📜

ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ

ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੇ

ਥੇਰਗਾਥਾਪਾਲ਼ਿ

ਨਿਦਾਨਗਾਥਾ

ਸੀਹਾਨਂਵ ¶ ¶ ¶ ¶ ਨਦਨ੍ਤਾਨਂ, ਦਾਠੀਨਂ ਗਿਰਿਗਬ੍ਭਰੇ;

ਸੁਣਾਥ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾਨਂ, ਗਾਥਾ ਅਤ੍ਥੂਪਨਾਯਿਕਾ [ਅਤ੍ਤੂਪਨਾਯਿਕਾ (ਸੀ. ਕ.)].

ਯਥਾਨਾਮਾ ਯਥਾਗੋਤ੍ਤਾ, ਯਥਾਧਮ੍ਮਵਿਹਾਰਿਨੋ;

ਯਥਾਧਿਮੁਤ੍ਤਾ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞਾ, ਵਿਹਰਿਂਸੁ ਅਤਨ੍ਦਿਤਾ.

ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ, ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਅਚ੍ਚੁਤਂ ਪਦਂ;

ਕਤਨ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਾ, ਇਮਮਤ੍ਥਮਭਾਸਿਸੁਂ.

੧. ਏਕਕਨਿਪਾਤੋ

੧. ਪਠਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਸੁਭੂਤਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧.

‘‘ਛਨ੍ਨਾ ¶ ਮੇ ਕੁਟਿਕਾ ਸੁਖਾ ਨਿਵਾਤਾ, ਵਸ੍ਸ ਦੇਵ ਯਥਾਸੁਖਂ;

ਚਿਤ੍ਤਂ ਮੇ ਸੁਸਮਾਹਿਤਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ, ਆਤਾਪੀ ਵਿਹਰਾਮਿ ਵਸ੍ਸ ਦੇਵਾ’’ਤਿ.

ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ [ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਮਂ (ਕ. ਅਟ੍ਠ.)] ਆਯਸ੍ਮਾ ਸੁਭੂਤਿਤ੍ਥੇਰੋ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿਤ੍ਥਾਤਿ.

੨. ਮਹਾਕੋਟ੍ਠਿਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨.

‘‘ਉਪਸਨ੍ਤੋ ¶ ਉਪਰਤੋ, ਮਨ੍ਤਭਾਣੀ ਅਨੁਦ੍ਧਤੋ;

ਧੁਨਾਤਿ ਪਾਪਕੇ ਧਮ੍ਮੇ, ਦੁਮਪਤ੍ਤਂਵ ਮਾਲੁਤੋ’’ਤਿ.

ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕੋਟ੍ਠਿਕੋ [ਮਹਾਕੋਟ੍ਠਿਤੋ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਥੇਰੋ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿਤ੍ਥਾਤਿ.

੩. ਕਙ੍ਖਾਰੇਵਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩.

‘‘ਪਞ੍ਞਂ ¶ ¶ ਇਮਂ ਪਸ੍ਸ ਤਥਾਗਤਾਨਂ, ਅਗ੍ਗਿ ਯਥਾ ਪਜ੍ਜਲਿਤੋ ਨਿਸੀਥੇ;

ਆਲੋਕਦਾ ਚਕ੍ਖੁਦਦਾ ਭਵਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਆਗਤਾਨਂ ਵਿਨਯਨ੍ਤਿ ਕਙ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ.

ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਕਙ੍ਖਾਰੇਵਤੋ ਥੇਰੋ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿਤ੍ਥਾਤਿ.

੪. ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪.

‘‘ਸਮ੍ਭਿਰੇਵ ਸਮਾਸੇਥ, ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਤ੍ਥਦਸ੍ਸਿਭਿ;

ਅਤ੍ਥਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਗਮ੍ਭੀਰਂ, ਦੁਦ੍ਦਸਂ ਨਿਪੁਣਂ ਅਣੁਂ;

ਧੀਰਾ ਸਮਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਵਿਚਕ੍ਖਣਾ’’ਤਿ.

ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣੋ ਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤੋ [ਮਨ੍ਤਾਨਿਪੁਤ੍ਤੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਥੇਰੋ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿਤ੍ਥਾਤਿ.

੫. ਦਬ੍ਬਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫.

‘‘ਯੋ ¶ ਦੁਦ੍ਦਮਿਯੋ ਦਮੇਨ ਦਨ੍ਤੋ, ਦਬ੍ਬੋ ਸਨ੍ਤੁਸਿਤੋ ਵਿਤਿਣ੍ਣਕਙ੍ਖੋ;

ਵਿਜਿਤਾਵੀ ਅਪੇਤਭੇਰਵੋ ਹਿ, ਦਬ੍ਬੋ ਸੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਠਿਤਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.

ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਦਬ੍ਬੋ ਥੇਰੋ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿਤ੍ਥਾਤਿ.

੬. ਸੀਤਵਨਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੬.

‘‘ਯੋ ¶ ਸੀਤਵਨਂ ਉਪਗਾ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਏਕੋ ਸਨ੍ਤੁਸਿਤੋ ਸਮਾਹਿਤਤ੍ਤੋ;

ਵਿਜਿਤਾਵੀ ਅਪੇਤਲੋਮਹਂਸੋ, ਰਕ੍ਖਂ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਂ ਧਿਤਿਮਾ’’ਤਿ.

ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸੀਤਵਨਿਯੋ ਥੇਰੋ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿਤ੍ਥਾਤਿ.

੭. ਭਲ੍ਲਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੭.

‘‘ਯੋਪਾਨੁਦੀ ¶ ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਸ੍ਸ ਸੇਨਂ, ਨਲ਼ਸੇਤੁਂਵ ਸੁਦੁਬ੍ਬਲਂ ਮਹੋਘੋ;

ਵਿਜਿਤਾਵੀ ਅਪੇਤਭੇਰਵੋ ਹਿ, ਦਨ੍ਤੋ ਸੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਠਿਤਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.

ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਭਲ੍ਲਿਯੋ ਥੇਰੋ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿਤ੍ਥਾਤਿ.

੮. ਵੀਰਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੮.

‘‘ਯੋ ਦੁਦ੍ਦਮਿਯੋ ਦਮੇਨ ਦਨ੍ਤੋ, ਵੀਰੋ ਸਨ੍ਤੁਸਿਤੋ ਵਿਤਿਣ੍ਣਕਙ੍ਖੋ;

ਵਿਜਿਤਾਵੀ ਅਪੇਤਲੋਮਹਂਸੋ, ਵੀਰੋ ਸੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਠਿਤਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.

ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਵੀਰੋ ਥੇਰੋ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿਤ੍ਥਾਤਿ.

੯. ਪਿਲਿਨ੍ਦਵਚ੍ਛਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੯.

‘‘ਸ੍ਵਾਗਤਂ ਨ ਦੁਰਾਗਤਂ [ਨਾਪਗਤਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)], ਨਯਿਦਂ ਦੁਮਨ੍ਤਿਤਂ ਮਮ;

ਸਂਵਿਭਤ੍ਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਯਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਤਦੁਪਾਗਮਿ’’ਨ੍ਤਿ.

ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਪਿਲਿਨ੍ਦਵਚ੍ਛੋ [ਪਿਲਿਨ੍ਦਿਵਚ੍ਛੋ (ਸੀ.)] ਥੇਰੋ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿਤ੍ਥਾਤਿ.

੧੦. ਪੁਣ੍ਣਮਾਸਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੦.

‘‘ਵਿਹਰਿ ¶ ¶ ¶ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਇਧ ਵਾ ਹੁਰਂ ਵਾ, ਯੋ ਵੇਦਗੂ ਸਮਿਤੋ ਯਤਤ੍ਤੋ;

ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਨੂਪਲਿਤ੍ਤੋ, ਲੋਕਸ੍ਸ ਜਞ੍ਞਾ ਉਦਯਬ੍ਬਯਞ੍ਚਾ’’ਤਿ.

ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣਮਾਸੋ ਥੇਰੋ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿਤ੍ਥਾਤਿ.

ਵਗ੍ਗੋ ਪਠਮੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਸੁਭੂਤਿ ¶ ਕੋਟ੍ਠਿਕੋ ਥੇਰੋ, ਕਙ੍ਖਾਰੇਵਤਸਮ੍ਮਤੋ;

ਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤੋ ਦਬ੍ਬੋ ਚ, ਸੀਤਵਨਿਯੋ ਚ ਭਲ੍ਲਿਯੋ;

ਵੀਰੋ ਪਿਲਿਨ੍ਦਵਚ੍ਛੋ ਚ, ਪੁਣ੍ਣਮਾਸੋ ਤਮੋਨੁਦੋਤਿ.

੨. ਦੁਤਿਯਵਗ੍ਗੋ

੧. ਚੂਲ਼ਵਚ੍ਛਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੧.

‘‘ਪਾਮੋਜ੍ਜਬਹੁਲੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਧਮ੍ਮੇ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਵੇਦਿਤੇ;

ਅਧਿਗਚ੍ਛੇ ਪਦਂ ਸਨ੍ਤਂ, ਸਙ੍ਖਾਰੂਪਸਮਂ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਚੂਲ਼ਵਚ੍ਛੋ [ਚੂਲਗਵਚ੍ਛੋ (ਸੀ.)] ਥੇਰੋ….

੨. ਮਹਾਵਚ੍ਛਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੨.

‘‘ਪਞ੍ਞਾਬਲੀ ਸੀਲਵਤੂਪਪਨ੍ਨੋ, ਸਮਾਹਿਤੋ ਝਾਨਰਤੋ ਸਤੀਮਾ;

ਯਦਤ੍ਥਿਯਂ ਭੋਜਨਂ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨੋ, ਕਙ੍ਖੇਥ ਕਾਲਂ ਇਧ ਵੀਤਰਾਗੋ’’ਤਿ.

… ਮਹਾਵਚ੍ਛੋ [ਮਹਾਗਵਚ੍ਛੋ (ਸੀ.)] ਥੇਰੋ….

੩. ਵਨਵਚ੍ਛਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੩.

‘‘ਨੀਲਬ੍ਭਵਣ੍ਣਾ ¶ ਰੁਚਿਰਾ, ਸੀਤਵਾਰੀ ਸੁਚਿਨ੍ਧਰਾ;

ਇਨ੍ਦਗੋਪਕਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਸੇਲਾ ਰਮਯਨ੍ਤਿ ਮ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਵਨਵਚ੍ਛੋ ਥੇਰੋ….

੪. ਸਿਵਕਸਾਮਣੇਰਗਾਥਾ

੧੪.

‘‘ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ¶ ਮਂ ਅਵਚ, ਇਤੋ ਗਚ੍ਛਾਮ ਸੀਵਕ;

ਗਾਮੇ ¶ ਮੇ ਵਸਤਿ ਕਾਯੋ, ਅਰਞ੍ਞਂ ਮੇ ਗਤੋ ਮਨੋ;

ਸੇਮਾਨਕੋਪਿ ਗਚ੍ਛਾਮਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਸਙ੍ਗੋ ਵਿਜਾਨਤ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਸਿਵਕੋ ਸਾਮਣੇਰੋ….

੫. ਕੁਣ੍ਡਧਾਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੫.

‘‘ਪਞ੍ਚ ਛਿਨ੍ਦੇ ਪਞ੍ਚ ਜਹੇ, ਪਞ੍ਚ ਚੁਤ੍ਤਰਿ ਭਾਵਯੇ;

ਪਞ੍ਚਸਙ੍ਗਾਤਿਗੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਓਘਤਿਣ੍ਣੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.

… ਕੁਣ੍ਡਧਾਨੋ ਥੇਰੋ….

੬. ਬੇਲਟ੍ਠਸੀਸਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੬.

‘‘ਯਥਾਪਿ ਭਦ੍ਦੋ ਆਜਞ੍ਞੋ, ਨਙ੍ਗਲਾਵਤ੍ਤਨੀ ਸਿਖੀ;

ਗਚ੍ਛਤਿ ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨ, ਏਵਂ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਾ ਮਮ;

ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨ, ਸੁਖੇ ਲਦ੍ਧੇ ਨਿਰਾਮਿਸੇ’’ਤਿ.

… ਬੇਲਟ੍ਠਸੀਸੋ ਥੇਰੋ….

੭. ਦਾਸਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੭.

‘‘ਮਿਦ੍ਧੀ ¶ ਯਦਾ ਹੋਤਿ ਮਹਗ੍ਘਸੋ ਚ, ਨਿਦ੍ਦਾਯਿਤਾ ਸਮ੍ਪਰਿਵਤ੍ਤਸਾਯੀ;

ਮਹਾਵਰਾਹੋਵ ਨਿਵਾਪਪੁਟ੍ਠੋ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਗਬ੍ਭਮੁਪੇਤਿ ਮਨ੍ਦੋ’’ਤਿ.

… ਦਾਸਕੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਸਿਙ੍ਗਾਲਪਿਤੁਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੮.

‘‘ਅਹੁ ¶ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਦਾਯਾਦੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਭੇਸਕਲ਼ਾਵਨੇ;

ਕੇਵਲਂ ਅਟ੍ਠਿਸਞ੍ਞਾਯ, ਅਫਰੀ ਪਥਵਿਂ [ਪਠਵਿਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਇਮਂ;

ਮਞ੍ਞੇਹਂ ਕਾਮਰਾਗਂ ਸੋ, ਖਿਪ੍ਪਮੇਵ ਪਹਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ [ਪਹੀਯਭਿ (ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਯਂ)].

… ਸਿਙ੍ਗਾਲਪਿਤਾ [ਸੀਗਾਲਪਿਤਾ (ਸੀ.)] ਥੇਰੋ….

੯. ਕੁਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੯.

[ਧ. ਪ. ੮੦, ੧੪੫ ਧਮ੍ਮਪਦੇਪਿ] ‘‘ਉਦਕਂ ¶ ਹਿ ਨਯਨ੍ਤਿ ਨੇਤ੍ਤਿਕਾ, ਉਸੁਕਾਰਾ ਨਮਯਨ੍ਤਿ [ਦਮਯਨ੍ਤਿ (ਕ.)] ਤੇਜਨਂ;

ਦਾਰੁਂ ¶ ਨਮਯਨ੍ਤਿ ਤਚ੍ਛਕਾ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਮਯਨ੍ਤਿ ਸੁਬ੍ਬਤਾ’’ਤਿ.

… ਕੁਲੋ [ਕੁਣ੍ਡਲੋ (ਸੀ.), ਕੁਲ਼ੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਥੇਰੋ….

੧੦. ਅਜਿਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੦.

‘‘ਮਰਣੇ ਮੇ ਭਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਨਿਕਨ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ ਜੀਵਿਤੇ;

ਸਨ੍ਦੇਹਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਪਟਿਸ੍ਸਤੋ’’ਤਿ [ਪਤਿਸ੍ਸਤੋਤਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)].

… ਅਜਿਤੋ ਥੇਰੋ ….

ਵਗ੍ਗੋ ਦੁਤਿਯੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਚੂਲ਼ਵਚ੍ਛੋ ਮਹਾਵਚ੍ਛੋ, ਵਨਵਚ੍ਛੋ ਚ ਸੀਵਕੋ;

ਕੁਣ੍ਡਧਾਨੋ ਚ ਬੇਲਟ੍ਠਿ, ਦਾਸਕੋ ਚ ਤਤੋਪਰਿ;

ਸਿਙ੍ਗਾਲਪਿਤਿਕੋ ਥੇਰੋ, ਕੁਲੋ ਚ ਅਜਿਤੋ ਦਸਾਤਿ.

੩. ਤਤਿਯਵਗ੍ਗੋ

੧. ਨਿਗ੍ਰੋਧਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੧.

‘‘ਨਾਹਂ ਭਯਸ੍ਸ ਭਾਯਾਮਿ, ਸਤ੍ਥਾ ਨੋ ਅਮਤਸ੍ਸ ਕੋਵਿਦੋ;

ਯਤ੍ਥ ਭਯਂ ਨਾਵਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਵਜਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖਵੋ’’ਤਿ.

… ਨਿਗ੍ਰੋਧੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਚਿਤ੍ਤਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੨.

‘‘ਨੀਲਾ ¶ ਸੁਗੀਵਾ ਸਿਖਿਨੋ, ਮੋਰਾ ਕਾਰਮ੍ਭਿਯਂ [ਕਾਰਂਵਿਯਂ (ਸੀ.), ਕਾਰਵਿਯਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਭਿਨਦਨ੍ਤਿ;

ਤੇ ਸੀਤਵਾਤਕੀਲ਼ਿਤਾ [ਸੀਤਵਾਤਕਦ੍ਦਿਤਕਲਿਤਾ (ਸੀ.), ਸੀਤਵਾਤਕਲਿਤਾ (ਸ੍ਯਾ.)], ਸੁਤ੍ਤਂ ਝਾਯਂ [ਝਾਨਂ (ਸ੍ਯਾ.), ਝਾਯਿਂ (?)] ਨਿਬੋਧੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

… ਚਿਤ੍ਤਕੋ ਥੇਰੋ….

੩. ਗੋਸਾਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੩.

‘‘ਅਹਂ ¶ ¶ ¶ ਖੋ ਵੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬਸ੍ਮਿਂ, ਭੁਤ੍ਵਾਨ ਮਧੁਪਾਯਸਂ;

ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੋ, ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਉਦਯਬ੍ਬਯਂ;

ਸਾਨੁਂ ਪਟਿਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਿਵੇਕਮਨੁਬ੍ਰੂਹਯ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਗੋਸਾਲੋ ਥੇਰੋ….

੪. ਸੁਗਨ੍ਧਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੪.

‘‘ਅਨੁਵਸ੍ਸਿਕੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਪਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਂ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਸੁਗਨ੍ਧੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਨਨ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੫.

‘‘ਓਭਾਸਜਾਤਂ ਫਲਗਂ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਯਸ੍ਸ ਅਭਿਣ੍ਹਸੋ;

ਤਾਦਿਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁਮਾਸਜ੍ਜ, ਕਣ੍ਹ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ.

… ਨਨ੍ਦਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੬. ਅਭਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੬.

‘‘ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਵਾਚਂ, ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸਾਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਨੋ;

ਪਚ੍ਚਬ੍ਯਧਿਂ ਹਿ ਨਿਪੁਣਂ, ਵਾਲਗ੍ਗਂ ਉਸੁਨਾ ਯਥਾ’’ਤਿ.

… ਅਭਯੋ ਥੇਰੋ….

੭. ਲੋਮਸਕਙ੍ਗਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੭.

‘‘ਦਬ੍ਬਂ ¶ ਕੁਸਂ ਪੋਟਕਿਲਂ, ਉਸੀਰਂ ਮੁਞ੍ਜਪਬ੍ਬਜਂ;

ਉਰਸਾ ਪਨੁਦਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਿਵੇਕਮਨੁਬ੍ਰੂਹਯ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਲੋਮਸਕਙ੍ਗਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਜਮ੍ਬੁਗਾਮਿਕਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੮.

‘‘ਕਚ੍ਚਿ ¶ ਨੋ ਵਤ੍ਥਪਸੁਤੋ, ਕਚ੍ਚਿ ਨੋ ਭੂਸਨਾਰਤੋ;

ਕਚ੍ਚਿ ਸੀਲਮਯਂ ਗਨ੍ਧਂ, ਕਿਂ ਤ੍ਵਂ ਵਾਯਸਿ [ਕਚ੍ਚਿ ਸੀਲਮਯਂ ਗਨ੍ਧਂ, ਤ੍ਵਂ ਵਾਸਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਨੇਤਰਾ ਪਜਾ’’ਤਿ.

… ਜਮ੍ਬੁਗਾਮਿਕਪੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੯. ਹਾਰਿਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੯.

‘‘ਸਮੁਨ੍ਨਮਯਮਤ੍ਤਾਨਂ, ਉਸੁਕਾਰੋਵ ਤੇਜਨਂ;

ਚਿਤ੍ਤਂ ¶ ਉਜੁਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਅਵਿਜ੍ਜਂ ਭਿਨ੍ਦ ਹਾਰਿਤਾ’’ਤਿ.

… ਹਾਰਿਤੋ ਥੇਰੋ….

੧੦. ਉਤ੍ਤਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੦.

‘‘ਆਬਾਧੇ ਮੇ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ, ਸਤਿ ਮੇ ਉਦਪਜ੍ਜਥ;

ਆਬਾਧੋ ਮੇ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਕਾਲੋ ਮੇ ਨਪ੍ਪਮਜ੍ਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਉਤ੍ਤਿਯੋ ਥੇਰੋ….

ਵਗ੍ਗੋ ਤਤਿਯੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਨਿਗ੍ਰੋਧੋ ਚਿਤ੍ਤਕੋ ਥੇਰੋ, ਗੋਸਾਲਥੇਰੋ ਸੁਗਨ੍ਧੋ;

ਨਨ੍ਦਿਯੋ ਅਭਯੋ ਥੇਰੋ, ਥੇਰੋ ਲੋਮਸਕਙ੍ਗਿਯੋ;

ਜਮ੍ਬੁਗਾਮਿਕਪੁਤ੍ਤੋ ਚ, ਹਾਰਿਤੋ ਉਤ੍ਤਿਯੋ ਇਸੀਤਿ.

੪. ਚਤੁਤ੍ਥਵਗ੍ਗੋ

੧. ਗਹ੍ਵਰਤੀਰਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੧.

‘‘ਫੁਟ੍ਠੋ ¶ ¶ ਡਂਸੇਹਿ ਮਕਸੇਹਿ, ਅਰਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਬ੍ਰਹਾਵਨੇ;

ਨਾਗੋ ਸਂਗਾਮਸੀਸੇਵ, ਸਤੋ ਤਤ੍ਰਾਧਿਵਾਸਯੇ’’ਤਿ.

… ਗਹ੍ਵਰਤੀਰਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਸੁਪ੍ਪਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੨.

‘‘ਅਜਰਂ ¶ ਜੀਰਮਾਨੇਨ, ਤਪ੍ਪਮਾਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਂ;

ਨਿਮਿਯਂ [ਨਿਮ੍ਮਿਸ੍ਸਂ (ਸੀ.), ਨਿਰਾਮਿਸਂ (ਸ੍ਯਾ.), ਨਿਮਿਨੇਯ੍ਯਂ (?)] ਪਰਮਂ ਸਨ੍ਤਿਂ, ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਸੁਪ੍ਪਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੩. ਸੋਪਾਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੩.

‘‘ਯਥਾਪਿ ¶ ਏਕਪੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ, ਪਿਯਸ੍ਮਿਂ ਕੁਸਲੀ ਸਿਯਾ;

ਏਵਂ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਪਾਣੇਸੁ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਕੁਸਲੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿ.

… ਸੋਪਾਕੋ ਥੇਰੋ….

੪. ਪੋਸਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੪.

‘‘ਅਨਾਸਨ੍ਨਵਰਾ ਏਤਾ, ਨਿਚ੍ਚਮੇਵ ਵਿਜਾਨਤਾ;

ਗਾਮਾ ਅਰਞ੍ਞਮਾਗਮ੍ਮ, ਤਤੋ ਗੇਹਂ ਉਪਾਵਿਸਿ [ਉਪਾਵਿਸਿਂ (ਸੀ.)];

ਤਤੋ ਉਟ੍ਠਾਯ ਪਕ੍ਕਾਮਿ, ਅਨਾਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ [ਅਨਾਮਨ੍ਤਿਯ (ਸੀ.)] ਪੋਸਿਯੋ’’ਤਿ.

… ਪੋਸਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਸਾਮਞ੍ਞਕਾਨਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੫.

‘‘ਸੁਖਂ ਸੁਖਤ੍ਥੋ ਲਭਤੇ ਤਦਾਚਰਂ, ਕਿਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਯਸਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਤਿ;

ਯੋ ਅਰਿਯਮਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਮਞ੍ਜਸਂ ਉਜੁਂ, ਭਾਵੇਤਿ ਮਗ੍ਗਂ ਅਮਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ.

… ਸਾਮਞ੍ਞਕਾਨਿਤ੍ਥੇਰੋ….

੬. ਕੁਮਾਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੬.

‘‘ਸਾਧੁ ¶ ਸੁਤਂ ਸਾਧੁ ਚਰਿਤਕਂ, ਸਾਧੁ ਸਦਾ ਅਨਿਕੇਤਵਿਹਾਰੋ;

ਅਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਨਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਕਮ੍ਮਂ, ਏਤਂ ਸਾਮਞ੍ਞਮਕਿਞ੍ਚਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.

… ਕੁਮਾਪੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੭. ਕੁਮਾਪੁਤ੍ਤਸਹਾਯਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੭.

‘‘ਨਾਨਾਜਨਪਦਂ ਯਨ੍ਤਿ, ਵਿਚਰਨ੍ਤਾ ਅਸਞ੍ਞਤਾ;

ਸਮਾਧਿਞ੍ਚ ਵਿਰਾਧੇਨ੍ਤਿ, ਕਿਂਸੁ ਰਟ੍ਠਚਰਿਯਾ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ;

ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਸਾਰਮ੍ਭਂ, ਝਾਯੇਯ੍ਯ ਅਪੁਰਕ੍ਖਤੋ’’ਤਿ.

… ਕੁਮਾਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਹਾਯਕੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਗਵਮ੍ਪਤਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੮.

‘‘ਯੋ ¶ ¶ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਸਰਭੁਂ ਅਟ੍ਠਪੇਸਿ, ਸੋ ਗਵਮ੍ਪਤਿ ਅਸਿਤੋ ਅਨੇਜੋ;

ਤਂ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਤਿਗਤਂ ਮਹਾਮੁਨਿਂ, ਦੇਵਾ ਨਮਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਭਵਸ੍ਸ ਪਾਰਗੁ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਗਵਮ੍ਪਤਿਤ੍ਥੇਰੋ….

੯. ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੯.

[ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੧, ੯੭]‘‘ਸਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਯ ਓਮਟ੍ਠੋ, ਡਯ੍ਹਮਾਨੋਵ [ਡਯ੍ਹਮਾਨੇਵ (ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ)] ਮਤ੍ਥਕੇ;

ਕਾਮਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨਾਯ, ਸਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇ’’ਤਿ.

… ਤਿਸ੍ਸੋ ਥੇਰੋ….

੧੦. ਵਡ੍ਢਮਾਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੦.

‘‘ਸਤ੍ਤਿਯਾ ¶ ਵਿਯ ਓਮਟ੍ਠੋ, ਡਯ੍ਹਮਾਨੋਵ ਮਤ੍ਥਕੇ;

ਭਵਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨਾਯ, ਸਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇ’’ਤਿ.

… ਵਡ੍ਢਮਾਨੋ ਥੇਰੋ….

ਵਗ੍ਗੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਗਹ੍ਵਰਤੀਰਿਯੋ ¶ ਸੁਪ੍ਪਿਯੋ, ਸੋਪਾਕੋ ਚੇਵ ਪੋਸਿਯੋ;

ਸਾਮਞ੍ਞਕਾਨਿ ਕੁਮਾਪੁਤ੍ਤੋ, ਕੁਮਾਪੁਤ੍ਤਸਹਾਯਕੋ;

ਗਵਮ੍ਪਤਿ ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ, ਵਡ੍ਢਮਾਨੋ ਮਹਾਯਸੋਤਿ.

੫. ਪਞ੍ਚਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਸਿਰਿਵਡ੍ਢਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੧.

‘‘ਵਿਵਰਮਨੁਪਤਨ੍ਤਿ ¶ ਵਿਜ੍ਜੁਤਾ, ਵੇਭਾਰਸ੍ਸ ਚ ਪਣ੍ਡਵਸ੍ਸ ਚ;

ਨਗਵਿਵਰਗਤੋ ਚ ਝਾਯਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਮਸ੍ਸ ਤਾਦਿਨੋ’’ਤਿ.

… ਸਿਰਿਵਡ੍ਢੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਖਦਿਰਵਨਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੨.

‘‘ਚਾਲੇ ¶ ਉਪਚਾਲੇ ਸੀਸੂਪਚਾਲੇ ( ) [(ਚਾਲਾ ਉਪਚਾਲਾ, ਸੀਸੂਪਚਾਲਾ) (ਕ.)] ਪਤਿਸ੍ਸਤਾ [ਪਟਿਸ੍ਸਤਿਕਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਨੁ ਖੋ ਵਿਹਰਥ;

ਆਗਤੋ ਵੋ ਵਾਲਂ ਵਿਯ ਵੇਧੀ’’ਤਿ.

… ਖਦਿਰਵਨਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੩. ਸੁਮਙ੍ਗਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੩.

‘‘ਸੁਮੁਤ੍ਤਿਕੋ ਸੁਮੁਤ੍ਤਿਕੋ ਸਾਹੁ, ਸੁਮੁਤ੍ਤਿਕੋਮ੍ਹਿ ਤੀਹਿ ਖੁਜ੍ਜਕੇਹਿ;

ਅਸਿਤਾਸੁ ਮਯਾ ਨਙ੍ਗਲਾਸੁ, ਮਯਾ ਖੁਦ੍ਦਕੁਦ੍ਦਾਲਾਸੁ ਮਯਾ.

ਯਦਿਪਿ ਇਧਮੇਵ ਇਧਮੇਵ, ਅਥ ਵਾਪਿ ਅਲਮੇਵ ਅਲਮੇਵ;

ਝਾਯ ਸੁਮਙ੍ਗਲ ਝਾਯ ਸੁਮਙ੍ਗਲ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਵਿਹਰ ਸੁਮਙ੍ਗਲਾ’’ਤਿ.

… ਸੁਮਙ੍ਗਲੋ ਥੇਰੋ….

੪. ਸਾਨੁਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੪.

[ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੩੯] ‘‘ਮਤਂ ਵਾ ਅਮ੍ਮ ਰੋਦਨ੍ਤਿ, ਯੋ ਵਾ ਜੀਵਂ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ;

ਜੀਵਨ੍ਤਂ ਮਂ ਅਮ੍ਮ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੀ, ਕਸ੍ਮਾ ਮਂ ਅਮ੍ਮ ਰੋਦਸੀ’’ਤਿ.

… ਸਾਨੁਤ੍ਥੇਰੋ….

੫. ਰਮਣੀਯਵਿਹਾਰਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੫.

‘‘ਯਥਾਪਿ ¶ ਭਦ੍ਦੋ ਆਜਞ੍ਞੋ, ਖਲਿਤ੍ਵਾ ਪਤਿਤਿਟ੍ਠਤਿ;

ਏਵਂ ¶ ਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਰਮਣੀਯਵਿਹਾਰਿਤ੍ਥੇਰੋ….

੬. ਸਮਿਦ੍ਧਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੬.

‘‘ਸਦ੍ਧਾਯਾਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਅਗਾਰਸ੍ਮਾਨਗਾਰਿਯਂ;

ਸਤਿ ਪਞ੍ਞਾ ਚ ਮੇ ਵੁਡ੍ਢਾ, ਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸੁਸਮਾਹਿਤਂ;

ਕਾਮਂ ਕਰਸ੍ਸੁ ਰੂਪਾਨਿ, ਨੇਵ ਮਂ ਬ੍ਯਾਧਯਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ [ਬਾਧਯਿਸ੍ਸਸੀਤਿ (ਸੀ.), ਬ੍ਯਾਥਯਿਸ੍ਸਸੀਤਿ (?)].

… ਸਮਿਦ੍ਧਿਤ੍ਥੇਰੋ….

੭. ਉਜ੍ਜਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੭.

‘‘ਨਮੋ ¶ ¶ ਤੇ ਬੁਦ੍ਧ ਵੀਰਤ੍ਥੁ, ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋਸਿ ਸਬ੍ਬਧਿ;

ਤੁਯ੍ਹਾਪਦਾਨੇ ਵਿਹਰਂ, ਵਿਹਰਾਮਿ ਅਨਾਸਵੋ’’ਤਿ.

… ਉਜ੍ਜਯੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਸਞ੍ਜਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੮.

‘‘ਯਤੋ ਅਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਅਗਾਰਸ੍ਮਾਨਗਾਰਿਯਂ;

ਨਾਭਿਜਾਨਾਮਿ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਂ, ਅਨਰਿਯਂ ਦੋਸਸਂਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਸਞ੍ਜਯੋ ਥੇਰੋ….

੯. ਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੯.

‘‘ਚਿਹਚਿਹਾਭਿਨਦਿਤੇ [ਵਿਹਵਿਹਾਭਿਨਦਿਤੇ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)], ਸਿਪ੍ਪਿਕਾਭਿਰੁਤੇਹਿ ਚ;

ਨ ਮੇ ਤਂ ਫਨ੍ਦਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਏਕਤ੍ਤਨਿਰਤਂ ਹਿ ਮੇ’’ਤਿ.

… ਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕੋ ਥੇਰੋ….

੧੦. ਵਿਮਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੦.

‘‘ਧਰਣੀ ¶ ਚ ਸਿਞ੍ਚਤਿ ਵਾਤਿ, ਮਾਲੁਤੋ ਵਿਜ੍ਜੁਤਾ ਚਰਤਿ ਨਭੇ;

ਉਪਸਮਨ੍ਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਾ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤਂ ਮਮਾ’’ਤਿ.

… ਵਿਮਲੋ ਥੇਰੋ….

ਵਗ੍ਗੋ ਪਞ੍ਚਮੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਸਿਰੀਵਡ੍ਢੋ ਰੇਵਤੋ ਥੇਰੋ, ਸੁਮਙ੍ਗਲੋ ਸਾਨੁਸਵ੍ਹਯੋ ¶ ;

ਰਮਣੀਯਵਿਹਾਰੀ ਚ, ਸਮਿਦ੍ਧਿਉਜ੍ਜਯਸਞ੍ਜਯਾ;

ਰਾਮਣੇਯ੍ਯੋ ਚ ਸੋ ਥੇਰੋ, ਵਿਮਲੋ ਚ ਰਣਞ੍ਜਹੋਤਿ.

੬. ਛਟ੍ਠਵਗ੍ਗੋ

੧. ਗੋਧਿਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੧.

‘‘ਵਸ੍ਸਤਿ ¶ ਦੇਵੋ ਯਥਾ ਸੁਗੀਤਂ, ਛਨ੍ਨਾ ਮੇ ਕੁਟਿਕਾ ਸੁਖਾ ਨਿਵਾਤਾ;

ਚਿਤ੍ਤਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤਞ੍ਚ ਮਯ੍ਹਂ, ਅਥ ਚੇ ਪਤ੍ਥਯਸਿ ਪਵਸ੍ਸ ਦੇਵਾ’’ਤਿ.

… ਗੋਧਿਕੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਸੁਬਾਹੁਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੨.

‘‘ਵਸ੍ਸਤਿ ਦੇਵੋ ਯਥਾ ਸੁਗੀਤਂ, ਛਨ੍ਨਾ ਮੇ ਕੁਟਿਕਾ ਸੁਖਾ ਨਿਵਾਤਾ;

ਚਿਤ੍ਤਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤਞ੍ਚ ਕਾਯੇ, ਅਥ ਚੇ ਪਤ੍ਥਯਸਿ ਪਵਸ੍ਸ ਦੇਵਾ’’ਤਿ.

… ਸੁਬਾਹੁਤ੍ਥੇਰੋ….

੩. ਵਲ੍ਲਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੩.

‘‘ਵਸ੍ਸਤਿ ਦੇਵੋ ਯਥਾ ਸੁਗੀਤਂ, ਛਨ੍ਨਾ ਮੇ ਕੁਟਿਕਾ ਸੁਖਾ ਨਿਵਾਤਾ;

ਤਸ੍ਸਂ ਵਿਹਰਾਮਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ, ਅਥ ਚੇ ਪਤ੍ਥਯਸਿ ਪਵਸ੍ਸ ਦੇਵਾ’’ਤਿ.

… ਵਲ੍ਲਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੪. ਉਤ੍ਤਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੪.

‘‘ਵਸ੍ਸਤਿ ¶ ¶ ਦੇਵੋ ਯਥਾ ਸੁਗੀਤਂ, ਛਨ੍ਨਾ ਮੇ ਕੁਟਿਕਾ ਸੁਖਾ ਨਿਵਾਤਾ;

ਤਸ੍ਸਂ ਵਿਹਰਾਮਿ ਅਦੁਤਿਯੋ, ਅਥ ਚੇ ਪਤ੍ਥਯਸਿ ਪਵਸ੍ਸ ਦੇਵਾ’’ਤਿ.

… ਉਤ੍ਤਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਅਞ੍ਜਨਵਨਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੫.

‘‘ਆਸਨ੍ਦਿਂ ¶ ਕੁਟਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਓਗਯ੍ਹ ਅਞ੍ਜਨਂ ਵਨਂ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਅਞ੍ਜਨਵਨਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੬. ਕੁਟਿਵਿਹਾਰਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੬.

‘‘ਕੋ ¶ ਕੁਟਿਕਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕੁਟਿਕਾਯਂ, ਵੀਤਰਾਗੋ ਸੁਸਮਾਹਿਤਚਿਤ੍ਤੋ;

ਏਵਂ ਜਾਨਾਹਿ ਆਵੁਸੋ, ਅਮੋਘਾ ਤੇ ਕੁਟਿਕਾ ਕਤਾ’’ਤਿ.

… ਕੁਟਿਵਿਹਾਰਿਤ੍ਥੇਰੋ….

੭. ਦੁਤਿਯਕੁਟਿਵਿਹਾਰਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੭.

‘‘ਅਯਮਾਹੁ ਪੁਰਾਣਿਯਾ ਕੁਟਿ, ਅਞ੍ਞਂ ਪਤ੍ਥਯਸੇ ਨਵਂ ਕੁਟਿਂ;

ਆਸਂ ਕੁਟਿਯਾ ਵਿਰਾਜਯ, ਦੁਕ੍ਖਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪੁਨ ਨਵਾ ਕੁਟੀ’’ਤਿ.

… ਦੁਤਿਯਕੁਟਿਵਿਹਾਰਿਤ੍ਥੇਰੋ….

੮. ਰਮਣੀਯਕੁਟਿਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੮.

‘‘ਰਮਣੀਯਾ ਮੇ ਕੁਟਿਕਾ, ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾ ਮਨੋਰਮਾ;

ਨ ਮੇ ਅਤ੍ਥੋ ਕੁਮਾਰੀਹਿ, ਯੇਸਂ ਅਤ੍ਥੋ ਤਹਿਂ ਗਚ੍ਛਥ ਨਾਰਿਯੋ’’ਤਿ.

… ਰਮਣੀਯਕੁਟਿਕੋ ਥੇਰੋ….

੯. ਕੋਸਲਵਿਹਾਰਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੯.

‘‘ਸਦ੍ਧਾਯਾਹਂ ¶ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਅਰਞ੍ਞੇ ਮੇ ਕੁਟਿਕਾ ਕਤਾ;

ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਚ ਆਤਾਪੀ, ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ’’ਤਿ [ਪਟਿਸ੍ਸਤੋਤਿ (ਕ.)].

… ਕੋਸਲਵਿਹਾਰਿਤ੍ਥੇਰੋ….

੧੦. ਸੀਵਲਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੬੦.

‘‘ਤੇ ਮੇ ਇਜ੍ਝਿਂਸੁ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ, ਯਦਤ੍ਥੋ ਪਾਵਿਸਿਂ ਕੁਟਿਂ;

ਵਿਜ੍ਜਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਚ੍ਚੇਸਂ, ਮਾਨਾਨੁਸਯਮੁਜ੍ਜਹ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਸੀਵਲਿਤ੍ਥੇਰੋ….

ਵਗ੍ਗੋ ਛਟ੍ਠੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਗੋਧਿਕੋ ¶ ਚ ਸੁਬਾਹੁ ਚ, ਵਲ੍ਲਿਯੋ ਉਤ੍ਤਿਯੋ ਇਸਿ;

ਅਞ੍ਜਨਵਨਿਯੋ ਥੇਰੋ, ਦੁਵੇ ਕੁਟਿਵਿਹਾਰਿਨੋ;

ਰਮਣੀਯਕੁਟਿਕੋ ਚ, ਕੋਸਲਵ੍ਹਯਸੀਵਲੀਤਿ.

੭. ਸਤ੍ਤਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਵਪ੍ਪਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੬੧.

‘‘ਪਸ੍ਸਤਿ ¶ ਪਸ੍ਸੋ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਂ, ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਞ੍ਚ ਪਸ੍ਸਤਿ;

ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਂ, ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਞ੍ਚ ਨ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

… ਵਪ੍ਪੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੬੨.

‘‘ਏਕਕਾ ¶ ਮਯਂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਿਹਰਾਮ, ਅਪਵਿਦ੍ਧਂਵ ਵਨਸ੍ਮਿਂ ਦਾਰੁਕਂ;

ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਬਹੁਕਾ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਨੇਰਯਿਕਾ ਵਿਯ ਸਗ੍ਗਗਾਮਿਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੩. ਪਕ੍ਖਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੬੩.

‘‘ਚੁਤਾ ¶ ਪਤਨ੍ਤਿ ਪਤਿਤਾ, ਗਿਦ੍ਧਾ ਚ ਪੁਨਰਾਗਤਾ;

ਕਤਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਰਤਂ ਰਮ੍ਮਂ, ਸੁਖੇਨਨ੍ਵਾਗਤਂ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਪਕ੍ਖੋ ਥੇਰੋ….

੪. ਵਿਮਲਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੬੪.

‘‘ਦੁਮਵ੍ਹਯਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਜਾਤੋ ਪਣ੍ਡਰਕੇਤੁਨਾ;

ਕੇਤੁਹਾ ¶ ਕੇਤੁਨਾਯੇਵ, ਮਹਾਕੇਤੁਂ ਪਧਂਸਯੀ’’ਤਿ.

… ਵਿਮਲਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਉਕ੍ਖੇਪਕਤਵਚ੍ਛਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੬੫.

‘‘ਉਕ੍ਖੇਪਕਤਵਚ੍ਛਸ੍ਸ, ਸਙ੍ਕਲਿਤਂ ਬਹੂਹਿ ਵਸ੍ਸੇਹਿ;

ਤਂ ਭਾਸਤਿ ਗਹਟ੍ਠਾਨਂ, ਸੁਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਉਲ਼ਾਰਪਾਮੋਜ੍ਜੋ’’ਤਿ.

… ਉਕ੍ਖੇਪਕਤਵਚ੍ਛੋ ਥੇਰੋ….

੬. ਮੇਘਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੬੬.

‘‘ਅਨੁਸਾਸਿ ¶ ਮਹਾਵੀਰੋ, ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨ ਪਾਰਗੂ;

ਤਸ੍ਸਾਹਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾਨ, ਵਿਹਾਸਿਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਤੋ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਮੇਘਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੭. ਏਕਧਮ੍ਮਸਵਨੀਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੬੭.

‘‘ਕਿਲੇਸਾ ਝਾਪਿਤਾ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਸਮੂਹਤਾ;

ਵਿਕ੍ਖੀਣੋ ਜਾਤਿਸਂਸਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’ਤਿ.

… ਏਕਧਮ੍ਮਸਵਨੀਯੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਏਕੁਦਾਨਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੬੮.

[ਉਦਾ. ੩੭; ਪਾਚਿ. ੧੫੩] ‘‘ਅਧਿਚੇਤਸੋ ਅਪ੍ਪਮਜ੍ਜਤੋ, ਮੁਨਿਨੋ ਮੋਨਪਥੇਸੁ ਸਿਕ੍ਖਤੋ;

ਸੋਕਾ ਨ ਭਵਨ੍ਤਿ ਤਾਦਿਨੋ, ਉਪਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਦਾ ਸਤੀਮਤੋ’’ਤਿ.

… ਏਕੁਦਾਨਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੯. ਛਨ੍ਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੬੯.

‘‘ਸੁਤ੍ਵਾਨ ¶ ਧਮ੍ਮਂ ਮਹਤੋ ਮਹਾਰਸਂ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਵਰੇਨ ਦੇਸਿਤਂ;

ਮਗ੍ਗਂ ਪਪਜ੍ਜਿਂ [ਪਪਜ੍ਜਂ (ਕ.)] ਅਮਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਸੋ ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਸ੍ਸ ਪਥਸ੍ਸ ਕੋਵਿਦੋ’’ਤਿ.

… ਛਨ੍ਨੋ ਥੇਰੋ….

੧੦. ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੭੦.

‘‘ਸੀਲਮੇਵ ¶ ¶ ਇਧ ਅਗ੍ਗਂ, ਪਞ੍ਞਵਾ ਪਨ ਉਤ੍ਤਮੋ;

ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਦੇਵੇਸੁ, ਸੀਲਪਞ੍ਞਾਣਤੋ ਜਯ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਪੁਣ੍ਣੋ ਥੇਰੋ….

ਵਗ੍ਗੋ ਸਤ੍ਤਮੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ ¶ –

ਵਪ੍ਪੋ ਚ ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤੋ ਚ, ਪਕ੍ਖੋ ਵਿਮਲਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ;

ਉਕ੍ਖੇਪਕਤਵਚ੍ਛੋ ਚ, ਮੇਘਿਯੋ ਏਕਧਮ੍ਮਿਕੋ;

ਏਕੁਦਾਨਿਯਛਨ੍ਨਾ ਚ, ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰੋ ਮਹਬ੍ਬਲੋਤਿ.

੮. ਅਟ੍ਠਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਵਚ੍ਛਪਾਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੭੧.

‘‘ਸੁਸੁਖੁਮਨਿਪੁਣਤ੍ਥਦਸ੍ਸਿਨਾ, ਮਤਿਕੁਸਲੇਨ ਨਿਵਾਤਵੁਤ੍ਤਿਨਾ;

ਸਂਸੇਵਿਤਵੁਦ੍ਧਸੀਲਿਨਾ [ਸਂਸੇਵਿਤਬੁਦ੍ਧਸੀਲਿਨਾ (ਕ.)], ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨ ਹਿ ਤੇਨ ਦੁਲ੍ਲਭ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਵਚ੍ਛਪਾਲੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਆਤੁਮਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੭੨.

‘‘ਯਥਾ ¶ ਕਲ਼ੀਰੋ ਸੁਸੁ ਵਡ੍ਢਿਤਗ੍ਗੋ, ਦੁਨ੍ਨਿਕ੍ਖਮੋ ਹੋਤਿ ਪਸਾਖਜਾਤੋ;

ਏਵਂ ਅਹਂ ਭਰਿਯਾਯਾਨਿਤਾਯ, ਅਨੁਮਞ੍ਞਂ ¶ ਮਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਮ੍ਹਿ ਦਾਨੀ’’ਤਿ.

… ਆਤੁਮੋ ਥੇਰੋ….

੩. ਮਾਣਵਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੭੩.

‘‘ਜਿਣ੍ਣਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦੁਖਿਤਞ੍ਚ ਬ੍ਯਾਧਿਤਂ, ਮਤਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਗਤਮਾਯੁਸਙ੍ਖਯਂ;

ਤਤੋ ਅਹਂ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤੂਨ ਪਬ੍ਬਜਿਂ, ਪਹਾਯ ਕਾਮਾਨਿ ਮਨੋਰਮਾਨੀ’’ਤਿ.

… ਮਾਣਵੋ ਥੇਰੋ….

੪. ਸੁਯਾਮਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੭੪.

‘‘ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਚ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ, ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਞ੍ਚ [ਥੀਨਮਿਦ੍ਧਞ੍ਚ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ;

ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਚ, ਸਬ੍ਬਸੋਵ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ.

… ਸੁਯਾਮਨੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਸੁਸਾਰਦਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੭੫.

‘‘ਸਾਧੁ ਸੁਵਿਹਿਤਾਨ ਦਸ੍ਸਨਂ, ਕਙ੍ਖਾ ਛਿਜ੍ਜਤਿ ਬੁਦ੍ਧਿ ਵਡ੍ਢਤਿ;

ਬਾਲਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਧੁ ਸਤਂ ਸਮਾਗਮੋ’’ਤਿ.

… ਸੁਸਾਰਦੋ ਥੇਰੋ….

੬. ਪਿਯਞ੍ਜਹਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੭੬.

‘‘ਉਪ੍ਪਤਨ੍ਤੇਸੁ ¶ ਨਿਪਤੇ, ਨਿਪਤਨ੍ਤੇਸੁ ਉਪ੍ਪਤੇ;

ਵਸੇ ਅਵਸਮਾਨੇਸੁ, ਰਮਮਾਨੇਸੁ ਨੋ ਰਮੇ’’ਤਿ.

… ਪਿਯਞ੍ਜਹੋ ਥੇਰੋ….

੭. ਹਤ੍ਥਾਰੋਹਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੭੭.

‘‘ਇਦਂ ¶ ¶ ਪੁਰੇ ਚਿਤ੍ਤਮਚਾਰਿ ਚਾਰਿਕਂ, ਯੇਨਿਚ੍ਛਕਂ ਯਤ੍ਥਕਾਮਂ ਯਥਾਸੁਖਂ;

ਤਦਜ੍ਜਹਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਸ੍ਸਾਮਿ ਯੋਨਿਸੋ, ਹਤ੍ਥਿਪ੍ਪਭਿਨ੍ਨਂ ਵਿਯ ਅਙ੍ਕੁਸਗ੍ਗਹੋ’’ਤਿ.

… ਹਤ੍ਥਾਰੋਹਪੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਮੇਣ੍ਡਸਿਰਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੭੮.

‘‘ਅਨੇਕਜਾਤਿਸਂਸਾਰਂ ¶ , ਸਨ੍ਧਾਵਿਸ੍ਸਂ ਅਨਿਬ੍ਬਿਸਂ;

ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਦੁਕ੍ਖਜਾਤਸ੍ਸ, ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਅਪਰਦ੍ਧੋ’’ਤਿ.

… ਮੇਣ੍ਡਸਿਰੋ ਥੇਰੋ….

੯. ਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੭੯.

‘‘ਸਬ੍ਬੋ ਰਾਗੋ ਪਹੀਨੋ ਮੇ, ਸਬ੍ਬੋ ਦੋਸੋ ਸਮੂਹਤੋ;

ਸਬ੍ਬੋ ਮੇ ਵਿਗਤੋ ਮੋਹੋ, ਸੀਤਿਭੂਤੋਸ੍ਮਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ.

… ਰਕ੍ਖਿਤੋ ਥੇਰੋ….

੧੦. ਉਗ੍ਗਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੮੦.

‘‘ਯਂ ¶ ਮਯਾ ਪਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਬਹੁਂ;

ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’ਤਿ.

… ਉਗ੍ਗੋ ਥੇਰੋ….

ਵਗ੍ਗੋ ਅਟ੍ਠਮੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਵਚ੍ਛਪਾਲੋ ਚ ਯੋ ਥੇਰੋ, ਆਤੁਮੋ ਮਾਣਵੋ ਇਸਿ;

ਸੁਯਾਮਨੋ ਸੁਸਾਰਦੋ, ਥੇਰੋ ਯੋ ਚ ਪਿਯਞ੍ਜਹੋ;

ਆਰੋਹਪੁਤ੍ਤੋ ਮੇਣ੍ਡਸਿਰੋ, ਰਕ੍ਖਿਤੋ ਉਗ੍ਗਸਵ੍ਹਯੋਤਿ.

੯. ਨਵਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਸਮਿਤਿਗੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੮੧.

‘‘ਯਂ ¶ ਮਯਾ ਪਕਤਂ ਪਾਪਂ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਞ੍ਞਾਸੁ ਜਾਤਿਸੁ;

ਇਧੇਵ ਤਂ ਵੇਦਨੀਯਂ, ਵਤ੍ਥੁ ਅਞ੍ਞਂ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ.

… ਸਮਿਤਿਗੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੮੨.

‘‘ਯੇਨ ¶ ਯੇਨ ਸੁਭਿਕ੍ਖਾਨਿ, ਸਿਵਾਨਿ ਅਭਯਾਨਿ ਚ;

ਤੇਨ ਪੁਤ੍ਤਕ ਗਚ੍ਛਸ੍ਸੁ, ਮਾ ਸੋਕਾਪਹਤੋ ਭਵਾ’’ਤਿ.

… ਕਸ੍ਸਪੋ ਥੇਰੋ….

੩. ਸੀਹਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੮੩.

‘‘ਸੀਹਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਵਿਹਰ, ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਮਤਨ੍ਦਿਤੋ;

ਭਾਵੇਹਿ ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ, ਜਹ ਸੀਘਂ ਸਮੁਸ੍ਸਯ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਸੀਹੋ ਥੇਰੋ….

੪. ਨੀਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੮੪.

‘‘ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਂ ¶ ਸੁਪਿਤ੍ਵਾਨ, ਦਿਵਾ ਸਙ੍ਗਣਿਕੇ ਰਤੋ;

ਕੁਦਾਸ੍ਸੁ ਨਾਮ ਦੁਮ੍ਮੇਧੋ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

… ਨੀਤੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਸੁਨਾਗਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੮੫.

‘‘ਚਿਤ੍ਤਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕੋਵਿਦੋ, ਪਵਿਵੇਕਰਸਂ ਵਿਜਾਨਿਯ;

ਝਾਯਂ ਨਿਪਕੋ ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ, ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸੁਖਂ ਨਿਰਾਮਿਸ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਸੁਨਾਗੋ ਥੇਰੋ….

੬. ਨਾਗਿਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੮੬.

‘‘ਇਤੋ ¶ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪੁਥੁ ਅਞ੍ਞਵਾਦਿਨਂ, ਮਗ੍ਗੋ ਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਮੋ ਯਥਾ ਅਯਂ;

ਇਤਿਸ੍ਸੁ ਸਙ੍ਘਂ ਭਗਵਾਨੁਸਾਸਤਿ, ਸਤ੍ਥਾ ਸਯਂ ਪਾਣਿਤਲੇਵ ਦਸ੍ਸਯ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਨਾਗਿਤੋ ਥੇਰੋ….

੭. ਪਵਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੮੭.

‘‘ਖਨ੍ਧਾ ¶ ਦਿਟ੍ਠਾ ਯਥਾਭੂਤਂ, ਭਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪਦਾਲਿਤਾ;

ਵਿਕ੍ਖੀਣੋ ਜਾਤਿਸਂਸਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’ਤਿ.

… ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਅਜ੍ਜੁਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੮੮.

‘‘ਅਸਕ੍ਖਿਂ ¶ ਵਤ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਉਦ੍ਧਾਤੁਂ ਉਦਕਾ ਥਲਂ;

ਵੁਯ੍ਹਮਾਨੋ ਮਹੋਘੇਵ, ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਹ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਅਜ੍ਜੁਨੋ ਥੇਰੋ….

੯. (ਪਠਮ)-ਦੇਵਸਭਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੮੯.

‘‘ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣਾ ਪਙ੍ਕਪਲਿਪਾ, ਪਾਤਾਲਾ ਪਰਿਵਜ੍ਜਿਤਾ;

ਮੁਤ੍ਤੋ ਓਘਾ ਚ ਗਨ੍ਥਾ ਚ, ਸਬ੍ਬੇ ਮਾਨਾ ਵਿਸਂਹਤਾ’’ਤਿ.

… ਦੇਵਸਭੋ ਥੇਰੋ….

੧੦. ਸਾਮਿਦਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੯੦.

‘‘ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਾ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਕਾ;

ਵਿਕ੍ਖੀਣੋ ਜਾਤਿਸਂਸਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’ਤਿ.

… ਸਾਮਿਦਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

ਵਗ੍ਗੋ ਨਵਮੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਥੇਰੋ ਸਮਿਤਿਗੁਤ੍ਤੋ ਚ, ਕਸ੍ਸਪੋ ਸੀਹਸਵ੍ਹਯੋ;

ਨੀਤੋ ਸੁਨਾਗੋ ਨਾਗਿਤੋ, ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਅਜ੍ਜੁਨੋ ਇਸਿ;

ਦੇਵਸਭੋ ਚ ਯੋ ਥੇਰੋ, ਸਾਮਿਦਤ੍ਤੋ ਮਹਬ੍ਬਲੋਤਿ.

੧੦. ਦਸਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੯੧.

‘‘ਨ ¶ ਤਥਾ ਮਤਂ ਸਤਰਸਂ, ਸੁਧਨ੍ਨਂ ਯਂ ਮਯਜ੍ਜ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ;

ਅਪਰਿਮਿਤਦਸ੍ਸਿਨਾ ਗੋਤਮੇਨ, ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦੇਸਿਤੋ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ.

… ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਵਿਜਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੯੨.

‘‘ਯਸ੍ਸਾਸਵਾ ¶ ¶ ¶ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ, ਆਹਾਰੇ ਚ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ;

ਸੁਞ੍ਞਤਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੋ ਚ, ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਯਸ੍ਸ ਗੋਚਰੋ;

ਆਕਾਸੇਵ ਸਕੁਨ੍ਤਾਨਂ, ਪਦਂ ਤਸ੍ਸ ਦੁਰਨ੍ਨਯ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਵਿਜਯੋ ਥੇਰੋ….

੩. ਏਰਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੯੩.

‘‘ਦੁਕ੍ਖਾ ਕਾਮਾ ਏਰਕ, ਨ ਸੁਖਾ ਕਾਮਾ ਏਰਕ;

ਯੋ ਕਾਮੇ ਕਾਮਯਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਸੋ ਕਾਮਯਤਿ ਏਰਕ;

ਯੋ ਕਾਮੇ ਨ ਕਾਮਯਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਸੋ ਨ ਕਾਮਯਤਿ ਏਰਕਾ’’ਤਿ.

… ਏਰਕੋ ਥੇਰੋ….

੪. ਮੇਤ੍ਤਜਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੯੪.

‘‘ਨਮੋ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ, ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਿਰੀਮਤੋ;

ਤੇਨਾਯਂ ਅਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤੇਨ, ਅਗ੍ਗਧਮ੍ਮੋ [ਅਗ੍ਗੋ ਧਮ੍ਮੋ (ਸੀ.)] ਸੁਦੇਸਿਤੋ’’ਤਿ.

… ਮੇਤ੍ਤਜਿ ਥੇਰੋ….

੫. ਚਕ੍ਖੁਪਾਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੯੫.

‘‘ਅਨ੍ਧੋਹਂ ਹਤਨੇਤ੍ਤੋਸ੍ਮਿ, ਕਨ੍ਤਾਰਦ੍ਧਾਨਪਕ੍ਖਨ੍ਦੋ [ਪਕ੍ਖਨ੍ਨੋ (ਸੀ.), ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੋ (ਸ੍ਯਾ. ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.)];

ਸਯਮਾਨੋਪਿ ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਂ, ਨ ਸਹਾਯੇਨ ਪਾਪੇਨਾ’’ਤਿ.

… ਚਕ੍ਖੁਪਾਲੋ ਥੇਰੋ….

੬. ਖਣ੍ਡਸੁਮਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੯੬.

‘‘ਏਕਪੁਪ੍ਫਂ ¶ ਚਜਿਤ੍ਵਾਨ, ਅਸੀਤਿ [ਅਸੀਤਿਂ (ਸੀ.)] ਵਸ੍ਸਕੋਟਿਯੋ;

ਸਗ੍ਗੇਸੁ ਪਰਿਚਾਰੇਤ੍ਵਾ, ਸੇਸਕੇਨਮ੍ਹਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ.

… ਖਣ੍ਡਸੁਮਨੋ ਥੇਰੋ….

੭. ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੯੭.

‘‘ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਤਪਲਂ ਕਂਸਂ, ਸੋਵਣ੍ਣਂ ਸਤਰਾਜਿਕਂ;

ਅਗ੍ਗਹਿਂ ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਤ੍ਤਂ, ਇਦਂ ਦੁਤਿਯਾਭਿਸੇਚਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਤਿਸ੍ਸੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਅਭਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੯੮.

‘‘ਰੂਪਂ ¶ ¶ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਤਿ ਮੁਟ੍ਠਾ, ਪਿਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ;

ਸਾਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਜ੍ਝੋਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ;

ਤਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ ਆਸਵਾ, ਭਵਮੂਲੋਪਗਾਮਿਨੋ’’ਤਿ [ਭਵਮੂਲਾ ਭਵਗਾਮਿਨੋਤਿ (ਸੀ. ਕ.)].

… ਅਭਯੋ ਥੇਰੋ….

੯. ਉਤ੍ਤਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੯੯.

‘‘ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਤਿ ਮੁਟ੍ਠਾ, ਪਿਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ;

ਸਾਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਜ੍ਝੋਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ;

ਤਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ ਆਸਵਾ, ਸਂਸਾਰਂ ਉਪਗਾਮਿਨੋ’’ਤਿ.

… ਉਤ੍ਤਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੧੦. (ਦੁਤਿਯ)-ਦੇਵਸਭਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੦੦.

‘‘ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਗੋਚਰੋ;

ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਕੁਸੁਮਸਞ੍ਛਨ੍ਨੋ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਿਸ੍ਸਤ੍ਯਨਾਸਵੋ’’ਤਿ.

… ਦੇਵਸਭੋ ਥੇਰੋ….

ਵਗ੍ਗੋ ਦਸਮੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕੋ ਚ ਵਿਜਯੋ, ਏਰਕੋ ਮੇਤ੍ਤਜੀ ਮੁਨਿ;

ਚਕ੍ਖੁਪਾਲੋ ਖਣ੍ਡਸੁਮਨੋ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਚ ਅਭਯੋ ਤਥਾ;

ਉਤ੍ਤਿਯੋ ਚ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ, ਥੇਰੋ ਦੇਵਸਭੋਪਿ ਚਾਤਿ.

੧੧. ਏਕਾਦਸਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਬੇਲਟ੍ਠਾਨਿਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੦੧.

‘‘ਹਿਤ੍ਵਾ ¶ ¶ ਗਿਹਿਤ੍ਤਂ ਅਨਵੋਸਿਤਤ੍ਤੋ, ਮੁਖਨਙ੍ਗਲੀ ਓਦਰਿਕੋ ਕੁਸੀਤੋ;

ਮਹਾਵਰਾਹੋਵ ¶ ਨਿਵਾਪਪੁਟ੍ਠੋ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਗਬ੍ਭਮੁਪੇਤਿ ਮਨ੍ਦੋ’’ਤਿ.

… ਬੇਲਟ੍ਠਾਨਿਕੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਸੇਤੁਚ੍ਛਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੦੨.

‘‘ਮਾਨੇਨ ¶ ਵਞ੍ਚਿਤਾਸੇ, ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਸਂਕਿਲਿਸ੍ਸਮਾਨਾਸੇ;

ਲਾਭਾਲਾਭੇਨ ਮਥਿਤਾ, ਸਮਾਧਿਂ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

… ਸੇਤੁਚ੍ਛੋ ਥੇਰੋ….

੩. ਬਨ੍ਧੁਰਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੦੩.

‘‘ਨਾਹਂ ਏਤੇਨ ਅਤ੍ਥਿਕੋ, ਸੁਖਿਤੋ ਧਮ੍ਮਰਸੇਨ ਤਪ੍ਪਿਤੋ;

ਪਿਤ੍ਵਾ [ਪੀਤ੍ਵਾਨ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਰਸਗ੍ਗਮੁਤ੍ਤਮਂ, ਨ ਚ ਕਾਹਾਮਿ ਵਿਸੇਨ ਸਨ੍ਥਵ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਬਨ੍ਧੁਰੋ [ਬਨ੍ਧਨੋ (ਕ.)] ਥੇਰੋ….

੪. ਖਿਤਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੦੪.

‘‘ਲਹੁਕੋ ਵਤ ਮੇ ਕਾਯੋ, ਫੁਟ੍ਠੋ ਚ ਪੀਤਿਸੁਖੇਨ ਵਿਪੁਲੇਨ;

ਤੂਲਮਿਵ ਏਰਿਤਂ ਮਾਲੁਤੇਨ, ਪਿਲਵਤੀਵ ਮੇ ਕਾਯੋ’’ਤਿ.

… ਖਿਤਕੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਮਲਿਤਵਮ੍ਭਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੦੫.

‘‘ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤੋਪਿ ਨ ਵਸੇ, ਰਮਮਾਨੋਪਿ ਪਕ੍ਕਮੇ;

ਨ ਤ੍ਵੇਵਾਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ, ਵਸੇ ਵਾਸਂ ਵਿਚਕ੍ਖਣੋ’’ਤਿ.

… ਮਲਿਤਵਮ੍ਭੋ ਥੇਰੋ….

੬. ਸੁਹੇਮਨ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੦੬.

‘‘ਸਤਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ¶ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ, ਸਤਲਕ੍ਖਣਧਾਰਿਨੋ;

ਏਕਙ੍ਗਦਸ੍ਸੀ ਦੁਮ੍ਮੇਧੋ, ਸਤਦਸ੍ਸੀ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੋ’’ਤਿ.

… ਸੁਹੇਮਨ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੭. ਧਮ੍ਮਸਵਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੦੭.

‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਂ ¶ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾਨ, ਅਗਾਰਸ੍ਮਾਨਗਾਰਿਯਂ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ¶ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਧਮ੍ਮਸਵੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਧਮ੍ਮਸਵਪਿਤੁਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੦੮.

‘‘ਸ ਵੀਸਵਸ੍ਸਸਤਿਕੋ, ਪਬ੍ਬਜਿਂ ਅਨਗਾਰਿਯਂ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਧਮ੍ਮਸਵਪਿਤੁ ਥੇਰੋ….

੯. ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੦੯.

‘‘ਨ ¶ ਨੂਨਾਯਂ ਪਰਮਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪਿਨੋ, ਰਹੋਗਤੋ ਅਨੁਵਿਗਣੇਤਿ ਸਾਸਨਂ;

ਤਥਾਹਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਪਾਕਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ, ਮਿਗੀ ਯਥਾ ਤਰੁਣਜਾਤਿਕਾ ਵਨੇ’’ਤਿ.

… ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤੋ ਥੇਰੋ….

੧੦. ਉਸਭਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੧੦.

‘‘ਨਗਾ ਨਗਗ੍ਗੇਸੁ ਸੁਸਂਵਿਰੂਲ਼੍ਹਾ, ਉਦਗ੍ਗਮੇਘੇਨ ਨਵੇਨ ਸਿਤ੍ਤਾ;

ਵਿਵੇਕਕਾਮਸ੍ਸ ਅਰਞ੍ਞਸਞ੍ਞਿਨੋ, ਜਨੇਤਿ ਭਿਯ੍ਯੋ ਉਸਭਸ੍ਸ ਕਲ੍ਯਤ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਉਸਭੋ ਥੇਰੋ….

ਵਗ੍ਗੋ ਏਕਾਦਸਮੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਬੇਲਟ੍ਠਾਨਿਕੋ ਸੇਤੁਚ੍ਛੋ, ਬਨ੍ਧੁਰੋ ਖਿਤਕੋ ਇਸਿ;

ਮਲਿਤਵਮ੍ਭੋ ਸੁਹੇਮਨ੍ਤੋ, ਧਮ੍ਮਸਵੋ ਧਮ੍ਮਸਵਪਿਤਾ;

ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰੋ ¶ ਚ, ਉਸਭੋ ਚ ਮਹਾਮੁਨੀਤਿ.

੧੨. ਦ੍ਵਾਦਸਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਜੇਨ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੧੧.

‘‘ਦੁਪ੍ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ¶ ¶ ਵੇ ਦੁਰਧਿਵਾਸਾ ਗੇਹਾ, ਧਮ੍ਮੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਦੁਰਧਿਗਮਾ ਭੋਗਾ;

ਕਿਚ੍ਛਾ ਵੁਤ੍ਤਿ ਨੋ ਇਤਰੀਤਰੇਨੇਵ, ਯੁਤ੍ਤਂ ਚਿਨ੍ਤੇਤੁਂ ਸਤਤਮਨਿਚ੍ਚਤ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਜੇਨ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਵਚ੍ਛਗੋਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੧੨.

‘‘ਤੇਵਿਜ੍ਜੋਹਂ ਮਹਾਝਾਯੀ, ਚੇਤੋਸਮਥਕੋਵਿਦੋ;

ਸਦਤ੍ਥੋ ਮੇ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਵਚ੍ਛਗੋਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੩. ਵਨਵਚ੍ਛਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੧੩.

‘‘ਅਚ੍ਛੋਦਿਕਾ ਪੁਥੁਸਿਲਾ,ਗੋਨਙ੍ਗੁਲਮਿਗਾਯੁਤਾ;

ਅਮ੍ਬੁਸੇਵਾਲਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਸੇਲਾ ਰਮਯਨ੍ਤਿ ਮ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਵਨਵਚ੍ਛੋ ਥੇਰੋ….

੪. ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੧੪.

‘‘ਕਾਯਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਗਰੁਨੋ, ਹਿਯ੍ਯਮਾਨਮ੍ਹਿ [ਹੀਯਮਾਨਮ੍ਹਿ (ਸੀ.)] ਜੀਵਿਤੇ;

ਸਰੀਰਸੁਖਗਿਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਕੁਤੋ ਸਮਣਸਾਧੁਤਾ’’ਤਿ.

… ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਮਹਾਨਾਮਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੧੫.

‘‘ਏਸਾਵਹਿਯ੍ਯਸੇ ਪਬ੍ਬਤੇਨ, ਬਹੁਕੁਟਜਸਲ੍ਲਕਿਕੇਨ [ਸਲ੍ਲਕਿਤੇਨ (ਸੀ.), ਸਲ੍ਲਰਿਕੇਨ (ਸ੍ਯਾ.)];

ਨੇਸਾਦਕੇਨ ¶ ਗਿਰਿਨਾ, ਯਸਸ੍ਸਿਨਾ ਪਰਿਚ੍ਛਦੇਨਾ’’ਤਿ.

… ਮਹਾਨਾਮੋ ਥੇਰੋ….

੬. ਪਾਰਾਪਰਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੧੬.

‘‘ਛਫਸ੍ਸਾਯਤਨੇ ¶ ¶ ¶ ਹਿਤ੍ਵਾ, ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰੋ ਸੁਸਂਵੁਤੋ;

ਅਘਮੂਲਂ ਵਮਿਤ੍ਵਾਨ, ਪਤ੍ਤੋ ਮੇ ਆਸਵਕ੍ਖਯੋ’’ਤਿ.

… ਪਾਰਾਪਰਿਯੋ [ਪਾਰਾਸਰਿਯੋ (ਸੀ.), ਪਾਰਂਪਰਿਯੋ (ਕ.)] ਥੇਰੋ ….

੭. ਯਸਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੧੭.

‘‘ਸੁਵਿਲਿਤ੍ਤੋ ਸੁਵਸਨੋ,ਸਬ੍ਬਾਭਰਣਭੂਸਿਤੋ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਜ੍ਝਗਮਿਂ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਯਸੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਕਿਮਿਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੧੮.

‘‘ਅਭਿਸਤ੍ਤੋਵ ਨਿਪਤਤਿ, ਵਯੋ ਰੂਪਂ ਅਞ੍ਞਮਿਵ ਤਥੇਵ ਸਨ੍ਤਂ;

ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਤੋ ਅਵਿਪ੍ਪਵਸਤੋ, ਅਞ੍ਞਸ੍ਸੇਵ ਸਰਾਮਿ ਅਤ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਕਿਮਿਲੋ [ਕਿਮ੍ਬਿਲੋ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਥੇਰੋ….

੯. ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੧੯.

‘‘ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਗਹਨਂ ਪਸਕ੍ਕਿਯ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਹਦਯਸ੍ਮਿਂ ਓਪਿਯ;

ਝਾਯ ਗੋਤਮ ਮਾ ਚ ਪਮਾਦੋ, ਕਿਂ ਤੇ ਬਿਲ਼ਿਬਿਲ਼ਿਕਾ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

… ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੧੦. ਇਸਿਦਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੨੦.

‘‘ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਾ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਕਾ;

ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯੋ ¶ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ,ਪਤ੍ਤੋ ਮੇ ਆਸਵਕ੍ਖਯੋ’’ਤਿ.

… ਇਸਿਦਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

ਵਗ੍ਗੋ ਦ੍ਵਾਦਸਮੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ ¶ –

ਜੇਨ੍ਤੋ ¶ ਚ ਵਚ੍ਛਗੋਤ੍ਤੋ ਚ, ਵਚ੍ਛੋ ਚ ਵਨਸਵ੍ਹਯੋ;

ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਮਹਾਨਾਮੋ, ਪਾਰਾਪਰਿਯੋ ਯਸੋਪਿ ਚ;

ਕਿਮਿਲੋ ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤੋ ਚ, ਇਸਿਦਤ੍ਤੋ ਮਹਾਯਸੋਤਿ.

ਏਕਕਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਵੀਸੁਤ੍ਤਰਸਤਂ ਥੇਰਾ, ਕਤਕਿਚ੍ਚਾ ਅਨਾਸਵਾ;

ਏਕਕੇਵ ਨਿਪਾਤਮ੍ਹਿ, ਸੁਸਙ੍ਗੀਤਾ ਮਹੇਸਿਭੀਤਿ.

੨. ਦੁਕਨਿਪਾਤੋ

੧. ਪਠਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਉਤ੍ਤਰਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੨੧.

‘‘ਨਤ੍ਥਿ ¶ ¶ ¶ ਕੋਚਿ ਭਵੋ ਨਿਚ੍ਚੋ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵਾਪਿ ਸਸ੍ਸਤਾ;

ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਚ ਤੇ ਖਨ੍ਧਾ, ਚਵਨ੍ਤਿ ਅਪਰਾਪਰਂ.

੧੨੨.

‘‘ਏਤਮਾਦੀਨਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਭਵੇਨਮ੍ਹਿ ਅਨਤ੍ਥਿਕੋ;

ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਸਬ੍ਬਕਾਮੇਹਿ, ਪਤ੍ਤੋ ਮੇ ਆਸਵਕ੍ਖਯੋ’’ਤਿ.

ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਤ੍ਤਰੋ ਥੇਰੋ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿਤ੍ਥਾਤਿ.

੨. ਪਿਣ੍ਡੋਲਭਾਰਦ੍ਵਾਜਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੨੩.

‘‘ਨਯਿਦਂ ¶ ਅਨਯੇਨ ਜੀਵਿਤਂ, ਨਾਹਾਰੋ ਹਦਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੋ;

ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕੋ ਸਮੁਸ੍ਸਯੋ, ਇਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਚਰਾਮਿ ਏਸਨਂ.

੧੨੪.

‘‘ਪਙ੍ਕੋਤਿ ਹਿ ਨਂ ਪਵੇਦਯੁਂ, ਯਾਯਂ ਵਨ੍ਦਨਪੂਜਨਾ ਕੁਲੇਸੁ;

ਸੁਖੁਮਂ ਸਲ੍ਲਂ ਦੁਰੁਬ੍ਬਹਂ, ਸਕ੍ਕਾਰੋ ਕਾਪੁਰਿਸੇਨ ਦੁਜ੍ਜਹੋ’’ਤਿ.

ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਪਿਣ੍ਡੋਲਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ ਥੇਰੋ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿਤ੍ਥਾਤਿ.

੩. ਵਲ੍ਲਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੨੫.

‘‘ਮਕ੍ਕਟੋ ਪਞ੍ਚਦ੍ਵਾਰਾਯਂ, ਕੁਟਿਕਾਯਂ ਪਸਕ੍ਕਿਯ;

ਦ੍ਵਾਰੇਨ ਅਨੁਪਰਿਯੇਤਿ, ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤੋ ਮੁਹੁਂ ਮੁਹੁਂ.

੧੨੬.

‘‘ਤਿਟ੍ਠ ਮਕ੍ਕਟ ਮਾ ਧਾਵਿ, ਨ ਹਿ ਤੇ ਤਂ ਯਥਾ ਪੁਰੇ;

ਨਿਗ੍ਗਹੀਤੋਸਿ ਪਞ੍ਞਾਯ, ਨੇਵ ਦੂਰਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

… ਵਲ੍ਲਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੪. ਗਙ੍ਗਾਤੀਰਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੨੭.

‘‘ਤਿਣ੍ਣਂ ¶ ¶ ਮੇ ਤਾਲਪਤ੍ਤਾਨਂ, ਗਙ੍ਗਾਤੀਰੇ ਕੁਟੀ ਕਤਾ;

ਛਵਸਿਤ੍ਤੋਵ ਮੇ ਪਤ੍ਤੋ, ਪਂਸੁਕੂਲਞ੍ਚ ਚੀਵਰਂ.

੧੨੮.

‘‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਅਨ੍ਤਰਵਸ੍ਸਾਨਂ, ਏਕਾ ਵਾਚਾ ਮੇ ਭਾਸਿਤਾ;

ਤਤਿਯੇ ਅਨ੍ਤਰਵਸ੍ਸਮ੍ਹਿ, ਤਮੋਖਨ੍ਧੋ [ਤਮੋਕ੍ਖਨ੍ਧੋ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਪਦਾਲਿਤੋ’’ਤਿ.

… ਗਙ੍ਗਾਤੀਰਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਅਜਿਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੨੯.

‘‘ਅਪਿ ਚੇ ਹੋਤਿ ਤੇਵਿਜ੍ਜੋ, ਮਚ੍ਚੁਹਾਯੀ ਅਨਾਸਵੋ;

ਅਪ੍ਪਞ੍ਞਾਤੋਤਿ ਨਂ ਬਾਲਾ, ਅਵਜਾਨਨ੍ਤਿ ਅਜਾਨਤਾ.

੧੩੦.

‘‘ਯੋ ¶ ਚ ਖੋ ਅਨ੍ਨਪਾਨਸ੍ਸ, ਲਾਭੀ ਹੋਤੀਧ ਪੁਗ੍ਗਲੋ;

ਪਾਪਧਮ੍ਮੋਪਿ ਚੇ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਨੇਸਂ ਹੋਤਿ ਸਕ੍ਕਤੋ’’ਤਿ.

… ਅਜਿਨੋ ਥੇਰੋ….

੬. ਮੇਲ਼ਜਿਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੩੧.

‘‘ਯਦਾਹਂ ¶ ਧਮ੍ਮਮਸ੍ਸੋਸਿਂ, ਭਾਸਮਾਨਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਨੋ;

ਨ ਕਙ੍ਖਮਭਿਜਾਨਾਮਿ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂਅਪਰਾਜਿਤੇ.

੧੩੨.

‘‘ਸਤ੍ਥਵਾਹੇ ਮਹਾਵੀਰੇ, ਸਾਰਥੀਨਂ ਵਰੁਤ੍ਤਮੇ;

ਮਗ੍ਗੇ ਪਟਿਪਦਾਯਂ ਵਾ, ਕਙ੍ਖਾ ਮਯ੍ਹਂ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ.

… ਮੇਲ਼ਜਿਨੋ ਥੇਰੋ….

੭. ਰਾਧਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੩੩.

[ਧ. ਪ. ੧੩ ਧਮ੍ਮਪਦੇ] ‘‘ਯਥਾ ਅਗਾਰਂ ਦੁਚ੍ਛਨ੍ਨਂ, ਵੁਟ੍ਠੀ ਸਮਤਿਵਿਜ੍ਝਤਿ;

ਏਵਂ ਅਭਾਵਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਰਾਗੋ ਸਮਤਿਵਿਜ੍ਝਤਿ.

੧੩੪.

[ਧ. ਪ. ੧੪ ਧਮ੍ਮਪਦੇ] ‘‘ਯਥਾ ਅਗਾਰਂ ਸੁਚ੍ਛਨ੍ਨਂ, ਵੁਡ੍ਢੀ ਨ ਸਮਤਿਵਿਜ੍ਝਤਿ;

ਏਵਂ ਸੁਭਾਵਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਰਾਗੋ ਨ ਸਮਤਿਵਿਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ.

… ਰਾਧੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਸੁਰਾਧਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੩੫.

‘‘ਖੀਣਾ ¶ ¶ ਹਿ ਮਯ੍ਹਂ ਜਾਤਿ, ਵੁਸਿਤਂ ਜਿਨਸਾਸਨਂ;

ਪਹੀਨੋ ਜਾਲਸਙ੍ਖਾਤੋ, ਭਵਨੇਤ੍ਤਿ ਸਮੂਹਤਾ.

੧੩੬.

‘‘ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਅਗਾਰਸ੍ਮਾਨਗਾਰਿਯਂ;

ਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਥੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਕ੍ਖਯੋ’’ਤਿ.

… ਸੁਰਾਧੋ ਥੇਰੋ….

੯. ਗੋਤਮਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੩੭.

‘‘ਸੁਖਂ ਸੁਪਨ੍ਤਿ ਮੁਨਯੋ, ਯੇ ਇਤ੍ਥੀਸੁ ਨ ਬਜ੍ਝਰੇ;

ਸਦਾ ਵੇ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਸੁ, ਯਾਸੁ ਸਚ੍ਚਂ ਸੁਦੁਲ੍ਲਭਂ.

੧੩੮.

‘‘ਵਧਂ ਚਰਿਮ੍ਹ ਤੇ ਕਾਮ, ਅਨਣਾ ਦਾਨਿ ਤੇ ਮਯਂ;

ਗਚ੍ਛਾਮ ਦਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਯਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨ ਸੋਚਤੀ’’ਤਿ.

… ਗੋਤਮੋ ਥੇਰੋ….

੧੦. ਵਸਭਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੩੯.

‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ¶ ਹਨਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਪਚ੍ਛਾ ਹਨਤਿ ਸੋ ਪਰੇ;

ਸੁਹਤਂ ਹਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਵੀਤਂਸੇਨੇਵ ਪਕ੍ਖਿਮਾ.

੧੪੦.

‘‘ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਬਹਿਵਣ੍ਣੋ, ਅਨ੍ਤੋ ਵਣ੍ਣੋ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ;

ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਾਪਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ, ਸ ਵੇ ਕਣ੍ਹੋ ਸੁਜਮ੍ਪਤੀ’’ਤਿ.

… ਵਸਭੋ ਥੇਰੋ….

ਵਗ੍ਗੋ ਪਠਮੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਉਤ੍ਤਰੋ ਚੇਵ ਪਿਣ੍ਡੋਲੋ, ਵਲ੍ਲਿਯੋ ਤੀਰਿਯੋ ਇਸਿ;

ਅਜਿਨੋ ਚ ਮੇਲ਼ਜਿਨੋ, ਰਾਧੋ ਸੁਰਾਧੋ ਗੋਤਮੋ;

ਵਸਭੇਨ ਇਮੇ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਦਸ ਥੇਰਾ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਾਤਿ.

੨. ਦੁਤਿਯਵਗ੍ਗੋ

੧. ਮਹਾਚੁਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੪੧.

‘‘ਸੁਸ੍ਸੂਸਾ ¶ ¶ ¶ ਸੁਤਵਦ੍ਧਨੀ, ਸੁਤਂ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਦ੍ਧਨਂ;

ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਥਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਞਾਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਸੁਖਾਵਹੋ.

੧੪੨.

‘‘ਸੇਵੇਥ ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ, ਚਰੇਯ੍ਯ ਸਂਯੋਜਨਵਿਪ੍ਪਮੋਕ੍ਖਂ;

ਸਚੇ ਰਤਿਂ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਤਤ੍ਥ, ਸਙ੍ਘੇ ਵਸੇ ਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਤੋ ਸਤਿਮਾ’’ਤਿ.

… ਮਹਾਚੁਨ੍ਦੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਜੋਤਿਦਾਸਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੪੩.

‘‘ਯੇ ਖੋ ਤੇ ਵੇਠਮਿਸ੍ਸੇਨ [ਵੇਘਮਿਸ੍ਸੇਨ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.), ਵੇ ਗਮਿਸ੍ਸੇਨ, ਵੇਖਮਿਸ੍ਸੇਨ (ਕ.)], ਨਾਨਤ੍ਤੇਨ ਚ ਕਮ੍ਮੁਨਾ;

ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਉਪਰੁਨ੍ਧਨ੍ਤਿ, ਫਰੁਸੂਪਕ੍ਕਮਾ ਜਨਾ;

ਤੇਪਿ ¶ ਤਤ੍ਥੇਵ ਕੀਰਨ੍ਤਿ, ਨ ਹਿ ਕਮ੍ਮਂ ਪਨਸ੍ਸਤਿ.

੧੪੪.

‘‘ਯਂ ਕਰੋਤਿ ਨਰੋ ਕਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਯਾਣਂ ਯਦਿ ਪਾਪਕਂ;

ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸੇਵ ਦਾਯਾਦੋ, ਯਂ ਯਂ ਕਮ੍ਮਂ ਪਕੁਬ੍ਬਤੀ’’ਤਿ.

… ਜੋਤਿਦਾਸੋ ਥੇਰੋ….

੩. ਹੇਰਞ੍ਞਕਾਨਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੪੫.

‘‘ਅਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਅਹੋਰਤ੍ਤਾ, ਜੀਵਿਤਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ;

ਆਯੁ ਖੀਯਤਿ ਮਚ੍ਚਾਨਂ, ਕੁਨ੍ਨਦੀਨਂਵ ਓਦਕਂ.

੧੪੬.

‘‘ਅਥ ਪਾਪਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ, ਕਰਂ ਬਾਲੋ ਨ ਬੁਜ੍ਝਤਿ;

ਪਚ੍ਛਾਸ੍ਸ ਕਟੁਕਂ ਹੋਤਿ, ਵਿਪਾਕੋ ਹਿਸ੍ਸ ਪਾਪਕੋ’’ਤਿ.

… ਹੇਰਞ੍ਞਕਾਨਿਤ੍ਥੇਰੋ….

੪. ਸੋਮਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੪੭.

‘‘ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਦਾਰੁਮਾਰੁਯ੍ਹ, ਯਥਾ ਸੀਦੇ ਮਹਣ੍ਣਵੇ;

ਏਵਂ ਕੁਸੀਤਮਾਗਮ੍ਮ, ਸਾਧੁਜੀਵੀਪਿ ਸੀਦਤਿ;

ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਕੁਸੀਤਂ ਹੀਨਵੀਰਿਯਂ.

੧੪੮.

‘‘ਪਵਿਵਿਤ੍ਤੇਹਿ ¶ ¶ ਅਰਿਯੇਹਿ, ਪਹਿਤਤ੍ਤੇਹਿ ਝਾਯਿਭਿ;

ਨਿਚ੍ਚਂ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੇਹਿ, ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਸਹਾਵਸੇ’’ਤਿ.

… ਸੋਮਮਿਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਸਬ੍ਬਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੪੯.

‘‘ਜਨੋ ਜਨਮ੍ਹਿ ਸਮ੍ਬਦ੍ਧੋ [ਸਮ੍ਬਦ੍ਧੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਜਨਮੇਵਸ੍ਸਿਤੋ ਜਨੋ;

ਜਨੋ ਜਨੇਨ ਹੇਠੀਯਤਿ, ਹੇਠੇਤਿ ਚ [ਬੋਧਿਯਤਿ, ਬਾਧੇਤਿ ਚ (ਕ.)] ਜਨੋ ਜਨਂ.

੧੫੦.

‘‘ਕੋ ¶ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਜਨੇਨਤ੍ਥੋ, ਜਨੇਨ ਜਨਿਤੇਨ ਵਾ;

ਜਨਂ ਓਹਾਯ ਗਚ੍ਛਂ ਤਂ, ਹੇਠਯਿਤ੍ਵਾ [ਬਾਧਯਿਤ੍ਵਾ (ਕ.)] ਬਹੁਂ ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਸਬ੍ਬਮਿਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੬. ਮਹਾਕਾਲ਼ਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੫੧.

‘‘ਕਾਲ਼ੀ ¶ ਇਤ੍ਥੀ ਬ੍ਰਹਤੀ ਧਙ੍ਕਰੂਪਾ, ਸਤ੍ਥਿਞ੍ਚ ਭੇਤ੍ਵਾ ਅਪਰਞ੍ਚ ਸਤ੍ਥਿਂ;

ਬਾਹਞ੍ਚ ਭੇਤ੍ਵਾ ਅਪਰਞ੍ਚ ਬਾਹਂ, ਸੀਸਞ੍ਚ ਭੇਤ੍ਵਾ ਦਧਿਥਾਲਕਂਵ;

ਏਸਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਅਭਿਸਨ੍ਦਹਿਤ੍ਵਾ.

੧੫੨.

‘‘ਯੋ ਵੇ ਅਵਿਦ੍ਵਾ ਉਪਧਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਦੁਕ੍ਖਮੁਪੇਤਿ ਮਨ੍ਦੋ;

ਤਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਂ ਉਪਧਿਂ ਨ ਕਯਿਰਾ, ਮਾਹਂ ਪੁਨ ਭਿਨ੍ਨਸਿਰੋ ਸਯਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ [ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ (ਕ.)].

… ਮਹਾਕਾਲ਼ੋ ਥੇਰੋ….

੭. ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੫੩.

‘‘ਬਹੂ ਸਪਤ੍ਤੇ ਲਭਤਿ, ਮੁਣ੍ਡੋ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਾਰੁਤੋ;

ਲਾਭੀ ਅਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਾਨਸ੍ਸ, ਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਯਨਸ੍ਸ ਚ.

੧੫੪.

‘‘ਏਤਮਾਦੀਨਵਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਸਕ੍ਕਾਰੇਸੁ ਮਹਬ੍ਭਯਂ;

ਅਪ੍ਪਲਾਭੋ ਅਨਵਸ੍ਸੁਤੋ, ਸਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇ’’ਤਿ.

… ਤਿਸ੍ਸੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਕਿਮਿਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੫੫.

‘‘ਪਾਚੀਨਵਂਸਦਾਯਮ੍ਹਿ ¶ , ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਾ ਸਹਾਯਕਾ;

ਪਹਾਯਾਨਪ੍ਪਕੇ ਭੋਗੇ, ਉਞ੍ਛਾਪਤ੍ਤਾਗਤੇ ਰਤਾ.

੧੫੬.

‘‘ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਾ ¶ ਪਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਦਲ਼੍ਹਪਰਕ੍ਕਮਾ;

ਰਮਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਰਤਿਯਾ, ਹਿਤ੍ਵਾਨ ਲੋਕਿਯਂ ਰਤਿ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਕਿਮਿਲੋ [ਕਿਮ੍ਬਿਲੋ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)] ਥੇਰੋ….

੯. ਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੫੭.

‘‘ਅਯੋਨਿਸੋ ¶ ਮਨਸਿਕਾਰਾ, ਮਣ੍ਡਨਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਸਂ;

ਉਦ੍ਧਤੋ ਚਪਲੋ ਚਾਸਿਂ, ਕਾਮਰਾਗੇਨ ਅਟ੍ਟਿਤੋ.

੧੫੮.

‘‘ਉਪਾਯਕੁਸਲੇਨਾਹਂ, ਬੁਦ੍ਧੇਨਾਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਨਾ;

ਯੋਨਿਸੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ਭਵੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਦਬ੍ਬਹਿ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਨਨ੍ਦੋ ਥੇਰੋ….

੧੦. ਸਿਰਿਮਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੫੯.

‘‘ਪਰੇ ਚ ਨਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਾ ਚੇ ਅਸਮਾਹਿਤੋ;

ਮੋਘਂ ਪਰੇ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਾ ਹਿ ਅਸਮਾਹਿਤੋ.

੧੬੦.

‘‘ਪਰੇ ਚ ਨਂ ਗਰਹਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਾ ਚੇ ਸੁਸਮਾਹਿਤੋ;

ਮੋਘਂ ਪਰੇ ਗਰਹਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਾ ਹਿ ਸੁਸਮਾਹਿਤੋ’’ਤਿ.

… ਸਿਰਿਮਾ ਥੇਰੋ….

ਵਗ੍ਗੋ ਦੁਤਿਯੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਚੁਨ੍ਦੋ ¶ ਚ ਜੋਤਿਦਾਸੋ ਚ, ਥੇਰੋ ਹੇਰਞ੍ਞਕਾਨਿ ਚ;

ਸੋਮਮਿਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਮਿਤ੍ਤੋ, ਕਾਲੋ ਤਿਸ੍ਸੋ ਚ ਕਿਮਿਲੋ [ਕਿਮ੍ਬਿਲੋ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.), ਛਨ੍ਦਲਕ੍ਖਣਾਨੁਲੋਮਂ];

ਨਨ੍ਦੋ ਚ ਸਿਰਿਮਾ ਚੇਵ, ਦਸ ਥੇਰਾ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਾਤਿ.

੩. ਤਤਿਯਵਗ੍ਗੋ

੧. ਉਤ੍ਤਰਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੬੧.

‘‘ਖਨ੍ਧਾ ¶ ¶ ਮਯਾ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਾ, ਤਣ੍ਹਾ ਮੇ ਸੁਸਮੂਹਤਾ;

ਭਾਵਿਤਾ ਮਮ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ, ਪਤ੍ਤੋ ਮੇ ਆਸਵਕ੍ਖਯੋ.

੧੬੨.

‘‘ਸੋਹਂ ¶ ਖਨ੍ਧੇ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਅਬ੍ਬਹਿਤ੍ਵਾਨ [ਅਬ੍ਬੁਹਿਤ੍ਵਾਨ (ਕ.)] ਜਾਲਿਨਿਂ;

ਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾਨ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ, ਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਂ ਅਨਾਸਵੋ’’ਤਿ.

… ਉਤ੍ਤਰੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਭਦ੍ਦਜਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੬੩.

‘‘ਪਨਾਦੋ ਨਾਮ ਸੋ ਰਾਜਾ, ਯਸ੍ਸ ਯੂਪੋ ਸੁਵਣ੍ਣਯੋ;

ਤਿਰਿਯਂ ਸੋਲ਼ਸੁਬ੍ਬੇਧੋ [ਸੋਲ਼ਸਪਬ੍ਬੇਧੋ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.), ਸੋਲ਼ਸਬ੍ਬਾਣੋ (?)], ਉਬ੍ਭਮਾਹੁ [ਉਦ੍ਧਮਾਹੁ (ਸੀ.), ਉਚ੍ਚਮਾਹੁ (ਸ੍ਯਾ.)] ਸਹਸ੍ਸਧਾ.

੧੬੪.

‘‘ਸਹਸ੍ਸਕਣ੍ਡੋ ਸਤਗੇਣ੍ਡੁ, ਧਜਾਲੁ ਹਰਿਤਾਮਯੋ;

ਅਨਚ੍ਚੁਂ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾ, ਛਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਤ੍ਤਧਾ’’ਤਿ.

… ਭਦ੍ਦਜਿਤ੍ਥੇਰੋ….

੩. ਸੋਭਿਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੬੫.

‘‘ਸਤਿਮਾ ਪਞ੍ਞਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਆਰਦ੍ਧਬਲਵੀਰਿਯੋ;

ਪਞ੍ਚ ਕਪ੍ਪਸਤਾਨਾਹਂ, ਏਕਰਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਂ.

੧੬੬.

‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ, ਸਤ੍ਤ ਅਟ੍ਠ ਚ ਭਾਵਯਂ;

ਪਞ੍ਚ ਕਪ੍ਪਸਤਾਨਾਹਂ, ਏਕਰਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਸੋਭਿਤੋ ਥੇਰੋ….

੪. ਵਲ੍ਲਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੬੭.

‘‘ਯਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਦਲ਼੍ਹਵੀਰਿਯੇਨ, ਯਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਬੋਦ੍ਧੁਮਿਚ੍ਛਤਾ;

ਕਰਿਸ੍ਸਂ ਨਾਵਰਜ੍ਝਿਸ੍ਸਂ [ਨਾਵਰੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਂ (ਕ. ਸੀ. ਕ.)], ਪਸ੍ਸ ਵੀਰਿਯਂ ਪਰਕ੍ਕਮ.

੧੬੮.

‘‘ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਮੇ ਮਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਹਿ, ਅਞ੍ਜਸਂ ਅਮਤੋਗਧਂ;

ਅਹਂ ਮੋਨੇਨ ਮੋਨਿਸ੍ਸਂ, ਗਙ੍ਗਾਸੋਤੋਵ ਸਾਗਰ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਵਲ੍ਲਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਵੀਤਸੋਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੬੯.

‘‘ਕੇਸੇ ¶ ¶ ਮੇ ਓਲਿਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਕਪ੍ਪਕੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ;

ਤਤੋ ¶ ਆਦਾਸਮਾਦਾਯ, ਸਰੀਰਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਸਂ.

੧੭੦.

‘‘ਤੁਚ੍ਛੋ ¶ ਕਾਯੋ ਅਦਿਸ੍ਸਿਤ੍ਥ, ਅਨ੍ਧਕਾਰੋ ਤਮੋ ਬ੍ਯਗਾ;

ਸਬ੍ਬੇ ਚੋਲ਼ਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’ਤਿ.

… ਵੀਤਸੋਕੋ ਥੇਰੋ….

੬. ਪੁਣ੍ਣਮਾਸਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੭੧.

‘‘ਪਞ੍ਚ ਨੀਵਰਣੇ ਹਿਤ੍ਵਾ, ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਿਯਾ;

ਧਮ੍ਮਾਦਾਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਨ, ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਨੋ.

੧੭੨.

‘‘ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਂ ਇਮਂ ਕਾਯਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਸਨ੍ਤਰਬਾਹਿਰਂ;

ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ, ਤੁਚ੍ਛੋ ਕਾਯੋ ਅਦਿਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ.

… ਪੁਣ੍ਣਮਾਸੋ ਥੇਰੋ….

੭. ਨਨ੍ਦਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੭੩.

‘‘ਯਥਾਪਿ ਭਦ੍ਦੋ ਆਜਞ੍ਞੋ, ਖਲਿਤ੍ਵਾ ਪਤਿਤਿਟ੍ਠਤਿ;

ਭਿਯ੍ਯੋ ਲਦ੍ਦਾਨ ਸਂਵੇਗਂ, ਅਦੀਨੋ ਵਹਤੇ ਧੁਰਂ.

੧੭੪.

‘‘ਏਵਂ ਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਂ;

ਆਜਾਨੀਯਂ ਮਂ ਧਾਰੇਥ, ਪੁਤ੍ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਓਰਸ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਨਨ੍ਦਕੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਭਰਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੭੫.

‘‘ਏਹਿ ਨਨ੍ਦਕ ਗਚ੍ਛਾਮ, ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ;

ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਿਸ੍ਸਾਮ, ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾ.

੧੭੬.

‘‘ਯਾਯ ਨੋ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ, ਅਮ੍ਹੇ ਪਬ੍ਬਾਜਯੀ ਮੁਨਿ;

ਸੋ ਨੋ ਅਤ੍ਥੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਕ੍ਖਯੋ’’ਤਿ.

… ਭਰਤੋ ਥੇਰੋ….

੯. ਭਾਰਦ੍ਵਾਜਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੭੭.

‘‘ਨਦਨ੍ਤਿ ¶ ¶ ¶ ਏਵਂ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞਾ, ਸੀਹਾਵ ਗਿਰਿਗਬ੍ਭਰੇ;

ਵੀਰਾ ਵਿਜਿਤਸਙ੍ਗਾਮਾ, ਜੇਤ੍ਵਾ ਮਾਰਂ ਸਵਾਹਨਿਂ [ਸਵਾਹਨਂ (ਬਹੂਸੁ)].

੧੭੮.

‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਚ ਪਰਿਚਿਣ੍ਣੋ ਮੇ, ਧਮ੍ਮੋ ਸਙ੍ਘੋ ਚ ਪੂਜਿਤੋ;

ਅਹਞ੍ਚ ਵਿਤ੍ਤੋ ਸੁਮਨੋ, ਪੁਤ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਨਾਸਵ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ ਥੇਰੋ….

੧੦. ਕਣ੍ਹਦਿਨ੍ਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੭੯.

‘‘ਉਪਾਸਿਤਾ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾ, ਸੁਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਭਿਣ੍ਹਸੋ;

ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਂ, ਅਞ੍ਜਸਂ ਅਮਤੋਗਧਂ.

੧੮੦.

‘‘ਭਵਰਾਗਹਤਸ੍ਸ ਮੇ ਸਤੋ, ਭਵਰਾਗੋ ਪੁਨ ਮੇ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ;

ਨ ਚਾਹੁ ਨ ਚ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਚ ਮੇ ਏਤਰਹਿ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ.

… ਕਣ੍ਹਦਿਨ੍ਨੋ ਥੇਰੋ….

ਵਗ੍ਗੋ ਤਤਿਯੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਉਤ੍ਤਰੋ ਭਦ੍ਦਜਿਤ੍ਥੇਰੋ, ਸੋਭਿਤੋ ਵਲ੍ਲਿਯੋ ਇਸਿ;

ਵੀਤਸੋਕੋ ਚ ਯੋ ਥੇਰੋ, ਪੁਣ੍ਣਮਾਸੋ ਚ ਨਨ੍ਦਕੋ;

ਭਰਤੋ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ ਚ, ਕਣ੍ਹਦਿਨ੍ਨੋ ਮਹਾਮੁਨੀਤਿ.

੪. ਚਤੁਤ੍ਥਵਗ੍ਗੋ

੧. ਮਿਗਸਿਰਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੮੧.

‘‘ਯਤੋ ¶ ਅਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ;

ਵਿਮੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਿਂ, ਕਾਮਧਾਤੁਂ ਉਪਚ੍ਚਗਂ.

੧੮੨.

‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ¶ ¶ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨਸ੍ਸ, ਤਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿ ਮੇ;

ਅਕੁਪ੍ਪਾ ਮੇ ਵਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ, ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਕ੍ਖਯਾ’’ਤਿ.

… ਮਿਗਸਿਰੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਸਿਵਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੮੩.

‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾਨਿ ¶ ਗਹਕਾਨਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ;

ਗਹਕਾਰਂ [ਗਹਕਾਰਕਂ (ਸੀ. ਪੀ.)] ਗਵੇਸਨ੍ਤੋ, ਦੁਕ੍ਖਾ ਜਾਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ.

੧੮੪.

‘‘ਗਹਕਾਰਕ ਦਿਟ੍ਠੋਸਿ, ਪੁਨ ਗੇਹਂ ਨ ਕਾਹਸਿ;

ਸਬ੍ਬਾ ਤੇ ਫਾਸੁਕਾ ਭਗ੍ਗਾ, ਥੂਣਿਕਾ [ਥੂਣਿਰਾ (ਪੀ. ਕ.), ਧੁਣਿਰਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਚ ਵਿਦਾਲਿਤਾ [ਪਦਾਲਿਤਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)];

ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਇਧੇਵ ਵਿਧਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

… ਸਿਵਕੋ [ਸੀਵਕੋ (ਸੀ.)] ਥੇਰੋ….

੩. ਉਪਵਾਣਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੮੫.

‘‘ਅਰਹਂ ਸੁਗਤੋ ਲੋਕੇ, ਵਾਤੇਹਾਬਾਧਿਤੋ [… ਬਾਧਿਤੋ (ਕ.)] ਮੁਨਿ;

ਸਚੇ ਉਣ੍ਹੋਦਕਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਮੁਨਿਨੋ ਦੇਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ.

੧੮੬.

‘‘ਪੂਜਿਤੋ ਪੂਜਨੇਯ੍ਯਾਨਂ [ਪੂਜਨੀਯਾਨਂ (ਸੀ.)], ਸਕ੍ਕਰੇਯ੍ਯਾਨ ਸਕ੍ਕਤੋ;

ਅਪਚਿਤੋਪਚੇਯ੍ਯਾਨਂ [ਅਪਚਨੀਯਾਨਂ (ਸੀ.), ਅਪਚਿਨੇਯ੍ਯਾਨਂ (ਸ੍ਯਾ.)], ਤਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਾਮਿ ਹਾਤਵੇ’’ਤਿ.

… ਉਪਵਾਣੋ ਥੇਰੋ….

੪. ਇਸਿਦਿਨ੍ਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੮੭.

‘‘ਦਿਟ੍ਠਾ ਮਯਾ ਧਮ੍ਮਧਰਾ ਉਪਾਸਕਾ, ਕਾਮਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਇਤਿ ਭਾਸਮਾਨਾ;

ਸਾਰਤ੍ਤਰਤ੍ਤਾ ਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲੇਸੁ, ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਦਾਰੇਸੁ ਚ ਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਾ.

੧੮੮.

‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਯਤੋਧ ਧਮ੍ਮਂ, ਕਾਮਾ ¶ ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਇਤਿ ਚਾਪਿ ਆਹੁ;

ਰਾਗਞ੍ਚ ਤੇਸਂ ਨ ਬਲਤ੍ਥਿ ਛੇਤ੍ਤੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਿਤਾ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਂ ਧਨਞ੍ਚਾ’’ਤਿ.

… ਇਸਿਦਿਨ੍ਨੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਸਮ੍ਬੁਲਕਚ੍ਚਾਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੮੯.

‘‘ਦੇਵੋ ¶ ਚ ਵਸ੍ਸਤਿ ਦੇਵੋ ਚ ਗਲ਼ਗਲ਼ਾਯਤਿ,

ਏਕਕੋ ਚਾਹਂ ਭੇਰਵੇ ਬਿਲੇ ਵਿਹਰਾਮਿ;

ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ ਏਕਕਸ੍ਸ ਭੇਰਵੇ ਬਿਲੇ ਵਿਹਰਤੋ,

ਨਤ੍ਥਿ ਭਯਂ ਵਾ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਵਾ ਲੋਮਹਂਸੋ ਵਾ.

੧੯੦.

‘‘ਧਮ੍ਮਤਾ ¶ ਮਮਸਾ ਯਸ੍ਸ ਮੇ, ਏਕਕਸ੍ਸ ਭੇਰਵੇ ਬਿਲੇ;

ਵਿਹਰਤੋ ਨਤ੍ਥਿ ਭਯਂ ਵਾ, ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਵਾ ਲੋਮਹਂਸੋ ਵਾ’’ਤਿ.

… ਸਮ੍ਬੁਲਕਚ੍ਚਾਨੋ [ਸਮ੍ਬਹੁਲਕਚ੍ਚਾਨੋ (ਕ.)] ਥੇਰੋ….

੬. ਨਿਤਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੯੧.

[ਉਦਾ. ੩੪ ਉਦਾਨੇਪਿ] ‘‘ਕਸ੍ਸ ¶ ਸੇਲੂਪਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਠਿਤਂ ਨਾਨੁਪਕਮ੍ਪਤਿ;

ਵਿਰਤ੍ਤਂ ਰਜਨੀਯੇਸੁ, ਕੁਪ੍ਪਨੀਯੇ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ;

ਯਸ੍ਸੇਵਂ ਭਾਵਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਕੁਤੋ ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਮੇਸ੍ਸਤਿ.

੧੯੨.

‘‘ਮਮ ਸੇਲੂਪਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਠਿਤਂ ਨਾਨੁਪਕਮ੍ਪਤਿ;

ਵਿਰਤ੍ਤਂ ਰਜਨੀਯੇਸੁ, ਕੁਪ੍ਪਨੀਯੇ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ;

ਮਮੇਵਂ ਭਾਵਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਕੁਤੋ ਮਂ ਦੁਕ੍ਖਮੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

… ਨਿਤਕੋ [ਖਿਤਕੋ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਥੇਰੋ….

੭. ਸੋਣਪੋਟਿਰਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੯੩.

‘‘ਨ ਤਾਵ ਸੁਪਿਤੁਂ ਹੋਤਿ, ਰਤ੍ਤਿ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਮਾਲਿਨੀ;

ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤੁਮੇਵੇਸਾ, ਰਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ ਵਿਜਾਨਤਾ.

੧੯੪.

‘‘ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਵਪਤਿਤਂ ¶ , ਕੁਞ੍ਜਰੋ ਚੇ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇ;

ਸਙ੍ਗਾਮੇ ਮੇ ਮਤਂ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਯਞ੍ਚੇ ਜੀਵੇ ਪਰਾਜਿਤੋ’’ਤਿ.

… ਸੋਣੋ ਪੋਟਿਰਿਯੋ [ਸੇਲਿਸ੍ਸਰਿਯੋ (ਸੀ.), ਪੋਟ੍ਟਿਰਿਯਪੁਤ੍ਤੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਥੇਰੋ ….

੮. ਨਿਸਭਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੯੫.

‘‘ਪਞ੍ਚ ¶ ਕਾਮਗੁਣੇ ਹਿਤ੍ਵਾ, ਪਿਯਰੂਪੇ ਮਨੋਰਮੇ;

ਸਦ੍ਧਾਯ ਘਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਕਰੋ ਭਵੇ.

੧੯੬.

‘‘ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਮਰਣਂ, ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਜੀਵਿਤਂ;

ਕਾਲਞ੍ਚ ਪਟਿਕਙ੍ਖਾਮਿ, ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ’’ਤਿ.

… ਨਿਸਭੋ ਥੇਰੋ….

੯. ਉਸਭਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੯੭.

‘‘ਅਮ੍ਬਪਲ੍ਲਵਸਙ੍ਕਾਸਂ, ਅਂਸੇ ਕਤ੍ਵਾਨ ਚੀਵਰਂ;

ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹਤ੍ਥਿਗੀਵਾਯਂ, ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾਵਿਸਿਂ.

੧੯੮.

‘‘ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧਤੋ ¶ ਓਰੁਯ੍ਹ, ਸਂਵੇਗਂ ਅਲਭਿਂ ਤਦਾ;

ਸੋਹਂ ਦਿਤ੍ਤੋ ਤਦਾ ਸਨ੍ਤੋ, ਪਤ੍ਤੋ ਮੇ ਆਸਵਕ੍ਖਯੋ’’ਤਿ.

… ਉਸਭੋ ਥੇਰੋ….

੧੦. ਕਪ੍ਪਟਕੁਰਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੯੯.

‘‘ਅਯਮਿਤਿ ਕਪ੍ਪਟੋ ਕਪ੍ਪਟਕੁਰੋ, ਅਚ੍ਛਾਯ ਅਤਿਭਰਿਤਾਯ [ਅਤਿਭਰਿਯਾਯ (ਸੀ. ਕ.), ਅਚ੍ਚਂ ਭਰਾਯ (ਸ੍ਯਾ.)];

ਅਮਤਘਟਿਕਾਯਂ ਧਮ੍ਮਕਟਮਤ੍ਤੋ [ਧਮ੍ਮਕਟਪਤ੍ਤੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ. ਅਟ੍ਠ.), ਧਮ੍ਮਕਟਮਗ੍ਗੋ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.)], ਕਤਪਦਂ ਝਾਨਾਨਿ ਓਚੇਤੁਂ.

੨੦੦.

‘‘ਮਾ ¶ ਖੋ ਤ੍ਵਂ ਕਪ੍ਪਟ ਪਚਾਲੇਸਿ, ਮਾ ਤ੍ਵਂ ਉਪਕਣ੍ਣਮ੍ਹਿ ਤਾਲ਼ੇਸ੍ਸਂ;

ਨ ¶ ਹਿ [ਨ ਵਾ (ਕ.)] ਤ੍ਵਂ ਕਪ੍ਪਟ ਮਤ੍ਤਮਞ੍ਞਾਸਿ, ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝਮ੍ਹਿ ਪਚਲਾਯਮਾਨੋਤਿ.

… ਕਪ੍ਪਟਕੁਰੋ ਥੇਰੋ….

ਵਗ੍ਗੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਮਿਗਸਿਰੋ ¶ ਸਿਵਕੋ ਚ, ਉਪਵਾਨੋ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੋ;

ਇਸਿਦਿਨ੍ਨੋ ਚ ਕਚ੍ਚਾਨੋ, ਨਿਤਕੋ ਚ ਮਹਾਵਸੀ;

ਪੋਟਿਰਿਯਪੁਤ੍ਤੋ ਨਿਸਭੋ, ਉਸਭੋ ਕਪ੍ਪਟਕੁਰੋਤਿ.

੫. ਪਞ੍ਚਮਵਗ੍ਗੋ

੧. ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੦੧.

‘‘ਅਹੋ ਬੁਦ੍ਧਾ ਅਹੋ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਹੋ ਨੋ ਸਤ੍ਥੁ ਸਮ੍ਪਦਾ;

ਯਤ੍ਥ ਏਤਾਦਿਸਂ ਧਮ੍ਮਂ, ਸਾਵਕੋ ਸਚ੍ਛਿਕਾਹਿ’’ਤਿ.

੨੦੨.

‘‘ਅਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯੇਸੁ ਕਪ੍ਪੇਸੁ, ਸਕ੍ਕਾਯਾਧਿਗਤਾ ਅਹੂ;

ਤੇਸਮਯਂ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋ, ਚਰਿਮੋਯਂ ਸਮੁਸ੍ਸਯੋ;

ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’ਤਿ.

… ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਧਮ੍ਮਪਾਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੦੩.

‘‘ਯੋ ¶ ਹਵੇ ਦਹਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਯੁਞ੍ਜਤਿ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ;

ਜਾਗਰੋ ਸ ਹਿ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ [ਪਤਿਸੁਤ੍ਤੇਸੁ (ਸੀ. ਕ.)], ਅਮੋਘਂ ਤਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਂ.

੨੦੪.

‘‘ਤਸ੍ਮਾ ¶ ਸਦ੍ਧਞ੍ਚ ਸੀਲਞ੍ਚ, ਪਸਾਦਂ ਧਮ੍ਮਦਸ੍ਸਨਂ;

ਅਨੁਯੁਞ੍ਜੇਥ ਮੇਧਾਵੀ, ਸਰਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਧਮ੍ਮਪਾਲੋ ਥੇਰੋ….

੩. ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਲਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੦੫.

‘‘ਕਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਸਮਥਙ੍ਗਤਾਨਿ, ਅਸ੍ਸਾ ਯਥਾ ਸਾਰਥਿਨਾ ਸੁਦਨ੍ਤਾ;

ਪਹੀਨਮਾਨਸ੍ਸ ਅਨਾਸਵਸ੍ਸ, ਦੇਵਾਪਿ ਕਸ੍ਸ [ਤਸ੍ਸ (ਬਹੂਸੁ)] ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ ਤਾਦਿਨੋ’’ਤਿ.

੨੦੬.

[ਧ. ਪ. ੯੪ ਧਮ੍ਮਪਦੇਪਿ] ‘‘ਮਯ੍ਹਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ¶ ਸਮਥਙ੍ਗਤਾਨਿ, ਅਸ੍ਸਾ ਯਥਾ ਸਾਰਥਿਨਾ ਸੁਦਨ੍ਤਾ;

ਪਹੀਨਮਾਨਸ੍ਸ ਅਨਾਸਵਸ੍ਸ, ਦੇਵਾਪਿ ਮਯ੍ਹਂ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ ਤਾਦਿਨੋ’’ਤਿ.

… ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਲਿ ਥੇਰੋ….

੪. ਮੋਘਰਾਜਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੦੭.

‘‘ਛਵਿਪਾਪਕ ¶ ਚਿਤ੍ਤਭਦ੍ਦਕ, ਮੋਘਰਾਜ ਸਤਤਂ ਸਮਾਹਿਤੋ;

ਹੇਮਨ੍ਤਿਕਸੀਤਕਾਲਰਤ੍ਤਿਯੋ [ਹੇਮਨ੍ਤਿਕਕਾਲਰਤ੍ਤਿਯੋ (ਕ.)], ਭਿਕ੍ਖੁ ਤ੍ਵਂਸਿ ਕਥਂ ਕਰਿਸ੍ਸਸਿ’’.

੨੦੮.

‘‘ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸਸ੍ਸਾ ਮਗਧਾ, ਕੇਵਲਾ ਇਤਿ ਮੇ ਸੁਤਂ;

ਪਲਾਲਚ੍ਛਨ੍ਨਕੋ ਸੇਯ੍ਯਂ, ਯਥਞ੍ਞੇ ਸੁਖਜੀਵਿਨੋ’’ਤਿ.

… ਮੋਘਰਾਜਾ ਥੇਰੋ….

੫. ਵਿਸਾਖਪਞ੍ਚਾਲਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੦੯.

‘‘ਨ ਉਕ੍ਖਿਪੇ ਨੋ ਚ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪੇ ਪਰੇ, ਓਕ੍ਖਿਪੇ ਪਾਰਗਤਂ ਨ ਏਰਯੇ;

ਨ ¶ ਚਤ੍ਤਵਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸਾਸੁ ਬ੍ਯਾਹਰੇ, ਅਨੁਦ੍ਧਤੋ ਸਮ੍ਮਿਤਭਾਣਿ ਸੁਬ੍ਬਤੋ.

੨੧੦.

‘‘ਸੁਸੁਖੁਮਨਿਪੁਣਤ੍ਥਦਸ੍ਸਿਨਾ, ਮਤਿਕੁਸਲੇਨ ਨਿਵਾਤਵੁਤ੍ਤਿਨਾ;

ਸਂਸੇਵਿਤਵੁਦ੍ਧਸੀਲਿਨਾ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨ ਹਿ ਤੇਨ ਦੁਲ੍ਲਭ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਵਿਸਾਖੋ ਪਞ੍ਚਾਲਪੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ ….

੬. ਚੂਲ਼ਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੧੧.

‘‘ਨਦਨ੍ਤਿ ¶ ਮੋਰਾ ਸੁਸਿਖਾ ਸੁਪੇਖੁਣਾ, ਸੁਨੀਲਗੀਵਾ ਸੁਮੁਖਾ ਸੁਗਜ੍ਜਿਨੋ;

ਸੁਸਦ੍ਦਲਾ ਚਾਪਿ ਮਹਾਮਹੀ ਅਯਂ, ਸੁਬ੍ਯਾਪਿਤਮ੍ਬੁ ਸੁਵਲਾਹਕਂ ਨਭਂ.

੨੧੨.

‘‘ਸੁਕਲ੍ਲਰੂਪੋ ¶ ਸੁਮਨਸ੍ਸ ਝਾਯਤਂ [ਝਾਯਿਤਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਸੁਨਿਕ੍ਕਮੋ ਸਾਧੁ ਸੁਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ;

ਸੁਸੁਕ੍ਕਸੁਕ੍ਕਂ ਨਿਪੁਣਂ ਸੁਦੁਦ੍ਦਸਂ, ਫੁਸਾਹਿ ਤਂ ਉਤ੍ਤਮਮਚ੍ਚੁਤਂ ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਚੂਲ਼ਕੋ [ਚੂਲਕੋ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.)] ਥੇਰੋ….

੭. ਅਨੂਪਮਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੧੩.

‘‘ਨਨ੍ਦਮਾਨਾਗਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਸੂਲਮਾਰੋਪਮਾਨਕਂ;

ਤੇਨ ਤੇਨੇਵ ਵਜਸਿ, ਯੇਨ ਸੂਲਂ ਕਲਿਙ੍ਗਰਂ.

੨੧੪.

‘‘ਤਾਹਂ ਚਿਤ੍ਤਕਲਿਂ ਬ੍ਰੂਮਿ, ਤਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਚਿਤ੍ਤਦੁਬ੍ਭਕਂ;

ਸਤ੍ਥਾ ਤੇ ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਲਦ੍ਧੋ, ਮਾਨਤ੍ਥੇ ਮਂ ਨਿਯੋਜਯੀ’’ਤਿ.

… ਅਨੂਪਮੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਵਜ੍ਜਿਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੧੫.

‘‘ਸਂਸਰਂ ¶ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਗਤੀਸੁ ਪਰਿਵਤ੍ਤਿਸਂ;

ਅਪਸ੍ਸਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ, ਅਨ੍ਧਭੂਤੋ [ਅਨ੍ਧੀਭੂਤੋ (ਕ.)] ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ.

੨੧੬.

‘‘ਤਸ੍ਸ ¶ ਮੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਸਂਸਾਰਾ ਵਿਨਲ਼ੀਕਤਾ;

ਸਬ੍ਬਾ ਗਤੀ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’ਤਿ.

… ਵਜ੍ਜਿਤੋ ਥੇਰੋ….

੯. ਸਨ੍ਧਿਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੧੭.

‘‘ਅਸ੍ਸਤ੍ਥੇ ਹਰਿਤੋਭਾਸੇ, ਸਂਵਿਰੂਲ਼੍ਹਮ੍ਹਿ ਪਾਦਪੇ;

ਏਕਂ ਬੁਦ੍ਧਗਤਂ ਸਞ੍ਞਂ, ਅਲਭਿਤ੍ਥਂ [ਅਲਭਿਂ ਹਂ (ਕ.)] ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ.

੨੧੮.

‘‘ਏਕਤਿਂਸੇ ਇਤੋ ਕਪ੍ਪੇ, ਯਂ ਸਞ੍ਞਮਲਭਿਂ ਤਦਾ;

ਤਸ੍ਸਾ ਸਞ੍ਞਾਯ ਵਾਹਸਾ, ਪਤ੍ਤੋ ਮੇ ਆਸਵਕ੍ਖਯੋ’’ਤਿ.

… ਸਨ੍ਧਿਤੋ ਥੇਰੋ….

ਵਗ੍ਗੋ ਪਞ੍ਚਮੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ ¶ –

ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪੋ ¶ ਥੇਰੋ, ਧਮ੍ਮਪਾਲੋ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਲਿ;

ਮੋਘਰਾਜਾ ਵਿਸਾਖੋ ਚ, ਚੂਲ਼ਕੋ ਚ ਅਨੂਪਮੋ;

ਵਜ੍ਜਿਤੋ ਸਨ੍ਧਿਤੋ ਥੇਰੋ, ਕਿਲੇਸਰਜਵਾਹਨੋਤਿ.

ਦੁਕਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਗਾਥਾਦੁਕਨਿਪਾਤਮ੍ਹਿ, ਨਵੁਤਿ ਚੇਵ ਅਟ੍ਠ ਚ;

ਥੇਰਾ ਏਕੂਨਪਞ੍ਞਾਸਂ, ਭਾਸਿਤਾ ਨਯਕੋਵਿਦਾਤਿ.

੩. ਤਿਕਨਿਪਾਤੋ

੧. ਅਙ੍ਗਣਿਕਭਾਰਦ੍ਵਾਜਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੧੯.

‘‘ਅਯੋਨਿ ¶ ¶ ¶ ¶ ਸੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਵੇਸਂ, ਅਗ੍ਗਿਂ ਪਰਿਚਰਿਂ ਵਨੇ;

ਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ, ਅਕਾਸਿਂ ਅਮਰਂ ਤਪਂ [ਅਕਾਸਿਂ ਅਪਰਂ ਤਪਂ (ਸ੍ਯਾ.), ਅਕਾਸਿਂ ਅਮਤਂ ਤਪਂ (ਕ.)].

੨੨੦.

‘‘ਤਂ ਸੁਖੇਨ ਸੁਖਂ ਲਦ੍ਧਂ, ਪਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਂ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ.

੨੨੧.

‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਬਨ੍ਧੁ ਪੁਰੇ ਆਸਿਂ, ਇਦਾਨਿ ਖੋਮ੍ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ;

ਤੇਵਿਜ੍ਜੋ ਨ੍ਹਾਤਕੋ [ਨਹਾਤਕੋ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.)] ਚਮ੍ਹਿ, ਸੋਤ੍ਤਿਯੋ ਚਮ੍ਹਿ ਵੇਦਗੂ’’ਤਿ.

… ਅਙ੍ਗਣਿਕਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੨੨.

‘‘ਪਞ੍ਚਾਹਾਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਸੇਖੋ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਮਾਨਸੋ,

ਵਿਹਾਰਂ ਮੇ ਪਵਿਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਚੇਤਸੋ ਪਣਿਧੀ ਅਹੁ.

੨੨੩.

‘‘ਨਾਸਿਸ੍ਸਂ ਨ ਪਿਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਿਹਾਰਤੋ ਨ ਨਿਕ੍ਖਮੇ;

ਨਪਿ ਪਸ੍ਸਂ ਨਿਪਾਤੇਸ੍ਸਂ, ਤਣ੍ਹਾਸਲ੍ਲੇ ਅਨੂਹਤੇ.

੨੨੪.

‘‘ਤਸ੍ਸ ਮੇਵਂ ਵਿਹਰਤੋ, ਪਸ੍ਸ ਵੀਰਿਯਪਰਕ੍ਕਮਂ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਪਚ੍ਚਯੋ ਥੇਰੋ….

੩. ਬਾਕੁਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੨੫.

‘‘ਯੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਰਣੀਯਾਨਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਸੋ ਕਾਤੁਮਿਚ੍ਛਤਿ;

ਸੁਖਾ ਸੋ ਧਂਸਤੇ ਠਾਨਾ, ਪਚ੍ਛਾ ਚ ਮਨੁਤਪ੍ਪਤਿ.

੨੨੬.

‘‘ਯਞ੍ਹਿ ਕਯਿਰਾ ਤਞ੍ਹਿ ਵਦੇ, ਯਂ ਨ ਕਯਿਰਾ ਨ ਤਂ ਵਦੇ;

ਅਕਰੋਨ੍ਤਂ ¶ ਭਾਸਮਾਨਂ, ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ.

੨੨੭.

‘‘ਸੁਸੁਖਂ ¶ ¶ ਵਤ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਦੇਸਿਤਂ;

ਅਸੋਕਂ ਵਿਰਜਂ ਖੇਮਂ, ਯਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ.

… ਬਾਕੁਲੋ [ਬਾਕ੍ਕੁਲੋ (ਸੀ.)] ਥੇਰੋ….

੪. ਧਨਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੨੮.

‘‘ਸੁਖਂ ਚੇ ਜੀਵਿਤੁਂ ਇਚ੍ਛੇ, ਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਅਪੇਕ੍ਖਵਾ;

ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਨਾਤਿਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯ, ਚੀਵਰਂ ਪਾਨਭੋਜਨਂ.

੨੨੯.

‘‘ਸੁਖਂ ਚੇ ਜੀਵਿਤੁਂ ਇਚ੍ਛੇ, ਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਅਪੇਕ੍ਖਵਾ;

ਅਹਿ ਮੂਸਿਕਸੋਬ੍ਭਂਵ, ਸੇਵੇਥ ਸਯਨਾਸਨਂ.

੨੩੦.

‘‘ਸੁਖਂ ਚੇ ¶ ਜੀਵਿਤੁਂ ਇਚ੍ਛੇ, ਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਅਪੇਕ੍ਖਵਾ;

ਇਤਰੀਤਰੇਨ ਤੁਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਏਕਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਭਾਵਯੇ’’ਤਿ.

… ਧਨਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਮਾਤਙ੍ਗਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੩੧.

‘‘ਅਤਿਸੀਤਂ ਅਤਿਉਣ੍ਹਂ, ਅਤਿਸਾਯਮਿਦਂ ਅਹੁ;

ਇਤਿ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ, ਖਣਾ ਅਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ ਮਾਣਵੇ.

੨੩੨.

‘‘ਯੋ ਚ ਸੀਤਞ੍ਚ ਉਣ੍ਹਞ੍ਚ, ਤਿਣਾ ਭਿਯ੍ਯੋ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ;

ਕਰਂ ਪੁਰਿਸਕਿਚ੍ਚਾਨਿ, ਸੋ ਸੁਖਾ ਨ ਵਿਹਾਯਤਿ.

੨੩੩.

‘‘ਦਬ੍ਬਂ ਕੁਸਂ ਪੋਟਕਿਲਂ, ਉਸੀਰਂ ਮੁਞ੍ਜਪਬ੍ਬਜਂ;

ਉਰਸਾ ਪਨੁਦਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਿਵੇਕਮਨੁਬ੍ਰੂਹਯ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਮਾਤਙ੍ਗਪੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੬. ਖੁਜ੍ਜਸੋਭਿਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੩੪.

‘‘ਯੇ ਚਿਤ੍ਤਕਥੀ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ, ਸਮਣਾ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਵਾਸਿਨੋ;

ਤੇਸਞ੍ਞਤਰੋਯਮਾਯੁਵਾ, ਦ੍ਵਾਰੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਖੁਜ੍ਜਸੋਭਿਤੋ.

੨੩੫.

‘‘ਯੇ ¶ ¶ ਚਿਤ੍ਤਕਥੀ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ, ਸਮਣਾ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਵਾਸਿਨੋ;

ਤੇਸਞ੍ਞਤਰੋਯਮਾਯੁਵਾ, ਦ੍ਵਾਰੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਮਾਲੁਤੇਰਿਤੋ.

੨੩੬.

‘‘ਸੁਯੁਦ੍ਧੇਨ ਸੁਯਿਟ੍ਠੇਨ, ਸਙ੍ਗਾਮਵਿਜਯੇਨ ਚ;

ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਾਨੁਚਿਣ੍ਣੇਨ, ਏਵਾਯਂ ਸੁਖਮੇਧਤੀ’’ਤਿ.

… ਖੁਜ੍ਜਸੋਭਿਤੋ ਥੇਰੋ….

੭. ਵਾਰਣਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੩੭.

‘‘ਯੋਧ ¶ ਕੋਚਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ, ਪਰਪਾਣਾਨਿ ਹਿਂਸਤਿ;

ਅਸ੍ਮਾ ਲੋਕਾ ਪਰਮ੍ਹਾ ਚ, ਉਭਯਾ ਧਂਸਤੇ ਨਰੋ.

੨੩੮.

‘‘ਯੋ ਚ ਮੇਤ੍ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ, ਸਬ੍ਬਪਾਣਾਨੁਕਮ੍ਪਤਿ;

ਬਹੁਞ੍ਹਿ ਸੋ ਪਸਵਤਿ, ਪੁਞ੍ਞਂ ਤਾਦਿਸਕੋ ਨਰੋ.

੨੩੯.

‘‘ਸੁਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖੇਥ, ਸਮਣੂਪਾਸਨਸ੍ਸ ਚ;

ਏਕਾਸਨਸ੍ਸ ਚ ਰਹੋ, ਚਿਤ੍ਤਵੂਪਸਮਸ੍ਸ ਚਾ’’ਤਿ.

… ਵਾਰਣੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਵਸ੍ਸਿਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੪੦.

‘‘ਏਕੋਪਿ ਸਦ੍ਧੋ ਮੇਧਾਵੀ, ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨੀਧ ਞਾਤਿਨਂ;

ਧਮ੍ਮਟ੍ਠੋ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਥਾਯ ਬਨ੍ਧੁਨਂ.

੨੪੧.

‘‘ਨਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ, ਚੋਦਿਤਾ ਞਾਤਯੋ ਮਯਾ;

ਞਾਤਿਬਨ੍ਧਵਪੇਮੇਨ, ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸੁ.

੨੪੨.

‘‘ਤੇ ਅਬ੍ਭਤੀਤਾ ਕਾਲਙ੍ਕਤਾ, ਪਤ੍ਤਾ ਤੇ ਤਿਦਿਵਂ ਸੁਖਂ;

ਭਾਤਰੋ ਮਯ੍ਹਂ ਮਾਤਾ ਚ, ਮੋਦਨ੍ਤਿ ਕਾਮਕਾਮਿਨੋ’’ਤਿ.

… ਵਸ੍ਸਿਕੋ [ਪਸ੍ਸਿਕੋ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)] ਥੇਰੋ….

੯. ਯਸੋਜਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੪੩.

‘‘ਕਾਲਪਬ੍ਬਙ੍ਗਸਙ੍ਕਾਸੋ, ਕਿਸੋ ਧਮਨਿਸਨ੍ਥਤੋ;

ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ¶ ਅਨ੍ਨਪਾਨਮ੍ਹਿ, ਅਦੀਨਮਨਸੋ ਨਰੋ’’.

੨੪੪.

‘‘ਫੁਟ੍ਠੋ ¶ ¶ ਡਂਸੇਹਿ ਮਕਸੇਹਿ, ਅਰਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਬ੍ਰਹਾਵਨੇ;

ਨਾਗੋ ਸਙ੍ਗਾਮਸੀਸੇਵ, ਸਤੋ ਤਤ੍ਰਾਧਿਵਾਸਯੇ.

੨੪੫.

‘‘ਯਥਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਤਥਾ ਏਕੋ, ਯਥਾ ਦੇਵੋ ਤਥਾ ਦੁਵੇ;

ਯਥਾ ਗਾਮੋ ਤਥਾ ਤਯੋ, ਕੋਲਾਹਲਂ ਤਤੁਤ੍ਤਰਿ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਯਸੋਜੋ ਥੇਰੋ….

੧੦. ਸਾਟਿਮਤ੍ਤਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੪੬.

‘‘ਅਹੁ ¶ ਤੁਯ੍ਹਂ ਪੁਰੇ ਸਦ੍ਧਾ, ਸਾ ਤੇ ਅਜ੍ਜ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ;

ਯਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਤੁਯ੍ਹਮੇਵੇਤਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਮ.

੨੪੭.

‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਹਿ ਚਲਾ ਸਦ੍ਦਾ, ਏਵਂ ਦਿਟ੍ਠਾ ਹਿ ਸਾ ਮਯਾ;

ਰਜ੍ਜਨ੍ਤਿਪਿ ਵਿਰਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਕਿਂ ਜਿਯ੍ਯਤੇ ਮੁਨਿ.

੨੪੮.

‘‘ਪਚ੍ਚਤਿ ਮੁਨਿਨੋ ਭਤ੍ਤਂ, ਥੋਕਂ ਥੋਕਂ ਕੁਲੇ ਕੁਲੇ;

ਪਿਣ੍ਡਿਕਾਯ ਚਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਜਙ੍ਘਬਲਂ [ਜਙ੍ਘਾਬਲਂ (ਸੀ.)] ਮਮਾ’’ਤਿ.

… ਸਾਟਿਮਤ੍ਤਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੧੧. ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੪੯.

‘‘ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ, ਨਵਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਨਵੋ;

ਮਿਤ੍ਤੇ ਭਜੇਯ੍ਯ ਕਲ੍ਯਾਣੇ, ਸੁਦ੍ਧਾਜੀਵੇ ਅਤਨ੍ਦਿਤੇ.

੨੫੦.

‘‘ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ, ਨਵਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਨਵੋ;

ਸਙ੍ਘਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਰਂ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਸਿਕ੍ਖੇਥ ਵਿਨਯਂ ਬੁਧੋ.

੨੫੧.

‘‘ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ, ਨਵਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਨਵੋ;

ਕਪ੍ਪਾਕਪ੍ਪੇਸੁ ਕੁਸਲੋ, ਚਰੇਯ੍ਯ ਅਪੁਰਕ੍ਖਤੋ’’ਤਿ.

… ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੋ….

੧੨. ਉਤ੍ਤਰਪਾਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੫੨.

‘‘ਪਣ੍ਡਿਤਂ ¶ ਵਤ ਮਂ ਸਨ੍ਤਂ, ਅਲਮਤ੍ਥਵਿਚਿਨ੍ਤਕਂ;

ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ ਲੋਕੇ, ਸਮ੍ਮੋਹਾ ਪਾਤਯਿਂਸੁ ਮਂ.

੨੫੩.

‘‘ਪਕ੍ਖਨ੍ਦੋ ਮਾਰਵਿਸਯੇ, ਦਲ਼੍ਹਸਲ੍ਲਸਮਪ੍ਪਿਤੋ;

ਅਸਕ੍ਖਿਂ ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਸ੍ਸ, ਅਹਂ ਪਾਸਾ ਪਮੁਚ੍ਚਿਤੁਂ.

੨੫੪.

‘‘ਸਬ੍ਬੇ ¶ ਕਾਮਾ ਪਹੀਨਾ ਮੇ, ਭਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪਦਾਲਿਤਾ [ਵਿਦਾਲਿਤਾ (ਸੀ. ਪੀ. ਅਟ੍ਠ.)];

ਵਿਕ੍ਖੀਣੋ ਜਾਤਿਸਂਸਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’ਤਿ.

… ਉਤ੍ਤਰਪਾਲੋ ਥੇਰੋ….

੧੩. ਅਭਿਭੂਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੫੫.

‘‘ਸੁਣਾਥ ਞਾਤਯੋ ਸਬ੍ਬੇ, ਯਾਵਨ੍ਤੇਤ੍ਥ ਸਮਾਗਤਾ;

ਧਮ੍ਮਂ ਵੋ ਦੇਸਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਦੁਕ੍ਖਾ ਜਾਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ.

੨੫੬.

[ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੮੫] ‘‘ਆਰਮ੍ਭਥ [ਆਰਭਥ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.), ਆਰਬ੍ਭਥ (ਕ.)] ਨਿਕ੍ਕਮਥ, ਯੁਞ੍ਜਥ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ;

ਧੁਨਾਥ ਮਚ੍ਚੁਨੋ ਸੇਨਂ, ਨਲ਼ਾਗਾਰਂਵ ਕੁਞ੍ਜਰੋ.

੨੫੭.

‘‘ਯੋ ¶ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਵਿਹਸ੍ਸਤਿ [ਵਿਹੇਸ੍ਸਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)];

ਪਹਾਯ ਜਾਤਿਸਂਸਾਰਂ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

… ਅਭਿਭੂਤੋ ਥੇਰੋ….

੧੪. ਗੋਤਮਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੫੮.

‘‘ਸਂਸਰਂ ¶ ਹਿ ਨਿਰਯਂ ਅਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਂ, ਪੇਤਲੋਕਮਗਮਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ;

ਦੁਕ੍ਖਮਮ੍ਹਿਪਿ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਯਂ, ਨੇਕਧਾ ਹਿ ਵੁਸਿਤਂ ਚਿਰਂ ਮਯਾ.

੨੫੯.

‘‘ਮਾਨੁਸੋਪਿ ਚ ਭਵੋਭਿਰਾਧਿਤੋ, ਸਗ੍ਗਕਾਯਮਗਮਂ ਸਕਿਂ ਸਕਿਂ;

ਰੂਪਧਾਤੁਸੁ ¶ ਅਰੂਪਧਾਤੁਸੁ, ਨੇਵਸਞ੍ਞਿਸੁ ਅਸਞ੍ਞਿਸੁਟ੍ਠਿਤਂ.

੨੬੦.

‘‘ਸਮ੍ਭਵਾ ਸੁਵਿਦਿਤਾ ਅਸਾਰਕਾ, ਸਙ੍ਖਤਾ ਪਚਲਿਤਾ ਸਦੇਰਿਤਾ;

ਤਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਮਹਮਤ੍ਤਸਮ੍ਭਵਂ, ਸਨ੍ਤਿਮੇਵ ਸਤਿਮਾ ਸਮਜ੍ਝਗ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਗੋਤਮੋ ਥੇਰੋ….

੧੫. ਹਾਰਿਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੬੧.

‘‘ਯੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਰਣੀਯਾਨਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਸੋ ਕਾਤੁਮਿਚ੍ਛਤਿ;

ਸੁਖਾ ਸੋ ਧਂਸਤੇ ਠਾਨਾ, ਪਚ੍ਛਾ ਚ ਮਨੁਤਪ੍ਪਤਿ.

੨੬੨.

‘‘ਯਞ੍ਹਿ ¶ ਕਯਿਰਾ ਤਞ੍ਹਿ ਵਦੇ, ਯਂ ਨ ਕਯਿਰਾ ਨ ਤਂ ਵਦੇ;

ਅਕਰੋਨ੍ਤਂ ਭਾਸਮਾਨਂ, ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ.

੨੬੩.

‘‘ਸੁਸੁਖਂ ਵਤ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਦੇਸਿਤਂ;

ਅਸੋਕਂ ਵਿਰਜਂ ਖੇਮਂ, ਯਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ.

… ਹਾਰਿਤੋ ਥੇਰੋ….

੧੬. ਵਿਮਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੬੪.

‘‘ਪਾਪਮਿਤ੍ਤੇ ਵਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ, ਭਜੇਯ੍ਯੁਤ੍ਤਮਪੁਗ੍ਗਲਂ;

ਓਵਾਦੇ ਚਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ, ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੋ ਅਚਲਂ ਸੁਖਂ.

੨੬੫.

‘‘ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਦਾਰੁਮਾਰੁਯ੍ਹ, ਯਥਾ ਸੀਦੇ ਮਹਣ੍ਣਵੇ;

ਏਵਂ ਕੁਸੀਤਮਾਗਮ੍ਮ, ਸਾਧੁਜੀਵੀਪਿ ਸੀਦਤਿ;

ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਕੁਸੀਤਂ ਹੀਨਵੀਰਿਯਂ.

੨੬੬.

‘‘ਪਵਿਵਿਤ੍ਤੇਹਿ ¶ ਅਰਿਯੇਹਿ, ਪਹਿਤਤ੍ਤੇਹਿ ਝਾਯਿਭਿ;

ਨਿਚ੍ਚਂ ¶ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੇਹਿ, ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਸਹਾਵਸੇ’’ਤਿ.

… ਵਿਮਲੋ ਥੇਰੋ….

ਤਿਕਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਅਙ੍ਗਣਿਕੋ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ, ਪਚ੍ਚਯੋ ਬਾਕੁਲੋ ਇਸਿ;

ਧਨਿਯੋ ਮਾਤਙ੍ਗਪੁਤ੍ਤੋ, ਸੋਭਿਤੋ ਵਾਰਣੋ ਇਸਿ.

ਵਸ੍ਸਿਕੋ ਚ ਯਸੋਜੋ ਚ, ਸਾਟਿਮਤ੍ਤਿਯੁਪਾਲਿ ਚ;

ਉਤ੍ਤਰਪਾਲੋ ਅਭਿਭੂਤੋ, ਗੋਤਮੋ ਹਾਰਿਤੋਪਿ ਚ.

ਥੇਰੋ ਤਿਕਨਿਪਾਤਮ੍ਹਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਵਿਮਲੋ ਕਤੋ;

ਅਟ੍ਠਤਾਲੀਸ ਗਾਥਾਯੋ, ਥੇਰਾ ਸੋਲ਼ਸ ਕਿਤ੍ਤਿਤਾਤਿ.

੪. ਚਤੁਕਨਿਪਾਤੋ

੧. ਨਾਗਸਮਾਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੬੭.

‘‘ਅਲਙ੍ਕਤਾ ¶ ¶ ¶ ਸੁਵਸਨਾ, ਮਾਲਿਨੀ ਚਨ੍ਦਨੁਸ੍ਸਦਾ;

ਮਜ੍ਝੇ ਮਹਾਪਥੇ ਨਾਰੀ, ਤੁਰਿਯੇ ਨਚ੍ਚਤਿ ਨਟ੍ਟਕੀ.

੨੬੮.

‘‘ਪਿਣ੍ਡਿਕਾਯ ਪਵਿਟ੍ਠੋਹਂ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਨਂ ਉਦਿਕ੍ਖਿਸਂ;

ਅਲਙ੍ਕਤਂ ਸੁਵਸਨਂ, ਮਚ੍ਚੁਪਾਸਂਵ ਓਡ੍ਡਿਤਂ.

੨੬੯.

‘‘ਤਤੋ ਮੇ ਮਨਸੀਕਾਰੋ, ਯੋਨਿਸੋ ਉਦਪਜ੍ਜਥ;

ਆਦੀਨਵੋ ਪਾਤੁਰਹੁ, ਨਿਬ੍ਬਿਦਾ ਸਮਤਿਟ੍ਠਥ [ਸਮ੍ਪਤਿਟ੍ਠਥ (ਕ.)].

੨੭੦.

‘‘ਤਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿ ਮੇ, ਪਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਂ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ¶ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਨਾਗਸਮਾਲੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਭਗੁਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੭੧.

‘‘ਅਹਂ ਮਿਦ੍ਧੇਨ ਪਕਤੋ, ਵਿਹਾਰਾ ਉਪਨਿਕ੍ਖਮਿਂ;

ਚਙ੍ਕਮਂ ਅਭਿਰੁਹਨ੍ਤੋ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਪਤਿਂ ਛਮਾ.

੨੭੨.

‘‘ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਪਰਿਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ਪੁਨਪਾਰੁਯ੍ਹ ਚਙ੍ਕਮਂ;

ਚਙ੍ਕਮੇ ਚਙ੍ਕਮਿਂ ਸੋਹਂ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤੋ.

੨੭੩.

‘‘ਤਤੋ ਮੇ ਮਨਸੀਕਾਰੋ, ਯੋਨਿਸੋ ਉਦਪਜ੍ਜਥ;

ਆਦੀਨਵੋ ਪਾਤੁਰਹੁ, ਨਿਬ੍ਬਿਦਾ ਸਮਤਿਟ੍ਠਥ.

੨੭੪.

‘‘ਤਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿ ਮੇ, ਪਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਂ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਭਗੁਤ੍ਥੇਰੋ….

੩. ਸਭਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੭੫.

[ਧ. ਪ. ੬ ਧਮ੍ਮਪਦੇਪਿ] ‘‘ਪਰੇ ਚ ਨ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਮਯਮੇਤ੍ਥ ਯਮਾਮਸੇ;

ਯੇ ਚ ਤਤ੍ਥ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮੇਧਗਾ.

੨੭੬.

‘‘ਯਦਾ ¶ ਚ ਅਵਿਜਾਨਨ੍ਤਾ, ਇਰਿਯਨ੍ਤ੍ਯਮਰਾ ਵਿਯ;

ਵਿਜਾਨਨ੍ਤਿ ਚ ਯੇ ਧਮ੍ਮਂ, ਆਤੁਰੇਸੁ ਅਨਾਤੁਰਾ.

੨੭੭.

‘‘ਯਂ ¶ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਿਥਿਲਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਞ੍ਚ ਯਂ ਵਤਂ;

ਸਙ੍ਕਸ੍ਸਰਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਨ ਤਂ ਹੋਤਿ ਮਹਪ੍ਫਲਂ.

੨੭੮.

‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ, ਗਾਰਵੋ ਨੂਪਲਬ੍ਭਤਿ;

ਆਰਕਾ ਹੋਤਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ, ਨਭਂ ਪੁਥਵਿਯਾ ਯਥਾ’’ਤਿ.

… ਸਭਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੪. ਨਨ੍ਦਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੭੯.

‘‘ਧਿਰਤ੍ਥੁ ¶ ਪੂਰੇ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧੇ, ਮਾਰਪਕ੍ਖੇ ਅਵਸ੍ਸੁਤੇ;

ਨਵਸੋਤਾਨਿ ਤੇ ਕਾਯੇ, ਯਾਨਿ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਦਾ.

੨੮੦.

‘‘ਮਾ ¶ ਪੁਰਾਣਂ ਅਮਞ੍ਞਿਤ੍ਥੋ, ਮਾਸਾਦੇਸਿ ਤਥਾਗਤੇ;

ਸਗ੍ਗੇਪਿ ਤੇ ਨ ਰਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਕਿਮਙ੍ਗਂ ਪਨ [ਕਿਮਙ੍ਗ ਪਨ (ਸੀ.)] ਮਾਨੁਸੇ.

੨੮੧.

‘‘ਯੇ ਚ ਖੋ ਬਾਲਾ ਦੁਮ੍ਮੇਧਾ, ਦੁਮ੍ਮਨ੍ਤੀ ਮੋਹਪਾਰੁਤਾ;

ਤਾਦਿਸਾ ਤਤ੍ਥ ਰਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਮਾਰਖਿਤ੍ਤਮ੍ਹਿ ਬਨ੍ਧਨੇ.

੨੮੨.

‘‘ਯੇਸਂ ਰਾਗੋ ਚ ਦੋਸੋ ਚ, ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਚ ਵਿਰਾਜਿਤਾ;

ਤਾਦੀ ਤਤ੍ਥ ਨ ਰਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਛਿਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤਾ ਅਬਨ੍ਧਨਾ’’ਤਿ.

… ਨਨ੍ਦਕੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਜਮ੍ਬੁਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੮੩.

‘‘ਪਞ੍ਚਪਞ੍ਞਾਸਵਸ੍ਸਾਨਿ, ਰਜੋਜਲ੍ਲਮਧਾਰਯਿਂ;

ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਮਾਸਿਕਂ ਭਤ੍ਤਂ, ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਅਲੋਚਯਿਂ.

੨੮੪.

‘‘ਏਕਪਾਦੇਨ ਅਟ੍ਠਾਸਿਂ, ਆਸਨਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯਿਂ;

ਸੁਕ੍ਖਗੂਥਾਨਿ ਚ ਖਾਦਿਂ, ਉਦ੍ਦੇਸਞ੍ਚ ਨ ਸਾਦਿਯਿਂ.

੨੮੫.

‘‘ਏਤਾਦਿਸਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਬਹੁਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਗਾਮਿਨਂ;

ਵੁਯ੍ਹਮਾਨੋ ਮਹੋਘੇਨ, ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਮਾਗਮਂ.

੨੮੬.

‘‘ਸਰਣਗਮਨਂ ਪਸ੍ਸ, ਪਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਂ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਜਮ੍ਬੁਕੋ ਥੇਰੋ….

੬. ਸੇਨਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੮੭.

‘‘ਸ੍ਵਾਗਤਂ ¶ ¶ ਵਤ ਮੇ ਆਸਿ, ਗਯਾਯਂ ਗਯਫਗ੍ਗੁਯਾ;

ਯਂ ਅਦ੍ਦਸਾਸਿਂ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਦੇਸੇਨ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਮੁਤ੍ਤਮਂ.

੨੮੮.

‘‘ਮਹਪ੍ਪਭਂ ¶ ਗਣਾਚਰਿਯਂ, ਅਗ੍ਗਪਤ੍ਤਂ ਵਿਨਾਯਕਂ;

ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਜਿਨਂ ਅਤੁਲਦਸ੍ਸਨਂ.

੨੮੯.

‘‘ਮਹਾਨਾਗਂ ਮਹਾਵੀਰਂ, ਮਹਾਜੁਤਿਮਨਾਸਵਂ;

ਸਬ੍ਬਾਸਵਪਰਿਕ੍ਖੀਣਂ, ਸਤ੍ਥਾਰਮਕੁਤੋਭਯਂ.

੨੯੦.

‘‘ਚਿਰਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਵਤ ਮਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਸਨ੍ਦਾਨਬਨ੍ਧਿਤਂ [ਸਨ੍ਧਿਤਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.), ਸਨ੍ਦਿਤਂ (ਪੀ. ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.)];

ਵਿਮੋਚਯਿ ਸੋ ਭਗਵਾ, ਸਬ੍ਬਗਨ੍ਥੇਹਿ ਸੇਨਕ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਸੇਨਕੋ ਥੇਰੋ….

੭. ਸਮ੍ਭੂਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੯੧.

‘‘ਯੋ ਦਨ੍ਧਕਾਲੇ ਤਰਤਿ, ਤਰਣੀਯੇ ਚ ਦਨ੍ਧਯੇ;

ਅਯੋਨਿ [ਅਯੋਨਿਸੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਸਂਵਿਧਾਨੇਨ, ਬਾਲੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਤਿ.

੨੯੨.

‘‘ਤਸ੍ਸਤ੍ਥਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ, ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖੇਵ ਚਨ੍ਦਿਮਾ;

ਆਯਸਕ੍ਯਞ੍ਚ [ਆਯਸਸ੍ਯਞ੍ਚ (ਸੀ.)] ਪਪ੍ਪੋਤਿ, ਮਿਤ੍ਤੇਹਿ ਚ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ.

੨੯੩.

‘‘ਯੋ ਦਨ੍ਧਕਾਲੇ ਦਨ੍ਧੇਤਿ, ਤਰਣੀਯੇ ਚ ਤਾਰਯੇ;

ਯੋਨਿਸੋ ਸਂਵਿਧਾਨੇਨ, ਸੁਖਂ ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ.

੨੯੪.

‘‘ਤਸ੍ਸਤ੍ਥਾ ਪਰਿਪੂਰੇਨ੍ਤਿ, ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੇਵ ਚਨ੍ਦਿਮਾ;

ਯਸੋ ਕਿਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਪਪ੍ਪੋਤਿ, ਮਿਤ੍ਤੇਹਿ ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ.

… ਸਮ੍ਭੂਤੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਰਾਹੁਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੯੫.

‘‘ਉਭਯੇਨੇਵ ¶ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਰਾਹੁਲਭਦ੍ਦੋਤਿ ਮਂ ਵਿਦੂ;

ਯਞ੍ਚਮ੍ਹਿ ਪੁਤ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਯਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਮਾ.

੨੯੬.

‘‘ਯਞ੍ਚ ਮੇ ਆਸਵਾ ਖੀਣਾ, ਯਞ੍ਚ ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ;

ਅਰਹਾ ¶ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋਮ੍ਹਿ, ਤੇਵਿਜ੍ਜੋ ਅਮਤਦ੍ਦਸੋ.

੨੯੭.

‘‘ਕਾਮਨ੍ਧਾ ¶ ਜਾਲਪਚ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਤਣ੍ਹਾਛਾਦਨਛਾਦਿਤਾ;

ਪਮਤ੍ਤਬਨ੍ਧੁਨਾ ਬਦ੍ਧਾ, ਮਚ੍ਛਾਵ ਕੁਮਿਨਾਮੁਖੇ.

੨੯੮.

‘‘ਤਂ ¶ ਕਾਮਂ ਅਹਮੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ, ਛੇਤ੍ਵਾ ਮਾਰਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧਨਂ;

ਸਮੂਲਂ ਤਣ੍ਹਮਬ੍ਬੁਯ੍ਹ, ਸੀਤਿਭੂਤੋਸ੍ਮਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ.

… ਰਾਹੁਲੋ ਥੇਰੋ….

੯. ਚਨ੍ਦਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੨੯੯.

‘‘ਜਾਤਰੂਪੇਨ ਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾ [ਪਚ੍ਛਨ੍ਨਾ (ਸੀ.)], ਦਾਸੀਗਣਪੁਰਕ੍ਖਤਾ;

ਅਙ੍ਕੇਨ ਪੁਤ੍ਤਮਾਦਾਯ, ਭਰਿਯਾ ਮਂ ਉਪਾਗਮਿ.

੩੦੦.

‘‘ਤਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਆਯਨ੍ਤਿਂ, ਸਕਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਾਤਰਂ;

ਅਲਙ੍ਕਤਂ ਸੁਵਸਨਂ, ਮਚ੍ਚੁਪਾਸਂਵ ਓਡ੍ਡਿਤਂ.

੩੦੧.

‘‘ਤਤੋ ਮੇ ਮਨਸੀਕਾਰੋ, ਯੋਨਿਸੋ ਉਦਪਜ੍ਜਥ;

ਆਦੀਨਵੋ ਪਾਤੁਰਹੁ, ਨਿਬ੍ਬਿਦਾ ਸਮਤਿਟ੍ਠਥ.

੩੦੨.

‘‘ਤਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿ ਮੇ, ਪਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਂ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਚਨ੍ਦਨੋ ਥੇਰੋ….

੧੦. ਧਮ੍ਮਿਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੦੩.

[ਜਾ. ੧.੧੦.੧੦੨ ਜਾਤਕੇਪਿ] ‘‘ਧਮ੍ਮੋ ਹਵੇ ਰਕ੍ਖਤਿ ਧਮ੍ਮਚਾਰਿਂ, ਧਮ੍ਮੋ ਸੁਚਿਣ੍ਣੋ ਸੁਖਮਾਵਹਤਿ;

ਏਸਾਨਿਸਂਸੋ ਧਮ੍ਮੇ ਸੁਚਿਣ੍ਣੇ, ਨ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਧਮ੍ਮਚਾਰੀ.

੩੦੪.

[ਜਾ. ੧.੧੫.੩੮੫] ‘‘ਨਹਿ ਧਮ੍ਮੋ ਅਧਮ੍ਮੋ ਚ, ਉਭੋ ਸਮਵਿਪਾਕਿਨੋ;

ਅਧਮ੍ਮੋ ¶ ਨਿਰਯਂ ਨੇਤਿ, ਧਮ੍ਮੋ ਪਾਪੇਤਿ ਸੁਗ੍ਗਤਿਂ.

੩੦੫.

‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਕਰੇਯ੍ਯ ਛਨ੍ਦਂ, ਇਤਿ ਮੋਦਮਾਨੋ ਸੁਗਤੇਨ ਤਾਦਿਨਾ;

ਧਮ੍ਮੇ ਠਿਤਾ ਸੁਗਤਵਰਸ੍ਸ ਸਾਵਕਾ, ਨੀਯਨ੍ਤਿ ਧੀਰਾ ਸਰਣਵਰਗ੍ਗਗਾਮਿਨੋ.

੩੦੬.

‘‘ਵਿਪ੍ਫੋਟਿਤੋ ¶ ਗਣ੍ਡਮੂਲੋ, ਤਣ੍ਹਾਜਾਲੋ ਸਮੂਹਤੋ;

ਸੋ ਖੀਣਸਂਸਾਰੋ ਨ ਚਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚਨਂ,

ਚਨ੍ਦੋ ਯਥਾ ਦੋਸਿਨਾ ਪੁਣ੍ਣਮਾਸਿਯ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਧਮ੍ਮਿਕੋ ਥੇਰੋ….

੧੧. ਸਪ੍ਪਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੦੭.

‘‘ਯਦਾ ਬਲਾਕਾ ਸੁਚਿਪਣ੍ਡਰਚ੍ਛਦਾ, ਕਾਲ਼ਸ੍ਸ ਮੇਘਸ੍ਸ ਭਯੇਨ ਤਜ੍ਜਿਤਾ;

ਪਲੇਹਿਤਿ ਆਲਯਮਾਲਯੇਸਿਨੀ, ਤਦਾ ਨਦੀ ਅਜਕਰਣੀ ਰਮੇਤਿ ਮਂ.

੩੦੮.

‘‘ਯਦਾ ¶ ¶ ਬਲਾਕਾ ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਪਣ੍ਡਰਾ, ਕਾਲ਼ਸ੍ਸ ਮੇਘਸ੍ਸ ਭਯੇਨ ਤਜ੍ਜਿਤਾ;

ਪਰਿਯੇਸਤਿ ਲੇਣਮਲੇਣਦਸ੍ਸਿਨੀ, ਤਦਾ ਨਦੀ ਅਜਕਰਣੀ ਰਮੇਤਿ ਮਂ.

੩੦੯.

‘‘ਕਂ ਨੁ ਤਤ੍ਥ ਨ ਰਮੇਨ੍ਤਿ, ਜਮ੍ਬੁਯੋ ਉਭਤੋ ਤਹਿਂ;

ਸੋਭੇਨ੍ਤਿ ਆਪਗਾਕੂਲਂ, ਮਮ ਲੇਣਸ੍ਸ [ਮਹਾਲੇਣਸ੍ਸ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਪਚ੍ਛਤੋ.

੩੧੦.

‘‘ਤਾ ਮਤਮਦਸਙ੍ਘਸੁਪ੍ਪਹੀਨਾ,

ਭੇਕਾ ¶ ਮਨ੍ਦਵਤੀ ਪਨਾਦਯਨ੍ਤਿ;

‘ਨਾਜ੍ਜ ਗਿਰਿਨਦੀਹਿ ਵਿਪ੍ਪਵਾਸਸਮਯੋ,

ਖੇਮਾ ਅਜਕਰਣੀ ਸਿਵਾ ਸੁਰਮ੍ਮਾ’’’ਤਿ.

… ਸਪ੍ਪਕੋ ਥੇਰੋ….

੧੨. ਮੁਦਿਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੧੧.

‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਂ ਜੀਵਿਕਤ੍ਥੋਹਂ, ਲਦ੍ਧਾਨ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ;

ਤਤੋ ਸਦ੍ਧਂ ਪਟਿਲਭਿਂ, ਦਲ਼੍ਹਵੀਰਿਯੋ ਪਰਕ੍ਕਮਿਂ.

੩੧੨.

‘‘ਕਾਮਂ ਭਿਜ੍ਜਤੁਯਂ ਕਾਯੋ, ਮਂਸਪੇਸੀ ਵਿਸੀਯਰੁਂ [ਵਿਸਿਯਨ੍ਤੁ (ਕ.)];

ਉਭੋ ਜਣ੍ਣੁਕਸਨ੍ਧੀਹਿ, ਜਙ੍ਘਾਯੋ ਪਪਤਨ੍ਤੁ ਮੇ.

੩੧੩.

‘‘ਨਾਸਿਸ੍ਸਂ ¶ ਨ ਪਿਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਿਹਾਰਾ ਚ ਨ ਨਿਕ੍ਖਮੇ;

ਨਪਿ ਪਸ੍ਸਂ ਨਿਪਾਤੇਸ੍ਸਂ, ਤਣ੍ਹਾਸਲ੍ਲੇ ਅਨੂਹਤੇ.

੩੧੪.

‘‘ਤਸ੍ਸ ਮੇਵਂ ਵਿਹਰਤੋ, ਪਸ੍ਸ ਵੀਰਿਯਪਰਕ੍ਕਮਂ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਮੁਦਿਤੋ ਥੇਰੋ….

ਚਤੁਕ੍ਕਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਨਾਗਸਮਾਲੋ ਭਗੁ ਚ, ਸਭਿਯੋ ਨਨ੍ਦਕੋਪਿ ਚ;

ਜਮ੍ਬੁਕੋ ਸੇਨਕੋ ਥੇਰੋ, ਸਮ੍ਭੂਤੋ ਰਾਹੁਲੋਪਿ ਚ.

ਭਵਤਿ ਚਨ੍ਦਨੋ ਥੇਰੋ, ਦਸੇਤੇ [ਇਦਾਨਿ ਨਵੇਵ ਥੇਰਾ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ] ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾ;

ਧਮ੍ਮਿਕੋ ਸਪ੍ਪਕੋ ਥੇਰੋ, ਮੁਦਿਤੋ ਚਾਪਿ ਤੇ ਤਯੋ;

ਗਾਥਾਯੋ ਦ੍ਵੇ ਚ ਪਞ੍ਞਾਸ, ਥੇਰਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇਰਸਾਤਿ [ਇਦਾਨਿ ਦ੍ਵਾਦਸੇਵ ਥੇਰਾ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ].

੫. ਪਞ੍ਚਕਨਿਪਾਤੋ

੧. ਰਾਜਦਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੧੫.

‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ ¶ ¶ ¶ ¶ ਸਿਵਥਿਕਂ [ਸੀਵਥਿਕਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)] ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਅਦ੍ਦਸ ਇਤ੍ਥਿਮੁਜ੍ਝਿਤਂ;

ਅਪਵਿਦ੍ਧਂ ਸੁਸਾਨਸ੍ਮਿਂ, ਖਜ੍ਜਨ੍ਤਿਂ ਕਿਮਿਹੀ ਫੁਟਂ.

੩੧੬.

‘‘ਯਞ੍ਹਿ ਏਕੇ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਮਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਪਾਪਕਂ;

ਕਾਮਰਾਗੋ ਪਾਤੁਰਹੁ, ਅਨ੍ਧੋਵ ਸਵਤੀ [ਵਸਤੀ (ਸੀ.)] ਅਹੁਂ.

੩੧੭.

‘‘ਓਰਂ ਓਦਨਪਾਕਮ੍ਹਾ, ਤਮ੍ਹਾ ਠਾਨਾ ਅਪਕ੍ਕਮਿਂ;

ਸਤਿਮਾ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋਹਂ, ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਉਪਾਵਿਸਿਂ.

੩੧੮.

‘‘ਤਤੋ ਮੇ ਮਨਸੀਕਾਰੋ, ਯੋਨਿਸੋ ਉਦਪਜ੍ਜਥ;

ਆਦੀਨਵੋ ਪਾਤੁਰਹੁ, ਨਿਬ੍ਬਿਦਾ ਸਮਤਿਟ੍ਠਥ.

੩੧੯.

‘‘ਤਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿ ਮੇ, ਪਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਂ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਰਾਜਦਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਸੁਭੂਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੨੦.

‘‘ਅਯੋਗੇ ਯੁਞ੍ਜਮਤ੍ਤਾਨਂ, ਪੁਰਿਸੋ ਕਿਚ੍ਚਮਿਚ੍ਛਕੋ [ਕਿਚ੍ਚਮਿਚ੍ਛਤੋ (ਸੀ.), ਕਿਚ੍ਚਮਿਚ੍ਛਯਂ (ਕਤ੍ਥਚਿ)];

ਚਰਂ ਚੇ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ‘ਤਂ ਮੇ ਦੁਬ੍ਭਗਲਕ੍ਖਣਂ’.

੩੨੧.

‘‘ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਂ ਅਘਗਤਂ ਵਿਜਿਤਂ, ਏਕਞ੍ਚੇ ਓਸ੍ਸਜੇਯ੍ਯ ਕਲੀਵ ਸਿਯਾ;

ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਚੇ ਓਸ੍ਸਜੇਯ੍ਯ ਅਨ੍ਧੋਵ ਸਿਯਾ, ਸਮਵਿਸਮਸ੍ਸ ਅਦਸ੍ਸਨਤੋ.

੩੨੨.

‘‘ਯਞ੍ਹਿ ¶ ਕਯਿਰਾ ਤਞ੍ਹਿ ਵਦੇ, ਯਂ ਨ ਕਯਿਰਾ ਨ ਤਂ ਵਦੇ;

ਅਕਰੋਨ੍ਤਂ ਭਾਸਮਾਨਂ, ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ.

੩੨੩.

[ਧ. ਪ. ੫੧ ਧਮ੍ਮਪਦੇਪਿ] ‘‘ਯਥਾਪਿ ਰੁਚਿਰਂ ਪੁਪ੍ਫਂ, ਵਣ੍ਣਵਨ੍ਤਂ ਅਗਨ੍ਧਕਂ;

ਏਵਂ ਸੁਭਾਸਿਤਾ ਵਾਚਾ, ਅਫਲਾ ਹੋਤਿ ਅਕੁਬ੍ਬਤੋ.

੩੨੪.

[ਧ. ਪ. ੫੨] ‘‘ਯਥਾਪਿ ¶ ਰੁਚਿਰਂ ਪੁਪ੍ਫਂ, ਵਣ੍ਣਵਨ੍ਤਂ ਸੁਗਨ੍ਧਕਂ [ਸਗਨ੍ਧਕਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)];

ਏਵਂ ਸੁਭਾਸਿਤਾ ਵਾਚਾ, ਸਫਲਾ ਹੋਤਿ ਕੁਬ੍ਬਤੋ’’ਤਿ [ਸਕੁਬ੍ਬਤੋ (ਸੀ. ਪੀ.), ਸੁਕੁਬ੍ਬਤੋ (ਸ੍ਯਾ.)].

… ਸੁਭੂਤੋ ਥੇਰੋ….

੩. ਗਿਰਿਮਾਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੨੫.

‘‘ਵਸ੍ਸਤਿ ¶ ¶ ਦੇਵੋ ਯਥਾ ਸੁਗੀਤਂ, ਛਨ੍ਨਾ ਮੇ ਕੁਟਿਕਾ ਸੁਖਾ ਨਿਵਾਤਾ;

ਤਸ੍ਸਂ ਵਿਹਰਾਮਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ, ਅਥ ਚੇ ਪਤ੍ਥਯਸੀ ਪਵਸ੍ਸ ਦੇਵ.

੩੨੬.

‘‘ਵਸ੍ਸਤਿ ਦੇਵੋ ਯਥਾ ਸੁਗੀਤਂ, ਛਨ੍ਨਾ ਮੇ ਕੁਟਿਕਾ ਸੁਖਾ ਨਿਵਾਤਾ;

ਤਸ੍ਸਂ ਵਿਹਰਾਮਿ ਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ, ਅਥ ਚੇ ਪਤ੍ਥਯਸੀ ਪਵਸ੍ਸ ਦੇਵ.

੩੨੭.

‘‘ਵਸ੍ਸਤਿ ਦੇਵੋ…ਪੇ… ਤਸ੍ਸਂ ਵਿਹਰਾਮਿ ਵੀਤਰਾਗੋ…ਪੇ….

੩੨੮.

‘‘ਵਸ੍ਸਤਿ ਦੇਵੋ…ਪੇ… ਤਸ੍ਸਂ ਵਿਹਰਾਮਿ ਵੀਤਦੋਸੋ…ਪੇ….

੩੨੯.

‘‘ਵਸ੍ਸਤਿ ਦੇਵੋ…ਪੇ… ਤਸ੍ਸਂ ¶ ਵਿਹਰਾਮਿ ਵੀਤਮੋਹੋ;

ਅਥ ਚੇ ਪਤ੍ਥਯਸੀ ਪਵਸ੍ਸ ਦੇਵਾ’’ਤਿ.

… ਗਿਰਿਮਾਨਨ੍ਦੋ ਥੇਰੋ….

੪. ਸੁਮਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੩੦.

‘‘ਯਂ ਪਤ੍ਥਯਾਨੋ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਅਨੁਗ੍ਗਹਿ;

ਅਮਤਂ ਅਭਿਕਙ੍ਖਨ੍ਤਂ, ਕਤਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਂ ਮਯਾ.

੩੩੧.

‘‘ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ, ਸਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਅਨੀਤਿਹੋ;

ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਞਾਣੋ ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖੋ, ਬ੍ਯਾਕਰੋਮਿ ਤਵਨ੍ਤਿਕੇ.

੩੩੨.

‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਜਾਨਾਮਿ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁ ਵਿਸੋਧਿਤਂ;

ਸਦਤ੍ਥੋ ਮੇ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ.

੩੩੩.

‘‘ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਸਿਕ੍ਖਾ, ਸੁਸ੍ਸੁਤਾ ਤਵ ਸਾਸਨੇ;

ਸਬ੍ਬੇ ਮੇ ਆਸਵਾ ਖੀਣਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ.

੩੩੪.

‘‘ਅਨੁਸਾਸਿ ¶ ਮਂ ਅਰਿਯਵਤਾ, ਅਨੁਕਮ੍ਪਿ ਅਨੁਗ੍ਗਹਿ;

ਅਮੋਘੋ ਤੁਯ੍ਹਮੋਵਾਦੋ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਮ੍ਹਿ ਸਿਕ੍ਖਿਤੋ’’ਤਿ.

… ਸੁਮਨੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਵਡ੍ਢਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੩੫.

‘‘ਸਾਧੂ ਹਿ ਕਿਰ ਮੇ ਮਾਤਾ, ਪਤੋਦਂ ਉਪਦਂਸਯਿ;

ਯਸ੍ਸਾਹਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਅਨੁਸਿਟ੍ਠੋ ਜਨੇਤ੍ਤਿਯਾ;

ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ ਪਹਿਤਤ੍ਤੋ, ਪਤ੍ਤੋ ਸਮ੍ਬੋਧਿਮੁਤ੍ਤਮਂ.

੩੩੬.

‘‘ਅਰਹਾ ¶ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋਮ੍ਹਿ, ਤੇਵਿਜ੍ਜੋ ਅਮਤਦ੍ਦਸੋ;

ਜੇਤ੍ਵਾ ਨਮੁਚਿਨੋ ਸੇਨਂ, ਵਿਹਰਾਮਿ ਅਨਾਸਵੋ.

੩੩੭.

‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ¶ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ, ਯੇ ਮੇ ਵਿਜ੍ਜਿਂਸੁ ਆਸਵਾ;

ਸਬ੍ਬੇ ਅਸੇਸਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ, ਨ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਰੇ ਪੁਨ.

੩੩੮.

‘‘ਵਿਸਾਰਦਾ ਖੋ ਭਗਿਨੀ, ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਅਭਾਸਯਿ;

‘ਅਪਿਹਾ ਨੂਨ ਮਯਿਪਿ, ਵਨਥੋ ਤੇ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ’.

੩੩੯.

‘‘ਪਰਿਯਨ੍ਤਕਤਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਅਨ੍ਤਿਮੋਯਂ ਸਮੁਸ੍ਸਯੋ;

ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’ਤਿ.

… ਵਡ੍ਢੋ ਥੇਰੋ….

੬. ਨਦੀਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੪੦.

‘‘ਅਤ੍ਥਾਯ ਵਤ ਮੇ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਨਦਿਂ ਨੇਰਞ੍ਜਰਂ ਅਗਾ;

ਯਸ੍ਸਾਹਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾਨ, ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਵਿਵਜ੍ਜਯਿਂ.

੩੪੧.

‘‘ਯਜਿਂ ¶ ਉਚ੍ਚਾਵਚੇ ਯਞ੍ਞੇ, ਅਗ੍ਗਿਹੁਤ੍ਤਂ ਜੁਹਿਂ ਅਹਂ;

‘ਏਸਾ ਸੁਦ੍ਧੀ’ਤਿ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤੋ, ਅਨ੍ਧਭੂਤੋ [ਅਨ੍ਧੀਭੂਤੋ (ਕ.)] ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ.

੩੪੨.

‘‘ਦਿਟ੍ਠਿਗਹਨਪਕ੍ਖਨ੍ਦੋ [ਪਕ੍ਖਨ੍ਤੋ (ਸੀ.), ਪਕ੍ਖਨ੍ਨੋ (ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)], ਪਰਾਮਾਸੇਨ ਮੋਹਿਤੋ;

ਅਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮਞ੍ਞਿਸਂ ਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਅਨ੍ਧਭੂਤੋ ਅਵਿਦ੍ਦਸੁ.

੩੪੩.

‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਪਹੀਨਾ ਮੇ, ਭਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪਦਾਲਿਤਾ [ਵਿਦਾਲਿਤਾ (ਕ.)];

ਜੁਹਾਮਿ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਗ੍ਗਿਂ, ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ ਤਥਾਗਤਂ.

੩੪੪.

‘‘ਮੋਹਾ ¶ ਸਬ੍ਬੇ ਪਹੀਨਾ ਮੇ, ਭਵਤਣ੍ਹਾ ਪਦਾਲਿਤਾ;

ਵਿਕ੍ਖੀਣੋ ਜਾਤਿਸਂਸਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’ਤਿ.

… ਨਦੀਕਸ੍ਸਪੋ ਥੇਰੋ….

੭. ਗਯਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੪੫.

‘‘ਪਾਤੋ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਂ ਸਾਯਂ, ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਦਿਵਸਸ੍ਸਹਂ;

ਓਤਰਿਂ ਉਦਕਂ ਸੋਹਂ, ਗਯਾਯ ਗਯਫਗ੍ਗੁਯਾ.

੩੪੬.

‘‘‘ਯਂ ¶ ਮਯਾ ਪਕਤਂ ਪਾਪਂ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਞ੍ਞਾਸੁ ਜਾਤਿਸੁ;

ਤਂ ਦਾਨੀਧ ਪਵਾਹੇਮਿ’, ਏਵਂਦਿਟ੍ਠਿ ਪੁਰੇ ਅਹੁਂ.

੩੪੭.

‘‘ਸੁਤ੍ਵਾ ¶ ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਵਾਚਂ, ਧਮ੍ਮਤ੍ਥਸਹਿਤਂ ਪਦਂ;

ਤਥਂ ਯਾਥਾਵਕਂ ਅਤ੍ਥਂ, ਯੋਨਿਸੋ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਸਂ;

੩੪੮.

‘‘ਨਿਨ੍ਹਾਤਸਬ੍ਬਪਾਪੋਮ੍ਹਿ, ਨਿਮ੍ਮਲੋ ਪਯਤੋ ਸੁਚਿ;

ਸੁਦ੍ਧੋ ਸੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਦਾਯਾਦੋ, ਪੁਤ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਓਰਸੋ.

੩੪੯.

‘‘ਓਗਯ੍ਹਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਸੋਤਂ, ਸਬ੍ਬਪਾਪਂ ਪਵਾਹਯਿਂ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਜ੍ਝਗਮਿਂ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਗਯਾਕਸ੍ਸਪੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਵਕ੍ਕਲਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੫੦.

‘‘ਵਾਤਰੋਗਾਭਿਨੀਤੋ ਤ੍ਵਂ, ਵਿਹਰਂ ਕਾਨਨੇ ਵਨੇ;

ਪਵਿਟ੍ਠਗੋਚਰੇ ਲੂਖੇ, ਕਥਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਰਿਸ੍ਸਸਿ.

੩੫੧.

‘‘ਪੀਤਿਸੁਖੇਨ ਵਿਪੁਲੇਨ, ਫਰਮਾਨੋ ਸਮੁਸ੍ਸਯਂ;

ਲੂਖਮ੍ਪਿ ਅਭਿਸਮ੍ਭੋਨ੍ਤੋ, ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਕਾਨਨੇ.

੩੫੨.

‘‘ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਬਲਾਨਿ ਚ;

ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਿ ਚ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ, ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਕਾਨਨੇ.

੩੫੩.

‘‘ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੇ ਪਹਿਤਤ੍ਤੇ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਦਲ਼੍ਹਪਰਕ੍ਕਮੇ [ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ ਪਹਿਤਤ੍ਤੋ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਦਲ਼੍ਹਪਰਕ੍ਕਮੋ (ਸੀ.)];

ਸਮਗ੍ਗੇ ਸਹਿਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਕਾਨਨੇ.

੩੫੪.

‘‘ਅਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਅਗ੍ਗਂ ਦਨ੍ਤਂ ਸਮਾਹਿਤਂ;

ਅਤਨ੍ਦਿਤੋ ¶ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ, ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਕਾਨਨੇ’’ਤਿ.

… ਵਕ੍ਕਲਿਤ੍ਥੇਰੋ….

੯. ਵਿਜਿਤਸੇਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੫੫.

‘‘ਓਲਗ੍ਗੇਸ੍ਸਾਮਿ ¶ ਤੇ ਚਿਤ੍ਤ, ਆਣਿਦ੍ਵਾਰੇਵ ਹਤ੍ਥਿਨਂ;

ਨ ਤਂ ਪਾਪੇ ਨਿਯੋਜੇਸ੍ਸਂ, ਕਾਮਜਾਲ [ਕਾਮਜਾਲਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਸਰੀਰਜ [ਸਰੀਰਜਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)].

੩੫੬.

‘‘ਤ੍ਵਂ ¶ ਓਲਗ੍ਗੋ ਨ ਗਚ੍ਛਸਿ [ਨ ਗਞ੍ਛਿਸਿ (ਪੀ)], ਦ੍ਵਾਰਵਿਵਰਂ ਗਜੋਵ ਅਲਭਨ੍ਤੋ;

ਨ ਚ ਚਿਤ੍ਤਕਲਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ, ਪਸਕ੍ਕ [ਪਸਹਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)] ਪਾਪਰਤੋ ਚਰਿਸ੍ਸਸਿ.

੩੫੭.

‘‘ਯਥਾ ਕੁਞ੍ਜਰਂ ਅਦਨ੍ਤਂ, ਨਵਗ੍ਗਹਮਙ੍ਕੁਸਗ੍ਗਹੋ;

ਬਲਵਾ ਆਵਤ੍ਤੇਤਿ ਅਕਾਮਂ, ਏਵਂ ਆਵਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਂ ਤਂ.

੩੫੮.

‘‘ਯਥਾ ਵਰਹਯਦਮਕੁਸਲੋ, ਸਾਰਥਿ ਪਵਰੋ ਦਮੇਤਿ ਆਜਞ੍ਞਂ;

ਏਵਂ ਦਮਯਿਸ੍ਸਂ ਤਂ, ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਞ੍ਚਸੁ ਬਲੇਸੁ.

੩੫੯.

‘‘ਸਤਿਯਾ ¶ ਤਂ ਨਿਬਨ੍ਧਿਸ੍ਸਂ, ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਤੇ ਦਮੇਸ੍ਸਾਮਿ [ਪਯਤਤ੍ਤੋ ਵੋਦਪੇਸ੍ਸਾਮਿ (ਸੀ.)];

ਵੀਰਿਯਧੁਰਨਿਗ੍ਗਹਿਤੋ, ਨ ਯਿਤੋ ਦੂਰਂ ¶ ਗਮਿਸ੍ਸਸੇ ਚਿਤ੍ਤਾ’’ਤਿ.

… ਵਿਜਿਤਸੇਨੋ ਥੇਰੋ….

੧੦. ਯਸਦਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੬੦.

‘‘ਉਪਾਰਮ੍ਭਚਿਤ੍ਤੋ ਦੁਮ੍ਮੇਧੋ, ਸੁਣਾਤਿ ਜਿਨਸਾਸਨਂ;

ਆਰਕਾ ਹੋਤਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ, ਨਭਸੋ ਪਥਵੀ ਯਥਾ.

੩੬੧.

‘‘ਉਪਾਰਮ੍ਭਚਿਤ੍ਤੋ ਦੁਮ੍ਮੇਧੋ, ਸੁਣਾਤਿ ਜਿਨਸਾਸਨਂ;

ਪਰਿਹਾਯਤਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ, ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖੇਵ ਚਨ੍ਦਿਮਾ.

੩੬੨.

‘‘ਉਪਾਰਮ੍ਭਚਿਤ੍ਤੋ ਦੁਮ੍ਮੇਧੋ, ਸੁਣਾਤਿ ਜਿਨਸਾਸਨਂ;

ਪਰਿਸੁਸ੍ਸਤਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ, ਮਚ੍ਛੋ ਅਪ੍ਪੋਦਕੇ ਯਥਾ.

੩੬੩.

‘‘ਉਪਾਰਮ੍ਭਚਿਤ੍ਤੋ ਦੁਮ੍ਮੇਧੋ, ਸੁਣਾਤਿ ਜਿਨਸਾਸਨਂ;

ਨ ਵਿਰੂਹਤਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ, ਖੇਤ੍ਤੇ ਬੀਜਂਵ ਪੂਤਿਕਂ.

੩੬੪.

‘‘ਯੋ ਚ ਤੁਟ੍ਠੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ, ਸੁਣਾਤਿ ਜਿਨਸਾਸਨਂ;

ਖੇਪੇਤ੍ਵਾ ਆਸਵੇ ਸਬ੍ਬੇ, ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਅਕੁਪ੍ਪਤਂ;

ਪਪ੍ਪੁਯ੍ਯ ਪਰਮਂ ਸਨ੍ਤਿਂ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤਿਨਾਸਵੋ’’ਤਿ.

… ਯਸਦਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੧੧. ਸੋਣਕੁਟਿਕਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੬੫.

‘‘ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ¶ ਚ ਮੇ ਲਦ੍ਧਾ, ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਚਮ੍ਹਿ ਅਨਾਸਵੋ;

ਸੋ ਚ ਮੇ ਭਗਵਾ ਦਿਟ੍ਠੋ, ਵਿਹਾਰੇ ਚ ਸਹਾਵਸਿਂ.

੩੬੬.

‘‘ਬਹੁਦੇਵ ਰਤ੍ਤਿਂ ਭਗਵਾ, ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇਤਿਨਾਮਯਿ;

ਵਿਹਾਰਕੁਸਲੋ ਸਤ੍ਥਾ, ਵਿਹਾਰਂ ਪਾਵਿਸੀ ਤਦਾ.

੩੬੭.

‘‘ਸਨ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾਨ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ, ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ ਗੋਤਮੋ;

ਸੀਹੋ ¶ ਸੇਲਗੁਹਾਯਂਵ, ਪਹੀਨਭਯਭੇਰਵੋ.

੩੬੮.

‘‘ਤਤੋ ਕਲ੍ਯਾਣਵਾਕ੍ਕਰਣੋ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕੋ;

ਸੋਣੋ ਅਭਾਸਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ, ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾ.

੩੬੯.

‘‘ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾਨ ਅਞ੍ਜਸਂ;

ਪਪ੍ਪੁਯ੍ਯ ਪਰਮਂ ਸਨ੍ਤਿਂ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਿਸ੍ਸਤ੍ਯਨਾਸਵੋ’’ਤਿ.

… ਸੋਣੋ ਕੁਟਿਕਣ੍ਣਥੇਰੋ….

੧੨. ਕੋਸਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੭੦.

‘‘ਯੋ ¶ ¶ ਵੇ ਗਰੂਨਂ ਵਚਨਞ੍ਞੁ ਧੀਰੋ, ਵਸੇ ਚ ਤਮ੍ਹਿ ਜਨਯੇਥ ਪੇਮਂ;

ਸੋ ਭਤ੍ਤਿਮਾ ਨਾਮ ਚ ਹੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਞਤ੍ਵਾ ਚ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸੇਸਿ ਅਸ੍ਸ.

੩੭੧.

‘‘ਯਂ ਆਪਦਾ ਉਪ੍ਪਤਿਤਾ ਉਲ਼ਾਰਾ, ਨਕ੍ਖਮ੍ਭਯਨ੍ਤੇ ਪਟਿਸਙ੍ਖਯਨ੍ਤਂ;

ਸੋ ਥਾਮਵਾ ਨਾਮ ਚ ਹੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਞਤ੍ਵਾ ਚ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸੇਸਿ ਅਸ੍ਸ.

੩੭੨.

‘‘ਯੋ ਵੇ ਸਮੁਦ੍ਦੋਵ ਠਿਤੋ ਅਨੇਜੋ, ਗਮ੍ਭੀਰਪਞ੍ਞੋ ਨਿਪੁਣਤ੍ਥਦਸ੍ਸੀ;

ਅਸਂਹਾਰਿਯੋ ਨਾਮ ਚ ਹੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਞਤ੍ਵਾ ਚ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸੇਸਿ ਅਸ੍ਸ.

੩੭੩.

‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਧਮ੍ਮਧਰੋ ਚ ਹੋਤਿ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ¶ ਹੋਤਿ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰੀ;

ਸੋ ਤਾਦਿਸੋ ਨਾਮ ਚ ਹੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਞਤ੍ਵਾ ਚ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸੇਸਿ ਅਸ੍ਸ.

੩੭੪.

‘‘ਅਤ੍ਥਞ੍ਚ ¶ ਯੋ ਜਾਨਾਤਿ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ, ਅਤ੍ਥਞ੍ਚ ਞਤ੍ਵਾਨ ਤਥਾ ਕਰੋਤਿ;

ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰੋ ਨਾਮ ਸ ਹੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਞਤ੍ਵਾ ਚ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸੇਸਿ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.

… ਕੋਸਿਯੋ ਥੇਰੋ….

ਪਞ੍ਚਕਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਰਾਜਦਤ੍ਤੋ ਸੁਭੂਤੋ ਚ, ਗਿਰਿਮਾਨਨ੍ਦਸੁਮਨਾ;

ਵਡ੍ਢੋ ਚ ਕਸ੍ਸਪੋ ਥੇਰੋ, ਗਯਾਕਸ੍ਸਪਵਕ੍ਕਲੀ.

ਵਿਜਿਤੋ ਯਸਦਤ੍ਤੋ ਚ, ਸੋਣੋ ਕੋਸਿਯਸਵ੍ਹਯੋ;

ਸਟ੍ਠਿ ਚ ਪਞ੍ਚ ਗਾਥਾਯੋ, ਥੇਰਾ ਚ ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਵਾਦਸਾਤਿ.

੬. ਛਕ੍ਕਨਿਪਾਤੋ

੧. ਉਰੁਵੇਲ਼ਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੭੫.

‘‘ਦਿਸ੍ਵਾਨ ¶ ¶ ¶ ਪਾਟਿਹੀਰਾਨਿ, ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਯਸਸ੍ਸਿਨੋ;

ਨ ਤਾਵਾਹਂ ਪਣਿਪਤਿਂ, ਇਸ੍ਸਾਮਾਨੇਨ ਵਞ੍ਚਿਤੋ.

੩੭੬.

‘‘ਮਮ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯ, ਚੋਦੇਸਿ ਨਰਸਾਰਥਿ;

ਤਤੋ ¶ ਮੇ ਆਸਿ ਸਂਵੇਗੋ, ਅਬ੍ਭੁਤੋ ਲੋਮਹਂਸਨੋ.

੩੭੭.

‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਜਟਿਲਭੂਤਸ੍ਸ, ਯਾ ਮੇ ਸਿਦ੍ਧਿ ਪਰਿਤ੍ਤਿਕਾ;

ਤਾਹਂ ਤਦਾ ਨਿਰਾਕਤ੍ਵਾ [ਨਿਰਂਕਤ੍ਵਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਪਬ੍ਬਜਿਂ ਜਿਨਸਾਸਨੇ.

੩੭੮.

‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਯਞ੍ਞੇਨ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ, ਕਾਮਧਾਤੁਪੁਰਕ੍ਖਤੋ;

ਪਚ੍ਛਾ ਰਾਗਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ, ਮੋਹਞ੍ਚਾਪਿ ਸਮੂਹਨਿਂ.

੩੭੯.

‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਜਾਨਾਮਿ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁ ਵਿਸੋਧਿਤਂ;

ਇਦ੍ਧਿਮਾ ਪਰਚਿਤ੍ਤਞ੍ਞੂ, ਦਿਬ੍ਬਸੋਤਞ੍ਚ ਪਾਪੁਣਿਂ.

੩੮੦.

‘‘ਯਸ੍ਸ ਚਤ੍ਥਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਅਗਾਰਸ੍ਮਾਨਗਾਰਿਯਂ;

ਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਥੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਕ੍ਖਯੋ’’ਤਿ.

… ਉਰੁਵੇਲ਼ਕਸ੍ਸਪੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਤੇਕਿਚ੍ਛਕਾਰਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੮੧.

‘‘ਅਤਿਹਿਤਾ ਵੀਹਿ, ਖਲਗਤਾ ਸਾਲੀ;

ਨ ਚ ਲਭੇ ਪਿਣ੍ਡਂ, ਕਥਮਹਂ ਕਸ੍ਸਂ.

੩੮੨.

‘‘ਬੁਦ੍ਧਮਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰ ਪਸਨ੍ਨੋ;

ਪੀਤਿਯਾ ਫੁਟਸਰੀਰੋ ਹੋਹਿਸਿ ਸਤਤਮੁਦਗ੍ਗੋ.

੩੮੩.

‘‘ਧਮ੍ਮਮਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰ ਪਸਨ੍ਨੋ;

ਪੀਤਿਯਾ ਫੁਟਸਰੀਰੋ ਹੋਹਿਸਿ ਸਤਤਮੁਦਗ੍ਗੋ.

੩੮੪.

‘‘ਸਙ੍ਘਮਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰ ਪਸਨ੍ਨੋ;

ਪੀਤਿਯਾ ਫੁਟਸਰੀਰੋ ਹੋਹਿਸਿ ਸਤਤਮੁਦਗ੍ਗੋ.

੩੮੫.

‘‘ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ ¶ ¶ ਵਿਹਰਸਿ, ਸੀਤਾ ਹੇਮਨ੍ਤਿਕਾ ਇਮਾ ਰਤ੍ਯੋ;

ਮਾ ਸੀਤੇਨ ਪਰੇਤੋ ਵਿਹਞ੍ਞਿਤ੍ਥੋ, ਪਵਿਸ ¶ ਤ੍ਵਂ ਵਿਹਾਰਂ ਫੁਸਿਤਗ੍ਗਲ਼ਂ.

੩੮੬.

‘‘ਫੁਸਿਸ੍ਸਂ ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ, ਤਾਹਿ ਚ ਸੁਖਿਤੋ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਂ;

ਨਾਹਂ ਸੀਤੇਨ ਵਿਹਞ੍ਞਿਸ੍ਸਂ, ਅਨਿਞ੍ਜਿਤੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ’’ਤਿ.

… ਤੇਕਿਚ੍ਛਕਾਰੀ [ਤੇਕਿਚ੍ਛਕਾਨਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)] ਥੇਰੋ….

੩. ਮਹਾਨਾਗਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੮੭.

‘‘ਯਸ੍ਸ ¶ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ, ਗਾਰਵੋ ਨੂਪਲਬ੍ਭਤਿ;

ਪਰਿਹਾਯਤਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ, ਮਚ੍ਛੋ ਅਪ੍ਪੋਦਕੇ ਯਥਾ.

੩੮੮.

‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ, ਗਾਰਵੋ ਨੂਪਲਬ੍ਭਤਿ;

ਨ ਵਿਰੂਹਤਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ, ਖੇਤ੍ਤੇ ਬੀਜਂਵ ਪੂਤਿਕਂ.

੩੮੯.

‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ, ਗਾਰਵੋ ਨੂਪਲਬ੍ਭਤਿ;

ਆਰਕਾ ਹੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾ [ਨਿਬ੍ਬਾਣਾ (ਸੀ.)], ਧਮ੍ਮਰਾਜਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ.

੩੯੦.

‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ, ਗਾਰਵੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ;

ਨ ਵਿਹਾਯਤਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ, ਮਚ੍ਛੋ ਬਵ੍ਹੋਦਕੇ [ਬਹ੍ਵੋਦਕੇ (ਸੀ.), ਬਹੋਦਕੇ (ਸ੍ਯਾ.)] ਯਥਾ.

੩੯੧.

‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ, ਗਾਰਵੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ;

ਸੋ ਵਿਰੂਹਤਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ, ਖੇਤ੍ਤੇ ਬੀਜਂਵ ਭਦ੍ਦਕਂ.

੩੯੨.

‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ, ਗਾਰਵੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ;

ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਹੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ [ਨਿਬ੍ਬਾਣਂ (ਸੀ.)], ਧਮ੍ਮਰਾਜਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ’’ਤਿ.

… ਮਹਾਨਾਗੋ ਥੇਰੋ….

੪. ਕੁਲ੍ਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੯੩.

‘‘ਕੁਲ੍ਲੋ ਸਿਵਥਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਅਦ੍ਦਸ ਇਤ੍ਥਿਮੁਜ੍ਝਿਤਂ;

ਅਪਵਿਦ੍ਧਂ ¶ ਸੁਸਾਨਸ੍ਮਿਂ, ਖਜ੍ਜਨ੍ਤਿਂ ਕਿਮਿਹੀ ਫੁਟਂ.

੩੯੪.

‘‘ਆਤੁਰਂ ¶ ਅਸੁਚਿਂ ਪੂਤਿਂ, ਪਸ੍ਸ ਕੁਲ੍ਲ ਸਮੁਸ੍ਸਯਂ;

ਉਗ੍ਘਰਨ੍ਤਂ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤਂ, ਬਾਲਾਨਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤਂ.

੩੯੫.

‘‘ਧਮ੍ਮਾਦਾਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਨ, ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਪਤ੍ਤਿਯਾ;

ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਂ ਇਮਂ ਕਾਯਂ, ਤੁਚ੍ਛਂ ਸਨ੍ਤਰਬਾਹਿਰਂ.

੩੯੬.

‘‘ਯਥਾ ਇਦਂ ਤਥਾ ਏਤਂ, ਯਥਾ ਏਤਂ ਤਥਾ ਇਦਂ;

ਯਥਾ ਅਧੋ ਤਥਾ ਉਦ੍ਧਂ, ਯਥਾ ਉਦ੍ਧਂ ਤਥਾ ਅਧੋ.

੩੯੭.

‘‘ਯਥਾ ¶ ਦਿਵਾ ਤਥਾ ਰਤ੍ਤਿਂ, ਯਥਾ ਰਤ੍ਤਿਂ ਤਥਾ ਦਿਵਾ;

ਯਥਾ ਪੁਰੇ ਤਥਾ ਪਚ੍ਛਾ, ਯਥਾ ਪਚ੍ਛਾ ਤਥਾ ਪੁਰੇ.

੩੯੮.

‘‘ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕੇਨ ਤੁਰਿਯੇਨ, ਨ ਰਤੀ ਹੋਤਿ ਤਾਦਿਸੀ;

ਯਥਾ ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਸਮ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਪਸ੍ਸਤੋ’’ਤਿ.

… ਕੁਲ੍ਲੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੩੯੯.

‘‘ਮਨੁਜਸ੍ਸ ਪਮਤ੍ਤਚਾਰਿਨੋ, ਤਣ੍ਹਾ ਵਡ੍ਢਤਿ ਮਾਲੁਵਾ ਵਿਯ;

ਸੋ ਪ੍ਲਵਤੀ [ਪ੍ਲਵਤਿ (ਸੀ. ਪੀ. ਕ.), ਪਰਿਪ੍ਲਵਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਹੁਰਾ ਹੁਰਂ, ਫਲਮਿਚ੍ਛਂਵ ਵਨਸ੍ਮਿ ਵਾਨਰੋ.

੪੦੦.

‘‘ਯਂ ਏਸਾ ਸਹਤੇ [ਸਹਤਿ (ਪੀ. ਕ.)] ਜਮ੍ਮੀ, ਤਣ੍ਹਾ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ;

ਸੋਕਾ ਤਸ੍ਸ ਪਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ, ਅਭਿਵਟ੍ਠਂਵ [ਅਭਿਵੁਟ੍ਠਂਵ (ਸ੍ਯਾ.), ਅਭਿਵਡ੍ਢਂਵ (ਕ.)] ਬੀਰਣਂ.

੪੦੧.

‘‘ਯੋ ਚੇਤਂ ਸਹਤੇ [ਸਹਤਿ (ਪੀ. ਕ.)] ਜਮ੍ਮਿਂ, ਤਣ੍ਹਂ ਲੋਕੇ ਦੁਰਚ੍ਚਯਂ;

ਸੋਕਾ ਤਮ੍ਹਾ ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਉਦਬਿਨ੍ਦੂਵ ਪੋਕ੍ਖਰਾ.

੪੦੨.

‘‘ਤਂ ¶ ਵੋ ਵਦਾਮਿ ਭਦ੍ਦਂ ਵੋ, ਯਾਵਨ੍ਤੇਤ੍ਥ ਸਮਾਗਤਾ;

ਤਣ੍ਹਾਯ ¶ ਮੂਲਂ ਖਣਥ, ਉਸੀਰਤ੍ਥੋਵ ਬੀਰਣਂ;

ਮਾ ਵੋ ਨਲ਼ਂਵ ਸੋਤੋਵ, ਮਾਰੋ ਭਞ੍ਜਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ.

੪੦੩.

‘‘ਕਰੋਥ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ, ਖਣੋ ਵੋ ਮਾ ਉਪਚ੍ਚਗਾ;

ਖਣਾਤੀਤਾ ਹਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਨਿਰਯਮ੍ਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤਾ.

੪੦੪.

‘‘ਪਮਾਦੋ ਰਜੋ ਪਮਾਦੋ [ਸਬ੍ਬਦਾ (ਸੀ. ਕ.), ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਉਟ੍ਠਾਨਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਾ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾ], ਪਮਾਦਾਨੁਪਤਿਤੋ ਰਜੋ;

ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਵਿਜ੍ਜਾਯ, ਅਬ੍ਬਹੇ ਸਲ੍ਲਮਤ੍ਤਨੋ’’ਤਿ.

… ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ [ਮਾਲੁਙ੍ਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)] ਥੇਰੋ….

੬. ਸਪ੍ਪਦਾਸਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੦੫.

‘‘ਪਣ੍ਣਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਾਨਿ ¶ , ਯਤੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਅਹਂ;

ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਾਤਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ, ਚੇਤੋਸਨ੍ਤਿਮਨਜ੍ਝਗਂ.

੪੦੬.

‘‘ਅਲਦ੍ਧਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਕਗ੍ਗਂ, ਕਾਮਰਾਗੇਨ ਅਟ੍ਟਿਤੋ [ਅਦ੍ਦਿਤੋ (ਸ੍ਯਾ. ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.), ਅਡ੍ਡਿਤੋ (ਕ.)];

ਬਾਹਾ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤੋ, ਵਿਹਾਰਾ ਉਪਨਿਕ੍ਖਮਿਂ [ਨੂਪਨਿਕ੍ਖਮਿਂ (ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ), ਦੁਪਨਿਕ੍ਖਮਿਂ (?)].

੪੦੭.

‘‘ਸਤ੍ਥਂ ਵਾ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕੋ ਅਤ੍ਥੋ ਜੀਵਿਤੇਨ ਮੇ;

ਕਥਂ ਹਿ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ, ਕਾਲਂ ਕੁਬ੍ਬੇਥ ਮਾਦਿਸੋ.

੪੦੮.

‘‘ਤਦਾਹਂ ¶ ਖੁਰਮਾਦਾਯ, ਮਞ੍ਚਕਮ੍ਹਿ ਉਪਾਵਿਸਿਂ;

ਪਰਿਨੀਤੋ ਖੁਰੋ ਆਸਿ, ਧਮਨਿਂ ਛੇਤ੍ਤੁਮਤ੍ਤਨੋ.

੪੦੯.

‘‘ਤਤੋ ਮੇ ਮਨਸੀਕਾਰੋ, ਯੋਨਿਸੋ ਉਦਪਜ੍ਜਥ;

ਆਦੀਨਵੋ ਪਾਤੁਰਹੁ, ਨਿਬ੍ਬਿਦਾ ਸਮਤਿਟ੍ਠਥ.

੪੧੦.

‘‘ਤਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿ ਮੇ, ਪਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਂ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ¶ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਸਪ੍ਪਦਾਸੋ ਥੇਰੋ….

੭.ਕਾਤਿਯਾਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੧੧.

‘‘ਉਟ੍ਠੇਹਿ ਨਿਸੀਦ ਕਾਤਿਯਾਨ, ਮਾ ਨਿਦ੍ਦਾਬਹੁਲੋ ਅਹੁ ਜਾਗਰਸ੍ਸੁ;

ਮਾ ਤਂ ਅਲਸਂ ਪਮਤ੍ਤਬਨ੍ਧੁ, ਕੂਟੇਨੇਵ ਜਿਨਾਤੁ ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ.

੪੧੨.

‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ [ਸਯਥਾਪਿ (ਸੀ. ਪੀ.)] ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਵੇਗੋ, ਏਵਂ ਜਾਤਿਜਰਾਤਿਵਤ੍ਤਤੇ ਤਂ;

ਸੋ ਕਰੋਹਿ ਸੁਦੀਪਮਤ੍ਤਨੋ ਤ੍ਵਂ, ਨ ਹਿ ਤਾਣਂ ਤਵ ਵਿਜ੍ਜਤੇਵ ਅਞ੍ਞਂ.

੪੧੩.

‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਹਿ ਵਿਜੇਸਿ ਮਗ੍ਗਮੇਤਂ, ਸਙ੍ਗਾ ਜਾਤਿਜਰਾਭਯਾ ਅਤੀਤਂ;

ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਰਤ੍ਤਮਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ, ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਸ੍ਸੁ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਰੋਹਿ ਯੋਗਂ.

੪੧੪.

‘‘ਪੁਰਿਮਾਨਿ ¶ ਪਮੁਞ੍ਚ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ, ਸਙ੍ਘਾਟਿਖੁਰਮੁਣ੍ਡਭਿਕ੍ਖਭੋਜੀ;

ਮਾ ਖਿਡ੍ਡਾਰਤਿਞ੍ਚ ਮਾ ਨਿਦ੍ਦਂ, ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤ੍ਥ ਝਾਯ ਕਾਤਿਯਾਨ.

੪੧੫.

‘‘ਝਾਯਾਹਿ ¶ ਜਿਨਾਹਿ ਕਾਤਿਯਾਨ, ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਪਥੇਸੁ ¶ ਕੋਵਿਦੋਸਿ;

ਪਪ੍ਪੁਯ੍ਯ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਹਿਸਿ ਵਾਰਿਨਾਵ ਜੋਤਿ.

੪੧੬.

‘‘ਪਜ੍ਜੋਤਕਰੋ ਪਰਿਤ੍ਤਰਂਸੋ, ਵਾਤੇਨ ਵਿਨਮ੍ਯਤੇ ਲਤਾਵ;

ਏਵਮ੍ਪਿ ਤੁਵਂ ਅਨਾਦਿਯਾਨੋ, ਮਾਰਂ ਇਨ੍ਦਸਗੋਤ੍ਤ ਨਿਦ੍ਧੁਨਾਹਿ;

ਸੋ ਵੇਦਯਿਤਾਸੁ ਵੀਤਰਾਗੋ, ਕਾਲਂ ਕਙ੍ਖ ਇਧੇਵ ਸੀਤਿਭੂਤੋ’’ਤਿ.

… ਕਾਤਿਯਾਨੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਮਿਗਜਾਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੧੭.

‘‘ਸੁਦੇਸਿਤੋ ਚਕ੍ਖੁਮਤਾ, ਬੁਦ੍ਧੇਨਾਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਨਾ;

ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਾਤੀਤੋ, ਸਬ੍ਬਵਟ੍ਟਵਿਨਾਸਨੋ.

੪੧੮.

‘‘ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ ਉਤ੍ਤਰਣੋ, ਤਣ੍ਹਾਮੂਲਵਿਸੋਸਨੋ;

ਵਿਸਮੂਲਂ ਆਘਾਤਨਂ, ਛੇਤ੍ਵਾ ਪਾਪੇਤਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਂ.

੪੧੯.

‘‘ਅਞ੍ਞਾਣਮੂਲਭੇਦਾਯ ¶ , ਕਮ੍ਮਯਨ੍ਤਵਿਘਾਟਨੋ;

ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇ, ਞਾਣਵਜਿਰਨਿਪਾਤਨੋ.

੪੨੦.

‘‘ਵੇਦਨਾਨਂ ਵਿਞ੍ਞਾਪਨੋ, ਉਪਾਦਾਨਪ੍ਪਮੋਚਨੋ;

ਭਵਂ ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੁਂਵ, ਞਾਣੇਨ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨੋ [ਅਨੁਪਸ੍ਸਕੋ (ਸੀ. ਪੀ.)].

੪੨੧.

‘‘ਮਹਾਰਸੋ ਸੁਗਮ੍ਭੀਰੋ, ਜਰਾਮਚ੍ਚੁਨਿਵਾਰਣੋ;

ਅਰਿਯੋ ¶ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ, ਦੁਕ੍ਖੂਪਸਮਨੋ ਸਿਵੋ.

੪੨੨.

‘‘ਕਮ੍ਮਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾਨ, ਵਿਪਾਕਞ੍ਚ ਵਿਪਾਕਤੋ;

ਪਟਿਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਯਥਾਵਾਲੋਕਦਸ੍ਸਨੋ;

ਮਹਾਖੇਮਙ੍ਗਮੋ ਸਨ੍ਤੋ, ਪਰਿਯੋਸਾਨਭਦ੍ਦਕੋ’’ਤਿ.

… ਮਿਗਜਾਲੋ ਥੇਰੋ….

੯. ਪੁਰੋਹਿਤਪੁਤ੍ਤਜੇਨ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੨੩.

‘‘ਜਾਤਿਮਦੇਨ ¶ ਮਤ੍ਤੋਹਂ, ਭੋਗਇਸ੍ਸਰਿਯੇਨ ਚ;

ਸਣ੍ਠਾਨਵਣ੍ਣਰੂਪੇਨ, ਮਦਮਤ੍ਤੋ ਅਚਾਰਿਹਂ.

੪੨੪.

‘‘ਨਾਤ੍ਤਨੋ ਸਮਕਂ ਕਞ੍ਚਿ, ਅਤਿਰੇਕਂ ਚ ਮਞ੍ਞਿਸਂ;

ਅਤਿਮਾਨਹਤੋ ਬਾਲੋ, ਪਤ੍ਥਦ੍ਧੋ ਉਸ੍ਸਿਤਦ੍ਧਜੋ.

੪੨੫.

‘‘ਮਾਤਰਂ ਪਿਤਰਞ੍ਚਾਪਿ, ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਗਰੁਸਮ੍ਮਤੇ;

ਨ ਕਞ੍ਚਿ ਅਭਿਵਾਦੇਸਿਂ, ਮਾਨਤ੍ਥਦ੍ਧੋ ਅਨਾਦਰੋ.

੪੨੬.

‘‘ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਿਨਾਯਕਂ ਅਗ੍ਗਂ, ਸਾਰਥੀਨਂ ਵਰੁਤ੍ਤਮਂ;

ਤਪਨ੍ਤਮਿਵ ਆਦਿਚ੍ਚਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪੁਰਕ੍ਖਤਂ.

੪੨੭.

‘‘ਮਾਨਂ ਮਦਞ੍ਚ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ, ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੇਨ ਚੇਤਸਾ;

ਸਿਰਸਾ ਅਭਿਵਾਦੇਸਿਂ, ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਮੁਤ੍ਤਮਂ.

੪੨੮.

‘‘ਅਤਿਮਾਨੋ ¶ ਚ ਓਮਾਨੋ, ਪਹੀਨਾ ਸੁਸਮੂਹਤਾ;

ਅਸ੍ਮਿਮਾਨੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ, ਸਬ੍ਬੇ ਮਾਨਵਿਧਾ ਹਤਾ’’ਤਿ.

… ਜੇਨ੍ਤੋ ਪੁਰੋਹਿਤਪੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੧੦. ਸੁਮਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੨੯.

‘‘ਯਦਾ ¶ ਨਵੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਜਾਤਿਯਾ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਿਕੋ;

ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਅਭਿਭੋਤ੍ਵਾਨ, ਪਨ੍ਨਗਿਨ੍ਦਂ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਂ.

੪੩੦.

‘‘ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ¶ ਉਦਕਂ, ਅਨੋਤਤ੍ਤਾ ਮਹਾਸਰਾ;

ਆਹਰਾਮਿ ਤਤੋ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਮਂ ਸਤ੍ਥਾ ਏਤਦਬ੍ਰਵਿ’’.

੪੩੧.

‘‘ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਇਮਂ ਪਸ੍ਸ, ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਕੁਮਾਰਕਂ;

ਉਦਕਕੁਮ੍ਭਮਾਦਾਯ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤਂ.

੪੩੨.

‘‘ਪਾਸਾਦਿਕੇਨ ਵਤ੍ਤੇਨ, ਕਲ੍ਯਾਣਇਰਿਯਾਪਥੋ;

ਸਾਮਣੇਰੋਨੁਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਚ ਵਿਸਾਰਦੋ.

੪੩੩.

‘‘ਆਜਾਨੀਯੇਨ ਆਜਞ੍ਞੋ, ਸਾਧੁਨਾ ਸਾਧੁਕਾਰਿਤੋ;

ਵਿਨੀਤੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੇਨ, ਕਤਕਿਚ੍ਚੇਨ ਸਿਕ੍ਖਿਤੋ.

੪੩੪.

‘‘ਸੋ ਪਤ੍ਵਾ ਪਰਮਂ ਸਨ੍ਤਿਂ, ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਅਕੁਪ੍ਪਤਂ;

ਸਾਮਣੇਰੋ ਸ ਸੁਮਨੋ, ਮਾ ਮਂ ਜਞ੍ਞਾਤਿ ਇਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ.

… ਸੁਮਨੋ ਥੇਰੋ….

੧੧. ਨ੍ਹਾਤਕਮੁਨਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੩੫.

‘‘ਵਾਤਰੋਗਾਭਿਨੀਤੋ ¶ ਤ੍ਵਂ, ਵਿਹਰਂ ਕਾਨਨੇ ਵਨੇ;

ਪਵਿਦ੍ਧਗੋਚਰੇ ਲੂਖੇ, ਕਥਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਰਿਸ੍ਸਸਿ’’.

੪੩੬.

‘‘ਪੀਤਿਸੁਖੇਨ ਵਿਪੁਲੇਨ, ਫਰਿਤ੍ਵਾਨ ਸਮੁਸ੍ਸਯਂ;

ਲੂਖਮ੍ਪਿ ਅਭਿਸਮ੍ਭੋਨ੍ਤੋ, ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਕਾਨਨੇ.

੪੩੭.

‘‘ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਬਲਾਨਿ ਚ;

ਝਾਨਸੋਖੁਮ੍ਮਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ [ਝਾਨਸੁਖੁਮਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਂ ਅਨਾਸਵੋ.

੪੩੮.

‘‘ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਂ ¶ ਕਿਲੇਸੇਹਿ, ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਂ ਅਨਾਵਿਲਂ;

ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ, ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਂ ਅਨਾਸਵੋ.

੪੩੯.

‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ, ਯੇ ਮੇ ਵਿਜ੍ਜਿਂਸੁ ਆਸਵਾ;

ਸਬ੍ਬੇ ਅਸੇਸਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ, ਨ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਰੇ ਪੁਨ.

੪੪੦.

‘‘ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਾ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਕਾ;

ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’ਤਿ.

… ਨ੍ਹਾਤਕਮੁਨਿਤ੍ਥੇਰੋ….

੧੨. ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੪੧.

‘‘ਅਕ੍ਕੋਧਸ੍ਸ ਕੁਤੋ ਕੋਧੋ, ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮਜੀਵਿਨੋ;

ਸਮ੍ਮਦਞ੍ਞਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਉਪਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਾਦਿਨੋ.

੪੪੨.

‘‘ਤਸ੍ਸੇਵ ¶ ¶ ਤੇਨ ਪਾਪਿਯੋ, ਯੋ ਕੁਦ੍ਧਂ ਪਟਿਕੁਜ੍ਝਤਿ;

ਕੁਦ੍ਧਂ ਅਪ੍ਪਟਿਕੁਜ੍ਝਨ੍ਤੋ, ਸਙ੍ਗਾਮਂ ਜੇਤਿ ਦੁਜ੍ਜਯਂ.

੪੪੩.

[ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੮੮, ੨੫੦] ‘‘ਉਭਿਨ੍ਨਮਤ੍ਥਂ ਚਰਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰਸ੍ਸ ਚ;

ਪਰਂ ਸਙ੍ਕੁਪਿਤਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਯੋ ਸਤੋ ਉਪਸਮ੍ਮਤਿ.

੪੪੪.

[ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੮੮, ੨੫੦] ‘‘ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਤਿਕਿਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਤਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰਸ੍ਸ ਚ;

ਜਨਾ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਬਾਲੋਤਿ, ਯੇ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਕੋਵਿਦਾ.

੪੪੫.

‘‘ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇ ਤੇ ਸਚੇ ਕੋਧੋ, ਆਵਜ੍ਜ ਕਕਚੂਪਮਂ;

ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇ ਚੇ ਰਸੇ ਤਣ੍ਹਾ, ਪੁਤ੍ਤਮਂਸੂਪਮਂ ਸਰ.

੪੪੬.

‘‘ਸਚੇ ਧਾਵਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਤੇ, ਕਾਮੇਸੁ ਚ ਭਵੇਸੁ ਚ;

ਖਿਪ੍ਪਂ ¶ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹ ਸਤਿਯਾ, ਕਿਟ੍ਠਾਦਂ ਵਿਯ ਦੁਪ੍ਪਸੁ’’ਨ੍ਤਿ;

… ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੧੩. ਸਿਰਿਮਣ੍ਡਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੪੭.

[ਉਦਾ. ੪੫; ਚੂਲ਼ਵ. ੩੮੫; ਪਰਿ. ੩੩੯] ‘‘ਛਨ੍ਨਮਤਿਵਸ੍ਸਤਿ ¶ , ਵਿਵਟਂ ਨਾਤਿਵਸ੍ਸਤਿ;

ਤਸ੍ਮਾ ਛਨ੍ਨਂ ਵਿਵਰੇਥ, ਏਵਂ ਤਂ ਨਾਤਿਵਸ੍ਸਤਿ.

੪੪੮.

[ਸਂ. ਨਿ. ੧.੬੬; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੧੮] ‘‘ਮਚ੍ਚੁਨਾਬ੍ਭਹਤੋ ਲੋਕੋ, ਜਰਾਯ ਪਰਿਵਾਰਿਤੋ;

ਤਣ੍ਹਾਸਲ੍ਲੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣੋ, ਇਚ੍ਛਾਧੂਪਾਯਿਤੋ ਸਦਾ.

੪੪੯.

‘‘ਮਚ੍ਚੁਨਾਬ੍ਭਹਤੋ ਲੋਕੋ, ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਜਰਾਯ ਚ;

ਹਞ੍ਞਤਿ ਨਿਚ੍ਚਮਤ੍ਤਾਣੋ, ਪਤ੍ਤਦਣ੍ਡੋਵ ਤਕ੍ਕਰੋ.

੪੫੦.

‘‘ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਗ੍ਗਿਖਨ੍ਧਾਵ, ਮਚ੍ਚੁ ਬ੍ਯਾਧਿ ਜਰਾ ਤਯੋ;

ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਨ੍ਤੁਂ ਬਲਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਜਵੋ ਨਤ੍ਥਿ ਪਲਾਯਿਤੁਂ.

੪੫੧.

‘‘ਅਮੋਘਂ ਦਿਵਸਂ ਕਯਿਰਾ, ਅਪ੍ਪੇਨ ਬਹੁਕੇਨ ਵਾ;

ਯਂ ਯਂ ਵਿਜਹਤੇ [ਵਿਰਹਤੇ (ਸੀ. ਪੀ.), ਵਿਵਹਤੇ (ਸ੍ਯਾ.)] ਰਤ੍ਤਿਂ, ਤਦੂਨਂ ਤਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਂ.

੪੫੨.

‘‘ਚਰਤੋ ਤਿਟ੍ਠਤੋ ਵਾਪਿ, ਆਸੀਨਸਯਨਸ੍ਸ ਵਾ;

ਉਪੇਤਿ ਚਰਿਮਾ ਰਤ੍ਤਿ, ਨ ਤੇ ਕਾਲੋ ਪਮਜ੍ਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਸਿਰਿਮਣ੍ਡੋ [ਸਿਰਿਮਨ੍ਦੋ (ਸੀ.)] ਥੇਰੋ….

੧੪. ਸਬ੍ਬਕਾਮਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੫੩.

‘‘ਦ੍ਵਿਪਾਦਕੋਯਂ ਅਸੁਚਿ, ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧੋ ਪਰਿਹੀਰਤਿ [ਪਰਿਹਰਤਿ (ਕ.)];

ਨਾਨਾਕੁਣਪਪਰਿਪੂਰੋ, ਵਿਸ੍ਸਵਨ੍ਤੋ ਤਤੋ ਤਤੋ.

੪੫੪.

‘‘ਮਿਗਂ ¶ ਨਿਲੀਨਂ ਕੂਟੇਨ, ਬਲ਼ਿਸੇਨੇਵ ਅਮ੍ਬੁਜਂ;

ਵਾਨਰਂ ਵਿਯ ਲੇਪੇਨ, ਬਾਧਯਨ੍ਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਂ.

੪੫੫.

‘‘ਰੂਪਾ ¶ ਸਦ੍ਦਾ ਰਸਾ ਗਨ੍ਧਾ, ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਚ ਮਨੋਰਮਾ;

ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ ਏਤੇ, ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਸ੍ਮਿ ਦਿਸ੍ਸਰੇ.

੪੫੬.

‘‘ਯੇ ¶ ਏਤਾ ਉਪਸੇਵਨ੍ਤਿ, ਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ;

ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤਿ ਕਟਸਿਂ ਘੋਰਂ, ਆਚਿਨਨ੍ਤਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵਂ.

੪੫੭.

‘‘ਯੋ ਚੇਤਾ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ਸਪ੍ਪਸ੍ਸੇਵ ਪਦਾ ਸਿਰੋ;

ਸੋਮਂ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ ਲੋਕੇ, ਸਤੋ ਸਮਤਿਵਤ੍ਤਤਿ.

੪੫੮.

‘‘ਕਾਮੇਸ੍ਵਾਦੀਨਵਂ ¶ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਦਟ੍ਠੁ ਖੇਮਤੋ;

ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਸਬ੍ਬਕਾਮੇਹਿ, ਪਤ੍ਤੋ ਮੇ ਆਸਵਕ੍ਖਯੋ’’ਤਿ.

… ਸਬ੍ਬਕਾਮਿਤ੍ਥੇਰੋ….

ਛਕ੍ਕਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਉਰੁਵੇਲ਼ਕਸ੍ਸਪੋ ਚ, ਥੇਰੋ ਤੇਕਿਚ੍ਛਕਾਰਿ ਚ;

ਮਹਾਨਾਗੋ ਚ ਕੁਲ੍ਲੋ ਚ, ਮਾਲੁਕ੍ਯੋ [ਮਾਲੁਤੋ (ਸੀ. ਕ.), ਮਾਲੁਙ੍ਕ੍ਯੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਸਪ੍ਪਦਾਸਕੋ.

ਕਾਤਿਯਾਨੋ ਮਿਗਜਾਲੋ, ਜੇਨ੍ਤੋ ਸੁਮਨਸਵ੍ਹਯੋ;

ਨ੍ਹਾਤਮੁਨਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋ, ਸਿਰਿਮਣ੍ਡੋ ਸਬ੍ਬਕਾਮੀ ਚ;

ਗਾਥਾਯੋ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ, ਥੇਰਾ ਚੇਤ੍ਥ ਚਤੁਦ੍ਦਸਾਤਿ.

੭. ਸਤ੍ਤਕਨਿਪਾਤੋ

੧. ਸੁਨ੍ਦਰਸਮੁਦ੍ਦਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੫੯.

‘‘ਅਲਙ੍ਕਤਾ ¶ ¶ ¶ ¶ ਸੁਵਸਨਾ, ਮਾਲਧਾਰੀ [ਮਾਲਾਭਾਰੀ (ਸੀ.), ਮਾਲਭਾਰੀ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਿਭੂਸਿਤਾ;

ਅਲਤ੍ਤਕਕਤਾਪਾਦਾ, ਪਾਦੁਕਾਰੁਯ੍ਹ ਵੇਸਿਕਾ.

੪੬੦.

‘‘ਪਾਦੁਕਾ ਓਰੁਹਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੁਰਤੋ ਪਞ੍ਜਲੀਕਤਾ;

ਸਾ ਮਂ ਸਣ੍ਹੇਨ ਮੁਦੁਨਾ, ਮ੍ਹਿਤਪੁਬ੍ਬਂ [ਮਿਹਿਤਪੁਬ੍ਬਂ (ਸੀ.)] ਅਭਾਸਥ’’.

੪੬੧.

‘‘ਯੁਵਾਸਿ ਤ੍ਵਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਤਿਟ੍ਠਾਹਿ ਮਮ ਸਾਸਨੇ;

ਭੁਞ੍ਜ ਮਾਨੁਸਕੇ ਕਾਮੇ, ਅਹਂ ਵਿਤ੍ਤਂ ਦਦਾਮਿ ਤੇ;

ਸਚ੍ਚਂ ਤੇ ਪਟਿਜਾਨਾਮਿ, ਅਗ੍ਗਿਂ ਵਾ ਤੇ ਹਰਾਮਹਂ.

੪੬੨.

‘‘ਯਦਾ ਜਿਣ੍ਣਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਉਭੋ ਦਣ੍ਡਪਰਾਯਨਾ;

ਉਭੋਪਿ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮ, ਉਭਯਤ੍ਥ ਕਟਗ੍ਗਹੋ’’.

੪੬੩.

‘‘ਤਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਯਾਚਨ੍ਤਿਂ, ਵੇਸਿਕਂ ਪਞ੍ਜਲੀਕਤਂ;

ਅਲਙ੍ਕਤਂ ਸੁਵਸਨਂ, ਮਚ੍ਚੁਪਾਸਂਵ ਓਡ੍ਡਿਤਂ.

੪੬੪.

‘‘ਤਤੋ ਮੇ ਮਨਸੀਕਾਰੋ…ਪੇ… ਨਿਬ੍ਬਿਦਾ ਸਮਤਿਟ੍ਠਥ.

੪੬੫.

‘‘ਤਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿ ਮੇ…ਪੇ… ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਸੁਨ੍ਦਰਸਮੁਦ੍ਦੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਲਕੁਣ੍ਡਕਭਦ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੬੬.

ਪਰੇ ਅਮ੍ਬਾਟਕਾਰਾਮੇ, ਵਨਸਣ੍ਡਮ੍ਹਿ ਭਦ੍ਦਿਯੋ;

ਸਮੂਲਂ ਤਣ੍ਹਮਬ੍ਬੁਯ੍ਹ, ਤਤ੍ਥ ਭਦ੍ਦੋਵ ਝਾਯਤਿ [ਭਦ੍ਦੋ’ਧਿਝਾਯਾਯਤਿ (ਸੀ.), ਭਦ੍ਦੋ ਝਿਯਾਯਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.)].

੪੬੭.

‘‘ਰਮਨ੍ਤੇਕੇ ਮੁਦਿਙ੍ਗੇਹਿ [ਮੁਤਿਙ੍ਗੇਹਿ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.)], ਵੀਣਾਹਿ ਪਣਵੇਹਿ ਚ;

ਅਹਞ੍ਚ ¶ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਸ੍ਮਿਂ, ਰਤੋ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ.

੪੬੮.

‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਚੇ [ਬੁਦ੍ਧੋ ਚ (ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ)] ਮੇ ਵਰਂ ਦਜ੍ਜਾ, ਸੋ ਚ ਲਬ੍ਭੇਥ ਮੇ ਵਰੋ;

ਗਣ੍ਹੇਹਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕਸ੍ਸ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਕਾਯਗਤਂ ਸਤਿਂ.

੪੬੯.

‘‘ਯੇ ¶ ਮਂ ਰੂਪੇਨ ਪਾਮਿਂਸੁ, ਯੇ ਚ ਘੋਸੇਨ ਅਨ੍ਵਗੂ;

ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਸੂਪੇਤਾ, ਨ ਮਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਤੇ ਜਨਾ.

੪੭੦.

‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ¶ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ;

ਸਮਨ੍ਤਾਵਰਣੋ ਬਾਲੋ, ਸ ਵੇ ਘੋਸੇਨ ਵੁਯ੍ਹਤਿ.

੪੭੧.

‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ ਵਿਪਸ੍ਸਤਿ;

ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਫਲਦਸ੍ਸਾਵੀ, ਸੋਪਿ ਘੋਸੇਨ ਵੁਯ੍ਹਤਿ.

੪੭੨.

‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ ਵਿਪਸ੍ਸਤਿ;

ਅਨਾਵਰਣਦਸ੍ਸਾਵੀ, ਨ ਸੋ ਘੋਸੇਨ ਵੁਯ੍ਹਤੀ’’ਤਿ.

… ਲਕੁਣ੍ਡਕਭਦ੍ਦਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੩. ਭਦ੍ਦਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੭੩.

‘‘ਏਕਪੁਤ੍ਤੋ ¶ ਅਹਂ ਆਸਿਂ, ਪਿਯੋ ਮਾਤੁ ਪਿਯੋ ਪਿਤੁ;

ਬਹੂਹਿ ਵਤਚਰਿਯਾਹਿ, ਲਦ੍ਧੋ ਆਯਾਚਨਾਹਿ ਚ.

੪੭੪.

‘‘ਤੇ ਚ ਮਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ, ਅਤ੍ਥਕਾਮਾ ਹਿਤੇਸਿਨੋ;

ਉਭੋ ਪਿਤਾ ਚ ਮਾਤਾ ਚ, ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਉਪਨਾਮਯੁਂ’’.

੪੭੫.

‘‘ਕਿਚ੍ਛਾ ਲਦ੍ਧੋ ਅਯਂ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਸੁਖੁਮਾਲੋ ਸੁਖੇਧਿਤੋ;

ਇਮਂ ਦਦਾਮ ਤੇ ਨਾਥ, ਜਿਨਸ੍ਸ ਪਰਿਚਾਰਕਂ’’.

੪੭੬.

‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਚ ਮਂ ਪਟਿਗ੍ਗਯ੍ਹ, ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਦਬ੍ਰਵਿ;

‘ਪਬ੍ਬਾਜੇਹਿ ਇਮਂ ਖਿਪ੍ਪਂ, ਹੇਸ੍ਸਤ੍ਯਾਜਾਨਿਯੋ ਅਯਂ.

੪੭੭.

‘‘ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾਨ ¶ ਮਂ ਸਤ੍ਥਾ, ਵਿਹਾਰਂ ਪਾਵਿਸੀ ਜਿਨੋ;

ਅਨੋਗ੍ਗਤਸ੍ਮਿਂ ਸੂਰਿਯਸ੍ਮਿਂ, ਤਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿ ਮੇ.

੪੭੮.

‘‘ਤਤੋ ਸਤ੍ਥਾ ਨਿਰਾਕਤ੍ਵਾ, ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਵੁਟ੍ਠਿਤੋ;

‘ਏਹਿ ਭਦ੍ਦਾ’ਤਿ ਮਂ ਆਹ, ਸਾ ਮੇ ਆਸੂਪਸਮ੍ਪਦਾ.

੪੭੯.

‘‘ਜਾਤਿਯਾ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸੇਨ, ਲਦ੍ਧਾ ਮੇ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਅਹੋ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਾ’’ਤਿ.

… ਭਦ੍ਦੋ ਥੇਰੋ….

੪. ਸੋਪਾਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੮੦.

‘‘ਦਿਸ੍ਵਾ ¶ ਪਾਸਾਦਛਾਯਾਯਂ, ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤਂ ਨਰੁਤ੍ਤਮਂ;

ਤਤ੍ਥ ਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ, ਵਨ੍ਦਿਸ੍ਸਂ [ਵਨ੍ਦਿਸਂ (ਸੀ. ਪੀ.)] ਪੁਰਿਸੁਤ੍ਤਮਂ.

੪੮੧.

‘‘ਏਕਂਸਂ ¶ ਚੀਵਰਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾਨ ਪਾਣਯੋ;

ਅਨੁਚਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਂ ਵਿਰਜਂ, ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਮੁਤ੍ਤਮਂ.

੪੮੨.

‘‘ਤਤੋ ਪਞ੍ਹੇ ਅਪੁਚ੍ਛਿ ਮਂ, ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਕੋਵਿਦੋ ਵਿਦੂ;

ਅਚ੍ਛਮ੍ਭੀ ਚ ਅਭੀਤੋ ਚ, ਬ੍ਯਾਕਾਸਿਂ ਸਤ੍ਥੁਨੋ ਅਹਂ.

੪੮੩.

‘‘ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੇਸੁ ਪਞ੍ਹੇਸੁ, ਅਨੁਮੋਦਿ ਤਥਾਗਤੋ;

ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਵਿਲੋਕੇਤ੍ਵਾ, ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਅਭਾਸਥ’’.

੪੮੪.

‘‘ਲਾਭਾ ਅਙ੍ਗਾਨਂ ਮਗਧਾਨਂ, ਯੇਸਾਯਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ;

ਚੀਵਰਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਞ੍ਚ, ਪਚ੍ਚਯਂ ਸਯਨਾਸਨਂ;

ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਸਾਮੀਚਿਂ, ਤੇਸਂ ਲਾਭਾ’’ਤਿ ਚਾਬ੍ਰਵਿ.

੪੮੫.

‘‘ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ ਮਂ ਸੋਪਾਕ, ਦਸ੍ਸਨਾਯੋਪਸਙ੍ਕਮ;

ਏਸਾ ¶ ਚੇਵ ਤੇ ਸੋਪਾਕ, ਭਵਤੁ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ’’.

੪੮੬.

‘‘ਜਾਤਿਯਾ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸੋਹਂ, ਲਦ੍ਧਾਨ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ;

ਧਾਰੇਮਿ ਅਨ੍ਤਿਮਂ ਦੇਹਂ, ਅਹੋ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਾ’’ਤਿ.

… ਸੋਪਾਕੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਸਰਭਙ੍ਗਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੮੭.

‘‘ਸਰੇ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਭਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ਕਤ੍ਵਾਨ ਕੁਟਿਮਚ੍ਛਿਸਂ;

ਤੇਨ ਮੇ ਸਰਭਙ੍ਗੋਤਿ, ਨਾਮਂ ਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾ ਅਹੁ.

੪੮੮.

‘‘ਨ ¶ ਮਯ੍ਹਂ ਕਪ੍ਪਤੇ ਅਜ੍ਜ, ਸਰੇ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਭਞ੍ਜਿਤੁਂ;

ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾ ਨੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾ, ਗੋਤਮੇਨ ਯਸਸ੍ਸਿਨਾ.

੪੮੯.

‘‘ਸਕਲਂ ਸਮਤ੍ਤਂ ਰੋਗਂ, ਸਰਭਙ੍ਗੋ ਨਾਦ੍ਦਸਂ ਪੁਬ੍ਬੇ;

ਸੋਯਂ ਰੋਗੋ ਦਿਟ੍ਠੋ, ਵਚਨਕਰੇਨਾਤਿਦੇਵਸ੍ਸ.

੪੯੦.

‘‘ਯੇਨੇਵ ਮਗ੍ਗੇਨ ਗਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸੀ, ਯੇਨੇਵ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਿਖੀ ਚ ਵੇਸ੍ਸਭੂ;

ਕਕੁਸਨ੍ਧਕੋਣਾਗਮਨੋ ਚ ਕਸ੍ਸਪੋ, ਤੇਨਞ੍ਜਸੇਨ ਅਗਮਾਸਿ ਗੋਤਮੋ.

੪੯੧.

‘‘ਵੀਤਤਣ੍ਹਾ ¶ ਅਨਾਦਾਨਾ, ਸਤ੍ਤ ਬੁਦ੍ਧਾ ਖਯੋਗਧਾ;

ਯੇਹਾਯਂ ਦੇਸਿਤੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਧਮ੍ਮਭੂਤੇਹਿ ਤਾਦਿਭਿ.

੪੯੨.

‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ, ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਪਾਣਿਨਂ;

ਦੁਕ੍ਖਂ ਸਮੁਦਯੋ ਮਗ੍ਗੋ, ਨਿਰੋਧੋ ਦੁਕ੍ਖਸਙ੍ਖਯੋ.

੪੯੩.

‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ¶ ਨਿਵਤ੍ਤਤੇ [ਯਸ੍ਮਿਂ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤੇ (ਕ.)] ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਂਸਾਰਸ੍ਮਿਂ ਅਨਨ੍ਤਕਂ;

ਭੇਦਾ ¶ ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ, ਜੀਵਿਤਸ੍ਸ ਚ ਸਙ੍ਖਯਾ;

ਅਞ੍ਞੋ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤੋਮ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬਧੀ’’ਤਿ.

… ਸਰਭਙ੍ਗੋ ਥੇਰੋ….

ਸਤ੍ਤਕਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਸੁਨ੍ਦਰਸਮੁਦ੍ਦੋ ਥੇਰੋ, ਥੇਰੋ ਲਕੁਣ੍ਡਭਦ੍ਦਿਯੋ;

ਭਦ੍ਦੋ ਥੇਰੋ ਚ ਸੋਪਾਕੋ, ਸਰਭਙ੍ਗੋ ਮਹਾਇਸਿ;

ਸਤ੍ਤਕੇ ਪਞ੍ਚਕਾ ਥੇਰਾ, ਗਾਥਾਯੋ ਪਞ੍ਚਤਿਂਸਤੀਤਿ.

੮. ਅਟ੍ਠਕਨਿਪਾਤੋ

੧. ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਯਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੪੯੪.

‘‘ਕਮ੍ਮਂ ¶ ¶ ¶ ਬਹੁਕਂ ਨ ਕਾਰਯੇ, ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਜਨਂ ਨ ਉਯ੍ਯਮੇ;

ਸੋ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਰਸਾਨੁਗਿਦ੍ਧੋ, ਅਤ੍ਥਂ ਰਿਞ੍ਚਤਿ ਯੋ ਸੁਖਾਧਿਵਾਹੋ.

੪੯੫.

‘‘ਪਙ੍ਕੋਤਿ ਹਿ ਨਂ ਅਵੇਦਯੁਂ, ਯਾਯਂ ਵਨ੍ਦਨਪੂਜਨਾ ਕੁਲੇਸੁ;

ਸੁਖੁਮਂ ਸਲ੍ਲਂ ਦੁਰੁਬ੍ਬਹਂ, ਸਕ੍ਕਾਰੋ ਕਾਪੁਰਿਸੇਨ ਦੁਜ੍ਜਹੋ.

੪੯੬.

‘‘ਨ ਪਰਸ੍ਸੁਪਨਿਧਾਯ, ਕਮ੍ਮਂ ਮਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਾਪਕਂ;

ਅਤ੍ਤਨਾ ਤਂ ਨ ਸੇਵੇਯ੍ਯ, ਕਮ੍ਮਬਨ੍ਧੂਹਿ ਮਾਤਿਯਾ.

੪੯੭.

‘‘ਨ ਪਰੇ ਵਚਨਾ ਚੋਰੋ, ਨ ਪਰੇ ਵਚਨਾ ਮੁਨਿ;

ਅਤ੍ਤਾ ਚ ਨਂ ਯਥਾਵੇਦਿ [ਯਥਾ ਵੇਤ੍ਤਿ (ਸੀ.)], ਦੇਵਾਪਿ ਨਂ ਤਥਾ ਵਿਦੂ.

੪੯੮.

‘‘ਪਰੇ ਚ ਨ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਮਯਮੇਤ੍ਥ ਯਮਾਮਸੇ;

ਯੇ ¶ ਚ ਤਤ੍ਥ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮੇਧਗਾ.

੪੯੯.

‘‘ਜੀਵਤੇ ਵਾਪਿ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞੋ, ਅਪਿ ਵਿਤ੍ਤਪਰਿਕ੍ਖਯੋ;

ਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਅਲਾਭੇਨ [ਅਭਾਵੇਨ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.)], ਵਿਤ੍ਤਵਾਪਿ ਨ ਜੀਵਤਿ.

੫੦੦.

‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਸੁਣਾਤਿ ਸੋਤੇਨ, ਸਬ੍ਬਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਚਕ੍ਖੁਨਾ;

ਨ ਚ ਦਿਟ੍ਠਂ ਸੁਤਂ ਧੀਰੋ, ਸਬ੍ਬਂ ਉਜ੍ਝਿਤੁਮਰਹਤਿ.

੫੦੧.

‘‘ਚਕ੍ਖੁਮਾਸ੍ਸ ਯਥਾ ਅਨ੍ਧੋ, ਸੋਤਵਾ ਬਧਿਰੋ ਯਥਾ;

ਪਞ੍ਞਵਾਸ੍ਸ ਯਥਾ ਮੂਗੋ, ਬਲਵਾ ਦੁਬ੍ਬਲੋਰਿਵ;

ਅਥ ਅਤ੍ਥੇ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ, ਸਯੇਥ [ਪਸ੍ਸੇਥ (ਕ.)] ਮਤਸਾਯਿਕ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਯਨੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਸਿਰਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੦੨.

‘‘ਅਕ੍ਕੋਧਨੋਨੁਪਨਾਹੀ, ਅਮਾਯੋ ਰਿਤ੍ਤਪੇਸੁਣੋ;

ਸ ਵੇ ਤਾਦਿਸਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਏਵਂ ਪੇਚ੍ਚ ਨ ਸੋਚਤਿ.

੫੦੩.

‘‘ਅਕ੍ਕੋਧਨੋਨੁਪਨਾਹੀ, ਅਮਾਯੋ ਰਿਤ੍ਤਪੇਸੁਣੋ;

ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰੋ ਸਦਾ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਏਵਂ ਪੇਚ੍ਚ ਨ ਸੋਚਤਿ.

੫੦੪.

‘‘ਅਕ੍ਕੋਧਨੋਨੁਪਨਾਹੀ ¶ ¶ , ਅਮਾਯੋ ਰਿਤ੍ਤਪੇਸੁਣੋ;

ਕਲ੍ਯਾਣਸੀਲੋ ਸੋ [ਯੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਭਿਕ੍ਖੁ, ਏਵਂ ਪੇਚ੍ਚ ਨ ਸੋਚਤਿ.

੫੦੫.

‘‘ਅਕ੍ਕੋਧਨੋਨੁਪਨਾਹੀ, ਅਮਾਯੋ ਰਿਤ੍ਤਪੇਸੁਣੋ;

ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੋ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਏਵਂ ਪੇਚ੍ਚ ਨ ਸੋਚਤਿ.

੫੦੬.

‘‘ਅਕ੍ਕੋਧਨੋਨੁਪਨਾਹੀ ¶ , ਅਮਾਯੋ ਰਿਤ੍ਤਪੇਸੁਣੋ;

ਕਲ੍ਯਾਣਪਞ੍ਞੋ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਏਵਂ ਪੇਚ੍ਚ ਨ ਸੋਚਤਿ.

੫੦੭.

‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਾ ਤਥਾਗਤੇ, ਅਚਲਾ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ;

ਸੀਲਞ੍ਚ ¶ ਯਸ੍ਸ ਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਅਰਿਯਕਨ੍ਤਂ ਪਸਂਸਿਤਂ.

੫੦੮.

‘‘ਸਙ੍ਘੇ ਪਸਾਦੋ ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਿ, ਉਜੁਭੂਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸਨਂ;

‘ਅਦਲਿਦ੍ਦੋ’ਤਿ ਤਂ ਆਹੁ, ਅਮੋਘਂ ਤਸ੍ਸ ਜੀਵਿਤਂ.

੫੦੯.

‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਸਦ੍ਧਞ੍ਚ ਸੀਲਞ੍ਚ, ਪਸਾਦਂ ਧਮ੍ਮਦਸ੍ਸਨਂ;

ਅਨੁਯੁਞ੍ਜੇਥ ਮੇਧਾਵੀ, ਸਰਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਸਿਰਿਮਿਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੩. ਮਹਾਪਨ੍ਥਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੧੦.

‘‘ਯਦਾ ਪਠਮਮਦ੍ਦਕ੍ਖਿਂ, ਸਤ੍ਥਾਰਮਕੁਤੋਭਯਂ;

ਤਤੋ ਮੇ ਅਹੁ ਸਂਵੇਗੋ, ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਸੁਤ੍ਤਮਂ.

੫੧੧.

‘‘ਸਿਰਿਂ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਪਾਦੇਹਿ, ਯੋ ਪਣਾਮੇਯ੍ਯ ਆਗਤਂ;

ਏਤਾਦਿਸਂ ਸੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ, ਆਰਾਧੇਤ੍ਵਾ ਵਿਰਾਧਯੇ.

੫੧੨.

‘‘ਤਦਾਹਂ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਞ੍ਚ, ਧਨਧਞ੍ਞਞ੍ਚ ਛਡ੍ਡਯਿਂ;

ਕੇਸਮਸ੍ਸੂਨਿ ਛੇਦੇਤ੍ਵਾ, ਪਬ੍ਬਜਿਂ ਅਨਗਾਰਿਯਂ.

੫੧੩.

‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਸਾਜੀਵਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਸੁਸਂਵੁਤੋ;

ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਵਿਹਾਸਿਂ ਅਪਰਾਜਿਤੋ.

੫੧੪.

‘‘ਤਤੋ ਮੇ ਪਣਿਧੀ ਆਸਿ, ਚੇਤਸੋ ਅਭਿਪਤ੍ਥਿਤੋ;

ਨ ਨਿਸੀਦੇ ਮੁਹੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ, ਤਣ੍ਹਾਸਲ੍ਲੇ ਅਨੂਹਤੇ.

੫੧੫.

‘‘ਤਸ੍ਸ ਮੇਵਂ ਵਿਹਰਤੋ, ਪਸ੍ਸ ਵੀਰਿਯਪਰਕ੍ਕਮਂ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ.

੫੧੬.

‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ¶ ਜਾਨਾਮਿ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁ ਵਿਸੋਧਿਤਂ;

ਅਰਹਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋਮ੍ਹਿ, ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਨਿਰੂਪਧਿ.

੫੧੭.

‘‘ਤਤੋ ¶ ¶ ਰਤ੍ਯਾ ਵਿਵਸਾਨੇ [ਵਿਵਸਨੇ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)], ਸੂਰਿਯਸ੍ਸੁਗ੍ਗਮਨਂ ਪਤਿ;

ਸਬ੍ਬਂ ਤਣ੍ਹਂ ਵਿਸੋਸੇਤ੍ਵਾ, ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਉਪਾਵਿਸਿ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਮਹਾਪਨ੍ਥਕੋ ਥੇਰੋ….

ਅਟ੍ਠਕਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਯਨੋ ਥੇਰੋ, ਸਿਰਿਮਿਤ੍ਤੋ ਮਹਾਪਨ੍ਥਕੋ;

ਏਤੇ ਅਟ੍ਠਨਿਪਾਤਮ੍ਹਿ, ਗਾਥਾਯੋ ਚਤੁਵੀਸਤੀਤਿ.

੯. ਨਵਕਨਿਪਾਤੋ

੧. ਭੂਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੧੮.

‘‘ਯਦਾ ¶ ¶ ¶ ਦੁਕ੍ਖਂ ਜਰਾਮਰਣਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਅਵਿਦ੍ਦਸੂ ਯਤ੍ਥ ਸਿਤਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ;

ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਸਤੋਵ ਝਾਯਤਿ, ਤਤੋ ਰਤਿਂ ਪਰਮਤਰਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ.

੫੧੯.

‘‘ਯਦਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾਵਹਨਿਂ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ, ਪਪਞ੍ਚਸਙ੍ਘਾਤਦੁਖਾਧਿਵਾਹਿਨਿਂ;

ਤਣ੍ਹਂ ਪਹਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਸਤੋਵ ਝਾਯਤਿ, ਤਤੋ ਰਤਿਂ ਪਰਮਤਰਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ.

੫੨੦.

‘‘ਯਦਾ ਸਿਵਂ ਦ੍ਵੇਚਤੁਰਙ੍ਗਗਾਮਿਨਂ, ਮਗ੍ਗੁਤ੍ਤਮਂ ¶ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਸੋਧਨਂ;

ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵ ਸਤੋਵ ਝਾਯਤਿ, ਤਤੋ ਰਤਿਂ ਪਰਮਤਰਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ.

੫੨੧.

‘‘ਯਦਾ ਅਸੋਕਂ ਵਿਰਜਂ ਅਸਙ੍ਖਤਂ, ਸਨ੍ਤਂ ਪਦਂ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਸੋਧਨਂ;

ਭਾਵੇਤਿ ਸਞ੍ਞੋਜਨਬਨ੍ਧਨਚ੍ਛਿਦਂ, ਤਤੋ ਰਤਿਂ ਪਰਮਤਰਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ.

੫੨੨.

‘‘ਯਦਾ ਨਭੇ ਗਜ੍ਜਤਿ ਮੇਘਦੁਨ੍ਦੁਭਿ, ਧਾਰਾਕੁਲਾ ਵਿਹਗਪਥੇ ਸਮਨ੍ਤਤੋ;

ਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਪਬ੍ਭਾਰਗਤੋਵ ਝਾਯਤਿ, ਤਤੋ ਰਤਿਂ ਪਰਮਤਰਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ.

੫੨੩.

‘‘ਯਦਾ ਨਦੀਨਂ ਕੁਸੁਮਾਕੁਲਾਨਂ, ਵਿਚਿਤ੍ਤ-ਵਾਨੇਯ੍ਯ-ਵਟਂਸਕਾਨਂ;

ਤੀਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸੁਮਨੋਵ ਝਾਯਤਿ, ਤਤੋ ਰਤਿਂ ਪਰਮਤਰਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ.

੫੨੪.

‘‘ਯਦਾ ¶ ਨਿਸੀਥੇ ਰਹਿਤਮ੍ਹਿ ਕਾਨਨੇ, ਦੇਵੇ ਗਲ਼ਨ੍ਤਮ੍ਹਿ ਨਦਨ੍ਤਿ ਦਾਠਿਨੋ;

ਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਪਬ੍ਭਾਰਗਤੋਵ ਝਾਯਤਿ, ਤਤੋ ਰਤਿਂ ਪਰਮਤਰਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ.

੫੨੫.

‘‘ਯਦਾ ¶ ਵਿਤਕ੍ਕੇ ਉਪਰੁਨ੍ਧਿਯਤ੍ਤਨੋ, ਨਗਨ੍ਤਰੇ ਨਗਵਿਵਰਂ ਸਮਸ੍ਸਿਤੋ;

ਵੀਤਦ੍ਦਰੋ ਵੀਤਖਿਲੋਵ ਝਾਯਤਿ, ਤਤੋ ਰਤਿਂ ਪਰਮਤਰਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ.

੫੨੬.

‘‘ਯਦਾ ¶ ਸੁਖੀ ਮਲਖਿਲਸੋਕਨਾਸਨੋ, ਨਿਰਗ੍ਗਲ਼ੋ ਨਿਬ੍ਬਨਥੋ ਵਿਸਲ੍ਲੋ;

ਸਬ੍ਬਾਸਵੇ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਕਤੋਵ ਝਾਯਤਿ, ਤਤੋ ਰਤਿਂ ਪਰਮਤਰਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤੀ’’ਤਿ.

… ਭੂਤੋ ਥੇਰੋ….

ਨਵਕਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਭੂਤੋ ਤਥਦ੍ਦਸੋ ਥੇਰੋ, ਏਕੋ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਵਾ;

ਨਵਕਮ੍ਹਿ ਨਿਪਾਤਮ੍ਹਿ, ਗਾਥਾਯੋਪਿ ਇਮਾ ਨਵਾਤਿ.

੧੦. ਦਸਕਨਿਪਾਤੋ

੧. ਕਾਲ਼ੁਦਾਯਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੨੭.

‘‘ਅਙ੍ਗਾਰਿਨੋ ¶ ¶ ¶ ਦਾਨਿ ਦੁਮਾ ਭਦਨ੍ਤੇ, ਫਲੇਸਿਨੋ ਛਦਨਂ ਵਿਪ੍ਪਹਾਯ;

ਤੇ ਅਚ੍ਚਿਮਨ੍ਤੋਵ ਪਭਾਸਯਨ੍ਤਿ, ਸਮਯੋ ਮਹਾਵੀਰ ਭਾਗੀ ਰਸਾਨਂ.

੫੨੮.

‘‘ਦੁਮਾਨਿ ¶ ਫੁਲ੍ਲਾਨਿ ਮਨੋਰਮਾਨਿ, ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾ ਪਵਨ੍ਤਿ;

ਪਤ੍ਤਂ ਪਹਾਯ ਫਲਮਾਸਸਾਨਾ [ਫਲਮਾਸਮਾਨੋ (ਕ.)], ਕਾਲੋ ਇਤੋ ਪਕ੍ਕਮਨਾਯ ਵੀਰ.

੫੨੯.

‘‘ਨੇਵਾਤਿਸੀਤਂ ਨ ਪਨਾਤਿਉਣ੍ਹਂ, ਸੁਖਾ ਉਤੁ ਅਦ੍ਧਨਿਯਾ ਭਦਨ੍ਤੇ;

ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੁ ਤਂ ਸਾਕਿਯਾ ਕੋਲ਼ਿਯਾ ਚ, ਪਚ੍ਛਾਮੁਖਂ ਰੋਹਿਨਿਯਂ ਤਰਨ੍ਤਂ.

੫੩੦.

‘‘ਆਸਾਯ ਕਸਤੇ ਖੇਤ੍ਤਂ, ਬੀਜਂ ਆਸਾਯ ਵਪ੍ਪਤਿ;

ਆਸਾਯ ਵਾਣਿਜਾ ਯਨ੍ਤਿ, ਸਮੁਦ੍ਦਂ ਧਨਹਾਰਕਾ;

ਯਾਯ ਆਸਾਯ ਤਿਟ੍ਠਾਮਿ, ਸਾ ਮੇ ਆਸਾ ਸਮਿਜ੍ਝਤੁ.

੫੩੧.

[ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੯੮] ‘‘ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਚੇਵ ਵਪਨ੍ਤਿ ਬੀਜਂ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਵਸ੍ਸਤਿ ਦੇਵਰਾਜਾ;

ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਖੇਤ੍ਤਂ ਕਸਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਸਕਾ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਧਞ੍ਞਮੁਪੇਤਿ ਰਟ੍ਠਂ.

੫੩੨.

[ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੯੮] ‘‘ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਯਾਚਨਕਾ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਦਾਨਪਤੀ ਦਦਨ੍ਤਿ;

ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਦਾਨਪਤੀ ਦਦਿਤ੍ਵਾ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਸਗ੍ਗਮੁਪੇਨ੍ਤਿ ਠਾਨਂ.

੫੩੩.

‘‘ਵੀਰੋ ¶ ¶ ਹਵੇ ਸਤ੍ਤਯੁਗਂ ਪੁਨੇਤਿ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਕੁਲੇ ਜਾਯਤਿ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ;

ਮਞ੍ਞਾਮਹਂ ਸਕ੍ਕਤਿ ਦੇਵਦੇਵੋ, ਤਯਾ ਹਿ ਜਾਤੋ [ਤਯਾਭਿਜਾਤੋ (ਸੀ.)] ਮੁਨਿ ਸਚ੍ਚਨਾਮੋ.

੫੩੪.

‘‘ਸੁਦ੍ਧੋਦਨੋ ¶ ਨਾਮ ਪਿਤਾ ਮਹੇਸਿਨੋ, ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਮਾਤਾ ਪਨ ਮਾਯਨਾਮਾ;

ਯਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ ਪਰਿਹਰਿਯ ਕੁਚ੍ਛਿਨਾ, ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਤਿਦਿਵਮ੍ਹਿ ਮੋਦਤਿ.

੫੩੫.

‘‘ਸਾ ਗੋਤਮੀ ਕਾਲਕਤਾ ਇਤੋ ਚੁਤਾ, ਦਿਬ੍ਬੇਹਿ ਕਾਮੇਹਿ ਸਮਙ੍ਗਿਭੂਤਾ;

ਸਾ ਮੋਦਤਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ, ਪਰਿਵਾਰਿਤਾ ਦੇਵਗਣੇਹਿ ਤੇਹਿ.

੫੩੬.

‘‘ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋਮ੍ਹਿ ਅਸਯ੍ਹਸਾਹਿਨੋ, ਅਙ੍ਗੀਰਸਸ੍ਸਪ੍ਪਟਿਮਸ੍ਸ ਤਾਦਿਨੋ;

ਪਿਤੁਪਿਤਾ ਮਯ੍ਹਂ ਤੁਵਂਸਿ ਸਕ੍ਕ, ਧਮ੍ਮੇਨ ਮੇ ਗੋਤਮ ਅਯ੍ਯਕੋਸੀ’’ਤਿ.

… ਕਾਲ਼ੁਦਾਯੀ ਥੇਰੋ….

੨. ਏਕਵਿਹਾਰਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੩੭.

‘‘ਪੁਰਤੋ ¶ ਪਚ੍ਛਤੋ ਵਾਪਿ, ਅਪਰੋ ਚੇ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ;

ਅਤੀਵ ਫਾਸੁ ਭਵਤਿ, ਏਕਸ੍ਸ ਵਸਤੋ ਵਨੇ.

੫੩੮.

‘‘ਹਨ੍ਦ ¶ ਏਕੋ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਰਞ੍ਞਂ ਬੁਦ੍ਧਵਣ੍ਣਿਤਂ;

ਫਾਸੁ [ਫਾਸੁਂ (ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)] ਏਕਵਿਹਾਰਿਸ੍ਸ, ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ.

੫੩੯.

‘‘ਯੋਗੀ-ਪੀਤਿਕਰਂ ਰਮ੍ਮਂ, ਮਤ੍ਤਕੁਞ੍ਜਰਸੇਵਿਤਂ;

ਏਕੋ ਅਤ੍ਤਵਸੀ ਖਿਪ੍ਪਂ, ਪਵਿਸਿਸ੍ਸਾਮਿ ਕਾਨਨਂ.

੫੪੦.

‘‘ਸੁਪੁਪ੍ਫਿਤੇ ਸੀਤਵਨੇ, ਸੀਤਲੇ ਗਿਰਿਕਨ੍ਦਰੇ;

ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਪਰਿਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ, ਚਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਿ ਏਕਕੋ.

੫੪੧.

‘‘ਏਕਾਕਿਯੋ ਅਦੁਤਿਯੋ, ਰਮਣੀਯੇ ਮਹਾਵਨੇ;

ਕਦਾਹਂ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਤਕਿਚ੍ਚੋ ਅਨਾਸਵੋ.

੫੪੨.

‘‘ਏਵਂ ਮੇ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮਸ੍ਸ, ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਸਮਿਜ੍ਝਤੁ;

ਸਾਧਿਯਿਸ੍ਸਾਮਹਂਯੇਵ, ਨਾਞ੍ਞੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਾਰਕੋ.

੫੪੩.

‘‘ਏਸ ¶ ਬਨ੍ਧਾਮਿ ਸਨ੍ਨਾਹਂ, ਪਵਿਸਿਸ੍ਸਾਮਿ ਕਾਨਨਂ;

ਨ ਤਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਆਸਵਕ੍ਖਯਂ.

੫੪੪.

‘‘ਮਾਲੁਤੇ ਉਪਵਾਯਨ੍ਤੇ, ਸੀਤੇ ਸੁਰਭਿਗਨ੍ਧਿਕੇ [ਗਨ੍ਧਕੇ (ਸ੍ਯਾ. ਪੀ. ਕ.)];

ਅਵਿਜ੍ਜਂ ਦਾਲਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਨਗਮੁਦ੍ਧਨਿ.

੫੪੫.

‘‘ਵਨੇ ਕੁਸੁਮਸਞ੍ਛਨ੍ਨੇ, ਪਬ੍ਭਾਰੇ ਨੂਨ ਸੀਤਲੇ;

ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਸੁਖੇਨ ਸੁਖਿਤੋ, ਰਮਿਸ੍ਸਾਮਿ ਗਿਰਿਬ੍ਬਜੇ.

੫੪੬.

‘‘ਸੋਹਂ ¶ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ, ਚਨ੍ਦੋ ਪਨ੍ਨਰਸੋ ਯਥਾ;

ਸਬ੍ਬਾਸਵਪਰਿਕ੍ਖੀਣੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’ਤਿ.

… ਏਕਵਿਹਾਰਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੩. ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੪੭.

‘‘ਅਨਾਗਤਂ ¶ ਯੋ ਪਟਿਕਚ੍ਚ [ਪਟਿਗਚ੍ਚ (ਸੀ.)] ਪਸ੍ਸਤਿ, ਹਿਤਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਂ ਅਹਿਤਞ੍ਚ ਤਂ ਦ੍ਵਯਂ;

ਵਿਦ੍ਦੇਸਿਨੋ ਤਸ੍ਸ ਹਿਤੇਸਿਨੋ ਵਾ, ਰਨ੍ਧਂ ਨ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸਮੇਕ੍ਖਮਾਨਾ.

੫੪੮.

[ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੬੦ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗੇ] ‘‘ਆਨਾਪਾਨਸਤੀ ਯਸ੍ਸ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾ ਸੁਭਾਵਿਤਾ;

ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਂ ਪਰਿਚਿਤਾ, ਯਥਾ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦੇਸਿਤਾ;

ਸੋਮਂ ਲੋਕਂ ਪਭਾਸੇਤਿ, ਅਬ੍ਭਾ ਮੁਤ੍ਤੋਵ ਚਨ੍ਦਿਮਾ.

੫੪੯.

‘‘ਓਦਾਤਂ ¶ ਵਤ ਮੇ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ ਸੁਭਾਵਿਤਂ;

ਨਿਬ੍ਬਿਦ੍ਧਂ ਪਗ੍ਗਹੀਤਞ੍ਚ, ਸਬ੍ਬਾ ਓਭਾਸਤੇ ਦਿਸਾ.

੫੫੦.

‘‘ਜੀਵਤੇ ਵਾਪਿ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞੋ, ਅਪਿ ਵਿਤ੍ਤਪਰਿਕ੍ਖਯੋ;

ਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਅਲਾਭੇਨ, ਵਿਤ੍ਤਵਾਪਿ ਨ ਜੀਵਤਿ.

੫੫੧.

‘‘ਪਞ੍ਞਾ ਸੁਤਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨੀ, ਪਞ੍ਞਾ ਕਿਤ੍ਤਿਸਿਲੋਕਵਦ੍ਧਨੀ;

ਪਞ੍ਞਾਸਹਿਤੋ ਨਰੋ ਇਧ, ਅਪਿ ਦੁਕ੍ਖੇਸੁ ਸੁਖਾਨਿ ਵਿਨ੍ਦਤਿ.

੫੫੨.

‘‘ਨਾਯਂ ਅਜ੍ਜਤਨੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਨਚ੍ਛੇਰੋ ਨਪਿ ਅਬ੍ਭੁਤੋ;

ਯਤ੍ਥ ਜਾਯੇਥ ਮੀਯੇਥ, ਤਤ੍ਥ ਕਿਂ ਵਿਯ ਅਬ੍ਭੁਤਂ.

੫੫੩.

‘‘ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਹਿ ਜਾਤਸ੍ਸ, ਜੀਵਿਤਾ ਮਰਣਂ ਧੁਵਂ;

ਜਾਤਾ ਜਾਤਾ ਮਰਨ੍ਤੀਧ, ਏਵਂਧਮ੍ਮਾ ਹਿ ਪਾਣਿਨੋ.

੫੫੪.

‘‘ਨ ¶ ਹੇਤਦਤ੍ਥਾਯ ਮਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਜੀਵਿਤਤ੍ਥਂ ਪਰਪੋਰਿਸਾਨਂ;

ਮਤਮ੍ਹਿ ਰੁਣ੍ਣਂ ਨ ਯਸੋ ਨ ਲੋਕ੍ਯਂ, ਨ ¶ ਵਣ੍ਣਿਤਂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ.

੫੫੫.

‘‘ਚਕ੍ਖੁਂ ਸਰੀਰਂ ਉਪਹਨ੍ਤਿ ਤੇਨ [ਉਪਹਨ੍ਤਿ ਰੁਣ੍ਣਂ (ਸੀ.), ਉਪਹਨ੍ਤਿ ਰੋਣ੍ਣਂ (ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)], ਨਿਹੀਯਤਿ ਵਣ੍ਣਬਲਂ ਮਤੀ ਚ;

ਆਨਨ੍ਦਿਨੋ ਤਸ੍ਸ ਦਿਸਾ ਭਵਨ੍ਤਿ, ਹਿਤੇਸਿਨੋ ਨਾਸ੍ਸ ਸੁਖੀ ਭਵਨ੍ਤਿ.

੫੫੬.

‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਇਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਕੁਲੇ ਵਸਨ੍ਤੇ, ਮੇਧਾਵਿਨੋ ਚੇਵ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੇ ਚ;

ਯੇਸਂ ¶ ਹਿ ਪਞ੍ਞਾਵਿਭਵੇਨ ਕਿਚ੍ਚਂ, ਤਰਨ੍ਤਿ ਨਾਵਾਯ ਨਦਿਂਵ ਪੁਣ੍ਣ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨੋ ਥੇਰੋ….

੪. ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੫੭.

‘‘ਦਨ੍ਧਾ ਮਯ੍ਹਂ ਗਤੀ ਆਸਿ, ਪਰਿਭੂਤੋ ਪੁਰੇ ਅਹਂ;

ਭਾਤਾ ਚ ਮਂ ਪਣਾਮੇਸਿ, ‘ਗਚ੍ਛ ਦਾਨਿ ਤੁਵਂ ਘਰਂ’.

੫੫੮.

‘‘ਸੋਹਂ ਪਣਾਮਿਤੋ ਸਨ੍ਤੋ [ਭਾਤਾ (ਅਟ੍ਠ.)], ਸਙ੍ਘਾਰਾਮਸ੍ਸ ਕੋਟ੍ਠਕੇ;

ਦੁਮ੍ਮਨੋ ਤਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠਾਸਿਂ, ਸਾਸਨਸ੍ਮਿਂ ਅਪੇਕ੍ਖਵਾ.

੫੫੯.

‘‘ਭਗਵਾ ਤਤ੍ਥ ਆਗਚ੍ਛਿ [ਆਗਞ੍ਛਿ (ਸੀ. ਪੀ.)], ਸੀਸਂ ਮਯ੍ਹਂ ਪਰਾਮਸਿ;

ਬਾਹਾਯ ਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਨ, ਸਙ੍ਘਾਰਾਮਂ ਪਵੇਸਯਿ.

੫੬੦.

‘‘ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਮੇ ਸਤ੍ਥਾ, ਪਾਦਾਸਿ ਪਾਦਪੁਞ੍ਛਨਿਂ;

‘ਏਤਂ ਸੁਦ੍ਧਂ ਅਧਿਟ੍ਠੇਹਿ, ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਸ੍ਵਧਿਟ੍ਠਿਤਂ’.

੫੬੧.

‘‘ਤਸ੍ਸਾਹਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਵਿਹਾਸਿਂ ਸਾਸਨੇ ਰਤੋ;

ਸਮਾਧਿਂ ¶ ਪਟਿਪਾਦੇਸਿਂ, ਉਤ੍ਤਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਿਯਾ.

੫੬੨.

‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ¶ ਜਾਨਾਮਿ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁ ਵਿਸੋਧਿਤਂ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ.

੫੬੩.

‘‘ਸਹਸ੍ਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਮਤ੍ਤਾਨਂ ¶ , ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾਨ ਪਨ੍ਥਕੋ;

ਨਿਸੀਦਮ੍ਬਵਨੇ ਰਮ੍ਮੇ, ਯਾਵ ਕਾਲਪ੍ਪਵੇਦਨਾ.

੫੬੪.

‘‘ਤਤੋ ਮੇ ਸਤ੍ਥਾ ਪਾਹੇਸਿ, ਦੂਤਂ ਕਾਲਪ੍ਪਵੇਦਕਂ;

ਪਵੇਦਿਤਮ੍ਹਿ ਕਾਲਮ੍ਹਿ, ਵੇਹਾਸਾਦੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂ [ਵੇਹਾਸਾਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)].

੫੬੫.

‘‘ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁਨੋ ਪਾਦੇ, ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਹਂ;

ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਮਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾਨ, ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿ.

੫੬੬.

‘‘ਆਯਾਗੋ ਸਬ੍ਬਲੋਕਸ੍ਸ, ਆਹੁਤੀਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੋ;

ਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ, ਪਟਿਗਣ੍ਹਿਤ੍ਥ ਦਕ੍ਖਿਣ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਕਪ੍ਪਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੬੭.

‘‘ਨਾਨਾਕੁਲਮਲਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣੋ, ਮਹਾਉਕ੍ਕਾਰਸਮ੍ਭਵੋ;

ਚਨ੍ਦਨਿਕਂਵ ਪਰਿਪਕ੍ਕਂ, ਮਹਾਗਣ੍ਡੋ ਮਹਾਵਣੋ.

੫੬੮.

‘‘ਪੁਬ੍ਬਰੁਹਿਰਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣੋ, ਗੂਥਕੂਪੇਨ ਗਾਲ਼੍ਹਿਤੋ [ਗੂਥਕੂਪੇ ਨਿਗਾਲ਼੍ਹਿਤੋ (ਸ੍ਯਾ. ਪੀ. ਕ.)];

ਆਪੋਪਗ੍ਘਰਣੋ ਕਾਯੋ, ਸਦਾ ਸਨ੍ਦਤਿ ਪੂਤਿਕਂ.

੫੬੯.

‘‘ਸਟ੍ਠਿਕਣ੍ਡਰਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ¶ , ਮਂਸਲੇਪਨਲੇਪਿਤੋ;

ਚਮ੍ਮਕਞ੍ਚੁਕਸਨ੍ਨਦ੍ਧੋ, ਪੂਤਿਕਾਯੋ ਨਿਰਤ੍ਥਕੋ.

੫੭੦.

‘‘ਅਟ੍ਠਿਸਙ੍ਘਾਤਘਟਿਤੋ, ਨ੍ਹਾਰੁਸੁਤ੍ਤਨਿਬਨ੍ਧਨੋ;

ਨੇਕੇਸਂ ਸਂਗਤੀਭਾਵਾ, ਕਪ੍ਪੇਤਿ ਇਰਿਯਾਪਥਂ.

੫੭੧.

‘‘ਧੁਵਪ੍ਪਯਾਤੋ ¶ ਮਰਣਾਯ, ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ;

ਇਧੇਵ ਛਡ੍ਡਯਿਤ੍ਵਾਨ, ਯੇਨਕਾਮਙ੍ਗਮੋ ਨਰੋ.

੫੭੨.

‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਨਿਵੁਤੋ ਕਾਯੋ, ਚਤੁਗਨ੍ਥੇਨ ਗਨ੍ਥਿਤੋ;

ਓਘਸਂਸੀਦਨੋ ਕਾਯੋ, ਅਨੁਸਯਜਾਲਮੋਤ੍ਥਤੋ.

੫੭੩.

‘‘ਪਞ੍ਚਨੀਵਰਣੇ ਯੁਤ੍ਤੋ, ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਸਮਪ੍ਪਿਤੋ;

ਤਣ੍ਹਾਮੂਲੇਨਾਨੁਗਤੋ, ਮੋਹਚ੍ਛਾਦਨਛਾਦਿਤੋ.

੫੭੪.

‘‘ਏਵਾਯਂ ਵਤ੍ਤਤੇ ਕਾਯੋ, ਕਮ੍ਮਯਨ੍ਤੇਨ ਯਨ੍ਤਿਤੋ;

ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਚ ਵਿਪਤ੍ਯਨ੍ਤਾ, ਨਾਨਾਭਾਵੋ ਵਿਪਜ੍ਜਤਿ.

੫੭੫.

‘‘ਯੇਮਂ ¶ ¶ ਕਾਯਂ ਮਮਾਯਨ੍ਤਿ, ਅਨ੍ਧਬਾਲਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ;

ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤਿ ਕਟਸਿਂ ਘੋਰਂ, ਆਦਿਯਨ੍ਤਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵਂ.

੫੭੬.

‘‘ਯੇਮਂ ਕਾਯਂ ਵਿਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤਿ, ਗੂਥਲਿਤ੍ਤਂਵ ਪਨ੍ਨਗਂ;

ਭਵਮੂਲਂ ਵਮਿਤ੍ਵਾਨ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਨਾਸਵਾ’’ਤਿ [ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਨ੍ਤੁਨਾਸਵਾ (ਸੀ.)].

… ਕਪ੍ਪੋ ਥੇਰੋ….

੬. ਵਙ੍ਗਨ੍ਤਪੁਤ੍ਤਉਪਸੇਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੭੭.

‘‘ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਂ, ਵਾਲ਼ਮਿਗਨਿਸੇਵਿਤਂ;

ਸੇਵੇ ਸੇਨਾਸਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਕਾਰਣਾ.

੫੭੮.

‘‘ਸਙ੍ਕਾਰਪੁਞ੍ਜਾ ਆਹਤ੍ਵਾ [ਆਹਿਤ੍ਵਾ (ਕ.)], ਸੁਸਾਨਾ ਰਥਿਯਾਹਿ ਚ;

ਤਤੋ ਸਙ੍ਘਾਟਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਲੂਖਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯ ਚੀਵਰਂ.

੫੭੯.

‘‘ਨੀਚਂ ਮਨਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਸਪਦਾਨਂ ਕੁਲਾ ਕੁਲਂ;

ਪਿਣ੍ਡਿਕਾਯ ਚਰੇ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰੋ ਸੁਸਂਵੁਤੋ.

੫੮੦.

‘‘ਲੂਖੇਨਪਿ ਵਾ [ਲੂਖੇਨਪਿ ਚ (ਬਹੂਸੁ)] ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸੇ, ਨਾਞ੍ਞਂ ਪਤ੍ਥੇ ਰਸਂ ਬਹੁਂ;

ਰਸੇਸੁ ¶ ਅਨੁਗਿਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਝਾਨੇ ਨ ਰਮਤੀ ਮਨੋ.

੫੮੧.

‘‘ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਚੇਵ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ, ਪਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਵਸੇ ਮੁਨਿ;

ਅਸਂਸਟ੍ਠੋ ਗਹਟ੍ਠੇਹਿ, ਅਨਾਗਾਰੇਹਿ ਚੂਭਯਂ.

੫੮੨.

‘‘ਯਥਾ ਜਲ਼ੋ ਵ ਮੂਗੋ ਵ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸਯੇ ਤਥਾ;

ਨਾਤਿਵੇਲਂ ਸਮ੍ਭਾਸੇਯ੍ਯ, ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝਮ੍ਹਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ.

੫੮੩.

‘‘ਨ ਸੋ ਉਪਵਦੇ ਕਞ੍ਚਿ, ਉਪਘਾਤਂ ਵਿਵਜ੍ਜਯੇ;

ਸਂਵੁਤੋ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸ੍ਮਿਂ, ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ਚਸ੍ਸ ਭੋਜਨੇ.

੫੮੪.

‘‘ਸੁਗ੍ਗਹੀਤਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੁਪ੍ਪਾਦਕੋਵਿਦੋ;

ਸਮਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਕਾਲੇਨ ਚ ਵਿਪਸ੍ਸਨਂ.

੫੮੫.

‘‘ਵੀਰਿਯਸਾਤਚ੍ਚਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ¶ , ਯੁਤ੍ਤਯੋਗੋ ਸਦਾ ਸਿਯਾ;

ਨ ਚ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਂ, ਵਿਸ੍ਸਾਸਂ ਏਯ੍ਯ ਪਣ੍ਡਿਤੋ.

੫੮੬.

‘‘ਏਵਂ ਵਿਹਰਮਾਨਸ੍ਸ, ਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ;

ਖੀਯਨ੍ਤਿ ਆਸਵਾ ਸਬ੍ਬੇ, ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਞ੍ਚਾਧਿਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ.

… ਉਪਸੇਨੋ ਵਙ੍ਗਨ੍ਤਪੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੭. (ਅਪਰ)-ਗੋਤਮਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੮੭.

‘‘ਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯ ¶ ¶ ਸਕਂ ਅਤ੍ਥਂ, ਅਵਲੋਕੇਯ੍ਯਾਥ ਪਾਵਚਨਂ;

ਯਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਅਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪਂ, ਸਾਮਞ੍ਞਂ ਅਜ੍ਝੁਪਗਤਸ੍ਸ.

੫੮੮.

‘‘ਮਿਤ੍ਤਂ ਇਧ ਚ ਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਸਿਕ੍ਖਾ ਵਿਪੁਲਂ ਸਮਾਦਾਨਂ;

ਸੁਸ੍ਸੂਸਾ ਚ ਗਰੂਨਂ, ਏਤਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪਂ.

੫੮੯.

‘‘ਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਸਗਾਰਵਤਾ, ਧਮ੍ਮੇ ਅਪਚਿਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ;

ਸਙ੍ਘੇ ¶ ਚ ਚਿਤ੍ਤਿਕਾਰੋ, ਏਤਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪਂ.

੫੯੦.

‘‘ਆਚਾਰਗੋਚਰੇ ਯੁਤ੍ਤੋ, ਆਜੀਵੋ ਸੋਧਿਤੋ ਅਗਾਰਯ੍ਹੋ;

ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਣ੍ਠਪਨਂ, ਏਤਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪਂ.

੫੯੧.

‘‘ਚਾਰਿਤ੍ਤਂ ਅਥ ਵਾਰਿਤ੍ਤਂ, ਇਰਿਯਾਪਥਿਯਂ ਪਸਾਦਨਿਯਂ;

ਅਧਿਚਿਤ੍ਤੇ ਚ ਆਯੋਗੋ, ਏਤਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪਂ.

੫੯੨.

‘‘ਆਰਞ੍ਞਕਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ, ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਾਨਿ;

ਭਜਿਤਬ੍ਬਾਨਿ ਮੁਨਿਨਾ, ਏਤਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪਂ.

੫੯੩.

‘‘ਸੀਲਞ੍ਚ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਞ੍ਚ, ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਵਿਚਯੋ ਯਥਾਭੂਤਂ;

ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਅਭਿਸਮਯੋ, ਏਤਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪਂ.

੫੯੪.

‘‘ਭਾਵੇਯ੍ਯ ਚ ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਅਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਂ ਅਸੁਭਸਞ੍ਞਞ੍ਚ;

ਲੋਕਮ੍ਹਿ ਚ ਅਨਭਿਰਤਿਂ, ਏਤਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪਂ.

੫੯੫.

‘‘ਭਾਵੇਯ੍ਯ ਚ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ, ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਬਲਾਨਿ;

ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਮਗ੍ਗਮਰਿਯਂ, ਏਤਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪਂ.

੫੯੬.

‘‘ਤਣ੍ਹਂ ਪਜਹੇਯ੍ਯ ਮੁਨਿ, ਸਮੂਲਕੇ ਆਸਵੇ ਪਦਾਲੇਯ੍ਯ;

ਵਿਹਰੇਯ੍ਯ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ, ਏਤਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਗੋਤਮੋ ਥੇਰੋ….

ਦਸਕਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਕਾਲ਼ੁਦਾਯੀ ਚ ਸੋ ਥੇਰੋ, ਏਕਵਿਹਾਰੀ ਚ ਕਪ੍ਪਿਨੋ;

ਚੂਲ਼ਪਨ੍ਥਕੋ ਕਪ੍ਪੋ ਚ, ਉਪਸੇਨੋ ਚ ਗੋਤਮੋ;

ਸਤ੍ਤਿਮੇ ਦਸਕੇ ਥੇਰਾ, ਗਾਥਾਯੋ ਚੇਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਤੀਤਿ.

੧੧. ਏਕਾਦਸਨਿਪਾਤੋ

੧. ਸਂਕਿਚ੍ਚਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੫੯੭.

‘‘ਕਿਂ ¶ ¶ ¶ ¶ ਤਵਤ੍ਥੋ ਵਨੇ ਤਾਤ, ਉਜ੍ਜੁਹਾਨੋਵ ਪਾਵੁਸੇ;

ਵੇਰਮ੍ਭਾ ਰਮਣੀਯਾ ਤੇ, ਪਵਿਵੇਕੋ ਹਿ ਝਾਯਿਨਂ.

੫੯੮.

‘‘ਯਥਾ ਅਬ੍ਭਾਨਿ ਵੇਰਮ੍ਭੋ, ਵਾਤੋ ਨੁਦਤਿ ਪਾਵੁਸੇ;

ਸਞ੍ਞਾ ਮੇ ਅਭਿਕਿਰਨ੍ਤਿ, ਵਿਵੇਕਪਟਿਸਞ੍ਞੁਤਾ.

੫੯੯.

‘‘ਅਪਣ੍ਡਰੋ ਅਣ੍ਡਸਮ੍ਭਵੋ, ਸੀਵਥਿਕਾਯ ਨਿਕੇਤਚਾਰਿਕੋ;

ਉਪ੍ਪਾਦਯਤੇਵ ਮੇ ਸਤਿਂ, ਸਨ੍ਦੇਹਸ੍ਮਿਂ ਵਿਰਾਗਨਿਸ੍ਸਿਤਂ.

੬੦੦.

‘‘ਯਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞੇ ਨ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਯੋ ਚ ਅਞ੍ਞੇ ਨ ਰਕ੍ਖਤਿ;

ਸ ਵੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਖਂ ਸੇਤਿ, ਕਾਮੇਸੁ ਅਨਪੇਕ੍ਖਵਾ.

੬੦੧.

‘‘ਅਚ੍ਛੋਦਿਕਾ ਪੁਥੁਸਿਲਾ, ਗੋਨਙ੍ਗੁਲਮਿਗਾਯੁਤਾ;

ਅਮ੍ਬੁਸੇਵਾਲਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਸੇਲਾ ਰਮਯਨ੍ਤਿ ਮਂ.

੬੦੨.

‘‘ਵਸਿਤਂ ਮੇ ਅਰਞ੍ਞੇਸੁ, ਕਨ੍ਦਰਾਸੁ ਗੁਹਾਸੁ ਚ;

ਸੇਨਾਸਨੇਸੁ ਪਨ੍ਤੇਸੁ, ਵਾਲ਼ਮਿਗਨਿਸੇਵਿਤੇ.

੬੦੩.

‘‘‘ਇਮੇ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤੁ ਵਜ੍ਝਨ੍ਤੁ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਪ੍ਪੋਨ੍ਤੁ ਪਾਣਿਨੋ’;

ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਂ ਨਾਭਿਜਾਨਾਮਿ, ਅਨਰਿਯਂ ਦੋਸਸਂਹਿਤਂ.

੬੦੪.

‘‘ਪਰਿਚਿਣ੍ਣੋ ਮਯਾ ਸਤ੍ਥਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ;

ਓਹਿਤੋ ਗਰੁਕੋ ਭਾਰੋ, ਭਵਨੇਤ੍ਤਿ ਸਮੂਹਤਾ.

੬੦੫.

‘‘ਯਸ੍ਸ ਚਤ੍ਥਾਯ [ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ (ਸੀ.)] ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਅਗਾਰਸ੍ਮਾਨਗਾਰਿਯਂ;

ਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਥੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਕ੍ਖਯੋ.

੬੦੬.

‘‘ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ¶ ਮਰਣਂ, ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਜੀਵਿਤਂ;

ਕਾਲਞ੍ਚ ਪਟਿਕਙ੍ਖਾਮਿ, ਨਿਬ੍ਬਿਸਂ ਭਤਕੋ ਯਥਾ.

੬੦੭.

‘‘ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ¶ ¶ ਮਰਣਂ, ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਜੀਵਿਤਂ;

ਕਾਲਞ੍ਚ ਪਟਿਕਙ੍ਖਾਮਿ, ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ’’ਤਿ.

… ਸਂਕਿਚ੍ਚੋ ਥੇਰੋ….

ਏਕਾਦਸਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਸਂਕਿਚ੍ਚਥੇਰੋ ਏਕੋਵ, ਕਤਕਿਚ੍ਚੋ ਅਨਾਸਵੋ;

ਏਕਾਦਸਨਿਪਾਤਮ੍ਹਿ, ਗਾਥਾ ਏਕਾਦਸੇਵ ਚਾਤਿ.

੧੨. ਦ੍ਵਾਦਸਕਨਿਪਾਤੋ

੧. ਸੀਲਵਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੬੦੮.

‘‘ਸੀਲਮੇਵਿਧ ¶ ¶ ¶ ਸਿਕ੍ਖੇਥ, ਅਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤਂ;

ਸੀਲਂ ਹਿ ਸਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ, ਉਪਨਾਮੇਤਿ ਸੇਵਿਤਂ.

੬੦੯.

‘‘ਸੀਲਂ ਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯ ਮੇਧਾਵੀ, ਪਤ੍ਥਯਾਨੋ ਤਯੋ ਸੁਖੇ;

ਪਸਂਸਂ ਵਿਤ੍ਤਿਲਾਭਞ੍ਚ, ਪੇਚ੍ਚ ਸਗ੍ਗੇ ਪਮੋਦਨਂ [ਪੇਚ੍ਚ ਸਗ੍ਗੇ ਚ ਮੋਦਨਂ (ਸੀ. ਪੀ.)].

੬੧੦.

‘‘ਸੀਲਵਾ ਹਿ ਬਹੂ ਮਿਤ੍ਤੇ, ਸਞ੍ਞਮੇਨਾਧਿਗਚ੍ਛਤਿ;

ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਪਨ ਮਿਤ੍ਤੇਹਿ, ਧਂਸਤੇ ਪਾਪਮਾਚਰਂ.

੬੧੧.

‘‘ਅਵਣ੍ਣਞ੍ਚ ਅਕਿਤ੍ਤਿਞ੍ਚ, ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਲਭਤੇ ਨਰੋ;

ਵਣ੍ਣਂ ਕਿਤ੍ਤਿਂ ਪਸਂਸਞ੍ਚ, ਸਦਾ ਲਭਤਿ ਸੀਲਵਾ.

੬੧੨.

‘‘ਆਦਿ ¶ ਸੀਲਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਚ, ਕਲ੍ਯਾਣਾਨਞ੍ਚ ਮਾਤੁਕਂ;

ਪਮੁਖਂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੀਲਂ ਵਿਸੋਧਯੇ.

੬੧੩.

‘‘ਵੇਲਾ ਚ ਸਂਵਰਂ ਸੀਲਂ [ਸਂਵਰੋ ਸੀਲਂ (ਸੀ.), ਸਂਵਰਸੀਲਂ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.)], ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਿਹਾਸਨਂ;

ਤਿਤ੍ਥਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੀਲਂ ਵਿਸੋਧਯੇ.

੬੧੪.

‘‘ਸੀਲਂ ਬਲਂ ਅਪ੍ਪਟਿਮਂ, ਸੀਲਂ ਆਵੁਧਮੁਤ੍ਤਮਂ;

ਸੀਲਮਾਭਰਣਂ ਸੇਟ੍ਠਂ, ਸੀਲਂ ਕਵਚਮਬ੍ਭੁਤਂ.

੬੧੫.

‘‘ਸੀਲਂ ਸੇਤੁ ਮਹੇਸਕ੍ਖੋ, ਸੀਲਂ ਗਨ੍ਧੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ;

ਸੀਲਂ ਵਿਲੇਪਨਂ ਸੇਟ੍ਠਂ, ਯੇਨ ਵਾਤਿ ਦਿਸੋਦਿਸਂ.

੬੧੬.

‘‘ਸੀਲਂ ਸਮ੍ਬਲਮੇਵਗ੍ਗਂ, ਸੀਲਂ ਪਾਥੇਯ੍ਯਮੁਤ੍ਤਮਂ;

ਸੀਲਂ ਸੇਟ੍ਠੋ ਅਤਿਵਾਹੋ, ਯੇਨ ਯਾਤਿ ਦਿਸੋਦਿਸਂ.

੬੧੭.

‘‘ਇਧੇਵ ਨਿਨ੍ਦਂ ਲਭਤਿ, ਪੇਚ੍ਚਾਪਾਯੇ ਚ ਦੁਮ੍ਮਨੋ;

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਦੁਮ੍ਮਨੋ ਬਾਲੋ, ਸੀਲੇਸੁ ਅਸਮਾਹਿਤੋ.

੬੧੮.

‘‘ਇਧੇਵ ਕਿਤ੍ਤਿਂ ਲਭਤਿ, ਪੇਚ੍ਚ ਸਗ੍ਗੇ ਚ ਸੁਮ੍ਮਨੋ;

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸੁਮਨੋ ਧੀਰੋ, ਸੀਲੇਸੁ ਸੁਸਮਾਹਿਤੋ.

੬੧੯.

‘‘ਸੀਲਮੇਵ ¶ ਇਧ ਅਗ੍ਗਂ, ਪਞ੍ਞਵਾ ਪਨ ਉਤ੍ਤਮੋ;

ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਦੇਵੇਸੁ, ਸੀਲਪਞ੍ਞਾਣਤੋ ਜਯ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਸੀਲਵੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਸੁਨੀਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੬੨੦.

‘‘ਨੀਚੇ ¶ ਕੁਲਮ੍ਹਿ ਜਾਤੋਹਂ, ਦਲਿਦ੍ਦੋ ਅਪ੍ਪਭੋਜਨੋ;

ਹੀਨਕਮ੍ਮਂ [ਹੀਨਂ ਕਮ੍ਮਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਮਮਂ ਆਸਿ, ਅਹੋਸਿਂ ਪੁਪ੍ਫਛਡ੍ਡਕੋ.

੬੨੧.

‘‘ਜਿਗੁਚ੍ਛਿਤੋ ¶ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ, ਪਰਿਭੂਤੋ ਚ ਵਮ੍ਭਿਤੋ;

ਨੀਚਂ ਮਨਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਵਨ੍ਦਿਸ੍ਸਂ ਬਹੁਕਂ ਜਨਂ.

੬੨੨.

‘‘ਅਥਦ੍ਦਸਾਸਿਂ ¶ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪੁਰਕ੍ਖਤਂ;

ਪਵਿਸਨ੍ਤਂ ਮਹਾਵੀਰਂ, ਮਗਧਾਨਂ ਪੁਰੁਤ੍ਤਮਂ.

੬੨੩.

‘‘ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾਨ ਬ੍ਯਾਭਙ੍ਗਿਂ, ਵਨ੍ਦਿਤੁਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਂ;

ਮਮੇਵ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ, ਅਟ੍ਠਾਸਿ ਪੁਰਿਸੁਤ੍ਤਮੋ.

੬੨੪.

‘‘ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੁਨੋ ਪਾਦੇ, ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤੋ ਤਦਾ;

ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਅਹਮਾਯਾਚਿਂ, ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਮੁਤ੍ਤਮਂ.

੬੨੫.

‘‘ਤਤੋ ਕਾਰੁਣਿਕੋ ਸਤ੍ਥਾ, ਸਬ੍ਬਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਕੋ;

‘ਏਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂ’ਤਿ ਮਂ ਆਹ, ਸਾ ਮੇ ਆਸੂਪਸਮ੍ਪਦਾ.

੬੨੬.

‘‘ਸੋਹਂ ਏਕੋ ਅਰਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ, ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਅਤਨ੍ਦਿਤੋ;

ਅਕਾਸਿਂ ਸਤ੍ਥੁਵਚਨਂ, ਯਥਾ ਮਂ ਓਵਦੀ ਜਿਨੋ.

੬੨੭.

‘‘ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਠਮਂ ਯਾਮਂ, ਪੁਬ੍ਬਜਾਤਿਮਨੁਸ੍ਸਰਿਂ;

ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਂ ਯਾਮਂ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਵਿਸੋਧਯਿਂ [ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁ ਵਿਸੋਧਿਤਂ (ਕ.)];

ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਯਾਮੇ, ਤਮੋਖਨ੍ਧਂ ਪਦਾਲਯਿਂ.

੬੨੮.

‘‘ਤਤੋ ਰਤ੍ਯਾ ਵਿਵਸਾਨੇ, ਸੂਰਿਯਸ੍ਸੁਗ੍ਗਮਨਂ ਪਤਿ;

ਇਨ੍ਦੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਚ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਮਂ ਨਮਸ੍ਸਿਂਸੁ ਪਞ੍ਜਲੀ.

੬੨੯.

‘‘‘ਨਮੋ ਤੇ ਪੁਰਿਸਾਜਞ੍ਞ, ਨਮੋ ਤੇ ਪੁਰਿਸੁਤ੍ਤਮ;

ਯਸ੍ਸ ਤੇ ਆਸਵਾ ਖੀਣਾ, ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋਸਿ ਮਾਰਿਸ’.

੬੩੦.

‘‘ਤਤੋ ¶ ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਮਂ ਸਤ੍ਥਾ, ਦੇਵਸਙ੍ਘਪੁਰਕ੍ਖਤਂ;

ਸਿਤਂ ਪਾਤੁਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਅਭਾਸਥ.

੬੩੧.

[ਸੁ. ਨਿ. ੬੬੦ ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤੇਪਿ] ‘‘‘ਤਪੇਨ ¶ ¶ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ, ਸਂਯਮੇਨ ਦਮੇਨ ਚ;

ਏਤੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਹੋਤਿ, ਏਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮੁਤ੍ਤਮ’’’ਨ੍ਤਿ.

… ਸੁਨੀਤੋ ਥੇਰੋ….

ਦ੍ਵਾਦਸਕਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਸੀਲਵਾ ਚ ਸੁਨੀਤੋ ਚ, ਥੇਰਾ ਦ੍ਵੇ ਤੇ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਾ;

ਦ੍ਵਾਦਸਮ੍ਹਿ ਨਿਪਾਤਮ੍ਹਿ, ਗਾਥਾਯੋ ਚਤੁਵੀਸਤੀਤਿ.

੧੩. ਤੇਰਸਨਿਪਾਤੋ

੧. ਸੋਣਕੋਲ਼ਿਵਿਸਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੬੩੨.

‘‘ਯਾਹੁ ¶ ¶ ¶ ਰਟ੍ਠੇ ਸਮੁਕ੍ਕਟ੍ਠੋ, ਰਞ੍ਞੋ ਅਙ੍ਗਸ੍ਸ ਪਦ੍ਧਗੂ [ਪਤ੍ਥਗੂ (ਸ੍ਯਾ.), ਪਟ੍ਠਗੂ (ਕ.)];

ਸ੍ਵਾਜ੍ਜ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੋ, ਸੋਣੋ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਾਰਗੂ.

੬੩੩.

‘‘ਪਞ੍ਚ ਛਿਨ੍ਦੇ ਪਞ੍ਚ ਜਹੇ, ਪਞ੍ਚ ਚੁਤ੍ਤਰਿ ਭਾਵਯੇ;

ਪਞ੍ਚਸਙ੍ਗਾਤਿਗੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਓਘਤਿਣ੍ਣੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੬੩੪.

‘‘ਉਨ੍ਨਲ਼ਸ੍ਸ ਪਮਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਬਾਹਿਰਾਸਸ੍ਸ [ਬਾਹਿਰਾਸਯਸ੍ਸ (ਕ.)] ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ;

ਸੀਲਂ ਸਮਾਧਿ ਪਞ੍ਞਾ ਚ, ਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ.

੬੩੫.

‘‘ਯਞ੍ਹਿ ਕਿਚ੍ਚਂ ਅਪਵਿਦ੍ਧਂ [ਤਦਪਵਿਦ੍ਧਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)], ਅਕਿਚ੍ਚਂ ਪਨ ਕਰੀਯਤਿ;

ਉਨ੍ਨਲ਼ਾਨਂ ¶ ਪਮਤ੍ਤਾਨਂ, ਤੇਸਂ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ ਆਸਵਾ.

੬੩੬.

‘‘ਯੇਸਞ੍ਚ ਸੁਸਮਾਰਦ੍ਧਾ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਕਾਯਗਤਾ ਸਤਿ;

ਅਕਿਚ੍ਚਂ ਤੇ ਨ ਸੇਵਨ੍ਤਿ, ਕਿਚ੍ਚੇ ਸਾਤਚ੍ਚਕਾਰਿਨੋ;

ਸਤਾਨਂ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾਨਂ, ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਆਸਵਾ.

੬੩੭.

‘‘ਉਜੁਮਗ੍ਗਮ੍ਹਿ ਅਕ੍ਖਾਤੇ, ਗਚ੍ਛਥ ਮਾ ਨਿਵਤ੍ਤਥ;

ਅਤ੍ਤਨਾ ਚੋਦਯਤ੍ਤਾਨਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਭਿਹਾਰਯੇ.

੬੩੮.

‘‘ਅਚ੍ਚਾਰਦ੍ਧਮ੍ਹਿ ਵੀਰਿਯਮ੍ਹਿ, ਸਤ੍ਥਾ ਲੋਕੇ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ;

ਵੀਣੋਪਮਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਮੇ, ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ;

ਤਸ੍ਸਾਹਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਵਿਹਾਸਿਂ ਸਾਸਨੇ ਰਤੋ.

੬੩੯.

‘‘ਸਮਥਂ ਪਟਿਪਾਦੇਸਿਂ, ਉਤ੍ਤਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਿਯਾ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ.

੬੪੦.

‘‘ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮੇ [ਨਿਕ੍ਖਮੇ (ਕ.), ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ (ਮਹਾਵ. ੨੪੪; ਅ. ਨਿ. ੬.੫੫)] ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਪਵਿਵੇਕਞ੍ਚ ਚੇਤਸੋ;

ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਝਾਧਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ [ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਝਾਧਿਮ੍ਹਤ੍ਤਸ੍ਸ (ਕ.)], ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਯਸ੍ਸ ਚ.

੬੪੧.

‘‘ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਾਧਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਅਸਮ੍ਮੋਹਞ੍ਚ ਚੇਤਸੋ;

ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਯਤਨੁਪ੍ਪਾਦਂ, ਸਮ੍ਮਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ.

੬੪੨.

‘‘ਤਸ੍ਸ ¶ ਸਮ੍ਮਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ;

ਕਤਸ੍ਸ ਪਟਿਚਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਕਰਣੀਯਂ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ.

੬੪੩.

‘‘ਸੇਲੋ ¶ ¶ ਯਥਾ ਏਕਘਨੋ [ਏਕਘਨੋ (ਕ.)], ਵਾਤੇਨ ਨ ਸਮੀਰਤਿ;

ਏਵਂ ਰੂਪਾ ਰਸਾ ਸਦ੍ਦਾ, ਗਨ੍ਧਾ ਫਸ੍ਸਾ ਚ ਕੇਵਲਾ.

੬੪੪.

‘‘ਇਟ੍ਠਾ ¶ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਿਟ੍ਠਾ ਚ, ਨਪ੍ਪਵੇਧੇਨ੍ਤਿ ਤਾਦਿਨੋ;

ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤਂ, ਵਯਞ੍ਚਸ੍ਸਾਨੁਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

… ਸੋਣੋ ਕੋਲ਼ਿਵਿਸੋ ਥੇਰੋ….

ਤੇਰਸਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਸੋਣੋ ਕੋਲ਼ਿਵਿਸੋ ਥੇਰੋ, ਏਕੋਯੇਵ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ;

ਤੇਰਸਮ੍ਹਿ ਨਿਪਾਤਮ੍ਹਿ, ਗਾਥਾਯੋ ਚੇਤ੍ਥ ਤੇਰਸਾਤਿ.

੧੪. ਚੁਦ੍ਦਸਕਨਿਪਾਤੋ

੧. ਖਦਿਰਵਨਿਯਰੇਵਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੬੪੫.

‘‘ਯਦਾ ¶ ¶ ¶ ਅਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਅਗਾਰਸ੍ਮਾਨਗਾਰਿਯਂ;

ਨਾਭਿਜਾਨਾਮਿ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਂ, ਅਨਰਿਯਂ ਦੋਸਸਂਹਿਤਂ.

੬੪੬.

‘‘‘ਇਮੇ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤੁ ਵਜ੍ਝਨ੍ਤੁ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਪ੍ਪੋਨ੍ਤੁ ਪਾਣਿਨੋ’;

ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਂ ਨਾਭਿਜਾਨਾਮਿ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਘਮਨ੍ਤਰੇ.

੬੪੭.

‘‘ਮੇਤ੍ਤਞ੍ਚ ਅਭਿਜਾਨਾਮਿ, ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ ਸੁਭਾਵਿਤਂ;

ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਂ ਪਰਿਚਿਤਂ, ਯਥਾ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦੇਸਿਤਂ.

੬੪੮.

‘‘ਸਬ੍ਬਮਿਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਸਖੋ, ਸਬ੍ਬਭੂਤਾਨੁਕਮ੍ਪਕੋ;

ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚ [ਮੇਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਭਾਵੇਮਿ, ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਰਤੋ [ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਝਰਤੋ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਸਦਾ.

੬੪੯.

‘‘ਅਸਂਹੀਰਂ ਅਸਂਕੁਪ੍ਪਂ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਮੋਦਯਾਮਹਂ;

ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰਂ ਭਾਵੇਮਿ, ਅਕਾਪੁਰਿਸਸੇਵਿਤਂ.

੬੫੦.

‘‘ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ¶ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕੋ;

ਅਰਿਯੇਨ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੇਨ, ਉਪੇਤੋ ਹੋਤਿ ਤਾਵਦੇ.

੬੫੧.

‘‘ਯਥਾਪਿ ਪਬ੍ਬਤੋ ਸੇਲੋ, ਅਚਲੋ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ;

ਏਵਂ ਮੋਹਕ੍ਖਯਾ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਬ੍ਬਤੋਵ ਨ ਵੇਧਤਿ.

੬੫੨.

‘‘ਅਨਙ੍ਗਣਸ੍ਸ ਪੋਸਸ੍ਸ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਸੁਚਿਗਵੇਸਿਨੋ;

ਵਾਲਗ੍ਗਮਤ੍ਤਂ ਪਾਪਸ੍ਸ, ਅਬ੍ਭਮਤ੍ਤਂਵ ਖਾਯਤਿ.

੬੫੩.

‘‘ਨਗਰਂ ਯਥਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਂ, ਗੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਤਰਬਾਹਿਰਂ;

ਏਵਂ ਗੋਪੇਥ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਖਣੋ ਵੋ ਮਾ ਉਪਚ੍ਚਗਾ.

੬੫੪.

‘‘ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਮਰਣਂ, ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਜੀਵਿਤਂ;

ਕਾਲਞ੍ਚ ਪਟਿਕਙ੍ਖਾਮਿ, ਨਿਬ੍ਬਿਸਂ ਭਤਕੋ ਯਥਾ.

੬੫੫.

‘‘ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਮਰਣਂ…ਪੇ… ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ.

੬੫੬.

‘‘ਪਰਿਚਿਣ੍ਣੋ ਮਯਾ ਸਤ੍ਥਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ;

ਓਹਿਤੋ ਗਰੁਕੋ ਭਾਰੋ, ਭਵਨੇਤ੍ਤਿ ਸਮੂਹਤਾ.

੬੫੭.

‘‘ਯਸ੍ਸ ¶ ¶ ਚਤ੍ਥਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਅਗਾਰਸ੍ਮਾਨਗਾਰਿਯਂ;

ਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਥੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਕ੍ਖਯੋ.

੬੫੮.

‘‘ਸਮ੍ਪਾਦੇਥਪ੍ਪਮਾਦੇਨ, ਏਸਾ ਮੇ ਅਨੁਸਾਸਨੀ;

ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਿਸ੍ਸਂ, ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋਮ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬਧੀ’’ਤਿ.

… ਖਦਿਰਵਨਿਯਰੇਵਤੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਗੋਦਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੬੫੯.

‘‘ਯਥਾਪਿ ਭਦ੍ਦੋ ਆਜਞ੍ਞੋ, ਧੁਰੇ ਯੁਤ੍ਤੋ ਧੁਰਸ੍ਸਹੋ [ਧੁਰਾਸਹੋ (ਅਟ੍ਠ.)];

ਮਥਿਤੋ ¶ ਅਤਿਭਾਰੇਨ, ਸਂਯੁਗਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤਿ.

੬੬੦.

‘‘ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਾਯ ਯੇ ਤਿਤ੍ਤਾ, ਸਮੁਦ੍ਦੋ ਵਾਰਿਨਾ ਯਥਾ;

ਨ ਪਰੇ ਅਤਿਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ, ਅਰਿਯਧਮ੍ਮੋਵ ਪਾਣਿਨਂ.

੬੬੧.

‘‘ਕਾਲੇ ¶ ਕਾਲਵਸਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਭਵਾਭਵਵਸਂ ਗਤਾ;

ਨਰਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤੇਧ ਸੋਚਨ੍ਤਿ ਮਾਣਵਾ [ਮਾਨਵਾ (ਸੀ.)].

੬੬੨.

‘‘ਉਨ੍ਨਤਾ ਸੁਖਧਮ੍ਮੇਨ, ਦੁਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇਨ ਚੋਨਤਾ;

ਦ੍ਵਯੇਨ ਬਾਲਾ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ, ਯਥਾਭੂਤਂ ਅਦਸ੍ਸਿਨੋ.

੬੬੩.

‘‘ਯੇ ਚ ਦੁਕ੍ਖੇ ਸੁਖਸ੍ਮਿਞ੍ਚ, ਮਜ੍ਝੇ ਸਿਬ੍ਬਿਨਿਮਚ੍ਚਗੂ;

ਠਿਤਾ ਤੇ ਇਨ੍ਦਖੀਲੋਵ, ਨ ਤੇ ਉਨ੍ਨਤਓਨਤਾ.

੬੬੪.

‘‘ਨ ਹੇਵ ਲਾਭੇ ਨਾਲਾਭੇ, ਨ ਯਸੇ ਨ ਚ ਕਿਤ੍ਤਿਯਾ;

ਨ ਨਿਨ੍ਦਾਯਂ ਪਸਂਸਾਯ, ਨ ਤੇ ਦੁਕ੍ਖੇ ਸੁਖਮ੍ਹਿ.

੬੬੫.

‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਤੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਉਦਬਿਨ੍ਦੁਵ ਪੋਕ੍ਖਰੇ;

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸੁਖਿਤਾ ਧੀਰਾ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਪਰਾਜਿਤਾ.

੬੬੬.

‘‘ਧਮ੍ਮੇਨ ਚ ਅਲਾਭੋ ਯੋ, ਯੋ ਚ ਲਾਭੋ ਅਧਮ੍ਮਿਕੋ;

ਅਲਾਭੋ ਧਮ੍ਮਿਕੋ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਯਂ ਚੇ ਲਾਭੋ ਅਧਮ੍ਮਿਕੋ.

੬੬੭.

‘‘ਯਸੋ ਚ ਅਪ੍ਪਬੁਦ੍ਧੀਨਂ, ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਅਯਸੋ ਚ ਯੋ;

ਅਯਸੋਵ ਸੇਯ੍ਯੋ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ, ਨ ਯਸੋ ਅਪ੍ਪਬੁਦ੍ਧਿਨਂ.

੬੬੮.

‘‘ਦੁਮ੍ਮੇਧੇਹਿ ¶ ਪਸਂਸਾ ਚ, ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਗਰਹਾ ਚ ਯਾ;

ਗਰਹਾਵ ਸੇਯ੍ਯੋ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ, ਯਂ ਚੇ ਬਾਲਪ੍ਪਸਂਸਨਾ.

੬੬੯.

‘‘ਸੁਖਞ੍ਚ ¶ ¶ ਕਾਮਮਯਿਕਂ, ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚ ਪਵਿਵੇਕਿਯਂ;

ਪਵਿਵੇਕਦੁਕ੍ਖਂ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਯਂ ਚੇ ਕਾਮਮਯਂ ਸੁਖਂ.

੬੭੦.

‘‘ਜੀਵਿਤਞ੍ਚ ਅਧਮ੍ਮੇਨ, ਧਮ੍ਮੇਨ ਮਰਣਞ੍ਚ ਯਂ;

ਮਰਣਂ ਧਮ੍ਮਿਕਂ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਯਂ ਚੇ ਜੀਵੇ ਅਧਮ੍ਮਿਕਂ.

੬੭੧.

‘‘ਕਾਮਕੋਪਪ੍ਪਹੀਨਾ ਯੇ, ਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ ਭਵਾਭਵੇ;

ਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਅਸਿਤਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਤੇਸਂ ਪਿਯਾਪਿਯਂ.

੬੭੨.

‘‘ਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾਨ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਬਲਾਨਿ ਚ;

ਪਪ੍ਪੁਯ੍ਯ ਪਰਮਂ ਸਨ੍ਤਿਂ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਨ੍ਤਿਨਾਸਵਾ’’ਤਿ.

… ਗੋਦਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

ਚੁਦ੍ਦਸਕਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਰੇਵਤੋ ਚੇਵ ਗੋਦਤ੍ਤੋ, ਥੇਰਾ ਦ੍ਵੇ ਤੇ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਾ;

ਚੁਦ੍ਦਸਮ੍ਹਿ ਨਿਪਾਤਮ੍ਹਿ, ਗਾਥਾਯੋ ਅਟ੍ਠਵੀਸਤੀਤਿ.

੧੫. ਸੋਲ਼ਸਕਨਿਪਾਤੋ

੧. ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੬੭੩.

‘‘ਏਸ ¶ ¶ ¶ ਭਿਯ੍ਯੋ ਪਸੀਦਾਮਿ, ਸੁਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਮਹਾਰਸਂ;

ਵਿਰਾਗੋ ਦੇਸਿਤੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਸਬ੍ਬਸੋ.

੬੭੪.

‘‘ਬਹੂਨਿ ਲੋਕੇ ਚਿਤ੍ਰਾਨਿ, ਅਸ੍ਮਿਂ ਪਥਵਿਮਣ੍ਡਲੇ;

ਮਥੇਨ੍ਤਿ ¶ ਮਞ੍ਞੇ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਂ, ਸੁਭਂ ਰਾਗੂਪਸਂਹਿਤਂ.

੬੭੫.

‘‘ਰਜਮੁਹਤਞ੍ਚ ਵਾਤੇਨ, ਯਥਾ ਮੇਘੋਪਸਮ੍ਮਯੇ;

ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ, ਯਦਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤਿ.

੬੭੬.

[ਧ. ਪ. ੨੭੭ ਧਮ੍ਮਪਦੇ] ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਤਿ, ਯਦਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤਿ;

ਅਥ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇ, ਏਸ ਮਗ੍ਗੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ.

੬੭੭ .

[ਧ. ਪ. ੨੭੮ ਧਮ੍ਮਪਦੇ] ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾਤਿ, ਯਦਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤਿ

ਅਥ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇ, ਏਸ ਮਗ੍ਗੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ.

੬੭੮.

[ਧ. ਪ. ੨੭੯ ਧਮ੍ਮਪਦੇ] ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ, ਯਦਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤਿ;

ਅਥ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇ, ਏਸ ਮਗ੍ਗੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ.

੬੭੯.

‘‘ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਬੁਦ੍ਧੋ ਯੋ ਥੇਰੋ, ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ ਤਿਬ੍ਬਨਿਕ੍ਕਮੋ;

ਪਹੀਨਜਾਤਿਮਰਣੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਕੇਵਲੀ.

੬੮੦.

‘‘ਓਘਪਾਸੋ ਦਲ਼੍ਹਖਿਲੋ [ਦਲ਼੍ਹੋ ਖਿਲੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਪਬ੍ਬਤੋ ਦੁਪ੍ਪਦਾਲਯੋ;

ਛੇਤ੍ਵਾ ਖਿਲਞ੍ਚ ਪਾਸਞ੍ਚ, ਸੇਲਂ ਭੇਤ੍ਵਾਨ [ਛੇਤ੍ਵਾਨ (ਕ.)] ਦੁਬ੍ਭਿਦਂ;

ਤਿਣ੍ਣੋ ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ ਝਾਯੀ, ਮੁਤ੍ਤੋ ਸੋ ਮਾਰਬਨ੍ਧਨਾ.

੬੮੧.

‘‘ਉਦ੍ਧਤੋ ਚਪਲੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਮਿਤ੍ਤੇ ਆਗਮ੍ਮ ਪਾਪਕੇ;

ਸਂਸੀਦਤਿ ਮਹੋਘਸ੍ਮਿਂ, ਊਮਿਯਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤੋ.

੬੮੨.

‘‘ਅਨੁਦ੍ਧਤੋ ਅਚਪਲੋ, ਨਿਪਕੋ ਸਂਵੁਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ;

ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੋ ਮੇਧਾਵੀ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਕਰੋ ਸਿਯਾ.

੬੮੩.

‘‘ਕਾਲਪਬ੍ਬਙ੍ਗਸਙ੍ਕਾਸੋ, ਕਿਸੋ ਧਮਨਿਸਨ੍ਥਤੋ;

ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ¶ ਅਨ੍ਨਪਾਨਸ੍ਮਿਂ, ਅਦੀਨਮਨਸੋ ਨਰੋ.

੬੮੪.

‘‘ਫੁਟ੍ਠੋ ¶ ਡਂਸੇਹਿ ਮਕਸੇਹਿ, ਅਰਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਬ੍ਰਹਾਵਨੇ;

ਨਾਗੋ ਸਙ੍ਗਾਮਸੀਸੇਵ, ਸਤੋ ਤਤ੍ਰਾਧਿਵਾਸਯੇ.

੬੮੫.

‘‘ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ¶ ਮਰਣਂ…ਪੇ… ਨਿਬ੍ਬਿਸਂ ਭਤਕੋ ਯਥਾ.

੬੮੬.

‘‘ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਮਰਣਂ…ਪੇ… ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ.

੬੮੭.

‘‘ਪਰਿਚਿਣ੍ਣੋ ਮਯਾ ਸਤ੍ਥਾ…ਪੇ… ਭਵਨੇਤ੍ਤਿ ਸਮੂਹਤਾ.

੬੮੮.

‘‘ਯਸ੍ਸ ਚਤ੍ਥਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਅਗਾਰਸ੍ਮਾਨਗਾਰਿਯਂ;

ਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਥੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਕਿਂ ਮੇ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਨਾ’’ਤਿ.

… ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ [ਅਞ੍ਞਾਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਥੇਰੋ….

੨. ਉਦਾਯਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੬੮੯.

[ਅ. ਨਿ. ੬.੪੩] ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਂ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਅਤ੍ਤਦਨ੍ਤਂ ਸਮਾਹਿਤਂ;

ਇਰਿਯਮਾਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਥੇ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੂਪਸਮੇ ਰਤਂ.

੬੯੦.

‘‘ਯਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨਮਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨ ਪਾਰਗੁਂ;

ਦੇਵਾਪਿ ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਇਤਿ ਮੇ ਅਰਹਤੋ ਸੁਤਂ.

੬੯੧.

‘‘ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਾਤੀਤਂ ¶ , ਵਨਾ ਨਿਬ੍ਬਨਮਾਗਤਂ;

ਕਾਮੇਹਿ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਰਤਂ [ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮਰਤਂ (ਕ.)], ਮੁਤ੍ਤਂ ਸੇਲਾਵ ਕਞ੍ਚਨਂ.

੬੯੨.

‘‘ਸ ਵੇ ਅਚ੍ਚਰੁਚਿ ਨਾਗੋ, ਹਿਮਵਾਵਞ੍ਞੇ ਸਿਲੁਚ੍ਚਯੇ;

ਸਬ੍ਬੇਸਂ ¶ ਨਾਗਨਾਮਾਨਂ, ਸਚ੍ਚਨਾਮੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ.

੬੯੩.

‘‘ਨਾਗਂ ਵੋ ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਨ ਹਿ ਆਗੁਂ ਕਰੋਤਿ ਸੋ;

ਸੋਰਚ੍ਚਂ ਅਵਿਹਿਂਸਾ ਚ, ਪਾਦਾ ਨਾਗਸ੍ਸ ਤੇ ਦੁਵੇ.

੬੯੪.

‘‘ਸਤਿ ਚ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਞ੍ਚ, ਚਰਣਾ ਨਾਗਸ੍ਸ ਤੇਪਰੇ;

ਸਦ੍ਧਾਹਤ੍ਥੋ ਮਹਾਨਾਗੋ, ਉਪੇਕ੍ਖਾਸੇਤਦਨ੍ਤਵਾ.

੬੯੫.

‘‘ਸਤਿ ਗੀਵਾ ਸਿਰੋ ਪਞ੍ਞਾ, ਵੀਮਂਸਾ ਧਮ੍ਮਚਿਨ੍ਤਨਾ;

ਧਮ੍ਮਕੁਚ੍ਛਿਸਮਾਵਾਸੋ, ਵਿਵੇਕੋ ਤਸ੍ਸ ਵਾਲਧਿ.

੬੯੬.

‘‘ਸੋ ਝਾਯੀ ਅਸ੍ਸਾਸਰਤੋ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤੋ;

ਗਚ੍ਛਂ ਸਮਾਹਿਤੋ ਨਾਗੋ, ਠਿਤੋ ਨਾਗੋ ਸਮਾਹਿਤੋ.

੬੯੭.

‘‘ਸਯਂ ਸਮਾਹਿਤੋ ਨਾਗੋ, ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਪਿ ਸਮਾਹਿਤੋ;

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਂਵੁਤੋ ਨਾਗੋ, ਏਸਾ ਨਾਗਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਦਾ.

੬੯੮.

‘‘ਭੁਞ੍ਜਤਿ ¶ ਅਨਵਜ੍ਜਾਨਿ, ਸਾਵਜ੍ਜਾਨਿ ਨ ਭੁਞ੍ਜਤਿ;

ਘਾਸਮਚ੍ਛਾਦਨਂ ਲਦ੍ਧਾ, ਸਨ੍ਨਿਧਿਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯਂ.

੬੯੯.

‘‘ਸਂਯੋਜਨਂ ¶ ਅਣੁਂ ਥੂਲਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਛੇਤ੍ਵਾਨ ਬਨ੍ਧਨਂ;

ਯੇਨ ਯੇਨੇਵ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਨਪਕ੍ਖੋਵ ਗਚ੍ਛਤਿ.

੭੦੦.

‘‘ਯਥਾਪਿ ਉਦਕੇ ਜਾਤਂ, ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਂ ਪਵਡ੍ਢਤਿ;

ਨੋਪਲਿਪ੍ਪਤਿ ਤੋਯੇਨ, ਸੁਚਿਗਨ੍ਧਂ ਮਨੋਰਮਂ.

੭੦੧.

‘‘ਤਥੇਵ ਚ ਲੋਕੇ ਜਾਤੋ, ਬੁਦ੍ਧੋ ਲੋਕੇ ਵਿਹਰਤਿ;

ਨੋਪਲਿਪ੍ਪਤਿ ਲੋਕੇਨ, ਤੋਯੇਨ ਪਦੁਮਂ ਯਥਾ.

੭੦੨.

‘‘ਮਹਾਗਿਨਿ ਪਜ੍ਜਲਿਤੋ, ਅਨਾਹਾਰੋਪਸਮ੍ਮਤਿ;

ਅਙ੍ਗਾਰੇਸੁ ¶ ਚ ਸਨ੍ਤੇਸੁ, ਨਿਬ੍ਬੁਤੋਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੭੦੩.

‘‘ਅਤ੍ਥਸ੍ਸਾਯਂ ਵਿਞ੍ਞਾਪਨੀ, ਉਪਮਾ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਦੇਸਿਤਾ;

ਵਿਞ੍ਞਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਮਹਾਨਾਗਾ, ਨਾਗਂ ਨਾਗੇਨ ਦੇਸਿਤਂ.

੭੦੪.

‘‘ਵੀਤਰਾਗੋ ਵੀਤਦੋਸੋ, ਵੀਤਮੋਹੋ ਅਨਾਸਵੋ;

ਸਰੀਰਂ ਵਿਜਹਂ ਨਾਗੋ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਿਸ੍ਸਤ੍ਯਨਾਸਵੋ’’ਤਿ.

… ਉਦਾਯੀ ਥੇਰੋ….

ਸੋਲ਼ਸਕਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ ਚ ਉਦਾਯੀ ਚ, ਥੇਰਾ ਦ੍ਵੇ ਤੇ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਾ;

ਸੋਲ਼ਸਮ੍ਹਿ ਨਿਪਾਤਮ੍ਹਿ, ਗਾਥਾਯੋ ਦ੍ਵੇ ਚ ਤਿਂਸ ਚਾਤਿ.

੧੬. ਵੀਸਤਿਨਿਪਾਤੋ

੧. ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੭੦੫.

‘‘ਯਞ੍ਞਤ੍ਥਂ ¶ ¶ ¶ ਵਾ ਧਨਤ੍ਥਂ ਵਾ, ਯੇ ਹਨਾਮ ਮਯਂ ਪੁਰੇ;

ਅਵਸੇਸਂ [ਅਵਸੇ ਤਂ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ. ਮੂਲਪਾਠੋ), ਅਵਸੇਸਾਨਂ (ਅਟ੍ਠ.?)] ਭਯਂ ਹੋਤਿ, ਵੇਧਨ੍ਤਿ ਵਿਲਪਨ੍ਤਿ ਚ.

੭੦੬.

‘‘ਤਸ੍ਸ ਤੇ ਨਤ੍ਥਿ ਭੀਤਤ੍ਤਂ, ਭਿਯ੍ਯੋ ਵਣ੍ਣੋ ਪਸੀਦਤਿ;

ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਪਰਿਦੇਵੇਸਿ, ਏਵਰੂਪੇ ਮਹਬ੍ਭਯੇ.

੭੦੭.

‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਚੇਤਸਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਅਨਪੇਕ੍ਖਸ੍ਸ ਗਾਮਣਿ;

ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਭਯਾ ਸਬ੍ਬੇ, ਖੀਣਸਂਯੋਜਨਸ੍ਸ ਵੇ.

੭੦੮.

‘‘ਖੀਣਾਯ ਭਵਨੇਤ੍ਤਿਯਾ, ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਯਥਾਤਥੇ;

ਨ ¶ ਭਯਂ ਮਰਣੇ ਹੋਤਿ, ਭਾਰਨਿਕ੍ਖੇਪਨੇ ਯਥਾ.

੭੦੯.

‘‘ਸੁਚਿਣ੍ਣਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਮੇ, ਮਗ੍ਗੋ ਚਾਪਿ ਸੁਭਾਵਿਤੋ;

ਮਰਣੇ ਮੇ ਭਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਰੋਗਾਨਮਿਵ ਸਙ੍ਖਯੇ.

੭੧੦.

‘‘ਸੁਚਿਣ੍ਣਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਮੇ, ਮਗ੍ਗੋ ਚਾਪਿ ਸੁਭਾਵਿਤੋ;

ਨਿਰਸ੍ਸਾਦਾ ਭਵਾ ਦਿਟ੍ਠਾ, ਵਿਸਂ ਪਿਤ੍ਵਾਵ [ਪੀਤ੍ਵਾਵ (ਸੀ.)] ਛਡ੍ਡਿਤਂ.

੭੧੧.

‘‘ਪਾਰਗੂ ਅਨੁਪਾਦਾਨੋ, ਕਤਕਿਚ੍ਚੋ ਅਨਾਸਵੋ;

ਤੁਟ੍ਠੋ ਆਯੁਕ੍ਖਯਾ ਹੋਤਿ, ਮੁਤ੍ਤੋ ਆਘਾਤਨਾ ਯਥਾ.

੭੧੨.

‘‘ਉਤ੍ਤਮਂ ਧਮ੍ਮਤਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ ਅਨਤ੍ਥਿਕੋ;

ਆਦਿਤ੍ਤਾਵ ਘਰਾ ਮੁਤ੍ਤੋ, ਮਰਣਸ੍ਮਿਂ ਨ ਸੋਚਤਿ.

੭੧੩.

‘‘ਯਦਤ੍ਥਿ ਸਙ੍ਗਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਭਵੋ ਵਾ ਯਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਤਿ;

ਸਬ੍ਬਂ ਅਨਿਸ੍ਸਰਂ ਏਤਂ, ਇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਮਹੇਸਿਨਾ.

੭੧੪.

‘‘ਯੋ ਤਂ ਤਥਾ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਯਥਾ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦੇਸਿਤਂ;

ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਭਵਂ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਸੁਤਤ੍ਤਂਵ ਅਯੋਗੁਲ਼ਂ.

੭੧੫.

‘‘ਨ ਮੇ ਹੋਤਿ ‘ਅਹੋਸਿ’ਨ੍ਤਿ, ‘ਭਵਿਸ੍ਸ’ਨ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤਿ ਮੇ;

ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵਿਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਕਾ ਪਰਿਦੇਵਨਾ.

੭੧੬.

‘‘ਸੁਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮਸਮੁਪ੍ਪਾਦਂ, ਸੁਦ੍ਧਂ ਸਙ੍ਖਾਰਸਨ੍ਤਤਿਂ;

ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਥਾਭੂਤਂ, ਨ ਭਯਂ ਹੋਤਿ ਗਾਮਣਿ.

੭੧੭.

‘‘ਤਿਣਕਟ੍ਠਸਮਂ ¶ ¶ ਲੋਕਂ, ਯਦਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤਿ;

ਮਮਤ੍ਤਂ ਸੋ ਅਸਂਵਿਨ੍ਦਂ, ‘ਨਤ੍ਥਿ ਮੇ’ਤਿ ਨ ਸੋਚਤਿ.

੭੧੮.

‘‘ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਾਮਿ ¶ ਸਰੀਰੇਨ, ਭਵੇਨਮ੍ਹਿ ਅਨਤ੍ਥਿਕੋ;

ਸੋਯਂ ¶ ਭਿਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ ਕਾਯੋ, ਅਞ੍ਞੋ ਚ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ.

੭੧੯.

‘‘ਯਂ ਵੋ ਕਿਚ੍ਚਂ ਸਰੀਰੇਨ, ਤਂ ਕਰੋਥ ਯਦਿਚ੍ਛਥ;

ਨ ਮੇ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਤ੍ਥ, ਦੋਸੋ ਪੇਮਞ੍ਚ ਹੇਹਿਤਿ’’.

੭੨੦.

ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ ਲੋਮਹਂਸਨਂ;

ਸਤ੍ਥਾਨਿ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾਨ, ਮਾਣਵਾ ਏਤਦਬ੍ਰਵੁਂ.

੭੨੧.

‘‘ਕਿਂ ਭਦਨ੍ਤੇ ਕਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਕੋ ਵਾ ਆਚਰਿਯੋ ਤਵ;

ਕਸ੍ਸ ਸਾਸਨਮਾਗਮ੍ਮ, ਲਬ੍ਭਤੇ ਤਂ ਅਸੋਕਤਾ’’.

੭੨੨.

‘‘ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ ਸਬ੍ਬਦਸ੍ਸਾਵੀ, ਜਿਨੋ ਆਚਰਿਯੋ ਮਮ;

ਮਹਾਕਾਰੁਣਿਕੋ ਸਤ੍ਥਾ, ਸਬ੍ਬਲੋਕਤਿਕਿਚ੍ਛਕੋ.

੭੨੩.

‘‘ਤੇਨਾਯਂ ਦੇਸਿਤੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਖਯਗਾਮੀ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ;

ਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨਮਾਗਮ੍ਮ, ਲਬ੍ਭਤੇ ਤਂ ਅਸੋਕਤਾ’’.

੭੨੪.

ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਚੋਰਾ ਇਸਿਨੋ ਸੁਭਾਸਿਤਂ, ਨਿਕ੍ਖਿਪ੍ਪ ਸਤ੍ਥਾਨਿ ਚ ਆਵੁਧਾਨਿ ਚ;

ਤਮ੍ਹਾ ਚ ਕਮ੍ਮਾ ਵਿਰਮਿਂਸੁ ਏਕੇ, ਏਕੇ ਚ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਮਰੋਚਯਿਂਸੁ.

੭੨੫.

ਤੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਸੁਗਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ, ਭਾਵੇਤ੍ਵ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਬਲਾਨਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ;

ਉਦਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਾ ਸੁਮਨਾ ਕਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ, ਫੁਸਿਂਸੁ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦਂ ਅਸਙ੍ਖਤਨ੍ਤਿ.

…ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਪਾਰਾਪਰਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੭੨੬.

‘‘ਸਮਣਸ੍ਸ ¶ ਅਹੁ ਚਿਨ੍ਤਾ, ਪਾਰਾਪਰਿਯਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ;

ਏਕਕਸ੍ਸ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ, ਪਵਿਵਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਝਾਯਿਨੋ.

੭੨੭.

‘‘ਕਿਮਾਨੁਪੁਬ੍ਬਂ ਪੁਰਿਸੋ, ਕਿਂ ਵਤਂ ਕਿਂ ਸਮਾਚਾਰਂ;

ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਚ੍ਚਕਾਰੀਸ੍ਸ, ਨ ਚ ਕਞ੍ਚਿ ਵਿਹੇਠਯੇ.

੭੨੮.

‘‘ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ¶ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ, ਹਿਤਾਯ ਅਹਿਤਾਯ ਚ;

ਅਰਕ੍ਖਿਤਾਨਿ ਅਹਿਤਾਯ, ਰਕ੍ਖਿਤਾਨਿ ਹਿਤਾਯ ਚ.

੭੨੯.

‘‘ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨੇਵ ਸਾਰਕ੍ਖਂ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਚ ਗੋਪਯਂ;

ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਚ੍ਚਕਾਰੀਸ੍ਸ, ਨ ਚ ਕਞ੍ਚਿ ਵਿਹੇਠਯੇ.

੭੩੦.

‘‘ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ¶ ਚੇ ਰੂਪੇਸੁ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਅਨਿਵਾਰਯਂ;

ਅਨਾਦੀਨਵਦਸ੍ਸਾਵੀ, ਸੋ ਦੁਕ੍ਖਾ ਨ ਹਿ ਮੁਚ੍ਚਤਿ.

੭੩੧.

‘‘ਸੋਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਚੇ ਸਦ੍ਦੇਸੁ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਅਨਿਵਾਰਯਂ;

ਅਨਾਦੀਨਵਦਸ੍ਸਾਵੀ, ਸੋ ਦੁਕ੍ਖਾ ਨ ਹਿ ਮੁਚ੍ਚਤਿ.

੭੩੨.

‘‘ਅਨਿਸ੍ਸਰਣਦਸ੍ਸਾਵੀ ¶ , ਗਨ੍ਧੇ ਚੇ ਪਟਿਸੇਵਤਿ;

ਨ ਸੋ ਮੁਚ੍ਚਤਿ ਦੁਕ੍ਖਮ੍ਹਾ, ਗਨ੍ਧੇਸੁ ਅਧਿਮੁਚ੍ਛਿਤੋ.

੭੩੩.

‘‘ਅਮ੍ਬਿਲਂ ਮਧੁਰਗ੍ਗਞ੍ਚ, ਤਿਤ੍ਤਕਗ੍ਗਮਨੁਸ੍ਸਰਂ;

ਰਸਤਣ੍ਹਾਯ ਗਧਿਤੋ, ਹਦਯਂ ਨਾਵਬੁਜ੍ਝਤਿ.

੭੩੪.

‘‘ਸੁਭਾਨ੍ਯਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾਨਿ, ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਨਿ ਅਨੁਸ੍ਸਰਂ;

ਰਤ੍ਤੋ ਰਾਗਾਧਿਕਰਣਂ, ਵਿਵਿਧਂ ਵਿਨ੍ਦਤੇ ਦੁਖਂ.

੭੩੫.

‘‘ਮਨਂ ਚੇਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ, ਯੋ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਰਕ੍ਖਿਤੁਂ;

ਤਤੋ ¶ ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਮਨ੍ਵੇਤਿ, ਸਬ੍ਬੇਹੇਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ.

੭੩੬.

‘‘ਪੁਬ੍ਬਲੋਹਿਤਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਂ, ਬਹੁਸ੍ਸ ਕੁਣਪਸ੍ਸ ਚ;

ਨਰਵੀਰਕਤਂ ਵਗ੍ਗੁਂ, ਸਮੁਗ੍ਗਮਿਵ ਚਿਤ੍ਤਿਤਂ.

੭੩੭.

‘‘ਕਟੁਕਂ ਮਧੁਰਸ੍ਸਾਦਂ, ਪਿਯਨਿਬਨ੍ਧਨਂ ਦੁਖਂ;

ਖੁਰਂਵ ਮਧੁਨਾ ਲਿਤ੍ਤਂ, ਉਲ੍ਲਿਹਂ ਨਾਵਬੁਜ੍ਝਤਿ.

੭੩੮.

‘‘ਇਤ੍ਥਿਰੂਪੇ ਇਤ੍ਥਿਸਰੇ, ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇਪਿ ਚ ਇਤ੍ਥਿਯਾ;

ਇਤ੍ਥਿਗਨ੍ਧੇਸੁ ਸਾਰਤ੍ਤੋ, ਵਿਵਿਧਂ ਵਿਨ੍ਦਤੇ ਦੁਖਂ.

੭੩੯.

‘‘ਇਤ੍ਥਿਸੋਤਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ, ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚਸੁ;

ਤੇਸਮਾਵਰਣਂ ਕਾਤੁਂ, ਯੋ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਵੀਰਿਯਵਾ.

੭੪੦.

‘‘ਸੋ ਅਤ੍ਥਵਾ ਸੋ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠੋ, ਸੋ ਦਕ੍ਖੋ ਸੋ ਵਿਚਕ੍ਖਣੋ;

ਕਰੇਯ੍ਯ ਰਮਮਾਨੋਪਿ, ਕਿਚ੍ਚਂ ਧਮ੍ਮਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ.

੭੪੧.

‘‘ਅਥੋ ¶ ਸੀਦਤਿ ਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤਂ, ਵਜ੍ਜੇ ਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਰਤ੍ਥਕਂ;

‘ਨ ਤਂ ਕਿਚ੍ਚ’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਿਤ੍ਵਾ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਵਿਚਕ੍ਖਣੋ.

੭੪੨.

‘‘ਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੇਨ ਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤਂ, ਯਾ ਚ ਧਮ੍ਮਗਤਾ ਰਤਿ;

ਤਂ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤੇਥ, ਸਾ ਹਿ ਵੇ ਉਤ੍ਤਮਾ ਰਤਿ.

੭੪੩.

‘‘ਉਚ੍ਚਾਵਚੇਹੁਪਾਯੇਹਿ, ਪਰੇਸਮਭਿਜਿਗੀਸਤਿ;

ਹਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਅਥ ਸੋਚਯਿਤ੍ਵਾ, ਆਲੋਪਤਿ ਸਾਹਸਾ ਯੋ ਪਰੇਸਂ.

੭੪੪.

‘‘ਤਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਆਣਿਯਾ ਆਣਿਂ, ਨਿਹਨ੍ਤਿ ਬਲਵਾ ਯਥਾ;

ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹੇਵ ¶ , ਨਿਹਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲੋ ਤਥਾ.

੭੪੫.

‘‘ਸਦ੍ਧਂ ¶ ਵੀਰਿਯਂ ਸਮਾਧਿਞ੍ਚ, ਸਤਿਪਞ੍ਞਞ੍ਚ ਭਾਵਯਂ;

ਪਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚਹਿ ਹਨ੍ਤ੍ਵਾਨ, ਅਨੀਘੋ ਯਾਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ.

੭੪੬.

‘‘ਸੋ ਅਤ੍ਥਵਾ ਸੋ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠੋ, ਕਤ੍ਵਾ ਵਾਕ੍ਯਾਨੁਸਾਸਨਿਂ;

ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਸੋ ਨਰੋ ਸੁਖਮੇਧਤੀ’’ਤਿ.

…ਪਾਰਾਪਰਿਯੋ ਥੇਰੋ….

੩. ਤੇਲਕਾਨਿਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੭੪੭.

‘‘ਚਿਰਰਤ੍ਤਂ ਵਤਾਤਾਪੀ, ਧਮ੍ਮਂ ਅਨੁਵਿਚਿਨ੍ਤਯਂ;

ਸਮਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਾਲਤ੍ਥਂ, ਪੁਚ੍ਛਂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ.

੭੪੮.

‘‘‘ਕੋ ¶ ਸੋ ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ ਲੋਕੇ, ਕੋ ਪਤ੍ਤੋ ਅਮਤੋਗਧਂ;

ਕਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਮਿ, ਪਰਮਤ੍ਥਵਿਜਾਨਨਂ’.

੭੪੯.

‘‘ਅਨ੍ਤੋਵਙ੍ਕਗਤੋ ਆਸਿ, ਮਚ੍ਛੋਵ ਘਸਮਾਮਿਸਂ;

ਬਦ੍ਧੋ ਮਹਿਨ੍ਦਪਾਸੇਨ, ਵੇਪਚਿਤ੍ਯਸੁਰੋ ਯਥਾ.

੭੫੦.

‘‘ਅਞ੍ਛਾਮਿ ਨਂ ਨ ਮੁਞ੍ਚਾਮਿ, ਅਸ੍ਮਾ ਸੋਕਪਰਿਦ੍ਦਵਾ;

ਕੋ ਮੇ ਬਨ੍ਧਂ ਮੁਞ੍ਚਂ ਲੋਕੇ, ਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਵੇਦਯਿਸ੍ਸਤਿ.

੭੫੧.

‘‘ਸਮਣਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਾ ਕਂ, ਆਦਿਸਨ੍ਤਂ ਪਭਙ੍ਗੁਨਂ.

ਕਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਮਿ, ਜਰਾਮਚ੍ਚੁਪਵਾਹਨਂ.

੭੫੨.

‘‘ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਕਙ੍ਖਾਗਨ੍ਥਿਤਂ, ਸਾਰਮ੍ਭਬਲਸਞ੍ਞੁਤਂ;

ਕੋਧਪ੍ਪਤ੍ਤਮਨਤ੍ਥਦ੍ਧਂ, ਅਭਿਜਪ੍ਪਪ੍ਪਦਾਰਣਂ.

੭੫੩.

‘‘ਤਣ੍ਹਾਧਨੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ¶ , ਦ੍ਵੇ ਚ ਪਨ੍ਨਰਸਾਯੁਤਂ [ਦ੍ਵੇਧਾਪਨ੍ਨਰਸਾਯੁਤਂ (?)];

ਪਸ੍ਸ ¶ ਓਰਸਿਕਂ ਬਾਲ਼੍ਹਂ, ਭੇਤ੍ਵਾਨ ਯਦਿ [ਯਦ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.) ਹਦਿ (?) ‘‘ਹਦਯੇ’’ਤਿ ਤਂਸਂਵਣ੍ਣਨਾ] ਤਿਟ੍ਠਤਿ.

੭੫੪.

‘‘ਅਨੁਦਿਟ੍ਠੀਨਂ ਅਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਪਰਤੇਜਿਤਂ;

ਤੇਨ ਵਿਦ੍ਧੋ ਪਵੇਧਾਮਿ, ਪਤ੍ਤਂਵ ਮਾਲੁਤੇਰਿਤਂ.

੭੫੫.

‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਮੇ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯ, ਖਿਪ੍ਪਂ ਪਚ੍ਚਤਿ ਮਾਮਕਂ;

ਛਫਸ੍ਸਾਯਤਨੀ ਕਾਯੋ, ਯਤ੍ਥ ਸਰਤਿ ਸਬ੍ਬਦਾ.

੭੫੬.

‘‘ਤਂ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਤੇਕਿਚ੍ਛਂ, ਯੋ ਮੇਤਂ ਸਲ੍ਲਮੁਦ੍ਧਰੇ;

ਨਾਨਾਰਜ੍ਜੇਨ ਸਤ੍ਥੇਨ [ਨਾਰਗ੍ਗੇਨ ਨ ਸਤ੍ਥੇਨ (?)], ਨਾਞ੍ਞੇਨ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਿਤਂ.

੭੫੭.

‘‘ਕੋ ਮੇ ਅਸਤ੍ਥੋ ਅਵਣੋ, ਸਲ੍ਲਮਬ੍ਭਨ੍ਤਰਪਸ੍ਸਯਂ;

ਅਹਿਂਸਂ ਸਬ੍ਬਗਤ੍ਤਾਨਿ, ਸਲ੍ਲਂ ਮੇ ਉਦ੍ਧਰਿਸ੍ਸਤਿ.

੭੫੮.

‘‘ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਤਿ ¶ ਹਿ ਸੋ ਸੇਟ੍ਠੋ, ਵਿਸਦੋਸਪ੍ਪਵਾਹਕੋ;

ਗਮ੍ਭੀਰੇ ਪਤਿਤਸ੍ਸ ਮੇ, ਥਲਂ ਪਾਣਿਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸਯੇ.

੭੫੯.

‘‘ਰਹਦੇਹਮਸ੍ਮਿ ਓਗਾਲ਼੍ਹੋ, ਅਹਾਰਿਯਰਜਮਤ੍ਤਿਕੇ;

ਮਾਯਾਉਸੂਯਸਾਰਮ੍ਭ, ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਮਪਤ੍ਥਟੇ.

੭੬੦.

‘‘ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਮੇਘਥਨਿਤਂ, ਸਂਯੋਜਨਵਲਾਹਕਂ;

ਵਾਹਾ ਵਹਨ੍ਤਿ ਕੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਿਂ [ਦੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਿਂ (ਸੀ. ਧ. ਪ. ੩੩੯)], ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ ਰਾਗਨਿਸ੍ਸਿਤਾ.

੭੬੧.

‘‘ਸਵਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸੋਤਾ, ਲਤਾ ਉਬ੍ਭਿਜ੍ਜ ਤਿਟ੍ਠਤਿ;

ਤੇ ਸੋਤੇ ਕੋ ਨਿਵਾਰੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਲਤਂ ਕੋ ਹਿ ਛੇਚ੍ਛਤਿ.

੭੬੨.

‘‘ਵੇਲਂ ¶ ਕਰੋਥ ਭਦ੍ਦਨ੍ਤੇ, ਸੋਤਾਨਂ ਸਨ੍ਨਿਵਾਰਣਂ;

ਮਾ ਤੇ ਮਨੋਮਯੋ ਸੋਤੋ, ਰੁਕ੍ਖਂਵ ਸਹਸਾ ਲੁਵੇ.

੭੬੩.

‘‘ਏਵਂ ¶ ਮੇ ਭਯਜਾਤਸ੍ਸ, ਅਪਾਰਾ ਪਾਰਮੇਸਤੋ;

ਤਾਣੋ ਪਞ੍ਞਾਵੁਧੋ ਸਤ੍ਥਾ, ਇਸਿਸਙ੍ਘਨਿਸੇਵਿਤੋ.

੭੬੪.

‘‘ਸੋਪਾਣਂ ਸੁਗਤਂ ਸੁਦ੍ਧਂ, ਧਮ੍ਮਸਾਰਮਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ;

ਪਾਦਾਸਿ ਵੁਯ੍ਹਮਾਨਸ੍ਸ, ‘ਮਾ ਭਾਯੀ’ਤਿ ਚ ਮਬ੍ਰਵਿ.

੭੬੫.

‘‘ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਪਾਸਾਦਂ, ਆਰੁਯ੍ਹ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਸਂ;

ਯਂ ਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਂ, ਸਕ੍ਕਾਯਾਭਿਰਤਂ ਪਜਂ.

੭੬੬.

‘‘ਯਦਾ ¶ ਚ ਮਗ੍ਗਮਦ੍ਦਕ੍ਖਿਂ, ਨਾਵਾਯ ਅਭਿਰੂਹਨਂ;

ਅਨਧਿਟ੍ਠਾਯ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਤਿਤ੍ਥਮਦ੍ਦਕ੍ਖਿਮੁਤ੍ਤਮਂ.

੭੬੭.

‘‘ਸਲ੍ਲਂ ਅਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਭਵਨੇਤ੍ਤਿਪ੍ਪਭਾਵਿਤਂ;

ਏਤੇਸਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾਯ [ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ (?)], ਦੇਸੇਸਿ ਮਗ੍ਗਮੁਤ੍ਤਮਂ.

੭੬੮.

‘‘ਦੀਘਰਤ੍ਤਾਨੁਸਯਿਤਂ, ਚਿਰਰਤ੍ਤਮਧਿਟ੍ਠਿਤਂ;

ਬੁਦ੍ਧੋ ਮੇਪਾਨੁਦੀ ਗਨ੍ਥਂ, ਵਿਸਦੋਸਪ੍ਪਵਾਹਨੋ’’ਤਿ.

…ਤੇਲਕਾਨਿ ਥੇਰੋ….

੪. ਰਟ੍ਠਪਾਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੭੬੯.

[ਮ. ਨਿ. ੨.੩੦੨] ‘‘ਪਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਕਤਂ ਬਿਮ੍ਬਂ, ਅਰੁਕਾਯਂ ਸਮੁਸ੍ਸਿਤਂ;

ਆਤੁਰਂ ਬਹੁਸਙ੍ਕਪ੍ਪਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਧੁਵਂ ਠਿਤਿ.

੭੭੦.

‘‘ਪਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਕਤਂ ਰੂਪਂ, ਮਣਿਨਾ ਕੁਣ੍ਡਲੇਨ ਚ;

ਅਟ੍ਠਿਂ ਤਚੇਨ ਓਨਦ੍ਧਂ, ਸਹ ਵਤ੍ਥੇਹਿ ਸੋਭਤਿ.

੭੭੧.

‘‘ਅਲਤ੍ਤਕਕਤਾ ¶ ਪਾਦਾ, ਮੁਖਂ ਚੁਣ੍ਣਕਮਕ੍ਖਿਤਂ;

ਅਲਂ ਬਾਲਸ੍ਸ ਮੋਹਾਯ, ਨੋ ਚ ਪਾਰਗਵੇਸਿਨੋ.

੭੭੨.

‘‘ਅਟ੍ਠਪਦਕਤਾ ¶ ਕੇਸਾ, ਨੇਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਜਨਮਕ੍ਖਿਤਾ;

ਅਲਂ ਬਾਲਸ੍ਸ ਮੋਹਾਯ, ਨੋ ਚ ਪਾਰਗਵੇਸਿਨੋ.

੭੭੩.

‘‘ਅਞ੍ਜਨੀਵ ਨਵਾ ਚਿਤ੍ਤਾ, ਪੂਤਿਕਾਯੋ ਅਲਙ੍ਕਤੋ;

ਅਲਂ ਬਾਲਸ੍ਸ ਮੋਹਾਯ, ਨੋ ਚ ਪਾਰਗਵੇਸਿਨੋ.

੭੭੪.

‘‘ਓਦਹਿ ਮਿਗਵੋ ਪਾਸਂ, ਨਾਸਦਾ ਵਾਗੁਰਂ ਮਿਗੋ;

ਭੁਤ੍ਵਾ ਨਿਵਾਪਂ ਗਚ੍ਛਾਮ, ਕਨ੍ਦਨ੍ਤੇ ਮਿਗਬਨ੍ਧਕੇ.

੭੭੫.

‘‘ਛਿਨ੍ਨੋ ਪਾਸੋ ਮਿਗਵਸ੍ਸ, ਨਾਸਦਾ ਵਾਗੁਰਂ ਮਿਗੋ;

ਭੁਤ੍ਵਾ ਨਿਵਾਪਂ ਗਚ੍ਛਾਮ, ਸੋਚਨ੍ਤੇ ਮਿਗਲੁਦ੍ਦਕੇ.

੭੭੬.

‘‘ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਲੋਕੇ ਸਧਨੇ ਮਨੁਸ੍ਸੇ, ਲਦ੍ਧਾਨ ਵਿਤ੍ਤਂ ਨ ਦਦਨ੍ਤਿ ਮੋਹਾ;

ਲੁਦ੍ਧਾ ¶ ਧਨਂ ਸਨ੍ਨਿਚਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਭਿਯ੍ਯੋਵ ਕਾਮੇ ਅਭਿਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤਿ.

੭੭੭.

‘‘ਰਾਜਾ ¶ ਪਸਯ੍ਹਪ੍ਪਥਵਿਂ ਵਿਜੇਤ੍ਵਾ, ਸਸਾਗਰਨ੍ਤਂ ਮਹਿਮਾਵਸਨ੍ਤੋ;

ਓਰਂ ਸਮੁਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤਿਤ੍ਤਰੂਪੋ, ਪਾਰਂ ਸਮੁਦ੍ਦਸ੍ਸਪਿ ਪਤ੍ਥਯੇਥ.

੭੭੮.

‘‘ਰਾਜਾ ਚ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਬਹੂ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਅਵੀਤਤਣ੍ਹਾ ਮਰਣਂ ਉਪੇਨ੍ਤਿ;

ਊਨਾਵ ਹੁਤ੍ਵਾਨ ਜਹਨ੍ਤਿ ਦੇਹਂ, ਕਾਮੇਹਿ ਲੋਕਮ੍ਹਿ ਨ ਹਤ੍ਥਿ ਤਿਤ੍ਤਿ.

੭੭੯.

‘‘ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ¶ ਨਂ ਞਾਤੀ ਪਕਿਰਿਯ ਕੇਸੇ, ਅਹੋ ਵਤਾ ਨੋ ਅਮਰਾਤਿ ਚਾਹੁ;

ਵਤ੍ਥੇਨ ਨਂ ਪਾਰੁਤਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ, ਚਿਤਂ ਸਮੋਧਾਯ ਤਤੋ ਡਹਨ੍ਤਿ.

੭੮੦.

‘‘ਸੋ ਡਯ੍ਹਤਿ ਸੂਲੇਹਿ ਤੁਜ੍ਜਮਾਨੋ, ਏਕੇਨ ਵਤ੍ਥੇਨ [ਏਤੇਨ ਗਤ੍ਥੇਨ (ਕ.)] ਪਹਾਯ ਭੋਗੇ;

ਨ ਮੀਯਮਾਨਸ੍ਸ ਭਵਨ੍ਤਿ ਤਾਣਾ, ਞਾਤੀ ਚ ਮਿਤ੍ਤਾ ਅਥ ਵਾ ਸਹਾਯਾ.

੭੮੧.

‘‘ਦਾਯਾਦਕਾ ਤਸ੍ਸ ਧਨਂ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਸਤ੍ਤੋ ਪਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਯੇਨ ਕਮ੍ਮਂ;

ਨ ਮੀਯਮਾਨਂ ਧਨਮਨ੍ਵੇਤਿ [ਮਨ੍ਵਿਤਿ (ਕ.)] ਕਿਞ੍ਚਿ, ਪੁਤ੍ਤਾ ਚ ਦਾਰਾ ਚ ਧਨਞ੍ਚ ਰਟ੍ਠਂ.

੭੮੨.

‘‘ਨ ਦੀਘਮਾਯੁਂ ਲਭਤੇ ਧਨੇਨ, ਨ ਚਾਪਿ ਵਿਤ੍ਤੇਨ ਜਰਂ ਵਿਹਨ੍ਤਿ;

ਅਪ੍ਪਪ੍ਪਂ ਹਿਦਂ ਜੀਵਿਤਮਾਹੁ ਧੀਰਾ, ਅਸਸ੍ਸਤਂ ਵਿਪ੍ਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ.

੭੮੩.

‘‘ਅਡ੍ਢਾ ਦਲਿਦ੍ਦਾ ਚ ਫੁਸਨ੍ਤਿ ਫਸ੍ਸਂ, ਬਾਲੋ ਚ ਧੀਰੋ ਚ ਤਥੇਵ ਫੁਟ੍ਠੋ;

ਬਾਲੋ ਹਿ ਬਾਲ੍ਯਾ ਵਧਿਤੋਵ ਸੇਤਿ, ਧੀਰੋ ¶ ਚ ਨੋ ਵੇਧਤਿ ਫਸ੍ਸਫੁਟ੍ਠੋ.

੭੮੪.

‘‘ਤਸ੍ਮਾ ¶ ਹਿ ਪਞ੍ਞਾਵ ਧਨੇਨ ਸੇਯ੍ਯਾ, ਯਾਯ ਵੋਸਾਨਮਿਧਾਧਿਗਚ੍ਛਤਿ;

ਅਬ੍ਯੋਸਿਤਤ੍ਤਾ ਹਿ ਭਵਾਭਵੇਸੁ, ਪਾਪਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਰੋਤਿ ਮੋਹਾ.

੭੮੫.

‘‘ਉਪੇਤਿ ¶ ਗਬ੍ਭਞ੍ਚ ਪਰਞ੍ਚ ਲੋਕਂ, ਸਂਸਾਰਮਾਪਜ੍ਜ ਪਰਮ੍ਪਰਾਯ;

ਤਸ੍ਸਪ੍ਪਪਞ੍ਞੋ ਅਭਿਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤੋ, ਉਪੇਤਿ ਗਬ੍ਭਞ੍ਚ ਪਰਞ੍ਚ ਲੋਕਂ.

੭੮੬.

‘‘ਚੋਰੋ ¶ ਯਥਾ ਸਨ੍ਧਿਮੁਖੇ ਗਹੀਤੋ, ਸਕਮ੍ਮੁਨਾ ਹਞ੍ਞਤਿ ਪਾਪਧਮ੍ਮੋ;

ਏਵਂ ਪਜਾ ਪੇਚ੍ਚ ਪਰਮ੍ਹਿ ਲੋਕੇ, ਸਕਮ੍ਮੁਨਾ ਹਞ੍ਞਤਿ ਪਾਪਧਮ੍ਮੋ.

੭੮੭.

‘‘ਕਾਮਾ ਹਿ ਚਿਤ੍ਰਾ ਮਧੁਰਾ ਮਨੋਰਮਾ, ਵਿਰੂਪਰੂਪੇਨ ਮਥੇਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ;

ਆਦੀਨਵਂ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਮ੍ਹਿ ਰਾਜ.

੭੮੮.

‘‘ਦੁਮਪ੍ਫਲਾਨੀਵ ਪਤਨ੍ਤਿ ਮਾਣਵਾ, ਦਹਰਾ ਚ ਵੁਡ੍ਢਾ ਚ ਸਰੀਰਭੇਦਾ;

ਏਤਮ੍ਪਿ ¶ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਮ੍ਹਿ ਰਾਜ, ਅਪਣ੍ਣਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਮੇਵ ਸੇਯ੍ਯੋ.

੭੮੯.

‘‘ਸਦ੍ਧਾਯਾਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਉਪੇਤੋ ਜਿਨਸਾਸਨੇ;

ਅਵਜ੍ਝਾ ਮਯ੍ਹਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ, ਅਨਣੋ ਭੁਞ੍ਜਾਮਿ ਭੋਜਨਂ.

੭੯੦.

‘‘ਕਾਮੇ ਆਦਿਤ੍ਤਤੋ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਜਾਤਰੂਪਾਨਿ ਸਤ੍ਥਤੋ;

ਗਬ੍ਭਵੋਕ੍ਕਨ੍ਤਿਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਨਿਰਯੇਸੁ ਮਹਬ੍ਭਯਂ.

੭੯੧.

‘‘ਏਤਮਾਦੀਨਵਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਸਂਵੇਗਂ ਅਲਭਿਂ ਤਦਾ;

ਸੋਹਂ ਵਿਦ੍ਧੋ ਤਦਾ ਸਨ੍ਤੋ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ ਆਸਵਕ੍ਖਯਂ.

੭੯੨.

‘‘ਪਰਿਚਿਣ੍ਣੋ ਮਯਾ ਸਤ੍ਥਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ;

ਓਹਿਤੋ ਗਰੁਕੋ ਭਾਰੋ, ਭਵਨੇਤ੍ਤਿ ਸਮੂਹਤਾ.

੭੯੩.

‘‘ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਅਗਾਰਸ੍ਮਾਨਗਾਰਿਯਂ;

ਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਥੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਕ੍ਖਯੋ’’ਤਿ.

… ਰਟ੍ਠਪਾਲੋ ਥੇਰੋ….

੫. ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੭੯੪.

[ਸਂ. ਨਿ. ੪.੯੫] ‘‘ਰੂਪਂ ¶ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਤਿ ਮੁਟ੍ਠਾ, ਪਿਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ;

ਸਾਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਜ੍ਝੋਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.

੭੯੫.

‘‘ਤਸ੍ਸ ¶ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ ਵੇਦਨਾ, ਅਨੇਕਾ ਰੂਪਸਮ੍ਭਵਾ;

ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਚ ਵਿਹੇਸਾ ਚ, ਚਿਤ੍ਤਮਸ੍ਸੂਪਹਞ੍ਞਤਿ;

ਏਵਮਾਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਆਰਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨ [ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ (ਸੀ.)] ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੭੯੬.

‘‘ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਤਿ ਮੁਟ੍ਠਾ, ਪਿਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ;

ਸਾਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਜ੍ਝੋਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.

੭੯੭.

‘‘ਤਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ ਵੇਦਨਾ, ਅਨੇਕਾ ਸਦ੍ਦਸਮ੍ਭਵਾ;

ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਚ ਵਿਹੇਸਾ ਚ, ਚਿਤ੍ਤਮਸ੍ਸੂਪਹਞ੍ਞਤਿ;

ਏਵਮਾਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਆਰਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੭੯੮.

‘‘ਗਨ੍ਧਂ ਘਤ੍ਵਾ ਸਤਿ ਮੁਟ੍ਠਾ, ਪਿਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ;

ਸਾਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਜ੍ਝੋਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.

੭੯੯.

‘‘ਤਸ੍ਸ ¶ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ ਵੇਦਨਾ, ਅਨੇਕਾ ਗਨ੍ਧਸਮ੍ਭਵਾ;

ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਚ ਵਿਹੇਸਾ ਚ, ਚਿਤ੍ਤਮਸ੍ਸੂਪਹਞ੍ਞਤਿ;

ਏਵਮਾਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਆਰਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੮੦੦.

‘‘ਰਸਂ ਭੋਤ੍ਵਾ ਸਤਿ ਮੁਟ੍ਠਾ, ਪਿਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ;

ਸਾਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਜ੍ਝੋਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.

੮੦੧.

‘‘ਤਸ੍ਸ ¶ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ ਵੇਦਨਾ, ਅਨੇਕਾ ਰਸਸਮ੍ਭਵਾ;

ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਚ ਵਿਹੇਸਾ ਚ, ਚਿਤ੍ਤਮਸ੍ਸੂਪਹਞ੍ਞਤਿ;

ਏਵਮਾਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਆਰਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੮੦੨.

‘‘ਫਸ੍ਸਂ ¶ ਫੁਸ੍ਸ ਸਤਿ ਮੁਟ੍ਠਾ, ਪਿਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ;

ਸਾਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਜ੍ਝੋਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.

੮੦੩.

‘‘ਤਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ ਵੇਦਨਾ, ਅਨੇਕਾ ਫਸ੍ਸਸਮ੍ਭਵਾ;

ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਚ ਵਿਹੇਸਾ ਚ, ਚਿਤ੍ਤਮਸ੍ਸੂਪਹਞ੍ਞਤਿ;

ਏਵਮਾਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਆਰਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੮੦੪.

‘‘ਧਮ੍ਮਂ ਞਤ੍ਵਾ ਸਤਿ ਮੁਟ੍ਠਾ, ਪਿਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ;

ਸਾਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਜ੍ਝੋਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.

੮੦੫.

‘‘ਤਸ੍ਸ ¶ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ ਵੇਦਨਾ, ਅਨੇਕਾ ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਭਵਾ;

ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਚ ਵਿਹੇਸਾ ਚ, ਚਿਤ੍ਤਮਸ੍ਸੂਪਹਞ੍ਞਤਿ;

ਏਵਮਾਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਆਰਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੮੦੬.

‘‘ਨ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਰੂਪੇਸੁ, ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ;

ਵਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਨਾਜ੍ਝੋਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.

੮੦੭.

‘‘ਯਥਾਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਤੋ ਰੂਪਂ, ਸੇਵਤੋ ਚਾਪਿ ਵੇਦਨਂ;

ਖੀਯਤਿ ਨੋਪਚੀਯਤਿ, ਏਵਂ ਸੋ ਚਰਤੀ ਸਤੋ;

ਏਵਂ ਅਪਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੮੦੮.

‘‘ਨ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਸਦ੍ਦੇਸੁ, ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ;

ਵਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਨਾਜ੍ਝੋਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.

੮੦੯.

‘‘ਯਥਾਸ੍ਸ ਸੁਣਤੋ ਸਦ੍ਦਂ, ਸੇਵਤੋ ਚਾਪਿ ਵੇਦਨਂ;

ਖੀਯਤਿ ਨੋਪਚੀਯਤਿ, ਏਵਂ ਸੋ ਚਰਤੀ ਸਤੋ;

ਏਵਂ ਅਪਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੮੧੦.

‘‘ਨ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਗਨ੍ਧੇਸੁ, ਗਨ੍ਧਂ ਘਤ੍ਵਾ ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ;

ਵਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਨਾਜ੍ਝੋਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.

੮੧੧.

‘‘ਯਥਾਸ੍ਸ ¶ ਘਾਯਤੋ ਗਨ੍ਧਂ, ਸੇਵਤੋ ਚਾਪਿ ਵੇਦਨਂ;

ਖੀਯਤਿ ਨੋਪਚੀਯਤਿ, ਏਵਂ ਸੋ ਚਰਤੀ ਸਤੋ;

ਏਵਂ ਅਪਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੮੧੨.

‘‘ਨ ¶ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਰਸੇਸੁ, ਰਸਂ ਭੋਤ੍ਵਾ ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ;

ਵਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਨਾਜ੍ਝੋਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.

੮੧੩.

‘‘ਯਥਾਸ੍ਸ ਸਾਯਰਤੋ ਰਸਂ, ਸੇਵਤੋ ਚਾਪਿ ਵੇਦਨਂ;

ਖੀਯਤਿ ਨੋਪਚੀਯਤਿ, ਏਵਂ ਸੋ ਚਰਤੀ ਸਤੋ;

ਏਵਂ ਅਪਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੮੧੪.

‘‘ਨ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਫਸ੍ਸੇਸੁ, ਫਸ੍ਸਂ ਫੁਸ੍ਸ ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ;

ਵਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਨਾਜ੍ਝੋਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.

੮੧੫.

‘‘ਯਥਾਸ੍ਸ ਫੁਸਤੋ ਫਸ੍ਸਂ, ਸੇਵਤੋ ਚਾਪਿ ਵੇਦਨਂ;

ਖੀਯਤਿ ਨੋਪਚੀਯਤਿ, ਏਵਂ ਸੋ ਚਰਤੀ ਸਤੋ;

ਏਵਂ ਅਪਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੮੧੬.

‘‘ਨ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਧਮ੍ਮਂ ਞਤ੍ਵਾ ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ;

ਵਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਨਾਜ੍ਝੋਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.

੮੧੭.

‘‘ਯਥਾਸ੍ਸ ¶ ਵਿਜਾਨਤੋ ਧਮ੍ਮਂ, ਸੇਵਤੋ ਚਾਪਿ ਵੇਦਨਂ;

ਖੀਯਤਿ ਨੋਪਚੀਯਤਿ, ਏਵਂ ਸੋ ਚਰਤੀ ਸਤੋ;

ਏਵਂ ਅਪਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ’’.

… ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੬. ਸੇਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੮੧੮.

‘‘ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕਾਯੋ ਸੁਰੁਚਿ, ਸੁਜਾਤੋ ਚਾਰੁਦਸ੍ਸਨੋ;

ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋਸਿ ਭਗਵਾ, ਸੁਸੁਕ੍ਕਦਾਠੋਸਿ ਵੀਰਿਯਵਾ [ਸੁਸੁਕ੍ਕਦਾਠੋ ਵਿਰੀਯਵਾ (ਸੀ.)].

੮੧੯.

‘‘ਨਰਸ੍ਸ ਹਿ ਸੁਜਾਤਸ੍ਸ, ਯੇ ਭਵਨ੍ਤਿ ਵਿਯਞ੍ਜਨਾ;

ਸਬ੍ਬੇ ¶ ਤੇ ਤਵ ਕਾਯਸ੍ਮਿਂ, ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਾ.

੮੨੦.

‘‘ਪਸਨ੍ਨਨੇਤ੍ਤੋ ਸੁਮੁਖੋ, ਬ੍ਰਹਾ ਉਜੁ ਪਤਾਪਵਾ;

ਮਜ੍ਝੇ ਸਮਣਸਙ੍ਘਸ੍ਸ, ਆਦਿਚ੍ਚੋਵ ਵਿਰੋਚਸਿ.

੮੨੧.

‘‘ਕਲ੍ਯਾਣਦਸ੍ਸਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਕਞ੍ਚਨਸਨ੍ਨਿਭਤ੍ਤਚੋ;

ਕਿਂ ਤੇ ਸਮਣਭਾਵੇਨ, ਏਵਂ ਉਤ੍ਤਮਵਣ੍ਣਿਨੋ.

੮੨੨.

‘‘ਰਾਜਾ ¶ ਅਰਹਸਿ ਭਵਿਤੁਂ, ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ ਰਥੇਸਭੋ;

ਚਾਤੁਰਨ੍ਤੋ ਵਿਜਿਤਾਵੀ, ਜਮ੍ਬੁਸਣ੍ਡਸ੍ਸ [ਜਮ੍ਬੁਮਣ੍ਡਸ੍ਸ (ਕ.)] ਇਸ੍ਸਰੋ.

੮੨੩.

‘‘ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਭੋਗੀ ਰਾਜਾਨੋ [ਭੋਗਾ ਰਾਜਾਨੋ (ਸੀ. ਕ.), ਭੋਜਰਾਜਾਨੋ (ਸ੍ਯਾ.)], ਅਨੁਯਨ੍ਤਾ ਭਵਨ੍ਤਿ ਤੇ;

ਰਾਜਾਭਿਰਾਜਾ [ਰਾਜਾਧਿਰਾਜਾ (ਸੀ. ਕ.)] ਮਨੁਜਿਨ੍ਦੋ, ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਹਿ ਗੋਤਮ’’.

੮੨੪.

‘‘ਰਾਜਾਹਮਸ੍ਮਿ ¶ ਸੇਲ, (ਸੇਲਾਤਿ ਭਗਵਾ) ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ;

ਧਮ੍ਮੇਨ ਚਕ੍ਕਂ ਵਤ੍ਤੇਮਿ, ਚਕ੍ਕਂ ਅਪ੍ਪਟਿਵਤ੍ਤਿਯਂ’’.

੮੨੫.

‘‘ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਟਿਜਾਨਾਸਿ, (ਇਤਿ ਸੇਲੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ) ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ;

‘ਧਮ੍ਮੇਨ ਚਕ੍ਕਂ ਵਤ੍ਤੇਮਿ’, ਇਤਿ ਭਾਸਥ ਗੋਤਮ.

੮੨੬.

‘‘ਕੋ ਨੁ ਸੇਨਾਪਤਿ ਭੋਤੋ, ਸਾਵਕੋ ਸਤ੍ਥੁਰਨ੍ਵਯੋ [ਅਨ੍ਵਯੋ (ਸੀ.)];

ਕੋ ਤੇਤਮਨੁਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ’’.

੮੨੭.

‘‘ਮਯਾ ¶ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਚਕ੍ਕਂ, (ਸੇਲਾਤਿ ਭਗਵਾ) ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ;

ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਅਨੁਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਅਨੁਜਾਤੋ ਤਥਾਗਤਂ.

੮੨੮.

‘‘ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਭਾਵਿਤਂ;

ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ ਪਹੀਨਂ ਮੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋਸ੍ਮਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ.

੮੨੯.

‘‘ਵਿਨਯਸ੍ਸੁ ¶ ਮਯਿ ਕਙ੍ਖਂ, ਅਧਿਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ;

ਦੁਲ੍ਲਭਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਭਿਣ੍ਹਸੋ.

੮੩੦.

‘‘ਯੇਸਂ ਵੇ ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਲੋਕੇ, ਪਾਤੁਭਾਵੋ ਅਭਿਣ੍ਹਸੋ;

ਸੋਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਬੁਦ੍ਧੋਸ੍ਮਿ, ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤੋ [ਸਲ੍ਲਕਨ੍ਤੋ (ਸੀ.)] ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ.

੮੩੧.

‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੋ ਅਤਿਤੁਲੋ, ਮਾਰਸੇਨਪ੍ਪਮਦ੍ਦਨੋ;

ਸਬ੍ਬਾਮਿਤ੍ਤੇ ਵਸੇ [ਵਸੀ (ਸ੍ਯਾ. ਕ., ਮ. ਨਿ. ੨.੩੯੯; ਸੁ. ਨਿ. ੯੬੬)] ਕਤ੍ਵਾ, ਮੋਦਾਮਿ ਅਕੁਤੋਭਯੋ’’.

੮੩੨.

‘‘ਇਦਂ ਭੋਨ੍ਤੋ ਨਿਸਾਮੇਥ, ਯਥਾ ਭਾਸਤਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ;

ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤੋ ਮਹਾਵੀਰੋ, ਸੀਹੋਵ ਨਦਤੀ ਵਨੇ.

੮੩੩.

‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤਂ ਅਤਿਤੁਲਂ, ਮਾਰਸੇਨਪ੍ਪਮਦ੍ਦਨਂ;

ਕੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨਪ੍ਪਸੀਦੇਯ੍ਯ, ਅਪਿ ਕਣ੍ਹਾਭਿਜਾਤਿਕੋ.

੮੩੪.

‘‘ਯੋ ਮਂ ਇਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍ਵੇਤੁ, ਯੋ ਵਾ ਨਿਚ੍ਛਤਿ ਗਚ੍ਛਤੁ;

ਇਧਾਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਰਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ’’.

੮੩੫.

‘‘ਏਤਂ ਚੇ ਰੁਚ੍ਚਤਿ ਭੋਤੋ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨਂ;

ਮਯਮ੍ਪਿ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮ, ਵਰਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ.

੮੩੬.

‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਤਿਸਤਾ ਇਮੇ, ਯਾਚਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਜਲੀਕਤਾ;

‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਸ੍ਸਾਮ, ਭਗਵਾ ਤਵ ਸਨ੍ਤਿਕੇ’’’.

੮੩੭.

‘‘ਸ੍ਵਾਖਾਤਂ ¶ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, (ਸੇਲਾਤਿ ਭਗਵਾ) ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਮਕਾਲਿਕਂ;

ਯਤ੍ਥ ਅਮੋਘਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਤੋ’’.

੮੩੮.

‘‘ਯਂ ¶ ਤਂ ਸਰਣਮਾਗਮ੍ਹ [ਸਰਣਮਾਗਮ੍ਮ (ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ)], ਇਤੋ ਅਟ੍ਠਮੇ [ਅਟ੍ਠਮਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਚਕ੍ਖੁਮ;

ਸਤ੍ਤਰਤ੍ਤੇਨ ਭਗਵਾ, ਦਨ੍ਤਾਮ੍ਹ ਤਵ ਸਾਸਨੇ.

੮੩੯.

‘‘ਤੁਵਂ ¶ ¶ ਬੁਦ੍ਧੋ ਤੁਵਂ ਸਤ੍ਥਾ, ਤੁਵਂ ਮਾਰਾਭਿਭੂ ਮੁਨਿ;

ਤੁਵਂ ਅਨੁਸਯੇ ਛੇਤ੍ਵਾ, ਤਿਣ੍ਣੋ ਤਾਰੇਸਿਮਂ ਪਜਂ.

੮੪੦.

‘‘ਉਪਧੀ ਤੇ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਆਸਵਾ ਤੇ ਪਦਾਲਿਤਾ;

ਸੀਹੋਵ ਅਨੁਪਾਦਾਨੋ, ਪਹੀਨਭਯਭੇਰਵੋ.

੮੪੧.

‘‘ਭਿਕ੍ਖਵੋ ਤਿਸਤਾ ਇਮੇ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਜਲੀਕਤਾ;

ਪਾਦੇ ਵੀਰ ਪਸਾਰੇਹਿ, ਨਾਗਾ ਵਨ੍ਦਨ੍ਤੁ ਸਤ੍ਥੁਨੋ’’ਤਿ.

… ਸੇਲੋ ਥੇਰੋ….

੭. ਕਾਲ਼ਿਗੋਧਾਪੁਤ੍ਤਭਦ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੮੪੨.

‘‘ਯਾਤਂ ਮੇ ਹਤ੍ਥਿਗੀਵਾਯ, ਸੁਖੁਮਾ ਵਤ੍ਥਾ ਪਧਾਰਿਤਾ;

ਸਾਲੀਨਂ ਓਦਨੋ ਭੁਤ੍ਤੋ, ਸੁਚਿਮਂਸੂਪਸੇਚਨੋ.

੮੪੩.

‘‘ਸੋਜ੍ਜ ਭਦ੍ਦੋ ਸਾਤਤਿਕੋ, ਉਞ੍ਛਾਪਤ੍ਤਾਗਤੇ ਰਤੋ;

ਝਾਯਤਿ ਅਨੁਪਾਦਾਨੋ, ਪੁਤ੍ਤੋ ਗੋਧਾਯ ਭਦ੍ਦਿਯੋ.

੮੪੪.

‘‘ਪਂਸੁਕੂਲੀ ਸਾਤਤਿਕੋ, ਉਞ੍ਛਾਪਤ੍ਤਾਗਤੇ ਰਤੋ;

ਝਾਯਤਿ ਅਨੁਪਾਦਾਨੋ, ਪੁਤ੍ਤੋ ਗੋਧਾਯ ਭਦ੍ਦਿਯੋ.

੮੪੫.

‘‘ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੀ ਸਾਤਤਿਕੋ…ਪੇ….

੮੪੬.

‘‘ਤੇਚੀਵਰੀ ਸਾਤਤਿਕੋ…ਪੇ….

੮੪੭.

‘‘ਸਪਦਾਨਚਾਰੀ ਸਾਤਤਿਕੋ…ਪੇ….

੮੪੮.

‘‘ਏਕਾਸਨੀ ਸਾਤਤਿਕੋ…ਪੇ….

੮੪੯.

‘‘ਪਤ੍ਤਪਿਣ੍ਡੀ ਸਾਤਤਿਕੋ…ਪੇ….

੮੫੦.

‘‘ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤੀ ਸਾਤਤਿਕੋ…ਪੇ….

੮੫੧.

‘‘ਆਰਞ੍ਞਿਕੋ ਸਾਤਤਿਕੋ…ਪੇ….

੮੫੨.

‘‘ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕੋ ¶ ਸਾਤਤਿਕੋ…ਪੇ….

੮੫੩.

‘‘ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੀ ਸਾਤਤਿਕੋ…ਪੇ….

੮੫੪.

‘‘ਸੋਸਾਨਿਕੋ ਸਾਤਤਿਕੋ…ਪੇ….

੮੫੫.

‘‘ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕੋ ਸਾਤਤਿਕੋ…ਪੇ….

੮੫੬.

‘‘ਨੇਸਜ੍ਜਿਕੋ ¶ ¶ ਸਾਤਤਿਕੋ…ਪੇ….

੮੫੭.

‘‘ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਸਾਤਤਿਕੋ…ਪੇ….

੮੫੮.

‘‘ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਸਾਤਤਿਕੋ…ਪੇ….

੮੫੯.

‘‘ਪਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਸਾਤਤਿਕੋ…ਪੇ….

੮੬੦.

‘‘ਅਸਂਸਟ੍ਠੋ ਸਾਤਤਿਕੋ…ਪੇ….

੮੬੧.

‘‘ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ ਸਾਤਤਿਕੋ…ਪੇ….

੮੬੨.

‘‘ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਤਪਲਂ ਕਂਸਂ, ਸੋਵਣ੍ਣਂ ਸਤਰਾਜਿਕਂ;

ਅਗ੍ਗਹਿਂ ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਤ੍ਤਂ, ਇਦਂ ਦੁਤਿਯਾਭਿਸੇਚਨਂ.

੮੬੩.

‘‘ਉਚ੍ਚੇ ਮਣ੍ਡਲਿਪਾਕਾਰੇ, ਦਲ਼੍ਹਮਟ੍ਟਾਲਕੋਟ੍ਠਕੇ;

ਰਕ੍ਖਿਤੋ ਖਗ੍ਗਹਤ੍ਥੇਹਿ, ਉਤ੍ਤਸਂ ਵਿਹਰਿਂ ਪੁਰੇ.

੮੬੪.

‘‘ਸੋਜ੍ਜ ਭਦ੍ਦੋ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੀ, ਪਹੀਨਭਯਭੇਰਵੋ;

ਝਾਯਤਿ ਵਨਮੋਗਯ੍ਹ, ਪੁਤ੍ਤੋ ਗੋਧਾਯ ਭਦ੍ਦਿਯੋ.

੮੬੫.

‘‘ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ, ਸਤਿਂ ਪਞ੍ਞਞ੍ਚ ਭਾਵਯਂ;

ਪਾਪੁਣਿਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ, ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਕ੍ਖਯ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਭਦ੍ਦਿਯੋ ਕਾਲ਼ਿਗੋਧਾਯ ਪੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੮. ਅਙ੍ਗੁਲਿਮਾਲਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੮੬੬.

‘‘ਗਚ੍ਛਂ ¶ ਵਦੇਸਿ ਸਮਣ ‘ਟ੍ਠਿਤੋਮ੍ਹਿ’, ਮਮਞ੍ਚ ਬ੍ਰੂਸਿ ਠਿਤਮਟ੍ਠਿਤੋਤਿ;

ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ¶ ਤਂ ਸਮਣ ਏਤਮਤ੍ਥਂ, ‘ਕਥਂ ਠਿਤੋ ਤ੍ਵਂ ਅਹਮਟ੍ਠਿਤੋਮ੍ਹਿ’’’.

੮੬੭.

‘‘ਠਿਤੋ ਅਹਂ ਅਙ੍ਗੁਲਿਮਾਲ ਸਬ੍ਬਦਾ, ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਭੂਤੇਸੁ ਨਿਧਾਯ ਦਣ੍ਡਂ;

ਤੁਵਞ੍ਚ ਪਾਣੇਸੁ ਅਸਞ੍ਞਤੋਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਠਿਤੋਹਂ ਤੁਵਮਟ੍ਠਿਤੋਸਿ’’.

੮੬੮.

‘‘ਚਿਰਸ੍ਸਂ ਵਤ ਮੇ ਮਹਿਤੋ ਮਹੇਸੀ, ਮਹਾਵਨਂ ਸਮਣੋ ਪਚ੍ਚਪਾਦਿ [ਪਚ੍ਚੁਪਾਦਿ (ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ)];

ਸੋਹਂ ਚਜਿਸ੍ਸਾਮਿ ਸਹਸ੍ਸਪਾਪਂ, ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਗਾਥਂ ਤਵ ਧਮ੍ਮਯੁਤ੍ਤਂ’’.

੮੬੯.

ਇਚ੍ਚੇਵ ¶ ਚੋਰੋ ਅਸਿਮਾਵੁਧਞ੍ਚ, ਸੋਬ੍ਭੇ ਪਪਾਤੇ ਨਰਕੇ ਅਨ੍ਵਕਾਸਿ [ਅਕਿਰਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੩੪੯)];

ਅਵਨ੍ਦਿ ਚੋਰੋ ਸੁਗਤਸ੍ਸ ਪਾਦੇ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਮਯਾਚਿ ਬੁਦ੍ਧਂ.

੮੭੦.

ਬੁਦ੍ਧੋ ਚ ਖੋ ਕਾਰੁਣਿਕੋ ਮਹੇਸਿ, ਯੋ ਸਤ੍ਥਾ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ;

‘ਤਮੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂ’ਤਿ ਤਦਾ ਅਵੋਚ, ਏਸੇਵ ਤਸ੍ਸ ਅਹੁ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵੋ.

੮੭੧.

‘‘ਯੋ ¶ ਚ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ, ਪਚ੍ਛਾ ਸੋ ਨਪ੍ਪਮਜ੍ਜਤਿ;

ਸੋਮਂ ਲੋਕਂ ਪਭਾਸੇਤਿ, ਅਬ੍ਭਾ ਮੁਤ੍ਤੋਵ ਚਨ੍ਦਿਮਾ.

੮੭੨.

‘‘ਯਸ੍ਸ ¶ ਪਾਪਂ ਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਕੁਸਲੇਨ ਪਿਧੀਯਤਿ [ਪਿਥੀਯਤਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)];

ਸੋਮਂ ਲੋਕਂ ਪਭਾਸੇਤਿ, ਅਬ੍ਭਾ ਮੁਤ੍ਤੋਵ ਚਨ੍ਦਿਮਾ.

੮੭੩.

‘‘ਯੋ ਹਵੇ ਦਹਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਯੁਞ੍ਜਤਿ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ;

ਸੋਮਂ ਲੋਕਂ ਪਭਾਸੇਤਿ, ਅਬ੍ਭਾ ਮੁਤ੍ਤੋਵ ਚਨ੍ਦਿਮਾ.

੮੭੪.

[ਦਿਸਾ ਹਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ., ਮ. ਨਿ. ੨.੩੫੨)] ‘‘ਦਿਸਾਪਿ ਮੇ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਣਨ੍ਤੁ, ਦਿਸਾਪਿ ਮੇ ਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੁ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ;

ਦਿਸਾਪਿ ਮੇ ਤੇ ਮਨੁਜੇ ਭਜਨ੍ਤੁ, ਯੇ ਧਮ੍ਮਮੇਵਾਦਪਯਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਤੋ.

੮੭੫.

‘‘ਦਿਸਾ ਹਿ ਮੇ ਖਨ੍ਤਿਵਾਦਾਨਂ, ਅਵਿਰੋਧਪ੍ਪਸਂਸਿਨਂ;

ਸੁਣਨ੍ਤੁ ਧਮ੍ਮਂ ਕਾਲੇਨ, ਤਞ੍ਚ ਅਨੁਵਿਧੀਯਨ੍ਤੁ.

੮੭੬.

‘‘ਨ ਹਿ ਜਾਤੁ ਸੋ ਮਮਂ ਹਿਂਸੇ, ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਪਨ ਕਿਞ੍ਚਨਂ [ਕਞ੍ਚਿਨਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.), ਕਞ੍ਚਨਂ (?)];

ਪਪ੍ਪੁਯ੍ਯ ਪਰਮਂ ਸਨ੍ਤਿਂ, ਰਕ੍ਖੇਯ੍ਯ ਤਸਥਾਵਰੇ.

੮੭੭.

[ਥੇਰਗਾ. ੧੯] ‘‘ਉਦਕਞ੍ਹਿ ¶ ਨਯਨ੍ਤਿ ਨੇਤ੍ਤਿਕਾ, ਉਸੁਕਾਰਾ ਨਮਯਨ੍ਤਿ [ਦਮਯਨ੍ਤਿ (ਕ.)] ਤੇਜਨਂ;

ਦਾਰੁਂ ਨਮਯਨ੍ਤਿ [ਦਮਯਨ੍ਤਿ (ਕ.)] ਤਚ੍ਛਕਾ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਮਯਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ.

੮੭੮.

‘‘ਦਣ੍ਡੇਨੇਕੇ ¶ ਦਮਯਨ੍ਤਿ, ਅਙ੍ਕੁਸੇਭਿ ਕਸਾਹਿ ਚ;

ਅਦਣ੍ਡੇਨ ਅਸਤ੍ਥੇਨ, ਅਹਂ ਦਨ੍ਤੋਮ੍ਹਿ ਤਾਦਿਨਾ.

੮੭੯.

‘‘‘ਅਹਿਂਸਕੋ’ਤਿ ¶ ਮੇ ਨਾਮਂ, ਹਿਂਸਕਸ੍ਸ ਪੁਰੇ ਸਤੋ;

ਅਜ੍ਜਾਹਂ ਸਚ੍ਚਨਾਮੋਮ੍ਹਿ, ਨ ਨਂ ਹਿਂਸਾਮਿ ਕਿਞ੍ਚਨਂ [ਕਞ੍ਚਿਨਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.), ਕਞ੍ਚਨਂ (?)].

੮੮੦.

‘‘ਚੋਰੋ ਅਹਂ ਪੁਰੇ ਆਸਿਂ, ਅਙ੍ਗੁਲਿਮਾਲੋਤਿ ਵਿਸ੍ਸੁਤੋ;

ਵੁਯ੍ਹਮਾਨੋ ਮਹੋਘੇਨ, ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਮਾਗਮਂ.

੮੮੧.

‘‘ਲੋਹਿਤਪਾਣਿ ਪੁਰੇ ਆਸਿਂ, ਅਙ੍ਗੁਲਿਮਾਲੋਤਿ ਵਿਸ੍ਸੁਤੋ;

ਸਰਣਗਮਨਂ ਪਸ੍ਸ, ਭਵਨੇਤ੍ਤਿ ਸਮੂਹਤਾ.

੮੮੨.

‘‘ਤਾਦਿਸਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾਨ, ਬਹੁਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਗਾਮਿਨਂ;

ਫੁਟ੍ਠੋ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ, ਅਨਣੋ ਭੁਞ੍ਜਾਮਿ ਭੋਜਨਂ.

੮੮੩.

‘‘ਪਮਾਦਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਬਾਲਾ ਦੁਮ੍ਮੇਧਿਨੋ ਜਨਾ;

ਅਪ੍ਪਮਾਦਞ੍ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਧਨਂ ਸੇਟ੍ਠਂਵ ਰਕ੍ਖਤਿ.

੮੮੪.

‘‘ਮਾ ਪਮਾਦਮਨੁਯੁਞ੍ਜੇਥ, ਮਾ ਕਾਮਰਤਿਸਨ੍ਥਵਂ [ਸਨ੍ਧਵਂ (ਕ.)];

ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਹਿ ਝਾਯਨ੍ਤੋ, ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਪਰਮਂ ਸੁਖਂ.

੮੮੫.

‘‘ਸ੍ਵਾਗਤਂ ਨਾਪਗਤਂ, ਨੇਤਂ ਦੁਮ੍ਮਨ੍ਤਿਤਂ ਮਮ;

ਸਵਿਭਤ੍ਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਯਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਤਦੁਪਾਗਮਂ.

੮੮੬.

‘‘ਸ੍ਵਾਗਤਂ ਨਾਪਗਤਂ, ਨੇਤਂ ਦੁਮ੍ਮਨ੍ਤਿਤਂ ਮਮ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ.

੮੮੭.

‘‘ਅਰਞ੍ਞੇ ¶ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਵਾ, ਪਬ੍ਬਤੇਸੁ ਗੁਹਾਸੁ ਵਾ;

ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਅਟ੍ਠਾਸਿਂ, ਉਬ੍ਬਿਗ੍ਗਮਨਸੋ ਤਦਾ.

੮੮੮.

‘‘ਸੁਖਂ ਸਯਾਮਿ ਠਾਯਾਮਿ, ਸੁਖਂ ਕਪ੍ਪੇਮਿ ਜੀਵਿਤਂ;

ਅਹਤ੍ਥਪਾਸੋ ਮਾਰਸ੍ਸ, ਅਹੋ ਸਤ੍ਥਾਨੁਕਮ੍ਪਿਤੋ.

੮੮੯.

‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਚ੍ਚੋ ¶ ਪੁਰੇ ਆਸਿਂ, ਉਦਿਚ੍ਚੋ ਉਭਤੋ ਅਹੁ;

ਸੋਜ੍ਜ ਪੁਤ੍ਤੋ ਸੁਗਤਸ੍ਸ, ਧਮ੍ਮਰਾਜਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਨੋ.

੮੯੦.

‘‘ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਅਨਾਦਾਨੋ, ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰੋ ਸੁਸਂਵੁਤੋ;

ਅਘਮੂਲਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾਨ, ਪਤ੍ਤੋ ਮੇ ਆਸਵਕ੍ਖਯੋ.

੮੯੧.

‘‘ਪਰਿਚਿਣ੍ਣੋ ¶ ਮਯਾ ਸਤ੍ਥਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ;

ਓਹਿਤੋ ਗਰੁਕੋ ਭਾਰੋ, ਭਵਨੇਤ੍ਤਿ ਸਮੂਹਤਾ’’ਤਿ.

… ਅਙ੍ਗੁਲਿਮਾਲੋ ਥੇਰੋ….

੯. ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੮੯੨.

‘‘ਪਹਾਯ ¶ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ, ਭਗਿਨੀ ਞਾਤਿਭਾਤਰੋ;

ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇ ਹਿਤ੍ਵਾ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋਵ ਝਾਯਤੁ.

੮੯੩.

‘‘ਸਮੇਤੋ ਨਚ੍ਚਗੀਤੇਹਿ, ਸਮ੍ਮਤਾਲ਼ਪ੍ਪਬੋਧਨੋ;

ਨ ਤੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਮਜ੍ਝਗਂ [ਸੁਦ੍ਧਮਜ੍ਝਗਾ (ਸੀ. ਕ.), ਸੁਦ੍ਧਿਮਜ੍ਝਗਮਾ (ਸ੍ਯਾ.)], ਮਾਰਸ੍ਸ ਵਿਸਯੇ ਰਤੋ.

੮੯੪.

‘‘ਏਤਞ੍ਚ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ, ਰਤੋ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ;

ਸਬ੍ਬੋਘਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋਵ ਝਾਯਤਿ.

੮੯੫.

‘‘ਰੂਪਾ ਸਦ੍ਦਾ ਰਸਾ ਗਨ੍ਧਾ, ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਚ ਮਨੋਰਮਾ;

ਏਤੇ ਚ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋਵ ਝਾਯਤਿ.

੮੯੬.

‘‘ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ, ਏਕੋ ਅਦੁਤਿਯੋ ਮੁਨਿ;

ਏਸਤਿ ਪਂਸੁਕੂਲਾਨਿ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਅਨਾਸਵੋ.

੮੯੭.

‘‘ਵਿਚਿਨੀ ਅਗ੍ਗਹੀ ਧੋਵਿ, ਰਜਯੀ ਧਾਰਯੀ ਮੁਨਿ;

ਪਂਸੁਕੂਲਾਨਿ ਮਤਿਮਾ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਅਨਾਸਵੋ.

੮੯੮.

‘‘ਮਹਿਚ੍ਛੋ ¶ ਚ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ, ਸਂਸਟ੍ਠੋ ਯੋ ਚ ਉਦ੍ਧਤੋ;

ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾ ਇਮੇ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਾਪਕਾ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾ.

੮੯੯.

‘‘ਸਤੋ ਚ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ, ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਅਵਿਘਾਤਵਾ;

ਪਵਿਵੇਕਰਤੋ ਵਿਤ੍ਤੋ, ਨਿਚ੍ਚਮਾਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ.

੯੦੦.

‘‘ਤਸ੍ਸ ¶ ਧਮ੍ਮਾ ਇਮੇ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕੁਸਲਾ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਕਾ;

ਅਨਾਸਵੋ ਚ ਸੋ ਹੋਤਿ, ਇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਮਹੇਸਿਨਾ.

੯੦੧.

‘‘ਮਮ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯ, ਸਤ੍ਥਾ ਲੋਕੇ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ;

ਮਨੋਮਯੇਨ ਕਾਯੇਨ, ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ.

੯੦੨.

‘‘ਯਦਾ ਮੇ ਅਹੁ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ, ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਦੇਸਯਿ;

ਨਿਪ੍ਪਪਞ੍ਚਰਤੋ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਨਿਪ੍ਪਪਞ੍ਚਮਦੇਸਯਿ.

੯੦੩.

‘‘ਤਸ੍ਸਾਹਂ ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਾਯ, ਵਿਹਾਸਿਂ ਸਾਸਨੇ ਰਤੋ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ.

੯੦੪.

‘‘ਪਞ੍ਚਪਞ੍ਞਾਸਵਸ੍ਸਾਨਿ ¶ , ਯਤੋ ਨੇਸਜ੍ਜਿਕੋ ਅਹਂ;

ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਾਨਿ, ਯਤੋ ਮਿਦ੍ਧਂ ਸਮੂਹਤਂ.

੯੦੫.

[ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੨੨] ‘‘ਨਾਹੁ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾ, ਠਿਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਾਦਿਨੋ;

ਅਨੇਜੋ ਸਨ੍ਤਿਮਾਰਬ੍ਭ, ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ.

੯੦੬.

[ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੨੨] ‘‘ਅਸਲ੍ਲੀਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ, ਵੇਦਨਂ ਅਜ੍ਝਵਾਸਯਿ;

ਪਜ੍ਜੋਤਸ੍ਸੇਵ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਚੇਤਸੋ ਅਹੁ.

੯੦੭.

‘‘ਏਤੇ ਪਚ੍ਛਿਮਕਾ ਦਾਨਿ, ਮੁਨਿਨੋ ਫਸ੍ਸਪਞ੍ਚਮਾ;

ਨਾਞ੍ਞੇ ¶ ਧਮ੍ਮਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ.

੯੦੮.

‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਾਵਾਸੋ, ਦੇਵਕਾਯਸ੍ਮਿ ਜਾਲਿਨਿ;

ਵਿਕ੍ਖੀਣੋ ਜਾਤਿਸਂਸਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ.

੯੦੯.

‘‘ਯਸ੍ਸ ¶ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨ ਸਹਸ੍ਸਧਾ, ਲੋਕੋ ਸਂਵਿਦਿਤੋ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਪ੍ਪੋ;

ਵਸੀ ਇਦ੍ਧਿਗੁਣੇ ਚੁਤੂਪਪਾਤੇ, ਕਾਲੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਦੇਵਤਾ ਸ ਭਿਕ੍ਖੁ [ਸਭਿਕ੍ਖੁਨੋ (ਸੀ. ਕ.)].

੯੧੦.

‘‘ਅਨ੍ਨਭਾਰੋ [ਅਨ੍ਨਹਾਰੋ (ਸੀ.)] ਪੁਰੇ ਆਸਿਂ, ਦਲਿਦ੍ਦੋ ਘਾਸਹਾਰਕੋ;

ਸਮਣਂ ਪਟਿਪਾਦੇਸਿਂ, ਉਪਰਿਟ੍ਠਂ ਯਸਸ੍ਸਿਨਂ.

੯੧੧.

‘‘ਸੋਮ੍ਹਿ ਸਕ੍ਯਕੁਲੇ ਜਾਤੋ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋਤਿ ਮਂ ਵਿਦੂ;

ਉਪੇਤੋ ਨਚ੍ਚਗੀਤੇਹਿ, ਸਮ੍ਮਤਾਲ਼ਪ੍ਪਬੋਧਨੋ.

੯੧੨.

‘‘ਅਥਦ੍ਦਸਾਸਿਂ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਅਕੁਤੋਭਯਂ;

ਤਸ੍ਮਿਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ, ਪਬ੍ਬਜਿਂ ਅਨਗਾਰਿਯਂ.

੯੧੩.

‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਜਾਨਾਮਿ, ਯਤ੍ਥ ਮੇ ਵੁਸਿਤਂ ਪੁਰੇ;

ਤਾਵਤਿਂਸੇਸੁ ਦੇਵੇਸੁ, ਅਟ੍ਠਾਸਿਂ ਸਕ੍ਕਜਾਤਿਯਾ [ਸਤਜਾਤਿਯਾ (ਸੀ.)].

੯੧੪.

‘‘ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ¶ ਮਨੁਸ੍ਸਿਨ੍ਦੋ, ਅਹਂ ਰਜ੍ਜਮਕਾਰਯਿਂ;

ਚਾਤੁਰਨ੍ਤੋ ਵਿਜਿਤਾਵੀ, ਜਮ੍ਬੁਸਣ੍ਡਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰੋ;

ਅਦਣ੍ਡੇਨ ਅਸਤ੍ਥੇਨ, ਧਮ੍ਮੇਨ ਅਨੁਸਾਸਯਿਂ.

੯੧੫.

‘‘ਇਤੋ ਸਤ੍ਤ ਤਤੋ ਸਤ੍ਤ, ਸਂਸਾਰਾਨਿ ਚਤੁਦ੍ਦਸ;

ਨਿਵਾਸਮਭਿਜਾਨਿਸ੍ਸਂ, ਦੇਵਲੋਕੇ ਠਿਤਾ ਤਦਾ.

੯੧੬.

‘‘ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕੇ ¶ ¶ ਸਮਾਧਿਮ੍ਹਿ, ਸਨ੍ਤੇ ਏਕੋਦਿਭਾਵਿਤੇ;

ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਲਦ੍ਧਮ੍ਹਿ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁ ਵਿਸੁਜ੍ਝਿ ਮੇ.

੯੧੭.

‘‘ਚੁਤੂਪਪਾਤਂ ਜਾਨਾਮਿ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਗਤਿਂ ਗਤਿਂ;

ਇਤ੍ਥਭਾਵਞ੍ਞਥਾਭਾਵਂ, ਝਾਨੇ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕੇ ਠਿਤੋ.

੯੧੮.

‘‘ਪਰਿਚਿਣ੍ਣੋ ਮਯਾ ਸਤ੍ਥਾ…ਪੇ… ਭਵਨੇਤ੍ਤਿ ਸਮੂਹਤਾ.

੯੧੯.

‘‘ਵਜ੍ਜੀਨਂ ਵੇਲ਼ੁਵਗਾਮੇ, ਅਹਂ ਜੀਵਿਤਸਙ੍ਖਯਾ;

ਹੇਟ੍ਠਤੋ ਵੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬਸ੍ਮਿਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਂ ਅਨਾਸਵੋ’’ਤਿ.

… ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਥੇਰੋ….

੧੦. ਪਾਰਾਪਰਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੯੨੦.

ਸਮਣਸ੍ਸ ਅਹੁ ਚਿਨ੍ਤਾ, ਪੁਪ੍ਫਿਤਮ੍ਹਿ ਮਹਾਵਨੇ;

ਏਕਗ੍ਗਸ੍ਸ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ, ਪਵਿਵਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਝਾਯਿਨੋ.

੯੨੧.

‘‘ਅਞ੍ਞਥਾ ਲੋਕਨਾਥਮ੍ਹਿ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੇ ਪੁਰਿਸੁਤ੍ਤਮੇ;

ਇਰਿਯਂ ਆਸਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਦਾਨਿ ਦਿਸ੍ਸਤਿ.

੯੨੨.

‘‘ਸੀਤਵਾਤਪਰਿਤ੍ਤਾਨਂ, ਹਿਰਿਕੋਪੀਨਛਾਦਨਂ;

ਮਤ੍ਤਟ੍ਠਿਯਂ ਅਭੁਞ੍ਜਿਂਸੁ, ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਾ ਇਤਰੀਤਰੇ.

੯੨੩.

‘‘ਪਣੀਤਂ ਯਦਿ ਵਾ ਲੂਖਂ, ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਬਹੁਂ;

ਯਾਪਨਤ੍ਥਂ ਅਭੁਞ੍ਜਿਂਸੁ, ਅਗਿਦ੍ਧਾ ਨਾਧਿਮੁਚ੍ਛਿਤਾ.

੯੨੪.

‘‘ਜੀਵਿਤਾਨਂ ¶ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ, ਭੇਸਜ੍ਜੇ ਅਥ ਪਚ੍ਚਯੇ;

ਨ ਬਾਲ਼੍ਹਂ ਉਸ੍ਸੁਕਾ ਆਸੁਂ, ਯਥਾ ਤੇ ਆਸਵਕ੍ਖਯੇ.

੯੨੫.

‘‘ਅਰਞ੍ਞੇ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇਸੁ, ਕਨ੍ਦਰਾਸੁ ਗੁਹਾਸੁ ਚ;

ਵਿਵੇਕਮਨੁਬ੍ਰੂਹਨ੍ਤਾ, ਵਿਹਂਸੁ ਤਪ੍ਪਰਾਯਨਾ.

੯੨੬.

‘‘ਨੀਚਾ ¶ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ ਸੁਭਰਾ, ਮੁਦੂ ਅਤ੍ਥਦ੍ਧਮਾਨਸਾ;

ਅਬ੍ਯਾਸੇਕਾ ਅਮੁਖਰਾ, ਅਤ੍ਥਚਿਨ੍ਤਾ ਵਸਾਨੁਗਾ.

੯੨੭.

‘‘ਤਤੋ ¶ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਆਸਿ, ਗਤਂ ਭੁਤ੍ਤਂ ਨਿਸੇਵਿਤਂ;

ਸਿਨਿਦ੍ਧਾ ਤੇਲਧਾਰਾਵ, ਅਹੋਸਿ ਇਰਿਯਾਪਥੋ.

੯੨੮.

‘‘ਸਬ੍ਬਾਸਵਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ, ਮਹਾਝਾਯੀ ਮਹਾਹਿਤਾ;

ਨਿਬ੍ਬੁਤਾ ਦਾਨਿ ਤੇ ਥੇਰਾ, ਪਰਿਤ੍ਤਾ ਦਾਨਿ ਤਾਦਿਸਾ.

੯੨੯.

‘‘ਕੁਸਲਾਨਞ੍ਚ ¶ ਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ;

ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਵਰੂਪੇਤਂ, ਲੁਜ੍ਜਤੇ ਜਿਨਸਾਸਨਂ.

੯੩੦.

‘‘ਪਾਪਕਾਨਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਕਿਲੇਸਾਨਞ੍ਚ ਯੋ ਉਤੁ;

ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ ਵਿਵੇਕਾਯ, ਯੇ ਚ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸੇਸਕਾ.

੯੩੧.

‘‘ਤੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਵਡ੍ਢਨ੍ਤਾ, ਆਵਿਸਨ੍ਤਿ ਬਹੁਂ ਜਨਂ;

ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞੇ ਬਾਲੇਹਿ, ਉਮ੍ਮਤ੍ਤੇਹਿਵ ਰਕ੍ਖਸਾ.

੯੩੨.

‘‘ਕਿਲੇਸੇਹਾਭਿਭੂਤਾ ਤੇ, ਤੇਨ ਤੇਨ ਵਿਧਾਵਿਤਾ;

ਨਰਾ ਕਿਲੇਸਵਤ੍ਥੂਸੁ, ਸਸਙ੍ਗਾਮੇਵ ਘੋਸਿਤੇ.

੯੩੩.

‘‘ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਹਿ ਭਣ੍ਡਰੇ;

ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਅਨ੍ਵੇਨ੍ਤਾ, ਇਦਂ ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ ਮਞ੍ਞਰੇ.

੯੩੪.

‘‘ਧਨਞ੍ਚ ਪੁਤ੍ਤਂ ਭਰਿਯਞ੍ਚ, ਛਡ੍ਡਯਿਤ੍ਵਾਨ ਨਿਗ੍ਗਤਾ;

ਕਟਚ੍ਛੁਭਿਕ੍ਖਹੇਤੂਪਿ, ਅਕਿਚ੍ਛਾਨਿ ਨਿਸੇਵਰੇ.

੯੩੫.

‘‘ਉਦਰਾਵਦੇਹਕਂ ਭੁਤ੍ਵਾ, ਸਯਨ੍ਤੁਤ੍ਤਾਨਸੇਯ੍ਯਕਾ;

ਕਥਂ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ [ਕਥਾ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤਿ (ਸੀ. ਕ.)] ਪਟਿਬੁਦ੍ਧਾ, ਯਾ ਕਥਾ ਸਤ੍ਥੁਗਰਹਿਤਾ.

੯੩੬.

‘‘ਸਬ੍ਬਕਾਰੁਕਸਿਪ੍ਪਾਨਿ ¶ , ਚਿਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾਨ [ਚਿਤ੍ਤੀਕਤ੍ਵਾਨ (ਸੀ.), ਚਿਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾਨ (ਸ੍ਯਾ.)] ਸਿਕ੍ਖਰੇ;

ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ, ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥੋਤਿ ਅਚ੍ਛਤਿ [ਤਿਰਿਞ੍ਚਤਿ (?)].

੯੩੭.

‘‘ਮਤ੍ਤਿਕਂ ਤੇਲਚੁਣ੍ਣਞ੍ਚ, ਉਦਕਾਸਨਭੋਜਨਂ;

ਗਿਹੀਨਂ ਉਪਨਾਮੇਨ੍ਤਿ, ਆਕਙ੍ਖਨ੍ਤਾ ਬਹੁਤ੍ਤਰਂ.

੯੩੮.

‘‘ਦਨ੍ਤਪੋਨਂ ਕਪਿਤ੍ਥਞ੍ਚ, ਪੁਪ੍ਫਂ ਖਾਦਨਿਯਾਨਿ ਚ;

ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਚ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ, ਅਮ੍ਬੇ ਆਮਲਕਾਨਿ ਚ.

੯੩੯.

‘‘ਭੇਸਜ੍ਜੇਸੁ ਯਥਾ ਵੇਜ੍ਜਾ, ਕਿਚ੍ਚਾਕਿਚ੍ਚੇ ਯਥਾ ਗਿਹੀ;

ਗਣਿਕਾਵ ਵਿਭੂਸਾਯਂ, ਇਸ੍ਸਰੇ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਯਥਾ.

੯੪੦.

‘‘ਨੇਕਤਿਕਾ ¶ ਵਞ੍ਚਨਿਕਾ, ਕੂਟਸਕ੍ਖੀ ਅਪਾਟੁਕਾ;

ਬਹੂਹਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਹਿ, ਆਮਿਸਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਰੇ.

੯੪੧.

‘‘ਲੇਸਕਪ੍ਪੇ ਪਰਿਯਾਯੇ, ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਨੁਧਾਵਿਤਾ;

ਜੀਵਿਕਤ੍ਥਾ ਉਪਾਯੇਨ, ਸਙ੍ਕਡ੍ਢਨ੍ਤਿ ਬਹੁਂ ਧਨਂ.

੯੪੨.

‘‘ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਿ ¶ ¶ ਪਰਿਸਂ, ਕਮ੍ਮਤੋ ਨੋ ਚ ਧਮ੍ਮਤੋ;

ਧਮ੍ਮਂ ਪਰੇਸਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ, ਲਾਭਤੋ ਨੋ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ.

੯੪੩.

‘‘ਸਙ੍ਘਲਾਭਸ੍ਸ ਭਣ੍ਡਨ੍ਤਿ, ਸਙ੍ਘਤੋ ਪਰਿਬਾਹਿਰਾ;

ਪਰਲਾਭੋਪਜੀਵਨ੍ਤਾ, ਅਹਿਰੀਕਾ ਨ ਲਜ੍ਜਰੇ.

੯੪੪.

‘‘ਨਾਨੁਯੁਤ੍ਤਾ ਤਥਾ ਏਕੇ, ਮੁਣ੍ਡਾ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਾਰੁਤਾ;

ਸਮ੍ਭਾਵਨਂਯੇਵਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਮੁਚ੍ਛਿਤਾ.

੯੪੫.

‘‘ਏਵਂ ਨਾਨਪ੍ਪਯਾਤਮ੍ਹਿ, ਨ ਦਾਨਿ ਸੁਕਰਂ ਤਥਾ;

ਅਫੁਸਿਤਂ ¶ ਵਾ ਫੁਸਿਤੁਂ, ਫੁਸਿਤਂ ਵਾਨੁਰਕ੍ਖਿਤੁਂ.

੯੪੬.

‘‘ਯਥਾ ਕਣ੍ਟਕਟ੍ਠਾਨਮ੍ਹਿ, ਚਰੇਯ੍ਯ ਅਨੁਪਾਹਨੋ;

ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾਨ, ਏਵਂ ਗਾਮੇ ਮੁਨੀ ਚਰੇ.

੯੪੭.

‘‘ਸਰਿਤ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬਕੇ ਯੋਗੀ, ਤੇਸਂ ਵਤ੍ਤਮਨੁਸ੍ਸਰਂ;

ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਕਾਲੋ, ਫੁਸੇਯ੍ਯ ਅਮਤਂ ਪਦਂ.

੯੪੮.

‘‘ਇਦਂ ਵਤ੍ਵਾ ਸਾਲਵਨੇ, ਸਮਣੋ ਭਾਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ;

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ, ਇਸਿ ਖੀਣਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’ਤਿ.

… ਪਾਰਾਪਰਿਯੋ [ਪਾਰਾਸਰਿਯੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਥੇਰੋ….

ਵੀਸਤਿਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਪਾਰਾਪਰਿਯੋ, ਤੇਲਕਾਨਿ ਰਟ੍ਠਪਾਲੋ;

ਮਾਲੁਕ੍ਯਸੇਲੋ ਭਦ੍ਦਿਯੋ, ਅਙ੍ਗੁਲਿ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕੋ.

ਪਾਰਾਪਰਿਯੋ ਦਸੇਤੇ, ਵੀਸਮ੍ਹਿ ਪਰਿਕਿਤ੍ਤਿਤਾ;

ਗਾਥਾਯੋ ਦ੍ਵੇ ਸਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਞ੍ਚਤਾਲੀਸ [੨੪੪ ਗਾਥਾਯੋਯੇਵ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ] ਉਤ੍ਤਰਿਨ੍ਤਿ.

੧੭. ਤਿਂਸਨਿਪਾਤੋ

੧. ਫੁਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੯੪੯.

ਪਾਸਾਦਿਕੇ ¶ ¶ ¶ ਬਹੂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਭਾਵਿਤਤ੍ਤੇ ਸੁਸਂਵੁਤੇ;

ਇਸਿ ਪਣ੍ਡਰਸਗੋਤ੍ਤੋ [ਪਣ੍ਡਰਸ੍ਸ ਗੋਤ੍ਤੋ (ਸੀ.)], ਅਪੁਚ੍ਛਿ ਫੁਸ੍ਸਸਵ੍ਹਯਂ.

੯੫੦.

‘‘ਕਿਂਛਨ੍ਦਾ ¶ ਕਿਮਧਿਪ੍ਪਾਯਾ, ਕਿਮਾਕਪ੍ਪਾ ਭਵਿਸ੍ਸਰੇ;

ਅਨਾਗਤਮ੍ਹਿ ਕਾਲਮ੍ਹਿ, ਤਂ ਮੇ ਅਕ੍ਖਾਹਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ’’.

੯੫੧.

‘‘ਸੁਣੋਹਿ ਵਚਨਂ ਮਯ੍ਹਂ, ਇਸਿਪਣ੍ਡਰਸਵ੍ਹਯ;

ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਉਪਧਾਰੇਹਿ, ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮ੍ਯਨਾਗਤਂ.

੯੫੨.

‘‘ਕੋਧਨਾ ਉਪਨਾਹੀ ਚ, ਮਕ੍ਖੀ ਥਮ੍ਭੀ ਸਠਾ ਬਹੂ;

ਉਸ੍ਸੁਕੀ ਨਾਨਾਵਾਦਾ ਚ, ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤੇ.

੯੫੩.

‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਮਾਨਿਨੋ ਧਮ੍ਮੇ, ਗਮ੍ਭੀਰੇ ਤੀਰਗੋਚਰਾ;

ਲਹੁਕਾ ਅਗਰੁ ਧਮ੍ਮੇ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮਗਾਰਵਾ.

੯੫੪.

‘‘ਬਹੂ ਆਦੀਨਵਾ ਲੋਕੇ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤ੍ਯਨਾਗਤੇ;

ਸੁਦੇਸਿਤਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ, ਕਿਲੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ [ਕਿਲੇਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ (ਸੀ.), ਕਿਲਿਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਦੁਮ੍ਮਤੀ.

੯੫੫.

‘‘ਗੁਣਹੀਨਾਪਿ ਸਙ੍ਘਮ੍ਹਿ, ਵੋਹਰਨ੍ਤਾ ਵਿਸਾਰਦਾ;

ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਮੁਖਰਾ ਅਸ੍ਸੁਤਾਵਿਨੋ.

੯੫੬.

‘‘ਗੁਣਵਨ੍ਤੋਪਿ ਸਙ੍ਘਮ੍ਹਿ, ਵੋਹਰਨ੍ਤਾ ਯਥਾਤ੍ਥਤੋ;

ਦੁਬ੍ਬਲਾ ਤੇ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਹਿਰੀਮਨਾ ਅਨਤ੍ਥਿਕਾ.

੯੫੭.

‘‘ਰਜਤਂ ਜਾਤਰੂਪਞ੍ਚ, ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਮਜੇਲ਼ਕਂ;

ਦਾਸਿਦਾਸਞ੍ਚ ਦੁਮ੍ਮੇਧਾ, ਸਾਦਿਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤ੍ਯਨਾਗਤੇ.

੯੫੮.

‘‘ਉਜ੍ਝਾਨਸਞ੍ਞਿਨੋ ਬਾਲਾ, ਸੀਲੇਸੁ ਅਸਮਾਹਿਤਾ;

ਉਨ੍ਨਲ਼ਾ ਵਿਚਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਕਲਹਾਭਿਰਤਾ ਮਗਾ.

੯੫੯.

‘‘ਉਦ੍ਧਤਾ ਚ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨੀਲਚੀਵਰਪਾਰੁਤਾ;

ਕੁਹਾ ¶ ਥਦ੍ਧਾ ਲਪਾ ਸਿਙ੍ਗੀ, ਚਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤ੍ਯਰਿਯਾ ਵਿਯ.

੯੬੦.

‘‘ਤੇਲਸਣ੍ਠੇਹਿ ਕੇਸੇਹਿ, ਚਪਲਾ ਅਞ੍ਜਨਕ੍ਖਿਕਾ;

ਰਥਿਯਾਯ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਦਨ੍ਤਵਣ੍ਣਿਕਪਾਰੁਤਾ.

੯੬੧.

‘‘ਅਜੇਗੁਚ੍ਛਂ ¶ ¶ ਵਿਮੁਤ੍ਤੇਹਿ, ਸੁਰਤ੍ਤਂ ਅਰਹਦ੍ਧਜਂ;

ਜਿਗੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਕਾਸਾਵਂ, ਓਦਾਤੇਸੁ ਸਮੁਚ੍ਛਿਤਾ [ਓਦਾਤੇ ਸੁਸਮੁਚ੍ਛਿਤਾ (ਸੀ.)].

੯੬੨.

‘‘ਲਾਭਕਾਮਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਕੁਸੀਤਾ ਹੀਨਵੀਰਿਯਾ;

ਕਿਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਵਨਪਤ੍ਥਾਨਿ, ਗਾਮਨ੍ਤੇਸੁ ਵਸਿਸ੍ਸਰੇ.

੯੬੩.

‘‘ਯੇ ¶ ਯੇ ਲਾਭਂ ਲਭਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਰਤਾ ਸਦਾ;

ਤੇ ਤੇਵ ਅਨੁਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ, ਭਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਸਂਯਤਾ.

੯੬੪.

‘‘ਯੇ ਯੇ ਅਲਾਭਿਨੋ ਲਾਭਂ, ਨ ਤੇ ਪੁਜ੍ਜਾ ਭਵਿਸ੍ਸਰੇ;

ਸੁਪੇਸਲੇਪਿ ਤੇ ਧੀਰੇ, ਸੇਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਤੇ ਤਦਾ.

੯੬੫.

‘‘ਮਿਲਕ੍ਖੁਰਜਨਂ ਰਤ੍ਤਂ [ਪਿਲਕ੍ਖਰਜਨਂ ਰਤ੍ਤਂ (?)], ਗਰਹਨ੍ਤਾ ਸਕਂ ਧਜਂ;

ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਧਜਂ ਕੇਚਿ, ਧਾਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤ੍ਯਵਦਾਤਕਂ.

੯੬੬.

‘‘ਅਗਾਰਵੋ ਚ ਕਾਸਾਵੇ, ਤਦਾ ਤੇਸਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ;

ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਚ ਕਾਸਾਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ.

੯੬੭.

‘‘ਅਭਿਭੂਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖੇਨ, ਸਲ੍ਲਵਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਰੁਪ੍ਪਤੋ;

ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਮਹਾਘੋਰਾ, ਨਾਗਸ੍ਸਾਸਿ ਅਚਿਨ੍ਤਿਯਾ.

੯੬੮.

‘‘ਛਦ੍ਦਨ੍ਤੋ ਹਿ ਤਦਾ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਸੁਰਤ੍ਤਂ ਅਰਹਦ੍ਧਜਂ;

ਤਾਵਦੇਵ ਭਣੀ ਗਾਥਾ, ਗਜੋ ਅਤ੍ਥੋਪਸਂਹਿਤਾ’’.

੯੬੯.

[ਧ. ਪ. ੯; ਜਾ. ੧.੨.੧੪੧; ੧.੧੬.੧੨੨] ‘‘ਅਨਿਕ੍ਕਸਾਵੋ ¶ ਕਾਸਾਵਂ, ਯੋ ਵਤ੍ਥਂ ਪਰਿਧਸ੍ਸਤਿ [ਪਰਿਦਹਿਸ੍ਸਤਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)];

ਅਪੇਤੋ ਦਮਸਚ੍ਚੇਨ, ਨ ਸੋ ਕਾਸਾਵਮਰਹਤਿ.

੯੭੦.

‘‘ਯੋ ਚ ਵਨ੍ਤਕਾਸਾਵਸ੍ਸ, ਸੀਲੇਸੁ ਸੁਸਮਾਹਿਤੋ;

ਉਪੇਤੋ ਦਮਸਚ੍ਚੇਨ, ਸ ਵੇ ਕਾਸਾਵਮਰਹਤਿ.

੯੭੧.

‘‘ਵਿਪਨ੍ਨਸੀਲੋ ਦੁਮ੍ਮੇਧੋ, ਪਾਕਟੋ ਕਾਮਕਾਰਿਯੋ;

ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ, ਨ ਸੋ ਕਾਸਾਵਮਰਹਤਿ.

੯੭੨.

‘‘ਯੋ ਚ ਸੀਲੇਨ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਵੀਤਰਾਗੋ ਸਮਾਹਿਤੋ;

ਓਦਾਤਮਨਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ, ਸ ਵੇ ਕਾਸਾਵਮਰਹਤਿ.

੯੭੩.

‘‘ਉਦ੍ਧਤੋ ਉਨ੍ਨਲ਼ੋ ਬਾਲੋ, ਸੀਲਂ ਯਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ;

ਓਦਾਤਕਂ ਅਰਹਤਿ, ਕਾਸਾਵਂ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ.

੯੭੪.

‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ ¶ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਚ, ਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਾ ਅਨਾਦਰਾ;

ਤਾਦੀਨਂ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਨਂ, ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਨ੍ਤ੍ਯਨਾਗਤੇ.

੯੭੫.

‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਨ੍ਤਾਪਿ ਥੇਰੇਹਿ, ਬਾਲਾ ਚੀਵਰਧਾਰਣਂ;

ਨ ਸੁਣਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦੁਮ੍ਮੇਧਾ, ਪਾਕਟਾ ਕਾਮਕਾਰਿਯਾ.

੯੭੬.

‘‘ਤੇ ¶ ਤਥਾ ਸਿਕ੍ਖਿਤਾ ਬਾਲਾ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਗਾਰਵਾ;

ਨਾਦਿਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤੁਪਜ੍ਝਾਯੇ, ਖਲ਼ੁਙ੍ਕੋ ਵਿਯ ਸਾਰਥਿਂ.

੯੭੭.

‘‘ਏਵਂ ਅਨਾਗਤਦ੍ਧਾਨਂ, ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ;

ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਞ੍ਚ, ਪਤ੍ਤੇ ਕਾਲਮ੍ਹਿ ਪਚ੍ਛਿਮੇ.

੯੭੮.

‘‘ਪੁਰਾ ਆਗਚ੍ਛਤੇ ਏਤਂ, ਅਨਾਗਤਂ ਮਹਬ੍ਭਯਂ;

ਸੁਬ੍ਬਚਾ ਹੋਥ ਸਖਿਲਾ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਗਾਰਵਾ.

੯੭੯.

‘‘ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ ¶ ਕਾਰੁਣਿਕਾ, ਹੋਥ ਸੀਲੇਸੁ ਸਂਵੁਤਾ;

ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਾ ਪਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਦਲ਼੍ਹਪਰਕ੍ਕਮਾ.

੯੮੦.

‘‘ਪਮਾਦਂ ¶ ਭਯਤੋ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਅਪ੍ਪਮਾਦਞ੍ਚ ਖੇਮਤੋ;

ਭਾਵੇਥਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ, ਫੁਸਨ੍ਤਾ ਅਮਤਂ ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ.

… ਫੁਸ੍ਸੋ ਥੇਰੋ….

੨. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੯੮੧.

‘‘ਯਥਾਚਾਰੀ ਯਥਾਸਤੋ ਸਤੀਮਾ, ਯਤਸਙ੍ਕਪ੍ਪਜ੍ਝਾਯਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ;

ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਰਤੋ ਸਮਾਹਿਤਤ੍ਤੋ, ਏਕੋ ਸਨ੍ਤੁਸਿਤੋ ਤਮਾਹੁ ਭਿਕ੍ਖੁਂ.

੯੮੨.

‘‘ਅਲ੍ਲਂ ਸੁਕ੍ਖਂ ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ, ਨ ਬਾਲ਼੍ਹਂ ਸੁਹਿਤੋ ਸਿਯਾ;

ਊਨੂਦਰੋ ਮਿਤਾਹਾਰੋ, ਸਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇ.

੯੮੩.

‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਞ੍ਚ ਆਲੋਪੇ, ਅਭੁਤ੍ਵਾ ਉਦਕਂ ਪਿਵੇ;

ਅਲਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯ, ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ.

੯੮੪.

‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਤਂ ਚੇ ਛਾਦੇਤਿ, ਚੀਵਰਂ ਇਦਮਤ੍ਥਿਕਂ [ਇਦਮਤ੍ਥਿਤਂ (ਸੀ.)];

ਅਲਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯ, ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ.

੯੮੫.

‘‘ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ¶ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ, ਜਣ੍ਣੁਕੇ ਨਾਭਿਵਸ੍ਸਤਿ;

ਅਲਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯ, ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ.

੯੮੬.

[ਸਂ. ਨਿ. ੪.੨੫੩; ਇਤਿਵੁ. ੫੩] ‘‘ਯੋ ਸੁਖਂ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਅਦ੍ਦ, ਦੁਕ੍ਖਮਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਸਲ੍ਲਤੋ;

ਉਭਯਨ੍ਤਰੇਨ ¶ [ਉਭਯਮਨ੍ਤਰੇ (ਸੀ.)] ਨਾਹੋਸਿ, ਕੇਨ ਲੋਕਸ੍ਮਿ ਕਿਂ ਸਿਯਾ.

੯੮੭.

‘‘ਮਾ ਮੇ ਕਦਾਚਿ ਪਾਪਿਚ੍ਛੋ, ਕੁਸੀਤੋ ਹੀਨਵੀਰਿਯੋ;

ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤੋ ਅਨਾਦਰੋ, ਕੇਨ ਲੋਕਸ੍ਮਿ ਕਿਂ ਸਿਯਾ.

੯੮੮.

‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ¶ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਸੀਲੇਸੁ ਸੁਸਮਾਹਿਤੋ;

ਚੇਤੋਸਮਥਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ, ਅਪਿ ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਤਿਟ੍ਠਤੁ.

੯੮੯.

‘‘ਯੋ ਪਪਞ੍ਚਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ, ਪਪਞ੍ਚਾਭਿਰਤੋ ਮਗੋ;

ਵਿਰਾਧਯੀ ਸੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ.

੯੯੦.

‘‘ਯੋ ਚ ਪਪਞ੍ਚਂ ਹਿਤ੍ਵਾਨ, ਨਿਪ੍ਪਪਞ੍ਚਪਥੇ ਰਤੋ;

ਆਰਾਧਯੀ ਸੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ.

੯੯੧.

[ਧ. ਪ. ੯੮] ‘‘ਗਾਮੇ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾਰਞ੍ਞੇ, ਨਿਨ੍ਨੇ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਥਲੇ;

ਯਤ੍ਥ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਭੂਮਿਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਂ.

੯੯੨.

‘‘ਰਮਣੀਯਾਨਿ ਅਰਞ੍ਞਾਨਿ, ਯਤ੍ਥ ਨ ਰਮਤੀ ਜਨੋ;

ਵੀਤਰਾਗਾ ਰਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਤੇ ਕਾਮਗਵੇਸਿਨੋ.

੯੯੩.

[ਧ. ਪ. ੭੬] ‘‘ਨਿਧੀਨਂਵ ਪਵਤ੍ਤਾਰਂ, ਯਂ ਪਸ੍ਸੇ ਵਜ੍ਜਦਸ੍ਸਿਨਂ;

ਨਿਗ੍ਗਯ੍ਹਵਾਦਿਂ ¶ ਮੇਧਾਵਿਂ, ਤਾਦਿਸਂ ਪਣ੍ਡਿਤਂ ਭਜੇ;

ਤਾਦਿਸਂ ਭਜਮਾਨਸ੍ਸ, ਸੇਯ੍ਯੋ ਹੋਤਿ ਨ ਪਾਪਿਯੋ.

੯੯੪.

[ਧ. ਪ. ੭੭] ‘‘ਓਵਦੇਯ੍ਯਾਨੁਸਾਸੇਯ੍ਯ, ਅਸਬ੍ਭਾ ਚ ਨਿਵਾਰਯੇ;

ਸਤਞ੍ਹਿ ਸੋ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਅਸਤਂ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਿਯੋ.

੯੯੫.

‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ;

ਧਮ੍ਮੇ ¶ ਦੇਸਿਯਮਾਨਮ੍ਹਿ, ਸੋਤਮੋਧੇਸਿਮਤ੍ਥਿਕੋ;

ਤਂ ਮੇ ਅਮੋਘਂ ਸਵਨਂ, ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਮ੍ਹਿ ਅਨਾਸਵੋ.

੯੯੬.

‘‘ਨੇਵ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਯ, ਨਪਿ ਦਿਬ੍ਬਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਨੋ;

ਚੇਤੋਪਰਿਯਾਯ ਇਦ੍ਧਿਯਾ, ਚੁਤਿਯਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਯਾ;

ਸੋਤਧਾਤੁਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ, ਪਣਿਧੀ ਮੇ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ [ਕਥਾ. ੩੭੮].

੯੯੭.

‘‘ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂਵ ¶ ਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਮੁਣ੍ਡੋ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਾਰੁਤੋ;

ਪਞ੍ਞਾਯ ਉਤ੍ਤਮੋ ਥੇਰੋ, ਉਪਤਿਸ੍ਸੋਵ [ਉਪਤਿਸ੍ਸੋ ਚ (ਸੀ. ਕ.)] ਝਾਯਤਿ.

੯੯੮.

‘‘ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕੋ;

ਅਰਿਯੇਨ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੇਨ, ਉਪੇਤੋ ਹੋਤਿ ਤਾਵਦੇ.

੯੯੯.

[ਉਦਾ. ੨੪] ‘‘ਯਥਾਪਿ ਪਬ੍ਬਤੋ ਸੇਲੋ, ਅਚਲੋ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ;

ਏਵਂ ਮੋਹਕ੍ਖਯਾ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਬ੍ਬਤੋਵ ਨ ਵੇਧਤਿ.

੧੦੦੦.

‘‘ਅਨਙ੍ਗਣਸ੍ਸ ਪੋਸਸ੍ਸ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਸੁਚਿਗਵੇਸਿਨੋ;

ਵਾਲਗ੍ਗਮਤ੍ਤਂ ਪਾਪਸ੍ਸ, ਅਬ੍ਭਮਤ੍ਤਂਵ ਖਾਯਤਿ.

੧੦੦੧.

‘‘ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ¶ ਮਰਣਂ, ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਜੀਵਿਤਂ;

ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਸ੍ਸਂ ਇਮਂ ਕਾਯਂ, ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ.

੧੦੦੨.

‘‘ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਮਰਣਂ, ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਜੀਵਿਤਂ;

ਕਾਲਞ੍ਚ ਪਟਿਕਙ੍ਖਾਮਿ, ਨਿਬ੍ਬਿਸਂ ਭਤਕੋ ਯਥਾ.

੧੦੦੩.

‘‘ਉਭਯੇਨ ਮਿਦਂ ਮਰਣਮੇਵ, ਨਾਮਰਣਂ ਪਚ੍ਛਾ ਵਾ ਪੁਰੇ ਵਾ;

ਪਟਿਪਜ੍ਜਥ ਮਾ ਵਿਨਸ੍ਸਥ, ਖਣੋ ਵੋ ਮਾ ਉਪਚ੍ਚਗਾ.

੧੦੦੪.

‘‘ਨਗਰਂ ਯਥਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਂ, ਗੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਤਰਬਾਹਿਰਂ;

ਏਵਂ ਗੋਪੇਥ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਖਣੋ ਵੋ ਮਾ ਉਪਚ੍ਚਗਾ;

ਖਣਾਤੀਤਾ ¶ ਹਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਨਿਰਯਮ੍ਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤਾ.

੧੦੦੫.

‘‘ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਉਪਰਤੋ, ਮਨ੍ਤਭਾਣੀ [ਮਤ੍ਤਭਾਣੀ (ਸੀ.)] ਅਨੁਦ੍ਧਤੋ;

ਧੁਨਾਤਿ ਪਾਪਕੇ ਧਮ੍ਮੇ, ਦੁਮਪਤ੍ਤਂਵ ਮਾਲੁਤੋ.

੧੦੦੬.

‘‘ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਉਪਰਤੋ, ਮਨ੍ਤਭਾਣੀ ਅਨੁਦ੍ਧਤੋ;

ਅਪ੍ਪਾਸਿ [ਅਬ੍ਬਹਿ (ਸ੍ਯਾ.), ਅਭਾਸਿ (?)] ਪਾਪਕੇ ਧਮ੍ਮੇ, ਦੁਮਪਤ੍ਤਂਵ ਮਾਲੁਤੋ.

੧੦੦੭.

‘‘ਉਪਸਨ੍ਤੋ ¶ ਅਨਾਯਾਸੋ, ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ ਅਨਾਵਿਲੋ;

ਕਲ੍ਯਾਣਸੀਲੋ ਮੇਧਾਵੀ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਕਰੋ ਸਿਯਾ.

੧੦੦੮.

‘‘ਨ ਵਿਸ੍ਸਸੇ ਏਕਤਿਯੇਸੁ ਏਵਂ, ਅਗਾਰਿਸੁ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਸੁ ਚਾਪਿ;

ਸਾਧੂਪਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨ ਅਸਾਧੁ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਸਾਧੁ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸਾਧੁ ਹੋਨ੍ਤਿ.

੧੦੦੯.

‘‘ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ¶ ਚ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ, ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ;

ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਚ, ਪਞ੍ਚੇਤੇ ਚਿਤ੍ਤਕੇਲਿਸਾ.

੧੦੧੦.

‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਰਿਯਮਾਨਸ੍ਸ, ਅਸਕ੍ਕਾਰੇਨ ਚੂਭਯਂ;

ਸਮਾਧਿ ਨ ਵਿਕਮ੍ਪਤਿ, ਅਪ੍ਪਮਾਦਵਿਹਾਰਿਨੋ.

੧੦੧੧.

‘‘ਤਂ ਝਾਯਿਨਂ ਸਾਤਤਿਕਂ, ਸੁਖੁਮਦਿਟ੍ਠਿਵਿਪਸ੍ਸਕਂ;

ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਯਾਰਾਮਂ, ਆਹੁ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੋ ਇਤਿ.

੧੦੧੨.

‘‘ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਪਥਵੀ, ਪਬ੍ਬਤੋ ਅਨਿਲੋਪਿ ਚ;

ਉਪਮਾਯ ਨ ਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਤ੍ਥੁ ਵਰਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ.

੧੦੧੩.

‘‘ਚਕ੍ਕਾਨੁਵਤ੍ਤਕੋ ¶ ਥੇਰੋ, ਮਹਾਞਾਣੀ ਸਮਾਹਿਤੋ;

ਪਥਵਾਪਗ੍ਗਿਸਮਾਨੋ, ਨ ਰਜ੍ਜਤਿ ਨ ਦੁਸ੍ਸਤਿ.

੧੦੧੪.

‘‘ਪਞ੍ਞਾਪਾਰਮਿਤਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਮਹਾਬੁਦ੍ਧਿ ਮਹਾਮਤਿ;

ਅਜਲ਼ੋ ਜਲ਼ਸਮਾਨੋ, ਸਦਾ ਚਰਤਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ.

੧੦੧੫.

‘‘ਪਰਿਚਿਣ੍ਣੋ ਮਯਾ ਸਤ੍ਥਾ…ਪੇ… ਭਵਨੇਤ੍ਤਿ ਸਮੂਹਤਾ.

੧੦੧੬.

‘‘ਸਮ੍ਪਾਦੇਥਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ¶ , ਏਸਾ ਮੇ ਅਨੁਸਾਸਨੀ;

ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਿਸ੍ਸਂ, ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋਮ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬਧੀ’’ਤਿ.

… ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ….

੩. ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੦੧੭.

‘‘ਪਿਸੁਣੇਨ ਚ ਕੋਧਨੇਨ ਚ, ਮਚ੍ਛਰਿਨਾ ਚ ਵਿਭੂਤਨਨ੍ਦਿਨਾ;

ਸਖਿਤਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਪਾਪੋ ਕਾਪੁਰਿਸੇਨ ਸਙ੍ਗਮੋ.

੧੦੧੮.

‘‘ਸਦ੍ਧੇਨ ਚ ਪੇਸਲੇਨ ਚ, ਪਞ੍ਞਵਤਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੇਨ ਚ;

ਸਖਿਤਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਭਦ੍ਦੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇਨ ਸਙ੍ਗਮੋ.

੧੦੧੯.

‘‘ਪਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਕਤਂ ਬਿਮ੍ਬਂ…ਪੇ… ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਧੁਵਂ ਠਿਤਿ.

੧੦੨੦.

‘‘ਪਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਕਤਂ ਬਿਮ੍ਬਂ…ਪੇ… ਵਤ੍ਥੇਹਿ ਸੋਭਤਿ.

੧੦੨੧.

‘‘ਅਲਤ੍ਤਕਕਤਾ ¶ …ਪੇ… ਨੋ ਚ ਪਾਰਗਵੇਸਿਨੋ.

੧੦੨੨.

‘‘ਅਟ੍ਠਪਦਕਤਾ…ਪੇ… ਨੋ ਚ ਪਾਰਗਵੇਸਿਨੋ.

੧੦੨੩.

‘‘ਅਞ੍ਜਨੀਵ ਨਵਾ…ਪੇ… ਨੋ ਚ ਪਾਰਗਵੇਸਿਨੋ.

੧੦੨੪.

‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਚਿਤ੍ਤਕਥੀ, ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਰਿਚਾਰਕੋ;

ਪਨ੍ਨਭਾਰੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ, ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ ਗੋਤਮੋ.

੧੦੨੫.

‘‘ਖੀਣਾਸਵੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ, ਸਙ੍ਗਾਤੀਤੋ ਸੁਨਿਬ੍ਬੁਤੋ;

ਧਾਰੇਤਿ ਅਨ੍ਤਿਮਂ ਦੇਹਂ, ਜਾਤਿਮਰਣਪਾਰਗੂ.

੧੦੨੬.

‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ¶ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸਾਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਨੋ;

ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਮਨੇ ਮਗ੍ਗੇ, ਸੋਯਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਗੋਤਮੋ.

੧੦੨੭.

‘‘ਦ੍ਵਾਸੀਤਿ ¶ ਬੁਦ੍ਧਤੋ ਗਣ੍ਹਿਂ, ਦ੍ਵੇ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੁਤੋ;

ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਯੇ ਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਪਵਤ੍ਤਿਨੋ.

੧੦੨੮.

‘‘ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤਾਯਂ ਪੁਰਿਸੋ, ਬਲਿਬਦ੍ਦੋਵ ਜੀਰਤਿ;

ਮਂਸਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ, ਪਞ੍ਞਾ ਤਸ੍ਸ ਨ ਵਡ੍ਢਤਿ.

੧੦੨੯.

‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤਂ, ਯੋ ਸੁਤੇਨਾਤਿਮਞ੍ਞਤਿ;

ਅਨ੍ਧੋ ਪਦੀਪਧਾਰੋਵ, ਤਥੇਵ ਪਟਿਭਾਤਿ ਮਂ.

੧੦੩੦.

‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਂ ਉਪਾਸੇਯ੍ਯ, ਸੁਤਞ੍ਚ ਨ ਵਿਨਾਸਯੇ;

ਤਂ ਮੂਲਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਧਰੋ ਸਿਯਾ.

੧੦੩੧.

‘‘ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਞ੍ਞੂ ਅਤ੍ਥਞ੍ਞੂ, ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਦਕੋਵਿਦੋ;

ਸੁਗ੍ਗਹੀਤਞ੍ਚ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਅਤ੍ਥਞ੍ਚੋਪਪਰਿਕ੍ਖਤਿ.

੧੦੩੨.

‘‘ਖਨ੍ਤ੍ਯਾ ¶ ਛਨ੍ਦਿਕਤੋ [ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਛਨ੍ਦਿਤੋ (?)] ਹੋਤਿ, ਉਸ੍ਸਹਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲੇਤਿ ਤਂ;

ਸਮਯੇ ਸੋ ਪਦਹਤਿ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤੋ.

੧੦੩੩.

‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਂ ਧਮ੍ਮਧਰਂ, ਸਪ੍ਪਞ੍ਞਂ ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਂ;

ਧਮ੍ਮਵਿਞ੍ਞਾਣਮਾਕਙ੍ਖਂ, ਤਂ ਭਜੇਥ ਤਥਾਵਿਧਂ.

੧੦੩੪.

‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਧਮ੍ਮਧਰੋ, ਕੋਸਾਰਕ੍ਖੋ ਮਹੇਸਿਨੋ;

ਚਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਪੂਜਨੀਯੋ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ.

੧੦੩੫.

‘‘ਧਮ੍ਮਾਰਾਮੋ ਧਮ੍ਮਰਤੋ, ਧਮ੍ਮਂ ਅਨੁਵਿਚਿਨ੍ਤਯਂ;

ਧਮ੍ਮਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਂ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ ਨ ਪਰਿਹਾਯਤਿ.

੧੦੩੬.

‘‘ਕਾਯਮਚ੍ਛੇਰਗਰੁਨੋ ¶ [ਗਰੁਕੋ (ਸੀ.)], ਹਿਯ੍ਯਮਾਨੇ [ਹਿਯ੍ਯਮਾਨੋ (ਸੀ.)] ਅਨੁਟ੍ਠਹੇ;

ਸਰੀਰਸੁਖਗਿਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਕੁਤੋ ਸਮਣਫਾਸੁਤਾ.

੧੦੩੭.

‘‘ਨ ¶ ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ, ਧਮ੍ਮਾ ਨ ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ ਮਂ;

ਗਤੇ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਮ੍ਹਿ, ਅਨ੍ਧਕਾਰਂਵ ਖਾਯਤਿ.

੧੦੩੮.

‘‘ਅਬ੍ਭਤੀਤਸਹਾਯਸ੍ਸ, ਅਤੀਤਗਤਸਤ੍ਥੁਨੋ;

ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਾਦਿਸਂ ਮਿਤ੍ਤਂ, ਯਥਾ ਕਾਯਗਤਾ ਸਤਿ.

੧੦੩੯.

‘‘ਯੇ ਪੁਰਾਣਾ ਅਤੀਤਾ ਤੇ, ਨਵੇਹਿ ਨ ਸਮੇਤਿ ਮੇ;

ਸ੍ਵਜ੍ਜ ਏਕੋਵ ਝਾਯਾਮਿ, ਵਸ੍ਸੁਪੇਤੋਵ ਪਕ੍ਖਿਮਾ.

੧੦੪੦.

‘‘ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ, ਨਾਨਾਵੇਰਜ੍ਜਕੇ ਬਹੂ;

ਮਾ ਵਾਰਯਿਤ੍ਥ ਸੋਤਾਰੋ, ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੁ ਸਮਯੋ ਮਮਂ.

੧੦੪੧.

‘‘ਦਸ੍ਸਨਾਯ ¶ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ, ਨਾਨਾਵੇਰਜ੍ਜਕੇ ਪੁਥੁ;

ਕਰੋਤਿ ਸਤ੍ਥਾ ਓਕਾਸਂ, ਨ ਨਿਵਾਰੇਤਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ.

੧੦੪੨.

‘‘ਪਣ੍ਣਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਾਨਿ, ਸੇਖਭੂਤਸ੍ਸ ਮੇ ਸਤੋ;

ਨ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਪਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਂ.

੧੦੪੩.

‘‘ਪਣ੍ਣਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਾਨਿ, ਸੇਖਭੂਤਸ੍ਸ ਮੇ ਸਤੋ;

ਨ ਦੋਸਸਞ੍ਞਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਪਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਂ.

੧੦੪੪.

‘‘ਪਣ੍ਣਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਾਨਿ, ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਹਿਂ;

ਮੇਤ੍ਤੇਨ ਕਾਯਕਮ੍ਮੇਨ, ਛਾਯਾਵ ਅਨਪਾਯਿਨੀ [ਅਨੁਪਾਯਿਨੀ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)].

੧੦੪੫.

‘‘ਪਣ੍ਣਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਾਨਿ, ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਹਿਂ;

ਮੇਤ੍ਤੇਨ ਵਚੀਕਮ੍ਮੇਨ, ਛਾਯਾਵ ਅਨਪਾਯਿਨੀ.

੧੦੪੬.

‘‘ਪਣ੍ਣਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਾਨਿ, ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਹਿਂ;

ਮੇਤ੍ਤੇਨ ਮਨੋਕਮ੍ਮੇਨ, ਛਾਯਾਵ ਅਨਪਾਯਿਨੀ.

੧੦੪੭.

‘‘ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ¶ ¶ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਅਨੁਚਙ੍ਕਮਿਂ;

ਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸਿਯਮਾਨਮ੍ਹਿ, ਞਾਣਂ ਮੇ ਉਦਪਜ੍ਜਥ.

੧੦੪੮.

‘‘ਅਹਂ ਸਕਰਣੀਯੋਮ੍ਹਿ, ਸੇਖੋ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਮਾਨਸੋ;

ਸਤ੍ਥੁ ਚ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਯੋ ਅਮ੍ਹਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕੋ.

੧੦੪੯.

‘‘ਤਦਾਸਿ ¶ ਯਂ ਭਿਂਸਨਕਂ, ਤਦਾਸਿ ਲੋਮਹਂਸਨਂ;

ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਵਰੂਪੇਤੇ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ.

੧੦੫੦.

‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਧਮ੍ਮਧਰੋ, ਕੋਸਾਰਕ੍ਖੋ ਮਹੇਸਿਨੋ;

ਚਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਆਨਨ੍ਦੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ.

੧੦੫੧.

‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਧਮ੍ਮਧਰੋ, ਕੋਸਾਰਕ੍ਖੋ ਮਹੇਸਿਨੋ;

ਚਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਤਮੋਨੁਦੋ.

੧੦੫੨.

‘‘ਗਤਿਮਨ੍ਤੋ ਸਤਿਮਨ੍ਤੋ, ਧਿਤਿਮਨ੍ਤੋ ਚ ਯੋ ਇਸਿ;

ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਧਾਰਕੋ ਥੇਰੋ, ਆਨਨ੍ਦੋ ਰਤਨਾਕਰੋ.

੧੦੫੩.

‘‘ਪਰਿਚਿਣ੍ਣੋ ਮਯਾ ਸਤ੍ਥਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ;

ਓਹਿਤੋ ਗਰੁਕੋ ਭਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’ਤਿ.

… ਆਨਨ੍ਦੋ ਥੇਰੋ….

ਤਿਂਸਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਫੁਸ੍ਸੋਪਤਿਸ੍ਸੋ ਆਨਨ੍ਦੋ, ਤਯੋਤਿਮੇ ਪਕਿਤ੍ਤਿਤਾ;

ਗਾਥਾਯੋ ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖਾਤਾ, ਸਤਂ ਪਞ੍ਚ ਚ ਉਤ੍ਤਰੀਤਿ;

੧੮. ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਨਿਪਾਤੋ

੧. ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੦੫੪.

‘‘ਨ ¶ ¶ ¶ ¶ ਗਣੇਨ ਪੁਰਕ੍ਖਤੋ ਚਰੇ, ਵਿਮਨੋ ਹੋਤਿ ਸਮਾਧਿ ਦੁਲ੍ਲਭੋ;

ਨਾਨਾਜਨਸਙ੍ਗਹੋ ਦੁਖੋ, ਇਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਗਣਂ ਨ ਰੋਚਯੇ.

੧੦੫੫.

‘‘ਨ ਕੁਲਾਨਿ ਉਪਬ੍ਬਜੇ ਮੁਨਿ, ਵਿਮਨੋ ਹੋਤਿ ਸਮਾਧਿ ਦੁਲ੍ਲਭੋ;

ਸੋ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਰਸਾਨੁਗਿਦ੍ਧੋ, ਅਤ੍ਥਂ ਰਿਞ੍ਚਤਿ ਯੋ ਸੁਖਾਵਹੋ.

੧੦੫੬.

‘‘ਪਙ੍ਕੋਤਿ ਹਿ ਨਂ ਅਵੇਦਯੁਂ, ਯਾਯਂ ਵਨ੍ਦਨਪੂਜਨਾ ਕੁਲੇਸੁ;

ਸੁਖੁਮਂ ਸਲ੍ਲ ਦੁਰੁਬ੍ਬਹਂ, ਸਕ੍ਕਾਰੋ ਕਾਪੁਰਿਸੇਨ ਦੁਜ੍ਜਹੋ.

੧੦੫੭.

‘‘ਸੇਨਾਸਨਮ੍ਹਾ ਓਰੁਯ੍ਹ, ਨਗਰਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾਵਿਸਿਂ;

ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਂ ਪੁਰਿਸਂ ਕੁਟ੍ਠਿਂ, ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਹਿਂ.

੧੦੫੮.

‘‘ਸੋ ਮੇ [ਤਂ (ਸੀ. ਕ.)] ਪਕ੍ਕੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ, ਆਲੋਪਂ ਉਪਨਾਮਯਿ;

ਆਲੋਪਂ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਅਙ੍ਗੁਲਿ ਚੇਤ੍ਥ [ਪੇਤ੍ਥ (ਸੀ. ਕ.)] ਛਿਜ੍ਜਥ.

੧੦੫੯.

‘‘ਕੁਟ੍ਟਮੂਲਞ੍ਚ [ਕੁਡ੍ਡਮੂਲਞ੍ਚ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਆਲੋਪਂ ਤਂ ਅਭੁਞ੍ਜਿਸਂ;

ਭੁਞ੍ਜਮਾਨੇ ਵਾ ਭੁਤ੍ਤੇ ਵਾ, ਜੇਗੁਚ੍ਛਂ ਮੇ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ.

੧੦੬੦.

‘‘ਉਤ੍ਤਿਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡੋ ਆਹਾਰੋ, ਪੂਤਿਮੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਓਸਧਂ;

ਸੇਨਾਸਨਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ, ਪਂਸੁਕੂਲਞ੍ਚ ਚੀਵਰਂ;

ਯਸ੍ਸੇਤੇ ਅਭਿਸਮ੍ਭੁਤ੍ਵਾ [ਅਭਿਭੁਞ੍ਜਤਿ (?)], ਸ ਵੇ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੋ ਨਰੋ.

੧੦੬੧.

‘‘ਯਤ੍ਥ ਏਕੇ ਵਿਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ, ਆਰੁਹਨ੍ਤਾ ਸਿਲੁਚ੍ਚਯਂ;

ਤਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਦਾਯਾਦੋ, ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ;

ਇਦ੍ਧਿਬਲੇਨੁਪਤ੍ਥਦ੍ਧੋ ¶ , ਕਸ੍ਸਪੋ ਅਭਿਰੂਹਤਿ.

੧੦੬੨.

‘‘ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ¶ , ਸੇਲਮਾਰੁਯ੍ਹ ਕਸ੍ਸਪੋ;

ਝਾਯਤਿ ਅਨੁਪਾਦਾਨੋ, ਪਹੀਨਭਯਭੇਰਵੋ.

੧੦੬੩.

‘‘ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ, ਸੇਲਮਾਰੁਯ੍ਹ ਕਸ੍ਸਪੋ;

ਝਾਯਤਿ ਅਨੁਪਾਦਾਨੋ, ਡਯ੍ਹਮਾਨੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ.

੧੦੬੪.

‘‘ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ, ਸੇਲਮਾਰੁਯ੍ਹ ਕਸ੍ਸਪੋ;

ਝਾਯਤਿ ਅਨੁਪਾਦਾਨੋ, ਕਤਕਿਚ੍ਚੋ ਅਨਾਸਵੋ.

੧੦੬੫.

‘‘ਕਰੇਰਿਮਾਲਾਵਿਤਤਾ ¶ ¶ , ਭੂਮਿਭਾਗਾ ਮਨੋਰਮਾ;

ਕੁਞ੍ਜਰਾਭਿਰੁਦਾ ਰਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਸੇਲਾ ਰਮਯਨ੍ਤਿ ਮਂ.

੧੦੬੬.

‘‘ਨੀਲਬ੍ਭਵਣ੍ਣਾ ਰੁਚਿਰਾ, ਵਾਰਿਸੀਤਾ ਸੁਚਿਨ੍ਧਰਾ;

ਇਨ੍ਦਗੋਪਕਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਸੇਲਾ ਰਮਯਨ੍ਤਿ ਮਂ.

੧੦੬੭.

‘‘ਨੀਲਬ੍ਭਕੂਟਸਦਿਸਾ, ਕੂਟਾਗਾਰਵਰੂਪਮਾ;

ਵਾਰਣਾਭਿਰੁਦਾ ਰਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਸੇਲਾ ਰਮਯਨ੍ਤਿ ਮਂ.

੧੦੬੮.

‘‘ਅਭਿਵੁਟ੍ਠਾ ਰਮ੍ਮਤਲਾ, ਨਗਾ ਇਸਿਭਿ ਸੇਵਿਤਾ;

ਅਬ੍ਭੁਨ੍ਨਦਿਤਾ ਸਿਖੀਹਿ, ਤੇ ਸੇਲਾ ਰਮਯਨ੍ਤਿ ਮਂ.

੧੦੬੯.

‘‘ਅਲਂ ਝਾਯਿਤੁਕਾਮਸ੍ਸ, ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਸਤੋ;

ਅਲਂ ਮੇ ਅਤ੍ਥਕਾਮਸ੍ਸ [ਅਤ੍ਤਕਾਮਸ੍ਸ (?)], ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ.

੧੦੭੦.

‘‘ਅਲਂ ਮੇ ਫਾਸੁਕਾਮਸ੍ਸ, ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ;

ਅਲਂ ਮੇ ਯੋਗਕਾਮਸ੍ਸ, ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਾਦਿਨੋ.

੧੦੭੧.

‘‘ਉਮਾਪੁਪ੍ਫੇਨ ਸਮਾਨਾ, ਗਗਨਾਵਬ੍ਭਛਾਦਿਤਾ;

ਨਾਨਾਦਿਜਗਣਾਕਿਣ੍ਣਾ ¶ , ਤੇ ਸੇਲਾ ਰਮਯਨ੍ਤਿ ਮਂ.

੧੦੭੨.

‘‘ਅਨਾਕਿਣ੍ਣਾ ਗਹਟ੍ਠੇਹਿ, ਮਿਗਸਙ੍ਘਨਿਸੇਵਿਤਾ;

ਨਾਨਾਦਿਜਗਣਾਕਿਣ੍ਣਾ, ਤੇ ਸੇਲਾ ਰਮਯਨ੍ਤਿ ਮਂ.

੧੦੭੩.

‘‘ਅਚ੍ਛੋਦਿਕਾ ਪੁਥੁਸਿਲਾ, ਗੋਨਙ੍ਗੁਲਮਿਗਾਯੁਤਾ;

ਅਮ੍ਬੁਸੇਵਾਲਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਸੇਲਾ ਰਮਯਨ੍ਤਿ ਮਂ.

੧੦੭੪.

‘‘ਨ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕੇਨ ਤੁਰਿਯੇਨ, ਰਤਿ ਮੇ ਹੋਤਿ ਤਾਦਿਸੀ;

ਯਥਾ ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਸਮ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਪਸ੍ਸਤੋ.

੧੦੭੫.

‘‘ਕਮ੍ਮਂ ¶ ਬਹੁਕਂ ਨ ਕਾਰਯੇ, ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਜਨਂ ਨ ਉਯ੍ਯਮੇ;

ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਸੋ ਰਸਾਨੁਗਿਦ੍ਧੋ, ਅਤ੍ਥਂ ਰਿਞ੍ਚਤਿ ਯੋ ਸੁਖਾਵਹੋ.

੧੦੭੬.

‘‘ਕਮ੍ਮਂ ਬਹੁਕਂ ਨ ਕਾਰਯੇ, ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਅਨਤ੍ਤਨੇਯ੍ਯਮੇਤਂ;

ਕਿਚ੍ਛਤਿ ਕਾਯੋ ਕਿਲਮਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਸੋ ਸਮਥਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ.

੧੦੭੭.

‘‘ਓਟ੍ਠਪ੍ਪਹਤਮਤ੍ਤੇਨ, ਅਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ;

ਪਤ੍ਥਦ੍ਧਗੀਵੋ ਚਰਤਿ, ਅਹਂ ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ ਮਞ੍ਞਤਿ.

੧੦੭੮.

‘‘ਅਸੇਯ੍ਯੋ ਸੇਯ੍ਯਸਮਾਨਂ, ਬਾਲੋ ਮਞ੍ਞਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ;

ਨ ਤਂ ਵਿਞ੍ਞੂ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ, ਪਤ੍ਥਦ੍ਧਮਾਨਸਂ ਨਰਂ.

੧੦੭੯.

‘‘ਯੋ ¶ ਚ ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ, ਨਾਹਂ ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ ਵਾ ਪਨ;

ਹੀਨੋ ਤਂਸਦਿਸੋ [ਤੀਨੋਹਂ ਸਦਿਸੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਾਤਿ, ਵਿਧਾਸੁ ਨ ਵਿਕਮ੍ਪਤਿ.

੧੦੮੦.

‘‘ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤਂ ¶ ਤਥਾ ਤਾਦਿਂ, ਸੀਲੇਸੁ ਸੁਸਮਾਹਿਤਂ;

ਚੇਤੋਸਮਥਮਨੁਤ੍ਤਂ, ਤਞ੍ਚੇ ਵਿਞ੍ਞੂ ਪਸਂਸਰੇ.

੧੦੮੧.

‘‘ਯਸ੍ਸ ¶ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ, ਗਾਰਵੋ ਨੂਪਲਬ੍ਭਤਿ;

ਆਰਕਾ ਹੋਤਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ, ਨਭਤੋ ਪੁਥਵੀ ਯਥਾ.

੧੦੮੨.

‘‘ਯੇਸਞ੍ਚ ਹਿਰਿ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਂ, ਸਦਾ ਸਮ੍ਮਾ ਉਪਟ੍ਠਿਤਂ;

ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਾ ਤੇ, ਤੇਸਂ ਖੀਣਾ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾ.

੧੦੮੩.

‘‘ਉਦ੍ਧਤੋ ਚਪਲੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਂਸੁਕੂਲੇਨ ਪਾਰੁਤੋ;

ਕਪੀਵ ਸੀਹਚਮ੍ਮੇਨ, ਨ ਸੋ ਤੇਨੁਪਸੋਭਤਿ.

੧੦੮੪.

‘‘ਅਨੁਦ੍ਧਤੋ ਅਚਪਲੋ, ਨਿਪਕੋ ਸਂਵੁਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ;

ਸੋਭਤਿ ਪਂਸੁਕੂਲੇਨ, ਸੀਹੋਵ ਗਿਰਿਗਬ੍ਭਰੇ.

੧੦੮੫.

‘‘ਏਤੇ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਦੇਵਾ, ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੋ ਯਸਸ੍ਸਿਨੋ;

ਦਸਦੇਵਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾ.

੧੦੮੬.

‘‘ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਂ ਵੀਰਂ, ਮਹਾਝਾਯਿਂ ਸਮਾਹਿਤਂ;

ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਨ੍ਤਾ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਜਲੀਕਤਾ.

੧੦੮੭.

‘‘‘ਨਮੋ ¶ ਤੇ ਪੁਰਿਸਾਜਞ੍ਞ, ਨਮੋ ਤੇ ਪੁਰਿਸੁਤ੍ਤਮ;

ਯਸ੍ਸ ਤੇ ਨਾਭਿਜਾਨਾਮ, ਯਮ੍ਪਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਝਾਯਤਿ [ਝਾਯਸਿ (ਕ. ਅਟ੍ਠ.)].

੧੦੮੮.

‘‘‘ਅਚ੍ਛੇਰਂ ਵਤ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਗੋਚਰੋ ਸਕੋ;

ਯੇ ਮਯਂ ਨਾਭਿਜਾਨਾਮ, ਵਾਲਵੇਧਿਸਮਾਗਤਾ’.

੧੦੮੯.

‘‘ਤਂ ਤਥਾ ਦੇਵਕਾਯੇਹਿ, ਪੂਜਿਤਂ ਪੂਜਨਾਰਹਂ;

ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਂ ਤਦਾ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਕਪ੍ਪਿਨਸ੍ਸ ਸਿਤਂ ਅਹੁ.

੧੦੯੦.

‘‘ਯਾਵਤਾ ਬੁਦ੍ਧਖੇਤ੍ਤਮ੍ਹਿ, ਠਪਯਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਮੁਨਿਂ;

ਧੁਤਗੁਣੇ ਵਿਸਿਟ੍ਠੋਹਂ, ਸਦਿਸੋ ਮੇ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ.

੧੦੯੧.

‘‘ਪਰਿਚਿਣ੍ਣੋ ¶ ਮਯਾ ਸਤ੍ਥਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ;

ਓਹਿਤੋ ਗਰੁਕੋ ਭਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ.

੧੦੯੨.

‘‘ਨ ¶ ਚੀਵਰੇ ਨ ਸਯਨੇ, ਭੋਜਨੇ ਨੁਪਲਿਮ੍ਪਤਿ;

ਗੋਤਮੋ ਅਨਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯੋ, ਮੁਲ਼ਾਲਪੁਪ੍ਫਂ ਵਿਮਲਂਵ;

ਅਮ੍ਬੁਨਾ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਨਿਨ੍ਨੋ, ਤਿਭਵਾਭਿਨਿਸ੍ਸਟੋ.

੧੦੯੩.

‘‘ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਗੀਵੋ ਸੋ, ਸਦ੍ਧਾਹਤ੍ਥੋ ਮਹਾਮੁਨਿ;

ਪਞ੍ਞਾਸੀਸੋ ਮਹਾਞਾਣੀ, ਸਦਾ ਚਰਤਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ.

… ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਥੇਰੋ….

ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –

ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਨਿਪਾਤਮ੍ਹਿ, ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਸਵ੍ਹਯੋ;

ਏਕੋਵ ਥੇਰੋ ਗਾਥਾਯੋ, ਚਤ੍ਤਾਸੀਲ ਦੁਵੇਪਿ ਚਾਤਿ.

੧੯. ਪਞ੍ਞਾਸਨਿਪਾਤੋ

੧. ਤਾਲਪੁਟਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ

੧੦੯੪.

‘‘ਕਦਾ ¶ ¶ ¶ ਨੁਹਂ ਪਬ੍ਬਤਕਨ੍ਦਰਾਸੁ, ਏਕਾਕਿਯੋ ਅਦ੍ਦੁਤਿਯੋ ਵਿਹਸ੍ਸਂ;

ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਸਬ੍ਬਭਵਂ ਵਿਪਸ੍ਸਂ, ਤਂ ਮੇ ਇਦਂ ਤਂ ਨੁ ਕਦਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ.

੧੦੯੫.

‘‘ਕਦਾ ਨੁਹਂ ਭਿਨ੍ਨਪਟਨ੍ਧਰੋ ਮੁਨਿ, ਕਾਸਾਵਵਤ੍ਥੋ ¶ ਅਮਮੋ ਨਿਰਾਸੋ;

ਰਾਗਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਤਥੇਵ ਮੋਹਂ, ਹਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੁਖੀ ਪਵਨਗਤੋ ਵਿਹਸ੍ਸਂ.

੧੦੯੬.

‘‘ਕਦਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਵਧਰੋਗਨੀਲ਼ਂ, ਕਾਯਂ ਇਮਂ ਮਚ੍ਚੁਜਰਾਯੁਪਦ੍ਦੁਤਂ;