📜
ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ
ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੇ
ਪੇਤਵਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ
੧. ਉਰਗਵਗ੍ਗੋ
੧. ਖੇਤ੍ਤੂਪਮਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਖੇਤ੍ਤੂਪਮਾ ¶ ¶ ¶ ¶ ਅਰਹਨ੍ਤੋ, ਦਾਯਕਾ ਕਸ੍ਸਕੂਪਮਾ;
ਬੀਜੂਪਮਂ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ, ਏਤ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤੇ ਫਲਂ.
‘‘ਏਤਂ ਬੀਜਂ ਕਸਿ ਖੇਤ੍ਤਂ, ਪੇਤਾਨਂ ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਚ;
ਤਂ ਪੇਤਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਦਾਤਾ ਪੁਞ੍ਞੇਨ ਵਡ੍ਢਤਿ.
‘‘ਇਧੇਵ ¶ ਕੁਸਲਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਪੇਤੇ ਚ ਪਟਿਪੂਜਿਯ;
ਸਗ੍ਗਞ੍ਚ ਕਮਤਿ [ਗਮਤਿ (ਕ.)] ਟ੍ਠਾਨਂ, ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾਨ ਭਦ੍ਦਕ’’ਨ੍ਤਿ.
ਖੇਤ੍ਤੂਪਮਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਪਠਮਂ.
੨. ਸੂਕਰਮੁਖਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਕਾਯੋ ¶ ਤੇ ਸਬ੍ਬਸੋਵਣ੍ਣੋ, ਸਬ੍ਬਾ ਓਭਾਸਤੇ ਦਿਸਾ;
ਮੁਖਂ ਤੇ ਸੂਕਰਸ੍ਸੇਵ, ਕਿਂ ਕਮ੍ਮਮਕਰੀ ਪੁਰੇ’’ [ਮਕਰਾ ਪੁਰੇ (ਕ.)].
‘‘ਕਾਯੇਨ ਸਞ੍ਞਤੋ ਆਸਿਂ, ਵਾਚਾਯਾਸਿਮਸਞ੍ਞਤੋ;
ਤੇਨ ਮੇਤਾਦਿਸੋ ਵਣ੍ਣੋ, ਯਥਾ ਪਸ੍ਸਸਿ ਨਾਰਦ.
‘‘ਤਂ ¶ ਤ੍ਯਾਹਂ [ਤਾਹਂ (ਕ.)] ਨਾਰਦ ਬ੍ਰੂਮਿ, ਸਾਮਂ ਦਿਟ੍ਠਮਿਦਂ ਤਯਾ;
ਮਾਕਾਸਿ ¶ ਮੁਖਸਾ ਪਾਪਂ, ਮਾ ਖੋ ਸੂਕਰਮੁਖੋ ਅਹੂ’’ਤਿ.
ਸੂਕਰਮੁਖਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਦੁਤਿਯਂ.
੩. ਪੂਤਿਮੁਖਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਦਿਬ੍ਬਂ ਸੁਭਂ ਧਾਰੇਸਿ ਵਣ੍ਣਧਾਤੁਂ, ਵੇਹਾਯਸਂ ਤਿਟ੍ਠਸਿ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ;
ਮੁਖਞ੍ਚ ਤੇ ਕਿਮਯੋ ਪੂਤਿਗਨ੍ਧਂ, ਖਾਦਨ੍ਤਿ ਕਿਂ ਕਮ੍ਮਮਕਾਸਿ ਪੁਬ੍ਬੇ’’.
‘‘ਸਮਣੋ ਅਹਂ ਪਾਪੋਤਿਦੁਟ੍ਠਵਾਚੋ [ਪਾਪੋ ਦੁਟ੍ਠਵਾਚੋ (ਸੀ.), ਪਾਪੋ ਦੁਕ੍ਖਵਾਚੋ (ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)], ਤਪਸ੍ਸਿਰੂਪੋ ਮੁਖਸਾ ਅਸਞ੍ਞਤੋ;
ਲਦ੍ਧਾ ਚ ਮੇ ਤਪਸਾ ਵਣ੍ਣਧਾਤੁ, ਮੁਖਞ੍ਚ ਮੇ ਪੇਸੁਣਿਯੇਨ ਪੂਤਿ.
‘‘ਤਯਿਦਂ ਤਯਾ ਨਾਰਦ ਸਾਮਂ ਦਿਟ੍ਠਂ,
ਅਨੁਕਮ੍ਪਕਾ ਯੇ ਕੁਸਲਾ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ;
‘ਮਾ ਪੇਸੁਣਂ ਮਾ ਚ ਮੁਸਾ ਅਭਾਣਿ,
ਯਕ੍ਖੋ ਤੁਵਂ ਹੋਹਿਸਿ ਕਾਮਕਾਮੀ’’’ਤਿ.
ਪੂਤਿਮੁਖਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਤਤਿਯਂ.
੪. ਪਿਟ੍ਠਧੀਤਲਿਕਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਯਂ ¶ ¶ ਕਿਞ੍ਚਾਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਦਜ੍ਜਾ ਦਾਨਂ ਅਮਚ੍ਛਰੀ;
ਪੁਬ੍ਬਪੇਤੇ ਚ ਆਰਬ੍ਭ, ਅਥ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਦੇਵਤਾ.
‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਮਹਾਰਾਜੇ, ਲੋਕਪਾਲੇ ਯਸਸ੍ਸਿਨੇ [ਯਸਸ੍ਸਿਨੋ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)];
ਕੁਵੇਰਂ ਧਤਰਟ੍ਠਞ੍ਚ, ਵਿਰੂਪਕ੍ਖਂ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਕਂ;
ਤੇ ¶ ਚੇਵ ਪੂਜਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਦਾਯਕਾ ਚ ਅਨਿਪ੍ਫਲਾ.
‘‘ਨ ¶ ਹਿ ਰੁਣ੍ਣਂ ਵਾ ਸੋਕੋ ਵਾ, ਯਾ ਚਞ੍ਞਾ ਪਰਿਦੇਵਨਾ;
ਨ ਤਂ ਪੇਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ, ਏਵਂ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਞਾਤਯੋ.
‘‘ਅਯਞ੍ਚ ਖੋ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਦਿਨ੍ਨਾ, ਸਙ੍ਘਮ੍ਹਿ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ;
ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯਸ੍ਸ, ਠਾਨਸੋ ਉਪਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ.
ਪਿਟ੍ਠਧੀਤਲਿਕਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਚਤੁਤ੍ਥਂ.
੫. ਤਿਰੋਕੁਟ੍ਟਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
[ਖੁ. ਪਾ. ੭.੧ ਖੁਦ੍ਦਕਪਾਠੇ] ‘‘ਤਿਰੋਕੁਟ੍ਟੇਸੁ [ਤਿਰੋਕੁਡ੍ਡੇਸੁ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)] ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਸਨ੍ਧਿਸਿਙ੍ਘਾਟਕੇਸੁ ਚ;
ਦ੍ਵਾਰਬਾਹਾਸੁ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਸਕਂ ਘਰਂ.
‘‘ਪਹੂਤੇ ਅਨ੍ਨਪਾਨਮ੍ਹਿ, ਖਜ੍ਜਭੋਜ੍ਜੇ ਉਪਟ੍ਠਿਤੇ;
ਨ ਤੇਸਂ ਕੋਚਿ ਸਰਤਿ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯਾ.
‘‘ਏਵਂ ¶ ਦਦਨ੍ਤਿ ਞਾਤੀਨਂ, ਯੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕਾ;
ਸੁਚਿਂ ਪਣੀਤਂ ਕਾਲੇਨ, ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਪਾਨਭੋਜਨਂ;
‘ਇਦਂ ਵੋ ਞਾਤੀਨਂ ਹੋਤੁ, ਸੁਖਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੁ ਞਾਤਯੋ’.
‘‘ਤੇ ਚ ਤਤ੍ਥ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਞਾਤਿਪੇਤਾ ਸਮਾਗਤਾ;
ਪਹੂਤੇ ਅਨ੍ਨਪਾਨਮ੍ਹਿ, ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਅਨੁਮੋਦਰੇ.
‘‘‘ਚਿਰਂ ਜੀਵਨ੍ਤੁ ਨੋ ਞਾਤੀ, ਯੇਸਂ ਹੇਤੁ ਲਭਾਮਸੇ;
ਅਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ ਕਤਾ ਪੂਜਾ, ਦਾਯਕਾ ਚ ਅਨਿਪ੍ਫਲਾ’.
‘‘‘ਨ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਕਸਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਗੋਰਕ੍ਖੇਤ੍ਥ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ;
ਵਣਿਜ੍ਜਾ ਤਾਦਿਸੀ ਨਤ੍ਥਿ, ਹਿਰਞ੍ਞੇਨ ਕਯਾਕਯਂ [ਕਯੋਕ੍ਕਯਂ (ਸੀ. ਕ.) ਕਯੋਕਯਂ (ਖੁ. ਪਾ. ੭.੬)];
ਇਤੋ ¶ ਦਿਨ੍ਨੇਨ ਯਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਪੇਤਾ ਕਾਲਗਤਾ [ਕਾਲਕਤਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)] ਤਹਿਂ’.
‘‘‘ਉਨ੍ਨਮੇ ¶ ਉਦਕਂ ਵੁਟ੍ਠਂ, ਯਥਾ ਨਿਨ੍ਨਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ;
ਏਵਮੇਵ ਇਤੋ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਪੇਤਾਨਂ ਉਪਕਪ੍ਪਤਿ’.
‘‘‘ਯਥਾ ਵਾਰਿਵਹਾ ਪੂਰਾ, ਪਰਿਪੂਰੇਨ੍ਤਿ ਸਾਗਰਂ;
ਏਵਮੇਵ ਇਤੋ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਪੇਤਾਨਂ ਉਪਕਪ੍ਪਤਿ’.
‘‘‘ਅਦਾਸਿ ¶ ਮੇ ਅਕਾਸਿ ਮੇ, ਞਾਤਿ ਮਿਤ੍ਤਾ [ਞਾਤਿ ਮਿਤ੍ਤੋ (?)] ਸਖਾ ਚ ਮੇ;
ਪੇਤਾਨਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਦਜ੍ਜਾ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਮਨੁਸ੍ਸਰਂ’.
‘‘‘ਨ ਹਿ ਰੁਣ੍ਣਂ ਵਾ ਸੋਕੋ ਵਾ, ਯਾ ਚਞ੍ਞਾ ਪਰਿਦੇਵਨਾ;
ਨ ਤਂ ਪੇਤਾਨਮਤ੍ਥਾਯ, ਏਵਂ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਞਾਤਯੋ’.
‘‘‘ਅਯਞ੍ਚ ਖੋ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਦਿਨ੍ਨਾ, ਸਙ੍ਘਮ੍ਹਿ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ;
ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯਸ੍ਸ, ਠਾਨਸੋ ਉਪਕਪ੍ਪਤਿ’.
‘‘ਸੋ ਞਾਤਿਧਮ੍ਮੋ ਚ ਅਯਂ ਨਿਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਪੇਤਾਨ ਪੂਜਾ ਚ ਕਤਾ ਉਲ਼ਾਰਾ;
ਬਲਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਨਮਨੁਪ੍ਪਦਿਨ੍ਨਂ, ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸੁਤਂ ਅਨਪ੍ਪਕ’’ਨ੍ਤਿ.
ਤਿਰੋਕੁਟ੍ਟਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਪਞ੍ਚਮਂ.
੬. ਪਞ੍ਚਪੁਤ੍ਤਖਾਦਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਨਗ੍ਗਾ ¶ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਰੂਪਾਸਿ, ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਾ ਪੂਤਿ ਵਾਯਸਿ;
ਮਕ੍ਖਿਕਾਹਿ ਪਰਿਕਿਣ੍ਣਾ [ਮਕ੍ਖਿਕਾਪਰਿਕਿਣ੍ਣਾ ਚ (ਸੀ.)], ਕਾ ਨੁ ਤ੍ਵਂ ਇਧ ਤਿਟ੍ਠਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਅਹਂ ਭਦਨ੍ਤੇ [ਭਦ੍ਦਨ੍ਤੇ (ਕ.)] ਪੇਤੀਮ੍ਹਿ, ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਯਮਲੋਕਿਕਾ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ¶ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ.
‘‘ਕਾਲੇਨ ਪਞ੍ਚ ਪੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਸਾਯਂ ਪਞ੍ਚ ਪੁਨਾਪਰੇ;
ਵਿਜਾਯਿਤ੍ਵਾਨ ਖਾਦਾਮਿ, ਤੇਪਿ ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਮੇ ਅਲਂ.
‘‘ਪਰਿਡਯ੍ਹਤਿ ਧੂਮਾਯਤਿ, ਖੁਦਾਯ [ਖੁਦ੍ਦਾਯ (ਕ.)] ਹਦਯਂ ਮਮ;
ਪਾਨੀਯਂ ਨ ਲਭੇ ਪਾਤੁਂ, ਪਸ੍ਸ ਮਂ ਬ੍ਯਸਨਂ ਗਤ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਤਂ;
ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਪੁਤ੍ਤਮਂਸਾਨਿ ਖਾਦਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਸਪਤੀ [ਸਪਤ੍ਤੀ (ਸੀ.)] ਮੇ ਗਬ੍ਭਿਨੀ ਆਸਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਪਾਪਂ ਅਚੇਤਯਿਂ;
ਸਾਹਂ ਪਦੁਟ੍ਠਮਨਸਾ, ਅਕਰਿਂ ਗਬ੍ਭਪਾਤਨਂ.
‘‘ਤਸ੍ਸਾ ¶ ¶ ਦ੍ਵੇਮਾਸਿਕੋ ਗਬ੍ਭੋ, ਲੋਹਿਤਞ੍ਞੇਵ ਪਗ੍ਘਰਿ;
ਤਦਸ੍ਸਾ ਮਾਤਾ ਕੁਪਿਤਾ, ਮਯ੍ਹਂ ਞਾਤੀ ਸਮਾਨਯਿ;
ਸਪਥਞ੍ਚ ਮਂ ਕਾਰੇਸਿ, ਪਰਿਭਾਸਾਪਯੀ ਚ ਮਂ.
‘‘ਸਾਹਂ ਘੋਰਞ੍ਚ ਸਪਥਂ, ਮੁਸਾਵਾਦਂ ਅਭਾਸਿਸਂ;
ਪੁਤ੍ਤਮਂਸਾਨਿ ਖਾਦਾਮਿ, ਸਚੇ ਤਂ ਪਕਤਂ ਮਯਾ.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕੇਨ [ਵਿਪਾਕਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਮੁਸਾਵਾਦਸ੍ਸ ਚੂਭਯਂ;
ਪੁਤ੍ਤਮਂਸਾਨਿ ਖਾਦਾਮਿ, ਪੁਬ੍ਬਲੋਹਿਤਮਕ੍ਖਿਤਾ’’ਤਿ.
ਪਞ੍ਚਪੁਤ੍ਤਖਾਦਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ [ਪਞ੍ਚਪੁਤ੍ਤਖਾਦਪੇਤਵਤ੍ਥੁ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.) ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ] ਛਟ੍ਠਂ.
੭. ਸਤ੍ਤਪੁਤ੍ਤਖਾਦਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਨਗ੍ਗਾ ¶ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਰੂਪਾਸਿ, ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਾ ਪੂਤਿ ਵਾਯਸਿ;
ਮਕ੍ਖਿਕਾਹਿ ¶ ਪਰਿਕਿਣ੍ਣਾ, ਕਾ ਨੁ ਤ੍ਵਂ ਇਧ ਤਿਟ੍ਠਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਅਹਂ ਭਦਨ੍ਤੇ ਪੇਤੀਮ੍ਹਿ, ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਯਮਲੋਕਿਕਾ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ.
‘‘ਕਾਲੇਨ ਸਤ੍ਤ ਪੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਸਾਯਂ ਸਤ੍ਤ ਪੁਨਾਪਰੇ;
ਵਿਜਾਯਿਤ੍ਵਾਨ ਖਾਦਾਮਿ, ਤੇਪਿ ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਮੇ ਅਲਂ.
‘‘ਪਰਿਡਯ੍ਹਤਿ ਧੂਮਾਯਤਿ, ਖੁਦਾਯ ਹਦਯਂ ਮਮ;
ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਂ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਾਮਿ, ਅਗ੍ਗਿਦਡ੍ਢਾਵ ਆਤਪੇ’’ਤਿ.
‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਤਂ;
ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਪੁਤ੍ਤਮਂਸਾਨਿ ਖਾਦਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਅਹੂ ਮਯ੍ਹਂ ਦੁਵੇ ਪੁਤ੍ਤਾ, ਉਭੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਯੋਬ੍ਬਨਾ;
ਸਾਹਂ ਪੁਤ੍ਤਬਲੂਪੇਤਾ, ਸਾਮਿਕਂ ਅਤਿਮਞ੍ਞਿਸਂ.
‘‘ਤਤੋ ਮੇ ਸਾਮਿਕੋ ਕੁਦ੍ਧੋ, ਸਪਤ੍ਤਿਂ ਮਯ੍ਹਮਾਨਯਿ;
ਸਾ ਚ ਗਬ੍ਭਂ ਅਲਭਿਤ੍ਥ, ਤਸ੍ਸਾ ਪਾਪਂ ਅਚੇਤਯਿਂ.
‘‘ਸਾਹਂ ¶ ਪਦੁਟ੍ਠਮਨਸਾ, ਅਕਰਿਂ ਗਬ੍ਭਪਾਤਨਂ;
ਤਸ੍ਸਾ ਤੇਮਾਸਿਕੋ ਗਬ੍ਭੋ, ਪੁਬ੍ਬਲੋਹਿਤਕੋ [ਪੁਬ੍ਬਲੋਹਿਤਕੋ (ਕ.)] ਪਤਿ.
‘‘ਤਦਸ੍ਸਾ ਮਾਤਾ ਕੁਪਿਤਾ, ਮਯ੍ਹਂ ਞਾਤੀ ਸਮਾਨਯਿ;
ਸਪਥਞ੍ਚ ਮਂ ਕਾਰੇਸਿ, ਪਰਿਭਾਸਾਪਯੀ ਚ ਮਂ.
‘‘ਸਾਹਂ ¶ ਘੋਰਞ੍ਚ ਸਪਥਂ, ਮੁਸਾਵਾਦਂ ਅਭਾਸਿਸਂ;
‘ਪੁਤ੍ਤਮਂਸਾਨਿ ਖਾਦਾਮਿ, ਸਚੇ ਤਂ ਪਕਤਂ ਮਯਾ’.
‘‘ਤਸ੍ਸ ¶ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕੇਨ, ਮੁਸਾਵਾਦਸ੍ਸ ਚੂਭਯਂ;
ਪੁਤ੍ਤਮਂਸਾਨਿ ਖਾਦਾਮਿ, ਪੁਬ੍ਬਲੋਹਿਤਮਕ੍ਖਿਤਾ’’ਤਿ.
ਸਤ੍ਤਪੁਤ੍ਤਖਾਦਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ ਸਤ੍ਤਮਂ.
੮. ਗੋਣਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਕਿਂ ¶ ਨੁ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਰੂਪੋਵ, ਲਾਯਿਤ੍ਵਾ ਹਰਿਤਂ ਤਿਣਂ;
ਖਾਦ ਖਾਦਾਤਿ ਲਪਸਿ, ਗਤਸਤ੍ਤਂ ਜਰਗ੍ਗਵਂ.
‘‘ਨ ਹਿ ਅਨ੍ਨੇਨ ਪਾਨੇਨ, ਮਤੋ ਗੋਣੋ ਸਮੁਟ੍ਠਹੇ;
ਤ੍ਵਂਸਿ ਬਾਲੋ ਚ [ਬਾਲੋਵ (ਕ.)] ਦੁਮ੍ਮੇਧੋ, ਯਥਾ ਤਞ੍ਞੋਵ ਦੁਮ੍ਮਤੀ’’ਤਿ.
‘‘ਇਮੇ ਪਾਦਾ ਇਦਂ ਸੀਸਂ, ਅਯਂ ਕਾਯੋ ਸਵਾਲਧਿ;
ਨੇਤ੍ਤਾ ਤਥੇਵ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਅਯਂ ਗੋਣੋ ਸਮੁਟ੍ਠਹੇ.
‘‘ਨਾਯ੍ਯਕਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਪਾਦਾ, ਕਾਯੋ ਸੀਸਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਸਤਿ;
ਰੁਦਂ ਮਤ੍ਤਿਕਥੂਪਸ੍ਮਿਂ, ਨਨੁ ਤ੍ਵਞ੍ਞੇਵ ਦੁਮ੍ਮਤੀ’’ਤਿ.
‘‘ਆਦਿਤ੍ਤਂ ਵਤ ਮਂ ਸਨ੍ਤਂ, ਘਤਸਿਤ੍ਤਂਵ ਪਾਵਕਂ;
ਵਾਰਿਨਾ ਵਿਯ ਓਸਿਞ੍ਚਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਨਿਬ੍ਬਾਪਯੇ ਦਰਂ.
‘‘ਅਬ੍ਬਹੀ [ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਂ (ਬਹੂਸੁ)] ਵਤ ਮੇ ਸਲ੍ਲਂ, ਸੋਕਂ ਹਦਯਨਿਸ੍ਸਿਤਂ;
ਯੋ ਮੇ ਸੋਕਪਰੇਤਸ੍ਸ, ਪਿਤੁਸੋਕਂ ਅਪਾਨੁਦਿ.
‘‘ਸ੍ਵਾਹਂ ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਸਲ੍ਲੋਸ੍ਮਿ, ਸੀਤਿਭੂਤੋਸ੍ਮਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ;
ਨ ਸੋਚਾਮਿ ਨ ਰੋਦਾਮਿ, ਤਵ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਮਾਣਵ’.
ਏਵਂ ¶ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞਾ, ਯੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕਾ;
ਵਿਨਿਵਤ੍ਤਯਨ੍ਤਿ ਸੋਕਮ੍ਹਾ, ਸੁਜਾਤੋ ਪਿਤਰਂ ਯਥਾਤਿ.
ਗੋਣਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਅਟ੍ਠਮਂ.
੯. ਮਹਾਪੇਸਕਾਰਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਗੂਥਞ੍ਚ ¶ ¶ ¶ ਮੁਤ੍ਤਂ ਰੁਹਿਰਞ੍ਚ ਪੁਬ੍ਬਂ, ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ ਕਿਸ੍ਸ ਅਯਂ ਵਿਪਾਕੋ;
ਅਯਂ ਨੁ ਕਿਂ ਕਮ੍ਮਮਕਾਸਿ ਨਾਰੀ, ਯਾ ਸਬ੍ਬਦਾ ਲੋਹਿਤਪੁਬ੍ਬਭਕ੍ਖਾ.
‘‘ਨਵਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਸੁਭਾਨਿ ਚੇਵ, ਮੁਦੂਨਿ ਸੁਦ੍ਧਾਨਿ ਚ ਲੋਮਸਾਨਿ;
ਦਿਨ੍ਨਾਨਿ ਮਿਸ੍ਸਾ ਕਿਤਕਾ [ਕਿਟਕਾ (ਕ.)] ਭਵਨ੍ਤਿ, ਅਯਂ ਨੁ ਕਿਂ ਕਮ੍ਮਮਕਾਸਿ ਨਾਰੀ’’ਤਿ.
‘‘ਭਰਿਯਾ ਮਮੇਸਾ ਅਹੂ ਭਦਨ੍ਤੇ, ਅਦਾਯਿਕਾ ਮਚ੍ਛਰਿਨੀ ਕਦਰਿਯਾ;
ਸਾ ਮਂ ਦਦਨ੍ਤਂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ, ਅਕ੍ਕੋਸਤਿ ਚ ਪਰਿਭਾਸਤਿ ਚ.
‘‘‘ਗੂਥਞ੍ਚ ਮੁਤ੍ਤਂ ਰੁਹਿਰਞ੍ਚ ਪੁਬ੍ਬਂ, ਪਰਿਭੁਞ੍ਜ ਤ੍ਵਂ ਅਸੁਚਿਂ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ;
ਏਤਂ ਤੇ ਪਰਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਹੋਤੁ, ਵਤ੍ਥਾ ਚ ਤੇ ਕਿਟਕਸਮਾ ਭਵਨ੍ਤੁ’;
ਏਤਾਦਿਸਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ, ਇਧਾਗਤਾ ਚਿਰਰਤ੍ਤਾਯ ਖਾਦਤੀ’’ਤਿ.
ਮਹਾਪੇਸਕਾਰਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ ਨਵਮਂ.
੧੦. ਖਲ੍ਲਾਟਿਯਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਕਾ ¶ ¶ ਨੁ ਅਨ੍ਤੋਵਿਮਾਨਸ੍ਮਿਂ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੀ ਨੂਪਨਿਕ੍ਖਮਿ;
ਉਪਨਿਕ੍ਖਮਸ੍ਸੁ ਭਦ੍ਦੇ, ਪਸ੍ਸਾਮ ਤਂ ਬਹਿਟ੍ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਅਟ੍ਟੀਯਾਮਿ ¶ ਹਰਾਯਾਮਿ, ਨਗ੍ਗਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤੁਂ ਬਹਿ;
ਕੇਸੇਹਮ੍ਹਿ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਪੁਞ੍ਞਂ ਮੇ ਅਪ੍ਪਕਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਹਨ੍ਦੁਤ੍ਤਰੀਯਂ ਦਦਾਮਿ ਤੇ, ਇਦਂ ਦੁਸ੍ਸਂ ਨਿਵਾਸਯ;
ਇਦਂ ਦੁਸ੍ਸਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ, ਏਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮ ਸੋਭਨੇ;
ਉਪਨਿਕ੍ਖਮਸ੍ਸੁ ਭਦ੍ਦੇ, ਪਸ੍ਸਾਮ ਤਂ ਬਹਿਟ੍ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਹਤ੍ਥੇਨ ਹਤ੍ਥੇ ਤੇ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਉਪਕਪ੍ਪਤਿ;
ਏਸੇਤ੍ਥੁਪਾਸਕੋ ਸਦ੍ਧੋ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕੋ.
‘‘ਏਤਂ ਅਚ੍ਛਾਦਯਿਤ੍ਵਾਨ, ਮਮ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸ;
ਤਥਾਹਂ [ਅਥਾਹਂ (ਸੀ.)] ਸੁਖਿਤਾ ਹੇਸ੍ਸਂ, ਸਬ੍ਬਕਾਮਸਮਿਦ੍ਧਿਨੀ’’ਤਿ.
ਤਞ੍ਚ ਤੇ ਨ੍ਹਾਪਯਿਤ੍ਵਾਨ, ਵਿਲਿਮ੍ਪੇਤ੍ਵਾਨ ਵਾਣਿਜਾ;
ਵਤ੍ਥੇਹਚ੍ਛਾਦਯਿਤ੍ਵਾਨ, ਤਸ੍ਸਾ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸੁਂ.
ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ¶ [ਸਮਨਨ੍ਤਰਾ ਅਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਵਿਪਾਕੋ ਉਦਪਜ੍ਜਥ [ਉਪਪਜ੍ਜਥ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)];
ਭੋਜਨਚ੍ਛਾਦਨਪਾਨੀਯਂ [ਭੋਜਨਚ੍ਛਾਦਨਂ ਪਾਨੀਯਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਇਦਂ ਫਲਂ.
ਤਤੋ ਸੁਦ੍ਧਾ ਸੁਚਿਵਸਨਾ, ਕਾਸਿਕੁਤ੍ਤਮਧਾਰਿਨੀ;
ਹਸਨ੍ਤੀ ਵਿਮਾਨਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿ, ‘ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਇਦਂ ਫਲ’’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਸੁਚਿਤ੍ਤਰੂਪਂ ਰੁਚਿਰਂ, ਵਿਮਾਨਂ ਤੇ ਪਭਾਸਤਿ;
ਦੇਵਤੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾਚਿਕ੍ਖ, ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਿਦਂ ਫਲ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ¶ ਚਰਮਾਨਸ੍ਸ, ਦੋਣਿਨਿਮ੍ਮਜ੍ਜਨਿਂ ਅਹਂ;
ਅਦਾਸਿਂ ਉਜੁਭੂਤਸ੍ਸ, ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੇਨ ਚੇਤਸਾ.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕੁਸਲਸ੍ਸ, ਵਿਪਾਕਂ ਦੀਘਮਨ੍ਤਰਂ;
ਅਨੁਭੋਮਿ ਵਿਮਾਨਸ੍ਮਿਂ, ਤਞ੍ਚ ਦਾਨਿ ਪਰਿਤ੍ਤਕਂ.
‘‘ਉਦ੍ਧਂ ¶ ਚਤੂਹਿ ਮਾਸੇਹਿ, ਕਾਲਂਕਿਰਿਯਾ [ਕਾਲਂਕਿਰਿਯਾ (ਕ.)] ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ;
ਏਕਨ੍ਤਕਟੁਕਂ ਘੋਰਂ, ਨਿਰਯਂ ਪਪਤਿਸ੍ਸਹਂ.
[ਮ. ਨਿ. ੩.੨੫੦, ੨੬੭; ਅ. ਨਿ. ੩.੩੬; ਪੇ. ਵ. ੨੪੦, ੬੯੩] ‘‘ਚਤੁਕ੍ਕਣ੍ਣਂ ਚਤੁਦ੍ਵਾਰਂ, ਵਿਭਤ੍ਤਂ ਭਾਗਸੋ ਮਿਤਂ;
ਅਯੋਪਾਕਾਰਪਰਿਯਨ੍ਤਂ, ਅਯਸਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤਂ.
‘‘ਤਸ੍ਸ ¶ ਅਯੋਮਯਾ ਭੂਮਿ, ਜਲਿਤਾ ਤੇਜਸਾ ਯੁਤਾ;
ਸਮਨ੍ਤਾ ਯੋਜਨਸਤਂ, ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਸਬ੍ਬਦਾ.
‘‘ਤਤ੍ਥਾਹਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਵੇਦਿਸ੍ਸ ਵੇਦਨਂ;
ਫਲਞ੍ਚ ਪਾਪਕਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋਚਾਮਹਂ ਭੁਸ’’ਨ੍ਤਿ.
ਖਲ੍ਲਾਟਿਯਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ ਦਸਮਂ.
੧੧. ਨਾਗਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਪੁਰਤੋਵ ¶ [ਪੁਰਤੋ ਚ (ਸ੍ਯਾ.)] ਸੇਤੇਨ ਪਲੇਤਿ ਹਤ੍ਥਿਨਾ, ਮਜ੍ਝੇ ਪਨ ਅਸ੍ਸਤਰੀਰਥੇਨ;
ਪਚ੍ਛਾ ਚ ਕਞ੍ਞਾ ਸਿਵਿਕਾਯ ਨੀਯਤਿ, ਓਭਾਸਯਨ੍ਤੀ ਦਸ ਸਬ੍ਬਤੋ [ਸਬ੍ਬਤੋ (ਕ.)] ਦਿਸਾ.
‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਨ ਮੁਗ੍ਗਰਹਤ੍ਥਪਾਣਿਨੋ, ਰੁਦਂਮੁਖਾ ਛਿਨ੍ਨਪਭਿਨ੍ਨਗਤ੍ਤਾ;
ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਾ ¶ ਕਿਮਕਤ੍ਥ ਪਾਪਂ, ਯੇਨਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਿਵਾਥ ਲੋਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਪੁਰਤੋਵ ਯੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਕੁਞ੍ਜਰੇਨ, ਸੇਤੇਨ ਨਾਗੇਨ ਚਤੁਕ੍ਕਮੇਨ;
ਅਮ੍ਹਾਕ ਪੁਤ੍ਤੋ ਅਹੁ ਜੇਟ੍ਠਕੋ ਸੋ [ਸੋਵ ਜੇਟ੍ਠੋ (ਕ.)], ਦਾਨਾਨਿ ਦਤ੍ਵਾਨ ਸੁਖੀ ਪਮੋਦਤਿ.
‘‘ਯੋ ¶ ਸੋ ਮਜ੍ਝੇ ਅਸ੍ਸਤਰੀਰਥੇਨ, ਚਤੁਬ੍ਭਿ ਯੁਤ੍ਤੇਨ ਸੁਵਗ੍ਗਿਤੇਨ;
ਅਮ੍ਹਾਕ ਪੁਤ੍ਤੋ ਅਹੁ ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਸੋ, ਅਮਚ੍ਛਰੀ ਦਾਨਵਤੀ ਵਿਰੋਚਤਿ.
‘‘ਯਾ ਸਾ ਚ ਪਚ੍ਛਾ ਸਿਵਿਕਾਯ ਨੀਯਤਿ, ਨਾਰੀ ਸਪਞ੍ਞਾ ਮਿਗਮਨ੍ਦਲੋਚਨਾ;
ਅਮ੍ਹਾਕ ਧੀਤਾ ਅਹੁ ਸਾ ਕਨਿਟ੍ਠਿਕਾ, ਭਾਗਡ੍ਢਭਾਗੇਨ ਸੁਖੀ ਪਮੋਦਤਿ.
‘‘ਏਤੇ ¶ ਚ ਦਾਨਾਨਿ ਅਦਂਸੁ ਪੁਬ੍ਬੇ, ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ;
ਮਯਂ ਪਨ ਮਚ੍ਛਰਿਨੋ ਅਹੁਮ੍ਹ, ਪਰਿਭਾਸਕਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ;
ਏਤੇ ਚ ਦਤ੍ਵਾ ਪਰਿਚਾਰਯਨ੍ਤਿ, ਮਯਞ੍ਚ ¶ ਸੁਸ੍ਸਾਮ ਨਲ਼ੋਵ ਛਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ [ਖਿਤ੍ਤੋਤਿ (ਸੀ.)].
‘‘ਕਿਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਭੋਜਨਂ ਕਿਂ ਸਯਾਨਂ, ਕਥਞ੍ਚ ਯਾਪੇਥ ਸੁਪਾਪਧਮ੍ਮਿਨੋ;
ਪਹੂਤਭੋਗੇਸੁ ਅਨਪ੍ਪਕੇਸੁ, ਸੁਖਂ ਵਿਰਾਧਾਯ [ਵਿਰਾਗਾਯ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਦੁਕ੍ਖਜ੍ਜ ਪਤ੍ਤਾ’’ਤਿ.
‘‘ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾਨ, ਪਿਵਾਮ ਪੁਬ੍ਬਲੋਹਿਤਂ;
ਬਹੁਂ ਪਿਤ੍ਵਾ ਨ ਧਾਤਾ ਹੋਮ, ਨਚ੍ਛਾਦਿਮ੍ਹਸੇ [ਨਰੁਚ੍ਚਾਦਿਮ੍ਹਸੇ (ਕ.)] ਮਯਂ.
‘‘ਇਚ੍ਚੇਵ ਮਚ੍ਚਾ ਪਰਿਦੇਵਯਨ੍ਤਿ, ਅਦਾਯਕਾ ਪੇਚ੍ਚ [ਮਚ੍ਛਰਿਨੋ (ਕ.)] ਯਮਸ੍ਸ ਠਾਯਿਨੋ;
ਯੇ ਤੇ ਵਿਦਿਚ੍ਚ [ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ (ਸੀ.)] ਅਧਿਗਮ੍ਮ ਭੋਗੇ, ਨ ਭੁਞ੍ਜਰੇ ਨਾਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਪੁਞ੍ਞਂ.
‘‘ਤੇ ¶ ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸੂਪਗਤਾ ਪਰਤ੍ਥ, ਪਚ੍ਛਾ [ਪੇਤਾ (ਸੀ.)] ਚਿਰਂ ਝਾਯਰੇ ਡਯ੍ਹਮਾਨਾ;
ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾਨ ਦੁਖੁਦ੍ਰਾਨਿ, ਅਨੁਭੋਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਕਟੁਕਪ੍ਫਲਾਨਿ.
‘‘ਇਤ੍ਤਰਂ ਹਿ ਧਨਂ ਧਞ੍ਞਂ, ਇਤ੍ਤਰਂ ਇਧ ਜੀਵਿਤਂ;
ਇਤ੍ਤਰਂ ਇਤ੍ਤਰਤੋ ਞਤ੍ਵਾ, ਦੀਪਂ ਕਯਿਰਾਥ ਪਣ੍ਡਿਤੋ.
‘‘ਯੇ ਤੇ ਏਵਂ ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਨਰਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕੋਵਿਦਾ;
ਤੇ ਦਾਨੇ ਨਪ੍ਪਮਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤਂ ਵਚੋ’’ਤਿ.
ਨਾਗਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਏਕਾਦਸਮਂ.
੧੨. ਉਰਗਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਉਰਗੋਵ ¶ ¶ ¶ ਤਚਂ ਜਿਣ੍ਣਂ, ਹਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ ਸਨ੍ਤਨੁਂ;
ਏਵਂ ਸਰੀਰੇ ਨਿਬ੍ਭੋਗੇ, ਪੇਤੇ ਕਾਲਙ੍ਕਤੇ ਸਤਿ.
‘‘ਡਯ੍ਹਮਾਨੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਞਾਤੀਨਂ ਪਰਿਦੇਵਿਤਂ;
ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਨ ਰੋਦਾਮਿ, ਗਤੋ ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਯਾ ਗਤਿ’’.
‘‘ਅਨਬ੍ਭਿਤੋ [ਅਨਵ੍ਹਿਤੋ (ਸੀ.)] ਤਤੋ ਆਗਾ, ਨਾਨੁਞ੍ਞਾਤੋ ਇਤੋ ਗਤੋ;
ਯਥਾਗਤੋ ਤਥਾ ਗਤੋ, ਤਤ੍ਥ ਕਾ [ਕਾ ਤਤ੍ਥ (ਸੀ.)] ਪਰਿਦੇਵਨਾ.
‘‘ਡਯ੍ਹਮਾਨੋ ¶ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਞਾਤੀਨਂ ਪਰਿਦੇਵਿਤਂ;
ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਨ ਰੋਦਾਮਿ, ਗਤੋ ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਯਾ ਗਤਿ’’.
‘‘ਸਚੇ ਰੋਦੇ ਕਿਸਾ ਅਸ੍ਸਂ, ਤਤ੍ਥ ਮੇ ਕਿਂ ਫਲਂ ਸਿਯਾ;
ਞਾਤਿਮਿਤ੍ਤਸੁਹਜ੍ਜਾਨਂ, ਭਿਯ੍ਯੋ ਨੋ ਅਰਤੀ ਸਿਯਾ.
‘‘ਡਯ੍ਹਮਾਨੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਞਾਤੀਨਂ ਪਰਿਦੇਵਿਤਂ;
ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਨ ਰੋਦਾਮਿ, ਗਤੋ ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਯਾ ਗਤਿ’’.
‘‘ਯਥਾਪਿ ਦਾਰਕੋ ਚਨ੍ਦਂ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਮਨੁਰੋਦਤਿ;
ਏਵਂ ਸਮ੍ਪਦਮੇਵੇਤਂ, ਯੋ ਪੇਤਮਨੁਸੋਚਤਿ.
‘‘ਡਯ੍ਹਮਾਨੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਞਾਤੀਨਂ ਪਰਿਦੇਵਿਤਂ;
ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਨ ਰੋਦਾਮਿ, ਗਤੋ ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਯਾ ਗਤਿ’’.
‘‘ਯਥਾਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ ਉਦਕੁਮ੍ਭੋ, ਭਿਨ੍ਨੋ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯੋ;
ਏਵਂ ਸਮ੍ਪਦਮੇਵੇਤਂ, ਯੋ ਪੇਤਮਨੁਸੋਚਤਿ.
‘‘ਡਯ੍ਹਮਾਨੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਞਾਤੀਨਂ ਪਰਿਦੇਵਿਤਂ;
ਤਸ੍ਮਾ ¶ ਏਤਂ ਨ ਰੋਦਾਮਿ, ਗਤੋ ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਯਾ ਗਤੀ’’ਤਿ.
ਉਰਗਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਦ੍ਵਾਦਸਮਂ.
ਉਰਗਵਗ੍ਗੋ ਪਠਮੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
ਖੇਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸੂਕਰਂ ਪੂਤਿ, ਪਿਟ੍ਠਂ ਚਾਪਿ ਤਿਰੋਕੁਟ੍ਟਂ;
ਪਞ੍ਚਾਪਿ ¶ ਸਤ੍ਤਪੁਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਗੋਣਂ ਪੇਸਕਾਰਕਞ੍ਚ;
ਤਥਾ ਖਲ੍ਲਾਟਿਯਂ ਨਾਗਂ, ਦ੍ਵਾਦਸਂ ਉਰਗਞ੍ਚੇਵਾਤਿ.
੨. ਉਬ੍ਬਰਿਵਗ੍ਗੋ
੧. ਸਂਸਾਰਮੋਚਕਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਨਗ੍ਗਾ ¶ ¶ ¶ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਰੂਪਾਸਿ, ਕਿਸਾ ਧਮਨਿਸਨ੍ਥਤਾ;
ਉਪ੍ਫਾਸੁਲਿਕੇ [ਉਪ੍ਪਾਸੁਲ਼ਿਕੇ (ਕ.)] ਕਿਸਿਕੇ, ਕਾ ਨੁ ਤ੍ਵਂ ਇਧ ਤਿਟ੍ਠਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਅਹਂ ਭਦਨ੍ਤੇ ਪੇਤੀਮ੍ਹਿ, ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਯਮਲੋਕਿਕਾ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’’ਤਿ.
‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਤਂ;
ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’’ਤਿ.
‘‘ਅਨੁਕਮ੍ਪਕਾ ਮਯ੍ਹਂ ਨਾਹੇਸੁਂ ਭਨ੍ਤੇ, ਪਿਤਾ ਚ ਮਾਤਾ ਅਥਵਾਪਿ ਞਾਤਕਾ;
ਯੇ ਮਂ ਨਿਯੋਜੇਯ੍ਯੁਂ ਦਦਾਹਿ ਦਾਨਂ, ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ.
‘‘ਇਤੋ ਅਹਂ ਵਸ੍ਸਸਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ, ਯਂ ਏਵਰੂਪਾ ਵਿਚਰਾਮਿ ਨਗ੍ਗਾ;
ਖੁਦਾਯ ¶ ਤਣ੍ਹਾਯ ਚ ਖਜ੍ਜਮਾਨਾ, ਪਾਪਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਫਲਂ ਮਮੇਦਂ.
‘‘ਵਨ੍ਦਾਮਿ ਤਂ ਅਯ੍ਯ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾ, ਅਨੁਕਮ੍ਪ ਮਂ ਵੀਰ ਮਹਾਨੁਭਾਵ;
ਦਤ੍ਵਾ ਚ ਮੇ ਆਦਿਸ ਯਂ ਹਿ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਮੋਚੇਹਿ ਮਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਯਾ ਭਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿ.
ਸਾਧੂਤਿ ਸੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍ਵਾ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋਨੁਕਮ੍ਪਕੋ;
ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਆਲੋਪਂ ਦਤ੍ਵਾ, ਪਾਣਿਮਤ੍ਤਞ੍ਚ ਚੋਲ਼ਕਂ;
ਥਾਲਕਸ੍ਸ ਚ ਪਾਨੀਯਂ, ਤਸ੍ਸਾ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸਿ.
ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ, ਵਿਪਾਕੋ ਉਦਪਜ੍ਜਥ;
ਭੋਜਨਚ੍ਛਾਦਨਪਾਨੀਯਂ, ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਇਦਂ ਫਲਂ.
ਤਤੋ ¶ ¶ ਸੁਦ੍ਧਾ ਸੁਚਿਵਸਨਾ, ਕਾਸਿਕੁਤ੍ਤਮਧਾਰਿਨੀ;
ਵਿਚਿਤ੍ਤਵਤ੍ਥਾਭਰਣਾ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ.
‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ ਵਣ੍ਣੇਨ, ਯਾ ਤ੍ਵਂ ਤਿਟ੍ਠਸਿ ਦੇਵਤੇ;
ਓਭਾਸੇਨ੍ਤੀ ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ, ਓਸਧੀ ਵਿਯ ਤਾਰਕਾ.
‘‘ਕੇਨ ਤੇਤਾਦਿਸੋ ਵਣ੍ਣੋ, ਕੇਨ ਤੇ ਇਧ ਮਿਜ੍ਝਤਿ;
ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਚ ਤੇ ਭੋਗਾ, ਯੇ ਕੇਚਿ ਮਨਸੋ ਪਿਯਾ.
‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ¶ ਤਂ ਦੇਵਿ ਮਹਾਨੁਭਾਵੇ, ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਾ ਕਿਮਕਾਸਿ ਪੁਞ੍ਞਂ;
ਕੇਨਾਸਿ ਏਵਂ ਜਲਿਤਾਨੁਭਾਵਾ, ਵਣ੍ਣੋ ¶ ਚ ਤੇ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾ ਪਭਾਸਤੀ’’ਤਿ.
‘‘ਉਪ੍ਪਣ੍ਡੁਕਿਂ ਕਿਸਂ ਛਾਤਂ, ਨਗ੍ਗਂ ਸਮ੍ਪਤਿਤਚ੍ਛਵਿਂ [ਆਪਤਿਤਚ੍ਛਵਿਂ (ਸੀ.)];
ਮੁਨਿ ਕਾਰੁਣਿਕੋ ਲੋਕੇ, ਤਂ ਮਂ ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਦੁਗ੍ਗਤਂ.
‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਆਲੋਪਂ ਦਤ੍ਵਾ, ਪਾਣਿਮਤ੍ਤਞ੍ਚ ਚੋਲ਼ਕਂ;
ਥਾਲਕਸ੍ਸ ਚ ਪਾਨੀਯਂ, ਮਮ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸਿ.
‘‘ਆਲੋਪਸ੍ਸ ਫਲਂ ਪਸ੍ਸ, ਭਤ੍ਤਂ ਵਸ੍ਸਸਤਂ ਦਸ;
ਭੁਞ੍ਜਾਮਿ ਕਾਮਕਾਮਿਨੀ, ਅਨੇਕਰਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ.
‘‘ਪਾਣਿਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚੋਲ਼ਸ੍ਸ, ਵਿਪਾਕਂ ਪਸ੍ਸ ਯਾਦਿਸਂ;
ਯਾਵਤਾ ਨਨ੍ਦਰਾਜਸ੍ਸ, ਵਿਜਿਤਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਚ੍ਛਦਾ.
‘‘ਤਤੋ ਬਹੁਤਰਾ ਭਨ੍ਤੇ, ਵਤ੍ਥਾਨਚ੍ਛਾਦਨਾਨਿ ਮੇ;
ਕੋਸੇਯ੍ਯਕਮ੍ਬਲੀਯਾਨਿ, ਖੋਮਕਪ੍ਪਾਸਿਕਾਨਿ ਚ.
‘‘ਵਿਪੁਲਾ ਚ ਮਹਗ੍ਘਾ ਚ, ਤੇਪਾਕਾਸੇਵਲਮ੍ਬਰੇ;
ਸਾਹਂ ਤਂ ਪਰਿਦਹਾਮਿ, ਯਂ ਯਂ ਹਿ ਮਨਸੋ ਪਿਯਂ.
‘‘ਥਾਲਕਸ੍ਸ ਚ ਪਾਨੀਯਂ, ਵਿਪਾਕਂ ਪਸ੍ਸ ਯਾਦਿਸਂ;
ਗਮ੍ਭੀਰਾ ਚਤੁਰਸ੍ਸਾ ਚ, ਪੋਕ੍ਖਰਞ੍ਞੋ ਸੁਨਿਮ੍ਮਿਤਾ.
‘‘ਸੇਤੋਦਕਾ ਸੁਪ੍ਪਤਿਤ੍ਥਾ, ਸੀਤਾ ਅਪ੍ਪਟਿਗਨ੍ਧਿਯਾ;
ਪਦੁਮੁਪ੍ਪਲਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਵਾਰਿਕਿਞ੍ਜਕ੍ਖਪੂਰਿਤਾ.
‘‘ਸਾਹਂ ¶ ਰਮਾਮਿ ਕੀਲ਼ਾਮਿ, ਮੋਦਾਮਿ ਅਕੁਤੋਭਯਾ;
ਮੁਨਿਂ ਕਾਰੁਣਿਕਂ ਲੋਕੇ, ਭਨ੍ਤੇ ਵਨ੍ਦਿਤੁਮਾਗਤਾ’’ਤਿ.
ਸਂਸਾਰਮੋਚਕਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ ਪਠਮਂ.
੨. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਮਾਤੁਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਨਗ੍ਗਾ ¶ ¶ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਰੂਪਾਸਿ, ਕਿਸਾ ਧਮਨਿਸਨ੍ਥਤਾ;
ਉਪ੍ਫਾਸੁਲਿਕੇ ਕਿਸਿਕੇ, ਕਾ ਨੁ ਤ੍ਵਂ ਇਧ ਤਿਟ੍ਠਸਿ’’.
‘‘ਅਹਂ ¶ ਤੇ ਸਕਿਯਾ ਮਾਤਾ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਞ੍ਞਾਸੁ ਜਾਤੀਸੁ;
ਉਪਪਨ੍ਨਾ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਂ, ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਸਮਪ੍ਪਿਤਾ.
‘‘ਛਡ੍ਡਿਤਂ ¶ ਖਿਪਿਤਂ ਖੇਲ਼ਂ, ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਂ ਸਿਲੇਸੁਮਂ;
ਵਸਞ੍ਚ ਡਯ੍ਹਮਾਨਾਨਂ, ਵਿਜਾਤਾਨਞ੍ਚ ਲੋਹਿਤਂ.
‘‘ਵਣਿਕਾਨਞ੍ਚ ਯਂ ਘਾਨ-ਸੀਸਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨ ਲੋਹਿਤਂ;
ਖੁਦਾਪਰੇਤਾ ਭੁਞ੍ਜਾਮਿ, ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਨਿਸ੍ਸਿਤਂ.
‘‘ਪੁਬ੍ਬਲੋਹਿਤਂ ਭਕ੍ਖਾਮਿ [ਪੁਬ੍ਬਲੋਹਿਤਭਕ੍ਖਾਸ੍ਮਿ (ਸੀ.)], ਪਸੂਨਂ ਮਾਨੁਸਾਨ ਚ;
ਅਲੇਣਾ ਅਨਗਾਰਾ ਚ, ਨੀਲਮਞ੍ਚਪਰਾਯਣਾ.
‘‘ਦੇਹਿ ਪੁਤ੍ਤਕ ਮੇ ਦਾਨਂ, ਦਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਵਾਦਿਸਾਹਿ ਮੇ;
ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯਂ, ਪੁਬ੍ਬਲੋਹਿਤਭੋਜਨਾ’’ਤਿ.
ਮਾਤੁਯਾ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਉਪਤਿਸ੍ਸੋਨੁਕਮ੍ਪਕੋ;
ਆਮਨ੍ਤਯਿ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਂ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਞ੍ਚ ਕਪ੍ਪਿਨਂ.
ਚਤਸ੍ਸੋ ਕੁਟਿਯੋ ਕਤ੍ਵਾ, ਸਙ੍ਘੇ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੇ ਅਦਾ;
ਕੁਟਿਯੋ ਅਨ੍ਨਪਾਨਞ੍ਚ, ਮਾਤੁ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸੀ.
ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ, ਵਿਪਾਕੋ ਉਦਪਜ੍ਜਥ;
ਭੋਜਨਂ ਪਾਨੀਯਂ ਵਤ੍ਥਂ, ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਇਦਂ ਫਲਂ.
ਤਤੋ ਸੁਦ੍ਧਾ ਸੁਚਿਵਸਨਾ, ਕਾਸਿਕੁਤ੍ਤਮਧਾਰਿਨੀ;
ਵਿਚਿਤ੍ਤਵਤ੍ਥਾਭਰਣਾ, ਕੋਲਿਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ.
‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ ¶ ¶ ਵਣ੍ਣੇਨ, ਯਾ ਤ੍ਵਂ ਤਿਟ੍ਠਸਿ ਦੇਵਤੇ;
ਓਭਾਸੇਨ੍ਤੀ ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ, ਓਸਧੀ ਵਿਯ ਤਾਰਕਾ.
‘‘ਕੇਨ ਤੇਤਾਦਿਸੋ ਵਣ੍ਣੋ, ਕੇਨ ਤੇ ਇਧ ਮਿਜ੍ਝਤਿ;
ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਚ ਤੇ ਭੋਗਾ, ਯੇ ਕੇਚਿ ਮਨਸੋ ਪਿਯਾ.
‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਦੇਵਿ ਮਹਾਨੁਭਾਵੇ, ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਾ ਕਿਮਕਾਸਿ ਪੁਞ੍ਞਂ;
ਕੇਨਾਸਿ ਏਵਂ ਜਲਿਤਾਨੁਭਾਵਾ, ਵਣ੍ਣੋ ਚ ਤੇ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾ ਪਭਾਸਤੀ’’ਤਿ.
‘‘ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਹਂ ਮਾਤਾ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਞ੍ਞਾਸੁ ਜਾਤੀਸੁ;
ਉਪਪਨ੍ਨਾ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਂ, ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਸਮਪ੍ਪਿਤਾ.
‘‘ਛਡ੍ਡਿਤਂ ਖਿਪਿਤਂ ਖੇਲ਼ਂ, ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਂ ਸਿਲੇਸੁਮਂ;
ਵਸਞ੍ਚ ਡਯ੍ਹਮਾਨਾਨਂ, ਵਿਜਾਤਾਨਞ੍ਚ ਲੋਹਿਤਂ.
‘‘ਵਣਿਕਾਨਞ੍ਚ ਯਂ ਘਾਨ-ਸੀਸਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨ ਲੋਹਿਤਂ;
ਖੁਦਾਪਰੇਤਾ ਭੁਞ੍ਜਾਮਿ, ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਨਿਸ੍ਸਿਤਂ.
‘‘ਪੁਬ੍ਬਲੋਹਿਤਂ ਭਕ੍ਖਿਸ੍ਸਂ, ਪਸੂਨਂ ਮਾਨੁਸਾਨ ਚ;
ਅਲੇਣਾ ਅਨਗਾਰਾ ਚ, ਨੀਲਮਞ੍ਚਪਰਾਯਣਾ.
‘‘ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ¶ ¶ ਦਾਨੇਨ, ਮੋਦਾਮਿ ਅਕੁਤੋਭਯਾ;
ਮੁਨਿਂ ਕਾਰੁਣਿਕਂ ਲੋਕੇ, ਭਨ੍ਤੇ ਵਨ੍ਦਿਤੁਮਾਗਤਾ’’ਤਿ.
ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਮਾਤੁਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ ਦੁਤਿਯਂ.
੩. ਮਤ੍ਤਾਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਨਗ੍ਗਾ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਰੂਪਾਸਿ, ਕਿਸਾ ਧਮਨਿਸਨ੍ਥਤਾ;
ਉਪ੍ਫਾਸੁਲਿਕੇ ¶ ਕਿਸਿਕੇ, ਕਾ ਨੁ ਤ੍ਵਂ ਇਧ ਤਿਟ੍ਠਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਅਹਂ ਮਤ੍ਤਾ ਤੁਵਂ ਤਿਸ੍ਸਾ, ਸਪਤ੍ਤੀ ਤੇ ਪੁਰੇ ਅਹੁਂ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’’ਤਿ.
‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਤਂ;
ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’’ਤਿ.
‘‘ਚਣ੍ਡੀ ¶ ¶ ਚ ਫਰੁਸਾ ਚਾਸਿਂ, ਇਸ੍ਸੁਕੀ ਮਚ੍ਛਰੀ ਸਠਾ [ਸਠੀ (ਸੀ.)];
ਤਾਹਂ ਦੁਰੁਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’’ਤਿ.
ਸਬ੍ਬਂ [ਸਚ੍ਚਂ (ਕ.)] ਅਹਮ੍ਪਿ ਜਾਨਾਮਿ, ਯਥਾ ਤ੍ਵਂ ਚਣ੍ਡਿਕਾ ਅਹੁ;
ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਖੋ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਕੇਨਾਸਿ ਪਂਸੁਕੁਨ੍ਥਿਤਾ’’ਤਿ.
‘‘ਸੀਸਂਨ੍ਹਾਤਾ ਤੁਵਂ ਆਸਿ, ਸੁਚਿਵਤ੍ਥਾ ਅਲਙ੍ਕਤਾ;
ਅਹਞ੍ਚ ਖੋ [ਖੋ ਤਂ (ਸੀ. ਕ.)] ਅਧਿਮਤ੍ਤਂ, ਸਮਲਙ੍ਕਤਤਰਾ ਤਯਾ.
‘‘ਤਸ੍ਸਾ ਮੇ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨਾਯ, ਸਾਮਿਕੇਨ ਸਮਨ੍ਤਯਿ;
ਤਤੋ ਮੇ ਇਸ੍ਸਾ ਵਿਪੁਲਾ, ਕੋਧੋ ਮੇ ਸਮਜਾਯਥ.
‘‘ਤਤੋ ਪਂਸੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਨ, ਪਂਸੁਨਾ ਤਂ ਹਿ ਓਕਿਰਿਂ [ਤਂ ਵਿਕੀਰਿਹਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)];
ਤਸ੍ਸ ¶ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਤੇਨਮ੍ਹਿ ਪਂਸੁਕੁਨ੍ਥਿਤਾ’’ਤਿ.
‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਅਹਮ੍ਪਿ ਜਾਨਾਮਿ, ਪਂਸੁਨਾ ਮਂ ਤ੍ਵਮੋਕਿਰਿ;
ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਖੋ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਕੇਨ ਖਜ੍ਜਸਿ ਕਚ੍ਛੁਯਾ’’ਤਿ.
‘‘ਭੇਸਜ੍ਜਹਾਰੀ ਉਭਯੋ, ਵਨਨ੍ਤਂ ਅਗਮਿਮ੍ਹਸੇ;
ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਭੇਸਜ੍ਜਮਾਹਰਿ, ਅਹਞ੍ਚ ਕਪਿਕਚ੍ਛੁਨੋ.
‘‘ਤਸ੍ਸਾ ਤ੍ਯਾਜਾਨਮਾਨਾਯ, ਸੇਯ੍ਯਂ ਤ੍ਯਾਹਂ ਸਮੋਕਿਰਿਂ;
ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਤੇਨ ਖਜ੍ਜਾਮਿ ਕਚ੍ਛੁਯਾ’’ਤਿ.
‘‘ਸਚ੍ਚਂ ¶ ਅਹਮ੍ਪਿ ਜਾਨਾਮਿ, ਸੇਯ੍ਯਂ ਮੇ ਤ੍ਵਂ ਸਮੋਕਿਰਿ;
ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਖੋ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਕੇਨਾਸਿ ਨਗ੍ਗਿਯਾ ਤੁਵ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਸਹਾਯਾਨਂ ਸਮਯੋ ਆਸਿ, ਞਾਤੀਨਂ ਸਮਿਤੀ ਅਹੁ;
ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਆਮਨ੍ਤਿਤਾ ਆਸਿ, ਸਸਾਮਿਨੀ ਨੋ ਚ ਖੋ ਅਹਂ.
‘‘ਤਸ੍ਸਾ ਤ੍ਯਾਜਾਨਮਾਨਾਯ, ਦੁਸ੍ਸਂ ਤ੍ਯਾਹਂ ਅਪਾਨੁਦਿਂ;
ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਤੇਨਮ੍ਹਿ ਨਗ੍ਗਿਯਾ ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਅਹਮ੍ਪਿ ਜਾਨਾਮਿ, ਦੁਸ੍ਸਂ ਮੇ ਤ੍ਵਂ ਅਪਾਨੁਦਿ;
ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਖੋ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਕੇਨਾਸਿ ਗੂਥਗਨ੍ਧਿਨੀ’’ਤਿ.
‘‘ਤਵ ¶ ਗਨ੍ਧਞ੍ਚ ਮਾਲਞ੍ਚ, ਪਚ੍ਚਗ੍ਘਞ੍ਚ ਵਿਲੇਪਨਂ;
ਗੂਥਕੂਪੇ ਅਧਾਰੇਸਿਂ [ਅਧਾਰੇਸਿਂ (ਕ.)], ਤਂ ਪਾਪਂ ਪਕਤਂ ਮਯਾ;
ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਤੇਨਮ੍ਹਿ ਗੂਥਗਨ੍ਧਿਨੀ’’ਤਿ.
‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਅਹਮ੍ਪਿ ਜਾਨਾਮਿ, ਤਂ ਪਾਪਂ ਪਕਤਂ ਤਯਾ;
ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਖੋ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਕੇਨਾਸਿ ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਤੁਵ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਸਮਕਂ ਆਸਿ, ਯਂ ਗੇਹੇ ਵਿਜ੍ਜਤੇ ਧਨਂ;
ਸਨ੍ਤੇਸੁ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਦੀਪਂ ਨਾਕਾਸਿਮਤ੍ਤਨੋ;
ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਤੇਨਮ੍ਹਿ ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਅਹਂ.
‘‘ਤਦੇਵ ¶ ਮਂ ਤ੍ਵਂ ਅਵਚ, ‘ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਨਿਸੇਵਸਿ;
ਨ ਹਿ ਪਾਪੇਹਿ ਕਮ੍ਮੇਹਿ, ਸੁਲਭਾ ਹੋਤਿ ਸੁਗ੍ਗਤੀ’’’ਤਿ.
‘‘ਵਾਮਤੋ ਮਂ ਤ੍ਵਂ ਪਚ੍ਚੇਸਿ, ਅਥੋਪਿ ਮਂ ਉਸੂਯਸਿ;
ਪਸ੍ਸ ¶ ਪਾਪਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ, ਵਿਪਾਕੋ ਹੋਤਿ ਯਾਦਿਸੋ.
‘‘ਤੇ ਘਰਾ ਤਾ ਚ ਦਾਸਿਯੋ [ਤੇ ਘਰਦਾਸਿਯੋ ਆਸੁਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.), ਤੇ ਘਰੇ ਦਾਸਿਯੋ ਚੇਵ (ਕ.)], ਤਾਨੇਵਾਭਰਣਾਨਿਮੇ;
ਤੇ ਅਞ੍ਞੇ ਪਰਿਚਾਰੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਭੋਗਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਸ੍ਸਤਾ.
‘‘ਇਦਾਨਿ ਭੂਤਸ੍ਸ ਪਿਤਾ, ਆਪਣਾ ਗੇਹਮੇਹਿਤਿ;
ਅਪ੍ਪੇਵ ਤੇ ਦਦੇ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਮਾ ਸੁ ਤਾਵ ਇਤੋ ਅਗਾ’’ਤਿ.
‘‘ਨਗ੍ਗਾ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਰੂਪਾਮ੍ਹਿ, ਕਿਸਾ ਧਮਨਿਸਨ੍ਥਤਾ;
ਕੋਪੀਨਮੇਤਂ ਇਤ੍ਥੀਨਂ, ਮਾ ਮਂ ਭੂਤਪਿਤਾਦ੍ਦਸਾ’’ਤਿ.
‘‘ਹਨ੍ਦ ਕਿਂ ਵਾ ਤ੍ਯਾਹਂ [ਕਿਂ ਤ੍ਯਾਹਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.), ਕਿਂ ਵਤਾਹਂ (ਕ.)] ਦਮ੍ਮਿ, ਕਿਂ ਵਾ ਤੇਧ [ਕਿਂ ਵਾ ਚ ਤੇ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.), ਕਿਂ ਵਿਧ ਤੇ (ਕ.)] ਕਰੋਮਹਂ;
ਯੇਨ ਤ੍ਵਂ ਸੁਖਿਤਾ ਅਸ੍ਸ, ਸਬ੍ਬਕਾਮਸਮਿਦ੍ਧਿਨੀ’’ਤਿ.
‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ¶ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਙ੍ਘਤੋ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਨ ਪੁਗ੍ਗਲਾ;
ਅਟ੍ਠ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭੋਜਯਿਤ੍ਵਾ, ਮਮ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸ;
ਤਦਾਹਂ ਸੁਖਿਤਾ ਹੇਸ੍ਸਂ, ਸਬ੍ਬਕਾਮਸਮਿਦ੍ਧਿਨੀ’’ਤਿ.
ਸਾਧੂਤਿ ਸਾ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍ਵਾ, ਭੋਜਯਿਤ੍ਵਾਟ੍ਠ ਭਿਕ੍ਖਵੋ;
ਵਤ੍ਥੇਹਚ੍ਛਾਦਯਿਤ੍ਵਾਨ, ਤਸ੍ਸਾ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸੀ.
ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ¶ , ਵਿਪਾਕੋ ਉਦਪਜ੍ਜਥ;
ਭੋਜਨਚ੍ਛਾਦਨਪਾਨੀਯਂ, ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਇਦਂ ਫਲਂ.
ਤਤੋ ਸੁਦ੍ਧਾ ਸੁਚਿਵਸਨਾ, ਕਾਸਿਕੁਤ੍ਤਮਧਾਰਿਨੀ;
ਵਿਚਿਤ੍ਤਵਤ੍ਥਾਭਰਣਾ, ਸਪਤ੍ਤਿਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ.
‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ ਵਣ੍ਣੇਨ, ਯਾ ਤ੍ਵਂ ਤਿਟ੍ਠਸਿ ਦੇਵਤੇ;
ਓਭਾਸੇਨ੍ਤੀ ¶ ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ, ਓਸਧੀ ਵਿਯ ਤਾਰਕਾ.
‘‘ਕੇਨ ਤੇਤਾਦਿਸੋ ਵਣ੍ਣੋ, ਕੇਨ ਤੇ ਇਧ ਮਿਜ੍ਝਤਿ;
ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਚ ਤੇ ਭੋਗਾ, ਯੇ ਕੇਚਿ ਮਨਸੋ ਪਿਯਾ.
‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਦੇਵਿ ਮਹਾਨੁਭਾਵੇ, ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਾ ਕਿਮਕਾਸਿ ਪੁਞ੍ਞਂ;
ਕੇਨਾਸਿ ਏਵਂ ਜਲਿਤਾਨੁਭਾਵਾ, ਵਣ੍ਣੋ ਚ ਤੇ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾ ਪਭਾਸਤੀ’’ਤਿ.
‘‘ਅਹਂ ਮਤ੍ਤਾ ਤੁਵਂ ਤਿਸ੍ਸਾ, ਸਪਤ੍ਤੀ ਤੇ ਪੁਰੇ ਅਹੁਂ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ.
‘‘ਤਵ ਦਿਨ੍ਨੇਨ ਦਾਨੇਨ, ਮੋਦਾਮਿ ਅਕੁਤੋਭਯਾ;
ਚੀਰਂ ਜੀਵਾਹਿ ਭਗਿਨਿ, ਸਹ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਞਾਤਿਭਿ;
ਅਸੋਕਂ ਵਿਰਜਂ ਠਾਨਂ, ਆਵਾਸਂ ਵਸਵਤ੍ਤਿਨਂ.
‘‘ਇਧ ¶ ਧਮ੍ਮਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾਨ ਸੋਭਨੇ;
ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਮਚ੍ਛੇਰਮਲਂ ਸਮੂਲਂ, ਅਨਿਨ੍ਦਿਤਾ ਸਗ੍ਗਮੁਪੇਹਿ ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.
ਮਤ੍ਤਾਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ ਤਤਿਯਂ.
੪. ਨਨ੍ਦਾਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਕਾਲ਼ੀ ¶ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਰੂਪਾਸਿ, ਫਰੁਸਾ ਭੀਰੁਦਸ੍ਸਨਾ;
ਪਿਙ੍ਗਲਾਸਿ ਕਲ਼ਾਰਾਸਿ, ਨ ਤਂ ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਮਾਨੁਸਿ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਅਹਂ ¶ ਨਨ੍ਦਾ ਨਨ੍ਦਿਸੇਨ, ਭਰਿਯਾ ਤੇ ਪੁਰੇ ਅਹੁਂ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’’ਤਿ.
‘‘ਕਿਂ ¶ ¶ ਨੁ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਤਂ;
ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’’ਤਿ.
‘‘ਚਣ੍ਡੀ ਚ ਫਰੁਸਾ ਚਾਸਿਂ [ਚਣ੍ਡੀ ਫਰੁਸਵਾਚਾ ਚ (ਸੀ.)], ਤਯਿ ਚਾਪਿ ਅਗਾਰਵਾ;
ਤਾਹਂ ਦੁਰੁਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’’ਤਿ.
‘‘ਹਨ੍ਦੁਤ੍ਤਰੀਯਂ ਦਦਾਮਿ ਤੇ, ਇਮਂ [ਇਦਂ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.)] ਦੁਸ੍ਸਂ ਨਿਵਾਸਯ;
ਇਮਂ ਦੁਸ੍ਸਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ, ਏਹਿ ਨੇਸ੍ਸਾਮਿ ਤਂ ਘਰਂ.
‘‘ਵਤ੍ਥਞ੍ਚ ਅਨ੍ਨਪਾਨਞ੍ਚ, ਲਚ੍ਛਸਿ ਤ੍ਵਂ ਘਰਂ ਗਤਾ;
ਪੁਤ੍ਤੇ ਚ ਤੇ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਸਿ, ਸੁਣਿਸਾਯੋ ਚ ਦਕ੍ਖਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਹਤ੍ਥੇਨ ਹਤ੍ਥੇ ਤੇ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਉਪਕਪ੍ਪਤਿ;
ਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ, ਵੀਤਰਾਗੇ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੇ.
‘‘ਤਪ੍ਪੇਹਿ ਅਨ੍ਨਪਾਨੇਨ, ਮਮ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸ;
ਤਦਾਹਂ ਸੁਖਿਤਾ ਹੇਸ੍ਸਂ, ਸਬ੍ਬਕਾਮਸਮਿਦ੍ਧਿਨੀ’’ਤਿ.
ਸਾਧੂਤਿ ਸੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍ਵਾ, ਦਾਨਂ ਵਿਪੁਲਮਾਕਿਰਿ;
ਅਨ੍ਨਂ ਪਾਨਂ ਖਾਦਨੀਯਂ, ਵਤ੍ਥਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਚ;
ਛਤ੍ਤਂ ਗਨ੍ਧਞ੍ਚ ਮਾਲਞ੍ਚ, ਵਿਵਿਧਾ ਚ ਉਪਾਹਨਾ.
ਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ, ਵੀਤਰਾਗੇ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੇ;
ਤਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਨਪਾਨੇਨ, ਤਸ੍ਸਾ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸੀ.
ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ¶ , ਵਿਪਾਕੋ ਉਦਪਜ੍ਜਥ;
ਭੋਜਨਚ੍ਛਾਦਨਪਾਨੀਯਂ, ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਇਦਂ ਫਲਂ.
ਤਤੋ ¶ ਸੁਦ੍ਧਾ ਸੁਚਿਵਸਨਾ, ਕਾਸਿਕੁਤ੍ਤਮਧਾਰਿਨੀ;
ਵਿਚਿਤ੍ਤਵਤ੍ਥਾਭਰਣਾ, ਸਾਮਿਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ.
‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ ਵਣ੍ਣੇਨ, ਯਾ ਤ੍ਵਂ ਤਿਟ੍ਠਸਿ ਦੇਵਤੇ;
ਓਭਾਸੇਨ੍ਤੀ ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ, ਓਸਧੀ ਵਿਯ ਤਾਰਕਾ.
‘‘ਕੇਨ ਤੇਤਾਦਿਸੋ ਵਣ੍ਣੋ, ਕੇਨ ਤੇ ਇਧ ਮਿਜ੍ਝਤਿ;
ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਚ ਤੇ ਭੋਗਾ, ਯੇ ਕੇਚਿ ਮਨਸੋ ਪਿਯਾ.
‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ¶ ਤਂ ਦੇਵਿ ਮਹਾਨੁਭਾਵੇ, ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਾ ਕਿਮਕਾਸਿ ਪੁਞ੍ਞਂ;
ਕੇਨਾਸਿ ਏਵਂ ਜਲਿਤਾਨੁਭਾਵਾ, ਵਣ੍ਣੋ ਚ ਤੇ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾ ਪਭਾਸਤੀ’’ਤਿ.
‘‘ਅਹਂ ¶ ਨਨ੍ਦਾ ਨਨ੍ਦਿਸੇਨ, ਭਰਿਯਾ ਤੇ ਪੁਰੇ ਅਹੁਂ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ.
‘‘ਤਵ ਦਿਨ੍ਨੇਨ ਦਾਨੇਨ, ਮੋਦਾਮਿ ਅਕੁਤੋਭਯਾ;
ਚਿਰਂ ਜੀਵ ਗਹਪਤਿ, ਸਹ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਞਾਤਿਭਿ;
ਅਸੋਕਂ ਵਿਰਜਂ ਖੇਮਂ, ਆਵਾਸਂ ਵਸਵਤ੍ਤਿਨਂ.
‘‘ਇਧ ਧਮ੍ਮਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਗਹਪਤਿ;
ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਮਚ੍ਛੇਰਮਲਂ ਸਮੂਲਂ, ਅਨਿਨ੍ਦਿਤੋ ਸਗ੍ਗਮੁਪੇਹਿ ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.
ਨਨ੍ਦਾਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ ਚਤੁਤ੍ਥਂ.
੫. ਮਟ੍ਠਕੁਣ੍ਡਲੀਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
[ਵਿ. ਵ. ੧੨੦੭] ‘‘ਅਲਙ੍ਕਤੋ ¶ ਮਟ੍ਠਕੁਣ੍ਡਲੀ, ਮਾਲਧਾਰੀ ਹਰਿਚਨ੍ਦਨੁਸ੍ਸਦੋ;
ਬਾਹਾ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਕਨ੍ਦਸਿ, ਵਨਮਜ੍ਝੇ ਕਿਂ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਤੁਵ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਸੋਵਣ੍ਣਮਯੋ ਪਭਸ੍ਸਰੋ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਰਥਪਞ੍ਜਰੋ ਮਮ;
ਤਸ੍ਸ ਚਕ੍ਕਯੁਗਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਾਮਿ, ਤੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਜਹਾਮਿ ਜੀਵਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਸੋਵਣ੍ਣਮਯਂ ਮਣਿਮਯਂ, ਲੋਹਿਤਕਮਯਂ [ਲੋਹਿਤਙ੍ਗਮਯਂ (ਸ੍ਯਾ.), ਲੋਹਿਤਙ੍ਕਮਯਂ (ਸੀ.), ਲੋਹਮਯਂ (ਕਤ੍ਥਚਿ)] ਅਥ ਰੂਪਿਯਮਯਂ;
ਆਚਿਕ੍ਖ ਮੇ ਭਦ੍ਦਮਾਣਵ, ਚਕ੍ਕਯੁਗਂ ਪਟਿਪਾਦਯਾਮਿ ਤੇ’’ਤਿ.
ਸੋ ¶ ਮਾਣਵੋ ਤਸ੍ਸ ਪਾਵਦਿ, ‘‘ਚਨ੍ਦਸੂਰਿਯਾ ਉਭਯੇਤ੍ਥ ਦਿਸ੍ਸਰੇ;
ਸੋਵਣ੍ਣਮਯੋ ਰਥੋ ਮਮ, ਤੇਨ ਚਕ੍ਕਯੁਗੇਨ ਸੋਭਤੀ’’ਤਿ.
‘‘ਬਾਲੋ ਖੋ ਤ੍ਵਂ ਅਸਿ ਮਾਣਵ, ਯੋ ਤ੍ਵਂ ਪਤ੍ਥਯਸੇ ਅਪਤ੍ਥਿਯਂ;
ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਤੁਵਂ ਮਰਿਸ੍ਸਸਿ, ਨ ਹਿ ਤ੍ਵਂ ਲਚ੍ਛਸਿ ਚਨ੍ਦਸੂਰਿਯੇ’’ਤਿ.
‘‘ਗਮਨਾਗਮਨਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਵਣ੍ਣਧਾਤੁ ਉਭਯਤ੍ਥ ਵੀਥਿਯਾ;
ਪੇਤੋ ਕਾਲਕਤੋ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਕੋ ਨਿਧ ਕਨ੍ਦਤਂ ਬਾਲ੍ਯਤਰੋ’’ਤਿ.
‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਖੋ ਵਦੇਸਿ ਮਾਣਵ, ਅਹਮੇਵ ਕਨ੍ਦਤਂ ਬਾਲ੍ਯਤਰੋ;
ਚਨ੍ਦਂ ਵਿਯ ਦਾਰਕੋ ਰੁਦਂ, ਪੇਤਂ ਕਾਲਕਤਾਭਿਪਤ੍ਥਯਿ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਆਦਿਤ੍ਤਂ ਵਤ ਮਂ ਸਨ੍ਤਂ, ਘਤਸਿਤ੍ਤਂਵ ਪਾਵਕਂ;
ਵਾਰਿਨਾ ਵਿਯ ਓਸਿਞ੍ਚਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਨਿਬ੍ਬਾਪਯੇ ਦਰਂ.
‘‘ਅਬ੍ਬਹੀ [ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਵਤ ਮੇ ਸਲ੍ਲਂ, ਸੋਕਂ ਹਦਯਨਿਸ੍ਸਿਤਂ;
ਯੋ ਮੇ ਸੋਕਪਰੇਤਸ੍ਸ, ਪੁਤ੍ਤਸੋਕਂ ਅਪਾਨੁਦਿ.
‘‘ਸ੍ਵਾਹਂ ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਸਲ੍ਲੋਸ੍ਮਿ, ਸੀਤਿਭੂਤੋਸ੍ਮਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ;
ਨ ਸੋਚਾਮਿ ਨ ਰੋਦਾਮਿ, ਤਵ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਮਾਣਵਾ’’ਤਿ.
‘‘ਦੇਵਤਾ ¶ ਨੁਸਿ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬੋ, ਅਦੁ ਸਕ੍ਕੋ ਪੁਰਿਨ੍ਦਦੋ;
ਕੋ ਵਾ ਤ੍ਵਂ ਕਸ੍ਸ ਵਾ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਕਥਂ ਜਾਨੇਮੁ ਤਂ ਮਯ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਯਞ੍ਚ ਕਨ੍ਦਸਿ ਯਞ੍ਚ ਰੋਦਸਿ, ਪੁਤ੍ਤਂ ਆਲ਼ਾਹਨੇ ਸਯਂ ਦਹਿਤ੍ਵਾ;
ਸ੍ਵਾਹਂ ਕੁਸਲਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਂ, ਤਿਦਸਾਨਂ ਸਹਬ੍ਯਤਂ ਗਤੋ’’ਤਿ.
‘‘ਅਪ੍ਪਂ ¶ ਵਾ ਬਹੁਂ ਵਾ ਨਾਦ੍ਦਸਾਮ, ਦਾਨਂ ਦਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਕੇ ਅਗਾਰੇ;
ਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਂ ਵਾ ਤਾਦਿਸਂ, ਕੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਗਤੋਸਿ ਦੇਵਲੋਕ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਆਬਾਧਿਕੋਹਂ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਗਿਲਾਨੋ, ਆਤੁਰਰੂਪੋਮ੍ਹਿ ਸਕੇ ਨਿਵੇਸਨੇ;
ਬੁਦ੍ਧਂ ਵਿਗਤਰਜਂ ਵਿਤਿਣ੍ਣਕਙ੍ਖਂ, ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿਂ ਸੁਗਤਂ ਅਨੋਮਪਞ੍ਞਂ.
‘‘ਸ੍ਵਾਹਂ ਮੁਦਿਤਮਨੋ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ, ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਅਕਰਿਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ;
ਤਾਹਂ ਕੁਸਲਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ ਕਮ੍ਮਂ, ਤਿਦਸਾਨਂ ਸਹਬ੍ਯਤਂ ਗਤੋ’’ਤਿ.
‘‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ ਵਤ ਅਬ੍ਭੁਤਂ ਵਤ, ਅਞ੍ਜਲਿਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਯਮੀਦਿਸੋ ਵਿਪਾਕੋ;
ਅਹਮ੍ਪਿ ਮੁਦਿਤਮਨੋ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ, ਅਜ੍ਜੇਵ ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਵਜਾਮੀ’’ਤਿ.
‘‘ਅਜ੍ਜੇਵ ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਵਜਾਹਿ, ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ;
ਤਥੇਵ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਦਾਨਿ ਪਞ੍ਚ, ਅਖਣ੍ਡਫੁਲ੍ਲਾਨਿ ਸਮਾਦਿਯਸ੍ਸੁ.
‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਵਿਰਮਸ੍ਸੁ ਖਿਪ੍ਪਂ, ਲੋਕੇ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯਸ੍ਸੁ;
ਅਮਜ੍ਜਪੋ ਮਾ ਚ ਮੁਸਾ ਭਣਾਹਿ, ਸਕੇਨ ਦਾਰੇਨ ਚ ਹੋਹਿ ਤੁਟ੍ਠੋ’’ਤਿ.
‘‘ਅਤ੍ਥਕਾਮੋਸਿ ਮੇ ਯਕ੍ਖ, ਹਿਤਕਾਮੋਸਿ ਦੇਵਤੇ;
ਕਰੋਮਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਚਨਂ, ਤ੍ਵਂਸਿ ਆਚਰਿਯੋ ਮਮਾਤਿ.
‘‘ਉਪੇਮਿ ਸਰਣਂ ਬੁਦ੍ਧਂ, ਧਮ੍ਮਞ੍ਚਾਪਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ;
ਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਨਰਦੇਵਸ੍ਸ, ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਸਰਣਂ ਅਹਂ.
‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ¶ ਵਿਰਮਾਮਿ ਖਿਪ੍ਪਂ, ਲੋਕੇ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯਾਮਿ;
ਅਮਜ੍ਜਪੋ ਨੋ ਚ ਮੁਸਾ ਭਣਾਮਿ; ਸਕੇਨ ਦਾਰੇਨ ਚ ਹੋਮਿ ਤੁਟ੍ਠੋ’’ਤਿ.
ਮਟ੍ਠਕੁਣ੍ਡਲੀਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਪਞ੍ਚਮਂ.
੬. ਕਣ੍ਹਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਉਟ੍ਠੇਹਿ ¶ ਕਣ੍ਹ ਕਿਂ ਸੇਸਿ, ਕੋ ਅਤ੍ਥੋ ਸੁਪਨੇਨ ਤੇ;
ਯੋ ਚ ਤੁਯ੍ਹਂ ਸਕੋ ਭਾਤਾ, ਹਦਯਂ ਚਕ੍ਖੁ ਚ [ਚਕ੍ਖੁਂਵ (ਅਟ੍ਠ.)] ਦਕ੍ਖਿਣਂ;
ਤਸ੍ਸ ਵਾਤਾ ਬਲੀਯਨ੍ਤਿ, ਸਸਂ ਜਪ੍ਪਤਿ [ਘਟੋ ਜਪ੍ਪਤਿ (ਕ.)] ਕੇਸਵਾ’’ਤਿ.
‘‘ਤਸ੍ਸ ¶ ਤਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਰੋਹਿਣੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਕੇਸਵੋ;
ਤਰਮਾਨਰੂਪੋ ਵੁਟ੍ਠਾਸਿ, ਭਾਤੁਸੋਕੇਨ ਅਟ੍ਟਿਤੋ.
‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਰੂਪੋਵ, ਕੇਵਲਂ ਦ੍ਵਾਰਕਂ ਇਮਂ;
ਸਸੋ ਸਸੋਤਿ ਲਪਸਿ, ਕੀਦਿਸਂ ਸਸਮਿਚ੍ਛਸਿ.
‘‘ਸੋਵਣ੍ਣਮਯਂ ਮਣਿਮਯਂ, ਲੋਹਮਯਂ ਅਥ ਰੂਪਿਯਮਯਂ;
ਸਙ੍ਖਸਿਲਾਪਵਾਲ਼ਮਯਂ, ਕਾਰਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਤੇ ਸਸਂ.
‘‘ਸਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਸਸਕਾ, ਅਰਞ੍ਞਵਨਗੋਚਰਾ;
ਤੇਪਿ ਤੇ ਆਨਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕੀਦਿਸਂ ਸਸਮਿਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਨਾਹਮੇਤੇ ਸਸੇ ਇਚ੍ਛੇ, ਯੇ ਸਸਾ ਪਥਵਿਸ੍ਸਿਤਾ;
ਚਨ੍ਦਤੋ ਸਸਮਿਚ੍ਛਾਮਿ, ਤਂ ਮੇ ਓਹਰ ਕੇਸਵਾ’’ਤਿ.
‘‘ਸੋ ਨੂਨ ਮਧੁਰਂ ਞਾਤਿ, ਜੀਵਿਤਂ ਵਿਜਹਿਸ੍ਸਸਿ;
ਅਪਤ੍ਥਿਯਂ ਪਤ੍ਥਯਸਿ, ਚਨ੍ਦਤੋ ਸਸਮਿਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਏਵਂ ਚੇ ਕਣ੍ਹ ਜਾਨਾਸਿ, ਯਥਞ੍ਞਮਨੁਸਾਸਸਿ;
ਕਸ੍ਮਾ ¶ ਪੁਰੇ ਮਤਂ ਪੁਤ੍ਤਂ, ਅਜ੍ਜਾਪਿ ਮਨੁਸੋਚਸਿ.
‘‘ਨ ਯਂ ਲਬ੍ਭਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇਨ, ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਨ ਵਾ ਪਨ;
ਜਾਤੋ ਮੇ ਮਾ ਮਰਿ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਕੁਤੋ ਲਬ੍ਭਾ ਅਲਬ੍ਭਿਯਂ.
‘‘ਨ ¶ ਮਨ੍ਤਾ ਮੂਲਭੇਸਜ੍ਜਾ, ਓਸਧੇਹਿ ਧਨੇਨ ਵਾ;
ਸਕ੍ਕਾ ਆਨਯਿਤੁਂ ਕਣ੍ਹ, ਯਂ ਪੇਤਮਨੁਸੋਚਸਿ.
‘‘ਮਹਦ੍ਧਨਾ ¶ ਮਹਾਭੋਗਾ, ਰਟ੍ਠਵਨ੍ਤੋਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ;
ਪਹੂਤਧਨਧਞ੍ਞਾਸੇ, ਤੇਪਿ ਨੋ [ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥਪਾਠਭੇਦੋ] ਅਜਰਾਮਰਾ.
‘‘ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵੇਸ੍ਸਾ, ਸੁਦ੍ਦਾ ਚਣ੍ਡਾਲਪੁਕ੍ਕੁਸਾ;
ਏਤੇ ਚਞ੍ਞੇ ਚ ਜਾਤਿਯਾ, ਤੇਪਿ ਨੋ ਅਜਰਾਮਰਾ.
‘‘ਯੇ ਮਨ੍ਤਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਛਲ਼ਙ੍ਗਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਿਨ੍ਤਿਤਂ;
ਏਤੇ ਚਞ੍ਞੇ ਚ ਵਿਜ੍ਜਾਯ, ਤੇਪਿ ਨੋ ਅਜਰਾਮਰਾ.
‘‘ਇਸਯੋ ਵਾਪਿ [ਇਸਯੋ ਚਾਪਿ (ਵਿਮਾਨਵਤ੍ਥੁ ੯੯)] ਯੇ ਸਨ੍ਤਾ, ਸਞ੍ਞਤਤ੍ਤਾ ਤਪਸ੍ਸਿਨੋ;
ਸਰੀਰਂ ਤੇਪਿ ਕਾਲੇਨ, ਵਿਜਹਨ੍ਤਿ ਤਪਸ੍ਸਿਨੋ.
‘‘ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਅਰਹਨ੍ਤੋ, ਕਤਕਿਚ੍ਚਾ ਅਨਾਸਵਾ;
ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਦੇਹਂ, ਪੁਞ੍ਞਪਾਪਪਰਿਕ੍ਖਯਾ’’ਤਿ.
‘‘ਆਦਿਤ੍ਤਂ ਵਤ ਮਂ ਸਨ੍ਤਂ, ਘਤਸਿਤ੍ਤਂਵ ਪਾਵਕਂ;
ਵਾਰਿਨਾ ਵਿਯ ਓਸਿਞ੍ਚਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਨਿਬ੍ਬਾਪਯੇ ਦਰਂ.
‘‘ਅਬ੍ਬਹੀ ¶ ਵਤ ਮੇ ਸਲ੍ਲਂ, ਸੋਕਂ ਹਦਯਨਿਸ੍ਸਿਤਂ;
ਯੋ ਮੇ ਸੋਕਪਰੇਤਸ੍ਸ, ਪੁਤ੍ਤਸੋਕਂ ਅਪਾਨੁਦਿ.
‘‘ਸ੍ਵਾਹਂ ¶ ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਸਲ੍ਲੋਸ੍ਮਿ, ਸੀਤਿਭੂਤੋਸ੍ਮਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ;
ਨ ਸੋਚਾਮਿ ਨ ਰੋਦਾਮਿ, ਤਵ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਭਾਤਿਕ’’ [ਭਾਸਿਤਂ (ਸ੍ਯਾ.)].
ਏਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞਾ, ਯੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕਾ;
ਨਿਵਤ੍ਤਯਨ੍ਤਿ ਸੋਕਮ੍ਹਾ, ਘਟੋ ਜੇਟ੍ਠਂਵ ਭਾਤਰਂ.
ਯਸ੍ਸ ਏਤਾਦਿਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਮਚ੍ਚਾ ਪਰਿਚਾਰਕਾ;
ਸੁਭਾਸਿਤੇਨ ਅਨ੍ਵੇਨ੍ਤਿ, ਘਟੋ ਜੇਟ੍ਠਂਵ ਭਾਤਰਨ੍ਤਿ.
ਕਣ੍ਹਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਛਟ੍ਠਂ.
੭. ਧਨਪਾਲਸੇਟ੍ਠਿਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਨਗ੍ਗੋ ¶ ¶ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਰੂਪੋਸਿ, ਕਿਸੋ ਧਮਨਿਸਨ੍ਥਤੋ;
ਉਪ੍ਫਾਸੁਲਿਕੋ ਕਿਸਿਕੋ, ਕੋ ਨੁ ਤ੍ਵਮਸਿ ਮਾਰਿਸ’’.
‘‘ਅਹਂ ਭਦਨ੍ਤੇ ਪੇਤੋਮ੍ਹਿ, ਦੁਗ੍ਗਤੋ ਯਮਲੋਕਿਕੋ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤੋ’’.
‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਤਂ;
ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤੋ’’.
‘‘ਨਗਰਂ ਅਤ੍ਥਿ ਪਣ੍ਣਾਨਂ [ਦਸਨ੍ਨਾਨਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)], ਏਰਕਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਵਿਸ੍ਸੁਤਂ;
ਤਤ੍ਥ ਸੇਟ੍ਠਿ ਪੁਰੇ ਆਸਿਂ, ਧਨਪਾਲੋਤਿ ਮਂ ਵਿਦੂ.
‘‘ਅਸੀਤਿ ਸਕਟਵਾਹਾਨਂ, ਹਿਰਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ ਮੇ;
ਪਹੂਤਂ ਮੇ ਜਾਤਰੂਪਂ, ਮੁਤ੍ਤਾ ਵੇਲ਼ੁਰਿਯਾ ਬਹੂ.
‘‘ਤਾਵ ਮਹਦ੍ਧਨਸ੍ਸਾਪਿ, ਨ ਮੇ ਦਾਤੁਂ ਪਿਯਂ ਅਹੁ;
ਪਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ¶ ਦ੍ਵਾਰਂ ਭੁਞ੍ਜਿਂ [ਭੁਞ੍ਜਾਮਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)], ਮਾ ਮਂ ਯਾਚਨਕਾਦ੍ਦਸੁਂ.
‘‘ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਮਚ੍ਛਰੀ ਚਾਸਿਂ, ਕਦਰਿਯੋ ਪਰਿਭਾਸਕੋ;
ਦਦਨ੍ਤਾਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ, ਵਾਰਯਿਸ੍ਸਂ ਬਹੁ ਜਨੇ [ਬਹੁਜ੍ਜਨਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)].
‘‘ਵਿਪਾਕੋ ¶ ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਸ੍ਸ, ਸਂਯਮਸ੍ਸ ਕੁਤੋ ਫਲਂ;
ਪੋਕ੍ਖਰਞ੍ਞੋਦਪਾਨਾਨਿ, ਆਰਾਮਾਨਿ ਚ ਰੋਪਿਤੇ;
ਪਪਾਯੋ ਚ ਵਿਨਾਸੇਸਿਂ, ਦੁਗ੍ਗੇ ਸਙ੍ਕਮਨਾਨਿ ਚ.
‘‘ਸ੍ਵਾਹਂ ¶ ਅਕਤਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਕਤਪਾਪੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋ;
ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਂ, ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਸਮਪ੍ਪਿਤੋ.
‘‘ਪਞ੍ਚਪਣ੍ਣਾਸਵਸ੍ਸਾਨਿ, ਯਤੋ ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ ਅਹਂ;
ਨਾਭਿਜਾਨਾਮਿ ਭੁਤ੍ਤਂ ਵਾ, ਪੀਤਂ ਵਾ ਪਨ ਪਾਨਿਯਂ.
‘‘ਯੋ ਸਂਯਮੋ ਸੋ ਵਿਨਾਸੋ,ਯੋ ਵਿਨਾਸੋ ਸੋ ਸਂਯਮੋ;
ਪੇਤਾ ਹਿ ਕਿਰ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਯੋ ਸਂਯਮੋ ਸੋ ਵਿਨਾਸੋ.
‘‘ਅਹਂ ¶ ਪੁਰੇ ਸਂਯਮਿਸ੍ਸਂ, ਨਾਦਾਸਿਂ ਬਹੁਕੇ ਧਨੇ;
ਸਨ੍ਤੇਸੁ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਦੀਪਂ ਨਾਕਾਸਿਮਤ੍ਤਨੋ;
ਸ੍ਵਾਹਂ ਪਚ੍ਛਾਨੁਤਪ੍ਪਾਮਿ, ਅਤ੍ਤਕਮ੍ਮਫਲੂਪਗੋ.
[ਪੇ. ਵ. ੬੯] ‘‘ਉਦ੍ਧਂ ਚਤੂਹਿ ਮਾਸੇਹਿ, ਕਾਲਂਕਿਰਿਯਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ;
ਏਕਨ੍ਤਕਟੁਕਂ ਘੋਰਂ, ਨਿਰਯਂ ਪਪਤਿਸ੍ਸਹਂ.
[ਪੇ. ਵ. ੭੦] ‘‘ਚਤੁਕ੍ਕਣ੍ਣਂ ਚਤੁਦ੍ਵਾਰਂ, ਵਿਭਤ੍ਤਂ ਭਾਗਸੋ ਮਿਤਂ;
ਅਯੋਪਾਕਾਰਪਰਿਯਨ੍ਤਂ, ਅਯਸਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤਂ.
[ਪੇ. ਵ. ੭੧] ‘‘ਤਸ੍ਸ ¶ ਅਯੋਮਯਾ ਭੂਮਿ, ਜਲਿਤਾ ਤੇਜਸਾ ਯੁਤਾ;
ਸਮਨ੍ਤਾ ਯੋਜਨਸਤਂ, ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਸਬ੍ਬਦਾ.
[ਪੇ. ਵ. ੭੨] ‘‘ਤਤ੍ਥਾਹਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਵੇਦਿਸ੍ਸ ਵੇਦਨਂ;
ਫਲਂ ਪਾਪਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋਚਾਮਹਂ ਭੁਸਂ.
‘‘ਤਂ ਵੋ ਵਦਾਮਿ ਭਦ੍ਦਂ ਵੋ, ਯਾਵਨ੍ਤੇਤ੍ਥ ਸਮਾਗਤਾ;
ਮਾਕਤ੍ਥ ਪਾਪਕਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਆਵਿ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਰਹੋ.
‘‘ਸਚੇ ਤਂ ਪਾਪਕਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਕਰਿਸ੍ਸਥ ਕਰੋਥ ਵਾ;
ਨ ਵੋ ਦੁਕ੍ਖਾ ਪਮੁਤ੍ਯਤ੍ਥਿ [ਪਮੁਤ੍ਤਤ੍ਥਿ (ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ) ਉਦਾ. ੪੪ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਂ], ਉਪ੍ਪਚ੍ਚਾਪਿ [ਉਪੇਚ੍ਚਾਪਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਪਲਾਯਤਂ.
‘‘ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਹੋਥ ਪੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ, ਕੁਲੇ ਜੇਟ੍ਠਾਪਚਾਯਿਕਾ;
ਸਾਮਞ੍ਞਾ ਹੋਥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਞ੍ਞਾ, ਏਵਂ ਸਗ੍ਗਂ ਗਮਿਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ.
ਧਨਪਾਲਸੇਟ੍ਠਿਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਸਤ੍ਤਮਂ.
੮. ਚੂਲ਼ਸੇਟ੍ਠਿਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਨਗ੍ਗੋ ¶ ਕਿਸੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਸਿ ਭਨ੍ਤੇ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਕੁਹਿਂ ਗਚ੍ਛਸਿ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ;
ਆਚਿਕ੍ਖ ਮੇ ਤਂ ਅਪਿ ਸਕ੍ਕੁਣੇਮੁ, ਸਬ੍ਬੇਨ ਵਿਤ੍ਤਂ ਪਟਿਪਾਦਯੇ ਤੁਵ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਬਾਰਾਣਸੀ ¶ ¶ ¶ ਨਗਰਂ ਦੂਰਘੁਟ੍ਠਂ, ਤਤ੍ਥਾਹਂ ਗਹਪਤਿ ਅਡ੍ਢਕੋ ਅਹੁ ਦੀਨੋ;
ਅਦਾਤਾ ਗੇਧਿਤਮਨੋ ਆਮਿਸਸ੍ਮਿਂ, ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯੇਨ ਯਮਵਿਸਯਮ੍ਹਿ ਪਤ੍ਤੋ.
‘‘ਸੋ ਸੂਚਿਕਾਯ ਕਿਲਮਿਤੋ ਤੇਹਿ,
ਤੇਨੇਵ ਞਾਤੀਸੁ ਯਾਮਿ ਆਮਿਸਕਿਞ੍ਚਿਕ੍ਖਹੇਤੁ;
ਅਦਾਨਸੀਲਾ ਨ ਚ ਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤਿ,
ਦਾਨਫਲਂ ਹੋਤਿ ਪਰਮ੍ਹਿ ਲੋਕੇ.
‘‘ਧੀਤਾ ¶ ਚ ਮਯ੍ਹਂ ਲਪਤੇ ਅਭਿਕ੍ਖਣਂ, ‘ਦਸ੍ਸਾਮਿ ਦਾਨਂ ਪਿਤੂਨਂ ਪਿਤਾਮਹਾਨਂ’;
ਤਮੁਪਕ੍ਖਟਂ ਪਰਿਵਿਸਯਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ [ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ (ਸੀ.)], ‘ਯਾਮਿ ਅਹਂ ਅਨ੍ਧਕਵਿਨ੍ਦਂ ਭੋਤ੍ਤੁ’’’ਨ੍ਤਿ.
ਤਮਵੋਚ ਰਾਜਾ ‘‘ਅਨੁਭਵਿਯਾਨ ਤਮ੍ਪਿ,
ਏਯ੍ਯਾਸਿ ਖਿਪ੍ਪਂ ਅਹਮਪਿ ਕਸ੍ਸਂ ਪੂਜਂ;
ਆਚਿਕ੍ਖ ਮੇ ਤਂ ਯਦਿ ਅਤ੍ਥਿ ਹੇਤੁ,
ਸਦ੍ਧਾਯਿਤਂ ਹੇਤੁਵਚੋ ਸੁਣੋਮਾ’’ਤਿ.
‘ਤਥਾ’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ ਤਤ੍ਥ, ਭੁਞ੍ਜਿਂਸੁ ਭਤ੍ਤਂ ਨ ਚ ਦਕ੍ਖਿਣਾਰਹਾ;
ਪਚ੍ਚਾਗਮਿ ¶ ਰਾਜਗਹਂ ਪੁਨਾਪਰਂ, ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ ਪੁਰਤੋ ਜਨਾਧਿਪਸ੍ਸ.
ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਪੇਤਂ ਪੁਨਦੇਵ ਆਗਤਂ, ਰਾਜਾ ਅਵੋਚ ‘‘ਅਹਮਪਿ ਕਿਂ ਦਦਾਮਿ;
ਆਚਿਕ੍ਖ ਮੇ ਤਂ ਯਦਿ ਅਤ੍ਥਿ ਹੇਤੁ, ਯੇਨ ਤੁਵਂ ਚਿਰਤਰਂ ਪੀਣਿਤੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿ.
‘‘ਬੁਦ੍ਧਞ੍ਚ ਸਙ੍ਘਂ ਪਰਿਵਿਸਿਯਾਨ ਰਾਜ, ਅਨ੍ਨੇਨ ਪਾਨੇਨ ਚ ਚੀਵਰੇਨ;
ਤਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਆਦਿਸ ਮੇ ਹਿਤਾਯ, ਏਵਂ ਅਹਂ ਚਿਰਤਰਂ ਪੀਣਿਤੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿ.
ਤਤੋ ¶ ਚ ਰਾਜਾ ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਤਾਵਦੇ [ਤਾਵਦੇਵ (ਸ੍ਯਾ.), ਤਦੇਵ (ਕ.)], ਦਾਨਂ ਸਹਤ੍ਥਾ ਅਤੁਲਂ ਦਦਿਤ੍ਵਾ [ਅਤੁਲਞ੍ਚ ਦਤ੍ਵਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਸਙ੍ਘੇ;
ਆਰੋਚੇਸਿ ਪਕਤਂ [ਆਰੋਚਯੀ ਪਕਤਿਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਪੇਤਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਆਦਿਸਿਤ੍ਥ.
ਸੋ ਪੂਜਿਤੋ ਅਤਿਵਿਯ ਸੋਭਮਾਨੋ, ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ ਪੁਰਤੋ ਜਨਾਧਿਪਸ੍ਸ;
‘‘ਯਕ੍ਖੋਹਮਸ੍ਮਿ ਪਰਮਿਦ੍ਧਿਪਤ੍ਤੋ, ਨ ਮਯ੍ਹਮਤ੍ਥਿ ਸਮਾ ਸਦਿਸਾ [ਮਯ੍ਹਮਿਦ੍ਧਿਸਮਸਦਿਸਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਮਾਨੁਸਾ.
‘‘ਪਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵਂ ਅਪਰਿਮਿਤਂ ਮਮਯਿਦਂ, ਤਯਾਨੁਦਿਟ੍ਠਂ ¶ ਅਤੁਲਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘੇ;
ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਿਤੋ ਸਤਤਂ ਸਦਾ ਬਹੂਹਿ, ਯਾਮਿ ਅਹਂ ਸੁਖਿਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸਦੇਵਾ’’ਤਿ.
ਚੂਲ਼ਸੇਟ੍ਠਿਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਅਟ੍ਠਮਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਭਾਣਵਾਰਂ ਪਠਮਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
੯. ਅਙ੍ਕੁਰਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਯਸ੍ਸ ¶ ¶ ਅਤ੍ਥਾਯ ਗਚ੍ਛਾਮ, ਕਮ੍ਬੋਜਂ ਧਨਹਾਰਕਾ;
ਅਯਂ ਕਾਮਦਦੋ ਯਕ੍ਖੋ, ਇਮਂ ਯਕ੍ਖਂ ਨਯਾਮਸੇ.
‘‘ਇਮਂ ਯਕ੍ਖਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਨ, ਸਾਧੁਕੇਨ ਪਸਯ੍ਹ ਵਾ;
ਯਾਨਂ ਆਰੋਪਯਿਤ੍ਵਾਨ, ਖਿਪ੍ਪਂ ਗਚ੍ਛਾਮ ਦ੍ਵਾਰਕ’’ਨ੍ਤਿ.
[ਜਾ. ੧.੧੦.੧੫੧; ੧.੧੪.੧੯੬; ੨.੧੮.੧੫੩; ੨.੨੨.੧੦] ‘‘ਯਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਛਾਯਾਯ, ਨਿਸੀਦੇਯ੍ਯ ਸਯੇਯ੍ਯ ਵਾ;
ਨ ਤਸ੍ਸ ਸਾਖਂ ਭਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਮਿਤ੍ਤਦੁਬ੍ਭੋ ਹਿ ਪਾਪਕੋ’’ਤਿ.
‘‘ਯਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਛਾਯਾਯ, ਨਿਸੀਦੇਯ੍ਯ ਸਯੇਯ੍ਯ ਵਾ;
ਖਨ੍ਧਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸ ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ, ਅਤ੍ਥੋ ਚੇ ਤਾਦਿਸੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿ.
‘‘ਯਸ੍ਸ ¶ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਛਾਯਾਯ, ਨਿਸੀਦੇਯ੍ਯ ਸਯੇਯ੍ਯ ਵਾ;
ਨ ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ ਭਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ [ਹਿਂਸੇਯ੍ਯ (ਕ.)], ਮਿਤ੍ਤਦੁਬ੍ਭੋ ਹਿ ਪਾਪਕੋ’’ਤਿ.
‘‘ਯਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਛਾਯਾਯ, ਨਿਸੀਦੇਯ੍ਯ ਸਯੇਯ੍ਯ ਵਾ;
ਸਮੂਲਮ੍ਪਿ ਤਂ ਅਬ੍ਬੁਹੇ [ਉਬ੍ਬਹੇ (?)], ਅਤ੍ਥੋ ਚੇ ਤਾਦਿਸੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿ.
‘‘ਯਸ੍ਸੇਕਰਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਘਰੇ ਵਸੇਯ੍ਯ, ਯਤ੍ਥਨ੍ਨਪਾਨਂ ਪੁਰਿਸੋ ਲਭੇਥ;
ਨ ਤਸ੍ਸ ਪਾਪਂ ਮਨਸਾਪਿ ਚਿਨ੍ਤਯੇ, ਕਤਞ੍ਞੁਤਾ ¶ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਵਣ੍ਣਿਤਾ.
‘‘ਯਸ੍ਸੇਕਰਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਘਰੇ ਵਸੇਯ੍ਯ, ਅਨ੍ਨੇਨ ਪਾਨੇਨ ਉਪਟ੍ਠਿਤੋ ਸਿਯਾ;
ਨ ਤਸ੍ਸ ਪਾਪਂ ਮਨਸਾਪਿ ਚਿਨ੍ਤਯੇ, ਅਦੁਬ੍ਭਪਾਣੀ ਦਹਤੇ ਮਿਤ੍ਤਦੁਬ੍ਭਿਂ.
‘‘ਯੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਪਚ੍ਛਾ ਪਾਪੇਨ ਹਿਂਸਤਿ;
ਅਲ੍ਲਪਾਣਿਹਤੋ [ਅਦੁਬ੍ਭਿਪਾਣੀਹਤੋ (ਕ)] ਪੋਸੋ, ਨ ਸੋ ਭਦ੍ਰਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.
‘‘ਨਾਹਂ ਦੇਵੇਨ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇਨ ਵਾ, ਇਸ੍ਸਰਿਯੇਨ ਵਾਹਂ ਸੁਪ੍ਪਸਯ੍ਹੋ;
ਯਕ੍ਖੋਹਮਸ੍ਮਿ ਪਰਮਿਦ੍ਧਿਪਤ੍ਤੋ, ਦੂਰਙ੍ਗਮੋ ਵਣ੍ਣਬਲੂਪਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ.
‘‘ਪਾਣਿ ਤੇ ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਣ੍ਣੋ, ਪਞ੍ਚਧਾਰੋ ਮਧੁਸ੍ਸਵੋ;
ਨਾਨਾਰਸਾ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤਿ, ਮਞ੍ਞੇਹਂ ਤਂ ਪੁਰਿਨ੍ਦਦ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਨਾਮ੍ਹਿ ਦੇਵੋ ਨ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬੋ, ਨਾਪਿ ਸਕ੍ਕੋ ਪੁਰਿਨ੍ਦਦੋ;
ਪੇਤਂ ਮਂ ਅਙ੍ਕੁਰ ਜਾਨਾਹਿ, ਰੋਰੁਵਮ੍ਹਾ [ਹੇਰੁਵਮ੍ਹਾ (ਸੀ.)] ਇਧਾਗਤ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਕਿਂਸੀਲੋ ¶ ¶ ਕਿਂਸਮਾਚਾਰੋ, ਰੋਰੁਵਸ੍ਮਿਂ ਪੁਰੇ ਤੁਵਂ;
ਕੇਨ ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ, ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਾਣਿਮ੍ਹਿ ਇਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ.
‘‘ਤੁਨ੍ਨਵਾਯੋ ਪੁਰੇ ਆਸਿਂ, ਰੋਰੁਵਸ੍ਮਿਂ ਤਦਾ ਅਹਂ;
ਸੁਕਿਚ੍ਛਵੁਤ੍ਤਿ ਕਪਣੋ, ਨ ਮੇ ਵਿਜ੍ਜਤਿ ਦਾਤਵੇ.
‘‘ਨਿਵੇਸਨਞ੍ਚ ¶ ¶ [ਆਵੇਸਨਞ੍ਚ (ਸੀ.)] ਮੇ ਆਸਿ, ਅਸਯ੍ਹਸ੍ਸ ਉਪਨ੍ਤਿਕੇ;
ਸਦ੍ਧਸ੍ਸ ਦਾਨਪਤਿਨੋ, ਕਤਪੁਞ੍ਞਸ੍ਸ ਲਜ੍ਜਿਨੋ.
‘‘ਤਤ੍ਥ ਯਾਚਨਕਾ ਯਨ੍ਤਿ, ਨਾਨਾਗੋਤ੍ਤਾ ਵਨਿਬ੍ਬਕਾ;
ਤੇ ਚ ਮਂ ਤਤ੍ਥ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਸਯ੍ਹਸ੍ਸ ਨਿਵੇਸਨਂ.
‘‘ਕਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਾਮ ਭਦ੍ਦਂ ਵੋ, ਕਤ੍ਥ ਦਾਨਂ ਪਦੀਯਤਿ;
ਤੇਸਾਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਅਕ੍ਖਾਮਿ, ਅਸਯ੍ਹਸ੍ਸ ਨਿਵੇਸਨਂ.
‘‘ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਬਾਹੁਂ, ਏਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਥ ਭਦ੍ਦਂ ਵੋ;
ਏਤ੍ਥ ਦਾਨਂ ਪਦੀਯਤਿ, ਅਸਯ੍ਹਸ੍ਸ ਨਿਵੇਸਨੇ.
‘‘ਤੇਨ ਪਾਣਿ ਕਾਮਦਦੋ, ਤੇਨ ਪਾਣਿ ਮਧੁਸ੍ਸਵੋ;
ਤੇਨ ਮੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ, ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਾਣਿਮ੍ਹਿ ਇਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ.
‘‘ਨ ਕਿਰ ਤ੍ਵਂ ਅਦਾ ਦਾਨਂ, ਸਕਪਾਣੀਹਿ ਕਸ੍ਸਚਿ;
ਪਰਸ੍ਸ ਦਾਨਂ ਅਨੁਮੋਦਮਾਨੋ, ਪਾਣਿਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਪਾਵਦਿ.
‘‘ਤੇਨ ਪਾਣਿ ਕਾਮਦਦੋ, ਤੇਨ ਪਾਣਿ ਮਧੁਸ੍ਸਵੋ;
ਤੇਨ ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ, ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਾਣਿਮ੍ਹਿ ਇਜ੍ਝਤਿ.
‘‘ਯੋ ¶ ਸੋ ਦਾਨਮਦਾ ਭਨ੍ਤੇ, ਪਸਨ੍ਨੋ ਸਕਪਾਣਿਭਿ;
ਸੋ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਾਨੁਸਂ ਦੇਹਂ, ਕਿਂ ਨੁ ਸੋ ਦਿਸਤਂ ਗਤੋ’’ਤਿ.
‘‘ਨਾਹਂ ਪਜਾਨਾਮਿ ਅਸਯ੍ਹਸਾਹਿਨੋ, ਅਙ੍ਗੀਰਸਸ੍ਸ ਗਤਿਂ ਆਗਤਿਂ ਵਾ;
ਸੁਤਞ੍ਚ ਮੇ ਵੇਸ੍ਸਵਣਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ, ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਸਹਬ੍ਯਤਂ ਗਤੋ ਅਸਯ੍ਹੋ’’ਤਿ.
‘‘ਅਲਮੇਵ ਕਾਤੁਂ ਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਦਾਨਂ ਦਾਤੁਂ ਯਥਾਰਹਂ;
ਪਾਣਿਂ ਕਾਮਦਦਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਕੋ ਪੁਞ੍ਞਂ ਨ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ.
‘‘ਸੋ ਹਿ ਨੂਨ ਇਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਵਾਨ ਦ੍ਵਾਰਕਂ;
ਦਾਨਂ ਪਟ੍ਠਪਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਂ ਮਮਸ੍ਸ ਸੁਖਾਵਹਂ.
‘‘ਦਸ੍ਸਾਮਨ੍ਨਞ੍ਚ ਪਾਨਞ੍ਚ, ਵਤ੍ਥਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਚ;
ਪਪਞ੍ਚ ਉਦਪਾਨਞ੍ਚ, ਦੁਗ੍ਗੇ ਸਙ੍ਕਮਨਾਨਿ ਚਾ’’ਤਿ.
‘‘ਕੇਨ ¶ ਤੇ ਅਙ੍ਗੁਲੀ ਕੁਣਾ [ਕੁਣ੍ਠਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)], ਮੁਖਞ੍ਚ ਕੁਣਲੀਕਤਂ [ਕੁਣ੍ਡਲੀਕਤਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਕ.)];
ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਚ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤਿ, ਕਿਂ ਪਾਪਂ ਪਕਤਂ ਤਯਾ’’ਤਿ.
‘‘ਅਙ੍ਗੀਰਸਸ੍ਸ ¶ ਗਹਪਤਿਨੋ, ਸਦ੍ਧਸ੍ਸ ਘਰਮੇਸਿਨੋ;
ਤਸ੍ਸਾਹਂ ਦਾਨਵਿਸ੍ਸਗ੍ਗੇ, ਦਾਨੇ ਅਧਿਕਤੋ ਅਹੁਂ.
‘‘ਤਤ੍ਥ ਯਾਚਨਕੇ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਆਗਤੇ ਭੋਜਨਤ੍ਥਿਕੇ;
ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਪਕ੍ਕਮ੍ਮ, ਅਕਾਸਿਂ ਕੁਣਲਿਂ ਮੁਖਂ.
‘‘ਤੇਨ ¶ ਮੇ ਅਙ੍ਗੁਲੀ ਕੁਣਾ, ਮੁਖਞ੍ਚ ਕੁਣਲੀਕਤਂ;
ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਮੇ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਪਾਪਂ ਪਕਤਂ ਮਯਾ’’ਤਿ.
‘‘ਧਮ੍ਮੇਨ ¶ ਤੇ ਕਾਪੁਰਿਸ, ਮੁਖਞ੍ਚ ਕੁਣਲੀਕਤਂ;
ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਚ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤਿ, ਯਂ ਤਂ ਪਰਸ੍ਸ ਦਾਨਸ੍ਸ;
ਅਕਾਸਿ ਕੁਣਲਿਂ ਮੁਖਂ.
‘‘ਕਥਂ ਹਿ ਦਾਨਂ ਦਦਮਾਨੋ, ਕਰੇਯ੍ਯ ਪਰਪਤ੍ਤਿਯਂ;
ਅਨ੍ਨਂ ਪਾਨਂ ਖਾਦਨੀਯਂ, ਵਤ੍ਥਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਚ.
‘‘ਸੋ ਹਿ ਨੂਨ ਇਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਵਾਨ ਦ੍ਵਾਰਕਂ;
ਦਾਨਂ ਪਟ੍ਠਪਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਂ ਮਮਸ੍ਸ ਸੁਖਾਵਹਂ.
‘‘ਦਸ੍ਸਾਮਨ੍ਨਞ੍ਚ ਪਾਨਞ੍ਚ, ਵਤ੍ਥਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਚ;
ਪਪਞ੍ਚ ਉਦਪਾਨਞ੍ਚ, ਦੁਗ੍ਗੇ ਸਙ੍ਕਮਨਾਨਿ ਚਾ’’ਤਿ.
ਤਤੋ ਹਿ ਸੋ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ, ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਵਾਨ ਦ੍ਵਾਰਕਂ;
ਦਾਨਂ ਪਟ੍ਠਪਯਿ ਅਙ੍ਕੁਰੋ, ਯਂਤੁਮਸ੍ਸ [ਯਂ ਤਂ ਅਸ੍ਸ (ਸ੍ਯਾ.), ਯਨ੍ਤਮਸ੍ਸ (ਕ.)] ਸੁਖਾਵਹਂ.
ਅਦਾ ਅਨ੍ਨਞ੍ਚ ਪਾਨਞ੍ਚ, ਵਤ੍ਥਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਚ;
ਪਪਞ੍ਚ ਉਦਪਾਨਞ੍ਚ, ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੇਨ ਚੇਤਸਾ.
‘‘ਕੋ ਛਾਤੋ ਕੋ ਚ ਤਸਿਤੋ, ਕੋ ਵਤ੍ਥਂ ਪਰਿਦਹਿਸ੍ਸਤਿ;
ਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਾਨਿ ਯੋਗ੍ਗਾਨਿ, ਇਤੋ ਯੋਜੇਨ੍ਤੁ ਵਾਹਨਂ.
‘‘ਕੋ ਛਤ੍ਤਿਚ੍ਛਤਿ ਗਨ੍ਧਞ੍ਚ, ਕੋ ਮਾਲਂ ਕੋ ਉਪਾਹਨਂ;
ਇਤਿਸ੍ਸੁ ਤਤ੍ਥ ਘੋਸੇਨ੍ਤਿ, ਕਪ੍ਪਕਾ ਸੂਦਮਾਗਧਾ [ਪਾਟਵਾ (ਕ.)];
ਸਦਾ ਸਾਯਞ੍ਚ ਪਾਤੋ ਚ, ਅਙ੍ਕੁਰਸ੍ਸ ਨਿਵੇਸਨੇ.
‘‘‘ਸੁਖਂ ¶ ਸੁਪਤਿ ਅਙ੍ਕੁਰੋ’, ਇਤਿ ਜਾਨਾਤਿ ਮਂ ਜਨੋ;
ਦੁਕ੍ਖਂ ¶ ਸੁਪਾਮਿ ਸਿਨ੍ਧਕ [ਸਨ੍ਦੁਕ, ਸਿਨ੍ਧੁਕ (ਕ.)], ਯਂ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਯਾਚਕੇ.
‘‘‘ਸੁਖਂ ਸੁਪਤਿ ਅਙ੍ਕੁਰੋ’, ਇਤਿ ਜਾਨਾਤਿ ਮਂ ਜਨੋ;
ਦੁਕ੍ਖਂ ਸਿਨ੍ਧਕ ਸੁਪਾਮਿ, ਅਪ੍ਪਕੇ ਸੁ ਵਨਿਬ੍ਬਕੇ’’ਤਿ.
‘‘ਸਕ੍ਕੋ ਚੇ ਤੇ ਵਰਂ ਦਜ੍ਜਾ, ਤਾਵਤਿਂਸਾਨਮਿਸ੍ਸਰੋ;
ਕਿਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਵਰਮਾਨੋ ਵਰਂ ਵਰੇ’’ਤਿ.
‘‘ਸਕ੍ਕੋ ਚੇ ਮੇ ਵਰਂ ਦਜ੍ਜਾ, ਤਾਵਤਿਂਸਾਨਮਿਸ੍ਸਰੋ;
ਕਾਲੁਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਮੇ ਸਤੋ, ਸੁਰਿਯੁਗ੍ਗਮਨਂ ਪਤਿ;
ਦਿਬ੍ਬਾ ਭਕ੍ਖਾ ਪਾਤੁਭਵੇਯ੍ਯੁਂ, ਸੀਲਵਨ੍ਤੋ ਚ ਯਾਚਕਾ.
‘‘ਦਦਤੋ ¶ ¶ ਮੇ ਨ ਖੀਯੇਥ, ਦਤ੍ਵਾ ਨਾਨੁਤਪੇਯ੍ਯਹਂ;
ਦਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਯ੍ਯਂ, ਏਤਂ ਸਕ੍ਕਂ ਵਰਂ ਵਰੇ’’ਤਿ.
‘‘ਨ ਸਬ੍ਬਵਿਤ੍ਤਾਨਿ ਪਰੇ ਪਵੇਚ੍ਛੇ, ਦਦੇਯ੍ਯ ਦਾਨਞ੍ਚ ਧਨਞ੍ਚ ਰਕ੍ਖੇ;
ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਦਾਨਾ ਧਨਮੇਵ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਅਤਿਪ੍ਪਦਾਨੇਨ ਕੁਲਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ.
‘‘ਅਦਾਨਮਤਿਦਾਨਞ੍ਚ, ਨਪ੍ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ;
ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਦਾਨਾ ਧਨਮੇਵ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਸਮੇਨ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਸ ਧੀਰਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ.
‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਰੇ ਅਹਮੇਵ ਦਜ੍ਜਂ, ਸਨ੍ਤੋ ਚ ਮਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾ ਭਜੇਯ੍ਯੁਂ;
ਮੇਘੋਵ ¶ ਨਿਨ੍ਨਾਨਿ ਪਰਿਪੂਰਯਨ੍ਤੋ [ਭਿਪੂਰਯਨ੍ਤੋ (ਸੀ.), ਹਿ ਪੂਰਯਨ੍ਤੋ (ਸ੍ਯਾ.)], ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਯੇ ਸਬ੍ਬਵਨਿਬ੍ਬਕਾਨਂ.
‘‘ਯਸ੍ਸ ਯਾਚਨਕੇ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਮੁਖਵਣ੍ਣੋ ਪਸੀਦਤਿ;
ਦਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਘਰਂ ਵਸਤੋ ਸੁਖਂ.
‘‘ਯਸ੍ਸ ਯਾਚਨਕੇ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਮੁਖਵਣ੍ਣੋ ਪਸੀਦਤਿ;
ਦਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ, ਏਸਾ ਯਞ੍ਞਸ੍ਸ [ਪੁਞ੍ਞਸ੍ਸ (ਸੀ.)] ਸਮ੍ਪਦਾ.
[ਅ. ਨਿ. ੬.੩੭] ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਵ ¶ ਦਾਨਾ ਸੁਮਨੋ, ਦਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦਯੇ;
ਦਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ, ਏਸਾ ਯਞ੍ਞਸ੍ਸ [ਪੁਞ੍ਞਸ੍ਸ (ਸੀ.)] ਸਮ੍ਪਦਾ’’ਤਿ.
ਸਟ੍ਠਿ ਵਾਹਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਅਙ੍ਕੁਰਸ੍ਸ ਨਿਵੇਸਨੇ;
ਭੋਜਨਂ ਦੀਯਤੇ ਨਿਚ੍ਚਂ, ਪੁਞ੍ਞਪੇਕ੍ਖਸ੍ਸ ਜਨ੍ਤੁਨੋ.
ਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੂਦਾਨਿ ਹਿ [ਸੂਦਾਨਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਆਮੁਤ੍ਤਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲਾ;
ਅਙ੍ਕੁਰਂ ਉਪਜੀਵਨ੍ਤਿ, ਦਾਨੇ ਯਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਾਵਟਾ [ਬ੍ਯਾਵਟਾ (ਸੀ.), ਪਾਵਟਾ (ਸ੍ਯਾ.)].
ਸਟ੍ਠਿ ਪੁਰਿਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਆਮੁਤ੍ਤਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲਾ;
ਅਙ੍ਕੁਰਸ੍ਸ ਮਹਾਦਾਨੇ, ਕਟ੍ਠਂ ਫਾਲੇਨ੍ਤਿ ਮਾਣਵਾ.
ਸੋਲ਼ਸਿਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰਭੂਸਿਤਾ;
ਅਙ੍ਕੁਰਸ੍ਸ ਮਹਾਦਾਨੇ, ਵਿਧਾ ਪਿਣ੍ਡੇਨ੍ਤਿ ਨਾਰਿਯੋ.
ਸੋਲ਼ਸਿਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰਭੂਸਿਤਾ;
ਅਙ੍ਕੁਰਸ੍ਸ ਮਹਾਦਾਨੇ, ਦਬ੍ਬਿਗਾਹਾ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ.
ਬਹੁਂ ¶ ਬਹੂਨਂ ਪਾਦਾਸਿ, ਚਿਰਂ ਪਾਦਾਸਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋ;
ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਞ੍ਚ ਸਹਤ੍ਥਾ ਚ, ਚਿਤ੍ਤੀਕਤ੍ਵਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ.
ਬਹੂ ਮਾਸੇ ਚ ਪਕ੍ਖੇ ਚ, ਉਤੁਸਂਵਚ੍ਛਰਾਨਿ ਚ;
ਮਹਾਦਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤੇਸਿ, ਅਙ੍ਕੁਰੋ ਦੀਘਮਨ੍ਤਰਂ.
ਏਵਂ ¶ ¶ ਦਤ੍ਵਾ ਯਜਿਤ੍ਵਾ ਚ, ਅਙ੍ਕੁਰੋ ਦੀਘਮਨ੍ਤਰਂ;
ਸੋ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਾਨੁਸਂ ਦੇਹਂ, ਤਾਵਤਿਂਸੂਪਗੋ ਅਹੁ.
ਕਟਚ੍ਛੁਭਿਕ੍ਖਂ ਦਤ੍ਵਾਨ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦਕੋ;
ਸੋ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਾਨੁਸਂ ਦੇਹਂ, ਤਾਵਤਿਂਸੂਪਗੋ ਅਹੁ.
ਦਸਹਿ ਠਾਨੇਹਿ ਅਙ੍ਕੁਰਂ, ਇਨ੍ਦਕੋ ਅਤਿਰੋਚਤਿ;
ਰੂਪੇ ਸਦ੍ਦੇ ਰਸੇ ਗਨ੍ਧੇ, ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਚ ਮਨੋਰਮੇ.
ਆਯੁਨਾ ਯਸਸਾ ਚੇਵ, ਵਣ੍ਣੇਨ ਚ ਸੁਖੇਨ ਚ;
ਆਧਿਪਚ੍ਚੇਨ ਅਙ੍ਕੁਰਂ, ਇਨ੍ਦਕੋ ਅਤਿਰੋਚਤਿ.
ਤਾਵਤਿਂਸੇ ਯਦਾ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਸਿਲਾਯਂ ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲੇ;
ਪਾਰਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਮੂਲਮ੍ਹਿ, ਵਿਹਾਸਿ ਪੁਰਿਸੁਤ੍ਤਮੋ.
ਦਸਸੁ ¶ ਲੋਕਧਾਤੂਸੁ, ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾਨ ਦੇਵਤਾ;
ਪਯਿਰੁਪਾਸਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਵਸਨ੍ਤਂ ਨਗਮੁਦ੍ਧਨਿ.
ਨ ਕੋਚਿ ਦੇਵੋ ਵਣ੍ਣੇਨ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਅਤਿਰੋਚਤਿ;
ਸਬ੍ਬੇ ਦੇਵੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ [ਅਧਿਗਯ੍ਹ (ਸੀ.), ਅਤਿਗ੍ਗਯ੍ਹ (ਕ)], ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਵ ਵਿਰੋਚਤਿ.
ਯੋਜਨਾਨਿ ¶ ਦਸ ਦ੍ਵੇ ਚ, ਅਙ੍ਕੁਰੋਯਂ ਤਦਾ ਅਹੁ;
ਅਵਿਦੂਰੇਵ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ [ਅਵਿਦੂਰੇ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ (ਕ.)], ਇਨ੍ਦਕੋ ਅਤਿਰੋਚਤਿ.
ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾਨ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਅਙ੍ਕੁਰਞ੍ਚਾਪਿ ਇਨ੍ਦਕਂ;
ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਂ ਸਮ੍ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ [ਪਭਾਵੇਨ੍ਤੋ (ਸੀ.)], ਇਦਂ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵਿ.
‘‘ਮਹਾਦਾਨਂ ਤਯਾ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਅਙ੍ਕੁਰ ਦੀਘਮਨ੍ਤਰਂ;
ਅਤਿਦੂਰੇ [ਸੁਵਿਦੂਰੇ (ਕ.)] ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਸਿ, ਆਗਚ੍ਛ ਮਮ ਸਨ੍ਤਿਕੇ’’ਤਿ.
ਚੋਦਿਤੋ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤੇਨ, ਅਙ੍ਕੁਰੋ ਇਦਮਬ੍ਰਵਿ;
‘‘ਕਿਂ ਮਯ੍ਹਂ ਤੇਨ ਦਾਨੇਨ, ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇਨ ਸੁਞ੍ਞਤਂ.
‘‘ਅਯਂ ਸੋ ਇਨ੍ਦਕੋ ਯਕ੍ਖੋ, ਦਜ੍ਜਾ ਦਾਨਂ ਪਰਿਤ੍ਤਕਂ;
ਅਤਿਰੋਚਤਿ ਅਮ੍ਹੇਹਿ, ਚਨ੍ਦੋ ਤਾਰਗਣੇ ਯਥਾ’’ਤਿ.
‘‘ਉਜ੍ਜਙ੍ਗਲੇ ਯਥਾ ਖੇਤ੍ਤੇ, ਬੀਜਂ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਰੋਪਿਤਂ;
ਨ ਵਿਪੁਲਫਲਂ ਹੋਤਿ, ਨਪਿ ਤੋਸੇਤਿ ਕਸ੍ਸਕਂ.
‘‘ਤਥੇਵ ਦਾਨਂ ਬਹੁਕਂ, ਦੁਸ੍ਸੀਲੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ;
ਨ ਵਿਪੁਲਫਲਂ ਹੋਤਿ, ਨਪਿ ਤੋਸੇਤਿ ਦਾਯਕਂ.
‘‘ਯਥਾਪਿ ¶ ਭਦ੍ਦਕੇ ਖੇਤ੍ਤੇ, ਬੀਜਂ ਅਪ੍ਪਮ੍ਪਿ ਰੋਪਿਤਂ;
ਸਮ੍ਮਾ ਧਾਰਂ ਪਵੇਚ੍ਛਨ੍ਤੇ, ਫਲਂ ਤੋਸੇਤਿ ਕਸ੍ਸਕਂ.
‘‘ਤਥੇਵ ਸੀਲਵਨ੍ਤੇਸੁ, ਗੁਣਵਨ੍ਤੇਸੁ ਤਾਦਿਸੁ;
ਅਪ੍ਪਕਮ੍ਪਿ ਕਤਂ ਕਾਰਂ, ਪੁਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ ਮਹਪ੍ਫਲ’’ਨ੍ਤਿ.
ਵਿਚੇਯ੍ਯ ¶ ¶ ਦਾਨਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਯਤ੍ਥ ਦਿਨ੍ਨਂ ਮਹਪ੍ਫਲਂ;
ਵਿਚੇਯ੍ਯ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾਨ, ਸਗ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਦਾਯਕਾ.
ਵਿਚੇਯ੍ਯ ¶ ਦਾਨਂ ਸੁਗਤਪ੍ਪਸਤ੍ਥਂ, ਯੇ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾ ਇਧ ਜੀਵਲੋਕੇ;
ਏਤੇਸੁ ਦਿਨ੍ਨਾਨਿ ਮਹਪ੍ਫਲਾਨਿ, ਬੀਜਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਯਥਾ ਸੁਖੇਤ੍ਤੇਤਿ.
ਅਙ੍ਕੁਰਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਨਵਮਂ.
੧੦. ਉਤ੍ਤਰਮਾਤੁਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ
ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਗਤਂ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁਂ, ਗਙ੍ਗਾਤੀਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਕਂ;
ਤਂ ਪੇਤੀ ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ, ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾ ਭੀਰੁਦਸ੍ਸਨਾ.
ਕੇਸਾ ਚਸ੍ਸਾ ਅਤਿਦੀਘਾ [ਅਹੂ ਦੀਘਾ (ਕ.)], ਯਾਵਭੂਮਾਵਲਮ੍ਬਰੇ [ਯਾਵ ਭੂਮ੍ਯਾ’ਵਲਮ੍ਬਰੇ (?)];
ਕੇਸੇਹਿ ਸਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਸਮਣਂ ਏਤਦਬ੍ਰਵਿ.
‘‘ਪਞ੍ਚਪਣ੍ਣਾਸਵਸ੍ਸਾਨਿ, ਯਤੋ ਕਾਲਙ੍ਕਤਾ ਅਹਂ;
ਨਾਭਿਜਾਨਾਮਿ ਭੁਤ੍ਤਂ ਵਾ, ਪੀਤਂ ਵਾ ਪਨ ਪਾਨਿਯਂ;
ਦੇਹਿ ਤ੍ਵਂ ਪਾਨਿਯਂ ਭਨ੍ਤੇ, ਤਸਿਤਾ ਪਾਨਿਯਾਯ ਮੇ’’ਤਿ.
‘‘ਅਯਂ ਸੀਤੋਦਿਕਾ ਗਙ੍ਗਾ, ਹਿਮਵਨ੍ਤਤੋ [ਹਿਮਵਨ੍ਤਾਵ (ਕ.)] ਸਨ੍ਦਤਿ;
ਪਿਵ ਏਤ੍ਤੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾਨ, ਕਿਂ ਮਂ ਯਾਚਸਿ ਪਾਨਿਯ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਸਚਾਹਂ ਭਨ੍ਤੇ ਗਙ੍ਗਾਯ, ਸਯਂ ਗਣ੍ਹਾਮਿ ਪਾਨਿਯਂ;
ਲੋਹਿਤਂ ਮੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਾਚਾਮਿ ਪਾਨਿਯ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਤਂ;
ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਗਙ੍ਗਾ ਤੇ ਹੋਤਿ ਲੋਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਪੁਤ੍ਤੋ ਮੇ ਉਤ੍ਤਰੋ ਨਾਮ [ਪੁਤ੍ਤੋ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਉਤ੍ਤਰੋ (ਕ.)], ਸਦ੍ਧੋ ਆਸਿ ਉਪਾਸਕੋ;
ਸੋ ¶ ਚ ਮਯ੍ਹਂ ਅਕਾਮਾਯ, ਸਮਣਾਨਂ ਪਵੇਚ੍ਛਤਿ.
‘‘ਚੀਵਰਂ ¶ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਞ੍ਚ, ਪਚ੍ਚਯਂ ਸਯਨਾਸਨਂ;
ਤਮਹਂ ਪਰਿਭਾਸਾਮਿ, ਮਚ੍ਛੇਰੇਨ ਉਪਦ੍ਦੁਤਾ.
‘‘ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਮਯ੍ਹਂ ਅਕਾਮਾਯ, ਸਮਣਾਨਂ ਪਵੇਚ੍ਛਸਿ;
ਚੀਵਰਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਞ੍ਚ, ਪਚ੍ਚਯਂ ਸਯਨਾਸਨਂ.
‘‘ਏਤਂ ¶ ਤੇ ਪਰਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, ਲੋਹਿਤਂ ਹੋਤੁ ਉਤ੍ਤਰ;
ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕੇਨ, ਗਙ੍ਗਾ ਮੇ ਹੋਤਿ ਲੋਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.
ਉਤ੍ਤਰਮਾਤੁਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ ਦਸਮਂ.
੧੧. ਸੁਤ੍ਤਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਅਹਂ ¶ ਪੁਰੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ, ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਦਾਸਿਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ ਯਾਚਿਤਾ;
ਤਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕੋ ਵਿਪੁਲਫਲੂਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਬਹੁਕਾ ਚ ਮੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਰੇ [ਬਹੂ ਚ ਮੇ ਉਪਪਜ੍ਜਰੇ (ਸੀ.)] ਵਤ੍ਥਕੋਟਿਯੋ.
‘‘ਪੁਪ੍ਫਾਭਿਕਿਣ੍ਣਂ ਰਮਿਤਂ [ਰਮ੍ਮਮਿਦਂ (ਕ.)] ਵਿਮਾਨਂ, ਅਨੇਕਚਿਤ੍ਤਂ ਨਰਨਾਰਿਸੇਵਿਤਂ;
ਸਾਹਂ ਭੁਞ੍ਜਾਮਿ ਚ ਪਾਰੁਪਾਮਿ ਚ, ਪਹੂਤਵਿਤ੍ਤਾ ਨ ਚ ਤਾਵ ਖੀਯਤਿ.
‘‘ਤਸ੍ਸੇਵ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਮਨ੍ਵਯਾ, ਸੁਖਞ੍ਚ ਸਾਤਞ੍ਚ ਇਧੂਪਲਬ੍ਭਤਿ;
ਸਾਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦੇਵ ਮਾਨੁਸਂ, ਕਾਹਾਮਿ ¶ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਨਯਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤ ਮ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਸਤ੍ਤ ਤੁਵਂ ਵਸ੍ਸਸਤਾ ਇਧਾਗਤਾ,
ਜਿਣ੍ਣਾ ਚ ਵੁਡ੍ਢਾ ਚ ਤਹਿਂ ਭਵਿਸ੍ਸਸਿ;
ਸਬ੍ਬੇਵ ਤੇ ਕਾਲਕਤਾ ਚ ਞਾਤਕਾ,
ਕਿਂ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਇਤੋ ਕਰਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਸਤ੍ਤੇਵ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਇਧਾਗਤਾਯ ਮੇ, ਦਿਬ੍ਬਞ੍ਚ ਸੁਖਞ੍ਚ ਸਮਪ੍ਪਿਤਾਯ;
ਸਾਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਪੁਨਦੇਵ ਮਾਨੁਸਂ, ਕਾਹਾਮਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਨਯਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤ ਮ’’ਨ੍ਤਿ.
ਸੋ ¶ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਨ ਪਸਯ੍ਹ ਬਾਹਾਯਂ, ਪਚ੍ਚਾਨਯਿਤ੍ਵਾਨ ਥੇਰਿਂ ਸੁਦੁਬ੍ਬਲਂ;
‘‘ਵਜ੍ਜੇਸਿ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਜਨਂ ਇਧਾਗਤਂ, ‘ਕਰੋਥ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਸੁਖੂਪਲਬ੍ਭਤਿ’’.
‘‘ਦਿਟ੍ਠਾ ¶ ਮਯਾ ਅਕਤੇਨ ਸਾਧੁਨਾ, ਪੇਤਾ ਵਿਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਤਥੇਵ ਮਨੁਸ੍ਸਾ;
ਕਮ੍ਮਞ੍ਚ ਕਤ੍ਵਾ ਸੁਖਵੇਦਨੀਯਂ, ਦੇਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਸੁਖੇ ਠਿਤਾ ਪਜਾ’’ਤਿ.
ਸੁਤ੍ਤਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਏਕਾਦਸਮਂ.
੧੨. ਕਣ੍ਣਮੁਣ੍ਡਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਸੋਣ੍ਣਸੋਪਾਨਫਲਕਾ ¶ ¶ , ਸੋਣ੍ਣਵਾਲੁਕਸਨ੍ਥਤਾ;
ਤਤ੍ਥ ਸੋਗਨ੍ਧਿਯਾ ਵਗ੍ਗੂ, ਸੁਚਿਗਨ੍ਧਾ ਮਨੋਰਮਾ.
‘‘ਨਾਨਾਰੁਕ੍ਖੇਹਿ ਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਨਾਨਾਗਨ੍ਧਸਮੇਰਿਤਾ;
ਨਾਨਾਪਦੁਮਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਸਮੋਤਤਾ [ਸਮੋਹਤਾ (ਕ.)].
‘‘ਸੁਰਭਿਂ ਸਮ੍ਪਵਾਯਨ੍ਤਿ, ਮਨੁਞ੍ਞਾ ਮਾਲੁਤੇਰਿਤਾ;
ਹਂਸਕੋਞ੍ਚਾਭਿਰੁਦਾ ਚ, ਚਕ੍ਕਵਕ੍ਕਾਭਿਕੂਜਿਤਾ.
‘‘ਨਾਨਾਦਿਜਗਣਾਕਿਣ੍ਣਾ ¶ , ਨਾਨਾਸਰਗਣਾਯੁਤਾ;
ਨਾਨਾਫਲਧਰਾ ਰੁਕ੍ਖਾ, ਨਾਨਾਪੁਪ੍ਫਧਰਾ ਵਨਾ.
‘‘ਨ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਈਦਿਸਂ, ਨਗਰਂ ਯਾਦਿਸਂ ਇਦਂ;
ਪਾਸਾਦਾ ਬਹੁਕਾ ਤੁਯ੍ਹਂ, ਸੋਵਣ੍ਣਰੂਪਿਯਾਮਯਾ;
ਦਦ੍ਦਲ੍ਲਮਾਨਾ ਆਭੇਨ੍ਤਿ [ਆਭਨ੍ਤਿ (ਕ.)], ਸਮਨ੍ਤਾ ਚਤੁਰੋ ਦਿਸਾ.
‘‘ਪਞ੍ਚ ਦਾਸਿਸਤਾ ਤੁਯ੍ਹਂ, ਯਾ ਤੇਮਾ ਪਰਿਚਾਰਿਕਾ;
ਤਾ [ਕਾ (ਕ.)] ਕਮ੍ਬੁਕਾਯੂਰਧਰਾ [ਕਮ੍ਬੁਕੇਯੂਰਧਰਾ (ਸੀ.)], ਕਞ੍ਚਨਾਵੇਲ਼ਭੂਸਿਤਾ.
‘‘ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਾ ਬਹੁਕਾ ਤੁਯ੍ਹਂ, ਸੋਵਣ੍ਣਰੂਪਿਯਾਮਯਾ;
ਕਦਲਿਮਿਗਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾ [ਕਾਦਲਿਮਿਗਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾ (ਸੀ.)], ਸਜ੍ਜਾ ਗੋਨਕਸਨ੍ਥਤਾ.
‘‘ਯਤ੍ਥ ਤ੍ਵਂ ਵਾਸੂਪਗਤਾ, ਸਬ੍ਬਕਾਮਸਮਿਦ੍ਧਿਨੀ;
ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾਯਡ੍ਢਰਤ੍ਤਾਯ [… ਰਤ੍ਤਿਯਾ (ਕ.)], ਤਤੋ ਉਟ੍ਠਾਯ ਗਚ੍ਛਸਿ.
‘‘ਉਯ੍ਯਾਨਭੂਮਿਂ ¶ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ, ਪੋਕ੍ਖਰਞ੍ਞਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ;
ਤਸ੍ਸਾ ¶ ਤੀਰੇ ਤੁਵਂ ਠਾਸਿ, ਹਰਿਤੇ ਸਦ੍ਦਲੇ ਸੁਭੇ.
‘‘ਤਤੋ ਤੇ ਕਣ੍ਣਮੁਣ੍ਡੋ ਸੁਨਖੋ, ਅਙ੍ਗਮਙ੍ਗਾਨਿ ਖਾਦਤਿ;
ਯਦਾ ਚ ਖਾਯਿਤਾ ਆਸਿ, ਅਟ੍ਠਿਸਙ੍ਖਲਿਕਾ ਕਤਾ;
ਓਗਾਹਸਿ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ, ਹੋਤਿ ਕਾਯੋ ਯਥਾ ਪੁਰੇ.
‘‘ਤਤੋ ਤ੍ਵਂ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗੀ [ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾ (ਕ.)], ਸੁਚਾਰੁ ਪਿਯਦਸ੍ਸਨਾ;
ਵਤ੍ਥੇਨ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾਨ, ਆਯਾਸਿ ਮਮ ਸਨ੍ਤਿਕਂ.
‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਤਂ;
ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਕਣ੍ਣਮੁਣ੍ਡੋ ਸੁਨਖੋ ਤਵਅਙ੍ਗਮਙ੍ਗਾਨਿ ਖਾਦਤੀ’’ਤਿ.
‘‘ਕਿਮਿਲਾਯਂ [ਕਿਮ੍ਬਿਲਾਯਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਗਹਪਤਿ, ਸਦ੍ਧੋ ਆਸਿ ਉਪਾਸਕੋ;
ਤਸ੍ਸਾਹਂ ਭਰਿਯਾ ਆਸਿਂ, ਦੁਸ੍ਸੀਲਾ ਅਤਿਚਾਰਿਨੀ.
‘‘ਸੋ ¶ ਮਂ ਅਤਿਚਰਮਾਨਾਯ [ਏਵਮਾਤਿਚਰਮਾਨਾਯ (ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)], ਸਾਮਿਕੋ ਏਤਦਬ੍ਰਵਿ;
‘ਨੇਤਂ ਛਨ੍ਨਂ [ਨੇਤਂ ਛਨ੍ਨਂ ਨ (ਸੀ.), ਨੇਤਂ ਛਨ੍ਨਂ ਨੇਤਂ (ਕ.)] ਪਤਿਰੂਪਂ, ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਅਤਿਚਰਾਸਿ ਮਂ’.
‘‘ਸਾਹਂ ਘੋਰਞ੍ਚ ਸਪਥਂ, ਮੁਸਾਵਾਦਞ੍ਚ ਭਾਸਿਸਂ;
‘ਨਾਹਂ ਤਂ ਅਤਿਚਰਾਮਿ, ਕਾਯੇਨ ਉਦ ਚੇਤਸਾ.
‘‘‘ਸਚਾਹਂ ਤਂ ਅਤਿਚਰਾਮਿ, ਕਾਯੇਨ ਉਦ ਚੇਤਸਾ;
ਕਣ੍ਣਮੁਣ੍ਡੋ ਯਂ ਸੁਨਖੋ, ਅਙ੍ਗਮਙ੍ਗਾਨਿ ਖਾਦਤੁ’.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਂ, ਮੁਸਾਵਾਦਸ੍ਸ ਚੂਭਯਂ;
ਸਤ੍ਤੇਵ ਵਸ੍ਸਸਤਾਨਿ, ਅਨੁਭੂਤਂ ਯਤੋ ਹਿ ਮੇ;
ਕਣ੍ਣਮੁਣ੍ਡੋ ¶ ਚ ਸੁਨਖੋ, ਅਙ੍ਗਮਙ੍ਗਾਨਿ ਖਾਦਤਿ.
‘‘ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਦੇਵ ਬਹੁਕਾਰੋ, ਅਤ੍ਥਾਯ ਮੇ ਇਧਾਗਤੋ;
ਸੁਮੁਤ੍ਤਾਹਂ ਕਣ੍ਣਮੁਣ੍ਡਸ੍ਸ, ਅਸੋਕਾ ਅਕੁਤੋਭਯਾ.
‘‘ਤਾਹਂ ¶ ਦੇਵ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਾਚਾਮਿ ਪਞ੍ਜਲੀਕਤਾ;
ਭੁਞ੍ਜ ਅਮਾਨੁਸੇ ਕਾਮੇ, ਰਮ ਦੇਵ ਮਯਾ ਸਹਾ’’ਤਿ.
‘‘ਭੁਤ੍ਤਾ ¶ ਅਮਾਨੁਸਾ ਕਾਮਾ, ਰਮਿਤੋਮ੍ਹਿ ਤਯਾ ਸਹ;
ਤਾਹਂ ਸੁਭਗੇ ਯਾਚਾਮਿ, ਖਿਪ੍ਪਂ ਪਟਿਨਯਾਹਿ ਮ’’ਨ੍ਤਿ.
ਕਣ੍ਣਮੁਣ੍ਡਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ ਦ੍ਵਾਦਸਮਂ.
੧੩. ਉਬ੍ਬਰਿਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
ਅਹੁ ¶ ਰਾਜਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ, ਪਞ੍ਚਾਲਾਨਂ ਰਥੇਸਭੋ;
ਅਹੋਰਤ੍ਤਾਨਮਚ੍ਚਯਾ, ਰਾਜਾ ਕਾਲਮਕ੍ਰੁਬ੍ਬਥ [ਰਾਜਾ ਕਾਲਙ੍ਕਰੀ ਤਦਾ (ਸੀ.)].
ਤਸ੍ਸ ਆਲ਼ਾਹਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਭਰਿਯਾ ਕਨ੍ਦਤਿ ਉਬ੍ਬਰੀ [ਉਪ੍ਪਰਿ (ਕ.)];
ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੀ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਾਤਿ ਕਨ੍ਦਤਿ.
ਇਸਿ ਚ ਤਤ੍ਥ ਆਗਚ੍ਛਿ, ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਚਰਣੋ ਮੁਨਿ;
ਸੋ ਚ ਤਤ੍ਥ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਥ, ਯੇ ਤਤ੍ਥ ਸੁਸਮਾਗਤਾ.
‘‘ਕਸ੍ਸ ਇਦਂ ਆਲ਼ਾਹਨਂ, ਨਾਨਾਗਨ੍ਧਸਮੇਰਿਤਂ;
ਕਸ੍ਸਾਯਂ ਕਨ੍ਦਤਿ ਭਰਿਯਾ, ਇਤੋ ਦੂਰਗਤਂ ਪਤਿਂ;
ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੀ, ‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਕਨ੍ਦਤਿ’’.
ਤੇ ¶ ਚ ਤਤ੍ਥ ਵਿਯਾਕਂਸੁ, ਯੇ ਤਤ੍ਥ ਸੁਸਮਾਗਤਾ;
‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਦਨ੍ਤੇ [ਭਦ੍ਦਨ੍ਤੇ (ਕ.)], ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਾਰਿਸ.
‘‘ਤਸ੍ਸ ¶ ਇਦਂ ਆਲ਼ਾਹਨਂ, ਨਾਨਾਗਨ੍ਧਸਮੇਰਿਤਂ;
ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਕਨ੍ਦਤਿ ਭਰਿਯਾ, ਇਤੋ ਦੂਰਗਤਂ ਪਤਿਂ;
ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੀ, ‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਕਨ੍ਦਤਿ’’.
‘‘ਛਲ਼ਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਸ੍ਸਨਾਮਕਾ;
ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਆਲ਼ਾਹਨੇ ਦਡ੍ਢਾ, ਤੇਸਂ ਕਮਨੁਸੋਚਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਯੋ ਰਾਜਾ ਚੂਲ਼ਨੀਪੁਤ੍ਤੋ, ਪਞ੍ਚਾਲਾਨਂ ਰਥੇਸਭੋ;
ਤਂ ਭਨ੍ਤੇ ਅਨੁਸੋਚਾਮਿ, ਭਤ੍ਤਾਰਂ ਸਬ੍ਬਕਾਮਦ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਵਾਹੇਸੁਂ ਰਾਜਾਨੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਸ੍ਸਨਾਮਕਾ;
ਸਬ੍ਬੇਵਚੂਲ਼ਨੀਪੁਤ੍ਤਾ, ਪਞ੍ਚਾਲਾਨਂ ਰਥੇਸਭਾ.
‘‘ਸਬ੍ਬੇਸਂ ¶ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ, ਮਹੇਸਿਤ੍ਤਮਕਾਰਯਿ;
ਕਸ੍ਮਾ ਪੁਰਿਮਕੇ ਹਿਤ੍ਵਾ, ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਅਨੁਸੋਚਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਆਤੁਮੇ ¶ ਇਤ੍ਥਿਭੂਤਾਯ, ਦੀਘਰਤ੍ਤਾਯ ਮਾਰਿਸ;
ਯਸ੍ਸਾ ਮੇ ਇਤ੍ਥਿਭੂਤਾਯ, ਸਂਸਾਰੇ ਬਹੁਭਾਸਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਅਹੁ ਇਤ੍ਥੀ ਅਹੁ ਪੁਰਿਸੋ, ਪਸੁਯੋਨਿਮ੍ਪਿ ਆਗਮਾ;
ਏਵਮੇਤਂ ਅਤੀਤਾਨਂ, ਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.
‘‘ਆਦਿਤ੍ਤਂ ਵਤ ਮਂ ਸਨ੍ਤਂ, ਘਤਸਿਤ੍ਤਂਵ ਪਾਵਕਂ;
ਵਾਰਿਨਾ ਵਿਯ ਓਸਿਞ੍ਚਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਨਿਬ੍ਬਾਪਯੇ ਦਰਂ.
‘‘ਅਬ੍ਬਹੀ ਵਤ ਮੇ ਸਲ੍ਲਂ, ਸੋਕਂ ਹਦਯਨਿਸ੍ਸਿਤਂ;
ਯੋ ਮੇ ਸੋਕਪਰੇਤਾਯ, ਪਤਿਸੋਕਂ ਅਪਾਨੁਦਿ.
‘‘ਸਾਹਂ ¶ ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਸਲ੍ਲਾਸ੍ਮਿ, ਸੀਤਿਭੂਤਾਸ੍ਮਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤਾ;
ਨ ਸੋਚਾਮਿ ਨ ਰੋਦਾਮਿ, ਤਵ ਸੁਤ੍ਵਾ ਮਹਾਮੁਨੀ’’ਤਿ.
ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਸਮਣਸ੍ਸ ਸੁਭਾਸਿਤਂ;
ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ, ਪਬ੍ਬਜਿ ਅਨਗਾਰਿਯਂ.
ਸਾ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਸਨ੍ਤਾ, ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ;
ਮੇਤ੍ਤਾਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਾਵੇਸਿ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ.
ਗਾਮਾ ਗਾਮਂ ਵਿਚਰਨ੍ਤੀ, ਨਿਗਮੇ ਰਾਜਧਾਨਿਯੋ;
ਉਰੁਵੇਲਾ ਨਾਮ ਸੋ ਗਾਮੋ, ਯਤ੍ਥ ਕਾਲਮਕ੍ਰੁਬ੍ਬਥ.
ਮੇਤ੍ਤਾਚਿਤ੍ਤਂ ¶ ਆਭਾਵੇਤ੍ਵਾ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ;
ਇਤ੍ਥਿਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਰਾਜੇਤ੍ਵਾ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਗਾ ਅਹੂਤਿ.
ਉਬ੍ਬਰਿਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਤੇਰਸਮਂ.
ਉਬ੍ਬਰਿਵਗ੍ਗੋ ਦੁਤਿਯੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
ਮੋਚਕਂ [ਪਣ੍ਡੁ (ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ)] ਮਾਤਾ ਮਤ੍ਤਾ [ਪਿਤਾ (ਸੀ. ਕ.), ਪਤਿਯਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਚ, ਨਨ੍ਦਾ ਕੁਣ੍ਡਲੀਨਾ ਘਟੋ;
ਦ੍ਵੇ ਸੇਟ੍ਠੀ ਤੁਨ੍ਨਵਾਯੋ ਚ, ਉਤ੍ਤਰ [ਵਿਹਾਰ (ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ)] ਸੁਤ੍ਤਕਣ੍ਣ [ਸੋਪਾਨ (ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ)] ਉਬ੍ਬਰੀਤਿ.
੩. ਚੂਲ਼ਵਗ੍ਗੋ
੧. ਅਭਿਜ੍ਜਮਾਨਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਅਭਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ¶ ¶ ¶ ਵਾਰਿਮ੍ਹਿ, ਗਙ੍ਗਾਯ ਇਧ ਗਚ੍ਛਸਿ;
ਨਗ੍ਗੋ ਪੁਬ੍ਬਦ੍ਧਪੇਤੋਵ ਮਾਲਧਾਰੀ ਅਲਙ੍ਕਤੋ;
ਕੁਹਿਂ ਗਮਿਸ੍ਸਸਿ ਪੇਤ, ਕਤ੍ਥ ਵਾਸੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.
‘‘ਚੁਨ੍ਦਟ੍ਠਿਲਂ ¶ [ਚੁਨ੍ਦਟ੍ਠਿਕਂ (ਸੀ.)] ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਪੇਤੋ ਸੋ ਇਤਿ ਭਾਸਤਿ;
ਅਨ੍ਤਰੇ ਵਾਸਭਗਾਮਂ, ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਚ [ਬਾਰਾਣਸਿਯਾ ਚ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਸਨ੍ਤਿਕੇ’’.
ਤਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਹਾਮਤ੍ਤੋ, ਕੋਲਿਯੋ ਇਤਿ ਵਿਸ੍ਸੁਤੋ;
ਸਤ੍ਤੁਂ ਭਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪੇਤਸ੍ਸ, ਪੀਤਕਞ੍ਚ ਯੁਗਂ ਅਦਾ.
ਨਾਵਾਯ ਤਿਟ੍ਠਮਾਨਾਯ, ਕਪ੍ਪਕਸ੍ਸ ਅਦਾਪਯਿ;
ਕਪ੍ਪਕਸ੍ਸ ਪਦਿਨ੍ਨਮ੍ਹਿ, ਠਾਨੇ ਪੇਤਸ੍ਸ ਦਿਸ੍ਸਥ [ਪੇਤਸ੍ਸੁ’ਦਿਸ੍ਸਥ (ਸੀ.), ਪੇਤਸ੍ਸੁ’ਦਿਚ੍ਛਥ (?)].
ਤਤੋ ਸੁਵਤ੍ਥਵਸਨੋ, ਮਾਲਧਾਰੀ ਅਲਙ੍ਕਤੋ;
ਠਾਨੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਪੇਤਸ੍ਸ, ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਉਪਕਪ੍ਪਥ;
ਤਸ੍ਮਾ ਦਜ੍ਜੇਥ ਪੇਤਾਨਂ, ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ.
ਸਾਤੁਨ੍ਨਵਸਨਾ [ਸਾਹੁਨ੍ਨਵਾਸਿਨੋ (ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.), ਸਾਹੁਨ੍ਦਵਾਸਿਨੋ (ਕ.)] ਏਕੇ, ਅਞ੍ਞੇ ਕੇਸਨਿਵਾਸਨਾ [ਕੇਸਨਿਵਾਸਿਨੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)];
ਪੇਤਾ ਭਤ੍ਤਾਯ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਦਿਸੋਦਿਸਂ.
ਦੂਰੇ ਏਕੇ [ਦੂਰੇ ਪੇਤਾ (ਕ.)] ਪਧਾਵਿਤ੍ਵਾ, ਅਲਦ੍ਧਾਵ ਨਿਵਤ੍ਤਰੇ;
ਛਾਤਾ ਪਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਭਨ੍ਤਾ, ਭੂਮਿਯਂ ਪਟਿਸੁਮ੍ਭਿਤਾ.
ਤੇ ਚ [ਕੇਚਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਤਤ੍ਥ ਪਪਤਿਤਾ [ਪਪਤਿਤ੍ਵਾ (ਸੀ.), ਚ ਪਤਿਤਾ (ਸ੍ਯਾ.)], ਭੂਮਿਯਂ ਪਟਿਸੁਮ੍ਭਿਤਾ;
ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਕਤਕਲ੍ਯਾਣਾ, ਅਗ੍ਗਿਦਡ੍ਢਾਵ ਆਤਪੇ.
‘‘ਮਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾ, ਘਰਣੀ ਕੁਲਮਾਤਰੋ;
ਸਨ੍ਤੇਸੁ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਦੀਪਂ ਨਾਕਮ੍ਹ ਅਤ੍ਤਨੋ.
‘‘ਪਹੂਤਂ ¶ ¶ ਅਨ੍ਨਪਾਨਮ੍ਪਿ, ਅਪਿਸ੍ਸੁ ਅਵਕਿਰੀਯਤਿ;
ਸਮ੍ਮਗ੍ਗਤੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇ, ਨ ਚ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਦਮ੍ਹਸੇ.
‘‘ਅਕਮ੍ਮਕਾਮਾ ¶ ਅਲਸਾ, ਸਾਦੁਕਾਮਾ ਮਹਗ੍ਘਸਾ;
ਆਲੋਪਪਿਣ੍ਡਦਾਤਾਰੋ, ਪਟਿਗ੍ਗਹੇ ਪਰਿਭਾਸਿਮ੍ਹਸੇ [ਪਰਿਭਾਸਿਤਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)].
‘‘ਤੇ ¶ ਘਰਾ ਤਾ ਚ ਦਾਸਿਯੋ, ਤਾਨੇਵਾਭਰਣਾਨਿ ਨੋ;
ਤੇ ਅਞ੍ਞੇ ਪਰਿਚਾਰੇਨ੍ਤਿ, ਮਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭਾਗਿਨੋ.
‘‘ਵੇਣੀ ਵਾ ਅਵਞ੍ਞਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਰਥਕਾਰੀ ਚ ਦੁਬ੍ਭਿਕਾ;
ਚਣ੍ਡਾਲੀ ਕਪਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕਪ੍ਪਕਾ [ਨ੍ਹਾਪਿਕਾ (ਸੀ.)] ਚ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ.
‘‘ਯਾਨਿ ਯਾਨਿ ਨਿਹੀਨਾਨਿ, ਕੁਲਾਨਿ ਕਪਣਾਨਿ ਚ;
ਤੇਸੁ ਤੇਸ੍ਵੇਵ ਜਾਯਨ੍ਤਿ, ਏਸਾ ਮਚ੍ਛਰਿਨੋ ਗਤਿ.
‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਚ ਕਤਕਲ੍ਯਾਣਾ, ਦਾਯਕਾ ਵੀਤਮਚ੍ਛਰਾ;
ਸਗ੍ਗਂ ਤੇ ਪਰਿਪੂਰੇਨ੍ਤਿ, ਓਭਾਸੇਨ੍ਤਿ ਚ ਨਨ੍ਦਨਂ.
‘‘ਵੇਜਯਨ੍ਤੇ ਚ ਪਾਸਾਦੇ, ਰਮਿਤ੍ਵਾ ਕਾਮਕਾਮਿਨੋ;
ਉਚ੍ਚਾਕੁਲੇਸੁ ਜਾਯਨ੍ਤਿ, ਸਭੋਗੇਸੁ ਤਤੋ ਚੁਤਾ.
‘‘ਕੂਟਾਗਾਰੇ ਚ ਪਾਸਾਦੇ, ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਗੋਨਕਤ੍ਥਤੇ;
ਬੀਜਿਤਙ੍ਗਾ [ਵੀਜਿਤਙ੍ਗਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਮੋਰਹਤ੍ਥੇਹਿ, ਕੁਲੇ ਜਾਤਾ ਯਸਸ੍ਸਿਨੋ.
‘‘ਅਙ੍ਕਤੋ ਅਙ੍ਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਮਾਲਧਾਰੀ ਅਲਙ੍ਕਤਾ;
ਧਾਤਿਯੋ ਉਪਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਸਾਯਂ ਪਾਤਂ ਸੁਖੇਸਿਨੋ.
‘‘ਨਯਿਦਂ ¶ ਅਕਤਪੁਞ੍ਞਾਨਂ, ਕਤਪੁਞ੍ਞਾਨਮੇਵਿਦਂ;
ਅਸੋਕਂ ਨਨ੍ਦਨਂ ਰਮ੍ਮਂ, ਤਿਦਸਾਨਂ ਮਹਾਵਨਂ.
‘‘ਸੁਖਂ ਅਕਤਪੁਞ੍ਞਾਨਂ, ਇਧ ਨਤ੍ਥਿ ਪਰਤ੍ਥ ਚ;
ਸੁਖਞ੍ਚ ਕਤਪੁਞ੍ਞਾਨਂ, ਇਧ ਚੇਵ ਪਰਤ੍ਥ ਚ.
‘‘ਤੇਸਂ ਸਹਬ੍ਯਕਾਮਾਨਂ, ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕੁਸਲਂ ਬਹੁਂ;
ਕਤਪੁਞ੍ਞਾ ਹਿ ਮੋਦਨ੍ਤਿ, ਸਗ੍ਗੇ ਭੋਗਸਮਙ੍ਗਿਨੋ’’ਤਿ.
ਅਭਿਜ੍ਜਮਾਨਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਪਠਮਂ.
੨. ਸਾਣਵਾਸੀਥੇਰਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
ਕੁਣ੍ਡਿਨਾਗਰਿਯੋ ¶ ਥੇਰੋ, ਸਾਣਵਾਸਿ [ਸਾਨੁਵਾਸਿ (ਸੀ.), ਸਾਨਵਾਸਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਨਿਵਾਸਿਕੋ;
ਪੋਟ੍ਠਪਾਦੋਤਿ ਨਾਮੇਨ, ਸਮਣੋ ਭਾਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ.
ਤਸ੍ਸ ¶ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਭਾਤਾ, ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਯਮਲੋਕਿਕਾ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ¶ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ.
ਤੇ ¶ ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਸੂਚਿਕਟ੍ਟਾ, ਕਿਲਨ੍ਤਾ ਨਗ੍ਗਿਨੋ ਕਿਸਾ;
ਉਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾ [ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਨ੍ਤਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਮਹਤ੍ਤਾਸਾ [ਮਹਾਤਾਸਾ (ਸੀ.)], ਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਿ ਕੁਰੂਰਿਨੋ [ਕੁਰੁਦ੍ਦਿਨੋ (ਕ.)].
ਤਸ੍ਸ ਭਾਤਾ ਵਿਤਰਿਤ੍ਵਾ, ਨਗ੍ਗੋ ਏਕਪਥੇਕਕੋ;
ਚਤੁਕੁਣ੍ਡਿਕੋ ਭਵਿਤ੍ਵਾਨ, ਥੇਰਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਯੀਤੁਮਂ.
ਥੇਰੋ ਚਾਮਨਸਿਕਤ੍ਵਾ, ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿ;
ਸੋ ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਪਯੀ ਥੇਰਂ, ‘ਭਾਤਾ ਪੇਤਗਤੋ ਅਹਂ’.
‘‘ਮਾਤਾ ¶ ਪਿਤਾ ਚ ਤੇ ਭਨ੍ਤੇ, ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਯਮਲੋਕਿਕਾ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ.
‘‘ਤੇ ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਸੂਚਿਕਟ੍ਟਾ, ਕਿਲਨ੍ਤਾ ਨਗ੍ਗਿਨੋ ਕਿਸਾ;
ਉਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾ ਮਹਤ੍ਤਾਸਾ, ਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਿ ਕੁਰੂਰਿਨੋ.
‘‘ਅਨੁਕਮ੍ਪਸ੍ਸੁ ਕਾਰੁਣਿਕੋ, ਦਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਵਾਦਿਸਾਹਿ ਨੋ;
ਤਵ ਦਿਨ੍ਨੇਨ ਦਾਨੇਨ, ਯਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਕੁਰੂਰਿਨੋ’’ਤਿ.
ਥੇਰੋ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਾਯ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਦ੍ਵਾਦਸ;
ਏਕਜ੍ਝਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੁ, ਭਤ੍ਤਵਿਸ੍ਸਗ੍ਗਕਾਰਣਾ.
ਥੇਰੋ ਸਬ੍ਬੇਵ ਤੇ ਆਹ, ‘‘ਯਥਾਲਦ੍ਧਂ ਦਦਾਥ ਮੇ;
ਸਙ੍ਘਭਤ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਞਾਤਿਨਂ’’.
ਨਿਯ੍ਯਾਦਯਿਂਸੁ ਥੇਰਸ੍ਸ, ਥੇਰੋ ਸਙ੍ਘਂ ਨਿਮਨ੍ਤਯਿ;
ਦਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਵਾਦਿਸਿ ਥੇਰੋ, ਮਾਤੁ ਪਿਤੁ ਚ ਭਾਤੁਨੋ;
‘‘ਇਦਂ ਮੇ ਞਾਤੀਨਂ ਹੋਤੁ, ਸੁਖਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੁ ਞਾਤਯੋ’’.
ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ, ਭੋਜਨਂ ਉਦਪਜ੍ਜਥ;
ਸੁਚਿਂ ਪਣੀਤਂ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਅਨੇਕਰਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ.
ਤਤੋ ਉਦ੍ਦਸ੍ਸਯੀ [ਉਦ੍ਦਿਸਯੀ (ਸੀ. ਕ.), ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਭਾਤਾ, ਵਣ੍ਣਵਾ ਬਲਵਾ ਸੁਖੀ;
‘‘ਪਹੂਤਂ ਭੋਜਨਂ ਭਨ੍ਤੇ, ਪਸ੍ਸ ਨਗ੍ਗਾਮ੍ਹਸੇ ਮਯਂ;
ਤਥਾ ਭਨ੍ਤੇ ਪਰਕ੍ਕਮ, ਯਥਾ ਵਤ੍ਥਂ ਲਭਾਮਸੇ’’ਤਿ.
ਥੇਰੋ ¶ ਸਙ੍ਕਾਰਕੂਟਮ੍ਹਾ, ਉਚ੍ਚਿਨਿਤ੍ਵਾਨ ਨਨ੍ਤਕੇ;
ਪਿਲੋਤਿਕਂ ¶ ਪਟਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਸਙ੍ਘੇ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੇ ਅਦਾ.
ਦਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਵਾਦਿਸੀ ਥੇਰੋ, ਮਾਤੁ ਪਿਤੁ ਚ ਭਾਤੁਨੋ;
‘‘ਇਦਂ ਮੇ ਞਾਤੀਨਂ ਹੋਤੁ, ਸੁਖਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੁ ਞਾਤਯੋ’’.
ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ, ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਉਦਪਜ੍ਜਿਸੁਂ;
ਤਤੋ ਸੁਵਤ੍ਥਵਸਨੋ, ਥੇਰਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਯੀਤੁਮਂ.
‘‘ਯਾਵਤਾ ¶ ਨਨ੍ਦਰਾਜਸ੍ਸ, ਵਿਜਿਤਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਚ੍ਛਦਾ;
ਤਤੋ ਬਹੁਤਰਾ ਭਨ੍ਤੇ, ਵਤ੍ਥਾਨਚ੍ਛਾਦਨਾਨਿ ਨੋ.
‘‘ਕੋਸੇਯ੍ਯਕਮ੍ਬਲੀਯਾਨਿ, ਖੋਮ ਕਪ੍ਪਾਸਿਕਾਨਿ ਚ;
ਵਿਪੁਲਾ ਚ ਮਹਗ੍ਘਾ ਚ, ਤੇਪਾਕਾਸੇਵਲਮ੍ਬਰੇ.
‘‘ਤੇ ਮਯਂ ਪਰਿਦਹਾਮ, ਯਂ ਯਂ ਹਿ ਮਨਸੋ ਪਿਯਂ;
ਤਥਾ ਭਨ੍ਤੇ ਪਰਕ੍ਕਮ, ਯਥਾ ਗੇਹਂ ਲਭਾਮਸੇ’’ਤਿ.
ਥੇਰੋ ਪਣ੍ਣਕੁਟਿਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਸਙ੍ਘੇ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੇ ਅਦਾ;
ਦਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਵਾਦਿਸੀ ਥੇਰੋ, ਮਾਤੁ ਪਿਤੁ ਚ ਭਾਤੁਨੋ;
‘‘ਇਦਂ ਮੇ ਞਾਤੀਨਂ ਹੋਤੁ, ਸੁਖਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੁ ਞਾਤਯੋ’’.
ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ¶ , ਘਰਾਨਿ ਉਦਪਜ੍ਜਿਸੁਂ;
ਕੂਟਾਗਾਰਨਿਵੇਸਨਾ, ਵਿਭਤ੍ਤਾ ਭਾਗਸੋ ਮਿਤਾ.
‘‘ਨ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਈਦਿਸਾ, ਯਾਦਿਸਾ ਨੋ ਘਰਾ ਇਧ;
ਅਪਿ ਦਿਬ੍ਬੇਸੁ ਯਾਦਿਸਾ, ਤਾਦਿਸਾ ਨੋ ਘਰਾ ਇਧ.
‘‘ਦਦ੍ਦਲ੍ਲਮਾਨਾ ¶ ਆਭੇਨ੍ਤਿ [ਆਭਨ੍ਤਿ (ਕ.)], ਸਮਨ੍ਤਾ ਚਤੁਰੋ ਦਿਸਾ;
‘ਤਥਾ ਭਨ੍ਤੇ ਪਰਕ੍ਕਮ, ਯਥਾ ਪਾਨੀਯਂ ਲਭਾਮਸੇ’’ਤਿ.
ਥੇਰੋ ਕਰਣਂ [ਕਰਕਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)] ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ, ਸਙ੍ਘੇ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੇ ਅਦਾ;
ਦਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਵਾਦਿਸੀ ਥੇਰੋ, ਮਾਤੁ ਪਿਤੁ ਚ ਭਾਤੁਨੋ;
‘‘ਇਦਂ ਮੇ ਞਾਤੀਨਂ ਹੋਤੁ, ਸੁਖਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੁ ਞਾਤਯੋ’.
ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ, ਪਾਨੀਯਂ ਉਦਪਜ੍ਜਥ;
ਗਮ੍ਭੀਰਾ ਚਤੁਰਸ੍ਸਾ ਚ, ਪੋਕ੍ਖਰਞ੍ਞੋ ਸੁਨਿਮ੍ਮਿਤਾ.
ਸੀਤੋਦਿਕਾ ¶ ਸੁਪ੍ਪਤਿਤ੍ਥਾ, ਸੀਤਾ ਅਪ੍ਪਟਿਗਨ੍ਧਿਯਾ;
ਪਦੁਮੁਪ੍ਪਲਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਵਾਰਿਕਿਞ੍ਜਕ੍ਖਪੂਰਿਤਾ.
ਤਤ੍ਥ ਨ੍ਹਤ੍ਵਾ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ ਚ, ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਟਿਦਸ੍ਸਯੁਂ;
‘‘ਪਹੂਤਂ ਪਾਨੀਯਂ ਭਨ੍ਤੇ, ਪਾਦਾ ਦੁਕ੍ਖਾ ਫਲਨ੍ਤਿ ਨੋ’’.
‘‘ਆਹਿਣ੍ਡਮਾਨਾ ਖਞ੍ਜਾਮ, ਸਕ੍ਖਰੇ ਕੁਸਕਣ੍ਟਕੇ;
‘ਤਥਾ ਭਨ੍ਤੇ ਪਰਕ੍ਕਮ, ਯਥਾ ਯਾਨਂ ਲਭਾਮਸੇ’’’ਤਿ.
ਥੇਰੋ ਸਿਪਾਟਿਕਂ ਲਦ੍ਧਾ, ਸਙ੍ਘੇ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੇ ਅਦਾ;
ਦਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਵਾਦਿਸੀ ਥੇਰੋ, ਮਾਤੁ ਪਿਤੁ ਚ ਭਾਤੁਨੋ;
‘‘ਇਦਂ ਮੇ ਞਾਤੀਨਂ ਹੋਤੁ, ਸੁਖਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੁ ਞਾਤਯੋ’’.
ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ¶ , ਪੇਤਾ ਰਥੇਨ ਮਾਗਮੁਂ;
‘‘ਅਨੁਕਮ੍ਪਿਤਮ੍ਹ ਭਦਨ੍ਤੇ, ਭਤ੍ਤੇਨਚ੍ਛਾਦਨੇਨ ਚ.
‘‘ਘਰੇਨ ਪਾਨੀਯਦਾਨੇਨ, ਯਾਨਦਾਨੇਨ ਚੂਭਯਂ;
ਮੁਨਿਂ ਕਾਰੁਣਿਕਂ ਲੋਕੇ, ਭਨ੍ਤੇ ਵਨ੍ਦਿਤੁਮਾਗਤਾ’’ਤਿ.
ਸਾਣਵਾਸੀਥੇਰਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਦੁਤਿਯਂ.
੩. ਰਥਕਾਰਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਵੇਲ਼ੁਰਿਯਥਮ੍ਭਂ ¶ ¶ ਰੁਚਿਰਂ ਪਭਸ੍ਸਰਂ, ਵਿਮਾਨਮਾਰੁਯ੍ਹ ਅਨੇਕਚਿਤ੍ਤਂ;
ਤਤ੍ਥਚ੍ਛਸਿ ਦੇਵਿ ਮਹਾਨੁਭਾਵੇ, ਪਥਦ੍ਧਨਿ [ਸਮਨ੍ਤਤੋ (ਕ.)] ਪਨ੍ਨਰਸੇਵ ਚਨ੍ਦੋ.
‘‘ਵਣ੍ਣੋ ਚ ਤੇ ਕਨਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਨਿਭੋ, ਉਤ੍ਤਤ੍ਤਰੂਪੋ ਭੁਸ ਦਸ੍ਸਨੇਯ੍ਯੋ;
ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਸੇਟ੍ਠੇ ਅਤੁਲੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ, ਏਕਾ ਤੁਵਂ ਨਤ੍ਥਿ ਚ ਤੁਯ੍ਹ ਸਾਮਿਕੋ.
‘‘ਇਮਾ ਚ ਤੇ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀ ਸਮਨ੍ਤਾ, ਪਹੂਤਮਲ੍ਯਾ [ਪਹੂਤਮਾਲਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਬਹੁਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾ;
ਸੁਵਣ੍ਣਚੁਣ੍ਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਤਮੋਤ੍ਥਤਾ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਪਙ੍ਕੋ ਪਣਕੋ ਚ ਵਿਜ੍ਜਤਿ.
‘‘ਹਂਸਾ ¶ ਚਿਮੇ ਦਸ੍ਸਨੀਯਾ ਮਨੋਰਮਾ, ਉਦਕਸ੍ਮਿਮਨੁਪਰਿਯਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਦਾ;
ਸਮਯ੍ਯ ਵਗ੍ਗੂਪਨਦਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇ, ਬਿਨ੍ਦੁਸ੍ਸਰਾ ਦੁਨ੍ਦੁਭੀਨਂਵ ਘੋਸੋ.
‘‘ਦਦ੍ਦਲ੍ਲਮਾਨਾ ਯਸਸਾ ਯਸਸ੍ਸਿਨੀ, ਨਾਵਾਯ ਚ ਤ੍ਵਂ ਅਵਲਮ੍ਬ ਤਿਟ੍ਠਸਿ;
ਆਲ਼ਾਰਪਮ੍ਹੇ ¶ ਹਸਿਤੇ ਪਿਯਂਵਦੇ, ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਕਲ੍ਯਾਣਿ ਭੁਸਂ ਵਿਰੋਚਸਿ.
‘‘ਇਦਂ ¶ ਵਿਮਾਨਂ ਵਿਰਜਂ ਸਮੇ ਠਿਤਂ, ਉਯ੍ਯਾਨਵਨ੍ਤਂ [ਉਯ੍ਯਾਨਵਨਂ (ਕ.)] ਰਤਿਨਨ੍ਦਿਵਡ੍ਢਨਂ;
ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ ਨਾਰਿ ਅਨੋਮਦਸ੍ਸਨੇ, ਤਯਾ ਸਹ ਨਨ੍ਦਨੇ ਇਧ ਮੋਦਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਕਰੋਹਿ ਕਮ੍ਮਂ ਇਧ ਵੇਦਨੀਯਂ, ਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਤੇ ਇਧ ਨਿਹਿਤਂ ਭਵਤੁ [ਨਤਞ੍ਚ ਹੋਤੁ (ਕ.), ਨਿਤਞ੍ਚ ਹੋਤੁ (ਸ੍ਯਾ.)];
ਕਤ੍ਵਾਨ ਕਮ੍ਮਂ ਇਧ ਵੇਦਨੀਯਂ, ਏਵਂ ਮਮਂ ਲਚ੍ਛਸਿ ਕਾਮਕਾਮਿਨਿ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸੋ ਤਸ੍ਸਾ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ, ਅਕਾਸਿ ਕਮ੍ਮਂ ਤਹਿਂ ਵੇਦਨੀਯਂ;
ਕਤ੍ਵਾਨ ਕਮ੍ਮਂ ਤਹਿਂ ਵੇਦਨੀਯਂ, ਉਪਪਜ੍ਜਿ ਸੋ ਮਾਣਵੋ ਤਸ੍ਸਾ ਸਹਬ੍ਯਤਨ੍ਤਿ.
ਰਥਕਾਰਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ ਤਤਿਯਂ.
ਭਾਣਵਾਰਂ ਦੁਤਿਯਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
੪. ਭੁਸਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਭੁਸਾਨਿ ¶ ¶ ਏਕੋ ਸਾਲਿਂ ਪੁਨਾਪਰੋ, ਅਯਞ੍ਚ ਨਾਰੀ ਸਕਮਂਸਲੋਹਿਤਂ;
ਤੁਵਞ੍ਚ ¶ ਗੂਥਂ ਅਸੁਚਿਂ ਅਕਨ੍ਤਂ [ਅਕਨ੍ਤਿਕਂ (ਸੀ. ਪੀ.)], ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਸਿ ਕਿਸ੍ਸ ਅਯਂ ਵਿਪਾਕੋ’’ਤਿ.
‘‘ਅਯਂ ¶ ਪੁਰੇ ਮਾਤਰਂ ਹਿਂਸਤਿ, ਅਯਂ ਪਨ ਕੂਟਵਾਣਿਜੋ;
ਅਯਂ ਮਂਸਾਨਿ ਖਾਦਿਤ੍ਵਾ, ਮੁਸਾਵਾਦੇਨ ਵਞ੍ਚੇਤਿ.
‘‘ਅਹਂ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਾ, ਅਗਾਰਿਨੀ ਸਬ੍ਬਕੁਲਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰਾ;
ਸਨ੍ਤੇਸੁ ਪਰਿਗੁਹਾਮਿ, ਮਾ ਚ ਕਿਞ੍ਚਿ ਇਤੋ ਅਦਂ.
‘‘ਮੁਸਾਵਾਦੇਨ ਛਾਦੇਮਿ, ‘ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਂ ਮਮ ਗੇਹੇ;
ਸਚੇ ਸਨ੍ਤਂ ਨਿਗੁਹਾਮਿ, ਗੂਥੋ ਮੇ ਹੋਤੁ ਭੋਜਨਂ’.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕੇਨ, ਮੁਸਾਵਾਦਸ੍ਸ ਚੂਭਯਂ;
ਸੁਗਨ੍ਧਂ ਸਾਲਿਨੋ ਭਤ੍ਤਂ, ਗੂਥਂ ਮੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ.
‘‘ਅਵਞ੍ਝਾਨਿ ਚ ਕਮ੍ਮਾਨਿ, ਨ ਹਿ ਕਮ੍ਮਂ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ;
ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਂ ਕਿਮਿਨਂ [ਕਿਮਿਜਂ (ਸੀ.)] ਮੀਲ਼ਂ, ਭੁਞ੍ਜਾਮਿ ਚ ਪਿਵਾਮਿ ਚਾ’’ਤਿ.
ਭੁਸਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਚਤੁਤ੍ਥਂ.
੫. ਕੁਮਾਰਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
ਅਚ੍ਛੇਰਰੂਪਂ ਸੁਗਤਸ੍ਸ ਞਾਣਂ, ਸਤ੍ਥਾ ਯਥਾ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ;
ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਪੁਞ੍ਞਾਪਿ ਭਵਨ੍ਤਿ ਹੇਕੇ, ਪਰਿਤ੍ਤਪੁਞ੍ਞਾਪਿ ਭਵਨ੍ਤਿ ਹੇਕੇ.
ਅਯਂ ¶ ਕੁਮਾਰੋ ਸੀਵਥਿਕਾਯ ਛਡ੍ਡਿਤੋ, ਅਙ੍ਗੁਟ੍ਠਸ੍ਨੇਹੇਨ ¶ ਯਾਪੇਤਿ ਰਤ੍ਤਿਂ;
ਨ ਯਕ੍ਖਭੂਤਾ ਨ ਸਰੀਸਪਾ [ਸਿਰਿਂਸਪਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)] ਵਾ, ਵਿਹੇਠਯੇਯ੍ਯੁਂ ਕਤਪੁਞ੍ਞਂ ਕੁਮਾਰਂ.
ਸੁਨਖਾਪਿਮਸ੍ਸ ਪਲਿਹਿਂਸੁ ਪਾਦੇ, ਧਙ੍ਕਾ ਸਿਙ੍ਗਾਲਾ [ਸਿਗਾਲਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)] ਪਰਿਵਤ੍ਤਯਨ੍ਤਿ;
ਗਬ੍ਭਾਸਯਂ ਪਕ੍ਖਿਗਣਾ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਕਾਕਾ ਪਨ ਅਕ੍ਖਿਮਲਂ ਹਰਨ੍ਤਿ.
ਨਯਿਮਸ੍ਸ ¶ [ਨ ਇਮਸ੍ਸ (ਸ੍ਯਾ.), ਨਿਮਸ੍ਸ (ਕ.)] ਰਕ੍ਖਂ ਵਿਦਹਿਂਸੁ ਕੇਚਿ, ਨ ਓਸਧਂ ਸਾਸਪਧੂਪਨਂ ਵਾ;
ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਯੋਗਮ੍ਪਿ ਨ ਅਗ੍ਗਹੇਸੁਂ [ਨ ਉਗ੍ਗਹੇਸੁਂ (ਕ.)], ਨ ਸਬ੍ਬਧਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਆਕਿਰਿਂਸੁ.
ਏਤਾਦਿਸਂ ਉਤ੍ਤਮਕਿਚ੍ਛਪਤ੍ਤਂ, ਰਤ੍ਤਾਭਤਂ ਸੀਵਥਿਕਾਯ ਛਡ੍ਡਿਤਂ;
ਨੋਨੀਤਪਿਣ੍ਡਂਵ ਪਵੇਧਮਾਨਂ, ਸਸਂਸਯਂ ਜੀਵਿਤਸਾਵਸੇਸਂ.
ਤਮਦ੍ਦਸਾ ¶ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਪੂਜਿਤੋ, ਦਿਸ੍ਵਾ ਚ ਤਂ ਬ੍ਯਾਕਰਿ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ;
‘‘ਅਯਂ ਕੁਮਾਰੋ ਨਗਰਸ੍ਸਿਮਸ੍ਸ, ਅਗ੍ਗਕੁਲਿਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਭੋਗਤੋ ਚ’’ [ਭੋਗਵਾ ਚ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)].
‘‘ਕਿਸ੍ਸ ¶ [ਕਿਂ’ਸ (?)] ਵਤਂ ਕਿਂ ਪਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਕਿਸ੍ਸ ਸੁਚਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਅਯਂ ਵਿਪਾਕੋ;
ਏਤਾਦਿਸਂ ਬ੍ਯਸਨਂ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ, ਤਂ ਤਾਦਿਸਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਸ੍ਸਤਿਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ.
ਬੁਦ੍ਧਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ, ਪੂਜਂ ਅਕਾਸਿ ਜਨਤਾ ਉਲ਼ਾਰਂ;
ਤਤ੍ਰਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਹੁ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ, ਵਾਚਂ ਅਭਾਸਿ ਫਰੁਸਂ ਅਸਬ੍ਭਂ.
ਸੋ ਤਂ ਵਿਤਕ੍ਕਂ ਪਵਿਨੋਦਯਿਤ੍ਵਾ, ਪੀਤਿਂ ਪਸਾਦਂ ਪਟਿਲਦ੍ਧਾ ਪਚ੍ਛਾ;
ਤਥਾਗਤਂ ਜੇਤਵਨੇ ਵਸਨ੍ਤਂ, ਯਾਗੁਯਾ ਉਪਟ੍ਠਾਸਿ ਸਤ੍ਤਰਤ੍ਤਂ.
ਤਸ੍ਸ [ਤਂ’ਸ (?)] ਵਤਂ ਤਂ ਪਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਤਸ੍ਸ ਸੁਚਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਅਯਂ ਵਿਪਾਕੋ;
ਏਤਾਦਿਸਂ ਬ੍ਯਸਨਂ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ, ਤਂ ਤਾਦਿਸਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਸ੍ਸਤਿਦ੍ਧਿਂ.
ਠਤ੍ਵਾਨ ¶ ਸੋ ਵਸ੍ਸਸਤਂ ਇਧੇਵ, ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਕਾਮੇਹਿ ਸਮਙ੍ਗਿਭੂਤੋ;
ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯਂ, ਸਹਬ੍ਯਤਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਾਸਵਸ੍ਸਾਤਿ.
ਕੁਮਾਰਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਪਞ੍ਚਮਂ.
੬. ਸੇਰਿਣੀਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਨਗ੍ਗਾ ¶ ¶ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਰੂਪਾਸਿ, ਕਿਸਾ ਧਮਨਿਸਨ੍ਥਤਾ;
ਉਪ੍ਫਾਸੁਲਿਕੇ ਕਿਸਿਕੇ, ਕਾ ਨੁ ਤ੍ਵਂ ਇਧ ਤਿਟ੍ਠਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਅਹਂ ਭਦਨ੍ਤੇ ਪੇਤੀਮ੍ਹਿ, ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਯਮਲੋਕਿਕਾ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’’ਤਿ.
‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਕੁਕ੍ਕਟਂ ਕਤਂ;
ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’’ਤਿ.
‘‘ਅਨਾਵਟੇਸੁ ਤਿਤ੍ਥੇਸੁ, ਵਿਚਿਨਿਂ ਅਡ੍ਢਮਾਸਕਂ;
ਸਨ੍ਤੇਸੁ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਦੀਪਂ ਨਾਕਾਸਿਮਤ੍ਤਨੋ.
‘‘ਨਦਿਂ ਉਪੇਮਿ ਤਸਿਤਾ, ਰਿਤ੍ਤਕਾ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ;
ਛਾਯਂ ਉਪੇਮਿ ਉਣ੍ਹੇਸੁ, ਆਤਪੋ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ.
‘‘ਅਗ੍ਗਿਵਣ੍ਣੋ ਚ ਮੇ ਵਾਤੋ, ਡਹਨ੍ਤੋ ਉਪਵਾਯਤਿ;
ਏਤਞ੍ਚ ਭਨ੍ਤੇ ਅਰਹਾਮਿ, ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਪਾਪਕਂ ਤਤੋ.
‘‘ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ¶ ¶ ਹਤ੍ਥਿਨਿਂ ਪੁਰਂ, ਵਜ੍ਜੇਸਿ ਮਯ੍ਹ ਮਾਤਰਂ;
‘ਧੀਤਾ ਚ ਤੇ ਮਯਾ ਦਿਟ੍ਠਾ, ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਯਮਲੋਕਿਕਾ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’.
‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਮੇ ਏਤ੍ਥ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਅਨਕ੍ਖਾਤਞ੍ਚ ਤਂ ਮਯਾ;
ਚਤ੍ਤਾਰਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਸ੍ਸ ਚ ਹੇਟ੍ਠਤੋ.
‘‘ਤਤੋ ਮੇ ਦਾਨਂ ਦਦਤੁ, ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਹੋਤੁ ਜੀਵਿਕਾ;
ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਚ ਮੇ ਮਾਤਾ, ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਅਨੁਦਿਚ੍ਛਤੁ [ਅਨੁਦਿਸ੍ਸਤੁ (ਸੀ. ਪੀ.), ਅਨ੍ਵਾਦਿਸ੍ਸਤੁ (ਸ੍ਯਾ.)];
ਤਦਾਹਂ ¶ ਸੁਖਿਤਾ ਹੇਸ੍ਸਂ, ਸਬ੍ਬਕਾਮਸਮਿਦ੍ਧਿਨੀ’’ਤਿ.
‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ¶ ਸੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍ਵਾ, ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਹਤ੍ਥਿਨਿਂ ਪੁਰਂ;
ਅਵੋਚ ਤਸ੍ਸਾ ਮਾਤਰਂ –
‘ਧੀਤਾ ਚ ਤੇ ਮਯਾ ਦਿਟ੍ਠਾ, ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਯਮਲੋਕਿਕਾ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’.
‘‘ਸਾ ਮਂ ਤਤ੍ਥ ਸਮਾਦਪੇਸਿ, ( ) [(ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਹਤ੍ਥਿਨਿਂ ਪੁਰਂ) (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਵਜ੍ਜੇਸਿ ਮਯ੍ਹ ਮਾਤਰਂ;
‘ਧੀਤਾ ਚ ਤੇ ਮਯਾ ਦਿਟ੍ਠਾ, ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਯਮਲੋਕਿਕਾ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’.
‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਚ ਮੇ ਏਤ੍ਥ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਅਨਕ੍ਖਾਤਞ੍ਚ ਤਂ ਮਯਾ;
ਚਤ੍ਤਾਰਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਸ੍ਸ ਚ ਹੇਟ੍ਠਤੋ.
‘‘ਤਤੋ ਮੇ ਦਾਨਂ ਦਦਤੁ, ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਹੋਤੁ ਜੀਵਿਕਾ;
ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਚ ਮੇ ਮਾਤਾ, ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਅਨੁਦਿਚ੍ਛਤੁ ( ) [(ਤਤੋ ਤੁਵਂ ਦਾਨਂ ਦੇਹਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸੀ) (ਕ.)];
‘ਤਦਾ ਸਾ ਸੁਖਿਤਾ ਹੇਸ੍ਸਂ, ਸਬ੍ਬਕਾਮਸਮਿਦ੍ਧਿਨੀ’’’ਤਿ.
ਤਤੋ ਹਿ ਸਾ ਦਾਨਮਦਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸੀ;
ਪੇਤੀ ਚ ਸੁਖਿਤਾ ਆਸਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਚਾਸਿ ਸੁਜੀਵਿਕਾਤਿ.
ਸੇਰਿਣੀਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਛਟ੍ਠਂ.
੭. ਮਿਗਲੁਦ੍ਦਕਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਨਰਨਾਰਿਪੁਰਕ੍ਖਤੋ ¶ ਯੁਵਾ, ਰਜਨੀਯੇਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ [ਕਾਮੇਹਿ (ਕ.)] ਸੋਭਸਿ;
ਦਿਵਸਂ ਅਨੁਭੋਸਿ ਕਾਰਣਂ, ਕਿਮਕਾਸਿ ਪੁਰਿਮਾਯ ਜਾਤਿਯਾ’’ਤਿ.
‘‘ਅਹਂ ¶ ਰਾਜਗਹੇ ਰਮ੍ਮੇ, ਰਮਣੀਯੇ ਗਿਰਿਬ੍ਬਜੇ;
ਮਿਗਲੁਦ੍ਦੋ ¶ ਪੁਰੇ ਆਸਿਂ, ਲੋਹਿਤਪਾਣਿ ਦਾਰੁਣੋ.
‘‘ਅਵਿਰੋਧਕਰੇਸੁ ਪਾਣਿਸੁ, ਪੁਥੁਸਤ੍ਤੇਸੁ ਪਦੁਟ੍ਠਮਾਨਸੋ;
ਵਿਚਰਿਂ ਅਤਿਦਾਰੁਣੋ ਸਦਾ [ਤਦਾ (ਸੀ.)], ਪਰਹਿਂਸਾਯ ਰਤੋ ਅਸਞ੍ਞਤੋ.
‘‘ਤਸ੍ਸ ¶ ਮੇ ਸਹਾਯੋ ਸੁਹਦਯੋ [ਸੁਹਦੋ (ਸੀ.)], ਸਦ੍ਧੋ ਆਸਿ ਉਪਾਸਕੋ;
ਸੋਪਿ [ਸੋ ਹਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਮਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਨ੍ਤੋ, ਨਿਵਾਰੇਸਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ.
‘‘‘ਮਾਕਾਸਿ ਪਾਪਕਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਮਾ ਤਾਤ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਅਗਾ;
ਸਚੇ ਇਚ੍ਛਸਿ ਪੇਚ੍ਚ ਸੁਖਂ, ਵਿਰਮ ਪਾਣਵਧਾ ਅਸਂਯਮਾ’.
‘‘ਤਸ੍ਸਾਹਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਸੁਖਕਾਮਸ੍ਸ ਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪਿਨੋ;
ਨਾਕਾਸਿਂ ਸਕਲਾਨੁਸਾਸਨਿਂ, ਚਿਰਪਾਪਾਭਿਰਤੋ ਅਬੁਦ੍ਧਿਮਾ.
‘‘ਸੋ ਮਂ ਪੁਨ ਭੂਰਿਸੁਮੇਧਸੋ, ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਸਂਯਮੇ ਨਿਵੇਸਯਿ;
‘ਸਚੇ ਦਿਵਾ ਹਨਸਿ ਪਾਣਿਨੋ, ਅਥ ਤੇ ਰਤ੍ਤਿਂ ਭਵਤੁ ਸਂਯਮੋ’.
‘‘ਸ੍ਵਾਹਂ ¶ ਦਿਵਾ ਹਨਿਤ੍ਵਾ ਪਾਣਿਨੋ, ਵਿਰਤੋ ਰਤ੍ਤਿਮਹੋਸਿ ਸਞ੍ਞਤੋ;
ਰਤ੍ਤਾਹਂ ਪਰਿਚਾਰੇਮਿ, ਦਿਵਾ ਖਜ੍ਜਾਮਿ ਦੁਗ੍ਗਤੋ.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕੁਸਲਸ੍ਸ, ਅਨੁਭੋਮਿ ਰਤ੍ਤਿਂ ਅਮਾਨੁਸਿਂ;
ਦਿਵਾ ਪਟਿਹਤਾਵ [ਪਟਿਹਤਾ ਚ (ਕ.)] ਕੁਕ੍ਕੁਰਾ, ਉਪਧਾਵਨ੍ਤਿ ਸਮਨ੍ਤਾ ਖਾਦਿਤੁਂ.
‘‘ਯੇ ਚ ਤੇ ਸਤਤਾਨੁਯੋਗਿਨੋ, ਧੁਵਂ ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਸੁਗਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ;
ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਤੇ ਅਮਤਮੇਵ ਕੇਵਲਂ, ਅਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਦਂ ਅਸਙ੍ਖਤ’’ਨ੍ਤਿ.
ਮਿਗਲੁਦ੍ਦਕਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਸਤ੍ਤਮਂ.
੮. ਦੁਤਿਯਮਿਗਲੁਦ੍ਦਕਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਕੂਟਾਗਾਰੇ ¶ ਚ ਪਾਸਾਦੇ, ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਗੋਨਕਤ੍ਥਤੇ;
ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕੇਨ ਤੁਰਿਯੇਨ, ਰਮਸਿ ਸੁਪ੍ਪਵਾਦਿਤੇ.
‘‘ਤਤੋ ¶ ਰਤ੍ਯਾ ਵਿਵਸਾਨੇ [ਵ੍ਯਵਸਾਨੇ (ਸੀ.)], ਸੂਰਿਯੁਗ੍ਗਮਨਂ ਪਤਿ;
ਅਪਵਿਦ੍ਧੋ ਸੁਸਾਨਸ੍ਮਿਂ, ਬਹੁਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਸਿ.
‘‘ਕਿਂ ¶ ਨੁ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਤਂ;
ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਸਿ’’.
‘‘ਅਹਂ ¶ ਰਾਜਗਹੇ ਰਮ੍ਮੇ, ਰਮਣੀਯੇ ਗਿਰਿਬ੍ਬਜੇ;
ਮਿਗਲੁਦ੍ਦੋ ਪੁਰੇ ਆਸਿਂ, ਲੁਦ੍ਦੋ ਚਾਸਿਮਸਞ੍ਞਤੋ.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਸਹਾਯੋ ਸੁਹਦਯੋ, ਸਦ੍ਧੋ ਆਸਿ ਉਪਾਸਕੋ;
ਤਸ੍ਸ ਕੁਲੁਪਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਆਸਿ ਗੋਤਮਸਾਵਕੋ;
ਸੋਪਿ ਮਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਨ੍ਤੋ, ਨਿਵਾਰੇਸਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ.
‘‘‘ਮਾਕਾਸਿ ਪਾਪਕਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਮਾ ਤਾਤ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਅਗਾ;
ਸਚੇ ਇਚ੍ਛਸਿ ਪੇਚ੍ਚ ਸੁਖਂ, ਵਿਰਮ ਪਾਣਵਧਾ ਅਸਂਯਮਾ’.
‘‘ਤਸ੍ਸਾਹਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਸੁਖਕਾਮਸ੍ਸ ਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪਿਨੋ;
ਨਾਕਾਸਿਂ ਸਕਲਾਨੁਸਾਸਨਿਂ, ਚਿਰਪਾਪਾਭਿਰਤੋ ਅਬੁਦ੍ਧਿਮਾ.
‘‘ਸੋ ਮਂ ਪੁਨ ਭੂਰਿਸੁਮੇਧਸੋ, ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਸਂਯਮੇ ਨਿਵੇਸਯਿ;
‘ਸਚੇ ਦਿਵਾ ਹਨਸਿ ਪਾਣਿਨੋ, ਅਥ ਤੇ ਰਤ੍ਤਿਂ ਭਵਤੁ ਸਂਯਮੋ’.
‘‘ਸ੍ਵਾਹਂ ਦਿਵਾ ਹਨਿਤ੍ਵਾ ਪਾਣਿਨੋ, ਵਿਰਤੋ ਰਤ੍ਤਿਮਹੋਸਿ ਸਞ੍ਞਤੋ;
ਰਤ੍ਤਾਹਂ ਪਰਿਚਾਰੇਮਿ, ਦਿਵਾ ਖਜ੍ਜਾਮਿ ਦੁਗ੍ਗਤੋ.
‘‘ਤਸ੍ਸ ¶ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕੁਸਲਸ੍ਸ, ਅਨੁਭੋਮਿ ਰਤ੍ਤਿਂ ਅਮਾਨੁਸਿਂ;
ਦਿਵਾ ਪਟਿਹਤਾਵ ਕੁਕ੍ਕੁਰਾ, ਉਪਧਾਵਨ੍ਤਿ ਸਮਨ੍ਤਾ ਖਾਦਿਤੁਂ.
‘‘ਯੇ ਚ ਤੇ ਸਤਤਾਨੁਯੋਗਿਨੋ, ਧੁਵਂ ਪਯੁਤ੍ਤਾ [ਧੁਵਯੁਤ੍ਤਾ (ਸੀ.)] ਸੁਗਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ;
ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਤੇ ਅਮਤਮੇਵ ਕੇਵਲਂ, ਅਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਦਂ ਅਸਙ੍ਖਤ’’ਨ੍ਤਿ.
ਦੁਤਿਯਮਿਗਲੁਦ੍ਦਕਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਅਟ੍ਠਮਂ.
੯. ਕੂਟਵਿਨਿਚ੍ਛਯਿਕਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਮਾਲੀ ¶ ¶ ਕਿਰਿਟੀ ਕਾਯੂਰੀ [ਕੇਯੂਰੀ (ਸੀ.)], ਗਤ੍ਤਾ ਤੇ ਚਨ੍ਦਨੁਸ੍ਸਦਾ;
ਪਸਨ੍ਨਮੁਖਵਣ੍ਣੋਸਿ, ਸੂਰਿਯਵਣ੍ਣੋਵ ਸੋਭਸਿ.
‘‘ਅਮਾਨੁਸਾ ਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾ, ਯੇ ਤੇਮੇ ਪਰਿਚਾਰਕਾ;
ਦਸ ਕਞ੍ਞਾਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਯਾ ਤੇਮਾ ਪਰਿਚਾਰਿਕਾ;
ਤਾ [ਕਾ (ਕ.)] ਕਮ੍ਬੁਕਾਯੂਰਧਰਾ, ਕਞ੍ਚਨਾਵੇਲ਼ਭੂਸਿਤਾ.
‘‘ਮਹਾਨੁਭਾਵੋਸਿ ਤੁਵਂ, ਲੋਮਹਂਸਨਰੂਪਵਾ;
ਪਿਟ੍ਠਿਮਂਸਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਸਾਮਂ ਉਕ੍ਕਚ੍ਚ [ਉਕ੍ਕਡ੍ਢ (ਸੀ.)] ਖਾਦਸਿ.
‘‘ਕਿਂ ¶ ਨੁ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਦੁਕ੍ਕੁਟਂ ਕਤਂ;
ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਪਿਟ੍ਠਿਮਂਸਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋ;
ਸਾਮਂ ਉਕ੍ਕਚ੍ਚ ਖਾਦਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਅਤ੍ਤਨੋਹਂ ਅਨਤ੍ਥਾਯ, ਜੀਵਲੋਕੇ ਅਚਾਰਿਸਂ;
ਪੇਸੁਞ੍ਞਮੁਸਾਵਾਦੇਨ, ਨਿਕਤਿਵਞ੍ਚਨਾਯ ਚ.
‘‘ਤਤ੍ਥਾਹਂ ਪਰਿਸਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਸਚ੍ਚਕਾਲੇ ਉਪਟ੍ਠਿਤੇ;
ਅਤ੍ਥਂ ¶ ਧਮ੍ਮਂ ਨਿਰਾਕਤ੍ਵਾ [ਨਿਰਂਕਤ੍ਵਾ (ਕ.) ਨਿ + ਆ + ਕਰ + ਤ੍ਵਾ = ਨਿਰਾਕਤ੍ਵਾ], ਅਧਮ੍ਮਮਨੁਵਤ੍ਤਿਸਂ.
‘‘ਏਵਂ ਸੋ ਖਾਦਤਤ੍ਤਾਨਂ, ਯੋ ਹੋਤਿ ਪਿਟ੍ਠਿਮਂਸਿਕੋ;
ਯਥਾਹਂ ਅਜ੍ਜ ਖਾਦਾਮਿ, ਪਿਟ੍ਠਿਮਂਸਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋ.
‘‘ਤਯਿਦਂ ਤਯਾ ਨਾਰਦ ਸਾਮਂ ਦਿਟ੍ਠਂ, ਅਨੁਕਮ੍ਪਕਾ ਯੇ ਕੁਸਲਾ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ;
ਮਾ ਪੇਸੁਣਂ ਮਾ ਚ ਮੁਸਾ ਅਭਾਣਿ, ਮਾ ਖੋਸਿ ਪਿਟ੍ਠਿਮਂਸਿਕੋ ਤੁਵ’’ਨ੍ਤਿ.
ਕੂਟਵਿਨਿਚ੍ਛਯਿਕਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਨਵਮਂ.
੧੦. ਧਾਤੁਵਿਵਣ੍ਣਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਸ੍ਮਿਂ ¶ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋ, ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧੋ ਪੂਤਿ ਵਾਯਸਿ;
ਮੁਖਞ੍ਚ ਤੇ ਕਿਮਯੋ ਪੂਤਿਗਨ੍ਧਂ, ਖਾਦਨ੍ਤਿ ਕਿਂ ਕਮ੍ਮਮਕਾਸਿ ਪੁਬ੍ਬੇ.
‘‘ਤਤੋ ¶ ਸਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਨ, ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ;
ਖਾਰੇਨ ਪਰਿਪ੍ਫੋਸਿਤ੍ਵਾ, ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ.
‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਤਂ;
ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਅਹਂ ਰਾਜਗਹੇ ਰਮ੍ਮੇ, ਰਮਣੀਯੇ ਗਿਰਿਬ੍ਬਜੇ;
ਇਸ੍ਸਰੋ ਧਨਧਞ੍ਞਸ੍ਸ, ਸੁਪਹੂਤਸ੍ਸ ਮਾਰਿਸ.
‘‘ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਮੇ ਭਰਿਯਾ ਚ, ਧੀਤਾ ਚ ਸੁਣਿਸਾ ਚ ਮੇ;
ਤਾ ਮਾਲਂ ਉਪ੍ਪਲਞ੍ਚਾਪਿ, ਪਚ੍ਚਗ੍ਘਞ੍ਚ ਵਿਲੇਪਨਂ;
ਥੂਪਂ ਹਰਨ੍ਤਿਯੋ ਵਾਰੇਸਿਂ, ਤਂ ਪਾਪਂ ਪਕਤਂ ਮਯਾ.
‘‘ਛਲ਼ਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ¶ , ਮਯਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵੇਦਨਾ;
ਥੂਪਪੂਜਂ ਵਿਵਣ੍ਣੇਤ੍ਵਾ, ਪਚ੍ਚਾਮ ਨਿਰਯੇ ਭੁਸਂ.
‘‘ਯੇ ¶ ਚ ਖੋ ਥੂਪਪੂਜਾਯ, ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਅਰਹਤੋ ਮਹੇ;
ਆਦੀਨਵਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤਿ, ਵਿਵੇਚਯੇਥ [ਵਿਵੇਚਯਥ (ਸੀ.)] ਨੇ ਤਤੋ.
‘‘ਇਮਾ ਚ ਪਸ੍ਸ ਆਯਨ੍ਤਿਯੋ, ਮਾਲਧਾਰੀ ਅਲਙ੍ਕਤਾ;
ਮਾਲਾਵਿਪਾਕਂਨੁਭੋਨ੍ਤਿਯੋ [ਅਨੁਭਵਨ੍ਤਿ (ਸੀ. ਪੀ.)], ਸਮਿਦ੍ਧਾ ਚ ਤਾ [ਸਮਿਦ੍ਧਾ ਤਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਯਸਸ੍ਸਿਨਿਯੋ.
‘‘ਤਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਅਚ੍ਛੇਰਂ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ ਲੋਮਹਂਸਨਂ;
ਨਮੋ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞਾ, ਵਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਤਂ ਮਹਾਮੁਨਿਂ.
‘‘ਸੋਹਂ ¶ ਨੂਨ ਇਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਯੋਨਿਂ ਲਦ੍ਧਾਨ ਮਾਨੁਸਿਂ;
ਥੂਪਪੂਜਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨ’’ਨ੍ਤਿ.
ਧਾਤੁਵਿਵਣ੍ਣਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਦਸਮਂ.
ਚੂਲ਼ਵਗ੍ਗੋ ਤਤਿਯੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
ਅਭਿਜ੍ਜਮਾਨੋ ਕੁਣ੍ਡਿਯੋ [ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ (ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ)], ਰਥਕਾਰੀ ਭੁਸੇਨ ਚ;
ਕੁਮਾਰੋ ਗਣਿਕਾ ਚੇਵ, ਦ੍ਵੇ ਲੁਦ੍ਦਾ ਪਿਟ੍ਠਿਪੂਜਨਾ;
ਵਗ੍ਗੋ ਤੇਨ ਪਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.
੪. ਮਹਾਵਗ੍ਗੋ
੧. ਅਮ੍ਬਸਕ੍ਕਰਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
ਵੇਸਾਲੀ ¶ ¶ ¶ ¶ ਨਾਮ ਨਗਰਤ੍ਥਿ ਵਜ੍ਜੀਨਂ, ਤਤ੍ਥ ਅਹੁ ਲਿਚ੍ਛਵਿ ਅਮ੍ਬਸਕ੍ਕਰੋ [ਅਮ੍ਬਸਕ੍ਖਰੋ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.), ਅਪ੍ਪਸਕ੍ਕਰੋ (ਕ.)];
ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਪੇਤਂ ਨਗਰਸ੍ਸ ਬਾਹਿਰਂ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਥ ਤਂ ਕਾਰਣਤ੍ਥਿਕੋ.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਾ ਨਿਸਜ੍ਜਾ ਨਯਿਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਭਿਕ੍ਕਮੋ ਨਤ੍ਥਿ ਪਟਿਕ੍ਕਮੋ ਚ;
ਅਸਿਤਪੀਤਖਾਯਿਤਵਤ੍ਥਭੋਗਾ, ਪਰਿਚਾਰਿਕਾ [ਪਰਿਚਾਰਣਾ (ਸੀ. ਪੀ.)] ਸਾਪਿ ਇਮਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ.
‘‘ਯੇ ਞਾਤਕਾ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਾ ਸੁਹਜ੍ਜਾ, ਅਨੁਕਮ੍ਪਕਾ ਯਸ੍ਸ ਅਹੇਸੁਂ ਪੁਬ੍ਬੇ;
ਦਟ੍ਠੁਮ੍ਪਿ ਤੇ ਦਾਨਿ ਨ ਤਂ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਵਿਰਾਜਿਤਤ੍ਤੋ [ਵਿਰਾਧਿਤਤ੍ਤੋ (ਸੀ. ਪੀ.)] ਹਿ ਜਨੇਨ ਤੇਨ.
‘‘ਨ ਓਗ੍ਗਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਵਨ੍ਤਿ ਮਿਤ੍ਤਾ, ਜਹਨ੍ਤਿ ਮਿਤ੍ਤਾ ਵਿਕਲਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ;
ਅਤ੍ਥਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਰਿਵਾਰਯਨ੍ਤਿ, ਬਹੂ ਮਿਤ੍ਤਾ ਉਗ੍ਗਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤਿ.
‘‘ਨਿਹੀਨਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਭੋਗੇਹਿ ਕਿਚ੍ਛੋ, ਸਮ੍ਮਕ੍ਖਿਤੋ ¶ ਸਮ੍ਪਰਿਭਿਨ੍ਨਗਤ੍ਤੋ;
ਉਸ੍ਸਾਵਬਿਨ੍ਦੂਵ ਪਲਿਮ੍ਪਮਾਨੋ, ਅਜ੍ਜ ਸੁਵੇ ਜੀਵਿਤਸ੍ਸੂਪਰੋਧੋ.
‘‘ਏਤਾਦਿਸਂ ਉਤ੍ਤਮਕਿਚ੍ਛਪ੍ਪਤ੍ਤਂ, ਉਤ੍ਤਾਸਿਤਂ ਪੁਚਿਮਨ੍ਦਸ੍ਸ ਸੂਲੇ;
‘ਅਥ ਤ੍ਵਂ ਕੇਨ ਵਣ੍ਣੇਨ ਵਦੇਸਿ ਯਕ੍ਖ, ਜੀਵ ਭੋ ਜੀਵਿਤਮੇਵ ਸੇਯ੍ਯੋ’’’ਤਿ.
‘‘ਸਾਲੋਹਿਤੋ ¶ ¶ ਏਸ ਅਹੋਸਿ ਮਯ੍ਹਂ, ਅਹਂ ਸਰਾਮਿ ਪੁਰਿਮਾਯ ਜਾਤਿਯਾ;
ਦਿਸ੍ਵਾ ਚ ਮੇ ਕਾਰੁਞ੍ਞਮਹੋਸਿ ਰਾਜ, ਮਾ ਪਾਪਧਮ੍ਮੋ ਨਿਰਯਂ ਪਤਾਯਂ [ਪਤਿ + ਅਯਂ = ਪਤਾਯਂ].
‘‘ਇਤੋ ਚੁਤੋ ਲਿਚ੍ਛਵਿ ਏਸ ਪੋਸੋ, ਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸਦਂ ਨਿਰਯਂ ਘੋਰਰੂਪਂ;
ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਕਮ੍ਮਕਾਰੀ, ਮਹਾਭਿਤਾਪਂ ਕਟੁਕਂ ਭਯਾਨਕਂ.
‘‘ਅਨੇਕਭਾਗੇਨ ਗੁਣੇਨ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਅਯਮੇਵ ਸੂਲੋ ਨਿਰਯੇਨ ਤੇਨ;
ਏਕਨ੍ਤਦੁਕ੍ਖਂ ਕਟੁਕਂ ਭਯਾਨਕਂ, ਏਕਨ੍ਤਤਿਬ੍ਬਂ ਨਿਰਯਂ ਪਤਾਯਂ [ਪਤੇ + ਅਯਂ = ਪਤਾਯਂ].
‘‘ਇਦਞ੍ਚ ¶ ਸੁਤ੍ਵਾ ਵਚਨਂ ਮਮੇਸੋ, ਦੁਕ੍ਖੂਪਨੀਤੋ ਵਿਜਹੇਯ੍ਯ ਪਾਣਂ;
ਤਸ੍ਮਾ ਅਹਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨ ਭਣਾਮਿ, ਮਾ ਮੇ ਕਤੋ ਜੀਵਿਤਸ੍ਸੂਪਰੋਧੋ’’.
‘‘ਅਞ੍ਞਾਤੋ ਏਸੋ [ਅਜ੍ਝਿਤੋ ਏਸ (ਕ.)] ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਇਚ੍ਛਾਮਸੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਤੁਵਂ;
ਓਕਾਸਕਮ੍ਮਂ ਸਚੇ ਨੋ ਕਰੋਸਿ, ਪੁਚ੍ਛਾਮ ਤਂ ਨੋ ਨ ਚ ਕੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਮੇ ਤਦਾ ਅਹੁ [ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਮੇਤਂ ਤਦਾਹੁ (ਕ.), ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਨ ਮੇਤੇ ਤਦਾ ਅਹੁ (?)], ਨਾਚਿਕ੍ਖਨਾ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਸ੍ਸ ਹੋਤਿ;
ਅਕਾਮਾ ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯਵਚੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ, ਪੁਚ੍ਛਸ੍ਸੁ ਮਂ ਕਾਮਂ ਯਥਾ ਵਿਸਯ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿ [ਵਿਸਯਂ (ਕ.)].
‘‘ਯਂ ¶ ਕਿਞ੍ਚਹਂ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਿ [ਪਸ੍ਸਾਮਿ (ਕ.)], ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਤਾਹਂ ਅਭਿਸਦ੍ਦਹੇਯ੍ਯਂ;
ਦਿਸ੍ਵਾਵ ਤਂ ਨੋਪਿ ਚੇ ਸਦ੍ਦਹੇਯ੍ਯਂ, ਕਰੇਯ੍ਯਾਸਿ [ਕਰੋਹਿ (ਕਤ੍ਥਚਿ)] ਮੇ ਯਕ੍ਖ ਨਿਯਸ੍ਸਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਸਚ੍ਚਪ੍ਪਟਿਞ੍ਞਾ ¶ ਤਵ ਮੇਸਾ ਹੋਤੁ, ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਧਮ੍ਮਂ ਲਭ ਸੁਪ੍ਪਸਾਦਂ;
ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਿਕੋ ¶ ਨੋ ਚ ਪਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ, ਯਂ ਤੇ ਸੁਤਂ ਅਸੁਤਞ੍ਚਾਪਿ ਧਮ੍ਮਂ;
ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਅਕ੍ਖਿਸ੍ਸਂ [ਸਬ੍ਬਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਂ (ਸੀ.)] ਯਥਾ ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ.
‘‘ਸੇਤੇਨ ਅਸ੍ਸੇਨ ਅਲਙ੍ਕਤੇਨ, ਉਪਯਾਸਿ ਸੂਲਾਵੁਤਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ;
ਯਾਨਂ ਇਦਂ ਅਬ੍ਭੁਤਂ ਦਸ੍ਸਨੇਯ੍ਯਂ, ਕਿਸ੍ਸੇਤਂ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਯਂ ਵਿਪਾਕੋ’’ਤਿ.
‘‘ਵੇਸਾਲਿਯਾ ¶ ਨਗਰਸ੍ਸ [ਤਸ੍ਸ ਨਗਰਸ੍ਸ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)] ਮਜ੍ਝੇ, ਚਿਕ੍ਖਲ੍ਲਮਗ੍ਗੇ ਨਰਕਂ ਅਹੋਸਿ;
ਗੋਸੀਸਮੇਕਾਹਂ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ, ਸੇਤਂ [ਸੇਤੁਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਰਕਸ੍ਮਿਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਂ.
‘‘ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਾਦਾਨਿ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ, ਮਯਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਮ੍ਹਾ;
ਯਾਨਂ ਇਦਂ ਅਬ੍ਭੁਤਂ ਦਸ੍ਸਨੇਯ੍ਯਂ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਯਂ ਵਿਪਾਕੋ’’ਤਿ.
‘‘ਵਣ੍ਣੋ ਚ ਤੇ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾ ਪਭਾਸਤਿ, ਗਨ੍ਧੋ ਚ ਤੇ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾ ਪਵਾਯਤਿ;
ਯਕ੍ਖਿਦ੍ਧਿਪਤ੍ਤੋਸਿ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ, ਨਗ੍ਗੋ ਚਾਸਿ ਕਿਸ੍ਸ ਅਯਂ ਵਿਪਾਕੋ’’ਤਿ.
‘‘ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ ¶ ਨਿਚ੍ਚਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ, ਸਣ੍ਹਾਹਿ ਵਾਚਾਹਿ ਜਨਂ ਉਪੇਮਿ;
ਤਸ੍ਸੇਵ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਯਂ ਵਿਪਾਕੋ, ਦਿਬ੍ਬੋ ਮੇ ਵਣ੍ਣੋ ਸਤਤਂ ਪਭਾਸਤਿ.
‘‘ਯਸਞ੍ਚ ਕਿਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮੇ ਠਿਤਾਨਂ, ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਮਨ੍ਤੇਮਿ [ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਮਨ੍ਤੇਮਿ (ਕ.)] ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ;
ਤਸ੍ਸੇਵ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਯਂ ਵਿਪਾਕੋ, ਦਿਬ੍ਬੋ ਮੇ ਗਨ੍ਧੋ ਸਤਤਂ ਪਵਾਯਤਿ.
‘‘ਸਹਾਯਾਨਂ ¶ ਤਿਤ੍ਥਸ੍ਮਿਂ ਨ੍ਹਾਯਨ੍ਤਾਨਂ, ਥਲੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਦਹਿਸ੍ਸ ਦੁਸ੍ਸਂ;
ਖਿਡ੍ਡਤ੍ਥਿਕੋ ਨੋ ਚ ਪਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ, ਤੇਨਮ੍ਹਿ ਨਗ੍ਗੋ ਕਸਿਰਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤੀ’’ਤਿ.
‘‘ਯੋ ਕੀਲ਼ਮਾਨੋ ਪਕਰੋਤਿ ਪਾਪਂ, ਤਸ੍ਸੇਦਿਸਂ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਮਾਹੁ;
ਅਕੀਲ਼ਮਾਨੋ ਪਨ ਯੋ ਕਰੋਤਿ, ਕਿਂ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਮਾਹੂ’’ਤਿ.
‘‘ਯੇ ਦੁਟ੍ਠਸਙ੍ਕਪ੍ਪਮਨਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ ਚ ਸਙ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠਾ;
ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯਂ, ਅਸਂਸਯਂ ਤੇ ਨਿਰਯਂ ਉਪੇਨ੍ਤਿ.
‘‘ਅਪਰੇ ¶ ਪਨ ਸੁਗਤਿਮਾਸਮਾਨਾ, ਦਾਨੇ ਰਤਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਭਾਵਾ;
ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯਂ, ਅਸਂਸਯਂ ਤੇ ਸੁਗਤਿਂ ਉਪੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.
‘‘ਤਂ ਕਿਨ੍ਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯਮਹਂ ਅਵੇਚ੍ਚ, ਕਲ੍ਯਾਣਪਾਪਸ੍ਸ ਅਯਂ ਵਿਪਾਕੋ;
ਕਿਂ ਵਾਹਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਭਿਸਦ੍ਦਹੇਯ੍ਯਂ, ਕੋ ਵਾਪਿ ਮਂ ਸਦ੍ਦਹਾਪੇਯ੍ਯ ਏਤ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਦਿਸ੍ਵਾ ¶ ਚ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਭਿਸਦ੍ਦਹਸ੍ਸੁ, ਕਲ੍ਯਾਣਪਾਪਸ੍ਸ ਅਯਂ ਵਿਪਾਕੋ;
ਕਲ੍ਯਾਣਪਾਪੇ ਉਭਯੇ ਅਸਨ੍ਤੇ, ਸਿਯਾ ਨੁ ਸਤ੍ਤਾ ਸੁਗਤਾ ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਵਾ.
‘‘ਨੋ ¶ ਚੇਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ ਮਚ੍ਚਾ, ਕਲ੍ਯਾਣਪਾਪਾਨਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ;
ਨਾਹੇਸੁਂ ਸਤ੍ਤਾ ਸੁਗਤਾ ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਵਾ, ਹੀਨਾ ਪਣੀਤਾ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ.
‘‘ਯਸ੍ਮਾ ¶ ਚ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਮਚ੍ਚਾ, ਕਲ੍ਯਾਣਪਾਪਾਨਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ;
ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾ ਸੁਗਤਾ ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਵਾ, ਹੀਨਾ ¶ ਪਣੀਤਾ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ.
‘‘ਦ੍ਵਯਜ੍ਜ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਪਾਕਮਾਹੁ, ਸੁਖਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਵੇਦਨੀਯਂ;
ਤਾ ਦੇਵਤਾਯੋ ਪਰਿਚਾਰਯਨ੍ਤਿ, ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਬਾਲਾ ਦ੍ਵਯਤਂ ਅਪਸ੍ਸਿਨੋ.
‘‘ਨ ਮਤ੍ਥਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਸਯਂਕਤਾਨਿ, ਦਤ੍ਵਾਪਿ ਮੇ ਨਤ੍ਥਿ ਯੋ [ਸੋ (ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ)] ਆਦਿਸੇਯ੍ਯ;
ਅਚ੍ਛਾਦਨਂ ਸਯਨਮਥਨ੍ਨਪਾਨਂ, ਤੇਨਮ੍ਹਿ ਨਗ੍ਗੋ ਕਸਿਰਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤੀ’’ਤਿ.
‘‘ਸਿਯਾ ਨੁ ਖੋ ਕਾਰਣਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਯਕ੍ਖ, ਅਚ੍ਛਾਦਨਂ ਯੇਨ ਤੁਵਂ ਲਭੇਥ;
ਆਚਿਕ੍ਖ ਮੇ ਤ੍ਵਂ ਯਦਤ੍ਥਿ ਹੇਤੁ, ਸਦ੍ਧਾਯਿਕਂ [ਸਦ੍ਧਾਯਿਤਂ (ਸੀ. ਪੀ.)] ਹੇਤੁਵਚੋ ਸੁਣੋਮਾ’’ਤਿ.
‘‘ਕਪ੍ਪਿਤਕੋ [ਕਪ੍ਪਿਨਕੋ (ਸੀ.)] ਨਾਮ ਇਧਤ੍ਥਿ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਝਾਯੀ ਸੁਸੀਲੋ ਅਰਹਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ;
ਗੁਤ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਸਂਵੁਤਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੋ, ਸੀਤਿਭੂਤੋ ਉਤ੍ਤਮਦਿਟ੍ਠਿਪਤ੍ਤੋ.
‘‘ਸਖਿਲੋ ਵਦਞ੍ਞੂ ਸੁਵਚੋ ਸੁਮੁਖੋ, ਸ੍ਵਾਗਮੋ ਸੁਪ੍ਪਟਿਮੁਤ੍ਤਕੋ ਚ;
ਪੁਞ੍ਞਸ੍ਸ ਖੇਤ੍ਤਂ ਅਰਣਵਿਹਾਰੀ, ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਞ੍ਚ ¶ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋ.
‘‘ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਧੂਮੋ ਅਨੀਘੋ ਨਿਰਾਸੋ, ਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਲ੍ਲੋ ਅਮਮੋ ਅਵਙ੍ਕੋ;
ਨਿਰੂਪਧੀ ਸਬ੍ਬਪਪਞ੍ਚਖੀਣੋ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਜੁਤਿਮਾ.
‘‘ਅਪ੍ਪਞ੍ਞਾਤੋ ¶ ਦਿਸ੍ਵਾਪਿ ਨ ਚ ਸੁਜਾਨੋ, ਮੁਨੀਤਿ ਨਂ ਵਜ੍ਜਿਸੁ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ;
ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਯਕ੍ਖਭੂਤਾ ਅਨੇਜਂ, ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮਂ ਵਿਚਰਨ੍ਤਂ ਲੋਕੇ.
‘‘ਤਸ੍ਸ ¶ ਤੁਵਂ ਏਕਯੁਗਂ ਦੁਵੇ ਵਾ, ਮਮੁਦ੍ਦਿਸਿਤ੍ਵਾਨ ਸਚੇ ਦਦੇਥ;
ਪਟਿਗ੍ਗਹੀਤਾਨਿ ਚ ਤਾਨਿ ਅਸ੍ਸੁ, ਮਮਞ੍ਚ ਪਸ੍ਸੇਥ ਸਨ੍ਨਦ੍ਧਦੁਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਕਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਸਮਣਂ ਵਸਨ੍ਤਂ, ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਪਸ੍ਸੇਮੁ ਮਯਂ ਇਦਾਨਿ;
ਯੋ ਮਜ੍ਜ [ਸ ਮਜ੍ਜ (ਸੀ.)] ਕਙ੍ਖਂ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਿਤਞ੍ਚ, ਦਿਟ੍ਠੀਵਿਸੂਕਾਨਿ ਵਿਨੋਦਯੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.
‘‘ਏਸੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਕਪਿਨਚ੍ਚਨਾਯਂ, ਪਰਿਵਾਰਿਤੋ ਦੇਵਤਾਹਿ ਬਹੂਹਿ;
ਧਮ੍ਮਿਂ ¶ ਕਥਂ ਭਾਸਤਿ ਸਚ੍ਚਨਾਮੋ, ਸਕਸ੍ਮਿਮਾਚੇਰਕੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.
‘‘ਤਥਾਹਂ [ਯਥਾਹਂ (ਕ.)] ਕਸ੍ਸਾਮਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ, ਅਚ੍ਛਾਦਯਿਸ੍ਸਂ ਸਮਣਂ ਯੁਗੇਨ;
ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਨਿ ਚ ਤਾਨਿ ਅਸ੍ਸੁ, ਤੁਵਞ੍ਚ ਪਸ੍ਸੇਮੁ ਸਨ੍ਨਦ੍ਧਦੁਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਮਾ ਅਕ੍ਖਣੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਉਪਾਗਮਿ, ਸਾਧੁ ਵੋ ਲਿਚ੍ਛਵਿ ਨੇਸ ਧਮ੍ਮੋ;
ਤਤੋ ਚ ਕਾਲੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਸ੍ਸਾਹਿ ਰਹੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ.
ਤਥਾਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ ਤਤ੍ਥ, ਪਰਿਵਾਰਿਤੋ ਦਾਸਗਣੇਨ ਲਿਚ੍ਛਵਿ;
ਸੋ ਤਂ ਨਗਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ਵਾਸੂਪਗਚ੍ਛਿਤ੍ਥ ਸਕੇ ਨਿਵੇਸਨੇ.
ਤਤੋ ¶ ¶ ਚ ਕਾਲੇ ਗਿਹਿਕਿਚ੍ਚਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ, ਨ੍ਹਤ੍ਵਾ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ ਚ ਖਣਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ;
ਵਿਚੇਯ੍ਯ ਪੇਲ਼ਾਤੋ ਚ ਯੁਗਾਨਿ ਅਟ੍ਠ, ਗਾਹਾਪਯੀ ਦਾਸਗਣੇਨ ਲਿਚ੍ਛਵਿ.
ਸੋ ਤਂ ਪਦੇਸਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ਤਂ ਅਦ੍ਦਸ ਸਮਣਂ ਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ;
ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ¶ ਗੋਚਰਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤਂ, ਸੀਤਿਭੂਤਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ.
ਤਮੇਨਮਵੋਚ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਞ੍ਚ ਪੁਚ੍ਛਿ;
‘‘ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਲਿਚ੍ਛਵਿਹਂ ਭਦਨ੍ਤੇ, ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਮਂ ਲਿਚ੍ਛਵਿ ਅਮ੍ਬਸਕ੍ਕਰੋ.
‘‘ਇਮਾਨਿ ਮੇ ਅਟ੍ਠ ਯੁਗਾ ਸੁਭਾਨਿ [ਯੁਗਾਨਿ ਭਨ੍ਤੇ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਪਟਿਗਣ੍ਹ ਭਨ੍ਤੇ ਪਦਦਾਮਿ ਤੁਯ੍ਹਂ;
ਤੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੇਨ ਇਧਾਗਤੋਸ੍ਮਿ, ਯਥਾ ਅਹਂ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਭਵੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਦੂਰਤੋਵ ¶ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ, ਨਿਵੇਸਨਂ ਤੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯਨ੍ਤਿ;
ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਚ ਤੇ [ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਤਵ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਨਿਵੇਸਨੇ, ਸਙ੍ਘਾਟਿਯੋ ਚਾਪਿ ਵਿਦਾਲਯਨ੍ਤਿ [ਵਿਪਾਟਯਨ੍ਤਿ (ਸੀ.), ਵਿਪਾਤਯਨ੍ਤਿ (ਕ.)].
‘‘ਅਥਾਪਰੇ ਪਾਦਕੁਠਾਰਿਕਾਹਿ, ਅਵਂਸਿਰਾ ਸਮਣਾ ਪਾਤਯਨ੍ਤਿ;
ਏਤਾਦਿਸਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਵਿਹੇਸਂ, ਤਯਾ ਕਤਂ ਸਮਣਾ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ.
‘‘ਤਿਣੇਨ ਤੇਲਮ੍ਪਿ ਨ ਤ੍ਵਂ ਅਦਾਸਿ, ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ¶ ਮਗ੍ਗਮ੍ਪਿ ਨ ਪਾਵਦਾਸਿ;
ਅਨ੍ਧਸ੍ਸ ਦਣ੍ਡਂ ਸਯਮਾਦਿਯਾਸਿ, ਏਤਾਦਿਸੋ ਕਦਰਿਯੋ ਅਸਂਵੁਤੋ ਤੁਵਂ;
ਅਥ ਤ੍ਵਂ ਕੇਨ ਵਣ੍ਣੇਨ ਕਿਮੇਵ ਦਿਸ੍ਵਾ,
ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਸਹ ਸਂਵਿਭਾਗਂ ਕਰੋਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਪਚ੍ਚੇਮਿ ¶ ਭਨ੍ਤੇ ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਵਦੇਸਿ, ਵਿਹੇਸਯਿਂ ਸਮਣੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਚ;
ਖਿਡ੍ਡਤ੍ਥਿਕੋ ਨੋ ਚ ਪਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ, ਏਤਮ੍ਪਿ ਮੇ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ ਭਨ੍ਤੇ.
‘‘ਖਿਡ੍ਡਾਯ ਯਕ੍ਖੋ ਪਸਵਿਤ੍ਵਾ ਪਾਪਂ, ਵੇਦੇਤਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਸਮਤ੍ਤਭੋਗੀ;
ਦਹਰੋ ਯੁਵਾ ਨਗ੍ਗਨਿਯਸ੍ਸ ਭਾਗੀ, ਕਿਂ ਸੁ ਤਤੋ ਦੁਕ੍ਖਤਰਸ੍ਸ ਹੋਤਿ.
‘‘ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਂਵੇਗਮਲਤ੍ਥਂ ਭਨ੍ਤੇ, ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਵਾਪਿ [ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਾਹਂ (ਸੀ.), ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਚਾਹਂ (ਪੀ.)] ਦਦਾਮਿ ਦਾਨਂ;
ਪਟਿਗਣ੍ਹ ਭਨ੍ਤੇ ਵਤ੍ਥਯੁਗਾਨਿ ਅਟ੍ਠ, ਯਕ੍ਖਸ੍ਸਿਮਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ ਦਕ੍ਖਿਣਾਯੋ’’ਤਿ.
‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਹਿ ਦਾਨਂ ਬਹੁਧਾ ਪਸਤ੍ਥਂ, ਦਦਤੋ ਚ ਤੇ ਅਕ੍ਖਯਧਮ੍ਮਮਤ੍ਥੁ;
ਪਟਿਗਣ੍ਹਾਮਿ ¶ ਤੇ ਵਤ੍ਥਯੁਗਾਨਿ ਅਟ੍ਠ, ਯਕ੍ਖਸ੍ਸਿਮਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ ਦਕ੍ਖਿਣਾਯੋ’’ਤਿ.
ਤਤੋ ਹਿ ਸੋ ਆਚਮਯਿਤ੍ਵਾ ਲਿਚ੍ਛਵਿ, ਥੇਰਸ੍ਸ ਦਤ੍ਵਾਨ ਯੁਗਾਨਿ ਅਟ੍ਠ;
‘ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਨਿ ਚ ਤਾਨਿ ਅਸ੍ਸੁ, ਯਕ੍ਖਞ੍ਚ ਪਸ੍ਸੇਥ ਸਨ੍ਨਦ੍ਧਦੁਸ੍ਸਂ’.
ਤਮਦ੍ਦਸਾ ਚਨ੍ਦਨਸਾਰਲਿਤ੍ਤਂ, ਆਜਞ੍ਞਮਾਰੂਲ਼੍ਹਮੁਲ਼ਾਰਵਣ੍ਣਂ;
ਅਲਙ੍ਕਤਂ ਸਾਧੁਨਿਵਤ੍ਥਦੁਸ੍ਸਂ, ਪਰਿਵਾਰਿਤਂ ਯਕ੍ਖਮਹਿਦ੍ਧਿਪਤ੍ਤਂ.
ਸੋ ¶ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਉਦਗ੍ਗੋ, ਪਹਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਚ ਸੁਭਗ੍ਗਰੂਪੋ;
ਕਮ੍ਮਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਮਹਾਵਿਪਾਕਂ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ.
ਤਮੇਨਮਵੋਚ ¶ ¶ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਦਸ੍ਸਾਮਿ ਦਾਨਂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ;
ਨ ਚਾਪਿ ਮੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਦੇਯ੍ਯਮਤ੍ਥਿ, ਤੁਵਞ੍ਚ ਮੇ ਯਕ੍ਖ ਬਹੂਪਕਾਰੋ’’ਤਿ.
‘‘ਤੁਵਞ੍ਚ ਮੇ ਲਿਚ੍ਛਵਿ ਏਕਦੇਸਂ, ਅਦਾਸਿ ਦਾਨਾਨਿ ਅਮੋਘਮੇਤਂ;
ਸ੍ਵਾਹਂ ¶ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਤਯਾਵ ਸਕ੍ਖਿਂ, ਅਮਾਨੁਸੋ ਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਗਤੀ ਚ ਬਨ੍ਧੂ ਚ ਪਰਾਯਣਞ੍ਚ [ਪਰਾਯਨਞ੍ਚ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਮਿਤ੍ਤੋ ਮਮਾਸਿ ਅਥ ਦੇਵਤਾ ਮੇ [ਦੇਵਤਾਸਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)];
ਯਾਚਾਮਿ ਤਂ [ਯਾਚਾਮਹਂ (ਸੀ.)] ਪਞ੍ਜਲਿਕੋ ਭਵਿਤ੍ਵਾ, ਇਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਯਕ੍ਖ ਪੁਨਾਪਿ ਦਟ੍ਠੁ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਸਚੇ ਤੁਵਂ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਸਿ, ਕਦਰਿਯਰੂਪੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ;
ਤ੍ਵਂ ਨੇਵ ਮਂ ਲਚ੍ਛਸਿ [ਤੇਨੇਵ ਮਂ ਨ ਲਚ੍ਛਸੀ (ਸੀ.), ਤੇਨੇਵ ਮਂ ਲਿਚ੍ਛਵਿ (ਸ੍ਯਾ.), ਤੇਨੇਵ ਮਂ ਲਚ੍ਛਸਿ (ਕ.)] ਦਸ੍ਸਨਾਯ, ਦਿਸ੍ਵਾ ਚ ਤਂ ਨੋਪਿ ਚ ਆਲਪਿਸ੍ਸਂ.
‘‘ਸਚੇ ਪਨ ਤ੍ਵਂ ਭਵਿਸ੍ਸਸਿ ਧਮ੍ਮਗਾਰਵੋ, ਦਾਨੇ ਰਤੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਭਾਵੋ;
ਓਪਾਨਭੂਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ, ਏਵਂ ਮਮਂ ਲਚ੍ਛਸਿ ਦਸ੍ਸਨਾਯ.
‘‘ਦਿਸ੍ਵਾ ਚ ਤਂ ਆਲਪਿਸ੍ਸਂ ਭਦਨ੍ਤੇ, ਇਮਞ੍ਚ ਸੂਲਤੋ ਲਹੁਂ ਪਮੁਞ੍ਚ;
ਯਤੋ ਨਿਦਾਨਂ ਅਕਰਿਮ੍ਹ ਸਕ੍ਖਿਂ, ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਸੂਲਾਵੁਤਕਸ੍ਸ ਕਾਰਣਾ.
‘‘ਤੇ ¶ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਕਰਿਮ੍ਹ ਸਕ੍ਖਿਂ, ਅਯਞ੍ਚ ¶ ਸੂਲਤੋ [ਸੂਲਾਵੁਤੋ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਲਹੁਂ ਪਮੁਤ੍ਤੋ;
ਸਕ੍ਕਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾਨਿ ਸਮਾਚਰਨ੍ਤੋ, ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ ਸੋ ਨਿਰਯਾ ਚ ਤਮ੍ਹਾ;
ਕਮ੍ਮਂ ਸਿਯਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਵੇਦਨੀਯਂ.
‘‘ਕਪ੍ਪਿਤਕਞ੍ਚ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ਤੇਨੇਵ [ਤੇਨ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਸਹ ਸਂਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲੇ;
ਸਯਂ ਮੁਖੇਨੂਪਨਿਸਜ੍ਜ ਪੁਚ੍ਛ, ਸੋ ਤੇ ਅਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ ਏਤਮਤ੍ਥਂ.
‘‘ਤਮੇਵ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ਪੁਚ੍ਛਸ੍ਸੁ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਿਕੋ ਨੋ ਚ ਪਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ;
ਸੋ ਤੇ ਸੁਤਂ ਅਸੁਤਞ੍ਚਾਪਿ ਧਮ੍ਮਂ,
ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ¶ ਅਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ ਯਥਾ ਪਜਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.
ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਰਹਸ੍ਸਂ ਸਮੁਲ੍ਲਪਿਤ੍ਵਾ, ਸਕ੍ਖਿਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ ਅਮਾਨੁਸੇਨ;
ਪਕ੍ਕਾਮਿ ਸੋ ਲਿਚ੍ਛਵੀਨਂ ਸਕਾਸਂ, ਅਥ ਬ੍ਰਵਿ ਪਰਿਸਂ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ.
‘‘ਸੁਣਨ੍ਤੁ ਭੋਨ੍ਤੋ ਮਮ ਏਕਵਾਕ੍ਯਂ, ਵਰਂ ਵਰਿਸ੍ਸਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਿ ਅਤ੍ਥਂ;
ਸੂਲਾਵੁਤੋ ¶ ਪੁਰਿਸੋ ਲੁਦ੍ਦਕਮ੍ਮੋ, ਪਣੀਹਿਤਦਣ੍ਡੋ [ਪਣੀਤਨਣ੍ਡੋ (ਕ.)] ਅਨੁਸਤ੍ਤਰੂਪੋ [ਅਨੁਪਕ੍ਕਰੂਪੋ (ਕ.)].
‘‘ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਵੀਸਤਿਰਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਾ, ਯਤੋ ਆਵੁਤੋ ਨੇਵ ਜੀਵਤਿ ਨ ਮਤੋ;
ਤਾਹਂ ਮੋਚਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਦਾਨਿ, ਯਥਾਮਤਿਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤੁ ਸਙ੍ਘੋ’’ਤਿ.
‘‘ਏਤਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਲਹੁਂ ਪਮੁਞ੍ਚ, ਕੋ ਤਂ ਵਦੇਥ [ਵਦੇਥਾਤਿ (ਕ.), ਵਦੇਥ ਚ (ਸ੍ਯਾ.)] ਤਥਾ ਕਰੋਨ੍ਤਂ;
ਯਥਾ ਪਜਾਨਾਸਿ ਤਥਾ ਕਰੋਹਿ, ਯਥਾਮਤਿਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ ਸਙ੍ਘੋ’’ਤਿ.
ਸੋ ¶ ਤਂ ਪਦੇਸਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ਸੂਲਾਵੁਤਂ ਮੋਚਯਿ ਖਿਪ੍ਪਮੇਵ;
‘ਮਾ ਭਾਯਿ ਸਮ੍ਮਾ’ਤਿ ਚ ਤਂ ਅਵੋਚ, ਤਿਕਿਚ੍ਛਕਾਨਞ੍ਚ ਉਪਟ੍ਠਪੇਸਿ.
‘‘ਕਪ੍ਪਿਤਕਞ੍ਚ ¶ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ, ਤੇਨੇਵ ਸਹ [ਤੇਨ ਸਮਂ (ਸੀ.), ਤੇਨ ਸਹ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਸਂਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲੇ;
ਸਯਂ ਮੁਖੇਨੂਪਨਿਸਜ੍ਜ ਲਿਚ੍ਛਵਿ, ਤਥੇਵ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਥ ਨਂ ਕਾਰਣਤ੍ਥਿਕੋ.
‘‘ਸੂਲਾਵੁਤੋ ਪੁਰਿਸੋ ਲੁਦ੍ਦਕਮ੍ਮੋ, ਪਣੀਤਦਣ੍ਡੋ ¶ ਅਨੁਸਤ੍ਤਰੂਪੋ;
ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਵੀਸਤਿਰਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਾ, ਯਤੋ ਆਵੁਤੋ ਨੇਵ ਜੀਵਤਿ ਨ ਮਤੋ.
‘‘ਸੋ ਮੋਚਿਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਯਾ ਇਦਾਨਿ, ਏਤਸ੍ਸ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਵਚੋ ਹਿ ਭਨ੍ਤੇ;
ਸਿਯਾ ਨੁ ਖੋ ਕਾਰਣਂ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇਵ, ਯੇਨ ਸੋ ਨਿਰਯਂ ਨੋ ਵਜੇਯ੍ਯ.
‘‘ਆਚਿਕ੍ਖ ਭਨ੍ਤੇ ਯਦਿ ਅਤ੍ਥਿ ਹੇਤੁ, ਸਦ੍ਧਾਯਿਕਂ ਹੇਤੁਵਚੋ ਸੁਣੋਮ;
ਨ ਤੇਸਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਨਾਸਮਤ੍ਥਿ, ਅਵੇਦਯਿਤ੍ਵਾ ਇਧ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਭਾਵੋ’’ਤਿ.
‘‘ਸਚੇ ¶ ਸ ਧਮ੍ਮਾਨਿ ਸਮਾਚਰੇਯ੍ਯ, ਸਕ੍ਕਚ੍ਚ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਮਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ;
ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ ਸੋ ਨਿਰਯਾ ਚ ਤਮ੍ਹਾ, ਕਮ੍ਮਂ ਸਿਯਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਵੇਦਨੀਯ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਅਞ੍ਞਾਤੋ [ਞਾਤੋਮ੍ਹਿ (ਕ.)] ਏਸੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ, ਮਮਮ੍ਪਿ ਦਾਨਿ ਅਨੁਕਮ੍ਪ ਭਨ੍ਤੇ;
ਅਨੁਸਾਸ ਮਂ ਓਵਦ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞ, ਯਥਾ ਅਹਂ ਨੋ ਨਿਰਯਂ ਵਜੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਅਜ੍ਜੇਵ ¶ ¶ ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਉਪੇਹਿ, ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ;
ਤਥੇਵ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਦਾਨਿ ਪਞ੍ਚ, ਅਖਣ੍ਡਫੁਲ੍ਲਾਨਿ ਸਮਾਦਿਯਸ੍ਸੁ.
‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਵਿਰਮਸ੍ਸੁ ਖਿਪ੍ਪਂ, ਲੋਕੇ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯਸ੍ਸੁ;
ਅਮਜ੍ਜਪੋ ਮਾ ਚ ਮੁਸਾ ਅਭਾਣੀ, ਸਕੇਨ ਦਾਰੇਨ ਚ ਹੋਹਿ ਤੁਟ੍ਠੋ;
ਇਮਞ੍ਚ ਅਰਿਯਂ [ਇਮਞ੍ਚ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਵਰੇਨੁਪੇਤਂ, ਸਮਾਦਿਯਾਹਿ ਕੁਸਲਂ ਸੁਖੁਦ੍ਰਯਂ.
‘‘ਚੀਵਰਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਞ੍ਚ, ਪਚ੍ਚਯਂ ਸਯਨਾਸਨਂ;
ਅਨ੍ਨਂ ਪਾਨਂ ਖਾਦਨੀਯਂ, ਵਤ੍ਥਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਚ;
ਦਦਾਹਿ ਉਜੁਭੂਤੇਸੁ, ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੇਨ ਚੇਤਸਾ [ਸਦਾ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਵਡ੍ਢਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)].
‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਪਿ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ, ਵੀਤਰਾਗੇ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੇ;
ਤਪ੍ਪੇਹਿ ਅਨ੍ਨਪਾਨੇਨ, ਸਦਾ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਵਡ੍ਢਤਿ.
‘‘ਏਵਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾਨਿ [ਕਮ੍ਮਾਨਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਸਮਾਚਰਨ੍ਤੋ, ਸਕ੍ਕਚ੍ਚ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਮਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ;
ਮੁਞ੍ਚ ਤੁਵਂ [ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ ਸੋ ਤ੍ਵਂ (ਕ.)] ਨਿਰਯਾ ਚ ਤਮ੍ਹਾ, ਕਮ੍ਮਂ ¶ ਸਿਯਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਵੇਦਨੀਯ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਅਜ੍ਜੇਵ ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਉਪੇਮਿ, ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ;
ਤਥੇਵ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਦਾਨਿ ਪਞ੍ਚ, ਅਖਣ੍ਡਫੁਲ੍ਲਾਨਿ ਸਮਾਦਿਯਾਮਿ.
‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਵਿਰਮਾਮਿ ਖਿਪ੍ਪਂ, ਲੋਕੇ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯਾਮਿ;
ਅਮਜ੍ਜਪੋ ਨੋ ਚ ਮੁਸਾ ਭਣਾਮਿ, ਸਕੇਨ ਦਾਰੇਨ ਚ ਹੋਮਿ ਤੁਟ੍ਠੋ;
ਇਮਞ੍ਚ ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਵਰੇਨੁਪੇਤਂ, ਸਮਾਦਿਯਾਮਿ ਕੁਸਲਂ ਸੁਖੁਦ੍ਰਯਂ.
‘‘ਚੀਵਰਂ ¶ ¶ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਞ੍ਚ, ਪਚ੍ਚਯਂ ਸਯਨਾਸਨਂ;
ਅਨ੍ਨਂ ਪਾਨਂ ਖਾਦਨੀਯਂ, ਵਤ੍ਥਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਚ.
‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ ¶ ਚ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ, ਵੀਤਰਾਗੇ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੇ;
ਦਦਾਮਿ ਨ ਵਿਕਮ੍ਪਾਮਿ [ਵਿਕਪ੍ਪਾਮਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)], ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਸਨੇ ਰਤੋ’’ਤਿ.
ਏਤਾਦਿਸਾ ਲਿਚ੍ਛਵਿ ਅਮ੍ਬਸਕ੍ਕਰੋ, ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਉਪਾਸਕੋ;
ਸਦ੍ਧੋ ਮੁਦੂ ਕਾਰਕਰੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚ ਤਦਾ ਉਪਟ੍ਠਹਿ.
ਸੂਲਾਵੁਤੋ ਚ ਅਰੋਗੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਸੇਰੀ ¶ ਸੁਖੀ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਉਪਾਗਮਿ [ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਮੁਪਗਚ੍ਛਿ (ਕ.)];
ਭਿਕ੍ਖੁਞ੍ਚ ਆਗਮ੍ਮ ਕਪ੍ਪਿਤਕੁਤ੍ਤਮਂ, ਉਭੋਪਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਾਨਿ ਅਜ੍ਝਗੁਂ.
ਏਤਾਦਿਸਾ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨ ਸੇਵਨਾ, ਮਹਪ੍ਫਲਾ ਹੋਤਿ ਸਤਂ ਵਿਜਾਨਤਂ;
ਸੂਲਾਵੁਤੋ ਅਗ੍ਗਫਲਂ ਅਫਸ੍ਸਯਿ [ਫੁਸ੍ਸਯਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਫਲਂ ਕਨਿਟ੍ਠਂ ਪਨ ਅਮ੍ਬਸਕ੍ਕਰੋ’’ਤਿ.
ਅਮ੍ਬਸਕ੍ਕਰਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਪਠਮਂ.
੨. ਸੇਰੀਸਕਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
[ਵਿ. ਵ. ੧੨੨੮] ਸੁਣੋਥ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਵਾਣਿਜਾਨ ਚ, ਸਮਾਗਮੋ ਯਤ੍ਥ ਤਦਾ ਅਹੋਸਿ;
ਯਥਾ ਕਥਂ ਇਤਰਿਤਰੇਨ ਚਾਪਿ, ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਤਞ੍ਚ ਸੁਣਾਥ ਸਬ੍ਬੇ.
ਯੋ ਸੋ ਅਹੁ ਰਾਜਾ ਪਾਯਾਸਿ ਨਾਮ [ਨਾਮੋ (ਸੀ.)], ਭੁਮ੍ਮਾਨਂ ਸਹਬ੍ਯਗਤੋ ਯਸਸ੍ਸੀ;
ਸੋ ਮੋਦਮਾਨੋਵ ਸਕੇ ਵਿਮਾਨੇ, ਅਮਾਨੁਸੋ ਮਾਨੁਸੇ ਅਜ੍ਝਭਾਸੀਤਿ.
‘‘ਵਙ੍ਕੇ ¶ ਅਰਞ੍ਞੇ ਅਮਨੁਸ੍ਸਟ੍ਠਾਨੇ, ਕਨ੍ਤਾਰੇ ਅਪ੍ਪੋਦਕੇ ਅਪ੍ਪਭਕ੍ਖੇ;
ਸੁਦੁਗ੍ਗਮੇ ਵਣ੍ਣੁਪਥਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ, ਵਙ੍ਕਂਭਯਾ ਨਟ੍ਠਮਨਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ.
‘‘ਨਯਿਧ ਫਲਾ ਮੂਲਮਯਾ ਚ ਸਨ੍ਤਿ, ਉਪਾਦਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਤੋਧ ਭਕ੍ਖੋ [ਭਿਕ੍ਖੋ (ਕ.)];
ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਪਂਸੂਹਿ ਚ ਵਾਲੁਕਾਹਿ ਚ, ਤਤਾਹਿ ਉਣ੍ਹਾਹਿ ਚ ਦਾਰੁਣਾਹਿ ਚ.
‘‘ਉਜ੍ਜਙ੍ਗਲਂ ਤਤ੍ਤਮਿਵਂ ਕਪਾਲਂ, ਅਨਾਯਸਂ ਪਰਲੋਕੇਨ ਤੁਲ੍ਯਂ;
ਲੁਦ੍ਦਾਨਮਾਵਾਸਮਿਦਂ ਪੁਰਾਣਂ, ਭੂਮਿਪ੍ਪਦੇਸੋ ਅਭਿਸਤ੍ਤਰੂਪੋ.
‘‘‘ਅਥ ਤੁਮ੍ਹੇ ਕੇਨ ਵਣ੍ਣੇਨ, ਕਿਮਾਸਮਾਨਾ ਇਮਂ ਪਦੇਸਂ ਹਿ;
ਅਨੁਪਵਿਟ੍ਠਾ ਸਹਸਾ ਸਮਚ੍ਚ, ਲੋਭਾ ਭਯਾ ਅਥ ਵਾ ਸਮ੍ਪਮੂਲ਼੍ਹਾ’’’ਤਿ.
‘‘ਮਗਧੇਸੁ ਅਙ੍ਗੇਸੁ ਚ ਸਤ੍ਥਵਾਹਾ, ਆਰੋਪਯਿਤ੍ਵਾ ਪਣਿਯਂ ਪੁਥੁਤ੍ਤਂ;
ਤੇ ਯਾਮਸੇ ਸਿਨ੍ਧੁਸੋਵੀਰਭੂਮਿਂ, ਧਨਤ੍ਥਿਕਾ ਉਦ੍ਦਯਂ ਪਤ੍ਥਯਾਨਾ.
‘‘ਦਿਵਾ ਪਿਪਾਸਂ ਨਧਿਵਾਸਯਨ੍ਤਾ, ਯੋਗ੍ਗਾਨੁਕਮ੍ਪਞ੍ਚ ਸਮੇਕ੍ਖਮਾਨਾ;
ਏਤੇਨ ਵੇਗੇਨ ਆਯਾਮ ਸਬ੍ਬੇ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਵਿਕਾਲੇ.
‘‘ਤੇ ¶ ਦੁਪ੍ਪਯਾਤਾ ਅਪਰਦ੍ਧਮਗ੍ਗਾ, ਅਨ੍ਧਾਕੁਲਾ ਵਿਪ੍ਪਨਟ੍ਠਾ ਅਰਞ੍ਞੇ;
ਸੁਦੁਗ੍ਗਮੇ ਵਣ੍ਣੁਪਥਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ, ਦਿਸਂ ਨ ਜਾਨਾਮ ਪਮੂਲ਼੍ਹਚਿਤ੍ਤਾ.
‘‘ਇਦਞ੍ਚ ¶ ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਅਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਂ, ਵਿਮਾਨਸੇਟ੍ਠਞ੍ਚ ਤਵਞ੍ਚ ਯਕ੍ਖ;
ਤਤੁਤ੍ਤਰਿਂ ਜੀਵਿਤਮਾਸਮਾਨਾ, ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਤੀਤਾ ਸੁਮਨਾ ਉਦਗ੍ਗਾ’’ਤਿ.
‘‘ਪਾਰਂ ਸਮੁਦ੍ਦਸ੍ਸ ਇਮਞ੍ਚ ਵਣ੍ਣੁਂ, ਵੇਤ੍ਤਾਚਰਂ [ਵੇਤ੍ਤਂ ਪਰਂ (ਸ੍ਯਾ.), ਵੇਤ੍ਤਾਚਾਰਂ (ਕ.)] ਸਙ੍ਕੁਪਥਞ੍ਚ ਮਗ੍ਗਂ;
ਨਦਿਯੋ ਪਨ ਪਬ੍ਬਤਾਨਞ੍ਚ ਦੁਗ੍ਗਾ, ਪੁਥੁਦ੍ਦਿਸਾ ਗਚ੍ਛਥ ਭੋਗਹੇਤੁ.
‘‘ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਯਾਨ ਵਿਜਿਤਂ ਪਰੇਸਂ, ਵੇਰਜ੍ਜਕੇ ਮਾਨੁਸੇ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨਾ;
ਯਂ ਵੋ ਸੁਤਂ ਵਾ ਅਥ ਵਾਪਿ ਦਿਟ੍ਠਂ, ਅਚ੍ਛੇਰਕਂ ਤਂ ਵੋ ਸੁਣੋਮ ਤਾਤਾ’’ਤਿ.
‘‘ਇਤੋਪਿ ਅਚ੍ਛੇਰਤਰਂ ਕੁਮਾਰ, ਨ ਨੋ ਸੁਤਂ ਵਾ ਅਥ ਵਾਪਿ ਦਿਟ੍ਠਂ;
ਅਤੀਤਮਾਨੁਸ੍ਸਕਮੇਵ ਸਬ੍ਬਂ, ਦਿਸ੍ਵਾ ਨ ਤਪ੍ਪਾਮ ਅਨੋਮਵਣ੍ਣਂ.
‘‘ਵੇਹਾਯਸਂ ਪੋਕ੍ਖਰਞ੍ਞੋ ਸਵਨ੍ਤਿ, ਪਹੂਤਮਲ੍ਯਾ [ਪਹੂਤਮਾਲ੍ਯਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਬਹੁਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾ;
ਦੁਮਾ ਚਿਮੇ ਨਿਚ੍ਚਫਲੂਪਪਨ੍ਨਾ, ਅਤੀਵ ਗਨ੍ਧਾ ਸੁਰਭਿਂ ਪਵਾਯਨ੍ਤਿ.
‘‘ਵੇਲ਼ੂਰਿਯਥਮ੍ਭਾ ਸਤਮੁਸ੍ਸਿਤਾਸੇ, ਸਿਲਾਪਵਾਲ਼ਸ੍ਸ ਚ ਆਯਤਂਸਾ;
ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਾ ਸਹਲੋਹਿਤਙ੍ਗਾ, ਥਮ੍ਭਾ ਇਮੇ ਜੋਤਿਰਸਾਮਯਾਸੇ.
‘‘ਸਹਸ੍ਸਥਮ੍ਭਂ ਅਤੁਲਾਨੁਭਾਵਂ, ਤੇਸੂਪਰਿ ਸਾਧੁਮਿਦਂ ਵਿਮਾਨਂ;
ਰਤਨਨ੍ਤਰਂ ਕਞ੍ਚਨਵੇਦਿਮਿਸ੍ਸਂ, ਤਪਨੀਯਪਟ੍ਟੇਹਿ ਚ ਸਾਧੁਛਨ੍ਨਂ.
‘‘ਜਮ੍ਬੋਨਦੁਤ੍ਤਤ੍ਤਮਿਦਂ ¶ ਸੁਮਟ੍ਠੋ, ਪਾਸਾਦਸੋਪਾਣਫਲੂਪਪਨ੍ਨੋ;
ਦਲ਼੍ਹੋ ਚ ਵਗ੍ਗੁ ਚ ਸੁਸਙ੍ਗਤੋ ਚ [ਵਗ੍ਗੁ ਸੁਮੁਖੋ ਸੁਸਙ੍ਗਤੋ (ਸੀ.)], ਅਤੀਵ ਨਿਜ੍ਝਾਨਖਮੋ ਮਨੁਞ੍ਞੋ.
‘‘ਰਤਨਨ੍ਤਰਸ੍ਮਿਂ ਬਹੁਅਨ੍ਨਪਾਨਂ, ਪਰਿਵਾਰਿਤੋ ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਗਣੇਨ;
ਮੁਰਜਆਲਮ੍ਬਰਤੂਰਿਯਘੁਟ੍ਠੋ, ਅਭਿਵਨ੍ਦਿਤੋਸਿ ਥੁਤਿਵਨ੍ਦਨਾਯ.
‘‘ਸੋ ਮੋਦਸਿ ਨਾਰਿਗਣਪ੍ਪਬੋਧਨੋ, ਵਿਮਾਨਪਾਸਾਦਵਰੇ ਮਨੋਰਮੇ;
ਅਚਿਨ੍ਤਿਯੋ ਸਬ੍ਬਗੁਣੂਪਪਨ੍ਨੋ, ਰਾਜਾ ਯਥਾ ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ ਨਲ਼ਿਨ੍ਯਾ [ਨਲ਼ਿਞ੍ਞਂ (ਕ.)].
‘‘ਦੇਵੋ ਨੁ ਆਸਿ ਉਦਵਾਸਿ ਯਕ੍ਖੋ, ਉਦਾਹੁ ਦੇਵਿਨ੍ਦੋ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤੋ;
ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਂ ਵਾਣਿਜਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹਾ, ਆਚਿਕ੍ਖ ਕੋ ਨਾਮ ਤੁਵਂਸਿ ਯਕ੍ਖੋ’’ਤਿ.
‘‘ਸੇਰੀਸਕੋ ਨਾਮ ਅਹਮ੍ਹਿ ਯਕ੍ਖੋ, ਕਨ੍ਤਾਰਿਯੋ ਵਣ੍ਣੁਪਥਮ੍ਹਿ ਗੁਤ੍ਤੋ;
ਇਮਂ ਪਦੇਸਂ ਅਭਿਪਾਲਯਾਮਿ, ਵਚਨਕਰੋ ਵੇਸ੍ਸਵਣਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ’’ਤਿ.
‘‘ਅਧਿਚ੍ਚਲਦ੍ਧਂ ਪਰਿਣਾਮਜਂ ਤੇ, ਸਯਂ ਕਤਂ ਉਦਾਹੁ ਦੇਵੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਂ;
ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਂ ਵਾਣਿਜਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹਾ, ਕਥਂ ਤਯਾ ਲਦ੍ਧਮਿਦਂ ਮਨੁਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਨਾਧਿਚ੍ਚਲਦ੍ਧਂ ਨ ਪਰਿਣਾਮਜਂ ਮੇ, ਨ ਸਯਂ ਕਤਂ ਨ ਹਿ ਦੇਵੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਂ;
ਸਕੇਹਿ ਕਮ੍ਮੇਹਿ ਅਪਾਪਕੇਹਿ, ਪੁਞ੍ਞੇਹਿ ਮੇ ਲਦ੍ਧਮਿਦਂ ਮਨੁਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਕਿਂ ¶ ਤੇ ਵਤਂ ਕਿਂ ਪਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਕਿਸ੍ਸ ਸੁਚਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਅਯਂ ਵਿਪਾਕੋ;
ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਂ ਵਾਣਿਜਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹਾ, ਕਥਂ ਤਯਾ ਲਦ੍ਧਮਿਦਂ ਵਿਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਮਮਂ ¶ ਪਾਯਾਸੀਤਿ ਅਹੁ ਸਮਞ੍ਞਾ, ਰਜ੍ਜਂ ਯਦਾ ਕਾਰਯਿਂ ਕੋਸਲਾਨਂ;
ਨਤ੍ਥਿਕਦਿਟ੍ਠਿ ਕਦਰਿਯੋ ਪਾਪਧਮ੍ਮੋ, ਉਚ੍ਛੇਦਵਾਦੀ ਚ ਤਦਾ ਅਹੋਸਿਂ.
‘‘ਸਮਣੋ ਚ ਖੋ ਆਸਿ ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪੋ, ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਚਿਤ੍ਤਕਥੀ ਉਲ਼ਾਰੋ;
ਸੋ ਮੇ ਤਦਾ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਅਭਾਸਿ, ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੂਕਾਨਿ ਵਿਨੋਦਯੀ ਮੇ.
‘‘ਤਾਹਂ ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ, ਉਪਾਸਕਤ੍ਤਂ ਪਟਿਦੇਵਯਿਸ੍ਸਂ;
ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਵਿਰਤੋ ਅਹੋਸਿਂ, ਲੋਕੇ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯਿਸ੍ਸਂ;
ਅਮਜ੍ਜਪੋ ਨੋ ਚ ਮੁਸਾ ਅਭਾਣਿਂ, ਸਕੇਨ ਦਾਰੇਨ ਚ ਅਹੋਸਿ ਤੁਟ੍ਠੋ.
‘‘ਤਂ ਮੇ ਵਤਂ ਤਂ ਪਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਤਸ੍ਸ ਸੁਚਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਅਯਂ ਵਿਪਾਕੋ;
ਤੇਹੇਵ ਕਮ੍ਮੇਹਿ ਅਪਾਪਕੇਹਿ, ਪੁਞ੍ਞੇਹਿ ਮੇ ਲਦ੍ਧਮਿਦਂ ਵਿਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰਾਹਂਸੁ ਨਰਾ ਸਪਞ੍ਞਾ, ਅਨਞ੍ਞਥਾ ਵਚਨਂ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ;
ਯਹਿਂ ਯਹਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮੋ, ਤਹਿਂ ਤਹਿਂ ਮੋਦਤਿ ਕਾਮਕਾਮੀ.
‘‘ਯਹਿਂ ਯਹਿਂ ਸੋਕਪਰਿਦ੍ਦਵੋ ਚ, ਵਧੋ ਚ ਬਨ੍ਧੋ ਚ ਪਰਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋ;
ਤਹਿਂ ਤਹਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪਾਪਕਮ੍ਮੋ, ਨ ਮੁਚ੍ਚਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿਯਾ ਕਦਾਚੀ’’ਤਿ.
‘‘ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹਰੂਪੋਵ ¶ ਜਨੋ ਅਹੋਸਿ, ਅਸ੍ਮਿਂ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇ ਕਲਲੀਕਤੋਵ;
ਜਨਸ੍ਸਿਮਸ੍ਸ ਤੁਯ੍ਹਞ੍ਚ ਕੁਮਾਰ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਕੇਨ ਨੁ ਖੋ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਇਮੇ ਚ ਸਿਰੀਸਵਨਾ [ਇਮੇ ਸਿਰੀਸੂਪਵਨਾ ਚ (ਸੀ.), ਇਮੇਪਿ ਸਿਰੀਸਵਨਾ ਚ (ਪੀ. ਕ.)] ਤਾਤਾ, ਦਿਬ੍ਬਾ ਗਨ੍ਧਾ ਸੁਰਭੀ ਸਮ੍ਪਵਨ੍ਤਿ;
ਤੇ ਸਮ੍ਪਵਾਯਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਵਿਮਾਨਂ, ਦਿਵਾ ਚ ਰਤ੍ਤੋ ਚ ਤਮਂ ਨਿਹਨ੍ਤ੍ਵਾ.
‘‘ਇਮੇਸਞ੍ਚ ਖੋ ਵਸ੍ਸਸਤਚ੍ਚਯੇਨ, ਸਿਪਾਟਿਕਾ ਫਲਤਿ ਏਕਮੇਕਾ;
ਮਾਨੁਸ੍ਸਕਂ ਵਸ੍ਸਸਤਂ ਅਤੀਤਂ, ਯਦਗ੍ਗੇ ਕਾਯਮ੍ਹਿ ਇਧੂਪਪਨ੍ਨੋ.
‘‘ਦਿਸ੍ਵਾਨਹਂ ਵਸ੍ਸਸਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ, ਅਸ੍ਮਿਂ ਵਿਮਾਨੇ ਠਤ੍ਵਾਨ ਤਾਤਾ;
ਆਯੁਕ੍ਖਯਾ ਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖਯਾ ਚਵਿਸ੍ਸਂ, ਤੇਨੇਵ ਸੋਕੇਨ ਪਮੁਚ੍ਛਿਤੋਸ੍ਮੀ’’ਤਿ.
‘‘ਕਥਂ ਨੁ ਸੋਚੇਯ੍ਯ ਤਥਾਵਿਧੋ ਸੋ, ਲਦ੍ਧਾ ਵਿਮਾਨਂ ਅਤੁਲਂ ਚਿਰਾਯ;
ਯੇ ਚਾਪਿ ਖੋ ਇਤ੍ਤਰਮੁਪਪਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਨੂਨ ਸੋਚੇਯ੍ਯੁਂ ਪਰਿਤ੍ਤਪੁਞ੍ਞਾ’’ਤਿ.
‘‘ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਂ ਓਵਦਿਯਞ੍ਚ ਮੇ ਤਂ, ਯਂ ਮਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪੇਯ੍ਯਵਾਚਂ ਵਦੇਥ;
ਤੁਮ੍ਹੇ ਚ ਖੋ ਤਾਤਾ ਮਯਾਨੁਗੁਤ੍ਤਾ, ਯੇਨਿਚ੍ਛਕਂ ਤੇਨ ਪਲੇਥ ਸੋਤ੍ਥਿ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਯਂ ਸਿਨ੍ਧੁਸੋਵੀਰਭੂਮਿਂ, ਧਨ੍ਨਤ੍ਥਿਕਾ ਉਦ੍ਦਯਂ ਪਤ੍ਥਯਾਨਾ;
ਯਥਾਪਯੋਗਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਚਾਗਾ, ਕਾਹਾਮ ਸੇਰੀਸਮਹਂ ਉਲ਼ਾਰ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਮਾ ¶ ਚੇਵ ਸੇਰੀਸਮਹਂ ਅਕਤ੍ਥ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਚ ਵੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਯਂ ਵਦੇਥ;
ਪਾਪਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਵਿਵਜ੍ਜਯਾਥ, ਧਮ੍ਮਾਨੁਯੋਗਞ੍ਚ ਅਧਿਟ੍ਠਹਾਥ.
‘‘ਉਪਾਸਕੋ ਅਤ੍ਥਿ ਇਮਮ੍ਹਿ ਸਙ੍ਘੇ, ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਸੀਲਵਤੂਪਪਨ੍ਨੋ;
ਸਦ੍ਧੋ ਚ ਚਾਗੀ ਚ ਸੁਪੇਸਲੋ ਚ, ਵਿਚਕ੍ਖਣੋ ਸਨ੍ਤੁਸਿਤੋ ਮੁਤੀਮਾ.
‘‘ਸਞ੍ਜਾਨਮਾਨੋ ¶ ਨ ਮੁਸਾ ਭਣੇਯ੍ਯ, ਪਰੂਪਘਾਤਾਯ ਚ ਚੇਤਯੇਯ੍ਯ;
ਵੇਭੂਤਿਕਂ ਪੇਸੁਣਂ ਨੋ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਸਣ੍ਹਞ੍ਚ ਵਾਚਂ ਸਖਿਲਂ ਭਣੇਯ੍ਯ.
‘‘ਸਗਾਰਵੋ ਸਪ੍ਪਟਿਸ੍ਸੋ ਵਿਨੀਤੋ, ਅਪਾਪਕੋ ਅਧਿਸੀਲੇ ਵਿਸੁਦ੍ਧੋ;
ਸੋ ਮਾਤਰਂ ਪਿਤਰਞ੍ਚਾਪਿ ਜਨ੍ਤੁ, ਧਮ੍ਮੇਨ ਪੋਸੇਤਿ ਅਰਿਯਵੁਤ੍ਤਿ.
‘‘ਮਞ੍ਞੇ ਸੋ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਕਾਰਣਾ, ਭੋਗਾਨਿ ਪਰਿਯੇਸਤਿ ਨ ਅਤ੍ਤਹੇਤੁ;
ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਞ੍ਚ ਯੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ, ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਪੋਣੋ ਚਰਿਸ੍ਸਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ.
‘‘ਉਜੂ ਅਵਙ੍ਕੋ ਅਸਠੋ ਅਮਾਯੋ, ਨ ਲੇਸਕਪ੍ਪੇਨ ਚ ਵੋਹਰੇਯ੍ਯ;
ਸੋ ਤਾਦਿਸੋ ਸੁਕਤਕਮ੍ਮਕਾਰੀ, ਧਮ੍ਮੇ ਠਿਤੋ ਕਿਨ੍ਤਿ ਲਭੇਥ ਦੁਕ੍ਖਂ.
‘‘ਤਂ ਕਾਰਣਾ ਪਾਤੁਕਤੋਮ੍ਹਿ ਅਤ੍ਤਨਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਂ ਪਸ੍ਸਥ ਵਾਣਿਜਾਸੇ;
ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਤੇਨਿਹ ਭਸ੍ਮੀ [ਭਸ੍ਮਿ (ਸ੍ਯਾ.), ਭਸ੍ਮ (ਕ.)] ਭਵੇਥ, ਅਨ੍ਧਾਕੁਲਾ ਵਿਪ੍ਪਨਟ੍ਠਾ ਅਰਞ੍ਞੇ;
ਤਂ ਖਿਪ੍ਪਮਾਨੇਨ ਲਹੁਂ ਪਰੇਨ, ਸੁਖੋ ਹਵੇ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇਨ ਸਙ੍ਗਮੋ’’ਤਿ.
‘‘ਕਿਂ ¶ ਨਾਮ ਸੋ ਕਿਞ੍ਚ ਕਰੋਤਿ ਕਮ੍ਮਂ, ਕਿਂ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਂ ਕਿਂ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਗੋਤ੍ਤਂ;
ਮਯਮ੍ਪਿ ਨਂ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮਮ੍ਹ ਯਕ੍ਖ, ਯਸ੍ਸਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਇਧਾਗਤੋਸਿ;
ਲਾਭਾ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸ ਤੁਵਂ ਪਿਹੇਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਯੋ ਕਪ੍ਪਕੋ ਸਮ੍ਭਵਨਾਮਧੇਯ੍ਯੋ, ਉਪਾਸਕੋ ਕੋਚ੍ਛਫਲੂਪਜੀਵੀ;
ਜਾਨਾਥ ਨਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪੇਸਿਯੋ ਸੋ, ਮਾ ਖੋ ਨਂ ਹੀਲ਼ਿਤ੍ਥ ਸੁਪੇਸਲੋ ਸੋ’’ਤਿ.
‘‘ਜਾਨਾਮਸੇ ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਪਵਦੇਸਿ ਯਕ੍ਖ, ਨ ਖੋ ਨਂ ਜਾਨਾਮ ਸ ਏਦਿਸੋਤਿ;
ਮਯਮ੍ਪਿ ਨਂ ਪੂਜਯਿਸ੍ਸਾਮ ਯਕ੍ਖ, ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਚਨਂ ਉਲ਼ਾਰ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਥੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਦਹਰਾ ਮਹਨ੍ਤਾ ਅਥਵਾਪਿ ਮਜ੍ਝਿਮਾ;
ਸਬ੍ਬੇਵ ਤੇ ਆਲਮ੍ਬਨ੍ਤੁ ਵਿਮਾਨਂ, ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੁ ਪੁਞ੍ਞਾਨਂ ਫਲਂ ਕਦਰਿਯਾ’’ਤਿ.
ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬੇਵ ‘ਅਹਂ ਪੁਰੇ’ਤਿ, ਤਂ ਕਪ੍ਪਕਂ ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਕ੍ਖਤ੍ਵਾ [ਪੁਰਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ (ਸੀ.)];
ਸਬ੍ਬੇਵ ਤੇ ਆਲਮ੍ਬਿਂਸੁ ਵਿਮਾਨਂ, ਮਸਕ੍ਕਸਾਰਂ ਵਿਯ ਵਾਸਵਸ੍ਸ.
ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬੇਵ ‘ਅਹਂ ਪੁਰੇ’ਤਿ, ਉਪਾਸਕਤ੍ਤਂ ਪਟਿਵੇਦਯਿਂਸੁ;
ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿਵਿਰਤਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਲੋਕੇ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯਿਂਸੁ;
ਅਮਜ੍ਜਪਾ ਨੋ ਚ ਮੁਸਾ ਭਣਿਂਸੁ, ਸਕੇਨ ਦਾਰੇਨ ਚ ਅਹੇਸੁਂ ਤੁਟ੍ਠਾ.
ਤੇ ¶ ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬੇਵ ‘ਅਹਂ ਪੁਰੇ’ਤਿ, ਉਪਾਸਕਤ੍ਤਂ ਪਟਿਵੇਦਯਿਤ੍ਵਾ;
ਪਕ੍ਕਾਮਿ ਸਤ੍ਥੋ ਅਨੁਮੋਦਮਾਨੋ, ਯਕ੍ਖਿਦ੍ਧਿਯਾ ਅਨੁਮਤੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ.
ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਤੇ ਸਿਨ੍ਧੁਸੋਵੀਰਭੂਮਿਂ, ਧਨਤ੍ਥਿਕਾ ਉਦ੍ਦਯਂ [ਉਦਯ (ਪੀ. ਕ.)] ਪਤ੍ਥਯਾਨਾ;
ਯਥਾਪਯੋਗਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਲਾਭਾ, ਪਚ੍ਚਾਗਮੁਂ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਮਕ੍ਖਤਂ.
ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਤੇ ਸਙ੍ਘਰਂ ਸੋਤ੍ਥਿਵਨ੍ਤੋ, ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਦਾਰੇਹਿ ਸਮਙ੍ਗਿਭੂਤਾ;
ਆਨਨ੍ਦੀ ਵਿਤ੍ਤਾ ਸੁਮਨਾ ਪਤੀਤਾ, ਅਕਂਸੁ ਸੇਰੀਸਮਹਂ ਉਲ਼ਾਰਂ;
ਸੇਰੀਸਕਂ ਤੇ ਪਰਿਵੇਣਂ ਮਾਪਯਿਂਸੁ.
ਏਤਾਦਿਸਾ ¶ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨ ਸੇਵਨਾ, ਮਹਤ੍ਥਿਕਾ ਧਮ੍ਮਗੁਣਾਨ ਸੇਵਨਾ;
ਏਕਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਉਪਾਸਕਸ੍ਸ, ਸਬ੍ਬੇਵ ਸਤ੍ਤਾ ਸੁਖਿਤਾ [ਸੁਖਿਨੋ (ਪੀ. ਕ.)] ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ.
ਸੇਰੀਸਕਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਦੁਤਿਯਂ.
ਭਾਣਵਾਰਂ ਤਤਿਯਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
੩. ਨਨ੍ਦਕਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
ਰਾਜਾ ¶ ਪਿਙ੍ਗਲਕੋ ਨਾਮ, ਸੁਰਟ੍ਠਾਨਂ ਅਧਿਪਤਿ ਅਹੁ;
ਮੋਰਿਯਾਨਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਸੁਰਟ੍ਠਂ ਪੁਨਰਾਗਮਾ.
ਉਣ੍ਹੇ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇ [ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿਕੇ (ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ)] ਕਾਲੇ, ਰਾਜਾ ਪਙ੍ਕਂ [ਵਙ੍ਕਂ (ਕ.)] ਉਪਾਗਮਿ;
ਅਦ੍ਦਸ ਮਗ੍ਗਂ ਰਮਣੀਯਂ, ਪੇਤਾਨਂ ਤਂ ਵਣ੍ਣੁਪਥਂ [ਵਣ੍ਣਨਾਪਥਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)].
ਸਾਰਥਿਂ ¶ ਆਮਨ੍ਤਯੀ ਰਾਜਾ –
‘‘ਅਯਂ ਮਗ੍ਗੋ ਰਮਣੀਯੋ, ਖੇਮੋ ਸੋਵਤ੍ਥਿਕੋ ਸਿਵੋ;
ਇਮਿਨਾ ਸਾਰਥਿ ਯਾਮ, ਸੁਰਟ੍ਠਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਇਤੋ’’.
ਤੇਨ ¶ ਪਾਯਾਸਿ ਸੋਰਟ੍ਠੋ, ਸੇਨਾਯ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ;
ਉਬ੍ਬਿਗ੍ਗਰੂਪੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਸੋਰਟ੍ਠਂ ਏਤਦਬ੍ਰਵਿ.
‘‘ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਮ੍ਹਾ, ਭਿਂਸਨਂ ਲੋਮਹਂਸਨਂ;
ਪੁਰਤੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਮਗ੍ਗੋ, ਪਚ੍ਛਤੋ ਚ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ.
‘‘ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਮ੍ਹਾ, ਯਮਪੁਰਿਸਾਨ ਸਨ੍ਤਿਕੇ;
ਅਮਾਨੁਸੋ ਵਾਯਤਿ ਗਨ੍ਧੋ, ਘੋਸੋ ਸੁਯ੍ਯਤਿ [ਸੂਯਤਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਦਾਰੁਣੋ’’.
ਸਂਵਿਗ੍ਗੋ ਰਾਜਾ ਸੋਰਟ੍ਠੋ, ਸਾਰਥਿਂ ਏਤਦਬ੍ਰਵਿ;
‘‘ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਮ੍ਹਾ, ਭਿਂਸਨਂ ਲੋਮਹਂਸਨਂ;
ਪੁਰਤੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਮਗ੍ਗੋ, ਪਚ੍ਛਤੋ ਚ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ.
‘‘ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਮ੍ਹਾ, ਯਮਪੁਰਿਸਾਨ ਸਨ੍ਤਿਕੇ;
ਅਮਾਨੁਸੋ ਵਾਯਤਿ ਗਨ੍ਧੋ, ਘੋਸੋ ਸੁਯ੍ਯਤਿ ਦਾਰੁਣੋ’’.
ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਸਮਾਰੁਯ੍ਹ, ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਂ [ਚਤੁਦ੍ਦਿਸ੍ਸਾ (ਕ.)];
ਅਦ੍ਦਸ ਨਿਗ੍ਰੋਧਂ ਰਮਣੀਯਂ [ਰੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗ੍ਰੋਧਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਪਾਦਪਂ ਛਾਯਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ;
ਨੀਲਬ੍ਭਵਣ੍ਣਸਦਿਸਂ, ਮੇਘਵਣ੍ਣਸਿਰੀਨਿਭਂ.
ਸਾਰਥਿਂ ¶ ¶ ਆਮਨ੍ਤਯੀ ਰਾਜਾ, ‘‘ਕਿਂ ਏਸੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਬ੍ਰਹਾ;
ਨੀਲਬ੍ਭਵਣ੍ਣਸਦਿਸੋ, ਮੇਘਵਣ੍ਣਸਿਰੀਨਿਭੋ’’.
‘‘ਨਿਗ੍ਰੋਧੋ ਸੋ ਮਹਾਰਾਜ, ਪਾਦਪੋ ਛਾਯਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ;
ਨੀਲਬ੍ਭਵਣ੍ਣਸਦਿਸੋ ¶ , ਮੇਘਵਣ੍ਣਸਿਰੀਨਿਭੋ’’.
ਤੇਨ ਪਾਯਾਸਿ ਸੋਰਟ੍ਠੋ, ਯੇਨ ਸੋ ਦਿਸ੍ਸਤੇ ਬ੍ਰਹਾ;
ਨੀਲਬ੍ਭਵਣ੍ਣਸਦਿਸੋ, ਮੇਘਵਣ੍ਣਸਿਰੀਨਿਭੋ.
ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧਤੋ ਓਰੁਯ੍ਹ, ਰਾਜਾ ਰੁਕ੍ਖਂ ਉਪਾਗਮਿ;
ਨਿਸੀਦਿ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਸ੍ਮਿਂ, ਸਾਮਚ੍ਚੋ ਸਪਰਿਜ੍ਜਨੋ;
ਪੂਰਂ ਪਾਨੀਯਸਰਕਂ, ਪੂਵੇ ਵਿਤ੍ਤੇ ਚ ਅਦ੍ਦਸ.
ਪੁਰਿਸੋ ¶ ਚ ਦੇਵਵਣ੍ਣੀ, ਸਬ੍ਬਾਭਰਣਭੂਸਿਤੋ;
ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨਂ, ਸੋਰਟ੍ਠਂ ਏਤਦਬ੍ਰਵਿ.
‘‘ਸ੍ਵਾਗਤਂ ਤੇ ਮਹਾਰਾਜ, ਅਥੋ ਤੇ ਅਦੁਰਾਗਤਂ;
ਪਿਵਤੁ ਦੇਵੋ ਪਾਨੀਯਂ, ਪੂਵੇ ਖਾਦ ਅਰਿਨ੍ਦਮ’’.
ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਪਾਨੀਯਂ, ਸਾਮਚ੍ਚੋ ਸਪਰਿਜ੍ਜਨੋ;
ਪੂਵੇ ਖਾਦਿਤ੍ਵਾ ਪਿਤ੍ਵਾ ਚ, ਸੋਰਟ੍ਠੋ ਏਤਦਬ੍ਰਵਿ.
‘‘ਦੇਵਤਾ ਨੁਸਿ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬੋ, ਅਦੁ ਸਕ੍ਕੋ ਪੁਰਿਨ੍ਦਦੋ;
ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮ, ਕਥਂ ਜਾਨੇਮੁ ਤਂ ਮਯ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਨਾਮ੍ਹਿ ਦੇਵੋ ਨ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬੋ, ਨਾਪਿ [ਨਮ੍ਹਿ (ਕ.)] ਸਕ੍ਕੋ ਪੁਰਿਨ੍ਦਦੋ;
ਪੇਤੋ ਅਹਂ ਮਹਾਰਾਜ, ਸੁਰਟ੍ਠਾ ਇਧ ਮਾਗਤੋ’’ਤਿ.
‘‘ਕਿਂਸੀਲੋ ਕਿਂਸਮਾਚਾਰੋ, ਸੁਰਟ੍ਠਸ੍ਮਿਂ ਪੁਰੇ ਤੁਵਂ;
ਕੇਨ ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ, ਆਨੁਭਾਵੋ ਅਯਂ ਤਵਾ’’ਤਿ.
‘‘ਤਂ ਸੁਣੋਹਿ ਮਹਾਰਾਜ, ਅਰਿਨ੍ਦਮ ਰਟ੍ਠਵਡ੍ਢਨ;
ਅਮਚ੍ਚਾ ਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾ ਚ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਚ ਪੁਰੋਹਿਤੋ.
‘‘ਸੁਰਟ੍ਠਸ੍ਮਿਂ ਅਹਂ ਦੇਵ, ਪੁਰਿਸੋ ਪਾਪਚੇਤਸੋ;
ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਚ ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ, ਕਦਰਿਯੋ ਪਰਿਭਾਸਕੋ.
‘‘‘ਦਦਨ੍ਤਾਨਂ ¶ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ, ਵਾਰਯਿਸ੍ਸਂ ਬਹੁਜ੍ਜਨਂ;
ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਦਦਮਾਨਾਨਂ, ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ ਅਹਂ.
‘‘‘ਵਿਪਾਕੋ ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਸ੍ਸ, ਸਂਯਮਸ੍ਸ ਕੁਤੋ ਫਲਂ;
ਨਤ੍ਥਿ ਆਚਰਿਯੋ ਨਾਮ, ਅਦਨ੍ਤਂ ਕੋ ਦਮੇਸ੍ਸਤਿ.
‘‘‘ਸਮਤੁਲ੍ਯਾਨਿ ¶ ਭੂਤਾਨਿ, ਕੁਤੋ [ਕੁਲੇ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਜੇਟ੍ਠਾਪਚਾਯਿਕੋ;
ਨਤ੍ਥਿ ਬਲਂ ਵੀਰਿਯਂ ਵਾ, ਕੁਤੋ ਉਟ੍ਠਾਨਪੋਰਿਸਂ.
‘‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਫਲਂ ਨਾਮ, ਨ ਵਿਸੋਧੇਤਿ ਵੇਰਿਨਂ;
ਲਦ੍ਧੇਯ੍ਯਂ ਲਭਤੇ ਮਚ੍ਚੋ, ਨਿਯਤਿਪਰਿਣਾਮਜਂ [ਪਰਿਣਾਮਜਾ (ਸੀ. ਕ.)].
‘‘‘ਨਤ੍ਥਿ ¶ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਭਾਤਾ, ਲੋਕੋ ਨਤ੍ਥਿ ਇਤੋ ਪਰਂ;
ਨਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨਂ ਨਤ੍ਥਿ ਹੁਤਂ, ਸੁਨਿਹਿਤਂ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ.
‘‘‘ਯੋਪਿ ¶ ਹਨੇਯ੍ਯ ਪੁਰਿਸਂ, ਪਰਸ੍ਸ ਛਿਨ੍ਦਤੇ [ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਛਿਨ੍ਦੇ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਸਿਰਂ;
ਨ ਕੋਚਿ ਕਞ੍ਚਿ ਹਨਤਿ, ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਵਿਵਰਮਨ੍ਤਰੇ.
‘‘‘ਅਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾਭੇਜ੍ਜੋ ਹਿ [ਭੇਜ੍ਜੋ (ਸੀ.), ਅਭੇਜ੍ਜੋ (ਸ੍ਯਾ.), ਭੇਜ੍ਜਾਸਿ (ਕ.)] ਜੀਵੋ, ਅਟ੍ਠਂਸੋ ਗੁਲ਼ਪਰਿਮਣ੍ਡਲੋ;
ਯੋਜਨਾਨਂ ਸਤਂ ਪਞ੍ਚ, ਕੋ ਜੀਵਂ ਛੇਤ੍ਤੁਮਰਹਤਿ.
‘‘‘ਯਥਾ ਸੁਤ੍ਤਗੁਲ਼ੇ ਖਿਤ੍ਤੇ, ਨਿਬ੍ਬੇਠੇਨ੍ਤਂ ਪਲਾਯਤਿ;
ਏਵਮੇਵ ਚ ਸੋ ਜੀਵੋ, ਨਿਬ੍ਬੇਠੇਨ੍ਤੋ ਪਲਾਯਤਿ.
‘‘‘ਯਥਾ ਗਾਮਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ, ਅਞ੍ਞਂ ਗਾਮਂ ਪਵਿਸਤਿ;
ਏਵਮੇਵ ਚ ਸੋ ਜੀਵੋ, ਅਞ੍ਞਂ ਬੋਨ੍ਦਿਂ ਪਵਿਸਤਿ.
‘‘‘ਯਥਾ ¶ ਗੇਹਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ, ਅਞ੍ਞਂ ਗੇਹਂ ਪਵਿਸਤਿ;
ਏਵਮੇਵ ਚ ਸੋ ਜੀਵੋ, ਅਞ੍ਞਂ ਬੋਨ੍ਦਿਂ ਪਵਿਸਤਿ.
‘‘‘ਚੁਲ੍ਲਾਸੀਤਿ [ਚੁਲ਼ਾਸੀਤਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨੋ [ਮਹਾਕਪ੍ਪੁਨੋ (ਸੀ.)], ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਹਿ;
ਯੇ ਬਾਲਾ ਯੇ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤਾ, ਸਂਸਾਰਂ ਖੇਪਯਿਤ੍ਵਾਨ;
ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਰੇ.
‘‘‘ਮਿਤਾਨਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨਿ, ਦੋਣੇਹਿ ਪਿਟਕੇਹਿ ਚ;
ਜਿਨੋ ਸਬ੍ਬਂ ਪਜਾਨਾਤਿ’, ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹਾ ਇਤਰਾ ਪਜਾ.
‘‘ਏਵਂਦਿਟ੍ਠਿ ਪੁਰੇ ਆਸਿਂ, ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਮੋਹਪਾਰੁਤੋ;
ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਚ ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ, ਕਦਰਿਯੋ ਪਰਿਭਾਸਕੋ.
‘‘ਓਰਂ ਮੇ ਛਹਿ ਮਾਸੇਹਿ, ਕਾਲਙ੍ਕਿਰਿਯਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ;
ਏਕਨ੍ਤਕਟੁਕਂ ਘੋਰਂ, ਨਿਰਯਂ ਪਪਤਿਸ੍ਸਹਂ.
[ਪੇ. ਵ. ੭੦] ‘‘ਚਤੁਕ੍ਕਣ੍ਣਂ ਚਤੁਦ੍ਵਾਰਂ, ਵਿਭਤ੍ਤਂ ਭਾਗਸੋ ਮਿਤਂ;
ਅਯੋਪਾਕਾਰਪਰਿਯਨ੍ਤਂ, ਅਯਸਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤਂ.
[ਪੇ. ਵ. ੭੧] ‘‘ਤਸ੍ਸ ਅਯੋਮਯਾ ਭੂਮਿ, ਜਲਿਤਾ ਤੇਜਸਾ ਯੁਤਾ;
ਸਮਨ੍ਤਾ ਯੋਜਨਸਤਂ, ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਸਬ੍ਬਦਾ.
‘‘ਵਸ੍ਸਾਨਿ ¶ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਘੋਸੋ ਸੁਯ੍ਯਤਿ ਤਾਵਦੇ;
ਲਕ੍ਖੋ ਏਸੋ ਮਹਾਰਾਜ, ਸਤਭਾਗਵਸ੍ਸਕੋਟਿਯੋ.
‘‘ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ¶ , ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਰੇ ਜਨਾ;
ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠੀ ਚ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾ, ਯੇ ਚ ਅਰਿਯੂਪਵਾਦਿਨੋ.
‘‘ਤਤ੍ਥਾਹਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਵੇਦਿਸ੍ਸ ਵੇਦਨਂ;
ਫਲਂ ਪਾਪਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋਚਾਮਹਂ ਭੁਸਂ.
‘‘ਤਂ ¶ ¶ ਸੁਣੋਹਿ ਮਹਾਰਾਜ, ਅਰਿਨ੍ਦਮ ਰਟ੍ਠਵਡ੍ਢਨ;
ਧੀਤਾ ਮਯ੍ਹਂ ਮਹਾਰਾਜ, ਉਤ੍ਤਰਾ ਭਦ੍ਦਮਤ੍ਥੁ ਤੇ.
‘‘ਕਰੋਤਿ ਭਦ੍ਦਕਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਸੀਲੇਸੁਪੋਸਥੇ ਰਤਾ;
ਸਞ੍ਞਤਾ ਸਂਵਿਭਾਗੀ ਚ, ਵਦਞ੍ਞੂ ਵੀਤਮਚ੍ਛਰਾ.
‘‘ਅਖਣ੍ਡਕਾਰੀ ਸਿਕ੍ਖਾਯ, ਸੁਣ੍ਹਾ ਪਰਕੁਲੇਸੁ ਚ;
ਉਪਾਸਿਕਾ ਸਕ੍ਯਮੁਨਿਨੋ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਿਰੀਮਤੋ.
‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਚ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾਵਿਸਿ;
ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਸਤਿਮਾ, ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰੋ ਸੁਸਂਵੁਤੋ.
‘‘ਸਪਦਾਨਂ ਚਰਮਾਨੋ, ਅਗਮਾ ਤਂ ਨਿਵੇਸਨਂ;
‘ਤਮਦ੍ਦਸ ਮਹਾਰਾਜ, ਉਤ੍ਤਰਾ ਭਦ੍ਦਮਤ੍ਥੁ ਤੇ’.
‘‘ਪੂਰਂ ਪਾਨੀਯਸਰਕਂ, ਪੂਵੇ ਵਿਤ੍ਤੇ ਚ ਸਾ ਅਦਾ;
‘ਪਿਤਾ ਮੇ ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ, ਭਨ੍ਤੇ ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਉਪਕਪ੍ਪਤੁ’.
‘‘ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ, ਵਿਪਾਕੋ ਉਦਪਜ੍ਜਥ;
ਭੁਞ੍ਜਾਮਿ ਕਾਮਕਾਮੀਹਂ, ਰਾਜਾ ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ ਯਥਾ.
‘‘ਤਂ ਸੁਣੋਹਿ ਮਹਾਰਾਜ, ਅਰਿਨ੍ਦਮ ਰਟ੍ਠਵਡ੍ਢਨ;
ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਗ੍ਗੋ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ;
ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛ, ਸਪੁਤ੍ਤਦਾਰੋ ਅਰਿਨ੍ਦਮ.
‘‘ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ, ਫੁਸਨ੍ਤਿ ਅਮਤਂ ਪਦਂ;
ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛ, ਸਪੁਤ੍ਤਦਾਰੋ ਅਰਿਨ੍ਦਮ.
‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ¶ ਚ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ [ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਨ੍ਨਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)], ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਫਲੇ ਠਿਤਾ;
ਏਸ ਸਙ੍ਘੋ ਉਜੁਭੂਤੋ, ਪਞ੍ਞਾਸੀਲਸਮਾਹਿਤੋ;
ਤਂ ਸਙ੍ਘਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛ, ਸਪੁਤ੍ਤਦਾਰੋ ਅਰਿਨ੍ਦਮ.
‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ¶ ¶ ਵਿਰਮਸ੍ਸੁ ਖਿਪ੍ਪਂ, ਲੋਕੇ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯਸ੍ਸੁ;
ਅਮਜ੍ਜਪੋ ਮਾ ਚ ਮੁਸਾ ਅਭਾਣੀ, ਸਕੇਨ ਦਾਰੇਨ ਚ ਹੋਹਿ ਤੁਟ੍ਠੋ’’ਤਿ.
‘‘ਅਤ੍ਥਕਾਮੋਸਿ ਮੇ ਯਕ੍ਖ, ਹਿਤਕਾਮੋਸਿ ਦੇਵਤੇ;
ਕਰੋਮਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਚਨਂ, ਤ੍ਵਂਸਿ ਆਚਰਿਯੋ ਮਮ.
‘‘ਉਪੇਮਿ ਸਰਣਂ ਬੁਦ੍ਧਂ, ਧਮ੍ਮਞ੍ਚਾਪਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ;
ਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਨਰਦੇਵਸ੍ਸ, ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਸਰਣਂ ਅਹਂ.
‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਵਿਰਮਾਮਿ ਖਿਪ੍ਪਂ, ਲੋਕੇ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯਾਮਿ;
ਅਮਜ੍ਜਪੋ ਨੋ ਚ ਮੁਸਾ ਭਣਾਮਿ, ਸਕੇਨ ਦਾਰੇਨ ਚ ਹੋਮਿ ਤੁਟ੍ਠੋ.
‘‘ਓਫੁਣਾਮਿ ¶ [ਓਪੁਣਾਮਿ (ਸੀ.), ਓਫੁਨਾਮਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.), ਓਪੁਨਾਮਿ (?)] ਮਹਾਵਾਤੇ, ਨਦਿਯਾ ਸੀਘਗਾਮਿਯਾ;
ਵਮਾਮਿ ਪਾਪਿਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਸਨੇ ਰਤੋ’’.
ਇਦਂ ਵਤ੍ਵਾਨ ਸੋਰਟ੍ਠੋ, ਵਿਰਮਿਤ੍ਵਾ ਪਾਪਦਸ੍ਸਨਾ [ਪਾਪਦਸ੍ਸਨਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)];
ਨਮੋ ¶ ਭਗਵਤੋ ਕਤ੍ਵਾ, ਪਾਮੋਕ੍ਖੋ ਰਥਮਾਰੁਹੀਤਿ.
ਨਨ੍ਦਕਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਤਤਿਯਂ.
੪. ਰੇਵਤੀਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
[ਵਿ. ਵ. ੮੬੩] ‘‘ਉਟ੍ਠੇਹਿ ਰੇਵਤੇ ਸੁਪਾਪਧਮ੍ਮੇ, ਅਪਾਰੁਤਦ੍ਵਾਰੇ ਅਦਾਨਸੀਲੇ;
ਨੇਸ੍ਸਾਮ ਤਂ ਯਤ੍ਥ ਥੁਨਨ੍ਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਾ, ਸਮਪ੍ਪਿਤਾ [ਸਮਜ੍ਜਤਾ (ਸੀ.)] ਨੇਰਯਿਕਾ ਦੁਖੇਨਾ’’ਤਿ.
ਇਚ੍ਚੇਵ [ਇਚ੍ਚੇਵਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਵਤ੍ਵਾਨ ਯਮਸ੍ਸ ਦੂਤਾ, ਤੇ ਦ੍ਵੇ ਯਕ੍ਖਾ ਲੋਹਿਤਕ੍ਖਾ ਬ੍ਰਹਨ੍ਤਾ;
ਪਚ੍ਚੇਕਬਾਹਾਸੁ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਰੇਵਤਂ, ਪਕ੍ਕਾਮਯੁਂ ਦੇਵਗਣਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ.
‘‘ਆਦਿਚ੍ਚਵਣ੍ਣਂ ¶ ਰੁਚਿਰਂ ਪਭਸ੍ਸਰਂ, ਬ੍ਯਮ੍ਹਂ ਸੁਭਂ ਕਞ੍ਚਨਜਾਲਛਨ੍ਨਂ;
ਕਸ੍ਸੇਤਮਾਕਿਣ੍ਣਜਨਂ ਵਿਮਾਨਂ, ਸੁਰਿਯਸ੍ਸ ਰਂਸੀਰਿਵ ਜੋਤਮਾਨਂ.
‘‘ਨਾਰੀਗਣਾ ਚਨ੍ਦਨਸਾਰਲਿਤ੍ਤਾ [ਚਨ੍ਦਨਸਾਰਾਨੁਲਿਤ੍ਤਾ (ਸ੍ਯਾ.)], ਉਭਤੋ ਵਿਮਾਨਂ ਉਪਸੋਭਯਨ੍ਤਿ;
ਤਂ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਸੁਰਿਯਸਮਾਨਵਣ੍ਣਂ, ਕੋ ਮੋਦਤਿ ਸਗ੍ਗਪਤ੍ਤੋ ਵਿਮਾਨੇ’’ਤਿ.
‘‘ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਨਨ੍ਦਿਯੋ ਨਾਮਾਸਿ, ਉਪਾਸਕੋ ਅਮਚ੍ਛਰੀ ਦਾਨਪਤਿ ਵਦਞ੍ਞੂ;
ਤਸ੍ਸੇਤਮਾਕਿਣ੍ਣਜਨਂ ਵਿਮਾਨਂ, ਸੁਰਿਯਸ੍ਸ ਰਂਸੀਰਿਵ ਜੋਤਮਾਨਂ.
‘‘ਨਾਰੀਗਣਾ ਚਨ੍ਦਨਸਾਰਲਿਤ੍ਤਾ, ਉਭਤੋ ਵਿਮਾਨਂ ਉਪਸੋਭਯਨ੍ਤਿ;
ਤਂ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਸੁਰਿਯਸਮਾਨਵਣ੍ਣਂ, ਸੋ ਮੋਦਤਿ ਸਗ੍ਗਪਤ੍ਤੋ ਵਿਮਾਨੇ’’ਤਿ.
‘‘ਨਨ੍ਦਿਯਸ੍ਸਾਹਂ ¶ ਭਰਿਯਾ, ਅਗਾਰਿਨੀ ਸਬ੍ਬਕੁਲਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰਾ;
ਭਤ੍ਤੁ ਵਿਮਾਨੇ ਰਮਿਸ੍ਸਾਮਿ ਦਾਨਹਂ, ਨ ਪਤ੍ਥਯੇ ਨਿਰਯਦਸ੍ਸਨਾਯਾ’’ਤਿ.
‘‘ਏਸੋ ਤੇ ਨਿਰਯੋ ਸੁਪਾਪਧਮ੍ਮੇ, ਪੁਞ੍ਞਂ ਤਯਾ ਅਕਤਂ ਜੀਵਲੋਕੇ;
ਨ ਹਿ ਮਚ੍ਛਰੀ ਰੋਸਕੋ ਪਾਪਧਮ੍ਮੋ, ਸਗ੍ਗੂਪਗਾਨਂ ਲਭਤਿ ਸਹਬ੍ਯਤ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਗੂਥਞ੍ਚ ਮੁਤ੍ਤਞ੍ਚ, ਅਸੁਚੀ ਪਟਿਦਿਸ੍ਸਤਿ;
ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਂ ਕਿਮਿਦਂ ਮੀਲ਼੍ਹਂ, ਕਿਮੇਤਂ ਉਪਵਾਯਤੀ’’ਤਿ.
‘‘ਏਸ ਸਂਸਵਕੋ ਨਾਮ, ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਸਤਪੋਰਿਸੋ;
ਯਤ੍ਥ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਤੁਵਂ ਪਚ੍ਚਸਿ ਰੇਵਤੇ’’ਤਿ.
‘‘ਕਿਂ ¶ ਨੁ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਤਂ;
ਕੇਨ ਸਂਸਵਕੋ ਲਦ੍ਧੋ, ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਸਤਪੋਰਿਸੋ’’ਤਿ.
‘‘ਸਮਣੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਚਾਪਿ, ਅਞ੍ਞੇ ਵਾਪਿ ਵਨਿਬ੍ਬਕੇ;
ਮੁਸਾਵਾਦੇਨ ਵਞ੍ਚੇਸਿ, ਤਂ ਪਾਪਂ ਪਕਤਂ ਤਯਾ.
‘‘ਤੇਨ ਸਂਸਵਕੋ ਲਦ੍ਧੋ, ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਸਤਪੋਰਿਸੋ;
ਤਤ੍ਥ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਤੁਵਂ ਪਚ੍ਚਸਿ ਰੇਵਤੇ.
‘‘ਹਤ੍ਥੇਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਅਥੋਪਿ ਪਾਦੇ, ਕਣ੍ਣੇਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਅਥੋਪਿ ਨਾਸਂ;
ਅਥੋਪਿ ਕਾਕੋਲ਼ਗਣਾ ਸਮੇਚ੍ਚ, ਸਙ੍ਗਮ੍ਮ ਖਾਦਨ੍ਤਿ ਵਿਫਨ੍ਦਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਸਾਧੁ ਖੋ ਮਂ ਪਟਿਨੇਥ, ਕਾਹਾਮਿ ਕੁਸਲਂ ਬਹੁਂ;
ਦਾਨੇਨ ਸਮਚਰਿਯਾਯ, ਸਂਯਮੇਨ ਦਮੇਨ ਚ;
ਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸੁਖਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ ਪਚ੍ਛਾਨੁਤਪ੍ਪਰੇ’’ਤਿ.
‘‘ਪੁਰੇ ਤੁਵਂ ਪਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ਇਦਾਨਿ ਪਰਿਦੇਵਸਿ;
ਸਯਂ ਕਤਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ, ਵਿਪਾਕਂ ਅਨੁਭੋਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਕੋ ਦੇਵਲੋਕਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਂ, ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਪੁਟ੍ਠੋ ਮੇ ਏਵਂ ਵਦੇਯ੍ਯ;
‘ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਦਣ੍ਡੇਸੁ ਦਦਾਥ ਦਾਨਂ, ਅਚ੍ਛਾਦਨਂ ਸੇਯ੍ਯ [ਸਯਨ (ਸੀ.)] ਮਥਨ੍ਨਪਾਨਂ;
ਨ ਹਿ ਮਚ੍ਛਰੀ ਰੋਸਕੋ ਪਾਪਧਮ੍ਮੋ, ਸਗ੍ਗੂਪਗਾਨਂ ਲਭਤਿ ਸਹਬ੍ਯਤਂ’.
‘‘ਸਾਹਂ ਨੂਨ ਇਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਯੋਨਿਂ ਲਦ੍ਧਾਨ ਮਾਨੁਸਿਂ;
ਵਦਞ੍ਞੂ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਕਾਹਾਮਿ ਕੁਸਲਂ ਬਹੁਂ;
ਦਾਨੇਨ ਸਮਚਰਿਯਾਯ, ਸਂਯਮੇਨ ਦਮੇਨ ਚ.
‘‘ਆਰਾਮਾਨਿ ਚ ਰੋਪਿਸ੍ਸਂ, ਦੁਗ੍ਗੇ ਸਙ੍ਕਮਨਾਨਿ ਚ;
ਪਪਞ੍ਚ ਉਦਪਾਨਞ੍ਚ, ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੇਨ ਚੇਤਸਾ.
‘‘ਚਾਤੁਦ੍ਦਸਿਂ ¶ ਪਞ੍ਚਦਸਿਂ, ਯਾ ਚ ਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਮੀ;
ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਪਕ੍ਖਞ੍ਚ, ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸੁਸਮਾਗਤਂ.
‘‘ਉਪੋਸਥਂ ਉਪਵਸਿਸ੍ਸਂ, ਸਦਾ ਸੀਲੇਸੁ ਸਂਵੁਤਾ;
ਨ ਚ ਦਾਨੇ ਪਮਜ੍ਜਿਸ੍ਸਂ, ਸਾਮਂ ਦਿਟ੍ਠਮਿਦਂ ਮਯਾ’’ਤਿ.
ਇਚ੍ਚੇਵਂ ¶ ਵਿਪ੍ਪਲਪਨ੍ਤਿਂ, ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ ਤਤੋ ਤਤੋ;
ਖਿਪਿਂਸੁ ਨਿਰਯੇ ਘੋਰੇ, ਉਦ੍ਧਂਪਾਦਂ ਅਵਂਸਿਰਂ.
‘‘ਅਹਂ ਪੁਰੇ ਮਚ੍ਛਰਿਨੀ ਅਹੋਸਿਂ, ਪਰਿਭਾਸਿਕਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ;
ਵਿਤਥੇਨ ਚ ਸਾਮਿਕਂ ਵਞ੍ਚਯਿਤ੍ਵਾ, ਪਚ੍ਚਾਮਹਂ ਨਿਰਯੇ ਘੋਰਰੂਪੇ’’ਤਿ.
ਰੇਵਤੀਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਚਤੁਤ੍ਥਂ.
੫. ਉਚ੍ਛੁਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਇਦਂ ¶ ਮਮ ਉਚ੍ਛੁਵਨਂ ਮਹਨ੍ਤਂ, ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ ਪੁਞ੍ਞਫਲਂ ਅਨਪ੍ਪਕਂ;
ਤਂ ਦਾਨਿ ਮੇ ਨ [ਨ ਦਾਨਿ ਮੇ ਤਂ (ਸੀ. ਕ.)] ਪਰਿਭੋਗਮੇਤਿ, ਆਚਿਕ੍ਖ ਭਨ੍ਤੇ ਕਿਸ੍ਸ ਅਯਂ ਵਿਪਾਕੋ.
‘‘ਹਞ੍ਞਾਮਿ [ਵਿਹਞ੍ਞਾਮਿ (ਕ.)] ਖਜ੍ਜਾਮਿ ਚ ਵਾਯਮਾਮਿ, ਪਰਿਸਕ੍ਕਾਮਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਕਿਞ੍ਚਿ;
ਸ੍ਵਾਹਂ ਛਿਨ੍ਨਥਾਮੋ ਕਪਣੋ ਲਾਲਪਾਮਿ, ਕਿਸ੍ਸ [ਕਿਸ੍ਸਸ੍ਸ (ਸੀ.), ਕਿਸ੍ਸਸ੍ਸੁ (?)] ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਯਂ ਵਿਪਾਕੋ.
‘‘ਵਿਘਾਤੋ ਚਾਹਂ ਪਰਿਪਤਾਮਿ ਛਮਾਯਂ, ਪਰਿਵਤ੍ਤਾਮਿ ਵਾਰਿਚਰੋਵ ਘਮ੍ਮੇ;
ਰੁਦਤੋ ਚ ਮੇ [ਦੂਰਤੋ ਚ ਮੇ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਅਸ੍ਸੁਕਾ ਨਿਗ੍ਗਲਨ੍ਤਿ, ਆਚਿਕ੍ਖ ਭਨ੍ਤੇ ਕਿਸ੍ਸ ਅਯਂ ਵਿਪਾਕੋ.
‘‘ਛਾਤੋ ¶ ਕਿਲਨ੍ਤੋ ਚ ਪਿਪਾਸਿਤੋ ਚ, ਸਨ੍ਤਸ੍ਸਿਤੋ ¶ ਸਾਤਸੁਖਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦੇ;
ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਭਦਨ੍ਤੇ, ਕਥਂ ਨੁ ਉਚ੍ਛੁਪਰਿਭੋਗਂ ਲਭੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਪੁਰੇ ਤੁਵਂ ਕਮ੍ਮਮਕਾਸਿ ਅਤ੍ਤਨਾ, ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤੋ ਪੁਰਿਮਾਯ ਜਾਤਿਯਾ;
ਅਹਞ੍ਚ ਤਂ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਵਦਾਮਿ, ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਤ੍ਵਂ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਵਿਜਾਨ.
‘‘ਉਚ੍ਛੁਂ ¶ ਤੁਵਂ ਖਾਦਮਾਨੋ ਪਯਾਤੋ, ਪੁਰਿਸੋ ਚ ਤੇ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਅਨ੍ਵਗਚ੍ਛਿ;
ਸੋ ਚ ਤਂ ਪਚ੍ਚਾਸਨ੍ਤੋ ਕਥੇਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਤੁਵਂ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਲਪਿਤ੍ਥ.
‘‘ਸੋ ਚ ਤਂ ਅਭਣਨ੍ਤਂ ਅਯਾਚਿ, ‘ਦੇਹਯ੍ਯ ਉਚ੍ਛੁ’ਨ੍ਤਿ ਚ ਤਂ ਅਵੋਚ;
ਤਸ੍ਸ ਤੁਵਂ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਉਚ੍ਛੁਂ ਅਦਾਸਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਯਂ ਵਿਪਾਕੋ.
‘‘ਇਙ੍ਘ ਤ੍ਵਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯਾਸਿ [ਇਙ੍ਘ ਤ੍ਵਂ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਗਣ੍ਹ ਉਚ੍ਛੁਂ (ਸੀ.)], ਗਹੇਤ੍ਵਾਨ ਤਂ ਖਾਦਸ੍ਸੁ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ;
ਤੇਨੇਵ ਤ੍ਵਂ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਭਵਿਸ੍ਸਸਿ, ਹਟ੍ਠੋ ਚੁਦਗ੍ਗੋ ਚ ਪਮੋਦਿਤੋ ਚਾ’’ਤਿ.
ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ¶ ਸੋ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ, ਗਹੇਤ੍ਵਾਨ ਤਂ ਖਾਦਿ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ;
ਤੇਨੇਵ ਸੋ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਅਹੋਸਿ, ਹਟ੍ਠੋ ਚੁਦਗ੍ਗੋ ਚ ਪਮੋਦਿਤੋ ਚਾਤਿ.
ਉਚ੍ਛੁਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਪਞ੍ਚਮਂ.
੬. ਕੁਮਾਰਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਸਾਵਤ੍ਥਿ ¶ ¶ ਨਾਮ ਨਗਰਂ, ਹਿਮਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਤੋ;
ਤਤ੍ਥ ਆਸੁਂ ਦ੍ਵੇ ਕੁਮਾਰਾ, ਰਾਜਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਮੇ ਸੁਤਂ.
‘‘ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਾ ¶ [ਪਮਤ੍ਤਾ (ਕ.)] ਰਜਨੀਯੇਸੁ, ਕਾਮਸ੍ਸਾਦਾਭਿਨਨ੍ਦਿਨੋ;
ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸੁਖੇ ਗਿਦ੍ਧਾ, ਨ ਤੇ ਪਸ੍ਸਿਂਸੁਨਾਗਤਂ.
‘‘ਤੇ ਚੁਤਾ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਾ, ਪਰਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ;
ਤੇਧ ਘੋਸੇਨ੍ਤ੍ਯਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਾ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਦੁਕ੍ਕਟਮਤ੍ਤਨੋ.
‘‘‘ਬਹੂਸੁ ਵਤ [ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ (ਸੀ. ਕ.)] ਸਨ੍ਤੇਸੁ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇ ਉਪਟ੍ਠਿਤੇ;
ਨਾਸਕ੍ਖਿਮ੍ਹਾ ਚ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਕਾਤੁਂ ਸੁਖਾਵਹਂ.
‘‘‘ਕਿਂ ਤਤੋ ਪਾਪਕਂ ਅਸ੍ਸ, ਯਂ ਨੋ ਰਾਜਕੁਲਾ ਚੁਤਾ;
ਉਪਪਨ੍ਨਾ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਂ, ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਸਮਪ੍ਪਿਤਾ [ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾਸਮਪ੍ਪਿਤਾ (ਸੀ. ਪੀ.)].
‘‘ਸਾਮਿਨੋ ਇਧ ਹੁਤ੍ਵਾਨ, ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਸਾਮਿਨੋ ਤਹਿਂ;
ਭਮਨ੍ਤਿ [ਚਰਨ੍ਤਿ (ਸੀ. ਪੀ.), ਮਰਨ੍ਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾਯ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਨ੍ਨਤੋਨਤਾ.
‘‘ਏਤਮਾਦੀਨਵਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਇਸ੍ਸਰਮਦਸਮ੍ਭਵਂ;
ਪਹਾਯ ¶ ਇਸ੍ਸਰਮਦਂ, ਭਵੇ ਸਗ੍ਗਗਤੋ ਨਰੋ;
ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞੋ, ਸਗ੍ਗਂ ਸੋ ਉਪਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ.
ਕੁਮਾਰਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਛਟ੍ਠਂ.
੭. ਰਾਜਪੁਤ੍ਤਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
ਪੁਬ੍ਬੇ ¶ ਕਤਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ, ਵਿਪਾਕੋ ਮਥਯੇ ਮਨਂ;
ਰੂਪੇ ਸਦ੍ਦੇ ਰਸੇ ਗਨ੍ਧੇ, ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਚ ਮਨੋਰਮੇ.
ਨਚ੍ਚਂ ਗੀਤਂ ਰਤਿਂ ਖਿਡ੍ਡਂ, ਅਨੁਭੁਤ੍ਵਾ ਅਨਪ੍ਪਕਂ;
ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਪਰਿਚਰਿਤ੍ਵਾ, ਪਵਿਸਨ੍ਤੋ ਗਿਰਿਬ੍ਬਜਂ.
ਇਸਿਂ ਸੁਨੇਤ੍ਤ [ਸੁਨਿਤ (ਕ.)] ਮਦ੍ਦਕ੍ਖਿ, ਅਤ੍ਤਦਨ੍ਤਂ ਸਮਾਹਿਤਂ;
ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਂ ਹਿਰਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਉਞ੍ਛੇ ਪਤ੍ਤਗਤੇ ਰਤਂ.
ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧਤੋ ਓਰੁਯ੍ਹ, ਲਦ੍ਧਾ ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਚਾਬ੍ਰਵਿ;
ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਨ, ਉਚ੍ਚਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਖਤ੍ਤਿਯੋ.
ਥਣ੍ਡਿਲੇ ¶ ਪਤ੍ਤਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ਹਸਮਾਨੋ ਅਪਕ੍ਕਮਿ;
‘‘ਰਞ੍ਞੋ ਕਿਤਵਸ੍ਸਾਹਂ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਕਿਂ ਮਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਰਿਸ੍ਸਸਿ’’.
ਤਸ੍ਸ ¶ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਫਰੁਸਸ੍ਸ, ਵਿਪਾਕੋ ਕਟੁਕੋ ਅਹੁ;
ਯਂ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤੋ ਵੇਦੇਸਿ, ਨਿਰਯਮ੍ਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤੋ.
ਛਲ਼ੇਵ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ, ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਨਵੁਤਾਨਿ ਚ;
ਭੁਸਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਿਤ੍ਥੋ, ਨਿਰਯੇ ਕਤਕਿਬ੍ਬਿਸੋ.
ਉਤ੍ਤਾਨੋਪਿ ਚ ਪਚ੍ਚਿਤ੍ਥ, ਨਿਕੁਜ੍ਜੋ ਵਾਮਦਕ੍ਖਿਣੋ;
ਉਦ੍ਧਂਪਾਦੋ ਠਿਤੋ ਚੇਵ, ਚਿਰਂ ਬਾਲੋ ਅਪਚ੍ਚਥ.
ਬਹੂਨਿ ¶ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਪੂਗਾਨਿ ਨਹੁਤਾਨਿ ਚ;
ਭੁਸਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਿਤ੍ਥੋ, ਨਿਰਯੇ ਕਤਕਿਬ੍ਬਿਸੋ.
ਏਤਾਦਿਸਂ ਖੋ ਕਟੁਕਂ, ਅਪ੍ਪਦੁਟ੍ਠਪ੍ਪਦੋਸਿਨਂ;
ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ, ਇਸਿਮਾਸਜ੍ਜ ਸੁਬ੍ਬਤਂ.
ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਬਹੁਵਸ੍ਸਾਨਿ, ਵੇਦਯਿਤ੍ਵਾ ਬਹੁਂ ਦੁਖਂ;
ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਹਤੋ ਨਾਮ [ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾਹਤੋ ਨਾਮ (ਸੀ. ਪੀ)], ਪੇਤੋ ਆਸਿ ਤਤੋ ਚੁਤੋ.
ਏਤਮਾਦੀਨਵਂ ਞਤ੍ਵਾ [ਦਿਸ੍ਵਾ (ਸੀ.)], ਇਸ੍ਸਰਮਦਸਮ੍ਭਵਂ;
ਪਹਾਯ ਇਸ੍ਸਰਮਦਂ, ਨਿਵਾਤਮਨੁਵਤ੍ਤਯੇ.
ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਪਾਸਂਸੋ, ਯੋ ਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਸਗਾਰਵੋ;
ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞੋ, ਸਗ੍ਗਂ ਸੋ ਉਪਪਜ੍ਜਤੀਤਿ.
ਰਾਜਪੁਤ੍ਤਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਸਤ੍ਤਮਂ.
੮. ਗੂਥਖਾਦਕਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਗੂਥਕੂਪਤੋ ¶ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਕੋ ਨੁ ਦੀਨੋ ਪਤਿਟ੍ਠਸਿ [ਦੀਨੋ ਹਿ ਤਿਟ੍ਠਸਿ (ਸੀ.)];
ਨਿਸ੍ਸਂਸਯਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ, ਕਿਂ ਨੁ ਸਦ੍ਦਹਸੇ ਤੁਵ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਅਹਂ ਭਦਨ੍ਤੇ ਪੇਤੋਮ੍ਹਿ, ਦੁਗ੍ਗਤੋ ਯਮਲੋਕਿਕੋ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤੋ’’.
‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਤਂ;
ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਅਹੁ ¶ ਆਵਾਸਿਕੋ ਮਯ੍ਹਂ, ਇਸ੍ਸੁਕੀ ਕੁਲਮਚ੍ਛਰੀ;
ਅਜ੍ਝੋਸਿਤੋ ਮਯ੍ਹਂ ਘਰੇ, ਕਦਰਿਯੋ ਪਰਿਭਾਸਕੋ.
‘‘ਤਸ੍ਸਾਹਂ ¶ ¶ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੋ ਪਰਿਭਾਸਿਸਂ;
ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤੋ’’ਤਿ.
‘‘ਅਮਿਤ੍ਤੋ ਮਿਤ੍ਤਵਣ੍ਣੇਨ, ਯੋ ਤੇ ਆਸਿ ਕੁਲੂਪਕੋ;
ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ, ਕਿਂ ਨੁ ਪੇਚ੍ਚ ਗਤਿਂ ਗਤੋ’’ਤਿ.
‘‘ਤਸ੍ਸੇਵਾਹਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਸੀਸੇ ਤਿਟ੍ਠਾਮਿ ਮਤ੍ਥਕੇ;
ਸੋ ਚ ਪਰਵਿਸਯਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਮਮੇਵ ਪਰਿਚਾਰਕੋ.
‘‘ਯਂ ਭਦਨ੍ਤੇ ਹਦਨ੍ਤਞ੍ਞੇ, ਏਤਂ ਮੇ ਹੋਤਿ ਭੋਜਨਂ;
ਅਹਞ੍ਚ ਖੋ ਯਂ ਹਦਾਮਿ, ਏਤਂ ਸੋ ਉਪਜੀਵਤੀ’’ਤਿ.
ਗੂਥਖਾਦਕਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਅਟ੍ਠਮਂ.
੯. ਗੂਥਖਾਦਕਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਗੂਥਕੂਪਤੋ ¶ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਕਾ ਨੁ ਦੀਨਾ ਪਤਿਟ੍ਠਸਿ;
ਨਿਸ੍ਸਂਸਯਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ, ਕਿਂ ਨੁ ਸਦ੍ਦਹਸੇ ਤੁਵ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਅਹਂ ਭਦਨ੍ਤੇ ਪੇਤੀਮ੍ਹਿ, ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਯਮਲੋਕਿਕਾ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’’ਤਿ.
‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਤਂ;
ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ.
‘‘ਅਹੁ ਆਵਾਸਿਕੋ ਮਯ੍ਹਂ, ਇਸ੍ਸੁਕੀ ਕੁਲਮਚ੍ਛਰੀ;
ਅਜ੍ਝੋਸਿਤੋ ਮਯ੍ਹਂ ਘਰੇ, ਕਦਰਿਯੋ ਪਰਿਭਾਸਕੋ.
‘‘ਤਸ੍ਸਾਹਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੋ ਪਰਿਭਾਸਿਸਂ;
ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’’ਤਿ.
‘‘ਅਮਿਤ੍ਤੋ ¶ ਮਿਤ੍ਤਵਣ੍ਣੇਨ, ਯੋ ਤੇ ਆਸਿ ਕੁਲੂਪਕੋ;
ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ, ਕਿਂ ਨੁ ਪੇਚ੍ਚ ਗਤਿਂ ਗਤੋ’’ਤਿ.
‘‘ਤਸ੍ਸੇਵਾਹਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਸੀਸੇ ਤਿਟ੍ਠਾਮਿ ਮਤ੍ਥਕੇ;
ਸੋ ਚ ਪਰਵਿਸਯਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਮਮੇਵ ਪਰਿਚਾਰਕੋ.
‘‘ਯਂ ¶ ਭਦਨ੍ਤੇ ਹਦਨ੍ਤਞ੍ਞੇ, ਏਤਂ ਮੇ ਹੋਤਿ ਭੋਜਨਂ;
ਅਹਞ੍ਚ ਖੋ ਯਂ ਹਦਾਮਿ, ਏਤਂ ਸੋ ਉਪਜੀਵਤੀ’’ਤਿ.
ਗੂਥਖਾਦਕਪੇਤਿਵਤ੍ਥੁ ਨਵਮਂ.
੧੦. ਗਣਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਨਗ੍ਗਾ ¶ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਰੂਪਾਤ੍ਥ, ਕਿਸਾ ਧਮਨਿਸਨ੍ਥਤਾ;
ਉਪ੍ਫਾਸੁਲਿਕਾ [ਉਪ੍ਪਾਸੁਲ਼ਿਕਾ (ਕ.)] ਕਿਸਿਕਾ, ਕੇ ਨੁ ਤੁਮ੍ਹੇਤ੍ਥ ਮਾਰਿਸਾ’’ਤਿ.
‘‘ਮਯਂ ਭਦਨ੍ਤੇ ਪੇਤਾਮ੍ਹਾ, ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਯਮਲੋਕਿਕਾ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’’ਤਿ.
‘‘ਕਿਂ ¶ ਨੁ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਤਂ;
ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’’ਤਿ.
‘‘ਅਨਾਵਟੇਸੁ ਤਿਤ੍ਥੇਸੁ, ਵਿਚਿਨਿਮ੍ਹਦ੍ਧਮਾਸਕਂ;
ਸਨ੍ਤੇਸੁ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਦੀਪਂ ਨਾਕਮ੍ਹ ਅਤ੍ਤਨੋ.
‘‘ਨਦਿਂ ਉਪੇਮ ਤਸਿਤਾ, ਰਿਤ੍ਤਕਾ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ;
ਛਾਯਂ ਉਪੇਮ ਉਣ੍ਹੇਸੁ, ਆਤਪੋ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ.
‘‘ਅਗ੍ਗਿਵਣ੍ਣੋ ਚ ਨੋ ਵਾਤੋ, ਡਹਨ੍ਤੋ ਉਪਵਾਯਤਿ;
ਏਤਞ੍ਚ ਭਨ੍ਤੇ ਅਰਹਾਮ, ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਪਾਪਕਂ ਤਤੋ.
‘‘ਅਪਿ ਯੋਜਨਾਨਿ [ਅਧਿਯੋਜਨਾਨਿ (ਸੀ. ਕ.)] ਗਚ੍ਛਾਮ, ਛਾਤਾ ਆਹਾਰਗੇਧਿਨੋ;
ਅਲਦ੍ਧਾਵ ¶ ਨਿਵਤ੍ਤਾਮ, ਅਹੋ ਨੋ ਅਪ੍ਪਪੁਞ੍ਞਤਾ.
‘‘ਛਾਤਾ ਪਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਭਨ੍ਤਾ, ਭੂਮਿਯਂ ਪਟਿਸੁਮ੍ਭਿਤਾ;
ਉਤ੍ਤਾਨਾ ਪਟਿਕਿਰਾਮ, ਅਵਕੁਜ੍ਜਾ ਪਤਾਮਸੇ.
‘‘ਤੇ ਚ ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਤਿਤਾ [ਤਤ੍ਥ ਪਪਹਿਤਾ (ਕ.)], ਭੂਮਿਯਂ ਪਟਿਸੁਮ੍ਭਿਤਾ;
ਉਰਂ ਸੀਸਞ੍ਚ ਘਟ੍ਟੇਮ, ਅਹੋ ਨੋ ਅਪ੍ਪਪੁਞ੍ਞਤਾ.
‘‘ਏਤਞ੍ਚ ਭਨ੍ਤੇ ਅਰਹਾਮ, ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਪਾਪਕਂ ਤਤੋ;
ਸਨ੍ਤੇਸੁ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਦੀਪਂ ਨਾਕਮ੍ਹ ਅਤ੍ਤਨੋ.
‘‘ਤੇ ਹਿ ਨੂਨ ਇਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਯੋਨਿਂ ਲਦ੍ਧਾਨ ਮਾਨੁਸਿਂ;
ਵਦਞ੍ਞੂ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਕਾਹਾਮ ਕੁਸਲਂ ਬਹੁ’’ਨ੍ਤਿ.
ਗਣਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਦਸਮਂ.
੧੧. ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਦਿਟ੍ਠਾ ¶ ¶ ¶ ਤਯਾ ਨਿਰਯਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿ,
ਪੇਤਾ ਅਸੁਰਾ ਅਥਵਾਪਿ ਮਾਨੁਸਾ ਦੇਵਾ; ਸਯਮਦ੍ਦਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਮਤ੍ਤਨੋ,
ਨੇਸ੍ਸਾਮਿ ਤਂ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਮਕ੍ਖਤਂ; ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕੁਸਲਂ ਕਰੋਹਿ ਕਮ੍ਮਂ’’.
‘‘ਅਤ੍ਥਕਾਮੋਸਿ ਮੇ ਯਕ੍ਖ, ਹਿਤਕਾਮੋਸਿ ਦੇਵਤੇ;
ਕਰੋਮਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਚਨਂ, ਤ੍ਵਂਸਿ ਆਚਰਿਯੋ ਮਮ.
‘‘ਦਿਟ੍ਠਾ ਮਯਾ ਨਿਰਯਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿ, ਪੇਤਾ ਅਸੁਰਾ ਅਥਵਾਪਿ ਮਾਨੁਸਾ ਦੇਵਾ;
ਸਯਮਦ੍ਦਸਂ ¶ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਮਤ੍ਤਨੋ, ਕਾਹਾਮਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਅਨਪ੍ਪਕਾਨੀ’’ਤਿ.
ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਏਕਾਦਸਮਂ.
੧੨. ਅਮ੍ਬਵਨਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਅਯਞ੍ਚ ਤੇ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀ ਸੁਰਮ੍ਮਾ, ਸਮਾ ਸੁਤਿਤ੍ਥਾ ਚ ਮਹੋਦਕਾ ਚ;
ਸੁਪੁਪ੍ਫਿਤਾ ਭਮਰਗਣਾਨੁਕਿਣ੍ਣਾ, ਕਥਂ ਤਯਾ ਲਦ੍ਧਾ ਅਯਂ ਮਨੁਞ੍ਞਾ.
‘‘ਇਦਞ੍ਚ ਤੇ ਅਮ੍ਬਵਨਂ ਸੁਰਮ੍ਮਂ, ਸਬ੍ਬੋਤੁਕਂ ਧਾਰਯਤੇ [ਧਾਰਯਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਫਲਾਨਿ;
ਸੁਪੁਪ੍ਫਿਤਂ ਭਮਰਗਣਾਨੁਕਿਣ੍ਣਂ, ਕਥਂ ਤਯਾ ਲਦ੍ਧਮਿਦਂ ਵਿਮਾਨਂ’’.
‘‘ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਂ ਦਕਂ [ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕੋਦਕਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.), ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕੂਦਕਂ (ਕ.)] ਯਾਗੁ, ਸੀਤਚ੍ਛਾਯਾ ਮਨੋਰਮਾ;
ਧੀਤਾਯ ਦਿਨ੍ਨਦਾਨੇਨ, ਤੇਨ ਮੇ ਇਧ ਲਬ੍ਭਤਿ’’.
‘‘ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ¶ ਕਮ੍ਮਂ ਏਵਂ [ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਏਵ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਸ੍ਸਥ, ਦਾਨਸ੍ਸ ਦਮਸ੍ਸ ਸਂਯਮਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਂ;
ਦਾਸੀ ਅਹਂ ਅਯ੍ਯਕੁਲੇਸੁ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਸੁਣਿਸਾ ਹੋਮਿ ਅਗਾਰਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰਾ’’ਤਿ.
ਅਮ੍ਬਵਨਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਦ੍ਵਾਦਸਮਂ.
੧੩. ਅਕ੍ਖਰੁਕ੍ਖਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਯਂ ¶ ¶ ਦਦਾਤਿ ਨ ਤਂ ਹੋਤਿ, ਦੇਥੇਵ ਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਉਭਯਂ ਤਰਤਿ;
ਉਭਯਂ ਤੇਨ ਦਾਨੇਨ [ਤੇਨ (ਕ.)] ਗਚ੍ਛਤਿ, ਜਾਗਰਥ ਮਾਪਮਜ੍ਜਥਾ’’ਤਿ.
ਅਕ੍ਖਰੁਕ੍ਖਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਤੇਰਸਮਂ.
੧੪. ਭੋਗਸਂਹਰਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਮਯਂ ¶ ਭੋਗੇ ਸਂਹਰਿਮ੍ਹ, ਸਮੇਨ ਵਿਸਮੇਨ ਚ;
ਤੇ ਅਞ੍ਞੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਮਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਭਾਗਿਨੀ’’ਤਿ.
ਭੋਗਸਂਹਰਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਚੁਦ੍ਦਸਮਂ.
੧੫. ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
[ਜਾ. ੧.੪.੫੪ ਜਾਤਕੇਪਿ] ‘‘ਸਟ੍ਠਿਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨਿ ਸਬ੍ਬਸੋ;
ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਮਾਨਾਨਂ, ਕਦਾ ਅਨ੍ਤੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ’’.
[ਜਾ. ੧.੪.੫੫ ਜਾਤਕੇਪਿ] ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਅਨ੍ਤੋ ਕੁਤੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਨ ਅਨ੍ਤੋ ਪਟਿਦਿਸ੍ਸਤਿ;
ਤਥਾ ਹਿ ਪਕਤਂ ਪਾਪਂ, ਤੁਯ੍ਹਂ ਮਯ੍ਹਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸਾ [ਮਮ ਤੁਯ੍ਹਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)].
[ਜਾ. ੧.੪.੫੩ ਜਾਤਕੇਪਿ] ‘‘ਦੁਜ੍ਜੀਵਿਤਮਜੀਵਮ੍ਹ ¶ , ਯੇ ਸਨ੍ਤੇ ਨ ਦਦਮ੍ਹਸੇ;
ਸਨ੍ਤੇਸੁ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਦੀਪਂ ਨਾਕਮ੍ਹ ਅਤ੍ਤਨੋ.
[ਜਾ. ੧.੪.੫੬ ਜਾਤਕੇਪਿ] ‘‘ਸੋਹਂ ਨੂਨ ਇਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਯੋਨਿਂ ਲਦ੍ਧਾਨ ਮਾਨੁਸਿਂ;
ਵਦਞ੍ਞੂ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਕਾਹਾਮਿ ਕੁਸਲਂ ਬਹੁ’’ਨ੍ਤਿ.
ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਪਨ੍ਨਰਸਮਂ.
੧੬. ਸਟ੍ਠਿਕੂਟਪੇਤਵਤ੍ਥੁ
‘‘ਕਿਂ ¶ ਨੁ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਰੂਪੋਵ, ਮਿਗੋ ਭਨ੍ਤੋਵ ਧਾਵਸਿ;
ਨਿਸ੍ਸਂਸਯਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ [ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ (ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)], ਕਿਂ ਨੁ ਸਦ੍ਦਾਯਸੇ ਤੁਵ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਅਹਂ ¶ ਭਦਨ੍ਤੇ ਪੇਤੋਮ੍ਹਿ, ਦੁਗ੍ਗਤੋ ਯਮਲੋਕਿਕੋ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤੋ.
‘‘ਸਟ੍ਠਿ ਕੂਟਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨਿ ਸਬ੍ਬਸੋ;
ਸੀਸੇ ਮਯ੍ਹਂ ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਚ ਮਤ੍ਥਕ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਤਂ;
ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਸਿ.
‘‘ਸਟ੍ਠਿ ¶ ਕੂਟਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨਿ ਸਬ੍ਬਸੋ;
ਸੀਸੇ ਤੁਯ੍ਹਂ ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਚ ਮਤ੍ਥਕ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਅਥਦ੍ਦਸਾਸਿਂ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਸੁਨੇਤ੍ਤਂ ਭਾਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ;
ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਸ੍ਮਿਂ, ਝਾਯਨ੍ਤਂ ਅਕੁਤੋਭਯਂ.
‘‘ਸਾਲਿਤ੍ਤਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨ, ਭਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਂ ਤਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕਂ;
ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਿਸਂ.
‘‘ਸਟ੍ਠਿ ਕੂਟਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨਿ ਸਬ੍ਬਸੋ;
ਸੀਸੇ ਮਯ੍ਹਂ ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਚ [ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ, ਵੋ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤੇਵ (ਸੀ. ਧਮ੍ਮਪਦਟ੍ਠਕਥਾ)] ਮਤ੍ਥਕ’’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਧਮ੍ਮੇਨ ਤੇ ਕਾਪੁਰਿਸ, ਸਟ੍ਠਿਕੂਟਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨਿ ਸਬ੍ਬਸੋ;
ਸੀਸੇ ਤੁਯ੍ਹਂ ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਚ ਮਤ੍ਥਕ’’ਨ੍ਤਿ.
ਸਟ੍ਠਿਕੂਟਪੇਤਵਤ੍ਥੁ ਸੋਲ਼ਸਮਂ.
ਮਹਾਵਗ੍ਗੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ ¶ –
ਅਮ੍ਬਸਕ੍ਕਰੋ ¶ ¶ ਸੇਰੀਸਕੋ, ਪਿਙ੍ਗਲੋ ਰੇਵਤਿ ਉਚ੍ਛੁ;
ਦ੍ਵੇ ਕੁਮਾਰਾ ਦੁਵੇ ਗੂਥਾ, ਗਣਪਾਟਲਿਅਮ੍ਬਵਨਂ.
ਅਕ੍ਖਰੁਕ੍ਖਭੋਗਸਂਹਰਾ, ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤਸਟ੍ਠਿਕੂਟਾ;
ਇਤਿ ਸੋਲ਼ਸਵਤ੍ਥੂਨਿ, ਵਗ੍ਗੋ ਤੇਨ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਅਥ ਵਗ੍ਗੁਦ੍ਦਾਨਂ –
ਉਰਗੋ ਉਪਰਿਵਗ੍ਗੋ, ਚੂਲ਼ਮਹਾਤਿ ਚਤੁਧਾ;
ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਏਕਪਞ੍ਞਾਸਂ, ਚਤੁਧਾ ਭਾਣਵਾਰਤੋ.
ਪੇਤਵਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.