📜

ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ

ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੇ

ਮਹਾਨਿਦ੍ਦੇਸਪਾਲ਼ਿ

੧. ਅਟ੍ਠਕਵਗ੍ਗੋ

੧. ਕਾਮਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੧.

ਕਾਮਂ ਕਾਮਯਮਾਨਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਸ ਚੇ ਤਂ ਸਮਿਜ੍ਝਤਿ;

ਅਦ੍ਧਾ ਪੀਤਿਮਨੋ ਹੋਤਿ, ਲਦ੍ਧਾ ਮਚ੍ਚੋ ਯਦਿਚ੍ਛਤਿ.

ਕਾਮਂ ਕਾਮਯਮਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ. ਕਤਮੇ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ? ਮਨਾਪਿਕਾ ਰੂਪਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਸਦ੍ਦਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਗਨ੍ਧਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਰਸਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ; ਅਤ੍ਥਰਣਾ ਪਾਵੁਰਣਾ [ਪਾਪੁਰਣਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਦਾਸਿਦਾਸਾ ਅਜੇਲ਼ਕਾ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੂਕਰਾ ਹਤ੍ਥਿਗਵਾਸ੍ਸਵਲ਼ਵਾ ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨਿਯੋ ਰਟ੍ਠਞ੍ਚ ਜਨਪਦੋ ਚ ਕੋਸੋ ਚ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਞ੍ਚ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰਜਨੀਯਂ ਵਤ੍ਥੁ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ.

ਅਪਿ ਚ ਅਤੀਤਾ ਕਾਮਾ ਅਨਾਗਤਾ ਕਾਮਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਕਾਮਾ; ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਾ ਕਾਮਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਾਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਾਮਾ; ਹੀਨਾ ਕਾਮਾ ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਕਾਮਾ ਪਣੀਤਾ ਕਾਮਾ; ਆਪਾਯਿਕਾ ਕਾਮਾ ਮਾਨੁਸਿਕਾ ਕਾਮਾ ਦਿਬ੍ਬਾ ਕਾਮਾ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਾ ਕਾਮਾ; ਨਿਮ੍ਮਿਤਾ ਕਾਮਾ ਅਨਿਮ੍ਮਿਤਾ ਕਾਮਾ ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤਾ ਕਾਮਾ; ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾ ਕਾਮਾ, ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾ ਕਾਮਾ, ਮਮਾਯਿਤਾ ਕਾਮਾ, ਅਮਮਾਯਿਤਾ ਕਾਮਾ; ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕਾਮਾਵਚਰਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਰੂਪਾਵਚਰਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਰੂਪਾਵਚਰਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਤਣ੍ਹਾਵਤ੍ਥੁਕਾ ਤਣ੍ਹਾਰਮ੍ਮਣਾ ਕਾਮਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਰਜਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਮਦਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਕਾਮਾ – ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ.

ਕਤਮੇ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ? ਛਨ੍ਦੋ ਕਾਮੋ ਰਾਗੋ ਕਾਮੋ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਕਾਮੋ; ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਕਾਮੋ ਰਾਗੋ ਕਾਮੋ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਰਾਗੋ ਕਾਮੋ; ਯੋ ਕਾਮੇਸੁ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਕਾਮਰਾਗੋ ਕਾਮਨਨ੍ਦੀ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ ਕਾਮਸ੍ਨੇਹੋ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਕਾਮਮੁਚ੍ਛਾ ਕਾਮਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਕਾਮੋਘੋ ਕਾਮਯੋਗੋ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ.

‘‘ਅਦ੍ਦਸਂ ਕਾਮ ਤੇ ਮੂਲਂ, ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ ਕਾਮ ਜਾਯਸਿ;

ਨ ਤਂ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਏਵਂ ਕਾਮ ਨ ਹੋਹਿਸੀ’’ਤਿ [ਨ ਹੇਹਿਸੀਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)]. –

ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਕਾਮਯਮਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਮਯਮਾਨਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਮਾਨਸ੍ਸ ਸਾਦਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਸ੍ਸ ਪਿਹਯਮਾਨਸ੍ਸ ਅਭਿਜਪ੍ਪਮਾਨਸ੍ਸਾਤਿ – ਕਾਮਂ ਕਾਮਯਮਾਨਸ੍ਸ.

ਤਸ੍ਸ ਚੇ ਤਂ ਸਮਿਜ੍ਝਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਚੇਤਿ ਤਸ੍ਸ ਖਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵਾ ਵੇਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਾ ਸੁਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਾ ਗਹਟ੍ਠਸ੍ਸ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਵਾ ਦੇਵਸ੍ਸ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਾ. ਤਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ – ਮਨਾਪਿਕਾ ਰੂਪਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਸਦ੍ਦਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਗਨ੍ਧਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਰਸਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਸਮਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਇਜ੍ਝਤਿ ਸਮਿਜ੍ਝਤਿ ਲਭਤਿ ਪਟਿਲਭਤਿ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ ਵਿਨ੍ਦਤੀਤਿ – ਤਸ੍ਸ ਚੇ ਤਂ ਸਮਿਜ੍ਝਤਿ.

ਅਦ੍ਧਾ ਪੀਤਿਮਨੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਅਦ੍ਧਾਤਿ ਏਕਂਸਵਚਨਂ ਨਿਸ੍ਸਂਸਯਵਚਨਂ ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖਾਵਚਨਂ ਅਦ੍ਵੇਜ੍ਝਵਚਨਂ ਅਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਵਚਨਂ ਨਿਯੋਗਵਚਨਂ ਅਪਣ੍ਣਕਵਚਨਂ ਅਵਤ੍ਥਾਪਨਵਚਨਮੇਤਂ – ਅਦ੍ਧਾਤਿ. ਪੀਤੀਤਿ ਯਾ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਪਟਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤਾ ਪੀਤਿ ਪਾਮੁਜ੍ਜਂ ਆਮੋਦਨਾ ਪਮੋਦਨਾ ਹਾਸੋ ਪਹਾਸੋ ਵਿਤ੍ਤਿ ਤੁਟ੍ਠਿ ਓਦਗ੍ਯਂ ਅਤ੍ਤਮਨਤਾ ਅਭਿਫਰਣਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਮਨੋਤਿ ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨੋ ਮਾਨਸਂ ਹਦਯਂ ਪਣ੍ਡਰਂ ਮਨੋ ਮਨਾਯਤਨਂ ਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਤਜ੍ਜਾ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਨੋ. ਅਯਂ ਮਨੋ ਇਮਾਯ ਪੀਤਿਯਾ ਸਹਗਤੋ ਹੋਤਿ ਸਹਜਾਤੋ ਸਂਸਟ੍ਠੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਏਕੁਪ੍ਪਾਦੋ ਏਕਨਿਰੋਧੋ ਏਕਵਤ੍ਥੁਕੋ ਏਕਾਰਮ੍ਮਣੋ. ਪੀਤਿਮਨੋ ਹੋਤੀਤਿ ਪੀਤਿਮਨੋ ਹੋਤਿ ਤੁਟ੍ਠਮਨੋ ਹਟ੍ਠਮਨੋ ਪਹਟ੍ਠਮਨੋ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਉਦਗ੍ਗਮਨੋ ਮੁਦਿਤਮਨੋ ਪਮੋਦਿਤਮਨੋ ਹੋਤੀਤਿ – ਅਦ੍ਧਾ ਪੀਤਿਮਨੋ ਹੋਤਿ.

ਲਦ੍ਧਾ ਮਚ੍ਚੋ ਯਦਿਚ੍ਛਤੀਤਿ. ਲਦ੍ਧਾਤਿ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ. ਮਚ੍ਚੋਤਿ ਸਤ੍ਤੋ ਨਰੋ ਮਾਨਵੋ ਪੋਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਜੀਵੋ ਜਾਗੁ [ਜਾਤੁ (ਸ੍ਯਾ.), ਜਗੁ (ਕ.)] ਜਨ੍ਤੁ ਇਨ੍ਦਗੁ [ਹਿਨ੍ਦਗੂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਮਨੁਜੋ. ਯਦਿਚ੍ਛਤੀਤਿ ਯਂ ਇਚ੍ਛਤਿ ਯਂ ਸਾਦਿਯਤਿ ਯਂ ਪਤ੍ਥੇਤਿ ਯਂ ਪਿਹੇਤਿ ਯਂ ਅਭਿਜਪ੍ਪਤਿ, ਰੂਪਂ ਵਾ ਸਦ੍ਦਂ ਵਾ ਗਨ੍ਧਂ ਵਾ ਰਸਂ ਵਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਵਾਤਿ, ਲਦ੍ਧਾ ਮਚ੍ਚੋ ਯਦਿਚ੍ਛਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਕਾਮਂ ਕਾਮਯਮਾਨਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਸ ਚੇ ਤਂ ਸਮਿਜ੍ਝਤਿ;

ਅਦ੍ਧਾ ਪੀਤਿਮਨੋ ਹੋਤਿ, ਲਦ੍ਧਾ ਮਚ੍ਚੋ ਯਦਿਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ.

੨.

ਤਸ੍ਸ ਚੇ ਕਾਮਯਾਨਸ੍ਸ, ਛਨ੍ਦਜਾਤਸ੍ਸ ਜਨ੍ਤੁਨੋ;

ਤੇ ਕਾਮਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ, ਸਲ੍ਲਵਿਦ੍ਧੋਵ ਰੁਪ੍ਪਤਿ.

ਤਸ੍ਸ ਚੇ ਕਾਮਯਾਨਸ੍ਸਾਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਚੇਤਿ ਤਸ੍ਸ ਖਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵਾ ਵੇਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਾ ਸੁਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਾ ਗਹਟ੍ਠਸ੍ਸ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਵਾ ਦੇਵਸ੍ਸ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਾ. ਕਾਮਯਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਮੇ ਇਚ੍ਛਮਾਨਸ੍ਸ ਸਾਦਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਸ੍ਸ ਪਿਹਯਮਾਨਸ੍ਸ ਅਭਿਜਪ੍ਪਮਾਨਸ੍ਸ. ਅਥ ਵਾ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਯ ਯਾਯਤਿ ਨਿਯ੍ਯਤਿ ਵੁਯ੍ਹਤਿ ਸਂਹਰੀਯਤਿ. ਯਥਾ ਹਤ੍ਥਿਯਾਨੇਨ ਵਾ ਅਸ੍ਸਯਾਨੇਨ ਵਾ ਗੋਯਾਨੇਨ ਵਾ ਅਜਯਾਨੇਨ ਵਾ ਮੇਣ੍ਡਯਾਨੇਨ ਵਾ ਓਟ੍ਠਯਾਨੇਨ ਵਾ ਖਰਯਾਨੇਨ ਵਾ ਯਾਯਤਿ ਨਿਯ੍ਯਤਿ ਵੁਯ੍ਹਤਿ ਸਂਹਰੀਯਤਿ; ਏਵਮੇਵਂ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਯ ਯਾਯਤਿ ਨਿਯ੍ਯਤਿ ਵੁਯ੍ਹਤਿ ਸਂਹਰੀਯਤੀਤਿ – ਤਸ੍ਸ ਚੇ ਕਾਮਯਾਨਸ੍ਸ.

ਛਨ੍ਦਜਾਤਸ੍ਸ ਜਨ੍ਤੁਨੋਤਿ. ਛਨ੍ਦੋਤਿ ਯੋ ਕਾਮੇਸੁ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਕਾਮਰਾਗੋ ਕਾਮਨਨ੍ਦੀ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ ਕਾਮਸ੍ਨੇਹੋ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਕਾਮਮੁਚ੍ਛਾ ਕਾਮਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਕਾਮੋਘੋ ਕਾਮਯੋਗੋ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ, ਤਸ੍ਸ ਸੋ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਜਾਤੋ ਹੋਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਪਾਤੁਭੂਤੋ. ਜਨ੍ਤੁਨੋਤਿ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਰਸ੍ਸ ਮਾਨਵਸ੍ਸ ਪੋਸਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਜੀਵਸ੍ਸ ਜਾਗੁਸ੍ਸ ਜਨ੍ਤੁਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦਗੁਸ੍ਸ ਮਨੁਜਸ੍ਸਾਤਿ – ਛਨ੍ਦਜਾਤਸ੍ਸ ਜਨ੍ਤੁਨੋ.

ਤੇ ਕਾਮਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤੀਤਿ – ਤੇ ਵਾ ਕਾਮਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਵਾ ਕਾਮੇਹਿ ਪਰਿਹਾਯਤਿ. ਕਥਂ ਤੇ ਕਾਮਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ? ਤਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਤੇ ਭੋਗੇ ਰਾਜਾਨੋ ਵਾ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਚੋਰਾ ਵਾ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਅਗ੍ਗਿ ਵਾ ਦਹਤਿ, ਉਦਕਂ ਵਾ ਵਹਤਿ, ਅਪ੍ਪਿਯਾ ਵਾ ਦਾਯਾਦਾ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਨਿਹਿਤਂ ਵਾ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਦੁਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਵਾ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਕੁਲੇ ਵਾ ਕੁਲਙ੍ਗਾਰੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਯੋ ਤੇ ਭੋਗੇ ਵਿਕਿਰਤਿ ਵਿਧਮਤਿ [ਵਿਧਮੇਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਯੇਵ ਅਟ੍ਠਮੀ. ਏਵਂ ਤੇ ਕਾਮਾ ਹਾਯਨ੍ਤਿ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ ਪਰਿਧਂਸੇਨ੍ਤਿ ਪਰਿਪਤਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਨ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਕਥਂ ਸੋ ਕਾਮੇਹਿ ਪਰਿਹਾਯਤਿ? ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੇਵ ਤੇ ਭੋਗੇ ਸੋ ਚਵਤਿ ਮਰਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਂ ਸੋ ਕਾਮੇਹਿ ਹਾਯਤਿ ਪਰਿਹਾਯਤਿ ਪਰਿਧਂਸੇਤਿ ਪਰਿਪਤਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤਿ.

ਚੋਰਾ ਹਰਨ੍ਤਿ ਰਾਜਾਨੋ, ਅਗ੍ਗਿ ਦਹਤਿ ਨਸ੍ਸਤਿ;

ਅਥ ਅਨ੍ਤੇਨ ਜਹਤਿ [ਅਥੋ ਅਨ੍ਤੇਨ ਹੇਤਿ (ਸ੍ਯਾ.), ਅਸਹਨ੍ਤੇਨ ਦਹਤਿ (ਕ.)], ਸਰੀਰਂ ਸਪਰਿਗ੍ਗਹਂ;

ਏਤਦਞ੍ਞਾਯ ਮੇਧਾਵੀ, ਭੁਞ੍ਜੇਥ ਚ ਦਦੇਥ ਚ.

ਦਤ੍ਵਾ ਚ ਭੁਤ੍ਵਾ ਚ ਯਥਾਨੁਭਾਵਂ, ਅਨਿਨ੍ਦਿਤੋ ਸਗ੍ਗਮੁਪੇਤਿ ਠਾਨਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਕਾਮਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ.

ਸਲ੍ਲਵਿਦ੍ਧੋਵ ਰੁਪ੍ਪਤੀਤਿ. ਯਥਾ ਅਯੋਮਯੇਨ ਵਾ ਸਲ੍ਲੇਨ ਵਿਦ੍ਧੋ, ਅਟ੍ਠਿਮਯੇਨ ਵਾ ਸਲ੍ਲੇਨ ਦਨ੍ਤਮਯੇਨ ਵਾ ਸਲ੍ਲੇਨ ਵਿਸਾਣਮਯੇਨ ਵਾ ਸਲ੍ਲੇਨ ਕਟ੍ਠਮਯੇਨ ਵਾ ਸਲ੍ਲੇਨ ਵਿਦ੍ਧੋ ਰੁਪ੍ਪਤਿ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਘਟ੍ਟੀਯਤਿ ਪੀਲ਼ੀਯਤਿ, ਬ੍ਯਾਧਿਤੋ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾਨਂ ਵਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ. ਸੋ ਕਾਮਸਲ੍ਲੇਨ ਚ ਸੋਕਸਲ੍ਲੇਨ ਚ ਵਿਦ੍ਧੋ, ਰੁਪ੍ਪਤਿ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਘਟ੍ਟੀਯਤਿ ਪੀਲ਼ੀਯਤਿ ਬ੍ਯਾਧਿਤੋ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ – ਸਲ੍ਲਵਿਦ੍ਧੋਵ ਰੁਪ੍ਪਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਤਸ੍ਸ ਚੇ ਕਾਮਯਾਨਸ੍ਸ, ਛਨ੍ਦਜਾਤਸ੍ਸ ਜਨ੍ਤੁਨੋ;

ਤੇ ਕਾਮਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤਿ, ਸਲ੍ਲਵਿਦ੍ਧੋਵ ਰੁਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ.

੩.

ਯੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ਸਪ੍ਪਸ੍ਸੇਵ ਪਦਾ ਸਿਰੋ;

ਸੋਮਂ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ ਲੋਕੇ, ਸਤੋ ਸਮਤਿਵਤ੍ਤਤਿ.

ਯੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤੀਤਿ. ਯੋਤਿ ਯੋ ਯਾਦਿਸੋ ਯਥਾਯੁਤ੍ਤੋ ਯਥਾਵਿਹਿਤੋ ਯਥਾਪਕਾਰੋ ਯਂਠਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਯਂਧਮ੍ਮਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਾ ਵੇਸ੍ਸੋ ਵਾ ਸੁਦ੍ਦੋ ਵਾ ਗਹਟ੍ਠੋ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਵਾ ਦੇਵੋ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਵਾ. ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤੀਤਿ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤੀਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ – ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਵਾ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਤੋ ਵਾ. ਕਥਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ? ‘‘ਅਟ੍ਠਿਕਙ੍ਕਲੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਅਪ੍ਪਸ੍ਸਾਦਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ‘‘ਮਂਸਪੇਸੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਬਹੁਸਾਧਾਰਣਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ‘‘ਤਿਣੁਕ੍ਕੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਅਨੁਦਹਨਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ‘‘ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਮਹਾਪਰਿਲ਼ਾਹਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ‘‘ਸੁਪਿਨਕੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਇਤ੍ਤਰਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ‘‘ਯਾਚਿਤਕੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਤਾਵਕਾਲਿਕਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ‘‘ਰੁਕ੍ਖਫਲੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਸਮ੍ਭਞ੍ਜਨਪਰਿਭਞ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ‘‘ਅਸਿਸੂਨੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਅਧਿਕੁਟ੍ਟਨਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ [ਅਧਿਕਨ੍ਤਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ‘‘ਸਤ੍ਤਿਸੂਲੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਵਿਨਿਵਿਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ‘‘ਸਪ੍ਪਸਿਰੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਸਪ੍ਪਟਿਭਯਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ‘‘ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਮਹਾਭਿਤਾਪਨਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ.

ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ਧਮ੍ਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ…ਪੇ… ਸਙ੍ਘਾਨੁਸ੍ਸਤਿਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ… ਸੀਲਾਨੁਸ੍ਸਤਿਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ… ਚਾਗਾਨੁਸ੍ਸਤਿਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ… ਦੇਵਤਾਨੁਸ੍ਸਤਿਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ… ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਂ [ਆਨਾਪਾਨਸਤਿਂ (ਸੀ.)] ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ… ਮਰਣਸ੍ਸਤਿਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ… ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ… ਉਪਸਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ.

ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ…ਪੇ… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ… ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ… ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ … ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ. ਏਵਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ.

ਕਥਂ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ? ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ ਅਪਾਯਗਮਨੀਯੇ ਕਾਮੇ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਤੋ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਕਾਮੇ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਤੋ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ ਅਨੁਸਹਗਤੇ ਕਾਮੇ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਤੋ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਪਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ. ਏਵਂ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤੀਤਿ – ਯੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ.

ਸਪ੍ਪਸ੍ਸੇਵ ਪਦਾ ਸਿਰੋਤਿ. ਸਪ੍ਪੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਹਿ. ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਸਪ੍ਪੋ? ਸਂਸਪ੍ਪਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਸਪ੍ਪੋ; ਭੁਜਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਭੁਜਗੋ; ਉਰੇਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਉਰਗੋ; ਪਨ੍ਨਸਿਰੋ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਪਨ੍ਨਗੋ; ਸਿਰੇਨ ਸੁਪਤੀਤਿ [ਸਪ੍ਪਤੀਤਿ (ਕ.)] ਸਰੀਸਪੋ [ਸਿਰਿਂਸਪੋ (ਸੀ.)]; ਬਿਲੇ ਸਯਤੀਤਿ ਬਿਲਾਸਯੋ; ਗੁਹਾਯਂ ਸਯਤੀਤਿ ਗੁਹਾਸਯੋ; ਦਾਠਾ ਤਸ੍ਸ ਆਵੁਧੋਤਿ ਦਾਠਾਵੁਧੋ; ਵਿਸਂ ਤਸ੍ਸ ਘੋਰਨ੍ਤਿ ਘੋਰਵਿਸੋ; ਜਿਵ੍ਹਾ ਤਸ੍ਸ ਦੁਵਿਧਾਤਿ ਦ੍ਵਿਜਿਵ੍ਹੋ; ਦ੍ਵੀਹਿ ਜਿਵ੍ਹਾਹਿ ਰਸਂ ਸਾਯਤੀਤਿ ਦ੍ਵਿਰਸਞ੍ਞੂ. ਯਥਾ ਪੁਰਿਸੋ ਜੀਵਿਤੁਕਾਮੋ ਅਮਰਿਤੁਕਾਮੋ ਸੁਖਕਾਮੋ ਦੁਕ੍ਖਪਟਿਕ੍ਕੂਲੋ ਪਾਦੇਨ ਸਪ੍ਪਸਿਰਂ ਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਵਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਅਭਿਨਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ; ਏਵਮੇਵ ਸੁਖਕਾਮੋ ਦੁਕ੍ਖਪਟਿਕ੍ਕੂਲੋ ਕਾਮੇ ਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਵਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਅਭਿਨਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਸਪ੍ਪਸ੍ਸੇਵ ਪਦਾ ਸਿਰੋ.

ਸੋਮਂ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ ਲੋਕੇ, ਸਤੋ ਸਮਤਿਵਤ੍ਤਤੀਤਿ. ਸੋਤਿ ਯੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ. ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ ਅਨੁਨਯੋ ਅਨੁਰੋਧੋ ਨਨ੍ਦੀ ਨਨ੍ਦਿਰਾਗੋ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਰਾਗੋ ਇਚ੍ਛਾ ਮੁਚ੍ਛਾ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਗੇਧੋ ਪਲਿਗੇਧੋ [ਪਲ਼ਿਗੇਧੋ (ਸੀ.)] ਸਙ੍ਗੋ ਪਙ੍ਕੋ, ਏਜਾ ਮਾਯਾ ਜਨਿਕਾ ਸਞ੍ਜਨਨੀ ਸਿਬ੍ਬਿਨੀ ਜਾਲਿਨੀ ਸਰਿਤਾ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਿਸਤਾ ਆਯੂਹਿਨੀ [ਆਯੂਹਨੀ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਦੁਤਿਯਾ ਪਣਿਧਿ ਭਵਨੇਤ੍ਤਿ, ਵਨਂ ਵਨਥੋ ਸਨ੍ਧਵੋ ਸ੍ਨੇਹੋ ਅਪੇਕ੍ਖਾ ਪਟਿਬਨ੍ਧੁ, ਆਸਾ ਆਸੀਸਨਾ ਆਸੀਸਿਤਤ੍ਤਂ, ਰੂਪਾਸਾ ਸਦ੍ਦਾਸਾ ਗਨ੍ਧਾਸਾ ਰਸਾਸਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਸਾ, ਲਾਭਾਸਾ ਜਨਾਸਾ ਪੁਤ੍ਤਾਸਾ ਜੀਵਿਤਾਸਾ, ਜਪ੍ਪਾ ਪਜਪ੍ਪਾ ਅਭਿਜਪ੍ਪਾ ਜਪ੍ਪਨਾ ਜਪ੍ਪਿਤਤ੍ਤਂ ਲੋਲੁਪ੍ਪਂ ਲੋਲੁਪ੍ਪਾਯਨਾ ਲੋਲੁਪ੍ਪਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਞ੍ਜਿਕਤਾ ਸਾਧੁਕਮ੍ਯਤਾ, ਅਧਮ੍ਮਰਾਗੋ ਵਿਸਮਲੋਭੋ ਨਿਕਨ੍ਤਿ ਨਿਕਾਮਨਾ ਪਤ੍ਥਨਾ ਪਿਹਨਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਥਨਾ, ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ ਭਵਤਣ੍ਹਾ ਵਿਭਵਤਣ੍ਹਾ, ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਅਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਨਿਰੋਧਤਣ੍ਹਾ, ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਸਦ੍ਦਤਣ੍ਹਾ ਗਨ੍ਧਤਣ੍ਹਾ ਰਸਤਣ੍ਹਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਤਣ੍ਹਾ ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ, ਓਘੋ ਯੋਗੋ ਗਨ੍ਥੋ ਉਪਾਦਾਨਂ ਆਵਰਣਂ ਨੀਵਰਣਂ ਛਦਨਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ ਅਨੁਸਯੋ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ ਲਤਾ ਵੇਵਿਚ੍ਛਂ, ਦੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਦਾਨਂ ਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਭਵੋ ਮਾਰਪਾਸੋ ਮਾਰਬਲ਼ਿਸਂ ਮਾਰਵਿਸਯੋ, ਤਣ੍ਹਾਨਦੀ ਤਣ੍ਹਾਜਾਲਂ ਤਣ੍ਹਾਗਦ੍ਦੁਲਂ ਤਣ੍ਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ.

ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾਤਿ. ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ? ਵਿਸਤਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ; ਵਿਸਾਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ; ਵਿਸਟਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ; ਵਿਸਕ੍ਕਤੀਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ; ਵਿਸਂਹਰਤੀਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ; ਵਿਸਂਵਾਦਿਕਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ; ਵਿਸਮੂਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ; ਵਿਸਫਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ; ਵਿਸਪਰਿਭੋਗੋਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ; ਵਿਸਾਲਾ ਵਾ ਪਨ ਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਰੂਪੇ ਸਦ੍ਦੇ ਗਨ੍ਧੇ ਰਸੇ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ, ਕੁਲੇ ਗਣੇ ਆਵਾਸੇ ਲਾਭੇ ਯਸੇ, ਪਸਂਸਾਯ ਸੁਖੇ ਚੀਵਰੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਸੇਨਾਸਨੇ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ, ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ, ਕਾਮਭਵੇ ਰੂਪਭਵੇ ਅਰੂਪਭਵੇ, ਸਞ੍ਞਾਭਵੇ ਅਸਞ੍ਞਾਭਵੇ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਭਵੇ, ਏਕਵੋਕਾਰਭਵੇ ਚਤੁਵੋਕਾਰਭਵੇ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵੇ, ਅਤੀਤੇ ਅਨਾਗਤੇ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ, ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸਟਾ ਵਿਤ੍ਥਤਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ.

ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਦੇਵਲੋਕੇ, ਖਨ੍ਧਲੋਕੇ ਧਾਤੁਲੋਕੇ ਆਯਤਨਲੋਕੇ. ਸਤੋਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ, ਵੇਦਨਾਸੁ…ਪੇ… ਚਿਤ੍ਤੇ… ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ.

ਅਪਰੇਹਿਪਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਅਸਤਿਪਰਿਵਜ੍ਜਨਾਯ ਸਤੋ, ਸਤਿਕਰਣੀਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਕਤਤ੍ਤਾ ਸਤੋ, ਸਤਿਪਰਿਬਨ੍ਧਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਹਤਤ੍ਤਾ ਸਤੋ, ਸਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਸਮ੍ਮੁਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਸਤੋ.

ਅਪਰੇਹਿਪਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਸਤਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਸਤੋ, ਸਤਿਯਾ ਵਸਿਤਤ੍ਤਾ ਸਤੋ, ਸਤਿਯਾ ਪਾਗੁਞ੍ਞਤਾਯ ਸਤੋ, ਸਤਿਯਾ ਅਪਚ੍ਚੋਰੋਹਣਤਾਯ [ਅਪਚ੍ਚੋਰੋਪਨਤਾਯ (ਸੀ.)] ਸਤੋ.

ਅਪਰੇਹਿਪਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਸਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਤੋ, ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਤੋ, ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਸਤੋ, ਸਨ੍ਤਧਮ੍ਮਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਸਤੋ. ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਧਮ੍ਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਸਙ੍ਘਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਸੀਲਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਚਾਗਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਦੇਵਤਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਮਰਣਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਉਪਸਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ. ਯਾ ਸਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿ ਪਟਿਸ੍ਸਤਿ ਸਤਿ ਸਰਣਤਾ ਧਾਰਣਤਾ ਅਪਿਲਾਪਨਤਾ ਅਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਨਤਾ ਸਤਿ ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਸਤਿਬਲਂ ਸਮ੍ਮਾਸਤਿ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਏਕਾਯਨਮਗ੍ਗੋ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤਿ. ਇਮਾਯ ਸਤਿਯਾ ਉਪੇਤੋ ਹੋਤਿ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਗਤੋ ਸਮੁਪਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤੋ.

ਸੋਮਂ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ ਲੋਕੇ, ਸਤੋ ਸਮਤਿਵਤ੍ਤਤੀਤਿ. ਲੋਕੇ ਵਾ ਸਾ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਲੋਕੇ ਵਾ ਤਂ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ ਸਤੋ ਤਰਤਿ ਉਤ੍ਤਰਤਿ ਪਤਰਤਿ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਤਿ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਤੀਤਿ – ਸੋਮਂ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ ਲੋਕੇ, ਸਤੋ ਸਮਤਿਵਤ੍ਤਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ਸਪ੍ਪਸ੍ਸੇਵ ਪਦਾ ਸਿਰੋ;

ਸੋਮਂ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ ਲੋਕੇ, ਸਤੋ ਸਮਤਿਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ.

੪.

ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਵਾ, ਗਵਾਸ੍ਸਂ ਦਾਸਪੋਰਿਸਂ;

ਥਿਯੋ ਬਨ੍ਧੂ ਪੁਥੁ ਕਾਮੇ, ਯੋ ਨਰੋ ਅਨੁਗਿਜ੍ਝਤਿ.

ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਵਾਤਿ. ਖੇਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਾਲਿਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਵੀਹਿਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਮੁਗ੍ਗਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਮਾਸਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਯਵਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਗੋਧੁਮਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਤਿਲਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ. ਵਤ੍ਥੁਨ੍ਤਿ ਘਰਵਤ੍ਥੁਂ ਕੋਟ੍ਠਕਵਤ੍ਥੁਂ ਪੁਰੇਵਤ੍ਥੁਂ ਪਚ੍ਛਾਵਤ੍ਥੁਂ ਆਰਾਮਵਤ੍ਥੁਂ ਵਿਹਾਰਵਤ੍ਥੁਂ. ਹਿਰਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਹਾਪਣੋਤਿ – ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਵਾ.

ਗਵਾਸ੍ਸਂ ਦਾਸਪੋਰਿਸਨ੍ਤਿ. ਗਵਨ੍ਤਿ ਗਵਾ [ਗਾਵੋ (ਕ.)] ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਪਸੁਕਾਦਯੋ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਦਾਸਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਦਾਸਾ – ਅਨ੍ਤੋਜਾਤਕੋ ਦਾਸੋ, ਧਨਕ੍ਕੀਤਕੋ ਦਾਸੋ, ਸਾਮਂ ਵਾ ਦਾਸਬ੍ਯਂ ਉਪੇਤਿ, ਅਕਾਮਕੋ ਵਾ ਦਾਸਵਿਸਯਂ ਉਪੇਤਿ.

‘‘ਆਮਾਯ ਦਾਸਾਪਿ ਭਵਨ੍ਤਿ ਹੇਕੇ, ਧਨੇਨ ਕੀਤਾਪਿ ਭਵਨ੍ਤਿ ਦਾਸਾ;

ਸਾਮਞ੍ਚ ਏਕੇ ਉਪਯਨ੍ਤਿ ਦਾਸ੍ਯਂ, ਭਯਾਪਨੁਣ੍ਣਾਪਿ ਭਵਨ੍ਤਿ ਦਾਸਾ’’ਤਿ.

ਪੁਰਿਸਾਤਿ ਤਯੋ ਪੁਰਿਸਾ – ਭਤਕਾ, ਕਮ੍ਮਕਰਾ, ਉਪਜੀਵਿਨੋਤਿ – ਗਵਾਸ੍ਸਂ ਦਾਸਪੋਰਿਸਂ.

ਥਿਯੋ ਬਨ੍ਧੂ ਪੁਥੁ ਕਾਮੇਤਿ. ਥਿਯੋਤਿ ਇਤ੍ਥਿਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਬਨ੍ਧੂਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਬਨ੍ਧੂ – ਞਾਤਿਬਨ੍ਧਵਾਪਿ ਬਨ੍ਧੁ, ਗੋਤ੍ਤਬਨ੍ਧਵਾਪਿ ਬਨ੍ਧੁ, ਮਨ੍ਤਬਨ੍ਧਵਾਪਿ ਬਨ੍ਧੁ, ਸਿਪ੍ਪਬਨ੍ਧਵਾਪਿ ਬਨ੍ਧੁ. ਪੁਥੁ ਕਾਮੇਤਿ ਬਹੂ ਕਾਮੇ. ਏਤੇ ਪੁਥੁ ਕਾਮਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਰੂਪਾ…ਪੇ… ਮਨਾਪਿਕਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਤਿ – ਥਿਯੋ ਬਨ੍ਧੂ ਪੁਥੁ ਕਾਮੇ.

ਯੋ ਨਰੋ ਅਨੁਗਿਜ੍ਝਤੀਤਿ. ਯੋਤਿ ਯੋ ਯਾਦਿਸੋ ਯਥਾਯੁਤ੍ਤੋ ਯਥਾਵਿਹਿਤੋ ਯਥਾਪਕਾਰੋ ਯਂਠਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਯਂਧਮ੍ਮਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਾ ਵੇਸ੍ਸੋ ਵਾ ਸੁਦ੍ਦੋ ਵਾ ਗਹਟ੍ਠੋ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਵਾ ਦੇਵੋ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਵਾ. ਨਰੋਤਿ ਸਤ੍ਤੋ ਨਰੋ ਮਾਨਵੋ ਪੋਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਜੀਵੋ ਜਾਗੁ ਜਨ੍ਤੁ ਇਨ੍ਦਗੁ ਮਨੁਜੋ. ਅਨੁਗਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਨ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਸੁ ਗਿਜ੍ਝਤਿ ਅਨੁਗਿਜ੍ਝਤਿ ਪਲਿਗਿਜ੍ਝਤਿ ਪਲਿਬਜ੍ਝਤੀਤਿ – ਯੋ ਨਰੋ ਅਨੁਗਿਜ੍ਝਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਵਾ, ਗਵਾਸ੍ਸਂ ਦਾਸਪੋਰਿਸਂ;

ਥਿਯੋ ਬਨ੍ਧੂ ਪੁਥੁ ਕਾਮੇ, ਯੋ ਨਰੋ ਅਨੁਗਿਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ.

੫.

ਅਬਲਾ ਨਂ ਬਲੀਯਨ੍ਤਿ, ਮਦ੍ਦਨ੍ਤੇ ਨਂ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ;

ਤਤੋ ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਮਨ੍ਵੇਤਿ, ਨਾਵਂ ਭਿਨ੍ਨਮਿਵੋਦਕਂ.

ਅਬਲਾ ਨਂ ਬਲੀਯਨ੍ਤੀਤਿ. ਅਬਲਾਤਿ ਅਬਲਾ ਕਿਲੇਸਾ ਦੁਬ੍ਬਲਾ ਅਪ੍ਪਬਲਾ ਅਪ੍ਪਥਾਮਕਾ ਹੀਨਾ ਨਿਹੀਨਾ ( ) [(ਪਰਿਹੀਨਾ) (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਓਮਕਾ ਲਾਮਕਾ ਛਤੁਕ੍ਕਾ ਪਰਿਤ੍ਤਾ. ਤੇ ਕਿਲੇਸਾ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਸਹਨ੍ਤਿ ਪਰਿਸਹਨ੍ਤਿ ਅਭਿਭਵਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤੀਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਬਲਾ ਨਂ ਬਲੀਯਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ, ਅਬਲਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਅਪ੍ਪਬਲਂ ਅਪ੍ਪਥਾਮਕਂ ਹੀਨਂ ਨਿਹੀਨਂ ਓਮਕਂ ਲਾਮਕਂ ਛਤੁਕ੍ਕਂ ਪਰਿਤ੍ਤਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਸਦ੍ਧਾਬਲਂ ਵੀਰਿਯਬਲਂ ਸਤਿਬਲਂ ਸਮਾਧਿਬਲਂ ਪਞ੍ਞਾਬਲਂ ਹਿਰਿਬਲਂ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਬਲਂ. ਤੇ ਕਿਲੇਸਾ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਸਹਨ੍ਤਿ ਪਰਿਸਹਨ੍ਤਿ ਅਭਿਭਵਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤੀਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਬਲਾ ਨਂ ਬਲੀਯਨ੍ਤੀਤਿ.

ਮਦ੍ਦਨ੍ਤੇ ਨਂ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਤਿ. ਦ੍ਵੇ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ – ਪਾਕਟਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਚ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਚ. ਕਤਮੇ ਪਾਕਟਪਰਿਸ੍ਸਯਾ? ਸੀਹਾ ਬ੍ਯਗ੍ਘਾ ਦੀਪੀ ਅਚ੍ਛਾ ਤਰਚ੍ਛਾ ਕੋਕਾ ਮਹਿਂਸਾ [ਮਹਿਸਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਹਤ੍ਥੀ ਅਹਿਵਿਚ੍ਛਿਕਾ ਸਤਪਦੀ, ਚੋਰਾ ਵਾ ਅਸ੍ਸੁ ਮਾਨਵਾ ਵਾ ਕਤਕਮ੍ਮਾ ਵਾ ਅਕਤਕਮ੍ਮਾ ਵਾ, ਚਕ੍ਖੁਰੋਗੋ ਸੋਤਰੋਗੋ ਘਾਨਰੋਗੋ ਜਿਵ੍ਹਾਰੋਗੋ ਕਾਯਰੋਗੋ ਸੀਸਰੋਗੋ ਕਣ੍ਣਰੋਗੋ ਮੁਖਰੋਗੋ ਦਨ੍ਤਰੋਗੋ, ਕਾਸੋ ਸਾਸੋ ਪਿਨਾਸੋ ਡਾਹੋ ਜਰੋ, ਕੁਚ੍ਛਿਰੋਗੋ ਮੁਚ੍ਛਾ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਕਾ ਸੂਲਾ ਵਿਸੂਚਿਕਾ, ਕੁਟ੍ਠਂ ਗਣ੍ਡੋ ਕਿਲਾਸੋ ਸੋਸੋ ਅਪਮਾਰੋ, ਦਦ੍ਦੁ ਕਣ੍ਡੁ ਕਚ੍ਛੁ ਰਖਸਾ [ਰਕ੍ਖਸਾ (ਕ.)] ਵਿਤਚ੍ਛਿਕਾ ਲੋਹਿਤਪਿਤ੍ਤਂ, ਮਧੁਮੇਹੋ ਅਂਸਾ ਪਿਲ਼ਕਾ ਭਗਨ੍ਦਲਾ, ਪਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਬਾਧਾ ਸੇਮ੍ਹਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਬਾਧਾ ਵਾਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਬਾਧਾ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਿਕਾ ਆਬਾਧਾ ਉਤੁਪਰਿਣਾਮਜਾ ਆਬਾਧਾ ਵਿਸਮਪਰਿਹਾਰਜਾ ਆਬਾਧਾ, ਓਪਕ੍ਕਮਿਕਾ ਆਬਾਧਾ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਜਾ ਆਬਾਧਾ, ਸੀਤਂ ਉਣ੍ਹਂ ਜਿਘਚ੍ਛਾ ਪਿਪਾਸਾ ਉਚ੍ਚਾਰੋ ਪਸ੍ਸਾਵੋ ਡਂਸਮਕਸਵਾਤਾਤਪਸਰੀਸਪਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾ ਇਤਿ ਵਾ – ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਾਕਟਪਰਿਸ੍ਸਯਾ.

ਕਤਮੇ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਪਰਿਸ੍ਸਯਾ? ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ ਬ੍ਯਾਪਾਦਨੀਵਰਣਂ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਨੀਵਰਣਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਨੀਵਰਣਂ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੀਵਰਣਂ, ਰਾਗੋ ਦੋਸੋ ਮੋਹੋ ਕੋਧੋ ਉਪਨਾਹੋ ਮਕ੍ਖੋ ਪਲ਼ਾਸੋ ਇਸ੍ਸਾ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਮਾਯਾ ਸਾਠੇਯ੍ਯਂ ਥਮ੍ਭੋ ਸਾਰਮ੍ਭੋ ਮਾਨੋ ਅਤਿਮਾਨੋ ਮਦੋ ਪਮਾਦੋ, ਸਬ੍ਬੇ ਕਿਲੇਸਾ ਸਬ੍ਬੇ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾ ਸਬ੍ਬੇ ਦਰਥਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪਰਿਲ਼ਾਹਾ ਸਬ੍ਬੇ ਸਨ੍ਤਾਪਾ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ – ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਪਰਿਸ੍ਸਯਾ.

ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ? ਪਰਿਸਹਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ, ਪਰਿਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ, ਤਤ੍ਰਾਸਯਾਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ. ਕਥਂ ਪਰਿਸਹਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ? ਤੇ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਸਹਨ੍ਤਿ ਪਰਿਸਹਨ੍ਤਿ ਅਭਿਭਵਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਪਰਿਸਹਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ. ਕਥਂ ਪਰਿਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ? ਤੇ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਾਯ ਪਰਿਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਕਤਮੇਸਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ? ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਾਯ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਪਦਾਯ ਅਪਚ੍ਚਨੀਕਪਟਿਪਦਾਯ ਅਵਿਰੁਦ੍ਧਪਟਿਪਦਾਯ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਪਟਿਪਦਾਯ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਦਾਯ, ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਿਕਾਰਿਤਾਯ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰਤਾਯ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾਯ, ਜਾਗਰਿਯਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਸ੍ਸ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾਨਂ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾਨਂ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਬਲਾਨਂ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ, ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਂ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ – ਇਮੇਸਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਾਯ ਪਰਿਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਪਰਿਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ – ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ.

ਕਥਂ ਤਤ੍ਰਾਸਯਾਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ? ਤਤ੍ਥੇਤੇ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਾ. ਯਥਾ ਬਿਲੇ ਬਿਲਾਸਯਾ ਪਾਣਾ ਸਯਨ੍ਤਿ, ਦਕੇ ਦਕਾਸਯਾ ਪਾਣਾ ਸਯਨ੍ਤਿ, ਵਨੇ ਵਨਾਸਯਾ ਪਾਣਾ ਸਯਨ੍ਤਿ, ਰੁਕ੍ਖੇ ਰੁਕ੍ਖਾਸਯਾ ਪਾਣਾ ਸਯਨ੍ਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਤਤ੍ਥੇਤੇ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਾ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਰਾਸਯਾਤਿ – ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਸਾਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਾਚਰਿਯਕੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਫਾਸੁ ਵਿਹਰਤਿ. ਕਥਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਾਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਸਾਚਰਿਯਕੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਫਾਸੁ ਵਿਹਰਤਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਯੇ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਰਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ ਸਞ੍ਞੋਜਨਿਯਾ, ਤ੍ਯਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਵਸਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਵਾਸਵਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇ ਨਂ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ. ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ ਨਂ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਚਰਿਯਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਘਾਨੇਨ ਗਨ੍ਧਂ ਘਾਯਿਤ੍ਵਾ, ਜਿਵ੍ਹਾਯ ਰਸਂ ਸਾਯਿਤ੍ਵਾ, ਕਾਯੇਨ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ, ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਯੇ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਰਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ ਸਞ੍ਞੋਜਨਿਯਾ, ਤ੍ਯਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਵਸਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਵਾਸਵਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇ ਨਂ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ. ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ ਨਂ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਚਰਿਯਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਾਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਸਾਚਰਿਯਕੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਫਾਸੁ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਰਾਸਯਾਤਿ – ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਤਯੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨ੍ਤਰਾਮਲਾ – ਅਨ੍ਤਰਾਅਮਿਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਰਾਸਪਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਰਾਵਧਕਾ ਅਨ੍ਤਰਾਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ. ਕਤਮੇ ਤਯੋ? ਲੋਭੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨ੍ਤਰਾਮਲਂ [ਅਨ੍ਤਰਾਮਲੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਨ੍ਤਰਾਅਮਿਤ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਾਸਪਤ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਾਵਧਕੋ ਅਨ੍ਤਰਾਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੋ. ਦੋਸੋ…ਪੇ… ਮੋਹੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨ੍ਤਰਾਮਲਂ ਅਨ੍ਤਰਾਅਮਿਤ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਾਸਪਤ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਾਵਧਕੋ ਅਨ੍ਤਰਾਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੋ. ਇਮੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਯੋ ਅਨ੍ਤਰਾਮਲਾ – ਅਨ੍ਤਰਾਅਮਿਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਰਾਸਪਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਰਾਵਧਕਾ ਅਨ੍ਤਰਾਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ.

‘‘ਅਨਤ੍ਥਜਨਨੋ ਲੋਭੋ, ਲੋਭੋ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਕੋਪਨੋ;

ਭਯਮਨ੍ਤਰਤੋ ਜਾਤਂ, ਤਂ ਜਨੋ ਨਾਵਬੁਜ੍ਝਤਿ.

‘‘ਲੁਦ੍ਧੋ ਅਤ੍ਥਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਲੁਦ੍ਧੋ ਧਮ੍ਮਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ;

ਅਨ੍ਧਨ੍ਤਮਂ [ਅਨ੍ਧਤਮਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਤਦਾ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਲੋਭੋ ਸਹਤੇ ਨਰਂ.

‘‘ਅਨਤ੍ਥਜਨਨੋ ਦੋਸੋ, ਦੋਸੋ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਕੋਪਨੋ;

ਭਯਮਨ੍ਤਰਤੋ ਜਾਤਂ, ਤਂ ਜਨੋ ਨਾਵਬੁਜ੍ਝਤਿ.

‘‘ਕੁਦ੍ਧੋ ਅਤ੍ਥਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਕੁਦ੍ਧੋ ਧਮ੍ਮਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ;

ਅਨ੍ਧਨ੍ਤਮਂ ਤਦਾ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਦੋਸੋ ਸਹਤੇ ਨਰਂ.

‘‘ਅਨਤ੍ਥਜਨਨੋ ਮੋਹੋ, ਮੋਹੋ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਕੋਪਨੋ;

ਭਯਮਨ੍ਤਰਤੋ ਜਾਤਂ, ਤਂ ਜਨੋ ਨਾਵਬੁਜ੍ਝਤਿ.

‘‘ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਅਤ੍ਥਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਧਮ੍ਮਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ;

ਅਨ੍ਧਨ੍ਤਮਂ ਤਦਾ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਮੋਹੋ ਸਹਤੇ ਨਰ’’ਨ੍ਤਿ.

ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਰਾਸਯਾਤਿ – ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ.

ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਤਯੋ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਅਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯ. ਕਤਮੇ ਤਯੋ? ਲੋਭੋ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਅਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯ. ਦੋਸੋ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ…ਪੇ… ਮੋਹੋ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਅਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯ. ਇਮੇ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਯੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਅਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯ.

‘‘ਲੋਭੋ ਦੋਸੋ ਚ ਮੋਹੋ ਚ, ਪੁਰਿਸਂ ਪਾਪਚੇਤਸਂ;

ਹਿਂਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਭੂਤਾ, ਤਚਸਾਰਂਵ ਸਮ੍ਫਲ’’ਨ੍ਤਿ.

ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਰਾਸਯਾਤਿ – ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ.

ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਰਾਗੋ ਚ ਦੋਸੋ ਚ ਇਤੋਨਿਦਾਨਾ, ਅਰਤਿ ਰਤਿ ਲੋਮਹਂਸੋ ਇਤੋਜਾ;

ਇਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯ ਮਨੋਵਿਤਕ੍ਕਾ, ਕੁਮਾਰਕਾ ਧਙ੍ਕਮਿਵੋਸ੍ਸਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ [ਧਙ੍ਕਮਿਵੋਸ੍ਸਜ੍ਜਨ੍ਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)].

ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਰਾਸਯਾਤਿ – ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ. ਮਦ੍ਦਨ੍ਤੇ ਨਂ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਤਿ. ਤੇ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਸਹਨ੍ਤਿ ਪਰਿਸਹਨ੍ਤਿ ਅਭਿਭਵਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤੀਤਿ – ਮਦ੍ਦਨ੍ਤੇ ਨਂ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ.

ਤਤੋ ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਮਨ੍ਵੇਤੀਤਿ. ਤਤੋਤਿ ਤਤੋ ਤਤੋ ਪਰਿਸ੍ਸਯਤੋ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਜਾਤਿਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਜਰਾਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਬ੍ਯਾਧਿਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਮਰਣਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਨੇਰਯਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਮਾਨੁਸਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ… ਗਬ੍ਭੋਕ੍ਕਨ੍ਤਿਮੂਲਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ… ਗਬ੍ਭੇ ਠਿਤਿਮੂਲਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ… ਗਬ੍ਭਾ ਵੁਟ੍ਠਾਨਮੂਲਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ… ਜਾਤਸ੍ਸੂਪਨਿਬਨ੍ਧਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ… ਜਾਤਸ੍ਸ ਪਰਾਧੇਯ੍ਯਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ… ਅਤ੍ਤੂਪਕ੍ਕਮਂ ਦੁਕ੍ਖਂ… ਪਰੂਪਕ੍ਕਮਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖਂ… ਵਿਪਰਿਣਾਮਦੁਕ੍ਖਂ … ਚਕ੍ਖੁਰੋਗੋ ਸੋਤਰੋਗੋ ਘਾਨਰੋਗੋ ਜਿਵ੍ਹਾਰੋਗੋ ਕਾਯਰੋਗੋ ਸੀਸਰੋਗੋ ਕਣ੍ਣਰੋਗੋ ਮੁਖਰੋਗੋ ਦਨ੍ਤਰੋਗੋ, ਕਾਸੋ ਸਾਸੋ ਪਿਨਾਸੋ ਡਾਹੋ ਜਰੋ, ਕੁਚ੍ਛਿਰੋਗੋ ਮੁਚ੍ਛਾ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਕਾ ਸੂਲਾ ਵਿਸੂਚਿਕਾ, ਕੁਟ੍ਠਂ ਗਣ੍ਡੋ ਕਿਲਾਸੋ ਸੋਸੋ ਅਪਮਾਰੋ, ਦਦ੍ਦੁ ਕਣ੍ਡੁ ਕਚ੍ਛੁ ਰਖਸਾ ਵਿਤਚ੍ਛਿਕਾ ਲੋਹਿਤਪਿਤ੍ਤਂ, ਮਧੁਮੇਹੋ ਅਂਸਾ ਪਿਲ਼ਕਾ ਭਗਨ੍ਦਲਾ ਪਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਬਾਧਾ ਸੇਮ੍ਹਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਬਾਧਾ ਵਾਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਬਾਧਾ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਿਕਾ ਆਬਾਧਾ ਉਤੁਪਰਿਣਾਮਜਾ ਆਬਾਧਾ ਵਿਸਮਪਰਿਹਾਰਜਾ ਆਬਾਧਾ, ਓਪਕ੍ਕਮਿਕਾ ਆਬਾਧਾ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਜਾ ਆਬਾਧਾ, ਸੀਤਂ ਉਣ੍ਹਂ ਜਿਘਚ੍ਛਾ ਪਿਪਾਸਾ ਉਚ੍ਚਾਰੋ ਪਸ੍ਸਾਵੋ ਡਂਸਮਕਸਵਾਤਾਤਪਸਰੀਸਪਸਮ੍ਫਸ੍ਸਦੁਕ੍ਖਂ… ਮਾਤੁਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ… ਪਿਤੁਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ… ਭਾਤੁਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ… ਭਗਿਨਿਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ… ਪੁਤ੍ਤਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ… ਧੀਤੁਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ … ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ… ਭੋਗਬ੍ਯਸਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ… ਰੋਗਬ੍ਯਸਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ… ਸੀਲਬ੍ਯਸਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ… ਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਸਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕਂ ਹੋਤੀਤਿ – ਤਤੋ ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਮਨ੍ਵੇਤਿ.

ਨਾਵਂ ਭਿਨ੍ਨਮਿਵੋਦਕਨ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਭਿਨ੍ਨਂ ਨਾਵਂ ਦਕਮੇਸਿਂ [ਉਦਕਦਾਯਿਤੋ (ਸੀ.), ਉਦਕਂ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਤਤੋ ਤਤੋ ਉਦਕਂ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਪੁਰਤੋਪਿ ਉਦਕਂ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਪਚ੍ਛਤੋਪਿ… ਹੇਟ੍ਠਤੋਪਿ… ਪਸ੍ਸਤੋਪਿ ਉਦਕਂ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕਂ ਹੋਤਿ; ਏਵਮੇਵ ਤਤੋ ਤਤੋ ਪਰਿਸ੍ਸਯਤੋ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਜਾਤਿਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕਂ ਹੋਤਿ…ਪੇ… ਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਸਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕਂ ਹੋਤੀਤਿ – ਨਾਵਂ ਭਿਨ੍ਨਮਿਵੋਦਕਂ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਅਬਲਾ ਨਂ ਬਲੀਯਨ੍ਤਿ, ਮਦ੍ਦਨ੍ਤੇ ਨਂ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ;

ਤਤੋ ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਮਨ੍ਵੇਤਿ, ਨਾਵਂ ਭਿਨ੍ਨਮਿਵੋਦਕ’’ਨ੍ਤਿ.

੬.

ਤਸ੍ਮਾ ਜਨ੍ਤੁ ਸਦਾ ਸਤੋ, ਕਾਮਾਨਿ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯੇ;

ਤੇ ਪਹਾਯ ਤਰੇ ਓਘਂ, ਨਾਵਂ ਸਿਤ੍ਵਾਵ ਪਾਰਗੂ.

ਤਸ੍ਮਾ ਜਨ੍ਤੁ ਸਦਾ ਸਤੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਂਕਾਰਣਾ ਤਂਹੇਤੁ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਂਨਿਦਾਨਾ ਏਤਂ ਆਦੀਨਵਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਕਾਮੇਸੂਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ. ਜਨ੍ਤੂਤਿ ਸਤ੍ਤੋ ਨਰੋ ਮਾਨਵੋ ਪੋਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਜੀਵੋ ਜਾਗੁ ਜਨ੍ਤੁ ਇਨ੍ਦਗੁ ਮਨੁਜੋ. ਸਦਾਤਿ ਸਦਾ ਸਬ੍ਬਦਾ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਧੁਵਕਾਲਂ ਸਤਤਂ ਸਮਿਤਂ ਅਬ੍ਬੋਕਿਣ੍ਣਂ ਪੋਙ੍ਖਾਨੁਪੋਙ੍ਖਂ ਉਦਕੂਮਿਕਜਾਤਂ ਅਵੀਚਿ ਸਨ੍ਤਤਿ ਸਹਿਤਂ ਫਸ੍ਸਿਤਂ [ਫੁਸਿਤਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)], ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪੁਰਿਮਯਾਮਂ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਂ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮਂ, ਕਾਲ਼ੇ ਜੁਣ੍ਹੇ ਵਸ੍ਸੇ ਹੇਮਨ੍ਤੇ ਗਿਮ੍ਹੇ, ਪੁਰਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ ਮਜ੍ਝਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ. ਸਤੋਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ, ਵੇਦਨਾਸੁ… ਚਿਤ੍ਤੇ… ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ. ਅਪਰੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ…ਪੇ… ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤੋਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਜਨ੍ਤੁ ਸਦਾ ਸਤੋ.

ਕਾਮਾਨਿ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯੇਤਿ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਕਾਮਾਨਿ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯੇਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ – ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਵਾ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਤੋ ਵਾ. ਕਥਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ? ‘‘ਅਟ੍ਠਿਕਙ੍ਕਲੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਅਪ੍ਪਸ੍ਸਾਦਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ‘‘ਮਂਸਪੇਸੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਬਹੁਸਾਧਾਰਣਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ‘‘ਤਿਣੁਕ੍ਕੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਅਨੁਦਹਨਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ…ਪੇ… ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਏਵਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ…ਪੇ… ਏਵਂ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਤੋ ਕਾਮੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਕਾਮਾਨਿ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯੇ.

ਤੇ ਪਹਾਯ ਤਰੇ ਓਘਨ੍ਤਿ. ਤੇਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮਿਤ੍ਵਾ; ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ ਪਹਾਯ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮਿਤ੍ਵਾ; ਬ੍ਯਾਪਾਦਨੀਵਰਣਂ…ਪੇ… ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਨੀਵਰਣਂ… ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਨੀਵਰਣਂ… ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੀਵਰਣਂ ਪਹਾਯ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮਿਤ੍ਵਾ ਕਾਮੋਘਂ ਭਵੋਘਂ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਰੇਯ੍ਯ ਉਤ੍ਤਰੇਯ੍ਯ ਪਤਰੇਯ੍ਯ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਤੇ ਪਹਾਯ ਤਰੇ ਓਘਂ.

ਨਾਵਂ ਸਿਤ੍ਵਾਵ ਪਾਰਗੂਤਿ. ਯਥਾ ਗਰੁਕਂ ਨਾਵਂ ਭਾਰਿਕਂ ਉਦਕਂ ਸਿਤ੍ਵਾ [ਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਓਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਲਹੁਕਾਯ ਨਾਵਾਯ ਖਿਪ੍ਪਂ ਲਹੁਂ ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨੇਵ ਪਾਰਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ; ਏਵਮੇਵ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮਿਤ੍ਵਾ; ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ… ਬ੍ਯਾਪਾਦਨੀਵਰਣਂ… ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਨੀਵਰਣਂ… ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਨੀਵਰਣਂ… ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੀਵਰਣਂ ਪਹਾਯ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮਿਤ੍ਵਾ ਖਿਪ੍ਪਂ ਲਹੁਂ ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨੇਵ ਪਾਰਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ. ਪਾਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਪਾਰਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਪਾਰਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਪਾਰਂ ਫੁਸੇਯ੍ਯ, ਪਾਰਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੇਯ੍ਯ. ਪਾਰਗੂਤਿ ਯੋਪਿ ਪਾਰਂ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਸੋਪਿ ਪਾਰਗੂ; ਯੋਪਿ ਪਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਸੋਪਿ ਪਾਰਗੂ; ਯੋਪਿ ਪਾਰਂ ਗਤੋ, ਸੋਪਿ ਪਾਰਗੂ.

ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

ਤਿਣ੍ਣੋ ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ ਥਲੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਰਹਤੋ ਏਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਰਗੂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਾਰਗੂ ਪਹਾਨਪਾਰਗੂ ਭਾਵਨਾਪਾਰਗੂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਪਾਰਗੂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਪਾਰਗੂ. ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਰਗੂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਾਰਗੂ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਾਨਂ, ਪਹਾਨਪਾਰਗੂ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾਨਂ, ਭਾਵਨਾਪਾਰਗੂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾਨਂ, ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਪਾਰਗੂ ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ, ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਪਾਰਗੂ ਸਬ੍ਬਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ. ਸੋ ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਰਿਯਸ੍ਮਿਂ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ, ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਰਿਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਾਧਿਸ੍ਮਿਂ, ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਰਿਯਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ, ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਰਿਯਾਯ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ. ਸੋ ਪਾਰਂ ਗਤੋ ਪਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਗਤੋ ਅਨ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਕੋਟਿਗਤੋ ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤਗਤੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਵੋਸਾਨਗਤੋ ਵੋਸਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤਾਣਗਤੋ ਤਾਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਲੇਣਗਤੋ ਲੇਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਰਣਗਤੋ ਸਰਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਭਯਗਤੋ ਅਭਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਚ੍ਚੁਤਗਤੋ ਅਚ੍ਚੁਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਮਤਗਤੋ ਅਮਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਵੁਟ੍ਠਵਾਸੋ ਚਿਣ੍ਣਚਰਣੋ ਗਤਦ੍ਧੋ ਗਤਦਿਸੋ ਗਤਕੋਟਿਕੋ ਪਾਲਿਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੋ ਉਤ੍ਤਮਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਭਾਵਿਤਮਗ੍ਗੋ ਪਹੀਨਕਿਲੇਸੋ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾਕੁਪ੍ਪੋ ਸਚ੍ਛਿਕਤਨਿਰੋਧੋ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਸਮੁਦਯੋ ਪਹੀਨੋ, ਮਗ੍ਗੋ ਭਾਵਿਤੋ, ਨਿਰੋਧੋ ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ, ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ ਪਹੀਨਂ, ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਂ ਭਾਵਿਤਂ, ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤਂ.

ਸੋ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਲਿਘੋ ਸਂਕਿਣ੍ਣਪਰਿਕ੍ਖੋ ਅਬ੍ਬੁਲ਼੍ਹੇਸਿਕੋ ਨਿਰਗ੍ਗਲ਼ੋ ਅਰਿਯੋ ਪਨ੍ਨਦ੍ਧਜੋ ਪਨ੍ਨਭਾਰੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਵਿਪ੍ਪਹੀਨੋ ਛਲ਼ਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਏਕਾਰਕ੍ਖੋ ਚਤੁਰਾਪਸ੍ਸੇਨੋ ਪਨੁਣ੍ਣਪਚ੍ਚੇਕਸਚ੍ਚੋ ਸਮਵਯਸਟ੍ਠੇਸਨੋ ਅਨਾਵਿਲਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੋ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਪਞ੍ਞੋ ਕੇਵਲੀ ਵੁਸਿਤਵਾ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸੋ ਪਰਮਪੁਰਿਸੋ ਪਰਮਪਤ੍ਤਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਨੇਵਾਚਿਨਤਿ [ਨੇਵ ਆਚਿਨਾਤਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਨਾਪਚਿਨਤਿ, ਅਪਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਨੇਵ ਪਜਹਤਿ ਨ ਉਪਾਦਿਯਤਿ, ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਨੇਵ ਸਂਸਿਬ੍ਬਤਿ [ਨੇਵ ਸਿਨੇਤਿ (ਸੀ.), ਨੇਵ ਵਿਸੀਨੇਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਨ ਉਸ੍ਸਿਨੇਤਿ, ਵਿਸਿਨਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਨੇਵ ਵਿਧੂਪੇਤਿ ਨ ਸਨ੍ਧੂਪੇਤਿ, ਵਿਧੂਪੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਠਿਤੋ. ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ… ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ… ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ… ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਠਿਤੋ. ਸਚ੍ਚਂ ਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਏਜਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਕਿਲੇਸਗ੍ਗਿਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ, ਅਪਰਿਗਮਨਤਾਯ ਠਿਤੋ, ਕਟਂ ਸਮਾਦਾਯ ਠਿਤੋ, ਮੁਤ੍ਤਿਪਟਿਸੇਵਨਤਾਯ ਠਿਤੋ, ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਠਿਤੋ, ਕਰੁਣਾਯ… ਮੁਦਿਤਾਯ… ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਠਿਤੋ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਠਿਤੋ, ਅਕਮ੍ਮਯਤਾਯ [ਅਤਮ੍ਮਯਤਾਯ (ਸੀ.), ਅਕਮ੍ਮਞ੍ਞਤਾਯ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਠਿਤੋ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਠਿਤੋ, ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਠਿਤੋ, ਖਨ੍ਧਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ, ਧਾਤੁਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ, ਆਯਤਨਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ, ਗਤਿਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ, ਉਪਪਤ੍ਤਿਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ, ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ, (ਭਵਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ, ਸਂਸਾਰਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਵਟ੍ਟਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ, ਅਨ੍ਤਿਮੇ ਭਵੇ ਠਿਤੋ,) [( ) ਨਤ੍ਥਿ ਸੀਹਲ਼ਪੋਤ੍ਥਕੇ] ਅਨ੍ਤਿਮੇ ਸਮੁਸ੍ਸਯੇ ਠਿਤੋ, ਅਨ੍ਤਿਮਦੇਹਧਰੋ ਅਰਹਾ.

‘‘ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋ ਭਵੋ, ਚਰਿਮੋਯਂ ਸਮੁਸ੍ਸਯੋ;

ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’ਤਿ.

ਨਾਵਂ ਸਿਤ੍ਵਾਵ ਪਾਰਗੂਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਜਨ੍ਤੁ ਸਦਾ ਸਤੋ, ਕਾਮਾਨਿ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯੇ;

ਤੇ ਪਹਾਯ ਤਰੇ ਓਘਂ, ਨਾਵਂ ਸਿਤ੍ਵਾਵ ਪਾਰਗੂ’’ਤਿ.

ਕਾਮਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਪਠਮੋ.

੨. ਗੁਹਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

ਅਥ ਗੁਹਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਵਕ੍ਖਤਿ –

੭.

ਸਤ੍ਤੋ ਗੁਹਾਯਂ ਬਹੁਨਾਭਿਛਨ੍ਨੋ, ਤਿਟ੍ਠਂ ਨਰੋ ਮੋਹਨਸ੍ਮਿਂ ਪਗਾਲ਼੍ਹੋ;

ਦੂਰੇ ਵਿਵੇਕਾ ਹਿ ਤਥਾਵਿਧੋ ਸੋ, ਕਾਮਾ ਹਿ ਲੋਕੇ ਨ ਹਿ ਸੁਪ੍ਪਹਾਯਾ.

ਸਤ੍ਤੋ ਗੁਹਾਯਂ ਬਹੁਨਾਭਿਛਨ੍ਨੋਤਿ. ਸਤ੍ਤੋਤਿ ਹਿ ਖੋ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਪਿ ਚ ਗੁਹਾ ਤਾਵ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ. ਗੁਹਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਯੋ. ਕਾਯੋਤਿ ਵਾ ਗੁਹਾਤਿ ਵਾ ਦੇਹੋਤਿ ਵਾ ਸਨ੍ਦੇਹੋਤਿ ਵਾ ਨਾਵਾਤਿ ਵਾ ਰਥੋਤਿ ਵਾ ਧਜੋਤਿ ਵਾ ਵਮ੍ਮਿਕੋਤਿ ਵਾ ਨਗਰਨ੍ਤਿ ਵਾ ਨਿਡ੍ਡਨ੍ਤਿ ਵਾ ਕੁਟੀਤਿ ਵਾ ਗਣ੍ਡੋਤਿ ਵਾ ਕੁਮ੍ਭੋਤਿ ਵਾ ਨਾਗੋਤਿ ਵਾ ਕਾਯਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸਤ੍ਤੋ ਗੁਹਾਯਨ੍ਤਿ ਗੁਹਾਯਂ ਸਤ੍ਤੋ ਵਿਸਤ੍ਤੋ ਆਸਤ੍ਤੋ ਲਗ੍ਗੋ ਲਗ੍ਗਿਤੋ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧੋ. ਯਥਾ ਭਿਤ੍ਤਿਖਿਲੇ ਵਾ ਨਾਗਦਨ੍ਤੇ ਵਾ ਗਣ੍ਡਂ ਸਤ੍ਤਂ ਵਿਸਤ੍ਤਂ ਆਸਤ੍ਤਂ ਲਗ੍ਗਂ ਲਗ੍ਗਿਤਂ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਂ; ਏਵਮੇਵ ਗੁਹਾਯਂ ਸਤ੍ਤੋ ਵਿਸਤ੍ਤੋ ਆਸਤ੍ਤੋ ਲਗ੍ਗੋ ਲਗ੍ਗਿਤੋ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਰੂਪੇ ਖੋ, ਰਾਧ, ਯੋ ਛਨ੍ਦੋ ਯੋ ਰਾਗੋ ਯਾ ਨਨ੍ਦੀ ਯਾ ਤਣ੍ਹਾ ਯੇ ਉਪਯੂਪਾਦਾਨਾ ਚੇਤਸੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਭਿਨਿਵੇਸਾਨੁਸਯਾ, ਤਤ੍ਰ ਸਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਰ ਵਿਸਤ੍ਤੋ; ਤਸ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵੇਦਨਾਯ ਖੋ, ਰਾਧ…ਪੇ… ਸਞ੍ਞਾਯ ਖੋ, ਰਾਧ… ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਖੋ, ਰਾਧ… ਵਿਞ੍ਞਾਣੇ ਖੋ, ਰਾਧ, ਯੋ ਛਨ੍ਦੋ ਯੋ ਰਾਗੋ ਯਾ ਨਨ੍ਦੀ ਯਾ ਤਣ੍ਹਾ ਯੇ ਉਪਯੂਪਾਦਾਨਾ ਚੇਤਸੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਭਿਨਿਵੇਸਾਨੁਸਯਾ, ਤਤ੍ਰ ਸਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਰ ਵਿਸਤ੍ਤੋ; ਤਸ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਤ੍ਤੋਤਿ ਲਗ੍ਗਨਾਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ – ਸਤ੍ਤੋ ਗੁਹਾਯਂ. ਬਹੁਨਾਭਿਛਨ੍ਨੋਤਿ ਬਹੁਕੇਹਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਛਨ੍ਨੋ, ਰਾਗੇਨ ਛਨ੍ਨੋ ਦੋਸੇਨ ਛਨ੍ਨੋ ਮੋਹੇਨ ਛਨ੍ਨੋ ਕੋਧੇਨ ਛਨ੍ਨੋ ਉਪਨਾਹੇਨ ਛਨ੍ਨੋ ਮਕ੍ਖੇਨ ਛਨ੍ਨੋ ਪਲ਼ਾਸੇਨ ਛਨ੍ਨੋ ਇਸ੍ਸਾਯ ਛਨ੍ਨੋ ਮਚ੍ਛਰਿਯੇਨ ਛਨ੍ਨੋ ਮਾਯਾਯ ਛਨ੍ਨੋ ਸਾਠੇਯ੍ਯੇਨ ਛਨ੍ਨੋ ਥਮ੍ਭੇਨ ਛਨ੍ਨੋ ਸਾਰਮ੍ਭੇਨ ਛਨ੍ਨੋ ਮਾਨੇਨ ਛਨ੍ਨੋ ਅਤਿਮਾਨੇਨ ਛਨ੍ਨੋ ਮਦੇਨ ਛਨ੍ਨੋ ਪਮਾਦੇਨ ਛਨ੍ਨੋ. ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ ਸਬ੍ਬਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬਦਰਥੇਹਿ ਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹੇਹਿ ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਤਾਪੇਹਿ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਛਨ੍ਨੋ ਵਿਛਨ੍ਨੋ ਉਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਆਵੁਤੋ ਨਿਵੁਤੋ ਓਵੁਤੋ [ਓਫੁਤੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਿਹਿਤੋ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤੋਤਿ – ਸਤ੍ਤੋ ਗੁਹਾਯਂ ਬਹੁਨਾਭਿਛਨ੍ਨੋ.

ਤਿਟ੍ਠਂ ਨਰੋ ਮੋਹਨਸ੍ਮਿਂ ਪਗਾਲ਼੍ਹੋਤਿ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋ ਨਰੋ ਰਤ੍ਤੋ ਰਾਗਵਸੇਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਦੁਟ੍ਠੋ ਦੋਸਵਸੇਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਮੋਹਵਸੇਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਵਿਨਿਬਦ੍ਧੋ ਮਾਨਵਸੇਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪਰਾਮਟ੍ਠੋ ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਵਿਕ੍ਖੇਪਗਤੋ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਵਸੇਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਥਾਮਗਤੋ ਅਨੁਸਯਵਸੇਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਿਟ੍ਠਂ ਨਰੋ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਸਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਰੂਪਾ ਇਟ੍ਠਾ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨਾਪਾ ਪਿਯਰੂਪਾ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾ ਰਜਨੀਯਾ, ਤਞ੍ਚੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਭਿਨਨ੍ਦਤਿ ਅਭਿਵਦਤਿ ਅਜ੍ਝੋਸਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਸਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸੋਤਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਸਦ੍ਦਾ…ਪੇ… ਘਾਨਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਗਨ੍ਧਾ… ਜਿਵ੍ਹਾਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਰਸਾ… ਕਾਯਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ… ਮਨੋਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਇਟ੍ਠਾ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨਾਪਾ ਪਿਯਰੂਪਾ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾ ਰਜਨੀਯਾ, ਤਞ੍ਚੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਭਿਨਨ੍ਦਤਿ ਅਭਿਵਦਤਿ ਅਜ੍ਝੋਸਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਿਟ੍ਠਂ ਨਰੋ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਰੂਪੂਪਯਂ ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਿਟ੍ਠਮਾਨਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣਂ ਰੂਪਪਤਿਟ੍ਠਂ ਨਨ੍ਦੂਪਸੇਚਨਂ ਵੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿਂ ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਵੇਦਨੂਪਯਂ ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ…ਪੇ… ਸਞ੍ਞੂਪਯਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੂਪਯਂ ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਿਟ੍ਠਮਾਨਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਰਾਰਮ੍ਮਣਂ ਸਙ੍ਖਾਰਪਤਿਟ੍ਠਂ ਨਨ੍ਦੂਪਸੇਚਨਂ ਵੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿਂ ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਿਟ੍ਠਂ ਨਰੋ.

ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਕਬਲ਼ੀਕਾਰੇ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਹਾਰੇ ਅਤ੍ਥਿ ਰਾਗੋ ਅਤ੍ਥਿ ਨਨ੍ਦੀ ਅਤ੍ਥਿ ਤਣ੍ਹਾ, ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਤਤ੍ਥ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਂ. ਯਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸਾਵਕ੍ਕਨ੍ਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਿ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸਾਵਕ੍ਕਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਵੁਦ੍ਧਿ. ਯਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਵੁਦ੍ਧਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਆਯਤਿਂ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਿ ਆਯਤਿਂ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਂ. ਯਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਿ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਂ, ਸਸੋਕਂ ਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਰਜਂ ਸਉਪਾਯਾਸਨ੍ਤਿ ਵਦਾਮੀ’’ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਿਟ੍ਠਂ ਨਰੋ.

‘‘ਫਸ੍ਸੇ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਹਾਰੇ…ਪੇ… ਮਨੋਸਞ੍ਚੇਤਨਾਯ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਹਾਰੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਣੇ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਹਾਰੇ ਅਤ੍ਥਿ ਰਾਗੋ ਅਤ੍ਥਿ ਨਨ੍ਦੀ ਅਤ੍ਥਿ ਤਣ੍ਹਾ, ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਤਤ੍ਥ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਂ. ਯਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸਾਵਕ੍ਕਨ੍ਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਿ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸਾਵਕ੍ਕਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਵੁਦ੍ਧਿ. ਯਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਵੁਦ੍ਧਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਆਯਤਿਂ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਿ ਆਯਤਿਂ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਂ. ਯਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਿ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਂ, ਸਸੋਕਂ ਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਰਜਂ ਸਉਪਾਯਾਸਨ੍ਤਿ ਵਦਾਮੀ’’ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਿਟ੍ਠਂ ਨਰੋ.

ਮੋਹਨਸ੍ਮਿਂ ਪਗਾਲ਼੍ਹੋਤਿ. ਮੋਹਨਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ. ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਰੂਪਾ ਇਟ੍ਠਾ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨਾਪਾ ਪਿਯਰੂਪਾ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾ ਰਜਨੀਯਾ; ਸੋਤਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਸਦ੍ਦਾ… ਘਾਨਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਗਨ੍ਧਾ… ਜਿਵ੍ਹਾਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਰਸਾ… ਕਾਯਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਇਟ੍ਠਾ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨਾਪਾ ਪਿਯਰੂਪਾ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾ ਰਜਨੀਯਾ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ ਮੋਹਨਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ? ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਮੁਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮੁਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਮੁਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਮੂਲ਼੍ਹਾ ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹਾ ਸਮ੍ਪਮੂਲ਼੍ਹਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਅਨ੍ਧੀਕਤਾ ਆਵੁਤਾ ਨਿਵੁਤਾ ਓਵੁਤਾ ਪਿਹਿਤਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤਾ, ਤਂ ਕਾਰਣਾ ਮੋਹਨਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ. ਮੋਹਨਸ੍ਮਿਂ ਪਗਾਲ਼੍ਹੋਤਿ ਮੋਹਨਸ੍ਮਿਂ ਪਗਾਲ਼੍ਹੋ ਓਗਾਲ਼੍ਹੋ ਅਜ੍ਝੋਗਾਲ਼੍ਹੋ ਨਿਮੁਗ੍ਗੋਤਿ – ਤਿਟ੍ਠਂ ਨਰੋ ਮੋਹਨਸ੍ਮਿਂ ਪਗਾਲ਼੍ਹੋ.

ਦੂਰੇ ਵਿਵੇਕਾ ਹਿ ਤਥਾਵਿਧੋ ਸੋਤਿ. ਵਿਵੇਕਾਤਿ ਤਯੋ ਵਿਵੇਕਾ – ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ, ਉਪਧਿਵਿਵੇਕੋ. ਕਤਮੋ ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਭਜਤਿ ਅਰਞ੍ਞਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਪਬ੍ਬਤਂ ਕਨ੍ਦਰਂ ਗਿਰਿਗੁਹਂ ਸੁਸਾਨਂ ਵਨਪਤ੍ਥਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਂ ਪਲਾਲਪੁਞ੍ਜਂ. ਕਾਯੇਨ ਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਵਿਹਰਤਿ. ਸੋ ਏਕੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਕੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏਕੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਏਕੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਏਕੋ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਤਿ, ਏਕੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਏਕੋ ਰਹੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਏਕੋ ਚਙ੍ਕਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਏਕੋ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ. ਅਯਂ ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ.

ਕਤਮੋ ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ? ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਨੀਵਰਣੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪੀਤਿਯਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਯ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਯ ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਞ੍ਞਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਞ੍ਞਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਞ੍ਞਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸਾ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਸਯਾ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੁਸਯਾ, ਤਦੇਕਟ੍ਠੇਹਿ ਚ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਕਦਾਗਾਮਿਸ੍ਸ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾ ਕਾਮਰਾਗਸਞ੍ਞੋਜਨਾ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞੋਜਨਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਾ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯਾ, ਤਦੇਕਟ੍ਠੇਹਿ ਚ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਨਾਗਾਮਿਸ੍ਸ ਅਨੁਸਹਗਤਾ ਕਾਮਰਾਗਸਞ੍ਞੋਜਨਾ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞੋਜਨਾ ਅਨੁਸਹਗਤਾ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਾ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯਾ, ਤਦੇਕਟ੍ਠੇਹਿ ਚ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਰਹਤੋ ਰੂਪਾਰੂਪਰਾਗਾ ਮਾਨਾ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਮਾਨਾਨੁਸਯਾ ਭਵਰਾਗਾਨੁਸਯਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਨੁਸਯਾ, ਤਦੇਕਟ੍ਠੇਹਿ ਚ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ ਸਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਯਂ ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ.

ਕਤਮੋ ਉਪਧਿਵਿਵੇਕੋ? ਉਪਧਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚ. ਉਪਧਿਵਿਵੇਕੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਅਯਂ ਉਪਧਿਵਿਵੇਕੋ. ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ ਚ ਵਿਵੇਕਟ੍ਠਕਾਯਾਨਂ [ਵੂਪਕਟ੍ਠਕਾਯਾਨਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਭਿਰਤਾਨਂ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ ਚ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਮਵੋਦਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ, ਉਪਧਿਵਿਵੇਕੋ ਚ ਨਿਰੂਪਧੀਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਵਿਸਙ੍ਖਾਰਗਤਾਨਂ.

ਦੂਰੇ ਵਿਵੇਕਾ ਹੀਤਿ. ਯੋ ਸੋ ਏਵਂ ਗੁਹਾਯਂ ਸਤ੍ਤੋ, ਏਵਂ ਬਹੁਕੇਹਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਛਨ੍ਨੋ, ਏਵਂ ਮੋਹਨਸ੍ਮਿਂ ਪਗਾਲ਼੍ਹੋ, ਸੋ ਕਾਯਵਿਵੇਕਾਪਿ ਦੂਰੇ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕਾਪਿ ਦੂਰੇ, ਉਪਧਿਵਿਵੇਕਾਪਿ ਦੂਰੇ ਵਿਦੂਰੇ ਸੁਵਿਦੂਰੇ ਨ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨ ਸਾਮਨ੍ਤਾ ਅਨਾਸਨ੍ਨੇ ਵਿਵੇਕਟ੍ਠੇ [ਵਵਕਟ੍ਠੇ (ਸੀ.), ਅਨੁਪਕਟ੍ਠੇ (ਸ੍ਯਾ.)]. ਤਥਾਵਿਧੋਤਿ ਤਾਦਿਸੋ ਤਸ੍ਸਣ੍ਠਿਤੋ ਤਪ੍ਪਕਾਰੋ ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਗੋ ਯੋ ਸੋ ਮੋਹਨਸ੍ਮਿਂ ਪਗਾਲ਼੍ਹੋਤਿ – ਦੂਰੇ ਵਿਵੇਕਾ ਹਿ ਤਥਾਵਿਧੋ ਸੋ.

ਕਾਮਾ ਹਿ ਲੋਕੇ ਨ ਹਿ ਸੁਪ੍ਪਹਾਯਾਤਿ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ. ਕਤਮੇ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ? ਮਨਾਪਿਕਾ ਰੂਪਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਸਦ੍ਦਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਗਨ੍ਧਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਰਸਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ, ਅਤ੍ਥਰਣਾ ਪਾਵੁਰਣਾ ਦਾਸਿਦਾਸਾ ਅਜੇਲ਼ਕਾ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੂਕਰਾ ਹਤ੍ਥਿਗਵਾਸ੍ਸਵਲ਼ਵਾ, ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਸੁਵਣ੍ਣਂ, ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨਿਯੋ ਰਟ੍ਠਞ੍ਚ ਜਨਪਦੋ ਚ ਕੋਸੋ ਚ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਞ੍ਚ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰਜਨੀਯਂ ਵਤ੍ਥੁ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ. ਅਪਿ ਚ ਅਤੀਤਾ ਕਾਮਾ ਅਨਾਗਤਾ ਕਾਮਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਕਾਮਾ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਾ ਕਾਮਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਾਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਾਮਾ, ਹੀਨਾ ਕਾਮਾ ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਕਾਮਾ ਪਣੀਤਾ ਕਾਮਾ, ਆਪਾਯਿਕਾ ਕਾਮਾ ਮਾਨੁਸਿਕਾ ਕਾਮਾ ਦਿਬ੍ਬਾ ਕਾਮਾ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਾ ਕਾਮਾ, ਨਿਮ੍ਮਿਤਾ ਕਾਮਾ ਅਨਿਮ੍ਮਿਤਾ ਕਾਮਾ ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤਾ ਕਾਮਾ, ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾ ਕਾਮਾ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾ ਕਾਮਾ, ਮਮਾਯਿਤਾ ਕਾਮਾ ਅਮਮਾਯਿਤਾ ਕਾਮਾ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕਾਮਾਵਚਰਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਰੂਪਾਵਚਰਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਰੂਪਾਵਚਰਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਤਣ੍ਹਾਵਤ੍ਥੁਕਾ ਤਣ੍ਹਾਰਮ੍ਮਣਾ ਕਾਮਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਰਜਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਮਦਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਕਾਮਾ. ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ.

ਕਤਮੇ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ? ਛਨ੍ਦੋ ਕਾਮੋ ਰਾਗੋ ਕਾਮੋ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਕਾਮੋ, ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਕਾਮੋ ਰਾਗੋ ਕਾਮੋ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਰਾਗੋ ਕਾਮੋ, ਯੋ ਕਾਮੇਸੁ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਕਾਮਰਾਗੋ ਕਾਮਨਨ੍ਦੀ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ ਕਾਮਸ੍ਨੇਹੋ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਕਾਮਮੁਚ੍ਛਾ ਕਾਮਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਕਾਮੋਘੋ ਕਾਮਯੋਗੋ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ.

‘‘ਅਦ੍ਦਸਂ ਕਾਮ ਤੇ ਮੂਲਂ, ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ ਕਾਮ ਜਾਯਸਿ;

ਨ ਤਂ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਏਵਂ ਕਾਮ ਨ ਹੋਹਿਸੀ’’ਤਿ. –

ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਦੇਵਲੋਕੇ, ਖਨ੍ਧਲੋਕੇ ਧਾਤੁਲੋਕੇ ਆਯਤਨਲੋਕੇ. ਕਾਮਾ ਹਿ ਲੋਕੇ ਨ ਹਿ ਸੁਪ੍ਪਹਾਯਾਤਿ. ਕਾਮਾ ਹਿ ਲੋਕੇ ਦੁਪ੍ਪਹਾਯਾ ਦੁਚ੍ਚਜ੍ਜਾ ਦੁਪ੍ਪਰਿਚ੍ਚਜ੍ਜਾ ਦੁਨ੍ਨਿਮ੍ਮਦਯਾ ਦੁਨ੍ਨਿਵੇਠਯਾ ਦੁਬ੍ਬਿਨਿਵੇਠਯਾ ਦੁਤ੍ਤਰਾ ਦੁਪ੍ਪਤਰਾ ਦੁਸ੍ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਦੁਬ੍ਬਿਨਿਵਤ੍ਤਾਤਿ – ਕਾਮਾ ਹਿ ਲੋਕੇ ਨ ਹਿ ਸੁਪ੍ਪਹਾਯਾ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸਤ੍ਤੋ ਗੁਹਾਯਂ ਬਹੁਨਾਭਿਛਨ੍ਨੋ, ਤਿਟ੍ਠਂ ਨਰੋ ਮੋਹਨਸ੍ਮਿਂ ਪਗਾਲ਼੍ਹੋ;

ਦੂਰੇ ਵਿਵੇਕਾ ਹਿ ਤਥਾਵਿਧੋ ਸੋ, ਕਾਮਾ ਹਿ ਲੋਕੇ ਨ ਹਿ ਸੁਪ੍ਪਹਾਯਾ’’ਤਿ.

੮.

ਇਚ੍ਛਾਨਿਦਾਨਾ ਭਵਸਾਤਬਦ੍ਧਾ, ਤੇ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਾ ਨ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮੋਕ੍ਖਾ;

ਪਚ੍ਛਾ ਪੁਰੇ ਵਾਪਿ ਅਪੇਕ੍ਖਮਾਨਾ, ਇਮੇ ਵ ਕਾਮੇ ਪੁਰਿਮੇ ਵ ਜਪ੍ਪਂ.

ਇਚ੍ਛਾਨਿਦਾਨਾ ਭਵਸਾਤਬਦ੍ਧਾਤਿ. ਇਚ੍ਛਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ ਅਨੁਨਯੋ ਅਨੁਰੋਧੋ ਨਨ੍ਦੀ ਨਨ੍ਦਿਰਾਗੋ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਰਾਗੋ ਇਚ੍ਛਾ ਮੁਚ੍ਛਾ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਗੇਧੋ ਪਲਿਗੇਧੋ ਸਙ੍ਗੋ ਪਙ੍ਕੋ, ਏਜਾ ਮਾਯਾ ਜਨਿਕਾ ਸਞ੍ਜਨਨੀ ਸਿਬ੍ਬਿਨੀ ਜਾਲਿਨੀ ਸਰਿਤਾ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਿਸਟਾ ਆਯੂਹਿਨੀ ਦੁਤਿਯਾ ਪਣਿਧਿ ਭਵਨੇਤ੍ਤਿ, ਵਨਂ ਵਨਥੋ ਸਨ੍ਧਵੋ ਸ੍ਨੇਹੋ ਅਪੇਕ੍ਖਾ ਪਟਿਬਨ੍ਧੁ, ਆਸਾ ਆਸੀਸਨਾ ਆਸੀਸਿਤਤ੍ਤਂ, ਰੂਪਾਸਾ ਸਦ੍ਦਾਸਾ ਗਨ੍ਧਾਸਾ ਰਸਾਸਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਸਾ, ਲਾਭਾਸਾ ਧਨਾਸਾ ਪੁਤ੍ਤਾਸਾ ਜੀਵਿਤਾਸਾ, ਜਪ੍ਪਾ ਪਜਪ੍ਪਾ ਅਭਿਜਪ੍ਪਾ ਜਪ੍ਪਨਾ ਜਪ੍ਪਿਤਤ੍ਤਂ ਲੋਲੁਪ੍ਪਂ ਲੋਲੁਪ੍ਪਾਯਨਾ ਲੋਲੁਪ੍ਪਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਞ੍ਛਿਕਤਾ ਸਾਧੁਕਮ੍ਯਤਾ, ਅਧਮ੍ਮਰਾਗੋ ਵਿਸਮਲੋਭੋ ਨਿਕਨ੍ਤਿ ਨਿਕਾਮਨਾ ਪਤ੍ਥਨਾ ਪਿਹਨਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਥਨਾ, ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ ਭਵਤਣ੍ਹਾ ਵਿਭਵਤਣ੍ਹਾ, ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਅਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਨਿਰੋਧਤਣ੍ਹਾ, ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਸਦ੍ਦਤਣ੍ਹਾ ਗਨ੍ਧਤਣ੍ਹਾ ਰਸਤਣ੍ਹਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਤਣ੍ਹਾ ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ, ਓਘੋ ਯੋਗੋ ਗਨ੍ਥੋ ਉਪਾਦਾਨਂ ਆਵਰਣਂ ਨੀਵਰਣਂ ਛਦਨਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ ਅਨੁਸਯੋ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ ਲਤਾ ਵੇਵਿਚ੍ਛਂ, ਦੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਦਾਨਂ ਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਭਵੋ ਮਾਰਪਾਸੋ ਮਾਰਬਲ਼ਿਸਂ ਮਾਰਵਿਸਯੋ, ਤਣ੍ਹਾਨਦੀ ਤਣ੍ਹਾਜਾਲਂ ਤਣ੍ਹਾਗਦ੍ਦੁਲਂ ਤਣ੍ਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਇਚ੍ਛਾਨਿਦਾਨਾਤਿ ਇਚ੍ਛਾਨਿਦਾਨਕਾ ਇਚ੍ਛਾਹੇਤੁਕਾ ਇਚ੍ਛਾਪਚ੍ਚਯਾ ਇਚ੍ਛਾਕਾਰਣਾ ਇਚ੍ਛਾਪਭਵਾਤਿ – ਇਚ੍ਛਾਨਿਦਾਨਾ.

ਭਵਸਾਤਬਦ੍ਧਾਤਿ. ਏਕਂ ਭਵਸਾਤਂ – ਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ. ਦ੍ਵੇ ਭਵਸਾਤਾਨਿ – ਸੁਖਾ ਚ ਵੇਦਨਾ ਇਟ੍ਠਞ੍ਚ ਵਤ੍ਥੁ. ਤੀਣਿ ਭਵਸਾਤਾਨਿ – ਯੋਬ੍ਬਞ੍ਞਂ, ਆਰੋਗ੍ਯਂ, ਜੀਵਿਤਂ. ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਭਵਸਾਤਾਨਿ – ਲਾਭੋ, ਯਸੋ, ਪਸਂਸਾ, ਸੁਖਂ. ਪਞ੍ਚ ਭਵਸਾਤਾਨਿ – ਮਨਾਪਿਕਾ ਰੂਪਾ, ਮਨਾਪਿਕਾ ਸਦ੍ਦਾ, ਮਨਾਪਿਕਾ ਗਨ੍ਧਾ, ਮਨਾਪਿਕਾ ਰਸਾ, ਮਨਾਪਿਕਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਛ ਭਵਸਾਤਾਨਿ – ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਪਦਾ, ਸੋਤਸਮ੍ਪਦਾ, ਘਾਨਸਮ੍ਪਦਾ, ਜਿਵ੍ਹਾਸਮ੍ਪਦਾ, ਕਾਯਸਮ੍ਪਦਾ, ਮਨੋਸਮ੍ਪਦਾ. ਭਵਸਾਤਬਦ੍ਧਾ, ਸੁਖਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਸਾਤਬਦ੍ਧਾ, ਇਟ੍ਠਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਬਦ੍ਧਾ, ਯੋਬ੍ਬਞ੍ਞੇ ਬਦ੍ਧਾ, ਆਰੋਗ੍ਯੇ ਬਦ੍ਧਾ, ਜੀਵਿਤੇ ਬਦ੍ਧਾ, ਲਾਭੇ ਬਦ੍ਧਾ, ਯਸੇ ਬਦ੍ਧਾ, ਪਸਂਸਾਯਂ ਬਦ੍ਧਾ, ਸੁਖੇ ਬਦ੍ਧਾ, ਮਨਾਪਿਕੇਸੁ ਰੂਪੇਸੁ ਬਦ੍ਧਾ, ਸਦ੍ਦੇਸੁ… ਗਨ੍ਧੇਸੁ… ਰਸੇਸੁ… ਮਨਾਪਿਕੇਸੁ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇਸੁ ਬਦ੍ਧਾ, ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਪਦਾਯ ਬਦ੍ਧਾ, ਸੋਤਘਾਨਜਿਵ੍ਹਾਕਾਯਮਨੋਸਮ੍ਪਦਾਯ ਬਦ੍ਧਾ, ਵਿਬਦ੍ਧਾ ਆਬਦ੍ਧਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬਦ੍ਧਾਤਿ – ਇਚ੍ਛਾਨਿਦਾਨਾ ਭਵਸਾਤਬਦ੍ਧਾ.

ਤੇ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਾ ਨ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮੋਕ੍ਖਾਤਿ ਤੇ ਵਾ ਭਵਸਾਤਵਤ੍ਥੂ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਾ, ਸਤ੍ਤਾ ਵਾ ਏਤ੍ਤੋ ਦੁਮ੍ਮੋਚਯਾ. ਕਥਂ ਤੇ ਭਵਸਾਤਵਤ੍ਥੂ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਾ? ਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਾ, ਇਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਂ, ਯੋਬ੍ਬਞ੍ਞਂ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਂ, ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਂ, ਜੀਵਿਤਂ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਂ, ਲਾਭੋ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚੋ, ਯਸੋ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚੋ, ਪਸਂਸਾ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਾ, ਸੁਖਂ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਂ, ਮਨਾਪਿਕਾ ਰੂਪਾ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਾ, ਮਨਾਪਿਕਾ ਸਦ੍ਦਾ… ਗਨ੍ਧਾ… ਰਸਾ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਾ, ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਪਦਾ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਾ, ਸੋਤਘਾਨਜਿਵ੍ਹਾਕਾਯਮਨੋਸਮ੍ਪਦਾ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਾ ਦੁਮ੍ਮੋਚਯਾ ਦੁਪ੍ਪਮੋਚਯਾ ਦੁਨ੍ਨਿਵੇਠਯਾ ਦੁਬ੍ਬਿਨਿਵੇਠਯਾ, ਦੁਤ੍ਤਰਾ ਦੁਪ੍ਪਤਰਾ ਦੁਸ੍ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਦੁਬ੍ਬਿਨਿਵਤ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਤੇ ਭਵਸਾਤਵਤ੍ਥੂ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਾ.

ਕਥਂ ਸਤ੍ਤਾ ਏਤ੍ਤੋ ਦੁਮ੍ਮੋਚਯਾ? ਸੁਖਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਸਤ੍ਤਾ ਦੁਮ੍ਮੋਚਯਾ, ਇਟ੍ਠਸ੍ਮਾ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਾ ਦੁਮ੍ਮੋਚਯਾ, ਯੋਬ੍ਬਞ੍ਞਾ ਦੁਮ੍ਮੋਚਯਾ, ਆਰੋਗ੍ਯਾ ਦੁਮ੍ਮੋਚਯਾ, ਜੀਵਿਤਾ ਦੁਮ੍ਮੋਚਯਾ, ਲਾਭਾ ਦੁਮ੍ਮੋਚਯਾ, ਯਸਾ ਦੁਮ੍ਮੋਚਯਾ, ਪਸਂਸਾਯ ਦੁਮ੍ਮੋਚਯਾ, ਸੁਖਾ ਦੁਮ੍ਮੋਚਯਾ, ਮਨਾਪਿਕੇਹਿ ਰੂਪੇਹਿ ਦੁਮ੍ਮੋਚਯਾ, ਮਨਾਪਿਕੇਹਿ ਸਦ੍ਦੇਹਿ… ਗਨ੍ਧੇਹਿ… ਰਸੇਹਿ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇਹਿ ਦੁਮ੍ਮੋਚਯਾ, ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਪਦਾਯ ਦੁਮ੍ਮੋਚਯਾ, ਸੋਤਘਾਨਜਿਵ੍ਹਾਕਾਯਮਨੋਸਮ੍ਪਦਾਯ ਦੁਮ੍ਮੋਚਯਾ ਦੁਰੁਦ੍ਧਰਾ [ਦੁਦ੍ਧਰਾ (ਕ.)], ਦੁਸ੍ਸਮੁਦ੍ਧਰਾ ਦੁਬ੍ਬੁਟ੍ਠਾਪਯਾ ਦੁਸ੍ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਯਾ ਦੁਨ੍ਨਿਵੇਠਯਾ ਦੁਬ੍ਬਿਨਿਵੇਠਯਾ ਦੁਤ੍ਤਰਾ ਦੁਪ੍ਪਤਰਾ ਦੁਸ੍ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਦੁਬ੍ਬਿਨਿਵਤ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਾ ਏਤ੍ਤੋ ਦੁਮ੍ਮੋਚਯਾਤਿ – ਤੇ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਾ.

ਨ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮੋਕ੍ਖਾਤਿ ਤੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਲਿਪਪਲਿਪਨ੍ਨਾ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਪਰਂ ਪਲਿਪਪਲਿਪਨ੍ਨਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤੁਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਸੋ ਵਤ, ਚੁਨ੍ਦ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਲਿਪਪਲਿਪਨ੍ਨੋ ਪਰਂ ਪਲਿਪਪਲਿਪਨ੍ਨਂ ਉਦ੍ਧਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜਤਿ. ਸੋ ਵਤ, ਚੁਨ੍ਦ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਦਨ੍ਤੋ ਅਵਿਨੀਤੋ ਅਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਪਰਂ ਦਮੇਸ੍ਸਤਿ ਵਿਨੇਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਪੇਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਨ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮੋਕ੍ਖਾ.

ਅਥ ਵਾ ਨਤ੍ਥਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ ਮੋਚੇਤਾ. ਤੇ ਯਦਿ ਮੁਞ੍ਚੇਯ੍ਯੁਂ, ਸਕੇਨ ਥਾਮੇਨ ਸਕੇਨ ਬਲੇਨ ਸਕੇਨ ਵੀਰਿਯੇਨ ਸਕੇਨ ਪਰਕ੍ਕਮੇਨ ਸਕੇਨ ਪੁਰਿਸਥਾਮੇਨ ਸਕੇਨ ਪੁਰਿਸਬਲੇਨ ਸਕੇਨ ਪੁਰਿਸਵੀਰਿਯੇਨ ਸਕੇਨ ਪੁਰਿਸਪਰਕ੍ਕਮੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਂ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਪਦਂ ਅਪਚ੍ਚਨੀਕਪਟਿਪਦਂ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਪਟਿਪਦਂ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਮੁਞ੍ਚੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਨ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮੋਕ੍ਖਾ.

ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਨਾਹਂ ਸਹਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਮੋਚਨਾਯ, ਕਥਂਕਥਿਂ ਧੋਤਕ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ;

ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਸੇਟ੍ਠਂ ਅਭਿਜਾਨਮਾਨੋ, ਏਵਂ ਤੁਵਂ ਓਘਮਿਮਂ ਤਰੇਸੀ’’ਤਿ.

ਏਵਮ੍ਪਿ ਨ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮੋਕ੍ਖਾ.

ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਕਤਂ ਪਾਪਂ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਂਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ;

ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਕਤਂ ਪਾਪਂ, ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤਿ;

ਸੁਦ੍ਧੀ ਅਸੁਦ੍ਧਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ, ਨਾਞ੍ਞੋ ਅਞ੍ਞਂ ਵਿਸੋਧਯੇ’’ਤਿ.

ਏਵਮ੍ਪਿ ਨ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮੋਕ੍ਖਾ.

ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਤਿਟ੍ਠਤੇਵ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਮਗ੍ਗੋ, ਤਿਟ੍ਠਾਮਹਂ ਸਮਾਦਪੇਤਾ. ਅਥ ਚ ਪਨ ਮਮ ਸਾਵਕਾ ਮਯਾ ਏਵਂ ਓਵਦਿਯਮਾਨਾ ਏਵਂ ਅਨੁਸਾਸਿਯਮਾਨਾ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਟ੍ਠਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਆਰਾਧੇਨ੍ਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਨਾਰਾਧੇਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਕ੍ਯਾਹਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਕਰੋਮਿ? ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਾਯੀ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਤਥਾਗਤੋ. ਮਗ੍ਗਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ. ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਮੁਞ੍ਚੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਨ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮੋਕ੍ਖਾਤਿ – ਤੇ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਾ ਨ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮੋਕ੍ਖਾ.

ਪਚ੍ਛਾ ਪੁਰੇ ਵਾਪਿ ਅਪੇਕ੍ਖਮਾਨਾਤਿ. ਪਚ੍ਛਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨਾਗਤਂ, ਪੁਰੇ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਤੀਤਂ. ਅਪਿ ਚ ਅਤੀਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਅਨਾਗਤਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਞ੍ਚ ਪਚ੍ਛਾ, ਅਨਾਗਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਅਤੀਤਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਞ੍ਚ ਪੁਰੇ. ਕਥਂ ਪੁਰੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਤਿ? ‘‘ਏਵਂਰੂਪੋ ਅਹੋਸਿਂ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਿਂ ਸਮਨ੍ਨਾਨੇਤਿ. ‘‘ਏਵਂਵੇਦਨੋ ਅਹੋਸਿਂ… ਏਵਂਸਞ੍ਞੋ ਅਹੋਸਿਂ… ਏਵਂਸਙ੍ਖਾਰੋ ਅਹੋਸਿਂ… ਏਵਂਵਿਞ੍ਞਾਣੋ ਅਹੋਸਿਂ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਿਂ ਸਮਨ੍ਨਾਨੇਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਪੁਰੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਤਿ.

ਅਥ ਵਾ ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਚਕ੍ਖੁ ਅਹੋਸਿ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਇਤਿ ਰੂਪਾ’’ਤਿ – ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ. ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਟਿਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਤਿ. ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਏਵਮ੍ਪਿ ਪੁਰੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਤਿ. ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਸੋਤਂ ਅਹੋਸਿ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਇਤਿ ਸਦ੍ਦਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਘਾਨਂ ਅਹੋਸਿ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਇਤਿ ਗਨ੍ਧਾ’’ਤਿ… ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਜਿਵ੍ਹਾ ਅਹੋਸਿ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਇਤਿ ਰਸਾ’’ਤਿ… ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਕਾਯੋ ਅਹੋਸਿ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਇਤਿ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ’’ਤਿ… ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਮਨੋ ਅਹੋਸਿ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਇਤਿ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ – ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ. ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਟਿਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਤਿ. ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਏਵਮ੍ਪਿ ਪੁਰੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਤਿ.

ਅਥ ਵਾ ਯਾਨਿਸ੍ਸ ਤਾਨਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਾਤੁਗਾਮੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਹਸਿਤਲਪਿਤਕੀਲ਼ਿਤਾਨਿ ਤਦਸ੍ਸਾਦੇਤਿ ਤਂ ਨਿਕਾਮੇਤਿ, ਤੇਨ ਚ ਵਿਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਪੁਰੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਤਿ.

ਕਥਂ ਪਚ੍ਛਾ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਤਿ? ‘‘ਏਵਂਰੂਪੋ ਸਿਯਂ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਿਂ ਸਮਨ੍ਨਾਨੇਤਿ. ‘‘ਏਵਂਵੇਦਨੋ ਸਿਯਂ… ਏਵਂਸਞ੍ਞੋ ਸਿਯਂ… ਏਵਂਸਙ੍ਖਾਰੋ ਸਿਯਂ… ਏਵਂਵਿਞ੍ਞਾਣੋ ਸਿਯਂ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਿਂ ਸਮਨ੍ਨਾਨੇਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਛਾ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਤਿ.

ਅਥ ਵਾ ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਚਕ੍ਖੁ ਸਿਯਾ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਇਤਿ ਰੂਪਾ’’ਤਿ – ਅਪ੍ਪਟਿਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਣਿਦਹਤਿ. ਚੇਤਸੋ ਪਣਿਧਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਤਿ. ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਛਾ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਤਿ. ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਸੋਤਂ ਸਿਯਾ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਇਤਿ ਸਦ੍ਦਾ’’ਤਿ… ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਘਾਨਂ ਸਿਯਾ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਇਤਿ ਗਨ੍ਧਾ’’ਤਿ… ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਜਿਵ੍ਹਾ ਸਿਯਾ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਇਤਿ ਰਸਾ’’ਤਿ… ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਕਾਯੋ ਸਿਯਾ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਇਤਿ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ’’ਤਿ… ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਮਨੋ ਸਿਯਾ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਇਤਿ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ – ਅਪ੍ਪਟਿਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਣਿਦਹਤਿ. ਚੇਤਸੋ ਪਣਿਧਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਤਿ. ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਛਾ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਤਿ.

ਅਥ ਵਾ ‘‘ਇਮਿਨਾਹਂ ਸੀਲੇਨ ਵਾ ਵਤੇਨ ਵਾ ਤਪੇਨ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ ਵਾ ਦੇਵੋ ਵਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ ਦੇਵਞ੍ਞਤਰੋ ਵਾ’’ਤਿ – ਅਪ੍ਪਟਿਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਣਿਦਹਤਿ. ਚੇਤਸੋ ਪਣਿਧਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਤਿ. ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਛਾ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਤੀਤਿ – ਪਚ੍ਛਾ ਪੁਰੇ ਵਾਪਿ ਅਪੇਕ੍ਖਮਾਨਾ.

ਇਮੇ ਵ ਕਾਮੇ ਪੁਰਿਮੇ ਵ ਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ. ਇਮੇ ਵ ਕਾਮੇਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤਾ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤਾ ਪਿਹਯਨ੍ਤਾ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਾ. ਪੁਰਿਮੇ ਵ ਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਅਤੀਤੇ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇ ਜਪ੍ਪਨ੍ਤਾ ਪਜਪ੍ਪਨ੍ਤਾ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਾਤਿ – ਇਮੇ ਵ ਕਾਮੇ ਪੁਰਿਮੇ ਵ ਜਪ੍ਪਂ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਇਚ੍ਛਾਨਿਦਾਨਾ ਭਵਸਾਤਬਦ੍ਧਾ, ਤੇ ਦੁਪ੍ਪਮੁਞ੍ਚਾ ਨ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮੋਕ੍ਖਾ;

ਪਚ੍ਛਾ ਪੁਰੇ ਵਾਪਿ ਅਪੇਕ੍ਖਮਾਨਾ, ਇਮੇ ਵ ਕਾਮੇ ਪੁਰਿਮੇ ਵ ਜਪ੍ਪ’’ਨ੍ਤਿ.

੯.

ਕਾਮੇਸੁ ਗਿਦ੍ਧਾ ਪਸੁਤਾ ਪਮੂਲ਼੍ਹਾ, ਅਵਦਾਨਿਯਾ ਤੇ ਵਿਸਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ;

ਦੁਕ੍ਖੂਪਨੀਤਾ ਪਰਿਦੇਵਯਨ੍ਤਿ, ਕਿਂਸੂ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ ਇਤੋ ਚੁਤਾਸੇ.

ਕਾਮੇਸੁ ਗਿਦ੍ਧਾ ਪਸੁਤਾ ਪਮੂਲ਼੍ਹਾਤਿ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਗੇਧੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਨ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਸੁ ਰਤ੍ਤਾ ਗਿਦ੍ਧਾ ਗਧਿਤਾ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਨ੍ਨਾ [ਅਜ੍ਝੋਪਨ੍ਨਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾਤਿ – ਕਾਮੇਸੁ ਗਿਦ੍ਧਾ.

ਪਸੁਤਾਤਿ ਯੇਪਿ ਕਾਮੇ ਏਸਨ੍ਤਿ ਗਵੇਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਤਚ੍ਚਰਿਤਾ ਤਬ੍ਬਹੁਲਾ ਤਗ੍ਗਰੁਕਾ, ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਾ ਤਪ੍ਪੋਣਾ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰਾ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਾ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾ, ਤੇਪਿ ਕਾਮਪਸੁਤਾ. ਯੇਪਿ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਰੂਪੇ ਏਸਨ੍ਤਿ ਗਵੇਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ… ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ…ਪੇ… ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ ਤਚ੍ਚਰਿਤਾ ਤਬ੍ਬਹੁਲਾ ਤਗ੍ਗਰੁਕਾ, ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਾ ਤਪ੍ਪੋਣਾ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰਾ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਾ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾ, ਤੇਪਿ ਕਾਮਪਸੁਤਾ. ਯੇਪਿ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਰੂਪੇ ਪਟਿਲਭਨ੍ਤਿ… ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ … ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਪਟਿਲਭਨ੍ਤਿ ਤਚ੍ਚਰਿਤਾ ਤਬ੍ਬਹੁਲਾ ਤਗ੍ਗਰੁਕਾ, ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਾ ਤਪ੍ਪੋਣਾ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰਾ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਾ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾ, ਤੇਪਿ ਕਾਮਪਸੁਤਾ. ਯੇਪਿ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਰੂਪੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ … ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ ਤਚ੍ਚਰਿਤਾ ਤਬ੍ਬਹੁਲਾ ਤਗ੍ਗਰੁਕਾ, ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਾ ਤਪ੍ਪੋਣਾ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰਾ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਾ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾ, ਤੇਪਿ ਕਾਮਪਸੁਤਾ. ਯਥਾ ਕਲਹਕਾਰਕੋ ਕਲਹਪਸੁਤੋ, ਕਮ੍ਮਕਾਰਕੋ ਕਮ੍ਮਪਸੁਤੋ, ਗੋਚਰੇ ਚਰਨ੍ਤੋ ਗੋਚਰਪਸੁਤੋ, ਝਾਯੀ ਝਾਨਪਸੁਤੋ; ਏਵਮੇਵ ਯੇਪਿ ਕਾਮੇ ਏਸਨ੍ਤਿ ਗਵੇਸਤਿ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਤਚ੍ਚਰਿਤਾ ਤਬ੍ਬਹੁਲਾ ਤਗ੍ਗਰੁਕਾ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਾ ਤਪ੍ਪੋਣਾ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰਾ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਾ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾ, ਤੇਪਿ ਕਾਮਪਸੁਤਾ. ਯੇਪਿ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਰੂਪੇ ਏਸਨ੍ਤਿ ਗਵੇਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ… ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ…ਪੇ… ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ ਤਚ੍ਚਰਿਤਾ ਤਬ੍ਬਹੁਲਾ ਤਗ੍ਗਰੁਕਾ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਾ ਤਪ੍ਪੋਣਾ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰਾ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਾ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾ, ਤੇਪਿ ਕਾਮਪਸੁਤਾ. ਯੇਪਿ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਰੂਪੇ ਪਟਿਲਭਨ੍ਤਿ… ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਪਟਿਲਭਨ੍ਤਿ ਤਚ੍ਚਰਿਤਾ ਤਬ੍ਬਹੁਲਾ ਤਗ੍ਗਰੁਕਾ, ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਾ ਤਪ੍ਪੋਣਾ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰਾ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਾ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾ, ਤੇਪਿ ਕਾਮਪਸੁਤਾ. ਯੇਪਿ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਰੂਪੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ… ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ ਤਚ੍ਚਰਿਤਾ ਤਬ੍ਬਹੁਲਾ ਤਗ੍ਗਰੁਕਾ, ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਾ ਤਪ੍ਪੋਣਾ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰਾ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਾ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾ, ਤੇਪਿ ਕਾਮਪਸੁਤਾ.

ਪਮੂਲ਼੍ਹਾਤਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਮੁਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮੁਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਮੁਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਮੂਲ਼੍ਹਾ ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹਾ ਸਮ੍ਪਮੂਲ਼੍ਹਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਅਨ੍ਧੀਕਤਾ ਆਵੁਤਾ ਨਿਵੁਤਾ ਓਵੁਤਾ ਪਿਹਿਤਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤਾਤਿ – ਕਾਮੇਸੁ ਗਿਦ੍ਧਾ ਪਸੁਤਾ ਪਮੂਲ਼੍ਹਾ.

ਅਵਦਾਨਿਯਾ ਤੇ ਵਿਸਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾਤਿ. ਅਵਦਾਨਿਯਾਤਿ ਅਵਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿਪਿ ਅਵਦਾਨਿਯਾ, ਮਚ੍ਛਰਿਨੋਪਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਵਦਾਨਿਯਾ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਵਕਾਨਂ ਵਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿਂ ਨਾਦਿਯਨ੍ਤੀਤਿ – ਅਵਦਾਨਿਯਾ. ਕਥਂ ਅਵਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅਵਦਾਨਿਯਾ? ਨਿਰਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ, ਏਵਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ – ਅਵਦਾਨਿਯਾ. ਕਥਂ ਮਚ੍ਛਰਿਨੋ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਵਦਾਨਿਯਾ? ਪਞ੍ਚ ਮਚ੍ਛਰਿਯਾਨਿ – ਆਵਾਸਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਕੁਲਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਲਾਭਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਵਣ੍ਣਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਧਮ੍ਮਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਯਂ ਏਵਰੂਪਂ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਮਚ੍ਛਰਾਯਨਾ ਮਚ੍ਛਰਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਵੇਵਿਚ੍ਛਂ ਕਦਰਿਯਂ ਕਟੁਕਞ੍ਚੁਕਤਾ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਅਪਿ ਚ, ਖਨ੍ਧਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਧਾਤੁਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਆਯਤਨਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਗਾਹੋ. ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਇਮਿਨਾ ਮਚ੍ਛਰਿਯੇਨ ਅਵਦਞ੍ਞੁਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਜਨਾ ਪਮਤ੍ਤਾ. ਏਵਂ ਮਚ੍ਛਰਿਨੋ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਵਦਾਨਿਯਾ. ਕਥਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਵਕਾਨਂ ਵਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿਂ ਨਾਦਿਯਨ੍ਤੀਤਿ – ਅਵਦਾਨਿਯਾ? ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਵਕਾਨਂ ਵਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿਂ ਨ ਆਦਿਯਨ੍ਤਿ ਨ ਸੁਸ੍ਸੁਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਸੋਤਂ ਓਦਹਨ੍ਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਅਨਸ੍ਸਵਾ ਅਵਚਨਕਰਾ ਪਟਿਲੋਮਵੁਤ੍ਤਿਨੋ, ਅਞ੍ਞੇਨੇਵ ਮੁਖਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਵਕਾਨਂ [ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾਨਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਵਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿਂ ਨਾਦਿਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਵਦਾਨਿਯਾਤਿ – ਅਵਦਾਨਿਯਾ.

ਤੇ ਵਿਸਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾਤਿ ਵਿਸਮੇ ਕਾਯਕਮ੍ਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ, ਵਿਸਮੇ ਵਚੀਕਮ੍ਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ, ਵਿਸਮੇ ਮਨੋਕਮ੍ਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ, ਵਿਸਮੇ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ, ਵਿਸਮੇ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ, ਵਿਸਮੇ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ, ਵਿਸਮੇ ਮੁਸਾਵਾਦੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ, ਵਿਸਮਾਯ ਪਿਸੁਣਾਯ ਵਾਚਾਯ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ, ਵਿਸਮਾਯ ਫਰੁਸਾਯ ਵਾਚਾਯ… ਵਿਸਮੇ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪੇ… ਵਿਸਮਾਯ ਅਭਿਜ੍ਝਾਯ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ, ਵਿਸਮੇ ਬ੍ਯਾਪਾਦੇ… ਵਿਸਮਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ, ਵਿਸਮੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ, ਵਿਸਮੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ, ਵਿਸਮੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਨੀਵਰਣੇਸੁ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ ਵਿਨਿਵਿਟ੍ਠਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਅਲ੍ਲੀਨਾ ਉਪਗਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾਤਿ – ਅਵਦਾਨਿਯਾ ਤੇ ਵਿਸਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ.

ਦੁਕ੍ਖੂਪਨੀਤਾ ਪਰਿਦੇਵਯਨ੍ਤੀਤਿ. ਦੁਕ੍ਖੂਪਨੀਤਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਖਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਖੂਪਗਤਾ, ਮਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਮਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ ਮਾਰੂਪਗਤਾ, ਮਰਣਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਮਰਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ ਮਰਣੂਪਗਤਾ. ਪਰਿਦੇਵਯਨ੍ਤੀਤਿ ਲਪਨ੍ਤਿ ਲਾਲਪਨ੍ਤਿ [ਸਲ੍ਲਪਨ੍ਤਿ (ਸੀ.)], ਸੋਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲਮਨ੍ਤਿ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ ਉਰਤ੍ਤਾਲ਼ਿਂ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ – ਦੁਕ੍ਖੂਪਨੀਤਾ ਪਰਿਦੇਵਯਨ੍ਤਿ.

ਕਿਂਸੂ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ ਇਤੋ ਚੁਤਾਸੇਤਿ ਇਤੋ ਚੁਤਾ ਕਿਂ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ? ਨੇਰਯਿਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਿਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਦੇਵਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਰੂਪੀ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਅਰੂਪੀ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਸਞ੍ਞੀ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਅਸਞ੍ਞੀ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ‘‘ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ ਨੁ ਖੋ ਮਯਂ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਨਨੁ ਖੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਕਿਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਿਂ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ ਨੁ ਖੋ ਮਯਂ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸਂਸਯਪਕ੍ਖਨ੍ਦਾ ਵਿਮਤਿਪਕ੍ਖਨ੍ਦਾ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਜਾਤਾ ਲਪਨ੍ਤਿ ਲਾਲਪਨ੍ਤਿ, ਸੋਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲਮਨ੍ਤਿ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ ਉਰਤ੍ਤਾਲ਼ਿਂ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ – ਕਿਂਸੂ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ ਇਤੋ ਚੁਤਾਸੇ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਕਾਮੇਸੁ ਗਿਦ੍ਧਾ ਪਸੁਤਾ ਪਮੂਲ਼੍ਹਾ, ਅਵਦਾਨਿਯਾ ਤੇ ਵਿਸਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ;

ਦੁਕ੍ਖੂਪਨੀਤਾ ਪਰਿਦੇਵਯਨ੍ਤਿ, ਕਿਂਸੂ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ ਇਤੋ ਚੁਤਾਸੇ’’ਤਿ.

੧੦.

ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਸਿਕ੍ਖੇਥ ਇਧੇਵ ਜਨ੍ਤੁ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਜਞ੍ਞਾ ਵਿਸਮਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ;

ਨ ਤਸ੍ਸ ਹੇਤੂ ਵਿਸਮਂ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਅਪ੍ਪਞ੍ਹਿਦਂ ਜੀਵਿਤਮਾਹੁ ਧੀਰਾ.

ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਸਿਕ੍ਖੇਥ ਇਧੇਵ ਜਨ੍ਤੂਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤਂਕਾਰਣਾ ਤਂਹੇਤੁ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਨ੍ਨਿਦਾਨਾ, ਏਤਮਾਦੀਨਵਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਕਾਮੇਸੂਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ. ਸਿਕ੍ਖੇਥਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ – ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ.

ਕਤਮਾ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲਵਾ ਹੋਤਿ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸਂਵੁਤੋ ਵਿਹਰਤਿ ਆਚਾਰਗੋਚਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਅਣੁਮਤ੍ਤੇਸੁ ਵਜ੍ਜੇਸੁ ਭਯਦਸ੍ਸਾਵੀ, ਸਮਾਦਾਯ ਸਿਕ੍ਖਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ. ਖੁਦ੍ਦਕੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਮਹਨ੍ਤੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਸੀਲਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਆਦਿ ਚਰਣਂ ਸਂਯਮੋ ਸਂਵਰੋ ਮੋਕ੍ਖਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ – ਅਯਂ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ.

ਕਤਮਾ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਵਿਚਾਰਂ ਵਿਵੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ. ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾਵਂ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਅਵਿਚਾਰਂ ਸਮਾਧਿਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ. ਪੀਤਿਯਾ ਚ ਵਿਰਾਗਾ ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਚ ਵਿਹਰਤਿ ਸਤੋ ਚ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਸੁਖਞ੍ਚ ਕਾਯੇਨ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ, ਯਂ ਤਂ ਅਰਿਯਾ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ – ‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਸਤਿਮਾ ਸੁਖਵਿਹਾਰੀ’ਤਿ ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ. ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ – ਅਯਂ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ.

ਕਤਮਾ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਞ੍ਞਵਾ ਹੋਤਿ ਉਦਯਤ੍ਥਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਅਰਿਯਾਯ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਾਯ ਸਮ੍ਮਾਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਗਾਮਿਨਿਯਾ. ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ. ‘‘ਇਮੇ ਆਸਵਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਆਸਵਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਆਸਵਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਆਸਵਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ – ਅਯਂ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ.

ਇਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾਯੋ ਆਵਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਵੀਰਿਯਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਦਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ ਆਚਰੇਯ੍ਯ ਸਮਾਚਰੇਯ੍ਯ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ.

ਇਧਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਰੁਚਿਯਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਆਦਾਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਿਨਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਾਵਚਨੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ – ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਇਧਾਤਿ. ਜਨ੍ਤੂਤਿ ਸਤ੍ਤੋ ਨਰੋ…ਪੇ… ਮਨੁਜੋਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਸਿਕ੍ਖੇਥ ਇਧੇਵ ਜਨ੍ਤੁ.

ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਜਞ੍ਞਾ ਵਿਸਮਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇਤਿ. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨਵਚਨਮੇਤਂ [ਪਰਿਦਾਯਵਚਨਮੇਤਂ (ਸ੍ਯਾ.)] – ਯਂ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ. ਵਿਸਮਨ੍ਤਿ ਜਞ੍ਞਾਤਿ ਵਿਸਮਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਵਿਸਮਨ੍ਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਂ ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ ਵਿਸਮਨ੍ਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਵਿਸਮਨ੍ਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਂ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਂ ਵਿਸਮੋਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਂ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ ਵਿਸਮਨ੍ਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਂ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਂ ਵਿਸਮੋਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਂ ਮੁਸਾਵਾਦਂ ਵਿਸਮੋਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਂ ਪਿਸੁਣਂ ਵਾਚਂ ਵਿਸਮਾਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਂ ਫਰੁਸਂ ਵਾਚਂ ਵਿਸਮਾਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਂ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਂ ਵਿਸਮੋਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਂ ਅਭਿਜ੍ਝਂ ਵਿਸਮਾਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਂ ਬ੍ਯਾਪਾਦਂ ਵਿਸਮੋਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਂ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਵਿਸਮਾਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਵਿਸਮਾਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮੇ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇ ਵਿਸਮਾਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮੇ ਪਞ੍ਚ ਨੀਵਰਣੇ ਵਿਸਮਾਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ਆਜਾਨੇਯ੍ਯ ਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯ ਪਟਿਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ…ਪੇ… ਆਯਤਨਲੋਕੇਤਿ – ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਜਞ੍ਞਾ ਵਿਸਮਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ.

ਨ ਤਸ੍ਸ ਹੇਤੂ ਵਿਸਮਂ ਚਰੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਵਿਸਮਸ੍ਸ ਕਾਯਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਸ੍ਸ ਵਚੀਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਸ੍ਸ ਮਨੋਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਸ੍ਸ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਸ੍ਸ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਸ੍ਸ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਸ੍ਸ ਮੁਸਾਵਾਦਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਾਯ ਪਿਸੁਣਾਯ ਵਾਚਾਯ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਾਯ ਫਰੁਸਾਯ ਵਾਚਾਯ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਸ੍ਸ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਾਯ ਅਭਿਜ੍ਝਾਯ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਾਨਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਕਾਮਗੁਣਾਨਂ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਨੀਵਰਣਾਨਂ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਾਯ ਚੇਤਨਾਯ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਾਯ ਪਤ੍ਥਨਾਯ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਸਮਾਯ ਪਣਿਧਿਯਾ ਹੇਤੁ ਵਿਸਮਂ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ ਨ ਆਚਰੇਯ੍ਯ ਨ ਸਮਾਚਰੇਯ੍ਯ ਨ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਨ ਤਸ੍ਸ ਹੇਤੂ ਵਿਸਮਂ ਚਰੇਯ੍ਯ.

ਅਪ੍ਪਞ੍ਹਿਦਂ ਜੀਵਿਤਮਾਹੁ ਧੀਰਾਤਿ. ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਿ ਆਯੁ ਠਿਤਿ ਯਪਨਾ ਯਾਪਨਾ ਇਰਿਯਨਾ ਵਤ੍ਤਨਾ ਪਾਲਨਾ ਜੀਵਿਤਂ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ. ਅਪਿ ਚ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ – ਠਿਤਿਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਵਾ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਸਰਸਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਵਾ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ. ਕਥਂ ਠਿਤਿਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ? ਅਤੀਤੇ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਜੀਵਿਤ੍ਥ, ਨ ਜੀਵਤਿ ਨ ਜੀਵਿਸ੍ਸਤਿ; ਅਨਾਗਤੇ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਜੀਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਜੀਵਤਿ ਨ ਜੀਵਿਤ੍ਥ; ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਜੀਵਤਿ, ਨ ਜੀਵਿਤ੍ਥ ਨ ਜੀਵਿਸ੍ਸਤਿ.

‘‘ਜੀਵਿਤਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਚ, ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾ ਚ ਕੇਵਲਾ;

ਏਕਚਿਤ੍ਤਸਮਾਯੁਤ੍ਤਾ, ਲਹੁਸੋ ਵਤ੍ਤਤੇ ਖਣੋ.

‘‘ਚੁਲ੍ਲਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਕਪ੍ਪਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਯੇ ਮਰੂ;

ਨਤ੍ਵੇਵ ਤੇਪਿ ਜੀਵਨ੍ਤਿ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਸਂਯੁਤਾ.

‘‘ਯੇ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਮਰਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਤਿਟ੍ਠਮਾਨਸ੍ਸ ਵਾ ਇਧ;

ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਦਿਸਾ ਖਨ੍ਧਾ, ਗਤਾ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾ.

‘‘ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਚ ਯੇ ਭਗ੍ਗਾ [ਭਙ੍ਗਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)], ਯੇ ਚ ਭਗ੍ਗਾ ਅਨਾਗਤਾ;

ਤਦਨ੍ਤਰੇ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਵੇਸਮਂ ਨਤ੍ਥਿ ਲਕ੍ਖਣੇ.

‘‘ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ ਨ ਜਾਤੋ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਜੀਵਤਿ;

ਚਿਤ੍ਤਭਗ੍ਗਾ ਮਤੋ ਲੋਕੋ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਿਯਾ.

‘‘ਯਥਾ ਨਿਨ੍ਨਾ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਛਨ੍ਦੇਨ ਪਰਿਣਾਮਿਤਾ;

ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਧਾਰਾ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਸਲ਼ਾਯਤਨਪਚ੍ਚਯਾ.

‘‘ਅਨਿਧਾਨਗਤਾ ਭਗ੍ਗਾ, ਪੁਞ੍ਜੋ ਨਤ੍ਥਿ ਅਨਾਗਤੇ;

ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਯੇ ਚ [ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਯੇਵ (ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ)] ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਆਰਗ੍ਗੇ ਸਾਸਪੂਪਮਾ.

‘‘ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਭਙ੍ਗੋ ਨੇਸਂ ਪੁਰਕ੍ਖਤੋ;

ਪਲੋਕਧਮ੍ਮਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਪੁਰਾਣੇਹਿ ਅਮਿਸ੍ਸਿਤਾ.

‘‘ਅਦਸ੍ਸਨਤੋ ਆਯਨ੍ਤਿ, ਭਙ੍ਗਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਂ;

ਵਿਜ੍ਜੁਪ੍ਪਾਦੋਵ ਆਕਾਸੇ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਵਯਨ੍ਤਿ ਚਾ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਠਿਤਿਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ.

ਕਥਂ ਸਰਸਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ? ਅਸ੍ਸਾਸੂਪਨਿਬਨ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਪਸ੍ਸਾਸੂਪਨਿਬਨ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੂਪਨਿਬਨ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਮਹਾਭੂਤੂਪਨਿਬਨ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰੂਪਨਿਬਨ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਉਸ੍ਮੂਪਨਿਬਨ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਣੂਪਨਿਬਨ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਂ. ਮੂਲਮ੍ਪਿ ਇਮੇਸਂ ਦੁਬ੍ਬਲਂ, ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੂਪਿ ਇਮੇਸਂ ਦੁਬ੍ਬਲਾ. ਯੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਤੇਪਿ ਦੁਬ੍ਬਲਾ, ਯੇਪਿ ਪਭਾਵਿਕਾ ਤੇਪਿ ਦੁਬ੍ਬਲਾ. ਸਹਭੂਮਿ ਇਮੇਸਂ ਦੁਬ੍ਬਲਾ, ਸਮ੍ਪਯੋਗਾਪਿ ਇਮੇਸਂ ਦੁਬ੍ਬਲਾ, ਸਹਜਾਪਿ ਇਮੇਸਂ ਦੁਬ੍ਬਲਾ, ਯਾਪਿ ਪਯੋਜਿਕਾ ਸਾਪਿ ਦੁਬ੍ਬਲਾ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਇਮੇ ਨਿਚ੍ਚਦੁਬ੍ਬਲਾ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਾ ਇਮੇ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਰਿਪਾਤਯਨ੍ਤਿ ਇਮੇ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਹਿ ਨਤ੍ਥਿ ਤਾਯਿਤਾ, ਨ ਚਾਪਿ ਠਪੇਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਇਮੇ. ਯੋਪਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕੋ ਸੋ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ.

‘‘ਨ ਚ ਕੇਨਚਿ ਕੋਚਿ ਹਾਯਤਿ, ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾ ਚ ਇਮੇ ਹਿ ਸਬ੍ਬਸੋ;

ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਪਭਾਵਿਕਾ ਇਮੇ, ਯੇਪਿ ਪਭਾਵਿਕਾ ਤੇ ਪੁਰੇ ਮਤਾ;

ਪੁਰਿਮਾਪਿ ਚ ਪਚ੍ਛਿਮਾਪਿ ਚ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਨ ਕਦਾਚਿ ਮਦ੍ਦਸਂਸੂ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਸਰਸਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ.

ਅਪਿ ਚ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ ਜੀਵਿਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ ਪਰਿਤ੍ਤਕਂ ਜੀਵਿਤਂ ਥੋਕਂ [ਥੋਕਕਂ (ਕ.)] ਜੀਵਿਤਂ ਖਣਿਕਂ ਜੀਵਿਤਂ ਲਹੁਕਂ ਜੀਵਿਤਂ ਇਤ੍ਤਰਂ ਜੀਵਿਤਂ ਅਨਦ੍ਧਨੀਯਂ ਜੀਵਿਤਂ ਨਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ ਜੀਵਿਤਂ. ਤਾਵਤਿਂਸਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ…ਪੇ… ਯਾਮਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ… ਤੁਸਿਤਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ… ਨਿਮ੍ਮਾਨਰਤੀਨਂ ਦੇਵਾਨਂ… ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤਵਸਵਤ੍ਤੀਨਂ ਦੇਵਾਨਂ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ ਜੀਵਿਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ ਪਰਿਤ੍ਤਕਂ ਜੀਵਿਤਂ ਥੋਕਂ ਜੀਵਿਤਂ ਖਣਿਕਂ ਜੀਵਿਤਂ ਲਹੁਕਂ ਜੀਵਿਤਂ ਇਤ੍ਤਰਂ ਜੀਵਿਤਂ ਅਨਦ੍ਧਨੀਯਂ ਜੀਵਿਤਂ ਨਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ ਜੀਵਿਤਂ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਅਪ੍ਪਮਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਆਯੁ. ਗਮਨਿਯੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯੋ ਮਨ੍ਤਾਯ ਬੋਦ੍ਧਬ੍ਬਂ, ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕੁਸਲਂ, ਚਰਿਤਬ੍ਬਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਜਾਤਸ੍ਸ ਅਮਰਣਂ. ਯੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਿਰਂ ਜੀਵਤਿ ਸੋ ਵਸ੍ਸਸਤਂ ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਭਿਯ੍ਯੋ’’.

‘‘ਅਪ੍ਪਮਾਯੁ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ, ਹੀਲ਼ੇਯ੍ਯ ਨਂ ਸੁਪੋਰਿਸੋ;

ਚਰੇਯ੍ਯਾਦਿਤ੍ਤਸੀਸੋਵ ਨਤ੍ਥਿ ਮਚ੍ਚੁਸ੍ਸਨਾਗਮੋ.

‘‘ਅਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਅਹੋਰਤ੍ਤਾ, ਜੀਵਿਤਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ;

ਆਯੁ ਖਿਯ੍ਯਤਿ ਮਚ੍ਚਾਨਂ, ਕੁਨ੍ਨਦੀਨਂਵ ਓਦਕ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਪ੍ਪਞ੍ਹਿਦਂ ਜੀਵਿਤਮਾਹੁ ਧੀਰਾਤਿ. ਧੀਰਾਤਿ ਧੀਰਾ, ਧਿਤਿਮਾਤਿ ਧੀਰਾ, ਧਿਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਧੀਰਾ, ਧੀਕਤਪਾਪਾਤਿ ਧੀਰਾ. ਧੀ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ ਵਿਚਯੋ ਪਵਿਚਯੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਾ ਉਪਲਕ੍ਖਣਾ ਪਚ੍ਚੁਪਲਕ੍ਖਣਾ ਪਣ੍ਡਿਚ੍ਚਂ ਕੋਸਲ੍ਲਂ ਨੇਪੁਞ੍ਞਂ ਵੇਭਬ੍ਯਾ ਚਿਨ੍ਤਾ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਾ ਭੂਰਿ ਮੇਧਾ ਪਰਿਣਾਯਿਕਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਪਤੋਦੋ ਪਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪਞ੍ਞਾਬਲਂ ਪਞ੍ਞਾਸਤ੍ਥਂ ਪਞ੍ਞਾਪਾਸਾਦੋ ਪਞ੍ਞਾਆਲੋਕੋ ਪਞ੍ਞਾਓਭਾਸੋ ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤੋ ਪਞ੍ਞਾਰਤਨਂ ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਧੀਰਾ. ਅਪਿ ਚ ਖਨ੍ਧਧੀਰਾ ਧਾਤੁਧੀਰਾ ਆਯਤਨਧੀਰਾ, ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਧੀਰਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਧੀਰਾ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਧੀਰਾ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਧੀਰਾ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਧੀਰਾ ਬਲਧੀਰਾ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਧੀਰਾ ਮਗ੍ਗਧੀਰਾ ਫਲਧੀਰਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧੀਰਾ. ਤੇ ਧੀਰਾ ਏਵਮਾਹਂਸੁ – ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਪਰਿਤ੍ਤਕਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਥੋਕਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਖਣਿਕਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਲਹੁਕਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਇਤ੍ਤਰਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਅਨਦ੍ਧਨੀਯਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਨਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ ਜੀਵਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਮਾਹਂਸੁ ਏਵਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਭਣਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਅਪ੍ਪਞ੍ਹਿਦਂ ਜੀਵਿਤਮਾਹੁ ਧੀਰਾ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਸਿਕ੍ਖੇਥ ਇਧੇਵ ਜਨ੍ਤੁ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਜਞ੍ਞਾ ਵਿਸਮਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ;

ਨ ਤਸ੍ਸ ਹੇਤੂ ਵਿਸਮਂ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਅਪ੍ਪਞ੍ਹਿਦਂ ਜੀਵਿਤਮਾਹੁ ਧੀਰਾ’’ਤਿ.

੧੧.

ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਲੋਕੇ ਪਰਿਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਪਜਂ ਇਮਂ ਤਣ੍ਹਗਤਂ ਭਵੇਸੁ;

ਹੀਨਾ ਨਰਾ ਮਚ੍ਚੁਮੁਖੇ ਲਪਨ੍ਤਿ, ਅਵੀਤਤਣ੍ਹਾਸੇ ਭਵਾਭਵੇਸੁ.

ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਲੋਕੇ ਪਰਿਫਨ੍ਦਮਾਨਨ੍ਤਿ. ਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਦਕ੍ਖਾਮਿ ਓਲੋਕੇਮਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਾਮਿ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਾਮਿ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਦੇਵਲੋਕੇ ਖਨ੍ਧਲੋਕੇ ਧਾਤੁਲੋਕੇ ਆਯਤਨਲੋਕੇ.

ਪਰਿਫਨ੍ਦਮਾਨਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਫਨ੍ਦਨਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਫਨ੍ਦਨਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਕਿਲੇਸਫਨ੍ਦਨਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਪਯੋਗਫਨ੍ਦਨਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਵਿਪਾਕਫਨ੍ਦਨਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਫਨ੍ਦਨਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਰਤ੍ਤਂ ਰਾਗੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਦੁਟ੍ਠਂ ਦੋਸੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਮੂਲ਼੍ਹਂ ਮੋਹੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਵਿਨਿਬਦ੍ਧਂ ਮਾਨੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਵਿਕ੍ਖੇਪਗਤਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤਂ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਥਾਮਗਤਂ ਅਨੁਸਯੇਹਿ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਲਾਭੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਅਲਾਭੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਯਸੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਅਯਸੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਪਸਂਸਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਨਿਨ੍ਦਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਸੁਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਜਾਤਿਯਾ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਜਰਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਮਰਣੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸੇਹਿ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਨੇਰਯਿਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਿਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਮਾਨੁਸਿਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਗਬ੍ਭੋਕ੍ਕਨ੍ਤਿਮੂਲਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਗਬ੍ਭੇ ਠਿਤਿਮੂਲਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਗਬ੍ਭਾ ਵੁਟ੍ਠਾਨਮੂਲਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਜਾਤਸ੍ਸੂਪਨਿਬਨ੍ਧਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਜਾਤਸ੍ਸ ਪਰਾਧੇਯ੍ਯਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਅਤ੍ਤੂਪਕ੍ਕਮੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਪਰੂਪਕ੍ਕਮੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਵਿਪਰਿਣਾਮਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਚਕ੍ਖੁਰੋਗੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਸੋਤਰੋਗੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਘਾਨਰੋਗੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ…ਪੇ… ਜਿਵ੍ਹਾਰੋਗੇਨ… ਕਾਯਰੋਗੇਨ… ਸੀਸਰੋਗੇਨ… ਕਣ੍ਣਰੋਗੇਨ… ਮੁਖਰੋਗੇਨ… ਦਨ੍ਤਰੋਗੇਨ… ਕਾਸੇਨ… ਸਾਸੇਨ… ਪਿਨਾਸੇਨ… ਦਾਹੇਨ… ਜਰੇਨ… ਕੁਚ੍ਛਿਰੋਗੇਨ… ਮੁਚ੍ਛਾਯ… ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਕਾਯ… ਸੂਲਾਯ … ਵਿਸੁਚਿਕਾਯ… ਕੁਟ੍ਠੇਨ… ਗਣ੍ਡੇਨ… ਕਿਲਾਸੇਨ… ਸੋਸੇਨ… ਅਪਮਾਰੇਨ… ਦਦ੍ਦੁਯਾ… ਕਣ੍ਡੁਯਾ… ਕਚ੍ਛੁਯਾ… ਰਖਸਾਯ… ਵਿਤਚ੍ਛਿਕਾਯ… ਲੋਹਿਤੇਨ… ਪਿਤ੍ਤੇਨ… ਮਧੁਮੇਹੇਨ… ਅਂਸਾਯ… ਪਿਲ਼ਕਾਯ… ਭਗਨ੍ਦਲੇਨ [ਭਗਨ੍ਦਲਾਯ (ਸ੍ਯਾ.)] … ਪਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਸੇਮ੍ਹਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਵਾਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਿਕੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਉਤੁਪਰਿਣਾਮਜੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਵਿਸਮਪਰਿਹਾਰਜੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਓਪਕ੍ਕਮਿਕੇਨ ਆਬਾਧੇਨ … ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਜੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਸੀਤੇਨ… ਉਣ੍ਹੇਨ… ਜਿਘਚ੍ਛਾਯ… ਪਿਪਾਸਾਯ … ਉਚ੍ਚਾਰੇਨ… ਪਸ੍ਸਾਵੇਨ… ਡਂਸਮਕਸਵਾਤਾਤਪਸਰੀਸਪਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਮਾਤੁਮਰਣੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਪਿਤੁਮਰਣੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਭਾਤੁਮਰਣੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਭਗਿਨਿਮਰਣੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਪੁਤ੍ਤਮਰਣੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਧੀਤੁਮਰਣੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨ… ਭੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ… ਰੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ… ਸੀਲਬ੍ਯਸਨੇਨ… ਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ ਸਮ੍ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ ਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ ਵੇਧਮਾਨਂ ਪਵੇਧਮਾਨਂ ਸਮ੍ਪਵੇਧਮਾਨਂ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਦਕ੍ਖਾਮਿ ਓਲੋਕੇਮਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਾਮਿ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਾਮੀਤਿ – ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਲੋਕੇ ਪਰਿਫਨ੍ਦਮਾਨਂ.

ਪਜਂ ਇਮਂ ਤਣ੍ਹਗਤਂ ਭਵੇਸੂਤਿ. ਪਜਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਧਿਵਚਨਂ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ, ਸਦ੍ਦਤਣ੍ਹਾ, ਗਨ੍ਧਤਣ੍ਹਾ, ਰਸਤਣ੍ਹਾ, ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਤਣ੍ਹਾ, ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਤਣ੍ਹਗਤਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਗਤਂ ਤਣ੍ਹਾਨੁਗਤਂ ਤਣ੍ਹਾਯਾਨੁਸਟਂ ਤਣ੍ਹਾਯਾਸਨ੍ਨਂ ਤਣ੍ਹਾਯ ਪਾਤਿਤਂ ਅਭਿਭੂਤਂ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਂ. ਭਵੇਸੂਤਿ ਕਾਮਭਵੇ ਰੂਪਭਵੇ ਅਰੂਪਭਵੇਤਿ – ਪਜਂ ਇਮਂ ਤਣ੍ਹਗਤਂ ਭਵੇਸੁ.

ਹੀਨਾ ਨਰਾ ਮਚ੍ਚੁਮੁਖੇ ਲਪਨ੍ਤੀਤਿ. ਹੀਨਾ ਨਰਾਤਿ ਹੀਨਾ ਨਰਾ ਹੀਨੇਨ ਕਾਯਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਹੀਨਾ ਨਰਾ, ਹੀਨੇਨ ਵਚੀਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਹੀਨਾ ਨਰਾ, ਹੀਨੇਨ ਮਨੋਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਹੀਨਾ ਨਰਾ, ਹੀਨੇਨ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਹੀਨਾ ਨਰਾ, ਹੀਨੇਨ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨੇਨ…ਪੇ… ਹੀਨੇਨ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰੇਨ… ਹੀਨੇਨ ਮੁਸਾਵਾਦੇਨ… ਹੀਨਾਯ ਪਿਸੁਣਾਯ ਵਾਚਾਯ… ਹੀਨਾਯ ਫਰੁਸਾਯ ਵਾਚਾਯ… ਹੀਨੇਨ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪੇਨ… ਹੀਨਾਯ ਅਭਿਜ੍ਝਾਯ… ਹੀਨੇਨ ਬ੍ਯਾਪਾਦੇਨ… ਹੀਨਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ… ਹੀਨੇਹਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ… ਹੀਨੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਨੀਵਰਣੇਹਿ… ਹੀਨਾਯ ਚੇਤਨਾਯ… ਹੀਨਾਯ ਪਤ੍ਥਨਾਯ… ਹੀਨਾਯ ਪਣਿਧਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਹੀਨਾ ਨਰਾ ਹੀਨਾ ਨਿਹੀਨਾ ਓਹੀਨਾ ਓਮਕਾ ਲਾਮਕਾ ਛਤੁਕ੍ਕਾ ਪਰਿਤ੍ਤਾਤਿ – ਹੀਨਾ ਨਰਾ. ਮਚ੍ਚੁਮੁਖੇ ਲਪਨ੍ਤੀਤਿ. ਮਚ੍ਚੁਮੁਖੇਤਿ ਮਾਰਮੁਖੇ ਮਰਣਮੁਖੇ, ਮਚ੍ਚੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਮਚ੍ਚੁਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ ਮਚ੍ਚੂਪਾਗਤਾ, ਮਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਮਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ ਮਾਰੂਪਾਗਤਾ, ਮਰਣਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਮਰਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ ਮਰਣੂਪਾਗਤਾ ਲਪਨ੍ਤਿ ਲਾਲਪਨ੍ਤਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲਮਨ੍ਤਿ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ ਉਰਤ੍ਤਾਲ਼ਿਂ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ – ਹੀਨਾ ਨਰਾ ਮਚ੍ਚੁਮੁਖੇ ਲਪਨ੍ਤਿ.

ਅਵੀਤਤਣ੍ਹਾਸੇ ਭਵਾਭਵੇਸੂਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਭਵਾਭਵੇਸੂਤਿ ਭਵਾਭਵੇ ਕਮ੍ਮਭਵੇ ਪੁਨਬ੍ਭਵੇ ਕਾਮਭਵੇ, ਕਮ੍ਮਭਵੇ ਕਾਮਭਵੇ ਪੁਨਬ੍ਭਵੇ ਰੂਪਭਵੇ, ਕਮ੍ਮਭਵੇ ਰੂਪਭਵੇ ਪੁਨਬ੍ਭਵੇ ਅਰੂਪਭਵੇ, ਕਮ੍ਮਭਵੇ ਅਰੂਪਭਵੇ ਪੁਨਬ੍ਭਵੇ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਬ੍ਭਵੇ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਗਤਿਯਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਉਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਅਤ੍ਤਭਾਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ, ਅਵੀਤਤਣ੍ਹਾ ਅਵਿਗਤਤਣ੍ਹਾ ਅਚਤ੍ਤਤਣ੍ਹਾ ਅਵਨ੍ਤਤਣ੍ਹਾ. ਅਮੁਤ੍ਤਤਣ੍ਹਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤਣ੍ਹਾ ਅਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤਣ੍ਹਾਤਿ – ਅਵੀਤਤਣ੍ਹਾਸੇ ਭਵਾਭਵੇਸੁ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਲੋਕੇ ਪਰਿਫਨ੍ਦਮਾਨਂ, ਪਜਂ ਇਮਂ ਤਣ੍ਹਗਤਂ ਭਵੇਸੁ;

ਹੀਨਾ ਨਰਾ ਮਚ੍ਚੁਮੁਖੇ ਲਪਨ੍ਤਿ, ਅਵੀਤਤਣ੍ਹਾਸੇ ਭਵਾਭਵੇਸੂ’’ਤਿ.

੧੨.

ਮਮਾਯਿਤੇ ਪਸ੍ਸਥ ਫਨ੍ਦਮਾਨੇ, ਮਚ੍ਛੇਵ [ਮਚ੍ਛੋਵ (ਸੀ.)] ਅਪ੍ਪੋਦਕੇ ਖੀਣਸੋਤੇ;

ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਮਮੋ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਭਵੇਸੁ ਆਸਤ੍ਤਿਮਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋ.

ਮਮਾਯਿਤੇ ਪਸ੍ਸਥ ਫਨ੍ਦਮਾਨੇਤਿ. ਮਮਤ੍ਤਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਮਮਤ੍ਤਾ – ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਞ੍ਚ. ਕਤਮਂ ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਂ? ਯਾਵਤਾ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਸੀਮਕਤਂ ਮਰਿਯਾਦਿਕਤਂ ਓਧਿਕਤਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਕਤਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਮਮਾਯਿਤਂ. ਇਦਂ ਮਮਂ, ਏਤਂ ਮਮਂ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਮਮਂ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਮਮਂ, ਮਮ ਰੂਪਾ ਸਦ੍ਦਾ ਗਨ੍ਧਾ ਰਸਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ, ਅਤ੍ਥਰਣਾ ਪਾਵੁਰਣਾ ਦਾਸਿਦਾਸਾ ਅਜੇਲ਼ਕਾ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੂਕਰਾ ਹਤ੍ਥਿਗਵਾਸ੍ਸਵਲ਼ਵਾ ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨਿਯੋ ਰਟ੍ਠਞ੍ਚ ਜਨਪਦੋ ਚ ਕੋਸੋ ਚ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਞ੍ਚ, ਕੇਵਲਮ੍ਪਿ ਮਹਾਪਥਵਿਂ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਮਮਾਯਤਿ. ਯਾਵਤਾ ਅਟ੍ਠਸਤਂ ਤਣ੍ਹਾਵਿਚਰਿਤਂ, ਇਦਂ ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਂ.

ਕਤਮਂ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਂ? ਵੀਸਤਿਵਤ੍ਥੁਕਾ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ, ਦਸਵਤ੍ਥੁਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਦਸਵਤ੍ਥੁਕਾ ਅਨ੍ਤਗ੍ਗਾਹਿਕਾ ਦਿਟ੍ਠਿ; ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਹਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਨ੍ਤਾਰੋ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੂਕਾਯਿਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਞ੍ਞੋਜਨਂ ਗਾਹੋ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹੋ ਅਭਿਨਿਵੇਸੋ ਪਰਾਮਾਸੋ ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗੋ ਮਿਚ੍ਛਾਪਥੋ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਤਿਤ੍ਥਾਯਤਨਂ ਵਿਪਰਿਯੇਸਗ੍ਗਾਹੋ ਵਿਪਰੀਤਗ੍ਗਾਹੋ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਗ੍ਗਾਹੋ ਮਿਚ੍ਛਾਗਾਹੋ ‘‘ਅਯਾਥਾਵਕਸ੍ਮਿਂ ਯਾਥਾਵਕ’’ਨ੍ਤਿ ਗਾਹੋ. ਯਾਵਤਾ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ, ਇਦਂ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਂ. ਮਮਾਯਿਤੇ ਪਸ੍ਸਥ ਫਨ੍ਦਮਾਨੇਤਿ ਮਮਾਯਿਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਅਚ੍ਛੇਦਸਂਕਿਨੋਪਿ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੇਪਿ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਪਿ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਮਮਾਯਿਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਵਿਪਰਿਣਾਮਸਂਕਿਨੋਪਿ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਾਮਨ੍ਤੇਪਿ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਤੇਪਿ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਪਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਵੇਧਨ੍ਤਿ [ਵੇਧੇਨ੍ਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਵੇਧਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਵੇਧਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਫਨ੍ਦਮਾਨੇ ਪਫਨ੍ਦਮਾਨੇ ਸਮ੍ਫਨ੍ਦਮਾਨੇ ਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਮਾਨੇ ਵੇਧਮਾਨੇ ਪਵੇਧਮਾਨੇ ਸਮ੍ਪਵੇਧਮਾਨੇ ਪਸ੍ਸਥ ਦਕ੍ਖਥ ਓਲੋਕੇਥ ਨਿਜ੍ਝਾਯਥ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਥਾਤਿ – ਮਮਾਯਿਤੇ ਪਸ੍ਸਥ ਫਨ੍ਦਮਾਨੇ.

ਮਚ੍ਛੇਵ ਅਪ੍ਪੋਦਕੇ ਖੀਣਸੋਤੇਤਿ. ਯਥਾ ਮਚ੍ਛਾ ਅਪ੍ਪੋਦਕੇ ਪਰਿਤ੍ਤੋਦਕੇ ਉਦਕਪਰਿਯਾਦਾਨੇ ਕਾਕੇਹਿ ਵਾ ਕੁਲਲੇਹਿ ਵਾ ਬਲਾਕਾਹਿ ਵਾ ਪਰਿਪਾਤਿਯਮਾਨਾ ਉਕ੍ਖਿਪਿਯਮਾਨਾ ਖਜ੍ਜਮਾਨਾ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਪਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਵੇਧਨ੍ਤਿ ਪਵੇਧਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਵੇਧਨ੍ਤਿ; ਏਵਮੇਵ ਪਜਾ ਮਮਾਯਿਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਅਚ੍ਛੇਦਸਂਕਿਨੋਪਿ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੇਪਿ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਪਿ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਮਮਾਯਿਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਵਿਪਰਿਣਾਮਸਂਕਿਨੋਪਿ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਾਮਨ੍ਤੇਪਿ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਤੇਪਿ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਪਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਵੇਧਨ੍ਤਿ ਪਵੇਧਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਵੇਧਨ੍ਤੀਤਿ – ਮਚ੍ਛੇਵ ਅਪ੍ਪੋਦਕੇ ਖੀਣਸੋਤੇ.

ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਮਮੋ ਚਰੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਏਤਂ ਆਦੀਨਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ [ਤਿਰਯਿਤ੍ਵਾ (ਕ.)] ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਮਤ੍ਤੇਸੂਤਿ – ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਅਮਮੋ ਚਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਮਮਤ੍ਤਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਮਮਤ੍ਤਾ – ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਞ੍ਚ…ਪੇ… ਇਦਂ ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਇਦਂ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਂ. ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਂ ਪਹਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਚਕ੍ਖੁਂ ਅਮਮਾਯਨ੍ਤੋ ਸੋਤਂ ਅਮਮਾਯਨ੍ਤੋ ਘਾਨਂ ਅਮਮਾਯਨ੍ਤੋ ਜਿਵ੍ਹਂ ਅਮਮਾਯਨ੍ਤੋ ਕਾਯਂ ਅਮਮਾਯਨ੍ਤੋ ਮਨਂ ਅਮਮਾਯਨ੍ਤੋ ਰੂਪੇ… ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ… ਧਮ੍ਮੇ… ਕੁਲਂ… ਗਣਂ… ਆਵਾਸਂ… ਲਾਭਂ… ਯਸਂ… ਪਸਂਸਂ… ਸੁਖਂ… ਚੀਵਰਂ… ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ… ਸੇਨਾਸਨਂ… ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ… ਕਾਮਧਾਤੁਂ… ਰੂਪਧਾਤੁਂ… ਅਰੂਪਧਾਤੁਂ… ਕਾਮਭਵਂ… ਰੂਪਭਵਂ… ਅਰੂਪਭਵਂ… ਸਞ੍ਞਾਭਵਂ… ਅਸਞ੍ਞਾਭਵਂ… ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਭਵਂ… ਏਕਵੋਕਾਰਭਵਂ… ਚਤੁਵੋਕਾਰਭਵਂ… ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵਂ… ਅਤੀਤਂ… ਅਨਾਗਤਂ… ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ… ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਮਮਾਯਨ੍ਤੋ ਅਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਅਪਰਾਮਸਨ੍ਤੋ ਅਨਭਿਨਿਵਿਸਨ੍ਤੋ ਚਰੇਯ੍ਯ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯ ਇਰਿਯੇਯ੍ਯ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਪਾਲੇਯ੍ਯ ਯਪੇਯ੍ਯ ਯਾਪੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਮਮੋ ਚਰੇਯ੍ਯ.

ਭਵੇਸੁ ਆਸਤ੍ਤਿਮਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋਤਿ. ਭਵੇਸੂਤਿ ਕਾਮਭਵੇ ਰੂਪਭਵੇ ਅਰੂਪਭਵੇ. ਆਸਤ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਭਵੇਸੁ ਆਸਤ੍ਤਿਮਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋਤਿ. ਭਵੇਸੁ ਆਸਤ੍ਤਿਂ ਅਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋ, ਛਨ੍ਦਂ ਪੇਮਂ ਰਾਗਂ ਖਨ੍ਤਿਂ ਅਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋ ਅਜਨਯਮਾਨੋ ਅਸਞ੍ਜਨਯਮਾਨੋ ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਯਮਾਨੋ ਅਨਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਯਮਾਨੋਤਿ – ਭਵੇਸੁ ਆਸਤ੍ਤਿਮਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਮਮਾਯਿਤੇ ਪਸ੍ਸਥ ਫਨ੍ਦਮਾਨੇ, ਮਚ੍ਛੇਵ ਅਪ੍ਪੋਦਕੇ ਖੀਣਸੋਤੇ;

ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਮਮੋ ਚਰੇਯ੍ਯ, ਭਵੇਸੁ ਆਸਤ੍ਤਿਮਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋ’’ਤਿ.

੧੩.

ਉਭੋਸੁ ਅਨ੍ਤੇਸੁ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਛਨ੍ਦਂ, ਫਸ੍ਸਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਨਾਨੁਗਿਦ੍ਧੋ;

ਯਦਤ੍ਤਗਰਹੀ ਤਦਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋ, ਨ ਲਿਮ੍ਪਤੀ [ਨ ਲਿਪ੍ਪਤਿ (ਸੀ.)] ਦਿਟ੍ਠਸੁਤੇਸੁ ਧੀਰੋ.

ਉਭੋਸੁ ਅਨ੍ਤੇਸੁ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਛਨ੍ਦਨ੍ਤਿ. ਅਨ੍ਤਾਤਿ ਫਸ੍ਸੋ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋ ਫਸ੍ਸਸਮੁਦਯੋ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਅਤੀਤੋ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋ ਅਨਾਗਤੋ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋ ਦੁਕ੍ਖਾ ਵੇਦਨਾ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਨਾਮਂ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋ ਰੂਪਂ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋ ਛ ਬਾਹਿਰਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਸਕ੍ਕਾਯੋ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋ ਸਕ੍ਕਾਯਸਮੁਦਯੋ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ. ਛਨ੍ਦੋਤਿ ਯੋ ਕਾਮੇਸੁ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਕਾਮਰਾਗੋ ਕਾਮਨਨ੍ਦੀ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ ਕਾਮਸ੍ਨੇਹੋ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਕਾਮਮੁਚ੍ਛਾ ਕਾਮਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਕਾਮੋਘੋ ਕਾਮਯੋਗੋ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ. ਉਭੋਸੁ ਅਨ੍ਤੇਸੁ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਛਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਉਭੋਸੁ ਅਨ੍ਤੇਸੁ ਛਨ੍ਦਂ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਪਟਿਵਿਨੇਯ੍ਯ ਪਜਹੇਯ੍ਯ ਵਿਨੋਦੇਯ੍ਯ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਉਭੋਸੁ ਅਨ੍ਤੇਸੁ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਛਨ੍ਦਂ.

ਫਸ੍ਸਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਨਾਨੁਗਿਦ੍ਧੋਤਿ. ਫਸ੍ਸੋਤਿ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਸੋਤਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਘਾਨਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਜਿਵ੍ਹਾਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਕਾਯਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ, ਅਧਿਵਚਨਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ, ਪਟਿਘਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ, ਸੁਖਵੇਦਨੀਯੋ ਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨੀਯੋ ਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਵੇਦਨੀਯੋ ਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ, ਕੁਸਲੋ ਫਸ੍ਸੋ ਅਕੁਸਲੋ ਫਸ੍ਸੋ ਅਬ੍ਯਾਕਤੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਕਾਮਾਵਚਰੋ ਫਸ੍ਸੋ ਰੂਪਾਵਚਰੋ ਫਸ੍ਸੋ ਅਰੂਪਾਵਚਰੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਫਸ੍ਸੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੋ ਫਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਲੋਕਿਯੋ ਫਸ੍ਸੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਤੀਤੋ ਫਸ੍ਸੋ ਅਨਾਗਤੋ ਫਸ੍ਸੋ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਫਸ੍ਸੋ ਫੁਸਨਾ ਸਮ੍ਫੁਸਨਾ ਸਮ੍ਫੁਸਿਤਤ੍ਤਂ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਫਸ੍ਸੋ.

ਫਸ੍ਸਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਫਸ੍ਸਂ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ – ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯ [ਤਿਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯ (ਸ੍ਯਾ.)], ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਯ. ਕਤਮਾ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾ? ਫਸ੍ਸਂ ਜਾਨਾਤਿ – ਅਯਂ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਸੋਤਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਘਾਨਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਜਿਵ੍ਹਾਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਕਾਯਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਅਧਿਵਚਨਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਪਟਿਘਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਸੁਖਵੇਦਨੀਯੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨੀਯੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਵੇਦਨੀਯੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਕੁਸਲੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਅਕੁਸਲੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਕਾਮਾਵਚਰੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਰੂਪਾਵਚਰੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਅਰੂਪਾਵਚਰੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਲੋਕਿਯੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਅਤੀਤੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਅਨਾਗਤੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਫਸ੍ਸੋਤਿ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ – ਅਯਂ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾ.

ਕਤਮਾ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾ? ਏਵਂ ਞਾਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਫਸ੍ਸਂ ਤੀਰੇਤਿ. ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਰੋਗਤੋ ਗਣ੍ਡਤੋ ਸਲ੍ਲਤੋ ਅਘਤੋ ਆਬਾਧਤੋ ਪਰਤੋ ਪਲੋਕਤੋ ਈਤਿਤੋ ਉਪਦ੍ਦਵਤੋ ਭਯਤੋ ਉਪਸਗ੍ਗਤੋ ਚਲਤੋ ਪਭਙ੍ਗੁਤੋ ਅਧੁਵਤੋ ਅਤਾਣਤੋ ਅਲੇਣਤੋ ਅਸਰਣਤੋ ਰਿਤ੍ਤਤੋ ਤੁਚ੍ਛਤੋ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਅਨਤ੍ਤਤੋ ਆਦੀਨਵਤੋ ਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਤੋ ਅਸਾਰਕਤੋ ਅਘਮੂਲਤੋ ਵਧਕਤੋ ਵਿਭਵਤੋ ਸਾਸਵਤੋ ਸਙ੍ਖਤਤੋ ਮਾਰਾਮਿਸਤੋ ਜਾਤਿਜਰਾਬ੍ਯਾਧਿਮਰਣਧਮ੍ਮਤੋ ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਧਮ੍ਮਤੋ ਸਂਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮਤੋ ਸਮੁਦਯਤੋ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਤੋ ਅਸ੍ਸਾਦਤੋ ਆਦੀਨਵਤੋ ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਤੀਰੇਤਿ – ਅਯਂ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾ.

ਕਤਮਾ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ? ਏਵਂ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਫਸ੍ਸੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗਂ ਪਜਹਤਿ ਵਿਨੋਦੇਤਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰੋਤਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਯੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਫਸ੍ਸੇਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਤਂ ਪਜਹਥ. ਏਵਂ ਸੋ ਫਸ੍ਸੋ ਪਹੀਨੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲੋ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤੋ ਅਨਭਾਵਂ ਕਤੋ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ – ਅਯਂ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ. ਫਸ੍ਸਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ. ਫਸ੍ਸਂ ਇਮਾਹਿ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਅਨਾਨੁਗਿਦ੍ਧੋਤਿ. ਗੇਧੋਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਯਸ੍ਸੇਸੋ ਗੇਧੋ ਪਹੀਨੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢੋ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਗਿਦ੍ਧੋ. ਸੋ ਰੂਪੇ ਅਗਿਦ੍ਧੋ ਸਦ੍ਦੇ ਅਗਿਦ੍ਧੋ ਗਨ੍ਧੇ ਅਗਿਦ੍ਧੋ ਰਸੇ ਅਗਿਦ੍ਧੋ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਅਗਿਦ੍ਧੋ ਕੁਲੇ… ਗਣੇ… ਆਵਾਸੇ… ਲਾਭੇ… ਯਸੇ… ਪਸਂਸਾਯ… ਸੁਖੇ… ਚੀਵਰੇ… ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ… ਸੇਨਾਸਨੇ… ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ ਅਗਿਦ੍ਧੋ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ… ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ… ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ… ਕਾਮਭਵੇ… ਰੂਪਭਵੇ… ਅਰੂਪਭਵੇ… ਸਞ੍ਞਾਭਵੇ… ਅਸਞ੍ਞਾਭਵੇ… ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਭਵੇ… ਏਕਵੋਕਾਰਭਵੇ… ਚਤੁਵੋਕਾਰਭਵੇ… ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵੇ… ਅਤੀਤੇ… ਅਨਾਗਤੇ… ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ… ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਗਿਦ੍ਧੋ ਅਗਧਿਤੋ ਅਮੁਚ੍ਛਿਤੋ ਅਨਜ੍ਝਾਪਨ੍ਨੋ ਵੀਤਗੇਧੋ ਵਿਗਤਗੇਧੋ ਚਤ੍ਤਗੇਧੋ ਵਨ੍ਤਗੇਧੋ ਮੁਤ੍ਤਗੇਧੋ ਪਹੀਨਗੇਧੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਗੇਧੋ ਵੀਤਰਾਗੋ ਵਿਗਤਰਾਗੋ ਚਤ੍ਤਰਾਗੋ ਵਨ੍ਤਰਾਗੋ ਮੁਤ੍ਤਰਾਗੋ ਪਹੀਨਰਾਗੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰਾਗੋ ਨਿਚ੍ਛਾਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੀਤਿਭੂਤੋ ਸੁਖਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਫਸ੍ਸਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਨਾਨੁਗਿਦ੍ਧੋ.

ਯਦਤ੍ਤਗਰਹੀ ਤਦਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋਤਿ. ਯਦਨ੍ਤਿ ਯਂ. ਅਤ੍ਤਗਰਹੀਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ – ਕਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਕਤਤ੍ਤਾ ਚ. ਕਥਂ ਕਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਕਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ? ਕਤਂ ਮੇ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਅਕਤਂ ਮੇ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤਨ੍ਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਕਤਂ ਮੇ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਅਕਤਂ ਮੇ ਵਚੀਸੁਚਰਿਤਨ੍ਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਕਤਂ ਮੇ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਅਕਤਂ ਮੇ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤਨ੍ਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਕਤੋ ਮੇ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਵੇਰਮਣੀਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਕਤਂ ਮੇ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਵੇਰਮਣੀਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਕਤੋ ਮੇ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰੋ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ ਵੇਰਮਣੀਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਕਤੋ ਮੇ ਮੁਸਾਵਾਦੋ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਮੁਸਾਵਾਦਾ ਵੇਰਮਣੀਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਕਤਾ ਮੇ ਪਿਸੁਣਾ ਵਾਚਾ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਪਿਸੁਣਾਯ ਵਾਚਾਯ ਵੇਰਮਣੀਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਕਤਾ ਮੇ ਫਰੁਸਾ ਵਾਚਾ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਫਰੁਸਾਯ ਵਾਚਾਯ ਵੇਰਮਣੀਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਕਤੋ ਮੇ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪੋ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਾ ਵੇਰਮਣੀਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਕਤਾ ਮੇ ਅਭਿਜ੍ਝਾ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਕਤੋ ਮੇ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ, ਅਕਤੋ ਮੇ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦੋਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਕਤਾ ਮੇ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠੀਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਏਵਂ ਕਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਕਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਅਥ ਵਾ, ਸੀਲੇਸੁਮ੍ਹਿ ਨ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁਮ੍ਹਿ ਅਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰੋਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਭੋਜਨੇਮ੍ਹਿ [ਭੋਜਨੇ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਜਾਗਰਿਯਂ ਅਨਨੁਯੁਤ੍ਤੋਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞੇਨ ਅਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਅਭਾਵਿਤਾ ਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਅਭਾਵਿਤਾ ਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਅਭਾਵਿਤਾ ਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਅਭਾਵਿਤਾਨਿ ਮੇ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨੀਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਅਭਾਵਿਤਾਨਿ ਮੇ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨੀਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਅਭਾਵਿਤਾ ਮੇ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਅਭਾਵਿਤੋ ਮੇ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਦੁਕ੍ਖਂ ਮੇ ਅਪਰਿਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਸਮੁਦਯੋ ਮੇ ਅਪ੍ਪਹੀਨੋਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਮਗ੍ਗੋ ਮੇ ਅਭਾਵਿਤੋਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਨਿਰੋਧੋ ਮੇ ਅਸਚ੍ਛਿਕਤੋਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਏਵਂ ਕਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਕਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਤਿ. ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਗਰਹਿਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਅਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋ ਅਜਨਯਮਾਨੋ ਅਸਞ੍ਜਨਯਮਾਨੋ ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਯਮਾਨੋ ਅਨਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਯਮਾਨੋਤਿ – ਯਦਤ੍ਤਗਰਹੀ ਤਦਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋ. ਨ ਲਿਮ੍ਪਤੀ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤੇਸੁ ਧੀਰੋਤਿ. ਲੇਪੋਤਿ ਦ੍ਵੇ ਲੇਪਾ – ਤਣ੍ਹਾਲੇਪੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਲੇਪੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪੋ. ਧੀਰੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਪਞ੍ਞਵਾ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾ ਞਾਣੀ ਵਿਭਾਵੀ ਮੇਧਾਵੀ. ਧੀਰੋ ਤਣ੍ਹਾਲੇਪਂ ਪਹਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਦਿਟ੍ਠੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਸੁਤੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਮੁਤੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਤੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਨ ਪਲਿਮ੍ਪਤਿ [ਨ ਸਂਲਿਮ੍ਪਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)], ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ. ਅਲਿਤ੍ਤੋ ਅਪਲਿਤ੍ਤੋ [ਅਸਂਲਿਤ੍ਤੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਨ ਲਿਮ੍ਪਤੀ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤੇਸੁ ਧੀਰੋਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਉਭੋਸੁ ਅਨ੍ਤੇਸੁ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਛਨ੍ਦਂ, ਫਸ੍ਸਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਨਾਨੁਗਿਦ੍ਧੋ;

ਯਦਤ੍ਤਗਰਹੀ ਤਦਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋ, ਨ ਲਿਮ੍ਪਤੀ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤੇਸੁ ਧੀਰੋ’’ਤਿ.

੧੪.

ਸਞ੍ਞਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾ ਵਿਤਰੇਯ੍ਯ ਓਘਂ, ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਸੁ ਮੁਨਿ ਨੋਪਲਿਤ੍ਤੋ;

ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਸਲ੍ਲੋ ਚਰਮਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ, ਨਾਸੀਸਤੀ ਲੋਕਮਿਮਂ ਪਰਞ੍ਚ.

ਸਞ੍ਞਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾ ਵਿਤਰੇਯ੍ਯ ਓਘਨ੍ਤਿ. ਸਞ੍ਞਾਤਿ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸਞ੍ਞਾ ਵਿਹਿਂਸਾਸਞ੍ਞਾ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦਸਞ੍ਞਾ ਅਵਿਹਿਂਸਾਸਞ੍ਞਾ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਸਦ੍ਦਸਞ੍ਞਾ ਗਨ੍ਧਸਞ੍ਞਾ ਰਸਸਞ੍ਞਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਸਞ੍ਞਾ ਧਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾ – ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ ਸਞ੍ਞਾ ਸਞ੍ਜਾਨਨਾ ਸਞ੍ਜਾਨਿਤਤ੍ਤਂ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਞ੍ਞਾ. ਸਞ੍ਞਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਿ ਸਞ੍ਞਂ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ – ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਯ.

ਕਤਮਾ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾ? ਸਞ੍ਞਂ ਜਾਨਾਤਿ – ਅਯਂ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾ, ਅਯਂ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸਞ੍ਞਾ, ਅਯਂ ਵਿਹਿਂਸਾਸਞ੍ਞਾ, ਅਯਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾ, ਅਯਂ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦਸਞ੍ਞਾ, ਅਯਂ ਅਵਿਹਿਂਸਾਸਞ੍ਞਾ, ਅਯਂ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ, ਅਯਂ ਸਦ੍ਦਸਞ੍ਞਾ, ਅਯਂ ਗਨ੍ਧਸਞ੍ਞਾ, ਅਯਂ ਰਸਸਞ੍ਞਾ, ਅਯਂ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਸਞ੍ਞਾ, ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾਤਿ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ – ਅਯਂ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾ.

ਕਤਮਾ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾ? ਏਵਂ ਞਾਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਞ੍ਞਂ ਤੀਰੇਤਿ. ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਰੋਗਤੋ ਗਣ੍ਡਤੋ ਸਲ੍ਲਤੋ ਅਘਤੋ ਆਬਾਧਤੋ ਪਰਤੋ ਪਲੋਕਤੋ ਈਤਿਤੋ ਉਪਦ੍ਦਵਤੋ ਭਯਤੋ ਉਪਸਗ੍ਗਤੋ ਚਲਤੋ ਪਭਙ੍ਗੁਤੋ…ਪੇ… ਸਮੁਦਯਤੋ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਤੋ ਅਸ੍ਸਾਦਤੋ ਆਦੀਨਵਤੋ ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਤੀਰੇਤਿ – ਅਯਂ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾ.

ਕਤਮਾ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ? ਏਵਂ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਸਞ੍ਞਾਯ ਛਨ੍ਦਰਾਗਂ ਪਜਹਤਿ ਵਿਨੋਦੇਤਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਯੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਞ੍ਞਾਯ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ, ਤਂ ਪਜਹਥ. ਏਵਂ ਸਾ ਸਞ੍ਞਾ ਪਹੀਨਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂ ਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ – ਅਯਂ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ. ਸਞ੍ਞਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਿ ਸਞ੍ਞਂ ਇਮਾਹਿ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਵਿਤਰੇਯ੍ਯ ਓਘਨ੍ਤਿ ਕਾਮੋਘਂ ਭਵੋਘਂ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਰੇਯ੍ਯ ਉਤ੍ਤਰੇਯ੍ਯ ਪਤਰੇਯ੍ਯ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਸਞ੍ਞਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾ ਵਿਤਰੇਯ੍ਯ ਓਘਂ.

ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਸੁ ਮੁਨਿ ਨੋਪਲਿਤ੍ਤੋਤਿ. ਪਰਿਗ੍ਗਹਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪਰਿਗ੍ਗਹਾ – ਤਣ੍ਹਾਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਪਰਿਗ੍ਗਹੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਿਗ੍ਗਹੋ. ਮੁਨੀਤਿ. ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਮੁਨਿ ਮੋਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ. ਤੀਣਿ ਮੋਨੇਯ੍ਯਾਨਿ – ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ.

ਕਤਮਂ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ? ਤਿਵਿਧਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਂ ਪਹਾਨਂ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਤਿਵਿਧਂ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤਂ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਕਾਯਾਰਮ੍ਮਣੇ ਞਾਣਂ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਕਾਯਪਰਿਞ੍ਞਾ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਪਰਿਞ੍ਞਾਸਹਗਤੋ ਮਗ੍ਗੋ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਕਾਯੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ – ਇਦਂ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ.

ਕਤਮਂ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ? ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਂ ਪਹਾਨਂ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਵਚੀਸੁਚਰਿਤਂ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਵਾਚਾਰਮ੍ਮਣੇ ਞਾਣਂ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਵਾਚਾਪਰਿਞ੍ਞਾ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਪਰਿਞ੍ਞਾਸਹਗਤੋ ਮਗ੍ਗੋ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਵਾਚਾਯ ਛਨ੍ਦਰਾਗਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਵਚੀਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ – ਇਦਂ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ.

ਕਤਮਂ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ? ਤਿਵਿਧਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਂ ਪਹਾਨਂ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਤਿਵਿਧਂ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤਂ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਚਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣੇ ਞਾਣਂ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਞ੍ਞਾ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਪਰਿਞ੍ਞਾਸਹਗਤੋ ਮਗ੍ਗੋ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਚਿਤ੍ਤੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋ ਸਞ੍ਞਾਵੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਂ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ – ਇਦਂ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ.

‘‘ਕਾਯਮੁਨਿਂ ਵਾਚਾਮੁਨਿਂ, ਮਨੋਮੁਨਿਮਨਾਸਵਂ;

ਮੁਨਿਂ ਮੋਨੇਯ੍ਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਆਹੁ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਹਾਯਿਨਂ.

‘‘ਕਾਯਮੁਨਿਂ ਵਾਚਾਮੁਨਿਂ, ਮਨੋਮੁਨਿਮਨਾਸਵਂ;

ਮੁਨਿਂ ਮੋਨੇਯ੍ਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਆਹੁ ਨਿਨ੍ਹਾਤਪਾਪਕ’’ਨ੍ਤਿ [ਨਿਂਨ੍ਹਾਤਪਾਪਕਨ੍ਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)].

ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ਮੋਨੇਯ੍ਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਛ ਮੁਨਿਨੋ [ਛ ਮੁਨਯੋ (ਸ੍ਯਾ.)] – ਅਗਾਰਮੁਨਿਨੋ, ਅਨਗਾਰਮੁਨਿਨੋ, ਸੇਖਮੁਨਿਨੋ, ਅਸੇਖਮੁਨਿਨੋ, ਪਚ੍ਚੇਕਮੁਨਿਨੋ, ਮੁਨਿਮੁਨਿਨੋਤਿ. ਕਤਮੇ ਅਗਾਰਮੁਨਿਨੋ? ਯੇ ਤੇ ਅਗਾਰਿਕਾ ਦਿਟ੍ਠਪਦਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤਸਾਸਨਾ – ਇਮੇ ਅਗਾਰਮੁਨਿਨੋ. ਕਤਮੇ ਅਨਗਾਰਮੁਨਿਨੋ? ਯੇ ਤੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਦਿਟ੍ਠਪਦਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤਸਾਸਨਾ – ਇਮੇ ਅਨਗਾਰਮੁਨਿਨੋ. ਸਤ੍ਤ ਸੇਖਾ ਸੇਖਮੁਨਿਨੋ. ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਅਸੇਖਮੁਨਿਨੋ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਪਚ੍ਚੇਕਮੁਨਿਨੋ. ਮੁਨਿਮੁਨਿਨੋ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਾ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ.

‘‘ਨ ਮੋਨੇਨ ਮੁਨਿ ਹੋਤਿ, ਮੂਲ਼੍ਹਰੂਪੋ ਅਵਿਦ੍ਦਸੁ;

ਯੋ ਚ ਤੁਲਂਵ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ, ਵਰਮਾਦਾਯ ਪਣ੍ਡਿਤੋ.

‘‘ਪਾਪਾਨਿ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ਸ ਮੁਨਿ ਤੇਨ ਸੋ ਮੁਨਿ;

ਯੋ ਮੁਨਾਤਿ ਉਭੋ ਲੋਕੇ, ਮੁਨਿ ਤੇਨ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ.

‘‘ਅਸਤਞ੍ਚ ਸਤਞ੍ਚ ਞਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ;

ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪੂਜਿਤੋ ਯੋ, ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨੀ’’ਤਿ.

ਲੇਪਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਲੇਪਾ – ਤਣ੍ਹਾਲੇਪੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਲੇਪੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪੋ. ਮੁਨਿ ਤਣ੍ਹਾਲੇਪਂ ਪਹਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਸੁ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ. ਅਲਿਤ੍ਤੋ ਅਪਲਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਸੁ ਮੁਨਿ ਨੋਪਲਿਤ੍ਤੋ.

ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਸਲ੍ਲੋ ਚਰਮਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋਤਿ. ਸਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤ ਸਲ੍ਲਾਨਿ – ਰਾਗਸਲ੍ਲਂ, ਦੋਸਸਲ੍ਲਂ, ਮੋਹਸਲ੍ਲਂ, ਮਾਨਸਲ੍ਲਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਸਲ੍ਲਂ, ਸੋਕਸਲ੍ਲਂ, ਕਥਂਕਥਾਸਲ੍ਲਂ [ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸਲ੍ਲਂ (ਸੀ.)]. ਯਸ੍ਸੇਤੇ ਸਲ੍ਲਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਸਲ੍ਲੋ ਅਬ੍ਬਹਿਤਸਲ੍ਲੋ ਉਦ੍ਧਤਸਲ੍ਲੋ ਸਮੁਦ੍ਧਤਸਲ੍ਲੋ ਉਪ੍ਪਾਟਿਤਸਲ੍ਲੋ ਸਮੁਪ੍ਪਾਟਿਤਸਲ੍ਲੋ ਚਤ੍ਤਸਲ੍ਲੋ ਵਨ੍ਤਸਲ੍ਲੋ ਮੁਤ੍ਤਸਲ੍ਲੋ ਪਹੀਨਸਲ੍ਲੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਸਲ੍ਲੋ ਨਿਚ੍ਛਾਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੀਤਿਭੂਤੋ ਸੁਖਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਸਲ੍ਲੋ.

ਚਰਨ੍ਤਿ ਚਰਨ੍ਤੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਇਰਿਯਨ੍ਤੋ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੋ ਪਾਲੇਨ੍ਤੋ ਯਪੇਨ੍ਤੋ ਯਾਪੇਨ੍ਤੋ. ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋਤਿ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰੀ ਸਾਤਚ੍ਚਕਾਰੀ ਅਟ੍ਠਿਤਕਾਰੀ ਅਨੋਲੀਨਵੁਤ੍ਤਿਕੋ ਅਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਅਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰੋ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ. ‘‘ਕਥਾਹਂ ਅਪਰਿਪੂਰਂ ਵਾ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪਰਿਪੂਰੇਯ੍ਯਂ, ਪਰਿਪੂਰਂ ਵਾ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦੋ ਚ ਵਾਯਾਮੋ ਚ ਉਸ੍ਸਾਹੋ ਚ ਉਸ੍ਸੋਲ਼੍ਹੀ ਚ ਅਪ੍ਪਟਿਵਾਨਿ ਚ ਸਤਿ ਚ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਞ੍ਚ ਆਤਪ੍ਪਂ ਪਧਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨੁਯੋਗੋ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ. ‘‘ਕਥਾਹਂ ਅਪਰਿਪੂਰਂ ਵਾ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪਰਿਪੂਰੇਯ੍ਯਂ, ਪਰਿਪੂਰਂ ਵਾ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ. ‘‘ਕਥਾਹਂ ਅਪਰਿਪੂਰਂ ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪਰਿਪੂਰੇਯ੍ਯਂ… ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ… ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪਰਿਪੂਰੇਯ੍ਯਂ, ਪਰਿਪੂਰਂ ਵਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦੋ ਚ ਵਾਯਾਮੋ ਚ ਉਸ੍ਸਾਹੋ ਚ ਉਸ੍ਸੋਲ਼੍ਹੀ ਚ ਅਪ੍ਪਟਿਵਾਨਿ ਚ ਸਤਿ ਚ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਞ੍ਚ ਆਤਪ੍ਪਂ ਪਧਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨੁਯੋਗੋ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ. ‘‘ਕਥਾਹਂ ਅਪਰਿਞ੍ਞਾਤਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਰਿਜਾਨੇਯ੍ਯਂ, ਅਪ੍ਪਹੀਨੇ ਵਾ ਕਿਲੇਸੇ ਪਜਹੇਯ੍ਯਂ, ਅਭਾਵਿਤਂ ਵਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਯ੍ਯਂ, ਅਸਚ੍ਛਿਕਤਂ ਵਾ ਨਿਰੋਧਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦੋ ਚ ਵਾਯਾਮੋ ਚ ਉਸ੍ਸਾਹੋ ਚ ਉਸ੍ਸੋਲ਼੍ਹੀ ਚ ਅਪ੍ਪਟਿਵਾਨਿ ਚ ਸਤਿ ਚ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਞ੍ਚ ਆਤਪ੍ਪਂ ਪਧਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨੁਯੋਗੋ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ – ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਸਲ੍ਲੋ ਚਰਮਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ.

ਨਾਸੀਸਤੀ ਲੋਕਮਿਮਂ ਪਰਞ੍ਚਾਤਿ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਨਾਸੀਸਤਿ ਸਕਤ੍ਤਭਾਵਂ, ਪਰਲੋਕਂ ਨਾਸੀਸਤਿ ਪਰਤ੍ਤਭਾਵਂ; ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਨਾਸੀਸਤਿ ਸਕਰੂਪਵੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਪਰਂ ਲੋਕਂ ਨਾਸੀਸਤਿ ਪਰਰੂਪਵੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਂ; ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਨਾਸੀਸਤਿ ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ, ਪਰਂ ਲੋਕਂ ਨਾਸੀਸਤਿ ਛ ਬਾਹਿਰਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ; ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਨਾਸੀਸਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਂ, ਪਰਂ ਲੋਕਂ ਨਾਸੀਸਤਿ ਦੇਵਲੋਕਂ. ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਨਾਸੀਸਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁਂ, ਪਰਂ ਲੋਕਂ ਨਾਸੀਸਤਿ ਰੂਪਧਾਤੁਂ ਅਰੂਪਧਾਤੁਂ; ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਨਾਸੀਸਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁਂ ਰੂਪਧਾਤੁਂ, ਪਰਂ ਲੋਕਂ ਨਾਸੀਸਤਿ ਅਰੂਪਧਾਤੁਂ. ਪੁਨ ਗਤਿਂ ਵਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ ਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਵਾ ਭਵਂ ਵਾ ਸਂਸਾਰਂ ਵਾ ਵਟ੍ਟਂ ਵਾ ਨਾਸੀਸਤਿ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ ਨ ਸਾਦਿਯਤਿ ਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ ਨ ਪਿਹੇਤਿ ਨਾਤਿਜਪ੍ਪਤੀਤਿ – ਨਾਸੀਸਤੀ ਲੋਕਮਿਮਂ ਪਰਞ੍ਚਾਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸਞ੍ਞਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾ ਵਿਤਰੇਯ੍ਯ ਓਘਂ, ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਸੁ ਮੁਨਿ ਨੋਪਲਿਤ੍ਤੋ;

ਅਬ੍ਬੂਲ਼੍ਹਸਲ੍ਲੋ ਚਰਮਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ, ਨਾਸੀਸਤੀ ਲੋਕਮਿਮਂ ਪਰਞ੍ਚਾ’’ਤਿ.

ਗੁਹਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਦੁਤਿਯੋ.

੩. ਦੁਟ੍ਠਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

ਅਥ ਦੁਟ੍ਠਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਵਕ੍ਖਤਿ –

੧੫.

ਵਦਨ੍ਤਿ ਵੇ ਦੁਟ੍ਠਮਨਾਪਿ ਏਕੇ, ਅਥੋਪਿ [ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਤੇ (ਸੀ.), ਅਞ੍ਞੇਪਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵੇ ਸਚ੍ਚਮਨਾ ਵਦਨ੍ਤਿ;

ਵਾਦਞ੍ਚ ਜਾਤਂ ਮੁਨਿ ਨੋ ਉਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਮੁਨੀ ਨਤ੍ਥਿ ਖਿਲੋ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ.

ਵਦਨ੍ਤਿ ਵੇ ਦੁਟ੍ਠਮਨਾਪਿ ਏਕੇਤਿ ਤੇ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਦੁਟ੍ਠਮਨਾ ਵਿਰੁਦ੍ਧਮਨਾ ਪਟਿਵਿਰੁਦ੍ਧਮਨਾ ਆਹਤਮਨਾ ਪਚ੍ਚਾਹਤਮਨਾ ਆਘਾਤਿਤਮਨਾ ਪਚ੍ਚਾਘਾਤਿਤਮਨਾ ਵਦਨ੍ਤਿ ਉਪਵਦਨ੍ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਅਭੂਤੇਨਾਤਿ – ਵਦਨ੍ਤਿ ਵੇ ਦੁਟ੍ਠਮਨਾਪਿ ਏਕੇ.

ਅਥੋਪਿ ਵੇ ਸਚ੍ਚਮਨਾ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਯੇ ਤੇਸਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤਾ ਓਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਾ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਾ ਸਚ੍ਚਮਨਾ ਸਚ੍ਚਸਞ੍ਞਿਨੋ ਭੂਤਮਨਾ ਭੂਤਸਞ੍ਞਿਨੋ ਤਥਮਨਾ ਤਥਸਞ੍ਞਿਨੋ ਯਾਥਾਵਮਨਾ ਯਾਥਾਵਸਞ੍ਞਿਨੋ ਅਵਿਪਰੀਤਮਨਾ ਅਵਿਪਰੀਤਸਞ੍ਞਿਨੋ ਵਦਨ੍ਤਿ ਉਪਵਦਨ੍ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਅਭੂਤੇਨਾਤਿ – ਅਥੋਪਿ ਵੇ ਸਚ੍ਚਮਨਾ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਵਾਦਞ੍ਚ ਜਾਤਂ ਮੁਨਿ ਨੋ ਉਪੇਤੀਤਿ. ਸੋ ਵਾਦੋ ਜਾਤੋ ਹੋਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਪਾਤੁਭੂਤੋ ਪਰਤੋਘੋਸੋ ਅਕ੍ਕੋਸੋ ਉਪਵਾਦੋ ਭਗਵਤੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚ ਅਭੂਤੇਨਾਤਿ – ਵਾਦਞ੍ਚ ਜਾਤਂ. ਮੁਨਿ ਨੋ ਉਪੇਤੀਤਿ. ਮੁਨੀਤਿ. ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਮੁਨਿ ਮੋਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ. ਯੋ ਵਾਦਂ ਉਪੇਤਿ ਸੋ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਵਾਦਂ ਉਪੇਤਿ – ਕਾਰਕੋ ਕਾਰਕਤਾਯ ਵਾਦਂ ਉਪੇਤਿ, ਅਥ ਵਾ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਉਪਵਦਿਯਮਾਨੋ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਯਤਿ ਕੋਪਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਪਾਤੁਕਰੋਤਿ. ਅਕਾਰਕੋਮ੍ਹੀਤਿ ਯੋ ਵਾਦਂ ਉਪੇਤਿ ਸੋ ਇਮੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਵਾਦਂ ਉਪੇਤਿ. ਮੁਨਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਵਾਦਂ ਨ ਉਪੇਤਿ – ਅਕਾਰਕੋ ਮੁਨਿ ਅਕਾਰਕਤਾਯ ਵਾਦਂ ਨ ਉਪੇਤਿ, ਅਥ ਵਾ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਉਪਵਦਿਯਮਾਨੋ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਨ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤਿ ਨ ਪਤਿਟ੍ਠਿਯਤਿ ਨ ਕੋਪਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਪਾਤੁਕਰੋਤਿ. ਅਕਾਰਕੋਮ੍ਹੀਤਿ ਮੁਨਿ ਇਮੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਵਾਦਂ ਨ ਉਪੇਤਿ ਨ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਨ ਪਰਾਮਸਤਿ ਨ ਅਭਿਨਿਵਿਸਤੀਤਿ – ਵਾਦਞ੍ਚ ਜਾਤਂ ਮੁਨਿ ਨੋ ਉਪੇਤਿ.

ਤਸ੍ਮਾ ਮੁਨੀ ਨਤ੍ਥਿ ਖਿਲੋ ਕੁਹਿਞ੍ਚੀਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਂਕਾਰਣਾ ਤਂਹੇਤੁ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਂਨਿਦਾਨਂ ਮੁਨਿਨੋ ਆਹਤਚਿਤ੍ਤਤਾ ਖਿਲਜਾਤਤਾਪਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਪਞ੍ਚਪਿ ਚੇਤੋਖਿਲਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਯੋਪਿ ਖਿਲਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਰਾਗਖਿਲੋ ਦੋਸਖਿਲੋ ਮੋਹਖਿਲੋ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਪਹੀਨੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢੋ. ਕੁਹਿਞ੍ਚੀਤਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਕਿਮ੍ਹਿਚਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਵਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਮੁਨੀ ਨਤ੍ਥਿ ਖਿਲੋ ਕੁਹਿਞ੍ਚੀਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਵਦਨ੍ਤਿ ਵੇ ਦੁਟ੍ਠਮਨਾਪਿ ਏਕੇ, ਅਥੋਪਿ ਵੇ ਸਚ੍ਚਮਨਾ ਵਦਨ੍ਤਿ;

ਵਾਦਞ੍ਚ ਜਾਤਂ ਮੁਨਿ ਨੋ ਉਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਮੁਨੀ ਨਤ੍ਥਿ ਖਿਲੋ ਕੁਹਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ.

੧੬.

ਸਕਞ੍ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਕਥਮਚ੍ਚਯੇਯ੍ਯ, ਛਨ੍ਦਾਨੁਨੀਤੋ ਰੁਚਿਯਾ ਨਿਵਿਟ੍ਠੋ;

ਸਯਂ ਸਮਤ੍ਤਾਨਿ ਪਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋ, ਯਥਾ ਹਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ਤਥਾ ਵਦੇਯ੍ਯ.

ਸਕਞ੍ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਕਥਮਚ੍ਚਯੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਯਂ ਤੇ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਸੁਨ੍ਦਰਿਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਂ ਹਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮਣਾਨਂ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾਨਂ ਅਵਣ੍ਣਂ ਪਕਾਸਯਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਵਂ ਏਤਂ ਲਾਭਂ ਯਸਸਕ੍ਕਾਰਂ ਸਮ੍ਮਾਨਂ ਪਚ੍ਚਾਹਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਤੇ ਏਵਂਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਏਵਂਖਨ੍ਤਿਕਾ ਏਵਂਰੁਚਿਕਾ ਏਵਂਲਦ੍ਧਿਕਾ ਏਵਂਅਜ੍ਝਾਸਯਾ ਏਵਂਅਧਿਪ੍ਪਾਯਾ, ਤੇ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂਸੁ ਸਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਸਕਂ ਖਨ੍ਤਿਂ ਸਕਂ ਰੁਚਿਂ ਸਕਂ ਲਦ੍ਧਿਂ ਸਕਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਸਕਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤੁਂ; ਅਥ ਖੋ ਸ੍ਵੇਵ ਅਯਸੋ ਤੇ ਪਚ੍ਚਾਗਤੋਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ – ਸਕਞ੍ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਕਥਮਚ੍ਚਯੇਯ੍ਯ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਯੋ ਸੋ ਏਵਂਵਾਦੋ, ਸੋ ਸਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਸਕਂ ਖਨ੍ਤਿਂ ਸਕਂ ਰੁਚਿਂ ਸਕਂ ਲਦ੍ਧਿਂ ਸਕਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਸਕਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਕਥਂ ਅਚ੍ਚਯੇਯ੍ਯ ਅਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ? ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਤਸ੍ਸ ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਤਥਾ ਸਮਤ੍ਤਾ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਾ ਗਹਿਤਾ ਪਰਾਮਟ੍ਠਾ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਾ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਾਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ – ਸਕਞ੍ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਕਥਮਚ੍ਚਯੇਯ੍ਯ? ‘‘ਅਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ…ਪੇ… ਅਨ੍ਤਵਾ ਲੋਕੋ… ਅਨਨ੍ਤਵਾ ਲੋਕੋ… ਤਂ ਜੀਵਂ ਤਂ ਸਰੀਰਂ… ਅਞ੍ਞਂ ਜੀਵਂ ਅਞ੍ਞਂ ਸਰੀਰਂ… ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ… ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ… ਹੋਤਿ ਚ ਨ ਚ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ… ਨੇਵ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਯੋ ਸੋ ਏਵਂ ਵਾਦੋ, ਸੋ ਸਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਸਕਂ ਖਨ੍ਤਿਂ ਸਕਂ ਰੁਚਿਂ ਸਕਂ ਲਦ੍ਧਿਂ ਸਕਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਸਕਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਕਥਂ ਅਚ੍ਚਯੇਯ੍ਯ ਅਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ? ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਤਸ੍ਸ ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਤਥਾ ਸਮਤ੍ਤਾ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਾ ਗਹਿਤਾ ਪਰਾਮਟ੍ਠਾ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਾ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਾਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ – ਸਕਞ੍ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਕਥਮਚ੍ਚਯੇਯ੍ਯ.

ਛਨ੍ਦਾਨੁਨੀਤੋ ਰੁਚਿਯਾ ਨਿਵਿਟ੍ਠੋਤਿ. ਛਨ੍ਦਾਨੁਨੀਤੋਤਿ ਸਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਕਾਯ ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਸਕਾਯ ਰੁਚਿਯਾ ਸਕਾਯ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਯਾਯਤਿ ਨਿਯ੍ਯਤਿ ਵੁਯ੍ਹਤਿ ਸਂਹਰੀਯਤਿ. ਯਥਾ ਹਤ੍ਥਿਯਾਨੇਨ ਵਾ ਅਸ੍ਸਯਾਨੇਨ ਵਾ ਰਥਯਾਨੇਨ ਵਾ ਗੋਯਾਨੇਨ ਵਾ ਅਜਯਾਨੇਨ ਵਾ ਮੇਣ੍ਡਯਾਨੇਨ ਵਾ ਓਟ੍ਠਯਾਨੇਨ ਵਾ ਖਰਯਾਨੇਨ ਵਾ ਯਾਯਤਿ ਨਿਯ੍ਯਤਿ ਵੁਯ੍ਹਤਿ ਸਂਹਰੀਯਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਸਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਕਾਯ ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਸਕਾਯ ਰੁਚਿਯਾ ਸਕਾਯ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਯਾਯਤਿ ਨਿਯ੍ਯਤਿ ਵੁਯ੍ਹਤਿ ਸਂਹਰੀਯਤੀਤਿ – ਛਨ੍ਦਾਨੁਨੀਤੋ. ਰੁਚਿਯਾ ਨਿਵਿਟ੍ਠੋਤਿ ਸਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਕਾਯ ਰੁਚਿਯਾ ਸਕਾਯ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਨਿਵਿਟ੍ਠੋ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ ਅਲ੍ਲੀਨੋ ਉਪਗਤੋ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤੋ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ – ਛਨ੍ਦਾਨੁਨੀਤੋ ਰੁਚਿਯਾ ਨਿਵਿਟ੍ਠੋ.

ਸਯਂ ਸਮਤ੍ਤਾਨਿ ਪਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋਤਿ. ਸਯਂ ਸਮਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਰੋਤਿ ਅਨੋਮਂ ਕਰੋਤਿ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰਂ ਕਰੋਤਿ. ‘‘ਅਯਂ ਸਤ੍ਥਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ’’ਤਿ ਸਯਂ ਸਮਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਰੋਤਿ ਅਨੋਮਂ ਕਰੋਤਿ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰਂ ਕਰੋਤਿ. ‘‘ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਗਣੋ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ਭਦ੍ਦਿਕਾ… ਅਯਂ ਪਟਿਪਦਾ ਸੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾ… ਅਯਂ ਮਗ੍ਗੋ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ’’ਤਿ ਸਯਂ ਸਮਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਰੋਤਿ ਅਨੋਮਂ ਕਰੋਤਿ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰਂ ਕਰੋਤਿ ਜਨੇਤਿ ਸਞ੍ਜਨੇਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਸਯਂ ਸਮਤ੍ਤਾਨਿ ਪਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋ.

ਯਥਾ ਹਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ਤਥਾ ਵਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯਥਾ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਤਥਾ ਵਦੇਯ੍ਯ ਕਥੇਯ੍ਯ ਭਣੇਯ੍ਯ ਦੀਪਯੇਯ੍ਯ ਵੋਹਰੇਯ੍ਯ. ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਤਥਾ ਵਦੇਯ੍ਯ ਕਥੇਯ੍ਯ ਭਣੇਯ੍ਯ ਦੀਪਯੇਯ੍ਯ ਵੋਹਰੇਯ੍ਯ. ‘‘ਅਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ…ਪੇ… ਨੇਵ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਤਥਾ ਵਦੇਯ੍ਯ ਕਥੇਯ੍ਯ ਭਣੇਯ੍ਯ ਦੀਪਯੇਯ੍ਯ ਵੋਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਯਥਾ ਹਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ਤਥਾ ਵਦੇਯ੍ਯ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸਕਞ੍ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਕਥਮਚ੍ਚਯੇਯ੍ਯ, ਛਨ੍ਦਾਨੁਨੀਤੋ ਰੁਚਿਯਾ ਨਿਵਿਟ੍ਠੋ;

ਸਯਂ ਸਮਤ੍ਤਾਨਿ ਪਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋ, ਯਥਾ ਹਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ਤਥਾ ਵਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

੧੭.

ਯੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਵਤਾਨਿ ਜਨ੍ਤੁ, ਅਨਾਨੁਪੁਟ੍ਠੋਵ [ਅਨਾਨੁਪੁਟ੍ਠੋ ਚ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਰੇਸ ਪਾਵ ਪਾਵਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.) ;

ਅਨਰਿਯਧਮ੍ਮਂ ਕੁਸਲਾ ਤਮਾਹੁ, ਯੋ ਆਤੁਮਾਨਂ ਸਯਮੇਵ ਪਾਵ [ਪਾਵਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] .

ਯੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਵਤਾਨਿ ਜਨ੍ਤੂਤਿ. ਯੋਤਿ ਯੋ ਯਾਦਿਸੋ ਯਥਾਯੁਤ੍ਤੋ ਯਥਾਵਿਹਿਤੋ ਯਥਾਪਕਾਰੋ ਯਂਠਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਯਂਧਮ੍ਮਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਾ ਵੇਸ੍ਸੋ ਵਾ ਸੁਦ੍ਦੋ ਵਾ ਗਹਟ੍ਠੋ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਵਾ ਦੇਵੋ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਵਾ. ਸੀਲਵਤਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥਿ ਸੀਲਞ੍ਚੇਵ ਵਤਞ੍ਚ [ਵਤ੍ਤਞ੍ਚ (ਸ੍ਯਾ.), ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ], ਅਤ੍ਥਿ ਵਤਂ ਨ ਸੀਲਂ. ਕਤਮਂ ਸੀਲਞ੍ਚੇਵ ਵਤਞ੍ਚ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲਵਾ ਹੋਤਿ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸਂਵੁਤੋ ਵਿਹਰਤਿ ਆਚਾਰਗੋਚਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਣੁਮਤ੍ਤੇਸੁ ਵਜ੍ਜੇਸੁ ਭਯਦਸ੍ਸਾਵੀ, ਸਮਾਦਾਯ ਸਿਕ੍ਖਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ. ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਸਂਯਮੋ ਸਂਵਰੋ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ, ਇਦਂ ਸੀਲਂ. ਯਂ ਸਮਾਦਾਨਂ ਤਂ ਵਤਂ. ਸਂਵਰਟ੍ਠੇਨ ਸੀਲਂ; ਸਮਾਦਾਨਟ੍ਠੇਨ ਵਤਂ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸੀਲਞ੍ਚੇਵ ਵਤਞ੍ਚ. ਕਤਮਂ ਵਤਂ, ਨ ਸੀਲਂ? ਅਟ੍ਠ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ – ਆਰਞ੍ਞਿਕਙ੍ਗਂ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਙ੍ਗਂ, ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਙ੍ਗਂ, ਤੇਚੀਵਰਿਕਙ੍ਗਂ, ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕਙ੍ਗਂ, ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕਙ੍ਗਂ, ਨੇਸਜ੍ਜਿਕਙ੍ਗਂ, ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕਙ੍ਗਂ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਤਂ, ਨ ਸੀਲਂ. ਵੀਰਿਯਸਮਾਦਾਨਮ੍ਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਤਂ, ਨ ਸੀਲਂ. ‘‘ਕਾਮਂ ਤਚੋ ਚ ਨ੍ਹਾਰੁ [ਨਹਾਰੁ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਚ ਅਟ੍ਠਿ ਚ ਅਵਸਿਸ੍ਸਤੁ [ਅਵਸੁਸ੍ਸਤੁ (ਸ੍ਯਾ.)], ਸਰੀਰੇ ਉਪਸ੍ਸੁਸ੍ਸਤੁ ਮਂਸਲੋਹਿਤਂ. ਯਂ ਤਂ ਪੁਰਿਸਥਾਮੇਨ ਪੁਰਿਸਬਲੇਨ ਪੁਰਿਸਵੀਰਿਯੇਨ ਪੁਰਿਸਪਰਕ੍ਕਮੇਨ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਤਂ ਅਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਸਣ੍ਠਾਨਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ – ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਦਹਤਿ. ਏਵਰੂਪਂ ਵੀਰਿਯਸਮਾਦਾਨਂ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਤਂ, ਨ ਸੀਲਂ.

‘‘ਨਾਸਿਸ੍ਸਂ ਨ ਪਿਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਿਹਾਰਤੋ ਨ ਨਿਕ੍ਖਮੇ;

ਨਪਿ ਪਸ੍ਸਂ ਨਿਪਾਤੇਸ੍ਸਂ, ਤਣ੍ਹਾਸਲ੍ਲੇ ਅਨੂਹਤੇ’’ਤਿ.

ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਦਹਤਿ. ਏਵਰੂਪਮ੍ਪਿ ਵੀਰਿਯਸਮਾਦਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਤਂ, ਨ ਸੀਲਂ. ‘‘ਨ ਤਾਵਾਹਂ ਇਮਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਭਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਾਮਿ ਯਾਵ ਮੇ ਨ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ – ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਦਹਤਿ. ਏਵਰੂਪਮ੍ਪਿ ਵੀਰਿਯਸਮਾਦਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਤਂ, ਨ ਸੀਲਂ. ‘‘ਨ ਤਾਵਾਹਂ ਇਮਮ੍ਹਾ ਆਸਨਾ ਵੁਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਚਙ੍ਕਮਾ ਓਰੋਹਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਿਹਾਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਡ੍ਢਯੋਗਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਪਾਸਾਦਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਹਮ੍ਮਿਯਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਗੁਹਾਯ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਲੇਣਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕੁਟਿਯਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕੂਟਾਗਾਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਟ੍ਟਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਾਲ਼ਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਉਦ੍ਦਣ੍ਡਾ [ਉਟ੍ਟਣ੍ਡਾ (ਕ.)] ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ ਉਪਟ੍ਠਾਨਸਾਲਾਯ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ ਮਣ੍ਡਪਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ ਯਾਵ ਮੇ ਨ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ – ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਦਹਤਿ. ਏਵਰੂਪਮ੍ਪਿ ਵੀਰਿਯਸਮਾਦਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਤਂ, ਨ ਸੀਲਂ. ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਞੇਵ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਂ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮਾਹਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਅਧਿਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ ਫਸ੍ਸਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ – ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਦਹਤਿ. ਏਵਰੂਪਮ੍ਪਿ ਵੀਰਿਯਸਮਾਦਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਤਂ, ਨ ਸੀਲਂ. ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਞੇਵ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਸਮਯਂ, ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਂ, ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ, ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ, ਪੁਰਿਮਂ ਯਾਮਂ, ਮਜ੍ਝਿਮਂ ਯਾਮਂ, ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਯਾਮਂ, ਕਾਲ਼ੇ, ਜੁਣ੍ਹੇ, ਵਸ੍ਸੇ, ਹੇਮਨ੍ਤੇ, ਗਿਮ੍ਹੇ, ਪੁਰਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ, ਮਜ੍ਝਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ, ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਂ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮਾਹਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਅਧਿਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ ਫਸ੍ਸਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ – ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਦਹਤਿ. ਏਵਰੂਪਮ੍ਪਿ ਵੀਰਿਯਸਮਾਦਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਤਂ, ਨ ਸੀਲਂ. ਜਨ੍ਤੂਤਿ ਸਤ੍ਤੋ ਨਰੋ ਮਾਨਵੋ [ਮਾਣਵੋ (ਕ.)] ਪੋਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਜੀਵੋ ਜਾਗੁ ਜਨ੍ਤੁ ਇਨ੍ਦਗੁ ਮਨੁਜੋਤਿ – ਯੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਵਤਾਨਿ ਜਨ੍ਤੁ.

ਅਨਾਨੁਪੁਟ੍ਠੋਵ ਪਰੇਸ ਪਾਵਾਤਿ. ਪਰੇਸਨ੍ਤਿ ਪਰੇਸਂ ਖਤ੍ਤਿਯਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਵੇਸ੍ਸਾਨਂ ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ ਗਹਟ੍ਠਾਨਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ. ਅਨਾਨੁਪੁਟ੍ਠੋਤਿ ਅਪੁਟ੍ਠੋ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਅਯਾਚਿਤੋ ਅਨਜ੍ਝੇਸਿਤੋ ਅਪਸਾਦਿਤੋ. ਪਾਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਂ ਵਾ ਵਤਂ ਵਾ ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਵਾ ਪਾਵਦਤਿ. ਅਹਮਸ੍ਮਿ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵਾ, ਵਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵਾ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵਾ ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਕੋਲਪੁਤ੍ਤਿਯੇਨ ਵਾ ਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਵਾ ਧਨੇਨ ਵਾ ਅਜ੍ਝੇਨੇਨ ਵਾ ਕਮ੍ਮਾਯਤਨੇਨ ਵਾ ਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨੇਨ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਾਟ੍ਠਾਨੇਨ [ਵਿਜ੍ਜਟ੍ਠਾਨੇਨ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਾ ਸੁਤੇਨ ਵਾ ਪਟਿਭਾਨੇਨ [ਪਟਿਭਾਣੇਨ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਨਾ, ਉਚ੍ਚਾ ਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਵਾ, ਮਹਾਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਵਾ, ਮਹਾਭੋਗਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਵਾ, ਉਲ਼ਾਰਭੋਗਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਵਾ, ਞਾਤੋ ਯਸਸ੍ਸੀ ਸਗਹਟ੍ਠਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਲਾਭਿਮ੍ਹਿ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਵਿਨਯਧਰੋਤਿ ਵਾ, ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਆਰਞ੍ਞਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਤੇਚੀਵਰਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਨੇਸਜ੍ਜਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ, ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ, ਤਤਿਯਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ, ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ, ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ, ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ, ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ ਪਾਵਦਤਿ ਕਥੇਤਿ ਭਣਤਿ ਦੀਪਯਤਿ ਵੋਹਰਤੀਤਿ – ਅਨਾਨੁਪੁਟ੍ਠੋਵ ਪਰੇਸਂ ਪਾਵ.

ਅਨਰਿਯਧਮ੍ਮਂ ਕੁਸਲਾ ਤਮਾਹੂਤਿ. ਕੁਸਲਾਤਿ ਯੇ ਤੇ ਖਨ੍ਧਕੁਸਲਾ ਧਾਤੁਕੁਸਲਾ ਆਯਤਨਕੁਸਲਾ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕੁਸਲਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਕੁਸਲਾ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਕੁਸਲਾ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਕੁਸਲਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕੁਸਲਾ ਬਲਕੁਸਲਾ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਕੁਸਲਾ ਮਗ੍ਗਕੁਸਲਾ ਫਲਕੁਸਲਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਕੁਸਲਾ, ਤੇ ਕੁਸਲਾ ਏਵਮਾਹਂਸੁ – ‘‘ਅਨਰਿਯਾਨਂ ਏਸੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਨੇਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਰਿਯਾਨਂ; ਬਾਲਾਨਂ ਏਸੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਨੇਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ; ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਏਸੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਨੇਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਮਾਹਂਸੁ ਏਵਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਭਣਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਅਨਰਿਯਧਮ੍ਮਂ ਕੁਸਲਾ ਤਮਾਹੁ.

ਯੋ ਆਤੁਮਾਨਂ ਸਯਮੇਵ ਪਾਵਾਤਿ. ਆਤੁਮਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਤ੍ਤਾ. ਸਯਮੇਵ ਪਾਵਾਤਿ ਸਯਮੇਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਾਵਦਤਿ – ‘‘ਅਹਮਸ੍ਮਿ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵਾ, ਵਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵਾ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵਾ, ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਕੋਲਪੁਤ੍ਤਿਯੇਨ ਵਾ ਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਵਾ ਧਨੇਨ ਵਾ ਅਜ੍ਝੇਨੇਨ ਵਾ ਕਮ੍ਮਾਯਤਨੇਨ ਵਾ ਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨੇਨ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਾਟ੍ਠਾਨੇਨ ਵਾ ਸੁਤੇਨ ਵਾ ਪਟਿਭਾਨੇਨ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਨਾ, ਉਚ੍ਚਾ ਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਵਾ, ਮਹਾਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਵਾ, ਮਹਾਭੋਗਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਵਾ, ਉਲ਼ਾਰਭੋਗਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਵਾ, ਞਾਤੋ ਯਸਸ੍ਸੀ ਸਗਹਟ੍ਠਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਲਾਭਿਮ੍ਹਿ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਵਿਨਯਧਰੋਤਿ ਵਾ, ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਆਰਞ੍ਞਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਤੇਚੀਵਰਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਨੇਸਜ੍ਜਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ, ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ, ਤਤਿਯਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ, ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ, ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ,

ਵਿਭਵਞ੍ਚ ਭਵਞ੍ਚ ਵਿਪ੍ਪਹਾਯ, ਵੁਸਿਤਵਾ ਖੀਣਪੁਨਬ੍ਭਵੋ ਸ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ.

ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ, ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ’’ ਪਾਵਦਤਿ ਕਥੇਤਿ ਭਣਤਿ ਦੀਪਯਤਿ ਵੋਹਰਤੀਤਿ – ਯੋ ਆਤੁਮਾਨਂ ਸਯਮੇਵ ਪਾਵਾਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਵਤਾਨਿ ਜਨ੍ਤੁ, ਅਨਾਨੁਪੁਟ੍ਠੋਵ ਪਰੇਸ ਪਾਵ;

ਅਨਰਿਯਧਮ੍ਮਂ ਕੁਸਲਾ ਤਮਾਹੁ, ਯੋ ਆਤੁਮਾਨਂ ਸਯਮੇਵ ਪਾਵਾ’’ਤਿ.

੧੮.

ਸਨ੍ਤੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤੋ, ਇਤਿਹਨ੍ਤਿ ਸੀਲੇਸੁ ਅਕਤ੍ਥਮਾਨੋ;

ਤਮਰਿਯਧਮ੍ਮਂ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਯਸ੍ਸੁਸ੍ਸਦਾ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ.

ਸਨ੍ਤੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤੋਤਿ. ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਰਾਗਸ੍ਸ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤੋ, ਦੋਸਸ੍ਸ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤੋ, ਮੋਹਸ੍ਸ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤੋ, ਕੋਧਸ੍ਸ…ਪੇ… ਉਪਨਾਹਸ੍ਸ… ਮਕ੍ਖਸ੍ਸ… ਪਲ਼ਾਸਸ੍ਸ [ਪਲਾਸਸ੍ਸ (ਸੀ. ਕ.)] … ਇਸ੍ਸਾਯ… ਮਚ੍ਛਰਿਯਸ੍ਸ… ਮਾਯਾਯ… ਸਾਠੇਯ੍ਯਸ੍ਸ… ਥਮ੍ਭਸ੍ਸ… ਸਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ… ਮਾਨਸ੍ਸ… ਅਤਿਮਾਨਸ੍ਸ… ਮਦਸ੍ਸ… ਪਮਾਦਸ੍ਸ… ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਦਰਥਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਤਾਪਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਵੂਪਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਜ੍ਝਾਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤਾ ਵਿਗਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤੋ ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋਤਿ – ਸਨ੍ਤੋ. ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁ – ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ ਭਿਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਭਿਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸੋ ਭਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਰਾਗੋ ਭਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਦੋਸੋ ਭਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਮੋਹੋ ਭਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਮਾਨੋ ਭਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ. ਭਿਨ੍ਨਾਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾ ਪੋਨੋਭਵਿਕਾ [ਪੋਨੋਬ੍ਭਵਿਕਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਸਦਰਾ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਾ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਿਯਾ.

‘‘ਪਜ੍ਜੇਨ ਕਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ, [ਸਭਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਗਤੋ ਵਿਤਿਣ੍ਣਕਙ੍ਖੋ;

ਵਿਭਵਞ੍ਚ [ਵਿਭਵਂ (ਸੀ. ਕ.) ਸੁ. ਨਿ. ੫੧੯] ਭਵਞ੍ਚ ਵਿਪ੍ਪਹਾਯ,

ਵੁਸਿਤਵਾ ਖੀਣਪੁਨਬ੍ਭਵੋ ਸ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ.

ਸਨ੍ਤੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤੋਤਿ ਰਾਗਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤੋ, ਦੋਸਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤੋ, ਮੋਹਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤੋ, ਕੋਧਸ੍ਸ…ਪੇ… ਉਪਨਾਹਸ੍ਸ… ਮਕ੍ਖਸ੍ਸ… ਪਲ਼ਾਸਸ੍ਸ… ਇਸ੍ਸਾਯ… ਮਚ੍ਛਰਿਯਸ੍ਸ… ਮਾਯਾਯ… ਸਾਠੇਯ੍ਯਸ੍ਸ… ਥਮ੍ਭਸ੍ਸ… ਸਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ… ਮਾਨਸ੍ਸ… ਅਤਿਮਾਨਸ੍ਸ… ਮਦਸ੍ਸ… ਪਮਾਦਸ੍ਸ… ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਦਰਥਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਤਾਪਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤੋਤਿ – ਸਨ੍ਤੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤੋ.

ਇਤਿਹਨ੍ਤਿ ਸੀਲੇਸੁ ਅਕਤ੍ਥਮਾਨੋਤਿ. ਇਤਿਹਨ੍ਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ ਪਦਸਂਸਗ੍ਗੋ ਪਦਪਾਰਿਪੂਰੀ ਅਕ੍ਖਰਸਮਵਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ [ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾ ਮੇਤਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] – ਇਤਿਹਨ੍ਤਿ. ਸੀਲੇਸੁ ਅਕਤ੍ਥਮਾਨੋਤਿ. ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਕਤ੍ਥੀ ਹੋਤਿ ਵਿਕਤ੍ਥੀ. ਸੋ ਕਤ੍ਥਤਿ ਵਿਕਤ੍ਥਤਿ. ਅਹਮਸ੍ਮਿ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵਾ, ਵਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵਾ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵਾ, ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਕੋਲਪੁਤ੍ਤਿਯੇਨ ਵਾ ਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਵਾ…ਪੇ… ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ ਕਤ੍ਥਤਿ ਵਿਕਤ੍ਥਤਿ. ਏਵਂ ਨ ਕਤ੍ਥਤਿ ਨ ਵਿਕਤ੍ਥਤਿ. ਕਤ੍ਥਨਾ ਆਰਤੋ ਵਿਰਤੋ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਇਤਿਹਨ੍ਤਿ ਸੀਲੇਸੁ ਅਕਤ੍ਥਮਾਨੋ.

ਤਮਰਿਯਧਮ੍ਮਂ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ. ਕੁਸਲਾਤਿ ਯੇ ਤੇ ਖਨ੍ਧਕੁਸਲਾ ਧਾਤੁਕੁਸਲਾ ਆਯਤਨਕੁਸਲਾ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕੁਸਲਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਕੁਸਲਾ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਕੁਸਲਾ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਕੁਸਲਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕੁਸਲਾ ਬਲਕੁਸਲਾ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਕੁਸਲਾ ਮਗ੍ਗਕੁਸਲਾ ਫਲਕੁਸਲਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਕੁਸਲਾ, ਤੇ ਕੁਸਲਾ ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤਿ – ‘‘ਅਰਿਯਾਨਂ ਏਸੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਨੇਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਨਰਿਯਾਨਂ; ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਏਸੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਨੇਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਬਾਲਾਨਂ; ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਏਸੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਨੇਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਅਰਿਯਾਨਂ ਏਵਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਭਣਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਤਮਰਿਯਧਮ੍ਮਂ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਯਸ੍ਸੁਸ੍ਸਦਾ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇਤਿ. ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ. ਉਸ੍ਸਦਾਤਿ ਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸਦਾ – ਰਾਗੁਸ੍ਸਦੋ, ਦੋਸੁਸ੍ਸਦੋ, ਮੋਹੁਸ੍ਸਦੋ, ਮਾਨੁਸ੍ਸਦੋ, ਦਿਟ੍ਠੁਸ੍ਸਦੋ, ਕਿਲੇਸੁਸ੍ਸਦੋ, ਕਮ੍ਮੁਸ੍ਸਦੋ. ਯਸ੍ਸਿਮੇ [ਤਸ੍ਸਿਮੇ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਉਸ੍ਸਦਾ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ. ਕੁਹਿਞ੍ਚੀਤਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਕਿਮ੍ਹਿਚਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਵਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਦੇਵਲੋਕੇ ਖਨ੍ਧਲੋਕੇ ਧਾਤੁਲੋਕੇ ਆਯਤਨਲੋਕੇਤਿ – ਯਸ੍ਸੁਸ੍ਸਦਾ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸਨ੍ਤੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤੋ, ਇਤਿਹਨ੍ਤਿ ਸੀਲੇਸੁ ਅਕਤ੍ਥਮਾਨੋ;

ਤਮਰਿਯਧਮ੍ਮਂ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਯਸ੍ਸੁਸ੍ਸਦਾ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ’’ਤਿ.

੧੯.

ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਸਙ੍ਖਤਾ ਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾ, ਪੁਰਕ੍ਖਤਾ [ਪੁਰੇਕ੍ਖਤਾ (ਸੀ. ਕ.)] ਸਨ੍ਤਿ ਅਵੀਵਦਾਤਾ;

ਯਦਤ੍ਤਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਆਨਿਸਂਸਂ, ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਕੁਪ੍ਪਪਟਿਚ੍ਚਸਨ੍ਤਿਂ.

ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਸਙ੍ਖਤਾ ਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾਤਿ. ਪਕਪ੍ਪਨਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪਕਪ੍ਪਨਾ – ਤਣ੍ਹਾਪਕਪ੍ਪਨਾ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਪਕਪ੍ਪਨਾ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਪਕਪ੍ਪਨਾ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਪਕਪ੍ਪਨਾ. ਸਙ੍ਖਤਾਤਿ ਸਙ੍ਖਤਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਾ ਸਣ੍ਠਪਿਤਾਤਿਪਿ – ਸਙ੍ਖਤਾ. ਅਥ ਵਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਸਙ੍ਖਤਾ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਖਯਧਮ੍ਮਾ ਵਯਧਮ੍ਮਾ ਵਿਰਾਗਧਮ੍ਮਾ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਾਤਿਪਿ – ਸਙ੍ਖਤਾ. ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਸ੍ਸ. ਧਮ੍ਮਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨੀਤਿ – ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਸਙ੍ਖਤਾ ਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾ.

ਪੁਰਕ੍ਖਤਾ ਸਨ੍ਤਿ ਅਵੀਵਦਾਤਾਤਿ. ਪੁਰਕ੍ਖਤਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਾ – ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ. ਤਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਅਪ੍ਪਹੀਨੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਅਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ. ਤਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਸੋ ਤਣ੍ਹਂ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਵਾ ਪੁਰਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਚਰਤਿ ਤਣ੍ਹਾਧਜੋ ਤਣ੍ਹਾਕੇਤੁ ਤਣ੍ਹਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਧਜੋ ਦਿਟ੍ਠਿਕੇਤੁ ਦਿਟ੍ਠਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ, ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਾ ਪਰਿਵਾਰਿਤੋ ਚਰਤੀਤਿ – ਪੁਰਕ੍ਖਤਾ. ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਸਨ੍ਤਿ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਿ ਉਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਅਵੀਵਦਾਤਾਤਿ ਅਵੇਵਦਾਤਾ ਅਵੋਦਾਤਾ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਾ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾਤਿ – ਪੁਰਕ੍ਖਤਾ ਸਨ੍ਤਿ ਅਵੀਵਦਾਤਾ.

ਯਦਤ੍ਤਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਆਨਿਸਂਸਨ੍ਤਿ. ਯਦਤ੍ਤਨੀਤਿ ਯਂ ਅਤ੍ਤਨਿ. ਅਤ੍ਤਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਦ੍ਵੇ ਆਨਿਸਂਸੇ ਪਸ੍ਸਤਿ – ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਞ੍ਚ ਆਨਿਸਂਸਂ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਞ੍ਚ ਆਨਿਸਂਸਂ. ਕਤਮੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੋ ਆਨਿਸਂਸੋ? ਯਂਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਸਤ੍ਥਾ ਹੋਤਿ, ਤਂਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਸਾਵਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਂਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਸਾਵਕਾ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ [ਗਰੁਕਰੋਨ੍ਤਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਮਾਨੇਨ੍ਤਿ ਪੂਜੇਨ੍ਤਿ ਅਪਚਿਤਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਲਭਤਿ ਚ ਤਤੋਨਿਦਾਨਂ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ – ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੋ ਆਨਿਸਂਸੋ. ਕਤਮੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋ ਆਨਿਸਂਸੋ? ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ਅਲਂ ਨਾਗਤ੍ਤਾਯ ਵਾ ਸੁਪਣ੍ਣਤ੍ਤਾਯ ਵਾ ਯਕ੍ਖਤ੍ਤਾਯ ਵਾ ਅਸੁਰਤ੍ਤਾਯ ਵਾ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਤ੍ਤਾਯ ਵਾ ਮਹਾਰਾਜਤ੍ਤਾਯ ਵਾ ਇਨ੍ਦਤ੍ਤਾਯ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਤ੍ਤਾਯ ਵਾ ਦੇਵਤ੍ਤਾਯ ਵਾ. ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ, ਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ. ਇਮਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਵਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਪਰਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਇਮਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਾਮਿ ਵਿਸੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਰਿਸੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਆਯਤਿਂ ਫਲਪਾਟਿਕਙ੍ਖੀ ਹੋਤਿ – ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋ ਆਨਿਸਂਸੋ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਇਮੇ ਦ੍ਵੇ ਆਨਿਸਂਸੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਦਕ੍ਖਤਿ ਓਲੋਕੇਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਤੀਤਿ – ਯਦਤ੍ਤਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਆਨਿਸਂਸਂ.

ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਕੁਪ੍ਪਪਟਿਚ੍ਚਸਨ੍ਤਿਨ੍ਤਿ. ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਨ੍ਤਿਯੋ – ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਨ੍ਤਿ, ਤਦਙ੍ਗਸਨ੍ਤਿ, ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਨ੍ਤਿ. ਕਤਮਾ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਨ੍ਤਿ? ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਅਯਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਨ੍ਤਿ. ਕਤਮਾ ਤਦਙ੍ਗਸਨ੍ਤਿ? ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਨੀਵਰਣਾ ਸਨ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾ ਸਨ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪੀਤਿ ਸਨ੍ਤਾ ਹੋਤਿ; ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾ ਸਨ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾ ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ ਸਨ੍ਤਾ ਹੋਤਿ; ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਞ੍ਞਾ ਸਨ੍ਤਾ ਹੋਤਿ; ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਞ੍ਞਾ ਸਨ੍ਤਾ ਹੋਤਿ; ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਞ੍ਞਾ ਸਨ੍ਤਾ ਹੋਤਿ. ਅਯਂ ਤਦਙ੍ਗਸਨ੍ਤਿ. ਕਤਮਾ ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਨ੍ਤਿ? ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਨ੍ਤਿਯੋ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਸਨ੍ਤਿਯੋ. ਅਪਿ ਚ ਸਮ੍ਮੁਤਿਸਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ ਸਨ੍ਤੀਤਿ. ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਕੁਪ੍ਪਪਟਿਚ੍ਚਸਨ੍ਤਿਨ੍ਤਿ. ਕੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤਿਂ ਪਕੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤਿਂ ਏਰਿਤਸਨ੍ਤਿਂ ਸਮੇਰਿਤਸਨ੍ਤਿਂ ਚਲਿਤਸਨ੍ਤਿਂ ਘਟ੍ਟਿਤਸਨ੍ਤਿਂ ਕਪ੍ਪਿਤਸਨ੍ਤਿਂ ਪਕਪ੍ਪਿਤਸਨ੍ਤਿਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਸਙ੍ਖਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਖਯਧਮ੍ਮਂ ਵਯਧਮ੍ਮਂ ਵਿਰਾਗਧਮ੍ਮਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਂ, ਸਨ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਸਿਤੋ ਅਲ੍ਲੀਨੋ ਉਪਗਤੋ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤੋ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ – ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਕੁਪ੍ਪਪਟਿਚ੍ਚਸਨ੍ਤਿਂ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਸਙ੍ਖਤਾ ਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾ, ਪੁਰਕ੍ਖਤਾ ਸਨ੍ਤਿ ਅਵੀਵਦਾਤਾ;

ਯਦਤ੍ਤਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਆਨਿਸਂਸਂ, ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਕੁਪ੍ਪਪਟਿਚ੍ਚਸਨ੍ਤਿ’’ਨ੍ਤਿ.

੨੦.

ਦਿਟ੍ਠੀਨਿਵੇਸਾ ਨ ਹਿ ਸ੍ਵਾਤਿਵਤ੍ਤਾ, ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਂ;

ਤਸ੍ਮਾ ਨਰੋ ਤੇਸੁ ਨਿਵੇਸਨੇਸੁ, ਨਿਰਸ੍ਸਤੀ ਆਦਿਯਤੀ ਚ ਧਮ੍ਮਂ.

ਦਿਟ੍ਠੀਨਿਵੇਸਾ ਨ ਹਿ ਸ੍ਵਾਤਿਵਤ੍ਤਾਤਿ. ਦਿਟ੍ਠੀਨਿਵੇਸਾਤਿ ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿਵੇਸਪਰਾਮਾਸੋ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਵੇਸਨਂ. ‘‘ਅਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ…ਪੇ… ਅਨ੍ਤਵਾ ਲੋਕੋ… ਅਨਨ੍ਤਵਾ ਲੋਕੋ … ਤਂ ਜੀਵਂ ਤਂ ਸਰੀਰਂ… ਅਞ੍ਞਂ ਜੀਵਂ ਅਞ੍ਞਂ ਸਰੀਰਂ… ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ… ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ… ਹੋਤਿ ਚ ਨ ਚ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ… ਨੇਵ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿਵੇਸਪਰਾਮਾਸੋ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਵੇਸਨਨ੍ਤਿ. ਦਿਟ੍ਠੀਨਿਵੇਸਾ ਨ ਹਿ ਸ੍ਵਾਤਿਵਤ੍ਤਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਵੇਸਾ ਨ ਹਿ ਸ੍ਵਾਤਿਵਤ੍ਤਾ ਦੁਰਤਿਵਤ੍ਤਾ ਦੁਤ੍ਤਰਾ ਦੁਪ੍ਪਤਰਾ ਦੁਸ੍ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਦੁਬ੍ਬਿਨਿਵਤ੍ਤਾਤਿ – [ਦੁਬ੍ਬੀਤਿਵਤ੍ਤਾਤਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਦਿਟ੍ਠੀਨਿਵੇਸਾ ਨ ਹਿ ਸ੍ਵਾਤਿਵਤ੍ਤਾ.

ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਨ੍ਤਿ. ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤੇਸੁ. ਨਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤ੍ਵਾ ਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਪਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਨ੍ਤਿ ਨਿਵੇਸਨੇਸੁ ਓਧਿਗ੍ਗਾਹੋ ਬਿਲਗ੍ਗਾਹੋ ਵਰਗ੍ਗਾਹੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸਗ੍ਗਾਹੋ ਉਚ੍ਚਯਗ੍ਗਾਹੋ ਸਮੁਚ੍ਚਯਗ੍ਗਾਹੋ. ਇਦਂ ਸਚ੍ਚਂ ਤਚ੍ਛਂ ਤਥਂ ਭੂਤਂ ਯਾਥਾਵਂ ਅਵਿਪਰੀਤਂ ਗਹਿਤਂ ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਂ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਂ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਂ.

ਤਸ੍ਮਾ ਨਰੋ ਤੇਸੁ ਨਿਵੇਸਨੇਸੂਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਂਕਾਰਣਾ ਤਂਹੇਤੁ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਂਨਿਦਾਨਂ. ਨਰੋਤਿ ਸਤ੍ਤੋ ਨਰੋ ਮਾਨਵੋ ਪੋਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਜੀਵੋ ਜਾਗੁ ਜਨ੍ਤੁ ਇਨ੍ਦਗੁ ਮਨੁਜੋ. ਤੇਸੁ ਨਿਵੇਸਨੇਸੂਤਿ ਤੇਸੁ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਵੇਸਨੇਸੂਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਨਰੋ ਤੇਸੁ ਨਿਵੇਸਨੇਸੁ.

ਨਿਰਸ੍ਸਤੀ ਆਦਿਯਤੀ ਚ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ. ਨਿਰਸ੍ਸਤੀਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ – ਪਰਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਾਯ ਵਾ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ, ਅਨਭਿਸਮ੍ਭੁਣਨ੍ਤੋ ਵਾ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ. ਕਥਂ ਪਰਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਾਯ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ? ਪਰੋ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦੇਤਿ – ਸੋ ਸਤ੍ਥਾ ਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ, ਧਮ੍ਮੋ ਨ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੋ, ਗਣੋ ਨ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਦਿਟ੍ਠਿ ਨ ਭਦ੍ਦਿਕਾ, ਪਟਿਪਦਾ ਨ ਸੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾ, ਮਗ੍ਗੋ ਨ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ, ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਸੁਦ੍ਧਿ ਵਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ ਵਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿ ਵਾ ਮੁਤ੍ਤਿ ਵਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਵਾ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿ ਵਾ, ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਵਾ ਵਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਰਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਵਾ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਾ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਹੀਨਾ ਨਿਹੀਨਾ ਓਮਕਾ ਲਾਮਕਾ ਛਤੁਕ੍ਕਾ [ਜਤੁਕ੍ਕਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਪਰਿਤ੍ਤਾਤਿ – ਏਵਂ ਪਰੋ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦੇਤਿ. ਏਵਂ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਯਮਾਨੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ, ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ, ਗਣਂ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ, ਪਟਿਪਦਂ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ, ਮਗ੍ਗਂ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਂ ਪਰਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਾਯ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ. ਕਥਂ ਅਨਭਿਸਮ੍ਭੁਣਨ੍ਤੋ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ? ਸੀਲਂ ਅਨਭਿਸਮ੍ਭੁਣਨ੍ਤੋ ਸੀਲਂ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ, ਵਤਂ ਅਨਭਿਸਮ੍ਭੁਣਨ੍ਤੋ ਵਤਂ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਅਨਭਿਸਮ੍ਭੁਣਨ੍ਤੋ ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਂ ਅਨਭਿਸਮ੍ਭੁਣਨ੍ਤੋ ਨਿਰਸ੍ਸਤਿ. ਆਦਿਯਤੀ ਚ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ. ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਗਣਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਪਟਿਪਦਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਮਗ੍ਗਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਰਾਮਸਤਿ ਅਭਿਨਿਵਿਸਤੀਤਿ – ਨਿਰਸ੍ਸਤੀ ਆਦਿਯਤੀ ਚ ਧਮ੍ਮਂ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਦਿਟ੍ਠੀਨਿਵੇਸਾ ਨ ਹਿ ਸ੍ਵਾਤਿਵਤ੍ਤਾ, ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਂ;

ਤਸ੍ਮਾ ਨਰੋ ਤੇਸੁ ਨਿਵੇਸਨੇਸੁ, ਨਿਰਸ੍ਸਤੀ ਆਦਿਯਤੀ ਚ ਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ.

੨੧.

ਧੋਨਸ੍ਸ ਹਿ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ, ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਭਵਾਭਵੇਸੁ;

ਮਾਯਞ੍ਚ ਮਾਨਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਧੋਨੋ, ਸ ਕੇਨ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਅਨੂਪਯੋ ਸੋ.

ਧੋਨਸ੍ਸ ਹਿ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਭਵਾਭਵੇਸੂਤਿ. ਧੋਨੋਤਿ. ਧੋਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ – ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ ਵਿਚਯੋ ਪਵਿਚਯੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਾ ਉਪਲਕ੍ਖਣਾ ਪਚ੍ਚੁਪਲਕ੍ਖਣਾ ਪਣ੍ਡਿਚ੍ਚਂ ਕੋਸਲ੍ਲਂ ਨੇਪੁਞ੍ਞਂ ਵੇਭਬ੍ਯਾ ਚਿਨ੍ਤਾ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਾ ਭੂਰਿ ਮੇਧਾ ਪਰਿਣਾਯਿਕਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਪਤੋਦੋ ਪਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪਞ੍ਞਾਬਲਂ ਪਞ੍ਞਾਸਤ੍ਥਂ ਪਞ੍ਞਾਪਾਸਾਦੋ ਪਞ੍ਞਾਆਲੋਕੋ ਪਞ੍ਞਾਓਭਾਸੋ ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤੋ ਪਞ੍ਞਾਰਤਨਂ ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਧੋਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ? ਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਧੁਤਞ੍ਚ ਧੋਤਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਞ੍ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਞ੍ਚ; ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ… ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਧੁਤਞ੍ਚ ਧੋਤਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਞ੍ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਞ੍ਚ; ਰਾਗੋ ਧੁਤੋ ਚ ਧੋਤੋ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤੋ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤੋ ਚ; ਦੋਸੋ…ਪੇ… ਮੋਹੋ… ਕੋਧੋ… ਉਪਨਾਹੋ… ਮਕ੍ਖੋ… ਪਲ਼ਾਸੋ ਧੁਤੋ ਚ ਧੋਤੋ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤੋ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤੋ ਚ; ਇਸ੍ਸਾ ਧੁਤਾ ਚ ਧੋਤਾ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਾ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਾ ਚ; ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਧੁਤਞ੍ਚ ਧੋਤਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਞ੍ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਞ੍ਚ; ਮਾਯਾ ਧੁਤਾ ਚ ਧੋਤਾ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਾ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਾ ਚ; ਸਾਠੇਯ੍ਯਂ ਧੁਤਞ੍ਚ ਧੋਤਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਞ੍ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਞ੍ਚ; ਥਮ੍ਭੋ ਧੁਤੋ ਚ ਧੋਤੋ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤੋ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤੋ ਚ; ਸਾਰਮ੍ਭੋ… ਮਾਨੋ… ਅਤਿਮਾਨੋ… ਮਦੋ… ਪਮਾਦੋ ਧੁਤੋ ਚ ਧੋਤੋ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤੋ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤੋ ਚ; ਸਬ੍ਬੇ ਕਿਲੇਸਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਦਰਥਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਪਰਿਲ਼ਾਹਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਸਨ੍ਤਾਪਾ, ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਧੁਤਾ ਚ ਧੋਤਾ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਾ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਾ ਚ. ਤਂਕਾਰਣਾ ਧੋਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ.

ਅਥ ਵਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਧੁਤਾ ਚ ਧੋਤਾ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਾ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਾ ਚ; ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਧੁਤੋ ਚ ਧੋਤੋ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤੋ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤੋ ਚ; ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਵਾਚਾ ਧੁਤਾ ਚ ਧੋਤਾ ਚ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ ਧੁਤੋ ਚ… ਸਮ੍ਮਾਆਜੀਵੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਆਜੀਵੋ ਧੁਤੋ ਚ… ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਵਾਯਾਮੋ ਧੁਤੋ ਚ… ਸਮ੍ਮਾਸਤਿਯਾ ਮਿਚ੍ਛਾਸਤਿ ਧੁਤਾ ਚ… ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿਨਾ ਮਿਚ੍ਛਾਸਮਾਧਿ ਧੁਤੋ ਚ ਧੋਤੋ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤੋ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤੋ ਚ; ਸਮ੍ਮਾਞਾਣੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਞਾਣਂ ਧੁਤਂ ਚ… ਸਮ੍ਮਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਮਿਚ੍ਛਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਧੁਤਾ ਚ ਧੋਤਾ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਾ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਾ ਚ.

ਅਥ ਵਾ ਅਰਿਯੇਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬੇ ਕਿਲੇਸਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਦਰਥਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਪਰਿਲ਼ਾਹਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਸਨ੍ਤਾਪਾ, ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਧੁਤਾ ਚ ਧੋਤਾ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਾ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਾ ਚ. ਅਰਹਾ ਇਮੇਹਿ ਧੋਨੇਯ੍ਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਗਤੋ ਸਮੁਪਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ; ਤਸ੍ਮਾ ਅਰਹਾ ਧੋਨੋ. ਸੋ ਧੁਤਰਾਗੋ ਧੁਤਪਾਪੋ ਧੁਤਕਿਲੇਸੋ ਧੁਤਪਰਿਲ਼ਾਹੋਤਿ – ਧੋਨੋ. ਕੁਹਿਞ੍ਚੀਤਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਕਿਮ੍ਹਿਚਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਵਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ…ਪੇ… ਆਯਤਨਲੋਕੇ.

ਪਕਪ੍ਪਿਤਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪਕਪ੍ਪਨਾ – ਤਣ੍ਹਾਪਕਪ੍ਪਨਾ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਪਕਪ੍ਪਨਾ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਪਕਪ੍ਪਨਾ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਪਕਪ੍ਪਨਾ. ਭਵਾਭਵੇਸੂਤਿ ਭਵਾਭਵੇ ਕਮ੍ਮਭਵੇ ਪੁਨਬ੍ਭਵੇ ਕਾਮਭਵੇ, ਕਮ੍ਮਭਵੇ ਕਾਮਭਵੇ ਪੁਨਬ੍ਭਵੇ ਰੂਪਭਵੇ, ਕਮ੍ਮਭਵੇ ਰੂਪਭਵੇ ਪੁਨਬ੍ਭਵੇ ਅਰੂਪਭਵੇ, ਕਮ੍ਮਭਵੇ ਅਰੂਪਭਵੇ ਪੁਨਬ੍ਭਵੇ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਭਵੇ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਗਤਿਯਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਉਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਅਤ੍ਤਭਾਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ. ਧੋਨਸ੍ਸ ਹਿ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਭਵਾਭਵੇਸੂਤਿ ਧੋਨਸ੍ਸ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ ਭਵਾਭਵੇਸੁ ਚ ਕਪ੍ਪਿਤਾ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਾ ਸਣ੍ਠਪਿਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਧੋਨਸ੍ਸ ਹਿ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਭਵਾਭਵੇਸੁ.

ਮਾਯਞ੍ਚ ਮਾਨਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਧੋਨੋਤਿ. ਮਾਯਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਞ੍ਚਨਿਕਾ ਚਰਿਯਾ. ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ, ਵਾਚਾਯ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ, ਮਨਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਹੇਤੁ ਪਾਪਿਕਂ ਇਚ੍ਛਂ ਪਣਿਦਹਤਿ – ‘‘ਮਾ ਮਂ ਜਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਇਚ੍ਛਤਿ, ‘‘ਮਾ ਮਂ ਜਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ‘‘ਮਾ ਮਂ ਜਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਵਾਚਂ ਭਾਸਤਿ, ‘‘ਮਾ ਮਂ ਜਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਕਾਯੇਨ ਪਰਕ੍ਕਮਤਿ. ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ ਮਾਯਾ ਮਾਯਾਵਿਤਾ ਅਚ੍ਚਸਰਾ ਵਞ੍ਚਨਾ ਨਿਕਤਿ ਨਿਕਿਰਣਾ ਪਰਿਹਰਣਾ ਗੂਹਨਾ ਪਰਿਗੂਹਨਾ ਛਾਦਨਾ ਪਰਿਚ੍ਛਾਦਨਾ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਿਕਮ੍ਮਂ ਅਨਾਵਿਕਮ੍ਮਂ ਵੋਚ੍ਛਾਦਨਾ ਪਾਪਕਿਰਿਯਾ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਾਯਾ.

ਮਾਨੋਤਿ ਏਕਵਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਯਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਨ੍ਨਤਿ [ਉਣ੍ਣਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)]. ਦੁਵਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਅਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਨਮਾਨੋ, ਪਰਵਮ੍ਭਨਮਾਨੋ. ਤਿਵਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ‘‘ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਮਾਨੋ, ‘‘ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਮਾਨੋ, ‘‘ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਮਾਨੋ. ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਲਾਭੇਨ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਯਸੇਨ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਪਸਂਸਾਯ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਸੁਖੇਨ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ. ਪਞ੍ਚਵਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ‘‘ਲਾਭਿਮ੍ਹਿ ਮਨਾਪਿਕਾਨਂ ਰੂਪਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ‘‘ਲਾਭਿਮ੍ਹਿ ਮਨਾਪਿਕਾਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ…ਪੇ… ਗਨ੍ਧਾਨਂ… ਰਸਾਨਂ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ. ਛਬ੍ਬਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਪਦਾਯ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਸੋਤਸਮ੍ਪਦਾਯ… ਘਾਨਸਮ੍ਪਦਾਯ… ਜਿਵ੍ਹਾਸਮ੍ਪਦਾਯ… ਕਾਯਸਮ੍ਪਦਾਯ… ਮਨੋਸਮ੍ਪਦਾਯ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ. ਸਤ੍ਤਵਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਮਾਨੋ, ਅਤਿਮਾਨੋ, ਮਾਨਾਤਿਮਾਨੋ, ਓਮਾਨੋ, ਅਧਿਮਾਨੋ, ਅਸ੍ਮਿਮਾਨੋ, ਮਿਚ੍ਛਾਮਾਨੋ. ਅਟ੍ਠਵਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਲਾਭੇਨ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਅਲਾਭੇਨ ਓਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਯਸੇਨ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਅਯਸੇਨ ਓਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਪਸਂਸਾਯ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਨਿਨ੍ਦਾਯ ਓਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਸੁਖੇਨ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਓਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ. ਨਵਵਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਸੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਸੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਸੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਸਦਿਸਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਸਦਿਸਸ੍ਸ ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਸਦਿਸਸ੍ਸ ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਹੀਨਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਹੀਨਸ੍ਸ ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਹੀਨਸ੍ਸ ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ. ਦਸਵਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਕੋਲਪੁਤ੍ਤਿਯੇਨ ਵਾ ਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਵਾ ਧਨੇਨ ਵਾ ਅਜ੍ਝੇਨੇਨ ਵਾ ਕਮ੍ਮਾਯਤਨੇਨ ਵਾ ਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨੇਨ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਾਟ੍ਠਾਨੇਨ ਵਾ ਸੁਤੇਨ ਵਾ ਪਟਿਭਾਨੇਨ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਨਾ. ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਮਾਨੋ ਮਞ੍ਞਨਾ ਮਞ੍ਞਿਤਤ੍ਤਂ ਉਨ੍ਨਤਿ ਉਨ੍ਨਾਮੋ [ਉਣ੍ਣਮੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਧਜੋ ਸਮ੍ਪਗ੍ਗਾਹੋ ਕੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਾਨੋ. ਮਾਯਞ੍ਚ ਮਾਨਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਧੋਨੋਤਿ. ਧੋਨੋ ਮਾਯਞ੍ਚ ਮਾਨਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾਤਿ – ਮਾਯਞ੍ਚ ਮਾਨਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਧੋਨੋ.

ਸ ਕੇਨ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਅਨੂਪਯੋ ਸੋਤਿ. ਉਪਯਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਉਪਯਾ – ਤਣ੍ਹੂਪਯੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠੂਪਯੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹੂਪਯੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠੂਪਯੋ. ਤਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹੂਪਯੋ ਪਹੀਨੋ, ਦਿਟ੍ਠੂਪਯੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ. ਤਣ੍ਹੂਪਯਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਦਿਟ੍ਠੂਪਯਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਅਨੂਪਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕੇਨ ਰਾਗੇਨ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਕੇਨ ਦੋਸੇਨ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਕੇਨ ਮੋਹੇਨ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਕੇਨ ਮਾਨੇਨ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਕੇਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇਨ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਕਾਯ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਕੇਹਿ ਅਨੁਸਯੇਹਿ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ – ਰਤ੍ਤੋਤਿ ਵਾ ਦੁਟ੍ਠੋਤਿ ਵਾ ਮੂਲ਼੍ਹੋਤਿ ਵਾ ਵਿਨਿਬਦ੍ਧੋਤਿ ਵਾ ਪਰਾਮਟ੍ਠੋਤਿ ਵਾ ਵਿਕ੍ਖੇਪਗਤੋਤਿ ਵਾ ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋਤਿ ਵਾ ਥਾਮਗਤੋਤਿ ਵਾ. ਤੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਹੀਨਾ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਗਤਿਯੋ ਕੇਨ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ – ਨੇਰਯਿਕੋਤਿ ਵਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਕੋਤਿ ਵਾ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਿਕੋਤਿ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋਤਿ ਵਾ ਦੇਵੋਤਿ ਵਾ ਰੂਪੀਤਿ ਵਾ ਅਰੂਪੀਤਿ ਵਾ ਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ ਅਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ ਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ. ਸੋ ਹੇਤੁ ਨਤ੍ਥਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਨਤ੍ਥਿ ਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਯੇਨ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਸ ਕੇਨ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਅਨੂਪਯੋ ਸੋ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਧੋਨਸ੍ਸ ਹਿ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ, ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਭਵਾਭਵੇਸੁ;

ਮਾਯਞ੍ਚ ਮਾਨਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਧੋਨੋ, ਸ ਕੇਨ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਅਨੂਪਯੋ ਸੋ’’ਤਿ.

੨੨.

ਉਪਯੋ ਹਿ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਉਪੇਤਿ ਵਾਦਂ, ਅਨੂਪਯਂ ਕੇਨ ਕਥਂ ਵਦੇਯ੍ਯ;

ਅਤ੍ਤਾ ਨਿਰਤ੍ਤਾ ਨ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਧੋਸਿ ਸੋ ਦਿਟ੍ਠਿਮਿਧੇਵ ਸਬ੍ਬਂ.

ਉਪਯੋ ਹਿ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਉਪੇਤਿ ਵਾਦਨ੍ਤਿ. ਉਪਯਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਉਪਯਾ – ਤਣ੍ਹੂਪਯੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠੂਪਯੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹੂਪਯੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠੂਪਯੋ. ਤਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹੂਪਯੋ ਅਪ੍ਪਹੀਨੋ, ਦਿਟ੍ਠੂਪਯੋ ਅਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ. ਤਣ੍ਹੂਪਯਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਦਿਟ੍ਠੂਪਯਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਾਦਂ ਉਪੇਤਿ – ਰਤ੍ਤੋਤਿ ਵਾ ਦੁਟ੍ਠੋਤਿ ਵਾ ਮੂਲ਼੍ਹੋਤਿ ਵਾ ਵਿਨਿਬਦ੍ਧੋਤਿ ਵਾ ਪਰਾਮਟ੍ਠੋਤਿ ਵਾ ਵਿਕ੍ਖੇਪਗਤੋਤਿ ਵਾ ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋਤਿ ਵਾ ਥਾਮਗਤੋਤਿ ਵਾ. ਤੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਗਤਿਯਾ ਵਾਦਂ ਉਪੇਤਿ. ਨੇਰਯਿਕੋਤਿ ਵਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਕੋਤਿ ਵਾ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਿਕੋਤਿ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋਤਿ ਵਾ ਦੇਵੋਤਿ ਵਾ ਰੂਪੀਤਿ ਵਾ ਅਰੂਪੀਤਿ ਵਾ ਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ ਅਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ ਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ ਵਾਦਂ ਉਪੇਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਰਾਮਸਤਿ ਅਭਿਨਿਵਿਸਤੀਤਿ – ਉਪਯੋ ਹਿ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਉਪੇਤਿ ਵਾਦਂ.

ਅਨੂਪਯਂ ਕੇਨ ਕਥਂ ਵਦੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਉਪਯਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਉਪਯਾ – ਤਣ੍ਹੂਪਯੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠੂਪਯੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹੂਪਯੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠੂਪਯੋ. ਤਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹੂਪਯੋ ਪਹੀਨੋ, ਦਿਟ੍ਠੂਪਯੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ. ਤਣ੍ਹੂਪਯਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਦਿਟ੍ਠੂਪਯਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਅਨੂਪਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਕੇਨ ਰਾਗੇਨ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਕੇਨ ਦੋਸੇਨ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਕੇਨ ਮੋਹੇਨ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਕੇਨ ਮਾਨੇਨ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਕੇਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇਨ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਕਾਯ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਕੇਹਿ ਅਨੁਸਯੇਹਿ ਵਦੇਯ੍ਯ – ਰਤ੍ਤੋਤਿ ਵਾ ਦੁਟ੍ਠੋਤਿ ਵਾ ਮੂਲ਼੍ਹੋਤਿ ਵਾ ਵਿਨਿਬਦ੍ਧੋਤਿ ਵਾ ਪਰਾਮਟ੍ਠੋਤਿ ਵਾ ਵਿਕ੍ਖੇਪਗਤੋਤਿ ਵਾ ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋਤਿ ਵਾ ਥਾਮਗਤੋਤਿ ਵਾ. ਤੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਹੀਨਾ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਗਤਿਯੋ ਕੇਨ ਵਦੇਯ੍ਯ – ਨੇਰਯਿਕੋਤਿ ਵਾ…ਪੇ… ਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ. ਸੋ ਹੇਤੁ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਚ੍ਚਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਯੇਨ ਵਦੇਯ੍ਯ ਕਥੇਯ੍ਯ ਭਣੇਯ੍ਯ ਦੀਪਯੇਯ੍ਯ ਵੋਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਅਨੂਪਯਂ ਕੇਨ ਕਥਂ ਵਦੇਯ੍ਯ.

ਅਤ੍ਤਾ ਨਿਰਤ੍ਤਾ ਨ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ. ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨੁਦਿਟ੍ਠਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਨਿਰਤ੍ਤਾਤਿ ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਗਹਿਤਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਨਿਰਤ੍ਤਾਤਿ ਮੁਞ੍ਚਿਤਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਿ ਗਹਿਤਂ, ਤਸ੍ਸਤ੍ਥਿ ਮੁਞ੍ਚਿਤਬ੍ਬਂ; ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਿ ਮੁਞ੍ਚਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਸਤ੍ਥਿ ਗਹਿਤਂ. ਗਹਣਂ ਮੁਞ੍ਚਨਾ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਅਰਹਾ ਬੁਦ੍ਧਿਪਰਿਹਾਨਿਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਵੁਟ੍ਠਵਾਸੋ ਚਿਣ੍ਣਚਰਣੋ ਗਤਦ੍ਧੋ ਗਤਦਿਸੋ ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ – ਅਤ੍ਤਾ ਨਿਰਤ੍ਤਾ ਨ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ.

ਅਧੋਸਿ ਸੋ ਦਿਟ੍ਠਿਮਿਧੇਵ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਪਹੀਨਾਨਿ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾਨਿ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਨਿ. ਸੋ ਸਬ੍ਬਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਇਧੇਵ ਅਧੋਸਿ ਧੁਨਿ ਸਨ੍ਧੁਨਿ ਨਿਦ੍ਧੁਨਿ ਪਜਹਿ ਵਿਨੋਦੇਸਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਅਕਾਸਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਸੀਤਿ – ਅਧੋਸਿ ਸੋ ਦਿਟ੍ਠਿਮਿਧੇਵ ਸਬ੍ਬਂ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਉਪਯੋ ਹਿ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਉਪੇਤਿ ਵਾਦਂ, ਅਨੂਪਯਂ ਕੇਨ ਕਥਂ ਵਦੇਯ੍ਯ;

ਅਤ੍ਤਾ ਨਿਰਤ੍ਤਾ ਨ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਧੋਸਿ ਸੋ ਦਿਟ੍ਠਿਮਿਧੇਵ ਸਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ.

ਦੁਟ੍ਠਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਤਤਿਯੋ.

੪. ਸੁਦ੍ਧਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

ਅਥ ਸੁਦ੍ਧਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਵਕ੍ਖਤਿ –

੨੩.

ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਸੁਦ੍ਧਂ ਪਰਮਂ ਅਰੋਗਂ, ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਸਂਸੁਦ੍ਧਿ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਤਿ;

ਏਵਾਭਿਜਾਨਂ ਪਰਮਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ, ਸੁਦ੍ਧਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਞਾਣਂ.

ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਸੁਦ੍ਧਂ ਪਰਮਂ ਅਰੋਗਨ੍ਤਿ. ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਸੁਦ੍ਧਂ, ਦਕ੍ਖਾਮਿ ਸੁਦ੍ਧਂ, ਓਲੋਕੇਮਿ ਸੁਦ੍ਧਂ, ਨਿਜ੍ਝਾਯਾਮਿ ਸੁਦ੍ਧਂ, ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਾਮਿ ਸੁਦ੍ਧਂ. ਪਰਮਂ ਅਰੋਗਨ੍ਤਿ ਪਰਮਂ ਆਰੋਗ੍ਯਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਤਾਣਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਲੇਣਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਸਰਣਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਅਭਯਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਅਚ੍ਚੁਤਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਅਮਤਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਸੁਦ੍ਧਂ ਪਰਮਂ ਅਰੋਗਂ.

ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਸਂਸੁਦ੍ਧਿ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਤੀਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਂ [ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਨਰਸ੍ਸ ਸੁਦ੍ਧਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿ, ਮੁਤ੍ਤਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਨਰੋ ਸੁਜ੍ਝਤਿ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤਿ ਪਰਿਸੁਜ੍ਝਤਿ, ਮੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ – ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਸਂਸੁਦ੍ਧਿ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਤਿ.

ਏਵਾਭਿਜਾਨਂ ਪਰਮਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾਤਿ. ਏਵਂ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ. ‘‘ਇਦਂ ਪਰਮਂ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ – ਏਵਾਭਿਜਾਨਂ ਪਰਮਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ.

ਸੁਦ੍ਧਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਞਾਣਨ੍ਤਿ. ਯੋ ਸੁਦ੍ਧਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਸੁਦ੍ਧਾਨੁਪਸ੍ਸੀ, ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚੇਤਿ, ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਪਚ੍ਚੇਤਿ, ਪਥੋਤਿ ਪਚ੍ਚੇਤਿ, ਨਿਯ੍ਯਾਨਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚੇਤੀਤਿ – ਸੁਦ੍ਧਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਞਾਣਂ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਸੁਦ੍ਧਂ ਪਰਮਂ ਅਰੋਗਂ, ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਸਂਸੁਦ੍ਧਿ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਤਿ;

ਏਵਾਭਿਜਾਨਂ ਪਰਮਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ, ਸੁਦ੍ਧਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ.

੨੪.

ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਚੇ ਸੁਦ੍ਧਿ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਤਿ, ਞਾਣੇਨ ਵਾ ਸੋ ਪਜਹਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਂ;

ਅਞ੍ਞੇਨ ਸੋ ਸੁਜ੍ਝਤਿ ਸੋਪਧੀਕੋ, ਦਿਟ੍ਠੀ ਹਿ ਨਂ ਪਾਵ ਤਥਾ ਵਦਾਨਂ.

ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਚੇ ਸੁਦ੍ਧਿ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਤੀਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਚੇ ਨਰਸ੍ਸ ਸੁਦ੍ਧਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿ, ਮੁਤ੍ਤਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਨਰੋ ਸੁਜ੍ਝਤਿ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤਿ ਪਰਿਸੁਜ੍ਝਤਿ, ਮੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ – ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਚੇ ਸੁਦ੍ਧਿ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਤਿ.

ਞਾਣੇਨ ਵਾ ਸੋ ਪਜਹਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਚੇ ਨਰੋ ਜਾਤਿਦੁਕ੍ਖਂ ਪਜਹਤਿ, ਜਰਾਦੁਕ੍ਖਂ ਪਜਹਤਿ, ਬ੍ਯਾਧਿਦੁਕ੍ਖਂ ਪਜਹਤਿ, ਮਰਣਦੁਕ੍ਖਂ ਪਜਹਤਿ, ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਦੁਕ੍ਖਂ ਪਜਹਤੀਤਿ – ਞਾਣੇਨ ਵਾ ਸੋ ਪਜਹਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਂ.

ਅਞ੍ਞੇਨ ਸੋ ਸੁਜ੍ਝਤਿ ਸੋਪਧੀਕੋਤਿ. ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਦਾਯ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਪਥੇਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਬਲੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਅਰਿਯਾ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਾ ਮਗ੍ਗਾ ਨਰੋ ਸੁਜ੍ਝਤਿ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤਿ ਪਰਿਸੁਜ੍ਝਤਿ, ਮੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਤਿ. ਸੋਪਧੀਕੋਤਿ ਸਰਾਗੋ ਸਦੋਸੋ ਸਮੋਹੋ ਸਮਾਨੋ ਸਤਣ੍ਹੋ ਸਦਿਟ੍ਠਿ ਸਕਿਲੇਸੋ ਸਉਪਾਦਾਨੋਤਿ – ਅਞ੍ਞੇਨ ਸੋ ਸੁਜ੍ਝਤਿ ਸੋਪਧੀਕੋ.

ਦਿਟ੍ਠੀ ਹਿ ਨਂ ਪਾਵ ਤਥਾ ਵਦਾਨਨ੍ਤਿ. ਸਾਵ ਦਿਟ੍ਠਿ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਪਾਵਦਤਿ – ਇਤਿ ਵਾਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਵਿਪਰੀਤਦਸ੍ਸਨੋ. ਤਥਾ ਵਦਾਨਨ੍ਤਿ ਤਥਾ ਵਦਨ੍ਤਂ ਕਥੇਨ੍ਤਂ ਭਣਨ੍ਤਂ ਦੀਪਯਨ੍ਤਂ ਵੋਹਰਨ੍ਤਂ. ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਤਥਾ ਵਦਨ੍ਤਂ ਕਥੇਨ੍ਤਂ ਭਣਨ੍ਤਂ ਦੀਪਯਨ੍ਤਂ ਵੋਹਰਨ੍ਤਂ. ‘‘ਅਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ…ਪੇ… ਅਨ੍ਤਵਾ ਲੋਕੋ… ਅਨਨ੍ਤਵਾ ਲੋਕੋ… ਤਂ ਜੀਵਂ ਤਂ ਸਰੀਰਂ… ਅਞ੍ਞਂ ਜੀਵਂ ਅਞ੍ਞਂ ਸਰੀਰਂ… ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ… ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ… ਹੋਤਿ ਚ ਨ ਚ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ… ਨੇਵ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਤਥਾ ਵਦਨ੍ਤਂ ਕਥੇਨ੍ਤਂ ਭਣਨ੍ਤਂ ਦੀਪਯਨ੍ਤਂ ਵੋਹਰਨ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਦਿਟ੍ਠੀ ਹਿ ਨਂ ਪਾਵ ਤਥਾ ਵਦਾਨਂ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਚੇ ਸੁਦ੍ਧਿ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਤਿ, ਞਾਣੇਨ ਵਾ ਸੋ ਪਜਹਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਂ;

ਅਞ੍ਞੇਨ ਸੋ ਸੁਜ੍ਝਤਿ ਸੋਪਧੀਕੋ, ਦਿਟ੍ਠੀ ਹਿ ਨਂ ਪਾਵ ਤਥਾ ਵਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੨੫.

ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਞ੍ਞਤੋ ਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹ, ਦਿਟ੍ਠੇ ਸੁਤੇ ਸੀਲਵਤੇ ਮੁਤੇ ਵਾ;

ਪੁਞ੍ਞੇ ਚ ਪਾਪੇ ਚ ਅਨੂਪਲਿਤ੍ਤੋ, ਅਤ੍ਤਞ੍ਜਹੋ ਨਯਿਧ ਪਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋ.

ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਞ੍ਞਤੋ ਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹ ਦਿਟ੍ਠੇ ਸੁਤੇ ਸੀਲਵਤੇ ਮੁਤੇ ਵਾਤਿ. ਨਾਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬਾਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ – ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ ਬਾਹਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਬਾਹਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸੋ ਬਾਹਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਰਾਗੋ ਬਾਹਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਦੋਸੋ ਬਾਹਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਮੋਹੋ ਬਾਹਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਮਾਨੋ ਬਾਹਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਬਾਹਿਤਾਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾ ਪੋਨੋਭਵਿਕਾ ਸਦਰਾ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਾ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਿਯਾ.

ਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਪਾਪਕਾਨਿ, [ਸਭਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਵਿਮਲੋ ਸਾਧੁਸਮਾਹਿਤੋ ਠਿਤਤ੍ਤੋ;

ਸਂਸਾਰਮਤਿਚ੍ਚ ਕੇਵਲੀ ਸੋ, ਅਸਿਤੋ [ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਤਾਦਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੇ ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ.

ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਞ੍ਞਤੋ ਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹਾਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਦਾਯ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਪਥੇਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਬਲੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਅਰਿਯੇਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ, ਨਾਹ ਨ ਕਥੇਤਿ ਨ ਭਣਤਿ ਨ ਦੀਪਯਤਿ ਨ ਵੋਹਰਤੀਤਿ – ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਞ੍ਞਤੋ ਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹ.

ਦਿਟ੍ਠੇ ਸੁਤੇ ਸੀਲਵਤੇ ਮੁਤੇ ਵਾਤਿ. ਸਨ੍ਤੇਕੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਦਿਟ੍ਠਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾ. ਤੇ ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਰੂਪਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਮਙ੍ਗਲਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ, ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਰੂਪਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਅਮਙ੍ਗਲਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ. ਕਤਮੇਸਂ ਰੂਪਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਮਙ੍ਗਲਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ? ਤੇ ਕਾਲਤੋ ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਮਙ੍ਗਲਗਤਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ – ਚਾਟਕਸਕੁਣਂ [ਵਾਤਸਕੁਣਂ (ਸ੍ਯਾ.), ਚਾਪਸਕੁਣਂ (ਕ.)] ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਫੁਸ੍ਸਵੇਲ਼ੁਵਲਟ੍ਠਿਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਗਬ੍ਭਿਨਿਤ੍ਥਿਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਕੁਮਾਰਕਂ ਖਨ੍ਧੇ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਪੁਣ੍ਣਘਟਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਰੋਹਿਤਮਚ੍ਛਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਆਜਞ੍ਞਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਆਜਞ੍ਞਰਥਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਉਸਭਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਗੋਕਪਿਲਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਏਵਰੂਪਾਨਂ ਰੂਪਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਮਙ੍ਗਲਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ. ਕਤਮੇਸਂ ਰੂਪਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਅਮਙ੍ਗਲਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ? ਪਲਾਲਪੁਞ੍ਜਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਕ੍ਕਘਟਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਰਿਤ੍ਤਘਟਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨਟਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨਗ੍ਗਸਮਣਕਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਖਰਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਖਰਯਾਨਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਏਕਯੁਤ੍ਤਯਾਨਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਕਾਣਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਕੁਣਿਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਖਞ੍ਜਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਪਕ੍ਖਹਤਂ [ਪਕ੍ਖਪਾਦਂ (ਕ.)] ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਜਿਣ੍ਣਕਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਯਾਧਿਕਂ [ਬ੍ਯਾਧਿਤਂ (ਸੀ.)] ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਏਵਰੂਪਾਨਂ ਰੂਪਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਅਮਙ੍ਗਲਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ. ਇਮੇ ਤੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਦਿਟ੍ਠਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾ. ਤੇ ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ.

ਸਨ੍ਤੇਕੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸੁਤਸੁਦ੍ਧਿਕਾ. ਤੇ ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਨਂ ਮਙ੍ਗਲਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ, ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਨਂ ਅਮਙ੍ਗਲਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ. ਕਤਮੇਸਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਨਂ ਮਙ੍ਗਲਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ? ਤੇ ਕਾਲਤੋ ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਮਙ੍ਗਲਗਤਾਨਿ ਸਦ੍ਦਾਨਿ ਸੁਣਨ੍ਤਿ – ਵਡ੍ਢਾਤਿ ਵਾ ਵਡ੍ਢਮਾਨਾਤਿ ਵਾ ਪੁਣ੍ਣਾਤਿ ਵਾ ਫੁਸ੍ਸਾਤਿ ਵਾ ਅਸੋਕਾਤਿ ਵਾ ਸੁਮਨਾਤਿ ਵਾ ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾਤਿ ਵਾ ਸੁਮਙ੍ਗਲਾਤਿ ਵਾ ਸਿਰੀਤਿ ਵਾ ਸਿਰੀਵਡ੍ਢਾਤਿ ਵਾ. ਏਵਰੂਪਾਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਨਂ ਮਙ੍ਗਲਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ. ਕਤਮੇਸਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਨਂ ਅਮਙ੍ਗਲਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ? ਕਾਣੋਤਿ ਵਾ ਕੁਣੀਤਿ ਵਾ ਖਞ੍ਜੋਤਿ ਵਾ ਪਕ੍ਖਹਤੋਤਿ ਵਾ ਜਿਣ੍ਣਕੋਤਿ ਵਾ ਬ੍ਯਾਧਿਕੋਤਿ ਵਾ ਮਤੋਤਿ ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਵਾ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਵਾ ਦਡ੍ਢਨ੍ਤਿ ਵਾ ਨਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਵਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵਾ. ਏਵਰੂਪਾਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਵਨਂ ਅਮਙ੍ਗਲਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ. ਇਮੇ ਤੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸੁਤਸੁਦ੍ਧਿਕਾ. ਤੇ ਸੁਤੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ.

ਸਨ੍ਤੇਕੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸੀਲਸੁਦ੍ਧਿਕਾ. ਤੇ ਸੀਲਮਤ੍ਤੇਨ ਸਂਯਮਮਤ੍ਤੇਨ ਸਂਵਰਮਤ੍ਤੇਨ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਮਤ੍ਤੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ. ਸਮਣੋਮੁਣ੍ਡਿਕਾਪੁਤ੍ਤੋ [ਸਮਣੋ ਮਣ੍ਡਿਕਾਪੁਤ੍ਤੋ (ਸੀ.), ਸਮਣਮੁਣ੍ਡਿਕਾਪੁਤ੍ਤੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਚਤੂਹਿ ਖੋ ਅਹਂ, ਗਹਪਤਿ [ਥਪਤਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.) ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ], ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਮਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕੁਸਲਂ ਪਰਮਕੁਸਲਂ ਉਤ੍ਤਮਪਤ੍ਤਿਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਸਮਣਂ ਅਯੋਜ੍ਜਂ. ਕਤਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ? ਇਧ, ਗਹਪਤਿ, ਨ ਕਾਯੇਨ ਪਾਪਕਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ, ਨ ਪਾਪਕਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਤਿ, ਨ ਪਾਪਕਂ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਂ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਤਿ, ਨ ਪਾਪਕਂ ਆਜੀਵਂ ਆਜੀਵਤਿ. ਇਮੇਹਿ ਖੋ ਅਹਂ, ਗਹਪਤਿ, ਚਤੂਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਮਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕੁਸਲਂ ਪਰਮਕੁਸਲਂ ਉਤ੍ਤਮਪਤ੍ਤਿਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਸਮਣਂ ਅਯੋਜ੍ਜਂ’’. ਏਵਮੇਵ ਸਨ੍ਤੇਕੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸੀਲਸੁਦ੍ਧਿਕਾ, ਤੇ ਸੀਲਮਤ੍ਤੇਨ ਸਂਯਮਮਤ੍ਤੇਨ ਸਂਵਰਮਤ੍ਤੇਨ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਮਤ੍ਤੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ.

ਸਨ੍ਤੇਕੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵਤਸੁਦ੍ਧਿਕਾ. ਤੇ ਹਤ੍ਥਿਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਸ੍ਸਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਗੋਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕੁਕ੍ਕੁਰਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕਾਕਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਵਾਸੁਦੇਵਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਬਲਦੇਵਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪੁਣ੍ਣਭਦ੍ਦਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਮਣਿਭਦ੍ਦਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਗ੍ਗਿਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨਾਗਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੁਪਣ੍ਣਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਕ੍ਖਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਸੁਰਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਮਹਾਰਾਜਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਚਨ੍ਦਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੂਰਿਯਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਇਨ੍ਦਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਦੇਵਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਦਿਸਾਵਤਿਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਇਮੇ ਤੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਵਤਸੁਦ੍ਧਿਕਾ. ਤੇ ਵਤੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ.

ਸਨ੍ਤੇਕੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਮੁਤਸੁਦ੍ਧਿਕਾ. ਤੇ ਕਾਲਤੋ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਪਥਵਿਂ ਆਮਸਨ੍ਤਿ, ਹਰਿਤਂ ਆਮਸਨ੍ਤਿ, ਗੋਮਯਂ ਆਮਸਨ੍ਤਿ, ਕਚ੍ਛਪਂ ਆਮਸਨ੍ਤਿ, ਫਾਲਂ ਅਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਤਿਲਵਾਹਂ ਆਮਸਨ੍ਤਿ, ਫੁਸ੍ਸਤਿਲਂ ਖਾਦਨ੍ਤਿ, ਫੁਸ੍ਸਤੇਲਂ ਮਕ੍ਖੇਨ੍ਤਿ, ਫੁਸ੍ਸਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਖਾਦਨ੍ਤਿ, ਫੁਸ੍ਸਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਨ੍ਹਾਯਨ੍ਤਿ, ਫੁਸ੍ਸਸਾਟਕਂ ਨਿਵਾਸੇਨ੍ਤਿ, ਫੁਸ੍ਸਵੇਠਨਂ ਵੇਠੇਨ੍ਤਿ. ਇਮੇ ਤੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਮੁਤਸੁਦ੍ਧਿਕਾ. ਤੇ ਮੁਤੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ. ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਞ੍ਞਤੋ ਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹ.

ਦਿਟ੍ਠੇ ਸੁਤੇ ਸੀਲਵਤੇ ਮੁਤੇ ਵਾਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਦਿਟ੍ਠਸੁਦ੍ਧਿਯਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਨਾਹ, ਸੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਨਾਹ, ਸੀਲਸੁਦ੍ਧਿਯਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਨਾਹ, ਵਤਸੁਦ੍ਧਿਯਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਨਾਹ, ਮੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਨਾਹ ਨ ਕਥੇਤਿ ਨ ਭਣਤਿ ਨ ਦੀਪਯਤਿ ਨ ਵੋਹਰਤੀਤਿ – ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਞ੍ਞਤੋ ਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹ ਦਿਟ੍ਠੇ ਸੁਤੇ ਸੀਲਵਤੇ ਮੁਤੇ ਵਾ.

ਪੁਞ੍ਞੇ ਚ ਪਾਪੇ ਚ ਅਨੂਪਲਿਤ੍ਤੋਤਿ. ਪੁਞ੍ਞਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਤੇਧਾਤੁਕਂ ਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਂ, ਅਪੁਞ੍ਞਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਅਕੁਸਲਂ. ਯਤੋ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਚ ਅਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਚ ਆਨੇਞ੍ਜਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਚ ਪਹੀਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ; ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਪੁਞ੍ਞੇ ਚ ਪਾਪੇ ਚ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਅਲਿਤ੍ਤੋ ਅਪਲਿਤ੍ਤੋ ਅਨੂਪਲਿਤ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਪੁਞ੍ਞੇ ਚ ਪਾਪੇ ਚ ਅਨੂਪਲਿਤ੍ਤੋ.

ਅਤ੍ਤਞ੍ਜਹੋ ਨਯਿਧ ਪਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋਤਿ. ਅਤ੍ਤਞ੍ਜਹੋਤਿ ਅਤ੍ਤਦਿਟ੍ਠਿਜਹੋ. ਅਤ੍ਤਞ੍ਜਹੋਤਿ ਗਾਹਂ ਜਹੋ [ਗਾਹਜਹੋ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.), ਅਤ੍ਤਗਾਹਂ ਜਹੋ (ਕ.)]. ਅਤ੍ਤਞ੍ਜਹੋਤਿ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਗਹਿਤਂ ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਂ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਂ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਚਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਵਨ੍ਤਂ ਮੁਤ੍ਤਂ ਪਹੀਨਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ. ਨਯਿਧ ਪਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਂ ਵਾ ਅਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਂ ਵਾ ਆਨੇਞ੍ਜਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਂ ਵਾ ਅਪਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋ ਅਜਨਯਮਾਨੋ ਅਸਞ੍ਜਨਯਮਾਨੋ ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਯਮਾਨੋ ਅਨਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਯਮਾਨੋਤਿ – ਅਤ੍ਤਞ੍ਜਹੋ ਨਯਿਧ ਪਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਞ੍ਞਤੋ ਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹ, ਦਿਟ੍ਠੇ ਸੁਤੇ ਸੀਲਵਤੇ ਮੁਤੇ ਵਾ;

ਪੁਞ੍ਞੇ ਚ ਪਾਪੇ ਚ ਅਨੂਪਲਿਤ੍ਤੋ, ਅਤ੍ਤਞ੍ਜਹੋ ਨਯਿਧ ਪਕੁਬ੍ਬਮਾਨੋ’’ਤਿ.

੨੬.

ਪੁਰਿਮਂ ਪਹਾਯ ਅਪਰਂ ਸਿਤਾਸੇ, ਏਜਾਨੁਗਾ ਤੇ ਨ ਤਰਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗਂ;

ਤੇ ਉਗ੍ਗਹਾਯਨ੍ਤਿ ਨਿਰਸ੍ਸਜਨ੍ਤਿ, ਕਪੀਵ ਸਾਖਂ ਪਮੁਞ੍ਚਂ [ਪਮੁਖਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਗਹਾਯ.

ਪੁਰਿਮਂ ਪਹਾਯ ਅਪਰਂ ਸਿਤਾਸੇਤਿ. ਪੁਰਿਮਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਹਾਯ ਪਰਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ; ਪੁਰਿਮਂ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਪਹਾਯ ਅਪਰਂ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ; ਪੁਰਿਮਂ ਗਣਂ ਪਹਾਯ ਅਪਰਂ ਗਣਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ; ਪੁਰਿਮਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਹਾਯ ਅਪਰਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ; ਪੁਰਿਮਂ ਪਟਿਪਦਂ ਪਹਾਯ ਅਪਰਂ ਪਟਿਪਦਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ; ਪੁਰਿਮਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪਹਾਯ ਅਪਰਂ ਮਗ੍ਗਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਅਲ੍ਲੀਨਾ ਉਪਗਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਾਤਿ – ਪੁਰਿਮਂ ਪਹਾਯ ਅਪਰਂ ਸਿਤਾਸੇ.

ਏਜਾਨੁਗਾ ਤੇ ਨ ਤਰਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗਨ੍ਤਿ. ਏਜਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਏਜਾਨੁਗਾਤਿ ਏਜਾਨੁਗਾ ਏਜਾਨੁਗਤਾ ਏਜਾਨੁਸਟਾ ਏਜਾਯ ਪਨ੍ਨਾ ਪਤਿਤਾ ਅਭਿਭੂਤਾ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾ. ਤੇ ਨ ਤਰਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਰਾਗਸਙ੍ਗਂ ਦੋਸਸਙ੍ਗਂ ਮੋਹਸਙ੍ਗਂ ਮਾਨਸਙ੍ਗਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਗਂ ਕਿਲੇਸਸਙ੍ਗਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸਙ੍ਗਂ ਨ ਤਰਨ੍ਤਿ ਨ ਉਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਨ ਪਤਰਨ੍ਤਿ ਨ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਨ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ – ਏਜਾਨੁਗਾ ਤੇ ਨ ਤਰਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗਂ.

ਤੇ ਉਗ੍ਗਹਾਯਨ੍ਤਿ ਨਿਰਸ੍ਸਜਨ੍ਤੀਤਿ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ; ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ; ਗਣਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਗਣਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ; ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ; ਪਟਿਪਦਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਪਟਿਪਦਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ; ਮਗ੍ਗਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਮਗ੍ਗਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ; ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਚ ਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚ ਆਦਿਯਨ੍ਤਿ ਚ ਨਿਰਸ੍ਸਜਨ੍ਤਿ ਚਾਤਿ – ਤੇ ਉਗ੍ਗਹਾਯਨ੍ਤਿ ਨਿਰਸ੍ਸਜਨ੍ਤਿ.

ਕਪੀਵ ਸਾਖਂ ਪਮੁਞ੍ਚਂ ਗਹਾਯਾਤਿ. ਯਥਾ ਮਕ੍ਕਟੋ ਅਰਞ੍ਞੇ ਪਵਨੇ ਚਰਮਾਨੋ ਸਾਖਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਸਾਖਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਏਵਮੇਵ ਪੁਥੁਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਪੁਥੁਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਚ ਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚ ਆਦਿਯਨ੍ਤਿ ਚ ਨਿਰਸ੍ਸਜਨ੍ਤਿ ਚਾਤਿ – ਕਪੀਵ ਸਾਖਂ ਪਮੁਞ੍ਚਂ ਗਹਾਯ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਪੁਰਿਮਂ ਪਹਾਯ ਅਪਰਂ ਸਿਤਾਸੇ, ਏਜਾਨੁਗਾ ਤੇ ਨ ਤਰਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗਂ;

ਤੇ ਉਗ੍ਗਹਾਯਨ੍ਤਿ ਨਿਰਸ੍ਸਜਨ੍ਤਿ, ਕਪੀਵ ਸਾਖਂ ਪਮੁਞ੍ਚਂ ਗਹਾਯਾ’’ਤਿ.

੨੭.

ਸਯਂ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤਾਨਿ ਜਨ੍ਤੁ, ਉਚ੍ਚਾਵਚਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤੋ;

ਵਿਦ੍ਵਾ ਚ ਵੇਦੇਹਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ, ਨ ਉਚ੍ਚਾਵਚਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ.

ਸਯਂ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤਾਨਿ ਜਨ੍ਤੂਤਿ. ਸਯਂ ਸਮਾਦਾਯਾਤਿ ਸਾਮਂ ਸਮਾਦਾਯ. ਵਤਾਨੀਤਿ ਹਤ੍ਥਿਵਤਂ ਵਾ ਅਸ੍ਸਵਤਂ ਵਾ ਗੋਵਤਂ ਵਾ ਕੁਕ੍ਕੂਰਵਤਂ ਵਾ ਕਾਕਵਤਂ ਵਾ ਵਾਸੁਦੇਵਵਤਂ ਵਾ ਬਲਦੇਵਵਤਂ ਵਾ ਪੁਣ੍ਣਭਦ੍ਦਵਤਂ ਵਾ ਮਣਿਭਦ੍ਦਵਤਂ ਵਾ ਅਗ੍ਗਿਵਤਂ ਵਾ ਨਾਗਵਤਂ ਵਾ ਸੁਪਣ੍ਣਵਤਂ ਵਾ ਯਕ੍ਖਵਤਂ ਵਾ ਅਸੁਰਵਤਂ ਵਾ…ਪੇ… ਦਿਸਾਵਤਂ ਵਾ ਆਦਾਯ ਸਮਾਦਾਯ ਆਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਪਰਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਨਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾ. ਜਨ੍ਤੂਤਿ ਸਤ੍ਤੋ ਨਰੋ …ਪੇ… ਮਨੁਜੋਤਿ – ਸਯਂ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤਾਨਿ ਜਨ੍ਤੁ.

ਉਚ੍ਚਾਵਚਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤੋਤਿ ਸਤ੍ਥਾਰਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ; ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਤੋ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ; ਗਣਤੋ ਗਣਂ ਗਚ੍ਛਤਿ; ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ; ਪਟਿਪਦਾਯ ਪਟਿਪਦਂ ਗਚ੍ਛਤਿ; ਮਗ੍ਗਤੋ ਮਗ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤੋਤਿ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਯ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸਞ੍ਞਾਯ ਵਿਹਿਂਸਾਸਞ੍ਞਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਸਞ੍ਞਾਯ ਸਤ੍ਤੋ ਵਿਸਤ੍ਤੋ ਆਸਤ੍ਤੋ ਲਗ੍ਗੋ ਲਗ੍ਗਿਤੋ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧੋ. ਯਥਾ ਭਿਤ੍ਤਿਖਿਲੇ ਵਾ ਨਾਗਦਨ੍ਤੇ ਵਾ ਭਣ੍ਡਂ ਸਤ੍ਤਂ ਵਿਸਤ੍ਤਂ ਆਸਤ੍ਤਂ ਲਗ੍ਗਂ ਲਗ੍ਗਿਤਂ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਂ, ਏਵਮੇਵ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਯ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸਞ੍ਞਾਯ ਵਿਹਿਂਸਾਸਞ੍ਞਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਸਞ੍ਞਾਯ ਸਤ੍ਤੋ ਵਿਸਤ੍ਤੋ ਆਸਤ੍ਤੋ ਲਗ੍ਗੋ ਲਗ੍ਗਿਤੋ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧੋਤਿ – ਉਚ੍ਚਾਵਚਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤੋ.

ਵਿਦ੍ਵਾ ਚ ਵੇਦੇਹਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ. ਵਿਦ੍ਵਾਤਿ ਵਿਦ੍ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਾਗਤੋ ਞਾਣੀ ਵਿਭਾਵੀ ਮੇਧਾਵੀ. ਵੇਦੇਹੀਤਿ ਵੇਦਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚਤੂਸੁ ਮਗ੍ਗੇਸੁ ਞਾਣਂ ਪਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪਞ੍ਞਾਬਲਂ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਵੀਮਂਸਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਤੇਹਿ ਵੇਦੇਹਿ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਗਤੋ ਅਨ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਕੋਟਿਗਤੋ ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਪਰਿਯਨ੍ਤਗਤੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਵੋਸਾਨਗਤੋ ਵੋਸਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਤਾਣਗਤੋ ਤਾਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਲੇਣਗਤੋ ਲੇਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਸਰਣਗਤੋ ਸਰਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਅਭਯਗਤੋ ਅਭਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਅਚ੍ਚੁਤਗਤੋ ਅਚ੍ਚੁਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਅਮਤਗਤੋ ਅਮਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਵੇਦਾਨਂ ਵਾ ਅਨ੍ਤਗਤੋਤਿ ਵੇਦਗੂ, ਵੇਦੇਹਿ ਵਾ ਅਨ੍ਤਗਤੋਤਿ ਵੇਦਗੂ, ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਦਿਤਤ੍ਤਾ ਵੇਦਗੂ. ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ ਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸੋ ਵਿਦਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਰਾਗੋ ਵਿਦਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਦੋਸੋ ਵਿਦਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਮੋਹੋ ਵਿਦਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਮਾਨੋ ਵਿਦਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਵਿਦਿਤਾਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾ ਪੋਨੋਭਵਿਕਾ ਸਦਰਾ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਾ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਿਯਾ.

ਵੇਦਾਨਿ ਵਿਚੇਯ੍ਯ ਕੇਵਲਾਨਿ, [ਸਭਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਸਮਣਾਨਂ ਯਾਨੀਧਤ੍ਥਿ [ਯਾਨਿਪਤ੍ਥਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.) ਸੁ. ਨਿ. ੫੩੪] ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ;

ਸਬ੍ਬਵੇਦਨਾਸੁ ਵੀਤਰਾਗੋ, ਸਬ੍ਬਂ ਵੇਦਮਤਿਚ੍ਚ ਵੇਦਗੂ ਸੋਤਿ.

ਵਿਦ੍ਵਾ ਚ ਵੇਦੇਹਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ. ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ. ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਤਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ; ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾਤਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ; ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ; ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾਤਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ; ਸਙ੍ਖਾਰਪਚ੍ਚਯਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ; ਵਿਞ੍ਞਾਣਪਚ੍ਚਯਾ ਨਾਮਰੂਪਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਨਾਮਰੂਪਪਚ੍ਚਯਾ ਸਲ਼ਾਯਤਨਨ੍ਤਿ… ਸਲ਼ਾਯਤਨਪਚ੍ਚਯਾ ਫਸ੍ਸੋਤਿ… ਫਸ੍ਸਪਚ੍ਚਯਾ ਵੇਦਨਾਤਿ… ਵੇਦਨਾਪਚ੍ਚਯਾ ਤਣ੍ਹਾਤਿ… ਤਣ੍ਹਾਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪਾਦਾਨਨ੍ਤਿ… ਉਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਭਵੋਤਿ… ਭਵਪਚ੍ਚਯਾ ਜਾਤੀਤਿ… ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣਨ੍ਤਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ; ਅਵਿਜ੍ਜਾਨਿਰੋਧਾ ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋਤਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ; ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧੋਤਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ; ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧਾ ਨਾਮਰੂਪਨਿਰੋਧੋਤਿ… ਨਾਮਰੂਪਨਿਰੋਧਾ ਸਲ਼ਾਯਤਨਨਿਰੋਧੋਤਿ… ਸਲ਼ਾਯਤਨਨਿਰੋਧਾ ਫਸ੍ਸਨਿਰੋਧੋਤਿ… ਫਸ੍ਸਨਿਰੋਧਾ ਵੇਦਨਾਨਿਰੋਧੋਤਿ… ਵੇਦਨਾਨਿਰੋਧਾ ਤਣ੍ਹਾਨਿਰੋਧੋਤਿ… ਤਣ੍ਹਾਨਿਰੋਧਾ ਉਪਾਦਾਨਨਿਰੋਧੋਤਿ… ਉਪਾਦਾਨਨਿਰੋਧਾ ਭਵਨਿਰੋਧੋਤਿ… ਭਵਨਿਰੋਧਾ ਜਾਤਿਨਿਰੋਧੋਤਿ… ਜਾਤਿਨਿਰੋਧਾ ਜਰਾਮਰਣਨਿਰੋਧੋਤਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ; ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ; ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋਤਿ… ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋਤਿ… ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ; ਇਮੇ ਆਸਵਾਤਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ; ਅਯਂ ਆਸਵਸਮੁਦਯੋਤਿ… ਅਯਂ ਆਸਵਨਿਰੋਧੋਤਿ… ਅਯਂ ਆਸਵਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ; ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ; ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਤਿ… ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾਤਿ… ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾਤਿ … ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ. ਛਨ੍ਨਂ ਫਸ੍ਸਾਯਤਨਾਨਂ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਞ੍ਚ ਆਦੀਨਵਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ. ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਞ੍ਚ ਆਦੀਨਵਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ. ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਞ੍ਚ ਆਦੀਨਵਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ – ਵਿਦ੍ਵਾ ਚ ਵੇਦੇਹਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ.

ਨ ਉਚ੍ਚਾਵਚਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋਤਿ ਨ ਸਤ੍ਥਾਰਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਤੋ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਗਣਤੋ ਗਣਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਪਟਿਪਦਾਯ ਪਟਿਪਦਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਮਗ੍ਗਤੋ ਮਗ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋਤਿ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ ਪੁਥੁਪਞ੍ਞੋ ਹਾਸਪਞ੍ਞੋ ਜਵਨਪਞ੍ਞੋ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞੋ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਪਞ੍ਞੋ. ਭੂਰਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਥਵੀ. ਤਾਯ ਪਥਵਿਸਮਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਪੁਲਾਯ ਵਿਤ੍ਥਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ – ਨ ਉਚ੍ਚਾਵਚਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸਯਂ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤਾਨਿ ਜਨ੍ਤੁ, ਉਚ੍ਚਾਵਚਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤੋ;

ਵਿਦ੍ਵਾ ਚ ਵੇਦੇਹਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ, ਨ ਉਚ੍ਚਾਵਚਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ’’ਤਿ.

੨੮.

ਸ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸੇਨਿਭੂਤੋ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾ;

ਤਮੇਵ ਦਸ੍ਸਿਂ ਵਿਵਟਂ ਚਰਨ੍ਤਂ, ਕੇਨੀਧ ਲੋਕਸ੍ਮਿ ਵਿਕਪ੍ਪਯੇਯ੍ਯ.

ਸ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸੇਨਿਭੂਤੋ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾਤਿ. ਸੇਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਾਰਸੇਨਾ. ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਰਾਗੋ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਦੋਸੋ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਮੋਹੋ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਕੋਧੋ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਉਪਨਾਹੋ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਮਾਰਸੇਨਾ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਕਾਮਾ ਤੇ ਪਠਮਾ ਸੇਨਾ, ਦੁਤਿਯਾ ਅਰਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ;

ਤਤਿਯਾ ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾ ਤੇ, ਚਤੁਤ੍ਥੀ ਤਣ੍ਹਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

‘‘ਪਞ੍ਚਮੀ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਤੇ, ਛਟ੍ਠਾ ਭੀਰੂ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ;

ਸਤ੍ਤਮੀ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਤੇ, ਮਕ੍ਖੋ ਥਮ੍ਭੋ ਤੇ ਅਟ੍ਠਮੋ.

‘‘ਲਾਭੋ ਸਿਲੋਕੋ ਸਕ੍ਕਾਰੋ, ਮਿਚ੍ਛਾਲਦ੍ਧੋ ਚ ਯੋ ਯਸੋ;

ਯੋ ਚਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮੁਕ੍ਕਂਸੇ, ਪਰੇ ਚ ਅਵਜਾਨਤਿ.

‘‘ਏਸਾ ਨਮੁਚਿ ਤੇ ਸੇਨਾ, ਕਣ੍ਹਸ੍ਸਾਭਿਪ੍ਪਹਾਰਿਨੀ;

ਨ ਨਂ ਅਸੁਰੋ ਜਿਨਾਤਿ, ਜੇਤ੍ਵਾਵ ਲਭਤੇ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ.

ਯਤੋ ਚਤੂਹਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਹਿ ਸਬ੍ਬਾ ਚ ਮਾਰਸੇਨਾ ਸਬ੍ਬੇ ਚ ਪਟਿਸੇਨਿਕਰਾ ਕਿਲੇਸਾ ਜਿਤਾ ਚ ਪਰਾਜਿਤਾ ਚ ਭਗ੍ਗਾ ਵਿਪ੍ਪਲੁਗ੍ਗਾ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਸੇਨਿਭੂਤੋ. ਸੋ ਦਿਟ੍ਠੇ ਵਿਸੇਨਿਭੂਤੋ, ਸੁਤੇ ਵਿਸੇਨਿਭੂਤੋ, ਮੁਤੇ ਵਿਸੇਨਿਭੂਤੋ, ਵਿਞ੍ਞਾਤੇ ਵਿਸੇਨਿਭੂਤੋਤਿ – ਸ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸੇਨਿਭੂਤੋ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾ.

ਤਮੇਵ ਦਸ੍ਸਿਂ ਵਿਵਟਂ ਚਰਨ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਤਮੇਵ ਸੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਿਂ ਵੋਦਾਤਦਸ੍ਸਿਂ ਪਰਿਯੋਦਾਤਦਸ੍ਸਿਂ. ਅਥ ਵਾ, ਸੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨਂ ਵੋਦਾਤਦਸ੍ਸਨਂ ਪਰਿਯੋਦਾਤਦਸ੍ਸਨਂ. ਵਿਵਟਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਛਦਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਛਦਨਂ ਕਿਲੇਸਛਦਨਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਛਦਨਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਛਦਨਂ. ਤਾਨਿ ਛਦਨਾਨਿ ਵਿਵਟਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਤਾਨਿ ਉਗ੍ਘਾਟਿਤਾਨਿ ਸਮੁਗ੍ਘਾਟਿਤਾਨਿ ਪਹੀਨਾਨਿ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾਨਿ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਨਿ. ਚਰਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚਰਨ੍ਤਂ ਵਿਚਰਨ੍ਤਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤਂ ਇਰਿਯਨ੍ਤਂ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਂ ਪਾਲੇਨ੍ਤਂ ਯਪੇਨ੍ਤਂ ਯਾਪੇਨ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਤਮੇਵ ਦਸ੍ਸਿਂ ਵਿਵਟਂ ਚਰਨ੍ਤਂ.

ਕੇਨੀਧ ਲੋਕਸ੍ਮਿ ਵਿਕਪ੍ਪਯੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਕਪ੍ਪਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਕਪ੍ਪਾ – ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ. ਤਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ ਪਹੀਨੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ. ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਕੇਨ ਰਾਗੇਨ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਕੇਨ ਦੋਸੇਨ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਕੇਨ ਮੋਹੇਨ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਕੇਨ ਮਾਨੇਨ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਕੇਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇਨ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਕਾਯ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਕੇਹਿ ਅਨੁਸਯੇਹਿ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ – ਰਤ੍ਤੋਤਿ ਵਾ ਦੁਟ੍ਠੋਤਿ ਵਾ ਮੂਲ਼੍ਹੋਤਿ ਵਾ ਵਿਨਿਬਦ੍ਧੋਤਿ ਵਾ ਪਰਾਮਟ੍ਠੋਤਿ ਵਾ ਵਿਕ੍ਖੇਪਗਤੋਤਿ ਵਾ ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋਤਿ ਵਾ ਥਾਮਗਤੋਤਿ ਵਾ. ਤੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਹੀਨਾ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਗਤਿਯੋ ਕੇਨ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ – ਨੇਰਯਿਕੋਤਿ ਵਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਕੋਤਿ ਵਾ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਿਕੋਤਿ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋਤਿ ਵਾ ਦੇਵੋਤਿ ਵਾ ਰੂਪੀਤਿ ਵਾ ਅਰੂਪੀਤਿ ਵਾ ਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ ਅਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ ਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ. ਸੋ ਹੇਤੁ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਚ੍ਚਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਯੇਨ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ ਵਿਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ ਵਿਕਪ੍ਪਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਲੋਕਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਦੇਵਲੋਕੇ ਖਨ੍ਧਲੋਕੇ ਧਾਤੁਲੋਕੇ ਆਯਤਨਲੋਕੇਤਿ – ਕੇਨੀਧ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਵਿਕਪ੍ਪਯੇਯ੍ਯ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸੇਨਿਭੂਤੋ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾ;

ਤਮੇਵ ਦਸ੍ਸਿਂ ਵਿਵਟਂ ਚਰਨ੍ਤਂ, ਕੇਨੀਧ ਲੋਕਸ੍ਮਿ ਵਿਕਪ੍ਪਯੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

੨੯.

ਨ ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਿ ਨ ਪੁਰੇਕ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ਨ ਤੇ ਵਦਨ੍ਤਿ;

ਆਦਾਨਗਨ੍ਥਂ ਗਥਿਤਂ ਵਿਸਜ੍ਜ, ਆਸਂ ਨ ਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ.

ਨ ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਿ ਨ ਪੁਰੇਕ੍ਖਰੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਕਪ੍ਪਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਕਪ੍ਪਾ – ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਸਂ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ ਪਹੀਨੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ. ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪਂ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਂ ਵਾ ਨ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ ਨ ਜਨੇਨ੍ਤਿ ਨ ਸਞ੍ਜਨੇਨ੍ਤਿ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਨਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤੀਤਿ – ਨ ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਿ. ਨ ਪੁਰੇਕ੍ਖਰੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਾ – ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ. ਤੇਸਂ ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਪਹੀਨੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ. ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਨ ਤਣ੍ਹਂ ਵਾ ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਵਾ ਪੁਰਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਣ੍ਹਾਧਜਾ ਨ ਤਣ੍ਹਾਕੇਤੂ ਨ ਤਣ੍ਹਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾ, ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਧਜਾ ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਕੇਤੂ ਨ ਦਿਟ੍ਠਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾ, ਨ ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਾ ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਾ ਪਰਿਵਾਰਿਤਾ ਚਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਨ ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਿ ਨ ਪੁਰੇਕ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ.

ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ਨ ਤੇ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸੁਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਾਰਸੁਦ੍ਧਿਂ ਅਕਿਰਿਯਦਿਟ੍ਠਿਂ ਸਸ੍ਸਤਵਾਦਂ ਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਨ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਨ ਭਣਨ੍ਤਿ ਨ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਨ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ਨ ਤੇ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਆਦਾਨਗਨ੍ਥਂ ਗਥਿਤਂ ਵਿਸਜ੍ਜਾਤਿ. ਗਨ੍ਥਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਗਨ੍ਥਾ – ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸੋ ਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਇਦਂਸਚ੍ਚਾਭਿਨਿਵੇਸੋ ਕਾਯਗਨ੍ਥੋ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਰਾਗੋ ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਕਾਯਗਨ੍ਥੋ; ਪਰਵਾਦੇਸੁ ਆਘਾਤੋ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਕਾਯਗਨ੍ਥੋ; ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਂ ਵਾ ਵਤਂ ਵਾ ਸੀਲਵਤਂ ਵਾ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤੀਤਿ ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸੋ ਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਟ੍ਠਿ ਇਦਂਸਚ੍ਚਾਭਿਨਿਵੇਸੋ ਕਾਯਗਨ੍ਥੋ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਆਦਾਨਗਨ੍ਥੋ? ਤੇਹਿ ਗਨ੍ਥੇਹਿ ਰੂਪਂ ਆਦਿਯਨ੍ਤਿ ਉਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿਵਿਸਨ੍ਤਿ; ਵੇਦਨਂ…ਪੇ… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ… ਗਤਿਂ … ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ… ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ… ਭਵਂ… ਸਂਸਾਰਵਟ੍ਟਂ ਆਦਿਯਨ੍ਤਿ ਉਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿਵਿਸਨ੍ਤਿ. ਤਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਆਦਾਨਗਨ੍ਥੋ. ਵਿਸਜ੍ਜਾਤਿ ਗਨ੍ਥੇ ਵੋਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵਾ – ਵਿਸਜ੍ਜ. ਅਥ ਵਾ ਗਨ੍ਥੇ ਗਧਿਤੇ ਗਨ੍ਥਿਤੇ ਬਨ੍ਧੇ ਵਿਬਨ੍ਧੇ ਆਬਨ੍ਧੇ ਲਗ੍ਗੇ ਲਗ੍ਗਿਤੇ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧੇ ਬਨ੍ਧਨੇ ਪੋਟਯਿਤ੍ਵਾ – [ਫੋਟਯਿਤ੍ਵਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਿਸਜ੍ਜ. ਯਥਾ ਵਯ੍ਹਂ ਵਾ ਰਥਂ ਵਾ ਸਕਟਂ ਵਾ ਸਨ੍ਦਮਾਨਿਕਂ ਵਾ ਸਜ੍ਜਂ ਵਿਸਜ੍ਜਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਵਿਕੋਪੇਨ੍ਤਿ; ਏਵਮੇਵ ਗਨ੍ਥੇ ਵੋਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ – ਵਿਸਜ੍ਜ. ਅਥ ਵਾ ਗਨ੍ਥੇ ਗਧਿਤੇ ਗਨ੍ਥਿਤੇ ਬਨ੍ਧੇ ਵਿਬਨ੍ਧੇ ਆਬਨ੍ਧੇ ਲਗ੍ਗੇ ਲਗ੍ਗਿਤੇ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧੇ ਬਨ੍ਧਨੇ ਪੋਟਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸਜ੍ਜਾਤਿ – ਆਦਾਨਗਨ੍ਥਂ ਗਥਿਤਂ ਵਿਸਜ੍ਜ.

ਆਸਂ ਨ ਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇਤਿ. ਆਸਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਆਸਂ ਨ ਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤੀਤਿ ਆਸਂ ਨ ਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਨ ਜਨੇਨ੍ਤਿ ਨ ਸਞ੍ਜਨੇਨ੍ਤਿ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਨ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ. ਕੁਹਿਞ੍ਚੀਤਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਕਿਮ੍ਹਿਚਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਵਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ…ਪੇ… ਆਯਤਨਲੋਕੇਤਿ – ਆਸਂ ਨ ਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਨ ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਿ ਨ ਪੁਰੇਕ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ਨ ਤੇ ਵਦਨ੍ਤਿ;

ਆਦਾਨਗਨ੍ਥਂ ਗਥਿਤਂ ਵਿਸਜ੍ਜ, ਆਸਂ ਨ ਕੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ’’ਤਿ.

੩੦.

ਸੀਮਾਤਿਗੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ, ਞਤ੍ਵਾ ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਂ;

ਨ ਰਾਗਰਾਗੀ ਨ ਵਿਰਾਗਰਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸੀਧ ਨਤ੍ਥਿ ਪਰਮੁਗ੍ਗਹੀਤਂ.

ਸੀਮਾਤਿਗੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ, ਞਤ੍ਵਾ ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਨ੍ਤਿ. ਸੀਮਾਤਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਸੀਮਾਯੋ – ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸੋ, ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਸਯੋ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੁਸਯੋ, ਤਦੇਕਟ੍ਠਾ ਚ ਕਿਲੇਸਾ – ਅਯਂ ਪਠਮਾ ਸੀਮਾ. ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ ਕਾਮਰਾਗਸਞ੍ਞੋਜਨਂ, ਪਟਿਘਸਞ੍ਞੋਜਨਂ, ਓਲ਼ਾਰਿਕੋ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯੋ, ਪਟਿਘਾਨੁਸਯੋ, ਤਦੇਕਟ੍ਠਾ ਚ ਕਿਲੇਸਾ – ਅਯਂ ਦੁਤਿਯਾ ਸੀਮਾ. ਅਨੁਸਹਗਤਂ ਕਾਮਰਾਗਸਞ੍ਞੋਜਨਂ, ਪਟਿਘਸਞ੍ਞੋਜਨਂ, ਅਨੁਸਹਗਤੋ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯੋ, ਪਟਿਘਾਨੁਸਯੋ, ਤਦੇਕਟ੍ਠਾ ਚ ਕਿਲੇਸਾ – ਅਯਂ ਤਤਿਯਾ ਸੀਮਾ. ਰੂਪਰਾਗੋ ਅਰੂਪਰਾਗੋ ਮਾਨੋ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾ, ਮਾਨਾਨੁਸਯੋ ਭਵਰਾਗਾਨੁਸਯੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾਨੁਸਯੋ, ਤਦੇਕਟ੍ਠਾ ਚ ਕਿਲੇਸਾ – ਅਯਂ ਚਤੁਤ੍ਥਾ ਸੀਮਾ. ਯਤੋ ਚ ਚਤੂਹਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਹਿ ਇਮਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਸੀਮਾਯੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸੀਮਾਤਿਗੋ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬਾਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ – ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ ਬਾਹਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਬਾਹਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸੋ ਬਾਹਿਤੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ… ਅਸਿਤੋ ਤਾਦਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੇ ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ.

ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਪਰਚਿਤ੍ਤਞਾਣੇਨ ਵਾ ਞਤ੍ਵਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣੇਨ ਵਾ ਞਤ੍ਵਾ. ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਨਾ ਵਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਨਾ ਵਾ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਸੀਮਾਤਿਗੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ, ਞਤ੍ਵਾ ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਇਦਂ ਪਰਮਂ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ [ਵਿਸੇਟ੍ਠਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰਨ੍ਤਿ ਗਹਿਤਂ ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਂ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਂ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਪਹੀਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਨ੍ਤਿ – ਸੀਮਾਤਿਗੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਞਤ੍ਵਾ ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਂ.

ਨ ਰਾਗਰਾਗੀ ਨ ਵਿਰਾਗਰਤ੍ਤੋਤਿ. ਰਾਗਰਤ੍ਤਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਯੇ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਰਤ੍ਤਾ ਗਿਦ੍ਧਾ ਗਧਿਤਾ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਨ੍ਨਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾ. ਵਿਰਾਗਰਤ੍ਤਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਯੇ ਰੂਪਾਵਚਰਅਰੂਪਾਵਚਰਸਮਾਪਤ੍ਤੀਸੁ ਰਤ੍ਤਾ ਗਿਦ੍ਧਾ ਗਧਿਤਾ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਨ੍ਨਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾ. ਨ ਰਾਗਰਾਗੀ ਨ ਵਿਰਾਗਰਤ੍ਤੋਤਿ ਯਤੋ ਕਾਮਰਾਗੋ ਚ ਰੂਪਰਾਗੋ ਚ ਅਰੂਪਰਾਗੋ ਚ ਪਹੀਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ [ਅਨਭਾਵਕਤਾ (ਸੀ.), ਅਨਭਾਵਂਗਤਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਨ ਰਾਗਰਾਗੀ ਨ ਵਿਰਾਗਰਤ੍ਤੋ.

ਤਸ੍ਸੀਧ ਨਤ੍ਥਿ ਪਰਮੁਗ੍ਗਹੀਤਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ. ਤਸ੍ਸ ਇਦਂ ਪਰਮਂ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰਨ੍ਤਿ ਗਹਿਤਂ ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਂ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਂ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਪਹੀਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਨ੍ਤਿ – ਤਸ੍ਸੀਧ ਨਤ੍ਥਿ ਪਰਮੁਗ੍ਗਹੀਤਂ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸੀਮਾਤਿਗੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ, ਞਤ੍ਵਾ ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਂ;

ਨ ਰਾਗਰਾਗੀ ਨ ਵਿਰਾਗਰਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸੀਧ ਨਤ੍ਥਿ ਪਰਮੁਗ੍ਗਹੀਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸੁਦ੍ਧਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ.

੫. ਪਰਮਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

ਅਥ ਪਰਮਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਵਕ੍ਖਤਿ –

੩੧.

ਪਰਮਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਪਰਿਬ੍ਬਸਾਨੋ, ਯਦੁਤ੍ਤਰਿਂ ਕੁਰੁਤੇ ਜਨ੍ਤੁ ਲੋਕੇ;

ਹੀਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇ ਤਤੋ ਸਬ੍ਬਮਾਹ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਵਾਦਾਨਿ ਅਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋ.

ਪਰਮਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਪਰਿਬ੍ਬਸਾਨੋਤਿ. ਸਨ੍ਤੇਕੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾ. ਤੇ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ‘‘ਇਦਂ ਪਰਮਂ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਪਰਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਨਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਕਾਯ ਸਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਸਨ੍ਤਿ ਪਵਸਨ੍ਤਿ ਆਵਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਵਸਨ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਆਗਾਰਿਕਾ ਵਾ ਘਰੇਸੁ ਵਸਨ੍ਤਿ, ਸਾਪਤ੍ਤਿਕਾ ਵਾ ਆਪਤ੍ਤੀਸੁ ਵਸਨ੍ਤਿ, ਸਕਿਲੇਸਾ ਵਾ ਕਿਲੇਸੇਸੁ ਵਸਨ੍ਤਿ; ਏਵਮੇਵ ਸਨ੍ਤੇਕੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾ. ਤੇ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ‘‘ਇਦਂ ਪਰਮਂ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਪਰਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਨਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਕਾਯ ਸਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਸਨ੍ਤਿ ਪਵਸਨ੍ਤਿ [ਸਂਵਸਨ੍ਤਿ (ਸ੍ਯਾ.) ਨਤ੍ਥਿ ਸੀਹਲ਼ਪੋਤ੍ਥਕੇ] ਆਵਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਵਸਨ੍ਤੀਤਿ – ਪਰਮਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਪਰਿਬ੍ਬਸਾਨੋ.

ਯਦੁਤ੍ਤਰਿਂ ਕੁਰੁਤੇ ਜਨ੍ਤੁ ਲੋਕੇਤਿ. ਯਦਨ੍ਤਿ ਯਂ. ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਕੁਰੁਤੇਤਿ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰਂ ਕਰੋਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਸਤ੍ਥਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ’’ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰਂ ਕਰੋਤਿ. ‘‘ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੋ…, ਅਯਂ ਗਣੋ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ…, ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ਭਦ੍ਦਿਕਾ…, ਅਯਂ ਪਟਿਪਦਾ ਸੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾ…, ਅਯਂ ਮਗ੍ਗੋ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ’’ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰਂ ਕਰੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ. ਜਨ੍ਤੂਤਿ ਸਤ੍ਤੋ ਨਰੋ…ਪੇ… ਮਨੁਜੋ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ…ਪੇ… ਆਯਤਨਲੋਕੇਤਿ – ਯਦੁਤ੍ਤਰਿਂ ਕੁਰੁਤੇ ਜਨ੍ਤੁ ਲੋਕੇ.

ਹੀਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇ ਤਤੋ ਸਬ੍ਬਮਾਹਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਗਣਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਟਿਪਦਂ ਮਗ੍ਗਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪਰਪ੍ਪਵਾਦੇ ਖਿਪਤਿ ਉਕ੍ਖਿਪਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ‘‘ਸੋ ਸਤ੍ਥਾ ਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ, ਧਮ੍ਮੋ ਨ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੋ, ਗਣੋ ਨ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਦਿਟ੍ਠਿ ਨ ਭਦ੍ਦਿਕਾ, ਪਟਿਪਦਾ ਨ ਸੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾ, ਮਗ੍ਗੋ ਨ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ, ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਸੁਦ੍ਧਿ ਵਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ ਵਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿ ਵਾ ਮੁਤ੍ਤਿ ਵਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਵਾ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿ ਵਾ, ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਵਾ ਵਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਰਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਵਾ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਾ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਹੀਨਾ ਨਿਹੀਨਾ ਓਮਕਾ ਲਾਮਕਾ ਛਤੁਕ੍ਕਾ ਪਰਿਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਹ ਏਵਂ ਕਥੇਤਿ ਏਵਂ ਭਣਤਿ ਏਵਂ ਦੀਪਯਤਿ ਏਵਂ ਵੋਹਰਤੀਤਿ – ਹੀਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇ ਤਤੋ ਸਬ੍ਬਮਾਹ.

ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਵਾਦਾਨਿ ਅਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤਂਕਾਰਣਾ ਤਂਹੇਤੁ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਂਨਿਦਾਨਾ. ਵਿਵਾਦਾਨੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਕਲਹਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਭਣ੍ਡਨਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਗ੍ਗਹਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਵਾਦਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਮੇਧਗਾਨਿ ਚ. ਅਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ ਅਨਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਅਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਅਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਵਾਦਾਨਿ ਅਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਪਰਮਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਪਰਿਬ੍ਬਸਾਨੋ, ਯਦੁਤ੍ਤਰਿਂ ਕੁਰੁਤੇ ਜਨ੍ਤੁ ਲੋਕੇ;

ਹੀਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇ ਤਤੋ ਸਬ੍ਬਮਾਹ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਵਾਦਾਨਿ ਅਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.

੩੨.

ਯਦਤ੍ਤਨੀ ਪਸ੍ਸਤਿ ਆਨਿਸਂਸਂ, ਦਿਟ੍ਠੇ ਸੁਤੇ ਸੀਲਵਤੇ ਮੁਤੇ ਵਾ;

ਤਦੇਵ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਮੁਗ੍ਗਹਾਯ, ਨਿਹੀਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਬ੍ਬਮਞ੍ਞਂ.

ਯਦਤ੍ਤਨੀ ਪਸ੍ਸਤਿ ਆਨਿਸਂਸਂ, ਦਿਟ੍ਠੇ ਸੁਤੇ ਸੀਲਵਤੇ ਮੁਤੇ ਵਾਤਿ. ਯਦਤ੍ਤਨੀਤਿ ਯਂ ਅਤ੍ਤਨਿ. ਅਤ੍ਤਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਦ੍ਵੇ ਆਨਿਸਂਸੇ ਪਸ੍ਸਤਿ – ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਞ੍ਚ ਆਨਿਸਂਸਂ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਞ੍ਚ ਆਨਿਸਂਸਂ. ਕਤਮੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੋ ਆਨਿਸਂਸੋ? ਯਂਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਸਤ੍ਥਾ ਹੋਤਿ, ਤਂਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਸਾਵਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਂਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਸਾਵਕਾ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਮਾਨੇਨ੍ਤਿ ਪੂਜੇਨ੍ਤਿ, ਲਭਤਿ ਚ ਤਤੋਨਿਦਾਨਂ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ. ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੋ ਆਨਿਸਂਸੋ. ਕਤਮੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋ ਆਨਿਸਂਸੋ? ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ਅਲਂ ਨਾਗਤ੍ਤਾਯ ਵਾ ਸੁਪਣ੍ਣਤ੍ਤਾਯ ਵਾ ਯਕ੍ਖਤ੍ਤਾਯ ਵਾ ਅਸੁਰਤ੍ਤਾਯ ਵਾ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਤ੍ਤਾਯ ਵਾ ਮਹਾਰਾਜਤ੍ਤਾਯ ਵਾ ਇਨ੍ਦਤ੍ਤਾਯ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਤ੍ਤਾਯ ਵਾ ਦੇਵਤ੍ਤਾਯ ਵਾ; ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ਅਲਂ ਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ; ਇਮਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਵਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਪਰਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ; ਇਮਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਾਮਿ ਵਿਸੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਰਿਸੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਾਮਿ ਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮਿ ਆਯਤਿਂ ਫਲਪਾਟਿਕਙ੍ਖੀ ਹੋਤਿ. ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋ ਆਨਿਸਂਸੋ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਇਮੇ ਦ੍ਵੇ ਆਨਿਸਂਸੇ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਸੁਦ੍ਧਿਯਾਪਿ ਦ੍ਵੇ ਆਨਿਸਂਸੇ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯਾਪਿ ਦ੍ਵੇ ਆਨਿਸਂਸੇ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੀਲਸੁਦ੍ਧਿਯਾਪਿ ਦ੍ਵੇ ਆਨਿਸਂਸੇ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਵਤਸੁਦ੍ਧਿਯਾਪਿ ਦ੍ਵੇ ਆਨਿਸਂਸੇ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਮੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯਾਪਿ ਦ੍ਵੇ ਆਨਿਸਂਸੇ ਪਸ੍ਸਤਿ – ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਞ੍ਚ ਆਨਿਸਂਸਂ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਞ੍ਚ ਆਨਿਸਂਸਂ. ਕਤਮੋ ਮੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੋ ਆਨਿਸਂਸੋ? ਯਂਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਸਤ੍ਥਾ ਹੋਤਿ ਤਂਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਸਾਵਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਅਯਂ ਮੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੋ ਆਨਿਸਂਸੋ. ਕਤਮੋ ਮੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋ ਆਨਿਸਂਸੋ? ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ਅਲਂ ਨਾਗਤ੍ਤਾਯ ਵਾ…ਪੇ… ਅਯਂ ਮੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋ ਆਨਿਸਂਸੋ. ਮੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯਾਪਿ ਇਮੇ ਦ੍ਵੇ ਆਨਿਸਂਸੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਦਕ੍ਖਤਿ ਓਲੋਕੇਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਤੀਤਿ – ਯਦਤ੍ਤਨੀ ਪਸ੍ਸਤਿ ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਿਟ੍ਠੇ ਸੁਤੇ ਸੀਲਵਤੇ ਮੁਤੇ ਵਾ.

ਤਦੇਵ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਮੁਗ੍ਗਹਾਯਾਤਿ. ਤਦੇਵਾਤਿ ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਸਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਕਾਯ ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਸਕਾਯ ਰੁਚਿਯਾ ਸਕਾਯ ਲਦ੍ਧਿਯਾ. ਸਮੁਗ੍ਗਹਾਯਾਤਿ ਇਦਂ ਪਰਮਂ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਪਰਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਨਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾਤਿ – ਤਦੇਵ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਮੁਗ੍ਗਹਾਯ.

ਨਿਹੀਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਬ੍ਬਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਅਞ੍ਞਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਗਣਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਟਿਪਦਂ ਮਗ੍ਗਂ ਹੀਨਤੋ ਨਿਹੀਨਤੋ ਓਮਕਤੋ ਲਾਮਕਤੋ ਛਤੁਕ੍ਕਤੋ ਪਰਿਤ੍ਤਤੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਦਕ੍ਖਤਿ ਓਲੋਕੇਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਤੀਤਿ – ਨਿਹੀਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਬ੍ਬਮਞ੍ਞਂ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯਦਤ੍ਤਨੀ ਪਸ੍ਸਤਿ ਆਨਿਸਂਸਂ, ਦਿਟ੍ਠੇ ਸੁਤੇ ਸੀਲਵਤੇ ਮੁਤੇ ਵਾ;

ਤਦੇਵ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਮੁਗ੍ਗਹਾਯ, ਨਿਹੀਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਬ੍ਬਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ.

੩੩.

ਤਂ ਵਾਪਿ [ਚਾਪਿ (ਸੀ.)] ਗਨ੍ਥਂ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਪਸ੍ਸਤਿ ਹੀਨਮਞ੍ਞਂ;

ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨ ਨਿਸ੍ਸਯੇਯ੍ਯ.

ਤਂ ਵਾਪਿ ਗਨ੍ਥਂ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ. ਕੁਸਲਾਤਿ ਯੇ ਤੇ ਖਨ੍ਧਕੁਸਲਾ ਧਾਤੁਕੁਸਲਾ ਆਯਤਨਕੁਸਲਾ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕੁਸਲਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਕੁਸਲਾ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਕੁਸਲਾ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਕੁਸਲਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕੁਸਲਾ ਬਲਕੁਸਲਾ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਕੁਸਲਾ ਮਗ੍ਗਕੁਸਲਾ ਫਲਕੁਸਲਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਕੁਸਲਾ, ਤੇ ਕੁਸਲਾ ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤਿ – ‘‘ਗਨ੍ਥੋ ਏਸੋ, ਲਗ੍ਗਨਂ ਏਤਂ, ਬਨ੍ਧਨਂ ਏਤਂ, ਪਲਿਬੋਧੋ ਏਸੋ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਭਣਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਤਂ ਵਾਪਿ ਗਨ੍ਥਂ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਪਸ੍ਸਤਿ ਹੀਨਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਯਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਗਣਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਟਿਪਦਂ ਮਗ੍ਗਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਲ੍ਲੀਨੋ ਉਪਗਤੋ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤੋ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋ. ਪਸ੍ਸਤਿ ਹੀਨਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਗਣਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਟਿਪਦਂ ਮਗ੍ਗਂ ਹੀਨਤੋ ਨਿਹੀਨਤੋ ਓਮਕਤੋ ਲਾਮਕਤੋ ਛਤੁਕ੍ਕਤੋ ਪਰਿਤ੍ਤਤੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਦਕ੍ਖਤਿ ਓਲੋਕੇਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਤੀਤਿ – ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਪਸ੍ਸਤਿ ਹੀਨਮਞ੍ਞਂ.

ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨ ਨਿਸ੍ਸਯੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਂਕਾਰਣਾ ਤਂਹੇਤੁ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਂਨਿਦਾਨਾ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਾ ਸੁਤਂ ਵਾ ਸੁਤਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਾ ਮੁਤਂ ਵਾ ਮੁਤਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਾ ਸੀਲਂ ਵਾ ਸੀਲਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਾ ਵਤਂ ਵਾ ਵਤਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਾ ਨ ਨਿਸ੍ਸਯੇਯ੍ਯ ਨ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ ਨ ਪਰਾਮਸੇਯ੍ਯ ਨਾਭਿਨਿਵੇਸੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾ ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨ ਨਿਸ੍ਸਯੇਯ੍ਯ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਤਂ ਵਾਪਿ ਗਨ੍ਥਂ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਪਸ੍ਸਤਿ ਹੀਨਮਞ੍ਞਂ;

ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨ ਨਿਸ੍ਸਯੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

੩੪.

ਦਿਟ੍ਠਿਮ੍ਪਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਨ ਕਪ੍ਪਯੇਯ੍ਯ, ਞਾਣੇਨ ਵਾ ਸੀਲਵਤੇਨ ਵਾਪਿ;

ਸਮੋਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਮਨੂਪਨੇਯ੍ਯ, ਹੀਨੋ ਨ ਮਞ੍ਞੇਥ ਵਿਸੇਸਿ ਵਾਪਿ.

ਦਿਟ੍ਠਿਮ੍ਪਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਨ ਕਪ੍ਪਯੇਯ੍ਯ, ਞਾਣੇਨ ਵਾ ਸੀਲਵਤੇਨ ਵਾਪੀਤਿ. ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਞਾਣੇਨ ਵਾ ਪਞ੍ਚਾਭਿਞ੍ਞਾਞਾਣੇਨ ਵਾ ਮਿਚ੍ਛਾਞਾਣੇਨ ਵਾ, ਸੀਲੇਨ ਵਾ ਵਤੇਨ ਵਾ ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨ ਵਾ, ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਨ ਕਪ੍ਪਯੇਯ੍ਯ ਨ ਜਨੇਯ੍ਯ ਨ ਸਞ੍ਜਨੇਯ੍ਯ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਨ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ. ਲੋਕਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ…ਪੇ… ਆਯਤਨਲੋਕੇਤਿ – ਦਿਟ੍ਠਿਮ੍ਪਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਨ ਕਪ੍ਪਯੇਯ੍ਯ ਞਾਣੇਨ ਵਾ ਸੀਲਵਤੇਨ ਵਾਪਿ.

ਸਮੋਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਮਨੂਪਨੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨ ਉਪਨੇਯ੍ਯ ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਕੋਲਪੁਤ੍ਤਿਯੇਨ ਵਾ ਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਵਾ ਧਨੇਨ ਵਾ ਅਜ੍ਝੇਨੇਨ ਵਾ ਕਮ੍ਮਾਯਤਨੇਨ ਵਾ ਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨੇਨ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਾਟ੍ਠਾਨੇਨ ਵਾ ਸੁਤੇਨ ਵਾ ਪਟਿਭਾਨੇਨ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਨਾਤਿ – ਸਮੋਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਮਨੂਪਨੇਯ੍ਯ.

ਹੀਨੋ ਨ ਮਞ੍ਞੇਥ ਵਿਸੇਸਿ ਵਾਪੀਤਿ. ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨ ਉਪਨੇਯ੍ਯ ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਵਾ…ਪੇ… ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਨਾ. ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨ ਉਪਨੇਯ੍ਯ ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਵਾ…ਪੇ… ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਨਾਤਿ – ਹੀਨੋ ਨ ਮਞ੍ਞੇਥ ਵਿਸੇਸਿ ਵਾਪਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਦਿਟ੍ਠਿਮ੍ਪਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਨ ਕਪ੍ਪਯੇਯ੍ਯ, ਞਾਣੇਨ ਵਾ ਸੀਲਵਤੇਨ ਵਾਪਿ;

ਸਮੋਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਮਨੂਪਨੇਯ੍ਯ, ਹੀਨੋ ਨ ਮਞ੍ਞੇਥ ਵਿਸੇਸਿ ਵਾਪੀ’’ਤਿ.

੩੫.

ਅਤ੍ਤਂ ਪਹਾਯ ਅਨੁਪਾਦਿਯਾਨੋ, ਞਾਣੇਨਪਿ ਸੋ ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਨੋ ਕਰੋਤਿ;

ਸ ਵੇ ਵਿਯਤ੍ਤੇਸੁ ਨ ਵਗ੍ਗਸਾਰੀ, ਦਿਟ੍ਠਿਮ੍ਪਿ ਸੋ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ.

ਅਤ੍ਤਂ ਪਹਾਯ ਅਨੁਪਾਦਿਯਾਨੋਤਿ. ਅਤ੍ਤਂ ਪਹਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਤਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਹਾਯ. ਅਤ੍ਤਂ ਪਹਾਯਾਤਿ ਗਾਹਂ [ਅਤ੍ਤਗਾਹਂ (ਸੀ. ਕ.)] ਪਹਾਯ. ਅਤ੍ਤਂ ਪਹਾਯਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਗਹਿਤਂ ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਂ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਂ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਂ ਪਹਾਯ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾਤਿ – ਅਤ੍ਤਂ ਪਹਾਯ. ਅਨੁਪਾਦਿਯਾਨੋਤਿ ਚਤੂਹਿ ਉਪਾਦਾਨੇਹਿ ਅਨੁਪਾਦਿਯਮਾਨੋ ਅਗਣ੍ਹਮਾਨੋ ਅਪਰਾਮਾਸਮਾਨੋ ਅਨਭਿਨਿਵਿਸਮਾਨੋਤਿ – ਅਤ੍ਤਂ ਪਹਾਯ ਅਨੁਪਾਦਿਯਾਨੋ.

ਞਾਣੇਨਪਿ ਸੋ ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਨੋ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਞਾਣੇਨ ਵਾ ਪਞ੍ਚਾਭਿਞ੍ਞਾਞਾਣੇਨ ਵਾ ਮਿਚ੍ਛਾਞਾਣੇਨ ਵਾ ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯਂ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯਂ ਵਾ ਨ ਕਰੋਤਿ ਨ ਜਨੇਤਿ ਨ ਸਞ੍ਜਨੇਤਿ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ ਨ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਞਾਣੇਨਪਿ ਸੋ ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਨੋ ਕਰੋਤਿ.

ਸ ਵੇ ਵਿਯਤ੍ਤੇਸੁ ਨ ਵਗ੍ਗਸਾਰੀਤਿ ਸ ਵੇ ਵਿਯਤ੍ਤੇਸੁ ਭਿਨ੍ਨੇਸੁ ਦ੍ਵੇਜ੍ਝਾਪਨ੍ਨੇਸੁ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਜਾਤੇਸੁ ਨਾਨਾਦਿਟ੍ਠਿਕੇਸੁ ਨਾਨਾਖਨ੍ਤਿਕੇਸੁ ਨਾਨਾਰੁਚਿਕੇਸੁ ਨਾਨਾਲਦ੍ਧਿਕੇਸੁ ਨਾਨਾਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੇਸੁ ਛਨ੍ਦਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਸੁ ਦੋਸਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਸੁ ਮੋਹਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਸੁ ਭਯਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਸੁ ਨ ਛਨ੍ਦਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਦੋਸਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਮੋਹਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਭਯਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਰਾਗਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਦੋਸਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਮੋਹਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਮਾਨਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਅਨੁਸਯਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਵਗ੍ਗੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਯਾਯਤਿ ਨਿਯ੍ਯਤਿ ਵੁਯ੍ਹਤਿ ਸਂਹਰੀਯਤੀਤਿ – ਸ ਵੇ ਵਿਯਤ੍ਤੇਸੁ ਨ ਵਗ੍ਗਸਾਰੀ.

ਦਿਟ੍ਠਿਮ੍ਪਿ ਸੋ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਪਹੀਨਾਨਿ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾਨਿ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਨਿ. ਸੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਦਿਟ੍ਠਿਮ੍ਪਿ ਸੋ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਅਤ੍ਤਂ ਪਹਾਯ ਅਨੁਪਾਦਿਯਾਨੋ, ਞਾਣੇਨਪਿ ਸੋ ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਨੋ ਕਰੋਤਿ;

ਸ ਵੇ ਵਿਯਤ੍ਤੇਸੁ ਨ ਵਗ੍ਗਸਾਰੀ, ਦਿਟ੍ਠਿਮ੍ਪਿ ਸੋ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ.

੩੬.

ਯਸ੍ਸੂਭਯਨ੍ਤੇ ਪਣਿਧੀਧ ਨਤ੍ਥਿ, ਭਵਾਭਵਾਯ ਇਧ ਵਾ ਹੁਰਂ ਵਾ;

ਨਿਵੇਸਨਾ ਤਸ੍ਸ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ, ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਂ.

ਯਸ੍ਸੂਭਯਨ੍ਤੇ ਪਣਿਧੀਧ ਨਤ੍ਥਿ, ਭਵਾਭਵਾਯ ਇਧ ਵਾ ਹੁਰਂ ਵਾਤਿ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ. ਅਨ੍ਤੋਤਿ [ਅਨ੍ਤਾਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਫਸ੍ਸੋ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਫਸ੍ਸਸਮੁਦਯੋ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ; ਅਤੀਤੋ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਅਨਾਗਤੋ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ; ਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਦੁਕ੍ਖਾ ਵੇਦਨਾ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ; ਨਾਮਂ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਰੂਪਂ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ; ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਛ ਬਾਹਿਰਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ; ਸਕ੍ਕਾਯੋ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਸਕ੍ਕਾਯਸਮੁਦਯੋ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ. ਪਣਿਧਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ.

ਭਵਾਭਵਾਯਾਤਿ ਭਵਾਭਵਾਯ ਕਮ੍ਮਭਵਾਯ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯ ਕਾਮਭਵਾਯ, ਕਮ੍ਮਭਵਾਯ ਕਾਮਭਵਾਯ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯ ਰੂਪਭਵਾਯ, ਕਮ੍ਮਭਵਾਯ ਰੂਪਭਵਾਯ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯ ਅਰੂਪਭਵਾਯ, ਕਮ੍ਮਭਵਾਯ ਅਰੂਪਭਵਾਯ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਭਵਾਯ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਗਤਿਯਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਉਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਅਤ੍ਤਭਾਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ. ਇਧਾਤਿ ਸਕਤ੍ਤਭਾਵੋ, ਹੁਰਾਤਿ ਪਰਤ੍ਤਭਾਵੋ; ਇਧਾਤਿ ਸਕਰੂਪਵੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਹੁਰਾਤਿ ਪਰਰੂਪਵੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਂ; ਇਧਾਤਿ ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ, ਹੁਰਾਤਿ ਛ ਬਾਹਿਰਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ; ਇਧਾਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ, ਹੁਰਾਤਿ ਦੇਵਲੋਕੋ; ਇਧਾਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁ, ਹੁਰਾਤਿ ਰੂਪਧਾਤੁ ਅਰੂਪਧਾਤੁ; ਇਧਾਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁ ਰੂਪਧਾਤੁ. ਹੁਰਾਤਿ ਅਰੂਪਧਾਤੁ. ਯਸ੍ਸੂਭਯਨ੍ਤੇ ਪਣਿਧੀਧ ਨਤ੍ਥਿ ਭਵਾਭਵਾਯ ਇਧ ਵਾ ਹੁਰਂ ਵਾਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਉਭੋ ਅਨ੍ਤੇ ਚ ਭਵਾਭਵਾਯ ਚ ਇਧ ਹੁਰਞ੍ਚ ਪਣਿਧਿ ਤਣ੍ਹਾ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਯਸ੍ਸੂਭਯਨ੍ਤੇ ਪਣਿਧੀਧ ਨਤ੍ਥਿ ਭਵਾਭਵਾਯ ਇਧ ਵਾ ਹੁਰਂ ਵਾ.

ਨਿਵੇਸਨਾ ਤਸ੍ਸ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਕੇਚੀਤਿ. ਨਿਵੇਸਨਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਨਿਵੇਸਨਾ – ਤਣ੍ਹਾਨਿਵੇਸਨਾ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਵੇਸਨਾ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਨਿਵੇਸਨਾ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਵੇਸਨਾ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ. ਨਿਵੇਸਨਾ ਤਸ੍ਸ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਕੇਚੀਤਿ ਨਿਵੇਸਨਾ ਤਸ੍ਸ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਨਿਵੇਸਨਾ ਤਸ੍ਸ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ.

ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਨ੍ਤਿ. ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤੇਸੁ. ਨਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤ੍ਵਾ ਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਪਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਨ੍ਤਿ ਓਧਿਗ੍ਗਾਹੋ ਬਿਲਗ੍ਗਾਹੋ ਵਰਗ੍ਗਾਹੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸਗ੍ਗਾਹੋ ਉਚ੍ਚਯਗ੍ਗਾਹੋ ਸਮੁਚ੍ਚਯਗ੍ਗਾਹੋ, ‘‘ਇਦਂ ਸਚ੍ਚਂ ਤਚ੍ਛਂ ਤਥਂ ਭੂਤਂ ਯਾਥਾਵਂ ਅਵਿਪਰੀਤ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹਿਤਂ ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਂ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਂ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਪਹੀਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਨ੍ਤਿ – ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਂ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯਸ੍ਸੂਭਯਨ੍ਤੇ ਪਣਿਧੀਧ ਨਤ੍ਥਿ, ਭਵਾਭਵਾਯ ਇਧ ਵਾ ਹੁਰਂ ਵਾ;

ਨਿਵੇਸਨਾ ਤਸ੍ਸ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ, ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੩੭.

ਤਸ੍ਸੀਧ ਦਿਟ੍ਠੇ ਵ ਸੁਤੇ ਮੁਤੇ ਵਾ, ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਨਤ੍ਥਿ ਅਣੂਪਿ ਸਞ੍ਞਾ;

ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਦਿਟ੍ਠਿਮਨਾਦਿਯਾਨਂ, ਕੇਨੀਧ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਵਿਕਪ੍ਪਯੇਯ੍ਯ.

ਤਸ੍ਸੀਧ ਦਿਟ੍ਠੇ ਵ ਸੁਤੇ ਮੁਤੇ ਵਾ, ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਨਤ੍ਥਿ ਅਣੂਪਿ ਸਞ੍ਞਾਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ. ਤਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠੇ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਾ ਸੁਤੇ ਵਾ ਸੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਾ ਮੁਤੇ ਵਾ ਮੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਾ ਸਞ੍ਞਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਤਾ ਸਞ੍ਞਾਵਿਕਪ੍ਪਯੇਯ੍ਯਤਾ ਸਞ੍ਞਾਵਿਗ੍ਗਹੇਨ ਸਞ੍ਞਾਯ ਉਟ੍ਠਪਿਤਾ ਸਮੁਟ੍ਠਪਿਤਾ ਕਪ੍ਪਿਤਾ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਸਙ੍ਖਤਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਾ ਸਣ੍ਠਪਿਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਿ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਤਸ੍ਸੀਧ ਦਿਟ੍ਠੇ ਵ ਸੁਤੇ ਮੁਤੇ ਵਾ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਨਤ੍ਥਿ ਅਣੂਪਿ ਸਞ੍ਞਾ.

ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਦਿਟ੍ਠਿਮਨਾਦਿਯਾਨਨ੍ਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬਾਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ – ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ ਬਾਹਿਤਾ ਹੋਤਿ…ਪੇ… ਅਸਿਤੋ ਤਾਦਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੇ ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ. ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਦਿਟ੍ਠਿਮਨਾਦਿਯਾਨਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਦਿਟ੍ਠਿਮਨਾਦਿਯਨ੍ਤਂ ਅਗਣ੍ਹਨ੍ਤਂ ਅਪਰਾਮਸਨ੍ਤਂ ਅਨਭਿਨਿਵੇਸਨ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਦਿਟ੍ਠਿਮਨਾਦਿਯਾਨਂ.

ਕੇਨੀਧ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਵਿਕਪ੍ਪਯੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਕਪ੍ਪਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਕਪ੍ਪਾ – ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ. ਤਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ ਪਹੀਨੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ. ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਕੇਨ ਰਾਗੇਨ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ ਕੇਨ ਦੋਸੇਨ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ ਕੇਨ ਮੋਹੇਨ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ ਕੇਨ ਮਾਨੇਨ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ ਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ ਕੇਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇਨ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ ਕਾਯ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ ਕੇਹਿ ਅਨੁਸਯੇਹਿ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ – ਰਤ੍ਤੋਤਿ ਵਾ ਦੁਟ੍ਠੋਤਿ ਵਾ ਮੂਲ਼੍ਹੋਤਿ ਵਾ ਵਿਨਿਬਦ੍ਧੋਤਿ ਵਾ ਪਰਾਮਟ੍ਠੋਤਿ ਵਾ ਵਿਕ੍ਖੇਪਗਤੋਤਿ ਵਾ ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋਤਿ ਵਾ ਥਾਮਗਤੋਤਿ ਵਾ. ਤੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਹੀਨਾ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਗਤਿਯੋ ਕੇਨ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ – ਨੇਰਯਿਕੋਤਿ ਵਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਕੋਤਿ ਵਾ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਿਕੋਤਿ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋਤਿ ਵਾ ਦੇਵੋਤਿ ਵਾ ਰੂਪੀਤਿ ਵਾ ਅਰੂਪੀਤਿ ਵਾ ਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ ਅਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ ਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ. ਸੋ ਹੇਤੁ ਨਤ੍ਥਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਨਤ੍ਥਿ ਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਯੇਨ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ ਵਿਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ ਵਿਕਪ੍ਪਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਲੋਕਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ…ਪੇ… ਆਯਤਨਲੋਕੇਤਿ – ਕੇਨੀਧ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਵਿਕਪ੍ਪਯੇਯ੍ਯ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਤਸ੍ਸੀਧ ਦਿਟ੍ਠੇ ਵ ਸੁਤੇ ਮੁਤੇ ਵਾ, ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਨਤ੍ਥਿ ਅਣੂਪਿ ਸਞ੍ਞਾ;

ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਦਿਟ੍ਠਿਮਨਾਦਿਯਾਨਂ, ਕੇਨੀਧ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਵਿਕਪ੍ਪਯੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

੩੮.

ਨ ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਿ ਨ ਪੁਰੇਕ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ, ਧਮ੍ਮਾਪਿ ਤੇਸਂ ਨ ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਾਸੇ;

ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸੀਲਵਤੇਨ ਨੇਯ੍ਯੋ, ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਤਾਦੀ.

ਨ ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਿ ਨ ਪੁਰੇਕ੍ਖਰੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਕਪ੍ਪਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਕਪ੍ਪਾ – ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ ਚ. ਕਤਮੋ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ? ਯਾਵਤਾ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਸੀਮਕਤਂ ਮਰਿਯਾਦਿਕਤਂ ਓਧਿਕਤਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਕਤਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਮਮਾਯਿਤਂ – ‘‘ਇਦਂ ਮਮਂ, ਏਤਂ ਮਮਂ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਮਮਂ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਮਮਂ, ਮਮ ਰੂਪਾ ਸਦ੍ਦਾ ਗਨ੍ਧਾ ਰਸਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ, ਅਤ੍ਥਰਣਾ ਪਾਵੁਰਣਾ ਦਾਸਿਦਾਸਾ [ਦਾਸੀਦਾਸਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਅਜੇਲ਼ਕਾ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੂਕਰਾ ਹਤ੍ਥਿਗਵਾਸ੍ਸਵਲ਼ਵਾ ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨਿਯੋ ਰਟ੍ਠਞ੍ਚ ਜਨਪਦੋ ਚ ਕੋਸੋ ਚ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਞ੍ਚ, ਕੇਵਲਮ੍ਪਿ ਮਹਾਪਥਵਿਂ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਮਮਾਯਤਿ, ਯਾਵਤਾ ਅਟ੍ਠਸਤਤਣ੍ਹਾਵਿਚਰਿਤਂ – ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ. ਕਤਮੋ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ? ਵੀਸਤਿਵਤ੍ਥੁਕਾ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ, ਦਸਵਤ੍ਥੁਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਦਸਵਤ੍ਥੁਕਾ ਅਨ੍ਤਗ੍ਗਾਹਿਕਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਹਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਨ੍ਤਾਰਂ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੂਕਾਯਿਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਞ੍ਞੋਜਨਂ ਗਾਹੋ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹੋ ਅਭਿਨਿਵੇਸੋ ਪਰਾਮਾਸੋ ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗੋ ਮਿਚ੍ਛਾਪਥੋ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਤਿਤ੍ਥਾਯਤਨਂ ਵਿਪਰਿਯਾਸਗ੍ਗਾਹੋ [ਵਿਪਰਿਯੇਸਗ੍ਗਾਹੋ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਵਿਪਰੀਤਗ੍ਗਾਹੋ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਗ੍ਗਾਹੋ ਮਿਚ੍ਛਾਗਾਹੋ, ਅਯਾਥਾਵਕਸ੍ਮਿਂ ਯਾਥਾਵਕਨ੍ਤਿ ਗਾਹੋ, ਯਾਵਤਾ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ – ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਸਂ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ ਪਹੀਨੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ. ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪਂ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਂ ਵਾ ਨ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ ਨ ਜਨੇਨ੍ਤਿ ਨ ਸਞ੍ਜਨੇਨ੍ਤਿ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਨ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤੀਤਿ – ਨ ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਿ.

ਨ ਪੁਰੇਕ੍ਖਰੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਾ – ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ. ਤੇਸਂ ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਪਹੀਨੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ. ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਨ ਤਣ੍ਹਂ ਵਾ ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਵਾ ਪੁਰਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਚਰਨ੍ਤਿ ਨ ਤਣ੍ਹਾਧਜਾ ਨ ਤਣ੍ਹਾਕੇਤੂ ਨ ਤਣ੍ਹਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾ ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਧਜਾ ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਕੇਤੂ ਨ ਦਿਟ੍ਠਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾ. ਨ ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਾ ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਾ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਚਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਨ ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਿ ਨ ਪੁਰੇਕ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ.

ਧਮ੍ਮਾਪਿ ਤੇਸਂ ਨ ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਾਸੇਤਿ. ਧਮ੍ਮਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਅਰਹਨ੍ਤਾਨਂ ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ. ਨ ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਾਸੇਤਿ ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਾਸੇ. ‘‘ਅਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ… ਅਨ੍ਤਵਾ ਲੋਕੋ… ਅਨਨ੍ਤਵਾ ਲੋਕੋ… ਤਂ ਜੀਵਂ ਤਂ ਸਰੀਰਂ… ਅਞ੍ਞਂ ਜੀਵਂ ਅਞ੍ਞਂ ਸਰੀਰਂ… ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ… ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ… ਹੋਤਿ ਚ ਨ ਚ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ… ਨੇਵ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਾਸੇਤਿ – ਧਮ੍ਮਾਪਿ ਤੇਸਂ ਨ ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਾਸੇ.

ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸੀਲਵਤੇਨ ਨੇਯ੍ਯੋਤਿ. ਨਾਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬਾਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ – ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ ਬਾਹਿਤਾ ਹੋਤਿ…ਪੇ… ਅਸਿਤੋ ਤਾਦਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ. ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸੀਲਵਤੇਨ ਨੇਯ੍ਯੋਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸੀਲੇਨ ਵਾ ਵਤੇਨ ਵਾ ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨ ਵਾ ਨ ਯਾਯਤਿ ਨ ਨਿਯ੍ਯਤਿ ਨ ਵੁਯ੍ਹਤਿ ਨ ਸਂਹਰੀਯਤੀਤਿ – ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸੀਲਵਤੇਨ ਨੇਯ੍ਯੋ.

ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਤਾਦੀਤਿ. ਪਾਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਸੋ ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ ਪਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਗਤੋ ਅਨ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਕੋਟਿਗਤੋ ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ [ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ] ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ – ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ. ਨ ਪਚ੍ਚੇਤੀਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ, ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤਿ. ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ, ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤਿ. ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ, ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤਿ. ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ, ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ. ਤਾਦੀਤਿ ਅਰਹਾ ਪਞ੍ਚਹਾਕਾਰੇਹਿ ਤਾਦੀ – ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠੇ ਤਾਦੀ, ਚਤ੍ਤਾਵੀਤਿ ਤਾਦੀ, ਤਿਣ੍ਣਾਵੀਤਿ ਤਾਦੀ, ਮੁਤ੍ਤਾਵੀਤਿ ਤਾਦੀ, ਤਂਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਤਾਦੀ.

ਕਥਂ ਅਰਹਾ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠੇ ਤਾਦੀ? ਅਰਹਾ ਲਾਭੇਪਿ ਤਾਦੀ, ਅਲਾਭੇਪਿ ਤਾਦੀ, ਯਸੇਪਿ ਤਾਦੀ, ਅਯਸੇਪਿ ਤਾਦੀ, ਪਸਂਸਾਯਪਿ ਤਾਦੀ, ਨਿਨ੍ਦਾਯਪਿ ਤਾਦੀ, ਸੁਖੇਪਿ ਤਾਦੀ, ਦੁਕ੍ਖੇਪਿ ਤਾਦੀ. ਏਕਚ੍ਚੇ ਬਾਹਂ [ਅਙ੍ਗਂ (ਸੀ.)] ਗਨ੍ਧੇਨ ਲਿਮ੍ਪੇਯ੍ਯੁਂ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਬਾਹਂ [ਅਙ੍ਗਂ (ਸੀ.)] ਵਾਸਿਯਾ ਤਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁਂ – ਅਮੁਸ੍ਮਿਂ ਨਤ੍ਥਿ ਰਾਗੋ, ਅਮੁਸ੍ਮਿਂ ਨਤ੍ਥਿ ਪਟਿਘਂ, ਅਨੁਨਯਪਟਿਘਵਿਪ੍ਪਹੀਨੋ ਉਗ੍ਘਾਤਿਨਿਘਾਤਿਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋ ਅਨੁਰੋਧਵਿਰੋਧਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ. ਏਵਂ ਅਰਹਾ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠੇ ਤਾਦੀ.

ਕਥਂ ਅਰਹਾ ਚਤ੍ਤਾਵੀਤਿ ਤਾਦੀ? ਅਰਹਤੋ ਰਾਗੋ ਚਤ੍ਤੋ ਵਨ੍ਤੋ ਮੁਤ੍ਤੋ ਪਹੀਨੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ. ਦੋਸੋ…ਪੇ… ਮੋਹੋ… ਕੋਧੋ… ਉਪਨਾਹੋ… ਮਕ੍ਖੋ… ਪਲ਼ਾਸੋ… ਇਸ੍ਸਾ… ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ… ਮਾਯਾ… ਸਾਠੇਯ੍ਯਂ… ਥਮ੍ਭੋ… ਸਾਰਮ੍ਭੋ… ਮਾਨੋ… ਅਤਿਮਾਨੋ… ਮਦੋ… ਪਮਾਦੋ… ਸਬ੍ਬੇ ਕਿਲੇਸਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਦਰਥਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਪਰਿਲ਼ਾਹਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਸਨ੍ਤਾਪਾ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚਤ੍ਤਾ ਵਨ੍ਤਾ ਮੁਤ੍ਤਾ ਪਹੀਨਾ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾ. ਏਵਂ ਅਰਹਾ ਚਤ੍ਤਾਵੀਤਿ ਤਾਦੀ.

ਕਥਂ ਅਰਹਾ ਤਿਣ੍ਣਾਵੀਤਿ ਤਾਦੀ? ਅਰਹਾ ਕਾਮੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ ਭਵੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ ਸਬ੍ਬਂ ਸਂਸਾਰਪਥਂ ਤਿਣ੍ਣੋ ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣੋ ਨਿਤ੍ਤਿਣ੍ਣੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਵੁਟ੍ਠਵਾਸੋ ਚਿਣ੍ਣਚਰਣੋ ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ. ਏਵਂ ਅਰਹਾ ਤਿਣ੍ਣਾਵੀਤਿ ਤਾਦੀ.

ਕਥਂ ਅਰਹਾ ਮੁਤ੍ਤਾਵੀਤਿ ਤਾਦੀ? ਅਰਹਤੋ ਰਾਗਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮੁਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ, ਦੋਸਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮੁਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ, ਮੋਹਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮੁਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ, ਕੋਧਾ…ਪੇ… ਉਪਨਾਹਾ… ਮਕ੍ਖਾ… ਪਲ਼ਾਸਾ… ਇਸ੍ਸਾਯ… ਮਚ੍ਛਰਿਯਾ… ਮਾਯਾਯ… ਸਾਠੇਯ੍ਯਾ… ਥਮ੍ਭਾ… ਸਾਰਮ੍ਭਾ… ਮਾਨਾ… ਅਤਿਮਾਨਾ… ਮਦਾ… ਪਮਾਦਾ… ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਦਰਥੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਤਾਪੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮੁਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਅਰਹਾ ਮੁਤ੍ਤਾਵੀਤਿ ਤਾਦੀ.

ਕਥਂ ਅਰਹਾ ਤਂਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਤਾਦੀ? ਅਰਹਾ ਸੀਲੇ ਸਤਿ ਸੀਲਵਾਤਿ ਤਂਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਤਾਦੀ; ਸਦ੍ਧਾਯ ਸਤਿ ਸਦ੍ਧੋਤਿ ਤਂਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਤਾਦੀ; ਵੀਰਿਯੇ ਸਤਿ ਵੀਰਿਯਵਾਤਿ ਤਂਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਤਾਦੀ; ਸਤਿਯਾ ਸਤਿ ਸਤਿਮਾਤਿ ਤਂਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਤਾਦੀ; ਸਮਾਧਿਮ੍ਹਿ ਸਤਿ ਸਮਾਹਿਤੋਤਿ ਤਂਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਤਾਦੀ; ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਤਿ ਪਞ੍ਞਵਾਤਿ ਤਂਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਤਾਦੀ; ਵਿਜ੍ਜਾਯ ਸਤਿ ਤੇਵਿਜ੍ਜੋਤਿ ਤਂਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਤਾਦੀ; ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਸਤਿ ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞੋਤਿ ਤਂਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਤਾਦੀ. ਏਵਂ ਅਰਹਾ ਤਂਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਤਾਦੀਤਿ – ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਤਾਦੀ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਨ ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਿ ਨ ਪੁਰੇਕ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ, ਧਮ੍ਮਾਪਿ ਤੇਸਂ ਨ ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਾਸੇ;

ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸੀਲਵਤੇਨ ਨੇਯ੍ਯੋ, ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਤਾਦੀ’’ਤਿ.

ਪਰਮਟ੍ਠਕਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਪਞ੍ਚਮੋ.

੬. ਜਰਾਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

ਅਥ ਜਰਾਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਵਕ੍ਖਤਿ –

੩੯.

ਅਪ੍ਪਂ ਵਤ ਜੀਵਿਤਂ ਇਦਂ, ਓਰਂ ਵਸ੍ਸਸਤਾਪਿ ਮਿਯ੍ਯਤਿ [ਮੀਯਤਿ (ਸੀ.)] ;

ਯੋ ਚੇਪਿ ਅਤਿਚ੍ਚ ਜੀਵਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਜਰਸਾਪਿ ਮਿਯ੍ਯਤਿ.

ਅਪ੍ਪਂ ਵਤ ਜੀਵਿਤਂ ਇਦਨ੍ਤਿ. ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਿ ਆਯੁ ਠਿਤਿ ਯਪਨਾ ਯਾਪਨਾ ਇਰਿਯਨਾ ਵਤ੍ਤਨਾ ਪਾਲਨਾ ਜੀਵਿਤਂ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ. ਅਪਿ ਚ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ ਥੋਕਂ ਜੀਵਿਤਂ – ਠਿਤਿਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਵਾ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਸਰਸਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਵਾ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ. ਕਥਂ ਠਿਤਿਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਵਾ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ? ਅਤੀਤੇ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਜੀਵਿਤ੍ਥ, ਨ ਜੀਵਤਿ ਨ ਜੀਵਿਸ੍ਸਤਿ; ਅਨਾਗਤੇ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਜੀਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਜੀਵਤਿ ਨ ਜੀਵਿਤ੍ਥ; ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਜੀਵਤਿ, ਨ ਜੀਵਿਤ੍ਥ ਨ ਜੀਵਿਸ੍ਸਤਿ.

‘‘ਜੀਵਿਤਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੋ ਚ, ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾ ਚ ਕੇਵਲਾ;

ਏਕਚਿਤ੍ਤਸਮਾਯੁਤ੍ਤਾ, ਲਹੁਸੋ ਵਤ੍ਤਤੇ ਖਣੋ.

‘‘ਚੁਲ੍ਲਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਕਪ੍ਪਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਯੇ ਮਰੂ;

ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਤੇਪਿ ਜੀਵਨ੍ਤਿ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਸਂਯੁਤਾ [ਸਮੋਹਿਤਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਕ.)].

‘‘ਯੇ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਮਰਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਤਿਟ੍ਠਮਾਨਸ੍ਸ ਵਾ ਇਧ;

ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਦਿਸਾ ਖਨ੍ਧਾ, ਗਤਾ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾ.

‘‘ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਚ ਯੇ ਭਗ੍ਗਾ, ਯੇ ਚ ਭਗ੍ਗਾ ਅਨਾਗਤਾ;

ਤਦਨ੍ਤਰੇ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਵੇਸਮਂ ਨਤ੍ਥਿ ਲਕ੍ਖਣੇ.

‘‘ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ ਨ ਜਾਤੋ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਜੀਵਤਿ;

ਚਿਤ੍ਤਭਗ੍ਗਾ ਮਤੋ ਲੋਕੋ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਿਯਾ.

‘‘ਯਥਾ ਨਿਨ੍ਨਾ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਛਨ੍ਦੇਨ ਪਰਿਣਾਮਿਤਾ;

ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਧਾਰਾ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਸਲ਼ਾਯਤਨਪਚ੍ਚਯਾ.

‘‘ਅਨਿਧਾਨਗਤਾ ਭਗ੍ਗਾ, ਪੁਞ੍ਜੋ ਨਤ੍ਥਿ ਅਨਾਗਤੇ;

ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਯੇ ਚ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਆਰਗ੍ਗੇ ਸਾਸਪੂਪਮਾ.

‘‘ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਭਙ੍ਗੋ ਨੇਸਂ ਪੁਰਕ੍ਖਤੋ;

ਪਲੋਕਧਮ੍ਮਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਪੁਰਾਣੇਹਿ ਅਮਿਸ੍ਸਿਤਾ.

‘‘ਅਦਸ੍ਸਨਤੋ ਆਯਨ੍ਤਿ, ਭਙ੍ਗਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਂ;

ਵਿਜ੍ਜੁਪ੍ਪਾਦੋਵ ਆਕਾਸੇ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਵਯਨ੍ਤਿ ਚਾ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਠਿਤਿਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ.

ਕਥਂ ਸਰਸਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ? ਅਸ੍ਸਾਸੂਪਨਿਬਦ੍ਧਂ [ਅਸ੍ਸਾਸੂਪਨਿਬਨ੍ਧਂ (ਕ.)] ਜੀਵਿਤਂ, ਪਸ੍ਸਾਸੂਪਨਿਬਦ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੂਪਨਿਬਦ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਮਹਾਭੂਤੂਪਨਿਬਦ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰੂਪਨਿਬਦ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਉਸ੍ਮੂਪਨਿਬਦ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਣੂਪਨਿਬਦ੍ਧਂ ਜੀਵਿਤਂ. ਮੂਲਮ੍ਪਿ ਇਮੇਸਂ ਦੁਬ੍ਬਲਂ, ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੂਪਿ ਇਮੇਸਂ ਦੁਬ੍ਬਲਾ, ਯੇ ਪਚ੍ਚਯਾ ਤੇਪਿ ਦੁਬ੍ਬਲਾ, ਯੇਪਿ ਪਭਾਵਿਕਾ ਤੇਪਿ ਦੁਬ੍ਬਲਾ, ਸਹਭੂਪਿ ਇਮੇਸਂ ਦੁਬ੍ਬਲਾ, ਸਮ੍ਪਯੋਗਾਪਿ ਇਮੇਸਂ ਦੁਬ੍ਬਲਾ, ਸਹਜਾਪਿ ਇਮੇਸਂ ਦੁਬ੍ਬਲਾ, ਯਾਪਿ ਪਯੋਜਿਕਾ ਸਾਪਿ ਦੁਬ੍ਬਲਾ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਇਮੇ ਨਿਚ੍ਚਦੁਬ੍ਬਲਾ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਾ ਇਮੇ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਰਿਪਾਤਯਨ੍ਤਿ ਇਮੇ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਹਿ ਨਤ੍ਥਿ ਤਾਯਿਤਾ, ਨ ਚਾਪਿ ਠਪੇਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਇਮੇ. ਯੋਪਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕੋ ਸੋ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ.

‘‘ਨ ਚ ਕੇਨਚਿ ਕੋਚਿ ਹਾਯਤਿ, ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾ ਚ ਇਮੇ ਹਿ ਸਬ੍ਬਸੋ;

ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਪਭਾਵਿਕਾ ਇਮੇ, ਯੇਪਿ ਪਭਾਵਿਕਾ ਤੇ ਪੁਰੇ ਮਤਾ;

ਪੁਰਿਮਾਪਿ ਚ ਪਚ੍ਛਿਮਾਪਿ ਚ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਨ ਕਦਾਚਿ ਮਦ੍ਦਸਂਸੂ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਸਰਸਪਰਿਤ੍ਤਤਾਯ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ.

ਅਪਿ ਚ, ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਨਂ [ਚਾਤੁਮ੍ਮਹਾਰਾਜਿਕਾਨਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਦੇਵਾਨਂ ਜੀਵਿਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਜੀਵਿਤਂ ਥੋਕਂ ਜੀਵਿਤਂ ਖਣਿਕਂ ਜੀਵਿਤਂ ਲਹੁਕਂ ਜੀਵਿਤਂ ਇਤ੍ਤਰਂ ਜੀਵਿਤਂ ਅਨਦ੍ਧਨੀਯਂ ਜੀਵਿਤਂ ਨਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ ਜੀਵਿਤਂ. ਤਾਵਤਿਂਸਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ…ਪੇ… ਯਾਮਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ… ਤੁਸਿਤਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ… ਨਿਮ੍ਮਾਨਰਤੀਨਂ ਦੇਵਾਨਂ… ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤਵਸਵਤ੍ਤੀਨਂ ਦੇਵਾਨਂ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ ਜੀਵਿਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਪ੍ਪਕਂ ਜੀਵਿਤਂ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਜੀਵਿਤਂ ਥੋਕਂ ਜੀਵਿਤਂ ਖਣਿਕਂ ਜੀਵਿਤਂ ਲਹੁਕਂ ਜੀਵਿਤਂ ਇਤ੍ਤਰਂ ਜੀਵਿਤਂ ਅਨਦ੍ਧਨੀਯਂ ਜੀਵਿਤਂ ਨਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ ਜੀਵਿਤਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਅਪ੍ਪਮਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਆਯੁ, ਗਮਨਿਯੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯੋ, ਮਨ੍ਤਾਯ ਬੋਦ੍ਧਬ੍ਬਂ, ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕੁਸਲਂ, ਚਰਿਤਬ੍ਬਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਜਾਤਸ੍ਸ ਅਮਰਣਂ. ਯੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਿਰਂ ਜੀਵਤਿ, ਸੋ ਵਸ੍ਸਸਤਂ ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਭਿਯ੍ਯੋ.

‘‘ਅਪ੍ਪਮਾਯੁ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ, ਹੀਲ਼ੇਯ੍ਯ ਨਂ ਸੁਪੋਰਿਸੋ;

ਚਰੇਯ੍ਯਾਦਿਤ੍ਤਸੀਸੋਵ ਨਤ੍ਥਿ ਮਚ੍ਚੁਸ੍ਸਨਾਗਮੋ.

‘‘ਅਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਅਹੋਰਤ੍ਤਾ, ਜੀਵਿਤਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ;

ਆਯੁ ਖਿਯ੍ਯਤਿ ਮਚ੍ਚਾਨਂ, ਕੁਨ੍ਨਦੀਨਂਵ ਓਦਕ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਪ੍ਪਂ ਵਤ ਜੀਵਿਤਂ ਇਦਂ.

ਓਰਂ ਵਸ੍ਸਸਤਾਪਿ ਮਿਯ੍ਯਤੀਤਿ. ਕਲਲਕਾਲੇਪਿ ਚਵਤਿ ਮਰਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਅਬ੍ਬੁਦਕਾਲੇਪਿ ਚਵਤਿ ਮਰਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਪੇਸਿਕਾਲੇਪਿ ਚਵਤਿ ਮਰਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਘਨਕਾਲੇਪਿ ਚਵਤਿ ਮਰਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਪਸਾਖਕਾਲੇਪਿ ਚਵਤਿ ਮਰਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਜਾਤਮਤ੍ਤੋਪਿ ਚਵਤਿ ਮਰਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਸੂਤਿਘਰੇਪਿ [ਪਸੂਤਿਘਰੇ (ਸ੍ਯਾ.), ਸੂਤਿਕਘਰੇ (ਕ.)] ਚਵਤਿ ਮਰਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਅਦ੍ਧਮਾਸਿਕੋਪਿ ਚਵਤਿ ਮਰਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਮਾਸਿਕੋਪਿ ਚਵਤਿ ਮਰਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਦ੍ਵੇਮਾਸਿਕੋਪਿ…ਪੇ… ਤੇਮਾਸਿਕੋਪਿ… ਚਤੁਮਾਸਿਕੋਪਿ… ਪਞ੍ਚਮਾਸਿਕੋਪਿ ਚਵਤਿ ਮਰਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਛਮਾਸਿਕੋਪਿ… ਸਤ੍ਤਮਾਸਿਕੋਪਿ… ਅਟ੍ਠਮਾਸਿਕੋਪਿ… ਨਵਮਾਸਿਕੋਪਿ… ਦਸਮਾਸਿਕੋਪਿ… ਸਂਵਚ੍ਛਰਿਕੋਪਿ ਚਵਤਿ ਮਰਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਦ੍ਵੇਵਸ੍ਸਿਕੋਪਿ… ਤਿਵਸ੍ਸਿਕੋਪਿ… ਚਤੁਵਸ੍ਸਿਕੋਪਿ… ਪਞ੍ਚਵਸ੍ਸਿਕੋਪਿ … ਛਵਸ੍ਸਿਕੋਪਿ… ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਿਕੋਪਿ… ਅਟ੍ਠਵਸ੍ਸਿਕੋਪਿ… ਨਵਵਸ੍ਸਿਕੋਪਿ… ਦਸਵਸ੍ਸਿਕੋਪਿ… ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਿਕੋਪਿ… ਤਿਂਸਵਸ੍ਸਿਕੋਪਿ… ਚਤ੍ਤਾਰੀਸਵਸ੍ਸਿਕੋਪਿ… ਪਞ੍ਞਾਸਵਸ੍ਸਿਕੋਪਿ… ਸਟ੍ਠਿਵਸ੍ਸਿਕੋਪਿ… ਸਤ੍ਤਤਿਵਸ੍ਸਿਕੋਪਿ… ਅਸੀਤਿਵਸ੍ਸਿਕੋਪਿ… ਨਵੁਤਿਵਸ੍ਸਿਕੋਪਿ ਚਵਤਿ ਮਰਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤੀਤਿ – ਓਰਂ ਵਸ੍ਸਸਤਾਪਿ ਮਿਯ੍ਯਤਿ.

ਯੋ ਚੇਪਿ ਅਤਿਚ੍ਚ ਜੀਵਤੀਤਿ. ਯੋ ਵਸ੍ਸਸਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਜੀਵਤਿ ਸੋ ਏਕਂ ਵਾ ਵਸ੍ਸਂ ਜੀਵਤਿ, ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਜੀਵਤਿ, ਤੀਣਿ ਵਾ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਜੀਵਤਿ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਵਾ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਜੀਵਤਿ, ਪਞ੍ਚ ਵਾ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਜੀਵਤਿ…ਪੇ… ਦਸ ਵਾ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਜੀਵਤਿ, ਵੀਸਤਿ ਵਾ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਜੀਵਤਿ, ਤਿਂਸਂ ਵਾ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਜੀਵਤਿ, ਚਤ੍ਤਾਰੀਸਂ ਵਾ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਜੀਵਤੀਤਿ – ਯੋ ਚੇਪਿ ਅਤਿਚ੍ਚ ਜੀਵਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਜਰਸਾਪਿ ਮਿਯ੍ਯਤੀਤਿ. ਯਦਾ ਜਿਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ ਵੁਦ੍ਧੋ ਮਹਲ੍ਲਕੋ ਅਦ੍ਧਗਤੋ ਵਯੋਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਖਣ੍ਡਦਨ੍ਤੋ ਪਲਿਤਕੇਸੋ ਵਿਲੂਨਂ ਖਲਿਤਸਿਰੋ [ਖਲਿਤਂ ਸਿਰੋ (ਸੀ.)] ਵਲਿਨਂ ਤਿਲਕਾਹਤਗਤ੍ਤੋ ਵਙ੍ਕੋ ਭੋਗ੍ਗੋ ਦਣ੍ਡਪਰਾਯਨੋ, ਸੋ ਜਰਾਯਪਿ ਚਵਤਿ ਮਰਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਮਰਣਮ੍ਹਾ ਮੋਕ੍ਖੋ.

‘‘ਫਲਾਨਮਿਵ ਪਕ੍ਕਾਨਂ, ਪਾਤੋ ਪਤਨਤੋ [ਪਪਤਤੋ (ਸੀ.)] ਭਯਂ;

ਏਵਂ ਜਾਤਾਨ ਮਚ੍ਚਾਨਂ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਮਰਣਤੋ ਭਯਂ.

‘‘ਯਥਾਪਿ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਸ੍ਸ, ਕਤਾ ਮਤ੍ਤਿਕਭਾਜਨਾ;

ਸਬ੍ਬੇ ਭੇਦਨਪਰਿਯਨ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਮਚ੍ਚਾਨ ਜੀਵਿਤਂ.

‘‘ਦਹਰਾ ਚ ਮਹਨ੍ਤਾ ਚ, ਯੇ ਬਾਲਾ ਯੇ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤਾ;

ਸਬ੍ਬੇ ਮਚ੍ਚੁਵਸਂ ਯਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਮਚ੍ਚੁਪਰਾਯਨਾ.

‘‘ਤੇਸਂ ਮਚ੍ਚੁਪਰੇਤਾਨਂ, ਗਚ੍ਛਤਂ ਪਰਲੋਕਤੋ;

ਨ ਪਿਤਾ ਤਾਯਤੇ ਪੁਤ੍ਤਂ, ਞਾਤੀ ਵਾ ਪਨ ਞਾਤਕੇ.

‘‘ਪੇਕ੍ਖਤਞ੍ਞੇਵ ਞਾਤੀਨਂ, ਪਸ੍ਸ ਲਾਲਪ੍ਪਤਂ ਪੁਥੁ;

ਏਕਮੇਕੋਵ ਮਚ੍ਚਾਨਂ, ਗੋਵਜ੍ਝੋ ਵਿਯ ਨਿਯ੍ਯਤਿ;

ਏਵਮਬ੍ਭਾਹਤੋ ਲੋਕੋ, ਮਚ੍ਚੁਨਾ ਚ ਜਰਾਯ ਚਾ’’ਤਿ.

ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਜਰਸਾਪਿ ਮਿਯ੍ਯਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਅਪ੍ਪਂ ਵਤ ਜੀਵਿਤਂ ਇਦਂ, ਓਰਂ ਵਸ੍ਸਸਤਾਪਿ ਮਿਯ੍ਯਤਿ;

ਯੋ ਚੇਪਿ ਅਤਿਚ੍ਚ ਜੀਵਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਜਰਸਾਪਿ ਮਿਯ੍ਯਤੀ’’ਤਿ.

੪੦.

ਸੋਚਨ੍ਤਿ ਜਨਾ ਮਮਾਯਿਤੇ, ਨ ਹਿ ਸਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹਾ;

ਵਿਨਾਭਾਵਂ ਸਨ੍ਤਮੇਵਿਦਂ, ਇਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨਾਗਾਰਮਾਵਸੇ.

ਸੋਚਨ੍ਤਿ ਜਨਾ ਮਮਾਯਿਤੇਤਿ. ਜਨਾਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ ਵੇਸ੍ਸਾ ਚ ਸੁਦ੍ਦਾ ਚ ਗਹਟ੍ਠਾ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਚ ਦੇਵਾ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ. ਮਮਤ੍ਤਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਮਮਤ੍ਤਾ – ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਞ੍ਚ…ਪੇ… ਇਦਂ ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਇਦਂ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਂ. ਮਮਾਯਿਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਅਚ੍ਛੇਦਸਙ੍ਕਿਨੋਪਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੇਪਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਪਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ. ਮਮਾਯਿਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਵਿਪਰਿਣਾਮਸਙ੍ਕਿਨੋਪਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਾਮਨ੍ਤੇਪਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਤੇਪਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲਮਨ੍ਤਿ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ ਉਰਤ੍ਤਾਲ਼ਿਂ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ – ਸੋਚਨ੍ਤਿ ਜਨਾ ਮਮਾਯਿਤੇ.

ਨ ਹਿ ਸਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹਾਤਿ. ਦ੍ਵੇ ਪਰਿਗ੍ਗਹਾ – ਤਣ੍ਹਾਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਪਰਿਗ੍ਗਹੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਿਗ੍ਗਹੋ. ਤਣ੍ਹਾਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਅਨਿਚ੍ਚੋ ਸਙ੍ਖਤੋ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਖਯਧਮ੍ਮੋ ਵਯਧਮ੍ਮੋ ਵਿਰਾਗਧਮ੍ਮੋ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮੋ ਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੋ. ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਿਗ੍ਗਹੋਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚੋ ਸਙ੍ਖਤੋ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਖਯਧਮ੍ਮੋ ਵਯਧਮ੍ਮੋ ਵਿਰਾਗਧਮ੍ਮੋ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮੋ ਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਪਸ੍ਸਥ ਨੋ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹਂ ਯ੍ਵਾਯਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਨਿਚ੍ਚੋ ਧੁਵੋ ਸਸ੍ਸਤੋ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੋ ਸਸ੍ਸਤਿਸਮਂ ਤਥੇਵ ਠਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ! ਅਹਮ੍ਪਿ ਖੋ ਏਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਰਿਗ੍ਗਹਂ ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਯ੍ਵਾਯਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਨਿਚ੍ਚੋ ਧੁਵੋ ਸਸ੍ਸਤੋ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੋ ਸਸ੍ਸਤਿਸਮਂ ਤਥੇਵ ਠਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਪਰਿਗ੍ਗਹਾ ਨਿਚ੍ਚਾ ਧੁਵਾ ਸਸ੍ਸਤਾ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ – ਨ ਹਿ ਸਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹਾ.

ਵਿਨਾਭਾਵਂ ਸਨ੍ਤਮੇਵਿਦਨ੍ਤਿ. ਨਾਨਾਭਾਵੇ ਵਿਨਾਭਾਵੇ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾਵੇ ਸਨ੍ਤੇ ਸਂਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਉਪਲਬ੍ਭਿਯਮਾਨੇ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਅਲਂ, ਆਨਨ੍ਦ! ਮਾ ਸੋਚਿ ਮਾ ਪਰਿਦੇਵਿ. ਨਨੁ ਏਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਯਾ ਪਟਿਕਚ੍ਚੇਵ [ਪਟਿਗਚ੍ਚੇਵ (ਸੀ.)] ਅਕ੍ਖਾਤਂ – ‘ਸਬ੍ਬੇਹੇਵ ਪਿਯੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਨਾਨਾਭਾਵੋ ਵਿਨਾਭਾਵੋ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾਵੋ. ਤਂ ਕੁਤੇਤ੍ਥ, ਆਨਨ੍ਦ, ਲਬ੍ਭਾ – ਯਂ ਤਂ ਜਾਤਂ ਭੂਤਂ ਸਙ੍ਖਤਂ ਪਲੋਕਧਮ੍ਮਂ ਤਂ ਵਤ ਮਾ ਪਲੁਜ੍ਜੀ’ਤਿ! ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜਤਿ. ਪੁਰਿਮਾਨਂ ਪੁਰਿਮਾਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਆਯਤਨਾਨਂ ਵਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾਵਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਧਾਤੁਯੋ ਚ ਆਯਤਨਾਨਿ ਚ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ – ਵਿਨਾਭਾਵਂ ਸਨ੍ਤਮੇਵਿਦਂ.

ਇਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨਾਗਾਰਮਾਵਸੇਤਿ. ਇਤੀਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ ਪਦਸਂਸਗ੍ਗੋ ਪਦਪਾਰਿਪੂਰੀ ਅਕ੍ਖਰਸਮਵਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ. ਇਤੀਤਿ ਇਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਮਤ੍ਤੇਸੂਤਿ – ਇਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਨਾਗਾਰਮਾਵਸੇਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਘਰਾਵਾਸਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਞਾਤਿਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਕਿਞ੍ਚਨਭਾਵਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਕੋ ਚਰੇਯ੍ਯ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯ ਇਰਿਯੇਯ੍ਯ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਪਾਲੇਯ੍ਯ ਯਪੇਯ੍ਯ ਯਾਪੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਇਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨਾਗਾਰਮਾਵਸੇ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸੋਚਨ੍ਤਿ ਜਨਾ ਮਮਾਯਿਤੇ, ਨ ਹਿ ਸਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹਾ;

ਵਿਨਾਭਾਵਂ ਸਨ੍ਤਮੇਵਿਦਂ, ਇਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨਾਗਾਰਮਾਵਸੇ’’ਤਿ.

੪੧.

ਮਰਣੇਨਪਿ ਤਂ ਪਹੀਯਤਿ [ਪਹਿਯ੍ਯਤਿ (ਕ.)] ਯਂ ਪੁਰਿਸੋ ਮਮਿਦਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਤਿ;

ਏਤਮ੍ਪਿ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾਨ [ਏਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾਨ (ਸੀ. ਕ.)] ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਨ ਮਮਤ੍ਤਾਯ ਨਮੇਥ ਮਾਮਕੋ.

ਮਰਣੇਨਪਿ ਤਂ ਪਹੀਯਤੀਤਿ. ਮਰਣਨ੍ਤਿ ਯਾ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਤਮ੍ਹਾ ਤਮ੍ਹਾ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯਾ ਚੁਤਿ ਚਵਨਤਾ ਭੇਦੋ ਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ ਮਚ੍ਚੁਮਰਣਂ ਕਾਲਂਕਿਰਿਯਾ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਭੇਦੋ ਕਲ਼ੇਵਰਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖੇਪੋ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸੁਪਚ੍ਛੇਦੋ. ਤਨ੍ਤਿ ਰੂਪਗਤਂ ਵੇਦਨਾਗਤਂ ਸਞ੍ਞਾਗਤਂ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਗਤਂ. ਪਹੀਯਤੀਤਿ ਪਹੀਯਤਿ ਜਹੀਯਤਿ ਵਿਜਹੀਯਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤਿ. ਭਾਸਿਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ –

‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਮਚ੍ਚਂ ਵਿਜਹਨ੍ਤਿ ਭੋਗਾ, ਮਚ੍ਚੋਵ ਨੇ ਪੁਬ੍ਬਤਰਂ ਜਹਾਤਿ;

ਅਸਸ੍ਸਤਾ ਭੋਗਿਨੋ ਕਾਮਕਾਮੀ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਸੋਚਾਮਹਂ ਸੋਕਕਾਲੇ.

‘‘ਉਦੇਤਿ ਆਪੂਰਤਿ ਵੇਤਿ ਚਨ੍ਦੋ, ਅਤ੍ਤਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾਨ ਪਲੇਤਿ ਸੂਰਿਯੋ;

ਵਿਦਿਤਾ ਮਯਾ ਸਤ੍ਤੁਕ ਲੋਕਧਮ੍ਮਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਸੋਚਾਮਹਂ ਸੋਕਕਾਲੇ’’ਤਿ.

ਮਰਣੇਨਪਿ ਤਂ ਪਹੀਯਤਿ. ਯਂ ਪੁਰਿਸੋ ਮਮਿਦਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਤੀਤਿ. ਯਨ੍ਤਿ ਰੂਪਗਤਂ ਵੇਦਨਾਗਤਂ ਸਞ੍ਞਾਗਤਂ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਗਤਂ. ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਸਙ੍ਖਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵੋਹਾਰੋ [ਲੋਕਵੋਹਾਰੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਨਾਮਂ ਨਾਮਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਅਭਿਲਾਪੋ. ਮਮਿਦਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਤੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾਮਞ੍ਞਨਾਯ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਿਮਞ੍ਞਨਾਯ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਮਾਨਮਞ੍ਞਨਾਯ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਕਿਲੇਸਮਞ੍ਞਨਾਯ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਮਞ੍ਞਨਾਯ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਪਯੋਗਮਞ੍ਞਨਾਯ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਵਿਪਾਕਮਞ੍ਞਨਾਯ ਮਞ੍ਞਤੀਤਿ – ਯਂ ਪੁਰਿਸੋ ਮਮਿਦਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਤਿ.

ਏਤਮ੍ਪਿ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾਨ ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ. ਏਤਂ ਆਦੀਨਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਮਤ੍ਤੇਸੂਤਿ, ਏਤਮ੍ਪਿ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਧੀਰੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਪਞ੍ਞਵਾ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾ ਞਾਣੀ ਵਿਭਾਵੀ ਮੇਧਾਵੀਤਿ – ਏਤਮ੍ਪਿ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾਨ ਪਣ੍ਡਿਤੋ.

ਨ ਮਮਤ੍ਤਾਯ ਨਮੇਥ ਮਾਮਕੋਤਿ. ਮਮਤ੍ਤਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਮਮਤ੍ਤਾ – ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਞ੍ਚ…ਪੇ… ਇਦਂ ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਇਦਂ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਂ. ਮਾਮਕੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧਮਾਮਕੋ ਧਮ੍ਮਮਾਮਕੋ ਸਙ੍ਘਮਾਮਕੋ. ਸੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਮਮਾਯਤਿ, ਭਗਵਾ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਯੇ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਕੁਹਾ ਥਦ੍ਧਾ [ਬਦ੍ਧਾ (ਕ.) ਇਤਿਵੁ. ੧੦੮] ਲਪਾ ਸਿਙ੍ਗੀ ਉਨ੍ਨਲ਼ਾ ਅਸਮਾਹਿਤਾ, ਨ ਮੇ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਾਮਕਾ; ਅਪਗਤਾ ਚ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਇਮਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਾ. ਨ ਚ ਤੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ ਵੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿਂ ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਚ ਖੋ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਨਿਕ੍ਕੁਹਾ ਨਿਲ੍ਲਪਾ ਧੀਰਾ ਅਤ੍ਥਦ੍ਧਾ ਸੁਸਮਾਹਿਤਾ, ਤੇ ਖੋ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਾਮਕਾ; ਅਨਪਗਤਾ ਚ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਇਮਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਾ. ਤੇ ਚ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ ਵੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿਂ ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ’’.

‘‘ਕੁਹਾ ਥਦ੍ਧਾ ਲਪਾ ਸਿਙ੍ਗੀ, ਉਨ੍ਨਲ਼ਾ ਅਸਮਾਹਿਤਾ;

ਨ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਵਿਰੂਹਨ੍ਤਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਦੇਸਿਤੇ.

‘‘ਨਿਕ੍ਕੁਹਾ ਨਿਲ੍ਲਪਾ ਧੀਰਾ, ਅਤ੍ਥਦ੍ਧਾ ਸੁਸਮਾਹਿਤਾ;

ਤੇ ਵੇ ਧਮ੍ਮੇ ਵਿਰੂਹਨ੍ਤਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਦੇਸਿਤੇ’’.

ਨ ਮਮਤ੍ਤਾਯ ਨਮੇਥ ਮਾਮਕੋਤਿ. ਮਾਮਕੋ ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਂ ਪਹਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਮਮਤ੍ਤਾਯ ਨ ਨਮੇਯ੍ਯ ਨ ਓਨਮੇਯ੍ਯ, ਨ ਤਂਨਿਨ੍ਨੋ ਅਸ੍ਸ ਨ ਤਪ੍ਪੋਣੋ ਨ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰੋ ਨ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਨ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋਤਿ – ਨ ਮਮਤ੍ਤਾਯ ਨਮੇਥ ਮਾਮਕੋ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਮਰਣੇਨਪਿ ਤਂ ਪਹੀਯਤਿ, ਯਂ ਪੁਰਿਸੋ ਮਮਿਦਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਤਿ;

ਏਤਮ੍ਪਿ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾਨ ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਨ ਮਮਤ੍ਤਾਯ ਨਮੇਥ ਮਾਮਕੋ’’ਤਿ.

੪੨.

ਸੁਪਿਨੇਨ ਯਥਾਪਿ ਸਙ੍ਗਤਂ, ਪਟਿਬੁਦ੍ਧੋ ਪੁਰਿਸੋ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ;

ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਿਯਾਯਿਤਂ ਜਨਂ, ਪੇਤਂ ਕਾਲਙ੍ਕਤਂ [ਕਾਲਕਤਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ.

ਸੁਪਿਨੇਨ ਯਥਾਪਿ ਸਙ੍ਗਤਨ੍ਤਿ. ਸਙ੍ਗਤਂ ਸਮਾਗਤਂ ਸਮਾਹਿਤਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਨ੍ਤਿ – ਸੁਪਿਨੇਨ ਯਥਾਪਿ ਸਙ੍ਗਤਂ. ਪਟਿਬੁਦ੍ਧੋ ਪੁਰਿਸੋ ਨ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਯਥਾ ਪੁਰਿਸੋ ਸੁਪਿਨਗਤੋ ਚਨ੍ਦਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੂਰਿਯਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸਿਨੇਰੁਂ ਪਬ੍ਬਤਰਾਜਾਨਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਹਤ੍ਥਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਅਸ੍ਸਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਰਥਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੇਨਾਬ੍ਯੂਹਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਆਰਾਮਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਵਨਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਂ…ਪੇ… ਭੂਮਿਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਂ… ਪੋਕ੍ਖਰਣੀਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਂ ਪਸ੍ਸਤਿ; ਪਟਿਬੁਦ੍ਧੋ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ – ਪਟਿਬੁਦ੍ਧੋ ਪੁਰਿਸੋ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ.

ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਿਯਾਯਿਤਂ ਜਨਨ੍ਤਿ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਓਪਮ੍ਮਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦਨਂ. ਪਿਯਾਯਿਤਂ ਜਨਨ੍ਤਿ ਮਮਾਯਿਤਂ ਜਨਂ ਮਾਤਰਂ ਵਾ ਪਿਤਰਂ ਵਾ ਭਾਤਰਂ ਵਾ ਭਗਿਨਿਂ ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਧੀਤਰਂ ਵਾ ਮਿਤ੍ਤਂ ਵਾ ਅਮਚ੍ਚਂ ਵਾ ਞਾਤਿਂ ਵਾ ਸਾਲੋਹਿਤਂ ਵਾਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਿਯਾਯਿਤਂ ਜਨਂ.

ਪੇਤਂ ਕਾਲਙ੍ਕਤਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ. ਪੇਤੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਤੋ. ਕਾਲਙ੍ਕਤਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ ਨ ਦਕ੍ਖਤਿ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਨ ਪਟਿਲਭਤੀਤਿ – ਪੇਤਂ ਕਾਲਙ੍ਕਤਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸੁਪਿਨੇਨ ਯਥਾਪਿ ਸਙ੍ਗਤਂ, ਪਟਿਬੁਦ੍ਧੋ ਪੁਰਿਸੋ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ;

ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਿਯਾਯਿਤਂ ਜਨਂ, ਪੇਤਂ ਕਾਲਙ੍ਕਤਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

੪੩.

ਦਿਟ੍ਠਾਪਿ ਸੁਤਾਪਿ ਤੇ ਜਨਾ, ਯੇਸਂ ਨਾਮਮਿਦਂ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ;

ਨਾਮਂਯੇਵਾਵਸਿਸ੍ਸਤਿ, [ਨਾਮਮੇਵਾ’ਵਸਿਸ੍ਸਤਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਅਕ੍ਖੇਯ੍ਯਂ ਪੇਤਸ੍ਸ ਜਨ੍ਤੁਨੋ.

ਦਿਟ੍ਠਾਪਿ ਸੁਤਾਪਿ ਤੇ ਜਨਾਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਾਤਿ ਯੇ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਭਿਸਮ੍ਭੂਤਾ. ਸੁਤਾਤਿ ਯੇ ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣਾਭਿਸਮ੍ਭੂਤਾ. ਤੇ ਜਨਾਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ ਵੇਸ੍ਸਾ ਚ ਸੁਦ੍ਦਾ ਚ ਗਹਟ੍ਠਾ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਚ ਦੇਵਾ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚਾਤਿ – ਦਿਟ੍ਠਾਪਿ ਸੁਤਾਪਿ ਤੇ ਜਨਾ.

ਯੇਸਂ ਨਾਮਮਿਦਂ ਪਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ. ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਯੇਸਂ ਖਤ੍ਤਿਯਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਵੇਸ੍ਸਾਨਂ ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ ਗਹਟ੍ਠਾਨਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ. ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵੋਹਾਰੋ ਨਾਮਂ ਨਾਮਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਅਭਿਲਾਪੋ. ਪਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਥੀਯਤਿ ਭਣੀਯਤਿ ਦੀਪੀਯਤਿ ਵੋਹਰੀਯਤੀਤਿ – ਯੇਸਂ ਨਾਮਮਿਦਂ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਨਾਮਂਯੇਵਾਵਸਿਸ੍ਸਤਿ ਅਕ੍ਖੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਰੂਪਗਤਂ ਵੇਦਨਾਗਤਂ ਸਞ੍ਞਾਗਤਂ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਗਤਂ ਪਹੀਯਤਿ ਜਹੀਯਤਿ ਵਿਜਹੀਯਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਨਾਮਂਯੇਵਾਵਸਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਕ੍ਖੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਅਕ੍ਖਾਤੁਂ ਕਥੇਤੁਂ ਭਣਿਤੁਂ ਦੀਪਯਿਤੁਂ ਵੋਹਰਿਤੁਨ੍ਤਿ – ਨਾਮਂ ਏਵਾਵਸਿਸ੍ਸਤਿ ਅਕ੍ਖੇਯ੍ਯਂ. ਪੇਤਸ੍ਸ ਜਨ੍ਤੁਨੋਤਿ. ਪੇਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮਤਸ੍ਸ ਕਾਲਙ੍ਕਤਸ੍ਸ. ਜਨ੍ਤੁਨੋਤਿ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਰਸ੍ਸ ਮਾਨਵਸ੍ਸ ਪੋਸਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਜੀਵਸ੍ਸ ਜਾਗੁਸ੍ਸ ਜਨ੍ਤੁਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦਗੁਸ੍ਸ ਮਨੁਜਸ੍ਸਾਤਿ – ਪੇਤਸ੍ਸ ਜਨ੍ਤੁਨੋ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਦਿਟ੍ਠਾਪਿ ਸੁਤਾਪਿ ਤੇ ਜਨਾ, ਯੇਸਂ ਨਾਮਮਿਦਂ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ;

ਨਾਮਂਯੇਵਾਵਸਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਕ੍ਖੇਯ੍ਯਂ ਪੇਤਸ੍ਸ ਜਨ੍ਤੁਨੋ’’ਤਿ.

੪੪.

ਸੋਕਪ੍ਪਰਿਦੇਵਮਚ੍ਛਰਂ, ਨ ਪਜਹਨ੍ਤਿ ਗਿਦ੍ਧਾ ਮਮਾਯਿਤੇ;

ਤਸ੍ਮਾ ਮੁਨਯੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹਂ, ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਚਰਿਂਸੁ ਖੇਮਦਸ੍ਸਿਨੋ.

ਸੋਕਪ੍ਪਰਿਦੇਵਮਚ੍ਛਰਂ ਨ ਪਜਹਨ੍ਤਿ ਗਿਦ੍ਧਾ ਮਮਾਯਿਤੇਤਿ. ਸੋਕੋਤਿ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਭੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਰੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸੀਲਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਬ੍ਯਸਨੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਦੁਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇਨ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸੋਕੋ ਸੋਚਨਾ ਸੋਚਿਤਤ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤੋਸੋਕੋ ਅਨ੍ਤੋਪਰਿਸੋਕੋ ਅਨ੍ਤੋਦਾਹੋ ਅਨ੍ਤੋਪਰਿਦਾਹੋ [ਅਨ੍ਤੋਡਾਹੋ ਅਨ੍ਤੋਪਰਿਡਾਹੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਚੇਤਸੋ ਪਰਿਜ੍ਝਾਯਨਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਸੋਕਸਲ੍ਲਂ. ਪਰਿਦੇਵੋਤਿ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ…ਪੇ… ਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਬ੍ਯਸਨੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਦੁਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇਨ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਆਦੇਵੋ ਪਰਿਦੇਵੋ ਆਦੇਵਨਾ ਪਰਿਦੇਵਨਾ ਆਦੇਵਿਤਤ੍ਤਂ ਪਰਿਦੇਵਿਤਤ੍ਤਂ ਵਾਚਾ ਪਲਾਪੋ ਵਿਪ੍ਪਲਾਪੋ ਲਾਲਪ੍ਪੋ ਲਾਲਪ੍ਪਾਯਨਾ ਲਾਲਪ੍ਪਾਯਿਤਤ੍ਤਂ. ਮਚ੍ਛਰਿਯਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਮਚ੍ਛਰਿਯਾਨਿ – ਆਵਾਸਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਕੁਲਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਲਾਭਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਵਣ੍ਣਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਧਮ੍ਮਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਯਂ ਏਵਰੂਪਂ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਮਚ੍ਛਰਾਯਨਾ ਮਚ੍ਛਰਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਵੇਵਿਚ੍ਛਂ ਕਦਰਿਯਂ ਕਟੁਕਞ੍ਚੁਕਤਾ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਅਪਿ ਚ ਖਨ੍ਧਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਧਾਤੁਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਆਯਤਨਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਗਾਹੋ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਗੇਧੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਮਮਤ੍ਤਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਮਮਤ੍ਤਾ – ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਞ੍ਚ …ਪੇ… ਇਦਂ ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਇਦਂ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਂ. ਮਮਾਯਿਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਅਚ੍ਛੇਦਸਙ੍ਕਿਨੋਪਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੇਪਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਪਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਮਮਾਯਿਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਵਿਪਰਿਣਾਮਸਙ੍ਕਿਨੋਪਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਾਮਨ੍ਤੇਪਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਤੇਪਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਮਮਾਯਿਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਅਚ੍ਛੇਦਸਙ੍ਕਿਨੋਪਿ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੇਪਿ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਪਿ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ. ਮਮਾਯਿਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਵਿਪਰਿਣਾਮਸਙ੍ਕਿਨੋਪਿ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਾਮਨ੍ਤੇਪਿ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਤੇਪਿ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ. ਮਮਾਯਿਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਗੋਪੇਨ੍ਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਮਮਾਯਨ੍ਤਿ ਮਚ੍ਛਰਾਯਨ੍ਤਿ; ਮਮਾਯਿਤਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਸੋਕਂ ਨ ਜਹਨ੍ਤਿ, ਪਰਿਦੇਵਂ ਨ ਜਹਨ੍ਤਿ, ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਨ ਜਹਨ੍ਤਿ, ਗੇਧਂ ਨ ਜਹਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਜਹਨ੍ਤਿ ਨ ਵਿਨੋਦੇਨ੍ਤਿ ਨ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਨ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਨ੍ਤੀਤਿ – ਸੋਕਪ੍ਪਰਿਦੇਵਮਚ੍ਛਰਂ ਨਪ੍ਪਜਹਨ੍ਤਿ ਗਿਦ੍ਧਾ ਮਮਾਯਿਤੇ.

ਤਸ੍ਮਾ ਮੁਨਯੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹਂ, ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਚਰਿਂਸੁ ਖੇਮਦਸ੍ਸਿਨੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਂਕਾਰਣਾ ਤਂਹੇਤੁ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਂਨਿਦਾਨਾ ਏਤਂ ਆਦੀਨਵਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨਾ ਮਮਤ੍ਤੇਸੂਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ. ਮੁਨਯੋਤਿ ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਮੁਨਯੋ ਮੋਨਪ੍ਪਤ੍ਤਾ. ਤੀਣਿ ਮੋਨੇਯ੍ਯਾਨਿ – ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ, ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ. ਪਰਿਗ੍ਗਹੋਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪਰਿਗ੍ਗਹਾ – ਤਣ੍ਹਾਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਪਰਿਗ੍ਗਹੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਿਗ੍ਗਹੋ. ਮੁਨਯੋ ਤਣ੍ਹਾਪਰਿਗ੍ਗਹਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਿਗ੍ਗਹਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾ ਅਚਰਿਂਸੁ ਵਿਹਰਿਂਸੁ ਇਰਿਯਿਂਸੁ ਵਤ੍ਤਿਂਸੁ ਪਾਲਿਂਸੁ ਯਪਿਂਸੁ ਯਾਪਿਂਸੁ. ਖੇਮਦਸ੍ਸਿਨੋਤਿ ਖੇਮਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਖੇਮਦਸ੍ਸਿਨੋਤਿ ਖੇਮਦਸ੍ਸਿਨੋ ਤਾਣਦਸ੍ਸਿਨੋ ਲੇਣਦਸ੍ਸਿਨੋ ਸਰਣਦਸ੍ਸਿਨੋ ਅਭਯਦਸ੍ਸਿਨੋ ਅਚ੍ਚੁਤਦਸ੍ਸਿਨੋ ਅਮਤਦਸ੍ਸਿਨੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਦਸ੍ਸਿਨੋਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਮੁਨਯੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਚਰਿਂਸੁ ਖੇਮਦਸ੍ਸਿਨੋ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸੋਕਪ੍ਪਰਿਦੇਵਮਚ੍ਛਰਂ, ਨ ਜਹਨ੍ਤਿ ਗਿਦ੍ਧਾ ਮਮਾਯਿਤੇ;

ਤਸ੍ਮਾ ਮੁਨਯੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹਂ, ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਚਰਿਂਸੁ ਖੇਮਦਸ੍ਸਿਨੋ’’ਤਿ.

੪੫.

ਪਤਿਲੀਨਚਰਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ, ਭਜਮਾਨਸ੍ਸ ਵਿਵਿਤ੍ਤਮਾਸਨਂ;

ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਮਾਹੁ ਤਸ੍ਸ ਤਂ, ਯੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭਵਨੇ ਨ ਦਸ੍ਸਯੇ.

ਪਤਿਲੀਨਚਰਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋਤਿ. ਪਤਿਲੀਨਚਰਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤ ਸੇਕ੍ਖਾ [ਸੇਖਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)]. ਅਰਹਾ ਪਤਿਲੀਨੋ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਪਤਿਲੀਨਚਰਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤ ਸੇਕ੍ਖਾ? ਤੇ ਤਤੋ ਤਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਤਿਲੀਨੇਨ੍ਤਾ ਪਤਿਕੁਟੇਨ੍ਤਾ ਪਤਿਵਟ੍ਟੇਨ੍ਤਾ ਸਨ੍ਨਿਰੁਦ੍ਧਨ੍ਤਾ [ਸਨ੍ਨਿਰੁਮ੍ਭੇਨ੍ਤਾ (ਸੀ.)] ਸਨ੍ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਸਨ੍ਨਿਵਾਰੇਨ੍ਤਾ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਗੋਪੇਨ੍ਤਾ ਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਇਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਪਾਲੇਨ੍ਤਿ ਯਪੇਨ੍ਤਿ ਯਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਚਕ੍ਖੁਦ੍ਵਾਰੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਤਿਲੀਨੇਨ੍ਤਾ ਪਤਿਕੁਟੇਨ੍ਤਾ ਪਤਿਵਟ੍ਟੇਨ੍ਤਾ ਸਨ੍ਨਿਰੁਦ੍ਧਨ੍ਤਾ ਸਨ੍ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਸਨ੍ਨਿਵਾਰੇਨ੍ਤਾ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਗੋਪੇਨ੍ਤਾ ਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਇਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਪਾਲੇਨ੍ਤਿ ਯਪੇਨ੍ਤਿ ਯਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਸੋਤਦ੍ਵਾਰੇ ਚਿਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਘਾਨਦ੍ਵਾਰੇ ਚਿਤ੍ਤਂ… ਜਿਵ੍ਹਾਦ੍ਵਾਰੇ ਚਿਤ੍ਤਂ… ਕਾਯਦ੍ਵਾਰੇ ਚਿਤ੍ਤਂ… ਮਨੋਦ੍ਵਾਰੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਤਿਲੀਨੇਨ੍ਤਾ ਪਤਿਕੁਟੇਨ੍ਤਾ ਪਤਿਵਟ੍ਟੇਨ੍ਤਾ ਸਨ੍ਨਿਰੁਦ੍ਧਨ੍ਤਾ ਸਨ੍ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਸਨ੍ਨਿਵਾਰੇਨ੍ਤਾ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਗੋਪੇਨ੍ਤਾ ਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਇਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਪਾਲੇਨ੍ਤਿ ਯਪੇਨ੍ਤਿ ਯਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਕੁਕ੍ਕੁਟਪਤ੍ਤਂ ਵਾ ਨ੍ਹਾਰੁਦਦ੍ਦੁਲਂ ਵਾ ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਪਤਿਲੀਯਤਿ ਪਤਿਕੁਟਤਿ ਪਤਿਵਟ੍ਟਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪਸਾਰਿਯਤਿ; ਏਵਮੇਵ ਤਤੋ ਤਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਤਿਲੀਨੇਨ੍ਤਾ ਪਤਿਕੁਟੇਨ੍ਤਾ ਪਤਿਵਟ੍ਟੇਨ੍ਤਾ ਸਨ੍ਨਿਰੁਦ੍ਧਨ੍ਤਾ ਸਨ੍ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਸਨ੍ਨਿਵਾਰੇਨ੍ਤਾ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਗੋਪੇਨ੍ਤਾ ਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਇਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਪਾਲੇਨ੍ਤਿ ਯਪੇਨ੍ਤਿ ਯਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਚਕ੍ਖੁਦ੍ਵਾਰੇ ਚਿਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਸੋਤਦ੍ਵਾਰੇ ਚਿਤ੍ਤਂ… ਘਾਨਦ੍ਵਾਰੇ ਚਿਤ੍ਤਂ… ਜਿਵ੍ਹਾਦ੍ਵਾਰੇ ਚਿਤ੍ਤਂ… ਕਾਯਦ੍ਵਾਰੇ ਚਿਤ੍ਤਂ… ਮਨੋਦ੍ਵਾਰੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਤਿਲੀਨੇਨ੍ਤਾ ਪਤਿਕੁਟੇਨ੍ਤਾ ਪਤਿਵਟ੍ਟੇਨ੍ਤਾ ਸਨ੍ਨਿਰੁਦ੍ਧਨ੍ਤਾ ਸਨ੍ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਸਨ੍ਨਿਵਾਰੇਨ੍ਤਾ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਗੋਪੇਨ੍ਤਾ ਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਇਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਪਾਲੇਨ੍ਤਿ ਯਪੇਨ੍ਤਿ ਯਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਤਂਕਾਰਣਾ ਪਤਿਲੀਨਚਰਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤ ਸੇਕ੍ਖਾ. ਭਿਕ੍ਖੁਨੋਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕਸ੍ਸ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸੇਕ੍ਖਸ੍ਸ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋਤਿ – ਪਤਿਲੀਨਚਰਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ.

ਭਜਮਾਨਸ੍ਸ ਵਿਵਿਤ੍ਤਮਾਸਨਨ੍ਤਿ ਆਸਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਯਤ੍ਥ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ – ਮਞ੍ਚੋ ਪੀਠਂ ਭਿਸਿ ਤਟ੍ਟਿਕਾ ਚਮ੍ਮਖਣ੍ਡੋ ਤਿਣਸਨ੍ਥਾਰੋ ਪਣ੍ਣਸਨ੍ਥਾਰੋ ਪਲਾਲਸਨ੍ਥਾਰੋ. ਤਂ ਆਸਨਂ ਅਸਪ੍ਪਾਯਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਰਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਪਵਿਵਿਤ੍ਤਂ, ਅਸਪ੍ਪਾਯਸਦ੍ਦਸ੍ਸਵਨੇਨ ਰਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਪਵਿਵਿਤ੍ਤਂ, ਅਸਪ੍ਪਾਯਗਨ੍ਧਘਾਯਨੇਨ… ਅਸਪ੍ਪਾਯਰਸਸਾਯਨੇਨ… ਅਸਪ੍ਪਾਯਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਫੁਸਨੇਨ… ਅਸਪ੍ਪਾਯੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਰਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਪਵਿਵਿਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਆਸਨਂ ਭਜਤੋ ਸਮ੍ਭਜਤੋ ਸੇਵਤੋ ਨਿਸੇਵਤੋ ਸਂਸੇਵਤੋ ਪਟਿਸੇਵਤੋਤਿ – ਭਜਮਾਨਸ੍ਸ ਵਿਵਿਤ੍ਤਮਾਸਨਂ.

ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਮਾਹੁ ਤਸ੍ਸ ਤਂ, ਯੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭਵਨੇ ਨ ਦਸ੍ਸਯੇਤਿ. ਸਾਮਗ੍ਗਿਯੋਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਾਮਗ੍ਗਿਯੋ – ਗਣਸਾਮਗ੍ਗੀ, ਧਮ੍ਮਸਾਮਗ੍ਗੀ, ਅਨਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਸਾਮਗ੍ਗੀ. ਕਤਮਾ ਗਣਸਾਮਗ੍ਗੀ? ਬਹੁ ਚੇਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਮਗ੍ਗਾ ਸਮ੍ਮੋਦਮਾਨਾ ਅਵਿਵਦਮਾਨਾ ਖੀਰੋਦਕੀਭੂਤਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਿਯਚਕ੍ਖੂਹਿ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ – ਅਯਂ ਗਣਸਾਮਗ੍ਗੀ. ਕਤਮਾ ਧਮ੍ਮਸਾਮਗ੍ਗੀ? ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ, ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ, ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ. ਤੇ ਏਕਤੋ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਪਸੀਦਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ; ਨ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਵਾਦੋ ਪਵਿਵਾਦੋ ਅਤ੍ਥਿ – ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਸਾਮਗ੍ਗੀ. ਕਤਮਾ ਅਨਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਸਾਮਗ੍ਗੀ? ਬਹੁ ਚੇਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨ੍ਤਿ; ਨ ਤੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ [ਤੇਨ (ਸੀ.)] ਊਨਤ੍ਤਂ ਵਾ ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਤਂ ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ – ਅਯਂ ਅਨਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਸਾਮਗ੍ਗੀ. ਭਵਨੇਤਿ ਨੇਰਯਿਕਾਨਂ ਨਿਰਯੋ ਭਵਨਂ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਕਾਨਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿ ਭਵਨਂ, ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਿਕਾਨਂ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯੋ ਭਵਨਂ, ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ ਭਵਨਂ, ਦੇਵਾਨਂ ਦੇਵਲੋਕੋ ਭਵਨਨ੍ਤਿ. ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਮਾਹੁ ਤਸ੍ਸ ਤਂ, ਯੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭਵਨੇ ਨ ਦਸ੍ਸਯੇਤਿ. ਤਸ੍ਸੇਸਾ ਸਾਮਗ੍ਗੀ ਏਤਂ ਛਨ੍ਨਂ ਏਤਂ ਪਤਿਰੂਪਂ ਏਤਂ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਏਤਂ ਅਨੁਲੋਮਂ, ਯੋ ਏਵਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇ ਨਿਰਯੇ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨ ਦਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਯਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨ ਦਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯੇ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨ ਦਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨ ਦਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਦੇਵਲੋਕੇ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨ ਦਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਵਮਾਹਂਸੁ ਏਵਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਭਣਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਮਾਹੁ ਤਸ੍ਸ ਤਂ, ਯੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭਵਨੇ ਨ ਦਸ੍ਸਯੇ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਪਤਿਲੀਨਚਰਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ, ਭਜਮਾਨਸ੍ਸ ਵਿਵਿਤ੍ਤਮਾਸਨਂ;

ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਮਾਹੁ ਤਸ੍ਸ ਤਂ, ਯੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭਵਨੇ ਨ ਦਸ੍ਸਯੇ’’ਤਿ.

੪੬.

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਮੁਨੀ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਨ ਪਿਯਂ ਕੁਬ੍ਬਤਿ ਨੋਪਿ ਅਪ੍ਪਿਯਂ;

ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਦੇਵਮਚ੍ਛਰਂ, ਪਣ੍ਣੇ ਵਾਰਿ ਯਥਾ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ.

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਮੁਨੀ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ. ਸਬ੍ਬਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ – ਚਕ੍ਖੁਞ੍ਚੇਵ ਰੂਪਾ ਚ, ਸੋਤਞ੍ਚ ਸਦ੍ਦਾ ਚ, ਘਾਨਞ੍ਚ ਗਨ੍ਧਾ ਚ, ਜਿਵ੍ਹਾ ਚ ਰਸਾ ਚ, ਕਾਯੋ ਚ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਚ, ਮਨੋ ਚ ਧਮ੍ਮਾ ਚ. ਮੁਨੀਤਿ. ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ. ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ. ਦ੍ਵੇ ਨਿਸ੍ਸਯਾ – ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯੋ. ਮੁਨਿ ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯਂ ਪਹਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਚਕ੍ਖੁਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਸੋਤਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਘਾਨਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਜਿਵ੍ਹਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਕਾਯਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਮਨਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਰੂਪੇ… ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ… ਧਮ੍ਮੇ… ਕੁਲਂ… ਗਣਂ… ਆਵਾਸਂ… ਲਾਭਂ… ਯਸਂ… ਪਸਂਸਂ… ਸੁਖਂ… ਚੀਵਰਂ… ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ… ਸੇਨਾਸਨਂ… ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ… ਕਾਮਧਾਤੁਂ… ਰੂਪਧਾਤੁਂ… ਅਰੂਪਧਾਤੁਂ… ਕਾਮਭਵਂ… ਰੂਪਭਵਂ… ਅਰੂਪਭਵਂ… ਸਞ੍ਞਾਭਵਂ… ਅਸਞ੍ਞਾਭਵਂ … ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਭਵਂ… ਏਕਵੋਕਾਰਭਵਂ… ਚਤੁਵੋਕਾਰਭਵਂ… ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵਂ… ਅਤੀਤਂ… ਅਨਾਗਤਂ… ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ… ਦਿਟ੍ਠਂ… ਸੁਤਂ… ਮੁਤਂ… ਵਿਞ੍ਞਾਤਂ… ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਨਲ੍ਲੀਨੋ ਅਨੁਪਗਤੋ ਅਨਜ੍ਝੋਸਿਤੋ ਅਨਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਮੁਨਿ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ.

ਨ ਪਿਯਂ ਕੁਬ੍ਬਤਿ ਨੋਪਿ ਅਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ. ਪਿਯਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪਿਯਾ – ਸਤ੍ਤਾ ਵਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵਾ. ਕਤਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਪਿਯਾ? ਇਧ ਯਸ੍ਸ ਤੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਕਾਮਾ ਹਿਤਕਾਮਾ ਫਾਸੁਕਾਮਾ ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਕਾਮਾ ਮਾਤਾ ਵਾ ਪਿਤਾ ਵਾ ਭਾਤਾ ਵਾ ਭਗਿਨੀ ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਾ ਵਾ ਧੀਤਰਾ ਵਾ ਮਿਤ੍ਤਾ ਵਾ ਅਮਚ੍ਚਾ ਵਾ ਞਾਤੀ ਵਾ ਸਾਲੋਹਿਤਾ ਵਾ – ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਪਿਯਾ. ਕਤਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਿਯਾ? ਮਨਾਪਿਕਾ ਰੂਪਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਸਦ੍ਦਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਗਨ੍ਧਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਰਸਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ – ਇਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਿਯਾ. ਅਪ੍ਪਿਯਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਅਪ੍ਪਿਯਾ – ਸਤ੍ਤਾ ਵਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵਾ. ਕਤਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਿਯਾ? ਇਧ ਯਸ੍ਸ ਤੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਨਤ੍ਥਕਾਮਾ ਅਹਿਤਕਾਮਾ ਅਫਾਸੁਕਾਮਾ ਅਯੋਗਕ੍ਖੇਮਕਾਮਾ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪੇਤੁਕਾਮਾ – ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਿਯਾ. ਕਤਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਪ੍ਪਿਯਾ? ਅਮਨਾਪਿਕਾ ਰੂਪਾ ਅਮਨਾਪਿਕਾ ਸਦ੍ਦਾ ਅਮਨਾਪਿਕਾ ਗਨ੍ਧਾ ਅਮਨਾਪਿਕਾ ਰਸਾ ਅਮਨਾਪਿਕਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ – ਇਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਪ੍ਪਿਯਾ. ਨ ਪਿਯਂ ਕੁਬ੍ਬਤਿ ਨੋਪਿ ਅਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਯਂ ਮੇ ਸਤ੍ਤੋ ਪਿਯੋ, ਇਮੇ ਚ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਮਨਾਪਾ’’ਤਿ ਰਾਗਵਸੇਨ ਪਿਯਂ ਨ ਕਰੋਤਿ; ‘‘ਅਯਂ ਮੇ ਸਤ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਿਯੋ, ਇਮੇ ਚ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਮਨਾਪਾ’’ਤਿ ਪਟਿਘਵਸੇਨ ਅਪ੍ਪਿਯਂ ਨ ਕਰੋਤਿ ਨ ਜਨੇਤਿ ਨ ਸਞ੍ਜਨੇਤਿ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ ਨਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਨ ਪਿਯਂ ਕੁਬ੍ਬਤਿ ਨੋਪਿ ਅਪ੍ਪਿਯਂ.

ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਦੇਵਮਚ੍ਛਰਂ ਪਣ੍ਣੇ ਵਾਰਿ ਯਥਾ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਰਹਨ੍ਤੇ ਖੀਣਾਸਵੇ. ਪਰਿਦੇਵੋਤਿ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਭੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਰੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸੀਲਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਬ੍ਯਸਨੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਦੁਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇਨ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਆਦੇਵੋ ਪਰਿਦੇਵੋ ਆਦੇਵਨਾ ਪਰਿਦੇਵਨਾ ਆਦੇਵਿਤਤ੍ਤਂ ਪਰਿਦੇਵਿਤਤ੍ਤਂ ਵਾਚਾ ਪਲਾਪੋ ਵਿਪ੍ਪਲਾਪੋ ਲਾਲਪ੍ਪੋ ਲਾਲਪ੍ਪਾਯਨਾ ਲਾਲਪ੍ਪਾਯਿਤਤ੍ਤਂ. ਮਚ੍ਛਰਿਯਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਮਚ੍ਛਰਿਯਾਨਿ – ਆਵਾਸਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਕੁਲਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਲਾਭਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਵਣ੍ਣਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਧਮ੍ਮਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਯਂ ਏਵਰੂਪਂ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਮਚ੍ਛਰਾਯਨਾ ਮਚ੍ਛਰਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਵੇਵਿਚ੍ਛਂ ਕਦਰਿਯਂ ਕਟੁਕਞ੍ਚੁਕਤਾ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਅਪਿ ਚ ਖਨ੍ਧਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਧਾਤੁਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਆਯਤਨਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਗਾਹੋ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ.

ਪਣ੍ਣੇ ਵਾਰਿ ਯਥਾ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤੀਤਿ. ਪਣ੍ਣਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਦੁਮਪਤ੍ਤਂ. ਵਾਰਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਉਦਕਂ. ਯਥਾ ਵਾਰਿ ਪਦੁਮਪਤ੍ਤਂ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਅਲਿਤ੍ਤਂ ਅਪਲਿਤ੍ਤਂ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਂ, ਏਵਮੇਵ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਰਹਨ੍ਤੇ ਖੀਣਾਸਵੇ ਪਰਿਦੇਵੋ ਮਚ੍ਛਰਿਯਞ੍ਚ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਅਲਿਤ੍ਤਾ ਅਪਲਿਤ੍ਤਾ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਾ. ਸੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਤੇਹਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਅਲਿਤ੍ਤੋ ਅਪਲਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਦੇਵਮਚ੍ਛਰਂ ਪਣ੍ਣੇ ਵਾਰਿ ਯਥਾ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਮੁਨੀ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਨ ਪਿਯਂ ਕੁਬ੍ਬਤਿ ਨੋਪਿ ਅਪ੍ਪਿਯਂ;

ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਦੇਵਮਚ੍ਛਰਂ, ਪਣ੍ਣੇ ਵਾਰਿ ਯਥਾ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤੀ’’ਤਿ.

੪੭.

ਉਦਬਿਨ੍ਦੁ ਯਥਾਪਿ ਪੋਕ੍ਖਰੇ, ਪਦੁਮੇ ਵਾਰਿ ਯਥਾ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ;

ਏਵਂ ਮੁਨਿ ਨੋਪਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤੇਸੁ [ਦਿਟ੍ਠਸੁਤੇ ਮੁਤੇਸੁ (ਸੀ.), ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਂ ਮੁਤੇਸੁ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਵਾ.

ਉਦਬਿਨ੍ਦੁ ਯਥਾਪਿ ਪੋਕ੍ਖਰੇਤਿ. ਉਦਬਿਨ੍ਦੁ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਉਦਕਥੇਵੋ. ਪੋਕ੍ਖਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਦੁਮਪਤ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਉਦਬਿਨ੍ਦੁ ਪਦੁਮਪਤ੍ਤੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਅਲਿਤ੍ਤਂ ਅਪਲਿਤ੍ਤਂ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਉਦਬਿਨ੍ਦੁ ਯਥਾਪਿ ਪੋਕ੍ਖਰੇ. ਪਦੁਮੇ ਵਾਰਿ ਯਥਾ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤੀਤਿ. ਪਦੁਮਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਦੁਮਪੁਪ੍ਫਂ. ਵਾਰਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਉਦਕਂ. ਯਥਾ ਵਾਰਿ ਪਦੁਮਪੁਪ੍ਫਂ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਅਲਿਤ੍ਤਂ ਅਪਲਿਤ੍ਤਂ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਪਦੁਮੇ ਵਾਰਿ ਯਥਾ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ.

ਏਵਂ ਮੁਨਿ ਨੋਪਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤੇਸੁ ਵਾਤਿ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਓਪਮ੍ਮਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦਨਂ. ਮੁਨੀਤਿ. ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ. ਲੇਪਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਲੇਪਾ – ਤਣ੍ਹਾਲੇਪੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਲੇਪੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪੋ. ਮੁਨਿ ਤਣ੍ਹਾਲੇਪਂ ਪਹਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਦਿਟ੍ਠੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਸੁਤੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਮੁਤੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਤੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਅਲਿਤ੍ਤੋ ਅਪਲਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਏਵਂ ਮੁਨਿ ਨੋਪਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤੇਸੁ ਵਾ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਉਦਬਿਨ੍ਦੁ ਯਥਾਪਿ ਪੋਕ੍ਖਰੇ, ਪਦੁਮੇ ਵਾਰਿ ਯਥਾ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ;

ਏਵਂ ਮੁਨਿ ਨੋਪਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤੇਸੁ ਵਾ’’ਤਿ.

੪੮.

ਧੋਨੋ ਨ ਹਿ ਤੇਨ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤੇਸੁ ਵਾ;

ਨਾਞ੍ਞੇਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਿਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਹਿ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਨੋ ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ.

ਧੋਨੋ ਨ ਹਿ ਤੇਨ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤੇਸੁ ਵਾਤਿ. ਧੋਨੋਤਿ ਧੋਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਧੋਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ? ਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਧੁਤਞ੍ਚ ਧੋਤ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਞ੍ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਞ੍ਚ, ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ…ਪੇ… ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਧੁਤਞ੍ਚ ਧੋਤਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਞ੍ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਞ੍ਚ, ਰਾਗੋ ਧੁਤੋ ਚ ਧੋਤੋ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤੋ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤੋ ਚ, ਦੋਸੋ… ਮੋਹੋ… ਕੋਧੋ… ਉਪਨਾਹੋ… ਮਕ੍ਖੋ… ਪਲ਼ਾਸੋ… ਇਸ੍ਸਾ… ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ… ਮਾਯਾ… ਸਾਠੇਯ੍ਯਂ… ਥਮ੍ਭੋ… ਸਾਰਮ੍ਭੋ… ਮਾਨੋ… ਅਤਿਮਾਨੋ… ਮਦੋ… ਪਮਾਦੋ… ਸਬ੍ਬੇ ਕਿਲੇਸਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਦਰਥਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਪਰਿਲ਼ਾਹਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਸਨ੍ਤਾਪਾ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਧੁਤਾ ਚ ਧੋਤਾ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਾ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਾ ਚ. ਤਂਕਾਰਣਾ ਧੋਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ.

ਅਥ ਵਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਧੁਤਾ ਚ ਧੋਤਾ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਾ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਾ ਚ, ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਧੁਤੋ ਚ ਧੋਤੋ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤੋ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤੋ ਚ, ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਵਾਚਾ ਧੁਤਾ ਚ… ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ ਧੁਤੋ ਚ… ਸਮ੍ਮਾਆਜੀਵੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਆਜੀਵੋ ਧੁਤੋ ਚ… ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਵਾਯਾਮੋ ਧੁਤੋ ਚ… ਸਮ੍ਮਾਸਤਿਯਾ ਮਿਚ੍ਛਾਸਤਿ ਧੁਤਾ ਚ… ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿਨਾ ਮਿਚ੍ਛਾਸਮਾਧਿ ਧੁਤੋ ਚ… ਸਮ੍ਮਾਞਾਣੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਞਾਣਂ ਧੁਤਞ੍ਚ… ਸਮ੍ਮਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਮਿਚ੍ਛਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਧੁਤਾ ਚ ਧੋਤਾ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਾ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਾ ਚ.

ਅਥ ਵਾ ਅਰਿਯੇਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬੇ ਕਿਲੇਸਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਦਰਥਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਪਰਿਲ਼ਾਹਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਸਨ੍ਤਾਪਾ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਧੁਤਾ ਚ ਧੋਤਾ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਾ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਾ ਚ. ਅਰਹਾ ਇਮੇਹਿ ਧੋਨੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਗਤੋ ਸਮੁਪਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਰਹਾ ਧੋਨੋ. ਸੋ ਧੁਤਰਾਗੋ ਧੁਤਪਾਪੋ ਧੁਤਕਿਲੇਸੋ ਧੁਤਪਰਿਲ਼ਾਹੋਤਿ – ਧੋਨੋ.

ਧੋਨੋ ਨ ਹਿ ਤੇਨ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤੇਸੁ ਵਾਤਿ. ਧੋਨੋ ਦਿਟ੍ਠਂ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਮਿਂ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਤੋ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਾ ਮੇਤਿ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ; ਸੁਤਂ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਸੁਤਸ੍ਮਿਂ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਸੁਤਤੋ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਸੁਤਂ ਮੇਤਿ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ; ਮੁਤਂ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਮੁਤਸ੍ਮਿਂ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਮੁਤਤੋ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਮੁਤਂ ਮੇਤਿ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ; ਵਿਞ੍ਞਾਤਂ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਤਸ੍ਮਿਂ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਤਤੋ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਤਂ ਮੇਤਿ ਨ ਮਞ੍ਞਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਅਸ੍ਮੀਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਞ੍ਞਿਤਮੇਤਂ, ਅਯਮਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਞ੍ਞਿਤਮੇਤਂ, ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਿਤਮੇਤਂ, ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਿਤਮੇਤਂ, ਰੂਪੀ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਿਤਮੇਤਂ, ਅਰੂਪੀ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਿਤਮੇਤਂ, ਸਞ੍ਞੀ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਿਤਮੇਤਂ, ਅਸਞ੍ਞੀ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਿਤਮੇਤਂ, ਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਿਤਮੇਤਂ. ਮਞ੍ਞਿਤਂ [ਮਞ੍ਞਿਤਂ ਹਿ (ਸੀ.)], ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਰੋਗੋ, ਮਞ੍ਞਿਤਂ ਗਣ੍ਡੋ, ਮਞ੍ਞਿਤਂ ਸਲ੍ਲਂ, ਮਞ੍ਞਿਤਂ ਉਪਦ੍ਦਵੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਮਞ੍ਞਮਾਨੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ, ਏਵਞ੍ਹਿ ਵੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ – ਧੋਨੋ ਨ ਹਿ ਤੇਨ ਮਞ੍ਞਤਿ ਯਦਿਦਂ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤੇਸੁ ਵਾ.

ਨਾਞ੍ਞੇਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਿਚ੍ਛਤੀਤਿ. ਧੋਨੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਦਾਯ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਪਥੇਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਬਲੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਅਰਿਯਾ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਾ ਮਗ੍ਗਾ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ ਨ ਸਾਦਿਯਤਿ ਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ ਨ ਪਿਹੇਤਿ ਨਾਭਿਜਪ੍ਪਤੀਤਿ – ਨਾਞ੍ਞੇਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਿਚ੍ਛਤਿ.

ਨ ਹਿ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਨੋ ਵਿਰਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਸਬ੍ਬੇ ਬਾਲਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਰਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸਤ੍ਤ ਸੇਕ੍ਖਾ ਵਿਰਜ੍ਜਨ੍ਤਿ; ਅਰਹਾ ਨੇਵ ਰਜ੍ਜਤਿ ਨੋ ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ. ਵਿਰਤ੍ਤੋ ਸੋ ਖਯਾ ਰਾਗਸ੍ਸ ਵੀਤਰਾਗਤ੍ਤਾ, ਖਯਾ ਦੋਸਸ੍ਸ ਵੀਤਦੋਸਤ੍ਤਾ, ਖਯਾ ਮੋਹਸ੍ਸ ਵੀਤਮੋਹਤ੍ਤਾ. ਸੋ ਵੁਟ੍ਠਵਾਸੋ ਚਿਣ੍ਣਚਰਣੋ…ਪੇ… ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਸਂਸਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ – ਨ ਹਿ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਨੋ ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਧੋਨੋ ਨ ਹਿ ਤੇਨ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤੇਸੁ ਵਾ;

ਨਾਞ੍ਞੇਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਿਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਹਿ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਨੋ ਵਿਰਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ.

ਜਰਾਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਛਟ੍ਠੋ.

੭. ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

ਅਥ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਵਕ੍ਖਤਿ –

੪੯.

ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ]

ਵਿਘਾਤਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮਾਰਿਸ;

ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਤਵ ਸਾਸਨਂ, ਵਿਵੇਕੇ ਸਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਸੇ.

ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ. ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਯੋ ਸੋ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ ਗਾਮਧਮ੍ਮੋ ਵਸਲਧਮ੍ਮੋ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲੋ ਓਦਕਨ੍ਤਿਕੋ ਰਹਸ੍ਸੋ ਦ੍ਵਯਂਦ੍ਵਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ? ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਰਤ੍ਤਾਨਂ ਸਾਰਤ੍ਤਾਨਂ ਅਵਸ੍ਸੁਤਾਨਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਾਨਂ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਸਦਿਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮੋਤਿ – ਤਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ. ਯਥਾ ਉਭੋ ਕਲਹਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਭਣ੍ਡਨਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਭਸ੍ਸਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਵਿਵਾਦਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਅਧਿਕਰਣਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਵਾਦਿਨੋ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਸਲ੍ਲਾਪਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ; ਏਵਮੇਵਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਰਤ੍ਤਾਨਂ ਸਾਰਤ੍ਤਾਨਂ ਅਵਸ੍ਸੁਤਾਨਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਾਨਂ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਸਦਿਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮੋਤਿ – ਤਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ.

ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ. ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੇ ਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਚ੍ਚਰਿਤਸ੍ਸ ਤਬ੍ਬਹੁਲਸ੍ਸ ਤਗ੍ਗਰੁਕਸ੍ਸ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪੋਣਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰਸ੍ਸ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਸ੍ਸਾਤਿ – ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ.

ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ ਪਦਸਂਸਗ੍ਗੋ ਪਦਪਾਰਿਪੂਰੀ ਅਕ੍ਖਰਸਮਵਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ – ਇਚ੍ਚਾਤਿ. ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ ਗਰੁਵਚਨਂ ਸਗਾਰਵਵਚਨਂ ਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਵਚਨਮੇਤਂ – ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ. ਤਿਸ੍ਸੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਸਙ੍ਖਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵੋਹਾਰੋ ਨਾਮਂ ਨਾਮਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਅਭਿਲਾਪੋ. ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਗੋਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਖਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵੋਹਾਰੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ.

ਵਿਘਾਤਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮਾਰਿਸਾਤਿ. ਵਿਘਾਤਨ੍ਤਿ ਵਿਘਾਤਂ ਉਪਘਾਤਂ ਪੀਲ਼ਨਂ ਘਟ੍ਟਨਂ ਉਪਦ੍ਦਵਂ ਉਪਸਗ੍ਗਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰ ਵਿਭਜ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ [ਉਤ੍ਤਾਨਿਂ ਕਰੋਹਿ (ਕ.)] ਪਕਾਸੇਹਿ. ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ ਗਰੁਵਚਨਂ ਸਗਾਰਵਵਚਨਂ ਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਵਚਨਮੇਤਂ ਮਾਰਿਸਾਤਿ – ਵਿਘਾਤਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮਾਰਿਸ.

ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਤਵ ਸਾਸਨਨ੍ਤਿ. ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਪਧਾਰਯਿਤ੍ਵਾ ਉਪਲਕ੍ਖਯਿਤ੍ਵਾਤਿ – ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਤਵ ਸਾਸਨਂ.

ਵਿਵੇਕੇ ਸਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਸੇਤਿ. ਵਿਵੇਕੋਤਿ ਤਯੋ ਵਿਵੇਕਾ – ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ, ਉਪਧਿਵਿਵੇਕੋ. ਕਤਮੋ ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਭਜਤਿ ਅਰਞ੍ਞਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਪਬ੍ਬਤਂ ਕਨ੍ਦਰਂ ਗਿਰਿਗੁਹਂ ਸੁਸਾਨਂ ਵਨਪਤ੍ਥਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਂ ਪਲਾਸਪੁਞ੍ਜਂ, ਕਾਯੇਨ ਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਵਿਹਰਤਿ. ਸੋ ਏਕੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਕੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏਕੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਏਕੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਏਕੋ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਤਿ, ਏਕੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਏਕੋ ਰਹੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਏਕੋ ਚਙ੍ਕਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਏਕੋ ਚਰਤਿ, ਏਕੋ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ – ਅਯਂ ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ.

ਕਤਮੋ ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ? ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਨੀਵਰਣੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪੀਤਿਯਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਯ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਯ ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਞ੍ਞਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਞ੍ਞਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਞ੍ਞਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸਾ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਸਯਾ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੁਸਯਾ ਤਦੇਕਟ੍ਠੇਹਿ ਚ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਸਕਦਾਗਾਮਿਸ੍ਸ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾ ਕਾਮਰਾਗਸਞ੍ਞੋਜਨਾ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞੋਜਨਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਾ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯਾ ਤਦੇਕਟ੍ਠੇਹਿ ਚ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਨਾਗਾਮਿਸ੍ਸ ਅਨੁਸਹਗਤਾ ਕਾਮਰਾਗਸਞ੍ਞੋਜਨਾ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞੋਜਨਾ ਅਨੁਸਹਗਤਾ ਕਾਮਰਾਗਾਨੁਸਯਾ ਪਟਿਘਾਨੁਸਯਾ ਤਦੇਕਟ੍ਠੇਹਿ ਚ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਰਹਤੋ ਰੂਪਰਾਗਾ ਅਰੂਪਰਾਗਾ ਮਾਨਾ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਮਾਨਾਨੁਸਯਾ ਭਵਰਾਗਾਨੁਸਯਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਨੁਸਯਾ ਤਦੇਕਟ੍ਠੇਹਿ ਚ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ ਸਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਅਯਂ ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ.

ਕਤਮੋ ਉਪਧਿਵਿਵੇਕੋ? ਉਪਧਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚ. ਉਪਧਿਵਿਵੇਕੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ – ਅਯਂ ਉਪਧਿਵਿਵੇਕੋ. ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ ਚ ਵਿਵੇਕਟ੍ਠਕਾਯਾਨਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਭਿਰਤਾਨਂ; ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ ਚ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਮਵੋਦਾਨਪਤ੍ਤਾਨਂ; ਉਪਧਿਵਿਵੇਕੋ ਚ ਨਿਰੂਪਧੀਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਵਿਸਙ੍ਖਾਰਗਤਾਨਂ. ਵਿਵੇਕੇ ਸਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਸੇਤਿ. ਸੋ ਥੇਰੋ ਪਕਤਿਯਾ ਸਿਕ੍ਖਿਤਸਿਕ੍ਖੋ. ਅਪਿ ਚ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸਾਵੇਨ੍ਤੋ [ਯਾਚਨ੍ਤੋ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਏਵਮਾਹ – ਵਿਵੇਕੇ ਸਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਸੇਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਥੇਰੋ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ –

‘‘ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ]

ਵਿਘਾਤਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮਾਰਿਸ;

ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਤਵ ਸਾਸਨਂ, ਵਿਵੇਕੇ ਸਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਸੇ’’ਤਿ.

੫੦.

ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ, [ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਮੁਸ੍ਸਤੇ ਵਾਪਿ ਸਾਸਨਂ;

ਮਿਚ੍ਛਾ ਚ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਰਿਯਂ.

ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ. ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਯੋ ਸੋ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ ਗਾਮਧਮ੍ਮੋ ਵਸਲਧਮ੍ਮੋ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲੋ ਓਦਕਨ੍ਤਿਕੋ ਰਹਸ੍ਸੋ ਦ੍ਵਯਂਦ੍ਵਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ? ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਰਤ੍ਤਾਨਂ ਸਾਰਤ੍ਤਾਨਂ ਅਵਸ੍ਸੁਤਾਨਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਾਨਂ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਸਦਿਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮੋਤਿ – ਤਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ. ਯਥਾ ਉਭੋ ਕਲਹਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਭਣ੍ਡਨਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਭਸ੍ਸਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਵਿਵਾਦਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਅਧਿਕਰਣਕਾਰਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਵਾਦਿਨੋ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਉਭੋ ਸਲ੍ਲਾਪਕਾ ਮੇਥੁਨਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ; ਏਵਮੇਵਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਰਤ੍ਤਾਨਂ ਸਾਰਤ੍ਤਾਨਂ ਅਵਸ੍ਸੁਤਾਨਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਾਨਂ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਸਦਿਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮੋਤਿ – ਤਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ.

ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ. ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੇ ਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਚ੍ਚਰਿਤਸ੍ਸ ਤਬ੍ਬਹੁਲਸ੍ਸ ਤਗ੍ਗਰੁਕਸ੍ਸ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪੋਣਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰਸ੍ਸ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਸ੍ਸਾਤਿ – ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ.

ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਥੇਰਂ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਂ. ਅਪਿ ਚ ਭਗ੍ਗਰਾਗੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਦੋਸੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਮੋਹੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਮਾਨੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਕਣ੍ਡਕੋਤਿ [ਭਗ੍ਗਕਣ੍ਡਕੋਤਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਕਿਲੇਸੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਜਿ ਵਿਭਜਿ ਪਵਿਭਜਿ ਧਮ੍ਮਰਤਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਵਾਨਂ ਅਨ੍ਤਕਰੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਵਿਤਕਾਯੋ ਭਾਵਿਤਸੀਲੋ ਭਾਵਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਭਾਵਿਤਪਞ੍ਞੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਜਿ ਵਾ ਭਗਵਾ ਅਰਞ੍ਞਵਨਪਤ੍ਥਾਨਿ [ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਨਪਤ੍ਥਾਨਿ (ਸੀ.)] ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨਿ ਵਿਜਨਵਾਤਾਨਿ ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸ੍ਸੇਯ੍ਯਕਾਨਿ [ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸੇਯ੍ਯਕਾਨਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨੀਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਥਰਸਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਰਸਸ੍ਸ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਰਸਸ੍ਸ ਅਧਿਸੀਲਸ੍ਸ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਝਾਨਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਵਿਮੋਕ੍ਖਾਨਂ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਅਭਿਭਾਯਤਨਾਨਂ ਨਵਨ੍ਨਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਵਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਦਸਨ੍ਨਂ ਸਞ੍ਞਾਭਾਵਨਾਨਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਕਸਿਣਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਅਸੁਭਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਬਲਾਨਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਂ ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸਾਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਦਸਨ੍ਨਂ ਤਥਾਗਤਬਲਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਵੇਸਾਰਜ੍ਜਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਨਂ [ਅਭਿਞ੍ਞਾਣਾਨਂ (ਸੀ.)] ਛਨ੍ਨਂ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ. ਭਗਵਾਤਿ ਨੇਤਂ ਨਾਮਂ ਮਾਤਰਾ ਕਤਂ, ਨ ਪਿਤਰਾ ਕਤਂ, ਨ ਭਾਤਰਾ ਕਤਂ, ਨ ਭਗਿਨਿਯਾ ਕਤਂ, ਨ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚੇਹਿ ਕਤਂ, ਨ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਕਤਂ, ਨ ਦੇਵਤਾਹਿ ਕਤਂ. ਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿਕਮੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ਬੋਧਿਯਾ ਮੂਲੇ ਸਹ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾ ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਮੁਸ੍ਸਤੇ ਵਾਪਿ ਸਾਸਨਨ੍ਤਿ. ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਾਸਨਂ ਮੁਸ੍ਸਤਿ – ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਸਾਸਨਮ੍ਪਿ ਮੁਸ੍ਸਤਿ, ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਾਸਨਮ੍ਪਿ ਮੁਸ੍ਸਤਿ. ਕਤਮਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਸਾਸਨਂ? ਯਂ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯਾਪੁਟਂ – ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਂ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਗਾਥਾ ਉਦਾਨਂ ਇਤਿਵੁਤ੍ਤਕਂ ਜਾਤਕਂ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ ਵੇਦਲ੍ਲਂ – ਇਦਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਸਾਸਨਂ. ਤਮ੍ਪਿ ਮੁਸ੍ਸਤਿ ਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਤਿ ਪਮੁਸ੍ਸਤਿ ਸਮ੍ਪਮੁਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤੀਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਮੁਸ੍ਸਤੇ ਵਾਪਿ ਸਾਸਨਂ.

ਕਤਮਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਾਸਨਂ? ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਾ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਪਦਾ ਅਪਚ੍ਚਨੀਕਪਟਿਪਦਾ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਪਟਿਪਦਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਦਾ ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਤਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰਤਾ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ ਜਾਗਰਿਯਾਨੁਯੋਗੋ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ – ਇਦਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਾਸਨਂ. ਤਮ੍ਪਿ ਮੁਸ੍ਸਤਿ ਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਤਿ ਪਮੁਸ੍ਸਤਿ ਸਮ੍ਪਮੁਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ ਹੋਤੀਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਮੁਸ੍ਸਤੇ ਵਾਪਿ ਸਾਸਨਂ.

ਮਿਚ੍ਛਾ ਚ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਪਾਣਮ੍ਪਿ ਹਨਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਆਦਿਯਤਿ, ਸਨ੍ਧਿਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਨਿਲ੍ਲੋਪਮ੍ਪਿ ਹਰਤਿ, ਏਕਾਗਾਰਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਪਰਿਪਨ੍ਥੇਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪਰਦਾਰਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮੁਸਾਪਿ ਭਣਤੀਤਿ – ਮਿਚ੍ਛਾ ਚ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ.

ਏਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਰਿਯਨ੍ਤਿ. ਏਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਨਰਿਯਧਮ੍ਮੋ ਬਾਲਧਮ੍ਮੋ ਮੂਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮੋ ਅਞ੍ਞਾਣਧਮ੍ਮੋ ਅਮਰਾਵਿਕ੍ਖੇਪਧਮ੍ਮੋ, ਯਦਿਦਂ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਦਾਤਿ – ਏਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਰਿਯਂ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਮੇਥੁਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ, [ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਮੁਸ੍ਸਤੇ ਵਾਪਿ ਸਾਸਨਂ;

ਮਿਚ੍ਛਾ ਚ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ.

੫੧.

ਏਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਮੇਥੁਨਂ ਯੋ ਨਿਸੇਵਤਿ;

ਯਾਨਂ ਭਨ੍ਤਂਵ ਤਂ ਲੋਕੇ, ਹੀਨਮਾਹੁ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਂ.

ਏਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਰਿਤ੍ਵਾਨਾਤਿ. ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਏਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਰਿਤ੍ਵਾਨ – ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਵਾ ਗਣਾਵਵਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਵਾ. ਕਥਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਰਿਤ੍ਵਾਨ? ਸਬ੍ਬਂ ਘਰਾਵਾਸਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਞਾਤਿਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਕਿਞ੍ਚਨਭਾਵਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਕੋ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ. ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਰਿਤ੍ਵਾਨ.

ਕਥਂ ਗਣਾਵਵਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਰਿਤ੍ਵਾਨ? ਸੋ ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਏਕੋ ਅਰਞ੍ਞਵਨਪਤ੍ਥਾਨਿ ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਪਟਿਸੇਵਤਿ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨਿ ਵਿਜਨਵਾਤਾਨਿ ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸ੍ਸੇਯ੍ਯਕਾਨਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨਿ. ਸੋ ਏਕੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਕੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏਕੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਏਕੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਏਕੋ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਤਿ, ਏਕੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਏਕੋ ਰਹੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਏਕੋ ਚਙ੍ਕਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਏਕੋ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ. ਏਵਂ ਗਣਾਵਵਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਰਿਤ੍ਵਾਨ.

ਮੇਥੁਨਂ ਯੋ ਨਿਸੇਵਤੀਤਿ. ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਯੋ ਸੋ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ…ਪੇ… ਤਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ. ਮੇਥੁਨਂ ਯੋ ਨਿਸੇਵਤੀਤਿ. ਯੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘਂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੇਵਤਿ ਨਿਸੇਵਤਿ ਸਂਸੇਵਤਿ ਪਟਿਸੇਵਤੀਤਿ – ਮੇਥੁਨਂ ਯੋ ਨਿਸੇਵਤਿ.

ਯਾਨਂ ਭਨ੍ਤਂਵ ਤਂ ਲੋਕੇਤਿ. ਯਾਨਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਅਸ੍ਸਯਾਨਂ ਗੋਯਾਨਂ ਅਜਯਾਨਂ ਮੇਣ੍ਡਯਾਨਂ ਓਟ੍ਠਯਾਨਂ ਖਰਯਾਨਂ ਭਨ੍ਤਂ ਅਦਨ੍ਤਂ ਅਕਾਰਿਤਂ ਅਵਿਨੀਤਂ ਉਪ੍ਪਥਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਵਿਸਮਂ ਖਾਣੁਮ੍ਪਿ ਪਾਸਾਣਮ੍ਪਿ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, ਯਾਨਮ੍ਪਿ ਆਰੋਹਨਕਮ੍ਪਿ ਭਞ੍ਜਤਿ, ਪਪਾਤੇਪਿ ਪਪਤਤਿ. ਯਥਾ ਤਂ ਭਨ੍ਤਂ ਯਾਨਂ ਅਦਨ੍ਤਂ ਅਕਾਰਿਤਂ ਅਵਿਨੀਤਂ ਉਪ੍ਪਥਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ; ਏਵਮੇਵਂ ਸੋ ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕੋ ਭਨ੍ਤਯਾਨਪਟਿਭਾਗੋ ਉਪ੍ਪਥਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ…ਪੇ… ਮਿਚ੍ਛਾਸਮਾਧਿਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਯਥਾ ਤਂ ਭਨ੍ਤਂ ਯਾਨਂ ਅਦਨ੍ਤਂ ਅਕਾਰਿਤਂ ਅਵਿਨੀਤਂ ਵਿਸਮਂ ਖਾਣੁਮ੍ਪਿ ਪਾਸਾਣਮ੍ਪਿ ਅਭਿਰੁਹਤਿ; ਏਵਮੇਵਂ ਸੋ ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕੋ ਭਨ੍ਤਯਾਨਪਟਿਭਾਗੋ ਵਿਸਮਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, ਵਿਸਮਂ ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, ਵਿਸਮਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, ਵਿਸਮਂ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, ਵਿਸਮਂ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, ਵਿਸਮਂ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, ਵਿਸਮਂ ਮੁਸਾਵਾਦਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, ਵਿਸਮਂ ਪਿਸੁਣਵਾਚਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, ਵਿਸਮਂ ਫਰੁਸਵਾਚਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, ਵਿਸਮਂ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, ਵਿਸਮਂ ਅਭਿਜ੍ਝਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, ਵਿਸਮਂ ਬ੍ਯਾਪਾਦਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, ਵਿਸਮਂ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, ਵਿਸਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, ਵਿਸਮੇ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇ ਅਭਿਰੁਹਤਿ, ਵਿਸਮੇ ਨੀਵਰਣੇ ਅਭਿਰੁਹਤਿ. ਯਥਾ ਤਂ ਭਨ੍ਤਂ ਯਾਨਂ ਅਦਨ੍ਤਂ ਅਕਾਰਿਤਂ ਅਵਿਨੀਤਂ ਯਾਨਮ੍ਪਿ ਆਰੋਹਨਕਮ੍ਪਿ ਭਞ੍ਜਤਿ; ਏਵਮੇਵਂ ਸੋ ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕੋ ਭਨ੍ਤਯਾਨਪਟਿਭਾਗੋ ਨਿਰਯੇ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭਞ੍ਜਤਿ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਯਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭਞ੍ਜਤਿ, ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯੇ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭਞ੍ਜਤਿ, ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭਞ੍ਜਤਿ, ਦੇਵਲੋਕੇ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਭਞ੍ਜਤਿ. ਯਥਾ ਤਂ ਭਨ੍ਤਂ ਯਾਨਂ ਅਦਨ੍ਤਂ ਅਕਾਰਿਤਂ ਅਵਿਨੀਤਂ ਪਪਾਤੇ ਪਪਤਤਿ; ਏਵਮੇਵਂ ਸੋ ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕੋ ਭਨ੍ਤਯਾਨਪਟਿਭਾਗੋ ਜਾਤਿਪਪਾਤਮ੍ਪਿ ਪਪਤਤਿ, ਜਰਾਪਪਾਤਮ੍ਪਿ ਪਪਤਤਿ, ਬ੍ਯਾਧਿਪਪਾਤਮ੍ਪਿ ਪਪਤਤਿ, ਮਰਣਪਪਾਤਮ੍ਪਿ ਪਪਤਤਿ, ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਪਪਾਤਮ੍ਪਿ ਪਪਤਤਿ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਤਿ – ਯਾਨਂ ਭਨ੍ਤਂਵ ਤਂ ਲੋਕੇ.

ਹੀਨਮਾਹੁ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ? ਪੁਥੁ ਕਿਲੇਸੇ ਜਨੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਅਵਿਹਤਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਕਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਸਤ੍ਥਾਰਾਨਂ ਮੁਖੁਲ੍ਲੋਕਿਕਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਸਬ੍ਬਗਤੀਹਿ ਅਵੁਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇ [ਨਾਨਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਓਘੇਹਿ ਵੁਯ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਸਨ੍ਤਾਪੇਹਿ ਸਨ੍ਤਪਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਪਰਿਲ਼ਾਹੇਹਿ ਪਰਿਦਯ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਰਤ੍ਤਾ ਗਿਦ੍ਧਾ ਗਧਿਤਾ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਨ੍ਨਾ [ਅਜ੍ਝੋਪਨ੍ਨਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਪਞ੍ਚਹਿ ਨੀਵਰਣੇਹਿ ਆਵੁਤਾ ਨਿਵੁਤਾ ਓਵੁਤਾ ਪਿਹਿਤਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ. ਹੀਨਮਾਹੁ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਂ ਹੀਨਂ ਨਿਹੀਨਂ ਓਮਕਂ ਲਾਮਕਂ ਛਤੁਕ੍ਕਂ ਪਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਹਂਸੁ ਏਵਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਭਣਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਹੀਨਮਾਹੁ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਂ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਏਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਰਿਤ੍ਵਾਨ, ਮੇਥੁਨਂ ਯੋ ਨਿਸੇਵਤਿ;

ਯਾਨਂ ਭਨ੍ਤਂਵ ਤਂ ਲੋਕੇ, ਹੀਨਮਾਹੁ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੫੨.

ਯਸੋ ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ ਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇ, ਹਾਯਤੇ ਵਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਾ;

ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖੇਥ, ਮੇਥੁਨਂ ਵਿਪ੍ਪਹਾਤਵੇ.

ਯਸੋ ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ ਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇ, ਹਾਯਤੇ ਵਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਾਤਿ. ਕਤਮੋ ਯਸੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਮਣਭਾਵੇ ਸਕ੍ਕਤੋ ਹੋਤਿ ਗਰੁਕਤੋ ਮਾਨਿਤੋ ਪੂਜਿਤੋ ਅਪਚਿਤੋ ਲਾਭੀ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਂ – ਅਯਂ ਯਸੋ. ਕਤਮਾ ਕਿਤ੍ਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਮਣਭਾਵੇ ਕਿਤ੍ਤਿਵਣ੍ਣਗਤੋ ਹੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਵਿਯਤ੍ਤੋ ਮੇਧਾਵੀ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਚਿਤ੍ਤਕਥੀ ਕਲ੍ਯਾਣਪਟਿਭਾਨੋ – ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕੋਤਿ ਵਾ ਵਿਨਯਧਰੋਤਿ ਵਾ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋਤਿ ਵਾ ਆਰਞ੍ਞਿਕੋਤਿ ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋਤਿ ਵਾ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋਤਿ ਵਾ ਤੇਚੀਵਰਿਕੋਤਿ ਵਾ ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕੋਤਿ ਵਾ ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕੋਤਿ ਵਾ ਨੇਸਜ੍ਜਿਕੋਤਿ ਵਾ ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕੋਤਿ ਵਾ ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ ਤਤਿਯਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ, ਅਯਂ ਕਿਤ੍ਤੀਤਿ – ਯਸੋ ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ ਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇ.

ਹਾਯਤੇ ਵਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਾਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘਂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੋ ਚ ਯਸੋ ਸਾ ਚ ਕਿਤ੍ਤਿ ਹਾਯਤਿ ਪਰਿਹਾਯਤਿ ਪਰਿਧਂਸਤਿ ਪਰਿਪਤਤਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਤੀਤਿ – ਯਸੋ ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ ਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਹਾਯਤੇ ਵਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਾ.

ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖੇਥ ਮੇਥੁਨਂ ਵਿਪ੍ਪਹਾਤਵੇਤਿ. ਏਤਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਮਣਭਾਵੇ ਯਸੋ ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ, ਅਪਰਭਾਗੇ ਬੁਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘਂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਯਸੋ ਚ ਅਕਿਤ੍ਤਿ ਚ; ਏਤਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਵਿਪਤ੍ਤਿਂ. ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ – ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਸਿਕ੍ਖੇਥਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ – ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ. ਕਤਮਾ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲਵਾ ਹੋਤਿ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸਂਵੁਤੋ ਵਿਹਰਤਿ ਆਚਾਰਗੋਚਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਣੁਮਤ੍ਤੇਸੁ ਵਜ੍ਜੇਸੁ ਭਯਦਸ੍ਸਾਵੀ, ਸਮਾਦਾਯ ਸਿਕ੍ਖਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ. ਖੁਦ੍ਦਕੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਮਹਨ੍ਤੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ. ਸੀਲਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਆਦਿ ਚਰਣਂ ਸਂਯਮੋ ਸਂਵਰੋ ਮੁਖਂ ਪਮੁਖਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ – ਅਯਂ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ.

ਕਤਮਾ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਵਿਚਾਰਂ ਵਿਵੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ…ਪੇ… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ – ਅਯਂ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ.

ਕਤਮਾ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਞ੍ਞਵਾ ਹੋਤਿ ਉਦਯਤ੍ਥਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਰਿਯਾਯ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਾਯ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਗਾਮਿਨਿਯਾ. ਸੋ ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਇਮੇ ਆਸਵਾਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਆਸਵਸਮੁਦਯੋਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਆਸਵਨਿਰੋਧੋਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਆਸਵਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ – ਅਯਂ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ. ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਯੋ ਸੋ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ…ਪੇ… ਤਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ.

ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖੇਥ, ਮੇਥੁਨਂ ਵਿਪ੍ਪਹਾਤਵੇਤਿ. ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਹਾਨਾਯ ਵੂਪਸਮਾਯ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਯ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ ਅਧਿਸੀਲਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ. ਇਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾਯੋ ਆਵਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਵੀਰਿਯਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਦਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ ਆਚਰੇਯ੍ਯ ਸਮਾਚਰੇਯ੍ਯ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖੇਥ, ਮੇਥੁਨਂ ਵਿਪ੍ਪਹਾਤਵੇ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯਸੋ ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ ਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇ, ਹਾਯਤੇ ਵਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਾ;

ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖੇਥ, ਮੇਥੁਨਂ ਵਿਪ੍ਪਹਾਤਵੇ’’ਤਿ.

੫੩.

ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਹਿ ਪਰੇਤੋ ਸੋ, ਕਪਣੋ ਵਿਯ ਝਾਯਤਿ;

ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਰੇਸਂ ਨਿਗ੍ਘੋਸਂ, ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿ ਤਥਾਵਿਧੋ.

ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਹਿ ਪਰੇਤੋ ਸੋ, ਕਪਣੋ ਵਿਯ ਝਾਯਤੀਤਿ. ਕਾਮਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਵਿਹਿਂਸਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਰੇਤੋ ਸਮੋਹਿਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪਿਹਿਤੋ ਕਪਣੋ ਵਿਯ ਮਨ੍ਦੋ ਵਿਯ ਮੋਮੂਹੋ ਵਿਯ ਝਾਯਤਿ ਪਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਅਪਜ੍ਝਾਯਤਿ [ਅਵਜ੍ਝਾਯਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)]. ਯਥਾ ਉਲੂਕੋ ਰੁਕ੍ਖਸਾਖਾਯਂ ਮੂਸਿਕਂ ਮਗਯਮਾਨੋ ਝਾਯਤਿ ਪਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਅਪਜ੍ਝਾਯਤਿ, ਯਥਾ ਕੋਤ੍ਥੁ ਨਦੀਤੀਰੇ ਮਚ੍ਛੇ ਮਗਯਮਾਨੋ ਝਾਯਤਿ ਪਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਅਪਜ੍ਝਾਯਤਿ, ਯਥਾ ਬਿਲ਼ਾਰੋ ਸਨ੍ਧਿਸਮਲਸਙ੍ਕਟਿਰੇ ਮੂਸਿਕਂ ਮਗਯਮਾਨੋ ਝਾਯਤਿ ਪਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਅਪਜ੍ਝਾਯਤਿ, ਯਥਾ ਗਦ੍ਰਭੋ ਵਹਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਸਨ੍ਧਿਸਮਲਸਙ੍ਕਟਿਰੇ ਝਾਯਤਿ ਪਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਅਪਜ੍ਝਾਯਤਿ; ਏਵਮੇਵਂ ਸੋ ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕੋ ਕਾਮਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਵਿਹਿਂਸਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਰੇਤੋ ਸਮੋਹਿਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪਿਹਿਤੋ ਕਪਣੋ ਵਿਯ ਮਨ੍ਦੋ ਵਿਯ ਮੋਮੂਹੋ ਵਿਯ ਝਾਯਤਿ ਪਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਅਪਜ੍ਝਾਯਤੀਤਿ – ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਹਿ ਪਰੇਤੋ ਸੋ ਕਪਣੋ ਵਿਯ ਝਾਯਤਿ.

ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਰੇਸਂ ਨਿਗ੍ਘੋਸਂ, ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿ ਤਥਾਵਿਧੋਤਿ. ਪਰੇਸਨ੍ਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯਾ ਵਾ ਆਚਰਿਯਾ ਵਾ ਸਮਾਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਾ ਵਾ ਸਮਾਨਾਚਰਿਯਕਾ ਵਾ ਮਿਤ੍ਤਾ ਵਾ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਾ ਵਾ ਸਮ੍ਭਤ੍ਤਾ ਵਾ ਸਹਾਯਾ ਵਾ ਚੋਦੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਤਸ੍ਸ ਤੇ, ਆਵੁਸੋ, ਅਲਾਭਾ, ਤਸ੍ਸ ਤੇ ਦੁਲ੍ਲਦ੍ਧਂ, ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਏਵਰੂਪਂ ਉਲ਼ਾਰਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੇ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਏਵਰੂਪਂ ਅਰਿਯਗਣਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਹੀਨਸ੍ਸ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਾਰਣਾ ਬੁਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘਂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤੋਸਿ. ਸਦ੍ਧਾਪਿ ਨਾਮ ਤੇ ਨਾਹੋਸਿ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਹਿਰੀਪਿ ਨਾਮ ਤੇ ਨਾਹੋਸਿ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਮ੍ਪਿ ਨਾਮ ਤੇ ਨਾਹੋਸਿ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਵੀਰਿਯਮ੍ਪਿ ਨਾਮ ਤੇ ਨਾਹੋਸਿ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਸਤਿਪਿ ਨਾਮ ਤੇ ਨਾਹੋਸਿ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਪਞ੍ਞਾਪਿ ਨਾਮ ਤੇ ਨਾਹੋਸਿ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂ’’ਤਿ. ਤੇਸਂ ਵਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਪਧਾਰਯਿਤ੍ਵਾ ਉਪਲਕ੍ਖਯਿਤ੍ਵਾ ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿ, ਪੀਲ਼ਿਤੋ ਘਟ੍ਟਿਤੋ ਬ੍ਯਾਧਿਤੋ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਤਥਾਵਿਧੋਤਿ ਤਥਾਵਿਧੋ ਤਾਦਿਸੋ ਤਸ੍ਸਣ੍ਠਿਤੋ ਤਪ੍ਪਕਾਰੋ ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਗੋ. ਯੋ ਸੋ ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤਕੋਤਿ – ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਰੇਸਂ ਨਿਗ੍ਘੋਸਂ ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿ ਤਥਾਵਿਧੋ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਹਿ ਪਰੇਤੋ ਸੋ, ਕਪਣੋ ਵਿਯ ਝਾਯਤਿ;

ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਰੇਸਂ ਨਿਗ੍ਘੋਸਂ, ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿ ਤਥਾਵਿਧੋ’’ਤਿ.

੫੪.

ਅਥ ਸਤ੍ਥਾਨਿ ਕੁਰੁਤੇ, ਪਰਵਾਦੇਹਿ ਚੋਦਿਤੋ;

ਏਸ ਖ੍ਵਸ੍ਸ ਮਹਾਗੇਧੋ, ਮੋਸਵਜ੍ਜਂ ਪਗਾਹਤਿ [ਸਂਗਾਹਤਿ (ਕ.)] .

ਅਥ ਸਤ੍ਥਾਨਿ ਕੁਰੁਤੇ, ਪਰਵਾਦੇਹਿ ਚੋਦਿਤੋਤਿ. ਅਥਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ ਪਦਸਂਸਗ੍ਗੋ ਪਦਪਾਰਿਪੂਰੀ ਅਕ੍ਖਰਸਮਵਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ – ਅਥਾਤਿ. ਸਤ੍ਥਾਨੀਤਿ ਤੀਣਿ ਸਤ੍ਥਾਨਿ – ਕਾਯਸਤ੍ਥਂ, ਵਚੀਸਤ੍ਥਂ, ਮਨੋਸਤ੍ਥਂ. ਤਿਵਿਧਂ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਕਾਯਸਤ੍ਥਂ, ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਵਚੀਸਤ੍ਥਂ, ਤਿਵਿਧਂ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਨੋਸਤ੍ਥਂ. ਪਰਵਾਦੇਹਿ ਚੋਦਿਤੋਤਿ. ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਹਿ ਵਾ ਆਚਰਿਯੇਹਿ ਵਾ ਸਮਾਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕੇਹਿ ਵਾ ਸਮਾਨਾਚਰਿਯਕੇਹਿ ਵਾ ਮਿਤ੍ਤੇਹਿ ਵਾ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠੇਹਿ ਵਾ ਸਮ੍ਭਤ੍ਤੇਹਿ ਵਾ ਸਹਾਯੇਹਿ ਵਾ ਚੋਦਿਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾ ਭਾਸਤਿ. ‘‘ਅਭਿਰਤੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਹੋਸਿਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ. ਮਾਤਾ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬਾ, ਤੇਨਮ੍ਹਿ ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਭਣਤਿ. ‘‘ਪਿਤਾ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬੋ, ਤੇਨਮ੍ਹਿ ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਭਣਤਿ. ‘‘ਭਾਤਾ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬੋ… ਭਗਿਨੀ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬਾ… ਪੁਤ੍ਤੋ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬੋ… ਧੀਤਾ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬਾ… ਮਿਤ੍ਤਾ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬਾ… ਅਮਚ੍ਚਾ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬਾ… ਞਾਤਕਾ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬਾ… ਸਾਲੋਹਿਤਾ ਮੇ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬਾ, ਤੇਨਮ੍ਹਿ ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਭਣਤਿ. ਵਚੀਸਤ੍ਥਂ ਕਰੋਤਿ ਸਙ੍ਕਰੋਤਿ ਜਨੇਤਿ ਸਞ੍ਜਨੇਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਅਥ ਸਤ੍ਥਾਨਿ ਕੁਰੁਤੇ, ਪਰਵਾਦੇਹਿ ਚੋਦਿਤੋ.

ਏਸ ਖ੍ਵਸ੍ਸ ਮਹਾਗੇਧੋਤਿ. ਏਸੋ ਤਸ੍ਸ ਮਹਾਗੇਧੋ ਮਹਾਵਨਂ ਮਹਾਗਹਨਂ ਮਹਾਕਨ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਵਿਸਮੋ ਮਹਾਕੁਟਿਲੋ ਮਹਾਪਙ੍ਕੋ ਮਹਾਪਲਿਪੋ ਮਹਾਪਲਿਬੋਧੋ ਮਹਾਬਨ੍ਧਨਂ, ਯਦਿਦਂ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾਵਾਦੋਤਿ – ਏਸ ਖ੍ਵਸ੍ਸ ਮਹਾਗੇਧੋ.

ਮੋਸਵਜ੍ਜਂ ਪਗਾਹਤੀਤਿ. ਮੋਸਵਜ੍ਜਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੁਸਾਵਾਦੋ. ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਸਭਗ੍ਗਤੋ ਵਾ ਪਰਿਸਗ੍ਗਤੋ ਵਾ ਞਾਤਿਮਜ੍ਝਗਤੋ ਵਾ ਪੂਗਮਜ੍ਝਗਤੋ ਵਾ ਰਾਜਕੁਲਮਜ੍ਝਗਤੋ ਵਾ ਅਭਿਨੀਤੋ ਸਕ੍ਖਿਪੁਟ੍ਠੋ – ‘‘ਏਹਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਯਂ ਜਾਨਾਸਿ ਤਂ ਵਦੇਹੀ’’ਤਿ, ਸੋ ਅਜਾਨਂ ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ, ‘‘ਜਾਨਂ’’ ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਨ ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ, ਅਪਸ੍ਸਂ ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਪਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ, ਪਸ੍ਸਂ ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਨ ਪਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਇਤਿ ਅਤ੍ਤਹੇਤੁ ਵਾ ਪਰਹੇਤੁ ਵਾ ਆਮਿਸਕਿਞ੍ਚਿਕ੍ਖਹੇਤੁ ਵਾ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾ ਭਾਸਤਿ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੋਸਵਜ੍ਜਂ.

ਅਪਿ ਚ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਹੋਤਿ. ਪੁਬ੍ਬੇਵਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਭਣਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ, ਭਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਭਣਾਮੀ’’ਤਿ, ਭਣਿਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਮਯਾ ਭਣਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਹੋਤਿ. ਅਪਿ ਚ ਚਤੂਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਹੋਤਿ. ਪੁਬ੍ਬੇਵਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਭਣਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ, ਭਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਭਣਾਮੀ’’ਤਿ, ਭਣਿਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਮਯਾ ਭਣਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਵਿਨਿਧਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਂ. ਇਮੇਹਿ ਚਤੂਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਹੋਤਿ. ਅਪਿ ਚ ਪਞ੍ਚਹਾਕਾਰੇਹਿ… ਛਹਾਕਾਰੇਹਿ… ਸਤ੍ਤਹਾਕਾਰੇਹਿ… ਅਟ੍ਠਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਹੋਤਿ. ਪੁਬ੍ਬੇਵਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਭਣਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ, ਭਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਭਣਾਮੀ’’ਤਿ, ਭਣਿਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਮਯਾ ਭਣਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਵਿਨਿਧਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਂ, ਵਿਨਿਧਾਯ ਖਨ੍ਤਿਂ, ਵਿਨਿਧਾਯ ਰੁਚਿਂ, ਵਿਨਿਧਾਯ ਸਞ੍ਞਂ, ਵਿਨਿਧਾਯ ਭਾਵਂ. ਇਮੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਹੋਤਿ. ਮੋਸਵਜ੍ਜਂ ਪਗਾਹਤੀਤਿ. ਮੋਸਵਜ੍ਜਂ ਪਗਾਹਤਿ ਓਗਾਹਤਿ ਅਜ੍ਝੋਗਾਹਤਿ ਪਵਿਸਤੀਤਿ – ਮੋਸਵਜ੍ਜਂ ਪਗਾਹਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਅਥ ਸਤ੍ਥਾਨਿ ਕੁਰੁਤੇ, ਪਰਵਾਦੇਹਿ ਚੋਦਿਤੋ;

ਏਸ ਖ੍ਵਸ੍ਸ ਮਹਾਗੇਧੋ, ਮੋਸਵਜ੍ਜਂ ਪਗਾਹਤੀ’’ਤਿ.

੫੫.

ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾਤੋ, ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ [ਏਕਚਰਿਯਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋ;

ਸ ਚਾਪਿ ਮੇਥੁਨੇ ਯੁਤ੍ਤੋ, ਮਨ੍ਦੋਵ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤਿ.

ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾਤੋਤਿ. ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਮਣਭਾਵੇ ਕਿਤ੍ਤਿ ਵਣ੍ਣਗਤੋ ਹੋਤਿ – ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਵਿਯਤ੍ਤੋ ਮੇਧਾਵੀ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਚਿਤ੍ਤਕਥੀ ਕਲ੍ਯਾਣਪਟਿਭਾਨੋ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕੋਤਿ ਵਾ ਵਿਨਯਧਰੋਤਿ ਵਾ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋਤਿ ਵਾ…ਪੇ… ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀ’’ਤਿ ਵਾ. ਏਵਂ ਞਾਤੋ ਹੋਤਿ ਪਞ੍ਞਾਤੋ ਸਮਞ੍ਞਾਤੋ ਹੋਤੀਤਿ – ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾਤੋ.

ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋਤਿ. ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋ – ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਵਾ ਗਣਾਵਵਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਵਾ. ਕਥਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋ? ਸਬ੍ਬਂ ਘਰਾਵਾਸਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋ. ਕਥਂ ਗਣਾਵਵਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋ? ਸੋ ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਏਕੋ ਅਰਞ੍ਞਵਨਪਤ੍ਥਾਨਿ ਪਨ੍ਤਾਨਿ…ਪੇ… ਏਵਂ ਗਣਾਵਵਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋਤਿ – ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਸ ਚਾਪਿ ਮੇਥੁਨੇ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ. ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਯੋ ਸੋ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ ਗਾਮਧਮ੍ਮੋ…ਪੇ… ਤਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ. ਸ ਚਾਪਿ ਮੇਥੁਨੇ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ. ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘਂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੇ ਯੁਤ੍ਤੋ [ਯੁਤ੍ਤੋ ਸਂਯੁਤ੍ਤੋ (ਸੀ.)] ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਆਯੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਯੁਤ੍ਤੋਤਿ – ਸ ਚਾਪਿ ਮੇਥੁਨੇ ਯੁਤ੍ਤੋ.

ਮਨ੍ਦੋਵ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤੀਤਿ. ਕਪਣੋ ਵਿਯ ਮਨ੍ਦੋ ਵਿਯ ਮੋਮੂਹੋ ਵਿਯ ਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ. ਪਾਣਮ੍ਪਿ ਹਨਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਆਦਿਯਤਿ, ਸਨ੍ਧਿਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਨਿਲ੍ਲੋਪਮ੍ਪਿ ਹਰਤਿ, ਏਕਾਗਾਰਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਪਰਿਪਨ੍ਥੇਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪਰਦਾਰਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮੁਸਾਪਿ ਭਣਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਮੇਨਂ ਰਾਜਾਨੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਵਿਧਾ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਾ ਕਾਰੇਨ੍ਤਿ – ਕਸਾਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਨ੍ਤਿ, ਵੇਤ੍ਤੇਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਨ੍ਤਿ, ਅਦ੍ਧਦਣ੍ਡਕੇਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਨ੍ਤਿ, ਹਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਪਾਦਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਹਤ੍ਥਪਾਦਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਕਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਨਾਸਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਕਣ੍ਣਨਾਸਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਬਿਲਙ੍ਗਥਾਲਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਸਙ੍ਖਮੁਣ੍ਡਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਰਾਹੁਮੁਖਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਜੋਤਿਮਾਲਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਹਤ੍ਥਪਜ੍ਜੋਤਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਏਰਕਵਤ੍ਤਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਚਿਰਕਵਾਸਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਏਣੇਯ੍ਯਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਬਲ਼ਿਸਮਂਸਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਕਹਾਪਣਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਖਾਰਾਪਤਚ੍ਛਿਕਮ੍ਪਿ [ਖਾਰਾਪਟਿਚ੍ਛਕਮ੍ਪਿ (ਕ.)] ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਪਲਿਘਪਰਿਵਤ੍ਤਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਪਲਾਲਪੀਠਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਤੇਨਪਿ ਤੇਲੇਨ ਓਸਿਞ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਸੁਨਖੇਹਿਪਿ ਖਾਦਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਜੀਵਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸੂਲੇ ਉਤ੍ਤਾਸੇਨ੍ਤਿ, ਅਸਿਨਾਪਿ ਸੀਸਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ.

ਅਥ ਵਾ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਯ ਅਭਿਭੂਤੋ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਭੋਗੇ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤੋ ਨਾਵਾਯ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ, ਸੀਤਸ੍ਸ ਪੁਰਕ੍ਖਤੋ ਉਣ੍ਹਸ੍ਸ ਪੁਰਕ੍ਖਤੋ ਡਂਸਮਕਸਵਾਤਾਤਪਸਰੀਸਪਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਹਿ ਪੀਲ਼ਿਯਮਾਨੋ ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾਯ ਮਿਯ੍ਯਮਾਨੋ ਤਿਗੁਮ੍ਬਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਕ੍ਕੋਲਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਕ੍ਕਸੀਲਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਕਾਲਮੁਖਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਪੁਰਪੂਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਵੇਸੁਙ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਵੇਰਾਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਜਵਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਾਮਲਿਂ [ਕਮਲਿਂ (ਸ੍ਯਾ.), ਤਂਮਲਿਂ (ਕ.)] ਗਚ੍ਛਤਿ, ਵਙ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਲ਼ਬਨ੍ਧਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੁਵਣ੍ਣਕੂਟਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੁਵਣ੍ਣਭੂਮਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਮ੍ਬਪਾਣਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੁਪ੍ਪਾਦਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਭਾਰੁਕਚ੍ਛਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੁਰਟ੍ਠਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਭਙ੍ਗਲੋਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਭਙ੍ਗਣਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਰਮਤਂ ਗਣਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਯੋਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਪਰਮਯੋਨਂ [ਪੀਨਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਗਚ੍ਛਤਿ, ਵਿਨਕਂ [ਨਵਕਂ (ਸੀ.)] ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮੂਲਪਦਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮਰੁਕਨ੍ਤਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਜਣ੍ਣੁਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਜਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮੇਣ੍ਡਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਙ੍ਕੁਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਛਤ੍ਤਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਵਂਸਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਕੁਣਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮੂਸਿਕਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਦਰਿਪਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਵੇਤ੍ਤਾਚਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ.

ਗਵੇਸਨ੍ਤੋ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ, ਅਲਾਭਮੂਲਕਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ.

ਗਵੇਸਨ੍ਤੋ ਵਿਨ੍ਦਤਿ, ਲਦ੍ਧਾਪਿ ਆਰਕ੍ਖਮੂਲਕਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ – ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਮੇ ਭੋਗੇ ਨੇਵ ਰਾਜਾਨੋ ਹਰੇਯ੍ਯੁਂ, ਨ ਚੋਰਾ ਹਰੇਯ੍ਯੁਂ, ਨ ਅਗ੍ਗੀ ਦਹੇਯ੍ਯੁਂ, ਨ ਉਦਕਂ ਵਹੇਯ੍ਯ, ਨ ਅਪਿਯਾ ਦਾਯਾਦਾ ਹਰੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਆਰਕ੍ਖਤੋ ਗੋਪਯਤੋ ਤੇ ਭੋਗਾ ਵਿਪ੍ਪਲੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗਮੂਲਕਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਕਿਲਿਸ੍ਸਤੀਤਿ – ਸ ਚਾਪਿ ਮੇਥੁਨੇ ਯੁਤ੍ਤੋ, ਮਨ੍ਦੋਵ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾਤੋ, ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋ;

ਸ ਚਾਪਿ ਮੇਥੁਨੇ ਯੁਤ੍ਤੋ, ਮਨ੍ਦੋਵ ਪਰਿਕਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

੫੬.

ਏਤਮਾਦੀਨਵਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਮੁਨਿਂ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰੇ ਇਧ;

ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਯਿਰਾ, ਨ ਨਿਸੇਵੇਥ ਮੇਥੁਨਂ.

ਏਤਮਾਦੀਨਵਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਮੁਨਿ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰੇ ਇਧਾਤਿ. ਏਤਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਮਣਭਾਵੇ ਯਸੋ ਚ ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ, ਅਪਰਭਾਗੇ ਬੁਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘਂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਯਸੋ ਚ ਅਕਿਤ੍ਤਿ ਚ; ਏਤਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਵਿਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ. ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਮੁਨੀਤਿ. ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਰੁਚਿਯਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਆਦਾਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਿਨਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਾਵਚਨੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਤਿ – ਏਤਮਾਦੀਨਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਮੁਨਿ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰੇ ਇਧ.

ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਯਿਰਾਤਿ. ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼ਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ – ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਵਾ ਗਣਾਵਵਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਵਾ. ਕਥਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ? ਸਬ੍ਬਂ ਘਰਾਵਾਸਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਞਾਤਿਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਕਿਞ੍ਚਨਭਾਵਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਕੋ ਚਰੇਯ੍ਯ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯ ਇਰਿਯੇਯ੍ਯ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਪਾਲੇਯ੍ਯ ਯਪੇਯ੍ਯ ਯਾਪੇਯ੍ਯ. ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ.

ਕਥਂ ਗਣਾਵਵਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ? ਸੋ ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਏਕੋ ਅਰਞ੍ਞਵਨਪਤ੍ਥਾਨਿ ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਪਟਿਸੇਵੇਯ੍ਯ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨਿ ਵਿਜਨਵਾਤਾਨਿ ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸ੍ਸੇਯ੍ਯਕਾਨਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨਿ. ਸੋ ਏਕੋ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਏਕੋ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ, ਏਕੋ ਨਿਸੀਦੇਯ੍ਯ, ਏਕੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਏਕੋ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸੇਯ੍ਯ, ਏਕੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਏਕੋ ਰਹੋ ਨਿਸੀਦੇਯ੍ਯ, ਏਕੋ ਚਙ੍ਕਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ, ਏਕੋ ਚਰੇਯ੍ਯ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯ ਇਰਿਯੇਯ੍ਯ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਪਾਲੇਯ੍ਯ ਯਪੇਯ੍ਯ ਯਾਪੇਯ੍ਯ. ਏਵਂ ਗਣਾਵਵਸ੍ਸਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਥਿਰਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਦਲ਼੍ਹਂ ਸਮਾਦਾਨੋ ਅਸ੍ਸ, ਅਵਟ੍ਠਿਤਸਮਾਦਾਨੋ ਅਸ੍ਸ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ – ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਯਿਰਾ.

ਨ ਨਿਸੇਵੇਥ ਮੇਥੁਨਨ੍ਤਿ. ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਯੋ ਸੋ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ ਗਾਮਧਮ੍ਮੋ…ਪੇ… ਤਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ. ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਂ ਨ ਸੇਵੇਯ੍ਯ ਨ ਨਿਸੇਵੇਯ੍ਯ ਨ ਸਂਸੇਵੇਯ੍ਯ ਨ ਪਟਿਸੇਵੇਯ੍ਯ ਨ ਚਰੇਯ੍ਯ ਨ ਸਮਾਚਰੇਯ੍ਯ ਨ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਨ ਨਿਸੇਵੇਥ ਮੇਥੁਨਂ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਏਤਮਾਦੀਨਵਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਮੁਨਿ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰੇ ਇਧ;

ਏਕਚ੍ਚਰਿਯਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਯਿਰਾ, ਨ ਨਿਸੇਵੇਥ ਮੇਥੁਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੫੭.

ਵਿਵੇਕਞ੍ਞੇਵ ਸਿਕ੍ਖੇਥ, ਏਤਂ ਅਰਿਯਾਨਮੁਤ੍ਤਮਂ;

ਨ ਤੇਨ ਸੇਟ੍ਠੋ ਮਞ੍ਞੇਥ, ਸ ਵੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਨ੍ਤਿਕੇ.

ਵਿਵੇਕਞ੍ਞੇਵ ਸਿਕ੍ਖੇਥਾਤਿ. ਵਿਵੇਕੋਤਿ ਤਯੋ ਵਿਵੇਕਾ – ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ, ਉਪਧਿਵਿਵੇਕੋ. ਕਤਮੋ ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਉਪਧਿਵਿਵੇਕੋ. ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ ਚ ਵਿਵੇਕਟ੍ਠਕਾਯਾਨਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਭਿਰਤਾਨਂ. ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ ਚ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਮਵੋਦਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ. ਉਪਧਿਵਿਵੇਕੋ ਚ ਨਿਰੂਪਧੀਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਵਿਸਙ੍ਖਾਰਗਤਾਨਂ. ਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ – ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ…ਪੇ… ਅਯਂ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ. ਵਿਵੇਕਞ੍ਞੇਵ ਸਿਕ੍ਖੇਥਾਤਿ ਵਿਵੇਕਞ੍ਞੇਵ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ ਆਚਰੇਯ੍ਯ ਸਮਾਚਰੇਯ੍ਯ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਵਿਵੇਕਞ੍ਞੇਵ ਸਿਕ੍ਖੇਥ.

ਏਤਂ ਅਰਿਯਾਨਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ. ਅਰਿਯਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾ ਚ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਚ. ਅਰਿਯਾਨਂ ਏਤਂ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰਂ ਯਦਿਦਂ ਵਿਵੇਕਚਰਿਯਾਤਿ – ਏਤਂ ਅਰਿਯਾਨਮੁਤ੍ਤਮਂ.

ਨ ਤੇਨ ਸੇਟ੍ਠੋ ਮਞ੍ਞੇਥਾਤਿ. ਕਾਯਵਿਵੇਕਚਰਿਯਾਯ ਉਨ੍ਨਤਿਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਉਨ੍ਨਮਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਮਾਨਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਥਾਮਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਥਮ੍ਭਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਨ ਤੇਨ ਮਾਨਂ ਜਨੇਯ੍ਯ, ਨ ਤੇਨ ਥਦ੍ਧੋ ਅਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਦ੍ਧੋ ਪਗ੍ਗਹਿਤਸਿਰੋਤਿ – ਤੇਨ ਸੇਟ੍ਠੋ ਨ ਮਞ੍ਞੇਥ.

ਸ ਵੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਨ੍ਤਿਕੇਤਿ. ਸੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਾਮਨ੍ਤਾ ਆਸਨ੍ਨੇ ਅਵਿਦੂਰੇ ਉਪਕਟ੍ਠੇਤਿ – ਸ ਵੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਨ੍ਤਿਕੇ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਵਿਵੇਕਞ੍ਞੇਵ ਸਿਕ੍ਖੇਥ, ਏਤਂ ਅਰਿਯਾਨਮੁਤ੍ਤਮਂ;

ਨ ਤੇਨ ਸੇਟ੍ਠੋ ਮਞ੍ਞੇਥ, ਸ ਵੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਨ੍ਤਿਕੇ’’ਤਿ.

੫੮.

ਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਨਿਨੋ ਚਰਤੋ, ਕਾਮੇਸੁ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਨੋ;

ਓਘਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਕਾਮੇਸੁ ਗਧਿਤਾ ਪਜਾ.

ਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਨਿਨੋ ਚਰਤੋਤਿ. ਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਵਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਵਿਵਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਵਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਵਿਵਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ…ਪੇ… ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ… ਰਾਗੇਨ… ਦੋਸੇਨ… ਮੋਹੇਨ… ਕੋਧੇਨ… ਉਪਨਾਹੇਨ… ਮਕ੍ਖੇਨ… ਪਲ਼ਾਸੇਨ… ਇਸ੍ਸਾਯ… ਮਚ੍ਛਰਿਯੇਨ… ਮਾਯਾਯ… ਸਾਠੇਯ੍ਯੇਨ… ਥਮ੍ਭੇਨ… ਸਾਰਮ੍ਭੇਨ… ਮਾਨੇਨ… ਅਤਿਮਾਨੇਨ… ਮਦੇਨ… ਪਮਾਦੇਨ… ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਦਰਥੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਤਾਪੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਵਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਵਿਵਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਮੁਨਿਨੋਤਿ. ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ. ਚਰਤੋਤਿ ਚਰਤੋ ਵਿਹਰਤੋ ਇਰਿਯਤੋ ਵਤ੍ਤਤੋ ਪਾਲਯਤੋ ਯਪਯਤੋ ਯਾਪਯਤੋਤਿ – ਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਨਿਨੋ ਚਰਤੋ.

ਕਾਮੇਸੁ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਨੋਤਿ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾ ਕਾਮੇਸੁ ਅਨਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਚਤ੍ਤਕਾਮੋ ਵਨ੍ਤਕਾਮੋ ਮੁਤ੍ਤਕਾਮੋ ਪਹੀਨਕਾਮੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਕਾਮੋ, ਵੀਤਰਾਗੋ ਚਤ੍ਤਰਾਗੋ ਵਨ੍ਤਰਾਗੋ ਮੁਤ੍ਤਰਾਗੋ ਪਹੀਨਰਾਗੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰਾਗੋ ਨਿਚ੍ਛਾਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੀਤਿਭੂਤੋ [ਸੀਤੀਭੂਤੋ (ਸੀ.)] ਸੁਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਕਾਮੇਸੁ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਨੋ.

ਓਘਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਕਾਮੇਸੁ ਗਧਿਤਾ ਪਜਾਤਿ. ਪਜਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਧਿਵਚਨਂ ਪਜਾ ਕਾਮੇਸੁ ਰਤ੍ਤਾ ਗਿਦ੍ਧਾ ਗਧਿਤਾ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਨ੍ਨਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾ. ਤੇ ਕਾਮੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਭਵੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਪਥਂ ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਨਿਤ੍ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਂ ਗਤਸ੍ਸ ਪਾਰਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਗਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕੋਟਿਂ ਗਤਸ੍ਸ ਕੋਟਿਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਗਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵੋਸਾਨਂ ਗਤਸ੍ਸ ਵੋਸਾਨਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਾਣਂ ਗਤਸ੍ਸ ਤਾਣਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲੇਣਂ ਗਤਸ੍ਸ ਲੇਣਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਰਣਂ ਗਤਸ੍ਸ ਸਰਣਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਯਂ ਗਤਸ੍ਸ ਅਭਯਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚੁਤਂ ਗਤਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚੁਤਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਮਤਂ ਗਤਸ੍ਸ ਅਮਤਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤਿ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਇਣਾਯਿਕਾ ਆਨਣ੍ਯਂ [ਆਣਣ੍ਯਂ (ਅਟ੍ਠ.)] ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਆਬਾਧਿਕਾ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਬਨ੍ਧਨਬਦ੍ਧਾ ਬਨ੍ਧਨਮੋਕ੍ਖਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਦਾਸਾ ਭੁਜਿਸ੍ਸਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਕਨ੍ਤਾਰਦ੍ਧਾਨਪਕ੍ਖਨ੍ਦਾ [ਕਨ੍ਤਾਰਦ੍ਧਾਨਪਕ੍ਖਨ੍ਤਾ (ਸੀ.), ਕਨ੍ਤਾਰਦ੍ਧਾਨਪਕ੍ਖਨ੍ਨਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਖੇਮਨ੍ਤਭੂਮਿਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ; ਏਵਮੇਵਂ ਪਜਾ ਕਾਮੇਸੁ ਰਤ੍ਤਾ ਗਿਦ੍ਧਾ ਗਧਿਤਾ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਨ੍ਨਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾ ਤੇ ਕਾਮੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਭਵੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ…ਪੇ… ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤਿ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ – ਓਘਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਕਾਮੇਸੁ ਗਧਿਤਾ ਪਜਾ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਨਿਨੋ ਚਰਤੋ, ਕਾਮੇਸੁ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਨੋ;

ਓਘਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ, ਕਾਮੇਸੁ ਗਧਿਤਾ ਪਜਾ’’ਤਿ.

ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਸਤ੍ਤਮੋ.

੮. ਪਸੂਰਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

ਅਥ ਪਸੂਰਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਵਕ੍ਖਤਿ –

੫੯.

ਇਧੇਵ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਇਤਿ ਵਾਦਯਨ੍ਤਿ, ਨਾਞ੍ਞੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹੁ;

ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਤਤ੍ਥ ਸੁਭਂ ਵਦਾਨਾ, ਪਚ੍ਚੇਕਸਚ੍ਚੇਸੁ ਪੁਥੂ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ.

ਇਧੇਵ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਇਤਿ ਵਾਦਯਨ੍ਤੀਤਿ. ਇਧੇਵ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ … ਅਨ੍ਤਵਾ ਲੋਕੋ… ਅਨਨ੍ਤਵਾ ਲੋਕੋ… ਤਂ ਜੀਵਂ ਤਂ ਸਰੀਰਂ… ਅਞ੍ਞਂ ਜੀਵਂ ਅਞ੍ਞਂ ਸਰੀਰਂ… ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ… ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ… ਹੋਤਿ ਚ ਨ ਚ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ… ਨੇਵ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਇਧੇਵ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਇਤਿ ਵਾਦਯਨ੍ਤਿ.

ਨਾਞ੍ਞੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹੂਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਗਣਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਟਿਪਦਂ ਮਗ੍ਗਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪਰਵਾਦੇ ਖਿਪਨ੍ਤਿ ਉਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸੋ ਸਤ੍ਥਾ ਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ, ਧਮ੍ਮੋ ਨ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੋ, ਗਣੋ ਨ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਦਿਟ੍ਠਿ ਨ ਭਦ੍ਦਿਕਾ, ਪਟਿਪਦਾ ਨ ਸੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾ, ਮਗ੍ਗੋ ਨ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ, ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਸੁਦ੍ਧਿ ਵਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ ਵਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿ ਵਾ ਮੁਤ੍ਤਿ ਵਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਵਾ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿ ਵਾ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਵਾ ਵਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਰਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਵਾ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਾ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਹੀਨਾ ਨਿਹੀਨਾ ਓਮਕਾ ਲਾਮਕਾ ਛਤੁਕ੍ਕਾ ਪਰਿਤ੍ਤਾ’’ਤਿ – ਏਵਮਾਹਂਸੁ ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਭਣਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਨਾਞ੍ਞੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹੁ.

ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਤਤ੍ਥ ਸੁਭਂ ਵਦਾਨਾਤਿ. ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਯਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਗਣਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਟਿਪਦਂ ਮਗ੍ਗਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਆਨਿਸ੍ਸਿਤਾ [ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ (ਸੀ.), ਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਲ੍ਲੀਨਾ ਉਪਗਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਾ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਸਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਕਾਯ ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਸਕਾਯ ਰੁਚਿਯਾ ਸਕਾਯ ਲਦ੍ਧਿਯਾ. ਸੁਭਂ ਵਦਾਨਾਤਿ ਸੁਭਵਾਦਾ ਸੋਭਨਵਾਦਾ ਪਣ੍ਡਿਤਵਾਦਾ ਥਿਰਵਾਦਾ [ਧੀਰਵਾਦਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਞਾਯਵਾਦਾ ਹੇਤੁਵਾਦਾ ਲਕ੍ਖਣਵਾਦਾ ਕਾਰਣਵਾਦਾ ਠਾਨਵਾਦਾ ਸਕਾਯ ਲਦ੍ਧਿਯਾਤਿ – ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਤਤ੍ਥ ਸੁਭਂ ਵਦਾਨਾ.

ਪਚ੍ਚੇਕਸਚ੍ਚੇਸੁ ਪੁਥੂ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾਤਿ. ਪੁਥੂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਪੁਥੂ ਪਚ੍ਚੇਕਸਚ੍ਚੇਸੁ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਅਲ੍ਲੀਨਾ ਉਪਗਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਾ. ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਅਲ੍ਲੀਨਾ ਉਪਗਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਾ. ‘‘ਅਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ…ਪੇ… ਨੇਵ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਅਲ੍ਲੀਨਾ ਉਪਗਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਾਤਿ – ਪਚ੍ਚੇਕਸਚ੍ਚੇਸੁ ਪੁਥੂ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਇਧੇਵ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਇਤਿ ਵਾਦਯਨ੍ਤਿ, ਨਾਞ੍ਞੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹੁ;

ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਤਤ੍ਥ ਸੁਭਂ ਵਦਾਨਾ, ਪਚ੍ਚੇਕਸਚ੍ਚੇਸੁ ਪੁਥੂ ਨਿਵਿਟ੍ਠਾ’’ਤਿ.

੬੦.

ਤੇ ਵਾਦਕਾਮਾ ਪਰਿਸਂ ਵਿਗਯ੍ਹ, ਬਾਲਂ ਦਹਨ੍ਤੀ ਮਿਥੁ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ;

ਵਦਨ੍ਤਿ ਤੇ ਅਞ੍ਞਸਿਤਾ ਕਥੋਜ੍ਜਂ, ਪਸਂਸਕਾਮਾ ਕੁਸਲਾਵਦਾਨਾ.

ਤੇ ਵਾਦਕਾਮਾ ਪਰਿਸਂ ਵਿਗਯ੍ਹਾਤਿ. ਤੇ ਵਾਦਕਾਮਾਤਿ ਤੇ ਵਾਦਕਾਮਾ ਵਾਦਤ੍ਥਿਕਾ ਵਾਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯਾ ਵਾਦਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਾ ਵਾਦਪਰਿਯੇਸਨਂ ਚਰਨ੍ਤਾ. ਪਰਿਸਂ ਵਿਗਯ੍ਹਾਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਪਰਿਸਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਰਿਸਂ ਗਹਪਤਿਪਰਿਸਂ ਸਮਣਪਰਿਸਂ ਵਿਗਯ੍ਹ ਓਗਯ੍ਹ ਅਜ੍ਝੋਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾਤਿ – ਤੇ ਵਾਦਕਾਮਾ ਪਰਿਸਂ ਵਿਗਯ੍ਹ.

ਬਾਲਂ ਦਹਨ੍ਤੀ ਮਿਥੁ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਮਿਥੂਤਿ ਦ੍ਵੇ ਜਨਾ ਦ੍ਵੇ ਕਲਹਕਾਰਕਾ ਦ੍ਵੇ ਭਣ੍ਡਨਕਾਰਕਾ ਦ੍ਵੇ ਭਸ੍ਸਕਾਰਕਾ ਦ੍ਵੇ ਵਿਵਾਦਕਾਰਕਾ ਦ੍ਵੇ ਅਧਿਕਰਣਕਾਰਕਾ ਦ੍ਵੇ ਵਾਦਿਨੋ ਦ੍ਵੇ ਸਲ੍ਲਾਪਕਾ; ਤੇ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਬਾਲਤੋ ਹੀਨਤੋ ਨਿਹੀਨਤੋ ਓਮਕਤੋ ਲਾਮਕਤੋ ਛਤੁਕ੍ਕਤੋ ਪਰਿਤ੍ਤਤੋ ਦਹਨ੍ਤਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ – ਬਾਲਂ ਦਹਨ੍ਤੀ ਮਿਥੁ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ.

ਵਦਨ੍ਤਿ ਤੇ ਅਞ੍ਞਸਿਤਾ ਕਥੋਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਞ੍ਞਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਗਣਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਟਿਪਦਂ ਮਗ੍ਗਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਆਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਅਲ੍ਲੀਨਾ ਉਪਗਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਾ. ਕਥੋਜ੍ਜਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਲਹੋ ਭਣ੍ਡਨਂ ਵਿਗ੍ਗਹੋ ਵਿਵਾਦੋ ਮੇਧਗਂ. ਅਥ ਵਾ ਕਥੋਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਨੋਜਵਨ੍ਤੀ ਨਿਸਾਕਥਾ ਕਥੋਜ੍ਜਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਕਲਹਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਭਣ੍ਡਨਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਵਿਗ੍ਗਹਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਵਿਵਾਦਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਮੇਧਗਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਵਦਨ੍ਤਿ ਤੇ ਅਞ੍ਞਸਿਤਾ ਕਥੋਜ੍ਜਂ.

ਪਸਂਸਕਾਮਾ ਕੁਸਲਾਵਦਾਨਾਤਿ. ਪਸਂਸਕਾਮਾਤਿ ਪਸਂਸਕਾਮਾ ਪਸਂਸਤ੍ਥਿਕਾ ਪਸਂਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯਾ ਪਸਂਸਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਾ ਪਸਂਸਪਰਿਯੇਸਨਂ ਚਰਨ੍ਤਾ. ਕੁਸਲਾਵਦਾਨਾਤਿ ਕੁਸਲਵਾਦਾ ਪਣ੍ਡਿਤਵਾਦਾ ਥਿਰਵਾਦਾ ਞਾਯਵਾਦਾ ਹੇਤੁਵਾਦਾ ਲਕ੍ਖਣਵਾਦਾ ਕਾਰਣਵਾਦਾ ਠਾਨਵਾਦਾ ਸਕਾਯ ਲਦ੍ਧਿਯਾਤਿ – ਪਸਂਸਕਾਮਾ ਕੁਸਲਾਵਦਾਨਾ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਤੇ ਵਾਦਕਾਮਾ ਪਰਿਸਂ ਵਿਗਯ੍ਹ, ਬਾਲਂ ਦਹਨ੍ਤੀ ਮਿਥੁ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ;

ਵਦਨ੍ਤਿ ਤੇ ਅਞ੍ਞਸਿਤਾ ਕਥੋਜ੍ਜਂ, ਪਸਂਸਕਾਮਾ ਕੁਸਲਾਵਦਾਨਾ’’ਤਿ.

੬੧.

ਯੁਤ੍ਤੋ ਕਥਾਯਂ ਪਰਿਸਾਯ ਮਜ੍ਝੇ, ਪਸਂਸਮਿਚ੍ਛਂ ਵਿਨਿਘਾਤਿ ਹੋਤਿ;

ਅਪਾਹਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿ, ਨਿਨ੍ਦਾਯ ਸੋ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਰਨ੍ਧਮੇਸੀ.

ਯੁਤ੍ਤੋ ਕਥਾਯਂ ਪਰਿਸਾਯ ਮਜ੍ਝੇਤਿ. ਖਤ੍ਤਿਯਪਰਿਸਾਯ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਰਿਸਾਯ ਵਾ ਗਹਪਤਿਪਰਿਸਾਯ ਵਾ ਸਮਣਪਰਿਸਾਯ ਵਾ ਮਜ੍ਝੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਥਾਯਂ ਯੁਤ੍ਤੋ ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਆਯੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਯੁਤ੍ਤੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਕਥੇਤੁਨ੍ਤਿ – ਯੁਤ੍ਤੋ ਕਥਾਯਂ ਪਰਿਸਾਯ ਮਜ੍ਝੇ.

ਪਸਂਸਮਿਚ੍ਛਂ ਵਿਨਿਘਾਤਿ ਹੋਤੀਤਿ. ਪਸਂਸਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਸਂਸਂ ਥੋਮਨਂ ਕਿਤ੍ਤਿਂ ਵਣ੍ਣਹਾਰਿਯਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤੋ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤੋ ਪਿਹਯਨ੍ਤੋ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤੋ. ਵਿਨਿਘਾਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਸਲ੍ਲਾਪਾ ਕਥਂਕਥੀ ਵਿਨਿਘਾਤੀ ਹੋਤਿ. ‘‘ਜਯੋ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਾਜਯੋ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਥਂ ਨਿਗ੍ਗਹਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਥਂ ਪਟਿਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਥਂ ਵਿਸੇਸਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਥਂ ਪਟਿਵਿਸੇਸਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਥਂ ਆਵੇਠਿਯਂ [ਆਵੇਧਿਯਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਥਂ ਨਿਬ੍ਬੇਠਿਯਂ [ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਯਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਥਂ ਛੇਦਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਥਂ ਮਣ੍ਡਲਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ, ਏਵਂ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਸਲ੍ਲਾਪਾ ਕਥਂਕਥੀ ਵਿਨਿਘਾਤਿ ਹੋਤੀਤਿ – ਪਸਂਸਮਿਚ੍ਛਂ ਵਿਨਿਘਾਤਿ ਹੋਤਿ.

ਅਪਾਹਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤੀਤਿ. ਯੇ ਤੇ ਪਞ੍ਹਵੀਮਂਸਕਾ ਪਰਿਸਾ ਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾ ਪਾਸਾਰਿਕਾ [ਪਾਸਨਿਕਾ (ਸ੍ਯਾ.)], ਤੇ ਅਪਹਰਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਤ੍ਥਾਪਗਤਂ ਭਣਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਪਹਰਨ੍ਤਿ, ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਪਗਤਂ ਭਣਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ ਅਪਹਰਨ੍ਤਿ, ‘‘ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਪਗਤਂ ਭਣਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ ਅਪਹਰਨ੍ਤਿ, ‘‘ਅਤ੍ਥੋ ਤੇ ਦੁਨ੍ਨੀਤੋ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਤੇ ਦੁਰੋਪਿਤਂ, ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਤੇ ਦੁਨ੍ਨੀਤਂ ਦੁਰੋਪਿਤਂ, ਨਿਗ੍ਗਹੋ ਤੇ ਅਕਤੋ, ਪਟਿਕਮ੍ਮਂ ਤੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਵਿਸੇਸੋ ਤੇ ਅਕਤੋ, ਪਟਿਵਿਸੇਸੋ ਤੇ ਦੁਕ੍ਕਟੋ, ਆਵੇਠਿਯਾ ਤੇ ਅਕਤਾ, ਨਿਬ੍ਬੇਠਿਯਾ ਤੇ ਦੁਕ੍ਕਟਾ, ਛੇਦੋ ਤੇ ਅਕਤੋ, ਮਣ੍ਡਲਂ ਤੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਵਿਸਮਕਥਂ ਦੁਕ੍ਕਥਿਤਂ ਦੁਬ੍ਭਣਿਤਂ ਦੁਲ੍ਲਪਿਤਂ ਦੁਰੁਤ੍ਤਂ ਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਪਹਰਨ੍ਤਿ. ਅਪਾਹਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤੀਤਿ. ਅਪਾਹਤਸ੍ਮਿਂ ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿ ਪੀਲ਼ਿਤੋ ਘਟ੍ਟਿਤੋ ਬ੍ਯਾਧਿਤੋ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ – ਅਪਾਹਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿ.

ਨਿਨ੍ਦਾਯ ਸੋ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਰਨ੍ਧਮੇਸੀਤਿ. ਨਿਨ੍ਦਾਯ ਗਰਹਾਯ ਅਕਿਤ੍ਤਿਯਾ ਅਵਣ੍ਣਹਾਰਿਕਾਯ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠੀਯਤਿ, ਕੋਪਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਪਾਤੁਕਰੋਤੀਤਿ – ਨਿਨ੍ਦਾਯ ਸੋ ਕੁਪ੍ਪਤਿ. ਰਨ੍ਧਮੇਸੀਤਿ ਵਿਰਨ੍ਧਮੇਸੀ ਅਪਰਦ੍ਧਮੇਸੀ ਖਲਿਤਮੇਸੀ ਗਲ਼ਿਤਮੇਸੀ ਵਿਵਰਮੇਸੀਤਿ – ਨਿਨ੍ਦਾਯ ਸੋ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਰਨ੍ਧਮੇਸੀ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯੁਤ੍ਤੋ ਕਥਾਯਂ ਪਰਿਸਾਯ ਮਜ੍ਝੇ, ਪਸਂਸਮਿਚ੍ਛਂ ਵਿਨਿਘਾਤਿ ਹੋਤਿ;

ਅਪਾਹਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿ, ਨਿਨ੍ਦਾਯ ਸੋ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਰਨ੍ਧਮੇਸੀ’’ਤਿ.

੬੨.

ਯਮਸ੍ਸ ਵਾਦਂ ਪਰਿਹੀਨਮਾਹੁ, ਅਪਾਹਤਂ ਪਞ੍ਹਵਿਮਂਸਕਾਸੇ [ਪਞ੍ਹਵਿਮਂਸਕਾ ਯੇ (ਸ੍ਯਾ.)] ;

ਪਰਿਦੇਵਤਿ ਸੋਚਤਿ ਹੀਨਵਾਦੋ, ਉਪਚ੍ਚਗਾ ਮਨ੍ਤਿ ਅਨੁਤ੍ਥੁਨਾਤਿ.

ਯਮਸ੍ਸ ਵਾਦਂ ਪਰਿਹੀਨਮਾਹੂਤਿ ਯਂ ਤਸ੍ਸ ਵਾਦਂ ਹੀਨਂ ਨਿਹੀਨਂ ਪਰਿਹੀਨਂ ਪਰਿਹਾਪਿਤਂ ਨ ਪਰਿਪੂਰਿਤਂ, ਏਵਮਾਹਂਸੁ ਏਵਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਭਣਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਯਮਸ੍ਸ ਵਾਦਂ ਪਰਿਹੀਨਮਾਹੁ.

ਅਪਾਹਤਂ ਪਞ੍ਹਵਿਮਂਸਕਾਸੇਤਿ. ਯੇ ਤੇ ਪਞ੍ਹਵੀਮਂਸਕਾ ਪਰਿਸਾ ਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾ ਪਾਸਾਰਿਕਾ, ਤੇ ਅਪਹਰਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਤ੍ਥਾਪਗਤਂ ਭਣਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਪਹਰਨ੍ਤਿ, ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਪਗਤਂ ਭਣਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ ਅਪਹਰਨ੍ਤਿ, ‘‘ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਪਗਤਂ ਭਣਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ ਅਪਹਰਨ੍ਤਿ, ‘‘ਅਤ੍ਥੋ ਤੇ ਦੁਨ੍ਨੀਤੋ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਤੇ ਦੁਰੋਪਿਤਂ, ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਤੇ ਦੁਨ੍ਨੀਤਂ ਦੁਰੋਪਿਤਂ, ਨਿਗ੍ਗਹੋ ਤੇ ਅਕਤੋ, ਪਟਿਕਮ੍ਮਂ ਤੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਵਿਸੇਸੋ ਤੇ ਅਕਤੋ, ਪਟਿਵਿਸੇਸੋ ਤੇ ਦੁਕ੍ਕਟੋ, ਆਵੇਠਿਯਾ ਤੇ ਅਕਤਾ, ਨਿਬ੍ਬੇਠਿਯਾ ਤੇ ਦੁਕ੍ਕਟਾ, ਛੇਦੋ ਤੇ ਅਕਤੋ, ਮਣ੍ਡਲਂ ਤੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਵਿਸਮਕਥਂ ਦੁਕ੍ਕਥਿਤਂ ਦੁਬ੍ਭਣਿਤਂ ਦੁਲ੍ਲਪਿਤਂ ਦੁਰੁਤ੍ਤਂ ਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਅਪਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਅਪਾਹਤਂ ਪਞ੍ਹਵਿਮਂਸਕਾਸੇ.

ਪਰਿਦੇਵਤਿ ਸੋਚਤਿ ਹੀਨਵਾਦੋਤਿ. ਪਰਿਦੇਵਤੀਤਿ ‘‘ਅਞ੍ਞਂ ਮਯਾ ਆਵਜ੍ਜਿਤਂ ਅਞ੍ਞਂ ਚਿਨ੍ਤਿਤਂ ਅਞ੍ਞਂ ਉਪਧਾਰਿਤਂ, ਅਞ੍ਞਂ ਉਪਲਕ੍ਖਿਤਂ ਸੋ ਮਹਾਪਕ੍ਖੋ ਮਹਾਪਰਿਸੋ ਮਹਾਪਰਿਵਾਰੋ; ਪਰਿਸਾ ਚਾਯਂ ਵਗ੍ਗਾ, ਨ ਸਮਗ੍ਗਾ; ਸਮਗ੍ਗਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਹੇਤੁ ਕਥਾਸਲ੍ਲਾਪੋ ਪੁਨ ਭਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ, ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ [ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਾਚਾ ਪਲਾਪੋ ਵਿਪ੍ਪਲਾਪੋ ਲਾਲਪ੍ਪੋ ਲਾਲਪ੍ਪਾਯਨਾ ਲਾਲਪ੍ਪਾਯਿਤਤ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਪਰਿਦੇਵਤਿ. ਸੋਚਤੀਤਿ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਜਯੋ’’ਤਿ ਸੋਚਤਿ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਪਰਾਜਯੋ’’ਤਿ ਸੋਚਤਿ, ‘‘ਤਸ੍ਸ ਲਾਭੋ’’ਤਿ ਸੋਚਤਿ, ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਅਲਾਭੋ’’ਤਿ ਸੋਚਤਿ, ‘‘ਤਸ੍ਸ ਯਸੋ’’ਤਿ ਸੋਚਤਿ, ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਅਯਸੋ’’ਤਿ ਸੋਚਤਿ, ‘‘ਤਸ੍ਸ ਪਸਂਸਾ’’ਤਿ ਸੋਚਤਿ, ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਨਿਨ੍ਦਾ’’ਤਿ ਸੋਚਤਿ, ‘‘ਤਸ੍ਸ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਸੋਚਤਿ, ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਸੋਚਤਿ, ‘‘ਸੋ ਸਕ੍ਕਤੋ ਗਰੁਕਤੋ ਮਾਨਿਤੋ ਪੂਜਿਤੋ ਅਪਚਿਤੋ ਲਾਭੀ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਂ, ਅਹਮਸ੍ਮਿ ਅਸਕ੍ਕਤੋ ਅਗਰੁਕਤੋ ਅਮਾਨਿਤੋ ਅਪੂਜਿਤੋ ਅਨਪਚਿਤੋ ਨ ਲਾਭੀ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸੋਚਤਿ ਕਿਲਮਤਿ ਪਰਿਦੇਵਤਿ ਉਰਤ੍ਤਾਲ਼ਿਂ ਕਨ੍ਦਤਿ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ – ਪਰਿਦੇਵਤਿ ਸੋਚਤਿ. ਹੀਨਵਾਦੋਤਿ ਹੀਨਵਾਦੋ ਨਿਹੀਨਵਾਦੋ ਪਰਿਹੀਨਵਾਦੋ ਪਰਿਹਾਪਿਤਵਾਦੋ ਨ ਪਰਿਪੂਰਵਾਦੋਤਿ – ਪਰਿਦੇਵਤਿ ਸੋਚਤਿ ਹੀਨਵਾਦੋ.

ਉਪਚ੍ਚਗਾ ਮਨ੍ਤਿ ਅਨੁਤ੍ਥੁਨਾਤੀਤਿ. ਸੋ ਮਂ ਵਾਦੇਨ ਵਾਦਂ ਅਚ੍ਚਗਾ ਉਪਚ੍ਚਗਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਉਪਚ੍ਚਗਾ ਮਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਮਂ ਵਾਦੇਨ ਵਾਦਂ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਮਦ੍ਦਯਿਤ੍ਵਾ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤੀਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਉਪਚ੍ਚਗਾ ਮਨ੍ਤਿ. ਅਨੁਤ੍ਥੁਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਾਚਾ ਪਲਾਪੋ ਵਿਪ੍ਪਲਾਪੋ ਲਾਲਪ੍ਪੋ ਲਾਲਪ੍ਪਾਯਨਾ ਲਾਲਪ੍ਪਾਯਿਤਤ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਉਪਚ੍ਚਗਾ ਮਨ੍ਤਿ ਅਨੁਤ੍ਥੁਨਾਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯਮਸ੍ਸ ਵਾਦਂ ਪਰਿਹੀਨਮਾਹੁ, ਅਪਾਹਤਂ ਪਞ੍ਹਵਿਮਂਸਕਾਸੇ;

ਪਰਿਦੇਵਤਿ ਸੋਚਤਿ ਹੀਨਵਾਦੋ, ਉਪਚ੍ਚਗਾ ਮਨ੍ਤਿ ਅਨੁਤ੍ਥੁਨਾਤੀ’’ਤਿ.

੬੩.

ਏਤੇ ਵਿਵਾਦਾ ਸਮਣੇਸੁ ਜਾਤਾ, ਏਤੇਸੁ ਉਗ੍ਘਾਤਿਨਿਘਾਤਿ ਹੋਤਿ;

ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਿਰਮੇ ਕਥੋਜ੍ਜਂ, ਨ ਹਞ੍ਞਦਤ੍ਥਤ੍ਥਿ ਪਸਂਸਲਾਭਾ.

ਏਤੇ ਵਿਵਾਦਾ ਸਮਣੇਸੁ ਜਾਤਾਤਿ. ਸਮਣਾਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਰਿਬ੍ਬਜੂਪਗਤਾ ਪਰਿਬ੍ਬਜਸਮਾਪਨ੍ਨਾ. ਏਤੇ ਦਿਟ੍ਠਿਕਲਹਾ ਦਿਟ੍ਠਿਭਣ੍ਡਨਾ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਗ੍ਗਹਾ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਵਾਦਾ ਦਿਟ੍ਠਿਮੇਧਗਾ ਸਮਣੇਸੁ ਜਾਤਾ ਸਞ੍ਜਾਤਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਪਾਤੁਭੂਤਾਤਿ – ਏਤੇ ਵਿਵਾਦਾ ਸਮਣੇਸੁ ਜਾਤਾ.

ਏਤੇਸੁ ਉਗ੍ਘਾਤਿਨਿਘਾਤਿ ਹੋਤੀਤਿ. ਜਯਪਰਾਜਯੋ ਹੋਤਿ, ਲਾਭਾਲਾਭੋ ਹੋਤਿ, ਯਸਾਯਸੋ ਹੋਤਿ, ਨਿਨ੍ਦਾਪਸਂਸਾ ਹੋਤਿ, ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਂ ਹੋਤਿ, ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਹੋਤਿ, ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਂ ਹੋਤਿ, ਅਨੁਨਯਪਟਿਘਂ ਹੋਤਿ, ਉਗ੍ਘਾਤਿਤਨਿਗ੍ਘਾਤਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਨੁਰੋਧਵਿਰੋਧੋ ਹੋਤਿ, ਜਯੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਘਾਤਿਤਂ ਹੋਤਿ ਪਰਾਜਯੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਗ੍ਘਾਤਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਲਾਭੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਘਾਤਿਤਂ ਹੋਤਿ ਅਲਾਭੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਗ੍ਘਾਤਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਯਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਘਾਤਿਤਂ ਹੋਤਿ ਅਯਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਗ੍ਘਾਤਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਪਸਂਸਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਘਾਤਿਤਂ ਹੋਤਿ ਨਿਨ੍ਦਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਗ੍ਘਾਤਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਸੁਖੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਘਾਤਿਤਂ ਹੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਗ੍ਘਾਤਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਸੋਮਨਸ੍ਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਘਾਤਿਤਂ ਹੋਤਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਗ੍ਘਾਤਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਉਨ੍ਨਤਿਯਾ [ਉਣ੍ਣਤਿਯਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਘਾਤਿਤਂ ਹੋਤਿ ਓਨਤਿਯਾ [ਓਣਤਿਯਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਗ੍ਘਾਤਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ – ਏਤੇਸੁ ਉਗ੍ਘਾਤਿਨਿਘਾਤਿ ਹੋਤਿ.

ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਿਰਮੇ ਕਥੋਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਏਤਂ ਆਦੀਨਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਕਲਹੇਸੁ ਦਿਟ੍ਠਿਭਣ੍ਡਨੇਸੁ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਗ੍ਗਹੇਸੁ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਵਾਦੇਸੁ ਦਿਟ੍ਠਿਮੇਧਗੇਸੂਤਿ – ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਿਰਮੇ ਕਥੋਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਕਥੋਜ੍ਜਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਲਹੋ ਭਣ੍ਡਨਂ ਵਿਗ੍ਗਹੋ ਵਿਵਾਦੋ ਮੇਧਗਂ. ਅਥ ਵਾ ਕਥੋਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਨੋਜਵਨ੍ਤੀ ਨਿਸਾਕਥਾ ਕਥੋਜ੍ਜਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਕਲਹਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਭਣ੍ਡਨਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਗ੍ਗਹਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਵਿਵਾਦਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਮੇਧਗਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਕਲਹਭਣ੍ਡਨਵਿਗ੍ਗਹਵਿਵਾਦਮੇਧਗਂ ਪਜਹੇਯ੍ਯ ਵਿਨੋਦੇਯ੍ਯ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਯ੍ਯ, ਕਲਹਭਣ੍ਡਨਵਿਗ੍ਗਹਵਿਵਾਦਮੇਧਗਾ ਆਰਤੋ ਅਸ੍ਸ ਵਿਰਤੋ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਿਰਮੇ ਕਥੋਜ੍ਜਂ.

ਨ ਹਞ੍ਞਦਤ੍ਥਤ੍ਥਿ ਪਸਂਸਲਾਭਾਤਿ. ਪਸਂਸਲਾਭਾ ਅਞ੍ਞੋ ਅਤ੍ਥੋ ਨਤ੍ਥਿ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥੋ ਵਾ ਪਰਤ੍ਥੋ ਵਾ ਉਭਯਤ੍ਥੋ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਉਤ੍ਤਾਨੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਗੂਲ਼੍ਹੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਨੇਯ੍ਯੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਨੀਤੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਨਵਜ੍ਜੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਵੋਦਾਨੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਪਰਮਤ੍ਥੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ – ਨ ਹਞ੍ਞਦਤ੍ਥਤ੍ਥਿ ਪਸਂਸਲਾਭਾ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਏਤੇ ਵਿਵਾਦਾ ਸਮਣੇਸੁ ਜਾਤਾ, ਏਤੇਸੁ ਉਗ੍ਘਾਤਿਨਿਘਾਤਿ ਹੋਤਿ;

ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਿਰਮੇ ਕਥੋਜ੍ਜਂ, ਨ ਹਞ੍ਞਦਤ੍ਥਤ੍ਥਿ ਪਸਂਸਲਾਭਾ’’ਤਿ.

੬੪.

ਪਸਂਸਿਤੋ ਵਾ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਹੋਤਿ, ਅਕ੍ਖਾਯ ਵਾਦਂ ਪਰਿਸਾਯ ਮਜ੍ਝੇ;

ਸੋ [ਸੋ ਤਂ (ਸੀ.)] ਹਸ੍ਸਤੀ ਉਨ੍ਨਮਤੀ [ਉਣ੍ਣਮਤੀ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਚ ਤੇਨ, ਪਪ੍ਪੁਯ੍ਯ ਤਮਤ੍ਥਂ ਯਥਾ ਮਨੋ ਅਹੁ.

ਪਸਂਸਿਤੋ ਵਾ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਹੋਤੀਤਿ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਸਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਕਾਯ ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਸਕਾਯ ਰੁਚਿਯਾ ਸਕਾਯ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਪਸਂਸਿਤੋ ਥੋਮਿਤੋ ਕਿਤ੍ਤਿਤੋ ਵਣ੍ਣਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ – ਪਸਂਸਿਤੋ ਵਾ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਹੋਤਿ.

ਅਕ੍ਖਾਯ ਵਾਦਂ ਪਰਿਸਾਯ ਮਜ੍ਝੇਤਿ. ਖਤ੍ਤਿਯਪਰਿਸਾਯ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਰਿਸਾਯ ਵਾ ਗਹਪਤਿਪਰਿਸਾਯ ਵਾ ਸਮਣਪਰਿਸਾਯ ਵਾ ਮਜ੍ਝੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾਦਂ ਅਕ੍ਖਾਯ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਵਾਦਂ ਅਕ੍ਖਾਯ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਥਮ੍ਭਯਿਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰੂਹਯਿਤ੍ਵਾ ਦੀਪਯਿਤ੍ਵਾ ਜੋਤਯਿਤ੍ਵਾ ਵੋਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾਤਿ – ਅਕ੍ਖਾਯ ਵਾਦਂ ਪਰਿਸਾਯ ਮਜ੍ਝੇ.

ਸੋ ਹਸ੍ਸਤੀ ਉਨ੍ਨਮਤੀ ਚ ਤੇਨਾਤਿ. ਸੋ ਤੇਨ ਜਯਤ੍ਥੇਨ ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਹਟ੍ਠੋ ਪਹਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ. ਅਥ ਵਾ ਦਨ੍ਤਵਿਦਂਸਕਂ ਹਸਮਾਨੋ. ਸੋ ਹਸ੍ਸਤੀ ਉਨ੍ਨਮਤੀ ਚ ਤੇਨਾਤਿ ਸੋ ਤੇਨ ਜਯਤ੍ਥੇਨ ਉਨ੍ਨਤੋ ਹੋਤਿ ਉਨ੍ਨਮੋ ਧਜੋ ਸਮ੍ਪਗ੍ਗਾਹੋ ਕੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ – ਸੋ ਹਸ੍ਸਤੀ ਉਨ੍ਨਮਤੀ ਚ ਤੇਨ.

ਪਪ੍ਪੁਯ੍ਯ ਤਮਤ੍ਥਂ ਯਥਾ ਮਨੋ ਅਹੂਤਿ. ਤਂ ਜਯਤ੍ਥਂ ਪਪ੍ਪੁਯ੍ਯ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ. ਯਥਾ ਮਨੋ ਅਹੂਤਿ ਯਥਾ ਮਨੋ ਅਹੁ, ਯਥਾ ਚਿਤ੍ਤੋ ਅਹੁ, ਯਥਾ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਅਹੁ, ਯਥਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣੋ ਅਹੂਤਿ – ਪਪ੍ਪੁਯ੍ਯ ਤਮਤ੍ਥਂ ਯਥਾ ਮਨੋ ਅਹੁ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਪਸਂਸਿਤੋ ਵਾ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਹੋਤਿ, ਅਕ੍ਖਾਯ ਵਾਦਂ ਪਰਿਸਾਯ ਮਜ੍ਝੇ;

ਸੋ ਹਸ੍ਸਤੀ ਉਨ੍ਨਮਤੀ ਚ ਤੇਨ, ਪਪ੍ਪੁਯ੍ਯ ਤਮਤ੍ਥਂ ਯਥਾ ਮਨੋ ਅਹੂ’’ਤਿ.

੬੫.

ਯਾ ਉਨ੍ਨਤੀ ਸਾਸ੍ਸ ਵਿਘਾਤਭੂਮਿ, ਮਾਨਾਤਿਮਾਨਂ ਵਦਤੇ ਪਨੇਸੋ;

ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨ ਵਿਵਾਦਯੇਥ, ਨ ਹਿ ਤੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਯਾ ਉਨ੍ਨਤੀ ਸਾਸ੍ਸ ਵਿਘਾਤਭੂਮੀਤਿ. ਯਾ ਉਨ੍ਨਤਿ ਉਨ੍ਨਮੋ ਧਜੋ ਸਮ੍ਪਗ੍ਗਾਹੋ ਕੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ – ਯਾ ਉਨ੍ਨਤਿ. ਸਾਸ੍ਸ ਵਿਘਾਤਭੂਮੀਤਿ ਸਾ ਤਸ੍ਸ ਵਿਘਾਤਭੂਮਿ ਉਪਘਾਤਭੂਮਿ ਪੀਲ਼ਨਭੂਮਿ ਘਟ੍ਟਨਭੂਮਿ ਉਪਦ੍ਦਵਭੂਮਿ ਉਪਸਗ੍ਗਭੂਮੀਤਿ – ਯਾ ਉਨ੍ਨਤੀ ਸਾਸ੍ਸ ਵਿਘਾਤਭੂਮਿ.

ਮਾਨਾਤਿਮਾਨਂ ਵਦਤੇ ਪਨੇਸੋਤਿ. ਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਮਾਨਞ੍ਚ ਵਦਤਿ ਅਤਿਮਾਨਞ੍ਚ ਵਦਤੀਤਿ – ਮਾਨਾਤਿਮਾਨਂ ਵਦਤੇ ਪਨੇਸੋ.

ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨ ਵਿਵਾਦਯੇਥਾਤਿ. ਏਤਂ ਆਦੀਨਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਕਲਹੇਸੁ ਦਿਟ੍ਠਿਭਣ੍ਡਨੇਸੁ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਗ੍ਗਹੇਸੁ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਵਾਦੇਸੁ ਦਿਟ੍ਠਿਮੇਧਗੇਸੂਤਿ – ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਨ ਵਿਵਾਦਯੇਥਾਤਿ ਨ ਕਲਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਨ ਭਣ੍ਡਨਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਨ ਵਿਗ੍ਗਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਨ ਵਿਵਾਦਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਨ ਮੇਧਗਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਕਲਹਭਣ੍ਡਨਵਿਗ੍ਗਹਵਿਵਾਦਮੇਧਗਂ ਪਜਹੇਯ੍ਯ ਵਿਨੋਦੇਯ੍ਯ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਯ੍ਯ, ਕਲਹਭਣ੍ਡਨਵਿਗ੍ਗਹਵਿਵਾਦਮੇਧਗਾ ਆਰਤੋ ਅਸ੍ਸ ਵਿਰਤੋ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨ ਵਿਵਾਦਯੇਥ.

ਨ ਹਿ ਤੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ. ਕੁਸਲਾਤਿ ਯੇ ਤੇ ਖਨ੍ਧਕੁਸਲਾ ਧਾਤੁਕੁਸਲਾ ਆਯਤਨਕੁਸਲਾ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕੁਸਲਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਕੁਸਲਾ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਕੁਸਲਾ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਕੁਸਲਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕੁਸਲਾ ਬਲਕੁਸਲਾ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਕੁਸਲਾ ਮਗ੍ਗਕੁਸਲਾ ਫਲਕੁਸਲਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਕੁਸਲਾ, ਤੇ ਕੁਸਲਾ ਦਿਟ੍ਠਿਕਲਹੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਭਣ੍ਡਨੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਗ੍ਗਹੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਵਾਦੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਮੇਧਗੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਨ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਨ ਭਣਨ੍ਤਿ ਨ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਨ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਨ ਹਿ ਤੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯਾ ਉਨ੍ਨਤੀ ਸਾਸ੍ਸ ਵਿਘਾਤਭੂਮਿ, ਮਾਨਾਤਿਮਾਨਂ ਵਦਤੇ ਪਨੇਸੋ;

ਏਤਮ੍ਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨ ਵਿਵਾਦਯੇਥ, ਨ ਹਿ ਤੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

੬੬.

ਸੂਰੋ ਯਥਾ ਰਾਜਖਾਦਾਯ ਪੁਟ੍ਠੋ, ਅਭਿਗਜ੍ਜਮੇਤਿ ਪਟਿਸੂਰਮਿਚ੍ਛਂ;

ਯੇਨੇਵ ਸੋ ਤੇਨ ਪਲੇਹਿ ਸੂਰ, ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਨਤ੍ਥਿ ਯਦਿਦਂ ਯੁਧਾਯ.

ਸੂਰੋ ਯਥਾ ਰਾਜਖਾਦਾਯ ਪੁਟ੍ਠੋਤਿ. ਸੂਰੋਤਿ ਸੂਰੋ ਵੀਰੋ ਵਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਅਭੀਰੂ ਅਛਮ੍ਭੀ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੀ ਅਪਲਾਯੀ. ਰਾਜਖਾਦਾਯ ਪੁਟ੍ਠੋਤਿ ਰਾਜਖਾਦਨੀਯੇਨ ਰਾਜਭੋਜਨੀਯੇਨ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪੋਸਿਤੋ ਅਪਾਦਿਤੋ ਵਡ੍ਢਿਤੋਤਿ – ਸੂਰੋ ਯਥਾ ਰਾਜਖਾਦਾਯ ਪੁਟ੍ਠੋ.

ਅਭਿਗਜ੍ਜਮੇਤਿ ਪਟਿਸੂਰਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਗਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਉਗ੍ਗਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਅਭਿਗਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਏਤਿ ਉਪੇਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ ਪਟਿਸੂਰਂ ਪਟਿਪੁਰਿਸਂ ਪਟਿਸਤ੍ਤੁਂ ਪਟਿਮਲ੍ਲਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤੋ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤੋ ਪਿਹਯਨ੍ਤੋ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤੋਤਿ – ਅਭਿਗਜ੍ਜਮੇਤਿ ਪਟਿਸੂਰਮਿਚ੍ਛਂ.

ਯੇਨੇਵ ਸੋ ਤੇਨ ਪਲੇਹਿ ਸੂਰਾਤਿ. ਯੇਨੇਵ ਸੋ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੋ ਤੇਨ ਪਲੇਹਿ, ਤੇਨ ਵਜ, ਤੇਨ ਗਚ੍ਛ, ਤੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਮ, ਸੋ ਤੁਯ੍ਹਂ ਪਟਿਸੂਰੋ ਪਟਿਪੁਰਿਸੋ ਪਟਿਸਤ੍ਤੁ ਪਟਿਮਲ੍ਲੋਤਿ – ਯੇਨੇਵ ਸੋ ਤੇਨ ਪਲੇਹਿ ਸੂਰ.

ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਨਤ੍ਥਿ ਯਦਿਦਂ ਯੁਧਾਯਾਤਿ. ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਬੋਧਿਯਾ ਮੂਲੇ ਯੇ ਪਟਿਸੇਨਿਕਰਾ ਕਿਲੇਸਾ ਪਟਿਲੋਮਕਰਾ ਪਟਿਕਣ੍ਡਕਕਰਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਕਰਾ ਤੇ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ. ਯਦਿਦਂ ਯੁਧਾਯਾਤਿ ਯਦਿਦਂ ਯੁਦ੍ਧਤ੍ਥਾਯ ਕਲਹਤ੍ਥਾਯ ਭਣ੍ਡਨਤ੍ਥਾਯ ਵਿਗ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਵਿਵਾਦਤ੍ਥਾਯ ਮੇਧਗਤ੍ਥਾਯਾਤਿ – ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਨਤ੍ਥਿ ਯਦਿਦਂ ਯੁਧਾਯ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸੂਰੋ ਯਥਾ ਰਾਜਖਾਦਾਯ ਪੁਟ੍ਠੋ, ਅਭਿਗਜ੍ਜਮੇਤਿ ਪਟਿਸੂਰਮਿਚ੍ਛਂ;

ਯੇਨੇਵ ਸੋ ਤੇਨ ਪਲੇਹਿ ਸੂਰ, ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਨਤ੍ਥਿ ਯਦਿਦਂ ਯੁਧਾਯਾ’’ਤਿ.

੬੭.

ਯੇ ਦਿਟ੍ਠਿਮੁਗ੍ਗਯ੍ਹ ਵਿਵਾਦਯਨ੍ਤਿ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚ ਵਾਦਯਨ੍ਤਿ;

ਤੇ ਤ੍ਵਂ ਵਦਸ੍ਸੂ ਨ ਹਿ ਤੇਧ ਅਤ੍ਥਿ, ਵਾਦਮ੍ਹਿ ਜਾਤੇ ਪਟਿਸੇਨਿਕਤ੍ਤਾ.

ਯੇ ਦਿਟ੍ਠਿਮੁਗ੍ਗਯ੍ਹ ਵਿਵਾਦਯਨ੍ਤੀਤਿ ਯੇ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਪਰਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਨਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਵਾਦਯਨ੍ਤਿ ਕਲਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਭਣ੍ਡਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ‘ਵਿਗ੍ਗਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਵਿਵਾਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਮੇਧਗਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ – ‘‘ਨ ਤ੍ਵਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ ਆਜਾਨਾਸਿ, ਅਹਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ ਆਜਾਨਾਮਿ, ਕਿਂ ਤ੍ਵਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ ਆਜਾਨਿਸ੍ਸਸਿ, ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਤ੍ਵਮਸਿ, ਅਹਮਸ੍ਮਿ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਸਹਿਤਂ ਮੇ, ਅਸਹਿਤਂ ਤੇ, ਪੁਰੇ ਵਚਨੀਯਂ ਪਚ੍ਛਾ ਅਵਚ, ਪਚ੍ਛਾ ਵਚਨੀਯਂ ਪੁਰੇ ਅਵਚ, ਅਧਿਚਿਣ੍ਣਂ ਤੇ ਵਿਪਰਾਵਤ੍ਤਂ, ਆਰੋਪਿਤੋ ਤੇ ਵਾਦੋ, ਨਿਗ੍ਗਹਿਤੋ ਤ੍ਵਮਸਿ, ਚਰ ਵਾਦਪ੍ਪਮੋਕ੍ਖਾਯ, ਨਿਬ੍ਬੇਠੇਹਿ ਵਾ ਸਚੇ ਪਹੋਸੀ’’ਤਿ – ਯੇ ਦਿਟ੍ਠਿਮੁਗ੍ਗਯ੍ਹ ਵਿਵਾਦਯਨ੍ਤਿ.

ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚ ਵਾਦਯਨ੍ਤੀਤਿ. ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾਦਯਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ…ਪੇ… ਨੇਵ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾਦਯਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚ ਵਾਦਯਨ੍ਤਿ.

ਤੇ ਤ੍ਵਂ ਵਦਸ੍ਸੂ ਨ ਹਿ ਤੇਧ ਅਤ੍ਥਿ, ਵਾਦਮ੍ਹਿ ਜਾਤੇ ਪਟਿਸੇਨਿਕਤ੍ਤਾਤਿ. ਤੇ ਤ੍ਵਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੇ ਵਦਸ੍ਸੁ ਵਾਦੇਨ ਵਾਦਂ, ਨਿਗ੍ਗਹੇਨ ਨਿਗ੍ਗਹਂ, ਪਟਿਕਮ੍ਮੇਨ ਪਟਿਕਮ੍ਮਂ, ਵਿਸੇਸੇਨ ਵਿਸੇਸਂ, ਪਟਿਵਿਸੇਸੇਨ ਪਟਿਵਿਸੇਸਂ, ਆਵੇਠਿਯਾਯ ਆਵੇਠਿਯਂ, ਨਿਬ੍ਬੇਠਿਯਾਯ ਨਿਬ੍ਬੇਠਿਯਂ, ਛੇਦੇਨ ਛੇਦਂ, ਮਣ੍ਡਲੇਨ ਮਣ੍ਡਲਂ, ਤੇ ਤੁਯ੍ਹਂ ਪਟਿਸੂਰਾ ਪਟਿਪੁਰਿਸਾ ਪਟਿਸਤ੍ਤੂ ਪਟਿਮਲ੍ਲਾਤਿ – ਤੇ ਤ੍ਵਂ ਵਦਸ੍ਸੂ ਨ ਹਿ ਤੇਧ ਅਤ੍ਥਿ. ਵਾਦਮ੍ਹਿ ਜਾਤੇ ਪਟਿਸੇਨਿਕਤ੍ਤਾਤਿ. ਵਾਦੇ ਜਾਤੇ ਸਞ੍ਜਾਤੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇ ਪਾਤੁਭੂਤੇਯੇਵ ਪਟਿਸੇਨਿਕਤ੍ਤਾ [ਪਟਿਸੇਨਿਕਤਾ (ਕ.), ਏਵਂ ਸੇਸੇਸੁ ਤੀਸੁ ਪਦੇਸੁਪਿ] ਪਟਿਲੋਮਕਤ੍ਤਾ ਪਟਿਭਣ੍ਡਕਤ੍ਤਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਕਤ੍ਤਾ ਕਲਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ ਭਣ੍ਡਨਂ ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ ਵਿਗ੍ਗਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ ਵਿਵਾਦਂ ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ ਮੇਧਗਂ ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ, ਤੇ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਪਹੀਨਾ…ਪੇ… ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਤੇ ਤ੍ਵਂ ਵਦਸ੍ਸੂ ਨ ਹਿ ਤੇਧ ਅਤ੍ਥਿ ਵਾਦਮ੍ਹਿ ਜਾਤੇ ਪਟਿਸੇਨਿਕਤ੍ਤਾ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯੇ ਦਿਟ੍ਠਿਮੁਗ੍ਗਯ੍ਹ ਵਿਵਾਦਯਨ੍ਤਿ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚ ਵਾਦਯਨ੍ਤਿ;

ਤੇ ਤ੍ਵਂ ਵਦਸ੍ਸੂ ਨ ਹਿ ਤੇਧ ਅਤ੍ਥਿ, ਵਾਦਮ੍ਹਿ ਜਾਤੇ ਪਟਿਸੇਨਿਕਤ੍ਤਾ’’ਤਿ.

੬੮.

ਵਿਸੇਨਿਕਤ੍ਵਾ ਪਨ ਯੇ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਵਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨਾ;

ਤੇਸੁ ਤ੍ਵਂ ਕਿਂ ਲਭੇਥ ਪਸੂਰ, ਯੇਸੀਧ ਨਤ੍ਥਿ ਪਰਮੁਗ੍ਗਹੀਤਂ.

ਵਿਸੇਨਿਕਤ੍ਵਾ ਪਨ ਯੇ ਚਰਨ੍ਤੀਤਿ. ਸੇਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਾਰਸੇਨਾ. ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਲੋਭੋ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਦੋਸੋ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਮੋਹੋ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਕੋਧੋ… ਉਪਨਾਹੋ… ਮਕ੍ਖੋ… ਪਲ਼ਾਸੋ… ਇਸ੍ਸਾ… ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ… ਮਾਯਾ… ਸਾਠੇਯ੍ਯਂ… ਥਮ੍ਭੋ… ਸਾਰਮ੍ਭੋ… ਮਾਨੋ… ਅਤਿਮਾਨੋ… ਮਦੋ… ਪਮਾਦੋ… ਸਬ੍ਬੇ ਕਿਲੇਸਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਦਰਥਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਪਰਿਲ਼ਾਹਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਸਨ੍ਤਾਪਾ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਮਾਰਸੇਨਾ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਕਾਮਾ ਤੇ ਪਠਮਾ ਸੇਨਾ, ਦੁਤਿਯਾ ਅਰਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ…ਪੇ…;

ਨ ਨਂ ਅਸੁਰੋ ਜਿਨਾਤਿ, ਜੇਤ੍ਵਾਵ ਲਭਤੇ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ.

ਯਤੋ ਚਤੂਹਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਹਿ ਸਬ੍ਬਾ ਚ ਮਾਰਸੇਨਾ ਸਬ੍ਬੇ ਚ ਪਟਿਸੇਨਿਕਰਾ ਕਿਲੇਸਾ ਜਿਤਾ ਚ ਪਰਾਜਿਤਾ ਚ ਭਗ੍ਗਾ ਵਿਪ੍ਪਲੁਗ੍ਗਾ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਸੇਨਿਕਤ੍ਵਾਤਿ. ਯੇਤਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸਵਾ. ਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਇਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਪਾਲੇਨ੍ਤਿ ਯਪੇਨ੍ਤਿ ਯਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ – ਵਿਸੇਨਿਕਤ੍ਵਾ ਪਨ ਯੇ ਚਰਨ੍ਤਿ.

ਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਵਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨਾਤਿ. ਯੇਸਂ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਪਹੀਨਾਨਿ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾਨਿ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਨਿ, ਤੇ ਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਵਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨਾ ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨਾ ਅਪ੍ਪਹੀਯਮਾਨਾ ਅਪ੍ਪਟਿਹਞ੍ਞਮਾਨਾ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਮਾਨਾਤਿ – ਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਵਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨਾ.

ਤੇਸੁ ਤ੍ਵਂ ਕਿਂ ਲਭੇਥ ਪਸੂਰਾਤਿ. ਤੇਸੁ ਅਰਹਨ੍ਤੇਸੁ ਖੀਣਾਸਵੇਸੁ ਕਿਂ ਲਭੇਥ ਪਟਿਸੂਰਂ ਪਟਿਪੁਰਿਸਂ ਪਟਿਸਤ੍ਤੁਂ ਪਟਿਮਲ੍ਲਨ੍ਤਿ – ਤੇਸੁ ਤ੍ਵਂ ਕਿਂ ਲਭੇਥ ਪਸੂਰ.

ਯੇਸੀਧ ਨਤ੍ਥਿ ਪਰਮੁਗ੍ਗਹੀਤਨ੍ਤਿ. ਯੇਸਂ ਅਰਹਨ੍ਤਾਨਂ ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ‘‘ਇਦਂ ਪਰਮਂ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹਿਤਂ ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਂ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਂ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਪਹੀਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਨ੍ਤਿ – ਯੇਸੀਧ ਨਤ੍ਥਿ ਪਰਮੁਗ੍ਗਹੀਤਂ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਵਿਸੇਨਿਕਤ੍ਵਾ ਪਨ ਯੇ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਵਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨਾ;

ਤੇਸੁ ਤ੍ਵਂ ਕਿਂ ਲਭੇਥ ਪਸੂਰ, ਯੇਸੀਧ ਨਤ੍ਥਿ ਪਰਮੁਗ੍ਗਹੀਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੬੯.

ਅਥ ਤ੍ਵਂ ਪਵਿਤਕ੍ਕਮਾਗਮਾ, [ਪਵਿਤਕ੍ਕਮਾਗਮ (ਸੀ.), ਸਵਿਤਕ੍ਕਮਾਗਮਾ (ਕ.)] ਮਨਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ਤੋ;

ਧੋਨੇਨ ਯੁਗਂ ਸਮਾਗਮਾ, ਨ ਹਿ ਤ੍ਵਂ ਸਕ੍ਖਸਿ ਸਮ੍ਪਯਾਤਵੇ.

ਅਥ ਤ੍ਵਂ ਪਵਿਤਕ੍ਕਮਾਗਮਾਤਿ. ਅਥਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ ਪਦਸਂਸਗ੍ਗੋ ਪਦਪਾਰਿਪੂਰੀ ਅਕ੍ਖਰਸਮਵਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ – ਅਥਾਤਿ. ਪਵਿਤਕ੍ਕਮਾਗਮਾਤਿ ਤਕ੍ਕੇਨ੍ਤੋ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ੍ਤੋ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਜਯੋ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਾਜਯੋ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਥਂ ਨਿਗ੍ਗਹਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਥਂ ਪਟਿਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਥਂ ਵਿਸੇਸਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਥਂ ਪਟਿਵਿਸੇਸਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਥਂ ਆਵੇਠਿਯਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਥਂ ਨਿਬ੍ਬੇਠਿਯਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਥਂ ਛੇਦਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਥਂ ਮਣ੍ਡਲਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ’’ ਏਵਂ ਤਕ੍ਕੇਨ੍ਤੋ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ੍ਤੋ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੋ ਆਗਤੋਸਿ ਉਪਗਤੋਸਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋਸਿ ਮਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮਾਗਤੋਸੀਤਿ – ਅਥ ਤ੍ਵਂ ਪਵਿਤਕ੍ਕਮਾਗਮਾ.

ਮਨਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ਤੋਤਿ. ਮਨੋਤਿ ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨੋ ਮਾਨਸਂ ਹਦਯਂ ਪਣ੍ਡਰਂ, ਮਨੋ ਮਨਾਯਤਨਂ ਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਤਜ੍ਜਾ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ. ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਵਿਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ’’ਤਿ ਵਾ, ‘‘ਅਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ’’ਤਿ ਵਾ…ਪੇ… ‘‘ਨੇਵ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ’’ਤਿ ਵਾਤਿ – ਮਨਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ਤੋ.

ਧੋਨੇਨ ਯੁਗਂ ਸਮਾਗਮਾ, ਨ ਹਿ ਤ੍ਵਂ ਸਕ੍ਖਸਿ ਸਮ੍ਪਯਾਤਵੇਤਿ. ਧੋਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਧੋਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ? ਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਧੁਤਞ੍ਚ ਧੋਤਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਞ੍ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਞ੍ਚ, ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਧੁਤਾ ਚ ਧੋਤਾ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਾ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਾ ਚ. ਅਥ ਵਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ… ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੇਨ ਮਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਮਿਚ੍ਛਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਧੁਤਾ ਚ ਧੋਤਾ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਾ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਾ ਚ. ਅਥ ਵਾ ਅਰਿਯੇਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬੇ ਕਿਲੇਸਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਦਰਥਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਪਰਿਲ਼ਾਹਾ… ਸਬ੍ਬੇ ਸਨ੍ਤਾਪਾ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਧੁਤਾ ਚ ਧੋਤਾ ਚ ਸਨ੍ਧੋਤਾ ਚ ਨਿਦ੍ਧੋਤਾ ਚ. ਭਗਵਾ ਇਮੇਹਿ ਧੋਨੇਯ੍ਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਗਤੋ ਸਮੁਪਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਧੋਨੋ. ਸੋ ਧੁਤਰਾਗੋ ਧੁਤਪਾਪੋ ਧੁਤਕਿਲੇਸੋ ਧੁਤਪਰਿਲ਼ਾਹੋਤਿ – ਧੋਨੋਤਿ.

ਧੋਨੇਨ ਯੁਗਂ ਸਮਾਗਮਾ, ਨ ਹਿ ਤ੍ਵਂ ਸਕ੍ਖਸਿ ਸਮ੍ਪਯਾਤਵੇਤਿ. ਪਸੂਰੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਨ ਪਟਿਬਲੋ ਧੋਨੇਨ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੁਗਂ ਸਮਾਗਮਂ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯੁਗਗ੍ਗਾਹਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਾਕਚ੍ਛੇਤੁਂ ਸਲ੍ਲਪਿਤੁਂ ਸਾਕਚ੍ਛਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਂ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਪਸੂਰੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਹੀਨੋ ਨਿਹੀਨੋ ਓਮਕੋ ਲਾਮਕੋ ਛਤੁਕ੍ਕੋ ਪਰਿਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਹਿ ਭਗਵਾ ਅਗ੍ਗੋ ਚ ਸੇਟ੍ਠੋ ਚ ਵਿਸਿਟ੍ਠੋ ਚ ਪਾਮੋਕ੍ਖੋ ਚ ਉਤ੍ਤਮੋ ਚ ਪਵਰੋ ਚ. ਯਥਾ ਸਸੋ ਨ ਪਟਿਬਲੋ ਮਤ੍ਤੇਨ ਮਾਤਙ੍ਗੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੁਗਂ ਸਮਾਗਮਂ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯੁਗਗ੍ਗਾਹਂ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ; ਯਥਾ ਕੋਤ੍ਥੁਕੋ ਨ ਪਟਿਬਲੋ ਸੀਹੇਨ ਮਿਗਰਞ੍ਞਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੁਗਂ ਸਮਾਗਮਂ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯੁਗਗ੍ਗਾਹਂ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ; ਯਥਾ ਵਚ੍ਛਕੋ ਤਰੁਣਕੋ ਧੇਨੁਪਕੋ ਨ ਪਟਿਬਲੋ ਉਸਭੇਨ ਚਲਕਕੁਨਾ [ਬਲਕ੍ਕਕੁਨਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੁਗਂ ਸਮਾਗਮਂ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯੁਗਗ੍ਗਾਹਂ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ; ਯਥਾ ਧਙ੍ਕੋ ਨ ਪਟਿਬਲੋ ਗਰੁਲ਼ੇਨ ਵੇਨਤੇਯ੍ਯੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੁਗਂ ਸਮਾਗਮਂ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯੁਗਗ੍ਗਾਹਂ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ; ਯਥਾ ਚਣ੍ਡਾਲੋ ਨ ਪਟਿਬਲੋ ਰਞ੍ਞਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੁਗਂ ਸਮਾਗਮਂ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯੁਗਗ੍ਗਾਹਂ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ; ਯਥਾ ਪਂਸੁਪਿਸਾਚਕੋ ਨ ਪਟਿਬਲੋ ਇਨ੍ਦੇਨ ਦੇਵਰਞ੍ਞਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੁਗਂ ਸਮਾਗਮਂ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯੁਗਗ੍ਗਾਹਂ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ; ਏਵਮੇਵ ਪਸੂਰੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਨ ਪਟਿਬਲੋ ਧੋਨੇਨ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੁਗਂ ਸਮਾਗਮਂ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯੁਗਗ੍ਗਾਹਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਾਕਚ੍ਛੇਤੁਂ ਸਲ੍ਲਪਿਤੁਂ ਸਾਕਚ੍ਛਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਂ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਪਸੂਰੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਹੀਨਪਞ੍ਞੋ ਨਿਹੀਨਪਞ੍ਞੋ ਓਮਕਪਞ੍ਞੋ ਲਾਮਕਪਞ੍ਞੋ ਛਤੁਕ੍ਕਪਞ੍ਞੋ ਪਰਿਤ੍ਤਪਞ੍ਞੋ. ਸੋ ਹਿ ਭਗਵਾ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ ਪੁਥੁਪਞ੍ਞੋ ਹਾਸਪਞ੍ਞੋ ਜਵਨਪਞ੍ਞੋ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞੋ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਪਞ੍ਞੋ, ਪਞ੍ਞਾਪਭੇਦਕੁਸਲੋ ਪਭਿਨ੍ਨਞਾਣੋ ਅਧਿਗਤਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦੋ, ਚਤੁਵੇਸਾਰਜ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਦਸਬਲਧਾਰੀ, ਪੁਰਿਸਾਸਭੋ ਪੁਰਿਸਸੀਹੋ ਪੁਰਿਸਨਾਗੋ ਪੁਰਿਸਾਜਞ੍ਞੋ ਪੁਰਿਸਧੋਰਯ੍ਹੋ, ਅਨਨ੍ਤਞਾਣੋ ਅਨਨ੍ਤਤੇਜੋ ਅਨਨ੍ਤਯਸੋ ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਧਨਵਾ, ਨੇਤਾ ਵਿਨੇਤਾ ਅਨੁਨੇਤਾ, ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਾ ਨਿਜ੍ਝਾਪੇਤਾ ਪੇਕ੍ਖੇਤਾ ਪਸਾਦੇਤਾ. ਸੋ ਹਿ ਭਗਵਾ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾ, ਅਸਞ੍ਜਾਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਸਞ੍ਜਨੇਤਾ, ਅਨਕ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਕ੍ਖਾਤਾ, ਮਗ੍ਗਞ੍ਞੂ ਮਗ੍ਗਵਿਦੂ ਮਗ੍ਗਕੋਵਿਦੋ ਮਗ੍ਗਾਨੁਗਾ ਚ ਪਨਸ੍ਸ ਏਤਰਹਿ ਸਾਵਕਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ.

ਸੋ ਹਿ ਭਗਵਾ ਜਾਨਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਚਕ੍ਖੁਭੂਤੋ ਞਾਣਭੂਤੋ ਧਮ੍ਮਭੂਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੋ, ਵਤ੍ਤਾ ਪਵਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਨ੍ਨੇਤਾ ਅਮਤਸ੍ਸ ਦਾਤਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਮੀ ਤਥਾਗਤੋ; ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਞ੍ਞਾਤਂ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਅਵਿਦਿਤਂ ਅਸਚ੍ਛਿਕਤਂ ਅਫਸ੍ਸਿਤਂ [ਅਫੁਸਿਤਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਞ੍ਞਾਯ. ਅਤੀਤਂ ਅਨਾਗਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਮੁਖੇ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨੇਯ੍ਯਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ ਧਮ੍ਮਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਤ੍ਤਤ੍ਥੋ ਵਾ ਪਰਤ੍ਥੋ ਵਾ ਉਭਯਤ੍ਥੋ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਉਤ੍ਤਾਨੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਗੂਲ਼੍ਹੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਨੇਯ੍ਯੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਨੀਤੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਨਵਜ੍ਜੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਵੋਦਾਨੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਪਰਮਤ੍ਥੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਅਨ੍ਤੋਬੁਦ੍ਧਞਾਣੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ.

ਸਬ੍ਬਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਾਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ ਞਾਣਾਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਞਾਣਾਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤਿ. ਅਤੀਤੇ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਂ ਞਾਣਂ, ਅਨਾਗਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਂ ਞਾਣਂ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਂ ਞਾਣਂ, ਯਾਵਤਕਂ ਨੇਯ੍ਯਂ ਤਾਵਤਕਂ ਞਾਣਂ, ਯਾਵਤਕਂ ਞਾਣਂ ਤਾਵਤਕਂ ਨੇਯ੍ਯਂ, ਨੇਯ੍ਯਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਂ, ਞਾਣਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ ਨੇਯ੍ਯਂ, ਨੇਯ੍ਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਞਾਣਂ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਞਾਣਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਨੇਯ੍ਯਪਥੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਰਿਯਨ੍ਤਟ੍ਠਾਯਿਨੋ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ. ਯਥਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਮੁਗ੍ਗਪਟਲਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾ ਫੁਸਿਤਾਨਂ ਹੇਟ੍ਠਿਮਂ ਸਮੁਗ੍ਗਪਟਲਂ ਉਪਰਿਮਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਉਪਰਿਮਂ ਸਮੁਗ੍ਗਪਟਲਂ ਹੇਟ੍ਠਿਮਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਰਿਯਨ੍ਤਟ੍ਠਾਯਿਨੋ; ਏਵਮੇਵ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਨੇਯ੍ਯਞ੍ਚ ਞਾਣਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਰਿਯਨ੍ਤਟ੍ਠਾਯਿਨੋ; ਯਾਵਤਕਂ ਨੇਯ੍ਯਂ ਤਾਵਤਕਂ ਞਾਣਂ, ਯਾਵਤਕਂ ਞਾਣਂ ਤਾਵਤਕਂ ਨੇਯ੍ਯਂ, ਨੇਯ੍ਯਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਂ, ਞਾਣਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ ਨੇਯ੍ਯਂ, ਨੇਯ੍ਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਞਾਣਂ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਞਾਣਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਨੇਯ੍ਯਪਥੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਰਿਯਨ੍ਤਟ੍ਠਾਯਿਨੋ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ.

ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਆਵਜ੍ਜਨਪਟਿਬਦ੍ਧਾ ਆਕਙ੍ਖਪਟਿਬਦ੍ਧਾ ਮਨਸਿਕਾਰਪਟਿਬਦ੍ਧਾ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਪਟਿਬਦ੍ਧਾ. ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਸੁ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਸਬ੍ਬੇਸਞ੍ਚ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਭਗਵਾ ਆਸਯਂ ਜਾਨਾਤਿ ਅਨੁਸਯਂ ਜਾਨਾਤਿ ਚਰਿਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਜਾਨਾਤਿ. ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖੇ ਮਹਾਰਜਕ੍ਖੇ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਸ੍ਵਾਕਾਰੇ ਦ੍ਵਾਕਾਰੇ ਸੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯੇ ਦੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯੇ ਭਬ੍ਬਾਭਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਸਦੇਵਕੋ ਲੋਕੋ ਸਮਾਰਕੋ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕੋ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਪਜਾ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਨ੍ਤੋਬੁਦ੍ਧਞਾਣੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ.

ਯਥਾ ਯੇ ਕੇਚਿ ਮਚ੍ਛਕਚ੍ਛਪਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਤਿਮਿਤਿਮਿਙ੍ਗਲਂ ਉਪਾਦਾਯ ਅਨ੍ਤੋਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ; ਏਵਮੇਵ ਸਦੇਵਕੋ ਲੋਕੋ ਸਮਾਰਕੋ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕੋ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਪਜਾ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਨ੍ਤੋਬੁਦ੍ਧਞਾਣੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ. ਯਥਾ ਯੇ ਕੇਚਿ ਪਕ੍ਖੀ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਗਰੁਲ਼ਂ ਵੇਨਤੇਯ੍ਯਂ ਉਪਾਦਾਯ ਆਕਾਸਸ੍ਸ ਪਦੇਸੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ; ਏਵਮੇਵ ਯੇਪਿ ਤੇ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸਮਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਤੇਪਿ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣਸ੍ਸ ਪਦੇਸੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਞਾਣਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਞ੍ਞਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿਯੇਵ.

ਯੇਪਿ ਤੇ ਖਤ੍ਤਿਯਪਣ੍ਡਿਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਣ੍ਡਿਤਾ ਗਹਪਤਿਪਣ੍ਡਿਤਾ ਸਮਣਪਣ੍ਡਿਤਾ ਨਿਪੁਣਾ ਕਤਪਰਪ੍ਪਵਾਦਾ ਵਾਲਵੇਧਿਰੂਪਾ. ਵੋਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਾ [ਤੇ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਾ (ਕ.)] ਮਞ੍ਞੇ ਚਰਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਗਤੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ. ਤੇ ਪਞ੍ਹੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਗੂਲ਼੍ਹਾਨਿ ਚ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ ਚ. ਕਥਿਤਾ ਵਿਸਜ੍ਜਿਤਾਵ ਤੇ ਪਞ੍ਹਾ ਭਗਵਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਕਾਰਣਾ ਉਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਕਾ ਚ. ਤੇ ਭਗਵਤੋ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾਵ ਤਤ੍ਥ ਅਤਿਰੋਚਤਿ ਯਦਿਦਂ ਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ – ਧੋਨੇਨ ਯੁਗਂ ਸਮਾਗਮਾ, ਨ ਹਿ ਤ੍ਵਂ ਸਕ੍ਖਸਿ ਸਮ੍ਪਯਾਤਵੇ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਅਥ ਤ੍ਵਂ ਪਵਿਤਕ੍ਕਮਾਗਮਾ, ਮਨਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ਤੋ;

ਧੋਨੇਨ ਯੁਗਂ ਸਮਾਗਮਾ, ਨ ਹਿ ਤ੍ਵਂ ਸਕ੍ਖਸਿ ਸਮ੍ਪਯਾਤਵੇ’’ਤਿ.

ਪਸੂਰਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਅਟ੍ਠਮੋ.

੯. ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

ਅਥ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਵਕ੍ਖਤਿ –

੭੦.

ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਤਣ੍ਹਂ ਅਰਤਿਂ ਰਗਞ੍ਚ, ਨਾਹੋਸਿ ਛਨ੍ਦੋ ਅਪਿ ਮੇਥੁਨਸ੍ਮਿਂ;

ਕਿਮੇਵਿਦਂ ਮੁਤ੍ਤਕਰੀਸਪੁਣ੍ਣਂ, ਪਾਦਾਪਿ ਨਂ ਸਮ੍ਫੁਸਿਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛੇ.

ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਤਣ੍ਹਂ ਅਰਤਿਂ ਰਗਞ੍ਚ, ਨਾਹੋਸਿ ਛਨ੍ਦੋ ਅਪਿ ਮੇਥੁਨਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ. ਤਣ੍ਹਞ੍ਚ ਅਰਤਿਞ੍ਚ ਰਗਞ੍ਚ ਮਾਰਧੀਤਰੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੇ ਛਨ੍ਦੋ ਵਾ ਰਾਗੋ ਵਾ ਪੇਮਂ ਵਾ ਨਾਹੋਸੀਤਿ – ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਤਣ੍ਹਂ ਅਰਤਿਂ ਰਗਞ੍ਚ ਨਾਹੋਸਿ ਛਨ੍ਦੋ ਅਪਿ ਮੇਥੁਨਸ੍ਮਿਂ.

ਕਿਮੇਵਿਦਂ ਮੁਤ੍ਤਕਰੀਸਪੁਣ੍ਣਂ, ਪਾਦਾਪਿ ਨਂ ਸਮ੍ਫੁਸਿਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛੇਤਿ. ਕਿਮੇਵਿਦਂ ਸਰੀਰਂ ਮੁਤ੍ਤਪੁਣ੍ਣਂ ਕਰੀਸਪੁਣ੍ਣਂ ਸੇਮ੍ਹਪੁਣ੍ਣਂ ਰੁਹਿਰਪੁਣ੍ਣਂ ਅਟ੍ਠਿਸਙ੍ਘਾਤਨ੍ਹਾਰੁਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਰੁਧਿਰਮਂਸਾਵਲੇਪਨਂ ਚਮ੍ਮਵਿਨਦ੍ਧਂ ਛਵਿਯਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਛਿਦ੍ਦਾਵਛਿਦ੍ਦਂ ਉਗ੍ਘਰਨ੍ਤਂ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤਂ ਕਿਮਿਸਙ੍ਘਨਿਸੇਵਿਤਂ ਨਾਨਾਕਲਿਮਲਪਰਿਪੂਰਂ ਪਾਦੇਨ ਅਕ੍ਕਮਿਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਕੁਤੋ ਪਨ ਸਂਵਾਸੋ ਵਾ ਸਮਾਗਮੋ ਵਾਤਿ – ਕਿਮੇਵਿਦਂ ਮੁਤ੍ਤਕਰੀਸਪੁਣ੍ਣਂ, ਪਾਦਾਪਿ ਨਂ ਸਮ੍ਫੁਸਿਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛੇ. ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਞ੍ਚੇਤਂ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਦਿਬ੍ਬੇ ਕਾਮੇ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤੋ ਮਾਨੁਸਕੇ ਕਾਮੇ ਨ ਇਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਮਾਨੁਸਕੇ ਵਾ ਕਾਮੇ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤੋ ਦਿਬ੍ਬੇ ਕਾਮੇ ਨ ਇਚ੍ਛੇਯ੍ਯ. ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਉਭੋਪਿ ਨ ਇਚ੍ਛਸਿ ਨ ਸਾਦਿਯਸਿ ਨ ਪਤ੍ਥੇਸਿ ਨ ਪਿਹੇਸਿ ਨਾਭਿਜਪ੍ਪਸਿ, ਕਿਂ ਤੇ ਦਸ੍ਸਨਂ, ਕਤਮਾਯ ਤ੍ਵਂ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤੀਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਤਣ੍ਹਂ ਅਰਤਿਂ ਰਗਞ੍ਚ, ਨਾਹੋਸਿ ਛਨ੍ਦੋ ਅਪਿ ਮੇਥੁਨਸ੍ਮਿਂ;

ਕਿਮੇਵਿਦਂ ਮੁਤ੍ਤਕਰੀਸਪੁਣ੍ਣਂ, ਪਾਦਾਪਿ ਨਂ ਸਮ੍ਫੁਸਿਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛੇ’’ਤਿ.

੭੧.

ਏਤਾਦਿਸਂ ਚੇ ਰਤਨਂ ਨ ਇਚ੍ਛਸਿ, ਨਾਰਿਂ ਨਰਿਨ੍ਦੇਹਿ ਬਹੂਹਿ ਪਤ੍ਥਿਤਂ;

ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਸੀਲਵਤਂ ਨੁ ਜੀਵਿਤਂ, ਭਵੂਪਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਵਦੇਸਿ ਕੀਦਿਸਂ.

੭੨.

ਇਦਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਨ ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ, [ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਾਤਿ [ਮਾਗਨ੍ਦਿਯਾਤਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਭਗਵਾ]

ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਂ;

ਪਸ੍ਸਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤਿਂ ਪਚਿਨਂ ਅਦਸ੍ਸਂ.

ਇਦਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਨ ਤਸ੍ਸ ਹੋਤੀਤਿ. ਇਦਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਇਦਂ ਵਦਾਮਿ, ਏਤਂ ਵਦਾਮਿ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਵਦਾਮਿ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਵਦਾਮਿ, ਇਦਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਵਦਾਮਿ – ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ’’ਤਿ ਵਾ…ਪੇ… ‘‘ਨੇਵ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ’’ਤਿ ਵਾ. ਨ ਤਸ੍ਸ ਹੋਤੀਤਿ ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਹੋਤਿ, ‘‘ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਵਦਾਮੀ’’ਤਿ ਨ ਤਸ੍ਸ ਹੋਤੀਤਿ – ਇਦਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਨ ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ.

ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਨ੍ਤਿ. ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤੇਸੁ. ਨਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤ੍ਵਾ ਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਪਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਓਧਿਗ੍ਗਾਹੋ ਬਿਲਗ੍ਗਾਹੋ ਵਰਗ੍ਗਾਹੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸਗ੍ਗਾਹੋ ਉਚ੍ਚਯਗ੍ਗਾਹੋ ਸਮੁਚ੍ਚਯਗ੍ਗਾਹੋ, ‘‘ਇਦਂ ਸਚ੍ਚਂ ਤਚ੍ਛਂ ਤਥਂ ਭੂਤਂ ਯਾਥਾਵਂ ਅਵਿਪਰੀਤ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹਿਤਂ ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਂ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਂ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਪਹੀਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਨ੍ਤਿ – ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਂ.

ਪਸ੍ਸਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯਾਤਿ. ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਨ ਗਣ੍ਹਾਮਿ ਨ ਪਰਾਮਸਾਮਿ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਾਮਿ. ਅਥ ਵਾ ਨ ਗਣ੍ਹਿਤਬ੍ਬਾ ਨ ਪਰਾਮਸਿਤਬ੍ਬਾ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਿਤਬ੍ਬਾਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਸ੍ਸਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ.

ਅਥ ਵਾ ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਮੇਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਹਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਨ੍ਤਾਰੋ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੂਕਾਯਿਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਞ੍ਞੋਜਨਂ, ਸਦੁਕ੍ਖਂ ਸਵਿਘਾਤਂ ਸਉਪਾਯਾਸਂ ਸਪਰਿਲ਼ਾਹਂ, ਨ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਯ ਨ ਵਿਰਾਗਾਯ ਨ ਨਿਰੋਧਾਯ ਨ ਉਪਸਮਾਯ ਨ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਨ ਸਮ੍ਬੋਧਾਯ ਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤੀਤਿ. ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਨ ਗਣ੍ਹਾਮਿ ਨ ਪਰਾਮਸਾਮਿ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਾਮਿ. ਅਥ ਵਾ ਨ ਗਣ੍ਹਿਤਬ੍ਬਾ ਨ ਪਰਾਮਸਿਤਬ੍ਬਾ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਿਤਬ੍ਬਾਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਸ੍ਸਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ.

ਅਥ ਵਾ ‘‘ਅਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ, ਅਨ੍ਤਵਾ ਲੋਕੋ, ਅਨਨ੍ਤਵਾ ਲੋਕੋ, ਤਂ ਜੀਵਂ ਤਂ ਸਰੀਰਂ, ਅਞ੍ਞਂ ਜੀਵਂ ਅਞ੍ਞਂ ਸਰੀਰਂ, ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ, ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ, ਹੋਤਿ ਚ ਨ ਚ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ, ਨੇਵ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਮੇਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਹਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਨ੍ਤਾਰੋ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੂਕਾਯਿਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਞ੍ਞੋਜਨਂ, ਸਦੁਕ੍ਖਂ ਸਵਿਘਾਤਂ ਸਉਪਾਯਾਸਂ ਸਪਰਿਲ਼ਾਹਂ ਨ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਯ ਨ ਵਿਰਾਗਾਯ ਨ ਨਿਰੋਧਾਯ ਨ ਉਪਸਮਾਯ ਨ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਨ ਸਮ੍ਬੋਧਾਯ ਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤੀਤਿ. ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਨ ਗਣ੍ਹਾਮਿ ਨ ਪਰਾਮਸਾਮਿ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਾਮਿ. ਅਥ ਵਾ ਨ ਗਣ੍ਹਿਤਬ੍ਬਾ ਨ ਪਰਾਮਸਿਤਬ੍ਬਾ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਿਤਬ੍ਬਾਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਸ੍ਸਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ.

ਅਥ ਵਾ ਇਮਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਏਵਂਗਹਿਤਾ ਏਵਂਪਰਾਮਟ੍ਠਾ ਏਵਂਗਤਿਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਏਵਂਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯਾਤਿ. ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਨ ਗਣ੍ਹਾਮਿ ਨ ਪਰਾਮਸਾਮਿ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਾਮਿ. ਅਥ ਵਾ ਨ ਗਣ੍ਹਿਤਬ੍ਬਾ ਨ ਪਰਾਮਸਿਤਬ੍ਬਾ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਿਤਬ੍ਬਾਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਸ੍ਸਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ.

ਅਥ ਵਾ ਇਮਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਨਿਰਯਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਾ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਾਤਿ. ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਨ ਗਣ੍ਹਾਮਿ ਨ ਪਰਾਮਸਾਮਿ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਾਮਿ. ਅਥ ਵਾ ਨ ਗਣ੍ਹਿਤਬ੍ਬਾ ਨ ਪਰਾਮਸਿਤਬ੍ਬਾ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਿਤਬ੍ਬਾਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਸ੍ਸਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ.

ਅਥ ਵਾ ਇਮਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਸਙ੍ਖਤਾ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਖਯਧਮ੍ਮਾ ਵਯਧਮ੍ਮਾ ਵਿਰਾਗਧਮ੍ਮਾ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਾਤਿ. ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਨ ਗਣ੍ਹਾਮਿ ਨ ਪਰਾਮਸਾਮਿ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਾਮਿ. ਅਥ ਵਾ ਨ ਗਣ੍ਹਿਤਬ੍ਬਾ ਨ ਪਰਾਮਸਿਤਬ੍ਬਾ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਿਤਬ੍ਬਾਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਸ੍ਸਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ.

ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤਿਂ ਪਚਿਨਂ ਅਦਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤਿਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਰਾਗਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਂ, ਦੋਸਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਂ, ਮੋਹਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਂ, ਕੋਧਸ੍ਸ… ਉਪਨਾਹਸ੍ਸ… ਮਕ੍ਖਸ੍ਸ … ਪਲ਼ਾਸਸ੍ਸ… ਇਸ੍ਸਾਯ… ਮਚ੍ਛਰਿਯਸ੍ਸ … ਮਾਯਾਯ… ਸਾਠੇਯ੍ਯਸ੍ਸ… ਥਮ੍ਭਸ੍ਸ… ਸਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ… ਮਾਨਸ੍ਸ… ਅਤਿਮਾਨਸ੍ਸ… ਮਦਸ੍ਸ… ਪਮਾਦਸ੍ਸ… ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਦਰਥਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਤਾਪਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਂ ਉਪਸਨ੍ਤਿਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਿਂ ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਂ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਨ੍ਤਿਂ. ਪਚਿਨਨ੍ਤਿ ਪਚਿਨਨ੍ਤੋ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਪਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਤੁਲਯਨ੍ਤੋ ਤੀਰਯਨ੍ਤੋ ਵਿਭਾਵਯਨ੍ਤੋ ਵਿਭੂਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਪਚਿਨਨ੍ਤੋ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਪਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਤੁਲਯਨ੍ਤੋ ਤੀਰਯਨ੍ਤੋ ਵਿਭਾਵਯਨ੍ਤੋ ਵਿਭੂਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪਚਿਨਨ੍ਤੋ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਪਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਪਚਿਨਨ੍ਤੋ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਪਵਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਤੁਲਯਨ੍ਤੋ ਤੀਰਯਨ੍ਤੋ ਵਿਭਾਵਯਨ੍ਤੋ ਵਿਭੂਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਅਦਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਦਸ੍ਸਂ ਅਦਕ੍ਖਿਂ ਅਪਸ੍ਸਿਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਨ੍ਤਿ – ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤਿਂ ਪਚਿਨਂ ਅਦਸ੍ਸਂ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਇਦਂ ਵਦਾਮੀਤਿ ਨ ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ, [ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤਂ;

ਪਸ੍ਸਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ;

ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤਿਂ ਪਚਿਨਂ ਅਦਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ.

੭੩.

ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾ ਯਾਨਿ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾਨਿ, [ਇਤਿ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋ]

ਤੇ ਵੇ ਮੁਨੀ ਬ੍ਰੂਸਿ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ;

ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤੀਤਿ ਯਮੇਤਮਤ੍ਥਂ, ਕਥਂ ਨੁ ਧੀਰੇਹਿ ਪਵੇਦਿਤਂ ਤਂ.

ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾ ਯਾਨਿ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾਨੀਤਿ. ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾ. ਪਕਪ੍ਪਿਤਾਨੀਤਿ ਕਪ੍ਪਿਤਾ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਾ ਸਣ੍ਠਪਿਤਾਤਿਪਿ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾ. ਅਥ ਵਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਸਙ੍ਖਤਾ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਖਯਧਮ੍ਮਾ ਵਯਧਮ੍ਮਾ ਵਿਰਾਗਧਮ੍ਮਾ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਾ ਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾਤਿਪਿ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾਤਿ – ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾ ਯਾਨਿ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾਨਿ.

ਇਤਿ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋਤਿ. ਇਤੀਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ ਪਦਸਂਸਗ੍ਗੋ ਪਦਪਾਰਿਪੂਰੀ ਅਕ੍ਖਰਸਮਵਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ – ਇਤੀਤਿ. ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਸਙ੍ਖਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵੋਹਾਰੋ – ਇਤਿ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋਤਿ.

ਤੇ ਵੇ ਮੁਨੀ ਬ੍ਰੂਸਿ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤੀਤਿ ਯਮੇਤਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਵੇਤਿ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ. ਮੁਨੀਤਿ. ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨੀਤਿ. ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਨ ਗਣ੍ਹਾਮਿ ਨ ਪਰਾਮਸਾਮਿ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਾਮੀਤਿ ਚ ਭਣਸਿ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤੀਤਿ ਚ ਭਣਸਿ. ਯਮੇਤਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਯਂ ਪਰਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ – ਤੇ ਵੇ ਮੁਨੀ ਬ੍ਰੂਸਿ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤੀਤਿ ਯਮੇਤਮਤ੍ਥਂ.

ਕਥਂ ਨੁ ਧੀਰੇਹਿ ਪਵੇਦਿਤਂ ਤਨ੍ਤਿ. ਕਥਂ ਨੂਤਿ ਪਦਂ ਸਂਸਯਪੁਚ੍ਛਾ ਵਿਮਤਿਪੁਚ੍ਛਾ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਪੁਚ੍ਛਾ ਅਨੇਕਂਸਪੁਚ੍ਛਾ, ਏਵਂ ਨੁ ਖੋ ਨਨੁ ਖੋ ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਕਥਂ ਨੁ ਖੋਤਿ – ਕਥਂ ਨੁ. ਧੀਰੇਹੀਤਿ ਧੀਰੇਹਿ ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤੇਹਿ [ਪਞ੍ਞਾਵਨ੍ਤੇਹਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਬੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੇਹਿ ਞਾਣੀਹਿ ਵਿਭਾਵੀਹਿ ਮੇਧਾਵੀਹਿ. ਪਵੇਦਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਂ ਪਵੇਦਿਤਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਂ ਦੇਸਿਤਂ ਪਞ੍ਞਾਪਿਤਂ ਪਟ੍ਠਪਿਤਂ ਵਿਵਟਂ ਵਿਭਤ੍ਤਂ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਤਂ ਪਕਾਸਿਤਨ੍ਤਿ – ਕਥਂ ਨੁ ਧੀਰੇਹਿ ਪਵੇਦਿਤਂ ਤਂ.

ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾ ਯਾਨਿ ਪਕਪ੍ਪਿਤਾਨਿ, [ਇਤਿ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋ]

ਤੇ ਵੇ ਮੁਨੀ ਬ੍ਰੂਸਿ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ;

ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤੀਤਿ ਯਮੇਤਮਤ੍ਥਂ, ਕਥਂ ਨੁ ਧੀਰੇਹਿ ਪਵੇਦਿਤਂ ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੭੪.

ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਸੁਤਿਯਾ ਨ ਞਾਣੇਨ, [ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਨ ਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹ;

ਅਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅਸ੍ਸੁਤਿਯਾ ਅਞਾਣਾ, ਅਸੀਲਤਾ ਅਬ੍ਬਤਾ ਨੋਪਿ ਤੇਨ;

ਏਤੇ ਚ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ, ਸਨ੍ਤੋ ਅਨਿਸ੍ਸਾਯ ਭਵਂ ਨ ਜਪ੍ਪੇ.

ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਸੁਤਿਯਾ ਨ ਞਾਣੇਨਾਤਿ. ਦਿਟ੍ਠੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਨਾਹ ਨ ਕਥੇਸਿ ਨ ਭਣਸਿ ਨ ਦੀਪਯਸਿ ਨ ਵੋਹਰਸਿ; ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਨਾਹ ਨ ਕਥੇਸਿ ਨ ਭਣਸਿ ਨ ਦੀਪਯਸਿ ਨ ਵੋਹਰਸਿ; ਦਿਟ੍ਠਸੁਤੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਨਾਹ ਨ ਕਥੇਸਿ ਨ ਭਣਸਿ ਨ ਦੀਪਯਸਿ ਨ ਵੋਹਰਸਿ; ਞਾਣੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਨਾਹ ਨ ਕਥੇਸਿ ਨ ਭਣਸਿ ਨ ਦੀਪਯਸਿ ਨ ਵੋਹਰਸੀਤਿ – ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਸੁਤਿਯਾ ਨ ਞਾਣੇਨ.

ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਨ ਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹਾਤਿ. ਸੀਲੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਨਾਹ ਨ ਕਥੇਸਿ ਨ ਭਣਸਿ ਨ ਦੀਪਯਸਿ ਨ ਵੋਹਰਸਿ; ਵਤੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਨਾਹ ਨ ਕਥੇਸਿ ਨ ਭਣਸਿ ਨ ਦੀਪਯਸਿ ਨ ਵੋਹਰਸਿ; ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਨਾਹ ਨ ਕਥੇਸਿ ਨ ਭਣਸਿ ਨ ਦੀਪਯਸਿ ਨ ਵੋਹਰਸੀਤਿ – ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਨ ਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹ.

ਅਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅਸ੍ਸੁਤਿਯਾ ਅਞਾਣਾ, ਅਸੀਲਤਾ ਅਬ੍ਬਤਾ ਨੋਪਿ ਤੇਨਾਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਿਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ. ਦਸਵਤ੍ਥੁਕਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ – ਅਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਯਿਟ੍ਠਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਹੁਤਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਸੁਕਤਦੁਕ੍ਕਟਾਨਂ [ਸੁਕਟਦੁਕ੍ਕਟਾਨਂ (ਸੀ.)] ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਫਲਂ ਵਿਪਾਕੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਅਯਂ ਲੋਕੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਰੋ ਲੋਕੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਮਾਤਾ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਿਤਾ, ਅਤ੍ਥਿ ਸਤ੍ਤਾ ਓਪਪਾਤਿਕਾ, ਅਤ੍ਥਿ ਲੋਕੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਮ੍ਮਗ੍ਗਤਾ [ਸਮਗ੍ਗਤਾ (ਕ.)] ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਯੇ ਇਮਞ੍ਚ ਲੋਕਂ ਪਰਞ੍ਚ ਲੋਕਂ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤੀਤਿ; ਸਵਨਮ੍ਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ – ਪਰਤੋ ਘੋਸੋ, ਸੁਤ੍ਤਂ, ਗੇਯ੍ਯਂ, ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ, ਗਾਥਾ, ਉਦਾਨਂ, ਇਤਿਵੁਤ੍ਤਕਂ, ਜਾਤਕਂ, ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ, ਵੇਦਲ੍ਲਂ; ਞਾਣਮ੍ਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ – ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਞਾਣਂ, ਸਚ੍ਚਾਨੁਲੋਮਿਕਞਾਣਂ [ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਂ ਞਾਣਂ ਸਚ੍ਚਾਨੁਲੋਮਿਕਂ ਞਾਣਂ (ਸੀ. ਕ.) ਞਾਣਵਿਭਙ੍ਗੇਪਿ], ਅਭਿਞ੍ਞਾਞਾਣਂ, ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਞਾਣਂ; ਸੀਲਮ੍ਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ – ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰੋ; ਵਤਮ੍ਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ – ਅਟ੍ਠ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ – ਆਰਞ੍ਞਿਕਙ੍ਗਂ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਙ੍ਗਂ, ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਙ੍ਗਂ, ਤੇਚੀਵਰਿਕਙ੍ਗ, ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕਙ੍ਗਂ, ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕਙ੍ਗਂ, ਨੇਸਜ੍ਜਿਕਙ੍ਗਂ, ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕਙ੍ਗਨ੍ਤਿ.

ਅਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅਸ੍ਸੁਤਿਯਾ ਅਞਾਣਾ, ਅਸੀਲਤਾ ਅਬ੍ਬਤਾ ਨੋਪਿ ਤੇਨਾਤਿ. ਨਾਪਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤੇਨ, ਨਾਪਿ ਸਵਨਮਤ੍ਤੇਨ, ਨਾਪਿ ਞਾਣਮਤ੍ਤੇਨ, ਨਾਪਿ ਸੀਲਮਤ੍ਤੇਨ, ਨਾਪਿ ਵਤਮਤ੍ਤੇਨ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤਿਂ ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨਾਪਿ ਵਿਨਾ ਏਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤਿਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਅਪਿ ਚ ਸਮ੍ਭਾਰਾ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤਿਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁਂ ਫਸ੍ਸਿਤੁਂ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤੁਨ੍ਤਿ – ਅਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅਸ੍ਸੁਤਿਯਾ ਅਞਾਣਾ ਅਸੀਲਤਾ ਅਬ੍ਬਤਾ ਨੋਪਿ ਤੇਨ.

ਏਤੇ ਚ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯਾਤਿ. ਏਤੇਤਿ ਕਣ੍ਹਪਕ੍ਖਿਕਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤਤੋ ਪਹਾਨਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ, ਤੇਧਾਤੁਕੇਸੁ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਤਮ੍ਮਯਤਾ [ਅਕਮ੍ਮਯਤਾ (ਸੀ. ਕ.)] ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ, ਯਤੋ ਕਣ੍ਹਪਕ੍ਖਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤਪਹਾਨੇਨ ਪਹੀਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ, ਤੇਧਾਤੁਕੇਸੁ ਚ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਤਮ੍ਮਯਤਾ ਹੋਤਿ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਪਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਨ ਪਰਾਮਸਤਿ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਨ ਗਣ੍ਹਿਤਬ੍ਬਾ ਨ ਪਰਾਮਸਿਤਬ੍ਬਾ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਿਤਬ੍ਬਾਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਏਤੇ ਚ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ. ਯਤੋ ਤਣ੍ਹਾ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿ ਚ ਮਾਨੋ ਚ ਪਹੀਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾਤਿ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਪਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਨ ਪਰਾਮਸਤਿ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਤੀਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਏਤੇ ਚ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ.

ਯਤੋ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਚ ਅਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਚ ਆਨੇਞ੍ਜਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਚ ਪਹੀਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾਤਿ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਪਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਨ ਪਰਾਮਸਤਿ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਤੀਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਏਤੇ ਚ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ.

ਸਨ੍ਤੋ ਅਨਿਸ੍ਸਾਯ ਭਵਂ ਨ ਜਪ੍ਪੇਤਿ. ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਰਾਗਸ੍ਸ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤੋ, ਦੋਸਸ੍ਸ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤੋ, ਮੋਹਸ੍ਸ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤੋ, ਕੋਧਸ੍ਸ… ਉਪਨਾਹਸ੍ਸ… ਮਕ੍ਖਸ੍ਸ… ਪਲ਼ਾਸਸ੍ਸ… ਇਸ੍ਸਾਯ… ਮਚ੍ਛਰਿਯਸ੍ਸ… ਮਾਯਾਯ… ਸਾਠੇਯ੍ਯਸ੍ਸ… ਥਮ੍ਭਸ੍ਸ… ਸਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ… ਮਾਨਸ੍ਸ… ਅਤਿਮਾਨਸ੍ਸ… ਮਦਸ੍ਸ… ਪਮਾਦਸ੍ਸ… ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਦਰਥਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਤਾਪਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਵੂਪਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਜ੍ਝਾਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤਾ ਵਿਗਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤੋ ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋਤਿ – ਸਨ੍ਤੋ.

ਅਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਨਿਸ੍ਸਯਾ – ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯੋ. ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯਂ ਪਹਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਚਕ੍ਖੁਂ ਅਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਸੋਤਂ ਅਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਘਾਨਂ ਅਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਜਿਵ੍ਹਂ ਅਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਕਾਯਂ ਅਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਮਨਂ ਅਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਰੂਪੇ… ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ… ਕੁਲਂ… ਗਣਂ… ਆਵਾਸਂ… ਲਾਭਂ… ਯਸਂ… ਪਸਂਸਂ… ਸੁਖਂ… ਚੀਵਰਂ… ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ… ਸੇਨਾਸਨਂ… ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ… ਕਾਮਧਾਤੁਂ… ਰੂਪਧਾਤੁਂ… ਅਰੂਪਧਾਤੁਂ… ਕਾਮਭਵਂ… ਰੂਪਭਵਂ… ਅਰੂਪਭਵਂ… ਸਞ੍ਞਾਭਵਂ… ਅਸਞ੍ਞਾਭਵਂ… ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਭਵਂ… ਏਕਵੋਕਾਰਭਵਂ… ਚਤੁਵੋਕਾਰਭਵਂ… ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵਂ… ਅਤੀਤਂ… ਅਨਾਗਤਂ… ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ… ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਪਰਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਿਨਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾਤਿ – ਸਨ੍ਤੋ ਅਨਿਸ੍ਸਾਯ. ਭਵਂ ਨ ਜਪ੍ਪੇਤਿ ਕਾਮਭਵਂ ਨ ਜਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਰੂਪਭਵਂ ਨ ਜਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਅਰੂਪਭਵਂ ਨ ਜਪ੍ਪੇਯ੍ਯ ਨਪ੍ਪਜਪ੍ਪੇਯ੍ਯ ਨ ਅਭਿਜਪ੍ਪੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਸਨ੍ਤੋ ਅਨਿਸ੍ਸਾਯ ਭਵਂ ਨ ਜਪ੍ਪੇ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਸੁਤਿਯਾ ਨ ਞਾਣੇਨ, [ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਨ ਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹ;

ਅਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅਸ੍ਸੁਤਿਯਾ ਅਞਾਣਾ, ਅਸੀਲਤਾ ਅਬ੍ਬਤਾ ਨੋਪਿ ਤੇਨ;

ਏਤੇ ਚ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜ ਅਨੁਗ੍ਗਹਾਯ, ਸਨ੍ਤੋ ਅਨਿਸ੍ਸਾਯ ਭਵਂ ਨ ਜਪ੍ਪੇ’’ਤਿ.

੭੫.

ਨੋ ਚੇ ਕਿਰ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਸੁਤਿਯਾ ਨ ਞਾਣੇਨ, [ਇਤਿ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋ]

ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਨ ਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹ;

ਅਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅਸ੍ਸੁਤਿਯਾ ਅਞਾਣਾ, ਅਸੀਲਤਾ ਅਬ੍ਬਤਾ ਨੋਪਿ ਤੇਨ;

ਮਞ੍ਞਾਮਹਂ ਮੋਮੁਹਮੇਵ ਧਮ੍ਮਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਏਕੇ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ.

ਨੋ ਚੇ ਕਿਰ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਸੁਤਿਯਾ ਨ ਞਾਣੇਨਾਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਿਯਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਨਾਹ ਨ ਕਥੇਸਿ ਨ ਭਣਸਿ ਨ ਦੀਪਯਸਿ ਨ ਵੋਹਰਸਿ; ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ… ਦਿਟ੍ਠਸੁਤੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ… ਞਾਣੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਨਾਹ ਨ ਕਥੇਸਿ ਨ ਭਣਸਿ ਨ ਦੀਪਯਸਿ ਨ ਵੋਹਰਸੀਤਿ – ਨੋ ਚੇ ਕਿਰ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਸੁਤਿਯਾ ਨ ਞਾਣੇਨ.

ਇਤਿ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋਤਿ ਇਤੀਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ…. ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ…ਪੇ… ਇਤਿ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋ.

ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਨ ਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹਾਤਿ. ਸੀਲੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ…ਪੇ… ਵਤੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ…ਪੇ… ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਨਾਹ ਨ ਕਥੇਸਿ ਨ ਭਣਸਿ ਨ ਦੀਪਯਸਿ ਨ ਵੋਹਰਸੀਤਿ – ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਨ ਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹ.

ਅਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅਸ੍ਸੁਤਿਯਾ ਅਞਾਣਾ, ਅਸੀਲਤਾ ਅਬ੍ਬਤਾ ਨੋਪਿ ਤੇਨਾਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਿਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਏਵਂ ਭਣਸਿ, ਸਵਨਮ੍ਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਭਣਸਿ, ਞਾਣਮ੍ਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਭਣਸਿ, ਨ ਸਕ੍ਕੋਸਿ ਏਕਂਸੇਨ ਅਨੁਜਾਨਿਤੁਂ, ਨਪਿ ਸਕ੍ਕੋਸਿ ਏਕਂਸੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਨ੍ਤਿ – ਅਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅਸ੍ਸੁਤਿਯਾ ਅਞਾਣਾ, ਅਸੀਲਤਾ ਅਬ੍ਬਤਾ ਨੋਪਿ ਤੇਨ.

ਮਞ੍ਞਾਮਹਂ ਮੋਮੁਹਮੇਵ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ. ਮੋਮੂਹਧਮ੍ਮੋ ਅਯਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਬਾਲਧਮ੍ਮੋ ਮੂਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮੋ ਅਞ੍ਞਾਣਧਮ੍ਮੋ ਅਮਰਾਵਿਕ੍ਖੇਪਧਮ੍ਮੋਤਿ ਏਵਂ ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਏਵਂ ਜਾਨਾਮਿ ਏਵਂ ਆਜਾਨਾਮਿ ਏਵਂ ਵਿਜਾਨਾਮਿ ਏਵਂ ਪਟਿਵਿਜਾਨਾਮਿ ਏਵਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਾਮੀਤਿ – ਮਞ੍ਞਾਮਹਂ ਮੋਮੁਹਮੇਵ ਧਮ੍ਮਂ.

ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਏਕੇ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ. ਸੁਦ੍ਧਿਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਏਕੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ; ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਏਕੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ; ‘‘ਅਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ…ਪੇ… ਨੇਵ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਏਕੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤੀਤਿ – ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਏਕੇ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ.

ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਨੋ ਚੇ ਕਿਰ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਸੁਤਿਯਾ ਨ ਞਾਣੇਨ, [ਇਤਿ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋ]

ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਨ ਸੁਦ੍ਧਿਮਾਹ;

ਅਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਅਸ੍ਸੁਤਿਯਾ ਅਞਾਣਾ, ਅਸੀਲਤਾ ਅਬ੍ਬਤਾ ਨੋਪਿ ਤੇਨ;

ਮਞ੍ਞਾਮਹਂ ਮੋਮੁਹਮੇਵ ਧਮ੍ਮਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਏਕੇ ਪਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ.

੭੬.

ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਚ [ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਨਿਸ੍ਸਾਯਨੁਪੁਚ੍ਛਮਾਨੋ, [ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤੇਸੁ ਪਮੋਹਮਾਗਾ [ਸਮੋਹਮਾਗਾ (ਕ.)] ;

ਇਤੋ ਚ ਨਾਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਅਣੁਮ੍ਪਿ ਸਞ੍ਞਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਵਂ ਮੋਮੁਹਤੋ ਦਹਾਸਿ.

ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯਨੁਪੁਚ੍ਛਮਾਨੋਤਿ. ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਲਗ੍ਗਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਲਗ੍ਗਨਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਬਨ੍ਧਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਬਨ੍ਧਨਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਪਲਿਬੋਧਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਲਿਬੋਧਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਅਨੁਪੁਚ੍ਛਮਾਨੋਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪੁਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯਨੁਪੁਚ੍ਛਮਾਨੋ.

ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤੇਸੁ ਪਮੋਹਮਾਗਾਤਿ. ਯਾ ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਤਯਾ ਗਹਿਤਾ ਪਰਾਮਟ੍ਠਾ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਾ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਾ, ਤਾਯੇਵ ਤ੍ਵਂ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਮੂਲ਼੍ਹੋਸਿ ਪਮੂਲ਼੍ਹੋਸਿ ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋਸਿ ਮੋਹਂ ਆਗਤੋਸਿ ਪਮੋਹਂ ਆਗਤੋਸਿ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਗਤੋਸਿ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦੋਸੀਤਿ – ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤੇਸੁ ਪਮੋਹਮਾਗਾ.

ਇਤੋ ਚ ਨਾਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਅਣੁਮ੍ਪਿ ਸਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਇਤੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤਿਤੋ ਵਾ ਪਟਿਪਦਾਤੋ ਵਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਤੋ ਵਾ, ਯੁਤ੍ਤਸਞ੍ਞਂ ਪਤ੍ਤਸਞ੍ਞਂ ਲਕ੍ਖਣਸਞ੍ਞਂ ਕਾਰਣਸਞ੍ਞਂ ਠਾਨਸਞ੍ਞਂ ਨ ਪਟਿਲਭਤਿ, ਕੁਤੋ ਞਾਣਨ੍ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਇਤੋ ਚ ਨਾਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਅਣੁਮ੍ਪਿ ਸਞ੍ਞਂ. ਅਥ ਵਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਵਾ ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾਨੁਲੋਮਂ ਵਾ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਸਞ੍ਞਾਨੁਲੋਮਂ ਵਾ, ਅਨਤ੍ਤਂ ਵਾ ਅਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਨੁਲੋਮਂ ਵਾ, ਸਞ੍ਞੁਪ੍ਪਾਦਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਸਞ੍ਜਾਨਿਤਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਨ ਪਟਿਲਭਤਿ, ਕੁਤੋ ਞਾਣਨ੍ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਇਤੋ ਚ ਨਾਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਅਣੁਮ੍ਪਿ ਸਞ੍ਞਂ.

ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਵਂ ਮੋਮੁਹਤੋ ਦਹਾਸੀਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਂਕਾਰਣਾ ਤਂਹੇਤੁ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਂਨਿਦਾਨਾ ਮੋਮੂਹਧਮ੍ਮਤੋ ਬਾਲਧਮ੍ਮਤੋ ਮੂਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮਤੋ ਅਞ੍ਞਾਣਧਮ੍ਮਤੋ ਅਮਰਾਵਿਕ੍ਖੇਪਧਮ੍ਮਤੋ ਦਹਾਸਿ ਪਸ੍ਸਸਿ ਦਕ੍ਖਸਿ ਓਲੋਕੇਸਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਸਿ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਸੀਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਵਂ ਮੋਮੁਹਤੋ ਦਹਾਸਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯਨੁਪੁਚ੍ਛਮਾਨੋ, [ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਸਮੁਗ੍ਗਹੀਤੇਸੁ ਪਮੋਹਮਾਗਾ;

ਇਤੋ ਚ ਨਾਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਅਣੁਮ੍ਪਿ ਸਞ੍ਞਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਵਂ ਮੋਮੁਹਤੋ ਦਹਾਸੀ’’ਤਿ.

੭੭.

ਸਮੋ ਵਿਸੇਸੀ ਉਦ ਵਾ ਨਿਹੀਨੋ, ਯੋ ਮਞ੍ਞਤਿ ਸੋ ਵਿਵਦੇਥ ਤੇਨ;

ਤੀਸੁ ਵਿਧਾਸੁ ਅਵਿਕਮ੍ਪਮਾਨੋ, ਸਮੋ ਵਿਸੇਸੀਤਿ ਨ ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ.

ਸਮੋ ਵਿਸੇਸੀ ਉਦ ਵਾ ਨਿਹੀਨੋ, ਯੋ ਮਞ੍ਞਤਿ ਸੋ ਵਿਵਦੇਥ ਤੇਨਾਤਿ. ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਵਾ ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਵਾ ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਵਾ ਯੋ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਸੋ ਤੇਨ ਮਾਨੇਨ ਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਤੇਨ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਕਲਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਭਣ੍ਡਨਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਵਿਗ੍ਗਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਵਿਵਾਦਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਮੇਧਗਂ ਕਰੇਯ੍ਯ – ‘‘ਨ ਤ੍ਵਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ ਆਜਾਨਾਸਿ, ਅਹਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ ਆਜਾਨਾਮਿ, ਕਿਂ ਤ੍ਵਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ ਆਜਾਨਿਸ੍ਸਸਿ, ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਤ੍ਵਮਸਿ, ਅਹਮਸ੍ਮਿ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਸਹਿਤਂ ਮੇ, ਅਸਹਿਤਂ ਤੇ, ਪੁਰੇ ਵਚਨੀਯਂ ਪਚ੍ਛਾ ਅਵਚ, ਪਚ੍ਛਾ ਵਚਨੀਯਂ ਪੁਰੇ ਅਵਚ, ਅਧਿਚਿਣ੍ਣਂ ਤੇ ਵਿਪਰਾਵਤ੍ਤਂ, ਆਰੋਪਿਤੋ ਤੇ ਵਾਦੋ, ਨਿਗ੍ਗਹਿਤੋ ਤ੍ਵਮਸਿ, ਚਰ ਵਾਦਪ੍ਪਮੋਕ੍ਖਾਯ, ਨਿਬ੍ਬੇਠੇਹਿ ਵਾ ਸਚੇ ਪਹੋਸੀ’’ਤਿ – ਸਮੋ ਵਿਸੇਸੀ ਉਦ ਵਾ ਨਿਹੀਨੋ ਯੋ ਮਞ੍ਞਤਿ ਸੋ ਵਿਵਦੇਥ ਤੇਨ.

ਤੀਸੁ ਵਿਧਾਸੁ ਅਵਿਕਮ੍ਪਮਾਨੋ, ਸਮੋ ਵਿਸੇਸੀਤਿ ਨ ਤਸ੍ਸ ਹੋਤੀਤਿ. ਯਸ੍ਸੇਤਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਧਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ, ਸੋ ਤੀਸੁ ਵਿਧਾਸੁ ਨ ਕਮ੍ਪਤਿ ਨ ਵਿਕਮ੍ਪਤਿ, ਅਵਿਕਮ੍ਪਮਾਨਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਵਾ ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਵਾ ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਵਾ. ਨ ਤਸ੍ਸ ਹੋਤੀਤਿ. ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਹੋਤੀਤਿ ਤੀਸੁ ਵਿਧਾਸੁ ਅਵਿਕਮ੍ਪਮਾਨੋ, ਸਮੋ ਵਿਸੇਸੀਤਿ – ਨ ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸਮੋ ਵਿਸੇਸੀ ਉਦ ਵਾ ਨਿਹੀਨੋ, ਯੋ ਮਞ੍ਞਤਿ ਸੋ ਵਿਵਦੇਥ ਤੇਨ;

ਤੀਸੁ ਵਿਧਾਸੁ ਅਵਿਕਮ੍ਪਮਾਨੋ, ਸਮੋ ਵਿਸੇਸੀਤਿ ਨ ਤਸ੍ਸ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

੭੮.

ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਕਿਂ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਮੁਸਾਤਿ ਵਾ ਸੋ ਵਿਵਦੇਥ ਕੇਨ;

ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਂ ਵਿਸਮਂ ਵਾਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਸ ਕੇਨ ਵਾਦਂ ਪਟਿਸਂਯੁਜੇਯ੍ਯ.

ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਕਿਂ ਵਦੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬਾਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ…ਪੇ… ਅਸਿਤੋ ਤਾਦਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੇ ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ. ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਕਿਂ ਵਦੇਯ੍ਯਾਤਿ. ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਕਿਂ ਵਦੇਯ੍ਯ ਕਿਂ ਕਥੇਯ੍ਯ ਕਿਂ ਭਣੇਯ੍ਯ ਕਿਂ ਦੀਪਯੇਯ੍ਯ ਕਿਂ ਵੋਹਰੇਯ੍ਯ; ‘‘ਅਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ…ਪੇ… ਨੇਵ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਕਿਂ ਵਦੇਯ੍ਯ ਕਿਂ ਕਥੇਯ੍ਯ ਕਿਂ ਭਣੇਯ੍ਯ ਕਿਂ ਦੀਪਯੇਯ੍ਯ ਕਿਂ ਵੋਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਕਿਂ ਵਦੇਯ੍ਯ.

ਮੁਸਾਤਿ ਵਾ ਸੋ ਵਿਵਦੇਥ ਕੇਨਾਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਯ੍ਹਂਵ ਸਚ੍ਚਂ, ਤੁਯ੍ਹਂ ਮੁਸਾਤਿ ਕੇਨ ਮਾਨੇਨ, ਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ, ਕੇਨ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਕਲਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਭਣ੍ਡਨਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਵਿਗ੍ਗਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਵਿਵਾਦਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਮੇਧਗਂ ਕਰੇਯ੍ਯ – ‘‘ਨ ਤ੍ਵਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ ਆਜਾਨਾਸਿ…ਪੇ… ਨਿਬ੍ਬੇਠੇਹਿ ਵਾ ਸਚੇ ਪਹੋਸੀ’’ਤਿ – ਮੁਸਾਤਿ ਵਾ ਸੋ ਵਿਵਦੇਥ ਕੇਨ.

ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਂ ਵਿਸਮਂ ਵਾਪਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ. ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਰਹਨ੍ਤੇ ਖੀਣਾਸਵੇ ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਓਮਾਨੋ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਪਹੀਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਨ੍ਤਿ – ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਂ ਵਿਸਮਂ ਵਾਪਿ ਨਤ੍ਥਿ.

ਸ ਕੇਨ ਵਾਦਂ ਪਟਿਸਂਯੁਜੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਸੋ ਕੇਨ ਮਾਨੇਨ, ਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ, ਕੇਨ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਵਾਦਂ ਪਟਿਸਞ੍ਞੋਜੇਯ੍ਯ ਪਟਿਬਲੇਯ੍ਯ ਕਲਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਭਣ੍ਡਨਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਵਿਗ੍ਗਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਵਿਵਾਦਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਮੇਧਗਂ ਕਰੇਯ੍ਯ – ‘‘ਨ ਤ੍ਵਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ ਆਜਾਨਾਸਿ…ਪੇ… ਨਿਬ੍ਬੇਠੇਹਿ ਵਾ ਸਚੇ ਪਹੋਸੀ’’ਤਿ – ਸ ਕੇਨ ਵਾਦਂ ਪਟਿਸਂਯੁਜੇਯ੍ਯ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਕਿਂ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਮੁਸਾਤਿ ਵਾ ਸੋ ਵਿਵਦੇਥ ਕੇਨ;

ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਂ ਵਿਸਮਂ ਵਾਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਸ ਕੇਨ ਵਾਦਂ ਪਟਿਸਂਯੁਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

੭੯.

ਓਕਂ ਪਹਾਯ ਅਨਿਕੇਤਸਾਰੀ, ਗਾਮੇ ਅਕੁਬ੍ਬਂ ਮੁਨਿ ਸਨ੍ਥਵਾਨਿ [ਸਨ੍ਧਵਾਨਿ (ਕ.)] ;

ਕਾਮੇਹਿ ਰਿਤ੍ਤੋ ਅਪੁਰੇਕ੍ਖਰਾਨੋ, ਕਥਂ ਨ ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਜਨੇਨ ਕਯਿਰਾ.

ਅਥ ਖੋ ਹਾਲਿਦ੍ਦਕਾਨਿ [ਹਲਿਦ੍ਦਕਾਨੀ (ਸੀ.)] ਗਹਪਤਿ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ. ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਹਾਲਿਦ੍ਦਕਾਨਿ ਗਹਪਤਿ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਵੁਤ੍ਤਮਿਦਂ ਭਨ੍ਤੇ, ਕਚ੍ਚਾਨ, ਭਗਵਤਾ ਅਟ੍ਠਕਵਗ੍ਗਿਕੇ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਪਞ੍ਹੇ –

‘‘ਓਕਂ ਪਹਾਯ ਅਨਿਕੇਤਸਾਰੀ, ਗਾਮੇ ਅਕੁਬ੍ਬਂ ਮੁਨਿ ਸਨ੍ਥਵਾਨਿ;

ਕਾਮੇਹਿ ਰਿਤ੍ਤੋ ਅਪੁਰੇਕ੍ਖਰਾਨੋ, ਕਥਂ ਨ ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਜਨੇਨ ਕਯਿਰਾ’’ਤਿ.

‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਨੁ ਖੋ ਭਨ੍ਤੇ, ਕਚ੍ਚਾਨ, ਭਗਵਤਾ ਸਙ੍ਖਿਤ੍ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਕਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ’’ਤਿ?

‘‘ਰੂਪਧਾਤੁ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਓਕੋ ਰੂਪਧਾਤੁ ਰਾਗਵਿਨਿਬਨ੍ਧਞ੍ਚ [ਰਾਗਵਿਨਿਬਦ੍ਧਞ੍ਚ (ਸੀ.)] ਪਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਓਕਸਾਰੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵੇਦਨਾਧਾਤੁ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ… ਸਞ੍ਞਾਧਾਤੁ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ… ਸਙ੍ਖਾਰਧਾਤੁ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਓਕੋ ਸਙ੍ਖਾਰਧਾਤੁ ਰਾਗਵਿਨਿਬਨ੍ਧਞ੍ਚ ਪਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਓਕਸਾਰੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਂ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਓਕਸਾਰੀ ਹੋਤਿ.

‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਗਹਪਤਿ, ਅਨੋਕਸਾਰੀ ਹੋਤਿ? ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਯੋ ਛਨ੍ਦੋ ਯੋ ਰਾਗੋ ਯਾ ਨਨ੍ਦੀ ਯਾ ਤਣ੍ਹਾ ਯੇ ਉਪਾਯੁਪਾਦਾਨਾ [ਉਪਯੁਪਾਦਾਨਾ (ਕ.)] ਚੇਤਸੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਭਿਨਿਵੇਸਾਨੁਸਯਾ ਤੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨੋਕਸਾਰੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵੇਦਨਾਧਾਤੁਯਾ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ… ਸਞ੍ਞਾਧਾਤੁਯਾ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ… ਸਙ੍ਖਾਰਧਾਤੁਯਾ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁਯਾ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਯੋ ਛਨ੍ਦੋ ਯੋ ਰਾਗੋ ਯਾ ਨਨ੍ਦੀ ਯਾ ਤਣ੍ਹਾ ਯੇ ਉਪਾਯੁਪਾਦਾਨਾ ਚੇਤਸੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਭਿਨਿਵੇਸਾਨੁਸਯਾ ਤੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨੋਕਸਾਰੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਂ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਅਨੋਕਸਾਰੀ ਹੋਤਿ.

‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਗਹਪਤਿ, ਨਿਕੇਤਸਾਰੀ ਹੋਤਿ? ਰੂਪਨਿਮਿਤ੍ਤਨਿਕੇਤਵਿਸਾਰਵਿਨਿਬਨ੍ਧਾ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਨਿਕੇਤਸਾਰੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਦ੍ਦਨਿਮਿਤ੍ਤ… ਗਨ੍ਧਨਿਮਿਤ੍ਤ… ਰਸਨਿਮਿਤ੍ਤ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤ… ਧਮ੍ਮਨਿਮਿਤ੍ਤਨਿਕੇਤਵਿਸਾਰਵਿਨਿਬਨ੍ਧਾ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਨਿਕੇਤਸਾਰੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਂ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਨਿਕੇਤਸਾਰੀ ਹੋਤਿ.

‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਗਹਪਤਿ, ਅਨਿਕੇਤਸਾਰੀ ਹੋਤਿ? ਰੂਪਨਿਮਿਤ੍ਤਨਿਕੇਤਵਿਸਾਰਵਿਨਿਬਨ੍ਧਾ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨਿਕੇਤਸਾਰੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਦ੍ਦਨਿਮਿਤ੍ਤ… ਗਨ੍ਧਨਿਮਿਤ੍ਤ… ਰਸਨਿਮਿਤ੍ਤ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤ… ਧਮ੍ਮਨਿਮਿਤ੍ਤਨਿਕੇਤਵਿਸਾਰਵਿਨਿਬਨ੍ਧਾ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨਿਕੇਤਸਾਰੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਂ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਅਨਿਕੇਤਸਾਰੀ ਹੋਤਿ.

‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਗਹਪਤਿ, ਗਾਮੇ ਸਨ੍ਥਵਜਾਤੋ ਹੋਤਿ? ਇਧ, ਗਹਪਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਿਹੀਹਿ ਸਂਸਟ੍ਠੋ ਵਿਹਰਤਿ ਸਹਨਨ੍ਦੀ ਸਹਸੋਕੀ, ਸੁਖਿਤੇਸੁ ਸੁਖਿਤੋ, ਦੁਕ੍ਖਿਤੇਸੁ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਕਿਚ੍ਚਕਰਣੀਯੇਸੁ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵੋਯੋਗਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਂ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਗਾਮੇ ਸਨ੍ਥਵਜਾਤੋ ਹੋਤਿ.

‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਗਹਪਤਿ, ਗਾਮੇ ਨ ਸਨ੍ਥਵਜਾਤੋ ਹੋਤਿ? ਇਧ, ਗਹਪਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਿਹੀਹਿ ਅਸਂਸਟ੍ਠੋ ਵਿਹਰਤਿ ਨ ਸਹਨਨ੍ਦੀ ਨ ਸਹਸੋਕੀ, ਨ ਸੁਖਿਤੇਸੁ ਸੁਖਿਤੋ, ਨ ਦੁਕ੍ਖਿਤੇਸੁ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਕਿਚ੍ਚਕਰਣੀਯੇਸੁ ਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵੋਯੋਗਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਂ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਗਾਮੇ ਨ ਸਨ੍ਥਵਜਾਤੋ ਹੋਤਿ.

‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਗਹਪਤਿ, ਕਾਮੇਹਿ ਅਰਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ? ਇਧ, ਗਹਪਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਮੇਸੁ ਅਵੀਤਰਾਗੋ ਹੋਤਿ ਅਵਿਗਤਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਅਵਿਗਤਪੇਮੋ ਅਵਿਗਤਪਿਪਾਸੋ ਅਵਿਗਤਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਅਵਿਗਤਤਣ੍ਹੋ. ਏਵਂ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਕਾਮੇਹਿ ਅਰਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ.

‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਗਹਪਤਿ, ਕਾਮੇਹਿ ਰਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ? ਇਧ, ਗਹਪਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਮੇਸੁ ਵੀਤਰਾਗੋ ਹੋਤਿ ਵਿਗਤਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਵਿਗਤਪੇਮੋ ਵਿਗਤਪਿਪਾਸੋ ਵਿਗਤਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਵਿਗਤਤਣ੍ਹੋ. ਏਵਂ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਕਾਮੇਹਿ ਰਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ.

‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਗਹਪਤਿ, ਪੁਰੇਕ੍ਖਰਾਨੋ ਹੋਤਿ? ਇਧ, ਗਹਪਤਿ, ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਏਵਂ ਹੋਤਿ – ‘ਏਵਂਰੂਪੋ ਸਿਯਂ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨ’ਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਿਂ ਸਮਨ੍ਨਾਨੇਤਿ, ‘ਏਵਂਵੇਦਨੋ ਸਿਯਂ… ਏਵਂਸਞ੍ਞੋ ਸਿਯਂ… ਏਵਂਸਙ੍ਖਾਰੋ ਸਿਯਂ… ਏਵਂਵਿਞ੍ਞਾਣੋ ਸਿਯਂ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨ’ਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਿਂ ਸਮਨ੍ਨਾਨੇਤਿ. ਏਵਂ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਪੁਰੇਕ੍ਖਰਾਨੋ ਹੋਤਿ.

‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਗਹਪਤਿ, ਅਪੁਰੇਕ੍ਖਰਾਨੋ ਹੋਤਿ? ਇਧ, ਗਹਪਤਿ, ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਏਵਂ ਹੋਤਿ – ‘ਏਵਂਰੂਪੋ ਸਿਯਂ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨ’ਨ੍ਤਿ ਨ ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਿਂ ਸਮਨ੍ਨਾਨੇਤਿ, ‘ਏਵਂਵੇਦਨੋ ਸਿਯਂ… ਏਵਂਸਞ੍ਞੋ ਸਿਯਂ… ਏਵਂਸਙ੍ਖਾਰੋ ਸਿਯਂ… ਏਵਂਵਿਞ੍ਞਾਣੋ ਸਿਯਂ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨ’ਨ੍ਤਿ ਨ ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਿਂ ਸਮਨ੍ਨਾਨੇਤਿ. ਏਵਂ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਅਪੁਰੇਕ੍ਖਰਾਨੋ ਹੋਤਿ.

‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਗਹਪਤਿ, ਕਥਂ ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਜਨੇਨ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ? ਇਧ, ਗਹਪਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਏਵਰੂਪਿਂ ਕਥਂ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ – ‘ਨ ਤ੍ਵਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ ਆਜਾਨਾਸਿ, ਅਹਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ ਆਜਾਨਾਮਿ, ਕਿਂ ਤ੍ਵਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ ਆਜਾਨਿਸ੍ਸਸਿ, ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਤ੍ਵਮਸਿ, ਅਹਮਸ੍ਮਿ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਸਹਿਤਂ ਮੇ, ਅਸਹਿਤਂ ਤੇ, ਪੁਰੇ ਵਚਨੀਯਂ ਪਚ੍ਛਾ ਅਵਚ, ਪਚ੍ਛਾ ਵਚਨੀਯਂ ਪੁਰੇ ਅਵਚ, ਅਧਿਚਿਣ੍ਣਂ ਤੇ ਵਿਪਰਾਵਤ੍ਤਂ, ਆਰੋਪਿਤੋ ਤੇ ਵਾਦੋ, ਨਿਗ੍ਗਹਿਤੋ ਤ੍ਵਮਸਿ, ਚਰ ਵਾਦਪ੍ਪਮੋਕ੍ਖਾਯ, ਨਿਬ੍ਬੇਠੇਹਿ ਵਾ ਸਚੇ ਪਹੋਸੀ’ਤਿ. ਏਵਂ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਕਥਂ ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਜਨੇਨ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ.

‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਗਹਪਤਿ, ਕਥਂ ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਜਨੇਨ ਨ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ? ਇਧ, ਗਹਪਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਨ ਏਵਰੂਪਿਂ ਕਥਂ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ – ‘ਨ ਤ੍ਵਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ ਆਜਾਨਾਸਿ…ਪੇ… ਨਿਬ੍ਬੇਠੇਹਿ ਵਾ ਸਚੇ ਪਹੋਸੀ’ਤਿ. ਏਵਂ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਜਨੇਨ ਨ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ. ਇਤਿ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਯਂ ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਭਗਵਤਾ ਅਟ੍ਠਕਵਗ੍ਗਿਕੇ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਪਞ੍ਹੇ –

‘‘ਓਕਂ ਪਹਾਯ ਅਨਿਕੇਤਸਾਰੀ, ਗਾਮੇ ਅਕੁਬ੍ਬਂ ਮੁਨਿ ਸਨ੍ਥਵਾਨਿ;

ਕਾਮੇਹਿ ਰਿਤ੍ਤੋ ਅਪੁਰੇਕ੍ਖਰਾਨੋ, ਕਥਂ ਨ ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਜਨੇਨ ਕਯਿਰਾ’’ਤਿ.

‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਭਗਵਤਾ ਸਙ੍ਖਿਤ੍ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ’’ਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਓਕਂ ਪਹਾਯ ਅਨਿਕੇਤਸਾਰੀ, ਗਾਮੇ ਅਕੁਬ੍ਬਂ ਮੁਨਿ ਸਨ੍ਥਵਾਨਿ;

ਕਾਮੇਹਿ ਰਿਤ੍ਤੋ ਅਪੁਰੇਕ੍ਖਰਾਨੋ, ਕਥਂ ਨ ਵਿਗ੍ਗਯ੍ਹ ਜਨੇਨ ਕਯਿਰਾ’’ਤਿ.

੮੦.

ਯੇਹਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਵਿਚਰੇਯ੍ਯ ਲੋਕੇ, ਨ ਤਾਨਿ ਉਗ੍ਗਯ੍ਹ ਵਦੇਯ੍ਯ ਨਾਗੋ;

ਏਲਮ੍ਬੁਜਂ ਕਣ੍ਡਕਵਾਰਿਜਂ [ਕਣ੍ਟਕਂ ਵਾਰਿਜਂ (ਸੀ.)] ਯਥਾ, ਜਲੇਨ ਪਙ੍ਕੇਨ ਚਨੂਪਲਿਤ੍ਤਂ;

ਏਵਂ ਮੁਨੀ ਸਨ੍ਤਿਵਾਦੋ ਅਗਿਦ੍ਧੋ, ਕਾਮੇ ਚ ਲੋਕੇ ਚ ਅਨੂਪਲਿਤ੍ਤੋ.

ਯੇਹਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਵਿਚਰੇਯ੍ਯ ਲੋਕੇਤਿ. ਯੇਹੀਤਿ ਯੇਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤੇਹਿ. ਵਿਵਿਤ੍ਤੋਤਿ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਰਿਤ੍ਤੋ ਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਪਵਿਵਿਤ੍ਤੋ, ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ… ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ… ਰਾਗੇਨ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਰਿਤ੍ਤੋ ਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਪਵਿਵਿਤ੍ਤੋ. ਵਿਚਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵਿਚਰੇਯ੍ਯ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯ ਇਰਿਯੇਯ੍ਯ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਪਾਲੇਯ੍ਯ ਯਪੇਯ੍ਯ ਯਾਪੇਯ੍ਯ. ਲੋਕੇਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਤਿ – ਯੇਹਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਵਿਚਰੇਯ੍ਯ ਲੋਕੇ.

ਨ ਤਾਨਿ ਉਗ੍ਗਯ੍ਹ ਵਦੇਯ੍ਯ ਨਾਗੋਤਿ. ਨਾਗੋਤਿ ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ – ਨਾਗੋ, ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਨਾਗੋ, ਨਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਨਾਗੋ. ਕਥਂ ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ – ਨਾਗੋ? ਆਗੂ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾ ਪੋਨੋਭਵਿਕਾ ਸਦਰਾ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਾ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਿਯਾ.

ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ, [ਸਭਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਸਬ੍ਬਸਞ੍ਞੋਗੇ ਵਿਸਜ੍ਜ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ;

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਨਾਗੋ ਤਾਦੀ ਪਵੁਚ੍ਚਤੇ ਤਥਤ੍ਤਾ.

ਏਵਂ ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ – ਨਾਗੋ.

ਕਥਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਨਾਗੋ? ਨ ਛਨ੍ਦਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਦੋਸਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਮੋਹਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਭਯਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਰਾਗਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਦੋਸਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਮੋਹਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਮਾਨਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨਾਨੁਸਯਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਵਗ੍ਗੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਯਾਯਤਿ ਨੀਯਤਿ ਵੁਯ੍ਹਤਿ ਸਂਹਰੀਯਤਿ. ਏਵਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਨਾਗੋ.

ਕਥਂ ਨਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਨਾਗੋ? ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤਿ. ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ… ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ… ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤਿ. ਏਵਂ ਨਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਨਾਗੋ.

ਨ ਤਾਨਿ ਉਗ੍ਗਯ੍ਹ ਵਦੇਯ੍ਯ ਨਾਗੋਤਿ. ਨਾਗੋ ਨ ਤਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਪਰਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਨਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਵਦੇਯ੍ਯ ਕਥੇਯ੍ਯ ਭਣੇਯ੍ਯ ਦੀਪਯੇਯ੍ਯ ਵੋਹਰੇਯ੍ਯ; ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ…ਪੇ… ਨੇਵ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ, ਇਦਮੇਵ ਸਚ੍ਚਂ ਮੋਘਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯ ਕਥੇਯ੍ਯ ਭਣੇਯ੍ਯ ਦੀਪਯੇਯ੍ਯ ਵੋਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਨ ਤਾਨਿ ਉਗ੍ਗਯ੍ਹ ਵਦੇਯ੍ਯ ਨਾਗੋ.

ਏਲਮ੍ਬੁਜਂ ਕਣ੍ਡਕਵਾਰਿਜਂ ਯਥਾ, ਜਲੇਨ ਪਙ੍ਕੇਨ ਚਨੂਪਲਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਏਲਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਉਦਕਂ, ਅਮ੍ਬੁਜਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਦੁਮਂ, ਕਣ੍ਡਕੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਖਰਦਣ੍ਡੋ, ਵਾਰਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਉਦਕਂ, ਵਾਰਿਜਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਦੁਮਂ ਵਾਰਿਸਮ੍ਭਵਂ, ਜਲਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਉਦਕਂ, ਪਙ੍ਕੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਦ੍ਦਮੋ. ਯਥਾ ਪਦੁਮਂ ਵਾਰਿਜਂ ਵਾਰਿਸਮ੍ਭਵਂ ਜਲੇਨ ਚ ਪਙ੍ਕੇਨ ਚ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਅਲਿਤ੍ਤਂ ਅਸਂਲਿਤ੍ਤਂ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਏਲਮ੍ਬੁਜਂ ਕਣ੍ਡਕਵਾਰਿਜਂ ਯਥਾ ਜਲੇਨ ਪਙ੍ਕੇਨ ਚਨੂਪਲਿਤ੍ਤਂ.

ਏਵਂ ਮੁਨੀ ਸਨ੍ਤਿਵਾਦੋ ਅਗਿਦ੍ਧੋ, ਕਾਮੇ ਚ ਲੋਕੇ ਚ ਅਨੂਪਲਿਤ੍ਤੋਤਿ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਓਪਮ੍ਮਸਂਪਟਿਪਾਦਨਂ. ਮੁਨੀਤਿ. ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ. ਸਨ੍ਤਿਵਾਦੋਤਿ ਸਨ੍ਤਿਵਾਦੋ ਮੁਨਿ ਤਾਣਵਾਦੋ ਲੇਣਵਾਦੋ ਸਰਣਵਾਦੋ ਅਭਯਵਾਦੋ ਅਚ੍ਚੁਤਵਾਦੋ ਅਮਤਵਾਦੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਵਾਦੋਤਿ – ਏਵਂ ਮੁਨਿ ਸਨ੍ਤਿਵਾਦੋ. ਅਗਿਦ੍ਧੋਤਿ. ਗੇਧੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਯਸ੍ਸੇਸੋ ਗੇਧੋ ਪਹੀਨੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢੋ ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਗਿਦ੍ਧੋ. ਸੋ ਰੂਪੇ ਅਗਿਦ੍ਧੋ, ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ… ਕੁਲੇ… ਗਣੇ… ਆਵਾਸੇ… ਲਾਭੇ… ਯਸੇ… ਪਸਂਸਾਯ… ਸੁਖੇ… ਚੀਵਰੇ… ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ … ਸੇਨਾਸਨੇ… ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ… ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ … ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ… ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ… ਕਾਮਭਵੇ… ਰੂਪਭਵੇ… ਅਰੂਪਭਵੇ… ਸਞ੍ਞਾਭਵੇ… ਅਸਞ੍ਞਾਭਵੇ… ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਭਵੇ… ਏਕਵੋਕਾਰਭਵੇ… ਚਤੁਵੋਕਾਰਭਵੇ… ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵੇ… ਅਤੀਤੇ… ਅਨਾਗਤੇ… ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ… ਦਿਟ੍ਠ-ਸੁਤ-ਮੁਤ-ਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਗਿਦ੍ਧੋ ਅਗਧਿਤੋ ਅਮੁਚ੍ਛਿਤੋ ਅਨਜ੍ਝੋਸਨ੍ਨੋ [ਅਨਜ੍ਝਾਪਨ੍ਨੋ (ਸੀ.), ਅਨਜ੍ਝੋਪਨ੍ਨੋ (ਸ੍ਯਾ.)], ਵੀਤਗੇਧੋ ਵਿਗਤਗੇਧੋ ਚਤ੍ਤਗੇਧੋ ਵਨ੍ਤਗੇਧੋ ਮੁਤ੍ਤਗੇਧੋ ਪਹੀਨਗੇਧੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਗੇਧੋ, ਵੀਤਰਾਗੋ ਵਿਗਤਰਾਗੋ ਚਤ੍ਤਰਾਗੋ ਵਨ੍ਤਰਾਗੋ ਮੁਤ੍ਤਰਾਗੋ ਪਹੀਨਰਾਗੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰਾਗੋ, ਨਿਚ੍ਛਾਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੀਤਿਭੂਤੋ ਸੁਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਏਵਂ ਮੁਨਿ ਸਨ੍ਤਿਵਾਦੋ ਅਗਿਦ੍ਧੋ.

ਕਾਮੇ ਚ ਲੋਕੇ ਚ ਅਨੂਪਲਿਤ੍ਤੋਤਿ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਦੇਵਲੋਕੇ ਖਨ੍ਧਲੋਕੇ ਧਾਤੁਲੋਕੇ ਆਯਤਨਲੋਕੇ. ਲੇਪਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਲੇਪਾ – ਤਣ੍ਹਾਲੇਪੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਲੇਪੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪੋ. ਮੁਨਿ ਤਣ੍ਹਾਲੇਪਂ ਪਹਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਕਾਮੇ ਚ ਲੋਕੇ ਚ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਅਲਿਤ੍ਤੋ ਅਪਲਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਏਵਂ ਮੁਨੀ ਸਨ੍ਤਿਵਾਦੋ ਅਗਿਦ੍ਧੋ, ਕਾਮੇ ਚ ਲੋਕੇ ਚ ਅਨੂਪਲਿਤ੍ਤੋ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯੇਹਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਵਿਚਰੇਯ੍ਯ ਲੋਕੇ, ਨ ਤਾਨਿ ਉਗ੍ਗਯ੍ਹ ਵਦੇਯ੍ਯ ਨਾਗੋ;

ਏਲਮ੍ਬੁਜਂ ਕਣ੍ਡਕਵਾਰਿਜਂ ਯਥਾ, ਜਲੇਨ ਪਙ੍ਕੇਨ ਚਨੂਪਲਿਤ੍ਤਂ;

ਏਵਂ ਮੁਨੀ ਸਨ੍ਤਿਵਾਦੋ ਅਗਿਦ੍ਧੋ, ਕਾਮੇ ਚ ਲੋਕੇ ਚ ਅਨੂਪਲਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.

੮੧.

ਨ ਵੇਦਗੂ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ [ਦਿਟ੍ਠਿਯਾਯਕੋ (ਕ. ਅਟ੍ਠ.) ਸੁ. ਨਿ. ੮੫੨] ਨ ਮੁਤਿਯਾ, ਸ ਮਾਨਮੇਤਿ ਨ ਹਿ ਤਮ੍ਮਯੋ ਸੋ;

ਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਨੋਪਿ ਸੁਤੇਨ ਨੇਯ੍ਯੋ, ਅਨੂਪਨੀਤੋ ਸ ਨਿਵੇਸਨੇਸੁ.

ਨ ਵੇਦਗੂ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਮੁਤਿਯਾ, ਸ ਮਾਨਮੇਤੀਤਿ. ਨਾਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਵੇਦਗੂਤਿ. ਵੇਦੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਚਤੂਸੁ ਮਗ੍ਗੇਸੁ ਞਾਣਂ, ਪਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪਞ੍ਞਾਬਲਂ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਵੀਮਂਸਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਤੇਹਿ ਵੇਦੇਹਿ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਗਤੋ ਅਨ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਕੋਟਿਗਤੋ ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਪਰਿਯਨ੍ਤਗਤੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਵੋਸਾਨਗਤੋ ਵੋਸਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਤਾਣਗਤੋ ਤਾਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਲੇਣਗਤੋ ਲੇਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਸਰਣਗਤੋ ਸਰਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਅਭਯਗਤੋ ਅਭਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਅਚ੍ਚੁਤਗਤੋ ਅਚ੍ਚੁਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਅਮਤਗਤੋ ਅਮਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਵੇਦਾਨਂ ਵਾ ਅਨ੍ਤਂ ਗਤੋਤਿ ਵੇਦਗੂ, ਵੇਦੇਹਿ ਵਾ ਅਨ੍ਤਂ ਗਤੋਤਿ ਵੇਦਗੂ, ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਦਿਤਤ੍ਤਾ ਵੇਦਗੂ, ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ ਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸੋ ਵਿਦਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਰਾਗੋ ਵਿਦਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਦੋਸੋ ਵਿਦਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਮੋਹੋ ਵਿਦਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਮਾਨੋ ਵਿਦਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਵਿਦਿਤਾਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾ ਪੋਨੋਭਵਿਕਾ ਸਦਰਾ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਾ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਿਯਾ.

ਵੇਦਾਨਿ ਵਿਚੇਯ੍ਯ ਕੇਵਲਾਨਿ, [ਸਭਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਸਮਣਾਨਂ ਯਾਨੀਧਤ੍ਥਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ;

ਸਬ੍ਬਵੇਦਨਾਸੁ ਵੀਤਰਾਗੋ, ਸਬ੍ਬਂ ਵੇਦਮਤਿਚ੍ਚ ਵੇਦਗੂ ਸੋਤਿ.

ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਪਹੀਨਾਨਿ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾਨਿ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਨਿ. ਸੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਯਾਯਤਿ ਨ ਨੀਯਤਿ ਨ ਵੁਯ੍ਹਤਿ ਨ ਸਂਹਰੀਯਤਿ, ਨਪਿ ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਸਾਰਤੋ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਨ ਵੇਦਗੂ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ. ਨ ਮੁਤਿਯਾਤਿ ਮੁਤਰੂਪੇਨ ਵਾ ਪਰਤੋ ਘੋਸੇਨ ਵਾ ਮਹਾਜਨਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾ ਵਾ ਮਾਨਂ ਨੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਨ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਨ ਪਰਾਮਸਤਿ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਤੀਤਿ – ਨ ਵੇਦਗੂ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਮੁਤਿਯਾ ਸ ਮਾਨਮੇਤਿ.

ਨ ਹਿ ਤਮ੍ਮਯੋ ਸੋਤਿ ਨ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਤਮ੍ਮਯੋ ਹੋਤਿ ਤਪ੍ਪਰਮੋ ਤਪ੍ਪਰਾਯਨੋ. ਯਤੋ ਤਣ੍ਹਾ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿ ਚ ਮਾਨੋ ਚਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਨ ਤਮ੍ਮਯੋ ਹੋਤਿ ਨ ਤਪ੍ਪਰਮੋ ਨ ਤਪ੍ਪਰਾਯਨੋਤਿ – ਸ ਮਾਨਮੇਤਿ ਨ ਹਿ ਤਮ੍ਮਯੋ ਸੋ.

ਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਨੋਪਿ ਸੁਤੇਨ ਨੇਯ੍ਯੋਤਿ. ਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਨ ਵਾ ਅਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਨ ਵਾ ਆਨੇਞ੍ਜਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਨ ਵਾ ਨ ਯਾਯਤਿ ਨ ਨੀਯਤਿ ਨ ਵੁਯ੍ਹਤਿ ਨ ਸਂਹਰੀਯਤੀਤਿ – ਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ. ਨੋਪਿ ਸੁਤੇਨ ਨੇਯ੍ਯੋਤਿ ਸੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਾ ਪਰਤੋ ਘੋਸੇਨ ਵਾ ਮਹਾਜਨਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾ ਵਾ ਨ ਯਾਯਤਿ ਨ ਨੀਯਤਿ ਨ ਵੁਯ੍ਹਤਿ ਨ ਸਂਹਰੀਯਤੀਤਿ – ਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਨੋਪਿ ਸੁਤੇਨ ਨੇਯ੍ਯੋ.

ਅਨੂਪਨੀਤੋ ਸ ਨਿਵੇਸਨੇਸੂਤਿ. ਉਪਯਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਉਪਯਾ – ਤਣ੍ਹੂਪਯੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠੂਪਯੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹੂਪਯੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠੂਪਯੋ. ਤਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹੂਪਯੋ ਪਹੀਨੋ, ਦਿਟ੍ਠੂਪਯੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ. ਤਣ੍ਹੂਪਯਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਦਿਟ੍ਠੂਪਯਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਸੋ ਨਿਵੇਸਨੇਸੁ ਅਨੂਪਨੀਤੋ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਗਤੋ ਅਨਜ੍ਝੋਸਿਤੋ ਅਨਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਅਨੂਪਨੀਤੋ ਸ ਨਿਵੇਸਨੇਸੁ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਨ ਵੇਦਗੂ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਮੁਤਿਯਾ, ਸ ਮਾਨਮੇਤਿ ਨ ਹਿ ਤਮ੍ਮਯੋ ਸੋ;

ਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਨੋਪਿ ਸੁਤੇਨ ਨੇਯ੍ਯੋ, ਅਨੂਪਨੀਤੋ ਸ ਨਿਵੇਸਨੇਸੂ’’ਤਿ.

੮੨.

ਸਞ੍ਞਾਵਿਰਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਗਨ੍ਥਾ, ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਮੋਹਾ;

ਸਞ੍ਞਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਯੇ ਅਗ੍ਗਹੇਸੁਂ, ਤੇ ਘਟ੍ਟਮਾਨਾ [ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤਾ (ਸ੍ਯਾ.) ਸੁ. ਨਿ. ੮੫੩] ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ.

ਸਞ੍ਞਾਵਿਰਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਗਨ੍ਥਾਤਿ. ਯੋ ਸਮਥਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤਿ ਤਸ੍ਸ ਆਦਿਤੋ ਉਪਾਦਾਯ ਗਨ੍ਥਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤ੍ਤੇ ਅਰਹਤੋ ਗਨ੍ਥਾ ਚ ਮੋਹਾ ਚ ਨੀਵਰਣਾ ਚ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸਞ੍ਞਾ ਵਿਹਿਂਸਾਸਞ੍ਞਾ ਦਿਟ੍ਠਿਸਞ੍ਞਾ ਚ ਪਹੀਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾਤਿ – ਸਞ੍ਞਾਵਿਰਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਗਨ੍ਥਾ.

ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਮੋਹਾਤਿ. ਯੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਆਦਿਤੋ ਉਪਾਦਾਯ ਮੋਹਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤ੍ਤੇ ਅਰਹਤੋ ਮੋਹਾ ਚ ਗਨ੍ਥਾ ਚ ਨੀਵਰਣਾ ਚ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸਞ੍ਞਾ ਵਿਹਿਂਸਾਸਞ੍ਞਾ ਦਿਟ੍ਠਿਸਞ੍ਞਾ ਚ ਪਹੀਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾਤਿ – ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਮੋਹਾ.

ਸਞ੍ਞਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਯੇ ਅਗ੍ਗਹੇਸੁਂ, ਤੇ ਘਟ੍ਟਮਾਨਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇਤਿ. ਯੇ ਸਞ੍ਞਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਕਾਮਸਞ੍ਞਂ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸਞ੍ਞਂ ਵਿਹਿਂਸਾਸਞ੍ਞਂ ਤੇ ਸਞ੍ਞਾਵਸੇਨ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾਨੋਪਿ ਰਾਜੂਹਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਖਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯੇਹਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਗਹਪਤੀਪਿ ਗਹਪਤੀਹਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਮਾਤਾਪਿ ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਵਦਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਮਾਤਰਾ ਵਿਵਦਤਿ, ਪਿਤਾਪਿ ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਵਦਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਪਿਤਰਾ ਵਿਵਦਤਿ, ਭਾਤਾਪਿ ਭਾਤਰਾ ਵਿਵਦਤਿ, ਭਗਿਨੀਪਿ ਭਗਿਨਿਯਾ ਵਿਵਦਤਿ, ਭਾਤਾਪਿ ਭਗਿਨਿਯਾ ਵਿਵਦਤਿ, ਭਗਿਨੀਪਿ ਭਾਤਰਾ ਵਿਵਦਤਿ, ਸਹਾਯੋਪਿ ਸਹਾਯੇਨ ਵਿਵਦਤਿ. ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਕਲਹਵਿਗ੍ਗਹਵਿਵਾਦਮਾਪਨ੍ਨਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਾਣੀਹਿਪਿ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਲੇਡ੍ਡੂਹਿਪਿ [ਲੇਟ੍ਟੂਹਿਪਿ (ਕ.)] ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਦਣ੍ਡੇਹਿਪਿ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਸਤ੍ਥੇਹਿਪਿ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਮਰਣਮ੍ਪਿ ਨਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਮਰਣਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਯੇ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋ’’ਤਿ ਵਾ…ਪੇ… ‘‘ਨੇਵ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ’’ਤਿ ਵਾ ਤੇ ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਸਤ੍ਥਾਰਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਤੋ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਗਣਤੋ ਗਣਂ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਪਟਿਪਦਾਯ ਪਟਿਪਦਂ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਮਗ੍ਗਤੋ ਮਗ੍ਗਂ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ.

ਅਥ ਵਾ ਤੇ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਕਲਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਭਣ੍ਡਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਵਿਗ੍ਗਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਵਿਵਾਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਮੇਧਗਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ – ‘‘ਨ ਤ੍ਵਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ ਆਜਾਨਾਸਿ…ਪੇ… ਨਿਬ੍ਬੇਠੇਹਿ ਵਾ ਸਚੇ ਪਹੋਸੀ’’ਤਿ. ਤੇਸਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾ; ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਗਤਿਯਾ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਨਿਰਯੇ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਯਾ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯੇ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਦੇਵਲੋਕੇ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਗਤਿਯਾ ਗਤਿਂ… ਉਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ… ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ… ਭਵੇਨ ਭਵਂ… ਸਂਸਾਰੇਨ ਸਂਸਾਰਂ… ਵਟ੍ਟੇਨ ਵਟ੍ਟਂ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਇਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਪਾਲੇਨ੍ਤਿ ਯਪੇਨ੍ਤਿ ਯਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ…ਪੇ… ਆਯਤਨਲੋਕੇਤਿ – ਸਞ੍ਞਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਯੇ ਅਗ੍ਗਹੇਸੁਂ ਤੇ ਘਟ੍ਟਮਾਨਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸਞ੍ਞਾਵਿਰਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਗਨ੍ਥਾ, ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਮੋਹਾ;

ਸਞ੍ਞਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਯੇ ਅਗ੍ਗਹੇਸੁਂ, ਤੇ ਘਟ੍ਟਮਾਨਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ’’ਤਿ.

ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਨਵਮੋ.

੧੦. ਪੁਰਾਭੇਦਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

ਅਥ ਪੁਰਾਭੇਦਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਵਕ੍ਖਤਿ –

੮੩.

ਕਥਂਦਸ੍ਸੀ ਕਥਂਸੀਲੋ, ਉਪਸਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ;

ਤਂ ਮੇ ਗੋਤਮ ਪਬ੍ਰੂਹਿ, ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਉਤ੍ਤਮਂ ਨਰਂ.

ਕਥਂਦਸ੍ਸੀ ਕਥਂਸੀਲੋ, ਉਪਸਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ. ਕਥਂਦਸ੍ਸੀਤਿ ਕੀਦਿਸੇਨ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਕਿਂਸਣ੍ਠਿਤੇਨ, ਕਿਂਪਕਾਰੇਨ, ਕਿਂਪਟਿਭਾਗੇਨਾਤਿ – ਕਥਂਦਸ੍ਸੀ. ਕਥਂਸੀਲੋਤਿ ਕੀਦਿਸੇਨ ਸੀਲੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਕਿਂਸਣ੍ਠਿਤੇਨ, ਕਿਂਪਕਾਰੇਨ, ਕਿਂਪਟਿਭਾਗੇਨਾਤਿ – ਕਥਂਦਸ੍ਸੀ ਕਥਂਸੀਲੋ. ਉਪਸਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਸਨ੍ਤੋ ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਥੀਯਤਿ ਭਣੀਯਤਿ ਦੀਪੀਯਤਿ ਵੋਹਰੀਯਤਿ. ਕਥਂਦਸ੍ਸੀਤਿ ਅਧਿਪਞ੍ਞਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਕਥਂਸੀਲੋਤਿ ਅਧਿਸੀਲਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਉਪਸਨ੍ਤੋਤਿ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਕਥਂਦਸ੍ਸੀ ਕਥਂਸੀਲੋ ਉਪਸਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਤਂ ਮੇ ਗੋਤਮ ਪਬ੍ਰੂਹੀਤਿ. ਤਨ੍ਤਿ ਯਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਯਂ ਯਾਚਾਮਿ, ਯਂ ਅਜ੍ਝੇਸਾਮਿ, ਯਂ ਪਸਾਦੇਮਿ. ਗੋਤਮਾਤਿ ਸੋ ਨਿਮ੍ਮਿਤੋ ਬੁਦ੍ਧਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਪਬ੍ਰੂਹੀਤਿ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰ ਵਿਭਜ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਤਂ ਮੇ ਗੋਤਮ ਪਬ੍ਰੂਹਿ.

ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਉਤ੍ਤਮਂ ਨਰਨ੍ਤਿ. ਪੁਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਯਾਚਿਤੋ ਅਜ੍ਝੇਸਿਤੋ ਪਸਾਦਿਤੋ. ਉਤ੍ਤਮਂ ਨਰਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰਂ ਨਰਨ੍ਤਿ – ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਉਤ੍ਤਮਂ ਨਰਂ.

ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਨਿਮ੍ਮਿਤੋ –

‘‘ਕਥਂਦਸ੍ਸੀ ਕਥਂਸੀਲੋ, ਉਪਸਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ;

ਤਂ ਮੇ ਗੋਤਮ ਪਬ੍ਰੂਹਿ, ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਉਤ੍ਤਮਂ ਨਰ’’ਨ੍ਤਿ.

੮੪.

ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਪੁਰਾਭੇਦਾ, [ਇਤਿ ਭਗਵਾ]

ਪੁਬ੍ਬਮਨ੍ਤਮਨਿਸ੍ਸਿਤੋ;

ਵੇਮਜ੍ਝੇ ਨੁਪਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯੋ,

ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਰਕ੍ਖਤਂ.

ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਪੁਰਾਭੇਦਾਤਿ. ਪੁਰਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ, ਪੁਰਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ ਭੇਦਾ, ਪੁਰਾ ਕਲ਼ੇਵਰਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖੇਪਾ, ਪੁਰਾ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਉਪਚ੍ਛੇਦਾ ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਵਿਗਤਤਣ੍ਹੋ ਚਤ੍ਤਤਣ੍ਹੋ ਵਨ੍ਤਤਣ੍ਹੋ ਮੁਤ੍ਤਤਣ੍ਹੋ ਪਹੀਨਤਣ੍ਹੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤਣ੍ਹੋ, ਵੀਤਰਾਗੋ ਵਿਗਤਰਾਗੋ ਚਤ੍ਤਰਾਗੋ ਵਨ੍ਤਰਾਗੋ ਮੁਤ੍ਤਰਾਗੋ ਪਹੀਨਰਾਗੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰਾਗੋ, ਨਿਚ੍ਛਾਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੀਤਿਭੂਤੋ ਸੁਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਿਹਰਤਿ.

ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਂ. ਅਪਿ ਚ ਭਗ੍ਗਰਾਗੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਦੋਸੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਮੋਹੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਮਾਨੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਤਣ੍ਹੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਗ੍ਗਕਿਲੇਸੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਜਿ ਵਿਭਜਿ ਪਵਿਭਜਿ ਧਮ੍ਮਰਤਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਵਾਨਂ ਅਨ੍ਤਕਰੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਵਿਤਕਾਯੋ ਭਾਵਿਤਸੀਲੋ ਭਾਵਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਭਾਵਿਤਪਞ੍ਞੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਜਿ ਵਾ ਭਗਵਾ ਅਰਞ੍ਞਵਨਪਤ੍ਥਾਨਿ ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨਿ ਵਿਜਨਵਾਤਾਨਿ ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸ੍ਸੇਯ੍ਯਕਾਨਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨੀਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਥਰਸਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਰਸਸ੍ਸ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਰਸਸ੍ਸ ਅਧਿਸੀਲਸ੍ਸ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਝਾਨਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਵਿਮੋਕ੍ਖਾਨਂ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਅਭਿਭਾਯਤਨਾਨਂ ਨਵਨ੍ਨਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਵਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਦਸਨ੍ਨਂ ਪਞ੍ਞਾਭਾਵਨਾਨਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਕਸਿਣਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਅਸੁਭਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਬਲਾਨਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਂ ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸਾਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਦਸਨ੍ਨਂ ਤਥਾਗਤਬਲਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਵੇਸਾਰਜ੍ਜਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ. ਭਗਵਾਤਿ ਨੇਤਂ ਨਾਮਂ ਮਾਤਰਾ ਕਤਂ, ਨ ਪਿਤਰਾ ਕਤਂ, ਨ ਭਾਤਰਾ ਕਤਂ, ਨ ਭਗਿਨਿਯਾ ਕਤਂ, ਨ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚੇਹਿ ਕਤਂ, ਨ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤੇਹਿ ਕਤਂ, ਨ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਕਤਂ, ਨ ਦੇਵਤਾਹਿ ਕਤਂ; ਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿਕਮੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ਬੋਧਿਯਾ ਮੂਲੇ ਸਹ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾ ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਪੁਰਾਭੇਦਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਪੁਬ੍ਬਮਨ੍ਤਮਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਤੀਤੋ ਅਦ੍ਧਾ. ਅਤੀਤਂ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਆਰਬ੍ਭ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ, ਦਿਟ੍ਠਿ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾ ਤਣ੍ਹਾਯ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਪੁਬ੍ਬਮਨ੍ਤਮਨਿਸ੍ਸਿਤੋ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਏਵਂਰੂਪੋ ਅਹੋਸਿਂ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਿਂ ਨ ਸਮਨ੍ਨਾਨੇਤਿ, ‘‘ਏਵਂਵੇਦਨੋ ਅਹੋਸਿਂ… ਏਵਂਸਞ੍ਞੋ ਅਹੋਸਿਂ… ਏਵਂਸਙ੍ਖਾਰੋ ਅਹੋਸਿਂ… ਏਵਂਵਿਞ੍ਞਾਣੋ ਅਹੋਸਿਂ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਿਂ ਨ ਸਮਨ੍ਨਾਨੇਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਪੁਬ੍ਬਮਨ੍ਤਮਨਿਸ੍ਸਿਤੋ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਚਕ੍ਖੁ [ਚਕ੍ਖੁਂ (ਸੀ. ਕ.)] ਅਹੋਸਿ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ – ਇਤਿ ਰੂਪਾ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਨ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਨ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਟਿਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਤਿ; ਨ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਪੁਬ੍ਬਮਨ੍ਤਮਨਿਸ੍ਸਿਤੋ. ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਸੋਤਂ ਅਹੋਸਿ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ – ਇਤਿ ਸਦ੍ਦਾ’’ਤਿ, ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਘਾਨਂ ਅਹੋਸਿ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ – ਇਤਿ ਗਨ੍ਧਾ’’ਤਿ, ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਜਿਵ੍ਹਾ ਅਹੋਸਿ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ – ਇਤਿ ਰਸਾ’’ਤਿ, ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਕਾਯੋ ਅਹੋਸਿ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ – ਇਤਿ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ’’ਤਿ, ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਮਨੋ ਅਹੋਸਿ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ – ਇਤਿ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਨ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਨ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਟਿਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਤਿ; ਨ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਪੁਬ੍ਬਮਨ੍ਤਮਨਿਸ੍ਸਿਤੋ. ਅਥ ਵਾ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਾਤੁਗਾਮੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਹਸਿਤਲਪਿਤਕੀਲ਼ਿਤਾਨਿ ਨ ਤਦਸ੍ਸਾਦੇਤਿ, ਨ ਤਂ ਨਿਕਾਮੇਤਿ, ਨ ਚ ਤੇਨ ਵਿਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਪੁਬ੍ਬਮਨ੍ਤਮਨਿਸ੍ਸਿਤੋ.

ਵੇਮਜ੍ਝੇ ਨੁਪਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯੋਤਿ. ਵੇਮਜ੍ਝਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਦ੍ਧਾ. ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਆਰਬ੍ਭ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ, ਦਿਟ੍ਠਿ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾ. ਤਣ੍ਹਾਯ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਰਤ੍ਤੋਤਿ ਨੁਪਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯੋ, ਦੁਟ੍ਠੋਤਿ ਨੁਪਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯੋ, ਮੂਲ਼੍ਹੋਤਿ ਨੁਪਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯੋ, ਵਿਨਿਬਦ੍ਧੋਤਿ ਨੁਪਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯੋ, ਪਰਾਮਟ੍ਠੋਤਿ ਨੁਪਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯੋ, ਵਿਕ੍ਖੇਪਗਤੋਤਿ ਨੁਪਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯੋ, ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋਤਿ ਨੁਪਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯੋ, ਥਾਮਗਤੋਤਿ ਨੁਪਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯੋ; ਤੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਹੀਨਾ; ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਗਤਿਯਾ ਨੁਪਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯੋ, ਨੇਰਯਿਕੋਤਿ ਵਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਕੋਤਿ ਵਾ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਿਕੋਤਿ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋਤਿ ਵਾ ਦੇਵੋਤਿ ਵਾ ਰੂਪੀਤਿ ਵਾ ਅਰੂਪੀਤਿ ਵਾ ਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ ਅਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ ਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ. ਸੋ ਹੇਤੁ ਨਤ੍ਥਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਨਤ੍ਥਿ ਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ ਯੇਨ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਵੇਮਜ੍ਝੇ ਨੁਪਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯੋ.

ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਰਕ੍ਖਤਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ. ਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਾ – ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ. ਤਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਪਹੀਨੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ. ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਨ ਤਣ੍ਹਂ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਵਾ ਪੁਰਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਚਰਤਿ, ਨ ਤਣ੍ਹਾਧਜੋ ਨ ਤਣ੍ਹਾਕੇਤੁ ਨ ਤਣ੍ਹਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ, ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਧਜੋ ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਕੇਤੁ ਨ ਦਿਟ੍ਠਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ, ਨ ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਾ ਪਰਿਵਾਰਿਤੋ ਚਰਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਰਕ੍ਖਤਂ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਏਵਂਰੂਪੋ ਸਿਯਂ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਿਂ ਨ ਸਮਨ੍ਨਾਨੇਤਿ, ‘‘ਏਵਂਵੇਦਨੋ ਸਿਯਂ… ਏਵਂਸਞ੍ਞੋ ਸਿਯਂ… ਏਵਂਸਙ੍ਖਾਰੋ ਸਿਯਂ… ਏਵਂਵਿਞ੍ਞਾਣੋ ਸਿਯਂ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਿਂ ਨ ਸਮਨ੍ਨਾਨੇਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਰਕ੍ਖਤਂ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਚਕ੍ਖੁ ਸਿਯਾ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ – ਇਤਿ ਰੂਪਾ’’ਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਪਣਿਦਹਤਿ, ਚੇਤਸੋ ਅਪ੍ਪਣਿਧਾਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਨ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਤਿ; ਨ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਰਕ੍ਖਤਂ. ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਸੋਤਂ ਸਿਯਾ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ – ਇਤਿ ਸਦ੍ਦਾ’’ਤਿ, ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਘਾਨਂ ਸਿਯਾ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ – ਇਤਿ ਗਨ੍ਧਾ’’ਤਿ, ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਜਿਵ੍ਹਾ ਸਿਯਾ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ – ਇਤਿ ਰਸਾ’’ਤਿ, ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਕਾਯੋ ਸਿਯਾ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ – ਇਤਿ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ’’ਤਿ, ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਮਨੋ ਸਿਯਾ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ – ਇਤਿ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਪਣਿਦਹਤਿ, ਚੇਤਸੋ ਅਪ੍ਪਣਿਧਾਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਨ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਤਿ; ਨ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਰਕ੍ਖਤਂ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਇਮਿਨਾਹਂ ਸੀਲੇਨ ਵਾ ਵਤੇਨ ਵਾ ਤਪੇਨ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ ਵਾ ਦੇਵੋ ਵਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ ਦੇਵਞ੍ਞਤਰੋ’’ਤਿ ਵਾ ਅਪ੍ਪਟਿਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਪਣਿਦਹਤਿ, ਚੇਤਸੋ ਅਪ੍ਪਣਿਧਾਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਨ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਤਿ; ਨ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਤੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਰਕ੍ਖਤਂ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਪੁਰਾਭੇਦਾ, [ਇਤਿ ਭਗਵਾ]

ਪੁਬ੍ਬਮਨ੍ਤਮਨਿਸ੍ਸਿਤੋ;

ਵੇਮਜ੍ਝੇ ਨੁਪਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯੋ,

ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਰਕ੍ਖਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੮੫.

ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ ਅਸਨ੍ਤਾਸੀ, ਅਵਿਕਤ੍ਥੀ ਅਕੁਕ੍ਕੁਚੋ;

ਮਨ੍ਤਭਾਣੀ ਅਨੁਦ੍ਧਤੋ, ਸ ਵੇ ਵਾਚਾਯਤੋ ਮੁਨਿ.

ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ ਅਸਨ੍ਤਾਸੀਤਿ. ਅਕ੍ਕੋਧਨੋਤਿ ਯਞ੍ਹਿ ਖੋ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪਿ ਚ ਕੋਧੋ ਤਾਵ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ – ‘‘ਅਨਤ੍ਥਂ ਮੇ ਅਚਰੀ’’ਤਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ, ‘‘ਅਨਤ੍ਥਂ ਮੇ ਚਰਤੀ’’ਤਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ, ‘‘ਅਨਤ੍ਥਂ ਮੇ ਚਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ, ‘‘ਪਿਯਸ੍ਸ ਮੇ ਮਨਾਪਸ੍ਸ ਅਨਤ੍ਥਂ ਅਚਰਿ… ਅਨਤ੍ਥਂ ਚਰਤਿ… ਅਨਤ੍ਥਂ ਚਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ, ‘‘ਅਪ੍ਪਿਯਸ੍ਸ ਮੇ ਅਮਨਾਪਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਅਚਰਿ… ਅਤ੍ਥਂ ਚਰਤਿ… ਅਤ੍ਥਂ ਚਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ, ਅਟ੍ਠਾਨੇ ਵਾ ਪਨ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ. ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਘਾਤੋ ਪਟਿਘਾਤੋ, ਪਟਿਘਂ ਪਟਿਵਿਰੋਧੋ, ਕੋਪੋ ਪਕੋਪੋ ਸਮ੍ਪਕੋਪੋ, ਦੋਸੋ ਪਦੋਸੋ ਸਮ੍ਪਦੋਸੋ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਤ੍ਤਿ ਮਨੋਪਦੋਸੋ, ਕੋਧੋ ਕੁਜ੍ਝਨਾ ਕੁਜ੍ਝਿਤਤ੍ਤਂ, ਦੋਸੋ ਦੁਸ੍ਸਨਾ ਦੁਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਂ, ਬ੍ਯਾਪਤ੍ਤਿ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਨਾ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਂ, ਵਿਰੋਧੋ ਪਟਿਵਿਰੋਧੋ ਚਣ੍ਡਿਕ੍ਕਂ, ਅਸੁਰੋਪੋ [ਅਸ੍ਸੁਰੋਪੋ (ਸੀ. ਕ.)] ਅਨਤ੍ਤਮਨਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕੋਧੋ.

ਅਪਿ ਚ ਕੋਧਸ੍ਸ ਅਧਿਮਤ੍ਤਪਰਿਤ੍ਤਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ [ਕਿਞ੍ਚਿ (ਕ.)] ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਚਿਤ੍ਤਾਵਿਲਕਰਣਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਮੁਖਕੁਲਾਨਵਿਕੁਲਾਨੋ ਹੋਤਿ; ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਮੁਖਕੁਲਾਨਵਿਕੁਲਾਨਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਹਨੁਸਞ੍ਚੋਪਨੋ ਹੋਤਿ; ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਹਨੁਸਞ੍ਚੋਪਨਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਫਰੁਸਵਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰਣੋ [ਫਰੁਸਵਾਚਨਿਚ੍ਛਾਰਣੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਹੋਤਿ; ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਫਰੁਸਵਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰਣਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਦਿਸਾਵਿਦਿਸਾਨੁਵਿਲੋਕਨੋ ਹੋਤਿ; ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਦਿਸਾਵਿਦਿਸਾਨੁਵਿਲੋਕਨਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਦਣ੍ਡਸਤ੍ਥਪਰਾਮਸਨੋ ਹੋਤਿ; ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਦਣ੍ਡਸਤ੍ਥਪਰਾਮਸਨਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਦਣ੍ਡਸਤ੍ਥਅਬ੍ਭੁਕ੍ਕਿਰਣੋ ਹੋਤਿ; ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਦਣ੍ਡਸਤ੍ਥਅਬ੍ਭੁਕ੍ਕਿਰਣਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਦਣ੍ਡਸਤ੍ਥਅਭਿਨਿਪਾਤਨੋ ਹੋਤਿ; ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਦਣ੍ਡਸਤ੍ਥਅਭਿਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਛਿਨ੍ਨਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਰਣੋ ਹੋਤਿ; ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਛਿਨ੍ਨਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਰਣਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਸਮ੍ਭਞ੍ਜਨਪਲਿਭਞ੍ਜਨੋ ਹੋਤਿ; ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਸਮ੍ਭਞ੍ਜਨਪਲਿਭਞ੍ਜਨਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਅਙ੍ਗਮਙ੍ਗਅਪਕਡ੍ਢਨੋ ਹੋਤਿ; ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਅਙ੍ਗਮਙ੍ਗਅਪਕਡ੍ਢਨਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਜੀਵਿਤਾਵੋਰੋਪਨੋ [ਜੀਵਿਤਪਨਾਸਨੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਹੋਤਿ; ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਜੀਵਿਤਾਵੋਰੋਪਨਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਸਬ੍ਬਚਾਗਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾਯ ਸਣ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਯਤੋ ਕੋਧੋ ਪਰਪੁਗ੍ਗਲਂ ਘਾਟੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਘਾਟੇਤਿ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਕੋਧੋ ਪਰਮੁਸ੍ਸਦਗਤੋ ਪਰਮਵੇਪੁਲ੍ਲਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਕੋਧੋ ਪਹੀਨੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢੋ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ. ਕੋਧਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ, ਕੋਧਵਤ੍ਥੁਸ੍ਸ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ, ਕੋਧਹੇਤੁਸ੍ਸ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਕ੍ਕੋਧਨੋਤਿ – ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ.

ਅਸਨ੍ਤਾਸੀਤਿ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਤਾਸੀ ਹੋਤਿ ਉਤ੍ਤਾਸੀ ਪਰਿਤ੍ਤਾਸੀ, ਸੋ ਤਸਤਿ ਨ ਉਤ੍ਤਸਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਸਤਿ ਭਾਯਤਿ ਸਨ੍ਤਾਸਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਕੁਲਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਗਣਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਆਵਾਸਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਲਾਭਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਯਸਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਪਸਂਸਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਸੁਖਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਚੀਵਰਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਸੇਨਾਸਨਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਗਿਲਾਨੁਪਟ੍ਠਾਕਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਅਪ੍ਪਞ੍ਞਾਤੋਮ੍ਹੀਤਿ ਤਸਤਿ ਉਤ੍ਤਸਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਸਤਿ ਭਾਯਤਿ ਸਨ੍ਤਾਸਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ.

ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਸਨ੍ਤਾਸੀ ਹੋਤਿ ਅਨੁਤ੍ਤਾਸੀ ਅਪਰਿਤ੍ਤਾਸੀ; ਸੋ ਨ ਤਸਤਿ ਨ ਉਤ੍ਤਸਤਿ ਨ ਪਰਿਤ੍ਤਸਤਿ ਨ ਭਾਯਤਿ ਨ ਸਨ੍ਤਾਸਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਕੁਲਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਗਣਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਆਵਾਸਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਲਾਭਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਯਸਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਪਸਂਸਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਸੁਖਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਚੀਵਰਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਸੇਨਾਸਨਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਗਿਲਾਨੁਪਟ੍ਠਾਕਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਅਪ੍ਪਞ੍ਞਾਤੋਮ੍ਹੀਤਿ ਨ ਤਸਤਿ ਨ ਉਤ੍ਤਸਤਿ ਨ ਪਰਿਤ੍ਤਸਤਿ ਨ ਭਾਯਤਿ ਨ ਸਨ੍ਤਾਸਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ – ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ ਅਸਨ੍ਤਾਸੀ.

ਅਵਿਕਤ੍ਥੀ ਅਕੁਕ੍ਕੁਚੋਤਿ. ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਕਤ੍ਥੀ ਹੋਤਿ ਵਿਕਤ੍ਥੀ, ਸੋ ਕਤ੍ਥਤਿ ਵਿਕਤ੍ਥਤਿ – ਅਹਮਸ੍ਮਿ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵਾ ਵਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵਾ ਸੀਲਬ੍ਬਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵਾ ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਕੋਲਪੁਤ੍ਤਿਯੇਨ ਵਾ ਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਵਾ ਧਨੇਨ ਵਾ ਅਜ੍ਝੇਨੇਨ ਵਾ ਕਮ੍ਮਾਯਤਨੇਨ ਵਾ ਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨੇਨ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਾਟ੍ਠਾਨੇਨ ਵਾ ਸੁਤੇਨ ਵਾ ਪਟਿਭਾਨੇਨ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਨਾ. ਉਚ੍ਚਾ ਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਵਾ ਮਹਾਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਵਾ, ਮਹਾਭੋਗਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਵਾ ਉਲ਼ਾਰਭੋਗਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਵਾ, ਞਾਤੋ ਯਸਸ੍ਸੀ ਗਹਟ੍ਠਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਲਾਭਿਮ੍ਹਿ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕੋਤਿ ਵਾ ਵਿਨਯਧਰੋਤਿ ਵਾ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਆਰਞ੍ਞਿਕੋਤਿ ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋਤਿ ਵਾ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋਤਿ ਵਾ ਤੇਚੀਵਰਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕੋਤਿ ਵਾ ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕੋਤਿ ਵਾ ਨੇਸਜ੍ਜਿਕੋਤਿ ਵਾ ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕੋਤਿ ਵਾ, ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ ਤਤਿਯਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ, ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ… ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ… ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀਤਿ ਵਾ ਕਤ੍ਥਤਿ ਵਿਕਤ੍ਥਤਿ. ਏਵਂ ਨ ਕਤ੍ਥਤਿ ਨ ਵਿਕਤ੍ਥਤਿ, ਕਤ੍ਥਨਾ ਵਿਕਤ੍ਥਨਾ ਆਰਤੋ ਵਿਰਤੋ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਅਵਿਕਤ੍ਥੀ.

ਅਕੁਕ੍ਕੁਚੋਤਿ. ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਮ੍ਪਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ, ਪਾਦਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਮ੍ਪਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ, ਹਤ੍ਥਪਾਦਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਮ੍ਪਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ, ਅਕਪ੍ਪਿਯੇ ਕਪ੍ਪਿਯਸਞ੍ਞਿਤਾ ਕਪ੍ਪਿਯੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਸਞ੍ਞਿਤਾ, ਵਿਕਾਲੇ ਕਾਲਸਞ੍ਞਿਤਾ ਕਾਲੇ ਵਿਕਾਲਸਞ੍ਞਿਤਾ, ਅਵਜ੍ਜੇ ਵਜ੍ਜਸਞ੍ਞਿਤਾ ਵਜ੍ਜੇ ਅਵਜ੍ਜਸਞ੍ਞਿਤਾ; ਯਂ ਏਵਰੂਪਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਨਾ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ.

ਅਪਿ ਚ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ ਕਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਕਤਤ੍ਤਾ ਚ. ਕਥਂ ਕਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਕਤਤ੍ਤਾ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ? ‘‘ਕਤਂ ਮੇ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਅਕਤਂ ਮੇ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤ’’ਨ੍ਤਿਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ; ‘‘ਕਤਂ ਮੇ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਅਕਤਂ ਮੇ ਵਚੀਸੁਚਰਿਤਂ… ਕਤਂ ਮੇ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਅਕਤਂ ਮੇ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤ’’ਨ੍ਤਿ – ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ; ‘‘ਕਤੋ ਮੇ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਵੇਰਮਣੀ’’ਤਿ – ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ; ‘‘ਕਤਂ ਮੇ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਵੇਰਮਣੀ’’ਤਿ – ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ; ‘‘ਕਤੋ ਮੇ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰੋ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ ਵੇਰਮਣੀ’’ਤਿ – ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ; ‘‘ਕਤੋ ਮੇ ਮੁਸਾਵਾਦੋ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਮੁਸਾਵਾਦਾ ਵੇਰਮਣੀ’’ਤਿ… ‘‘ਕਤਾ ਮੇ ਪਿਸੁਣਾ ਵਾਚਾ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਪਿਸੁਣਾਯ ਵਾਚਾਯ ਵੇਰਮਣੀ’’ਤਿ… ‘‘ਕਤਾ ਮੇ ਫਰੁਸਾ ਵਾਚਾ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਫਰੁਸਾਯ ਵਾਚਾਯ ਵੇਰਮਣੀ’’ਤਿ… ‘‘ਕਤੋ ਮੇ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪੋ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਾ ਵੇਰਮਣੀ’’ਤਿ… ‘‘ਕਤਾ ਮੇ ਅਭਿਜ੍ਝਾ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਅਨਭਿਜ੍ਝਾ’’ਤਿ… ‘‘ਕਤੋ ਮੇ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ, ਅਕਤੋ ਮੇ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦੋ’’ਤਿ… ‘‘ਕਤਾ ਮੇ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠੀ’’ਤਿ – ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ. ਏਵਂ ਕਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਕਤਤ੍ਤਾ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ.

ਅਥ ਵਾ ‘‘ਸੀਲੇਸੁਮ੍ਹਿ ਨ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ’’ਤਿ – ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ; ‘‘ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁਮ੍ਹਿ ਅਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰੋ’’ਤਿ… ‘‘ਭੋਜਨੇ ਅਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਮ੍ਹੀ’’ਤਿ… ‘‘ਜਾਗਰਿਯਂ ਅਨਨੁਯੁਤ੍ਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ… ‘‘ਨ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ… ‘‘ਅਭਾਵਿਤਾ ਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿ… ‘‘ਅਭਾਵਿਤਾ ਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ’’ਤਿ… ‘‘ਅਭਾਵਿਤਾ ਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ’’ਤਿ… ‘‘ਅਭਾਵਿਤਾਨਿ ਮੇ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨੀ’’ਤਿ… ‘‘ਅਭਾਵਿਤਾਨਿ ਮੇ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨੀ’’ਤਿ… ‘‘ਅਭਾਵਿਤਾ ਮੇ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ’’ਤਿ… ‘‘ਅਭਾਵਿਤੋ ਮੇ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ… ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ ਮੇ ਅਪਰਿਞ੍ਞਾਤ’’ਨ੍ਤਿ… ‘‘ਸਮੁਦਯੋ ਮੇ ਅਪ੍ਪਹੀਨੋ’’ਤਿ… ‘‘ਮਗ੍ਗੋ ਮੇ ਅਭਾਵਿਤੋ’’ਤਿ… ‘‘ਨਿਰੋਧੋ ਮੇ ਅਸਚ੍ਛਿਕਤੋ’’ਤਿ – ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ. ਯਸ੍ਸੇਤਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਪਹੀਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਂ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚੋਤਿ – ਅਵਿਕਤ੍ਥੀ ਅਕੁਕ੍ਕੁਚੋ.

ਮਨ੍ਤਭਾਣੀ ਅਨੁਦ੍ਧਤੋਤਿ. ਮਨ੍ਤਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਮਨ੍ਤਾਯ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਾਚਂ ਭਾਸਤਿ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਭਣਨ੍ਤੋ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤੋ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤੋ. ਦੁਕ੍ਕਥਿਤਂ ਦੁਬ੍ਭਣਿਤਂ ਦੁਲ੍ਲਪਿਤਂ ਦੁਰੁਤ੍ਤਂ ਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤਂ ਵਾਚਂ ਨ ਭਾਸਤੀਤਿ – ਮਨ੍ਤਭਾਣੀ. ਅਨੁਦ੍ਧਤੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ? ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ ਅਵੂਪਸਮੋ ਚੇਤਸੋ ਵਿਕ੍ਖੇਪੋ ਭਨ੍ਤਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ. ਯਸ੍ਸੇਤਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ ਪਹੀਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਂ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨੁਦ੍ਧਤੋਤਿ – ਮਨ੍ਤਭਾਣੀ ਅਨੁਦ੍ਧਤੋ.

ਸ ਵੇ ਵਾਚਾਯਤੋ ਮੁਨੀਤਿ. ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੁਸਾਵਾਦਂ ਪਹਾਯ ਮੁਸਾਵਾਦਾ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਸਚ੍ਚਵਾਦੀ ਸਚ੍ਚਸਨ੍ਧੋ ਥੇਤੋ ਪਚ੍ਚਯਿਕੋ ਅਵਿਸਂਵਾਦਕੋ ਲੋਕਸ੍ਸ. ਪਿਸੁਣਂ ਵਾਚਂ ਪਹਾਯ ਪਿਸੁਣਾਯ ਵਾਚਾਯ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਹੋਤਿ – ਇਤੋ ਸੁਤ੍ਵਾ ਨ ਅਮੁਤ੍ਰ ਅਕ੍ਖਾਤਾ ਇਮੇਸਂ ਭੇਦਾਯ, ਅਮੁਤ੍ਰ ਵਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਨ ਇਮੇਸਂ ਅਕ੍ਖਾਤਾ ਅਮੂਸਂ ਭੇਦਾਯ. ਇਤਿ ਭਿਨ੍ਨਾਨਂ ਵਾ ਸਨ੍ਧਾਤਾ, ਸਹਿਤਾਨਂ ਵਾ ਅਨੁਪ੍ਪਦਾਤਾ, ਸਮਗ੍ਗਾਰਾਮੋ ਸਮਗ੍ਗਰਤੋ ਸਮਗ੍ਗਨਨ੍ਦੀ ਸਮਗ੍ਗਕਰਣਿਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਫਰੁਸਂ ਵਾਚਂ ਪਹਾਯ ਫਰੁਸਾਯ ਵਾਚਾਯ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਹੋਤਿ – ਯਾ ਸਾ ਵਾਚਾ ਨੇਲਾ ਕਣ੍ਣਸੁਖਾ ਪੇਮਨੀਯਾ ਹਦਯਙ੍ਗਮਾ ਪੋਰੀ ਬਹੁਜਨਕਨ੍ਤਾ ਬਹੁਜਨਮਨਾਪਾ ਤਥਾਰੂਪਿਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਂ ਪਹਾਯ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਾ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਹੋਤਿ – ਕਾਲਵਾਦੀ ਭੂਤਵਾਦੀ ਅਤ੍ਥਵਾਦੀ ਧਮ੍ਮਵਾਦੀ ਵਿਨਯਵਾਦੀ ਨਿਧਾਨਵਤਿਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਕਾਲੇਨ ਸਾਪਦੇਸਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਵਤਿਂ ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ. ਚਤੂਹਿ ਵਚੀਸੁਚਰਿਤੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਚਤੁਦ੍ਦੋਸਾਪਗਤਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਤਿ, ਬਾਤ੍ਤਿਂਸਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾਯ ਆਰਤੋ ਅਸ੍ਸ ਵਿਰਤੋ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤਿ.

ਦਸ ਕਥਾਵਤ੍ਥੂਨਿ ਕਥੇਸਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਕਥਂ ਕਥੇਤਿ, ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੀਕਥਂ ਕਥੇਤਿ, ਪਵਿਵੇਕਕਥਂ… ਅਸਂਸਗ੍ਗਕਥਂ… ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਕਥਂ… ਸੀਲਕਥਂ… ਸਮਾਧਿਕਥਂ… ਪਞ੍ਞਾਕਥਂ… ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਕਥਂ … ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਕਥਂ… ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਕਥਂ… ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਕਥਂ… ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਕਥਂ… ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕਥਂ… ਬਲਕਥਂ… ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਕਥਂ… ਮਗ੍ਗਕਥਂ… ਫਲਕਥਂ… ਨਿਬ੍ਬਾਨਕਥਂ ਕਥੇਤਿ. ਵਾਚਾਯਤੋਤਿ ਯਤ੍ਤੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤੋ ਗੁਤ੍ਤੋ ਗੋਪਿਤੋ ਰਕ੍ਖਿਤੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ. ਮੁਨੀਤਿ. ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨੀਤਿ – ਸ ਵੇ ਵਾਚਾਯਤੋ ਮੁਨਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ ਅਸਨ੍ਤਾਸੀ, ਅਵਿਕਤ੍ਥੀ ਅਕੁਕ੍ਕੁਚੋ;

ਮਨ੍ਤਭਾਣੀ ਅਨੁਦ੍ਧਤੋ, ਸ ਵੇ ਵਾਚਾਯਤੋ ਮੁਨੀ’’ਤਿ.

੮੬.

ਨਿਰਾਸਤ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤੇ, ਅਤੀਤਂ ਨਾਨੁਸੋਚਤਿ;

ਵਿਵੇਕਦਸ੍ਸੀ ਫਸ੍ਸੇਸੁ, ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਚ ਨ ਨੀਯਤਿ.

ਨਿਰਾਸਤ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤੇਤਿ. ਆਸਤ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਯਸ੍ਸੇਸਾ ਆਸਤ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਨਿਰਾਸਤ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤੇ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਏਵਂਰੂਪੋ ਸਿਯਂ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਿਂ ਨ ਸਮਨ੍ਨਾਨੇਤਿ, ‘‘ਏਵਂਵੇਦਨੋ ਸਿਯਂ… ਏਵਂਸਞ੍ਞੋ ਸਿਯਂ… ਏਵਂਸਙ੍ਖਾਰੋ ਸਿਯਂ… ਏਵਂਵਿਞ੍ਞਾਣੋ ਸਿਯਂ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਿਂ ਨ ਸਮਨ੍ਨਾਨੇਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਨਿਰਾਸਤ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤੇ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਚਕ੍ਖੁ ਸਿਯਾ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ – ਇਤਿ ਰੂਪਾ’’ਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਪਣਿਦਹਤਿ, ਚੇਤਸੋ ਅਪ੍ਪਣਿਧਾਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਨ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਤਿ; ਨ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਨਿਰਾਸਤ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤੇ. ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਸੋਤਂ ਸਿਯਾ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ – ਇਤਿ ਸਦ੍ਦਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਇਤਿ ਮੇ ਮਨੋ ਸਿਯਾ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ – ਇਤਿ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਪਣਿਦਹਤਿ, ਚੇਤਸੋ ਅਪ੍ਪਣਿਧਾਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਨ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਤਿ; ਨ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਨਿਰਾਸਤ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤੇ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਇਮਿਨਾਹਂ ਸੀਲੇਨ ਵਾ ਵਤੇਨ ਵਾ ਤਪੇਨ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ ਵਾ ਦੇਵੋ ਵਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ ਦੇਵਞ੍ਞਤਰੋ ਵਾ’’ਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਪਣਿਦਹਤਿ, ਚੇਤਸੋ ਅਪ੍ਪਣਿਧਾਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਨ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਤਿ; ਨ ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਨਿਰਾਸਤ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤੇ.

ਅਤੀਤਂ ਨਾਨੁਸੋਚਤੀਤਿ. ਵਿਪਰਿਣਤਂ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨ ਸੋਚਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਨ ਸੋਚਤਿ, ‘‘ਚਕ੍ਖੁ ਮੇ ਵਿਪਰਿਣਤ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਸੋਚਤਿ, ‘‘ਸੋਤਂ ਮੇ… ਘਾਨਂ ਮੇ… ਜਿਵ੍ਹਾ ਮੇ… ਕਾਯੋ ਮੇ… ਰੂਪਾ ਮੇ… ਸਦ੍ਦਾ ਮੇ… ਗਨ੍ਧਾ ਮੇ… ਰਸਾ ਮੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਮੇ… ਕੁਲਂ ਮੇ… ਗਣੋ ਮੇ… ਆਵਾਸੋ ਮੇ… ਲਾਭੋ ਮੇ… ਯਸੋ ਮੇ… ਪਸਂਸਾ ਮੇ… ਸੁਖਂ ਮੇ… ਚੀਵਰਂ ਮੇ… ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਮੇ… ਸੇਨਾਸਨਂ ਮੇ… ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਮੇ… ਮਾਤਾ ਮੇ… ਪਿਤਾ ਮੇ… ਭਾਤਾ ਮੇ… ਭਗਿਨੀ ਮੇ… ਪੁਤ੍ਤੋ ਮੇ… ਧੀਤਾ ਮੇ… ਮਿਤ੍ਤਾ ਮੇ… ਅਮਚ੍ਚਾ ਮੇ… ਞਾਤਕਾ ਮੇ… ਸਾਲੋਹਿਤਾ ਮੇ ਵਿਪਰਿਣਤਾ’’ਤਿ ਨ ਸੋਚਤਿ ਨ ਕਿਲਮਤਿ ਨ ਪਰਿਦੇਵਤਿ ਨ ਉਰਤ੍ਤਾਲ਼ਿਂ ਕਨ੍ਦਤਿ ਨ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ – ਅਤੀਤਂ ਨਾਨੁਸੋਚਤਿ.

ਵਿਵੇਕਦਸ੍ਸੀ ਫਸ੍ਸੇਸੂਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਸੋਤਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਘਾਨਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਜਿਵ੍ਹਾਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਕਾਯਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ, ਅਧਿਵਚਨਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਪਟਿਘਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ, ਸੁਖਵੇਦਨੀਯੋ ਫਸ੍ਸੋ ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨੀਯੋ ਫਸ੍ਸੋ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਵੇਦਨੀਯੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਕੁਸਲੋ ਫਸ੍ਸੋ ਅਕੁਸਲੋ ਫਸ੍ਸੋ ਅਬ੍ਯਾਕਤੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਕਾਮਾਵਚਰੋ ਫਸ੍ਸੋ ਰੂਪਾਵਚਰੋ ਫਸ੍ਸੋ ਅਰੂਪਾਵਚਰੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਫਸ੍ਸੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੋ ਫਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਲੋਕਿਯੋ ਫਸ੍ਸੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਤੀਤੋ ਫਸ੍ਸੋ ਅਨਾਗਤੋ ਫਸ੍ਸੋ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਫਸ੍ਸੋ; ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਫਸ੍ਸੋ ਫੁਸਨਾ ਸਮ੍ਫੁਸਨਾ ਸਮ੍ਫੁਸਿਤਤ੍ਤਂ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਫਸ੍ਸੋ.

ਵਿਵੇਕਦਸ੍ਸੀ ਫਸ੍ਸੇਸੂਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਅਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨ ਵਾ ਨਿਚ੍ਚੇਨ ਵਾ ਧੁਵੇਨ ਵਾ ਸਸ੍ਸਤੇਨ ਵਾ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੇਨ ਵਾ, ਸੋਤਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ… ਘਾਨਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ… ਜਿਵ੍ਹਾਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ… ਕਾਯਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ… ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ… ਅਧਿਵਚਨਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ… ਪਟਿਘਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ… ਸੁਖਵੇਦਨੀਯਂ ਫਸ੍ਸਂ… ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨੀਯਂ ਫਸ੍ਸਂ… ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਵੇਦਨੀਯਂ ਫਸ੍ਸਂ… ਕੁਸਲਂ ਫਸ੍ਸਂ… ਅਕੁਸਲਂ ਫਸ੍ਸਂ… ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ ਫਸ੍ਸਂ… ਕਾਮਾਵਚਰਂ ਫਸ੍ਸਂ… ਰੂਪਾਵਚਰਂ ਫਸ੍ਸਂ… ਅਰੂਪਾਵਚਰਂ ਫਸ੍ਸਂ… ਲੋਕਿਯਂ ਫਸ੍ਸਂ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਅਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨ ਵਾ ਨਿਚ੍ਚੇਨ ਵਾ ਧੁਵੇਨ ਵਾ ਸਸ੍ਸਤੇਨ ਵਾ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੇਨ ਵਾ.

ਅਥ ਵਾ ਅਤੀਤਂ ਫਸ੍ਸਂ ਅਨਾਗਤੇਹਿ ਚ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਚ ਫਸ੍ਸੇਹਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਅਨਾਗਤਂ ਫਸ੍ਸਂ ਅਤੀਤੇਹਿ ਚ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਚ ਫਸ੍ਸੇਹਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਫਸ੍ਸਂ ਅਤੀਤੇਹਿ ਚ ਅਨਾਗਤੇਹਿ ਚ ਫਸ੍ਸੇਹਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਯੇ ਤੇ ਫਸ੍ਸਾ ਅਰਿਯਾ ਅਨਾਸਵਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਸੁਞ੍ਞਤਪਟਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਫਸ੍ਸੇ ਵਿਵਿਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਰਾਗੇਨ ਦੋਸੇਨ ਮੋਹੇਨ ਕੋਧੇਨ ਉਪਨਾਹੇਨ ਮਕ੍ਖੇਨ ਪਲ਼ਾਸੇਨ ਇਸ੍ਸਾਯ ਮਚ੍ਛਰਿਯੇਨ ਮਾਯਾਯ ਸਾਠੇਯ੍ਯੇਨ ਥਮ੍ਭੇਨ ਸਾਰਮ੍ਭੇਨ ਮਾਨੇਨ ਅਤਿਮਾਨੇਨ ਮਦੇਨ ਪਮਾਦੇਨ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ ਸਬ੍ਬਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬਦਰਥੇਹਿ ਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹੇਹਿ ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਤਾਪੇਹਿ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਵਿਵਿਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ – ਵਿਵੇਕਦਸ੍ਸੀ ਫਸ੍ਸੇਸੁ.

ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਚ ਨ ਨੀਯਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਪਹੀਨਾਨਿ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾਨਿ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਨਿ. ਸੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਯਾਯਤਿ ਨ ਨੀਯਤਿ ਨ ਵੁਯ੍ਹਤਿ ਨ ਸਂਹਰੀਯਤਿ; ਨਪਿ ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਸਾਰਤੋ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਚ ਨ ਨੀਯਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਨਿਰਾਸਤ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤੇ, ਅਤੀਤਂ ਨਾਨੁਸੋਚਤਿ;

ਵਿਵੇਕਦਸ੍ਸੀ ਫਸ੍ਸੇਸੁ, ਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਚ ਨ ਨੀਯਤੀ’’ਤਿ.

੮੭.

ਪਤਿਲੀਨੋ ਅਕੁਹਕੋ, ਅਪਿਹਾਲੁ ਅਮਚ੍ਛਰੀ;

ਅਪ੍ਪਗਬ੍ਭੋ ਅਜੇਗੁਚ੍ਛੋ, ਪੇਸੁਣੇਯ੍ਯੇ ਚ ਨੋ ਯੁਤੋ.

ਪਤਿਲੀਨੋ ਅਕੁਹਕੋਤਿ. ਪਤਿਲੀਨੋਤਿ ਰਾਗਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਪਤਿਲੀਨੋ, ਦੋਸਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਪਤਿਲੀਨੋ, ਮੋਹਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਪਤਿਲੀਨੋ, ਕੋਧਸ੍ਸ… ਉਪਨਾਹਸ੍ਸ … ਮਕ੍ਖਸ੍ਸ… ਪਲ਼ਾਸਸ੍ਸ… ਇਸ੍ਸਾਯ… ਮਚ੍ਛਰਿਯਸ੍ਸ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਪਤਿਲੀਨੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਤਿਲੀਨੋ ਹੋਤਿ? ਇਮਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਸ੍ਮਿਮਾਨੋ ਪਹੀਨੋ ਹੋਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲੋ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤੋ ਅਨਭਾਵਂਕਤੋ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮੋ. ਏਵਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਤਿਲੀਨੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ – ਪਤਿਲੀਨੋ.

ਅਕੁਹਕੋਤਿ ਤੀਣਿ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੂਨਿ – ਪਚ੍ਚਯਪਟਿਸੇਵਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ, ਇਰਿਯਾਪਥਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ, ਸਾਮਨ੍ਤਜਪ੍ਪਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ.

ਕਤਮਂ ਪਚ੍ਚਯਪਟਿਸੇਵਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ? ਇਧ ਗਹਪਤਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਹਿ. ਸੋ ਪਾਪਿਚ੍ਛੋ ਇਚ੍ਛਾਪਕਤੋ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਂ ਭਿਯ੍ਯੋਕਮ੍ਯਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਚੀਵਰਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਿ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਿ, ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਿ, ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਿ. ਸੋ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਕਿਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਮਹਗ੍ਘੇਨ ਚੀਵਰੇਨ! ਏਤਂ ਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਯਂ ਸਮਣੋ ਸੁਸਾਨਾ ਵਾ ਸਙ੍ਕਾਰਕੂਟਾ ਵਾ ਪਾਪਣਿਕਾ ਵਾ ਨਨ੍ਤਕਾਨਿ ਉਚ੍ਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਾਰੇਯ੍ਯ. ਕਿਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਮਹਗ੍ਘੇਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨ! ਏਤਂ ਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਯਂ ਸਮਣੋ ਉਞ੍ਛਾਚਰਿਯਾਯ ਪਿਣ੍ਡਿਯਾਲੋਪੇਨ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ. ਕਿਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਮਹਗ੍ਘੇਨ ਸੇਨਾਸਨੇਨ! ਏਤਂ ਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਯਂ ਸਮਣੋ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕੋ ਵਾ ਅਸ੍ਸ ਸੋਸਾਨਿਕੋ ਵਾ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕੋ ਵਾ. ਕਿਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਮਹਗ੍ਘੇਨ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਨ! ਏਤਂ ਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਯਂ ਸਮਣੋ ਪੂਤਿਮੁਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਹਰਿਤਕੀਖਣ੍ਡੇਨ ਵਾ ਓਸਧਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਤਦੁਪਾਦਾਯ ਲੂਖਂ ਚੀਵਰਂ ਧਾਰੇਤਿ, ਲੂਖਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਲੂਖਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਟਿਸੇਵਤਿ, ਲੂਖਂ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਪਟਿਸੇਵਤਿ. ਤਮੇਨਂ ਗਹਪਤਿਕਾ ਏਵਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ – ‘‘ਅਯਂ ਸਮਣੋ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਪਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਅਸਂਸਟ੍ਠੋ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ ਧੁਤਵਾਦੋ’’ਤਿ ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਨਿਮਨ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਹਿ. ਸੋ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾਵਾ ਸਦ੍ਧੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਬਹੁਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵਤਿ. ਸਦ੍ਧਾਯ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾਵਾ ਸਦ੍ਧੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਬਹੁਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵਤਿ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾਵਾ ਸਦ੍ਧੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਬਹੁਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵਤਿ, ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾਨਂ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾਵਾ ਸਦ੍ਧੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਬਹੁਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵਤਿ. ‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚੇਵਾਯਂ ਸਦ੍ਧਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਚ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ, ਅਹਞ੍ਚ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕੋ. ਸਚੇਹਂ ਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਏਵਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪੁਞ੍ਞੇਨ ਪਰਿਬਾਹਿਰਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪਿ ਚ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂਯੇਵ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮੀ’’’ਤਿ. ਤਦੁਪਾਦਾਯ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਚੀਵਰਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ ਭਾਕੁਟਿਕਾ ਭਾਕੁਟਿਯਂ ਕੁਹਨਾ ਕੁਹਾਯਨਾ ਕੁਹਿਤਤ੍ਤਂ – ਇਦਂ ਪਚ੍ਚਯਪਟਿਸੇਵਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ.

ਕਤਮਂ ਇਰਿਯਾਪਥਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਾਪਿਚ੍ਛੋ ਇਚ੍ਛਾਪਕਤੋ ਸਮ੍ਭਾਵਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ‘‘ਏਵਂ ਮਂ ਜਨੋ ਸਮ੍ਭਾਵੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ, ਗਮਨਂ ਸਣ੍ਠਪੇਤਿ ਠਾਨਂ ਸਣ੍ਠਪੇਤਿ ਨਿਸਜ੍ਜਂ ਸਣ੍ਠਪੇਤਿ ਸਯਨਂ ਸਣ੍ਠਪੇਤਿ, ਪਣਿਧਾਯ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪਣਿਧਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਪਣਿਧਾਯ ਨਿਸੀਦਤਿ ਪਣਿਧਾਯ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਸਮਾਹਿਤੋ ਵਿਯ ਗਚ੍ਛਤਿ ਸਮਾਹਿਤੋ ਵਿਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਸਮਾਹਿਤੋ ਵਿਯ ਨਿਸੀਦਤਿ ਸਮਾਹਿਤੋ ਵਿਯ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਆਪਾਥਕਜ੍ਝਾਯੀਵ ਹੋਤਿ. ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ ਇਰਿਯਾਪਥਸ੍ਸ ਠਪਨਾ ਆਠਪਨਾ [ਅਟ੍ਠਪਨਾ (ਸੀ.)] ਸਣ੍ਠਪਨਾ ਭਾਕੁਟਿਕਾ ਭਾਕੁਟਿਯਂ ਕੁਹਨਾ ਕੁਹਾਯਨਾ ਕੁਹਿਤਤ੍ਤਂ – ਇਦਂ ਇਰਿਯਾਪਥਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ.

ਕਤਮਂ ਸਾਮਨ੍ਤਜਪ੍ਪਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਾਪਿਚ੍ਛੋ ਇਚ੍ਛਾਪਕਤੋ ਸਮ੍ਭਾਵਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ‘‘ਏਵਂ ਮਂ ਜਨੋ ਸਮ੍ਭਾਵੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ, ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਤਿ. ‘‘ਯੋ ਏਵਰੂਪਂ ਚੀਵਰਂ ਧਾਰੇਤਿ ਸੋ ਸਮਣੋ ਮਹੇਸਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਭਣਤਿ; ‘‘ਯੋ ਏਵਰੂਪਂ ਪਤ੍ਤਂ ਧਾਰੇਤਿ… ਲੋਹਥਾਲਕਂ ਧਾਰੇਤਿ… ਧਮ੍ਮਕਰਣਂ ਧਾਰੇਤਿ… ਪਰਿਸਾਵਨਂ ਧਾਰੇਤਿ… ਕੁਞ੍ਚਿਕਂ ਧਾਰੇਤਿ… ਉਪਾਹਨਂ ਧਾਰੇਤਿ… ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਧਾਰੇਤਿ… ਆਯੋਗਂ ਧਾਰੇਤਿ ਸੋ ਸਮਣੋ ਮਹੇਸਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਭਣਤਿ; ‘‘ਯਸ੍ਸ ਏਵਰੂਪੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਸੋ ਸਮਣੋ ਮਹੇਸਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਭਣਤਿ; ‘‘ਯਸ੍ਸ ਏਵਰੂਪੋ ਆਚਰਿਯੋ… ਏਵਰੂਪਾ ਸਮਾਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਾ… ਸਮਾਨਾਚਰਿਯਕਾ… ਮਿਤ੍ਤਾ… ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਾ… ਸਮ੍ਭਤ੍ਤਾ… ਸਹਾਯਾ ਸੋ ਸਮਣੋ ਮਹੇਸਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਭਣਤਿ; ‘‘ਯੋ ਏਵਰੂਪੇ ਵਿਹਾਰੇ ਵਸਤਿ ਸੋ ਸਮਣੋ ਮਹੇਸਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਭਣਤਿ; ‘‘ਯੋ ਏਵਰੂਪੇ ਅਡ੍ਢਯੋਗੇ ਵਸਤਿ… ਪਾਸਾਦੇ ਵਸਤਿ… ਹਮ੍ਮਿਯੇ ਵਸਤਿ… ਗੁਹਾਯਂ ਵਸਤਿ… ਲੇਣੇ ਵਸਤਿ… ਕੁਟਿਯਾ ਵਸਤਿ… ਕੂਟਾਗਾਰੇ ਵਸਤਿ… ਅਟ੍ਟੇ ਵਸਤਿ … ਮਾਲ਼ੇ ਵਸਤਿ… ਉਦ੍ਦਣ੍ਡੇ ਵਸਤਿ… ਉਪਟ੍ਠਾਨਸਾਲਾਯਂ ਵਸਤਿ… ਮਣ੍ਡਪੇ ਵਸਤਿ… ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਵਸਤਿ, ਸੋ ਸਮਣੋ ਮਹੇਸਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਭਣਤਿ.

ਅਥ ਵਾ ਕੋਰਜਿਕਕੋਰਜਿਕੋ [ਕੋਰਞ੍ਜਿਕਕੋਰਞ੍ਜਿਕੋ (ਸੀ.)] ਭਾਕੁਟਿਕਭਾਕੁਟਿਕੋ ਕੁਹਕਕੁਹਕੋ ਲਪਕਲਪਕੋ ਮੁਖਸਮ੍ਭਾਵਿਕੋ, ‘‘ਅਯਂ ਸਮਣੋ ਇਮਾਸਂ ਏਵਰੂਪਾਨਂ ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਵਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਲਾਭੀ’’ਤਿ ਤਾਦਿਸਂ ਗਮ੍ਭੀਰਂ ਗੂਲ਼੍ਹਂ ਨਿਪੁਣਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਸੁਞ੍ਞਤਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਕਥਂ ਕਥੇਸਿ. ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ ਭਾਕੁਟਿਕਾ ਭਾਕੁਟਿਯਂ ਕੁਹਨਾ ਕੁਹਾਯਨਾ ਕੁਹਿਤਤ੍ਤਂ – ਇਦਂ ਸਾਮਨ੍ਤਜਪ੍ਪਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ. ਯਸ੍ਸਿਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੂਨਿ ਪਹੀਨਾਨਿ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾਨਿ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਨਿ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਕੁਹਕੋਤਿ – ਪਤਿਲੀਨੋ ਅਕੁਹਕੋ.

ਅਪਿਹਾਲੁ ਅਮਚ੍ਛਰੀਤਿ. ਪਿਹਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਯਸ੍ਸੇਸਾ ਪਿਹਾ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਪਿਹਾਲੁ. ਸੋ ਰੂਪੇ ਨ ਪਿਹੇਤਿ, ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ… ਕੁਲਂ… ਗਣਂ… ਆਵਾਸਂ… ਲਾਭਂ… ਯਸਂ… ਪਸਂਸਂ… ਸੁਖਂ… ਚੀਵਰਂ… ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ… ਸੇਨਾਸਨਂ… ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ… ਕਾਮਧਾਤੁਂ… ਰੂਪਧਾਤੁਂ… ਅਰੂਪਧਾਤੁਂ… ਕਾਮਭਵਂ… ਰੂਪਭਵਂ… ਅਰੂਪਭਵਂ… ਸਞ੍ਞਾਭਵਂ… ਅਸਞ੍ਞਾਭਵਂ … ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਭਵਂ… ਏਕਵੋਕਾਰਭਵਂ… ਚਤੁਵੋਕਾਰਭਵਂ… ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵਂ… ਅਤੀਤਂ… ਅਨਾਗਤਂ… ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ… ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ ਨ ਪਿਹੇਤਿ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ ਨ ਸਾਦਿਯਤਿ ਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ ਨਾਭਿਜਪ੍ਪਤੀਤਿ – ਅਪਿਹਾਲੁ. ਅਮਚ੍ਛਰੀਤਿ ਪਞ੍ਚ ਮਚ੍ਛਰਿਯਾਨਿ – ਆਵਾਸਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਕੁਲਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਲਾਭਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਵਣ੍ਣਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਧਮ੍ਮਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਯਂ ਏਵਰੂਪਂ ਮਚ੍ਛਰਂ ਮਚ੍ਛਰਾਯਨਾ ਮਚ੍ਛਰਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਵੇਵਿਚ੍ਛਂ ਕਦਰਿਯਂ ਕਟੁਕਞ੍ਚੁਕਤਾ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਅਪਿ ਚ ਖਨ੍ਧਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਧਾਤੁਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਆਯਤਨਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਗਾਹੋ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਯਸ੍ਸੇਤਂ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਪਹੀਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਂ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਚ੍ਛਰੀਤਿ – ਅਪਿਹਾਲੁ ਅਮਚ੍ਛਰੀ.

ਅਪ੍ਪਗਬ੍ਭੋ ਅਜੇਗੁਚ੍ਛੋਤਿ. ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਨ੍ਤਿ ਤੀਣਿ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਾਨਿ – ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ, ਵਾਚਸਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ, ਚੇਤਸਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ. ਕਤਮਂ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਸਙ੍ਘਗਤੋਪਿ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਗਣਗਤੋਪਿ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਭੋਜਨਸਾਲਾਯਮ੍ਪਿ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਜਨ੍ਤਾਘਰੇਪਿ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਉਦਕਤਿਤ੍ਥੇਪਿ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਨ੍ਤਰਘਰਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤੋਪਿ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਨ੍ਤਰਘਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋਪਿ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਕਥਂ ਸਙ੍ਘਗਤੋ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਸਙ੍ਘਗਤੋ ਅਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰਕਤੋ [ਅਚਿਤ੍ਤਿਕਾਰਕਤੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤੋਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤੋਪਿ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਪੁਰਤੋਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪੁਰਤੋਪਿ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਉਚ੍ਚੇਪਿ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਸਸੀਸਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾਪਿ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਠਿਤਕੋਪਿ ਭਣਤਿ, ਬਾਹਾਵਿਕ੍ਖੇਪਕੋਪਿ ਭਣਤਿ. ਏਵਂ ਸਙ੍ਘਗਤੋ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਕਥਂ ਗਣਗਤੋ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਗਣਗਤੋ ਅਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰਕਤੋ ਥੇਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨੁਪਾਹਨਾਨਂ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤਾਨਂ ਸਉਪਾਹਨੋ ਚਙ੍ਕਮਤਿ, ਨੀਚੇ ਚਙ੍ਕਮੇ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤਾਨਂ ਉਚ੍ਚੇ ਚਙ੍ਕਮੇ ਚਙ੍ਕਮਤਿ, ਛਮਾਯ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤਾਨਂ ਚਙ੍ਕਮੇ ਚਙ੍ਕਮਤਿ, ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤੋਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤੋਪਿ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਪੁਰਤੋਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪੁਰਤੋਪਿ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਉਚ੍ਚੇਪਿ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਸਸੀਸਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਠਿਤਕੋਪਿ ਭਣਤਿ, ਬਾਹਾਵਿਕ੍ਖੇਪਕੋਪਿ ਭਣਤਿ. ਏਵਂ ਗਣਗਤੋ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਕਥਂ ਭੋਜਨਸਾਲਾਯਂ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਭੋਜਨਸਾਲਾਯਂ ਅਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰਕਤੋ ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨੁਪਖਜ੍ਜ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਨਵੇਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਸਨੇਨ ਪਟਿਬਾਹਤਿ, ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤੋਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤੋਪਿ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਪੁਰਤੋਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪੁਰਤੋਪਿ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਉਚ੍ਚੇਪਿ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਸਸੀਸਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾਪਿ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਠਿਤਕੋਪਿ ਭਣਤਿ, ਬਾਹਾਵਿਕ੍ਖੇਪਕੋਪਿ ਭਣਤਿ. ਏਵਂ ਭੋਜਨਸਾਲਾਯਂ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਕਥਂ ਜਨ੍ਤਾਘਰੇ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਜਨ੍ਤਾਘਰੇ ਅਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰਕਤੋ ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤੋਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤੋਪਿ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਪੁਰਤੋਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪੁਰਤੋਪਿ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਉਚ੍ਚੇਪਿ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਮ੍ਪਿ ਅਨਜ੍ਝਿਟ੍ਠੋਪਿ ਕਟ੍ਠਂ ਪਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਦ੍ਵਾਰਮ੍ਪਿ ਪਿਦਹਤਿ, ਬਾਹਾਵਿਕ੍ਖੇਪਕੋਪਿ ਭਣਤਿ. ਏਵਂ ਜਨ੍ਤਾਘਰੇ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਕਥਂ ਉਦਕਤਿਤ੍ਥੇ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਉਦਕਤਿਤ੍ਥੇ ਅਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰਕਤੋ ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤੋਪਿ ਓਤਰਤਿ, ਪੁਰਤੋਪਿ ਓਤਰਤਿ, ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤੋਪਿ ਨ੍ਹਾਯਤਿ [ਨਹਾਯਤਿ (ਸੀ.)], ਪੁਰਤੋਪਿ ਨ੍ਹਾਯਤਿ, ਉਪਰਿਤੋਪਿ ਨ੍ਹਾਯਤਿ, ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤੋਪਿ ਉਤ੍ਤਰਤਿ, ਪੁਰਤੋਪਿ ਉਤ੍ਤਰਤਿ, ਉਪਰਿਤੋਪਿ ਉਤ੍ਤਰਤਿ. ਏਵਂ ਉਦਕਤਿਤ੍ਥੇ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਕਥਂ ਅਨ੍ਤਰਘਰਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤੋ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਅਨ੍ਤਰਘਰਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤੋ ਅਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰਕਤੋ ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤੋਪਿ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਪੁਰਤੋਪਿ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਵੋਕ੍ਕਮ੍ਮਾਪਿ ਥੇਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪੁਰਤੋ ਪੁਰਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਏਵਂ ਅਨ੍ਤਰਘਰਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤੋ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਕਥਂ ਅਨ੍ਤਰਘਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਅਨ੍ਤਰਘਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ, ‘‘ਨ ਪਵਿਸ [ਪਵਿਸਥ (ਸੀ.) ਏਵਮਞ੍ਞੇਸੁ ਪਦਦ੍ਵਯੇਸੁਪਿ], ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਪਵਿਸਤਿ, ‘‘ਨ ਤਿਟ੍ਠ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ‘‘ਨ ਨਿਸੀਦ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਅਨੋਕਾਸਮ੍ਪਿ ਪਵਿਸਤਿ, ਅਨੋਕਾਸੇਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਅਨੋਕਾਸੇਪਿ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਯਾਨਿਪਿ ਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕੁਲਾਨਂ ਓਵਰਕਾਨਿ ਗੂਲ਼੍ਹਾਨਿ ਚ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ ਚ. ਯਤ੍ਥ ਕੁਲਿਤ੍ਥਿਯੋ ਕੁਲਧੀਤਰੋ ਕੁਲਸੁਣ੍ਹਾਯੋ ਕੁਲਕੁਮਾਰਿਯੋ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥਪਿ ਸਹਸਾ ਪਵਿਸਤਿ ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪਿ ਸਿਰਂ ਪਰਾਮਸਤਿ. ਏਵਂ ਅਨ੍ਤਰਘਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ – ਇਦਂ ਕਾਯਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਕਤਮਂ ਵਾਚਸਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਸਙ੍ਘਗਤੋਪਿ ਵਾਚਸਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਗਣਗਤੋਪਿ ਵਾਚਸਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਨ੍ਤਰਘਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋਪਿ ਵਾਚਸਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਕਥਂ ਸਙ੍ਘਗਤੋ ਵਾਚਸਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਸਙ੍ਘਗਤੋ ਅਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰਕਤੋ ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਂ ਵਾ ਅਨਜ੍ਝਿਟ੍ਠੋ ਵਾ ਆਰਾਮਗਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਭਣਤਿ, ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸਜ੍ਜੇਤਿ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਤਿ, ਠਿਤਕੋਪਿ ਭਣਤਿ, ਬਾਹਾਵਿਕ੍ਖੇਪਕੋਪਿ ਭਣਤਿ. ਏਵਂ ਸਙ੍ਘਗਤੋ ਵਾਚਸਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਕਥਂ ਗਣਗਤੋ ਵਾਚਸਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਗਣਗਤੋ ਅਚਿਤ੍ਤੀਕਾਰਕਤੋ ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਂ ਵਾ ਅਨਜ੍ਝਿਟ੍ਠੋ ਵਾ ਆਰਾਮਗਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਭਣਤਿ, ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸਜ੍ਜੇਤਿ, ਠਿਤਕੋਪਿ ਭਣਤਿ, ਬਾਹਾਵਿਕ੍ਖੇਪਕੋਪਿ ਭਣਤਿ. ਆਰਾਮਗਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਉਪਾਸਕਾਨਂ ਉਪਾਸਿਕਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਭਣਤਿ, ਪਞ੍ਹਂ ਵਿਸਜ੍ਜੇਤਿ, ਠਿਤਕੋਪਿ ਭਣਤਿ, ਬਾਹਾਵਿਕ੍ਖੇਪਕੋਪਿ ਭਣਤਿ. ਏਵਂ ਗਣਗਤੋ ਵਾਚਸਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਕਥਂ ਅਨ੍ਤਰਘਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਵਾਚਸਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਅਨ੍ਤਰਘਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਇਤ੍ਥਿਂ ਵਾ ਕੁਮਾਰਿਂ ਵਾ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਇਤ੍ਥਂਨਾਮੇ ਇਤ੍ਥਂਗੋਤ੍ਤੇ ਕਿਂ ਅਤ੍ਥਿ? ਯਾਗੁ ਅਤ੍ਥਿ, ਭਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਖਾਦਨੀਯਂ ਅਤ੍ਥਿ. ਕਿਂ ਪਿਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਕਿਂ ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮ, ਕਿਂ ਖਾਦਿਸ੍ਸਾਮ? ਕਿਂ ਵਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਕਿਂ ਵਾ ਮੇ ਦਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ ਵਿਪ੍ਪਲਪਤਿ, ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ ਵਾਚਾ ਪਲਾਪੋ ਵਿਪ੍ਪਲਾਪੋ ਲਾਲਪ੍ਪੋ ਲਾਲਪ੍ਪਨਾ ਲਾਲਪ੍ਪਿਤਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਅਨ੍ਤਰਘਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਵਾਚਸਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ – ਇਦਂ ਵਾਚਸਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ.

ਕਤਮਂ ਚੇਤਸਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਨ ਉਚ੍ਚਾ ਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਉਚ੍ਚਾ ਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਦਿਸਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਹਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ, ਨ ਮਹਾਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਮਹਾਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਦਿਸਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਹਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ, ਨ ਮਹਾਭੋਗਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਮਹਾਭੋਗਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਦਿਸਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਹਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ, ਨ ਉਲ਼ਾਰਭੋਗਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ… ਨ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕੋ ਸਮਾਨੋ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਦਿਸਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਹਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ, ਨ ਵਿਨਯਧਰੋ ਸਮਾਨੋ… ਨ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ ਸਮਾਨੋ… ਨ ਆਰਞ੍ਞਿਕੋ ਸਮਾਨੋ… ਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋ ਸਮਾਨੋ… ਨ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ ਸਮਾਨੋ… ਨ ਤੇਚੀਵਰਿਕੋ ਸਮਾਨੋ… ਨ ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕੋ ਸਮਾਨੋ… ਨ ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕੋ ਸਮਾਨੋ… ਨ ਨੇਸਜ੍ਜਿਕੋ ਸਮਾਨੋ… ਨ ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕੋ ਸਮਾਨੋ… ਨ ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀ ਸਮਾਨੋ ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਦਿਸਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਹਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ…ਪੇ… ਨ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭੀ ਸਮਾਨੋ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਦਿਸਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਹਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ – ਇਦਂ ਚੇਤਸਿਕਂ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਂ. ਯਸ੍ਸਿਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਪਾਗਬ੍ਭਿਯਾਨਿ ਪਹੀਨਾਨਿ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾਨਿ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਨਿ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਪ੍ਪਗਬ੍ਭੋਤਿ – ਅਪ੍ਪਗਬ੍ਭੋ.

ਅਜੇਗੁਚ੍ਛੋਤਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਜੇਗੁਚ੍ਛੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਅਜੇਗੁਚ੍ਛੋ. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਜੇਗੁਚ੍ਛੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਹੋਤਿ ਪਾਪਧਮ੍ਮੋ ਅਸੁਚਿਸਙ੍ਕਸ੍ਸਰਸਮਾਚਾਰੋ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ ਅਸ੍ਸਮਣੋ ਸਮਣਪਟਿਞ੍ਞੋ ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਪਟਿਞ੍ਞੋ ਅਨ੍ਤੋਪੂਤਿ ਅਵਸ੍ਸੁਤੋ ਕਸਮ੍ਬੁਜਾਤੋ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਜੇਗੁਚ੍ਛੋ. ਅਥ ਵਾ ਕੋਧਨੋ ਹੋਤਿ ਉਪਾਯਾਸਬਹੁਲੋ, ਅਪ੍ਪਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਨੋ ਅਭਿਸਜ੍ਜਤਿ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠੀਯਤਿ, ਕੋਪਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਪਾਤੁਕਰੋਤਿ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਜੇਗੁਚ੍ਛੋ. ਅਥ ਵਾ ਕੋਧਨੋ ਹੋਤਿ ਉਪਨਾਹੀ, ਮਕ੍ਖੀ ਹੋਤਿ ਪਲ਼ਾਸੀ, ਇਸ੍ਸੁਕੀ ਹੋਤਿ ਮਚ੍ਛਰੀ, ਸਠੋ ਹੋਤਿ ਮਾਯਾਵੀ, ਥਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ ਅਤਿਮਾਨੀ, ਪਾਪਿਚ੍ਛੋ ਹੋਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ [ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠੀ (ਸੀ.)], ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਾਮਾਸੀ ਹੋਤਿ ਆਦਾਨਗ੍ਗਾਹੀ ਦੁਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੀ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਜੇਗੁਚ੍ਛੋ.

ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਜੇਗੁਚ੍ਛੋ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲਵਾ ਹੋਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸਂਵੁਤੋ ਵਿਹਰਤਿ ਆਚਾਰਗੋਚਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਣੁਮਤ੍ਤੇਸੁ ਵਜ੍ਜੇਸੁ ਭਯਦਸ੍ਸਾਵੀ, ਸਮਾਦਾਯ ਸਿਕ੍ਖਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਜੇਗੁਚ੍ਛੋ. ਅਥ ਵਾ ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ ਹੋਤਿ ਅਨੁਪਾਯਾਸਬਹੁਲੋ, ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਨੋ ਨ ਅਭਿਸਜ੍ਜਤਿ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਨ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤਿ ਨ ਪਤਿਟ੍ਠੀਯਤਿ, ਨ ਕੋਪਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਪਾਤੁਕਰੋਤਿ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਜੇਗੁਚ੍ਛੋ. ਅਥ ਵਾ ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ ਹੋਤਿ ਅਨੁਪਨਾਹੀ, ਅਮਕ੍ਖੀ ਹੋਤਿ ਅਪਲ਼ਾਸੀ, ਅਨਿਸ੍ਸੁਕੀ ਹੋਤਿ ਅਮਚ੍ਛਰੀ, ਅਸਠੋ ਹੋਤਿ ਅਮਾਯਾਵੀ, ਅਥਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ ਅਨਤਿਮਾਨੀ, ਨ ਪਾਪਿਚ੍ਛੋ ਹੋਤਿ ਨ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਅਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਾਮਾਸੀ ਹੋਤਿ ਅਨਾਦਾਨਗ੍ਗਾਹੀ ਸੁਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੀ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਜੇਗੁਚ੍ਛੋ. ਸਬ੍ਬੇ ਬਾਲਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਜੇਗੁਚ੍ਛਾ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕਂ ਉਪਾਦਾਯ ਅਟ੍ਠ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਾ ਅਜੇਗੁਚ੍ਛਾਤਿ – ਅਪ੍ਪਗਬ੍ਭੋ ਅਜੇਗੁਚ੍ਛੋ.

ਪੇਸੁਣੇਯ੍ਯੇ ਚ ਨੋ ਯੁਤੋਤਿ. ਪੇਸੁਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਿਸੁਣਵਾਚੋ ਹੋਤਿ, ਇਤੋ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਮੁਤ੍ਰ ਅਕ੍ਖਾਤਾ ਇਮੇਸਂ ਭੇਦਾਯ, ਅਮੁਤ੍ਰ ਵਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਮੇਸਂ ਅਕ੍ਖਾਤਾ ਅਮੂਸਂ ਭੇਦਾਯ. ਇਤਿ ਸਮਗ੍ਗਾਨਂ ਵਾ ਭੇਤ੍ਤਾ [ਭੇਦੋ (ਕ.)], ਭਿਨ੍ਨਾਨਂ ਵਾ ਅਨੁਪ੍ਪਦਾਤਾ, ਵਗ੍ਗਾਰਾਮੋ, ਵਗ੍ਗਰਤੋ, ਵਗ੍ਗਨਨ੍ਦੀ, ਵਗ੍ਗਕਰਣਿਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ.

ਅਪਿ ਚ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ – ਪਿਯਕਮ੍ਯਤਾਯ ਵਾ, ਭੇਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ [ਭੇਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ (ਬਹੂਸੁ)] ਵਾ. ਕਥਂ ਪਿਯਕਮ੍ਯਤਾਯ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ? ਇਮਸ੍ਸ ਪਿਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਨਾਪੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਿਸ੍ਸਾਸਿਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਿਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸੁਹਦਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ. ਏਵਂ ਪਿਯਕਮ੍ਯਤਾਯ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ. ਕਥਂ ਭੇਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ? ‘‘ਕਥਂ ਇਮੇ ਨਾਨਾ ਅਸ੍ਸੁ ਵਿਨਾ ਅਸ੍ਸੁ ਵਗ੍ਗਾ ਅਸ੍ਸੁ ਦ੍ਵੇਧਾ ਅਸ੍ਸੁ ਦ੍ਵੇਜ੍ਝਾ ਅਸ੍ਸੁ ਦ੍ਵੇ ਪਕ੍ਖਾ ਅਸ੍ਸੁ ਭਿਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਨ ਸਮਾਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਫਾਸੁ [ਅਫਾਸੁਂ (ਸੀ.)] ਵਿਹਰੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਭੇਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ. ਯਸ੍ਸੇਤਂ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਪਹੀਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਂ, ਸੋ ਪੇਸੁਞ੍ਞੇ ਨੋ ਯੁਤੋ ਨ ਯੁਤ੍ਤੋ ਨ ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਨ ਸਮ੍ਮਾਯੁਤ੍ਤੋਤਿ – ਪੇਸੁਣੇਯ੍ਯੇ ਚ ਨੋ ਯੁਤੋ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਪਤਿਲੀਨੋ ਅਕੁਹਕੋ, ਅਪਿਹਾਲੁ ਅਮਚ੍ਛਰੀ;

ਅਪ੍ਪਗਬ੍ਭੋ ਅਜੇਗੁਚ੍ਛੋ, ਪੇਸੁਣੇਯ੍ਯੇ ਚ ਨੋ ਯੁਤੋ’’ਤਿ.

੮੮.

ਸਾਤਿਯੇਸੁ ਅਨਸ੍ਸਾਵੀ, ਅਤਿਮਾਨੇ ਚ ਨੋ ਯੁਤੋ;

ਸਣ੍ਹੋ ਚ ਪਟਿਭਾਨਵਾ, ਨ ਸਦ੍ਧੋ ਨ ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ.

ਸਾਤਿਯੇਸੁ ਅਨਸ੍ਸਾਵੀਤਿ. ਸਾਤਿਯਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਸਾਤਿਯਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ? ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸਾਤਿਯਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤਿ ਪਿਹਯਨ੍ਤਿ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਤਂਕਾਰਣਾ ਸਾਤਿਯਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ. ਯੇਸਂ ਏਸਾ ਸਾਤਿਯਾ ਤਣ੍ਹਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾ ਤੇਸਂ ਚਕ੍ਖੁਤੋ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਸਵਤਿ ਆਸਵਤਿ [ਪਸਵਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਸਨ੍ਦਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਸੋਤਤੋ ਸਦ੍ਦਤਣ੍ਹਾ… ਘਾਨਤੋ ਗਨ੍ਧਤਣ੍ਹਾ… ਜਿਵ੍ਹਾਤੋ ਰਸਤਣ੍ਹਾ… ਕਾਯਤੋ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਤਣ੍ਹਾ… ਮਨਤੋ ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ ਸਵਤਿ ਆਸਵਤਿ ਸਨ੍ਦਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਯੇਸਂ ਏਸਾ ਸਾਤਿਯਾ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ ਤੇਸਂ ਚਕ੍ਖੁਤੋ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਨ ਸਵਤਿ ਨਾਸਵਤਿ [ਨ ਪਸਵਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਨ ਸਨ੍ਦਤਿ ਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਸੋਤਤੋ ਸਦ੍ਦਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ… ਮਨਤੋ ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ ਨ ਸਵਤਿ ਨਾਸਵਤਿ ਨ ਸਨ੍ਦਤਿ ਨ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ – ਸਾਤਿਯੇਸੁ ਅਨਸ੍ਸਾਵੀ.

ਅਤਿਮਾਨੇ ਚ ਨੋ ਯੁਤੋਤਿ. ਕਤਮੋ ਅਤਿਮਾਨੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਰਂ ਅਤਿਮਞ੍ਞਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਵਾ…ਪੇ… ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਨਾ. ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਮਾਨੋ ਮਞ੍ਞਨਾ ਮਞ੍ਞਿਤਤ੍ਤਂ ਉਨ੍ਨਤਿ ਉਨ੍ਨਮੋ ਧਜੋ ਸਮ੍ਪਗ੍ਗਾਹੋ ਕੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਤਿਮਾਨੋ. ਯਸ੍ਸੇਸੋ ਅਤਿਮਾਨੋ ਪਹੀਨੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢੋ, ਸੋ ਅਤਿਮਾਨੇ ਚ ਨੋ ਯੁਤੋ ਨ ਯੁਤ੍ਤੋ ਨਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਨ ਸਮ੍ਮਾਯੁਤ੍ਤੋਤਿ – ਅਤਿਮਾਨੇ ਚ ਨੋ ਯੁਤੋ.

ਸਣ੍ਹੋ ਚ ਪਟਿਭਾਨਵਾਤਿ. ਸਣ੍ਹੋਤਿ ਸਣ੍ਹੇਨ ਕਾਯਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਸਣ੍ਹੋ, ਸਣ੍ਹੇਨ ਵਚੀਕਮ੍ਮੇਨ… ਸਣ੍ਹੇਨ ਮਨੋਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਸਣ੍ਹੋ, ਸਣ੍ਹੇਹਿ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਸਣ੍ਹੋ, ਸਣ੍ਹੇਹਿ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇਹਿ… ਸਣ੍ਹੇਹਿ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੇਹਿ… ਸਣ੍ਹੇਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ… ਸਣ੍ਹੇਹਿ ਬਲੇਹਿ… ਸਣ੍ਹੇਹਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਸਣ੍ਹੋ, ਸਣ੍ਹੇਨ ਅਰਿਯੇਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ – ਸਣ੍ਹੋ.

ਪਟਿਭਾਨਵਾਤਿ ਤਯੋ ਪਟਿਭਾਨਵਨ੍ਤੋ – ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਟਿਭਾਨਵਾ, ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਪਟਿਭਾਨਵਾ, ਅਧਿਗਮਪਟਿਭਾਨਵਾ. ਕਤਮੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਟਿਭਾਨਵਾ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਕਤਿਯਾ ਪਰਿਯਾਪੁਟਂ ਹੋਤਿ – ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਂ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਗਾਥਾ ਉਦਾਨਂ ਇਤਿਵੁਤ੍ਤਕਂ ਜਾਤਕਂ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ ਵੇਦਲ੍ਲਂ, ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਟਿਭਾਯਤਿ – ਅਯਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਟਿਭਾਨਵਾ. ਕਤਮੋ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਪਟਿਭਾਨਵਾ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਿਤਾ [ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਿਤਂ (ਸੀ.), ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਕੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥੇ ਚ ਞਾਯਤ੍ਥੇ ਚ ਲਕ੍ਖਣੇ ਚ ਕਾਰਣੇ ਚ ਠਾਨਾਠਾਨੇ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਟਿਭਾਯਤਿ – ਅਯਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਪਟਿਭਾਨਵਾ. ਕਤਮੋ ਅਧਿਗਮਪਟਿਭਾਨਵਾ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਧਿਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਾਨਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਯੋ ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਞਾਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਞਾਤੋ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਞਾਤਾ, ਅਤ੍ਥੇ ਞਾਤੇ ਅਤ੍ਥੋ ਪਟਿਭਾਯਤਿ, ਧਮ੍ਮੇ ਞਾਤੇ ਧਮ੍ਮੋ ਪਟਿਭਾਯਤਿ, ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਯਾ ਞਾਤਾਯ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਪਟਿਭਾਯਤਿ; ਇਮੇਸੁ ਤੀਸੁ ਞਾਣੇਸੁ ਞਾਣਂ ਪਟਿਭਾਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ. ਇਮਾਯ ਪਟਿਭਾਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਯ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਗਤੋ ਸਮੁਪਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਟਿਭਾਨਵਾ. ਯਸ੍ਸ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਧਿਗਮੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਕਿਂ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਭਾਯਿਸ੍ਸਤੀਤਿ – ਸਣ੍ਹੋ ਚ ਪਟਿਭਾਨਵਾ.

ਨ ਸਦ੍ਧੋ ਨ ਵਿਰਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਨ ਸਦ੍ਧੋਤਿ ਸਾਮਂ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਂ ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਧਮ੍ਮਂ ਨ ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਦ੍ਦਹਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਮਣਸ੍ਸ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵਾ ਦੇਵਸ੍ਸ ਵਾ ਮਾਰਸ੍ਸ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਵਾ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਸਾਮਂ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਂ…ਪੇ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ… ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ… ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਨਿਰੋਧਾ ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਜਾਤਿਨਿਰੋਧਾ ਜਰਾਮਰਣਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ… ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ… ‘‘ਇਮੇ ਆਸਵਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਅਯਂ ਆਸਵਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ… ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਸਾਮਂ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਂ…ਪੇ… ਛਨ੍ਨਂ ਫਸ੍ਸਾਯਤਨਾਨਂ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਞ੍ਚ ਆਦੀਨਵਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ…ਪੇ… ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਞ੍ਚ ਆਦੀਨਵਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ ਸਾਮਂ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਂ…ਪੇ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਸਾਮਂ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਂ ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਧਮ੍ਮਂ ਨ ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਦ੍ਦਹਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਮਣਸ੍ਸ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵਾ ਦੇਵਸ੍ਸ ਵਾ ਮਾਰਸ੍ਸ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਵਾ [ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਵਾ…ਪੇ… (ਸੀ. ਕ.)].

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਸਦ੍ਦਹਸਿ ਤ੍ਵਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾਵਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਅਮਤੋਗਧਂ ਹੋਤਿ ਅਮਤਪਰਾਯਨਂ ਅਮਤਪਰਿਯੋਸਾਨਂ; ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾਵਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਅਮਤੋਗਧਂ ਹੋਤਿ ਅਮਤਪਰਾਯਨਂ ਅਮਤਪਰਿਯੋਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ?

‘‘ਨ ਖ੍ਵਾਹਂ ਏਤ੍ਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਤੋ ਸਦ੍ਧਾਯ ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾਵਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਅਮਤੋਗਧਂ ਹੋਤਿ ਅਮਤਪਰਾਯਨਂ ਅਮਤਪਰਿਯੋਸਾਨਂ. ਯੇਸਂ ਨੂਨੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਞ੍ਞਾਤਂ ਅਸ੍ਸ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਅਵਿਦਿਤਂ ਅਸਚ੍ਛਿਕਤਂ ਅਫਸ੍ਸਿਤਂ ਪਞ੍ਞਾਯ, ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਪਰੇਸਂ ਸਦ੍ਧਾਯ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁਂ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾਵਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਅਮਤੋਗਧਂ ਹੋਤਿ ਅਮਤਪਰਾਯਨਂ ਅਮਤਪਰਿਯੋਸਾਨਂ. ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ … ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾਵਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਅਮਤੋਗਧਂ ਹੋਤਿ ਅਮਤਪਰਾਯਨਂ ਅਮਤਪਰਿਯੋਸਾਨਂ. ਯੇਸਞ੍ਚ ਖੋ ਏਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਞਾਤਂ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵਿਦਿਤਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤਂ ਫਸ੍ਸਿਤਂ ਪਞ੍ਞਾਯ, ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖਾ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ. ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾਵਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਅਮਤੋਗਧਂ ਹੋਤਿ ਅਮਤਪਰਾਯਨਂ ਅਮਤਪਰਿਯੋਸਾਨਂ. ਮਯ੍ਹਞ੍ਚ ਖੋ, ਏਤਂ ਭਨ੍ਤੇ, ਞਾਤਂ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵਿਦਿਤਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤਂ ਫਸ੍ਸਿਤਂ ਪਞ੍ਞਾਯ, ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖੋਹਂ ਤਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਿਚਿਕਿਚ੍ਛੋ. ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾਵਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਅਮਤੋਗਧਂ ਹੋਤਿ ਅਮਤਪਰਾਯਨਂ ਅਮਤਪਰਿਯੋਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.

‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ! ਯੇਸਞ੍ਹੇਤਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਅਞ੍ਞਾਤਂ ਅਸ੍ਸ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਅਵਿਦਿਤਂ ਅਸਚ੍ਛਿਕਤਂ ਅਫਸ੍ਸਿਤਂ ਪਞ੍ਞਾਯ, ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਪਰੇਸਂ ਸਦ੍ਧਾਯ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁਂ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ…ਪੇ… ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾਵਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਅਮਤੋਗਧਂ ਹੋਤਿ ਅਮਤਪਰਾਯਨਂ ਅਮਤਪਰਿਯੋਸਾਨਨ੍ਤਿ.

‘‘ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਅਕਤਞ੍ਞੂ ਚ, ਸਨ੍ਧਿਚ੍ਛੇਦੋ ਚ ਯੋ ਨਰੋ;

ਹਤਾਵਕਾਸੋ ਵਨ੍ਤਾਸੋ, ਸ ਵੇ ਉਤ੍ਤਮਪੋਰਿਸੋ’’ਤਿ.

ਨ ਸਦ੍ਧੋ ਨ ਵਿਰਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਸਬ੍ਬੇ ਬਾਲਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਰਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸਤ੍ਤ ਸੇਕ੍ਖਾ ਵਿਰਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਰਹਾ ਨੇਵ ਰਜ੍ਜਤਿ ਨੋ ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ, ਵਿਰਤ੍ਤੋ ਸੋ ਖਯਾ ਰਾਗਸ੍ਸ ਵੀਤਰਾਗਤ੍ਤਾ ਖਯਾ ਦੋਸਸ੍ਸ ਵੀਤਦੋਸਤ੍ਤਾ, ਖਯਾ ਮੋਹਸ੍ਸ ਵੀਤਮੋਹਤ੍ਤਾ. ਸੋ ਵੁਟ੍ਠਵਾਸੋ ਚਿਣ੍ਣਚਰਣੋ…ਪੇ… ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ – ਨ ਸਦ੍ਧੋ ਨ ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸਾਤਿਯੇਸੁ ਅਨਸ੍ਸਾਵੀ, ਅਤਿਮਾਨੇ ਚ ਨੋ ਯੁਤੋ;

ਸਣ੍ਹੋ ਚ ਪਟਿਭਾਨਵਾ, ਨ ਸਦ੍ਧੋ ਨ ਵਿਰਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ.

੮੯.

ਲਾਭਕਮ੍ਯਾ ਨ ਸਿਕ੍ਖਤਿ, ਅਲਾਭੇ ਚ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ;

ਅਵਿਰੁਦ੍ਧੋ ਚ ਤਣ੍ਹਾਯ, ਰਸੇਸੁ [ਰਸੇ ਚ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਨਾਨੁਗਿਜ੍ਝਤਿ.

ਲਾਭਕਮ੍ਯਾ ਨ ਸਿਕ੍ਖਤਿ, ਅਲਾਭੇ ਚ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤੀਤਿ. ਕਥਂ ਲਾਭਕਮ੍ਯਾ ਸਿਕ੍ਖਤਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਲਾਭਿਂ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਂ. ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਕੇਨ ਨੁ ਖੋ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਲਾਭੀ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ? ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਅਯਂ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕੋ, ਤੇਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਲਾਭੀ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਲਾਭਹੇਤੁ ਲਾਭਪਚ੍ਚਯਾ ਲਾਭਕਾਰਣਾ ਲਾਭਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭਂ ਪਰਿਪਾਚੇਨ੍ਤੋ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਲਾਭਕਮ੍ਯਾ ਸਿਕ੍ਖਤਿ.

ਅਥ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਲਾਭਿਂ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਂ. ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਕੇਨ ਨੁ ਖੋ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਲਾਭੀ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ? ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਅਯਂ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਵਿਨਯਧਰੋ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ… ਆਭਿਧਮ੍ਮਿਕੋ, ਤੇਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਲਾਭੀ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਲਾਭਹੇਤੁ ਲਾਭਪਚ੍ਚਯਾ ਲਾਭਕਾਰਣਾ ਲਾਭਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭਂ ਪਰਿਪਾਚੇਨ੍ਤੋ ਅਭਿਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਲਾਭਕਮ੍ਯਾ ਸਿਕ੍ਖਤਿ.

ਅਥ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਲਾਭਿਂ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਂ. ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਕੇਨ ਨੁ ਖੋ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਲਾਭੀ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ? ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਅਯਂ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਰਞ੍ਞਿਕੋ… ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋ… ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ… ਤੇਚੀਵਰਿਕੋ… ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕੋ… ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕੋ… ਨੇਸਜ੍ਜਿਕੋ… ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕੋ, ਤੇਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਲਾਭੀ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਲਾਭਹੇਤੁ ਲਾਭਪਚ੍ਚਯਾ ਲਾਭਕਾਰਣਾ ਲਾਭਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭਂ ਪਰਿਪਾਚੇਨ੍ਤੋ ਆਰਞ੍ਞਿਕੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ… ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਲਾਭਕਮ੍ਯਾ ਸਿਕ੍ਖਤਿ.

ਕਥਂ ਨ ਲਾਭਕਮ੍ਯਾ ਸਿਕ੍ਖਤਿ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨ ਲਾਭਹੇਤੁ, ਨ ਲਾਭਪਚ੍ਚਯਾ, ਨ ਲਾਭਕਾਰਣਾ, ਨ ਲਾਭਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ, ਨ ਲਾਭਂ ਪਰਿਪਾਚੇਨ੍ਤੋ, ਯਾਵਦੇਵ ਅਤ੍ਤਦਮਤ੍ਥਾਯ ਅਤ੍ਤਸਮਤ੍ਥਾਯ ਅਤ੍ਤਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਪਨਤ੍ਥਾਯ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਤਿ, ਵਿਨਯਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਭਿਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਨ ਲਾਭਕਮ੍ਯਾ ਸਿਕ੍ਖਤਿ.

ਅਥ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨ ਲਾਭਹੇਤੁ, ਨ ਲਾਭਪਚ੍ਚਯਾ, ਨ ਲਾਭਕਾਰਣਾ, ਨ ਲਾਭਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ, ਨ ਲਾਭਂ ਪਰਿਪਾਚੇਨ੍ਤੋ, ਯਾਵਦੇਵ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਞ੍ਞੇਵ [ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਂਯੇਵ (ਸੀ.)] ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਞ੍ਞੇਵ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਲ੍ਲੇਖਞ੍ਞੇਵ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਵਿਵੇਕਞ੍ਞੇਵ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਇਦਮਤ੍ਥਿਤਞ੍ਞੇਵ [ਇਦਮਤ੍ਥਿਕਤਞ੍ਞੇਵ (ਸੀ.)] ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਆਰਞ੍ਞਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਤੇਚੀਵਰਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਨੇਸਜ੍ਜਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਨ ਲਾਭਕਮ੍ਯਾ ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ – ਲਾਭਕਮ੍ਯਾ ਨ ਸਿਕ੍ਖਤਿ.

ਅਲਾਭੇ ਚ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤੀਤਿ. ਕਥਂ ਅਲਾਭੇ ਕੁਪ੍ਪਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ‘‘ਕੁਲਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਗਣਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਆਵਾਸਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਲਾਭਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਯਸਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਪਸਂਸਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਸੁਖਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਚੀਵਰਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਸੇਨਾਸਨਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਗਿਲਾਨੁਪਟ੍ਠਾਕਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ, ਅਪ੍ਪਞ੍ਞਾਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠੀਯਤਿ, ਕੋਪਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਪਾਤੁਕਰੋਤਿ. ਏਵਂ ਅਲਾਭੇ ਕੁਪ੍ਪਤਿ.

ਕਥਂ ਅਲਾਭੇ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ‘‘ਕੁਲਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ ਗਣਂ ਵਾ ਨ ਲਭਾਮਿ…ਪੇ… ਅਪ੍ਪਞ੍ਞਾਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਨ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤਿ ਨ ਪਤਿਟ੍ਠੀਯਤਿ, ਨ ਕੋਪਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਪਾਤੁਕਰੋਤਿ. ਏਵਂ ਅਲਾਭੇ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤੀਤਿ – ਲਾਭਕਮ੍ਯਾ ਨ ਸਿਕ੍ਖਤਿ ਅਲਾਭੇ ਚ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ.

ਅਵਿਰੁਦ੍ਧੋ ਚ ਤਣ੍ਹਾਯ, ਰਸੇਸੁ ਨਾਨੁਗਿਜ੍ਝਤੀਤਿ. ਵਿਰੁਦ੍ਧੋਤਿ ਯੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਘਾਤੋ ਪਟਿਘਾਤੋ, ਪਟਿਘਂ ਪਟਿਵਿਰੋਧੋ, ਕੋਪੋ ਪਕੋਪੋ ਸਮ੍ਪਕੋਪੋ, ਦੋਸੋ ਪਦੋਸੋ ਸਮ੍ਪਦੋਸੋ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਤ੍ਤਿ ਮਨੋਪਦੋਸੋ, ਕੋਧੋ ਕੁਜ੍ਝਨਾ ਕੁਜ੍ਝਿਤਤ੍ਤਂ, ਦੋਸੋ ਦੁਸ੍ਸਨਾ ਦੁਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਂ, ਬ੍ਯਾਪਤ੍ਤਿ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਨਾ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਂ ਵਿਰੋਧੋ ਪਟਿਵਿਰੋਧੋ, ਚਣ੍ਡਿਕ੍ਕਂ, ਅਸੁਰੋਪੋ, ਅਨਤ੍ਤਮਨਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਰੋਧੋ. ਯਸ੍ਸੇਸੋ ਵਿਰੋਧੋ ਪਹੀਨੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢੋ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਵਿਰੁਦ੍ਧੋ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਸਦ੍ਦਤਣ੍ਹਾ ਗਨ੍ਧਤਣ੍ਹਾ ਰਸਤਣ੍ਹਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਤਣ੍ਹਾ ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਰਸੋਤਿ ਮੂਲਰਸੋ ਖਨ੍ਧਰਸੋ ਤਚਰਸੋ ਪਤ੍ਤਰਸੋ ਪੁਪ੍ਫਰਸੋ ਫਲਰਸੋ, ਅਮ੍ਬਿਲਂ ਮਧੁਰਂ ਤਿਤ੍ਤਕਂ ਕਟੁਕਂ ਲੋਣਿਕਂ ਖਾਰਿਕਂ ਲਮ੍ਬਿਕਂ [ਲਪਿਲਂ (ਸੀ.), ਲਮ੍ਬਿਲਂ (ਸ੍ਯਾ.), ਲਬਿਲਂ (ਕ.), ਆਯਤਨਵਿਭਙ੍ਗੇ] ਕਸਾਵੋ ਸਾਦੁ ਅਸਾਦੁ ਸੀਤਂ ਉਣ੍ਹਂ. ਸਨ੍ਤੇਕੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਰਸਗਿਦ੍ਧਾ. ਤੇ ਜਿਵ੍ਹਗ੍ਗੇਨ ਰਸਗ੍ਗਾਨਿ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਾ ਆਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਅਮ੍ਬਿਲਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਨਮ੍ਬਿਲਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਅਨਮ੍ਬਿਲਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਬਿਲਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ; ਮਧੁਰਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਮਧੁਰਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਅਮਧੁਰਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਮਧੁਰਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ; ਤਿਤ੍ਤਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਤਿਤ੍ਤਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਅਤਿਤ੍ਤਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਤਿਤ੍ਤਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ; ਕਟੁਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਕਟੁਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਅਕਟੁਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਕਟੁਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ; ਲੋਣਿਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਲੋਣਿਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਅਲੋਣਿਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਲੋਣਿਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ; ਖਾਰਿਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਖਾਰਿਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਅਖਾਰਿਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਖਾਰਿਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ; ਲਮ੍ਬਿਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਕਸਾਵਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਕਸਾਵਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਲਮ੍ਬਿਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ; ਸਾਦੁਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਸਾਦੁਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਅਸਾਦੁਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਸਾਦੁਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ; ਸੀਤਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਉਣ੍ਹਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਉਣ੍ਹਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਸੀਤਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਯਂ ਯਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਤੇਨ ਨ ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਪਰਾਪਰਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਮਨਾਪਿਕੇਸੁ ਰਸੇਸੁ ਰਤ੍ਤਾ ਗਿਦ੍ਧਾ ਗਧਿਤਾ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਨ੍ਨਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾ. ਯਸ੍ਸੇਸਾ ਰਸਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ, ਸੋ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਯੋਨਿਸੋ ਆਹਾਰਂ ਆਹਾਰੇਤਿ – ‘‘ਨੇਵ ਦਵਾਯ ਨ ਮਦਾਯ ਨ ਮਣ੍ਡਨਾਯ ਨ ਵਿਭੂਸਨਾਯ, ਯਾਵਦੇਵ ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਠਿਤਿਯਾ ਯਾਪਨਾਯ ਵਿਹਿਂਸੂਪਰਤਿਯਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਾਨੁਗ੍ਗਹਾਯ. ਇਤਿ ਪੁਰਾਣਞ੍ਚ ਵੇਦਨਂ ਪਟਿਹਙ੍ਖਾਮਿ, ਨਵਞ੍ਚ ਵੇਦਨਂ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਾਤ੍ਰਾ ਚ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਅਨਵਜ੍ਜਤਾ ਚ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ ਚਾ’’ਤਿ.

ਯਥਾ ਵਨਂ ਆਲਿਮ੍ਪੇਯ੍ਯ ਯਾਵਦੇਵ ਰੋਪਨਤ੍ਥਾਯ, ਯਥਾ ਵਾ ਪਨ ਅਕ੍ਖਂ ਅਬ੍ਭਞ੍ਜੇਯ੍ਯ ਯਾਵਦੇਵ ਭਾਰਸ੍ਸ ਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯ, ਯਥਾ ਵਾ ਪਨ ਪੁਤ੍ਤਮਂਸਂ ਆਹਾਰਂ ਆਹਰੇਯ੍ਯ ਯਾਵਦੇਵ ਕਨ੍ਤਾਰਸ੍ਸ ਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯ; ਏਵਮੇਵ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਯੋਨਿਸੋ ਆਹਾਰਂ ਆਹਾਰੇਤਿ – ‘‘ਨੇਵ ਦਵਾਯ…ਪੇ… ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ ਚਾ’’ਤਿ. ਰਸਤਣ੍ਹਂ ਪਜਹਤਿ ਵਿਨੋਦੇਤਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰੋਤਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤਿ, ਰਸਤਣ੍ਹਾਯ ਆਰਤੋ ਅਸ੍ਸ ਵਿਰਤੋ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਅਵਿਰੁਦ੍ਧੋ ਚ ਤਣ੍ਹਾਯ ਰਸੇਸੁ ਨਾਨੁਗਿਜ੍ਝਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਲਾਭਕਮ੍ਯਾ ਨ ਸਿਕ੍ਖਤਿ, ਅਲਾਭੇ ਚ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ;

ਅਵਿਰੁਦ੍ਧੋ ਚ ਤਣ੍ਹਾਯ, ਰਸੇਸੁ ਨਾਨੁਗਿਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ.

੯੦.

ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਸਦਾ ਸਤੋ, ਨ ਲੋਕੇ ਮਞ੍ਞਤੇ ਸਮਂ;

ਨ ਵਿਸੇਸੀ ਨ ਨੀਚੇਯ੍ਯੋ, ਤਸ੍ਸ ਨੋ ਸਨ੍ਤਿ ਉਸ੍ਸਦਾ.

ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਸਦਾ ਸਤੋਤਿ. ਉਪੇਕ੍ਖਕੋਤਿ ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨੇਵ ਸੁਮਨੋ ਹੋਤਿ ਨ ਦੁਮ੍ਮਨੋ, ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਵਿਹਰਤਿ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ. ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਨੇਵ ਸੁਮਨੋ ਹੋਤਿ ਨ ਦੁਮ੍ਮਨੋ, ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਵਿਹਰਤਿ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ. ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਨਾਪਂ ਨਾਭਿਗਿਜ੍ਝਤਿ ਨਾਭਿਹਂਸਤਿ [ਨਾਭਿਹਸਤਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਨ ਰਾਗਂ ਜਨੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਠਿਤੋਵ ਕਾਯੋ ਹੋਤਿ, ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਣ੍ਠਿਤਂ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ. ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਖੋ ਪਨੇਵ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਮਨਾਪਂ ਨ ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋ [ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠੀਨ ਚਿਤ੍ਤੋ (ਸ੍ਯਾ.), ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਨਚਿਤ੍ਤੋ (ਕ.)] ਅਲੀਨਮਨਸੋ [ਆਦਿਨਮਨਸੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚੇਤਸੋ, ਤਸ੍ਸ ਠਿਤੋਵ ਕਾਯੋ ਹੋਤਿ, ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਣ੍ਠਿਤਂ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ. ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ… ਘਾਨੇਨ ਗਨ੍ਧਂ ਘਾਯਿਤ੍ਵਾ… ਜਿਵ੍ਹਾਯ ਰਸਂ ਸਾਯਿਤ੍ਵਾ… ਕਾਯੇਨ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ… ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਮਨਾਪਂ ਨਾਭਿਗਿਜ੍ਝਤਿ ਨਾਭਿਹਂਸਤਿ ਨ ਰਾਗਂ ਜਨੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਠਿਤੋਵ ਕਾਯੋ ਹੋਤਿ, ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਣ੍ਠਿਤਂ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ. ਮਨਸਾ ਖੋ ਪਨੇਵ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਅਮਨਾਪਂ ਨ ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਅਲੀਨਮਨਸੋ ਅਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚੇਤਸੋ, ਤਸ੍ਸ ਠਿਤੋਵ ਕਾਯੋ ਹੋਤਿ, ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਣ੍ਠਿਤਂ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ.

ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਨਾਪਾਮਨਾਪੇਸੁ ਰੂਪੇਸੁ ਤਸ੍ਸ ਠਿਤੋਵ ਕਾਯੋ ਹੋਤਿ, ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਣ੍ਠਿਤਂ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ. ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਮਨਾਪਾਮਨਾਪੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਤਸ੍ਸ ਠਿਤੋਵ ਕਾਯੋ ਹੋਤਿ, ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਣ੍ਠਿਤਂ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ.

ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਜਨੀਯੇ ਨ ਰਜ੍ਜਤਿ, ਦੁਸ੍ਸਨੀਯੇ [ਦੋਸਨੀਯੇ (ਬਹੂਸੁ)] ਨ ਦੁਸ੍ਸਤਿ, ਮੋਹਨੀਯੇ ਨ ਮੁਯ੍ਹਤਿ, ਕੋਪਨੀਯੇ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ, ਮਦਨੀਯੇ ਨ ਮਜ੍ਜਤਿ, ਕਿਲੇਸਨੀਯੇ ਨ ਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ. ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਰਜਨੀਯੇ ਨ ਰਜ੍ਜਤਿ ਦੁਸ੍ਸਨੀਯੇ ਨ ਦੁਸ੍ਸਤਿ, ਮੋਹਨੀਯੇ ਨ ਮੁਯ੍ਹਤਿ, ਕੋਪਨੀਯੇ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ, ਮਦਨੀਯੇ ਨ ਮਜ੍ਜਤਿ, ਕਿਲੇਸਨੀਯੇ ਨ ਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ. ਦਿਟ੍ਠੇ ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤੋ, ਸੁਤੇ ਸੁਤਮਤ੍ਤੋ, ਮੁਤੇ ਮੁਤਮਤ੍ਤੋ, ਵਿਞ੍ਞਾਤੇ ਵਿਞ੍ਞਾਤਮਤ੍ਤੋ. ਦਿਟ੍ਠੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਸੁਤੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਮੁਤੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਤੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ. ਦਿਟ੍ਠੇ ਅਨੂਪਯੋ ਅਨਪਾਯੋ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤਿ. ਸੁਤੇ… ਮੁਤੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਤੇ ਅਨੂਪਯੋ ਅਨਪਾਯੋ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤਿ.

ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਅਰਹਤੋ ਚਕ੍ਖੁ, ਪਸ੍ਸਤਿ ਅਰਹਾ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ. ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਅਰਹਤੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਅਰਹਾ. ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਅਰਹਤੋ ਸੋਤਂ, ਸੁਣਾਤਿ ਅਰਹਾ ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ. ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਅਰਹਤੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਅਰਹਾ. ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਅਰਹਤੋ ਘਾਨਂ, ਘਾਯਤਿ ਅਰਹਾ ਘਾਨੇਨ ਗਨ੍ਧਂ. ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਅਰਹਤੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਅਰਹਾ. ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਅਰਹਤੋ ਜਿਵ੍ਹਾ, ਸਾਯਤਿ ਅਰਹਾ ਜਿਵ੍ਹਾਯ ਰਸਂ…ਪੇ… ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਅਰਹਤੋ ਕਾਯੋ, ਫੁਸਤਿ ਅਰਹਾ ਕਾਯੇਨ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਂ…ਪੇ… ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਅਰਹਤੋ ਮਨੋ, ਵਿਜਾਨਾਤਿ ਅਰਹਾ ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ. ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਅਰਹਤੋ ਨਤ੍ਥਿ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਅਰਹਾ.

ਚਕ੍ਖੁ ਰੂਪਾਰਾਮਂ ਰੂਪਰਤਂ ਰੂਪਸਮ੍ਮੁਦਿਤਂ, ਤਂ ਅਰਹਤੋ ਦਨ੍ਤਂ ਗੁਤ੍ਤਂ ਰਕ੍ਖਿਤਂ ਸਂਵੁਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਂਵਰਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਸੋਤਂ ਸਦ੍ਦਾਰਾਮਂ…ਪੇ… ਘਾਨਂ ਗਨ੍ਧਾਰਾਮਂ… ਜਿਵ੍ਹਾ ਰਸਾਰਾਮਾ ਰਸਰਤਾ ਰਸਸਮ੍ਮੁਦਿਤਾ, ਸਾ ਅਰਹਤੋ ਦਨ੍ਤਾ ਗੁਤ੍ਤਾ ਰਕ੍ਖਿਤਾ ਸਂਵੁਤਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਸਂਵਰਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਕਾਯੋ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਰਾਮੋ…ਪੇ… ਮਨੋ ਧਮ੍ਮਾਰਾਮੋ ਧਮ੍ਮਰਤੋ ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਮੁਦਿਤੋ, ਸੋ ਅਰਹਤੋ ਦਨ੍ਤੋ ਗੁਤ੍ਤੋ ਰਕ੍ਖਿਤੋ ਸਂਵੁਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਂਵਰਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ.

‘‘ਦਨ੍ਤਂ ਨਯਨ੍ਤਿ ਸਮਿਤਿਂ, ਦਨ੍ਤਂ ਰਾਜਾਭਿਰੂਹਤਿ;

ਦਨ੍ਤੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ, ਯੋਤਿਵਾਕ੍ਯਂ ਤਿਤਿਕ੍ਖਤਿ.

‘‘ਵਰਮਸ੍ਸਤਰਾ ਦਨ੍ਤਾ, ਆਜਾਨੀਯਾ ਚ [ਆਜਾਨਿਯਾਵ (ਸ੍ਯਾ.)] ਸਿਨ੍ਧਵਾ;

ਕੁਞ੍ਜਰਾ ਚ ਮਹਾਨਾਗਾ, ਅਤ੍ਤਦਨ੍ਤੋ ਤਤੋ ਵਰਂ.

‘‘ਨ ਹਿ ਏਤੇਹਿ ਯਾਨੇਹਿ, ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਅਗਤਂ ਦਿਸਂ;

ਯਥਾਤ੍ਤਨਾ ਸੁਦਨ੍ਤੇਨ, ਦਨ੍ਤੋ ਦਨ੍ਤੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ.

‘‘ਵਿਧਾਸੁ ਨ ਵਿਕਮ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਾ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾ;

ਦਨ੍ਤਭੂਮਿਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਲੋਕੇ ਵਿਜਿਤਾਵਿਨੋ.

‘‘ਯਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾਵਿਤਾਨਿ [ਵਿਭਾਵਿਤਾਨਿ (ਸੀ.)], ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ [ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ (ਸੀ.), ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਸੁ. ਨਿ. ੫੨੧] ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ;

ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝ ਇਮਂ [ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਿਮਂ (ਸ੍ਯਾ.), ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਜ ਇਮਂ (ਕ.)] ਪਰਞ੍ਚ ਲੋਕਂ, ਕਾਲਂ ਕਙ੍ਖਤਿ ਭਾਵਿਤੋ ਸ ਦਨ੍ਤੋ’’ਤਿ.

ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਸਦਾਤਿ. ਸਦਾ ਸਬ੍ਬਦਾ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਧੁਵਕਾਲਂ…ਪੇ… ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ. ਸਤੋਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ, ਵੇਦਨਾਸੁ… ਚਿਤ੍ਤੇ… ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ…ਪੇ… ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤੋਤਿ – ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਸਦਾ ਸਤੋ.

ਨ ਲੋਕੇ ਮਞ੍ਞਤੇ ਸਮਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਮਾਨਂ ਨ ਜਨੇਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਵਾ…ਪੇ… ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਨਾਤਿ – ਨ ਲੋਕੇ ਮਞ੍ਞਤੇ ਸਮਂ.

ਨ ਵਿਸੇਸੀ ਨ ਨੀਚੇਯ੍ਯੋਤਿ. ‘‘ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਅਤਿਮਾਨਂ ਨ ਜਨੇਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਵਾ…ਪੇ… ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਨਾ. ‘‘ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਓਮਾਨਂ ਨ ਜਨੇਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਵਾ…ਪੇ… ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਨਾਤਿ – ਨ ਵਿਸੇਸੀ ਨ ਨੀਚੇਯ੍ਯੋ.

ਤਸ੍ਸ ਨੋ ਸਨ੍ਤਿ ਉਸ੍ਸਦਾਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ. ਉਸ੍ਸਦਾਤਿ ਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸਦਾ – ਰਾਗੁਸ੍ਸਦੋ ਦੋਸੁਸ੍ਸਦੋ ਮੋਹੁਸ੍ਸਦੋ ਮਾਨੁਸ੍ਸਦੋ ਦਿਟ੍ਠੁਸ੍ਸਦੋ ਕਿਲੇਸੁਸ੍ਸਦੋ ਕਮ੍ਮੁਸ੍ਸਦੋ. ਤਸ੍ਸਿਮੇ ਉਸ੍ਸਦਾ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਤਸ੍ਸ ਨੋ ਸਨ੍ਤਿ ਉਸ੍ਸਦਾ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਸਦਾ ਸਤੋ, ਨ ਲੋਕੇ ਮਞ੍ਞਤੇ ਸਮਂ;

ਨ ਵਿਸੇਸੀ ਨ ਨੀਚੇਯ੍ਯੋ, ਤਸ੍ਸ ਨੋ ਸਨ੍ਤਿ ਉਸ੍ਸਦਾ’’ਤਿ.

੯੧.

ਯਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਤਾ [ਨਿਸ੍ਸਯਨਾ (ਕ.)] ਨਤ੍ਥਿ, ਞਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ;

ਭਵਾਯ ਵਿਭਵਾਯ ਵਾ, ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ.

ਯਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਤਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ. ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ. ਨਿਸ੍ਸਯਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਨਿਸ੍ਸਯਾ – ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯੋ. ਤਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯੋ ਪਹੀਨੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ; ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਨਿਸ੍ਸਯਤਾ ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਯਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਤਾ ਨਤ੍ਥਿ.

ਞਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ. ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਦ੍ਵੇ ਨਿਸ੍ਸਯਾ – ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯੋ. ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯਂ ਪਹਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਚਕ੍ਖੁਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਸੋਤਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਘਾਨਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਜਿਵ੍ਹਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਕਾਯਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਮਨਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਰੂਪੇ… ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ… ਕੁਲਂ… ਗਣਂ… ਆਵਾਸਂ…ਪੇ… ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਨਲ੍ਲੀਨੋ ਅਨੁਪਗਤੋ ਅਨਜ੍ਝੋਸਿਤੋ ਅਨਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਞਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ.

ਭਵਾਯ ਵਿਭਵਾਯ ਵਾ, ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਸਦ੍ਦਤਣ੍ਹਾ ਗਨ੍ਧਤਣ੍ਹਾ ਰਸਤਣ੍ਹਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਤਣ੍ਹਾ ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ. ਭਵਾਯਾਤਿ ਭਵਦਿਟ੍ਠਿਯਾ, ਵਿਭਵਾਯਾਤਿ ਵਿਭਵਦਿਟ੍ਠਿਯਾ; ਭਵਾਯਾਤਿ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਯਾ, ਵਿਭਵਾਯਾਤਿ ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿਯਾ; ਭਵਾਯਾਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਭਵਾਯ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਗਤਿਯਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਉਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਅਤ੍ਤਭਾਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ. ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਭਵਾਯ ਵਿਭਵਾਯ ਵਾ ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਤਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਞਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ;

ਭਵਾਯ ਵਿਭਵਾਯ ਵਾ, ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ.

੯੨.

ਤਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਉਪਸਨ੍ਤੋਤਿ, ਕਾਮੇਸੁ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਨਂ;

ਗਨ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਅਤਰੀ ਸੋ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ.

ਤਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਉਪਸਨ੍ਤੋਤਿ. ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋਤਿ. ਤਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਤਂ ਕਥੇਮਿ ਤਂ ਭਣਾਮਿ ਤਂ ਦੀਪਯਾਮਿ ਤਂ ਵੋਹਰਾਮੀਤਿ – ਤਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਉਪਸਨ੍ਤੋਤਿ.

ਕਾਮੇਸੁ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਨਨ੍ਤਿ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ, ਕਿਲੇਸਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾ ਕਾਮੇਸੁ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਨੋ ਵੀਤਕਾਮੋ ਚਤ੍ਤਕਾਮੋ ਵਨ੍ਤਕਾਮੋ ਮੁਤ੍ਤਕਾਮੋ ਪਹੀਨਕਾਮੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਕਾਮੋ, ਕਾਮੇਸੁ ਵੀਤਰਾਗੋ ਵਿਗਤਰਾਗੋ ਚਤ੍ਤਰਾਗੋ ਵਨ੍ਤਰਾਗੋ ਮੁਤ੍ਤਰਾਗੋ ਪਹੀਨਰਾਗੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰਾਗੋ ਨਿਚ੍ਛਾਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੀਤਿਭੂਤੋ ਸੁਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਕਾਮੇਸੁ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਨਂ.

ਗਨ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ. ਗਨ੍ਥਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਗਨ੍ਥਾ – ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸੋ ਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਇਦਂਸਚ੍ਚਾਭਿਨਿਵੇਸੋ ਕਾਯਗਨ੍ਥੋ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਰਾਗੋ ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਪਰਵਾਦੇਸੁ ਆਘਾਤੋ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਂ ਵਾ ਵਤਂ ਵਾ ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਵਾ ਪਰਾਮਾਸੋ ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸੋ ਕਾਯਗਨ੍ਥੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਟ੍ਠਿ ਇਦਂਸਚ੍ਚਾਭਿਨਿਵੇਸੋ ਕਾਯਗਨ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ. ਗਨ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ. ਗਨ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਗਨ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ.

ਅਤਰੀ ਸੋ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ. ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ? ਵਿਸਤਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਾਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਟਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਮਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਕ੍ਕਤੀਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਂਹਰਤੀਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਂਵਾਦਿਕਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਮੂਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਫਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਪਰਿਭੋਗਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਾਲਾ ਵਾ ਪਨ ਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਰੂਪੇ… ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ… ਕੁਲੇ… ਗਣੇ… ਆਵਾਸੇ…ਪੇ… ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸਤਂ ਵਿਤ੍ਥਤਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ. ਅਤਰੀ ਸੋ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਇਮਂ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ ਤਣ੍ਹਂ ਅਤਰਿ ਉਤ੍ਤਰਿ ਪਤਰਿ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੀਤਿ – ਅਤਰੀ ਸੋ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਤਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਉਪਸਨ੍ਤੋਤਿ, ਕਾਮੇਸੁ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਨਂ;

ਗਨ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਅਤਰੀ ਸੋ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ.

੯੩.

ਨ ਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਾ ਪਸਵੋ, ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਞ੍ਚ ਵਿਜ੍ਜਤਿ;

ਅਤ੍ਤਾ ਵਾਪਿ ਨਿਰਤ੍ਤਾ ਵਾ, ਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ.

ਨ ਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਾ ਪਸਵੋ, ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਞ੍ਚ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਨਾਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ. ਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪੁਤ੍ਤਾ – ਅਤ੍ਤਜੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਖੇਤ੍ਤਜੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਦਿਨ੍ਨਕੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਪੁਤ੍ਤੋ. ਪਸਵੋਤਿ. ਅਜੇਲ਼ਕਾ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੂਕਰਾ ਹਤ੍ਥਿਗਾਵਾਸ੍ਸਵਲ਼ਵਾ. ਖੇਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਾਲਿਖੇਤ੍ਤਂ ਵੀਹਿਖੇਤ੍ਤਂ ਮੁਗ੍ਗਖੇਤ੍ਤਂ ਮਾਸਖੇਤ੍ਤਂ ਯਵਖੇਤ੍ਤਂ ਗੋਧੁਮਖੇਤ੍ਤਂ ਤਿਲਖੇਤ੍ਤਂ. ਵਤ੍ਥੁਨ੍ਤਿ ਘਰਵਤ੍ਥੁਂ ਕੋਟ੍ਠਵਤ੍ਥੁਂ ਪੁਰੇਵਤ੍ਥੁਂ ਪਚ੍ਛਾਵਤ੍ਥੁਂ ਆਰਾਮਵਤ੍ਥੁਂ ਵਿਹਾਰਵਤ੍ਥੁਂ. ਨ ਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਾ ਪਸਵੋ, ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਞ੍ਚ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਵਾ ਪਸੁਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਵਾ ਖੇਤ੍ਤਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਨ ਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਾ ਪਸਵੋ, ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਞ੍ਚ ਵਿਜ੍ਜਤਿ.

ਅਤ੍ਤਾ ਵਾਪਿ ਨਿਰਤ੍ਤਾ ਵਾ, ਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਪਲਬ੍ਭਤੀਤਿ. ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਤਦਿਟ੍ਠਿ, ਨਿਰਤ੍ਤਾਤਿ ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿ; ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਗਹਿਤਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਨਿਰਤ੍ਤਾਤਿ ਮੁਞ੍ਚਿਤਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਗਹਿਤਂ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਮੁਞ੍ਚਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਮੁਞ੍ਚਿਤਬ੍ਬਂ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਗਹਿਤਂ. ਗਾਹਮੁਞ੍ਚਨਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਅਰਹਾ ਵੁਦ੍ਧਿਪਰਿਹਾਨਿਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਵੁਟ੍ਠਵਾਸੋ ਚਿਣ੍ਣਚਰਣੋ…ਪੇ… ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ – ਅਤ੍ਤਾ ਵਾਪਿ ਨਿਰਤ੍ਤਾ ਵਾ, ਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਨ ਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਾ ਪਸਵੋ, ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਞ੍ਚ ਵਿਜ੍ਜਤਿ;

ਅਤ੍ਤਾ ਵਾਪਿ ਨਿਰਤ੍ਤਾ ਵਾ, ਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਪਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ.

੯੪.

ਯੇਨ ਨਂ ਵਜ੍ਜੁਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਅਥੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ;

ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਅਪੁਰਕ੍ਖਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਾਦੇਸੁ ਨੇਜਤਿ.

ਯੇਨ ਨਂ ਵਜ੍ਜੁਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਅਥੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਤਿ ਪੁਥੁ ਕਿਲੇਸੇ ਜਨੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਅਵਿਹਤਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਕਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਸਤ੍ਥਾਰਾਨਂ ਮੁਖੁਲ੍ਲੋਕਿਕਾਤਿ [ਮੁਖੁਲ੍ਲੋਕਕਾਤਿ (ਸੀ.)] ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਸਬ੍ਬਗਤੀਹਿ ਅਵੁਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਓਘੇਹਿ ਵੁਯ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਸਨ੍ਤਾਪੇਹਿ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਾਪਰਿਲ਼ਾਹੇਹਿ ਪਰਿਡਯ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਰਤ੍ਤਾ ਗਿਦ੍ਧਾ ਗਧਿਤਾ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਨ੍ਨਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਪੁਥੁ ਪਞ੍ਚਹਿ ਨੀਵਰਣੇਹਿ ਆਵੁਤਾ ਨਿਵੁਤਾ ਓਵੁਤਾ ਪਿਹਿਤਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤਾਤਿ – ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ. ਸਮਣਾਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਰਿਬ੍ਬਜੂਪਗਤਾ ਪਰਿਬ੍ਬਜਸਮਾਪਨ੍ਨਾ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਭੋਵਾਦਿਕਾ. ਯੇਨ ਨਂ ਵਜ੍ਜੁਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਅਥੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਯੇਨ ਤਂ ਰਾਗੇਨ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯੇਨ ਦੋਸੇਨ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯੇਨ ਮੋਹੇਨ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯੇਨ ਮਾਨੇਨ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯੇਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇਨ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯਾਯ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯੇਹਿ ਅਨੁਸਯੇਹਿ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਰਤ੍ਤੋਤਿ ਵਾ ਦੁਟ੍ਠੋਤਿ ਵਾ ਮੂਲ਼੍ਹੋਤਿ ਵਾ ਵਿਨਿਬਦ੍ਧੋਤਿ ਵਾ ਪਰਾਮਟ੍ਠੋਤਿ ਵਾ ਵਿਕ੍ਖੇਪਗਤੋਤਿ ਵਾ ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋਤਿ ਵਾ ਥਾਮਗਤੋਤਿ ਵਾ ਤੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਹੀਨਾ; ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਗਤਿਯਾ [ਗਤਿਯੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਯੇਨ ਤਂ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ – ਨੇਰਯਿਕੋਤਿ ਵਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਕੋਤਿ ਵਾ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਿਕੋਤਿ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋਤਿ ਵਾ ਦੇਵੋਤਿ ਵਾ ਰੂਪੀਤਿ ਵਾ ਅਰੂਪੀਤਿ ਵਾ ਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ ਅਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ ਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ. ਸੋ ਹੇਤੁ ਨਤ੍ਥਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਨਤ੍ਥਿ ਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ ਯੇਨ ਨਂ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ ਕਥੇਯ੍ਯੁਂ ਭਣੇਯ੍ਯੁਂ ਦੀਪਯੇਯ੍ਯੁਂ ਵੋਹਰੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ – ਯੇਨ ਨਂ ਵਜ੍ਜੁਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਅਥੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ.

ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਅਪੁਰਕ੍ਖਤਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ. ਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਾ – ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ. ਤਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਪਹੀਨੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ; ਤਣ੍ਹਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਨ ਤਣ੍ਹਂ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਵਾ ਪੁਰਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਚਰਤਿ, ਨ ਤਣ੍ਹਾਧਜੋ ਨ ਤਣ੍ਹਾਕੇਤੁ ਨ ਤਣ੍ਹਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ, ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਧਜੋ ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਕੇਤੁ ਨ ਦਿਟ੍ਠਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ, ਨ ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਾ ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਾ ਪਰਿਵਾਰਿਤੋ ਚਰਤੀਤਿ – ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਅਪੁਰਕ੍ਖਤਂ.

ਤਸ੍ਮਾ ਵਾਦੇਸੁ ਨੇਜਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਂਕਾਰਣਾ ਤਂਹੇਤੁ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਂਨਿਦਾਨਾ ਵਾਦੇਸੁ ਉਪਵਾਦੇਸੁ ਨਿਨ੍ਦਾਯ ਗਰਹਾਯ ਅਕਿਤ੍ਤਿਯਾ ਅਵਣ੍ਣਹਾਰਿਕਾਯ ਨੇਜਤਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ ਨ ਚਲਤਿ ਨ ਵੇਧਤਿ ਨਪ੍ਪਵੇਧਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪਵੇਧਤੀਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਵਾਦੇਸੁ ਨੇਜਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯੇਨ ਨਂ ਵਜ੍ਜੁਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਅਥੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ;

ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਅਪੁਰਕ੍ਖਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਾਦੇਸੁ ਨੇਜਤੀ’’ਤਿ.

੯੫.

ਵੀਤਗੇਧੋ ਅਮਚ੍ਛਰੀ, ਨ ਉਸ੍ਸੇਸੁ ਵਦਤੇ ਮੁਨਿ;

ਨ ਸਮੇਸੁ ਨ ਓਮੇਸੁ, ਕਪ੍ਪਂ ਨੇਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯੋ.

ਵੀਤਗੇਧੋ ਅਮਚ੍ਛਰੀਤਿ. ਗੇਧੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਯਸ੍ਸੇਸੋ ਗੇਧੋ ਪਹੀਨੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢੋ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵੀਤਗੇਧੋ. ਸੋ ਰੂਪੇ ਅਗਿਦ੍ਧੋ…ਪੇ… ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਗਿਦ੍ਧੋ ਅਗਧਿਤੋ ਅਮੁਚ੍ਛਿਤੋ ਅਨਜ੍ਝੋਸਿਤੋ, ਵੀਤਗੇਧੋ ਵਿਗਤਗੇਧੋ ਚਤ੍ਤਗੇਧੋ ਵਨ੍ਤਗੇਧੋ ਮੁਤ੍ਤਗੇਧੋ ਪਹੀਨਗੇਧੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਗੇਧੋ ਨਿਚ੍ਛਾਤੋ…ਪੇ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਵੀਤਗੇਧੋ. ਅਮਚ੍ਛਰੀਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਮਚ੍ਛਰਿਯਾਨਿ – ਆਵਾਸਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਕੁਲਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਲਾਭਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਵਣ੍ਣਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਧਮ੍ਮਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਯਂ ਏਵਰੂਪਂ…ਪੇ… ਗਾਹੋ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਯਸ੍ਸੇਤਂ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਪਹੀਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਂ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਚ੍ਛਰੀਤਿ – ਵੀਤਗੇਧੋ ਅਮਚ੍ਛਰੀ.

ਨ ਉਸ੍ਸੇਸੁ ਵਦਤੇ ਮੁਨਿ, ਨ ਸਮੇਸੁ ਨ ਓਮੇਸੂਤਿ. ਮੁਨੀਤਿ. ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ. ‘‘ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਵਾ, ‘‘ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਵਾ, ‘‘ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਵਾ ਨ ਵਦਤਿ ਨ ਕਥੇਤਿ ਨ ਭਣਤਿ ਨ ਦੀਪਯਤਿ ਨ ਵੋਹਰਤੀਤਿ – ਨ ਉਸ੍ਸੇਸੁ ਵਦਤੇ ਮੁਨਿ, ਨ ਸਮੇਸੁ ਨ ਓਮੇਸੁ.

ਕਪ੍ਪਂ ਨੇਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯੋਤਿ. ਕਪ੍ਪਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਕਪ੍ਪਾ – ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ. ਤਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ ਪਹੀਨੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ; ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪਂ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਂ ਵਾ ਨੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਨ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਨ ਪਰਾਮਸਤਿ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸਤੀਤਿ – ਕਪ੍ਪਂ ਨੇਤਿ. ਅਕਪ੍ਪਿਯੋਤਿ. ਕਪ੍ਪਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਕਪ੍ਪਾ – ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ. ਤਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ ਪਹੀਨੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ; ਤਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪਂ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਂ ਵਾ ਨ ਕਪ੍ਪੇਤਿ ਨ ਜਨੇਤਿ ਨ ਸਞ੍ਜਨੇਤਿ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ ਨਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਕਪ੍ਪਂ ਨੇਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯੋ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਵੀਤਗੇਧੋ ਅਮਚ੍ਛਰੀ, ਨ ਉਸ੍ਸੇਸੁ ਵਦਤੇ ਮੁਨਿ;

ਨ ਸਮੇਸੁ ਨ ਓਮੇਸੁ, ਕਪ੍ਪਂ ਨੇਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯੋ’’ਤਿ.

੯੬.

ਯਸ੍ਸ ਲੋਕੇ ਸਕਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਸਤਾ ਚ ਨ ਸੋਚਤਿ;

ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸ ਵੇ ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਯਸ੍ਸ ਲੋਕੇ ਸਕਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ. ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ. ਲੋਕੇ ਸਕਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ ਵਾ ਇਦਂ ਪਰੇਸਂ ਵਾ ਇਦਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਗਤਂ ਵੇਦਨਾਗਤਂ ਸਞ੍ਞਾਗਤਂ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਗਤਂ, ਗਹਿਤਂ ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਂ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਂ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਨ੍ਤਿ – ਯਸ੍ਸ ਲੋਕੇ ਸਕਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਸਤਾ ਚ ਨ ਸੋਚਤੀਤਿ. ਵਿਪਰਿਣਤਂ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨ ਸੋਚਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਨ ਸੋਚਤਿ. ਚਕ੍ਖੁ ਮੇ ਵਿਪਰਿਣਤਨ੍ਤਿ ਨ ਸੋਚਤਿ. ਸੋਤਂ ਮੇ… ਘਾਨਂ ਮੇ… ਜਿਵ੍ਹਾ ਮੇ… ਕਾਯੋ ਮੇ… ਮਨੋ ਮੇ… ਰੂਪਾ ਮੇ… ਸਦ੍ਦਾ ਮੇ… ਗਨ੍ਧਾ ਮੇ… ਰਸਾ ਮੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਮੇ… ਕੁਲਂ ਮੇ… ਗਣੋ ਮੇ… ਆਵਾਸੋ ਮੇ… ਲਾਭੋ ਮੇ… ਯਸੋ ਮੇ… ਪਸਂਸਾ ਮੇ… ਸੁਖਂ ਮੇ… ਚੀਵਰਂ ਮੇ… ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਮੇ… ਸੇਨਾਸਨਂ ਮੇ… ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਮੇ… ਮਾਤਾ ਮੇ… ਪਿਤਾ ਮੇ… ਭਾਤਾ ਮੇ… ਭਗਿਨੀ ਮੇ… ਪੁਤ੍ਤੋ ਮੇ… ਧੀਤਾ ਮੇ… ਮਿਤ੍ਤਾ ਮੇ… ਅਮਚ੍ਚਾ ਮੇ… ਞਾਤਕਾ ਮੇ… ਸਾਲੋਹਿਤਾ ਮੇ ਵਿਪਰਿਣਤਾਤਿ ਨ ਸੋਚਤਿ ਨ ਕਿਲਮਤਿ ਨ ਪਰਿਦੇਵਤਿ ਨ ਉਰਤ੍ਤਾਲ਼ਿਂ ਕਨ੍ਦਤਿ ਨ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ, ਅਸਤਾ ਚ ਨ ਸੋਚਤਿ.

ਅਥ ਵਾ ਅਸਨ੍ਤਾਯ [ਅਸਤਾਯ (ਸੀ.), ਅਸਾਤਾਯ (ਸ੍ਯਾ.)] ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਵੇਦਨਾਯ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਰੇਤੋ ਸਮੋਹਿਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਨ ਸੋਚਤਿ ਨ ਕਿਲਮਤਿ ਨ ਪਰਿਦੇਵਤਿ ਨ ਉਰਤ੍ਤਾਲ਼ਿਂ ਕਨ੍ਦਤਿ ਨ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਰੋਗੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਰੇਤੋ ਸਮੋਹਿਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਨ ਸੋਚਤਿ ਨ ਕਿਲਮਤਿ ਨ ਪਰਿਦੇਵਤਿ ਨ ਉਰਤ੍ਤਾਲ਼ਿਂ ਕਨ੍ਦਤਿ ਨ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਸੋਤਰੋਗੇਨ… ਘਾਨਰੋਗੇਨ… ਜਿਵ੍ਹਾਰੋਗੇਨ… ਕਾਯਰੋਗੇਨ… ਸੀਸਰੋਗੇਨ… ਕਣ੍ਣਰੋਗੇਨ… ਮੁਖਰੋਗੇਨ… ਦਨ੍ਤਰੋਗੇਨ… ਕਾਸੇਨ… ਸਾਸੇਨ… ਪਿਨਾਸੇਨ… ਡਾਹੇਨ… ਜਰੇਨ… ਕੁਚ੍ਛਿਰੋਗੇਨ… ਮੁਚ੍ਛਾਯ… ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਕਾਯ… ਸੂਲੇਨ… ਵਿਸੂਚਿਕਾਯ… ਕੁਟ੍ਠੇਨ… ਗਣ੍ਡੇਨ… ਕਿਲਾਸੇਨ… ਸੋਸੇਨ… ਅਪਮਾਰੇਨ… ਦਦ੍ਦੁਯਾ… ਕਣ੍ਡੁਯਾ… ਕਚ੍ਛੁਯਾ… ਰਖਸਾਯ … ਵਿਤਚ੍ਛਿਕਾਯ… ਲੋਹਿਤੇਨ… ਪਿਤ੍ਤੇਨ… ਮਧੁਮੇਹੇਨ… ਅਂਸਾਯ… ਪਿਲ਼ਕਾਯ… ਭਗਨ੍ਦਲੇਨ [ਭਗਨ੍ਦਲਾਯ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] … ਪਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਸੇਮ੍ਹਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਵਾਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਿਕੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਉਤੁਪਰਿਣਾਮਜੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਵਿਸਮਪਰਿਹਾਰਜੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਓਪਕ੍ਕਮਿਕੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਜੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਸੀਤੇਨ… ਉਣ੍ਹੇਨ… ਜਿਘਚ੍ਛਾਯ… ਪਿਪਾਸਾਯ… ਡਂਸਮਕਸਵਾਤਾਤਪਸਰੀਸਪਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਹਿ ਫੁਟ੍ਠੋ ਪਰੇਤੋ ਸਮੋਹਿਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਨ ਸੋਚਤਿ ਨ ਕਿਲਮਤਿ ਨ ਪਰਿਦੇਵਤਿ ਨ ਉਰਤ੍ਤਾਲ਼ਿਂ ਕਨ੍ਦਤਿ ਨ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ, ਅਸਤਾ ਚ ਨ ਸੋਚਤਿ.

ਅਥ ਵਾ ਅਸਨ੍ਤੇ ਅਸਂਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਮਾਨੇ [ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਿਯਮਾਨੇ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] – ‘‘ਅਹੋ ਵਤ ਮੇ ਤਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਿਯਾ ਵਤ ਮੇ ਤਂ, ਤਂ ਵਤਾਹਂ ਨ ਚ ਲਭਾਮੀ’’ਤਿ ਨ ਸੋਚਤਿ ਨ ਕਿਲਮਤਿ ਨ ਪਰਿਦੇਵਤਿ ਨ ਉਰਤ੍ਤਾਲ਼ਿਂ ਕਨ੍ਦਤਿ ਨ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਸਤਾ ਚ ਨ ਸੋਚਤਿ. ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨ ਛਨ੍ਦਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਦੋਸਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਮੋਹਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਭਯਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਰਾਗਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਦੋਸਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਮੋਹਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਮਾਨਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਅਨੁਸਯਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਚ ਵਗ੍ਗੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਯਾਯਤਿ ਨੀਯਤਿ ਵੁਯ੍ਹਤਿ ਸਂਹਰੀਯਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ.

ਸ ਵੇ ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ. ਸੋ ਸਨ੍ਤੋ ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਥੀਯਤਿ ਭਣੀਯਤਿ ਦੀਪੀਯਤਿ ਵੋਹਰੀਯਤੀਤਿ – ਸ ਵੇ ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯਸ੍ਸ ਲੋਕੇ ਸਕਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਸਤਾ ਚ ਨ ਸੋਚਤਿ;

ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸ ਵੇ ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.

ਪੁਰਾਭੇਦਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਦਸਮੋ.

੧੧. ਕਲਹਵਿਵਾਦਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

ਅਥ ਕਲਹਵਿਵਾਦਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸਂ ਵਕ੍ਖਤਿ –

੯੭.

ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ ਕਲਹਾ ਵਿਵਾਦਾ, ਪਰਿਦੇਵਸੋਕਾ ਸਹਮਚ੍ਛਰਾ ਚ;

ਮਾਨਾਤਿਮਾਨਾ ਸਹਪੇਸੁਣਾ ਚ, ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ ਤੇ ਤਦਿਙ੍ਘ ਬ੍ਰੂਹਿ.

ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ ਕਲਹਾ ਵਿਵਾਦਾਤਿ. ਕਲਹੋਤਿ ਏਕੇਨ ਆਕਾਰੇਨ ਕਲਹੋ; ਵਿਵਾਦੋਤਿਪਿ ਤਞ੍ਞੇਵ. ਯੋ ਕਲਹੋ ਸੋ ਵਿਵਾਦੋ, ਯੋ ਵਿਵਾਦੋ ਸੋ ਕਲਹੋ. ਅਥ ਵਾ ਅਪਰੇਨ ਆਕਾਰੇਨ ਵਿਵਾਦੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਲਹਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੋ ਵਿਵਾਦੋ. ਰਾਜਾਨੋਪਿ ਰਾਜੂਹਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਖਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯੇਹਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਗਹਪਤੀਪਿ ਗਹਪਤੀਹਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਮਾਤਾਪਿ ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਵਦਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਮਾਤਰਾ ਵਿਵਦਤਿ, ਪਿਤਾਪਿ ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਵਦਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਪਿਤਰਾ ਵਿਵਦਤਿ, ਭਾਤਾਪਿ ਭਾਤਰਾ ਵਿਵਦਤਿ, ਭਾਤਾਪਿ ਭਗਿਨਿਯਾ ਵਿਵਦਤਿ, ਭਗਿਨੀਪਿ ਭਾਤਰਾ ਵਿਵਦਤਿ, ਸਹਾਯੋਪਿ ਸਹਾਯੇਨ ਵਿਵਦਤਿ – ਅਯਂ ਵਿਵਾਦੋ. ਕਤਮੋ ਕਲਹੋ? ਆਗਾਰਿਕਾ ਦਣ੍ਡਪਸੁਤਾ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ ਕਲਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ ਕਲਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ – ਅਯਂ ਕਲਹੋ.

ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ ਕਲਹਾ ਵਿਵਾਦਾਤਿ. ਕਲਹਾ ਚ ਵਿਵਾਦਾ ਚ ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ ਕੁਤੋਜਾਤਾ ਕੁਤੋਸਞ੍ਜਾਤਾ ਕੁਤੋਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਕੁਤੋਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਕੁਤੋਪਾਤੁਭੂਤਾ, ਕਿਂਨਿਦਾਨਾ ਕਿਂਸਮੁਦਯਾ ਕਿਂਜਾਤਿਕਾ ਕਿਂਪਭਵਾਤਿ ਕਲਹਸ੍ਸ ਚ ਵਿਵਾਦਸ੍ਸ ਚ ਮੂਲਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਹੇਤੁਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਨਿਦਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਸਮ੍ਭਵਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਪਭਵਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਆਹਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਪਚ੍ਚਯਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਸਮੁਦਯਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਪਪੁਚ੍ਛਤਿ ਯਾਚਤਿ ਅਜ੍ਝੇਸਤਿ [ਅਜ੍ਝੋਸਤਿ (ਸੀ.)] ਪਸਾਦੇਤੀਤਿ – ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ ਕਲਹਾ ਵਿਵਾਦਾ.

ਪਰਿਦੇਵਸੋਕਾ ਸਹਮਚ੍ਛਰਾ ਚਾਤਿ. ਪਰਿਦੇਵੋਤਿ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਭੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਰੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਸੀਲਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਬ੍ਯਸਨੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ, ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇਨ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਆਦੇਵੋ ਪਰਿਦੇਵੋ, ਆਦੇਵਨਾ ਪਰਿਦੇਵਨਾ, ਆਦੇਵਿਤਤ੍ਤਂ ਪਰਿਦੇਵਿਤਤ੍ਤਂ, ਵਾਚਾ ਪਲਾਪੋ ਵਿਪ੍ਪਲਾਪੋ ਲਾਲਪ੍ਪੋ ਲਾਲਪ੍ਪਾਯਨਾ ਲਾਲਪ੍ਪਾਯਿਤਤ੍ਤਂ. ਸੋਕੋਤਿ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਭੋਗਰੋਗਸੀਲਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਬ੍ਯਸਨੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ, ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇਨ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਸੋਕੋ ਸੋਚਨਾ ਸੋਚਿਤਤ੍ਤਂ, ਅਨ੍ਤੋਸੋਕੋ ਅਨ੍ਤੋਪਰਿਸੋਕੋ, ਅਨ੍ਤੋਡਾਹੋ ਅਨ੍ਤੋਪਰਿਡਾਹੋ, ਚੇਤਸੋ ਪਰਿਜ੍ਝਾਯਨਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਸੋਕਸਲ੍ਲਂ. ਮਚ੍ਛਰਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਮਚ੍ਛਰਿਯਾਨਿ – ਆਵਾਸਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਕੁਲਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਲਾਭਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਵਣ੍ਣਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਧਮ੍ਮਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਯਂ ਏਵਰੂਪਂ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਮਚ੍ਛਰਾਯਨਂ ਮਚ੍ਛਰਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਵੇਵਿਚ੍ਛਂ ਕਦਰਿਯਂ ਕਟੁਕਞ੍ਚੁਕਤਾ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਅਪਿ ਚ, ਖਨ੍ਧਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਧਾਤੁਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਆਯਤਨਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਗਾਹੋ. ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਨ੍ਤਿ – ਪਰਿਦੇਵਸੋਕਾ ਸਹਮਚ੍ਛਰਾ ਚ.

ਮਾਨਾਤਿਮਾਨਾ ਸਹਪੇਸੁਣਾ ਚਾਤਿ. ਮਾਨੋਤਿ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਕੋਲਪੁਤ੍ਤਿਯੇਨ ਵਾ ਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਵਾ ਧਨੇਨ ਵਾ ਅਜ੍ਝੇਨੇਨ ਵਾ ਕਮ੍ਮਾਯਤਨੇਨ ਵਾ ਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨੇਨ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਾਟ੍ਠਾਨੇਨ ਵਾ ਸੁਤੇਨ ਵਾ ਪਟਿਭਾਨੇਨ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਨਾ. ਅਤਿਮਾਨੋਤਿ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਰਂ ਅਤਿਮਞ੍ਞਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਵਾ…ਪੇ… ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਨਾ. ਪੇਸੁਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਿਸੁਣਵਾਚੋ ਹੋਤਿ – ਇਤੋ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਮੁਤ੍ਰ ਅਕ੍ਖਾਤਾ ਇਮੇਸਂ ਭੇਦਾਯ, ਅਮੁਤ੍ਰ ਵਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਮੇਸਂ ਅਕ੍ਖਾਤਾ ਅਮੂਸਂ ਭੇਦਾਯ. ਇਤਿ ਸਮਗ੍ਗਾਨਂ ਵਾ ਭੇਤ੍ਤਾ, ਭਿਨ੍ਨਾਨਂ ਵਾ ਅਨੁਪ੍ਪਦਾਤਾ, ਵਗ੍ਗਾਰਾਮੋ ਵਗ੍ਗਰਤੋ ਵਗ੍ਗਨਨ੍ਦੀ ਵਗ੍ਗਕਰਣਿਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ. ਅਪਿ ਚ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ – ਪਿਯਕਮ੍ਯਤਾਯ ਵਾ ਭੇਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਵਾ. ਕਥਂ ਪਿਯਕਮ੍ਯਤਾਯ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ? ਇਮਸ੍ਸ ਪਿਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਨਾਪੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਿਸ੍ਸਾਸਿਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਿਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸੁਹਦਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ – ਏਵਂ ਪਿਯਕਮ੍ਯਤਾਯ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ. ਕਥਂ ਭੇਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ? ਕਥਂ ਇਮੇ ਨਾਨਾ ਅਸ੍ਸੁ, ਵਿਨਾ ਅਸ੍ਸੁ, ਵਗ੍ਗਾ ਅਸ੍ਸੁ, ਦ੍ਵਿਧਾ ਅਸ੍ਸੁ, ਦ੍ਵੇਜ੍ਝਾ ਅਸ੍ਸੁ, ਦ੍ਵੇ ਪਕ੍ਖਾ ਅਸ੍ਸੁ, ਭਿਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਨ ਸਮਾਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁਂ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਫਾਸੁ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ – ਏਵਂ ਭੇਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਉਪਸਂਹਰਤੀਤਿ – ਮਾਨਾਤਿਮਾਨਾ ਸਹਪੇਸੁਣਾ ਚ.

ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ ਤੇ ਤਦਿਙ੍ਘ ਬ੍ਰੂਹੀਤਿ. ਕਲਹੋ ਚ ਵਿਵਾਦੋ ਚ ਪਰਿਦੇਵੋ ਚ ਸੋਕੋ ਚ ਮਚ੍ਛਰਿਯਞ੍ਚ ਮਾਨੋ ਚ ਅਤਿਮਾਨੋ ਚ ਪੇਸੁਞ੍ਞਞ੍ਚਾਤਿ – ਇਮੇ ਅਟ੍ਠ ਕਿਲੇਸਾ ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ ਕੁਤੋਜਾਤਾ ਕੁਤੋਸਞ੍ਜਾਤਾ ਕੁਤੋਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਕੁਤੋਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਕੁਤੋਪਾਤੁਭੂਤਾ, ਕਿਂਨਿਦਾਨਾ ਕਿਂਸਮੁਦਯਾ ਕਿਂਜਾਤਿਕਾ ਕਿਂਪਭਵਾਤਿ. ਇਮੇਸਂ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਮੂਲਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਹੇਤੁਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਨਿਦਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਸਮ੍ਭਵਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਪਭਵਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਆਹਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਪਚ੍ਚਯਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਸਮੁਦਯਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਪਪੁਚ੍ਛਤਿ ਯਾਚਤਿ ਅਜ੍ਝੇਸਤਿ ਪਸਾਦੇਤੀਤਿ – ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ ਤੇ ਤਦਿਙ੍ਘਂ ਬ੍ਰੂਹੀਤਿ. ਇਙ੍ਘ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰ ਵਿਭਜ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ ਤੇ ਤਦਿਙ੍ਘ ਬ੍ਰੂਹਿ.

ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਨਿਮ੍ਮਿਤੋ –

‘‘ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ ਕਲਹਾ ਵਿਵਾਦਾ, ਪਰਿਦੇਵਸੋਕਾ ਸਹਮਚ੍ਛਰਾ ਚ;

ਮਾਨਾਤਿਮਾਨਾ ਸਹਪੇਸੁਣਾ ਚ, ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ ਤੇ ਤਦਿਙ੍ਘ ਬ੍ਰੂਹੀ’’ਤਿ.

੯੮.

ਪਿਯਪ੍ਪਹੂਤਾ ਕਲਹਾ ਵਿਵਾਦਾ, ਪਰਿਦੇਵਸੋਕਾ ਸਹਮਚ੍ਛਰਾ ਚ;

ਮਾਨਾਤਿਮਾਨਾ ਸਹਪੇਸੁਣਾ ਚ, ਮਚ੍ਛੇਰਯੁਤ੍ਤਾ ਕਲਹਾ ਵਿਵਾਦਾ;

ਵਿਵਾਦਜਾਤੇਸੁ ਚ ਪੇਸੁਣਾਨਿ.

ਪਿਯਪ੍ਪਹੂਤਾ ਕਲਹਾ ਵਿਵਾਦਾ, ਪਰਿਦੇਵਸੋਕਾ ਸਹਮਚ੍ਛਰਾ ਚਾਤਿ. ਪਿਯਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪਿਯਾ – ਸਤ੍ਤਾ ਵਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵਾ. ਕਤਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਪਿਯਾ? ਇਧ ਯਸ੍ਸ ਤੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਕਾਮਾ ਹਿਤਕਾਮਾ ਫਾਸੁਕਾਮਾ ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਕਾਮਾ ਮਾਤਾ ਵਾ ਪਿਤਾ ਵਾ ਭਾਤਾ ਵਾ ਭਗਿਨੀ ਵਾ ਪੁਤ੍ਤੋ ਵਾ ਧੀਤਾ ਵਾ ਮਿਤ੍ਤਾ ਵਾ ਅਮਚ੍ਚਾ ਵਾ ਞਾਤੀ ਵਾ ਸਾਲੋਹਿਤਾ ਵਾ – ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਪਿਯਾ. ਕਤਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਿਯਾ? ਮਨਾਪਿਕਾ ਰੂਪਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਸਦ੍ਦਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਗਨ੍ਧਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਰਸਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ – ਇਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਿਯਾ.

ਪਿਯਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਅਚ੍ਛੇਦਸਙ੍ਕਿਨੋਪਿ ਕਲਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੇਪਿ ਕਲਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਪਿ ਕਲਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਪਿਯਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਵਿਪਰਿਣਾਮਸਙ੍ਕਿਨੋਪਿ ਕਲਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਾਮਨ੍ਤੇਪਿ ਕਲਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਤੇਪਿ ਕਲਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਪਿਯਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਅਚ੍ਛੇਦਸਙ੍ਕਿਨੋਪਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੇਪਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਪਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਿਯਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਵਿਪਰਿਣਾਮਸਙ੍ਕਿਨੋਪਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਾਮਨ੍ਤੇਪਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਤੇਪਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਿਯਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਅਚ੍ਛੇਦਸਙ੍ਕਿਨੋਪਿ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੇਪਿ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਪਿ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ. ਪਿਯਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਵਿਪਰਿਣਾਮਸਙ੍ਕਿਨੋਪਿ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਾਮਨ੍ਤੇਪਿ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਤੇਪਿ ਪਰਿਦੇਵਨ੍ਤਿ. ਪਿਯਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਅਚ੍ਛੇਦਸਙ੍ਕਿਨੋਪਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੇਪਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਪਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ. ਪਿਯਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਵਿਪਰਿਣਾਮਸਙ੍ਕਿਨੋਪਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਾਮਨ੍ਤੇਪਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਤੇਪਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ. ਪਿਯਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਗੋਪੇਨ੍ਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਮਮਾਯਨ੍ਤਿ ਮਚ੍ਛਰਾਯਨ੍ਤਿ.

ਮਾਨਾਤਿਮਾਨਾ ਸਹਪੇਸੁਣਾ ਚਾਤਿ. ਪਿਯਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਾਨਂ ਜਨੇਨ੍ਤਿ, ਪਿਯਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਤਿਮਾਨਂ ਜਨੇਨ੍ਤਿ. ਕਥਂ ਪਿਯਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਾਨਂ ਜਨੇਨ੍ਤਿ? ਮਯਂ ਲਾਭਿਨੋ ਮਨਾਪਿਕਾਨਂ ਰੂਪਾਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਗਨ੍ਧਾਨਂ ਰਸਾਨਂ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਪਿਯਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਾਨਂ ਜਨੇਨ੍ਤਿ. ਕਥਂ ਪਿਯਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਤਿਮਾਨਂ ਜਨੇਨ੍ਤਿ? ਮਯਂ ਲਾਭਿਨੋ ਮਨਾਪਿਕਾਨਂ ਰੂਪਾਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਗਨ੍ਧਾਨਂ ਰਸਾਨਂ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਨਂ, ਇਮੇ ਪਨਞ੍ਞੇ ਨ ਲਾਭਿਨੋ ਮਨਾਪਿਕਾਨਂ ਰੂਪਾਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਗਨ੍ਧਾਨਂ ਰਸਾਨਂ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਪਿਯਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਤਿਮਾਨਂ ਜਨੇਨ੍ਤਿ. ਪੇਸੁਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਿਸੁਣਵਾਚੋ ਹੋਤਿ, ਇਤੋ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਮੁਤ੍ਰ ਅਕ੍ਖਾਤਾ ਇਮੇਸਂ ਭੇਦਾਯ…ਪੇ… ਏਵਂ ਭੇਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਉਪਸਂਹਰਤੀਤਿ…ਪੇ… ਮਾਨਾਤਿਮਾਨਾ ਸਹਪੇਸੁਣਾ ਚ.

ਮਚ੍ਛੇਰਯੁਤ੍ਤਾ ਕਲਹਾ ਵਿਵਾਦਾਤਿ. ਕਲਹੋ ਚ ਵਿਵਾਦੋ ਚ ਪਰਿਦੇਵੋ ਚ ਸੋਕੋ ਚ ਮਾਨੋ ਚ ਅਤਿਮਾਨੋ ਚ ਪੇਸੁਞ੍ਞਞ੍ਚਾਤਿ – ਇਮੇ ਸਤ੍ਤ ਕਿਲੇਸਾ ਮਚ੍ਛਰਿਯੇ ਯੁਤ੍ਤਾ ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਆਯੁਤ੍ਤਾ ਸਮਾਯੁਤ੍ਤਾਤਿ – ਮਚ੍ਛੇਰਯੁਤ੍ਤਾ ਕਲਹਾ ਵਿਵਾਦਾ.

ਵਿਵਾਦਜਾਤੇਸੁ ਚ ਪੇਸੁਣਾਨੀਤਿ. ਵਿਵਾਦੇ ਜਾਤੇ ਸਞ੍ਜਾਤੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇ ਪਾਤੁਭੂਤੇ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਉਪਸਂਹਰਨ੍ਤਿ; ਇਤੋ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਮੁਤ੍ਰ ਅਕ੍ਖਾਯਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਂ ਭੇਦਾਯ, ਅਮੁਤ੍ਰ ਵਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਮੇਸਂ ਅਕ੍ਖਾਯਨ੍ਤਿ ਅਮੂਸਂ ਭੇਦਾਯ. ਇਤਿ ਸਮਗ੍ਗਾਨਂ ਵਾ ਭੇਤ੍ਤਾਰੋ, ਭਿਨ੍ਨਾਨਂ ਵਾ ਅਨੁਪ੍ਪਦਾਤਾਰੋ, ਵਗ੍ਗਾਰਾਮਾ ਵਗ੍ਗਰਤਾ ਵਗ੍ਗਨਨ੍ਦੀ ਵਗ੍ਗਕਰਣਿਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾਰੋ ਹੋਨ੍ਤਿ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ. ਅਪਿ ਚ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਉਪਸਂਹਰਨ੍ਤਿ – ਪਿਯਕਮ੍ਯਤਾਯ ਵਾ ਭੇਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਵਾ. ਕਥਂ ਪਿਯਕਮ੍ਯਤਾਯ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਉਪਸਂਹਰਨ੍ਤਿ? ਇਮਸ੍ਸ ਪਿਯਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਮਨਾਪਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਵਿਸ੍ਸਾਸਿਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਿਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਸੁਹਦਯਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ. ਏਵਂ ਪਿਯਕਮ੍ਯਤਾਯ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਉਪਸਂਹਰਨ੍ਤਿ. ਕਥਂ ਭੇਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਉਪਸਂਹਰਨ੍ਤਿ? ‘‘ਕਥਂ ਇਮੇ ਨਾਨਾ ਅਸ੍ਸੁ, ਵਿਨਾ ਅਸ੍ਸੁ, ਵਗ੍ਗਾ ਅਸ੍ਸੁ, ਦ੍ਵੇਧਾ ਅਸ੍ਸੁ, ਦ੍ਵੇਜ੍ਝਾ ਅਸ੍ਸੁ, ਦ੍ਵੇ ਪਕ੍ਖਾ ਅਸ੍ਸੁ, ਭਿਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਨ ਸਮਾਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁਂ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਫਾਸੁ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ – ਏਵਂ ਭੇਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਉਪਸਂਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਵਿਵਾਦਜਾਤੇਸੁ ਚ ਪੇਸੁਣਾਨਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਪਿਯਪ੍ਪਹੂਤਾ ਕਲਹਾ ਵਿਵਾਦਾ, ਪਰਿਦੇਵਸੋਕਾ ਸਹਮਚ੍ਛਰਾ ਚ;

ਮਾਨਾਤਿਮਾਨਾ ਸਹਪੇਸੁਣਾ ਚ, ਮਚ੍ਛੇਰਯੁਤ੍ਤਾ ਕਲਹਾ ਵਿਵਾਦਾ;

ਵਿਵਾਦਜਾਤੇਸੁ ਚ ਪੇਸੁਣਾਨੀ’’ਤਿ.

੯੯.

ਪਿਯਾ ਸੁ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾ, ਯੇ ਚਾਪਿ ਲੋਭਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ;

ਆਸਾ ਚ ਨਿਟ੍ਠਾ ਚ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾ, ਯੇ ਸਮ੍ਪਰਾਯਾਯ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤਿ.

ਪਿਯਾ ਸੁ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾਤਿ. ਪਿਯਾ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾ ਕੁਤੋਜਾਤਾ ਕੁਤੋਸਞ੍ਜਾਤਾ ਕੁਤੋਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਕੁਤੋਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਕੁਤੋਪਾਤੁਭੂਤਾ, ਕਿਂਨਿਦਾਨਾ ਕਿਂਸਮੁਦਯਾ ਕਿਂਜਾਤਿਕਾ ਕਿਂਪਭਵਾਤਿ ਪਿਯਾਨਂ ਮੂਲਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ…ਪੇ… ਸਮੁਦਯਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਪਪੁਚ੍ਛਤਿ ਯਾਚਤਿ ਅਜ੍ਝੇਸਤਿ ਪਸਾਦੇਤੀਤਿ – ਪਿਯਾ ਸੁ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾ.

ਯੇ ਚਾਪਿ ਲੋਭਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇਤਿ. ਯੇ ਚਾਪੀਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ ਵੇਸ੍ਸਾ ਚ ਸੁਦ੍ਦਾ ਚ ਗਹਟ੍ਠਾ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਚ ਦੇਵਾ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ. ਲੋਭਾਤਿ ਯੋ ਲੋਭੋ ਲੁਬ੍ਭਨਾ ਲੁਬ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਸਾਰਾਗੋ ਸਾਰਜ੍ਜਨਾ ਸਾਰਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਂ ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਵਿਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਇਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਾਲੇਨ੍ਤਿ ਯਪੇਨ੍ਤਿ ਯਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਦੇਵਲੋਕੇ ਖਨ੍ਧਲੋਕੇ ਧਾਤੁਲੋਕੇ ਆਯਤਨਲੋਕੇਤਿ – ਯੇ ਚਾਪਿ ਲੋਭਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ.

ਆਸਾ ਚ ਨਿਟ੍ਠਾ ਚ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾਤਿ. ਆਸਾ ਚ ਨਿਟ੍ਠਾ ਚ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾ ਕੁਤੋਜਾਤਾ ਕੁਤੋਸਞ੍ਜਾਤਾ ਕੁਤੋਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਕੁਤੋਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਕੁਤੋਪਾਤੁਭੂਤਾ, ਕਿਂਨਿਦਾਨਾ ਕਿਂਸਮੁਦਯਾ ਕਿਂਜਾਤਿਕਾ ਕਿਂਪਭਵਾਤਿ ਆਸਾਯ ਚ ਨਿਟ੍ਠਾਯ ਚ ਮੂਲਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ…ਪੇ… ਸਮੁਦਯਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਪਪੁਚ੍ਛਤਿ ਯਾਚਤਿ ਅਜ੍ਝੇਸਤਿ ਪਸਾਦੇਤੀਤਿ – ਆਸਾ ਚ ਨਿਟ੍ਠਾ ਚ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾ. ਯੇ ਸਮ੍ਪਰਾਯਾਯ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਯੇ ਨਰਸ੍ਸ ਪਰਾਯਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਦੀਪਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਤਾਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਲੇਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਰਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਨਿਟ੍ਠਾ ਪਰਾਯਨਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ – ਯੇ ਸਮ੍ਪਰਾਯਾਯ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਨਿਮ੍ਮਿਤੋ –

‘‘ਪਿਯਾ ਸੁ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾ, ਯੇ ਚਾਪਿ ਲੋਭਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ;

ਆਸਾ ਚ ਨਿਟ੍ਠਾ ਚ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾ, ਯੇ ਸਮ੍ਪਰਾਯਾਯ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

੧੦੦.

ਛਨ੍ਦਾਨਿਦਾਨਾਨਿ ਪਿਯਾਨਿ ਲੋਕੇ, ਯੇ ਚਾਪਿ [ਯੇ ਵਾਪਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਲੋਭਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ;

ਆਸਾ ਚ ਨਿਟ੍ਠਾ ਚ ਇਤੋਨਿਦਾਨਾ, ਯੇ ਸਮ੍ਪਰਾਯਾਯ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤਿ.

ਛਨ੍ਦਾਨਿਦਾਨਾਨਿ ਪਿਯਾਨਿ ਲੋਕੇਤਿ. ਛਨ੍ਦੋਤਿ ਯੋ ਕਾਮੇਸੁ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਕਾਮਰਾਗੋ ਕਾਮਨਨ੍ਦੀ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ ਕਾਮਸ੍ਨੇਹੋ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਕਾਮਮੁਚ੍ਛਾ ਕਾਮਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਕਾਮੋਘੋ ਕਾਮਯੋਗੋ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ. ਅਪਿ ਚ ਪਞ੍ਚ ਛਨ੍ਦਾ – ਪਰਿਯੇਸਨਚ੍ਛਨ੍ਦੋ, ਪਟਿਲਾਭਚ੍ਛਨ੍ਦੋ, ਪਰਿਭੋਗਚ੍ਛਨ੍ਦੋ, ਸਨ੍ਨਿਧਿਚ੍ਛਨ੍ਦੋ, ਵਿਸਜ੍ਜਨਚ੍ਛਨ੍ਦੋ. ਕਤਮੋ ਪਰਿਯੇਸਨਚ੍ਛਨ੍ਦੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤੋਯੇਵ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਛਨ੍ਦਜਾਤੋ ਰੂਪੇ ਪਰਿਯੇਸਤਿ, ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਪਰਿਯੇਸਤਿ – ਅਯਂ ਪਰਿਯੇਸਨਚ੍ਛਨ੍ਦੋ. ਕਤਮੋ ਪਟਿਲਾਭਚ੍ਛਨ੍ਦੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤੋਯੇਵ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਛਨ੍ਦਜਾਤੋ ਰੂਪੇ ਪਟਿਲਭਤਿ, ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਪਟਿਲਭਤਿ – ਅਯਂ ਪਟਿਲਾਭਚ੍ਛਨ੍ਦੋ. ਕਤਮੋ ਪਰਿਭੋਗਚ੍ਛਨ੍ਦੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤੋਯੇਵ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਛਨ੍ਦਜਾਤੋ ਰੂਪੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ – ਅਯਂ ਪਰਿਭੋਗਚ੍ਛਨ੍ਦੋ. ਕਤਮੋ ਸਨ੍ਨਿਧਿਚ੍ਛਨ੍ਦੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤੋਯੇਵ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਛਨ੍ਦਜਾਤੋ ਧਨਸਨ੍ਨਿਚਯਂ ਕਰੋਤਿ ‘‘ਆਪਦਾਸੁ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ – ਅਯਂ ਸਨ੍ਨਿਧਿਚ੍ਛਨ੍ਦੋ. ਕਤਮੋ ਵਿਸਜ੍ਜਨਚ੍ਛਨ੍ਦੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤੋਯੇਵ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਛਨ੍ਦਜਾਤੋ ਧਨਂ ਵਿਸਜ੍ਜੇਤਿ ਹਤ੍ਥਾਰੋਹਾਨਂ ਅਸ੍ਸਾਰੋਹਾਨਂ ਰਥਿਕਾਨਂ ਧਨੁਗ੍ਗਹਾਨਂ ਪਤ੍ਤਿਕਾਨਂ ‘‘ਇਮੇ ਮਂ ਰਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਗੋਪਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਰਿਵਾਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ – ਅਯਂ ਵਿਸਜ੍ਜਨਚ੍ਛਨ੍ਦੋ. ਪਿਯਾਨੀਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪਿਯਾ – ਸਤ੍ਤਾ ਵਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਪਿਯਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਿਯਾ. ਛਨ੍ਦਾਨਿਦਾਨਾਨਿ ਪਿਯਾਨਿ ਲੋਕੇਤਿ. ਪਿਯਾ ਛਨ੍ਦਨਿਦਾਨਾ ਛਨ੍ਦਸਮੁਦਯਾ ਛਨ੍ਦਜਾਤਿਕਾ ਛਨ੍ਦਪਭਵਾਤਿ – ਛਨ੍ਦਾਨਿਦਾਨਾਨਿ ਪਿਯਾਨਿ ਲੋਕੇ.

ਯੇ ਚਾਪਿ ਲੋਭਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇਤਿ. ਯੇ ਚਾਪੀਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ ਵੇਸ੍ਸਾ ਚ ਸੁਦ੍ਦਾ ਚ ਗਹਟ੍ਠਾ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਚ ਦੇਵਾ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ. ਲੋਭਾਤਿ ਯੋ ਲੋਭੋ ਲੁਬ੍ਭਨਾ ਲੁਬ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਸਾਰਾਗੋ ਸਾਰਜ੍ਜਨਾ ਸਾਰਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਂ ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਵਿਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਇਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਾਲੇਨ੍ਤਿ ਯਪੇਨ੍ਤਿ ਯਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ…ਪੇ… ਆਯਤਨਲੋਕੇਤਿ – ਯੇ ਚਾਪਿ ਲੋਭਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ.

ਆਸਾ ਚ ਨਿਟ੍ਠਾ ਚ ਇਤੋਨਿਦਾਨਾਤਿ. ਆਸਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਨਿਟ੍ਠਾਤਿ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਰੂਪੇ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤੋ ਰੂਪਂ ਪਟਿਲਭਤਿ, ਰੂਪਨਿਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ, ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ… ਕੁਲਂ… ਗਣਂ… ਆਵਾਸਂ… ਲਾਭਂ… ਯਸਂ… ਪਸਂਸਂ… ਸੁਖਂ… ਚੀਵਰਂ… ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ… ਸੇਨਾਸਨਂ… ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ … ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ… ਵਿਨਯਂ… ਅਭਿਧਮ੍ਮਂ… ਆਰਞ੍ਞਿਕਙ੍ਗਂ… ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਙ੍ਗਂ… ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਙ੍ਗਂ… ਤੇਚੀਵਰਿਕਙ੍ਗਂ… ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕਙ੍ਗਂ… ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕਙ੍ਗਂ… ਨੇਸਜ੍ਜਿਕਙ੍ਗਂ… ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕਙ੍ਗਂ… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ… ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ… ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ … ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤੋ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਪਟਿਲਭਤਿ, ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਨਿਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ.

‘‘ਆਸਾਯ ਕਸਤੇ ਖੇਤ੍ਤਂ, ਬੀਜਂ ਆਸਾਯ ਵਪ੍ਪਤਿ;

ਆਸਾਯ ਵਾਣਿਜਾ ਯਨ੍ਤਿ, ਸਮੁਦ੍ਦਂ ਧਨਹਾਰਕਾ;

ਯਾਯ ਆਸਾਯ ਤਿਟ੍ਠਾਮਿ, ਸਾ ਮੇ ਆਸਾ ਸਮਿਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ.

ਆਸਾਯ ਸਮਿਦ੍ਧਿ ਵੁਚ੍ਚਤੇ ਨਿਟ੍ਠਾ. ਆਸਾ ਚ ਨਿਟ੍ਠਾ ਚ ਇਤੋਨਿਦਾਨਾਤਿ. ਆਸਾ ਚ ਨਿਟ੍ਠਾ ਚ ਇਤੋ ਛਨ੍ਦਨਿਦਾਨਾ ਛਨ੍ਦਸਮੁਦਯਾ ਛਨ੍ਦਜਾਤਿਕਾ ਛਨ੍ਦਪਭਵਾਤਿ – ਆਸਾ ਚ ਨਿਟ੍ਠਾ ਚ ਇਤੋਨਿਦਾਨਾ.

ਯੇ ਸਮ੍ਪਰਾਯਾਯ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਯੇ ਨਰਸ੍ਸ ਪਰਾਯਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਦੀਪਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਤਾਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਲੇਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਰਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਨਿਟ੍ਠਾ ਪਰਾਯਨਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ – ਯੇ ਸਮ੍ਪਰਾਯਾਯ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤਿ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਛਨ੍ਦਾਨਿਦਾਨਾਨਿ ਪਿਯਾਨਿ ਲੋਕੇ, ਯੇ ਚਾਪਿ ਲੋਭਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ;

ਆਸਾ ਚ ਨਿਟ੍ਠਾ ਚ ਇਤੋਨਿਦਾਨਾ, ਯੇ ਸਮ੍ਪਰਾਯਾਯ ਨਰਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

੧੦੧.

ਛਨ੍ਦੋ ਨੁ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨੋ, ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾ ਚਾਪਿ [ਵਾਪਿ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ;

ਕੋਧੋ ਮੋਸਵਜ੍ਜਞ੍ਚ ਕਥਂਕਥਾ ਚ, ਯੇ ਚਾਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮਣੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਛਨ੍ਦੋ ਨੁ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨੋਤਿ. ਛਨ੍ਦੋ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨੋ ਕੁਤੋਜਾਤੋ ਕੁਤੋਸਞ੍ਜਾਤੋ ਕੁਤੋਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਕੁਤੋਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਕੁਤੋਪਾਤੁਭੂਤੋ, ਕਿਂਨਿਦਾਨੋ ਕਿਂਸਮੁਦਯੋ ਕਿਂਜਾਤਿਕੋ ਕਿਂਪਭਵੋਤਿ ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਮੂਲਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ…ਪੇ… ਸਮੁਦਯਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਪਪੁਚ੍ਛਤਿ ਯਾਚਤਿ ਅਜ੍ਝੇਸਤਿ ਪਸਾਦੇਤੀਤਿ – ਛਨ੍ਦੋ ਨੁ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨੋ.

ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾ ਚਾਪਿ ਕੁਤੋਪਹੂਤਾਤਿ. ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾ ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ ਕੁਤੋਜਾਤਾ ਕੁਤੋਸਞ੍ਜਾਤਾ ਕੁਤੋਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਕੁਤੋਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਕੁਤੋਪਾਤੁਭੂਤਾ, ਕਿਂਨਿਦਾਨਾ ਕਿਂਸਮੁਦਯਾ ਕਿਂਜਾਤਿਕਾ ਕਿਂਪਭਵਾਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾਨਂ ਮੂਲਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ…ਪੇ… ਸਮੁਦਯਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਪਪੁਚ੍ਛਤਿ ਯਾਚਤਿ ਅਜ੍ਝੇਸਤਿ ਪਸਾਦੇਤੀਤਿ – ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾ ਚਾਪਿ ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ.

ਕੋਧੋ ਮੋਸਵਜ੍ਜਞ੍ਚ ਕਥਂਕਥਾ ਚਾਤਿ. ਕੋਧੋਤਿ ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਘਾਤੋ ਪਟਿਘਾਤੋ, ਪਟਿਘਂ ਪਟਿਵਿਰੋਧੋ, ਕੋਪੋ ਪਕੋਪੋ ਸਮ੍ਪਕੋਪੋ, ਦੋਸੋ ਪਦੋਸੋ ਸਮ੍ਪਦੋਸੋ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਤ੍ਤਿ ਮਨੋਪਦੋਸੋ, ਕੋਧੋ ਕੁਜ੍ਝਨਾ ਕੁਜ੍ਝਿਤਤ੍ਤਂ, ਦੋਸੋ ਦੁਸ੍ਸਨਾ ਦੁਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਂ, ਬ੍ਯਾਪਤ੍ਤਿ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਨਾ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਂ, ਵਿਰੋਧੋ ਪਟਿਵਿਰੋਧੋ, ਚਣ੍ਡਿਕ੍ਕਂ ਅਸੁਰੋਪੋ ਅਨਤ੍ਤਮਨਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਮੋਸਵਜ੍ਜਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੁਸਾਵਾਦੋ. ਕਥਂਕਥਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਤਿ – ਕੋਧੋ ਮੋਸਵਜ੍ਜਞ੍ਚ ਕਥਂਕਥਾ ਚ.

ਯੇ ਚਾਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮਣੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ. ਯੇ ਚਾਪੀਤਿ ਯੇ ਕੋਧੇਨ ਚ ਮੋਸਵਜ੍ਜੇਨ ਚ ਕਥਂਕਥਾਯ ਚ ਸਹਗਤਾ ਸਹਜਾਤਾ ਸਂਸਟ੍ਠਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ, ਏਕੁਪ੍ਪਾਦਾ ਏਕਨਿਰੋਧਾ ਏਕਵਤ੍ਥੁਕਾ ਏਕਾਰਮ੍ਮਣਾ – ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਯੇ ਚਾਪਿ ਧਮ੍ਮਾ. ਅਥ ਵਾ ਯੇ ਤੇ ਕਿਲੇਸਾ ਅਞ੍ਞਜਾਤਿਕਾ ਅਞ੍ਞਵਿਹਿਤਕਾ – ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਯੇ ਚਾਪਿ ਧਮ੍ਮਾ. ਸਮਣੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮਣੇਨ ਸਮਿਤਪਾਪੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਬਾਹਿਤਪਾਪਧਮ੍ਮੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਭਿਨ੍ਨਕਿਲੇਸਮੂਲੇਨ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਮੂਲਬਨ੍ਧਨਾ ਪਮੁਤ੍ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ ਪਵੁਤ੍ਤਾ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਾ ਦੇਸਿਤਾ ਪਞ੍ਞਪਿਤਾ ਪਟ੍ਠਪਿਤਾ ਵਿਵਟਾ ਵਿਭਤ੍ਤਾ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਤਾ ਪਕਾਸਿਤਾਤਿ – ਯੇ ਚਾਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮਣੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਨਿਮ੍ਮਿਤੋ –

‘‘ਛਨ੍ਦੋ ਨੁ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨੋ, ਵਿਨਿਚ੍ਛਤਾ ਚਾਪਿ ਕੁਤੋਪਹੂਤਾ;

ਕੋਧੋ ਮੋਸਵਜ੍ਜਞ੍ਚ ਕਥਂਕਥਾ ਚ, ਯੇ ਚਾਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮਣੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ.

੧੦੨.

ਸਾਤਂ ਅਸਾਤਨ੍ਤਿ ਯਮਾਹੁ ਲੋਕੇ, ਤਮੂਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਹੋਤਿ ਛਨ੍ਦੋ;

ਰੂਪੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਿਭਵਂ ਭਵਞ੍ਚ, ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕੁਬ੍ਬਤਿ [ਕੂਰੁਤੇ (ਸ੍ਯਾ.)] ਜਨ੍ਤੁ ਲੋਕੇ.

ਸਾਤਂ ਅਸਾਤਨ੍ਤਿ ਯਮਾਹੁ ਲੋਕੇਤਿ. ਸਾਤਨ੍ਤਿ ਸੁਖਾ ਚ ਵੇਦਨਾ, ਇਟ੍ਠਞ੍ਚ ਵਤ੍ਥੁ [ਵਤ੍ਥੁਂ (ਸੀ. ਕ.)]. ਅਸਾਤਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾ ਚ ਵੇਦਨਾ, ਅਨਿਟ੍ਠਞ੍ਚ ਵਤ੍ਥੁ. ਯਮਾਹੁ ਲੋਕੇਤਿ ਯਂ ਆਹਂਸੁ ਯਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਯਂ ਭਣਨ੍ਤਿ ਯਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤਿ ਯਂ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਸਾਤਂ ਅਸਾਤਨ੍ਤਿ ਯਮਾਹੁ ਲੋਕੇ.

ਤਮੂਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਹੋਤਿ ਛਨ੍ਦੋਤਿ. ਸਾਤਾਸਾਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਅਨੁਨਯਪਟਿਘਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਛਨ੍ਦੋ ਪਹੋਤਿ ਪਭਵਤਿ ਜਾਯਤਿ ਸਞ੍ਜਾਯਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤੀਤਿ – ਤਮੂਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਹੋਤਿ ਛਨ੍ਦੋ.

ਰੂਪੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਿਭਵਂ ਭਵਞ੍ਚਾਤਿ. ਰੂਪੇਸੂਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਮਹਾਭੂਤਾ ਚਤੁਨ੍ਨਞ੍ਚ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਰੂਪਂ. ਕਤਮੋ ਰੂਪਾਨਂ ਭਵੋ? ਯੋ ਰੂਪਾਨਂ ਭਵੋ ਜਾਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਪਾਤੁਭਾਵੋ – ਅਯਂ ਰੂਪਾਨਂ ਭਵੋ. ਕਤਮੋ ਰੂਪਾਨਂ ਵਿਭਵੋ? ਯੋ ਰੂਪਾਨਂ ਖਯੋ ਵਯੋ ਭੇਦੋ ਪਰਿਭੇਦੋ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾ ਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ – ਅਯਂ ਰੂਪਾਨਂ ਵਿਭਵੋ. ਰੂਪੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਿਭਵਂ ਭਵਞ੍ਚਾਤਿ ਰੂਪੇਸੁ ਭਵਞ੍ਚ ਵਿਭਵਞ੍ਚ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ – ਰੂਪੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਿਭਵਂ ਭਵਞ੍ਚ.

ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕੁਬ੍ਬਤਿ ਜਨ੍ਤੁ ਲੋਕੇਤਿ. ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾ – ਤਣ੍ਹਾਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਚ, ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਚ. ਕਥਂ ਤਣ੍ਹਾਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਰੋਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚੇਵ ਭੋਗਾ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚ ਭੋਗਾ ਪਰਿਕ੍ਖਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਕੇਨ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਉਪਾਯੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚੇਵ ਭੋਗਾ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚ ਭੋਗਾ ਪਰਿਕ੍ਖਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਏਵਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਸੁਰਾਮੇਰਯਮਜ੍ਜਪ੍ਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਾਨੁਯੋਗਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚੇਵ ਭੋਗਾ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚ ਭੋਗਾ ਪਰਿਕ੍ਖਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ; ਵਿਕਾਲਵਿਸਿਖਾਚਰਿਯਾਨੁਯੋਗਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚੇਵ ਭੋਗਾ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚ ਭੋਗਾ ਪਰਿਕ੍ਖਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ; ਸਮਜ੍ਜਾਭਿਚਰਣਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੇ… ਜੁਤਪ੍ਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਾਨੁਯੋਗਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੇ… ਪਾਪਮਿਤ੍ਤਾਨੁਯੋਗਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚੇਵ ਭੋਗਾ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚ ਭੋਗਾ ਪਰਿਕ੍ਖਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ; ਆਲਸ੍ਯਾਨੁਯੋਗਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚੇਵ ਭੋਗਾ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚ ਭੋਗਾ ਪਰਿਕ੍ਖਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਞਾਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਛ ਭੋਗਾਨਂ ਅਪਾਯਮੁਖਾਨਿ ਨ ਸੇਵਤਿ, ਛ ਭੋਗਾਨਂ ਆਯਮੁਖਾਨਿ ਸੇਵਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਣ੍ਹਾਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਰੋਤਿ.

ਅਥ ਵਾ ਕਸਿਯਾ ਵਾ ਵਣਿਜ੍ਜਾਯ ਵਾ ਗੋਰਕ੍ਖੇਨ ਵਾ ਇਸ੍ਸਤ੍ਥੇਨ [ਇਸ੍ਸਤ੍ਤੇਨ (ਕ. ਸੀ. ਕ.) ਇਸੁ + ਸਤ੍ਥ] ਵਾ ਰਾਜਪੋਰਿਸੇਨ ਵਾ ਸਿਪ੍ਪਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਣ੍ਹਾਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਰੋਤਿ. ਕਥਂ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਰੋਤਿ? ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਮਿਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਜਾਨਾਤਿ – ‘‘ਅਤ੍ਤਾ ਮੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ, ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੇ ਜਾਨਾਤਿ – ‘‘ਅਤ੍ਤਾ ਮੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ ਵਿਗਤੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਰੋਤਿ. ਸੋਤਸ੍ਮਿਂ… ਘਾਨਸ੍ਮਿਂ… ਜਿਵ੍ਹਾਯ… ਕਾਯਸ੍ਮਿਂ… ਰੂਪਸ੍ਮਿਂ… ਸਦ੍ਦਸ੍ਮਿਂ… ਗਨ੍ਧਸ੍ਮਿਂ… ਰਸਸ੍ਮਿਂ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਜਾਨਾਤਿ – ‘‘ਅਤ੍ਤਾ ਮੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ, ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੇ ਜਾਨਾਤਿ – ‘‘ਅਤ੍ਤਾ ਮੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ ਵਿਗਤੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਰੋਤਿ ਜਨੇਤਿ ਸਞ੍ਜਨੇਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ. ਜਨ੍ਤੂਤਿ ਸਤ੍ਤੋ ਨਰੋ ਮਾਨਵੋ…ਪੇ… ਮਨੁਜੋ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ …ਪੇ… ਆਯਤਨਲੋਕੇਤਿ – ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕੁਬ੍ਬਤਿ ਜਨ੍ਤੁ ਲੋਕੇ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸਾਤਂ ਅਸਾਤਨ੍ਤਿ ਯਮਾਹੁ ਲੋਕੇ, ਤਮੂਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਹੋਤਿ ਛਨ੍ਦੋ;

ਰੂਪੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਿਭਵਂ ਭਵਞ੍ਚ, ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕੁਬ੍ਬਤਿ ਜਨ੍ਤੁ ਲੋਕੇ’’ਤਿ.

੧੦੩.

ਕੋਧੋ ਮੋਸਵਜ੍ਜਞ੍ਚ ਕਥਂਕਥਾ ਚ, ਏਤੇਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਦ੍ਵਯਮੇਵ ਸਨ੍ਤੇ;

ਕਥਂਕਥੀ ਞਾਣਪਥਾਯ ਸਿਕ੍ਖੇ, ਞਤ੍ਵਾ ਪਵੁਤ੍ਤਾ ਸਮਣੇਨ ਧਮ੍ਮਾ.

ਕੋਧੋ ਮੋਸਵਜ੍ਜਞ੍ਚ ਕਥਂਕਥਾ ਚਾਤਿ. ਕੋਧੋਤਿ ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਘਾਤੋ ਪਟਿਘਾਤੋ…ਪੇ… ਮੋਸਵਜ੍ਜਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੁਸਾਵਾਦੋ. ਕਥਂਕਥਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ. ਇਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਪਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ, ਅਨਿਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਪਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ. ਇਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਪਿ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਨਿਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਪਿ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਇਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਪਿ ਕਥਂਕਥਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਨਿਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਪਿ ਕਥਂਕਥਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ.

ਕਥਂ ਅਨਿਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ? ਪਕਤਿਯਾ ਅਨਿਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ. ਅਨਤ੍ਥਂ ਮੇ ਅਚਰੀਤਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ, ਅਨਤ੍ਥਂ ਮੇ ਚਰਤੀਤਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ, ਅਨਤ੍ਥਂ ਮੇ ਚਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ; ਪਿਯਸ੍ਸ ਮੇ ਮਨਾਪਸ੍ਸ ਅਨਤ੍ਥਂ ਅਚਰਿ … ਅਨਤ੍ਥਂ ਚਰਤਿ… ਅਨਤ੍ਥਂ ਚਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ; ਅਪ੍ਪਿਯਸ੍ਸ ਮੇ ਅਮਨਾਪਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਅਚਰਿ… ਅਤ੍ਥਂ ਚਰਤਿ… ਅਤ੍ਥਂ ਚਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ. ਏਵਂ ਅਨਿਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ.

ਕਥਂ ਇਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ? ਇਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਅਚ੍ਛੇਦਸਙ੍ਕਿਨੋਪਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੇਪਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਪਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ. ਇਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਵਿਪਰਿਣਾਮਸਙ੍ਕਿਨੋਪਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਾਮਨ੍ਤੇਪਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ, ਵਿਪਰਿਣਤੇਪਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ. ਏਵਂ ਇਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ.

ਕਥਂ ਅਨਿਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਅਨ੍ਦੁਬਨ੍ਧਨੇਨ [ਅਦ੍ਦੁਬਨ੍ਧਨੇਨ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਵਾ ਬਦ੍ਧੋ [ਬਨ੍ਧੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)]; ਤਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧਨਸ੍ਸ ਮੋਕ੍ਖਤ੍ਥਾਯ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾ ਭਾਸਤਿ… ਰਜ੍ਜੁਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਬਦ੍ਧੋ… ਸਙ੍ਖਲਿਕਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਬਦ੍ਧੋ… ਵੇਤ੍ਤਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਬਦ੍ਧੋ… ਲਤਾਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਬਦ੍ਧੋ… ਪਕ੍ਖੇਪਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਬਦ੍ਧੋ… ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਬਦ੍ਧੋ… ਗਾਮਨਿਗਮਨਗਰਰਟ੍ਠਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਬਦ੍ਧੋ… ਜਨਪਦਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਬਦ੍ਧੋ; ਤਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧਨਸ੍ਸ ਮੋਕ੍ਖਤ੍ਥਾਯ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾ ਭਾਸਤਿ. ਏਵਂ ਅਨਿਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ.

ਕਥਂ ਇਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਮਨਾਪਿਕਾਨਂ [ਮਨਾਪਾਨਂ (ਸੀ.)] ਰੂਪਾਨਂ ਹੇਤੁ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾ ਭਾਸਤਿ… ਮਨਾਪਿਕਾਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ… ਗਨ੍ਧਾਨਂ… ਰਸਾਨਂ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਨਂ ਹੇਤੁ… ਚੀਵਰਹੇਤੁ… ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਹੇਤੁ… ਸੇਨਾਸਨਹੇਤੁ… ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਹੇਤੁ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾ ਭਾਸਤਿ. ਏਵਂ ਇਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ.

ਕਥਂ ਅਨਿਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕਥਂਕਥਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ? ‘‘ਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮਿ [ਮੁਞ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮਿ (ਸੀ.)] ਨੁ ਖੋ ਚਕ੍ਖੁਰੋਗਤੋ, ਨ ਨੁ ਖੋ ਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮਿ ਚਕ੍ਖੁਰੋਗਤੋ. ਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨੁ ਖੋ ਸੋਤਰੋਗਤੋ… ਘਾਨਰੋਗਤੋ… ਜਿਵ੍ਹਾਰੋਗਤੋ… ਕਾਯਰੋਗਤੋ… ਸੀਸਰੋਗਤੋ… ਕਣ੍ਣਰੋਗਤੋ… ਮੁਖਰੋਗਤੋ… ਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨੁ ਖੋ ਦਨ੍ਤਰੋਗਤੋ, ਨ ਨੁ ਖੋ ਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮਿ ਦਨ੍ਤਰੋਗਤੋ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਅਨਿਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕਥਂਕਥਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ.

ਕਥਂ ਇਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕਥਂਕਥਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ? ‘‘ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨੁ ਖੋ ਮਨਾਪਿਕੇ [ਮਨਾਪਿਯੇ (ਸੀ. ਕ.)] ਰੂਪੇ, ਨ ਨੁ ਖੋ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਿ ਮਨਾਪਿਕੇ ਰੂਪੇ. ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨੁ ਖੋ ਮਨਾਪਿਕੇ ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ… ਕੁਲਂ… ਗਣਂ… ਆਵਾਸਂ… ਲਾਭਂ… ਯਸਂ… ਪਸਂਸਂ… ਸੁਖਂ… ਚੀਵਰਂ… ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ… ਸੇਨਾਸਨਂ… ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਇਟ੍ਠਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕਥਂਕਥਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ – ਕੋਧੋ ਮੋਸਵਜ੍ਜਞ੍ਚ ਕਥਂਕਥਾ ਚ.

ਏਤੇਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਦ੍ਵਯਮੇਵ ਸਨ੍ਤੇਤਿ. ਸਾਤਾਸਾਤੇ ਸਨ੍ਤੇ, ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੇ ਸਨ੍ਤੇ, ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸੇ ਸਨ੍ਤੇ, ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠੇ ਸਨ੍ਤੇ, ਅਨੁਨਯਪਟਿਘੇ ਸਨ੍ਤੇ ਸਂਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਅਤ੍ਥਿ ਉਪਲਬ੍ਭਮਾਨੇਤਿ – ਏਤੇਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਦ੍ਵਯਮੇਵ ਸਨ੍ਤੇ.

ਕਥਂਕਥੀ ਞਾਣਪਥਾਯ ਸਿਕ੍ਖੇਤਿ. ਞਾਣਮ੍ਪਿ ਞਾਣਪਥੋ, ਞਾਣਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਮ੍ਪਿ ਞਾਣਪਥੋ, ਞਾਣਸਹਭੁਨੋਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਞਾਣਪਥੋ. ਯਥਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਅਰਿਯਪਥੋ, ਦੇਵਮਗ੍ਗੋ ਦੇਵਪਥੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਗ੍ਗੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਥੋ; ਏਵਮੇਵ ਞਾਣਮ੍ਪਿ ਞਾਣਪਥੋ, ਞਾਣਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਮ੍ਪਿ ਞਾਣਪਥੋ, ਞਾਣਸਹਭੁਨੋਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਞਾਣਪਥੋ.

ਸਿਕ੍ਖੇਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ – ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ. ਕਤਮਾ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲਵਾ ਹੋਤਿ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸਂਵੁਤੋ ਵਿਹਰਤਿ ਆਚਾਰਗੋਚਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਅਣੁਮਤ੍ਤੇਸੁ ਵਜ੍ਜੇਸੁ ਭਯਦਸ੍ਸਾਵੀ, ਸਮਾਦਾਯ ਸਿਕ੍ਖਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ, ਖੁਦ੍ਦਕੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ… ਮਹਨ੍ਤੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ… ਸੀਲਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਆਦਿ ਚਰਣਂ ਸਂਯਮੋ ਸਂਵਰੋ ਮੁਖਂ ਪਮੁਖਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ – ਅਯਂ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ. ਕਤਮਾ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ – ਅਯਂ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ. ਕਤਮਾ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਞ੍ਞਵਾ ਹੋਤਿ, ਉਦਯਤ੍ਥਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਰਿਯਾਯ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਾਯ ਸਮ੍ਮਾਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਗਾਮਿਨਿਯਾ. ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਇਮੇ ਆਸਵਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਅਯਂ ਆਸਵਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ – ਅਯਂ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ.

ਕਥਂਕਥੀ ਞਾਣਪਥਾਯ ਸਿਕ੍ਖੇਤਿ. ਕਥਂਕਥੀ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਕਙ੍ਖੋ ਸਵਿਲੇਖੋ ਸਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕੋ ਸਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛੋ, ਞਾਣਾਧਿਗਮਾਯ ਞਾਣਫੁਸਨਾਯ ਞਾਣਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਅਧਿਸੀਲਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ; ਇਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾਯੋ ਆਵਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਵੀਰਿਯਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਦਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ ਆਚਰੇਯ੍ਯ ਸਮਾਚਰੇਯ੍ਯ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਕਥਂਕਥੀ ਞਾਣਪਥਾਯ ਸਿਕ੍ਖੇ.

ਞਤ੍ਵਾ ਪਵੁਤ੍ਤਾ ਸਮਣੇਨ ਧਮ੍ਮਾਤਿ. ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਪਵੁਤ੍ਤਾ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਾ ਦੇਸਿਤਾ ਪਞ੍ਞਪਿਤਾ ਪਟ੍ਠਪਿਤਾ ਵਿਵਟਾ ਵਿਭਤ੍ਤਾ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਤਾ [ਉਤ੍ਤਾਨਿਂ ਕਤਾ (ਕ.)] ਪਕਾਸਿਤਾ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਪਵੁਤ੍ਤਾ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਾ ਦੇਸਿਤਾ ਪਞ੍ਞਪਿਤਾ ਪਟ੍ਠਪਿਤਾ ਵਿਵਟਾ ਵਿਭਤ੍ਤਾ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਤਾ ਪਕਾਸਿਤਾ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ… ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ… ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਨਿਰੋਧਾ ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਜਾਤਿਨਿਰੋਧਾ ਜਰਾਮਰਣਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ… ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ… ‘‘ਇਮੇ ਆਸਵਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਅਯਂ ਆਸਵਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ… ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ… ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ… ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ… ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ… ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ… ਛਨ੍ਨਂ ਫਸ੍ਸਾਯਤਨਾਨਂ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਞ੍ਚ ਆਦੀਨਵਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ… ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ… ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਪਵੁਤ੍ਤਾ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਾ ਦੇਸਿਤਾ ਪਞ੍ਞਪਿਤਾ ਪਟ੍ਠਪਿਤਾ ਵਿਵਟਾ ਵਿਭਤ੍ਤਾ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਤਾ ਪਕਾਸਿਤਾ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਅਭਿਞ੍ਞਾਯਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਮਿ, ਨੋ ਅਨਭਿਞ੍ਞਾਯ. ਸਨਿਦਾਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਮਿ, ਨੋ ਅਨਿਦਾਨਂ. ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਮਿ, ਨੋ ਅਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ. ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਯਤੋ, ਨੋ ਅਨਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਸਨਿਦਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਯਤੋ, ਨੋ ਅਨਿਦਾਨਂ, ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਯਤੋ, ਨੋ ਅਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ, ਕਰਣੀਯੋ ਓਵਾਦੋ, ਕਰਣੀਯਾ ਅਨੁਸਾਸਨੀ. ਅਲਞ੍ਚ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵੋ ਤੁਟ੍ਠਿਯਾ ਅਲਂ ਪਾਮੋਜ੍ਜਾਯ ਅਲਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਾਯ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ, ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਸਙ੍ਘੋਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਨ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਸ੍ਮਿਂ ਭਞ੍ਞਮਾਨੇ ਦਸਸਹਸ੍ਸੀ ਲੋਕਧਾਤੁ ਅਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ – ਞਤ੍ਵਾ ਪਵੁਤ੍ਤਾ ਸਮਣੇਨ ਧਮ੍ਮਾ.

ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਕੋਧੋ ਮੋਸਵਜ੍ਜਞ੍ਚ ਕਥਂਕਥਾ ਚ, ਏਤੇਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਦ੍ਵਯਮੇਵ ਸਨ੍ਤੇ;

ਕਥਂਕਥੀ ਞਾਣਪਥਾਯ ਸਿਕ੍ਖੇ, ਞਤ੍ਵਾ ਪਵੁਤ੍ਤਾ ਸਮਣੇਨ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ.

੧੦੪.

ਸਾਤਂ ਅਸਾਤਞ੍ਚ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾ, ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਅਸਨ੍ਤੇ ਨ ਭਵਨ੍ਤਿ ਹੇਤੇ;

ਵਿਭਵਂ ਭਵਞ੍ਚਾਪਿ ਯਮੇਤਮਤ੍ਥਂ, ਏਤਂ ਮੇ ਪਬ੍ਰੂਹਿ ਯਤੋਨਿਦਾਨਂ.

ਸਾਤਂ ਅਸਾਤਞ੍ਚ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾਤਿ. ਸਾਤਾ ਅਸਾਤਾ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾ ਕੁਤੋਜਾਤਾ ਕੁਤੋਸਞ੍ਜਾਤਾ ਕੁਤੋਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਕੁਤੋਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਕੁਤੋਪਾਤੁਭੂਤਾ, ਕਿਂਨਿਦਾਨਾ ਕਿਂਸਮੁਦਯਾ ਕਿਂਜਾਤਿਕਾ ਕਿਂਪਭਵਾਤਿ ਸਾਤਾਸਾਤਾਨਂ ਮੂਲਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ…ਪੇ… ਸਮੁਦਯਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਪਪੁਚ੍ਛਤਿ ਯਾਚਤਿ ਅਜ੍ਝੇਸਤਿ ਪਸਾਦੇਤੀਤਿ – ਸਾਤਂ ਅਸਾਤਞ੍ਚ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾ.

ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਅਸਨ੍ਤੇ ਨ ਭਵਨ੍ਤਿ ਹੇਤੇਤਿ. ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਅਸਨ੍ਤੇ ਅਸਂਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਨਤ੍ਥਿ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਮਾਨੇ ਸਾਤਾਸਾਤਾ ਨ ਭਵਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਭਵਨ੍ਤਿ ਨ ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਨ ਸਞ੍ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ – ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਅਸਨ੍ਤੇ ਨ ਭਵਨ੍ਤਿ ਹੇਤੇ.

ਵਿਭਵਂ ਭਵਞ੍ਚਾਪਿ ਯਮੇਤਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ. ਕਤਮੋ ਸਾਤਾਸਾਤਾਨਂ ਭਵੋ? ਯੋ ਸਾਤਾਸਾਤਾਨਂ ਭਵੋ ਪਭਵੋ ਜਾਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਪਾਤੁਭਾਵੋ – ਅਯਂ ਸਾਤਾਸਾਤਾਨਂ ਭਵੋ. ਕਤਮੋ ਸਾਤਾਸਾਤਾਨਂ ਵਿਭਵੋ? ਯੋ ਸਾਤਾਸਾਤਾਨਂ ਖਯੋ ਵਯੋ ਭੇਦੋ ਪਰਿਭੇਦੋ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾ ਅਨ੍ਤਰਧਾਨਂ – ਅਯਂ ਸਾਤਾਸਾਤਾਨਂ ਵਿਭਵੋ. ਯਮੇਤਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਯਂ ਪਰਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿ – ਵਿਭਵਂ ਭਵਞ੍ਚਾਪਿ ਯਮੇਤਮਤ੍ਥਂ.

ਏਤਂ ਮੇ ਪਬ੍ਰੂਹਿ ਯਤੋਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ. ਏਤਨ੍ਤਿ ਯਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਯਂ ਯਾਚਾਮਿ ਯਂ ਅਜ੍ਝੇਸਾਮਿ ਯਂ ਪਸਾਦੇਮਿ. ਪਬ੍ਰੂਹੀਤਿ ਬ੍ਰੂਹਿ ਵਦੇਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰ ਵਿਭਜ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਏਤਂ ਮੇ ਪਬ੍ਰੂਹਿ. ਯਤੋਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ ਯਂਨਿਦਾਨਂ ਯਂਸਮੁਦਯਂ ਯਂਜਾਤਿਕਂ ਯਂਪਭਵਨ੍ਤਿ – ਏਤਂ ਮੇ ਪਬ੍ਰੂਹਿ ਯਤੋਨਿਦਾਨਂ.

ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਨਿਮ੍ਮਿਤੋ –

‘‘ਸਾਤਂ ਅਸਾਤਞ੍ਚ ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾ, ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਅਸਨ੍ਤੇ ਨ