ. ਕੁਤੋ ਗਿਹਿਨੋ ਏਵਰੂਪੋ ਵਿਵੇਕੋ ਚ ਝਾਨਞ੍ਚਾਤਿ ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ?

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਮੁਨਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ ਚ ਪਠਮੋ ਵਗ੍ਗੋ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਨਯਤੋ, ਨਾਮੇਨ

ਉਰਗਵਗ੍ਗੋਤਿ.

੨. ਚੂਲ਼ਵਗ੍ਗੋ

੧. ਰਤਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਯਾਨੀਧ ਭੂਤਾਨੀਤਿ ਰਤਨਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਤੀਤੇ ਕਿਰ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾਦਯੋ ਉਪਦ੍ਦਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਵੂਪਸਮਨਤ੍ਥਾਯ ਲਿਚ੍ਛਵਯੋ ਰਾਜਗਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ, ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵੇਸਾਲਿਮਾਨਯਿਂਸੁ. ਏਵਂ ਆਨੀਤੋ ਭਗਵਾ ਤੇਸਂ ਉਪਦ੍ਦਵਾਨਂ ਵੂਪਸਮਨਤ੍ਥਾਯ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ. ਪੋਰਾਣਾ ਪਨਸ੍ਸ ਵੇਸਾਲਿਵਤ੍ਥੁਤੋ ਪਭੁਤਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ. ਸਾ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਕਿਰ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਗਬ੍ਭੋ ਸਣ੍ਠਾਸਿ. ਸਾ ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਨਿਵੇਦੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਗਬ੍ਭਪਰਿਹਾਰਂ ਅਦਾਸਿ. ਸਾ ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਹਰਿਯਮਾਨਗਬ੍ਭਾ ਗਬ੍ਭਪਰਿਪਾਕਕਾਲੇ ਵਿਜਾਯਨਘਰਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਪੁਞ੍ਞਵਤੀਨਂ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਗਬ੍ਭਵੁਟ੍ਠਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਸਾ ਚ ਤਾਸਂ ਅਞ੍ਞਤਰਾ, ਤੇਨ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਅਲਤ੍ਤਕਪਟਲਬਨ੍ਧੁਜੀਵਕਪੁਪ੍ਫਸਦਿਸਂ ਮਂਸਪੇਸਿਂ ਵਿਜਾਯਿ. ਤਤੋ ‘‘ਅਞ੍ਞਾ ਦੇਵਿਯੋ ਸੁਵਣ੍ਣਬਿਮ੍ਬਸਦਿਸੇ ਪੁਤ੍ਤੇ ਵਿਜਾਯਨ੍ਤਿ, ਅਗ੍ਗਮਹੇਸੀ ਮਂਸਪੇਸਿਨ੍ਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਰਤੋ ਮਮ ਅਵਣ੍ਣੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਅਵਣ੍ਣਭਯੇਨ ਤਂ ਮਂਸਪੇਸਿਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਭਾਜਨੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਮੁਦ੍ਦਿਕਾਯ ਲਞ੍ਛੇਤ੍ਵਾ ਗਙ੍ਗਾਯ ਸੋਤੇ ਪਕ੍ਖਿਪਾਪੇਸਿ. ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਛਡ੍ਡਿਤਮਤ੍ਤੇ ਦੇਵਤਾ ਆਰਕ੍ਖਂ ਸਂਵਿਦਹਿਂਸੁ. ਸੁਵਣ੍ਣਪਟ੍ਟਿਕਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਜਾਤਿਹਿਙ੍ਗੁਲਕੇਨ ‘‘ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਯਾ ਪਜਾ’’ਤਿ ਲਿਖਿਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਤਂ ਭਾਜਨਂ ਊਮਿਭਯਾਦੀਹਿ ਅਨੁਪਦ੍ਦੁਤਂ ਗਙ੍ਗਾਯ ਸੋਤੇਨ ਪਾਯਾਸਿ.

ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਤਾਪਸੋ ਗੋਪਾਲਕੁਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਗਙ੍ਗਾਯ ਤੀਰੇ ਵਸਤਿ. ਸੋ ਪਾਤੋਵਗਙ੍ਗਂ ਓਤਿਣ੍ਣੋ ਤਂ ਭਾਜਨਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਂਸੁਕੂਲਸਞ੍ਞਾਯ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਤਤੋ ਤਤ੍ਥ ਤਂ ਅਕ੍ਖਰਪਟ੍ਟਿਕਂ ਰਾਜਮੁਦ੍ਦਿਕਾਲਞ੍ਛਨਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਮਂਸਪੇਸਿਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਦਿਸ੍ਵਾਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਸਿਯਾ ਗਬ੍ਭੋ, ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਪੂਤਿਭਾਵੋ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਤਂ ਅਸ੍ਸਮਂ ਨੇਤ੍ਵਾ ਸੁਦ੍ਧੇ ਓਕਾਸੇ ਠਪੇਸਿ. ਅਥ ਅਡ੍ਢਮਾਸਚ੍ਚਯੇਨ ਦ੍ਵੇ ਮਂਸਪੇਸਿਯੋ ਅਹੇਸੁਂ. ਤਾਪਸੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਾਧੁਕਤਰਂ ਠਪੇਸਿ. ਤਤੋ ਪੁਨ ਅਦ੍ਧਮਾਸਚ੍ਚਯੇਨ ਏਕਮੇਕਿਸ੍ਸਾ ਪੇਸਿਯਾ ਹਤ੍ਥਪਾਦਸੀਸਾਨਮਤ੍ਥਾਯ ਪਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚ ਪਿਲ਼ਕਾ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਅਥ ਤਤੋ ਅਦ੍ਧਮਾਸਚ੍ਚਯੇਨ ਏਕਾ ਮਂਸਪੇਸਿ ਸੁਵਣ੍ਣਬਿਮ੍ਬਸਦਿਸੋ ਦਾਰਕੋ; ਏਕਾ ਦਾਰਿਕਾ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਸੁ ਤਾਪਸਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਸਿਨੇਹੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਅਙ੍ਗੁਟ੍ਠਤੋ ਚਸ੍ਸ ਖੀਰਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਚ ਖੀਰਭਤ੍ਤਂ ਲਭਤਿ. ਸੋ ਭਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਖੀਰਂ ਦਾਰਕਾਨਂ ਮੁਖੇ ਆਸਿਞ੍ਚਤਿ. ਤੇਸਂ ਯਂ ਯਂ ਉਦਰਂ ਪਵਿਸਤਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਮਣਿਭਾਜਨਗਤਂ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਂ ਨਿਚ੍ਛਵੀ ਅਹੇਸੁਂ. ਅਪਰੇ ਪਨ ਆਹੁ – ‘‘ਸਿਬ੍ਬਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਾ ਵਿਯ ਨੇਸਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਲੀਨਾ ਛਵਿ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਤੇ ਨਿਚ੍ਛਵਿਤਾਯ ਵਾ ਲੀਨਚ੍ਛਵਿਤਾਯ ਵਾ ਲਿਚ੍ਛਵੀਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਿਂਸੁ.

ਤਾਪਸੋ ਦਾਰਕੇ ਪੋਸੇਨ੍ਤੋ ਉਸ੍ਸੂਰੇ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਤਿ, ਅਤਿਦਿਵਾ ਪਟਿਕ੍ਕਮਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਬ੍ਯਾਪਾਰਂ ਞਤ੍ਵਾ ਗੋਪਾਲਕਾ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਦਾਰਕਪੋਸਨਂ ਪਲਿਬੋਧੋ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦਾਰਕੇ ਦੇਥ, ਮਯਂ ਪੋਸੇਸ੍ਸਾਮ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ. ਤਾਪਸੋ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿ. ਗੋਪਾਲਕਾ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਮਗ੍ਗਂ ਸਮਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਓਕਿਰਿਤ੍ਵਾ; ਧਜਪਟਾਕਾ ਉਸ੍ਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤੂਰਿਯੇਹਿ ਵਜ੍ਜਮਾਨੇਹਿ ਅਸ੍ਸਮਂ ਆਗਤਾ. ਤਾਪਸੋ ‘‘ਮਹਾਪੁਞ੍ਞਾ ਦਾਰਕਾ, ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਵਡ੍ਢੇਥ, ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਆਵਾਹਵਿਵਾਹਂ ਕਰੋਥ, ਪਞ੍ਚਗੋਰਸੇਨ ਰਾਜਾਨਂ ਤੋਸੇਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਭਾਗਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਂ ਮਾਪੇਥ, ਤਤ੍ਰ ਕੁਮਾਰਂ ਅਭਿਸਿਞ੍ਚਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਦਾਰਕੇ ਅਦਾਸਿ. ਤੇ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਦਾਰਕੇ ਨੇਤ੍ਵਾ ਪੋਸੇਸੁਂ.

ਦਾਰਕਾ ਵਡ੍ਢਿਮਨ੍ਵਾਯ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਾ ਵਿਵਾਦਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਅਞ੍ਞੇ ਗੋਪਾਲਦਾਰਕੇ ਹਤ੍ਥੇਨਪਿ ਪਾਦੇਨਪਿ ਪਹਰਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਰੋਦਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕਿਸ੍ਸ ਰੋਦਥਾ’’ਤਿ ਚ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ‘‘ਇਮੇ ਨਿਮ੍ਮਾਤਾਪਿਤਿਕਾ ਤਾਪਸਪੋਸਿਤਾ ਅਮ੍ਹੇ ਅਤੀਵ ਪਹਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਤੇਸਂ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ‘‘ਇਮੇ ਦਾਰਕਾ ਅਞ੍ਞੇ ਦਾਰਕੇ ਵਿਹੇਠੇਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਇਮੇ ਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ, ਵਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਾ ਇਮੇ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਕਿਰ ਸੋ ਪਦੇਸੋ ‘‘ਵਜ੍ਜੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਯੋਜਨਸਤਂ ਪਰਿਮਾਣੇਨ. ਅਥ ਤਂ ਪਦੇਸਂ ਗੋਪਾਲਕਾ ਰਾਜਾਨਂ ਤੋਸੇਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਹੇਸੁਂ. ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਗਰਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸੋਲ਼ਸਵਸ੍ਸੁਦ੍ਦੇਸਿਕਂ ਕੁਮਾਰਂ ਅਭਿਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨਂ ਅਕਂਸੁ. ਤਾਯ ਚਸ੍ਸ ਦਾਰਿਕਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਾਰੇਯ੍ਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਤਿਕਂ ਅਕਂਸੁ – ‘‘ਨ ਬਾਹਿਰਤੋ ਦਾਰਿਕਾ ਆਨੇਤਬ੍ਬਾ, ਇਤੋ ਦਾਰਿਕਾ ਨ ਕਸ੍ਸਚਿ ਦਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਤੇਸਂ ਪਠਮਸਂਵਾਸੇਨ ਦ੍ਵੇ ਦਾਰਕਾ ਜਾਤਾ ਧੀਤਾ ਚ ਪੁਤ੍ਤੋ ਚ, ਏਵਂ ਸੋਲ਼ਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਦ੍ਵੇ ਦ੍ਵੇ ਜਾਤਾ. ਤਤੋ ਤੇਸਂ ਦਾਰਕਾਨਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਾਨਂ ਆਰਾਮੁਯ੍ਯਾਨਨਿਵਾਸਨਟ੍ਠਾਨਪਰਿਵਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਗਹੇਤੁਂ ਅਪ੍ਪਹੋਨ੍ਤਂ ਤਂ ਨਗਰਂ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਗਾਵੁਤਨ੍ਤਰੇਨ ਗਾਵੁਤਨ੍ਤਰੇਨ ਪਾਕਾਰੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਂਸੁ. ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਵਿਸਾਲੀਕਤਤ੍ਤਾ ਵੇਸਾਲੀਤ੍ਵੇਵ ਨਾਮਂ ਜਾਤਂ. ਇਦਂ ਵੇਸਾਲੀਵਤ੍ਥੁ.

ਅਯਂ ਪਨ ਵੇਸਾਲੀ ਭਗਵਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਾਲੇ ਇਦ੍ਧਾ ਵੇਪੁਲ੍ਲਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਅਹੋਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਰਾਜੂਨਂਯੇਵ ਸਤ੍ਤ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਚ ਸਤਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਚ ਰਾਜਾਨੋ ਅਹੇਸੁਂ, ਤਥਾ ਯੁਵਰਾਜਸੇਨਾਪਤਿਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਪ੍ਪਭੁਤੀਨਂ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਵੇਸਾਲੀ ਇਦ੍ਧਾ ਚੇਵ ਹੋਤਿ ਫੀਤਾ ਚ ਬਹੁਜਨਾ ਆਕਿਣ੍ਣਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸੁਭਿਕ੍ਖਾ ਚ, ਸਤ੍ਤ ਚ ਪਾਸਾਦਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਚ ਪਾਸਾਦਸਤਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਚ ਪਾਸਾਦਾ, ਸਤ੍ਤ ਚ ਕੂਟਾਗਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਚ ਕੂਟਾਗਾਰਸਤਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਚ ਕੂਟਾਗਾਰਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਚ ਆਰਾਮਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਚ ਆਰਾਮਸਤਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਚ ਆਰਾਮਾ, ਸਤ੍ਤ ਚ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਚ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਸਤਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਚ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯੋ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੩੨੬).

ਸਾ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾ ਅਹੋਸਿ ਦੁਬ੍ਬੁਟ੍ਠਿਕਾ ਦੁਸ੍ਸਸ੍ਸਾ. ਪਠਮਂ ਦੁਗ੍ਗਤਮਨੁਸ੍ਸਾ ਮਰਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਛਡ੍ਡੇਨ੍ਤਿ. ਮਤਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਕੁਣਪਗਨ੍ਧੇਨ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਬਹੁਤਰਾ ਮੀਯਨ੍ਤਿ, ਤਾਯ ਪਟਿਕੂਲਤਾਯ ਚ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਹਿਵਾਤਕਰੋਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਇਤਿ ਤੀਹਿ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਅਮਨੁਸ੍ਸਰੋਗਭਯੇਹਿ ਉਪਦ੍ਦੁਤਾਯ ਵੇਸਾਲਿਯਾ ਨਗਰਵਾਸਿਨੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨਮਾਹਂਸੁ – ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਨਗਰੇ ਤਿਵਿਧਂ ਭਯਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਯਾਵ ਸਤ੍ਤਮਾ ਰਾਜਕੁਲਪਰਿਵਟ੍ਟਾ ਏਵਰੂਪਂ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬਂ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਮਞ੍ਞੇ ਅਧਮ੍ਮਿਕਤ੍ਤੇਨ ਏਤਰਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ਸਬ੍ਬੇ ਸਨ੍ਥਾਗਾਰੇ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾਪੇਤ੍ਵਾ, ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਅਧਮ੍ਮਿਕਭਾਵਂ ਵਿਚਿਨਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇ ਸਬ੍ਬਂ ਪਵੇਣਿਂ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤਾ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ.

ਤਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਦੋਸਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਂ ਭਯਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਕਥਂ ਵੂਪਸਮੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਚ੍ਚੇ ਛ ਸਤ੍ਥਾਰੋ ਅਪਦਿਸਿਂਸੁ – ‘‘ਏਤੇਹਿ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਵੂਪਸਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਏਕਚ੍ਚੇ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਕਿਰ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ, ਤੇਨ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਸਬ੍ਬਭਯਾਨਿ ਵੂਪਸਮੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਤੇ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਹਂ ਪਨ ਸੋ ਭਗਵਾ ਏਤਰਹਿ ਵਿਹਰਤਿ, ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਵਾ ਪੇਸਿਤੇ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਅਥਾਪਰੇ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕਾ, ਕਿਸ੍ਸ ਨਾਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁਂ, ਸੋ ਪਨ ਭਗਵਾ ਏਤਰਹਿ ਰਾਜਗਹੇ ਵਿਹਰਤਿ, ਰਾਜਾ ਚ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੋ ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਹਤਿ, ਕਦਾਚਿ ਸੋ ਆਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਦਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਰਾਜਾਨਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਆਨੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਦ੍ਵੇ ਲਿਚ੍ਛਵਿਰਾਜਾਨੋ ਮਹਤਾ ਬਲਕਾਯੇਨ ਪਹੂਤਂ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ ਦਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪੇਸੇਸੁਂ – ‘‘ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਨੇਥਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਨਿਵੇਦੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਨਗਰਂ ਪੇਸੇਹੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਏਵ ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹਂਸੁ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਨਗਰੇ ਤੀਣਿ ਭਯਾਨਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਿ. ਸਚੇ ਭਗਵਾ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਸੋਤ੍ਥਿ ਨੋ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਰਤਨਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤੇ ਸਾ ਰਕ੍ਖਾ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਾਨਿ ਫਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੁਤ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ. ਅਥ ਰਾਜਾ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੋ ਭਗਵਤੋ ਅਧਿਵਾਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਗਵਤਾ ਵੇਸਾਲਿਗਮਨਂ ਅਧਿਵਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਨਗਰੇ ਘੋਸਨਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਥ ਵੇਸਾਲਿਗਮਨ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਗਮੇਥ, ਯਾਵ ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਯਾਦੇਮੀ’’ਤਿ.

ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੋ ਰਾਜਗਹਸ੍ਸ ਚ ਗਙ੍ਗਾਯ ਚ ਅਨ੍ਤਰਾ ਪਞ੍ਚਯੋਜਨਂ ਭੂਮਿਂ ਸਮਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਯੋਜਨੇ ਯੋਜਨੇ ਵਿਹਾਰਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਭਗਵਤੋ ਗਮਨਕਾਲਂ ਪਟਿਵੇਦੇਸਿ. ਭਗਵਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ ਪਰਿਵੁਤੋ ਪਾਯਾਸਿ. ਰਾਜਾ ਪਞ੍ਚਯੋਜਨਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣੇਹਿ ਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਜਾਣੁਮਤ੍ਤਂ ਓਕਿਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਧਜਪਟਾਕਾਪੁਣ੍ਣਘਟਕਦਲਿਆਦੀਨਿ ਉਸ੍ਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਦ੍ਵੇ ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਾਨਿ, ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਏਕਮੇਕਂ ਉਕ੍ਖਿਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਵਾਰੇਨ ਪੁਪ੍ਫਗਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਪੂਜਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਦਾਨਾਨਿ ਦਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਦਿਵਸੇਹਿ ਗਙ੍ਗਾਤੀਰਂ ਨੇਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਨਾਵਂ ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵੇਸਾਲਿਕਾਨਂ ਸਾਸਨਂ ਪੇਸੇਸਿ – ‘‘ਆਗਤੋ ਭਗਵਾ, ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਯਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਭਗਵਤੋ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ. ਤੇ ‘‘ਦਿਗੁਣਂ ਪੂਜਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਵੇਸਾਲਿਯਾ ਚ ਗਙ੍ਗਾਯ ਚ ਅਨ੍ਤਰਾ ਤਿਯੋਜਨਂ ਭੂਮਿਂ ਸਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਚਤ੍ਤਾਰਿ, ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦ੍ਵੇ ਦ੍ਵੇ ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਾਨਿ ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਪੂਜਂ ਕੁਰੁਮਾਨਾ ਗਙ੍ਗਾਤੀਰੇ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਂਸੁ.

ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੋ ਦ੍ਵੇ ਨਾਵਾਯੋ ਸਙ੍ਘਾਟੇਤ੍ਵਾ, ਮਣ੍ਡਪਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਪੁਪ੍ਫਦਾਮਾਦੀਹਿ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯਂ ਬੁਦ੍ਧਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਸਿ. ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਸੀਦਿ. ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂਪਿ ਨਾਵਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਨੁਰੂਪਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਨੁਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਗਲਪ੍ਪਮਾਣਂ ਉਦਕਂ ਓਰੋਹਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਾਵ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਾਵਾਹਂ ਇਧੇਵ ਗਙ੍ਗਾਤੀਰੇ ਵਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤੋ. ਉਪਰਿ ਦੇਵਤਾ ਯਾਵ ਅਕਨਿਟ੍ਠਭਵਨਾ ਪੂਜਮਕਂਸੁ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਗਙ੍ਗਾਨਿਵਾਸਿਨੋ ਕਮ੍ਬਲਸ੍ਸਤਰਾਦਯੋ ਨਾਗਾ ਪੂਜਮਕਂਸੁ. ਏਵਂ ਮਹਤਿਯਾ ਪੂਜਾਯ ਭਗਵਾ ਯੋਜਨਮਤ੍ਤਂ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਗਙ੍ਗਾਯ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵੇਸਾਲਿਕਾਨਂ ਸੀਮਨ੍ਤਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ.

ਤਤੋ ਲਿਚ੍ਛਵਿਰਾਜਾਨੋ ਤੇਨ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੇਨ ਕਤਪੂਜਾਯ ਦਿਗੁਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਗਲਪ੍ਪਮਾਣੇ ਉਦਕੇ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਤੇਨੇਵ ਖਣੇਨ ਤੇਨ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਜ੍ਜੁਪ੍ਪਭਾਵਿਨਦ੍ਧਨ੍ਧਕਾਰਵਿਸਟਕੂਟੋ ਗਲ਼ਗਲ਼ਾਯਨ੍ਤੋ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਮਹਾਮੇਘੋ ਵੁਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਥ ਭਗਵਤਾ ਪਠਮਪਾਦੇ ਗਙ੍ਗਾਤੀਰੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪੋਕ੍ਖਰਵਸ੍ਸਂ ਵਸ੍ਸਿ. ਯੇ ਤੇਮੇਤੁਕਾਮਾ, ਤੇ ਏਵ ਤੇਮੇਨ੍ਤਿ, ਅਤੇਮੇਤੁਕਾਮਾ ਨ ਤੇਮੇਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਜਾਣੁਮਤ੍ਤਂ ਊਰੁਮਤ੍ਤਂ ਕਟਿਮਤ੍ਤਂ ਗਲਪ੍ਪਮਾਣਂ ਉਦਕਂ ਵਹਤਿ, ਸਬ੍ਬਕੁਣਪਾਨਿ ਉਦਕੇਨ ਗਙ੍ਗਂ ਪਵੇਸਿਤਾਨਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਭੂਮਿਭਾਗੋ ਅਹੋਸਿ.

ਲਿਚ੍ਛਵਿਰਾਜਾਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਯੋਜਨੇ ਯੋਜਨੇ ਵਾਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਦਾਨਾਨਿ ਦਤ੍ਵਾ ਤੀਹਿ ਦਿਵਸੇਹਿ ਦਿਗੁਣਂ ਪੂਜਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਵੇਸਾਲਿਂ ਨਯਿਂਸੁ. ਵੇਸਾਲਿਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਭਗਵਤਿ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਦੇਵਸਙ੍ਘਪੁਰਕ੍ਖਤੋ ਆਗਚ੍ਛਿ, ਮਹੇਸਕ੍ਖਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਨ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਪਲਾਯਿਂਸੁ. ਭਗਵਾ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰੇ ਠਤ੍ਵਾ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਮਂ ਆਨਨ੍ਦ, ਰਤਨਸੁਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਬਲਿਕਮ੍ਮੂਪਕਰਣਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਲਿਚ੍ਛਵਿਕੁਮਾਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵੇਸਾਲਿਯਾ ਤੀਸੁ ਪਾਕਾਰਨ੍ਤਰੇਸੁ ਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਰਤਨਸੁਤ੍ਤਂ ਅਭਾਸਿ. ਏਵਂ ‘‘ਕੇਨ ਪਨੇਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਕਦਾ, ਕਤ੍ਥ, ਕਸ੍ਮਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਸਂ ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਵੇਸਾਲਿਵਤ੍ਥੁਤੋ ਪਭੁਤਿ ਪੋਰਾਣੇਹਿ ਵਣ੍ਣਿਯਤਿ.

ਏਵਂ ਭਗਵਤੋ ਵੇਸਾਲਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਦਿਵਸੇਯੇਵ ਵੇਸਾਲਿਨਗਰਦ੍ਵਾਰੇ ਤੇਸਂ ਉਪਦ੍ਦਵਾਨਂ ਪਟਿਘਾਤਤ੍ਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਮਿਦਂ ਰਤਨਸੁਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਪਰਿਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਭਾਸਮਾਨੋ ਭਗਵਤੋ ਪਤ੍ਤੇਨ ਉਦਕਂ ਆਦਾਯ ਸਬ੍ਬਨਗਰਂ ਅਬ੍ਭੁਕ੍ਕਿਰਨ੍ਤੋ ਅਨੁਵਿਚਰਿ. ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ਚ ਥੇਰੇਨ ਯੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਪਲਾਤਾ ਸਙ੍ਕਾਰਕੂਟਭਿਤ੍ਤਿਪ੍ਪਦੇਸਾਦਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਤੇ ਚਤੂਹਿ ਦ੍ਵਾਰੇਹਿ ਪਲਾਯਿਂਸੁ, ਦ੍ਵਾਰਾਨਿ ਅਨੋਕਾਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਤਤੋ ਏਕਚ੍ਚੇ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਓਕਾਸਂ ਅਲਭਮਾਨਾ ਪਾਕਾਰਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਲਾਤਾ. ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਗਤਮਤ੍ਤੇਸੁ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਗਤ੍ਤੇਸੁ ਰੋਗੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ, ਤੇ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਗਨ੍ਧਪੁਪ੍ਫਾਦੀਹਿ ਥੇਰਂ ਪੂਜੇਸੁਂ. ਮਹਾਜਨੋ ਨਗਰਮਜ੍ਝੇ ਸਨ੍ਥਾਗਾਰਂ ਸਬ੍ਬਗਨ੍ਧੇਹਿ ਲਿਮ੍ਪਿਤ੍ਵਾ ਵਿਤਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਬੁਦ੍ਧਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਨੇਸਿ.

ਭਗਵਾ ਸਨ੍ਥਾਗਾਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋਪਿ ਖੋ ਰਾਜਾਨੋ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਪਤਿਰੂਪੇ ਓਕਾਸੇ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਸਕ੍ਕੋਪਿ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਦ੍ਵੀਸੁ ਦੇਵਲੋਕੇਸੁ ਦੇਵਪਰਿਸਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪਨਿਸੀਦਿ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਦੇਵਾ. ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਵੇਸਾਲਿਂ ਅਨੁਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ਆਰਕ੍ਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੇਸਾਲਿਨਗਰਵਾਸੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਤਦੇਵ ਰਤਨਸੁਤ੍ਤਂ ਅਭਾਸੀਤਿ.

੨੨੪. ਤਤ੍ਥ ਯਾਨੀਧ ਭੂਤਾਨੀਤਿ ਪਠਮਗਾਥਾਯਂ ਯਾਨੀਤਿ ਯਾਦਿਸਾਨਿ ਅਪ੍ਪੇਸਕ੍ਖਾਨਿ ਵਾ ਮਹੇਸਕ੍ਖਾਨਿ ਵਾ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਭੂਤਾਨੀਤਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਭੂਤਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਭੂਤਸ੍ਮਿਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਪਾਚਿ. ੬੯) ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ, ‘‘ਭੂਤਮਿਦਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੦੧) ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕੇ, ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਮਹਾਭੂਤਾ ਹੇਤੂ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੩.੮੬) ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇ ਪਥਵੀਧਾਤ੍ਵਾਦਿਰੂਪੇ, ‘‘ਯੋ ਚ ਕਾਲਘਸੋ ਭੂਤੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਜਾ. ੧.੨.੧੯੦) ਖੀਣਾਸਵੇ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇਵ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਭੂਤਾ ਲੋਕੇ ਸਮੁਸ੍ਸਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੨੦) ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇ, ‘‘ਭੂਤਗਾਮਪਾਤਬ੍ਯਤਾਯਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਪਾਚਿ. ੯੦) ਰੁਕ੍ਖਾਦਿਕੇ, ‘‘ਭੂਤਂ ਭੂਤਤੋ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩) ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਨਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯਂ ਉਪਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਤਿ. ਇਧ ਪਨ ਅਵਿਸੇਸਤੋ ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਸਮਾਗਤਾਨੀਤਿ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾਨਿ. ਭੁਮ੍ਮਾਨੀਤਿ ਭੂਮਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨਿ. ਵਾਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪਨੇ. ਤੇਨ ਯਾਨੀਧ ਭੁਮ੍ਮਾਨਿ ਵਾ ਭੂਤਾਨਿ ਸਮਾਗਤਾਨੀਤਿ ਇਮਮੇਕਂ ਵਿਕਪ੍ਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਦੁਤਿਯਂ ਵਿਕਪ੍ਪਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਯਾਨਿ ਵਾ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਵਾ ਯਾਨਿ ਭੂਤਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਇਧ ਸਮਾਗਤਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਾਮਤੋ ਯਾਵ ਅਕਨਿਟ੍ਠਂ, ਤਾਵ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨਿ ਭੂਤਾਨਿ ਆਕਾਸੇ ਪਾਤੁਭੂਤਵਿਮਾਨੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਭੂਤਾਨੀ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਤਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਸਿਨੇਰੁਤੋ ਪਭੁਤਿ ਯਾਵ ਭੂਮਿਯਂ ਰੁਕ੍ਖਲਤਾਦੀਸੁ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾਨਿ ਪਥਵਿਯਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨਿ ਭੂਤਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਭੂਮਿਯਂ ਭੂਮਿਪਟਿਬਦ੍ਧੇਸੁ ਚ ਰੁਕ੍ਖਲਤਾਪਬ੍ਬਤਾਦੀਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਭੁਮ੍ਮਾਨਿ ਭੂਤਾਨੀ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਾਨੇਵ ਅਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਾਨਿ ‘‘ਭੁਮ੍ਮਾਨਿ ਵਾ ਯਾਨਿ ਵ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ’’ਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਏਕੇਨ ਪਦੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਵ ਭੂਤਾ ਸੁਮਨਾ ਭਵਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਬ੍ਬੇਤਿ ਅਨਵਸੇਸਾ. ਏਵਾਤਿ ਅਵਧਾਰਣੇ, ਏਕਮ੍ਪਿ ਅਨਪਨੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਭੂਤਾਤਿ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ. ਸੁਮਨਾ ਭਵਨ੍ਤੂਤਿ ਸੁਖਿਤਮਨਾ, ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤਾ ਭਵਨ੍ਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥੋਪੀਤਿ ਕਿਚ੍ਚਨ੍ਤਰਸਨ੍ਨਿਯੋਜਨਤ੍ਥਂ ਵਾਕ੍ਯੋਪਾਦਾਨੇ ਨਿਪਾਤਦ੍ਵਯਂ. ਸਕ੍ਕਚ੍ਚ ਸੁਣਨ੍ਤੁ ਭਾਸਿਤਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਿਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ, ਸਬ੍ਬਚੇਤਸੋ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦਿਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੁਖਾਵਹਂ ਮਮ ਦੇਸਨਂ ਸੁਣਨ੍ਤੁ.

ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਭਗਵਾ ‘‘ਯਾਨੀਧ ਭੂਤਾਨਿ ਸਮਾਗਤਾਨੀ’’ਤਿ ਅਨਿਯਮਿਤਵਚਨੇਨ ਭੂਤਾਨਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ‘‘ਭੁਮ੍ਮਾਨਿ ਵਾ ਯਾਨਿ ਵ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ’’ਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਵ ਭੂਤਾ’’ਤਿ ਪੁਨ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੁਮਨਾ ਭਵਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨ ਆਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਕ੍ਕਚ੍ਚ ਸੁਣਨ੍ਤੁ ਭਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਯੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ, ਤਥਾ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਪਰਤੋਘੋਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਞ੍ਚ, ਤਥਾ ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਮਾਪਣਿਧਿਸਪ੍ਪੁਰਿਸੂਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਸੁ ਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਹੇਤੁਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਸੁ ਚ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ਗਾਥਂ ਸਮਾਪੇਸਿ.

੨੨੫. ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਭੂਤਾਤਿ ਦੁਤਿਯਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਕਾਰਣਵਚਨਂ. ਭੂਤਾਤਿ ਆਮਨ੍ਤਨਵਚਨਂ. ਨਿਸਾਮੇਥਾਤਿ ਸੁਣਾਥ. ਸਬ੍ਬੇਤਿ ਅਨਵਸੇਸਾ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਸ੍ਮਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਦਿਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਉਪਭੋਗਸਮ੍ਪਦਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਤ੍ਥਂ ਇਧ ਸਮਾਗਤਾ, ਨ ਨਟਨਚ੍ਚਨਾਦਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਭੂਤਾ ਨਿਸਾਮੇਥ ਸਬ੍ਬੇਤਿ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਸੁਮਨਾ ਭਵਨ੍ਤੁ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚ ਸੁਣਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਵਚਨੇਨ ਤੇਸਂ ਸੁਮਨਭਾਵਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਸੋਤੁਕਮ੍ਯਤਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਹ – ਯਸ੍ਮਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸੁਮਨਭਾਵੇਨ ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਮਾਪਣਿਧਿਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਾਸਯਸੁਦ੍ਧੀਹਿ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਸੋਤੁਕਮ੍ਯਤਾਯ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੂਪਨਿਸ੍ਸਯਪਰਤੋਘੋਸਪਦਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪਯੋਗਸੁਦ੍ਧੀਹਿ ਚ ਯੁਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਭੂਤਾ ਨਿਸਾਮੇਥ ਸਬ੍ਬੇਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਯਂ ਪੁਰਿਮਗਾਥਾਯ ਅਨ੍ਤੇ ‘‘ਭਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਕਾਰਣਭਾਵੇਨ ਅਪਦਿਸਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਮਮ ਭਾਸਿਤਂ ਨਾਮ ਅਤਿਦੁਲ੍ਲਭਂ ਅਟ੍ਠਕ੍ਖਣਪਰਿਵਜ੍ਜਿਤਸ੍ਸ ਖਣਸ੍ਸ ਦੁਲ੍ਲਭਤ੍ਤਾ, ਅਨੇਕਾਨਿਸਂਸਞ੍ਚ ਪਞ੍ਞਾਕਰੁਣਾਗੁਣੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਤਞ੍ਚਾਹਂ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ‘ਸੁਣਨ੍ਤੁ ਭਾਸਿਤ’ਨ੍ਤਿ ਅਵੋਚਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਭੂਤਾ ਨਿਸਾਮੇਥ ਸਬ੍ਬੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ਇਮਿਨਾ ਗਾਥਾਪਦੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਏਵਮੇਤਂ ਕਾਰਣਂ ਨਿਰੋਪੇਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਸਿਤਨਿਸਾਮਨੇ ਨਿਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਾਮੇਤਬ੍ਬਂ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਰੋਥ ਮਾਨੁਸਿਯਾ ਪਜਾਯਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਾਯਂ ਤੀਹਿ ਉਪਦ੍ਦਵੇਹਿ ਉਪਦ੍ਦੁਤਾ ਮਾਨੁਸੀ ਪਜਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਮਾਨੁਸਿਯਾ ਪਜਾਯ ਮਿਤ੍ਤਭਾਵਂ ਹਿਤਜ੍ਝਾਸਯਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪੇਥਾਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਮਾਨੁਸਿਯਂ ਪਜ’’ਨ੍ਤਿ ਪਠਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥਾਸਮ੍ਭਵਾ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਯਮ੍ਪਿ ਚਞ੍ਞੇ ਅਤ੍ਥਂ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ, ਸੋਪਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਪਨੇਤ੍ਥ – ਨਾਹਂ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਇਸ੍ਸਰਿਯਬਲੇਨ ਵਦਾਮਿ, ਅਪਿਚ ਪਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਚ ਮਾਨੁਸਿਯਾ ਪਜਾਯ ਹਿਤਤ੍ਥਂ ਵਦਾਮਿ – ‘‘ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਰੋਥ ਮਾਨੁਸਿਯਾ ਪਜਾਯਾ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ –

‘‘ਯੇ ਸਤ੍ਤਸਣ੍ਡਂ ਪਥਵਿਂ ਵਿਜੇਤ੍ਵਾ, ਰਾਜਿਸਯੋ ਯਜਮਾਨਾ ਅਨੁਪਰਿਯਗਾ;

ਅਸ੍ਸਮੇਧਂ ਪੁਰਿਸਮੇਧਂ, ਸਮ੍ਮਾਪਾਸਂ ਵਾਜਪੇਯ੍ਯਂ ਨਿਰਗ੍ਗਲ਼ਂ.

‘‘ਮੇਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਭਾਵਿਤਸ੍ਸ, ਕਲਮ੍ਪਿ ਤੇ ਨਾਨੁਭਵਨ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸਿਂ.

‘‘ਏਕਮ੍ਪਿ ਚੇ ਪਾਣਮਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ, ਮੇਤ੍ਤਾਯਤਿ ਕੁਸਲੀ ਤੇਨ ਹੋਤਿ;

ਸਬ੍ਬੇ ਚ ਪਾਣੇ ਮਨਸਾਨੁਕਮ੍ਪੀ, ਪਹੂਤਮਰਿਯੋ ਪਕਰੋਤਿ ਪੁਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ. (ਅ. ਨਿ. ੮.੧) –

ਏਵਮਾਦੀਨਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕਾਦਸਾਨਿਸਂਸਾਨਞ੍ਚ ਵਸੇਨ ਯੇ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਮੇਤ੍ਤਾ ਹਿਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

‘‘ਦੇਵਤਾਨੁਕਮ੍ਪਿਤੋ ਪੋਸੋ, ਸਦਾ ਭਦ੍ਰਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੫੩; ਉਦਾ. ੭੬; ਮਹਾਵ. ੨੮੬) –

ਏਵਮਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਯੇਸੁ ਕਰੀਯਤਿ, ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਹਿਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਏਵਂ ਉਭਯੇਸਮ੍ਪਿ ਹਿਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਰੋਥ ਮਾਨੁਸਿਯਾ ਪਜਾਯਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਉਪਕਾਰਮ੍ਪਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਦਿਵਾ ਚ ਰਤ੍ਤੋ ਚ ਹਰਨ੍ਤਿ ਯੇ ਬਲਿਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਨੇ ਰਕ੍ਖਥ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਕਟ੍ਠਕਮ੍ਮਾਦੀਹਿਪਿ ਦੇਵਤਾ ਕਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਰੁਕ੍ਖਾਦੀਨਿ ਚ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਦੇਵਤਾ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਦਿਵਾ ਬਲਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਚ ਰਤ੍ਤਿਂ ਬਲਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਸਲਾਕਭਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਵਾ ਦਤ੍ਵਾ ਆਰਕ੍ਖਦੇਵਤਾ ਉਪਾਦਾਯ ਯਾਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦੇਵਤਾਨਂ ਪਤ੍ਤਿਦਾਨਨਿਯ੍ਯਾਤਨੇਨ ਦਿਵਾ ਬਲਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਛਤ੍ਤਾਰੋਪਨਦੀਪਮਾਲਾ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਕਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਾਦੀਨਿ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਿਦਾਨਨਿਯ੍ਯਾਤਨੇਨ ਚ ਰਤ੍ਤਿਂ ਬਲਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਕਥਂ ਨ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾ. ਯਤੋ ਏਵਂ ਦਿਵਾ ਚ ਰਤ੍ਤੋ ਚ ਤੁਮ੍ਹੇ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਯੇ ਬਲਿਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਨੇ ਰਕ੍ਖਥ. ਤਸ੍ਮਾ ਬਲਿਕਮ੍ਮਕਾਰਣਾਪਿ ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਰਕ੍ਖਥ ਗੋਪਯਥ, ਅਹਿਤਂ ਤੇਸਂ ਅਪਨੇਥ, ਹਿਤਂ ਉਪਨੇਥ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਂ ਕਤਞ੍ਞੁਭਾਵਂ ਹਦਯੇ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਚ੍ਚਮਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਾਤਿ.

੨੨੬. ਏਵਂ ਦੇਵਤਾਸੁ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਪਕਾਰਕਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਉਪਦ੍ਦਵਵੂਪਸਮਨਤ੍ਥਂ ਬੁਦ੍ਧਾਦਿਗੁਣਪ੍ਪਕਾਸਨੇਨ ਚ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਵਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਚ੍ਚਵਚਨਂ ਪਯੁਜ੍ਜਿਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ. ਤਤ੍ਥ ਯਂਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਅਨਿਯਮਿਤਵਸੇਨ ਅਨਵਸੇਸਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਤਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵੋਹਾਰੂਪਗਂ. ਵਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਧਨਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਵਿਤ੍ਤਿਂ ਜਨੇਤੀਤਿ ਵਿਤ੍ਤਂ. ਇਧ ਵਾਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ, ਹੁਰਂ ਵਾਤਿ ਤਤੋ ਪਰਂ ਅਵਸੇਸਲੋਕਂ. ਤੇਨ ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਸਬ੍ਬਲੋਕਗ੍ਗਹਣੇ ਪਤ੍ਤੇ ‘‘ਸਗ੍ਗੇਸੁ ਵਾ’’ਤਿ ਪਰਤੋ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਚ ਸਗ੍ਗੇ ਚ ਅਵਸੇਸਾਨਂ ਨਾਗਸੁਪਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ਗਹਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਇਮੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਯਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਵੋਹਾਰੂਪਗਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਪਰਿਭੋਗੂਪਗਞ੍ਚ ਜਾਤਰੂਪਰਜਤਮੁਤ੍ਤਾਮਣਿਵੇਲ਼ੁਰਿਯਪਵਾਲ਼ਲੋਹਿਤਙ੍ਕਮਸਾਰਗਲ੍ਲਾਦਿਕਂ, ਯਞ੍ਚ ਮੁਤ੍ਤਾਮਣਿਵਾਲੁਕਤ੍ਥਤਾਯ ਭੂਮਿਯਾ ਰਤਨਮਯਵਿਮਾਨੇਸੁ ਅਨੇਕਯੋਜਨਸਤਵਿਤ੍ਥਤੇਸੁ ਭਵਨੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਨਾਗਸੁਪਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ਵਿਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਹੋਤਿ.

ਸਗ੍ਗੇਸੁ ਵਾਤਿ ਕਾਮਾਵਚਰਰੂਪਾਵਚਰਦੇਵਲੋਕੇਸੁ. ਤੇ ਹਿ ਸੋਭਨੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਅਜੀਯਨ੍ਤਿ ਗਮ੍ਮਨ੍ਤੀਤਿ ਸਗ੍ਗਾ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਾ ਅਗ੍ਗਾਤਿਪਿ ਸਗ੍ਗਾ. ਯਨ੍ਤਿ ਯਂ ਸਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ਵਾ ਅਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ਵਾ. ਰਤਨਨ੍ਤਿ ਰਤਿਂ ਨਯਤਿ, ਵਹਤਿ, ਜਨਯਤਿ, ਵਡ੍ਢੇਤੀਤਿ ਰਤਨਂ, ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਂ ਮਹਗ੍ਘਂ ਅਤੁਲਂ ਦੁਲ੍ਲਭਦਸ੍ਸਨਂ ਅਨੋਮਸਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗਞ੍ਚ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਂ ਮਹਗ੍ਘਞ੍ਚ, ਅਤੁਲਂ ਦੁਲ੍ਲਭਦਸ੍ਸਨਂ;

ਅਨੋਮਸਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗਂ, ਰਤਨਂ ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.

ਪਣੀਤਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਮਂ, ਸੇਟ੍ਠਂ, ਅਤਪ੍ਪਕਂ. ਏਵਂ ਇਮਿਨਾ ਗਾਥਾਪਦੇਨ ਯਂ ਸਗ੍ਗੇਸੁ ਅਨੇਕਯੋਜਨਸਤਪ੍ਪਮਾਣਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯਵਿਮਾਨੇਸੁ ਸੁਧਮ੍ਮਵੇਜਯਨ੍ਤਪ੍ਪਭੁਤੀਸੁ ਸਸ੍ਸਾਮਿਕਂ, ਯਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਵਿਰਹੇਨ ਅਪਾਯਮੇਵ ਪਰਿਪੂਰੇਨ੍ਤੇਸੁ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਸੁਞ੍ਞਵਿਮਾਨਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਅਸ੍ਸਾਮਿਕਂ, ਯਂ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਪਥਵੀਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਹਿਮਵਨ੍ਤਾਦਿਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਅਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ਰਤਨਂ, ਤਂ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਹੋਤਿ.

ਨ ਨੋ ਸਮਂ ਅਤ੍ਥਿ ਤਥਾਗਤੇਨਾਤਿ ਨ-ਇਤਿ ਪਟਿਸੇਧੇ, ਨੋ-ਇਤਿ ਅਵਧਾਰਣੇ. ਸਮਨ੍ਤਿ ਤੁਲ੍ਯਂ. ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਜ੍ਜਤਿ. ਤਥਾਗਤੇਨਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧੇਨ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਂ ਏਤਂ ਵਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਰਤਨਞ੍ਚ ਪਕਾਸਿਤਂ, ਏਤ੍ਥ ਏਕਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਰਤਨੇਨ ਸਦਿਸਂ ਰਤਨਂ ਨੇਵਤ੍ਥਿ. ਯਮ੍ਪਿ ਹਿ ਤਂ ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਟ੍ਠੇਨ ਰਤਨਂ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਮਣਿਰਤਨਞ੍ਚ, ਯਮ੍ਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਮਹਾਜਨੋ ਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰਂ ਕਰੋਤਿ, ਨ ਕੋਚਿ ਪੁਪ੍ਫਗਨ੍ਧਾਦੀਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯਕ੍ਖਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ ਭੂਤਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਜਨੋ ਚਕ੍ਕਰਤਨਮਣਿਰਤਨਮੇਵ ਚਿਤ੍ਤਿਂ ਕਰੋਤਿ ਪੂਜੇਤਿ, ਤਂ ਤਂ ਵਰਂ ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਪਤ੍ਥਿਤਪਤ੍ਥਿਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਏਕਚ੍ਚਂ ਸਮਿਜ੍ਝਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਰਤਨਂ ਬੁਦ੍ਧਰਤਨੇਨ ਸਮਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਟ੍ਠੇਨ ਰਤਨਂ, ਤਥਾਗਤੋਵ ਰਤਨਂ. ਤਥਾਗਤੇ ਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਯੇ ਕੇਚਿ ਮਹੇਸਕ੍ਖਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਨ ਤੇ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਕਞ੍ਚਿ ਅਞ੍ਞਂ ਪੂਜੇਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਸਹਮ੍ਪਤਿ ਸਿਨੇਰੁਮਤ੍ਤੇਨ ਰਤਨਦਾਮੇਨ ਤਥਾਗਤਂ ਪੂਜੇਸਿ, ਯਥਾਬਲਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞੇ ਦੇਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰਕੋਸਲਰਾਜਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਾਦਯੋ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਮ੍ਪਿ ਚ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਛਨ੍ਨਵੁਤਿਕੋਟਿਧਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਸੋਕਮਹਾਰਾਜਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਵਿਹਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਕੋ ਪਨ ਵਾਦੋ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰਾਨਂ. ਅਪਿਚ ਕਸ੍ਸਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਸ੍ਸਾਪਿ ਜਾਤਿਬੋਧਿਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਪਟਿਮਾਚੇਤਿਯਾਦੀਨਿ ਵਾ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰਗਰੁਕਾਰੋ ਵਤ੍ਤਤਿ ਯਥਾ ਭਗਵਤੋ. ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਟ੍ਠੇਨਾਪਿ ਤਥਾਗਤਸਮਂ ਰਤਨਂ ਨਤ੍ਥਿ.

ਤਥਾ ਯਮ੍ਪਿ ਤਂ ਮਹਗ੍ਘਟ੍ਠੇਨ ਰਤਨਂ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਕਾਸਿਕਂ ਵਤ੍ਥਂ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਜਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਸਿਕਂ ਵਤ੍ਥਂ ਵਣ੍ਣਵਨ੍ਤਞ੍ਚੇਵ ਹੋਤਿ ਸੁਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸਞ੍ਚ ਮਹਗ੍ਘਞ੍ਚਾ’’ਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਰਤਨੇਨ ਸਮਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਮਹਗ੍ਘਟ੍ਠੇਨ ਰਤਨਂ, ਤਥਾਗਤੋਵ ਰਤਨਂ. ਤਥਾਗਤੋ ਹਿ ਯੇਸਂ ਪਂਸੁਕਮ੍ਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤੇਸਂ ਤਂ ਮਹਪ੍ਫਲਂ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸਂ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਅਸੋਕਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ. ਇਦਮਸ੍ਸ ਮਹਗ੍ਘਤਾਯ. ਏਵਂ ਮਹਗ੍ਘਤਾਵਚਨੇ ਚੇਤ੍ਥ ਦੋਸਾਭਾਵਸਾਧਕਂ ਇਦਂ ਤਾਵ ਸੁਤ੍ਤਪਦਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ –

‘‘ਯੇਸਂ ਖੋ ਪਨ ਸੋ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ, ਤੇਸਂ ਤਂ ਮਹਪ੍ਫਲਂ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸਂ. ਇਦਮਸ੍ਸ ਮਹਗ੍ਘਤਾਯ ਵਦਾਮਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਸਿਕਂ ਵਤ੍ਥਂ ਮਹਗ੍ਘਂ, ਤਥੂਪਮਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਮਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਵਦਾਮੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੧੦੦).

ਏਵਂ ਮਹਗ੍ਘਟ੍ਠੇਨਾਪਿ ਤਥਾਗਤਸਮਂ ਰਤਨਂ ਨਤ੍ਥਿ.

ਤਥਾ ਯਮ੍ਪਿ ਤਂ ਅਤੁਲਟ੍ਠੇਨ ਰਤਨਂ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਇਨ੍ਦਨੀਲਮਣਿਮਯਨਾਭਿ ਸਤ੍ਤਰਤਨਮਯਸਹਸ੍ਸਾਰਂ ਪਵਾਲ਼ਮਯਨੇਮਿ, ਰਤ੍ਤਸੁਵਣ੍ਣਮਯਸਨ੍ਧਿ, ਯਸ੍ਸ ਦਸਨ੍ਨਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਅਰਾਨਂ ਉਪਰਿ ਏਕਂ ਮੁਣ੍ਡਾਰਂ ਹੋਤਿ ਵਾਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਦਕਰਣਤ੍ਥਂ, ਯੇਨ ਕਤੋ ਸਦ੍ਦੋ ਸੁਕੁਸਲਪ੍ਪਤਾਲ਼ਿਤਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਤੂਰਿਯਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਨਾਭਿਯਾ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਦ੍ਵੇ ਸੀਹਮੁਖਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਸਕਟਚਕ੍ਕਸ੍ਸੇਵ ਸੁਸਿਰਂ, ਤਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤਾ ਵਾ ਕਾਰੇਤਾ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯੇਨ ਉਤੁਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ. ਯਂ ਰਾਜਾ ਦਸਵਿਧਂ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਵਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਤਦਹੁਪੋਸਥੇ ਪਨ੍ਨਰਸੇ ਪੁਣ੍ਣਮਦਿਵਸੇ ਸੀਸਂਨ੍ਹਾਤੋ ਉਪੋਸਥਿਕੋ ਉਪਰਿਪਾਸਾਦਵਰਗਤੋ ਸੀਲਾਨਿ ਸੋਧੇਨ੍ਤੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਪੁਣ੍ਣਚਨ੍ਦਂ ਵਿਯ ਸੂਰਿਯਂ ਵਿਯ ਚ ਉਟ੍ਠੇਨ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਯਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਤੋ ਸਦ੍ਦੋ ਸੁਯ੍ਯਤਿ, ਯੋਜਨਤੋ ਵਣ੍ਣੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਯਂ ਮਹਾਜਨੇਨ ‘‘ਦੁਤਿਯੋ ਮਞ੍ਞੇ ਚਨ੍ਦੋ ਸੂਰਿਯੋ ਵਾ ਉਟ੍ਠਿਤੋ’’ਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਕੋਤੂਹਲਜਾਤੇਨ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਂ ਨਗਰਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਸ੍ਸ ਪਾਚੀਨਪਸ੍ਸੇ ਨਾਤਿਉਚ੍ਚਂ ਨਾਤਿਨੀਚਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਗਨ੍ਧਪੁਪ੍ਫਾਦੀਹਿ ਪੂਜੇਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਅਕ੍ਖਾਹਤਂ ਵਿਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.

ਤਦੇਵ ਅਨੁਬਨ੍ਧਮਾਨਂ ਹਤ੍ਥਿਰਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਸਬ੍ਬਸੇਤੋ ਰਤ੍ਤਪਾਦੋ ਸਤ੍ਤਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠੋ ਇਦ੍ਧਿਮਾ ਵੇਹਾਸਙ੍ਗਮੋ ਉਪੋਸਥਕੁਲਾ ਵਾ ਛਦ੍ਦਨ੍ਤਕੁਲਾ ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਉਪੋਸਥਕੁਲਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਹਿ ਸਬ੍ਬਜੇਟ੍ਠੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਛਦ੍ਦਨ੍ਤਕੁਲਾ ਸਬ੍ਬਕਨਿਟ੍ਠੋ ਸਿਕ੍ਖਿਤਸਿਕ੍ਖੋ ਦਮਥੂਪੇਤੋ. ਸੋ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਂ ਪਰਿਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਅਨੁਸਂਯਾਯਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰੇਪਾਤਰਾਸਮੇਵ ਸਕਂ ਰਾਜਧਾਨਿਂ ਆਗਚ੍ਛਤਿ.

ਤਮ੍ਪਿ ਅਨੁਬਨ੍ਧਮਾਨਂ ਅਸ੍ਸਰਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਸਬ੍ਬਸੇਤੋ ਰਤ੍ਤਪਾਦੋ ਕਾਕਸੀਸੋ ਮੁਞ੍ਜਕੇਸੋ ਵਲਾਹਕਸ੍ਸ ਰਾਜਕੁਲਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਹਤ੍ਥਿਰਤਨਸਦਿਸਮੇਵ.

ਤਮ੍ਪਿ ਅਨੁਬਨ੍ਧਮਾਨਂ ਮਣਿਰਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਸੋ ਹੋਤਿ ਮਣਿ ਵੇਲ਼ੁਰਿਯੋ ਸੁਭੋ ਜਾਤਿਮਾ ਅਟ੍ਠਂਸੋ ਸੁਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤੋ ਆਯਾਮਤੋ ਚਕ੍ਕਨਾਭਿਸਦਿਸੋ, ਵੇਪੁਲ੍ਲਪਬ੍ਬਤਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੋ ਚਤੁਰਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਪਿ ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਰਞ੍ਞੋ ਧਜਗ੍ਗਤੋ ਯੋਜਨਂ ਓਭਾਸੇਤਿ, ਯਸ੍ਸੋਭਾਸੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ‘‘ਦਿਵਾ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ ਪਯੋਜੇਨ੍ਤਿ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਕੁਨ੍ਥਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕਂ ਉਪਾਦਾਯ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ.

ਤਮ੍ਪਿ ਅਨੁਬਨ੍ਧਮਾਨਂ ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਪਕਤਿਅਗ੍ਗਮਹੇਸੀ ਵਾ ਹੋਤਿ, ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਤੋ ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ ਮਦ੍ਦਰਾਜਕੁਲਤੋ ਵਾ, ਅਤਿਦੀਘਾਦਿਛਦੋਸਵਿਵਜ੍ਜਿਤਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਮਾਨੁਸਂ ਵਣ੍ਣਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਦਿਬ੍ਬਂ ਵਣ੍ਣਂ, ਯਸ੍ਸਾ ਰਞ੍ਞੋ ਸੀਤਕਾਲੇ ਉਣ੍ਹਾਨਿ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਉਣ੍ਹਕਾਲੇ ਸੀਤਾਨਿ, ਸਤਧਾ ਫੋਟਿਤਤੂਲਪਿਚੁਨੋ ਵਿਯ ਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ, ਕਾਯਤੋ ਚਨ੍ਦਨਗਨ੍ਧੋ ਵਾਯਤਿ, ਮੁਖਤੋ ਉਪ੍ਪਲਗਨ੍ਧੋ, ਪੁਬ੍ਬੁਟ੍ਠਾਯਿਤਾਦਿਅਨੇਕਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਚ ਹੋਤਿ.

ਤਮ੍ਪਿ ਅਨੁਬਨ੍ਧਮਾਨਂ ਗਹਪਤਿਰਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਪਕਤਿਕਮ੍ਮਕਰੋ ਸੇਟ੍ਠਿ, ਯਸ੍ਸ ਚਕ੍ਕਰਤਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਮਤ੍ਤੇ ਦਿਬ੍ਬਂ ਚਕ੍ਖੁ ਪਾਤੁਭਵਤਿ, ਯੇਨ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਯੋਜਨਮਤ੍ਤੇ ਨਿਧਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਸ੍ਸਾਮਿਕਮ੍ਪਿ ਅਸ੍ਸਾਮਿਕਮ੍ਪਿ. ਸੋ ਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਵਾਰੇਤਿ ‘‘ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਤ੍ਵਂ, ਦੇਵ, ਹੋਹਿ, ਅਹਂ ਤੇ ਧਨੇਨ ਧਨਕਰਣੀਯਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ.

ਤਮ੍ਪਿ ਅਨੁਬਨ੍ਧਮਾਨਂ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਪਕਤਿਜੇਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ, ਚਕ੍ਕਰਤਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਮਤ੍ਤੇ ਅਤਿਰੇਕਪਞ੍ਞਾਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਚੇਤਸਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਨਿਗ੍ਗਹਪਗ੍ਗਹਸਮਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਵਾਰੇਤਿ – ‘‘ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਤ੍ਵਂ, ਦੇਵ, ਹੋਹਿ, ਅਹਂ ਤੇ ਰਜ੍ਜਂ ਅਨੁਸਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਯਂ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਏਵਰੂਪਂ ਅਤੁਲਟ੍ਠੇਨ ਰਤਨਂ, ਯਸ੍ਸ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਘੋ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਸਤਂ ਵਾ ਸਹਸ੍ਸਂ ਵਾ ਅਗ੍ਘਤਿ ਕੋਟਿਂ ਵਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਰਤਨਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਰਤਨੇਨ ਸਮਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਅਤੁਲਟ੍ਠੇਨ ਰਤਨਂ, ਤਥਾਗਤੋਵ ਰਤਨਂ. ਤਥਾਗਤੋ ਹਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਸੀਲਤੋ ਵਾ ਸਮਾਧਿਤੋ ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਦੀਨਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਤੋ ਕੇਨਚਿ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਗੁਣੋ ਵਾ ਇਮਿਨਾ ਸਮੋ ਵਾ ਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗੋ ਵਾ’’ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ. ਏਵਂ ਅਤੁਲਟ੍ਠੇਨਾਪਿ ਤਥਾਗਤਸਮਂ ਰਤਨਂ ਨਤ੍ਥਿ.

ਤਥਾ ਯਮ੍ਪਿ ਤਂ ਦੁਲ੍ਲਭਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੇਨ ਰਤਨਂ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਦੁਲ੍ਲਭਪਾਤੁਭਾਵੋ ਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿ ਚਕ੍ਕਾਦੀਨਿ ਚ ਤਸ੍ਸ ਰਤਨਾਨਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਰਤਨੇਨ ਸਮਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਦੁਲ੍ਲਭਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੇਨ ਰਤਨਂ, ਤਥਾਗਤੋਵ ਰਤਨਂ, ਕੁਤੋ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਰਤਨਤ੍ਤਂ, ਯਾਨਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਕਪ੍ਪੇ ਅਨੇਕਾਨਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੇਪਿ ਕਪ੍ਪੇ ਤਥਾਗਤਸੁਞ੍ਞੋ ਲੋਕੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤੋ ਏਵ ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ ਦੁਲ੍ਲਭਦਸ੍ਸਨੋ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਚੇਤਂ ਭਗਵਤਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸਮਯੇ –

‘‘ਦੇਵਤਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ – ‘ਦੂਰਾ ਚ ਵਤਮ੍ਹ ਆਗਤਾ ਤਥਾਗਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ, ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਤਥਾਗਤਾ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ, ਅਜ੍ਜੇਵ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਯਾਮੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਯਞ੍ਚ ਮਹੇਸਕ੍ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਗਵਤੋ ਪੁਰਤੋ ਠਿਤੋ ਓਵਾਰੇਨ੍ਤੋ, ਨ ਮਯਂ ਲਭਾਮ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਕਾਲੇ ਤਥਾਗਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯਾ’’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੦੦).

ਏਵਂ ਦੁਲ੍ਲਭਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੇਨਪਿ ਤਥਾਗਤਸਮਂ ਰਤਨਂ ਨਤ੍ਥਿ.

ਤਥਾ ਯਮ੍ਪਿ ਤਂ ਅਨੋਮਸਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗਟ੍ਠੇਨ ਰਤਨਂ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਚਕ੍ਕਰਤਨਾਦਿ. ਤਞ੍ਹਿ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਧਨਾਨਮ੍ਪਿ ਸਤ੍ਤਭੂਮਿਕਪਾਸਾਦਵਰਤਲੇ ਵਸਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਚਣ੍ਡਾਲਵੇਨਨੇਸਾਦਰਥਕਾਰਪੁਕ੍ਕੁਸਾਦੀਨਂ ਨੀਚਕੁਲਿਕਾਨਂ ਓਮਕਪੁਰਿਸਾਨਂ ਸੁਪਿਨਨ੍ਤੇਪਿ ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ. ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤਸ੍ਸ ਪਨ ਰਞ੍ਞੋ ਖਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸੇਵ ਪਰਿਪੂਰਿਤਦਸਵਿਧਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਤੋ ਅਨੋਮਸਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗਂਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਰਤਨੇਨ ਸਮਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਅਨੋਮਸਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗਟ੍ਠੇਨ ਰਤਨਂ, ਤਥਾਗਤੋਵ ਰਤਨਂ. ਤਥਾਗਤੋ ਹਿ ਲੋਕੇ ਅਨੋਮਸਤ੍ਤਸਮ੍ਮਤਾਨਮ੍ਪਿ ਅਨੁਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਵਿਪਰੀਤਦਸ੍ਸਨਾਨਂ ਪੂਰਣਕਸ੍ਸਪਾਦੀਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਸਤ੍ਥਾਰਾਨਂ ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਏਵਰੂਪਾਨਂ ਸੁਪਿਨਨ੍ਤੇਪਿ ਅਪਰਿਭੋਗੋ, ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਪਨ ਚਤੁਪ੍ਪਦਾਯਪਿ ਗਾਥਾਯ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਰਹਤ੍ਤਮਧਿਗਨ੍ਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਞਾਣਦਸ੍ਸਨਾਨਂ ਬਾਹਿਯਦਾਰੁਚੀਰਿਯਪ੍ਪਭੁਤੀਨਂ ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਮਹਾਕੁਲਪ੍ਪਸੁਤਾਨਂ ਮਹਾਸਾਵਕਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗੋ. ਤੇ ਹਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਸਵਨਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਪਾਰਿਚਰਿਯਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯਾਦੀਨਿ ਸਾਧੇਨ੍ਤਾ ਤਥਾ ਤਥਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਅਨੋਮਸਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗਟ੍ਠੇਨਾਪਿ ਤਥਾਗਤਸਮਂ ਰਤਨਂ ਨਤ੍ਥਿ.

ਯਮ੍ਪਿ ਤਂ ਅਵਿਸੇਸਤੋ ਰਤਿਜਨਨਟ੍ਠੇਨ ਰਤਨਂ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਂ ਰਞ੍ਞੋ ਰਤਿਂ ਜਨੇਤਿ. ਪੁਨ ਚਪਰਂ ਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿ ਵਾਮੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਸੁਵਣ੍ਣਭਿਙ੍ਕਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਅਬ੍ਭੁਕ੍ਕਿਰਤਿ ‘‘ਪਵਤ੍ਤਤੁ ਭਵਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ, ਅਭਿਵਿਜਿਨਾਤੁ ਭਵਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਂ ਵਿਯ ਤੂਰਿਯਂ ਮਧੁਰਸ੍ਸਰਂ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤਂ ਆਕਾਸੇਨ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ ਦਿਸਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਨ੍ਵਦੇਵ ਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿ ਚਕ੍ਕਾਨੁਭਾਵੇਨ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਾਯ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ ਸੇਨਾਯ ਨਾਤਿਉਚ੍ਚਂ ਨਾਤਿਨੀਚਂ ਉਚ੍ਚਰੁਕ੍ਖਾਨਂ ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗੇਨ, ਨੀਚਰੁਕ੍ਖਾਨਂ ਉਪਰਿਭਾਗੇਨ, ਰੁਕ੍ਖੇਸੁ ਪੁਪ੍ਫਫਲਪਲ੍ਲਵਾਦਿਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਾਨਂ ਹਤ੍ਥਤੋ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਞ੍ਚ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਹਿ ਖੋ ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿਏਵਮਾਦਿਨਾ ਪਰਮਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰੇਨ ਆਗਤੇ ਪਟਿਰਾਜਾਨੋ ‘‘ਪਾਣੋ ਨ ਹਨ੍ਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਨੁਸਾਸਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਰਾਜਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਕਾਮੋ ਵਾ ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਂ ਵਾ ਕਪ੍ਪੇਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਆਕਾਸਾ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਉਦਕਾਦਿਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਕ੍ਖਮੇ ਸਮੇ ਭੂਮਿਭਾਗੇ ਅਕ੍ਖਾਹਤਂ ਵਿਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਪੁਨ ਰਞ੍ਞੋ ਗਮਨਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਯਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਿਕਾਪਿ ਪਰਿਸਾ ਆਕਾਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ ਸਮੁਦ੍ਦਂ ਅਜ੍ਝੋਗਾਹਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਜ੍ਝੋਗਾਹਨ੍ਤੇ ਉਦਕਂ ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣਂ ਅਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਿਤ੍ਤੀਕਤਂ ਵਿਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਮਹਾਜਨੋ ਯਥਾਕਾਮਂ ਸਤ੍ਤ ਰਤਨਾਨਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਪੁਨ ਰਾਜਾ ਸੁਵਣ੍ਣਭਿਙ੍ਕਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਮਮ ਰਜ੍ਜ’’ਨ੍ਤਿ ਉਦਕੇਨ ਅਬ੍ਭੁਕ੍ਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤਤਿ. ਸੇਨਾ ਪੁਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਪਚ੍ਛਤੋ, ਰਾਜਾ ਮਜ੍ਝੇ. ਚਕ੍ਕਰਤਨਸ੍ਸ ਓਸਕ੍ਕਿਤੋਸਕ੍ਕਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਉਦਕਂ ਪਰਿਪੂਰਤਿ. ਏਤੇਨੇਵ ਉਪਾਯੇਨ ਦਕ੍ਖਿਣਪਚ੍ਛਿਮਉਤ੍ਤਰੇਪਿ ਸਮੁਦ੍ਦੇ ਗਚ੍ਛਤਿ.

ਏਵਂ ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਂ ਅਨੁਸਂਯਾਯਿਤ੍ਵਾ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਤਿਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣਂ ਆਕਾਸਂ ਆਰੋਹਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਠਿਤੋ ਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕਰਤਨਾਨੁਭਾਵੇਨ ਵਿਜਿਤਂ ਪਞ੍ਚਸਤਪਰਿਤ੍ਤਦੀਪਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਂ ਸਤ੍ਤਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਪਰਿਮਣ੍ਡਲਂ ਪੁਬ੍ਬਵਿਦੇਹਂ, ਤਥਾ ਅਟ੍ਠਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਪਰਿਮਣ੍ਡਲਂ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਂ, ਸਤ੍ਤਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਪਰਿਮਣ੍ਡਲਂਯੇਵ ਅਪਰਗੋਯਾਨਂ, ਦਸਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਪਰਿਮਣ੍ਡਲਂ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਞ੍ਚਾਤਿ ਏਵਂ ਚਤੁਮਹਾਦੀਪਦ੍ਵਿਸਹਸ੍ਸਪਰਿਤ੍ਤਦੀਪਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਂ ਏਕਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਸੁਫੁਲ੍ਲਪੁਣ੍ਡਰੀਕਵਨਂ ਵਿਯ ਓਲੋਕੇਤਿ. ਏਵਂ ਓਲੋਕਯਤੋ ਚਸ੍ਸ ਅਨਪ੍ਪਿਕਾ ਰਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਰਞ੍ਞੋ ਰਤਿਂ ਜਨੇਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਰਤਨਸਮਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਰਤਿਜਨਨਟ੍ਠੇਨ ਰਤਨਂ, ਤਥਾਗਤੋਵ ਰਤਨਂ. ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ ਏਤਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ? ਤਥਾਗਤੋ ਹਿ ਯਸ੍ਸਾ ਦਿਬ੍ਬਾਯ ਰਤਿਯਾ ਚਕ੍ਕਰਤਨਾਦੀਹਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿਪਿ ਜਨਿਤਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਰਤਿ ਸਙ੍ਖਮ੍ਪਿ ਕਲਮ੍ਪਿ ਕਲਭਾਗਮ੍ਪਿ ਨ ਉਪੇਤਿ, ਤਤੋਪਿ ਰਤਿਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਞ੍ਚ ਪਣੀਤਤਰਞ੍ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਓਵਾਦਪ੍ਪਤਿਕਰਾਨਂ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਮ੍ਪਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਰਤਿਂ, ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਪਞ੍ਚਮਜ੍ਝਾਨਰਤਿਂ, ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਰਤਿਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਰਤਿਂ, ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਰਤਿਂ, ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਰਤਿਂ, ਸਕਦਾਗਾਮਿਅਨਾਗਾਮਿਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਫਲਰਤਿਞ੍ਚ ਜਨੇਤਿ. ਏਵਂ ਰਤਿਜਨਨਟ੍ਠੇਨਾਪਿ ਤਥਾਗਤਸਮਂ ਰਤਨਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ.

ਅਪਿਚ ਰਤਨਂ ਨਾਮੇਤਂ ਦੁਵਿਧਂ ਹੋਤਿ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਂ ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਮਣਿਰਤਨਂ, ਯਂ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਅਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧਂ ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਾਦਿ, ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਂ ਹਤ੍ਥਿਰਤਨਾਦਿ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਪਰਿਯੋਸਾਨਂ, ਯਂ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਏਵਰੂਪਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧਂ. ਏਵਂ ਦੁਵਿਧੇ ਚੇਤ੍ਥ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਰਤਨਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕਂ ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਮਣਿਮੁਤ੍ਤਾਦਿਰਤਨਂ, ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਨਂ ਹਤ੍ਥਿਰਤਨਾਦੀਨਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਤ੍ਥਾਯ ਉਪਨੀਯਤਿ.

ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਰਤਨਮ੍ਪਿ ਦੁਵਿਧਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਰਤਨਂ, ਮਨੁਸ੍ਸਰਤਨਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸਰਤਨਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਰਤਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਰਤਨਸ੍ਸ ਓਪਵਯ੍ਹਂ ਹੋਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਰਤਨਮ੍ਪਿ ਦੁਵਿਧਂ ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਂ, ਪੁਰਿਸਰਤਨਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਸਰਤਨਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਂ ਪੁਰਿਸਰਤਨਸ੍ਸ ਪਰਿਚਾਰਿਕਤ੍ਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਪੁਰਿਸਰਤਨਮ੍ਪਿ ਦੁਵਿਧਂ ਅਗਾਰਿਕਰਤਨਂ, ਅਨਗਾਰਿਕਰਤਨਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ਅਨਗਾਰਿਕਰਤਨਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਅਗਾਰਿਕਰਤਨੇਸੁ ਅਗ੍ਗੋ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀਪਿ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣਯੁਤ੍ਤਂ ਅਨਗਾਰਿਕਰਤਨਂ ਪਞ੍ਚਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇਨ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਤ੍ਵਾ ਚ ਦਿਬ੍ਬਮਾਨੁਸਿਕਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ.

ਏਵਂ ਅਨਗਾਰਿਕਰਤਨਮ੍ਪਿ ਦੁਵਿਧਂ – ਅਰਿਯਪੁਥੁਜ੍ਜਨਵਸੇਨ. ਅਰਿਯਰਤਨਮ੍ਪਿ ਦੁਵਿਧਂ ਸੇਕ੍ਖਾਸੇਕ੍ਖਵਸੇਨ. ਅਸੇਕ੍ਖਰਤਨਮ੍ਪਿ ਦੁਵਿਧਂ ਸੁਕ੍ਖਵਿਪਸ੍ਸਕਸਮਥਯਾਨਿਕਵਸੇਨ, ਸਮਥਯਾਨਿਕਰਤਨਮ੍ਪਿ ਦੁਵਿਧਂ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤਂ, ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਗੁਣਮਹਨ੍ਤਤਾਯ. ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤਰਤਨਤੋਪਿ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਰਤਨਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਗੁਣਮਹਨ੍ਤਤਾਯ. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸਦਿਸਾਪਿ ਹਿ ਅਨੇਕਸਤਾ ਸਾਵਕਾ ਏਕਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਗੁਣਾਨਂ ਸਤਭਾਗਮ੍ਪਿ ਨ ਉਪੇਨ੍ਤਿ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਰਤਨਤੋਪਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਰਤਨਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਗੁਣਮਹਨ੍ਤਤਾਯ. ਸਕਲਮ੍ਪਿ ਹਿ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਏਕਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਗੁਣਾਨਂ ਨੇਵ ਸਙ੍ਖਂ ਨ ਕਲਂ ਨ ਕਲਭਾਗਂ ਉਪੇਨ੍ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਯਾਵਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤ੍ਤਾ ਅਪਦਾ ਵਾ…ਪੇ… ਤਥਾਗਤੋ ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੩੯; ਅ. ਨਿ. ੪.੩੪; ੫.੩੨; ਇਤਿਵੁ. ੯੦). ਏਵਂ ਕੇਨਚਿਪਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਤਥਾਗਤਸਮਂ ਰਤਨਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਨ ਨੋ ਸਮਂ ਅਤ੍ਥਿ ਤਥਾਗਤੇਨਾ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਬੁਦ੍ਧਰਤਨਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਰਤਨੇਹਿ ਅਸਮਤਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਉਪਦ੍ਦਵਵੂਪਸਮਨਤ੍ਥਂ ਨੇਵ ਜਾਤਿਂ ਨ ਗੋਤ੍ਤਂ ਨ ਕੋਲਪੁਤ੍ਤਿਯਂ ਨ ਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਦਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਅਵੀਚਿਮੁਪਾਦਾਯ ਭਵਗ੍ਗਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਲੋਕੇ ਸੀਲਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧਰਤਨਸ੍ਸ ਅਸਦਿਸਭਾਵਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਚ੍ਚਵਚਨਂ ਪਯੁਞ੍ਜਤਿ ‘‘ਇਦਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧੇ ਰਤਨਂ ਪਣੀਤਂ, ਏਤੇਨ ਸਚ੍ਚੇਨ ਸੁਵਤ੍ਥਿ ਹੋਤੂ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਇਦਮ੍ਪਿ ਇਧ ਵਾ ਹੁਰਂ ਵਾ ਸਗ੍ਗੇਸੁ ਵਾ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਿ ਵਿਤ੍ਤਂ ਵਾ ਰਤਨਂ ਵਾ, ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਅਸਮਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਰਤਨਂ ਪਣੀਤਂ. ਯਦਿ ਏਤਂ ਸਚ੍ਚਂ, ਏਤੇਨ ਸਚ੍ਚੇਨ ਇਮੇਸਂ ਪਾਣੀਨਂ ਸੋਤ੍ਥਿ ਹੋਤੁ, ਸੋਭਨਾਨਂ ਅਤ੍ਥਿਤਾ ਹੋਤੁ, ਅਰੋਗਤਾ ਨਿਰੁਪਦ੍ਦਵਤਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਥਾ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਂ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨ ਵਾ’’ਤਿਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੮੫) ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯਭਾਵੇਨ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਤਰਥਾ ਹਿ ਚਕ੍ਖੁ ਅਤ੍ਤਾ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯਂ ਵਾਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਸਿਦ੍ਧਮੇਵ ਸਿਯਾ. ਏਵਂ ਰਤਨਂ ਪਣੀਤਨ੍ਤਿ ਰਤਨਤ੍ਤਂ ਪਣੀਤਂ, ਰਤਨਭਾਵੋ ਪਣੀਤੋਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਤਰਥਾ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਨੇਵ ਰਤਨਨ੍ਤਿ ਸਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯ. ਨ ਹਿ ਯਤ੍ਥ ਰਤਨਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਰਤਨਨ੍ਤਿ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਾਦਿਅਤ੍ਥਸਙ੍ਖਾਤਂ ਯੇਨ ਵਾ ਤੇਨ ਵਾ ਵਿਧਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਗਤਂ ਰਤਨਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਤਂ ਰਤਨਤ੍ਤਮੁਪਾਦਾਯ ਰਤਨਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਪੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਰਤਨਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਤਾਯ ਰਤਨਨ੍ਤਿ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਇਦਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧੇ ਰਤਨਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾਪਿ ਕਾਰਣੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋਵ ਰਤਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤਾਯ ਚ ਭਗਵਤਾ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਰਾਜਕੁਲਸ੍ਸ ਸੋਤ੍ਥਿ ਜਾਤਾ, ਭਯਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਂ. ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਆਣਾ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਤਿ.

੨੨੭. ਏਵਂ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇਨ ਸਚ੍ਚਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਮ੍ਮਗੁਣੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ ‘‘ਖਯਂ ਵਿਰਾਗ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਰਾਗਾਦਯੋ ਖੀਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ, ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਤਂ ਤੇਸਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧਕ੍ਖਯਮਤ੍ਤਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਤਂ ਰਾਗਾਦਿਵਿਯੁਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਯੋਗਤੋ ਚ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਚ, ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਤਮ੍ਹਿ ਸਚ੍ਛਿਕਤੇ ਰਾਗਾਦਯੋ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਵਿਰਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਿਗਤਾ ਵਿਦ੍ਧਸ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਖਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ‘‘ਵਿਰਾਗ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨਸ੍ਸ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਨ ਵਯੋ ਨ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਨ ਜਾਯਤਿ ਨ ਜੀਯਤਿ ਨ ਮੀਯਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਮਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਉਤ੍ਤਮਟ੍ਠੇਨ ਪਨ ਅਤਪ੍ਪਕਟ੍ਠੇਨ ਚ ਪਣੀਤਨ੍ਤਿ. ਯਦਜ੍ਝਗਾਤਿ ਯਂ ਅਜ੍ਝਗਾ ਵਿਨ੍ਦਿ, ਪਟਿਲਭਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਣਬਲੇਨ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਸਕ੍ਯਮੁਨੀਤਿ ਸਕ੍ਯਕੁਲਪ੍ਪਸੁਤਤ੍ਤਾ ਸਕ੍ਯੋ, ਮੋਨੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਮੁਨਿ, ਸਕ੍ਯੋ ਏਵ ਮੁਨਿ ਸਕ੍ਯਮੁਨਿ. ਸਮਾਹਿਤੋਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਮਾਧਿਨਾ ਸਮਾਹਿਤਚਿਤ੍ਤੋ. ਨ ਤੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਤੇਨ ਖਯਾਦਿਨਾਮਕੇਨ ਸਕ੍ਯਮੁਨਿਨਾ ਅਧਿਗਤੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਾਵਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਤਾ ਵਾ ਅਸਙ੍ਖਤਾ ਵਾ, ਵਿਰਾਗੋ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੩੪; ਇਤਿਵੁ. ੯੦).

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਸਮਤਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਉਪਦ੍ਦਵਵੂਪਸਮਨਤ੍ਥਂ ਖਯਵਿਰਾਗਾਮਤਪਣੀਤਤਾਗੁਣੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਮ੍ਮਰਤਨਸ੍ਸ ਅਸਦਿਸਭਾਵਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਚ੍ਚਵਚਨਂ ਪਯੁਞ੍ਜਤਿ ‘‘ਇਦਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮੇ ਰਤਨਂ ਪਣੀਤਂ ਏਤੇਨ ਸਚ੍ਚੇਨ ਸੁਵਤ੍ਥਿ ਹੋਤੂ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਪੁਰਿਮਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਗਾਥਾਯ ਆਣਾ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਤਿ.

੨੨੮. ਏਵਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਮ੍ਮਗੁਣੇਨ ਸਚ੍ਚਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਗੁਣੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ ‘‘ਯਂ ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਬੁਜ੍ਝਿਤਾ ਸਚ੍ਚਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾਨਿ. ੧੯੨; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਪਾਰਾਯਨਤ੍ਥੁਤਿਗਾਥਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੯੭; ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੬੨) ਨਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਉਤ੍ਤਮੋ ਪਸਂਸਨੀਯੋ ਚਾਤਿ ਸੇਟ੍ਠੋ, ਬੁਦ੍ਧੋ ਚ ਸੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਚਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠੋ. ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸਙ੍ਖਾਤੇਸੁ ਵਾ ਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠੋ. ਸੋ ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠੋ ਯਂ ਪਰਿਵਣ੍ਣਯੀ, ‘‘ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਚ ਮਗ੍ਗਾਨਂ, ਖੇਮਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੨੧੫) ਚ ‘‘ਅਰਿਯਂ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ ਸਉਪਨਿਸਂ ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੩੬) ਚ ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਸਂਸਿ ਪਕਾਸਯਿ. ਸੁਚਿਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਮਲਸਮੁਚ੍ਛੇਦਕਰਣਤੋ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਵੋਦਾਨਂ. ਸਮਾਧਿਮਾਨਨ੍ਤਰਿਕਞ੍ਞਮਾਹੂਤਿ ਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਵਤ੍ਤਿਸਮਨਨ੍ਤਰਂ ਨਿਯਮੇਨੇਵ ਫਲਦਾਨਤੋ ‘‘ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਆਹੁ. ਨ ਹਿ ਮਗ੍ਗਸਮਾਧਿਞ੍ਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਤਸ੍ਸ ਫਲੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਸੇਧਕੋ ਕੋਚਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਅਯਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਅਸ੍ਸ, ਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਚ ਉਡ੍ਡਯ੍ਹਨਵੇਲਾ ਅਸ੍ਸ, ਨੇਵ ਤਾਵ ਕਪ੍ਪੋ ਉਡ੍ਡਯ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਯਾਵਾਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਠਿਤਕਪ੍ਪੀ. ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਮਗ੍ਗਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਠਿਤਕਪ੍ਪਿਨੋ’’ਤਿ (ਪੁ. ਪ. ੧੭).

ਸਮਾਧਿਨਾ ਤੇਨ ਸਮੋ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠਪਰਿਵਣ੍ਣਿਤੇਨ ਸੁਚਿਨਾ ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਸਮਾਧਿਨਾ ਸਮੋ ਰੂਪਾਵਚਰਸਮਾਧਿ ਵਾ ਅਰੂਪਾਵਚਰਸਮਾਧਿ ਵਾ ਕੋਚਿ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਤੇਸਂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਪਿ ਪੁਨ ਨਿਰਯਾਦੀਸੁ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭਵਤੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਚ ਅਰਹਤ੍ਤਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮੁਗ੍ਘਾਤਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਾਵਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਤਾ, ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੩੪; ਇਤਿਵੁ. ੯੦).

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਸਮਾਧੀਹਿ ਅਸਮਤਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਰਤਨਸ੍ਸ ਅਸਦਿਸਭਾਵਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਚ੍ਚਵਚਨਂ ਪਯੁਞ੍ਜਤਿ ‘‘ਇਦਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮੇ…ਪੇ… ਹੋਤੂ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਗਾਥਾਯ ਆਣਾ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਤਿ.

੨੨੯. ਏਵਂ ਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਗੁਣੇਨਾਪਿ ਸਚ੍ਚਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਙ੍ਘਗੁਣੇਨਾਪਿ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ ‘‘ਯੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯੇਤਿ ਅਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਦੇਸੋ. ਪੁਗ੍ਗਲਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾ. ਅਟ੍ਠਾਤਿ ਤੇਸਂ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ. ਤੇ ਹਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਫਲੇ ਠਿਤਾਤਿ ਅਟ੍ਠ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਤਂ ਪਸਤ੍ਥਾਤਿ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਚ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪਸਤ੍ਥਾ. ਕਸ੍ਮਾ? ਸਹਜਾਤਸੀਲਾਦਿਗੁਣਯੋਗਾ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਚਮ੍ਪਕਵਕੁਲਕੁਸੁਮਾਦੀਨਂ ਸਹਜਾਤਵਣ੍ਣਗਨ੍ਧਾਦਯੋ ਵਿਯ ਸਹਜਾਤਸੀਲਸਮਾਧਿਆਦਯੋ ਗੁਣਾ. ਤੇਨ ਤੇ ਵਣ੍ਣਗਨ੍ਧਾਦਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਿ ਵਿਯ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਸਤਂ ਪਿਯਾ ਮਨਾਪਾ ਪਸਂਸਨੀਯਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਅਟ੍ਠਸਤਂ ਪਸਤ੍ਥਾ’’ਤਿ.

ਅਥ ਵਾ ਯੇਤਿ ਅਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਦੇਸੋ. ਪੁਗ੍ਗਲਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾ. ਅਟ੍ਠਸਤਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ. ਤੇ ਹਿ ਏਕਬੀਜੀ ਕੋਲਂਕੋਲੋ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮੋਤਿ ਤਯੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ, ਕਾਮਰੂਪਾਰੂਪਭਵੇਸੁ ਅਧਿਗਤਪ੍ਫਲਾ ਤਯੋ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਟਿਪਦਾਨਂ ਵਸੇਨ ਚਤੁਵੀਸਤਿ, ਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ, ਉਪਹਚ੍ਚਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ, ਸਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ, ਅਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ, ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ ਅਕਨਿਟ੍ਠਗਾਮੀਤਿ, ਅਵਿਹੇਸੁ ਪਞ੍ਚ, ਤਥਾ ਅਤਪ੍ਪਸੁਦਸ੍ਸਸੁਦਸ੍ਸੀਸੁ. ਅਕਨਿਟ੍ਠੇਸੁ ਪਨ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤਵਜ੍ਜਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋਤਿ ਚਤੁਵੀਸਤਿ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ, ਸੁਕ੍ਖਵਿਪਸ੍ਸਕੋ ਸਮਥਯਾਨਿਕੋਤਿ ਦ੍ਵੇ ਅਰਹਨ੍ਤੋ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਗ੍ਗਟ੍ਠਾਤਿ ਚਤੁਪਞ੍ਞਾਸ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਦ੍ਧਾਧੁਰਪਞ੍ਞਾਧੁਰਾਨਂ ਵਸੇਨ ਦਿਗੁਣਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਸਤਂ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਏਤਾਨਿ ਯੁਗਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਟ੍ਠ ਵਾ ਅਟ੍ਠਸਤਂ ਵਾਤਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰਵਸੇਨ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਪੁਗ੍ਗਲਾ, ਸਙ੍ਖੇਪਵਸੇਨ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਟ੍ਠੋ ਫਲਟ੍ਠੋਤਿ ਏਕਂ ਯੁਗਂ, ਏਵਂ ਯਾਵ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਟ੍ਠੋ ਫਲਟ੍ਠੋਤਿ ਏਕਂ ਯੁਗਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਯੁਗਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੇਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਯੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਵਸੇਨ ਅਟ੍ਠ ਵਾ ਅਟ੍ਠਸਤਂ ਵਾ, ਸਙ੍ਖੇਪਵਸੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਯੁਗਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਅਰਹਨ੍ਤੀਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾ. ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਨਾਮ ਕਮ੍ਮਞ੍ਚ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਞ੍ਚ ਸਦ੍ਦਹਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਸ ਮੇ ਇਦਂ ਵੇਜ੍ਜਕਮ੍ਮਂ ਵਾ ਜਙ੍ਘਪੇਸਨਿਕਂ ਵਾ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਿ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਦੀਯਮਾਨੋ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ, ਤਂ ਅਰਹਨ੍ਤਿ ਨਾਮ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣਯੁਤ੍ਤਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ. ਇਮੇ ਚ ਤਾਦਿਸਾ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਤੇ ‘‘ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

ਸੁਗਤਸ੍ਸ ਸਾਵਕਾਤਿ ਭਗਵਾ ਸੋਭਨੇਨ ਗਮਨੇਨ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਸੋਭਨਞ੍ਚ ਠਾਨਂ ਗਤਤ੍ਤਾ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਚ ਗਤਤ੍ਤਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਏਵ ਚ ਗਦਤ੍ਤਾ ਸੁਗਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਸੁਗਤਸ੍ਸ. ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ਵਚਨਂ ਸੁਣਨ੍ਤੀਤਿ ਸਾਵਕਾ. ਕਾਮਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਸੁਣਨ੍ਤਿ, ਨ ਪਨ ਸੁਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਇਮੇ ਪਨ ਸੁਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਾਵਕਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਏਤੇਸੁ ਦਿਨ੍ਨਾਨਿ ਮਹਪ੍ਫਲਾਨੀਤਿ ਏਤੇਸੁ ਸੁਗਤਸਾਵਕੇਸੁ ਅਪ੍ਪਕਾਨਿਪਿ ਦਾਨਾਨਿ ਦਿਨ੍ਨਾਨਿ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਤੋ ਦਕ੍ਖਿਣਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿਭਾਵਂ ਉਪਗਤਤ੍ਤਾ ਮਹਪ੍ਫਲਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ –

‘‘ਯਾਵਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਙ੍ਘਾ ਵਾ ਗਣਾ ਵਾ, ਤਥਾਗਤਸਾਵਕਸਙ੍ਘੋ ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪੁਰਿਸਯੁਗਾਨਿ ਅਟ੍ਠ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲਾ, ਏਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਵਕਸਙ੍ਘੋ…ਪੇ… ਅਗ੍ਗੋ ਵਿਪਾਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੩੪; ੫.੩੨; ਇਤਿਵੁ. ੯੦).

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਮਗ੍ਗਟ੍ਠਫਲਟ੍ਠਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸਙ੍ਘਰਤਨਸ੍ਸ ਗੁਣਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ਗੁਣਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਚ੍ਚਵਚਨਂ ਪਯੁਞ੍ਜਤਿ ‘‘ਇਦਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਘੇ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਗਾਥਾਯ ਆਣਾ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਤਿ.

੨੩੦. ਏਵਂ ਮਗ੍ਗਟ੍ਠਫਲਟ੍ਠਾਨਂ ਵਸੇਨ ਸਙ੍ਘਗੁਣੇਨ ਸਚ੍ਚਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਤੋ ਏਕਚ੍ਚਿਯਾਨਂ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸੁਖਮਨੁਭਵਨ੍ਤਾਨਂ ਖੀਣਾਸਵਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂਯੇਵ ਗੁਣੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ ‘‘ਯੇ ਸੁਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯੇਤਿ ਅਨਿਯਮਿਤੁਦ੍ਦੇਸਵਚਨਂ. ਸੁਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਯੁਤ੍ਤਾ, ਅਨੇਕਵਿਹਿਤਂ ਅਨੇਸਨਂ ਪਹਾਯ ਸੁਦ੍ਧਾਜੀਵਿਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਯੁਞ੍ਜਿਤੁਮਾਰਦ੍ਧਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਸੁਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਕਾਯਵਚੀਪਯੋਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ. ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਮਨਸਾ ਦਲ਼੍ਹੇਨਾਤਿ ਦਲ਼੍ਹੇਨ ਮਨਸਾ, ਥਿਰਸਮਾਧਿਯੁਤ੍ਤੇਨ ਚੇਤਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨਿਕ੍ਕਾਮਿਨੋਤਿ ਕਾਯੇ ਚ ਜੀਵਿਤੇ ਚ ਅਨਪੇਕ੍ਖਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਧੁਰੇਨ ਵੀਰਿਯੇਨ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ ਕਤਨਿਕ੍ਕਮਨਾ. ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਵੀਰਿਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਗੋਤਮਸਾਸਨਮ੍ਹੀਤਿ ਗੋਤ੍ਤਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸੇਵ ਸਾਸਨਮ੍ਹਿ. ਤੇਨ ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਮ੍ਪਿ ਅਮਰਤਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ ਸੁਪ੍ਪਯੋਗਾਦਿਗੁਣਾਭਾਵਤੋ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਨਿਕ੍ਕਮਨਾਭਾਵਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਤੇਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸਵਚਨਂ. ਪਤ੍ਤਿਪਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਾਤਿ ਪਤ੍ਤਿ, ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਨਾਮ ਪਤ੍ਤੁਂ ਅਰਹਾ, ਯਂ ਪਤ੍ਵਾ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਯੋਗਕ੍ਖੇਮਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ, ਤਂ ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਪਤ੍ਤਿਪਤ੍ਤਾ. ਅਮਤਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਵਿਗਯ੍ਹਾਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਵਿਗਾਹਿਤ੍ਵਾ. ਲਦ੍ਧਾਤਿ ਲਭਿਤ੍ਵਾ. ਮੁਧਾਤਿ ਅਬ੍ਯਯੇਨ ਕਾਕਣਿਕਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਬ੍ਯਯਂ ਅਕਤ੍ਵਾ. ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਕਿਲੇਸਦਰਥਂ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ. ਭੁਞ੍ਜਮਾਨਾਤਿ ਅਨੁਭਵਮਾਨਾ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਗੋਤਮਸਾਸਨਮ੍ਹਿ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਸੁਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ, ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਮਨਸਾ ਦਲ਼੍ਹੇਨ, ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਨਿਕ੍ਕਾਮਿਨੋ, ਤੇ ਇਮਾਯ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਾਯ ਅਮਤਂ ਵਿਗਯ੍ਹ ਮੁਧਾ ਲਦ੍ਧਾ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਞ੍ਞਿਤਂ ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਂ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨਾ ਪਤ੍ਤਿਪਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸੁਖਮਨੁਭਵਨ੍ਤਾਨਂ ਖੀਣਾਸਵਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂਯੇਵ ਵਸੇਨ ਸਙ੍ਘਰਤਨਸ੍ਸ ਗੁਣਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ਗੁਣਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਚ੍ਚਵਚਨਂ ਪਯੁਞ੍ਜਤਿ ‘‘ਇਦਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਘੇ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਗਾਥਾਯ ਆਣਾ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਤਿ.

੨੩੧. ਏਵਂ ਖੀਣਾਸਵਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਗੁਣੇਨ ਸਙ੍ਘਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਚ੍ਚਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਬਹੁਜਨਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇਨ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸੇਵ ਗੁਣੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ ‘‘ਯਥਿਨ੍ਦਖੀਲੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾਤਿ ਉਪਮਾਵਚਨਂ. ਇਨ੍ਦਖੀਲੋਤਿ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰਨਿਵਾਰਣਤ੍ਥਂ ਉਮ੍ਮਾਰਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਅਟ੍ਠ ਵਾ ਦਸ ਵਾ ਹਤ੍ਥੇ ਪਥਵਿਂ ਖਣਿਤ੍ਵਾ ਆਕੋਟਿਤਸ੍ਸ ਸਾਰਦਾਰੁਮਯਥਮ੍ਭਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਪਥਵਿਨ੍ਤਿ ਭੂਮਿਂ. ਸਿਤੋਤਿ ਅਨ੍ਤੋ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ. ਸਿਯਾਤਿ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਚਤੁਬ੍ਭਿ ਵਾਤੇਹੀਤਿ ਚਤੂਹਿ ਦਿਸਾਹਿ ਆਗਤਵਾਤੇਹਿ. ਅਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਿਯੋਤਿ ਕਮ੍ਪੇਤੁਂ ਵਾ ਚਾਲੇਤੁਂ ਵਾ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯੋ. ਤਥੂਪਮਨ੍ਤਿ ਤਥਾਵਿਧਂ. ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸਂ. ਵਦਾਮੀਤਿ ਭਣਾਮਿ. ਯੋ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਵੇਚ੍ਚ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਜ੍ਝੋਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.

ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਯਥਾ ਹਿ ਇਨ੍ਦਖੀਲੋ ਗਮ੍ਭੀਰਨੇਮਤਾਯ ਪਥਵਿਸ੍ਸਿਤੋ ਚਤੁਬ੍ਭਿ ਵਾਤੇਹਿ ਅਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਿਯੋ ਸਿਯਾ, ਇਮਮ੍ਪਿ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਂ ਤਥੂਪਮਮੇਵ ਵਦਾਮਿ, ਯੋ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਵੇਚ੍ਚ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਸੋਪਿ ਇਨ੍ਦਖੀਲੋ ਵਿਯ ਚਤੂਹਿ ਵਾਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬਤਿਤ੍ਥਿਯਵਾਦਵਾਤੇਹਿ ਅਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਤਮ੍ਹਾ ਦਸ੍ਸਨਾ ਕੇਨਚਿ ਕਮ੍ਪੇਤੁਂ ਵਾ ਚਾਲੇਤੁਂ ਵਾ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਰੇਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ –

‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਯੋਖੀਲੋ ਵਾ ਇਨ੍ਦਖੀਲੋ ਵਾ ਗਮ੍ਭੀਰਨੇਮੋ ਸੁਨਿਖਾਤੋ ਅਚਲੋ ਅਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪੀ, ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਚੇਪਿ ਦਿਸਾਯ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਭੁਸਾ ਵਾਤਵੁਟ੍ਠਿ, ਨੇਵ ਨਂ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪੇਯ੍ਯ ਨ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪੇਯ੍ਯ ਨ ਸਮ੍ਪਚਾਲੇਯ੍ਯ. ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ…ਪੇ… ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ… ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਚੇਪਿ…ਪੇ… ਨ ਸਮ੍ਪਚਾਲੇਯ੍ਯ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਗਮ੍ਭੀਰਤ੍ਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨੇਮਸ੍ਸ ਸੁਨਿਖਾਤਤ੍ਤਾ ਇਨ੍ਦਖੀਲਸ੍ਸ. ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯੇ ਚ ਖੋ ਕੇਚਿ ਸਮਣਾ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵਾ ‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਪਟਿਪਦਾ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਮਣਸ੍ਸ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵਾ ਮੁਖਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਿ ‘ਅਯਂ ਨੂਨ ਭਵਂ ਜਾਨਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਂ ਪਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਸੁਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੧੦੯).

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਬਹੁਜਨਪਚ੍ਚਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸੇਵ ਵਸੇਨ ਸਙ੍ਘਰਤਨਸ੍ਸ ਗੁਣਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ਗੁਣਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਚ੍ਚਵਚਨਂ ਪਯੁਞ੍ਜਤਿ ‘‘ਇਦਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਘੇ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਗਾਥਾਯ ਆਣਾ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਤਿ.

੨੩੨. ਏਵਂ ਅਵਿਸੇਸਤੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਗੁਣੇਨ ਸਙ੍ਘਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਚ੍ਚਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯੇ ਤੇ ਤਯੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਏਕਬੀਜੀ ਕੋਲਂਕੋਲੋ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮੋਤਿ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ… ਸੋ ਏਕਂਯੇਵ ਭਵਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ, ਅਯਂ ਏਕਬੀਜੀ. ਤਥਾ ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਤੀਣਿ ਵਾ ਕੁਲਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਵਿਤ੍ਵਾ ਸਂਸਰਿਤ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ, ਅਯਂ ਕੋਲਂਕੋਲੋ. ਤਥਾ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਦੇਵੇਸੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਸਨ੍ਧਾਵਿਤ੍ਵਾ ਸਂਸਰਿਤ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ, ਅਯਂ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮੋ’’ਤਿ (ਪੁ. ਪ. ੩੧-੩੩).

ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬਕਨਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਸ੍ਸ ਗੁਣੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ ‘‘ਯੇ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨੀਤਿ ਏਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਵਿਭਾਵਯਨ੍ਤੀਤਿ ਪਞ੍ਞਾਓਭਾਸੇਨ ਸਚ੍ਚਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਂ ਕਿਲੇਸਨ੍ਧਕਾਰਂ ਵਿਧਮਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਕਾਸਾਨਿ ਪਾਕਟਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਗਮ੍ਭੀਰਪਞ੍ਞੇਨਾਤਿ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਪਞ੍ਞਤਾਯ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸਪਿ ਲੋਕਸ੍ਸ ਞਾਣੇਨ ਅਲਬ੍ਭਨੇਯ੍ਯਪਤਿਟ੍ਠਪਞ੍ਞੇਨ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੁਦੇਸਿਤਾਨੀਤਿ ਸਮਾਸਬ੍ਯਾਸਸਾਕਲ੍ਯਵੇਕਲ੍ਯਾਦੀਹਿ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਨਯੇਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਦੇਸਿਤਾਨਿ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਤੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਭੁਸਂ ਪਮਤ੍ਤਾਤਿ ਤੇ ਵਿਭਾਵਿਤਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਦੇਵਰਜ੍ਜਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਰਜ੍ਜਾਦਿਪ੍ਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਮ੍ਮ ਭੁਸਂ ਪਮਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤ ਭਵੇ ਅਨਮਤਗ੍ਗੇ ਸਂਸਾਰੇ ਯੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚ, ਤੇਸਂ ਨਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਤ੍ਤਾ ਨ ਅਟ੍ਠਮਂ ਭਵਂ ਆਦਿਯਨ੍ਤਿ, ਸਤ੍ਤਮਭਵੇ ਏਵ ਪਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੀਤਿ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਵਸੇਨ ਸਙ੍ਘਰਤਨਸ੍ਸ ਗੁਣਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ਗੁਣਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਚ੍ਚਵਚਨਂ ਪਯੁਞ੍ਜਤਿ ‘‘ਇਦਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਘੇ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਗਾਥਾਯ ਆਣਾ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਤਿ.

੨੩੩. ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਮਂ ਭਵਂ ਅਨਾਦਿਯਨਗੁਣੇਨ ਸਙ੍ਘਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਚ੍ਚਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਤ੍ਤ ਭਵੇ ਆਦਿਯਤੋਪਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਪ੍ਪਹੀਨਭਵਾਦਾਨੇਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੇਹਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠੇਨ ਗੁਣੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ ‘‘ਸਹਾਵਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਹਾਵਾਤਿ ਸਦ੍ਧਿਂਯੇਵ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਨ ਤੇ ਭਵਂ ਅਟ੍ਠਮਮਾਦਿਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ. ਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਦਾਯਾਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੋ ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਦਸ੍ਸਨਤੋ ‘‘ਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨਿ ਪਾਤੁਭਾਵੋ ਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਦਾ, ਤਾਯ ਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਹ ਏਵ. ਤਯਸ੍ਸੁ ਧਮ੍ਮਾ ਜਹਿਤਾ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੁਇਤਿ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤੇ ਨਿਪਾਤੋ. ‘‘ਇਦਂਸੁ ਮੇ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਮਹਾਵਿਕਟਭੋਜਨਸ੍ਮਿਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੫੬) ਵਿਯ. ਯਤੋ ਸਹਾਵਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਦਾਯ ਤਯੋ ਧਮ੍ਮਾ ਜਹਿਤਾ ਭਵਨ੍ਤਿ ਪਹੀਨਾ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਅਯਮੇਵੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ.

ਇਦਾਨਿ ਜਹਿਤਧਮ੍ਮਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਆਹ ‘‘ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠੀ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਿਤਞ੍ਚ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਵਾਪਿ ਯਦਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਤਿ ਕਾਯੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਸਙ੍ਖਾਤੇ ਕਾਯੇ ਵੀਸਤਿਵਤ੍ਥੁਕਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ, ਸਤੀ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਕਾਯੇ ਦਿਟ੍ਠੀਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇ ਕਾਯੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਤਿਯੇਵ ਵਾ ਕਾਯੇ ਦਿਟ੍ਠੀਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇ ਕਾਯੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਰੂਪਾਦਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਪਹੀਨਾਨਿਯੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਾ ਹਿ ਨੇਸਂ ਮੂਲਂ. ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਬ੍ਯਾਧਿਵੂਪਸਮਨਤੋ ਪਞ੍ਞਾ ‘‘ਚਿਕਿਚ੍ਛਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਚਿਕਿਚ੍ਛਿਤਂ ਇਤੋ ਵਿਗਤਂ, ਤਤੋ ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਚਿਕਿਚ੍ਛਿਤਾ ਇਦਂ ਵਿਗਤਨ੍ਤਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਿਤਂ, ‘‘ਸਤ੍ਥਰਿ ਕਙ੍ਖਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ੧੦੦੮; ਵਿਭ. ੯੧੫) ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਯ ਅਟ੍ਠਵਤ੍ਥੁਕਾਯ ਵਿਮਤਿਯਾ ਏਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤਸ੍ਸਾ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਿਤਾਨਿ ਪਹੀਨਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਞ੍ਹਿ ਨੇਸਂ ਮੂਲਂ. ‘‘ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਸੀਲੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿ ਵਤੇਨ ਸੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਧ. ਸ. ੧੨੨੨; ਵਿਭ. ੯੩੮) ਆਗਤਂ ਗੋਸੀਲਕੁਕ੍ਕੁਰਸੀਲਾਦਿਕਂ ਸੀਲਂ ਗੋਵਤਕੁਕ੍ਕੁਰਵਤਾਦਿਕਞ੍ਚ ਵਤਂ ‘‘ਸੀਲਬ੍ਬਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਨਗ੍ਗਿਯਮੁਣ੍ਡਿਕਾਦਿ ਅਮਰਤਪਂ ਪਹੀਨਂ ਹੋਤਿ. ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਮੂਲਂ. ਤੇਨ ਸਬ੍ਬਾਵਸਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਦਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ. ਦੁਕ੍ਖਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਦਾਯ ਚੇਤ੍ਥ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ, ਸਮੁਦਯਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਦਾਯ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਿਤਂ, ਮਗ੍ਗਦਸ੍ਸਨਨਿਬ੍ਬਾਨਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਪਹੀਯਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਂ.

੨੩੪. ਏਵਮਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਵਟ੍ਟਪ੍ਪਹਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਲੇਸਵਟ੍ਟੇ ਸਤਿ ਯੇਨ ਵਿਪਾਕਵਟ੍ਟੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਪ੍ਪਹਾਨਾ ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਪਹਾਨਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਚਤੂਹਪਾਯੇਹਿ ਚ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਪਾਯਾ ਨਾਮ ਨਿਰਯਤਿਰਚ੍ਛਾਨਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਅਸੁਰਕਾਯਾ, ਤੇਹਿ ਏਸ ਸਤ੍ਤ ਭਵੇ ਉਪਾਦਿਯਨ੍ਤੋਪਿ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਏਵਮਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਵਟ੍ਟਪ੍ਪਹਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਇਮਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਮੂਲਭੂਤਂ ਕਮ੍ਮਵਟ੍ਟਂ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਪਹਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਛਚ੍ਚਾਭਿਠਾਨਾਨਿ ਅਭਬ੍ਬ ਕਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਠਾਨਾਨੀਤਿ ਓਲ਼ਾਰਿਕਟ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਏਸ ਛ ਅਭਬ੍ਬੋ ਕਾਤੁਂ. ਤਾਨਿ ਚ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨਵਕਾਸੋ, ਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਮਾਤਰਂ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਅ. ਨਿ. ੧.੨੭੧; ਮ. ਨਿ. ੩.੧੨੮; ਵਿਭ. ੮੦੯) ਨਯੇਨ ਏਕਕਨਿਪਾਤੇ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਮਾਤੁਘਾਤਪਿਤੁਘਾਤਅਰਹਨ੍ਤਘਾਤਲੋਹਿਤੁਪ੍ਪਾਦਸਙ੍ਘਭੇਦਅਞ੍ਞਸਤ੍ਥਾਰੁਦ੍ਦੇਸਕਮ੍ਮਾਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਤਾਨਿ ਹਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਕੁਨ੍ਥਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕਮ੍ਪਿ ਜੀਵਿਤਾ ਨ ਵੋਰੋਪੇਤਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਭਾਵਸ੍ਸ ਵਿਗਰਹਣਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਹਿ ਅਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਏਵਂਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਾਨਿ ਅਭਿਠਾਨਾਨਿਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਨ ਅਭਬ੍ਬੋ ਤਾਨਿ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ. ਅਭਬ੍ਬਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਭਵਨ੍ਤਰੇਪਿ ਅਕਰਣਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਭਵਨ੍ਤਰੇਪਿ ਹਿ ਏਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਰਿਯਸਾਵਕਭਾਵਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋਪਿ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਏਵ ਏਤਾਨਿ ਵਾ ਛ, ਪਕਤਿਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦੀਨਿ ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਵੇਰਾਨਿ ਅਞ੍ਞਸਤ੍ਥਾਰੁਦ੍ਦੇਸੇਨ ਸਹ ਛ ਠਾਨਾਨਿ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਯਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਕਚ੍ਚੇ ‘‘ਛਛਾਭਿਠਾਨਾਨੀ’’ਤਿ ਪਠਨ੍ਤਿ. ਮਤਮਚ੍ਛਗ੍ਗਾਹਾਦਯੋ ਚੇਤ੍ਥ ਅਰਿਯਸਾਵਕਗਾਮਦਾਰਕਾਨਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਤ ਭਵੇ ਆਦਿਯਤੋਪਿ ਅਰਿਯਸਾਵਕਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਪ੍ਪਹੀਨਭਵਾਦਾਨੇਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੇਹਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠਗੁਣਵਸੇਨ ਸਙ੍ਘਰਤਨਸ੍ਸ ਗੁਣਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ਗੁਣਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਚ੍ਚਵਚਨਂ ਪਯੁਞ੍ਜਤਿ ‘‘ਇਦਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਘੇ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਗਾਥਾਯ ਆਣਾ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਤਿ.

੨੩੫. ਏਵਂ ਸਤ੍ਤ ਭਵੇ ਆਦਿਯਤੋਪਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਪ੍ਪਹੀਨਭਵਾਦਾਨੇਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੇਹਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠਗੁਣਵਸੇਨ ਸਙ੍ਘਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਚ੍ਚਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ‘‘ਨ ਕੇਵਲਂ ਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਛ ਅਭਿਠਾਨਾਨਿ ਅਭਬ੍ਬੋ ਕਾਤੁਂ, ਕਿਂ ਪਨ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਪਾਪਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਾਯਪਿ ਅਭਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਪਮਾਦਵਿਹਾਰਿਨੋਪਿ ਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕਤਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਾਭਾਵਗੁਣੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸੋ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ ਪਾਪਕ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸੋ ਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸਤਿਸਮ੍ਮੋਸੇਨ ਪਮਾਦਵਿਹਾਰਂ ਆਗਮ੍ਮ ਯਂ ਤਂ ਭਗਵਤਾ ਲੋਕਵਜ੍ਜਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚਾਨਤਿਕ੍ਕਮਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਂ ਮਯਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਮਮ ਸਾਵਕਾ ਜੀਵਿਤਹੇਤੁਪਿ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੮੫; ਅ. ਨਿ. ੮.੧੯; ਉਦਾ. ੪੫), ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਕੁਟਿਕਾਰਸਹਸੇਯ੍ਯਾਦਿਂ ਵਾ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਜ੍ਜਵੀਤਿਕ੍ਕਮਸਙ੍ਖਾਤਂ ਬੁਦ੍ਧਪਟਿਕੁਟ੍ਠਂ ਕਾਯੇਨ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ, ਪਦਸੋਧਮ੍ਮਉਤ੍ਤਰਿਛਪ੍ਪਞ੍ਚਵਾਚਾਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਫਰੁਸਵਚਨਾਦਿਂ ਵਾ ਵਾਚਾਯ, ਉਦ ਚੇਤਸਾ ਵਾ ਕਤ੍ਥਚਿ ਲੋਭਦੋਸੁਪ੍ਪਾਦਨਜਾਤਰੂਪਾਦਿਸਾਦਿਯਨਂ ਚੀਵਰਾਦਿਪਰਿਭੋਗੇਸੁ ਅਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਦਿਂ ਵਾ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ. ਅਭਬ੍ਬੋ ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਚ੍ਛਦਾਯ, ਨ ਸੋ ਤਂ ‘‘ਇਦਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਮਕਰਣੀਯ’’ਨ੍ਤਿ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਮੁਹੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤਿ, ਤਙ੍ਖਣਞ੍ਞੇਵ ਪਨ ਸਤ੍ਥਰਿ ਵਾ ਵਿਞ੍ਞੂਸੁ ਵਾ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਆਵਿ ਕਤ੍ਵਾ ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਕਰੋਤਿ, ‘‘ਨ ਪੁਨ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਂਵਰਿਤਬ੍ਬਂ ਵਾ ਸਂਵਰਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਅਭਬ੍ਬਤਾ ਦਿਟ੍ਠਪਦਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਏਵਰੂਪਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਾਯ ਦਿਟ੍ਠਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਭਬ੍ਬਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਕਥਂ –

‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਦਹਰੋ ਕੁਮਾਰੋ ਮਨ੍ਦੋ ਉਤ੍ਤਾਨਸੇਯ੍ਯਕੋ ਹਤ੍ਥੇਨ ਵਾ ਪਾਦੇਨ ਵਾ ਅਙ੍ਗਾਰਂ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਖਿਪ੍ਪਮੇਵ ਪਟਿਸਂਹਰਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਘਮ੍ਮਤਾ ਏਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ, ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਤਥਾਰੂਪਿਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਯਥਾਰੂਪਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਨਂ ਖਿਪ੍ਪਮੇਵ ਸਤ੍ਥਰਿ ਵਾ ਵਿਞ੍ਞੂਸੁ ਵਾ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਦੇਸੇਤਿ ਵਿਵਰਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਤਿ, ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਤ੍ਵਾ ਆਯਤਿਂ ਸਂਵਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੯੬).

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਪਮਾਦਵਿਹਾਰਿਨੋਪਿ ਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕਤਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਾਭਾਵਗੁਣੇਨ ਸਙ੍ਘਰਤਨਸ੍ਸ ਗੁਣਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ਗੁਣਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਚ੍ਚਵਚਨਂ ਪਯੁਞ੍ਜਤਿ ‘‘ਇਦਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਘੇ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਗਾਥਾਯ ਆਣਾ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਤਿ.

੨੩੬. ਏਵਂ ਸਙ੍ਘਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਤੇਨ ਤੇਨ ਗੁਣਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਸਙ੍ਘਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਚ੍ਚਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯ੍ਵਾਯਂ ਭਗਵਤਾ ਰਤਨਤ੍ਤਯਗੁਣਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੇਨ ਇਧ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਚ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ ਦੇਸਿਤੋ, ਤਮ੍ਪਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪੁਨ ਬੁਦ੍ਧਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਚ੍ਚਂ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ ‘‘ਵਨਪ੍ਪਗੁਮ੍ਬੇ ਯਥ ਫੁਸ੍ਸਿਤਗ੍ਗੇ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਆਸਨ੍ਨਸਨ੍ਨਿਵੇਸਵਵਤ੍ਥਿਤਾਨਂ ਰੁਕ੍ਖਾਨਂ ਸਮੂਹੋ ਵਨਂ, ਮੂਲਸਾਰਫੇਗ੍ਗੁਤਚਸਾਖਾਪਲਾਸੇਹਿ ਪਵੁਡ੍ਢੋ ਗੁਮ੍ਬੋ ਪਗੁਮ੍ਬੋ, ਵਨੇ ਪਗੁਮ੍ਬੋ ਵਨਪ੍ਪਗੁਮ੍ਬੋ, ਸ੍ਵਾਯਂ ‘‘ਵਨਪ੍ਪਗੁਮ੍ਬੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਹਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਲਬ੍ਭਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਸਵਿਤਕ੍ਕਸਵਿਚਾਰੇ, ਅਤ੍ਥਿ ਅਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤੇ, ਸੁਖੇ ਦੁਕ੍ਖੇ ਜੀਵੇ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ. ਯਥਾਤਿ ਓਪਮ੍ਮਵਚਨਂ. ਫੁਸ੍ਸਿਤਾਨਿ ਅਗ੍ਗਾਨਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਫੁਸ੍ਸਿਤਗ੍ਗੋ, ਸਬ੍ਬਸਾਖਾਪਸਾਖਾਸੁ ਸਞ੍ਜਾਤਪੁਪ੍ਫੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ‘‘ਫੁਸ੍ਸਿਤਗ੍ਗੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਗਿਮ੍ਹਾਨ ਮਾਸੇ ਪਠਮਸ੍ਮਿਂ ਗਿਮ੍ਹੇਤਿ ਯੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਗਿਮ੍ਹਮਾਸਾ, ਤੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਗਿਮ੍ਹਾਨਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਮਾਸੇ. ਕਤਮਸ੍ਮਿਂ ਮਾਸੇ ਇਤਿ ਚੇ? ਪਠਮਸ੍ਮਿਂ ਗਿਮ੍ਹੇ, ਚਿਤ੍ਰਮਾਸੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੋ ਹਿ ‘‘ਪਠਮਗਿਮ੍ਹੋ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਬਾਲਵਸਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਪਦਤ੍ਥਤੋ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਿਣ੍ਡਤ੍ਥੋ – ਯਥਾ ਪਠਮਗਿਮ੍ਹਨਾਮਕੇ ਬਾਲਵਸਨ੍ਤੇ ਨਾਨਾਵਿਧਰੁਕ੍ਖਗਹਨੇ ਵਨੇ ਸੁਪੁਪ੍ਫਿਤਗ੍ਗਸਾਖੋ ਤਰੁਣਰੁਕ੍ਖਗਚ੍ਛਪਰਿਯਾਯਨਾਮੋ ਪਗੁਮ੍ਬੋ ਅਤਿਵਿਯ ਸਸ੍ਸਿਰਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਮੇਵਂ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਾਦੀਹਿ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾਦੀਹਿ ਸੀਲਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਵਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਭੇਦਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਅਤਿਵਿਯ ਸਸ੍ਸਿਰਿਕਤ੍ਤਾ ਤਥੂਪਮਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਮਗ੍ਗਦੀਪਨਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਵਰਂ ਨੇਵ ਲਾਭਹੇਤੁ ਨ ਸਕ੍ਕਾਰਾਦਿਹੇਤੁ, ਕੇਵਲਞ੍ਹਿ ਮਹਾਕਰੁਣਾਯ ਅਬ੍ਭੁਸ੍ਸਾਹਿਤਹਦਯੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਮਂਹਿਤਾਯ ਅਦੇਸਯੀਤਿ. ਪਰਮਂਹਿਤਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਸੁਖਤ੍ਥਂ ਅਨੁਨਾਸਿਕੋ, ਅਯਂ ਪਨਤ੍ਥੋ ‘‘ਪਰਮਹਿਤਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਯ ਅਦੇਸਯੀ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਸੁਪੁਪ੍ਫਿਤਗ੍ਗਵਨਪ੍ਪਗੁਮ੍ਬਸਦਿਸਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਬੁਦ੍ਧਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਚ੍ਚਵਚਨਂ ਪਯੁਞ੍ਜਤਿ ‘‘ਇਦਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧੇ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਕੇਵਲਂ ਪਨ ਇਦਮ੍ਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤਂ ਬੁਦ੍ਧੇ ਰਤਨਂ ਪਣੀਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਗਾਥਾਯ ਆਣਾ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਤਿ.

੨੩੭. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੇਨ ਬੁਦ੍ਧਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਚ੍ਚਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੇਨ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ ‘‘ਵਰੋ ਵਰਞ੍ਞੂ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਰੋਤਿ ਪਣੀਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਕੇਹਿ ਇਚ੍ਛਿਤੋ ‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਮਯਮ੍ਪਿ ਏਵਰੂਪਾ ਅਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ, ਵਰਗੁਣਯੋਗਤੋ ਵਾ ਵਰੋ, ਉਤ੍ਤਮੋ ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਰਞ੍ਞੂਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਞੂ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਤ੍ਤਮਟ੍ਠੇਨ ਵਰਂ, ਤਞ੍ਚੇਸ ਬੋਧਿਮੂਲੇ ਸਯਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਾਸਿ. ਵਰਦੋਤਿ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯਭਦ੍ਦਵਗ੍ਗਿਯਜਟਿਲਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਵਾਸਨਾਭਾਗਿਯਵਰਧਮ੍ਮਦਾਯੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਰਾਹਰੋਤਿ ਵਰਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਆਹਟਤ੍ਤਾ ਵਰਾਹਰੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸੋ ਹਿ ਭਗਵਾ ਦੀਪਙ੍ਕਰਤੋ ਪਭੁਤਿ ਸਮਤਿਂਸ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਪੁਬ੍ਬਕੇਹਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਅਨੁਯਾਤਂ ਪੁਰਾਣਂ ਮਗ੍ਗਵਰਂ ਆਹਰਿ, ਤੇਨ ਵਰਾਹਰੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਪਿਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਪਟਿਲਾਭੇਨ ਵਰੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਵਰਞ੍ਞੂ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਸੁਖਦਾਨੇਨ ਵਰਦੋ, ਉਤ੍ਤਮਪਟਿਪਦਾਹਰਣੇਨ ਵਰਾਹਰੋ, ਏਤੇਹਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਗੁਣੇਹਿ ਅਧਿਕਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਭਾਵਤੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ.

ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਵਰੋ ਉਪਸਮਾਧਿਟ੍ਠਾਨਪਰਿਪੂਰਣੇਨ, ਵਰਞ੍ਞੂ ਪਞ੍ਞਾਧਿਟ੍ਠਾਨਪਰਿਪੂਰਣੇਨ, ਵਰਦੋ ਚਾਗਾਧਿਟ੍ਠਾਨਪਰਿਪੂਰਣੇਨ, ਵਰਾਹਰੋ ਸਚ੍ਚਾਧਿਟ੍ਠਾਨਪਰਿਪੂਰਣੇਨ, ਵਰਂ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਮਾਹਰੀਤਿ. ਤਥਾ ਵਰੋ ਪੁਞ੍ਞੁਸ੍ਸਯੇਨ, ਵਰਞ੍ਞੂ ਪਞ੍ਞੁਸ੍ਸਯੇਨ, ਵਰਦੋ ਬੁਦ੍ਧਭਾਵਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਤਦੁਪਾਯਸਮ੍ਪਦਾਨੇਨ, ਵਰਾਹਰੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਭਾਵਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਤਦੁਪਾਯਾਹਰਣੇਨ, ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਅਸਦਿਸਤਾਯ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਾ ਅਨਾਚਰਿਯਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰੇਸਂ ਆਚਰਿਯਭਾਵੇਨ, ਧਮ੍ਮਵਰਂ ਅਦੇਸਯਿ ਸਾਵਕਭਾਵਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਤਦਤ੍ਥਾਯ ਸ੍ਵਾਖਾਤਤਾਦਿਗੁਣਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਰਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦੇਸਨਤੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਨਵਵਿਧੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ਗੁਣਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਬੁਦ੍ਧਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਚ੍ਚਵਚਨਂ ਪਯੁਞ੍ਜਤਿ ‘‘ਇਦਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧੇ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕੇਵਲਂ ਪਨ ਯਂ ਵਰਂ ਨਵਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਏਸ ਅਞ੍ਞਾਸਿ, ਯਞ੍ਚ ਅਦਾਸਿ, ਯਞ੍ਚ ਆਹਰਿ, ਯਞ੍ਚ ਅਦੇਸਯਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧੇ ਰਤਨਂ ਪਣੀਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਗਾਥਾਯ ਆਣਾ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਤਿ.

੨੩੮. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਦ੍ਵੀਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਚ੍ਚਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯੇ ਤਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਂ ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ ਸੁਤਾਨੁਸਾਰੇਨ ਚ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਵਪ੍ਪਕਾਰਮ੍ਪਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਅਧਿਗਮਿਂਸੁ, ਤੇਸਂ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿਗੁਣਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪੁਨ ਸਙ੍ਘਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਚ੍ਚਂ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ ‘‘ਖੀਣਂ ਪੁਰਾਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਖੀਣਨ੍ਤਿ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ. ਪੁਰਾਣਨ੍ਤਿ ਪੁਰਾਤਨਂ. ਨਵਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਂ. ਨਤ੍ਥਿਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਪਾਤੁਭਾਵਂ. ਵਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਤਿ ਵਿਗਤਰਾਗਚਿਤ੍ਤਾ. ਆਯਤਿਕੇ ਭਵਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ ਪੁਨਬ੍ਭਵੇ. ਤੇਤਿ ਯੇਸਂ ਖੀਣਂ ਪੁਰਾਣਂ ਨਵਂ ਨਤ੍ਥਿਸਮ੍ਭਵਂ, ਯੇ ਚ ਆਯਤਿਕੇ ਭਵਸ੍ਮਿਂ ਵਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਖੀਣਾਸਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ. ਖੀਣਬੀਜਾਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਬੀਜਾ. ਅਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿਛਨ੍ਦਾਤਿ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿਛਨ੍ਦਵਿਰਹਿਤਾ. ਨਿਬ੍ਬਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ. ਧੀਰਾਤਿ ਧਿਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਯਥਾਯਂ ਪਦੀਪੋਤਿ ਅਯਂ ਪਦੀਪੋ ਵਿਯ.

ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਂ ਤਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਮ੍ਪਿ ਪੁਰਾਣਂ ਅਤੀਤਕਾਲਿਕਂ ਕਮ੍ਮਂ ਤਣ੍ਹਾਸਿਨੇਹਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਆਹਰਣਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਅਖੀਣਂਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਪੁਰਾਣਂ ਕਮ੍ਮਂ ਯੇਸਂ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਤਣ੍ਹਾਸਿਨੇਹਸ੍ਸ ਸੋਸਿਤਤ੍ਤਾ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਬੀਜਮਿਵ ਆਯਤਿਂ ਵਿਪਾਕਦਾਨਾਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਖੀਣਂ. ਯਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧਪੂਜਾਦਿਵਸੇਨ ਇਦਾਨਿ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਂ ਕਮ੍ਮਂ ਨਵਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਤਣ੍ਹਾਪਹਾਨੇਨੇਵ ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਪਾਦਪਪੁਪ੍ਫਮਿਵ ਆਯਤਿਂ ਫਲਦਾਨਾਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਯੇਸਂ ਨਤ੍ਥਿਸਮ੍ਭਵਂ, ਯੇ ਚ ਤਣ੍ਹਾਪਹਾਨੇਨੇਵ ਆਯਤਿਕੇ ਭਵਸ੍ਮਿਂ ਵਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਖੀਣਾਸਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਕਮ੍ਮਂ ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਬੀਜ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੭੭) ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਯੇਨੇਵ ਖੀਣਤ੍ਤਾ ਖੀਣਬੀਜਾ. ਯੋਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪੁਨਬ੍ਭਵਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿਯਾ ਛਨ੍ਦੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸਮੁਦਯਪ੍ਪਹਾਨੇਨੇਵ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯ ਚੁਤਿਕਾਲੇ ਅਸਮ੍ਭਵੇਨ ਅਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿਛਨ੍ਦਾ ਧਿਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਧੀਰਾ ਚਰਿਮਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧੇਨ ਯਥਾਯਂ ਪਦੀਪੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਏਵਂ ਨਿਬ੍ਬਨ੍ਤਿ, ਪੁਨ ‘‘ਰੂਪਿਨੋ ਵਾ ਅਰੂਪਿਨੋ ਵਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਥਂ ਅਚ੍ਚੇਨ੍ਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਸਮਯੇ ਨਗਰਦੇਵਤਾਨਂ ਪੂਜਨਤ੍ਥਾਯ ਜਾਲਿਤੇਸੁ ਪਦੀਪੇਸੁ ਏਕੋ ਪਦੀਪੋ ਵਿਜ੍ਝਾਯਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਯਥਾਯਂ ਪਦੀਪੋ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਯੇ ਤਂ ਪੁਰਿਮਾਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਂ ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ, ਸੁਤਾਨੁਸਾਰੇਨੇਵ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਵਪ੍ਪਕਾਰਮ੍ਪਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਅਧਿਗਮਿਂਸੁ, ਤੇਸਂ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿਗੁਣਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ਗੁਣਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਙ੍ਘਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਚ੍ਚਵਚਨਂ ਪਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਦੇਸਨਂ ਸਮਾਪੇਸਿ ‘‘ਇਦਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਘੇ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਕੇਵਲਂ ਪਨ ਇਦਮ੍ਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਖੀਣਾਸਵਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਙ੍ਘੇ ਰਤਨਂ ਪਣੀਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਗਾਥਾਯ ਆਣਾ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਤਿ.

ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਰਾਜਕੁਲਸ੍ਸ ਸੋਤ੍ਥਿ ਅਹੋਸਿ, ਸਬ੍ਬੂਪਦ੍ਦਵਾ ਵੂਪਸਮਿਂਸੁ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ.

੨੩੯-੨੪੧. ਅਥ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ‘‘ਭਗਵਤਾ ਰਤਨਤ੍ਤਯਗੁਣਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਚ੍ਚਵਚਨਂ ਪਯੁਞ੍ਜਮਾਨੇਨ ਨਾਗਰਸ੍ਸ ਸੋਤ੍ਥਿ ਕਤਾ, ਮਯਾਪਿ ਨਾਗਰਸ੍ਸ ਸੋਤ੍ਥਿਤ੍ਥਂ ਰਤਨਤ੍ਤਯਗੁਣਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸਾਨੇ ਗਾਥਾਤ੍ਤਯਂ ਅਭਾਸਿ ‘‘ਯਾਨੀਧ ਭੂਤਾਨੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਯਥਾ ਲੋਕਹਿਤਤ੍ਥਾਯ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਂ ਆਪਨ੍ਨੇਹਿ ਆਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਥਾ ਆਗਤਤੋ, ਯਥਾ ਚ ਏਤੇਹਿ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਥਾ ਗਤਤੋ, ਯਥਾ ਵਾ ਏਤੇਹਿ ਆਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਥਾ ਆਜਾਨਨਤੋ, ਯਥਾ ਚ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਥਾ ਜਾਨਨਤੋ, ਯਞ੍ਚ ਤਥੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਗਦਨਤੋ ਚ ‘‘ਤਥਾਗਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਸੋ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪੁਪ੍ਫਗਨ੍ਧਾਦਿਨਾ ਬਹਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ ਉਪਕਰਣੇਨ, ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਾਦਿਨਾ ਚ ਅਤ੍ਤਨਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ ਅਤਿਵਿਯ ਪੂਜਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਸਬ੍ਬਦੇਵਪਰਿਸਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਆਹ ‘‘ਤਥਾਗਤਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਪੂਜਿਤਂ, ਬੁਦ੍ਧਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮ ਸੁਵਤ੍ਥਿ ਹੋਤੂ’’ਤਿ.

ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਧਮ੍ਮੇ ਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮੋ ਯਥਾ ਯੁਗਨਨ੍ਧ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਬਲੇਨ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕਿਲੇਸਪਕ੍ਖਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੇਨ, ਤਥਾ ਗਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਮ੍ਮੋਪਿ ਯਥਾ ਗਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੋ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਵਿਘਾਤਾਯ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਤਥਾ ਅਵਗਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਤਥਾਗਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਸਙ੍ਘੋਪਿ ਯਥਾ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੇਹਿ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਤੇਨ ਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ, ਤਥਾ ਗਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਤਥਾਗਤੋ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਵਸੇਸਗਾਥਾਦ੍ਵਯੇਪਿ ਤਥਾਗਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮ ਸੁਵਤ੍ਥਿ ਹੋਤੁ, ਤਥਾਗਤਂ ਸਙ੍ਘਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮ ਸੁਵਤ੍ਥਿ ਹੋਤੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਏਵਂ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਇਮਂ ਗਾਥਾਤ੍ਤਯਂ ਭਾਸਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵਪੁਰਮੇਵ ਗਤੋ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦੇਵਪਰਿਸਾਯ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਤਦੇਵ ਰਤਨਸੁਤ੍ਤਂ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇਪਿ ਦੇਸੇਸਿ, ਪੁਨ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਯਾਵ ਸਤ੍ਤਮਂ ਦਿਵਸਂ ਦੇਸੇਸਿ, ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਤਥੇਵ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਭਗਵਾ ਅਡ੍ਢਮਾਸਮੇਵ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਵਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜੂਨਂ ‘‘ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਪਟਿਵੇਦੇਸਿ. ਤਤੋ ਰਾਜਾਨੋ ਦਿਗੁਣੇਨ ਸਕ੍ਕਾਰੇਨ ਪੁਨ ਤੀਹਿ ਦਿਵਸੇਹਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਗਙ੍ਗਾਤੀਰਂ ਨਯਿਂਸੁ. ਗਙ੍ਗਾਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਨਾਗਰਾਜਾਨੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ – ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਮਯਂ ਕਿਂ ਨ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਮਣਿਮਯਾ ਨਾਵਾਯੋ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਮਣਿਮਯੇ ਏਵ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਪਦੁਮਸਞ੍ਛਨ੍ਨਂ ਉਦਕਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਨੁਗ੍ਗਹਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਗਤਾ. ਭਗਵਾ ਅਧਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਰਤਨਨਾਵਮਾਰੂਲ਼੍ਹੋ ਪਞ੍ਚ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਿ ਸਕਂ ਸਕਂ ਨਾਵਂ. ਨਾਗਰਾਜਾਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਨਾਗਭਵਨਂ ਪਵੇਸੇਸੁਂ. ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਂ ਨਾਗਪਰਿਸਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਦਿਬ੍ਬੇਹਿ ਖਾਦਨੀਯਭੋਜਨੀਯੇਹਿ ਮਹਾਦਾਨਂ ਅਦਂਸੁ. ਭਗਵਾ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍ਵਾ ਨਾਗਭਵਨਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿ.

ਭੂਮਟ੍ਠਾ ਦੇਵਾ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਨਾਗਾ ਚ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਮਯਂ ਕਿਂ ਨ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਵਨਗੁਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖਪਬ੍ਬਤਾਦੀਸੁ ਛਤ੍ਤਾਤਿਛਤ੍ਤਾਨਿ ਉਕ੍ਖਿਪਿਂਸੁ. ਏਤੇਨੇਵ ਉਪਾਯੇਨ ਯਾਵ ਅਕਨਿਟ੍ਠਬ੍ਰਹ੍ਮਭਵਨਂ, ਤਾਵ ਮਹਾਸਕ੍ਕਾਰਵਿਸੇਸੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੋਪਿ ਲਿਚ੍ਛਵੀਹਿ ਆਗਤਕਾਲੇ ਕਤਸਕ੍ਕਾਰਤੋ ਦਿਗੁਣਮਕਾਸਿ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪਞ੍ਚਹਿ ਦਿਵਸੇਹਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਰਾਜਗਹਂ ਆਨੇਸਿ.

ਰਾਜਗਹਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਭਗਵਤਿ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਮਣ੍ਡਲਮਾਲ਼ੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਯਮਨ੍ਤਰਕਥਾ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਅਹੋ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਆਨੁਭਾਵੋ, ਯਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਗਙ੍ਗਾਯ ਓਰਤੋ ਚ ਪਾਰਤੋ ਚ ਅਟ੍ਠਯੋਜਨੋ ਭੂਮਿਭਾਗੋ ਨਿਨ੍ਨਞ੍ਚ ਥਲਞ੍ਚ ਸਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਾਲੁਕਾਯ ਓਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਸਞ੍ਛਨ੍ਨੋ, ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣਂ ਗਙ੍ਗਾਯ ਉਦਕਂ ਨਾਨਾਵਣ੍ਣੇਹਿ ਪਦੁਮੇਹਿ ਸਞ੍ਛਨ੍ਨਂ, ਯਾਵ ਅਕਨਿਟ੍ਠਭਵਨਾ ਛਤ੍ਤਾਤਿਛਤ੍ਤਾਨਿ ਉਸ੍ਸਿਤਾਨੀ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਞਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਤਙ੍ਖਣਾਨੁਰੂਪੇਨ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਣ੍ਡਲਮਾਲ਼ੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਵਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਨਿਸਜ੍ਜ ਖੋ ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਾਯ ਨੁਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ? ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਬ੍ਬਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਭਗਵਾ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਯਂ ਪੂਜਾਵਿਸੇਸੋ ਮਯ੍ਹਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਨ ਨਾਗਦੇਵਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੁਭਾਵੇਨ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾਨੁਭਾਵੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਨ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਂ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਂ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਂ ਜਾਨਾਮ, ਸਾਧੁ ਨੋ ਭਗਵਾ ਤਥਾ ਕਥੇਤੁ, ਯਥਾ ਮਯਂ ਤਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ.

ਭਗਵਾ ਆਹ – ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਕ੍ਕਸਿਲਾਯਂ ਸਙ੍ਖੋ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਸੁਸੀਮੋ ਨਾਮ ਮਾਣਵੋ ਸੋਲ਼ਸਵਸ੍ਸੁਦ੍ਦੇਸਿਕੋ ਵਯੇਨ, ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਪਿਤਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਂ ਪਿਤਾ ਆਹ – ‘‘ਕਿਂ, ਤਾਤ ਸੁਸੀਮਾ’’ਤਿ? ਸੋ ਆਹ – ‘‘ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਤਾਤ, ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਿਪ੍ਪਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਤਾਤ ਸੁਸੀਮ, ਅਸੁਕੋ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਮ ਸਹਾਯਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ ਕਹਾਪਣਸਹਸ੍ਸਂ ਅਦਾਸਿ. ਸੋ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਉਪਚਾਰਯੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਆਚਰਿਯਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਵੇਦੇਸਿ. ਆਚਰਿਯੋ ‘‘ਮਮ ਸਹਾਯਕਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਮਾਣਵਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਪਾਹੁਨੇਯ੍ਯਮਕਾਸਿ. ਸੋ ਅਦ੍ਧਾਨਕਿਲਮਥਂ ਪਟਿਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਕਹਾਪਣਸਹਸ੍ਸਂ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਪਾਦਮੂਲੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਿਪ੍ਪਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤੁਂ ਓਕਾਸਂ ਯਾਚਿ. ਆਚਰਿਯੋ ਓਕਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਪੇਸਿ.

ਸੋ ਲਹੁਞ੍ਚ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਬਹੁਞ੍ਚ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਗਹਿਤਗਹਿਤਞ੍ਚ ਸੁਵਣ੍ਣਭਾਜਨੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮਿਵ ਸੀਹਤੇਲਂ ਅਵਿਨਸ੍ਸਮਾਨਂ ਧਾਰੇਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵਾਦਸਵਸ੍ਸਿਕਂ ਸਿਪ੍ਪਂ ਕਤਿਪਯਮਾਸੇਨੇਵ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਸਿ. ਸੋ ਸਜ੍ਝਾਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਆਦਿਮਜ੍ਝਂਯੇਵ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਨੋ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ. ਅਥ ਆਚਰਿਯਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਸਿਪ੍ਪਸ੍ਸ ਆਦਿਮਜ੍ਝਮੇਵ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਆਚਰਿਯੋ ਆਹ – ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ, ਤਾਤ, ਏਵਮੇਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਅਥ ਕੋ, ਆਚਰਿਯ, ਇਮਸ੍ਸ ਸਿਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਇਸਿਪਤਨੇ, ਤਾਤ, ਇਸਯੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੇ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਆਚਰਿਯਾ’’ਤਿ. ‘‘ਪੁਚ੍ਛ, ਤਾਤ, ਯਥਾਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਇਸਿਪਤਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮਾਵੁਸੋ, ਜਾਨਾਮਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤਂ ਮਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਥਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤੇਨ, ਹਾਵੁਸੋ, ਪਬ੍ਬਜਾਹਿ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਅਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਸਿਕ੍ਖਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਬ੍ਬਾਜੇਥ ਵਾ ਮਂ, ਯਂ ਵਾ ਇਚ੍ਛਥ, ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਜਾਨਾਪੇਥਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਯੋਜੇਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਾ ‘‘ਏਵਂ ਤੇ ਨਿਵਾਸੇਤਬ੍ਬਂ, ਏਵਂ ਪਾਰੁਪਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਸੁਂ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਨ ਚਿਰੇਨੇਵ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿ. ਸਕਲਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ‘‘ਸੁਸੀਮਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਪਾਕਟੋ ਅਹੋਸਿ ਲਾਭਗ੍ਗਯਸਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਪਰਿਵਾਰੋ. ਸੋ ਅਪ੍ਪਾਯੁਕਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਨ ਚਿਰੇਨੇਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਮਹਾਜਨਕਾਯੋ ਚ ਸਰੀਰਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਾਤੁਤੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰੇ ਥੂਪਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ.

ਅਥ ਖੋ ਸਙ੍ਖੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਪੁਤ੍ਤੋ ਮੇ ਚਿਰਗਤੋ, ਨ ਚਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ ਪੁਤ੍ਤਂ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮੋ ਤਕ੍ਕਸਿਲਾਯ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਕਾਯਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਬਹੂਸੁ ਏਕੋਪਿ ਮੇ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਸੁਸੀਮੋ ਨਾਮ ਮਾਣਵੋ ਇਧ ਆਗਤੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਪਿ ਨੁ ਤਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿ? ਤੇ ‘‘ਆਮ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਜਾਨਾਮ, ਅਸ੍ਮਿਂ ਨਗਰੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵੇਦਾਨਂ ਪਾਰਗੂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਥੂਪੋ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤੋ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਸੋ ਭੂਮਿਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ, ਰੋਦਿਤ੍ਵਾ ਚ ਪਰਿਦੇਵਿਤ੍ਵਾ ਚ ਤਂ ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਿਣਾਨਿ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਸਾਟਕੇਨ ਵਾਲੁਕਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣੇ ਆਕਿਰਿਤ੍ਵਾ, ਕਮਣ੍ਡਲੁਤੋ ਉਦਕੇਨ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਭੂਮਿਂ ਪਰਿਪ੍ਫੋਸਿਤ੍ਵਾ ਵਨਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਪੂਜਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਸਾਟਕੇਨ ਪਟਾਕਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਥੂਪਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਛਤ੍ਤਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮੀਤਿ.

ਏਵਂ ਅਤੀਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਜਾਤਕਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਅਨੁਸਨ੍ਧੇਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਸਿ – ‘‘ਸਿਯਾ ਖੋ ਪਨ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਵਮਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੋ ਨੂਨ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਸਙ੍ਖੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ, ਨ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਏਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਅਹਂ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਸਙ੍ਖੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਹੋਸਿਂ, ਮਯਾ ਸੁਸੀਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣੇ ਤਿਣਾਨਿ ਉਦ੍ਧਟਾਨਿ, ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ਅਟ੍ਠਯੋਜਨਮਗ੍ਗਂ ਵਿਗਤਖਾਣੁਕਣ੍ਟਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਮਂ ਸੁਦ੍ਧਮਕਂਸੁ, ਮਯਾ ਤਤ੍ਥ ਵਾਲੁਕਾ ਓਕਿਣ੍ਣਾ, ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ਅਟ੍ਠਯੋਜਨਮਗ੍ਗੇ ਵਾਲੁਕਂ ਓਕਿਰਿਂਸੁ. ਮਯਾ ਤਤ੍ਥ ਵਨਕੁਸੁਮੇਹਿ ਪੂਜਾ ਕਤਾ, ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ਨਵਯੋਜਨਮਗ੍ਗੇ ਥਲੇ ਚ ਉਦਕੇ ਚ ਨਾਨਾਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਪੁਪ੍ਫਸਨ੍ਥਰਂ ਅਕਂਸੁ. ਮਯਾ ਤਤ੍ਥ ਕਮਣ੍ਡਲੁਦਕੇਨ ਭੂਮਿ ਪਰਿਪ੍ਫੋਸਿਤਾ, ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਪੋਕ੍ਖਰਵਸ੍ਸਂ ਵਸ੍ਸਿ. ਮਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਚੇਤਿਯੇ ਪਟਾਕਾ ਆਰੋਪਿਤਾ, ਛਤ੍ਤਞ੍ਚ ਬਦ੍ਧਂ, ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ਯਾਵ ਅਕਨਿਟ੍ਠਭਵਨਾ ਪਟਾਕਾ ਚ ਆਰੋਪਿਤਾ, ਛਤ੍ਤਾਤਿਛਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਉਸ੍ਸਿਤਾਨਿ. ਇਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਯਂ ਮਯ੍ਹਂ ਪੂਜਾਵਿਸੇਸੋ ਨੇਵ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਨ ਨਾਗਦੇਵਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੁਭਾਵੇਨ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾਨੁਭਾਵੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਧਮ੍ਮਕਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ –

‘‘ਮਤ੍ਤਾਸੁਖਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾ, ਪਸ੍ਸੇ ਚੇ ਵਿਪੁਲਂ ਸੁਖਂ;

ਚਜੇ ਮਤ੍ਤਾਸੁਖਂ ਧੀਰੋ, ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਂ ਵਿਪੁਲਂ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੨੯੦);

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਰਤਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਆਮਗਨ੍ਧਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਸਾਮਾਕਚਿਙ੍ਗੂਲਕਚੀਨਕਾਨਿ ਚਾਤਿ ਆਮਗਨ੍ਧਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਭਗਵਤਿ ਆਮਗਨ੍ਧੋ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਮਾਣਵਕਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਾਪਸਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਹਿਮਵਨ੍ਤਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਤਨ੍ਤਰੇ ਅਸ੍ਸਮਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਨਮੂਲਫਲਾਹਾਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਵਸਤਿ, ਨ ਕਦਾਚਿ ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਖਾਦਤਿ. ਅਥ ਤੇਸਂ ਤਾਪਸਾਨਂ ਲੋਣਮ੍ਬਿਲਾਦੀਨਿ ਅਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾਨਂ ਪਣ੍ਡੁਰੋਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਤਤੋ ਤੇ ‘‘ਲੋਣਮ੍ਬਿਲਾਦਿਸੇਵਨਤ੍ਥਾਯ ਮਨੁਸ੍ਸਪਥਂ ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਗਾਮਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤੇਸੁ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਭੋਜੇਸੁਂ, ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾਨਂ ਨੇਸਂ ਮਞ੍ਚਪੀਠਪਰਿਭੋਗਭਾਜਨਪਾਦਮਕ੍ਖਨਾਦੀਨਿ ਉਪਨੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਤ੍ਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਵਸਥ, ਮਾ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇਪਿ ਨੇਸਂ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਘਰਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਏਕੇਕਦਿਵਸਂ ਦਾਨਮਦਂਸੁ. ਤਾਪਸਾ ਚਤੁਮਾਸਂ ਤਤ੍ਥ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਲੋਣਮ੍ਬਿਲਾਦਿਸੇਵਨਾਯ ਥਿਰਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਸਰੀਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਂ, ਆਵੁਸੋ, ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤੇਸਂ ਤੇਲਤਣ੍ਡੁਲਾਦੀਨਿ ਅਦਂਸੁ. ਤੇ ਤਾਨਿ ਆਦਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਸ੍ਸਮਮੇਵ ਅਗਮਂਸੁ. ਤਞ੍ਚ ਗਾਮਂ ਤਥੇਵ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ਆਗਮਿਂਸੁ. ਮਨੁਸ੍ਸਾਪਿ ਤੇਸਂ ਆਗਮਨਕਾਲਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਦਾਨਤ੍ਥਾਯ ਤਣ੍ਡੁਲਾਦੀਨਿ ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾਵ ਅਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਆਗਤੇ ਚ ਨੇ ਤਥੇਵ ਸਮ੍ਮਾਨੇਨ੍ਤਿ.

ਅਥ ਭਗਵਾ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਵਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਤੇਸਂ ਤਾਪਸਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਤਂ ਗਾਮਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਹਾਦਾਨਾਨਿ ਅਦਂਸੁ. ਭਗਵਾ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਤੇ ਤਾਯ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ ਅਹੇਸੁਂ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ. ਭਗਵਾ ਪੁਨਦੇਵ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਪਚ੍ਚਾਗਮਾਸਿ. ਅਥ ਤੇ ਤਾਪਸਾ ਤਂ ਗਾਮਂ ਆਗਮਿਂਸੁ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤਾਪਸੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨ ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸਂ ਕੋਤੂਹਲਮਕਂਸੁ. ਤਾਪਸਾ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ – ‘‘ਕਿਂ, ਆਵੁਸੋ, ਇਮੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨ ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸਾ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਅਯਂ ਗਾਮੋ ਰਾਜਦਣ੍ਡੇਨ ਉਪਦ੍ਦੁਤੋ, ਉਦਾਹੁ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖੇਨ, ਉਦਾਹੁ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇਹਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤਰੋ ਕੋਚਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਇਮਂ ਗਾਮਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ? ਤੇ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਾਜਦਣ੍ਡੇਨ, ਨ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖੇਨਾਯਂ ਗਾਮੋ ਉਪਦ੍ਦੁਤੋ, ਅਪਿਚ ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਸੋ ਭਗਵਾ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਇਧਾਗਤੋ’’ਤਿ.

ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਆਮਗਨ੍ਧਤਾਪਸੋ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ, ਗਹਪਤਯੋ, ਵਦੇਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਵਦਾਮਾ’’ਤਿ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਘੋਸੋਪਿ ਖੋ ਏਸੋ ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, ਯਦਿਦਂ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਅਤ੍ਤਮਨਵਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਸੋ ਬੁਦ੍ਧੋ ਆਮਗਨ੍ਧਂ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਨ ਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਕੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਮਗਨ੍ਧੋ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮਗਨ੍ਧੋ ਨਾਮ ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ, ਗਹਪਤਯੋ’’ਤਿ. ‘‘ਭਗਵਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਾਪਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੀ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਮਾਹੇਵ ਖੋ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿ. ਪੁਨ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਾਤੁਭਾਵੋ ਨਾਮ ਦੁਲ੍ਲਭੋ, ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਗਤੋ, ਤਂ ਮਗ੍ਗਂ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਚ੍ਛਗਿਦ੍ਧਿਨੀ ਗਾਵੀ ਵਿਯ ਤੁਰਿਤਤੁਰਿਤੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਏਕਰਤ੍ਤਿਵਾਸੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਜੇਤਵਨਮੇਵ ਪਾਵਿਸਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਕਾਯ ਪਰਿਸਾਯ. ਭਗਵਾਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਾਯ ਆਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਏਵ ਹੋਤਿ. ਤਾਪਸਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਾ ਅਨਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾਵ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਭਗਵਾ ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਵੋ ਇਸਯੋ ਖਮਨੀਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਟਿਸਮ੍ਮੋਦਿ. ਤੇਪਿ ‘‘ਖਮਨੀਯਂ, ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹਂਸੁ. ਤਤੋ ਆਮਗਨ੍ਧੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਆਮਗਨ੍ਧਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਭੁਞ੍ਜਸਿ, ਨ ਭੁਞ੍ਜਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਕੋ ਸੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਆਮਗਨ੍ਧੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ, ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ‘‘ਨ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਆਮਗਨ੍ਧੋ. ਅਪਿਚ ਖੋ ਆਮਗਨ੍ਧੋ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਇਦਾਨਿ ਤ੍ਵਮੇਵ ਆਮਗਨ੍ਧਂ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਅਤੀਤੇਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਕਸ੍ਸਪਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਏਵਞ੍ਚਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਬ੍ਯਾਕਾਸੀ’’ਤਿ ਤਿਸ੍ਸੇਨ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਕਸ੍ਸਪੇਨ ਚ ਭਗਵਤਾ ਵੁਤ੍ਤਗਾਥਾਯੋ ਏਵ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤਾਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਸਾਮਾਕਚਿਙ੍ਗੂਲਕਚੀਨਕਾਨਿ ਚਾ’’ਤਿ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਇਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਇਧ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ.

ਅਤੀਤੇ ਪਨ ਕਸ੍ਸਪੋ ਕਿਰ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਧਨਵਤੀ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ, ਤਸ੍ਸਾ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੋਪਿ ਤਂ ਦਿਵਸਂਯੇਵ ਦੇਵਲੋਕਾ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਰੋਹਿਤਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਜਾਪਤਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਤੇਸਂ ਏਕਦਿਵਸਮੇਵ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ ਗਬ੍ਭਵੁਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਅਹੋਸਿ, ਏਕਦਿਵਸਮੇਵ ਏਤੇਸਂ ਏਕਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਪੋ, ਏਕਸ੍ਸ ਤਿਸ੍ਸੋਤਿ ਨਾਮਮਕਂਸੁ. ਤੇ ਸਹਪਂਸੁਕੀਲ਼ਨਕਾ ਦ੍ਵੇ ਸਹਾਯਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਵੁਡ੍ਢਿਂ ਅਗਮਿਂਸੁ. ਤਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਪਿਤਾ ਪੁਤ੍ਤਂ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ, ਤਾਤ, ਕਸ੍ਸਪੋ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤ੍ਵਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਭਵਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਉਭੋਪਿ, ਸਮ੍ਮ, ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿ. ਤਤੋ ਵੁਡ੍ਢਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਕਾਲੇਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ ਆਹ – ‘‘ਏਹਿ, ਸਮ੍ਮ, ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿ. ਤਿਸ੍ਸੋ ‘‘ਨ ਤਾਵਸ੍ਸ ਞਾਣਂ ਪਰਿਪਾਕਂ ਗਤ’’ਨ੍ਤਿ ਸਯਂ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞੇ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇ ਅਸ੍ਸਮਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਸਤਿ. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਪਿ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਘਰੇ ਠਿਤੋਯੇਵ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਝਾਨਾਨਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ ਚ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪਾਸਾਦੇਨ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਸਮੀਪਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਪੁਨ ਪਾਸਾਦੋ ਯਥਾਠਾਨੇਯੇਵ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ, ਸੋ ਸਕਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਕਿਰ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਂ ਉਪਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ. ਸੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਂ ਪਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸੇ ਪਧਾਨਯੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਹਿ ਦਿਵਸੇਹਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ.

ਤਦਾ ਇਸਿਪਤਨੇ ਵੀਸਤਿਸਹਸ੍ਸਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਪਟਿਵਸਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਕਸ੍ਸਪੋ ਭਗਵਾ ਤੇ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪਵਤ੍ਤੇਸਿ. ਸੁਤ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸਬ੍ਬੇਵ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਅਹੇਸੁਂ. ਸੋ ਸੁਦਂ ਭਗਵਾ ਵੀਸਤਿਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵੁਤੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਇਸਿਪਤਨੇ ਵਸਤਿ. ਕਿਕੀ ਚ ਨਂ ਕਾਸਿਰਾਜਾ ਚਤੂਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ. ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਬਾਰਾਣਸਿਵਾਸੀ ਏਕੋ ਪੁਰਿਸੋ ਪਬ੍ਬਤੇ ਚਨ੍ਦਨਸਾਰਾਦੀਨਿ ਗਵੇਸਨ੍ਤੋ ਤਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਤਾਪਸਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਮਂ ਪਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਾਪਸੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕੁਤੋ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਬਾਰਾਣਸਿਤੋ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਕਾ ਤਤ੍ਥ ਪਵਤ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਤਤ੍ਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਸ੍ਸਪੋ ਨਾਮ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ. ਤਾਪਸੋ ਦੁਲ੍ਲਭਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤੋ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਿਂ ਸੋ ਆਮਗਨ੍ਧਂ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਨ ਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਕੋ ਭਨ੍ਤੇ, ਆਮਗਨ੍ਧੋ’’ਤਿ? ‘‘ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਆਵੁਸੋ’’ਤਿ. ‘‘ਭਗਵਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਾਪਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸਚੇ ‘ਆਮਗਨ੍ਧਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਾਮੀ’ਤਿ ਵਕ੍ਖਤਿ, ਤਤੋ ਨਂ ‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਜਾਤਿਯਾ ਚ ਕੁਲਸ੍ਸ ਚ ਗੋਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਨਨੁਚ੍ਛਵਿਕਮੇਤ’ਨ੍ਤਿ ਨਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਭਵਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਲ੍ਲਹੁਕਂ ਉਪਕਰਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਏਕਰਤ੍ਤਿਵਾਸੇਨ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਇਸਿਪਤਨਮੇਵ ਪਾਵਿਸਿ. ਭਗਵਾਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਾਯ ਆਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਯੇਵ ਹੋਤਿ. ਤਾਪਸੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ ਅਨਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤੋ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਭਗਵਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪਟਿਸਮ੍ਮੋਦਿ. ਸੋਪਿ ‘‘ਖਮਨੀਯਂ, ਭੋ ਕਸ੍ਸਪਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਆਮਗਨ੍ਧਂ, ਭੋ ਕਸ੍ਸਪ, ਭੁਞ੍ਜਸਿ, ਨ ਭੁਞ੍ਜਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨਾਹਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਆਮਗਨ੍ਧਂ ਭੁਞ੍ਜਾਮੀ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਸਾਧੁ, ਭੋ ਕਸ੍ਸਪ, ਪਰਕੁਣਪਂ ਅਖਾਦਨ੍ਤੋ ਸੁਨ੍ਦਰਮਕਾਸਿ, ਯੁਤ੍ਤਮੇਤਂ ਭੋਤੋ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਜਾਤਿਯਾ ਚ ਕੁਲਸ੍ਸ ਚ ਗੋਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਹਂ ਕਿਲੇਸੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘ਆਮਗਨ੍ਧਂ ਨ ਭੁਞ੍ਜਾਮੀ’ਤਿ ਵਦਾਮਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਪਚ੍ਚੇਤਿ, ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਸ੍ਵੇ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਅਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਕਿਕੀਰਞ੍ਞੋ ਗੇਹਾ ਆਭਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯਂ, ਏਵਂ ਆਮਗਨ੍ਧਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥਾ ਪਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਕਾਲਸ੍ਸੇਵ ਸਰੀਰਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਹਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਭਗਵਾ ਅਜ੍ਜ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਵਿਸਿਤੁਕਾਮੋ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਿਂਸੁ.

ਭਗਵਾਪਿ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਤਾਪਸੋਪਿ ਖੋ ਪਤ੍ਤਸਾਕਂ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਖਾਦਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਕਿਕੀ ਕਾਸਿਰਾਜਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕੁਹਿਂ ਭਗਵਾ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਵਿਹਾਰੇ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਚ ਸੁਤ੍ਵਾ ਨਾਨਾਬ੍ਯਞ੍ਜਨਰਸਮਨੇਕਮਂਸਵਿਕਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਭੋਜਨਂ ਭਗਵਤੋ ਪਾਹੇਸਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ਵਿਹਾਰਂ ਨੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣੋਦਕਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਰਿਵਿਸਨ੍ਤਾ ਪਠਮਂ ਨਾਨਾਮਂਸਵਿਕਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਯਾਗੁਂ ਅਦਂਸੁ, ਤਾਪਸੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਖਾਦਤਿ ਨੁ ਖੋ ਨੋ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਤੋਯੇਵ ਯਾਗੁਂ ਪਿਵਨ੍ਤੋ ਮਂਸਖਣ੍ਡਂ ਮੁਖੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿ. ਤਾਪਸੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਕੁਦ੍ਧੋ. ਪੁਨ ਯਾਗੁਪੀਤਸ੍ਸ ਨਾਨਾਰਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਭੋਜਨਮਦਂਸੁ, ਤਮ੍ਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਤਿਵਿਯ ਕੁਦ੍ਧੋ ‘‘ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਖਾਦਨ੍ਤੋਯੇਵ ‘ਨ ਖਾਦਾਮੀ’ਤਿ ਭਣਤੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਹਤ੍ਥਪਾਦੇ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ ‘‘ਭੋ ਕਸ੍ਸਪ, ਮੁਸਾ ਤ੍ਵਂ ਭਣਸਿ, ਨੇਤਂ ਪਣ੍ਡਿਤਕਿਚ੍ਚਂ. ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਹਿ ਗਰਹਿਤੋ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਯੇਪਿ ਤੇ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇ ਵਨਮੂਲਫਲਾਦੀਹਿ ਯਾਪੇਨ੍ਤਾ ਇਸਯੋ ਵਸਨ੍ਤਿ, ਤੇਪਿ ਮੁਸਾ ਨ ਭਣਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਇਸੀਨਂ ਗੁਣੇ ਗਾਥਾਯ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸਾਮਾਕਚਿਙ੍ਗੂਲਕਚੀਨਕਾਨਿ ਚਾ’’ਤਿ.

੨੪੨. ਤਤ੍ਥ ਸਾਮਾਕਾਤਿ ਧੁਨਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਸੀਸਾਨਿ ਉਚ੍ਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਗਯ੍ਹੂਪਗਾ ਤਿਣਧਞ੍ਞਜਾਤਿ. ਤਥਾ ਚਿਙ੍ਗੂਲਕਾ ਕਣਵੀਰਪੁਪ੍ਫਸਣ੍ਠਾਨਸੀਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਚੀਨਕਾਨੀਤਿ ਅਟਵਿਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇਸੁ ਅਰੋਪਿਤਜਾਤਾ ਚੀਨਮੁਗ੍ਗਾ. ਪਤ੍ਤਪ੍ਫਲਨ੍ਤਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਹਰਿਤਪਣ੍ਣਂ. ਮੂਲਫਲਨ੍ਤਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਕਨ੍ਦਮੂਲਂ. ਗਵਿਪ੍ਫਲਨ੍ਤਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਰੁਕ੍ਖਵਲ੍ਲਿਫਲਂ. ਮੂਲਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵਾ ਕਨ੍ਦਮੂਲਂ, ਫਲਗ੍ਗਹਣੇਨ ਰੁਕ੍ਖਵਲ੍ਲਿਫਲਂ, ਗਵਿਪ੍ਫਲਗ੍ਗਹਣੇਨ ਉਦਕੇ ਜਾਤਸਿਙ੍ਘਾਤਕਕਸੇਰੁਕਾਦਿਫਲਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਧਮ੍ਮੇਨ ਲਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਦੂਤੇਯ੍ਯਪਹਿਣਗਮਨਾਦਿਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਂ ਪਹਾਯ ਵਨੇ ਉਞ੍ਛਾਚਰਿਯਾਯ ਲਦ੍ਧਂ. ਸਤਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਤੋ ਅਰਿਯਾ. ਅਸ੍ਨਮਾਨਾਤਿ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨਾ. ਨ ਕਾਮਕਾਮਾ ਅਲਿਕਂ ਭਣਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇ ਏਵਂ ਅਮਮਾ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਾ ਏਤਾਨਿ ਸਾਮਾਕਾਦੀਨਿ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨਾ ਇਸਯੋ ਯਥਾ ਤ੍ਵਂ ਸਾਦੁਰਸਾਦਿਕੇ ਕਾਮੇ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤੋ ਆਮਗਨ੍ਧਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋਯੇਵ ‘‘ਨਾਹਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਆਮਗਨ੍ਧਂ ਭੁਞ੍ਜਾਮੀ’’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤੋ ਅਲਿਕਂ ਭਣਸਿ, ਤਥਾ ਨ ਕਾਮਕਾਮਾ ਅਲਿਕਂ ਭਣਨ੍ਤਿ, ਕਾਮੇ ਕਾਮਯਨ੍ਤਾ ਮੁਸਾ ਨ ਭਣਨ੍ਤੀਤਿ ਇਸੀਨਂ ਪਸਂਸਾਯ ਭਗਵਤੋ ਨਿਨ੍ਦਂ ਦੀਪੇਤਿ.

੨੪੩. ਏਵਂ ਇਸੀਨਂ ਪਸਂਸਾਪਦੇਸੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਨਿਨ੍ਦਾਵਤ੍ਥੁਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨੇਵ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਯਦਸ੍ਨਮਾਨੋ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਦ-ਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ. ਅਯਂ ਪਨਤ੍ਥੋ – ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਸਸਮਂਸਂ ਵਾ ਤਿਤ੍ਤਿਰਮਂਸਂ ਵਾ ਧੋਵਨਚ੍ਛੇਦਨਾਦਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬਪਰਿਕਮ੍ਮੇਨ ਸੁਕਤਂ, ਪਚਨਵਾਸਨਾਦਿਨਾ ਪਚ੍ਛਾਪਰਿਕਮ੍ਮੇਨ ਸੁਨਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਨ ਮਾਤਰਾ ਨ ਪਿਤਰਾ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ‘‘ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੇਹਿ ਧਮ੍ਮਕਾਮੇਹਿ ਪਰੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਸਕ੍ਕਾਰਕਰਣੇਨ ਪਯਤਂ ਪਣੀਤਮਲਙ੍ਕਤਂ, ਉਤ੍ਤਮਰਸਤਾਯ ਓਜਵਨ੍ਤਤਾਯ ਥਾਮਬਲਭਰਣਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਚ ਪਣੀਤਂ ਅਸ੍ਨਮਾਨੋ ਆਹਾਰਯਮਾਨੋ, ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਮਂਸਮੇਵ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਇਦਮ੍ਪਿ ਸਾਲੀਨਮਨ੍ਨਂ ਵਿਚਿਤਕਾਲ਼ਕਂ ਸਾਲਿਤਣ੍ਡੁਲੋਦਨਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਮਾਨੋ ਸੋ ਭੁਞ੍ਜਸਿ, ਕਸ੍ਸਪ, ਆਮਗਨ੍ਧਂ, ਸੋ ਤ੍ਵਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਮਂਸਂ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨੋ ਇਦਞ੍ਚ ਸਾਲੀਨਮਨ੍ਨਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਮਾਨੋ ਭੁਞ੍ਜਸਿ, ਕਸ੍ਸਪ, ਆਮਗਨ੍ਧਨ੍ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਆਲਪਤਿ.

੨੪੪. ਏਵਂ ਆਹਾਰਤੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਮੁਸਾਵਾਦਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਨ ਆਮਗਨ੍ਧੋ…ਪੇ… ਸੁਸਙ੍ਖਤੇਹੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਯਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ‘‘ਨ ਆਮਗਨ੍ਧੋ ਮਮ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ ਇਚ੍ਚੇਵ ਤ੍ਵਂ ਭਾਸਸਿ, ਏਵਂ ਏਕਂਸੇਨੇਵ ਤ੍ਵਂ ਭਾਸਸਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਬਨ੍ਧੁ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗੁਣਵਿਰਹਿਤਜਾਤਿਮਤ੍ਤਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਪਰਿਭਾਸਨ੍ਤੋ ਭਣਤਿ. ਸਾਲੀਨਮਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਸਾਲਿਤਣ੍ਡੁਲੋਦਨਂ. ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਮਾਨੋਤਿ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨੋ. ਸਕੁਨ੍ਤਮਂਸੇਹਿ ਸੁਸਙ੍ਖਤੇਹੀਤਿ ਤਦਾ ਭਗਵਤੋ ਅਭਿਹਟਂ ਸਕੁਣਮਂਸਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੋ ਭਣਤਿ.

ਏਵਂ ਭਣਨ੍ਤੋ ਏਵ ਚ ਭਗਵਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਾਦਤਲਾ ਪਭੁਤਿ ਯਾਵ ਉਪਰਿ ਕੇਸਗ੍ਗਾ ਸਰੀਰਮੁਲ੍ਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਵਰਲਕ੍ਖਣਾਸੀਤਿਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਦਂ ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਪਰਿਕ੍ਖੇਪਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਏਵਰੂਪੋ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਾਦਿਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਕਾਯੋ ਨ ਮੁਸਾ ਭਣਿਤੁਂ ਅਰਹਤਿ. ਅਯਂ ਹਿਸ੍ਸ ਭਵਨ੍ਤਰੇਪਿ ਸਚ੍ਚਵਾਚਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨੇਵ ਉਣ੍ਣਾ ਭਮੁਕਨ੍ਤਰੇ ਜਾਤਾ ਓਦਾਤਾ ਮੁਦੁ ਤੂਲਸਨ੍ਨਿਭਾ, ਏਕੇਕਾਨਿ ਚ ਲੋਮਕੂਪੇਸੁ ਲੋਮਾਨਿ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਕਥਮਿਦਾਨਿ ਮੁਸਾ ਭਣਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਦ੍ਧਾ ਅਞ੍ਞੋ ਇਮਸ੍ਸ ਆਮਗਨ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਤਦਵੋਚ – ‘ਨਾਹਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਆਮਗਨ੍ਧਂ ਭੁਞ੍ਜਾਮੀ’ਤਿ, ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਏਤਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸਞ੍ਜਾਤਬਹੁਮਾਨੋ ਗੋਤ੍ਤੇਨੇਵ ਆਲਪਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਾਸੇਸਂ ਆਹ –

‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਕਸ੍ਸਪ ਏਤਮਤ੍ਥਂ, ਕਥਂਪਕਾਰੋ ਤਵ ਆਮਗਨ੍ਧੋ’’ਤਿ.

੨੪੫. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਆਮਗਨ੍ਧਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋਤਿ ਪਾਣਵਧੋ. ਵਧਛੇਦਬਨ੍ਧਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਦਣ੍ਡਾਦੀਹਿ ਆਕੋਟਨਂ ਵਧੋ, ਹਤ੍ਥਪਾਦਾਦੀਨਂ ਛੇਦਨਂ ਛੇਦੋ, ਰਜ੍ਜੁਆਦੀਹਿ ਬਨ੍ਧੋ ਬਨ੍ਧਨਂ. ਥੇਯ੍ਯਂ ਮੁਸਾਵਾਦੋਤਿ ਥੇਯ੍ਯਞ੍ਚ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਚ. ਨਿਕਤੀਤਿ ‘‘ਦਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਆਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਨਿਰਾਸਾਕਰਣਂ. ਵਞ੍ਚਨਾਨੀਤਿ ਅਸੁਵਣ੍ਣਂ ਸੁਵਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਗਾਹਾਪਨਾਦੀਨਿ. ਅਜ੍ਝੇਨਕੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਰਤ੍ਥਕਮਨੇਕਗਨ੍ਥਪਰਿਯਾਪੁਣਨਂ. ਪਰਦਾਰਸੇਵਨਾਤਿ ਪਰਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾਸੁ ਚਾਰਿਤ੍ਤਾਪਜ੍ਜਨਂ. ਏਸਾਮਗਨ੍ਧੋ ਨ ਹਿ ਮਂਸਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਏਸ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਅਕੁਸਲਧਮ੍ਮਸਮੁਦਾਚਾਰੋ ਆਮਗਨ੍ਧੋ ਵਿਸ੍ਸਗਨ੍ਧੋ ਕੁਣਪਗਨ੍ਧੋ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਅਮਨੁਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸਅਸੁਚਿਮਿਸ੍ਸਕਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਭਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਪਰਮਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਭਾਵਾਵਹਤ੍ਤਾ ਚ. ਯੇ ਹਿ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਕਿਲੇਸਾ ਸਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਤੇਹਿ ਅਤਿਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਮਤਸਰੀਰਮ੍ਪਿ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਸਾਮਗਨ੍ਧੋ. ਮਂਸਭੋਜਨਂ ਪਨ ਅਦਿਟ੍ਠਮਸੁਤਮਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਞ੍ਚ ਅਨਵਜ੍ਜਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਹਿ ਮਂਸਭੋਜਨਂ ਆਮਗਨ੍ਧੋਤਿ.

੨੪੬. ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਏਕੇਨ ਨਯੇਨ ਆਮਗਨ੍ਧਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤੇ ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਆਮਗਨ੍ਧੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ, ਨ ਏਕੋ ਏਵ ਸਬ੍ਬੇਹਿ, ਨ ਚ ਸਬ੍ਬੇ ਏਕੇਨੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਨੇਸਂ ਤੇ ਤੇ ਆਮਗਨ੍ਧੇ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੇ ਇਧ ਕਾਮੇਸੁ ਅਸਞ੍ਞਤਾ ਜਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਤਾਵ ਦੇਸਨਾਯ ਆਮਗਨ੍ਧੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵੇ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਇਧ ਕਾਮੇਸੁ ਅਸਞ੍ਞਤਾ ਜਨਾਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਇਧ ਲੋਕੇ ਕਾਮਪਟਿਸੇਵਨਸਙ੍ਖਾਤੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਮਾਤਿਮਾਤੁਚ੍ਛਾਦੀਸੁਪਿ ਮਰਿਯਾਦਾਵਿਰਹੇਨ ਭਿਨ੍ਨਸਂਵਰਤਾਯ ਅਸਂਯਤਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ. ਰਸੇਸੁ ਗਿਦ੍ਧਾਤਿ ਜਿਵ੍ਹਾਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਸੁ ਰਸੇਸੁ ਗਿਦ੍ਧਾ ਗਧਿਤਾ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਨ੍ਨਾ ਅਨਾਦੀਨਵਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋ ਅਨਿਸ੍ਸਰਣਪਞ੍ਞਾ ਰਸੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਸੁਚਿਭਾਵਮਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਤਾਯ ਰਸਗਿਦ੍ਧਿਯਾ ਰਸਪਟਿਲਾਭਤ੍ਥਾਯ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਸਙ੍ਖਾਤਅਸੁਚਿਭਾਵਮਿਸ੍ਸਿਤਾ. ਨਤ੍ਥਿਕਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਦਸਵਤ੍ਥੁਕਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ. ਵਿਸਮਾਤਿ ਵਿਸਮੇਨ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦਿਨਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ. ਦੁਰਨ੍ਨਯਾਤਿ ਦੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯਾ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਾਮਾਸੀਆਧਾਨਗ੍ਗਾਹੀਦੁਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਤਾਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ. ਏਸਾਮਗਨ੍ਧੋਤਿ ਏਸ ਏਤਾਯ ਗਾਥਾਯ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ‘‘ਕਾਮੇਸੁ ਅਸਂਯਤਤਾ ਰਸਗਿਦ੍ਧਤਾ ਆਜੀਵਵਿਪਤ੍ਤਿਨਤ੍ਥਿਕਦਿਟ੍ਠਿਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਿਵਿਸਮਤਾ ਦੁਰਨ੍ਨਯਭਾਵਤਾ’’ਤਿ ਅਪਰੋਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤੇਨੇਵਤ੍ਥੇਨ ਛਬ੍ਬਿਧੋ ਆਮਗਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਨ ਹਿ ਮਂਸਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਮਂਸਭੋਜਨਂ ਪਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨੇਵਤ੍ਥੇਨ ਨ ਆਮਗਨ੍ਧੋਤਿ.

੨੪੭. ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯਪਿ ਯੇ ਲੂਖਸਾਤਿ ਯੇ ਲੂਖਾ ਨਿਰਸਾ, ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦਾਰੁਣਾਤਿ ਕਕ੍ਖਲ਼ਾ ਦੋਵਚਸ੍ਸਤਾਯੁਤ੍ਤਾ. ਪਿਟ੍ਠਿਮਂਸਿਕਾਤਿ ਪੁਰਤੋ ਮਧੁਰਂ ਭਣਿਤ੍ਵਾ ਪਰਮ੍ਮੁਖੇ ਅਵਣ੍ਣਭਾਸਿਨੋ. ਏਤੇ ਹਿ ਅਭਿਮੁਖਂ ਓਲੋਕੇਤੁਮਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾਨਂ ਪਿਟ੍ਠਿਮਂਸਖਾਦਕਾ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ‘‘ਪਿਟ੍ਠਿਮਂਸਿਕਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਮਿਤ੍ਤਦ੍ਦੁਨੋਤਿ ਮਿਤ੍ਤਦੂਹਕਾ, ਦਾਰਧਨਜੀਵਿਤੇਸੁ ਵਿਸ੍ਸਾਸਮਾਪਨ੍ਨਾਨਂ ਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਜ੍ਜਨਕਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨਿਕ੍ਕਰੁਣਾਤਿ ਕਰੁਣਾਵਿਰਹਿਤਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨਤ੍ਥਕਾਮਾ. ਅਤਿਮਾਨਿਨੋਤਿ ‘‘ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ…ਪੇ… ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਤ੍ਥੁਨਾ ਪਰੇ ਅਤਿਮਞ੍ਞਤਿ, ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਮਾਨੋ ਕੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੮੮੦) ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਅਤਿਮਾਨੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ. ਅਦਾਨਸੀਲਾਤਿ ਅਦਾਨਪਕਤਿਕਾ, ਅਦਾਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤਾ ਅਸਂਵਿਭਾਗਰਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਚ ਦੇਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਸਚੀਤਿ ਤਾਯ ਚ ਪਨ ਅਦਾਨਸੀਲਤਾਯ ਯਾਚਿਤਾਪਿ ਸਨ੍ਤਾ ਕਸ੍ਸਚਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬਕਕੁਲੇ ਮਨੁਸ੍ਸਸਦਿਸਾ ਨਿਜ੍ਝਾਮਤਣ੍ਹਿਕਪੇਤਪਰਾਯਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਆਦਾਨਸੀਲਾ’’ਤਿਪਿ ਪਠਨ੍ਤਿ, ਕੇਵਲਂ ਗਹਣਸੀਲਾ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਪਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਦੇਨ੍ਤੀਤਿ. ਏਸਾਮਗਨ੍ਧੋ ਨ ਹਿ ਮਂਸਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਏਸ ਏਤਾਯ ਗਾਥਾਯ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ‘‘ਲੂਖਤਾ, ਦਾਰੁਣਤਾ, ਪਿਟ੍ਠਿਮਂਸਿਕਤਾ, ਮਿਤ੍ਤਦੂਭਿਤਾ, ਨਿਕ੍ਕਰੁਣਤਾ, ਅਤਿਮਾਨਿਤਾ, ਅਦਾਨਸੀਲਤਾ, ਅਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਪਰੋਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤੇਨੇਵਤ੍ਥੇਨ ਅਟ੍ਠਵਿਧੋ ਆਮਗਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਹਿ ਮਂਸਭੋਜਨਨ੍ਤਿ.

੨੪੮. ਏਵਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਦ੍ਵੇ ਗਾਥਾਯੋ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਸ੍ਸ ਤਾਪਸਸ੍ਸ ਆਸਯਾਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤਨਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯੇਵ ਦੇਸਨਾਯ ਏਕਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਕੋਧੋ ਉਰਗਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਮਦੋਤਿ ‘‘ਜਾਤਿਮਦੋ, ਗੋਤ੍ਤਮਦੋ, ਆਰੋਗ੍ਯਮਦੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਭ. ੮੩੨) ਨਯੇਨ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਭੇਦੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਜ੍ਜਨਭਾਵੋ. ਥਮ੍ਭੋਤਿ ਥਦ੍ਧਭਾਵੋ. ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪਨਾਤਿ ਪਚ੍ਚਨੀਕਟ੍ਠਾਪਨਾ, ਧਮ੍ਮੇਨ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਵਿਰੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਠਾਨਂ. ਮਾਯਾਤਿ ‘‘ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਭ. ੮੯੪) ਨਯੇਨ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਵਿਭਤ੍ਤਾ ਕਤਪਾਪਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਤਾ. ਉਸੂਯਾਤਿ ਪਰਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਾਦੀਸੁ ਇਸ੍ਸਾ. ਭਸ੍ਸਸਮੁਸ੍ਸਯੋਤਿ ਸਮੁਸ੍ਸਿਤਂ ਭਸ੍ਸਂ, ਅਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਨਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮਾਨਾਤਿਮਾਨੋਤਿ ‘‘ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ…ਪੇ… ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਤ੍ਥੁਨਾ ਪੁਬ੍ਬਕਾਲਂ ਪਰੇਹਿ ਸਦਿਸਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਹਤਿ, ਅਪਰਕਾਲਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸੇਯ੍ਯਂ ਦਹਤਿ, ਪਰੇ ਹੀਨੇ ਦਹਤਿ, ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਮਾਨੋ…ਪੇ… ਕੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੮੮੦) ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਵਿਭਤ੍ਤੋ. ਅਸਬ੍ਭਿ ਸਨ੍ਥਵੋਤਿ ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਸਨ੍ਥਵੋ. ਏਸਾਮਗਨ੍ਧੋ ਨ ਹਿ ਮਂਸਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਏਸ ਕੋਧਾਦਿ ਨਵਵਿਧੋ ਅਕੁਸਲਰਾਸਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤੇਨੇਵਤ੍ਥੇਨ ਆਮਗਨ੍ਧੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਹਿ ਮਂਸਭੋਜਨਨ੍ਤਿ.

੨੪੯. ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਨਵਵਿਧਂ ਆਮਗਨ੍ਧਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਆਮਗਨ੍ਧੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਤਿਸ੍ਸੋ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਪਾਪਸੀਲਾਤਿ ਯੇ ਪਾਪਸਮਾਚਾਰਤਾਯ ‘‘ਪਾਪਸੀਲਾ’’ਤਿ ਲੋਕੇ ਪਾਕਟਾ. ਇਣਘਾਤਸੂਚਕਾਤਿ ਵਸਲਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਇਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਦਾਨੇਨ ਇਣਘਾਤਾ, ਪੇਸੁਞ੍ਞੇਨ ਸੂਚਕਾ ਚ. ਵੋਹਾਰਕੂਟਾ ਇਧ ਪਾਟਿਰੂਪਿਕਾਤਿ ਧਮ੍ਮਟ੍ਟਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤਾ ਲਞ੍ਜਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਾਮਿਕੇ ਪਰਾਜੇਨ੍ਤਾ ਕੂਟੇਨ ਵੋਹਾਰੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਵੋਹਾਰਕੂਟਾ, ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਪਟਿਰੂਪਕਤ੍ਤਾ ਪਾਟਿਰੂਪਿਕਾ. ਅਥ ਵਾ ਇਧਾਤਿ ਸਾਸਨੇ. ਪਾਟਿਰੂਪਿਕਾਤਿ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾ. ਤੇ ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਨੇਸਂ ਇਰਿਯਾਪਥਸਮ੍ਪਦਾਦੀਹਿ ਸੀਲਵਨ੍ਤਪਟਿਰੂਪਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਰੂਪਾ, ਪਟਿਰੂਪਾ ਏਵ ਪਾਟਿਰੂਪਿਕਾ. ਨਰਾਧਮਾ ਯੇਧ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਕਿਬ੍ਬਿਸਨ੍ਤਿ ਯੇ ਇਧ ਲੋਕੇ ਨਰਾਧਮਾ ਮਾਤਾਪਿਤੂਸੁ ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਦੀਸੁ ਚ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਞ੍ਞਿਤਂ ਕਿਬ੍ਬਿਸਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਏਸਾਮਗਨ੍ਧੋ ਨ ਹਿ ਮਂਸਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਏਸ ਏਤਾਯ ਗਾਥਾਯ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ‘‘ਪਾਪਸੀਲਤਾ, ਇਣਘਾਤਤਾ, ਸੂਚਕਤਾ, ਵੋਹਾਰਕੂਟਤਾ, ਪਾਟਿਰੂਪਿਕਤਾ, ਕਿਬ੍ਬਿਸਕਾਰਿਤਾ’’ਤਿ ਅਪਰੋਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤੇਨੇਵਤ੍ਥੇਨ ਛਬ੍ਬਿਧੋ ਆਮਗਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਹਿ ਮਂਸਭੋਜਨਨ੍ਤਿ.

੨੫੦. ਯੇ ਇਧ ਪਾਣੇਸੁ ਅਸਞ੍ਞਤਾ ਜਨਾਤਿ ਯੇ ਜਨਾ ਇਧਲੋਕੇ ਪਾਣੇਸੁ ਯਥਾਕਾਮਚਾਰਿਤਾਯ ਸਤਮ੍ਪਿ ਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਮਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਦ੍ਦਯਾਮਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਕਰਣੇਨ ਅਸਂਯਤਾ. ਪਰੇਸਮਾਦਾਯ ਵਿਹੇਸਮੁਯ੍ਯੁਤਾਤਿ ਪਰੇਸਂ ਸਨ੍ਤਕਂ ਆਦਾਯ ਧਨਂ ਵਾ ਜੀਵਿਤਂ ਵਾ ਤਤੋ ‘‘ਮਾ ਏਵਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਯਾਚਨ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਨਿਵਾਰੇਨ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਪਾਣਿਲੇਡ੍ਡੁਦਣ੍ਡਾਦੀਹਿ ਵਿਹੇਸਂ ਉਯ੍ਯੁਤਾ. ਪਰੇ ਵਾ ਸਤ੍ਤੇ ਸਮਾਦਾਯ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਦਸ, ਅਜ੍ਜ ਵੀਸ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਵਧਬਨ੍ਧਨਾਦੀਹਿ ਵਿਹੇਸਮੁਯ੍ਯੁਤਾ. ਦੁਸ੍ਸੀਲਲੁਦ੍ਦਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸੀਲਾ ਚ ਦੁਰਾਚਾਰਤ੍ਤਾ, ਲੁਦ੍ਦਾ ਚ ਕੁਰੂਰਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ ਲੋਹਿਤਪਾਣਿਤਾਯ, ਮਚ੍ਛਘਾਤਕਮਿਗਬਨ੍ਧਕਸਾਕੁਣਿਕਾਦਯੋ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਫਰੁਸਾਤਿ ਫਰੁਸਵਾਚਾ. ਅਨਾਦਰਾਤਿ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਨ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ, ਵਿਰਮਿਸ੍ਸਾਮ ਏਵਰੂਪਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਆਦਰਵਿਰਹਿਤਾ. ਏਸਾਮਗਨ੍ਧੋ ਨ ਹਿ ਮਂਸਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਏਸ ਏਤਾਯ ਗਾਥਾਯ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ ਵਧਛੇਦਬਨ੍ਧਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤੋ ਚ ਅਵੁਤ੍ਤੋ ਚ ‘‘ਪਾਣੇਸੁ ਅਸਂਯਤਤਾ ਪਰੇਸਂ ਵਿਹੇਸਤਾ ਦੁਸ੍ਸੀਲਤਾ ਲੁਦ੍ਦਤਾ ਫਰੁਸਤਾ ਅਨਾਦਰੋ’’ਤਿ ਛਬ੍ਬਿਧੋ ਆਮਗਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਹਿ ਮਂਸਭੋਜਨਨ੍ਤਿ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹਿ ਸੋਤੂਨਂ ਸੋਤੁਕਾਮਤਾਯ ਅਵਧਾਰਣਤਾਯ ਦਲ਼੍ਹੀਕਰਣਤਾਯਾਤਿ ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਪੁਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਚ ਪਰਤੋ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਇਚ੍ਚੇਤਮਤ੍ਥਂ ਭਗਵਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ, ਅਕ੍ਖਾਸਿ ਨਂ ਵੇਦਯਿ ਮਨ੍ਤਪਾਰਗੂ’’ਤਿ.

੨੫੧. ਏਤੇਸੁ ਗਿਦ੍ਧਾ ਵਿਰੁਦ੍ਧਾਤਿਪਾਤਿਨੋਤਿ ਏਤੇਸੁ ਪਾਣੇਸੁ ਗੇਧੇਨ ਗਿਦ੍ਧਾ, ਦੋਸੇਨ ਵਿਰੁਦ੍ਧਾ, ਮੋਹੇਨ ਆਦੀਨਵਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤਿਪਾਤਿਨੋ, ਏਤੇਸੁ ਵਾ ‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ ਵਧਛੇਦਬਨ੍ਧਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਪਾਪਕਮ੍ਮੇਸੁ ਯਥਾਸਮ੍ਭਵਂ ਯੇ ਗੇਧਵਿਰੋਧਾਤਿਪਾਤਸਙ੍ਖਾਤਾ ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਾ, ਤੇਹਿ ਗਿਦ੍ਧਾ ਵਿਰੁਦ੍ਧਾ ਅਤਿਪਾਤਿਨੋ ਚ. ਨਿਚ੍ਚੁਯ੍ਯੁਤਾਤਿ ਅਕੁਸਲਕਰਣੇ ਨਿਚ੍ਚਂ ਉਯ੍ਯੁਤਾ, ਕਦਾਚਿ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਯ ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਰਤਾ. ਪੇਚ੍ਚਾਤਿ ਅਸ੍ਮਾ ਲੋਕਾ ਪਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ. ਤਮਂ ਵਜਨ੍ਤਿ ਯੇ, ਪਤਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਾ ਨਿਰਯਂ ਅਵਂਸਿਰਾਤਿ ਯੇ ਲੋਕਨ੍ਤਰਿਕਨ੍ਧਕਾਰਸਙ੍ਖਾਤਂ ਨੀਚਕੁਲਤਾਦਿਭੇਦਂ ਵਾ ਤਮਂ ਵਜਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਚ ਪਤਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਾ ਅਵੀਚਿਆਦਿਭੇਦਂ ਨਿਰਯਂ ਅਵਂਸਿਰਾ ਅਧੋਗਤਸੀਸਾ. ਏਸਾਮਗਨ੍ਧੋਤਿ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਤਮਵਜਨਨਿਰਯਪਤਨਹੇਤੁ ਏਸ ਗੇਧਵਿਰੋਧਾਤਿਪਾਤਭੇਦੋ ਸਬ੍ਬਾਮਗਨ੍ਧਮੂਲਭੂਤੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨਤ੍ਥੇਨ ਤਿਵਿਧੋ ਆਮਗਨ੍ਧੋ. ਨ ਹਿ ਮਂਸਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਮਂਸਭੋਜਨਂ ਪਨ ਨ ਆਮਗਨ੍ਧੋਤਿ.

੨੫੨. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਆਮਗਨ੍ਧਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਦੁਗ੍ਗਤਿਮਗ੍ਗਭਾਵਞ੍ਚਸ੍ਸ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਮਚ੍ਛਮਂਸਭੋਜਨੇ ਤਾਪਸੋ ਆਮਗਨ੍ਧਸਞ੍ਞੀ ਦੁਗ੍ਗਤਿਮਗ੍ਗਸਞ੍ਞੀ ਚ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਅਭੋਜਨੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਂ ਨ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਚ ਤਥਾਵਿਧਸ੍ਸ ਸੋਧੇਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨ ਮਚ੍ਛਮਂਸ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਛਪ੍ਪਦਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਪਦਾਨਿ ਅਨ੍ਤਿਮਪਾਦੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾਨਿ – ਨ ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਸੋਧੇਤਿ ਮਚ੍ਚਂ ਅਵਿਤਿਣ੍ਣਕਙ੍ਖਂ, ਨ ਆਹੁਤਿਯਞ੍ਞਮੁਤੂਪਸੇਵਨਾ ਸੋਧੇਤਿ ਮਚ੍ਚਂ ਅਵਿਤਿਣ੍ਣਕਙ੍ਖਨ੍ਤਿ ਏਵਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਨ ਮਚ੍ਛਮਂਸਨ੍ਤਿ ਅਖਾਦਿਯਮਾਨਂ ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਨ ਸੋਧੇਤਿ, ਤਥਾ ਅਨਾਸਕਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪੋਰਾਣਾ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਪਨ ਸੁਨ੍ਦਰਤਰਂ ਸਿਯਾ ‘‘ਨ ਮਚ੍ਛਮਂਸਾਨਂ ਅਨਾਸਕਤ੍ਤਂ ਨ ਮਚ੍ਛਮਂਸਾਨਾਨਾਸਕਤ੍ਤਂ, ਮਚ੍ਛਮਂਸਾਨਂ ਅਨਾਸਕਤ੍ਤਂ ਨ ਸੋਧੇਤਿ, ਮਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਅਥਾਪਿ ਸਿਯਾ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਅਨਾਸਕਤ੍ਤਂ ਓਹੀਯਤੀਤਿ? ਤਞ੍ਚ ਨ, ਅਮਰਤਪੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ‘‘ਯੇ ਵਾਪਿ ਲੋਕੇ ਅਮਰਾ ਬਹੂ ਤਪਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਵੁਤ੍ਤਾਵਸੇਸੋ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥੋ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ. ਨਗ੍ਗਿਯਨ੍ਤਿ ਅਚੇਲਕਤ੍ਤਂ. ਮੁਣ੍ਡਿਯਨ੍ਤਿ ਮੁਣ੍ਡਭਾਵੋ. ਜਟਾਜਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਜਟਾ ਚ ਰਜੋਜਲ੍ਲਞ੍ਚ. ਖਰਾਜਿਨਾਨੀਤਿ ਖਰਾਨਿ ਅਜਿਨਚਮ੍ਮਾਨਿ. ਅਗ੍ਗਿਹੁਤ੍ਤਸ੍ਸੁਪਸੇਵਨਾਤਿ ਅਗ੍ਗਿਪਾਰਿਚਾਰਿਯਾ. ਅਮਰਾਤਿ ਅਮਰਭਾਵਪਤ੍ਥਨਤਾਯ ਪਵਤ੍ਤਕਾਯਕਿਲੇਸਾ. ਬਹੂਤਿ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਪ੍ਪਧਾਨਾਦਿਭੇਦਤੋ ਅਨੇਕੇ. ਤਪਾਤਿ ਸਰੀਰਸਨ੍ਤਾਪਾ. ਮਨ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਾ. ਆਹੁਤੀਤਿ ਅਗ੍ਗਿਹੋਮਕਮ੍ਮਂ. ਯਞ੍ਞਮੁਤੂਪਸੇਵਨਾਤਿ ਅਸ੍ਸਮੇਧਾਦਿਯਞ੍ਞਾ ਚ ਉਤੂਪਸੇਵਨਾ ਚ. ਉਤੂਪਸੇਵਨਾ ਨਾਮ ਗਿਮ੍ਹੇ ਆਤਪਟ੍ਠਾਨਸੇਵਨਾ, ਵਸ੍ਸੇ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਸੇਵਨਾ, ਹੇਮਨ੍ਤੇ ਜਲਪ੍ਪਵੇਸਸੇਵਨਾ. ਨ ਸੋਧੇਨ੍ਤਿ ਮਚ੍ਚਂ ਅਵਿਤਿਣ੍ਣਕਙ੍ਖਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਾ ਭਵਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਾ ਅਵਿਤਿਣ੍ਣਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ ਮਚ੍ਚਂ ਨ ਸੋਧੇਨ੍ਤਿ. ਕਙ੍ਖਾਮਲੇ ਹਿ ਸਤਿ ਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਸਕਙ੍ਖੋਯੇਵਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਅਵਿਤਿਣ੍ਣਕਙ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ‘‘ਨ ਮਚ੍ਛਮਂਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਮਚ੍ਛਮਂਸਾਨਂ ਅਭੋਜਨਾਦਿਨਾ ਸਿਯਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਤਾਪਸਸ੍ਸ ਕਙ੍ਖਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਭਗਵਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾਤਿ ਨੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਾ ਚਸ੍ਸ ‘‘ਸੋ ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾਵ ਬੁਦ੍ਧੇ ਕਙ੍ਖਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੨੫੩. ਏਵਂ ਮਚ੍ਛਮਂਸਾਨਾਸਕਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਸੋਧੇਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸੋਧੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੇ ਧਮ੍ਮੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੋਤੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸੋਤੇਸੂਤਿ ਛਸੁ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ. ਗੁਤ੍ਤੋਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਗੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਪਰਿਵਾਰਸੀਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਵਿਦਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਚਰੇਤਿ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਛਲ਼ਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਪਾਕਟਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਸ੍ਸ ਨਾਮਰੂਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਧਮ੍ਮੇ ਠਿਤੋਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਅਭਿਸਮੇਤਬ੍ਬਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮੇ ਠਿਤੋ. ਏਤੇਨ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਭੂਮਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਜ੍ਜਵਮਦ੍ਦਵੇ ਰਤੋਤਿ ਉਜੁਭਾਵੇ ਚ ਮੁਦੁਭਾਵੇ ਚ ਰਤੋ. ਏਤੇਨ ਸਕਦਾਗਾਮਿਭੂਮਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਕਦਾਗਾਮੀ ਹਿ ਕਾਯਵਙ੍ਕਾਦਿਕਰਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਥਦ੍ਧਭਾਵਕਰਾਨਞ੍ਚ ਰਾਗਦੋਸਾਨਂ ਤਨੁਭਾਵਾ ਅਜ੍ਜਵਮਦ੍ਦਵੇ ਰਤੋ ਹੋਤਿ. ਸਙ੍ਗਾਤਿਗੋਤਿ ਰਾਗਦੋਸਸਙ੍ਗਾਤਿਗੋ. ਏਤੇਨ ਅਨਾਗਾਮਿਭੂਮਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਹੀਨੋਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਹੇਤੁਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਪਹੀਨਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖੋ. ਏਤੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਭੂਮਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨ ਲਿਪ੍ਪਤਿ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤੇਸੁ ਧੀਰੋਤਿ ਸੋ ਏਵਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਧਿਤਿਸਮ੍ਪਦਾਯ ਧੀਰੋ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਕੇਨਚਿ ਕਿਲੇਸੇਨ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤਿ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤੇਸੁ, ਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤੇਸੁ ਚ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤਿ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਪਰਮਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.

੨੫੪-੫. ਇਤੋ ਪਰਂ ‘‘ਇਚ੍ਚੇਤਮਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੇ ਗਾਥਾ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤਾਸਮਤ੍ਥੋ – ਇਤਿ ਭਗਵਾ ਕਸ੍ਸਪੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਅਨੇਕਾਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਧਮ੍ਮਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਚ ਦੇਸਨਾਯ ਯਾਵ ਤਾਪਸੋ ਅਞ੍ਞਾਸਿ, ਤਾਵ ਸੋ ਅਕ੍ਖਾਸਿ ਕਥੇਸਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਸਿ. ਨਂ ਵੇਦਯਿ ਮਨ੍ਤਪਾਰਗੂਤਿ ਸੋਪਿ ਤਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਂ ਮਨ੍ਤਪਾਰਗੂ, ਵੇਦਪਾਰਗੂ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵੇਦਯਿ ਅਞ੍ਞਾਸਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਪਦਤੋ ਚ ਦੇਸਨਾਨਯਤੋ ਚ ਚਿਤ੍ਰਾਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਮੁਨੀ ਪਕਾਸਯਿ. ਕੀਦਿਸੋ? ਨਿਰਾਮਗਨ੍ਧੋ ਅਸਿਤੋ ਦੁਰਨ੍ਨਯੋ, ਆਮਗਨ੍ਧਕਿਲੇਸਾਭਾਵਾ ਨਿਰਾਮਗਨ੍ਧੋ, ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯਾਭਾਵਾ ਅਸਿਤੋ, ਬਾਹਿਰਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ‘‘ਇਦਂ ਸੇਯ੍ਯੋ ਇਦਂ ਵਰ’’ਨ੍ਤਿ ਕੇਨਚਿ ਨੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਦੁਰਨ੍ਨਯੋ. ਏਵਂ ਪਕਾਸਿਤਵਤੋ ਚਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਪਦਂ ਸੁਕਥਿਤਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਨਿਰਾਮਗਨ੍ਧਂ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸਯੋਗਂ, ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਨੂਦਨਂ ਸਬ੍ਬਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਨੂਦਨਂ, ਨੀਚਮਨੋ ਨੀਚਚਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਾਦੇ ਪਞ੍ਚਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿ. ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਮਰੋਚਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਚ ਨਂ ਆਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਕਸ੍ਸਪਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਤਿਸ੍ਸੋ ਤਾਪਸੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਮਰੋਚਯਿਤ੍ਥ, ਅਯਾਚੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਭਗਵਾ ‘‘ਏਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਤਙ੍ਖਣਂਯੇਵ ਅਟ੍ਠਪਰਿਕ੍ਖਾਰਯੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਸ੍ਸਸਤਿਕਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕਤਿਪਾਹੇਨੇਵ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਨਾਮ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਪੁਨ ਦੁਤਿਯੋ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ ਨਾਮ. ਏਵਂ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਤਿਸ੍ਸਭਾਰਦ੍ਵਾਜਂ ਨਾਮ ਸਾਵਕਯੁਗਂ ਅਹੋਸਿ.

ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਨ ਭਗਵਾ ਯਾ ਚ ਤਿਸ੍ਸੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਆਦਿਤੋ ਤਿਸ੍ਸੋ ਗਾਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਯਾ ਚ ਕਸ੍ਸਪੇਨ ਭਗਵਤਾ ਮਜ੍ਝੇ ਨਵ, ਯਾ ਚ ਤਦਾ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰੇਹਿ ਅਨ੍ਤੇ ਦ੍ਵੇ, ਤਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਚੁਦ੍ਦਸ ਗਾਥਾ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਆਮਗਨ੍ਧਸੁਤ੍ਤਂ ਆਚਰਿਯਪ੍ਪਮੁਖਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਤਾਪਸਸਤਾਨਂ ਆਮਗਨ੍ਧਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਥੇਵ ਨੀਚਮਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਪਾਦੇ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸਾਯ. ‘‘ਏਥ ਭਿਕ੍ਖਵੋ’’ਤਿ ਭਗਵਾ ਅਵੋਚ. ਤੇ ਤਥੇਵ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਂ ਪਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕਤਿਪਾਹੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬੇਵ ਅਗ੍ਗਫਲੇ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੂਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਆਮਗਨ੍ਧਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਹਿਰਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਹਿਰਿਂ ਤਰਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਹਿਰਿਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਭਗਵਤਿ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲੋ ਅਡ੍ਢੋ ਅਹੋਸਿ ਅਸੀਤਿਕੋਟਿਧਨਵਿਭਵੋ. ਤਸ੍ਸ ਏਕਪੁਤ੍ਤਕੋ ਅਹੋਸਿ ਪਿਯੋ ਮਨਾਪੋ. ਸੋ ਤਂ ਦੇਵਕੁਮਾਰਂ ਵਿਯ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਸੁਖੂਪਕਰਣੇਹਿ ਸਂਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ ਤਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਂ ਤਸ੍ਸ ਅਨਿਯ੍ਯਾਤੇਤ੍ਵਾਵ ਕਾਲਮਕਾਸਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ. ਤਤੋ ਤਸ੍ਸ ਮਾਣਵਸ੍ਸ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੋ ਸਾਰਗਬ੍ਭਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਂ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਇਦਂ ਤੇ, ਸਾਮਿ, ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਸਨ੍ਤਕਂ, ਇਦਂ ਅਯ੍ਯਕਪਯ੍ਯਕਾਨਂ ਸਨ੍ਤਕਂ, ਇਦਂ ਸਤ੍ਤਕੁਲਪਰਿਵਟ੍ਟੇਨ ਆਗਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਮਾਣਵੋ ਧਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਦਂ ਧਨਂਯੇਵ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਯੇਹਿ ਪਨ ਇਦਂ ਸਞ੍ਚਿਤਂ, ਤੇ ਨ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੇਵ ਮਚ੍ਚੁਵਸਂ ਗਤਾ. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਚ ਨ ਇਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਦਾਯ ਅਗਮਂਸੁ, ਏਵਂ ਨਾਮ ਭੋਗੇ ਪਹਾਯ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬੋ ਪਰਲੋਕੋ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਦਾਯ ਗਨ੍ਤੁਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸੁਚਰਿਤੇਨ. ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਇਮਂ ਧਨਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਸੁਚਰਿਤਧਨਂ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯਂ, ਯਂ ਸਕ੍ਕਾ ਆਦਾਯ ਗਨ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਪੁਨ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਪਹੂਤਮਿਦਂ ਧਨਂ, ਕਿਂ ਇਮਿਨਾ ਏਵਮਪ੍ਪਕੇਨ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ, ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਦੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਮਮ ਘਰੇ ਏਤ੍ਤਕਂ ਧਨਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਇਚ੍ਛਾਮਿ ਤੇਨ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਾਤੁਂ. ਸਾਧੁ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਗਰੇ ਘੋਸਨਂ ਕਾਰਾਪੇਥਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਤਥਾ ਕਾਰਾਪੇਸਿ. ਸੋ ਆਗਤਾਗਤਾਨਂ ਭਾਜਨਾਨਿ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਹਿ ਦਿਵਸੇਹਿ ਸਬ੍ਬਧਨਮਦਾਸਿ, ਦਤ੍ਵਾ ਚ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਵਂ ਮਹਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਯੁਤ੍ਤਂ ਘਰੇ ਵਸਿਤੁਂ, ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਪਰਿਜਨਸ੍ਸ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਤੇ ‘‘ਮਾ, ਤ੍ਵਂ ਸਾਮਿ, ‘ਧਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣ’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤਯਿ, ਮਯਂ ਅਪ੍ਪਕੇਨੇਵ ਕਾਲੇਨ ਨਾਨਾਵਿਧੇਹਿ ਉਪਾਯੇਹਿ ਧਨਸਞ੍ਚਯਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਤਂ ਯਾਚਿਂਸੁ. ਸੋ ਤੇਸਂ ਯਾਚਨਂ ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾਵ ਤਾਪਸਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿ.

ਤਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠਵਿਧਾ ਤਾਪਸਾ – ਸਪੁਤ੍ਤਭਰਿਯਾ, ਉਞ੍ਛਾਚਾਰਿਕਾ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਕਾਲਿਕਾ, ਅਨਗ੍ਗਿਪਕ੍ਕਿਕਾ, ਅਸ੍ਮਮੁਟ੍ਠਿਕਾ, ਦਨ੍ਤਲੁਯ੍ਯਕਾ, ਪਵਤ੍ਤਫਲਿਕਾ, ਵਣ੍ਟਮੁਤ੍ਤਿਕਾ ਚਾਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੨੮੦). ਤਤ੍ਥ ਸਪੁਤ੍ਤਭਰਿਯਾਤਿ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਕਸਿਵਣਿਜ੍ਜਾਦੀਹਿ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪਯਮਾਨਾ ਕੇਣਿਯਜਟਿਲਾਦਯੋ. ਉਞ੍ਛਾਚਾਰਿਕਾਤਿ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰੇ ਅਸ੍ਸਮਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਖਤ੍ਤਿਯਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਮਾਰਾਦਯੋ ਸਿਪ੍ਪਾਦੀਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਤ੍ਵਾ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਿਲਤਣ੍ਡੁਲਾਦਿਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਾ, ਤੇ ਸਪੁਤ੍ਤਭਰਿਯੇਹਿ ਸੇਟ੍ਠਤਰਾ. ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਕਾਲਿਕਾਤਿ ਆਹਾਰਵੇਲਾਯ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਂ ਆਹਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯਾਪੇਨ੍ਤਾ, ਤੇ ਉਞ੍ਛਾਚਾਰਿਕੇਹਿ ਸੇਟ੍ਠਤਰਾ. ਅਨਗ੍ਗਿਪਕ੍ਕਿਕਾਤਿ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਅਪਕ੍ਕਪਤ੍ਤਫਲਾਨਿ ਖਾਦਿਤ੍ਵਾ ਯਾਪੇਨ੍ਤਾ, ਤੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਕਾਲਿਕੇਹਿ ਸੇਟ੍ਠਤਰਾ. ਅਸ੍ਮਮੁਟ੍ਠਿਕਾਤਿ ਮੁਟ੍ਠਿਪਾਸਾਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਾਸਿਸਤ੍ਥਕਾਦਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਾ ਯਦਾ ਛਾਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਰੁਕ੍ਖਤੋ ਤਚਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਖਾਦਿਤ੍ਵਾ ਉਪੋਸਥਙ੍ਗਾਨਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇ ਭਾਵੇਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਅਨਗ੍ਗਿਪਕ੍ਕਿਕੇਹਿ ਸੇਟ੍ਠਤਰਾ. ਦਨ੍ਤਲੁਯ੍ਯਕਾਤਿ ਮੁਟ੍ਠਿਪਾਸਾਣਾਦੀਨਿਪਿ ਅਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚਰਨ੍ਤਾ ਖੁਦਾਕਾਲੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਰੁਕ੍ਖਤੋ ਦਨ੍ਤੇਹਿ ਉਪ੍ਪਾਟੇਤ੍ਵਾ ਤਚਂ ਖਾਦਿਤ੍ਵਾ ਉਪੋਸਥਙ੍ਗਾਨਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੇ ਭਾਵੇਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਅਸ੍ਮਮੁਟ੍ਠਿਕੇਹਿ ਸੇਟ੍ਠਤਰਾ. ਪਵਤ੍ਤਫਲਿਕਾਤਿ ਜਾਤਸ੍ਸਰਂ ਵਾ ਵਨਸਣ੍ਡਂ ਵਾ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸਨ੍ਤਾ ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਸਰੇ ਭਿਸਮੁਲ਼ਾਲਾਦਿ, ਯਂ ਵਾ ਵਨਸਣ੍ਡੇ ਪੁਪ੍ਫਕਾਲੇ ਪੁਪ੍ਫਂ, ਫਲਕਾਲੇ ਫਲਂ, ਤਮੇਵ ਖਾਦਨ੍ਤਿ. ਪੁਪ੍ਫਫਲੇ ਅਸਤਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਤਤ੍ਥ ਰੁਕ੍ਖਪਪਟਿਕਮ੍ਪਿ ਖਾਦਿਤ੍ਵਾ ਵਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਆਹਾਰਤ੍ਥਾਯ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਉਪੋਸਥਙ੍ਗਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਭਾਵਨਂ ਚ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਦਨ੍ਤਲੁਯ੍ਯਕੇਹਿ ਸੇਟ੍ਠਤਰਾ. ਵਣ੍ਟਮੁਤ੍ਤਿਕਾ ਨਾਮ ਵਣ੍ਟਮੁਤ੍ਤਾਨਿ ਭੂਮਿਯਂ ਪਤਿਤਾਨਿ ਪਣ੍ਣਾਨਿਯੇਵ ਖਾਦਨ੍ਤਿ, ਸੇਸਂ ਪੁਰਿਮਸਦਿਸਮੇਵ, ਤੇ ਸਬ੍ਬਸੇਟ੍ਠਾ.

ਅਯਂ ਪਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਤਾਪਸਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸੁ ਅਗ੍ਗਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਣ੍ਟਮੁਤ੍ਤਿਕਪਬ੍ਬਜ੍ਜਮੇਵ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਹਿਮਵਨ੍ਤੇ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਪਬ੍ਬਤੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਸ੍ਸਮਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਵਸਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਵਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਜੇਤਵਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਵਾਸੀ ਏਕੋ ਪੁਰਿਸੋ ਪਬ੍ਬਤੇ ਚਨ੍ਦਨਸਾਰਾਦੀਨਿ ਗਵੇਸਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਮਂ ਪਤ੍ਵਾ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਸੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕੁਤੋ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਸਾਵਤ੍ਥਿਤੋ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਕਾ ਤਤ੍ਥ ਪਵਤ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਤਤ੍ਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਦਾਨਾਦੀਨਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਕਸ੍ਸ ਓਵਾਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ’’ਤਿ? ‘‘ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ’’ਤਿ. ਤਾਪਸੋ ਬੁਦ੍ਧਸਦ੍ਦਸ੍ਸਵਨੇਨ ਵਿਮ੍ਹਿਤੋ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਤ੍ਵਂ, ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਵਦੇਸੀ’’ਤਿ ਆਮਗਨ੍ਧੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਘੋਸੋਪਿ ਖੋ ਏਸੋ ਦੁਲ੍ਲਭੋ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਤੁਚ੍ਛਮੇਵ ਗਨ੍ਤੁਂ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਪੁਨ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਆਮਿਸਗਰੁਕਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਧਮ੍ਮਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਞ੍ਹੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿ –

‘‘ਕੀਦਿਸੋ ਮਿਤ੍ਤੋ ਨ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬੋ, ਕੀਦਿਸੋ ਮਿਤ੍ਤੋ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬੋ;

ਕੀਦਿਸੋ ਪਯੋਗੋ ਪਯੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬੋ, ਕਿਂ ਰਸਾਨਂ ਅਗ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸੋ ਤੇ ਪਞ੍ਹੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸਾਭਿਮੁਖੋ ਪਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਜੇਤਵਨਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ. ਭਗਵਾਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਾਯ ਆਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਯੇਵ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਵ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਭਗਵਾ ‘‘ਕਚ੍ਚਿ, ਇਸਿ, ਖਮਨੀਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਮ੍ਮੋਦਿ. ਸੋਪਿ ‘‘ਖਮਨੀਯਂ, ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪਟਿਸਮ੍ਮੋਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਦਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਮਨਸਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇ ਪਞ੍ਹੇ ਵਾਚਾਯ ਏਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਮਨਸਾ ਏਵ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਤੇ ਪਞ੍ਹੇ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਭਗਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਪੁਟ੍ਠੋ ਆਦਿਪਞ੍ਹਂ ਤਾਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ਹਿਰਿਂ ਤਰਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਾ ਗਾਥਾਯੋ ਆਹ.

੨੫੬. ਤਾਸਂ ਅਤ੍ਥੋ – ਹਿਰਿਂ ਤਰਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਹਿਰਿਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਂ ਅਹਿਰਿਕਂ ਨਿਲ੍ਲਜ੍ਜਂ. ਵਿਜਿਗੁਚ੍ਛਮਾਨਨ੍ਤਿ ਅਸੁਚਿਮਿਵ ਪਸ੍ਸਮਾਨਂ. ਅਹਿਰਿਕੋ ਹਿ ਹਿਰਿਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਤਿ ਅਸੁਚਿਮਿਵ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਤੇਨ ਨਂ ਨ ਭਜਤਿ ਨ ਅਲ੍ਲੀਯਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਿਜਿਗੁਚ੍ਛਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਵਾਹਮਸ੍ਮਿ ਇਤਿ ਭਾਸਮਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਹਂ, ਸਮ੍ਮ, ਤਵ ਸਹਾਯੋ ਹਿਤਕਾਮੋ ਸੁਖਕਾਮੋ, ਜੀਵਿਤਮ੍ਪਿ ਮੇ ਤੁਯ੍ਹਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਭਾਸਮਾਨਂ. ਸਯ੍ਹਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਅਨਾਦਿਯਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਭਾਸਿਤ੍ਵਾਪਿ ਚ ਸਯ੍ਹਾਨਿ ਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾਨਿਪਿ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਅਨਾਦਿਯਨ੍ਤਂ ਕਰਣਤ੍ਥਾਯ ਅਸਮਾਦਿਯਨ੍ਤਂ. ਅਥ ਵਾ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਤਤ੍ਥ ਆਦਰਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਕਰੋਨ੍ਤਂ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਕਿਚ੍ਚੇਸੁ ਬ੍ਯਸਨਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਂ. ਨੇਸੋ ਮਮਨ੍ਤਿ ਇਤਿ ਨਂ ਵਿਜਞ੍ਞਾਤਿ ਤਂ ਏਵਰੂਪਂ ‘‘ਮਿਤ੍ਤਪਟਿਰੂਪਕੋ ਏਸੋ, ਨੇਸੋ ਮੇ ਮਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਪੁਰਿਸੋ ਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯ.

੨੫੭. ਅਨਨ੍ਵਯਨ੍ਤਿ ਯਂ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਚ ਭਾਸਤਿ, ਤੇਨ ਅਨਨੁਗਤਂ. ਪਿਯਂ ਵਾਚਂ ਯੋ ਮਿਤ੍ਤੇਸੁ ਪਕੁਬ੍ਬਤੀਤਿ ਯੋ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤੇਹਿ ਪਦੇਹਿ ਪਟਿਸਨ੍ਥਰਨ੍ਤੋ ਨਿਰਤ੍ਥਕੇਨ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਕੇਵਲਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਚ੍ਛਾਯਾਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਪਿਯਂ ਮਿਤ੍ਤੇਸੁ ਵਾਚਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਅਕਰੋਨ੍ਤਂ ਭਾਸਮਾਨਂ, ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾਤਿ ਏਵਰੂਪਂ ਯਂ ਭਾਸਤਿ, ਤਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤਂ, ਕੇਵਲਂ ਵਾਚਾਯ ਭਾਸਮਾਨਂ ‘‘ਵਚੀਪਰਮੋ ਨਾਮੇਸ ਅਮਿਤ੍ਤੋ ਮਿਤ੍ਤਪਟਿਰੂਪਕੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ.

੨੫੮. ਨ ਸੋ ਮਿਤ੍ਤੋ ਯੋ ਸਦਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ, ਭੇਦਾਸਙ੍ਕੀ ਰਨ੍ਧਮੇਵਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ ਯੋ ਭੇਦਮੇਵ ਆਸਙ੍ਕਮਾਨੋ ਕਤਮਧੁਰੇਨ ਉਪਚਾਰੇਨ ਸਦਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਵਿਹਰਤਿ, ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਅਸ੍ਸਤਿਯਾ ਅਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਕਤਂ, ਅਞ੍ਞਾਣਕੇਨ ਵਾ ਅਕਤਂ, ‘‘ਯਦਾ ਮਂ ਗਰਹਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਦਾ ਨਂ ਏਤੇਨ ਪਟਿਚੋਦੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਰਨ੍ਧਮੇਵ ਅਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਸੋ ਮਿਤ੍ਤੋ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬੋਤਿ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ‘‘ਕੀਦਿਸੋ ਮਿਤ੍ਤੋ ਨ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਇਮਂ ਆਦਿਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ‘‘ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਸੇਤੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਉਪਡ੍ਢਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਮਿਤ੍ਤੇ ਮਿਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਹਦਯਮਨੁਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਯਨੇਨ ਯਥਾ ਨਾਮ ਪਿਤੁ ਉਰਸਿ ਪੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਮਯਿ ਉਰਸਿ ਸਯਨ੍ਤੇ ਦੁਕ੍ਖਂ ਵਾ ਅਨਤ੍ਤਮਨਤਾ ਵਾ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਅਪਰਿਸਙ੍ਕਮਾਨੋ ਨਿਬ੍ਬਿਸਙ੍ਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੇਤਿ, ਏਵਮੇਵਂ ਦਾਰਧਨਜੀਵਿਤਾਦੀਸੁ ਵਿਸ੍ਸਾਸਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਮਿਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਨਿਬ੍ਬਿਸਙ੍ਕੋ ਸੇਤਿ. ਯੋ ਚ ਪਰੇਹਿ ਕਾਰਣਸਤਂ ਕਾਰਣਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਭੇਜ੍ਜੋ, ਸ ਵੇ ਮਿਤ੍ਤੋ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬੋਤਿ.

੨੫੯. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ‘‘ਕੀਦਿਸੋ ਮਿਤ੍ਤੋ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਦੁਤਿਯਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਤਤਿਯਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ‘‘ਪਾਮੁਜ੍ਜਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਪਾਮੁਜ੍ਜਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਪਾਮੁਜ੍ਜਕਰਣਂ. ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਰਣਂ. ਕਿਂ ਪਨ ਤਨ੍ਤਿ? ਵੀਰਿਯਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਧਮ੍ਮੂਪਸਞ੍ਹਿਤਂ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਸੁਖਮੁਪ੍ਪਾਦਨਤੋ ਪਾਮੁਜ੍ਜਕਰਣਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਥਾਹ ‘‘ਸ੍ਵਾਖਾਤੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ ਯੋ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ, ਸੋ ਸੁਖਂ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੩੧੯). ਪਸਂਸਂ ਆਵਹਤੀਤਿ ਪਸਂਸਾਵਹਨਂ. ਆਦਿਤੋ ਦਿਬ੍ਬਮਾਨੁਸਕਸੁਖਾਨਂ, ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਖਸ੍ਸ ਆਵਹਨਤੋ ਫਲੂਪਚਾਰੇਨ ਸੁਖਂ. ਫਲਂ ਪਟਿਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਫਲਾਨਿਸਂਸੋ. ਭਾਵੇਤੀਤਿ ਵਡ੍ਢੇਤਿ. ਵਹਨ੍ਤੋ ਪੋਰਿਸਂ ਧੁਰਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਸਾਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਭਾਰਂ ਆਦਾਯ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਏਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਵੀਰਿਯਸਙ੍ਖਾਤਂ ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਤਿ, ਈਦਿਸੋ ਪਯੋਗੋ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬੋਤਿ.

੨੬੦. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ‘‘ਕੀਦਿਸੋ ਪਯੋਗੋ ਪਯੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਤਤਿਯਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ‘‘ਪਵਿਵੇਕਰਸ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਵਿਵੇਕੋਤਿ ਕਿਲੇਸਵਿਵੇਕਤੋ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਅਗ੍ਗਫਲਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਰਸੋਤਿ ਅਸ੍ਸਾਦਨਟ੍ਠੇਨ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਸੁਖਂ. ਉਪਸਮੋਪਿ ਕਿਲੇਸੂਪਸਮਨ੍ਤੇ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਙ੍ਖਾਤਉਪਸਮਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾ ਵਾ ਤਦੇਵ, ਧਮ੍ਮਪੀਤਿਰਸੋਪਿ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਤੋ ਅਨਪੇਤਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਙ੍ਖਾਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਪੀਤਿਯਾ ਰਸਤ੍ਤਾ ਤਦੇਵ. ਤਂ ਪਵਿਵੇਕਰਸਂ ਉਪਸਮਸ੍ਸ ਚ ਰਸਂ ਪਿਤ੍ਵਾ ਤਦੇਵ ਧਮ੍ਮਪੀਤਿਰਸਂ ਪਿਵਂ ਨਿਦ੍ਦਰੋ ਹੋਤਿ ਨਿਪ੍ਪਾਪੋ, ਪਿਵਿਤ੍ਵਾਪਿ ਕਿਲੇਸਪਰਿਲ਼ਾਹਾਭਾਵੇਨ ਨਿਦ੍ਦਰੋ, ਪਿਵਨ੍ਤੋਪਿ ਪਹੀਨਪਾਪਤ੍ਤਾ ਨਿਪ੍ਪਾਪੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਰਸਾਨਮਗ੍ਗਨ੍ਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਝਾਨਨਿਬ੍ਬਾਨਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਨਂ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਉਪਧਿਵਿਵੇਕਾਨਞ੍ਚ ਵਸੇਨ ਪਵਿਵੇਕਰਸਾਦਯੋ ਤਯੋ ਏਵ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਯੋਜੇਨ੍ਤਿ, ਪੁਰਿਮਮੇਵ ਸੁਨ੍ਦਰਂ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਚਤੁਤ੍ਥਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਕਤਿਪਾਹੇਨੇਵ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਰਹਾ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਹਿਰਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਪਠਮੋ ਭਾਗੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ

ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੇ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ

(ਦੁਤਿਯੋ ਭਾਗੋ)

੨. ਚੂਲ਼ਵਗ੍ਗੋ

੪. ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਕਿਰ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰਸਨ੍ਥਾਗਾਰਸਭਾਦੀਸੁ ਮਹਾਜਨਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਂ ਦਤ੍ਵਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਸੀਤਾਹਰਣਾਦਿਬਾਹਿਰਕਕਥਂ ਕਥਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਏਕੇਕਾ ਕਥਾ ਚਤੁਮਾਸਚ੍ਚਯੇਨ ਨਿਟ੍ਠਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਦਿਵਸਂ ਮਙ੍ਗਲਕਥਾ ਸਮੁਟ੍ਠਾਸਿ – ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਮਙ੍ਗਲਂ, ਕਿਂ ਦਿਟ੍ਠਂ ਮਙ੍ਗਲਂ, ਸੁਤਂ ਮਙ੍ਗਲਂ, ਮੁਤਂ ਮਙ੍ਗਲਂ, ਕੋ ਮਙ੍ਗਲਂ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ?

ਅਥ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕੋ ਨਾਮੇਕੋ ਪੁਰਿਸੋ ਆਹ – ‘‘ਅਹਂ ਮਙ੍ਗਲਂ ਜਾਨਾਮਿ, ਦਿਟ੍ਠਂ ਲੋਕੇ ਮਙ੍ਗਲਂ, ਦਿਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਅਭਿਮਙ੍ਗਲਸਮ੍ਮਤਂ ਰੂਪਂ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਕਾਲਸ੍ਸੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਚਾਤਕਸਕੁਣਂ ਵਾ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਬੇਲੁਵਲਟ੍ਠਿਂ ਵਾ ਗਬ੍ਭਿਨਿਂ ਵਾ ਕੁਮਾਰਕੇ ਵਾ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਯਤ੍ਤੇ ਪੁਣ੍ਣਘਟਂ ਵਾ ਅਲ੍ਲਰੋਹਿਤਮਚ੍ਛਂ ਵਾ ਆਜਞ੍ਞਂ ਵਾ ਆਜਞ੍ਞਰਥਂ ਵਾ ਉਸਭਂ ਵਾ ਗਾਵਿਂ ਵਾ ਕਪਿਲਂ ਵਾ, ਯਂ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਏਵਰੂਪਂ ਅਭਿਮਙ੍ਗਲਸਮ੍ਮਤਂ ਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਏਕਚ੍ਚੇ ਅਗ੍ਗਹੇਸੁਂ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਨਾਗ੍ਗਹੇਸੁਂ. ਯੇ ਨਾਗ੍ਗਹੇਸੁਂ, ਤੇ ਤੇਨ ਸਹ ਵਿਵਦਿਂਸੁ.

ਅਥ ਸੁਤਮਙ੍ਗਲਿਕੋ ਨਾਮੇਕੋ ਪੁਰਿਸੋ ਆਹ – ‘‘ਚਕ੍ਖੁ ਨਾਮੇਤਂ, ਭੋ, ਸੁਚਿਮ੍ਪਿ ਅਸੁਚਿਮ੍ਪਿ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਤਥਾ ਸੁਨ੍ਦਰਮ੍ਪਿ ਅਸੁਨ੍ਦਰਮ੍ਪਿ, ਮਨਾਪਮ੍ਪਿ ਅਮਨਾਪਮ੍ਪਿ. ਯਦਿ ਤੇਨ ਦਿਟ੍ਠਂ ਮਙ੍ਗਲਂ ਸਿਯਾ, ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਮਙ੍ਗਲਂ ਸਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਦਿਟ੍ਠਂ ਮਙ੍ਗਲਂ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਸੁਤਂ ਮਙ੍ਗਲਂ, ਸੁਤਂ ਨਾਮ ਅਭਿਮਙ੍ਗਲਸਮ੍ਮਤੋ ਸਦ੍ਦੋ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਕਾਲਸ੍ਸੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਵਡ੍ਢਾਤਿ ਵਾ ਵਡ੍ਢਮਾਨਾਤਿ ਵਾ ਪੁਣ੍ਣਾਤਿ ਵਾ ਫੁਸ੍ਸਾਤਿ ਵਾ ਸੁਮਨਾਤਿ ਵਾ ਸਿਰੀਤਿ ਵਾ ਸਿਰਿਵਡ੍ਢਾਤਿ ਵਾ ਅਜ੍ਜ ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਸੁਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਸੁਦਿਵਸਂ ਸੁਮਙ੍ਗਲਨ੍ਤਿ ਏਵਰੂਪਂ ਵਾ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਅਭਿਮਙ੍ਗਲਸਮ੍ਮਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣਾਤਿ, ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸੁਤਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਪਿ ਵਚਨਂ ਏਕਚ੍ਚੇ ਅਗ੍ਗਹੇਸੁਂ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਨਾਗ੍ਗਹੇਸੁਂ. ਯੇ ਨਾਗ੍ਗਹੇਸੁਂ, ਤੇ ਤੇਨ ਸਹ ਵਿਵਦਿਂਸੁ.

ਅਥ ਮੁਤਮਙ੍ਗਲਿਕੋ ਨਾਮੇਕੋ ਪੁਰਿਸੋ ਆਹ – ‘‘ਸੋਤਮ੍ਪਿ ਹਿ ਨਾਮੇਤਂ ਭੋ ਸਾਧੁਮ੍ਪਿ ਅਸਾਧੁਮ੍ਪਿ ਮਨਾਪਮ੍ਪਿ ਅਮਨਾਪਮ੍ਪਿ ਸੁਣਾਤਿ. ਯਦਿ ਤੇਨ ਸੁਤਂ ਮਙ੍ਗਲਂ ਸਿਯਾ, ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਮਙ੍ਗਲਂ ਸਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਸੁਤਂ ਮਙ੍ਗਲਂ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਮੁਤਂ ਮਙ੍ਗਲਂ, ਮੁਤਂ ਨਾਮ ਅਭਿਮਙ੍ਗਲਸਮ੍ਮਤਂ ਗਨ੍ਧਰਸਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਕਾਲਸ੍ਸੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਪਦੁਮਗਨ੍ਧਾਦਿਪੁਪ੍ਫਗਨ੍ਧਂ ਵਾ ਘਾਯਤਿ, ਫੁਸ੍ਸਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਵਾ ਖਾਦਤਿ, ਪਥਵਿਂ ਵਾ ਆਮਸਤਿ, ਹਰਿਤਸਸ੍ਸਂ ਵਾ ਅਲ੍ਲਗੋਮਯਂ ਵਾ ਕਚ੍ਛਪਂ ਵਾ ਤਿਲਵਾਹਂ ਵਾ ਪੁਪ੍ਫਂ ਵਾ ਫਲਂ ਵਾ ਆਮਸਤਿ, ਫੁਸ੍ਸਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਵਾ ਸਮ੍ਮਾ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਫੁਸ੍ਸਸਾਟਕਂ ਵਾ ਨਿਵਾਸੇਤਿ, ਫੁਸ੍ਸਵੇਠਨਂ ਵਾ ਧਾਰੇਤਿ, ਯਂ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਏਵਰੂਪਂ ਅਭਿਮਙ੍ਗਲਸਮ੍ਮਤਂ ਗਨ੍ਧਂ ਵਾ ਘਾਯਤਿ, ਰਸਂ ਵਾ ਸਾਯਤਿ, ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਵਾ ਫੁਸਤਿ, ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੁਤਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਪਿ ਵਚਨਂ ਏਕਚ੍ਚੇ ਅਗ੍ਗਹੇਸੁਂ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਨਾਗ੍ਗਹੇਸੁਂ.

ਤਤ੍ਥ ਨ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕੋ ਸੁਤਮੁਤਮਙ੍ਗਲਿਕੇ ਅਸਕ੍ਖਿ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ. ਨ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਇਤਰੇ ਦ੍ਵੇ. ਤੇਸੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਯੇ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਿਕਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ, ਤੇ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਂਯੇਵ ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਗਤਾ. ਯੇ ਸੁਤਮੁਤਮਙ੍ਗਲਿਕਾਨਂ ਵਚਨਂ ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ, ਤੇ ‘‘ਸੁਤਂਯੇਵ ਮੁਤਂਯੇਵ ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਗਤਾ. ਏਵਮਯਂ ਮਙ੍ਗਲਕਥਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਪਾਕਟਾ ਜਾਤਾ.

ਅਥ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਗੁਮ੍ਬਗੁਮ੍ਬਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਚਿਨ੍ਤਯਿਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਆਰਕ੍ਖਦੇਵਤਾ ਤਂ ਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਚਿਨ੍ਤਯਿਂਸੁ. ਤਾਸਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਭੁਮ੍ਮਦੇਵਤਾ ਮਿਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਤਤੋ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭੁਮ੍ਮਦੇਵਤਾਪਿ ਤਥੇਵ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਚਿਨ੍ਤਯਿਂਸੁ. ਤਾਸਮ੍ਪਿ ਦੇਵਤਾਨਂ ਆਕਾਸਟ੍ਠਦੇਵਤਾ ਮਿਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਆਕਾਸਟ੍ਠਦੇਵਤਾਨਂ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਦੇਵਤਾ. ਏਤੇਨੇਵ ਉਪਾਯੇਨ ਯਾਵ ਸੁਦਸ੍ਸੀਦੇਵਤਾਨਂ ਅਕਨਿਟ੍ਠਦੇਵਤਾ ਮਿਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਤਤੋ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਕਨਿਟ੍ਠਦੇਵਤਾਪਿ ਤਥੇਵ ਗੁਮ੍ਬਗੁਮ੍ਬਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਚਿਨ੍ਤਯਿਂਸੁ. ਏਵਂ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਮਙ੍ਗਲਚਿਨ੍ਤਾ ਉਦਪਾਦਿ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚ ਸਾ ‘‘ਇਦਂ ਮਙ੍ਗਲਂ ਇਦਂ ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਯਮਾਨਾਪਿ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਏਵ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਦ੍ਵਾਦਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਸਬ੍ਬੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਦੇਵਾ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਰਿਯਸਾਵਕੇ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਸੇਨ ਤਿਧਾ ਭਿਨ੍ਨਾ. ਏਕੋਪਿ ‘‘ਇਦਮੇਵ ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੁਚ੍ਚਤੋ ਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋ ਨਾਹੋਸਿ, ਮਙ੍ਗਲਕੋਲਾਹਲਂ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ.

ਕੋਲਾਹਲਂ ਨਾਮ ਪਞ੍ਚਵਿਧਂ – ਕਪ੍ਪਕੋਲਾਹਲਂ, ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਕੋਲਾਹਲਂ, ਬੁਦ੍ਧਕੋਲਾਹਲਂ, ਮਙ੍ਗਲਕੋਲਾਹਲਂ, ਮੋਨੇਯ੍ਯਕੋਲਾਹਲਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਾ ਮੁਤ੍ਤਸਿਰਾ ਵਿਕਿਣ੍ਣਕੇਸਾ ਰੁਦਮ੍ਮੁਖਾ ਅਸ੍ਸੂਨਿ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਪੁਞ੍ਛਮਾਨਾ ਰਤ੍ਤਵਤ੍ਥਨਿਵਤ੍ਥਾ ਅਤਿਵਿਯ ਵਿਰੂਪਵੇਸਧਾਰਿਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ‘‘ਵਸ੍ਸਸਤਸਹਸ੍ਸਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਕਪ੍ਪੁਟ੍ਠਾਨਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਵਿਨਸ੍ਸਿਸ੍ਸਤਿ, ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਸੁਸ੍ਸਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਯਞ੍ਚ ਮਹਾਪਥਵੀ ਸਿਨੇਰੁ ਚ ਪਬ੍ਬਤਰਾਜਾ ਉਡ੍ਢਯ੍ਹਿਸ੍ਸਤਿ ਵਿਨਸ੍ਸਿਸ੍ਸਤਿ, ਯਾਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਲੋਕਵਿਨਾਸੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਮੇਤ੍ਤਂ, ਮਾਰਿਸਾ, ਭਾਵੇਥ, ਕਰੁਣਂ ਮੁਦਿਤਂ ਉਪੇਕ੍ਖਂ, ਮਾਰਿਸਾ, ਭਾਵੇਥ, ਮਾਤਰਂ ਉਪਟ੍ਠਹਥ, ਪਿਤਰਂ ਉਪਟ੍ਠਹਥ, ਕੁਲੇ ਜੇਟ੍ਠਾਪਚਾਯਿਨੋ ਹੋਥ, ਜਾਗਰਥ ਮਾ ਪਮਾਦਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਪਥੇ ਵਿਚਰਿਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਕਪ੍ਪਕੋਲਾਹਲਂ ਨਾਮ.

ਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਾਯੇਵ ‘‘ਵਸ੍ਸਸਤਸ੍ਸਚ੍ਚਯੇਨ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਰਾਜਾ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਪਥੇ ਵਿਚਰਿਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਕੋਲਾਹਲਂ ਨਾਮ.

ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾ ਪਨ ਦੇਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਭਰਣੇਨ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵੇਠਨਂ ਸੀਸੇ ਕਤ੍ਵਾ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤਾ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਵਾਦਿਨੋ ‘‘ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਪਥੇ ਵਿਚਰਿਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਬੁਦ੍ਧਕੋਲਾਹਲਂ ਨਾਮ.

ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾ ਏਵ ਦੇਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਦ੍ਵਾਦਸਨ੍ਨਂ ਵਸ੍ਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਮਙ੍ਗਲਂ ਕਥੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਪਥੇ ਵਿਚਰਿਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਮਙ੍ਗਲਕੋਲਾਹਲਂ ਨਾਮ.

ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਾ ਏਵ ਦੇਵਾ ‘‘ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਵਸ੍ਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮਾਗਮ੍ਮ ਮੋਨੇਯ੍ਯਪਟਿਪਦਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਪਥੇ ਵਿਚਰਿਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਮੋਨੇਯ੍ਯਕੋਲਾਹਲਂ ਨਾਮ. ਇਮੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕੋਲਾਹਲੇਸੁ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਾਦਿਵਸੇਨ ਤਿਧਾ ਭਿਨ੍ਨੇਸੁ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਇਦਂ ਮਙ੍ਗਲਕੋਲਾਹਲਂ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ.

ਅਥ ਦੇਵੇਸੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਅਲਭਮਾਨੇਸੁ ਦ੍ਵਾਦਸਨ੍ਨਂ ਵਸ੍ਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਤਾਵਤਿਂਸਕਾਯਿਕਾ ਦੇਵਤਾ ਸਙ੍ਗਮ੍ਮ ਸਮਾਗਮ੍ਮ ਏਵਂ ਸਮਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ – ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ, ਮਾਰਿਸਾ, ਘਰਸਾਮਿਕੋ ਅਨ੍ਤੋਘਰਜਨਾਨਂ, ਗਾਮਸਾਮਿਕੋ ਗਾਮਵਾਸੀਨਂ, ਰਾਜਾ ਸਬ੍ਬਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ, ਏਵਮੇਵਂ ਅਯਂ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਗ੍ਗੋ ਚ ਸੇਟ੍ਠੋ ਚ ਯਦਿਦਂ ਪੁਞ੍ਞੇਨ ਤੇਜੇਨ ਇਸ੍ਸਰਿਯੇਨ ਪਞ੍ਞਾਯ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਦੇਵਲੋਕਾਨਂ ਅਧਿਪਤਿ. ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ ਸਕ੍ਕਂ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦਂ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ. ਤਾ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਂ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦਂ ਤਙ੍ਖਣਾਨੁਰੂਪਨਿਵਾਸਨਾਭਰਣਸਸ੍ਸਿਰਿਕਸਰੀਰਂ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਕੋਟਿਅਚ੍ਛਰਾਗਣਪਰਿਵੁਤਂ ਪਾਰਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਮੂਲੇ ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲਵਰਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਤ੍ਵਾ ਏਤਦਵੋਚੁਂ – ‘‘ਯਗ੍ਘੇ, ਮਾਰਿਸ, ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਏਤਰਹਿ ਮਙ੍ਗਲਪਞ੍ਹਾ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਾ, ਏਕੇ ਦਿਟ੍ਠਂ ਮਙ੍ਗਲਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਏਕੇ ਸੁਤਂ ਮਙ੍ਗਲਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਏਕੇ ਮੁਤਂ ਮਙ੍ਗਲਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਯਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤਾ, ਸਾਧੁ ਵਤ ਨੋ ਤ੍ਵਂ ਯਾਥਾਵਤੋ ਬ੍ਯਾਕਰੋਹੀ’’ਤਿ. ਦੇਵਰਾਜਾ ਪਕਤਿਯਾਪਿ ਪਞ੍ਞਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਮਙ੍ਗਲਕਥਾ ਕਤ੍ਥ ਪਠਮਂ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਮਯਂ ਦੇਵ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਨਂ ਅਸ੍ਸੁਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤਤੋ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾ ਆਕਾਸਟ੍ਠਦੇਵਤਾਨਂ, ਆਕਾਸਟ੍ਠਦੇਵਤਾ ਭੁਮ੍ਮਦੇਵਤਾਨਂ, ਭੁਮ੍ਮਦੇਵਤਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਰਕ੍ਖਦੇਵਤਾਨਂ, ਮਨੁਸ੍ਸਾਰਕ੍ਖਦੇਵਤਾ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ.

ਅਥ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਕਤ੍ਥ ਵਸਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ, ਦੇਵਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ‘‘ਤਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਕੋਚਿ ਪੁਚ੍ਛੀ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਨ ਕੋਚਿ ਦੇਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਨਾਮ ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਾਰਿਸਾ ਅਗ੍ਗਿਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਖਜ੍ਜੋਪਨਕਂ ਉਜ੍ਜਾਲੇਥ, ਯੇ ਅਨਵਸੇਸਮਙ੍ਗਲਦੇਸਕਂ ਤਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਮਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਥ? ਆਗਚ੍ਛਥ, ਮਾਰਿਸਾ, ਤਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮ, ਅਦ੍ਧਾ ਸਸ੍ਸਿਰਿਕਂ ਪਞ੍ਹਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਏਕਂ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਂ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਤ੍ਵਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਤਙ੍ਖਣਾਨੁਰੂਪੇਨ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਜ੍ਜੁਰਿਵ ਵਿਜ੍ਜੋਤਮਾਨੋ ਦੇਵਗਣਪਰਿਵੁਤੋ ਜੇਤਵਨਮਹਾਵਿਹਾਰਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਤ੍ਵਾ ਮਙ੍ਗਲਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਗਾਥਾਯ ਅਜ੍ਝਭਾਸਿ. ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿਆਦੀਨਮਤ੍ਥੋ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਂ ਪਨ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੇਹਿ ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸੁਤ੍ਤੇ ਚ ‘‘ਮਗਧੇਸੁ ਵਿਹਰਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਾਗਿਰਿਸ੍ਮਿਂ ਏਕਨਾਲ਼ਾਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਧ ‘‘ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਜੇਤਵਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਾਵਤ੍ਥਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਪਦਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਧ ਅਪੁਬ੍ਬਪਦਵਣ੍ਣਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ.

ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ, ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਏਵਂਨਾਮਕੇ ਨਗਰੇ. ਤਂ ਕਿਰ ਸਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਾਮ ਇਸਿਨੋ ਨਿਵਾਸਟ੍ਠਾਨਂ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਕੁਸਮ੍ਬਸ੍ਸ ਨਿਵਾਸੋ ਕੋਸਮ੍ਬੀ, ਕਾਕਣ੍ਡਸ੍ਸ ਨਿਵਾਸੋ ਕਾਕਣ੍ਡੀਤਿ, ਏਵਂ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਵਸੇਨ ‘‘ਸਾਵਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪੋਰਾਣਾ ਪਨ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ – ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਸਤ੍ਥਸਮਾਯੋਗੇ ‘‘ਕਿਂਭਣ੍ਡਮਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇ ‘‘ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਵਚਨਮੁਪਾਦਾਯ ‘‘ਸਾਵਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਸਂ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ. ਏਤੇਨਸ੍ਸ ਗੋਚਰਗਾਮੋ ਦੀਪਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਜੇਤੋ ਨਾਮ ਰਾਜਕੁਮਾਰੋ, ਤੇਨ ਰੋਪਿਤਸਂਵਡ੍ਢਿਤਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ ਜੇਤਸ੍ਸ ਵਨਨ੍ਤਿ ਜੇਤਵਨਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਜੇਤਵਨੇ. ਅਨਾਥਾਨਂ ਪਿਣ੍ਡੋ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ. ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੇਨ ਗਹਪਤਿਨਾ ਚਤੁਪਣ੍ਣਾਸਕੋਟਿਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਨਿਟ੍ਠਾਪਿਤਾਰਾਮੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤੇਨਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨੁਰੂਪਨਿਵਾਸੋਕਾਸੋ ਦੀਪਿਤੋ ਹੋਤਿ.

ਅਥਾਤਿ ਅਵਿਚ੍ਛੇਦਤ੍ਥੇ, ਖੋਤਿ ਅਧਿਕਾਰਨ੍ਤਰਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਤੇਨ ਅਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਯੇਵ ਤਤ੍ਥ ਭਗਵਤੋ ਵਿਹਾਰੇ ‘‘ਇਦਮਧਿਕਾਰਨ੍ਤਰਂ ਉਦਪਾਦੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਿਂ ਤਨ੍ਤਿ? ਅਞ੍ਞਤਰਾ ਦੇਵਤਾਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਤਰਾਤਿ ਅਨਿਯਮਿਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਸਾ ਹਿ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਤੋ ਅਪਾਕਟਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਞ੍ਞਤਰਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਦੇਵੋ ਏਵ ਦੇਵਤਾ, ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਸਾਧਾਰਣਮੇਤਂ. ਇਧ ਪਨ ਪੁਰਿਸੋ ਏਵ ਸੋ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਸਾਧਾਰਣਨਾਮਵਸੇਨ ‘‘ਦੇਵਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ.

ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਖਯਸੁਨ੍ਦਰਾਭਿਰੂਪਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨਾਦੀਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਤ੍ਤਿ, ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਠਮੋ ਯਾਮੋ, ਚਿਰਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ. ਉਦ੍ਦਿਸਤੁ, ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੮੩; ਅ. ਨਿ. ੮.੨੦; ਉਦਾ. ੪੫) ਖਯੇ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਅਯਂ ਇਮੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੪.੧੦੦) ਸੁਨ੍ਦਰੇ.

‘‘ਕੋ ਮੇ ਵਨ੍ਦਤਿ ਪਾਦਾਨਿ, ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਯਸਸਾ ਜਲਂ;

ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ ਵਣ੍ਣੇਨ, ਸਬ੍ਬਾ ਓਭਾਸਯਂ ਦਿਸਾ’’ਤਿ. (ਵਿ. ਵ. ੮੫੭) –

ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਅਭਿਰੂਪੇ. ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੨.੧੬; ਪਾਰਾ. ੧੫) ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨੇ. ਇਧ ਪਨ ਖਯੇ. ਤੇਨ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾ, ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਵਣ੍ਣਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਅਭਿਰੂਪੇ, ਵਣ੍ਣਸਦ੍ਦੋ ਪਨ ਛਵਿਥੁਤਿਕੁਲਵਗ੍ਗਕਾਰਣਸਣ੍ਠਾਨਪ੍ਪਮਾਣਰੂਪਾਯਤਨਾਦੀਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋਸਿ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੨.੩੯੯; ਸੁ. ਨਿ. ੫੫੩) ਛਵਿਯਂ. ‘‘ਕਦਾ ਸਞ੍ਞੂਲ਼੍ਹਾ ਪਨ ਤੇ, ਗਹਪਤਿ, ਇਮੇ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੨.੭੭) ਥੁਤਿਯਂ. ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਵਣ੍ਣਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੧੫) ਕੁਲਵਗ੍ਗੇ. ‘‘ਅਥ ਕੇਨ ਨੁ ਵਣ੍ਣੇਨ, ਗਨ੍ਧਤ੍ਥੇਨੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੩੪) ਕਾਰਣੇ. ‘‘ਮਹਨ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥਿਰਾਜਵਣ੍ਣਂ ਅਭਿਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੩੮) ਸਣ੍ਠਾਨੇ. ‘‘ਤਯੋ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਪਮਾਣੇ. ‘‘ਵਣ੍ਣੋ ਗਨ੍ਧੋ ਰਸੋ ਓਜਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਰੂਪਾਯਤਨੇ. ਸੋ ਇਧ ਛਵਿਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤੇਨ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਵਣ੍ਣਾ ਅਭਿਰੂਪਚ੍ਛਵੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਕੇਵਲਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੇਵਲਸਦ੍ਦੋ ਅਨਵਸੇਸਯੇਭੁਯ੍ਯਅਬ੍ਯਾਮਿਸ੍ਸਅਨਤਿਰੇਕਦਲ਼੍ਹਤ੍ਥਵਿਸਂਯੋਗਾਦਿਅਨੇਕਤ੍ਥੋ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ‘‘ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੫੫; ਪਾਰਾ. ੧) ਅਨਵਸੇਸਤਾ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਕੇਵਲਕਪ੍ਪਾ ਚ ਅਙ੍ਗਮਾਗਧਾ ਪਹੂਤਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਆਦਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਮਹਾਵ. ੪੩) ਯੇਭੁਯ੍ਯਤਾ. ‘‘ਕੇਵਲਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਵਿਭ. ੨੨੫) ਅਬ੍ਯਾਮਿਸ੍ਸਤਾ. ‘‘ਕੇਵਲਂ ਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤਕਂ ਨੂਨ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਮਹਾਵ. ੨੪੪) ਅਨਤਿਰੇਕਤਾ. ‘‘ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਭਨ੍ਤੇ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਬਾਹਿਕੋ ਨਾਮ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕੋ ਕੇਵਲਕਪ੍ਪਂ ਸਙ੍ਘਭੇਦਾਯ ਠਿਤੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੪.੨੪੩) ਦਲ਼੍ਹਤ੍ਥਤਾ. ‘‘ਕੇਵਲੀ ਵੁਸਿਤਵਾ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੫੭) ਵਿਸਂਯੋਗੋ. ਇਧ ਪਨਸ੍ਸ ਅਨਵਸੇਸਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ.

ਕਪ੍ਪਸਦ੍ਦੋ ਪਨਾਯਂ ਅਭਿਸਦ੍ਦਹਨਵੋਹਾਰਕਾਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਛੇਦਨਵਿਕਪ੍ਪਲੇਸਸਮਨ੍ਤਭਾਵਾਦਿਅਨੇਕਤ੍ਥੋ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ ‘‘ਓਕਪ੍ਪਨਿਯਮੇਤਂ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ, ਯਤਾ ਤਂ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੮੭) ਅਭਿਸਦ੍ਦਹਨਮਤ੍ਥੋ. ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਸਮਣਕਪ੍ਪੇਹਿ ਫਲਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਚੂਲ਼ਵ. ੨੫੦) ਵੋਹਾਰੋ. ‘‘ਯੇਨ ਸੁਦਂ ਨਿਚ੍ਚਕਪ੍ਪਂ ਵਿਹਰਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੮੭) ਕਾਲੋ. ‘‘ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਸੁ. ਨਿ. ੧੦੯੮; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਕਪ੍ਪਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ ੧੧੭) ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ‘‘ਅਲਙ੍ਕਤੋ ਕਪ੍ਪਿਤਕੇਸਮਸ੍ਸੂ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਜਾ. ੨.੨੨.੧੩੬੮) ਛੇਦਨਂ. ‘‘ਕਪ੍ਪਤਿ ਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਚੂਲ਼ਵ. ੪੪੬) ਵਿਕਪ੍ਪੋ. ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਕਪ੍ਪੋ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੮.੮੦) ਲੇਸੋ. ‘‘ਕੇਵਲਕਪ੍ਪਂ ਵੇਲ਼ੁਵਨਂ ਓਭਾਸੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੯੪) ਸਮਨ੍ਤਭਾਵੋ. ਇਧ ਪਨਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਭਾਵੋ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਯਤੋ ਕੇਵਲਕਪ੍ਪਂ ਜੇਤਵਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨਵਸੇਸਂ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਜੇਤਵਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਓਭਾਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਆਭਾਯ ਫਰਿਤ੍ਵਾ, ਚਨ੍ਦਿਮਾ ਵਿਯ ਸੂਰਿਯੋ ਵਿਯ ਚ ਏਕੋਭਾਸਂ ਏਕਪਜ੍ਜੋਤਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਕਰਣਵਚਨਂ, ਯਤੋ ਯਤ੍ਥ ਭਗਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਉਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਯੇਨ ਵਾ ਕਾਰਣੇਨ ਭਗਵਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬੋ, ਤੇਨੇਵ ਕਾਰਣੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਕੇਨ ਚ ਕਾਰਣੇਨ ਭਗਵਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬੋ? ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਗੁਣਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਸਾਦੁਫਲੂਪਭੋਗਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਦਿਜਗਣੇਹਿ ਨਿਚ੍ਚਫਲਿਤਮਹਾਰੁਕ੍ਖੋ ਵਿਯ. ਉਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਚ ਗਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾਤਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਪਰਿਯੋਸਾਨਦੀਪਨਂ. ਅਥ ਵਾ ਏਵਂ ਗਤਾ ਤਤੋ ਆਸਨ੍ਨਤਰਂ ਠਾਨਂ ਭਗਵਤੋ ਸਮੀਪਸਙ੍ਖਾਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਤਿਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਣਮਿਤ੍ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ.

ਏਕਮਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨਪੁਂਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਏਕੋਕਾਸਂ ਏਕਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਵਾ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ਅਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਨਿਸਜ੍ਜਾਦਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ, ਠਾਨਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ, ਠਿਤਾ ਅਹੋਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਕਥਂ ਠਿਤਾ ਪਨ ਸਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤਾ ਅਹੂਤਿ?

‘‘ਨ ਪਚ੍ਛਤੋ ਨ ਪੁਰਤੋ, ਨਾਪਿ ਆਸਨ੍ਨਦੂਰਤੋ;

ਨ ਕਚ੍ਛੇ ਨੋਪਿ ਪਟਿਵਾਤੇ, ਨ ਚਾਪਿ ਓਣਤੁਣ੍ਣਤੇ;

ਇਮੇ ਦੋਸੇ ਵਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ, ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤਾ ਅਹੂ’’ਤਿ.

ਕਸ੍ਮਾ ਪਨਾਯਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ ਏਵ, ਨ ਨਿਸੀਦੀਤਿ? ਲਹੁਂ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤੁਕਾਮਤਾਯ. ਦੇਵਤਾ ਹਿ ਕਞ੍ਚਿਦੇਵ ਅਤ੍ਥਵਸਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਸੁਚਿਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਵਚ੍ਚਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਪਕਤਿਯਾ ਪਨੇਤਾਸਂ ਯੋਜਨਸਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਤਾਯ ਪਟਿਕੂਲੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਰਮਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਸਾ ਆਗਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਲਹੁਂ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਨ ਨਿਸੀਦਿ. ਯਸ੍ਸ ਚ ਗਮਨਾਦਿਇਰਿਯਾਪਥਪਰਿਸ੍ਸਮਸ੍ਸ ਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਂ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਦੇਵਾਨਂ ਪਰਿਸ੍ਸਮੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਨ ਨਿਸੀਦਿ. ਯੇ ਚ ਮਹਾਸਾਵਕਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ, ਤੇ ਪਤਿਮਾਨੇਸਿ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਨ ਨਿਸੀਦਿ. ਅਪਿਚ ਭਗਵਤਿ ਗਾਰਵੇਨੇਵ ਨ ਨਿਸੀਦਿ. ਦੇਵਾਨਞ੍ਹਿ ਨਿਸੀਦਿਤੁਕਾਮਾਨਂ ਆਸਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ, ਤਂ ਅਨਿਚ੍ਛਮਾਨਾ ਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਕਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ.

ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤਾ ਖੋ ਸਾ ਦੇਵਤਾਤਿ ਏਵਂ ਇਮੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤਾ ਖੋ ਸਾ ਦੇਵਤਾ. ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਗਾਥਾਯ ਅਜ੍ਝਭਾਸੀਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਗਾਥਾਯ ਅਕ੍ਖਰਪਦਨਿਯਮਿਤਗਨ੍ਥਿਤੇਨ ਵਚਨੇਨ ਅਭਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੨੬੧. ਤਤ੍ਥ ਬਹੂਤਿ ਅਨਿਯਮਿਤਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਤੇਨ ਅਨੇਕਸਤਾ ਅਨੇਕਸਹਸ੍ਸਾ ਅਨੇਕਸਤਸਹਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਦਿਬ੍ਬਨ੍ਤੀਤਿ ਦੇਵਾ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਸਿਰਿਯਾ ਜੋਤਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪਿਚ ਤਿਵਿਧਾ ਦੇਵਾ ਸਮ੍ਮੁਤਿਉਪਪਤ੍ਤਿਵਿਸੁਦ੍ਧਿਵਸੇਨ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਦੇਵਾਤਿ ਤਯੋ ਦੇਵਾ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵਾ, ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵਾ, ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵਾ ਨਾਮ ਰਾਜਾਨੋ, ਦੇਵਿਯੋ, ਰਾਜਕੁਮਾਰਾ. ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵਾ ਨਾਮ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕੇ ਦੇਵੇ ਉਪਾਦਾਯ ਤਦੁਤ੍ਤਰਿਦੇਵਾ. ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਾ ਨਾਮ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਨਿ. ਧੋਤਕਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੩੨, ਪਾਰਾਯਨਾਨੁਗੀਤਿਗਾਥਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧੧੯).

ਤੇਸੁ ਇਧ ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਮਨੁਨੋ ਅਪਚ੍ਚਾਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ. ਪੋਰਾਣਾ ਪਨ ਭਣਨ੍ਤਿ – ਮਨਸ੍ਸ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਤਾਯ ਮਨੁਸ੍ਸਾ. ਤੇ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਕਾ, ਅਪਰਗੋਯਾਨਕਾ, ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਕਾ, ਪੁਬ੍ਬਵਿਦੇਹਕਾਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾ. ਇਧ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਕਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਮਙ੍ਗਲਨ੍ਤਿ ਇਮੇਹਿ ਸਤ੍ਤਾਤਿ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ, ਇਦ੍ਧਿਂ ਵੁਦ੍ਧਿਞ੍ਚ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਚਿਨ੍ਤਯੁਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ. ਆਕਙ੍ਖਮਾਨਾਤਿ ਇਚ੍ਛਮਾਨਾ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ ਪਿਹਯਮਾਨਾ. ਸੋਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ ਸੋਤ੍ਥਿਭਾਵਂ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾਨਂ ਸੋਭਨਾਨਂ ਸੁਨ੍ਦਰਾਨਂ ਕਲ੍ਯਾਣਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਮਤ੍ਥਿਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਬ੍ਰੂਹੀਤਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਕਾਸੇਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖ ਵਿਵਰ ਵਿਭਜ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ. ਮਙ੍ਗਲਨ੍ਤਿ ਇਦ੍ਧਿਕਾਰਣਂ ਵੁਦ੍ਧਿਕਾਰਣਂ ਸਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਰਣਂ. ਉਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਵਰਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕਹਿਤਸੁਖਾਵਹਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਗਾਥਾਯ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਪਦਵਣ੍ਣਨਾ.

ਅਯਂ ਪਨ ਪਿਣ੍ਡਤ੍ਥੋ – ਸੋ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇਸੁ ਦੇਵਤਾ ਮਙ੍ਗਲਪਞ੍ਹਂ ਸੋਤੁਕਾਮਤਾਯ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਏਕਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਏਕਵਾਲਗ੍ਗਕੋਟਿਓਕਾਸਮਤ੍ਤੇ ਦਸਪਿ ਵੀਸਮ੍ਪਿ ਤਿਂਸਮ੍ਪਿ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਮ੍ਪਿ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਿ ਸਟ੍ਠਿਪਿ ਸਤ੍ਤਤਿਪਿ ਅਸੀਤਿਪਿ ਸੁਖੁਮਤ੍ਤਭਾਵੇ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਦੇਵਮਾਰਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਸਿਰਿਯਾ ਚ ਤੇਜਸਾ ਚ ਅਧਿਗਯ੍ਹ ਵਿਰੋਚਮਾਨਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਵਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਚ ਸਮਯੇ ਅਨਾਗਤਾਨਮ੍ਪਿ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਕਾਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਮਞ੍ਞਾਯ ਸਬ੍ਬਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਸਲ੍ਲਸਮੁਦ੍ਧਰਣਤ੍ਥਂ ਆਹ – ‘‘ਬਹੂ ਦੇਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ, ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਅਚਿਨ੍ਤਯੁਂ, ਆਕਙ੍ਖਮਾਨਾ ਸੋਤ੍ਥਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੋਤ੍ਥਿਭਾਵਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਾ, ਬ੍ਰੂਹਿ ਮਙ੍ਗਲਮੁਤ੍ਤਮਂ, ਤੇਸਂ ਦੇਵਾਨਂ ਅਨੁਮਤਿਯਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਞ੍ਚ ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਨ ਮਯਾ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਯਂ ਸਬ੍ਬੇਸਮੇਵ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਏਕਨ੍ਤਹਿਤਸੁਖਾਵਹਨਤੋ ਉਤ੍ਤਮਂ ਮਙ੍ਗਲਂ, ਤਂ ਨੋ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਉਪਾਦਾਯ ਬ੍ਰੂਹਿ ਭਗਵਾ’’ਤਿ.

੨੬੨. ਏਵਮੇਤਂ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਸੇਵਨਾ ਚ ਬਾਲਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਸੇਵਨਾਤਿ ਅਭਜਨਾ ਅਪਯਿਰੁਪਾਸਨਾ. ਬਾਲਾਨਨ੍ਤਿ ਬਲਨ੍ਤਿ ਅਸ੍ਸਸਨ੍ਤੀਤਿ ਬਾਲਾ, ਅਸ੍ਸਸਿਤਪਸ੍ਸਸਿਤਮਤ੍ਤੇਨ ਜੀਵਨ੍ਤਿ, ਨ ਪਞ੍ਞਾਜੀਵਿਤੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਸਂ ਬਾਲਾਨਂ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਨ੍ਤੀਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੇਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਞਾਣਗਤਿਯਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਸਂ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ. ਸੇਵਨਾਤਿ ਭਜਨਾ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨਾ ਤਂਸਹਾਯਤਾ ਤਂਸਮ੍ਪਵਙ੍ਕਤਾ. ਪੂਜਾਤਿ ਸਕ੍ਕਾਰਗਰੁਕਾਰਮਾਨਨਵਨ੍ਦਨਾ. ਪੂਜਨੇਯ੍ਯਾਨਨ੍ਤਿ ਪੂਜਾਰਹਾਨਂ. ਏਤਂ ਮਙ੍ਗਲਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਯਾ ਚ ਬਾਲਾਨਂ ਅਸੇਵਨਾ, ਯਾ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਸੇਵਨਾ, ਯਾ ਚ ਪੂਜਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਪੂਜਾ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਆਹ ਏਤਂ ਮਙ੍ਗਲਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਤਯਾ ਪੁਟ੍ਠਂ ‘‘ਬ੍ਰੂਹਿ ਮਙ੍ਗਲਮੁਤ੍ਤਮ’’ਨ੍ਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਤਾਵ ਏਤਂ ਮਙ੍ਗਲਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਾਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਯਮੇਤਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਪਦਵਣ੍ਣਨਾ.

ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਪਨਸ੍ਸਾ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਏਵਮੇਤਂ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾ ਕਥਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਕਥਾ, ਅਪੁਚ੍ਛਿਤਕਥਾ, ਸਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਥਾ, ਅਨਨੁਸਨ੍ਧਿਕਥਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ, ਗੋਤਮ, ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਂ, ਕਥਂਕਰੋ ਸਾਵਕੋ ਸਾਧੁ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਸੁ. ਨਿ. ੩੭੮) ਚ, ‘‘ਕਥਂ ਨੁ ਤ੍ਵਂ, ਮਾਰਿਸ, ਓਘਮਤਰੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧) ਚ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇਨ ਕਥਿਕਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਕਥਾ. ‘‘ਯਂ ਪਰੇ ਸੁਖਤੋ ਆਹੁ, ਤਦਰਿਯਾ ਆਹੁ ਦੁਕ੍ਖਤੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਸੁ. ਨਿ. ੭੬੭) ਅਪੁਚ੍ਛਿਤੇਨ ਅਤ੍ਤਜ੍ਝਾਸਯਵਸੇਨੇਵ ਕਥਿਤਾ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤਕਥਾ. ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਕਥਾ ‘‘ਸਨਿਦਾਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਮੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੧੨੬; ਕਥਾ. ੮੦੬) ਵਚਨਤੋ ਸਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਥਾ. ਅਨਨੁਸਨ੍ਧਿਕਥਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਨਤ੍ਥਿ. ਏਵਮੇਤਾਸੁ ਕਥਾਸੁ ਅਯਂ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੇਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇਨ ਭਗਵਤਾ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਕਥਾ. ਪੁਚ੍ਛਿਤਕਥਾਯਞ੍ਚ ਯਥਾ ਛੇਕੋ ਪੁਰਿਸੋ ਕੁਸਲੋ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ, ਕੁਸਲੋ ਅਮਗ੍ਗਸ੍ਸ, ਮਗ੍ਗਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਠਮਂ ਵਿਜਹਿਤਬ੍ਬਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ – ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਠਾਨੇ ਦ੍ਵੇਧਾਪਥੋ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਵਾਮਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ, ਏਵਂ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਾਸੇਵਿਤਬ੍ਬੇਸੁ ਅਸੇਵਿਤਬ੍ਬਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਂ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ. ਭਗਵਾ ਚ ਮਗ੍ਗਕੁਸਲਪੁਰਿਸਸਦਿਸੋ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਪੁਰਿਸੋ ਮਗ੍ਗਕੁਸਲੋਤਿ ਖੋ, ਤਿਸ੍ਸ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੮੪).

ਸੋ ਹਿ ਕੁਸਲੋ ਇਮਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਕੁਸਲੋ ਪਰਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਕੁਸਲੋ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ, ਕੁਸਲੋ ਅਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ, ਕੁਸਲੋ ਮਾਰਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ, ਕੁਸਲੋ ਅਮਾਰਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਠਮਂ ਅਸੇਵਿਤਬ੍ਬਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਂ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਅਸੇਵਨਾ ਚ ਬਾਲਾਨਂ, ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਞ੍ਚ ਸੇਵਨਾ’’ਤਿ. ਵਿਜਹਿਤਬ੍ਬਮਗ੍ਗੋ ਵਿਯ ਹਿ ਪਠਮਂ ਬਾਲਾ ਨ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਾ ਨ ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਤਬ੍ਬਾ, ਤਤੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬਮਗ੍ਗੋ ਵਿਯ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਾ ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਤਬ੍ਬਾਤਿ.

ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਭਗਵਤਾ ਮਙ੍ਗਲਂ ਕਥੇਨ੍ਤੇਨ ਪਠਮਂ ਬਾਲਾਨਂ ਅਸੇਵਨਾ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਞ੍ਚ ਸੇਵਨਾ ਕਥਿਤਾਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਯਸ੍ਮਾ ਇਮਂ ਦਿਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਮਙ੍ਗਲਦਿਟ੍ਠਿਂ ਬਾਲਸੇਵਨਾਯ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ, ਸਾ ਚ ਅਮਙ੍ਗਲਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨੇਸਂ ਤਂ ਇਧਲੋਕਤ੍ਥਪਰਲੋਕਤ੍ਥਭਞ੍ਜਕਂ ਅਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਸਂਸਗ੍ਗਂ ਗਰਹਨ੍ਤੇਨ ਉਭਯਲੋਕਤ੍ਥਸਾਧਕਞ੍ਚ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਸਂਸਗ੍ਗਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੇਨ ਭਗਵਤਾ ਪਠਮਂ ਬਾਲਾਨਂ ਅਸੇਵਨਾ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਞ੍ਚ ਸੇਵਨਾ ਕਥਿਤਾਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਬਾਲਾ ਨਾਮ ਯੇ ਕੇਚਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਸਤ੍ਤਾ. ਤੇ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਤੀਣਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਬਾਲਸ੍ਸ ਬਾਲਲਕ੍ਖਣਾਨੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੩; ਮ. ਨਿ. ੩.੨੪੬) ਸੁਤ੍ਤਂ. ਅਪਿਚ ਪੂਰਣਕਸ੍ਸਪਾਦਯੋ ਛ ਸਤ੍ਥਾਰੋ ਦੇਵਦਤ੍ਤਕੋਕਾਲਿਕਕਟਮੋਦਕਤਿਸ੍ਸਖਣ੍ਡਦੇਵਿਯਾਪੁਤ੍ਤਸਮੁਦ੍ਦਦਤ੍ਤਚਿਞ੍ਚਮਾਣਵਿਕਾਦਯੋ ਅਤੀਤਕਾਲੇ ਚ ਦੀਘਵਿਦਸ੍ਸ ਭਾਤਾਤਿ ਇਮੇ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਏਵਰੂਪਾ ਸਤ੍ਤਾ ਬਾਲਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਤੇ ਅਗ੍ਗਿਪਦਿਤ੍ਤਮਿਵ ਅਙ੍ਗਾਰਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਚਨਕਾਰਕੇ ਚ ਵਿਨਾਸੇਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਦੀਘਵਿਦਸ੍ਸ ਭਾਤਾ ਚਤੁਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰਂ ਸਟ੍ਠਿਯੋਜਨਮਤ੍ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਉਤ੍ਤਾਨੋ ਪਤਿਤੋ ਮਹਾਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਤਿ, ਯਥਾ ਚ ਤਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਭਿਰੁਚਿਕਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਕੁਲਸਤਾਨਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਹਬ੍ਯਤਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾਨਿ ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ –

‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨਲ਼ਾਗਾਰਾ ਵਾ ਤਿਣਾਗਾਰਾ ਵਾ ਅਗ੍ਗਿ ਮੁਤ੍ਤੋ ਕੂਟਾਗਾਰਾਨਿਪਿ ਡਹਤਿ ਉਲ੍ਲਿਤ੍ਤਾਵਲਿਤ੍ਤਾਨਿ ਨਿਵਾਤਾਨਿ ਫੁਸਿਤਗ੍ਗਲ਼ਾਨਿ ਪਿਹਿਤਵਾਤਪਾਨਾਨਿ, ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਾਨਿ ਕਾਨਿਚਿ ਭਯਾਨਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਤਾਨਿ ਬਾਲਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਨੋ ਪਣ੍ਡਿਤਤੋ. ਯੇ ਕੇਚਿ ਉਪਦ੍ਦਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਯੇ ਕੇਚਿ ਉਪਸਗ੍ਗਾ…ਪੇ… ਨੋ ਪਣ੍ਡਿਤਤੋ. ਇਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਪ੍ਪਟਿਭਯੋ ਬਾਲੋ, ਅਪ੍ਪਟਿਭਯੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ. ਸਉਪਦ੍ਦਵੋ ਬਾਲੋ, ਅਨੁਪਦ੍ਦਵੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਸਉਪਸਗ੍ਗੋ ਬਾਲੋ, ਅਨੁਪਸਗ੍ਗੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੧).

ਅਪਿਚ ਪੂਤਿਮਚ੍ਛਸਦਿਸੋ ਬਾਲੋ, ਪੂਤਿਮਚ੍ਛਬਨ੍ਧਪਤ੍ਤਪੁਟਸਦਿਸੋ ਹੋਤਿ ਤਦੁਪਸੇਵੀ, ਛਡ੍ਡਨੀਯਤਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨੀਯਤਞ੍ਚ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ –

‘‘ਪੂਤਿਮਚ੍ਛਂ ਕੁਸਗ੍ਗੇਨ, ਯੋ ਨਰੋ ਉਪਨਯ੍ਹਤਿ;

ਕੁਸਾਪਿ ਪੂਤੀ ਵਾਯਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਬਾਲੂਪਸੇਵਨਾ’’ਤਿ. (ਇਤਿਵੁ. ੭੬; ਜਾ. ੧.੧੫.੧੮੩; ੨.੨੨.੧੨੫੭);

ਅਕਿਤ੍ਤਿਪਣ੍ਡਿਤੋ ਚਾਪਿ ਸਕ੍ਕੇਨ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੇਨ ਵਰੇ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ਏਵਮਾਹ –

‘‘ਬਾਲਂ ਨ ਪਸ੍ਸੇ ਨ ਸੁਣੇ, ਨ ਚ ਬਾਲੇਨ ਸਂਵਸੇ;

ਬਾਲੇਨਲ੍ਲਾਪਸਲ੍ਲਾਪਂ, ਨ ਕਰੇ ਨ ਚ ਰੋਚਯੇ.

‘‘ਕਿਨ੍ਨੁ ਤੇ ਅਕਰਂ ਬਾਲੋ, ਵਦ ਕਸ੍ਸਪ ਕਾਰਣਂ;

ਕੇਨ ਕਸ੍ਸਪ ਬਾਲਸ੍ਸ, ਦਸ੍ਸਨਂ ਨਾਭਿਕਙ੍ਖਸਿ.

‘‘ਅਨਯਂ ਨਯਤਿ ਦੁਮ੍ਮੇਧੋ, ਅਧੁਰਾਯਂ ਨਿਯੁਞ੍ਜਤਿ;

ਦੁਨ੍ਨਯੋ ਸੇਯ੍ਯਸੋ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਪਕੁਪ੍ਪਤਿ;

ਵਿਨਯਂ ਸੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਸਾਧੁ ਤਸ੍ਸ ਅਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧੩.੯੦-੯੨);

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਬਾਲੂਪਸੇਵਨਂ ਗਰਹਨ੍ਤੋ ਬਾਲਾਨਂ ਅਸੇਵਨਂ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਣ੍ਡਿਤਸੇਵਨਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਞ੍ਚ ਸੇਵਨਾ ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਨਾਮ ਯੇ ਕੇਚਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਵੇਰਮਣਿਆਦਿਦਸਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਸਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਤੀਣਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸ ਪਣ੍ਡਿਤਲਕ੍ਖਣਾਨੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੩; ਮ. ਨਿ. ੩.੨੫੩) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪਿਚ ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਅਸੀਤਿਮਹਾਸਾਵਕਾ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਾਵਕਾ ਸੁਨੇਤ੍ਤਮਹਾਗੋਵਿਨ੍ਦਵਿਧੁਰਸਰਭਙ੍ਗਮਹੋਸਧਸੁਤਸੋਮਨਿਮਿਰਾਜ- ਅਯੋਘਰਕੁਮਾਰਅਕਿਤ੍ਤਿਪਣ੍ਡਿਤਾਦਯੋ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਤੇ ਭਯੇ ਵਿਯ ਰਕ੍ਖਾ, ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਵਿਯ ਪਦੀਪੋ, ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾਦਿਦੁਕ੍ਖਾਭਿਭਵੇ ਵਿਯ ਅਨ੍ਨਪਾਨਾਦਿਪਟਿਲਾਭੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਚਨਕਰਾਨਂ ਸਬ੍ਬਭਯਉਪਦ੍ਦਵੂਪਸਗ੍ਗਵਿਦ੍ਧਂਸਨਸਮਤ੍ਥਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਥਾਗਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾ ਅਪਰਿਮਾਣਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਆਸਵਕ੍ਖਯਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ, ਦੇਵਲੋਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ, ਸੁਗਤਿਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਚਤੂਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਥੇਰਂ ਉਪਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਅਸੀਤਿ ਕੁਲਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਗ੍ਗੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨਿ. ਤਥਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਮਹਾਕਸ੍ਸਪਪ੍ਪਭੁਤੀਸੁ ਸਬ੍ਬਮਹਾਸਾਵਕੇਸੁ, ਸੁਨੇਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਨੋ ਸਾਵਕਾ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਂਸੁ, ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤਵਸਵਤ੍ਤੀਨਂ ਦੇਵਾਨਂ ਸਹਬ੍ਯਤਂ…ਪੇ… ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਗਹਪਤਿਮਹਾਸਾਲਕੁਲਾਨਂ ਸਹਬ੍ਯਤਂ ਉਪਪਜ੍ਜਿਂਸੁ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ –

‘‘ਨਤ੍ਥਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਣ੍ਡਿਤਤੋ ਭਯਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਪਣ੍ਡਿਤਤੋ ਉਪਦ੍ਦਵੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਪਣ੍ਡਿਤਤੋ ਉਪਸਗ੍ਗੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੧).

ਅਪਿਚ ਤਗਰਮਾਲਾਦਿਗਨ੍ਧਭਣ੍ਡਸਦਿਸੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਤਗਰਮਾਲਾਦਿਗਨ੍ਧਭਣ੍ਡਪਲਿਵੇਠਨਪਤ੍ਤਸਦਿਸੋ ਹੋਤਿ ਤਦੁਪਸੇਵੀ, ਭਾਵਨੀਯਤਂ ਮਨੁਞ੍ਞਤਞ੍ਚ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ –

‘‘ਤਗਰਞ੍ਚ ਪਲਾਸੇਨ, ਯੋ ਨਰੋ ਉਪਨਯ੍ਹਤਿ;

ਪਤ੍ਤਾਪਿ ਸੁਰਭੀ ਵਾਯਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਧੀਰੂਪਸੇਵਨਾ’’ਤਿ. (ਇਤਿਵੁ. ੭੬; ਜਾ. ੧.੧੫.੧੮੪; ੨.੨੨.੧੨੫੮);

ਅਕਿਤ੍ਤਿਪਣ੍ਡਿਤੋ ਚਾਪਿ ਸਕ੍ਕੇਨ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੇਨ ਵਰੇ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ਏਵਮਾਹ –

‘‘ਧੀਰਂ ਪਸ੍ਸੇ ਸੁਣੇ ਧੀਰਂ, ਧੀਰੇਨ ਸਹ ਸਂਵਸੇ;

ਧੀਰੇਨਲ੍ਲਾਪਸਲ੍ਲਾਪਂ, ਤਂ ਕਰੇ ਤਞ੍ਚ ਰੋਚਯੇ.

‘‘ਕਿਨ੍ਨੁ ਤੇ ਅਕਰਂ ਧੀਰੋ, ਵਦ ਕਸ੍ਸਪ ਕਾਰਣਂ;

ਕੇਨ ਕਸ੍ਸਪ ਧੀਰਸ੍ਸ, ਦਸ੍ਸਨਂ ਅਭਿਕਙ੍ਖਸਿ.

‘‘ਨਯਂ ਨਯਤਿ ਮੇਧਾਵੀ, ਅਧੁਰਾਯਂ ਨ ਯੁਞ੍ਜਤਿ;

ਸੁਨਯੋ ਸੇਯ੍ਯਸੋ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ;

ਵਿਨਯਂ ਸੋ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਸਾਧੁ ਤੇਨ ਸਮਾਗਮੋ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧੩.੯੪-੯੬);

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਪਣ੍ਡਿਤਸੇਵਨਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੋ, ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਸੇਵਨਂ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਾਯ ਬਾਲਾਨਂ ਅਸੇਵਨਾਯ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਸੇਵਨਾਯ ਚ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਪੂਜਨੇਯ੍ਯਭਾਵਂ ਉਪਗਤਾਨਂ ਪੂਜਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਪੂਜਾ ਚ ਪੂਜਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਏਤਂ ਮਙ੍ਗਲਮੁਤ੍ਤਮ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਪੂਜਨੇਯ੍ਯਾ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਦੋਸਵਿਰਹਿਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਚ ਬੁਦ੍ਧਾ ਭਗਵਨ੍ਤੋ, ਤਤੋ ਪਚ੍ਛਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਅਰਿਯਸਾਵਕਾ ਚ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਪੂਜਾ ਅਪ੍ਪਕਾਪਿ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਹੋਤਿ, ਸੁਮਨਮਾਲਾਕਾਰਮਲ੍ਲਿਕਾਦਯੋ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ.

ਤਤ੍ਥੇਕਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ ਭਣਾਮ. ਭਗਵਾ ਕਿਰ ਏਕਦਿਵਸਂ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਰਾਜਗਹਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾਵਿਸਿ. ਅਥ ਖੋ ਸੁਮਨਮਾਲਾਕਾਰੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਾਗਧਸ੍ਸ ਸੇਨਿਯਸ੍ਸ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਦ੍ਦਸ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਪਸਾਦਨੀਯਂ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਾਸੀਤਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸਿਰਿਯਾ ਜਲਨ੍ਤਂ. ਦਿਸ੍ਵਾਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਰਾਜਾ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਤਂ ਵਾ ਸਹਸ੍ਸਂ ਵਾ ਦਦੇਯ੍ਯ, ਤਞ੍ਚ ਇਧਲੋਕਮਤ੍ਤਮੇਵ ਸੁਖਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਭਗਵਤੋ ਪਨ ਪੂਜਾ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਫਲਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਸੁਖਾਵਹਾ ਹੋਤਿ. ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਇਮੇਹਿ ਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੂਜੇਮੀ’’ਤਿ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਏਕਂ ਪੁਪ੍ਫਮੁਟ੍ਠਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਪਟਿਮੁਖਂ ਖਿਪਿ, ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਆਕਾਸੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਉਪਰਿ ਮਾਲਾਵਿਤਾਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਮਾਲਾਕਾਰੋ ਤਂ ਆਨੁਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਸਨ੍ਨਤਰਚਿਤ੍ਤੋ ਪੁਨ ਏਕਂ ਪੁਪ੍ਫਮੁਟ੍ਠਿਂ ਖਿਪਿ, ਤਾਨਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਾਲਾਕਞ੍ਚੁਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਏਵਂ ਅਟ੍ਠ ਪੁਪ੍ਫਮੁਟ੍ਠਿਯੋ ਖਿਪਿ, ਤਾਨਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਪ੍ਫਕੂਟਾਗਾਰਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਭਗਵਾ ਅਨ੍ਤੋਕੂਟਾਗਾਰੇ ਵਿਯ ਅਹੋਸਿ, ਮਹਾਜਨਕਾਯੋ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿ. ਭਗਵਾ ਮਾਲਾਕਾਰਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਸਿਤਂ ਪਾਤ੍ਵਾਕਾਸਿ. ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ‘‘ਨ ਬੁਦ੍ਧਾ ਅਹੇਤੁ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਸਿਤਂ ਪਾਤੁਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਸਿਤਕਾਰਣਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਭਗਵਾ ਆਹ – ‘‘ਏਸੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਾਲਾਕਾਰੋ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਪੂਜਾਯ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਸਤਸਹਸ੍ਸਕਪ੍ਪੇ ਦੇਵੇਸੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਸਂਸਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸੁਮਨਿਸ੍ਸਰੋ ਨਾਮ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਵਚਨਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਤਞ੍ਚ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤਂ ਸਾਧੁ, ਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਾਨੁਤਪ੍ਪਤਿ;

ਯਸ੍ਸ ਪਤੀਤੋ ਸੁਮਨੋ, ਵਿਪਾਕਂ ਪਟਿਸੇਵਤੀ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੬੮);

ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ, ਏਵਂ ਅਪ੍ਪਕਾਪਿ ਤੇਸਂ ਪੂਜਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਾ ਚ ਆਮਿਸਪੂਜਾਵ ਕੋ ਪਨ ਵਾਦੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਪੂਜਾਯ. ਯਤੋ ਯੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਸਰਣਗਮਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਉਪੋਸਥਙ੍ਗਸਮਾਦਾਨੇਨ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਾਦੀਹਿ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣੇਹਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੂਜੇਨ੍ਤਿ, ਕੋ ਤੇਸਂ ਪੂਜਾਯ ਫਲਂ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਤਿ. ਤੇ ਹਿ ਤਥਾਗਤਂ ਪਰਮਾਯ ਪੂਜਾਯ ਪੂਜੇਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਯੋ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਵਾ ਉਪਾਸਕੋ ਵਾ ਉਪਾਸਿਕਾ ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਵਿਹਰਤਿ ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰੀ, ਸੋ ਤਥਾਗਤਂ ਸਕ੍ਕਰੋਤਿ ਗਰੁਂ ਕਰੋਤਿ ਮਾਨੇਤਿ ਪੂਜੇਤਿ ਅਪਚਿਯਤਿ ਪਰਮਾਯ ਪੂਜਾਯਾ’’ਤਿ.

ਏਤੇਨਾਨੁਸਾਰੇਨ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਅਰਿਯਸਾਵਕਾਨਮ੍ਪਿ ਪੂਜਾਯ ਹਿਤਸੁਖਾਵਹਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਅਪਿਚ ਗਹਟ੍ਠਾਨਂ ਕਨਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਜੇਟ੍ਠੋ ਭਾਤਾਪਿ ਭਗਿਨੀਪਿ ਪੂਜਨੇਯ੍ਯਾ, ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ, ਕੁਲਵਧੂਨਂ ਸਾਮਿਕਸਸ੍ਸੁਸਸੁਰਾਤਿ ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਪੂਜਨੇਯ੍ਯਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਏਤੇਸਮ੍ਪਿ ਹਿ ਪੂਜਾ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤਤ੍ਤਾ ਆਯੁਆਦਿਵਡ੍ਢਿਹੇਤੁਤ੍ਤਾ ਚ ਮਙ੍ਗਲਮੇਵ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –

‘‘ਤੇ ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਸਾਮਞ੍ਞਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਞ੍ਞਾ ਕੁਲੇ ਜੇਟ੍ਠਾਪਚਾਯਿਨੋ, ਇਦਂ ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਤੇਸਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮਾਦਾਨਹੇਤੁ ਆਯੁਨਾਪਿ ਵਡ੍ਢਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਵਣ੍ਣੇਨਪਿ ਵਡ੍ਢਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਏਵਮੇਤਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਬਾਲਾਨਂ ਅਸੇਵਨਾ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਸੇਵਨਾ ਪੂਜਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਪੂਜਾਤਿ ਤੀਣਿ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਬਾਲਾਨਂ ਅਸੇਵਨਾ ਬਾਲਸੇਵਨਪਚ੍ਚਯਭਯਾਦਿਪਰਿਤ੍ਤਾਣੇਨ ਉਭਯਲੋਕਹਿਤਹੇਤੁਤ੍ਤਾ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਸੇਵਨਾ ਪੂਜਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਪੂਜਾ ਚ ਤਾਸਂ ਫਲਵਿਭੂਤਿਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਗਤਿਹੇਤੁਤ੍ਤਾ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਇਤੋ ਪਰਂ ਤੁ ਮਾਤਿਕਂ ਅਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਏਵ ਯਂ ਯਤ੍ਥ ਮਙ੍ਗਲਂ, ਤਂ ਵਵਤ੍ਥਪੇਸ੍ਸਾਮ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਮਙ੍ਗਲਤ੍ਤਂ ਵਿਭਾਵਯਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਅਸੇਵਨਾ ਚ ਬਾਲਾਨਨ੍ਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ.

੨੬੩. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ‘‘ਬ੍ਰੂਹਿ ਮਙ੍ਗਲਮੁਤ੍ਤਮ’’ਨ੍ਤਿ ਏਕਂ ਅਜ੍ਝੇਸਿਤੋਪਿ ਅਪ੍ਪਂ ਯਾਚਿਤੋ ਬਹੁਦਾਯਕੋ ਉਲ਼ਾਰਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਏਕਾਯ ਗਾਥਾਯ ਤੀਣਿ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਪਿ ਦੇਵਤਾਨਂ ਸੋਤੁਕਾਮਤਾਯ ਮਙ੍ਗਲਾਨਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਿਤਾਯ ਯੇਸਂ ਯੇਸਂ ਯਂ ਯਂ ਅਨੁਕੂਲਂ, ਤੇ ਤੇ ਸਤ੍ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਮਙ੍ਗਲੇ ਨਿਯੋਜੇਤੁਕਾਮਤਾਯ ਚ ‘‘ਪਤਿਰੂਪਦੇਸਵਾਸੋ ਚਾ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਪੁਨਪਿ ਅਨੇਕਾਨਿ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ.

ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਤਾਵ ਪਤਿਰੂਪੋਤਿ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕੋ. ਦੇਸੋਤਿ ਗਾਮੋਪਿ ਨਿਗਮੋਪਿ ਨਗਰਮ੍ਪਿ ਜਨਪਦੋਪਿ ਯੋ ਕੋਚਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਵਾਸੋਕਾਸੋ. ਵਾਸੋਤਿ ਤਤ੍ਥ ਨਿਵਾਸੋ. ਪੁਬ੍ਬੇਤਿ ਪੁਰਾ ਅਤੀਤਾਸੁ ਜਾਤੀਸੁ. ਕਤਪੁਞ੍ਞਤਾਤਿ ਉਪਚਿਤਕੁਸਲਤਾ. ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸਕਲੋ ਵਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ. ਸਮ੍ਮਾਪਣਿਧੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਮਾ ਪਣਿਧਾਨਂ ਨਿਯੁਞ੍ਜਨਂ, ਠਪਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਪਦਵਣ੍ਣਨਾ.

ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਪਨ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ ਪਤਿਰੂਪਦੇਸੋ ਨਾਮ ਯਤ੍ਥ ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਰਿਸਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਦਾਨਾਦੀਨਿ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਾਵਤ੍ਥੂਨਿ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਨਵਙ੍ਗਂ ਸਤ੍ਥੁ ਸਾਸਨਂ ਦਿਪ੍ਪਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਵਾਸੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਾਯ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸੀਹਲ਼ਦੀਪਪਵਿਟ੍ਠਕੇਵਟ੍ਟਾਦਯੋ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ.

ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਪਤਿਰੂਪਦੇਸੋ ਨਾਮ ਭਗਵਤੋ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਪ੍ਪਦੇਸੋ, ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤਪ੍ਪਦੇਸੋ, ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਮਜ੍ਝੇ ਸਬ੍ਬਤਿਤ੍ਥਿਯਮਤਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਦਸ੍ਸਿਤਕਣ੍ਡਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖਮੂਲਪ੍ਪਦੇਸੋ, ਦੇਵੋਰੋਹਨਪ੍ਪਦੇਸੋ, ਯੋ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞੋਪਿ ਸਾਵਤ੍ਥਿਰਾਜਗਹਾਦਿਬੁਦ੍ਧਾਦਿਵਾਸਪ੍ਪਦੇਸੋ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਵਾਸੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਛਅਨੁਤ੍ਤਰਿਯਪਟਿਲਾਭਪਚ੍ਚਯਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਕਜਙ੍ਗਲਂ ਨਾਮ ਨਿਗਮੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਪਰੇਨ ਮਹਾਸਾਲਾ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ. ਦਕ੍ਖਿਣਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਲ੍ਲਵਤੀ ਨਾਮ ਨਦੀ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ. ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸੇਤਕਣ੍ਣਿਕਂ ਨਾਮ ਨਿਗਮੋ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ. ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਥੂਣਂ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੋ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ. ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਦਿਸਾਯ ਉਸਿਰਦ੍ਧਜੋ ਨਾਮ ਪਬ੍ਬਤੋ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ (ਮਹਾਵ. ੨੫੯). ਅਯਂ ਮਜ੍ਝਿਮਪ੍ਪਦੇਸੋ ਆਯਾਮੇਨ ਤੀਣਿ ਯੋਜਨਸਤਾਨਿ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਾਨਿ, ਪਰਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਨਵਯੋਜਨਸਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਸੋ ਪਤਿਰੂਪਦੇਸੋ ਨਾਮ.

ਏਤ੍ਥ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਦੀਪਾਨਂ ਦ੍ਵਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਪਰਿਤ੍ਤਦੀਪਾਨਞ੍ਚ ਇਸ੍ਸਰਿਯਾਧਿਪਚ੍ਚਕਾਰਕਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਏਕਂ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਾਦਯੋ ਮਹਾਸਾਵਕਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਦ੍ਵੇ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਟ੍ਠ ਸੋਲ਼ਸ ਵਾ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਰਞ੍ਞੋ ਓਵਾਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸੀਲੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਸਗ੍ਗਪਰਾਯਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਓਵਾਦੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ. ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾਨਂ ਪਨ ਓਵਾਦੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਸਗ੍ਗਪਰਾਯਣਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਰਾਯਣਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਵਾਸੋ ਇਮਾਸਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਪੁਞ੍ਞਤਾ ਨਾਮ ਅਤੀਤਜਾਤਿਯਂ ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਖੀਣਾਸਵੇ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪਚਿਤਕੁਸਲਤਾ, ਸਾਪਿ ਮਙ੍ਗਲਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇ ਸਮ੍ਮੁਖਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾਨਂ ਵਾ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਸੁਤਾਯ ਚਤੁਪ੍ਪਦਿਕਾਯਪਿ ਗਾਥਾਯ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੇਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਯੋ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਾਧਿਕਾਰੋ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਕੁਸਲਮੂਲੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਤੇਨੇਵ ਕੁਸਲਮੂਲੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਆਸਵਕ੍ਖਯਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ ਯਥਾ ਰਾਜਾ ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨੋ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸੀ ਚ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਚ ਕਤਪੁਞ੍ਞਤਾ ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਮਾਪਣਿਧਿ ਨਾਮ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦੁਸ੍ਸੀਲਂ ਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਸਦ੍ਧਾਸਮ੍ਪਦਾਯ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ਮਚ੍ਛਰਿਂ ਚਾਗਸਮ੍ਪਦਾਯ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਮਾਪਣਿਧੀ’’ਤਿ. ਏਸੋ ਚ ਮਙ੍ਗਲਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਵੇਰਪ੍ਪਹਾਨਵਿਵਿਧਾਨਿਸਂਸਾਧਿਗਮਹੇਤੁਤੋਤਿ.

ਏਵਂ ਇਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਗਾਥਾਯ ਪਤਿਰੂਪਦੇਸਵਾਸੋ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਚ ਕਤਪੁਞ੍ਞਤਾ, ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਮਾਪਣਿਧੀਤਿ ਤੀਣਿਯੇਵ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਮਙ੍ਗਲਤ੍ਤਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਭਾਵਿਤਮੇਵਾਤਿ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਪਤਿਰੂਪਦੇਸਵਾਸੋ ਚਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ.

੨੬੪. ਇਦਾਨਿ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਞ੍ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਭਾਵੋ. ਸਿਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਹਤ੍ਥਕੋਸਲ੍ਲਂ. ਵਿਨਯੋਤਿ ਕਾਯਵਾਚਾਚਿਤ੍ਤਵਿਨਯਨਂ. ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤੋਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਿਕ੍ਖਿਤੋ. ਸੁਭਾਸਿਤਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਭਾਸਿਤਾ. ਯਾਤਿ ਅਨਿਯਮਨਿਦ੍ਦੇਸੋ. ਵਾਚਾਤਿ ਗਿਰਾ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਪਦਵਣ੍ਣਨਾ.

ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਪਨ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਂ ਨਾਮ ਯਂ ਤਂ ‘‘ਸੁਤਧਰੋ ਹੋਤਿ ਸੁਤਸਨ੍ਨਿਚਯੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੩੯; ਅ. ਨਿ. ੪.੨੨) ਚ ‘‘ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਬਹੁਕਂ ਸੁਤਂ ਹੋਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਂ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੬) ਚ ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਧਰਤ੍ਤਂ ਵਣ੍ਣਿਤਂ, ਤਂ ਅਕੁਸਲਪ੍ਪਹਾਨਕੁਸਲਾਧਿਗਮਹੇਤੁਤੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਹੇਤੁਤੋ ਚ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਸੁਤਵਾ ਚ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਅਕੁਸਲਂ ਪਜਹਤਿ, ਕੁਸਲਂ ਭਾਵੇਤਿ, ਸਾਵਜ੍ਜਂ ਪਜਹਤਿ, ਅਨਵਜ੍ਜਂ ਭਾਵੇਤਿ, ਸੁਦ੍ਧਮਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਹਰਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੭.੬੭).

ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ –

‘‘ਧਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਤ੍ਥਮੁਪਪਰਿਕ੍ਖਤਿ, ਅਤ੍ਥਂ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਤੋ ਧਮ੍ਮਾ ਨਿਜ੍ਝਾਨਂ ਖਮਨ੍ਤਿ, ਧਮ੍ਮਨਿਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਸਤਿ ਛਨ੍ਦੋ ਜਾਯਤਿ, ਛਨ੍ਦਜਾਤੋ ਉਸ੍ਸਹਤਿ, ਉਸ੍ਸਹਨ੍ਤੋ ਤੁਲਯਤਿ, ਤੁਲਯਨ੍ਤੋ ਪਦਹਤਿ, ਪਦਹਨ੍ਤੋ ਕਾਯੇਨ ਚੇਵ ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਅਤਿਵਿਜ੍ਝ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੪੩੨).

ਅਪਿਚ ਅਗਾਰਿਕਬਾਹੁਸਚ੍ਚਮ੍ਪਿ ਯਂ ਅਨਵਜ੍ਜਂ, ਤਂ ਉਭਯਲੋਕਹਿਤਸੁਖਾਵਹਨਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਸਿਪ੍ਪਂ ਨਾਮ ਅਗਾਰਿਕਸਿਪ੍ਪਞ੍ਚ ਅਨਗਾਰਿਕਸਿਪ੍ਪਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ਅਗਾਰਿਕਸਿਪ੍ਪਂ ਨਾਮ ਯਂ ਪਰੂਪਰੋਧਵਿਰਹਿਤਂ ਅਕੁਸਲਵਿਵਜ੍ਜਿਤਂ ਮਣਿਕਾਰਸੁਵਣ੍ਣਕਾਰਕਮ੍ਮਾਦਿ, ਤਂ ਇਧਲੋਕਤ੍ਥਾਵਹਨਤੋ ਮਙ੍ਗਲਂ. ਅਨਗਾਰਿਕਸਿਪ੍ਪਂ ਨਾਮ ਚੀਵਰਵਿਚਾਰਣਸਿਬ੍ਬਨਾਦਿ ਸਮਣਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਭਿਸਙ੍ਖਰਣਂ, ਯਂ ਤਂ ‘‘ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨਂ ਉਚ੍ਚਾਵਚਾਨਿ ਕਿਂਕਰਣੀਯਾਨਿ, ਤਤ੍ਥ ਦਕ੍ਖੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤਂ, ਯਂ ‘‘ਨਾਥਕਰਣੋ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੪੫; ਅ. ਨਿ. ੧੦.੧੭) ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਉਭਯਲੋਕਹਿਤਸੁਖਾਵਹਨਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਵਿਨਯੋ ਨਾਮ ਅਗਾਰਿਕਵਿਨਯੋ ਚ ਅਨਗਾਰਿਕਵਿਨਯੋ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਅਗਾਰਿਕਵਿਨਯੋ ਨਾਮ ਦਸਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਵਿਰਮਣਂ, ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਸਂਕਿਲੇਸਾਪਜ੍ਜਨੇਨ ਆਚਾਰਗੁਣਵਵਤ੍ਥਾਨੇਨ ਚ ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤੋ ਉਭਯਲੋਕਹਿਤਸੁਖਾਵਹਨਤੋ ਮਙ੍ਗਲਂ. ਅਨਗਾਰਿਕਵਿਨਯੋ ਨਾਮ ਸਤ੍ਤਾਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਅਨਾਪਜ੍ਜਨਂ, ਸੋਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤੋ. ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਂ ਵਾ ਅਨਗਾਰਿਕਵਿਨਯੋ. ਸੋ ਯਥਾ ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਏਵਂ ਸਿਕ੍ਖਨੇਨ ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤੋ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੁਖਾਧਿਗਮਹੇਤੁਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਸੁਭਾਸਿਤਾ ਵਾਚਾ ਨਾਮ ਮੁਸਾਵਾਦਾਦਿਦੋਸਵਿਰਹਿਤਾ ਵਾਚਾ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਚਤੂਹਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਵਾਚਾ ਸੁਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਅਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਾ ਵਾਚਾ ਏਵ ਵਾ ਸੁਭਾਸਿਤਾ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਉਤ੍ਤਮਮਾਹੁ ਸਨ੍ਤੋ,

ਧਮ੍ਮਂ ਭਣੇ ਨਾਧਮ੍ਮਂ ਤਂ ਦੁਤਿਯਂ;

ਪਿਯਂ ਭਣੇ ਨਾਪ੍ਪਿਯਂ ਤਂ ਤਤਿਯਂ,

ਸਚ੍ਚਂ ਭਣੇ ਨਾਲਿਕਂ ਤਂ ਚਤੁਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੧੩; ਸੁ. ਨਿ. ੪੫੨);

ਅਯਮ੍ਪਿ ਉਭਯਲੋਕਹਿਤਸੁਖਾਵਹਨਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਅਯਂ ਵਿਨਯਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਏਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਨਯਗ੍ਗਹਣੇਨ ਏਤਂ ਅਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯੋ ਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਥਵਾ ਕਿਂ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਸ੍ਸਮੇਨ ਪਰੇਸਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਵਾਚਾ ਇਧ ‘‘ਸੁਭਾਸਿਤਾ ਵਾਚਾ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਾ ਹਿ ਯਥਾ ਪਤਿਰੂਪਦੇਸਵਾਸੋ, ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਉਭਯਲੋਕਹਿਤਸੁਖਨਿਬ੍ਬਾਨਾਧਿਗਮਪਚ੍ਚਯਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਆਹ ਚ –

‘‘ਯਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਾਸਤਿ ਵਾਚਂ, ਖੇਮਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਤ੍ਤਿਯਾ;

ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਕਿਰਿਯਾਯ, ਸਾ ਵੇ ਵਾਚਾਨਮੁਤ੍ਤਮਾ’’ਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੧੩; ਸੁ. ਨਿ. ੪੫੬);

ਏਵਂ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਂ, ਸਿਪ੍ਪਂ, ਵਿਨਯੋ ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤੋ, ਸੁਭਾਸਿਤਾ ਵਾਚਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਮਙ੍ਗਲਤ੍ਤਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਭਾਵਿਤਮੇਵਾਤਿ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਞ੍ਚਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ.

੨੬੫. ਇਦਾਨਿ ਮਾਤਾਪਿਤੁਉਪਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਾਤੁ ਚ ਪਿਤੁ ਚਾਤਿ ਮਾਤਾਪਿਤੁ. ਉਪਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਉਪਟ੍ਠਹਨਂ. ਪੁਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਦਾਰਾਨਞ੍ਚਾਤਿ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਸ੍ਸ. ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ. ਨ ਆਕੁਲਾ ਅਨਾਕੁਲਾ. ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਏਵ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ ਅਯਂ ਪਦਵਣ੍ਣਨਾ.

ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਪਨ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਮਾਤਾ ਨਾਮ ਜਨਿਕਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਥਾ ਪਿਤਾ. ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਪਾਦਧੋਵਨਸਮ੍ਬਾਹਨਉਚ੍ਛਾਦਨਨ੍ਹਾਪਨੇਹਿ ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਪਦਾਨੇਨ ਚ ਉਪਕਾਰਕਰਣਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਬਹੂਪਕਾਰਾ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਥਕਾਮਾ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕਾ, ਯਂ ਪੁਤ੍ਤਕੇ ਬਹਿ ਕੀਲ਼ਿਤ੍ਵਾ ਪਂਸੁਮਕ੍ਖਿਤਸਰੀਰਕੇ ਆਗਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਂਸੁਕਂ ਪੁਞ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਮਤ੍ਥਕਂ ਉਪਸਿਙ੍ਘਾਯਨ੍ਤਾ ਪਰਿਚੁਮ੍ਬਨ੍ਤਾ ਚ ਸਿਨੇਹਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਵਸ੍ਸਸਤਮ੍ਪਿ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਸੀਸੇਨ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਾ ਪੁਤ੍ਤਾ ਤੇਸਂ ਪਟਿਕਾਰਂ ਕਾਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਤੇ ਆਪਾਦਕਾ ਪੋਸਕਾ ਇਮਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਤਾਰੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਮ੍ਮਤਾ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯਸਮ੍ਮਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਇਧ ਪਸਂਸਂ ਪੇਚ੍ਚ ਸਗ੍ਗਸੁਖਞ੍ਚ ਆਵਹਤਿ, ਤੇਨ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਤਿ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ, ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਰੇ;

ਆਹੁਨੇਯ੍ਯਾ ਚ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਪਜਾਯ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕਾ.

‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਨੇ ਨਮਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਸਕ੍ਕਰੇਯ੍ਯ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੋ;

ਅਨ੍ਨੇਨ ਅਥ ਪਾਨੇਨ, ਵਤ੍ਥੇਨ ਸਯਨੇਨ ਚ.

‘‘ਉਚ੍ਛਾਦਨੇਨ ਨ੍ਹਾਪਨੇਨ, ਪਾਦਾਨਂ ਧੋਵਨੇਨ ਚ;

ਤਾਯ ਨਂ ਪਾਰਿਚਰਿਯਾਯ, ਮਾਤਾਪਿਤੂਸੁ ਪਣ੍ਡਿਤਾ;

ਇਧੇਵ ਨਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ, ਪੇਚ੍ਚ ਸਗ੍ਗੇ ਪਮੋਦਤੀ’’ਤਿ. (ਅ. ਨਿ. ੩.੩੧; ਇਤਿਵੁ. ੧੦੬; ਜਾ. ੨.੨੦.੧੮੧-੧੮੩);

ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਭਰਣਕਿਚ੍ਚਕਰਣਕੁਲਵਂਸਟ੍ਠਪਨਾਦਿਪਞ੍ਚਵਿਧਂ, ਤਂ ਪਾਪਨਿਵਾਰਣਾਦਿਪਞ੍ਚਵਿਧਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਹਿਤਹੇਤੁਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਪਞ੍ਚਹਿ ਖੋ, ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤ, ਠਾਨੇਹਿ ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾ ਦਿਸਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਾ ‘ਭਤੋ ਨੇ ਭਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਿਚ੍ਚਂ ਨੇਸਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕੁਲਵਂਸਂ ਠਪੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਦਾਯਜ੍ਜਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਥ ਵਾ ਪਨ ਪੇਤਾਨਂ ਕਾਲਕਤਾਨਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਅਨੁਪ੍ਪਦਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ. ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਠਾਨੇਹਿ ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾ ਦਿਸਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਠਾਨੇਹਿ ਪੁਤ੍ਤਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਪਾਪਾ ਨਿਵਾਰੇਨ੍ਤਿ, ਕਲ੍ਯਾਣੇ ਨਿਵੇਸੇਨ੍ਤਿ, ਸਿਪ੍ਪਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਪਤਿਰੂਪੇਨ ਦਾਰੇਨ ਸਂਯੋਜੇਨ੍ਤਿ, ਸਮਯੇ ਦਾਯਜ੍ਜਂ ਨਿਯ੍ਯਾਦੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੬੭).

ਅਪਿਚ ਯੋ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਤੀਸੁ ਵਤ੍ਥੂਸੁ ਪਸਾਦੁਪ੍ਪਾਦਨੇਨ ਸੀਲਸਮਾਦਾਪਨੇਨ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਹਤਿ, ਅਯਂ ਮਾਤਾਪਿਤੁਉਪਟ੍ਠਾਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ, ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਮਾਤਾਪਿਤੁਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਕਤਸ੍ਸ ਉਪਕਾਰਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੁਪਕਾਰਭੂਤਂ ਅਨੇਕੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਨਂ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾਨਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਪਦਟ੍ਠਾਨਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਨਾ ਜਨਿਤਾ ਪੁਤ੍ਤਾਪਿ ਧੀਤਰੋਪਿ ‘‘ਪੁਤ੍ਤਾ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਦਾਰਾਤਿ ਵੀਸਤਿਯਾ ਭਰਿਯਾਨਂ ਯਾ ਕਾਚਿ ਭਰਿਯਾ. ਪੁਤ੍ਤਾ ਚ ਦਾਰਾ ਚ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਂ, ਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਸ੍ਸ. ਸਙ੍ਗਹੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਨਨਾਦੀਹਿ ਉਪਕਾਰਕਰਣਂ. ਤਂ ਸੁਸਂਵਿਹਿਤਕਮ੍ਮਨ੍ਤਤਾਦਿਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਹਿਤਹੇਤੁਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਦਿਸਾ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੬੬) ਏਤ੍ਥ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਂ ਭਰਿਯਾਸਦ੍ਦੇਨ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ –

‘‘ਪਞ੍ਚਹਿ ਖੋ, ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤ, ਠਾਨੇਹਿ ਸਾਮਿਕੇਨ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਦਿਸਾ ਭਰਿਯਾ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਾ, ਸਮ੍ਮਾਨਨਾਯ ਅਨਵਮਾਨਨਾਯ ਅਨਤਿਚਰਿਯਾਯ ਇਸ੍ਸਰਿਯਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨੇਨ. ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਠਾਨੇਹਿ ਸਾਮਿਕੇਨ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਦਿਸਾ ਭਰਿਯਾ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਠਾਨੇਹਿ ਸਾਮਿਕਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਤਿ, ਸੁਸਂਵਿਹਿਤਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ ਚ ਹੋਤਿ, ਸਙ੍ਗਹਿਤਪਰਿਜਨਾ ਚ, ਅਨਤਿਚਾਰਿਨੀ ਚ, ਸਮ੍ਭਤਞ੍ਚ ਅਨੁਰਕ੍ਖਤਿ, ਦਕ੍ਖਾ ਚ ਹੋਤਿ ਅਨਲਸਾ ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚੇਸੂ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੬੯).

ਅਯਂ ਵਾ ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਸਙ੍ਗਹੋਤਿ ਧਮ੍ਮਿਕਾਹਿ ਦਾਨਪਿਯਵਾਚਅਤ੍ਥਚਰਿਯਾਹਿ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਂ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਉਪੋਸਥਦਿਵਸੇਸੁ ਪਰਿਬ੍ਬਯਦਾਨਂ, ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਦਿਵਸੇਸੁ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਦਸ੍ਸਾਪਨਂ, ਮਙ੍ਗਲਦਿਵਸੇਸੁ ਮਙ੍ਗਲਕਰਣਂ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੇਸੁ ਅਤ੍ਥੇਸੁ ਓਵਾਦਾਨੁਸਾਸਨਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਹਿਤਹੇਤੁਤੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਹਿਤਹੇਤੁਤੋ ਦੇਵਤਾਹਿਪਿ ਨਮਸ੍ਸਨੀਯਭਾਵਹੇਤੁਤੋ ਚ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾਹ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ –

‘‘ਯੇ ਗਹਟ੍ਠਾ ਪੁਞ੍ਞਕਰਾ, ਸੀਲਵਨ੍ਤੋ ਉਪਾਸਕਾ;

ਧਮ੍ਮੇਨ ਦਾਰਂ ਪੋਸੇਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ ਮਾਤਲੀ’’ਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੬੪);

ਅਨਾਕੁਲਾ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ ਨਾਮ ਕਾਲਞ੍ਞੁਤਾਯ ਪਤਿਰੂਪਕਾਰਿਤਾਯ ਅਨਲਸਤਾਯ ਉਟ੍ਠਾਨਵੀਰਿਯਸਮ੍ਪਦਾਯ ਅਬ੍ਯਸਨੀਯਤਾਯ ਚ ਕਾਲਾਤਿਕ੍ਕਮਨਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਕਰਣਾਕਰਣਸਿਥਿਲਕਰਣਾਦਿਆਕੁਲਭਾਵਵਿਰਹਿਤਾ ਕਸਿਗੋਰਕ੍ਖਵਣਿਜ੍ਜਾਦਯੋ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ. ਏਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਸ੍ਸ ਵਾ ਦਾਸਕਮ੍ਮਕਰਾਨਂ ਵਾ ਬ੍ਯਤ੍ਤਤਾਯ ਏਵਂ ਪਯੋਜਿਤਾ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਧਨਧਞ੍ਞਵੁਡ੍ਢਿਪਟਿਲਾਭਹੇਤੁਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਪਤਿਰੂਪਕਾਰੀ ਧੁਰਵਾ, ਉਟ੍ਠਾਤਾ ਵਿਨ੍ਦਤੇ ਧਨ’’ਨ੍ਤਿ. (ਸੁ. ਨਿ. ੧੮੯; ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੪੬) ਚ;

‘‘ਨ ਦਿਵਾ ਸੋਪ੍ਪਸੀਲੇਨ, ਰਤ੍ਤਿਮੁਟ੍ਠਾਨਦੇਸ੍ਸਿਨਾ;

ਨਿਚ੍ਚਂ ਮਤ੍ਤੇਨ ਸੋਣ੍ਡੇਨ, ਸਕ੍ਕਾ ਆਵਸਿਤੁਂ ਘਰਂ.

‘‘ਅਤਿਸੀਤਂ ਅਤਿਉਣ੍ਹਂ, ਅਤਿਸਾਯਮਿਦਂ ਅਹੁ;

ਇਤਿ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ, ਅਤ੍ਥਾ ਅਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ ਮਾਣਵੇ.

‘‘ਯੋਧ ਸੀਤਞ੍ਚ ਉਣ੍ਹਞ੍ਚ, ਤਿਣਾ ਭਿਯ੍ਯੋ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ;

ਕਰਂ ਪੁਰਿਸਕਿਚ੍ਚਾਨਿ, ਸੋ ਸੁਖਾ ਨ ਵਿਹਾਯਤੀ’’ਤਿ. ਚ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੫੩);

‘‘ਭੋਗੇ ਸਂਹਰਮਾਨਸ੍ਸ, ਭਮਰਸ੍ਸੇਵ ਇਰੀਯਤੋ;

ਭੋਗਾ ਸਨ੍ਨਿਚਯਂ ਯਨ੍ਤਿ, ਵਮ੍ਮਿਕੋਵੂਪਚੀਯਤੀ’’ਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੬੫) –

ਚ ਏਵਮਾਦਿ.

ਏਵਂ ਇਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਗਾਥਾਯ ਮਾਤੁਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਪਿਤੁਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹੋ, ਅਨਾਕੁਲਾ ਚ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹਂ ਵਾ ਦ੍ਵਿਧਾ ਕਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚ, ਮਾਤਾਪਿਤੁਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ ਏਕਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਤੀਣਿ. ਮਙ੍ਗਲਤ੍ਤਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਭਾਵਿਤਮੇਵਾਤਿ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਮਾਤਾਪਿਤੁਉਪਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ.

੨੬੬. ਇਦਾਨਿ ਦਾਨਞ੍ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੀਯਤੇ ਇਮਿਨਾਤਿ ਦਾਨਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਪਰਸ੍ਸ ਪਟਿਪਾਦੀਯਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚਰਿਯਾ, ਧਮ੍ਮਾ ਵਾ ਅਨਪੇਤਾ ਚਰਿਯਾ ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾ. ਞਾਯਨ੍ਤੇ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਇਮੇ’’ਤਿ ਞਾਤਕਾ. ਨ ਅਵਜ੍ਜਾਨਿ ਅਨਵਜ੍ਜਾਨਿ, ਅਨਿਨ੍ਦਿਤਾਨਿ ਅਗਰਹਿਤਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ ਅਯਂ ਪਦਵਣ੍ਣਨਾ.

ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਪਨ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਦਾਨਂ ਨਾਮ ਪਰਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਸੁਬੁਦ੍ਧਿਪੁਬ੍ਬਿਕਾ ਅਨ੍ਨਾਦਿਦਸਦਾਨਵਤ੍ਥੁਪਰਿਚ੍ਚਾਗਚੇਤਨਾ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਵਾ ਅਲੋਭੋ. ਅਲੋਭੇਨ ਹਿ ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਪਰਸ੍ਸ ਪਟਿਪਾਦੇਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦੀਯਤੇ ਇਮਿਨਾਤਿ ਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਬਹੁਜਨਪਿਯਮਨਾਪਤਾਦੀਨਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾਨਂ ਫਲਵਿਸੇਸਾਨਂ ਅਧਿਗਮਹੇਤੁਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਦਾਯਕੋ ਸੀਹ ਦਾਨਪਤਿ ਬਹੁਨੋ ਜਨਸ੍ਸ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ ਮਨਾਪੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਿ ਚੇਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ (ਅ. ਨਿ. ੫.੩੪) ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.

ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਦਾਨਂ ਨਾਮ ਦੁਵਿਧਂ ਆਮਿਸਦਾਨਞ੍ਚ, ਧਮ੍ਮਦਾਨਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ਆਮਿਸਦਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਮੇਵ. ਇਧਲੋਕਪਰਲੋਕਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਸੁਖਾਵਹਸ੍ਸ ਪਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਵੇਦਿਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਰੇਸਂ ਹਿਤਕਾਮਤਾਯ ਦੇਸਨਾ ਧਮ੍ਮਦਾਨਂ. ਇਮੇਸਞ੍ਚ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਦਾਨਾਨਂ ਏਤਦੇਵ ਅਗ੍ਗਂ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਸਬ੍ਬਦਾਨਂ ਧਮ੍ਮਦਾਨਂ ਜਿਨਾਤਿ,

ਸਬ੍ਬਰਸਂ ਧਮ੍ਮਰਸੋ ਜਿਨਾਤਿ;

ਸਬ੍ਬਰਤਿਂ ਧਮ੍ਮਰਤੀ ਜਿਨਾਤਿ,

ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਂ ਜਿਨਾਤੀ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੩੫੪);

ਤਤ੍ਥ ਆਮਿਸਦਾਨਸ੍ਸ ਮਙ੍ਗਲਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ. ਧਮ੍ਮਦਾਨਂ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਥਪਟਿਸਂਵੇਦਿਤਾਦੀਨਂ ਗੁਣਾਨਂ ਪਦਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਯਥਾ ਯਥਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਥਾਸੁਤਂ ਯਥਾਪਰਿਯਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਪਰੇਸਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਤਥਾ ਤਥਾ ਸੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮੇ ਅਤ੍ਥਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਚ ਹੋਤਿ ਧਮ੍ਮਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਚਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੫੫; ਅ. ਨਿ. ੫.੨੬).

ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾ ਨਾਮ ਦਸਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਚਰਿਯਾ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਤਿਵਿਧਂ ਖੋ, ਗਹਪਤਯੋ, ਕਾਯੇਨ ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾਸਮਚਰਿਯਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ. ਸਾ ਪਨੇਸਾ ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾ ਸਗ੍ਗਲੋਕੂਪਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾਸਮਚਰਿਯਾਹੇਤੁ ਖੋ, ਗਹਪਤਯੋ, ਏਵਮਿਧੇਕਚ੍ਚੇ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੪੧).

ਞਾਤਕਾ ਨਾਮ ਮਾਤਿਤੋ ਵਾ ਪਿਤਿਤੋ ਵਾ ਯਾਵ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ. ਤੇਸਂ ਭੋਗਪਾਰਿਜੁਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਬ੍ਯਾਧਿਪਾਰਿਜੁਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਅਭਿਹਤਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮੀਪਂ ਆਗਤਾਨਂ ਯਥਾਬਲਂ ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਧਨਧਞ੍ਞਾਦੀਹਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਪਸਂਸਾਦੀਨਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਨਂ ਸੁਗਤਿਗਮਨਾਦੀਨਞ੍ਚ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾਨਂ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਾਨਂ ਹੇਤੁਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਅਨਵਜ੍ਜਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਨਾਮ ਉਪੋਸਥਙ੍ਗਸਮਾਦਾਨਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰਣਆਰਾਮਵਨਰੋਪਨਸੇਤੁਕਰਣਾਦੀਨਿ ਕਾਯਵਚੀਮਨੋਸੁਚਰਿਤਕਮ੍ਮਾਨਿ. ਤਾਨਿ ਹਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਹਿਤਸੁਖਾਧਿਗਮਹੇਤੁਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਠਾਨਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ, ਵਿਸਾਖੇ, ਵਿਜ੍ਜਤਿ ਯਂ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਇਤ੍ਥੀ ਵਾ ਪੁਰਿਸੋ ਵਾ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਉਪੋਸਥਂ ਉਪਵਸਿਤ੍ਵਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ ਸਹਬ੍ਯਤਂ ਉਪਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਿ ਚੇਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ (ਅ. ਨਿ. ੮.੪੩) ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.

ਏਵਂ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਦਾਨਂ, ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾ, ਞਾਤਕਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ, ਅਨਵਜ੍ਜਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨੀਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਮਙ੍ਗਲਤ੍ਤਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਭਾਵਿਤਮੇਵਾਤਿ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਦਾਨਞ੍ਚਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ.

੨੬੭. ਇਦਾਨਿ ਆਰਤੀ ਵਿਰਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਰਤੀਤਿ ਆਰਮਣਂ. ਵਿਰਤੀਤਿ ਵਿਰਮਣਂ, ਵਿਰਮਨ੍ਤਿ ਵਾ ਏਤਾਯ ਸਤ੍ਤਾਤਿ ਵਿਰਤਿ. ਪਾਪਾਤਿ ਅਕੁਸਲਾ. ਮਦਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਮਜ੍ਜਂ, ਮਜ੍ਜਸ੍ਸ ਪਾਨਂ ਮਜ੍ਜਪਾਨਂ, ਤਤੋ ਮਜ੍ਜਪਾਨਾ. ਸਂਯਮਨਂ ਸਂਯਮੋ. ਅਪ੍ਪਮਜ੍ਜਨਂ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ. ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਕੁਸਲੇਸੁ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ ਅਯਂ ਪਦਵਣ੍ਣਨਾ.

ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਪਨ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਆਰਤਿ ਨਾਮ ਪਾਪੇ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋ ਮਨਸਾ ਏਵ ਅਨਭਿਰਤਿ. ਵਿਰਤਿ ਨਾਮ ਕਮ੍ਮਦ੍ਵਾਰਵਸੇਨ ਕਾਯਵਾਚਾਹਿ ਵਿਰਮਣਂ. ਸਾ ਚੇਸਾ ਵਿਰਤਿ ਨਾਮ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਵਿਰਤਿ ਸਮਾਦਾਨਵਿਰਤਿ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਿਰਤੀਤਿ ਤਿਵਿਧਾ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਾ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜਾਤਿਂ ਵਾ ਕੁਲਂ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤਂ ਵਾ ਪਟਿਚ੍ਚ ‘‘ਨ ਮੇ ਏਤਂ ਪਤਿਰੂਪਂ, ਯ੍ਵਾਹਂ ਇਮਂ ਪਾਣਂ ਹਨੇਯ੍ਯਂ, ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਆਦਿਯੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁਤੋ ਵਿਰਤਿ, ਅਯਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਵਿਰਤਿ ਨਾਮ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸਮਾਦਾਨਵਸੇਨ ਪਨ ਪਵਤ੍ਤਾ ਸਮਾਦਾਨਵਿਰਤਿ ਨਾਮ, ਯਸ੍ਸਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦੀਨਿ ਨ ਸਮਾਚਰਤਿ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਿਰਤਿ ਨਾਮ, ਯਸ੍ਸਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਅਰਿਯਸਾਵਕਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਭਯਾਨਿ ਵੇਰਾਨਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਪਾਪਂ ਨਾਮ ਯਂ ਤਂ ‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ ਖੋ, ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤ, ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸੋ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ…ਪੇ… ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰੋ…ਪੇ… ਮੁਸਾਵਾਦੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤ੍ਵਾ –

‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ, ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ;

ਪਰਦਾਰਗਮਨਞ੍ਚੇਵ, ਨਪ੍ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ’’ਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੪੫) –

ਏਵਂ ਗਾਥਾਯ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸਸਙ੍ਖਾਤਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਅਕੁਸਲਂ, ਤਤੋ ਪਾਪਾ. ਸਬ੍ਬਾਪੇਸਾ ਆਰਤਿ ਚ ਵਿਰਤਿ ਚ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਭਯਵੇਰਪ੍ਪਹਾਨਾਦਿਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਹੇਤੁਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਖੋ, ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤ, ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਚੇਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.

ਮਜ੍ਜਪਾਨਾ ਚ ਸਂਯਮੋ ਨਾਮ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਸੁਰਾਮੇਰਯਮਜ੍ਜਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਾ ਵੇਰਮਣਿਯਾਵੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਮਜ੍ਜਪਾਯੀ ਅਤ੍ਥਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਮਾਤੁਪਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਰੋਤਿ, ਪਿਤੁ ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਤਥਾਗਤਸਾਵਕਾਨਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਰੋਤਿ, ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਗਰਹਂ, ਸਮ੍ਪਰਾਯੇ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ, ਅਪਰਾਪਰਿਯਾਯੇ ਉਮ੍ਮਾਦਞ੍ਚ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਮਜ੍ਜਪਾਨਾ ਪਨ ਸਂਯਤੋ ਤੇਸਂ ਦੋਸਾਨਂ ਵੂਪਸਮਂ ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤਗੁਣਸਮ੍ਪਦਞ੍ਚ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਮਜ੍ਜਪਾਨਾ ਸਂਯਮੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਨਾਮ ‘‘ਕੁਸਲਾਨਂ ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਾਵਨਾਯ ਅਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਿਰਿਯਤਾ ਅਸਾਤਚ੍ਚਕਿਰਿਯਤਾ ਅਨਟ੍ਠਿਤਕਿਰਿਯਤਾ ਓਲੀਨਵੁਤ੍ਤਿਤਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਛਨ੍ਦਤਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰਤਾ ਅਨਾਸੇਵਨਾ ਅਭਾਵਨਾ ਅਬਹੁਲੀਕਮ੍ਮਂ ਅਨਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨਨੁਯੋਗੋ ਪਮਾਦੋ. ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਪਮਾਦੋ ਪਮਜ੍ਜਨਾ ਪਮਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਂ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਮਾਦੋ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੮੪੬) ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਮਾਦਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥਤੋ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਤਿਯਾ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕੁਸਲਾਧਿਗਮਹੇਤੁਤੋ ਅਮਤਾਧਿਗਮਹੇਤੁਤੋ ਚ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਤਾਪਿਨੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੧੮-੧੯; ਅ. ਨਿ. ੫.੨੬) ਚ ‘‘ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਅਮਤਪਦ’’ਨ੍ਤਿ (ਧ. ਪ. ੨੧) ਚ ਏਵਮਾਦਿ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤਬ੍ਬਂ.

ਏਵਂ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਪਾਪਾ ਵਿਰਤਿ, ਮਜ੍ਜਪਾਨਾ ਸਂਯਮੋ, ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋਤਿ ਤੀਣਿ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਮਙ੍ਗਲਤ੍ਤਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਭਾਵਿਤਮੇਵਾਤਿ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਆਰਤੀ ਵਿਰਤੀਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ.

੨੬੮. ਇਦਾਨਿ ਗਾਰਵੋ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਗਾਰਵੋਤਿ ਗਰੁਭਾਵੋ. ਨਿਵਾਤੋਤਿ ਨੀਚਵੁਤ੍ਤਿਤਾ. ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੀਤਿ ਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਕਤਸ੍ਸ ਜਾਨਨਤਾ ਕਤਞ੍ਞੁਤਾ. ਕਾਲੇਨਾਤਿ ਖਣੇਨ ਸਮਯੇਨ. ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਵਨਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ ਅਯਂ ਪਦਵਣ੍ਣਨਾ.

ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਪਨ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਗਾਰਵੋ ਨਾਮ ਗਰੁਕਾਰਪਯੋਗਾਰਹੇਸੁ ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਤਥਾਗਤਸਾਵਕਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਮਾਤਾਪਿਤੁਜੇਟ੍ਠਭਾਤਿਕਭਗਿਨਿਆਦੀਸੁ ਯਥਾਨੁਰੂਪਂ ਗਰੁਕਾਰੋ ਗਰੁਕਰਣਂ ਸਗਾਰਵਤਾ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਗਾਰਵੋ ਯਸ੍ਮਾ ਸੁਗਤਿਗਮਨਾਦੀਨਂ ਹੇਤੁ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਗਰੁਕਾਤਬ੍ਬਂ ਗਰੁਂ ਕਰੋਤਿ, ਮਾਨੇਤਬ੍ਬਂ ਮਾਨੇਤਿ, ਪੂਜੇਤਬ੍ਬਂ ਪੂਜੇਤਿ. ਸੋ ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਏਵਂ ਸਮਤ੍ਤੇਨ ਏਵਂ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨੇਨ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ. ਨੋ ਚੇ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ…ਪੇ… ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ, ਸਚੇ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਂ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਾਜਾਯਤਿ, ਉਚ੍ਚਾਕੁਲੀਨੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੯੫).

ਯਥਾ ਚਾਹ – ‘‘ਸਤ੍ਤਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਪਰਿਹਾਨਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਕਤਮੇ ਸਤ੍ਤ? ਸਤ੍ਥੁਗਾਰਵਤਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਅ. ਨਿ. ੭.੩੨-੩੩). ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਨਿਵਾਤੋ ਨਾਮ ਨੀਚਮਨਤਾ ਨਿਵਾਤਵੁਤ੍ਤਿਤਾ, ਯਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨਿਹਤਮਾਨੋ ਨਿਹਤਦਪ੍ਪੋ ਪਾਦਪੁਞ੍ਛਨਚੋਲ਼ਕਸਮੋ ਛਿਨ੍ਨਵਿਸਾਣੁਸਭਸਮੋ ਉਦ੍ਧਟਦਾਠਸਪ੍ਪਸਮੋ ਚ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਣ੍ਹੋ ਸਖਿਲੋ ਸੁਖਸਮ੍ਭਾਸੋ ਹੋਤਿ, ਅਯਂ ਨਿਵਾਤੋ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਯਸਾਦਿਗੁਣਪਟਿਲਾਭਹੇਤੁਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਆਹ ਚ – ‘‘ਨਿਵਾਤਵੁਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਦ੍ਧੋ, ਤਾਦਿਸੋ ਲਭਤੇ ਯਸ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੭੩).

ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿ ਨਾਮ ਇਤਰੀਤਰਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਸੋ ਦ੍ਵਾਦਸਵਿਧੋ ਹੋਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਚੀਵਰੇ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋਤਿ ਤਿਵਿਧੋ. ਏਵਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾਦੀਸੁ.

ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਪਭੇਦਵਣ੍ਣਨਾ – ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਚੀਵਰਂ ਲਭਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਵਾ ਅਸੁਨ੍ਦਰਂ ਵਾ, ਸੋ ਤੇਨੇਵ ਯਾਪੇਤਿ, ਅਞ੍ਞਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਲਭਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਚੀਵਰੇ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਅਥ ਪਨ ਆਬਾਧਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਗਰੁਂ ਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਨ੍ਤੋ ਓਣਮਤਿ ਵਾ ਕਿਲਮਤਿ ਵਾ. ਸੋ ਸਭਾਗੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਲਹੁਕੇਨ ਯਾਪੇਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਚੀਵਰੇ ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਅਪਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਣੀਤਪਚ੍ਚਯਲਾਭੀ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਪਟ੍ਟਚੀਵਰਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਮਹਗ੍ਘਂ ਚੀਵਰਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਂ ਥੇਰਾਨਂ ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾਨਞ੍ਚ ਅਨੁਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਦਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਙ੍ਕਾਰਕੂਟਾ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤੋ ਵਾ ਕੁਤੋਚਿ ਨਨ੍ਤਕਾਨਿ ਉਚ੍ਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਾਰੇਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਚੀਵਰੇ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ.

ਇਧ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਲਭਤਿ ਲੂਖਂ ਵਾ ਪਣੀਤਂ ਵਾ, ਸੋ ਤੇਨੇਵ ਯਾਪੇਤਿ, ਅਞ੍ਞਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਲਭਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਅਥ ਪਨ ਆਬਾਧਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਲੂਖਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਬਾਲ਼੍ਹਂ ਰੋਗਾਤਙ੍ਕਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਸੋ ਸਭਾਗਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਸਪ੍ਪਿਮਧੁਖੀਰਾਦੀਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਅਪਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਣੀਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਲਭਤਿ, ਸੋ ‘‘ਅਯਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਥੇਰਾਨਂ ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਪਣੀਤਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਵਿਨਾ ਅਯਾਪੇਨ੍ਤਾਨਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨਂ ਅਨੁਰੂਪੋ’’ਤਿ ਤੇਸਂ ਦਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਮਿਸ੍ਸਕਾਹਾਰਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ.

ਇਧ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਸੋ ਤੇਨੇਵ ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਤਿ, ਪੁਨ ਅਞ੍ਞਂ ਸੁਨ੍ਦਰਤਰਮ੍ਪਿ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨੇ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਅਥ ਪਨ ਆਬਾਧਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਨਿਵਾਤਸੇਨਾਸਨੇ ਵਸਨ੍ਤੋ ਅਤਿਵਿਯ ਪਿਤ੍ਤਰੋਗਾਦੀਹਿ ਆਤੁਰੀਯਤਿ, ਸੋ ਸਭਾਗਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਾਪੁਣਨਕੇ ਸਵਾਤਸੀਤਲਸੇਨਾਸਨੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨੇ ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਅਪਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤਿ ‘‘ਸੁਨ੍ਦਰਸੇਨਾਸਨਂ ਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਤ੍ਰ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਓਕ੍ਕਮਤਿ, ਨਿਦ੍ਦਾਭਿਭੂਤਸ੍ਸ ਚ ਪੁਨ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਤੋ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਰੁਕ੍ਖਮੂਲਪਣ੍ਣਕੁਟੀਸੁ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਨਿਵਸਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨੇ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ.

ਇਧ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਲਭਤਿ ਹਰੀਤਕਂ ਵਾ ਆਮਲਕਂ ਵਾ, ਸੋ ਤੇਨੇਵ ਯਾਪੇਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਲਦ੍ਧਂ ਸਪ੍ਪਿਮਧੁਫਾਣਿਤਾਦਿਮ੍ਪਿ ਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਲਭਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯੇ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਅਥ ਪਨ ਆਬਾਧਿਕੋ ਤੇਲੇਨ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਫਾਣਿਤਂ ਲਭਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਸਭਾਗਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਤੇਲੇਨ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯੇ ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ. ਅਪਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਭਾਜਨੇ ਪੂਤਿਮੁਤ੍ਤਹਰੀਤਕਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਚਤੁਮਧੁਰਂ ‘‘ਗਣ੍ਹਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯਦਿਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਸਚਸ੍ਸ ਤੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨਪਿ ਬ੍ਯਾਧਿ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤਿ, ਅਥ ‘‘ਪੂਤਿਮੁਤ੍ਤਹਰੀਤਕਂ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਵਣ੍ਣਿਤਂ, ਅਯਞ੍ਚ ਪੂਤਿਮੁਤ੍ਤਭੇਸਜ੍ਜਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ, ਤਤ੍ਥ ਤੇ ਯਾਵਜੀਵਂ ਉਸ੍ਸਾਹੋ ਕਰਣੀਯੋ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੧੨੮) ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਚਤੁਮਧੁਰਭੇਸਜ੍ਜਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਮੁਤ੍ਤਹਰੀਤਕੇਨ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਪਰਮਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋਵ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯੇ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ.

ਏਵਂ ਪਭੇਦੋ ਸਬ੍ਬੋਪੇਸੋ ਸਨ੍ਤੋਸੋ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਾ ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਤਾਪਾਪਿਚ੍ਛਤਾਮਹਿਚ੍ਛਤਾਦੀਨਂ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਨਾਧਿਗਮਹੇਤੁਤੋ ਸੁਗਤਿਹੇਤੁਤੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਮ੍ਭਾਰਭਾਵਤੋ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸਾਦਿਭਾਵਹੇਤੁਤੋ ਚ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਆਹ ਚ –

‘‘ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੋ ਅਪ੍ਪਟਿਘੋ ਚ ਹੋਤਿ,

ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਮਾਨੋ ਇਤਰੀਤਰੇਨਾ’’ਤਿ. (ਸੁ. ਨਿ. ੪੨; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧੨੮) ਏਵਮਾਦਿ;

ਕਤਞ੍ਞੁਤਾ ਨਾਮ ਅਪ੍ਪਸ੍ਸ ਵਾ ਬਹੁਸ੍ਸ ਵਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਕਤਸ੍ਸ ਉਪਕਾਰਸ੍ਸ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣਭਾਵੇਨ ਜਾਨਨਤਾ. ਅਪਿਚ ਨੇਰਯਿਕਾਦਿਦੁਕ੍ਖਪਰਿਤ੍ਤਾਣਤੋ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਏਵ ਪਾਣੀਨਂ ਬਹੂਪਕਾਰਾਨਿ, ਤਤੋ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਉਪਕਾਰਾਨੁਸ੍ਸਰਣਤਾ ‘‘ਕਤਞ੍ਞੁਤਾ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਾ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਪਸਂਸਨੀਯਤਾਦਿਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਹੇਤੁਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਆਹ ਚ – ‘‘ਦ੍ਵੇਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ. ਕਤਮੇ ਦ੍ਵੇ? ਯੋ ਚ ਪੁਬ੍ਬਕਾਰੀ, ਯੋ ਚ ਕਤਞ੍ਞੂ ਕਤਵੇਦੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੨.੧੨੦).

ਕਾਲੇਨ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ ਨਾਮ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਸਹਗਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਨਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨ ਅਭਿਭੂਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਤੇਸਂ ਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ. ਅਪਰੇ ਆਹੁ – ਪਞ੍ਚਮੇ ਪਞ੍ਚਮੇ ਦਿਵਸੇ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ ਕਾਲੇਨ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ ਨਾਮ. ਯਥਾਹ ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ‘‘ਪਞ੍ਚਾਹਿਕਂ ਖੋ ਪਨ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਂ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸੀਦਾਮਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੨੭; ਮਹਾਵ. ੪੬੬).

ਅਪਿਚ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਙ੍ਖਾਪਟਿਵਿਨੋਦਕਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੋਤੁਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇਪਿ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ ‘‘ਕਾਲੇਨ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਤੇ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਤਿ ਪਰਿਪਞ੍ਹਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੫੮). ਤਦੇਤਂ ਕਾਲੇਨ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਂ ਨੀਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨਚਤੁਰਾਨਿਸਂਸਆਸਵਕ੍ਖਯਾਦਿਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਹੇਤੁਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –

‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮਯੇ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਅਟ੍ਠਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਚੇਤਸੋ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਿਤ੍ਵਾ ਓਹਿਤਸੋਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ, ਪਞ੍ਚਸ੍ਸ ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੨੧੯) ਚ.

‘‘ਸੋਤਾਨੁਗਤਾਨਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਾਨਂ…ਪੇ… ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾਨਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਨਿਸਂਸਾ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੧੯੧) ਚ.

‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਸਮ੍ਮਾ ਭਾਵਿਯਮਾਨਾ ਸਮ੍ਮਾ ਅਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ? ਕਾਲੇਨ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਏਵਮਾਦੀਨਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੧੪੭).

ਏਵਂ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਗਾਰਵੋ, ਨਿਵਾਤੋ, ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿ, ਕਤਞ੍ਞੁਤਾ, ਕਾਲੇਨ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਮਙ੍ਗਲਤ੍ਤਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਭਾਵਿਤਮੇਵਾਤਿ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਗਾਰਵੋ ਚ ਨਿਵਾਤੋ ਚਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ.

੨੬੯. ਇਦਾਨਿ ਖਨ੍ਤੀ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਖਮਨਂ ਖਨ੍ਤਿ. ਪਦਕ੍ਖਿਣਗ੍ਗਾਹਿਤਾਯ ਸੁਖਂ ਵਚੋ ਅਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਸੁਵਚੋ, ਸੁਵਚਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਸੋਵਚਸ੍ਸਂ, ਸੋਵਚਸ੍ਸਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਸੋਵਚਸ੍ਸਤਾ. ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਸਮਣਾ. ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਪੇਕ੍ਖਨਂ. ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਾਕਚ੍ਛਾ ਧਮ੍ਮਸਾਕਚ੍ਛਾ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ ਅਯਂ ਪਦਵਣ੍ਣਨਾ.

ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਪਨ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ ਖਨ੍ਤਿ ਨਾਮ ਅਧਿਵਾਸਨਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਯਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਦਸਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਵਤ੍ਥੂਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤੇ, ਵਧਬਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਵਾ ਵਿਹਿਂਸਨ੍ਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਸੁਣਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਚ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਚ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਖਨ੍ਤਿਵਾਦੀ ਵਿਯ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਅਹੂ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਸਮਣੋ ਖਨ੍ਤਿਦੀਪਨੋ;

ਤਂ ਖਨ੍ਤਿਯਾਯੇਵ ਠਿਤਂ, ਕਾਸਿਰਾਜਾ ਅਛੇਦਯੀ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੪.੫੧);

ਭਦ੍ਦਕਤੋ ਵਾ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਅਪਰਾਧਾਭਾਵੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਸਚੇ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸੁਨਾਪਰਨ੍ਤਕਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਕ੍ਕੋਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਮੇ ਏਵਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ‘ਭਦ੍ਦਕਾ ਵਤਿਮੇ ਸੁਨਾਪਰਨ੍ਤਕਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਸੁਭਦ੍ਦਕਾ ਵਤਿਮੇ ਸੁਨਾਪਰਨ੍ਤਕਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਯਂ ਮੇ ਨਯਿਮੇ ਪਾਣਿਨਾ ਪਹਾਰਂ ਦੇਨ੍ਤੀ’’’ਤਿਆਦਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੯੬; ਸਂ. ਨਿ. ੪.੮੮).

ਯਾਯ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਇਸੀਨਮ੍ਪਿ ਪਸਂਸਨੀਯੋ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਹ ਸਰਭਙ੍ਗੋ ਇਸਿ –

‘‘ਕੋਧਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਨ ਕਦਾਚਿ ਸੋਚਤਿ,

ਮਕ੍ਖਪ੍ਪਹਾਨਂ ਇਸਯੋ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ;

ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਫਰੁਸਂ ਖਮੇਥ,

ਏਤਂ ਖਨ੍ਤਿਂ ਉਤ੍ਤਮਮਾਹੁ ਸਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੨.੧੭.੬੪);

ਦੇਵਤਾਨਮ੍ਪਿ ਪਸਂਸਨੀਯੋ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਹ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ –

‘‘ਯੋ ਹਵੇ ਬਲਵਾ ਸਨ੍ਤੋ, ਦੁਬ੍ਬਲਸ੍ਸ ਤਿਤਿਕ੍ਖਤਿ;

ਤਮਾਹੁ ਪਰਮਂ ਖਨ੍ਤਿਂ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਖਮਤਿ ਦੁਬ੍ਬਲੋ’’ਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੫੦-੨੫੧);

ਬੁਦ੍ਧਾਨਮ੍ਪਿ ਪਸਂਸਨੀਯੋ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਅਕ੍ਕੋਸਂ ਵਧਬਨ੍ਧਞ੍ਚ, ਅਦੁਟ੍ਠੋ ਯੋ ਤਿਤਿਕ੍ਖਤਿ;

ਖਨ੍ਤੀਬਲਂ ਬਲਾਨੀਕਂ, ਤਮਹਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ’’ਨ੍ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੩੯੯);

ਸਾ ਪਨੇਸਾ ਖਨ੍ਤਿ ਏਤੇਸਞ੍ਚ ਇਧ ਵਣ੍ਣਿਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਗੁਣਾਨਂ ਅਧਿਗਮਹੇਤੁਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਸੋਵਚਸ੍ਸਤਾ ਨਾਮ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਵਿਕ੍ਖੇਪਂ ਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵਂ ਵਾ ਗੁਣਦੋਸਚਿਨ੍ਤਨਂ ਵਾ ਅਨਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਤਿਵਿਯ ਆਦਰਞ੍ਚ ਗਾਰਵਞ੍ਚ ਨੀਚਮਨਤਞ੍ਚ ਪੁਰਕ੍ਖਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਵਚਨਕਰਣਤਾ. ਸਾ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਓਵਾਦਾਨੁਸਾਸਨੀਪਟਿਲਾਭਹੇਤੁਤੋ ਦੋਸਪ੍ਪਹਾਨਗੁਣਾਧਿਗਮਹੇਤੁਤੋ ਚ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਸਮਣਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਨਾਮ ਉਪਸਮਿਤਕਿਲੇਸਾਨਂ ਭਾਵਿਤਕਾਯਵਚੀਚਿਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਨਂ ਉਤ੍ਤਮਦਮਥਸਮਥਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਨਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨੁਪਟ੍ਠਾਨਅਨੁਸ੍ਸਰਣਸਵਨਦਸ੍ਸਨਂ, ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਓਮਕਦੇਸਨਾਯ ‘‘ਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਬਹੂਪਕਾਰਤ੍ਤਾ. ਆਹ ਚ – ‘‘ਦਸ੍ਸਨਮ੍ਪਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਬਹੂਪਕਾਰਂ ਵਦਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਇਤਿਵੁ. ੧੦੪). ਯਤੋ ਹਿਤਕਾਮੇਨ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸੀਲਵਨ੍ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਘਰਦ੍ਵਾਰਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਯਦਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਯਥਾਬਲਂ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਨ ਪਤਿਮਾਨੇਤਬ੍ਬਾ. ਯਦਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਞ੍ਚਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਮ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਾ, ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਅਸਮ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਿਯਚਕ੍ਖੂਹਿ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਾ. ਏਵਂ ਦਸ੍ਸਨਮੂਲਕੇਨਾਪਿ ਹਿ ਪੁਞ੍ਞੇਨ ਅਨੇਕਾਨਿ ਜਾਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਚਕ੍ਖੁਮ੍ਹਿ ਰੋਗੋ ਵਾ ਦਾਹੋ ਵਾ ਉਸ੍ਸਦਾ ਵਾ ਪਿਲ਼ਕਾ ਵਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਸਸ੍ਸਿਰਿਕਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਖੂਨਿ ਰਤਨਵਿਮਾਨੇ ਉਗ੍ਘਾਟਿਤਮਣਿਕਵਾਟਸਦਿਸਾਨਿ, ਸਤਸਹਸ੍ਸਕਪ੍ਪਮਤ੍ਤਂ ਦੇਵੇਸੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਸਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਨਂ ਲਾਭੀ ਹੋਤਿ. ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਞ੍ਚੇਤਂ, ਯਂ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤੋ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞਜਾਤਿਕੋ ਸਮ੍ਮਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤੇਨ ਸਮਣਦਸ੍ਸਨਮਯੇਨ ਪੁਞ੍ਞੇਨ ਏਵਰੂਪਂ ਵਿਪਾਕਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵੇਯ੍ਯ, ਯਤ੍ਥ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾਨਮ੍ਪਿ ਕੇਵਲਂ ਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤਕਜਨਿਤਸ੍ਸ ਸਮਣਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਏਵਂ ਵਿਪਾਕਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ –

‘‘ਉਲੂਕੋ ਮਣ੍ਡਲਕ੍ਖਿਕੋ,

ਵੇਦਿਯਕੇ ਚਿਰਦੀਘਵਾਸਿਕੋ;

ਸੁਖਿਤੋ ਵਤ ਕੋਸਿਯੋ ਅਯਂ,

ਕਾਲੁਟ੍ਠਿਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਬੁਦ੍ਧਵਰਂ.

‘‘ਮਯਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇ;

ਕਪ੍ਪਾਨਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਸੋ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ.

‘‘ਦੇਵਲੋਕਾ ਚਵਿਤ੍ਵਾਨ, ਕੁਸਲਕਮ੍ਮੇਨ ਚੋਦਿਤੋ;

ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਅਨਨ੍ਤਞਾਣੋ, ਸੋਮਨਸ੍ਸੋਤਿ ਵਿਸ੍ਸੁਤੋ’’ਤਿ. (ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧੪੪; ਖੁ. ਪਾ. ਅਟ੍ਠ. ੫.੧੦);

ਕਾਲੇਨ ਧਮ੍ਮਸਾਕਚ੍ਛਾ ਨਾਮ ਪਦੋਸੇ ਵਾ ਪਚ੍ਚੂਸੇ ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਸਾਕਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਵਿਨਯਧਰਾ ਵਿਨਯਂ, ਆਭਿਧਮ੍ਮਿਕਾ ਅਭਿਧਮ੍ਮਂ, ਜਾਤਕਭਾਣਕਾ ਜਾਤਕਂ, ਅਟ੍ਠਕਥਿਕਾ ਅਟ੍ਠਕਥਂ, ਲੀਨੁਦ੍ਧਤਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਪਰੇਤਚਿਤ੍ਤਵਿਸੋਧਨਤ੍ਥਂ ਵਾ ਤਮ੍ਹਿ ਤਮ੍ਹਿ ਕਾਲੇ ਸਾਕਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਯਂ ਕਾਲੇਨ ਧਮ੍ਮਸਾਕਚ੍ਛਾ. ਸਾ ਆਗਮਬ੍ਯਤ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਗੁਣਾਨਂ ਹੇਤੁਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.

ਏਵਂ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਖਨ੍ਤਿ, ਸੋਵਚਸ੍ਸਤਾ, ਸਮਣਦਸ੍ਸਨਂ, ਕਾਲੇਨ ਧਮ੍ਮਸਾਕਚ੍ਛਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਮਙ੍ਗਲਤ੍ਤਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਭਾਵਿਤਮੇਵਾਤਿ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਖਨ੍ਤੀ ਚਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ.

੨੭੦. ਇਦਾਨਿ ਤਪੋ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਾਪਕੇ ਅਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ ਤਪਤੀਤਿ ਤਪੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਂ ਚਰਿਯਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਵਾ ਚਰਿਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਸੇਟ੍ਠਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨ ਦਸ੍ਸਨਂ. ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿਪਿ ਏਕੇ, ਤਂ ਨ ਸੁਨ੍ਦਰਂ. ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਵਾਨਤੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਸਚ੍ਛਿਕਰਣਂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ ਅਯਂ ਪਦਵਣ੍ਣਨਾ.

ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਪਨ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਤਪੋ ਨਾਮ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੋਮਨਸ੍ਸਾਦੀਨਂ ਤਪਨਤੋ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰੋ, ਕੋਸਜ੍ਜਸ੍ਸ ਵਾ ਤਪਨਤੋ ਵੀਰਿਯਂ. ਤੇਨ ਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਆਤਾਪੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦਿਪ੍ਪਹਾਨਝਾਨਾਦਿਪਟਿਲਾਭਹੇਤੁਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਨਾਮ ਮੇਥੁਨਵਿਰਤਿਸਮਣਧਮ੍ਮਸਾਸਨਮਗ੍ਗਾਨਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਹਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੧੯੪; ਮ. ਨਿ. ੧.੨੯੨) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਮੇਥੁਨਵਿਰਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਭਗਵਤਿ ਨੋ, ਆਵੁਸੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਵੁਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੫੭) ਸਮਣਧਮ੍ਮੋ. ‘‘ਨ ਤਾਵਾਹਂ, ਪਾਪਿਮ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਾਵ ਮੇ ਇਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਨ ਇਦ੍ਧਞ੍ਚੇਵ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਫੀਤਞ੍ਚ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਕਂ ਬਾਹੁਜਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੧੬੮; ਸਂ. ਨਿ. ੫.੮੨੨; ਉਦਾ. ੫੧) ਸਾਸਨਂ. ‘‘ਅਯਮੇਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ, ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੬) ਮਗ੍ਗੋ. ਇਧ ਪਨ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪਰਤੋ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਵਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤਞ੍ਚੇਤਂ ਉਪਰੂਪਰਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਹੇਤੁਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨ ਦਸ੍ਸਨਂ ਨਾਮ ਕੁਮਾਰਪਞ੍ਹੇ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ ਅਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ਮਗ੍ਗਦਸ੍ਸਨਂ. ਤਂ ਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖਵੀਤਿਕ੍ਕਮਹੇਤੁਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ ਨਾਮ ਇਧ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਤਮ੍ਪਿ ਹਿ ਪਞ੍ਚਗਤਿਵਾਨਨੇਨ ਵਾਨਸਞ੍ਞਿਤਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਿ ਵਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਵਾ ‘‘ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਇਤਰਸ੍ਸ ਪਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨੇਨੇਵ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ ਸਿਦ੍ਧਾ, ਤੇਨੇਤਂ ਇਧ ਨ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਏਵਮੇਸਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਾਦਿਹੇਤੁਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਏਵਂ ਇਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਗਾਥਾਯ ਤਪੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨ ਦਸ੍ਸਨਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਮਙ੍ਗਲਤ੍ਤਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਭਾਵਿਤਮੇਵਾਤਿ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਤਪੋ ਚਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ.

੨੭੧. ਇਦਾਨਿ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਲੋਕਧਮ੍ਮੇਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸਾਤਿ ਫੁਸਿਤਸ੍ਸ ਛੁਪਿਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਲੋਕੇ ਧਮ੍ਮਾ ਲੋਕਧਮ੍ਮਾ, ਯਾਵ ਲੋਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਅਨਿਵਤ੍ਤਕਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਮਨੋ ਮਾਨਸਂ. ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਨਵਸ੍ਸ ਵਾ ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਾ. ਨ ਕਮ੍ਪਤੀਤਿ ਨ ਚਲਤਿ, ਨ ਵੇਧਤਿ. ਅਸੋਕਨ੍ਤਿ ਨਿਸ੍ਸੋਕਂ ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਸੋਕਸਲ੍ਲਂ. ਵਿਰਜਨ੍ਤਿ ਵਿਗਤਰਜਂ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਤਰਜਂ. ਖੇਮਨ੍ਤਿ ਅਭਯਂ ਨਿਰੁਪਦ੍ਦਵਂ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ ਅਯਂ ਤਾਵ ਪਦਵਣ੍ਣਨਾ.

ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਪਨ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਲੋਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਕਮ੍ਪਤਿ, ਯਸ੍ਸ ਲਾਭਾਲਾਭਾਦੀਹਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਲੋਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਟਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਕਮ੍ਪਤਿ, ਨ ਚਲਤਿ, ਨ ਵੇਧਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਕੇਨਚਿ ਅਕਮ੍ਪਨੀਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਭਾਵਾਵਹਨਤੋ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਕਸ੍ਸ ਪਨ ਏਤੇਹਿ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਕਮ੍ਪਤਿ? ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ, ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –

‘‘ਸੇਲੋ ਯਥਾ ਏਕਗ੍ਘਨੋ, ਵਾਤੇਨ ਨ ਸਮੀਰਤਿ;

ਏਵਂ ਰੂਪਾ ਰਸਾ ਸਦ੍ਦਾ, ਗਨ੍ਧਾ ਫਸ੍ਸਾ ਚ ਕੇਵਲਾ.

‘‘ਇਟ੍ਠਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਿਟ੍ਠਾ ਚ, ਨ ਪਵੇਧੇਨ੍ਤਿ ਤਾਦਿਨੋ;

ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਂ, ਵਯਞ੍ਚਸ੍ਸਾਨੁਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. (ਅ. ਨਿ. ੬.੫੫; ਮਹਾਵ. ੨੪੪);

ਅਸੋਕਂ ਨਾਮ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਯੋ ‘‘ਸੋਕੋ ਸੋਚਨਾ ਸੋਚਿਤਤ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤੋਸੋਕੋ ਅਨ੍ਤੋਪਰਿਸੋਕੋ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿਨਿਜ੍ਝਾਯਿਤਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਭ. ੨੩੭) ਨਯੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸੋਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਅਸੋਕਂ. ਕੇਚਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਪੁਰਿਮਪਦੇਨ ਨਾਨੁਸਨ੍ਧਿਯਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਅਸੋਕਂ, ਏਵਂ ਵਿਰਜਂ ਖੇਮਨ੍ਤਿਪਿ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਰਜਾਨਂ ਵਿਗਤਤ੍ਤਾ ਵਿਰਜਂ, ਚਤੂਹਿ ਚ ਯੋਗੇਹਿ ਖੇਮਤ੍ਤਾ ਖੇਮਂ. ਯਤੋ ਏਤਂ ਤੇਨ ਤੇਨਾਕਾਰੇਨ ਤਮ੍ਹਿ ਤਮ੍ਹਿ ਪਵਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧਤਾਦਿਲੋਕੁਤ੍ਤਮਭਾਵਾਵਹਨਤੋ ਆਹੁਨੇਯ੍ਯਾਦਿਭਾਵਾਵਹਨਤੋ ਚ ‘‘ਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਏਵਂ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਅਟ੍ਠਲੋਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਕਮ੍ਪਿਤਚਿਤ੍ਤਂ, ਅਸੋਕਚਿਤ੍ਤਂ, ਵਿਰਜਚਿਤ੍ਤਂ, ਖੇਮਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਮਙ੍ਗਲਤ੍ਤਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਭਾਵਿਤਮੇਵਾਤਿ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਲੋਕਧਮ੍ਮੇਹੀਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ.

੨੭੨. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਸੇਵਨਾ ਚ ਬਾਲਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਹਿ ਦਸਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਅਟ੍ਠਤਿਂਸ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਏਤਾਨੇਵ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਥੁਨਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਤਾਦਿਸਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾਨਾ’’ਤਿ ਇਮਂ ਅਵਸਾਨਗਾਥਮਭਾਸਿ.

ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ – ਏਤਾਦਿਸਾਨੀਤਿ ਏਤਾਨਿ ਈਦਿਸਾਨਿ ਮਯਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾਨਿ ਬਾਲਾਨਂ ਅਸੇਵਨਾਦੀਨਿ. ਕਤ੍ਵਾਨਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਕਤ੍ਵਾਨ ਕਤ੍ਵਾ ਕਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਹਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਨਞ੍ਞਂ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਮਪਰਾਜਿਤਾਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਖਨ੍ਧਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਦੇਵਪੁਤ੍ਤਮਾਰਪ੍ਪਭੇਦੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੇਸੁ ਏਕੇਨਪਿ ਅਪਰਾਜਿਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਸਯਮੇਵ ਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਰੇ ਪਰਾਜੇਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮਕਾਰੋ ਚੇਤ੍ਥ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰਣਮਤ੍ਤੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੋ.

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸੋਤ੍ਥਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤਾਦਿਸਾਨਿ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਚਤੂਹਿ ਮਾਰੇਹਿ ਅਪਰਾਜਿਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਇਧਲੋਕਪਰਲੋਕੇਸੁ ਠਾਨਚਙ੍ਕਮਨਾਦੀਸੁ ਚ ਸੋਤ੍ਥਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਬਾਲਸੇਵਨਾਦੀਹਿ ਯੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਆਸਵਾ ਵਿਘਾਤਪਰਿਲ਼ਾਹਾ, ਤੇਸਂ ਅਭਾਵਾ ਸੋਤ੍ਥਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਨੁਪਦ੍ਦੁਤਾ ਅਨੁਪਸਟ੍ਠਾ ਖੇਮਿਨੋ ਅਪ੍ਪਟਿਭਯਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਨੁਨਾਸਿਕੋ ਚੇਤ੍ਥ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਸੁਖਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਙ੍ਗਲਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਗਾਥਾਪਾਦੇਨ ਭਗਵਾ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਕਥਂ? ਏਵਂ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤ ਯੇ ਏਤਾਦਿਸਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਯਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸੋਤ੍ਥਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਬਾਲਾਨਂ ਅਸੇਵਨਾਦਿ ਅਟ੍ਠਤਿਂਸਵਿਧਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਏਤਾਦਿਸਕਾਰਕਾਨਂ ਮਙ੍ਗਲਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਪਵਰਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਾਹੀਤਿ.

ਏਵਞ੍ਚ ਭਗਵਤਾ ਨਿਟ੍ਠਾਪਿਤਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਦੇਵਤਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ, ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਸਕਦਾਗਾਮਿਅਨਾਗਾਮਿਫਲਪ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਗਣਨਾ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾ ਅਹੋਸਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਮਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਅਞ੍ਞਤਰਾ ਦੇਵਤਾ ਮਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਮਙ੍ਗਲਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਅਥਸ੍ਸਾਹਂ ਅਟ੍ਠਤਿਂਸ ਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਅਭਾਸਿਂ, ਉਗ੍ਗਣ੍ਹ, ਆਨਨ੍ਦ, ਇਮਂ ਮਙ੍ਗਲਪਰਿਯਾਯਂ, ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਾਚੇਹੀ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਾਚੇਸਿ. ਤਯਿਦਂ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾਭਤਂ ਯਾਵਜ੍ਜਤਨਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਏਵਮਿਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਇਦ੍ਧਞ੍ਚੇਵ ਫੀਤਞ੍ਚ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਕਂ ਬਾਹੁਜਞ੍ਞਂ ਪੁਥੁਭੂਤਂ ਯਾਵ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਸੁਪ੍ਪਕਾਸਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਇਦਾਨਿ ਏਤੇਸ੍ਵੇਵ ਮਙ੍ਗਲੇਸੁ ਞਾਣਪਰਿਚਯਪਾਟਵਤ੍ਥਂ ਅਯਂ ਆਦਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਯੋਜਨਾ – ਏਵਮਿਮੇ ਇਧਲੋਕਪਰਲੋਕਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੁਖਕਾਮਾ ਸਤ੍ਤਾ ਬਾਲਜਨਸੇਵਨਂ ਪਹਾਯ, ਪਣ੍ਡਿਤੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਪੂਜਨੇਯ੍ਯੇ ਪੂਜੇਨ੍ਤਾ, ਪਤਿਰੂਪਦੇਸਵਾਸੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਪੁਞ੍ਞਤਾਯ ਚ ਕੁਸਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਂ ਚੋਦਿਯਮਾਨਾ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾ ਪਣਿਧਾਯ, ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਸਿਪ੍ਪਵਿਨਯੇਹਿ ਅਲਙ੍ਕਤਤ੍ਤਭਾਵਾ, ਵਿਨਯਾਨੁਰੂਪਂ ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਭਾਸਮਾਨਾ, ਯਾਵ ਗਿਹਿਭਾਵਂ ਨ ਵਿਜਹਨ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਮਾਤਾਪਿਤੁਉਪਟ੍ਠਾਨੇਨ ਪੋਰਾਣਂ ਇਣਮੂਲਂ ਵਿਸੋਧਯਮਾਨਾ, ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਸਙ੍ਗਹੇਨ ਨਵਂ ਇਣਮੂਲਂ ਪਯੋਜਯਮਾਨਾ, ਅਨਾਕੁਲਕਮ੍ਮਨ੍ਤਤਾਯ ਧਨਧਞ੍ਞਾਦਿਸਮਿਦ੍ਧਿਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਾ, ਦਾਨੇਨ ਭੋਗਸਾਰਂ ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾਯ ਜੀਵਿਤਸਾਰਞ੍ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਞਾਤਿਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਕਜਨਹਿਤਂ ਅਨਵਜ੍ਜਕਮ੍ਮਨ੍ਤਤਾਯ ਪਰਜਨਹਿਤਞ੍ਚ ਕਰੋਨ੍ਤਾ, ਪਾਪਵਿਰਤਿਯਾ ਪਰੂਪਘਾਤਂ ਮਜ੍ਜਪਾਨਸਂਯਮੇਨ ਅਤ੍ਤੂਪਘਾਤਞ੍ਚ ਵਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ, ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਕੁਸਲਪਕ੍ਖਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ, ਵਡ੍ਢਿਤਕੁਸਲਤਾਯ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਓਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤਭਾਵੇ ਠਿਤਾਪਿ ਬੁਦ੍ਧਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕੁਪਜ੍ਝਾਚਰਿਯਾਦੀਸੁ ਗਾਰਵੇਨ ਨਿਵਾਤੇਨ ਚ ਵਤ੍ਤਸਮ੍ਪਦਂ ਆਰਾਧੇਤ੍ਵਾ, ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਗੇਧਂ ਪਹਾਯ, ਕਤਞ੍ਞੁਤਾਯ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਭੂਮਿਯਂ ਠਤ੍ਵਾ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤਲੀਨਤਂ ਪਹਾਯ, ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਬਪਰਿਸ੍ਸਯੇ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ, ਸੋਵਚਸ੍ਸਤਾਯ ਸਨਾਥਮਤ੍ਤਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਸਮਣਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਪਯੋਗਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ, ਧਮ੍ਮਸਾਕਚ੍ਛਾਯ ਕਙ੍ਖਾਟ੍ਠਾਨਿਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਕਙ੍ਖਂ ਪਟਿਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਤਪੇਨ ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਸਮਣਧਮ੍ਮਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ ਚਿਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਤਤੋ ਪਰਾ ਚ ਚਤਸ੍ਸੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਾ, ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਦਸ੍ਸਨਪਰਿਯਾਯਂ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਙ੍ਖਾਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਸਿਨੇਰੁਪਬ੍ਬਤੋ ਵਿਯ ਵਾਤਵੁਟ੍ਠੀਹਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਲੋਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਵਿਕਮ੍ਪਮਾਨਚਿਤ੍ਤਾ ਅਸੋਕਾ ਵਿਰਜਾ ਖੇਮਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਚ ਖੇਮਿਨੋ, ਤੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਏਕੇਨਾਪਿ ਅਪਰਾਜਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਚ ਸੋਤ੍ਥਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਏਤਾਦਿਸਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾਨ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਮਪਰਾਜਿਤਾ;

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸੋਤ੍ਥਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਙ੍ਗਲਮੁਤ੍ਤਮ’’ਨ੍ਤਿ.

ਇਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਸੂਚਿਲੋਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਸੂਚਿਲੋਮਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਨਯੇਨੇਵਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਯਞ੍ਚ ‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ. ਗਯਾਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਟਙ੍ਕਿਤਮਞ੍ਚੇ ਸੂਚਿਲੋਮਸ੍ਸ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭਵਨੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਕਾ ਗਯਾ, ਕੋ ਟਙ੍ਕਿਤਮਞ੍ਚੋ, ਕਸ੍ਮਾ ਚ ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭਵਨੇ ਵਿਹਰਤੀਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਗਯਾਤਿ ਗਾਮੋਪਿ ਤਿਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਇਧ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਗਯਾਗਾਮਸ੍ਸ ਹਿ ਅਵਿਦੂਰੇ ਦੇਸੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਗਯਾਯਂ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਗਾਮਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇ ਅਵਿਦੂਰੇ ਦ੍ਵਾਰਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸੋ ਟਙ੍ਕਿਤਮਞ੍ਚੋ. ਗਯਾਤਿਤ੍ਥੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਗਯਾਯਂ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਗਯਾਤਿਤ੍ਥੇ ਚ ਸੋ ਟਙ੍ਕਿਤਮਞ੍ਚੋ. ਟਙ੍ਕਿਤਮਞ੍ਚੋਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਾਸਾਣਾਨਂ ਉਪਰਿ ਵਿਤ੍ਥਤਂ ਪਾਸਾਣਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਕਤੋ ਪਾਸਾਣਮਞ੍ਚੋ. ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭਵਨਂ ਆਲ਼ਵਕਸ੍ਸ ਭਵਨਂ ਵਿਯ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਪਨ ਭਗਵਾ ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਮਹਾਕਰੁਣਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਸੂਚਿਲੋਮਸ੍ਸ ਚ ਖਰਲੋਮਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਯਕ੍ਖਾਨਂ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੂਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਅਦ੍ਦਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਆਦਾਯ ਅਨ੍ਤੋਅਰੁਣੇਯੇਵ ਨਾਨਾਦਿਸਾਹਿ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਸ੍ਸ ਜਨਸ੍ਸ ਖੇਲ਼ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਾਦਿਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾਸੁਚਿਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਕਿਲਿਨ੍ਨਭੂਮਿਭਾਗਮ੍ਪਿ ਤਂ ਤਿਤ੍ਥਪ੍ਪਦੇਸਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਟਙ੍ਕਿਤਮਞ੍ਚੇ ਨਿਸੀਦਿ ਸੂਚਿਲੋਮਸ੍ਸ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭਵਨੇ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ ਗਯਾਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਟਙ੍ਕਿਤਮਞ੍ਚੇ ਸੂਚਿਲੋਮਸ੍ਸ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭਵਨੇ’’ਤਿ.

ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨਾਤਿ ਯਂ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਰਤਿ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ. ਖਰੋ ਚ ਯਕ੍ਖੋ ਸੂਚਿਲੋਮੋ ਚ ਯਕ੍ਖੋ ਭਗਵਤੋ ਅਵਿਦੂਰੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀਤਿ. ਕੇ ਤੇ ਯਕ੍ਖਾ, ਕਸ੍ਮਾ ਚ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਤੇਸੁ ਤਾਵ ਏਕੋ ਅਤੀਤੇ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਤੇਲਂ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਰੀਰਂ ਮਕ੍ਖੇਸਿ. ਸੋ ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਗਯਾਪੋਕ੍ਖਰਣਿਤੀਰੇ ਯਕ੍ਖਯੋਨਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਤਸ੍ਸੇਵ ਚਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਾਵਸੇਸੇਨ ਵਿਰੂਪਾਨਿ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ, ਇਟ੍ਠਕਚ੍ਛਦਨਸਦਿਸਞ੍ਚ ਖਰਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ ਚਮ੍ਮਂ. ਸੋ ਕਿਰ ਯਦਾ ਪਰਂ ਭਿਂਸਾਪੇਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਛਦਨਿਟ੍ਠਕਸਦਿਸਾਨਿ ਚਮ੍ਮਕਪਾਲਾਨਿ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਭਿਂਸਾਪੇਤਿ. ਏਵਂ ਸੋ ਖਰਸਮ੍ਫਸ੍ਸਤ੍ਤਾ ਖਰੋ ਯਕ੍ਖੋਤ੍ਵੇਵ ਨਾਮਂ ਲਭਿ.

ਇਤਰੋ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਉਪਾਸਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਾਸਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠ ਦਿਵਸੇ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ. ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨੇ ਘੋਸਿਤੇ ਸਙ੍ਘਾਰਾਮਦ੍ਵਾਰੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਖੇਤ੍ਤਂ ਕੇਲਾਯਨ੍ਤੋ ਉਗ੍ਘੋਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਚੇ ਨ੍ਹਾਯਾਮਿ, ਚਿਰਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਕਿਲਿਟ੍ਠਗਤ੍ਤੋਵ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਮਹਗ੍ਘੇ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥਰਣੇ ਅਨਾਦਰੇਨ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੁਪਿ. ਭਿਕ੍ਖੁ ਏਵਾਯਂ, ਨ ਉਪਾਸਕੋਤਿ ਸਂਯੁਤ੍ਤਭਾਣਕਾ. ਸੋ ਤੇਨ ਚ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਚ ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਗਯਾਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਤੀਰੇ ਯਕ੍ਖਯੋਨਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਾਵਸੇਸੇਨ ਦੁਦ੍ਦਸਿਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਸਰੀਰੇ ਚਸ੍ਸ ਸੂਚਿਸਦਿਸਾਨਿ ਲੋਮਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਸੋ ਹਿ ਭਿਂਸਾਪੇਤਬ੍ਬਕੇ ਸਤ੍ਤੇ ਸੂਚੀਹਿ ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਭਿਂਸਾਪੇਤਿ. ਏਵਂ ਸੋ ਸੂਚਿਸਦਿਸਲੋਮਤ੍ਤਾ ਸੂਚਿਲੋਮੋ ਯਕ੍ਖੋਤ੍ਵੇਵ ਨਾਮਂ ਲਭਿ. ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੋਚਰਤ੍ਥਾਯ ਭਵਨਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਗਤਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਇਤਰਂ ਦਿਸਾਭਾਗਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਭਗਵਤੋ ਅਵਿਦੂਰੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ.

ਅਥ ਖੋ ਖਰੋਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਤੇ ਏਵਮਾਹਂਸੁ? ਖਰੋ ਸਮਣਕਪ੍ਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਹ. ਸੂਚਿਲੋਮੋ ਪਨ ‘‘ਯੋ ਭਾਯਤਿ ਨ ਸੋ ਸਮਣੋ, ਸਮਣਪਟਿਰੂਪਕਤ੍ਤਾ ਪਨ ਸਮਣਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂਲਦ੍ਧਿਕੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਦਿਸਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ‘‘ਨੇਸੋ ਸਮਣੋ, ਸਮਣਕੋ ਏਸੋ’’ਤਿ ਸਹਸਾਵ ਵਤ੍ਵਾਪਿ ਪੁਨ ਵੀਮਂਸਿਤੁਕਾਮੋ ਆਹ – ‘‘ਯਾਵਾਹਂ ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ. ‘‘ਅਥ ਖੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵਤ੍ਵਾ ਤਤੋ. ਸੂਚਿਲੋਮੋ ਯਕ੍ਖੋਤਿ ਇਤੋ ਪਭੁਤਿ ਯਾਵ ਅਪਿਚ ਖੋ ਤੇ ਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਪਾਪਕੋਤਿ, ਤਾਵ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ ਕੇਵਲਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਭਗਵਤੋ ਕਾਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਯਂ ਭਗਵਤੋ ਉਪਨਾਮੇਸੀਤਿ ਏਵਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਤਤੋ ਅਭਾਯਨ੍ਤਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਪਞ੍ਹਂ ਤਂ ਸਮਣਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਸੋ ਹਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਮਿਨਾਪਿ ਨਾਮ ਮੇ ਏਵਂ ਖਰੇਨ ਅਮਨੁਸ੍ਸਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਸਮਾਨੋ ਅਯਂ ਨ ਭਾਯਤਿ, ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਏਤਂ ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯੇ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਅਦ੍ਧਾ ਅਯਂ ਤਤ੍ਥ ਨ ਸਮ੍ਪਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਤੋ ਨਂ ਏਵਂ ਵਿਹੇਠੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਖ੍ਵਾਹਂ ਤਂ ਆਵੁਸੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਆਲ਼ਵਕਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਹਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੨੭੩. ਅਥ ਖੋ ਸੂਚਿਲੋਮੋ ਯਕ੍ਖੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਗਾਥਾਯ ਅਜ੍ਝਭਾਸਿ ‘‘ਰਾਗੋ ਚ ਦੋਸੋ ਚਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਰਾਗਦੋਸਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾ ਏਵ. ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾਤਿ ਕਿਂਨਿਦਾਨਾ ਕਿਂਹੇਤੁਕਾ. ਕੁਤੋਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਸ੍ਸ ਤੋ-ਆਦੇਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਸਮਾਸੇ ਚਸ੍ਸ ਲੋਪਾਭਾਵੋ. ਅਥ ਵਾ ਨਿਦਾਨਾਤਿ ਜਾਤਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾ, ਕੁਤੋਜਾਤਾ, ਕੁਤੋਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਰਤੀ ਰਤੀ ਲੋਮਹਂਸੋ ਕੁਤੋਜਾਤਿ ਯਾਯਂ ‘‘ਪਨ੍ਤੇਸੁ ਵਾ ਸੇਨਾਸਨੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਸੁ ਵਾ ਅਧਿਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਰਤਿ ਅਰਤਿਤਾ ਅਨਭਿਰਤਿ ਅਨਭਿਰਮਣਾ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਾ ਪਰਿਤਸ੍ਸਿਤਾ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੮੫੬) ਏਵਂ ਵਿਭਤ੍ਤਾ ਅਰਤਿ, ਯਾ ਚ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਰਤਿ, ਯੋ ਚ ਲੋਮਹਂਸਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨਤੋ ‘‘ਲੋਮਹਂਸੋ’’ਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਤੋ ਚਿਤ੍ਤੁਤ੍ਰਾਸੋ. ਇਮੇ ਤਯੋ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਤੋਜਾ ਕੁਤੋਜਾਤਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਕੁਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਕੁਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ. ਮਨੋਤਿ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਂ, ਵਿਤਕ੍ਕਾਤਿ ਉਰਗਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਾ ਨਵ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ. ਕੁਮਾਰਕਾ ਧਙ੍ਕਮਿਵੋਸ੍ਸਜਨ੍ਤੀਤਿ ਯਥਾ ਗਾਮਦਾਰਕਾ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਾ ਕਾਕਂ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਪਾਦੇ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਓਸ੍ਸਜਨ੍ਤਿ ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਕੁਸਲਮਨਂ ਅਕੁਸਲਵਿਤਕ੍ਕਾ ਕੁਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯ ਓਸ੍ਸਜਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ.

੨੭੪. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤੇ ਪਞ੍ਹੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਰਾਗੋ ਚਾ’’ਤਿ ਦੁਤਿਯਗਾਥਮਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਇਤੋਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਅਤ੍ਤਭਾਵਨਿਦਾਨਾ ਹਿ ਰਾਗਦੋਸਾ. ਅਰਤਿਰਤਿਲੋਮਹਂਸਾ ਚ ਅਤ੍ਤਭਾਵਤੋ ਜਾਤਾ, ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਅਕੁਸਲਵਿਤਕ੍ਕਾ ਚ ਅਤ੍ਤਭਾਵਤੋਯੇਵ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯ ਕੁਸਲਮਨੋ ਓਸ੍ਸਜਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਤਦਞ੍ਞਂ ਪਕਤਿਆਦਿਕਾਰਣਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਇਤੋਨਿਦਾਨਾ ਇਤੋਜਾ ਇਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿ. ਸਦ੍ਦਸਿਦ੍ਧਿ ਚੇਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

੨੭੫-੬. ਏਵਂ ਤੇ ਪਞ੍ਹੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯ੍ਵਾਯਂ ‘‘ਇਤੋਨਿਦਾਨਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਅਤ੍ਤਭਾਵਨਿਦਾਨਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵਤੋ ਜਾਤਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਸ੍ਨੇਹਜਾ ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਭੂਤਾ’’ਤਿ. ਏਤੇ ਹਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਰਾਗਾਦਯੋ ਵਿਤਕ੍ਕਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਤਣ੍ਹਾਸ੍ਨੇਹੇਨ ਜਾਤਾ, ਤਥਾ ਜਾਯਨ੍ਤਾ ਚ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਭੇਦੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵਪਰਿਯਾਯੇ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਭੂਤਾ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਸ੍ਨੇਹਜਾ ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਭੂਤਾ’’ਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਿਕਂ ਉਪਮਂ ਕਰੋਤਿ ‘‘ਨਿਗ੍ਰੋਧਸ੍ਸੇਵ ਖਨ੍ਧਜਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਜਾਤਾ ਖਨ੍ਧਜਾ, ਪਾਰੋਹਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਥਾ ਨਿਗ੍ਰੋਧਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧਜਾ ਨਾਮ ਪਾਰੋਹਾ ਆਪੋਰਸਸਿਨੇਹੇ ਸਤਿ ਜਾਯਨ੍ਤਿ, ਜਾਯਨ੍ਤਾ ਚ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਨਿਗ੍ਰੋਧੇ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਸਾਖਪ੍ਪਭੇਦੇਸੁ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ, ਏਵਮੇਤੇਪਿ ਰਾਗਾਦਯੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਤਣ੍ਹਾਸ੍ਨੇਹੇ ਸਤਿ ਜਾਯਨ੍ਤਿ, ਜਾਯਨ੍ਤਾ ਚ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਚਕ੍ਖਾਦਿਭੇਦੇਸੁ ਦ੍ਵਾਰਾਰਮ੍ਮਣਵਤ੍ਥੂਸੁ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਮੇਤਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਭਾਵਨਿਦਾਨਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵਜਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਚ ਏਤੇ’’ਤਿ.

ਅਵਸੇਸਦਿਯਡ੍ਢਗਾਥਾਯ ਪਨ ਅਯਂ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਿਕਾ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ – ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਭੂਤਾ ਚ ਏਤੇ ਪੁਥੂ ਵਿਸਤ੍ਤਾ ਕਾਮੇਸੁ. ਰਾਗੋਪਿ ਹਿ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਿਕਾਦਿਵਸੇਨ, ਦੋਸੋਪਿ ਆਘਾਤਵਤ੍ਥਾਦਿਵਸੇਨ, ਅਰਤਿਆਦਯੋਪਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸੇਵ ਭੇਦਸ੍ਸ ਵਸੇਨਾਤਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿਮੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪੁਥੂ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਦ੍ਵਾਰਾਰਮ੍ਮਣਾਦਿਵਸੇਨ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਸੁ ਤਥਾ ਤਥਾ ਵਿਸਤ੍ਤਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ. ਕਿਮਿਵ? ਮਾਲੁਵਾਵ ਵਿਤਤਾ ਵਨੇ, ਯਥਾ ਵਨੇ ਵਿਤਤਾ ਮਾਲੁਵਾ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਾਖਪਸਾਖਾਦਿਭੇਦੇਸੁ ਵਿਸਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ, ਏਵਂ ਪੁਥੁਪ੍ਪਭੇਦੇਸੁ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਸੁ ਵਿਸਤ੍ਤਂ ਕਿਲੇਸਗਣਂ ਯੇ ਨਂ ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ ਯਤੋਨਿਦਾਨਂ, ਤੇ ਨਂ ਵਿਨੋਦੇਨ੍ਤਿ ਸੁਣੋਹਿ ਯਕ੍ਖ.

ਤਤ੍ਥ ਯਤੋਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨਪੁਂਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਤੇਨ ਕਿਂ ਦੀਪੇਤਿ? ਯੇ ਸਤ੍ਤਾ ਨਂ ਕਿਲੇਸਗਣਂ ‘‘ਯਤੋਨਿਦਾਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਨਂ ‘‘ਤਣ੍ਹਾਸ੍ਨੇਹਸ੍ਨੇਹਿਤੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਤਂ ਤਣ੍ਹਾਸ੍ਨੇਹਂ ਆਦੀਨਵਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦਿਭਾਵਨਾਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਵਿਸੋਸੇਨ੍ਤਾ ਵਿਨੋਦੇਨ੍ਤਿ ਪਜਹਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਨ੍ਤਿ ਚ, ਏਤਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਸੁਣੋਹਿ ਯਕ੍ਖਾਤਿ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਭਾਵਜਾਨਨੇਨ ਦੁਕ੍ਖਪਰਿਞ੍ਞਂ ਤਣ੍ਹਾਸ੍ਨੇਹਰਾਗਾਦਿਕਿਲੇਸਗਣਵਿਨੋਦਨੇਨ ਸਮੁਦਯਪ੍ਪਹਾਨਞ੍ਚ ਦੀਪੇਤਿ.

ਯੇ ਚ ਨਂ ਵਿਨੋਦੇਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਦੁਤ੍ਤਰਂ ਓਘਮਿਮਂ ਤਰਨ੍ਤਿ ਅਤਿਣ੍ਣਪੁਬ੍ਬਂ ਅਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯ. ਏਤੇਨ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਂ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਞ੍ਚ ਦੀਪੇਤਿ. ਯੇ ਹਿ ਨਂ ਕਿਲੇਸਗਣਂ ਵਿਨੋਦੇਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਅਵਸ੍ਸਂ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤਿ. ਨ ਹਿ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਂ ਵਿਨਾ ਕਿਲੇਸਵਿਨੋਦਨਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਯੇ ਚ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਦੁਤ੍ਤਰਂ ਪਕਤਿਞਾਣੇਨ ਕਾਮੋਘਾਦਿਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮ੍ਪਿ ਓਘਮਿਮਂ ਤਰਨ੍ਤਿ. ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾ ਹਿ ਓਘਤਰਣਂ. ਅਤਿਣ੍ਣਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ ਸੁਪਿਨਨ੍ਤੇਨਪਿ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਪੁਬ੍ਬਂ. ਅਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਯ. ਏਵਮਿਮਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਦੀਪਿਕਂ ਗਾਥਂ ਸੁਣਨ੍ਤਾ ‘‘ਸੁਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਧਾਰੇਨ੍ਤਿ, ਧਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਤ੍ਥਮੁਪਪਰਿਕ੍ਖਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਕਥਂ ਸੁਭਾਵਿਨਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਨੁਕ੍ਕਮਮਾਨਾ ਤੇ ਦ੍ਵੇਪਿ ਸਹਾਯਕਾ ਯਕ੍ਖਾ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇਯੇਵ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ, ਪਾਸਾਦਿਕਾ ਚ ਅਹੇਸੁਂ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਾ ਦਿਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰਵਿਭੂਸਿਤਾਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸੂਚਿਲੋਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਕਪਿਲਸੁਤ੍ਤ-(ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਸੁਤ੍ਤ)-ਵਣ੍ਣਨਾ

ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਕਪਿਲਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਹੇਮਵਤਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਕਸ੍ਸਪੇ ਭਗਵਤਿ ਦ੍ਵੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਭਾਤਰੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਜੇਟ੍ਠੋ ਸੋਧਨੋ ਨਾਮ, ਕਨਿਟ੍ਠੋ ਕਪਿਲੋ ਨਾਮ. ਤੇਸਂ ਮਾਤਾ ਸਾਧਨੀ ਨਾਮ, ਕਨਿਟ੍ਠਭਗਿਨੀ ਤਾਪਨਾ ਨਾਮ. ਤਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਸੁ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਤੇ ਦ੍ਵੇਪਿ ਹੇਮਵਤਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ‘‘ਸਾਸਨੇ ਕਤਿ ਧੁਰਾਨੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਚ ਜੇਟ੍ਠੋ ‘‘ਵਾਸਧੁਰਂ ਪੂਰੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਵਸ੍ਸੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ, ਤਾਵ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਵਾਯਮਨ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਕਪਿਲੋ ‘‘ਅਹਂ ਤਾਵ ਤਰੁਣੋ, ਵੁਡ੍ਢਕਾਲੇ ਵਾਸਧੁਰਂ ਪਰਿਪੂਰੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਨ੍ਥਧੁਰਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਤੇਪਿਟਕੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਰਿਵਾਰੋ, ਪਰਿਵਾਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਲਾਭੋ ਚ ਉਦਪਾਦਿ.

ਸੋ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਮਦੇਨ ਮਤ੍ਤੋ ਪਣ੍ਡਿਤਮਾਨੀ ਅਨਞ੍ਞਾਤੇਪਿ ਅਞ੍ਞਾਤਮਾਨੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਕਪ੍ਪਿਯਮ੍ਪਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ, ਅਕਪ੍ਪਿਯਮ੍ਪਿ ਕਪ੍ਪਿਯਂ, ਸਾਵਜ੍ਜਮ੍ਪਿ ਅਨਵਜ੍ਜਂ, ਅਨਵਜ੍ਜਮ੍ਪਿ ਸਾਵਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਭਣਤਿ. ਸੋ ਪੇਸਲੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ, ‘‘ਮਾ, ਆਵੁਸੋ ਕਪਿਲ, ਏਵਂ ਅਵਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਓਵਦਿਯਮਾਨੋ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਕਿਂ ਜਾਨਾਥ ਰਿਤ੍ਤਮੁਟ੍ਠਿਸਦਿਸਾ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਵਚਨੇਹਿ ਖੁਂਸੇਨ੍ਤੋ ਵਮ੍ਭੇਨ੍ਤੋਯੇਵ ਚਰਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਸ੍ਸ ਭਾਤੁਨੋ ਸੋਧਨਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸਾਪਿ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਸੋਪਿ ਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਆਵੁਸੋ ਕਪਿਲ, ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਆਯੁ ਨਾਮ ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਸਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿ. ਮਾ, ਆਵੁਸੋ ਕਪਿਲ, ਕਪ੍ਪਿਯਮ੍ਪਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ, ਅਕਪ੍ਪਿਯਮ੍ਪਿ ਕਪ੍ਪਿਯਂ, ਸਾਵਜ੍ਜਮ੍ਪਿ ਅਨਵਜ੍ਜਂ, ਅਨਵਜ੍ਜਮ੍ਪਿ ਸਾਵਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਵਦੇਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਤਸ੍ਸਪਿ ਵਚਨਂ ਨਾਦਿਯਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਸੋਧਨਤ੍ਥੇਰੋ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਤ੍ਵਾ –

‘‘ਏਕਵਾਚਮ੍ਪਿ ਦ੍ਵਿਵਾਚਂ, ਭਣੇਯ੍ਯ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕੋ;

ਤਤੁਤ੍ਤਰਿਂ ਨ ਭਾਸੇਯ੍ਯ, ਦਾਸੋਵਯ੍ਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੨.੧੯.੩੪) –

ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਤ੍ਵਮੇਵ, ਆਵੁਸੋ, ਸਕੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਪਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਨਂ ਪੇਸਲਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਛਡ੍ਡੇਸੁਂ.

ਸੋ ਦੁਰਾਚਾਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦੁਰਾਚਾਰਪਰਿਵੁਤੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ‘‘ਉਪੋਸਥਂ ਓਸਾਰੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸੀਹਾਸਨਂ ਅਭਿਰੁਯ੍ਹ ਚਿਤ੍ਰਬੀਜਨਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ‘‘ਵਤ੍ਤਤਿ, ਆਵੁਸੋ, ਏਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਆਹ. ਅਥੇਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ ਨ ਅਵੋਚ. ਨ ਚ ਤਸ੍ਸ ਤੇਸਂ ਵਾ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੋ ਵਤ੍ਤਤਿ. ਤਤੋ ਸੋ ‘‘ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੇ ਸੁਤੇਪਿ ਅਸੁਤੇਪਿ ਵਿਨਯੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਆਸਨਾ ਵੁਟ੍ਠਾਸਿ. ਏਵਂ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨਂ ਓਸਕ੍ਕਾਪੇਸਿ ਵਿਨਾਸੇਸਿ. ਅਥ ਸੋਧਨਤ੍ਥੇਰੋ ਤਦਹੇਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ. ਸੋਪਿ ਕਪਿਲੋ ਏਵਂ ਤਂ ਸਾਸਨਂ ਓਸਕ੍ਕਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕਾਲਕਤੋ ਅਵੀਚਿਮਹਾਨਿਰਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਸਾਪਿਸ੍ਸ ਮਾਤਾ ਚ ਭਗਿਨੀ ਚ ਤਸ੍ਸੇਵ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਗਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪੇਸਲੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਕ੍ਕੋਸਮਾਨਾ ਪਰਿਭਾਸਮਾਨਾ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਰਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਂਸੁ.

ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਚ ਕਾਲੇ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਪੁਰਿਸਾ ਗਾਮਘਾਤਾਦੀਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਚੋਰਿਕਾਯ ਜੀਵਨ੍ਤਾ ਜਨਪਦਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਅਨੁਬਦ੍ਧਾ ਪਲਾਯਮਾਨਾ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਹਨਂ ਵਾ ਪਟਿਸਰਣਂ ਵਾ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਅਵਿਦੂਰੇ ਪਾਸਾਣੇ ਵਸਨ੍ਤਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਆਰਞ੍ਞਿਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਟਿਸਰਣਂ ਹੋਥਾ’’ਤਿ ਭਣਿਂਸੁ. ਥੇਰੋ ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸੀਲਸਦਿਸਂ ਪਟਿਸਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਪਞ੍ਚ ਸੀਲਾਨਿ ਸਮਾਦਿਯਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਸੀਲਾਨਿ ਸਮਾਦਿਯਿਂਸੁ. ਥੇਰੋ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਸੀਲਵਨ੍ਤੋ, ਇਦਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜੀਵਿਤਂ ਵਿਨਾਸੇਨ੍ਤੇਸੁਪਿ ਮਾ ਮਨੋ ਪਦੂਸਯਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਅਥ ਤੇ ਜਾਨਪਦਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਮਗ੍ਗਮਾਨਾ ਤੇ ਚੋਰੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਵ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪੇਸੁਂ. ਤੇ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਂਸੁ. ਤੇਸੁ ਜੇਟ੍ਠਕਚੋਰੋ ਜੇਟ੍ਠਕਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਇਤਰੇ ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਰਿਵਾਰਾ.

ਤੇ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮਂ ਸਂਸਰਨ੍ਤਾ ਏਕਂ ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰਂ ਦੇਵਲੋਕੇ ਖੇਪੇਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਦੇਵਲੋਕਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਜੇਟ੍ਠਕਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਸਾਵਤ੍ਥਿਦ੍ਵਾਰੇ ਕੇਵਟ੍ਟਗਾਮੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਸਤਕੁਲਜੇਟ੍ਠਸ੍ਸ ਕੇਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਪਜਾਪਤਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ, ਇਤਰੇ ਅਵਸੇਸਕੇਵਟ੍ਟਪਜਾਪਤੀਨਂ. ਏਵਂ ਤੇਸਂ ਏਕਦਿਵਸਂਯੇਵ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ ਗਬ੍ਭਵੁਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਅਹੋਸਿ. ਅਥ ਕੇਵਟ੍ਟਜੇਟ੍ਠੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਦਾਰਕਾ ਅਜ੍ਜ ਜਾਤਾ’’ਤਿ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਤੇ ਦਾਰਕੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਇਮੇ ਮੇ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਹਾਯਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪੋਸਾਵਨਿਕਂ ਅਦਾਸਿ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਸਹਾਯਕਾ ਸਹਪਂਸੁਂ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਯਸੋਜੋ ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗੋ ਅਹੋਸਿ.

ਕਪਿਲੋਪਿ ਤਦਾ ਨਿਰਯੇ ਪਕ੍ਕਾਵਸੇਸੇਨ ਅਚਿਰਵਤਿਯਾ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਮੁਖੋ ਮਚ੍ਛੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕੇਵਟ੍ਟਦਾਰਕਾ ਜਾਲਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਚ੍ਛੇ ਬਨ੍ਧਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਨਦਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਜਾਲਾਨਿ ਪਕ੍ਖਿਪਿਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਜਾਲਂ ਸੋ ਮਚ੍ਛੋ ਪਾਵਿਸਿ. ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੋ ਕੇਵਟ੍ਟਗਾਮੋ ਉਚ੍ਚਾਸਦ੍ਦਮਹਾਸਦ੍ਦੋ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪੁਤ੍ਤਾ ਪਠਮਂ ਮਚ੍ਛੇ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਾ ਸੁਵਣ੍ਣਮਚ੍ਛਂ ਬਨ੍ਧਿਂਸੁ, ਵੁਡ੍ਢਿ ਨੇਸਂ ਦਾਰਕਾਨਂ, ਇਦਾਨਿ ਚ ਨੋ ਰਾਜਾ ਪਹੂਤਂ ਧਨਂ ਦਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਤੇ ਪਞ੍ਚਸਤਾਪਿ ਦਾਰਕਸਹਾਯਕਾ ਮਚ੍ਛਂ ਨਾਵਾਯ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਨਾਵਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਏਤਂ ਭਣੇ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਮਚ੍ਛੋ ਦੇਵਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਂ ਮਚ੍ਛਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਭਗਵਾ ਏਤਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਕਾਰਣਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਮਚ੍ਛਂ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਮਚ੍ਛਸ੍ਸ ਮੁਖਵਿਵਰਣਕਾਲੇ ਜੇਤਵਨਂ ਅਤਿਵਿਯ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਂ ਹੋਤਿ.

ਰਾਜਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਚ੍ਛੋ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋ ਜਾਤੋ, ਕਸ੍ਮਾ ਚਸ੍ਸ ਮੁਖਤੋ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧੋ ਵਾਯਤੀ’’ਤਿ? ਅਯਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਾਵਚਨੇ ਕਪਿਲੋ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਹੋਸਿ, ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਆਗਤਾਗਮੋ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਚਨਂ ਅਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਕ੍ਕੋਸਕਪਰਿਭਾਸਕੋ. ਤਸ੍ਸ ਚ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨਵਿਨਾਸਕੋ. ਯਂ ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨਂ ਵਿਨਾਸੇਸਿ, ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਅਵੀਚਿਮਹਾਨਿਰਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਵਿਪਾਕਾਵਸੇਸੇਨ ਚ ਇਦਾਨਿ ਮਚ੍ਛੋ ਜਾਤੋ. ਯਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਵਾਚੇਸਿ, ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਂ ਕਥੇਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ਈਦਿਸਂ ਵਣ੍ਣਂ ਪਟਿਲਭਿ. ਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਕ੍ਕੋਸਕਪਰਿਭਾਸਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਮੁਖਤੋ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧੋ ਵਾਯਤਿ. ‘‘ਉਲ੍ਲਪਾਪੇਮਿ ਨਂ ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ ਭਗਵਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਮਚ੍ਛਂ ਆਲਪਿ – ‘‘ਤ੍ਵਂਸਿ ਕਪਿਲੋ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ ਭਗਵਾ, ਅਹਂ ਕਪਿਲੋ’’ਤਿ. ‘‘ਕੁਤੋ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਅਵੀਚਿਮਹਾਨਿਰਯਤੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸੋਧਨੋ ਕੁਹਿਂ ਗਤੋ’’ਤਿ? ‘‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧਨੀ ਕੁਹਿਂ ਗਤਾ’’ਤਿ? ‘‘ਮਹਾਨਿਰਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਭਗਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤਾਪਨਾ ਕੁਹਿਂ ਗਤਾ’’ਤਿ? ‘‘ਮਹਾਨਿਰਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਭਗਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਇਦਾਨਿ ਤ੍ਵਂ ਕੁਹਿਂ ਗਮਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਮਹਾਨਿਰਯਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿ. ਤਾਵਦੇਵ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਭਿਭੂਤੋ ਨਾਵਂ ਸੀਸੇਨ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲਕਤੋ ਮਹਾਨਿਰਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਮਹਾਜਨੋ ਸਂਵਿਗ੍ਗੋ ਅਹੋਸਿ ਲੋਮਹਟ੍ਠਜਾਤੋ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਗਹਟ੍ਠਪਬ੍ਬਜਿਤਪਰਿਸਾਯ ਤਙ੍ਖਣਾਨੁਰੂਪਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.

੨੭੭-੮. ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤਾਦਿ ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਂ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ. ਏਤਦਾਹੁ ਵਸੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਸੁਚਰਿਤਂ ਸਗ੍ਗਮੋਕ੍ਖਸੁਖਸਮ੍ਪਾਪਕਤ੍ਤਾ ਵਸੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਆਹੁ ਅਰਿਯਾ. ਵਸੁਤ੍ਤਮਂ ਨਾਮ ਉਤ੍ਤਮਰਤਨਂ, ਅਨੁਗਾਮਿਕਂ ਅਤ੍ਤਾਧੀਨਂ ਰਾਜਾਦੀਨਂ ਅਸਾਧਾਰਣਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ‘‘ਗਹਟ੍ਠਸ੍ਸ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਵਾ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯੇਵ ਪਟਿਸਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਵਿਰਹਿਤਾਯ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਅਸਾਰਕਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨੇਨ ਕਪਿਲਂ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਤਥਾਰੂਪੇ ਗਰਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਪਿ ਚੇ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਮਾਹ.

ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ – ਯੋ ਹਿ ਕੋਚਿ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਭਣ੍ਡੁਕਾਸਾਵਾਦਿਗਹਣਮਤ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨੇਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਪਿ ਚੇ ਹੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਂ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ, ਸੋ ਚੇ ਮੁਖਰਜਾਤਿਕੋ ਹੋਤਿ ਫਰੁਸਵਚਨੋ, ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾਯ ਵਿਹੇਸਾਯ ਅਭਿਰਤਤ੍ਤਾ ਵਿਹੇਸਾਭਿਰਤੋ, ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਾਭਾਵੇਨ ਮਗਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਮਗੋ, ਜੀਵਿਤਂ ਤਸ੍ਸ ਪਾਪਿਯੋ, ਤਸ੍ਸ ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਂ ਅਤਿਪਾਪਂ ਅਤਿਹੀਨਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਇਮਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਰਾਗਾਦਿਮਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ ਰਜਂ ਵਡ੍ਢੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ.

੨੭੯. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਇਮਿਨਾਵ ਕਾਰਣੇਨਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਂ ਪਾਪਿਯੋ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਅਯਂ ਏਵਰੂਪੋ ਮੁਖਰਜਾਤਿਕਤ੍ਤਾ ਕਲਹਾਭਿਰਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਿਜਾਨਨਸਮ੍ਮੋਹਨੇਨ ਮੋਹਧਮ੍ਮੇਨ ਆਵੁਤੋ, ‘‘ਮਾ, ਆਵੁਸੋ ਕਪਿਲ, ਏਵਂ ਅਵਚ, ਇਮਿਨਾਪਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪੇਸਲੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਅਕ੍ਖਾਤਮ੍ਪਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਧਮ੍ਮਂ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦੇਸਿਤਂ. ਯੋ ਧਮ੍ਮੋ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦੇਸਿਤੋ, ਤਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਮ੍ਪਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਂ ਪਾਪਿਯੋ.

੨੮੦. ਤਥਾ ਸੋ ਏਵਰੂਪੋ ਵਿਹੇਸਾਭਿਰਤਤ੍ਤਾ ਵਿਹੇਸਂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾਨਂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤੇ ਖੀਣਾਸਵਭਿਕ੍ਖੂ ਸੋਧਨਤ੍ਥੇਰਪਭੁਤਿਕੇ ‘‘ਨ ਤੁਮ੍ਹੇ ਵਿਨਯਂ ਜਾਨਾਥ, ਨ ਸੁਤ੍ਤਂ ਨ ਅਭਿਧਮ੍ਮਂ, ਵੁਡ੍ਢਪਬ੍ਬਜਿਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵਿਹੇਸਨ੍ਤੋ. ਉਪਯੋਗਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਞ੍ਹਿ ਇਦਂ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਅਥ ਵਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ‘‘ਵਿਹੇਸਂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਂ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਮੇਵ ਸਾਮਿਵਚਨਂ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪੁਰਕ੍ਖਤੋਤਿ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਵਿਹੇਸਨੇ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਨਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਕਾਯ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪੁਰਕ੍ਖਤੋ ਪੇਸਿਤੋ ਪਯੋਜਿਤੋ ਸੇਸਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਹੇਸਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਚਿਤ੍ਤਵਿਬਾਧਨੇਨ ਸਙ੍ਕਿਲੇਸਂ, ਆਯਤਿਞ੍ਚ ਨਿਰਯਸਮ੍ਪਾਪਨੇਨ ਮਗ੍ਗਂ ਨਿਰਯਗਾਮਿਨਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ.

੨੮੧. ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਚ ਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾਪਾਯਭੇਦਂ ਵਿਨਿਪਾਤਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਵਿਨਿਪਾਤੇ ਗਬ੍ਭਾ ਗਬ੍ਭਂ ਤਮਾ ਤਮਂ ਏਕੇਕਨਿਕਾਯੇ ਸਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਸਹਸ੍ਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਮ੍ਪਿ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਤੋ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਂ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯੇਹਿਪਿ ਅਵਿਦ੍ਧਂਸਨੀਯਾ ਅਸੁਰਕਾਯਤਮਾ ਤਮਞ੍ਚ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ. ਸ ਵੇ ਤਾਦਿਸਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪੇਚ੍ਚ ਇਤੋ ਪਰਲੋਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਯਂ ਕਪਿਲਮਚ੍ਛੋ ਵਿਯ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਤਿ.

੨੮੨. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਗੂਥਕੂਪੋ ਯਥਾ ਅਸ੍ਸ, ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣੋ ਗਣਵਸ੍ਸਿਕੋ,ਯਥਾ ਵਚ੍ਚਕੁਟਿਗੂਥਕੂਪੋ ਗਣਵਸ੍ਸਿਕੋ ਅਨੇਕਵਸ੍ਸਿਕੋ ਬਹੂਨਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਮੁਖਤੋ ਗੂਥੇਨ ਪੂਰਿਯਮਾਨੋ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣੋ ਅਸ੍ਸ, ਸੋ ਉਦਕਕੁਮ੍ਭਸਤੇਹਿ ਉਦਕਕੁਮ੍ਭਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਧੋਵਿਯਮਾਨੋਪਿ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਿਯਾਨਪਗਮਾ ਦੁਬ੍ਬਿਸੋਧੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਅਸ੍ਸ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ ਗੂਥਕੂਪੋ ਵਿਯ ਗੂਥੇਨ ਪਾਪੇਨ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਸੋ ਦੁਬ੍ਬਿਸੋਧੋ ਹਿ ਸਾਙ੍ਗਣੋ, ਚਿਰਕਾਲਂ ਤਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਣਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਸੁਜ੍ਝਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵਸ੍ਸਗਣਨਾਯ ਅਪਰਿਮਾਣਮ੍ਪਿ ਕਾਲਂ ਸ ਵੇ ਤਾਦਿਸਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪੇਚ੍ਚ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਤੀਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਅਯਂ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ – ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸ ਵੇ ਤਾਦਿਸਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪੇਚ੍ਚ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ, ਤਤ੍ਰ ਸਿਯਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ‘‘ਸਕ੍ਕਾ ਪਨਾਯਂ ਤਥਾ ਕਾਤੁਂ, ਯਥਾ ਪੇਚ੍ਚ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਨਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਗੂਥਕੂਪੋ…ਪੇ… ਸਾਙ੍ਗਣੋਤਿ.

੨੮੩-੪. ਯਤੋ ਪਟਿਕਚ੍ਚੇਵ ਯਂ ਏਵਰੂਪਂ ਜਾਨਾਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੋ ਗੇਹਨਿਸ੍ਸਿਤਂ, ਯਂ ਏਵਰੂਪਂ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਥ ਅਭੂਤਗੁਣਪਤ੍ਥਨਾਕਾਰਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਪਾਪਿਕਾਯ ਇਚ੍ਛਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਪਾਪਿਚ੍ਛਂ, ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਪਾਪਸਙ੍ਕਪ੍ਪਂ, ਕਾਯਿਕਵੀਤਿਕ੍ਕਮਾਦਿਨਾ ਵੇਲ਼ੁਦਾਨਾਦਿਭੇਦੇਨ ਚ ਪਾਪਾਚਾਰੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਪਾਪਾਚਾਰਂ, ਵੇਸਿਯਾਦਿਪਾਪਗੋਚਰਤੋ ਪਾਪਗੋਚਰਂ, ਸਬ੍ਬੇ ਸਮਗ੍ਗਾ ਹੁਤ੍ਵਾਨ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਜ੍ਜਿਯਾਥ ਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਜ੍ਜਿਯਾਥਾਤਿ ਵਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਥ ਮਾ ਭਜੇਯ੍ਯਾਥ, ਮਾ ਚਸ੍ਸ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਜ੍ਜਨਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਤਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਥ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਕਾਰਣ੍ਡਵਂ ਨਿਦ੍ਧਮਥ, ਕਸਮ੍ਬੁਂ ਅਪਕਸ੍ਸਥ, ਤਂ ਕਚਵਰਭੂਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਕਚਵਰਮਿਵ ਅਨਪੇਕ੍ਖਾ ਨਿਦ੍ਧਮਥ, ਕਸਟਭੂਤਞ੍ਚ ਨਂ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦੀਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਪਵਿਟ੍ਠਂ ਪਭਿਨ੍ਨਪਗ੍ਘਰਿਤਕੁਟ੍ਠਂ ਚਣ੍ਡਾਲਂ ਵਿਯ ਅਪਕਸ੍ਸਥ, ਹਤ੍ਥੇ ਵਾ ਸੀਸੇ ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਕਡ੍ਢਥ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਪਾਪਧਮ੍ਮਂ ਬਾਹਾਯ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਬਹਿਦ੍ਵਾਰਕੋਟ੍ਠਕਾ ਨਿਕ੍ਖਾਮੇਤ੍ਵਾ ਸੂਚਿਘਟਿਕਂ ਅਦਾਸਿ, ਏਵਂ ਅਪਕਸ੍ਸਥਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਸਙ੍ਘਾਰਾਮੋ ਨਾਮ ਸੀਲਵਨ੍ਤਾਨਂ ਕਤੋ, ਨ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾਨਂ.

੨੮੫-੬. ਯਤੋ ਏਤਦੇਵ ਤਤੋ ਪਲਾਪੇ ਵਾਹੇਥ, ਅਸ੍ਸਮਣੇ ਸਮਣਮਾਨਿਨੇ, ਯਥਾ ਹਿ ਪਲਾਪਾ ਅਨ੍ਤੋ ਤਣ੍ਡੁਲਰਹਿਤਾਪਿ ਬਹਿ ਥੁਸੇਹਿ ਵੀਹੀ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨ੍ਤੋ ਸੀਲਾਦਿਵਿਰਹਿਤਾਪਿ ਬਹਿ ਕਾਸਾਵਾਦਿਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਲਾਪਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਪਲਾਪੇ ਵਾਹੇਥ, ਓਪੁਨਾਥ, ਵਿਧਮਥ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਅਸ੍ਸਮਣੇ ਵੇਸਮਤ੍ਤੇਨ ਸਮਣਮਾਨਿਨੇ. ਏਵਂ ਨਿਦ੍ਧਮਿਤ੍ਵਾਨ…ਪੇ… ਪਤਿਸ੍ਸਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਕਪ੍ਪਯਵ੍ਹੋਤਿ ਕਪ੍ਪੇਥ, ਕਰੋਥਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਤਿਸ੍ਸਤਾਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਗਾਰਵਾ ਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਾ. ਤਤੋ ਸਮਗ੍ਗਾ ਨਿਪਕਾ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਥਾਤਿ ਅਥੇਵਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸੁਦ੍ਧਾ ਸੁਦ੍ਧੇਹਿ ਸਂਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਿਸੀਲਸਾਮਞ੍ਞਤਾਯ ਸਮਗ੍ਗਾ, ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਪਰਿਪਾਕਗਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਨਿਪਕਾ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵਿਮਸ੍ਸ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਾਦਿਨੋ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਥਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਪੇਸਿ.

ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਤੇ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਕੇਵਟ੍ਟਪੁਤ੍ਤਾ ਸਂਵੇਗਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਕਿਰਿਯਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਨੇਞ੍ਜਵਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗੇਨ ਏਕਪਰਿਭੋਗਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਸਾ ਚ ਨੇਸਂ ਏਵਂ ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਪਰਿਭੋਗਤਾ ਉਦਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਯਸੋਜਸੁਤ੍ਤਵਸੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਕਪਿਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਧਮ੍ਮਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਧਮ੍ਮਿਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਯਮੇਵ ਯਾਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨੇ ‘‘ਅਥ ਖੋ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾਤਿ ਬਹੂ ਅਨੇਕੇ. ਕੋਸਲਕਾਤਿ ਕੋਸਲਰਟ੍ਠਵਾਸਿਨੋ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਾਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਮਹਾਸਾਰਤਾਯ ਮਹਾਸਾਲਾ. ਯੇਸਂ ਕਿਰ ਨਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂਯੇਵ ਅਸੀਤਿਕੋਟਿਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਧਨਮਤ੍ਥਿ, ਤੇ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਇਮੇ ਚ ਤਾਦਿਸਾ, ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਾ’’ਤਿ. ਜਿਣ੍ਣਾਤਿ ਜਜ੍ਜਰੀਭੂਤਾ ਜਰਾਯ ਖਣ੍ਡਿਚ੍ਚਾਦਿਭਾਵਮਾਪਾਦਿਤਾ. ਵੁਡ੍ਢਾਤਿ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾਨਂ ਵੁਡ੍ਢਿਮਰਿਯਾਦਂ ਪਤ੍ਤਾ. ਮਹਲ੍ਲਕਾਤਿ ਜਾਤਿਮਹਲ੍ਲਕਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ, ਚਿਰਕਾਲਪ੍ਪਸੁਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਦ੍ਧਗਤਾਤਿ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਗਤਾ, ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਰਾਜਪਰਿਵਟ੍ਟੇ ਅਤੀਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵਯੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਵਯਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ. ਅਪਿਚ ਜਿਣ੍ਣਾਤਿ ਪੋਰਾਣਾ, ਚਿਰਕਾਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਕੁਲਨ੍ਵਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵੁਡ੍ਢਾਤਿ ਸੀਲਾਚਾਰਾਦਿਗੁਣਵੁਡ੍ਢਿਯੁਤ੍ਤਾ. ਮਹਲ੍ਲਕਾਤਿ ਵਿਭਵਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਮਹਦ੍ਧਨਾ ਮਹਾਭੋਗਾ. ਅਦ੍ਧਗਤਾਤਿ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਵਤਚਰਿਯਾਦਿਮਰਿਯਾਦਂ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਚਰਮਾਨਾ. ਵਯੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਜਾਤਿਵੁਡ੍ਢਭਾਵਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਤਿਮਵਯਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿਂਸੂਤਿ ਖਮਨੀਯਾਦੀਨਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਮੋਦਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਯਾਯ ਚ ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਖਮਨੀਯਂ, ਕਚ੍ਚਿ ਯਾਪਨੀਯਂ, ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਂ, ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਂ, ਬਲਂ, ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ’’ਤਿਆਦਿਕਾਯ ਕਥਾਯ ਸਮ੍ਮੋਦਿਂਸੁ, ਤਂ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਸਙ੍ਖਾਤਸਮ੍ਮੋਦਜਨਨਤੋ ਸਮ੍ਮੋਦਿਤੁਂ ਅਰਹਤੋ ਚ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ, ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮਧੁਰਤਾਯ ਸੁਚਿਰਮ੍ਪਿ ਕਾਲਂ ਸਾਰੇਤੁਂ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਅਰਹਤੋ ਸਰਿਤਬ੍ਬਭਾਵਤੋ ਚ ਸਾਰਣੀਯਂ. ਸੁਯ੍ਯਮਾਨਸੁਖਤੋ ਚ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ, ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਯਮਾਨਸੁਖਤੋ ਸਾਰਣੀਯਂ, ਤਥਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾਯ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ, ਅਤ੍ਥਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾਯ ਸਾਰਣੀਯਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਅਨੇਕੇਹਿ ਪਰਿਯਾਯੇਹਿ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ ਵੀਤਿਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਯੇਨਤ੍ਥੇਨ ਆਗਤਾ, ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਕਾਮਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਤਂ –

‘‘ਨ ਪਚ੍ਛਤੋ ਨ ਪੁਰਤੋ, ਨਾਪਿ ਆਸਨ੍ਨਦੂਰਤੋ;

ਨ ਪਸ੍ਸੇ ਨਾਪਿ ਪਟਿਵਾਤੇ, ਨ ਚਾਪਿ ਓਣਤੁਣ੍ਣਤੇ’’ਤਿ. –

ਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.

ਏਵਂ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਖੋ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚੁਂ – ‘‘ਕਿਂ ਤ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ. ਕੇਵਲਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਧਮ੍ਮੇਤਿ ਦੇਸਕਾਲਾਦਿਧਮ੍ਮੇ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਯੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਧਮ੍ਮੋ, ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ. ਤੇਨ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਮਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਯਾਚਿਤ੍ਥ, ਤਸ੍ਮਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸੁਣਾਥ, ਸੋਤਂ ਓਦਹਥ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥ, ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥ. ਤਥਾ ਪਯੋਗਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਸੁਣਾਥ, ਆਸਯਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥ. ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਸੁਣਾਥ, ਪਗ੍ਗਹੇਨ ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥਾਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਏਤੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਵੁਤ੍ਤੋਪਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਭਗਵਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤਂ ਵਚਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ‘‘ਏਵਂ ਭੋ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਾ ਭਗਵਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ, ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਂ ਅਭਿਮੁਖਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ. ਅਥ ਵਾ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਂਸੁ. ‘‘ਸੁਣਾਥ ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮਤਾਯ ਪਟਿਜਾਨਿਂਸੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਤੇਸਂ ਏਵਂ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤਵਤਂ ਭਗਵਾ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਕਿਂ ਤ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਇਸਯੋ ਪੁਬ੍ਬਕਾ’’ਤਿਆਦਿ.

੨੮੭. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਤਾਵ ਸਞ੍ਞਤਤ੍ਤਾਤਿ ਸੀਲਸਂਯਮੇਨ ਸਂਯਤਚਿਤ੍ਤਾ. ਤਪਸ੍ਸਿਨੋਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਤਪਯੁਤ੍ਤਾ. ਅਤ੍ਤਦਤ੍ਥਮਚਾਰਿਸੁਨ੍ਤਿ ਮਨ੍ਤਜ੍ਝੇਨਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਭਾਵਨਾਦਿਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਂ ਅਕਂਸੁ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ.

੨੮੮. ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਦੀਸੁਪਿ ਅਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਵਣ੍ਣਨਾ – ਨ ਪਸੂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਸੁਨ੍ਤਿ ਪੋਰਾਣਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਪਸੂ ਨ ਆਸੁਂ, ਨ ਤੇ ਪਸੁਪਰਿਗ੍ਗਹਮਕਂਸੁ. ਨ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਨ ਧਾਨਿਯਨ੍ਤਿ ਹਿਰਞ੍ਞਞ੍ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਜਤੁਮਾਸਕੋਪਿ ਨਾਹੋਸਿ, ਤਥਾ ਵੀਹਿਸਾਲਿਯਵਗੋਧੂਮਾਦਿ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾਪਰਣ੍ਣਭੇਦਂ ਧਾਨਿਯਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਨਾਹੋਸਿ. ਤੇ ਹਿ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਜਾਤਰੂਪਰਜਤਾ ਅਸਨ੍ਨਿਧਿਕਾਰਕਾਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕੇਵਲਂ ਸਜ੍ਝਾਯਧਨਧਞ੍ਞਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਨ੍ਤਜ੍ਝੇਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨੇਵ ਧਨੇਨ ਧਞ੍ਞੇਨ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਯੋ ਚਾਯਂ ਮੇਤ੍ਤਾਦਿਵਿਹਾਰੋ ਸੇਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਅਨੁਗਾਮਿਕਤ੍ਤਾ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਨਿਧੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਂ ਨਿਧਿਮਪਾਲਯੁਂ ਸਦਾ ਤਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗੇਨ.

੨੮੯. ਏਵਂ ਵਿਹਾਰੀਨਂ ਯਂ ਨੇਸਂ ਪਕਤਂ ਆਸਿ, ਯਂ ਏਤੇਸਂ ਪਕਤਂ ਏਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਕਤਂ ਅਹੋਸਿ. ਦ੍ਵਾਰਭਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਦਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਦਾਯਕੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਘਰਦ੍ਵਾਰੇ ਠਪਿਤਭਤ੍ਤਂ. ਸਦ੍ਧਾਪਕਤਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਕਤਂ, ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਸਾਨਨ੍ਤਿ ਏਸਨ੍ਤੀਤਿ ਏਸਾ, ਤੇਸਂ ਏਸਾਨਂ, ਏਸਮਾਨਾਨਂ ਪਰਿਯੇਸਮਾਨਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਦਾਤਵੇਤਿ ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਤਦਮਞ੍ਞਿਸੁਨ੍ਤਿ ਤਂ ਅਮਞ੍ਞਿਂਸੁ, ਤਂ ਦ੍ਵਾਰੇ ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਭਤ੍ਤਂ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਂ ਪਰਿਯੇਸਮਾਨਾਨਂ ਏਤੇਸਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਅਮਞ੍ਞਿਂਸੁ ਦਾਯਕਾ ਜਨਾ, ਨ ਤਤੋ ਪਰਂ. ਅਨਤ੍ਥਿਕਾ ਹਿ ਤੇ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਹੇਸੁਂ, ਕੇਵਲਂ ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਪਰਮਤਾਯ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੨੯੦. ਨਾਨਾਰਤ੍ਤੇਹੀਤਿ ਨਾਨਾਵਿਧਰਾਗਰਤ੍ਤੇਹਿ ਵਤ੍ਥੇਹਿ ਵਿਚਿਤ੍ਰਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਤੇਹਿ, ਸਯਨੇਹਿ ਏਕਭੂਮਿਕਦ੍ਵਿਭੂਮਿਕਾਦਿਪਾਸਾਦਵਰੇਹਿ. ਆਵਸਥੇਹੀਤਿ ਏਵਰੂਪੇਹਿ ਉਪਕਰਣੇਹਿ. ਫੀਤਾ ਜਨਪਦਾ ਰਟ੍ਠਾ ਏਕੇਕਪ੍ਪਦੇਸਭੂਤਾ ਜਨਪਦਾ ਚ ਕੇਚਿ ਕੇਚਿ ਸਕਲਰਟ੍ਠਾ ਚ ‘‘ਨਮੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸਾਯਂ ਪਾਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਦੇਵੇ ਵਿਯ ਨਮਸ੍ਸਿਂਸੁ.

੨੯੧. ਤੇ ਏਵਂ ਨਮਸ੍ਸਿਯਮਾਨਾ ਲੋਕੇਨ ਅਵਜ੍ਝਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਆਸੁਂ, ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਅਵਜ੍ਝਾ, ਅਜੇਯ੍ਯਾ ਵਿਹਿਂਸਿਤੁਮ੍ਪਿ ਅਨਭਿਭਵਨੀਯਤ੍ਤਾ ਅਜੇਯ੍ਯਾ ਚ ਅਹੇਸੁਂ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਾ, ਯਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮੇਨ ਰਕ੍ਖਿਤਾ. ਤੇ ਹਿ ਪਞ੍ਚ ਵਰਸੀਲਧਮ੍ਮੇ ਰਕ੍ਖਿਂਸੁ, ‘‘ਧਮ੍ਮੋ ਹਵੇ ਰਕ੍ਖਤਿ ਧਮ੍ਮਚਾਰਿ’’ਨ੍ਤਿ (ਜਾ. ੧.੧੦.੧੦੨; ੧.੧੫.੩੮੫) ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਵਜ੍ਝਾ ਅਜੇਯ੍ਯਾ ਚ ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨ ਨੇ ਕੋਚਿ ਨਿਵਾਰੇਸੀਤਿ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਕੁਲਾਨਂ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਸਬ੍ਬਸੋ ਬਾਹਿਰੇਸੁ ਚ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇਸੁ ਚ ਸਬ੍ਬਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਯਸ੍ਮਾ ਤੇਸੁ ਪਿਯਸਮ੍ਮਤੇਸੁ ਵਰਸੀਲਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਸੁ ਮਾਤਾਪਿਤੂਸੁ ਵਿਯ ਅਤਿਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਇਦਂ ਨਾਮ ਠਾਨਂ ਤਯਾ ਨ ਪਵਿਸਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਕੋਚਿ ਨਿਵਾਰੇਸਿ.

੨੯੨. ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਾ ਕੁਲਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਅਨਿਵਾਰਿਤਾ ਚਰਨ੍ਤਾ ਅਟ੍ਠ ਚ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਞ੍ਚਾਤਿ ਅਟ੍ਠਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਕੁਮਾਰਭਾਵਤੋ ਪਭੁਤਿ ਚਰਣੇਨ ਕੋਮਾਰਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਂਸੁ ਤੇ. ਯੇਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਚਣ੍ਡਾਲਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਕੋ ਪਨ ਵਾਦੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਮਾਦੀਸੂਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਾ ਏਵ ਹਿ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਪਰਿਯੇਟ੍ਠਿਂ ਅਚਰੁਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਪੁਰੇ, ਨ ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਾਪਰਿਯੇਟ੍ਠੀਤਿ ਮਨ੍ਤਜ੍ਝੇਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ ‘‘ਸੋ ਅਟ੍ਠਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਕੋਮਾਰਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਤਿ ਮਨ੍ਤੇ ਅਧੀਯਮਾਨੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੫.੧੯੨). ਚਰਣਪਰਿਯੇਟ੍ਠੀਤਿ ਸੀਲਰਕ੍ਖਣਂ. ‘‘ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਪਰਿਯੇਟ੍ਠੁ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤੁਂ ਅਚਰੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੨੯੩. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਕਾਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਘਰਾਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਾਪਿ ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਅਞ੍ਞਮਗਮੁਂ ਖਤ੍ਤਿਯਂ ਵਾ ਵੇਸ੍ਸਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਵਾ, ਯੇ ਅਹੇਸੁਂ ਦੇਵਸਮਾ ਵਾ ਮਰਿਯਾਦਾ ਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਥਾ ਸਤਂ ਵਾ ਸਹਸ੍ਸਂ ਵਾ ਦਤ੍ਵਾ ਨਪਿ ਭਰਿਯਂ ਕਿਣਿਂਸੁ ਤੇ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਏਤਰਹਿ ਏਕਚ੍ਚੇ ਕਿਣਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਹਿ ਧਮ੍ਮੇਨ ਦਾਰਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ. ਕਥਂ? ਅਟ੍ਠਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਕਞ੍ਞਾਭਿਕ੍ਖਂ ਆਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤਿ – ‘‘ਅਹਂ ਅਟ੍ਠਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਚਿਣ੍ਣਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੋ, ਯਦਿ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਦਾਰਿਕਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਦੇਥ ਮੇ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਯਸ੍ਸ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਦਾਰਿਕਾ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸੇਵ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਉਦਕਂ ਆਸਿਞ੍ਚਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਮਂ ਤੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਭਰਿਯਂ ਪੋਸਾਵਨਤ੍ਥਾਯ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਦੇਤਿ.

ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤੇ ਏਵਂ ਚਿਰਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾਪਿ ਦਾਰਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਯਾਵਜੀਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ? ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਏਵਂਦਿਟ੍ਠਿ ਹੋਤਿ – ‘‘ਯੋ ਪੁਤ੍ਤਂ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਸੋ ਕੁਲਵਂਸਚ੍ਛੇਦਕਰੋ ਹੋਤਿ, ਤਤੋ ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕਿਰ ਅਭਾਯਿਤਬ੍ਬਂ ਭਾਯਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਡੁਪ੍ਪਾਦੋ ਕਿਕੀ ਕੁਨ੍ਤਨੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ. ਗਣ੍ਡੁਪ੍ਪਾਦਾ ਕਿਰ ਮਹਾਪਥਵਿਯਾ ਖਯਭਯੇਨ ਮਤ੍ਤਭੋਜਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਬਹੁਂ ਮਤ੍ਤਿਕਂ ਖਾਦਨ੍ਤਿ. ਕਿਕੀ ਸਕੁਣਿਕਾ ਆਕਾਸਪਤਨਭਯੇਨ ਅਣ੍ਡਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਉਤ੍ਤਾਨਾ ਸੇਤਿ. ਕੁਨ੍ਤਨੀ ਸਕੁਣਿਕਾ ਪਥਵਿਕਮ੍ਪਨਭਯੇਨ ਪਾਦੇਹਿ ਭੂਮਿਂ ਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਕ੍ਕਮਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਕੁਲਵਂਸੂਪਚ੍ਛੇਦਭਯੇਨ ਦਾਰਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ. ਆਹ ਚੇਤ੍ਥ –

‘‘ਗਣ੍ਡੁਪ੍ਪਾਦੋ ਕਿਕੀ ਚੇਵ, ਕੁਨ੍ਤੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਧਮ੍ਮਿਕੋ;

ਏਤੇ ਅਭਯਂ ਭਾਯਨ੍ਤਿ, ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹਾ ਚਤੁਰੋ ਜਨਾ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਧਮ੍ਮੇਨ ਦਾਰਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾਪਿ ਚ ਸਮ੍ਪਿਯੇਨੇਵ ਸਂਵਾਸਂ ਸਙ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮਰੋਚਯੁਂ, ਸਮ੍ਪਿਯੇਨੇਵ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪੇਮੇਨੇਵ ਕਾਯੇਨ ਚ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਚ ਮਿਸ੍ਸੀਭੂਤਾ ਸਙ੍ਘਟਿਤਾ ਸਂਸਟ੍ਠਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਂਵਾਸਂ ਸਮਰੋਚਯੁਂ, ਨ ਅਪ੍ਪਿਯੇਨ ਨ ਨਿਗ੍ਗਹੇਨ ਚਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੨੯੪. ਏਵਂ ਸਮ੍ਪਿਯੇਨੇਵ ਸਂਵਾਸਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਪਿ ਚ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਤਮ੍ਹਾਤਿ, ਯੋ ਸੋ ਉਤੁਸਮਯੋ, ਯਮ੍ਹਿ ਸਮਯੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਉਪਗਨ੍ਤਬ੍ਬਾ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਤਮ੍ਹਾ ਸਮਯਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਸਮਯਂ ਉਤੁਤੋ ਵਿਰਤਂ ਉਤੁਵੇਰਮਣਿਂ ਪਤਿ ਭਰਿਯਂ, ਯਾਵ ਪੁਨ ਸੋ ਸਮਯੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਾਵ ਅਟ੍ਠਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯੇਵ. ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮੇਥੁਨਾਯ ਧਮ੍ਮਾਯ. ਸਮ੍ਪਦਾਨਵਚਨਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਿਰੇਤਂ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ਨਾਸ੍ਸੁ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਨੇਵ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਯੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਦੇਵਸਮਾ ਚ ਮਰਿਯਾਦਾ ਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੨੯੫. ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਞ੍ਚ…ਪੇ… ਅਵਣ੍ਣਯੁਂ. ਤਤ੍ਥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਮੇਥੁਨਵਿਰਤਿ. ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਸੇਸਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ. ਅਜ੍ਜਵਨ੍ਤਿ ਉਜੁਭਾਵੋ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਸਠਤਾ ਅਮਾਯਾਵਿਤਾ ਚ. ਮਦ੍ਦਵਨ੍ਤਿ ਮੁਦੁਭਾਵੋ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਤ੍ਥਦ੍ਧਤਾ ਅਨਤਿਮਾਨਿਤਾ ਚ. ਤਪੋਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰੋ. ਸੋਰਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸੁਰਤਭਾਵੋ ਸੁਖਸੀਲਤਾ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਸਮਾਚਾਰਤਾ. ਅਵਿਹਿਂਸਾਤਿ ਪਾਣਿਆਦੀਹਿ ਅਵਿਹੇਸਿਕਜਾਤਿਕਤਾ ਸਕਰੁਣਭਾਵੋ. ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਵਾਸਨਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਇਚ੍ਚੇਤੇ ਗੁਣੇ ਅਵਣ੍ਣਯੁਂ. ਯੇਪਿ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂਸੁ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਆਰਾਧੇਤੁਂ, ਤੇਪਿ ਤਤ੍ਥ ਸਾਰਦਸ੍ਸਿਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਾਚਾਯ ਵਣ੍ਣਯਿਂਸੁ ਪਸਂਸਿਂਸੁ.

੨੯੬. ਏਵਂ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਯੋ ਨੇਸਂ…ਪੇ… ਨਾਗਮਾ, ਯੋ ਏਤੇਸਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਪਰਮੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਅਹੋਸਿ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਮੋ ਨਾਮ ਉਤ੍ਤਮੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਹੋਸਿ, ਦਲ਼੍ਹੇਨ ਪਰਕ੍ਕਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਦਲ਼੍ਹਪਰਕ੍ਕਮੋ. ਸ ਵਾਤਿ ਵਿਭਾਵਨੇ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ, ਤੇਨ ਸੋ ਏਵਰੂਪੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਤਮੇਵ ਵਿਭਾਵੇਤਿ. ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮੇਥੁਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ. ਸੁਪਿਨਨ੍ਤੇਪਿ ਨਾਗਮਾਤਿ ਸੁਪਿਨੇਪਿ ਨ ਅਗਮਾਸਿ.

੨੯੭. ਤਤੋ ਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਅਵਣ੍ਣਯੁਂ. ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਨਵਮਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਗੁਣੇਯੇਵ ਆਦਿਅਨ੍ਤਵਸੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੋ ਦੇਵਸਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਪਕਾਸੇਤਿ. ਤੇ ਹਿ ਵਿਞ੍ਞੁਜਾਤਿਕਾ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਮਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਂ ਅਨੁਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਝਾਨਭਾਵਨਾਯ ਚ, ਤੇ ਚ ਇਮੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਾਦਿਗੁਣੇ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਏਵ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤੀਤਿ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਪਞ੍ਚਕਨਿਪਾਤੇ ਦੋਣਸੁਤ੍ਤੇ (ਅ. ਨਿ. ੫.੧੯੨) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

੨੯੮. ਇਦਾਨਿ ਮਰਿਯਾਦੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਤਣ੍ਡੁਲਂ ਸਯਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਤੇਸੁ ਯੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਮਰਿਯਾਦਾ, ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਚੇ ਯਞ੍ਞਂ ਕਪ੍ਪੇਤੁਕਾਮਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਆਮਕਧਞ੍ਞਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿਵਿਰਤਤ੍ਤਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕਂ ਤਣ੍ਡੁਲਞ੍ਚ, ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦਿਭੇਦਂ ਸਯਨਞ੍ਚ, ਖੋਮਾਦਿਭੇਦਂ ਵਤ੍ਥਞ੍ਚ, ਗੋਸਪ੍ਪਿਤਿਲਤੇਲਾਦਿਭੇਦਂ ਸਪ੍ਪਿਤੇਲਞ੍ਚ ਯਾਚਿਯ ਧਮ੍ਮੇਨ, ‘‘ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਅਰਿਯਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਏਸਾ ਅਰਿਯਾਨ ਯਾਚਨਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਠਾਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ, ਅਥ ਯੋ ਯਂ ਇਚ੍ਛਤਿ ਦਾਤੁਂ, ਤੇਨ ਤਂ ਦਿਨ੍ਨਤਣ੍ਡੁਲਾਦਿਂ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਸਂਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ. ‘‘ਸਮੁਦਾਨੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਏਕੋਯੇਵਤ੍ਥੋ. ਤਤੋ ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯੁਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਾਨਮਕਂਸੁ.

੨੯੯. ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਚ ਏਵਮੇਤਸ੍ਮਿਂ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਮਿਂ ਦਾਨਸਙ੍ਖਾਤੇ ਯਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਨਾਸ੍ਸੁ ਗਾਵੋ ਹਨਿਂਸੁ ਤੇ, ਨ ਤੇ ਗਾਵਿਯੋ ਹਨਿਂਸੁ. ਗਾਵੀਮੁਖੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਪਾਣਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਨ ਹਨਿਂਸੂਤਿ? ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਾਦਿਗੁਣਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਅਪਿਚ ਵਿਸੇਸਤੋ ਯਥਾ ਮਾਤਾ…ਪੇ… ਨਾਸ੍ਸੁ ਗਾਵੋ ਹਨਿਂਸੁ ਤੇ. ਤਤ੍ਥ ਯਾਸੁ ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਓਸਧਾਤਿ ਯਾਸੁ ਪਿਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਭੇਸਜ੍ਜਭੂਤਾ ਪਞ੍ਚ ਗੋਰਸਾ ਜਾਯਨ੍ਤਿ.

੩੦੦. ਅਨ੍ਨਦਾਤਿਆਦੀਸੁ ਯਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚ ਗੋਰਸੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾਨਂ ਖੁਦਾ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤਿ, ਬਲਂ ਵਡ੍ਢਤਿ, ਛਵਿਵਣ੍ਣੋ ਵਿਪ੍ਪਸੀਦਤਿ, ਕਾਯਿਕਮਾਨਸਿਕਂ ਸੁਖਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨ੍ਨਦਾ ਬਲਦਾ ਵਣ੍ਣਦਾ ਸੁਖਦਾ ਚੇਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.

੩੦੧. ਏਵਂ ਤੇ ਯਞ੍ਞੇਸੁ ਗਾਵੋ ਅਹਨਨ੍ਤਾ ਪੁਞ੍ਞਪ੍ਪਭਾਵਾਨੁਗ੍ਗਹਿਤਸਰੀਰਾ ਸੁਖੁਮਾਲਾ…ਪੇ… ਸੁਖਮੇਧਿਤ੍ਥ ਯਂ ਪਜਾ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਖੁਮਾਲਾ ਮੁਦੁਤਲੁਣਹਤ੍ਥਪਾਦਾਦਿਤਾਯ, ਮਹਾਕਾਯਾ ਆਰੋਹਪਰਿਣਾਹਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਵਣ੍ਣਵਨ੍ਤੋ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਤਾਯ ਸਣ੍ਠਾਨਯੁਤ੍ਤਤਾਯ ਚ, ਯਸਸ੍ਸਿਨੋ ਲਾਭਪਰਿਵਾਰਸਮ੍ਪਦਾਯ. ਸੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹੀਤਿ ਸਕੇਹਿ ਚਾਰਿਤ੍ਤੇਹਿ. ਕਿਚ੍ਚਾਕਿਚ੍ਚੇਸੁ ਉਸ੍ਸੁਕਾਤਿ ਕਿਚ੍ਚੇਸੁ ‘‘ਇਦਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ’’, ਅਕਿਚ੍ਚੇਸੁ ‘‘ਇਦਂ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਮਾਪਨ੍ਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਤੇ ਪੋਰਾਣਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਏਵਰੂਪਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨੀਯਾ ਪਸਾਦਨੀਯਾ ਲੋਕਸ੍ਸ ਪਰਮਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾ ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਯਾਵ ਲੋਕੇ ਅਵਤ੍ਤਿਂਸੁ, ਤਾਵ ਵਿਗਤਈਤਿਭਯੁਪਦ੍ਦਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕਂ ਸੁਖਂ ਏਧਿਤ੍ਥ ਪਾਪੁਣਿ, ਸੁਖਂ ਵਾ ਏਧਿਤ੍ਥ ਸੁਖਂ ਵੁਡ੍ਢਿਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਯਂ ਪਜਾਤਿ ਸਤ੍ਤਲੋਕਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੩੦੨-੩. ਕਾਲਚ੍ਚਯੇਨ ਪਨ ਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਮਰਿਯਾਦਭਾਵਂ ਆਪਜ੍ਜਿਤੁਕਾਮਾਨਂ ਤੇਸਂ ਆਸਿ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ…ਪੇ… ਭਾਗਸੋ ਮਿਤੇ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋਤਿ ਵਿਪਰੀਤਸਞ੍ਞਾ. ਅਣੁਤੋ ਅਣੁਨ੍ਤਿ ਲਾਮਕਟ੍ਠੇਨ ਪਰਿਤ੍ਤਟ੍ਠੇਨ ਅਪ੍ਪਸ੍ਸਾਦਟ੍ਠੇਨ ਅਣੁਭੂਤਤੋ ਕਾਮਗੁਣਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਝਾਨਸਾਮਞ੍ਞਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਖਾਨਿ ਉਪਨਿਧਾਯ ਸਙ੍ਖ੍ਯਮ੍ਪਿ ਅਨੁਪਗਮਨੇਨ ਅਣੁਂ ਕਾਮਸੁਖਂ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੁਖਂ ਵਾ ਉਪਨਿਧਾਯ ਅਣੁਭੂਤਤੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਲੋਕਿਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸੁਖਤੋ ਅਣੁਂ ਅਪ੍ਪਕਤੋਪਿ ਅਪ੍ਪਕਂ ਕਾਮਸੁਖਂ ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਰਾਜਿਨੋ ਚਾਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਚ. ਵਿਯਾਕਾਰਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ. ਆਜਞ੍ਞਸਂਯੁਤ੍ਤੇਤਿ ਅਸ੍ਸਾਜਾਨੀਯਸਂਯੁਤ੍ਤੇ. ਸੁਕਤੇਤਿ ਦਾਰੁਕਮ੍ਮਲੋਹਕਮ੍ਮੇਨ ਸੁਨਿਟ੍ਠਿਤੇ. ਚਿਤ੍ਤਸਿਬ੍ਬਨੇਤਿ ਸੀਹਚਮ੍ਮਾਦੀਹਿ ਅਲਙ੍ਕਰਣਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਰਸਿਬ੍ਬਨੇ. ਨਿਵੇਸਨੇਤਿ ਘਰਵਤ੍ਥੂਨਿ. ਨਿਵੇਸੇਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਘਰਾਨਿ. ਵਿਭਤ੍ਤੇਤਿ ਆਯਾਮਵਿਤ੍ਥਾਰਵਸੇਨ ਵਿਭਤ੍ਤਾਨਿ. ਭਾਗਸੋ ਮਿਤੇਤਿ ਅਙ੍ਗਣਦ੍ਵਾਰਪਾਸਾਦਕੂਟਾਗਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਕੋਟ੍ਠਾਸਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਿਤਾਨਿ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਤੇਸਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਅਣੁਤੋ ਅਣੁਸਞ੍ਞਿਤਂ ਕਾਮਸੁਖਞ੍ਚ ਰਞ੍ਞੋ ਬ੍ਯਾਕਾਰਞ੍ਚ ਅਲਙ੍ਕਤਨਾਰਿਯੋ ਚ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇ ਰਥੇ ਚ ਨਿਵੇਸਨੇ ਨਿਵੇਸੇ ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖੇਸੁਯੇਵ ਏਤੇਸੁ ਵਤ੍ਥੂਸੁ ‘‘ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਵਤ੍ਤਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾਵਿਪਲ੍ਲਾਸਸਙ੍ਖਾਤਾ ਵਿਪਰੀਤਸਞ੍ਞਾ ਆਸਿ.

੩੦੪. ਤੇ ਏਵਂ ਵਿਪਰੀਤਸਞ੍ਞਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗੋਮਣ੍ਡਲਪਰਿਬ੍ਯੂਲ਼੍ਹਂ…ਪੇ… ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ. ਤਤ੍ਥ ਗੋਮਣ੍ਡਲਪਰਿਬ੍ਯੂਲ਼੍ਹਨ੍ਤਿ ਗੋਯੂਥੇਹਿ ਪਰਿਕਿਣ੍ਣਂ. ਨਾਰੀਵਰਗਣਾਯੁਤਨ੍ਤਿ ਵਰਨਾਰੀਗਣਸਂਯੁਤ੍ਤਂ. ਉਲ਼ਾਰਨ੍ਤਿ ਵਿਪੁਲਂ. ਮਾਨੁਸਂ ਭੋਗਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਨਿਵੇਸਨਾਦਿਭੋਗਵਤ੍ਥੁਂ. ਅਭਿਜ੍ਝਾਯਿਂਸੂਤਿ ‘‘ਅਹੋ ਵਤਿਦਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਤਣ੍ਹਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ ਝਾਯਿਂਸੁ.

੩੦੫. ਏਵਂ ਅਭਿਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਾ ਚ ‘‘ਏਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸੁਨ੍ਹਾਤਾ ਸੁਵਿਲਿਤ੍ਤਾ ਕਪ੍ਪਿਤਕੇਸਮਸ੍ਸੂ ਆਮੁਤ੍ਤਮਣਿਆਭਰਣਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਪਰਿਚਾਰੇਨ੍ਤਿ, ਮਯਂ ਪਨ ਏਵਂ ਤੇਹਿ ਨਮਸ੍ਸਿਯਮਾਨਾਪਿ ਸੇਦਮਲਕਿਲਿਟ੍ਠਗਤ੍ਤਾ ਪਰੂਲ਼੍ਹਕਚ੍ਛਨਖਲੋਮਾ ਭੋਗਰਹਿਤਾ ਪਰਮਕਾਰੁਞ੍ਞਤਂ ਪਤ੍ਤਾ ਵਿਹਰਾਮ. ਏਤੇ ਚ ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧਅਸ੍ਸਪਿਟ੍ਠਿਸਿਵਿਕਾਸੁਵਣ੍ਣਰਥਾਦੀਹਿ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ, ਮਯਂ ਪਾਦੇਹਿ. ਏਤੇ ਦ੍ਵਿਭੂਮਿਕਾਦਿਪਾਸਾਦਤਲੇਸੁ ਵਸਨ੍ਤਿ, ਮਯਂ ਅਰਞ੍ਞਰੁਕ੍ਖਮੂਲਾਦੀਸੁ. ਏਤੇ ਚ ਗੋਨਕਾਦੀਹਿ ਅਤ੍ਥਰਣੇਹਿ ਅਤ੍ਥਤਾਸੁ ਵਰਸੇਯ੍ਯਾਸੁ ਸਯਨ੍ਤਿ, ਮਯਂ ਤਟ੍ਟਿਕਾਚਮ੍ਮਖਣ੍ਡਾਦੀਨਿ ਅਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਯਂ. ਏਤੇ ਨਾਨਾਰਸਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਮਯਂ ਉਞ੍ਛਾਚਰਿਯਾਯ ਯਾਪੇਮ. ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਮਯਮ੍ਪਿ ਏਤੇਹਿ ਸਦਿਸਾ ਭਵੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਧਨਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਧਨਰਹਿਤੇਹਿ ਅਯਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਪਾਪੁਣਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਅਵਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵੇਦੇ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਯੁਤ੍ਤੇ ਪੁਰਾਣਮਨ੍ਤੇ ਨਾਸੇਤ੍ਵਾ ਅਧਮ੍ਮਯੁਤ੍ਤੇ ਕੂਟਮਨ੍ਤੇ ਗਨ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਧਨਤ੍ਥਿਕਾ ਓਕ੍ਕਾਕਰਾਜਾਨਮੁਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ ਸੋਤ੍ਥਿਵਚਨਾਦੀਨਿ ਪਯੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਵਂਸੇ ਪਵੇਣਿਯਾ ਆਗਤਂ ਪੋਰਾਣਮਨ੍ਤਪਦਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਮਯਂ ਆਚਰਿਯਮੁਟ੍ਠਿਤਾਯ ਨ ਕਸ੍ਸਚਿ ਭਣਿਮ੍ਹਾ, ਤਂ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸੋਤੁਮਰਹਤੀ’’ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਵਾ ਅਸ੍ਸਮੇਧਾਦਿਯਞ੍ਞਂ ਵਣ੍ਣਯਿਂਸੁ. ਵਣ੍ਣਯਿਤ੍ਵਾ ਚ ਰਾਜਾਨਂ ਉਸ੍ਸਾਹੇਨ੍ਤਾ ‘‘ਯਜ, ਮਹਾਰਾਜ, ਏਵਂ ਪਹੂਤਧਨਧਞ੍ਞੋ ਤ੍ਵਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਤੇ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰਵੇਕਲ੍ਲਂ, ਏਵਞ੍ਹਿ ਤੇ ਯਜਤੋ ਸਤ੍ਤਕੁਲਪਰਿਵਟ੍ਟਾ ਸਗ੍ਗੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਵੋਚੁਂ. ਤੇਨ ਨੇਸਂ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਮਨ੍ਤੇ…ਪੇ… ਬਹੁ ਤੇ ਧਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ, ਯਂ ਭੋਗਮਭਿਜ੍ਝਾਯਿਂਸੁ, ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇ ਹਿ ਏਤਂ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ. ਤਦੁਪਾਗਮੁਨ੍ਤਿ ਤਦਾ ਉਪਾਗਮੁਂ. ਪਹੂਤਧਨਧਞ੍ਞੋਸੀਤਿ ਪਹੂਤਧਨਧਞ੍ਞੋ ਭਵਿਸ੍ਸਸਿ, ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਆਸਂਸਾਯਞ੍ਹਿ ਅਨਾਗਤੇਪਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਵਚਨਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਦਕੋਵਿਦਾ. ਯਜਸ੍ਸੂਤਿ ਯਜਾਹਿ. ਵਿਤ੍ਤਂ ਧਨਨ੍ਤਿ ਜਾਤਰੂਪਾਦਿਰਤਨਮੇਵ ਵਿਤ੍ਤਿਕਾਰਣਤੋ ਵਿਤ੍ਤਂ, ਸਮਿਦ੍ਧਿਕਾਰਣਤੋ ਧਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਥ ਵਾ ਵਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਤ੍ਤਿਕਾਰਣਭੂਤਮੇਵ ਆਭਰਣਾਦਿ ਉਪਕਰਣਂ, ਯਂ ‘‘ਪਹੂਤਵਿਤ੍ਤੂਪਕਰਣੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੩੩੧) ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਧਨਨ੍ਤਿ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਾਦਿ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਮਨ੍ਤੇ ਗਨ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਤਦਾ ਓਕ੍ਕਾਕਂ ਉਪਾਗਮੁਂ. ਕਿਨ੍ਤਿ? ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਬਹੂ ਤੇ ਵਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਧਨਞ੍ਚ, ਯਜਸ੍ਸੁ, ਆਯਤਿਮ੍ਪਿ ਪਹੂਤਧਨਧਞ੍ਞੋ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ.

੩੦੬. ਏਵਂ ਕਾਰਣਂ ਵਤ੍ਵਾ ਸਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤੇਹਿ ਤਤੋ ਚ ਰਾਜਾ…ਪੇ… ਅਦਾ ਧਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਞ੍ਞਤ੍ਤੋਤਿ ਞਾਪਿਤੋ. ਰਥੇਸਭੋਤਿ ਮਹਾਰਥੇਸੁ ਖਤ੍ਤਿਯੇਸੁ ਅਕਮ੍ਪਿਯਟ੍ਠੇਨ ਉਸਭਸਦਿਸੋ. ‘‘ਅਸ੍ਸਮੇਧ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਅਸ੍ਸਮੇਤ੍ਥ ਮੇਧਨ੍ਤੀਤਿ ਅਸ੍ਸਮੇਧੋ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਰਿਯਞ੍ਞੇਹਿ ਯਜਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਏਕਵੀਸਤਿਯੂਪਸ੍ਸ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਞ੍ਚ ਪੁਰਿਸੇ ਚ ਅਵਸੇਸਸਬ੍ਬਵਿਭਵਦਕ੍ਖਿਣਸ੍ਸ ਯਞ੍ਞਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਪੁਰਿਸਮੇਤ੍ਥ ਮੇਧਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਰਿਸਮੇਧੋ, ਚਤੂਹਿ ਪਰਿਯਞ੍ਞੇਹਿ ਯਜਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭੂਮਿਯਾ ਅਸ੍ਸਮੇਧੇ ਵੁਤ੍ਤਵਿਭਵਦਕ੍ਖਿਣਸ੍ਸ ਯਞ੍ਞਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸਮ੍ਮਮੇਤ੍ਥ ਪਾਸਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਮਾਪਾਸੋ, ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਸਮ੍ਮਂ ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਤਿਤੋਕਾਸੇ ਵੇਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਂਹਾਰਿਮੇਹਿ ਯੂਪਾਦੀਹਿ ਸਰਸ੍ਸਤਿਨਦਿਯਾ ਨਿਮੁਗ੍ਗੋਕਾਸਤੋ ਪਭੁਤਿ ਪਟਿਲੋਮਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਯਜਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸਤ੍ਰਯਾਗਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਵਾਜਮੇਤ੍ਥ ਪਿਵਨ੍ਤੀਤਿ ਵਾਜਪੇਯ੍ਯੋ. ਏਕੇਨ ਪਰਿਯਞ੍ਞੇਨ ਸਤ੍ਤਰਸਹਿ ਪਸੂਹਿ ਯਜਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਬੇਲੁਵਯੂਪਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਰਸਕਦਕ੍ਖਿਣਸ੍ਸ ਯਞ੍ਞਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਅਗ੍ਗਲ਼ਾਤਿ ਨਿਰਗ੍ਗਲ਼ੋ, ਨਵਹਿ ਪਰਿਯਞ੍ਞੇਹਿ ਯਜਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭੂਮਿਯਾ ਚ ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਚ ਅਸ੍ਸਮੇਧੇ ਵੁਤ੍ਤਵਿਭਵਦਕ੍ਖਿਣਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਮੇਧਪਰਿਯਾਯਨਾਮਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਮੇਧਵਿਕਪ੍ਪਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

੩੦੭-੮. ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਮਦਾ ਧਨ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਗਾਵੋ ਸਯਨਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਸੋ ਹਿ ਰਾਜਾ ‘‘ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਲੂਖਾਹਾਰੇਨ ਕਿਲਨ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚ ਗੋਰਸੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਨੇਸਂ ਸਪੁਙ੍ਗਵਾਨਿ ਗੋਯੂਥਾਨੇਵ ਅਦਾਸਿ, ਤਥਾ ‘‘ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਥਣ੍ਡਿਲਸਾਯਿਤਾਯ ਥੂਲਸਾਟਕਨਿਵਾਸਨੇਨ ਏਕਸੇਯ੍ਯਾਯ ਪਾਦਚਾਰੇਨ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਾਦਿਵਾਸੇਨ ਚ ਕਿਲਨ੍ਤਾ ਗੋਨਕਾਦਿਅਤ੍ਥਤਵਰਸਯਨਾਦੀਸੁ ਸੁਖਂ ਅਨੁਭੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਨੇਸਂ ਮਹਗ੍ਘਾਨਿ ਸਯਨਾਦੀਨਿ ਚ ਅਦਾਸਿ. ਏਵਮੇਤਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕਂ ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਾਦਿਧਨਂ ਅਦਾਸਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਗਾਵੋ ਸਯਨਞ੍ਚ ਵਤ੍ਥਞ੍ਚ…ਪੇ… ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਮਦਾ ਧਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੩੦੯-੧੦. ਏਵਂ ਤਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਤੇ ਚ ਤਤ੍ਥ…ਪੇ… ਪੁਨ ਮੁਪਾਗਮੁਂ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਤਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਤੇਸੁ ਯਾਗੇਸੁ ਧਨਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਏਵਮੇਵ ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕਂ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮ ਸਨ੍ਨਿਧਿਂ ਸਮਰੋਚਯੁਂ. ਤਤੋ ਤੇਸਂ ਇਚ੍ਛਾਵਤਿਣ੍ਣਾਨਂ ਖੀਰਾਦਿਪਞ੍ਚਗੋਰਸਸ੍ਸਾਦਵਸੇਨ ਰਸਤਣ੍ਹਾਯ ਓਤਿਣ੍ਣਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ‘‘ਖੀਰਾਦੀਨਿਪਿ ਤਾਵ ਗੁਨ੍ਨਂ ਸਾਦੂਨਿ, ਅਦ੍ਧਾ ਇਮਾਸਂ ਮਂਸਂ ਸਾਦੁਤਰਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਮਂਸਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ ਤਣ੍ਹਾ ਪਵਡ੍ਢਥ. ਤਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ – ‘‘ਸਚੇ ਮਯਂ ਮਾਰੇਤ੍ਵਾ ਖਾਦਿਸ੍ਸਾਮ, ਗਾਰਯ੍ਹਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਯਂਨੂਨ ਮਨ੍ਤੇ ਗਨ੍ਥੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਪੁਨਪਿ ਵੇਦਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤਦਨੁਰੂਪੇ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਮਨ੍ਤੇ ਗਨ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕੂਟਮਨ੍ਤੇ ਗਨ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਓਕ੍ਕਾਕਰਾਜਾਨਂ ਪੁਨ ਉਪਾਗਮਿਂਸੁ. ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਭਾਸਮਾਨਾ ‘‘ਯਥਾ ਆਪੋ ਚ…ਪੇ… ਬਹੁ ਤੇ ਧਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਅਮ੍ਹਾਕਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਨ੍ਤੇਸੁ ਏਤਦਾਗਤਂ ਯਥਾ ਆਪੋ ਹਤ੍ਥਧੋਵਨਾਦਿਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚੇਸੁ ਪਾਣੀਨਂ ਉਪਯੋਗਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਤੇਸਂ ਤਤੋਨਿਦਾਨਂ ਪਾਪਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਸੋ ਹਿ ਪਾਣਿਨਂ, ਉਪਕਰਣਤ੍ਥਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਥਾ ਚਾਯਂ ਮਹਾਪਥਵੀ ਗਮਨਟ੍ਠਾਨਾਦਿਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚੇਸੁ ਕਹਾਪਣਸਙ੍ਖਾਤਂ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਾਦਿਭੇਦਂ ਧਨਂ, ਯਵਗੋਧੂਮਾਦਿਭੇਦਂ ਧਾਨਿਯਞ੍ਚ, ਸਂਵੋਹਾਰਾਦਿਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚੇਸੁ ਉਪਯੋਗਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਵਂ ਗਾਵੋ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚੇਸੁ ਉਪਯੋਗਗਮਨਤ੍ਥਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਾ ਹਨਿਤ੍ਵਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕੇ ਯਾਗੇ ਯਜਸ੍ਸੁ ਬਹੁ ਤੇ ਵਿਤ੍ਤਂ, ਯਜਸ੍ਸੁ ਬਹੁ ਤੇ ਧਨਨ੍ਤਿ.

੩੧੧-੧੨. ਏਵਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਤਤੋ ਚ ਰਾਜਾ…ਪੇ… ਅਘਾਤਯਿ, ਯਂ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਞ੍ਚਿ ਸਤ੍ਤਂ ਨ ਪਾਦਾ…ਪੇ… ਘਾਤਯਿ. ਤਦਾ ਕਿਰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਯਞ੍ਞਾਵਾਟਂ ਗਾਵੀਨਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਮਙ੍ਗਲਉਸਭਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਮੂਲਂ ਨੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਗੋਮੇਧਯਞ੍ਞਂ ਯਜਸ੍ਸੁ, ਏਵਂ ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਕਤਮਙ੍ਗਲਕਿਚ੍ਚੋ ਖਗ੍ਗਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਙ੍ਗਵੇਨ ਸਹ ਅਨੇਕਸਤਸਹਸ੍ਸਾ ਗਾਵੋ ਮਾਰੇਸਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਯਞ੍ਞਾਵਾਟੇ ਮਂਸਾਨਿ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਖਾਦਿਂਸੁ, ਪੀਤਕੋਦਾਤਰਤ੍ਤਕਮ੍ਬਲੇ ਚ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਮਾਰੇਸੁਂ. ਤਦੁਪਾਦਾਯ ਕਿਰ ਗਾਵੋ ਪਾਰੁਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਉਬ੍ਬਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਨ ਪਾਦਾ…ਪੇ… ਘਾਤਯੀ’’ਤਿ.

੩੧੩. ਤਤੋ ਦੇਵਾਤਿ ਏਵਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰਾਜਿਨਿ ਗਾਵਿਯੋ ਘਾਤੇਤੁਮਾਰਦ੍ਧੇ ਅਥ ਤਦਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਤਂ ਗੋਘਾਤਕਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਤੇ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਦਯੋ ਦੇਵਾ ਚ, ਪਿਤਰੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਸੁ ਲਦ੍ਧਵੋਹਾਰਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਚ, ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਚ, ਪਬ੍ਬਤਪਾਦਨਿਵਾਸਿਨੋ ਦਾਨਵਯਕ੍ਖਸਞ੍ਞਿਤਾ ਅਸੁਰਰਕ੍ਖਸਾ ਚ ‘‘ਅਧਮ੍ਮੋ ਅਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਨ੍ਤਾ ‘‘ਧਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਧਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚ ਵਦਨ੍ਤਾ ਪਕ੍ਕਨ੍ਦੁਂ. ਏਵਂ ਭੂਮਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਸੋ ਸਦ੍ਦੋ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨ ਯਾਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਅਗਮਾਸਿ, ਏਕਧਿਕ੍ਕਾਰਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋ ਲੋਕੋ ਅਹੋਸਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਯਂ ਸਤ੍ਥਂ ਨਿਪਤੀ ਗਵੇ, ਯਸ੍ਮਾ ਗਾਵਿਮ੍ਹਿ ਸਤ੍ਥਂ ਨਿਪਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੩੧੪. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਦੇਵਾਦਯੋ ਪਕ੍ਕਨ੍ਦੁਂ, ਅਯਮਞ੍ਞੋਪਿ ਲੋਕੇ ਅਨਤ੍ਥੋ ਉਦਪਾਦਿ – ਯੇ ਹਿ ਤੇ ਤਯੋ ਰੋਗਾ ਪੁਰੇ ਆਸੁਂ, ਇਚ੍ਛਾ ਅਨਸਨਂ ਜਰਾ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਪਤ੍ਥਨਤਣ੍ਹਾ ਚ ਖੁਦਾ ਚ ਪਰਿਪਾਕਜਰਾ ਚਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤੇ ਪਸੂਨਞ੍ਚ ਸਮਾਰਮ੍ਭਾ, ਅਟ੍ਠਾਨਵੁਤਿਮਾਗਮੁਂ, ਚਕ੍ਖੁਰੋਗਾਦਿਨਾ ਭੇਦੇਨ ਅਟ੍ਠਨਵੁਤਿਭਾਵਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੩੧੫. ਇਦਾਨਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਪਸੁਸਮਾਰਮ੍ਭਂ ਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਏਸੋ ਅਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਏਸੋ ਪਸੁਸਮਾਰਮ੍ਭਸਙ੍ਖਾਤੋ ਕਾਯਦਣ੍ਡਾਦੀਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਦਣ੍ਡਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਦਣ੍ਡਭੂਤੋ ਧਮ੍ਮਤੋ ਅਪੇਤਤ੍ਤਾ ਅਧਮ੍ਮੋ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਅਹੁ, ਪਵਤ੍ਤੋ ਆਸਿ, ਸੋ ਚ ਖੋ ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪੁਰਾਣੋ, ਯਸ੍ਸ ਓਕ੍ਕਮਨਤੋ ਪਭੁਤਿ ਕੇਨਚਿ ਪਾਦਾਦਿਨਾ ਅਹਿਂਸਨਤੋ ਅਦੂਸਿਕਾਯੋ ਗਾਵੋ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਯਾ ਘਾਤੇਨ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਧਂਸਨ੍ਤਿ ਚਵਨ੍ਤਿ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ ਯਾਜਕਾ ਯਞ੍ਞਯਾਜਿਨੋ ਜਨਾਤਿ.

੩੧੬. ਏਵਮੇਸੋ ਅਣੁਧਮ੍ਮੋਤਿ ਏਵਂ ਏਸੋ ਲਾਮਕਧਮ੍ਮੋ ਹੀਨਧਮ੍ਮੋ, ਅਧਮ੍ਮੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਦਾਨਧਮ੍ਮੋਪਿ ਅਪ੍ਪਕੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਅਣੁਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ. ਪੋਰਾਣੋਤਿ ਤਾਵ ਚਿਰਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪੋਰਾਣੋ. ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਪਨ ਗਰਹਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞੂਗਰਹਿਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਵਿਞ੍ਞੁਗਰਹਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਤ੍ਥ ਏਦਿਸਕਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਯਾਜਕਂ ਗਰਹਤੀ ਜਨੋ. ਕਥਂ? ‘‘ਅਬ੍ਬੁਦਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਂ, ਗਾਵੋ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਮਂਸਂ ਖਾਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਿ ਵਤ੍ਵਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਨੁਸ੍ਸਵੋ.

੩੧੭. ਏਵਂ ਧਮ੍ਮੇ ਵਿਯਾਪਨ੍ਨੇਤਿ ਏਵਂ ਪੋਰਾਣੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਧਮ੍ਮੇ ਨਟ੍ਠੇ. ‘‘ਵਿਯਾਵਤ੍ਤੇ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਵਿਪਰਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਥਾ ਭੂਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਭਿਨ੍ਨਾ ਸੁਦ੍ਦਵੇਸ੍ਸਿਕਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਮਗ੍ਗਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਾ ਸੁਦ੍ਦਾ ਚ ਵੇਸ੍ਸਾ ਚ ਤੇ ਵਿਭਿਨ੍ਨਾ. ਪੁਥੂ ਵਿਭਿਨ੍ਨਾ ਖਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਬਹੂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਭਿਨ੍ਨਾ. ਪਤਿਂ ਭਰਿਯਾਵਮਞ੍ਞਥਾਤਿ ਭਰਿਯਾ ਚ ਘਰਾਵਾਸਤ੍ਥਂ ਇਸ੍ਸਰਿਯਬਲੇ ਠਪਿਤਾ ਪੁਤ੍ਤਬਲਾਦੀਹਿ ਉਪੇਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਤਿਂ ਅਵਮਞ੍ਞਥ, ਪਰਿਭਵਿ ਅਵਮਞ੍ਞਿ ਨ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਉਪਟ੍ਠਾਸਿ.

੩੧੮. ਏਵਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਵਿਭਿਨ੍ਨਾ ਸਮਾਨਾ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਬਨ੍ਧੂ ਚ…ਪੇ… ਕਾਮਾਨਂ ਵਸਮਨ੍ਵਗੁਨ੍ਤਿ. ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ ਯੇ ਚਞ੍ਞੇ ਵੇਸ੍ਸਸੁਦ੍ਦਾ ਯਥਾ ਸਙ੍ਕਰਂ ਨਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਤਾ ਗੋਤ੍ਤਰਕ੍ਖਿਤਾ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤਂ ਜਾਤਿਵਾਦਂ ਨਿਰਂਕਤ੍ਵਾ, ‘‘ਅਹਂ ਖਤ੍ਤਿਯੋ, ਅਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿ ਏਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਨਾਸੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਕਾਮਾਨਂ ਵਸਂ ਅਨ੍ਵਗੁਂ ਆਸਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ, ਕਾਮਹੇਤੁ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਨਾਕਂਸੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਭਗਵਾ ‘‘ਇਸਯੋ ਪੁਬ੍ਬਕਾ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਨਵਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਪੋਰਾਣਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਵਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਯੋ ਨੇਸਂ ਪਰਮੋ’’ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਮਂ, ‘‘ਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤਮਨੁਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਦੇਵਸਮਂ, ‘‘ਤਣ੍ਡੁਲਂ ਸਯਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਾਹਿ ਚਤੂਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਮਰਿਯਾਦਂ, ‘‘ਤੇਸਂ ਆਸਿ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਸਤ੍ਤਰਸਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਮਰਿਯਾਦਂ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦੇਵਾਦੀਨਂ ਪਕ੍ਕਨ੍ਦਨਾਦਿਦੀਪਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਚਣ੍ਡਾਲੋ ਪਨ ਇਧ ਅਵੁਤ੍ਤੋਯੇਵ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਵਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਕਾਰਣਂ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਧਮ੍ਮਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਮਦੇਵਸਮਮਰਿਯਾਦਾ ਕਾਰਣਂ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਮਰਿਯਾਦੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਦੋਣਸੁਤ੍ਤੇ (ਅ. ਨਿ. ੫.੧੯੨) ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਚਣ੍ਡਾਲੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਧਮ੍ਮਵਿਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਅਕਾਰਣਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਵਿਪਨ੍ਨੇ ਧਮ੍ਮੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਅਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾਵ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਏਤਰਹਿ ਪਨ ਸੋਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਚਣ੍ਡਾਲੋ ਦੁਲ੍ਲਭੋ. ਏਵਮਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਧਮ੍ਮੋ ਵਿਨਟ੍ਠੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ਦੋਣੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ – ‘‘ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਮਯਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਚਣ੍ਡਾਲਮ੍ਪਿ ਨ ਪੂਰੇਮਾ’’ਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਧਮ੍ਮਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਧਮ੍ਮਸੁਤ੍ਤ-(ਨਾਵਾਸੁਤ੍ਤ)-ਵਣ੍ਣਨਾ

੩੧੯. ਯਸ੍ਮਾ ਹਿ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਸੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਨਾਵਾਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਂ ਆਰਬ੍ਭ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਕਿਰ ਭਗਵਤਿ ਦ੍ਵੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾ ਏਕਂ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਦੇਵਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਤੇਸਂ ਪਠਮੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਗਹਸ੍ਸ ਅਵਿਦੂਰੇ ਉਪਤਿਸ੍ਸਗਾਮੋ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਭੋਗਗਾਮੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਸਟ੍ਠਿਅਧਿਕਪਞ੍ਚਕੋਟਿਸਤਧਨਵਿਭਵਸ੍ਸ ਗਾਮਸਾਮਿਨੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਰੂਪਸਾਰੀ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ, ਤਸ੍ਸਾ ਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਦੁਤਿਯੋ ਤਸ੍ਸੇਵਾਵਿਦੂਰੇ ਕੋਲਿਤਗਾਮੋ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਭੋਗਗਾਮੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਥਾਰੂਪਵਿਭਵਸ੍ਸੇਵ ਗਾਮਸਾਮਿਨੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੀ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ, ਤਸ੍ਸਾ ਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਤਂ ਦਿਵਸਮੇਵ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਏਵਂ ਤੇਸਂ ਏਕਦਿਵਸਮੇਵ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ ਗਬ੍ਭਵੁਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਅਹੋਸਿ. ਏਕਦਿਵਸੇਯੇਵ ਚ ਨੇਸਂ ਏਕਸ੍ਸ ਉਪਤਿਸ੍ਸਗਾਮੇ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਉਪਤਿਸ੍ਸੋ, ਏਕਸ੍ਸ ਕੋਲਿਤਗਾਮੇ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਕੋਲਿਤੋਤਿ ਨਾਮਮਕਂਸੁ.

ਤੇ ਸਹਪਂਸੁਂ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਾ ਸਹਾਯਕਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਵੁਡ੍ਢਿਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚ ਪਞ੍ਚਪਞ੍ਚਮਾਣਵਕਸਤਾਨਿ ਪਰਿਵਾਰਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਵਾ ਨਦੀਤਿਤ੍ਥਂ ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਸਪਰਿਵਾਰਾਯੇਵ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਏਕੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਸੁਵਣ੍ਣਸਿਵਿਕਾਸਤੇਹਿ, ਦੁਤਿਯੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਆਜਞ੍ਞਰਥਸਤੇਹਿ. ਤਦਾ ਚ ਰਾਜਗਹੇ ਕਾਲਾਨੁਕਾਲਂ ਗਿਰਗ੍ਗਸਮਜ੍ਜੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਨਗਰਵੇਮਜ੍ਝੇ ਯਤ੍ਥ ਸਕਲਅਙ੍ਗਮਗਧਵਾਸਿਨੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਮਾਰਾਦਯੋ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਸੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇਸੁ ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦੀਸੁ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਸਮਜ੍ਜਵਿਭੂਤਿਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਤੇ ਸਹਾਯਕਾ ਤੇਨ ਪਰਿਵਾਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਸਨੇਸੁ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਉਪਤਿਸ੍ਸੋ ਸਮਜ੍ਜਵਿਭੂਤਿਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਮਹਾਜਨਕਾਯਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੋ ਜਨਕਾਯੋ ਵਸ੍ਸਸਤਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾਵ ਮਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਮਰਣਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਲਾਟਨ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਵਿਯ ਅਹੋਸਿ, ਤਥਾ ਕੋਲਿਤਸ੍ਸ. ਤੇਸਂ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰੇਸੁ ਨਟੇਸੁ ਨਚ੍ਚਨ੍ਤੇਸੁ ਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤੇਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਨਮਿ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਸਂਵੇਗੋਯੇਵ ਉਦਪਾਦਿ.

ਅਥ ਵੁਟ੍ਠਿਤੇ ਸਮਜ੍ਜੇ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਸਕਪਰਿਵਾਰੇਨ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਸਹਾਯੇਸੁ ਕੋਲਿਤੋ ਉਪਤਿਸ੍ਸਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਿਂ, ਸਮ੍ਮ, ਨਾਟਕਾਦਿਦਸ੍ਸਨੇਨ ਤਵ ਪਮੋਦਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਾਹੋਸੀ’’ਤਿ? ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਤਮ੍ਪਿ ਤਥੇਵ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿ. ਸੋਪਿ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਹਿ, ਸਮ੍ਮ, ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਮਤਂ ਗਵੇਸਾਮਾ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਸਾਧੁ ਸਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਉਪਤਿਸ੍ਸੋ ਤਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ. ਤਤੋ ਦ੍ਵੇਪਿ ਜਨਾ ਤਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦੇਵ ਰਾਜਗਹਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਰਾਜਗਹੇ ਸਞ੍ਚਯੋ ਨਾਮ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਪਟਿਵਸਤਿ. ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਞ੍ਚਹਿ ਮਾਣਵਕਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਕਤਿਪਾਹੇਨੇਵ ਤਯੋ ਵੇਦੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਚ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸਮਯਂ ਉਗ੍ਗਹੇਸੁਂ. ਤੇ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਥਾਨਂ ਆਦਿਮਜ੍ਝਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯਂ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ – ‘‘ਇਮੇਸਂ ਸਤ੍ਥਾਨਂ ਆਦਿਮਜ੍ਝਂ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਪਨ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ‘ਇਦਂ ਨਾਮ ਇਮੇਹਿ ਸਤ੍ਥੇਹਿ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯਾਤਿ, ਯਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਪਾਪੁਣਿਤਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥੀ’’’ਤਿ. ਸੋਪਿ ਆਹ – ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਤਥਾਵਿਧਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤੇ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਮਯਂ ਇਮੇਸਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਗਵੇਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਆਚਰਿਯੋ ‘‘ਯਥਾਸੁਖਂ ਗਵੇਸਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਏਵਂ ਤੇ ਤੇਨ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ ਅਮਤਂ ਗਵੇਸਮਾਨਾ ਆਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤਾ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਪਾਕਟਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇਹਿ ਖਤ੍ਤਿਯਪਣ੍ਡਿਤਾਦਯੋ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠਾ ਉਤ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰਿਂ ਨ ਸਮ੍ਪਾਯਨ੍ਤਿ. ‘‘ਉਪਤਿਸ੍ਸੋ ਕੋਲਿਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ‘‘ਕੇ ਏਤੇ, ਨ ਖੋ ਮਯਂ ਜਾਨਾਮਾ’’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਂ ਵਿਸ੍ਸੁਤਾ ਅਹੇਸੁਂ.

ਏਵਂ ਤੇਸੁ ਅਮਤਪਰਿਯੇਸਨਂ ਚਰਮਾਨੇਸੁ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਾ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਵਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਰਾਜਗਹਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਤੇ ਚ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਅਮਤਂ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਪਰਿਯੋਸਾਨਪਞ੍ਹਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਲਭਨ੍ਤਾ ਪੁਨਦੇਵ ਰਾਜਗਹਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਸ੍ਸਜਿ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਯਾਵ ਤੇਸਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ, ਤਾਵ ਸਬ੍ਬਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ (ਮਹਾਵ. ੬੦) ਆਗਤਨਯੇਨੇਵ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਸਹਾਯਕੇਸੁ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਅਡ੍ਢਮਾਸੇਨ ਸਾਵਕਪਾਰਮੀਞਾਣਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਸੋ ਯਦਾ ਅਸ੍ਸਜਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਵਿਹਾਰੇ ਵਸਤਿ, ਤਦਾ ਭਗਵਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯੋ ਮੇ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ, ਏਤਮਹਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨਂ ਅਞ੍ਞਾਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਰਵੇਨ. ਯਦਾ ਪਨ ਅਸ੍ਸਜਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਵਿਹਾਰੇ ਨ ਵਸਤਿ, ਤਦਾ ਯਸ੍ਸਂ ਦਿਸਾਯਂ ਥੇਰੋ ਵਸਤਿ, ਤਂ ਦਿਸਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇਨ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਨਮਸ੍ਸਤਿ. ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਕੇਚਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ – ‘‘ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਿਸਂ ਨਮਸ੍ਸਤਿ, ਅਜ੍ਜਾਪਿ ਮਞ੍ਞੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਦਿਟ੍ਠਿ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਦਿਬ੍ਬਾਯ ਸੋਤਧਾਤੁਯਾ ਤਂ ਕਥਾਸਲ੍ਲਾਪਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਵਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂਯੇਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਾਯ ਨੁਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ? ਤੇ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਦਿਸਂ ਨਮਸ੍ਸਤਿ, ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਾਸਨਂ ਅਞ੍ਞਾਸਿ, ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਚਰਿਯਂ ਵਨ੍ਦਤਿ ਨਮਸ੍ਸਤਿ ਸਮ੍ਮਾਨੇਤਿ, ਆਚਰਿਯਪੂਜਕੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਹਿ ਧਮ੍ਮਂ ਪੁਰਿਸੋ ਵਿਜਞ੍ਞਾਤਿ ਯਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਪਿਟਕਤ੍ਤਯਪ੍ਪਭੇਦਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਂ ਵਾ, ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਨਵਲੋਕੁਤ੍ਤਰਪ੍ਪਭੇਦਂ ਪਟਿਵੇਧਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਪੁਰਿਸੋ ਵਿਜਞ੍ਞਾ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ਵੇਦੇਯ੍ਯ. ‘‘ਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਸੋ ਏਵਤ੍ਥੋ. ਇਨ੍ਦਂਵ ਨਂ ਦੇਵਤਾ ਪੂਜਯੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯਥਾ ਸਕ੍ਕਂ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦਂ ਦ੍ਵੀਸੁ ਦੇਵਲੋਕੇਸੁ ਦੇਵਤਾ ਪੂਜੇਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਕਾਲਸ੍ਸੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਉਪਾਹਨਓਮੁਞ੍ਚਨਾਦਿਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵਤ੍ਤਪਟਿਵਤ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਪੂਜੇਯ੍ਯ ਸਕ੍ਕਰੇਯ੍ਯ ਗਰੁਕਰੇਯ੍ਯ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਸੋ ਪੂਜਿਤੋ…ਪੇ… ਪਾਤੁਕਰੋਤਿ ਧਮ੍ਮਂ, ਸੋ ਆਚਰਿਯੋ ਏਵਂ ਪੂਜਿਤੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਮ੍ਹਿ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਦੇਸਨਾਵਸੇਨੇਵ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਞ੍ਚ, ਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਪਟਿਵੇਧਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਪਾਤੁਕਰੋਤਿ ਦੇਸੇਤਿ, ਦੇਸਨਾਯ ਵਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਂ, ਉਪਮਾਵਸੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਧਿਗਤਪਟਿਵੇਧਧਮ੍ਮਂ ਪਾਤੁਕਰੋਤਿ.

੩੨੦. ਤਦਟ੍ਠਿਕਤ੍ਵਾਨ ਨਿਸਮ੍ਮ ਧੀਰੋਤਿ ਏਵਂ ਪਸਨ੍ਨੇਨ ਆਚਰਿਯੇਨ ਪਾਤੁਕਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਟ੍ਠਿਕਤ੍ਵਾਨ ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਉਪਧਾਰਣਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਧੀਰੋ ਪੁਰਿਸੋ. ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੋਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨੁਲੋਮਤ੍ਤਾ ਅਨੁਧਮ੍ਮਭੂਤਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਭਾਵਯਮਾਨੋ. ਵਿਞ੍ਞੂ ਵਿਭਾਵੀ ਨਿਪੁਣੋ ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞੁਤਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਧਿਗਮੇਨ ਵਿਞ੍ਞੂ, ਵਿਭਾਵੇਤ੍ਵਾ ਪਰੇਸਮ੍ਪਿ ਪਾਕਟਂ ਕਤ੍ਵਾ ਞਾਪਨਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਵਿਭਾਵੀ, ਪਰਮਸੁਖੁਮਤ੍ਥਪਟਿਵੇਧਤਾਯ ਨਿਪੁਣੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਤਾਦਿਸਂ ਭਜਤਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋਤਿ ਯੋ ਤਾਦਿਸਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਂ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਤਪ੍ਪਸਾਦਨਪਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਭਜਤਿ.

੩੨੧. ਏਵਂ ਪਣ੍ਡਿਤਾਚਰਿਯਸੇਵਨਂ ਪਸਂਸਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਬਾਲਾਚਰਿਯਸੇਵਨਂ ਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ‘‘ਖੁਦ੍ਦਞ੍ਚ ਬਾਲ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਖੁਦ੍ਦਨ੍ਤਿ ਖੁਦ੍ਦੇਨ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦਿਨਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ, ਪਞ੍ਞਾਭਾਵਤੋ ਬਾਲਂ. ਅਨਾਗਤਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਨਧਿਗਤਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਟਿਵੇਧਤ੍ਥਂ. ਉਸੂਯਕਨ੍ਤਿ ਇਸ੍ਸਾਮਨਕਤਾਯ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਸ੍ਸ ਵੁਡ੍ਢਿਂ ਅਸਹਮਾਨਂ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ ਪਦਤੋ. ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਤੋ ਪਨ ਯੋ ਬਹੁਚੀਵਰਾਦਿਲਾਭੀ ਆਚਰਿਯੋ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾਨਂ ਚੀਵਰਾਦੀਨਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਦਾਤੁਂ, ਧਮ੍ਮਦਾਨੇ ਪਨ ਅਨਿਚ੍ਚਦੁਕ੍ਖਾਨਤ੍ਤਵਚਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਏਤੇਹਿ ਖੁਦ੍ਦਤਾਦਿਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਤਂ ਖੁਦ੍ਦਂ ਬਾਲਂ ਅਨਾਗਤਤ੍ਥਂ ਉਸੂਯਕਂ ਆਚਰਿਯਂ ਉਪਸੇਵਮਾਨੋ ‘‘ਪੂਤਿਮਚ੍ਛਂ ਕੁਸਗ੍ਗੇਨਾ’’ਤਿ (ਇਤਿਵੁ. ੭੬; ਜਾ. ੧.੧੫.੧੮੩) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਯਮ੍ਪਿ ਬਾਲੋ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਧ ਸਾਸਨੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਵੇਧਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਅਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਚ ਅਵਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਚ ਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਕਙ੍ਖਾ, ਤਂ ਅਤਰਿਤ੍ਵਾ ਮਰਣਂ ਉਪੇਤੀਤਿ ਏਵਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੩੨੨-੩. ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸੇਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਾਕਟਕਰਣਤ੍ਥਂ ‘‘ਯਥਾ ਨਰੋ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਆਪਗਨ੍ਤਿ ਨਦਿਂ. ਮਹੋਦਕਨ੍ਤਿ ਬਹੁਉਦਕਂ. ਸਲਿਲਨ੍ਤਿ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਗਤਂ, ਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ‘‘ਸਰਿਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਸੋ ਏਵਤ੍ਥੋ. ਸੀਘਸੋਤਨ੍ਤਿ ਹਾਰਹਾਰਿਕਂ, ਵੇਗਵਤਿਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਿਂ ਸੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸੋ ਵੁਯ੍ਹਮਾਨੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ਸੋਕਾਰੇਨ ਤਸ੍ਸ ਨਰਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤੋ ਸੋਕਾਰੋ. ਕਿਂ ਸੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨਾਮ ਸੋ, ਵਿਨਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨਾਮ ਸੋ’’ਤਿ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਦੁਵਿਧਮੇਵ. ਅਨਿਸਾਮਯਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਨਿਸਾਮੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਂ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ ਪਦਤੋ.

ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਤੋ ਪਨ ਯਥਾ ਯੋ ਕੋਚਿਦੇਵ ਨਰੋ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਨਦਿਂ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਤਾਯ ਨਦਿਯਾ ਵੁਯ੍ਹਮਾਨੋ ਅਨੁਸੋਤਗਾਮੀ ਸੋਤਮੇਵ ਅਨੁਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪਰੇ ਪਾਰਤ੍ਥਿਕੇ ਕਿਂ ਸਕ੍ਖਤਿ ਪਾਰਂ ਨੇਤੁਂ. ‘‘ਸਕ੍ਕਤੀ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਤਥੇਵ ਦੁਵਿਧਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾਨਞ੍ਚ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਅਤ੍ਥਂ ਅਨਿਸਾਮੇਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਅਵਿਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਅਨਿਸਾਮਿਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਵਿਤਿਣ੍ਣਕਙ੍ਖੋ ਪਰੇ ਕਿਂ ਸਕ੍ਖਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਪੇਤੁਂ ਪੇਕ੍ਖਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ‘‘ਸੋ ਵਤ, ਚੁਨ੍ਦ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਲਿਪਪਲਿਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿਆਦਿਕਞ੍ਚੇਤ੍ਥ (ਮ. ਨਿ. ੧.੮੭) ਸੁਤ੍ਤਪਦਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤਬ੍ਬਂ.

੩੨੪-੫. ਏਵਂ ਬਾਲਸੇਵਨਾਯ ਬਾਲਸ੍ਸ ਪਰਂ ਨਿਜ੍ਝਾਪੇਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਪਾਕਟਕਰਣਤ੍ਥਂ ਉਪਮਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ‘‘ਯੋ ਤਾਦਿਸਂ ਭਜਤਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸ ਪਰੇ ਨਿਜ੍ਝਾਪੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਪਾਕਟਕਰਣਤ੍ਥਂ ‘‘ਯਥਾਪਿ ਨਾਵ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਫਿਯੇਨਾਤਿ ਦਬ੍ਬਿਪਦਰੇਨ. ਰਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਵੇਲ਼ੁਦਣ੍ਡੇਨ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਸਂ ਨਾਵਾਯਂ. ਤਤ੍ਰੂਪਯਞ੍ਞੂਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਨਾਵਾਯ ਆਹਰਣਪਟਿਹਰਣਾਦਿਉਪਾਯਜਾਨਨੇਨ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਾਦਨੇਨ ਉਪਾਯਞ੍ਞੂ. ਸਿਕ੍ਖਿਤਸਿਕ੍ਖਤਾਯ ਸੁਕੁਸਲਹਤ੍ਥਤਾਯ ਚ ਕੁਸਲੋ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੁਪਦ੍ਦਵਪਟਿਕਾਰਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਮੁਤੀਮਾ. ਵੇਦਗੂਤਿ ਵੇਦਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਮਗ੍ਗਞਾਣੇਹਿ ਗਤੋ. ਭਾਵਿਤਤ੍ਤੋਤਿ ਤਾਯੇਵ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਭਾਵਿਤਚਿਤ੍ਤੋ. ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ. ਅਵੇਧਧਮ੍ਮੋਤਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਲੋਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਕਮ੍ਪਨਿਯਸਭਾਵੋ. ਸੋਤਾਵਧਾਨੂਪਨਿਸੂਪਪਨ੍ਨੇਤਿ ਸੋਤਓਦਹਨੇਨ ਚ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਚ ਉਪਪਨ੍ਨੇ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਪਦਤ੍ਥਮੇਵ. ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਯੋਜਨਾਪਿ ਸਕ੍ਕਾ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਜਾਨਿਤੁਨ੍ਤਿ ਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾ.

੩੨੬. ਏਵਂ ਪਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸ ਪਰੇ ਨਿਜ੍ਝਾਪੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਭਾਵਪਾਕਟਕਰਣਤ੍ਥਂ ਉਪਮਂ ਵਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਪਣ੍ਡਿਤਸੇਵਨਾਯ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਹਵੇ’’ਤਿ ਇਮਂ ਅਵਸਾਨਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਯਸ੍ਮਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਪਣ੍ਡਿਤਸੇਵਨੇਨ ਵਿਸੇਸਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਹਵੇ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਂ ਭਜੇਥ. ਕੀਦਿਸਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਂ ਭਜੇਥ? ਮੇਧਾਵਿਨਞ੍ਚੇਵ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਞ੍ਚ, ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਮੇਧਾਵਿਨਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਸੁਤਦ੍ਵਯੇਨ ਚ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਂ. ਤਾਦਿਸਞ੍ਹਿ ਭਜਮਾਨੋ ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਥਂ ਏਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਚ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਤਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਵੇਧਵਸੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਤਧਮ੍ਮੋ ਸੋ ਮਗ੍ਗਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਭੇਦਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੁਖਂ ਲਭੇਥ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਸਮਾਪੇਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਧਮ੍ਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਕਿਂਸੀਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੨੭. ਕਿਂਸੀਲੋਤਿ ਕਿਂਸੀਲਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਿਹਿਸਹਾਯਕੋ ਏਕੋ ਥੇਰਸ੍ਸੇਵ ਪਿਤੁਨੋ ਵਙ੍ਗਨ੍ਤਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸਹਾਯਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਸਟ੍ਠਿਕੋਟਿਅਧਿਕਂ ਪਞ੍ਚਸਤਕੋਟਿਧਨਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਿ. ਤਸ੍ਸ ਥੇਰੋ ਬਹੁਸੋ ਓਵਦਿਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਦਾਸਿ, ਸੋ ਤੇਨ ਵਿਸੇਸਂ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਤੋ ਥੇਰੋ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਵੇਨੇਯ੍ਯੋ ਏਸੋ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਤਂ ਆਦਾਯ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਅਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂਸੀਲੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਅਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਂਸੀਲੋਤਿ ਕੀਦਿਸੇਨ ਵਾਰਿਤ੍ਤਸੀਲੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਕੀਦਿਸਪਕਤਿਕੋ ਵਾ. ਕਿਂਸਮਾਚਾਰੋਤਿ ਕੀਦਿਸੇਨ ਚਾਰਿਤ੍ਤੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ. ਕਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਬ੍ਰੂਹਯਨ੍ਤਿ ਕਾਨਿ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦੀਨਿ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ. ਨਰੋ ਸਮ੍ਮਾ ਨਿਵਿਟ੍ਠਸ੍ਸਾਤਿ ਅਭਿਰਤੋ ਨਰੋ ਸਾਸਨੇ ਸਮ੍ਮਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਉਤ੍ਤਮਤ੍ਥਞ੍ਚ ਪਾਪੁਣੇਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਨਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਅਰਹਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੩੨੮. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਅਡ੍ਢਮਾਸੂਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਕਸ੍ਮਾ ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕਪੁਥੁਜ੍ਜਨਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਂ ਆਰਬ੍ਭਾ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ਚਾਰਿਤ੍ਤਸੀਲਂ ਅਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾਵ ਤਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਾਯਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵੁਡ੍ਢਾਪਚਾਯੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਾਵੁਡ੍ਢੋ, ਗੁਣਵੁਡ੍ਢੋ, ਜਾਤਿਵੁਡ੍ਢੋ, ਵਯੋਵੁਡ੍ਢੋਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵੁਡ੍ਢਾ. ਜਾਤਿਯਾ ਹਿ ਦਹਰੋਪਿ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤਮਹਲ੍ਲਕਭਿਕ੍ਖੂਨਮਨ੍ਤਰੇ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਪਞ੍ਞਾਯ ਵੁਡ੍ਢਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਾਵੁਡ੍ਢੋ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਮਹਲ੍ਲਕਭਿਕ੍ਖੂਪਿ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਓਵਾਦਵਿਨਿਚ੍ਛਯਪਞ੍ਹਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਨਿ ਚ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਦਹਰੋਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਧਿਗਮਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਗੁਣਵੁਡ੍ਢੋ ਨਾਮ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਓਵਾਦੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਮਹਲ੍ਲਕਾਪਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਗਬ੍ਭਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਦਹਰੋਪਿ ਰਾਜਾ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮੁਦ੍ਧਾਵਸਿਤ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਾ ਸੇਸਜਨਸ੍ਸ ਵਨ੍ਦਨਾਰਹਤੋ ਜਾਤਿਵੁਡ੍ਢੋ ਨਾਮ. ਸਬ੍ਬੋ ਪਨ ਪਠਮਜਾਤੋ ਵਯੋਵੁਡ੍ਢੋ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਦਿਸੋ ਨਤ੍ਥਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ, ਤਥਾ ਗੁਣੇਨਪਿ ਅਡ੍ਢਮਾਸੇਨ ਸਬ੍ਬਸਾਵਕਪਾਰਮੀਞਾਣਸ੍ਸ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਜਾਤਿਯਾਪਿ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਵਯੇਨ ਸਮਾਨੋਪਿ ਸੋ ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਵੁਡ੍ਢੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨਤ੍ਥੇ ਪਞ੍ਞਾਗੁਣੇਹਿ ਏਵ ਵੁਡ੍ਢਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਗਵਾ ਆਹ – ‘‘ਵੁਡ੍ਢਾਪਚਾਯੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਦਿਸਾਨਂ ਵੁਡ੍ਢਾਨਂ ਅਪਚਿਤਿਕਰਣੇਨ ਵੁਡ੍ਢਾਪਚਾਯੀ, ਤੇਸਮੇਵ ਵੁਡ੍ਢਾਨਂ ਲਾਭਾਦੀਸੁ ਉਸੂਯਵਿਗਮੇਨ ਅਨੁਸੂਯਕੋ ਚ ਸਿਯਾਤਿ ਅਯਮਾਦਿਪਾਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ.

ਕਾਲਞ੍ਞੂ ਚਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਰਾਗੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਤਸ੍ਸ ਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਾਯ ਗਰੂਨਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਪਿ ਕਾਲਞ੍ਞੂ, ਦੋਸੇ… ਮੋਹੇ… ਕੋਸਜ੍ਜੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਤਸ੍ਸ ਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਾਯ ਗਰੂਨਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਪਿ ਕਾਲਞ੍ਞੂ, ਯਤੋ ਏਵਂ ਕਾਲਞ੍ਞੂ ਚ ਅਸ੍ਸ ਗਰੂਨਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ. ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਨ੍ਤਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯੁਤ੍ਤਂ. ਏਰਯਿਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਖਣਞ੍ਞੂਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਕਥਾਯ ਖਣਵੇਦੀ, ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਵਾ ਅਯਂ ਈਦਿਸਾਯ ਕਥਾਯ ਸਵਨਕ੍ਖਣੋਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋ. ਸੁਣੇਯ੍ਯ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਾਤਿ ਤਂ ਕਥਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਸੁਣੇਯ੍ਯ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਤਮੇਵ, ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਦਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਸੁਭਾਸਿਤਾਨਿ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਮੇਵ ਸੁਣੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੩੨੯. ‘‘ਕਾਲਞ੍ਞੂ ਚਸ੍ਸ ਗਰੂਨਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਰਾਗਾਦਿਵਿਨੋਦਨਕਾਲਂ ਞਤ੍ਵਾਪਿ ਗਰੂਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਕਾਲੇਨ ਗਚ੍ਛੇ ਗਰੂਨਂ ਸਕਾਸਂ, ‘‘ਅਹਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕੋ ਧੁਤਙ੍ਗਧਰੋ ਚਾ’’ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਨ ਚੇਤਿਯਵਨ੍ਦਨਬੋਧਿਯਙ੍ਗਣਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਮਗ੍ਗਅਤਿਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਵੇਲਾਦੀਸੁ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਠਿਤਮਾਚਰਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਸਕਸੇਨਾਸਨੇ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਦਰਥਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਦਿਵਿਧਿਪੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋਪਿ ਚ ਥਮ੍ਭਂ ਨਿਰਂਕਤ੍ਵਾ ਨਿਵਾਤਵੁਤ੍ਤਿ ਥਦ੍ਧਭਾਵਕਰਂ ਮਾਨਂ ਵਿਨਾਸੇਤ੍ਵਾ ਨੀਚਵੁਤ੍ਤਿ ਪਾਦਪੁਞ੍ਛਨਚੋਲ਼ਕਛਿਨ੍ਨਵਿਸਾਣੁਸਭਉਦ੍ਧਤਦਾਠਸਪ੍ਪਸਦਿਸੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯ. ਅਥ ਤੇਨ ਗਰੁਨਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਧਮ੍ਮਂ…ਪੇ… ਸਮਾਚਰੇ ਚ. ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਭਾਸਿਤਤ੍ਥਂ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਧਮ੍ਮਂ. ਸਂਯਮਨ੍ਤਿ ਸੀਲਂ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਵਸੇਸਸਾਸਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ. ਅਨੁਸ੍ਸਰੇ ਚੇਵ ਸਮਾਚਰੇ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਕਥਿਤੋਕਾਸੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰੇਯ੍ਯ, ਧਮ੍ਮਂ ਸਂਯਮਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਕਥਿਤੋਕਾਸੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰੇਯ੍ਯ, ਅਨੁਸ੍ਸਰਣਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਚ ਅਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸਮਾਚਰੇ ਸਮਾਚਰੇਯ੍ਯ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ. ਤਾਸਂ ਕਥਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਪਵਤ੍ਤਨੇ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਹਿ ਕਿਚ੍ਚਕਰੋ ਹੋਤਿ.

੩੩੦. ਤਤੋ ਪਰਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾਰਾਮੋ ਧਮ੍ਮਰਤੋ ਧਮ੍ਮੇ ਠਿਤੋ ਧਮ੍ਮਵਿਨਿਚ੍ਛਯਞ੍ਞੂ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੁ ਚੇਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾ, ਆਰਾਮੋ ਰਤੀਤਿ ਏਕੋਵ ਅਤ੍ਥੋ, ਧਮ੍ਮੇ ਆਰਾਮੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਧਮ੍ਮਾਰਾਮੋ. ਧਮ੍ਮੇ ਰਤੋ, ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਪਿਹੇਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਰਤੋ. ਧਮ੍ਮੇ ਠਿਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਵਤ੍ਤਨਤੋ. ਧਮ੍ਮਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਉਦਯਞਾਣਂ ਇਦਂ ਵਯਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਵਿਨਿਚ੍ਛਯਞ੍ਞੂ, ਏਵਰੂਪੋ ਅਸ੍ਸ. ਅਥ ਯਾਯਂ ਰਾਜਕਥਾਦਿਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾ ਤਰੁਣਵਿਪਸ੍ਸਕਸ੍ਸ ਬਹਿਦ੍ਧਾਰੂਪਾਦੀਸੁ ਅਭਿਨਨ੍ਦਨੁਪ੍ਪਾਦਨੇਨ ਤਂ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਧਮ੍ਮਂ ਸਨ੍ਦੂਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਧਮ੍ਮਸਨ੍ਦੋਸਵਾਦੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਨੇਵਾਚਰੇ ਧਮ੍ਮਸਨ੍ਦੋਸਵਾਦਂ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਆਵਾਸਗੋਚਰਾਦਿਸਪ੍ਪਾਯਾਨਿ ਸੇਵਨ੍ਤੋ ਤਚ੍ਛੇਹਿ ਨੀਯੇਥ ਸੁਭਾਸਿਤੇਹਿ. ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨੇਵੇਤ੍ਥ ਤਚ੍ਛਾਨਿ, ਤਥਾਰੂਪੇਹਿ ਸੁਭਾਸਿਤੇਹਿ ਨੀਯੇਥ ਨੀਯੇਯ੍ਯ, ਕਾਲਂ ਖੇਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੩੩੧. ਇਦਾਨਿ ‘‘ਧਮ੍ਮਸਨ੍ਦੋਸਵਾਦ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤਿਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਂ ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਤਦਞ੍ਞੇਨਪਿ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ‘‘ਹਸ੍ਸਂ ਜਪ੍ਪ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਹਾਸਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਵਿਪਸ੍ਸਕੇਨ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਹਸਨੀਯਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਸਿਤਮਤ੍ਤਮੇਵ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਨਿਰਤ੍ਥਕਕਥਾਜਪ੍ਪੋ ਨ ਭਾਸਿਤਬ੍ਬੋ, ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨਾਦੀਸੁ ਪਰਿਦੇਵੋ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋ, ਖਾਣੁਕਣ੍ਟਕਾਦਿਮ੍ਹਿ ਮਨੋਪਦੋਸੋ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ. ਮਾਯਾਕਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਮਾਯਾ, ਤਿਵਿਧਂ ਕੁਹਨਂ, ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਗਿਦ੍ਧਿ, ਜਾਤਿਆਦੀਹਿ ਮਾਨੋ, ਪਚ੍ਚਨੀਕਸਾਤਤਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਸਾਰਮ੍ਭੋ, ਫਰੁਸਵਚਨਲਕ੍ਖਣਂ ਕਕ੍ਕਸਂ, ਰਾਗਾਦਯੋ ਕਸਾਵਾ, ਅਧਿਮਤ੍ਤਤਣ੍ਹਾਲਕ੍ਖਣਾ ਮੁਚ੍ਛਾਤਿ ਇਮੇ ਚ ਦੋਸਾ ਸੁਖਕਾਮੇਨ ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੁ ਵਿਯ, ਸੁਚਿਕਾਮੇਨ ਗੂਥਠਾਨਂ ਵਿਯ, ਜੀਵਿਤੁਕਾਮੇਨ ਆਸਿਵਿਸਾਦਯੋ ਵਿਯ ਚ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ. ਹਿਤ੍ਵਾ ਚ ਆਰੋਗ੍ਯਮਦਾਦਿਵਿਗਮਾ ਵੀਤਮਦੇਨ ਚਿਤ੍ਤਵਿਕ੍ਖੇਪਾਭਾਵਾ ਠਿਤਤ੍ਤੇਨ ਚਰਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹਿ ਸਬ੍ਬੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਭਾਵਨਾਯ ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਹਸ੍ਸਂ ਜਪ੍ਪਂ…ਪੇ… ਠਿਤਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.

੩੩੨. ਇਦਾਨਿ ਯ੍ਵਾਯਂ ‘‘ਹਸ੍ਸਂ ਜਪ੍ਪ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਾ ਸਾਹਸੋ ਹੋਤਿ ਅਵੀਮਂਸਕਾਰੀ, ਰਤ੍ਤੋ ਰਾਗਵਸੇਨ ਦੁਟ੍ਠੋ ਦੋਸਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਪਮਤ੍ਤੋ ਚ ਹੋਤਿ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਾਵਨਾਯ ਅਸਾਤਚ੍ਚਕਾਰੀ, ਤਥਾਰੂਪਸ੍ਸ ਚ ‘‘ਸੁਣੇਯ੍ਯ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚ ਸੁਭਾਸਿਤਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ ਓਵਾਦੋ ਨਿਰਤ੍ਥਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਸ੍ਸ ਸਂਕਿਲੇਸਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਸੁਤਾਦਿਵੁਦ੍ਧਿਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਤਸਾਰਾਨੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਾਨਿ ਹੇਤਾਨਿ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਸੁਭਾਸਿਤਾਨਿ, ਤੇਸਂ ਵਿਜਾਨਨਂ ਸਾਰੋ. ਯਦਿ ਵਿਞ੍ਞਾਤਾਨਿ ਸਾਧੁ, ਅਥ ਸਦ੍ਦਮਤ੍ਤਮੇਵ ਗਹਿਤਂ, ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਤਂ ਹੋਤਿ, ਯੇਨ ਏਤਾਨਿ ਸੁਤਮਯੇਨ ਞਾਣੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਸੁਤਂ, ਏਤਞ੍ਚ ਸੁਤਮਯਞਾਣਂ ਵਿਞ੍ਞਾਤਸਮਾਧਿਸਾਰਂ, ਤੇਸੁ ਵਿਞ੍ਞਾਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਯੋ ਸਮਾਧਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਵਿਕ੍ਖੇਪੋ ਤਥਤ੍ਤਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਸਾਰੋ. ਨ ਹਿ ਵਿਜਾਨਨਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਕੋਚਿ ਅਤ੍ਥੋ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ਯੋ ਪਨਾਯਂ ਨਰੋ ਰਾਗਾਦਿਵਸੇਨ ਵਤ੍ਤਨਤੋ ਸਾਹਸੋ, ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਾਵਨਾਯ ਅਸਾਤਚ੍ਚਕਾਰਿਤਾਯ ਪਮਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਸਦ੍ਦਮਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੀਯੇਵ ਹੋਤਿ. ਤੇਨ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਿਜਾਨਨਾਭਾਵਤੋ ਸਾ ਸੁਭਾਸਿਤਵਿਜਾਨਨਪਞ੍ਞਾ ਚ, ਤਥਤ੍ਤਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ ਸੁਤਞ੍ਚ ਨ ਵਡ੍ਢਤੀਤਿ.

੩੩੩. ਏਵਂ ਪਮਤ੍ਤਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪਰਿਹਾਨਿਂ ਸੁਤਪਰਿਹਾਨਿਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾਨਂ ਤਦੁਭਯਸਾਰਾਧਿਗਮਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਧਮ੍ਮੇ ਚ ਯੇ…ਪੇ… ਸਾਰਮਜ੍ਝਗੂ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਰਿਯਪ੍ਪਵੇਦਿਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਧਮ੍ਮੋ. ਏਕੋਪਿ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਧਮ੍ਮਂ ਅਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮੇ ਚ ਯੇ ਅਰਿਯਪ੍ਪਵੇਦਿਤੇ ਰਤਾ ਨਿਰਤਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਸਾਤਚ੍ਚਾਨੁਯੋਗਿਨੋ, ਅਨੁਤ੍ਤਰਾ ਤੇ ਵਚਸਾ ਮਨਸਾ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਚ, ਤੇ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇਨ ਵਚੀਸੁਚਰਿਤੇਨ ਤਿਵਿਧੇਨ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤੇਨ ਤਿਵਿਧੇਨ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤੇਨ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਵਚਸਾ ਮਨਸਾ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਚ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾ, ਅਵਸੇਸਸਤ੍ਤੇਹਿ ਅਸਮਾ ਅਗ੍ਗਾਵਿਸਿਟ੍ਠਾ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਸੀਲੇਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਸੀਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਵਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਾ ਤੇ ਸਨ੍ਤਿਸੋਰਚ੍ਚਸਮਾਧਿਸਣ੍ਠਿਤਾ, ਸੁਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਸਾਰਮਜ੍ਝਗੂ, ਯੇ ਅਰਿਯਪ੍ਪਵੇਦਿਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਰਤਾ, ਤੇ ਨ ਕੇਵਲਂ ਵਾਚਾਦੀਹਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਸਨ੍ਤਿਸੋਰਚ੍ਚੇ ਸਮਾਧਿਮ੍ਹਿ ਚ ਸਣ੍ਠਿਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੁਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਸਾਰਮਜ੍ਝਗੂ ਅਧਿਗਤਾ ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਆਸਂਸਾਯਂ ਭੂਤਵਚਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਸੋਰਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰੇ ਰਤਭਾਵੇਨ ਯਥਾਭੂਤਪਟਿਵੇਧਿਕਾ ਪਞ੍ਞਾ, ਸਨ੍ਤਿਯਾ ਸੋਰਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਤਿਸੋਰਚ੍ਚਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਰਮ੍ਮਣਾਯ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸਮਾਧੀਤਿ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋਵ ਮਗ੍ਗਸਮਾਧਿ. ਸਣ੍ਠਿਤਾਤਿ ਤਦੁਭਯੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ. ਸੁਤਪਞ੍ਞਾਨਂ ਸਾਰਂ ਨਾਮ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਵਿਮੁਤ੍ਤਿ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਸਾਰਞ੍ਹਿ ਇਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ.

ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਭਗਵਾ ਧਮ੍ਮੇਨ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਪਦਂ, ‘‘ਅਨੁਤ੍ਤਰਾ ਵਚਸਾ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ, ਸਨ੍ਤਿਸੋਰਚ੍ਚਸਮਾਧੀਹਿ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਤਿ ਤੀਹਿਪਿ ਇਮੇਹਿ ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਅਪਰਭਾਗਪਟਿਪਦਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਸੁਤਪਞ੍ਞਾਸਾਰੇਨ ਅਕੁਪ੍ਪਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਸਮਾਪੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਅਗ੍ਗਫਲੇ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਕਿਂਸੀਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਉਟ੍ਠਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੩੪. ਉਟ੍ਠਹਥਾਤਿ ਉਟ੍ਠਾਨਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਰਤ੍ਤਿਂ ਜੇਤਵਨਵਿਹਾਰੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਪਾਚੀਨਦ੍ਵਾਰੇਨ ਨਗਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦਂ ਅਗਮਾਸਿ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਤ੍ਥਾਯ. ਆਚਿਣ੍ਣਂ ਕਿਰੇਤਂ ਭਗਵਤੋ ਰਤ੍ਤਿਂ ਜੇਤਵਨਵਿਹਾਰੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦੇ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰੂਪਗਮਨਂ, ਰਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਜੇਤਵਨੇ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰੂਪਗਮਨਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਕੁਲਾਨਂ ਅਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਮਹਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗਗੁਣਪਰਿਦੀਪਨਤ੍ਥਾਯ ਚ. ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਚ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਞ੍ਚ ਕੂਟਾਗਾਰਗਬ੍ਭਸਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਸਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਾ ਭਗਵਾ ਹੇਟ੍ਠਾਪਾਸਾਦੇ ਵਸਤਿ, ਤਦਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗਵਤੋ ਗਾਰਵੇਨ ਉਪਰਿਪਾਸਾਦਂ ਨਾਰੁਹਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਪਨ ਭਗਵਾ ਉਪਰਿਪਾਸਾਦੇ ਕੂਟਾਗਾਰਗਬ੍ਭਂ ਪਾਵਿਸਿ, ਤੇਨ ਹੇਟ੍ਠਾਪਾਸਾਦੇ ਪਞ੍ਚਪਿ ਗਬ੍ਭਸਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਵਿਸਿਂਸੁ. ਤੇ ਚ ਸਬ੍ਬੇਵ ਨਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਧੁਨਾਗਤਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ ਉਦ੍ਧਤਾ ਉਨ੍ਨਲ਼ਾ ਪਾਕਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ. ਤੇ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਂ ਸੁਪਿਤ੍ਵਾ ਸਾਯਂ ਉਟ੍ਠਾਯ ਮਹਾਤਲੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਭਤ੍ਤਗ੍ਗੇ ਤੁਯ੍ਹਂ ਕਿਂ ਅਹੋਸਿ, ਤ੍ਵਂ ਕਤ੍ਥ ਅਗਮਾਸਿ, ਅਹਂ ਆਵੁਸੋ ਕੋਸਲਰਞ੍ਞੋ ਘਰਂ, ਅਹਂ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ, ਤਤ੍ਥ ਏਵਰੂਪੋ ਚ ਏਵਰੂਪੋ ਚ ਭੋਜਨਵਿਧਿ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਆਮਿਸਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤਾ ਉਚ੍ਚਾਸਦ੍ਦਮਹਾਸਦ੍ਦਾ ਅਹੇਸੁਂ.

ਭਗਵਾ ਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮੇ ਮਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਸਨ੍ਤਾਪਿ ਏਵਂ ਪਮਤ੍ਤਾ, ਅਹੋ ਅਯੁਤ੍ਤਕਾਰਿਨੋ’’ਤਿ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਆਗਮਨਂ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ. ਤਾਵਦੇਵ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਭਗਵਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਆਗਮ੍ਮ ਪਾਦਮੂਲੇ ਵਨ੍ਦਮਾਨੋਯੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਭਗਵਾ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਤੇ ਤੇ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ, ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਨੋ ਪਮਤ੍ਤਾ, ਸਾਧੁ ਨੇ ਸਂਵੇਜੇਹੀ’’ਤਿ. ‘‘ਏਵਂ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਸੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਭਗਵਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਤਾਵਦੇਵ ਆਪੋਕਸਿਣਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਕਰੀਸਭੂਮਿਯਂ ਠਿਤਂ ਮਹਾਪਾਸਾਦਂ ਨਾਵਂ ਵਿਯ ਮਹਾਵਾਤੋ ਪਾਦਙ੍ਗੁਟ੍ਠਕੇਨ ਕਮ੍ਪੇਸਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਥਵਿਪ੍ਪਦੇਸੇਨ. ਅਥ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭੀਤਾ ਵਿਸ੍ਸਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਸਕਸਕਚੀਵਰਾਨਿ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਚਤੂਹਿ ਦ੍ਵਾਰੇਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਂਸੁ. ਭਗਵਾ ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਦ੍ਵਾਰੇਨ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਅਹੋਸਿ, ਤੇ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਭਗਵਾ ‘‘ਕਿਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭੀਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਤੇ ‘‘ਅਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦੋ ਕਮ੍ਪਿਤੋ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ‘‘ਜਾਨਾਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕੇਨਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਜਾਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਸਾਨਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤੀਨਂ ਅਸਮ੍ਪਜਾਨਾਨਂ ਪਮਾਦਵਿਹਾਰੀਨਂ ਸਂਵੇਗਜਨਨਤ੍ਥਂ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੇਨ ਕਮ੍ਪਿਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਉਟ੍ਠਹਥਾਤਿ ਆਸਨਾ ਉਟ੍ਠਹਥ ਘਟਥ ਵਾਯਮਥ, ਮਾ ਕੁਸੀਤਾ ਹੋਥ. ਨਿਸੀਦਥਾਤਿ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨੁਯੋਗਤ੍ਥਾਯ ਨਿਸੀਦਥ. ਕੋ ਅਤ੍ਥੋ ਸੁਪਿਤੇਨ ਵੋਤਿ ਕੋ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਸੁਪਿਤੇਨ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਸੁਪਨ੍ਤੇਨ ਕੋਚਿ ਅਤ੍ਥੋ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ. ਆਤੁਰਾਨਞ੍ਹਿ ਕਾ ਨਿਦ੍ਦਾ, ਸਲ੍ਲਵਿਦ੍ਧਾਨ ਰੁਪ੍ਪਤਨ੍ਤਿ ਯਤ੍ਰ ਚ ਨਾਮ ਅਪ੍ਪਕੇਪਿ ਸਰੀਰਪ੍ਪਦੇਸੇ ਉਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚਕ੍ਖੁਰੋਗਾਦਿਨਾ ਰੋਗੇਨ ਆਤੁਰਾਨਂ ਏਕਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਵਿਟ੍ਠੇਨ ਅਯਸਲ੍ਲਅਟ੍ਠਿਸਲ੍ਲਦਨ੍ਤਸਲ੍ਲਵਿਸਾਣਸਲ੍ਲਕਟ੍ਠਸਲ੍ਲਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨ ਸਲ੍ਲੇਨ ਰੁਪ੍ਪਮਾਨਾਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਕਲਚਿਤ੍ਤਸਰੀਰਸਨ੍ਤਾਨਂ ਭਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕਿਲੇਸਰੋਗੇਹਿ ਆਤੁਰਾਨਞ੍ਹਿ ਕਾ ਨਿਦ੍ਦਾ ਰਾਗਸਲ੍ਲਾਦੀਹਿ ਚ ਪਞ੍ਚਹਿ ਸਲ੍ਲੇਹਿ ਅਨ੍ਤੋਹਦਯਂ ਪਵਿਸਿਯ ਵਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਸਲ੍ਲਵਿਦ੍ਧਾਨਂ ਰੁਪ੍ਪਤਂ.

੩੩੫. ਏਵਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਭਗਵਾ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਸ੍ਸਾਹੇਨ੍ਤੋ ਸਂਵੇਜੇਨ੍ਤੋ ਚ ਆਹ – ‘‘ਉਟ੍ਠਹਥ…ਪੇ… ਵਸਾਨੁਗੇ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯਯੋਜਨਾ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ – ਏਵਂ ਕਿਲੇਸਸਲ੍ਲਵਿਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਲੋ ਪਬੁਜ੍ਝਿਤੁਂ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਮਣ੍ਡਪੇਯ੍ਯਮਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਸਤ੍ਥਾ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭੂਤੋ, ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਨ ਵੋ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਗਿਰੀਸੁ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਨਦੀਸੁ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਸਮੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਵਿਸਮੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਰੁਕ੍ਖਗ੍ਗੇਸੁਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਦਸ੍ਸਨਾ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸਾ ਨਿਦ੍ਦਾਯ ਅਨ੍ਤਕਿਰਿਯਤ੍ਥਂ ਉਟ੍ਠਹਥ ਨਿਸੀਦਥ ਦਲ਼੍ਹਂ ਸਿਕ੍ਖਥ ਸਨ੍ਤਿਯਾ.

ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਪਾਦਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੋ ਏਵ. ਦੁਤਿਯਪਾਦੇ ਪਨ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਨ੍ਤਿਯੋ – ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਨ੍ਤਿ, ਤਦਙ੍ਗਸਨ੍ਤਿ, ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਨ੍ਤੀਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਵਿਪਸ੍ਸਨਾਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਇਧ ਪਨ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਸਿਕ੍ਖਥ, ਅਸਿਥਿਲਪਰਕ੍ਕਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਥਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਮਾ ਵੋ ਪਮਤ੍ਤੇ ਵਿਞ੍ਞਾਯ, ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ ਅਮੋਹਯਿਤ੍ਥ ਵਸਾਨੁਗੇ, ਮਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ‘‘ਪਮਤ੍ਤਾ ਏਤੇ’’ਤਿ ਏਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਪਰਿਯਾਯਨਾਮੋ ਮਾਰੋ ਵਸਾਨੁਗੇ ਅਮੋਹਯਿਤ੍ਥ, ਯਥਾ ਤਸ੍ਸ ਵਸਂ ਗਚ੍ਛਥ, ਏਵਂ ਵਸਾਨੁਗੇ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਮਾ ਅਮੋਹਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੩੩੬. ਯਤੋ ਤਸ੍ਸ ਵਸਂ ਅਨੁਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਯਾਯ ਦੇਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ…ਪੇ… ਸਮਪ੍ਪਿਤਾ, ਯਾਯ ਦੇਵਾ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਅਤ੍ਥਿਕਾ ਰੂਪਸਦ੍ਦਗਨ੍ਧਰਸਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਤ੍ਥਿਕਾ, ਤਂ ਰੂਪਾਦਿਂ ਸਿਤਾ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਅਲ੍ਲੀਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਤਰਥ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਥ ਏਤਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਸੁ ਵਿਸਯੇਸੁ ਵਿਸਟਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਵਿਸਾਲਤ੍ਤਾ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ ਭਵਭੋਗਤਣ੍ਹਂ. ਖਣੋ ਵੋ ਮਾ ਉਪਚ੍ਚਗਾ, ਅਯਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਮਣਧਮ੍ਮਕਰਣਕ੍ਖਣੋ ਮਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿ. ਯੇਸਞ੍ਹਿ ਅਯਮੇਵਰੂਪੋ ਖਣੋ ਅਤਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਯੇ ਚ ਇਮਂ ਖਣਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਖਣਾਤੀਤਾ ਹਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ ਨਿਰਯਮ੍ਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤਾ, ਨਿਰਸ੍ਸਾਦਟ੍ਠੇਨ ਨਿਰਯਸਞ੍ਞਿਤੇ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇਪਿ ਅਪਾਯੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ‘‘ਅਕਤਂ ਵਤ ਨੋ ਕਲ੍ਯਾਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸੋਚਨ੍ਤਿ.

੩੩੭. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਸ੍ਸਾਹੇਤ੍ਵਾ ਸਂਵੇਜੇਤ੍ਵਾ ਚ ਇਦਾਨਿ ਤੇਸਂ ਤਂ ਪਮਾਦਵਿਹਾਰਂ ਵਿਗਰਹਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਵ ਤੇ ਅਪ੍ਪਮਾਦੇ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਮਾਦੋ ਰਜੋ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਮਾਦੋਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਸਤਿਵਿਪ੍ਪਵਾਸੋ, ਸੋ ਚਿਤ੍ਤਮਲਿਨਟ੍ਠੇਨ ਰਜੋ. ਤਂ ਪਮਾਦਮਨੁਪਤਿਤੋ ਪਮਾਦਾਨੁਪਤਿਤੋ, ਪਮਾਦਾਨੁਪਤਿਤਤ੍ਤਾ ਅਪਰਾਪਰੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਮਾਦੋ ਏਵ, ਸੋਪਿ ਰਜੋ. ਨ ਹਿ ਕਦਾਚਿ ਪਮਾਦੋ ਨਾਮ ਅਰਜੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਤੇਨ ਕਿਂ ਦੀਪੇਤਿ? ਮਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ‘‘ਦਹਰਾ ਤਾਵ ਮਯਂ ਪਚ੍ਛਾ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਵਿਸ੍ਸਾਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਥ. ਦਹਰਕਾਲੇਪਿ ਹਿ ਪਮਾਦੋ ਰਜੋ, ਮਜ੍ਝਿਮਕਾਲੇਪਿ ਥੇਰਕਾਲੇਪਿ ਪਮਾਦਾਨੁਪਤਿਤਤ੍ਤਾ ਮਹਾਰਜੋ ਸਙ੍ਕਾਰਕੂਟੋ ਏਵ ਹੋਤਿ, ਯਥਾ ਘਰੇ ਏਕਦ੍ਵੇਦਿਵਸਿਕੋ ਰਜੋ ਰਜੋ ਏਵ, ਵਡ੍ਢਮਾਨੋ ਪਨ ਗਣਵਸ੍ਸਿਕੋ ਸਙ੍ਕਾਰਕੂਟੋ ਏਵ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਪਨ ਪਠਮਵਯੇ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਇਤਰਵਯੇਸੁ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ, ਪਠਮਵਯੇ ਵਾ ਪਰਿਯਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝਿਮਵਯੇ ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਿਮਵਯੇ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਮਾਦਵਿਹਾਰੀ ਨ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਦਾਨੁਲੋਮਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਯੋ ਪਨ ਸਬ੍ਬਵਯੇਸੁ ਪਮਾਦਵਿਹਾਰੀ ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਂ ਆਮਿਸਕਥਞ੍ਚ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਸੋ ਪਠਮਵਯੇ ਪਮਾਦੋ ਰਜੋ, ਇਤਰਵਯੇਸੁ ਪਮਾਦਾਨੁਪਤਿਤੋ ਮਹਾਪਮਾਦੋ ਚ ਮਹਾਰਜੋ ਏਵਾਤਿ.

ਏਵਂ ਤੇਸਂ ਪਮਾਦਵਿਹਾਰਂ ਵਿਗਰਹਿਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪਮਾਦੇ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਵਿਜ੍ਜਾਯ, ਅਬ੍ਬਹੇ ਸਲ੍ਲਮਤ੍ਤਨੋ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਸ੍ਮਾ ਏਵਮੇਸੋ ਸਬ੍ਬਦਾਪਿ ਪਮਾਦੋ ਰਜੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਤਿਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਞਾਣਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਚ ਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਉਦ੍ਧਰੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਦਯਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਰਾਗਾਦਿਪਞ੍ਚਵਿਧਂ ਸਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਸਮਾਪੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸਂਵੇਗਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਮਾਨਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਸਤਾਪਿ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੂਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਉਟ੍ਠਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੧. ਰਾਹੁਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੩੩੮. ਕਚ੍ਚਿ ਅਭਿਣ੍ਹਸਂਵਾਸਾਤਿ ਰਾਹੁਲਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗਵਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਤੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਰਾਹੁਲਕੁਮਾਰੇਨ ‘‘ਦਾਯਜ੍ਜਂ ਮੇ ਸਮਣ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਦਾਯਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਂ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਰਾਹੁਲਕੁਮਾਰਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਹੀ’’ਤਿ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਖਨ੍ਧਕਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਮਹਾਵ. ਅਟ੍ਠ. ੧੦੫) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਪਨ ਰਾਹੁਲਕੁਮਾਰਂ ਵੁਡ੍ਢਿਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋਵ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਸਿ, ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰੋ ਅਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਾਚਾਚਰਿਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਂ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਕੁਮਾਰੋ ਜਾਤਿਆਦਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਸੋ ਜਾਤਿਗੋਤ੍ਤਕੁਲਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਦੀਨਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਾਨਂ ਵਾ ਮਦਂ ਵਾ ਮਾ ਅਕਾਸੀ’’ਤਿ ਦਹਰਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਯਾਵ ਨ ਅਰਿਯਭੂਮਿਂ ਪਾਪੁਣਿ, ਤਾਵ ਓਵਦਨ੍ਤੋ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਚੇਤਂ ਸੁਤ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਭਗਵਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਰਾਹੁਲਂ ਇਮਾਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਓਵਦਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਗਾਥਾਯਂ ਅਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਤ੍ਵਂ, ਰਾਹੁਲ, ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਸਂਵਾਸਹੇਤੁ ਜਾਤਿਆਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਤ੍ਥੁਨਾ ਨ ਪਰਿਭਵਸਿ ਪਣ੍ਡਿਤਂ, ਞਾਣਪਦੀਪਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਪਦੀਪਸ੍ਸ ਚ ਧਾਰਣਤੋ ਉਕ੍ਕਾਧਾਰੋ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਕਚ੍ਚਿ ਅਪਚਿਤੋ ਤਯਾ, ਕਚ੍ਚਿ ਨਿਚ੍ਚਂ ਪੂਜਿਤੋ ਤਯਾ’’ਤਿ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਣਤਿ.

੩੩੯. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਆਯਸ੍ਮਾ ਰਾਹੁਲੋ ‘‘ਨਾਹਂ ਭਗਵਾ ਨੀਚਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ਸਂਵਾਸਹੇਤੁ ਮਾਨਂ ਵਾ ਮਦਂ ਵਾ ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਪਟਿਗਾਥਮਾਹ ‘‘ਨਾਹਂ ਅਭਿਣ੍ਹਸਂਵਾਸਾ’’ਤਿ. ਸਾ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾ ਏਵ.

੩੪੦. ਤਤੋ ਨਂ ਭਗਵਾ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਓਵਦਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇਤਿਆਦਿਕਾ ਅਵਸੇਸਗਾਥਾਯੋ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਿਯਰੂਪਾ ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਅਤਿਵਿਯ ਸਤ੍ਤੇਹਿ ਇਚ੍ਛਿਤਾ ਪਤ੍ਥਿਤਾ, ਮਨੋ ਚ ਨੇਸਂ ਰਮਯਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਰਾਹੁਲੋ ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਧਾਯ ਘਰਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ, ਨ ਰਾਜਾਭਿਨੀਤੋ, ਨ ਚੋਰਾਭਿਨੀਤੋ, ਨ ਇਣਟ੍ਟੋ, ਨ ਭਯਟ੍ਟੋ, ਨ ਜੀਵਿਕਾਪਕਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਂ ਭਗਵਾ ‘‘ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇ ਹਿਤ੍ਵਾ, ਪਿਯਰੂਪੇ ਮਨੋਰਮੇ, ਸਦ੍ਧਾਯ ਘਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਤ੍ਵਾ ਇਮਸ੍ਸ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਕਰੋ ਭਵਾ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸਿਯਾ ‘‘ਨਨੁ ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਦਾਯਜ੍ਜਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੋ ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨ ਪਬ੍ਬਾਜਿਤੋ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਆਹ – ‘ਸਦ੍ਧਾਯ ਘਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮਾ’’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਂ ਉਪਰੇਵਤਂ ਨਾਮ ਸਾਮਣੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਙ੍ਖੋ ਨਾਮ ਨਾਗਰਾਜਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸੇ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤਥਾਭਾਵਂ ਪਤ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਪਤ੍ਥਨਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਭਿਨੀਹਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸਤਸਹਸ੍ਸਕਪ੍ਪੇ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਿਮਭਵਂ ਉਪਪਨ੍ਨੋ. ਏਵਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਜਾਨਾਤਿ. ਤਥਾਗਤਬਲਞ੍ਞਤਰਞ੍ਹਿ ਏਤਂ ਞਾਣਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਆਹ – ‘‘ਸਦ੍ਧਾਯ ਘਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸਦ੍ਧਾਯੇਵ ਘਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਇਦਾਨਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਕਰੋ ਭਵਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੩੪੧. ਇਦਾਨਿਸ੍ਸ ਆਦਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਕਿਰਿਯਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮਿਤ੍ਤੇ ਭਜਸ੍ਸੁ ਕਲ੍ਯਾਣੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸੀਲਾਦੀਹਿ ਅਧਿਕਾ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਾ ਨਾਮ, ਤੇ ਭਜਨ੍ਤੋ ਹਿਮਵਨ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਹਾਸਾਲਾ ਮੂਲਾਦੀਹਿ ਵਿਯ ਸੀਲਾਦੀਹਿ ਵਡ੍ਢਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਮਿਤ੍ਤੇ ਭਜਸ੍ਸੁ ਕਲ੍ਯਾਣੇ’’ਤਿ. ਪਨ੍ਤਞ੍ਚ ਸਯਨਾਸਨਂ, ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਨ੍ਤਿ ਯਞ੍ਚ ਸਯਨਾਸਨਂ ਪਨ੍ਤਂ ਦੂਰਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਾਕਿਣ੍ਣਂ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਂ, ਯਤ੍ਥ ਮਿਗਸੂਕਰਾਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਅਰਞ੍ਞਸਞ੍ਞਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਥਾਰੂਪਂ ਸਯਨਾਸਨਞ੍ਚ ਭਜਸ੍ਸੁ. ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ਹੋਹਿ ਭੋਜਨੇਤਿ ਪਮਾਣਞ੍ਞੂ ਹੋਹਿ, ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਮਤ੍ਤਂ ਪਰਿਭੋਗਮਤ੍ਤਞ੍ਚ ਜਾਨਾਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਨਾ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਪਿ ਅਪ੍ਪੇ ਦਾਯਕੇਪਿ ਅਪ੍ਪਂ ਦਾਤੁਕਾਮੇ ਅਪ੍ਪਮੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇ ਅਪ੍ਪੇ ਦਾਯਕੇ ਪਨ ਬਹੁਂ ਦਾਤੁਕਾਮੇਪਿ ਅਪ੍ਪਮੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇ ਪਨ ਬਹੁਤਰੇ ਦਾਯਕੇਪਿ ਅਪ੍ਪਂ ਦਾਤੁਕਾਮੇ ਅਪ੍ਪਮੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਪਿ ਬਹੁਤਰੇ ਦਾਯਕੇਪਿ ਬਹੁਂ ਦਾਤੁਕਾਮੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਲਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਪਿਚ ਮਤ੍ਤਾਯੇਵ ਵਣ੍ਣਿਤਾ ਭਗਵਤਾਤਿ ਪਰਿਭੋਗਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਨਾ ਪੁਤ੍ਤਮਂਸਂ ਵਿਯ ਅਕ੍ਖਬ੍ਭਞ੍ਜਨਮਿਵ ਚ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਭੋਜਨਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

੩੪੨. ਏਵਮਿਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਉਪਕਾਰਭੂਤਾਯ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਸੇਵਨਾਯ ਨਿਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਸੇਨਾਸਨਭੋਜਨਮੁਖੇਨ ਚ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਭੋਗਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲੇ ਸਮਾਦਪੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਚੀਵਰਾਦੀਸੁ ਤਣ੍ਹਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਆਜੀਵੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਪਟਿਸੇਧੇਤ੍ਵਾ ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲੇ ਸਮਾਦਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਚੀਵਰੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਚਾ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਯੇਤਿ ਗਿਲਾਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ. ਏਤੇਸੂਤਿ ਏਤੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਚੀਵਰਾਦੀਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਤਣ੍ਹੁਪ੍ਪਾਦਵਤ੍ਥੂਸੁ. ਤਣ੍ਹਂ ਮਾਕਾਸੀਤਿ ‘‘ਹਿਰਿਕੋਪੀਨਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਾਦਿਅਤ੍ਥਮੇਵ ਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯਾ ਨਿਚ੍ਚਾਤੁਰਾਨਂ ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਪਟਿਕਾਰਭੂਤਾ ਜਜ੍ਜਰਘਰਸ੍ਸੇਵਿਮਸ੍ਸ ਅਤਿਦੁਬ੍ਬਲਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਭੂਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਆਦੀਨਵਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਤਣ੍ਹਂ ਮਾ ਜਨੇਸਿ, ਅਜਨੇਨ੍ਤੋ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਵਿਹਰਾਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਮਾ ਲੋਕਂ ਪੁਨਰਾਗਮਿ. ਏਤੇਸੁ ਹਿ ਤਣ੍ਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਤਣ੍ਹਾਯ ਆਕਡ੍ਢਿਯਮਾਨੋ ਪੁਨਪਿ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਸੋ ਤ੍ਵਂ ਏਤੇਸੁ ਤਣ੍ਹਂ ਮਾਕਾਸਿ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਨ ਪੁਨ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਆਗਮਿਸ੍ਸਸੀਤਿ.

ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਆਯਸ੍ਮਾ ਰਾਹੁਲੋ ‘‘ਚੀਵਰੇ ਤਣ੍ਹਂ ਮਾਕਾਸੀਤਿ ਮਂ ਭਗਵਾ ਆਹਾ’’ਤਿ ਚੀਵਰਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਸਮਾਦਿਯਿ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਙ੍ਗਞ੍ਚ, ਤੇਚੀਵਰਿਕਙ੍ਗਞ੍ਚ. ‘‘ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਤਣ੍ਹਂ ਮਾਕਾਸੀਤਿ ਮਂ ਭਗਵਾ ਆਹਾ’’ਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਸਮਾਦਿਯਿ – ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਙ੍ਗਂ, ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕਙ੍ਗਂ, ਏਕਾਸਨਿਕਙ੍ਗਂ, ਪਤ੍ਤਪਿਣ੍ਡਿਕਙ੍ਗਂ, ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕਙ੍ਗਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸੇਨਾਸਨੇ ਤਣ੍ਹਂ ਮਾਕਾਸੀਤਿ ਮਂ ਭਗਵਾ ਆਹਾ’’ਤਿ ਸੇਨਾਸਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਛ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਸਮਾਦਿਯਿ – ਆਰਞ੍ਞਿਕਙ੍ਗਂ, ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕਙ੍ਗਂ, ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕਙ੍ਗਂ, ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕਙ੍ਗਂ, ਸੋਸਾਨਿਕਙ੍ਗਂ, ਨੇਸਜ੍ਜਿਕਙ੍ਗਨ੍ਤਿ. ‘‘ਗਿਲਾਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਤਣ੍ਹਂ ਮਾਕਾਸੀਤਿ ਮਂ ਭਗਵਾ ਆਹਾ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਯਥਾਲਾਭਂ ਯਥਾਬਲਂ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਤੀਹਿ ਸਨ੍ਤੋਸੇਹਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਅਹੋਸਿ, ਯਥਾ ਤਂ ਸੁਬ੍ਬਚੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਪਦਕ੍ਖਿਣਗ੍ਗਾਹੀ ਅਨੁਸਾਸਨਿਨ੍ਤਿ.

੩੪੩. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਰਾਹੁਲਂ ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲੇ ਸਮਾਦਪੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਵਸੇਸਸੀਲੇ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸੁ ਚ ਸਮਾਦਪੇਤੁਂ ‘‘ਸਂਵੁਤੋ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਂਵੁਤੋ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭਵਸ੍ਸੂਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ. ਭਵਾਤਿ ਅਨ੍ਤਿਮਪਦੇਨ ਵਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਪਦੇ. ਏਵਮੇਤੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਵਚਨੇਹਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲੇ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਸੀਲੇ ਚ ਸਮਾਦਪੇਸਿ. ਪਾਕਟਵਸੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਲਕ੍ਖਣਤੋ ਪਨ ਛਟ੍ਠਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂਯੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਤਿ ਕਾਯਗਤਾ ਤ੍ਯਤ੍ਥੂਤਿ ਏਵਂ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਤੁਯ੍ਹਂ ਚਤੁਧਾਤੁਵਵਤ੍ਥਾਨਚਤੁਬ੍ਬਿਧਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਾਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਆਹਾਰੇਪਟਿਕੂਲਸਞ੍ਞਾਭਾਵਨਾਦਿਭੇਦਾ ਕਾਯਗਤਾ ਸਤਿ ਅਤ੍ਥੁ ਭਵਤੁ, ਭਾਵੇਹਿ ਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਬਹੁਲੋ ਭਵਾਤਿ ਸਂਸਾਰਵਟ੍ਟੇ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਨਬਹੁਲੋ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ ਅਨਭਿਰਤਸਞ੍ਞੀ ਹੋਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੩੪੪. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਂ ਉਪਚਾਰਭੂਮਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਨਾਭੂਮਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਰਾਗਟ੍ਠਾਨਿਯਂ ਸੁਭਨਿਮਿਤ੍ਤਂ. ਤੇਨੇਵ ਨਂ ਪਰਤੋ ਵਿਸੇਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਸੁਭਂ ਰਾਗੂਪਸਞ੍ਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਹੀਤਿ ਅਮਨਸਿਕਾਰੇਨ ਪਰਿਚ੍ਚਜਾਹਿ. ਅਸੁਭਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਭਾਵੇਹੀਤਿ ਯਥਾ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕੇ ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕੇ ਵਾ ਕਾਯੇ ਅਸੁਭਭਾਵਨਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਭਾਵੇਹਿ. ਏਕਗ੍ਗਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤਨ੍ਤਿ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਨਾ ਏਕਗ੍ਗਂ, ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਨਾ ਸੁਸਮਾਹਿਤਂ. ਯਥਾ ਤੇ ਈਦਿਸਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਨਂ ਭਾਵੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੩੪੫. ਏਵਮਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਨਾਭੂਮਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਭਾਵੇਹੀਤਿ ਏਵਂ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯੇਨ ਸਮਾਧਿਨਾ ਸਮਾਹਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਭਾਵੇਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਹਿ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਨਿਮਿਤ੍ਤਤੋ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੋ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਰਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਵਾ ਅਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਵੋਹਾਰਂ ਲਭਤਿ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਸੋ ਖ੍ਵਾਹਂ, ਆਵੁਸੋ, ਸਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਅਮਨਸਿਕਾਰਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਸਮਾਧਿਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਾਮਿ. ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਆਵੁਸੋ, ਇਮਿਨਾ ਵਿਹਾਰੇਨ ਵਿਹਰਤੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨੁਸਾਰਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੩੪੦).

ਮਾਨਾਨੁਸਯਮੁਜ੍ਜਹਾਤਿ ਇਮਾਯ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾਵਨਾਯ ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਿਨੋ, ਮੇਘਿਯ, ਅਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ ਸਣ੍ਠਾਤਿ, ਅਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਮਿਮਾਨਸਮੁਗ੍ਘਾਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਨਾ (ਅ. ਨਿ. ੯.੩; ਉਦਾ. ੩੧) ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਮਾਨਾਨੁਸਯਂ ਉਜ੍ਜਹ ਪਜਹ ਪਰਿਚ੍ਚਜਾਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤੋ ਮਾਨਾਭਿਸਮਯਾ, ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਚਰਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਅਥੇਵਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਮਾਨਸ੍ਸ ਅਭਿਸਮਯਾ ਖਯਾ ਵਯਾ ਪਹਾਨਾ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾ ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੀਤਿਭੂਤੋ ਸਬ੍ਬਦਰਥਪਰਿਲ਼ਾਹਵਿਰਹਿਤੋ ਯਾਵ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਸਿ, ਤਾਵ ਸੁਞ੍ਞਤਾਨਿਮਿਤ੍ਤਾਪ੍ਪਣਿਹਿਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਿਹਾਰੇਨ ਚਰਿਸ੍ਸਸਿ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.

ਤਤੋ ਪਰਂ ‘‘ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਕਾਨਂ ਵਚਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਨ੍ਤਿ ਇਤ੍ਥਂ ਸੁ ਇਦਂ, ਏਵਮੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ. ਏਵਂ ਓਵਦਿਯਮਾਨੋ ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਰਾਹੁਲੋ ਪਰਿਪਾਕਗਤੇਸੁ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਪਰਿਪਾਚਨਿਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚੂਲ਼ਰਾਹੁਲੋਵਾਦਸੁਤ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਨੇਕੇਹਿ ਦੇਵਤਾਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਰਾਹੁਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੨. ਨਿਗ੍ਰੋਧਕਪ੍ਪਸੁਤ੍ਤ-(ਵਙ੍ਗੀਸਸੁਤ੍ਤ)-ਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਨਿਗ੍ਰੋਧਕਪ੍ਪਸੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਵਙ੍ਗੀਸਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਯਮੇਵ ਯਾਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਏਵਂ ਮੇਤਿਆਦੀਨਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨੇਵ, ਯਤੋ ਤਾਨਿ ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਤਥਾਵਿਧਾਨਿ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਅਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਅਗ੍ਗਾਲ਼ਵੇ ਚੇਤਿਯੇਤਿ ਆਲ਼ਵਿਯਂ ਅਗ੍ਗਚੇਤਿਯੇ. ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਹਿ ਭਗਵਤਿ ਅਗ੍ਗਾਲ਼ਵਗੋਤਮਕਾਦੀਨਿ ਅਨੇਕਾਨਿ ਚੇਤਿਯਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਯਕ੍ਖਨਾਗਾਦੀਨਂ ਭਵਨਾਨਿ. ਤਾਨਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਭਗਵਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਵਿਨਾਸੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰੇ ਅਕਂਸੁ, ਤੇਨੇਵ ਚ ਨਾਮੇਨ ਵੋਹਰਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਅਗ੍ਗਾਲ਼ਵਚੇਤਿਯਸਙ੍ਖਾਤੇ ਵਿਹਾਰੇ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਵਙ੍ਗੀਸਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ, ਵਙ੍ਗੀਸੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਸੋ ਜਾਤਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਸੋ ਕਿਰ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾਯ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਜਾਤੋ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਵਿਜ੍ਜਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਯਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵੇਨ ਛਵਸੀਸਂ ਆਕੋਟੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਗਤਿਂ ਜਾਨਾਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾਪਿ ਸੁਦਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਤੀਨਂ ਕਾਲਕਤਾਨਂ ਸੁਸਾਨਤੋ ਸੀਸਾਨਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਤੇਸਂ ਗਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਅਸੁਕਨਿਰਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਅਸੁਕਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ’’ਤਿ ਵਦਤਿ. ਤੇ ਤੇਨ ਵਿਮ੍ਹਿਤਾ ਤਸ੍ਸ ਬਹੁਂ ਧਨਂ ਦੇਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸੋ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਪਾਕਟੋ ਅਹੋਸਿ.

ਸੋ ਸਤਸਹਸ੍ਸਕਪ੍ਪਂ ਪੂਰਿਤਪਾਰਮੀ ਅਭਿਨੀਹਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਪੁਰਿਸਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਪਰਿਵੁਤੋ ਗਾਮਨਿਗਮਜਨਪਦਰਾਜਧਾਨੀਸੁ ਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ, ਸਾਵਤ੍ਥਿਵਾਸਿਨੋ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਸੁਨਿਵਤ੍ਥਾ ਸੁਪਾਰੁਤਾ ਪੁਪ੍ਫਗਨ੍ਧਾਦੀਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਤ੍ਥਾਯ ਜੇਤਵਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਹਾਜਨਕਾਯੋ ਕੁਹਿਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਤੇ ਆਚਿਕ੍ਖਿਂਸੁ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਸੋ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ. ਸੋਪਿ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਪਰਿਵਾਰੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ. ਅਥ ਨਂ ਭਗਵਾ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਿਂ, ਵਙ੍ਗੀਸ, ਜਾਨਾਸਿ ਕਿਰ ਤਾਦਿਸਂ ਵਿਜ੍ਜਂ, ਯਾਯ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਛਵਸੀਸਾਨਿ ਆਕੋਟੇਤ੍ਵਾ ਗਤਿਂ ਪਵੇਦੇਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਏਵਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਨਿਰਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੀਸਂ ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸਿ, ਸੋ ਨਖੇਨ ਆਕੋਟੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਿਰਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੀਸਂ ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਗਤਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨਂ ਸੀਸਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਸਿ, ਸੋਪਿ ਤਥੇਵ ਞਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਖੀਣਾਸਵਸੀਸਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ, ਸੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਆਕੋਟੇਤ੍ਵਾ ਨ ਅਞ੍ਞਾਸਿ. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਵਿਸਯੋ ਤੇ ਏਤ੍ਥ ਵਙ੍ਗੀਸ, ਮਮੇਵੇਸੋ ਵਿਸਯੋ, ਖੀਣਾਸਵਸੀਸ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ –

‘‘ਗਤੀ ਮਿਗਾਨਂ ਪਵਨਂ, ਆਕਾਸੋ ਪਕ੍ਖਿਨਂ ਗਤਿ;

ਵਿਭਵੋ ਗਤਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਰਹਤੋ ਗਤੀ’’ਤਿ. (ਪਰਿ. ੩੩੯);

ਵਙ੍ਗੀਸੋ ਗਾਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਂ ਮੇ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਵਿਜ੍ਜਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਭਗਵਾ ‘‘ਨਾਯਂ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ‘‘ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਮਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਯਂ ਵਾ ਇਚ੍ਛਸਿ, ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਵਿਜ੍ਜਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਦਾ ਚ ਭਗਵਤੋ ਨਿਗ੍ਰੋਧਕਪ੍ਪਤ੍ਥੇਰੋ ਸਮੀਪੇ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਭਗਵਾ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਨਿਗ੍ਰੋਧਕਪ੍ਪ, ਇਮਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਤਚਪਞ੍ਚਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿ. ਵਙ੍ਗੀਸੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਰਹਾ ਅਹੋਸਿ. ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਚ ਭਗਵਤਾ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਟਿਭਾਨਵਨ੍ਤਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਵਙ੍ਗੀਸੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੨੧੨).

ਏਵਂ ਸਮੁਦਾਗਤਸ੍ਸ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਵਙ੍ਗੀਸਸ੍ਸ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਵਜ੍ਜਾਵਜ੍ਜਾਦਿਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨੇਨ ਏਵਂ ਲਦ੍ਧਵੋਹਾਰੋ ਨਿਗ੍ਰੋਧਕਪ੍ਪੋ ਨਾਮ ਥੇਰੋ. ਕਪ੍ਪੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਨਾਮਂ, ਨਿਗ੍ਰੋਧਮੂਲੇ ਪਨ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਅਧਿਗਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਨਿਗ੍ਰੋਧਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ ਭਗਵਤਾ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਤੋ ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਪਿ ਏਵਂ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ. ਸਾਸਨੇ ਥਿਰਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਥੇਰੋ. ਅਗ੍ਗਾਲ਼ਵੇ ਚੇਤਿਯੇ ਅਚਿਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਚੇਤਿਯੇ ਅਚਿਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਹੋਤਿ. ਰਹੋਗਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸਾਤਿ ਗਣਮ੍ਹਾ ਵੂਪਕਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਰਹੋਗਤਸ੍ਸ ਕਾਯੇਨ, ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਵਿਸਯੇਹਿ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸ. ਏਵਂ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਆਕਾਰੇਨ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਉਦਪਾਦੀਤਿ. ਅਸਮ੍ਮੁਖਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਾਸੇਵਨਤ੍ਤਾ ਚ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਕਾਲੇ ਨ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਅਹੋਸਿ, ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਞ੍ਚਾਨੇਨ ਅਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਦਿਪੁਬ੍ਬਾਸੇਵਨਂ, ਤਾਦਿਸਞ੍ਚ ਅਖੀਣਾਸਵਾਨਮ੍ਪਿ ਹੋਤਿ ਖੀਣਾਸਵਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਬ੍ਬਪਰਿਚਯੇਨ.

ਤਥਾ ਹਿ ਪਿਣ੍ਡੋਲਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਤ੍ਥਾਯ ਉਦੇਨਸ੍ਸ ਉਯ੍ਯਾਨਮੇਵ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਰਾਜਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਚਾਰੇਸੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬਪਰਿਚਯੇਨ, ਗਵਮ੍ਪਤਿਤ੍ਥੇਰੋ ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨੇ ਸੁਞ੍ਞਂ ਦੇਵਵਿਮਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਚਾਰੇਸੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬਪਰਿਚਯੇਨ. ਪਿਲਿਨ੍ਦਵਚ੍ਛੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਸਲਵਾਦੇਨ ਸਮੁਦਾਚਰਤਿ ਅਬ੍ਬੋਕਿਣ੍ਣਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਜਾਤਿਸਤਾਨਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਅਭਾਸੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬਪਰਿਚਯੇਨ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਸਮ੍ਮੁਖਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਾਸੇਵਨਤ੍ਤਾ ਚਸ੍ਸ ਏਵਂ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ ‘‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ, ਉਦਾਹੁ ਨੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ. ਏਕਂਸਂ ਚੀਵਰਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਪੁਨ ਸਣ੍ਠਾਪਨੇਨ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕਂਸਨ੍ਤਿ ਚ ਵਾਮਂਸਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਯਤੋ ਯਥਾ ਵਾਮਂਸਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਚੀਵਰਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਏਵਮਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ.

੩੪੬. ਅਨੋਮਪਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਓਮਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਲਾਮਕਂ, ਨ ਓਮਪਞ੍ਞਂ, ਅਨੋਮਪਞ੍ਞਂ, ਮਹਾਪਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਮੇਵ, ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨਨ੍ਤਿ ਏਵਰੂਪਾਨਂ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਾਨਂ. ਞਾਤੋਤਿ ਪਾਕਟੋ. ਯਸਸ੍ਸੀਤਿ ਲਾਭਪਰਿਵਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤੋਤਿ ਗੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਅਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨਚਿਤ੍ਤੋ ਵਾ.

੩੪੭. ਤਯਾ ਕਤਨ੍ਤਿ ਨਿਗ੍ਰੋਧਮੂਲੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਨਿਗ੍ਰੋਧਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ ਵਦਤਾ ਤਯਾ ਕਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਉਪਲਕ੍ਖੇਤਿ, ਤਥਾ ਭਣਤਿ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਨ ਨਿਸਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਏਵ ਤਂ ਤਥਾ ਆਲਪਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਤਤ੍ਥ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸਾਤਿ ਜਾਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਣਤਿ. ਸੋ ਕਿਰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ. ਨਮਸ੍ਸਂ ਅਚਰੀਤਿ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਵਿਹਾਸਿ. ਮੁਤ੍ਯਪੇਕ੍ਖੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਅਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਦਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮਦਸ੍ਸੀਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਲਪਤਿ. ਦਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮੋ ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਭਿਜ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ, ਤਞ੍ਚ ਭਗਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ‘‘ਦਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮਦਸ੍ਸੀ’’ਤਿ ਆਹ.

੩੪੮. ਸਕ੍ਯਾਤਿਪਿ ਭਗਵਨ੍ਤਮੇਵ ਕੁਲਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਮਯਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬੇਤਿ ਨਿਰਵਸੇਸਪਰਿਸਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਭਣਤਿ. ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿਪਿ ਭਗਵਨ੍ਤਮੇਵ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਸਮਵਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਅਵਟ੍ਠਿਤਾ ਆਭੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ. ਨੋਤਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ. ਸਵਨਾਯਾਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਸ੍ਸਵਨਤ੍ਥਾਯ. ਸੋਤਾਤਿ ਸੋਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ. ਤੁਵਂ ਨੋ ਸਤ੍ਥਾ ਤ੍ਵਮਨੁਤ੍ਤਰੋਸੀਤਿ ਥੁਤਿਵਚਨਮਤ੍ਤਮੇਵੇਤਂ.

੩੪੯. ਛਿਨ੍ਦੇਵ ਨੋ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਅਕੁਸਲਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਨਿਬ੍ਬਿਚਿਕਿਚ੍ਛੋ ਸੋ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਪਤਿਰੂਪਕਂ ਪਨ ਤਂ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਵਮਾਹ. ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇ ਏਤਂ, ਯਂ ਮਯਾ ਯਾਚਿਤੋਸਿ ‘‘ਤਂ ਸਾਵਕਂ ਸਕ੍ਯ, ਮਯਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬੇ ਅਞ੍ਞਾਤੁਮਿਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ, ਬ੍ਰੂਵਨ੍ਤੋ ਚ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਂ ਵੇਦਯ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞ ਮਜ੍ਝੇਵ ਨੋ ਭਾਸ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪਞ੍ਞਂ ਭਗਵਾ ਮਜ੍ਝੇਵ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਭਾਸ, ਯਥਾ ਸਬ੍ਬੇਵ ਮਯਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਮ. ਸਕ੍ਕੋਵ ਦੇਵਾਨ ਸਹਸ੍ਸਨੇਤ੍ਤੋਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਥੁਤਿਵਚਨਮੇਵ. ਅਪਿਚਸ੍ਸ ਅਯਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਯਥਾ ਸਕ੍ਕੋ ਸਹਸ੍ਸਨੇਤ੍ਤੋ ਦੇਵਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਤੇਹਿ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਵਚਨੋ ਭਾਸਤਿ, ਏਵਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਮਜ੍ਝੇ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਵਚਨੋ ਭਾਸਾਤਿ.

੩੫੦. ਯੇ ਕੇਚੀਤਿ ਇਮਮ੍ਪਿ ਗਾਥਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਥੁਨਨ੍ਤੋਯੇਵ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮਤਂ ਜਨੇਤੁਂ ਭਣਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਯੇ ਕੇਚਿ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦਯੋ ਗਨ੍ਥਾ ਤੇਸਂ ਅਪ੍ਪਹਾਨੇ ਮੋਹਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨਂ ਪਹਾਨਾਭਾਵਤੋ ‘‘ਮੋਹਮਗ੍ਗਾ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਣਪਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਤਥਾਗਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਦੇਸਨਾਬਲੇਨ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਤਾ ਨ ਭਵਨ੍ਤਿ ਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਚਕ੍ਖੁਞ੍ਹਿ ਏਤਂ ਪਰਮਂ ਨਰਾਨਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤੋ ਸਬ੍ਬਗਨ੍ਥਵਿਧਮਨਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਜਨਨਤੋ ਨਰਾਨਂ ਪਰਮਂ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੩੫੧. ਨੋ ਚੇ ਹਿ ਜਾਤੂਤਿ ਇਮਮ੍ਪਿ ਗਾਥਂ ਥੁਨਨ੍ਤੋਯੇਵ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮਤਂ ਜਨੇਨ੍ਤੋਵ ਭਣਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਜਾਤੂਤਿ ਏਕਂਸਵਚਨਂ. ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਜੋਤਿਮਨ੍ਤੋਤਿ ਪਞ੍ਞਾਜੋਤਿਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾਦਯੋ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਯਦਿ ਭਗਵਾ ਯਥਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਦਿਭੇਦੋ ਵਾਤੋ ਅਬ੍ਭਘਨਂ ਵਿਹਨਤਿ, ਏਵਂ ਦੇਸਨਾਵੇਗੇਨ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਵਿਹਨੇਯ੍ਯ. ਤਥਾ ਯਥਾ ਅਬ੍ਭਘਨੇਨ ਨਿਵੁਤੋ ਲੋਕੋ ਤਮੋਵ ਹੋਤਿ ਏਕਨ੍ਧਕਾਰੋ, ਏਵਂ ਅਞ੍ਞਾਣਨਿਵੁਤੋਪਿ ਤਮੋਵਸ੍ਸ. ਯੇਪਿ ਇਮੇ ਦਾਨਿ ਜੋਤਿਮਨ੍ਤੋ ਖਾਯਨ੍ਤਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾਦਯੋ, ਤੇਪਿ ਨਰਾ ਨ ਤਪੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ.

੩੫੨. ਧੀਰਾ ਚਾਤਿ ਇਮਮ੍ਪਿ ਗਾਥਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਭਣਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਧੀਰਾ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਪੁਰਿਸਾ ਪਜ੍ਜੋਤਕਰਾ ਭਵਨ੍ਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਹਂ ਤਂ ਵੀਰ ਪਧਾਨਵੀਰਿਯਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਗਵਾ ਤਥੇਵ ਮਞ੍ਞੇ ਧੀਰੋਤਿ ਚ ਪਜ੍ਜੋਤਕਰੋਤ੍ਵੇਵ ਚ ਮਞ੍ਞਾਮਿ. ਮਯਞ੍ਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸਿਨਂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਜਾਨਨ੍ਤਾ ਏਵ ਉਪਾਗਮੁਮ੍ਹਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਰਿਸਾਸੁ ਨੋ ਆਵਿਕਰੋਹਿ ਕਪ੍ਪਂ, ਨਿਗ੍ਰੋਧਕਪ੍ਪਂ ਆਚਿਕ੍ਖ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ.

੩੫੩. ਖਿਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਇਮਮ੍ਪਿ ਗਾਥਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਭਣਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਖਿਪ੍ਪਂ ਗਿਰਂ ਏਰਯ ਲਹੁਂ ਅਚਿਰਾਯਮਾਨੋ ਵਚਨਂ ਭਾਸ, ਵਗ੍ਗੁਂ ਮਨੋਰਮਂ ਭਗਵਾ. ਯਥਾ ਸੁਵਣ੍ਣਹਂਸੋ ਗੋਚਰਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਜਾਤਸ੍ਸਰਵਨਸਣ੍ਡਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਗੀਵਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਉਚ੍ਚਾਰੇਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਤੁਣ੍ਡੇਨ ਸਣਿਕਂ ਅਤਰਮਾਨੋ ਵਗ੍ਗੁਂ ਗਿਰਂ ਨਿਕੂਜਤਿ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਸਣਿਕਂ ਨਿਕੂਜ, ਇਮਿਨਾ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਞ੍ਞਤਰੇਨ ਬਿਨ੍ਦੁਸ੍ਸਰੇਨ ਸੁਵਿਕਪ੍ਪਿਤੇਨ ਸੁਟ੍ਠੁਵਿਕਪ੍ਪਿਤੇਨ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤੇਨ. ਏਤੇ ਮਯਂ ਸਬ੍ਬੇਵ ਉਜੁਗਤਾ ਅਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮਾਨਸਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਵ ਨਿਕੂਜਿਤਂ ਸੁਣੋਮਾਤਿ.

੩੫੪. ਪਹੀਨਜਾਤਿਮਰਣਨ੍ਤਿ ਇਮਮ੍ਪਿ ਗਾਥਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਭਣਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਨ ਸੇਸੇਤੀਤਿ ਅਸੇਸੋ, ਤਂ ਅਸੇਸਂ. ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦਯੋ ਵਿਯ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਪਹੀਨਜਾਤਿਮਰਣਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨਿਗ੍ਗਯ੍ਹਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਨਿਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ. ਧੋਨਨ੍ਤਿ ਧੁਤਸਬ੍ਬਪਾਪਂ. ਵਦੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਕਥਾਪੇਸ੍ਸਾਮਿ ਧਮ੍ਮਂ. ਨ ਕਾਮਕਾਰੋ ਹਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਨ੍ਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਮੇਵ ਹਿ ਕਾਮਕਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ ਞਾਤੁਂ ਵਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਾ, ਤਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯਕਾਰੋ ਚ ਤਥਾਗਤਾਨਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਾਨਂ ਪਨ ਵੀਮਂਸਕਾਰੋ ਪਞ੍ਞਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾ ਕਿਰਿਯਾ. ਤੇ ਯਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ ਞਾਤੁਂ ਵਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਾ, ਤਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੩੫੫. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯਕਾਰਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਤਥਾ ਹਿ ਤਵ ਭਗਵਾ ਇਦਂ ਸਮੁਜ੍ਜੁਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ, ‘‘ਸਨ੍ਤਤਿਮਹਾਮਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਤਾਲਮਤ੍ਤਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੁਪ੍ਪਬੁਦ੍ਧੋ ਸਕ੍ਕੋ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਪਥਵਿਂ ਪਵਿਸਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਅਵਿਪਰੀਤਂ ਦਿਟ੍ਠਂ. ਤਤੋ ਪਨ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਣਾਮੇਤ੍ਵਾ ਆਹ – ਅਯਮਞ੍ਜਲੀ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਸੁਪ੍ਪਣਾਮਿਤੋ, ਅਯਮਪਰੋਪਿ ਅਞ੍ਜਲੀ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਪਣਾਮਿਤੋ. ਮਾ ਮੋਹਯੀਤਿ ਮਾ ਨੋ ਅਕਥਨੇਨ ਮੋਹਯਿ ਜਾਨਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਗਤਿਂ. ਅਨੋਮਪਞ੍ਞਾਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਲਪਤਿ.

੩੫੬. ਪਰੋਵਰਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਪਨ ਗਾਥਂ ਅਪਰੇਨਪਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਮੋਹਨਮੇਵ ਯਾਚਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਰੋਵਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਵਸੇਨ ਸੁਨ੍ਦਰਾਸੁਨ੍ਦਰਂ ਦੂਰੇਸਨ੍ਤਿਕਂ ਵਾ. ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਂ. ਵਿਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ. ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋ. ਵਾਚਾਭਿਕਙ੍ਖਾਮੀਤਿ ਯਥਾ ਘਮ੍ਮਨਿ ਘਮ੍ਮਤਤ੍ਤੋ ਪੁਰਿਸੋ ਕਿਲਨ੍ਤੋ ਤਸਿਤੋ ਵਾਰਿਂ, ਏਵਂ ਤੇ ਵਾਚਂ ਅਭਿਕਙ੍ਖਾਮਿ. ਸੁਤਂ ਪਵਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਤਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਦ੍ਦਾਯਤਨਂ ਪਵਸ੍ਸ ਪਗ੍ਘਰ ਮੁਞ੍ਚ ਪਵਤ੍ਤੇਹਿ. ‘‘ਸੁਤਸ੍ਸ ਵਸ੍ਸਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਾਯਤਨਸ੍ਸ ਵੁਟ੍ਠਿਂ ਵਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੩੫੭. ਇਦਾਨਿ ਯਾਦਿਸਂ ਵਾਚਂ ਅਭਿਕਙ੍ਖਤਿ, ਤਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ –

‘‘ਯਦਤ੍ਥਿਕਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਅਚਰੀ,

ਕਪ੍ਪਾਯਨੋ ਕਚ੍ਚਿਸ੍ਸ ਤਂ ਅਮੋਘਂ;

ਨਿਬ੍ਬਾਯਿ ਸੋ ਆਦੁ ਸਉਪਾਦਿਸੇਸੋ,

ਯਥਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਅਹੁ ਤਂ ਸੁਣੋਮਾ’’ਤਿ. –

ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਪ੍ਪਾਯਨੋਤਿ ਕਪ੍ਪਮੇਵ ਪੂਜਾਵਸੇਨ ਭਣਤਿ. ਯਥਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਕਿਂ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਯਥਾ ਅਸੇਕ੍ਖਾ, ਉਦਾਹੁ ਉਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਯਥਾ ਸੇਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

੩੫੮. ਏਵਂ ਦ੍ਵਾਦਸਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਯਾਚਿਤੋ ਭਗਵਾ ਤਂ ਵਿਯਾਕਰੋਨ੍ਤੋ –

‘‘ਅਚ੍ਛੇਚ੍ਛਿ ਤਣ੍ਹਂ ਇਧ ਨਾਮਰੂਪੇ, (ਇਤਿ ਭਗਵਾ)

ਕਣ੍ਹਸ੍ਸ ਸੋਤਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਾਨੁਸਯਿਤਂ;

ਅਤਾਰਿ ਜਾਤਿਂ ਮਰਣਂ ਅਸੇਸਂ,

ਇਚ੍ਚਬ੍ਰਵੀ ਭਗਵਾ ਪਞ੍ਚਸੇਟ੍ਠੋ’’ਤਿ. –

ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਪਦਸ੍ਸ ਤਾਵ ਅਤ੍ਥੋ – ਯਾਪਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮਰੂਪੇ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਦਿਭੇਦਾ ਤਣ੍ਹਾਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਹੀਨਟ੍ਠੇਨ ਅਨੁਸਯਿਤਾ ਕਣ੍ਹਨਾਮਕਸ੍ਸ ਮਾਰਸ੍ਸ ‘‘ਸੋਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਕਣ੍ਹਸ੍ਸ ਸੋਤਭੂਤਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਾਨੁਸਯਿਤਂ ਇਧ ਨਾਮਰੂਪੇ ਤਣ੍ਹਂ ਕਪ੍ਪਾਯਨੋ ਛਿਨ੍ਦੀਤਿ. ਇਤਿ ਭਗਵਾਤਿ ਇਦਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਾਨਂ ਵਚਨਂ. ਅਤਾਰਿ ਜਾਤਿਂ ਮਰਣਂ ਅਸੇਸਨ੍ਤਿ ਸੋ ਤਂ ਤਣ੍ਹਂ ਛੇਤ੍ਵਾ ਅਸੇਸਂ ਜਾਤਿਮਰਣਂ ਅਤਾਰਿ, ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਇਚ੍ਚਬ੍ਰਵੀ ਭਗਵਾ ਪਞ੍ਚਸੇਟ੍ਠੋਤਿ ਵਙ੍ਗੀਸੇਨ ਪੁਟ੍ਠੋ ਭਗਵਾ ਏਤਦਵੋਚ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਪਠਮਸਿਸ੍ਸਾਨਂ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯਾਨਂ ਸੇਟ੍ਠੋ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਵਾ ਸਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ, ਸੀਲਾਦੀਹਿ ਵਾ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਅਤਿਵਿਸਿਟ੍ਠੇਹਿ ਚਕ੍ਖੂਹਿ ਚ ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਾਨਮੇਵਿਦਂ ਵਚਨਂ.

੩੫੯. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਭਗਵਤੋ ਭਾਸਿਤਮਭਿਨਨ੍ਦਮਾਨਸੋ ਵਙ੍ਗੀਸੋ ‘‘ਏਸ ਸੁਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਗਾਥਾਯੋ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਇਸਿਸਤ੍ਤਮਾਤਿ ਭਗਵਾ ਇਸਿ ਚ ਸਤ੍ਤਮੋ ਚ ਉਤ੍ਤਮਟ੍ਠੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸੀਸਿਖੀਵੇਸ੍ਸਭੂਕਕੁਸਨ੍ਧਕੋਣਾਗਮਨਕਸ੍ਸਪਨਾਮਕੇ ਛ ਇਸਯੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਹ ਸਤ੍ਤ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਪਾਤੁਭੂਤੋਤਿਪਿ ਇਸਿਸਤ੍ਤਮੋ, ਤਂ ਆਲਪਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਨ ਮਂ ਵਞ੍ਚੇਸੀਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਭਾਵਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਮਂ ਨ ਵਞ੍ਚੇਸਿ, ਨ ਵਿਸਂਵਾਦੇਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

੩੬੦. ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਯਸ੍ਮਾ ਮੁਤ੍ਯਪੇਕ੍ਖੋ ਵਿਹਾਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਯਥਾਵਾਦੀ ਤਥਾਕਾਰੀ, ਅਹੁ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਵਕੋ’’ਤਿ. ਮਚ੍ਚੁਨੋ ਜਾਲਂ ਤਤਨ੍ਤਿ ਤੇਭੂਮਕਵਟ੍ਟੇ ਵਿਤ੍ਥਤਂ ਮਾਰਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਜਾਲਂ. ਮਾਯਾਵਿਨੋਤਿ ਬਹੁਮਾਯਸ੍ਸ. ‘‘ਤਥਾ ਮਾਯਾਵਿਨੋ’’ਤਿਪਿ ਕੇਚਿ ਪਠਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਯੋ ਅਨੇਕਾਹਿ ਮਾਯਾਹਿ ਅਨੇਕਕ੍ਖਤ੍ਤੁਮ੍ਪਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਥਾ ਮਾਯਾਵਿਨੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੩੬੧. ਤਤਿਯਗਾਥਾਯ ਆਦੀਤਿ ਕਾਰਣਂ. ਉਪਾਦਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਵਟ੍ਟਸ੍ਸ. ਵਟ੍ਟਞ੍ਹਿ ਉਪਾਦਾਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਇਧ ‘‘ਉਪਾਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਉਪਾਦਾਨਸ੍ਸ ਆਦਿਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਤਣ੍ਹਾਦਿਭੇਦਂ ਕਾਰਣਂ ਅਦ੍ਦਸ ਕਪ੍ਪੋਤਿ ਏਵਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ਭਗਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਵਦਤਿ. ਅਚ੍ਚਗਾ ਵਤਾਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਵਤ. ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਚ੍ਚੁ ਏਤ੍ਥ ਧਿਯਤੀਤਿ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਂ, ਤੇਭੂਮਕਵਟ੍ਟਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤਂ ਸੁਦੁਤ੍ਤਰਂ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਂ ਅਚ੍ਚਗਾ ਵਤਾਤਿ ਵੇਦਜਾਤੋ ਭਣਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵਾਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਨਿਗ੍ਰੋਧਕਪ੍ਪਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੩. ਸਮ੍ਮਾਪਰਿਬ੍ਬਾਜਨੀਯਸੁਤ੍ਤ-(ਮਹਾਸਮਯਸੁਤ੍ਤ)-ਵਣ੍ਣਨਾ

੩੬੨. ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਮੁਨਿਂ ਪਹੂਤਪਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾਪਰਿਬ੍ਬਾਜਨੀਯਸੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਮਹਾਸਮਯਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਹਾਸਮਯਦਿਵਸੇ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਪੁਚ੍ਛਾਵਸਿਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਨਿਮ੍ਮਿਤਬੁਦ੍ਧੇਨ ਹਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ, ਤਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਪਰਿਬ੍ਬਾਜਨੀਯਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਸਾਕਿਯਕੋਲਿਯਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਪੋਰਾਣੇਹਿ ਵਣ੍ਣੀਯਤਿ.

ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਉਦ੍ਦੇਸਮਗ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ – ਪਠਮਕਪ੍ਪਿਕਾਨਂ ਕਿਰ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸਮ੍ਮਤਸ੍ਸ ਰੋਜੋ ਨਾਮ ਪੁਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਰੋਜਸ੍ਸ ਵਰਰੋਜੋ, ਵਰਰੋਜਸ੍ਸ ਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਕਲ੍ਯਾਣਸ੍ਸ ਵਰਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਵਰਕਲ੍ਯਾਣਸ੍ਸ ਮਨ੍ਧਾਤਾ, ਮਨ੍ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਵਰਮਨ੍ਧਾਤਾ, ਵਰਮਨ੍ਧਾਤੁਸ੍ਸ ਉਪੋਸਥੋ, ਉਪੋਸਥਸ੍ਸ ਵਰੋ, ਵਰਸ੍ਸ ਉਪਵਰੋ, ਉਪਵਰਸ੍ਸ ਮਘਦੇਵੋ, ਮਘਦੇਵਸ੍ਸ ਪਰਮ੍ਪਰਾ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇਸਂ ਪਰਤੋ ਤਯੋ ਓਕ੍ਕਾਕਵਂਸਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇਸੁ ਤਤਿਯਓਕ੍ਕਾਕਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਮਹੇਸਿਯੋ ਅਹੇਸੁਂ – ਹਤ੍ਥਾ, ਚਿਤ੍ਤਾ, ਜਨ੍ਤੁ, ਜਾਲਿਨੀ, ਵਿਸਾਖਾਤਿ. ਏਕੇਕਿਸ੍ਸਾ ਪਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚ ਇਤ੍ਥਿਸਤਾਨਿ ਪਰਿਵਾਰਾ. ਸਬ੍ਬਜੇਟ੍ਠਾਯ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪੁਤ੍ਤਾ – ਓਕ੍ਕਾਮੁਖੋ, ਕਰਕਣ੍ਡੁ, ਹਤ੍ਥਿਨਿਕੋ, ਸਿਨਿਪੁਰੋਤਿ; ਪਞ੍ਚ ਧੀਤਰੋ – ਪਿਯਾ, ਸੁਪ੍ਪਿਯਾ, ਆਨਨ੍ਦਾ, ਵਿਜਿਤਾ, ਵਿਜਿਤਸੇਨਾਤਿ. ਏਵਂ ਸਾ ਨਵ ਪੁਤ੍ਤੇ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲਮਕਾਸਿ.

ਅਥ ਰਾਜਾ ਅਞ੍ਞਂ ਦਹਰਂ ਅਭਿਰੂਪਂ ਰਾਜਧੀਤਰਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ. ਸਾਪਿ ਜਨ੍ਤੁਂ ਨਾਮ ਏਕਂ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਿਜਾਯਿ. ਤਂ ਜਨ੍ਤੁਕੁਮਾਰਂ ਪਞ੍ਚਮਦਿਵਸੇ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਤੁਟ੍ਠੋ ਮਹੇਸਿਯਾ ਵਰਂ ਅਦਾਸਿ. ਸਾ ਞਾਤਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਰਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਨਸ੍ਸ ਵਸਲਿ, ਮਮ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਮਿਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ ਨਾਦਾਸਿ. ਸਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਰਹੋ ਰਾਜਾਨਂ ਪਰਿਤੋਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਤ੍ਵਾ ਯਾਚਤਿ ਏਵ. ਅਥ ਰਾਜਾ ਪੁਤ੍ਤੇ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਹਂ, ਤਾਤਾ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਕਨਿਟ੍ਠਂ ਜਨ੍ਤੁਕੁਮਾਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਮਾਤੁਯਾ ਸਹਸਾ ਵਰਂ ਅਦਾਸਿਂ. ਸਾ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਰਜ੍ਜਂ ਪਰਿਣਾਮੇਤੁਂ ਇਚ੍ਛਤਿ. ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਮਚ੍ਚਯੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਅਮਚ੍ਚੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਯ੍ਯੋਜੇਸਿ. ਤੇ ਭਗਿਨਿਯੋ ਆਦਾਯ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ ਸੇਨਾਯ ਨਗਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਂਸੁ. ‘‘ਕੁਮਾਰਾ ਪਿਤੁਅਚ੍ਚਯੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਗਚ੍ਛਾਮ ਨੇ ਉਪਟ੍ਠਹਾਮਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਬਹੂ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਂਸੁ. ਪਠਮਦਿਵਸੇ ਯੋਜਨਮਤ੍ਤਾ ਸੇਨਾ ਅਹੋਸਿ, ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਦ੍ਵਿਯੋਜਨਮਤ੍ਤਾ, ਤਤਿਯਦਿਵਸੇ ਤਿਯੋਜਨਮਤ੍ਤਾ. ਕੁਮਾਰਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ – ‘‘ਮਹਾ ਅਯਂ ਬਲਕਾਯੋ, ਸਚੇ ਮਯਂ ਕਞ੍ਚਿ ਸਾਮਨ੍ਤਰਾਜਾਨਂ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਜਨਪਦਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮ, ਸੋਪਿ ਨੋ ਨ ਪਹੋਸ੍ਸਤਿ, ਕਿਂ ਪਰੇਸਂ ਪੀਲ਼ਂ ਕਤ੍ਵਾ ਲਦ੍ਧਰਜ੍ਜੇਨ, ਮਹਾ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ, ਅਰਞ੍ਞੇ ਨਗਰਂ ਮਾਪੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਹਿਮਵਨ੍ਤਾਭਿਮੁਖਾ ਅਗਮਿਂਸੁ.

ਤਤ੍ਥ ਨਗਰਮਾਪਨੋਕਾਸਂ ਪਰਿਯੇਸਮਾਨਾ ਹਿਮਵਤਿ ਕਪਿਲੋ ਨਾਮ ਘੋਰਤਪੋ ਤਾਪਸੋ ਪਟਿਵਸਤਿ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਤੀਰੇ ਮਹਾਸਾਕਸਣ੍ਡੇ, ਤਸ੍ਸ ਵਸਨੋਕਾਸਂ ਗਤਾ. ਸੋ ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤੇਸੁ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਅਕਾਸਿ. ਸੋ ਕਿਰ ਭੁਮ੍ਮਜਾਲਂ ਨਾਮ ਵਿਜ੍ਜਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਯਾਯ ਉਦ੍ਧਂ ਅਸੀਤਿਹਤ੍ਥੇ ਆਕਾਸੇ ਚ ਹੇਟ੍ਠਾ ਭੂਮਿਯਞ੍ਚ ਗੁਣਦੋਸੇ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਅਥੇਕਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਸੂਕਰਮਿਗਾ ਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਾਦਯੋ ਤਾਸੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਪਾਤੇਨ੍ਤਿ, ਮਣ੍ਡੂਕਮੂਸਿਕਾ ਸਪ੍ਪੇ ਭਿਂਸਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਭੂਮਿਪ੍ਪਦੇਸੋ ਪਥਵੀਅਗ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਅਸ੍ਸਮਂ ਮਾਪੇਸਿ. ਤਤੋ ਸੋ ਰਾਜਕੁਮਾਰੇ ਆਹ – ‘‘ਸਚੇ ਮਮ ਨਾਮੇਨ ਨਗਰਂ ਕਰੋਥ, ਦੇਮਿ ਵੋ ਇਮਂ ਓਕਾਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਤਥਾ ਪਟਿਜਾਨਿਂਸੁ. ਤਾਪਸੋ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਓਕਾਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ਚਣ੍ਡਾਲਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਂ ਬਲੇਨ ਅਤਿਸੇਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਸ੍ਸਮੇ ਰਞ੍ਞੋ ਘਰਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਂ ਮਾਪੇਥਾ’’ਤਿ ਤਂ ਓਕਾਸਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਅਵਿਦੂਰੇ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇ ਅਸ੍ਸਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਸਿ. ਤਤੋ ਕੁਮਾਰਾ ਤਤ੍ਥ ਨਗਰਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕਪਿਲਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਥੋਕਾਸੇ ਕਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੂ’’ਤਿ ਨਾਮਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਨਿਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸੁਂ.

ਅਥ ਅਮਚ੍ਚਾ ‘‘ਇਮੇ ਕੁਮਾਰਾ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਯਦਿ ਨੇਸਂ ਪਿਤਾ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਸੋ ਆਵਾਹਵਿਵਾਹਂ ਕਾਰੇਯ੍ਯ. ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਾਰੋ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਕੁਮਾਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਨ੍ਤੇਸੁਂ. ਕੁਮਾਰਾ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਦਿਸਾ ਖਤ੍ਤਿਯਧੀਤਰੋ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮ, ਤਾਸਮ੍ਪਿ ਭਗਿਨੀਨਂ ਸਦਿਸੇ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਮਾਰੇ, ਜਾਤਿਸਮ੍ਭੇਦਞ੍ਚ ਨ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਜਾਤਿਸਮ੍ਭੇਦਭਯੇਨ ਜੇਟ੍ਠਭਗਿਨਿਂ ਮਾਤੁਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਾਹਿ ਸਂਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸੁਂ. ਤੇਸਂ ਪਿਤਾ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਕ੍ਯਾ ਵਤ, ਭੋ ਕੁਮਾਰਾ, ਪਰਮਸਕ੍ਯਾ ਵਤ, ਭੋ ਕੁਮਾਰਾ’’ਤਿ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਸਕ੍ਯਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਅਥ ਖੋ, ਅਮ੍ਬਟ੍ਠ, ਰਾਜਾ ਓਕ੍ਕਾਕੋ ਅਮਚ੍ਚੇ ਪਾਰਿਸਜ੍ਜੇ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘ਕਹਂ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ, ਏਤਰਹਿ ਕੁਮਾਰਾ ਸਮ੍ਮਨ੍ਤੀ’ਤਿ. ਅਤ੍ਥਿ, ਦੇਵ, ਹਿਮਵਨ੍ਤਪਸ੍ਸੇ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਤੀਰੇ ਮਹਾਸਾਕਸਣ੍ਡੋ, ਤਤ੍ਥੇਤਰਹਿ ਕੁਮਾਰਾ ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਜਾਤਿਸਮ੍ਭੇਦਭਯਾ ਸਕਾਹਿ ਭਗਿਨੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੀਤਿ. ਅਥ ਖੋ, ਅਮ੍ਬਟ੍ਠ, ਰਾਜਾ ਓਕ੍ਕਾਕੋ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ – ‘ਸਕ੍ਯਾ ਵਤ, ਭੋ ਕੁਮਾਰਾ, ਪਰਮਸਕ੍ਯਾ ਵਤ, ਭੋ ਕੁਮਾਰਾ’ਤਿ, ਤਦਗ੍ਗੇ ਖੋ ਪਨ, ਅਮ੍ਬਟ੍ਠ, ਸਕ੍ਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਚ ਸਕ੍ਯਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੬੭).

ਤਤੋ ਨੇਸਂ ਜੇਟ੍ਠਭਗਿਨਿਯਾ ਕੁਟ੍ਠਰੋਗੋ ਉਦਪਾਦਿ, ਕੋਵਿਲ਼ਾਰਪੁਪ੍ਫਸਦਿਸਾਨਿ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਰਾਜਕੁਮਾਰਾ ‘‘ਇਮਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਤੋ ਨਿਸਜ੍ਜਟ੍ਠਾਨਭੋਜਨਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਉਪਰਿ ਏਸ ਰੋਗੋ ਸਙ੍ਕਮਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯਾਨਕੀਲ਼ਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਤਂ ਯਾਨੇ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ ਖਣਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਖਾਦਨੀਯਭੋਜਨੀਯੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਪਦਰਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਂਸੁਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਰਾਮੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਕੁਟ੍ਠਰੋਗੀ ਓਰੋਧੇਹਿ ਚ ਨਾਟਕੇਹਿ ਚ ਜਿਗੁਚ੍ਛਿਯਮਾਨੋ ਤੇਨ ਸਂਵੇਗੇਨ ਜੇਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਰਜ੍ਜਂ ਦਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਪਣ੍ਣਮੂਲਫਲਾਨਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਅਰੋਗੋ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ਮਹਨ੍ਤਂ ਸੁਸਿਰਰੁਕ੍ਖਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਸੋਲ਼ਸਹਤ੍ਥਪ੍ਪਮਾਣਂ ਤਂ ਕੋਲਾਪਂ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ, ਦ੍ਵਾਰਞ੍ਚ ਵਾਤਪਾਨਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ. ਸੋ ਅਙ੍ਗਾਰਕਟਾਹੇ ਅਗ੍ਗਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਿਂ ਵਿਸ੍ਸਰਞ੍ਚ ਸੁਸ੍ਸਰਞ੍ਚ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਸਯਤਿ. ਸੋ ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਸੀਹੋ ਸਦ੍ਦਮਕਾਸਿ, ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਂ ਬ੍ਯਗ੍ਘੋ’’ਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਪਭਾਤੇ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਘਾਸਮਂਸਂ ਆਦਾਯ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਖਾਦਤਿ.

ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਅਗ੍ਗਿਂ ਜਾਲੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਤਸ੍ਸਾ ਰਾਜਧੀਤਾਯ ਗਨ੍ਧਂ ਘਾਯਿਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਗ੍ਘੋ ਤਂ ਪਦੇਸਂ ਖਣਿਤ੍ਵਾ ਪਦਰਤ੍ਥਰੇ ਵਿਵਰਮਕਾਸਿ. ਤੇਨ ਵਿਵਰੇਨ ਸਾ ਬ੍ਯਗ੍ਘਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭੀਤਾ ਵਿਸ੍ਸਰਮਕਾਸਿ. ਸੋ ਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦੋ ਏਸੋ’’ਤਿ ਚ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਪਾਤੋਵ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੋ ਏਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਮਾਤੁਗਾਮੋ ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ‘‘ਨਿਕ੍ਖਮਾ’’ਤਿ. ‘‘ਨ ਨਿਕ੍ਖਮਾਮੀ’’ਤਿ. ‘‘ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ’’ਤਿ? ‘‘ਖਤ੍ਤਿਯਕਞ੍ਞਾ ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸੋਬ੍ਭੇ ਨਿਖਾਤਾਪਿ ਮਾਨਮੇਵ ਕਰੋਤਿ. ਸੋ ਸਬ੍ਬਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿ ਜਾਤਿਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਹਿ ਦਾਨਿ ਖੀਰੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸਪ੍ਪਿ ਵਿਯ ਜਾਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਸਾ ‘‘ਕੁਟ੍ਠਰੋਗਿਨੀਮ੍ਹਿ ਸਾਮਿ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ‘‘ਕਤਕਮ੍ਮੋ ਦਾਨਿ ਅਹਂ ਸਕ੍ਕਾ ਤਿਕਿਚ੍ਛਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨੋਕਾਸਂ ਨੇਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਭੇਸਜ੍ਜਾਨਿ ਏਵ ਦਤ੍ਵਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਅਰੋਗਂ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਮਕਾਸਿ. ਸੋ ਤਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ. ਸਾ ਪਠਮਸਂਵਾਸੇਨੇਵ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਪੁਤ੍ਤੇ ਵਿਜਾਯਿ, ਪੁਨਪਿ ਦ੍ਵੇਤਿ ਏਵਂ ਸੋਲ਼ਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਿਜਾਯਿ. ਏਵਂ ਤੇ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਭਾਤਰੋ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਵੁਡ੍ਢਿਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪਿਤਾ ਸਬ੍ਬਸਿਪ੍ਪਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਸਿ.

ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਏਕੋ ਰਾਮਰਞ੍ਞੋ ਨਗਰਵਾਸੀ ਪਬ੍ਬਤੇ ਰਤਨਾਨਿ ਗਵੇਸਨ੍ਤੋ ਤਂ ਪਦੇਸਂ ਆਗਤੋ ਰਾਜਾਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਾਸਿ. ‘‘ਜਾਨਾਮਹਂ, ਦੇਵ, ਤੁਮ੍ਹੇ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਕੁਤੋ ਤ੍ਵਂ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ ਚ ਤੇਨ ਪੁਟ੍ਠੋ ‘‘ਨਗਰਤੋ ਦੇਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤੋ ਨਂ ਰਾਜਾ ਸਬ੍ਬਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਏਵਂ ਤੇਸੁ ਸਮੁਲ੍ਲਪਮਾਨੇਸੁ ਤੇ ਦਾਰਕਾ ਆਗਮਿਂਸੁ. ਸੋ ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਇਮੇ ਕੇ ਦੇਵਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਪੁਤ੍ਤਾ ਮੇ ਭਣੇ’’ਤਿ. ‘‘ਇਮੇਹਿ ਦਾਨਿ, ਦੇਵ, ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਕੁਮਾਰੇਹਿ ਪਰਿਵੁਤੋ ਵਨੇ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਸਿ, ਏਹਿ ਰਜ੍ਜਮਨੁਸਾਸਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਲਂ, ਭਣੇ, ਇਧੇਵ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਲਦ੍ਧਂ ਦਾਨਿ ਮੇ ਕਥਾਪਾਭਤ’’ਨ੍ਤਿ ਨਗਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਰੋਚੇਸਿ. ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਪਿਤਰਂ ਆਨੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ ਸੇਨਾਯ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਪਿਤਰਂ ਯਾਚਿ. ਸੋਪਿ ‘‘ਅਲਂ, ਤਾਤ ਕੁਮਾਰ, ਇਧੇਵ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਨੇਵ ਇਚ੍ਛਿ. ਤਤੋ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਨ ਦਾਨਿ ਰਾਜਾ ਆਗਨ੍ਤੁਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਹਨ੍ਦਸ੍ਸ ਇਧੇਵ ਨਗਰਂ ਮਾਪੇਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਕੋਲਰੁਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਘਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਗਰਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕੋਲਰੁਕ੍ਖਂ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਕਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਕੋਲਨਗਰ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਬ੍ਯਗ੍ਘਪਥੇ ਕਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਬ੍ਯਗ੍ਘਪਜ੍ਜ’’ਨ੍ਤਿ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਨਾਮਾਨਿ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ.

ਤਤੋ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਕੁਮਾਰੇ ਮਾਤਾ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਤਾਤਾ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਵਾਸਿਨੋ ਸਕ੍ਯਾ ਮਾਤੁਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਧੀਤਰੋ ਨੇਸਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਯਂ ਦਿਵਸਂ ਖਤ੍ਤਿਯਕਞ੍ਞਾਯੋ ਨਦੀਕੀਲ਼ਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਦੀਤਿਤ੍ਥਂ ਉਪਰੁਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਨਾਮਾਨਿ ਸਾਵੇਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਥਿਤਾ ਪਤ੍ਥਿਤਾ ਰਾਜਧੀਤਰੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਗਮਂਸੁ. ਸਕ੍ਯਰਾਜਾਨੋ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਹੋਤੁ ਭਣੇ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਞਾਤਕਾ ਏਵਾ’’ਤਿ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੇਸੁਂ. ਅਯਂ ਕੋਲਿਯਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ.

ਏਵਂ ਤੇਸਂ ਸਾਕਿਯਕੋਲਿਯਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਆਵਾਹਵਿਵਾਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ ਆਗਤੋ ਵਂਸੋ ਯਾਵ ਸੀਹਹਨੁਰਾਜਾ, ਤਾਵ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਸੀਹਹਨੁਰਞ੍ਞੋ ਕਿਰ ਪਞ੍ਚ ਪੁਤ੍ਤਾ ਅਹੇਸੁਂ – ਸੁਦ੍ਧੋਦਨੋ, ਅਮਿਤੋਦਨੋ, ਧੋਤੋਦਨੋ, ਸਕ੍ਕੋਦਨੋ, ਸੁਕ੍ਕੋਦਨੋਤਿ. ਤੇਸੁ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨੇ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰਯਮਾਨੇ ਤਸ੍ਸ ਪਜਾਪਤਿਯਾ ਅਞ੍ਜਨਰਞ੍ਞੋ ਧੀਤਾਯ ਮਹਾਮਾਯਾਦੇਵਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਪੂਰਿਤਪਾਰਮੀ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਜਾਤਕਨਿਦਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਤੁਸਿਤਪੁਰਾ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਕਤਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਵਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੋ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨਮਹਾਰਾਜਾਦਯੋ ਅਰਿਯਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪਿ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਪਚ੍ਚਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਨ੍ਨਰਸਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਰਤਿ ਨਿਗ੍ਰੋਧਾਰਾਮੇ.

ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਚ ਭਗਵਤਿ ਸਾਕਿਯਕੋਲਿਯਾਨਂ ਉਦਕਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਕਲਹੋ ਅਹੋਸਿ. ਕਥਂ? ਨੇਸਂ ਕਿਰ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਕਪਿਲਪੁਰਕੋਲਿਯਪੁਰਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਰੋਹਿਣੀ ਨਾਮ ਨਦੀ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਸਾ ਕਦਾਚਿ ਅਪ੍ਪੋਦਕਾ ਹੋਤਿ, ਕਦਾਚਿ ਮਹੋਦਕਾ. ਅਪ੍ਪੋਦਕਕਾਲੇ ਸੇਤੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਾਕਿਯਾਪਿ ਕੋਲਿਯਾਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਸ੍ਸਪਾਯਨਤ੍ਥਂ ਉਦਕਂ ਆਨੇਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਏਕਦਿਵਸਂ ਸੇਤੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਭਣ੍ਡਨ੍ਤਾ ‘‘ਅਰੇ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਰਾਜਕੁਲਂ ਭਗਿਨੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੋਣਸਿਙ੍ਗਾਲਾਦਿਤਿਰਚ੍ਛਾਨਾ ਵਿਯ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਰਾਜਕੁਲਂ ਸੁਸਿਰਰੁਕ੍ਖੇ ਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ ਪਿਸਾਚਿਲ੍ਲਿਕਾ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਜਾਤਿਵਾਦੇਨ ਖੁਂਸੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਾਜੂਨਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਤੇ ਕੁਦ੍ਧਾ ਯੁਦ੍ਧਸਜ੍ਜਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਰੋਹਿਣੀਨਦੀਤੀਰਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਸਾਗਰਸਦਿਸਂ ਬਲਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ.

ਅਥ ਭਗਵਾ ‘‘ਞਾਤਕਾ ਕਲਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਹਨ੍ਦ, ਨੇ ਵਾਰੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਕਾਸੇਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸੇਨਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਮ੍ਪਿ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਤੋ ਆਗਤੋਤਿ ਏਕੇ. ਏਵਂ ਠਤ੍ਵਾ ਚ ਪਨ ਅਤ੍ਤਦਣ੍ਡਸੁਤ੍ਤਂ (ਸੁ. ਨਿ. ੯੪੧ ਆਦਯੋ) ਅਭਾਸਿ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਸਂਵੇਗਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਆਵੁਧਾਨਿ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨਾ ਅਟ੍ਠਂਸੁ, ਮਹਗ੍ਘਞ੍ਚ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਸੁਂ. ਭਗਵਾ ਓਰੁਯ੍ਹ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੁਠਾਰੀਹਤ੍ਥੋ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਫਨ੍ਦਨਜਾਤਕਂ (ਜਾ. ੧.੧੩.੧੪), ‘‘ਵਨ੍ਦਾਮਿ ਤਂ ਕੁਞ੍ਜਰਾ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਲਟੁਕਿਕਜਾਤਕਂ (ਜਾ. ੧.੫.੩੯).

‘‘ਸਮ੍ਮੋਦਮਾਨਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਜਾਲਮਾਦਾਯ ਪਕ੍ਖਿਨੋ;

ਯਦਾ ਤੇ ਵਿਵਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਏਹਿਨ੍ਤਿ ਮੇ ਵਸ’’ਨ੍ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧.੩੩) –

ਇਮਂ ਵਟ੍ਟਕਜਾਤਕਞ੍ਚ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤੇਸਂ ਚਿਰਕਾਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ ਞਾਤਿਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਮਹਾਵਂਸਂ ਕਥੇਸਿ. ਤੇ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਿਰ ਮਯਂ ਞਾਤਕਾ ਏਵਾ’’ਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਪਸੀਦਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਸਕ੍ਯਾ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਕੁਮਾਰਸਤੇ, ਕੋਲਿਯਾ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਕੁਮਾਰਸਤੇਤਿ ਪਞ੍ਚ ਕੁਮਾਰਸਤੇ ਭਗਵਤੋ ਪਰਿਵਾਰਤ੍ਥਾਯ ਅਦਂਸੁ. ਭਗਵਾ ਤੇਸਂ ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੁਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਏਥ ਭਿਕ੍ਖਵੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਅਟ੍ਠਪਰਿਕ੍ਖਾਰਯੁਤ੍ਤਾ ਆਕਾਸੇ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਗਮ੍ਮ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਭਗਵਾ ਤੇ ਆਦਾਯ ਮਹਾਵਨਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤੇਸਂ ਪਜਾਪਤਿਯੋ ਦੂਤੇ ਪਾਹੇਸੁਂ, ਤੇ ਤਾਹਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਪਲੋਭਿਯਮਾਨਾ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਂਸੁ. ਭਗਵਾ ਤੇਸਂ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਹਿਮਵਨ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਕੁਣਾਲਜਾਤਕਕਥਾਯ (ਜਾ. ੨.੨੧.੨੮੯ ਕੁਣਾਲਜਾਤਕਂ) ਤੇਸਂ ਅਨਭਿਰਤਿਂ ਵਿਨੋਦੇਤੁਕਾਮੋ ਆਹ – ‘‘ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬੋ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਹਿਮਵਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਭਗਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਏਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪੇਕ੍ਖਥਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਤੇ ਆਕਾਸੇਨ ਨੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਸੁਵਣ੍ਣਪਬ੍ਬਤੋ, ਅਯਂ ਰਜਤਪਬ੍ਬਤੋ, ਅਯਂ ਮਣਿਪਬ੍ਬਤੋ’’ਤਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇ ਪਬ੍ਬਤੇ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਕੁਣਾਲਦਹੇ ਮਨੋਸਿਲਾਤਲੇ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਤੋ ‘‘ਹਿਮਵਨ੍ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਚਤੁਪ੍ਪਦਬਹੁਪ੍ਪਦਾਦਿਭੇਦਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾ ਪਾਣਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ, ਸਬ੍ਬੇਸਞ੍ਚ ਪਚ੍ਛਤੋ ਕੁਣਾਲਸਕੁਣੋ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਚ ਤੇ ਜਾਤਿਨਾਮਨਿਰੁਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਤੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਹਂਸਾ, ਏਤੇ ਕੋਞ੍ਚਾ, ਏਤੇ ਚਕ੍ਕਵਾਕਾ, ਕਰਵੀਕਾ, ਹਤ੍ਥਿਸੋਣ੍ਡਕਾ, ਪੋਕ੍ਖਰਸਾਤਕਾ’’ਤਿ ਤੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ.

ਤੇ ਵਿਮ੍ਹਿਤਹਦਯਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਤੋ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦ੍ਵੀਹਿ ਦਿਜਕਞ੍ਞਾਹਿ ਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਡਂਸਿਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤਕਟ੍ਠਵੇਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਸਹਸ੍ਸਦਿਜਕਞ੍ਞਾਪਰਿਵਾਰਂ ਕੁਣਾਲਸਕੁਣਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤਚਿਤ੍ਤਜਾਤਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਕਚ੍ਚਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾਪਿ ਇਧ ਕੁਣਾਲਰਾਜਾ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬੋ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਯਾਵੇਸ ਕੁਣਾਲਵਂਸੋ ਕਤੋ. ਅਤੀਤੇ ਹਿ ਮਯਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਜਨਾ ਇਧ ਵਸਿਮ੍ਹਾ – ਨਾਰਦੋ ਦੇਵਿਲੋ ਇਸਿ, ਆਨਨ੍ਦੋ ਗਿਜ੍ਝਰਾਜਾ, ਪੁਣ੍ਣਮੁਖੋ ਫੁਸ੍ਸਕੋਕਿਲੋ, ਅਹਂ ਕੁਣਾਲੋ ਸਕੁਣੋ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਮਹਾਕੁਣਾਲਜਾਤਕਂ ਕਥੇਸਿ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪੁਰਾਣਦੁਤਿਯਿਕਾਯੋ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਅਨਭਿਰਤਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ. ਤਤੋ ਤੇਸਂ ਭਗਵਾ ਸਚ੍ਚਕਥਂ ਕਥੇਸਿ, ਕਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਿਮਕੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ, ਸਬ੍ਬਉਪਰਿਮੋ ਅਨਾਗਾਮੀ ਅਹੋਸਿ, ਏਕੋਪਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਵਾ ਅਰਹਾ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ਤੇ ਆਦਾਯ ਪੁਨਦੇਵ ਮਹਾਵਨੇ ਓਰੁਹਿ. ਆਗਚ੍ਛਮਾਨਾ ਚ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਤ੍ਤਨੋਵ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਆਗਚ੍ਛਿਂਸੁ.

ਅਥ ਨੇਸਂ ਭਗਵਾ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਤ੍ਥਾਯ ਪੁਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਤੇ ਪਞ੍ਚਸਤਾਪਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਪਠਮਂ ਪਤ੍ਤੋ ਪਠਮਮੇਵ ਅਗਮਾਸਿ ‘‘ਭਗਵਤੋ ਆਰੋਚੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਚ ‘‘ਅਭਿਰਮਾਮਹਂ ਭਗਵਾ, ਨ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ. ਏਵਂ ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ ਜੇਟ੍ਠਮਾਸਉਪੋਸਥਦਿਵਸੇ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ. ਤਤੋ ਪਞ੍ਚਸਤਖੀਣਾਸਵਪਰਿਵੁਤਂ ਵਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤੇ ਚ ਅਰੂਪਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਚ ਸਕਲਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਅਵਸੇਸਦੇਵਤਾਦਯੋ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸੁਖੁਮਤ੍ਤਭਾਵੇ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਰਿਵਾਰੇਸੁਂ ‘‘ਵਿਚਿਤ੍ਰਪਟਿਭਾਨਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੋਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਖੀਣਾਸਵਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਗਣਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ‘‘ਕੁਹਿਂ ਗਤਾ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਞਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਓਕਾਸਂ ਅਲਭਮਾਨਾ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਠਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੇਕਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿਂਸੁ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਅਥ ਖੋ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਕਾਯਿਕਾਨਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਅਯਂ, ਖੋ, ਭਗਵਾ ਸਕ੍ਕੇਸੁ ਵਿਹਰਤਿ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਮਹਾਵਨੇ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਹੇਵ ਅਰਹਨ੍ਤੇਹਿ. ਦਸਹਿ ਚ ਲੋਕਧਾਤੂਹਿ ਦੇਵਤਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ. ਯਂਨੂਨ ਮਯਮ੍ਪਿ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਮ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਗਾਥਂ ਭਾਸੇਯ੍ਯਾਮਾ’’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੩੧; ਸਂ. ਨਿ. ੧.੩੭).

ਸਬ੍ਬਂ ਸਗਾਥਾਵਗ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਚ ਤਤ੍ਥ ਏਕੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਓਕਾਸਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਠਿਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਮਹਾਸਮਯੋ ਪਵਨਸ੍ਮਿਂ…ਪੇ…

ਦਕ੍ਖਿਤਾਯੇ ਅਪਰਾਜਿਤਸਙ੍ਘ’’ਨ੍ਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੩੨; ਸਂ. ਨਿ. ੧.੩੭);

ਇਮਞ੍ਚਸ੍ਸ ਗਾਥਂ ਭਾਸਮਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਬ੍ਬਤੇ ਠਿਤੋ ਸਦ੍ਦਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿ.

ਦੁਤਿਯੋ ਪਚ੍ਛਿਮਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਓਕਾਸਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਠਿਤੋ ਤਂ ਗਾਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਤਤ੍ਰ ਭਿਕ੍ਖਵੋ ਸਮਾਦਹਂਸੁ…ਪੇ…

ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ’’ਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੩੨; ਸਂ. ਨਿ. ੧.੩੭);

ਤਤਿਯੋ ਦਕ੍ਖਿਣਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਓਕਾਸਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਠਿਤੋ ਤਂ ਗਾਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –

‘‘ਛੇਤ੍ਵਾ ਖੀਲਂ ਛੇਤ੍ਵਾ ਪਲਿਘਂ…ਪੇ… ਸੁਸੁਨਾਗਾ’’ਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੩੨; ਸਂ. ਨਿ. ੧.੩੭);

ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਉਤ੍ਤਰਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਓਕਾਸਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਠਿਤੋ ਤਂ ਗਾਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ –

‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਗਤਾਸੇ…ਪੇ…

ਦੇਵਕਾਯਂ ਪਰਿਪੂਰੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੩੩੨; ਸਂ. ਨਿ. ੧.੩੭);

ਤਸ੍ਸਪਿ ਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਦਕ੍ਖਿਣਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਠਿਤੋ ਅਸ੍ਸੋਸਿ. ਏਵਂ ਤਦਾ ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਪਰਿਸਂ ਥੋਮੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਏਕਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਂਸੁ.

ਅਥ ਭਗਵਾ ਦੇਵਪਰਿਸਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਯੇਪਿ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਹੇਸੁਂ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ, ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਭਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ਏਤਪ੍ਪਰਮਾਯੇਵ ਦੇਵਤਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਮਯ੍ਹਂ ਏਤਰਹਿ, ਯੇਪਿ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ, ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਭਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ਏਤਪ੍ਪਰਮਾਯੇਵ ਦੇਵਤਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਮਯ੍ਹਂ ਏਤਰਹੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਤਂ ਦੇਵਪਰਿਸਂ ਭਬ੍ਬਾਭਬ੍ਬਵਸੇਨ ਦ੍ਵਿਧਾ ਵਿਭਜਿ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਾ ਭਬ੍ਬਾ, ਏਤ੍ਤਕਾ ਅਭਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਭਬ੍ਬਪਰਿਸਾ ਬੁਦ੍ਧਸਤੇਪਿ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੇ ਨ ਬੁਜ੍ਝਤਿ, ਭਬ੍ਬਪਰਿਸਾ ਸਕ੍ਕਾ ਬੋਧੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਭਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲੇ ਚਰਿਯਵਸੇਨ ਛਧਾ ਵਿਭਜਿ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਾ ਰਾਗਚਰਿਤਾ, ਏਤ੍ਤਕਾ ਦੋਸ-ਮੋਹ-ਵਿਤਕ੍ਕ-ਸਦ੍ਧਾ-ਬੁਦ੍ਧਿਚਰਿਤਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਚਰਿਯਵਸੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਸ੍ਸਾ ਪਰਿਸਾਯ ਕੀਦਿਸਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਸਪ੍ਪਾਯਾ’’ਤਿ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਂ ਪਰਿਸਂ ਮਨਸਾਕਾਸਿ – ‘‘ਅਤ੍ਤਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਨੁ ਖੋ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਪਰਜ੍ਝਾਸਯੇਨ, ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ, ਪੁਚ੍ਛਾਵਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪੁਨ ਸਕਲਪਰਿਸਂ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਕੋਚੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਚੇ ਅਹਮੇਵ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਅਹਮੇਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਯ੍ਯਂ, ਏਵਮਸ੍ਸਾ ਪਰਿਸਾਯ ਸਪ੍ਪਾਯਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਨਿਮ੍ਮਿਤਬੁਦ੍ਧਂ ਮਾਪੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਾਦਕਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਮਨੋਮਯਿਦ੍ਧਿਯਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਮ੍ਮਿਤਬੁਦ੍ਧਂ ਮਾਪੇਸਿ. ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗੀ ਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਧਰੋ ਆਲੋਕਿਤਵਿਲੋਕਿਤਾਦਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਹ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ. ਸੋ ਪਾਚੀਨਲੋਕਧਾਤੁਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਸਮਸਮੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਏਵਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯਾਨਿ ਭਗਵਤਾ ਇਮਮ੍ਹਿ ਸਮਾਗਮੇ ਚਰਿਯਵਸੇਨ ਛ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ (ਸੁ. ਨਿ. ੮੫੪ ਆਦਯੋ, ੮੬੮ ਆਦਯੋ, ੮੮੪ ਆਦਯੋ, ੯੦੧ ਆਦਯੋ, ੯੨੧ ਆਦਯੋ) ਕਥਿਤਾਨਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਪੁਰਾਭੇਦਸੁਤ੍ਤਂ ਕਲਹਵਿਵਾਦਸੁਤ੍ਤਂ ਚੂਲ਼ਬ੍ਯੂਹਂ ਮਹਾਬ੍ਯੂਹਂ ਤੁਵਟਕਂ ਇਦਮੇਵ ਸਮ੍ਮਾਪਰਿਬ੍ਬਾਜਨੀਯਨ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਰਾਗਚਰਿਤਦੇਵਤਾਨਂ ਸਪ੍ਪਾਯਵਸੇਨ ਕਥੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਇਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਮੁਨਿਂ ਪਹੂਤਪਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ.

ਤਤ੍ਥ ਪਹੂਤਪਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞਂ. ਤਿਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਚਤੁਰੋਘਤਿਣ੍ਣਂ. ਪਾਰਙ੍ਗਤਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਂ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਨ੍ਤਿ ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਵਸੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਂ. ਠਿਤਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਲੋਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਕਮ੍ਪਨੀਯਚਿਤ੍ਤਂ. ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਘਰਾ ਪਨੁਜ੍ਜ ਕਾਮੇਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇ ਪਨੁਦਿਤ੍ਵਾ ਘਰਾਵਾਸਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ. ਕਥਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਮ੍ਮਾ ਸੋ ਲੋਕੇ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਥਂ ਲੋਕੇ ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਲੋਕੇਨ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਲੋਕਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

੩੬੩. ਅਥ ਭਗਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਆਸਵਕ੍ਖਯਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਲੋਕੇ ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਬ੍ਬਜਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰਾਗਚਰਿਤਾਦਿਵਸੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤੇ ਸਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲਸਮੂਹੇ ਤਂ ਤਂ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਮਾਨਦੋਸਾਨਂ ਦੇਵਤਾਗਣਾਨਂ ਆਚਿਣ੍ਣਦੋਸਪ੍ਪਹਾਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਮਙ੍ਗਲਾ’’ਤਿ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਖੀਣਾਸਵਪਟਿਪਦਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਪਨ੍ਨਰਸ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਤਾਵ ਮਙ੍ਗਲਾਤਿ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਾਦੀਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸਮੂਹਤਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਊਹਤਾ ਪਞ੍ਞਾਸਤ੍ਥੇਨ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ. ਉਪ੍ਪਾਤਾਤਿ ‘‘ਉਕ੍ਕਾਪਾਤਦਿਸਾਡਾਹਾਦਯੋ ਏਵਂ ਵਿਪਾਕਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਾਤਾਭਿਨਿਵੇਸਾ. ਸੁਪਿਨਾਤਿ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯੇ ਸੁਪਿਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਇਦਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਾਦੀਸੁ ਇਦਂ, ਵਾਮਪਸ੍ਸੇਨ ਸਯਤਾ ਦਿਟ੍ਠੇ ਇਦਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਦਕ੍ਖਿਣਪਸ੍ਸਾਦੀਹਿ ਇਦਂ, ਸੁਪਿਨਨ੍ਤੇ ਚਨ੍ਦਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਇਦਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਸੂਰਿਯਾਦਯੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਾ ਸੁਪਿਨਾਭਿਨਿਵੇਸਾ. ਲਕ੍ਖਣਾਤਿ ਦਣ੍ਡਲਕ੍ਖਣਵਤ੍ਥਲਕ੍ਖਣਾਦਿਪਾਠਂ ਪਠਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਇਦਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਾ ਲਕ੍ਖਣਾਭਿਨਿਵੇਸਾ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੋ ਮਙ੍ਗਲਦੋਸਵਿਪ੍ਪਹੀਨੋਤਿ ਅਟ੍ਠਤਿਂਸ ਮਹਾਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਾ ਮਙ੍ਗਲਦੋਸਾ ਨਾਮ. ਯਸ੍ਸ ਪਨੇਤੇ ਮਙ੍ਗਲਾਦਯੋ ਸਮੂਹਤਾ, ਸੋ ਮਙ੍ਗਲਦੋਸਵਿਪ੍ਪਹੀਨੋ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਮਙ੍ਗਲਾਨਞ੍ਚ ਉਪ੍ਪਾਤਾਦਿਦੋਸਾਨਞ੍ਚ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਮਙ੍ਗਲਦੋਸਵਿਪ੍ਪਹੀਨੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਮਙ੍ਗਲਾਦੀਹਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਧਿਗਤਤ੍ਤਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਮਾ ਸੋ ਲੋਕੇ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯ, ਸੋ ਖੀਣਾਸਵੋ ਸਮ੍ਮਾ ਲੋਕੇ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਲੋਕੇਨਾਤਿ.

੩੬੪. ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਰਾਗਂ ਵਿਨਯੇਥ ਮਾਨੁਸੇਸੁ, ਦਿਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਚਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਮਾਨੁਸੇਸੁ ਚ ਦਿਬ੍ਬੇਸੁ ਚ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਤਂ ਨੇਨ੍ਤੋ ਰਾਗਂ ਵਿਨਯੇਥ. ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਭਵਂ ਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਰਾਗਂ ਵਿਨੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਪਰਿਞ੍ਞਾਭਿਸਮਯਾਦਯੋ ਸਾਧੇਨ੍ਤੋ ਚਤੁਸਚ੍ਚਭੇਦਮ੍ਪਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਭਵਂ. ਸਮ੍ਮਾ ਸੋਤਿ ਸੋਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਮ੍ਮਾ ਲੋਕੇ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯ.

੩੬੫. ਤਤਿਯਗਾਥਾਯ ‘‘ਅਨੁਰੋਧਵਿਰੋਧਵਿਪ੍ਪਹੀਨੋ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਵਤ੍ਥੂਸੁ ਪਹੀਨਰਾਗਦੋਸੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ ਸਬ੍ਬਗਾਥਾਸੁ ਚ ‘‘ਸੋਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਮ੍ਮਾ ਲੋਕੇ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਤੋ ਪਰਞ੍ਹਿ ਯੋਜਨਮ੍ਪਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਅਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ.

੩੬੬. ਚਤੁਤ੍ਥਗਾਥਾਯ ਸਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਂ ਪਿਯਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਿਯਞ੍ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਟਿਘਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਹਿਤ੍ਵਾ. ਅਨੁਪਾਦਾਯਾਤਿ ਚਤੂਹਿ ਉਪਾਦਾਨੇਹਿ ਕਞ੍ਚਿ ਧਮ੍ਮਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਕੁਹਿਞ੍ਚੀਤਿ ਅਟ੍ਠਸਤਭੇਦੇਨ ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਭੇਦੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਚ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਾਦਿਧਮ੍ਮੇ ਭਵੇ ਵਾ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ. ਸਂਯੋਜਨਿਯੇਹਿ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਾ ਦਸਵਿਧਸਂਯੋਜਨਸ੍ਸ ਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਸਂਯੋਜਨਿਯਾ, ਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਚ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਠਮਪਾਦੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਰਾਗਦੋਸਪ੍ਪਹਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਉਪਾਦਾਨਨਿਸ੍ਸਯਾਭਾਵੋ, ਤਤਿਯੇਨ ਸੇਸਾਕੁਸਲੇਹਿ ਅਕੁਸਲਵਤ੍ਥੂਹਿ ਚ ਵਿਪ੍ਪਮੋਕ੍ਖੋ. ਪਠਮੇਨ ਵਾ ਰਾਗਦੋਸਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਤਦੁਪਾਯੋ, ਤਤਿਯੇਨ ਤੇਸਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸਂਯੋਜਨਿਯੇਹਿ ਵਿਪ੍ਪਮੋਕ੍ਖੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੩੬੭. ਪਞ੍ਚਮਗਾਥਾਯ ਉਪਧੀਸੂਤਿ ਖਨ੍ਧੁਪਧੀਸੁ. ਆਦਾਨਨ੍ਤਿ ਆਦਾਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਤੇਯੇਵ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਅਨਞ੍ਞਨੇਯ੍ਯੋਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦੀਨਂ ਸੁਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ‘‘ਇਦਂ ਸੇਯ੍ਯੋ’’ਤਿ ਕੇਨਚਿ ਅਨੇਤਬ੍ਬੋ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਪਦਤ੍ਥਮੇਵ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਆਦਾਨੇਸੁ ਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਛਨ੍ਦਰਾਗਂ ਵਿਨੇਤ੍ਵਾ ਸੋ ਵਿਨੀਤਛਨ੍ਦਰਾਗੋ, ਤੇਸੁ ਉਪਧੀਸੁ ਨ ਸਾਰਮੇਤਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਉਪਧੀ ਅਸਾਰਕਤ੍ਤੇਨੇਵ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਤਤੋ ਤੇਸੁ ਦੁਵਿਧੇਨਪਿ ਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਕੇਨਚਿ ‘‘ਇਦਂ ਸੇਯ੍ਯੋ’’ਤਿ ਅਨੇਤਬ੍ਬੋ ਖੀਣਾਸਵੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਮ੍ਮਾ ਸੋ ਲੋਕੇ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯ.

੩੬੮. ਛਟ੍ਠਗਾਥਾਯ ਅਵਿਰੁਦ੍ਧੋਤਿ ਏਤੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸੁਚਰਿਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਵਿਰੁਦ੍ਧੋ. ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗੇਨ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਂ ਞਤ੍ਵਾ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦਾਭਿਪਤ੍ਥਯਾਨੋਤਿ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਂ ਖਨ੍ਧਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨੋ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.

੩੬੯. ਸਤ੍ਤਮਗਾਥਾਯ ਅਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋਤਿ ਦਸਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਵਤ੍ਥੂਹਿ ਅਭਿਸਤ੍ਤੋ. ਨ ਸਨ੍ਧਿਯੇਥਾਤਿ ਨ ਉਪਨਯ੍ਹੇਥ ਨ ਕੁਪ੍ਪੇਯ੍ਯ. ਲਦ੍ਧਾ ਪਰਭੋਜਨਂ ਨ ਮਜ੍ਜੇਤਿ ਪਰੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਂ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹਂ ਞਾਤੋ ਯਸਸ੍ਸੀ ਲਾਭੀ’’ਤਿ ਨ ਮਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.

੩੭੦. ਅਟ੍ਠਮਗਾਥਾਯ ਲੋਭਨ੍ਤਿ ਵਿਸਮਲੋਭਂ. ਭਵਨ੍ਤਿ ਕਾਮਭਵਾਦਿਭਵਂ. ਏਵਂ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਭਵਭੋਗਤਣ੍ਹਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪੁਰਿਮੇਨ ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਤਣ੍ਹਾ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਕਮ੍ਮਭਵੋ. ਵਿਰਤੋ ਛੇਦਨਬਨ੍ਧਨਾ ਚਾਤਿ ਏਵਮੇਤੇਸਂ ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਪਰਸਤ੍ਤਛੇਦਨਬਨ੍ਧਨਾ ਚ ਵਿਰਤੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

੩੭੧. ਨਵਮਗਾਥਾਯ ਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪਂ ਅਨੇਸਨਾਦਿਂ ਪਹਾਯ ਸਮ੍ਮਾਏਸਨਾਦਿਆਜੀਵਸੁਦ੍ਧਿਂ ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਹਨੇਨ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ. ਨ ਹਿ ਞਾਤਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਕਿਞ੍ਚਿ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਤਥਿਯਨ੍ਤਿ ਯਥਾਤਥਂ ਯਥਾਭੂਤਂ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਾਦਿਭੇਦਂ ਯਥਾਭੂਤਞਾਣੇਨ, ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਮਗ੍ਗੇਨ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.

੩੭੨. ਦਸਮਗਾਥਾਯ ਸੋ ਨਿਰਾਸੋ ਅਨਾਸਿਸਾਨੋਤਿ ਯਸ੍ਸ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਵਿਨਾਸਿਤਤ੍ਤਾ ਅਨੁਸਯਾ ਚ ਨ ਸਨ੍ਤਿ, ਅਕੁਸਲਮੂਲਾ ਚ ਸਮੂਹਤਾ, ਸੋ ਨਿਰਾਸੋ ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹੋ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਆਸਾਯ ਅਭਾਵੇਨ ਕਞ੍ਚਿ ਰੂਪਾਦਿਧਮ੍ਮਂ ਨਾਸੀਸਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਰਾਸੋ ਅਨਾਸਿਸਾਨੋ’’ਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

੩੭੩. ਏਕਾਦਸਮਗਾਥਾਯ ਆਸਵਖੀਣੋਤਿ ਖੀਣਚਤੁਰਾਸਵੋ. ਪਹੀਨਮਾਨੋਤਿ ਪਹੀਨਨਵਵਿਧਮਾਨੋ. ਰਾਗਪਥਨ੍ਤਿ ਰਾਗਵਿਸਯਭੂਤਂ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਜਾਤਂ. ਉਪਾਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਹਾਨੇਹਿ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ. ਦਨ੍ਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬਦ੍ਵਾਰਵਿਸੇਵਨਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਰਿਯੇਨ ਦਮਥੇਨ ਦਨ੍ਤਭੂਮਿਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋਤਿ ਕਿਲੇਸਗ੍ਗਿਵੂਪਸਮੇਨ ਸੀਤਿਭੂਤੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

੩੭੪. ਦ੍ਵਾਦਸਮਗਾਥਾਯ ਸਦ੍ਧੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਦਿਗੁਣੇਸੁ ਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯਵਿਰਹਿਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਅਵੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਾਦੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਨ ਪਰਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਗਮਨਭਾਵੇਨ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਨ ਖ੍ਵਾਹਂ ਏਤ੍ਥ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਤੋ ਸਦ੍ਧਾਯ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੫.੩੪). ਸੁਤਵਾਤਿ ਵੋਸਿਤਸੁਤਕਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ ਪਰਮਤ੍ਥਿਕਸੁਤਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਨਿਯਾਮਦਸ੍ਸੀਤਿ ਸਂਸਾਰਕਨ੍ਤਾਰਮੂਲ਼੍ਹੇ ਲੋਕੇ ਅਮਤਪੁਰਗਾਮਿਨੋ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਾਮਭੂਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਾਵੀ, ਦਿਟ੍ਠਮਗ੍ਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਗ੍ਗਗਤੇਸੁ ਨ ਵਗ੍ਗਸਾਰੀਤਿ ਵਗ੍ਗਗਤਾ ਨਾਮ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਟਿਲੋਮਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਵਗ੍ਗਾਹਿ ਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਗਤੇਸੁ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਨ ਵਗ੍ਗਸਾਰੀ – ‘‘ਇਦਂ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਇਦਂ ਤਥੇਵ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਅਗਮਨਤੋ. ਪਟਿਘਨ੍ਤਿ ਪਟਿਘਾਤਕਂ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਘਾਤਕਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਦੋਸਵਿਸੇਸਨਮੇਵੇਤਂ. ਵਿਨੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵਿਨੇਤ੍ਵਾ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

੩੭੫. ਤੇਰਸਮਗਾਥਾਯ ਸਂਸੁਦ੍ਧਜਿਨੋਤਿ ਸਂਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਵਿਜਿਤਕਿਲੇਸੋ. ਵਿਵਟ੍ਟਚ੍ਛਦੋਤਿ ਵਿਵਟਰਾਗਦੋਸਮੋਹਛਦਨੋ. ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਸੀਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਨ ਹਿਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਾ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਯਥਾ ਞਾਤਾ ਕੇਨਚਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਕਾਤੁਂ, ਤੇਨ ਖੀਣਾਸਵੋ ‘‘ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਸੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਾਰਗੂਤਿ ਪਾਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਤਂ ਗਤੋ, ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਵਸੇਨ ਅਧਿਗਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਨੇਜੋਤਿ ਅਪਗਤਤਣ੍ਹਾਚਲਨੋ. ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧਞਾਣਕੁਸਲੋਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਤਮ੍ਹਿ ਞਾਣਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾ, ਤਤ੍ਥ ਕੁਸਲੋ, ਚਤੁਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਛੇਕੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੩੭੬. ਚੁਦ੍ਦਸਮਗਾਥਾਯ ਅਤੀਤੇਸੂਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੁ. ਅਨਾਗਤੇਸੂਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੇਸੁ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਏਵ. ਕਪ੍ਪਾਤੀਤੋਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਮਮ’’ਨ੍ਤਿ ਕਪ੍ਪਨਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਵਾ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਂ ਅਤੀਤੋ. ਅਤਿਚ੍ਚ ਸੁਦ੍ਧਿਪਞ੍ਞੋਤਿ ਅਤੀਵ ਸੁਦ੍ਧਿਪਞ੍ਞੋ, ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਸੁਦ੍ਧਿਪਞ੍ਞੋ. ਕਿਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ? ਅਦ੍ਧਤ੍ਤਯਂ. ਅਰਹਾ ਹਿ ਯ੍ਵਾਯਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਰਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਤੀਤੋ ਅਦ੍ਧਾ, ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਨਾਗਤੋ ਅਦ੍ਧਾ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਿਭਵਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਚ ਅਦ੍ਧਾ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਕਙ੍ਖਂ ਵਿਤਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਮਸੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤਪਞ੍ਞੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਅਤਿਚ੍ਚ ਸੁਦ੍ਧਿਪਞ੍ਞੋ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬਾਯਤਨੇਹੀਤਿ ਦ੍ਵਾਦਸਹਾਯਤਨੇਹਿ. ਅਰਹਾ ਹਿ ਏਵਂ ਕਪ੍ਪਾਤੀਤੋ. ਕਪ੍ਪਾਤੀਤਤ੍ਤਾ ਅਤਿਚ੍ਚ ਸੁਦ੍ਧਿਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਚ ਆਯਤਿਂ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਯਤਨਂ ਉਪੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਸਬ੍ਬਾਯਤਨੇਹਿ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.

੩੭੭. ਪਨ੍ਨਰਸਮਗਾਥਾਯ ਅਞ੍ਞਾਯ ਪਦਨ੍ਤਿ ਯੇ ਤੇ ‘‘ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਚਤੁਰੋ ਪਦਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤੇਸੁ ਏਕੇਕਪਦਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਸਚ੍ਚਵਵਤ੍ਥਾਪਨਪਞ੍ਞਾਯ ਞਤ੍ਵਾ. ਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਪਰਂ ਚਤੂਹਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਹਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਂ ਸਮੇਚ੍ਚ. ਵਿਵਟਂ ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਪਹਾਨਮਾਸਵਾਨਨ੍ਤਿ ਅਥ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣੇਨ ਆਸਵਕ੍ਖਯਸਞ੍ਞਿਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵਿਵਟਂ ਪਾਕਟਮਨਾਵਟਂ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਸਬ੍ਬੁਪਧੀਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਖਨ੍ਧਕਾਮਗੁਣਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਭੇਦਾਨਂ ਉਪਧੀਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਤ੍ਤਾ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਮ੍ਮਾ ਸੋ ਲੋਕੇ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯ, ਅਨਲ੍ਲੀਯਨ੍ਤੋ ਲੋਕਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.

੩੭੮. ਤਤੋ ਸੋ ਨਿਮ੍ਮਿਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਥੋਮੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਹਿ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਸੋ ਏਵਂ ਵਿਹਾਰੀਤਿ ਯੋ ਸੋ ਮਙ੍ਗਲਾਦੀਨਿ ਸਮੂਹਨਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਮਙ੍ਗਲਦੋਸਪ੍ਪਹਾਨਵਿਹਾਰੀ, ਯੋਪਿ ਸੋ ਦਿਬ੍ਬਮਾਨੁਸਕੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਰਾਗਂ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਭਵਾਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯਵਿਹਾਰੀਤਿ ਏਵਂ ਤਾਯ ਤਾਯ ਗਾਥਾਯ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਭਿਕ੍ਖੁਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ. ਅਯਂ ਪਨ ਯੋਜਨਾ – ਅਦ੍ਧਾ ਹਿ ਭਗਵਾ ਤਥੇਵ ਏਤਂ ਯਂ ਤ੍ਵਂ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਮਙ੍ਗਲਾ ਸਮੂਹਤਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਤਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ‘‘ਸਮ੍ਮਾ ਸੋ ਲੋਕੇ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਅਵਚ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਯੋ ਸੋ ਏਵਂਵਿਹਾਰੀ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਸੋ ਉਤ੍ਤਮੇਨ ਦਮਥੇਨ ਦਨ੍ਤੋ, ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਚ ਦਸਪਿ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਚਤੁਰੋ ਚ ਯੋਗੇ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਮਾ ਸੋ ਲੋਕੇ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯ, ਨਤ੍ਥਿ ਮੇ ਏਤ੍ਥ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਤਿ ਇਤਿ ਦੇਸਨਾਥੋਮਨਗਾਥਮ੍ਪਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਸੁਤ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਦੇਵਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗਫਲਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਹੋਸਿ, ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਸਕਦਾਗਾਮਿਅਨਾਗਾਮਿਫਲਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਪਨ ਗਣਨਤੋ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸਮ੍ਮਾਪਰਿਬ੍ਬਾਜਨੀਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੪. ਧਮ੍ਮਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਿਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਤਿਟ੍ਠਮਾਨੇ ਕਿਰ ਭਗਵਤਿ ਲੋਕਨਾਥੇ ਧਮ੍ਮਿਕੋ ਨਾਮ ਉਪਾਸਕੋ ਅਹੋਸਿ ਨਾਮੇਨ ਚ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ. ਸੋ ਕਿਰ ਸਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਪਿਟਕਤ੍ਤਯਧਰੋ ਅਨਾਗਾਮੀ ਅਭਿਞ੍ਞਾਲਾਭੀ ਆਕਾਸਚਾਰੀ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਵਾਰਾ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਉਪਾਸਕਾ, ਤੇਪਿ ਤਾਦਿਸਾ ਏਵ ਅਹੇਸੁਂ. ਤਸ੍ਸੇਕਦਿਵਸਂ ਉਪੋਸਥਿਕਸ੍ਸ ਰਹੋਗਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਾਵਸਾਨਸਮਯੇ ਏਵਂ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਅਗਾਰਿਯਅਨਗਾਰਿਯਾਨਂ ਪਟਿਪਦਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਉਪਾਸਕਸਤੇਹਿ ਪਰਿਵੁਤੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਭਗਵਾ ਚਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਣ੍ਣਿਤਸਦਿਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ.

੩੭੯. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਤਾਵ ਕਥਂਕਰੋਤਿ ਕਥਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਕਥਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ. ਸਾਧੁ ਹੋਤੀਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਅਨਵਜ੍ਜੋ ਅਤ੍ਥਸਾਧਨੋ ਹੋਤਿ. ਉਪਾਸਕਾਸੇਤਿ ਉਪਾਸਕਾਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਮਤ੍ਥਤੋ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਅਯਂ ਪਨ ਯੋਜਨਾ – ਯੋ ਵਾ ਅਗਾਰਾ ਅਨਗਾਰਮੇਤਿ ਪਬ੍ਬਜਤਿ, ਯੇ ਵਾ ਅਗਾਰਿਨੋ ਉਪਾਸਕਾ, ਏਤੇਸੁ ਦੁਵਿਧੇਸੁ ਸਾਵਕੇਸੁ ਕਥਂਕਰੋ ਸਾਵਕੋ ਸਾਧੁ ਹੋਤੀਤਿ.

੩੮੦-੧. ਇਦਾਨਿ ਏਵਂ ਪੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਬ੍ਯਾਕਰਣਸਮਤ੍ਥਤਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤੁਵਞ੍ਹੀ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਗਤਿਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝਾਸਯਗਤਿਂ. ਪਰਾਯਣਨ੍ਤਿ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ. ਅਥ ਵਾ ਗਤਿਨ੍ਤਿ ਨਿਰਯਾਦਿਪਞ੍ਚਪ੍ਪਭੇਦਂ. ਪਰਾਯਣਨ੍ਤਿ ਗਤਿਤੋ ਪਰਂ ਅਯਨਂ ਗਤਿਵਿਪ੍ਪਮੋਕ੍ਖਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਨ ਚਤ੍ਥਿ ਤੁਲ੍ਯੋਤਿ ਤਯਾ ਸਦਿਸੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਸਬ੍ਬਂ ਤੁਵਂ ਞਾਣਮਵੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ, ਪਕਾਸੇਸਿ ਸਤ੍ਤੇ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋਤਿ ਤ੍ਵਂ ਭਗਵਾ ਯਦਤ੍ਥਿ ਞੇਯ੍ਯਂ ਨਾਮ, ਤਂ ਅਨਵਸੇਸਂ ਅਵੇਚ੍ਚ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤੇ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋ ਸਬ੍ਬਂ ਞਾਣਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਪਕਾਸੇਸਿ. ਯਂ ਯਂ ਯਸ੍ਸ ਹਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਆਵਿਕਾਸਿਯੇਵ ਦੇਸੇਸਿਯੇਵ, ਨ ਤੇ ਅਤ੍ਥਿ ਆਚਰਿਯਮੁਟ੍ਠੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਿਰੋਚਸਿ ਵਿਮਲੋਤਿ ਧੂਮਰਜਾਦਿਵਿਰਹਿਤੋ ਵਿਯ ਚਨ੍ਦੋ, ਰਾਗਾਦਿਮਲਾਭਾਵੇਨ ਵਿਮਲੋ ਵਿਰੋਚਸਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.

੩੮੨. ਇਦਾਨਿ ਯੇਸਂ ਤਦਾ ਭਗਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ, ਤੇ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੇ ਕਿਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਆਗਞ੍ਛੀ ਤੇ ਸਨ੍ਤਿਕੇ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਨਾਗਰਾਜਾ ਏਰਾਵਣੋ ਨਾਮਾਤਿ ਅਯਂ ਕਿਰ ਏਰਾਵਣੋ ਨਾਮ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਕਾਮਰੂਪੀ ਦਿਬ੍ਬੇ ਵਿਮਾਨੇ ਵਸਤਿ. ਸੋ ਯਦਾ ਸਕ੍ਕੋ ਉਯ੍ਯਾਨਕੀਲ਼ਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਦਾ ਦਿਯਡ੍ਢਸਤਯੋਜਨਂ ਕਾਯਂ ਅਭਿਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਤੇਤ੍ਤਿਂਸ ਕੁਮ੍ਭੇ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਏਰਾਵਣੋ ਨਾਮ ਹਤ੍ਥੀ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਕੁਮ੍ਭੇ ਦ੍ਵੇ ਦ੍ਵੇ ਦਨ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਦਨ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤ ਸਤ੍ਤ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯੋ, ਏਕੇਕਿਸ੍ਸਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਸਤ੍ਤ ਸਤ੍ਤ ਪਦੁਮਿਨਿਯੋ, ਏਕੇਕਿਸ੍ਸਾ ਪਦੁਮਿਨਿਯਾ ਸਤ੍ਤ ਸਤ੍ਤ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ, ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਪੁਪ੍ਫੇ ਸਤ੍ਤ ਸਤ੍ਤ ਪਤ੍ਤਾਨਿ, ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਪਤ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤ ਸਤ੍ਤ ਅਚ੍ਛਰਾਯੋ ਨਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਦੁਮਚ੍ਛਰਾਯੋਤ੍ਵੇਵ ਵਿਸ੍ਸੁਤਾ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਨਾਟਕਿਤ੍ਥਿਯੋ, ਯਾ ਚ ਵਿਮਾਨਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ‘‘ਭਮਨ੍ਤਿ ਕਞ੍ਞਾ ਪਦੁਮੇਸੁ ਸਿਕ੍ਖਿਤਾ’’ਤਿ (ਵਿ. ਵ. ੧੦੩੪) ਆਗਤਾ. ਤੇਸਂ ਪਨ ਤੇਤ੍ਤਿਸਂਕੁਮ੍ਭਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਸੁਦਸ੍ਸਨਕੁਮ੍ਭੋ ਨਾਮ ਤਿਂਸਯੋਜਨਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣੋ ਮਣਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕੋ ਤਿਯੋਜਨੁਬ੍ਬੇਧੇ ਪੁਪ੍ਫਮਣ੍ਡਪੇ ਅਤ੍ਥਰੀਯਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਦਿਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਤਿ. ਸਕ੍ਕੇ ਪਨ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੇ ਉਯ੍ਯਾਨਕੀਲ਼ਾਤੋ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤੇ ਪੁਨ ਤਂ ਰੂਪਂ ਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾਨ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋਵ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ – ‘‘ਆਗਞ੍ਛਿ ਤੇ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਾਗਰਾਜਾ ਏਰਾਵਣੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ. ਜਿਨੋਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਵਿਜਿਤਪਾਪਧਮ੍ਮੋ ਏਸ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸੁਤ੍ਵਾ. ਸੋਪਿ ਤਯਾ ਮਨ੍ਤਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਨ੍ਤਯਿਤ੍ਵਾ, ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਜ੍ਝਗਮਾਤਿ ਅਧਿਅਗਮਾ, ਗਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਾਧੂਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਪਤੀਤਰੂਪੋਤਿ ਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਾਧੁ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤੁਟ੍ਠਰੂਪੋ ਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੩੮੩. ਰਾਜਾਪਿ ਤਂ ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ ਕੁਵੇਰੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੋ ਯਕ੍ਖੋ ਰਞ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ ਰਾਜਾ, ਵਿਸਾਣਾਯ ਰਾਜਧਾਨਿਯਾ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਤੀਤਿ ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ, ਪੁਰਿਮਨਾਮੇਨ ਕੁਵੇਰੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਕਿਰ ਕੁਵੇਰੋ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਾਨਾਦੀਨਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਸਾਣਾਯ ਰਾਜਧਾਨਿਯਾ ਅਧਿਪਤਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਕੁਵੇਰੋ ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ ਆਟਾਨਾਟਿਯਸੁਤ੍ਤੇ –

‘‘ਕੁਵੇਰਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨ, ਮਾਰਿਸ, ਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਵਿਸਾਣਾ ਨਾਮ ਰਾਜਧਾਨੀ, ਤਸ੍ਮਾ ਕੁਵੇਰੋ ਮਹਾਰਾਜਾ ‘ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ’ਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੯੧) –

ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਤਤ੍ਥ ਸਿਯਾ – ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਦੂਰਤਰੇ ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨੇ ਵਸਨ੍ਤੋ ਏਰਾਵਣੋ ਪਠਮਂ ਆਗਤੋ, ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ ਪਚ੍ਛਾ, ਏਕਨਗਰੇਵ ਵਸਨ੍ਤੋ ਅਯਂ ਉਪਾਸਕੋ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਾ, ਕਥਞ੍ਚ ਸੋ ਤੇਸਂ ਆਗਮਨਂ ਅਞ੍ਞਾਸਿ, ਯੇਨ ਏਵਮਾਹਾਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ ਕਿਰ ਤਦਾ ਅਨੇਕਸਹਸ੍ਸਪਵਾਲ਼ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਂ ਨਾਰਿਵਾਹਨਂ ਅਭਿਰੁਯ੍ਹ ਪਵਾਲ਼ਕੁਨ੍ਤਂ ਉਚ੍ਚਾਰੇਤ੍ਵਾ ਦਸਸਹਸ੍ਸਕੋਟਿਯਕ੍ਖੇਹਿ ਪਰਿਵੁਤੋ ‘‘ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਕਾਸਟ੍ਠਕਵਿਮਾਨਾਨਿ ਪਰਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗੇਨ ਮਗ੍ਗਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਵੇਲ਼ੁਕਣ੍ਡਕਨਗਰੇ ਨਨ੍ਦਮਾਤਾਯ ਉਪਾਸਿਕਾਯ ਨਿਵੇਸਨਸ੍ਸ ਉਪਰਿਭਾਗਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਉਪਾਸਿਕਾਯ ਅਯਮਾਨੁਭਾਵੋ – ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਾ ਹੋਤਿ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਵਿਕਾਲਭੋਜਨਾ ਪਟਿਵਿਰਤਾ, ਪਿਟਕਤ੍ਤਯਧਾਰਿਨੀ, ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ. ਸਾ ਤਮ੍ਹਿ ਸਮਯੇ ਸੀਹਪਞ੍ਜਰਂ ਉਗ੍ਘਾਟੇਤ੍ਵਾ ਉਤੁਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ ਮਾਲੁਤੇਰਿਤੋਕਾਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਕਪਾਰਾਯਨਵਗ੍ਗੇ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲੇਹਿ ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹਿ ਮਧੁਰੇਨ ਸਰੇਨ ਭਾਸਤਿ. ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਯਾਨਾਨਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਉਪਾਸਿਕਾ ‘‘ਇਦਮਵੋਚ ਭਗਵਾ ਮਗਧੇਸੁ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਪਾਸਾਣਕੇ ਚੇਤਿਯੇ ਪਰਿਚਾਰਕਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਗਮਨਂ ਅਭਾਸਿ, ਤਾਵ ਸਬ੍ਬਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਵਗ੍ਗਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸੁਵਣ੍ਣਮੁਰਜਸਦਿਸਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਗੀਵਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ ਭਗਿਨੀ’’ਤਿ ਸਾਧੁਕਾਰਮਦਾਸਿ. ਸਾ ‘‘ਕੋ ਏਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਅਹਂ ਭਗਿਨਿ ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ’’ਤਿ. ਉਪਾਸਿਕਾ ਕਿਰ ਪਠਮਂ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਅਹੋਸਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ. ਤਂ ਸੋ ਧਮ੍ਮਤੋ ਸਹੋਦਰਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਉਪਾਸਿਕਂ ਭਗਿਨਿਵਾਦੇਨ ਸਮੁਦਾਚਰਤਿ. ਉਪਾਸਿਕਾਯ ਚ ‘‘ਵਿਕਾਲੋ, ਭਾਤਿਕ ਭਦ੍ਰਮੁਖ, ਯਸ੍ਸ ਦਾਨਿ ਕਾਲਂ ਮਞ੍ਞਸੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਅਹਂ ਭਗਿਨਿ ਤਯਿ ਪਸਨ੍ਨੋ ਪਸਨ੍ਨਾਕਾਰਂ ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇਨ ਹਿ ਭਦ੍ਰਮੁਖ, ਮਮ ਖੇਤ੍ਤੇ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਂ ਸਾਲਿਂ ਕਮ੍ਮਕਰਾ ਆਹਰਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤਵ ਪਰਿਸਾਯ ਆਣਾਪੇਹੀਤਿ. ਸੋ ‘‘ਸਾਧੁ ਭਗਿਨੀ’’ਤਿ ਯਕ੍ਖੇ ਆਣਾਪੇਸਿ. ਤੇ ਅਡ੍ਢਤੇਰਸ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਸਤਾਨਿ ਪੂਰੇਸੁਂ. ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਂ ਊਨਂ ਨਾਮ ਨਾਹੋਸਿ, ‘‘ਨਨ੍ਦਮਾਤੁ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਂ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਲੋਕੇ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਅਹੋਸਿ. ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਾਨਿ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਭਗਵਾ ‘‘ਵਿਕਾਲੇ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਥ ਭਗਵਤੋ ਸਬ੍ਬਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਆਸਨ੍ਨਤਰੇਪਿ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਭਵਨੇ ਵਸਨ੍ਤੋ ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ ਪਚ੍ਛਾ ਆਗਤੋ. ਏਰਾਵਣਸ੍ਸ ਪਨ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਨ੍ਤਰਾ ਕਰਣੀਯਂ ਅਹੋਸਿ, ਤੇਨ ਸੋ ਪਠਮਤਰਂ ਆਗਤੋ.

ਅਯਂ ਪਨ ਉਪਾਸਕੋ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਨਾਗਾਮੀ ਪਕਤਿਯਾਵ ਏਕਭਤ੍ਤਿਕੋ, ਤਥਾਪਿ ਤਦਾ ਉਪੋਸਥਦਿਵਸੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪੋਸਥਙ੍ਗਾਨਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਂ ਸੁਨਿਵਤ੍ਥੋ ਸੁਪਾਰੁਤੋ ਪਞ੍ਚਸਤਉਪਾਸਕਪਰਿਵੁਤੋ ਜੇਤਵਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਘਰਂ ਆਗਮ੍ਮ ਤੇਸਂ ਉਪਾਸਕਾਨਂ ਸਰਣਸੀਲਉਪੋਸਥਾਨਿਸਂਸਾਦਿਭੇਦਂ ਉਪਾਸਕਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਤੇ ਉਪਾਸਕੇ ਉਯ੍ਯੋਜੇਸਿ. ਤੇਸਞ੍ਚ ਤਸ੍ਸੇਵ ਘਰੇ ਮੁਟ੍ਠਿਹਤ੍ਥਪ੍ਪਮਾਣਪਾਦਕਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਕਪ੍ਪਿਯਮਞ੍ਚਸਤਾਨਿ ਪਾਟੇਕ੍ਕੋਵਰਕੇਸੁ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਓਵਰਕਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ, ਉਪਾਸਕੋਪਿ ਤਥੇਵਾਕਾਸਿ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਨਗਰੇ ਸਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਸ ਕੁਲਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਸਨ੍ਤਿ, ਮਨੁਸ੍ਸਗਣਨਾਯ ਅਟ੍ਠਾਰਸਕੋਟਿਮਨੁਸ੍ਸਾ. ਤੇਨ ਪਠਮਯਾਮੇ ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਮਨੁਸ੍ਸਭੇਰਿਸਦ੍ਦਾਦੀਹਿ ਸਾਵਤ੍ਥਿਨਗਰਂ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਏਕਸਦ੍ਦਂ ਹੋਤਿ. ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਸਮਨਨ੍ਤਰੇ ਸੋ ਸਦ੍ਦੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ. ਤਮ੍ਹਿ ਕਾਲੇ ਉਪਾਸਕੋ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣੇ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਯੇਨਾਹਂ ਮਗ੍ਗਸੁਖੇਨ ਫਲਸੁਖੇਨ ਸੁਖਿਤੋ ਵਿਹਰਾਮਿ, ਇਦਂ ਸੁਖਂ ਕਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਲਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿ ਭਗਵਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਗਵਾ ਏਤਰਹਿ ਕਤਮੇਨ ਵਿਹਾਰੇਨ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਏਰਾਵਣਵੇਸ੍ਸਵਣੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦਿਬ੍ਬਾਯ ਸੋਤਧਾਤੁਯਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣੇਨ ਤੇਸਂ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਂਨੂਨਾਹਮ੍ਪਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਭਯਹਿਤਂ ਪਟਿਪਦਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਏਕਨਗਰੇ ਵਸਨ੍ਤੋਪਿ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਾ ਆਗਤੋ, ਏਵਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਆਗਮਨਂ ਅਞ੍ਞਾਸਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਆਗਞ੍ਛਿ ਤੇ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਾਗਰਾਜਾ…ਪੇ… ਸੋ ਚਾਪਿ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਪਤੀਤਰੂਪੋ’’ਤਿ.

੩੮੪. ਇਦਾਨਿ ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਲੋਕਸਮ੍ਮਤੇਹਿ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਭਾਵੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਤਿ ਨਨ੍ਦਵਚ੍ਛਸਂਕਿਚ੍ਚੇਹਿ ਆਦਿਪੁਗ੍ਗਲੇਹਿ ਤੀਹਿ ਤਿਤ੍ਥਕਰੇਹਿ ਕਤੇ ਦਿਟ੍ਠਿਤਿਤ੍ਥੇ ਜਾਤਾ, ਤੇਸਂ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਪੂਰਣਾਦਯੋ ਛ ਸਤ੍ਥਾਰੋ. ਤਤ੍ਥ ਨਾਟਪੁਤ੍ਤੋ ਨਿਗਣ੍ਠੋ, ਅਵਸੇਸਾ ਆਜੀਵਕਾਤਿ ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਵਾਦਸੀਲਾ’’ਤਿ, ‘‘ਮਯਂ ਸਮ੍ਮਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਅਞ੍ਞੇ ਮਿਚ੍ਛਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵਾਦਕਰਣਸੀਲਾ ਲੋਕਂ ਮੁਖਸਤ੍ਤੀਹਿ ਵਿਤੁਦਨ੍ਤਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ. ਆਜੀਵਕਾ ਵਾਤਿ ਤੇ ਏਕਜ੍ਝਮੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨਾਤਿਤਰਨ੍ਤੀਤਿ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਤਿ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾਵਕਾਦਯੋ, ਤੇਪਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਆਹ. ‘‘ਠਿਤੋ ਵਜਨ੍ਤਂ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਯਥਾ ਕੋਚਿ ਠਿਤੋ ਗਤਿਵਿਕਲੋ ਸੀਘਗਾਮਿਨਂ ਪੁਰਿਸਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਨਾਤਿਤਰੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਤੇ ਪਞ੍ਞਾਗਤਿਯਾ ਅਭਾਵੇਨ ਤੇ ਤੇ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਭੇਦੇ ਬੁਜ੍ਝਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਠਿਤਾ, ਅਤਿਜਵਨਪਞ੍ਞਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਾਤਿਤਰਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੩੮੫. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵਾਦਸੀਲਾ ਵੁਦ੍ਧਾ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚਙ੍ਕੀਤਾਰੁਕ੍ਖਪੋਕ੍ਖਰਸਾਤਿਜਾਣੁਸ੍ਸੋਣਿਆਦਯੋ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਨ੍ਤਿ ਕੇਚੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਮਜ੍ਝਿਮਾਪਿ ਦਹਰਾਪਿ ਕੇਵਲਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਿ ਉਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ ਕੇਚੀਤਿ ਏਵਂ ਅਸ੍ਸਲਾਯਨਵਾਸੇਟ੍ਠਅਮ੍ਬਟ੍ਠਉਤ੍ਤਰਮਾਣਵਕਾਦਯੋ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਤ੍ਥਬਦ੍ਧਾਤਿ ‘‘ਅਪਿ ਨੁ ਖੋ ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ, ਇਮਂ ਕਙ੍ਖਂ ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਤ੍ਥਬਦ੍ਧਾ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਚਾਪਿ ਅਞ੍ਞੇਤਿ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਯੇ ‘‘ਮਯਂ ਵਾਦਿਨੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਪਣ੍ਡਿਤਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਬ੍ਰਹ੍ਮਦੇਵਯਕ੍ਖਾਦਯੋ ਅਪਰਿਮਾਣਾ. ਤੇਪਿ ਸਬ੍ਬੇ ਤਯਿ ਅਤ੍ਥਬਦ੍ਧਾ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੩੮੬-੭. ਏਵਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਸਂਸਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਧਮ੍ਮੇਨੇਵ ਤਂ ਪਸਂਸਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਯਾਚਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਯਞ੍ਹਿ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਯਞ੍ਹਿ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਸਤ੍ਤਤਿਂਸ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਨਿਪੁਣੋਤਿ ਸਣ੍ਹੋ ਦੁਪ੍ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੋ. ਸੁਖੋਤਿ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੋ ਸਮਾਨੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੁਖਮਾਵਹਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਖਾਵਹਤ੍ਤਾ ‘‘ਸੁਖੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸੁਪ੍ਪਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸੁਦੇਸਿਤੋ. ਸੁਸ੍ਸੂਸਮਾਨਾਤਿ ਸੋਤੁਕਾਮਮ੍ਹਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਂ ਨੋ ਵਦਾਤਿ ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਵਦ. ‘‘ਤ੍ਵਂ ਨੋ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਤ੍ਵਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਵਦਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਬ੍ਬੇਪਿਮੇ ਭਿਕ੍ਖਵੋਤਿ ਤਙ੍ਖਣਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਨਿ ਕਿਰ ਪਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਯਾਚਤਿ. ਉਪਾਸਕਾ ਚਾਪੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਵਾਰੇ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

੩੮੮. ਅਥ ਭਗਵਾ ਅਨਗਾਰਿਯਪਟਿਪਦਂ ਤਾਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੁਣਾਥ ਮੇ ਭਿਕ੍ਖਵੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਂ ਧੁਤਂ ਤਞ੍ਚ ਚਰਾਥ ਸਬ੍ਬੇਤਿ ਕਿਲੇਸੇ ਧੁਨਾਤੀਤਿ ਧੁਤੋ, ਏਵਰੂਪਂ ਕਿਲੇਸਧੁਨਨਕਂ ਪਟਿਪਦਾਧਮ੍ਮਂ ਸਾਵਯਾਮਿ ਵੋ, ਤਞ੍ਚ ਮਯਾ ਸਾਵਿਤਂ ਸਬ੍ਬੇ ਚਰਥ ਪਟਿਪਜ੍ਜਥ, ਮਾ ਪਮਾਦਿਤ੍ਥਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਰਿਯਾਪਥਨ੍ਤਿ ਗਮਨਾਦਿਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ. ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨੁਲੋਮਿਕਨ੍ਤਿ ਸਮਣਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਯੁਤ੍ਤਂ. ਅਰਞ੍ਞੇ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨੁਯੋਗਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਅਪਰੇ. ਸੇਵੇਥ ਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਇਰਿਯਾਪਥਂ ਭਜੇਯ੍ਯ. ਅਤ੍ਥਦਸੋਤਿ ਹਿਤਾਨੁਪਸ੍ਸੀ. ਮੁਤੀਮਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਗਾਥਾਯ ਪਾਕਟਮੇਵ.

੩੮੯. ਨੋ ਵੇ ਵਿਕਾਲੇਤਿ ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨੁਲੋਮਿਕਂ ਇਰਿਯਾਪਥਂ ਸੇਵਮਾਨੋ ਚ ਦਿਵਾਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਵੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਉਪਾਦਾਯ ਵਿਕਾਲੇ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਯੁਤ੍ਤਕਾਲੇ ਏਵ ਪਨ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰੇਯ੍ਯ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਅਕਾਲਚਾਰਿਞ੍ਹਿ ਸਜਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗਾ, ਅਕਾਲਚਾਰਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਰਾਗਸਙ੍ਗਾਦਯੋ ਅਨੇਕੇ ਸਙ੍ਗਾ ਸਜਨ੍ਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਜਨ੍ਤਿ ਉਪਗੁਹਨ੍ਤਿ ਅਲ੍ਲੀਯਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਕਾਲੇ ਨ ਚਰਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਯੇ ਚਤੁਸਚ੍ਚਬੁਦ੍ਧਾ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਾ, ਨ ਤੇ ਵਿਕਾਲੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤੀਤਿ. ਤੇਨ ਕਿਰ ਸਮਯੇਨ ਵਿਕਾਲਭੋਜਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਅਪ੍ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਵਸੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ਆਦੀਨਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਅਰਿਯਾ ਪਨ ਸਹ ਮਗ੍ਗਪਟਿਲਾਭਾ ਏਵ ਤਤੋ ਪਟਿਵਿਰਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਸਾ ਧਮ੍ਮਤਾ.

੩੯੦. ਏਵਂ ਵਿਕਾਲਚਰਿਯਂ ਪਟਿਸੇਧੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਾਲੇ ਚਰਨ੍ਤੇਨਪਿ ਏਵਂ ਚਰਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਰੂਪਾ ਚ ਸਦ੍ਦਾ ਚਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯੇ ਤੇ ਰੂਪਾਦਯੋ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕਂ ਮਦਂ ਜਨੇਨ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤੇ ਸਮ੍ਮਦਯਨ੍ਤਿ, ਤੇਸੁ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੁਤ੍ਤਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੩.੪੩੮ ਆਦਯੋ) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਛਨ੍ਦਂ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਯੁਤ੍ਤਕਾਲੇਨੇਵ ਪਾਤਰਾਸਂ ਪਵਿਸੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਾਤੋ ਅਸਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਪਾਤਰਾਸੋ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਂ. ਯੋ ਯਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਸੋ ਪਦੇਸੋਪਿ ਤਂ ਯੋਗੇਨ ‘‘ਪਾਤਰਾਸੋ’’ਤਿ ਇਧ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਯਤੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਲਭਤਿ, ਤਂ ਓਕਾਸਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੩੯੧. ਏਵਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ –

‘‘ਪਿਣ੍ਡਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਮਯੇਨ ਲਦ੍ਧਾ,

ਏਕੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਰਹੋ ਨਿਸੀਦੇ;

ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਚਿਨ੍ਤੀ ਨ ਮਨੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ,

ਨਿਚ੍ਛਾਰਯੇ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਭਾਵੋ’’.

ਤਤ੍ਥ ਪਿਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਮਿਸ੍ਸਕਭਿਕ੍ਖਂ, ਸਾ ਹਿ ਤਤੋ ਤਤੋ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਿਤਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਪਿਣ੍ਡੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਮਯੇਨਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਕਾਲੇ. ਏਕੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮ੍ਮਾਤਿ ਕਾਯਵਿਵੇਕਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਅਦੁਤਿਯੋ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ. ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਚਿਨ੍ਤੀਤਿ ਤਿਲਕ੍ਖਣਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਖਨ੍ਧਸਨ੍ਤਾਨਂ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ. ਨ ਮਨੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਨਿਚ੍ਛਾਰਯੇਤਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਰਾਗਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਨੀਹਰੇ. ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਭਾਵੋਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਹਿਤਚਿਤ੍ਤੋ.

੩੯੨. ਏਵਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਚ –

‘‘ਸਚੇਪਿ ਸੋ ਸਲ੍ਲਪੇ ਸਾਵਕੇਨ,

ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਕੇਨਚਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਵਾ;

ਧਮ੍ਮਂ ਪਣੀਤਂ ਤਮੁਦਾਹਰੇਯ੍ਯ,

ਨ ਪੇਸੁਣਂ ਨੋਪਿ ਪਰੂਪਵਾਦਂ’’.

ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਸੋ ਯੋਗਾਵਚਰੋ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਸੋਤੁਕਾਮਤਾਯ ਉਪਗਤੇਨ ਸਾਵਕੇਨ ਵਾ ਕੇਨਚਿ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਗਹਟ੍ਠਾਦਿਨਾ ਵਾ ਇਧੇਵ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਵਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਚੇਪਿ ਸਲ੍ਲਪੇ, ਅਥ ਯ੍ਵਾਯਂ ਮਗ੍ਗਫਲਾਦਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਦਸਕਥਾਵਤ੍ਥੁਭੇਦੋ ਵਾ ਅਤਪ੍ਪਕਟ੍ਠੇਨ ਪਣੀਤੋ ਧਮ੍ਮੋ. ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਣੀਤਂ ਉਦਾਹਰੇਯ੍ਯ, ਅਞ੍ਞਂ ਪਨ ਪਿਸੁਣਵਚਨਂ ਵਾ ਪਰੂਪਵਾਦਂ ਵਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਨ ਉਦਾਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ.

੩੯੩. ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਰੂਪਵਾਦੇ ਦੋਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਵਾਦਞ੍ਹਿ ਏਕੇ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਮੋਘਪੁਰਿਸਾ ਪਰੂਪਵਾਦਸਞ੍ਹਿਤਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਵਿਗ੍ਗਾਹਿਕਕਥਾਭੇਦਂ ਵਾਦਂ ਪਟਿਸੇਨਿਯਨ੍ਤਿ ਵਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਯੁਜ੍ਝਿਤੁਕਾਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੇਨਾਯ ਪਟਿਮੁਖਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਮਯਂ ਲਾਮਕਪਞ੍ਞੇ ਨ ਪਸਂਸਾਮ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਤਤੋ ਤਤੋ ਨੇ ਪਸਜਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗਾ, ਯਸ੍ਮਾ ਤੇ ਤਾਦਿਸਕੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਤਤੋ ਤਤੋ ਵਚਨਪਥਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯ ਵਿਵਾਦਸਙ੍ਗਾ ਸਜਨ੍ਤਿ ਅਲ੍ਲੀਯਨ੍ਤਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ ਸਜਨ੍ਤੀਤਿ? ਚਿਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਗਮੇਨ੍ਤਿ ਦੂਰੇ, ਯਸ੍ਮਾ ਤੇ ਪਟਿਸੇਨਿਯਨ੍ਤਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਗਮੇਨ੍ਤਿ, ਯਤ੍ਥ ਗਤਂ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਂ ਦੂਰੇ ਹੋਤੀਤਿ.

੩੯੪-੫. ਏਵਂ ਪਰਿਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਪਿਣ੍ਡਂ ਵਿਹਾਰਂ…ਪੇ… ਸਾਵਕੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਾਰੇਨ ਪਤਿਸ੍ਸਯੋ, ਸਯਨਾਸਨੇਨ ਮਞ੍ਚਪੀਠਨ੍ਤਿ ਤੀਹਿਪਿ ਪਦੇਹਿ ਸੇਨਾਸਨਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਪਨ੍ਤਿ ਉਦਕਂ. ਸਙ੍ਘਾਟਿਰਜੂਪਵਾਹਨਨ੍ਤਿ ਪਂਸੁਮਲਾਦਿਨੋ ਸਙ੍ਘਾਟਿਰਜਸ੍ਸ ਧੋਵਨਂ. ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਗਤੇਨ ਦੇਸਿਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਾਸਵਸਂਵਰਾਦੀਸੁ ‘‘ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਯੋਨਿਸੋ ਚੀਵਰਂ ਪਟਿਸੇਵਤਿ ਸੀਤਸ੍ਸ ਪਟਿਘਾਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩; ਅ. ਨਿ. ੬.੫੮) ਨਯੇਨ ਭਗਵਤਾ ਦੇਸਿਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ. ਸਙ੍ਖਾਯ ਸੇਵੇ ਵਰਪਞ੍ਞਸਾਵਕੋਤਿ ਏਤਂ ਇਧ ਪਿਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ, ਵਿਹਾਰਾਦੀਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸੇਨਾਸਨਂ, ਆਪਮੁਖੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਂ, ਸਙ੍ਘਾਟਿਯਾ ਚੀਵਰਨ੍ਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚਯਂ ਸਙ੍ਖਾਯ ‘‘ਯਾਵਦੇਵ ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਠਿਤਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩; ਅ. ਨਿ. ੬.੫੮) ਨਯੇਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਸੇਵੇ ਵਰਪਞ੍ਞਸਾਵਕੋ, ਸੇਵਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ ਵਰਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਾਵਕੋ ਸੇਕ੍ਖੋ ਵਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਵਾ, ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਚ ਅਰਹਾ. ਸੋ ਹਿ ਚਤੁਰਾਪਸ੍ਸੇਨੋ ‘‘ਸਙ੍ਖਾਯੇਕਂ ਪਟਿਸੇਵਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਯੇਕਂ ਅਧਿਵਾਸੇਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਯੇਕਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਯੇਕਂ ਵਿਨੋਦੇਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੦੮; ਮ. ਨਿ. ੨.੧੬੮; ਅ. ਨਿ. ੧੦.੨੦) ਵੁਤ੍ਤੋ. ਯਸ੍ਸਾ ਚ ਸਙ੍ਖਾਯ ਸੇਵੇ ਵਰਪਞ੍ਞਸਾਵਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਪਿਣ੍ਡੇ…ਪੇ… ਯਥਾ ਪੋਕ੍ਖਰੇ ਵਾਰਿਬਿਨ੍ਦੁ, ਤਥਾ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੩੯੬. ਏਵਂ ਖੀਣਾਸਵਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਅਨਗਾਰਿਯਪਟਿਪਦਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਗਾਰਿਯਪਟਿਪਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਗਹਟ੍ਠਵਤ੍ਤਂ ਪਨ ਵੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਤਾਵ ਸਾਵਕੋਤਿ ਅਗਾਰਿਯਸਾਵਕੋ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ. ਅਯਂ ਪਨ ਯੋਜਨਾ – ਯੋ ਮਯਾ ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕੇਵਲੋ ਅਬ੍ਯਾਮਿਸ੍ਸੋ ਸਕਲੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋ ਭਿਕ੍ਖੁਧਮ੍ਮੋ ਕਥਿਤੋ. ਏਸ ਖੇਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁਆਦਿਪਰਿਗ੍ਗਹੇਹਿ ਸਪਰਿਗ੍ਗਹੇਨ ਨ ਲਬ੍ਭਾ ਫਸ੍ਸੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁਨ੍ਤਿ.

੩੯੭. ਏਵਂ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਧੇਤ੍ਵਾ ਗਹਟ੍ਠਧਮ੍ਮਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਪਾਣਂ ਨ ਹਨੇ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਡ੍ਢੇਨ ਤਿਕੋਟਿਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਵੇਰਮਣਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਪਚ੍ਛਿਮਡ੍ਢੇਨ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਹਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿ. ਤਤਿਯਪਾਦੋ ਚੇਤ੍ਥ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤੇ (ਸੁ. ਨਿ. ੩੫ ਆਦਯੋ) ਚਤੁਤ੍ਥਪਾਦੇ ਥਾਵਰਤਸਭੇਦੋ ਮੇਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਸੁ. ਨਿ. ੧੪੩ ਆਦਯੋ) ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਵਣ੍ਣਿਤੋ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ. ਉਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਪਨ ਯੋਜਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ – ਤਸਥਾਵਰੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਭੂਤੇਸੁ ਨਿਧਾਯ ਦਣ੍ਡਂ ਨ ਹਨੇ ਨ ਘਾਤਯੇਯ੍ਯ ਨਾਨੁਜਞ੍ਞਾਤਿ. ‘‘ਨਿਧਾਯ ਦਣ੍ਡ’’ਨ੍ਤਿ ਇਤੋ ਵਾ ਪਰਂ ‘‘ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ ਆਹਰਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਤਰਥਾ ਹਿ ਨ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ ਸਨ੍ਧਿਯਤਿ.

੩੯੮. ਏਵਂ ਪਠਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਦੁਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਤਤੋ ਅਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਬਹੁਂ ਵਾ. ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਗਾਮੇ ਵਾ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਾ. ਸਾਵਕੋਤਿ ਅਗਾਰਿਯਸਾਵਕੋ. ਬੁਜ੍ਝਮਾਨੋਤਿ ‘‘ਪਰਸਨ੍ਤਕਮਿਦ’’ਨ੍ਤਿ ਜਾਨਮਾਨੋ. ਸਬ੍ਬਂ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਵਞ੍ਹਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਸਬ੍ਬਂ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਨੋ ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯਞ੍ਚ ਪਾਕਟਞ੍ਚਾਤਿ.

੩੯੯. ਏਵਂ ਦੁਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦਮ੍ਪਿ ਤਿਕੋਟਿਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਪਭੁਤਿ ਤਤਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਸਮ੍ਭੁਣਨ੍ਤੋਤਿ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ.

੪੦੦. ਇਦਾਨਿ ਚਤੁਤ੍ਥਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸਭਗ੍ਗਤੋ ਵਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਭਗ੍ਗਤੋਤਿ ਸਨ੍ਥਾਗਾਰਾਦਿਗਤੋ. ਪਰਿਸਗ੍ਗਤੋਤਿ ਪੂਗਮਜ੍ਜਗਤੋ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯਞ੍ਚ ਪਾਕਟਞ੍ਚਾਤਿ.

੪੦੧. ਏਵਂ ਚਤੁਤ੍ਥਸਿਕ੍ਖਾਪਦਮ੍ਪਿ ਤਿਕੋਟਿਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਮਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਮਜ੍ਜਞ੍ਚ ਪਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਜ੍ਜਞ੍ਚ ਪਾਨਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਸੁਖਤ੍ਥਂ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਯਂ ਪਨਤ੍ਥੋ ‘‘ਮਜ੍ਜਪਾਨਞ੍ਚ ਨ ਸਮਾਚਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਧਮ੍ਮਂ ਇਮਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਮਜ੍ਜਪਾਨਵੇਰਮਣੀਧਮ੍ਮਂ. ਉਮ੍ਮਾਦਨਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਉਮ੍ਮਾਦਨਪਰਿਯੋਸਾਨਂ. ਯੋ ਹਿ ਸਬ੍ਬਲਹੁਕੋ ਮਜ੍ਜਪਾਨਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕੋ, ਸੋ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਸ੍ਸ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਇਤਿ ਨਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਇਤਿ ਨਂ ਮਜ੍ਜਪਾਨਂ ਞਤ੍ਵਾ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯਞ੍ਚ ਪਾਕਟਞ੍ਚਾਤਿ.

੪੦੨. ਏਵਂ ਪਞ੍ਚਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦਮ੍ਪਿ ਤਿਕੋਟਿਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪੁਰਿਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਮ੍ਪਿ ਮਜ੍ਜਪਾਨਮੇਵ ਸਂਕਿਲੇਸਕਰਞ੍ਚ ਭੇਦਕਰਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਦਲ਼੍ਹਤਰਂ ਤਤੋ ਵੇਰਮਣਿਯਂ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਮਦਾ ਹਿ ਪਾਪਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਦਾਤਿ ਮਦਹੇਤੁ. ਹਿਕਾਰੋ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਪਾਪਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦੀਨਿ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਉਮ੍ਮਾਦਨਂ ਮੋਹਨਨ੍ਤਿ ਪਰਲੋਕੇ ਉਮ੍ਮਾਦਨਂ ਇਹਲੋਕੇ ਮੋਹਨਂ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.

੪੦੩-੪. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਅਗਾਰਿਯਸਾਵਕਸ੍ਸ ਨਿਚ੍ਚਸੀਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਉਪੋਸਥਙ੍ਗਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਾਣਂ ਨ ਹਨੇ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਾਤਿ ਅਸੇਟ੍ਠਚਰਿਯਭੂਤਾ. ਮੇਥੁਨਾਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਰਤ੍ਤਿਂ ਨ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ ਵਿਕਾਲਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਰਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਨ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਦਿਵਾਪਿ ਕਾਲਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਭੋਜਨਂ ਨ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਨ ਚ ਗਨ੍ਧਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਗਨ੍ਧਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵਿਲੇਪਨਚੁਣ੍ਣਾਦੀਨਿਪਿ ਗਹਿਤਾਨੇਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਮਞ੍ਚੇਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਮਞ੍ਚੇ. ਸਨ੍ਥਤੇਤਿ ਤਟ੍ਟਿਕਾਦੀਹਿ ਕਪ੍ਪਿਯਤ੍ਥਰਣੇਹਿ ਅਤ੍ਥਤੇ. ਛਮਾਯਂ ਪਨ ਗੋਨਕਾਦਿਸਨ੍ਥਤਾਯਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਂ ਵਿਯ ਤੂਰਿਯਂ, ਨ ਅਙ੍ਗਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ. ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਗੁਨਾਤਿ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਗਤੇਨ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਪਚ੍ਛਿਮਡ੍ਢੁਂ ਪਨ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਕੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਪਿ ਆਹੁ.

੪੦੫. ਏਵਂ ਉਪੋਸਥਙ੍ਗਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਉਪੋਸਥਕਾਲਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਤਤੋ ਚ ਪਕ੍ਖਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤੋਤਿ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਪਕ੍ਖਸ੍ਸੁਪਵਸ੍ਸੁਪੋਸਥਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਰਪਦੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚਾਤੁਦ੍ਦਸਿਂ ਪਞ੍ਚਦਸਿਂ ਅਟ੍ਠਮਿਨ੍ਤਿ ਏਤੇ ਤਯੋ ਦਿਵਸੇ ਉਪਵਸ੍ਸ ਉਪੋਸਥਂ, ਏਤਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਉਪੋਸਥਂ ਉਪਗਮ੍ਮ ਵਸਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਪਕ੍ਖਞ੍ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਾਯ ਪੁਰਿਮਭਾਗੇ ਆਸਾਲ਼੍ਹਮਾਸੋ, ਅਨ੍ਤੋਵਸ੍ਸਂ ਤਯੋ ਮਾਸਾ, ਕਤ੍ਤਿਕਮਾਸੋਤਿ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਮਾਸਾ ‘‘ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਪਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਆਸਾਲ਼੍ਹਕਤ੍ਤਿਕਫਗ੍ਗੁਣਮਾਸਾ ਤਯੋ ਏਵਾਤਿ ਅਪਰੇ. ਪਕ੍ਖੁਪੋਸਥਦਿਵਸਾਨਂ ਪੁਰਿਮਪਚ੍ਛਿਮਦਿਵਸਵਸੇਨ ਪਕ੍ਖੇ ਪਕ੍ਖੇ ਤੇਰਸੀਪਾਟਿਪਦਸਤ੍ਤਮੀਨਵਮੀਸਙ੍ਖਾਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਦਿਵਸਾਤਿ ਅਪਰੇ. ਯਂ ਰੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਬ੍ਬਂ ਵਾ ਪਨ ਪੁਞ੍ਞਕਾਮੀਨਂ ਭਾਸਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਮੇਤਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਪਕ੍ਖਞ੍ਚ ਪਸਨ੍ਨਮਾਨਸੋ ਸੁਸਮਤ੍ਤਰੂਪਂ ਸੁਪਰਿਪੁਣ੍ਣਰੂਪਂ ਏਕਮ੍ਪਿ ਦਿਵਸਂ ਅਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਪੇਤਂ ਉਪੋਸਥਂ ਉਪਵਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ.

੪੦੬. ਏਵਂ ਉਪੋਸਥਕਾਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤੇਸੁ ਕਾਲੇਸੁ ਏਤਂ ਉਪੋਸਥਂ ਉਪਵਸ੍ਸ ਯਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਤਤੋ ਚ ਪਾਤੋ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਤਤੋਤਿ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਅਨਨ੍ਤਰਤ੍ਥੇ ਵਾ, ਅਥਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਾਤੋਤਿ ਅਪਰਜ੍ਜੁਦਿਵਸਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ. ਉਪਵੁਤ੍ਥੁਪੋਸਥੋਤਿ ਉਪਵਸਿਤਉਪੋਸਥੋ. ਅਨ੍ਨੇਨਾਤਿ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਾਦਿਨਾ. ਪਾਨੇਨਾਤਿ ਅਟ੍ਠਵਿਧਪਾਨੇਨ. ਅਨੁਮੋਦਮਾਨੋਤਿ ਅਨੁਪਮੋਦਮਾਨੋ, ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਮੋਦਮਾਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਰਹਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨੁਰੂਪੇਨ, ਯਥਾਸਤ੍ਤਿ ਯਥਾਬਲਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਂਵਿਭਜੇਥਾਤਿ ਭਾਜੇਯ੍ਯ ਪਤਿਮਾਨੇਯ੍ਯ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ.

੪੦੭. ਏਵਂ ਉਪਵੁਤ੍ਥੁਪੋਸਥਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਾਵਜੀਵਿਕਂ ਗਰੁਵਤ੍ਤਂ ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਞ੍ਚ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਤਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਧਮ੍ਮੇਨ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਧਮ੍ਮਲਦ੍ਧੇਨ ਭੋਗੇਨ. ਭਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪੋਸੇਯ੍ਯ. ਧਮ੍ਮਿਕਂ ਸੋ ਵਣਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਵਣਿਜ੍ਜਾ, ਸਤ੍ਥਵਣਿਜ੍ਜਾ, ਵਿਸਵਣਿਜ੍ਜਾ, ਮਂਸਵਣਿਜ੍ਜਾ, ਸੁਰਾਵਣਿਜ੍ਜਾਤਿ ਇਮਾ ਪਞ੍ਚ ਅਧਮ੍ਮਵਣਿਜ੍ਜਾ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਿਕਵਣਿਜ੍ਜਾ. ਵਣਿਜ੍ਜਾਮੁਖੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਕਸਿਗੋਰਕ੍ਖਾਦਿ ਅਪਰੋਪਿ ਧਮ੍ਮਿਕੋ ਵੋਹਾਰੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ. ਸੇਸਮੁਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ. ਅਯਂ ਪਨ ਯੋਜਨਾ – ਸੋ ਨਿਚ੍ਚਸੀਲਉਪੋਸਥਸੀਲਦਾਨਧਮ੍ਮਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਪਯੋਜਯੇ ਧਮ੍ਮਿਕਂ ਵਣਿਜ੍ਜਂ, ਤਤੋ ਲਦ੍ਧੇਨ ਚ ਧਮ੍ਮਤੋ ਅਨਪੇਤਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮੇਨ ਭੋਗੇਨ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਭਰੇਯ੍ਯ. ਅਥ ਸੋ ਗਿਹੀ ਏਵਂ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਆਦਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਇਮਂ ਵਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਤਯਨ੍ਤੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਯੇ ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਭਾਯ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ ਵਿਧਮੇਤ੍ਵਾ ਆਲੋਕਕਰਣੇਨ ਸਯਮ੍ਪਭਾਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਾ ਛ ਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਾ, ਤੇ ਸਯਮ੍ਪਭੇ ਨਾਮ ਦੇਵੇ ਉਪੇਤਿ ਭਜਤਿ ਅਲ੍ਲੀਯਤਿ, ਤੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਧਮ੍ਮਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ ਚ ਦੁਤਿਯੋ ਵਗ੍ਗੋ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਨਯਤੋ, ਨਾਮੇਨ

ਚੂਲ਼ਵਗ੍ਗੋਤਿ.

੩. ਮਹਾਵਗ੍ਗੋ

੧. ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੪੦੮. ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗਵਤਿ ਕਿਰ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਮਹਾਸਾਵਕਾਨਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਕਿਤ੍ਤਿਤਾ, ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਉਪਾਸਕਾ ਚ ਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਤੋ ਪਨ ਅਕਿਤ੍ਤਿਤਾ, ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਕਿਤ੍ਤੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਜੇਤਵਨਵਿਹਾਰੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਬੀਜਨਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਗਵਤੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਕਿਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਕਿਤ੍ਤੇਨ੍ਤੇਨ ਯਥਾ ਪਬ੍ਬਜਿ, ਤਂ ਕਿਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿ, ਤਂ ਕਿਤ੍ਤੇਨ੍ਤੇਨ ਯਥਾ ਵੀਮਂਸਮਾਨੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਰੋਚੇਸਿ, ਤਂ ਕਿਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਥਾ ਪਬ੍ਬਜੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਚਕ੍ਖੁਮਾਤਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚਕ੍ਖੂਹਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਮਾਦਿਗਾਥਾਯ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

੪੦੯. ਇਦਾਨਿ ‘‘ਯਥਾ ਵੀਮਂਸਮਾਨੋ’’ਤਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸਮ੍ਬਾਧੋਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਾਧੋਤਿ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਾਦਿਸਮ੍ਪੀਲ਼ਨੇਨ ਕਿਲੇਸਸਮ੍ਪੀਲ਼ਨੇਨ ਚ ਕੁਸਲਕਿਰਿਯਾਯ ਓਕਾਸਰਹਿਤੋ. ਰਜਸ੍ਸਾਯਤਨਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਬੋਜਾਦਯੋ ਵਿਯ ਅਸ੍ਸਾਦੀਨਂ, ਰਾਗਾਦਿਰਜਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਦੇਸੋ. ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਸਮ੍ਬਾਧਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵੇਨ ਆਕਾਸੋ ਵਿਯ ਵਿਵਟਾ. ਇਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਪਬ੍ਬਜੀਤਿ ਇਤਿ ਘਰਾਵਾਸਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸੁ ਬ੍ਯਾਧਿਜਰਾਮਰਣੇਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਚੋਦਿਯਮਾਨਹਦਯੋ ਆਦੀਨਵਮਾਨਿਸਂਸਞ੍ਚ ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ, ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ, ਅਨੋਮਾਨਦੀਤੀਰੇ ਖਗ੍ਗੇਨ ਕੇਸੇ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ਤਾਵਦੇਵ ਚ ਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤਸਣ੍ਠਿਤਸਮਣਸਾਰੁਪ੍ਪਕੇਸਮਸ੍ਸੁ ਹੁਤ੍ਵਾ ਘਟਿਕਾਰੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਉਪਨੀਤੇ ਅਟ੍ਠ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਵਂ ਨਿਵਾਸੇਤਬ੍ਬਂ ਪਾਰੁਪਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਕੇਨਚਿ ਅਨਨੁਸਿਟ੍ਠੋ ਅਨੇਕਜਾਤਿਸਹਸ੍ਸਪਵਤ੍ਤਿਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਚਿਣ੍ਣੇਨੇਵ ਸਿਕ੍ਖਾਪਿਯਮਾਨੋ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਏਕਂ ਕਾਸਾਵਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਚੀਵਰਂ ਖਨ੍ਧੇ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਤ੍ਤਂ ਅਂਸੇ ਆਲਗ੍ਗੇਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਵੇਸਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

੪੧੦. ਏਵਂ ਭਗਵਤੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਕਿਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੋਮਾਨਦੀਤੀਰਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਪਧਾਨਾਯ ਗਮਨਞ੍ਚ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾਨ ਕਾਯੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਂ ਸਬ੍ਬਮਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਯੇਨ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਵਿਵਜ੍ਜਯੀਤਿ ਤਿਵਿਧਂ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਵਜ੍ਜੇਸਿ. ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ. ਆਜੀਵਂ ਪਰਿਸੋਧਯੀਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਾਜੀਵਮੇਵ ਪਵਤ੍ਤਯਿ.

੪੧੧. ਏਵਂ ਆਜੀਵਟ੍ਠਮਕਸੀਲਂ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਅਨੋਮਾਨਦੀਤੀਰਤੋ ਤਿਂਸਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣਂ ਸਤ੍ਤਾਹੇਨ ਅਗਮਾ ਰਾਜਗਹਂ ਬੁਦ੍ਧੋ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਯਦਾ ਰਾਜਗਹਂ ਅਗਮਾਸਿ, ਤਦਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਯਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ਲਬ੍ਭਤਿ – ‘‘ਇਧ ਰਾਜਾ ਜਾਤੋ, ਇਧ ਰਜ੍ਜਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸੀ’’ਤਿਆਦਿ ਲੋਕਿਯਵੋਹਾਰਵਚਨਂ ਵਿਯ. ਮਗਧਾਨਨ੍ਤਿ ਮਗਧਾਨਂ ਜਨਪਦਸ੍ਸ ਨਗਰਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਗਿਰਿਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਪਣ੍ਡਵਗਿਜ੍ਝਕੂਟਵੇਭਾਰਇਸਿਗਿਲਿਵੇਪੁਲ੍ਲਨਾਮਕਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਗਿਰੀਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਵਜੋ ਵਿਯ ਠਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਗਿਰਿਬ੍ਬਜ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਅਭਿਹਾਰੇਸੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖਤ੍ਥਾਯ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਗਰੇ ਚਰਿ. ਸੋ ਕਿਰ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰੇ ਠਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਚਾਹਂ ਰਞ੍ਞੋ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਗਮਨਂ ਨਿਵੇਦੇਯ੍ਯਂ, ‘ਸੁਦ੍ਧੋਦਨਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਕੁਮਾਰੋ ਆਗਤੋ’ਤਿ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਮੇ ਪਚ੍ਚਯਂ ਅਭਿਹਰੇਯ੍ਯ. ਨ ਖੋ ਪਨ ਮੇ ਤਂ ਪਤਿਰੂਪਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਯਗਹਣਂ, ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਾਮੀ’’ਤਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤਿਯਂ ਪਂਸੁਕੂਲਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਾਚੀਨਦ੍ਵਾਰੇਨ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਘਰਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਅਚਰਿ. ਤੇਨਾਹ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ – ‘‘ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਅਭਿਹਾਰੇਸੀ’’ਤਿ. ਆਕਿਣ੍ਣਵਰਲਕ੍ਖਣੋਤਿ ਸਰੀਰੇ ਆਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਯ ਠਪਿਤਵਰਲਕ੍ਖਣੋ ਵਿਪੁਲਵਰਲਕ੍ਖਣੋ ਵਾ. ਵਿਪੁਲਮ੍ਪਿ ਹਿ ‘‘ਆਕਿਣ੍ਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਆਕਿਣ੍ਣਲੁਦ੍ਦੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਧਾਤਿਚੇਲਂਵ ਮਕ੍ਖਿਤੋ’’ਤਿ (ਜਾ. ੧.੬.੧੧੮; ੧.੯.੧੦੬). ਵਿਪੁਲਲੁਦ੍ਦੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੪੧੨. ਤਮਦ੍ਦਸਾਤਿ ਤਤੋ ਕਿਰ ਪੁਰਿਮਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਨਗਰੇ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਘੋਸਿਤਂ ਅਹੋਸਿ. ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਪਨ ‘‘ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਂ, ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ ਪਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਭੇਰਿ ਚਰਿ. ਅਥ ਮਹਾਜਨੋ ਰਾਜਙ੍ਗਣੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿ. ਰਾਜਾਪਿ ‘‘ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਂ ਸਂਵਿਦਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸੀਹਪਞ੍ਜਰਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਬਲਕਾਯਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਅਭਿਹਾਰੇਨ੍ਤਂ ਮਹਾਸਤ੍ਤਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਤੇਨਾਹ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ – ‘‘ਤਮਦ੍ਦਸਾ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੋ, ਪਾਸਾਦਸ੍ਮਿਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ’’ਤਿ. ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਅਭਾਸਥਾਤਿ ਇਮਂ ਅਤ੍ਥਂ ਅਮਚ੍ਚਾਨਂ ਅਭਾਸਿ.

੪੧੩. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਤੇਸਂ ਅਮਚ੍ਚਾਨਂ ਭਾਸਿਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਇਮਂ ਭੋਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਇਮਨ੍ਤਿ ਸੋ ਰਾਜਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਭੋਨ੍ਤੋਤਿ ਅਮਚ੍ਚੇ ਆਲਪਤਿ. ਨਿਸਾਮੇਥਾਤਿ ਪਸ੍ਸਥ. ਅਭਿਰੂਪੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨੀਯਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਤਿ ਆਰੋਹਪਰਿਣਾਹਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਸੁਚੀਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਛਵਿਵਣ੍ਣੋ. ਚਰਣੇਨਾਤਿ ਗਮਨੇਨ.

੪੧੪-੫. ਨੀਚਕੁਲਾਮਿਵਾਤਿ ਨੀਚਕੁਲਾ ਇਵ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ. ਕੁਹਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕੁਹਿਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਜ੍ਜ ਕਤ੍ਥ ਵਸਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਜਾਨਿਤੁਂ ਰਾਜਦੂਤਾ ਸੀਘਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ. ਦਸ੍ਸਨਕਾਮਾ ਹਿ ਮਯਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਆਹ. ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰੋ ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁਤਾਯ, ਸੁਸਂਵੁਤੋ ਸਤਿਯਾ. ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰੋ ਵਾ ਸਤਿਯਾ, ਸੁਸਂਵੁਤੋ ਪਾਸਾਦਿਕੇਨ ਸਙ੍ਘਾਟਿਚੀਵਰਧਾਰਣੇਨ.

੪੧੬. ਖਿਪ੍ਪਂ ਪਤ੍ਤਂ ਅਪੂਰੇਸੀਤਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਤ੍ਤਾ ਪਤਿਸ੍ਸਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਧਿਕਂ ਅਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਲਂ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ’’ਤਿ ਅਜ੍ਝਾਸਯਪੂਰਣੇਨ ਖਿਪ੍ਪਂ ਪਤ੍ਤਂ ਅਪੂਰੇਸਿ. ਮੁਨੀਤਿ ਮੋਨਤ੍ਥਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਮੁਨਿਭਾਵੋਪਿ ਮੁਨਿਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਲੋਕਵੋਹਾਰੇਨ ਵਾ. ਲੋਕਿਯਾ ਹਿ ਅਮੋਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ‘‘ਮੁਨੀ’’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ. ਪਣ੍ਡਵਂ ਅਭਿਹਾਰੇਸੀਤਿ ਤਂ ਪਬ੍ਬਤਂ ਅਭਿਰੁਹਿ. ਸੋ ਕਿਰ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਪੁਚ੍ਛਿ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਨਗਰੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਕਤ੍ਥ ਵਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਤੇ ‘‘ਪਣ੍ਡਵਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਪੁਰਤ੍ਥਾਭਿਮੁਖਪਬ੍ਭਾਰੇ’’ਤਿ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਮੇਵ ਪਣ੍ਡਵਂ ਅਭਿਹਾਰੇਸਿ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਵਾਸੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ.

੪੧੯-੨੩. ਬ੍ਯਗ੍ਘੁਸਭੋਵ ਸੀਹੋਵ ਗਿਰਿਗਬ੍ਭਰੇਤਿ ਗਿਰਿਗੁਹਾਯਂ ਬ੍ਯਗ੍ਘੋ ਵਿਯ ਉਸਭੋ ਵਿਯ ਸੀਹੋ ਵਿਯ ਚ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤੇ ਹਿ ਤਯੋ ਸੇਟ੍ਠਾ ਵਿਗਤਭਯਭੇਰਵਾ ਗਿਰਿਗਬ੍ਭਰੇ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਉਪਮਂ ਅਕਾਸਿ. ਭਦ੍ਦਯਾਨੇਨਾਤਿ ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਰਥਸਿਵਿਕਾਦਿਨਾ ਉਤ੍ਤਮਯਾਨੇਨ. ਸਯਾਨਭੂਮਿਂ ਯਾਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਯਾਵਤਿਕਾ ਭੂਮਿ ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਾਦਿਨਾ ਯਾਨੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਗਨ੍ਤੁਂ, ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ. ਆਸਜ੍ਜਾਤਿ ਪਤ੍ਵਾ, ਸਮੀਪਮਸ੍ਸ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪਾਵਿਸੀਤਿ ਨਿਸੀਦਿ. ਯੁਵਾਤਿ ਯੋਬ੍ਬਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਦਹਰੋਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਤਰੁਣੋ. ਪਠਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ ਸੁਸੂਤਿ ਤਦੁਭਯਵਿਸੇਸਨਮੇਵ. ਯੁਵਾ ਸੁਸੂਤਿ ਅਤਿਯੋਬ੍ਬਨੋ. ਪਠਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋਤਿ ਪਠਮੇਨੇਵ ਯੋਬ੍ਬਨਵੇਸੇਨ ਉਟ੍ਠਿਤੋ. ਦਹਰੋ ਚਾਸੀਤਿ ਸਤਿ ਚ ਦਹਰਤ੍ਤੇ ਸੁਸੁ ਬਾਲਕੋ ਵਿਯ ਖਾਯਸੀਤਿ.

੪੨੪-੫. ਅਨੀਕਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਬਲਕਾਯਂ ਸੇਨਾਮੁਖਂ. ਦਦਾਮਿ ਭੋਗੇ ਭੁਞ੍ਜਸ੍ਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਹਂ ਤੇ ਅਙ੍ਗਮਗਧੇਸੁ ਯਾਵਿਚ੍ਛਸਿ, ਤਾਵ ਦਦਾਮਿ ਭੋਗੇ. ਤਂ ਤ੍ਵਂ ਸੋਭਯਨ੍ਤੋ ਅਨੀਕਗ੍ਗਂ ਨਾਗਸਙ੍ਘਪੁਰਕ੍ਖਤੋ ਭੁਞ੍ਜਸ੍ਸੂ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਉਜੁਂ ਜਨਪਦੋ ਰਾਜਾਤਿ ‘‘ਦਦਾਮਿ ਭੋਗੇ ਭੁਞ੍ਜਸ੍ਸੁ, ਜਾਤਿਂ ਅਕ੍ਖਾਹਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਕਿਰ ਵੁਤ੍ਤੋ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਚੇ ਅਹਂ ਰਜ੍ਜੇਨ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਅਸ੍ਸਂ, ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਦਯੋਪਿ ਮਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਜ੍ਜੇਨ ਨਿਮਨ੍ਤੇਯ੍ਯੁਂ, ਗੇਹੇ ਠਿਤੋ ਏਵ ਵਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਯ੍ਯਂ. ਅਯਂ ਪਨ ਰਾਜਾ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਏਵਮਾਹ – ‘ਹਨ੍ਦਾਹਂ, ਤਂ ਜਾਨਾਪੇਮੀ’’’ਤਿ ਬਾਹਂ ਉਚ੍ਚਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਗਤਦਿਸਾਭਾਗਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਉਜੁਂ ਜਨਪਦੋ ਰਾਜਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਹਿਮਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਤੋਤਿ ਭਣਨ੍ਤੋ ਸਸ੍ਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਵੇਕਲ੍ਲਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਹਿਮਵਨ੍ਤਞ੍ਹਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਾਸਾਣਵਿਵਰਸਮ੍ਭਵਾ ਮਹਾਸਾਲਾਪਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਵੁਦ੍ਧੀਹਿ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ, ਕਿਮਙ੍ਗਂ ਪਨ ਖੇਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਸਸ੍ਸਾਨਿ. ਧਨਵੀਰਿਯੇਨ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਭਣਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਹਿ ਰਤਨੇਹਿ ਅਵੇਕਲ੍ਲਤ੍ਤਂ, ਪਰਰਾਜੂਹਿ ਅਤਕ੍ਕਨੀਯਂ ਵੀਰਪੁਰਿਸਾਧਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵਞ੍ਚਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕੋਸਲੇਸੁ ਨਿਕੇਤਿਨੋਤਿ ਭਣਨ੍ਤੋ ਨਵਕਰਾਜਭਾਵਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਨਵਕਰਾਜਾ ਹਿ ਨਿਕੇਤੀਤਿ ਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਆਦਿਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਅਨ੍ਵਯਵਸੇਨ ਸੋ ਏਵ ਜਨਪਦੋ ਨਿਵਾਸੋ, ਸੋ ਨਿਕੇਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਥਾਰੂਪੋ ਚ ਰਾਜਾ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨੋ, ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਕੋਸਲੇਸੁ ਨਿਕੇਤਿਨੋ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਅਨ੍ਵਯਾਗਤਮ੍ਪਿ ਭੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦੀਪੇਤਿ.

੪੨੬. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭੋਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦੀਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਆਦਿਚ੍ਚਾ ਨਾਮ ਗੋਤ੍ਤੇਨ, ਸਾਕਿਯਾ ਨਾਮ ਜਾਤਿਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਰਞ੍ਞਾ ‘‘ਦਦਾਮਿ ਭੋਗੇ ਭੁਞ੍ਜਸ੍ਸੂ’’ਤਿ, ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਤਮ੍ਹਾ ਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਮ੍ਹਿ, ਨ ਕਾਮੇ ਅਭਿਪਤ੍ਥਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਅਹਂ ਕਾਮੇ ਅਭਿਪਤ੍ਥਯੇਯ੍ਯਂ, ਨ ਈਦਿਸਂ ਧਨਵੀਰਿਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦ੍ਵਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਵੀਰਪੁਰਿਸਸਮਾਕੁਲਂ ਕੁਲਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਕਿਰੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੪੨੭. ਏਵਂ ਰਞ੍ਞੋ ਵਚਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਹੇਤੁਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਕਾਮੇਸ੍ਵਾਦੀਨਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਦਟ੍ਠੁ ਖੇਮਤੋ’’ਤਿ. ਏਤਂ ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਦਟ੍ਠੂਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਇਤੋ ਪੁਰਿਮਗਾਥਾਸੁ ਚ ਯਂ ਯਂ ਨ ਵਿਚਾਰਿਤਂ, ਤਂ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਏਵ ਨ ਵਿਚਾਰਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਹੇਤੁਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪਧਾਨਤ੍ਥਾਯ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਰਾਜਾਨਂ ਆਮਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਪਧਾਨਾਯ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਏਤ੍ਥ ਮੇ ਰਞ੍ਜਤੀ ਮਨੋ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਸ੍ਮਾਹਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਦਟ੍ਠੁ ਖੇਮਤੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਮਤਂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਪਧਾਨਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੋ ਪਧਾਨਤ੍ਥਾਯ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਏਤ੍ਥ ਮੇ ਪਧਾਨੇ ਰਞ੍ਜਤਿ ਮਨੋ, ਨ ਕਾਮੇਸੂਤਿ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਕਿਰ ਰਾਜਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ ਆਹ – ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਮੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸੁਤਂ ‘ਸੁਦ੍ਧੋਦਨਰਞ੍ਞੋ ਕਿਰ ਪੁਤ੍ਤੋ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥਕੁਮਾਰੋ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ, ਸੋਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਵਂਪਸਨ੍ਨੋ ‘ਅਦ੍ਧਾ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਥਾ’ਤਿ. ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਠਮਂ ਮਮ ਵਿਜਿਤਂ ਓਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਪਧਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੪੨੮. ਤਂ ਮਂ ਪਧਾਨਪਹਿਤਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਧਾਨਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ‘‘ਪਧਾਨਾਯ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਏਤ੍ਥ ਮੇ ਰਞ੍ਜਤੀ ਮਨੋ’’ਤਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਭਗਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਯਾ ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਨਿ ਪਧਾਨਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨੇਨ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਾ ਕਤਾ, ਤਂ ਅਜ੍ਜ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ‘‘ਤਂ ਮਂ ਪਧਾਨਪਹਿਤਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਤਂ ਮਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿਪਿ ਵਚਨੇਹਿ ਅਤ੍ਤਾਨਮੇਵ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ. ਪਧਾਨਪਹਿਤਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਾਯ ਪੇਸਿਤਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਵਾ. ਨਦਿਂ ਨੇਰਞ੍ਜਰਂ ਪਤੀਤਿ ਲਕ੍ਖਣਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ. ਲਕ੍ਖਣਞ੍ਹਿ ਪਧਾਨਪਹਿਤਤ੍ਤਾਯ ਨੇਰਞ੍ਜਰਾ ਨਦੀ. ਤੇਨੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ਅਯਂ ਪਨਤ੍ਥੋ ‘‘ਨਦਿਯਾ ਨੇਰਞ੍ਜਰਾਯਾ’’ਤਿ, ਨੇਰਞ੍ਜਰਾਯ ਤੀਰੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਿਪਰਕ੍ਕਮ੍ਮਾਤਿ ਅਤੀਵ ਪਰਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ. ਝਾਯਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਾਣਕਜ੍ਝਾਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਂ. ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਚਤੂਹਿ ਯੋਗੇਹਿ ਖੇਮਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮਤ੍ਥਂ.

੪੨੯. ਨਮੁਚੀਤਿ ਮਾਰੋ. ਸੋ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਸਯਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤੁਕਾਮੇ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇ ਨ ਮੁਞ੍ਚਤਿ, ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਨੇਸਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਨਮੁਚੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਰੁਣਂ ਵਾਚਨ੍ਤਿ ਅਨੁਦ੍ਦਯਾਯੁਤ੍ਤਂ ਵਾਚਂ. ਭਾਸਮਾਨੋ ਉਪਾਗਮੀਤਿ ਇਦਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਉਪਾਗਤੋ? ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਕਿਰ ਏਕਦਿਵਸਂ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਬ੍ਬਦਾ ਆਹਾਰਂ ਪਰਿਯੇਸਮਾਨੋ ਜੀਵਿਤੇ ਸਾਪੇਕ੍ਖੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਸਕ੍ਕਾ ਜੀਵਿਤੇ ਸਾਪੇਕ੍ਖੇਨ ਅਮਤਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਆਹਾਰੁਪਚ੍ਛੇਦਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿ, ਤੇਨ ਕਿਸੋ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੋ ਚ ਅਹੋਸਿ. ਅਥ ਮਾਰੋ ‘‘ਅਯਂ ਸਮ੍ਬੋਧਾਯ ਮਗ੍ਗੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਅਤਿਘੋਰਂ ਤਪਂ ਕਰੋਤਿ, ਕਦਾਚਿ ਮਮ ਵਿਸਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਭੀਤੋ ‘‘ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਵਤ੍ਵਾ ਵਾਰੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਗਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਕਿਸੋ ਤ੍ਵਮਸਿ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੋ, ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਮਰਣਂ ਤਵਾ’’ਤਿ.

੪੩੦. ਏਵਞ੍ਚ ਪਨ ਵਤ੍ਵਾ ਅਥਸ੍ਸ ਮਰਣਸਨ੍ਤਿਕਭਾਵਂ ਸਾਵੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਸਹਸ੍ਸਭਾਗੋ ਮਰਣਸ੍ਸ, ਏਕਂਸੋ ਤਵ ਜੀਵਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸਹਸ੍ਸਂ ਭਾਗਾਨਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਹਸ੍ਸਭਾਗੋ. ਕੋ ਸੋ? ਮਰਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ. ਏਕੋ ਅਂਸੋਤਿ ਏਕਂਸੋ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਅਯਂ ਅਪ੍ਪਾਣਕਜ੍ਝਾਨਾਦਿਸਹਸ੍ਸਭਾਗੋ ਤਵ ਮਰਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਤਤੋ ਪਨ ਤੇ ਏਕੋ ਏਵ ਭਾਗੋ ਜੀਵਿਤਂ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਮਰਣਂ ਤਵਾਤਿ. ਏਵਂ ਮਰਣਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਭਾਵਂ ਸਾਵੇਤ੍ਵਾ ਅਥ ਨਂ ਜੀਵਿਤੇ ਸਮੁਸ੍ਸਾਹੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਜੀਵ ਭੋ ਜੀਵਿਤਂ ਸੇਯ੍ਯੋ’’ਤਿ. ਕਥਂ ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ ਚੇ. ਜੀਵਂ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਾਹਸੀਤਿ.

੪੩੧. ਅਥ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮ੍ਮਤਾਨਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਚਰਤੋ ਚ ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਮੇਥੁਨਵਿਰਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ, ਯਂ ਤਾਪਸਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਜੂਹਤੋਤਿ ਜੁਹਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

੪੩੨. ਦੁਗ੍ਗੋ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਇਮਂ ਪਨ ਅਡ੍ਢਗਾਥਂ ਪਧਾਨਵਿਚ੍ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਾਣਕਜ੍ਝਾਨਾਦਿਗਹਨਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦੁਗ੍ਗੋ, ਦੁਕ੍ਖਿਤਕਾਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਰੋ, ਸਨ੍ਤਿਕਮਰਣੇਨ ਤਾਦਿਸੇਨਾਪਿ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤੋ ਦੁਰਭਿਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਤੋ ਪਰਂ ਇਮਾ ਗਾਥਾ ਭਣਂ ਮਾਰੋ, ਅਟ੍ਠਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇਤਿ ਅਯਮੁਪਡ੍ਢਗਾਥਾ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸਕਲਗਾਥਾਪੀਤਿ ਏਕੇ. ਭਗਵਤਾ ਏਵ ਪਨ ਪਰਂ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੇਨ ਸਬ੍ਬਮੇਤ੍ਥ ਏਵਂਜਾਤਿਕਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਯਮਮ੍ਹਾਕਂ ਖਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠਾਤਿ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

੪੩੩. ਛਟ੍ਠਗਾਥਾਯ ਯੇਨਤ੍ਥੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਰੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰਣੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥੇਨ ਤ੍ਵਂ, ਪਾਪਿਮ, ਆਗਤੋਸੀਤਿ ਅਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

੪੩੪. ‘‘ਜੀਵਂ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਾਹਸੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਵਚਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਣੁਮਤ੍ਤੋਪੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਞ੍ਞੇਨਾਤਿ ਵਟ੍ਟਗਾਮਿਂ ਮਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਣਤਿ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

੪੩੫. ਇਦਾਨਿ ‘‘ਏਕਂਸੋ ਤਵ ਜੀਵਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਵਚਨਂ ਆਰਬ੍ਭ ਮਾਰਂ ਸਨ੍ਤਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਸਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਅਰੇ, ਮਾਰ, ਯੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇ ਸਨ੍ਤਿਵਰਪਦੇ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਸਦ੍ਧੋਪਿ ਵਾ ਕੁਸੀਤੋ, ਸਦ੍ਧੋ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ ਸਮਾਨੋਪਿ ਵਾ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ, ਤਂ ਤ੍ਵਂ ਜੀਵਿਤਮਨੁਪੁਚ੍ਛਮਾਨੋ ਸੋਭੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਮਯ੍ਹਂ ਪਨ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇ ਸਨ੍ਤਿਵਰਪਦੇ ਓਕਪ੍ਪਨਸਦ੍ਧਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਥਾ ਕਾਯਿਕਚੇਤਸਿਕਮਸਿਥਿਲਪਰਕ੍ਕਮਤਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਵੀਰਿਯਂ, ਵਜਿਰੂਪਮਾ ਪਞ੍ਞਾ ਚ ਮਮ ਵਿਜ੍ਜਤਿ, ਸੋ ਤ੍ਵਂ ਏਵਂ ਮਂ ਪਹਿਤਤ੍ਤਂ ਉਤ੍ਤਮਜ੍ਝਾਸਯਂ ਕਿਂ ਜੀਵਮਨੁਪੁਚ੍ਛਸਿ, ਕਸ੍ਮਾ ਜੀਵਿਤਂ ਪੁਚ੍ਛਸਿ. ਪਞ੍ਞਾ ਚ ਮਮਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਤਿ ਸਮਾਧਿ ਚ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਯੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਤੇਸੁ ਏਕੇਨਾਪਿ ਅਵਿਰਹਿਤਂ ਏਵਂ ਮਂ ਪਹਿਤਤ੍ਤਂ ਕਿਂ ਜੀਵਮਨੁਪੁਚ੍ਛਸਿ? ਨਨੁ – ਏਕਾਹਂ ਜੀਵਿਤਂ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਵੀਰਿਯਮਾਰਭਤੋ ਦਲ਼੍ਹਂ (ਧ. ਪ. ੧੧੨). ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਝਾਯਿਨੋ, ਪਸ੍ਸਤੋ ਉਦਯਬ੍ਬਯਨ੍ਤਿ (ਧ. ਪ. ੧੧੧, ੧੧੩).

੪੩੬-੮. ਏਵਂ ਮਾਰਂ ਸਨ੍ਤਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੇਹਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਦੀਨਮਪੀ’’ਪਿ ਗਾਥਾਤ੍ਤਯਮਾਹ. ਤਮਤ੍ਥਤੋ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਅਯਂ ਪਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਵਣ੍ਣਨਾ – ਯ੍ਵਾਯਂ ਮਮ ਸਰੀਰੇ ਅਪ੍ਪਾਣਕਜ੍ਝਾਨਵੀਰਿਯਵੇਗਸਮੁਟ੍ਠਿਤੋ ਵਾਤੋ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਲੋਕੇ ਗਙ੍ਗਾਯਮੁਨਾਦੀਨਂ ਨਦੀਨਮ੍ਪਿ ਸੋਤਾਨਿ ਅਯਂ ਵਿਸੋਸਯੇ, ਕਿਞ੍ਚ ਮੇ ਏਵਂ ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਤੁਨਾਲ਼ਿਮਤ੍ਤਂ ਲੋਹਿਤਂ ਨ ਉਪਸੋਸੇਯ੍ਯ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਮੇ ਲੋਹਿਤਮੇਵ ਸੁਸ੍ਸਤਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਤਮ੍ਹਿ ਲੋਹਿਤੇ ਸੁਸ੍ਸਮਾਨਮ੍ਹਿ ਬਦ੍ਧਾਬਦ੍ਧਭੇਦਂ ਸਰੀਰਾਨੁਗਤਂ ਪਿਤ੍ਤਂ, ਅਸਿਤਪੀਤਾਦਿਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਂ ਚਤੁਨਾਲ਼ਿਮਤ੍ਤਮੇਵ ਸੇਮ੍ਹਞ੍ਚ, ਕਿਞ੍ਚਾਪਰਂ ਤਤ੍ਤਕਮੇਵ ਮੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਓਜਞ੍ਚ ਸੁਸ੍ਸਤਿ, ਤੇਸੁ ਚ ਸੁਸ੍ਸਮਾਨੇਸੁ ਮਂਸਾਨਿਪਿ ਖੀਯਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਏਵਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਮਂਸੇਸੁ ਖੀਯਮਾਨੇਸੁ ਭਿਯ੍ਯੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸੀਦਤਿ, ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਸਂਸੀਦਤਿ. ਸੋ ਤ੍ਵਂ ਈਦਿਸਂ ਚਿਤ੍ਤਮਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਰੀਰਮਤ੍ਤਮੇਵ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਣਸਿ ‘‘ਕਿਸੋ ਤ੍ਵਮਸਿ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੋ, ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਮਰਣਂ ਤਵਾ’’ਤਿ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਮੇ ਚਿਤ੍ਤਮੇਵ ਪਸੀਦਤਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਭਿਯ੍ਯੋ ਸਤਿ ਚ ਪਞ੍ਞਾ ਚ ਸਮਾਧਿ ਮਮ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਅਣੁਮਤ੍ਤੋਪਿ ਪਮਾਦੋ ਵਾ ਸਮ੍ਮੋਹੋ ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਵਿਕ੍ਖੇਪੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ ਏਵਂ ਵਿਹਰਤੋ ਯੇ ਕੇਚਿ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਅਤੀਤਂ ਵਾ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਅਨਾਗਤਂ ਵਾ ਏਤਰਹਿ ਵਾ ਓਪਕ੍ਕਮਿਕਾ ਵੇਦਨਾ ਵੇਦਯਨ੍ਤਿ, ਤਾਸਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਭੂਤਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਮਵੇਦਨਂ. ਯਥਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫੁਟ੍ਠਾਨਂ ਸੁਖਂ, ਸੀਤੇਨ ਉਣ੍ਹਂ, ਉਣ੍ਹੇਨ ਸੀਤਂ, ਖੁਦਾਯ ਭੋਜਨਂ, ਪਿਪਾਸਾਯ ਫੁਟ੍ਠਾਨਂ ਉਦਕਂ ਅਪੇਕ੍ਖਤੇ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਏਕਕਾਮਮ੍ਪਿ ਨਾਪੇਕ੍ਖਕੇ ਚਿਤ੍ਤਂ. ‘‘ਅਹੋ ਵਤਾਹਂ ਸੁਭੋਜਨਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੁਖਸੇਯ੍ਯਂ ਸਯੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਈਦਿਸੇਨਾਕਾਰੇਨ ਮਮ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਪਸ੍ਸ, ਤ੍ਵਂ ਮਾਰ, ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਦ੍ਧਤਨ੍ਤਿ.

੪੩੯-੪੧. ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੁਦ੍ਧਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਿਵਾਰੇਸ੍ਸਾਮਿ ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਗਤਸ੍ਸ ਮਾਰਸ੍ਸ ਮਨੋਰਥਭਞ੍ਜਨਤ੍ਥਂ ਮਾਰਸੇਨਂ ਕਿਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਾਯ ਅਪਰਾਜਿਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਾਮਾ ਤੇ ਪਠਮਾ ਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਛ ਗਾਥਾਯੋ ਆਹ.

ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਆਦਿਤੋਵ ਅਗਾਰਿਯਭੂਤੇ ਸਤ੍ਤੇ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਸੁ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਮੋਹਯਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਅਨਗਾਰਿਯਭਾਵਂ ਉਪਗਤਾਨਂ ਪਨ੍ਤੇਸੁ ਵਾ ਸੇਨਾਸਨੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਸੁ ਵਾ ਅਧਿਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਰਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਅਭਿਰਤਿ ਦੁਕ੍ਕਰਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੪.੩੩੧). ਤਤੋ ਤੇ ਪਰਪਟਿਬਦ੍ਧਜੀਵਿਕਤ੍ਤਾ ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾ ਬਾਧੇਤਿ, ਤਾਯ ਬਾਧਿਤਾਨਂ ਪਰਿਯੇਸਨਤਣ੍ਹਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਕਿਲਮਯਤਿ, ਅਥ ਨੇਸਂ ਕਿਲਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਓਕ੍ਕਮਤਿ. ਤਤੋ ਵਿਸੇਸਮਨਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਦੁਰਭਿਸਮ੍ਭਵੇਸੁ ਅਰਞ੍ਞਵਨਪਤ੍ਥੇਸੁ ਸੇਨਾਸਨੇਸੁ ਵਿਹਰਤਂ ਉਤ੍ਰਾਸਸਞ੍ਞਿਤਾ ਭੀਰੁ ਜਾਯਤਿ, ਤੇਸਂ ਉਸ੍ਸਙ੍ਕਿਤਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਾਨਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਵਿਵੇਕਰਸਮਨਸ੍ਸਾਦਯਮਾਨਾਨਂ ਵਿਹਰਤਂ ‘‘ਨ ਸਿਯਾ ਨੁ ਖੋ ਏਸ ਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਂ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤਂ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੇਨ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮੇਨ ਮਾਨਮਕ੍ਖਥਮ੍ਭਾ ਜਾਯਨ੍ਤਿ, ਤੇਪਿ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤਂ ਤਤੋ ਅਧਿਕਤਰਂ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਸਿਲੋਕਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਲਾਭਾਦਿਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਧਮ੍ਮਪਤਿਰੂਪਕਾਨਿ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤਾ ਮਿਚ੍ਛਾਯਸਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਠਿਤਾ ਜਾਤਿਆਦੀਹਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਕ੍ਕਂਸੇਨ੍ਤਿ, ਪਰਂ ਵਮ੍ਭੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਮਾਦੀਨਂ ਪਠਮਸੇਨਾਦਿਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੪੪੨-੩. ਏਵਮੇਤਂ ਦਸਵਿਧਂ ਸੇਨਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਸਾ ਕਣ੍ਹਧਮ੍ਮਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਕਣ੍ਹਸ੍ਸ ਨਮੁਚਿਨੋ ਉਪਕਾਰਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਂ ਤਵ ਸੇਨਾਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਏਸਾ ਨਮੁਚਿ ਤੇ ਸੇਨਾ, ਕਣ੍ਹਸ੍ਸਾਭਿਪ੍ਪਹਾਰਿਨੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਪ੍ਪਹਾਰਿਨੀਤਿ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਘਾਤਨੀ ਨਿਪ੍ਪੋਥਨੀ, ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਨਂ ਅਸੂਰੋ ਜਿਨਾਤਿ, ਜੇਤ੍ਵਾ ਚ ਲਭਤੇ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਤਵ ਸੇਨਂ ਅਸੂਰੋ ਕਾਯੇ ਚ ਜੀਵਿਤੇ ਚ ਸਾਪੇਕ੍ਖੋ ਪੁਰਿਸੋ ਨ ਜਿਨਾਤਿ, ਸੂਰੋ ਪਨ ਜਿਨਾਤਿ, ਜੇਤ੍ਵਾ ਚ ਮਗ੍ਗਸੁਖਂ ਫਲਸੁਖਞ੍ਚ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਲਭਤੇ ਸੁਖਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਖਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨੋ ਅਹਮ੍ਪਿ ਏਸ ਮੁਞ੍ਜਂ ਪਰਿਹਰੇਤਿ. ਸਙ੍ਗਾਮਾਵਚਰਾ ਅਨਿਵਤ੍ਤਿਨੋ ਪੁਰਿਸਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨਿਵਤ੍ਤਨਕਭਾਵਵਿਞ੍ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ ਸੀਸੇ ਵਾ ਧਜੇ ਵਾ ਆਵੁਧੇ ਵਾ ਮੁਞ੍ਜਤਿਣਂ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਅਯਮ੍ਪਿ ਪਰਿਹਰਤਿਚ੍ਚੇਵ ਮਂ ਧਾਰੇਹਿ. ਤਵ ਸੇਨਾਯ ਪਰਾਜਿਤਸ੍ਸ ਧਿਰਤ੍ਥੁ ਮਮ ਜੀਵਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਧਾਰੇਹਿ – ਸਙ੍ਗਾਮੇ ਮੇ ਮਤਂ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਯਞ੍ਚੇ ਜੀਵੇ ਪਰਾਜਿਤੋ, ਯੇਨ ਜੀਵਿਤੇਨ ਪਰਾਜਿਤੋ ਜੀਵੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਜੀਵਿਤਾ ਤਯਾ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਙ੍ਗਾਮੇ ਮਤਂ ਮਮ ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੪੪੪. ਕਸ੍ਮਾ ਮਤਂ ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ ਚੇ? ਯਸ੍ਮਾ ਪਗਾਲ਼੍ਹੇਤ੍ਥ…ਪੇ… ਸੁਬ੍ਬਤਾ, ਏਤ੍ਥ ਕਾਮਾਦਿਕਾਯ ਅਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਨਪਰਵਮ੍ਭਨਪਰਿਯੋਸਾਨਾਯ ਤਵ ਸੇਨਾਯ ਪਗਾਲ਼੍ਹਾ ਨਿਮੁਗ੍ਗਾ ਅਨੁਪਵਿਟ੍ਠਾ ਏਕੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਨ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸੀਲਾਦੀਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਨਪ੍ਪਕਾਸਨ੍ਤਿ, ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠਾ ਵਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਏਤੇ ਏਵਂ ਪਗਾਲ਼੍ਹਾ ਸਮਾਨਾ ਸਚੇਪਿ ਕਦਾਚਿ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਮੁਜ੍ਜਨਪੁਰਿਸੋ ਵਿਯ ‘‘ਸਾਹੁ ਸਦ੍ਧਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਤਾਯ ਸੇਨਾਯ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਟਤ੍ਤਾ ਤਞ੍ਚ ਮਗ੍ਗਂ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਖੇਮਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮੀਨਂ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਦਯੋ ਯੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸੁਬ੍ਬਤਾਤਿ. ਇਮਂ ਪਨ ਗਾਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਮਾਰੋ ਪੁਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਏਵ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.

੪੪੫-੬. ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਪਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ ਤਾਯ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਾਯ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਵਿਸੇਸਂ ਅਨਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ‘‘ਸਿਯਾ ਨੁ ਖੋ ਅਞ੍ਞੋ ਮਗ੍ਗੋ ਬੋਧਾਯਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾਹਾਰਂ ਆਹਾਰੇਤ੍ਵਾ, ਬਲਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਵਿਸਾਖਪੁਣ੍ਣਮਦਿਵਸੇ ਪਗੇਵ ਸੁਜਾਤਾਯ ਪਾਯਾਸਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ਭਦ੍ਰਵਨਸਣ੍ਡੇ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਦਿਵਸਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਮਹਾਬੋਧਿਮਣ੍ਡਾਭਿਮੁਖੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੋਤ੍ਥਿਯੇਨ ਦਿਨ੍ਨਾ ਅਟ੍ਠ ਤਿਣਮੁਟ੍ਠਿਯੋ ਬੋਧਿਮੂਲੇ ਵਿਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਦਸਸਹਸ੍ਸਲੋਕਧਾਤੁਦੇਵਤਾਹਿ ਕਤਸਕ੍ਕਾਰਬਹੁਮਾਨੋ –

‘‘ਕਾਮਂ ਤਚੋ ਚ ਨ੍ਹਾਰੁ ਚ, ਅਟ੍ਠਿ ਚ ਅਵਸਿਸ੍ਸਤੁ;

ਉਪਸੁਸ੍ਸਤੁ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ, ਸਰੀਰੇ ਮਂਸਲੋਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. –

ਚਤੁਰਙ੍ਗਵੀਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਦਾਨਿ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਅਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਭਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਪਰਾਜਿਤਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਮਾਰੋ ਪਾਪਿਮਾ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥੋ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ, ਅਜ੍ਜੇਵ ਦਾਨਿਸ੍ਸ ਸਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਪਟਿਬਾਹਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡਤੋ ਯਾਵ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਮਾਯਤਂ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਵਿਤ੍ਥਾਰਂ ਉਦ੍ਧਂ ਨਵਯੋਜਨਮੁਗ੍ਗਤਂ ਮਾਰਸੇਨਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਿਯਡ੍ਢਯੋਜਨਸਤਪ੍ਪਮਾਣਂ ਗਿਰਿਮੇਖਲਂ ਹਤ੍ਥਿਰਾਜਾਨਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਬਾਹੁਸਹਸ੍ਸਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਾਨਾਵੁਧਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਣ੍ਹਥ, ਹਨਥ, ਪਹਰਥਾ’’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤੋ ਆਲ਼ਵਕਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾ ਵੁਟ੍ਠਿਯੋ ਮਾਪੇਸਿ, ਤਾ ਮਹਾਪੁਰਿਸਂ ਪਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾ ਏਵ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਵਜਿਰਙ੍ਕੁਸੇਨ ਹਤ੍ਥਿਂ ਕੁਮ੍ਭੇ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸਮੀਪਂ ਨੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਉਟ੍ਠੇਹਿ, ਭੋ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥ, ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ‘‘ਨ ਉਟ੍ਠਹਾਮਿ ਮਾਰਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਂ ਧਜਿਨਿਂ ਸਮਨ੍ਤਾ ਵਿਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਇਮਾ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ ‘‘ਸਮਨ੍ਤਾ ਧਜਿਨਿ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਧਜਿਨਿਨ੍ਤਿ ਸੇਨਂ. ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਉਯ੍ਯੁਤ੍ਤਂ. ਸਵਾਹਨਨ੍ਤਿ ਗਿਰਿਮੇਖਲਨਾਗਰਾਜਸਹਿਤਂ. ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਅਭਿਮੁਖੋ ਉਪਰਿ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸੋ ਚ ਖੋ ਤੇਜੇਨੇਵ, ਨ ਕਾਯੇਨ. ਕਸ੍ਮਾ? ਮਾ ਮਂ ਠਾਨਾ ਅਚਾਵਯਿ, ਮਂ ਏਤਸ੍ਮਾ ਠਾਨਾ ਅਪਰਾਜਿਤਪਲ੍ਲਙ੍ਕਾ ਮਾਰੋ ਮਾ ਚਾਲੇਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨਪ੍ਪਸਹਤੀਤਿ ਸਹਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਨਾਭਿਭਵਤਿ ਵਾ. ਆਮਂ ਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਾਚਜਾਤਂ ਮਤ੍ਤਿਕਾਭਾਜਨਂ. ਅਸ੍ਮਨਾਤਿ ਪਾਸਾਣੇਨ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

੪੪੭-੮. ਇਦਾਨਿ ‘‘ਏਤਂ ਤੇ ਮਾਰਸੇਨਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਵਿਜਿਤਸਙ੍ਗਾਮੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਧਮ੍ਮਰਾਜਾਭਿਸੇਕੋ ਇਦਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਵਸੀਕਰਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਸੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਸਬ੍ਬਂ ਮਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਂ ਪਹਾਯ ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਸ੍ਸੇਵ ਪਵਤ੍ਤਨੇਨ ਵਸੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਂ. ਸਤਿਞ੍ਚ ਸੂਪਤਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਕਾਯਾਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਤਿਞ੍ਚ ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਟ੍ਠਿਤਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਵਸੀਕਤਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤਿ ਰਟ੍ਠਾ ਰਟ੍ਠਂ ਵਿਚਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਭੇਦੇ ਪੁਥੂ ਸਾਵਕੇ ਵਿਨਯਨ੍ਤੋ. ਅਥ ਮਯਾ ਵਿਨੀਯਮਾਨਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ…ਪੇ… ਨ ਸੋਚਰੇ, ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਮਤਮੇਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੪੪੯-੫੧. ਅਥ ਮਾਰੋ ਇਮਾ ਗਾਥਾਯੋ ਸੁਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਏਵਰੂਪਂ ਪਕ੍ਖਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨ ਭਾਯਸਿ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਮਾਰ, ਨ ਭਾਯਾਮੀ’’ਤਿ. ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਭਾਯਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਦਾਨਾਦੀਨਂ ਪਾਰਮਿਪੁਞ੍ਞਾਨਂ ਕਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ‘‘ਕੋ ਏਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਦਾਨਾਦੀਨਿ ਤ੍ਵਮਕਾਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਕਿਂ ਏਤ੍ਥ ਪਾਪਿਮ ਸਕ੍ਖਿਕਿਚ੍ਚੇਨ, ਅਪਿਚ ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਭਵੇ ਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਯਂ ਦਾਨਮਦਾਸਿਂ, ਤਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵੇਨ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਛਹਿ ਪਕਾਰੇਹਿ ਸਞ੍ਜਾਤਕਮ੍ਪਾ ਅਯਂ ਮਹਾਪਥਵੀਯੇਵ ਸਕ੍ਖੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਉਦਕਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪਥਵੀ ਕਮ੍ਪਿ ਭੇਰਵਸਦ੍ਦਂ ਮੁਞ੍ਚਮਾਨਾ, ਯਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਮਾਰੋ ਅਸਨਿਹਤੋ ਵਿਯ ਭੀਤੋ ਧਜਂ ਪਣਾਮੇਤ੍ਵਾ ਪਲਾਯਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸਾਯ. ਅਥ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਤੀਹਿ ਯਾਮੇਹਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨੇ ‘‘ਅਨੇਕਜਾਤਿਸਂਸਾਰਂ…ਪੇ… ਤਣ੍ਹਾਨਂ ਖਯਮਜ੍ਝਗਾ’’ਤਿ ਇਮਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ. ਮਾਰੋ ਉਦਾਨਸਦ੍ਦੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਹ’ਨ੍ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ, ਹਨ੍ਦ ਨਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਾਮਿ ਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ. ਸਚਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਾਯੇਨ ਵਾ ਵਾਚਾਯ ਵਾ ਖਲਿਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਵਿਹੇਠੇਸ੍ਸਾਮਿ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਮਿਯਂ ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਨਿ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਏਕਂ ਵਸ੍ਸਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿ. ਤਤੋ ਭਗਵਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਖਲਿਤਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨੀ’’ਤਿ ਇਮਾ ਨਿਬ੍ਬੇਜਨੀਯਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਓਤਾਰਨ੍ਤਿ ਰਨ੍ਧਂ ਵਿਵਰਂ. ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਨਾਧਿਗਮਿਂ. ਮੇਦਵਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਮੇਦਪਿਣ੍ਡਸਦਿਸਂ. ਅਨੁਪਰਿਯਗਾਤਿ ਪਰਿਤੋ ਪਰਿਤੋ ਅਗਮਾਸਿ. ਮੁਦੁਨ੍ਤਿ ਮੁਦੁਕਂ. ਵਿਨ੍ਦੇਮਾਤਿ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਮ. ਅਸ੍ਸਾਦਨਾਤਿ ਸਾਦੁਭਾਵੋ. ਵਾਯਸੇਤ੍ਤੋਤਿ ਵਾਯਸੋ ਏਤ੍ਤੋ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਅਯਂ ਪਨ ਯੋਜਨਾ – ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਓਤਾਰਾਪੇਕ੍ਖੋ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਵਿਜਹਨ੍ਤੋ ਪਦਾਪਦਂ, ਏਵਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾਪਿ ਚ ਓਤਾਰਂ ਨਾਧਿਗਮਿਂ. ਸੋਹਂ ਯਥਾ ਨਾਮ ਮੇਦਵਣ੍ਣਂ ਪਾਸਾਣਂ ਮੇਦਸਞ੍ਞੀ ਵਾਯਸੋ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਸ੍ਸੇ ਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਅਸ੍ਸਾਦਂ ਅਵਿਨ੍ਦਮਾਨੋ ‘‘ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਏਤ੍ਥ ਮੁਦੁ ਵਿਨ੍ਦੇਮ, ਅਪਿ ਇਤੋ ਅਸ੍ਸਾਦਨਾ ਸਿਯਾ’’ਤਿ ਸਮਨ੍ਤਾ ਤਥੇਵ ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ਅਨੁਪਰਿਯਾਯਿਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਸ੍ਸਾਦਂ ਅਲਦ੍ਧਾ ‘‘ਪਾਸਾਣੋਵਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਜ ਪਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਏਵਮੇਵਾਹਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ਸਮਨ੍ਤਾ ਅਨੁਪਰਿਯਗਾ ‘‘ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਕਾਯਸਮਾਚਾਰਾਦਿਮੁਦੁਭਾਵਂ ਵਿਨ੍ਦੇਮ, ਕੁਤੋਚਿ ਅਸ੍ਸਾਦਨਾ ਸਿਯਾ’’ਤਿ, ਤੇ ਦਾਨਿ ਮਯਂ ਅਸ੍ਸਾਦਂ ਅਲਭਮਾਨਾ ਕਾਕੋਵ ਸੇਲਮਾਸਜ੍ਜ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਜਾਪੇਮ ਗੋਤਮਂ ਆਸਜ੍ਜ ਤਤੋ ਗੋਤਮਾ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਜ ਅਪੇਮਾਤਿ. ਏਵਂ ਵਦਤੋ ਕਿਰ ਮਾਰਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਨਿਪ੍ਫਲਪਰਿਸ੍ਸਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਬਲਵਸੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਵਿਸੀਦਮਾਨਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਸ੍ਸ ਬੇਲੁਵਪਣ੍ਡੁ ਨਾਮ ਵੀਣਾ ਕਚ੍ਛਤੋ ਪਤਿਤਾ. ਯਾ ਸਕਿਂ ਕੁਸਲੇਹਿ ਵਾਦਿਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ ਮਧੁਰਸ੍ਸਰਂ ਮੁਞ੍ਚਤਿ, ਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕੋ ਪਞ੍ਚਸਿਖਸ੍ਸ ਅਦਾਸਿ. ਤਂ ਸੋ ਪਤਮਾਨਮ੍ਪਿ ਨ ਬੁਜ੍ਝਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

੪੫੨.

‘‘ਤਸ੍ਸ ਸੋਕਪਰੇਤਸ੍ਸ, ਵੀਣਾ ਕਚ੍ਛਾ ਅਭਸ੍ਸਥ;

ਤਤੋ ਸੋ ਦੁਮ੍ਮਨੋ ਯਕ੍ਖੋ, ਤਤ੍ਥੇਵਨ੍ਤਰਧਾਯਥਾ’’ਤਿ.

ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਕਾ ਆਹਂਸੂਤਿ ਏਕੇ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਨੇਤਂ ਨਕ੍ਖਮਤੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਪਧਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਸੁਭਾਸਿਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਸੁਭਾਸਿਤਸੁਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਤਜ੍ਝਾਸਯਤੋ ਚਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਸੁਭਾਸਿਤਪ੍ਪਿਯੋ, ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੁਭਾਸਿਤਸਮੁਦਾਚਾਰਪ੍ਪਕਾਸਨੇਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤਸਮੁਦਾਚਾਰਂ ਪਟਿਸੇਧੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿਆਦਿ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਵਚਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਭਗਵਾ…ਪੇ… ਭਦਨ੍ਤੇਤਿ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਏਤਂ ਅਪੁਬ੍ਬਂ, ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਪੁਬ੍ਬਪਦਵਣ੍ਣਨਤ੍ਥਮਿਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ – ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਦੇਸਕਾਲਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਯਂ ਸਮਯਂ ਵਿਹਰਤਿ, ਤਤ੍ਰ ਸਮਯੇ, ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਆਰਾਮੇ ਵਿਹਰਤਿ, ਤਤ੍ਰ ਆਰਾਮੇਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਭਾਸਿਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤੇ ਵਾ ਦੇਸਕਾਲੇ ਦੀਪੇਤਿ. ਨ ਹਿ ਭਗਵਾ ਅਯੁਤ੍ਤੇ ਦੇਸੇ ਕਾਲੇ ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਤਿ. ‘‘ਅਕਾਲੋ ਖੋ, ਤਾਵ, ਬਾਹਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਉਦਾ. ੧੦) ਚੇਤ੍ਥ ਸਾਧਕਂ. ਖੋਤਿ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤੇ ਅਵਧਾਰਣਾਦਿਕਾਲਤ੍ਥੇ ਵਾ ਨਿਪਾਤੋ. ਭਗਵਾਤਿ ਲੋਕਗਰੁਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਕਥਾਸਵਨਯੁਤ੍ਤਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਆਮਨ੍ਤੇਸੀਤਿ ਆਲਪਿ ਅਭਾਸਿ ਸਮ੍ਬੋਧੇਸਿ.

ਭਿਕ੍ਖਵੋਤਿ ਆਮਨ੍ਤਨਾਕਾਰਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਤਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖਨਸੀਲਤਾਦਿਗੁਣਯੋਗਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਨੇਸਂ ਹੀਨਾਧਿਕਜਨਸੇਵਿਤਂ ਵੁਤ੍ਤਿਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਉਦ੍ਧਤਦੀਨਭਾਵਨਿਗ੍ਗਹਂ ਕਰੋਤਿ. ‘‘ਭਿਕ੍ਖਵੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ਕਰੁਣਾਵਿਪ੍ਫਾਰਸੋਮ੍ਮਹਦਯਨਯਨਨਿਪਾਤਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੇਨ ਵਚਨੇਨ ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮੁਖਾਭਿਮੁਖੇ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਤੇਨੇਵ ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਦੀਪਕੇਨ ਵਚਨੇਨ ਤੇਸਂ ਸੋਤੁਕਮ੍ਯਤਂ ਜਨੇਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਚ ਸਮ੍ਬੋਧਨਤ੍ਥੇਨ ਵਚਨੇਨ ਸਾਧੁਕਸਵਨਮਨਸਿਕਾਰੇਪਿ ਤੇ ਨਿਯੋਜੇਤਿ. ਸਾਧੁਕਸਵਨਮਨਸਿਕਾਰਾਯਤ੍ਤਾ ਹਿ ਸਾਸਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਅਪਰੇਸੁਪਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁ ਕਸ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਵ ਆਮਨ੍ਤੇਸੀਤਿ ਚੇ? ਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਾਸਨ੍ਨਸਦਾਸਨ੍ਨਿਹਿਤਭਾਵਤੋ. ਸਬ੍ਬਪਰਿਸਸਾਧਾਰਣਾ ਹਿ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ, ਨ ਪਾਟਿਪੁਗ੍ਗਲਿਕਾ. ਪਰਿਸਾਯ ਚ ਜੇਟ੍ਠਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਠਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ, ਸੇਟ੍ਠਾ ਅਨਗਾਰਿਯਭਾਵਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁ ਚਰਿਯਾਨੁਵਿਧਾਯਕਤ੍ਤਾ ਸਕਲਸਾਸਨਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਾ ਚ. ਆਸਨ੍ਨਾ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਸੁ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਤ੍ਤਾ, ਸਦਾ ਸਨ੍ਨਿਹਿਤਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਾਵਚਰਤ੍ਤਾ. ਤੇਨ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਪਰਿਸਸਾਧਾਰਣਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਵ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ. ਅਪਿਚ ਭਾਜਨਂ ਤੇ ਇਮਾਯ ਕਥਾਯ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਬ੍ਭਾਵਤੋਤਿਪਿ ਤੇ ਏਵ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ. ਭਦਨ੍ਤੇਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ. ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਯੇ ਭਗਵਾ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ, ਤੇ ਏਵਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਲਪਨ੍ਤਾ ਭਗਵਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਨ੍ਤਿ.

ਚਤੂਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹੀਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਅਵਯਵੇਹਿ ਵਾ. ਮੁਸਾਵਾਦਾਵੇਰਮਣਿਆਦੀਨਿ ਹਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸੁਭਾਸਿਤਵਾਚਾਯ ਕਾਰਣਾਨਿ. ਸਚ੍ਚਵਚਨਾਦਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਵਯਵਾ, ਕਾਰਣਤ੍ਥੇ ਚ ਅਙ੍ਗਸਦ੍ਦੋ. ਚਤੂਹੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਵਚਨਂ ਹੋਤਿ, ਅਵਯਵਤ੍ਥੇ ਕਰਣਵਚਨਂ. ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਸਮਨੁਆਗਤਾ ਪਵਤ੍ਤਾ ਯੁਤ੍ਤਾ ਚ. ਵਾਚਾਤਿ ਸਮੁਲ੍ਲਪਨਵਾਚਾ. ਯਾ ਸਾ ‘‘ਵਾਚਾ ਗਿਰਾ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥੋ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੬੩੬) ਚ, ‘‘ਨੇਲਾ ਕਣ੍ਣਸੁਖਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੯; ਮ. ਨਿ. ੩.੧੪) ਚ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਯਾ ਪਨ ‘‘ਵਾਚਾਯ ਚੇ ਕਤਂ ਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੧ ਕਾਯਕਮ੍ਮਦ੍ਵਾਰ) ਏਵਂ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਚ, ‘‘ਯਾ ਚਤੂਹਿ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਹਿ ਆਰਤਿ ਵਿਰਤਿ…ਪੇ… ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੨੯੯; ਵਿਭ. ੨੦੬) ਏਵਂ ਵਿਰਤਿ ਚ, ‘‘ਫਰੁਸਵਾਚਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਸੇਵਿਤਾ ਭਾਵਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਨਿਰਯਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੮.੪੦) ਏਵਂ ਚੇਤਨਾ ਚ ਵਾਚਾਤਿ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਾ ਇਧ ਨ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਭਾਸਿਤਬ੍ਬਤੋ. ਸੁਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥਾਵਹਨਤਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਨ ਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤਾਤਿ ਨ ਦੁਟ੍ਠੁ ਭਾਸਿਤਾ. ਤੇਨਸ੍ਸਾ ਅਨਤ੍ਥਾਨਾਵਹਨਤਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਅਨਵਜ੍ਜਾਤਿ ਵਜ੍ਜਸਙ੍ਖਾਤਰਾਗਾਦਿਦੋਸਵਿਰਹਿਤਾ. ਤੇਨਸ੍ਸਾ ਕਾਰਣਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵੁਤ੍ਤਦੋਸਾਭਾਵਞ੍ਚ ਦੀਪੇਤਿ. ਅਨਨੁਵਜ੍ਜਾ ਚਾਤਿ ਅਨੁਵਾਦਵਿਮੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਸ੍ਸਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਵਿਞ੍ਞੂਨਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ. ਤੇਨ ਨਿਨ੍ਦਾਪਸਂਸਾਸੁ ਬਾਲਾ ਅਪ੍ਪਮਾਣਾਤਿ ਦੀਪੇਤਿ.

ਕਤਮੇਹਿ ਚਤੂਹੀਤਿ ਕਥੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾਪੁਚ੍ਛਾ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ. ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ ਯੇਸਂ ਕਥੇਤੁਕਾਮੋ, ਤਦਾਲਪਨਂ. ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਵਾਚਾਭਾਸਨਕਪੁਗ੍ਗਲਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਸੁਭਾਸਿਤਂਯੇਵ ਭਾਸਤੀਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਚਤੂਸੁ ਵਾਚਙ੍ਗੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਙ੍ਗਨਿਦ੍ਦੇਸਵਚਨਂ. ਨੋ ਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਵਾਚਙ੍ਗਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਸਨਨਿਵਾਰਣਂ. ਤੇਨ ‘‘ਮੁਸਾਵਾਦਾਦਯੋਪਿ ਕਦਾਚਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਨਿਸੇਧੇਤਿ. ‘‘ਨੋ ਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਾ ਮਿਚ੍ਛਾਵਾਚਪ੍ਪਹਾਨਂ ਦੀਪੇਤਿ, ‘‘ਸੁਭਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਹੀਨਮਿਚ੍ਛਾਵਾਚੇਨ ਸਤਾ ਭਾਸਿਤਬ੍ਬਵਚਨਲਕ੍ਖਣਂ. ਤਥਾ ਪਾਪਸ੍ਸ ਅਕਰਣਂ, ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ. ਅਙ੍ਗਪਰਿਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਪਨ ਅਭਾਸਿਤਬ੍ਬਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਵਤ੍ਵਾ ਭਾਸਿਤਬ੍ਬਮੇਵਾਹ. ਏਸ ਨਯੋ ਧਮ੍ਮਂਯੇਵਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਸੁਭਾਸਿਤਂਯੇਵ ਭਾਸਤਿ ਨੋ ਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਿਸੁਣਦੋਸਰਹਿਤਂ ਸਮਗ੍ਗਕਰਣਵਚਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਧਮ੍ਮਂਯੇਵ ਭਾਸਤਿ ਨੋ ਅਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਫਦੋਸਰਹਿਤਂ ਧਮ੍ਮਤੋ ਅਨਪੇਤਂ ਮਨ੍ਤਾਵਚਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਤਰੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਫਰੁਸਾਲਿਕਰਹਿਤਾਨਿ ਪਿਯਸਚ੍ਚਵਚਨਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਇਮੇਹਿ ਖੋਤਿਆਦਿਨਾ ਪਨ ਤਾਨਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਤਂ ਵਾਚਂ ਨਿਗਮੇਤਿ. ਵਿਸੇਸਤੋ ਚੇਤ੍ਥ ‘‘ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਤੂਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਵਾਚਾ ਸੁਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤੋ ਯਦਞ੍ਞੇ ਪਟਿਞ੍ਞਾਦੀਹਿ ਅਵਯਵੇਹਿ ਨਾਮਾਦੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਲਿਙ੍ਗਵਚਨਵਿਭਤ੍ਤਿਕਾਲਕਾਰਕਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਹਿ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਵਾਚਂ ‘‘ਸੁਭਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਧਮ੍ਮਤੋ ਪਟਿਸੇਧੇਤਿ. ਅਵਯਵਾਦਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਪਿ ਹਿ ਪੇਸੁਞ੍ਞਾਦਿਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਵਾਚਾ ਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤਾਵ ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਅਨਤ੍ਥਾਵਹਤ੍ਤਾ. ਇਮੇਹਿ ਪਨ ਚਤੂਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਸਚੇਪਿ ਮਿਲਕ੍ਖੁਭਾਸਾਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਘਟਚੇਟਿਕਾਗੀਤਿਕਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਵਾ ਹੋਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਸੁਭਾਸਿਤਾ ਏਵ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਹਿਤਸੁਖਾਵਹਤ੍ਤਾ. ਸੀਹਲ਼ਦੀਪੇ ਮਗ੍ਗਪਸ੍ਸੇ ਸਸ੍ਸਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਸੀਹਲ਼ਚੇਟਿਕਾਯ ਸੀਹਲ਼ਕੇਨੇਵ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਗੀਤਂ ਗਾਯਨ੍ਤਿਯਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾ ਵਿਪਸ੍ਸਕਭਿਕ੍ਖੂ ਚੇਤ੍ਥ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਾ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਤਥਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਨਾਮ ਆਰਦ੍ਧਵਿਪਸ੍ਸਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਦੁਮਸਰਸਮੀਪੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪਦੁਮਸਰੇ ਪਦੁਮਾਨਿ ਭਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਭਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ –

‘‘ਪਾਤੋ ਫੁਲ੍ਲਂ ਕੋਕਨਦਂ, ਸੂਰਿਯਾਲੋਕੇਨ ਭਜ੍ਜਿਯਤੇ;

ਏਵਂ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਗਤਾ ਸਤ੍ਤਾ, ਜਰਾਭਿਵੇਗੇਨ ਮਦ੍ਦੀਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. –

ਇਮਂ ਗੀਤਂ ਗਾਯਨ੍ਤਿਯਾ ਚੇਟਿਕਾਯ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰੇ ਚ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਪੁਰਿਸੋ ਸਤ੍ਤਹਿ ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਨਾ ਆਗਮ੍ਮ ਅਞ੍ਞਤਰਾਯ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਮੁਸਲੇਨ ਤਣ੍ਡੁਲੇ ਕੋਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿਯਾ –

‘‘ਜਰਾਯ ਪਰਿਮਦ੍ਦਿਤਂ ਏਤਂ, ਮਿਲਾਤਛਵਿਚਮ੍ਮਨਿਸ੍ਸਿਤਂ;

ਮਰਣੇਨ ਭਿਜ੍ਜਤਿ ਏਤਂ, ਮਚ੍ਚੁਸ੍ਸ ਘਸਮਾਮਿਸਂ.

‘‘ਕਿਮੀਨਂ ਆਲਯਂ ਏਤਂ, ਨਾਨਾਕੁਣਪੇਨ ਪੂਰਿਤਂ;

ਅਸੁਚਿਸ੍ਸ ਭਾਜਨਂ ਏਤਂ, ਕਦਲਿਕ੍ਖਨ੍ਧਸਮਂ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ. –

ਇਮਂ ਗੀਤਿਕਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਹ ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਈਦਿਸੇਹਿ ਉਪਾਯੇਹਿ ਅਰਿਯਭੂਮਿਂ ਪਤ੍ਤਾ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਂ ਪਨੇਤਂ, ਯਂ ਭਗਵਤਾ ਆਸਯਾਨੁਸਯਕੁਸਲੇਨ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ ਗਾਥਾਯੋ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ, ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਾਦਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਕਥਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਨੇਕੇ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਤਿ. ਏਵਂ ਇਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਵਾਚਾ ਸਚੇਪਿ ਮਿਲਕ੍ਖੁਭਾਸਾਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ, ਘਟਚੇਟਿਕਾਗੀਤਿਕਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਵਾ ਹੋਤਿ, ਤਥਾਪਿ ‘‘ਸੁਭਾਸਿਤਾ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੁਭਾਸਿਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਚ ਅਨਵਜ੍ਜਾ ਚ ਅਨਨੁਵਜ੍ਜਾ ਚ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਅਤ੍ਥਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਥਪਟਿਸਰਣਾਨਂ, ਨੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਟਿਸਰਣਾਨਨ੍ਤਿ.

ਇਦਮਵੋਚ ਭਗਵਾਤਿ ਇਦਂ ਸੁਭਾਸਿਤਲਕ੍ਖਣਂ ਭਗਵਾ ਅਵੋਚ. ਇਦਂ ਵਤ੍ਵਾਨ ਸੁਗਤੋ, ਅਥਾਪਰਂ ਏਤਦਵੋਚ ਸਤ੍ਥਾਤਿ ਇਦਞ੍ਚ ਲਕ੍ਖਣਂ ਵਤ੍ਵਾ ਅਥ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਏਤਂ ਅਵੋਚ ਸਤ੍ਥਾ. ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਗਾਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਕਾ ਆਹਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਅਪਰਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਵਚਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਂ ਦੁਵਿਧਂ ਹੋਤਿ – ਪਚ੍ਛਾ ਆਗਤਪਰਿਸਂ ਅਸ੍ਸਵਨਸੁਸ੍ਸਵਨਆਧਾਰਣਦਲ਼੍ਹੀਕਰਣਾਦੀਨਿ ਵਾ ਸਨ੍ਧਾਯ ਤਦਤ੍ਥਦੀਪਕਮੇਵ ਚ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਕੇਨਚਿ ਕਾਰਣੇਨ ਪਰਿਹਾਪਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਦੀਪਨੇਨ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਦੀਪਕਞ੍ਚ ‘‘ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਹਿ ਜਾਤਸ੍ਸ, ਕੁਠਾਰੀ ਜਾਯਤੇ ਮੁਖੇ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸੁ. ਨਿ. ੬੬੨) ਵਿਯ. ਇਧ ਪਨ ਤਦਤ੍ਥਦੀਪਕਮੇਵ.

੪੫੩. ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਦਯੋ. ਤੇ ਹਿ ਸੁਭਾਸਿਤਂ ‘‘ਉਤ੍ਤਮਂ ਸੇਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ. ਦੁਤਿਯਂ ਤਤਿਯਂ ਚਤੁਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਕ੍ਕਮਂ ਉਪਾਦਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਨ ਵਙ੍ਗੀਸਤ੍ਥੇਰੋ ਭਗਵਤੋ ਸੁਭਾਸਿਤੇ ਪਸੀਦਿ.

ਸੋ ਯਂ ਪਸਨ੍ਨਾਕਾਰਂ ਅਕਾਸਿ, ਯਞ੍ਚ ਵਚਨਂ ਭਗਵਾ ਅਭਾਸਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਾ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਕਾ ‘‘ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਭਾਤਿ ਮਨ੍ਤਿ ਮਮ ਭਾਗੋ ਪਕਾਸਤਿ. ਪਟਿਭਾਤੁ ਤਨ੍ਤਿ ਤਵ ਭਾਗੋ ਪਕਾਸਤੁ. ਸਾਰੁਪ੍ਪਾਹੀਤਿ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਾਹਿ. ਅਭਿਤ੍ਥਵੀਤਿ ਪਸਂਸਿ.

੪੫੪. ਨ ਤਾਪਯੇਤਿ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੇਨ ਨ ਤਾਪੇਯ੍ਯ. ਨ ਵਿਹਿਂਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਨ ਬਾਧੇਯ੍ਯ. ਸਾ ਵੇ ਵਾਚਾਤਿ ਸਾ ਵਾਚਾ ਏਕਂਸੇਨੇਵ ਸੁਭਾਸਿਤਾ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਅਪਿਸੁਣਵਾਚਾਯ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਥੋਮੇਤਿ.

੪੫੫. ਪਟਿਨਨ੍ਦਿਤਾਤਿ ਹਟ੍ਠੇਨ ਹਦਯੇਨ ਪਟਿਮੁਖਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਨ੍ਦਿਤਾ ਸਮ੍ਪਿਯਾਯਿਤਾ. ਯਂ ਅਨਾਦਾਯ ਪਾਪਾਨਿ, ਪਰੇਸਂ ਭਾਸਤੇ ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਯਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਨ੍ਤੋ ਪਰੇਸਂ ਪਾਪਾਨਿ ਅਪ੍ਪਿਯਾਨਿ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਾਨਿ ਫਰੁਸਵਚਨਾਨਿ ਅਨਾਦਾਯ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮਧੁਰਂ ਪਿਯਮੇਵ ਵਚਨਂ ਭਾਸਤਿ, ਤਂ ਪਿਯਵਾਚਮੇਵ ਭਾਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਪਿਯਵਚਨੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਤ੍ਥਵਿ.

੪੫੬. ਅਮਤਾਤਿ ਅਮਤਸਦਿਸਾ ਸਾਦੁਭਾਵੇਨ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਹਵੇ ਸਾਦੁਤਰਂ ਰਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੭੩; ਸੁ. ਨਿ. ੧੮੪). ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਮਤਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ ਵਾ ਅਮਤਾ. ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ ਸਨਨ੍ਤਨੋਤਿ ਯਾਯਂ ਸਚ੍ਚਵਾਚਾ ਨਾਮ, ਏਸ ਪੋਰਾਣੋ ਧਮ੍ਮੋ ਚਰਿਯਾ ਪਵੇਣੀ, ਇਦਮੇਵ ਹਿ ਪੋਰਾਣਾਨਂ ਆਚਿਣ੍ਣਂ, ਨ ਤੇ ਅਲਿਕਂ ਭਾਸਿਂਸੁ. ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਸਚ੍ਚੇ ਅਤ੍ਥੇ ਚ ਧਮ੍ਮੇ ਚ, ਅਹੁ ਸਨ੍ਤੋ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਚ੍ਚੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ. ਅਤ੍ਥੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਚ ਧਮ੍ਮੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਪਰਂ ਵਾ ਦ੍ਵਯਂ ਸਚ੍ਚਵਿਸੇਸਨਮਿਚ੍ਚੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਚ੍ਚੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ. ਕੀਦਿਸੇ? ਅਤ੍ਥੇ ਚ ਧਮ੍ਮੇ ਚ, ਯਂ ਪਰੇਸਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਨਪੇਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਂ ਅਨੁਪਰੋਧਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਤਿਪਿ ਚ ਅਨੁਪਰੋਧਕਰਤ੍ਤੇ ਧਮ੍ਮਤੋ ਅਨਪੇਤਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਂ, ਯਂ ਧਮ੍ਮਿਕਮੇਵ ਅਤ੍ਥਂ ਸਾਧੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਸਚ੍ਚਵਚਨੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਤ੍ਥਵਿ.

੪੫੭. ਖੇਮਨ੍ਤਿ ਅਭਯਂ ਨਿਰੁਪਦ੍ਦਵਂ. ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਚੇ? ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਕਿਰਿਯਾਯ, ਯਸ੍ਮਾ ਕਿਲੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਾਪੇਤਿ, ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਅਨ੍ਤਕਿਰਿਯਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਯਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਕਿਰਿਯਾਯਾਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੂਨਮਤ੍ਥਾਯ ਖੇਮਮਗ੍ਗਪ੍ਪਕਾਸਨਤੋ ਖੇਮਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਤਿ, ਸਾ ਵੇ ਵਾਚਾਨਮੁਤ੍ਤਮਾਤਿ ਸਾ ਵਾਚਾ ਸਬ੍ਬਵਾਚਾਨਂ ਸੇਟ੍ਠਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਮਨ੍ਤਾਵਚਨੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਤ੍ਥਵਨ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਪੁਬ੍ਬਪਦਵਣ੍ਣਨਾ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸੁਭਾਸਿਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਪੂਰਲ਼ਾਸਸੁਤ੍ਤ-(ਸੁਨ੍ਦਰਿਕਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸੁਤ੍ਤ)-ਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਪੂਰਲ਼ਾਸਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗਵਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾਵਸਾਨੇ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਸੁਨ੍ਦਰਿਕਭਾਰਦ੍ਵਾਜਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਅਰਹਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਮਯਿ ਗਤੇ ਕਥਾ ਪਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਤੋ ਕਥਾਵਸਾਨੇ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਏਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚ ਞਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿਆਦਿ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਕਾਨਂ ਵਚਨਂ. ਕਿਂਜਚ੍ਚੋ ਭਵਨ੍ਤਿਆਦਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ, ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਨੋਮ੍ਹੀਤਿਆਦਿ ਭਗਵਤੋ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਪੂਰਲ਼ਾਸਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਵੁਤ੍ਤਂ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਅਨਾਮਸਨ੍ਤਾ. ਕੋਸਲੇਸੂਤਿ ਕੋਸਲਾ ਨਾਮ ਜਾਨਪਦਿਨੋ ਰਾਜਕੁਮਾਰਾ. ਤੇਸਂ ਨਿਵਾਸੋ ਏਕੋਪਿ ਜਨਪਦੋ ਰੁਲ਼੍ਹਿਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਕੋਸਲਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਕੋਸਲੇਸੁ ਜਨਪਦੇ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਹਾਪਨਾਦਂ ਰਾਜਕੁਮਾਰਂ ਨਾਨਾਨਾਟਕਾਦੀਨਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਿਤਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਕਰੋਨ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਆਣਾਪੇਸਿ ‘ਯੋ ਮਮ ਪੁਤ੍ਤਂ ਹਸਾਪੇਤਿ, ਸਬ੍ਬਾਭਰਣੇਹਿ ਨਂ ਅਲਙ੍ਕਰੋਮੀ’ਤਿ. ਤਤੋ ਨਙ੍ਗਲਾਨਿ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਕਾਯੋ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿ. ਤੇ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਤਿਰੇਕਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਾਨਿ ਨਾਨਾਕੀਲ਼ਿਕਾਦਯੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਾਪਿ ਤਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂਸੁ ਹਸਾਪੇਤੁਂ. ਤਤੋ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਨਟਂ ਪੇਸੇਸਿ, ਸੋ ਦਿਬ੍ਬਨਾਟਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਹਸਾਪੇਸਿ. ਅਥ ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨੋਕਾਸਾਭਿਮੁਖਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਤੇ ਪਟਿਪਥੇ ਮਿਤ੍ਤਸੁਹਜ੍ਜਾਦਯੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਮਕਂਸੁ ‘ਕਚ੍ਚਿ ਭੋ ਕੁਸਲਂ, ਕਚ੍ਚਿ ਭੋ ਕੁਸਲ’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ‘ਕੁਸਲ’ਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਦਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸੋ ਪਦੇਸੋ ‘ਕੋਸਲੋ’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ. ਸੁਨ੍ਦਰਿਕਾਯ ਨਦਿਯਾ ਤੀਰੇਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਿਕਾਤਿ ਏਵਂਨਾਮਿਕਾਯ ਨਦਿਯਾ ਤੀਰੇ.

ਤੇਨ ਖੋ ਪਨਾਤਿ ਯੇਨ ਸਮਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਿਨੇਤੁਕਾਮੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਨਦਿਯਾ ਤੀਰੇ ਸਸੀਸਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਨਿਸਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਇਰਿਯਾਪਥਵਿਹਾਰੇਨ ਵਿਹਰਤਿ. ਸੁਨ੍ਦਰਿਕਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋਤਿ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਸ੍ਸਾ ਨਦਿਯਾ ਤੀਰੇ ਵਸਤਿ ਅਗ੍ਗਿਞ੍ਚ ਜੁਹਤਿ, ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋਤਿ ਚਸ੍ਸ ਗੋਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਗ੍ਗਿਂ ਜੁਹਤੀਤਿ ਆਹੁਤਿਪਕ੍ਖਿਪਨੇਨ ਜਾਲੇਤਿ. ਅਗ੍ਗਿਹੁਤ੍ਤਂ ਪਰਿਚਰਤੀਤਿ ਅਗ੍ਯਾਯਤਨਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨੂਪਲੇਪਨਬਲਿਕਮ੍ਮਾਦਿਨਾ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤਿ. ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਇਮਂ ਹਬ੍ਯਸੇਸਂ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਜੁਹਿਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਂ ਪਾਯਾਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਤਾਵ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਾਯਾਸੋ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਭੁਤ੍ਤੋ, ਅਯਂ ਪਨ ਅਵਸੇਸੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਤਂ ਯਦਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਮੁਖਤੋ ਜਾਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸੇਵ ਦਦੇਯ੍ਯਂ, ਏਵਂ ਮੇ ਪਿਤਰਾ ਸਹ ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਿਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਸੁਵਿਸੋਧਿਤੋ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਗਾਮਿਮਗ੍ਗੋ ਅਸ੍ਸ, ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਗਵੇਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਾ ਅਨੁਵਿਲੋਕੇਸਿ – ‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਇਮਂ ਹਬ੍ਯਸੇਸਂ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਨਸਣ੍ਡੇ ਸੇਟ੍ਠਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ. ਸਸੀਸਂ ਪਾਰੁਤਨ੍ਤਿ ਸਹ ਸੀਸੇਨ ਪਾਰੁਤਕਾਯਂ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਭਗਵਾ ਏਵਮਕਾਸਿ, ਕਿਂ ਨਾਰਾਯਨਸਙ੍ਖਾਤਬਲੋਪਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਾਸਕ੍ਖਿ ਹਿਮਪਾਤਂ ਸੀਤਵਾਤਞ੍ਚ ਪਟਿਬਾਹਿਤੁਨ੍ਤਿ? ਅਤ੍ਥੇਤਂ ਕਾਰਣਂ. ਨ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਾਯਪਟਿਜਗ੍ਗਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਏਵ, ਅਪਿਚ ਭਗਵਾ ‘‘ਆਗਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਸੀਸਂ ਵਿਵਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਕਥਂ ਪਵਤ੍ਤੇਸ੍ਸਤਿ, ਅਥਸ੍ਸ ਕਥਾਨੁਸਾਰੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕਥਾਪਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਏਵਮਕਾਸਿ. ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਵਾਮੇਨ…ਪੇ… ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਅਯਂ ਸਸੀਸਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਂ ਪਧਾਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਿਣੋਦਕਂ ਦਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਹਬ੍ਯਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਞ੍ਞੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਏਵ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਮੁਣ੍ਡੋ ਅਯਂ ਭਵਂ, ਮੁਣ੍ਡਕੋ ਅਯਂ ਭਵਨ੍ਤਿ ਸੀਸੇ ਵਿਵਰਿਤਮਤ੍ਤੇਵ ਕੇਸਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮੁਣ੍ਡੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤੋ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਪਰਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਿਖਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਹੀਲ਼ੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮੁਣ੍ਡਕੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਏਵਰੂਪਾ ਹਿ ਨੇਸਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿ. ਤਤੋ ਵਾਤਿ ਯਤ੍ਥ ਠਿਤੋ ਅਦ੍ਦਸ, ਤਮ੍ਹਾ ਪਦੇਸਾ ਮੁਣ੍ਡਾਪੀਤਿ ਕੇਨਚਿ ਕਾਰਣੇਨ ਮੁਣ੍ਡਿਤਸੀਸਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ.

੪੫੮. ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਨੋਮ੍ਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਕਾਰੋ ਪਟਿਸੇਧੇ, ਨੋਕਾਰੋ ਅਵਧਾਰਣੇ ‘‘ਨ ਨੋ ਸਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਖੁ. ਪਾ. ੬.੩; ਸੁ. ਨਿ. ੨੨੬) ਵਿਯ. ਤੇਨ ਨੇਵਮ੍ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਨਮ੍ਹਿ. ਨ ਵੇਸ੍ਸਾਯਨੋਤਿ ਵੇਸ੍ਸੋਪਿ ਨਮ੍ਹਿ. ਉਦਕੋਚਿ ਨੋਮ੍ਹੀਤਿ ਅਞ੍ਞੋਪਿ ਸੁਦ੍ਦੋ ਵਾ ਚਣ੍ਡਾਲੋ ਵਾ ਕੋਚਿ ਨ ਹੋਮੀਤਿ ਏਵਂ ਏਕਂਸੇਨੇਵ ਜਾਤਿਵਾਦਸਮੁਦਾਚਾਰਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪਤ੍ਤਾ ਵਿਯ ਹਿ ਨਦਿਯੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੂਪਗਤਾ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਜਹਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਮਾਨਿ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਾਨਿ. ਪਹਾਰਾਦਸੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤ੍ਥ (ਅ. ਨਿ. ੮.੧੯) ਸਾਧਕਂ. ਏਵਂ ਜਾਤਿਵਾਦਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਭੂਤਮਤ੍ਤਾਨਂ ਆਵਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਗੋਤ੍ਤਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ, ਅਕਿਞ੍ਚਨੋ ਮਨ੍ਤ ਚਰਾਮਿ ਲੋਕੇ’’ਤਿ. ਕਥਂ ਗੋਤ੍ਤਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਸੀਤਿ ਚੇ? ਭਗਵਾ ਹਿ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਪਰਿਞ੍ਞਾਸਿ, ਤੇਸੁ ਚ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤੇਸੁ ਗੋਤ੍ਤਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਰਾਗਾਦਿਕਿਞ੍ਚਨਾਨਂ ਪਨ ਅਭਾਵੇਨ ਸੋ ਅਕਿਞ੍ਚਨੋ ਮਨ੍ਤਾ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਞਾਣਾਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤੀਹਿ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦੀਹਿ ਚਰਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਗੋਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਲੋਕੇ’’ਤਿ. ਮਨ੍ਤਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ, ਤਾਯ ਚੇਸ ਚਰਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਮਨ੍ਤਂ ਚਰਾਮਿ ਲੋਕੇ’’ਤਿ ਛਨ੍ਦਵਸੇਨ ਰਸ੍ਸਂ ਕਤ੍ਵਾ.

੪੫੯-੬੦. ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਆਵਿਕਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ‘‘ਏਵਂ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ ਲਿਙ੍ਗਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ ਨ ਜਾਨਾਸੀ’’ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਉਪਾਰਮ੍ਭਂ ਆਰੋਪੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਸਙ੍ਘਾਟਿਵਾਸੀ…ਪੇ… ਗੋਤ੍ਤਪਞ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਛਿਨ੍ਨਸਙ੍ਘਟਿਤਟ੍ਠੇਨ ਤੀਣਿਪਿ ਚੀਵਰਾਨਿ ‘‘ਸਙ੍ਘਾਟੀ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਨਿਵਾਸੇਤਿ ਪਰਿਦਹਤੀਤਿ ਸਙ੍ਘਾਟਿਵਾਸੀ. ਅਗਹੋਤਿ ਅਗੇਹੋ, ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨਿਵਾਸਾਗਾਰਂ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਜੇਤਵਨੇ ਮਹਾਗਨ੍ਧਕੁਟਿਕਰੇਰਿਮਣ੍ਡਲਮਾਲ਼ਕੋਸਮ੍ਬਕੁਟਿਚਨ੍ਦਨਮਾਲਾਦਿਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਨਿਵੁਤ੍ਤਕੇਸੋਤਿ ਅਪਨੀਤਕੇਸੋ, ਓਹਾਰਿਤਕੇਸਮਸ੍ਸੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤੀਵ ਵੂਪਸਨ੍ਤਪਰਿਲ਼ਾਹਚਿਤ੍ਤੋ, ਗੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵਾ. ਅਲਿਪ੍ਪਮਾਨੋ ਇਧ ਮਾਣਵੇਹੀਤਿ ਉਪਕਰਣਸਿਨੇਹਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਅਲਿਤ੍ਤੋ ਅਸਂਸਟ੍ਠੋ ਏਕਨ੍ਤਵਿਵਿਤ੍ਤੋ. ਅਕਲ੍ਲਂ ਮਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਯ੍ਵਾਹਂ ਏਵਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਵਾਸੀ…ਪੇ… ਅਲਿਪ੍ਪਮਾਨੋ ਇਧ ਮਾਣਵੇਹਿ, ਤਂ ਮਂ ਤ੍ਵਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪਾਕਤਿਕਾਨਿ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਾਨਿ ਅਤੀਤਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਸਮਾਨਂ ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਂ ਗੋਤ੍ਤਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਸੀਤਿ.

ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਉਪਾਰਮ੍ਭਂ ਮੋਚੇਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਆਹ – ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਵੇ, ਭੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਭਿ ਸਹ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਨੋ ਭਵ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਨੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਨੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਨਾਹਂ ਭੋ ਅਕਲ੍ਲਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ. ਅਮ੍ਹਾਕਞ੍ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਮਯੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਸਹ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਨੁ ਭਵਂ, ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ ਨੁ ਭਵ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਜਾਤਿਮ੍ਪਿ ਗੋਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਏਵਾਤਿ.

੪੬੧-੨. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਮੁਦੁਭਾਵਕਰਣਤ੍ਥਂ ਮਨ੍ਤੇਸੁ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਕਤਞ੍ਞੁਤਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਹਿ ਚੇ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰੂਸਿ…ਪੇ… ਚਤੁਵੀਸਤਕ੍ਖਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸਚੇ ਤ੍ਵਂ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਹਂ’’ਤਿ ਬ੍ਰੂਸਿ, ਮਞ੍ਚ ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਬ੍ਰੂਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਵਨ੍ਤਂ ਸਾਵਿਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਿਪਦਂ ਚਤੁਵੀਸਤਕ੍ਖਰਂ, ਤਂ ਮੇ ਬ੍ਰੂਹੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਭਗਵਾ ਪਰਮਤ੍ਥਵੇਦਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪਿਟਕਾਨਂ ਆਦਿਭੂਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਪਕਾਸਿਤਂ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਞ੍ਚ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ, ਸਙ੍ਘਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਅਰਿਯਸਾਵਿਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਯਦਿਪਿ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਞ੍ਞਂ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਅਦ੍ਧਾ ਨਂ ਭਗਵਾ ‘‘ਨਾਯਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਵਿਨਯੇ ਸਾਵਿਤ੍ਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਸਾਰਕਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਧੇਵ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਯ੍ਯ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਨ ‘‘ਸਾਵਿਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਿਪਦਂ ਚਤੁਵੀਸਤਕ੍ਖਰ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮਯਸਿਦ੍ਧਂ ਸਾਵਿਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸਰੇਨ ਨਿਚ੍ਛਾਰਿਤਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾਵ ‘‘ਅਦ੍ਧਾਯਂ ਸਮਣੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਮਯੇ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਤੋ, ਅਹਂ ਪਨ ਅਞ੍ਞਾਣੇਨ ‘ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਯ’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਭਵਿਂ, ਸਾਧੁਰੂਪੋ ਮਨ੍ਤਪਾਰਗੂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਵ ਏਸੋ’’ਤਿ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਹਨ੍ਦ ਨਂ ਯਞ੍ਞਵਿਧਿਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਵਿਧਿਞ੍ਚ ਪੁਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਂਨਿਸ੍ਸਿਤਾ…ਪੇ… ਲੋਕੇ’’ਤਿ ਇਮਂ ਵਿਸਮਗਾਥਾਪਦਤ੍ਤਯਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਕਿਂਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਕਿਮਧਿਪ੍ਪਾਯਾ ਕਿਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਾ ਇਸਯੋ ਚ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਮਨੁਜਾ ਦੇਵਤਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਯਞ੍ਞਂ ਅਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ. ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੂਤਿ ਮਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ. ਅਕਪ੍ਪਯਿਂਸੂਤਿ ਸਂਵਿਦਹਿਂਸੁ ਅਕਂਸੁ. ਪੁਥੂਤਿ ਬਹੂ ਅਨ੍ਨਪਾਨਦਾਨਾਦਿਨਾ ਭੇਦੇਨ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰੇ ਪੁਥੂ ਵਾ ਇਸਯੋ ਮਨੁਜਾ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ ਕਿਂਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ. ਕਥਂ ਨੇਸਂ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਸਮਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪੁਚ੍ਛਤਿ.

੪੬੩. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਦਨ੍ਤਗੂ ਵੇਦਗੂ ਯਞ੍ਞਕਾਲੇ. ਯਸ੍ਸਾਹੁਤਿਂ ਲਭੇ ਤਸ੍ਸਿਜ੍ਝੇਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸੇਸਪਦਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਨ੍ਤਗੂਤਿ ਯੋ ਅਨ੍ਤਗੂ, ਓਕਾਰਸ੍ਸ ਅਕਾਰੋ, ਦਕਾਰੋ ਚ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ ‘‘ਅਸਾਧਾਰਣਮਞ੍ਞੇਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਖੁ. ਪਾ. ੮.੯) ਮਕਾਰੋ ਵਿਯ. ਅਯਂ ਪਨ ਅਤ੍ਥੋ – ਯੋ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਅਨ੍ਤਗਤਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਗੂ, ਚਤੂਹਿ ਚ ਮਗ੍ਗਞਾਣਵੇਦੇਹਿ ਕਿਲੇਸੇ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਗਤਤ੍ਤਾ ਵੇਦਗੂ, ਸੋ ਯਸ੍ਸ ਇਸਿਮਨੁਜਖਤ੍ਤਿਯਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਯਞ੍ਞਕਾਲੇ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਆਹਾਰੇ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤੇ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਵਨਪਣ੍ਣਮੂਲਫਲਾਦਿਮ੍ਹਿਪਿ ਆਹੁਤਿਂ ਲਭੇ, ਤਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਲਭੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਯਞ੍ਞਕਮ੍ਮਂ ਇਜ੍ਝੇ ਸਮਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯ, ਮਹਪ੍ਫਲਂ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ.

੪੬੪. ਅਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਂ ਭਗਵਤੋ ਪਰਮਤ੍ਥਯੋਗਗਮ੍ਭੀਰਂ ਅਤਿਮਧੁਰਗਿਰਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰਸਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਰੀਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸੂਚਿਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਗੁਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮ੍ਭਾਵਯਮਾਨੋ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤੋ ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਹਿ ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਇਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਾਨਂ ਵਚਨਂ, ਸੇਸਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਅਦ੍ਧਾ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ ਹੁਤਮਿਜ੍ਝੇ, ਅਯਂ ਅਜ੍ਜ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਇਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ ਸਮਿਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ ਮਹਪ੍ਫਲੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਯਂ ਤਾਦਿਸਂ ਵੇਦਗੁਮਦ੍ਦਸਾਮ, ਯਸ੍ਮਾ ਤਾਦਿਸਂ ਭਵਨ੍ਤਰੂਪਂ ਵੇਦਗੁਂ ਅਦ੍ਦਸਾਮ. ਤ੍ਵਞ੍ਞੇਵ ਹਿ ਸੋ ਵੇਦਗੂ, ਨ ਅਞ੍ਞੋ. ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਨ ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਸਾਨਂ ਵੇਦਗੂਨਂ ਅਨ੍ਤਗੂਨਞ੍ਚ ਅਦਸ੍ਸਨੇਨ ਅਮ੍ਹਾਦਿਸਾਨਂ ਯਞ੍ਞੇ ਪਟਿਯਤ੍ਤਂ ਅਞ੍ਞੋ ਜਨੋ ਭੁਞ੍ਜਤਿ ਪੂਰਲ਼ਾਸਂ ਚਰੁਕਞ੍ਚ ਪੂਵਞ੍ਚਾਤਿ.

੪੬੫. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿ ਪਸਨ੍ਨਂ ਵਚਨਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸਜ੍ਜਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਸ੍ਸ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਾਕਟਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇ ਪਕਾਸੇਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ ਤ੍ਵ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਸ੍ਮਾ ਮਯਿ ਪਸਨ੍ਨੋਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਨ ਇਹ ਤ੍ਵਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ ਪੁਚ੍ਛਾਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਇਦਾਨਿ ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥੇਨਅਤ੍ਥਿਕਪਦਂ ਪਰਪਦੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ – ਅਤ੍ਥੇਨ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਤ੍ਥਿਕਭਾਵਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਂ ਕਿਲੇਸਗ੍ਗਿਵੂਪਸਮੇਨ ਸਨ੍ਤਂ, ਕੋਧਧੂਮਵਿਗਮੇਨ ਵਿਧੂਮਂ, ਦੁਕ੍ਖਾਭਾਵੇਨ ਅਨੀਘਂ, ਅਨੇਕਵਿਧਆਸਾਭਾਵੇਨ ਨਿਰਾਸਂ ਅਪ੍ਪੇਵਿਧ ਏਕਂਸੇਨ ਇਧ ਠਿਤੋਵ ਇਧ ਵਾ ਸਾਸਨੇ ਅਭਿਵਿਨ੍ਦੇ ਲਚ੍ਛਸਿ ਅਧਿਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਸਿ ਸੁਮੇਧਂ ਵਰਪਞ੍ਞਂ ਖੀਣਾਸਵਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਮਯਿ ਪਸਨ੍ਨੋਸਿ, ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਅਤ੍ਥੇਨ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਸਮਾਨੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ ਪੁਚ੍ਛ ਸਨ੍ਤਂ ਵਿਧੂਮਂ ਅਨੀਘਂ ਨਿਰਾਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਏਵਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪੇਵਿਧ ਅਭਿਵਿਨ੍ਦੇ ਸੁਮੇਧਂ ਖੀਣਾਸਵਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

੪੬੬. ਅਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਹ – ‘‘ਯਞ੍ਞੇ ਰਤੋਹਂ…ਪੇ… ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਞ੍ਞੋ ਯਾਗੋ ਦਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਦਾਨਰਤੋ ਅਹਂ, ਤਾਯ ਏਵ ਦਾਨਾਰਾਮਤਾਯ ਦਾਨਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ, ਨ ਪਨ ਜਾਨਾਮਿ, ਏਵਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਂ ਅਨੁਸਾਸਤੁ ਮਂ ਭਵਂ. ਅਨੁਸਾਸਨ੍ਤੋ ਚ ਉਤ੍ਤਾਨੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਯਤ੍ਥ ਹੁਤਂ ਇਜ੍ਝਤੇ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ‘‘ਯਥਾਹੁਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ.

੪੬੭. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਆਹ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ…ਪੇ… ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਓਹਿਤਸੋਤਸ੍ਸ ਚਸ੍ਸ ਅਨੁਸਾਸਨਤ੍ਥਂ ਤਾਵ ‘‘ਮਾ ਜਾਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛੀ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਮਾ ਜਾਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛੀਤਿ ਯਦਿ ਹੁਤਸਮਿਦ੍ਧਿਂ ਦਾਨਮਹਪ੍ਫਲਤਂ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਸਿ, ਜਾਤਿਂ ਮਾ ਪੁਚ੍ਛ. ਅਕਾਰਣਞ੍ਹਿ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਵਿਚਾਰਣਾਯ ਜਾਤਿ. ਚਰਣਞ੍ਚ ਪੁਚ੍ਛਾਤਿ ਅਪਿਚ ਖੋ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣਭੇਦਂ ਚਰਣਂ ਪੁਚ੍ਛ. ਏਤਞ੍ਹਿ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਵਿਚਾਰਣਾਯ ਕਾਰਣਂ.

ਇਦਾਨਿਸ੍ਸ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਾਹ – ‘‘ਕਟ੍ਠਾ ਹਵੇ ਜਾਯਤਿ ਜਾਤਵੇਦੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਇਧ ਕਟ੍ਠਾ ਅਗ੍ਗਿ ਜਾਯਤਿ, ਨ ਚ ਸੋ ਸਾਲਾਦਿਕਟ੍ਠਾ ਜਾਤੋ ਏਵ ਅਗ੍ਗਿਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰੋਤਿ, ਸਾਪਾਨਦੋਣਿਆਦਿਕਟ੍ਠਾ ਜਾਤੋ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਚ੍ਚਿਆਦਿਗੁਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਏਵ ਕਰੋਤਿ. ਏਵਂ ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲਾਦੀਸੁ ਜਾਤੋ ਏਵ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋ ਹੋਤਿ, ਚਣ੍ਡਾਲਕੁਲਾਦੀਸੁ ਜਾਤੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਨੀਚਾਕੁਲੀਨੋਪਿ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲੀਨੋਪਿ ਖੀਣਾਸਵਮੁਨਿ ਧਿਤਿਮਾ ਹਿਰੀਨਿਸੇਧੋ ਆਜਾਨਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਇਮਾਯ ਧਿਤਿਹਿਰਿਪਮੁਖਾਯ ਗੁਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਜਾਤਿਮਾ ਉਤ੍ਤਮਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਹਿ ਧਿਤਿਯਾ ਗੁਣੇ ਧਾਰਯਤਿ, ਹਿਰਿਯਾ ਦੋਸੇ ਨਿਸੇਧੇਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ ‘‘ਹਿਰਿਯਾ ਹਿ ਸਨ੍ਤੋ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਪਾਪ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਤੇ ਬ੍ਰੂਮਿ –

‘‘ਮਾ ਜਾਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛੀ ਚਰਣਞ੍ਚ ਪੁਚ੍ਛ,

ਕਟ੍ਠਾ ਹਵੇ ਜਾਯਤਿ ਜਾਤਵੇਦੋ;

ਨੀਚਾਕੁਲੀਨੋਪਿ ਮੁਨੀ ਧਿਤੀਮਾ,

ਆਜਾਨਿਯੋ ਹੋਤਿ ਹਿਰੀਨਿਸੇਧੋ’’ਤਿ. –

ਏਸ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਅਸ੍ਸਲਾਯਨਸੁਤ੍ਤਾਨੁਸਾਰੇਨ (ਮ. ਨਿ. ੨.੪੦੧ ਆਦਯੋ) ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੪੬੮. ਏਵਮੇਤਂ ਭਗਵਾ ਚਾਤੁਵਣ੍ਣਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਅਨੁਸਾਸਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਤ੍ਥ ਹੁਤਂ ਇਜ੍ਝਤੇ, ਯਥਾ ਚ ਹੁਤਂ ਇਜ੍ਝਤੇ, ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਚ੍ਚੇਨ ਦਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਚ੍ਚੇਨਾਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚੇਨ. ਤਞ੍ਹਿ ਪਤ੍ਤੋ ਦਨ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਸਚ੍ਚੇਨ ਦਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਦਮਸਾ ਉਪੇਤੋਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਦਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਵੇਦਨ੍ਤਗੂਤਿ ਵੇਦੇਹਿ ਵਾ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਨ੍ਤਂ ਗਤੋ, ਵੇਦਾਨਂ ਵਾ ਅਨ੍ਤਂ ਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਗਤੋ. ਵੂਸਿਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੋਤਿ ਪੁਨ ਵਸਿਤਬ੍ਬਾਭਾਵਤੋ ਵੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੋ. ਕਾਲੇਨ ਤਮ੍ਹਿ ਹਬ੍ਯਂ ਪਵੇਚ੍ਛੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਕਾਲਂ ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾਵਕਾਲਞ੍ਚ ਉਪਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਕਾਲੇਨ ਤਾਦਿਸੇ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਪਵੇਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਪਵੇਸੇਯ੍ਯ ਪਟਿਪਾਦੇਯ੍ਯ.

੪੬੯-੭੧. ਕਾਮੇਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇ ਚ. ਸੁਸਮਾਹਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਾਹਿਤਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ, ਅਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਚਨ੍ਦੋਵ ਰਾਹੁਗ੍ਗਹਣਾ ਪਮੁਤ੍ਤਾਤਿ ਯਥਾ ਚਨ੍ਦੋ ਰਾਹੁਗ੍ਗਹਣਾ, ਏਵਂ ਕਿਲੇਸਗ੍ਗਹਣਾ ਪਮੁਤ੍ਤਾ ਯੇ ਅਤੀਵ ਭਾਸਨ੍ਤਿ ਚੇਵ ਤਪਨ੍ਤਿ ਚ. ਸਤਾਤਿ ਸਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਮਮਾਯਿਤਾਨੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਮਮਾਯਿਤਾਨਿ.

੪੭੨. ਯੋ ਕਾਮੇ ਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਇਤੋ ਪਭੁਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਮੇ ਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇ ਪਹਾਯ. ਅਭਿਭੁਯ੍ਯਚਾਰੀਤਿ ਤੇਸਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯਚਾਰੀ. ਜਾਤਿਮਰਣਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਨਾਮ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਯੋ ਵੇਦਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਞ੍ਞਾਬਲੇਨ ਅਞ੍ਞਾਸਿ. ਉਦਕਰਹਦੋ ਵਾਤਿ ਯੇ ਇਮੇ ਅਨੋਤਤ੍ਤਦਹੋ ਕਣ੍ਣਮੁਣ੍ਡਦਹੋ ਰਥਕਾਰਦਹੋ ਛਦ੍ਦਨ੍ਤਦਹੋ ਕੁਣਾਲਦਹੋ ਮਨ੍ਦਾਕਿਨਿਦਹੋ ਸੀਹਪ੍ਪਪਾਤਦਹੋਤਿ ਹਿਮਵਤਿ ਸਤ੍ਤ ਮਹਾਰਹਦਾ ਅਗ੍ਗਿਸੂਰਿਯਸਨ੍ਤਾਪੇਹਿ ਅਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਨਿਚ੍ਚਂ ਸੀਤਲਾ, ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਉਦਕਰਹਦੋਵ ਸੀਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਕਿਲੇਸਪਰਿਲ਼ਾਹਤ੍ਤਾ.

੪੭੩. ਸਮੋਤਿ ਤੁਲ੍ਯੋ. ਸਮੇਹੀਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਿਆਦੀਹਿ ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ. ਤੇ ਹਿ ਪਟਿਵੇਧਸਮਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਮਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਤੇਸਂ ਪਟਿਵੇਧੇਨਾਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬੇਸੁ ਗੁਣੇਸੁ, ਪਹਾਤਬ੍ਬੇਸੁ ਵਾ ਦੋਸੇਸੁ ਵੇਮਤ੍ਤਤਾ, ਅਦ੍ਧਾਨਆਯੁਕੁਲਪ੍ਪਮਾਣਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਪਧਾਨਬੋਧਿਰਸ੍ਮੀਹਿ ਪਨ ਨੇਸਂ ਵੇਮਤ੍ਤਤਾ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਹੇਟ੍ਠਿਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਚਤੂਹਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੇਹਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸੇਨ ਚ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਨ੍ਤਿ, ਉਪਰਿਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੇਹਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸੇਨ ਚ. ਅਯਂ ਨੇਸਂ ਅਦ੍ਧਾਨਵੇਮਤ੍ਤਤਾ. ਹੇਟ੍ਠਿਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਚ ਵਸ੍ਸਸਤਾਯੁਕਕਾਲੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਉਪਰਿਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਵਸ੍ਸਸਤਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕਕਾਲੇ. ਅਯਂ ਨੇਸਂ ਆਯੁਵੇਮਤ੍ਤਤਾ. ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਲੇ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਕੁਲਵੇਮਤ੍ਤਤਾ. ਉਚ੍ਚਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਾਸੀਤਿਹਤ੍ਥਪ੍ਪਮਾਣਾ, ਨੀਚਾ ਵਾ ਪਨ੍ਨਰਸਅਟ੍ਠਾਰਸਹਤ੍ਥਪ੍ਪਮਾਣਾ. ਅਯਂ ਪਮਾਣਵੇਮਤ੍ਤਤਾ. ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਰਥਸਿਵਿਕਾਦੀਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਿ ਵੇਹਾਸੇਨ ਵਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸਿਕਕੁਸਨ੍ਧਾ ਅਸ੍ਸਰਥੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਂਸੁ, ਸਿਖੀਕੋਣਾਗਮਨਾ ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ, ਵੇਸ੍ਸਭੂ ਸਿਵਿਕਾਯ, ਕਸ੍ਸਪੋ ਵੇਹਾਸੇਨ, ਸਕ੍ਯਮੁਨਿ ਅਸ੍ਸਪਿਟ੍ਠਿਯਾ. ਅਯਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਵੇਮਤ੍ਤਤਾ. ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਵਾ ਪਧਾਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਅਡ੍ਢਮਾਸਂ, ਮਾਸਂ, ਦ੍ਵੇਮਾਸਂ, ਤੇਮਾਸਂ, ਚਤੁਮਾਸਂ, ਪਞ੍ਚਮਾਸਂ, ਛਮਾਸਂ, ਏਕਵਸ੍ਸਂ ਦ੍ਵਿਤਿਚਤੁਪਞ੍ਚਛਵਸ੍ਸਾਨਿ ਵਾ. ਅਯਂ ਪਧਾਨਵੇਮਤ੍ਤਤਾ. ਅਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਵਾ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖੋ ਹੋਤਿ ਨਿਗ੍ਰੋਧਾਦੀਨਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰੋ. ਅਯਂ ਬੋਧਿਵੇਮਤ੍ਤਤਾ. ਬ੍ਯਾਮਾਸੀਤਿਅਨਨ੍ਤਪਭਾਯੁਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾ ਵਾ ਅਸੀਤਿਪ੍ਪਭਾ ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਮਾਨਾ, ਅਨਨ੍ਤਪ੍ਪਭਾ ਪਨ ਦੂਰਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਤਿ ਆਸਨ੍ਨਮ੍ਪਿ, ਏਕਗਾਵੁਤਂ ਦ੍ਵਿਗਾਵੁਤਂ ਯੋਜਨਂ ਅਨੇਕਯੋਜਨਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਰਿਯਨ੍ਤਮ੍ਪਿ, ਮਙ੍ਗਲਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਰੀਰਪ੍ਪਭਾ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਮਨਸਾ ਚਿਨ੍ਤਾਯਤ੍ਤਾਵ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਯੋ ਯਤ੍ਤਕਮਿਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਤਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਅਯਂ ਰਸ੍ਮਿਵੇਮਤ੍ਤਤਾ. ਇਮਾ ਅਟ੍ਠ ਵੇਮਤ੍ਤਤਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸੇਸੁ ਪਟਿਵੇਧੇਨਾਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬੇਸੁ ਗੁਣੇਸੁ, ਪਹਾਤਬ੍ਬੇਸੁ ਵਾ ਦੋਸੇਸੁ ਨਤ੍ਥਿ ਨੇਸਂ ਵਿਸੇਸੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਮਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਏਵਮੇਤੇਹਿ ਸਮੋ ਸਮੇਹਿ.

ਵਿਸਮੇਹਿ ਦੂਰੇਤਿ ਨ ਸਮਾ ਵਿਸਮਾ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਦਯੋ ਅਵਸੇਸਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾ. ਤੇਹਿ ਵਿਸਮੇਹਿ ਅਸਦਿਸਤਾਯ ਦੂਰੇ. ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਪਿ ਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਏਕਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਕਲਂ ਨਾਗ੍ਘਨ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸਿਂ, ਕੋ ਪਨ ਵਾਦੋ ਸਾਵਕਾਦੀਸੁ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਵਿਸਮੇਹਿ ਦੂਰੇ’’ਤਿ. ਤਥਾਗਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਉਭਯਪਦੇਹਿ ਦੂਰੇਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਨਨ੍ਤਪਞ੍ਞੋਤਿ ਅਪਰਿਮਿਤਪਞ੍ਞੋ. ਲੋਕਿਯਮਨੁਸ੍ਸਾਨਞ੍ਹਿ ਪਞ੍ਞਂ ਉਪਨਿਧਾਯ ਅਟ੍ਠਮਕਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾ ਅਧਿਕਾ, ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਂ ਉਪਨਿਧਾਯ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ. ਏਵਂ ਯਾਵ ਅਰਹਤੋ ਪਞ੍ਞਂ ਉਪਨਿਧਾਯ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾ ਅਧਿਕਾ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਂ ਪਨ ਉਪਨਿਧਾਯ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾ ਅਧਿਕਾਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ, ਅਨਨ੍ਤਾ ਇਚ੍ਚੇਵ ਪਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਅਨਨ੍ਤਪਞ੍ਞੋ’’ਤਿ. ਅਨੂਪਲਿਤ੍ਤੋਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪੇਹਿ ਅਲਿਤ੍ਤੋ. ਇਧ ਵਾ ਹੁਰਂ ਵਾਤਿ ਇਧਲੋਕੇ ਵਾ ਪਰਲੋਕੇ ਵਾ. ਯੋਜਨਾ ਪਨੇਤ੍ਥ – ਸਮੋ ਸਮੇਹਿ ਵਿਸਮੇਹਿ ਦੂਰੇ ਤਥਾਗਤੋ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਅਨਨ੍ਤਪਞ੍ਞੋ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਇਧ ਵਾ ਹੁਰਂ ਵਾ, ਤੇਨ ਤਥਾਗਤੋ ਅਰਹਤਿ ਪੂਰਲ਼ਾਸਨ੍ਤਿ.

੪੭੪. ਯਮ੍ਹਿ ਨ ਮਾਯਾਤਿ ਅਯਂ ਪਨ ਗਾਥਾ ਅਞ੍ਞਾ ਚ ਈਦਿਸਾ ਮਾਯਾਦਿਦੋਸਯੁਤ੍ਤੇਸੁ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਸੁ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਸਞ੍ਞਾਪਹਾਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਤ੍ਥ ਅਮਮੋਤਿ ਸਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ‘‘ਇਦਂ ਮਮਾ’’ਤਿ ਪਹੀਨਮਮਾਯਿਤਭਾਵੋ.

੪੭੫. ਨਿਵੇਸਨਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਨਿਵੇਸਨਂ. ਤੇਨ ਹਿ ਮਨੋ ਤੀਸੁ ਭਵੇਸੁ ਨਿਵਿਸਤਿ, ਤੇਨ ਤਂ ‘‘ਨਿਵੇਸਨਂ ਮਨਸੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਾ ਨਿਵਿਸਤਿ ਤਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਤਾਯ. ਤੇਨਪਿ ‘‘ਨਿਵੇਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਰਿਗ੍ਗਹਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਏਵ, ਤਾਹਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਧਮ੍ਮਾ ਵਾ. ਕੇਚੀਤਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਾਪਿ. ਅਨੁਪਾਦਿਯਾਨੋਤਿ ਤੇਸਂ ਨਿਵੇਸਨਪਰਿਗ੍ਗਹਾਨਂ ਅਭਾਵਾ ਕਞ੍ਚਿ ਧਮ੍ਮਂ ਅਨੁਪਾਦਿਯਮਾਨੋ.

੪੭੬. ਸਮਾਹਿਤੋ ਮਗ੍ਗਸਮਾਧਿਨਾ. ਉਦਤਾਰੀਤਿ ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣੋ. ਧਮ੍ਮਂ ਚਞ੍ਞਾਸੀਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਚ ਞੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਅਞ੍ਞਾਸਿ. ਪਰਮਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ.

੪੭੭. ਭਵਾਸਵਾਤਿ ਭਵਤਣ੍ਹਾਝਾਨਨਿਕਨ੍ਤਿਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਸਹਗਤਾ ਰਾਗਾ. ਵਚੀਤਿ ਵਾਚਾ. ਖਰਾਤਿ ਕਕ੍ਖਲ਼ਾ ਫਰੁਸਾ. ਵਿਧੂਪਿਤਾਤਿ ਦਡ੍ਢਾ. ਅਤ੍ਥਗਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਾ. ਨ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਧੂਪਿਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਤ੍ਤਾ ਚ. ਉਭਯੇਹਿ ਪਨ ਉਭਯਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਧੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਾਦੀਸੁ.

੪੭੮. ਮਾਨਸਤ੍ਤੇਸੂਤਿ ਮਾਨੇਨ ਲਗ੍ਗੇਸੁ. ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਂ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਸਖੇਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁਨ੍ਤਿ ਸਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯਂ, ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸੇਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੪੭੯. ਆਸਂ ਅਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਤਣ੍ਹਂ ਅਨਲ੍ਲੀਯਿਤ੍ਵਾ. ਵਿਵੇਕਦਸ੍ਸੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਦਸ੍ਸੀ. ਪਰਵੇਦਿਯਨ੍ਤਿ ਪਰੇਹਿ ਞਾਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਦਿਟ੍ਠਿਮੁਪਾਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਭੇਦਮ੍ਪਿ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ. ਆਰਮ੍ਮਣਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਾ, ਪੁਨਬ੍ਭਵਕਾਰਣਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੪੮੦. ਪਰੋਪਰਾਤਿ ਵਰਾਵਰਾ ਸੁਨ੍ਦਰਾਸੁਨ੍ਦਰਾ. ਪਰਾ ਵਾ ਬਾਹਿਰਾ, ਅਪਰਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ. ਸਮੇਚ੍ਚਾਤਿ ਞਾਣੇਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ. ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮਾ. ਉਪਾਦਾਨਖਯੇ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਰਮ੍ਮਣਤੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਰਮ੍ਮਣਵਿਮੁਤ੍ਤਿਲਾਭੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੪੮੧. ਸਂਯੋਜਨਂਜਾਤਿਖਯਨ੍ਤਦਸ੍ਸੀਤਿ ਸਂਯੋਜਨਕ੍ਖਯਨ੍ਤਦਸ੍ਸੀ ਜਾਤਿਕ੍ਖਯਨ੍ਤਦਸ੍ਸੀ ਚ. ਸਂਯੋਜਨਕ੍ਖਯਨ੍ਤੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁ, ਜਾਤਿਕ੍ਖਯਨ੍ਤੇਨ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਖਯਨ੍ਤੋਤਿ ਹਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਖਯਸ੍ਸ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਪ੍ਪਹਾਨਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਅਨੁਨਾਸਿਕਲੋਪੋ ਚੇਤ੍ਥ ‘‘ਵਿਵੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਨ ਕਤੋ. ਯੋਪਾਨੁਦੀਤਿ ਯੋ ਅਪਨੁਦਿ. ਰਾਗਪਥਨ੍ਤਿ ਰਾਗਾਰਮ੍ਮਣਂ, ਰਾਗਮੇਵ ਵਾ. ਰਾਗੋਪਿ ਹਿ ਦੁਗ੍ਗਤੀਨਂ ਪਥਤ੍ਤਾ ‘‘ਰਾਗਪਥੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਮ੍ਮਪਥੋ ਵਿਯ. ਸੁਦ੍ਧੋ ਨਿਦੋਸੋ ਵਿਮਲੋ ਅਕਾਚੋਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਕਾਯਸਮਾਚਾਰਾਦਿਤਾਯ ਸੁਦ੍ਧੋ. ਯੇਹਿ ‘‘ਰਾਗਦੋਸਾ ਅਯਂ ਪਜਾ, ਦੋਸਦੋਸਾ, ਮੋਹਦੋਸਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇਸਂ ਅਭਾਵਾ ਨਿਦੋਸੋ. ਅਟ੍ਠਪੁਰਿਸਮਲਵਿਗਮਾ ਵਿਮਲੋ, ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾਭਾਵਤੋ ਅਕਾਚੋ. ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠੋ ਹਿ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇਨ ‘‘ਸਕਾਚੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸੁਦ੍ਧੋ ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਨਿਦ੍ਦੋਸੋ, ਨਿਦ੍ਦੋਸਤਾਯ ਵਿਮਲੋ, ਬਾਹਿਰਮਲਾਭਾਵੇਨ ਵਿਮਲਤ੍ਤਾ ਅਕਾਚੋ. ਸਮਲੋ ਹਿ ‘‘ਸਕਾਚੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵਿਮਲਤ੍ਤਾ ਵਾ ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਤੇਨ ਅਕਾਚੋ. ਆਗੁਕਿਰਿਯਾ ਹਿ ਉਪਘਾਤਕਰਣਤੋ ‘‘ਕਾਚੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੪੮੨. ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨਾਨੁਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਞਾਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਅਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨਾਮ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਖਨ੍ਧਮਤ੍ਤਮੇਵ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਯਾ ਚਾਯਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਞ੍ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਚ੍ਚਤੋ ਥੇਤਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਅਭਾਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨਾਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਪਞ੍ਞਾਯ ਖਨ੍ਧੇ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਮਗ੍ਗਸਮਾਧਿਨਾ ਸਮਾਹਿਤੋ, ਕਾਯਵਙ੍ਕਾਦੀਨਂ ਅਭਾਵਾ ਉਜ੍ਜੁਗਤੋ, ਲੋਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਕਮ੍ਪਨੀਯਤੋ ਠਿਤਤ੍ਤੋ, ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਏਜਾਯ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਚੇਤੋਖਿਲਾਨਞ੍ਚ ਅਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨਾਯ ਕਙ੍ਖਾਯ ਚ ਅਭਾਵਾ ਅਨੇਜੋ ਅਖਿਲੋ ਅਕਙ੍ਖੋ.

੪੮੩. ਮੋਹਨ੍ਤਰਾਤਿ ਮੋਹਕਾਰਣਾ ਮੋਹਪਚ੍ਚਯਾ, ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚ ਞਾਣਦਸ੍ਸੀਤਿ ਸਚ੍ਛਿਕਤਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੋ. ਤਞ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਞਾਣਂ, ਤਞ੍ਚ ਭਗਵਾ ਪਸ੍ਸਿ, ‘‘ਅਧਿਗਤਂ ਮੇ’’ਤਿ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚ ਞਾਣਦਸ੍ਸੀ’’ਤਿ. ਸਮ੍ਬੋਧਿਨ੍ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ. ਅਨੁਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਂ. ਸਿਵਨ੍ਤਿ ਖੇਮਂ ਨਿਰੁਪਦ੍ਦਵਂ ਸਸ੍ਸਿਰਿਕਂ ਵਾ. ਯਕ੍ਖਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ. ਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ਵੋਦਾਨਤਾ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਮੋਹਨ੍ਤਰਾਭਾਵੇਨ ਸਬ੍ਬਦੋਸਾਭਾਵੋ, ਤੇਨ ਸਂਸਾਰਕਾਰਣਸਮੁਚ੍ਛੇਦੋ ਅਨ੍ਤਿਮਸਰੀਰਧਾਰਿਤਾ, ਞਾਣਦਸ੍ਸਿਤਾਯ ਸਬ੍ਬਗੁਣਸਮ੍ਭਵੋ. ਤੇਨ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾ ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਤ੍ਤਿ, ਇਤੋ ਪਰਞ੍ਚ ਪਹਾਤਬ੍ਬਮਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿ.

੪੮੪. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਭਗਵਤਿ ਪਸਨ੍ਨੋ ਪਸਨ੍ਨਾਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਹੁਤਞ੍ਚ ਮਯ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਮਹਂ ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਆਰਬ੍ਭ ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਅਜੁਹਂ, ਤਂ ਮੇ ਹੁਤਂ ਸਚ੍ਚਂ ਵਾ ਹੋਤਿ, ਅਲਿਕਂ ਵਾਤਿ ਨ ਜਾਨਾਮਿ. ਅਜ੍ਜ ਪਨ ਇਦਂ ਹੁਤਞ੍ਚ ਮਯ੍ਹਂ ਹੁਤਮਤ੍ਥੁ ਸਚ੍ਚਂ, ਸਚ੍ਚਹੁਤਮੇਵ ਅਤ੍ਥੂਤਿ ਯਾਚਨ੍ਤੋ ਭਣਤਿ. ਯਂ ਤਾਦਿਸਂ ਵੇਦਗੁਨਂ ਅਲਤ੍ਥਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਇਧੇਵ ਠਿਤੋ ਭਵਨ੍ਤਰੂਪਂ ਵੇਦਗੁਂ ਅਲਤ੍ਥਂ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਹਿ ਸਕ੍ਖਿ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਮੇਵ ਹਿ ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ, ਯਤੋ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੁ ਮੇ ਭਗਵਾ, ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚ ਭੁਞ੍ਜਤੁ ਮੇ ਭਗਵਾ ਪੂਰਲ਼ਾਸਨ੍ਤਿ ਤਂ ਹਬ੍ਯਸੇਸਂ ਉਪਨਾਮੇਨ੍ਤੋ ਆਹ.

੪੮੭. ਅਥ ਭਗਵਾ ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਭਾਸਿ. ਤਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਅਯਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਕਮ੍ਪਿ ਚਞ੍ਞਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘ਕੇਵਲਿਨਂ ਮਹੇਸਿਂ ਖੀਣਾਸਵਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਵੂਪਸਨ੍ਤਂ ਅਨ੍ਨੇਨ ਪਾਨੇਨ ਉਪਟ੍ਠਹਸ੍ਸੂ’ਤਿ ਭਣਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥਂ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਞਾਤੁਕਾਮੋ ਆਹ ‘‘ਸਾਧਾਹਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਧੂਤਿ ਆਯਾਚਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਤਥਾਤਿ ਯੇਨ ਤ੍ਵਮਾਹ, ਤੇਨ ਪਕਾਰੇਨ. ਵਿਜਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯਂ. ਯਨ੍ਤਿ ਯਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਂ ਯਞ੍ਞਕਾਲੇ ਪਰਿਯੇਸਮਾਨੋ ਉਪਟ੍ਠਹੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ. ਪਪ੍ਪੁਯ੍ਯਾਤਿ ਪਤ੍ਵਾ. ਤਵ ਸਾਸਨਨ੍ਤਿ ਤਵ ਓਵਾਦਂ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਾਧਾਹਂ ਭਗਵਾ ਤਵ ਓਵਾਦਂ ਆਗਮ੍ਮ ਤਥਾ ਵਿਜਞ੍ਞਂ ਆਰੋਚੇਹਿ ਮੇ ਤਂ ਕੇਵਲਿਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯੋ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ ਮਾਦਿਸਸ੍ਸ, ਯਂ ਚਾਹਂ ਯਞ੍ਞਕਾਲੇ ਪਰਿਯੇਸਮਾਨੋ ਉਪਟ੍ਠਹੇਯ੍ਯਂ, ਤਥਾਰੂਪਂ ਮੇ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਂ ਦਸ੍ਸੇਹਿ, ਸਚੇ ਤ੍ਵਂ ਨ ਭੁਞ੍ਜਸੀਤਿ.

੪੮੮-੯੦. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਪਾਕਟੇਨ ਨਯੇਨ ਤਥਾਰੂਪਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਾਰਮ੍ਭਾ ਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਤ੍ਤਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸੀਮਨ੍ਤਾਨਂ ਵਿਨੇਤਾਰਨ੍ਤਿ ਸੀਮਾਤਿ ਮਰਿਯਾਦਾ ਸਾਧੁਜਨਵੁਤ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਅਨ੍ਤਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਅਪਰਭਾਗਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਸੀਮਨ੍ਤਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾ, ਤੇਸਂ ਵਿਨੇਤਾਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੀਮਨ੍ਤਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧਵੇਨੇਯ੍ਯਾ ਸੇਕ੍ਖਾ ਚ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਚ, ਤੇਸਂ ਵਿਨੇਤਾਰਨ੍ਤਿਪਿ ਏਕੇ. ਜਾਤਿਮਰਣਕੋਵਿਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਜਾਤਿ ਏਵਂ ਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੁਸਲਂ. ਮੋਨੇਯ੍ਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਾਦਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਵਾ. ਭਕੁਟਿਂ ਵਿਨਯਿਤ੍ਵਾਨਾਤਿ ਯਂ ਏਕਚ੍ਚੇ ਦੁਬ੍ਬੁਦ੍ਧਿਨੋ ਯਾਚਕਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਕੁਟਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਵਿਨਯਿਤ੍ਵਾ, ਪਸਨ੍ਨਮੁਖਾ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਞ੍ਜਲਿਕਾਤਿ ਪਗ੍ਗਹਿਤਅਞ੍ਜਲਿਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ.

੪੯੧. ਅਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਥੋਮਯਮਾਨੋ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਆਯਾਗੋਤਿ ਆਯਜਿਤਬ੍ਬੋ, ਤਤੋ ਤਤੋ ਆਗਮ੍ਮ ਵਾ ਯਜਿਤਬ੍ਬਮੇਤ੍ਥਾਤਿਪਿ ਆਯਾਗੋ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਇਤੋ ਪੁਰਿਮਗਾਥਾਸੁ ਚ ਯਂ ਨ ਵਣ੍ਣਿਤਂ, ਤਂ ਸਕ੍ਕਾ ਅਵਣ੍ਣਿਤਮ੍ਪਿ ਜਾਨਿਤੁਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯੇਵ ਨ ਵਣ੍ਣਿਤਂ. ਇਤੋ ਪਰਂ ਪਨ ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਪੂਰਲ਼ਾਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਮਾਘਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਮਾਘਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਯਮੇਵ ਯਾਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਮਾਘੋ ਮਾਣਵੋ ਦਾਯਕੋ ਅਹੋਸਿ ਦਾਨਪਤਿ. ਤਸ੍ਸੇਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਕਪਣਦ੍ਧਿਕਾਦੀਨਂ ਦਾਨਂ ਦਿਨ੍ਨਂ ਮਹਪ੍ਫਲਂ ਹੋਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਨੋਤਿ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸਮਣੋ ਕਿਰ ਗੋਤਮੋ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਭਗਵਾ ਚਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਾਨੁਰੂਪਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਯਿਦਂ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋਤਿ ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਵਚਨਂ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਾਘਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਰਾਜਗਹੇਤਿ ਏਵਂਨਾਮਕੇ ਨਗਰੇ. ਤਞ੍ਹਿ ਮਨ੍ਧਾਤੁਮਹਾਗੋਵਿਨ੍ਦਾਦੀਹਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਰਾਜਗਹ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਞ੍ਞੇਪੇਤ੍ਥ ਪਕਾਰੇ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ. ਕਿਂ ਤੇਹਿ, ਨਾਮਮੇਤਂ ਤਸ੍ਸ ਨਗਰਸ੍ਸ? ਤਂ ਪਨੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਚ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਕਾਲੇ ਚ ਨਗਰਂ ਹੋਤਿ, ਸੇਸਕਾਲੇ ਸੁਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ ਯਕ੍ਖਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਤੇਸਂ ਵਸਨ੍ਤਵਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਏਵਂ ਗੋਚਰਗਾਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਨਿਵਾਸਟ੍ਠਾਨਮਾਹ – ‘‘ਗਿਜ੍ਝਕੂਟੇ ਪਬ੍ਬਤੇ’’ਤਿ. ਸੋ ਚ ਗਿਜ੍ਝਾ ਤਸ੍ਸ ਕੂਟੇਸੁ ਵਸਿਂਸੁ, ਗਿਜ੍ਝਸਦਿਸਾਨਿ ਵਾਸ੍ਸ ਕੂਟਾਨਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਗਿਜ੍ਝਕੂਟੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਅਥ ਖੋ…ਪੇ… ਅਵੋਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਾਘੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਮਾਣਵੋਤਿ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਵਾਸਂ ਅਨਤੀਤਭਾਵੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਜਾਤਿਯਾ ਪਨ ਮਹਲ੍ਲਕੋ. ‘‘ਪੁਬ੍ਬਾਚਿਣ੍ਣਵਸੇਨਾ’’ਤਿ ਏਕੇ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ ਮਾਣਵੋ ਵਿਯ. ਸੋ ਹਿ ਵੀਸਵਸ੍ਸਸਤਿਕੋਪਿ ਪੁਬ੍ਬਾਚਿਣ੍ਣਵਸੇਨ ‘‘ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ ਮਾਣਵੋ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

ਅਹਞ੍ਹਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ…ਪੇ… ਪਸਵਾਮੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦਾਯਕੋ ਦਾਨਪਤੀਤਿ ਦਾਯਕੋ ਚੇਵ ਦਾਨਪਤਿ ਚ. ਯੋ ਹਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਤੇਨਾਣਤ੍ਤੋ ਦੇਤਿ, ਸੋਪਿ ਦਾਯਕੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਦਾਨੇ ਇਸ੍ਸਰਿਯਾਭਾਵਤੋ ਨ ਦਾਨਪਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂਯੇਵ ਦੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਅਹਞ੍ਹਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਦਾਯਕੋ ਦਾਨਪਤੀ’’ਤਿ. ਅਯਮੇਵ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਪਨ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਮਚ੍ਛੇਰੇਨ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯਮਾਨੋ ਦਾਯਕੋ ਅਨਭਿਭੂਤੋ ਦਾਨਪਤੀਤਿਆਦਿਨਾਪਿ ਨਯੇਨ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਵਦਞ੍ਞੂਤਿ ਯਾਚਕਾਨਂ ਵਚਨਂ ਜਾਨਾਮਿ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ‘‘ਅਯਮਿਦਮਰਹਤਿ ਅਯਮਿਦ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਸਵਿਸੇਸਾਵਧਾਰਣੇਨ ਬਹੂਪਕਾਰਭਾਵਗਹਣੇਨ ਵਾ. ਯਾਚਯੋਗੋਤਿ ਯਾਚਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤੋ. ਯੋ ਹਿ ਯਾਚਕੇ ਦਿਸ੍ਵਾਵ ਭਕੁਟਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਫਰੁਸਵਚਨਾਦੀਨਿ ਭਣਤਿ, ਸੋ ਨ ਯਾਚਯੋਗੋ ਹੋਤਿ. ਅਹਂ ਪਨ ਨ ਤਾਦਿਸੋਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਧਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਨਿਕਤਿਵਞ੍ਚਨਾਦੀਨਿ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਾਯ, ਯਾਚਨਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਾਚਨਾ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਭੋਗਪਰਿਯੇਸਨੇ ਧਮ੍ਮੋ, ਯਾਚਮਾਨਾਨਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਪਰੇਹਿ ਅਨੁਗ੍ਗਹਕਾਮੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਾ ਭੋਗਾ ਧਮ੍ਮਲਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮਾਧਿਗਤਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਚ ਤਥਾ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਲਭਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਧਮ੍ਮੇਨ ਭੋਗੇ ਪਰਿਯੇਸਾਮਿ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਾਧਿਗਤੇਹੀ’’ਤਿ. ਭਿਯ੍ਯੋਪਿ ਦਦਾਮੀਤਿ ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਪਿ ਦਦਾਮਿ, ਪਮਾਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਤ੍ਥ ਲਦ੍ਧਭੋਗਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਦਦਾਮੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਤਗ੍ਘਾਤਿ ਏਕਂਸਵਚਨੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਏਕਂਸੇਨੇਵ ਹਿ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕੇਹਿ ਪਸਤ੍ਥਂ ਦਾਨਂ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾਨਮ੍ਪਿ ਦੀਯਮਾਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਣ੍ਣਿਤਂ ਦਾਨਂ, ਨ ਦਾਨਂ ਗਰਹਿਤਂ ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾਪਿ ਏਕਂਸੇਨੇਵ ਤਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਤਗ੍ਘ ਤ੍ਵਂ ਮਾਣਵ…ਪੇ… ਪਸਵਸੀ’’ਤਿ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ. ਏਵਂ ਭਗਵਤਾ ‘‘ਬਹੁਂ ਸੋ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਤੋ ਦਕ੍ਖਿਣਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਸੋਤੁਕਾਮੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤੇਨਾਹੁ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਾ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਮਾਘੋ ਮਾਣਵੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਗਾਥਾਯ ਅਜ੍ਝਭਾਸੀ’’ਤਿ. ਤਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

੪੯੨. ਪੁਚ੍ਛਾਮਹਨ੍ਤਿਆਦਿਗਾਥਾਸੁ ਪਨ ਵਦਞ੍ਞੁਨ੍ਤਿ ਵਚਨਵਿਦੁਂ, ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਵਚਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਞ੍ਞੁਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੁਜ੍ਝੇਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਵਸੇਨ ਸੁਦ੍ਧਂ ਮਹਪ੍ਫਲਂ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਯੋਜਨਾ ਪਨੇਤ੍ਥ – ਯੋ ਯਾਚਯੋਗੋ ਦਾਨਪਤਿ ਗਹਟ੍ਠੋ ਪੁਞ੍ਞਤ੍ਥਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰੇਸਂ ਅਨ੍ਨਪਾਨਂ ਦਦਂ ਯਜਤਿ, ਨ ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਆਹੁਤਿਮਤ੍ਤਂ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਪੁਞ੍ਞਪੇਕ੍ਖੋਵ ਨ ਪਚ੍ਚੁਪਕਾਰਕਲ੍ਯਾਣਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦਾਦਿਅਪੇਕ੍ਖੋ, ਤਸ੍ਸ ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਯਜਮਾਨਸ੍ਸ ਹੁਤਂ ਕਥਂ ਸੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯਾਤਿ?

੪੯੩. ਆਰਾਧਯੇ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇਭਿ ਤਾਦੀਤਿ ਤਾਦਿਸੋ ਯਾਚਯੋਗੋ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇਹਿ ਆਰਾਧਯੇ ਸਮ੍ਪਾਦਯੇ ਸੋਧਯੇ, ਮਹਪ੍ਫਲਂ ਤਂ ਹੁਤਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਮਿਨਾਸ੍ਸ ‘‘ਕਥਂ ਹੁਤਂ ਯਜਮਾਨਸ੍ਸ ਸੁਜ੍ਝੇ’’ ਇਚ੍ਚੇਤਂ ਬ੍ਯਾਕਤਂ ਹੋਤਿ.

੪੯੪. ਅਕ੍ਖਾਹਿ ਮੇ ਭਗਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯੋ ਯਾਚਯੋਗੋ ਦਦਂ ਪਰੇਸਂ ਯਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਭਗਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇ ਅਕ੍ਖਾਹੀਤਿ ਏਵਂ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

੪੯੫. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਨਯੇਹਿ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੇ ਵੇ ਅਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਸਤ੍ਤਾਤਿ ਰਾਗਾਦਿਸਙ੍ਗਵਸੇਨ ਅਲਗ੍ਗਾ. ਕੇਵਲਿਨੋਤਿ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਕਿਚ੍ਚਾ. ਯਤਤ੍ਤਾਤਿ ਗੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ.

੪੯੬-੭. ਦਨ੍ਤਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇਨ ਦਮਥੇਨ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਾਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤੀਹਿ, ਅਨੀਘਾ ਆਯਤਿਂ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਾਭਾਵੇਨ, ਨਿਰਾਸਾ ਸਮ੍ਪਤਿ ਕਿਲੇਸਾਭਾਵੇਨ. ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਪਨ ਗਾਥਾਯ ਦੁਤਿਯਗਾਥਾ ਭਾਵਨਾਨੁਭਾਵਪ੍ਪਕਾਸਨਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ‘‘ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਵਿਹਰਤੋ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਨ ਏਵਂ ਇਚ੍ਛਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ‘ਅਹੋ ਵਤ ਮੇ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੭.੭੧), ਅਥ ਖ੍ਵਾਸ੍ਸ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਚੇਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਂ ਸਾਧਕਂ.

੪੯੮-੫੦੨. ਰਾਗਞ੍ਚ…ਪੇ… ਯੇਸੁ ਨ ਮਾਯਾ…ਪੇ… ਨ ਤਣ੍ਹਾਸੁ ਉਪਾਤਿਪਨ੍ਨਾਤਿ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਦੀਸੁ ਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤਾ. ਵਿਤਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵਿਤਰਿਤ੍ਵਾ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾਦਿਛਬ੍ਬਿਧਾ. ਭਵਾਭਵਾਯਾਤਿ ਸਸ੍ਸਤਾਯ ਵਾ ਉਚ੍ਛੇਦਾਯ ਵਾ. ਅਥ ਵਾ ਭਵਸ੍ਸ ਅਭਵਾਯ ਭਵਾਭਵਾਯ, ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਧ ਵਾ ਹੁਰਂ ਵਾਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ‘‘ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਥਾਰਵਚਨਂ.

੫੦੪. ਯੇ ਵੀਤਰਾਗਾ…ਪੇ… ਸਮਿਤਾਵਿਨੋਤਿ ਸਮਿਤਵਨ੍ਤੋ, ਕਿਲੇਸਵੂਪਸਮਕਾਰਿਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮਿਤਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਚ ਵੀਤਰਾਗਾ ਅਕੋਪਾ. ਇਧ ਵਿਪ੍ਪਹਾਯਾਤਿ ਇਧਲੋਕੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇ ਖਨ੍ਧੇ ਵਿਹਾਯ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਯੇਸਂ ਗਮਨਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਤੋ ਪਰਂ ‘‘ਯੇ ਕਾਮੇ ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਗਹਾ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਸੁਸਞ੍ਞਤਤ੍ਤਾ ਤਸਰਂਵ ਉਜ੍ਜੁ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਮ੍ਪਿ ਗਾਥਂ ਕੇਚਿ ਪਠਨ੍ਤਿ.

੫੦੬-੮. ਜਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਹਿਤ੍ਵਾ. ‘‘ਜਹਿਤ੍ਵਾਨਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਅਯਮੇਵਤ੍ਥੋ. ਅਤ੍ਤਦੀਪਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣੇ ਏਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੀਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਾ ਖੀਣਾਸਵਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਹੇਤ੍ਥਾਤਿ ਹਕਾਰੋ ਨਿਪਾਤੋ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤੇ. ਅਯਂ ਪਨਤ੍ਥੋ – ਯੇ ਏਤ੍ਥ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਾਦਿਸਨ੍ਤਾਨੇ ਯਥਾ ਇਦਂ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਾਦਿ ਤਥਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਯਂਸਭਾਵਂ ਤਂਸਭਾਵਂਯੇਵ ਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਜਾਨਨ੍ਤਾ. ਅਯਮਨ੍ਤਿਮਾ ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ ਅਯਂ ਨੋ ਅਨ੍ਤਿਮਾ ਜਾਤਿ, ਇਦਾਨਿ ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ ਏਵਞ੍ਚ ਯੇ ਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ.

੫੦੯. ਯੋ ਵੇਦਗੂਤਿ ਇਦਾਨਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਤਿਮਾਤਿ ਛਸਤਤਵਿਹਾਰਸਤਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਤ੍ਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਸਰਣਂ ਬਹੂਨਨ੍ਤਿ ਬਹੂਨਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਭਯਵਿਹਿਂਸਨੇਨ ਸਰਣਭੂਤੋ.

੫੧੦. ਏਵਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਆਹ – ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਅਮੋਘਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤ੍ਵਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਜਾਨਾਸਿ ਯਥਾ ਤਥਾ ਇਦਨ੍ਤਿ ਤ੍ਵਞ੍ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਲੋਕੇ ਇਦਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਞੇਯ੍ਯਂ ਯਥਾ ਤਥਾ ਜਾਨਾਸਿ ਯਾਥਾਵਤੋ ਜਾਨਾਸਿ, ਯਾਦਿਸਂ ਤਂ ਤਾਦਿਸਮੇਵ ਜਾਨਾਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਏਸਾ ਧਮ੍ਮਧਾਤੁ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾ, ਯਸ੍ਸਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਤਾ ਯਂ ਯਂ ਇਚ੍ਛਸਿ, ਤਂ ਤਂ ਜਾਨਾਸੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੫੧੧. ਏਵਂ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਸਂਸਿਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਸਮ੍ਪਦਾਯ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਂ ਞਤ੍ਵਾ ਦਾਯਕਸਮ੍ਪਦਾਯਪਿ ਤਂ ਛਲ਼ਙ੍ਗਪਰਿਪੂਰਂ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਂ ਸੋਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਯੋ ਯਾਚਯੋਗੋ’’ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਿਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਯੋਜਨਾ – ਯੋ ਯਾਚਯੋਗੋ ਦਦਂ ਪਰੇਸਂ ਯਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਕ੍ਖਾਹਿ ਮੇ ਭਗਵਾ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਨ੍ਤਿ.

੫੧੨. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਦ੍ਵੀਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਅਕ੍ਖਾਸਿ. ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ – ਯਜਸ੍ਸੁ ਮਾਘ, ਯਜਮਾਨੋ ਚ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਿਪ੍ਪਸਾਦੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਤੀਸੁਪਿ ਕਾਲੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਹਿ. ਏਵਂ ਤੇ ਯਾਯਂ –

‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਦਾਨਾ ਸੁਮਨੋ, ਦਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦਯੇ;

ਦਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ, ਏਸਾ ਯਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਦਾ’’ਤਿ. (ਅ. ਨਿ. ੬.੩੭; ਪੇ. ਵ. ੩੦੫) –

ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਯਞ੍ਞੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਿਯਾ ‘‘ਕਥਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ? ਦੋਸਪ੍ਪਹਾਨੇਨ. ਕਥਂ ਦੋਸਪ੍ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ? ਯਞ੍ਞਾਰਮ੍ਮਣਤਾਯ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਯਜਮਾਨਸ੍ਸ ਯਞ੍ਞੋ ਏਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਜਹਾਤਿ ਦੋਸਂ, ਅਯਞ੍ਹਿ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਮੇਤ੍ਤਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੇਨ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਪਦੀਪਵਿਹਤਮੋਹਨ੍ਧਕਾਰੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਯਜਮਾਨਸ੍ਸ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤੋ ਯਞ੍ਞੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਏਤ੍ਥ ਯਞ੍ਞੇ ਆਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯਂ ਲੋਭਂ, ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਪਚ੍ਚਯਂ ਕੋਧਂ, ਤਦੁਭਯਨਿਦਾਨਂ ਮੋਹਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਜਹਾਤਿ ਦੋਸਂ. ਸੋ ਏਵਂ ਭੋਗੇਸੁ ਵੀਤਰਾਗੋ, ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਚ ਪਵਿਨੇਯ੍ਯ ਦੋਸਂ ਤਪ੍ਪਹਾਨੇਨੇਵ ਪਹੀਨਪਞ੍ਚਨੀਵਰਣੋ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਭੇਦਂ ਅਪਰਿਮਾਣਸਤ੍ਤਫਰਣੇਨ ਏਕਸਤ੍ਤੇ ਵਾ ਅਨਵਸੇਸਫਰਣੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ ਮੇਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਪੁਨ ਭਾਵਨਾਵੇਪੁਲ੍ਲਤ੍ਥਂ, ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ ਸਤਤਂ ਸਬ੍ਬਇਰਿਯਾਪਥੇਸੁ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵ ਮੇਤ੍ਤਜ੍ਝਾਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਬ੍ਬਾ ਦਿਸਾ ਫਰਤੇ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ.

੫੧੪. ਅਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਂ ਮੇਤ੍ਤਂ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਮਗ੍ਗੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਕੇਵਲਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਸਯਾਤੀਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਸਞ੍ਜਾਤਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਸਮ੍ਭਾਵਨੋ ਭਗਵਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਪਤ੍ਤਿਮੇਵ ਚ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਮਗ੍ਗਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਕੋ ਸੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਰ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਗਾਮਿਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਕਰੋਨ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ – ‘‘ਕੋ ਸੁਜ੍ਝਤਿ ਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ, ਅਕਰੋਨ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਬਜ੍ਝਤੀ ਚਾ’’ਤਿ. ਕੇਨਤ੍ਤਨਾਤਿ ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ. ਸਕ੍ਖਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜ੍ਜਦਿਟ੍ਠੋਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਅਜ੍ਜ ਸਕ੍ਖਿ ਦਿਟ੍ਠੋ. ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਭਗਵਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਮਤ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਅਚ੍ਚਾਦਰੇਨ ਸਪਥਂ ਕਰੋਤਿ. ਕਥਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਚ੍ਚਾਦਰੇਨੇਵ ਪੁਨਪਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਜੁਤਿਮਾਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਲਪਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਤਿਕਚਤੁਕ੍ਕਜ੍ਝਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਸੋ ਸੁਜ੍ਝਤਿ ਮੁਚ੍ਚਤਿ ਚ, ਤਥਾਰੂਪੋ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਤਿਕਚਤੁਕ੍ਕਜ੍ਝਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਨ੍ਤਾ ਏਸਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਂ ਅਸ੍ਸਾਦੇਤਿ, ਸੋ ਬਜ੍ਝਤਿ. ਅਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨੋ ਚ ਤੇਨੇਵ ਝਾਨੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਯੋ ਸੁਜ੍ਝਤਿ ਮੁਚ੍ਚਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਗਮਨਂ ਅਨਨੁਜਾਨਨ੍ਤੋ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾਵ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਯੋ ਬਜ੍ਝਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਤੇਨ ਝਾਨੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਗਮਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਾਯੇਨ ਨਯੇਨ ‘‘ਯੋ ਯਜਤੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ.

੫੧੫. ਤਤ੍ਥ ਤਿਵਿਧਨ੍ਤਿ ਤਿਕਾਲਪ੍ਪਸਾਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤੇਨ ਦਾਯਕਤੋ ਅਙ੍ਗਤ੍ਤਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਆਰਾਧਯੇ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇਭਿ ਤਾਦੀਤਿ ਤਞ੍ਚ ਸੋ ਤਾਦਿਸੋ ਤਿਵਿਧਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਾਧਕੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤਿਵਿਧਂ ਯਞ੍ਞਸਮ੍ਪਦਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇਹਿ ਖੀਣਾਸਵੇਹਿ ਸਾਧੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ. ਇਮਿਨਾ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਤੋ ਅਙ੍ਗਤ੍ਤਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਵਂ ਯਜਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਾ ਯਾਚਯੋਗੋਤਿ ਏਵਂ ਮੇਤ੍ਤਜ੍ਝਾਨਪਦਟ੍ਠਾਨਭਾਵੇਨ ਛਲ਼ਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਯਞ੍ਞਂ ਸਮ੍ਮਾ ਯਜਿਤ੍ਵਾ ਸੋ ਯਾਚਯੋਗੋ ਤੇਨ ਛਲ਼ਙ੍ਗਯਞ੍ਞੂਪਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਮੇਤ੍ਤਜ੍ਝਾਨੇਨ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਸਮੁਸ੍ਸਾਹੇਨ੍ਤੋ ਦੇਸਨਂ ਸਮਾਪੇਸਿ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਗਾਥਾਸੁ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ. ਇਤੋ ਪਰਞ੍ਚ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਮਾਘਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਸਭਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਸਭਿਯਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਯਮੇਵ ਯਾਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਕ੍ਕਮੇਪਿ ਚਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਂ ਪਨ ਅਪੁਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਾ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਵੇਲ਼ੁਵਨੇ ਕਲਨ੍ਦਕਨਿਵਾਪੇਤਿ ਵੇਲ਼ੁਵਨਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਉਯ੍ਯਾਨਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਤਂ ਕਿਰ ਵੇਲ਼ੂਹਿ ਚ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਅਹੋਸਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸਹਤ੍ਥੇਨ ਚ ਪਾਕਾਰੇਨ, ਗੋਪੁਰਦ੍ਵਾਰਟ੍ਟਾਲਕਯੁਤ੍ਤਂ ਨੀਲੋਭਾਸਂ ਮਨੋਰਮਂ, ਤੇਨ ‘‘ਵੇਲ਼ੁਵਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਲਨ੍ਦਕਾਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਵਾਪਂ ਅਦਂਸੁ, ਤੇਨ ‘‘ਕਲਨ੍ਦਕਨਿਵਾਪੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਲਨ੍ਦਕਾ ਨਾਮ ਕਾਲ਼ਕਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਿਰ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਰਾਜਾ ਤਤ੍ਥ ਉਯ੍ਯਾਨਕੀਲ਼ਨਤ੍ਥਂ ਆਗਤੋ ਸੁਰਾਮਦੇਨ ਮਤ੍ਤੋ ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਂ ਸੁਪਿ. ਪਰਿਜਨੋਪਿਸ੍ਸ ‘‘ਸੁਤ੍ਤੋ ਰਾਜਾ’’ਤਿ ਪੁਪ੍ਫਫਲਾਦੀਹਿ ਪਲੋਭਿਯਮਾਨੋ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਅਥ ਸੁਰਾਗਨ੍ਧੇਨ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਾ ਸੁਸਿਰਰੁਕ੍ਖਾ ਕਣ੍ਹਸਪ੍ਪੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਅਭਿਮੁਖੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰੁਕ੍ਖਦੇਵਤਾ ‘‘ਰਞ੍ਞੋ ਜੀਵਿਤਂ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕਾਲ਼ਕਵੇਸੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਣ੍ਣਮੂਲੇ ਸਦ੍ਦਮਕਾਸਿ. ਰਾਜਾ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਿ, ਕਣ੍ਹਸਪ੍ਪੋ ਨਿਵਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਾਯ ਮਮ ਕਾਲ਼ਕਾਯ ਜੀਵਿਤਂ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਕਾਲ਼ਕਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਨਿਵਾਪਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ, ਅਭਯਘੋਸਨਞ੍ਚ ਘੋਸਾਪੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ‘‘ਕਲਨ੍ਦਕਨਿਵਾਪੋ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤਂ.

ਸਭਿਯਸ੍ਸ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸ੍ਸਾਤਿ ਸਭਿਯੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ, ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋਤਿ ਬਾਹਿਰ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਉਪਾਦਾਯ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪੁਰਾਣਸਾਲੋਹਿਤਾਯ ਦੇਵਤਾਯਾਤਿ ਨ ਮਾਤਾ ਨ ਪਿਤਾ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨਸ੍ਸ ਮਾਤਾ ਵਿਯ ਪਿਤਾ ਵਿਯ ਚ ਹਿਤਜ੍ਝਾਸਯਤ੍ਤਾ ਸੋ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਪੁਰਾਣਸਾਲੋਹਿਤਾ ਦੇਵਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਕਿਰ ਕਸ੍ਸਪੇ ਭਗਵਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇ ਸੁਵਣ੍ਣਚੇਤਿਯੇ ਤਯੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮੁਖਸਾਵਕਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਚਰਿਯਾਨੁਰੂਪਾਨਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਜਨਪਦਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਾਯਤਨੇ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਚ ਚੇਤਿਯਵਨ੍ਦਨਤ੍ਥਾਯ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਤ੍ਥਾਯ ਚ ਨਗਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਅਪਰੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਤਾਵਤਕਮ੍ਪਿ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਿਪ੍ਪਵਾਸਂ ਅਰੋਚਯਮਾਨਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਵਿਹਰਿਂਸੁ, ਏਵਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤਾਪਿ ਨ ਚ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਿਸੇਸਂ ਅਧਿਗਮਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਨੇਸਂ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਮਯਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਜੀਵਿਤੇ ਸਾਪੇਕ੍ਖਾ ਹੋਮ, ਜੀਵਿਤੇ ਸਾਪੇਕ੍ਖੇਨ ਚ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੋ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁਂ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਾਲਕਿਰਿਯਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖਾ, ਹਨ੍ਦ ਮਯਂ ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਤਂ ਅਭਿਰੁਯ੍ਹ ਕਾਯੇ ਚ ਜੀਵਿਤੇ ਚ ਅਨਪੇਕ੍ਖਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਤਥਾ ਅਕਂਸੁ.

ਅਥ ਨੇਸਂ ਮਹਾਥੇਰੋ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਤਦਹੇਵ ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਾਪਰਿਵਾਰਂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਸੋ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਹਿਮਵਨ੍ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਨੋਤਤ੍ਤੇ ਮੁਖਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੂਸੁ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਪੁਨ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਪਦੇਸਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਅਨੋਤਤ੍ਤਉਦਕਞ੍ਚ ਨਾਗਲਤਾਦਨ੍ਤਪੋਣਞ੍ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਪਸ੍ਸਥਾਵੁਸੋ ਮਮਾਨੁਭਾਵਂ, ਅਯਂ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਤੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ, ਇਦਂ ਹਿਮਵਨ੍ਤਤੋ ਉਦਕਦਨ੍ਤਪੋਣਂ ਆਭਤਂ, ਇਮਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਥ, ਏਵਾਹਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸਦਾ ਉਪਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤੇ ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਤਕਿਚ੍ਚਾ, ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸਹ ਸਲ੍ਲਾਪਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਪਞ੍ਚੋ, ਮਾ ਦਾਨਿ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪੁਨ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਮਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਤੇ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਪੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.

ਤਤੋ ਤੇਸਂ ਏਕੋ ਦ੍ਵੀਹਤੀਹਚ੍ਚਯੇਨ ਪਞ੍ਚਾਭਿਞ੍ਞੋ ਅਨਾਗਾਮੀ ਅਹੋਸਿ. ਸੋਪਿ ਤਥੇਵ ਅਕਾਸਿ, ਇਤਰੇਨ ਚ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਤਥੇਵ ਅਗਮਾਸਿ. ਸੋ ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਵਾਯਮਨ੍ਤੋ ਪਬ੍ਬਤਂ ਆਰੁਹਨਦਿਵਸਤੋ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਿਸੇਸਂ ਅਨਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾਵ ਕਾਲਕਤੋ ਦੇਵਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਖੀਣਾਸਵਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਤਂ ਦਿਵਸਮੇਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ, ਅਨਾਗਾਮੀ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਛਸੁ ਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਲੋਕੇਸੁ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮੇਨ ਦਿਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਿਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਦੇਵਲੋਕਾ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਿਸ੍ਸਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾਯ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਸਾ ਕਿਰ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਖਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਧੀਤਾ, ਤਂ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਧੀਤਾ ਸਮਯਨ੍ਤਰਂ ਜਾਨਾਤੂ’’ਤਿ ਏਕਸ੍ਸ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸ੍ਸ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਸੁਂ. ਤਸ੍ਸੇਕੋ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਤਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਿ. ਸਾ ਤੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਤਂ ਗਬ੍ਭਿਨਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾ ਨਿਕ੍ਕਡ੍ਢਿਂਸੁ. ਸਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਸਭਾਯਂ ਵਿਜਾਯਿ, ਤੇਨਸ੍ਸ ‘‘ਸਭਿਯੋ’’ਤ੍ਵੇਵ ਨਾਮਂ ਅਕਾਸਿ. ਸੋਪਿ ਸਭਿਯੋ ਵਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਨਾਨਾਸਤ੍ਥਾਨਿ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਵਾਦੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਾਦਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤਾਯ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਦਿਸਂ ਵਾਦਿਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰੇ ਅਸ੍ਸਮਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਮਾਰਾਦਯੋ ਸਿਪ੍ਪਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਵਸਤਿ.

ਅਥ ਭਗਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਵਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਰਾਜਗਹਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵੇਲ਼ੁਵਨੇ ਵਿਹਰਤਿ ਕਲਨ੍ਦਕਨਿਵਾਪੇ. ਸਭਿਯੋ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਅਥ ਸੋ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਇਮਾਹਂ ਵਿਸੇਸਂ ਕਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵੇਨ ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਸਮਣਧਮ੍ਮਕਿਰਿਯਂ ਤੇ ਚ ਸਹਾਯੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੇਸੁ ਏਕੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਏਕੋ ਇਦਾਨਿ ਕਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਦੇਵਲੋਕਾ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਮ੍ਪਿ ਨ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਹਨ੍ਦ ਨਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪਸੇਵਨਾਯ ਨਿਯੋਜੇਮੀ’’ਤਿ ਵੀਸਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਤਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਮਮਾਗਮ੍ਮ ਆਕਾਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਭਿਯ, ਸਭਿਯਾ’’ਤਿ ਪਕ੍ਕੋਸਿ. ਸੋ ਨਿਦ੍ਦਾਯਮਾਨੋ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਓਭਾਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਞ੍ਜਲਿਕੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਤੋ ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਆਹ – ‘‘ਅਹਂ ਸਭਿਯ ਤਵਤ੍ਥਾਯ ਵੀਸਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਆਹਰਿਂ, ਤੇ ਤ੍ਵਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹ. ਯੋ ਚ ਤੇ ਸਮਣੋ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਾ ਇਮੇ ਪਞ੍ਹੇ ਪੁਟ੍ਠੋ ਬ੍ਯਾਕਰੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ. ਇਮਂ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪੁਰਾਣਸਾਲੋਹਿਤਾਯ ਦੇਵਤਾਯ ਪਞ੍ਹਾ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਵਿਭਙ੍ਗੇਨ.

ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਚ ਨੇ ਸਭਿਯੋ ਏਕਵਚਨੇਨੇਵ ਪਦਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਉਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਅਥ ਸੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਜਾਨਨ੍ਤੋਪਿ ਤਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਂ ਨਾਚਿਕ੍ਖਿ. ‘‘ਅਤ੍ਥਂ ਗਵੇਸਮਾਨੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਸਯਮੇਵ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਞਸ੍ਸਤਿ. ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਤੁਚ੍ਛਭਾਵ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਯੋ ਤੇ ਸਭਿਯ…ਪੇ… ਚਰੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ. ਥੇਰਗਾਥਾਸੁ ਪਨ ਚਤੁਕ੍ਕਨਿਪਾਤੇ ਸਭਿਯਤ੍ਥੇਰਾਪਦਾਨਂ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਾ ਭਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਾ ਚਸ੍ਸ ਮਾਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਮਾਨਾ ਝਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਤਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦੇਵਤਾਯ ਤੇ ਪਞ੍ਹਾ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ’’ਤਿ.

ਯੇ ਤੇਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਨਂ ਉਦ੍ਦੇਸਪਚ੍ਚੁਦ੍ਦੇਸੋ. ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੂਪਗਮਨੇਨ ਲੋਕਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾ ਚ ਸਮਣਾ ਚੇਵ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ. ਸਙ੍ਘਿਨੋਤਿ ਗਣਵਨ੍ਤੋ. ਗਣਿਨੋਤਿ ਸਤ੍ਥਾਰੋ, ‘‘ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਨੋ ਮਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਾਰੋ. ਗਣਾਚਰਿਯਾਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਦਿਵਸੇਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤਗਹਟ੍ਠਗਣਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯਾ. ਞਾਤਾਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾ, ਵਿਸ੍ਸੁਤਾ ਪਾਕਟਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਸਸ੍ਸਿਨੋਤਿ ਲਾਭਪਰਿਵਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਤਿਤ੍ਥਕਰਾਤਿ ਤੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਗਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਹਿ ਓਤਰਿਤਬ੍ਬਾਨਂ ਓਗਾਹਿਤਬ੍ਬਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਤਿਤ੍ਥਾਨਂ ਕਤ੍ਤਾਰੋ. ਸਾਧੁਸਮ੍ਮਤਾ ਬਹੁਜਨਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਸਾਧਵੋ ਏਤੇ ਸਨ੍ਤੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਬਹੁਜਨਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਤਾ.

ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਨ੍ਤਿ ਕਤਮੇ ਤੇਤਿ ਚੇ-ਇਚ੍ਚੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਪੂਰਣੋਤਿ ਨਾਮਂ, ਕਸ੍ਸਪੋਤਿ ਗੋਤ੍ਤਂ. ਸੋ ਕਿਰ ਜਾਤਿਯਾ ਦਾਸੋ, ਦਾਸਸਤਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਜਾਤੋ. ਤੇਨਸ੍ਸ ‘‘ਪੂਰਣੋ’’ਤਿ ਨਾਮਮਕਂਸੁ. ਪਲਾਯਿਤ੍ਵਾ ਪਨ ਨਗ੍ਗੇਸੁ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਸ੍ਸਪੋ ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ ਗੋਤ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਞ੍ਞਾਸਿ. ਮਕ੍ਖਲੀਤਿ ਨਾਮਂ, ਗੋਸਾਲਾਯ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਗੋਸਾਲੋਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸੋਪਿ ਕਿਰ ਜਾਤਿਯਾ ਦਾਸੋ ਏਵ, ਪਲਾਯਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਞ੍ਞਾਸਿ. ਅਜਿਤੋਤਿ ਨਾਮਂ, ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯ ਕੇਸਕਮ੍ਬਲਂ ਧਾਰੇਤਿ, ਤੇਨ ਕੇਸਕਮ੍ਬਲੋਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋਪਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਚ੍ਚਞ੍ਞਾਸਿ. ਪਕੁਧੋਤਿ ਨਾਮਂ, ਕਚ੍ਚਾਯਨੋਤਿ ਗੋਤ੍ਤਂ. ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਵਸੇਨ ਉਦਕੇ ਜੀਵਸਞ੍ਞਾਯ ਚ ਨ੍ਹਾਨਮੁਖਧੋਵਨਾਦਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ, ਸੋਪਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਚ੍ਚਞ੍ਞਾਸਿ. ਸਞ੍ਚਯੋਤਿ ਨਾਮਂ, ਬੇਲਟ੍ਠੋ ਪਨਸ੍ਸ ਪਿਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਬੇਲਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋਪਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਚ੍ਚਞ੍ਞਾਸਿ. ਨਿਗਣ੍ਠੋਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਨਾਮੇਨ, ਨਾਟਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਪਿਤੁਨਾਮੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਨਾਟੋਤਿ ਕਿਰ ਨਾਮਸ੍ਸ ਪਿਤਾ, ਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਨਾਟਪੁਤ੍ਤੋ, ਸੋਪਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਚ੍ਚਞ੍ਞਾਸਿ. ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਪਞ੍ਚਸਤਪਞ੍ਚਸਤਸਿਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇਤਿ ਤੇ ਛ ਸਤ੍ਥਾਰੋ. ਤੇ ਪਞ੍ਹੇਤਿ ਤੇ ਵੀਸਤਿ ਪਞ੍ਹੇ. ਤੇਤਿ ਤੇ ਛ ਸਤ੍ਥਾਰੋ. ਨ ਸਮ੍ਪਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ. ਕੋਪਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕਾਨਂ ਆਵਿਲਭਾਵਂ. ਦੋਸਨ੍ਤਿ ਪਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਤਂ, ਤਦੁਭਯਮ੍ਪੇਤਂ ਮਨ੍ਦਤਿਕ੍ਖਭੇਦਸ੍ਸ ਕੋਧਸ੍ਸੇਵਾਧਿਵਚਨਂ. ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਤੀਤਤਾ, ਦੋਮਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਾਤੁਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਕਾਯਵਚੀਵਿਕਾਰੇਨ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤਿ, ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ.

ਹੀਨਾਯਾਤਿ ਗਹਟ੍ਠਭਾਵਾਯ. ਗਹਟ੍ਠਭਾਵੋ ਹਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਉਪਨਿਧਾਯ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣਹੀਨਤੋ ਹੀਨਕਾਮਸੁਖਪਟਿਸੇਵਨਤੋ ਵਾ ‘‘ਹੀਨੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਉਚ੍ਚਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ. ਆਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾਤਿ ਓਸਕ੍ਕਿਤ੍ਵਾ. ਕਾਮੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਕਾਮੇ ਪਟਿਸੇਵੇਯ੍ਯਂ. ਇਤਿ ਕਿਰਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਪਟਿਞ੍ਞਾਨਮ੍ਪਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਤੁਚ੍ਛਕਤ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਹੋਸਿ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਵਸੇਨੇਵ ਚ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਵੀਮਂਸਮਾਨਸ੍ਸ ਅਥ ਖੋ ਸਭਿਯਸ੍ਸ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਸਮਣੋ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਯੇਪਿ ਖੋ ਤੇ ਭੋਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਸਮਣੋ ਖੋ ਦਹਰੋਤਿ ਨ ਉਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਚਾਤਿ ਏਵਮਾਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਜਿਣ੍ਣਾਤਿਆਦੀਨਿ ਪਦਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੇਵ. ਥੇਰਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮਣਧਮ੍ਮੇ ਥਿਰਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਾ. ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂਤਿ ਰਤਨਞ੍ਞੂ, ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਰਤਨਂ ਜਾਨਾਮ ਮਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਸਕਾਯ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਲੋਕੇਨਾਪਿ ਸਮ੍ਮਤਾ, ਬਹੁਰਤ੍ਤਿਵਿਦੂ ਵਾ. ਚਿਰਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤਾ. ਨ ਉਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਨ ਅਵਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਨੀਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨ ਪਰਿਭੋਤਬ੍ਬੋਤਿ ਨ ਪਰਿਭਵਿਤਬ੍ਬੋ, ‘‘ਕਿਮੇਸ ਞਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੫੧੬. ਕਙ੍ਖੀ ਵੇਚਿਕਿਚ੍ਛੀਤਿ ਸਭਿਯੋ ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਮਾਨੋ ਏਵਂ ਭਗਵਤੋ ਰੂਪਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਦਮੂਪਸਮਸੂਚਿਤਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਸਮ੍ਭਾਵਯਮਾਨੋ ਵਿਗਤੁਦ੍ਧਚ੍ਚੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਕਙ੍ਖੀ ਵੇਚਿਕਿਚ੍ਛੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਲਭੇਯ੍ਯਂ ਨੁ ਖੋ ਇਮੇਸਂ ਬ੍ਯਾਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਬ੍ਯਾਕਰਣਕਙ੍ਖਾਯ ਕਙ੍ਖੀ. ‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਇਮਸ੍ਸਿਮਸ੍ਸ ਚ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਵੇਚਿਕਿਚ੍ਛੀ. ਦੁਬ੍ਬਲਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਵਾ ਤੇਸਂ ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਅਤ੍ਥੇ ਕਙ੍ਖਨਤੋ ਕਙ੍ਖੀ, ਬਲਵਤਿਯਾ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਕਿਚ੍ਛਤਿਯੇਵ, ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਤੁਨ੍ਤਿ ਵੇਚਿਕਿਚ੍ਛੀ. ਅਭਿਕਙ੍ਖਮਾਨੋਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨੋ. ਤੇਸਨ੍ਤਕਰੋਤਿ ਤੇਸਂ ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਅਨ੍ਤਕਰੋ. ਭਵਨ੍ਤੋਵ ਏਵਂ ਭਵਾਹੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਹੇ ਮੇ ਪੁਟ੍ਠੋ…ਪੇ… ਬ੍ਯਾਕਰੋਹਿ ਮੇ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਹੇ ਮੇਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਮਯਾ. ਪੁਟ੍ਠੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ. ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਹਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਅਨੁਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਾਨੁਰੂਪਂ ਪਾਲ਼ਿਂ ਆਰੋਪੇਨ੍ਤੋ. ਬ੍ਯਾਕਰੋਹਿ ਮੇਤਿ ਮਯ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਰੋਹਿ.

੫੧੭. ਦੂਰਤੋਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚਾਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਯੋਜਨਸਤਮਗ੍ਗਤੋ ਆਗਤੋ. ਤੇਨਾਹ – ਭਗਵਾ ‘‘ਦੂਰਤੋ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ, ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਵਾ ਸਾਸਨਤੋ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਦੂਰਤੋ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ ਨਂ ਆਹ.

੫੧੮. ਪੁਚ੍ਛ ਮਨ੍ਤਿ ਇਮਾਯ ਪਨਸ੍ਸ ਗਾਥਾਯ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਪਵਾਰਣਂ ਪਵਾਰੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਨਸਿਚ੍ਛਸੀਤਿ ਮਨਸਾ ਇਚ੍ਛਸਿ.

ਯਂ ਵਤਾਹਨ੍ਤਿ ਯਂ ਵਤ ਅਹਂ. ਅਤ੍ਤਮਨੋਤਿ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਸੋਮਨਸ੍ਸੇਹਿ ਫੁਟਚਿਤ੍ਤੋ. ਉਦਗ੍ਗੋਤਿ ਕਾਯੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਚ ਅਬ੍ਭੁਨ੍ਨਤੋ. ਇਦਂ ਪਨ ਪਦਂ ਨ ਸਬ੍ਬਪਾਠੇਸੁ ਅਤ੍ਥਿ. ਇਦਾਨਿ ਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਤ੍ਤਮਨੋ, ਤੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਪਮੁਦਿਤੋ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤੋ’’ਤਿ.

੫੧੯. ਕਿਂ ਪਤ੍ਤਿਨਨ੍ਤਿ ਕਿਂ ਪਤ੍ਤਂ ਕਿਮਧਿਗਤਂ. ਸੋਰਤਨ੍ਤਿ ਸੁਵੂਪਸਨ੍ਤਂ. ‘‘ਸੁਰਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਰਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਮਿਤਂ. ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਵਿਬੁਦ੍ਧੋ, ਬੁਦ੍ਧਬੋਦ੍ਧਬ੍ਬੋ ਵਾ. ਏਵਂ ਸਭਿਯੋ ਏਕੇਕਾਯ ਗਾਥਾਯ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਵੀਸਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਭਗਵਾ ਪਨਸ੍ਸ ਏਕਮੇਕਂ ਪਞ੍ਹਂ ਏਕਮੇਕਾਯ ਗਾਥਾਯ ਕਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਵੀਸਤਿਯਾ ਗਾਥਾਹਿ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ.

੫੨੦. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਭਿਨ੍ਨਕਿਲੇਸੋ ਪਰਮਤ੍ਥਭਿਕ੍ਖੁ, ਸੋ ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਸ੍ਸ ‘‘ਕਿਂ ਪਤ੍ਤਿਨਮਾਹੁ ਭਿਕ੍ਖੁਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਜ੍ਜੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਭਾਵਿਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਗਤੋ ਕਿਲੇਸਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਗਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਚ ਵਿਤਿਣ੍ਣਕਙ੍ਖੋ ਵਿਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਹਾਨਿਬੁਦ੍ਧਿਉਚ੍ਛੇਦਸਸ੍ਸਤਅਪੁਞ੍ਞਪੁਞ੍ਞਭੇਦਂ ਵਿਭਵਞ੍ਚ ਭਵਞ੍ਚ ਵਿਪ੍ਪਹਾਯ, ਮਗ੍ਗਵਾਸਂ ਵੁਸਿਤਵਾ ਖੀਣਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ ਚ ਏਤੇਸਂ ਥੁਤਿਵਚਨਾਨਂ ਅਰਹੋ, ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ.

੫੨੧. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਤੋ ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਰਤਭਾਵੇਨ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕਿਲੇਸਵੂਪਸਮੇਨ ਚ ਸੋਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਦੁਤਿਯਪਞ੍ਹਬ੍ਯਾਕਰਣਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨੇਵ ਸੁਮਨੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਦੁਮ੍ਮਨੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾਯ ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ, ਵੇਪੁਲ੍ਲਪ੍ਪਤ੍ਤਾਯ ਸਤਿਯਾ ਸਤਿਮਾ, ਨ ਸੋ ਹਿਂਸਤਿ ਨੇਵ ਹਿਂਸਤਿ ਕਞ੍ਚਿ ਤਸਥਾਵਰਾਦਿਭੇਦਂ ਸਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਲੋਕੇ, ਤਿਣ੍ਣੋਘਤ੍ਤਾ ਤਿਣ੍ਣੋ, ਸਮਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ ਸਮਣੋ, ਆਵਿਲਸਙ੍ਕਪ੍ਪਪ੍ਪਹਾਨਾ ਅਨਾਵਿਲੋ. ਯਸ੍ਸ ਚਿਮੇ ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਕਿਲੇਸਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸਙ੍ਖਾਤਾ ਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸਦਾ ਕੇਚਿ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾ ਵਾ ਸੁਖੁਮਾ ਵਾ ਨ ਸਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਇਮਾਯ ਉਪੇਕ੍ਖਾਵਿਹਾਰਿਤਾਯ ਸਤਿਵੇਪੁਲ੍ਲਤਾਯ ਅਹਿਂਸਕਤਾਯ ਚ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਤੋ ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਰਤਭਾਵੇਨ ਇਮਿਨਾ ਓਘਾਦਿਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕਿਲੇਸਵੂਪਸਮੇਨ ਚ ਸੋਰਤੋਤਿ.

੫੨੨. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਭਾਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਨਿਬ੍ਭਯੋ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰੋ ਦਨ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨੀ’’ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਤਤਿਯਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖਾਦੀਨਿ ਛਲ਼ਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਗੋਚਰਭਾਵਨਾਯ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਤਿਲਕ੍ਖਣਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਵਾਸਨਾਭਾਵਨਾਯ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਗਨ੍ਧਂ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਚ ਭਾਵਿਤਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਚ ਖੋ ਯਥਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਗੋਚਰਭਾਵਨਾਯ, ਏਵਂ ਪਨ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇਤਿ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਵੇਕਲ੍ਲਤਾ ਵੇਕਲ੍ਲਤਾਯ ਵਾ ਸਮ੍ਭਵੋ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਨਾਭਿਜ੍ਝਾਦਿਵਸੇਨ ਭਾਵਿਤਾਨੀਤਿ ਏਵਂ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝ ਞਤ੍ਵਾ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਪਰਞ੍ਚ ਲੋਕਂ ਸਕਸਨ੍ਤਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਲੋਕਂ ਪਰਸਨ੍ਤਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਲੋਕਞ੍ਚ ਅਦਨ੍ਧਮਰਣਂ ਮਰਿਤੁਕਾਮੋ ਕਾਲਂ ਕਙ੍ਖਤਿ, ਜੀਵਿਤਕ੍ਖਯਕਾਲਂ ਆਗਮੇਤਿ ਪਤਿਮਾਨੇਤਿ, ਨ ਭਾਯਤਿ ਮਰਣਸ੍ਸ. ਯਥਾਹ ਥੇਰੋ –

‘‘ਮਰਣੇ ਮੇ ਭਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਨਿਕਨ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ ਜੀਵਿਤੇ’’; (ਥੇਰਗਾ. ੨੦);

‘‘ਨਾਭਿਕਙ੍ਖਾਮਿ ਮਰਣਂ, ਨਾਭਿਕਙ੍ਖਾਮਿ ਜੀਵਿਤਂ;

ਕਾਲਞ੍ਚ ਪਟਿਕਙ੍ਖਾਮਿ, ਨਿਬ੍ਬਿਸਂ ਭਤਕੋ ਯਥਾ’’ਤਿ. (ਥੇਰਗਾ. ੬੦੬);

ਭਾਵਿਤੋ ਸ ਦਨ੍ਤੋਤਿ ਏਵਂ ਭਾਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਸੋ ਦਨ੍ਤੋਤਿ.

੫੨੩. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਕਿਲੇਸਨਿਦ੍ਦਾ ਵਿਬੁਦ੍ਧੋ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਪ੍ਪਾਨੀ’’ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਚਤੁਤ੍ਥਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਪ੍ਪਾਨੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਯੋ. ਤਾ ਹਿ ਤਥਾ ਤਥਾ ਵਿਕਪ੍ਪਨਤੋ ‘‘ਕਪ੍ਪਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਵਿਚੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍ਵਾ. ਕੇਵਲਾਨੀਤਿ ਸਕਲਾਨਿ. ਸਂਸਾਰਨ੍ਤਿ ਯੋ ਚਾਯਂ –

‘‘ਖਨ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਪਟਿਪਾਟਿ, ਧਾਤੁਆਯਤਨਾਨ ਚ;

ਅਬ੍ਬੋਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ, ਸਂਸਾਰੋਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. –

ਏਵਂ ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਟਿਪਾਟਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਸਂਸਾਰੋ, ਤਂ ਸਂਸਾਰਞ੍ਚ ਕੇਵਲਂ ਵਿਚੇਯ੍ਯ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਮੂਲਭੂਤੇਸੁ ਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸੇਸੁ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਚਾਤਿ ਏਵਂ ਤੀਸੁਪਿ ਵਟ੍ਟੇਸੁ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਹ. ਦੁਭਯਂ ਚੁਤੂਪਪਾਤਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚੁਤਿਂ ਉਪਪਾਤਨ੍ਤਿ ਇਮਞ੍ਚ ਉਭਯਂ ਵਿਚੇਯ੍ਯ ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤੇਨ ਚੁਤੂਪਪਾਤਞਾਣਂ ਆਹ. ਵਿਗਤਰਜਮਨਙ੍ਗਣਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਰਾਗਾਦਿਰਜਾਨਂ ਵਿਗਮਾ ਅਙ੍ਗਣਾਨਂ ਅਭਾਵਾ ਮਲਾਨਞ੍ਚ ਵਿਗਮਾ ਵਿਗਤਰਜਮਨਙ੍ਗਣਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ. ਪਤ੍ਤਂ ਜਾਤਿਖਯਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਤਂ. ਤਮਾਹੁ ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਤਂ ਇਮਾਯ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਚੁਤੂਪਪਾਤਞਾਣਭੇਦਾਯ ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਇਮਾਯ ਚ ਵਿਗਤਰਜਾਦਿਤਾਯ ਕਿਲੇਸਨਿਦ੍ਦਾ ਵਿਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਤਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਜਾਤਿਕ੍ਖਯਂ ਪਤ੍ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਮਾਹੁ.

ਅਥ ਵਾ ਕਪ੍ਪਾਨਿ ਵਿਚੇਯ੍ਯ ਕੇਵਲਾਨੀਤਿ ‘‘ਅਨੇਕੇਪਿ ਸਂਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਅਮੁਤ੍ਰਾਸਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਇਤਿਵੁ. ੯੯; ਪਾਰਾ. ੧੨) ਨਯੇਨ ਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤੇਨ ਪਠਮਵਿਜ੍ਜਮਾਹ. ਸਂਸਾਰਂ ਦੁਭਯਂ ਚੁਤੂਪਪਾਤਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚੁਤਿਂ ਉਪਪਾਤਨ੍ਤਿ ਇਮਞ੍ਚ ਉਭਯਂ ਸਂਸਾਰਂ ‘‘ਇਮੇ ਵਤ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤੇਨ ਦੁਤਿਯਵਿਜ੍ਜਮਾਹ. ਅਵਸੇਸੇਨ ਤਤਿਯਵਿਜ੍ਜਮਾਹ. ਆਸਵਕ੍ਖਯਞਾਣੇਨ ਹਿ ਵਿਗਤਰਜਾਦਿਤਾ ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਚ ਹੋਤੀਤਿ. ਤਮਾਹੁ ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵਿਜ੍ਜਤ੍ਤਯਭੇਦਬੁਦ੍ਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਮਾਹੂਤਿ.

੫੨੫. ਏਵਂ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਪਞ੍ਹੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਪਞ੍ਹੇਸੁਪਿ ਯਸ੍ਮਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭਾਵਂ ਸੇਟ੍ਠਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤੋ ਪਰਮਤ੍ਥਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਬਾਹਿਤਸਬ੍ਬਪਾਪੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਬਾਹਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਪਠਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯੋ ਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗੇਨ ਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਪਾਪਕਾਨਿ ਠਿਤਤ੍ਤੋ, ਠਿਤੋ ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਬਾਹਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ ਏਵ ਚ ਵਿਮਲੋ, ਵਿਮਲਭਾਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭਾਵਂ ਸੇਟ੍ਠਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਸਮਾਧਿਵਿਕ੍ਖੇਪਕਰਕਿਲੇਸਮਲੇਨ ਅਗ੍ਗਫਲਸਮਾਧਿਨਾ ਸਾਧੁਸਮਾਹਿਤੋ, ਸਂਸਾਰਹੇਤੁਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਸਂਸਾਰਮਤਿਚ੍ਚ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਕਿਚ੍ਚਤਾਯ ਕੇਵਲੀ, ਸੋ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਅਸਿਤੋ, ਲੋਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰਤ੍ਤਾ ‘‘ਤਾਦੀ’’ਤਿ ਚ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਂ ਥੁਤਿਰਹੋ ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ.

੫੨੬. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਮਿਤਪਾਪਤਾਯ ਸਮਣੋ, ਨ੍ਹਾਤਪਾਪਤਾਯ ਨ੍ਹਾਤਕੋ, ਆਗੂਨਂ ਅਕਰਣੇਨ ਚ ਨਾਗੋਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਤਤੋ ਅਪਰਾਹਿ ਤੀਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਤਯੋ ਪਞ੍ਹੇ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਮਿਤਾਵੀਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਕਿਲੇਸੇ ਸਮੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਸਮਣੋ ਪਵੁਚ੍ਚਤੇ ਤਥਤ੍ਤਾਤਿ ਤਥਾਰੂਪੋ ਸਮਣੋ ਪਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਪਞ੍ਹੋ ਬ੍ਯਾਕਤੋ ਹੋਤਿ, ਸੇਸਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਣੇ ਸਭਿਯਸ੍ਸ ਬਹੁਮਾਨਜਨਨਤ੍ਥਂ ਥੁਤਿਵਚਨਂ. ਯੋ ਹਿ ਸਮਿਤਾਵੀ, ਸੋ ਪੁਞ੍ਞਪਾਪਾਨਂ ਅਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਰਣੇਨ ਪਹਾਯ ਪੁਞ੍ਞਪਾਪਂ ਰਜਾਨਂ ਵਿਗਮੇਨ ਵਿਰਜੋ, ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਞਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਪਰਞ੍ਚ ਲੋਕਂ ਜਾਤਿਮਰਣਂ ਉਪਾਤਿਵਤ੍ਤੋ ਤਾਦਿ ਚ ਹੋਤਿ.

੫੨੭. ਨਿਨ੍ਹਾਯ…ਪੇ… ਨ੍ਹਾਤਕੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਯੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾਸਙ੍ਖਾਤੇ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਆਯਤਨਲੋਕੇ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਰਹਾਨਿ ਸਬ੍ਬਪਾਪਕਾਨਿ ਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ ਨਿਨ੍ਹਾਯ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਤਾਯ ਨਿਨ੍ਹਾਤਪਾਪਕਤਾਯ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੇਹਿ ਕਪ੍ਪਿਯੇਸੁ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਕਪ੍ਪਂ ਨ ਏਤਿ, ਤਂ ਨ੍ਹਾਤਕਮਾਹੂਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

੫੨੮. ਚਤੁਤ੍ਥਗਾਥਾਯਪਿ ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇਤਿ ਯੋ ਲੋਕੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਪਾਪਸਙ੍ਖਾਤਂ ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਨਾਗੋ ਪਵੁਚ੍ਚਤੇ ਤਥਤ੍ਤਾਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਪਞ੍ਹੋ ਬ੍ਯਾਕਤੋ ਹੋਤਿ, ਸੇਸਂ ਪੁਬ੍ਬਨਯੇਨੇਵ ਥੁਤਿਵਚਨਂ. ਯੋ ਹਿ ਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹੀਨਆਗੁਤ੍ਤਾ ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਸੋ ਕਾਮਯੋਗਾਦਿਕੇ ਸਬ੍ਬਯੋਗੇ ਦਸਸਞ੍ਞੋਜਨਭੇਦਾਨਿ ਚ ਸਬ੍ਬਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਵਿਸਜ੍ਜ ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ ਕੇਨਚਿ ਸਙ੍ਗੇਨ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਚ ਵਿਮੁਤ੍ਤੀਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਤਾਦਿ ਚ ਹੋਤੀਤਿ.

੫੩੦. ਏਵਂ ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਪਞ੍ਹੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਤਤਿਯਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਪਞ੍ਹੇਸੁਪਿ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਖੇਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ ਆਯਤਨਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਚਕ੍ਖੁਪੇਤਂ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂਪੇਤਂ…ਪੇ… ਖੇਤ੍ਤਮ੍ਪੇਤਂ ਵਤ੍ਥੁਪੇਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਧ. ਸ. ੫੯੬-੫੯੮). ਤਾਨਿ ਵਿਜੇਯ੍ਯ ਵਿਜੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ, ਵਿਚੇਯ੍ਯ ਵਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਭਾਵੇਨ ਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਕੇਵਲਾਨਿ ਅਨਵਸੇਸਾਨਿ, ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਨ ਸਙ੍ਗਹੇਤੁਭੂਤਂ ਦਿਬ੍ਬਂ ਮਾਨੁਸਕਞ੍ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਖੇਤ੍ਤਂ, ਯਂ ਦਿਬ੍ਬਂ ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਭੇਦਂ ਤਥਾ ਮਾਨੁਸਕਞ੍ਚ, ਯਞ੍ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਖੇਤ੍ਤਂ ਛਲ਼ਾਯਤਨੇ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਾਦਿਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਭੇਦਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਵਿਜੇਯ੍ਯ ਵਿਚੇਯ੍ਯ ਵਾ. ਯਤੋ ਯਦੇਤਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਖੇਤ੍ਤਾਨਂ ਮੂਲਬਨ੍ਧਨਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਭਵਤਣ੍ਹਾਦਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਖੇਤ੍ਤਮੂਲਬਨ੍ਧਨਾ ਪਮੁਤ੍ਤੋ. ਏਵਮੇਤੇਸਂ ਖੇਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਜਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਚਿਨਿਤਤ੍ਤਾ ਵਾ ਖੇਤ੍ਤਜਿਨੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਖੇਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਪਠਮਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਕੇਚਿ ‘‘ਕਮ੍ਮਂ ਖੇਤ੍ਤਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਬੀਜਂ, ਤਣ੍ਹਾ ਸ੍ਨੇਹੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੭੭) ਵਚਨਤੋ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਖੇਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਦਿਬ੍ਬਂ ਮਾਨੁਸਕਞ੍ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਖੇਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ ਦੇਵੂਪਗਂ ਕਮ੍ਮਂ ਦਿਬ੍ਬਂ, ਮਨੁਸ੍ਸੂਪਗਂ ਕਮ੍ਮਂ ਮਾਨੁਸਕਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮੂਪਗਂ ਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਖੇਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

੫੩੧. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਕਟ੍ਠੇਨ ਕੋਸਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ‘‘ਕੋਸਾਨੀ’’ਤਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਲੁਨਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਨਾ ਕੁਸਲੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕੋਸਾਨੀ’’ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਦੁਤਿਯਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਵਿਸਯਤੋ ਕਿਚ੍ਚਤੋ ਚ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਭਾਵੇਨ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਕਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤਾਨਿ ਕੋਸਾਨਿ ਵਿਚੇਯ੍ਯ ਕੇਵਲਾਨਿ, ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਨ ਸਙ੍ਗਹੇਤੁਭੂਤਂ ਅਟ੍ਠਕਾਮਾਵਚਰਕੁਸਲਚੇਤਨਾਭੇਦਂ ਦਿਬ੍ਬਂ ਮਾਨੁਸਕਞ੍ਚ ਨਵਮਹਗ੍ਗਤਕੁਸਲਚੇਤਨਾਭੇਦਞ੍ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕੋਸਂ ਵਿਚੇਯ੍ਯ. ਤਤੋ ਇਮਾਯ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਅਵਿਜ੍ਜਾਭਵਤਣ੍ਹਾਦਿਭੇਦਾ ਸਬ੍ਬਕੋਸਾਨਂ ਮੂਲਬਨ੍ਧਨਾ ਪਮੁਤ੍ਤੋ, ਏਵਮੇਤੇਸਂ ਕੋਸਾਨਂ ਲੁਨਨਾ ‘‘ਕੁਸਲੋ’’ਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਥਤ੍ਤਾ ਤਾਦੀ ਚ ਹੋਤੀਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਞ੍ਚ ਨਿਵਾਸਟ੍ਠੇਨ ਅਸਿਕੋਸਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ‘‘ਕੋਸਾਨੀ’’ਤਿ ਤਯੋ ਭਵਾ ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ.

੫੩੨. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਨ ਕੇਵਲਂ ਪਣ੍ਡਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਪਣ੍ਡਰਾਨਿ ਇਤੋ ਉਪਗਤੋ ਪਵਿਚਯਪਞ੍ਞਾਯ ਅਲ੍ਲੀਨੋਤਿਪਿ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਦੁਭਯਾਨੀ’’ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਤਤਿਯਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚਾਤਿ ਏਵਂ ਉਭਯਾਨਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਭਾਵੇਨ ਵਿਚੇਯ੍ਯ. ਪਣ੍ਡਰਾਨੀਤਿ ਆਯਤਨਾਨਿ. ਤਾਨਿ ਹਿ ਪਕਤਿਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਰੁਲ਼੍ਹਿਯਾ ਚ ਏਵਂ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤਾਨਿ ਵਿਚੇਯ੍ਯ ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਦ੍ਧਨ੍ਤਮਲਤ੍ਤਾ ਸੁਦ੍ਧਿਪਞ੍ਞੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਥਤ੍ਤਾ, ਯਸ੍ਮਾ ਤਾਨਿ ਪਣ੍ਡਰਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਇਤੋ ਹੋਤਿ, ਸੇਸਮਸ੍ਸ ਥੁਤਿਵਚਨਂ. ਸੋ ਹਿ ਪਾਪਪੁਞ੍ਞਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਂ ਉਪਾਤਿਵਤ੍ਤੋ ਤਾਦੀ ਚ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਥੁਤੋ.

੫੩੩. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ‘‘ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ, ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਮੁਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਸਤਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਚਤੁਤ੍ਥਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯ੍ਵਾਯਂ ਅਕੁਸਲਕੁਸਲਪ੍ਪਭੇਦੋ ਅਸਤਞ੍ਚ ਸਤਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮੋ, ਤਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਬਹਿਦ੍ਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ ਪਵਿਚਯਞਾਣੇਨ ਅਸਤਞ੍ਚ ਸਤਞ੍ਚ ਞਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਤਸ੍ਸ ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਰਾਗਾਦਿਭੇਦਤੋ ਸਤ੍ਤਵਿਧਂ ਸਙ੍ਗਂ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਭੇਦਤੋ ਦੁਵਿਧਂ ਜਾਲਞ੍ਚ ਅਤਿਚ੍ਚ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਸੋ ਤੇਨ ਮੋਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਪਵਿਚਯਞਾਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਮੁਨਿ. ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪੂਜਨੀਯੋਤਿ ਇਦਂ ਪਨਸ੍ਸ ਥੁਤਿਵਚਨਂ. ਸੋ ਹਿ ਖੀਣਾਸਵਮੁਨਿਤ੍ਤਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪੂਜਾਰਹੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਥੁਤੋ.

੫੩੫. ਏਵਂ ਤਤਿਯਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਪਞ੍ਹੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਚਤੁਤ੍ਥਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਪਞ੍ਹੇਸੁਪਿ ਯਸ੍ਮਾ ਯੋ ਚਤੂਹਿ ਮਗ੍ਗਞਾਣਵੇਦੇਹਿ ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਗਤੋ, ਸੋ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਵੇਦਗੂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਚ ਸਬ੍ਬਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਸਤ੍ਥਸਞ੍ਞਿਤਾਨਿ ਵੇਦਾਨਿ, ਤਾਯੇਵ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਕਿਚ੍ਚਤੋ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਵਿਚੇਯ੍ਯ. ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਤਮੇਵ ਸਬ੍ਬਂ ਵੇਦਮਤਿਚ੍ਚ ਯਾ ਵੇਦਪਚ੍ਚਯਾ ਵਾ ਅਞ੍ਞਥਾ ਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਵੇਦਨਾ, ਤਾਸੁ ਸਬ੍ਬਵੇਦਨਾਸੁ ਵੀਤਰਾਗੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਦਂ ਪਤ੍ਤਿਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਵੇਦਾਨੀ’’ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਪਠਮਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਯੋ ਪਵਿਚਯਪਞ੍ਞਾਯ ਵੇਦਾਨਿ ਵਿਚੇਯ੍ਯ, ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਵੇਦਮਤਿਚ੍ਚ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਸੋ ਸਤ੍ਥਸਞ੍ਞਿਤਾਨਿ ਵੇਦਾਨਿ ਗਤੋ ਞਾਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਵੇਦਨਾਸੁ ਵੀਤਰਾਗੋ, ਸੋਪਿ ਵੇਦਨਾਸਞ੍ਞਿਤਾਨਿ ਵੇਦਾਨਿ ਗਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਵੇਦਾਨਿ ਗਤੋਤਿਪਿ ਵੇਦਗੂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਦਂ ਪਤ੍ਤਿਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਪਠਮਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ.

੫੩੬. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਦੁਤਿਯਪਞ੍ਹੇ ‘‘ਅਨੁਵਿਦਿਤੋ’’ਤਿ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋ ਚ ਅਨੁਵਿਚ੍ਚ ਪਪਞ੍ਚਨਾਮਰੂਪਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਭੇਦਂ ਪਪਞ੍ਚਂ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਨਾਮਰੂਪਞ੍ਚ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦੀਹਿ ਅਨੁਵਿਚ੍ਚ ਅਨੁਵਿਦਿਤ੍ਵਾ, ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ, ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ ਰੋਗਮੂਲਂ, ਪਰਸਨ੍ਤਾਨੇ ਚ ਇਮਸ੍ਸ ਨਾਮਰੂਪਰੋਗਸ੍ਸ ਮੂਲਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਭਵਤਣ੍ਹਾਦਿਂ, ਤਮੇਵ ਵਾ ਪਪਞ੍ਚਂ ਅਨੁਵਿਚ੍ਚ ਤਾਯ ਭਾਵਨਾਯ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਰੋਗਾਨਂ ਮੂਲਬਨ੍ਧਨਾ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਾ ਵਾ ਰੋਗਾਨਂ ਮੂਲਬਨ੍ਧਨਾ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਭਵਤਣ੍ਹਾਦਿਭੇਦਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵ ਵਾ ਪਪਞ੍ਚਾ ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨੁਵਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਦੁਤਿਯਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ.

੫੩੭. ‘‘ਕਥਞ੍ਚ ਵੀਰਿਯਵਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਯੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬਪਾਪਕੇਹਿ ਵਿਰਤੋ, ਤਥਾ ਵਿਰਤਤ੍ਤਾ ਚ ਆਯਤਿਂ ਅਪਟਿਸਨ੍ਧਿਤਾਯ ਨਿਰਯਦੁਕ੍ਖਂ ਅਤਿਚ੍ਚ ਠਿਤੋ ਵੀਰਿਯਵਾਸੋ ਵੀਰਿਯਨਿਕੇਤੋ, ਸੋ ਖੀਣਾਸਵੋ ‘‘ਵੀਰਿਯਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਿਰਤੋ’’ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਤਤਿਯਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਪਧਾਨਵਾ ਧੀਰੋ ਤਾਦੀਤਿ ਇਮਾਨਿ ਪਨਸ੍ਸ ਥੁਤਿਵਚਨਾਨਿ. ਸੋ ਹਿ ਪਧਾਨਵਾ ਮਗ੍ਗਝਾਨਪਧਾਨੇਨ, ਧੀਰੋ ਕਿਲੇਸਾਰਿਵਿਦ੍ਧਂਸਨਸਮਤ੍ਥਤਾਯ, ਤਾਦੀ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰਤਾਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਥੁਤੋ. ਸੇਸਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ.

੫੩੮. ‘‘ਆਜਾਨਿਯੋ ਕਿਨ੍ਤਿ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਪਹੀਨਸਬ੍ਬਵਙ੍ਕਦੋਸੋ ਕਾਰਣਾਕਾਰਣਞ੍ਞੂ ਅਸ੍ਸੋ ਵਾ ਹਤ੍ਥੀ ਵਾ ‘‘ਆਜਾਨਿਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਲੋਕੇ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ ਚ ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸੋ ਤੇ ਦੋਸਾ ਪਹੀਨਾ ਏਵ, ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਪਨ ਤੇ ਪਹੀਨਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ‘‘ਆਜਾਨਿਯੋ’’ਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਚਤੁਤ੍ਥਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚਾਤਿ ਏਵਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾਸਞ੍ਞੋਜਨਸਙ੍ਖਾਤਾਨਿ ਯਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸੁ ਲੁਨਾਨਿ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਸਤ੍ਥੇਨ ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਪਦਾਲਿਤਾਨਿ. ਸਙ੍ਗਮੂਲਨ੍ਤਿ ਯਾਨਿ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਵਤ੍ਥੂਸੁ ਸਙ੍ਗਸ੍ਸ ਸਜ੍ਜਨਾਯ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਨਾਯ ਮੂਲਂ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਵਾ ਯਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸੁ ਲੁਨਾਨਿ ਰਾਗਾਦੀਨਿ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਯਾਨਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ ਸਙ੍ਗਮੂਲਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਾ ਸਙ੍ਗਾਨਂ ਮੂਲਭੂਤਾ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਨਂ ਵਾ ਮੂਲਭੂਤਾ ਬਨ੍ਧਨਾ ਪਮੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਆਜਾਨਿਯੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਥਤ੍ਤਾ ਤਾਦਿ ਚ ਹੋਤੀਤਿ.

੫੪੦. ਏਵਂ ਚਤੁਤ੍ਥਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਪਞ੍ਹੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਮਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਪਞ੍ਹੇਸੁਪਿ ਯਸ੍ਮਾ ਯਂ ਛਨ੍ਦਜ੍ਝੇਨਮਤ੍ਤੇਨ ਅਕ੍ਖਰਚਿਨ੍ਤਕਾ ਸੋਤ੍ਤਿਯਂ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ, ਵੋਹਾਰਮਤ੍ਤਸੋਤ੍ਤਿਯੋ ਸੋ. ਅਰਿਯੋ ਪਨ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚੇਨ ਨਿਸ੍ਸੁਤਪਾਪਤਾਯ ਚ ਪਰਮਤ੍ਥਸੋਤ੍ਤਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਦਂ ਪਤ੍ਤਿਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੁਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਪਠਮਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ ਸੁਤਮਯਪਞ੍ਞਾਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਸੁਤ੍ਵਾ ਕਾਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਵਸੇਨ ਵਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨੂਪਗਂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਂ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਸਾਵਜ੍ਜਾਨਵਜ੍ਜਂ ਯਦਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਕਿਲੇਸੇ ਕਿਲੇਸਟ੍ਠਾਨਿਯੇ ਚ ਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਭੂਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤੋ, ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਲੋਕੇ ਸਾਵਜ੍ਜਾਨਵਜ੍ਜਂ ਯਦਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਅਭਿਭੁਂ ਸੁਤਵਤ੍ਤਾ ਸੋਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਆਹੁ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਯੋ ਅਕਥਂਕਥੀ ਕਿਲੇਸਬਨ੍ਧਨੇਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਰਾਗਾਦੀਹਿ ਈਘੇਹਿ ਅਨੀਘੋ ਚ ਹੋਤਿ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਾਦੀਸੁ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਅਕਥਂਕਥਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਅਨੀਘਂ ਸਬ੍ਬਧਿ ਨਿਸ੍ਸੁਤਪਾਪਕਤ੍ਤਾਪਿ ‘‘ਸੋਤ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿ ਆਹੂਤਿ.

੫੪੧. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਹਿਤਕਾਮੇਨ ਜਨੇਨ ਅਰਣੀਯਤੋ ਅਰਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਅਭਿਗਮਨੀਯਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਯੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਸੋ ਅਰਣੀਯੋ ਹੋਤਿ, ਤੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਾ ‘‘ਛੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਦੁਤਿਯਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਆਸਵਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਚ ਆਲਯਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਸਤ੍ਥੇਨ ਛੇਤ੍ਵਾ ਵਿਦ੍ਵਾ ਵਿਞ੍ਞੂ ਵਿਭਾਵੀ ਚਤੁਮਗ੍ਗਞਾਣੀ ਸੋ ਪੁਨਬ੍ਭਵਵਸੇਨ ਨ ਉਪੇਤਿ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਂ, ਕਞ੍ਚਿ ਯੋਨਿਂ ਨ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ, ਕਾਮਾਦਿਭੇਦਞ੍ਚ ਸਞ੍ਞਂ ਤਿਵਿਧਂ. ਕਾਮਗੁਣਸਙ੍ਖਾਤਞ੍ਚ ਪਙ੍ਕਂ ਪਨੁਜ੍ਜ ਪਨੁਦਿਤ੍ਵਾ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਮ੍ਪਿ ਕਪ੍ਪਂ ਨ ਏਤਿ, ਏਵਂ ਆਸਵਚ੍ਛੇਦਾਦਿਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਤਮਾਹੁ ਅਰਿਯੋਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਪਾਪਕੇਹਿ ਆਰਕਤ੍ਤਾ ਅਰਿਯੋ ਹੋਤਿ ਅਨਯੇ ਚ ਅਨਿਰੀਯਨਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਦੁਤਿਯਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਆਸਵਾਦਯੋ ਹਿ ਪਾਪਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਯਸਮ੍ਮਤਾ, ਤੇ ਚਾਨੇਨ ਛਿਨ੍ਨਾ ਪਨੁਨ੍ਨਾ, ਨ ਚ ਤੇਹਿ ਕਮ੍ਪਤਿ, ਇਚ੍ਚਸ੍ਸ ਤੇ ਆਰਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ ਤੇਸੁ ਇਰੀਯਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਆਰਕਾਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਇਮਿਨਾਪਤ੍ਥੇਨ. ਅਨਯੇ ਨ ਇਰੀਯਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾਪਤ੍ਥੇਨ ਤਮਾਹੁ ਅਰਿਯੋਤਿ ਚ ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ‘‘ਵਿਦ੍ਵਾ ਸੋ ਨ ਉਪੇਤਿ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇ ਥੁਤਿਵਚਨਮੇਵ ਹੋਤਿ.

੫੪੨. ‘‘ਕਥਂ ਚਰਣਵਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਚਰਣੇਹਿ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਪਤ੍ਤੋ ‘‘ਚਰਣਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੋ ਇਧਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਤਤਿਯਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਇਧਾਤਿ ਯੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ. ਚਰਣੇਸੂਤਿ ਸੀਲਾਦੀਸੁ ਹੇਮਵਤਸੁਤ੍ਤੇ (ਸੁ. ਨਿ. ੧੫੩ ਆਦਯੋ) ਵੁਤ੍ਤਪਨ੍ਨਰਸਧਮ੍ਮੇਸੁ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ. ਪਤ੍ਤਿਪਤ੍ਤੋਤਿ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਯੋ ਚਰਣਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਚਰਣਹੇਤੁ ਚਰਣਪਚ੍ਚਯਾ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਚਰਣਵਾ ਸੋਤਿ ਸੋ ਇਮਾਯ ਚਰਣੇਹਿ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚਰਣਵਾ ਹੋਤੀਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਪਞ੍ਹੋ ਬ੍ਯਾਕਤੋ ਹੋਤਿ, ਸੇਸਮਸ੍ਸ ਥੁਤਿਵਚਨਂ. ਯੋ ਹਿ ਚਰਣੇਹਿ ਪਤ੍ਤਿਪਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਕੁਸਲੋ ਚ ਹੋਤਿ ਛੇਕੋ, ਸਬ੍ਬਦਾ ਚ ਆਜਾਨਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਮ੍ਮਂ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਚ ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ. ਦ੍ਵੀਹਿ ਚ ਵਿਮੁਤ੍ਤੀਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਪਟਿਘਾ ਯਸ੍ਸ ਨ ਸਨ੍ਤੀਤਿ.

੫੪੩. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਕਮ੍ਮਾਦੀਨਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਨੇਨ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਵੇਪਕ੍ਕ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਚਤੁਤ੍ਥਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਪਾਕੋ ਏਵ ਵੇਪਕ੍ਕਂ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਵੇਪਕ੍ਕਮਸ੍ਸਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਵੇਪਕ੍ਕਂ. ਪਵਤ੍ਤਿਦੁਕ੍ਖਜਨਨਤੋ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਤੇਧਾਤੁਕਕਮ੍ਮਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਤੀਤਂ. ਅਧੋਤਿ ਅਨਾਗਤਂ. ਤਿਰਿਯਂ ਵਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਨ ਉਦ੍ਧਂ ਨ ਅਧੋ, ਤਿਰਿਯਂ ਉਭਿਨ੍ਨਞ੍ਚ ਅਨ੍ਤਰਾ, ਤੇਨ ‘‘ਮਜ੍ਝੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਨਿਕ੍ਖਾਮੇਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਧਮੇਤ੍ਵਾ. ਪਰਿਞ੍ਞਚਾਰੀਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਚਰਨ੍ਤੋ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਅਪੁਬ੍ਬਪਦਵਣ੍ਣਨਾ. ਅਯਂ ਪਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਯੋਜਨਾ – ਯੋ ਤਿਯਦ੍ਧਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਜਨਕਂ ਯਦਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਮ੍ਮਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਤਣ੍ਹਾਵਿਜ੍ਜਾਸਿਨੇਹੇ ਸੋਸੇਨ੍ਤੋ ਅਪਟਿਸਨ੍ਧਿਜਨਕਭਾਵਕਰਣੇਨ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਯਿਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਚ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਚਰਣਤੋ ਪਰਿਞ੍ਞਚਾਰੀ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਕਮ੍ਮਮੇਵ, ਮਾਯਂ ਮਾਨਮਥੋਪਿ ਲੋਭਕੋਧਂ ਇਮੇਪਿ ਧਮ੍ਮੇ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਞ੍ਞਚਾਰੀ, ਪਰਿਯਨ੍ਤਮਕਾਸਿ ਨਾਮਰੂਪਂ, ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ ਚ ਪਰਿਯਨ੍ਤਮਕਾਸਿ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜੇਸਿ ਇਚ੍ਚੇਵਤ੍ਥੋ. ਇਮੇਸਂ ਕਮ੍ਮਾਦੀਨਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਨੇਨ ਤਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਮਾਹੁ. ਪਤ੍ਤਿਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਨਸ੍ਸ ਥੁਤਿਵਚਨਂ.

੫੪੪. ਏਵਂ ਪਞ੍ਹਬ੍ਯਾਕਰਣੇਨ ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪਨ ਸਭਿਯਸ੍ਸ ‘‘ਯਾਨਿ ਚ ਤੀਣੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਅਭਿਤ੍ਥਵਨਗਾਥਾਸੁ ਓਸਰਣਾਨੀਤਿ ਓਗਹਣਾਨਿ ਤਿਤ੍ਥਾਨਿ, ਦਿਟ੍ਠਿਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਹ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲੇ ਵੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸਟ੍ਠਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਤਾਨਿ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਸਮਣਾਨਂ ਪਵਾਦਭੂਤਾਨਿ ਸਤ੍ਥਾਨਿ ਸਿਤਾਨਿ ਉਪਦਿਸਿਤਬ੍ਬਵਸੇਨ, ਨ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ. ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਪਨ ਯਦੇਤਂ ‘‘ਇਤ੍ਥੀ ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਕ੍ਖਰਂ ਵੋਹਾਰਨਾਮਂ, ਯਾ ਚਾਯਂ ਮਿਚ੍ਛਾਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਾਨੁਸ੍ਸਵਾਦਿਵਸੇਨ ‘‘ਏਵਰੂਪੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਬਾਲਾਨਂ ਵਿਪਰੀਤਸਞ੍ਞਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਦੁਭਯਨਿਸ੍ਸਿਤਾਨਿ ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਨ ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਿ. ਤਾਨਿ ਚ ਭਗਵਾ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਵਿਨਯਿਤ੍ਵਾ ਓਘਤਮਗਾ ਓਘਤਮਂ ਓਘਨ੍ਧਕਾਰਂ ਅਗਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ. ‘‘ਓਘਨ੍ਤਮਗਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਓਘਾਨਂ ਅਨ੍ਤਂ ਅਗਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਹ ‘‘ਯਾਨਿ ਚ ਤੀਣਿ…ਪੇ… ਤਮਗਾ’’ਤਿ.

੫੪੫. ਤਤੋ ਪਰਂ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਪਾਰਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦੁਕ੍ਖਾਭਾਵਤੋ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਚ ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ, ‘‘ਅਨ੍ਤਗੂਸਿ ਪਾਰਗੂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਪਾਰਗੂ ਭਗਵਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਤਤ੍ਤਾ, ਤਂ ਆਲਪਨ੍ਤੋ ਆਹ, ‘‘ਪਾਰਗੂ ਅਨ੍ਤਗੂਸਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਸਮ੍ਮਾ ਚ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਾਮਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ. ਤਂ ਮਞ੍ਞੇਤਿ ਤਮੇਵ ਮਞ੍ਞਾਮਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਅਚ੍ਚਾਦਰੇਨ ਭਣਤਿ. ਜੁਤਿਮਾਤਿ ਪਰੇਸਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਧਕਾਰਵਿਧਮਨੇਨ ਜੁਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਮੁਤਿਮਾਤਿ ਅਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞੇਯ੍ਯਞਾਣਸਮਤ੍ਥਾਯ ਮੁਤਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਪਹੂਤਪਞ੍ਞੋਤਿ ਅਨਨ੍ਤਪਞ੍ਞੋ. ਇਧ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਮਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਕਰਾਤਿ ਆਮਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਅਤਾਰੇਸਿ ਮਨ੍ਤਿ ਕਙ੍ਖਾਤੋ ਮਂ ਤਾਰੇਸਿ.

੫੪੬-੯. ਯਂ ਮੇਤਿਆਦਿਗਾਥਾਯ ਨਮਕ੍ਕਾਰਕਰਣਂ ਭਣਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਙ੍ਖਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੀਸਤਿਪਞ੍ਹਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਸੋ ਹਿ ਤੇਨ ਕਙ੍ਖਿਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਮੋਨਪਥੇਸੂਤਿ ਞਾਣਪਥੇਸੁ. ਵਿਨਲ਼ੀਕਤਾਤਿ ਵਿਗਤਨਲ਼ਾ ਕਤਾ, ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨਾਗ ਨਾਗਸ੍ਸਾਤਿ ਏਕਂ ਆਮਨ੍ਤਨਵਚਨਂ, ਏਕਸ੍ਸ ‘‘ਭਾਸਤੋ ਅਨੁਮੋਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ‘‘ਧਮ੍ਮਦੇਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ. ਸਬ੍ਬੇ ਦੇਵਾਤਿ ਆਕਾਸਟ੍ਠਾ ਚ ਭੂਮਟ੍ਠਾ ਚ. ਨਾਰਦਪਬ੍ਬਤਾਤਿ ਤੇਪਿ ਕਿਰ ਦ੍ਵੇ ਦੇਵਗਣਾ ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤੋ, ਤੇਪਿ ਅਨੁਮੋਦਨ੍ਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਪਸਾਦੇਨ ਚ ਨਮਕ੍ਕਾਰਕਰਣਂ ਭਣਤਿ.

੫੫੦-੫੩. ਅਨੁਮੋਦਨਾਰਹਂ ਬ੍ਯਾਕਰਣਸਮ੍ਪਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਮੋ ਤੇ’’ਤਿ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਹ. ਪੁਰਿਸਾਜਞ੍ਞਾਤਿ ਪੁਰਿਸੇਸੁ ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਪਟਿਭਾਗੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤੁਵਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪਟਿਵੇਧੇਨ, ਸਤ੍ਥਾ ਅਨੁਸਾਸਨਿਯਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹਤਾਯ ਚ, ਮਾਰਾਭਿਭੂ ਚਤੁਮਾਰਾਭਿਭਵੇਨ, ਮੁਨਿ ਬੁਦ੍ਧਮੁਨਿ. ਉਪਧੀਤਿ ਖਨ੍ਧਕਿਲੇਸਕਾਮਗੁਣਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਭੇਦਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ. ਵਗ੍ਗੂਤਿ ਅਭਿਰੂਪਂ. ਪੁਞ੍ਞੇ ਚਾਤਿ ਲੋਕਿਯੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਸਿ ਤੇਸਂ ਅਕਰਣੇਨ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਾਨਮ੍ਪਿ ਵਾ ਆਯਤਿਂ ਫਲੂਪਭੋਗਾਭਾਵੇਨ. ਤਂਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪੇਨ. ਵਨ੍ਦਤਿ ਸਤ੍ਥੁਨੋਤਿ ਏਵਂ ਭਣਨ੍ਤੋ ਗੋਪ੍ਫਕੇਸੁ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਵਨ੍ਦਿ.

ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਪੁਬ੍ਬੋਤਿ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯੋ ਏਵ. ਆਕਙ੍ਖਤੀਤਿ ਇਚ੍ਛਤਿ. ਆਰਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾਤਿ ਅਭਿਰਾਧਿਤਚਿਤ੍ਤਾ. ਅਪਿਚ ਮੇਤ੍ਥ ਪੁਗ੍ਗਲਵੇਮਤ੍ਤਤਾ ਵਿਦਿਤਾਤਿ ਅਪਿਚ ਮਯਾ ਏਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਪਰਿਵਾਸੇ ਪੁਗ੍ਗਲਨਾਨਤ੍ਤਂ ਵਿਦਿਤਂ, ਨ ਸਬ੍ਬੇਨੇਵ ਪਰਿਵਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਕੇਨ ਪਨ ਨ ਪਰਿਵਸਿਤਬ੍ਬਂ? ਅਗ੍ਗਿਯੇਹਿ ਜਟਿਲੇਹਿ, ਸਾਕਿਯੇਨ ਜਾਤਿਯਾ, ਲਿਙ੍ਗਂ ਵਿਜਹਿਤ੍ਵਾ ਆਗਤੇਨ. ਅਵਿਜਹਿਤ੍ਵਾ ਆਗਤੋਪਿ ਚ ਯੋ ਮਗ੍ਗਫਲਪਟਿਲਾਭਾਯ ਹੇਤੁਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਤਾਦਿਸੋਵ ਸਭਿਯੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ‘‘ਤਵ ਪਨ, ਸਭਿਯ, ਤਿਤ੍ਥਿਯਵਤ੍ਤਪੂਰਣਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਵਾਸਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਤ੍ਥਤ੍ਥਿਕੋ ਤ੍ਵਂ ‘ਮਗ੍ਗਫਲਪਟਿਲਾਭਾਯ ਹੇਤੁਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’ਤਿ ਵਿਦਿਤਮੇਤਂ ਮਯਾ’’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਅਪਿਚ ਮੇਤ੍ਥ ਪੁਗ੍ਗਲਵੇਮਤ੍ਤਤਾ ਵਿਦਿਤਾ’’ਤਿ. ਸਭਿਯੋ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਦਰਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸਚੇ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਤਥਾਰੂਪਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਤ੍ਤਾ ਚ ਇਧ ਨ ਵਣ੍ਣਿਤਂ, ਯਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਣ੍ਣਿਤਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸਭਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਸੇਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਸੇਲਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਯਮੇਵ ਯਾਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਕ੍ਕਮੇਪਿ ਚਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਂ ਪਨ ਅਪੁਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਾ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਾਪੇਸੂਤਿ ਅਙ੍ਗਾ ਏਵ ਸੋ ਜਨਪਦੋ, ਗਙ੍ਗਾਯ ਪਨ ਯਾ ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਆਪੋ, ਤਾਸਂ ਅਵਿਦੂਰਤ੍ਤਾ ‘‘ਉਤ੍ਤਰਾਪੋ’’ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਤਰਗਙ੍ਗਾਯ ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਯਾ ਆਪੋਤਿ? ਮਹਾਮਹੀਗਙ੍ਗਾਯ.

ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਤਸ੍ਸਾ ਨਦਿਯਾ ਆਵਿਭਾਵਤ੍ਥਂ ਆਦਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਵਣ੍ਣਨਾ – ਅਯਂ ਕਿਰ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ ਦਸਸਹਸ੍ਸਯੋਜਨਪਰਿਮਾਣੋ. ਤਤ੍ਥ ਚਤੁਸਹਸ੍ਸਯੋਜਨਪਰਿਮਾਣੋ ਪਦੇਸੋ ਉਦਕੇਨ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਟੋ ‘‘ਸਮੁਦ੍ਦੋ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤੋ. ਤਿਸਹਸ੍ਸਯੋਜਨਪਮਾਣੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਵਸਨ੍ਤਿ. ਤਿਸਹਸ੍ਸਯੋਜਨਪਮਾਣੇ ਹਿਮਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ ਉਬ੍ਬੇਧੇਨ ਪਞ੍ਚਯੋਜਨਸਤਿਕੋ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਕੂਟੇਹਿ ਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤੋ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸਨ੍ਦਮਾਨਪਞ੍ਚਸਤਨਦੀਵਿਚਿਤ੍ਤੋ. ਯਤ੍ਥ ਆਯਾਮਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਗਮ੍ਭੀਰਤਾਯ ਚ ਪਞ੍ਞਾਸਪਞ੍ਞਾਸਯੋਜਨਾ ਦਿਯਡ੍ਢਯੋਜਨਸਤਪਰਿਮਣ੍ਡਲਾ ਪੂਰਲ਼ਾਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਾ ਅਨੋਤਤ੍ਤਾਦਯੋ ਸਤ੍ਤ ਮਹਾਸਰਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਤੇਸੁ ਅਨੋਤਤ੍ਤੋ ਸੁਦਸ੍ਸਨਕੂਟਂ, ਚਿਤ੍ਰਕੂਟਂ, ਕਾਲ਼ਕੂਟਂ, ਗਨ੍ਧਮਾਦਨਕੂਟਂ, ਕੇਲਾਸਕੂਟਨ੍ਤਿ ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਪਬ੍ਬਤੇਹਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਦਸ੍ਸਨਕੂਟਂ ਸੁਵਣ੍ਣਮਯਂ ਦ੍ਵਿਯੋਜਨਸਤੁਬ੍ਬੇਧਂ ਅਨ੍ਤੋਵਙ੍ਕਂ ਕਾਕਮੁਖਸਣ੍ਠਾਨਂ ਤਮੇਵ ਸਰਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ, ਚਿਤ੍ਰਕੂਟਂ ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯਂ, ਕਾਲ਼ਕੂਟਂ ਅਞ੍ਜਨਮਯਂ, ਗਨ੍ਧਮਾਦਨਕੂਟਂ ਸਾਨੁਮਯਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਮੁਗ੍ਗਵਣ੍ਣਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਓਸਧਸਞ੍ਛਨ੍ਨਂ ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖੁਪੋਸਥਦਿਵਸੇ ਆਦਿਤ੍ਤਮਿਵ ਅਙ੍ਗਾਰਂ ਜਲਨ੍ਤਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਕੇਲਾਸਕੂਟਂ ਰਜਤਮਯਂ. ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਸੁਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਮਾਨੁਬ੍ਬੇਧਸਣ੍ਠਾਨਾਨਿ ਤਮੇਵ ਸਰਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾਨਿ. ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਦੇਵਾਨੁਭਾਵੇਨ ਨਾਗਾਨੁਭਾਵੇਨ ਚ ਵਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨਦਿਯੋ ਚ ਤੇਸੁ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਉਦਕਂ ਅਨੋਤਤ੍ਤਮੇਵ ਪਵਿਸਤਿ. ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਵਾ ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਪਬ੍ਬਤਨ੍ਤਰੇਨ ਤਂ ਓਭਾਸੇਨ੍ਤਿ, ਉਜੁਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਨ ਓਭਾਸੇਨ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵਸ੍ਸ ‘‘ਅਨੋਤਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਾ ਉਦਪਾਦਿ.

ਤਤ੍ਥ ਮਨੋਹਰਸਿਲਾਤਲਾਨਿ ਨਿਮ੍ਮਚ੍ਛਕਚ੍ਛਪਾਨਿ ਫਲਿਕਸਦਿਸਨਿਮ੍ਮਲੂਦਕਾਨਿ ਨਹਾਨਤਿਤ੍ਥਾਨਿ ਸੁਪ੍ਪਟਿਯਤ੍ਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇਸੁ ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਖੀਣਾਸਵਾ ਇਸਿਗਣਾ ਚ ਨ੍ਹਾਯਨ੍ਤਿ, ਦੇਵਯਕ੍ਖਾਦਯੋ ਚ ਉਯ੍ਯਾਨਕੀਲ਼ਿਕਂ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ.

ਚਤੂਸੁ ਚਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਸੀਹਮੁਖਂ, ਹਤ੍ਥਿਮੁਖਂ, ਅਸ੍ਸਮੁਖਂ, ਉਸਭਮੁਖਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਮੁਖਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇਹਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਨਦਿਯੋ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ. ਸੀਹਮੁਖੇਨ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਨਦੀਤੀਰੇ ਸੀਹਾ ਬਹੁਤਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਹਤ੍ਥਿਮੁਖਾਦੀਹਿ ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਉਸਭਾ. ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਿਸਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਨਦੀ ਅਨੋਤਤ੍ਤਂ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਤਰਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਨਦਿਯੋ ਅਨੁਪਗਮ੍ਮ ਪਾਚੀਨਹਿਮਵਨ੍ਤੇਨੇਵ ਅਮਨੁਸ੍ਸਪਥਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪਵਿਸਤਿ. ਪਚ੍ਛਿਮਦਿਸਤੋ ਚ ਉਤ੍ਤਰਦਿਸਤੋ ਚ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਨਦਿਯੋਪਿ ਤਥੇਵ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਿਮਹਿਮਵਨ੍ਤੇਨੇਵ ਉਤ੍ਤਰਹਿਮਵਨ੍ਤੇਨੇਵ ਚ ਅਮਨੁਸ੍ਸਪਥਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ. ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਨਦੀ ਪਨ ਤਂ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਉਜੁਕਂ ਪਾਸਾਣਪਿਟ੍ਠੇਨੇਵ ਸਟ੍ਠਿਯੋਜਨਾਨਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਤਂ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਪਰਿਣਾਹੇਨ ਤਿਗਾਵੁਤਪਮਾਣਾ ਉਦਕਧਾਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇਨ ਸਟ੍ਠਿ ਯੋਜਨਾਨਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਿਯਗ੍ਗਲ਼ੇ ਨਾਮ ਪਾਸਾਣੇ ਪਤਿਤਾ, ਪਾਸਾਣੋ ਉਦਕਧਾਰਾਵੇਗੇਨ ਭਿਨ੍ਨੋ. ਤਤ੍ਰ ਪਞ੍ਞਾਸਯੋਜਨਪਮਾਣਾ ਤਿਯਗ੍ਗਲ਼ਾ ਨਾਮ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀ ਜਾਤਾ. ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਕੂਲਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਾਸਾਣਂ ਪਵਿਸਿਯ ਸਟ੍ਠਿ ਯੋਜਨਾਨਿ ਗਤਾ. ਤਤੋ ਘਨਪਥਵਿਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਉਮਙ੍ਗੇਨ ਸਟ੍ਠਿ ਯੋਜਨਾਨਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਞ੍ਝਂ ਨਾਮ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਪਬ੍ਬਤਂ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਤਲੇ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗੁਲਿਸਦਿਸਾ ਪਞ੍ਚਧਾਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਸਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਅਨੋਤਤ੍ਤਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ‘‘ਆਵਟ੍ਟਗਙ੍ਗਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਉਜੁਕਂ ਪਾਸਾਣਪਿਟ੍ਠੇਨ ਸਟ੍ਠਿ ਯੋਜਨਾਨਿ ਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ‘‘ਕਣ੍ਹਗਙ੍ਗਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਆਕਾਸੇਨ ਸਟ੍ਠਿ ਯੋਜਨਾਨਿ ਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ‘‘ਆਕਾਸਗਙ੍ਗਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਿਯਗ੍ਗਲ਼ਪਾਸਾਣੇ ਪਞ੍ਞਾਸਯੋਜਨੋਕਾਸੇ ‘‘ਤਿਯਗ੍ਗਲ਼ਪੋਕ੍ਖਰਣੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕੂਲਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਾਸਾਣਂ ਪਵਿਸਿਯ ਸਟ੍ਠਿ ਯੋਜਨਾਨਿ ਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ‘‘ਬਹਲਗਙ੍ਗਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਥਵਿਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਉਮਙ੍ਗੇਨ ਸਟ੍ਠਿ ਯੋਜਨਾਨਿ ਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ‘‘ਉਮਙ੍ਗਗਙ੍ਗਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵਿਞ੍ਝਂ ਨਾਮ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਪਬ੍ਬਤਂ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਧਾਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ‘‘ਗਙ੍ਗਾ, ਯਮੁਨਾ, ਅਚਿਰਵਤੀ, ਸਰਭੂ, ਮਹੀ’’ਤਿ ਪਞ੍ਚਧਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਮੇਤਾ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਗਙ੍ਗਾ ਹਿਮਵਤਾ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ. ਤਾਸੁ ਯਾ ਅਯਂ ਪਞ੍ਚਮੀ ਮਹੀ ਨਾਮ, ਸਾ ਇਧ ‘‘ਮਹਾਮਹੀਗਙ੍ਗਾ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਤਸ੍ਸਾ ਗਙ੍ਗਾਯ ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਯਾ ਆਪੋ, ਤਾਸਂ ਅਵਿਦੂਰਤ੍ਤਾ ਸੋ ਜਨਪਦੋ ‘‘ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਾਪੋ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਜਨਪਦੇ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਾਪੇਸੁ.

ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋਤਿ ਅਦ੍ਧਾਨਗਮਨਂ ਕੁਰੁਮਾਨੋ. ਤਤ੍ਥ ਭਗਵਤੋ ਦੁਵਿਧਾ ਚਾਰਿਕਾ ਤੁਰਿਤਚਾਰਿਕਾ, ਅਤੁਰਿਤਚਾਰਿਕਾ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਦੂਰੇਪਿ ਭਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਹਸਾ ਗਮਨਂ ਤੁਰਿਤਚਾਰਿਕਾ. ਸਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਾਦੀਸੁ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਹਿ ਭਗਵਾ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਤਿਗਾਵੁਤਂ ਅਗਮਾਸਿ, ਆਲ਼ਵਕਦਮਨਤ੍ਥਂ ਤਿਂਸਯੋਜਨਂ, ਤਥਾ ਅਙ੍ਗੁਲਿਮਾਲਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ. ਪੁਕ੍ਕੁਸਾਤਿਸ੍ਸ ਪਨ ਪਞ੍ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਯੋਜਨਂ, ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨਸ੍ਸ ਵੀਸਯੋਜਨਸਤਂ, ਧਨਿਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਸਤ੍ਤਯੋਜਨਸਤਂ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਯਂ ਤੁਰਿਤਚਾਰਿਕਾ ਨਾਮ. ਗਾਮਨਿਗਮਨਗਰਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਪਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਚਰਿਯਾਦੀਹਿ ਲੋਕਂ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਗਮਨਂ ਅਤੁਰਿਤਚਾਰਿਕਾ ਨਾਮ. ਅਯਂ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਏਵਂ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ. ਮਹਤਾਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਮਹਤਾ ਗੁਣਮਹਤਾ ਚ. ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨਾਤਿ ਸਮਣਗਣੇਨ. ਅਡ੍ਢਤੇਲ਼ਸੇਹੀਤਿ ਅਡ੍ਢੇਨ ਤੇਲ਼ਸਹਿ, ਦ੍ਵਾਦਸਹਿ ਸਤੇਹਿ ਪਞ੍ਞਾਸਾਯ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯੇਨ…ਪੇ… ਤਦਵਸਰੀਤਿ ਆਪਣਬਹੁਲਤਾਯ ਸੋ ਨਿਗਮੋ ‘‘ਆਪਣੋ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਨਾਮਂ ਲਭਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਵੀਸਤਿਆਪਣਮੁਖਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਿਭਤ੍ਤਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਯੇਨ ਦਿਸਾਭਾਗੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਵਾ ਸੋ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਾਪਾਨਂ ਰਟ੍ਠਸ੍ਸ ਨਿਗਮੋ ਓਸਰਿਤਬ੍ਬੋ, ਤੇਨ ਅਵਸਰਿ ਤਦਵਸਰਿ ਅਗਮਾਸਿ, ਤਂ ਨਿਗਮਂ ਅਨੁਪਾਪੁਣੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਕੇਣਿਯੋ ਜਟਿਲੋਤਿ ਕੇਣਿਯੋਤਿ ਨਾਮੇਨ, ਜਟਿਲੋਤਿ ਤਾਪਸੋ. ਸੋ ਕਿਰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲੋ, ਧਨਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯ ਪਨ ਤਾਪਸਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਸਮਾਦਾਯ ਰਞ੍ਞੋ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ ਦਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਭਾਗਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਅਸ੍ਸਮਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵਸਤਿ ਕੁਲਸਹਸ੍ਸਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਅਸ੍ਸਮੇਪਿ ਚਸ੍ਸ ਏਕੋ ਤਾਲਰੁਕ੍ਖੋ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਏਕਂ ਸੁਵਣ੍ਣਫਲਂ ਮੁਞ੍ਚਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਦਿਵਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਧਾਰੇਤਿ ਜਟਾ ਚ ਬਨ੍ਧਤਿ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਯਥਾਸੁਖਂ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤੋ ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤੋ ਪਰਿਚਾਰੇਤਿ. ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਸਕ੍ਯਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤਭਾਵਪਰਿਦੀਪਨਂ, ਕੇਨਚਿ ਪਾਰਿਜੁਞ੍ਞੇਨ ਅਨਭਿਭੂਤੋ ਅਪਰਿਕ੍ਖੀਣਂਯੇਵ ਤਂ ਕੁਲਂ ਪਹਾਯ ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਖੋ ਪਨਾਤਿ ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਾਖ੍ਯਾਨਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਲ੍ਯਾਣੋਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋਤਿ ਕਿਤ੍ਤਿਯੇਵ ਥੁਤਿਘੋਸੋ ਵਾ.

ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗਵਾਤਿ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਪਨ ਅਯਂ ਤਾਵ ਯੋਜਨਾ – ਸੋ ਭਗਵਾ ਇਤਿਪਿ ਅਰਹਂ, ਇਤਿਪਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ…ਪੇ… ਇਤਿਪਿ ਭਗਵਾਤਿ, ਇਮਿਨਾ ਚ ਇਮਿਨਾ ਚ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਆਰਕਤ੍ਤਾ, ਅਰੀਨਂ ਅਰਾਨਞ੍ਚ ਹਤਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨਂ ਅਰਹਤ੍ਤਾ, ਪਾਪਕਰਣੇ ਰਹਾਭਾਵਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਤਾਵ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸੋ ਭਗਵਾ ਅਰਹਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਆਰਕਾ ਹਿ ਸੋ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਵਾਸਨਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਆਰਕਤ੍ਤਾ ਅਰਹਂ. ਤੇ ਚਾਨੇਨ ਕਿਲੇਸਾਰਯੋ ਮਗ੍ਗੇਨ ਹਤਾਤਿ ਅਰੀਨਂ ਹਤਤ੍ਤਾਪਿ ਅਰਹਂ. ਯਞ੍ਚੇਤਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਭਵਤਣ੍ਹਾਮਯਨਾਭਿ, ਪੁਞ੍ਞਾਦਿਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਜਰਾਮਰਣਨੇਮਿ, ਆਸਵਸਮੁਦਯਮਯੇਨ ਅਕ੍ਖੇਨ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਤਿਭਵਰਥੇ ਸਮਾਯੋਜਿਤਂ ਅਨਾਦਿਕਾਲਪਵਤ੍ਤਂ ਸਂਸਾਰਚਕ੍ਕਂ. ਤਸ੍ਸਾਨੇਨ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਵੀਰਿਯਪਾਦੇਹਿ ਸੀਲਪਥਵਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਸਦ੍ਧਾਹਤ੍ਥੇਨ ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਯਕਰਞਾਣਫਰਸੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਅਰਾ ਹਤਾਤਿ ਅਰਾਨਂ ਹਤਤ੍ਤਾਤਿਪਿ ਅਰਹਂ. ਅਗ੍ਗਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਚ ਚੀਵਰਾਦਿਪਚ੍ਚਯੇ ਸਕ੍ਕਾਰਗਰੁਕਾਰਾਦੀਨਿ ਚ ਅਰਹਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨਂ ਅਰਹਤ੍ਤਾਪਿ ਅਰਹਂ. ਯਥਾ ਚ ਲੋਕੇ ਕੇਚਿ ਪਣ੍ਡਿਤਮਾਨਿਨੋ ਬਾਲਾ ਅਸਿਲੋਕਭਯੇਨ ਰਹੋ ਪਾਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਨਾਯਂ ਕਦਾਚਿ ਕਰੋਤੀਤਿ ਪਾਪਕਰਣੇ ਰਹਾਭਾਵਤੋਪਿ ਅਰਹਂ. ਹੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ –

‘‘ਆਰਕਤ੍ਤਾ ਹਤਤ੍ਤਾ ਚ, ਕਿਲੇਸਾਰੀਨ ਸੋ ਮੁਨਿ;

ਹਤਸਂਸਾਰਚਕ੍ਕਾਰੋ, ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨ ਚਾਰਹੋ;

ਨ ਰਹੋ ਕਰੋਤਿ ਪਾਪਾਨਿ, ਅਰਹਂ ਤੇਨ ਪਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.

ਸਮ੍ਮਾ ਸਾਮਞ੍ਚ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ. ਅਤਿਸਯਵਿਸੁਦ੍ਧਾਹਿ ਵਿਜ੍ਜਾਹਿ ਅਬ੍ਭੁਤ੍ਤਮੇਨ ਚਰਣੇਨ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਸੋਭਨਗਮਨਤ੍ਤਾ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਠਾਨਂ ਗਤਤ੍ਤਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਤਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਾ ਗਦਤ੍ਤਾ ਚ ਸੁਗਤੋ. ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਵਿਦਿਤਲੋਕਤ੍ਤਾ ਲੋਕਵਿਦੂ. ਸੋ ਹਿ ਭਗਵਾ ਸਭਾਵਤੋ ਸਮੁਦਯਤੋ ਨਿਰੋਧਤੋ ਨਿਰੋਧੂਪਾਯਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਾਦਿਭੇਦਂ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕਂ ਅਵੇਦਿ, ‘‘ਏਕੋ ਲੋਕੋ ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ. ਦ੍ਵੇ ਲੋਕਾ ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚ. ਤਯੋ ਲੋਕਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵੇਦਨਾ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਲੋਕਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਹਾਰਾ. ਪਞ੍ਚ ਲੋਕਾ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ. ਛ ਲੋਕਾ ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ. ਸਤ੍ਤ ਲੋਕਾ ਸਤ੍ਤ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ. ਅਟ੍ਠ ਲੋਕਾ ਅਟ੍ਠ ਲੋਕਧਮ੍ਮਾ. ਨਵ ਲੋਕਾ ਨਵ ਸਤ੍ਤਾਵਾਸਾ. ਦਸ ਲੋਕਾ ਦਸਾਯਤਨਾਨਿ. ਦ੍ਵਾਦਸ ਲੋਕਾ ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ. ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਲੋਕਾ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਧਾਤੁਯੋ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੧੨) ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕਂ ਅਵੇਦਿ. ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਸਯਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਨੁਸਯਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਚਰਿਤਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖੇ ਮਹਾਰਜਕ੍ਖੇ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਸ੍ਵਾਕਾਰੇ ਦ੍ਵਾਕਾਰੇ ਸੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯੇ ਦੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯੇ ਭਬ੍ਬੇ ਅਭਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤੇ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਤ੍ਤਲੋਕਂ ਅਵੇਦਿ. ਤਥਾ ਏਕਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਆਯਾਮਤੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਚ ਯੋਜਨਾਨਂ ਦ੍ਵਾਦਸ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਤੀਣਿ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਡ੍ਢਪਞ੍ਚਮਾਨਿ ਚ ਸਤਾਨਿ, ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਤੋ ਛਤ੍ਤਿਂਸ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਦਸ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਡ੍ਢੁਡ੍ਢਾਨਿ ਚ ਸਤਾਨਿ.

ਤਤ੍ਥ –

ਦੁਵੇ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਨਹੁਤਾਨਿ ਚ;

ਏਤ੍ਤਕਂ ਬਹਲਤ੍ਤੇਨ, ਸਙ੍ਖਾਤਾਯਂ ਵਸੁਨ੍ਧਰਾ.

ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਅਟ੍ਠੇਵ ਨਹੁਤਾਨਿ ਚ;

ਏਤ੍ਤਕਂ ਬਹਲਤ੍ਤੇਨ, ਜਲਂ ਵਾਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ.

ਨਵ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਮਾਲੁਤੋ ਨਭਮੁਗ੍ਗਤੋ;

ਸਟ੍ਠਿ ਚੇਵ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਏਸਾ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਣ੍ਠਿਤਿ’’.

ਏਵਂ ਸਣ੍ਠਿਤੇ ਚੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾਨਂ –

ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਅਜ੍ਝੋਗਾਲ਼੍ਹੋ ਮਹਣ੍ਣਵੇ;

ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਤੋ ਤਾਵਦੇਵ, ਸਿਨੇਰੁ ਪਬ੍ਬਤੁਤ੍ਤਮੋ.

ਤਤੋ ਉਪਡ੍ਢੁਪਡ੍ਢੇਨ, ਪਮਾਣੇਨ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ;

ਅਜ੍ਝੋਗਾਲ਼੍ਹੁਗ੍ਗਤਾ ਦਿਬ੍ਬਾ, ਨਾਨਾਰਤਨਚਿਤ੍ਤਿਤਾ.

ਯੁਗਨ੍ਧਰੋ ਈਸਧਰੋ, ਕਰਵੀਕੋ ਸੁਦਸ੍ਸਨੋ;

ਨੇਮਿਨ੍ਧਰੋ ਵਿਨਤਕੋ, ਅਸ੍ਸਕਣ੍ਣੋ ਗਿਰਿ ਬ੍ਰਹਾ.

ਏਤੇ ਸਤ੍ਤ ਮਹਾਸੇਲਾ, ਸਿਨੇਰੁਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਤੋ;

ਮਹਾਰਾਜਾਨਮਾਵਾਸਾ, ਦੇਵਯਕ੍ਖਨਿਸੇਵਿਤਾ.

ਯੋਜਨਾਨਂ ਸਤਾਨੁਚ੍ਚੋ, ਹਿਮਵਾ ਪਞ੍ਚ ਪਬ੍ਬਤੋ;

ਯੋਜਨਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਤੀਣਿ ਆਯਤਵਿਤ੍ਥਤੋ.

ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸੇਹਿ, ਕੂਟੇਹਿ ਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤੋ;

ਤਿਪਞ੍ਚਯੋਜਨਕ੍ਖਨ੍ਧ-ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਾ ਨਗਵ੍ਹਯਾ.

ਪਞ੍ਞਾਸਯੋਜਨਕ੍ਖਨ੍ਧ-ਸਾਖਾਯਾਮਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ;

ਸਤ੍ਤਯੋਜਨਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਾ, ਤਾਵਦੇਵ ਚ ਉਗ੍ਗਤਾ.

ਜਮ੍ਬੂ ਯਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵੇਨ, ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ ਪਕਾਸਿਤੋ;

ਦ੍ਵੇ ਅਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਅਜ੍ਝੋਗਾਲ਼੍ਹੋ ਮਹਣ੍ਣਵੇ.

ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਤੋ ਤਾਵਦੇਵ, ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਿਲੁਚ੍ਚਯੋ;

ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ, ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਮਯਂ ਠਿਤੋ’’.

ਤਤ੍ਥ ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਂ ਏਕੂਨਪਞ੍ਞਾਸਯੋਜਨਂ, ਸੂਰਿਯਮਣ੍ਡਲਂ ਪਞ੍ਞਾਸਯੋਜਨਂ, ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨਂ ਦਸਸਹਸ੍ਸਯੋਜਨਂ, ਤਥਾ ਅਸੁਰਭਵਨਂ ਅਵੀਚਿਮਹਾਨਿਰਯੋ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ ਚ. ਅਪਰਗੋਯਾਨਂ ਸਤ੍ਤਸਹਸ੍ਸਯੋਜਨਂ, ਤਥਾ ਪੁਬ੍ਬਵਿਦੇਹੋ, ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁ ਅਟ੍ਠਸਹਸ੍ਸਯੋਜਨੋ. ਏਕਮੇਕੋ ਚੇਤ੍ਥ ਮਹਾਦੀਪੋ ਪਞ੍ਚਸਤਪਞ੍ਚਸਤਪਰਿਤ੍ਤਦੀਪਪਰਿਵਾਰੋ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਏਕਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਏਕਾ ਲੋਕਧਾਤੁ. ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਨ੍ਤਰੇਸੁ ਲੋਕਨ੍ਤਰਿਕਨਿਰਯਾ. ਏਵਂ ਅਨਨ੍ਤਾਨਿ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਾਨਿ ਅਨਨ੍ਤਾ ਲੋਕਧਾਤੁਯੋ, ਅਨਨ੍ਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣੇਨ ਅਞ੍ਞਾਸੀਤਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਓਕਾਸਲੋਕਂ ਅਵੇਦਿ. ਏਵਂ ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਥਾ. ਵਿਦਿਤਲੋਕਤ੍ਤਾ ਲੋਕਵਿਦੂਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਨ ਗੁਣੇਹਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠਤਰਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਭਾਵਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ. ਵਿਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਵਿਨਯਨੂਪਾਯੇਹਿ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮੇ ਸਾਰੇਤੀਤਿ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ. ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਪਰਮਤ੍ਥੇਹਿ ਯਥਾਰਹਂ ਅਨੁਸਾਸਤਿ ਨਿਤ੍ਥਾਰੇਤਿ ਚਾਤਿ ਸਤ੍ਥਾ. ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਗ੍ਗਹਣਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਭਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਗ੍ਗਹਵਸੇਨ ਚ ਕਤਂ, ਨਾਗਾਦਿਕੇਪਿ ਪਨ ਏਸ ਲੋਕਿਯਤ੍ਥੇਨ ਅਨੁਸਾਸਤਿ. ਯਦਤ੍ਥਿ ਨੇਯ੍ਯਂ ਨਾਮ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿਕਞਾਣਵਸੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ. ਯਤੋ ਪਨ ਸੋ –

‘‘ਭਗ੍ਯਵਾ ਭਗ੍ਗਵਾ ਯੁਤ੍ਤੋ, ਭਗੇਹਿ ਚ ਵਿਭਤ੍ਤਵਾ;

ਭਤ੍ਤਵਾ ਵਨ੍ਤਗਮਨੋ, ਭਵੇਸੁ ਭਗਵਾ ਤਤੋ’’ਤਿ.

ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨੇਤਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੧੨੪-੧੨੫) ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ.

ਸੋ ਇਮਂ ਲੋਕਨ੍ਤਿ ਸੋ ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਲੋਕਂ. ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਦੇਵਕਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਕਸਿਭਾਰਦ੍ਵਾਜਆਲ਼ਵਕਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੇਵ. ਸਯਨ੍ਤਿ ਸਾਮਂ ਅਪਰਨੇਯ੍ਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ. ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਪਵੇਦੇਤੀਤਿ ਬੋਧੇਤਿ ਞਾਪੇਤਿ ਪਕਾਸੇਤਿ. ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ…ਪੇ… ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਨ੍ਤਿ ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਕਾਰੁਞ੍ਞਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਵਿਵੇਕਸੁਖਂ ਹਿਤ੍ਵਾਪਿ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਬਹੁਂ ਵਾ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰਮੇਵ ਦੇਸੇਤਿ. ਕਥਂ? ਏਕਗਾਥਾਪਿ ਹਿ ਸਮਨ੍ਤਭਦ੍ਦਕਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਠਮਪਾਦੇਨ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾ, ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਪਾਦੇਹਿ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਾ, ਪਚ੍ਛਿਮਪਾਦੇਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਾ. ਏਕਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਦਾਨੇਨ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਨਿਗਮਨੇਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਸੇਸੇਨ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ. ਨਾਨਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਂ ਪਠਮਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਸੇਸੇਹਿ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ. ਸਕਲੋਪਿ ਸਾਸਨਧਮ੍ਮੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਭੂਤੇਨ ਸੀਲੇਨ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਫਲੇਹਿ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ. ਸੀਲਸਮਾਧੀਹਿ ਵਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗੇਹਿ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨੇਹਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ. ਬੁਦ੍ਧਸੁਬੋਧਿਤਾਯ ਵਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਾਯ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਸਙ੍ਘਸੁਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਥਤ੍ਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੇਨ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਾਯ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਯਾ ਵਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਯਾ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਸਾਵਕਬੋਧਿਯਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ. ਸੁਯ੍ਯਮਾਨੋ ਚੇਸ ਨੀਵਰਣਾਦਿਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਸਵਨੇਨਪਿ ਕਲ੍ਯਾਣਮੇਵ ਆਵਹਤੀਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸੁਖਾਵਹਨਤੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਕਲ੍ਯਾਣਮੇਵ ਆਵਹਤੀਤਿ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਤਥਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਚ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਤਾਦਿਭਾਵਾਵਹਨਤੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਫਲੇਨਪਿ ਕਲ੍ਯਾਣਮੇਵ ਆਵਹਤੀਤਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ. ਨਾਥਪ੍ਪਭਵਤ੍ਤਾ ਚ ਪਭਵਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਅਤ੍ਥਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਕਿਚ੍ਚਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ. ਯਤੋ ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਬਹੁਂ ਵਾ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰਮੇਵ ਦੇਸੇਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਸਾਸਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਞ੍ਚ ਪਕਾਸੇਤਿ, ਨਾਨਾਨਯੇਹਿ ਦੀਪੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਯਥਾਸਮ੍ਭਵਂ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਸਙ੍ਕਾਸਨਪਕਾਸਨਵਿਵਰਣਵਿਭਜਨਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਣਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਅਤ੍ਥਪਦਸਮਾਯੋਗਤੋ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਅਕ੍ਖਰਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਕਾਰਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਅਤ੍ਥਗਮ੍ਭੀਰਤਾਪਟਿਵੇਧਗਮ੍ਭੀਰਤਾਹਿ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਧਮ੍ਮਗਮ੍ਭੀਰਤਾਦੇਸਨਾਗਮ੍ਭੀਰਤਾਹਿ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਅਤ੍ਥਪਟਿਭਾਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਵਿਸਯਤੋ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਧਮ੍ਮਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਵਿਸਯਤੋ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਪਣ੍ਡਿਤਵੇਦਨੀਯਤੋ ਸਰਿਕ੍ਖਕਜਨਪ੍ਪਸਾਦਕਨ੍ਤਿ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯਤੋ ਲੋਕਿਯਜਨਪ੍ਪਸਾਦਕਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਗਮ੍ਭੀਰਾਧਿਪ੍ਪਾਯਤੋ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਉਤ੍ਤਾਨਪਦਤੋ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਉਪਨੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸਾਭਾਵਤੋ ਸਕਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਭਾਵੇਨ ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ, ਅਪਨੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਨਿਦ੍ਦੋਸਭਾਵੇਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ. ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਹਿ ਸੇਟ੍ਠੇਹਿ ਚਰਿਤਬ੍ਬਤੋ ਤੇਸਞ੍ਚ ਚਰਿਯਭਾਵਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ…ਪੇ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਕਾਸੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਅਪਿਚ ਯਸ੍ਮਾ ਸਨਿਦਾਨਂ ਸਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਞ੍ਚ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਵਿਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਅਨੁਰੂਪਤੋ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਵਿਪਰੀਤਤਾਯ ਹੇਤੁਦਾਹਰਣਯੋਗਤੋ ਚ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਸੋਤੂਨਂ ਸਦ੍ਧਾਪਟਿਲਾਭੇਨ ਨਿਗਮਨੇਨ ਚ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ. ਏਵਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਕਾਸੇਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਧਿਗਮਬ੍ਯਤ੍ਤਿਤੋ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਆਗਮਬ੍ਯਤ੍ਤਿਤੋ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ, ਸੀਲਾਦਿਪਞ੍ਚਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਯੁਤ੍ਤਤੋ ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ, ਨਿਰੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਤੋ ਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਲੋਕਾਮਿਸਨਿਰਪੇਕ੍ਖਤੋ ਚ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਸੇਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾਨਂ ਚਰਿਯਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ‘‘ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ…ਪੇ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਕਾਸੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਸਾਧੁ ਖੋ ਪਨਾਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਖੋ ਪਨ, ਅਤ੍ਥਾਵਹਂ ਸੁਖਾਵਹਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯਾਤਿ ਪਾਨਕਾਨਿਸਂਸਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਯ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਕੇਣਿਯੋ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਭਗਵਤੋ ਆਗਮਨਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿ. ‘‘ਤੁਚ੍ਛਹਤ੍ਥੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਗਨ੍ਤੁਂ ਲਜ੍ਜਮਾਨੋ ਵਿਕਾਲਭੋਜਨਾ ਵਿਰਤਾਨਮ੍ਪਿ ਪਾਨਕਂ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਜਸਤੇਹਿ ਸੁਸਙ੍ਖਤਂ ਬਦਰਪਾਨਂ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ. ਯਥਾਹ ਭੇਸਜ੍ਜਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ‘‘ਅਥ ਖੋ ਕੇਣਿਯਸ੍ਸ ਜਟਿਲਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਹਰਾਪੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੩੦੦) ਸਬ੍ਬਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤੋ ਨਂ ਭਗਵਾ ਯਥਾ ਸੇਕ੍ਖਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੨.੨੨ ਆਦਯੋ) ਸਾਕਿਯੇ ਆਵਸਥਾਨਿਸਂਸਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਯ ਕਥਾਯ, ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲਵਨੇ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੨੫ ਆਦਯੋ) ਤਯੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਾਨਿਸਂਸਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਯ, ਰਥਵਿਨੀਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੫੨ ਆਦਯੋ) ਜਾਤਿਭੂਮਕੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦਸਕਥਾਵਤ੍ਥੁਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਯ, ਏਵਂ ਤਙ੍ਖਣਾਨੁਰੂਪਾਯ ਪਾਨਕਾਨਿਸਂਸਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਯ ਕਥਾਯ ਪਾਨਕਦਾਨਾਨਿਸਂਸਂ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਸਿ, ਤਥਾਰੂਪਾਨਂ ਪੁਞ੍ਞਾਨਂ ਪੁਨਪਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਯ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ਸਮਾਦਪੇਸਿ, ਅਬ੍ਭੁਸ੍ਸਾਹਂ ਜਨੇਨ੍ਤੋ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਸਿ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੇਨ ਫਲਵਿਸੇਸੇਨ ਪਹਂਸੇਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਸਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ…ਪੇ… ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਸੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਭਗਵਤਿ ਪਸਨ੍ਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਸਿ, ਭਗਵਾ ਚਸ੍ਸ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਥ ਖੋ ਕੇਣਿਯੋ ਜਟਿਲੋ…ਪੇ… ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ ਭਗਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੇਨਾ’’ਤਿ.

ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਪਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ ਭਗਵਾਤਿ? ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਯਾਚਨਾਯ ਚਸ੍ਸ ਪੁਞ੍ਞਵੁਡ੍ਢਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਬਹੁਤਰਞ੍ਚ ਪਟਿਯਾਦੇਸ੍ਸਤਿ, ਤਤੋ ਅਡ੍ਢਤੇਲਸਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਂ ਪਟਿਯਤ੍ਤਂ ਅਡ੍ਢਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤੀਤਿ. ਕੁਤੋ ਅਪਰਾਨਿ ਤੀਣਿ ਸਤਾਨੀਤਿ ਚੇ? ਅਪ੍ਪਟਿਯਤ੍ਤੇਯੇਵ ਹਿ ਭਤ੍ਤੇ ਸੇਲੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤੀਹਿ ਮਾਣਵਕਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਏਵਮਾਹਾਤਿ. ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚੇਤਿ ਮਿਤ੍ਤੇ ਚ ਕਮ੍ਮਕਰੇ ਚ. ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤੇਤਿ ਸਮਾਨਲੋਹਿਤੇ ਏਕਯੋਨਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਪੁਤ੍ਤਧੀਤਾਦਯੋ ਅਵਸੇਸਬਨ੍ਧਵੇ ਚ. ਯੇਨਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ. ਮੇਤਿ ਮਯ੍ਹਂ. ਕਾਯਵੇਯ੍ਯਾਵਟਿਕਨ੍ਤਿ ਕਾਯੇਨ ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਂ. ਮਣ੍ਡਲਮਾਲ਼ਂ ਪਟਿਯਾਦੇਤੀਤਿ ਸੇਤਵਿਤਾਨਮਣ੍ਡਪਂ ਕਰੋਤਿ.

ਤਿਣ੍ਣਂ ਵੇਦਾਨਨ੍ਤਿ ਇਰੁਬ੍ਬੇਦਯਜੁਬ੍ਬੇਦਸਾਮਵੇਦਾਨਂ. ਸਹ ਨਿਘਣ੍ਡੁਨਾ ਚ ਕੇਟੁਭੇਨ ਚ ਸਨਿਘਣ੍ਡੁਕੇਟੁਭਾਨਂ. ਨਿਘਣ੍ਡੂਤਿ ਨਾਮਨਿਘਣ੍ਡੁਰੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਵੇਵਚਨਪ੍ਪਕਾਸਕਂ ਸਤ੍ਥਂ. ਕੇਟੁਭਨ੍ਤਿ ਕਿਰਿਯਾਕਪ੍ਪਵਿਕਪ੍ਪੋ ਕਵੀਨਂ ਉਪਕਾਰਾਯ ਸਤ੍ਥਂ. ਸਹ ਅਕ੍ਖਰਪ੍ਪਭੇਦੇਨ ਸਾਕ੍ਖਰਪ੍ਪਭੇਦਾਨਂ. ਅਕ੍ਖਰਪ੍ਪਭੇਦੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ ਚ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਚ. ਇਤਿਹਾਸਪਞ੍ਚਮਾਨਨ੍ਤਿ ਅਥਬ੍ਬਨਵੇਦਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਤਿਹ ਆਸ ਇਤਿਹ ਆਸਾ’’ਤਿ ਈਦਿਸਵਚਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਪੁਰਾਣਕਥਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਇਤਿਹਾਸੋ ਪਞ੍ਚਮੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਇਤਿਹਾਸਪਞ੍ਚਮਾ. ਤੇਸਂ ਇਤਿਹਾਸਪਞ੍ਚਮਾਨਂ. ਪਦਂ ਤਦਵਸੇਸਞ੍ਚ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਅਜ੍ਝੇਤਿ ਵੇਦੇਤਿ ਚਾਤਿ ਪਦਕੋ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣੋ. ਲੋਕਾਯਤੇ ਵਿਤਣ੍ਡਵਾਦਸਤ੍ਥੇ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਾਧਿਕਾਰੇ ਚ ਦ੍ਵਾਦਸਸਹਸ੍ਸੇ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਸਤ੍ਥੇ ਅਨੂਨੋ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀਤਿ ਲੋਕਾਯਤਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣੇਸੁ ਅਨਵਯੋ, ਅਵਯੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਵਯੋ ਨਾਮ ਯੋ ਤਾਨਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਗਨ੍ਥਤੋ ਚ ਸਨ੍ਧਾਰੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ.

ਜਙ੍ਘਾਯ ਹਿਤਂ ਵਿਹਾਰਂ ਜਙ੍ਘਾਵਿਹਾਰਂ, ਚਿਰਾਸਨਾਦਿਜਨਿਤਂ ਪਰਿਸ੍ਸਮਂ ਵਿਨੋਦੇਤੁਂ ਜਙ੍ਘਾਪਸਾਰਣਤ੍ਥਂ ਅਦੀਘਚਾਰਿਕਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਨੁਚਙ੍ਕਮਮਾਨੋਤਿ ਚਙ੍ਕਮਮਾਨੋ ਏਵ. ਅਨੁਵਿਚਰਮਾਨੋਤਿ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਚਰਮਾਨੋ. ਕੇਣਿਯਸ੍ਸ ਜਟਿਲਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਮੋਤਿ ਕੇਣਿਯਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਮਂ ਨਿਵੇਸਨਂ. ਆਵਾਹੋਤਿ ਕਞ੍ਞਾਗਹਣਂ. ਵਿਵਾਹੋਤਿ ਕਞ੍ਞਾਦਾਨਂ. ਮਹਾਯਞ੍ਞੋਤਿ ਮਹਾਯਜਨਂ. ਮਾਗਧੋਤਿ ਮਗਧਾਨਂ ਇਸ੍ਸਰੋ. ਮਹਤਿਯਾ ਸੇਨਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਸੇਨਿਯੋ. ਬਿਮ੍ਬੀਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਰਸੁਵਣ੍ਣਸਦਿਸਵਣ੍ਣਤਾਯ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੋ. ਸੋ ਮੇ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤੋਤਿ ਸੋ ਮਯਾ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤੋ.

ਅਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਾਧਿਕਾਰਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾਵ ਅਮਤੇਨੇਵਾਭਿਸਿਤ੍ਤੋ ਵਿਮ੍ਹਯਰੂਪਤ੍ਤਾ ਆਹ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ, ਭੋ ਕੇਣਿਯ, ਵਦੇਸੀ’’ਤਿ. ਇਤਰੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ, ਭੋ ਸੇਲ, ਵਦਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਪੁਨਪਿ ਦਲ਼੍ਹੀਕਰਣਤ੍ਥਂ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਇਤਰੋਪਿ ਤਥੇਵ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਅਥ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸੇਹਿਪਿ ਬੁਦ੍ਧਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਦੁਲ੍ਲਭਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਘੋਸੋਪਿ ਖੋ ਏਸੋ ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਯਦਿਦਂ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਿਦਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤੋ, ਯੋ ਏਸੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਅਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਬੁਦ੍ਧਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਸੋ ਸਚ੍ਚਮੇਵ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਉਦਾਹੁ ਨਾਮਮਤ੍ਤਮੇਵਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਵੀਮਂਸਿਤੁਕਾਮੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ, ਅਭਾਸਿ ਏਵ ਵਾ ‘‘ਆਗਤਾਨਿ ਖੋ ਪਨ…ਪੇ… ਵਿਵਟ੍ਟਚ੍ਛਦੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਮਨ੍ਤੇਸੂ’’ਤਿ ਵੇਦੇਸੁ. ‘‘ਤਥਾਗਤੋ ਕਿਰ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਟਿਕਚ੍ਚੇਵ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸਦੇਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਵੇਸੇਨ ਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਵੇਦੇ ਵਾਚੇਨ੍ਤਿ ‘‘ਤਦਨੁਸਾਰੇਨ ਮਹੇਸਕ੍ਖਾ ਸਤ੍ਤਾ ਤਥਾਗਤਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੇਦੇਸੁ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਪਨ ਤਥਾਗਤੇ ਕਮੇਨ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਏਤਰਹਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਮਹਾਪੁਰਿਸਸ੍ਸਾਤਿ ਪਣਿਧਿਸਮਾਦਾਨਞਾਣਸਮਾਦਾਨਕਰੁਣਾਦਿਗੁਣਮਹਤੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ. ਦ੍ਵੇਵ ਗਤਿਯੋਤਿ ਦ੍ਵੇ ਏਵ ਨਿਟ੍ਠਾ. ਕਾਮਞ੍ਚਾਯਂ ਗਤਿਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਪਞ੍ਚ ਖੋ ਇਮਾ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਗਤਿਯੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੫੩) ਭਵਭੇਦੇ, ‘‘ਗਤੀ ਮਿਗਾਨਂ ਪਵਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਰਿ. ੩੩੯) ਨਿਵਾਸਟ੍ਠਾਨੇ, ‘‘ਏਵਂ ਅਧਿਮਤ੍ਤਗਤਿਮਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੬੧) ਪਞ੍ਞਾਯਂ, ‘‘ਗਤਿਗਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਚੂਲ਼ਵ. ੨੦੪) ਵਿਸਟਭਾਵੇ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਇਧ ਪਨ ਨਿਟ੍ਠਾਯਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਯੇਹਿ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਰਾਜਾ ਹੋਤਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿ, ਨ ਤੇਹਿ ਏਵ ਬੁਦ੍ਧੋ. ਜਾਤਿਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਪਨ ਤਾਨਿਯੇਵ ਤਾਨੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.

ਸਚੇ ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾਵਸਤੀਤਿ ਯਦਿ ਅਗਾਰੇ ਵਸਤਿ. ਰਾਜਾ ਹੋਤਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀਤਿ ਚਤੂਹਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਵਤ੍ਥੂਹਿ ਚ ਲੋਕਂ ਰਞ੍ਜਨਤੋ ਰਾਜਾ. ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਚਤੂਹਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਚਕ੍ਕੇਹਿ, ਵਤ੍ਤਤਿ, ਤੇਹਿ ਚ ਪਰਂ ਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਪਰਹਿਤਾਯ ਚ ਇਰਿਯਾਪਥਚਕ੍ਕਾਨਂ ਵਤ੍ਤੋ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਰਾਜਾਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਂ, ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀਤਿ ਵਿਸੇਸਨਂ. ਧਮ੍ਮੇਨ ਚਰਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਿਕੋ, ਞਾਯੇਨ ਸਮੇਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਧਮ੍ਮੇਨ ਰਜ੍ਜਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਜਾਤੋਤਿ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ. ਪਰਹਿਤਧਮ੍ਮਕਰਣੇਨ ਵਾ ਧਮ੍ਮਿਕੋ, ਅਤ੍ਤਹਿਤਧਮ੍ਮਕਰਣੇਨ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ. ਚਤੁਰਨ੍ਤਾਯ ਇਸ੍ਸਰੋਤਿ ਚਾਤੁਰਨ੍ਤੋ, ਚਤੁਸਮੁਦ੍ਦਨ੍ਤਾਯ ਚਤ੍ਤੁਬ੍ਬਿਧਦੀਪਵਿਭੂਸਿਤਾਯ ਚ ਪਥਵਿਯਾ ਇਸ੍ਸਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਕੋਧਾਦਿਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੇ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ ਸਬ੍ਬਰਾਜਾਨੋ ਵਿਜੇਸੀਤਿ ਵਿਜਿਤਾਵੀ. ਜਨਪਦਤ੍ਥਾਵਰਿਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਜਨਪਦੇ ਧੁਵਭਾਵਂ ਥਾਵਰਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕੇਨਚਿ ਚਾਲੇਤੁਂ, ਜਨਪਦੋ ਵਾ ਤਮ੍ਹਿ ਥਾਵਰਿਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਨੁਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਸਕਮ੍ਮਨਿਰਤੋ ਅਚਲੋ ਅਸਮ੍ਪਵੇਧੀਤਿਪਿ ਜਨਪਦਤ੍ਥਾਵਰਿਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ.

ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਏਤਾਨਿ ਕਤਮਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ…ਪੇ… ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਮੇਵ ਸਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਤਾਨਿ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਰਤਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਤੇਸੁ ਅਯਂ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕਰਤਨੇਨ ਅਜਿਤਂ ਜਿਨਾਤਿ, ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਰਤਨੇਹਿ ਵਿਜਿਤੇ ਯਥਾਸੁਖਮਨੁਵਿਚਰਤਿ, ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨੇਨ ਵਿਜਿਤਮਨੁਰਕ੍ਖਤਿ, ਸੇਸੇਹਿ ਉਪਭੋਗਸੁਖਮਨੁਭਵਤਿ. ਪਠਮੇਨ ਚਸ੍ਸ ਉਸ੍ਸਾਹਸਤ੍ਤਿਯੋਗੋ, ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਗਹਪਤਿਰਤਨੇਹਿ ਪਭੁਸਤ੍ਤਿਯੋਗੋ, ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨੇਨ ਮਨ੍ਤਸਤ੍ਤਿਯੋਗੋ ਸੁਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ, ਇਤ੍ਥਿਮਣਿਰਤਨੇਹਿ ਚ ਤਿਵਿਧਸਤ੍ਤਿਯੋਗਫਲਂ. ਸੋ ਇਤ੍ਥਿਮਣਿਰਤਨੇਹਿ ਭੋਗਸੁਖਮਨੁਭੋਤਿ, ਸੇਸੇਹਿ ਇਸ੍ਸਰਿਯਸੁਖਂ. ਵਿਸੇਸਤੋ ਚਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਅਦੋਸਕੁਸਲਮੂਲਜਨਿਤਕਮ੍ਮਾਨੁਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਮਜ੍ਝਿਮਾਨਿ ਅਲੋਭਕੁਸਲਮੂਲਜਨਿਤਕਮ੍ਮਾਨੁਭਾਵੇਨ, ਪਚ੍ਛਿਮਮੇਕਂ ਅਮੋਹਕੁਸਲਮੂਲਜਨਿਤਕਮ੍ਮਾਨੁਭਾਵੇਨਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਪਰੋਸਹਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਤਿਰੇਕਸਹਸ੍ਸਂ. ਸੂਰਾਤਿ ਅਭੀਰੁਕਜਾਤਿਕਾ. ਵੀਰਙ੍ਗਰੂਪਾਤਿ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਸਦਿਸਕਾਯਾ, ਏਵਂ ਤਾਵੇਕੇ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਭਾਵੋ ਵੀਰਾਤਿ ਉਤ੍ਤਮਸੂਰਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਵੀਰਾਨਂ ਅਙ੍ਗਂ ਵੀਰਙ੍ਗਂ, ਵੀਰਕਾਰਣਂ ਵੀਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵੀਰਙ੍ਗਂ ਰੂਪਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਵੀਰਙ੍ਗਰੂਪਾ, ਵੀਰਿਯਮਯਸਰੀਰਾ ਵਿਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਰਸੇਨਪ੍ਪਮਦ੍ਦਨਾਤਿ ਸਚੇ ਪਟਿਮੁਖਂ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਪਰਸੇਨਾ, ਤਂ ਪਮਦ੍ਦਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਧਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ‘‘ਪਾਣੋ ਨ ਹਨ੍ਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੪੪; ਮ. ਨਿ. ੩.੨੫੭) ਪਞ੍ਚਸੀਲਧਮ੍ਮੇਨ. ਅਰਹਂ ਹੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਵਿਵਟ੍ਟਚ੍ਛਦੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਅਵਿਜ੍ਜਾਦੁਚ੍ਚਰਿਤਛਦਨੇਹਿ ਸਤ੍ਤਹਿ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇ ਕਿਲੇਸਨ੍ਧਕਾਰੇ ਲੋਕੇ ਤਂ ਛਦਨਂ ਵਿਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸਞ੍ਜਾਤਾਲੋਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋਤਿ ਵਿਵਟ੍ਟਚ੍ਛਦੋ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮੇਨ ਪਦੇਨ ਪੂਜਾਰਹਤਾ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਤਸ੍ਸਾ ਹੇਤੁ ਯਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ. ਤਤਿਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਹੇਤੁ ਵਿਵਟ੍ਟਚ੍ਛਦਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਥ ਵਾ ਵਿਵਟ੍ਟੋ ਚ ਵਿਚ੍ਛਦੋ ਚਾਤਿ ਵਿਵਟ੍ਟਚ੍ਛਦੋ, ਵਟ੍ਟਰਹਿਤੋ ਛਦਨਰਹਿਤੋ ਚਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨ ਅਰਹਂ ਵਟ੍ਟਾਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਛਦਨਾਭਾਵੇਨਾਤਿ ਏਵਂ ਪੁਰਿਮਪਦਦ੍ਵਯਸ੍ਸੇਵ ਹੇਤੁਦ੍ਵਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਦੁਤਿਯੇਨ ਵੇਸਾਰਜ੍ਜੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਸਿਦ੍ਧਿ, ਪਠਮੇਨ ਦੁਤਿਯਸਿਦ੍ਧਿ, ਤਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥੇਹਿ ਤਤਿਯਸਿਦ੍ਧਿ ਹੋਤਿ. ਪੁਰਿਮਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਂ, ਦੁਤਿਯਂ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਂ, ਤਤਿਯਂ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁਂ ਸਾਧੇਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਇਦਾਨਿ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਆਹ – ‘‘ਕਹਂ ਪਨ ਭੋ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇਤਿਆਦੀਸੁ ਯੇਨੇਸਾਤਿ ਯੇਨ ਦਿਸਾਭਾਗੇਨ ਏਸਾ. ਨੀਲਵਨਰਾਜੀਤਿ ਨੀਲਵਣ੍ਣਰੁਕ੍ਖਪਨ੍ਤਿ. ਵਨਂ ਕਿਰ ਮੇਘਪਨ੍ਤਿਸਦਿਸਂ. ਯਤ੍ਥ ਭਗਵਾ ਤਦਾ ਵਿਹਾਸਿ, ਤਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਯੇਨੇਸਾ ਭੋ, ਸੇਲ, ਨੀਲਵਨਰਾਜੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਸੋ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਾਠਸੇਸੋ, ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਵਾ ਕਰਣਵਚਨਂ. ਪਦੇ ਪਦਨ੍ਤਿ ਪਦਸਮੀਪੇ ਪਦਂ. ਤੇਨ ਤੁਰਿਤਗਮਨਂ ਪਟਿਸੇਧੇਤਿ. ਦੁਰਾਸਦਾ ਹੀਤਿ ਕਾਰਣਂ ਆਹ, ਯਸ੍ਮਾ ਤੇ ਦੁਰਾਸਦਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਭੋਨ੍ਤੋ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੂਤਿ. ਕਿਂ ਪਨ ਕਾਰਣਾ ਦੁਰਾਸਦਾਤਿ ਚੇ? ਸੀਹਾਵ ਏਕਚਰਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਸੀਹਾ ਸਹਾਯਕਿਚ੍ਚਾਭਾਵਤੋ ਏਕਚਰਾ, ਏਵਂ ਤੇਪਿ ਵਿਵੇਕਕਾਮਤਾਯ. ‘‘ਯਦਾ ਚਾਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਨ ਤੇ ਮਾਣਵਕੇ ਉਪਚਾਰਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਾ ਓਪਾਤੇਥਾਤਿ ਮਾ ਪਵੇਸੇਥ, ਮਾ ਕਥੇਥਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਆਗਮੇਨ੍ਤੂਤਿ ਪਟਿਮਾਨੇਨ੍ਤੁ, ਯਾਵ ਕਥਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਾਵ ਤੁਣ੍ਹੀ ਭਵਨ੍ਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸਮਨ੍ਨੇਸੀਤਿ ਗਵੇਸਿ. ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਾਤਿ ਬਹੁਕਾਨਿ ਅਦ੍ਦਸ, ਅਪ੍ਪਕਾਨਿ ਨਾਦ੍ਦਸ. ਤਤੋ ਯਾਨਿ ਨ ਅਦ੍ਦਸ, ਤਾਨਿ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇ’’ਤਿ. ਕਙ੍ਖਤੀਤਿ ਕਙ੍ਖਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਤੀਤਿ ਤਤੋ ਤਤੋ ਤਾਨਿ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਕਿਚ੍ਛਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਦਟ੍ਠੁਂ. ਨਾਧਿਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਤਾਯ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਨ ਸਮ੍ਪਸੀਦਤੀਤਿ ਤਤੋ ‘‘ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਲਕ੍ਖਣੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਭਗਵਤਿ ਪਸਾਦਂ ਨਾਪਜ੍ਜਤਿ. ਕਙ੍ਖਾਯ ਵਾ ਸੁਦੁਬ੍ਬਲਵਿਮਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਮਜ੍ਝਿਮਾ, ਅਨਧਿਮੁਚ੍ਚਨਤਾਯ ਬਲਵਤੀ, ਅਸਮ੍ਪਸਾਦੇਨ ਤੇਹਿ ਤੀਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਲੁਸ੍ਸਿਯਭਾਵੋ.

ਕੋਸੋਹਿਤੇਤਿ ਵਤ੍ਥਿਕੋਸੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇ. ਵਤ੍ਥਗੁਯ੍ਹੇਤਿ ਅਙ੍ਗਜਾਤੇ. ਭਗਵਤੋ ਹਿ ਵਰਵਾਰਣਸ੍ਸੇਵ ਕੋਸੋਹਿਤਂ ਵਤ੍ਥਗੁਯ੍ਹਂ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਂ ਪਦੁਮਗਬ੍ਭਸਮਾਨਂ. ਤਂ ਸੋ ਵਤ੍ਥਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤੋਮੁਖਗਤਾਯ ਚ ਜਿਵ੍ਹਾਯ ਪਹੂਤਭਾਵਂ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋ ਤੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਲਕ੍ਖਣੇਸੁ ਕਙ੍ਖੀ ਅਹੋਸਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛੀ. ਤਥਾਰੂਪਨ੍ਤਿ ਕਥਂ ਰੂਪਂ? ਕਿਮੇਤ੍ਥ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਵੁਤ੍ਤਮੇਤਂ ਨਾਗਸੇਨਤ੍ਥੇਰੇਨੇਵ ਮਿਲਿਨ੍ਦਰਞ੍ਞਾ ਪੁਟ੍ਠੇਨ (ਮਿ. ਪ. ੪.੩.੩) –

‘‘ਦੁਕ੍ਕਰਂ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਭਗਵਤਾ ਕਤਨ੍ਤਿ. ਕਿਂ, ਮਹਾਰਾਜਾਤਿ? ਮਹਾਜਨੇਨ ਹਿਰਿਕਰਣੋਕਾਸਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਯੁਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਚ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਉਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਚ ਬਾਵਰਿਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸੀਨਂ ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਞ੍ਚ ਸੇਲਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸੀਨਂ ਤਿਸਤਮਾਣਵਾਨਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਸਿ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ. ਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗਵਾ ਗੁਯ੍ਹਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਛਾਯਂ ਭਗਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਵਾਸਨਨਿਵਤ੍ਥਂ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਬਦ੍ਧਂ ਚੀਵਰਪਾਰੁਤਂ ਛਾਯਾਰੂਪਕਮਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਮਹਾਰਾਜਾਤਿ. ਛਾਯਾਰੂਪੇ ਦਿਟ੍ਠੇ ਸਤਿ ਦਿਟ੍ਠੋ ਏਵ ਨਨੁ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ. ਤਿਟ੍ਠਤੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਹਦਯਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬੁਜ੍ਝਨਕਸਤ੍ਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਹਦਯਮਂਸਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ. ਕਲ੍ਲੋਸਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਾਗਸੇਨਾ’’ਤਿ (ਮਿ. ਪ. ੪.੩.੩).

ਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤ੍ਵਾਤਿ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ. ਕਣ੍ਣਸੋਤਾਨੁਮਸਨੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਦੀਘਭਾਵੋ, ਨਾਸਿਕਾਸੋਤਾਨੁਮਸਨੇਨ ਤਨੁਭਾਵੋ, ਨਲਾਟਚ੍ਛਾਦਨੇਨ ਪੁਥੁਲਭਾਵੋ ਪਕਾਸਿਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਆਚਰਿਯਪਾਚਰਿਯਾਨਨ੍ਤਿ ਆਚਰਿਯਾਨਞ੍ਚੇਵ ਆਚਰਿਯਾਚਰਿਯਾਨਞ੍ਚ. ਸਕੇ ਵਣ੍ਣੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣੇ.

੫੫੪. ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕਾਯੋਤਿ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਤਾਯ ਅਹੀਨਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਤਾਯ ਚ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਰੀਰੋ. ਸੁਰੁਚੀਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਸਰੀਰਪ੍ਪਭੋ. ਸੁਜਾਤੋਤਿ ਆਰੋਹਪਰਿਣਾਹਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਣ੍ਠਾਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਸੁਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਚਾਰੁਦਸ੍ਸਨੋਤਿ ਸੁਚਿਰਮ੍ਪਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਅਤਿਤ੍ਤਿਜਨਕਂ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਂ ਰਮਣੀਯਂ ਚਾਰੁ ਏਵ ਦਸ੍ਸਨਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਚਾਰੁਦਸ੍ਸਨੋ. ਕੇਚਿ ਪਨ ਭਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਚਾਰੁਦਸ੍ਸਨੋਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਨੇਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਸਦਿਸਵਣ੍ਣੋ. ਅਸੀਤਿ ਭਵਸਿ. ਏਤਂ ਸਬ੍ਬਪਦੇਹਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਸੁਸੁਕ੍ਕਦਾਠੋਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸੁਕ੍ਕਦਾਠੋ. ਭਗਵਤੋ ਹਿ ਦਾਠਾਹਿ ਚਨ੍ਦਕਿਰਣਾ ਵਿਯ ਅਤਿਵਿਯ ਪਣ੍ਡਰਰਂਸਿਯੋ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਸੁਸੁਕ੍ਕਦਾਠੋਸੀ’’ਤਿ.

੫੫੫. ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨੇਵ ਵਚਨਨ੍ਤਰੇਨ ਨਿਗਮੇਨ੍ਤੋ ਆਹ.

੫੫੬. ਇਦਾਨਿ ਤੇਸੁ ਲਕ੍ਖਣੇਸੁ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਭਿਰੁਚਿਤੇਹਿ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਥੁਨਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਪਸਨ੍ਨਨੇਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਪਸਾਦਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਸਨ੍ਨਨੇਤ੍ਤੋ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਸਦਿਸਮੁਖਤ੍ਤਾ ਸੁਮੁਖੋ, ਆਰੋਹਪਰਿਣਾਹਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਹਾ, ਬਹ੍ਮੁਜੁਗਤ੍ਤਤਾਯ ਉਜੁ, ਜੁਤਿਮਨ੍ਤਤਾਯ ਪਤਾਪਵਾ. ਯਮ੍ਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ‘‘ਮਜ੍ਝੇ ਸਮਣਸਙ੍ਘਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਥੁਨਤਾ ਪੁਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਈਦਿਸੋ ਹਿ ਏਵਂ ਵਿਰੋਚਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਉਤ੍ਤਰਗਾਥਾਯਪਿ.

੫੫੭-੮. ਉਤ੍ਤਮਵਣ੍ਣਿਨੋਤਿ ਉਤ੍ਤਮਵਣ੍ਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ. ਜਮ੍ਬੁਸਣ੍ਡਸ੍ਸਾਤਿ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਸ੍ਸ. ਪਾਕਟੇਨ ਇਸ੍ਸਰਿਯਂ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤੋ ਆਹ, ਅਪਿਚ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਦੀਪਾਨਂ ਇਸ੍ਸਰੋ ਹੋਤਿ.

੫੫੯. ਖਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਜਾਤਿਖਤ੍ਤਿਯਾ. ਭੋਜਾਤਿ ਭੋਗਿਯਾ. ਰਾਜਾਨੋਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤਾ. ਅਨੁਯਨ੍ਤਾਤਿ ਅਨੁਗਾਮਿਨੋ ਸੇਵਕਾ. ਰਾਜਾਭਿਰਾਜਾਤਿ ਰਾਜੂਨਂ ਪੂਜਨਿਯੋ ਰਾਜਾ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਮਨੁਜਿਨ੍ਦੋਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾਧਿਪਤਿ ਪਰਮਿਸ੍ਸਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ.

੫੬੦. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ‘‘ਯੇ ਤੇ ਭਵਨ੍ਤਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ, ਤੇ ਸਕੇ ਵਣ੍ਣੇ ਭਞ੍ਞਮਾਨੇ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਾਤੁਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਸੇਲਸ੍ਸ ਮਨੋਰਥਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਰਾਜਾਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਯਂ ਖੋ ਮਂ ਤ੍ਵਂ ਸੇਲ ਯਾਚਸਿ ‘‘ਰਾਜਾ ਅਰਹਸਿ ਭਵਿਤੁਂ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ’’ਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਹੋਤਿ, ਰਾਜਾਹਮਸ੍ਮਿ, ਸਤਿ ਚ ਰਾਜਤ੍ਤੇ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞੋ ਰਾਜਾ ਸਮਾਨੋਪਿ ਯੋਜਨਸਤਂ ਵਾ ਅਨੁਸਾਸਤਿ, ਦ੍ਵੇ ਤੀਣਿ ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਵਾ ਯੋਜਨਸਤਾਨਿ ਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਂ ਵਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿ ਹੁਤ੍ਵਾਪਿ ਚਤੁਦੀਪਪਰਿਯਨ੍ਤਮਤ੍ਤਂ ਵਾ, ਨਾਹਮੇਵਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਵਿਸਯੋ. ਅਹਞ੍ਹਿ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਭਵਗ੍ਗਤੋ ਅਵੀਚਿਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਿਰਿਯਂ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਾ ਲੋਕਧਾਤੁਯੋ ਅਨੁਸਾਸਾਮਿ. ਯਾਵਤਾ ਹਿ ਅਪਦਦ੍ਵਿਪਦਾਦਿਭੇਦਾ ਸਤ੍ਤਾ, ਅਹਂ ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗੋ. ਨ ਹਿ ਮੇ ਕੋਚਿ ਸੀਲੇਨ ਵਾ…ਪੇ… ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨੇਨ ਵਾ ਪਟਿਭਾਗੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਸ੍ਵਾਹਂ ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇਨੇਵ ਚਤੁਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਭੇਦਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਚਕ੍ਕਂ ਵਤ੍ਤੇਮਿ ‘‘ਇਦਂ ਪਜਹਥ, ਇਦਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਥਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਣਾਚਕ੍ਕਂ, ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੦੮੧; ਮਹਾਵ. ੧੪) ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੇਨ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਮੇਵ ਵਾ. ਚਕ੍ਕਂ ਅਪ੍ਪਟਿਵਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਯਂ ਚਕ੍ਕਂ ਅਪ੍ਪਟਿਵਤ੍ਤਿਯਂ ਹੋਤਿ ਸਮਣੇਨ ਵਾ…ਪੇ… ਕੇਨਚਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ.

੫੬੧-੨. ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਆਵਿਕਰੋਨ੍ਤਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤੋ ਸੇਲੋ ਦਲ਼੍ਹਿਕਰਣਤ੍ਥਂ ‘‘ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਟਿਜਾਨਾਸੀ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕੋ ਨੁ ਸੇਨਾਪਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਰਞ੍ਞੋ ਭੋਤੋ, ਧਮ੍ਮੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤਕੋ ਸੇਨਾਪਤਿ ਕੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ.

੫੬੩. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਭਗਵਤੋ ਦਕ੍ਖਿਣਪਸ੍ਸੇ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਪੁਞ੍ਜੋ ਵਿਯ ਸਿਰਿਯਾ ਸੋਭਮਾਨੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਮਯਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਜਾਤੋ ਤਥਾਗਤਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਹੇਤੁ ਅਨੁਜਾਤੋ, ਤਥਾਗਤੇਨ ਹੇਤੁਨਾ ਜਾਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੫੬੪. ਏਵਂ ‘‘ਕੋ ਨੁ ਸੇਨਾਪਤੀ’’ਤਿ ਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਰਿਤ੍ਵਾ ਯਂ ਸੇਲੋ ਆਹ – ‘‘ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਟਿਜਾਨਾਸੀ’’ਤਿ, ਤਤ੍ਰ ਨਂ ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖਂ ਕਾਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਨਾਹਂ ਪਟਿਞ੍ਞਾਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਪਟਿਜਾਨਾਮਿ, ਅਪਿਚਾਹਂ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਞਾਪੇਤੁਂ ‘‘ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵਿਜ੍ਜਾ ਚ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਚ. ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਨ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਪਹਾਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਹੇਤੁਵਚਨੇਨ ਪਨ ਫਲਸਿਦ੍ਧਿਤੋ ਤੇਸਂ ਫਲਾਨਿ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਾਨਿਪਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨੇਵ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਯਤੋ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤਂ, ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਭਾਵਨਾਫਲਞ੍ਚ ਵਿਜ੍ਜਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਬੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਂ ਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਜਾਤੋਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਯੁਤ੍ਤੇਨ ਹੇਤੁਨਾ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਸਾਧੇਤਿ.

੫੬੫-੭. ਏਵਂ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਾਤੁਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿ ਕਙ੍ਖਾਵਿਤਰਣਤ੍ਥਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਅਭਿਤ੍ਥਰਯਮਾਨੋ ‘‘ਵਿਨਯਸ੍ਸੂ’’ਤਿ ਗਾਥਾਤ੍ਤਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤੋਤਿ ਰਾਗਸਲ੍ਲਾਦਿਸਤ੍ਤਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤਨੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੋਤਿ ਸੇਟ੍ਠਭੂਤੋ. ਅਤਿਤੁਲੋਤਿ ਤੁਲਂ ਅਤੀਤੋ ਉਪਮਂ ਅਤੀਤੋ, ਨਿਰੂਪਮੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਾਰਸੇਨਪ੍ਪਮਦ੍ਦਨੋਤਿ ‘‘ਕਾਮਾ ਤੇ ਪਠਮਾ ਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਕਾਯ ‘‘ਪਰੇ ਚ ਅਵਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ (ਸੁ. ਨਿ. ੪੪੦; ਮਹਾਨਿ. ੨੮; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਨਨ੍ਦਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੪੭) ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਾਯ ਮਾਰਪਰਿਸਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਮਾਰਸੇਨਾਯ ਪਮਦ੍ਦਨੋ. ਸਬ੍ਬਾਮਿਤ੍ਤੇਤਿ ਖਨ੍ਧਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਮਚ੍ਚੁਦੇਵਪੁਤ੍ਤਮਾਰਾਦਿਕੇ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੇ. ਵਸੀਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ. ਅਕੁਤੋਭਯੋਤਿ ਕੁਤੋਚਿ ਅਭਯੋ.

੫੬੮-੭੦. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਸੇਲੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਾਵਦੇਵ ਭਗਵਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਪ੍ਪਸਾਦੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪੇਕ੍ਖੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਂ ਭਵਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਗਾਥਾਤ੍ਤਯਮਾਹ ਯਥਾ ਤਂ ਪਰਿਪਾਕਗਤਾਯ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮ੍ਮਾ ਚੋਦਿਯਮਾਨੋ. ਤਤ੍ਥ ਕਣ੍ਹਾਭਿਜਾਤਿਕੋਤਿ ਚਣ੍ਡਾਲਾਦਿਨੀਚਕੁਲੇ ਜਾਤੋ.

੫੭੧. ਤਤੋ ਤੇਪਿ ਮਾਣਵਕਾ ਤਥੇਵ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪੇਕ੍ਖਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਤਞ੍ਚੇ ਰੁਚ੍ਚਤਿ ਭੋਤੋ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹਂਸੁ ਯਥਾ ਤਂ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਤਾਧਿਕਾਰਾ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ.

੫੭੨. ਅਥ ਸੇਲੋ ਤੇਸੁ ਮਾਣਵਕੇਸੁ ਤੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਤੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਮਾਨੋ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ.

੫੭੩. ਤਤੋ ਭਗਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਸੇਲੋ ਅਤੀਤੇ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਤੇਸਂਯੇਵ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪੁਰਿਸਸਤਾਨਂ ਗਣਸੇਟ੍ਠੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਵੇਣਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਾਨਾਦੀਨਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਕਮੇਨ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਮਾਨੋ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਭਵੇ ਤੇਸਂਯੇਵ ਆਚਰਿਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਤਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਕਮ੍ਮਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਪਰਿਪਾਕਾਯ ਪਰਿਪਕ੍ਕਂ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਸ੍ਸ ਚ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਵ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੁਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ. ਅਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਾਨਨ੍ਤਰਫਲੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਨ ਕਾਲਨ੍ਤਰੇ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਫਲਂ. ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਯਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਾ. ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਹਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤਿਵਿਪ੍ਪਵਾਸਵਿਰਹਿਤਸ੍ਸ ਤੀਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਸੁ ਸਿਕ੍ਖਤੋ ਅਮੋਘਾ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤਂ…ਪੇ… ਸਿਕ੍ਖਤੋ’’ਤਿ.

ਏਵਞ੍ਚ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਥ ਭਿਕ੍ਖਵੋ’’ਤਿ ਭਗਵਾ ਅਵੋਚ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਧਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇਨਾਗਮ੍ਮ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਵਾਦੇਸੁਂ. ਏਵਮਿਮਂ ਤੇਸਂ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਾ ‘‘ਅਲਤ੍ਥ ਖੋ ਸੇਲੋ…ਪੇ… ਉਪਸਮ੍ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ.

ਭੁਤ੍ਤਾਵਿਨ੍ਤਿ ਭੁਤ੍ਤਵਨ੍ਤਂ. ਓਨੀਤਪਤ੍ਤਪਾਣਿਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਤਤੋ ਓਨੀਤਪਾਣਿਂ, ਅਪਨੀਤਹਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਇਤਰਥਾ ਹਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ.

੫੭੪. ਅਗ੍ਗਿਹੁਤ੍ਤਮੁਖਾਤਿ ਭਗਵਾ ਕੇਣਿਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਾਨੁਕੂਲਵਸੇਨ ਅਨੁਮੋਦਨ੍ਤੋ ਏਵਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਗ੍ਗਿਪਰਿਚਰਿਯਂ ਵਿਨਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਯਞ੍ਞਾਭਾਵਤੋ ‘‘ਅਗ੍ਗਿਹੁਤ੍ਤਮੁਖਾ ਯਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਗ੍ਗਿਹੁਤ੍ਤਸੇਟ੍ਠਾ ਅਗ੍ਗਿਹੁਤ੍ਤਪਧਾਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵੇਦੇ ਸਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤੇਹਿ ਪਠਮਂ ਸਜ੍ਝਾਯਿਤਬ੍ਬਤੋ ਸਾਵਿਤ੍ਤੀ ‘‘ਛਨ੍ਦਸੋ ਮੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਸੇਟ੍ਠਤੋ ਰਾਜਾ ‘‘ਮੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਨਦੀਨਂ ਆਧਾਰਤੋ ਪਟਿਸਰਣਤੋ ਚ ਸਾਗਰੋ ‘‘ਮੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਚਨ੍ਦਯੋਗਵਸੇਨ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਕਤ੍ਤਿਕਾ ਅਜ੍ਜ ਰੋਹਿਨੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਨਨਤੋ ਆਲੋਕਕਰਣਤੋ ਸੋਮ੍ਮਭਾਵਤੋ ਚ ‘‘ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾਨਂ ਮੁਖਂ ਚਨ੍ਦੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਪਨ੍ਤਾਨਂ ਅਗ੍ਗਤ੍ਤਾ ਆਦਿਚ੍ਚੋ ‘‘ਤਪਤਂ ਮੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾਨਂ ਪਨ ਅਗ੍ਗਤ੍ਤਾ ਵਿਸੇਸੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਂ ਸਙ੍ਘਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਪੁਞ੍ਞਂ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨਾਨਂ, ਸਙ੍ਘੋ ਵੇ ਯਜਤਂ ਮੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨ ਸਙ੍ਘੋ ਪੁਞ੍ਞਸ੍ਸ ਆਯਮੁਖਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੫੭੬. ਯਂ ਤਂ ਸਰਣਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਬ੍ਯਾਕਰਣਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਪਞ੍ਚਹਿ ਚਕ੍ਖੂਹਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਭਗਵਾ, ਯਸ੍ਮਾ ਮਯਂ ਇਤੋ ਅਟ੍ਠਮੇ ਦਿਵਸੇ ਤਂ ਸਰਣਂ ਅਗਮਮ੍ਹ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤਰਤ੍ਤੇਨ ਤਵ ਸਾਸਨੇ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇਨ ਦਮਥੇਨ ਦਨ੍ਤਮ੍ਹ. ਅਹੋ ਤੇ ਸਰਣਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾਵੋਤਿ.

੫੭੭-੮. ਤਤੋ ਪਰਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦ੍ਵੀਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਥੁਨਿਤ੍ਵਾ ਤਤਿਯਾਯ ਵਨ੍ਦਨਂ ਯਾਚਤਿ –

੫੭੯.

‘‘ਭਿਕ੍ਖਵੋ ਤਿਸਤਾ ਇਮੇ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਜਲੀਕਤਾ;

ਪਾਦੇ ਵੀਰ ਪਸਾਰੇਹਿ, ਨਾਗਾ ਵਨ੍ਦਨ੍ਤੁ ਸਤ੍ਥੁਨੋ’’ਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸੇਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਸਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੫੮੦. ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗਵਤੋ ਕਿਰ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ ਏਕੋ ਉਪਾਸਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਸੋ ਪੁਤ੍ਤਸੋਕਾਭਿਭੂਤੋ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਨਿਰਾਹਾਰੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸ ਘਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੋਕਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਅਨਿਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਿਰਿਯਾਕਾਰਨਿਮਿਤ੍ਤਵਿਰਹਿਤਂ. ਯਥਾ ਹਿ ‘‘ਯਦਾਹਂ ਅਕ੍ਖਿਂ ਵਾ ਨਿਖਣਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਭਮੁਕਂ ਵਾ ਉਕ੍ਖਿਪਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਤੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਅਵਹਰਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਕਿਰਿਯਾਕਾਰਨਿਮਿਤ੍ਤਮਤ੍ਥਿ, ਨ ਏਵਂ ਜੀਵਿਤੇ. ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਲਦ੍ਧੁਂ ‘‘ਯਾਵਾਹਂ ਇਦਂ ਵਾ ਇਦਂ ਵਾ ਕਰੋਮਿ, ਤਾਵ ਤ੍ਵਂ ਜੀਵ, ਮਾ ਮੀਯਾ’’ਤਿ. ਅਨਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਅਤੋ ਏਵ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਏਕਂਸੇਨ ਅਞ੍ਞਾਤੁਂ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਂ ਵਾ ਏਤ੍ਤਕਂ ਵਾ ਕਾਲਂ ਇਮਿਨਾ ਜੀਵਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਗਤਿਯਾ ਆਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤਵਸੇਨ ਵਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਦੀਨਂ ਪਰਿਮਿਤਂ ਆਯੁ, ਨ ਤਥਾ ਮਚ੍ਚਾਨਂ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਏਕਂਸੇਨ ਅਨਞ੍ਞਾਤਂ.

ਕਸਿਰਨ੍ਤਿ ਅਨੇਕਪਚ੍ਚਯਪਟਿਬਦ੍ਧਵੁਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ ਕਿਚ੍ਛਂ ਨ ਸੁਖਯਾਪਨੀਯਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਤਂ ਅਸ੍ਸਾਸਪਟਿਬਦ੍ਧਞ੍ਚ, ਪਸ੍ਸਾਸਪਟਿਬਦ੍ਧਞ੍ਚ, ਮਹਾਭੂਤਪਟਿਬਦ੍ਧਞ੍ਚ, ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਪਟਿਬਦ੍ਧਞ੍ਚ, ਉਸ੍ਮਾਪਟਿਬਦ੍ਧਞ੍ਚ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਪਟਿਬਦ੍ਧਞ੍ਚ. ਅਨਸ੍ਸਸਨ੍ਤੋਪਿ ਹਿ ਨ ਜੀਵਤਿ ਅਪਸ੍ਸਸਨ੍ਤੋਪਿ. ਚਤੂਸੁ ਚ ਧਾਤੂਸੁ ਕਟ੍ਠਮੁਖਾਦਿਆਸੀਵਿਸਦਟ੍ਠੋ ਵਿਯ ਕਾਯੋ ਪਥਵੀਧਾਤੁਪ੍ਪਕੋਪੇਨ ਤਾਵ ਥਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ ਕਲਿਙ੍ਗਰਸਦਿਸੋ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਪਤ੍ਥਦ੍ਧੋ ਭਵਤੀ ਕਾਯੋ, ਦਟ੍ਠੋ ਕਟ੍ਠਮੁਖੇਨ ਵਾ;

ਪਥਵੀਧਾਤੁਪ੍ਪਕੋਪੇਨ, ਹੋਤਿ ਕਟ੍ਠਮੁਖੇਵ ਸੋ’’ਤਿ. (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੫੮੪);

ਆਪੋਧਾਤੁਪ੍ਪਕੋਪੇਨ ਪੂਤਿਭਾਵਂ ਆਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਗ੍ਘਰਿਤਪੁਬ੍ਬਮਂਸਲੋਹਿਤੋ ਅਟ੍ਠਿਚਮ੍ਮਾਵਸੇਸੋ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਪੂਤਿਕੋ ਭਵਤੀ ਕਾਯੋ, ਦਟ੍ਠੋ ਪੂਤਿਮੁਖੇਨ ਵਾ;

ਆਪੋਧਾਤੁਪ੍ਪਕੋਪੇਨ, ਹੋਤਿ ਪੂਤਿਮੁਖੇਵ ਸੋ’’ਤਿ. (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੫੮੪);

ਤੇਜੋਧਾਤੁਪ੍ਪਕੋਪੇਨ ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੁਯਂ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਸਮਨ੍ਤਾ ਪਰਿਡਯ੍ਹਤਿ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਸਨ੍ਤਤ੍ਤੋ ਭਵਤੀ ਕਾਯੋ, ਦਟ੍ਠੋ ਅਗ੍ਗਿਮੁਖੇਨ ਵਾ;

ਤੇਜੋਧਾਤੁਪ੍ਪਕੋਪੇਨ, ਹੋਤਿ ਅਗ੍ਗਿਮੁਖੇਵ ਸੋ’’ਤਿ. (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੫੮੪);

ਵਾਯੋਧਾਤੁਪ੍ਪਕੋਪੇਨ ਸਞ੍ਛਿਜ੍ਜਮਾਨਸਨ੍ਧਿਬਨ੍ਧਨੋ ਪਾਸਾਣੇਹਿ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਸਞ੍ਚੁਣ੍ਣਿਯਮਾਨਟ੍ਠਿਕੋ ਵਿਯ ਚ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਭਵਤੀ ਕਾਯੋ, ਦਟ੍ਠੋ ਸਤ੍ਥਮੁਖੇਨ ਵਾ;

ਵਾਯੋਧਾਤੁਪ੍ਪਕੋਪੇਨ, ਹੋਤਿ ਸਤ੍ਥਮੁਖੇਵ ਸੋ’’ਤਿ. (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੫੮੪);

ਧਾਤੁਪ੍ਪਕੋਪਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਕਾਯੋਪਿ ਚ ਨ ਜੀਵਤਿ. ਯਦਾ ਪਨ ਤਾ ਧਾਤੁਯੋ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਦਿਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤਾਪਿ ਸਮਂ ਵਹਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਜੀਵਿਤਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਏਵਂ ਮਹਾਭੂਤਪਟਿਬਦ੍ਧਞ੍ਚ ਜੀਵਿਤਂ. ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਪਨ ਆਹਾਰੁਪਚ੍ਛੇਦੇਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਜੀਵਿਤਕ੍ਖਯੋ ਪਾਕਟੋ ਏਵ. ਏਵਂ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਪਟਿਬਦ੍ਧਞ੍ਚ ਜੀਵਿਤਂ. ਤਥਾ ਅਸਿਤਪੀਤਾਦਿਪਰਿਪਾਕੇ ਕਮ੍ਮਜਤੇਜੇ ਖੀਣੇ ਸਤ੍ਤਾ ਜੀਵਿਤਕ੍ਖਯਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਾਪਿ ਪਾਕਟਾ ਏਵ. ਏਵਂ ਉਸ੍ਮਾਪਟਿਬਦ੍ਧਞ੍ਚ ਜੀਵਿਤਂ. ਵਿਞ੍ਞਾਣੇ ਪਨ ਨਿਰੁਦ੍ਧੇ ਨਿਰੁਦ੍ਧਤੋ ਪਭੁਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਨ ਹੋਤਿ ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਲੋਕੇ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਏਵਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਪਟਿਬਦ੍ਧਞ੍ਚ ਜੀਵਿਤਂ. ਏਵਂ ਅਨੇਕਪਚ੍ਚਯਪਟਿਬਦ੍ਧਵੁਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ ਕਸਿਰਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਪਰਿਤ੍ਤਞ੍ਚਾਤਿ ਅਪ੍ਪਕਂ, ਦੇਵਾਨਂ ਜੀਵਿਤਂ ਉਪਨਿਧਾਯ ਤਿਣਗ੍ਗੇ ਉਸ੍ਸਾਵਬਿਨ੍ਦੁਸਦਿਸਂ, ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਅਭਾਵੇਨ ਵਾ ਪਰਿਤ੍ਤਂ. ਅਤਿਦੀਘਾਯੁਕੋਪਿ ਹਿ ਸਤ੍ਤੋ ਅਤੀਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਜੀਵਿਤ੍ਥ ਨ ਜੀਵਤਿ ਨ ਜੀਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਨਾਗਤੇਨ ਜੀਵਿਸ੍ਸਤਿ ਨ ਜੀਵਤਿ ਨ ਜੀਵਿਤ੍ਥ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਜੀਵਤਿ ਨ ਜੀਵਿਤ੍ਥ ਨ ਜੀਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ –

‘‘ਜੀਵਿਤਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਚ, ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾ ਚ ਕੇਵਲਾ;

ਏਕਚਿਤ੍ਤਸਮਾਯੁਤ੍ਤਾ, ਲਹੁਸੋ ਵਤ੍ਤਤੇ ਖਣੋ.

‘‘ਚੁਲ੍ਲਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਕਪ੍ਪਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਯੇ ਮਰੂ;

ਨਤ੍ਵੇਵ ਤੇਪਿ ਜੀਵਨ੍ਤਿ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਸਂਯੁਤਾ’’ਤਿ. (ਮਹਾਨਿ. ੧੦);

ਤਞ੍ਚ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਸਂਯੁਤਨ੍ਤਿ ਤਞ੍ਚ ਜੀਵਿਤਂ ਏਵਂ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਮਨਞ੍ਞਾਤਂ ਕਸਿਰਂ ਪਰਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸਮਾਨਮ੍ਪਿ ਸੀਤੁਣ੍ਹਡਂਸਮਕਸਾਦਿਸਮ੍ਫਸ੍ਸਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖਵਿਪਰਿਣਾਮਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖੇਹਿ ਸਂਯੁਤਂ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਸ੍ਮਾ ਈਦਿਸਂ ਮਚ੍ਚਾਨਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤ੍ਵਂ ਯਾਵ ਤਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਾਵ ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਮੇਵ ਬ੍ਰੂਹਯ, ਮਾ ਪੁਤ੍ਤਮਨੁਸੋਚਾਤਿ.

੫੮੧. ਅਥਾਪਿ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਸਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੂਪਕਰਣੇਹਿ ਪੁਤ੍ਤਂ ਅਨੁਰਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਮੇ ਸੋ ਮਤੋ, ਤੇਨ ਸੋਚਾਮੀ’’ਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਮਾ ਸੋਚਿ. ਨ ਹਿ ਸੋ ਉਪਕ੍ਕਮੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਯੇਨ ਜਾਤਾ ਨ ਮਿਯ੍ਯਰੇ, ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਕੇਨਚਿ ਉਪਕ੍ਕਮੇਨ ਜਾਤਾ ਸਤ੍ਤਾ ਮਾ ਮਰਨ੍ਤੂਤਿ ਰਕ੍ਖਿਤੁਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਯਸ੍ਮਾ ਸੋ ‘‘ਜਰਂ ਪਤ੍ਵਾ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਰਣਂ ਅਨੁਰੂਪਂ, ਅਤਿਦਹਰੋ ਮੇ ਪੁਤ੍ਤੋ ਮਤੋ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਹ ‘‘ਜਰਮ੍ਪਿ ਪਤ੍ਵਾ ਮਰਣਂ, ਏਵਂਧਮ੍ਮਾ ਹਿ ਪਾਣਿਨੋ’’ਤਿ, ਜਰਂ ਪਤ੍ਵਾਪਿ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾਪਿ ਮਰਣਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਯਮੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੫੮੨. ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਾਧੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਫਲਾਨਮਿਵ ਪਕ੍ਕਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਥਾ ਫਲਾਨਂ ਪਕ੍ਕਾਨਂ ਯਸ੍ਮਾ ਸੂਰਿਯੁਗ੍ਗਮਨਤੋ ਪਭੁਤਿ ਸੂਰਿਯਾਤਪੇਨ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਮਾਨੇ ਰੁਕ੍ਖੇ ਪਥਵਿਰਸੋ ਚ ਆਪੋਰਸੋ ਚ ਪਤ੍ਤਤੋ ਸਾਖਂ ਸਾਖਤੋ ਖਨ੍ਧਂ ਖਨ੍ਧਤੋ ਮੂਲਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਮੂਲਤੋ ਪਥਵਿਮੇਵ ਪਵਿਸਤਿ, ਓਗਮਨਤੋ ਪਭੁਤਿ ਪਨ ਪਥਵਿਤੋ ਮੂਲਂ ਮੂਲਤੋ ਖਨ੍ਧਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਸਾਖਾਪਤ੍ਤਪਲ੍ਲਵਾਦੀਨਿ ਪੁਨ ਆਰੋਹਤਿ, ਏਵਂ ਆਰੋਹਨ੍ਤੋ ਚ ਪਰਿਪਾਕਗਤੇ ਫਲੇ ਵਣ੍ਟਮੂਲਂ ਨ ਪਵਿਸਤਿ. ਅਥ ਸੂਰਿਯਾਤਪੇਨ ਤਪ੍ਪਮਾਨੇ ਵਣ੍ਟਮੂਲੇ ਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਤੇਨ ਤਾਨਿ ਫਲਾਨਿ ਪਾਤੋ ਪਾਤੋ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਪਤਨ੍ਤਿ, ਨੇਸਂ ਪਾਤੋ ਪਤਨਤੋ ਭਯਂ ਹੋਤਿ, ਪਤਨਾ ਭਯਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਜਾਤਾਨਂ ਮਚ੍ਚਾਨਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਮਰਣਤੋ ਭਯਂ. ਪਕ੍ਕਫਲਸਦਿਸਾ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾਤਿ.

੫੮੩-੬. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ ‘‘ਯਥਾਪਿ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਸ੍ਸ…ਪੇ… ਜੀਵਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਦਹਰਾ ਚ…ਪੇ… ਪਰਾਯਣਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਗਣ੍ਹ, ਏਵਞ੍ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੇਸਂ ਮਚ੍ਚੁ…ਪੇ… ਞਾਤੀ ਵਾ ਪਨ ਞਾਤਕੇ’’ਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਗਣ੍ਹ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਨ ਪਿਤਾ ਤਾਯਤੇ ਪੁਤ੍ਤਂ, ਞਾਤੀ ਵਾ ਪਨ ਞਾਤਕੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਪੇਕ੍ਖਤਂਯੇਵ…ਪੇ… ਨੀਯਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਅਯਂ ਯੋਜਨਾ – ਪਸ੍ਸਮਾਨਾਨਂਯੇਵ ਞਾਤੀਨਂ ‘‘ਅਮ੍ਮ, ਤਾਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪੁਥੁ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਕਂ ਲਾਲਪਤਂਯੇਵ ਮਚ੍ਚਾਨਂ ਏਕਮੇਕੋ ਮਚ੍ਚੋ ਯਥਾ ਗੋ ਵਜ੍ਝੋ ਏਵਂ ਨੀਯਤਿ, ਏਵਂ ਪਸ੍ਸ, ਉਪਾਸਕ, ਯਾਵ ਅਤਾਣੋ ਲੋਕੋਤਿ.

੫੮੭. ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਦਯੋ ਧਿਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਤੇ ‘‘ਏਵਮਬ੍ਭਾਹਤੋ ਲੋਕੋ ਮਚ੍ਚੁਨਾ ਚ ਜਰਾਯ ਚ, ਸੋ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਤ੍ਤਾਣਂ ਕਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਧੀਰਾ ਨ ਸੋਚਨ੍ਤਿ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਲੋਕਪਰਿਯਾਯਂ. ਇਮਂ ਲੋਕਸਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਨ ਸੋਚਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੫੮੮. ਤ੍ਵਂ ਪਨ ਯਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਂ…ਪੇ… ਪਰਿਦੇਵਸਿ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਸ੍ਸ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਂ ਆਗਤਸ੍ਸ ਆਗਤਮਗ੍ਗਂ ਵਾ ਇਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਤਸ੍ਸ ਗਤਮਗ੍ਗਂ ਵਾ ਨ ਜਾਨਾਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਇਮੇ ਉਭੋ ਅਨ੍ਤੇ ਅਸਮ੍ਪਸ੍ਸਂ ਨਿਰਤ੍ਥਂ ਪਰਿਦੇਵਸਿ. ਧੀਰਾ ਪਨ ਤੇ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਲੋਕਪਰਿਯਾਯਂ ਨ ਸੋਚਨ੍ਤੀਤਿ.

੫੮੯. ਇਦਾਨਿ ‘‘ਨਿਰਤ੍ਥਂ ਪਰਿਦੇਵਸੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਪਰਿਦੇਵਨਾਯ ਨਿਰਤ੍ਥਕਭਾਵਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਰਿਦੇਵਯਮਾਨੋ ਚੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਉਦਬ੍ਬਹੇਤਿ ਉਬ੍ਬਹੇਯ੍ਯ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਞ੍ਜਨੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਹਿਂਸਮਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਬਾਧੇਨ੍ਤੋ. ਕਯਿਰਾ ਚੇ ਨਂ ਵਿਚਕ੍ਖਣੋਤਿ ਯਦਿ ਤਾਦਿਸੋ ਕਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਂ ਉਦਬ੍ਬਹੇ, ਵਿਚਕ੍ਖਣੋਪਿ ਨਂ ਪਰਿਦੇਵਂ ਕਰੇਯ੍ਯ.

੫੯੦. ਨ ਹਿ ਰੁਣ੍ਣੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਯਂ ਯੋਜਨਾ – ਨ ਪਨ ਕੋਚਿ ਰੁਣ੍ਣੇਨ ਵਾ ਸੋਕੇਨ ਵਾ ਚੇਤਸੋ ਸਨ੍ਤਿਂ ਪਪ੍ਪੋਤਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਰੋਦਤੋ ਸੋਚਤੋ ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ ਅਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੇ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਰੀਰਞ੍ਚ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਿਯਾਦੀਹਿ ਉਪਹਞ੍ਞਤੀਤਿ.

੫੯੧. ਨ ਤੇਨ ਪੇਤਾਤਿ ਤੇਨ ਪਰਿਦੇਵਨੇਨ ਕਾਲਕਤਾ ਨ ਪਾਲੇਨ੍ਤਿ ਨ ਯਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਂ ਤੇਸਂ ਉਪਕਾਰਾਯ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਰਤ੍ਥਾ ਪਰਿਦੇਵਨਾਤਿ.

੫੯੨. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਨਿਰਤ੍ਥਾ, ਅਨਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਆਵਹਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਸੋਕਮਪ੍ਪਜਹਂ …ਪੇ… ਵਸਮਨ੍ਵਗੂ. ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਤ੍ਥੁਨਨ੍ਤੋਤਿ ਅਨੁਸੋਚਨ੍ਤੋ. ਵਸਮਨ੍ਵਗੂਤਿ ਵਸਂ ਗਤੋ.

੫੯੩. ਏਵਮ੍ਪਿ ਨਿਰਤ੍ਥਕਤ੍ਤਂ ਅਨਤ੍ਥਾਵਹਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸੋਕਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸੋਕਵਿਨਯਤ੍ਥਂ ਓਵਦਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਪਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਗਮਿਨੇਤਿ ਗਮਿਕੇ, ਪਰਲੋਕਗਮਨਸਜ੍ਜੇ ਠਿਤੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਫਨ੍ਦਨ੍ਤੇਵਿਧ ਪਾਣਿਨੋਤਿ ਮਰਣਭਯੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨੇਯੇਵ ਇਧ ਸਤ੍ਤੇ.

੫੯੪. ਯੇਨ ਯੇਨਾਤਿ ਯੇਨਾਕਾਰੇਨ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ‘‘ਦੀਘਾਯੁਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਰੋਗੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਤਂ ਅਞ੍ਞਥਾਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਿਤੋ ਮਰਤਿਪਿ, ਰੋਗੀਪਿ ਹੋਤਿ. ਏਤਾਦਿਸੋ ਅਯਂ ਵਿਨਾਭਾਵੋ ਮਞ੍ਞਿਤਪ੍ਪਚ੍ਚਨੀਕੇਨ ਹੋਤਿ, ਪਸ੍ਸ, ਉਪਾਸਕ, ਲੋਕਸਭਾਵਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

੫੯੬. ਅਰਹਤੋ ਸੁਤ੍ਵਾਤਿ ਇਮਂ ਏਵਰੂਪਂ ਅਰਹਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ. ਨੇਸੋ ਲਬ੍ਭਾ ਮਯਾ ਇਤੀਤਿ ਸੋ ਪੇਤੋ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਮਯਾ ਪੁਨ ਜੀਵਤੂ’’ਤਿ ਨ ਲਬ੍ਭਾ ਇਤਿ ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤੋ, ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਪਰਿਦੇਵਿਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੫੯੭. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ – ‘‘ਯਥਾ ਸਰਣਮਾਦਿਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਧਂਸਯੇ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਧੀਰੋ ਧਿਤਿਸਮ੍ਪਦਾਯ, ਸਪਞ੍ਞੋ ਸਾਭਾਵਿਕਪਞ੍ਞਾਯ, ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਪਞ੍ਞਾਯ, ਕੁਸਲੋ ਚਿਨ੍ਤਕਜਾਤਿਕਤਾਯ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਚਿਨ੍ਤਾਮਯਸੁਤਮਯਭਾਵਨਾਮਯਪਞ੍ਞਾਹਿ ਵਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

੫੯੮-੯. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਸੋਕਮੇਵ, ਪਰਿਦੇਵਂ…ਪੇ… ਸਲ੍ਲਮਤ੍ਤਨੋ. ਤਤ੍ਥ ਪਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਂ. ਦੋਮਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਚੇਤਸਿਕਦੁਕ੍ਖਂ. ਅਬ੍ਬਹੇਤਿ ਉਦ੍ਧਰੇ. ਸਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਏਤਮੇਵ ਤਿਪ੍ਪਕਾਰਂ ਦੁਨ੍ਨੀਹਰਣਟ੍ਠੇਨ ਅਨ੍ਤੋਵਿਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ ਚ ਸਲ੍ਲਂ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਤ੍ਤਵਿਧਂ ਰਾਗਾਦਿਸਲ੍ਲਂ ਵਾ. ਏਤਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹੇ ਸਲ੍ਲੇ ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਸਲ੍ਲੋ…ਪੇ… ਨਿਬ੍ਬੁਤੋਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਸਿਤੋਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ. ਪਪ੍ਪੁਯ੍ਯਾਤਿ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ. ਸੇਸਂ ਇਧ ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਵਣ੍ਣਿਤਂ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਵਾਸੇਟ੍ਠਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਵਾਸੇਟ੍ਠਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਯਮੇਵ ਯਾਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਂ ਪਨਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨਿ ਚ ਪਦਾਨਿ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਾ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ. ਇਚ੍ਛਾਨਙ੍ਗਲੋਤਿ ਗਾਮਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਾਨਂ ਚਙ੍ਕੀ ਤਾਰੁਕ੍ਖੋ ਤੋਦੇਯ੍ਯੋਤਿ ਵੋਹਾਰਨਾਮਮੇਤਂ. ਪੋਕ੍ਖਰਸਾਤਿ ਜਾਣੁਸ੍ਸੋਣੀਤਿ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਂ. ਤੇਸੁ ਕਿਰ ਏਕੋ ਹਿਮਵਨ੍ਤਪਸ੍ਸੇ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਪਦੁਮੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਤਾਪਸੋ ਤਂ ਪਦੁਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਸਯਿਤਂ ਦਾਰਕਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਂਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਪੋਕ੍ਖਰੇ ਸਯਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਪੋਕ੍ਖਰਸਾਤੀ’’ਤਿ ਚਸ੍ਸ ਨਾਮਮਕਾਸਿ. ਏਕਸ੍ਸ ਠਾਨਨ੍ਤਰੇ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਂ. ਤੇਨ ਕਿਰ ਜਾਣੁਸ੍ਸੋਣਿਨਾਮਕਂ ਪੁਰੋਹਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਲਦ੍ਧਂ, ਸੋ ਤੇਨੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯਿ.

ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਾ ਕਸ੍ਮਾ ਇਚ੍ਛਾਨਙ੍ਗਲੇ ਪਟਿਵਸਨ੍ਤੀਤਿ? ਵੇਦਸਜ੍ਝਾਯਨਪਰਿਵੀਮਂਸਨਤ੍ਥਂ. ਤੇਨ ਕਿਰ ਸਮਯੇਨ ਕੋਸਲਜਨਪਦੇ ਵੇਦਕਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵੇਦਾਨਂ ਸਜ੍ਝਾਯਕਰਣਤ੍ਥਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੂਪਪਰਿਕ੍ਖਣਤ੍ਥਞ੍ਚ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਗਾਮੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਤੇਪਿ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭੋਗਗਾਮਤੋ ਆਗਮ੍ਮ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਵਸਨ੍ਤਿ.

ਵਾਸੇਟ੍ਠਭਾਰਦ੍ਵਾਜਾਨਨ੍ਤਿ ਵਾਸੇਟ੍ਠਸ੍ਸ ਚ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸ੍ਸ ਚ. ਅਯਮਨ੍ਤਰਾਕਥਾਤਿ ਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਹਾਯਕਭਾਵਾਨੁਰੂਪਂ ਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤਾ ਅਨੁਵਿਚਰਿਂਸੁ, ਤਸ੍ਸਾ ਕਥਾਯ ਅਨ੍ਤਰਾ ਵੇਮਜ੍ਝੇਯੇਵ ਅਯਂ ਅਞ੍ਞਾ ਕਥਾ ਉਦਪਾਦੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋਤਿ ਸਂਸੁਦ੍ਧਕੁਚ੍ਛਿਕੋ, ਸਂਸੁਦ੍ਧਾਯ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਏਵ ਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਸਮਵੇਪਾਕਿਨਿਯਾ ਗਹਣਿਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਹਿ ਉਦਰਗ੍ਗਿ ‘‘ਗਹਣੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਇਧ ਪਨ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿ. ਯਾਵ ਸਤ੍ਤਮਾਤਿ ਮਾਤੁ ਮਾਤਾ, ਪਿਤੁ ਪਿਤਾਤਿ ਏਵਂ ਪਟਿਲੋਮੇਨ ਯਾਵ ਸਤ੍ਤ ਜਾਤਿਯੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਿਤਾਮਹੋ ਚ ਪਿਤਾਮਹੀ ਚ ਪਿਤਾਮਹਾ, ਤਥਾ ਮਾਤਾਮਹੋ ਚ ਮਾਤਾਮਹੀ ਚ ਮਾਤਾਮਹਾ, ਪਿਤਾਮਹਾ ਚ ਮਾਤਾਮਹਾ ਚ ਪਿਤਾਮਹਾਯੇਵ. ਪਿਤਾਮਹਾਨਂ ਯੁਗਂ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਂ. ਯੁਗਨ੍ਤਿ ਆਯੁਪ੍ਪਮਾਣਂ. ਅਭਿਲਾਪਮਤ੍ਤਮੇਵ ਚੇਤਂ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਪਿਤਾਮਹਾਯੇਵ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਂ. ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋਤਿ ਜਾਤਿਂ ਆਰਬ੍ਭ ‘‘ਕਿਂ ਸੋ’’ਤਿ ਕੇਨਚਿ ਅਨਵਞ੍ਞਾਤੋ. ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋਤਿ ਜਾਤਿਸਨ੍ਦੋਸਵਾਦੇਨ ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬੋ. ਵਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਆਚਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਸਞ੍ਞਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਞਾਪੇਤੁਂ ਬੋਧੇਤੁਂ, ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਆਯਾਮਾਤਿ ਗਚ੍ਛਾਮ.

੬੦੦. ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਪਟਿਞ੍ਞਾਤਾਤਿ ‘‘ਤੇਵਿਜ੍ਜਾ ਤੁਮ੍ਹੇ’’ਤਿ ਏਵਂ ਮਯਂ ਆਚਰਿਯੇਹਿ ਚ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਪਟਿਜਾਨਿਮ੍ਹਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਸ੍ਮਾਤਿ ਭਵਾਮ. ਉਭੋਤਿ ਦ੍ਵੇਪਿ ਜਨਾ. ਅਹਂ ਪੋਕ੍ਖਰਸਾਤਿਸ੍ਸ, ਤਾਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾਯਂ ਮਾਣਵੋਤਿ ਅਹਂ ਪੋਕ੍ਖਰਸਾਤਿਸ੍ਸ ਜੇਟ੍ਠਨ੍ਤੇਵਾਸੀ ਅਗ੍ਗਸਿਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਤਾਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਭਣਤਿ ਆਚਰਿਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ.

੬੦੧. ਤੇਵਿਜ੍ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਤਿਵੇਦਾਨਂ. ਕੇਵਲਿਨੋਤਿ ਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤਾ. ਅਸ੍ਮਸੇਤਿ ਅਮ੍ਹ ਭਵਾਮ. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਕੇਵਲਿਭਾਵਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਪਦਕਸ੍ਮਾ…ਪੇ… ਸਾਦਿਸਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਜਪ੍ਪੇਤਿ ਵੇਦੇ. ਕਮ੍ਮੁਨਾਤਿ ਦਸਵਿਧੇਨ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਕਮ੍ਮੁਨਾ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਵਿਧਂ ਕਾਯਵਚੀਕਮ੍ਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਯਤੋ ਖੋ ਭੋ ਸੀਲਵਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਿਵਿਧਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਵਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹਿ ਆਚਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ.

੬੦੨-੫. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਵਚਨਨ੍ਤਰੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਅਹਞ੍ਚ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਬ੍ਰੂਮੀ’’ਤਿ. ਖਯਾਤੀਤਨ੍ਤਿ ਊਨਭਾਵਂ ਅਤੀਤਂ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੇਚ੍ਚਾਤਿ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ. ਨਮਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਨਮੋ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਂ ਲੋਕੇ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਨ੍ਧਕਾਰੇ ਲੋਕੇ, ਤਂ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ ਵਿਧਮਿਤ੍ਵਾ ਲੋਕਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਦਿਅਤ੍ਥਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਚਕ੍ਖੁ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ.

੬੦੬. ਏਵਂ ਅਭਿਤ੍ਥਵਿਤ੍ਵਾ ਵਾਸੇਟ੍ਠੇਨ ਯਾਚਿਤੋ ਭਗਵਾ ਦ੍ਵੇਪਿ ਜਨੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਤੇਸਂ ਵੋ ਅਹਂ ਬ੍ਯਕ੍ਖਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਬ੍ਯਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਤਾਵ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਚਿਨ੍ਤਾ, ਕੀਟਪਟਙ੍ਗਤਿਣਰੁਕ੍ਖਤੋ ਪਭੁਤਿ ਵੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਂ ਬ੍ਯਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਏਵਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਕਥਾਯ ਵਿਨੇਤਬ੍ਬਾ ਹਿ ਤੇ ਮਾਣਵਕਾ. ਜਾਤਿਵਿਭਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਵਿਤ੍ਥਾਰਂ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾ ਹਿ ਜਾਤਿਯੋਤਿ ਤੇਸਂ ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਪਾਣਾਨਂ ਜਾਤਿਯੋ ਅਞ੍ਞਾ ਅਞ੍ਞਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੦੭. ਤਤੋ ਪਾਣਾਨਂ ਜਾਤਿਵਿਭਙ੍ਗੇ ਕਥੇਤਬ੍ਬੇ ‘‘ਤਿਣਰੁਕ੍ਖੇਪਿ ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿ ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਕਾਨਂ ਤਾਵ ਕਥੇਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧੋ. ਤਂ ਕਿਮਤ੍ਥਮਿਤਿ ਚੇ? ਉਪਾਦਿਨ੍ਨੇਸੁ ਸੁਖਞਾਪਨਤ੍ਥਂ. ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨੇਸੁ ਹਿ ਜਾਤਿਭੇਦੇ ਗਹਿਤੇ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨੇਸੁ ਸੋ ਪਾਕਟਤਰੋ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਿਣਾਨਿ ਨਾਮ ਅਨ੍ਤੋਫੇਗ੍ਗੂਨਿ ਬਹਿਸਾਰਾਨਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਲਨਾਲ਼ਿਕੇਰਾਦਯੋਪਿ ਤਿਣਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਰੁਕ੍ਖਾ ਨਾਮ ਬਹਿਫੇਗ੍ਗੂ ਅਨ੍ਤੋਸਾਰਾ. ਤਿਣਾਨਿ ਚ ਰੁਕ੍ਖਾ ਚ ਤਿਣਰੁਕ੍ਖਾ. ਤੇ ਉਪਯੋਗਬਹੁਵਚਨੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਤਿਣਰੁਕ੍ਖੇਪਿ ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿ. ਨ ਚਾਪਿ ਪਟਿਜਾਨਰੇਤਿ ‘‘ਮਯਂ ਤਿਣਾ, ਮਯਂ ਰੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਨ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਲਿਙ੍ਗਂ ਜਾਤਿਮਯਨ੍ਤਿ ਅਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਚ ਤੇਸਂ ਜਾਤਿਮਯਮੇਵ ਸਣ੍ਠਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮੂਲਭੂਤਤਿਣਾਦਿਸਦਿਸਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾ ਹਿ ਜਾਤਿਯੋ, ਯਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਾ ਤਿਣਜਾਤਿ, ਅਞ੍ਞਾ ਰੁਕ੍ਖਜਾਤਿ; ਤਿਣੇਸੁਪਿ ਅਞ੍ਞਾ ਤਾਲਜਾਤਿ, ਅਞ੍ਞਾ ਨਾਲ਼ਿਕੇਰਜਾਤੀਤਿ ਏਵਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਂ.

ਤੇਨ ਕਿਂ ਦੀਪੇਤਿ? ਯਂ ਜਾਤਿਵਸੇਨ ਨਾਨਾ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਪਰੇਸਂ ਵਾ ਉਪਦੇਸਂ ਵਿਨਾਪਿ ਅਞ੍ਞਜਾਤਿਤੋ ਵਿਸੇਸੇਨ ਗਯ੍ਹਤਿ. ਯਦਿ ਚ ਜਾਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਸੋਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਪਰੇਸਂ ਵਾ ਉਪਦੇਸਂ ਵਿਨਾ ਖਤ੍ਤਿਯਤੋ ਵੇਸ੍ਸਸੁਦ੍ਦਤੋ ਵਾ ਵਿਸੇਸੇਨ ਗਯ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਨ ਚ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਜਾਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ. ਪਰਤੋ ਪਨ ‘‘ਯਥਾ ਏਤਾਸੁ ਜਾਤੀਸੂ’’ਤਿ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਵਚੀਭੇਦੇਨੇਵ ਆਵਿਕਰਿਸ੍ਸਤਿ.

੬੦੮. ਏਵਂ ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨੇਸੁ ਜਾਤਿਭੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨੇਸੁ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤੋ ਕੀਟੇ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕੀਟਾਤਿ ਕਿਮਯੋ. ਪਟਙ੍ਗਾਤਿ ਪਟਙ੍ਗਾਯੇਵ. ਯਾਵ ਕੁਨ੍ਥਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕੇਤਿ ਕੁਨ੍ਥਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੦੯. ਖੁਦ੍ਦਕੇਤਿ ਕਾਲ਼ਕਕਣ੍ਡਕਾਦਯੋ. ਮਹਲ੍ਲਕੇਤਿ ਸਸਬਿਲ਼ਾਰਾਦਯੋ. ਸਬ੍ਬੇ ਹਿ ਤੇ ਅਨੇਕਵਣ੍ਣਾ.

੬੧੦. ਪਾਦੂਦਰੇਤਿ ਉਦਰਪਾਦੇ, ਉਦਰਂਯੇਵ ਯੇਸਂ ਪਾਦਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਦੀਘਪਿਟ੍ਠਿਕੇਤਿ ਸਪ੍ਪਾਨਞ੍ਹਿ ਸੀਸਤੋ ਯਾਵ ਨਙ੍ਗੁਟ੍ਠਾ ਪਿਟ੍ਠਿ ਏਵ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਤੇ ‘‘ਦੀਘਪਿਟ੍ਠਿਕਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਤੇਪਿ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਾ ਆਸੀਵਿਸਾਦਿਭੇਦੇਨ.

੬੧੧. ਓਦਕੇਤਿ ਉਦਕਮ੍ਹਿ ਜਾਤੇ. ਮਚ੍ਛਾਪਿ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਾ ਰੋਹਿਤਮਚ੍ਛਾਦਿਭੇਦੇਨ.

੬੧੨. ਪਕ੍ਖੀਤਿ ਸਕੁਣੇ. ਤੇ ਹਿ ਪਕ੍ਖਾਨਂ ਅਤ੍ਥਿਤਾਯ ‘‘ਪਕ੍ਖੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਪਤ੍ਤੇਹਿ ਯਨ੍ਤੀਤਿ ਪਤ੍ਤਯਾਨਾ. ਵੇਹਾਸੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਹਙ੍ਗਮਾ. ਤੇਪਿ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਾ ਕਾਕਾਦਿਭੇਦੇਨ.

੬੧੩. ਏਵਂ ਥਲਜਲਾਕਾਸਗੋਚਰਾਨਂ ਪਾਣਾਨਂ ਜਾਤਿਭੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯੇਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ, ਤਂ ਆਵਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਥਾ ਏਤਾਸੂ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਾਧਿਪ੍ਪਾਯਵਣ੍ਣਨਾਵਸੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੬੧੪-੬. ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਸਯਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨ ਕੇਸੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਯੋਜਨਾ – ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਲਿਙ੍ਗਂ ਜਾਤਿਮਯਂ ਪੁਥੂ’’ਤਿ, ਤਂ ਏਵਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ, ਨ ਕੇਸੇਹੀਤਿ. ਨ ਹਿ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਈਦਿਸਾ ਕੇਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਖਤ੍ਤਿਯਾਨਂ ਈਦਿਸਾ’’ਤਿ ਨਿਯਮੋ ਅਤ੍ਥਿ ਯਥਾ ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਮਿਗਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਲਿਙ੍ਗਂ ਜਾਤਿਮਯਂ ਨੇਵ, ਯਥਾ ਅਞ੍ਞਾਸੁ ਜਾਤਿਸੂਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਗਮਨਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਸ੍ਸ ਯੋਜਨਾ – ਤਦੇਵ ਯਸ੍ਮਾ ਇਮੇਹਿ ਕੇਸਾਦੀਹਿ ਨਤ੍ਥਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਲਿਙ੍ਗਂ ਜਾਤਿਮਯਂ ਪੁਥੁ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਮੇਤਂ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦਿਭੇਦੇਸੁ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਲਿਙ੍ਗਂ ਜਾਤਿਮਯਂ ਨੇਵ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞਾਸੁ ਜਾਤੀਸੂ’’ਤਿ.

੬੧੭. ਇਦਾਨਿ ਏਵਂ ਜਾਤਿਭੇਦੇ ਅਸਨ੍ਤੇਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਖਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਇਦਂ ਨਾਨਤ੍ਤਂ ਯਥਾ ਜਾਤਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਚ੍ਚਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਏਤਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਾਨਂ ਵਿਯ ਯੋਨਿਸਿਦ੍ਧਮੇਵ ਕੇਸਾਦਿਸਣ੍ਠਾਨਾਨਤ੍ਤਂ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਰੀਰੇਸੁ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ. ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਪਨ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਯਦੇਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਖਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਨਾਨਤ੍ਤਵਿਧਾਨਪਰਿਯਾਯਂ ਵੋਕਾਰਂ, ਤਂ ਵੋਕਾਰਞ੍ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਮਞ੍ਞਾਯ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਵੋਹਾਰਮਤ੍ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.

੬੧੯-੬੨੫. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਭਗਵਾ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸ੍ਸ ਵਾਦਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਦਿ ਜਾਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਆਜੀਵਸੀਲਾਚਾਰਵਿਪਨ੍ਨੋਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਪੋਰਾਣਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਭਾਵਂ ਨ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਚ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਪਣ੍ਡਿਤਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਾਸੇਟ੍ਠਸ੍ਸ ਵਾਦਪਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੋ ਹਿ ਕੋਚਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਅਟ੍ਠ ਗਾਥਾਯੋ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਗੋਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਖੇਤ੍ਤਰਕ੍ਖਂ, ਕਸਿਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਥਵੀ ਹਿ ‘‘ਗੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਪ੍ਪਭੇਦੋ ਚ ਖੇਤ੍ਤਂ. ਪੁਥੁਸਿਪ੍ਪੇਨਾਤਿ ਤਨ੍ਤਵਾਯਕਮ੍ਮਾਦਿਨਾਨਾਸਿਪ੍ਪੇਨ. ਵੋਹਾਰਨ੍ਤਿ ਵਣਿਜ੍ਜਂ. ਪਰਪੇਸ੍ਸੇਨਾਤਿ ਪਰੇਸਂ ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚੇਨ. ਇਸ੍ਸਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਆਵੁਧਜੀਵਿਕਂ, ਉਸੁਞ੍ਚ ਸਤ੍ਤਿਞ੍ਚਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪੋਰੋਹਿਚ੍ਚੇਨਾਤਿ ਪੁਰੋਹਿਤਕਮ੍ਮੇਨ.

੬੨੬. ਏਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਮਯੇਨ ਚ ਲੋਕਵੋਹਾਰੇਨ ਚ ਆਜੀਵਸੀਲਾਚਾਰਵਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਭਾਵਂ ਸਾਧੇਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਨ ਜਾਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਗੁਣੇਹਿ ਪਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਕੁਲੇ ਜਾਤੋ ਯੋ ਗੁਣਵਾ, ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਞਾਯੋਤਿ ਏਵਮੇਤਂ ਞਾਯਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਆਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਦੇਵ ਞਾਯਂ ਵਚੀਭੇਦੇਨ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਨ ਚਾਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਬ੍ਰੂਮੀ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਅਹਂ ਪਨ ਯ੍ਵਾਯਂ ਚਤੂਸੁ ਯੋਨੀਸੁ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਜਾਤੋ, ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਵਾ ਵਿਸੇਸੇਨ ਯੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਮਞ੍ਞਿਤਾਯ ਮਾਤਰਿ ਸਮ੍ਭੂਤੋ, ਤਂ ਯੋਨਿਜਂ ਮਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭਵਂ ਯਾ ਚਾਯਂ ‘‘ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੩੦੩; ਮ. ਨਿ. ੨.੪੨੪) ਨਯੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਸਙ੍ਖਾਤਾ ਯੋਨਿ ਕਥੀਯਤਿ, ‘‘ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ਮਾਤੁਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਤਤੋਪਿ ਜਾਤਸਮ੍ਭੂਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਯੋਨਿਜੋ ਮਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭਵੋ’’ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਯੋਨਿਜਂ ਮਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭਵਂ ਇਮਿਨਾ ਚ ਯੋਨਿਜਮਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭਵਮਤ੍ਤੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨ ਬ੍ਰੂਮਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਭੋ ਭੋ’’ਤਿ ਵਚਨਮਤ੍ਤੇਨ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਸਕਿਞ੍ਚਨੇਹਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਭੋਵਾਦੀ ਨਾਮ ਸੋ ਹੋਤਿ, ਸਚੇ ਹੋਤਿ ਸਕਿਞ੍ਚਨੋ. ਯੋ ਪਨਾਯਂ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਕੁਲੇ ਜਾਤੋਪਿ ਰਾਗਾਦਿਕਿਞ੍ਚਨਾਭਾਵੇਨ ਅਕਿਞ੍ਚਨੋ, ਸਬ੍ਬਗਹਣਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ ਚ ਅਨਾਦਾਨੋ, ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਅਨਾਦਾਨਂ ਤਮਹਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਬਾਹਿਤਪਾਪੋਤਿ.

੬੨੭. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ – ‘‘ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਂ ਛੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਸਤ੍ਤਵੀਸਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਦਸਵਿਧਂ ਸਂਯੋਜਨਂ. ਨ ਪਰਿਤਸ੍ਸਤੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਨ ਤਸ੍ਸਤਿ. ਤਮਹਨ੍ਤਿ ਤਂ ਅਹਂ ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਾਨਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਗਾਤਿਗਂ, ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਯੋਗਾਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੨੮. ਨਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਨਯ੍ਹਨਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਕੋਧਂ. ਵਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਬਨ੍ਧਨਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਂ ਤਣ੍ਹਂ. ਸਨ੍ਦਾਨਂ ਸਹਨੁਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਅਨੁਸਯਾਨੁਕ੍ਕਮਸਹਿਤਂ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਦਿਟ੍ਠਿਸਨ੍ਦਾਨਂ, ਇਦਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਲਿਘਸ੍ਸ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਲਿਘਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਚ੍ਚਾਨ੍ਨਂ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਂ ਅਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੨੯. ਅਦੁਟ੍ਠੋਤਿ ਏਵਂ ਦਸਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਵਤ੍ਥੂਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਞ੍ਚ ਪਾਣਿਆਦੀਹਿ ਪੋਥਨਞ੍ਚ ਅਨ੍ਦੁਬਨ੍ਧਨਾਦੀਹਿ ਬਨ੍ਧਨਞ੍ਚ ਯੋ ਅਕੁਦ੍ਧਮਾਨਸੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ, ਖਨ੍ਤਿਬਲੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਖਨ੍ਤੀਬਲਂ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੀਕਭੂਤੇਨ ਤੇਨੇਵ ਖਨ੍ਤੀਬਲਾਨੀਕੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਬਲਾਨੀਕਂ ਤਂ ਏਵਰੂਪਂ ਅਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੩੦. ਵਤਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਧੁਤਵਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ, ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲੇਨ ਸੀਲਵਨ੍ਤਂ, ਤਣ੍ਹਾਉਸ੍ਸਦਾਭਾਵੇਨ ਅਨੁਸ੍ਸਦਂ, ਛਲ਼ਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਦਮਨੇਨ ਦਨ੍ਤਂ, ਕੋਟਿਯਂ ਠਿਤੇਨ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਅਨ੍ਤਿਮਸਾਰੀਰਂ ਤਮਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੩੧. ਯੋ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤੀਤਿ ਏਵਮੇਵ ਯੋ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਦੁਵਿਧੇਪਿ ਕਾਮੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਮੇ ਨ ਸਣ੍ਠਾਤਿ, ਤਮਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੩੨. ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾਤਿ ਖਨ੍ਧਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ. ਪਨ੍ਨਭਾਰਨ੍ਤਿ ਓਹਿਤਕ੍ਖਨ੍ਧਭਾਰਂ ਚਤੂਹਿ ਯੋਗੇਹਿ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ ਵਾ ਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਤਮਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੩੩. ਗਮ੍ਭੀਰਪਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਗਮ੍ਭੀਰੇਸੁ ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ, ਧਮ੍ਮੋਜਪਞ੍ਞਾਯ ਮੇਧਾਵਿਂ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਯਾ, ਅਯਂ ਸੁਗਤਿਯਾ, ਅਯਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗੋ, ਅਯਂ ਅਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਮਗ੍ਗੇ ਅਮਗ੍ਗੇ ਚ ਛੇਕਤਾਯ ਮਗ੍ਗਾਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਕੋਵਿਦਂ, ਅਰਹਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਂ ਉਤ੍ਤਮਤ੍ਥਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਤਮਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੩੪. ਅਸਂਸਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਸਵਨਸਮੁਲ੍ਲਾਪਪਰਿਭੋਗਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਾਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਅਸਂਸਟ੍ਠਂ. ਉਭਯਨ੍ਤਿ ਗਿਹੀਹਿ ਚ ਅਨਗਾਰੇਹਿ ਚਾਤਿ ਉਭਯੇਹਿਪਿ ਅਸਂਸਟ੍ਠਂ. ਅਨੋਕਸਾਰਿਨ੍ਤਿ ਅਨਾਲਯਚਾਰਿਂ, ਤਂ ਏਵਰੂਪਂ ਅਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੩੫. ਨਿਧਾਯਾਤਿ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਓਰੋਪੇਤ੍ਵਾ. ਤਸੇਸੁ ਥਾਵਰੇਸੁ ਚਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਤਾਸੇਨ ਤਸੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾਭਾਵੇਨ ਥਿਰਤਾਯ ਥਾਵਰੇਸੁ. ਯੋ ਨ ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋ ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਸੁ ਵਿਗਤਪਟਿਘਤਾਯ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਦਣ੍ਡੋ ਨੇਵ ਕਞ੍ਚਿ ਸਯਂ ਹਨਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਨ ਘਾਤੇਤਿ, ਤਮਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੩੬. ਅਵਿਰੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਆਘਾਤਵਸੇਨ ਵਿਰੁਦ੍ਧੇਸੁਪਿ ਲੋਕਿਯਮਹਾਜਨੇਸੁ ਆਘਾਤਾਭਾਵੇਨ ਅਵਿਰੁਦ੍ਧਂ, ਹਤ੍ਥਗਤੇ ਦਣ੍ਡੇ ਵਾ ਸਤ੍ਥੇ ਵਾ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਪਰੇਸਂ ਪਹਾਰਦਾਨਤੋ ਅਵਿਰਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਦਣ੍ਡੇਸੁ ਜਨੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬੁਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਦਣ੍ਡਂ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ‘‘ਅਹਂ ਮਮ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਸਾਦਾਨੇਸੁ, ਤਸ੍ਸ ਗਹਣਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਨ ਅਨਾਦਾਨਂ ਤਂ ਏਵਰੂਪਂ ਅਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੩੭. ਆਰਗ੍ਗਾਤਿ ਯਸ੍ਸੇਤੇ ਰਾਗਾਦਯੋ ਅਯਞ੍ਚ ਪਰਗੁਣਮਕ੍ਖਣਲਕ੍ਖਣੋ ਮਕ੍ਖੋ ਆਰਗ੍ਗਾ ਸਾਸਪੋ ਵਿਯ ਪਪਤਿਤੋ, ਯਥਾ ਸਾਸਪੋ ਆਰਗ੍ਗੇ ਨ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਮਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੩੮. ਅਕਕ੍ਕਸਨ੍ਤਿ ਅਫਰੁਸਂ. ਵਿਞ੍ਞਾਪਨਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਵਿਞ੍ਞਾਪਨਿਂ. ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਭੂਤਂ. ਨਾਭਿਸਜੇਤਿ ਯਾਯ ਗਿਰਾਯ ਅਞ੍ਞਂ ਕੁਜ੍ਝਾਪਨਵਸੇਨ ਨ ਲਗ੍ਗਾਪੇਯ੍ਯ. ਖੀਣਾਸਵੋ ਨਾਮ ਏਵਰੂਪਮੇਵ ਗਿਰਂ ਭਾਸੇਯ੍ਯ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੩੯. ਸਾਟਕਾਭਰਣਾਦੀਸੁ ਦੀਘਂ ਵਾ ਰਸ੍ਸਂ ਵਾ, ਮਣਿਮੁਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਅਣੁਂ ਵਾ ਥੂਲਂ ਵਾ ਮਹਗ੍ਘਅਪ੍ਪਗ੍ਘਵਸੇਨ ਸੁਭਂ ਵਾ ਅਸੁਭਂ ਵਾ ਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ ਪਰਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਾਦਿਯਤਿ, ਤਮਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੪੦. ਨਿਰਾਸਾਸਨ੍ਤਿ ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹਂ. ਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ ਵਿਯੁਤ੍ਤਂ ਤਮਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੪੧. ਆਲਯਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਅਞ੍ਞਾਯ ਅਕਥਂਕਥੀਤਿ ਅਟ੍ਠ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਵਤ੍ਥੁਕਾਯ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਨਿਬ੍ਬਿਚਿਕਿਚ੍ਛੋ. ਅਮਤੋਗਧਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਓਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਤਮਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੪੨. ਉਭੋਤਿ ਦ੍ਵੇਪਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਪਾਪਾਨਿ ਚ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਰਾਗਾਦਿਭੇਦਂ ਸਙ੍ਗਂ. ਉਪਚ੍ਚਗਾਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ. ਤਮਹਂ ਵਟ੍ਟਮੂਲਸੋਕੇਨ ਅਸੋਕਂ, ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਰਾਗਰਜਾਦੀਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਵਿਰਜਂ, ਨਿਰੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਤਾਯ ਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੪੩. ਵਿਮਲਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭਾਦਿਮਲਵਿਰਹਿਤਂ. ਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਨਿਰੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਂ. ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਂ. ਅਨਾਵਿਲਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾਵਿਲਤ੍ਤਵਿਰਹਿਤਂ. ਨਨ੍ਦੀਭਵਪਰਿਕ੍ਖੀਣਨ੍ਤਿ ਤੀਸੁ ਭਵੇਸੁ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਤਣ੍ਹਂ ਤਮਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੪੪. ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮਂ ਰਾਗਪਲਿਪਥਞ੍ਚੇਵ ਕਿਲੇਸਦੁਗ੍ਗਞ੍ਚ ਸਂਸਾਰਵਟ੍ਟਞ੍ਚ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਕਮੋਹਞ੍ਚ ਅਤੀਤੋ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਓਘੇ ਤਿਣ੍ਣੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਾਰਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਦੁਵਿਧੇਨ ਝਾਨੇਨ ਝਾਯੀ, ਤਣ੍ਹਾਯ ਅਭਾਵੇਨ ਅਨੇਜੋ, ਕਥਂਕਥਾਯ ਅਭਾਵੇਨ ਅਕਥਂਕਥੀ, ਉਪਾਦਾਨਾਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਅਨੁਪਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਕਿਲੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਤਮਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੪੫. ਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਇਧ ਲੋਕੇ, ਉਭੋਪਿ ਕਾਮੇ ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਨਾਗਾਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਬ੍ਬਜਤਿ, ਤਂ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਕਾਮਞ੍ਚੇਵ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਭਵਞ੍ਚ ਅਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੪੬. ਯੋ ਇਧ ਲੋਕੇ ਛਦ੍ਵਾਰਿਕਂ ਤਣ੍ਹਂ ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਘਰਾਵਾਸੇਨ ਅਨਤ੍ਥਿਕੋ ਅਨਾਗਾਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਬ੍ਬਜਤਿ, ਤਣ੍ਹਾਯ ਚੇਵ ਭਵਸ੍ਸ ਚ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਤ੍ਤਾ ਤਣ੍ਹਾਭਵਪਰਿਕ੍ਖੀਣਂ ਤਮਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੪੭. ਮਾਨੁਸਕਂ ਯੋਗਨ੍ਤਿ ਮਾਨੁਸਕਂ ਆਯੁਞ੍ਚੇਵ ਪਞ੍ਚਵਿਧਕਾਮਗੁਣੇ ਚ. ਦਿਬ੍ਬਯੋਗੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਉਪਚ੍ਚਗਾਤਿ ਯੋ ਮਾਨੁਸਕਂ ਯੋਗਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਦਿਬ੍ਬਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ, ਤਂ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਯੋਗੇਹਿ ਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਅਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੪੮. ਰਤਿਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਰਤਿਂ. ਅਰਤਿਨ੍ਤਿ ਅਰਞ੍ਞਵਾਸੇ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਤ੍ਤਂ. ਸੀਤਿਭੂਤਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤਂ, ਨਿਰੁਪਧਿਨ੍ਤਿ ਨਿਰੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਂ, ਵੀਰਨ੍ਤਿ ਤਂ ਏਵਰੂਪਂ ਸਬ੍ਬਂ ਖਨ੍ਧਲੋਕਂ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਵੀਰਿਯਵਨ੍ਤਂ ਅਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੪੯. ਯੋ ਵੇਦੀਤਿ ਯੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਚੁਤਿਞ੍ਚ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਞ੍ਚ ਪਾਕਟਂ ਕਤ੍ਵਾ ਜਾਨਾਤਿ, ਤਮਹਂ ਅਲਗ੍ਗਤਾਯ ਅਸਤ੍ਤਂ, ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਤਤ੍ਤਾ ਸੁਗਤਂ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੫੦. ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਯਸ੍ਸੇਤੇ ਦੇਵਾਦਯੋ ਗਤਿਂ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤਮਹਂ ਆਸਵਾਨਂ ਖੀਣਤਾਯ ਖੀਣਾਸਵਂ, ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਆਰਕਤ੍ਤਾ ਅਰਹਨ੍ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੫੧. ਪੁਰੇਤਿ ਅਤੀਤਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੁ. ਪਚ੍ਛਾਤਿ ਅਨਾਗਤੇਸੁ. ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ. ਕਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸੇਤੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾਗਾਹਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕਿਞ੍ਚਨਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਤਮਹਂ ਰਾਗਕਿਞ੍ਚਨਾਦੀਹਿ ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ. ਕਸ੍ਸਚਿ ਗਹਣਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਨ ਅਨਾਦਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੫੨. ਅਚ੍ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤੇਨ ਉਸਭਸਦਿਸਤਾਯ ਉਸਭਂ, ਉਤ੍ਤਮਟ੍ਠੇਨ ਪਵਰਂ, ਵੀਰਿਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੀਰਂ, ਮਹਨ੍ਤਾਨਂ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਏਸਿਤਤ੍ਤਾ ਮਹੇਸਿਂ, ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਾਰਾਨਂ ਵਿਜਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਜਿਤਾਵਿਨਂ, ਨਿਨ੍ਹਾਤਕਿਲੇਸਤਾਯ ਨ੍ਹਾਤਕਂ, ਚਤੁਸਚ੍ਚਬੁਦ੍ਧਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧਂ ਤਂ ਏਵਰੂਪਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੫੩. ਯੋ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਪਾਕਟਂ ਕਤ੍ਵਾ ਜਾਨਾਤਿ, ਛਬ੍ਬੀਸਤਿਦੇਵਲੋਕਭੇਦਂ ਸਗ੍ਗਂ, ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਅਪਾਯਞ੍ਚ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਨਾ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਅਥੋ ਜਾਤਿਕ੍ਖਯਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਤਮਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੫੪. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਗੁਣਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਯੇ ‘ਜਾਤਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’ਤਿ ਅਭਿਨਿਵੇਸਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਇਦਂ ਵੋਹਾਰਮਤ੍ਤਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ, ਸਾ ਚ ਨੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ਦੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮਞ੍ਞਾ ਹੇਸਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ‘‘ਯਦਿਦਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ ਵਾਸੇਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਂ ਪਕਪ੍ਪਿਤਂ, ਸਮਞ੍ਞਾ ਹੇਸਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵੋਹਾਰਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਮੁਚ੍ਚਾ ਸਮੁਦਾਗਤਂ ਸਮਨੁਞ੍ਞਾਯ ਆਗਤਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਕਾਲੇਯੇਵਸ੍ਸ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤੇਹਿ ਪਕਪ੍ਪਿਤਂ ਕਤਂ. ਨੋ ਚੇਤਂ ਏਵਂ ਪਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯੁਂ, ਨ ਕੋਚਿ ਕਞ੍ਚਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ’’ਤਿ ਵਾ ਜਾਨੇਯ੍ਯ.

੬੫੫. ਏਵਂ ਪਕਪ੍ਪਿਤਞ੍ਚੇਤਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਮਨੁਸਯਿਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਮਜਾਨਤਂ, ‘‘ਪਕਪ੍ਪਿਤਂ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਂ, ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਮਤ੍ਤਮੇਤਂ ਸਂਵੋਹਾਰਤ੍ਥਂ ਪਕਪ੍ਪਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਦਯੇ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਮਨੁਸਯਿਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਸਯਿਤਤ੍ਤਾ ਤਂ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਤੇ ਪਬ੍ਰੁਵਨ੍ਤਿ ‘‘ਜਾਤਿਯਾ ਹੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿ, ਅਜਾਨਨ੍ਤਾਯੇਵ ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੬੫੬-੭. ਏਵਂ ‘‘ਯੇ ‘ਜਾਤਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’ਤਿ ਅਭਿਨਿਵੇਸਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਇਦਂ ਵੋਹਾਰਮਤ੍ਤਮਜਾਨਨ੍ਤਾ, ਸਾ ਚ ਨੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ਦੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਮੇਵ ਜਾਤਿਵਾਦਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਵਾਦਞ੍ਚ ਨਿਰੋਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨ ਜਚ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਹੋਤਿ, ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਹੋਤਿ ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਉਪਡ੍ਢਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥਵਿਤ੍ਥਾਰਣਤ੍ਥਂ ‘‘ਕਸ੍ਸਕੋ ਕਮ੍ਮੁਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮੁਨਾਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਕਸਿਕਮ੍ਮਾਦਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਚੇਤਨਾਕਮ੍ਮੁਨਾ.

੬੫੯. ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਦਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਏਵਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋ. ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਕੋਵਿਦਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾਨਾਵਮਾਨਾਰਹੇ ਕੁਲੇ ਕਮ੍ਮਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਅਞ੍ਞਾਪਿ ਹੀਨਪਣੀਤਤਾ ਹੀਨਪਣੀਤੇ ਕਮ੍ਮੇ ਵਿਪਚ੍ਚਮਾਨੇ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਕੁਸਲਾ.

੬੬੦. ‘‘ਕਮ੍ਮੁਨਾਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਪਨ ‘‘ਲੋਕੋ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਪਜਾ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਾ ਏਕੋਯੇਵ ਅਤ੍ਥੋ, ਵਚਨਮਤ੍ਤਮੇਵ ਨਾਨਂ. ਪੁਰਿਮਪਦੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾ…ਪੇ… ਸੇਟ੍ਠੋ ਸਜਿਤਾ ਵਸੀ ਪਿਤਾ ਭੂਤਭਬ੍ਯਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੪੨) ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨਿਸੇਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਹਿ ਵਤ੍ਤਤਿ ਤਾਸੁ ਤਾਸੁ ਗਤੀਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਲੋਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਕੋ ਸਜਿਤਾਤਿ? ਦੁਤਿਯੇਨ ‘‘ਏਵਂ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਪਿ ਚ ਪਵਤ੍ਤਿਯਮ੍ਪਿ ਅਤੀਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭੇਦੇਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਏਵ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਨ੍ਤੋ ਹੀਨਪਣੀਤਾਦਿਭਾਵਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਪਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਤਿਯੇਨ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਨਿਗਮੇਤਿ ‘‘ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਕਮ੍ਮਨਿਬਨ੍ਧਨਾ ਸਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਮੇਨੇਵ ਬਦ੍ਧਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾ’’ਤਿ. ਚਤੁਤ੍ਥੇਨ ਤਮਤ੍ਥਂ ਉਪਮਾਯ ਵਿਭਾਵੇਤਿ ਰਥਸ੍ਸਾਣੀਵ ਯਾਯਤੋਤਿ. ਯਥਾ ਰਥਸ੍ਸ ਯਾਯਤੋ ਆਣਿ ਨਿਬਨ੍ਧਨਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਤਾਯ ਅਨਿਬਦ੍ਧੋ ਯਾਤਿ, ਏਵਂ ਲੋਕਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੋ ਚ ਪਵਤ੍ਤਤੋ ਚ ਕਮ੍ਮਂ ਨਿਬਨ੍ਧਨਂ, ਨ ਤੇਨ ਅਨਿਬਦ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਤਿ.

੬੬੧. ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਕਮ੍ਮਨਿਬਨ੍ਧਨੋ ਲੋਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੇਟ੍ਠੇਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਸੇਟ੍ਠਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਪੇਨਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਤਪੇਨਾਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰੇਨ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਨਿਸ੍ਸਿਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਵਸੇਸਸੇਟ੍ਠਚਰਿਯੇਨ. ਸਂਯਮੇਨਾਤਿ ਸੀਲੇਨ. ਦਮੇਨਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯ. ਏਤੇਨ ਸੇਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮੁਤ੍ਤਮਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਉਤ੍ਤਮੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਭਾਵੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਬ੍ਰਹ੍ਮਂ ਆਨੇਤੀਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਭਾਵਂ ਆਨੇਤਿ ਆਵਹਤਿ ਦੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੬੬੨. ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਸਨ੍ਤਕਿਲੇਸੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਚ ਸਕ੍ਕੋ ਚ. ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ, ਸੋ ਨ ਕੇਵਲਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਚ ਸਕ੍ਕੋ ਚ ਸੋ ਵਿਜਾਨਤਂ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ, ਏਵਂ ਵਾਸੇਟ੍ਠ ਜਾਨਾਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਵਾਸੇਟ੍ਠਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਕੋਕਾਲਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਕੋਕਾਲਿਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਇਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਯਮੇਵ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਯ ਚਸ੍ਸ ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਅਥ ਖੋ ਕੋਕਾਲਿਕੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਕੋ ਅਯਂ ਕੋਕਾਲਿਕੋ, ਕਸ੍ਮਾ ਚ ਉਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਅਯਂ ਕਿਰ ਕੋਕਾਲਿਕਰਟ੍ਠੇ ਕੋਕਾਲਿਕਨਗਰੇ ਕੋਕਾਲਿਕਸੇਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਪਿਤਰਾ ਕਾਰਾਪਿਤੇ ਵਿਹਾਰੇਯੇਵ ਪਟਿਵਸਤਿ ‘‘ਚੂਲ਼ਕੋਕਾਲਿਕੋ’’ਤਿ ਨਾਮੇਨ, ਨ ਦੇਵਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਿਸ੍ਸੋ. ਸੋ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਮਹਾਕੋਕਾਲਿਕੋ’’ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਿ.

ਭਗਵਤਿ ਕਿਰ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਦ੍ਵੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨਾ ਉਪਕਟ੍ਠਾਯ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਾਯ ਵਿਵੇਕਵਾਸਂ ਵਸਿਤੁਕਾਮਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਯ੍ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਤਸ੍ਮਿਂ ਜਨਪਦੇ ਤਂ ਨਗਰਂ ਪਤ੍ਵਾ ਤਂ ਵਿਹਾਰਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਤੇ ਕੋਕਾਲਿਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਮਯਂ ਇਧ ਤੇਮਾਸਂ ਵਸਿਸ੍ਸਾਮ, ਮਾ ਕਸ੍ਸਚਿ ਆਰੋਚੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਤੇਮਾਸੇ ਅਤੀਤੇ ਇਤਰਦਿਵਸਂ ਪਗੇਵ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੇ ਇਧਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਸਮਾਨੇ ਨ ਜਾਨਿਤ੍ਥ, ਨ ਤੇ ਕੋਚਿ ਪਚ੍ਚਯੇਨਾਪਿ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤੀ’’ਤਿ. ਨਗਰਵਾਸਿਨੋ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਨੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਾਰੋਚਯਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ. ਕਿਂ ਆਰੋਚਿਤੇਨ, ਕਿਂ ਨਾਦ੍ਦਸਥ ਦ੍ਵੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਸਨ੍ਤੇ, ਨਨੁ ਏਤੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾਤਿ. ਤੇ ਖਿਪ੍ਪਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਸਪ੍ਪਿਗੁਲ਼ਵਤ੍ਥਾਦੀਨਿ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਕੋਕਾਲਿਕਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਂਸੁ. ਸੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਪਰਮਪ੍ਪਿਚ੍ਛਾ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾ ‘ਪਯੁਤ੍ਤਵਾਚਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਲਾਭੋ’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਨ ਸਾਦਿਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਅਸਾਦਿਯਨ੍ਤਾ ਅਦ੍ਧਾ ‘ਆਵਾਸਿਕਸ੍ਸ ਦੇਥਾ’ਤਿ ਭਣਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਇਮਂ ਲਾਭਂ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ, ਥੇਰਾ ਦਿਸ੍ਵਾਵ ਪਯੁਤ੍ਤਵਾਚਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਨੇਵ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਨ ਕੋਕਾਲਿਕਸ੍ਸ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਆਵਾਸਿਕਸ੍ਸ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਤੇਨ ਕੋਕਾਲਿਕੋ ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਨ ਦਾਪੇਸੁ’’ਨ੍ਤਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ.

ਤੇ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਭਗਵਾ ਚ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਚੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੇ ਪੇਸੇਤਿ – ‘‘ਚਰਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਾਰਿਕਂ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ (ਮਹਾਵ. ੩੨) ਵਤ੍ਵਾ. ਇਦਮਾਚਿਣ੍ਣਂ ਤਥਾਗਤਾਨਂ. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਇਮੇ ਪੁਨਦੇਵ ਉਯ੍ਯੋਜੇਸਿ – ‘‘ਗਚ੍ਛਥ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਰਥ ਚਾਰਿਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰਟ੍ਠੇ ਤਮੇਵ ਨਗਰਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਨਾਗਰਾ ਥੇਰੇ ਸਞ੍ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਸਹ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਹਿ ਦਾਨਂ ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਮਜ੍ਝੇ ਮਣ੍ਡਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਾਨਂ ਅਦਂਸੁ, ਥੇਰਾਨਞ੍ਚ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ ਉਪਨਾਮੇਸੁਂ. ਥੇਰਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਦਂਸੁ. ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਕੋਕਾਲਿਕੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਇਦਾਨਿ ਲੋਭਾਭਿਭੂਤਾ ਪਾਪਿਚ੍ਛਾ ਜਾਤਾ, ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਪਵਿਵਿਤ੍ਤਸਦਿਸਾ ਮਞ੍ਞੇ, ਇਮੇ ਪਾਪਿਚ੍ਛਾ ਅਸਨ੍ਤਗੁਣਪਰਿਦੀਪਕਾ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ. ਸੋ ਥੇਰੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਾ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਾ ਪਵਿਵਿਤ੍ਤਾ ਵਿਯ ਅਹੁਵਤ੍ਥ, ਇਦਾਨਿ ਪਨਤ੍ਥ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੂ ਜਾਤਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਤਾਵਦੇਵ ਤਰਮਾਨਰੂਪੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਗਵਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਾਵਤ੍ਥਾਭਿਮੁਖੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਕੋਕਾਲਿਕੋ, ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਥ ਖੋ ਕੋਕਾਲਿਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਭਗਵਾ ਤਂ ਤੁਰਿਤਤੁਰਿਤਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾਵ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਾਸਿ – ‘‘ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੇ ਅਕ੍ਕੋਸਿਤੁਕਾਮੋ ਆਗਤੋ’’ਤਿ. ‘‘ਸਕ੍ਕਾ ਨੁ ਖੋ ਪਟਿਸੇਧੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਥੇਰੇਸੁ ਅਪਰਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਆਗਤੋ, ਏਕਂਸੇਨ ਪਦੁਮਨਿਰਯੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਅਦ੍ਦਸ. ਏਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾਪਿ ਪਨ ‘‘ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੇਪਿ ਨਾਮ ਗਰਹਨ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਨ ਨਿਸੇਧੇਤੀ’’ਤਿ ਪਰੂਪਵਾਦਮੋਚਨਤ੍ਥਂ ਅਰਿਯੂਪਵਾਦਸ੍ਸ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ‘‘ਮਾ ਹੇਵ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਟਿਸੇਧੇਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਾ ਹੇਵਨ੍ਤਿ ਮਾ ਏਵਮਾਹ, ਮਾ ਏਵਂ ਅਭਣੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੇਸਲਾਤਿ ਪਿਯਸੀਲਾ. ਸਦ੍ਧਾਯਿਕੋਤਿ ਸਦ੍ਧਾਗਮਕਰੋ, ਪਸਾਦਾਵਹੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਚ੍ਚਯਿਕੋਤਿ ਪਚ੍ਚਯਕਰੋ, ‘‘ਏਵਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਵਹੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤੋ ਨ ਚਿਰੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬੋ ਕਾਯੋ ਫੁਟੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਓਕਾਸਂ ਅਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਸਕਲਸਰੀਰਂ ਅਟ੍ਠੀਨਿ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਤਾਹਿ ਪੀਲ਼ਕਾਹਿ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਟਂ ਅਹੋਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨ ਤਥਾਰੂਪਂ ਕਮ੍ਮਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾਵੇ ਵਿਪਾਕਂ ਨ ਦੇਤਿ, ਦਸ੍ਸਨੂਪਚਾਰੇ ਪਨ ਵਿਜਹਿਤਮਤ੍ਤੇ ਦੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੀਲ਼ਕਾ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਤੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਕੋਕਾਲਿਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਨ ਅਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਚੇ? ਕਮ੍ਮਾਨੁਭਾਵੇਨ. ਓਕਾਸਕਤਞ੍ਹਿ ਕਮ੍ਮਂ ਅਵਸ੍ਸਂ ਵਿਪਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਠਾਤੁਂ ਨ ਦੇਤਿ. ਸੋ ਕਮ੍ਮਾਨੁਭਾਵੇਨ ਚੋਦਿਯਮਾਨੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਕਲ਼ਾਯਮਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਚਣਕਮਤ੍ਤਿਯੋ. ਬੇਲੁਵਸਲਾਟੁਕਮਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਤਰੁਣਬੇਲੁਵਮਤ੍ਤਿਯੋ. ਪਭਿਜ੍ਜਿਂਸੂਤਿ ਭਿਜ੍ਜਿਂਸੁ. ਤਾਸੁ ਭਿਨ੍ਨਾਸੁ ਸਕਲਸਰੀਰਂ ਪਨਸਪਕ੍ਕਂ ਵਿਯ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਪਕ੍ਕੇਨ ਗਤ੍ਤੇਨ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਤ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਾਭਿਭੂਤੋ ਜੇਤਵਨਦ੍ਵਾਰਕੋਟ੍ਠਕੇ ਸਯਿ. ਅਥ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਤ੍ਥਂ ਆਗਤਾਗਤਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਧਿ ਕੋਕਾਲਿਕ, ਧਿ ਕੋਕਾਲਿਕ, ਅਯੁਤ੍ਤਮਕਾਸਿ, ਅਤ੍ਤਨੋਯੇਵ ਮੁਖਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਤ੍ਤੋਸੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਆਰਕ੍ਖਦੇਵਤਾ ਧਿਕ੍ਕਾਰਂ ਅਕਂਸੁ, ਆਰਕ੍ਖਦੇਵਤਾਨਂ ਆਕਾਸਟ੍ਠਦੇਵਤਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਪਾਯੇਨ ਯਾਵ ਅਕਨਿਟ੍ਠਭਵਨਾ ਏਕਧਿਕ੍ਕਾਰੋ ਉਦਪਾਦਿ.

ਤਦਾ ਚ ਤੁਰੂ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕੋਕਾਲਿਕਸ੍ਸ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ ਪਤ੍ਵਾ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਸੋਪਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋ ਤਂ ਧਿਕ੍ਕਾਰਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਆਗਮ੍ਮ ਕੋਕਾਲਿਕਂ ਓਵਦਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਸਾਦਜਨਨਤ੍ਥਂ. ਸੋ ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਵਚਨਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਤਮੇਵ ਅਪਰਾਧੇਤ੍ਵਾ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਦੁਮਨਿਰਯੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਕੋਕਾਲਿਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤੇਨੇਵਾਬਾਧੇਨ…ਪੇ… ਆਘਾਤੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ.

ਅਥ ਖੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਸਹਮ੍ਪਤੀਤਿ ਕੋ ਅਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ, ਕਸ੍ਮਾ ਚ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ? ਅਯਂ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਸਹਕੋ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨਾਗਾਮੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੁਦ੍ਧਾਵਾਸੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਤਤ੍ਥ ਨਂ ‘‘ਸਹਮ੍ਪਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਪਨ ‘‘ਅਹਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਦੁਮਨਿਰਯਂ ਕਿਤ੍ਤੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਤਤੋ ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਆਰੋਚੇਸ੍ਸਤਿ. ਕਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕੁਸਲਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਤ੍ਥਾਯੁਪ੍ਪਮਾਣਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਭਗਵਾ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਅਰਿਯੂਪਵਾਦੇ ਆਦੀਨਵਂ ਪਕਾਸੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਏਤਦਵੋਚ. ਭਗਵਾ ਤਥੇਵ ਅਕਾਸਿ, ਅਞ੍ਞਤਰੋਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤੇਨ ਚ ਪੁਟ੍ਠੋ ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਤਤ੍ਥ ਵੀਸਤਿਖਾਰਿਕੋਤਿ ਮਾਗਧਕੇਨ ਪਤ੍ਥੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਤ੍ਥਾ ਕੋਸਲਰਟ੍ਠੇ ਏਕੋ ਪਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਪਤ੍ਥੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਤ੍ਥਾ ਆਲ਼੍ਹਕਂ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਆਲ਼੍ਹਕਾਨਿ ਦੋਣਂ, ਚਤੁਦੋਣਾ ਮਾਨਿਕਾ, ਚਤੁਮਾਨਿਕਾ ਖਾਰੀ, ਤਾਯ ਖਾਰਿਯਾ ਵੀਸਤਿਖਾਰਿਕੋ. ਤਿਲਵਾਹੋਤਿ ਤਿਲਸਕਟਂ. ਅਬ੍ਬੁਦੋ ਨਿਰਯੋਤਿ ਅਬ੍ਬੁਦੋ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਪਚ੍ਚੇਕਨਿਰਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਵੀਚਿਮ੍ਹਿਯੇਵ ਅਬ੍ਬੁਦਗਣਨਾਯ ਪਚ੍ਚਨੋਕਾਸੋ ਪਨ ‘‘ਅਬ੍ਬੁਦੋ ਨਿਰਯੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਨਿਰਬ੍ਬੁਦਾਦੀਸੁ.

ਤਤ੍ਥ ਵਸ੍ਸਗਣਨਾਪਿ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਯਥੇਵ ਹਿ ਸਤਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਕੋਟਿ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਸਤਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਕੋਟਿਯੋ ਪਕੋਟਿ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਸਤਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਪਕੋਟਿਯੋ ਕੋਟਿਪ੍ਪਕੋਟਿ ਨਾਮ, ਸਤਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਕੋਟਿਪ੍ਪਕੋਟਿਯੋ ਨਹੁਤਂ, ਸਤਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਨਹੁਤਾਨਿ ਨਿਨ੍ਨਹੁਤਂ, ਸਤਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਨਿਨ੍ਨਹੁਤਾਨਿ ਏਕਂ ਅਬ੍ਬੁਦਂ, ਤਤੋ ਵੀਸਤਿਗੁਣਂ ਨਿਰਬ੍ਬੁਦਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਦੇਵਨਾਨਤ੍ਤੇਨਪਿ ਕਮ੍ਮਕਰਣਨਾਨਤ੍ਤੇਨਪਿ ਇਮਾਨਿ ਨਾਮਾਨਿ ਲਦ੍ਧਾਨੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਅਪਰੇ ‘‘ਸੀਤਨਰਕਾ ਏਵ ਏਤੇ’’ਤਿ.

ਅਥਾਪਰਨ੍ਤਿ ਤਦਤ੍ਥਵਿਸੇਸਤ੍ਥਦੀਪਕਂ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਾਠਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਵੀਸਤਿਗਾਥਾਸੁ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਤਂ ਸਹਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਕਾ ਏਵ ਗਾਥਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਦੀਪਿਕਾ, ਸੇਸਾ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਦੀਪਿਕਾ ਏਵ, ਅਵਸਾਨੇ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮੇਵ ਪਨ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਪਾਠੇ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇਨਾਵੋਚੁਮ੍ਹ ‘‘ਵੀਸਤਿਗਾਥਾਸੂ’’ਤਿ.

੬੬੩. ਤਤ੍ਥ ਕੁਠਾਰੀਤਿ ਅਤ੍ਤਚ੍ਛੇਦਕਟ੍ਠੇਨ ਕੁਠਾਰਿਸਦਿਸਾ ਫਰੁਸਵਾਚਾ. ਛਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਕੁਸਲਮੂਲਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮੂਲਂਯੇਵ ਨਿਕਨ੍ਤਤਿ.

੬੬੪. ਨਿਨ੍ਦਿਯਨ੍ਤਿ ਨਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਂ ਵਾ ਨਿਨ੍ਦਤਿ ਯੋ ਪਸਂਸਿਯੋਤਿ ਯੋ ਉਤ੍ਤਮਟ੍ਠੇਨ ਪਸਂਸਾਰਹੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਤਂ ਵਾ ਸੋ ਪਾਪਿਚ੍ਛਤਾਦੀਨਿ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਗਰਹਤਿ. ਵਿਚਿਨਾਤੀਤਿ ਉਪਚਿਨਾਤਿ. ਕਲਿਨ੍ਤਿ ਅਪਰਾਧਂ.

੬੬੫. ਅਯਂ ਕਲੀਤਿ ਅਯਂ ਅਪਰਾਧੋ. ਅਕ੍ਖੇਸੂਤਿ ਜੂਤਕੀਲ਼ਨਅਕ੍ਖੇਸੁ. ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾਪਿ ਸਹਾਪਿ ਅਤ੍ਤਨਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਨੇਨਪਿ ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਸਦ੍ਧਿਂ. ਸੁਗਤੇਸੂਪਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਤਤ੍ਤਾ, ਸੁਨ੍ਦਰਞ੍ਚ ਠਾਨਂ ਗਤਤ੍ਤਾ ਸੁਗਤਨਾਮਕੇਸੁ ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕੇਸੁ. ਮਨਂ ਪਦੋਸਯੇਤਿ ਯੋ ਮਨਂ ਪਦੂਸੇਯ੍ਯ. ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਮਨੋਪਦੋਸੋ ਏਵ ਮਹਤ੍ਤਰੋ ਕਲੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੬੬੬. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਸਤਂ ਸਹਸ੍ਸਾਨਂ…ਪੇ… ਪਾਪਕਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਵਸ੍ਸਗਣਨਾਯ ਏਤ੍ਤਕੋ ਸੋ ਕਾਲੋ, ਯਂ ਕਾਲਂ ਅਰਿਯਗਰਹੀ ਵਾਚਂ ਮਨਞ੍ਚ ਪਣਿਧਾਯ ਪਾਪਕਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪੇਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਦਞ੍ਹਿ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਪਦੁਮਨਿਰਯੇ ਆਯੁਪ੍ਪਮਾਣਂ.

੬੬੭. ਇਦਾਨਿ ਅਪਰੇਨਪਿ ਨਯੇਨ ‘‘ਅਯਮੇਵ ਮਹਤ੍ਤਰੋ ਕਲਿ, ਯੋ ਸੁਗਤੇਸੁ ਮਨਂ ਪਦੂਸਯੇ’’ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਭੂਤਵਾਦੀ’’ਤਿ ਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਭੂਤਵਾਦੀਤਿ ਅਰਿਯੂਪਵਾਦਵਸੇਨ ਅਲਿਕਵਾਦੀ. ਨਿਰਯਨ੍ਤਿ ਪਦੁਮਾਦਿਂ. ਪੇਚ੍ਚ ਸਮਾ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਇਤੋ ਪਟਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਰਯੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਾ ਭਵਨ੍ਤਿ. ਪਰਤ੍ਥਾਤਿ ਪਰਲੋਕੇ.

੬੬੮. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ – ਯੋ ਅਪ੍ਪਦੁਟ੍ਠਸ੍ਸਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਨੋਪਦੋਸਾਭਾਵੇਨ ਅਪ੍ਪਦੁਟ੍ਠੋ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਮਲਾਭਾਵੇਨ ਸੁਦ੍ਧੋ, ਪਾਪਿਚ੍ਛਾਭਾਵੇਨ ਅਨਙ੍ਗਣੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਪ੍ਪਦੁਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਵਾ ਸੁਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਅਨਙ੍ਗਣਸ੍ਸਾਤਿ ਏਵਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

੬੬੯. ਏਵਂ ਸੁਗਤੇਸੁ ਮਨੋਪਦੋਸਸ੍ਸ ਮਹਤ੍ਤਰਕਲਿਭਾਵਂ ਸਾਧੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਵਾਰਿਤਵਤ੍ਥੁਗਾਥਾ ਨਾਮ ਚੁਦ੍ਦਸ ਗਾਥਾ ਆਹ. ਇਮਾ ਕਿਰ ਕੋਕਾਲਿਕਂ ਮੀਯਮਾਨਮੇਵ ਓਵਦਨ੍ਤੇਨਾਯਸ੍ਮਤਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ‘‘ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ’’ਤਿ ਏਕੇ. ਤਾਸਂ ਇਮਿਨਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਅਯਮੁਦ੍ਦੇਸੋ ‘‘ਯੋ ਲੋਭਗੁਣੇ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਤਾਵ ‘‘ਗੁਣੋ’’ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਅਨੇਕਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਾ ਲੋਭੋਯੇਵ ਲੋਭਗੁਣੋ, ਤਣ੍ਹਾਯੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਅਵਦਞ੍ਞੂਤਿ ਅਵਚਨਞ੍ਞੂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਮ੍ਪਿ ਓਵਾਦਂ ਅਗ੍ਗਹਣੇਨ. ਮਚ੍ਛਰੀਤਿ ਪਞ੍ਚਵਿਧਮਚ੍ਛਰਿਯੇਨ. ਪੇਸੁਣਿਯਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾਨਂ ਭੇਦਕਾਮਤਾਯ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਯੋ, ਆਵੁਸੋ ਕੋਕਾਲਿਕ, ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਸੋ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਲੋਭਤਣ੍ਹਾਯ ਲੋਭਗੁਣੇ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਕਦਰਿਯੋ ਅਵਦਞ੍ਞੂ ਮਚ੍ਛਰੀ ਪੇਸੁਣਿਯਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਵਚਸਾ ਪਰਿਭਾਸਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਅਭਾਸਨੇਯ੍ਯਮ੍ਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲਂ. ਤੇਨ ਤਂ ਵਦਾਮਿ ‘‘ਮੁਖਦੁਗ੍ਗਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਤ੍ਤਯਂ.

੬੭੦. ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦਤ੍ਥੋ – ਮੁਖਦੁਗ੍ਗ ਮੁਖਵਿਸਮ, ਵਿਭੂਤ ਵਿਗਤਭੂਤ, ਅਲਿਕਵਾਦਿ, ਅਨਰਿਯ ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸ, ਭੂਨਹੁ ਭੂਤਿਹਨਕ, ਵੁਡ੍ਢਿਨਾਸਕ, ਪੁਰਿਸਨ੍ਤ ਅਨ੍ਤਿਮਪੁਰਿਸ, ਕਲਿ ਅਲਕ੍ਖਿਪੁਰਿਸ, ਅਵਜਾਤ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਵਜਾਤਪੁਤ੍ਤ.

੬੭੧. ਰਜਮਾਕਿਰਸੀਤਿ ਕਿਲੇਸਰਜਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਪਕ੍ਖਿਪਸਿ. ਪਪਤਨ੍ਤਿ ਸੋਬ੍ਭਂ. ‘‘ਪਪਾਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਸੋ ਏਵਤ੍ਥੋ. ‘‘ਪਪਦ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਮਹਾਨਿਰਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੭੨. ਏਤਿ ਹਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹ-ਇਤਿ ਨਿਪਾਤੋ, ਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਕਮ੍ਮਂ. ਅਥ ਵਾ ਹਤਨ੍ਤਿ ਗਤਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ, ਉਪਚਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਵਾਮੀਤਿ ਸਾਮਿ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ. ਸੋ ਹਿ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਲਭਤੇਵ, ਨਾਸ੍ਸ ਤਂ ਨਸ੍ਸਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਲਭਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਮਨ੍ਦੋ…ਪੇ… ਕਿਬ੍ਬਿਸਕਾਰੀ.

੬੭੩. ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਮਨ੍ਦੋ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਯੋਸਙ੍ਕੁਸਮਾਹਤਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਉਪਡ੍ਢਗਾਥਾਯ ਤਾਵ ਅਤ੍ਥੋ – ਯਂ ਤਂ ਅਯੋਸਙ੍ਕੁਸਮਾਹਤਟ੍ਠਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਗਵਤਾ ‘‘ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਪਞ੍ਚਵਿਧਬਨ੍ਧਨਂ ਨਾਮ ਕਾਰਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੫੦; ਅ. ਨਿ. ੩.੩੬) ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਉਪੇਤਿ, ਏਵਂ ਉਪੇਨ੍ਤੋ ਚ ਤਤ੍ਥੇਵ ਆਦਿਤ੍ਤਾਯ ਲੋਹਪਥਵਿਯਾ ਨਿਪਜ੍ਜਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਰਯਪਾਲੇਹਿ ਪਞ੍ਚਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਆਕੋਟਿਯਮਾਨਂ ਤਤ੍ਤਂ ਖਿਲਸਙ੍ਖਾਤਂ ਤਿਣ੍ਹਧਾਰਮਯਸੂਲਮੁਪੇਤਿ, ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਗਵਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਤ੍ਤਂ ਅਯੋਖਿਲਂ ਹਤ੍ਥੇ ਗਮੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤੋ ਪਰਾ ਉਪਡ੍ਢਗਾਥਾ ਅਨੇਕਾਨਿ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਵਸੇਸਾਨੁਭਵਨਤ੍ਥਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਖਾਰੋਦਕਨਦੀਤੀਰਂ ਗਤਸ੍ਸ ਯਂ ਤਂ ‘‘ਤਤ੍ਤਂ ਅਯੋਗੁਲ਼ਂ ਮੁਖੇ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਤਂ ਤਮ੍ਬਲੋਹਂ ਮੁਖੇ ਆਸਿਞ੍ਚਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਯੋਤਿ ਲੋਹਂ. ਗੁਲ਼ਸਨ੍ਨਿਭਨ੍ਤਿ ਬੇਲੁਵਸਣ੍ਠਾਨਂ. ਅਯੋਗਹਣੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਤਮ੍ਬਲੋਹਂ, ਇਤਰੇਨ ਅਯੋਗੁਲ਼ਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਪਤਿਰੂਪਨ੍ਤਿ ਕਤਕਮ੍ਮਾਨੁਰੂਪਂ.

੬੭੪. ਤਤੋ ਪਰਾਸੁ ਗਾਥਾਸੁ ਨ ਹਿ ਵਗ੍ਗੂਤਿ ‘‘ਗਣ੍ਹਥ, ਪਹਰਥਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਦਨ੍ਤਾ ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਮਧੁਰਵਾਚਂ ਨ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਨਾਭਿਜਵਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਸੁਮੁਖਭਾਵੇਨ ਅਭਿਮੁਖਾ ਜਵਨ੍ਤਿ, ਨ ਸੁਮੁਖਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਮਾਵਹਨ੍ਤਾ ਏਵ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨ ਤਾਣਮੁਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਤਾਣਂ ਲੇਣਂ ਪਟਿਸਰਣਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਹਨਨ੍ਤਾ ਏਵ ਉਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਙ੍ਗਾਰੇ ਸਨ੍ਥਤੇ ਸਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਙ੍ਗਾਰਪਬ੍ਬਤਂ ਆਰੋਪਿਤਾ ਸਮਾਨਾ ਅਨੇਕਾਨਿ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਨ੍ਥਤੇ ਅਙ੍ਗਾਰੇ ਸੇਨ੍ਤਿ. ਗਿਨਿਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਨ੍ਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਜਲਿਤਂ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਸੁ ਚ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਂ ਅਗ੍ਗਿਂ. ਪਵਿਸਨ੍ਤੀਤਿ ਮਹਾਨਿਰਯੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਸਮਾਨਾ ਓਗਾਹਨ੍ਤਿ. ਮਹਾਨਿਰਯੋ ਨਾਮ ਯੋ ਸੋ ‘‘ਚਤੁਕ੍ਕਣ੍ਣੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੩੬) ਵੁਤ੍ਤੋ, ਨਂ ਯੋਜਨਸਤੇ ਠਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਤਂ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ.

੬੭੫. ਜਾਲੇਨ ਚ ਓਨਹਿਯਾਨਾਤਿ ਅਯੋਜਾਲੇਨ ਪਲਿਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਮਿਗਲੁਦ੍ਦਕਾ ਮਿਗਂ ਵਿਯ ਹਨਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਦੇਵਦੂਤੇ ਅਵੁਤ੍ਤਕਮ੍ਮਕਾਰਣਂ. ਅਨ੍ਧਂਵ ਤਿਮਿਸਮਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨ੍ਧਕਰਣੇਨ ਅਨ੍ਧਮੇਵ ਬਹਲਨ੍ਧਕਾਰਤ੍ਤਾ ‘‘ਤਿਮਿਸ’’ਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਿਤਂ ਧੂਮਰੋਰੁਵਂ ਨਾਮ ਨਰਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਕਿਰ ਨੇਸਂ ਖਰਧੂਮਂ ਘਾਯਿਤ੍ਵਾ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ‘‘ਅਨ੍ਧਂਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਵਿਤਤਞ੍ਹਿ ਯਥਾ ਮਹਿਕਾਯੋਤਿ ਤਞ੍ਚ ਅਨ੍ਧਤਿਮਿਸਂ ਮਹਿਕਾਯੋ ਵਿਯ ਵਿਤਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਵਿਤ੍ਥਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਇਦਮ੍ਪਿ ਦੇਵਦੂਤੇ ਅਵੁਤ੍ਤਕਮ੍ਮਕਾਰਣਮੇਵ.

੬੭੬. ਅਥ ਲੋਹਮਯਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਪਨ ਲੋਹਕੁਮ੍ਭੀ ਪਥਵਿਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਾ ਚਤੁਨਹੁਤਾਧਿਕਾਨਿ ਦ੍ਵੇਯੋਜਨਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਗਮ੍ਭੀਰਾ ਸਮਤਿਤ੍ਤਿਕਾ ਤਤ੍ਰਲੋਹਪੂਰਾ ਹੋਤਿ. ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਹਿ ਤਾਸੁ ਚਿਰਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਾਸੁ ਕੁਮ੍ਭੀਸੁ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਅਗ੍ਗਿਨਿਸਮਾਸੂਤਿ ਅਗ੍ਗਿਸਮਾਸੁ. ਸਮੁਪ੍ਪਿਲਵਾਤੇਤਿ ਸਮੁਪ੍ਪਿਲਵਨ੍ਤਾ, ਸਕਿਮ੍ਪਿ ਉਦ੍ਧਂ ਸਕਿਮ੍ਪਿ ਅਧੋ ਗਚ੍ਛਮਾਨਾ ਫੇਣੁਦ੍ਦੇਹਕਂ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਦੇਵਦੂਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੬੭੭. ਪੁਬ੍ਬਲੋਹਿਤਮਿਸ੍ਸੇਤਿ ਪੁਬ੍ਬਲੋਹਿਤਮਿਸ੍ਸਾਯ ਲੋਹਕੁਮ੍ਭਿਯਾ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ. ਯਂ ਯਂ ਦਿਸਕਨ੍ਤਿ ਦਿਸਂ ਵਿਦਿਸਂ. ਅਧਿਸੇਤੀਤਿ ਗਚ੍ਛਤਿ. ‘‘ਅਭਿਸੇਤੀ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਯਂ ਦਿਸਂ ਅਲ੍ਲੀਯਤਿ ਅਪਸ੍ਸਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਿਲਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਬਾਧੀਯਤਿ. ‘‘ਕਿਲਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਪੂਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮ੍ਫੁਸਮਾਨੋਤਿ ਤੇਨ ਪੁਬ੍ਬਲੋਹਿਤੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ. ਇਦਮ੍ਪਿ ਦੇਵਦੂਤੇ ਅਵੁਤ੍ਤਕਮ੍ਮਕਾਰਣਂ.

੬੭੮. ਪੁਲ਼ਵਾਵਸਥੇਤਿ ਪੁਲ਼ਵਾਨਂ ਆਵਾਸੇ. ਅਯਮ੍ਪਿ ਲੋਹਕੁਮ੍ਭੀਯੇਵ ਦੇਵਦੂਤੇ ‘‘ਗੂਥਨਿਰਯੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਤਸ੍ਸ ਸੂਚਿਮੁਖਪਾਣਾ ਛਵਿਆਦੀਨਿ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜਂ ਖਾਦਨ੍ਤਿ. ਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਹਿ ਤੀਰਮਪਤ੍ਥੀਤਿ ਅਪਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਹਿ ਤੀਰਂ ਅਤ੍ਥਿ. ‘‘ਤੀਰਵਮਤ੍ਥੀ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਸੋਯੇਵਤ੍ਥੋ. ਤੀਰਮੇਵ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਤੀਰਵ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਸਮਾ ਹਿ ਸਮਨ੍ਤਕਪਲ੍ਲਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸਾ ਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਉਪਰਿਭਾਗੇਪਿ ਨਿਕੁਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਮਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਕਟਾਹਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਪਗਨ੍ਤੁਂ ਤੀਰਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੬੭੯. ਅਸਿਪਤ੍ਤਵਨਂ ਦੇਵਦੂਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਤਞ੍ਹਿ ਦੂਰਤੋ ਰਮਣੀਯਂ ਅਮ੍ਬਵਨਂ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਥੇਤ੍ਥ ਲੋਭੇਨ ਨੇਰਯਿਕਾ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਨੇਸਂ ਵਾਤੇਰਿਤਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾਨਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਤਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ ਸਮੁਚ੍ਛਿਦਗਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਤਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਸੁਟ੍ਠੁ ਛਿਨ੍ਨਗਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਜਿਵ੍ਹਂ ਬਲ਼ਿਸੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਰਜਯਾਰਜਯਾ ਵਿਹਨਨ੍ਤੀਤਿ ਤਤ੍ਥ ਅਸਿਪਤ੍ਤਵਨੇ ਵੇਗੇਨ ਧਾਵਿਤ੍ਵਾ ਪਤਿਤਾਨਂ ਮੁਸਾਵਾਦੀਨਂ ਨੇਰਯਿਕਾਨਂ ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਜਿਵ੍ਹਂ ਬਲ਼ਿਸੇਨ ਨਿਕ੍ਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਲ੍ਲਚਮ੍ਮਂ ਭੂਮਿਯਂ ਪਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਖਿਲੇਹਿ ਆਕੋਟੇਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਆਕੋਟੇਤ੍ਵਾ ਫਰਸੂਹਿ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮੇਕਂ ਕੋਟਿਂ ਛਿਨ੍ਦੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਨਨ੍ਤਿ, ਛਿਨ੍ਨਛਿਨ੍ਨਾ ਕੋਟਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ. ‘‘ਆਰਚਯਾਰਚਯਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਆਵਿਞ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਆਵਿਞ੍ਛਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤਮ੍ਪਿ ਦੇਵਦੂਤੇ ਅਵੁਤ੍ਤਕਮ੍ਮਕਾਰਣਂ.

੬੮੦. ਵੇਤਰਣਿਨ੍ਤਿ ਦੇਵਦੂਤੇ ‘‘ਮਹਤੀ ਖਾਰੋਦਕਾ ਨਦੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੬੯) ਵੁਤ੍ਤਨਦਿਂ. ਸਾ ਕਿਰ ਗਙ੍ਗਾ ਵਿਯ ਉਦਕਭਰਿਤਾ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਥੇਤ੍ਥ ਨ੍ਹਾਯਿਸ੍ਸਾਮ ਪਿਵਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਨੇਰਯਿਕਾ ਪਤਨ੍ਤਿ. ਤਿਣ੍ਹਧਾਰਖੁਰਧਾਰਨ੍ਤਿ ਤਿਣ੍ਹਧਾਰਂ ਖੁਰਧਾਰਂ, ਤਿਕ੍ਖਧਾਰਖੁਰਧਾਰਵਤਿਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਕਿਰ ਨਦਿਯਾ ਉਦ੍ਧਮਧੋ ਉਭਯਤੀਰੇਸੁ ਚ ਤਿਣ੍ਹਧਾਰਾ ਖੁਰਾ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਠਪਿਤਾ ਵਿਯ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਸਾ ‘‘ਤਿਣ੍ਹਧਾਰਾ ਖੁਰਧਾਰਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਂ ਤਿਣ੍ਹਧਾਰਖੁਰਧਾਰਂ ਉਦਕਾਸਾਯ ਉਪੇਨ੍ਤਿ ਅਲ੍ਲੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਉਪੇਨ੍ਤਾ ਚ ਪਾਪਕਮ੍ਮੇਨ ਚੋਦਿਤਾ ਤਤ੍ਥ ਮਨ੍ਦਾ ਪਪਤਨ੍ਤਿ ਬਾਲਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੬੮੧. ਸਾਮਾ ਸਬਲਾਤਿ ਏਤਂ ਪਰਤੋ ‘‘ਸੋਣਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਾਮਵਣ੍ਣਾ ਕਮ੍ਮਾਸਵਣ੍ਣਾ ਚ ਸੋਣਾ ਖਾਦਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਾਕੋਲਗਣਾਤਿ ਕਣ੍ਹਕਾਕਗਣਾ. ਪਟਿਗਿਦ੍ਧਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਞ੍ਜਾਤਗੇਧਾ ਹੁਤ੍ਵਾ, ‘‘ਮਹਾਗਿਜ੍ਝਾ’’ਤਿ ਏਕੇ. ਕੁਲਲਾਤਿ ਕੁਲਲਪਕ੍ਖਿਨੋ, ‘‘ਸੇਨਾਨਮੇਤਂ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ ਏਕੇ. ਵਾਯਸਾਤਿ ਅਕਣ੍ਹਕਾਕਾ. ਇਦਮ੍ਪਿ ਦੇਵਦੂਤੇ ਅਵੁਤ੍ਤਕਮ੍ਮਕਾਰਣਂ. ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿਪਿ ਪਨ ਕਾਨਿਚਿ ਇਧ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਏਤੇਸਂ ਪੁਰਿਮਪਚ੍ਛਿਮਭਾਗਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.

੬੮੨. ਇਦਾਨਿ ਸਬ੍ਬਮੇਵੇਤਂ ਨਰਕਵੁਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਓਵਦਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਚ੍ਛਾ ਵਤਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਕਿਚ੍ਛਾ ਵਤ ਅਯਂ ਇਧ ਨਰਕੇ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕਮ੍ਮਕਰਣਭੇਦਾ ਵੁਤ੍ਤਿ, ਯਂ ਜਨੋ ਫੁਸਤਿ ਕਿਬ੍ਬਿਸਕਾਰੀ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਧ ਜੀਵਿਤਸੇਸੇ ਜੀਵਿਤਸਨ੍ਤਤਿਯਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਯ ਇਧ ਲੋਕੇ ਠਿਤੋਯੇਵ ਸਮਾਨੋ ਸਰਣਗਮਨਾਦਿਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾਨੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਕਿਚ੍ਚਕਰੋ ਨਰੋ ਸਿਯਾ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਕਿਚ੍ਚਕਰੋ ਭਵਨ੍ਤੋਪਿ ਚ ਸਾਤਚ੍ਚਕਾਰਿਤਾਵਸੇਨੇਵ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਨ ਪਮਜ੍ਜੇ ਮੁਹੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਪਮਾਦਮਾਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਮੁਚ੍ਚਯਵਣ੍ਣਨਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਾਵਸੇਸਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਤ੍ਤਾ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਚ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਨੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨੁਪਦਵਣ੍ਣਨਾ ਨ ਕਤਾਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਕੋਕਾਲਿਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੧. ਨਾਲਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੬੮੫. ਆਨਨ੍ਦਜਾਤੇਤਿ ਨਾਲਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਕਿਰ ਭਗਵਤੋ ਸਾਵਕਂ ਮੋਨੇਯ੍ਯਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਥਤ੍ਤਂ ਅਭਿਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਅਸਿਤਸ੍ਸ ਇਸਿਨੋ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੋ ਨਾਲਕੋ ਨਾਮ ਤਾਪਸੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤਦਿਵਸਤੋ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਮੋਨੇਯ੍ਯਪਟਿਪਦਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ‘‘ਮੋਨੇਯ੍ਯਂ ਤੇ ਉਪਞ੍ਞਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਪਨ ਭਗਵਤਿ ਸਙ੍ਗੀਤਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨਾਯਸ੍ਮਤਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤਮੇਵ ਮੋਨੇਯ੍ਯਪਟਿਪਦਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਯੇਨ ਯਦਾ ਚ ਸਮਾਦਪਿਤੋ ਨਾਲਕੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਪਾਕਟਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਆਨਨ੍ਦਜਾਤੇ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਵੀਸਤਿ ਵਤ੍ਥੁਗਾਥਾਯੋ ਵਤ੍ਵਾ ਅਭਾਸਿ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ‘‘ਨਾਲਕਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਆਨਨ੍ਦਜਾਤੇਤਿ ਸਮਿਦ੍ਧਿਜਾਤੇ ਵੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤੇ. ਪਤੀਤੇਤਿ ਤੁਟ੍ਠੇ. ਅਥ ਵਾ ਆਨਨ੍ਦਜਾਤੇਤਿ ਪਮੁਦਿਤੇ. ਪਤੀਤੇਤਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤੇ. ਸੁਚਿਵਸਨੇਤਿ ਅਕਿਲਿਟ੍ਠਵਸਨੇ. ਦੇਵਾਨਞ੍ਹਿ ਕਪ੍ਪਰੁਕ੍ਖਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨਿ ਵਸਨਾਨਿ ਰਜਂ ਵਾ ਮਲਂ ਵਾ ਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਦੁਸ੍ਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਇਧ ਦੁਸ੍ਸਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ‘‘ਦੁਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਵੋਹਾਰਂ ਦਿਬ੍ਬਵਤ੍ਥਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ. ਅਸਿਤੋ ਇਸੀਤਿ ਕਣ੍ਹਸਰੀਰਵਣ੍ਣਤ੍ਤਾ ਏਵਂਲਦ੍ਧਨਾਮੋ ਇਸਿ. ਦਿਵਾਵਿਹਾਰੇਤਿ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਟ੍ਠਾਨੇ. ਸੇਸਂ ਪਦਤੋ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਤੋ ਪਨ – ਅਯਂ ਕਿਰ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨਸ੍ਸ ਪਿਤੁ ਸੀਹਹਨੁਰਞ੍ਞੋ ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨਸ੍ਸਪਿ ਅਨਭਿਸਿਤ੍ਤਕਾਲੇ ਸਿਪ੍ਪਾਚਰਿਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਭਿਸਿਤ੍ਤਕਾਲੇ ਪੁਰੋਹਿਤੋਯੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਸਾਯਂ ਪਾਤਂ ਰਾਜੁਪਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਤਸ੍ਸ ਰਾਜਾ ਦਹਰਕਾਲੇ ਵਿਯ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਜਲਿਕਮ੍ਮਮਤ੍ਤਮੇਵ ਕਰੋਤਿ. ਧਮ੍ਮਤਾ ਕਿਰੇਸਾ ਪਤ੍ਤਾਭਿਸੇਕਾਨਂ ਸਕ੍ਯਰਾਜੂਨਂ. ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਤੇਨ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਮਹਂ ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਰਾਜਾ ਤਸ੍ਸ ਨਿਚ੍ਛਯਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਆਚਰਿਯ, ਮਮੇਵ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਵਸਿਤਬ੍ਬਂ, ਯਥਾ ਤੇ ਅਹਂ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਯਾਚਿ. ਸੋ ‘‘ਏਵਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਤਾਪਸਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞਾ ਉਪਟ੍ਠਹਿਯਮਾਨੋ ਉਯ੍ਯਾਨੇਯੇਵ ਵਸਨ੍ਤੋ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਪਞ੍ਚਾਭਿਞ੍ਞਾਯੋ ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸਿ. ਸੋ ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਰਾਜਕੁਲੇ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਹਿਮਵਨ੍ਤਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਭਵਨਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਕਰੋਤਿ. ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਤਨਵਿਮਾਨਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਦਿਬ੍ਬਰਤਨਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸਮਾਧਿਸੁਖਂ ਅਨੁਭਵਿਤ੍ਵਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਂ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਵਿਮਾਨਦ੍ਵਾਰੇ ਠਤ੍ਵਾ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਸਟ੍ਠਿਯੋਜਨਾਯ ਮਹਾਵੀਥਿਯਾ ਚੇਲੁਕ੍ਖੇਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਗੁਣਪਸਂਸਿਤਾਨਿ ਥੁਤਿਵਚਨਾਨਿ ਵਤ੍ਵਾ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤੇ ਸਕ੍ਕਪ੍ਪਮੁਖੇ ਦੇਵੇ ਅਦ੍ਦਸ. ਤੇਨਾਹ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ – ‘‘ਆਨਨ੍ਦਜਾਤੇ…ਪੇ… ਦਿਵਾਵਿਹਾਰੇ’’ਤਿ.

੬੮੬. ਤਤੋ ਸੋ ਏਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਦੇਵੇ…ਪੇ… ਕਿਂ ਪਟਿਚ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ਉਦਗ੍ਗੇਤਿ ਅਬ੍ਭੁਨ੍ਨਤਕਾਯੇ. ਚਿਤ੍ਤਿਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨਾਤਿ ਆਦਰਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਕਲ੍ਯਰੂਪੋਤਿ ਤੁਟ੍ਠਰੂਪੋ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.

੬੮੭. ਇਦਾਨਿ ‘‘ਯਦਾਪਿ ਆਸੀ’’ਤਿਆਦਿਗਾਥਾ ਉਤ੍ਤਾਨਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਏਵ. ਪਦਤ੍ਥੋ ਪਨ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਤਾਵ ਸਙ੍ਗਮੋਤਿ ਸਙ੍ਗਾਮੋ. ਜਯੋ ਸੁਰਾਨਨ੍ਤਿ ਦੇਵਾਨਂ ਜਯੋ.

ਤਸ੍ਸਾਵਿਭਾਵਤ੍ਥਂ ਅਯਮਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਸਕ੍ਕੋ ਕਿਰ ਮਗਧਰਟ੍ਠੇ ਮਚਲਗਾਮਵਾਸੀ ਤੇਤ੍ਤਿਂਸਮਨੁਸ੍ਸਸੇਟ੍ਠੋ ਮਘੋ ਨਾਮ ਮਾਣਵੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤ ਵਤ੍ਤਪਦਾਨਿ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸਾਯ. ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬਦੇਵਾ ‘‘ਆਗਨ੍ਤੁਕਦੇਵਪੁਤ੍ਤਾ ਆਗਤਾ, ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਨੇਸਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਦਿਬ੍ਬਪਦੁਮਾਨਿ ਉਪਨਾਮੇਸੁਂ, ਉਪਡ੍ਢਰਜ੍ਜੇਨ ਚ ਨਿਮਨ੍ਤੇਸੁਂ. ਸਕ੍ਕੋ ਉਪਡ੍ਢਰਜ੍ਜੇਨ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਸਕਪਰਿਸਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਦਿਵਸਂ ਸੁਰਾਮਦਮਤ੍ਤੇ ਤੇ ਪਾਦੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਿਨੇਰੁਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇ ਖਿਪਿ. ਤੇਸਂ ਸਿਨੇਰੁਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਿਮਤਲੇ ਦਸਸਹਸ੍ਸਯੋਜਨਂ ਅਸੁਰਭਵਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਪਾਰਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਭੂਤਾਯ ਚਿਤ੍ਰਪਾਟਲਿਯਾ ਉਪਸੋਭਿਤਂ. ਤਤੋ ਤੇ ਸਤਿਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ‘‘ਅਹੋ ਰੇ ਨਟ੍ਠਾ ਮਯਂ ਪਾਨਮਦਦੋਸੇਨ, ਨ ਦਾਨਿ ਮਯਂ ਸੁਰਂ ਪਿਵਿਮ੍ਹਾ, ਅਸੁਰਂ ਪਿਵਿਮ੍ਹਾ, ਨ ਦਾਨਿਮ੍ਹਾ ਸੁਰਾ, ਅਸੁਰਾ ਦਾਨਿ ਜਾਤਮ੍ਹਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ‘‘ਅਸੁਰਾ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸਮਞ੍ਞਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਹਨ੍ਦ ਦਾਨਿ ਦੇਵੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਙ੍ਗਾਮੇਮਾ’’ਤਿ ਸਿਨੇਰੁਂ ਪਰਿਤੋ ਆਰੋਹਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਸਕ੍ਕੋ ਅਸੁਰੇ ਯੁਦ੍ਧੇਨ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪਿ ਸਮੁਦ੍ਦੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਚਤੂਸੁ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਦਿਸਂ ਇਨ੍ਦਪਟਿਮਂ ਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਠਪੇਸਿ. ਤਤੋ ਅਸੁਰਾ ‘‘ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਵਤਾਯਂ ਸਕ੍ਕੋ ਨਿਚ੍ਚਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦੇਵ ਨਗਰਂ ਅਗਮਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਦੇਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜਯਂ ਘੋਸੇਨ੍ਤਾ ਮਹਾਵੀਥਿਯਂ ਚੇਲੁਕ੍ਖੇਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਕੀਲ਼ਿਂਸੁ. ਅਥ ਅਸਿਤੋ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤੇ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਕਪ੍ਪੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਇਮੇਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਏਵਂ ਕੀਲ਼ਿਤਪੁਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਤਂ ਦੇਵਾਸੁਰਸਙ੍ਗਾਮੇ ਦੇਵਵਿਜਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਹ –

‘‘ਯਦਾਪਿ ਆਸੀ ਅਸੁਰੇਹਿ ਸਙ੍ਗਮੋ,

ਜਯੋ ਸੁਰਾਨਂ ਅਸੁਰਾ ਪਰਾਜਿਤਾ;

ਤਦਾਪਿ ਨੇਤਾਦਿਸੋ ਲੋਮਹਂਸਨੋ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਕਾਲੇ ਏਤਾਦਿਸੋ ਲੋਮਹਂਸਨੋ ਪਮੋਦੋ ਨ ਆਸਿ. ਕਿਮਬ੍ਭੁਤਂ ਦਟ੍ਠੁ ਮਰੂ ਪਮੋਦਿਤਾਤਿ ਅਜ੍ਜ ਪਨ ਕਿਂ ਅਬ੍ਭੁਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਵਂ ਦੇਵਾ ਪਮੁਦਿਤਾਤਿ.

੬੮੮. ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਸੇਲ਼ੇਨ੍ਤੀਤਿ ਮੁਖੇਨ ਉਸ੍ਸੇਲ਼ਨਸਦ੍ਦਂ ਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਗਾਯਨ੍ਤਿ ਨਾਨਾਵਿਧਾਨਿ ਗੀਤਾਨਿ, ਵਾਦਯਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿ ਤੂਰਿਯਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਫੋਟੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਪ੍ਫੋਟੇਨ੍ਤਿ. ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਵੋਹਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਞਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋਪਿ ਤੇਸਂ ਵਚਨਂ ਸੋਤੁਕਾਮਤਾਯ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਮੇਰੁਮੁਦ੍ਧਵਾਸਿਨੇਤਿ ਸਿਨੇਰੁਮੁਦ੍ਧਨਿ ਵਸਨ੍ਤੇ. ਸਿਨੇਰੁਸ੍ਸ ਹਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮਤਲੇ ਦਸਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਂ ਅਸੁਰਭਵਨਂ, ਮਜ੍ਝਿਮਤਲੇ ਦ੍ਵਿਸਹਸ੍ਸਪਰਿਤ੍ਤਦੀਪਪਰਿਵਾਰਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਦੀਪਾ, ਉਪਰਿਮਤਲੇ ਦਸਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਂ ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਦੇਵਾ ‘‘ਮੇਰੁਮੁਦ੍ਧਵਾਸਿਨੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਦੇਵੇ ਆਮਨ੍ਤੇਤਿ, ਨਿਦੁਕ੍ਖਾ ਨਿਰਾਬਾਧਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੬੮੯. ਅਥਸ੍ਸ ਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤੇਹਿ ਦੇਵੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਾਯ ਤਤਿਯਗਾਥਾਯ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਤਿ ਬੁਜ੍ਝਨਕਸਤ੍ਤੋ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਗਨ੍ਤੁਂ ਅਰਹੋ ਸਤ੍ਤੋ ਰਤਨਵਰੋਤਿ ਵਰਰਤਨਭੂਤੋ. ਤੇਨਮ੍ਹ ਤੁਟ੍ਠਾਤਿ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਮਯਂ ਤੁਟ੍ਠਾ. ਸੋ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਤਿ, ਯਥਾ ਮਯਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਦੇਵਗਣਾ ਸੇਕ੍ਖਾਸੇਕ੍ਖਭੂਮਿਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਾਮ. ਮਨੁਸ੍ਸਾਪਿਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਯੇ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁਂ, ਤੇ ਦਾਨਾਦੀਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਵਲੋਕੇ ਪਰਿਪੂਰੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਯਂ ਕਿਰ ਨੇਸਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਤੁਟ੍ਠਾ ਕਲ੍ਯਰੂਪਾ’’ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਇਦਂ ਪਦਦ੍ਵਯਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਭਿਨ੍ਨਂ, ਤਥਾਪਿ ‘‘ਕਿਮਬ੍ਭੁਤਂ ਦਟ੍ਠੁ ਮਰੂ ਪਮੋਦਿਤਾ, ਕਿਂ ਦੇਵਸਙ੍ਘੋ ਅਤਿਰਿਵ ਕਲ੍ਯਰੂਪੋ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੬੯੦. ਇਦਾਨਿ ਯੇਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇ ਜਾਤੇ ਤੁਟ੍ਠਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਤਂ ਆਵਿਕਰੋਨ੍ਤੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਾਯ ਚਤੁਤ੍ਥਗਾਥਾਯ ਸਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਗ੍ਗਹਣਂ, ਪਜਾਗਹਣੇਨ ਸੇਸਗਤਿਗ੍ਗਹਣਂ. ਏਵਂ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਪਞ੍ਚਸੁਪਿ ਗਤੀਸੁ ਸੇਟ੍ਠਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਾਪਿ ਹਿ ਸੀਹਾਦਯੋ ਅਸਨ੍ਤਾਸਾਦਿਗੁਣਯੁਤ੍ਤਾ, ਤੇਪਿ ਅਯਮੇਵ ਅਤਿਸੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਜਾਨਮੁਤ੍ਤਮੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਪਨ ਯੇ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾਦਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪੁਗ੍ਗਲਾ, ਤੇਸੁ ਉਭਯਹਿਤਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਅਗ੍ਗਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਯਂ, ਨਰੇਸੁ ਚ ਉਸਭਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਨਰਾਸਭੋ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਥੁਤਿਂ ਭਣਨ੍ਤਾ ਇਦਮ੍ਪਿ ਪਦਦ੍ਵਯਮਾਹਂਸੁ.

੬੯੧. ਪਞ੍ਚਮਗਾਥਾਯ ਤਂ ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਿ ਤਂ ਦੇਵੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਵਚਨਸਦ੍ਦਂ. ਅਵਸਰੀਤਿ ਓਤਰਿ. ਤਦ ਭਵਨਨ੍ਤਿ ਤਦਾ ਭਵਨਂ.

੬੯੨. ਛਟ੍ਠਗਾਥਾਯ ਤਤੋਤਿ ਅਸਿਤਸ੍ਸ ਵਚਨਤੋ ਅਨਨ੍ਤਰਂ. ਉਕ੍ਕਾਮੁਖੇਵਾਤਿ ਉਕ੍ਕਾਮੁਖੇ ਏਵ, ਮੂਸਾਮੁਖੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੁਕੁਸਲਸਮ੍ਪਹਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਸੁਕੁਸਲੇਨ ਸੁਵਣ੍ਣਕਾਰੇਨ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਿਤਂ, ਸਙ੍ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤੇਨ ਤਾਪਿਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਦਦ੍ਦਲ੍ਲਮਾਨਨ੍ਤਿ ਵਿਜ੍ਜੋਤਮਾਨਂ. ਅਸਿਤਵ੍ਹਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸਿਤਨਾਮਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯੇਨ ਨਾਮੇਨ ਕਣ੍ਹਦੇਵਿਲਸ੍ਸ ਇਸਿਨੋ.

੬੯੩. ਸਤ੍ਤਮਗਾਥਾਯ ਤਾਰਾਸਭਂ ਵਾਤਿ ਤਾਰਾਨਂ ਉਸਭਸਦਿਸਂ, ਚਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵਿਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭਾਦਿਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਰਹਿਤਂ. ਸਰਦਰਿਵਾਤਿ ਸਰਦੇ ਇਵ. ਆਨਨ੍ਦਜਾਤੋਤਿ ਸਵਨਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਪੀਤਿਯਾ ਪੀਤਿਜਾਤੋ. ਅਲਤ੍ਥ ਪੀਤਿਨ੍ਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪੁਨਪਿ ਪੀਤਿਂ ਲਭਿ.

੬੯੪. ਤਤੋ ਪਰਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦੇਵੇਹਿ ਸਦਾ ਪਯੁਜ੍ਜਮਾਨਸਕ੍ਕਾਰਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਅਟ੍ਠਮਗਾਥਾਯ ਅਨੇਕਸਾਖਨ੍ਤਿ ਅਨੇਕਸਲਾਕਂ. ਸਹਸ੍ਸਮਣ੍ਡਲਨ੍ਤਿ ਰਤ੍ਤਸੁਵਣ੍ਣਮਯਸਹਸ੍ਸਮਣ੍ਡਲਯੁਤ੍ਤਂ. ਛਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਿਬ੍ਬਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਂ. ਵੀਤਿਪਤਨ੍ਤੀਤਿ ਸਰੀਰਂ ਬੀਜਮਾਨਾ ਪਤਨੁਪ੍ਪਤਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ.

੬੯੫. ਨਵਮਗਾਥਾਯ ਜਟੀਤਿ ਜਟਿਲੋ. ਕਣ੍ਹਸਿਰਿਵ੍ਹਯੋਤਿ ਕਣ੍ਹਸਦ੍ਦੇਨ ਚ ਸਿਰਿਸਦ੍ਦੇਨ ਚ ਅਵ੍ਹਯਮਾਨੋ. ਤਂ ਕਿਰ ‘‘ਸਿਰਿਕਣ੍ਹੋ’’ਤਿਪਿ ਅਵ੍ਹਯਨ੍ਤਿ ਆਮਨ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਆਲਪਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲੇਤਿ ਰਤ੍ਤਕਮ੍ਬਲੇ. ਅਧਿਕਾਰਤੋ ਚੇਤ੍ਥ ‘‘ਕੁਮਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਪਾਠਸੇਸੋ ਵਾ ਕਾਤਬ੍ਬੋ. ਪੁਰਿਮਗਾਥਾਯ ਚ ਅਹਤ੍ਥਪਾਸਗਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਦਿਸ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਧ ਪਨ ਹਤ੍ਥਪਾਸਗਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਉਪਨੀਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪੁਨ ਵਚਨਂ ‘‘ਦਿਸ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਪੁਰਿਮਂ ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਪੀਤਿਲਾਭਾਪੇਕ੍ਖਂ ਗਾਥਾਵਸਾਨੇ ‘‘ਵਿਪੁਲਮਲਤ੍ਥ ਪੀਤਿ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਤੋ, ਇਦਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਾਪੇਕ੍ਖਂ ਅਵਸਾਨੇ ‘‘ਸੁਮਨੋ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ. ਪੁਰਿਮਞ੍ਚ ਕੁਮਾਰਸਮ੍ਬਨ੍ਧਮੇਵ, ਇਦਂ ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧਮ੍ਪਿ. ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕੇ ਗਨ੍ਧਾਰਰਤ੍ਤਕਮ੍ਬਲੇ ਸੁਵਣ੍ਣਨਿਕ੍ਖਂ ਵਿਯ ਕੁਮਾਰਂ ‘‘ਛਤ੍ਤਂ ਮਰੂ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਧਾਰਿਯਨ੍ਤਂ ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਇਦਂ ਮਾਨੁਸਕਂ ਛਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ. ਯਥੇਵ ਹਿ ਦੇਵਾ, ਏਵਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਪਿ ਛਤ੍ਤਚਾਮਰਮੋਰਹਤ੍ਥਤਾਲਵਣ੍ਟਵਾਲ਼ਬੀਜਨਿਹਤ੍ਥਾ ਮਹਾਪੁਰਿਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਨ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨੇਨ ਕੋਚਿਪਿ ਅਤਿਸਯੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਸੁਨ੍ਦਰਂ. ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਿ ਉਭੋਹਿ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਇਸਿਂ ਕਿਰ ਵਨ੍ਦਾਪੇਤੁਂ ਕੁਮਾਰਂ ਉਪਨੇਸੁਂ. ਅਥਸ੍ਸ ਪਾਦਾ ਪਰਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਇਸਿਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਸੋ ਤਮ੍ਪਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਉਦਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋ ਸੁਮਨੋ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸਿ.

੬੯੬. ਦਸਮਗਾਥਾਯਂ ਜਿਗੀਸਕੋਤਿ ਜਿਗੀਸਨ੍ਤੋ ਮਗ੍ਗਨ੍ਤੋ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤੋ, ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਲਕ੍ਖਣਮਨ੍ਤਪਾਰਗੂਤਿ ਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਵੇਦਾਨਞ੍ਚ ਪਾਰਂ ਗਤੋ. ਅਨੁਤ੍ਤਰਾਯਨ੍ਤਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਅਯਂ. ਸੋ ਕਿਰ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਭਿਮੁਖਾਗਤੇਸੁ ਮਹਾਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਦਤਲੇਸੁ ਚਕ੍ਕਾਨਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਦਨੁਸਾਰੇਨ ਸੇਸਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਜਿਗੀਸਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਂ ਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਦ੍ਧਾਯਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ.

੬੯੭. ਏਕਾਦਸਾਯਂ ਅਥਤ੍ਤਨੋ ਗਮਨਨ੍ਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਅਰੂਪਗਮਨਂ. ਅਕਲ੍ਯਰੂਪੋ ਗਲ਼ਯਤਿ ਅਸ੍ਸੁਕਾਨੀਤਿ ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਦਾਨਾਹਂ ਅਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੋਤੁਂ ਲਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਅਤੁਟ੍ਠਰੂਪੋ ਬਲਵਸੋਕਾਭਿਭਵੇਨ ਦੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਸ੍ਸੂਨਿ ਪਾਤੇਤਿ ਗਲ਼ਯਤਿ. ‘‘ਗਰਯਤੀ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਯਦਿ ਪਨੇਸ ਰੂਪਭਵੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮੇਯ੍ਯ, ਕਿਂ ਤਤ੍ਥ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਯੇਨੇਵਂ ਰੋਦਤੀਤਿ? ਨ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਅਕੁਸਲਤਾਯ ਪਨੇਤਂ ਵਿਧਿਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯੇਵਸ੍ਸ ਅਯੁਤ੍ਤਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਲਾਭੇਨ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਚੇ? ਨ, ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਹਿ ਕਿਲੇਸਾ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਲਾਭੀਨਂ ਪਨ ਬਲਵਪਚ੍ਚਯੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਕਿਲੇਸੇ ਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨਤ੍ਤਾ ਕੁਤਸ੍ਸ ਅਰੂਪਗਮਨਨ੍ਤਿ ਚੇ? ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨ ਪੁਨਾਧਿਗਮਤੋ. ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਲਾਭਿਨੋ ਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਕਿਲੇਸੇ ਬਲਵਵੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਅਨਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ਕਿਲੇਸਵੇਗੇ ਪੁਨ ਤਂ ਵਿਸੇਸਂ ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨੇਵਾਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ‘‘ਪਰਿਹੀਨਵਿਸੇਸਾ ਇਮੇ’’ਤਿਪਿ ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਾਦਿਸੋ ਚ ਏਸੋ. ਨੋ ਚੇ ਕੁਮਾਰੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋਤਿ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਨੁ ਖੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕੁਮਾਰੇ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ.

੬੯੮. ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਂ ਨ ਓਰਕਾਯਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਓਰਕੋ ਪਰਿਤ੍ਤੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਉਤ੍ਤਰਗਾਥਾਯ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਬੁਦ੍ਧਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ.

੬੯੯. ਤੇਰਸਾਯਂ ਸਮ੍ਬੋਧਿਯਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਅਵਿਪਰੀਤਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਮਾ ਬੁਜ੍ਝਨਤੋ ਸਮ੍ਬੋਧਿ, ਕਤ੍ਥਚਿ ਆਵਰਣਾਭਾਵੇਨ ਸਬ੍ਬਞਾਣੁਤ੍ਤਮਤੋ ‘‘ਅਗ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਫੁਸਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤਿ. ਪਰਮਵਿਸੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਦਸ੍ਸੀ. ਤਞ੍ਹਿ ਏਕਨ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਪਰਮਵਿਸੁਦ੍ਧਂ. ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਕਂ ਅਸ੍ਸ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਸਾਸਨਂ.

੭੦੦. ਚੁਦ੍ਦਸਾਯਂ ਅਥਨ੍ਤਰਾਤਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯੇਵ ਅਸ੍ਸ, ਸਮ੍ਬੋਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਓਰਤੋ ਏਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨ ਸੋਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸੁਣਿਸ੍ਸਂ. ਅਸਮਧੁਰਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸਮਵੀਰਿਯਸ੍ਸ. ਅਟ੍ਟੋਤਿ ਆਤੁਰੋ. ਬ੍ਯਸਨਂ ਗਤੋਤਿ ਸੁਖਵਿਨਾਸਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਅਘਾਵੀਤਿ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ, ਸਬ੍ਬਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪ੍ਪਾਦਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਦੋਮਨਸ੍ਸੇਨ ਹਿ ਸੋ ਆਤੁਰੋ. ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਸੁਖਬ੍ਯਸਨਤੋ ਬ੍ਯਸਨਂ, ਸੁਖਵਿਨਾਸਨਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨ ਚ ਸੋ ਚੇਤਸਿਕਅਘਭੂਤੇਨ ਅਘਾਵੀ.

੭੦੧. ਪਨ੍ਨਰਸਾਯਂ ਵਿਪੁਲਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾਨਾਤਿ ਵਿਪੁਲਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾ. ਅਯਮੇਵ ਵਾ ਪਾਠੋ. ਨਿਗ੍ਗਮਾਤਿ ਨਿਗ੍ਗਤੋ. ਏਵਂ ਨਿਗ੍ਗਤੋ ਚ ਸੋ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯਂ ਸਯਨ੍ਤਿ ਸਕਂ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਗਿਨਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਮਾਦਪੇਸੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਪ੍ਪਾਯੁਕਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਕਨਿਟ੍ਠਭਗਿਨਿਯਾ ਚ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਾਲਕਸ੍ਸ ਮਾਣਵਕਸ੍ਸ ਉਪਚਿਤਪੁਞ੍ਞਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਲੇਨ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਵੁਡ੍ਢਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਮਾਦਮ੍ਪਿ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਨਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋ ਭਗਿਨਿਯਾ ਘਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਹਂ ਨਾਲਕੋ’’ਤਿ. ‘‘ਬਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕੀਲ਼ਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਆਨੇਥ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਣਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਙ੍ਖਣਂਯੇਵ ਤਾਪਸਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਸਮਾਦਪੇਸਿ ਓਵਦਿ ਅਨੁਸਾਸਿ. ਕਥਂ? ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਘੋਸਂ…ਪੇ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸਮਗਾਥਮਾਹ.

੭੦੨. ਤਤ੍ਥ ਯਦ ਪਰਤੋਤਿ ਯਦਾ ਪਰਤੋ. ਧਮ੍ਮਮਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਪਰਮਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਂ, ਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਅਗ੍ਗਂ ਸਹ ਪਟਿਪਦਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ.

੭੦੩. ਸਤ੍ਤਰਸਾਯਂ ਤਾਦਿਨਾਤਿ ਤਸ੍ਸਣ੍ਠਿਤੇਨ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਿਲੇਸਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੇ ਸਮਾਧਿਲਾਭੇ ਚ ਸਤਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਕਿਲੇਸੇਨ ਸਮਾਹਿਤਚਿਤ੍ਤੇਨ ਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਨਾਗਤੇ ਪਰਮਵਿਸੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਿਨਾਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਨਾਲਕੋ ਅਨਾਗਤੇ ਕਾਲੇ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਰਮਵਿਸੁਦ੍ਧਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਸੋ ਇਸਿ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਪਰਮਵਿਸੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨ ਅਨਾਗਤੇ ਪਰਮਵਿਸੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਿਨਾ. ਉਪਚਿਤਪੁਞ੍ਞਸਞ੍ਚਯੋਤਿ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਤੋ ਪਭੁਤਿ ਕਤਪੁਞ੍ਞਸਞ੍ਚਯੋ. ਪਤਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਆਗਮਯਮਾਨੋ. ਪਰਿਵਸੀਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਤਾਪਸਵੇਸੇਨ ਵਸਿ. ਰਕ੍ਖਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋਤਿ ਰਕ੍ਖਿਤਸੋਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਸੋ ਕਿਰ ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਉਦਕੇ ਨ ਨਿਮੁਜ੍ਜਿ ‘‘ਉਦਕਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸੋਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਵਿਨਾਸੇਯ੍ਯ, ਤਤੋ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਬਾਹਿਰੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ.

੭੦੪. ਅਟ੍ਠਾਰਸਾਯਂ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਘੋਸਨ੍ਤਿ ਸੋ ਨਾਲਕੋ ਏਵਂ ਪਰਿਵਸਨ੍ਤੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਭਗਵਤਾ ਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੇ ਪਵਤ੍ਤਿਤੇ ਤਂ ‘‘ਭਗਵਤਾ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਵਤ ਸੋ ਭਗਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਜਿਨਵਰਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਨੇ ਪਵਤ੍ਤਘੋਸਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਕਾਮਾਹਿ ਦੇਵਤਾਹਿ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚਿਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ. ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਦਿਸ੍ਵਾ ਇਸਿਨਿਸਭਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਦੇਵਤਾਹਿ ਮੋਨੇਯ੍ਯਕੋਲਾਹਲੇ ਕਯਿਰਮਾਨੇ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਇਸਿਪਤਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਾਲਕੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ਅਭਿਸਨ੍ਧਿਨਾ ਵਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨਿਸਭਸਦਿਸਂ ਇਸਿਨਿਸਭਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ. ਪਸਨ੍ਨੋਤਿ ਸਹ ਦਸ੍ਸਨੇਨੇਵ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਮੋਨੇਯ੍ਯਸੇਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਞਾਣੁਤ੍ਤਮਂ, ਮਗ੍ਗਞਾਣਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਮਾਗਤੇ ਅਸਿਤਾਵ੍ਹਯਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇਤਿ ਅਸਿਤਸ੍ਸ ਇਸਿਨੋ ਓਵਾਦਕਾਲੇ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੇ. ਤੇਨ ਹਿ – ‘‘ਯਦਾ ਵਿਵਰਤਿ ਧਮ੍ਮਮਗ੍ਗਂ, ਤਦਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮਯਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਮਾਨੋ ਚਰਸ੍ਸੁ ਤਸ੍ਮਿਂ ਭਗਵਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠੋ, ਅਯਞ੍ਚ ਸੋ ਕਾਲੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸਮਾਗਤੇ ਅਸਿਤਾਵ੍ਹਯਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ’’ਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਅਯਂ ਤਾਵ ਵਤ੍ਥੁਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ.

੭੦੫. ਪੁਚ੍ਛਾਗਾਥਾਦ੍ਵਯੇ ਅਞ੍ਞਾਤਮੇਤਨ੍ਤਿ ਵਿਦਿਤਂ ਮਯਾ ਏਤਂ. ਯਥਾਤਥਨ੍ਤਿ ਅਵਿਪਰੀਤਂ. ਕੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ? ਯਂ ਅਸਿਤੋ ‘‘ਸਮ੍ਬੋਧਿਯਗ੍ਗਂ ਫੁਸਿਸ੍ਸਤਾਯਂ ਕੁਮਾਰੋ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਘੋਸਂ ਯਦ ਪਰਤੋ ਸੁਣੋਸਿ, ਸਮ੍ਬੋਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਵਿਵਰਤਿ ਧਮ੍ਮਮਗ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ ਮਂ ਅਵਚ, ਤਦੇਤਂ ਮਯਾ ਅਸਿਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਅਜ੍ਜ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸਕ੍ਖਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਯਥਾਤਥਮੇਵਾ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਤਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ. ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨ ਪਾਰਗੁਨ੍ਤਿ ਹੇਮਵਤਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਛਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ. ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਾਰਗਤਂ.

੭੦੬. ਅਨਗਾਰਿਯੁਪੇਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਉਪੇਤਸ੍ਸ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਂ ਜਿਗੀਸਤੋਤਿ ਅਰਿਯੇਹਿ ਆਚਿਣ੍ਣਂ ਅਨੁਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਂ ਪਰਿਯੇਸਮਾਨਸ੍ਸ. ਮੋਨੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਮੁਨੀਨਂ ਸਨ੍ਤਕਂ. ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਦਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਮਪਟਿਪਦਂ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

੭੦੭. ਅਥਸ੍ਸ ਏਵਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਮੋਨੇਯ੍ਯਂ ਤੇ ਉਪਞ੍ਞਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਮੋਨੇਯ੍ਯਪਟਿਪਦਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਉਪਞ੍ਞਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਉਪਞ੍ਞਾਪੇਯ੍ਯਂ, ਵਿਵਰੇਯ੍ਯਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਦੁਰਭਿਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਕਾਤੁਞ੍ਚ ਦੁਕ੍ਖਂ ਕਯਿਰਮਾਨਞ੍ਚ ਸਮ੍ਭਵਿਤੁਂ ਸਹਿਤੁਂ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਅਹਂ ਤੇ ਮੋਨੇਯ੍ਯਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਯ੍ਯਂ, ਯਦਿ ਨਂ ਕਾਤੁਂ ਵਾ ਅਭਿਸਮ੍ਭੋਤੁਂ ਵਾ ਸੁਖਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਪਨ ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਦੁਰਭਿਸਮ੍ਭਵਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਕਿਲਿਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਨਂ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਏਕੋਵ ਸਾਵਕੋ ਕਰੋਤਿ ਚ ਸਮ੍ਭੋਤਿ ਚਾਤਿ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਮੋਨੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਰਭਾਵਂ ਦੁਰਭਿਸਮ੍ਭਵਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਨਾਲਕਸ੍ਸ ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾ ਤਮਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਆਹ ‘‘ਹਨ੍ਦ ਤੇ ਨਂ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ, ਸਨ੍ਥਮ੍ਭਸ੍ਸੁ ਦਲ਼੍ਹੋ ਭਵਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਹਨ੍ਦਾਤਿ ਬ੍ਯਵਸਾਯਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਤੇ ਨਂ ਪਵਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਤਂ ਮੋਨੇਯ੍ਯਂ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ. ਸਨ੍ਥਮ੍ਭਸ੍ਸੂਤਿ ਦੁਕ੍ਕਰਕਰਣਸਮਤ੍ਥੇਨ ਵੀਰਿਯੂਪਤ੍ਥਮ੍ਭੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਯ. ਦਲ਼੍ਹੋ ਭਵਾਤਿ ਦੁਰਭਿਸਮ੍ਭਵਸਹਨਸਮਤ੍ਥਾਯ ਅਸਿਥਿਲਪਰਕ੍ਕਮਤਾਯ ਥਿਰੋ ਹੋਤਿ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਸ੍ਮਾ ਤ੍ਵਂ ਉਪਚਿਤਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰੋ, ਤਸ੍ਮਾਹਂ ਏਕਨ੍ਤਬ੍ਯਵਸਿਤੋਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਦੁਰਭਿਸਮ੍ਭਵਮ੍ਪਿ ਸਮਾਨਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਤਂ ਮੋਨੇਯ੍ਯਂ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ, ਸਨ੍ਥਮ੍ਭਸ੍ਸੁ ਦਲ਼੍ਹੋ ਭਵਾਤਿ.

੭੦੮. ਏਵਂ ਪਰਮਸਲ੍ਲੇਖਂ ਮੋਨੇਯ੍ਯਵਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਨਾਲਕਂ ਸਨ੍ਥਮ੍ਭਨੇ ਦਲ਼੍ਹੀਭਾਵੇ ਚ ਨਿਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਂ ਤਾਵ ਗਾਮੂਪਨਿਬਦ੍ਧਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮਾਨਭਾਗ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪਡ੍ਢਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਮਾਨਭਾਗਨ੍ਤਿ ਸਮਭਾਗਂ ਏਕਸਦਿਸਂ ਨਿਨ੍ਨਾਨਾਕਰਣਂ. ਅਕ੍ਕੁਟ੍ਠਵਨ੍ਦਿਤਨ੍ਤਿ ਅਕ੍ਕੋਸਞ੍ਚ ਵਨ੍ਦਨਞ੍ਚ.

ਇਦਾਨਿ ਯਥਾ ਤਂ ਸਮਾਨਭਾਗਂ ਕਯਿਰਤਿ, ਤਂ ਉਪਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਨੋਪਦੋਸ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪਡ੍ਢਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਅਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਮਨੋਪਦੋਸਂ ਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਵਨ੍ਦਿਤੋ ਸਨ੍ਤੋ ਅਨੁਣ੍ਣਤੋ ਚਰੇ, ਰਞ੍ਞਾਪਿ ਵਨ੍ਦਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ‘‘ਮਂ ਵਨ੍ਦਤੀ’’ਤਿ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ ਨਾਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ.

੭੦੯. ਇਦਾਨਿ ਅਰਞ੍ਞੂਪਨਿਬਦ੍ਧਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਉਚ੍ਚਾਵਚਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਅਰਞ੍ਞਸਞ੍ਞਿਤੇ ਦਾਯੇਪਿ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਵਸੇਨ ਉਚ੍ਚਾਵਚਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾ ਆਰਮ੍ਮਣਾ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤਿ, ਚਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਆਪਾਥਮਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਚ ਖੋ ਅਗ੍ਗਿਸਿਖੂਪਮਾ ਪਰਿਲ਼ਾਹਜਨਕਟ੍ਠੇਨ. ਯਥਾ ਵਾ ਡਯ੍ਹਮਾਨੇ ਵਨੇ ਅਗ੍ਗਿਸਿਖਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤਾਯ ਉਚ੍ਚਾਵਚਾ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤਿ, ਸਧੂਮਾਪਿ, ਵਿਧੂਮਾਪਿ, ਨੀਲਾਪਿ, ਪੀਤਾਪਿ, ਰਤ੍ਤਾਪਿ, ਖੁਦ੍ਦਕਾਪਿ, ਮਹਨ੍ਤਾਪਿ, ਏਵਂ ਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਮਨੁਸ੍ਸਾਮਨੁਸ੍ਸਵਿਵਿਧਵਿਹਙ੍ਗਵਿਰੁਤਪੁਪ੍ਫਫਲਪਲ੍ਲਵਾਦਿਭੇਦਵਸੇਨ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤਾਯ ਦਾਯੇ ਉਚ੍ਚਾਵਚਾ ਆਰਮ੍ਮਣਾ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤਿ ਭਿਂਸਨਕਾਪਿ, ਰਜਨੀਯਾਪਿ, ਦੋਸਨੀਯਾਪਿ, ਮੋਹਨੀਯਾਪਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਉਚ੍ਚਾਵਚਾ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤਿ, ਦਾਯੇ ਅਗ੍ਗਿਸਿਖੂਪਮਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤੇਸੁ ਚ ਉਚ੍ਚਾਵਚੇਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਯਾ ਕਾਚਿ ਉਯ੍ਯਾਨਵਨਚਾਰਿਕਂ ਗਤਾ ਸਮਾਨਾ ਪਕਤਿਯਾ ਵਾ ਵਨਚਾਰਿਨਿਯੋ ਕਟ੍ਠਹਾਰਿਕਾਦਯੋ ਰਹੋਗਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਹਸਿਤਲਪਿਤਰੁਦਿਤਦੁਨ੍ਨਿਵਤ੍ਥਾਦੀਹਿ ਨਾਰਿਯੋ ਮੁਨਿਂ ਪਲੋਭੇਨ੍ਤਿ, ਤਾ ਸੁ ਤਂ ਮਾ ਪਲੋਭਯੁਂ, ਤਾ ਨਾਰਿਯੋ ਤਂ ਮਾ ਪਲੋਭਯੁਂ. ਯਥਾ ਨ ਪਲੋਭੇਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਕਰੋਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੭੧੦-੧੧. ਏਵਮਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਗਾਮੇ ਚ ਅਰਞ੍ਞੇ ਚ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸੀਲਸਂਵਰਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਿਰਤੋ ਮੇਥੁਨਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਹਿਤ੍ਵਾ ਕਾਮੇ ਪਰੋਪਰੇਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਤੋ ਅਵਸੇਸੇਪਿ ਸੁਨ੍ਦਰੇ ਚ ਅਸੁਨ੍ਦਰੇ ਚ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇ ਹਿਤ੍ਵਾ. ਤਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਹਿ ਮੇਥੁਨਵਿਰਤਿ ਸੁਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਹਿਤ੍ਵਾ ਕਾਮੇ ਪਰੋਪਰੇ’’ਤਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਅਵਿਰੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਪਨ ਪਦਾਨਿ ‘‘ਨ ਹਨੇਯ੍ਯ, ਨ ਘਾਤਯੇ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਾਯ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਵੇਰਮਣਿਯਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਵਣ੍ਣਨਾ – ਪਰਪਕ੍ਖਿਯੇਸੁ ਪਾਣੇਸੁ ਅਵਿਰੁਦ੍ਧੋ, ਅਤ੍ਤਪਕ੍ਖਿਯੇਸੁ ਅਸਾਰਤ੍ਤੋ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਤਣ੍ਹਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹਤਾਯ ਤਸਥਾਵਰੇ ਪਾਣੇ ਜੀਵਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਅਮਰਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਸੁਖਕਾਮਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਪਟਿਕੂਲਤਾਯ ਚ ‘‘ਯਥਾ ਅਹਂ ਤਥਾ ਏਤੇ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਸਮਾਨਤਾਯ ਤੇਸੁ ਵਿਰੋਧਂ ਵਿਨੇਨ੍ਤੋ ਤੇਨੇਵ ਪਕਾਰੇਨ ‘‘ਯਥਾ ਏਤੇ ਤਥਾ ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰੇਸਂ ਸਮਾਨਤਾਯ ਚ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਨੁਰੋਧਂ ਵਿਨੇਨ੍ਤੋ ਏਵਂ ਉਭਯਥਾਪਿ ਅਨੁਰੋਧਵਿਰੋਧਵਿਪ੍ਪਹੀਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਰਣਪਟਿਕੂਲਤਾਯ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਾਣੇਸੁ ਯੇ ਕੇਚਿ ਤਸੇ ਵਾ ਥਾਵਰੇ ਵਾ ਪਾਣੇ ਨ ਹਨੇਯ੍ਯ ਸਾਹਤ੍ਥਿਕਾਦੀਹਿ ਪਯੋਗੇਹਿ, ਨ ਘਾਤਯੇ ਆਣਤ੍ਤਿਕਾਦੀਹੀਤਿ.

੭੧੨. ਏਵਮਸ੍ਸ ਮੇਥੁਨਵਿਰਤਿਪਾਣਾਤਿਪਾਤਵਿਰਤਿਮੁਖੇਨ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲਂ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਹਿਤ੍ਵਾ ਕਾਮੇ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਹਿਤ੍ਵਾ ਇਚ੍ਛਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਾਯਂ ਤਣ੍ਹਾ ਏਕਂ ਲਦ੍ਧਾ ਦੁਤਿਯਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਦ੍ਵੇ ਲਦ੍ਧਾ ਤਤਿਯਂ, ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਲਦ੍ਧਾ ਤਦੁਤ੍ਤਰਿਮ੍ਪਿ ਇਚ੍ਛਤੀਤਿ ਏਵਂ ਅਪ੍ਪਟਿਲਦ੍ਧਵਿਸਯਂ ਇਚ੍ਛਨਤੋ ‘‘ਇਚ੍ਛਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਯੋ ਚਾਯਂ ਪਟਿਲਦ੍ਧਵਿਸਯਲੁਬ੍ਭਨੋ ਲੋਭੋ. ਤਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਇਚ੍ਛਞ੍ਚ ਲੋਭਞ੍ਚ ਯਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਚੀਵਰਾਦਿਪਚ੍ਚਯੇ ਤੇਹਿ ਇਚ੍ਛਾਲੋਭੇਹਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਸਤ੍ਤੋ ਲਗ੍ਗੋ ਪਟਿਬਦ੍ਧੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਂ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਹਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਂ ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਅਵਿਰੋਧੇਨ੍ਤੋ ਞਾਣਚਕ੍ਖੁਨਾ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਮੋਨੇਯ੍ਯਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਤਰੇਯ੍ਯ ਨਰਕਂ ਇਮਂ, ਦੁਪ੍ਪੂਰਣਟ੍ਠੇਨ ਨਰਕਸਞ੍ਞਿਤਂ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਹੇਤੁਭੂਤਂ ਇਮਂ ਪਚ੍ਚਯਤਣ੍ਹਂ ਤਰੇਯ੍ਯ, ਇਮਾਯ ਵਾ ਪਟਿਪਦਾਯ ਤਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੭੧੩. ਏਵਂ ਪਚ੍ਚਯਤਣ੍ਹਾਪਹਾਨਮੁਖੇਨ ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾਮੁਖੇਨ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਭੋਗਸੀਲਂ ਤਦਨੁਸਾਰੇਨ ਚ ਯਾਵ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਪਟਿਪਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਊਨੂਦਰੋ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਲਦ੍ਧੇਸੁ ਇਤਰੀਤਰਚੀਵਰਾਦੀਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਆਹਾਰਂ ਤਾਵ ਆਹਾਰੇਨ੍ਤੋ –

‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਞ੍ਚ ਆਲੋਪੇ, ਅਭੁਤ੍ਵਾ ਉਦਕਂ ਪਿਵੇ;

ਅਲਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯ, ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ’’ਤਿ. (ਥੇਰਗਾ. ੯੮੩) –

ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਊਨਉਦਰੋ ਅਸ੍ਸ, ਨ ਵਾਤਭਰਿਤਭਸ੍ਤਾ ਵਿਯ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤੁਦਰੋ, ਭਤ੍ਤਸਮ੍ਮਦਪਚ੍ਚਯਾ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਪਰਿਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਊਨੂਦਰੋ ਹੋਨ੍ਤੋਪਿ ਚ ਮਿਤਾਹਾਰੋ ਅਸ੍ਸ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂ, ‘‘ਨੇਵ ਦਵਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੇਨ ਗੁਣਤੋ ਦੋਸਤੋ ਚ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਹਾਰੋ. ਏਵਂ ਮਿਤਾਹਾਰੋ ਸਮਾਨੋਪਿ ਪਚ੍ਚਯਧੁਤਙ੍ਗਪਰਿਯਤ੍ਤਿਅਧਿਗਮਵਸੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾਯ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਅਸ੍ਸ. ਏਕਂਸੇਨ ਹਿ ਮੋਨੇਯ੍ਯਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਏਵਂ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਪਚ੍ਚਯੇ ਤੀਹਿ ਸਨ੍ਤੋਸੇਹਿ ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਨਾ ਪਚ੍ਚਯਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾ. ਧੁਤਙ੍ਗਧਰਸ੍ਸੇਵ ਸਤੋ ‘‘ਧੁਤਵਾਤਿ ਮਂ ਪਰੇ ਜਾਨਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਅਨਿਚ੍ਛਨਤਾ ਧੁਤਙ੍ਗਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾ. ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਸ੍ਸੇਵ ਸਤੋ ‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋਤਿ ਮਂ ਪਰੇ ਜਾਨਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਅਨਿਚ੍ਛਨਤਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾ ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਿਯ. ਅਧਿਗਮਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸੇਵ ਸਤੋ ‘‘ਅਧਿਗਤੋ ਅਯਂ ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮਂ ਪਰੇ ਜਾਨਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਅਨਿਚ੍ਛਨਤਾ ਅਧਿਗਮਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾ. ਸਾ ਚ ਅਰਹਤ੍ਤਾਧਿਗਮਤੋ ਓਰਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਰਹਤ੍ਤਾਧਿਗਮਤ੍ਥਞ੍ਹਿ ਅਯਂ ਪਟਿਪਦਾਤਿ. ਏਵਂ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋਪਿ ਚ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਤਣ੍ਹਾਲੋਲੁਪ੍ਪਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਲੋਲੁਪੋ ਅਸ੍ਸ. ਏਵਂ ਅਲੋਲੁਪੋ ਹਿ ਸਦਾ ਇਚ੍ਛਾਯ ਨਿਚ੍ਛਾਤੋ ਅਨਿਚ੍ਛੋ ਹੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਯਾਯ ਇਚ੍ਛਾਯ ਛਾਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਾ ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾਤੁਰਾ ਵਿਯ ਅਤਿਤ੍ਤਾ, ਤਾਯ ਇਚ੍ਛਾਯ ਅਨਿਚ੍ਛੋ ਹੋਤਿ ਅਨਿਚ੍ਛਤ੍ਤਾ ਚ ਨਿਚ੍ਛਾਤੋ ਹੋਤਿ ਅਨਾਤੁਰੋ ਪਰਮਤਿਤ੍ਤਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਏਵਂ ਨਿਚ੍ਛਾਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਹੋਤਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਪਰਿਲ਼ਾਹੋਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

੭੧੪. ਏਵਂ ਯਾਵ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਤਾਵਪਟਿਪਦਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਟ੍ਠਂ ਧੁਤਙ੍ਗਸਮਾਦਾਨਂ ਸੇਨਾਸਨਵਤ੍ਤਞ੍ਚ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸ ਪਿਣ੍ਡਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸ ਪਿਣ੍ਡਚਾਰਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਿਕ੍ਖਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਵਾ ਕਤ੍ਵਾ. ਵਨਨ੍ਤਮਭਿਹਾਰਯੇਤਿ ਅਪਪਞ੍ਚਿਤੋ ਗਿਹਿਪਪਞ੍ਚੇਨ ਵਨਂ ਏਵ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ. ਉਪਟ੍ਠਿਤੋ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਠਿਤੋ ਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਆਸਨੂਪਗਤੋਤਿ ਆਸਨਂ ਉਪਗਤੋ ਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮੁਨੀਤਿ ਮੋਨੇਯ੍ਯਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਪਿਣ੍ਡਚਾਰਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਙ੍ਗਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋ ਸਪਦਾਨਚਾਰੀ ਏਕਾਸਨਿਕੋ ਪਤ੍ਤਪਿਣ੍ਡਿਕੋ ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕੋ ਚ ਹੋਤਿਯੇਵ, ਤੇਚੀਵਰਿਕਪਂਸੁਕੂਲਮ੍ਪਿ ਚ ਸਮਾਦਿਯਤੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਾਨਿਪਿ ਛ ਵੁਤ੍ਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ‘‘ਵਨਨ੍ਤਮਭਿਹਾਰਯੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਆਰਞ੍ਞਿਕਙ੍ਗਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਉਪਟ੍ਠਿਤੋ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕਙ੍ਗਂ, ‘‘ਆਸਨੂਪਗਤੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨੇਸਜ੍ਜਿਕਙ੍ਗਂ. ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਪਨ ਏਤੇਸਂ ਅਨੁਲੋਮਤ੍ਤਾ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕਸੋਸਾਨਿਕਙ੍ਗਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿਯੇਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਏਵਮੇਤਾਯ ਗਾਥਾਯ ਤੇਰਸ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਨਾਲਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਕਥੇਸਿ.

੭੧੫. ਸ ਝਾਨਪਸੁਤੋ ਧੀਰੋਤਿ ਸੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਨੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਆਵਜ੍ਜਨਸਮਾਪਜ੍ਜਨਾਧਿਟ੍ਠਾਨਵੁਟ੍ਠਾਨਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੇਹਿ ਚ ਝਾਨੇਸੁ ਪਸੁਤੋ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ. ਧੀਰੋਤਿ ਧਿਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਵਨਨ੍ਤੇ ਰਮਿਤੋ ਸਿਯਾਤਿ ਵਨੇ ਅਭਿਰਤੋ ਸਿਯਾ, ਗਾਮਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨੇ ਨਾਭਿਰਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਝਾਯੇਥ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਸ੍ਮਿਂ, ਅਤ੍ਤਾਨਮਭਿਤੋਸਯਨ੍ਤਿ ਨ ਕੇਵਲਂ ਲੋਕਿਯਜ੍ਝਾਨਪਸੁਤੋਯੇਵ ਸਿਯਾ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਾਦਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਜ੍ਝਾਨੇਨਾਪਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤੀਵ ਤੋਸੇਨ੍ਤੋ ਝਾਯੇਥ. ਪਰਮਸ੍ਸਾਸਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਹਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਜ੍ਝਾਨੇਨੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਤੀਵ ਤੁਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਨ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਅਤ੍ਤਾਨਮਭਿਤੋਸਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਮਿਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਝਾਨਪਸੁਤਤਾਯ ਵਨਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨਾਭਿਰਤਿਂ ਅਰਹਤ੍ਤਞ੍ਚ ਕਥੇਸਿ.

੭੧੬. ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਨਾਲਕਤ੍ਥੇਰੋ ਵਨਨ੍ਤਮਭਿਹਾਰੇਤ੍ਵਾ ਨਿਰਾਹਾਰੋਪਿ ਪਟਿਪਦਾਪੂਰਣੇ ਅਤੀਵ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਨਿਰਾਹਾਰੇਨ ਚ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਤਥਾ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਜੀਵਿਤਂ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਕਿਲੇਸੇ ਪਨ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੇਨ ਆਹਾਰੋ ਪਰਿਯੇਸਿਤਬ੍ਬੋ, ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਞਾਯੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਅਪਰਾਪਰੇਸੁਪਿ ਦਿਵਸੇਸੁ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤਬ੍ਬਂ, ਕਿਲੇਸਾ ਪਨ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਟ੍ਠਂਯੇਵ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵਤ੍ਤਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤੋ ਰਤ੍ਯਾ ਵਿਵਸਾਨੇ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਛ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤੋਤਿ ‘‘ਸ ਪਿਣ੍ਡਚਾਰਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ, ਵਨਨ੍ਤਮਭਿਹਾਰਯੇ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਪਿਣ੍ਡਚਾਰਵਨਨ੍ਤਾਭਿਹਾਰਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਪਿ. ਰਤ੍ਯਾ ਵਿਵਸਾਨੇਤਿ ਰਤ੍ਤਿਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇ, ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਗਾਮਨ੍ਤਮਭਿਹਾਰਯੇਤਿ ਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕਵਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵੇਲਾ, ਤਾਵ ਵਿਵੇਕਮਨੁਬ੍ਰੂਹੇਤ੍ਵਾ ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਵਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਗਾਮਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ. ਅਵ੍ਹਾਨਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਘਰੇ ਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਮਨ੍ਤਨਂ, ‘‘ਦੇਤਿ ਨੁ ਖੋ ਨ ਦੇਤਿ ਨੁ ਖੋ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਨੁ ਖੋ ਦੇਤਿ ਅਸੁਨ੍ਦਰਂ ਨੁ ਖੋ ਦੇਤੀ’’ਤਿ ਏਵਰੂਪਂ ਵਿਤਕ੍ਕਂ ਭੋਜਨਞ੍ਚ ਪਟਿਪਦਾਪੂਰਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦੇਯ੍ਯ, ਨਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਦਿ ਪਨ ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ, ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ, ਤਦੁਪਾਦਾਯ ਪਨ ਤਂ ਗਾਮਂ ਨ ਪਵਿਸਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਭਿਹਾਰਞ੍ਚ ਗਾਮਤੋਤਿ ਸਚੇ ਗਾਮਂ ਪਵਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪਾਤਿਸਤੇਹਿਪਿ ਭਤ੍ਤਂ ਅਭਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦੇਯ੍ਯ, ਤਤੋ ਏਕਸਿਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਨਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਘਰਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਮੇਵ ਚਰੇਯ੍ਯਾਤਿ.

੭੧੭. ਨ ਮੁਨੀ ਗਾਮਮਾਗਮ੍ਮ, ਕੁਲੇਸੁ ਸਹਸਾ ਚਰੇਤਿ ਸੋ ਚ ਮੋਨਤ੍ਥਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨਕੋ ਮੁਨਿ ਗਾਮਂ ਗਤੋ ਸਮਾਨੋ ਕੁਲੇਸੁ ਸਹਸਾ ਨ ਚਰੇ, ਸਹਸੋਕਿਤਾਦਿਅਨਨੁਲੋਮਿਕਂ ਗਿਹਿਸਂਸਗ੍ਗਂ ਨ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਘਾਸੇਸਨਂ ਛਿਨ੍ਨਕਥੋ, ਨ ਵਾਚਂ ਪਯੁਤਂ ਭਣੇਤਿ ਛਿਨ੍ਨਕਥੋ ਵਿਯ ਹੁਤ੍ਵਾ ਓਭਾਸਪਰਿਕਥਾਨਿਮਿਤ੍ਤਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਯੁਤ੍ਤਂ ਘਾਸੇਸਨਵਾਚਂ ਨ ਭਣੇਯ੍ਯ. ਸਚੇ ਆਕਙ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਗਿਲਾਨੋ ਸਮਾਨੋ ਗੇਲਞ੍ਞਪਟਿਬਾਹਨਤ੍ਥਾਯ ਭਣੇਯ੍ਯ. ਸੇਨਾਸਨਤ੍ਥਾਯ ਵਾ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਓਭਾਸਪਰਿਕਥਾਨਿਮਿਤ੍ਤਪਯੁਤ੍ਤਂ, ਅਵਸੇਸਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਾਯ ਪਨ ਅਗਿਲਾਨੋ ਨੇਵ ਕਿਞ੍ਚਿ ਭਣੇਯ੍ਯਾਤਿ.

੭੧੮-੯. ਅਲਤ੍ਥਂ ਯਦਿਦਨ੍ਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਪਨ ਗਾਥਾਯ ਅਯਮਤ੍ਥੋ – ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੇਪਿ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਲਦ੍ਧੇ ‘‘ਅਲਤ੍ਥਂ ਯਂ ਇਦਂ ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਲਦ੍ਧੇ ‘‘ਨਾਲਤ੍ਥਂ ਕੁਸਲ’’ਨ੍ਤਿ ਤਮ੍ਪਿ ‘‘ਸੁਨ੍ਦਰ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਉਭਯੇਨੇਵ ਲਾਭਾਲਾਭੇਨ ਸੋ ਤਾਦੀ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਰੁਕ੍ਖਂਵੁਪਨਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਯਥਾਪਿ ਪੁਰਿਸੋ ਫਲਗਵੇਸੀ ਰੁਕ੍ਖਂ ਉਪਗਮ੍ਮ ਫਲਂ ਲਦ੍ਧਾਪਿ ਅਲਦ੍ਧਾਪਿ ਅਨਨੁਨੀਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤੋ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੋਯੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਵਂ ਕੁਲਂ ਉਪਗਮ੍ਮ ਲਾਭਂ ਲਦ੍ਧਾਪਿ ਅਲਦ੍ਧਾਪਿ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੋਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ. ਸ ਪਤ੍ਤਪਾਣੀ ਤਿ ਗਾਥਾ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਵ.

੭੨੦. ਉਚ੍ਚਾਵਚਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ – ਏਵਂ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵਤ੍ਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾਪਿ ਤਾਵਤਕੇਨੇਵ ਤੁਟ੍ਠਿਂ ਅਨਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪਦਂ ਆਰੋਧੇਯ੍ਯ. ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਾਰਞ੍ਹਿ ਸਾਸਨਂ. ਸਾ ਚਾਯਂ ਉਚ੍ਚਾਵਚਾ…ਪੇ… ਮੁਤਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸਾ ਚਾਯਂ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਦਾ ਉਤ੍ਤਮਨਿਹੀਨਭੇਦਤੋ ਉਚ੍ਚਾਵਚਾ ਬੁਦ੍ਧਸਮਣੇਨ ਪਕਾਸਿਤਾ. ਸੁਖਾਪਟਿਪਦਾ ਹਿ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾ ਉਚ੍ਚਾ, ਦੁਕ੍ਖਾਪਟਿਪਦਾ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾ ਅਵਚਾ. ਇਤਰਾ ਦ੍ਵੇ ਏਕੇਨਙ੍ਗੇਨ ਉਚ੍ਚਾ, ਏਕੇਨ ਅਵਚਾ. ਪਠਮਾ ਏਵ ਵਾ ਉਚ੍ਚਾ, ਇਤਰਾ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਅਵਚਾ. ਤਾਯ ਚੇਤਾਯ ਉਚ੍ਚਾਯ ਅਵਚਾਯ ਵਾ ਪਟਿਪਦਾਯ ਨ ਪਾਰਂ ਦਿਗੁਣਂ ਯਨ੍ਤਿ. ‘‘ਦੁਗੁਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ, ਏਕਮਗ੍ਗੇਨ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨ ਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ, ਤੇਸਂ ਪੁਨ ਅਪ੍ਪਹਾਤਬ੍ਬਤੋ. ਏਤੇਨ ਪਰਿਹਾਨਧਮ੍ਮਾਭਾਵਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਨਯਿਦਂ ਏਕਗੁਣਂ ਮੁਤਨ੍ਤਿ ਤਞ੍ਚ ਇਦਂ ਪਾਰਂ ਏਕਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂਯੇਵ ਫੁਸਨਾਰਹਮ੍ਪਿ ਨ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਏਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਾਭਾਵਤੋ. ਏਤੇਨ ਏਕਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਾਭਾਵਂ ਦੀਪੇਤਿ.

੭੨੧. ਇਦਾਨਿ ਪਟਿਪਦਾਨਿਸਂਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਚ ਵਿਸਤਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਸ੍ਸ ਚ ਏਵਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਅਟ੍ਠਸਤਤਣ੍ਹਾਵਿਚਰਿਤਭਾਵੇਨ ਵਿਸਤਤ੍ਤਾ ਵਿਸਤਾ ਤਣ੍ਹਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਸੋਤਚ੍ਛੇਦੇਨ ਛਿਨ੍ਨਸੋਤਸ੍ਸ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਕਿਚ੍ਚਾਕਿਚ੍ਚਪ੍ਪਹੀਨਸ੍ਸ ਰਾਗਜੋ ਵਾ ਦੋਸਜੋ ਵਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੋਪਿ ਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ.

੭੨੨. ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਇਮਾ ਗਾਥਾਯੋ ਸੁਤ੍ਵਾ ਨਾਲਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਯਦਿ ਏਤ੍ਤਕਂ ਮੋਨੇਯ੍ਯਂ ਸੁਕਰਂ ਨ ਦੁਕ੍ਕਰਂ, ਸਕ੍ਕਾ ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨ ਪੂਰੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ‘‘ਦੁਕ੍ਕਰਮੇਵ ਮੋਨੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪੁਨ ‘‘ਮੋਨੇਯ੍ਯਂ ਤੇ ਉਪਞ੍ਞਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਉਪਞ੍ਞਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਉਪਞ੍ਞਾਪੇਯ੍ਯਂ, ਕਥਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਖੁਰਧਾਰਾ ਉਪਮਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਖੁਰਧਾਰੂਪਮੋ. ਭਵੇਤਿ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਕੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ? ਮੋਨੇਯ੍ਯਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਖੁਰਧਾਰਂ ਉਪਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ. ਯਥਾ ਮਧੁਦਿਦ੍ਧਂ ਖੁਰਧਾਰਂ ਲਿਹਨ੍ਤੋ, ਛੇਦਤੋ, ਜਿਵ੍ਹਂ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਏਵਂ ਧਮ੍ਮੇਨ ਲਦ੍ਧੇ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਕਿਲੇਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਚ੍ਚਯਾ ਹਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਞਾਯੇਨ ਲਦ੍ਧੁਞ੍ਚ ਅਨਵਜ੍ਜਪਰਿਭੋਗੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਞ੍ਚ ਨ ਸੁਖੇਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਭਗਵਾ ਪਚ੍ਚਯਨਿਸ੍ਸਿਤਮੇਵ ਬਹੁਸੋ ਭਣਤਿ. ਜਿਵ੍ਹਾਯ ਤਾਲੁਮਾਹਚ੍ਚ, ਉਦਰੇ ਸਞ੍ਞਤੋ ਸਿਯਾਤਿ ਜਿਵ੍ਹਾਯ ਤਾਲੁਂ ਉਪ੍ਪੀਲ਼ੇਤ੍ਵਾਪਿ ਰਸਤਣ੍ਹਂ ਵਿਨੋਦੇਨ੍ਤੋ ਕਿਲਿਟ੍ਠੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਚ੍ਚਯੇ ਅਸੇਵਨ੍ਤੋ ਉਦਰੇ ਸਂਯਤੋ ਸਿਯਾ.

੭੨੩. ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤੋ ਚ ਸਿਯਾਤਿ ਨਿਚ੍ਚਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਾਵਨਾਯ ਅਟ੍ਠਿਤਕਾਰਿਤਾਯ ਅਕੁਸੀਤਚਿਤ੍ਤੋ ਚ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਨ ਚਾਪਿ ਬਹੁ ਚਿਨ੍ਤਯੇਤਿ ਞਾਤਿਜਨਪਦਾਮਰਵਿਤਕ੍ਕਵਸੇਨ ਚ ਬਹੁਂ ਨ ਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯ. ਨਿਰਾਮਗਨ੍ਧੋ ਅਸਿਤੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਪਰਾਯਣੋਤਿ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋ ਚ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਭਵੇ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਸਿਕ੍ਖਾਤ੍ਤਯਸਕਲਸਾਸਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਪਰਾਯਣੋ ਏਵ ਭਵੇਯ੍ਯ.

੭੨੪-੫. ਏਕਾਸਨਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤਾਸਨਸ੍ਸ. ਆਸਨਮੁਖੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਇਰਿਯਾਪਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਯਤੋ ਸਬ੍ਬਇਰਿਯਾਪਥੇਸੁ ਏਕੀਭਾਵਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਕਾਸਨਸ੍ਸਾਤਿ ਚ ਸਮ੍ਪਦਾਨਵਚਨਮੇਤਂ. ਸਮਣੂਪਾਸਨਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਸਮਣੇਹਿ ਉਪਾਸਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਤਿਂਸਾਰਮ੍ਮਣਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ, ਸਮਣਾਨਂ ਵਾ ਉਪਾਸਨਭੂਤਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਤਿਂਸਾਰਮ੍ਮਣਭੇਦਸ੍ਸੇਵ. ਇਦਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਦਾਨਵਚਨਮੇਵ, ਉਪਾਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਏਕਾਸਨੇਨ ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ, ਸਮਣੂਪਾਸਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਕਤ੍ਤਂ ਮੋਨਮਕ੍ਖਾਤਨ੍ਤਿ ਏਵਮਿਦਂ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕਵਸੇਨ ‘‘ਏਕਤ੍ਤਂ ਮੋਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਕ੍ਖਾਤਂ. ਏਕੋ ਚੇ ਅਭਿਰਮਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਉਤ੍ਤਰਗਾਥਾਪੇਕ੍ਖਂ ਪਦਂ, ‘‘ਅਥ ਭਾਹਿਸਿ ਦਸਦਿਸਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਭਾਹਿਸੀਤਿ ਭਾਸਿਸ੍ਸਸਿ ਪਕਾਸੇਸ੍ਸਸਿ. ਇਮਂ ਪਟਿਪਦਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਸੁ ਕਿਤ੍ਤਿਯਾ ਪਾਕਟੋ ਭਵਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੁਤ੍ਵਾ ਧੀਰਾਨਨ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਪਨ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਦਾਨਂ ਅਯਮਤ੍ਥੋ – ਯੇਨ ਚ ਕਿਤ੍ਤਿਘੋਸੇਨ ਭਾਹਿਸਿ ਦਸਦਿਸਾ ਤਂ ਧੀਰਾਨਂ ਝਾਯੀਨਂ ਕਾਮਚਾਗਿਨਂ ਨਿਘੋਸਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਥ ਤ੍ਵਂ ਤੇਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ ਅਨਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਭਿਯ੍ਯੋ ਹਿਰਿਞ੍ਚ ਸਦ੍ਧਞ੍ਚ ਕਰੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਤੇਨ ਘੋਸੇਨ ਹਰਾਯਮਾਨੋ ‘‘ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਪਟਿਪਦਾ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਿ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਮੇਵ ਬ੍ਰੂਹੇਯ੍ਯਾਸਿ. ਮਾਮਕੋਤਿ ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਨ੍ਤੇ ਮਮ ਸਾਵਕੋ ਹੋਤੀਤਿ.

੭੨੬. ਤਂ ਨਦੀਹੀਤਿ ਯਂ ਤਂ ਮਯਾ ‘‘ਹਿਰਿਞ੍ਚ ਸਦ੍ਧਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ ਕੁਬ੍ਬੇਥਾ’’ਤਿ ਵਦਤਾ ‘‘ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਇਮਿਨਾ ਨਦੀਨਿਦਸ੍ਸਨੇਨਾਪਿ ਜਾਨਾਥ, ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਯਾਯਞ੍ਚ ਸੋਬ੍ਭੇਸੁ ਚ ਪਦਰੇਸੁਚ ਜਾਨਾਥ. ਸੋਬ੍ਭੇਸੂਤਿ ਮਾਤਿਕਾਸੁ. ਪਦਰੇਸੂਤਿ ਦਰੀਸੁ. ਕਥਂ? ਸਣਨ੍ਤਾ ਯਨ੍ਤਿ ਕੁਸੋਬ੍ਭਾ, ਤੁਣ੍ਹੀ ਯਨ੍ਤਿ ਮਹੋਦਧੀਤਿ. ਕੁਸੋਬ੍ਭਾ ਹਿ ਸੋਬ੍ਭਪਦਰਾਦਿਭੇਦਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਕੁਨ੍ਨਦਿਯੋ ਸਣਨ੍ਤਾ ਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਉਦ੍ਧਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਯਨ੍ਤਿ, ਗਙ੍ਗਾਦਿਭੇਦਾ ਪਨ ਮਹਾਨਦਿਯੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਯਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ‘‘ਮੋਨੇਯ੍ਯਂ ਪੂਰੇਮੀ’’ਤਿ ਉਦ੍ਧਤੋ ਹੋਤਿ ਅਮਾਮਕੋ, ਮਾਮਕੋ ਪਨ ਹਿਰਿਞ੍ਚ ਸਦ੍ਧਞ੍ਚ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਨੀਚਚਿਤ੍ਤੋਵ ਹੋਤਿ.

੭੨੭-੯. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ – ਯਦੂਨਕਂ…ਪੇ… ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਿਯਾ – ਸਚੇ ਅਡ੍ਢਕੁਮ੍ਭੂਪਮੋ ਬਾਲੋ ਸਣਨ੍ਤਤਾਯ, ਰਹਦੋ ਪੂਰੋਵ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਸਨ੍ਤਤਾਯ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਸਮਣੋ ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਬ੍ਯਾਵਟੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਬਹੁਂ ਭਾਸਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨ ‘‘ਯਂ ਸਮਣੋ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਂ ਬੁਦ੍ਧਸਮਣੋ ਬਹੁਂ ਭਾਸਤਿ ਉਪੇਤਂ ਅਤ੍ਥਸਞ੍ਹਿਤਂ, ਅਤ੍ਥੁਪੇਤਂ ਧਮ੍ਮੁਪੇਤਞ੍ਚ ਹਿਤੇਨ ਚ ਸਂਹਿਤਂ, ਤਂ ਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇਨ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਜਾਨਂ ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਦਿਵਸਮ੍ਪਿ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਨਿਪ੍ਪਪਞ੍ਚੋਵ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਸਬ੍ਬਂ ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ ਞਾਣਾਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਚ ‘‘ਇਦਮਸ੍ਸ ਹਿਤਂ ਇਦਮਸ੍ਸ ਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਜਾਨਂ ਸੋ ਬਹੁ ਭਾਸਤਿ, ਨ ਕੇਵਲਂ ਬਹੁਭਾਣਿਤਾਯ. ਅਵਸਾਨਗਾਥਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ – ਏਵਂ ਤਾਵ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਬੁਦ੍ਧਸਮਣੋ ਜਾਨਂ ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਜਾਨਂ ਸੋ ਬਹੁ ਭਾਸਤਿ. ਤੇਨ ਦੇਸਿਤਂ ਪਨ ਧਮ੍ਮਂ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯੇਨੇਵ ਞਾਣੇਨ ਯੋ ਚ ਜਾਨਂ ਸਂਯਤਤ੍ਤੋ, ਜਾਨਂ ਨ ਬਹੁ ਭਾਸਤਿ, ਸ ਮੁਨਿ ਮੋਨਮਰਹਤਿ, ਸ ਮੁਨਿ ਮੋਨਮਜ੍ਝਗਾਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਂਯਤਤ੍ਤੋ ਗੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਯਂ ਭਾਸਿਤਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤਸੁਖਾਵਹਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਜਾਨਂ ਨ ਬਹੁ ਭਾਸਤਿ. ਸੋ ਏਵਂਵਿਧੋ ਮੋਨਤ੍ਥਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਕੋ ਮੁਨਿ ਮੋਨੇਯ੍ਯਪਟਿਪਦਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਮੋਨਂ ਅਰਹਤਿ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਅਰਹਤਿਯੇਵ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਸ ਮੁਨਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣਸਙ੍ਖਾਤਂ ਮੋਨਂ ਅਜ੍ਝਗਾ ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.

ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਨਾਲਕਤ੍ਥੇਰੋ ਤੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਅਹੋਸਿ ਦਸ੍ਸਨੇ ਸਵਨੇ ਪੁਚ੍ਛਾਯਾਤਿ. ਸੋ ਹਿ ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਨਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ, ਪੁਨ ‘‘ਅਹੋ ਵਤਾਹਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਲੋਲਭਾਵਂ ਨ ਜਨੇਸਿ. ਅਯਮਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨੇ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾ. ਤਥਾ ‘‘ਅਹੋ ਵਤਾਹਂ ਪੁਨ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਣੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਲੋਲਭਾਵਂ ਨ ਜਨੇਸਿ. ਅਯਮਸ੍ਸ ਸਵਨੇ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾ. ਤਥਾ ‘‘ਅਹੋ ਵਤਾਹਂ ਪੁਨ ਮੋਨੇਯ੍ਯਪਟਿਪਦਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਲੋਲਭਾਵਂ ਨ ਜਨੇਸਿ. ਅਯਮਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾ.

ਸੋ ਏਵਂ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਸਮਾਨੋ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਏਕਵਨਸਣ੍ਡੇ ਦ੍ਵੇ ਦਿਵਸਾਨਿ ਨ ਵਸਿ, ਏਕਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਦ੍ਵੇ ਦਿਵਸਾਨਿ ਨ ਨਿਸੀਦਿ, ਏਕਗਾਮੇ ਦ੍ਵੇ ਦਿਵਸਾਨਿ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਨ ਪਾਵਿਸਿ. ਇਤਿ ਵਨਤੋ ਵਨਂ, ਰੁਕ੍ਖਤੋ ਰੁਕ੍ਖਂ, ਗਾਮਤੋ ਗਾਮਂ ਆਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤੋ ਅਨੁਰੂਪਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਥ ਯਸ੍ਮਾ ਮੋਨੇਯ੍ਯਪਟਿਪਦਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਤੇਵ ਮਾਸਾਨਿ ਜੀਵਤਿ, ਮਜ੍ਝਿਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨਿ, ਮਨ੍ਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਸੋਲ਼ਸ ਵਸ੍ਸਾਨਿ. ਅਯਞ੍ਚ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੂਰੇਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤ ਮਾਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਕ੍ਖਯਂ ਞਤ੍ਵਾ ਨ੍ਹਾਯਿਤ੍ਵਾ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਦਿਗੁਣਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਾਭਿਮੁਖੋ ਪਞ੍ਚਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਹਿਙ੍ਗੁਲਕਪਬ੍ਬਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਕੋਵ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਰੀਰਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਾਤੁਯੋ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਨਾਲਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੨. ਦ੍ਵਯਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਯਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਇਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਜ੍ਝਾਸਯਤੋ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਅਤ੍ਤਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਹਿ ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਯਮੇਵ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੇਵ. ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇਤਿ ਸਾਵਤ੍ਥਿਨਗਰਸ੍ਸ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਿਸਾਯਂ ਆਰਾਮੇ. ਮਿਗਾਰਮਾਤੁ ਪਾਸਾਦੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਸਾਖਾ ਉਪਾਸਿਕਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਸੁਰੇਨ ਮਿਗਾਰੇਨ ਸੇਟ੍ਠਿਨਾ ਮਾਤੁਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਮਿਗਾਰਮਾਤਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਾਯ ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਯਾ ਨਵਕੋਟਿਅਗ੍ਘਨਕਂ ਮਹਾਲਤਾਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਕਾਰਾਪਿਤੋ ਪਾਸਾਦੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਚ ਉਪਰਿ ਚ ਪਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚ ਗਬ੍ਭਸਤਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਸਹਸ੍ਸਕੂਟਾਗਾਰਗਬ੍ਭੋ, ਸੋ ‘‘ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਿਗਾਰਮਾਤੁ ਪਾਸਾਦੇ.

ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਭਗਵਾਤਿ ਯਂ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇ ਮਿਗਾਰਮਾਤੁ ਪਾਸਾਦੇ ਵਿਹਰਤਿ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ. ਤਦਹੁਪੋਸਥੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਹੁ ਉਪੋਸਥੇ, ਉਪੋਸਥਦਿਵਸੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਨ੍ਨਰਸੇਤਿ ਇਦਂ ਉਪੋਸਥਗ੍ਗਹਣੇਨ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾਵਸੇਸੁਪੋਸਥਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਚਨਂ. ਪੁਣ੍ਣਾਯ ਪੁਣ੍ਣਮਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਪਨ੍ਨਰਸਦਿਵਸਤ੍ਤਾ ਦਿਵਸਗਣਨਾਯ ਅਬ੍ਭਾਦਿਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਵਿਰਹਤ੍ਤਾ ਰਤ੍ਤਿਗੁਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਤਾ ਪੁਣ੍ਣਾਯ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਚਨ੍ਦਤ੍ਤਾ ਪੁਣ੍ਣਮਾਯ ਚ ਰਤ੍ਤਿਯਾ. ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਪਰਿਵੁਤੋ. ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀਤਿ ਮਿਗਾਰਮਾਤੁ ਰਤਨਪਾਸਾਦਪਰਿਵੇਣੇ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ ਉਪਰਿ ਅਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇ ਓਕਾਸੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਵਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ. ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਂ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਨ੍ਤਿ ਅਤੀਵ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਂ, ਯਤੋ ਯਤੋ ਵਾ ਅਨੁਵਿਲੋਕੇਤਿ, ਤਤੋ ਤਤੋ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਂ, ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਂ ਵਾਚਾਯ, ਪੁਨ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਂ ਕਾਯੇਨ. ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਅਨੁਵਿਲੋਕੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਅਨੇਕਸਹਸ੍ਸਭਿਕ੍ਖੁਪਰਿਮਾਣਂ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਂ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਾ ਏਤ੍ਥ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ, ਏਤ੍ਤਕਾ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ, ਏਤ੍ਤਕਾ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ ਏਤ੍ਤਕਾ ਆਰਦ੍ਧਵਿਪਸ੍ਸਕਾ ਕਲ੍ਯਾਣਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਕੀਦਿਸੀ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਸਪ੍ਪਾਯਾ’’ਤਿ ਸਪ੍ਪਾਯਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦਨਤ੍ਥਂ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਲੋਕੇਤ੍ਵਾ.

ਯੇ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਯੇ ਤੇ ਆਰੋਗ੍ਯਟ੍ਠੇਨ ਅਨਵਜ੍ਜਟ੍ਠੇਨ ਇਟ੍ਠਫਲਟ੍ਠੇਨ ਕੋਸਲ੍ਲਸਮ੍ਭੂਤਟ੍ਠੇਨ ਚ ਕੁਸਲਾ ਸਤ੍ਤਤਿਂਸਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮਾ, ਤਜ੍ਜੋਤਕਾ ਵਾ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਾ. ਅਰਿਯਾ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ ਸਮ੍ਬੋਧਗਾਮਿਨੋਤਿ ਉਪਗਨ੍ਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਅਰਿਯਾ, ਲੋਕਤੋ ਨਿਯ੍ਯਾਨਟ੍ਠੇਨ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ, ਸਮ੍ਬੋਧਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਗਮਨਟ੍ਠੇਨ ਸਮ੍ਬੋਧਗਾਮਿਨੋ. ਤੇਸਂ ਵੋ ਭਿਕ੍ਖਵੇ…ਪੇ… ਸਵਨਾਯ, ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਕੁਸਲਾਨਂ…ਪੇ… ਸਮ੍ਬੋਧਗਾਮੀਨਂ ਕਾ ਉਪਨਿਸਾ, ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ, ਕਿਂ ਪਯੋਜਨਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਵਨਾਯ, ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸੁਣਾਥਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਾਵਦੇਵ ਦ੍ਵਯਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਞਾਣਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਾਵਦੇਵਾਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਵਧਾਰਣਵਚਨਂ. ਦ੍ਵੇ ਅਵਯਵਾ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਯਾ, ਦ੍ਵਯਾ ਏਵ ਦ੍ਵਯਤਾ, ਤੇਸਂ ਦ੍ਵਯਤਾਨਂ. ‘‘ਦ੍ਵਯਾਨ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਯਥਾਭੂਤਂ ਞਾਣਾਯਾਤਿ ਅਵਿਪਰੀਤਞਾਣਾਯ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਦੇਤਂ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਦਿਭੇਦੇਨ ਦ੍ਵਿਧਾ ਵਵਤ੍ਥਿਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਯਥਾਭੂਤਞਾਣਂ, ਏਤਦਤ੍ਥਾਯ ਨ ਇਤੋ ਭਿਯ੍ਯੋਤਿ, ਸਵਨੇਨ ਹਿ ਏਤ੍ਤਕਂ ਹੋਤਿ, ਤਦੁਤ੍ਤਰਿ ਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮੋ ਭਾਵਨਾਯਾਤਿ. ਕਿਞ੍ਚ ਦ੍ਵਯਤਂ ਵਦੇਥਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਸਚੇ, ਵੋ ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਿਯਾ, ਕਿਞ੍ਚ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦ੍ਵਯਤਂ ਵਦੇਥਾਤਿ ਅਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਦਤ੍ਥੋ ਪਨ ‘‘ਕਿਞ੍ਚ ਦ੍ਵਯਤਾਭਾਵਂ ਵਦੇਥਾ’’ਤਿ.

(੧) ਤਤੋ ਭਗਵਾ ਦ੍ਵਯਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵਯਤਾਨਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਾਨਂ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਲੋਕਿਯਸ੍ਸ ਏਕਸ੍ਸ ਅਵਯਵਸ੍ਸ ਸਹੇਤੁਕਸ੍ਸ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਅਯਂ ਏਕਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ, ਇਤਰਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਅਵਯਵਸ੍ਸ ਸਉਪਾਯਸ੍ਸ ਵਾ ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਦੁਤਿਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ. ਪਠਮਾ ਚੇਤ੍ਥ ਤਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਵਿਸੁਦ੍ਧੀਹਿ ਹੋਤਿ, ਦੁਤਿਯਾ ਪਞ੍ਚਮਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ. ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਾ ਦ੍ਵਯਤਾਨੁਪਸ੍ਸਿਨੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਮ੍ਮਾ ਦ੍ਵਯਧਮ੍ਮੇ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤਿਯਾ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸੇਨ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਕਾਯਿਕਚੇਤਸਿਕਵੀਰਿਯਾਤਾਪੇਨ ਆਤਾਪਿਨੋ ਕਾਯੇ ਚ ਜੀਵਿਤੇ ਚ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤਾ, ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ. ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਅਞ੍ਞਾਤਿ ਅਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ. ਸਤਿ ਵਾ ਉਪਾਦਿਸੇਸੇ ਅਨਾਗਾਮਿਤਾਤਿ ‘‘ਉਪਾਦਿਸੇਸ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵਵਸੇਨ ਉਪਾਦਾਤਬ੍ਬਕ੍ਖਨ੍ਧਸੇਸਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਸਤਿ ਅਨਾਗਾਮਿਭਾਵੋ ਪਟਿਕਙ੍ਖੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮਫਲਾਨਿਪਿ ਏਵਂ ਦ੍ਵਯਤਾਨੁਪਸ੍ਸਿਨੋਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਉਪਰਿਮਫਲੇਸੁ ਪਨ ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਜਨੇਨ੍ਤੋ ਏਵਮਾਹ.

ਇਦਮਵੋਚਾਤਿਆਦਿ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਾਨਂ ਵਚਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਇਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਯੇ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿਆਦਿਵੁਤ੍ਤਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਏਤਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ ‘‘ਯੇ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਵਤ੍ਤਬ੍ਬਗਾਥਾਬਨ੍ਧਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਇਮਾ ਚ ਗਾਥਾ ਚਤੁਸਚ੍ਚਦੀਪਕਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਦੀਪਿਕਾ ਏਵ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਗਾਥਾਰੁਚਿਕਾਨਂ ਪਚ੍ਛਾ ਆਗਤਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਯਦਿ ਵਦੇਯ੍ਯ ਸੁਨ੍ਦਰ’’ਨ੍ਤਿ ਆਕਙ੍ਖਨ੍ਤਾਨਂ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਦੀਪਿਕਾ ਵਾਤਿ ਅਵਿਪਸ੍ਸਕੇ ਵਿਪਸ੍ਸਕੇ ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਦਸ੍ਸਨਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਏਸ ਨਯੋ ਇਤੋ ਪਰਮ੍ਪਿ ਗਾਥਾਵਚਨੇਸੁ.

੭੩੦. ਤਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਚਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਹਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਸਹੇਤੁਕਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਅਸੇਸਞ੍ਚ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਮਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਤਞ੍ਚ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ.

੭੩੧-੩. ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਹੀਨਾ ਤੇ, ਅਥੋ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਮਾਧਿ ਰਾਗਵਿਰਾਗਾ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ, ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਪਞ੍ਞਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਵਿਰਾਗਾ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਣ੍ਹਾਚਰਿਤੇਨ ਵਾ ਅਪ੍ਪਨਾਝਾਨਬਲੇਨ ਕਿਲੇਸੇ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਅਧਿਗਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ਰਾਗਵਿਰਾਗਾ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਿਚਰਿਤੇਨ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਮਤ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਅਧਿਗਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਵਿਰਾਗਾ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿ. ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ ਵਾ ਕਾਮਰਾਗਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਰਾਗਵਿਰਾਗਾ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿ, ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾਵਿਰਾਗਾ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ. ਅਨ੍ਤਕਿਰਿਯਾਯਾਤਿ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਕਰਣਤ੍ਥਾਯ. ਜਾਤਿਜਰੂਪਗਾਤਿ ਜਾਤਿਜਰਂ ਉਪਗਤਾ, ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਵਾ ਉਪਗਤਾ, ਨ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਜਰਾਯਾਤਿ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਆਦਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਂ ਦੇਸਨਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਆਸਨੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ. ਯਥਾ ਚੇਤ੍ਥ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਵਾਰੇਸੁ.

(੨) ਅਤੋ ਏਵ ਭਗਵਾ ‘‘ਸਿਯਾ ਅਞ੍ਞੇਨਪਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਦ੍ਵਯਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਦੁਤਿਯਵਾਰੇ ਉਪਧਿਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਸਾਸਵਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯਾ. ਸਾਸਵਕਮ੍ਮਞ੍ਹਿ ਇਧ ‘‘ਉਪਧੀ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਅਸੇਸਵਿਰਾਗਨਿਰੋਧਾਤਿ ਅਸੇਸਂ ਵਿਰਾਗੇਨ ਨਿਰੋਧਾ, ਅਸੇਸਵਿਰਾਗਸਙ੍ਖਾਤਾ ਵਾ ਨਿਰੋਧਾ.

੭੩੪. ਉਪਧਿਨਿਦਾਨਾਤਿ ਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯਾ. ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਜਾਤਿਪ੍ਪਭਵਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਜਾਤਿਕਾਰਣਂ ‘‘ਉਪਧੀ’’ਤਿ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਏਵਂ ਅਯਮ੍ਪਿ ਵਾਰੋ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਦੀਪੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਯਥਾ ਚਾਯਂ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਵਾਰਾ.

(੩) ਤਤ੍ਥ ਤਤਿਯਵਾਰੇ ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਭਵਗਾਮਿਕਮ੍ਮਸਮ੍ਭਾਰਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ. ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਮੇਵ.

੭੩੫. ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰਨ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਂ ਜਾਤਿਂ ਖਨ੍ਧਭੇਦਂ ਮਰਣਂ ਖਨ੍ਧਪਟਿਪਾਟਿਂ ਸਂਸਾਰਞ੍ਚ. ਵਜਨ੍ਤੀਤਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਉਪੇਨ੍ਤਿ. ਇਤ੍ਥਭਾਵਞ੍ਞਥਾਭਾਵਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਮਨੁਸ੍ਸਭਾਵਂ ਇਤੋ ਅਵਸੇਸਅਞ੍ਞਨਿਕਾਯਭਾਵਞ੍ਚ. ਗਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ.

੭੩੬. ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਹਾਯਨ੍ਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਹਿ ਅਯਂ. ਵਿਜ੍ਜਾਗਤਾ ਚ ਯੇ ਸਤ੍ਤਾਤਿ ਯੇ ਚ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਵਿਜ੍ਜਾਯ ਕਿਲੇਸੇ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਗਤਾ ਖੀਣਾਸਵਸਤ੍ਤਾ. ਸੇਸਮੁਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.

(੪) ਚਤੁਤ੍ਥਵਾਰੇ ਸਙ੍ਖਾਰਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਪੁਞ੍ਞਾਨੇਞ੍ਜਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਪਚ੍ਚਯਾ.

੭੩੮-੯. ਏਤਮਾਦੀਨਵਂ ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਯਦਿਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਸਙ੍ਖਾਰਪਚ੍ਚਯਾ, ਏਤਂ ਆਦੀਨਵਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ. ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾਨਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ ਸਮਥਾ, ਉਪਹਤਤਾਯ ਫਲਸਮਤ੍ਥਤਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਞ੍ਞਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਦੀਨਂ ਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਉਪਰੋਧਨਾ. ਏਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਯਥਾਤਥਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਂ ਅਵਿਪਰੀਤਂ ਞਤ੍ਵਾ. ਸਮ੍ਮਦ੍ਦਸਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾਦਸ੍ਸਨਾ. ਸਮ੍ਮਦਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਸਙ੍ਖਤਂ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਤੋ, ਅਸਙ੍ਖਤਞ੍ਚ ਨਿਚ੍ਚਾਦਿਤੋ ਞਤ੍ਵਾ. ਮਾਰਸਂਯੋਗਨ੍ਤਿ ਤੇਭੂਮਕਵਟ੍ਟਂ. ਸੇਸਮੁਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.

(੫) ਪਞ੍ਚਮਵਾਰੇ ਵਿਞ੍ਞਾਣਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਸਹਜਾਤਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਪਚ੍ਚਯਾ.

੭੪੧. ਨਿਚ੍ਛਾਤੋਤਿ ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹੋ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋਤਿ ਕਿਲੇਸਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ.

(੬) ਛਟ੍ਠਵਾਰੇ ਫਸ੍ਸਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਫਸ੍ਸਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਏਤ੍ਥ ਪਦਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਨਿ ਨਾਮਰੂਪਸਲ਼ਾਯਤਨਾਨਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਫਸ੍ਸੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਾਨਿ ਹਿ ਰੂਪਮਿਸ੍ਸਕਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਮਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨੇਵ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਇਦਞ੍ਚ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਂ ਕਮ੍ਮਤੋ ਵਾ ਸਮ੍ਭਵੇਯ੍ਯ ਕਮ੍ਮਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਤੋ ਵਾਤਿ.

੭੪੨-੩. ਭਵਸੋਤਾਨੁਸਾਰਿਨਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਨੁਸਾਰਿਨਂ. ਪਰਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਅਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਞਤ੍ਵਾ. ਉਪਸਮੇ ਰਤਾਤਿ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਰਤਾ. ਫਸ੍ਸਾਭਿਸਮਯਾਤਿ ਫਸ੍ਸਨਿਰੋਧਾ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ.

(੭) ਸਤ੍ਤਮਵਾਰੇ ਵੇਦਨਾਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਵੇਦਨਾਪਚ੍ਚਯਾ.

੭੪੪-੫. ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਸਹਾਤਿ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖੇਨ ਸਹ. ਏਤਂ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾਨਾਤਿ ਏਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵੇਦਯਿਤਂ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ, ਵਿਪਰਿਣਾਮਟ੍ਠਿਤਿਅਞ੍ਞਾਣਦੁਕ੍ਖਤਾਹਿ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਞਤ੍ਵਾ. ਮੋਸਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਨਸ੍ਸਨਧਮ੍ਮਂ. ਪਲੋਕਿਨਨ੍ਤਿ ਜਰਾਮਰਣੇਹਿ ਪਲੁਜ੍ਜਨਧਮ੍ਮਂ. ਫੁਸ੍ਸ ਫੁਸ੍ਸਾਤਿ ਉਦਯਬ੍ਬਯਞਾਣੇਨ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ. ਵਯਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੇ ਭਙ੍ਗਮੇਵ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ. ਏਵਂ ਤਤ੍ਥ ਵਿਜਾਨਤੀਤਿ ਏਵਂ ਤਾ ਵੇਦਨਾ ਵਿਜਾਨਾਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਭਾਵਂ ਵਿਜਾਨਾਤਿ. ਵੇਦਨਾਨਂ ਖਯਾਤਿ ਤਤੋ ਪਰਂ ਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ ਕਮ੍ਮਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਵੇਦਨਾਨਂ ਖਯਾ. ਸੇਸਮੁਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

(੮) ਅਟ੍ਠਮਵਾਰੇ ਤਣ੍ਹਾਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਸਮ੍ਭਾਰਤਣ੍ਹਾਪਚ੍ਚਯਾ.

੭੪੭. ਏਤਮਾਦੀਨਵਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਤਣ੍ਹਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਂ ਤਣ੍ਹਾਯ ਆਦੀਨਵਂ ਞਤ੍ਵਾ. ਸੇਸਮੁਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

(੯) ਨਵਮਵਾਰੇ ਉਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਸਮ੍ਭਾਰਉਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਾ.

੭੪੮-੯. ਭਵੋਤਿ ਵਿਪਾਕਭਵੋ ਖਨ੍ਧਪਾਤੁਭਾਵੋ. ਭੂਤੋ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਭੂਤੋ ਸਮ੍ਭੂਤੋ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਤਿ. ਜਾਤਸ੍ਸ ਮਰਣਨ੍ਤਿ ਯਤ੍ਰਾਪਿ ‘‘ਭੂਤੋ ਸੁਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਬਾਲਾ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਜਾਤਸ੍ਸ ਮਰਣਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਯੋਜਨਾ – ਅਨਿਚ੍ਚਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਮਦਞ੍ਞਾਯ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਯਾ ਜਾਤਿਕ੍ਖਯਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵਨ੍ਤਿ.

(੧੦) ਦਸਮਵਾਰੇ ਆਰਮ੍ਭਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਵੀਰਿਯਪਚ੍ਚਯਾ.

੭੫੧. ਅਨਾਰਮ੍ਭੇ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਨੋਤਿ ਅਨਾਰਮ੍ਭੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਸੇਸਮੁਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

(੧੧) ਏਕਾਦਸਮਵਾਰੇ ਆਹਾਰਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਹਾਰਪਚ੍ਚਯਾ. ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾ ਸਤ੍ਤਾ ਰੂਪੂਪਗਾ, ਵੇਦਨੂਪਗਾ, ਸਞ੍ਞੂਪਗਾ, ਸਙ੍ਖਾਰੂਪਗਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਾਦਸਵਿਧਾਯ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਸਤ੍ਤਾ ਰੂਪੂਪਗਾ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਸੇਵਨਤੋ. ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਸਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਅਸਞ੍ਞੇਹਿ ਵੇਦਨੂਪਗਾ ਫਸ੍ਸਾਹਾਰਸੇਵਨਤੋ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਤਿਵਿਧਾਯ ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਸਤ੍ਤਾ ਸਞ੍ਞੂਪਗਾ ਸਞ੍ਞਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਮਨੋਸਞ੍ਚੇਤਨਾਹਾਰਸੇਵਨਤੋ. ਭਵਗ੍ਗੇ ਸਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਖਾਰੂਪਗਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਵਿਞ੍ਞਾਣਾਹਾਰਸੇਵਨਤੋਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਸਮ੍ਭੋਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਆਹਾਰਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੭੫੫. ਆਰੋਗ੍ਯਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਸਙ੍ਖਾਯ ਸੇਵੀਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਸੇਵਮਾਨੋ, ‘‘ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸਧਾਤੁਯੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵਾ ਲੋਕਂ ਸਙ੍ਖਾਯ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਞਾਣੇਨ ਸੇਵਮਾਨੋ. ਧਮ੍ਮਟ੍ਠੋਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮੇ ਠਿਤੋ. ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਨੋਪੇਤੀਤਿ ‘‘ਦੇਵੋ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸੋ’’ਤਿ ਵਾ ਆਦਿਕਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਸੇਸਮੁਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

(੧੨) ਦ੍ਵਾਦਸਮਵਾਰੇ ਇਞ੍ਜਿਤਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਕਿਲੇਸਇਞ੍ਜਿਤੇਸੁ ਯਤੋ ਕੁਤੋਚਿ ਕਮ੍ਮਸਮ੍ਭਾਰਿਞ੍ਜਿਤਪਚ੍ਚਯਾ.

੭੫੭. ਏਜਂ ਵੋਸ੍ਸਜ੍ਜਾਤਿ ਤਣ੍ਹਂ ਚਜਿਤ੍ਵਾ. ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਉਪਰੁਨ੍ਧਿਯਾਤਿ ਕਮ੍ਮਂ ਕਮ੍ਮਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਚ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਨਿਰੋਧੇਤ੍ਵਾ. ਸੇਸਮੁਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

(੧੩) ਤੇਰਸਮਵਾਰੇ ਨਿਸ੍ਸਿਤਸ੍ਸ ਚਲਿਤਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਮਾਨੇਹਿ ਵਾ ਖਨ੍ਧੇ ਨਿਸ੍ਸਿਤਸ੍ਸ ਸੀਹਸੁਤ੍ਤੇ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੭੮) ਦੇਵਾਨਂ ਵਿਯ ਭਯਚਲਨਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਮੁਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

(੧੪) ਚੁਦ੍ਦਸਮਵਾਰੇ ਰੂਪੇਹੀਤਿ ਰੂਪਭਵੇਹਿ ਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤੀਹਿ ਵਾ. ਅਰੂਪਾਤਿ ਅਰੂਪਭਵਾ ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਵਾ. ਨਿਰੋਧੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ.

੭੬੧. ਮਚ੍ਚੁਹਾਯਿਨੋਤਿ ਮਰਣਮਚ੍ਚੁ ਕਿਲੇਸਮਚ੍ਚੁ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤਮਚ੍ਚੁਹਾਯਿਨੋ, ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਤਂ ਮਚ੍ਚੁਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਗਾਮਿਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਮੁਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

(੧੫) ਪਨ੍ਨਰਸਮਵਾਰੇ ਯਨ੍ਤਿ ਨਾਮਰੂਪਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤਞ੍ਹਿ ਲੋਕੇਨ ਧੁਵਸੁਭਸੁਖਤ੍ਤਵਸੇਨ ‘‘ਇਦਂ ਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਿਤਂ ਦਿਟ੍ਠਮਾਲੋਕਿਤਂ. ਤਦਮਰਿਯਾਨਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਰਿਯਾਨਂ, ਅਨੁਨਾਸਿਕਇਕਾਰਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤਂ ਮੁਸਾਤਿ ਏਤਂ ਧੁਵਾਦਿਵਸੇਨ ਗਹਿਤਮ੍ਪਿ ਮੁਸਾ, ਨ ਤਾਦਿਸਂ ਹੋਤੀਤਿ. ਪੁਨ ਯਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤਞ੍ਹਿ ਲੋਕੇਨ ਰੂਪਵੇਦਨਾਦੀਨਮਭਾਵਤੋ ‘‘ਇਦਂ ਮੁਸਾ ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਿਤਂ. ਤਦਮਰਿਯਾਨਂ ਏਤਂ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਤਂ ਇਦਂ ਅਰਿਯਾਨਂ ਏਤਂ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸਸਙ੍ਖਾਤਾ ਸੁਭਭਾਵਾ, ਪਵਤ੍ਤਿਦੁਕ੍ਖਪਟਿਪਕ੍ਖਸਙ੍ਖਾਤਾ ਸੁਖਭਾਵਾ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਨ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਾ ਨਿਚ੍ਚਭਾਵਾ ਚ ਅਨਪਗਮਨੇਨ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ‘‘ਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਸੁਦਿਟ੍ਠਂ.

੭੬੨-੩. ਅਨਤ੍ਤਨਿ ਅਤ੍ਤਮਾਨਿਨ੍ਤਿ ਅਨਤ੍ਤਨਿ ਨਾਮਰੂਪੇ ਅਤ੍ਤਮਾਨਿਂ. ਇਦਂ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਤੀਤਿ ਇਦਂ ਨਾਮਰੂਪਂ ਧੁਵਾਦਿਵਸੇਨ ‘‘ਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਤਿ. ਯੇਨ ਯੇਨ ਹੀਤਿ ਯੇਨ ਯੇਨ ਰੂਪੇ ਵਾ ਵੇਦਨਾਯ ਵਾ ‘‘ਮਮ ਰੂਪਂ, ਮਮ ਵੇਦਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਤਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਮਞ੍ਞਿਤਾਕਾਰਾ ਤਂ ਨਾਮਰੂਪਂ ਹੋਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਮੁਸਾ ਹੋਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਤਂ ਯਥਾਮਞ੍ਞਿਤਾਕਾਰਾ ਮੁਸਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਥਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਮੁਸਾ ਹੋਤੀਤਿ? ਮੋਸਧਮ੍ਮਞ੍ਹਿ ਇਤ੍ਤਰਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਯਂ ਇਤ੍ਤਰਂ ਪਰਿਤ੍ਤਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਂ ਮੋਸਧਮ੍ਮਂ ਨਸ੍ਸਨਧਮ੍ਮਂ ਹੋਤਿ, ਤਥਾਰੂਪਞ੍ਚ ਨਾਮਰੂਪਨ੍ਤਿ. ਸਚ੍ਚਾਭਿਸਮਯਾਤਿ ਸਚ੍ਚਾਵਬੋਧਾ. ਸੇਸਮੁਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

(੧੬) ਸੋਲ਼ਸਮਵਾਰੇ ਯਨ੍ਤਿ ਛਬ੍ਬਿਧਮਿਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤਞ੍ਹਿ ਲੋਕੇਨ ਸਲਭਮਚ੍ਛਮਕ੍ਕਟਾਦੀਹਿ ਪਦੀਪਬਲ਼ਿਸਲੇਪਾਦਯੋ ਵਿਯ ‘‘ਇਦਂ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਿਤਂ. ਤਦਮਰਿਯਾਨਂ ਏਤਂ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਤਂ ਇਦਂ ਅਰਿਯਾਨਂ ‘‘ਕਾਮਾ ਹਿ ਚਿਤ੍ਰਾ ਮਧੁਰਾ ਮਨੋਰਮਾ, ਵਿਰੂਪਰੂਪੇਨ ਮਥੇਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਸੁ. ਨਿ. ੫੦; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧੩੬) ਨਯੇਨ ‘‘ਏਤਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਸੁਦਿਟ੍ਠਂ. ਪੁਨ ਯਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤਞ੍ਹਿ ਲੋਕੇਨ ਕਾਮਗੁਣਾਭਾਵਾ ‘‘ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਿਤਂ. ਤਦਮਰਿਯਾਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਇਦਂ ਅਰਿਯਾਨਂ ਪਰਮਤ੍ਥਸੁਖਤੋ ‘‘ਏਤਂ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਸੁਦਿਟ੍ਠਂ.

੭੬੫-੬. ਕੇਵਲਾਤਿ ਅਨਵਸੇਸਾ. ਇਟ੍ਠਾਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਾ ਪਤ੍ਥਿਤਾ. ਕਨ੍ਤਾਤਿ ਪਿਯਾ. ਮਨਾਪਾਤਿ ਮਨਵੁਡ੍ਢਿਕਰਾ. ਯਾਵਤਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਯਾਵਤਾ ਏਤੇ ਛ ਆਰਮ੍ਮਣਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਵਚਨਬ੍ਯਤ੍ਤਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਤੇ ਵੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੋਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ.

੭੬੭-੮. ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਮਰਿਯੇਹਿ, ਸਕ੍ਕਾਯਸ੍ਸੁਪਰੋਧਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਸੁਖ’’ਮਿਤਿ ਅਰਿਯੇਹਿ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਨਿਰੋਧੋ ਦਿਟ੍ਠੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਚ੍ਚਨੀਕਮਿਦਂ ਹੋਤੀਤਿ ਪਟਿਲੋਮਮਿਦਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਹੋਤਿ. ਪਸ੍ਸਤਨ੍ਤਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਨਂ, ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਂ ਪਰੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਪੁਨ ਯਂ ਪਰੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ.

੭੬੯-੭੧. ਪਸ੍ਸਾਤਿ ਸੋਤਾਰਂ ਆਲਪਤਿ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਮ੍ਮਂ. ਸਮ੍ਪਮੂਲ਼੍ਹੇਤ੍ਥਵਿਦ੍ਦਸੂਤਿ ਸਮ੍ਪਮੂਲ਼੍ਹਾ ਏਤ੍ਥ ਅਵਿਦ੍ਦਸੂ ਬਾਲਾ. ਕਿਂਕਾਰਣਂ ਸਮ੍ਪਮੂਲ਼੍ਹਾ? ਨਿਵੁਤਾਨਂ ਤਮੋ ਹੋਤਿ , ਅਨ੍ਧਕਾਰੋ ਅਪਸ੍ਸਤਂ, ਬਾਲਾਨਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਨਿਵੁਤਾਨਂ ਓਤ੍ਥਟਾਨਂ ਅਨ੍ਧਭਾਵਕਰਣੋ ਤਮੋ ਹੋਤਿ, ਯੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਮ੍ਮਂ ਦਟ੍ਠੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਸਤਞ੍ਚ ਵਿਵਟਂ ਹੋਤਿ, ਆਲੋਕੋ ਪਸ੍ਸਤਾਮਿਵਾਤਿ ਸਤਞ੍ਚ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪਸ੍ਸਤਂ ਆਲੋਕੋਵ ਵਿਵਟਂ ਹੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਮਗਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਕੋਵਿਦਾਤਿ ਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਰੀਰੇ ਤਚਪਞ੍ਚਕਮਤ੍ਤਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਵਾ ਨਿਰੋਧਮਤ੍ਤਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਤਂ ਏਵਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤਿ ਮਗਭੂਤਾ ਜਨਾ ਮਗ੍ਗਾਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਾ ਅਕੋਵਿਦਾ, ਸਬ੍ਬਥਾ ਭਵਰਾਗ…ਪੇ… ਸੁਸਮ੍ਬੁਧੋ. ਤਤ੍ਥ ਮਾਰਧੇਯ੍ਯਾਨੁਪਨ੍ਨੇਹੀਤਿ ਤੇਭੂਮਕਵਟ੍ਟਂ ਅਨੁਪਨ੍ਨੇਹਿ.

੭੭੨. ਪਚ੍ਛਿਮਗਾਥਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ‘‘ਏਵਂ ਅਸੁਸਮ੍ਬੁਧਂ ਕੋ ਨੁ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਮਰਿਯੇਹੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਰਿਯੇ ਕੋ ਨੁ ਅਞ੍ਞੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦਂ ਜਾਨਿਤੁਂ ਅਰਹਤਿ, ਯਂ ਪਦਂ ਚਤੁਤ੍ਥੇਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮ੍ਮਦਞ੍ਞਾਯ ਅਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਅਨਾਸਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਿਲੇਸਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਨ੍ਤਿ, ਸਮ੍ਮਦਞ੍ਞਾਯ ਵਾ ਅਨਾਸਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੇ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਨ੍ਤੀਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.

ਅਤ੍ਤਮਨਾਤਿ ਤੁਟ੍ਠਮਨਾ. ਅਭਿਨਨ੍ਦੁਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਂਸੁ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਨ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੋਲ਼ਸਮੇ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇ. ਭਞ੍ਞਮਾਨੇਤਿ ਭਣਿਯਮਾਨੇ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਏਵਂ ਸਬ੍ਬੇਸੁਪਿ ਸੋਲ਼ਸਸੁ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇਸੁ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤੇ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤੇ ਕਤ੍ਵਾ ਸਟ੍ਠਿਅਧਿਕਾਨਂ ਨਵਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਂ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੁ, ਸੋਲ਼ਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਕਤ੍ਵਾ ਚਤੁਸਟ੍ਠਿ ਸਚ੍ਚਾਨੇਤ੍ਥ ਵੇਨੇਯ੍ਯਵਸੇਨ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਦੇਸਿਤਾਨੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਦ੍ਵਯਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

ਨਿਟ੍ਠਿਤ੍ਤਾ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ ਚ ਤਤਿਯੋ ਵਗ੍ਗੋ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਨਯਤੋ, ਨਾਮੇਨ

ਮਹਾਵਗ੍ਗੋਤਿ.

੪. ਅਟ੍ਠਕਵਗ੍ਗੋ

੧. ਕਾਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੭੭੩. ਕਾਮਂ ਕਾਮਯਮਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਮਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗਵਤਿ ਕਿਰ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਾ ਜੇਤਵਨਸ੍ਸ ਚ ਅਨ੍ਤਰੇ ਅਚਿਰਵਤੀਨਦੀਤੀਰੇ ‘‘ਯਵਂ ਵਪਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਖੇਤ੍ਤਂ ਕਸਤਿ. ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਨ੍ਤੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਅਦ੍ਦਸ – ‘‘ਅਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਯਵਾ ਵਿਨਸ੍ਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ, ਪੁਨ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਚਸ੍ਸ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਅਦ੍ਦਸ. ‘‘ਕਦਾ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਸ੍ਸੇ ਵਿਨਟ੍ਠੇ ਸੋਕਾਭਿਭੂਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਅਦ੍ਦਸ. ਤਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਚਾਹਂ ਤਦਾ ਏਵ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਨ ਮੇ ਓਵਾਦਂ ਸੋਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਤਿ. ਨਾਨਾਰੁਚਿਕਾ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ, ਹਨ੍ਦ, ਨਂ ਇਤੋ ਪਭੁਤਿਯੇਵ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਮਿ, ਏਵਂ ਮਯਿ ਮੁਦੁਚਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਦਾ ਓਵਾਦਂ ਸੋਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਕਿਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਕਰੋਸੀ’’ਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਏਵਂ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲੀਨੋ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਮਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਤਾਵਤਕੇਨੇਵ ਭਗਵਤਿ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਖੇਤ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਕਸਾਮਿ ਯਵਂ ਵਪਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਥ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਭਗਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਅਕਾਸਿ, ਨ ਚ ਅਹੇਤੁ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਥਾਗਤਾ ਏਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਹਨ੍ਦਾਹਮ੍ਪਿ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਮਕਾਸਿ. ਏਵਂ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰੋ ਸੇਸਾ ਚ ਅਸੀਤਿ ਮਹਾਸਾਵਕਾ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਤੀਵ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਅਹੋਸਿ.

ਅਥ ਭਗਵਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਸਸ੍ਸੇ ਏਕਦਿਵਸਂ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਸਾਵਤ੍ਥਿਤੋ ਜੇਤਵਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਮਗ੍ਗਾ ਓਕ੍ਕਮ੍ਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਤੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਵਕ੍ਖੇਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਏਵਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਸੁਨ੍ਦਰਂ, ਸਚੇ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਸਂਵਿਭਾਗਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਚਤੁਮਾਸਚ੍ਚਯੇਨ ਯਵਾ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਿਂਸੁ. ਤਸ੍ਸ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਵਾ ਸ੍ਵੇ ਵਾ ਲਾਯਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਂ ਕੁਰੁਮਾਨਸ੍ਸੇਵ ਮਹਾਮੇਘੋ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਂ ਵਸ੍ਸਿ. ਅਚਿਰਵਤੀ ਨਦੀ ਪੂਰਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਯਵਂ ਵਹਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਂ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਭਾਤੇ ਨਦੀਤੀਰਂ ਗਤੋ ਸਬ੍ਬਂ ਸਸ੍ਸਵਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਵਿਨਟ੍ਠੋਮ੍ਹਿ, ਕਥਂ ਦਾਨਿ ਜੀਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਬਲਵਸੋਕਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਭਗਵਾਪਿ ਤਮੇਵ ਰਤ੍ਤਿਂ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਕਾਲੋ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵਤ੍ਤੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਘਰਦ੍ਵਾਰੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਸੋਕਾਭਿਭੂਤਂ ਮਂ ਅਸ੍ਸਾਸੇਤੁਕਾਮੋ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਾਪੇਸਿ. ਭਗਵਾ ਜਾਨਨ੍ਤੋਵ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਿਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਪਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਵਿਹਾਸੀ’’ਤਿ? ਆਮ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਸਬ੍ਬਂ ਮੇ ਯਵਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਉਦਕੇਨ ਵੂਲ਼੍ਹਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ‘‘ਨ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਵਿਪਨ੍ਨੇ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ, ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਚ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਕਾਮਾ ਹਿ ਨਾਮ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿਪਿ ਵਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿਪੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਾਯਂ ਞਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਵਸੇਨ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਪਦਤ੍ਥਸਮ੍ਬਨ੍ਧਮਤ੍ਤਮੇਵ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ (ਮਹਾਨਿ. ੧) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਥਾ ਚ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ, ਏਵਂ ਇਤੋ ਪਰਂ ਸਬ੍ਬਸੁਤ੍ਤੇਸੁ.

ਤਤ੍ਥ ਕਾਮਨ੍ਤਿ ਮਨਾਪਿਯਰੂਪਾਦਿਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤਂ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਂ, ਕਾਮਯਮਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਇਚ੍ਛਮਾਨਸ੍ਸ. ਤਸ੍ਸ ਚੇ ਤਂ ਸਮਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਕਾਮਯਮਾਨਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਕਾਮਸਙ੍ਖਾਤਂ ਵਤ੍ਥੁ ਸਮਿਜ੍ਝਤਿ ਚੇ, ਸਚੇ ਸੋ ਤਂ ਲਭਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਦ੍ਧਾ ਪੀਤਿਮਨੋ ਹੋਤੀਤਿ ਏਕਂਸਂ ਤੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਲਦ੍ਧਾਤਿ ਲਭਿਤ੍ਵਾ. ਮਚ੍ਚੋਤਿ ਸਤ੍ਤੋ. ਯਦਿਚ੍ਛਤੀਤਿ ਯਂ ਇਚ੍ਛਤਿ.

੭੭੪. ਤਸ੍ਸ ਚੇ ਕਾਮਯਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਕਾਮੇ ਇਚ੍ਛਮਾਨਸ੍ਸ, ਕਾਮੇਨ ਵਾ ਯਾਯਮਾਨਸ੍ਸ. ਛਨ੍ਦਜਾਤਸ੍ਸਾਤਿ ਜਾਤਤਣ੍ਹਸ੍ਸ. ਜਨ੍ਤੁਨੋਤਿ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਤੇ ਕਾਮਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇ ਕਾਮਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ ਚੇ. ਸਲ੍ਲਵਿਦ੍ਧੋਵ ਰੁਪ੍ਪਤੀਤਿ ਅਥ ਅਯੋਮਯਾਦਿਨਾ ਸਲ੍ਲੇਨ ਵਿਦ੍ਧੋ ਵਿਯ ਪੀਲ਼ੀਯਤਿ.

੭੭੫. ਤਤਿਯਗਾਥਾਯ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਯੋ ਪਨ ਇਮੇ ਕਾਮੇ ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੇਨ ਵਾ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਦੇਨ ਸਪ੍ਪਸ੍ਸ ਸਿਰਂ ਇਵ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ. ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਂ ਲੋਕਂ ਵਿਸਰਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਤਣ੍ਹਂ ਸਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਮਤਿਵਤ੍ਤਤੀਤਿ.

੭੭੬-੮. ਤਤੋ ਪਰਾਸਂ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਗਾਥਾਨਂ ਅਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਯੋ ਏਤਂ ਸਾਲਿਕ੍ਖੇਤ੍ਤਾਦਿਂ ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਾ ਘਰਵਤ੍ਥਾਦਿਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਵਾ ਕਹਾਪਣਸਙ੍ਖਾਤਂ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਵਾ ਗੋਅਸ੍ਸਭੇਦਂ ਗਵਾਸ੍ਸਂ ਵਾ ਇਤ੍ਥਿਸਞ੍ਞਿਕਾ ਥਿਯੋ ਵਾ ਞਾਤਿਬਨ੍ਧਵਾਦੀ ਬਨ੍ਧੂ ਵਾ ਅਞ੍ਞੇ ਵਾ ਮਨਾਪਿਯਰੂਪਾਦੀ ਪੁਥੁ ਕਾਮੇ ਅਨੁਗਿਜ੍ਝਤਿ, ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਅਬਲਸਙ੍ਖਾਤਾ ਕਿਲੇਸਾ ਬਲੀਯਨ੍ਤਿ ਸਹਨ੍ਤਿ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਸਦ੍ਧਾਬਲਾਦਿਵਿਰਹੇਨ ਵਾ ਅਬਲਂ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਅਬਲਾ ਕਿਲੇਸਾ ਬਲੀਯਨ੍ਤਿ, ਅਬਲਤ੍ਤਾ ਬਲੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਤਂ ਕਾਮਗਿਦ੍ਧਂ ਕਾਮੇ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਞ੍ਚ ਸੀਹਾਦਯੋ ਚ ਪਾਕਟਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਯੋ ਚ ਅਪਾਕਟਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਅਪਾਕਟਪਰਿਸ੍ਸਯੇਹਿ ਅਭਿਭੂਤਂ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਜਾਤਿਆਦਿਦੁਕ੍ਖਂ ਭਿਨ੍ਨਂ ਨਾਵਂ ਉਦਕਂ ਵਿਯ ਅਨ੍ਵੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਆਦਿਭਾਵਨਾਯ ਜਨ੍ਤੁ ਸਦਾ ਸਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਸਮੁਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਸੁ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਮ੍ਪਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਕਾਮਾਨਿ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯੇ. ਏਵਂ ਤੇ ਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਤਪ੍ਪਹਾਨਕਰਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮ੍ਪਿ ਤਰੇ ਓਘਂ ਤਰੇਯ੍ਯ ਤਰਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ. ਤਤੋ ਯਥਾ ਪੁਰਿਸੋ ਉਦਕਗਰੁਕਂ ਨਾਵਂ ਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਲਹੁਕਾਯ ਨਾਵਾਯ ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨੇਵ ਪਾਰਗੂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਪਾਰਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਏਵਮੇਵ ਅਤ੍ਤਭਾਵਨਾਵਂ ਕਿਲੇਸੂਦਕਗਰੁਕਂ ਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਲਹੁਕੇਨ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਪਾਰਗੂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਪਾਰਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਚ, ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੀਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਚ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੂਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਕਾਮਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਗੁਹਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੭੭੯. ਸਤ੍ਤੋ ਗੁਹਾਯਨ੍ਤਿ ਗੁਹਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗਵਤਿ ਕਿਰ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਆਯਸ੍ਮਾ ਪਿਣ੍ਡੋਲਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਂ ਗਂਙ੍ਗਾਤੀਰੇ ਆਵਟ੍ਟਕਂ ਨਾਮ ਉਤੇਨਸ੍ਸ ਉਯ੍ਯਾਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਅਗਮਾਸਿ ਸੀਤਲੇ ਪਦੇਸੇ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਨਿਸੀਦਿਤੁਕਾਮੋ. ਅਞ੍ਞਦਾਪਿ ਚਾਯਂ ਗਚ੍ਛਤੇਵ ਤਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਾਸੇਵਨੇਨ ਯਥਾ ਗਵਮ੍ਪਤਿਤ੍ਥੇਰੋ ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਤਂ ਵਙ੍ਗੀਸਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾਯਂ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਗਙ੍ਗਾਤੀਰੇ ਸੀਤਲੇ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਨਿਸੀਦਿ. ਰਾਜਾਪਿ ਖੋ ਉਤੇਨੋ ਤਂ ਦਿਵਸਂਯੇਵ ਉਯ੍ਯਾਨਕੀਲ਼ਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਬਹੁਦੇਵ ਦਿਵਸਭਾਗਂ ਨਚ੍ਚਗੀਤਾਦੀਹਿ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਕੀਲ਼ਿਤ੍ਵਾ ਪਾਨਮਦਮਤ੍ਤੋ ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਅਙ੍ਕੇ ਸੀਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਯਿ. ਸੇਸਿਤ੍ਥਿਯੋ ‘‘ਸੁਤ੍ਤੋ ਰਾਜਾ’’ਤਿ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਪੁਪ੍ਫਫਲਾਦੀਨਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿਯੋ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਾ ਸਦ੍ਦਂ ਅਕਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਨਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਸਮ੍ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਥੇਰੋ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਤਾਸਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ, ਤਾ ਤੁਟ੍ਠਾ ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸੁਣਨ੍ਤਿ.

ਰਞ੍ਞੋ ਸੀਸਂ ਅਙ੍ਕੇਨਾਦਾਯ ਨਿਸਿਨ੍ਨਿਤ੍ਥੀ ‘‘ਇਮਾ ਮਂ ਓਹਾਯ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਤਾਸੁ ਇਸ੍ਸਾਪਕਤਾ ਊਰੁਂ ਚਾਲੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨਂ ਪਬੋਧੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਇਤ੍ਥਾਗਾਰਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਕੁਹਿਂ ਇਮਾ ਵਸਲਿਯੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਾ ਆਹ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇਸੁ ਅਬਹੁਕਤਾ ‘ਸਮਣਂ ਰਮਯਿਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ ਗਤਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਕੁਦ੍ਧੋ ਥੇਰਾਭਿਮੁਖੋ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਾ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਰਾਜਾਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਕਚ੍ਚਾ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੁ, ਏਕਚ੍ਚਾ ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਮਾ’’ਤਿ ਨ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਸੋ ਤੇਨ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਕੁਦ੍ਧੋ ਥੇਰਂ ਅਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਵ ‘‘ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਵਿਵੇਕਤ੍ਥਂ ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਵਿਵੇਕਤ੍ਥਾਯ ਆਗਤਾ ਏਵਂ ਇਤ੍ਥਾਗਾਰਪਰਿਵੁਤਾ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਵ ਵਿਵੇਕਂ ਕਥੇਹੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਥੇਰੋ ਵਿਸਾਰਦੋਪਿ ਵਿਵੇਕਕਥਾਯ ‘‘ਨਾਯਂ ਅਞ੍ਞਾਤੁਕਾਮੋ ਪੁਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਸਚੇ ਨ ਕਥੇਸਿ, ਤਮ੍ਬਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕੇਹਿ ਤਂ ਖਾਦਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਅਸੋਕਰੁਕ੍ਖੇ ਤਮ੍ਬਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕਪੁਟਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋਵ ਉਪਰਿ ਵਿਕਿਰਿ. ਸੋ ਸਰੀਰਂ ਪੁਞ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਪੁਟਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਾਭਿਮੁਖੋ ਅਗਮਾਸਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਸਚਾਯਂ ਰਾਜਾ ਮਯਿ ਅਪਰਜ੍ਝੇਯ੍ਯ, ਅਪਾਯਾਭਿਮੁਖੋ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਤਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਆਕਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਗਤੋ.

ਤਤੋ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਅਞ੍ਞੇ ਰਾਜਾਨੋ ਈਦਿਸਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪੁਪ੍ਫਗਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਪੂਜੇਨ੍ਤਿ, ਤ੍ਵਂ ਤਮ੍ਬਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕਪੁਟੇਨ ਆਸਾਦੇਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ, ਕੁਲਵਂਸਂ ਨਾਸੇਤੁਂ ਉਟ੍ਠਿਤੋ’’ਤਿ. ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੋਸਂ ਞਤ੍ਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯਾਨਪਾਲਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਦਿਵਸਂ ਥੇਰੋ ਇਧਾਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਹਿ ਯਦਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਦਾ ਮੇ ਆਰੋਚੇਯ੍ਯਾਸੀਤਿ. ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਥੇਰੇ ਆਗਤੇ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾਪਿ ਥੇਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਪਾਣੇਹਿ ਸਰਣਂ ਗਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਮ੍ਬਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕਪੁਟੇਨ ਆਸਾਦਿਤਦਿਵਸੇ ਪਨ ਥੇਰੋ ਆਕਾਸੇਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਪਥਵਿਯਂ ਨਿਮੁਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਿ. ਭਗਵਾਪਿ ਖੋ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪਯਮਾਨੋ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ, ਭਾਰਦ੍ਵਾਜ, ਅਕਾਲੇ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਥੇਰੋ ‘‘ਆਮ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ ਤਸ੍ਸ ਵਿਵੇਕਕਥਾ ਕਾਮਗੁਣਗਿਦ੍ਧਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਏਵ ਥੇਰਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤੋਤਿ ਲਗ੍ਗੋ. ਗੁਹਾਯਨ੍ਤਿ ਕਾਯੇ. ਕਾਯੋ ਹਿ ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਵਾਲ਼ਾਨਂ ਵਸਨੋਕਾਸਤੋ ‘‘ਗੁਹਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਬਹੁਨਾਭਿਛਨ੍ਨੋਤਿ ਬਹੁਨਾ ਰਾਗਾਦਿਕਿਲੇਸਜਾਲੇਨ ਅਭਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ. ਏਤੇਨ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਨ੍ਧਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਰਾਗਾਦਿਵਸੇਨ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋ. ਨਰੋਤਿ ਸਤ੍ਤੋ. ਮੋਹਨਸ੍ਮਿਂ ਪਗਾਲ਼੍ਹੋਤਿ ਮੋਹਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਮਗੁਣਾ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਮੁਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਤੇਸੁ ਅਜ੍ਝੋਗਾਲ਼੍ਹੋ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਏਤੇਨ ਬਹਿਦ੍ਧਾਬਨ੍ਧਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦੂਰੇ ਵਿਵੇਕਾ ਹਿ ਤਥਾਵਿਧੋ ਸੋਤਿ ਸੋ ਤਥਾਰੂਪੋ ਨਰੋ ਤਿਵਿਧਾਪਿ ਕਾਯਵਿਵੇਕਾਦਿਕਾ ਵਿਵੇਕਾ ਦੂਰੇ ਅਨਾਸਨ੍ਨੇ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ? ਕਾਮਾ ਹਿ ਲੋਕੇ ਨ ਹਿ ਸੁਪ੍ਪਹਾਯਾ, ਯਸ੍ਮਾ ਲੋਕੇ ਕਾਮਾ ਸੁਪ੍ਪਹਾਯਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੭੮੦. ਏਵਂ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ‘‘ਦੂਰੇ ਵਿਵੇਕਾ ਤਥਾਵਿਧੋ’’ਤਿ ਸਾਧੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਥਾਵਿਧਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਤਂ ਆਵਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਚ੍ਛਾਨਿਦਾਨਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਇਚ੍ਛਾਨਿਦਾਨਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਹੇਤੁਕਾ. ਭਵਸਾਤਬਦ੍ਧਾਤਿ ਸੁਖਵੇਦਨਾਦਿਮ੍ਹਿ ਭਵਸਾਤੇ ਬਦ੍ਧਾ. ਤੇ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਾਤਿ ਤੇ ਭਵਸਾਤਵਤ੍ਥੁਭੂਤਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਬਦ੍ਧਾ ਇਚ੍ਛਾਨਿਦਾਨਾ ਸਤ੍ਤਾ ਦੁਪ੍ਪਮੋਚਯਾ. ਨ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮੋਕ੍ਖਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇਨ ਚ ਮੋਚੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਕਾਰਣਵਚਨਂ ਵਾ ਏਤਂ, ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਾ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਮੋਚੇਤਬ੍ਬਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯਦਿ ਪਨ ਮੁਞ੍ਚੇਯ੍ਯੁਂ, ਸਕੇਨ ਥਾਮੇਨ ਮੁਞ੍ਚੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਅਯਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਚ੍ਛਾ ਪੁਰੇ ਵਾਪਿ ਅਪੇਕ੍ਖਮਾਨਾਤਿ ਅਨਾਗਤੇ ਅਤੀਤੇ ਵਾ ਕਾਮੇ ਅਪੇਕ੍ਖਮਾਨਾ. ਇਮੇਵ ਕਾਮੇ ਪੁਰਿਮੇਵ ਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਇਮੇ ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਕਾਮੇ ਪੁਰਿਮੇ ਵਾ ਦੁਵਿਧੇਪਿ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤੇ ਬਲਵਤਣ੍ਹਾਯ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ. ਇਮੇਸਞ੍ਚ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਦਾਨਂ ‘‘ਤੇ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਾ ਨ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮੋਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਹ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਇਤਰਥਾ ‘‘ਅਪੇਕ੍ਖਮਾਨਾ ਜਪ੍ਪਂ ਕਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਕਿਂ ਵਾ ਕਤਾ’’ਤਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯੇਯ੍ਯੁਂ.

੭੮੧-੨. ਏਵਂ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ‘‘ਦੂਰੇ ਵਿਵੇਕਾ ਤਥਾਵਿਧੋ’’ਤਿ ਸਾਧੇਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਚ ਤਥਾਵਿਧਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਤਂ ਆਵਿਕਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਨੇਸਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਕਰਣਂ ਆਵਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਾਮੇਸੁ ਗਿਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਮੇਸੁ ਪਰਿਭੋਗਤਣ੍ਹਾਯ ਗਿਦ੍ਧਾ ਪਰਿਯੇਸਨਾਦਿਮਨੁਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਸੁਤਾ ਸਮ੍ਮੋਹਮਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਪਮੂਲ਼੍ਹਾ ਅਵਗਮਨਤਾਯ ਮਚ੍ਛਰਿਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਵਚਨਂ ਅਨਾਦਿਯਨਤਾਯ ਚ ਅਵਦਾਨਿਯਾ. ਕਾਯਵਿਸਮਾਦਿਮ੍ਹਿ ਵਿਸਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ ਅਨ੍ਤਕਾਲੇ ਮਰਣਦੁਕ੍ਖੂਪਨੀਤਾ ‘‘ਕਿਂਸੂ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ ਇਤੋ ਚੁਤਾਸੇ’’ਤਿ ਪਰਿਦੇਵਯਨ੍ਤੀਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਏਤਦੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਸਿਕ੍ਖੇਥ…ਪੇ… ਮਾਹੁ ਧੀਰਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਿਕ੍ਖੇਥਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਇਧੇਵਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਸਾਸਨੇ. ਸੇਸਮੁਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.

੭੮੩. ਇਦਾਨਿ ਯੇ ਤਥਾ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਬ੍ਯਸਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਆਦੀਹਿ ਪੇਕ੍ਖਾਮਿ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਾਦਿਮ੍ਹਿ. ਪਰਿਫਨ੍ਦਮਾਨਨ੍ਤਿ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ. ਪਜਂ ਇਮਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਸਤ੍ਤਕਾਯਂ. ਤਣ੍ਹਗਤਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਗਤਂ ਅਭਿਭੂਤਂ, ਨਿਪਾਤਿਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਭਵੇਸੂਤਿ ਕਾਮਭਵਾਦੀਸੁ. ਹੀਨਾ ਨਰਾਤਿ ਹੀਨਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ ਨਰਾ. ਮਚ੍ਚੁਮੁਖੇ ਲਪਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨ੍ਤਕਾਲੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਮਰਣਮੁਖੇ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ. ਅਵੀਤਤਣ੍ਹਾਸੇਤਿ ਅਵਿਗਤਤਣ੍ਹਾ. ਭਵਾਭਵੇਸੂਤਿ ਕਾਮਭਵਾਦੀਸੁ. ਅਥ ਵਾ ਭਵਾਭਵੇਸੂਤਿ ਭਵਭਵੇਸੁ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਭਵੇਸੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੭੮੪. ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਵੀਤਤਣ੍ਹਾ ਏਵਂ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਚ ਲਪਨ੍ਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਣ੍ਹਾਵਿਨਯੇ ਸਮਾਦਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਮਾਯਿਤੇ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਮਮਾਯਿਤੇਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤੇਹਿ ‘‘ਮਮ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤੇ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ. ਪਸ੍ਸਥਾਤਿ ਸੋਤਾਰੇ ਆਲਪਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਏਤਮ੍ਪੀਤਿ ਏਤਮ੍ਪਿ ਆਦੀਨਵਂ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ.

੭੮੫. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਅਸ੍ਸਾਦਂ, ਤਤੋ ਪਰਾਹਿ ਚਤੂਹਿ ਆਦੀਨਵਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਉਪਾਯਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਾਨਿਸਂਸਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸਬ੍ਬਾਹਿ ਵਾ ਏਤਾਹਿ ਕਾਮਾਨਂ ਆਦੀਨਵਂ ਓਕਾਰਂ ਸਂਕਿਲੇਸਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮੇ ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਉਭੋਸੁ ਅਨ੍ਤੇਸੂ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਉਭੋਸੁ ਅਨ੍ਤੇਸੂਤਿ ਫਸ੍ਸਫਸ੍ਸਸਮੁਦਯਾਦੀਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਸੁ. ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਛਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਛਨ੍ਦਰਾਗਂ ਵਿਨੇਤ੍ਵਾ. ਫਸ੍ਸਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਦਿਫਸ੍ਸਂ, ਫਸ੍ਸਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵਾ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਰੂਪਧਮ੍ਮੇ, ਤੇਸਂ ਵਤ੍ਥੁਦ੍ਵਾਰਾਰਮ੍ਮਣਵਸੇਨ ਰੂਪਧਮ੍ਮੇ ਚਾਤਿ ਸਕਲਮ੍ਪਿ ਨਾਮਰੂਪਂ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਅਨਾਨੁਗਿਦ੍ਧੋਤਿ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਗਿਦ੍ਧੋ. ਯਦਤ੍ਤਗਰਹੀ ਤਦਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋਤਿ ਯਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਗਰਹਤਿ, ਤਂ ਅਕੁਰੁਮਾਨੋ. ਨਲਿਪ੍ਪਤੀ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤੇਸੁ ਧੀਰੋਤਿ ਸੋ ਏਵਰੂਪੋ ਧਿਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਧੀਰੋ ਦਿਟ੍ਠੇਸੁ ਚ ਸੁਤੇਸੁ ਚ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਲੇਪਾਨਂ ਏਕੇਨਪਿ ਲੇਪੇਨ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤਿ. ਆਕਾਸਮਿਵ ਨਿਰੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਵੋਦਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ.

੭੮੬. ਸਞ੍ਞਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਿ ਗਾਥਾਯ ਪਨ ਅਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਫਸ੍ਸਮੇਵ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਦਿਭੇਦਂ ਸਞ੍ਞਮ੍ਪਿ, ਸਞ੍ਞਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਨਾਮਰੂਪਂ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮ੍ਪਿ ਵਿਤਰੇਯ੍ਯ ਓਘਂ, ਤਤੋ ਸੋ ਤਿਣ੍ਣੋਘੋ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਪਰਿਗ੍ਗਹੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਨੋਪਲਿਤ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸਵਮੁਨਿ ਰਾਗਾਦਿਸਲ੍ਲਾਨਂ ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਤ੍ਤਾ ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਸਲ੍ਲੋ ਸਤਿਵੇਪੁਲ੍ਲਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਚਰਂ, ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਵਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਚਰਂ ਤੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਦਚਾਰੇਨ ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਸਲ੍ਲੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਕਪਰਤ੍ਤਭਾਵਾਦਿਭੇਦਂ ਨਾਸੀਸਤੀ ਲੋਕਮਿਮਂ ਪਰਞ੍ਚ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਚਰਿਮਚਿਤ੍ਤਨਿਰੋਧਾ ਨਿਰੁਪਾਦਾਨੋ ਜਾਤਵੇਦੋਵ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੀਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ ਧਮ੍ਮਨੇਤ੍ਤਿਟ੍ਠਪਨਮੇਵ ਕਰੋਨ੍ਤੋ, ਨ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਇਮਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਮਗ੍ਗਂ ਵਾ ਫਲਂ ਵਾ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਗੁਹਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਦੁਟ੍ਠਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੭੮੭. ਵਦਨ੍ਤਿ ਵੇ ਦੁਟ੍ਠਮਨਾਪੀਤਿ ਦੁਟ੍ਠਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਆਦਿਗਾਥਾਯ ਤਾਵ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ – ਮੁਨਿਸੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਭਗਵਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਂ ਅਸਹਮਾਨਾ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਸੁਨ੍ਦਰਿਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਂ ਉਯ੍ਯੋਜੇਸੁਂ. ਸਾ ਕਿਰ ਜਨਪਦਕਲ੍ਯਾਣੀ ਸੇਤਵਤ੍ਥਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾਵ ਅਹੋਸਿ. ਸਾ ਸੁਨ੍ਹਾਤਾ ਸੁਨਿਵਤ੍ਥਾ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਵਿਲੇਪਨਵਿਭੂਸਿਤਾ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਵਾਸੀਨਂ ਜੇਤਵਨਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਨਵੇਲਾਯ ਸਾਵਤ੍ਥਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਜੇਤਵਨਾਭਿਮੁਖੀ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਚ ‘‘ਕੁਹਿਂ ਗਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾ ‘‘ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਸਾਵਕੇ ਚਸ੍ਸ ਰਮਯਿਤੁਂ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਜੇਤਵਨਦ੍ਵਾਰਕੋਟ੍ਠਕੇ ਵਿਚਰਿਤ੍ਵਾ ਜੇਤਵਨਦ੍ਵਾਰਕੋਟ੍ਠਕੇ ਪਿਦਹਿਤੇ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਭਾਤੇ ਪੁਨ ਜੇਤਵਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਸਮੀਪੇ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤੀ ਵਿਯ ਚਰਤਿ. ਬੁਦ੍ਧੁਪਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਤੇਹਿ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ‘‘ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਆਗਤਾਸੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਭਣਤਿ. ਏਵਂ ਅਡ੍ਢਮਾਸਮਤ੍ਤੇ ਵੀਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਤਂ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਖਾਤਟੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਭਾਤੇ ‘‘ਸੁਨ੍ਦਰਿਂ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਕੋਲਾਹਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਚ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ ਜੇਤਵਨਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਾ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਚਕਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਂ ਅਭਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਉਪਕ੍ਕੋਸਂ ਅਕਂਸੁ. ਸਬ੍ਬਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਉਦਾ. ੩੮) ਆਗਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਭਗਵਾ ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਅਜ੍ਜ ਅਯਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੇਸਂ ਸਦ੍ਦਹਿਤ੍ਵਾ ਮਾਦਿਸੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਕੋਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨੋ ਅਪਾਯਾਭਿਮੁਖੋ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂਯੇਵ ਅਚ੍ਛਿ, ਨ ਨਗਰਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾਵਿਸਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਨ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਦਹਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸਮੇਵ ਪਵਿਸਿਂਸੁ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਿਂਸੁ. ਅਥ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗਵਤੋ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਿਤ੍ਥਿਯੇਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਹਾਅਯਸੋ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤੋ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਇਧ ਵਸਿਤੁਂ, ਵਿਪੁਲੋ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥਪਿ ਅਯਸੇ ਉਟ੍ਠਿਤੇ ਕੁਹਿਂ ਗਮਿਸ੍ਸਸਿ ਆਨਨ੍ਦਾਤਿ? ‘‘ਅਞ੍ਞਂ ਨਗਰਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ‘‘ਆਗਮੇਹਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਤ੍ਤਾਹਮੇਵਾਯਂ ਸਦ੍ਦੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਤ੍ਤਾਹਚ੍ਚਯੇਨ ਯੇਹਿ ਅਯਸੋ ਕਤੋ, ਤੇਸਂਯੇਵ ਉਪਰਿ ਪਤਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਵਦਨ੍ਤਿ ਵੇ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਉਪਵਦਨ੍ਤਿ. ਦੁਟ੍ਠਮਨਾਪਿ ਏਕੇ ਅਥੋਪਿ ਵੇ ਸਚ੍ਚਮਨਾਤਿ ਏਕਚ੍ਚੇ ਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਾ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਤਥਸਞ੍ਞਿਨੋਪਿ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਾ, ਯੇ ਤੇਸਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਦਹਿਂਸੁ, ਤੇ ਸਚ੍ਚਮਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵਾਦਞ੍ਚ ਜਾਤਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਅਕ੍ਕੋਸਵਾਦਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਮੁਨਿ ਨੋ ਉਪੇਤੀਤਿ ਅਕਾਰਕਤਾਯ ਚ ਅਕੁਪ੍ਪਨਤਾਯ ਚ ਬੁਦ੍ਧਮੁਨਿ ਨ ਉਪੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਮੁਨੀ ਨਤ੍ਥਿ ਖਿਲੋ ਕੁਹਿਞ੍ਚੀਤਿ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਅਯਂ ਮੁਨਿ ਰਾਗਾਦਿਖਿਲੇਹਿ ਨਤ੍ਥਿ ਖਿਲੋ ਕੁਹਿਞ੍ਚੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੭੮੮. ਇਮਞ੍ਚ ਗਾਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ, ‘‘ਏਵਂ ਖੁਂਸੇਤ੍ਵਾ ਵਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਭਿਕ੍ਖੂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਕਿਂ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਭਗਵਾਤਿ. ‘‘ਨ, ਆਨਨ੍ਦ, ‘ਅਹਂ ਸੀਲਵਾ’ਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਤੁਣ੍ਹੀ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਲੋਕੇ ਹਿ ਨਾਭਾਸਮਾਨਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਮਿਸ੍ਸਂ ਬਾਲੇਹਿ ਪਣ੍ਡਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ, ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਏਵਂ ਪਟਿਚੋਦੇਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਾਯ ‘‘ਅਭੂਤਵਾਦੀ ਨਿਰਯਂ ਉਪੇਤੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਤਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਹ – ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਪਟਿਚੋਦੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਥਾ ਅਕਂਸੁ. ਪਣ੍ਡਿਤਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੇਸੁਂ. ਰਾਜਾਪਿ ਰਾਜਪੁਰਿਸੇ ਸਬ੍ਬਤੋ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਯੇਸਂ ਧੁਤ੍ਤਾਨਂ ਲਞ੍ਜਂ ਦਤ੍ਵਾ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਤਂ ਮਾਰਾਪੇਸੁਂ, ਤੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਞਤ੍ਵਾ ਤਿਤ੍ਥਿਯੇ ਪਰਿਭਾਸਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾਪਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਲੇਡ੍ਡੁਨਾ ਪਹਰਨ੍ਤਿ, ਪਂਸੁਨਾ ਓਕਿਰਨ੍ਤਿ ‘‘ਭਗਵਤੋ ਅਯਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਆਰੋਚੇਸਿ, ਭਗਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ ‘‘ਸਕਞ੍ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ…ਪੇ… ਵਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਾਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਜਨਸ੍ਸ ‘‘ਸੁਨ੍ਦਰਿਂ ਮਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਮਣਾਨਂ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾਨਂ ਅਵਣ੍ਣਂ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਏਤੇਨੁਪਾਯੇਨ ਲਦ੍ਧਂ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਸਾਦਿਯਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਕਥਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਅਯਸੋ ਤਮੇਵ ਤਿਤ੍ਥਿਯਜਨਂ ਪਚ੍ਚਾਗਤੋ ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਚ੍ਚੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਂ. ਯੋ ਵਾ ਸਸ੍ਸਤਾਦਿਵਾਦੀ, ਸੋਪਿ ਸਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਕਥਂ ਅਚ੍ਚਯੇਯ੍ਯ ਤੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਚ੍ਛਨ੍ਦੇਨ ਅਨੁਨੀਤੋ ਤਾਯ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਰੁਚਿਯਾ ਨਿਵਿਟ੍ਠੋ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਸਯਂ ਸਮਤ੍ਤਾਨਿ ਪਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨਿ ਤਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਯਥਾ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਤਥੇਵ ਵਦੇਯ੍ਯਾਤਿ.

੭੮੯. ਅਥ ਰਾਜਾ ਸਤ੍ਤਾਹਚ੍ਚਯੇਨ ਤਂ ਕੁਣਪਂ ਛਡ੍ਡਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਂ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਨਨੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਈਦਿਸੇ ਅਯਸੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਆਰੋਚੇਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਭਗਵਾ, ‘‘ਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ‘ਅਹਂ ਸੀਲਵਾ ਗੁਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’ਤਿ ਪਰੇਸਂ ਆਰੋਚੇਤੁਂ ਅਰਿਯਾਨਂ ਪਤਿਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ‘‘ਯੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਵਤਾਨੀ’’ਤਿ ਅਵਸੇਸਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸੀਲਵਤਾਨੀਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਾਦੀਨਿ ਸੀਲਾਨਿ ਆਰਞ੍ਞਿਕਾਦੀਨਿ ਧੁਤਙ੍ਗਵਤਾਨਿ ਚ. ਅਨਾਨੁਪੁਟ੍ਠੋਤਿ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤੋ. ਪਾਵਾਤਿ ਵਦਤਿ. ਅਨਰਿਯਧਮ੍ਮਂ ਕੁਸਲਾ ਤਮਾਹੁ, ਯੋ ਆਤੁਮਾਨਂ ਸਯਮੇਵ ਪਾਵਾਤਿ ਯੋ ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਯਮੇਵ ਵਦਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਵਾਦਂ ‘‘ਅਨਰਿਯਧਮ੍ਮੋ ਏਸੋ’’ਤਿ ਕੁਸਲਾ ਏਵਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ.

੭੯੦. ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਰਾਗਾਦਿਕਿਲੇਸਵੂਪਸਮੇਨ ਸਨ੍ਤੋ, ਤਥਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤੋ. ਇਤਿਹਨ੍ਤਿ ਸੀਲੇਸੁ ਅਕਤ੍ਥਮਾਨੋਤਿ ‘‘ਅਹਮਸ੍ਮਿ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਇਤਿ ਸੀਲੇਸੁ ਅਕਤ੍ਥਮਾਨੋ, ਸੀਲਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤੂਪਨਾਯਿਕਂ ਵਾਚਂ ਅਭਾਸਮਾਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਮਰਿਯਧਮ੍ਮਂ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਅਕਤ੍ਥਨਂ ‘‘ਅਰਿਯਧਮ੍ਮੋ ਏਸੋ’’ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਦਯੋ ਖਨ੍ਧਾਦਿਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਸੁਸ੍ਸਦਾ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇਤਿ ਯਸ੍ਸ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਰਾਗਾਦਯੋ ਸਤ੍ਤ ਉਸ੍ਸਦਾ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਅਕਤ੍ਥਨਂ ‘‘ਅਰਿਯਧਮ੍ਮੋ ਏਸੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

੭੯੧. ਏਵਂ ਖੀਣਾਸਵਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾਨਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਰਞ੍ਞੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਸਙ੍ਖਤਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਾ. ਸਙ੍ਖਤਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਾਭਿਸਙ੍ਖਤਾ. ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਸ੍ਸ. ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ. ਪੁਰਕ੍ਖਤਾਤਿ ਪੁਰਤੋ ਕਤਾ. ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਵੀਵਦਾਤਾਤਿ ਅਵੋਦਾਤਾ. ਯਦਤ੍ਤਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਆਨਿਸਂਸਂ, ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਕੁਪ੍ਪਪਟਿਚ੍ਚਸਨ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸੇਤੇ ਦਿਟ੍ਠਿਧਮ੍ਮਾ ਪੁਰਕ੍ਖਤਾ ਅਵੋਦਾਤਾ ਸਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਏਵਂਵਿਧੋ ਯਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਨਿ ਤਸ੍ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਿਧਮ੍ਮਿਕਞ੍ਚ ਸਕ੍ਕਾਰਾਦਿਂ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਞ੍ਚ ਗਤਿਵਿਸੇਸਾਦਿਂ ਆਨਿਸਂਸਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਞ੍ਚ ਆਨਿਸਂਸਂ, ਤਞ੍ਚ ਕੁਪ੍ਪਤਾਯ ਚ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤਾਯ ਚ ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਨ੍ਤਿਤਾਯ ਚ ਕੁਪ੍ਪਪਟਿਚ੍ਚਸਨ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋਵ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਉਕ੍ਕਂਸੇਯ੍ਯ ਪਰੇ ਵਾ ਵਮ੍ਭੇਯ੍ਯ ਅਭੂਤੇਹਿਪਿ ਗੁਣਦੋਸੇਹਿ.

੭੯੨. ਏਵਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੇਨ ਚ ਦਿਟ੍ਠੀਨਿਵੇਸਾ…ਪੇ… ਆਦਿਯਤੀ ਚ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠੀਨਿਵੇਸਾਤਿ ਇਦਂਸਚ੍ਚਾਭਿਨਿਵੇਸਸਙ੍ਖਾਤਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਵੇਸਨਾਨਿ. ਨ ਹਿ ਸ੍ਵਾਤਿਵਤ੍ਤਾਤਿ ਸੁਖੇਨ ਅਤਿਵਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਦਿਟ੍ਠਿਧਮ੍ਮੇਸੁ ਤਂ ਤਂ ਸਮੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਂ ਧਮ੍ਮਂ ਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਵੇਸਾ ਨ ਹਿ ਸ੍ਵਾਤਿਵਤ੍ਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਨਰੋ ਤੇਸੁ ਨਿਵੇਸਨੇਸੁ, ਨਿਰਸ੍ਸਤੀ ਆਦਿਯਤੀ ਚ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਨ ਹਿ ਸ੍ਵਾਤਿਵਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਰੋ ਤੇਸੁਯੇਵ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਵੇਸਨੇਸੁ ਅਜਸੀਲਗੋਸੀਲਕੁਕ੍ਕੁਰਸੀਲਪਞ੍ਚਾਤਪਮਰੁਪ੍ਪਪਾਤਉਕ੍ਕੁਟਿਕਪ੍ਪਧਾਨਕਣ੍ਟਕਾਪਸ੍ਸਯਾਦਿਭੇਦਂ ਸਤ੍ਥਾਰਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਗਣਾਦਿਭੇਦਞ੍ਚ ਤਂ ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ ਚ ਆਦਿਯਤਿ ਚ ਜਹਤਿ ਚ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਚ ਵਨਮਕ੍ਕਟੋ ਵਿਯ ਤਂ ਤਂ ਸਾਖਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਨਿਰਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਚ ਆਦਿਯਨ੍ਤੋ ਚ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਸਨ੍ਤੇਹਿਪਿ ਗੁਣਦੋਸੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਪਰਸ੍ਸ ਵਾ ਯਸਾਯਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ.

੭੯੩. ਯੋ ਪਨਾਯਂ ਸਬ੍ਬਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਦਿਦੋਸਧੁਨਨਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਧੋਨੋ, ਤਸ੍ਸ ਧੋਨਸ੍ਸ ਹਿ…ਪੇ… ਅਨੂਪਯੋ ਸੋ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਧੋਨਧਮ੍ਮਸਮਨ੍ਨਾਗਮਾ ਧੋਨਸ੍ਸ ਧੁਤਸਬ੍ਬਪਾਪਸ੍ਸ ਅਰਹਤੋ ਕਤ੍ਥਚਿ ਲੋਕੇ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਭਵੇਸੁ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੋ ਤਸ੍ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅਭਾਵੇਨ, ਯਾਯ ਚ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਨ੍ਤਾ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਮਾਯਾਯ ਮਾਨੇਨ ਵਾ ਏਤਂ ਅਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਮਾਯਞ੍ਚ ਮਾਨਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਧੋਨੋ ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਦੋਸਾਨਂ ਕੇਨ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮੇ ਸਮ੍ਪਰਾਯੇ ਵਾ ਨਿਰਯਾਦੀਸੁ ਗਤਿਵਿਸੇਸੇਸੁ ਕੇਨ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਅਨੂਪਯੋ ਸੋ, ਸੋ ਹਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਉਪਯਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਅਨੂਪਯੋਤਿ.

੭੯੪. ਯੋ ਪਨ ਤੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਭਾਵੇਨ ਉਪਯੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਉਪਯੋ ਹਿ…ਪੇ… ਦਿਟ੍ਠਿਮਿਧੇਵ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਉਪਯੋਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਿਤੋ. ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਉਪੇਤਿ ਵਾਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਰਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਦੁਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਵਾ ਏਵਂ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਉਪੇਤਿ ਵਾਦਂ. ਅਨੂਪਯਂ ਕੇਨ ਕਥਂ ਵਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਪਹਾਨੇਨ ਅਨੂਪਯਂ ਖੀਣਾਸਵਂ ਕੇਨ ਰਾਗੇਨ ਵਾ ਦੋਸੇਨ ਵਾ ਕਥਂ ‘‘ਰਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਦੁਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਵਾ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਅਨੁਪਵਜ੍ਜੋ ਚ ਸੋ ਕਿਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਵਿਯ ਕਤਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਤ੍ਤਾ ਨਿਰਤ੍ਤਾ ਨ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਅਤ੍ਤਦਿਟ੍ਠਿ ਵਾ ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਗਹਣਂ ਮੁਞ੍ਚਨਂ ਵਾਪਿ ਅਤ੍ਤਨਿਰਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਤਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਚੇ? ਅਧੋਸਿ ਸੋ ਦਿਟ੍ਠਿਮਿਧੇਵ ਸਬ੍ਬਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਸੋ ਇਧੇਵ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਞਾਣਵਾਤੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਅਧੋਸਿ, ਪਜਹਿ, ਵਿਨੋਦੇਸੀਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਦੁਟ੍ਠਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਸੁਦ੍ਧਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੭੯੫. ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਤੀਤੇ ਕਿਰ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਬਾਰਾਣਸਿਵਾਸੀ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਸਕਟਸਤੇਹਿ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਜਨਪਦਂ ਅਗਮਾਸਿ ਭਣ੍ਡਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ. ਤਤ੍ਥ ਵਨਚਰਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਿਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਚ੍ਚਿ, ਤੇ ਸਮ੍ਮ, ਚਨ੍ਦਨਸਾਰਂ ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਆਮ ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੇ ਤੇਨੇਵ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਨ੍ਦਨਵਨਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਸਕਟਾਨਿ ਚਨ੍ਦਨਸਾਰਸ੍ਸ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਤਮ੍ਪਿ ਵਨਚਰਕਂ ‘‘ਯਦਾ, ਸਮ੍ਮ, ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਆਗਚ੍ਛਸਿ, ਤਦਾ ਚਨ੍ਦਨਸਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਬਾਰਾਣਸਿਂਯੇਵ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਥਾਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਸੋਪਿ ਵਨਚਰਕੋ ਚਨ੍ਦਨਸਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਘਰਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਸੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਚਨ੍ਦਨਸਾਰਂ ਪਿਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਮੁਗ੍ਗਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਚ੍ਛ, ਸਮ੍ਮ, ਨ੍ਹਾਯਿਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਰਿਸੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨ੍ਹਾਨਤਿਤ੍ਥਂ ਪੇਸੇਸਿ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਉਸ੍ਸਵੋ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਬਾਰਾਣਸਿਵਾਸਿਨੋ ਪਾਤੋਵ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਾਯਂ ਸੁਦ੍ਧਵਤ੍ਥਨਿਵਤ੍ਥਾ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਾਦੀਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਮਹਾਚੇਤਿਯਂ ਵਨ੍ਦਿਤੁਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਵਨਚਰਕੋ ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਹਾਜਨੋ ਕੁਹਿਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਵਿਹਾਰਂ ਚੇਤਿਯਵਨ੍ਦਨਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਚ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਯਮ੍ਪਿ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਹਰਿਤਾਲਮਨੋਸਿਲਾਦੀਹਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਚੇਤਿਯੇ ਪੂਜਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਚਿਤ੍ਰਂ ਕਾਤੁਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਤਂ ਚਨ੍ਦਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਚੇਤਿਯੇ ਸੁਵਣ੍ਣਿਟ੍ਠਕਾਨਂ. ਉਪਰਿ ਕਂਸਪਾਤਿਮਤ੍ਤਂ ਮਣ੍ਡਲਂ ਅਕਾਸਿ. ਅਥ ਤਤ੍ਥ ਸੂਰਿਯੁਗ੍ਗਮਨਵੇਲਾਯਂ ਸੂਰਿਯਰਸ੍ਮਿਯੋ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਸੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਸੀਦਿ, ਪਤ੍ਥਨਞ੍ਚ ਅਕਾਸਿ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਮਿ, ਈਦਿਸਾ ਮੇ ਰਸ੍ਮਿਯੋ ਉਰੇ ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤੂ’’ਤਿ. ਸੋ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਾਵਤਿਂਸੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਉਰੇ ਰਸ੍ਮਿਯੋ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੁ, ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਂ ਵਿਯਸ੍ਸ ਉਰਮਣ੍ਡਲਂ ਵਿਰੋਚਤਿ, ‘‘ਚਨ੍ਦਾਭੋ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤ੍ਵੇਵ ਚ ਨਂ ਸਞ੍ਜਾਨਿਂਸੁ.

ਸੋ ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਛਸੁ ਦੇਵਲੋਕੇਸੁ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮਤੋ ਏਕਂ ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰਂ ਖੇਪੇਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਤਥੇਵਸ੍ਸ ਉਰੇ ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਸਦਿਸਂ ਰਸ੍ਮਿਮਣ੍ਡਲਂ ਅਹੋਸਿ. ਨਾਮਕਰਣਦਿਵਸੇ ਚਸ੍ਸ ਮਙ੍ਗਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਤਂ ਮਣ੍ਡਲਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਧਞ੍ਞਪੁਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣੋ ਅਯਂ ਕੁਮਾਰੋ’’ਤਿ ਵਿਮ੍ਹਿਤਾ ‘‘ਚਨ੍ਦਾਭੋ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ. ਤਂ ਵਯਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਕਞ੍ਚੁਕਂ ਪਾਰੁਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਰਥੇ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਯੋ ਚਨ੍ਦਾਭਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਯਸਧਨਾਦੀਨਿ ਲਭਤਿ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਞ੍ਚ ਸਗ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਉਗ੍ਘੋਸੇਨ੍ਤਾ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨੀਸੁ ਆਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤਿ. ਗਤਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ‘‘ਏਸ ਕਿਰ ਭੋ ਚਨ੍ਦਾਭੋ ਨਾਮ, ਯੋ ਏਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਯਸਧਨਸਗ੍ਗਾਦੀਨਿ ਲਭਤੀ’’ਤਿ ਉਪਰੂਪਰਿ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ ਚਲਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਤੁਚ੍ਛਹਤ੍ਥਕਾਨਂ ਆਗਤਾਨਂ ਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਿ, ਸਤਂ ਵਾ ਸਹਸ੍ਸਂ ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਾਨਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਚਨ੍ਦਾਭਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਵਿਚਰਨ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਕਮੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ.

ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਭਗਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਵਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਜੇਤਵਨੇ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ. ਅਥ ਚਨ੍ਦਾਭੋ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਸਮੁਦ੍ਦਪਕ੍ਖਨ੍ਤਕੁਨ੍ਨਦੀ ਵਿਯ ਅਪਾਕਟੋ ਅਹੋਸਿ, ਚਨ੍ਦਾਭੋਤਿ ਭਣਨ੍ਤੋਪਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਸੋ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਮਹਾਜਨਕਾਯਂ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਾਦੀਨਿ ਆਦਾਯ ਜੇਤਵਨਾਭਿਮੁਖਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕੁਹਿਂ ਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਸੋ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਤਂ ਸੋਤੁਂ ਜੇਤਵਨਂ ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਚ ਤੇਸਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੋਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਣਪਰਿਵੁਤੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਅਗਮਾਸਿ. ਭਗਵਾ ਚ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਵਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਵ ਹੋਤਿ. ਚਨ੍ਦਾਭੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ ਮਧੁਰਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ, ਤਾਵਦੇਵ ਚਸ੍ਸ ਸੋ ਆਲੋਕੋ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ. ਬੁਦ੍ਧਾਲੋਕਸ੍ਸ ਹਿ ਸਮੀਪੇ ਅਸੀਤਿਹਤ੍ਥਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਅਞ੍ਞੋ ਆਲੋਕੋ ਨਾਭਿਭੋਤਿ. ਸੋ ‘‘ਆਲੋਕੋ ਮੇ ਨਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾਵ ਉਟ੍ਠਾਸਿ, ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਚ ਗਨ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ. ਅਥ ਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਪੁਰਿਸੋ ਆਹ – ‘‘ਕਿਂ ਭੋ ਚਨ੍ਦਾਭ, ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਭੀਤੋ ਗਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ. ਨਾਹਂ ਭੀਤੋ ਗਚ੍ਛਾਮਿ, ਅਪਿਚ ਮੇ ਇਮਸ੍ਸ ਤੇਜੇਨ ਆਲੋਕੋ ਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪੁਨਦੇਵ ਭਗਵਤੋ ਪੁਰਤੋ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਪਾਦਤਲਾ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਕੇਸਗ੍ਗਾ ਰੂਪਰਂਸਿਲਕ੍ਖਣਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਹੇਸਕ੍ਖੋ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ, ਮਮ ਉਰੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੋ ਆਲੋਕੋ ਉਟ੍ਠਿਤੋ, ਤਾਵਤਕੇਨਪਿ ਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਵਰਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਨੇਵ ਮਾਨੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਅਦ੍ਧਾ ਅਯਂ ਅਨੋਮਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਸਤ੍ਥਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿ. ਭਗਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਥੇਰਂ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਪਬ੍ਬਾਜੇਹਿ ਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਤਚਪਞ੍ਚਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿ. ਸੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਨ ਚਿਰੇਨੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ‘‘ਚਨ੍ਦਾਭਤ੍ਥੇਰੋ’’ਤਿ ਵਿਸ੍ਸੁਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਯੇ ਚਨ੍ਦਾਭਂ ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ. ਤੇ ਯਸਂ ਵਾ ਧਨਂ ਵਾ ਲਭਿਂਸੁ, ਸਗ੍ਗਂ ਵਾ ਗਚ੍ਛਿਂਸੁ, ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਾ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ ਤੇਨ ਚਕ੍ਖੁਦ੍ਵਾਰਿਕਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨਾ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਤਾਵਤ੍ਥੋ – ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਏਵਰੂਪੇਨ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤਿ. ਅਪਿਚ ਖੋ ਕਿਲੇਸਮਲਿਨਤ੍ਤਾ ਅਸੁਦ੍ਧਂ, ਕਿਲੇਸਰੋਗਾਨਂ ਅਵਿਗਮਾ ਸਰੋਗਮੇਵ ਚਨ੍ਦਾਭਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਏਵਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੋ ਬਾਲੋ ਅਭਿਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਸੁਦ੍ਧਂ ਪਰਮਂ ਅਰੋਗਂ, ਤੇਨ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਂਸੁਦ੍ਧਿ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਤੀ’’ਤਿ, ਸੋ ਏਵਂ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ‘‘ਪਰਮ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦਸ੍ਸਨੇ ਸੁਦ੍ਧਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਸਮਾਨੋ ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ‘‘ਮਗ੍ਗਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚੇਤਿ. ਤਂ ਪਨ ਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਚੇ ਸੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿ ਦੁਤਿਯਗਾਥਂ.

੭੯੬. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਤੇਨ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਯਦਿ ਕਿਲੇਸਸੁਦ੍ਧਿ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਤਿ. ਤੇਨ ਵਾ ਞਾਣੇਨ ਸੋ ਯਦਿ ਜਾਤਿਆਦਿਦੁਕ੍ਖਂ ਪਜਹਾਤਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਸੋ ਸੁਜ੍ਝਤਿ, ਰਾਗਾਦੀਹਿ ਉਪਧੀਹਿ ਸਉਪਧਿਕੋ ਏਵ ਸਮਾਨੋ ਸੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਆਪਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਏਵਂਵਿਧੋ ਸੁਜ੍ਝਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਦਿਟ੍ਠੀ ਹਿ ਨਂ ਪਾਵ ਤਥਾ ਵਦਾਨਂ, ਸਾ ਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਯੇਵ ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਕਥੇਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਅਨੁਰੂਪਂ ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਥਾ ਤਥਾ ਵਦਨ੍ਤਿ.

੭੯੭. ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਤਤਿਯਗਾਥਾ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯੋ ਪਨ ਬਾਹਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਮਗ੍ਗੇਨ ਅਧਿਗਤਾਸਵਕ੍ਖਯੋ ਖੀਣਾਸਵਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਞਾਣਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਭਿਮਙ੍ਗਲਸਮ੍ਮਤਰੂਪਸਙ੍ਖਾਤੇ ਦਿਟ੍ਠੇ ਤਥਾਵਿਧਸਦ੍ਦਸਙ੍ਖਾਤੇ ਸੁਤੇ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਸਙ੍ਖਾਤੇ ਸੀਲੇ ਹਤ੍ਥਿਵਤਾਦਿਭੇਦੇ ਵਤੇ ਪਥਵਿਆਦਿਭੇਦੇ ਮੁਤੇ ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਞਾਣੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਨ ਆਹ. ਸੇਸਮਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਭਣਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੋ ਹਿ ਤੇਧਾਤੁਕਪੁਞ੍ਞੇ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਾਪੇ ਅਨੂਪਲਿਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਵਾ ਗਹਣਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਞ੍ਜਹੋ, ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਦੀਨਂ ਅਕਰਣਤੋ ਨਯਿਧ ਪਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਨਂ ਏਵਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਚਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਪਾਦੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਪੁਞ੍ਞੇ ਚ ਪਾਪੇ ਚ ਅਨੂਪਲਿਤ੍ਤੋ, ਅਤ੍ਤਞ੍ਜਹੋ ਨਯਿਧ ਪਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋ, ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਞ੍ਞਤੋ ਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹਾਤਿ.

੭੯੮. ਏਵਂ ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਞ੍ਞਤੋ ਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹਾਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯੇ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾ ਅਞ੍ਞਤੋ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਬ੍ਰੁਵਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਤਸ੍ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅਨਿਬ੍ਬਾਹਕਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪੁਰਿਮਂ ਪਹਾਯਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਤੇ ਹਿ ਅਞ੍ਞਤੋ ਸੁਦ੍ਧਿਵਾਦਾ ਸਮਾਨਾਪਿ ਯਸ੍ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਗਹਣਮੁਞ੍ਚਨਂ ਹੋਤਿ. ਤਾਯ ਪੁਰਿਮਂ ਸਤ੍ਥਾਰਾਦਿਂ ਪਹਾਯ ਅਪਰਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਏਜਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ ਅਨੁਗਤਾ ਅਭਿਭੂਤਾ ਰਾਗਾਦਿਭੇਦਂ ਨ ਤਰਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗਂ, ਤਞ੍ਚ ਅਤਰਨ੍ਤਾ ਤਂ ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਚ ਨਿਰਸ੍ਸਜਨ੍ਤਿ ਚ ਮਕ੍ਕਟੋਵ ਸਾਖਨ੍ਤਿ.

੭੯੯. ਪਞ੍ਚਮਗਾਥਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ – ਯੋ ਚ ਸੋ ‘‘ਦਿਟ੍ਠੀ ਹਿ ਨਂ ਪਾਵ ਤਥਾ ਵਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਸਯਂ ਸਮਾਦਾਯਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਯਨ੍ਤਿ ਸਾਮਂ. ਸਮਾਦਾਯਾਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਵਤਾਨੀਤਿ ਹਤ੍ਥਿਵਤਾਦੀਨਿ. ਉਚ੍ਚਾਵਚਨ੍ਤਿ ਅਪਰਾਪਰਂ ਹੀਨਪਣੀਤਂ ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਰਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾਦਿਂ. ਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤੋਤਿ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਦੀਸੁ ਲਗ੍ਗੋ. ਵਿਦ੍ਵਾ ਚ ਵੇਦੇਹਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਵਿਦ੍ਵਾ ਚ ਅਰਹਾ ਚਤੂਹਿ ਮਗ੍ਗਞਾਣਵੇਦੇਹਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਂ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚਾਤਿ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ.

੮੦੦. ਸ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸੇਨਿਭੂਤੋ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦਿਟ੍ਠਂਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾਤਿ ਸੋ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ ਖੀਣਾਸਵੋ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵਾ ਸੁਤਂ ਵਾ ਮੁਤਂ ਵਾ ਤੇਸੁ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਮਾਰਸੇਨਂ ਵਿਨਾਸੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਭਾਵੇਨ ਵਿਸੇਨਿਭੂਤੋ. ਤਮੇਵਦਸ੍ਸਿਨ੍ਤਿ ਤਂ ਏਵਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਿਂ. ਵਿਵਟਂ ਚਰਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਚ੍ਛਦਨਾਦਿਵਿਗਮੇਨ ਵਿਵਟਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਚਰਨ੍ਤਂ. ਕੇਨੀਧ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਵਿਕਪ੍ਪਯੇਯ੍ਯਾਤਿ ਕੇਨ ਇਧ ਲੋਕੇ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੇਨ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੇਨ ਵਾ ਕੋਚਿ ਵਿਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਤੇਸਂ ਵਾ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਰਾਗਾਦਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤੇਨਾਤਿ.

੮੦੧. ਨ ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤੀਤਿ ਗਾਥਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਅਤ੍ਥੋ ਚ – ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ? ਤੇ ਹਿ ਤਾਦਿਸਾ ਸਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਕਪ੍ਪਾਨਂ ਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਾਨਞ੍ਚ ਕੇਨਚਿ ਨ ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਿ ਨ ਪੁਰੇਕ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ, ਪਰਮਤ੍ਥਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸੁਦ੍ਧਿਅਧਿਗਤਤ੍ਤਾ ਅਨਚ੍ਚਨ੍ਤਸੁਦ੍ਧਿਂਯੇਵ ਅਕਿਰਿਯਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤ ਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ਨ ਤੇ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਆਦਾਨਗਨ੍ਥਂ ਗਥਿਤਂ ਵਿਸਜ੍ਜਾਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮ੍ਪਿ ਰੂਪਾਦੀਨਂ ਆਦਾਯਕਤ੍ਤਾ ਆਦਾਨਗਨ੍ਥਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੇ ਗਥਿਤਂ ਬਦ੍ਧਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਤ੍ਥੇਨ ਵਿਸਜ੍ਜ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ.

੮੦੨. ਸੀਮਾਤਿਗੋਤਿ ਗਾਥਾ ਏਕਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸੋ ਏਵ ਪਨਸ੍ਸਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਸੋ ਏਵਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ ਸੋ ਈਦਿਸੋ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਕਿਲੇਸਸੀਮਾਨਂ ਅਤੀਤਤ੍ਤਾ ਸੀਮਾਤਿਗੋ ਬਾਹਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਸ੍ਸ ਚ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਪਰਚਿਤ੍ਤਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਞਾਣੇਹਿ ਞਤ੍ਵਾ ਵਾ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੂਹਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਂ, ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਚ ਕਾਮਰਾਗਾਭਾਵਤੋ ਨ ਰਾਗਰਾਗੀ, ਰੂਪਾਰੂਪਰਾਗਾਭਾਵਤੋ ਨ ਵਿਰਾਗਰਤ੍ਤੋ. ਯਤੋ ਏਵਂਵਿਧਸ੍ਸ ‘‘ਇਦਂ ਪਰ’’ਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਇਧ ਉਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸੁਦ੍ਧਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਪਰਮਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੦੩. ਪਰਮਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠੀਸੂਤਿ ਪਰਮਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗਵਤਿ ਕਿਰ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਨਾਨਾਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤਾ ‘‘ਇਦਂ ਪਰਮਂ, ਇਦਂ ਪਰਮ’’ਨ੍ਤਿ ਕਲਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਰਾਜਾ ਸਮ੍ਬਹੁਲੇ ਜਚ੍ਚਨ੍ਧੇ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮੇਸਂ ਹਤ੍ਥਿਂ ਦਸ੍ਸੇਥਾ’’ਤਿ ਆਣਾਪੇਸਿ. ਰਾਜਪੁਰਿਸਾ ਅਨ੍ਧੇ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਿਂ ਪੁਰਤੋ ਸਯਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤੇ ਹਤ੍ਥਿਸ੍ਸ ਏਕਮੇਕਂ ਅਙ੍ਗਂ ਪਰਾਮਸਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਰਞ੍ਞਾ ‘‘ਕੀਦਿਸੋ, ਭਣੇ, ਹਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਯੋ ਸੋਣ੍ਡਂ ਪਰਾਮਸਿ, ਸੋ ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਙ੍ਗਲੀਸਾ’’ਤਿ ਭਣਿ. ਯੇ ਦਨ੍ਤਾਦੀਨਿ ਪਰਾਮਸਿਂਸੁ, ਤੇ ਇਤਰਂ ‘‘ਮਾ ਭੋ ਰਞ੍ਞੋ ਪੁਰਤੋ ਮੁਸਾ ਭਣੀ’’ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਤ੍ਤਿਖਿਲੋ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਆਹਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਈਦਿਸੋ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਮਯੋ’’ਤਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯੇ ਉਯ੍ਯੋਜੇਸਿ. ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਪਿਣ੍ਡਚਾਰਿਕੋ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਞਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਥਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਜਚ੍ਚਨ੍ਧਾ ਹਤ੍ਥਿਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਤਂ ਤਂ ਅਙ੍ਗਂ ਪਰਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਵਦਿਂਸੁ, ਏਵਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿਕਧਮ੍ਮਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਤਂ ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਰਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਪਰਮਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਪਰਿਬ੍ਬਸਾਨੋਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਪਰਮ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਕਾਯ ਸਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਸਮਾਨੋ. ਯਦੁਤ੍ਤਰਿ ਕੁਰੁਤੇਤਿ ਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾਦਿਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਕਰੋਤਿ. ਹੀਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇ ਤਤੋ ਸਬ੍ਬਮਾਹਾਤਿ ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾਦਿਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞੇ ਸਬ੍ਬੇ ‘‘ਹੀਨਾ ਇਮੇ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਵਾਦਾਨਿ ਅਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਸੋ ਦਿਟ੍ਠਿਕਲਹੇ ਅਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋਵ ਹੋਤਿ.

੮੦੪. ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥੋ – ਏਵਂ ਅਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋ ਚ ਯਂ ਦਿਟ੍ਠੇ ਸੁਤੇ ਸੀਲਵਤੇ ਮੁਤੇਤਿ ਏਤੇਸੁ ਵਤ੍ਥੂਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਖਾਤੇ ਅਤ੍ਤਨਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਆਨਿਸਂਸਂ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਤਦੇਵ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਆਨਿਸਂਸਂ ‘‘ਇਦਂ ਸੇਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਸਬ੍ਬਂ ਪਰਸਤ੍ਥਾਰਾਦਿਕਂ ਨਿਹੀਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤਿ.

੮੦੫. ਤਤਿਯਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥੋ – ਏਵਂ ਪਸ੍ਸਤੋ ਚਸ੍ਸ ਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾਦਿਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਪਰਸਤ੍ਥਾਰਾਦਿਂ ਹੀਨਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਤਂ ਪਨ ਦਸ੍ਸਨਂ ਗਨ੍ਥਮੇਵ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਬਨ੍ਧਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਏਤਦੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਂਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾ ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨ ਨਿਸ੍ਸਯੇਯ੍ਯ, ਨਾਭਿਨਿਵੇਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੮੦੬. ਚਤੁਤ੍ਥਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥੋ – ਨ ਕੇਵਲਂ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਾਦਿਂ ਨ ਨਿਸ੍ਸਯੇਯ੍ਯ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਅਸਞ੍ਜਾਤਂ ਉਪਰੂਪਰਿ ਦਿਟ੍ਠਿਮ੍ਪਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਨ ਕਪ੍ਪਯੇਯ੍ਯ, ਨ ਜਨੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕੀਦਿਸਂ? ਞਾਣੇਨ ਵਾ ਸੀਲਵਤੇਨ ਵਾਪਿ, ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਞਾਣਾਦਿਨਾ ਞਾਣੇਨ ਵਾ ਸੀਲਵਤੇਨ ਵਾ ਯਾ ਕਪ੍ਪਿਯਤਿ, ਏਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਨ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਨ ਕਪ੍ਪਯੇਯ੍ਯ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਮਾਨੇਨਪਿ ਜਾਤਿਆਦੀਹਿ ਵਤ੍ਥੂਹਿ ਸਮੋਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਮਨੂਪਨੇਯ੍ਯ, ਹੀਨੋ ਨ ਮਞ੍ਞੇਥ ਵਿਸੇਸਿ ਵਾਪੀਤਿ.

੮੦੭. ਪਞ੍ਚਮਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥੋ – ਏਵਞ੍ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੋ ਅਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਚ ਅਤ੍ਤਂ ਪਹਾਯ ਅਨੁਪਾਦਿਯਾਨੋ ਇਧ ਵਾ ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਗਹਿਤਂ, ਤਂ ਪਹਾਯ ਅਪਰਂ ਅਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇ ਞਾਣੇ ਦੁਵਿਧਂ ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਨੋ ਕਰੋਤਿ. ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ ਚ ਸ ਵੇ ਵਿਯਤ੍ਤੇਸੁ ਨਾਨਾਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਭਿਨ੍ਨੇਸੁ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਨ ਵਗ੍ਗਸਾਰੀ ਛਨ੍ਦਾਦਿਵਸੇਨ ਅਗਚ੍ਛਨਧਮ੍ਮੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ, ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੮੦੮-੧੦. ਇਦਾਨਿ ਯੋ ਸੋ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸਵੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਭਣਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਯਸ੍ਸੂਭਯਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਗਾਥਾਯੋ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਉਭਯਨ੍ਤੇਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਫਸ੍ਸਾਦਿਭੇਦੇ. ਪਣਿਧੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਭਵਾਭਵਾਯਾਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਭਵਾਯ. ਇਧ ਵਾ ਹੁਰਂ ਵਾਤਿ ਸਕਤ੍ਤਭਾਵਾਦਿਭੇਦੇ ਇਧ ਵਾ ਪਰਤ੍ਤਭਾਵਾਦਿਭੇਦੇ ਪਰਤ੍ਥ ਵਾ. ਦਿਟ੍ਠੇ ਵਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਾ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੁਤਾਦੀਸੁ. ਸਞ੍ਞਾਤਿ ਸਞ੍ਞਾਸਮੁਟ੍ਠਾਪਿਕਾ ਦਿਟ੍ਠਿ. ਧਮ੍ਮਾਪਿ ਤੇਸਂ ਨ ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਾਸੇਤਿ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਦਿਟ੍ਠਿਗਤਧਮ੍ਮਾਪਿ ਤੇਸਂ ‘‘ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਨ ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਾ. ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਤਾਦੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਾਰਂ ਗਤੋ ਤੇਨ ਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹੀਨੇ ਕਿਲੇਸੇ ਪੁਨ ਨਾਗਚ੍ਛਤਿ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਚ ਆਕਾਰੇਹਿ ਤਾਦੀ ਹੋਤੀਤਿ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵਾਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਪਰਮਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਜਰਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੧੧. ਅਪ੍ਪਂ ਵਤ ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਿ ਜਰਾਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਸ੍ਸਂ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਰੀਰਾਰੋਗ੍ਯਸਮ੍ਪਾਦਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਾਪਨਂ ਵੇਨੇਯ੍ਯਦਮਨਂ ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਜਾਤਕਾਦਿਕਥਨਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਾਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਸਮਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਸਾਯਂ ਸਾਕੇਤਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਞ੍ਜਨਵਨਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਸਾਕੇਤਵਾਸਿਨੋ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਕਾਲੋ ਇਦਾਨਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯਾ’’ਤਿ ਵਿਭਾਤਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਾਦੀਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੂਜਨਵਨ੍ਦਨਸਮ੍ਮੋਦਨਾਦੀਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਂਸੁ ਯਾਵ ਭਗਵਤੋ ਗਾਮਪ੍ਪਵੇਸਨਵੇਲਾ, ਅਥ ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾਵਿਸਿ. ਤਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਸਾਕੇਤਕੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲੋ ਨਗਰਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰੇ ਅਦ੍ਦਸ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਸਿਨੇਹਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਚਿਰਦਿਟ੍ਠੋਸਿ, ਪੁਤ੍ਤ, ਮਯਾ’’ਤਿ ਪਰਿਦੇਵਯਮਾਨੋ ਅਭਿਮੁਖੋ ਅਗਮਾਸਿ. ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਯਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਕਰੋਤੁ, ਨ ਵਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ.

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਪਿ ਵਚ੍ਛਗਿਦ੍ਧਿਨੀਵ ਗਾਵੀ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਕਾਯਂ ਪੁਰਤੋ ਚ ਪਚ੍ਛਤੋ ਚ ਦਕ੍ਖਿਣਤੋ ਚ ਵਾਮਤੋ ਚਾਤਿ ਸਮਨ੍ਤਾ ਆਲਿਙ੍ਗਿ ‘‘ਚਿਰਦਿਟ੍ਠੋਸਿ, ਪੁਤ੍ਤ, ਚਿਰਂ ਵਿਨਾ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤੋ. ਯਦਿ ਪਨ ਸੋ ਤਥਾ ਕਾਤੁਂ ਨ ਲਭੇਯ੍ਯ, ਹਦਯਂ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਮਰੇਯ੍ਯ. ਸੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਵੋਚ – ‘‘ਭਗਵਾ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਗਤਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਹਮੇਵ ਭਿਕ੍ਖਂ ਦਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ, ਮਮੇਵ ਅਨੁਗ੍ਗਹਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ. ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ ਭਗਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੇਨ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਤੋ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਰਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਪੇਸੇਸਿ – ‘‘ਪੁਤ੍ਤੋ ਮੇ ਆਗਤੋ, ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਾ ਤਥਾ ਕਤ੍ਵਾ ਆਗਮਨਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੀ ਠਿਤਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤਰਵੀਥਿਯਂਯੇਵ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਸਿਨੇਹਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਚਿਰਦਿਟ੍ਠੋਸਿ, ਪੁਤ੍ਤ, ਮਯਾ’’ਤਿ ਪਾਦੇਸੁ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਰੋਦਿਤ੍ਵਾ ਘਰਂ ਅਤਿਨੇਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਭੋਜੇਸਿ. ਭੁਤ੍ਤਾਵਿਨੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਤ੍ਤਂ ਅਪਨਾਮੇਸਿ. ਭਗਵਾ ਤੇਸਂ ਸਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ, ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਉਭੋਪਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਅਥ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਯਾਚਿਂਸੁ – ‘‘ਯਾਵ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਨਗਰਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਹਰਤਿ, ਅਮ੍ਹਾਕਂਯੇਵ ਘਰੇ ਭਿਕ੍ਖਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ‘‘ਨ ਬੁਦ੍ਧਾ ਏਵਂ ਏਕਂ ਨਿਬਦ੍ਧਟ੍ਠਾਨਂਯੇਵ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ. ਤੇ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾਪਿ ਤੁਮ੍ਹੇ ਇਧੇਵ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਤੇਸਂ ਅਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਞ੍ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਞ੍ਚ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਪਿਤਾ ਬੁਦ੍ਧਮਾਤਾ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਵੋਹਰਿਂਸੁ. ਤਮ੍ਪਿ ਕੁਲਂ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਕੁਲ’’ਨ੍ਤਿ ਨਾਮਂ ਲਭਿ.

ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਅਹਂ ਭਗਵਤੋ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਜਾਨਾਮਿ, ਇਮੇ ਪਨ ਕਸ੍ਮਾ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘ਅਹਂ ਬੁਦ੍ਧਮਾਤਾ ਅਹਂ ਬੁਦ੍ਧਪਿਤਾ’’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਆਹ – ‘‘ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਮੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਚ ਪਞ੍ਚ ਜਾਤਿਸਤਾਨਿ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਅਹੇਸੁਂ, ਪਞ੍ਚ ਜਾਤਿਸਤਾਨਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਜੇਟ੍ਠਕਾ, ਪਞ੍ਚ ਜਾਤਿਸਤਾਨਿ ਕਨਿਟ੍ਠਕਾ. ਤੇ ਪੁਬ੍ਬਸਿਨੇਹੇਨੇਵ ਕਥੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਞ੍ਚ ਗਾਥਮਭਾਸਿ –

‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਸਨ੍ਨਿਵਾਸੇਨ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਹਿਤੇਨ ਵਾ;

ਏਵਂ ਤਂ ਜਾਯਤੇ ਪੇਮਂ, ਉਪ੍ਪਲਂਵ ਯਥੋਦਕੇ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੨.੧੭੪);

ਤਤੋ ਭਗਵਾ ਸਾਕੇਤੇ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਵਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਸਾਵਤ੍ਥਿਮੇਵ ਅਗਮਾਸਿ. ਸੋਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਤਿਰੂਪਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੇਸਮਗ੍ਗੇ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਂਸੁ. ਨਗਰੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੁ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਞਾਤਕੇ ਸਕ੍ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸਕਦਾਗਾਮਿਅਨਾਗਾਮਿਨੋ ਉਪਾਸਕਾਪਿ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੁ ਉਪਾਸਿਕਾਯੋ ਚ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇ ਸਕ੍ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕਮ੍ਬਲਕੂਟਾਗਾਰਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਪੂਜੇਨ੍ਤਾ ਨਗਰਾ ਨਿਕ੍ਖਾਮੇਸੁਂ.

ਭਗਵਾਪਿ ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤੇਸਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਮਯਿ ਗਤੇ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਬਹੁਜਨਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਸਾਵਤ੍ਥਿਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਲ਼ਾਹਨਮੇਵ ਪਾਵਿਸਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਸਰੀਰਕਿਚ੍ਚਂ ਕਾਤੁਕਾਮੋ ਭਗਵਾ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਨਾਗਰਾਪਿ ਕੂਟਾਗਾਰਂ ਪੂਜੇਨ੍ਤਾ ਆਲ਼ਾਹਨਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ – ‘‘ਗਹਟ੍ਠਅਰਿਯਸਾਵਕਾ ਕਥਂ ਪੂਜੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ‘‘ਯਥਾ ਅਸੇਕ੍ਖਾ ਪੂਜਿਯਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਪੂਜੇਤਬ੍ਬਾ ਇਮੇ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਤੇਸਂ ਅਸੇਕ੍ਖਮੁਨਿਭਾਵਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –

‘‘ਅਹਿਂਸਕਾ ਯੇ ਮੁਨਯੋ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਕਾਯੇਨ ਸਂਵੁਤਾ;

ਤੇ ਯਨ੍ਤਿ ਅਚ੍ਚੁਤਂ ਠਾਨਂ, ਯਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨ ਸੋਚਰੇ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੨੨੫);

ਤਞ੍ਚ ਪਰਿਸਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਤਙ੍ਖਣਾਨੁਰੂਪਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਂ ਵਤ ਜੀਵਿਤਂ ਇਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਵਤ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਜੀਵਿਤਂ ਅਪ੍ਪਂ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਠਿਤਿਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਸਰਸਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯਾ’’ਤਿ ਸਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤੇਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਤਂ. ਓਰਂ ਵਸ੍ਸਸਤਾਪਿ ਮਿਯ੍ਯਤੀਤਿ ਵਸ੍ਸਸਤਾ ਓਰਂ ਕਲਲਾਦਿਕਾਲੇਪਿ ਮਿਯ੍ਯਤਿ. ਅਤਿਚ੍ਚਾਤਿ ਵਸ੍ਸਸਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ. ਜਰਸਾਪਿ ਮਿਯ੍ਯਤੀਤਿ ਜਰਾਯਪਿ ਮਿਯ੍ਯਤਿ.

੮੧੨-੬. ਮਮਾਯਿਤੇਤਿ ਮਮਾਯਿਤਵਤ੍ਥੁਕਾਰਣਾ. ਵਿਨਾਭਾਵਸਨ੍ਤਮੇਵਿਦਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਤਵਿਨਾਭਾਵਂ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਵਿਨਾਭਾਵਮੇਵ ਇਦਂ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਅਵਿਨਾਭਾਵੇਨ ਭਵਿਤੁਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮਾਮਕੋਤਿ ਮਮ ਉਪਾਸਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਾਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤੋ, ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਨਿ ਵਾ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਮਮਾਯਮਾਨੋ. ਸਙ੍ਗਤਨ੍ਤਿ ਸਮਾਗਤਂ ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਂ ਵਾ. ਪਿਯਾਯਿਤਨ੍ਤਿ ਪਿਯਂ ਕਤਂ. ਨਾਮਂਯੇਵਾਵਸਿਸ੍ਸਤਿ ਅਕ੍ਖੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਰੂਪਾਦਿਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ਪਹੀਯਤਿ, ਨਾਮਮਤ੍ਤਮੇਵ ਤੁ ਅਵਸਿਸ੍ਸਤਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤੋ, ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਙ੍ਖਾਤੁਂ ਕਥੇਤੁਂ. ਮੁਨਯੋਤਿ ਖੀਣਾਸਵਮੁਨਯੋ. ਖੇਮਦਸ੍ਸਿਨੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਦਸ੍ਸਿਨੋ.

੮੧੭. ਸਤ੍ਤਮਗਾਥਾ ਏਵਂ ਮਰਣਬ੍ਭਾਹਤੇ ਲੋਕੇ ਅਨੁਰੂਪਪਟਿਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਲੀਨਚਰਸ੍ਸਾਤਿ ਤਤੋ ਤਤੋ ਪਤਿਲੀਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਰਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਭਿਕ੍ਖੁਨੋਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਸੇਕ੍ਖਸ੍ਸ ਵਾ. ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਮਾਹੁ ਤਸ੍ਸ ਤਂ, ਯੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭਵਨੇ ਨ ਦਸ੍ਸਯੇਤਿ ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਪਤਿਰੂਪਮਾਹੁ, ਯੋ ਏਵਂਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਨਿਰਯਾਦਿਭੇਦੇ ਭਵਨੇ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨ ਦਸ੍ਸੇਯ੍ਯ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸੋ ਇਮਮ੍ਹਾ ਮਰਣਾ ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੮੧੮-੨੦. ਇਦਾਨਿ ਯੋ ‘‘ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭਵਨੇ ਨ ਦਸ੍ਸਯੇ’’ਤਿ ਏਵਂ ਖੀਣਾਸਵੋ ਵਿਭਾਵਿਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਭਣਨਤ੍ਥਂ ਇਤੋ ਪਰਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਗਾਥਾਯੋ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਦ੍ਵਾਦਸਸੁ ਆਯਤਨੇਸੁ. ਯਦਿਦਂ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਂ ਮੁਤੇਸੁ ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਯਦਿਦਂ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਂ, ਏਤ੍ਥ ਵਾ ਮੁਤੇਸੁ ਵਾ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਏਵਂ ਮੁਨਿ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤੀਤਿ ਏਵਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਧੋਨੋ ਨ ਹਿ ਤੇਨ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਂ ਮੁਤੇਸੁ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਰਾਪਿ ਯਦਿਦਂ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨ ਵਤ੍ਥੁਨਾ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਮੁਤੇਸੁ ਵਾ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨ ਮਞ੍ਞਤੀਤਿ ਏਵਮੇਵ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਨ ਹਿ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਨੋ ਵਿਰਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਬਾਲਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਵਿਯ ਨ ਰਜ੍ਜਤਿ, ਕਲ੍ਯਾਣਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸੇਕ੍ਖਾ ਵਿਯ ਨ ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ, ਰਾਗਸ੍ਸ ਪਨ ਖੀਣਤ੍ਤਾ ‘‘ਵਿਰਾਗੋ’’ਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵਾਤਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਜਰਾਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੨੧. ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗਵਤਿ ਕਿਰ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਨਾਮ ਦ੍ਵੇ ਸਹਾਯਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਤੇ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਂ ਮਹਾਜਨਂ ਜੇਤਵਨਾਭਿਮੁਖਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕੁਹਿਂ ਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਤੇਹਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਤਂ ਸੋਤੁਂ ਜੇਤਵਨਂ ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਮਯਮ੍ਪਿ ਸੋਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਅਗਮਂਸੁ. ਤੇ ਅਵਞ੍ਝਧਮ੍ਮਦੇਸਕਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸਨ੍ਤਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਵ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ – ‘‘ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇ ਠਿਤੇਨਾਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਪਰਿਪੂਰੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਮਹਾਜਨੇ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿਂਸੁ. ਭਗਵਾ ‘‘ਇਮੇ ਪਬ੍ਬਾਜੇਹੀ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਣਾਪੇਸਿ. ਸੋ ਤੇ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਤਚਪਞ੍ਚਕਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਵਾਸਂ ਗਨ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧੋ. ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ ਤਿਸ੍ਸਂ ਆਹ – ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਅਰਞ੍ਞਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮਯਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ. ਤਿਸ੍ਸੋ ‘‘ਅਲਂ ਆਵੁਸੋ, ਭਗਵਤੋ ਦਸ੍ਸਨਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨਞ੍ਚ ਅਹਂ ਪਿਹੇਮਿ, ਗਚ੍ਛ ਤ੍ਵ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਨ ਅਗਮਾਸਿ. ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ ਸਹ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞੇ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯੇਹਿ. ਤਿਸ੍ਸਸ੍ਸਾਪਿ ਜੇਟ੍ਠਭਾਤਾ ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਸੋ ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਾਮਂ ਅਗਮਾਸਿ, ਤਤ੍ਰ ਨਂ ਞਾਤਕਾ ਪਲੋਭੇਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਬ੍ਬਾਜੇਸੁਂ. ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋਪਿ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਆਗਤੋ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਵੁਤ੍ਥਵਸ੍ਸੋ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਤਂ ਗਾਮਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਤਤ੍ਥ ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗਾਮੇ ਮਮ ਗਿਹਿਸਹਾਯੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਤਾਵ ਆਗਮੇਥ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਉਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਗਾਮਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤੋ ਤਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਆਦਿਗਾਥਾਯ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਵਸੇਸਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ. ਅਯਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਸਮਾਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਇਤੀਤਿ ਏਵਮਾਹ. ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਮੇਤਂ, ਤਿਸ੍ਸੋਤਿ ਨਾਮਂ ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ. ਸੋ ਹਿ ਤਿਸ੍ਸੋਤਿ ਨਾਮੇਨ. ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋਤਿ ਗੋਤ੍ਤਂ, ਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨੇਵ ਚੇਸ ਪਾਕਟੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਨਾਮ ਦ੍ਵੇ ਸਹਾਯਾ’’ਤਿ. ਵਿਘਾਤਨ੍ਤਿ ਉਪਘਾਤਂ. ਬ੍ਰੂਹੀਤਿ ਆਚਿਕ੍ਖ. ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਮੇਤਂ, ਨਿਦੁਕ੍ਖਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਤਵ ਸਾਸਨਨ੍ਤਿ ਤਵ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ. ਵਿਵੇਕੇ ਸਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਸੇਤਿ ਸਹਾਯਂ ਆਰਬ੍ਭ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਯਾਚਨ੍ਤੋ ਭਣਤਿ. ਸੋ ਪਨ ਸਿਕ੍ਖਿਤਸਿਕ੍ਖੋਯੇਵ.

੮੨੨. ਮੁਸ੍ਸਤੇ ਵਾਪਿ ਸਾਸਨਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਟਿਪਤ੍ਤਿਤੋ ਦੁਵਿਧਮ੍ਪਿ ਸਾਸਨਂ ਨਸ੍ਸਤਿ. ਵਾਪੀਤਿ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤਂ. ਏਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਰਿਯਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਏਤਂ ਅਨਰਿਯਂ, ਯਦਿਦਂ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਦਾ.

੮੨੩. ਏਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਰਿਤ੍ਵਾਨਾਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਵਾ ਗਣਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਵਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਏਕੋ ਵਿਹਰਿਤ੍ਵਾ. ਯਾਨਂ ਭਨ੍ਤਂਵ ਤਂ ਲੋਕੇ, ਹੀਨਮਾਹੁ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਯਥਾ ਹਤ੍ਥਿਯਾਨਾਦਿਯਾਨਂ ਅਦਨ੍ਤਂ ਵਿਸਮਂ ਆਰੋਹਤਿ, ਆਰੋਹਕਮ੍ਪਿ ਭਞ੍ਜਤਿ, ਪਪਾਤੇਪਿ ਪਪਤਤਿ. ਏਵਂ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਿਵਿਸਮਾਰੋਹਨੇਨ ਨਰਕਾਦੀਸੁ, ਅਤ੍ਥਭਞ੍ਜਨੇਨ ਜਾਤਿਪਪਾਤਾਦੀਸੁ ਪਪਤਨੇਨ ਚ ਯਾਨਂ ਭਨ੍ਤਂਵ ਆਹੁ ਹੀਨਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਞ੍ਚ ਆਹੂਤਿ.

੮੨੪-੫. ਯਸੋ ਕਿਤ੍ਤਿ ਚਾਤਿ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰੋ ਪਸਂਸਾ ਚ. ਪੁਬ੍ਬੇਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਭਾਵੇ. ਹਾਯਤੇ ਵਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕਸ੍ਸ ਸਤੋ ਸੋ ਚ ਯਸੋ ਸਾ ਚ ਕਿਤ੍ਤਿ ਹਾਯਤਿ. ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਏਤਮ੍ਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਯਸਕਿਤ੍ਤੀਨਂ ਭਾਵਂ ਪਚ੍ਛਾ ਚ ਹਾਨਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਸਿਕ੍ਖੇਥ ਮੇਥੁਨਂ ਵਿਪ੍ਪਹਾਤਵੇਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਸਿਕ੍ਖੇਥ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਮੇਥੁਨਂ ਵਿਪ੍ਪਹਾਤਵੇ, ਮੇਥੁਨਪ੍ਪਹਾਨਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਮੇਥੁਨਂ ਨ ਵਿਪ੍ਪਜਹਤਿ, ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਹਿ…ਪੇ… ਤਥਾਵਿਧੋ. ਤਤ੍ਥ ਪਰੇਤੋਤਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਪਰੇਸਂ ਨਿਗ੍ਘੋਸਨ੍ਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯਾਦੀਨਂ ਨਿਨ੍ਦਾਵਚਨਂ. ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤੀਤਿ ਦੁਮ੍ਮਨੋ ਹੋਤਿ.

੮੨੬. ਇਤੋ ਪਰਾ ਗਾਥਾ ਪਾਕਟਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ ਏਵ. ਤਾਸੁ ਸਤ੍ਥਾਨੀਤਿ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦੀਨਿ. ਤਾਨਿ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਛੇਦਨਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਸਤ੍ਥਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਚਾਯਂ ਵਿਸੇਸਤੋ ਚੋਦਿਤੋ ਮੁਸਾਵਚਨਸਤ੍ਥਾਨੇਵ ਕਰੋਤਿ – ‘‘ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨਾਹਂ ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਏਸ ਖ੍ਵਸ੍ਸ ਮਹਾਗੇਧੋ, ਮੋਸਵਜ੍ਜਂ ਪਗਾਹਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਸ ਖ੍ਵਸ੍ਸਾਤਿ ਏਸ ਖੋ ਅਸ੍ਸ. ਮਹਾਗੇਧੋਤਿ ਮਹਾਬਨ੍ਧਨਂ. ਕਤਮੋਤਿ ਚੇ? ਯਦਿਦਂ ਮੋਸਵਜ੍ਜਂ ਪਗਾਹਤਿ, ਸ੍ਵਾਸ੍ਸ ਮੁਸਾਵਾਦਜ੍ਝੋਗਾਹੋ ਮਹਾਗੇਧੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੮੨੭. ਮਨ੍ਦੋਵ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪਾਣਵਧਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਤਤੋਨਿਦਾਨਞ੍ਚ ਦੁਕ੍ਖਮਨੁਭੋਨ੍ਤੋ ਭੋਗਪਰਿਯੇਸਨਰਕ੍ਖਨਾਨਿ ਚ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਮੋਮੂਹੋ ਵਿਯ ਪਰਿਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ.

੮੨੮-੯. ‘‘ਏਤਮਾਦੀਨਵਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਮੁਨਿ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰੇ ਇਧਾ’’ਤਿ ਏਤਂ ‘‘ਯਸੋ ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ ਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇ, ਹਾਯਤੇਵਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਾ’’ਤਿ ਇਤੋ ਪਭੁਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰੇ ਇਧ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਪੁਬ੍ਬਤੋ ਅਪਰੇ ਸਮਣਭਾਵਤੋ ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕਭਾਵੇ ਆਦੀਨਵਂ ਮੁਨਿ ਞਤ੍ਵਾ. ਏਤਦਰਿਯਾਨਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਯਦਿਦਂ ਵਿਵੇਕਚਰਿਯਾ, ਏਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਅਰਿਯਾਨਂ ਉਤ੍ਤਮਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਵੇਕਞ੍ਞੇਵ ਸਿਕ੍ਖੇਥਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨ ਤੇਨ ਸੇਟ੍ਠੋ ਮਞ੍ਞੇਥਾਤਿ ਤੇਨ ਚ ਵਿਵੇਕੇਨ ਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ‘‘ਸੇਟ੍ਠੋ ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯ, ਤੇਨ ਥਦ੍ਧੋ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੮੩੦. ਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦੀਹਿ ਵਿਰਹਿਤਸ੍ਸ. ਓਘਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਕਾਮੇਸੁ ਗਧਿਤਾ ਪਜਾਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਸੁ ਲਗ੍ਗਾ ਸਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ ਚਤੁਰੋਘਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ ਇਣਾਯਿਕਾ ਵਿਯ ਆਣਣ੍ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਪਸੂਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੩੧. ਇਧੇਵ ਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ਪਸੂਰਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗਵਤਿ ਕਿਰ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ ਪਸੂਰੋ ਨਾਮ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਮਹਾਵਾਦੀ, ਸੋ ‘‘ਅਹਮਸ੍ਮਿ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਵਾਦੇਨ ਅਗ੍ਗੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਸ੍ਸ ਜਮ੍ਬੁਪਞ੍ਞਾਣਂ, ਏਵਂ ਮਮਾਪਿ ਭਵਿਤੁਂ ਅਰਹਤੀ’’ਤਿ ਜਮ੍ਬੁਸਾਖਂ ਧਜਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਪਟਿਵਾਦਂ ਅਨਾਸਾਦੇਨ੍ਤੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰੇ ਵਾਲਿਕਤ੍ਥਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਸਾਖਂ ਉਸ੍ਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਯੋ ਮਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਾਦਂ ਕਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ, ਸੋ ਇਮਂ ਸਾਖਂ ਭਞ੍ਜਤੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਨਗਰਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਤਂ ਠਾਨਂ ਮਹਾਜਨੋ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਹੁਲੇ ਗਾਮਦਾਰਕੇ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਿਂ ਏਤਂ ਦਾਰਕਾ’’ਤਿ, ਤੇ ਸਬ੍ਬਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਂਸੁ. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਨਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਪਾਦੇਹਿ ਭਞ੍ਜਥ, ‘ਵਾਦਤ੍ਥਿਕੋ ਵਿਹਾਰਂ ਆਗਚ੍ਛਤੂ’ਤਿ ਚ ਭਣਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.

ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਭਗ੍ਗਂ ਸਾਖਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕੇਨਿਦਂ ਕਾਰਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕੇਨ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਮੁਦਿਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਮਮ ਜਯਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਚ ਪਰਾਜਯਂ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਪਞ੍ਹਵੀਮਂਸਕੇ ਕਾਰਣਿਕੇ ਆਨੇਤੁਂ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਵੀਥਿਸਿਙ੍ਘਾਟਕਚਚ੍ਚਰੇਸੁ ਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੇਨ ਸਹ ਵਾਦੇ ਪਞ੍ਞਾਪਟਿਭਾਨਂ ਸੋਤੁਕਾਮਾ ਭੋਨ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਉਗ੍ਘੋਸੇਸਿ. ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਵਚਨਂ ਸੋਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸਾਸਨੇ ਪਸਨ੍ਨਾਪਿ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਪਿ ਬਹੂ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਪਸੂਰੋ ਮਹਾਜਨਪਰਿਵੁਤੋ ‘‘ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਏਵਂ ਭਣਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ੍ਤੋ ਵਿਹਾਰਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਵਿਹਾਰੇ ਉਚ੍ਚਾਸਦ੍ਦਮਹਾਸਦ੍ਦੋ ਜਨਬ੍ਯਾਕੁਲਞ੍ਚ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ ਜੇਤਵਨਦ੍ਵਾਰਕੋਟ੍ਠਕੇ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ.

ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਥੇਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਤ੍ਵਂ, ਭੋ, ਪਬ੍ਬਜਿਤ, ਮਯ੍ਹਂ ਜਮ੍ਬੁਧਜਂ ਭਞ੍ਜਾਪੇਸੀ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਆਮ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਹੋਤੁ ਨੋ, ਭੋ, ਕਾਚਿ ਕਥਾਪਵਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਹੋਤੁ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ’’ਤਿ ਚ ਥੇਰੇਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੇ ‘‘ਤ੍ਵਂ, ਸਮਣ, ਪੁਚ੍ਛ, ਅਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤੋ ਨਂ ਥੇਰੋ ਅਵਚ ‘‘ਕਿਂ, ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕ, ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਪੁਚ੍ਛਾ, ਉਦਾਹੁ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਭੋ, ਪਬ੍ਬਜਿਤ, ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਕਿਂ ਦੁਕ੍ਕਰਂ. ਤਂ ਯੋ ਹਿ ਕੋਚਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਪੁਚ੍ਛਤੀਤਿ. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕ, ਤ੍ਵਂ ਪੁਚ੍ਛ, ਅਹਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ‘‘ਸਾਧੁਰੂਪੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਠਾਨੇ ਸਾਖਂ ਭਞ੍ਜਾਪੇਸੀ’’ਤਿ ਵਿਮ੍ਹਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਕਾਮੋ’’ਤਿ. ‘‘ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਰਾਗੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਕਾਮੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੬.੬੩) ਥੇਰੋ ਆਹ. ਸੋ ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇ ਵਿਰੁਦ੍ਧਸਞ੍ਞੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਾਜਯਂ ਆਰੋਪੇਤੁਕਾਮੋ ਆਹ – ‘‘ਚਿਤ੍ਰਵਿਚਿਤ੍ਰਾਰਮ੍ਮਣਂ ਪਨ ਭੋ, ਪਬ੍ਬਜਿਤ, ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਕਾਮਂ ਨ ਵਦੇਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕ, ਨ ਵਦੇਮੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਯਾਵ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੁਣਨ੍ਤੁ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਸ੍ਸ ਵਾਦੇ ਦੋਸ’’ਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਹਵੀਮਂਸਕੇ ਆਲਪਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਭੋ, ਪਬ੍ਬਜਿਤ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਨੋ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕ, ਵਿਹਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਰਨ੍ਤਾ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਵਿਤਕ੍ਕੇ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਸਹਸਾ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਯਦਿ ਏਵਂ ਤੇਸਂ ਸਮਣਭਾਵੋ ਕੁਤੋ? ਨਨੁ ਤੇ ਅਗਾਰਿਕਾ ਕਾਮਭੋਗਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਵਞ੍ਚ ਪਨ ਵਤ੍ਵਾ ਅਥਾਪਰਂ ਏਤਦਵੋਚ –

‘‘ਨ ਤੇ ਵੇ ਕਾਮਾ ਯਾਨਿ ਚਿਤ੍ਰਾਨਿ ਲੋਕੇ,

ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਰਾਗਞ੍ਚ ਵਦੇਸਿ ਕਾਮਂ;

ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਯਂ ਅਕੁਸਲੇ ਵਿਤਕ੍ਕੇ,

ਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਤੇ ਹੇਸ੍ਸਤਿ ਕਾਮਭੋਗੀ’’ਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧.੩੪);

ਅਥ ਥੇਰੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸ੍ਸ ਵਾਦੇ ਦੋਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਕਿਂ, ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕ, ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਰਾਗਂ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਕਾਮਂ ਨ ਵਦੇਸਿ, ਚਿਤ੍ਰਵਿਚਿਤ੍ਰਾਰਮ੍ਮਣਂ ਵਦੇਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਭੋ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਥੇਰੋ ਯਾਵ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੁਣਾਥ, ਆਵੁਸੋ, ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸ੍ਸ ਵਾਦੇ ਦੋਸ’’ਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਹਵੀਮਂਸਕੇ ਆਲਪਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਆਵੁਸੋ ਪਸੂਰ, ਤਵ ਸਤ੍ਥਾ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਪਬ੍ਬਜਿਤ, ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ‘‘ਸੋ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਦ੍ਦਾਰਮ੍ਮਣਾਦੀਨਿ ਵਾ ਸੇਵਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਪਬ੍ਬਜਿਤ, ਸੇਵਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਯਦਿ ਏਵਂ ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਭਾਵੋ ਕੁਤੋ, ਨਨੁ ਸੋ ਅਗਾਰਿਕੋ ਕਾਮਭੋਗੀ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਵਞ੍ਚ ਪਨ ਵਤ੍ਵਾ ਅਥਾਪਰਂ ਏਤਦਵੋਚ –

‘‘ਤੇ ਵੇ ਕਾਮਾ ਯਾਨਿ ਚਿਤ੍ਰਾਨਿ ਲੋਕੇ,

ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਰਾਗਂ ਨ ਵਦੇਸਿ ਕਾਮਂ;

ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਰੂਪਾਨਿ ਮਨੋਰਮਾਨਿ,

ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਸਦ੍ਦਾਨਿ ਮਨੋਰਮਾਨਿ.

‘‘ਘਾਯਨ੍ਤੋ ਗਨ੍ਧਾਨਿ ਮਨੋਰਮਾਨਿ,

ਸਾਯਨ੍ਤੋ ਰਸਾਨਿ ਮਨੋਰਮਾਨਿ;

ਫੁਸਨ੍ਤੋ ਫਸ੍ਸਾਨਿ ਮਨੋਰਮਾਨਿ,

ਸਤ੍ਥਾਪਿ ਤੇ ਹੇਸ੍ਸਤਿ ਕਾਮਭੋਗੀ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਨਿਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ‘‘ਅਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਮਹਾਵਾਦੀ, ਇਮਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਵਾਦਸਤ੍ਥਂ ਸਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਜੇਤਵਨਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਤਤ੍ਥ ਲਾਲੁਦਾਯਿਂ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਂ ਕਾਯੂਪਪਨ੍ਨਂ ਸਰੀਰਾਕਾਰਾਕਪ੍ਪੇਸੁ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ ਮਹਾਵਾਦੀ’’ਤਿ ਮਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਵਾਦੇਨ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਲਿਙ੍ਗੇਨ ਤਂਯੇਵ ਤਿਤ੍ਥਾਯਤਨਂ ਪਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ‘‘ਸਮਣੇਨ ਗੋਤਮੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਾਦਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਉਗ੍ਘੋਸੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਪਰਿਵੁਤੋ ‘‘ਏਵਂ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਜੇਤਵਨਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਜੇਤਵਨਦ੍ਵਾਰਕੋਟ੍ਠਕੇ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾ ‘‘ਅਯਂ ਅਭਾਜਨਭੂਤੋ’’ਤਿ ਮੁਖਬਨ੍ਧਮਸ੍ਸ ਅਕਾਸਿ. ਸੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਮੂਗੋ ਵਿਯ ਨਿਸੀਦਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤਿ, ਇਦਾਨਿ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਮੁਖਂ ਉਲ੍ਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਵਦੇਹਿ, ਭੋ ਪਸੂਰ, ਵਦੇਹਿ, ਭੋ ਪਸੂਰਾ’’ਤਿ ਉਚ੍ਚਾਸਦ੍ਦਮਹਾਸਦ੍ਦਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਅਥ ਭਗਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਪਸੂਰੋ ਵਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਪਰਿਸਾਯ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਤਾਵ ਅਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪੋ – ਇਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਇਧੇਵ ਸੁਦ੍ਧੀ ਇਤਿ ਵਾਦਯਨ੍ਤਿ ਨਾਞ੍ਞੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹੁ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾਦੀਨਿ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ‘‘ਏਸ ਵਾਦੋ ਸੁਭੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸੁਭਂ ਵਦਾਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੁਥੂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਪਚ੍ਚੇਕਸਚ੍ਚੇਸੁ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ.

੮੩੨. ਏਵਂ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ ਚ – ਤੇ ਵਾਦਕਾਮਾਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਬਾਲਂ ਦਹਨ੍ਤੀ ਮਿਥੁ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਬਾਲੋ ਅਯਂ ਬਾਲੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਦ੍ਵੇਪਿ ਜਨਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਬਾਲਂ ਦਹਨ੍ਤਿ, ਬਾਲਤੋ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਵਦਨ੍ਤਿ ਤੇ ਅਞ੍ਞਸਿਤਾ ਕਥੋਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਤੇ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਤ੍ਥਾਰਾਦਿਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਕਲਹਂ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਸਂਸਕਾਮਾ ਕੁਸਲਾ ਵਦਾਨਾਤਿ ਪਸਂਸਤ੍ਥਿਕਾ ਉਭੋਪਿ ‘‘ਮਯਂ ਕੁਸਲਵਾਦਾ ਪਣ੍ਡਿਤਵਾਦਾ’’ਤਿ ਏਵਂਸਞ੍ਞਿਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ.

੮੩੩. ਏਵਂ ਵਦਾਨੇਸੁ ਚ ਤੇਸੁ ਏਕੋ ਨਿਯਮਤੋ ਏਵ – ਯੁਤ੍ਤੋ ਕਥਾਯਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਯੁਤ੍ਤੋ ਕਥਾਯਨ੍ਤਿ ਵਿਵਾਦਕਥਾਯ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ. ਪਸਂਸਮਿਚ੍ਛਂ ਵਿਨਿਘਾਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਸਂਸਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਨਿਗ੍ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਸਲ੍ਲਾਪਾ ਕਥਂਕਥੀ ਵਿਨਿਘਾਤੀ ਹੋਤਿ. ਅਪਾਹਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਹਵੀਮਂਸਕੇਹਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਾਪਗਤਂ ਤੇ ਭਣਿਤਂ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਪਗਤਂ ਤੇ ਭਣਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਪਹਾਰਿਤੇ ਵਾਦੇ. ਨਿਨ੍ਦਾਯ ਸੋ ਕੁਪ੍ਪਤੀਤਿ ਏਵਂ ਅਪਾਹਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਵਾਦੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਨਿਨ੍ਦਾਯ ਸੋ ਕੁਪ੍ਪਤਿ. ਰਨ੍ਧਮੇਸੀਤਿ ਪਰਸ੍ਸ ਰਨ੍ਧਮੇਵ ਗਵੇਸਨ੍ਤੋ.

੮੩੪. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਕੁਪ੍ਪਤਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਯਮਸ੍ਸ ਵਾਦਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਹੀਨਮਾਹੁ ਅਪਾਹਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਦਿਤੋ ਅਪਾਹਤਂ ਪਰਿਹੀਨਂ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਦੇਵਤੀਤਿ ਤਤੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸੋ ‘‘ਅਞ੍ਞਂ ਮਯਾ ਆਵਜ੍ਜਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਹਿ ਵਿਪ੍ਪਲਪਤਿ. ਸੋਚਤੀਤਿ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਜਯੋ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਆਰਬ੍ਭ ਸੋਚਤਿ. ਉਪਚ੍ਚਗਾ ਮਨ੍ਤਿ ਅਨੁਤ੍ਥੁਨਾਤੀਤਿ ‘‘ਸੋ ਮਂ ਵਾਦੇਨ ਵਾਦਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਵਿਪ੍ਪਲਪਤਿ.

੮੩੫. ਏਤੇ ਵਿਵਾਦਾ ਸਮਣੇਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਸਮਣਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਬਾਹਿਰਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ. ਏਤੇਸੁ ਉਗ੍ਘਾਤਿ ਨਿਘਾਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤੇਸੁ ਵਾਦੇਸੁ ਜਯਪਰਾਜਯਾਦਿਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਗ੍ਘਾਤਂ ਨਿਘਾਤਞ੍ਚ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋ ਉਗ੍ਘਾਤੀ ਨਿਘਾਤੀ ਚ ਹੋਤਿ. ਵਿਰਮੇ ਕਥੋਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਪਜਹੇਯ੍ਯ ਕਲਹਂ. ਨ ਹਞ੍ਞਦਤ੍ਥਤ੍ਥਿ ਪਸਂਸਲਾਭਾਤਿ ਨ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਪਸਂਸਲਾਭਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ਅਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਥਿ.

੮੩੬-੭. ਛਟ੍ਠਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥੋ – ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਨ ਹਞ੍ਞਦਤ੍ਥਤ੍ਥਿ ਪਸਂਸਲਾਭਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਰਮਂ ਲਾਭਂ ਲਭਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਸਂਸਿਤੋ ਵਾ ਪਨ ਹੋਤਿ ਤਂ ਵਾਦਂ ਪਰਿਸਾਯ ਮਜ੍ਝੇ ਦੀਪੇਤ੍ਵਾ, ਤਤੋ ਸੋ ਤੇਨ ਜਯਤ੍ਥੇਨ ਤੁਟ੍ਠਿਂ ਵਾ ਦਨ੍ਤਵਿਦਂਸਕਂ ਵਾ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਹਸਤਿ, ਮਾਨੇਨ ਚ ਉਣ੍ਣਮਤਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਯਸ੍ਮਾ ਤਂ ਜਯਤ੍ਥਂ ਪਪ੍ਪੁਯ੍ਯ ਯਥਾਮਾਨੋ ਜਾਤੋ, ਏਵਂ ਉਣ੍ਣਮਤੋ ਚ ਯਾ ਉਣ੍ਣਤੀਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਮਾਨਾਤਿਮਾਨਂ ਵਦਤੇ ਪਨੇਸੋਤਿ ਏਸੋ ਪਨ ਤਂ ਉਣ੍ਣਤਿਂ ‘‘ਵਿਘਾਤਭੂਮੀ’’ਤਿ ਅਬੁਜ੍ਝਮਾਨੋ ਮਾਨਞ੍ਚ ਅਤਿਮਾਨਞ੍ਚ ਵਦਤਿਯੇਵ.

੮੩੮. ਏਵਂ ਵਾਦੇ ਦੋਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਵਾਦਂ ਅਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੂਰੋ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਰਾਜਖਾਦਾਯਾਤਿ ਰਾਜਖਾਦਨੀਯੇਨ, ਭਤ੍ਤਵੇਤਨੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਭਿਗਜ੍ਜਮੇਤਿ ਪਟਿਸੂਰਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਸੋ ਪਟਿਸੂਰਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਭਿਗਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਏਤਿ, ਏਵਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੋ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯੇਨੇਵ ਸੋ, ਤੇਨ ਪਲੇਹੀਤਿ ਯੇਨ ਸੋ ਤੁਯ੍ਹਂ ਪਟਿਸੂਰੋ, ਤੇਨ ਗਚ੍ਛ. ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਨਤ੍ਥਿ ਯਦਿਦਂ ਯੁਧਾਯਾਤਿ ਯਂ ਪਨ ਇਦਂ ਕਿਲੇਸਜਾਤਂ ਯੁਦ੍ਧਾਯ ਸਿਯਾ, ਤਂ ਏਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਨਤ੍ਥਿ, ਬੋਧਿਮੂਲੇਯੇਵ ਪਹੀਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸੇਸਗਾਥਾ ਪਾਕਟਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਯੇਵ.

੮੩੯-੪੦. ਤਤ੍ਥ ਵਿਵਾਦਯਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਟਿਸੇਨਿਕਤ੍ਤਾਤਿ ਪਟਿਲੋਮਕਾਰਕੋ. ਵਿਸੇਨਿਕਤ੍ਵਾਤਿ ਕਿਲੇਸਸੇਨਂ ਵਿਨਾਸੇਤ੍ਵਾ. ਕਿਂ ਲਭੇਥੋਤਿ ਪਟਿਮਲ੍ਲਂ ਕਿਂ ਲਭਿਸ੍ਸਸਿ. ਪਸੂਰਾਤਿ ਤਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਂ ਆਲਪਤਿ. ਯੇਸੀਧ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਯੇਸਂ ਇਧ ਨਤ੍ਥਿ.

੮੪੧. ਪਵਿਤਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ‘‘ਜਯੋ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਆਦੀਨਿ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ੍ਤੋ. ਧੋਨੇਨ ਯੁਗਂ ਸਮਾਗਮਾਤਿ ਧੁਤਕਿਲੇਸੇਨ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੁਗਗ੍ਗਾਹਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ. ਨ ਹਿ ਤ੍ਵਂ ਸਕ੍ਖਸਿ ਸਮ੍ਪਯਾਤਵੇਤਿ ਕੋਤ੍ਥੁਕਾਦਯੋ ਵਿਯ ਸੀਹਾਦੀਹਿ, ਧੋਨੇਨ ਸਹ ਯੁਗਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਕਪਦਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਯਾਤੁਂ ਯੁਗਗ੍ਗਾਹਮੇਵ ਵਾ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸੀਤਿ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵਾਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਪਸੂਰਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੪੨. ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਤਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਕੁਰੂਸੁ ਕਮ੍ਮਾਸਧਮ੍ਮਨਿਗਮਵਾਸਿਨੋ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਸ੍ਸ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸਪਜਾਪਤਿਕਸ੍ਸ ਅਰਹਤ੍ਤੂਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਾਵਦੇਵ ਸਾਵਤ੍ਥਿਤੋ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਾਸਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਵਿਦੂਰੇ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਵਨਸਣ੍ਡੇ ਨਿਸੀਦਿ ਸੁਵਣ੍ਣੋਭਾਸਂ ਮੁਞ੍ਚਮਾਨੋ. ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋਪਿ ਤਙ੍ਖਣਂ ਤਤ੍ਥ ਮੁਖਧੋਵਨਤ੍ਥਂ ਗਤੋ ਸੁਵਣ੍ਣੋਭਾਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਕਿਰ ਧੀਤਾ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਾ, ਤਂ ਬਹੂ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਮਾਰਾਦਯੋ ਵਾਰਯਨ੍ਤਾ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਏਵਂਲਦ੍ਧਿਕੋ ਹੋਤਿ ‘‘ਸਮਣਸ੍ਸੇਵ ਨਂ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਮੇ ਧੀਤਾਯ ਸਮਾਨਵਣ੍ਣੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਨਂ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਦਿਸ੍ਵਾਵ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਵੇਗੇਨ ਘਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਂ ਆਹ – ‘‘ਭੋਤਿ ਭੋਤਿ ਮਯਾ ਧੀਤਾਯ ਸਮਾਨਵਣ੍ਣੋ ਪੁਰਿਸੋ ਦਿਟ੍ਠੋ, ਅਲਙ੍ਕਰੋਹਿ ਦਾਰਿਕਂ, ਤਸ੍ਸ ਨਂ ਦਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਦਾਰਿਕਂ ਗਨ੍ਧੋਦਕੇਨ ਨ੍ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਥਪੁਪ੍ਫਾਲਙ੍ਕਾਰਾਦੀਹਿ ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿਯਾ ਏਵ ਭਗਵਤੋ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵੇਲਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਕਮ੍ਮਾਸਧਮ੍ਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾਵਿਸਿ.

ਤੇਪਿ ਖੋ ਧੀਤਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਕਾਸਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਲੋਕੇਨ੍ਤੀ ਭਗਵਤੋ ਨਿਸਜ੍ਜਟ੍ਠਾਨਂ ਤਿਣਸਨ੍ਥਾਰਕਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਬਲੇਨ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਕਾਸੋ ਪਦਨਿਕ੍ਖੇਪੋ ਚ ਅਬ੍ਯਾਕੁਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਆਹ – ‘‘ਏਸ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਤਸ੍ਸ ਤਿਣਸਨ੍ਥਾਰੋ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਭੋਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਗਮਨਕਮ੍ਮਂ ਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਭੋਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਪਸ੍ਸ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਅਬ੍ਯਾਕੁਲੋ ਤਿਣਸਨ੍ਥਾਰੋ, ਨੇਸੋ ਕਾਮਭੋਗਿਨੋ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਮਾ, ਭੋਤਿ ਮਙ੍ਗਲੇ ਪਰਿਯੇਸਿਯਮਾਨੇ ਅਵਮਙ੍ਗਲਂ ਅਭਣੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਪੁਨਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਚਰਨ੍ਤੀ ਭਗਵਤੋ ਪਦਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਆਹ ‘‘ਅਯਂ ਤਸ੍ਸ ਪਦਨਿਕ੍ਖੇਪੋ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਭੋਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਪਸ੍ਸ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪਦਨਿਕ੍ਖੇਪਂ, ਨਾਯਂ ਸਤ੍ਤੋ ਕਾਮੇਸੁ ਗਧਿਤੋ’’ਤਿ. ‘‘ਕਥਂ ਤ੍ਵਂ ਭੋਤਿ ਜਾਨਾਸੀ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਣਬਲਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੀ ਆਹ –

‘‘ਰਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਂ ਪਦਂ ਭਵੇ,

ਦੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਅਨੁਕਡ੍ਢਿਤਂ ਪਦਂ;

ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸਹਸਾਨੁਪੀਲ਼ਿਤਂ,

ਵਿਵਟ੍ਟਚ੍ਛਦਸ੍ਸ ਇਦਮੀਦਿਸਂ ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ. (ਅ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧.੨੬੦-੨੬੧; ਧ. ਪ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੨ ਸਾਮਾਵਤੀਵਤ੍ਥੁ; ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੪੫);

ਅਯਞ੍ਚਰਹਿ ਤੇਸਂ ਕਥਾ ਵਿਪ੍ਪਕਤਾ, ਅਥ ਭਗਵਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਤਮੇਵ ਵਨਸਣ੍ਡਂ ਆਗਤੋ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਭਗਵਤੋ ਵਰਲਕ੍ਖਣਖਚਿਤਂ ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਆਹ – ‘‘ਏਸ ਤਯਾ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਦਿਟ੍ਠੋ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ ਭੋਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਆਗਤਕਮ੍ਮਂ ਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੇਵ, ਏਵਰੂਪੋ ਨਾਮ ਕਾਮੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਸਂ ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤਾਨਞ੍ਞੇਵ ਭਗਵਾ ਤਿਣਸਨ੍ਥਾਰਕੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਅਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਧੀਤਰਂ ਵਾਮੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਮਣ੍ਡਲੁਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਭੋ, ਪਬ੍ਬਜਿਤ, ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋ ਅਯਞ੍ਚ ਦਾਰਿਕਾ, ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਾ ਏਸਾ ਤਵ, ਇਮਾਹਂ ਭੋਤੋ ਭਰਿਯਂ ਪੋਸਾਵਨਤ੍ਥਾਯ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਾਤੁਕਾਮੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਭਗਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਅਨਾਲਪਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਲ੍ਲਪਮਾਨੋ ਵਿਯ ‘‘ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਤਣ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਅਜਪਾਲਨਿਗ੍ਰੋਧਮੂਲੇ ਨਾਨਾਰੂਪਾਨਿ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਕਾਮਮਾਗਤਂ ਮਾਰਧੀਤਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਤਣ੍ਹਂ ਅਰਤਿਂ ਰਗਞ੍ਚ ਛਨ੍ਦਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਮੇ ਮੇਥੁਨਸ੍ਮਿਂ ਨਾਹੋਸਿ, ਕਿਮੇਵਿਦਂ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਦਾਰਿਕਾਯ ਮੁਤ੍ਤਕਰੀਸਪੁਣ੍ਣਂ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਪਾਦਾਪਿ ਨਂ ਸਮ੍ਫੁਸਿਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛੇ, ਕੁਤੋਨੇਨ ਸਂਵਸਿਤੁਨ੍ਤਿ.

੮੪੩. ਤਤੋ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋ ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਨਾਮ ਮਾਨੁਸਕੇ ਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਦਿਬ੍ਬਕਾਮਤ੍ਥਾਯ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ, ਅਯਞ੍ਚ ਦਿਬ੍ਬੇਪਿ ਕਾਮੇ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਂ, ਕਾ ਨੁ ਅਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਦੁਤਿਯਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਏਤਾਦਿਸਂ ਚੇ ਰਤਨਨ੍ਤਿ ਦਿਬ੍ਬਿਤ੍ਥਿਰਤਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਣਤਿ, ਨਾਰਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧੀਤਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ. ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਸੀਲਵਤਂ ਨੁ ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਸੀਲਞ੍ਚ ਵਤਞ੍ਚ ਜੀਵਿਤਞ੍ਚ. ਭਵੂਪਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਵਦੇਸਿ ਕੀਦਿਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਵੂਪਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਕੀਦਿਸਂ ਵਦਸੀਤਿ.

੮੪੪. ਇਤੋ ਪਰਾ ਦ੍ਵੇ ਗਾਥਾ ਵਿਸਜ੍ਜਨਪੁਚ੍ਛਾਨਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਾਕਟਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਯੇਵ. ਤਾਸੁ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਦਿਟ੍ਠਿਗਤਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ, ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਇਦਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਸਮੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨ ਹੋਤਿ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ? ਅਹਞ੍ਹਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਕਞ੍ਚਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਸਨ੍ਤਿਭਾਵੇਨ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇਵ ਅਦ੍ਦਸਨ੍ਤਿ.

੮੪੫. ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਯਾਨਿਮਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਸਤ੍ਤੇਹਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾਤਿ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਭਾਵਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾਨਿ ਚਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਤ੍ਵਂ ਮੁਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਧਮ੍ਮੇ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤੀਤਿ ਯਮੇਤਮਤ੍ਥਂ ਬ੍ਰੂਸਿ, ਆਚਿਕ੍ਖ ਮੇ, ਕਥਂ ਨੁ ਧੀਰੇਹਿ ਪਵੇਦਿਤਂ ਕਥਂ ਪਕਾਸਿਤਂ ਧੀਰੇਹਿ ਤਂ ਪਦਨ੍ਤਿ.

੮੪੬. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਯਥਾ ਯੇਨ ਉਪਾਯੇਨ ਤਂ ਪਦਂ ਧੀਰੇਹਿ ਪਕਾਸਿਤਂ, ਤਂ ਉਪਾਯਂ ਸਪਟਿਪਕ੍ਖਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਸੁਤਿਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਞਾਣਬਾਹਿਰਸੀਲਬ੍ਬਤਾਨਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ‘‘ਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਂ ਆਹ-ਸਦ੍ਦਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਨਕਾਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਸਬ੍ਯਤ੍ਤਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਨਾਹਂ ਕਥੇਮੀ’’ਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਥਾ ਚੇਤ੍ਥ, ਏਵਂ ਉਤ੍ਤਰਪਦੇਸੁਪਿ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਅਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨਾਹਾਤਿ ਦਸਵਤ੍ਥੁਕਂ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਵਿਨਾ ਨ ਕਥੇਮਿ. ਤਥਾ ਅਸ੍ਸੁਤਿਯਾਤਿ ਨਵਙ੍ਗਂ ਸਵਨਂ ਵਿਨਾ. ਅਞਾਣਾਤਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤਸਚ੍ਚਾਨੁਲੋਮਿਕਞਾਣਂ ਵਿਨਾ. ਅਸੀਲਤਾਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਂ ਵਿਨਾ. ਅਬ੍ਬਤਾਤਿ ਧੁਤਙ੍ਗਵਤਂ ਵਿਨਾ. ਨੋਪਿ ਤੇਨਾਤਿ ਤੇਸੁ ਏਕਮੇਕੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਆਦਿਮਤ੍ਤੇਨਾਪਿ ਨੋ ਕਥੇਮੀਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਤੇ ਚ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯਾਤਿ ਏਤੇ ਚ ਪੁਰਿਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿਆਦਿਭੇਦੇ ਕਣ੍ਹਪਕ੍ਖਿਯੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤਕਰਣੇਨ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜ, ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਅਦਿਟ੍ਠਿਆਦਿਭੇਦੇ ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖਿਯੇ ਅਤਮ੍ਮਯਤਾਪਜ੍ਜਨੇਨ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ. ਸਨ੍ਤੋ ਅਨਿਸ੍ਸਾਯ ਭਵਂ ਨ ਜਪ੍ਪੇਤਿ ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਰਾਗਾਦਿਵੂਪਸਮੇਨ ਸਨ੍ਤੋ ਚਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਕਞ੍ਚਿ ਧਮ੍ਮਂ ਅਨਿਸ੍ਸਾਯ ਏਕਮ੍ਪਿ ਭਵਂ ਅਪਿਹੇਤੁਂ ਅਪਤ੍ਥੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਸਿਯਾ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੮੪੭. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਵਚਨਤ੍ਥਂ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋ ‘‘ਨੋ ਚੇ ਕਿਰਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਾਦੀਨਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੇਵ. ਕਣ੍ਹਪਕ੍ਖਿਯਾਨਿਯੇਵ ਪਨ ਸਨ੍ਧਾਯ ਉਭਯਤ੍ਰਾਪਿ ਆਹ. ਆਹ-ਸਦ੍ਦਂ ਪਨ ਨੋਚੇਕਿਰ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਨੋ ਚੇ ਕਿਰਾਹ ਨੋ ਚੇ ਕਿਰ ਕਥੇਸੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਮੋਮੁਹਨ੍ਤਿ ਅਤਿਮੂਲ਼੍ਹਂ, ਮੋਹਨਂ ਵਾ. ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤੀਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤਿ.

੮੪੮. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪੁਚ੍ਛਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਤ੍ਵਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪੁਚ੍ਛਮਾਨੋ ਯਾਨਿ ਤੇ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਸਮੁਗ੍ਗਹਿਤਾਨਿ, ਤੇਸ੍ਵੇਵ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤੇਸੁ ਏਵਂ ਪਮੋਹਂ ਆਗਤੋ, ਇਤੋ ਚ ਮਯਾ ਵੁਤ੍ਤਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤਿਤੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤੋ ਵਾ ਅਣੁਮ੍ਪਿ ਯੁਤ੍ਤਸਞ੍ਞਂ ਨ ਪਸ੍ਸਸਿ, ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਤ੍ਵਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਮੋਮੁਹਤੋ ਪਸ੍ਸਸੀਤਿ.

੮੪੯. ਏਵਂ ਸਮੁਗ੍ਗਹਿਤੇਸੁ ਪਮੋਹੇਨ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਸ੍ਸ ਵਿਵਾਦਾਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤੇਸੁ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਚ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਗਤਪ੍ਪਮੋਹਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਬ੍ਬਿਵਾਦਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮੋ ਵਿਸੇਸੀ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯੋ ਏਵਂ ਤਿਵਿਧਮਾਨੇਨ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਾ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਸੋ ਤੇਨ ਮਾਨੇਨ ਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਤੇਨ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਵਿਵਦੇਯ੍ਯ. ਯੋ ਪਨ ਅਮ੍ਹਾਦਿਸੋ ਇਮਾਸੁ ਤੀਸੁ ਵਿਧਾਸੁ ਅਵਿਕਮ੍ਪਮਾਨੋ, ਸਮੋ ਵਿਸੇਸੀਤਿ ਨ ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਹੀਨੋਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ.

੮੫੦. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ – ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸੋਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸੋ ਏਵਰੂਪੋ ਪਹੀਨਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਮਾਦਿਸੋ ਬਾਹਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਕਿਂ ਵਦੇਯ੍ਯ ਕਿਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਭਣੇਯ੍ਯ, ਕੇਨ ਵਾ ਕਾਰਣੇਨ ਭਣੇਯ੍ਯ, ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਸਚ੍ਚਂ, ਤੁਯ੍ਹਂ ਮੁਸਾ’’ਤਿ ਵਾ ਕੇਨ ਮਾਨੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਵਾ ਵਿਵਦੇਯ੍ਯ? ਯਸ੍ਮਿਂ ਮਾਦਿਸੇ ਖੀਣਾਸਵੇ ‘‘ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਂ ਵਾ, ਇਤਰਦ੍ਵਯਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਸਮਂ ਵਾ ਮਞ੍ਞਿਤਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੋ ਸਮਾਨਾਦੀਸੁ ਕੇਨ ਵਾਦਂ ਪਟਿਸਂਯੁਜੇਯ੍ਯ ਪਟਿਪ੍ਫਰੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਨਨੁ ਏਕਂਸੇਨੇਵ ਏਵਰੂਪੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ – ਓਕਂ ਪਹਾਯਾਤਿ ਗਾਥਾ?

੮੫੧. ਤਤ੍ਥ ਓਕਂ ਪਹਾਯਾਤਿ ਰੂਪਵਤ੍ਥਾਦਿਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਓਕਾਸਂ ਤਤ੍ਰ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ. ਅਨਿਕੇਤਸਾਰੀਤਿ ਰੂਪਨਿਮਿਤ੍ਤਨਿਕੇਤਾਦੀਨਿ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਅਸਰਨ੍ਤੋ. ਗਾਮੇ ਅਕੁਬ੍ਬਂ ਮੁਨਿ ਸਨ੍ਥਵਾਨੀਤਿ ਗਾਮੇ ਗਿਹਿਸਨ੍ਥਵਾਨਿ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਕਾਮੇਹਿ ਰਿਤ੍ਤੋਤਿ ਕਾਮੇਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗਾਭਾਵੇਨ ਸਬ੍ਬਕਾਮੇਹਿ ਪੁਥੁਭੂਤੋ. ਅਪੁਰੇਕ੍ਖਰਾਨੋਤਿ ਆਯਤਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਅਨਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ. ਕਥਂ ਨ ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਜਨੇਨ ਕਯਿਰਾਤਿ ਜਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਗ੍ਗਾਹਿਕਕਥਂ ਨ ਕਥੇਯ੍ਯ. ਸੋ ਏਵਰੂਪੋ – ਯੇਹਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤੋਤਿ ਗਾਥਾ.

੮੫੨. ਤਤ੍ਥ ਯੇਹੀਤਿ ਯੇਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤੇਹਿ. ਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਵਿਚਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਰਿਤ੍ਤੋ ਚਰੇਯ੍ਯ. ਨ ਤਾਨਿ ਉਗ੍ਗਯ੍ਹ ਵਦੇਯ੍ਯ ਨਾਗੋਤਿ ‘‘ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਚੂਲ਼ਨਿ. ਭਦ੍ਰਾਵੁਧਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੭੦; ਪਾਰਾਯਨਾਨੁਗੀਤਿਗਾਥਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧੦੨) ਨਯੇਨ ਨਾਗੋ ਤਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨ ਵਦੇਯ੍ਯ. ਜਲਮ੍ਬੁਜਨ੍ਤਿ ਜਲਸਞ੍ਞਿਤੇ ਅਮ੍ਬੁਮ੍ਹਿ ਜਾਤਂ ਕਣ੍ਟਕਨਾਲ਼ਂ ਵਾਰਿਜਂ, ਪਦੁਮਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਥਾ ਜਲੇਨ ਪਙ੍ਕੇਨ ਚ ਨੂਪਲਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਪਦੁਮਂ ਯਥਾ ਜਲੇਨ ਚ ਪਙ੍ਕੇਨ ਚ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਮੁਨਿ ਸਨ੍ਤਿਵਾਦੋ ਅਗਿਦ੍ਧੋਤਿ ਏਵਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤਿਵਾਦੋ ਮੁਨਿ ਗੇਧਾਭਾਵੇਨ ਅਗਿਦ੍ਧੋ. ਕਾਮੇ ਚ ਲੋਕੇ ਚ ਅਨੂਪਲਿਤ੍ਤੋਤਿ ਦੁਵਿਧੇਪਿ ਕਾਮੇ ਅਪਾਯਾਦਿਕੇ ਚ ਲੋਕੇ ਦ੍ਵੀਹਿਪਿ ਲੇਪੇਹਿ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ.

੮੫੩. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ – ਨ ਵੇਦਗੂਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਨ ਵੇਦਗੂ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾਯਕੋਤਿ ਚਤੁਮਗ੍ਗਵੇਦਗੂ ਮਾਦਿਸੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾਯਕੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਵਾ, ਤਂ ਸਾਰਤੋ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤੋ ਵਾ ਨ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਚਨਤ੍ਥੋ – ਯਾਯਤੀਤਿ ਯਾਯਕੋ, ਕਰਣਵਚਨੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਯਾਤੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾਯਕੋ. ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਸਾਮਿਵਚਨੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਯਾਤੀਤਿਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾਯਕੋ. ਨ ਮੁਤਿਯਾ ਸ ਮਾਨਮੇਤੀਤਿ ਮੁਤਰੂਪਾਦਿਭੇਦਾਯ ਮੁਤਿਯਾਪਿ ਸੋ ਮਾਨਂ ਨ ਏਤਿ. ਨ ਹਿ ਤਮ੍ਮਯੋ ਸੋਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਤਮ੍ਮਯੋ ਹੋਤਿ ਤਪ੍ਪਰਾਯਣੋ, ਅਯਂ ਪਨ ਨ ਤਾਦਿਸੋ. ਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਨੋਪਿ ਸੁਤੇਨ ਨੇਯ੍ਯੋਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਨਾ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਵਾ ਸੁਤਸੁਦ੍ਧਿਆਦਿਨਾ ਸੁਤੇਨ ਵਾ ਸੋ ਨੇਤਬ੍ਬੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਅਨੂਪਨੀਤੋ ਸ ਨਿਵੇਸਨੇਸੂਤਿ ਸੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਉਪਯਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਨਿਵੇਸਨੇਸੁ ਅਨੂਪਨੀਤੋ. ਤਸ੍ਸ ਚ ਏਵਂਵਿਧਸ੍ਸ – ਸਞ੍ਞਾਵਿਰਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਗਾਥਾ.

੮੫੪. ਤਤ੍ਥ ਸਞ੍ਞਾਵਿਰਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਯ ਭਾਵਨਾਯ ਪਹੀਨਕਾਮਾਦਿਸਞ੍ਞਸ੍ਸ. ਇਮਿਨਾ ਪਦੇਨ ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸਮਥਯਾਨਿਕੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾਯ ਭਾਵਨਾਯ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਇਮਿਨਾ ਸੁਕ੍ਖਵਿਪਸ੍ਸਕੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਸਞ੍ਞਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਯੇ ਅਗ੍ਗਹੇਸੁਂ, ਤੇ ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇਤਿ ਯੇ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਦਿਕਂ ਸਞ੍ਞਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸੁਂ, ਤੇ ਵਿਸੇਸਤੋ ਗਹਟ੍ਠਾ ਕਾਮਾਧਿਕਰਣਂ, ਯੇ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸੁਂ, ਤੇ ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਧਮ੍ਮਾਧਿਕਰਣਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤੀਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਯਂ ਅਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਾਨੁਸਾਰੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੂਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਪੁਰਾਭੇਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੫੫. ਕਥਂਦਸ੍ਸੀਤਿ ਪੁਰਾਭੇਦਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਇਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਇਤੋ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਕਲਹਵਿਵਾਦਚੂਲ਼ਬ੍ਯੂਹਮਹਾਬ੍ਯੂਹਤੁਵਟਕਅਤ੍ਤਦਣ੍ਡਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾਪਰਿਬ੍ਬਾਜਨੀਯਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਵਿਸੇਸਤੋ ਪਨ ਯਥੇਵ ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਹਾਸਮਯੇ ਰਾਗਚਰਿਤਦੇਵਤਾਨਂ ਸਪ੍ਪਾਯਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੁਂ ਨਿਮ੍ਮਿਤਬੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਾਪਰਿਬ੍ਬਾਜਨੀਯਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ, ਏਵਂ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਮਹਾਸਮਯੇ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਪੁਰਾ ਸਰੀਰਭੇਦਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਤਾਸਂ ਅਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਅਡ੍ਢਤੇਲ਼ਸਭਿਕ੍ਖੁਸਤਪਰਿਵਾਰਂ ਨਿਮ੍ਮਿਤਬੁਦ੍ਧਂ ਆਕਾਸੇਨ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਾਪੇਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਤਾਵ ਸੋ ਨਿਮ੍ਮਿਤੋ ਕਥਂਦਸ੍ਸੀਤਿ ਅਧਿਪਞ੍ਞਂ ਕਥਂਸੀਲੋਤਿ ਅਧਿਸੀਲਂ, ਉਪਸਨ੍ਤੋਤਿ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ.

੮੫੬. ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਪਨ ਭਗਵਾ ਸਰੂਪੇਨ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਦੀਨਿ ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾਵ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਦਿਪ੍ਪਭਾਵੇਨ ਯੇਸਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਉਪਸਮਾ ‘‘ਉਪਸਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਨਾਨਾਦੇਵਤਾਨਂ ਆਸਯਾਨੁਲੋਮੇਨ ਤੇਸਂ ਉਪਸਮਮੇਵ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਆਦਿਤੋ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਗਾਥਾਨਂ ‘‘ਤਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਉਪਸਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤੋ ਪਰਾਸਂ ‘‘ਸ ਵੇ ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਪਦੇਨ.

ਅਨੁਪਦਵਣ੍ਣਨਾਨਯੇਨ ਚ – ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਪੁਰਾ ਭੇਦਾਤਿ ਯੋ ਸਰੀਰਭੇਦਾ ਪੁਬ੍ਬਮੇਵ ਪਹੀਨਤਣ੍ਹੋ. ਪੁਬ੍ਬਮਨ੍ਤਮਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਅਤੀਤਦ੍ਧਾਦਿਭੇਦਂ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਮਨਿਸ੍ਸਿਤੋ. ਵੇਮਜ੍ਝੇਨੁਪਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯੋਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਪਿ ਅਦ੍ਧਨਿ ‘‘ਰਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਨ ਉਪਸਙ੍ਖਾਤਬ੍ਬੋ. ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਰਕ੍ਖਤਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਰਹਤੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਾਨਂ ਅਭਾਵਾ ਅਨਾਗਤੇ ਅਦ੍ਧਨਿ ਪੁਰਕ੍ਖਤਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਉਪਸਨ੍ਤੋਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਇਤੋ ਪਰਂ ਪਨ ਯੋਜਨਂ ਅਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦਵਣ੍ਣਨਂਯੇਵ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ.

੮੫੭. ਅਸਨ੍ਤਾਸੀਤਿ ਤੇਨ ਤੇਨ ਅਲਾਭਕੇਨ ਅਸਨ੍ਤਸਨ੍ਤੋ. ਅਵਿਕਤ੍ਥੀਤਿ ਸੀਲਾਦੀਹਿ ਅਵਿਕਤ੍ਥਨਸੀਲੋ. ਅਕੁਕ੍ਕੁਚੋਤਿ ਹਤ੍ਥਕੁਕ੍ਕੁਚਾਦਿਵਿਰਹਿਤੋ. ਮਨ੍ਤਭਾਣੀਤਿ ਮਨ੍ਤਾਯ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾ. ਅਨੁਦ੍ਧਤੋਤਿ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਵਿਰਹਿਤੋ. ਸ ਵੇ ਵਾਚਾਯਤੋਤਿ ਸੋ ਵਾਚਾਯ ਯਤੋ ਸਂਯਤੋ ਚਤੁਦੋਸਵਿਰਹਿਤਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ.

੮੫੮. ਨਿਰਾਸਤ੍ਤੀਤਿ ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹੋ. ਵਿਵੇਕਦਸ੍ਸੀ ਫਸ੍ਸੇਸੂਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਦੀਸੁ ਅਤ੍ਤਾਦਿਭਾਵਵਿਵੇਕਂ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਚ ਨ ਨੀਯਤੀਤਿ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਕਾਯਚਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਨੀਯਤਿ.

੮੫੯. ਪਤਿਲੀਨੋਤਿ ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਤਤੋ ਅਪਗਤੋ. ਅਕੁਹਕੋਤਿ ਅਵਿਮ੍ਹਾਪਕੋ ਤੀਹਿ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੂਹਿ. ਅਪਿਹਾਲੂਤਿ ਅਪਿਹਨਸੀਲੋ, ਪਤ੍ਥਨਾਤਣ੍ਹਾਯ ਰਹਿਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਮਚ੍ਛਰੀਤਿ ਪਞ੍ਚਮਚ੍ਛੇਰਵਿਰਹਿਤੋ. ਅਪ੍ਪਗਬ੍ਭੋਤਿ ਕਾਯਪਾਗਬ੍ਭਿਯਾਦਿਵਿਰਹਿਤੋ. ਅਜੇਗੁਚ੍ਛੋਤਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸੀਲਾਦਿਤਾਯ ਅਜੇਗੁਚ੍ਛਨੀਯੋ ਅਸੇਚਨਕੋ ਮਨਾਪੋ. ਪੇਸੁਣੇਯ੍ਯੇ ਚ ਨੋ ਯੁਤੋਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਉਪਸਂਹਰਿਤਬ੍ਬੇ ਪਿਸੁਣਕਮ੍ਮੇ ਅਯੁਤ੍ਤੋ.

੮੬੦. ਸਾਤਿਯੇਸੁ ਅਨਸ੍ਸਾਵੀਤਿ ਸਾਤਵਤ੍ਥੂਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾਸਨ੍ਥਵਵਿਰਹਿਤੋ. ਸਣ੍ਹੋਤਿ ਸਣ੍ਹੇਹਿ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਪਟਿਭਾਨਵਾਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਧਿਗਮਪਟਿਭਾਨੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਨ ਸਦ੍ਧੋਤਿ ਸਾਮਂ ਅਧਿਗਤਧਮ੍ਮਂ ਨ ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਦ੍ਦਹਤਿ. ਨ ਵਿਰਜ੍ਜਤੀਤਿ ਖਯਾ ਰਾਗਸ੍ਸ ਵਿਰਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਦਾਨਿ ਨ ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ.

੮੬੧. ਲਾਭਕਮ੍ਯਾ ਨ ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਨ ਲਾਭਪਤ੍ਥਨਾਯ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਦੀਨਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ. ਅਵਿਰੁਦ੍ਧੋ ਚ ਤਣ੍ਹਾਯ, ਰਸੇਸੁ ਨਾਨੁਗਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਵਿਰੋਧਾਭਾਵੇਨ ਚ ਅਵਿਰੁਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਣ੍ਹਾਯ ਮੂਲਰਸਾਦੀਸੁ ਗੇਧਂ ਨਾਪਜ੍ਜਤਿ.

੮੬੨. ਉਪੇਕ੍ਖਕੋਤਿ ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਸਤੋਤਿ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦਿਸਤਿਯੁਤ੍ਤੋ.

੮੬੩. ਨਿਸ੍ਸਯਨਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯਾ. ਞਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦੀਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਧਮ੍ਮਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਏਵਂ ਤੇਹਿ ਨਿਸ੍ਸਯੇਹਿ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ. ਤੇਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਧਮ੍ਮਞਾਣਾ ਨਤ੍ਥਿ ਨਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਅਭਾਵੋਤਿ ਦੀਪੇਤਿ ਭਵਾਯ ਵਿਭਵਾਯ ਵਾਤਿ ਸਸ੍ਸਤਾਯ ਉਚ੍ਛੇਦਾਯ ਵਾ.

੮੬੪. ਤਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਉਪਸਨ੍ਤੋਤਿ ਤਂ ਏਵਰੂਪਂ ਏਕੇਕਗਾਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ਉਪਸਨ੍ਤੋਤਿ ਕਥੇਮਿ. ਅਤਰੀ ਸੋ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਸੋ ਇਮਂ ਵਿਸਤਾਦਿਭਾਵੇਨ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਮਹਾਤਣ੍ਹਂ ਅਤਰਿ.

੮੬੫. ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵ ਉਪਸਨ੍ਤਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਨ ਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਰਜਾਦਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਪੁਤ੍ਤਪਰਿਗ੍ਗਹਾਦਯੋ ਪੁਤ੍ਤਾਦਿਨਾਮੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤੇ ਹਿਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਵਾ ਅਭਾਵੇਨ ਪੁਤ੍ਤਾਦਯੋ ਨ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ.

੮੬੬. ਯੇਨ ਨਂ ਵਜ੍ਜੁਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਅਥੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਯੇਨ ਤਂ ਰਾਗਾਦਿਨਾ ਵਜ੍ਜੇਨ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ ਰਤ੍ਤੋ ਵਾ ਦੁਟ੍ਠੋ ਵਾਤਿ, ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ. ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਅਪੁਰਕ੍ਖਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਰਾਗਾਦਿਵਜ੍ਜਂ ਤਸ੍ਸ ਅਰਹਤੋ ਅਪੁਰਕ੍ਖਤਂ ਤਸ੍ਮਾ ਵਾਦੇਸੁ ਨੇਜਤੀਤਿ ਤਂ ਕਾਰਣਾ ਨਿਨ੍ਦਾਵਚਨੇਸੁ ਨ ਕਮ੍ਪਤਿ.

੮੬੭. ਨ ਉਸ੍ਸੇਸੁ ਵਦਤੇਤਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠੇਸੁ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਅਤਿਮਾਨਵਸੇਨ ਨ ਵਦਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਇਤਰੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ. ਕਪ੍ਪਂ ਨੇਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯੋਤਿ ਸੋ ਏਵਰੂਪੋ ਦੁਵਿਧਮ੍ਪਿ ਕਪ੍ਪਂ ਨ ਏਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯੋ, ਪਹੀਨਕਪ੍ਪੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੮੬੮. ਸਕਨ੍ਤਿ ਮਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ. ਅਸਤਾ ਚ ਨ ਸੋਚਤੀਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਦਿਨਾ ਅਸਤਾ ਚ ਨ ਸੋਚਤਿ. ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਛਨ੍ਦਾਦਿਵਸੇਨ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਸ ਵੇ ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਸੋ ਏਵਰੂਪੋ ਨਰੁਤ੍ਤਮੋ ‘‘ਸਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਦੇਵਤਾਨਂ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਹੋਸਿ, ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦੀਨਂ ਗਣਨਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਪੁਰਾਭੇਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੧. ਕਲਹਵਿਵਾਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੬੯. ਕੁਤੋ ਪਹੂਤਾ ਕਲਹਾ ਵਿਵਾਦਾਤਿ ਕਲਹਵਿਵਾਦਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਇਦਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਮਹਾਸਮਯੇ ‘‘ਕੁਤੋ ਨੁ, ਖੋ, ਕਲਹਾਦਯੋ ਅਟ੍ਠ ਧਮ੍ਮਾ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਆਵਿਕਾਤੁਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਨਿਮ੍ਮਿਤਬੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਪੁਚ੍ਛਾਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਕ੍ਕਮੇਨ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਗਾਥਾ ਪਾਕਟਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਯੇਵ.

ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦਵਣ੍ਣਨਾ ਪਨੇਤਾਸਂ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ ਕਲਹਾ ਵਿਵਾਦਾਤਿ ਕਲਹੋ ਚ ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੋ ਵਿਵਾਦੋ ਚਾਤਿ ਇਮੇ ਕੁਤੋ ਜਾਤਾ. ਪਰਿਦੇਵਸੋਕਾ ਸਹਮਚ੍ਛਰਾ ਚਾਤਿ ਪਰਿਦੇਵਸੋਕਾ ਚ ਮਚ੍ਛਰਾ ਚ ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ. ਮਾਨਾਤਿਮਾਨਾ ਸਹਪੇਸੁਣਾ ਚਾਤਿ ਮਾਨਾ ਚ ਅਤਿਮਾਨਾ ਚ ਪੇਸੁਣਾ ਚ ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ. ਤੇਤਿ ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਟ੍ਠ ਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮਾ. ਤਦਿਙ੍ਘ ਬ੍ਰੂਹੀਤਿ ਤਂ ਮਯਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਮਤ੍ਥਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਯਾਚਾਮਿ ਤਂ ਅਹਨ੍ਤਿ. ਯਾਚਨਤ੍ਥੋ ਹਿ ਇਙ੍ਘਾਤਿ ਨਿਪਾਤੋ.

੮੭੦. ਪਿਯਪ੍ਪਹੂਤਾਤਿ ਪਿਯਵਤ੍ਥੁਤੋ ਜਾਤਾ. ਯੁਤ੍ਤਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ (ਮਹਾਨਿ. ੯੮) ਵੁਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਮਚ੍ਛੇਰਯੁਤ੍ਤਾ ਕਲਹਾ ਵਿਵਾਦਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਲਹਵਿਵਾਦਾਦੀਨਂ ਨ ਕੇਵਲਂ ਪਿਯਵਤ੍ਥੁਮੇਵ, ਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਲਹਵਿਵਾਦਸੀਸੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯਥਾ ਚ ਏਤੇਸਂ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਤਥਾ ਪੇਸੁਣਾਨਞ੍ਚ ਵਿਵਾਦਂ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਵਿਵਾਦਜਾਤੇਸੁ ਚ ਪੇਸੁਣਾਨੀ’’ਤਿ.

੮੭੧. ਪਿਯਾਸੁ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾ ਯੇ ਚਾਪਿ ਲੋਭਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇਤਿ ‘‘ਪਿਯਾ ਪਹੂਤਾ ਕਲਹਾ’’ਤਿ ਯੇ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇ ਪਿਯਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾ, ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਪਿਯਾ, ਯੇ ਚਾਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦਯੋ ਲੋਭਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਭਹੇਤੁਕਾ ਲੋਭੇਨਾਭਿਭੂਤਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਸੋ ਲੋਭੋ ਚ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨੋਤਿ ਦ੍ਵੇ ਅਤ੍ਥੇ ਏਕਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਆਸਾ ਚ ਨਿਟ੍ਠਾ ਚਾਤਿ ਆਸਾ ਚ ਤਸ੍ਸਾ ਆਸਾਯ ਸਮਿਦ੍ਧਿ ਚ. ਯੇ ਸਮ੍ਪਰਾਯਾਯ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਯੇ ਨਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਰਾਯਾਯ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਰਾਯਨਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਕਾ ਏਵਾਯਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਾ.

੮੭੨. ਛਨ੍ਦਾਨਿਦਾਨਾਨੀਤਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦਿਛਨ੍ਦਨਿਦਾਨਾਨਿ. ਯੇ ਚਾਪਿ ਲੋਭਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਯੇ ਚਾਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦਯੋ ਲੋਭਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਲੋਭੋਪਿ ਛਨ੍ਦਨਿਦਾਨੋਤਿ ਦ੍ਵੇਪਿ ਅਤ੍ਥੇ ਏਕਤੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ. ਇਤੋਨਿਦਾਨਾਤਿ ਛਨ੍ਦਨਿਦਾਨਾ ਏਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ‘‘ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾ’’ਤਿ (ਸੁ. ਨਿ. ੨੭੩) ਏਤੇਸੁ ਚ ਸਦ੍ਦਸਿਦ੍ਧਿ ਸੂਚਿਲੋਮਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

੮੭੩. ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾ. ਯੇ ਵਾਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮਣੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਯੇ ਚ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਕੋਧਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ, ਤਥਾਰੂਪਾ ਵਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਸਮਣੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਕੁਤੋਪਹੂਤਾਤਿ.

੮੭੪. ਤਮੂਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਹੋਤਿ ਛਨ੍ਦੋਤਿ ਤਂ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਂ. ਤਦੁਭਯਵਤ੍ਥੁਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਾਤਾਸਾਤਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਂਯੋਗਵਿਯੋਗਪਤ੍ਥਨਾਵਸੇਨ ਛਨ੍ਦੋ ਪਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ‘‘ਛਨ੍ਦੋ ਨੁ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨੋ’’ਤਿ ਅਯਂ ਪਞ੍ਹੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਰੂਪੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਿਭਵਂ ਭਵਞ੍ਚਾਤਿ ਰੂਪੇਸੁ ਵਯਞ੍ਚ ਉਪ੍ਪਾਦਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕੁਬ੍ਬਤਿ ਜਨ੍ਤੁ ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਾਦਿਕੇ ਲੋਕੇ ਅਯਂ ਜਨ੍ਤੁ ਭੋਗਾਧਿਗਮਨਤ੍ਥਂ ਤਣ੍ਹਾਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਾ ਮੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਞ੍ਚ ਕੁਰੁਤੇ. ਯੁਤ੍ਤਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ (ਮਹਾਨਿ. ੧੦੨) ਵੁਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ‘‘ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾ ਚਾਪਿ ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ’’ਤਿ ਅਯਂ ਪਞ੍ਹੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੋ ਹੋਤਿ.

੮੭੫. ਏਤੇਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਦ੍ਵਯਮੇਵ ਸਨ੍ਤੇਤਿ ਏਤੇਪਿ ਕੋਧਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮਾ ਸਾਤਾਸਾਤਦ੍ਵਯੇ ਸਨ੍ਤੇ ਏਵ ਪਹੋਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਚ ਨੇਸਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ (ਮਹਾਨਿ. ੧੦੩) ਵੁਤ੍ਤਾਯੇਵ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਤਤਿਯਪਞ੍ਹੋਪਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਯੋ ਏਵਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੇਸੁ ਏਤੇਸੁ ਪਞ੍ਹੇਸੁ ਕਥਂਕਥੀ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਸ ਕਥਂਕਥਾਪਹਾਨੂਪਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਕਥਂਕਥੀ ਞਾਣਪਥਾਯ ਸਿਕ੍ਖੇ’’ਤਿ, ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਞਾਣਾਧਿਗਮਨਤ੍ਥਂ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਞਤ੍ਵਾ ਪਵੁਤ੍ਤਾ ਸਮਣੇਨ ਧਮ੍ਮਾ. ਬੁਦ੍ਧਸਮਣੇਨ ਹਿ ਞਤ੍ਵਾਵ ਧਮ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਞ੍ਞਾਣਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਨ ਞਾਣਾਭਾਵੇਨ ਤੇ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਨ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਨ ਦੇਸਨਾ ਦੋਸੇਨ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਥਂਕਥੀ ਞਾਣਪਥਾਯ ਸਿਕ੍ਖੇ, ਞਤ੍ਵਾ ਪਵੁਤ੍ਤਾ ਸਮਣੇਨ ਧਮ੍ਮਾਤਿ.

੮੭੬-੭. ਸਾਤਂ ਅਸਾਤਞ੍ਚ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਾਤਂ ਅਸਾਤਨ੍ਤਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਾ ਏਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਨ ਭਵਨ੍ਤਿ ਹੇਤੇਤਿ ਨ ਭਵਨ੍ਤਿ ਏਤੇ. ਵਿਭਵਂ ਭਵਞ੍ਚਾਪਿ ਯਮੇਤਮਤ੍ਥਂ ਏਤਂ ਮੇ ਪਬ੍ਰੂਹਿ ਯਤੋਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ ਸਾਤਾਸਾਤਾਨਂ ਵਿਭਵਂ ਭਵਞ੍ਚ ਏਤਮ੍ਪਿ ਯਂ ਅਤ੍ਥਂ. ਲਿਙ੍ਗਬ੍ਯਤ੍ਤਯੋ ਏਤ੍ਥ ਕਤੋ. ਇਦਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਸਾਤਾਸਾਤਾਨਂ ਵਿਭਵੋ ਭਵੋ ਚਾਤਿ ਯੋ ਏਸ ਅਤ੍ਥੋ, ਏਵਂ ਮੇ ਪਬ੍ਰੂਹਿ ਯਤੋਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਾਤਾਸਾਤਾਨਂ ਵਿਭਵਭਵਵਤ੍ਥੁਕਾ ਵਿਭਵਭਵਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਏਵ ਵਿਭਵਭਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਇਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਪਕ੍ਖੇ ‘‘ਭਵਦਿਟ੍ਠਿਪਿ ਫਸ੍ਸਨਿਦਾਨਾ, ਵਿਭਵਦਿਟ੍ਠਿਪਿ ਫਸ੍ਸਨਿਦਾਨਾ’’ਤਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ (ਮਹਾਨਿ. ੧੦੫) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਤੋਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ ਫਸ੍ਸਨਿਦਾਨਂ.

੮੭੮. ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਵਿਭੂਤੇ ਨ ਫੁਸਨ੍ਤਿ ਫਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਦਯੋ ਪਞ੍ਚ ਫਸ੍ਸਾ ਨ ਫੁਸਨ੍ਤਿ.

੮੭੯. ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚਾਤਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕਨਾਮਂ ਵਤ੍ਥਾਰਮ੍ਮਣਰੂਪਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ. ਰੂਪੇ ਵਿਭੂਤੇ ਨ ਫੁਸਨ੍ਤਿ ਫਸ੍ਸਾਤਿ ਰੂਪੇ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇ ਪਞ੍ਚ ਫਸ੍ਸਾ ਨ ਫੁਸਨ੍ਤਿ.

੮੮੦. ਕਥਂ ਸਮੇਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕਥਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ. ਵਿਭੋਤਿ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਰੂਪ ਵਿਭਵਤਿ, ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ ਵਾ. ਸੁਖਂ ਦੁਖਞ੍ਚਾਤਿ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਂ ਰੂਪਮੇਵ ਪੁਚ੍ਛਤਿ.

੮੮੧. ਨ ਸਞ੍ਞਸਞ੍ਞੀਤਿ ਯਥਾ ਸਮੇਤਸ੍ਸ ਵਿਭੋਤਿ ਰੂਪਂ, ਸੋ ਪਕਤਿਸਞ੍ਞਾਯ ਸਞ੍ਞੀਪਿ ਨ ਹੋਤਿ. ਨ ਵਿਸਞ੍ਞਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਿਸਞ੍ਞਾਯਪਿ ਵਿਰੂਪਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯ ਸਞ੍ਞੀ ਨ ਹੋਤਿ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਵਾ ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵਾ. ਨੋਪਿ ਅਸਞ੍ਞੀਤਿ ਸਞ੍ਞਾਵਿਰਹਿਤੋਪਿ ਨ ਹੋਤਿ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਵਾ ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤੋ ਵਾ. ਨ ਵਿਭੂਤਸਞ੍ਞੀਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਸੋ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ ਸ. ੨੬੫; ਵਿਭ. ੬੦੨) ਨਯੇਨ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸਞ੍ਞੀਪਿ ਨ ਹੋਤਿ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨਲਾਭੀ. ਏਵਂ ਸਮੇਤਸ੍ਸ ਵਿਭੋਤਿ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਸਞ੍ਞਸਞ੍ਞਿਤਾਦਿਭਾਵੇ ਅਟ੍ਠਤ੍ਵਾ ਯਦੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੋ ਏਵਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ…ਪੇ… ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਪਟਿਲਾਭਤ੍ਥਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਸਮੇਤਸ੍ਸ ਅਰੂਪਮਗ੍ਗਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਵਿਭੋਤਿ ਰੂਪਂ. ਸਞ੍ਞਾਨਿਦਾਨਾ ਹਿ ਪਪਞ੍ਚਸਙ੍ਖਾਤਿ ਏਵਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਪਿ ਯਾ ਸਞ੍ਞਾ, ਤਨ੍ਨਿਦਾਨਾ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਪਪਞ੍ਚਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੮੮੨-੩. ਏਤ੍ਤਾਵਤਗ੍ਗਂ ਨੁ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਹੇਕੇ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਇਧ ਪਣ੍ਡਿਤਾਸੇ. ਉਦਾਹੁ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਤੋਤਿ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਨੁ ਇਧ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਅਗ੍ਗਂ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਏਤ੍ਤੋ ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਅਧਿਕਂ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਗ੍ਗਮ੍ਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਹੇਕੇਤਿ ਏਕੇ ਸਸ੍ਸਤਵਾਦਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਪਣ੍ਡਿਤਮਾਨਿਨੋ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਪਿ ਅਗ੍ਗਂ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਪਨੇਕੇ ਸਮਯਂ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇਸਂਯੇਵ ਏਕੇ ਉਚ੍ਛੇਦਵਾਦਾ ਸਮਯਂ ਉਚ੍ਛੇਦਂ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸੇ ਕੁਸਲਾ ਵਦਾਨਾਤਿ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸੇ ਕੁਸਲਵਾਦਾ ਸਮਾਨਾ.

੮੮੪. ਏਤੇ ਚ ਞਤ੍ਵਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਏਤੇ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੇ ਸਸ੍ਸਤੁਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਞਤ੍ਵਾ. ਞਤ੍ਵਾ ਮੁਨੀ ਨਿਸ੍ਸਯੇ ਸੋ ਵਿਮਂਸੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸਯੇ ਚ ਞਤ੍ਵਾ ਸੋ ਵੀਮਂਸੀ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਬੁਦ੍ਧਮੁਨਿ. ਞਤ੍ਵਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਨਿਚ੍ਚਾਦਿਤੋ ਧਮ੍ਮੇ ਞਤ੍ਵਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ. ਭਵਾਭਵਾਯ ਨ ਸਮੇਤੀਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਉਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨ ਸਮਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪੁਰਾਭੇਦਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸੋਯੇਵਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਕਲਹਵਿਵਾਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੨. ਚੂਲ਼ਬ੍ਯੂਹਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੮੮੫-੬. ਸਕਂਸਕਂਦਿਟ੍ਠਿਪਰਿਬ੍ਬਸਾਨਾਤਿ ਚੂਲ਼ਬ੍ਯੂਹਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਇਦਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਮਹਾਸਮਯੇ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਇਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾ ‘ਸਾਧੁਰੂਪਮ੍ਹਾ’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਸਾਧੁਰੂਪਾਵ ਇਮੇ ਅਤ੍ਤਨੋਯੇਵ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਤਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਨਿਮ੍ਮਿਤਬੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤਤ੍ਥ ਆਦਿਤੋ ਦ੍ਵੇਪਿ ਗਾਥਾ ਪੁਚ੍ਛਾਗਾਥਾਯੇਵ. ਤਾਸੁ ਸਕਂਸਕਂਦਿਟ੍ਠਿਪਰਿਬ੍ਬਸਾਨਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਸਮਾਨਾ. ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਨਾਨਾ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਬਲਗ੍ਗਾਹਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ‘‘ਕੁਸਲਾਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਮਾਨਾ ਪੁਥੁ ਪੁਥੁ ਵਦਨ੍ਤਿ ਏਕਂ ਨ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਯੋ ਏਵਂ ਜਾਨਾਤਿ ਸ ਵੇਦਿ ਧਮ੍ਮਂ ਇਦਂ ਪਟਿਕੋਸਮਕੇਵਲੀ ਸੋਤਿ ਤਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਯੋ ਏਵਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਵੇਦਿ. ਇਦਂ ਪਨ ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤੋ ਹੀਨੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਬਾਲੋਤਿ ਹੀਨੋ. ਅਕ੍ਕੁਸਲੋਤਿ ਅਵਿਦ੍ਵਾ.

੮੮੭-੮. ਇਦਾਨਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਗਾਥਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਾ ਪੁਰਿਮਡ੍ਢੇਨ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਚ੍ਛਿਮਡ੍ਢੇਨ ਪਟਿਬ੍ਯੂਹਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ. ਤੇਨ ਬ੍ਯੂਹੇਨ ਉਤ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤਤੋ ਚ ਅਪ੍ਪਕਤ੍ਤਾ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚੂਲ਼ਬ੍ਯੂਹ’’ਨ੍ਤਿ ਨਾਮਂ ਲਭਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਰਸ੍ਸ ਚੇ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਰਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਿਂ. ਸਬ੍ਬੇਵ ਬਾਲਾਤਿ ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਵ ਇਮੇ ਬਾਲਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਸਬ੍ਬੇਵਿਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਿਬ੍ਬਸਾਨਾਤਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਚੇਵ ਨ ਵੀਵਦਾਤਾ. ਸਂਸੁਦ੍ਧਪਞ੍ਞਾ ਕੁਸਲਾ ਮੁਤੀਮਾਤਿ ਸਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਵਿਵਦਾਤਾ ਨ ਵੋਦਾਤਾ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਾਵ ਸਮਾਨਾ ਸਂਸੁਦ੍ਧਪਞ੍ਞਾ ਚ ਕੁਸਲਾ ਚ ਮੁਤਿਮਨ੍ਤੋ ਚ ਤੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਚੇ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਚੇ ਪਨ ਵੀਵਦਾਤਾ’’ ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸਕਾਯ ਪਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵੋਦਾਤਾ ਸਂਸੁਦ੍ਧਪਞ੍ਞਾ ਕੁਸਲਾ ਮੁਤਿਮਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ ਚੇ. ਨ ਤੇਸਂ ਕੋਚੀਤਿ ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਤੇਸਂ ਏਕੋਪਿ ਹੀਨਪਞ੍ਞੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ? ਦਿਟ੍ਠੀ ਹਿ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਤਥਾ ਸਮਤ੍ਤਾ, ਯਥਾ ਇਤਰੇਸਨ੍ਤਿ.

੮੮੯. ਨ ਵਾਹਮੇਤਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾਯ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਯਂ ਤੇ ਮਿਥੁ ਦ੍ਵੇ ਦ੍ਵੇ ਜਨਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ‘‘ਬਾਲੋ’’ਤਿ ਆਹੁ, ਅਹਂ ਏਤਂ ਤਥਿਯਂ ਤਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਨੇਵ ਬ੍ਰੂਮਿ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਸਕਂ ਸਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ‘‘ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਅਕਂਸੁ. ਤੇਨ ਚ ਕਾਰਣੇਨ ਪਰਂ ‘‘ਬਾਲੋ’’ਤਿ ਦਹਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਤਥਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ‘‘ਕਥਿਵ’’ਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੇਪਿ ਪਾਠਾ.

੮੯੦. ਯਮਾਹੂਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਗਾਥਾਯ ਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਚ੍ਚਂ ਤਥਿਯਨ੍ਤਿ ਏਕੇ ਆਹੁ.

੮੯੧. ਏਕਞ੍ਹਿ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਗਾਥਾਯ ਏਕਂ ਸਚ੍ਚਂ ਨਿਰੋਧੋ ਮਗ੍ਗੋ ਵਾ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਜਾ ਨੋ ਵਿਵਦੇ ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ ਯਮ੍ਹਿ ਸਚ੍ਚੇ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਜਾ ਨੋ ਵਿਵਦੇਯ੍ਯ. ਸਯਂ ਥੁਨਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਦਨ੍ਤਿ.

੮੯੨. ਕਸ੍ਮਾ ਨੂਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਗਾਥਾਯ ਪਵਾਦਿਯਾਸੇਤਿ ਵਾਦਿਨੋ. ਉਦਾਹੁ ਤੇ ਤਕ੍ਕਮਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇ ਵਾਦਿਨੋ ਉਦਾਹੁ ਅਤ੍ਤਨੋ ਤਕ੍ਕਮਤ੍ਤਂ ਅਨੁਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ.

੮੯੩. ਨ ਹੇਵਾਤਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਗਾਥਾਯ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਞ੍ਞਾਯ ਨਿਚ੍ਚਾਨੀਤਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਞ੍ਞਾਮਤ੍ਤੇਨ ਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਗਹਿਤਗ੍ਗਹਣਾਨਿ. ਤਕ੍ਕਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਪਕਪ੍ਪਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਮਤ੍ਤਂ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਜਨੇਤ੍ਵਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਵਿਤਕ੍ਕਂ ਜਨੇਨ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋਪਿ ਜਨੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਜਨੇਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਜਨੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਮਹਾਨਿ. ੧੨੧).

੮੯੪-੫. ਇਦਾਨਿ ਏਵਂ ਨਾਨਾਸਚ੍ਚੇਸੁ ਅਸਨ੍ਤੇਸੁ ਤਕ੍ਕਮਤ੍ਤਮਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾਨਂ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਦਿਟ੍ਠੇ ਸੁਤੇ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠੇਤਿ ਦਿਟ੍ਠਂ, ਦਿਟ੍ਠਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੁਤਾਦੀਸੁ. ਏਤੇ ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਿਮਾਨਦਸ੍ਸੀਤਿ ਏਤੇ ਦਿਟ੍ਠਿਧਮ੍ਮੇ ਨਿਸ੍ਸਯਿਤ੍ਵਾ ਸੁਦ੍ਧਿਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤਂ ਵਿਮਾਨਂ ਅਸਮ੍ਮਾਨਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋਪਿ. ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਠਤ੍ਵਾ ਪਹਸ੍ਸਮਾਨੋ, ਬਾਲੋ ਪਰੋ ਅਕ੍ਕੁਸਲੋਤਿ ਚਾਹਾਤਿ ਏਵਂ ਵਿਮਾਨਦਸ੍ਸੀਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਠਤ੍ਵਾ ਤੁਟ੍ਠਿਜਾਤੋ ਹਾਸਜਾਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਰੋ ਹੀਨੋ ਚ ਅਵਿਦ੍ਵਾ ਚਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵਦਤਿਯੇਵ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਯੇਨੇਵਾਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਯਮਤ੍ਤਨਾਤਿ ਸਯਮੇਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ. ਵਿਮਾਨੇਤੀਤਿ ਗਰਹਤਿ. ਤਦੇਵ ਪਾਵਾਤਿ ਤਦੇਵ ਵਚਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਵਦਤਿ, ਤਂ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਂ.

੮੯੬. ਅਤਿਸਾਰਦਿਟ੍ਠਿਯਾਤਿ ਗਾਥਾਯਤ੍ਥੋ – ਸੋ ਏਵਂ ਤਾਯ ਲਕ੍ਖਣਾਤਿਸਾਰਿਨਿਯਾ ਅਤਿਸਾਰਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਤ੍ਤੋ ਪੁਣ੍ਣੋ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤੋ, ਤੇਨ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਮਾਨੇਨ ਮਤ੍ਤੋ ‘‘ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋ ਅਹਂ ਕੇਵਲੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਮਾਨੀ ਸਯਮੇਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਮਨਸਾ ‘‘ਅਹਂ ਪਣ੍ਡਿਤੋ’’ਤਿ ਅਭਿਸਿਞ੍ਚਤਿ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ? ਦਿਟ੍ਠੀ ਹਿ ਸਾ ਤਸ੍ਸ ਤਥਾ ਸਮਤ੍ਤਾਤਿ.

੮੯੭. ਪਰਸ੍ਸ ਚੇਤਿ ਗਾਥਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਅਤ੍ਥੋ ਚ – ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ? ਯੋ ਸੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਠਤ੍ਵਾ ਪਹਸ੍ਸਮਾਨੋ ‘‘ਬਾਲੋ ਪਰੋ ਅਕ੍ਕੁਸਲੋ’’ਤਿ ਚਾਹ. ਤਸ੍ਸ ਪਰਸ੍ਸ ਚੇ ਹਿ ਵਚਸਾ ਸੋ ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਨਿਹੀਨੋ ਹੋਤਿ. ਤੁਮੋ ਸਹਾ ਹੋਤਿ ਨਿਹੀਨਪਞ੍ਞੋ, ਸੋਪਿ ਤੇਨੇਵ ਸਹ ਨਿਹੀਨਪਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ. ਸੋਪਿ ਹਿ ਨਂ ‘‘ਬਾਲੋ’’ਤਿ ਵਦਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ, ਸੋ ਪਨ ਸਯਮੇਵ ਵੇਦਗੂ ਚ ਧੀਰੋ ਚ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਨ ਕੋਚਿ ਬਾਲੋ ਸਮਣੇਸੁ ਅਤ੍ਥਿ. ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਹਿ ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਚ੍ਛਾਯ ਪਣ੍ਡਿਤਾ.

੮੯੮. ਅਞ੍ਞਂ ਇਤੋਤਿ ਗਾਥਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਅਤ੍ਥੋ ਚ – ‘‘ਅਥ ਚੇ ਸਯਂ ਵੇਦਗੂ ਹੋਤਿ ਧੀਰੋ, ਨ ਕੋਚਿ ਬਾਲੋ ਸਮਣੇਸੁ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਏਵਞ੍ਹਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਸਿਯਾ ਕਸ੍ਸਚਿ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਯਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਂ ਇਤੋ ਯਾਭਿਵਦਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਂ ਅਪਰਦ੍ਧਾ ਸੁਦ੍ਧਿਮਕੇਵਲੀ ਤੇ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਪੁਥੁਸੋ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਭਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਅਪਰਦ੍ਧਾ ਵਿਰਦ੍ਧਾ ਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਂ, ਅਕੇਵਲਿਨੋ ਚ ਤੇਤਿ ਏਵਂ ਪੁਥੁਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਯਸ੍ਮਾ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਵਂ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਚੇ? ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਰਾਗੇਨ ਹਿ ਤੇ ਭਿਰਤ੍ਤਾ, ਯਸ੍ਮਾ ਸਕੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਰਾਗੇਨ ਅਭਿਰਤ੍ਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੮੯੯-੯੦੦. ਏਵਂ ਅਭਿਰਤ੍ਤਾ ਚ – ਇਧੇਵ ਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਕਾਯਨੇਤਿ ਸਕਮਗ੍ਗੇ ਦਲ਼੍ਹਂ ਵਦਾਨਾਤਿ ਦਲ਼੍ਹਵਾਦਾ. ਏਵਞ੍ਚ ਦਲ਼੍ਹਵਾਦੇਸੁ ਤੇਸੁ ਯੋ ਕੋਚਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯੋ ਸਕਾਯਨੇ ਵਾਪਿ ਦਲ਼੍ਹਂ ਵਦਾਨੋ ਕਮੇਤ੍ਥ ਬਾਲੋਤਿ ਪਰਂ ਦਹੇਯ੍ਯ, ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਤਤ੍ਥ ਸਸ੍ਸਤੁਚ੍ਛੇਦਸਙ੍ਖਾਤੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿਕਇਸ੍ਸਰਕਾਰਣਨਿਯਤਾਦਿਭੇਦੇ ਸਕੇ ਆਯਤਨੇ ‘‘ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਦਲ਼੍ਹਂ ਵਦਾਨੋ ਕਂ ਪਰਂ ਏਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤੇ ‘‘ਬਾਲੋ’’ਤਿ ਸਹ ਧਮ੍ਮੇਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਨਨੁ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਤਸ੍ਸ ਮਤੇਨ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਏਵ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਏਵ ਚ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਚ ਸਯਮੇਵ ਸੋ ਮੇਧਗਮਾਵਹੇਯ੍ਯ ਪਰਂ ਵਦਂ ਬਾਲਮਸੁਦ੍ਧਿਧਮ੍ਮਂ, ਸੋਪਿ ਪਰਂ ‘‘ਬਾਲੋ ਚ ਅਸੁਦ੍ਧਿਧਮ੍ਮੋ ਚ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਕਲਹਂ ਆਵਹੇਯ੍ਯ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਤਸ੍ਸ ਮਤੇਨ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਏਵ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਏਵ ਚ.

੯੦੧. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਠਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਪਮਾਯ ਉਦ੍ਧਂਸ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਵਿਵਾਦਮੇਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਿਯਂ ਠਤ੍ਵਾ ਸਯਞ੍ਚ ਸਤ੍ਥਾਰਾਦੀਨਿ ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਸੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਵਿਵਾਦਮੇਤੀਤਿ. ਏਵਂ ਪਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਹਿਤ੍ਵਾਨ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾਨਿ ਨ ਮੇਧਗਂ ਕੁਬ੍ਬਤਿ ਜਨ੍ਤੁ ਲੋਕੇਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪੁਰਾਭੇਦਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸੋ ਏਵਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਚੂਲ਼ਬ੍ਯੂਹਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੩. ਮਹਾਬ੍ਯੂਹਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੯੦੨. ਯੇ ਕੇਚਿਮੇਤਿ ਮਹਾਬ੍ਯੂਹਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਇਦਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਮਹਾਸਮਯੇ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਇਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਿਬ੍ਬਸਾਨਾ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਨਿਨ੍ਦਮੇਵ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਪਸਂਸਮ੍ਪੀ’’ਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਤਮਤ੍ਥਂ ਆਵਿਕਾਤੁਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨ ਨਿਮ੍ਮਿਤਬੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਵਾਨਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨੁ ਆਨਯਨ੍ਤਿ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਆਹਰਨ੍ਤਿ.

੯੦੩. ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤੇ ‘‘ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾ ਵਾਦਿਨੋ ਕਦਾਚਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਸਂਸਮ੍ਪਿ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਯਂ ਏਤਂ ਪਸਂਸਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਵਾਦਫਲਂ, ਤਂ ਅਪ੍ਪਂ ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਸਮਾਯ ਸਮਤ੍ਥਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਕੋ ਪਨ ਵਾਦੋ ਦੁਤਿਯੇ ਨਿਨ੍ਦਾਫਲੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਤਾਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਗਾਥਮਾਹ. ‘‘ਅਪ੍ਪਞ੍ਹਿ ਏਤਂ ਨ ਅਲਂ ਸਮਾਯ, ਦੁਵੇ ਵਿਵਾਦਸ੍ਸ ਫਲਾਨਿ ਬ੍ਰੂਮੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਦੁਵੇ ਵਿਵਾਦਸ੍ਸ ਫਲਾਨੀਤਿ ਨਿਨ੍ਦਾ ਪਸਂਸਾ ਚ, ਜਯਪਰਾਜਯਾਦੀਨਿ ਵਾ ਤਂਸਭਾਗਾਨਿ. ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਨਿਨ੍ਦਾ ਅਨਿਟ੍ਠਾ ਏਵ, ਪਸਂਸਾ ਨਾਲਂ ਸਮਾਯਾ’’ਤਿ ਏਤਮ੍ਪਿ ਵਿਵਾਦਫਲੇ ਆਦੀਨਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਖੇਮਾਭਿਪਸ੍ਸਂ ਅਵਿਵਾਦਭੂਮਿਨ੍ਤਿ ਅਵਿਵਾਦਭੂਮਿਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ‘‘ਖੇਮ’’ਨ੍ਤਿ ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ.

੯੦੪. ਏਵਞ੍ਹਿ ਅਵਿਵਦਮਾਨੋ – ਯਾ ਕਾਚਿਮਾਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮੁਤਿਯੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸਮ੍ਭਵਾ. ਸੋ ਉਪਯਂ ਕਿਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸੋ ਉਪਗਨ੍ਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਉਪਯਂ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਏਕਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮਂ ਕਿਂ ਉਪੇਯ੍ਯ, ਕੇਨ ਵਾ ਕਾਰਣੇਨ ਉਪੇਯ੍ਯ. ਦਿਟ੍ਠੇ ਸੁਤੇ ਖਨ੍ਤਿਮਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਸੁਦ੍ਧੀਸੁ ਪੇਮਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ.

੯੦੫. ਇਤੋ ਬਾਹਿਰਾ ਪਨ – ਸੀਲੁਤ੍ਤਮਾਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸੀਲਂਯੇਵ ‘‘ਉਤ੍ਤਮ’’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਸੀਲੁਤ੍ਤਮਾ ਏਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਂਯਮਮਤ੍ਤੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਹਤ੍ਥਿਵਤਾਦਿਞ੍ਚ ਵਤਂ ਸਮਾਦਾਯ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ, ਇਧੇਵ ਦਿਟ੍ਠਿਯਂ ਅਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਨੋ ਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਭਵੂਪਨੀਤਾ ਭਵਜ੍ਝੋਸਿਤਾ ਸਮਾਨਾ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਅਪਿਚ ਤੇ ਕੁਸਲਾ ਵਦਾਨਾ ‘‘ਕੁਸਲਾ ਮਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵਾਦਾ.

੯੦੬. ਏਵਂ ਸੀਲੁਤ੍ਤਮੇਸੁ ਚ ਤੇਸੁ ਤਥਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਯੋ ਕੋਚਿ – ਸਚੇ ਚੁਤੋਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸਚੇ ਤਤੋ ਸੀਲਵਤਤੋ ਪਰਵਿਚ੍ਛਨ੍ਦਨੇਨ ਵਾ ਅਨਭਿਸਮ੍ਭੁਣਨ੍ਤੋ ਵਾ ਚੁਤੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਸੀਲਬ੍ਬਤਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਵਾ ਵਿਰਾਧਯਿਤ੍ਵਾ ਪਵੇਧਤੀ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਵੇਧਤਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਤਂ ਸੀਲਬ੍ਬਤਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਜਪ੍ਪਤੀ ਚ ਵਿਪ੍ਪਲਪਤਿ ਪਤ੍ਥਯਤੀ ਚ. ਕਿਮਿਵ? ਸਤ੍ਥਾਵ ਹੀਨੋ ਪਵਸਂ ਘਰਮ੍ਹਾ. ਘਰਮ੍ਹਾ ਪਵਸਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਤੋ ਹੀਨੋ ਯਥਾ ਤਂ ਘਰਂ ਵਾ ਸਤ੍ਥਂ ਵਾ ਪਤ੍ਥੇਯ੍ਯਾਤਿ.

੯੦੭. ਏਵਂ ਪਨ ਸੀਲੁਤ੍ਤਮਾਨਂ ਵੇਧਕਾਰਣਂ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ – ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਵਾਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਵਜ੍ਜਨਵਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਂ ਲੋਕਿਯਕੁਸਲਞ੍ਚ. ਏਤਂ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਅਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਅਪਤ੍ਥਯਾਨੋਤਿ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਾਦਿਭੇਦਂ ਏਤਂ ਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਅਕੁਸਲਾਦਿਭੇਦਂ ਅਸੁਦ੍ਧਿਞ੍ਚ ਅਪਤ੍ਥਯਮਾਨੋ. ਵਿਰਤੋ ਚਰੇਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਅਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਚ ਵਿਰਤੋ ਚਰੇਯ੍ਯ. ਸਨ੍ਤਿਮਨੁਗ੍ਗਹਾਯਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਗਹੇਤ੍ਵਾ.

੯੦੮. ਏਵਂ ਇਤੋ ਬਾਹਿਰਕੇ ਸੀਲੁਤ੍ਤਮੇ ਸਂਯਮੇਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਵਾਦੇ ਤੇਸਂ ਵਿਘਾਤਂ ਸੀਲਬ੍ਬਤਪ੍ਪਹਾਯਿਨੋ ਅਰਹਤੋ ਚ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਞ੍ਞਥਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਵਾਦੇ ਬਾਹਿਰਕੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਮੂਪਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸਨ੍ਤਞ੍ਞੇਪਿ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ, ਤੇ ਜਿਗੁਚ੍ਛਿਤਂ ਅਮਰਨ੍ਤਪਂ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਸੁਦ੍ਧਿਆਦੀਸੁ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਕਿਰਿਯਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਾ ਉਦ੍ਧਂਸਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਭਵਾਭਵੇਸੁ ਅਵੀਤਤਣ੍ਹਾਸੇ ਸੁਦ੍ਧਿਮਨੁਤ੍ਥੁਨਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤੀਤਿ.

੯੦੯. ਏਵਂ ਤੇਸਂ ਅਵੀਤਤਣ੍ਹਾਨਂ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਅਨੁਤ੍ਥੁਨਨ੍ਤਾਨਂ ਯੋਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਪ੍ਪਤ੍ਤਮੇਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਸਪਿ ਅਵੀਤਤਣ੍ਹਤ੍ਤਾ ਭਵਾਭਵੇਸੁ ਤਂ ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਸ੍ਸ ਹਿ ਜਪ੍ਪਿਤਾਨਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਹੋਨ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਣ੍ਹਾ ਹਿ ਆਸੇਵਿਤਾ ਤਣ੍ਹਂ ਵਡ੍ਢਯਤੇਵ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਜਪ੍ਪਿਤਾਨਿ, ਪਵੇਧਿਤਂ ਵਾਪਿ ਪਕਪ੍ਪਿਤੇਸੁ, ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਚਸ੍ਸ ਪਕਪ੍ਪਿਤੇਸੁ ਵਤ੍ਥੂਸੁ ਪਵੇਧਿਤਮ੍ਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਭਵਾਭਵੇਸੁ ਪਨ ਵੀਤਤਣ੍ਹਤ੍ਤਾ ਆਯਤਿਂ ਚੁਤੂਪਪਾਤੋ ਇਧ ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਕੇਨ ਵੇਧੇਯ੍ਯ ਕੁਹਿਂਵ ਜਪ੍ਪੇਤਿ ਅਯਮੇਤਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਸੇਸਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

੯੧੦-੧੧. ਯਮਾਹੂਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਗਾਥਾ. ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਏਕੋਪਿ ਏਤ੍ਥ ਵਾਦੋ ਸਚ੍ਚੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਕੇਵਲਂ ਦਿਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਕੇਨ ਹਿ ਤੇ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਕਞ੍ਹੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਤਾਵ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮੁਤਿਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ.

੯੧੨. ਏਵਮੇਤੇਸੁ ਸਕਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਬ੍ਰੁਵਨ੍ਤੇਸੁ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਨ ਧਮ੍ਮਂ ‘‘ਹੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੇਸੁ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ – ਪਰਸ੍ਸ ਚੇ ਵਮ੍ਭਯਿਤੇਨ ਹੀਨੋਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਦਿ ਪਰਸ੍ਸ ਨਿਨ੍ਦਿਤਕਾਰਣਾ ਹੀਨੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਨ ਕੋਚਿ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸੇਸਿ ਅਗ੍ਗੋ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਪੁਥੂ ਹਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਦਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਂ, ਨਿਹੀਨਤੋ ਸਬ੍ਬੇਵ ਤੇ ਸਮ੍ਹਿ ਦਲ਼੍ਹਂ ਵਦਾਨਾ ਸਕਧਮ੍ਮੇ ਦਲ਼੍ਹਵਾਦਾ ਏਵ.

੯੧੩. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ – ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਪੂਜਾਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਤੇ ਚ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਯਥਾ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ ਸਕਾਯਨਾਨਿ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਪੂਜਾਪਿ ਨੇਸਂ ਤਥੇਵ ਵਤ੍ਤਤਿ. ਤੇ ਹਿ ਅਤਿਵਿਯ ਸਤ੍ਥਾਰਾਦੀਨਿ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਿ ਤੇ ਪਮਾਣਾ ਸਿਯੁਂ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਵ ਵਾਦਾ ਤਥਿਯਾ ਭਵੇਯ੍ਯੁਂ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਸੁਦ੍ਧੀ ਹਿ ਨੇਸਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਮੇਵ, ਨ ਸਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਿਜ੍ਝਤਿ, ਨਾਪਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ. ਅਤ੍ਤਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਾਹਮਤ੍ਤਮੇਵ ਹਿ ਤਂ ਤੇਸਂ ਪਰਪਚ੍ਚਯਨੇਯ੍ਯਬੁਦ੍ਧੀਨਂ.

੯੧੪. ਯੋ ਵਾ ਪਨ ਵਿਪਰੀਤੋ ਬਾਹਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਤਸ੍ਸ – ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਰਨੇਯ੍ਯਮਤ੍ਥੀਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਹਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਪ. ੨੭੭; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੫) ਨਯੇਨ ਸੁਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਪਰੇਨ ਨੇਤਬ੍ਬਂ ਞਾਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਦਿਟ੍ਠਿਧਮ੍ਮੇਸੁ ‘‘ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤ੍ਵਾ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਤਂਕਾਰਣਾ ਸੋ ਦਿਟ੍ਠਿਕਲਹਾਨਿ ਅਤੀਤੋ, ਨ ਚ ਸੋ ਸੇਟ੍ਠਤੋ ਪਸ੍ਸਤਿ ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦੀਹਿ.

੯੧੫. ਜਾਨਾਮੀਤਿ ਗਾਥਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਅਤ੍ਥੋ ਚ – ਏਵਂ ਤਾਵ ਪਰਮਤ੍ਥਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਨ ਹਿ ਸੇਟ੍ਠਤੋ ਪਸ੍ਸਤਿ ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਂ, ਅਞ੍ਞੇ ਪਨ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਪਰਚਿਤ੍ਤਞਾਣਾਦੀਹਿ ਜਾਨਨ੍ਤਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਪਿ ‘‘ਜਾਨਾਮਿ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਤਥੇਵ ਏਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤਾਪਿ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਤੇਸੁ ਏਕੋਪਿ ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਚੇ ਅਦ੍ਦਸ ਚੇਪਿ ਤੇਨ ਪਰਚਿਤ੍ਤਞਾਣਾਦਿਨਾ ਯਥਾਭੂਤਂ ਅਤ੍ਥਂ, ਕਿਞ੍ਹਿ ਤੁਮਸ੍ਸ ਤੇਨ ਤਸ੍ਸ ਤੇਨ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਕਿਂ ਕਤਂ, ਕਿਂ ਦੁਕ੍ਖਪਰਿਞ੍ਞਾ ਸਾਧਿਤਾ, ਉਦਾਹੁ ਸਮੁਦਯਪਹਾਨਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ, ਯਤੋ ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ ਤੇ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਅਞ੍ਞੇਨੇਵ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਤੇ ਤਿਤ੍ਥਿਯੇ ਬੁਦ੍ਧਾਦਯੋ ਅਞ੍ਞੇਨੇਵ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ.

੯੧੬. ਪਸ੍ਸਂ ਨਰੋਤਿ ਗਾਥਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਅਤ੍ਥੋ ਚ. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ? ਯ੍ਵਾਯਂ ਪਰਚਿਤ੍ਤਞਾਣਾਦੀਹਿ ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿ, ਸੋ ਪਸ੍ਸਂ ਨਰੋ ਦਕ੍ਖਤਿ ਨਾਮਰੂਪਂ, ਨ ਤਤੋ ਪਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਵਾ ਞਸ੍ਸਤਿ ਤਾਨਿਮੇਵ ਨਾਮਰੂਪਾਨਿ ਨਿਚ੍ਚਤੋ ਸੁਖਤੋ ਵਾ ਨ ਅਞ੍ਞਥਾ. ਸੋ ਏਵਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਕਾਮਂ ਬਹੁਂ ਪਸ੍ਸਤੁ ਅਪ੍ਪਕਂ ਵਾ ਨਾਮਰੂਪਂ ਨਿਚ੍ਚਤੋ ਸੁਖਤੋ ਚ, ਅਥਸ੍ਸ ਏਵਰੂਪੇਨ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਨ ਹਿ ਤੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ.

੯੧੭. ਨਿਵਿਸ੍ਸਵਾਦੀਤਿ ਗਾਥਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਅਤ੍ਥੋ ਚ – ਤੇਨ ਚ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਅਸਤਿਯਾਪਿ ਯੋ ‘‘ਜਾਨਾਮਿ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਤਥੇਵ ਏਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਨਿਵਿਸ੍ਸਵਾਦੀ, ਏਤਂ ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਨਿਵਿਸ੍ਸਵਾਦੀ, ਸੋ ਸੁਬ੍ਬਿਨਯੋ ਨ ਹੋਤਿ ਤਂ ਤਥਾ ਪਕਪ੍ਪਿਤਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪੁਰੇਕ੍ਖਰਾਨੋ. ਸੋ ਹਿ ਯਂ ਸਤ੍ਥਾਰਾਦਿਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਸੁਭਂ ਵਦਾਨੋ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਦੋ, ‘‘ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਵਾਦੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨੋ ਵਾ ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਤਤ੍ਥ ਤਥਦ੍ਦਸਾ ਸੋ, ਤਤ੍ਥ ਸਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅਵਿਪਰੀਤਮੇਵ ਸੋ ਅਦ੍ਦਸ. ਯਥਾ ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਥੇਵ ਨਂ ਅਦ੍ਦਸ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਇਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੯੧੮. ਏਵਂ ਪਕਪ੍ਪਿਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪੁਰੇਕ੍ਖਰਾਨੇਸੁ ਤਿਤ੍ਥਿਯੇਸੁ – ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਕਪ੍ਪਮੁਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਾਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਯ, ਜਾਨਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਪਿ ਞਾਣਬਨ੍ਧੂਤਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਞਾਣਾਦਿਨਾ ਅਕਤਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਬਨ੍ਧੁ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਗ੍ਗਹੋ – ਨਾਪਿ ਅਸ੍ਸ ਞਾਣੇਨ ਕਤੋ ਬਨ੍ਧੁ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਨਪਿ ਞਾਣਬਨ੍ਧੁ. ਸਮ੍ਮੁਤਿਯੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਮੁਤਿਯੋ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸਮ੍ਭਵਾ. ਉਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞੇਤਿ ਉਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞੇ, ਅਞ੍ਞੇ ਤਾ ਸਮ੍ਮੁਤਿਯੋ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੯੧੯. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ – ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜ ਗਨ੍ਥਾਨੀਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਗ੍ਗਹੋਤਿ ਉਗ੍ਗਹਣਵਿਰਹਿਤੋ, ਸੋਪਿ ਨਾਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਹੋਤਿ ਅਨੁਗ੍ਗਹੋ, ਨ ਵਾ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਅਨੁਗ੍ਗਹੋ.

੯੨੦. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ – ਸੋ ਏਵਰੂਪੋ – ਪੁਬ੍ਬਾਸਵੇਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਾਸਵੇਤਿ ਅਤੀਤਰੂਪਾਦੀਨਿ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਧਮ੍ਮੇ ਕਿਲੇਸੇ. ਨਵੇਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਰੂਪਾਦੀਨਿ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਧਮ੍ਮੇ. ਨ ਛਨ੍ਦਗੂਤਿ ਛਨ੍ਦਾਦਿਵਸੇਨ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਅਨਤ੍ਤਗਰਹੀਤਿ ਕਤਾਕਤਵਸੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਗਰਹਨ੍ਤੋ.

੯੨੧. ਏਵਂ ਅਨਤ੍ਤਗਰਹੀ ਚ – ਸ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਦਿਟ੍ਠਿਧਮ੍ਮੇਸੁ ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵਾ’’ਤਿ ਏਵਂਪਭੇਦੇਸੁ. ਪਨ੍ਨਭਾਰੋਤਿ ਪਤਿਤਭਾਰੋ. ਨ ਕਪ੍ਪੇਤੀਤਿ ਨ ਕਪ੍ਪਿਯੋ, ਦੁਵਿਧਮ੍ਪਿ ਕਪ੍ਪਂ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨੂਪਰਤੋਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕਸੇਕ੍ਖਾ ਵਿਯ ਉਪਰਤਿਸਮਙ੍ਗੀਪਿ ਨ ਹੋਤਿ. ਨ ਪਤ੍ਥਿਯੋਤਿ ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹੋ. ਤਣ੍ਹਾ ਹਿ ਪਤ੍ਥਿਯਤੀਤਿ ਪਤ੍ਥਿਯਾ, ਨਾਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਿਯਾਤਿ ਨ ਪਤ੍ਥਿਯੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵਾਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪੁਰਾਭੇਦਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸੋ ਏਵਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਮਹਾਬ੍ਯੂਹਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੪. ਤੁਵਟਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੯੨੨. ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਨ੍ਤਿ ਤੁਵਟਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਇਦਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਮਹਾਸਮਯੇ ‘‘ਕਾ ਨੁ ਖੋ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਨਿਮ੍ਮਿਤਬੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤਤ੍ਥ ਆਦਿਗਾਥਾਯ ਤਾਵ ਪੁਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਦਿਟ੍ਠਜੋਤਨਾਦਿਵਸੇਨ ਪੁਚ੍ਛਾ ਵਿਭਜਿਤਾ. ਆਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਨ੍ਤਿ ਆਦਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਗੋਤ੍ਤਬਨ੍ਧੁਂ. ਵਿਵੇਕਂ ਸਨ੍ਤਿਪਦਞ੍ਚਾਤਿ ਵਿਵੇਕਞ੍ਚ ਸਨ੍ਤਿਪਦਞ੍ਚ. ਕਥਂ ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਕਥਂ ਪਵਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੯੨੩. ਅਥ ਭਗਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਕਿਲੇਸੇ ਉਪਰੁਨ੍ਧਤਿ, ਤਥਾ ਪਵਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਆਵਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਤਂ ਦੇਵਪਰਿਸਂ ਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨੇ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮੂਲਂ ਪਪਞ੍ਚਸਙ੍ਖਾਯਾ’’ਤਿ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਗਾਥਾ ਅਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਆਦਿਗਾਥਾਯ ਤਾਵ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਪਪਞ੍ਚਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਤਤ੍ਤਾ ਪਪਞ੍ਚਾ ਏਵ ਪਪਞ੍ਚਸਙ੍ਖਾ. ਤਸ੍ਸਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਯੋ ਕਿਲੇਸਾ ਮੂਲਂ, ਤਂ ਪਪਞ੍ਚਸਙ੍ਖਾਯ ਮੂਲਂ ਅਸ੍ਮੀਤਿ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਂ ਮਨ੍ਤਾਯ ਉਪਰੁਨ੍ਧੇ. ਯਾ ਕਾਚਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਤਣ੍ਹਾ ਉਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਾਸਂ ਵਿਨਯਾ ਸਦਾ ਸਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾਤਿ.

੯੨੪. ਏਵਂ ਤਾਵ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਏਵ ਤਿਸਿਕ੍ਖਾਯੁਤ੍ਤਂ ਦੇਸਨਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਮਾਨਪ੍ਪਹਾਨਵਸੇਨ ਦੇਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਧਮ੍ਮਮਭਿਜਞ੍ਞਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲੀਨਤਾਦਿਕਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ਅਥ ਵਾਪਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾਤਿ ਅਥ ਵਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾਪਿ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾਨਂ ਵਾ ਗੁਣਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯ. ਨ ਤੇਨ ਥਾਮਂ ਕੁਬ੍ਬੇਥਾਤਿ ਤੇਨ ਗੁਣੇਨ ਥਾਮਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ.

੯੨੫. ਇਦਾਨਿਸ੍ਸ ਅਕਰਣਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੇਯ੍ਯੋ ਨ ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਤੇਨ ਚ ਮਾਨੇਨ ‘‘ਸੇਯ੍ਯੋਹ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ‘‘ਨੀਚੋਹ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ‘‘ਸਰਿਕ੍ਖੋਹ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾਪਿ ਨ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯ, ਤੇਹਿ ਚ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲੀਨਤਾਦੀਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਫੁਟ੍ਠੋ ਅਨੇਕਰੂਪੇਹਿ ‘‘ਅਹਂ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੋ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ.

੯੨੬. ਏਵਂ ਮਾਨਪ੍ਪਹਾਨਵਸੇਨਪਿ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੂਪਸਮਵਸੇਨਪਿ ਦੇਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਮੇਵਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਮੇਵੁਪਸਮੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਏਵ ਰਾਗਾਦਿਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇ ਉਪਸਮੇਯ੍ਯ. ਨ ਅਞ੍ਞਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਨ੍ਤਿਮੇਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਚ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਿ ਅਞ੍ਞੇਨ ਉਪਾਯੇਨ ਸਨ੍ਤਿਂ ਨ ਪਰਿਯੇਸੇਯ੍ਯ. ਕੁਤੋ ਨਿਰਤ੍ਤਾ ਵਾਤਿ ਨਿਰਤ੍ਤਾ ਕੁਤੋ ਏਵ.

੯੨੭. ਇਦਾਨਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਉਪਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ ਤਾਦਿਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਜ੍ਝੇ ਯਥਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਥਾ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਸ੍ਸ ਉਪਰਿਮਹੇਟ੍ਠਿਮਭਾਗਾਨਂ ਵੇਮਜ੍ਝਸਙ੍ਖਾਤੇ ਚਤੁਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਪ੍ਪਮਾਣੇ ਮਜ੍ਝੇ ਪਬ੍ਬਤਨ੍ਤਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਵਾ ਮਜ੍ਝੇ ਸਮੁਦ੍ਦਸ੍ਸ ਊਮਿ ਨ ਜਾਯਤਿ, ਠਿਤੋਵ ਸੋ ਹੋਤਿ ਅਵਿਕਮ੍ਪਮਾਨੋ, ਏਵਂ ਅਨੇਜੋ ਖੀਣਾਸਵੋ ਲਾਭਾਦੀਸੁ ਠਿਤੋ ਅਸ੍ਸ ਅਵਿਕਮ੍ਪਮਾਨੋ, ਸੋ ਤਾਦਿਸੋ ਰਾਗਾਦਿਉਸ੍ਸਦਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ ਕੁਹਿਞ੍ਚੀਤਿ.

੯੨੮. ਇਦਾਨਿ ਏਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਿਤਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਰਹਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਦਿਪਟਿਪਦਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਨਿਮ੍ਮਿਤਬੁਦ੍ਧੋ ‘‘ਅਕਿਤ੍ਤਯੀ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਕਿਤ੍ਤਯੀਤਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿ. ਵਿਵਟਚਕ੍ਖੂਤਿ ਵਿਵਟੇਹਿ ਅਨਾਵਰਣੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚਕ੍ਖੂਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਸਕ੍ਖਿਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਂ ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਧਮ੍ਮਂ. ਪਰਿਸ੍ਸਯਵਿਨਯਨ੍ਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਵਿਨਯਨਂ. ਪਟਿਪਦਂ ਵਦੇਹੀਤਿ ਇਦਾਨਿ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਵਦੇਹਿ. ਭਦ੍ਦਨ੍ਤੇਤਿ ‘‘ਭਦ੍ਦਂ ਤਵ ਅਤ੍ਥੂ’’ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਲਪਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਅਥ ਵਾ ਭਦ੍ਦਂ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਤਵ ਪਟਿਪਦਂ ਵਦੇਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਅਥ ਵਾਪਿ ਸਮਾਧਿਨ੍ਤਿ ਤਮੇਵ ਪਟਿਪਦਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਪਟਿਪਦਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਵਾ ਮਗ੍ਗਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਇਤਰੇਹਿ ਸੀਲਂ ਸਮਾਧਿਞ੍ਚ ਪੁਚ੍ਛਤਿ.

੯੨੯-੩੦. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰੋ ਸੀਲਸ੍ਸ ਰਕ੍ਖਾ, ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਇਮਿਨਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਦੇਸਿਯਮਾਨਾ ਅਯਂ ਦੇਸਨਾ ਤਾਸਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਸਪ੍ਪਾਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਤੋ ਪਭੁਤਿ ਪਟਿਪਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਚਕ੍ਖੂਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਰਦ੍ਧੋ. ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੂਹਿ ਨੇਵ ਲੋਲਸ੍ਸਾਤਿ ਅਦਿਟ੍ਠਦਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਦਿਵਸੇਨ ਚਕ੍ਖੂਹਿ ਲੋਲੋ ਨੇਵਸ੍ਸ. ਗਾਮਕਥਾਯ ਆਵਰਯੇ ਸੋਤਨ੍ਤਿ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾਤੋ ਸੋਤਂ ਆਵਰੇਯ੍ਯ. ਫਸ੍ਸੇਨਾਤਿ ਰੋਗਫਸ੍ਸੇਨ. ਭਵਞ੍ਚ ਨਾਭਿਜਪ੍ਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਾਯ ਕਾਮਭਵਾਦਿਭਵਞ੍ਚ ਨ ਪਤ੍ਥੇਯ੍ਯ. ਭੇਰਵੇਸੁ ਚ ਨ ਸਮ੍ਪਵੇਧੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤੇਸੁ ਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਾਦੀਸੁ ਭੇਰਵੇਸੁ ਚ ਨ ਸਮ੍ਪਵੇਧੇਯ੍ਯ, ਅਵਸੇਸੇਸੁ ਵਾ ਘਾਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਸਯੇਸੁ ਨਪ੍ਪਵੇਧੇਯ੍ਯ. ਏਵਂ ਪਰਿਪੂਰੋ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਵਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਸਤਾ ਭੇਰਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਵਾ ਨ ਵੇਧਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੯੩੧. ਲਦ੍ਧਾ ਨ ਸਨ੍ਨਿਧਿਂ ਕਯਿਰਾਤਿ ਏਤੇਸਂ ਅਨ੍ਨਾਦੀਨਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਧਮ੍ਮੇਨ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਰਞ੍ਞੇ ਚ ਸੇਨਾਸਨੇ ਵਸਤਾ ਸਦਾ ਦੁਲ੍ਲਭ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਨਿਧਿਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ.

੯੩੨. ਝਾਯੀ ਨ ਪਾਦਲੋਲਸ੍ਸਾਤਿ ਝਾਨਾਭਿਰਤੋ ਚ ਨ ਪਾਦਲੋਲੋ ਅਸ੍ਸ. ਵਿਰਮੇ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾ ਨਪ੍ਪਮਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਹਤ੍ਥਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਦਿਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਵਿਨੋਦੇਯ੍ਯ. ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰਿਤਾਯ ਚੇਤ੍ਥ ਨਪ੍ਪਮਜ੍ਜੇਯ੍ਯ.

੯੩੩. ਤਨ੍ਦਿਂ ਮਾਯਂ ਹਸ੍ਸਂ ਖਿਡ੍ਡਨ੍ਤਿ ਆਲਸਿਯਞ੍ਚ ਮਾਯਞ੍ਚ ਹਸ੍ਸਞ੍ਚ ਕਾਯਿਕਚੇਤਸਿਕਖਿਡ੍ਡਞ੍ਚ. ਸਵਿਭੂਸਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਭੂਸਾਯ.

੯੩੪-੭. ਆਥਬ੍ਬਣਨ੍ਤਿ ਆਥਬ੍ਬਣਿਕਮਨ੍ਤਪ੍ਪਯੋਗਂ. ਸੁਪਿਨਨ੍ਤਿ ਸੁਪਿਨਸਤ੍ਥਂ. ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਮਣਿਲਕ੍ਖਣਾਦਿਂ. ਨੋ ਵਿਦਹੇਤਿ ਨਪ੍ਪਯੋਜੇਯ੍ਯ. ਵਿਰੁਤਨ੍ਤਿ ਮਿਗਾਦੀਨਂ ਵਸ੍ਸਿਤਂ. ਪੇਸੁਣਿਯਨ੍ਤਿ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ. ਕਯਵਿਕ੍ਕਯੇਤਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਞ੍ਚਨਾਵਸੇਨ ਵਾ ਉਦਯਪਤ੍ਥਨਾਵਸੇਨ ਵਾ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ. ਉਪਵਾਦਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਉਪਵਾਦਕਰੇ ਕਿਲੇਸੇ ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨਿ ਪਰੇਹਿ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਉਪਵਾਦਂ ਨ ਜਨੇਯ੍ਯ. ਗਾਮੇ ਚ ਨਾਭਿਸਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਗਾਮੇ ਚ ਗਿਹਿਸਂਸਗ੍ਗਾਦੀਹਿ ਨਾਭਿਸਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਲਾਭਕਮ੍ਯਾ ਜਨਂ ਨ ਲਪਯੇਯ੍ਯਾਤਿ ਲਾਭਕਾਮਤਾਯ ਜਨਂ ਨਾਲਪਯੇਯ੍ਯ. ਪਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ, ਤਦਤ੍ਥਂ ਵਾ ਪਯੋਜਿਤਂ.

੯੩੮-੯. ਮੋਸਵਜ੍ਜੇ ਨ ਨੀਯੇਥਾਤਿ ਮੁਸਾਵਾਦੇ ਨ ਨੀਯੇਥ. ਜੀਵਿਤੇਨਾਤਿ ਜੀਵਿਕਾਯ. ਸੁਤ੍ਵਾ ਰੁਸਿਤੋ ਬਹੁਂ ਵਾਚਂ, ਸਮਣਾਨਂ ਵਾ ਪੁਥੁਜਨਾਨਨ੍ਤਿ ਰੁਸਿਤੋ ਘਟ੍ਟਿਤੋ ਪਰੇਹਿ ਤੇਸ ਸਮਣਾਨਂ ਵਾ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦਿਭੇਦਾਨਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਪੁਥੁਜਨਾਨਂ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਅਨਿਟ੍ਠਵਾਚਂ ਸੁਤ੍ਵਾ. ਨ ਪਟਿਵਜ੍ਜਾਤਿ ਨ ਪਟਿਵਦੇਯ੍ਯ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਨ ਹਿ ਸਨ੍ਤੋ ਪਟਿਸੇਨਿਕਰੋਨ੍ਤਿ.

੯੪੦. ਏਤਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਞਤ੍ਵਾ. ਵਿਚਿਨਨ੍ਤਿ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ. ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਂ ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਂ ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਞਤ੍ਵਾ.

੯੪੧. ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਨਪ੍ਪਮਜ੍ਜੇਇਤਿ ਚੇ – ਅਭਿਭੂ ਹਿ ਸੋਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਭੂਤਿ ਰੂਪਾਦੀਨਂ ਅਭਿਭਵਿਤਾ. ਅਨਭਿਭੂਤੋਤਿ ਤੇਹਿ ਅਨਭਿਭੂਤੋ. ਸਕ੍ਖਿਧਮ੍ਮਮਨੀਤਿਹਮਦਸ੍ਸੀਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਮੇਵ ਅਨੀਤਿਹਂ ਧਮ੍ਮਮਦ੍ਦਕ੍ਖਿ. ਸਦਾ ਨਮਸ੍ਸਮਨੁਸਿਕ੍ਖੇਤਿ ਸਦਾ ਨਮਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾਯੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਕੇਵਲਂ ਪਨ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਚਕ੍ਖੂਹਿ ਨੇਵ ਲੋਲੋ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰੋ, ‘‘ਅਨ੍ਨਾਨਮਥੋ ਪਾਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਹਿ ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪਮੁਖੇਨ ਪਚ੍ਚਯਪਟਿਸੇਵਨਸੀਲਂ, ਮੇਥੁਨਮੋਸਵਜ੍ਜਪੇਸੁਣਿਯਾਦੀਹਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲਂ, ‘‘ਆਥਬ੍ਬਣਂ ਸੁਪਿਨਂ ਲਕ੍ਖਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਹਿ ਆਜੀਵਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਂ, ‘‘ਝਾਯੀ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮਾਧਿ, ‘‘ਵਿਚਿਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਞ੍ਞਾ, ‘‘ਸਦਾ ਸਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪੁਨ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾ, ‘‘ਅਥ ਆਸਨੇਸੁ ਸਯਨੇਸੁ, ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯ, ਨਿਦ੍ਦਂ ਨ ਬਹੁਲੀਕਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾਨਂ ਉਪਕਾਰਾਪਕਾਰਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਵਿਨੋਦਨਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨੀਤਿ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਨਿਮ੍ਮਿਤਸ੍ਸ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪਟਿਪਦਂ ਵਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪੁਰਾਭੇਦਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸੋਯੇਵਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਤੁਵਟਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੫. ਅਤ੍ਤਦਣ੍ਡਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੯੪੨. ਅਤ੍ਤਦਣ੍ਡਾ ਭਯਂ ਜਾਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਦਣ੍ਡਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਯੋ ਸੋ ਸਮ੍ਮਾਪਰਿਬ੍ਬਾਜਨੀਯਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਯ ਸਾਕਿਯਕੋਲਿਯਾਨਂ ਉਦਕਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਕਲਹੋ ਵਣ੍ਣਿਤੋ, ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ‘‘ਞਾਤਕਾ ਕਲਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਹਨ੍ਦ ਨੇ ਵਾਰੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸੇਨਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਠਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਗਾਥਾਯਤ੍ਥੋ – ਯਂ ਲੋਕਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਂ ਵਾ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਂ ਵਾ ਭਯਂ ਜਾਤਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਤਦਣ੍ਡਾ ਭਯਂ ਜਾਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਕਾਰਣਾ ਜਾਤਂ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਜਨਂ ਪਸ੍ਸਥ ਮੇਧਗਂ, ਇਮਂ ਸਾਕਿਯਾਦਿਜਨਂ ਪਸ੍ਸਥ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਮੇਧਗਂ ਹਿਂਸਕਂ ਬਾਧਕਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਤਂ ਪਟਿਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ ਜਨਂ ਪਰਿਭਾਸਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨੇਨ ਤਸ੍ਸ ਸਂਵੇਗਂ ਜਨੇਤੁਂ ਆਹ ‘‘ਸਂਵੇਗਂ ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਥਾ ਸਂਵਿਜਿਤਂ ਮਯਾ’’ਤਿ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਨੇਵ ਸਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੯੪੩. ਇਦਾਨਿ ਯਥਾਨੇਨ ਸਂਵਿਜਿਤਂ, ਤਂ ਪਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਫਨ੍ਦਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਫਨ੍ਦਮਾਨਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦੀਹਿ ਕਮ੍ਪਮਾਨਂ. ਅਪ੍ਪੋਦਕੇਤਿ ਅਪ੍ਪਉਦਕੇ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਹਿ ਬ੍ਯਾਰੁਦ੍ਧੇ ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਨਾਨਾਸਤ੍ਤੇ ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧੇ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਮਂ ਭਯਮਾਵਿਸੀਤਿ ਮਂ ਭਯਂ ਪਵਿਟ੍ਠਂ.

੯੪੪. ਸਮਨ੍ਤਮਸਾਰੋ ਲੋਕੋਤਿ ਨਿਰਯਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਲੋਕੋ ਅਸਾਰੋ ਨਿਚ੍ਚਸਾਰਾਦਿਰਹਿਤੋ. ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ ਸਮੇਰਿਤਾਤਿ ਸਬ੍ਬਾ ਦਿਸਾ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਯ ਕਮ੍ਪਿਤਾ. ਇਚ੍ਛਂ ਭਵਨਮਤ੍ਤਨੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਤਾਣਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੋ. ਨਾਦ੍ਦਸਾਸਿਂ ਅਨੋਸਿਤਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਠਾਨਂ ਜਰਾਦੀਹਿ ਅਨਜ੍ਝਾਵੁਤ੍ਥਂ ਨਾਦ੍ਦਕ੍ਖਿਂ.

੯੪੫. ਓਸਾਨੇਤ੍ਵੇਵ ਬ੍ਯਾਰੁਦ੍ਧੇ, ਦਿਸ੍ਵਾ ਮੇ ਅਰਤੀ ਅਹੂਤਿ ਯੋਬ੍ਬਞ੍ਞਾਦੀਨਂ ਓਸਾਨੇ ਏਵ ਅਨ੍ਤਗਮਕੇ ਏਵ ਵਿਨਾਸਕੇ ਏਵ ਜਰਾਦੀਹਿ ਬ੍ਯਾਰੁਦ੍ਧੇ ਆਹਤਚਿਤ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਰਤਿ ਮੇ ਅਹੋਸਿ. ਅਥੇਤ੍ਥ ਸਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਅਥ ਏਤੇਸੁ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਰਾਗਾਦਿਸਲ੍ਲਂ. ਹਦਯਨਿਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਨਿਸ੍ਸਿਤਂ.

੯੪੬. ‘‘ਕਥਂਆਨੁਭਾਵਂ ਸਲ੍ਲ’’ਨ੍ਤਿ ਚੇ – ਯੇਨ ਸਲ੍ਲੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣੋਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ ਵਿਧਾਵਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਦਿਸਾਪਿ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਦਿਦਿਸਾਵਿਦਿਸਾਪਿ ਧਾਵਤਿ. ਤਮੇਵ ਸਲ੍ਲਮਬ੍ਬੁਯ੍ਹ, ਨ ਧਾਵਤਿ ਨ ਸੀਦਤੀਤਿ ਤਮੇਵ ਸਲ੍ਲਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਤਾ ਚ ਦਿਸਾ ਨ ਧਾਵਤਿ, ਚਤੁਰੋਘੇ ਚ ਨ ਸੀਦਤੀਤਿ.

੯੪੭. ਏਵਂਮਹਾਨੁਭਾਵੇਨ ਸਲ੍ਲੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣੇਸ੍ਵਪਿ ਚ ਸਤ੍ਤੇਸੁ – ਤਤ੍ਥ ਸਿਕ੍ਖਾਨੁਗੀਯਨ੍ਤਿ, ਯਾਨਿ ਲੋਕੇ ਗਧਿਤਾਨੀਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯੇ ਲੋਕੇ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ ਪਟਿਲਾਭਾਯ ਗਿਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਧਿਤਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਚਿਰਕਾਲਾਸੇਵਿਤਤ੍ਤਾ ਵਾ ‘‘ਗਧਿਤਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥਿਸਿਕ੍ਖਾਦਿਕਾ ਅਨੇਕਾ ਸਿਕ੍ਖਾ ਕਥੀਯਨ੍ਤਿ ਉਗ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਵਾ. ਪਸ੍ਸਥ ਯਾਵ ਪਮਤ੍ਤੋ ਵਾਯਂ ਲੋਕੋ, ਯਤੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਤੇਸੁ ਵਾ ਗਧਿਤੇਸੁ ਤਾਸੁ ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਸੁ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਨ ਸਿਯਾ, ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਦਸ੍ਸਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਾਮੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇਵ ਸਿਕ੍ਖੇਤਿ.

੯੪੮. ਇਦਾਨਿ ਯਥਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਯ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਚ੍ਚੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਚ੍ਚੋਤਿ ਵਾਚਾਸਚ੍ਚੇਨ ਞਾਣਸਚ੍ਚੇਨ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚੇਨ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਰਿਤ੍ਤਪੇਸੁਣੋਤਿ ਪਹੀਨਪੇਸੁਣੋ. ਵੇਵਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ.

੯੪੯. ਨਿਦ੍ਦਂ ਤਨ੍ਦਿਂ ਸਹੇ ਥੀਨਨ੍ਤਿ ਪਚਲਾਯਿਕਞ੍ਚ ਕਾਯਾਲਸਿਯਞ੍ਚ ਚਿਤ੍ਤਾਲਸਿਯਞ੍ਚਾਤਿ ਇਮੇ ਤਯੋ ਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਭਵੇਯ੍ਯ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਨਸੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ.

੯੫੦-੫੧. ਸਾਹਸਾਤਿ ਰਤ੍ਤਸ੍ਸ ਰਾਗਚਰਿਯਾਦਿਭੇਦਾ ਸਾਹਸਕਰਣਾ. ਪੁਰਾਣਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤੀਤਰੂਪਾਦਿਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦੇਯ੍ਯ. ਨਵੇਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ. ਹਿਯ੍ਯਮਾਨੇਤਿ ਵਿਨਸ੍ਸਮਾਨੇ. ਆਕਾਸਂ ਨ ਸਿਤੋ ਸਿਯਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਤਣ੍ਹਾ ਹਿ ਰੂਪਾਦੀਨਂ ਆਕਾਸਨਤੋ ‘‘ਆਕਾਸੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੯੫੨. ‘‘ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਆਕਾਸਂ ਨ ਸਿਤੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿ ਚੇ – ‘‘ਗੇਧਂ ਬ੍ਰੂਮੀ’’ਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਅਹਞ੍ਹਿ ਇਮਂ ਆਕਾਸਸਙ੍ਖਾਤਂ ਤਣ੍ਹਂ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਗਿਜ੍ਝਨਤੋ ਗੇਧਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ‘‘ਗੇਧੋ’’ਤਿ ਵਦਾਮਿ. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ – ਅਵਹਨਨਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਓਘੋ’’ਤਿ ਚ ਆਜਵਨਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਆਜਵ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ‘‘ਇਦਂ ਮਯ੍ਹਂ, ਇਦਂ ਮਯ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿ ਜਪ੍ਪਕਾਰਣਤੋ ‘‘ਜਪ੍ਪਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਦੁਮ੍ਮੁਞ੍ਚਨਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਆਰਮ੍ਮਣ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਕਮ੍ਪਕਰਣੇਨ ‘‘ਪਕਮ੍ਪਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਬ੍ਰੂਮਿ, ਏਸਾ ਚ ਲੋਕਸ੍ਸ ਪਲਿਬੋਧਟ੍ਠੇਨ ਦੁਰਤਿਕ੍ਕਮਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਚ ਕਾਮਪਙ੍ਕੋ ਦੁਰਚ੍ਚਯੋਤਿ. ‘‘ਆਕਾਸਂ ਨ ਸਿਤੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਵਾ ‘‘ਕਿਮੇਤਂ ਆਕਾਸ’’ਨ੍ਤਿ ਚੇ? ਗੇਧਂ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਪਦਯੋਜਨਾ – ਆਕਾਸਨ੍ਤਿ ਗੇਧਂ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ. ਤਥਾ ਯ੍ਵਾਯਂ ਮਹੋਘੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਂ ਬ੍ਰੂਮਿ, ਆਜਵਂ ਬ੍ਰੂਮਿ, ਜਪ੍ਪਨਂ ਬ੍ਰੂਮਿ, ਪਕਮ੍ਪਨਂ ਬ੍ਰੂਮਿ, ਯ੍ਵਾਯਂ ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ ਕਾਮਪਙ੍ਕੋ ਦੁਰਚ੍ਚਯੋ, ਤਂ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ.

੯੫੩. ਏਵਮੇਤਂ ਗੇਧਾਦਿਪਰਿਯਾਯਂ ਆਕਾਸਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ – ਸਚ੍ਚਾ ਅਵੋਕ੍ਕਮ੍ਮਾਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਾ ਤਿਵਿਧਾਪਿ ਸਚ੍ਚਾ ਅਵੋਕ੍ਕਮ੍ਮ ਮੋਨੇਯ੍ਯਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮੁਨੀਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਲੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਸ ਵੇ ਏਵਰੂਪੋ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.

੯੫੪. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ – ਸ ਵੇ ਵਿਦ੍ਵਾਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਞਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਨਯੇਨ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਂ ਞਤ੍ਵਾ. ਸਮ੍ਮਾ ਸੋ ਲੋਕੇ ਇਰਿਯਾਨੋਤਿ ਅਸਮ੍ਮਾਇਰਿਯਨਕਰਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਹਾਨਾ ਸਮ੍ਮਾ ਸੋ ਲੋਕੇ ਇਰਿਯਮਾਨੋ.

੯੫੫. ਏਵਂ ਅਪਿਹੇਨ੍ਤੋ ਚ – ਯੋਧ ਕਾਮੇਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਵਿਧਂ ਸਙ੍ਗਞ੍ਚ ਯੋ ਅਚ੍ਚਤਰਿ ਨਾਜ੍ਝੇਤੀਤਿ ਨਾਭਿਜ੍ਝਾਯਤਿ.

੯੫੬. ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਮ੍ਹੇਸੁਪਿ ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਹੋਤੁਮਿਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਵਦਾਮਿ – ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇਤਿ ਅਤੀਤੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਧਮ੍ਮਂ ਕਿਲੇਸਜਾਤਂ ਅਤੀਤਕਮ੍ਮਞ੍ਚ. ਪਚ੍ਛਾ ਤੇ ਮਾਹੁ ਕਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਧਮ੍ਮਂ ਰਾਗਾਦਿਕਿਞ੍ਚਨਂ ਮਾਹੁ. ਮਜ੍ਝੇ ਚੇ ਨੋ ਗਹੇਸ੍ਸਸੀਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਰੂਪਾਦਿਧਮ੍ਮੇਪਿ ਨ ਗਹੇਸ੍ਸਸਿ ਚੇ.

੯੫੭. ਏਵਂ ‘‘ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਚਰਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਰਹਤੋ ਥੁਤਿਵਸੇਨ ਇਤੋ ਪਰਾ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਸੋਤਿ ਗਾਥਾਯ ਮਮਾਯਿਤਨ੍ਤਿ ਮਮਤ੍ਤਕਰਣਂ, ‘‘ਮਮ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁ. ਅਸਤਾ ਚ ਨ ਸੋਚਤੀਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਕਾਰਣਾ ਅਸਨ੍ਤਕਾਰਣਾ ਨ ਸੋਚਤਿ. ਨ ਜੀਯਤੀਤਿ ਜਾਨਿਮ੍ਪਿ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ.

੯੫੮-੯. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ – ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਾਦਿਧਮ੍ਮਜਾਤਂ. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ – ਅਨਿਟ੍ਠੁਰੀਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਅਨਿਟ੍ਠੁਰੀਤਿ ਅਨਿਸ੍ਸੁਕੀ. ‘‘ਅਨਿਦ੍ਧੁਰੀ’’ਤਿਪਿ ਕੇਚਿ ਪਠਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਧੀ ਸਮੋਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਮੋ, ਉਪੇਕ੍ਖਕੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯੋ ਸੋ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਮੇ’’ਤਿ ਨ ਸੋਚਤਿ, ਤਮਹਂ ਅਵਿਕਮ੍ਪਿਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਅਨਿਟ੍ਠੁਰੀ ਅਨਨੁਗਿਦ੍ਧੋ ਅਨੇਜੋ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਮੋਤਿ ਇਮਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮਾਨਿਸਂਸਂ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ.

੯੬੦. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ – ਅਨੇਜਸ੍ਸਾਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਸਙ੍ਖਤੀਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਦੀਸੁ ਯੋ ਕੋਚਿ ਸਙ੍ਖਾਰੋ. ਸੋ ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਨਿਸਙ੍ਖਰਿਯਤਿ ਨਿਸਙ੍ਖਰੋਤਿ ਵਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਨਿਸਙ੍ਖਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵਿਯਾਰਮ੍ਭਾਤਿ ਵਿਵਿਧਾ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਕਾ ਆਰਮ੍ਭਾ. ਖੇਮਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਬ੍ਬਧੀਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਭਯਮੇਵ ਪਸ੍ਸਤਿ.

੯੬੧. ਏਵਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਨ ਸਮੇਸੂਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਨ ਵਦਤੇਤਿ ‘‘ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਮਾਨਵਸੇਨ ਸਮੇਸੁਪਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨ ਵਦਤਿ ਓਮੇਸੁਪਿ ਉਸ੍ਸੇਸੁਪਿ. ਨਾਦੇਤਿ ਨ ਨਿਰਸ੍ਸਤੀਤਿ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਕਞ੍ਚਿ ਧਮ੍ਮਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ; ਨ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਤਿ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਏਵਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਸਾਕਿਯਕੁਮਾਰਾ ਚ ਕੋਲਿਯਕੁਮਾਰਾ ਚ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੁਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ, ਤੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਮਹਾਵਨਂ ਪਾਵਿਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਅਤ੍ਤਦਣ੍ਡਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੬. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੯੬੨. ਨ ਮੇ ਦਿਟ੍ਠੋਤਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਥੇਰਪਞ੍ਹਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਇਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ – ਰਾਜਗਹਕਸ੍ਸ ਸੇਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਚਨ੍ਦਨਘਟਿਕਾਯ ਪਟਿਲਾਭਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਾਯ ਚਨ੍ਦਨਘਟਿਕਾਯ ਕਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਕਾਸੇ ਉਸ੍ਸਾਪਨਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਪਿਣ੍ਡੋਲਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸ੍ਸ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਪਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਸਾਵਕਾਨਂ ਇਦ੍ਧਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ, ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮਤਾ, ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਕਰਣਂ, ਭਗਵਤੋ ਸਾਵਤ੍ਥਿਗਮਨਂ, ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨੁਬਨ੍ਧਨਂ, ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਪਸੇਨਦਿਨੋ ਬੁਦ੍ਧੂਪਗਮਨਂ ਕਣ੍ਡਮ੍ਬਪਾਤੁਭਾਵੋ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਰਿਸਾਨਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਜਯਤ੍ਥਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਕਰਣੁਸ੍ਸੁਕ੍ਕਨਿਵਾਰਣਂ, ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਕਰਣਂ, ਕਤਪਾਟਿਹਾਰਿਯਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨਗਮਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਤੇਮਾਸਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ, ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰੇਨ ਯਾਚਿਤਸ੍ਸ ਦੇਵਲੋਕਤੋ ਸਙ੍ਕਸ੍ਸਨਗਰੇ ਓਰੋਹਣਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰੇ ਚ ਜਾਤਕਾਨਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਦੇਵਤਾਹਿ ਪੂਜਿਯਮਾਨੋ ਭਗਵਾ ਮਜ੍ਝੇ ਮਣਿਮਯੇਨ ਸੋਪਾਨੇਨ ਸਙ੍ਕਸ੍ਸਨਗਰੇ ਓਰੁਯ੍ਹ ਸੋਪਾਨਕਲ਼ੇਵਰੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ –

‘‘ਯੇ ਝਾਨਪ੍ਪਸੁਤਾ ਧੀਰਾ, ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮੂਪਸਮੇ ਰਤਾ;

ਦੇਵਾਪਿ ਤੇਸਂ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਤੀਮਤ’’ਨ੍ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੧੮੧) –

ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਧਮ੍ਮਪਦਗਾਥਾਯ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਯ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸੋਪਾਨਕਲ਼ੇਵਰੇ ਠਿਤਂ ਪਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਵਨ੍ਦਿ, ਤਤੋ ਉਪ੍ਪਲਵਣ੍ਣਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ, ਅਥਾਪਰੋ ਜਨਕਾਯੋ. ਤਤ੍ਰ ਭਗਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਮਿਸ੍ਸਂ ਪਰਿਸਤਿ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਪਾਕਟੋ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਨਾ, ਪੁਣ੍ਣੋ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਤ੍ਤੇਨ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਂ ਪਨਾਯਂ ਪਰਿਸਾ ਨ ਕੇਨਚਿ ਗੁਣੇਨ ਏਵਂ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਜਾਨਾਤਿ, ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਗੁਣੇਨ ਪਕਾਸੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਥੇਰਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਥੇਰੋ ਭਗਵਤਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਪਞ੍ਹਂ, ਸੇਕ੍ਖਪਞ੍ਹਂ, ਅਸੇਕ੍ਖਪਞ੍ਹਞ੍ਚ, ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ. ਤਦਾ ਨਂ ਜਨੋ ‘‘ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਾਸਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ‘‘ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਨ ਇਦਾਨੇਵ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਗ੍ਗੋ, ਅਤੀਤੇਪਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਜਾਤਕਂ ਆਨੇਸਿ.

ਅਤੀਤੇ ਪਰੋਸਹਸ੍ਸਾ ਇਸਯੋ ਵਨਮੂਲਫਲਾਹਾਰਾ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇ ਵਸਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਆਬਾਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਉਪਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਜੇਟ੍ਠਨ੍ਤੇਵਾਸੀ ‘‘ਸਪ੍ਪਾਯਭੇਸਜ੍ਜਂ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਆਚਰਿਯਂ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਉਪਟ੍ਠਹਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਪਥਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਗਤੇਯੇਵ ਆਚਰਿਯੋ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਤਂ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਕਾਲਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਮਾਰਬ੍ਭ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਸੋ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ – ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਨੋ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮੋ’’ਤਿ ਅਗ੍ਗਹੇਸੁਂ. ਅਥ ਜੇਟ੍ਠਨ੍ਤੇਵਾਸੀ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਆਦਾਯ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਂ ਕਾਲਕਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯਂ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਆਮ ਪੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਾ, ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ ਆਹ, ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਚਰਿਯੇਨ ਅਧਿਗਤਨ੍ਤਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਆਚਰਿਯੋ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਪਵੇਦੇਸਿ, ਸਕ੍ਕਾਤਬ੍ਬੋ ਆਚਰਿਯੋਤਿ.

‘‘ਪਰੋਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਸਮਾਗਤਾਨਂ,

ਕਨ੍ਦੇਯ੍ਯੁਂ ਤੇ ਵਸ੍ਸਸਤਂ ਅਪਞ੍ਞਾ;

ਏਕੋਪਿ ਸੇਯ੍ਯੋ ਪੁਰਿਸੋ ਸਪਞ੍ਞੋ,

ਯੋ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਵਿਜਾਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੧.੯੯);

ਕਥਿਤੇ ਚ ਪਨ ਭਗਵਤਾ ਜਾਤਕੇ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਮਤ੍ਥਾਯ ਸਪ੍ਪਾਯਸੇਨਾਸਨਗੋਚਰਸੀਲਵਤਾਦੀਨਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ‘‘ਨ ਮੇ ਦਿਟ੍ਠੋ ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ’’ਤਿ ਇਮਂ ਥੁਤਿਗਾਥਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ. ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਤਤੋ ਪਰਾ ਸੇਸਗਾਥਾਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਤਿ ਇਤੋ ਸਙ੍ਕਸ੍ਸਨਗਰੇ ਓਤਰਣਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ. ਵਗ੍ਗੁਵਦੋਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਵਦੋ. ਤੁਸਿਤਾ ਗਣਿਮਾਗਤੋਤਿ ਤੁਸਿਤਕਾਯਾ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਂ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਤੁਸਿਤਾ ਆਗਤੋ, ਗਣਾਚਰਿਯਤ੍ਤਾ ਗਣੀ. ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਵਾ ਤੁਸਿਤਸਙ੍ਖਾਤਾ ਦੇਵਲੋਕਾ ਗਣਿਂ ਆਗਤੋ ਤੁਸਿਤਾਨਂ ਵਾ ਅਰਹਨ੍ਤਾਨਂ ਗਣਿਂ ਆਗਤੋਤਿ.

੯੬੩. ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਯਥਾ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਵਿਯ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਯਥਾ ਵਾ ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਤਚ੍ਛਤੋ ਅਵਿਪਰੀਤਤੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾਤਿ ਉਤ੍ਤਮਚਕ੍ਖੁ. ਏਕੋਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤਾਦੀਹਿ ਏਕੋ. ਰਤਿਨ੍ਤਿ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਰਤਿਆਦਿਂ.

੯੬੪. ਤਤਿਯਗਾਥਾਯ ਬਹੂਨਮਿਧ ਬਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਇਧ ਬਹੂਨਂ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦੀਨਂ ਸਿਸ੍ਸਾਨਂ. ਸਿਸ੍ਸਾ ਹਿ ਆਚਰਿਯੇ ਪਟਿਬਦ੍ਧਵੁਤ੍ਤਿਤ੍ਤਾ ‘‘ਬਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਤੋਮ੍ਹਿ, ਅਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਵਾ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਨਂ, ਪਞ੍ਹੇਨ ਅਤ੍ਥਿ ਆਗਮਨਂ ਵਾਤਿ.

੯੬੫. ਚਤੁਤ੍ਥਗਾਥਾਯ ਵਿਜਿਗੁਚ੍ਛਤੋਤਿ ਜਾਤਿਆਦੀਹਿ ਅਟ੍ਟੀਯਤੋ ਰਿਤ੍ਤਮਾਸਨਨ੍ਤਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ. ਪਬ੍ਬਤਾਨਂ ਗੁਹਾਸੁ ਵਾਤਿ ਪਬ੍ਬਤਗੁਹਾਸੁ ਵਾ ਰਿਤ੍ਤਮਾਸਨਂ ਭਜਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ.

੯੬੬. ਪਞ੍ਚਮਗਾਥਾਯ ਉਚ੍ਚਾਵਚੇਸੂਤਿ ਹੀਨਪਣੀਤੇਸੁ. ਸਯਨੇਸੂਤਿ ਵਿਹਾਰਾਦੀਸੁ ਸੇਨਾਸਨੇਸੁ. ਕੀਵਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਭੇਰਵਾਤਿ ਕਿਤ੍ਤਕਾ ਤਤ੍ਥ ਭਯਕਾਰਣਾ. ‘‘ਕੁਵਨ੍ਤੋ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਕੂਜਨ੍ਤੋਤਿ ਚਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਪਨ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ ਸਨ੍ਧਿਯਤਿ.

੯੬੭. ਛਟ੍ਠਗਾਥਾਯ ਕਤੀ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਤਿ ਕਿਤ੍ਤਕਾ ਉਪਦ੍ਦਵਾ. ਅਗਤਂ ਦਿਸਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਅਗਤਪੁਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਅਗਤਂ ਤਥਾ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਤੋ ਦਿਸਾ ਚਾਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਗਤਂ ਦਿਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਭਿਸਮ੍ਭਵੇਤਿ ਅਭਿਭਵੇਯ੍ਯ. ਪਨ੍ਤਮ੍ਹੀਤਿ ਪਰਿਯਨ੍ਤੇ.

੯੬੮-੯. ਸਤ੍ਤਮਗਾਥਾਯ ਕ੍ਯਾਸ੍ਸ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਯੋ ਅਸ੍ਸੂਤਿ ਕੀਦਿਸਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਾਨਿ ਅਸ੍ਸੁ. ਅਟ੍ਠਮਗਾਥਾਯ ਏਕੋਦਿ ਨਿਪਕੋਤਿ ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ.

੯੭੦. ਏਵਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੇਨ ਤੀਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਥੋਮੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਗਾਥਾਹਿ – ਪਞ੍ਚਸਤਾਨਂ ਸਿਸ੍ਸਾਨਮਤ੍ਥਾਯ ਸੇਨਾਸਨਗੋਚਰਸੀਲਵਤਾਦੀਨਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਭਗਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ‘‘ਵਿਜਿਗੁਚ੍ਛਮਾਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਮਾਰਦ੍ਧੋ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਤਾਵਤ੍ਥੋ – ਜਾਤਿਆਦੀਹਿ ਵਿਜਿਗੁਚ੍ਛਮਾਨਸ੍ਸ ਰਿਤ੍ਤਾਸਨਂ ਸਯਨਂ ਸੇਵਤੋ ਚੇ ਸਮ੍ਬੋਧਿਕਾਮਸ੍ਸ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਯਦਿਦਂ ਫਾਸੁ ਯੋ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ ਯਥਾਨੁਧਮ੍ਮਂ ਯੋ ਚ ਅਨੁਧਮ੍ਮੋ, ਤਂ ਤੇ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ ਯਥਾ ਪਜਾਨਂ ਯਥਾ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਵਦਾਮੀਤਿ.

੯੭੧. ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਯ ਪਰਿਯਨ੍ਤਚਾਰੀਤਿ ਸੀਲਾਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਪਰਿਯਨ੍ਤੇਸੁ ਚਰਮਾਨੋ. ਡਂਸਾਧਿਪਾਤਾਨਨ੍ਤਿ ਪਿਙ੍ਗਲਮਕ੍ਖਿਕਾਨਞ੍ਚ ਸੇਸਮਕ੍ਖਿਕਾਨਞ੍ਚ. ਸੇਸਮਕ੍ਖਿਕਾ ਹਿ ਤਤੋ ਤਤੋ ਅਧਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਖਾਦਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਧਿਪਾਤਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਫਸ੍ਸਾਨਨ੍ਤਿ ਚੋਰਾਦਿਫਸ੍ਸਾਨਂ.

੯੭੨. ਤਤਿਯਗਾਥਾਯ ਪਰਧਮ੍ਮਿਕਾ ਨਾਮ ਸਤ੍ਤ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਵਜ੍ਜਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਬਾਹਿਰਕਾ. ਕੁਸਲਾਨੁਏਸੀਤਿ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇ ਅਨ੍ਵੇਸਮਾਨੋ.

੯੭੩. ਚਤੁਤ੍ਥਗਾਥਾਯ ਆਤਙ੍ਕਫਸ੍ਸੇਨਾਤਿ ਰੋਗਫਸ੍ਸੇਨ. ਸੀਤਂ ਅਤੁਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਸੀਤਞ੍ਚ ਉਣ੍ਹਞ੍ਚ. ਸੋ ਤੇਹਿ ਫੁਟ੍ਠੋ ਬਹੁਧਾਤਿ ਸੋ ਤੇਹਿ ਆਤਙ੍ਕਾਦੀਹਿ ਅਨੇਕੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਫੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋਪਿ. ਅਨੋਕੋਤਿ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਂ ਅਨੋਕਾਸਭੂਤੋ.

੯੭੪. ਏਵਂ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਵਿਜਿਗੁਚ੍ਛਤੋ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਤੀਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਪੁਟ੍ਠਮਤ੍ਥਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ‘‘ਕ੍ਯਾਸ੍ਸ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਯੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪੁਟ੍ਠਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਥੇਯ੍ਯਂ ਨ ਕਾਰੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਫਸ੍ਸੇਤਿ ਫਰੇਯ੍ਯ. ਯਦਾਵਿਲਤ੍ਤਂ ਮਨਸੋ ਵਿਜਞ੍ਞਾਤਿ ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਵਿਲਤ੍ਤਂ ਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ‘‘ਕਣ੍ਹਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਵਿਨੋਦਯੇਯ੍ਯ.

੯੭੫. ਮੂਲਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਪਲਿਖਞ੍ਞ ਤਿਟ੍ਠੇਤਿ ਤੇਸਂ ਕੋਧਾਤਿਮਾਨਾਨਂ ਯਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਿਕਂ ਮੂਲਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਪਲਿਖਣਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ. ਅਦ੍ਧਾ ਭਵਨ੍ਤੋ ਅਭਿਸਮ੍ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਵਂ ਪਿਯਪ੍ਪਿਯਂ ਅਭਿਭਵਨ੍ਤੋ ਏਕਂਸੇਨੇਵ ਅਭਿਭਵੇਯ੍ਯ, ਨ ਤਤ੍ਰ ਸਿਥਿਲਂ ਪਰਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੯੭੬. ਪਞ੍ਞਂ ਪੁਰਕ੍ਖਤ੍ਵਾਤਿ ਪਞ੍ਞਂ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਕਲ੍ਯਾਣਪੀਤੀਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣਾਯ ਪੀਤਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਚਤੁਰੋ ਸਹੇਥ ਪਰਿਦੇਵਧਮ੍ਮੇਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਗਾਥਾਯ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਪਰਿਦੇਵਨੀਯਧਮ੍ਮੇ ਸਹੇਯ੍ਯ.

੯੭੭. ਕਿਂਸੂ ਅਸਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਕਿਂ ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਕੁਵਂ ਵਾ ਅਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਕੁਹਿਂ ਵਾ ਅਸਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਦੁਕ੍ਖਂ ਵਤ ਸੇਤ੍ਥ ਕ੍ਵਜ੍ਜ ਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਰਤ੍ਤਿਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਸਯਿਂ, ਅਜ੍ਜ ਆਗਮਨਰਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍ਥ ਸਯਿਸ੍ਸਂ. ਏਤੇ ਵਿਤਕ੍ਕੇਤਿ ਏਤੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਨਿਸ੍ਸਿਤੇ ਦ੍ਵੇ, ਸੇਨਾਸਨਨਿਸ੍ਸਿਤੇ ਦ੍ਵੇਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਵਿਤਕ੍ਕੇ. ਅਨਿਕੇਤਚਾਰੀਤਿ ਅਪਲਿਬੋਧਚਾਰੀ ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹਚਾਰੀ.

੯੭੮. ਕਾਲੇਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਕਾਲੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਨ੍ਨਂ ਵਾ ਚੀਵਰਕਾਲੇ ਚੀਵਰਸਙ੍ਖਾਤਂ ਵਸਨਂ ਵਾ ਲਦ੍ਧਾ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਮਤ੍ਤਂ ਸੋ ਜਞ੍ਞਾਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਚ ਪਰਿਭੋਗੇ ਚ ਸੋ ਪਮਾਣਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯ. ਇਧਾਤਿ ਸਾਸਨੇ, ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਮੇਵ ਵਾ ਏਤਂ. ਤੋਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਤੋਸਤ੍ਥਂ, ਏਤਦਤ੍ਥਂ ਮਤ੍ਤਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਤੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤੇਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤੋ. ਯਤਚਾਰੀਤਿ ਸਂਯਤਵਿਹਾਰੋ, ਰਕ੍ਖਿਤਿਰਿਯਾਪਥੋ ਰਕ੍ਖਿਤਕਾਯਵਚੀਮਨੋਦ੍ਵਾਰੋ ਚਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ‘‘ਯਤਿਚਾਰੀ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਸੋਯੇਵਤ੍ਥੋ. ਰੁਸਿਤੋਤਿ ਰੋਸਿਤੋ, ਘਟ੍ਟਿਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੯੭੯. ਝਾਨਾਨੁਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਨੁਪਨ੍ਨੁਪ੍ਪਾਦਨੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਸੇਵਨੇਨ ਚ ਝਾਨੇ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ. ਉਪੇਕ੍ਖਮਾਰਬ੍ਭ ਸਮਾਹਿਤਤ੍ਤੋਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੁਪੇਕ੍ਖਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸਮਾਹਿਤਚਿਤ੍ਤੋ. ਤਕ੍ਕਾਸਯਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਿਯੂਪਛਿਨ੍ਦੇਤਿ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਂ ਤਕ੍ਕਞ੍ਚ, ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਦਿਂ ਤਸ੍ਸ ਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਆਸਯਞ੍ਚ, ਹਤ੍ਥਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਦਿਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਿਯਞ੍ਚ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ.

੯੮੦. ਚੁਦਿਤੋ ਵਚੀਭਿ ਸਤਿਮਾਭਿਨਨ੍ਦੇਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯਾਦੀਹਿ ਵਾਚਾਹਿ ਚੋਦਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਸਤਿਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਂ ਚੋਦਨਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦੇਯ੍ਯ. ਵਾਚਂ ਪਮੁਞ੍ਚੇ ਕੁਸਲਨ੍ਤਿ ਞਾਣਸਮੁਟ੍ਠਿਤਂ ਵਾਚਂ ਪਮੁਞ੍ਚੇਯ੍ਯ. ਨਾਤਿਵੇਲਨ੍ਤਿ ਅਤਿਵੇਲਂ ਪਨ ਵਾਚਂ ਕਾਲਵੇਲਞ੍ਚ ਸੀਲਵੇਲਞ੍ਚ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਨਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚੇਯ੍ਯ. ਜਨਵਾਦਧਮ੍ਮਾਯਾਤਿ ਜਨਵਾਦਕਥਾਯ. ਨ ਚੇਤਯੇਯ੍ਯਾਤਿ ਚੇਤਨਂ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ.

੯੮੧. ਅਥਾਪਰਨ੍ਤਿ ਅਥ ਇਦਾਨਿ ਇਤੋ ਪਰਮ੍ਪਿ. ਪਞ੍ਚ ਰਜਾਨੀਤਿ ਰੂਪਰਾਗਾਦੀਨਿ ਪਞ੍ਚ ਰਜਾਨਿ. ਯੇਸਂ ਸਤੀਮਾ ਵਿਨਯਾਯ ਸਿਕ੍ਖੇਤਿ ਯੇਸਂ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯਨਤ੍ਥਂ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ. ਏਵਂ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਹਿ ਰੂਪੇਸੁ…ਪੇ… ਫਸ੍ਸੇਸੁ ਸਹੇਥ ਰਾਗਂ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਤਿ.

੯੮੨. ਤਤੋ ਸੋ ਤੇਸਂ ਵਿਨਯਾਯ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ – ਏਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਏਤੇਸੂਤਿ ਰੂਪਾਦੀਸੁ. ਕਾਲੇਨ ਸੋ ਸਮ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਵੀਮਂਸਮਾਨੋਤਿ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯ੍ਵਾਯਂ ‘‘ਉਦ੍ਧਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਕਾਲੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਕਾਲੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤੇਨ ਕਾਲੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਂ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਨਯੇਨ ਪਰਿਵੀਮਂਸਮਾਨੋ. ਏਕੋਦਿਭੂਤੋ ਵਿਹਨੇ ਤਮਂ ਸੋਤਿ ਸੋ ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਂ ਮੋਹਾਦਿਤਮਂ ਵਿਹਨੇਯ੍ਯ. ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਸਂਸਯੋ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਤਿਂਸਕੋਟਿਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਞ੍ਚ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ ਚ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਵਗ੍ਗੋ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਨਯਤੋ, ਨਾਮੇਨ

ਅਟ੍ਠਕਵਗ੍ਗੋਤਿ.

੫. ਪਾਰਾਯਨਵਗ੍ਗੋ

ਵਤ੍ਥੁਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੯੮੩. ਕੋਸਲਾਨਂ ਪੁਰਾ ਰਮ੍ਮਾਤਿ ਪਾਰਾਯਨਵਗ੍ਗਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਗਾਥਾ. ਤਾਸਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ – ਅਤੀਤੇ ਕਿਰ ਬਾਰਾਣਸਿਵਾਸੀ ਏਕੋ ਰੁਕ੍ਖਵਡ੍ਢਕੀ ਸਕੇ ਆਚਰਿਯਕੇ ਅਦੁਤਿਯੋ, ਤਸ੍ਸ ਸੋਲ਼ਸ ਸਿਸ੍ਸਾ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਸਹਸ੍ਸਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾ. ਏਵਂ ਤੇ ਸਤ੍ਤਰਸਾਧਿਕਸੋਲ਼ਸਸਹਸ੍ਸਾ ਆਚਰਿਯਨ੍ਤੇਵਾਸਿਨੋ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਾ ਪਬ੍ਬਤਸਮੀਪਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰੁਕ੍ਖੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਾਨਾਪਾਸਾਦਵਿਕਤਿਯੋ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕੁਲ੍ਲਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਗਙ੍ਗਾਯ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਸਚੇ ਰਾਜਾ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਰਞ੍ਞੋ, ਏਕਭੂਮਿਕਂ ਵਾ…ਪੇ… ਸਤ੍ਤਭੂਮਿਕਂ ਵਾ ਪਾਸਾਦਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਦੇਨ੍ਤਿ. ਨੋ ਚੇ, ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ ਵਿਕਿਣਿਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਂ ਪੋਸੇਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਨੇਸਂ ਏਕਦਿਵਸਂ ਆਚਰਿਯੋ ‘‘ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਡ੍ਢਕਿਕਮ੍ਮੇਨ ਨਿਚ੍ਚਂ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਤੁਂ, ਦੁਕ੍ਕਰਞ੍ਹਿ ਜਰਾਕਾਲੇ ਏਤਂ ਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਤਾਤਾ, ਉਦੁਮ੍ਬਰਾਦਯੋ, ਅਪ੍ਪਸਾਰਰੁਕ੍ਖੇ ਆਨੇਥਾ’’ਤਿ. ਤੇ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਆਨਯਿਂਸੁ. ਸੋ ਤੇਹਿ ਕਟ੍ਠਸਕੁਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਯਨ੍ਤਂ ਪੂਰੇਸਿ. ਕਟ੍ਠਸਕੁਣੋ ਸੁਪਣ੍ਣਰਾਜਾ ਵਿਯ ਆਕਾਸਂ ਲਙ੍ਘਿਤ੍ਵਾ ਵਨਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸੀਨਂ ਪੁਰਤੋ ਓਰੁਹਿ. ਅਥ ਆਚਰਿਯੋ ਸਿਸ੍ਸੇ ਆਹ – ‘‘ਤਾਤਾ, ਈਦਿਸਾਨਿ ਕਟ੍ਠਵਾਹਨਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਰਜ੍ਜਂ ਗਹੇਤੁਂ, ਤੁਮ੍ਹੇਪਿ, ਤਾਤਾ, ਏਤਾਨਿ ਕਰੋਥ, ਰਜ੍ਜਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਜੀਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਵਡ੍ਢਕਿਸਿਪ੍ਪੇਨ ਜੀਵਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਤਥਾ ਕਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਪਟਿਵੇਦੇਸੁਂ. ਤਤੋ ਨੇ ਆਚਰਿਯੋ ਆਹ – ‘‘ਕਤਮਂ, ਤਾਤਾ, ਰਜ੍ਜਂ ਗਣ੍ਹਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਬਾਰਾਣਸਿਰਜ੍ਜਂ ਆਚਰਿਯਾ’’ਤਿ. ‘‘ਅਲਂ, ਤਾਤਾ, ਮਾ ਏਤਂ ਰੁਚ੍ਚਿ, ਮਯਞ੍ਹਿ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਪਿ ‘ਵਡ੍ਢਕਿਰਾਜਾ ਵਡ੍ਢਕਿਯੁਵਰਾਜਾ’ਤਿ ਵਡ੍ਢਕਿਵਾਦਾ ਨ ਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮ, ਮਹਨ੍ਤੋ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ.

ਤਤੋ ਸਪੁਤ੍ਤਦਾਰਾ ਕਟ੍ਠਵਾਹਨਾਨਿ, ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਸਜ੍ਜਾਵੁਧਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਹਿਮਵਨ੍ਤਾਭਿਮੁਖਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਹਿਮਵਤਿ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਨਿਵੇਸਨੇਯੇਵ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਹਂਸੁ. ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਰਜ੍ਜਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯਂ ਰਜ੍ਜੇ ਅਭਿਸਿਞ੍ਚਿਂਸੁ. ਸੋ ‘‘ਕਟ੍ਠਵਾਹਨੋ ਰਾਜਾ’’ਤਿ ਪਾਕਟੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਮ੍ਪਿ ਨਗਰਂ ਤੇਨ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਕਟ੍ਠਵਾਹਨਨਗਰ’’ਨ੍ਤ੍ਵੇਵ ਨਾਮਂ ਲਭਿ, ਤਥਾ ਸਕਲਰਟ੍ਠਮ੍ਪਿ. ਕਟ੍ਠਵਾਹਨੋ ਰਾਜਾ ਧਮ੍ਮਿਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਥਾ ਯੁਵਰਾਜਾ ਅਮਚ੍ਚਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਚ ਠਪਿਤਾ ਸੋਲ਼ਸ ਸਿਸ੍ਸਾ. ਤਂ ਰਟ੍ਠਂ ਰਞ੍ਞਾ ਚਤੂਹਿ ਸਙ੍ਗਹਵਤ੍ਥੂਹਿ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਮਾਨਂ ਅਤਿਵਿਯ ਇਦ੍ਧਂ ਫੀਤਂ ਨਿਰੁਪਦ੍ਦਵਞ੍ਚ ਅਹੋਸਿ. ਨਾਗਰਾ ਜਾਨਪਦਾ ਰਾਜਾਨਞ੍ਚ ਰਾਜਪਰਿਸਞ੍ਚ ਅਤਿਵਿਯ ਮਮਾਯਿਂਸੁ ‘‘ਭਦ੍ਦਕੋ ਨੋ ਰਾਜਾ ਲਦ੍ਧੋ, ਭਦ੍ਦਿਕਾ ਰਾਜਪਰਿਸਾ’’ਤਿ.

ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸਤੋ ਵਾਣਿਜਾ ਭਣ੍ਡਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਟ੍ਠਵਾਹਨਨਗਰਂ ਆਗਮਂਸੁ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਞ੍ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨਂ ਪਸ੍ਸਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ‘‘ਕੁਤੋ ਆਗਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਬਾਰਾਣਸਿਤੋ ਦੇਵਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਰਞ੍ਞਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਮ ਮਿਤ੍ਤਭਾਵਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਸੋ ਤੇਸਂ ਪਰਿਬ੍ਬਯਂ ਦਤ੍ਵਾ ਗਮਨਕਾਲੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪੁਨ ਆਦਰੇਨ ਵਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ. ਤੇ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਰਾਜਾ ‘‘ਕਟ੍ਠਵਾਹਨਰਟ੍ਠਾ ਆਗਤਾਨਂ ਵਾਣਿਜਕਾਨਂ ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ ਸੁਙ੍ਕਂ ਮੁਞ੍ਚਾਮੀ’’ਤਿ ਭੇਰਿਂ ਚਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਤ੍ਥੁ ਮੇ ਕਟ੍ਠਵਾਹਨੋ ਮਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਦ੍ਵੇਪਿ ਅਦਿਟ੍ਠਮਿਤ੍ਤਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਕਟ੍ਠਵਾਹਨੋਪਿ ਚ ਸਕਨਗਰੇ ਭੇਰਿਂ ਚਰਾਪੇਸਿ – ‘‘ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ ਬਾਰਾਣਸਿਤੋ ਆਗਤਾਨਂ ਵਾਣਿਜਕਾਨਂ ਸੁਙ੍ਕਂ ਮੁਞ੍ਚਾਮਿ, ਪਰਿਬ੍ਬਯੋ ਚ ਨੇਸਂ ਦਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਬਾਰਾਣਸਿਰਾਜਾ ਕਟ੍ਠਵਾਹਨਸ੍ਸ ਲੇਖਂ ਪੇਸੇਸਿ ‘‘ਸਚੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਜਨਪਦੇ ਦਟ੍ਠੁਂ ਵਾ ਸੋਤੁਂ ਵਾ ਅਰਹਰੂਪਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਮ੍ਹੇਪਿ ਦਕ੍ਖਾਪੇਤੁ ਚ ਸਾਵੇਤੁ ਚਾ’’ਤਿ. ਸੋਪਿਸ੍ਸ ਤਥੇਵ ਪਟਿਲੇਖਂ ਪੇਸੇਸਿ. ਏਵਂ ਤੇਸਂ ਕਤਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਸਨ੍ਤਾਨਂ ਕਦਾਚਿ ਕਟ੍ਠਵਾਹਨਸ੍ਸ ਅਤਿਮਹਗ੍ਘਾ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸੁਖੁਮਾ ਕਮ੍ਬਲਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਂਸੁ ਬਾਲਸੂਰਿਯਰਸ੍ਮਿਸਦਿਸਾ ਵਣ੍ਣੇਨ. ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ‘‘ਮਮ ਸਹਾਯਸ੍ਸ ਪੇਸੇਮੀ’’ਤਿ ਦਨ੍ਤਕਾਰੇਹਿ ਅਟ੍ਠ ਦਨ੍ਤਕਰਣ੍ਡਕੇ ਲਿਖਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸੁ ਕਰਣ੍ਡਕੇਸੁ ਤੇ ਕਮ੍ਬਲੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਲਾਖਾਚਰਿਯੇਹਿ ਬਹਿ ਲਾਖਾਗੋਲ਼ਕਸਦਿਸੇ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਪਿ ਲਾਖਾਗੋਲ਼ਕੇ ਸਮੁਗ੍ਗੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਥੇਨ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਮੁਦ੍ਦਿਕਾਯ ਲਞ੍ਛੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਅਮਚ੍ਚੇ ਪੇਸੇਸਿ. ਲੇਖਞ੍ਚ ਅਦਾਸਿ ‘‘ਅਯਂ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰੋ ਨਗਰਮਜ੍ਝੇ ਅਮਚ੍ਚਪਰਿਵੁਤੇਨ ਪੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ.

ਤੇ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਅਦਂਸੁ. ਸੋ ਲੇਖਂ ਵਾਚੇਤ੍ਵਾ ਅਮਚ੍ਚੇ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਮਜ੍ਝੇ ਰਾਜਙ੍ਗਣੇ ਲਞ੍ਛਨਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਲਿਵੇਠਨਂ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਸਮੁਗ੍ਗਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਲਾਖਾਗੋਲ਼ਕੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਮ ਸਹਾਯੋ ਲਾਖਾਗੋਲ਼ਕੇਹਿ ਕੀਲ਼ਨਕਬਾਲਕਾਨਂ ਵਿਯ ਮਯ੍ਹਂ ਲਾਖਾਗੋਲ਼ਕੇ ਪੇਸੇਸੀ’’ਤਿ ਮਙ੍ਕੁ ਹੁਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਲਾਖਾਗੋਲ਼ਕਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਸਨੇ ਪਹਰਿ. ਤਾਵਦੇਵ ਲਾਖਾ ਪਰਿਪਤਿ, ਦਨ੍ਤਕਰਣ੍ਡਕੋ ਵਿਵਰਂ ਦਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇਭਾਗੋ ਅਹੋਸਿ. ਸੋ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਕਮ੍ਬਲਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਇਤਰੇਪਿ ਵਿਵਰਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਤਥੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਏਕਮੇਕੋ ਕਮ੍ਬਲੋ ਦੀਘਤੋ ਸੋਲ਼ਸਹਤ੍ਥੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਅਟ੍ਠਹਤ੍ਥੋ. ਪਸਾਰਿਤੇ ਕਮ੍ਬਲੇ ਰਾਜਙ੍ਗਣਂ ਸੂਰਿਯਪ੍ਪਭਾਯ ਓਭਾਸਿਤਮਿਵ ਅਹੋਸਿ. ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨੋ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯੋ ਵਿਧੁਨਿ, ਚੇਲੁਕ੍ਖੇਪਞ੍ਚ ਅਕਾਸਿ, ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਰਞ੍ਞੋ ਅਦਿਟ੍ਠਸਹਾਯੋ ਕਟ੍ਠਵਾਹਨਰਾਜਾ ਏਵਰੂਪਂ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ ਪੇਸੇਸਿ, ਯੁਤ੍ਤਂ ਏਵਰੂਪਂ ਮਿਤ੍ਤਂ ਕਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਅਹੋਸਿ. ਰਾਜਾ ਵੋਹਾਰਿਕੇ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮੇਕਂ ਕਮ੍ਬਲਂ ਅਗ੍ਘਾਪੇਸਿ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਨਗ੍ਘਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਪਚ੍ਛਾ ਪੇਸੇਨ੍ਤੇਨ ਪਠਮਂ ਪੇਸਿਤਪਣ੍ਣਾਕਾਰਤੋ ਅਤਿਰੇਕਂ ਪੇਸੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਸਹਾਯੇਨ ਚ ਮੇ ਅਨਗ੍ਘੋ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰੋ ਪੇਸਿਤੋ, ਕਿਂ ਨੁ, ਖੋ, ਅਹਂ ਸਹਾਯਸ੍ਸ ਪੇਸੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ? ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਕਸ੍ਸਪੋ ਭਗਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਥ ਰਞ੍ਞੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਵਤ੍ਥੁਤ੍ਤਯਰਤਨਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਉਤ੍ਤਮਰਤਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਵਤ੍ਥੁਤ੍ਤਯਰਤਨਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵਂ ਸਹਾਯਸ੍ਸ ਪੇਸੇਮੀ’’ਤਿ. ਸੋ –

‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਹਿਤਾਯ ਸਬ੍ਬਪਾਣਿਨਂ;

ਧਮ੍ਮੋ ਲੋਕੇ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਸੁਖਾਯ ਸਬ੍ਬਪਾਣਿਨਂ;

ਸਙ੍ਘੋ ਲੋਕੇ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰ’’ਨ੍ਤਿ. –

ਇਮਂ ਗਾਥਂ, ਯਾਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ, ਤਾਵ ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਸੁਵਣ੍ਣਪਟ੍ਟੇ ਜਾਤਿਹਿਙ੍ਗੁਲਕੇਨ ਲਿਖਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਰਤਨਮਯੇ ਸਮੁਗ੍ਗੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਸਮੁਗ੍ਗਂ ਮਣਿਮਯੇ ਸਮੁਗ੍ਗੇ, ਮਣਿਮਯਂ ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਮਯੇ, ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਮਯਂ ਲੋਹਿਤਙ੍ਗਮਯੇ, ਲੋਹਿਤਙ੍ਗਮਯਂ, ਸੁਵਣ੍ਣਮਯੇ, ਸੁਵਣ੍ਣਮਯਂ ਰਜਤਮਯੇ, ਰਜਤਮਯਂ ਦਨ੍ਤਮਯੇ, ਦਨ੍ਤਮਯਂ ਸਾਰਮਯੇ, ਸਾਰਮਯਂ ਸਮੁਗ੍ਗਂ ਪੇਲ਼ਾਯ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪੇਲ਼ਂ ਦੁਸ੍ਸੇਨ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਲਞ੍ਛੇਤ੍ਵਾ ਮਤ੍ਤਵਰਵਾਰਣਂ ਸੋਵਣ੍ਣਦ੍ਧਜਂ ਸੋਵਣ੍ਣਾਲਙ੍ਕਾਰ ਹੇਮਜਾਲਸਞ੍ਛਨ੍ਨਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸੁਪਰਿ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਪੇਲ਼ਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤੇਨ ਧਾਰਿਯਮਾਨੇਨ ਸਬ੍ਬਗਨ੍ਧਪੁਪ੍ਫਾਦੀਹਿ ਪੂਜਾਯ ਕਰਿਯਮਾਨਾਯ ਸਬ੍ਬਤਾਲ਼ਾਵਚਰੇਹਿ ਥੁਤਿਸਤਾਨਿ ਗਾਯਮਾਨੇਹਿ ਯਾਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਜ੍ਜਸੀਮਾ, ਤਾਵ ਮਗ੍ਗਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਨੇਸਿ. ਤਤ੍ਰ ਚ ਠਤ੍ਵਾ ਸਾਮਨ੍ਤਰਾਜੂਨਂ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ ਪੇਸੇਸਿ – ‘‘ਏਵਂ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤੇਹਿ ਅਯਂ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰੋ ਪੇਸੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤੇ ਤੇ ਰਾਜਾਨੋ ਪਟਿਮਗ੍ਗਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਕਟ੍ਠਵਾਹਨਸ੍ਸ ਰਜ੍ਜਸੀਮਾ, ਤਾਵ ਨਯਿਂਸੁ.

ਕਟ੍ਠਵਾਹਨੋਪਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਟਿਮਗ੍ਗਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਪੂਜੇਨ੍ਤੋ ਨਗਰਂ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਅਮਚ੍ਚੇ ਚ ਨਾਗਰੇ ਚ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਙ੍ਗਣੇ ਪਲਿਵੇਠਨਦੁਸ੍ਸਂ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਪੇਲ਼ਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਪੇਲ਼ਾਯ ਸਮੁਗ੍ਗਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਸਮੁਗ੍ਗੇ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਪਟ੍ਟੇ ਲੇਖਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਅਤਿਦੁਲ੍ਲਭਂ ਮਮ ਸਹਾਯੋ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਰਤਨਂ ਪੇਸੇਸੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਸੁਤਪੁਬ੍ਬਂ ਵਤ ਸੁਣਿਮ੍ਹਾ ‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’ਤਿ, ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਞ੍ਚ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਂ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਸੁਣੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਮਚ੍ਚੇ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਸਙ੍ਘਰਤਨਾਨਿ ਕਿਰ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਿ, ਕਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਥਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਇਧੇਵ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਹੋਥ, ਮਯਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ.

ਤਤੋ ਸੋਲ਼ਸਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰਾ ਸੋਲ਼ਸ ਅਮਚ੍ਚਾ ਰਾਜਾਨਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਦਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪੁਨ ਦਸ੍ਸਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਦਿ ਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਆਗਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਨਿਗ੍ਗਤਾ. ਰਞ੍ਞੋ ਪਨ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੋ ਪਚ੍ਛਾ ਰਾਜਾਨਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਾਤ, ਤ੍ਵਂ ਤਤ੍ਥ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਂ ਞਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਮ ਆਰੋਚੇਹੀਤਿ. ਸੋ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਏਕਰਤ੍ਤਿਵਾਸੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਪਤ੍ਤਾ. ਅਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇਸ੍ਵੇਵ ਚ ਤੇਸੁ ਭਗਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ. ਤੇ ‘‘ਕੋ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਕੁਹਿਂ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਸਕਲਵਿਹਾਰਂ ਆਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮੁਖਸਾਵਕੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਤੇ ਨੇਸਂ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿਂਸੁ. ਤੇ ‘‘ਅਹੋ ਦੂਰਦ੍ਧਾਨਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਲਭਿਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ਪਰਿਦੇਵਮਾਨਾ ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕੋਚਿ ਭਗਵਤਾ ਦਿਨ੍ਨਓਵਾਦੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਆਮ, ਉਪਾਸਕਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਰਣਤ੍ਤਯੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ, ਪਞ੍ਚਸੀਲਾਨਿ ਸਮਾਦਾਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਉਪੋਸਥੋ ਉਪਵਸਿਤਬ੍ਬੋ, ਦਾਨਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਂ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯਂ ਅਮਚ੍ਚਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੋ ਪਰਿਭੋਗਧਾਤੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਟ੍ਠਵਾਹਨਰਟ੍ਠਾਭਿਮੁਖੋ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਪਰਿਭੋਗਧਾਤੁ ਨਾਮ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਪਤ੍ਤਚੀਵਰਾਦੀਨਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਕਰਣਂ ਧਮ੍ਮਧਰਂ ਵਿਨਯਧਰਮੇਕਂ ਥੇਰਞ੍ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ, ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਚ ਨਗਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਚ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤ੍ਤੋ ਚਾ’’ਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤਾ ਦਿਨ੍ਨੋਵਾਦਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿ. ਰਾਜਾ ਥੇਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਂ ਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਸਰਣਤ੍ਤਯੇ ਪਞ੍ਚਸੁ ਚ ਨਿਚ੍ਚਸੀਲੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਪੇਤਂ ਉਪੋਸਥਂ ਉਪਵਸਨ੍ਤੋ ਦਾਨਾਦੀਨਿ ਦੇਨ੍ਤੋ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਠਤ੍ਵਾ ਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਤੇਪਿ ਸੋਲ਼ਸਸਹਸ੍ਸਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਾਲਕਿਰਿਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸੇਵ ਰਞ੍ਞੋ ਪਰਿਵਾਰਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਿਂਸੁ.

ਤੇ ਏਕਂ ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰਂ ਦੇਵਲੋਕੇ ਖੇਪੇਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਯੇਵ ਦੇਵਲੋਕਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯੋ ਪਸੇਨਦਿਰਞ੍ਞੋ ਪਿਤੁ ਪੁਰੋਹਿਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਜਾਤੋ ਨਾਮੇਨ ‘‘ਬਾਵਰੀ’’ਤਿ, ਤੀਹਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵੇਦਾਨਂ ਪਾਰਗੂ, ਪਿਤੁਨੋ ਚ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਪੁਰੋਹਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਵਸੇਸਾਪਿ ਸੋਲ਼ਸਾਧਿਕਸੋਲ਼ਸਸਹਸ੍ਸਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਤੇਸੁ ਸੋਲ਼ਸ ਜੇਟ੍ਠਨ੍ਤੇਵਾਸਿਨੋ ਬਾਵਰਿਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਿਪ੍ਪਂ ਉਗ੍ਗਹੇਸੁਂ, ਇਤਰੇ ਸੋਲ਼ਸਸਹਸ੍ਸਾ ਤੇਸਂਯੇਵ ਸਨ੍ਤਿਕੇਤਿ ਏਵਂ ਤੇ ਪੁਨਪਿ ਸਬ੍ਬੇ ਸਮਾਗਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਮਹਾਕੋਸਲਰਾਜਾਪਿ ਕਾਲਮਕਾਸਿ, ਤਤੋ ਪਸੇਨਦਿਂ ਰਜ੍ਜੇ ਅਭਿਸਿਞ੍ਚਿਂਸੁ. ਬਾਵਰੀ ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਰਾਜਾ ਪਿਤਰਾ ਦਿਨ੍ਨਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਭੋਗਂ ਬਾਵਰਿਸ੍ਸ ਅਦਾਸਿ. ਸੋ ਹਿ ਦਹਰਕਾਲੇ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਿਪ੍ਪਂ ਉਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਤਤੋ ਬਾਵਰੀ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮਹਂ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਆਚਰਿਯ, ਤੁਮ੍ਹੇਸੁ ਠਿਤੇਸੁ ਮਮ ਪਿਤਾ ਠਿਤੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ, ਮਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ. ‘‘ਅਲਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਵਾਰੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਾਯਂ ਪਾਤਂ ਮਮ ਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠਾਨੇ ਰਾਜੁਯ੍ਯਾਨੇ ਪਬ੍ਬਜਥਾ’’ਤਿ ਯਾਚਿ. ਆਚਰਿਯੋ ਸੋਲ਼ਸਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੇਹਿ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਸਿਸ੍ਸੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਾਪਸਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜੁਯ੍ਯਾਨੇ ਵਸਿ, ਰਾਜਾ ਚਤੂਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਉਪਟ੍ਠਹਤਿ. ਸਾਯਂ ਪਾਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ.

ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਨੋ ਆਚਰਿਯਂ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਨਗਰਸਮੀਪੇ ਵਾਸੋ ਨਾਮ ਮਹਾਪਲਿਬੋਧੋ, ਵਿਜਨਸਮ੍ਪਾਤਂ ਆਚਰਿਯ ਓਕਾਸਂ ਗਚ੍ਛਾਮ, ਪਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨਵਾਸੋ ਨਾਮ ਬਹੂਪਕਾਰੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਆਚਰਿਯੋ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵਾਰੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵੇਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਕਹਾਪਣਾਨਿ ਦਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਅਮਚ੍ਚੇ ਆਣਾਪੇਸਿ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਇਸਿਗਣੋ ਵਾਸਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਅਸ੍ਸਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਥਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਆਚਰਿਯੋ ਸੋਲ਼ਸਾਧਿਕਸੋਲ਼ਸਸਹਸ੍ਸਜਟਿਲਪਰਿਵੁਤੋ ਅਮਚ੍ਚੇਹਿ ਅਨੁਗ੍ਗਹਮਾਨੋ ਉਤ੍ਤਰਜਨਪਦਾ ਦਕ੍ਖਿਣਜਨਪਦਾਭਿਮੁਖੋ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਮਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਲੇ ਪਾਰਾਯਨਵਗ੍ਗਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨਂ ਆਰੋਪੇਨ੍ਤੋ ਇਮਾ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਕੋਸਲਾਨਂ ਪੁਰਾਤਿ ਕੋਸਲਰਟ੍ਠਸ੍ਸ ਨਗਰਾ, ਸਾਵਤ੍ਥਿਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਅਕਿਞ੍ਚਨਭਾਵਂ, ਪਰਿਗ੍ਗਹੂਪਕਰਣਵਿਵੇਕਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੯੮੪. ਸੋ ਅਸ੍ਸਕਸ੍ਸ ਵਿਸਯੇ, ਅਲ਼ਕਸ੍ਸ ਸਮਾਸਨੇਤਿ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਸ੍ਸਕਸ੍ਸ ਚ ਅਲ਼ਕਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਰਾਜੂਨਂ ਸਮਾਸਨ੍ਨੇ ਵਿਸਯੇ ਆਸਨ੍ਨੇ ਰਟ੍ਠੇ, ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਰਟ੍ਠਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਗੋਧਾਵਰੀ ਕੂਲੇਤਿ ਗੋਧਾਵਰਿਯਾ ਨਦਿਯਾ ਕੂਲੇ. ਯਤ੍ਥ ਗੋਧਾਵਰੀ ਦ੍ਵਿਧਾ ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤਿਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣਂ ਅਨ੍ਤਰਦੀਪਮਕਾਸਿ ਸਬ੍ਬਂ ਕਪਿਟ੍ਠਵਨਸਞ੍ਛਨ੍ਨਂ, ਯਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬੇਸਰਭਙ੍ਗਾਦਯੋ ਵਸਿਂਸੁ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਦੇਸੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸੋ ਕਿਰ ਤਂ ਪਦੇਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਪੁਬ੍ਬਸਮਣਾਲਯੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸਾਰੁਪ੍ਪ’’ਨ੍ਤਿ ਅਮਚ੍ਚਾਨਂ ਨਿਵੇਦੇਸਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ਭੂਮਿਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਅਸ੍ਸਕਰਞ੍ਞੋ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ, ਅਲ਼ਕਰਞ੍ਞੋ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਅਦਂਸੁ. ਤੇ ਤਞ੍ਚ ਪਦੇਸਂ ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਦ੍ਵਿਯੋਜਨਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਪਞ੍ਚਯੋਜਨਮਤ੍ਤਂ ਪਦੇਸਂ ਅਦਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਕਿਰ ਰਜ੍ਜਸੀਮਨ੍ਤਰੇ ਸੋ ਪਦੇਸੋ ਹੋਤਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ਤਤ੍ਥ ਅਸ੍ਸਮਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਤੋ ਚ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਧਨਂ ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗੋਚਰਗਾਮਂ ਨਿਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਅਗਮਂਸੁ. ਉਞ੍ਛੇ ਨ ਚ ਫਲੇਨ ਚਾਤਿ ਉਞ੍ਛਾਚਰਿਯਾਯ ਚ ਵਨਮੂਲਫਲੇਨ ਚ. ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਸ੍ਸੇਵ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਗਾਮੋ ਚ ਵਿਪੁਲੋ ਅਹੂ’’ਤਿ.

੯੮੫. ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਗੋਧਾਵਰੀਕੂਲਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਚੇਤਂ ਸਾਮਿਵਚਨਂ, ਤਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤੋ ਜਾਤੇਨ ਆਯੇਨ, ਮਹਾਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯੀਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ ਕਸਿਕਮ੍ਮਾਦਿਨਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਆਯੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕਾ ਰਞ੍ਞੋ ਅਸ੍ਸਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਮਂਸੁ ‘‘ਸਾਦਿਯਤੁ ਦੇਵੋ ਆਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ‘‘ਨਾਹਂ ਸਾਦਿਯਾਮਿ, ਆਚਰਿਯਸ੍ਸੇਵ ਉਪਨੇਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਆਚਰਿਯੋਪਿ ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਾਨਯਞ੍ਞਂ ਅਕਪ੍ਪਯਿ. ਏਵਂ ਸੋ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ਦਾਨਮਦਾਸਿ.

੯੮੬. ਮਹਾਯਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਗਾਥਾਯਤ੍ਥੋ – ਸੋ ਏਵਂ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ਦਾਨਯਞ੍ਞਂ ਯਜਨ੍ਤੋ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ਤਂ ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਗਾਮਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਪੁਨ ਪਾਵਿਸਿ ਅਸ੍ਸਮਂ. ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਚ ਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਦਾਨਂ ਅਨੁਮਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਨਿਸੀਦਿ. ਏਵਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਪਵਿਟ੍ਠਮ੍ਹਿ ਤਰੁਣਾਯ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਘਰੇ ਕਮ੍ਮਂ ਅਕਾਤੁਕਾਮਾਯ ‘‘ਏਸੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਬਾਵਰੀ ਗੋਧਾਵਰੀਤੀਰੇ ਅਨੁਸਂਵਚ੍ਛਰਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ, ਗਚ੍ਛ ਤਤੋ ਪਞ੍ਚਸਤਾਨਿ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਦਾਸਿਂ ਮੇ ਆਨੇਹੀ’’ਤਿ ਪੇਸਿਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ਆਗਞ੍ਛਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ.

੯੮੭-੮. ਉਗ੍ਘਟ੍ਟਪਾਦੋਤਿ ਮਗ੍ਗਗਮਨੇਨ ਘਟ੍ਟਪਾਦਤਲੋ, ਪਣ੍ਹਿਕਾਯ ਵਾ ਪਣ੍ਹਿਕਂ, ਗੋਪ੍ਫਕੇਨ ਵਾ ਗੋਪ੍ਫਕਂ, ਜਣ੍ਣੁਕੇਨ ਵਾ ਜਣ੍ਣੁਕਂ ਆਹਚ੍ਚ ਘਟ੍ਟਪਾਦੋ. ਸੁਖਞ੍ਚ ਕੁਸਲਂ ਪੁਚ੍ਛੀਤਿ ਸੁਖਞ੍ਚ ਕੁਸਲਞ੍ਚ ਪੁਚ੍ਛਿ ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਤੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਸੁਖਂ, ਕਚ੍ਚਿ ਕੁਸਲ’’ਨ੍ਤਿ.

੯੮੯-੯੧. ਅਨੁਜਾਨਾਹੀਤਿ ਅਨੁਮਞ੍ਞਾਹਿ ਸਦ੍ਦਹਾਹਿ. ਸਤ੍ਤਧਾਤਿ ਸਤ੍ਤਵਿਧੇਨ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਗੋਮਯਵਨਪੁਪ੍ਫਕੁਸਤਿਣਾਦੀਨਿ ਆਦਾਯ ਸੀਘਂ ਸੀਘਂ ਬਾਵਰਿਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਮਦ੍ਵਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਗੋਮਯੇਨ ਭੂਮਿਂ ਉਪਲਿਮ੍ਪਿਤ੍ਵਾ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਵਿਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਤਿਣਾਨਿ ਸਨ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਵਾਮਪਾਦਂ ਕਮਣ੍ਡਲੂਦਕੇਨ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਪਾਦਮਤ੍ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਦਤਲੇ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤੋ ਏਵਰੂਪਂ ਕੁਹਨਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਭੇਰਵਂ ਸੋ ਅਕਿਤ੍ਤਯੀਤਿ ਭਯਜਨਕਂ ਵਚਨਂ ਅਕਿਤ੍ਤਯਿ, ‘‘ਸਚੇ ਮੇ ਯਾਚਮਾਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਦੁਕ੍ਖਿਤੋਤਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਜਾਤੋ.

੯੯੨-੪. ਉਸ੍ਸੁਸ੍ਸਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਵਚਨਂ ਕਦਾਚਿ ਸਚ੍ਚਂ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਸੁਸ੍ਸਤਿ. ਦੇਵਤਾਤਿ ਅਸ੍ਸਮੇ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਦੇਵਤਾ ਏਵ. ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਮੁਦ੍ਧਪਾਤੇ ਵਾਤਿ ਮੁਦ੍ਧੇ ਵਾ ਮੁਦ੍ਧਪਾਤੇ ਵਾ.

੯੯੫-੬. ਭੋਤੀ ਚਰਹਿ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਭੋਤੀ ਚੇ ਜਾਨਾਤਿ. ਮੁਦ੍ਧਾਧਿਪਾਤਞ੍ਚਾਤਿ ਮੁਦ੍ਧਪਾਤਞ੍ਚ. ਞਾਣਮੇਤ੍ਥਾਤਿ ਞਾਣਂ ਮੇ ਏਤ੍ਥ.

੯੯੮. ਪੁਰਾਤਿ ਏਕੂਨਤਿਂਸਵਸ੍ਸਵਯਕਾਲੇ. ਬਾਵਰਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਪਨ ਗੋਧਾਵਰੀਤੀਰੇ ਵਸਮਾਨੇ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਵਸ੍ਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਦਪਾਦਿ. ਅਪਚ੍ਚੋਤਿ ਅਨੁਵਂਸੋ.

੯੯੯. ਸਬ੍ਬਾਭਿਞ੍ਞਾਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਸਬ੍ਬਾ ਵਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ ਚ ਬਲਾਨਿ ਚ ਪਤ੍ਤੋ. ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ.

੧੦੦੧-੩. ਸੋਕਸ੍ਸਾਤਿ ਸੋਕੋ ਅਸ੍ਸ. ਪਹੂਤਪਞ੍ਞੋਤਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ. ਵਰਭੂਰਿਮੇਧਸੋਤਿ ਉਤ੍ਤਮਵਿਪੁਲਪਞ੍ਞੋ ਭੂਤੇ ਅਭਿਰਤਵਰਪਞ੍ਞੋ ਵਾ. ਵਿਧੁਰੋਤਿ ਵਿਗਤਧੁਰੋ, ਅਪ੍ਪਟਿਮੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੧੦੦੪-੯. ਮਨ੍ਤਪਾਰਗੇਤਿ ਵੇਦਪਾਰਗੇ. ਪਸ੍ਸਵ੍ਹੋਤਿ ਪਸ੍ਸਥ ਅਜਾਨਤਨ੍ਤਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾਨਂ. ਲਕ੍ਖਣਾਤਿ ਲਕ੍ਖਣਾਨਿ. ਬ੍ਯਾਕ੍ਖਾਤਾਤਿ ਕਥਿਤਾਨਿ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਮਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮਤ੍ਤਾਨਿ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਧਮ੍ਮੇਨ ਮਨੁਸਾਸਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮੇਨ ਅਨੁਸਾਸਤਿ.

੧੦੧੧. ਜਾਤਿਂ ਗੋਤ੍ਤਞ੍ਚ ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ‘‘ਕੀਵ ਚਿਰਂ ਜਾਤੋ’’ਤਿ ਮਮ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਗੋਤ੍ਤਞ੍ਚ ਲਕ੍ਖਣਞ੍ਚ. ਮਨ੍ਤੇ ਸਿਸ੍ਸੇਤਿ ਮਯਾ ਪਰਿਚਿਤਵੇਦੇ ਚ ਮਮ ਸਿਸ੍ਸੇ ਚ. ਮਨਸਾਯੇਵ ਪੁਚ੍ਛਥਾਤਿ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤ ਪਞ੍ਹੇ ਚਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਪੁਚ੍ਛਥ.

੧੦੧੩-੮. ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋਤਿ ਏਕੋਯੇਵ ਏਸ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਦੁਭਯੋਤਿ ਉਭੋ. ਪਚ੍ਚੇਕਗਣਿਨੋਤਿ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਗਣਵਨ੍ਤੋ. ਪੁਬ੍ਬਵਾਸਨਵਾਸਿਤਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ. ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਵਤ੍ਤਪੁਞ੍ਞਵਾਸਨਾਯ ਵਾਸਿਤਚਿਤ੍ਤਾ. ਪੁਰਮਾਹਿਸ੍ਸਤਿਨ੍ਤਿ ਮਾਹਿਸ੍ਸਤਿਨਾਮਿਕਂ ਪੁਰਂ, ਨਗਰਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਨਗਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਗੋਨਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਗੋਧਪੁਰਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਵਨਸਵ੍ਹਯਨ੍ਤਿ ਪਵਨਨਗਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ‘‘ਵਨਸਾਵਤ੍ਥਿ’’ਨ੍ਤਿ ਏਕੇ. ਏਵਂ ਵਨਸਾਵਤ੍ਥਿਤੋ ਕੋਸਮ੍ਬਿਂ, ਕੋਸਮ੍ਬਿਤੋ ਚ ਸਾਕੇਤਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਕਿਰ ਤੇਸਂ ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ ਜਟਿਲਾਨਂ ਛਯੋਜਨਮਤ੍ਤਾ ਪਰਿਸਾ ਅਹੋਸਿ.

੧੦੧੯. ਅਥ ਭਗਵਾ ‘‘ਬਾਵਰਿਸ੍ਸ ਜਟਿਲਾ ਮਹਾਜਨਂ ਸਂਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਨੇਸਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਰਿਪਾਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨਾਪਿ ਅਯਂ ਦੇਸੋ ਸਪ੍ਪਾਯੋ, ਮਗਧਖੇਤ੍ਤੇ ਪਨ ਤੇਸਂ ਪਾਸਾਣਕਚੇਤਿਯਂ ਸਪ੍ਪਾਯਂ. ਤਤ੍ਰ ਹਿ ਮਯਿ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੇ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਬ੍ਬਨਗਰਾਨਿ ਚ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਬਹੁਤਰੇਨ ਜਨੇਨ ਆਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਸਾਵਤ੍ਥਿਤੋ ਰਾਜਗਹਾਭਿਮੁਖੋ ਅਗਮਾਸਿ. ਤੇਪਿ ਜਟਿਲਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੋ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਕੁਹਿਂ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਮੂਲਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਪਦਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਰਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਂ ਪਦਂ ਭਵੇ…ਪੇ… ਵਿਵਟ੍ਟਚ੍ਛਦਸ੍ਸ ਇਦਮੀਦਿਸਂ ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੧.੨੬੦-੨੬੧; ਧ. ਪ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੨੦ ਸਾਮਾਵਤੀਵਤ੍ਥੁ; ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੪੫) ‘‘ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਤਾ. ਭਗਵਾਪਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਸੇਤਬ੍ਯਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਆਦੀਨਿ ਨਗਰਾਨਿ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਂ ਸਂਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤੋ ਪਾਸਾਣਕਚੇਤਿਯਂ ਗਤੋ. ਜਟਿਲਾਪਿ ਤਾਵਦੇਵ ਸਾਵਤ੍ਥਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਤਾਨਿ ਨਗਰਾਨਿ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਾਸਾਣਕਚੇਤਿਯਮੇਵ ਅਗਮਂਸੁ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕੋਸਮ੍ਬਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸਾਕੇਤਂ, ਸਾਵਤ੍ਥਿਞ੍ਚ ਪੁਰੁਤ੍ਤਮਂ. ਸੇਤਬ੍ਯਂ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

੧੦੨੦. ਤਤ੍ਥ ਮਾਗਧਂ ਪੁਰਨ੍ਤਿ ਮਗਧਪੁਰਂ ਰਾਜਗਹਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਾਸਾਣਕਂ ਚੇਤਿਯਨ੍ਤਿ ਮਹਤੋ ਪਾਸਾਣਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਦੇਵਟ੍ਠਾਨਂ ਅਹੋਸਿ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਪਨ ਭਗਵਤਿ ਵਿਹਾਰੋ ਜਾਤੋ. ਸੋ ਤੇਨੇਵ ਪੁਰਿਮਵੋਹਾਰੇਨ ‘‘ਪਾਸਾਣਕਂ ਚੇਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੧੦੨੧. ਤਸਿਤੋਵੁਦਕਨ੍ਤਿ ਤੇ ਹਿ ਜਟਿਲਾ ਵੇਗਸਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਮਾਨਾ ਸਾਯਂ ਗਤਮਗ੍ਗਂ ਪਾਤੋ, ਪਾਤੋ ਗਤਮਗ੍ਗਞ੍ਚ ਸਾਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਤਿਵਿਯ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਜਾਤਾ ਤਂ ਚੇਤਿਯਂ ਅਭਿਰੁਹਿਂਸੁ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤੁਰਿਤਾ ਪਬ੍ਬਤਮਾਰੁਹੁ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੦੨੪. ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤੋ ਹਟ੍ਠੋਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਾਸਾਣਕੇ ਚੇਤਿਯੇ ਸਕ੍ਕੇਨ ਮਾਪਿਤਮਹਾਮਣ੍ਡਪੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਇਸਯੋ ਖਮਨੀਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਭਗਵਤਾ ਪਟਿਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯੇ ਕਤੇ ‘‘ਖਮਨੀਯਂ ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਸਯਮ੍ਪਿ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਜਿਤੋ ਜੇਟ੍ਠਨ੍ਤੇਵਾਸੀ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤੋ ਹਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਨੋਪਞ੍ਹੇ ਪੁਚ੍ਛਿ.

੧੦੨੫. ਤਤ੍ਥ ਆਦਿਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਕਤਿਵਸ੍ਸੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ. ਜਮ੍ਮਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਜਾਤਿਂ ਬ੍ਰੂਹੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਪਾਰਮਿਨ੍ਤਿ ਨਿਟ੍ਠਾਗਮਨਂ.

੧੦੨੬-੭. ਵੀਸਂ ਵਸ੍ਸਸਤਨ੍ਤਿ ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਾਧਿਕਂ ਵਸ੍ਸਸਤਂ. ਲਕ੍ਖਣੇਤਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣੇ. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਇਤੋ ਪਰੇਸੁ ਚ ਇਤਿਹਾਸਾਦੀਸੁ ਅਨਵਯੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਪਰਪਦਂ ਵਾ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸੁ ਪਾਰਮਿਂ ਗਤੋਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਪਞ੍ਚਸਤਾਨਿ ਵਾਚੇਤੀਤਿ ਪਕਤਿਅਲਸਦੁਮ੍ਮੇਧਮਾਣਵਕਾਨਂ ਪਞ੍ਚਸਤਾਨਿ ਸਯਂ ਮਨ੍ਤੇ ਵਾਚੇਤਿ. ਸਧਮ੍ਮੇਤਿ ਏਕੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਧਮ੍ਮੇ, ਤੇਵਿਜ੍ਜਕੇ ਪਾਵਚਨੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੧੦੨੮. ਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਪਵਿਚਯਨ੍ਤਿ ਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਂ, ‘‘ਕਤਮਾਨਿ ਤਾਨਿਸ੍ਸ ਗਤ੍ਤੇ ਤੀਣਿ ਲਕ੍ਖਣਾਨੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ.

੧੦੩੦-੩੧. ਪੁਚ੍ਛਞ੍ਹੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਮਾਨਂ ਕਮੇਤਂ ਪਟਿਭਾਸਤੀਤਿ ਦੇਵਾਦੀਸੁ ਕਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਏਤਂ ਪਞ੍ਹਵਚਨਂ ਪਟਿਭਾਸਤੀਤਿ.

੧੦੩੨-੩੩. ਏਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸੇ ਦ੍ਵੇ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਮੁਦ੍ਧਂ ਮੁਦ੍ਧਾਧਿਪਾਤਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤੇ ਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਮੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਚਤੂਸੁ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਅਞ੍ਞਾਣਭੂਤਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਸੀਸਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਮੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਵਿਜ੍ਜਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਹਜਾਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਾਸਤਿਸਮਾਧਿਕਤ੍ਤੁਕਮ੍ਯਤਾਛਨ੍ਦਵੀਰਿਯੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਏਕਰਸਟ੍ਠਭਾਵਮੁਪਗਤਤ੍ਤਾ ਤਂ ਮੁਦ੍ਧਂ ਅਧਿਪਾਤੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਧਿਜ੍ਜਾ ਮੁਦ੍ਧਾਧਿਪਾਤਿਨੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

੧੦੩੪-੮. ਤਤੋ ਵੇਦੇਨ ਮਹਤਾਤਿ ਅਥ ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਮਹਾਪੀਤਿਯਾ ਸਨ੍ਥਮ੍ਭਿਤ੍ਵਾ ਅਲੀਨਭਾਵਂ, ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਉਦਗ੍ਗਂ ਪਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਚ ‘‘ਬਾਵਰੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਅਥ ਨਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਸੁਖਿਤੋ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਵਤ੍ਵਾ ਚ ‘‘ਬਾਵਰਿਸ੍ਸ ਚਾ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਪਵਾਰਣਂ ਪਵਾਰੇਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬੇਸਨ੍ਤਿ ਅਨਵਸੇਸਾਨਂ ਸੋਲ਼ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਚ੍ਛਿ ਤਥਾਗਤਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਾਸਾਣਕੇ ਚੇਤਿਯੇ, ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਪਰਿਸਾਯ, ਤੇਸੁ ਵਾ ਪਵਾਰਿਤੇਸੁ ਅਜਿਤੋ ਪਠਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛੀਤਿ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਗਾਥਾਸੁ ਪਾਕਟਮੇਵਾਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਵਤ੍ਥੁਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧. ਅਜਿਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੩੯. ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਪਞ੍ਹੇ ਨਿਵੁਤੋਤਿ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਤੋ. ਕਿਸ੍ਸਾਭਿਲੇਪਨਂ ਬ੍ਰੂਸੀਤਿ ਕਿਂ ਅਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਭਿਲੇਪਨਂ ਵਦੇਸਿ.

੧੦੪੦. ਵੇਵਿਚ੍ਛਾ ਪਮਾਦਾ ਨਪ੍ਪਕਾਸਤੀਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਹੇਤੁ ਚ ਪਮਾਦਹੇਤੁ ਚ ਨਪ੍ਪਕਾਸਤਿ. ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਹਿਸ੍ਸ ਦਾਨਾਦਿਗੁਣੇਹਿ ਪਕਾਸਿਤੁਂ ਨ ਦੇਤਿ, ਪਮਾਦੋ ਸੀਲਾਦੀਹਿ. ਜਪ੍ਪਾਭਿਲੇਪਨਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾ ਅਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਮਕ੍ਕਟਲੇਪੋ ਵਿਯ ਮਕ੍ਕਟਸ੍ਸ ਅਭਿਲੇਪਨਂ. ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਆਦਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ.

੧੦੪੧. ਸਵਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸੋਤਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਰੂਪਾਦਿਆਯਤਨੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾਦਿਕਾ ਸੋਤਾ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ. ਕਿਂ ਨਿਵਾਰਣਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਕਿਂ ਆਵਰਣਂ ਕਾ ਰਕ੍ਖਾਤਿ? ਸਂਵਰਂ ਬ੍ਰੂਹੀਤਿ ਤਂ ਤੇਸਂ ਨਿਵਾਰਣਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਂਵਰਂ ਬ੍ਰੂਹਿ. ਏਤੇਨ ਸਾਵਸੇਸਪ੍ਪਹਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਕੇਨ ਸੋਤਾ ਪਿਧਿਯ੍ਯਰੇਤਿ ਕੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਏਤੇ ਸੋਤਾ ਪਿਧਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਏਤੇਨ ਅਨਵਸੇਸਪ੍ਪਹਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ.

੧੦੪੨. ਸਤਿ ਤੇਸਂ ਨਿਵਾਰਣਨ੍ਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯੁਤ੍ਤਾ. ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਗਤਿਯੋ ਸਮਨ੍ਨੇਸਮਾਨਾ ਸਤਿ ਤੇਸਂ ਸੋਤਾਨਂ ਨਿਵਾਰਣਂ. ਸੋਤਾਨਂ ਸਂਵਰਂ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ ਤਮੇਵਾਹਂ ਸਤਿਂ ਸੋਤਾਨਂ ਸਂਵਰਂ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਪਿਧਿਯ੍ਯਰੇਤਿ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਪਨ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਦਿਪਟਿਵੇਧਸਾਧਿਕਾਯ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਏਤੇ ਸੋਤਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਿਧਿਯ੍ਯਨ੍ਤੀਤਿ.

੧੦੪੩. ਪਞ੍ਞਾ ਚੇਵਾਤਿ ਪਞ੍ਹਗਾਥਾਯ, ਯਾ ਚਾਯਂ ਤਯਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਾ ਯਾ ਚ ਸਤਿ, ਯਞ੍ਚ ਤਦਵਸੇਸਂ ਨਾਮਰੂਪਂ, ਏਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਕਤ੍ਥ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਏਤਂ ਮੇ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਬ੍ਰੂਹੀਤਿ ਏਵਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੧੦੪੪. ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਗਾਥਾਯ ਪਨਸ੍ਸ ਯਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਞਾਸਤਿਯੋ ਨਾਮੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਾ ਵਿਸੁਂ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਯਂ ਮਂ ਤ੍ਵਂ, ਅਜਿਤ, ਏਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿ ‘‘ਕਤ੍ਥੇਤਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ, ਤਂ ਤੇ ਯਤ੍ਥ ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚ ਅਸੇਸਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਤਂ ਵਦਨ੍ਤੋ ਵਦਾਮਿ, ਤਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੇਨ ਸਹੇਵ ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਅਚਰਿਮਂ ਏਤ੍ਥੇਤਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ. ਏਤ੍ਥੇਵ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧੇ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਏਤਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧਾ ਤਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੋ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੧੦੪੫. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਮਸ੍ਸ ਮਹਬ੍ਭਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਕਾਸਿਤਂ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ, ‘‘ਯਾਨਿ ਸੋਤਾਨੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਪਿਧਿਯ੍ਯਰੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਂ, ‘‘ਅਸੇਸਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਸੁਤ੍ਵਾਪਿ ਅਰਿਯਭੂਮਿਂ ਅਨਧਿਗਤੋ ਪੁਨ ਸੇਖਾਸੇਖਪਟਿਪਦਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੇ ਚ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾਸੇ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਪਰਿਵੀਮਂਸਿਤਧਮ੍ਮਾ, ਅਰਹਤਂ ਏਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸੇਖਾਤਿ ਸੀਲਾਦੀਨਿ ਸਿਕ੍ਖਮਾਨਾ ਅਵਸੇਸਾ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਾ. ਪੁਥੂਤਿ ਬਹੂ ਸਤ੍ਤਜਨਾ. ਤੇਸਂ ਮੇ ਨਿਪਕੋ ਇਰਿਯਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਬ੍ਰੂਹੀਤਿ ਤੇਸਂ ਮੇ ਸੇਖਾਸੇਖਾਨਂ ਨਿਪਕੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਤ੍ਵਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਬ੍ਰੂਹੀਤਿ.

੧੦੪੬. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਸੇਖੇਨ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ ਏਵ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਕਾਮੇਸੂ’’ਤਿ ਉਪਡ੍ਢਗਾਥਾਯ ਸੇਖਪਟਿਪਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਵਤ੍ਥੁ ‘‘ਕਾਮੇਸੁ’’ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਨ ਨਾਭਿਗਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਯੋ ਚ ਮਨਸੋ ਆਵਿਲਭਾਵਕਰੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਮਨਸਾ ਨਾਵਿਲੋ ਸਿਯਾਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਸੇਖੋ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਾਦੀਨਂ ਪਰਿਤੁਲਿਤਤ੍ਤਾ ਕੁਸਲੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਆਦੀਹਿ ਚ ਸਤੋ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਆਦੀਨਂ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤੋ ਚ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਿਰਿਯਾਪਥੇਸੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਕੁਸਲੋ’’ਤਿ ਉਪਡ੍ਢਗਾਥਾਯ ਅਸੇਖਪਟਿਪਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਜਿਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਸਹਸ੍ਸੇਨ, ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਅਨੇਕਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ. ਸਹ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਅਜਿਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਸਹਸ੍ਸਸ੍ਸ ਚ ਅਜਿਨਜਟਾਵਾਕਚੀਰਾਦੀਨਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿਂਸੁ. ਸਬ੍ਬੇਵ ਇਦ੍ਧਿਮਯਪਤ੍ਤਚੀਵਰਧਰਾ, ਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਕੇਸਾ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨਾ ਪਞ੍ਜਲਿਕਾ ਨਿਸੀਦਿਂਸੂਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਅਜਿਤਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨. ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੪੭. ਕੋਧ ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਂ. ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਸਬ੍ਬਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਾਵਸਿਕਾ ਏਵ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਤੇ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ‘‘ਕਤਾਵਕਾਸਾ ਪੁਚ੍ਛਵ੍ਹੋ’’ਤਿ ਭਗਵਤਾ ਪਵਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਂਸਯਂ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਪੁਟ੍ਠੋ ਪੁਟ੍ਠੋ ਚ ਤੇਸਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਏਵਂ ਪੁਚ੍ਛਾਵਸਿਕਾਨੇਵੇਤਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਪਨ ਅਜਿਤਪਞ੍ਹੇ ‘‘ਕਥਂ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਂ, ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ ਨ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ (ਸੁ. ਨਿ. ੧੧੨੪; ਚੂਲ਼ਨਿ. ਪਿਙ੍ਗਿਯਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ ੧੪੪) ਏਵਂ ਮੋਘਰਾਜਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਆਰਭਿ. ਤਂ ‘‘ਨ ਤਾਵਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਰਿਪਾਕਂ ਗਤਾਨੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ‘‘ਤਿਟ੍ਠ ਤ੍ਵਂ, ਮੋਘਰਾਜ, ਅਞ੍ਞੋ ਪੁਚ੍ਛਤੂ’’ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ. ਤਤੋ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਂਸਯਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਕੋਧਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕੋਧ ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਕੋ ਇਧ ਤੁਟ੍ਠੋ. ਇਞ੍ਜਿਤਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਾਨਿ. ਉਭਨ੍ਤਮਭਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਉਭੋ ਅਨ੍ਤੇ ਅਭਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਮਨ੍ਤਾ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤੀਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤਿ.

੧੦੪੮-੯. ਤਸ੍ਸੇਤਮਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਕਾਮੇਸੂ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਮੇਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਤਿ ਕਾਮਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾ, ਕਾਮੇਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਸਨ੍ਤੁਸਿਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ‘‘ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਅਨਿਞ੍ਜਿਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖਾਯ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮੇ ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ ਰਾਗਾਦਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ. ਸੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯਤ੍ਤਾ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਇਮਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਯਮ੍ਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਸਹਸ੍ਸੇਨ, ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਅਨੇਕਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ. ਸੇਸਂ ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸਮੇਵਾਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੩. ਪੁਣ੍ਣਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੫੦. ਅਨੇਜਨ੍ਤਿ ਪੁਣ੍ਣਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਮ੍ਪਿ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਮੋਘਰਾਜਾਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਮੂਲਦਸ੍ਸਾਵਿਨ੍ਤਿ ਅਕੁਸਲਮੂਲਾਦਿਦਸ੍ਸਾਵਿਂ. ਇਸਯੋਤਿ ਇਸਿਨਾਮਕਾ ਜਟਿਲਾ. ਯਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ. ਅਕਪ੍ਪਯਿਂਸੂਤਿ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ.

੧੦੫੧. ਆਸੀਸਮਾਨਾਤਿ ਰੂਪਾਦੀਨਿ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ. ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਤ੍ਥਭਾਵਞ੍ਚ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ, ਮਨੁਸ੍ਸਾਦਿਭਾਵਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਜਰਂ ਸਿਤਾਤਿ ਜਰਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ. ਜਰਾਮੁਖੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਤਤੋ ਅਪਰਿਮੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਏਵ ਕਪ੍ਪਯਿਂਸੂਤਿ ਦੀਪੇਤਿ.

੧੦੫੨. ਕਚ੍ਚਿਸ੍ਸੁ ਤੇ ਭਗਵਾ ਯਞ੍ਞਪਥੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ, ਅਤਾਰੁਂ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਞ੍ਞੋਯੇਵ ਯਞ੍ਞਪਥੋ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਕਚ੍ਚਿ ਤੇ ਯਞ੍ਞੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਯਞ੍ਞਂ ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਾ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਮਤਰਿਂਸੂਤਿ.

੧੦੫੩. ਆਸੀਸਨ੍ਤੀਤਿ ਰੂਪਪਟਿਲਾਭਾਦਯੋ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ. ਥੋਮਯਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਸੁਯਿਟ੍ਠਂ ਸੁਚਿ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਯਞ੍ਞਾਦੀਨਿ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ. ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ ਰੂਪਾਦਿਪਟਿਲਾਭਾਯ ਵਾਚਂ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ. ਜੁਹਨ੍ਤੀਤਿ ਦੇਨ੍ਤਿ. ਕਾਮਾਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਪਟਿਚ੍ਚ ਲਾਭਨ੍ਤਿ ਰੂਪਾਦਿਪਟਿਲਾਭਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਾਮੇ ਏਵ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ, ‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਿਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਣ੍ਹਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਾਜਯੋਗਾਤਿ ਯਾਗਾਧਿਮੁਤ੍ਤਾ. ਭਵਰਾਗਰਤ੍ਤਾਤਿ ਏਵਮਿਮੇਹਿ ਆਸੀਸਨਾਦੀਹਿ ਭਵਰਾਗੇਨੇਵ ਰਤ੍ਤਾ, ਭਵਰਾਗਰਤ੍ਤਾ ਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਏਤਾਨਿ ਆਸੀਸਨਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਜਾਤਿਆਦਿਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਉਤ੍ਤਰਿਂਸੂਤਿ.

੧੦੫੪-੫. ਅਥਕੋਚਰਹੀਤਿ ਅਥ ਇਦਾਨਿ ਕੋ ਅਞ੍ਞੋ ਅਤਾਰੀਤਿ. ਸਙ੍ਖਾਯਾਤਿ ਞਾਣੇਨ ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ. ਪਰੋਪਰਾਨੀਤਿ ਪਰਾਨਿ ਚ ਓਰਾਨਿ ਚ, ਪਰਤ੍ਤਭਾਵਸਕਤ੍ਤਭਾਵਾਦੀਨਿ ਪਰਾਨਿ ਚ ਓਰਾਨਿ ਚਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਿਧੂਮੋਤਿ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਿਧੂਮਵਿਰਹਿਤੋ. ਅਨੀਘੋਤਿ ਰਾਗਾਦਿਈਘਵਿਰਹਿਤੋ. ਅਤਾਰਿ ਸੋਤਿ ਸੋ ਏਵਰੂਪੋ ਅਰਹਾ ਜਾਤਿਜਰਂ ਅਤਾਰਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਇਮਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਯਮ੍ਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਸਹਸ੍ਸੇਨ, ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਅਨੇਕਸਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਮੇਵਾਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਪੁਣ੍ਣਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪. ਮੇਤ੍ਤਗੂਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੫੬. ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਨ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਗੁਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਤਂ ਵੇਦਗੁਂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਵੇਦਗੂ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਭਾਵਿਤਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਚ ਏਵਂ ਤਂ ਮਞ੍ਞਾਮਿ.

੧੦੫੭. ਅਪੁਚ੍ਛਸੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅ-ਇਤਿ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਪੁਚ੍ਛਸਿਚ੍ਚੇਵ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ ਯਥਾ ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ, ਏਵਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਉਪਧਿਨਿਦਾਨਾ ਪਭਵਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਉਪਧਿਨਿਦਾਨਾ ਜਾਤਿਆਦਿਦੁਕ੍ਖਵਿਸੇਸਾ ਪਭਵਨ੍ਤਿ.

੧੦੫੮. ਏਵਂ ਉਪਧਿਨਿਦਾਨਤੋ ਪਭਵਨ੍ਤੇਸੁ ਦੁਕ੍ਖੇਸੁ – ਯੋ ਵੇ ਅਵਿਦ੍ਵਾਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਜਾਨਨ੍ਤੋ. ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਜਾਤਿਪ੍ਪਭਵਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ ਵਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਜਾਤਿਕਾਰਣਂ ‘‘ਉਪਧੀ’’ਤਿ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ.

੧੦੫੯. ਸੋਕਪਰਿਦ੍ਦਵਞ੍ਚਾਤਿ ਸੋਕਞ੍ਚ ਪਰਿਦੇਵਞ੍ਚ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਯਥਾ ਯਥਾ ਸਤ੍ਤਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਤਥਾ ਪਞ੍ਞਾਪਨਵਸੇਨ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ.

੧੦੬੦-੬੧. ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਤੇ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਮ੍ਮਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਨਿਪਟਿਪਦਾਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਤੇ ਦੇਸਯਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਦਿਟ੍ਠੇ ਦੁਕ੍ਖਾਦਿਧਮ੍ਮੇ, ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਵਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ. ਅਨੀਤਿਹਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ. ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੋ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ. ਤਞ੍ਚਾਹਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਾਮੀਤਿ ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਪਕਾਰਧਮ੍ਮਜੋਤਕਂ ਤਵ ਵਚਨਂ ਅਹਂ ਪਤ੍ਥਯਾਮਿ. ਧਮ੍ਮਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਤਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਮੁਤ੍ਤਮਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਾਮੀਤਿ.

੧੦੬੨. ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤਦ੍ਧਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਧੋਤਿ ਅਤੀਤਦ੍ਧਾ, ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਦ੍ਧਾ. ਏਤੇਸੁ ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਚ ਨਿਵੇਸਨਞ੍ਚ, ਪਨੁਜ੍ਜ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਏਤੇਸੁ ਉਦ੍ਧਾਦੀਸੁ ਤਣ੍ਹਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਵੇਸਨਞ੍ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚ ਪਨੁਦੇਹਿ, ਪਨੁਦਿਤ੍ਵਾ ਚ ਭਵੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਦੁਵਿਧੇਪਿ ਭਵੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ. ਏਵਂ ਤਾਵ ਪਨੁਜ੍ਜਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਨੁਦੇਹੀਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਪਨੁਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇ ਭਵੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇਤਿ ਅਯਮੇਵ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਏਤਾਨਿ ਨਨ੍ਦਿਨਿਵੇਸਨਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਿ ਪਨੁਦਿਤ੍ਵਾ ਦੁਵਿਧੇਪਿ ਭਵੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

੧੦੬੩-੪. ਏਤਾਨਿ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਭਵੇ ਅਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋ ਏਸੋ – ਏਵਂਵਿਹਾਰੀਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਇਧੇਵਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਸਾਸਨੇ, ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਵਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ. ਸੁਕਿਤ੍ਤਿਤਂ ਗੋਤਮਨੂਪਧੀਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨੁਪਧਿਕਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਲਪਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਸੁਕਿਤ੍ਤਿਤਂ ਗੋਤਮਨੂਪਧੀਕ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੦੬੫. ਨ ਕੇਵਲਂ ਦੁਕ੍ਖਮੇਵ ਪਹਾਸਿ – ਤੇ ਚਾਪੀਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ, ਸਦਾ ਵਾ. ਤਂ ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ. ਸਮੇਚ੍ਚਾਤਿ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ. ਨਾਗਾਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਲਪਨ੍ਤੋ ਆਹ.

੧੦੬੬. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਹਿ ਭਗਵਾ ਪਹਾਸਿ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਤੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਵਿਦਿਤੋਪਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨੁਪਨੇਤ੍ਵਾਵ ਪਹੀਨਦੁਕ੍ਖੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਓਵਦਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਬਾਹਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਵੇਦੇਹਿ ਗਤਤ੍ਤਾ ਵੇਦਗੂ, ਕਿਞ੍ਚਨਾਭਾਵੇਨ ਅਕਿਞ੍ਚਨੋ, ਕਾਮੇਸੁ ਚ ਭਵੇਸੁ ਚ ਅਸਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਾਮਭਵੇ ਅਸਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਜਞ੍ਞਾ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਸਿ. ਅਦ੍ਧਾ ਹਿ ਸੋ ਇਮਂ ਓਘਂ ਅਤਾਰਿ, ਤਿਣ੍ਣੋ ਚ ਪਾਰਂ ਅਖਿਲੋ ਅਕਙ੍ਖੋ.

੧੦੬੭. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ – ਵਿਦ੍ਵਾ ਚ ਯੋਤਿ ਗਾਥਾ. ਤਤ੍ਥ ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ, ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਵਾ. ਵਿਸਜ੍ਜਾਤਿ ਵੋਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਇਮਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸੋ ਏਵ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਮੇਤ੍ਤਗੂਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੫. ਧੋਤਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੬੮-੯. ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਨ੍ਤਿ ਧੋਤਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਵਾਚਾਭਿਕਙ੍ਖਾਮੀਤਿ ਵਾਚਂ ਅਭਿਕਙ੍ਖਾਮਿ. ਸਿਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਤ੍ਤਨੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਾਯ ਅਧਿਸੀਲਾਦੀਨਿ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ. ਇਤੋਤਿ ਮਮ ਮੁਖਤੋ.

੧੦੭੦. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਧੋਤਕੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਤ੍ਥਵਮਾਨੋ ਕਥਂਕਥਾਪਮੋਕ੍ਖਂ ਯਾਚਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਸ੍ਸਾਮਹ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਸ੍ਸਾਮਹਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਤਿ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਅਹਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ. ਤਂ ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਤਂ ਏਵਰੂਪਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ. ਪਮੁਞ੍ਚਾਤਿ ਪਮੋਚੇਹਿ.

੧੦੭੧. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਾਧੀਨਮੇਵ ਕਥਂਕਥਾਪਮੋਕ੍ਖਂ ਓਘਤਰਣਮੁਖੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਾਹ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਨਾਹਂ ਸਹਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਹਂ ਨ ਸਹਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਨ ਵਾਯਮਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਮੋਚਨਾਯਾਤਿ ਪਮਾਚੇਤੁਂ. ਕਥਂਕਥਿਨ੍ਤਿ ਸਕਙ੍ਖਂ. ਤਰੇਸੀਤਿ ਤਰੇਯ੍ਯਾਸਿ.

੧੦੭੨-੫. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਤ੍ਤਮਨਤਰੋ ਧੋਤਕੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਭਿਤ੍ਥਵਮਾਨੋ ਅਨੁਸਾਸਨਿਂ ਯਾਚਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨੁਸਾਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਤਿ ਸੇਟ੍ਠਵਚਨਮੇਤਂ. ਤੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਮਨ੍ਤਯਮਾਨੋ ਆਹ – ‘‘ਅਨੁਸਾਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ’’ਤਿ. ਵਿਵੇਕਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਵਿਵੇਕਨਿਬ੍ਬਾਨਧਮ੍ਮਂ. ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਮਾਨੋਤਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤਂ ਅਨਾਪਜ੍ਜਮਾਨੋ. ਇਧੇਵ ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਇਧੇਵ ਸਮਾਨੋ. ਅਸਿਤੋਤਿ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ. ਇਤੋ ਪਰਾ ਦ੍ਵੇ ਗਾਥਾ ਮੇਤ੍ਤਗੁਸੁਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾ ਏਵ. ਕੇਵਲਞ੍ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਂ, ਇਧ ਸਨ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਵਿਸੇਸੋ. ਤਤਿਯਗਾਥਾਯਪਿ ਪੁਬ੍ਬਡ੍ਢਂ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤਨਯਮੇਵ ਅਪਰਡ੍ਢੇ ਸਙ੍ਗੋਤਿ ਸਜ੍ਜਨਟ੍ਠਾਨਂ, ਲਗ੍ਗਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਇਮਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸੋ ਏਵ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਧੋਤਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੬. ਉਪਸੀਵਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੭੬. ਏਕੋ ਅਹਨ੍ਤਿ ਉਪਸੀਵਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਮਹਨ੍ਤਮੋਘਨ੍ਤਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਓਘਂ. ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ. ਨੋ ਵਿਸਹਾਮੀਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮਿ. ਆਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿ ਨਿਸ੍ਸਯਂ. ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ.

੧੦੭੭. ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਲਾਭੀ ਤਞ੍ਚ ਸਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਉਤ੍ਤਰਿ ਚ ਨਿਯ੍ਯਾਨਪਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ ਤਂ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਤੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਚ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ. ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਤਂ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਤਰਸ੍ਸੁ ਓਘਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਯਥਾਨੁਰੂਪਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮ੍ਪਿ ਓਘਂ ਤਰਸ੍ਸੁ. ਕਥਾਹੀਤਿ ਕਥਂਕਥਾਹਿ. ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਨਤ੍ਤਮਹਾਭਿਪਸ੍ਸਾਤਿ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸ. ਏਤੇਨਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਂ ਕਥੇਤਿ.

੧੦੭੮-੯. ਇਦਾਨਿ ‘‘ਕਾਮੇ ਪਹਾਯਾ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਹੀਨੇ ਕਾਮੇ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸੂ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਤਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਛਬ੍ਬਿਧਮ੍ਪਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਹਿਤ੍ਵਾ. ਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇਤਿ ਸਤ੍ਤਸੁ ਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖੇਸੁ ਉਤ੍ਤਮੇ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨੇ. ਤਿਟ੍ਠੇ ਨੁ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀਤਿ ਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤਤ੍ਥ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਅਵਿਗਚ੍ਛਮਾਨੋ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਨੂਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਸਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਂਯੇਵ ਠਾਨਂ ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤੋ ਤਤਿਯਗਾਥਮਾਹ.

੧੦੮੦. ਏਵਂ ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਠਾਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿਸ੍ਸ ਸਸ੍ਸਤੁਚ੍ਛੇਦਭਾਵਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਿਟ੍ਠੇ ਚੇ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪੂਗਮ੍ਪਿ ਵਸ੍ਸਾਨਨ੍ਤਿ ਅਨੇਕਸਙ੍ਖ੍ਯਮ੍ਪਿ ਵਸ੍ਸਾਨਂ, ਗਣਰਾਸਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਪੂਗਮ੍ਪਿ ਵਸ੍ਸਾਨੀ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਤਤ੍ਥ ਵਿਭਤ੍ਤਿਬ੍ਯਤ੍ਤਯੇਨ ਸਾਮਿਵਚਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਪੂਗਨ੍ਤਿ ਵਾ ਏਤਸ੍ਸ ਬਹੂਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਪੂਗਾਨੀ’’ਤਿ ਵਾਪਿ ਪਠਨ੍ਤਿ, ਪੁਰਿਮਪਾਠੋਯੇਵ ਸਬ੍ਬਸੁਨ੍ਦਰੋ. ਤਤ੍ਥੇਵ ਸੋ ਸੀਤਿ ਸਿਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤਤ੍ਥੇਵਾਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨੇ ਨਾਨਾਦੁਕ੍ਖੇਹਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸੀਤਿਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਸ੍ਸਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਚਵੇਥ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਥਾਵਿਧਸ੍ਸਾਤਿ ਉਦਾਹੁ ਤਥਾਵਿਧਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੇਯ੍ਯਾਤਿ ਉਚ੍ਛੇਦਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਵਾਪਿ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਤਿ.

੧੦੮੧. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਉਚ੍ਛੇਦਸਸ੍ਸਤਂ ਅਨੁਪਗਮ੍ਮ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਰਿਯਸਾਵਕਸ੍ਸ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਚ੍ਚੀ ਯਥਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਦਿਸਂ ਗਤੋ’’ਤਿ ਵੋਹਾਰਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਏਵਂ ਮੁਨੀ ਨਾਮਕਾਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਏਵਂ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੇਕ੍ਖਮੁਨਿ ਪਕਤਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਰੂਪਕਾਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਚਤੁਤ੍ਥਮਗ੍ਗਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਕਾਯਸ੍ਸ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਪੁਨ ਨਾਮਕਾਯਾਪਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਉਭਤੋਭਾਗਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸਵੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ, ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ‘‘ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕਂ.

੧੦੮੨. ਇਦਾਨਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤੀ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਯੋਨਿਸੋ ਅਤ੍ਥਂ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੋ ਸੋ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸੋ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੋ ਉਦਾਹੁ ਨਤ੍ਥਿ, ਉਦਾਹੁ ਵੇ ਸਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਸ੍ਸਤਭਾਵੇਨ ਅਰੋਗੋ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੋ ਸੋਤਿ ਏਵਂ ਤਂ ਮੇ ਮੁਨੀ ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ.

੧੦੮੩. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤਥਾ ਅਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਸ੍ਸ. ਨ ਪਮਾਣਮਤ੍ਥੀਤਿ ਰੂਪਾਦਿਪ੍ਪਮਾਣਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਯੇਨ ਨਂ ਵਜ੍ਜੁਨ੍ਤਿ ਯੇਨ ਰਾਗਾਦਿਨਾ ਨਂ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ. ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਖਨ੍ਧਾਦਿਧਮ੍ਮੇਸੁ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸੋ ਏਵ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਉਪਸੀਵਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੭. ਨਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੮੪-੫. ਸਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇਤਿ ਨਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥੋ – ਲੋਕੇ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦਯੋ ਜਨਾ ਆਜੀਵਕਨਿਗਣ੍ਠਾਦਿਕੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਸਨ੍ਤਿ ਮੁਨਯੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਯਿਦਂ ਕਥਂਸੂਤਿ ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਤੇ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਞਾਣਾਦਿਨਾ ਞਾਣੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਞਾਣੂਪਪਨ੍ਨਂ ਨੋ ਮੁਨਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਏਵਂਵਿਧਂ ਨੁ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਵੇ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕੇਨ ਲੂਖਜੀਵਿਤਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਜੀਵਿਤੇਨੂਪਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤਦੁਭਯਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਮੁਨਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ.

੧੦੮੬-੭. ਇਦਾਨਿ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਾਦੀਹਿ ਸੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਾਨਂ ਵਾਦੇ ਕਙ੍ਖਾਪਹਾਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਨੇਕਰੂਪੇਨਾਤਿ ਕੋਤੂਹਲਮਙ੍ਗਲਾਦਿਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਯਤਾ ਚਰਨ੍ਤਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਸਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਗੁਤ੍ਤਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਾ. ਅਥਸ੍ਸ ਤਥਾ ਸੁਦ੍ਧਿਅਭਾਵਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਦੁਤਿਯਂ ਗਾਥਮਾਹ.

੧੦੮੮-੯੦. ਏਵਂ ‘‘ਨਾਤਰਿਂਸੂ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯੋ ਅਤਰਿ, ਤਂ ਸੋਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਓਘਤਿਣ੍ਣਮੁਖੇਨ ਜਾਤਿਜਰਾਤਿਣ੍ਣੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਤਤਿਯਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਵੁਤਾਤਿ ਓਵੁਟਾ ਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧਾ. ਯੇਸੀਧਾਤਿ ਯੇਸੁ ਇਧ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਸੁ-ਇਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ. ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਤ੍ਤਾ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਨ ਨਨ੍ਦੋ ਭਗਵਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਮਾਨੋ ‘‘ਏਤਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮੀ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਇਧਾਪਿ ਚ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸੋ ਏਵ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਨਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੮. ਹੇਮਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੯੧-੪. ਯੇ ਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇਤਿ ਹੇਮਕਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯਾਕਂਸੂਤਿ ਯੇ ਬਾਵਰਿਆਦਯੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਯ੍ਹਂ ਸਕਂ ਲਦ੍ਧਿਂ ਵਿਯਾਕਂਸੁ. ਹੁਰਂ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾਤਿ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾ ਪੁਬ੍ਬਤਰਂ. ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਵਡ੍ਢਨਂ. ਤਣ੍ਹਾਨਿਗ੍ਘਾਤਨਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਵਿਨਾਸਨਂ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਧਾ’’ਤਿ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਏਤਦਞ੍ਞਾਯ ਯੇ ਸਤਾਤਿ ਏਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦਮਚ੍ਚੁਤਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਆਦੀਹਿ ਸਤਾ. ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾਤਿ ਵਿਦਿਤਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ, ਰਾਗਾਦਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਚ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਇਮਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚ ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸੋ ਏਵ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਹੇਮਕਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੯. ਤੋਦੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੯੫. ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਮਾਤਿ ਤੋਦੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਕੀਦਿਸੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਕੀਦਿਸੋ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਵਿਮੋਕ੍ਖਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਦੁਤਿਯਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਨਾਪਰੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੋ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਨਤ੍ਥਿ.

੧੦੯੭-੮. ਏਵਂ ‘‘ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਏਵ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਿਰਾਸਸੋ ਸੋ ਉਦ ਆਸਸਾਨੋ’’ਤਿ ਪੁਨ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਉਦ ਪਞ੍ਞਕਪ੍ਪੀਤਿ ਉਦਾਹੁ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਞਾਣਾਦਿਨਾ ਞਾਣੇਨ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪਂ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਂ ਵਾ ਕਪ੍ਪਯਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤਂ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਦੁਤਿਯਂ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਮਭਵੇਤਿ ਕਾਮੇ ਚ ਭਵੇ ਚ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਇਮਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚ ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸੋ ਏਵ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਤੋਦੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੦. ਕਪ੍ਪਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੦੯੯. ਮਜ੍ਝੇ ਸਰਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਕਪ੍ਪਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਮਜ੍ਝੇ ਸਰਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਮਪਚ੍ਛਿਮਕੋਟਿਪਞ੍ਞਾਣਾਭਾਵਤੋ ਮਜ੍ਝਭੂਤੇ ਸਂਸਾਰੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਿਟ੍ਠਤਨ੍ਤਿ ਤਿਟ੍ਠਮਾਨਾਨਂ. ਯਥਾਯਿਦਂ ਨਾਪਰਂ ਸਿਯਾਤਿ ਯਥਾ ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਪੁਨ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ.

੧੧੦੧-੨. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤੋ ਤਿਸ੍ਸੋ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਕਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਨਪਟਿਪਕ੍ਖਂ. ਅਨਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਆਦਾਨਪਟਿਪਕ੍ਖਂ, ਕਿਞ੍ਚਨਾਦਾਨਵੂਪਸਮਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਨਾਪਰਨ੍ਤਿ ਅਪਰਪਟਿਭਾਗਦੀਪਵਿਰਹਿਤਂ, ਸੇਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨ ਤੇ ਮਾਰਸ੍ਸ ਪਦ੍ਧਗੂਤਿ ਤੇ ਮਾਰਸ੍ਸ ਪਦ੍ਧਚਰਾ ਪਰਿਚਾਰਕਾ ਸਿਸ੍ਸਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਇਮਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸੇਸਿ ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚ ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸੋ ਏਵ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਕਪ੍ਪਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੧. ਜਤੁਕਣ੍ਣਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੦੩-੪. ਸੁਤ੍ਵਾਨਹਨ੍ਤਿ ਜਤੁਕਣ੍ਣਿਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਵਾਨਹਂ ਵੀਰਮਕਾਮਕਾਮਿਨ੍ਤਿ ਅਹਂ ‘‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੀਰਂ ਕਾਮਾਨਂ ਅਕਾਮਨਤੋ ਅਕਾਮਕਾਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧਂ ਸੁਤ੍ਵਾ. ਅਕਾਮਮਾਗਮਨ੍ਤਿ ਨਿਕ੍ਕਾਮਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਆਗਤੋਮ੍ਹਿ. ਸਹਜਨੇਤ੍ਤਾਤਿ ਸਹਜਾਤਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਚਕ੍ਖੁ. ਯਥਾਤਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਯਥਾਤਥਂ. ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਿ ਪੁਨ ਯਾਚਨ੍ਤੋ ਭਣਤਿ. ਯਾਚਨ੍ਤੋ ਹਿ ਸਹਸ੍ਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਮ੍ਪਿ ਭਣੇਯ੍ਯ, ਕੋ ਪਨ ਵਾਦੋ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ. ਤੇਜੀ ਤੇਜਸਾਤਿ ਤੇਜੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਤੇਜਸਾ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ. ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਂ ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਇਧ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਯਮਹਂ ਜਾਤਿਜਰਾਨਂ ਪਹਾਨਭੂਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਇਧੇਵ ਜਾਨੇਯ੍ਯਂ.

੧੧੦੫-੭. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤਂ ਧਮ੍ਮਮਾਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਤਿਸ੍ਸੋ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਦਟ੍ਠੁ ਖੇਮਤੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਨਿਞ੍ਚ ਪਟਿਪਦਂ ‘‘ਖੇਮ’’ਨ੍ਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਉਗ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਗਹਿਤਂ. ਨਿਰਤ੍ਤਂ ਵਾਤਿ ਨਿਰਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਂ ਵਾ, ਮੁਞ੍ਚਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮਾ ਤੇ ਵਿਜ੍ਜਿਤ੍ਥਾਤਿ ਮਾ ਤੇ ਅਹੋਸਿ. ਕਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ ਰਾਗਾਦਿਕਿਞ੍ਚਨਂ ਵਾਪਿ ਤੇ ਮਾ ਵਿਜ੍ਜਿਤ੍ਥ. ਪੁਬ੍ਬੇਤਿ ਅਤੀਤੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਕਿਲੇਸਾ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਭਗਵਾ ਜਤੁਕਣ੍ਣਿਂ ਆਲਪਤਿ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਇਮਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚ ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸੋ ਏਵ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਜਤੁਕਣ੍ਣਿਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੨. ਭਦ੍ਰਾਵੁਧਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੦੮-੯. ਓਕਞ੍ਜਹਨ੍ਤਿ ਭਦ੍ਰਾਵੁਧਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਓਕਞ੍ਜਹਨ੍ਤਿ ਆਲਯਂ ਜਹਂ. ਤਣ੍ਹਚ੍ਛਿਦਨ੍ਤਿ ਛਤਣ੍ਹਾਕਾਯਚ੍ਛਿਦਂ. ਅਨੇਜਨ੍ਤਿ ਲੋਕਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਕ੍ਕਮ੍ਪਂ. ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਜਹਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤਰੂਪਾਦਿਪਤ੍ਥਨਾਜਹਂ. ਏਕਾ ਏਵ ਹਿ ਤਣ੍ਹਾ ਥੁਤਿਵਸੇਨ ਇਧ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਕਪ੍ਪਞ੍ਜਹਨ੍ਤਿ ਦੁਵਿਧਕਪ੍ਪਜਹਂ. ਅਭਿਯਾਚੇਤਿ ਅਤਿਵਿਯ ਯਾਚਾਮਿ. ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਨਾਗਸ੍ਸ ਅਪਨਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਤੋਤਿ ਨਾਗਸ੍ਸ ਤਵ ਭਗਵਾ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਤੋ ਪਾਸਾਣਕਚੇਤਿਯਤੋ ਬਹੂ ਜਨਾ ਪਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਜਨਪਦੇਹਿ ਸਙ੍ਗਤਾਤਿ ਅਙ੍ਗਾਦੀਹਿ ਜਨਪਦੇਹਿ ਇਧ ਸਮਾਗਤਾ. ਵਿਯਾਕਰੋਹੀਤਿ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਹਿ.

੧੧੧੦. ਅਥਸ੍ਸ ਆਸਯਾਨੁਲੋਮੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਦ੍ਵੇ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਰੂਪਾਦੀਨਂ ਆਦਾਯਿਕਂ ਗਹਣਤਣ੍ਹਂ, ਤਣ੍ਹੁਪਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਂ ਯਞ੍ਹਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮੁਪਾਦਿਯਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤੇਸੁ ਉਦ੍ਧਾਦਿਭੇਦੇਸੁ ਯਂ ਯਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਮਾਰੋ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਜਨ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਤੇਨੇਵ ਉਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਵਸੇਨ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਮਾਰੋ ਤਂ ਸਤ੍ਤਂ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ.

੧੧੧੧. ਤਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਮਾਦੀਨਵਂ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਵਾ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਜਾਨਨ੍ਤੋ. ਆਦਾਨਸਤ੍ਤੇ ਇਤਿ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਪਜਂ ਇਮਂ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯੇ ਵਿਸਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਦਾਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਆਦਾਨੇਸੁ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਸਤ੍ਤੇ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ ਇਮਂ ਪਜਂ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯੇ ਲਗ੍ਗਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ. ਆਦਾਨਸਤ੍ਤੇ ਵਾ ਆਦਾਨਾਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਆਦਾਨਸਙ੍ਗਹੇਤੁਞ੍ਚ ਇਮਂ ਪਜਂ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯੇ ਲਗ੍ਗਂ ਤਤੋ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਿਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਂ ਇਤਿ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਕਿਞ੍ਚਨਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦਿਯੇਥਾਤਿ ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਇਮਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚ ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸੋ ਏਵ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਭਦ੍ਰਾਵੁਧਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੩. ਉਦਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੧੨-੩. ਝਾਯਿਨ੍ਤਿ ਉਦਯਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵਨਿਜ੍ਝਾਤਂ ਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਉਦਯੋ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਲਾਭੀ, ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਪਟਿਲਦ੍ਧਜ੍ਝਾਨਵਸੇਨ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਹਾਨਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਨਨ੍ਤਿ ਯਮਿਦਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਪਬ੍ਰੂਮਿ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਪਦਾਨਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾਨਿ.

੧੧੧੪. ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਸਂਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤੀਹਿ ਸਂਸੁਦ੍ਧਂ. ਧਮ੍ਮਤਕ੍ਕਪੁਰੇਜਵਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਠਤ੍ਵਾ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਿ ਵਿਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਅਧਿਗਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਵਦਤਿ. ਅਰਹਤ੍ਤਵਿਮੋਕ੍ਖਸ੍ਸ ਹਿ ਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾਦਿਭੇਦੋ ਧਮ੍ਮਤਕ੍ਕੋ ਪੁਰੇਜਵੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਧਮ੍ਮਤਕ੍ਕਪੁਰੇਜਵ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪਭੇਦਨਨ੍ਤਿ ਏਤਮੇਵ ਚ ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਭੇਦਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਕਾਰਣੋਪਚਾਰੇਨ ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪਭੇਦਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਬ੍ਰੂਮੀਤਿ.

੧੧੧੫-੬. ਏਵਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਭੇਦਨਵਚਨੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਂਸੁ ਸਂਯੋਜਨੋ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਂਸੁ ਸਂਯੋਜਨੋਤਿ ਕਿਂ ਸਂਯੋਜਨੋ. ਵਿਚਾਰਣਨ੍ਤਿ ਵਿਚਰਣਕਾਰਣਂ. ਕਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨਾਤਿ ਕਿਂ ਨਾਮਕਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਨ੍ਦਿਸਂਯੋਜਨੋ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਕੋ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਅਸ੍ਸ.

੧੧੧੭-੮. ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਥਂ ਸਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਂ. ਅਥਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਏਵਂ ਸਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਵਂ ਸਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਜਾਨਸ੍ਸ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਇਮਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚ ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸੋ ਏਵ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਉਦਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੪. ਪੋਸਾਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੧੯-੨੦. ਯੋ ਅਤੀਤਨ੍ਤਿ ਪੋਸਾਲਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਅਤੀਤਂ ਆਦਿਸਤੀਤਿ ਯੋ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ‘‘ਏਕਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਭੇਦਂ ਅਤੀਤਂ ਆਦਿਸਤਿ. ਵਿਭੂਤਰੂਪਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਰੂਪਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸ. ਸਬ੍ਬਕਾਯਪ੍ਪਹਾਯਿਨੋਤਿ ਤਦਙ੍ਗਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਰੂਪਕਾਯਪ੍ਪਹਾਯਿਨੋ, ਪਹੀਨਰੂਪਭਵਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਪਸ੍ਸਤੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਭਾਵਵਿਪਸ੍ਸਨੇਨ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ ਪਸ੍ਸਤੋ, ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਲਾਭਿਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਞਾਣਂ ਸਕ੍ਕਾਨੁਪੁਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਲਪਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਞਾਣਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਕੀਦਿਸਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਕਥਂ ਨੇਯ੍ਯੋਤਿ ਕਥਂ ਸੋ ਨੇਤਬ੍ਬੋ, ਕਥਮਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰਿਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

੧੧੨੧. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤਾਦਿਸੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਞਾਣਤਂ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਞਾਣਂ ਬ੍ਯਾਕਾਤੁਂ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ ਸਬ੍ਬਾ, ਅਭਿਜਾਨਂ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਾਤਿ ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਤਥਾਗਤੋ. ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਮੇਨਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਂ ਏਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਆਯਤਿਂ ਅਯਂ ਏਵਂਗਤਿਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਾਦੀਸੁ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਂ. ਤਪ੍ਪਰਾਯਣਨ੍ਤਿ ਤਮ੍ਮਯਂ.

੧੧੨੨. ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਸਮ੍ਭਵਂ ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਜਨਕਂ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਪਲਿਬੋਧੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਨਨ੍ਦੀ ਸਂਯੋਜਨਂ ਇਤੀਤਿ ਯਾ ਚ ਤਤ੍ਥ ਅਰੂਪਰਾਗਸਙ੍ਖਾਤਾ ਨਨ੍ਦੀ, ਤਞ੍ਚ ਸਂਯੋਜਨਂ ਇਤਿ ਞਤ੍ਵਾ. ਤਤੋ ਤਤ੍ਥ ਵਿਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਤਤੋ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਵਸੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਤਿ. ਏਤਂ ਞਾਣਂ ਤਥਂ ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤਂ ਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਏਵਂ ਵਿਪਸ੍ਸਤੋ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨੇਵ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਰਹਤ੍ਤਞਾਣਂ ਅਵਿਪਰੀਤਂ. ਵੁਸੀਮਤੋਤਿ ਵੁਸਿਤਵਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਇਮਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚ ਪੁਬ੍ਬਸਦਿਸੋ ਏਵ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਪੋਸਾਲਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੫. ਮੋਘਰਾਜਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੨੩. ਦ੍ਵਾਹਂ ਸਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਮੋਘਰਾਜਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵਾਹਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੇ ਵਾਰੇ ਅਹਂ. ਸੋ ਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਜਿਤਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਵਸਾਨੇ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਭਗਵਾ ਪਨਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰਿਪਾਕਂ ਆਗਮਯਮਾਨੋ ਨ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਦ੍ਵਾਹਂ ਸਕ੍ਕਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਾਵਤਤਿਯਞ੍ਚ ਦੇਵੀਸਿ, ਬ੍ਯਾਕਰੋਤੀਤਿ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਯਾਵਤਤਿਯਞ੍ਚ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਭੂਤੋ ਇਸਿ ਭਗਵਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਬ੍ਯਾਕਰੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਮੇ ਸੁਤਂ. ਗੋਧਾਵਰੀਤੀਰੇਯੇਵ ਕਿਰ ਸੋ ਏਵਮਸ੍ਸੋਸਿ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਬ੍ਯਾਕਰੋਤੀਤਿ ਮੇ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੧੨੪. ਅਯਂ ਲੋਕੋਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ. ਪਰੋ ਲੋਕੋਤਿ ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸੋ. ਸਦੇਵਕੋਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸੋ ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵਯੁਤ੍ਤੋ, ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋ ਸਦੇਵਕੋ’’ਤਿ ਏਤਂ ਵਾ ‘‘ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ’’ਤਿਆਦਿਨਯਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ, ਤੇਨ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਤਥਾਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੋ ਲੋਕੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੧੧੨੫. ਏਵਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਦਸ੍ਸਾਵਿਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਅਗ੍ਗਦਸ੍ਸਾਵਿਂ, ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਸਯਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਗਤਿਪਰਾਯਣਾਦੀਨਿ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੧੧੨੬. ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਸ੍ਸੂਤਿ ਅਵਸਿਯਪਵਤ੍ਤਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਵਾ ਤੁਚ੍ਛਸਙ੍ਖਾਰਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਵਾਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਪਸ੍ਸ. ਅਤ੍ਤਾਨੁਦਿਟ੍ਠਿਂ ਊਹਚ੍ਚਾਤਿ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਇਮਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸੋ ਏਵ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਮੋਘਰਾਜਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੬. ਪਿਙ੍ਗਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੨੭. ਜਿਣ੍ਣੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਪਿਙ੍ਗਿਯਸੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਜਿਣ੍ਣੋਹਮਸ੍ਮਿ ਅਬਲੋ ਵੀਤਵਣ੍ਣੋਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਜਰਾਭਿਭੂਤੋ ਵੀਸਵਸ੍ਸਸਤਿਕੋ ਜਾਤਿਯਾ, ਦੁਬ੍ਬਲੋ ਚ ‘‘ਇਧ ਪਦਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੇਵ ਕਰੋਤਿ, ਵਿਨਟ੍ਠਪੁਰਿਮਚ੍ਛਵਿਵਣ੍ਣੋ ਚ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਜਿਣ੍ਣੋਹਮਸ੍ਮਿ ਅਬਲੋ ਵੀਤਵਣ੍ਣੋ’’ਤਿ. ਮਾਹਂ ਨਸ੍ਸਂ ਮੋਮੁਹੋ ਅਨ੍ਤਰਾਵਾਤਿ ਮਾਹਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯੇਵ ਅਵਿਦ੍ਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨਸ੍ਸਿਂ. ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਇਧ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਇਧੇਵ ਤਵ ਪਾਦਮੂਲੇ ਪਾਸਾਣਕੇ ਵਾ ਚੇਤਿਯ ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਂ, ਤਂ ਮੇ ਆਚਿਕ੍ਖ.

੧੧੨੮. ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ ਕਾਯੇ ਸਾਪੇਕ੍ਖਤਾਯ ‘‘ਜਿਣ੍ਣੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ ਤੇਨਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਕਾਯੇ ਸਿਨੇਹਪ੍ਪਹਾਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਰੂਪੇਸੁ ਵਿਹਞ੍ਞਮਾਨੇ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਰੂਪੇਸੂਤਿ ਰੂਪਹੇਤੁ ਰੂਪਪਚ੍ਚਯਾ. ਵਿਹਞ੍ਞਮਾਨੇਤਿ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਾਦੀਹਿ ਉਪਹਞ੍ਞਮਾਨੇ. ਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਰੂਪੇਸੂਤਿ ਚਕ੍ਖੁਰੋਗਾਦੀਹਿ ਚ ਰੂਪਹੇਤੁਯੇਵ ਜਨਾ ਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਬਾਧੀਯਨ੍ਤਿ.

੧੧੨੯-੩੦. ਏਵਂ ਭਗਵਤਾ ਯਾਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਤਾਵ ਕਥਿਤਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾਪਿ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ ਜਰਾਦੁਬ੍ਬਲਤਾਯ ਵਿਸੇਸਂ ਅਨਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾਵ ਪੁਨ ‘‘ਦਿਸਾ ਚਤਸ੍ਸੋ’’ਤਿ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਥੋਮੇਨ੍ਤੋ ਦੇਸਨਂ ਯਾਚਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਪੁਨਪਿ ਯਾਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ, ਤਾਵ ਪਟਿਪਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਣ੍ਹਾਧਿਪਨ੍ਨੇ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ. ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇਵ.

ਇਮਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਭਗਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਸੋ ਕਿਰ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਵਂ ਵਿਚਿਤ੍ਰਪਟਿਭਾਨਂ ਨਾਮ ਦੇਸਨਂ ਨ ਲਭਿ ਮਯ੍ਹਂ ਮਾਤੁਲੋ ਬਾਵਰੀ ਸਵਨਾਯਾ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਸਿਨੇਹਵਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ. ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਨੋ ਪਨਸ੍ਸ ਸਹਸ੍ਸਜਟਿਲਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ. ਸਬ੍ਬੇਵ ਇਦ੍ਧਿਮਯਪਤ੍ਤਚੀਵਰਧਰਾ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖਵੋ ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ.

ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਪਿਙ੍ਗਿਯਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਪਾਰਾਯਨਤ੍ਥੁਤਿਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

ਇਤੋ ਪਰਂ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਾ ਦੇਸਨਂ ਥੋਮੇਨ੍ਤਾ ‘‘ਇਦਮਵੋਚ ਭਗਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਇਦਮਵੋਚਾਤਿ ਇਦਂ ਪਰਾਯਨਂ ਅਵੋਚ. ਪਰਿਚਾਰਕਸੋਲ਼ਸਾਨਨ੍ਤਿ ਬਾਵਰਿਸ੍ਸ ਪਰਿਚਾਰਕੇਨ ਪਿਙ੍ਗਿਯੇਨ ਸਹ ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਪਰਿਚਾਰਕਾਨਂ ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚਾਰਕਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ. ਤੇ ਏਵ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ. ਤਤ੍ਥ ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਸਾ ਪਨ ਪੁਰਤੋ ਚ ਪਚ੍ਛਤੋ ਚ ਵਾਮਪਸ੍ਸਤੋ ਚ ਦਕ੍ਖਿਣਪਸ੍ਸਤੋ ਚ ਛ ਛ ਯੋਜਨਾਨਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਉਜੁਕੇਨ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਿਕਾ ਅਹੋਸਿ. ਅਜ੍ਝਿਟ੍ਠੋਤਿ ਯਾਚਿਤੋ ਅਤ੍ਥਮਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਪਾਲ਼ਿਅਤ੍ਥਮਞ੍ਞਾਯ. ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਪਾਲ਼ਿਮਞ੍ਞਾਯ. ਪਾਰਾਯਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਇਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਸ੍ਸ ਅਧਿਵਚਨਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਨਾਮਾਨਿ ਕਿਤ੍ਤਯਨ੍ਤਾ ‘‘ਅਜਿਤੋ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ…ਪੇ… ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠਂ ਉਪਾਗਮੁ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ.

੧੧੩੧-੭. ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਚਰਣਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦਟ੍ਠਾਨਭੂਤੇਨ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸੀਲਾਦਿਨਾ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਇਸਿਨ੍ਤਿ ਮਹੇਸਿਂ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਮਚਰਿਂਸੂਤਿ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਅਚਰਿਂਸੁ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਰਾਯਨਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਭੂਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਅਯਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਪਾਰਾਯਨਾਨੁਗੀਤਿਗਾਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

੧੧੩੮. ਪਾਰਾਯਨਮਨੁਗਾਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਸ੍ਸ ਅਯਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ – ਭਗਵਤਾ ਹਿ ਪਾਰਾਯਨੇ ਦੇਸਿਤੇ ਸੋਲ਼ਸਸਹਸ੍ਸਾ ਜਟਿਲਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ, ਅਵਸੇਸਾਨਞ੍ਚ ਚੁਦ੍ਦਸਕੋਟਿਸਙ੍ਖਾਨਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਪੋਰਾਣੇਹਿ –

‘‘ਤਤੋ ਪਾਸਾਣਕੇ ਰਮ੍ਮੇ, ਪਾਰਾਯਨਸਮਾਗਮੇ;

ਅਮਤਂ ਪਾਪਯੀ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਚੁਦ੍ਦਸ ਪਾਣਕੋਟਿਯੋ’’ਤਿ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤਾਯ ਪਨ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਤਤੋ ਤਤੋ ਆਗਤਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਗਵਤੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਾਮਨਿਗਮਾਦੀਸ੍ਵੇਵ ਪਾਤੁਰਹੇਸੁਂ. ਭਗਵਾਪਿ ਸਾਵਤ੍ਥਿਮੇਵ ਅਗਮਾਸਿ ਪਰਿਚਾਰਕਸੋਲ਼ਸਾਦੀਹਿ ਅਨੇਕੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਪਰਿਵੁਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਗਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬਾਵਰਿਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਂ ਆਰੋਚੇਤੁਂ, ਪਟਿਸ੍ਸੁਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਮਯਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਤਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੋ ਞਾਣਗਮਨੇਨੇਵ ਗੋਧਾਵਰੀਤੀਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਾਦਗਮਨੇਨ ਅਸ੍ਸਮਾਭਿਮੁਖੋ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਮੇਨਂ ਬਾਵਰੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਗ੍ਗਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਦੂਰਤੋਵ ਖਾਰਿਜਟਾਦਿਵਿਰਹਿਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਵੇਸੇਨ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਨਿਟ੍ਠਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਞ੍ਚਾਪਿ ਨਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਿਂ, ਪਿਙ੍ਗਿਯ, ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ. ‘‘ਆਮ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਪਾਸਾਣਕੇ ਚੇਤਿਯੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ, ਤਮਹਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਬਾਵਰੀ ਮਹਤਾ ਸਕ੍ਕਾਰੇਨ ਸਪਰਿਸੋ ਤਂ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ ‘‘ਪਾਰਾਯਨਮਨੁਗਾਯਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਗਾਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਭਗਵਤਾ ਗੀਤਂ ਅਨੁਗਾਯਿਸ੍ਸਂ. ਯਥਾਦ੍ਦਕ੍ਖੀਤਿ ਯਥਾ ਸਾਮਂ ਸਚ੍ਚਾਭਿਸਮ੍ਬੋਧੇਨ ਅਸਾਧਾਰਣਞਾਣੇਨ ਚ ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿ. ਨਿਕ੍ਕਾਮੋਤਿ ਪਹੀਨਕਾਮੋ. ‘‘ਨਿਕ੍ਕਮੋ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਵੀਰਿਯਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਵਾ ਅਕੁਸਲਪਕ੍ਖਾ. ਨਿਬ੍ਬਨੋਤਿ ਕਿਲੇਸਵਨਵਿਰਹਿਤੋ, ਤਣ੍ਹਾਵਿਰਹਿਤੋ ਏਵ ਵਾ. ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਮੁਸਾ ਭਣੇਤਿ ਯੇਹਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਮੁਸਾ ਭਣੇਯ੍ਯ, ਏਤੇ ਤਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਤੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸਵਨੇ ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਜਨੇਤਿ.

੧੧੩੯-੪੧. ਵਣ੍ਣੂਪਸਞ੍ਹਿਤਨ੍ਤਿ ਗੁਣੂਪਸਞ੍ਹਿਤਂ. ਸਚ੍ਚਵ੍ਹਯੋਤਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਸਚ੍ਚੇਨੇਵ ਅਵ੍ਹਾਨੇਨ ਨਾਮੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮੇਤਿ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਆਲਪਤਿ. ਕੁਬ੍ਬਨਕਨ੍ਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਵਨਂ. ਬਹੁਪ੍ਫਲਂ ਕਾਨਨਮਾਵਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਨੇਕਫਲਾਦਿਵਿਕਤਿਭਰਿਤਂ ਕਾਨਨਂ ਆਗਮ੍ਮ ਵਸੇਯ੍ਯ. ਅਪ੍ਪਦਸ੍ਸੇਤਿ ਬਾਵਰਿਪਭੁਤਿਕੇ ਪਰਿਤ੍ਤਪਞ੍ਞੇ. ਮਹੋਦਧਿਨ੍ਤਿ ਅਨੋਤਤ੍ਤਾਦਿਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਉਦਕਰਾਸਿਂ.

੧੧੪੨-੪. ਯੇਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇਤਿ ਯੇ ਇਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇ. ਤਮਨੁਦਾਸਿਨੋਤਿ ਤਮੋਨੁਦੋ ਆਸਿਨੋ. ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣੋਤਿ ਞਾਣਧਜੋ. ਭੂਰਿਮੇਧਸੋਤਿ ਵਿਪੁਲਪਞ੍ਞੋ. ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਮਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ ਸਾਮਂ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਫਲਂ, ਨ ਚ ਕਾਲਨ੍ਤਰੇ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਫਲਂ. ਅਨੀਤਿਕਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਈਤਿਵਿਰਹਿਤਂ.

੧੧੪੫-੫੦. ਅਥ ਨਂ ਬਾਵਰੀ ਆਹ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਤਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ਦ੍ਵੇ ਗਾਥਾ. ਤਤੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸਮੇਵ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਾਹਂ ਤਮ੍ਹਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਨਂ ਮਨਸਾ ਚਕ੍ਖੁਨਾਵਾਤਿ ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਂ ਅਹਂ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਵਿਯ ਮਨਸਾ ਪਸ੍ਸਾਮਿ. ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਵਿਵਸੇਮਿ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋਵ ਰਤ੍ਤਿਂ ਅਤਿਨਾਮੇਮਿ. ਤੇਨ ਤੇਨੇਵ ਨਤੋਤਿ ਯੇਨ ਦਿਸਾਭਾਗੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਤੇਨ ਤੇਨੇਵਾਹਮ੍ਪਿ ਨਤੋ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨੋ ਤਪ੍ਪੋਣੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੧੧੫੧. ਦੁਬ੍ਬਲਥਾਮਕਸ੍ਸਾਤਿ ਅਪ੍ਪਥਾਮਕਸ੍ਸ, ਅਥ ਵਾ ਦੁਬ੍ਬਲਸ੍ਸ ਦੁਤ੍ਥਾਮਕਸ੍ਸ ਚ ਬਲਵੀਰਿਯਹੀਨਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਕਾਯੋ ਨ ਪਲੇਤੀਤਿ ਤੇਨੇਵ ਦੁਬ੍ਬਲਥਾਮਕਤ੍ਤੇਨ ਕਾਯੋ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਯੇਨ ਵਾ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਤੇਨ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ. ‘‘ਨ ਪਰੇਤੀ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਸੋ ਏਵਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ. ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਾਯਾਤਿ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਗਮਨੇਨ. ਤੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਤੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੧੧੫੨. ਪਙ੍ਕੇ ਸਯਾਨੋਤਿ ਕਾਮਕਦ੍ਦਮੇ ਸਯਮਾਨੋ. ਦੀਪਾ ਦੀਪਂ ਉਪਪ੍ਲਵਿਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਥਾਰਾਦਿਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਾਦਿਂ ਅਭਿਗਚ੍ਛਿਂ. ਅਥਦ੍ਦਸਾਸਿਂ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸੋਹਂ ਏਵਂ ਦੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਵਾਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤੋ ਅਥ ਪਾਸਾਣਕੇ ਚੇਤਿਯੇ ਬੁਦ੍ਧਮਦ੍ਦਕ੍ਖਿਂ.

੧੧੫੩. ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਅਵਸਾਨੇ ਪਿਙ੍ਗਿਯਸ੍ਸ ਚ ਬਾਵਰਿਸ੍ਸ ਚ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰਿਪਾਕਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਠਿਤੋਯੇਵ ਸੁਵਣ੍ਣੋਭਾਸਂ ਮੁਞ੍ਚਿ. ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ ਬਾਵਰਿਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਏਵ ਤਂ ਓਭਾਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਰਤੋ ਠਿਤਂ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬਾਵਰਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਆਰੋਚੇਸਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਭਗਵਾਪਿ ਓਭਾਸਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਪਿਙ੍ਗਿਯਮੇਵ ਆਲਪਮਾਨੋ ‘‘ਯਥਾ ਅਹੂ ਵਕ੍ਕਲੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਮਭਾਸਿ.

ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਥਾ ਵਕ੍ਕਲਿਤ੍ਥੇਰੋ ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਸਦ੍ਧਾਧੁਰੇਨ ਚ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਯਥਾ ਚ ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ ਏਕੋ ਭਦ੍ਰਾਵੁਧੋ ਨਾਮ ਯਥਾ ਚ ਆਲ਼ਵਿ ਗੋਤਮੋ, ਏਵਮੇਵ ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਪਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਸਦ੍ਧਂ. ਤਤੋ ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਪਾਰਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਮਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇਵ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਬਾਵਰੀ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ. ਬਾਵਰਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸਿਸ੍ਸਾ ਪਨ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਅਹੇਸੁਂ.

੧੧੫੪-੫. ਇਦਾਨਿ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਸਾਦਂ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਸ ਭਿਯ੍ਯੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਭਾਨਵਾਤਿ ਪਟਿਭਾਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਯ ਉਪੇਤੋ. ਅਧਿਦੇਵੇ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਅਧਿਦੇਵਕਰੇ ਧਮ੍ਮੇ ਞਤ੍ਵਾ. ਪਰੋਵਰਨ੍ਤਿ ਹੀਨਪਣੀਤਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰਸ੍ਸ ਚ ਅਧਿਦੇਵਤ੍ਤਕਰਂ ਸਬ੍ਬਂ ਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ਵੇਦੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਙ੍ਖੀਨਂ ਪਟਿਜਾਨਤਨ੍ਤਿ ਕਙ੍ਖੀਨਂਯੇਵ ਸਤਂ ‘‘ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਾਨਂ.

੧੧੫੬. ਅਸਂਹੀਰਨ੍ਤਿ ਰਾਗਾਦੀਹਿ ਅਸਂਹਾਰਿਯਂ. ਅਸਂਕੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਅਕੁਪ੍ਪਂ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ. ਦ੍ਵੀਹਿਪਿ ਪਦੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭਣਤਿ. ਅਦ੍ਧਾ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਏਕਂਸੇਨੇਵ ਤਂ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਨ ਮੇਤ੍ਥ ਕਙ੍ਖਾਤਿ ਨਤ੍ਥਿ ਮੇ ਏਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਕਙ੍ਖਾ. ਏਵਂ ਮਂ ਧਾਰੇਹਿ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ ‘‘ਏਵਮੇਵ ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਪਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਸਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਭਗਵਤੋ ਓਵਾਦੇਨ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਦ੍ਧਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਧਾਧੁਰੇਨੇਵ ਚ ਵਿਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਹ – ‘‘ਏਵਂ ਮਂ ਧਾਰੇਹਿ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘‘ਯਥਾ ਮਂ ਤ੍ਵਂ ਅਵਚ, ਏਵਮੇਵ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਂ ਧਾਰੇਹੀ’’ਤਿ.

ਇਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾਯ ਖੁਦ੍ਦਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸੋਲ਼ਸਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ ਚ ਪਞ੍ਚਮੋ ਵਗ੍ਗੋ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਨਯਤੋ, ਨਾਮੇਨ

ਪਾਰਾਯਨਵਗ੍ਗੋਤਿ.

ਨਿਗਮਨਕਥਾ

ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ –

‘‘ਉਤ੍ਤਮਂ ਵਨ੍ਦਨੇਯ੍ਯਾਨਂ, ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਰਤਨਤ੍ਤਯਂ;

ਯੋ ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯਮ੍ਹਿ, ਖੁਦ੍ਦਾਚਾਰਪ੍ਪਹਾਯਿਨਾ.

‘‘ਦੇਸਿਤੋ ਲੋਕਨਾਥੇਨ, ਲੋਕਨਿਤ੍ਥਰਣੇਸਿਨਾ;

ਤਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤਸ੍ਸ, ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਏਤ੍ਥ ਉਰਗਵਗ੍ਗਾਦਿਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਸਙ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਉਰਗਸੁਤ੍ਤਾਦਿਸਤ੍ਤਤਿਸੁਤ੍ਤਪ੍ਪਭੇਦਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਕਤਾ ਹੋਤਿ. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ –

‘‘ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤਸ੍ਸ, ਕਰੋਨ੍ਤੇਨਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਂ;

ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਕਾਮੇਨ, ਯਂ ਪਤ੍ਤਂ ਕੁਸਲਂ ਮਯਾ.

‘‘ਤਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵਤੋ ਖਿਪ੍ਪਂ, ਧਮ੍ਮੇ ਅਰਿਯਪ੍ਪਵੇਦਿਤੇ;

ਵੁਡ੍ਢਿਂ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿਂ ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ, ਪਾਪੁਣਾਤੁ ਅਯਂ ਜਨੋ’’ਤਿ.

(ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਚਤੁਚਤ੍ਤਾਲੀਸਮਤ੍ਤਾ ਭਾਣਵਾਰਾ.)

ਪਰਮਵਿਸੁਦ੍ਧਸਦ੍ਧਾਬੁਦ੍ਧਿਵੀਰਿਯਪ੍ਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤੇਨ ਸੀਲਾਚਾਰਜ੍ਜਵਮਦ੍ਦਵਾਦਿਗੁਣਸਮੁਦਯਸਮੁਦਿਤੇਨ ਸਕਸਮਯਸਮਯਨ੍ਤਰਗਹਨਜ੍ਝੋਗਾਹਣਸਮਤ੍ਥੇਨ ਪਞ੍ਞਾਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ ਤਿਪਿਟਕਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪ੍ਪਭੇਦੇ ਸਾਟ੍ਠਕਥੇ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਞਾਣਪ੍ਪਭਾਵੇਨ ਮਹਾਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇਨ ਕਰਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਜਨਿਤਸੁਖਵਿਨਿਗ੍ਗਤਮਧੁਰੋਦਾਰਵਚਨਲਾਵਣ੍ਣਯੁਤ੍ਤੇਨ ਯੁਤ੍ਤਮੁਤ੍ਤਵਾਦਿਨਾ ਵਾਦੀਵਰੇਨ ਮਹਾਕਵਿਨਾ ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਾਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਦਿਪ੍ਪਭੇਦਗੁਣਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤੇ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮੇ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਬੁਦ੍ਧੀਨਂ ਥੇਰਵਂਸਪ੍ਪਦੀਪਾਨਂ ਥੇਰਾਨਂ ਮਹਾਵਿਹਾਰਵਾਸੀਨਂ ਵਂਸਾਲਙ੍ਕਾਰਭੂਤੇਨ ਵਿਪੁਲਵਿਸੁਦ੍ਧਬੁਦ੍ਧਿਨਾ ਬੁਦ੍ਧਘੋਸੋਤਿ ਗਰੂਹਿ ਗਹਿਤਨਾਮਧੇਯ੍ਯੇਨ ਥੇਰੇਨ ਕਤਾ ਅਯਂ ਪਰਮਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾ ਨਾਮ ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ –

ਤਾਵ ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, ਲੋਕਨਿਤ੍ਥਰਣੇਸਿਨਂ;

ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੀ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਨਯਂ ਪਞ੍ਞਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ.

ਯਾਵ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਨਾਮਮ੍ਪਿ, ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਾਦਿਨੋ;

ਲੋਕਮ੍ਹਿ ਲੋਕਜੇਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਪਵਤ੍ਤਤਿ ਮਹੇਸਿਨੋਤਿ.

ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.