📜

ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ

ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੇ

ਚੂਲ਼ਨਿਦ੍ਦੇਸਪਾਲ਼ਿ

ਪਾਰਾਯਨਵਗ੍ਗੋ

ਵਤ੍ਥੁਗਾਥਾ

੧.

ਕੋਸਲਾਨਂ ਪੁਰਾ ਰਮ੍ਮਾ, ਅਗਮਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥਂ;

ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਪਤ੍ਥਯਾਨੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਨ੍ਤਪਾਰਗੂ.

੨.

ਸੋ ਅਸ੍ਸਕਸ੍ਸ ਵਿਸਯੇ, ਮਲ਼ਕਸ੍ਸ [ਅਲ਼ਕਸ੍ਸ (ਸੁ. ਨਿ. ੯੮੩) ਮੁਲ਼ਕਸ੍ਸ (ਸ੍ਯਾ.), ਮੂਲ਼੍ਹਕਸ੍ਸ (ਕ.)] ਸਮਾਸਨੇ [ਸਮਾਸਨ੍ਨੇ (ਕ.)];

ਵਸਿ ਗੋਧਾਵਰੀਕੂਲੇ, ਉਞ੍ਛੇਨ ਚ ਫਲੇਨ ਚ.

੩.

ਤਸ੍ਸੇਵ [ਤਂਯੇਵ (ਕ.) ਅਟ੍ਠਕਥਾ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾ] ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਗਾਮੋ ਚ ਵਿਪੁਲੋ ਅਹੁ;

ਤਤੋ ਜਾਤੇਨ ਆਯੇਨ, ਮਹਾਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿ.

੪.

ਮਹਾਯਞ੍ਞਂ ਯਜਿਤ੍ਵਾਨ, ਪੁਨ ਪਾਵਿਸਿ ਅਸ੍ਸਮਂ;

ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਪਵਿਟ੍ਠਮ੍ਹਿ, ਅਞ੍ਞੋ ਆਗਞ੍ਛਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ.

੫.

ਉਗ੍ਘਟ੍ਟਪਾਦੋ ਤਸਿਤੋ [ਤਸ੍ਸਿਤੋ (ਕ.)], ਪਙ੍ਕਦਨ੍ਤੋ ਰਜਸ੍ਸਿਰੋ;

ਸੋ ਚ ਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ, ਸਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਯਾਚਤਿ.

੬.

ਤਮੇਨਂ ਬਾਵਰੀ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਆਸਨੇਨ ਨਿਮਨ੍ਤਯਿ;

ਸੁਖਞ੍ਚ ਕੁਸਲਂ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਇਦਂ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵਿ [ਵਚਨਮਬ੍ਰੁਵਿ (ਸੀ.)].

੭.

‘‘ਯਂ ਖੋ ਮਮ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਸਜ੍ਜਿਤਂ ਮਯਾ;

ਅਨੁਜਾਨਾਹਿ ਮੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ, ਨਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਚਸਤਾਨਿ ਮੇ’’.

੮.

‘‘ਸਚੇ ਮੇ ਯਾਚਮਾਨਸ੍ਸ, ਭਵਂ ਨਾਨੁਪਦਸ੍ਸਤਿ [ਪਦੇਸ੍ਸਤਿ (ਕ.)];

ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਤੁਯ੍ਹਂ, ਮੁਦ੍ਧਾ ਫਲਤੁ ਸਤ੍ਤਧਾ’’.

੯.

ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਕੁਹਕੋ, ਭੇਰਵਂ ਸੋ ਅਕਿਤ੍ਤਯਿ;

ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਬਾਵਰੀ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਅਹੁ.

੧੦.

ਉਸ੍ਸੁਸ੍ਸਤਿ ਅਨਾਹਾਰੋ, ਸੋਕਸਲ੍ਲਸਮਪ੍ਪਿਤੋ;

ਅਥੋਪਿ ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਝਾਨੇ ਨ ਰਮਤੀ ਮਨੋ.

੧੧.

ਉਤ੍ਰਸ੍ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਦੇਵਤਾ ਅਤ੍ਥਕਾਮਿਨੀ;

ਬਾਵਰਿਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ, ਇਦਂ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵਿ.

੧੨.

‘‘ਨ ਸੋ ਮੁਦ੍ਧਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਕੁਹਕੋ ਸੋ ਧਨਤ੍ਥਿਕੋ;

ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਮੁਦ੍ਧਪਾਤੇ [ਮੁਦ੍ਧਨਿਮ੍ਮੁਦ੍ਧਪਾਤੇ (ਕ.)] ਵਾ, ਞਾਣਂ ਤਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ’’.

੧੩.

‘‘ਭੋਤੀ [ਭੋਤਿ (ਕ.)] ਚਰਹਿ ਜਾਨਾਤਿ, ਤਂ ਮੇ ਅਕ੍ਖਾਹਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾ;

ਮੁਦ੍ਧਂ ਮੁਦ੍ਧਾਧਿਪਾਤਞ੍ਚ [ਮੁਦ੍ਧਾਤਿਪਾਤਞ੍ਚ (ਕ.)], ਤਂ ਸੁਣੋਮ ਵਚੋ ਤਵ’’.

੧੪.

‘‘ਅਹਮ੍ਪੇਤਂ ਨ ਜਾਨਾਮਿ, ਞਾਣਂ ਮੇਤ੍ਥ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ;

ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਮੁਦ੍ਧਾਧਿਪਾਤੇ ਚ, ਜਿਨਾਨਞ੍ਹੇਤ੍ਥ [ਜਨਾਨਞ੍ਹੇਤ੍ਥ (ਕ.)] ਦਸ੍ਸਨਂ’’.

੧੫.

‘‘ਅਥ ਕੋ ਚਰਹਿ [ਯੋ ਚਰਤਿ (ਕ.)] ਜਾਨਾਤਿ, ਅਸ੍ਮਿਂ ਪਥਵਿਮਣ੍ਡਲੇ [ਪੁਥਵਿਮਣ੍ਡਲੇ (ਸੀ.)];

ਮੁਦ੍ਧਂ ਮੁਦ੍ਧਾਧਿਪਾਤਞ੍ਚ, ਤਂ ਮੇ ਅਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਵਤੇ’’.

੧੬.

‘‘ਪੁਰਾ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਾ, ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਲੋਕਨਾਯਕੋ;

ਅਪਚ੍ਚੋ ਓਕ੍ਕਾਕਰਾਜਸ੍ਸ, ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਪਭਙ੍ਕਰੋ.

੧੭.

‘‘ਸੋ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨ ਪਾਰਗੂ;

ਸਬ੍ਬਾਭਿਞ੍ਞਾਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤੋ [ਫਲਪ੍ਪਤ੍ਤੋ (ਕ.)], ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਮਾ;

ਸਬ੍ਬਕਮ੍ਮਕ੍ਖਯਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਉਪਧਿਕ੍ਖਯੇ.

੧੮.

‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਸੋ ਭਗਵਾ ਲੋਕੇ, ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ;

ਤਂ ਤ੍ਵਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਪੁਚ੍ਛਸ੍ਸੁ, ਸੋ ਤੇ ਤਂ ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਤਿ’’.

੧੯.

ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਵਚੋ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਉਦਗ੍ਗੋ ਬਾਵਰੀ ਅਹੁ;

ਸੋਕਸ੍ਸ ਤਨੁਕੋ ਆਸਿ, ਪੀਤਿਞ੍ਚ ਵਿਪੁਲਂ ਲਭਿ.

੨੦.

ਸੋ ਬਾਵਰੀ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਉਦਗ੍ਗੋ, ਤਂ ਦੇਵਤਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਵੇਦਜਾਤੋ;

‘‘ਕਤਮਮ੍ਹਿ ਗਾਮੇ ਨਿਗਮਮ੍ਹਿ ਵਾ ਪਨ, ਕਤਮਮ੍ਹਿ ਵਾ ਜਨਪਦੇ ਲੋਕਨਾਥੋ;

ਯਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਪਸ੍ਸੇਮੁ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਦ੍ਵਿਪਦੁਤ੍ਤਮਂ’’.

੨੧.

‘‘ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਕੋਸਲਮਨ੍ਦਿਰੇ ਜਿਨੋ, ਪਹੂਤਪਞ੍ਞੋ ਵਰਭੂਰਿਮੇਧਸੋ;

ਸੋ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਵਿਧੁਰੋ ਅਨਾਸਵੋ, ਮੁਦ੍ਧਾਧਿਪਾਤਸ੍ਸ ਵਿਦੂ ਨਰਾਸਭੋ’’.

੨੨.

ਤਤੋ ਆਮਨ੍ਤਯੀ ਸਿਸ੍ਸੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਮਨ੍ਤਪਾਰਗੂ [ਪਾਰਗੇ (ਸ੍ਯਾ.)];

‘‘ਏਥ ਮਾਣਵਾ ਅਕ੍ਖਿਸ੍ਸਂ, ਸੁਣਾਥ ਵਚਨਂ ਮਮ.

੨੩.

‘‘ਯਸ੍ਸੇਸੋ ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਲੋਕੇ, ਪਾਤੁਭਾਵੋ ਅਭਿਣ੍ਹਸੋ;

ਸ੍ਵਾਜ੍ਜ ਲੋਕਮ੍ਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਇਤਿ ਵਿਸ੍ਸੁਤੋ;

ਖਿਪ੍ਪਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ, ਪਸ੍ਸਵ੍ਹੋ ਦ੍ਵਿਪਦੁਤ੍ਤਮਂ’’.

੨੪.

‘‘ਕਥਂ ਚਰਹਿ ਜਾਨੇਮੁ, ਦਿਸ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ;

ਅਜਾਨਤਂ ਨੋ ਪਬ੍ਰੂਹਿ, ਯਥਾ ਜਾਨੇਮੁ ਤਂ ਮਯਂ’’.

੨੫.

‘‘ਆਗਤਾਨਿ ਹਿ ਮਨ੍ਤੇਸੁ, ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਾ;

ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਨਿ ਚ ਬ੍ਯਾਕ੍ਖਾਤਾ, ਸਮਤ੍ਤਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਸੋ.

੨੬.

‘‘ਯਸ੍ਸੇਤੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਗਤ੍ਤੇਸੁ, ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਾ;

ਦ੍ਵੇਯੇਵ ਤਸ੍ਸ ਗਤਿਯੋ, ਤਤਿਯਾ ਹਿ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ.

੨੭.

‘‘ਸਚੇ ਅਗਾਰਂ ਆਵਸਤਿ, ਵਿਜੇਯ੍ਯ ਪਥਵਿਂ ਇਮਂ;

ਅਦਣ੍ਡੇਨ ਅਸਤ੍ਥੇਨ, ਧਮ੍ਮੇਨ ਅਨੁਸਾਸਤਿ.

੨੮.

‘‘ਸਚੇ ਚ ਸੋ ਪਬ੍ਬਜਤਿ, ਅਗਾਰਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ;

ਵਿਵਟ੍ਟਚ੍ਛਦੋ [ਵਿਵਤ੍ਤਚ੍ਛਦ੍ਦੋ (ਸੀ.)] ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਅਰਹਾ ਭਵਤਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ.

੨੯.

‘‘ਜਾਤਿਂ ਗੋਤ੍ਤਞ੍ਚ ਲਕ੍ਖਣਂ, ਮਨ੍ਤੇ ਸਿਸ੍ਸੇ ਪੁਨਾਪਰੇ;

ਮੁਦ੍ਧਂ ਮੁਦ੍ਧਾਧਿਪਾਤਞ੍ਚ, ਮਨਸਾਯੇਵ ਪੁਚ੍ਛਥ.

੩੦.

‘‘ਅਨਾਵਰਣਦਸ੍ਸਾਵੀ, ਯਦਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ;

ਮਨਸਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇ ਪਞ੍ਹੇ, ਵਾਚਾਯ ਵਿਸਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ’’ [ਵਿਸ੍ਸਜਿਸ੍ਸਤਿ (ਕ.)].

੩੧.

ਬਾਵਰਿਸ੍ਸ ਵਚੋ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਸਿਸ੍ਸਾ ਸੋਲ਼ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ;

ਅਜਿਤੋ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ, ਪੁਣ੍ਣਕੋ ਅਥ ਮੇਤ੍ਤਗੂ.

੩੨.

ਧੋਤਕੋ ਉਪਸੀਵੋ ਚ, ਨਨ੍ਦੋ ਚ ਅਥ ਹੇਮਕੋ;

ਤੋਦੇਯ੍ਯ-ਕਪ੍ਪਾ ਦੁਭਯੋ, ਜਤੁਕਣ੍ਣੀ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੋ.

੩੩.

ਭਦ੍ਰਾਵੁਧੋ ਉਦਯੋ ਚ, ਪੋਸਾਲੋ ਚਾਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ;

ਮੋਘਰਾਜਾ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ ਚ ਮਹਾਇਸਿ.

੩੪.

ਪਚ੍ਚੇਕਗਣਿਨੋ ਸਬ੍ਬੇ, ਸਬ੍ਬਲੋਕਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸੁਤਾ;

ਝਾਯੀ ਝਾਨਰਤਾ ਧੀਰਾ, ਪੁਬ੍ਬਵਾਸਨਵਾਸਿਤਾ.

੩੫.

ਬਾਵਰਿਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ, ਕਤ੍ਵਾ ਚ ਨਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ;

ਜਟਾਜਿਨਧਰਾ ਸਬ੍ਬੇ, ਪਕ੍ਕਾਮੁਂ ਉਤ੍ਤਰਾਮੁਖਾ.

੩੬.

ਮਲ਼ਕਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਪੁਰਮਾਹਿਸ੍ਸਤਿਂ [ਪੁਰਮਾਹਿਯਤਿ (ਕ.)] ਤਦਾ [ਸਦਾ (ਕ.)];

ਉਜ੍ਜੇਨਿਞ੍ਚਾਪਿ ਗੋਨਦ੍ਧਂ, ਵੇਦਿਸਂ ਵਨਸਵ੍ਹਯਂ.

੩੭.

ਕੋਸਮ੍ਬਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸਾਕੇਤਂ, ਸਾਵਤ੍ਥਿਞ੍ਚ ਪੁਰੁਤ੍ਤਮਂ;

ਸੇਤਬ੍ਯਂ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਂ, ਕੁਸਿਨਾਰਞ੍ਚ ਮਨ੍ਦਿਰਂ.

੩੮.

ਪਾਵਞ੍ਚ ਭੋਗਨਗਰਂ, ਵੇਸਾਲਿਂ ਮਾਗਧਂ ਪੁਰਂ;

ਪਾਸਾਣਕਂ ਚੇਤਿਯਞ੍ਚ, ਰਮਣੀਯਂ ਮਨੋਰਮਂ.

੩੯.

ਤਸਿਤੋਵੁਦਕਂ ਸੀਤਂ, ਮਹਾਲਾਭਂਵ ਵਾਣਿਜੋ;

ਛਾਯਂ ਘਮ੍ਮਾਭਿਤਤ੍ਤੋਵ ਤੁਰਿਤਾ ਪਬ੍ਬਤਮਾਰੁਹੁਂ.

੪੦.

ਭਗਵਾ ਤਮ੍ਹਿ ਸਮਯੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪੁਰਕ੍ਖਤੋ;

ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਸੀਹੋਵ ਨਦਤੀ ਵਨੇ.

੪੧.

ਅਜਿਤੋ ਅਦ੍ਦਸ ਬੁਦ੍ਧਂ, ਪੀਤਰਂਸਿਂਵ [ਜਿਤਰਂਸਿਂ ਸੀਤਰਂਸਿਂ (ਕ.), ਵੀਤਰਂਸਿਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਭਾਣੁਮਂ;

ਚਨ੍ਦਂ ਯਥਾ ਪਨ੍ਨਰਸੇ, ਪਰਿਪੂਰਂ [ਪਾਰਿਪੂਰਿਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)] ਉਪਾਗਤਂ.

੪੨.

ਅਥਸ੍ਸ ਗਤ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾਨ, ਪਰਿਪੂਰਞ੍ਚ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ;

ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤੋ ਹਟ੍ਠੋ, ਮਨੋਪਞ੍ਹੇ ਅਪੁਚ੍ਛਥ.

੪੩.

‘‘ਆਦਿਸ੍ਸ ਜਮ੍ਮਨਂ ਬ੍ਰੂਹਿ, ਗੋਤ੍ਤਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਸਲਕ੍ਖਣਂ;

ਮਨ੍ਤੇਸੁ ਪਾਰਮਿਂ ਬ੍ਰੂਹਿ, ਕਤਿ ਵਾਚੇਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’.

੪੪.

‘‘ਵੀਸਂ ਵਸ੍ਸਸਤਂ ਆਯੁ, ਸੋ ਚ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਬਾਵਰੀ;

ਤੀਣਿਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਾ ਗਤ੍ਤੇ, ਤਿਣ੍ਣਂ ਵੇਦਾਨ ਪਾਰਗੂ.

੪੫.

‘‘ਲਕ੍ਖਣੇ ਇਤਿਹਾਸੇ ਚ, ਸਨਿਘਣ੍ਡੁਸਕੇਟੁਭੇ;

ਪਞ੍ਚਸਤਾਨਿ ਵਾਚੇਤਿ, ਸਧਮ੍ਮੇ ਪਾਰਮਿਂ ਗਤੋ’’.

੪੬.

‘‘ਲਕ੍ਖਣਾਨਂ ਪਵਿਚਯਂ, ਬਾਵਰਿਸ੍ਸ ਨਰੁਤ੍ਤਮ;

ਤਣ੍ਹਚ੍ਛਿਦ [ਕਙ੍ਖਚ੍ਛਿਦ (ਕ.)] ਪਕਾਸੇਹਿ, ਮਾ ਨੋ ਕਙ੍ਖਾਯਿਤਂ ਅਹੁ’’.

੪੭.

‘‘ਮੁਖਂ ਜਿਵ੍ਹਾਯ ਛਾਦੇਤਿ, ਉਣ੍ਣਸ੍ਸ ਭਮੁਕਨ੍ਤਰੇ;

ਕੋਸੋਹਿਤਂ ਵਤ੍ਥਗੁਯ੍ਹਂ, ਏਵਂ ਜਾਨਾਹਿ ਮਾਣਵ’’.

੪੮.

ਪੁਚ੍ਛਞ੍ਹਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਸੁਣਨ੍ਤੋ, ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹੇ ਵਿਯਾਕਤੇ;

ਵਿਚਿਨ੍ਤੇਤਿ ਜਨੋ ਸਬ੍ਬੋ, ਵੇਦਜਾਤੋ ਕਤਞ੍ਜਲੀ.

੪੯.

‘‘ਕੋ ਨੁ ਦੇਵੋ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਵਾ, ਇਨ੍ਦੋ ਵਾਪਿ ਸੁਜਮ੍ਪਤਿ;

ਮਨਸਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇ ਪਞ੍ਹੇ, ਕਮੇਤਂ ਪਟਿਭਾਸਤਿ.

੫੦.

‘‘ਮੁਦ੍ਧਂ ਮੁਦ੍ਧਾਧਿਪਾਤਞ੍ਚ, ਬਾਵਰੀ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਤਿ;

ਤਂ ਬ੍ਯਾਕਰੋਹਿ ਭਗਵਾ, ਕਙ੍ਖਂ ਵਿਨਯ ਨੋ ਇਸੇ’’.

੫੧.

‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਮੁਦ੍ਧਾਤਿ ਜਾਨਾਹਿ, ਵਿਜ੍ਜਾ ਮੁਦ੍ਧਾਧਿਪਾਤਿਨੀ;

ਸਦ੍ਧਾਸਤਿਸਮਾਧੀਹਿ, ਛਨ੍ਦਵੀਰਿਯੇਨ ਸਂਯੁਤਾ’’.

੫੨.

ਤਤੋ ਵੇਦੇਨ ਮਹਤਾ, ਸਨ੍ਥਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾਨ ਮਾਣਵੋ;

ਏਕਂਸਂ ਅਜਿਨਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਪਾਦੇਸੁ ਸਿਰਸਾ ਪਤਿ.

੫੩.

‘‘ਬਾਵਰੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭੋਤੋ, ਸਹ ਸਿਸ੍ਸੇਹਿ ਮਾਰਿਸ;

ਉਦਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋ ਸੁਮਨੋ, ਪਾਦੇ ਵਨ੍ਦਤਿ ਚਕ੍ਖੁਮ’’.

੫੪.

‘‘ਸੁਖਿਤੋ ਬਾਵਰੀ ਹੋਤੁ, ਸਹ ਸਿਸ੍ਸੇਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ;

ਤ੍ਵਞ੍ਚਾਪਿ ਸੁਖਿਤੋ ਹੋਹਿ, ਚਿਰਂ ਜੀਵਾਹਿ ਮਾਣਵ.

੫੫.

‘‘ਬਾਵਰਿਸ੍ਸ ਚ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਾ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਬ੍ਬਸਂਸਯਂ;

ਕਤਾਵਕਾਸਾ ਪੁਚ੍ਛਵ੍ਹੋ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮਨਸਿਚ੍ਛਥ’’.

੫੬.

ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਕਤੋਕਾਸੋ, ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾਨ ਪਞ੍ਜਲੀ;

ਅਜਿਤੋ ਪਠਮਂ ਪਞ੍ਹਂ, ਤਤ੍ਥ ਪੁਚ੍ਛਿ ਤਥਾਗਤਂ.

ਵਤ੍ਥੁਗਾਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧. ਅਜਿਤਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ

੫੭.

‘‘ਕੇਨਸ੍ਸੁ ਨਿਵੁਤੋ ਲੋਕੋ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਅਜਿਤੋ]

ਕੇਨਸ੍ਸੁ ਨਪ੍ਪਕਾਸਤਿ;

ਕਿਸ੍ਸਾਭਿਲੇਪਨਂ ਬ੍ਰੂਸਿ, ਕਿਂਸੁ ਤਸ੍ਸ ਮਹਬ੍ਭਯਂ’’.

੫੮.

‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਨਿਵੁਤੋ ਲੋਕੋ, [ਅਜਿਤਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਵੇਵਿਚ੍ਛਾ ਪਮਾਦਾ ਨਪ੍ਪਕਾਸਤਿ;

ਜਪ੍ਪਾਭਿਲੇਪਨਂ ਬ੍ਰੂਮਿ, ਦੁਕ੍ਖਮਸ੍ਸ ਮਹਬ੍ਭਯਂ’’.

੫੯.

‘‘ਸਵਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸੋਤਾ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਅਜਿਤੋ]

ਸੋਤਾਨਂ ਕਿਂ ਨਿਵਾਰਣਂ;

ਸੋਤਾਨਂ ਸਂਵਰਂ ਬ੍ਰੂਹਿ, ਕੇਨ ਸੋਤਾ ਪਿਧਿਯ੍ਯਰੇ’’.

੬੦.

‘‘ਯਾਨਿ ਸੋਤਾਨਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, [ਅਜਿਤਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਸਤਿ ਤੇਸਂ ਨਿਵਾਰਣਂ;

ਸੋਤਾਨਂ ਸਂਵਰਂ ਬ੍ਰੂਮਿ, ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਪਿਧਿਯ੍ਯਰੇ’’.

੬੧.

‘‘ਪਞ੍ਞਾ ਚੇਵ ਸਤਿ ਚਾਪਿ [ਸਤੀ ਚੇਵ (ਸੀ.)], [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਅਜਿਤੋ]

ਨਾਮਰੂਪਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ;

ਏਤਂ ਮੇ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਬ੍ਰੂਹਿ, ਕਤ੍ਥੇਤਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ’’.

੬੨.

‘‘ਯਮੇਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿ, ਅਜਿਤ ਤਂ ਵਦਾਮਿ ਤੇ;

ਯਤ੍ਥ ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚ, ਅਸੇਸਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ;

ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੇਨ, ਏਤ੍ਥੇਤਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ’’.

੬੩.

‘‘ਯੇ ਚ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾਸੇ, ਯੇ ਚ ਸੇਖਾ [ਸੇਕ੍ਖਾ (ਕ.)] ਪੁਥੂ ਇਧ;

ਤੇਸਂ ਮੇ ਨਿਪਕੋ ਇਰਿਯਂ, ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਬ੍ਰੂਹਿ ਮਾਰਿਸ’’.

੬੪.

‘‘ਕਾਮੇਸੁ ਨਾਭਿਗਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯ, ਮਨਸਾਨਾਵਿਲੋ ਸਿਯਾ;

ਕੁਸਲੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਸਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇ’’ਤਿ.

ਅਜਿਤਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ ਪਠਮਾ.

੨. ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ

੬੫.

‘‘ਕੋਧ ਸਨ੍ਤੁਸਿਤੋ ਲੋਕੇ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ]

ਕਸ੍ਸ ਨੋ ਸਨ੍ਤਿ ਇਞ੍ਜਿਤਾ;

ਕੋ ਉਭਨ੍ਤਮਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਮਜ੍ਝੇ ਮਨ੍ਤਾ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤਿ [ਨ ਪਿਮ੍ਪਤਿ (ਬਹੂਸੁ)];

ਕਂ ਬ੍ਰੂਸਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋਤਿ, ਕੋ ਇਧ ਸਿਬ੍ਬਿਨਿਮਚ੍ਚਗਾ’’ਤਿ [ਸਿਬ੍ਬਨਿਮਚ੍ਚਗਾ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ.)].

੬੬.

‘‘ਕਾਮੇਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾ, [ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਸਦਾ ਸਤੋ;

ਸਙ੍ਖਾਯ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤਸ੍ਸ ਨੋ ਸਨ੍ਤਿ ਇਞ੍ਜਿਤਾ.

੬੭.

‘‘ਸੋ ਉਭਨ੍ਤਮਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਮਜ੍ਝੇ ਮਨ੍ਤਾ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤਿ;

ਤਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋਤਿ, ਸੋ ਇਧ ਸਿਬ੍ਬਿਨਿਮਚ੍ਚਗਾ’’ਤਿ.

ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ ਦੁਤਿਯਾ.

੩. ਪੁਣ੍ਣਕਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ

੬੮.

‘‘ਅਨੇਜਂ ਮੂਲਦਸ੍ਸਾਵਿਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣਕੋ]

ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ;

ਕਿਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਇਸਯੋ ਮਨੁਜਾ, ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਦੇਵਤਾਨਂ;

ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ ਪੁਥੂਧ ਲੋਕੇ, ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ’’.

੬੯.

‘‘ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਇਸਯੋ ਮਨੁਜਾ, [ਪੁਣ੍ਣਕਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਦੇਵਤਾਨਂ;

ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ ਪੁਥੂਧ ਲੋਕੇ, ਆਸੀਸਮਾਨਾ ਪੁਣ੍ਣਕ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਂ;

ਜਰਂ ਸਿਤਾ ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ’’.

੭੦.

‘‘ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਇਸਯੋ ਮਨੁਜਾ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣਕੋ]

ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਦੇਵਤਾਨਂ;

ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ ਪੁਥੂਧ ਲੋਕੇ, ਕਚ੍ਚਿਸੁ ਤੇ ਭਗਵਾ ਯਞ੍ਞਪਥੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ;

ਅਤਾਰੁਂ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ, ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ’’.

੭੧.

‘‘ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ ਥੋਮਯਨ੍ਤਿ, ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਜੁਹਨ੍ਤਿ; [ਪੁਣ੍ਣਕਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਕਾਮਾਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਪਟਿਚ੍ਚ ਲਾਭਂ, ਤੇ ਯਾਜਯੋਗਾ ਭਵਰਾਗਰਤ੍ਤਾ;

ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ’’.

੭੨.

‘‘ਤੇ ਚੇ ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਯਾਜਯੋਗਾ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣਕੋ]

ਯਞ੍ਞੇਹਿ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ;

ਅਥ ਕੋ ਚਰਹਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ, ਅਤਾਰਿ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ;

ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ’’.

੭੩.

‘‘ਸਙ੍ਖਾਯ ਲੋਕਸ੍ਮਿ ਪਰੋਪਰਾਨਿ, [ਪੁਣ੍ਣਕਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਯਸ੍ਸਿਞ੍ਜਿਤਂ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ;

ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਧੂਮੋ ਅਨੀਘੋ ਨਿਰਾਸੋ, ਅਤਾਰਿ ਸੋ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀ’’ਤਿ.

ਪੁਣ੍ਣਕਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ ਤਤਿਯਾ.

੪. ਮੇਤ੍ਤਗੂਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ

੭੪.

‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਮੇਤ੍ਤਗੂ]

ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਤਂ ਵੇਦਗੁਂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਂ;

ਕੁਤੋ ਨੁ ਦੁਕ੍ਖਾ ਸਮੁਦਾਗਤਾ ਇਮੇ, ਯੇ ਕੇਚਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮਨੇਕਰੂਪਾ’’.

੭੫.

‘‘ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਵੇ ਮਂ ਪਭਵਂ ਅਪੁਚ੍ਛਸਿ, [ਮੇਤ੍ਤਗੂਤਿ ਭਗਵਾ]

ਤਂ ਤੇ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ ਯਥਾ ਪਜਾਨਂ;

ਉਪਧਿਨਿਦਾਨਾ ਪਭਵਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾ, ਯੇ ਕੇਚਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮਨੇਕਰੂਪਾ.

੭੬.

‘‘ਯੋ ਵੇ ਅਵਿਦ੍ਵਾ ਉਪਧਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਦੁਕ੍ਖਮੁਪੇਤਿ ਮਨ੍ਦੋ;

ਤਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਂ ਉਪਧਿਂ ਨ ਕਯਿਰਾ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਜਾਤਿਪ੍ਪਭਵਾਨੁਪਸ੍ਸੀ’’.

੭੭.

‘‘ਯਂ ਤਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹ ਅਕਿਤ੍ਤਯੀ ਨੋ, ਅਞ੍ਞਂ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮ ਤਦਿਙ੍ਘ ਬ੍ਰੂਹਿ;

‘ਕਥਂ ਨੁ ਧੀਰਾ ਵਿਤਰਨ੍ਤਿ ਓਘਂ, ਜਾਤਿਂ ਜਰਂ ਸੋਕਪਰਿਦ੍ਦਵਞ੍ਚ’;

ਤਂ ਮੇ ਮੁਨਿ ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹਿ, ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ’’.

੭੮.

‘‘ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਤੇ ਧਮ੍ਮਂ, [ਮੇਤ੍ਤਗੂਤਿ ਭਗਵਾ]

ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨੀਤਿਹਂ;

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ, ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ’’.

੭੯.

‘‘ਤਞ੍ਚਾਹਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ, ਮਹੇਸਿ ਧਮ੍ਮਮੁਤ੍ਤਮਂ;

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ, ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ’’.

੮੦.

‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾਸਿ, [ਮੇਤ੍ਤਗੂਤਿ ਭਗਵਾ]

ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇ;

ਏਤੇਸੁ ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਚ ਨਿਵੇਸਨਞ੍ਚ, ਪਨੁਜ੍ਜ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਭਵੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇ.

੮੧.

‘‘ਏਵਂਵਿਹਾਰੀ ਸਤੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਰਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਮਾਯਿਤਾਨਿ;

ਜਾਤਿਂ ਜਰਂ ਸੋਕਪਰਿਦ੍ਦਵਞ੍ਚ, ਇਧੇਵ ਵਿਦ੍ਵਾ ਪਜਹੇਯ੍ਯ ਦੁਕ੍ਖਂ’’.

੮੨.

‘‘ਏਤਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਵਚੋ ਮਹੇਸਿਨੋ, ਸੁਕਿਤ੍ਤਿਤਂ ਗੋਤਮਨੂਪਧੀਕਂ;

ਅਦ੍ਧਾ ਹਿ ਭਗਵਾ ਪਹਾਸਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ.

੮੩.

‘‘ਤੇ ਚਾਪਿ ਨੂਨਪ੍ਪਜਹੇਯ੍ਯੁ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਯੇ ਤ੍ਵਂ ਮੁਨਿ ਅਟ੍ਠਿਤਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯ;

ਤਂ ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਨਾਗ, ਅਪ੍ਪੇਵ ਮਂ ਭਗਵਾ ਅਟ੍ਠਿਤਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯ’’.

੮੪.

‘‘ਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵੇਦਗੁਮਾਭਿਜਞ੍ਞਾ, ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਾਮਭਵੇ ਅਸਤ੍ਤਂ;

ਅਦ੍ਧਾ ਹਿ ਸੋ ਓਘਮਿਮਂ ਅਤਾਰਿ, ਤਿਣ੍ਣੋ ਚ ਪਾਰਂ ਅਖਿਲੋ ਅਕਙ੍ਖੋ.

੮੫.

‘‘ਵਿਦ੍ਵਾ ਚ ਯੋ ਵੇਦਗੂ ਨਰੋ ਇਧ, ਭਵਾਭਵੇ ਸਙ੍ਗਮਿਮਂ ਵਿਸਜ੍ਜ;

ਸੋ ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਅਨੀਘੋ ਨਿਰਾਸੋ, ਅਤਾਰਿ ਸੋ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀ’’ਤਿ.

ਮੇਤ੍ਤਗੂਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ ਚਤੁਤ੍ਥੀ.

੫. ਧੋਤਕਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ

੮੬.

‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਧੋਤਕੋ]

ਵਾਚਾਭਿਕਙ੍ਖਾਮਿ ਮਹੇਸਿ ਤੁਯ੍ਹਂ;

ਤਵ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਨਿਗ੍ਘੋਸਂ, ਸਿਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਤ੍ਤਨੋ’’.

੮੭.

‘‘ਤੇਨਹਾਤਪ੍ਪਂ ਕਰੋਹਿ, [ਧੋਤਕਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਇਧੇਵ ਨਿਪਕੋ ਸਤੋ;

ਇਤੋ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਨਿਗ੍ਘੋਸਂ, ਸਿਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਤ੍ਤਨੋ’’.

੮੮.

‘‘ਪਸ੍ਸਾਮਹਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ, ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਿਰਿਯਮਾਨਂ;

ਤਂ ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ, ਪਮੁਞ੍ਚ ਮਂ ਸਕ੍ਕ ਕਥਂਕਥਾਹਿ’’.

੮੯.

‘‘ਨਾਹਂ ਸਹਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਮੋਚਨਾਯ, ਕਥਂਕਥਿਂ ਧੋਤਕ ਕਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ;

ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਸੇਟ੍ਠਂ ਅਭਿਜਾਨਮਾਨੋ [ਆਜਾਨਮਾਨੋ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਪੀ.)], ਏਵਂ ਤੁਵਂ ਓਘਮਿਮਂ ਤਰੇਸਿ’’.

੯੦.

‘‘ਅਨੁਸਾਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ ਕਰੁਣਾਯਮਾਨੋ, ਵਿਵੇਕਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਂ;

ਯਥਾਹਂ ਆਕਾਸੋਵ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਮਾਨੋ, ਇਧੇਵ ਸਨ੍ਤੋ ਅਸਿਤੋ ਚਰੇਯ੍ਯਂ’’.

੯੧.

‘‘ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਤੇ ਸਨ੍ਤਿਂ, [ਧੋਤਕਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨੀਤਿਹਂ;

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ, ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ’’.

੯੨.

‘‘ਤਞ੍ਚਾਹਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ, ਮਹੇਸਿ ਸਨ੍ਤਿਮੁਤ੍ਤਮਂ;

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ, ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ’’.

੯੩.

‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾਸਿ, [ਧੋਤਕਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇ;

ਏਤਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਗੋਤਿ ਲੋਕੇ, ਭਵਾਭਵਾਯ ਮਾਕਾਸਿ ਤਣ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿ.

ਧੋਤਕਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ ਪਞ੍ਚਮੀ.

੬. ਉਪਸੀਵਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ

੯੪.

‘‘ਏਕੋ ਅਹਂ ਸਕ੍ਕ ਮਹਨ੍ਤਮੋਘਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਪਸੀਵੋ]

ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਨੋ ਵਿਸਹਾਮਿ ਤਾਰਿਤੁਂ;

ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ, ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਓਘਮਿਮਂ ਤਰੇਯ੍ਯਂ’’.

੯੫.

‘‘ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਸਤਿਮਾ, [ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਰਸ੍ਸੁ ਓਘਂ;

ਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਵਿਰਤੋ ਕਥਾਹਿ, ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਨਤ੍ਤਮਹਾਭਿਪਸ੍ਸ’’.

੯੬.

‘‘ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ ਵੀਤਰਾਗੋ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਪਸੀਵੋ]

ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਞਂ;

ਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ [ਧਿਮੁਤ੍ਤੋ (ਕ.)], ਤਿਟ੍ਠੇ ਨੁ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ’’ [ਅਨਾਨੁਵਾਯੀ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)].

੯੭.

‘‘ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ ਵੀਤਰਾਗੋ, [ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਞਂ;

ਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ’’.

੯੮.

‘‘ਤਿਟ੍ਠੇ ਚੇ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ, ਪੂਗਮ੍ਪਿ ਵਸ੍ਸਾਨਂ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ;

ਤਤ੍ਥੇਵ ਸੋ ਸੀਤਿਸਿਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਚਵੇਥ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਥਾਵਿਧਸ੍ਸ’’.

੯੯.

‘‘ਅਚ੍ਚਿ ਯਥਾ ਵਾਤਵੇਗੇਨ ਖਿਤ੍ਤਾ, [ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਂ;

ਏਵਂ ਮੁਨੀ ਨਾਮਕਾਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਂ’’.

੧੦੦.

‘‘ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੋ ਸੋ ਉਦ ਵਾ ਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਉਦਾਹੁ ਵੇ ਸਸ੍ਸਤਿਯਾ ਅਰੋਗੋ;

ਤਂ ਮੇ ਮੁਨੀ ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹਿ, ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ’’.

੧੦੧.

‘‘ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਸ੍ਸ ਨ ਪਮਾਣਮਤ੍ਥਿ, [ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਯੇਨ ਨਂ ਵਜ੍ਜੁਂ ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ;

ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮੂਹਤੇਸੁ, ਸਮੂਹਤਾ ਵਾਦਪਥਾਪਿ ਸਬ੍ਬੇ’’ਤਿ.

ਉਪਸੀਵਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ ਛਟ੍ਠੀ.

੭. ਨਨ੍ਦਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ

੧੦੨.

‘‘ਸਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਮੁਨਯੋ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦੋ]

ਜਨਾ ਵਦਨ੍ਤਿ ਤਯਿਦਂ ਕਥਂਸੁ;

ਞਾਣੂਪਪਨ੍ਨਂ ਮੁਨਿ ਨੋ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਵੇ ਜੀਵਿਤੇਨੂਪਪਨ੍ਨਂ’’.

੧੦੩.

‘‘ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਸੁਤਿਯਾ ਨ ਞਾਣੇਨ, ਮੁਨੀਧ ਨਨ੍ਦ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤਿ;

ਵਿਸੇਨਿਕਤ੍ਵਾ ਅਨੀਘਾ ਨਿਰਾਸਾ, ਚਰਨ੍ਤਿ ਯੇ ਤੇ ਮੁਨਯੋਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ’’.

੧੦੪.

‘‘ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦੋ]

ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ;

ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ,

ਅਨੇਕਰੂਪੇਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ;

ਕਚ੍ਚਿਸ੍ਸੁ ਤੇ ਭਗਵਾ ਤਤ੍ਥ ਯਤਾ ਚਰਨ੍ਤਾ,

ਅਤਾਰੁ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ;

ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ’’.

੧੦੫.

‘‘ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇ, [ਨਨ੍ਦਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ;

ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਅਨੇਕਰੂਪੇਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ;

ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਯਤਾ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ’’.

੧੦੬.

‘‘ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦੋ]

ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ;

ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਅਨੇਕਰੂਪੇਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ;

ਤੇ ਚੇ ਮੁਨਿ ਬ੍ਰੂਸਿ ਅਨੋਘਤਿਣ੍ਣੇ, ਅਥ ਕੋ ਚਰਹਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ;

ਅਤਾਰਿ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ, ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ’’.

੧੦੭.

‘‘ਨਾਹਂ ਸਬ੍ਬੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇ, [ਨਨ੍ਦਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਨਿਵੁਤਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ;

ਯੇ ਸੀਧ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਵਾਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਂ;

ਅਨੇਕਰੂਪਮ੍ਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਂ, ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਨਾਸਵਾਸੇ;

ਤੇ ਵੇ ਨਰਾ ਓਘਤਿਣ੍ਣਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ’’.

੧੦੮.

‘‘ਏਤਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਵਚੋ ਮਹੇਸਿਨੋ, ਸੁਕਿਤ੍ਤਿਤਂ ਗੋਤਮਨੂਪਧੀਕਂ;

ਯੇ ਸੀਧ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਵਾਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਂ;

ਅਨੇਕਰੂਪਮ੍ਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਂ, ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਨਾਸਵਾਸੇ;

ਅਹਮ੍ਪਿ ਤੇ ਓਘਤਿਣ੍ਣਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀ’’ਤਿ.

ਨਨ੍ਦਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ ਸਤ੍ਤਮਾ.

੮. ਹੇਮਕਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ

੧੦੯.

‘‘ਯੇ ਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯਾਕਂਸੁ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਹੇਮਕੋ]

ਹੁਰਂ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾ;

ਇਚ੍ਚਾਸਿ ਇਤਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਇਤਿਹੀਤਿਹਂ;

ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ, ਨਾਹਂ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਰਮਿਂ.

੧੧੦.

‘‘ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਮੇ ਧਮ੍ਮਮਕ੍ਖਾਹਿ, ਤਣ੍ਹਾਨਿਗ੍ਘਾਤਨਂ ਮੁਨਿ;

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ, ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ’’.

੧੧੧.

‘‘ਇਧ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤੇਸੁ, ਪਿਯਰੂਪੇਸੁ ਹੇਮਕ;

ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਿਨੋਦਨਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦਮਚ੍ਚੁਤਂ.

੧੧੨.

‘‘ਏਤਦਞ੍ਞਾਯ ਯੇ ਸਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾ;

ਉਪਸਨ੍ਤਾ ਚ ਤੇ ਸਦਾ, ਤਿਣ੍ਣਾ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ.

ਹੇਮਕਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ ਅਟ੍ਠਮਾ.

੯. ਤੋਦੇਯ੍ਯਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ

੧੧੩.

‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਮਾ ਨ ਵਸਨ੍ਤਿ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਤੋਦੇਯ੍ਯੋ]

ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ;

ਕਥਂਕਥਾ ਚ ਯੋ ਤਿਣ੍ਣੋ, ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਕੀਦਿਸੋ’’.

੧੧੪.

‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਮਾ ਨ ਵਸਨ੍ਤਿ, [ਤੋਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ;

ਕਥਂਕਥਾ ਚ ਯੋ ਤਿਣ੍ਣੋ, ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਨਾਪਰੋ’’.

੧੧੫.

‘‘ਨਿਰਾਸਸੋ ਸੋ ਉਦ ਆਸਸਾਨੋ [ਆਸਯਾਨੋ (ਕ.)], ਪਞ੍ਞਾਣਵਾ ਸੋ ਉਦ ਪਞ੍ਞਕਪ੍ਪੀ;

ਮੁਨਿਂ ਅਹਂ ਸਕ੍ਕ ਯਥਾ ਵਿਜਞ੍ਞਂ, ਤਂ ਮੇ ਵਿਯਾਚਿਕ੍ਖ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ’’.

੧੧੬.

‘‘ਨਿਰਾਸਸੋ ਸੋ ਨ ਚ ਆਸਸਾਨੋ, ਪਞ੍ਞਾਣਵਾ ਸੋ ਨ ਚ ਪਞ੍ਞਕਪ੍ਪੀ;

ਏਵਮ੍ਪਿ ਤੋਦੇਯ੍ਯ ਮੁਨਿਂ ਵਿਜਾਨ, ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਾਮਭਵੇ ਅਸਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤੋਦੇਯ੍ਯਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ ਨਵਮਾ.

੧੦. ਕਪ੍ਪਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ

੧੧੭.

‘‘ਮਜ੍ਝੇ ਸਰਸ੍ਮਿਂ ਤਿਟ੍ਠਤਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਕਪ੍ਪੋ]

ਓਘੇ ਜਾਤੇ ਮਹਬ੍ਭਯੇ;

ਜਰਾਮਚ੍ਚੁਪਰੇਤਾਨਂ, ਦੀਪਂ ਪਬ੍ਰੂਹਿ ਮਾਰਿਸ;

ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਮੇ ਦੀਪਮਕ੍ਖਾਹਿ, ਯਥਾਯਿਦਂ ਨਾਪਰਂ ਸਿਯਾ’’.

੧੧੮.

‘‘ਮਜ੍ਝੇ ਸਰਸ੍ਮਿਂ ਤਿਟ੍ਠਤਂ, [ਕਪ੍ਪਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਓਘੇ ਜਾਤੇ ਮਹਬ੍ਭਯੇ;

ਜਰਾਮਚ੍ਚੁਪਰੇਤਾਨਂ, ਦੀਪਂ ਪਬ੍ਰੂਮਿ ਕਪ੍ਪ ਤੇ.

੧੧੯.

‘‘ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਅਨਾਦਾਨਂ, ਏਤਂ ਦੀਪਂ ਅਨਾਪਰਂ;

ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਇਤਿ ਨਂ ਬ੍ਰੂਮਿ, ਜਰਾਮਚ੍ਚੁਪਰਿਕ੍ਖਯਂ.

੧੨੦.

‘‘ਏਤਦਞ੍ਞਾਯ ਯੇ ਸਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾ;

ਨ ਤੇ ਮਾਰਵਸਾਨੁਗਾ, ਨ ਤੇ ਮਾਰਸ੍ਸ ਪਟ੍ਠਗੂ’’ਤਿ [ਪਦ੍ਧਗੂ (ਸੀ.)].

ਕਪ੍ਪਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ ਦਸਮਾ.

੧੧. ਜਤੁਕਣ੍ਣਿਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ

੧੨੧.

‘‘ਸੁਤ੍ਵਾਨਹਂ ਵੀਰਮਕਾਮਕਾਮਿਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਜਤੁਕਣ੍ਣਿ]

ਓਘਾਤਿਗਂ ਪੁਟ੍ਠੁਮਕਾਮਮਾਗਮਂ;

ਸਨ੍ਤਿਪਦਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਸਹਜਨੇਤ੍ਤ, ਯਥਾਤਚ੍ਛਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ.

੧੨੨.

‘‘ਭਗਵਾ ਹਿ ਕਾਮੇ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਇਰਿਯਤਿ, ਆਦਿਚ੍ਚੋਵ ਪਥਵਿਂ ਤੇਜੀ ਤੇਜਸਾ;

ਪਰਿਤ੍ਤਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਮੇ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞ, ਆਚਿਕ੍ਖ ਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਂ;

ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਇਧ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨਂ’’.

੧੨੩.

‘‘ਕਾਮੇਸੁ ਵਿਨਯ ਗੇਧਂ, [ਜਤੁਕਣ੍ਣੀਤਿ ਭਗਵਾ]

ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਦਟ੍ਠੁ ਖੇਮਤੋ;

ਉਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਰਤ੍ਤਂ ਵਾ, ਮਾ ਤੇ ਵਿਜ੍ਜਿਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਨਂ.

੧੨੪.

‘‘ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਂ ਵਿਸੋਸੇਹਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਤੇ ਮਾਹੁ ਕਿਞ੍ਚਨਂ;

ਮਜ੍ਝੇ ਚੇ ਨੋ ਗਹੇਸ੍ਸਸਿ, ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਚਰਿਸ੍ਸਸਿ.

੧੨੫.

‘‘ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਮਿਂ, ਵੀਤਗੇਧਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ;

ਆਸਵਾਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਯੇਹਿ ਮਚ੍ਚੁਵਸਂ ਵਜੇ’’ਤਿ.

ਜਤੁਕਣ੍ਣਿਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ ਏਕਾਦਸਮਾ.

੧੨. ਭਦ੍ਰਾਵੁਧਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ

੧੨੬.

‘‘ਓਕਞ੍ਜਹਂ ਤਣ੍ਹਚ੍ਛਿਦਂ ਅਨੇਜਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਰਾਵੁਧੋ]

ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਜਹਂ ਓਘਤਿਣ੍ਣਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ;

ਕਪ੍ਪਞ੍ਜਹਂ ਅਭਿਯਾਚੇ ਸੁਮੇਧਂ, ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਨਾਗਸ੍ਸ ਅਪਨਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਤੋ.

੧੨੭.

‘‘ਨਾਨਾਜਨਾ ਜਨਪਦੇਹਿ ਸਙ੍ਗਤਾ,

ਤਵ ਵੀਰ ਵਾਕ੍ਯਂ ਅਭਿਕਙ੍ਖਮਾਨਾ;

ਤੇਸਂ ਤੁਵਂ ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹਿ, ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ’’.

੧੨੮.

‘‘ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਂ ਵਿਨਯੇਥ ਸਬ੍ਬਂ, [ਭਦ੍ਰਾਵੁਧਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇ;

ਯਂ ਯਞ੍ਹਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮੁਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਮਾਰੋ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਜਨ੍ਤੁਂ.

੧੨੯.

‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਂ ਨ ਉਪਾਦਿਯੇਥ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤੋ ਕਿਞ੍ਚਨਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ;

ਆਦਾਨਸਤ੍ਤੇ ਇਤਿ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਪਜਂ ਇਮਂ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯੇ ਵਿਸਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਭਦ੍ਰਾਵੁਧਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ ਦ੍ਵਾਦਸਮਾ.

੧੩. ਉਦਯਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ

੧੩੦.

‘‘ਝਾਯਿਂ ਵਿਰਜਮਾਸੀਨਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਦਯੋ]

ਕਤਕਿਚ੍ਚਂ ਅਨਾਸਵਂ;

ਪਾਰਗੁਂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ;

ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਪਬ੍ਰੂਹਿ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪਭੇਦਨਂ’’.

੧੩੧.

‘‘ਪਹਾਨਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਨਂ, [ਉਦਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨ ਚੂਭਯਂ;

ਥਿਨਸ੍ਸ ਚ ਪਨੂਦਨਂ, ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਨਂ ਨਿਵਾਰਣਂ.

੧੩੨.

‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਸਂਸੁਦ੍ਧਂ, ਧਮ੍ਮਤਕ੍ਕਪੁਰੇਜਵਂ;

ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਪਬ੍ਰੂਮਿ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪਭੇਦਨਂ’’.

੧੩੩.

‘‘ਕਿਂਸੁ ਸਂਯੋਜਨੋ ਲੋਕੋ, ਕਿਂਸੁ ਤਸ੍ਸ ਵਿਚਾਰਣਂ;

ਕਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ’’.

੧੩੪.

‘‘ਨਨ੍ਦਿਸਂਯੋਜਨੋ ਲੋਕੋ, ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਵਿਚਾਰਣਂ;

ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ’’.

੧੩੫.

‘‘ਕਥਂ ਸਤਸ੍ਸ ਚਰਤੋ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ;

ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਟ੍ਠੁਮਾਗਮ੍ਮ, ਤਂ ਸੁਣੋਮ ਵਚੋ ਤਵ’’.

੧੩੬.

‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ, ਵੇਦਨਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਤੋ;

ਏਵਂ ਸਤਸ੍ਸ ਚਰਤੋ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ.

ਉਦਯਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ ਤੇਰਸਮਾ.

੧੪. ਪੋਸਾਲਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ

੧੩੭.

‘‘ਯੋ ਅਤੀਤਂ ਆਦਿਸਤਿ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪੋਸਾਲੋ]

ਅਨੇਜੋ ਛਿਨ੍ਨਸਂਸਯੋ;

ਪਾਰਗੁਂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ.

੧੩੮.

‘‘ਵਿਭੂਤਰੂਪਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸ, ਸਬ੍ਬਕਾਯਪ੍ਪਹਾਯਿਨੋ;

ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ, ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਪਸ੍ਸਤੋ;

ਞਾਣਂ ਸਕ੍ਕਾਨੁਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਕਥਂ ਨੇਯ੍ਯੋ ਤਥਾਵਿਧੋ’’.

੧੩੯.

‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ ਸਬ੍ਬਾ, [ਪੋਸਾਲਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਅਭਿਜਾਨਂ ਤਥਾਗਤੋ;

ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਮੇਨਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਤਪ੍ਪਰਾਯਣਂ.

੧੪੦.

‘‘ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਸਮ੍ਭਵਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਨਨ੍ਦੀ ਸਂਯੋਜਨਂ ਇਤਿ;

ਏਵਮੇਤਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਤਤੋ ਤਤ੍ਥ ਵਿਪਸ੍ਸਤਿ;

ਏਤਂ [ਏਵਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਞਾਣਂ ਤਥਂ ਤਸ੍ਸ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵੁਸੀਮਤੋ’’ਤਿ.

ਪੋਸਾਲਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ ਚੁਦ੍ਦਸਮਾ.

੧੫. ਮੋਘਰਾਜਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ

੧੪੧.

‘‘ਦ੍ਵਾਹਂ ਸਕ੍ਕਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਮੋਘਰਾਜਾ]

ਨ ਮੇ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ;

ਯਾਵਤਤਿਯਞ੍ਚ ਦੇਵੀਸਿ, ਬ੍ਯਾਕਰੋਤੀਤਿ ਮੇ ਸੁਤਂ.

੧੪੨.

‘‘ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਪਰੋ ਲੋਕੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋ ਸਦੇਵਕੋ;

ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਤੇ ਨਾਭਿਜਾਨਾਤਿ, ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਯਸਸ੍ਸਿਨੋ.

੧੪੩.

‘‘ਏਵਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਦਸ੍ਸਾਵਿਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ;

ਕਥਂ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਂ, ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ’’.

੧੪੪.

‘‘ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਸ੍ਸੁ, ਮੋਘਰਾਜ ਸਦਾ ਸਤੋ;

ਅਤ੍ਤਾਨੁਦਿਟ੍ਠਿਂ ਊਹਚ੍ਚ, ਏਵਂ ਮਚ੍ਚੁਤਰੋ ਸਿਯਾ;

ਏਵਂ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਂ, ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ ਨ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

ਮੋਘਰਾਜਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ ਪਨ੍ਨਰਸਮਾ.

੧੬. ਪਿਙ੍ਗਿਯਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ

੧੪੫.

‘‘ਜਿਣ੍ਣੋਹਮਸ੍ਮਿ ਅਬਲੋ ਵੀਤਵਣ੍ਣੋ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ]

ਨੇਤ੍ਤਾ ਨ ਸੁਦ੍ਧਾ ਸਵਨਂ ਨ ਫਾਸੁ;

ਮਾਹਂ ਨਸ੍ਸਂ ਮੋਮੁਹੋ ਅਨ੍ਤਰਾਵ, ਆਚਿਕ੍ਖ ਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਂ;

ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਇਧ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨਂ’’.

੧੪੬.

‘‘ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਰੂਪੇਸੁ ਵਿਹਞ੍ਞਮਾਨੇ, [ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਰੂਪੇਸੁ ਜਨਾ ਪਮਤ੍ਤਾ;

ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਵਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ, ਜਹਸ੍ਸੁ ਰੂਪਂ ਅਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯ’’.

੧੪੭.

‘‘ਦਿਸਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਵਿਦਿਸਾ ਚਤਸ੍ਸੋ, ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਦਸ ਦਿਸਾ ਇਮਾਯੋ;

ਨ ਤੁਯ੍ਹਂ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਅਸੁਤਂ ਅਮੁਤਂ [ਅਸੁਤਂ ਅਮੁਤਂ ਵਾ (ਸੀ.), ਅਸੁਤਾਮੁਤਂ ਵਾ (ਸ੍ਯਾ.), ਅਸੁਤਂ’ਮੁਤਂ ਵਾ (ਪੀ.)], ਅਥੋ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਂ ਕਿਞ੍ਚਨਮਤ੍ਥਿ [ਕਞ੍ਚਿ ਮਤ੍ਥਿ (ਸ੍ਯਾ.), ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਤ੍ਥਿ (ਪੀ.), ਕਿਞ੍ਚਿਨਮਤ੍ਥਿ (ਕ.)] ਲੋਕੇ;

ਆਚਿਕ੍ਖ ਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਂ, ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਇਧ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨਂ’’.

੧੪੮.

‘‘ਤਣ੍ਹਾਧਿਪਨ੍ਨੇ ਮਨੁਜੇ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, [ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਸਨ੍ਤਾਪਜਾਤੇ ਜਰਸਾ ਪਰੇਤੇ;

ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਵਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ, ਜਹਸ੍ਸੁ ਤਣ੍ਹਂ ਅਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯਾ’’ਤਿ.

ਪਿਙ੍ਗਿਯਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾ ਸੋਲ਼ਸਮਾ.

੧੭. ਪਾਰਾਯਨਤ੍ਥੁਤਿਗਾਥਾ

ਇਦਮਵੋਚ ਭਗਵਾ ਮਗਧੇਸੁ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਪਾਸਾਣਕੇ ਚੇਤਿਯੇ, ਪਰਿਚਾਰਕਸੋਲ਼ਸਾਨਂ [ਪਰਿਚਾਰਕਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਅਜ੍ਝਿਟ੍ਠੋ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਞ੍ਹਂ [ਪਞ੍ਹੇ (ਸੀ. ਪੀ.)] ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਮਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੇਵ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਪਾਰਂ. ‘‘ਪਾਰਙ੍ਗਮਨੀਯਾ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਸ੍ਸ ਪਾਰਾਯਨਨ੍ਤੇਵ [ਪਾਰਾਯਣਂਤ੍ਵੇਵ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.)] ਅਧਿਵਚਨਂ.

੧੪੯.

ਅਜਿਤੋ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ, ਪੁਣ੍ਣਕੋ ਅਥ ਮੇਤ੍ਤਗੂ;

ਧੋਤਕੋ ਉਪਸੀਵੋ ਚ, ਨਨ੍ਦੋ ਚ ਅਥ ਹੇਮਕੋ.

੧੫੦.

ਤੋਦੇਯ੍ਯਕਪ੍ਪਾ ਦੁਭਯੋ, ਜਤੁਕਣ੍ਣੀ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੋ;

ਭਦ੍ਰਾਵੁਧੋ ਉਦਯੋ ਚ, ਪੋਸਾਲੋ ਚਾਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ;

ਮੋਘਰਾਜਾ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ ਚ ਮਹਾਇਸਿ.

੧੫੧.

ਏਤੇ ਬੁਦ੍ਧਂ ਉਪਾਗਚ੍ਛੁਂ, ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਚਰਣਂ ਇਸਿਂ;

ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਨਿਪੁਣੇ ਪਞ੍ਹੇ, ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠਂ ਉਪਾਗਮੁਂ.

੧੫੨.

ਤੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਯਾਕਾਸਿ, ਪਞ੍ਹੇ ਪੁਟ੍ਠੋ ਯਥਾਤਥਂ;

ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇਨ, ਤੋਸੇਸਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਮੁਨਿ.

੧੫੩.

ਤੇ ਤੋਸਿਤਾ ਚਕ੍ਖੁਮਤਾ, ਬੁਦ੍ਧੇਨਾਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਨਾ;

ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਮਚਰਿਂਸੁ, ਵਰਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ.

੧੫੪.

ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਯਥਾ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦੇਸਿਤਂ;

ਤਥਾ ਯੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਗਚ੍ਛੇ ਪਾਰਂ ਅਪਾਰਤੋ.

੧੫੫.

ਅਪਾਰਾ ਪਾਰਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਮਗ੍ਗਮੁਤ੍ਤਮਂ;

ਮਗ੍ਗੋ ਸੋ ਪਾਰਂ ਗਮਨਾਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਰਾਯਨਂ ਇਤਿ.

੧੮. ਪਾਰਾਯਨਾਨੁਗੀਤਿਗਾਥਾ

੧੫੬.

‘‘ਪਾਰਾਯਨਮਨੁਗਾਯਿਸ੍ਸਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ]

ਯਥਾਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਤਥਾਕ੍ਖਾਸਿ, ਵਿਮਲੋ ਭੂਰਿਮੇਧਸੋ;

ਨਿਕ੍ਕਾਮੋ ਨਿਬ੍ਬਨੋ [ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਨਾਗੋ, ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਮੁਸਾ ਭਣੇ.

੧੫੭.

‘‘ਪਹੀਨਮਲਮੋਹਸ੍ਸ, ਮਾਨਮਕ੍ਖਪ੍ਪਹਾਯਿਨੋ;

ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਗਿਰਂ ਵਣ੍ਣੂਪਸਞ੍ਹਿਤਂ.

੧੫੮.

‘‘ਤਮੋਨੁਦੋ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ, ਲੋਕਨ੍ਤਗੂ ਸਬ੍ਬਭਵਾਤਿਵਤ੍ਤੋ;

ਅਨਾਸਵੋ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਹੀਨੋ, ਸਚ੍ਚਵ੍ਹਯੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ ਉਪਾਸਿਤੋ ਮੇ.

੧੫੯.

‘‘ਦਿਜੋ ਯਥਾ ਕੁਬ੍ਬਨਕਂ ਪਹਾਯ, ਬਹੁਪ੍ਫਲਂ ਕਾਨਨਮਾਵਸੇਯ੍ਯ;

ਏਵਮ੍ਪਹਂ ਅਪ੍ਪਦਸ੍ਸੇ ਪਹਾਯ, ਮਹੋਦਧਿਂ ਹਂਸੋਰਿਵ ਅਜ੍ਝਪਤ੍ਤੋ.

੧੬੦.

‘‘ਯੇਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯਾਕਂਸੁ, ਹੁਰਂ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾ;

ਇਚ੍ਚਾਸਿ ਇਤਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ;

ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਇਤਿਹੀਤਿਹਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ.

੧੬੧.

‘‘ਏਕੋ ਤਮਨੁਦਾਸਿਨੋ, ਜੁਤਿਮਾ ਸੋ ਪਭਙ੍ਕਰੋ;

ਗੋਤਮੋ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣੋ, ਗੋਤਮੋ ਭੂਰਿਮੇਧਸੋ.

੧੬੨.

‘‘ਯੋ ਮੇ ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸਿ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਮਕਾਲਿਕਂ;

ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਮਨੀਤਿਕਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚਿ’’.

੧੬੩.

‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਤਮ੍ਹਾ ਵਿਪ੍ਪਵਸਸਿ, ਮੁਹੁਤ੍ਤਮਪਿ ਪਿਙ੍ਗਿਯ;

ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣਾ, ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਮੇਧਸਾ.

੧੬੪.

‘‘ਯੋ ਤੇ ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸਿ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਮਕਾਲਿਕਂ;

ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਮਨੀਤਿਕਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚਿ’’.

੧੬੫.

‘‘ਨਾਹਂ ਤਮ੍ਹਾ ਵਿਪ੍ਪਵਸਾਮਿ, ਮੁਹੁਤ੍ਤਮਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ;

ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣਾ, ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਮੇਧਸਾ.

੧੬੬.

‘‘ਯੋ ਮੇ ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸਿ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਮਕਾਲਿਕਂ;

ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਮਨੀਤਿਕਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚਿ.

੧੬੭.

‘‘ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਨਂ ਮਨਸਾ ਚਕ੍ਖੁਨਾਵ, ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ.

ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਵਿਵਸੇਮਿ ਰਤ੍ਤਿਂ, ਤੇਨੇਵ ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸਂ.

੧੬੮.

‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਚ ਪੀਤਿ ਚ ਮਨੋ ਸਤਿ ਚ,

ਨਾਪੇਨ੍ਤਿਮੇ ਗੋਤਮਸਾਸਨਮ੍ਹਾ;

ਯਂ ਯਂ ਦਿਸਂ ਵਜਤਿ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ, ਸ ਤੇਨ ਤੇਨੇਵ ਨਤੋਹਮਸ੍ਮਿ.

੧੬੯.

‘‘ਜਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਮੇ ਦੁਬ੍ਬਲਥਾਮਕਸ੍ਸ, ਤੇਨੇਵ ਕਾਯੋ ਨ ਪਲੇਤਿ ਤਤ੍ਥ;

ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਾਯ [ਸਂਕਪ੍ਪਯਤ੍ਤਾਯ (ਸੀ.)] ਵਜਾਮਿ ਨਿਚ੍ਚਂ, ਮਨੋ ਹਿ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਤੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ.

੧੭੦.

‘‘ਪਙ੍ਕੇ ਸਯਾਨੋ ਪਰਿਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਦੀਪਾ ਦੀਪਂ ਉਪਲ੍ਲਵਿਂ;

ਅਥਦ੍ਦਸਾਸਿਂ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਓਘਤਿਣ੍ਣਮਨਾਸਵਂ.

੧੭੧.

‘‘ਯਥਾ ਅਹੂ ਵਕ੍ਕਲਿ ਮੁਤ੍ਤਸਦ੍ਧੋ, ਭਦ੍ਰਾਵੁਧੋ ਆਲ਼ਵਿਗੋਤਮੋ ਚ;

ਏਵਮੇਵ ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਪਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਸਦ੍ਧਂ, ਗਮਿਸ੍ਸਸਿ ਤ੍ਵਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਪਾਰਂ’’ [ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਪਾਰਂ (ਸੀ.)].

੧੭੨.

‘‘ਏਸ ਭਿਯ੍ਯੋ ਪਸੀਦਾਮਿ, ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਮੁਨਿਨੋ ਵਚੋ;

ਵਿਵਟ੍ਟਚ੍ਛਦੋ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਅਖਿਲੋ ਪਟਿਭਾਨਵਾ.

੧੭੩.

‘‘ਅਧਿਦੇਵੇ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਸਬ੍ਬਂ ਵੇਦਿ ਪਰੋਪਰਂ;

ਪਞ੍ਹਾਨਨ੍ਤਕਰੋ ਸਤ੍ਥਾ, ਕਙ੍ਖੀਨਂ ਪਟਿਜਾਨਤਂ.

੧੭੪.

‘‘ਅਸਂਹੀਰਂ ਅਸਂਕੁਪ੍ਪਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚਿ;

ਅਦ੍ਧਾ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨ ਮੇਤ੍ਥ ਕਙ੍ਖਾ, ਏਵਂ ਮਂ ਧਾਰੇਹਿ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ [ਅਜਿਤਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਯ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵਪਾਰਾਯਨਾਨੁਗੀਤਿਗਾਤਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਸ੍ਯਾ. … ਪੋਤ੍ਥਕੇ ਨਤ੍ਥਿ].

ਪਾਰਾਯਨਾਨੁਗੀਤਿਗਾਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

ਪਾਰਾਯਨਵਗ੍ਗਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੧. ਅਜਿਤਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੧.

ਕੇਨਸ੍ਸੁ ਨਿਵੁਤੋ ਲੋਕੋ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਅਜਿਤੋ]

ਕੇਨਸ੍ਸੁ ਨਪ੍ਪਕਾਸਤਿ;

ਕਿਸ੍ਸਾਭਿਲੇਪਨਂ ਬ੍ਰੂਸਿ [ਬ੍ਰੂਹਿ (ਸ੍ਯਾ.)], ਕਿਂਸੁ ਤਸ੍ਸ ਮਹਬ੍ਭਯਂ.

ਕੇਨਸ੍ਸੁ ਨਿਵੁਤੋ ਲੋਕੋਤਿ. ਲੋਕੋਤਿ ਨਿਰਯਲੋਕੋ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਲੋਕੋ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਲੋਕੋ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ ਦੇਵਲੋਕੋ ਖਨ੍ਧਲੋਕੋ ਧਾਤੁਲੋਕੋ ਆਯਤਨਲੋਕੋ ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਪਰੋ ਲੋਕੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋ ਦੇਵਲੋਕੋ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਲੋਕੋ. ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਕੇਨ ਆਵੁਤੋ ਨਿਵੁਤੋ ਓਵੁਤੋ [ਓਫੁਤੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਿਹਿਤੋ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤੋਤਿ – ਕੇਨਸ੍ਸੁ ਨਿਵੁਤੋ ਲੋਕੋ?

ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਅਜਿਤੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ ਪਦਸਂਸਗ੍ਗੋ ਪਦਪਾਰਿਪੂਰੀ ਅਕ੍ਖਰਸਮਵਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ [ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਮੇਤਂ (ਬਹੂਸੁ)] ਇਚ੍ਚਾਤਿ. ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ ਗਰੁਵਚਨਂ ਸਗਾਰਵਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ. ਅਜਿਤੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਸਙ੍ਖਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵੋਹਾਰੋ ਨਾਮਂ ਨਾਮਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਅਜਿਤੋ.

ਕੇਨਸ੍ਸੁ ਨਪ੍ਪਕਾਸਤੀਤਿ ਕੇਨ ਲੋਕੋ ਨਪ੍ਪਕਾਸਤਿ ਨ ਭਾਸਤਿ ਨ ਤਪਤਿ ਨ ਵਿਰੋਚਤਿ ਨ ਞਾਯਤਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ – ਕੇਨਸ੍ਸੁ ਨਪ੍ਪਕਾਸਤਿ.

ਕਿਸ੍ਸਾਭਿਲੇਪਨਂ ਬ੍ਰੂਸੀਤਿ ਕਿਂ ਲੋਕਸ੍ਸ ਲੇਪਨਂ ਲਗ੍ਗਨਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ. ਕੇਨ ਲੋਕੋ ਲਿਤ੍ਤੋ ਸਂਲਿਤ੍ਤੋ ਉਪਲਿਤ੍ਤੋ ਕਿਲਿਟ੍ਠੋ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠੋ ਮਕ੍ਖਿਤੋ ਸਂਸਟ੍ਠੋ ਲਗ੍ਗੋ ਲਗ੍ਗਿਤੋ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧੋ, ਬ੍ਰੂਸਿ ਆਚਿਕ੍ਖਸਿ ਦੇਸੇਸਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ [ਪਞ੍ਞਾਪੇਸਿ (ਕ.)] ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ ਵਿਵਰਸਿ ਵਿਭਜਸਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਸਿ [ਉਤ੍ਤਾਨਿਂ ਕਰੋਸਿ (ਕ.)] ਪਕਾਸੇਸੀਤਿ – ਕਿਸ੍ਸਾਭਿਲੇਪਨਂ ਬ੍ਰੂਸਿ.

ਕਿਂਸੁ ਤਸ੍ਸ ਮਹਬ੍ਭਯਨ੍ਤਿ ਕਿਂ ਲੋਕਸ੍ਸ ਭਯਂ ਮਹਬ੍ਭਯਂ ਪੀਲ਼ਨਂ ਘਟ੍ਟਨਂ ਉਪਦ੍ਦਵੋ ਉਪਸਗ੍ਗੋਤਿ – ਕਿਂਸੁ ਤਸ੍ਸ ਮਹਬ੍ਭਯਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਕੇਨਸ੍ਸੁ ਨਿਵੁਤੋ ਲੋਕੋ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਅਜਿਤੋ]

ਕੇਨਸ੍ਸੁ ਨਪ੍ਪਕਾਸਤਿ;

ਕਿਸ੍ਸਾਭਿਲੇਪਨਂ ਬ੍ਰੂਸਿ, ਕਿਂਸੁ ਤਸ੍ਸ ਮਹਬ੍ਭਯ’’ਨ੍ਤਿ.

੨.

ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਨਿਵੁਤੋ ਲੋਕੋ, [ਅਜਿਤਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਵੇਵਿਚ੍ਛਾ ਪਮਾਦਾ ਨਪ੍ਪਕਾਸਤਿ;

ਜਪ੍ਪਾਭਿਲੇਪਨਂ ਬ੍ਰੂਮਿ, ਦੁਕ੍ਖਮਸ੍ਸ ਮਹਬ੍ਭਯਂ.

ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਨਿਵੁਤੋ ਲੋਕੋਤਿ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾਯ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ ਅਪਰਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਾਪਰਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਯਂ ਏਵਰੂਪਂ ਅਞ੍ਞਾਣਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਅਨਭਿਸਮਯੋ ਅਨਨੁਬੋਧੋ ਅਸਮ੍ਬੋਧੋ ਅਪ੍ਪਟਿਵੇਧੋ ਅਸਂਗਾਹਨਾ ਅਪਰਿਯੋਗਾਹਨਾ ਅਸਮਪੇਕ੍ਖਨਾ ਅਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ [ਅਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਕਮ੍ਮਂ ਦੁਮ੍ਮੇਜ੍ਝਂ ਬਾਲ੍ਯਂ ਅਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਮੋਹੋ ਪਮੋਹੋ ਸਮ੍ਮੋਹੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯੋਗੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾਨੁਸਯੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਲਙ੍ਗੀ ਮੋਹੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ – ਅਵਿਜ੍ਜਾ.

ਲੋਕੋਤਿ ਨਿਰਯਲੋਕੋ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਲੋਕੋ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਲੋਕੋ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ ਦੇਵਲੋਕੋ ਖਨ੍ਧਲੋਕੋ ਧਾਤੁਲੋਕੋ ਆਯਤਨਲੋਕੋ ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਪਰੋ ਲੋਕੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋ ਦੇਵਲੋਕੋ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਲੋਕੋ. ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਇਮਾਯ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਆਵੁਤੋ ਨਿਵੁਤੋ ਓਵੁਤੋ ਪਿਹਿਤੋ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤੋਤਿ – ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਨਿਵੁਤੋ ਲੋਕੋ.

ਅਜਿਤਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਂ. ਅਪਿ ਚ, ਭਗ੍ਗਰਾਗੋਤਿ ਭਗਵਾ; ਭਗ੍ਗਦੋਸੋਤਿ ਭਗਵਾ; ਭਗ੍ਗਮੋਹੋਤਿ ਭਗਵਾ; ਭਗ੍ਗਮਾਨੋਤਿ ਭਗਵਾ; ਭਗ੍ਗਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਭਗਵਾ; ਭਗ੍ਗਕਣ੍ਟਕੋਤਿ ਭਗਵਾ; ਭਗ੍ਗਕਿਲੇਸੋਤਿ ਭਗਵਾ; ਭਜਿ ਵਿਭਜਿ ਪਵਿਭਜਿ ਧਮ੍ਮਰਤਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ; ਭਵਾਨਂ ਅਨ੍ਤਕਰੋਤਿ ਭਗਵਾ; ਭਾਵਿਤਕਾਯੋ ਭਾਵਿਤਸੀਲੋ ਭਾਵਿਤਚਿਤ੍ਤੋ [ਭਾਵਿਤਕਾਯੋਤਿ ਭਗਵਾ, ਭਾਵਿਤਸੀਲੋਤਿ ਭਾਵਿਤਚਿਤ੍ਤੋਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਭਾਵਿਤਪਞ੍ਞੋਤਿ ਭਗਵਾ; ਭਜਿ ਵਾ ਭਗਵਾ ਅਰਞ੍ਞਵਨਪਤ੍ਥਾਨਿ ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨਿ ਵਿਜਨਵਾਤਾਨਿ ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸ੍ਸੇਯ੍ਯਕਾਨਿ [ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸੇਯ੍ਯਕਾਨਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨੀਤਿ ਭਗਵਾ; ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ; ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਥਰਸਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਰਸਸ੍ਸ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਰਸਸ੍ਸ ਅਧਿਸੀਲਸ੍ਸ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਭਗਵਾ; ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਝਾਨਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ; ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਵਿਮੋਕ੍ਖਾਨਂ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਅਭਿਭਾਯਤਨਾਨਂ ਨਵਨ੍ਨਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ; ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਦਸਨ੍ਨਂ ਸਞ੍ਞਾਭਾਵਨਾਨਂ ਕਸਿਣਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਅਸੁਭਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ; ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਬਲਾਨਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਂ ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸਾਤਿ ਭਗਵਾ; ਭਾਗੀ ਵਾ ਭਗਵਾ ਦਸਨ੍ਨਂ ਤਥਾਗਤਬਲਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਵੇਸਾਰਜ੍ਜਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ; ਭਗਵਾਤਿ ਨੇਤਂ ਨਾਮਂ ਮਾਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਪਿਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਭਾਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਭਗਿਨਿਯਾ ਕਤਂ ਨ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਦੇਵਤਾਹਿ ਕਤਂ. ਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿਕਮੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ਬੋਧਿਯਾ ਮੂਲੇ ਸਹ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾ ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਅਜਿਤਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਵੇਵਿਚ੍ਛਾ ਪਮਾਦਾ ਨਪ੍ਪਕਾਸਤੀਤਿ. ਵੇਵਿਚ੍ਛਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਚ ਮਚ੍ਛਰਿਯਾਨਿ – ਆਵਾਸਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਕੁਲਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਲਾਭਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਵਣ੍ਣਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਧਮ੍ਮਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਯਂ ਏਵਰੂਪਂ ਮਚ੍ਛੇਰਂ ਮਚ੍ਛਰਾਯਨਾ ਮਚ੍ਛਰਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਵੇਵਿਚ੍ਛਂ ਕਦਰਿਯਂ ਕਟੁਕਞ੍ਚੁਕਤਾ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਅਪਿ ਚ ਖਨ੍ਧਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਧਾਤੁਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਆਯਤਨਮਚ੍ਛਰਿਯਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਗਾਹੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ. ਪਮਾਦੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ – ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇ ਵਾ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇ ਵਾ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇ ਵਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵੋਸਗ੍ਗੋ [ਵੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋ (ਬਹੂਸੁ)] ਵੋਸਗ੍ਗਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਾਵਨਾਯ ਅਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਿਰਿਯਤਾ ਅਸਾਤਚ੍ਚਕਿਰਿਯਤਾ ਅਨਟ੍ਠਿਤਕਿਰਿਯਤਾ [ਅਨਿਟ੍ਠਿਤਕਿਰਿਯਤਾ (ਕ.) ਵਿਭ. ੮੪੬] ਓਲੀਨਵੁਤ੍ਤਿਤਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚ੍ਛਨ੍ਦਤਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰਤਾ ਅਨਾਸੇਵਨਾ ਅਭਾਵਨਾ ਅਬਹੁਲੀਕਮ੍ਮਂ ਅਨਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨਨੁਯੋਗੋ ਪਮਾਦੋ. ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਪਮਾਦੋ ਪਮਜ੍ਜਨਾ ਪਮਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਂ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਮਾਦੋ. ਵੇਵਿਚ੍ਛਾ ਪਮਾਦਾ ਨਪ੍ਪਕਾਸਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ਮਚ੍ਛਰਿਯੇਨ ਇਮਿਨਾ ਚ ਪਮਾਦੇਨ ਲੋਕੋ ਨਪ੍ਪਕਾਸਤਿ ਨ ਭਾਸਤਿ ਨ ਤਪਤਿ ਨ ਵਿਰੋਚਤਿ ਨ ਞਾਯਤਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ – ਵੇਵਿਚ੍ਛਾ ਪਮਾਦਾ ਨਪ੍ਪਕਾਸਤਿ.

ਜਪ੍ਪਾਭਿਲੇਪਨਂ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ ਜਪ੍ਪਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ ਅਨੁਨਯੋ ਅਨੁਰੋਧੋ ਨਨ੍ਦੀ [ਨਨ੍ਦਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਨਨ੍ਦਿਰਾਗੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਰਾਗੋ ਇਚ੍ਛਾ ਮੁਚ੍ਛਾ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਗੇਧੋ ਪਲਿਗੇਧੋ ਸਙ੍ਗੋ ਪਙ੍ਕੋ ਏਜਾ ਮਾਯਾ ਜਨਿਕਾ ਸਞ੍ਜਨਨੀ ਸਿਬ੍ਬਿਨੀ ਜਾਲਿਨੀ ਸਰਿਤਾ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਿਸਟਾ [ਸੋਤ੍ਤਂ ਵਿਸਤਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਆਯੂਹਨੀ ਦੁਤਿਯਾ ਪਣਿਧਿ ਭਵਨੇਤ੍ਤਿ ਵਨਂ ਵਨਥੋ ਸਨ੍ਥਵੋ [ਸਨ੍ਧਵੋ (ਕ.) ਵਿਭ. ੯੦੯] ਸਿਨੇਹੋ ਅਪੇਕ੍ਖਾ ਪਟਿਬਨ੍ਧੁ ਆਸਾ ਆਸੀਸਨਾ [ਆਸਿਂਸਨਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਆਸੀਸਿਤਤ੍ਤਂ ਰੂਪਾਸਾ ਸਦ੍ਦਾਸਾ ਗਨ੍ਧਾਸਾ ਰਸਾਸਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਸਾ ਲਾਭਾਸਾ ਧਨਾਸਾ ਪੁਤ੍ਤਾਸਾ ਜੀਵਿਤਾਸਾ ਜਪ੍ਪਾ ਪਜਪ੍ਪਾ ਅਭਿਜਪ੍ਪਾ ਜਪ੍ਪਨਾ ਜਪ੍ਪਿਤਤ੍ਤਂ ਲੋਲੁਪ੍ਪਂ ਲੋਲੁਪ੍ਪਾਯਨਾ ਲੋਲੁਪ੍ਪਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਞ੍ਜਿਕਤਾ ਸਾਧੁਕਮ੍ਯਤਾ ਅਧਮ੍ਮਰਾਗੋ ਵਿਸਮਲੋਭੋ ਨਿਕਨ੍ਤਿ ਨਿਕਾਮਨਾ ਪਤ੍ਥਨਾ ਪਿਹਨਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਥਨਾ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ ਭਵਤਣ੍ਹਾ ਵਿਭਵਤਣ੍ਹਾ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਅਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਨਿਰੋਧਤਣ੍ਹਾ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਸਦ੍ਦਤਣ੍ਹਾ ਗਨ੍ਧਤਣ੍ਹਾ ਰਸਤਣ੍ਹਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਤਣ੍ਹਾ ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ ਓਘੋ ਯੋਗੋ ਗਨ੍ਥੋ ਉਪਾਦਾਨਂ ਆਵਰਣਂ ਨੀਵਰਣਂ ਛਦਨਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ ਅਨੁਸਯੋ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ ਲਤਾ ਵੇਵਿਚ੍ਛਂ ਦੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਦਾਨਂ ਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਭਵੋ ਮਾਰਪਾਸੋ ਮਾਰਬਲ਼ਿਸਂ ਮਾਰਾਮਿਸਂ ਮਾਰਵਿਸਯੋ ਮਾਰਨਿਵਾਸੋ ਮਾਰਗੋਚਰੋ ਮਾਰਬਨ੍ਧਨਂ ਤਣ੍ਹਾਨਦੀ ਤਣ੍ਹਾਜਾਲਂ ਤਣ੍ਹਾਗਦ੍ਦੁਲਂ ਤਣ੍ਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਜਪ੍ਪਾ. ਲੋਕਸ੍ਸ ਲੇਪਨਂ ਲਗ੍ਗਨਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ ਇਮਾਯ ਜਪ੍ਪਾਯ ਲੋਕੋ ਲਿਤ੍ਤੋ ਸਂਲਿਤ੍ਤੋ ਉਪਲਿਤ੍ਤੋ ਕਿਲਿਟ੍ਠੋ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠੋ ਮਕ੍ਖਿਤੋ ਸਂਸਟ੍ਠੋ ਲਗ੍ਗੋ ਲਗ੍ਗਿਤੋ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਮਿ ਦੇਸੇਮਿ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਪਟ੍ਠਪੇਮਿ ਵਿਵਰਾਮਿ ਵਿਭਜਾਮਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਮਿ ਪਕਾਸੇਮੀਤਿ – ਜਪ੍ਪਾਭਿਲੇਪਨਂ ਬ੍ਰੂਮਿ.

ਦੁਕ੍ਖਮਸ੍ਸ ਮਹਬ੍ਭਯਨ੍ਤਿ. ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਦੁਕ੍ਖਂ ਜਰਾਦੁਕ੍ਖਂ ਬ੍ਯਾਧਿਦੁਕ੍ਖਂ ਮਰਣਦੁਕ੍ਖਂ ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਦੁਕ੍ਖਂ ਨੇਰਯਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਮਾਨੁਸਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਗਬ੍ਭੋਕ੍ਕਨ੍ਤਿਮੂਲਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਗਬ੍ਭਟ੍ਠਿਤਿਮੂਲਕਂ [ਗਬ੍ਭੇਠਿਤਿਮੂਲਕਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਦੁਕ੍ਖਂ ਗਬ੍ਭਵੁਟ੍ਠਾਨਮੂਲਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਜਾਤਸ੍ਸੂਪਨਿਬਨ੍ਧਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਜਾਤਸ੍ਸ ਪਰਾਧੇਯ੍ਯਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਤ੍ਤੂਪਕ੍ਕਮਦੁਕ੍ਖਂ ਪਰੂਪਕ੍ਕਮਦੁਕ੍ਖਂ ਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖਂ ਵਿਪਰਿਣਾਮਦੁਕ੍ਖਂ ਚਕ੍ਖੁਰੋਗੋ ਸੋਤਰੋਗੋ ਘਾਨਰੋਗੋ ਜਿਵ੍ਹਾਰੋਗੋ ਕਾਯਰੋਗੋ ਸੀਸਰੋਗੋ ਕਣ੍ਣਰੋਗੋ ਮੁਖਰੋਗੋ ਦਨ੍ਤਰੋਗੋ ਕਾਸੋ ਸਾਸੋ ਪਿਨਾਸੋ ਡਾਹੋ [ਡਹੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਜਰੋ ਕੁਚ੍ਛਿਰੋਗੋ ਮੁਚ੍ਛਾ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਕਾ ਸੂਲਾ ਵਿਸੂਚਿਕਾ ਕੁਟ੍ਠਂ ਗਣ੍ਡੋ ਕਿਲਾਸੋ ਸੋਸੋ ਅਪਮਾਰੋ ਦਦ੍ਦੁ ਕਣ੍ਡੁ ਕਚ੍ਛੁ ਰਖਸਾ [ਰਕ੍ਖਸਾ (ਕ.)] ਵਿਤਚ੍ਛਿਕਾ ਲੋਹਿਤਪਿਤ੍ਤਂ [ਲੋਹਿਤਂ ਪਿਤ੍ਤਂ (ਬਹੂਸੁ)] ਮਧੁਮੇਹੋ ਅਂਸਾ ਪਿਲ਼ਕਾ ਭਗਨ੍ਦਲਾ ਪਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਬਾਧਾ ਸੇਮ੍ਹਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਬਾਧਾ ਵਾਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਬਾਧਾ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਿਕਾ ਆਬਾਧਾ ਉਤੁਪਰਿਣਾਮਜਾ ਆਬਾਧਾ ਵਿਸਮਪਰਿਹਾਰਜਾ ਆਬਾਧਾ ਓਪਕ੍ਕਮਿਕਾ ਆਬਾਧਾ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਜਾ ਆਬਾਧਾ ਸੀਤਂ ਉਣ੍ਹਂ ਜਿਘਚ੍ਛਾ ਪਿਪਾਸਾ ਉਚ੍ਚਾਰੋ ਪਸ੍ਸਾਵੋ ਡਂਸਮਕਸਵਾਤਾਤਪਸਰੀਸਪਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਮਾਤੁਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਿਤੁਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਭਾਤੁਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਭਗਿਨਿਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਪੁਤ੍ਤਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਧੀਤੁਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਰੋਗਬ੍ਯਸਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਭੋਗਬ੍ਯਸਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਸੀਲਬ੍ਯਸਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਸਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਯੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਆਦਿਤੋ ਸਮੁਦਾਗਮਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਤੋ ਨਿਰੋਧੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਕਮ੍ਮਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਵਿਪਾਕੋ. ਵਿਪਾਕਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਨਾਮਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਰੂਪਂ ਰੂਪਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਨਾਮਂ, ਜਾਤਿਯਾ ਅਨੁਗਤਂ ਜਰਾਯ ਅਨੁਸਟਂ ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਅਭਿਭੂਤਂ ਮਰਣੇਨ ਅਬ੍ਭਾਹਤਂ ਦੁਕ੍ਖੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਅਤਾਣਂ ਅਲੇਣਂ ਅਸਰਣਂ ਅਸਰਣੀਭੂਤਂ – ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਲੋਕਸ੍ਸ ਭਯਂ ਮਹਾਭਯਂ ਪੀਲ਼ਨਂ ਘਟ੍ਟਨਂ ਉਪਦ੍ਦਵੋ ਉਪਸਗ੍ਗੋਤਿ – ਦੁਕ੍ਖਮਸ੍ਸ ਮਹਬ੍ਭਯਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਨਿਵੁਤੋ ਲੋਕੋ, [ਅਜਿਤਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਵੇਵਿਚ੍ਛਾ ਪਮਾਦਾ ਨਪ੍ਪਕਾਸਤਿ;

ਜਪ੍ਪਾਭਿਲੇਪਨਂ ਬ੍ਰੂਮਿ, ਦੁਕ੍ਖਮਸ੍ਸ ਮਹਬ੍ਭਯ’’ਨ੍ਤਿ.

੩.

ਸਵਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸੋਤਾ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਅਜਿਤੋ]

ਸੋਤਾਨਂ ਕਿਂ ਨਿਵਾਰਣਂ;

ਸੋਤਾਨਂ ਸਂਵਰਂ ਬ੍ਰੂਹਿ, ਕੇਨ ਸੋਤਾ ਪਿਧਿਯ੍ਯਰੇ [ਪਿਥਿਯ੍ਯਰੇ (ਸ੍ਯਾ.), ਪਿਥੀਯਰੇ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.)] .

ਸਵਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸੋਤਾਤਿ. ਸੋਤਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਸੋਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਸੋਤੋ ਕਿਲੇਸਸੋਤੋ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸੋਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾਸੋਤੋ. ਸਬ੍ਬਧੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਆਯਤਨੇਸੁ. ਸਵਨ੍ਤੀਤਿ ਸਵਨ੍ਤਿ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਤੋ ਰੂਪੇ ਸਵਨ੍ਤਿ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਸੋਤਤੋ ਸਦ੍ਦੇ ਸਵਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਘਾਨਤੋ ਗਨ੍ਧੇ ਸਵਨ੍ਤਿ… ਜਿਵ੍ਹਾਤੋ ਰਸੇ ਸਵਨ੍ਤਿ… ਕਾਯਤੋ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਸਵਨ੍ਤਿ… ਮਨਤੋ ਧਮ੍ਮੇ ਸਵਨ੍ਤਿ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਤੋ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਸਵਨ੍ਤਿ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਸੋਤਤੋ ਸਦ੍ਦਤਣ੍ਹਾ ਸਵਨ੍ਤਿ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਘਾਨਤੋ ਗਨ੍ਧਤਣ੍ਹਾ ਸਵਨ੍ਤਿ… ਜਿਵ੍ਹਾਤੋ ਰਸਤਣ੍ਹਾ ਸਵਨ੍ਤਿ… ਕਾਯਤੋ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਤਣ੍ਹਾ ਸਵਨ੍ਤਿ… ਮਨਤੋ ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ ਸਵਨ੍ਤਿ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ – ਸਵਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸੋਤਾ.

ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਅਜਿਤੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ… ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ ਇਚ੍ਚਾਤਿ…ਪੇ… ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਅਜਿਤੋ.

ਸੋਤਾਨਂ ਕਿਂ ਨਿਵਾਰਣਨ੍ਤਿ ਸੋਤਾਨਂ ਕਿਂ ਆਵਰਣਂ ਨੀਵਰਣਂ ਸਂਵਰਣਂ ਰਕ੍ਖਨਂ ਗੋਪਨਨ੍ਤਿ – ਸੋਤਾਨਂ ਕਿਂ ਨਿਵਾਰਣਂ.

ਸੋਤਾਨਂ ਸਂਵਰਂ ਬ੍ਰੂਹੀਤਿ ਸੋਤਾਨਂ ਆਵਰਣਂ ਨੀਵਰਣਂ ਸਂਵਰਣਂ ਰਕ੍ਖਨਂ ਗੋਪਨਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਸੋਤਾਨਂ ਸਂਵਰਂ ਬ੍ਰੂਹਿ.

ਕੇਨ ਸੋਤਾ ਪਿਧਿਯ੍ਯਰੇਤਿ ਕੇਨ ਸੋਤਾ ਪਿਧੀਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨ ਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ – ਕੇਨ ਸੋਤਾ ਪਿਧਿਯ੍ਯਰੇ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਸਵਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸੋਤਾ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਅਜਿਤੋ]

ਸੋਤਾਨਂ ਕਿਂ ਨਿਵਾਰਣਂ;

ਸੋਤਾਨਂ ਸਂਵਰਂ ਬ੍ਰੂਹਿ, ਕੇਨ ਸੋਤਾ ਪਿਧਿਯ੍ਯਰੇ’’.

੪.

ਯਾਨਿ ਸੋਤਾਨਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, [ਅਜਿਤਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਸਤਿ ਤੇਸਂ ਨਿਵਾਰਣਂ;

ਸੋਤਾਨਂ ਸਂਵਰਂ ਬ੍ਰੂਮਿ, ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਪਿਧਿਯ੍ਯਰੇ.

ਯਾਨਿ ਸੋਤਾਨਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਯਾਨਿ ਏਤਾਨਿ ਸੋਤਾਨਿ ਮਯਾ ਕਿਤ੍ਤਿਤਾਨਿ ਪਕਿਤ੍ਤਿਤਾਨਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਾਨਿ ਦੇਸਿਤਾਨਿ ਪਞ੍ਞਪਿਤਾਨਿ ਪਟ੍ਠਪਿਤਾਨਿ ਵਿਵਰਿਤਾਨਿ ਵਿਭਜਿਤਾਨਿ [ਵਿਭਤ੍ਤਾਨਿ (ਕ.)] ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਤਾਨਿ ਪਕਾਸਿਤਾਨਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ [ਸੇਯ੍ਯਥੀਦਂ (ਸ੍ਯਾ.)] – ਤਣ੍ਹਾਸੋਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਸੋਤੋ ਕਿਲੇਸਸੋਤੋ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸੋਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾਸੋਤੋ. ਲੋਕਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਦੇਵਲੋਕੇ ਖਨ੍ਧਲੋਕੇ ਧਾਤੁਲੋਕੇ ਆਯਤਨਲੋਕੇਤਿ – ਯਾਨਿ ਸੋਤਾਨਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ. ਅਜਿਤਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ.

ਸਤਿ ਤੇਸਂ ਨਿਵਾਰਣਨ੍ਤਿ. ਸਤੀਤਿ ਯਾ ਸਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿ ਪਟਿਸ੍ਸਤਿ ਸਤਿ ਸਰਣਤਾ ਧਾਰਣਤਾ ਅਪਿਲਾਪਨਤਾ ਅਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਨਤਾ ਸਤਿ ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਸਤਿਬਲਂ ਸਮ੍ਮਾਸਤਿ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਏਕਾਯਨਮਗ੍ਗੋ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤਿ. ਨਿਵਾਰਣਨ੍ਤਿ ਆਵਰਣਂ ਨੀਵਰਣਂ ਸਂਵਰਣਂ ਰਕ੍ਖਨਂ ਗੋਪਨਨ੍ਤਿ – ਸਤਿ ਤੇਸਂ ਨਿਵਾਰਣਂ.

ਸੋਤਾਨਂ ਸਂਵਰਂ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ ਸੋਤਾਨਂ ਆਵਰਣਂ ਨੀਵਰਣਂ ਸਂਵਰਣਂ ਰਕ੍ਖਨਂ ਗੋਪਨਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਮਿ…ਪੇ… ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਮਿ ਪਕਾਸੇਮੀਤਿ – ਸੋਤਾਨਂ ਸਂਵਰਂ ਬ੍ਰੂਮਿ.

ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਪਿਧਿਯ੍ਯਰੇਤਿ. ਪਞ੍ਞਾਤਿ ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਪਿਧਿਯ੍ਯਰੇਤਿ – ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਸੋਤਾ ਪਿਧੀਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨ ਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਜਾਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਸੋਤਾ ਪਿਧੀਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨ ਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਜਾਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਸੋਤਾ ਪਿਧੀਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨ ਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਜਾਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਸੋਤਾ ਪਿਧੀਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨ ਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ’’ਤਿ ਜਾਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਸੋਤਾ ਪਿਧੀਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨ ਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰਪਚ੍ਚਯਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਪਚ੍ਚਯਾ ਨਾਮਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ… ‘‘ਨਾਮਰੂਪਪਚ੍ਚਯਾ ਸਲ਼ਾਯਤਨ’’ਨ੍ਤਿ… ‘‘ਸਲ਼ਾਯਤਨਪਚ੍ਚਯਾ ਫਸ੍ਸੋ’’ਤਿ… ‘‘ਫਸ੍ਸਪਚ੍ਚਯਾ ਵੇਦਨਾ’’ਤਿ… ‘‘ਵੇਦਨਾਪਚ੍ਚਯਾ ਤਣ੍ਹਾ’’ਤਿ… ‘‘ਤਣ੍ਹਾਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪਾਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ… ‘‘ਉਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਭਵੋ’’ਤਿ… ‘‘ਭਵਪਚ੍ਚਯਾ ਜਾਤੀ’’ਤਿ… ‘‘ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਜਾਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਸੋਤਾ ਪਿਧੀਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨ ਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਨਿਰੋਧਾ ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ… ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ… ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧਾ ਨਾਮਰੂਪਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ… ‘‘ਨਾਮਰੂਪਨਿਰੋਧਾ ਸਲ਼ਾਯਤਨਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ… ‘‘ਸਲ਼ਾਯਤਨਨਿਰੋਧਾ ਫਸ੍ਸਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ… ‘‘ਫਸ੍ਸਨਿਰੋਧਾ ਵੇਦਨਾਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ… ‘‘ਵੇਦਨਾਨਿਰੋਧਾ ਤਣ੍ਹਾਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ… ‘‘ਤਣ੍ਹਾਨਿਰੋਧਾ ਉਪਾਦਾਨਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ… ‘‘ਉਪਾਦਾਨਨਿਰੋਧਾ ਭਵਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ… ‘‘ਭਵਨਿਰੋਧਾ ਜਾਤਿਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ… ‘‘ਜਾਤਿਨਿਰੋਧਾ ਜਰਾਮਰਣਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਜਾਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਸੋਤਾ ਪਿਧੀਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨ ਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ… ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ… ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਜਾਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਸੋਤਾ ਪਿਧੀਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨ ਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਆਸਵਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਅਯਂ ਆਸਵਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ… ‘‘ਅਯਂ ਆਸਵਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ… ‘‘ਅਯਂ ਆਸਵਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਜਾਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਸੋਤਾ ਪਿਧੀਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨ ਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ… ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ… ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ… ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਜਾਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਸੋਤਾ ਪਿਧੀਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨ ਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਛਨ੍ਨਂ ਫਸ੍ਸਾਯਤਨਾਨਂ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਞ੍ਚ ਆਦੀਨਵਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ ਜਾਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਸੋਤਾ ਪਿਧੀਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨ ਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਞ੍ਚ ਆਦੀਨਵਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ ਜਾਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤੋ… ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਞ੍ਚ ਆਦੀਨਵਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ ਜਾਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤੋ… ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਜਾਨਤੋ ਪਸ੍ਸਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਸੋਤਾ ਪਿਧੀਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨ ਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਆਸਵਨ੍ਤਿ ਨ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ – ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਪਿਧਿਯ੍ਯਰੇ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯਾਨਿ ਸੋਤਾਨਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, [ਅਜਿਤਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਸਤਿ ਤੇਸਂ ਨਿਵਾਰਣਂ;

ਸੋਤਾਨਂ ਸਂਵਰਂ ਬ੍ਰੂਮਿ, ਪਞ੍ਞਾਯੇਤੇ ਪਿਧਿਯ੍ਯਰੇ’’ਤਿ.

੫.

ਪਞ੍ਞਾ ਚੇਵ ਸਤਿ ਚਾਪਿ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਅਜਿਤੋ]

ਨਾਮਰੂਪਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ;

ਏਤਂ ਮੇ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਬ੍ਰੂਹਿ, ਕਤ੍ਥੇਤਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ.

ਪਞ੍ਞਾ ਚੇਵ ਸਤਿ ਚਾਪੀਤਿ. ਪਞ੍ਞਾਤਿ ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ ਵਿਚਯੋ ਪਵਿਚਯੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਾ ਉਪਲਕ੍ਖਣਾ ਪਚ੍ਚੁਪਲਕ੍ਖਣਾ ਪਣ੍ਡਿਚ੍ਚਂ ਕੋਸਲ੍ਲਂ ਨੇਪੁਞ੍ਞਂ ਵੇਭਬ੍ਯਾ ਚਿਨ੍ਤਾ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਾ ਭੂਰੀ [ਭੂਰਿ (ਕ.)] ਮੇਧਾ ਪਰਿਣਾਯਿਕਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਪਤੋਦੋ ਪਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪਞ੍ਞਾਬਲਂ ਪਞ੍ਞਾਸਤ੍ਥਂ ਪਞ੍ਞਾਪਾਸਾਦੋ ਪਞ੍ਞਾਆਲੋਕੋ ਪਞ੍ਞਾਓਭਾਸੋ ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤੋ ਪਞ੍ਞਾਰਤਨਂ ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਸਤੀਤਿ ਯਾ ਸਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮਾਸਤੀਤਿ – ਪਞ੍ਞਾ ਚੇਵ ਸਤਿਚਾਪਿ, ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਅਜਿਤੋ.

ਨਾਮਰੂਪਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸਾਤਿ. ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰੂਪਿਨੋ ਖਨ੍ਧਾ. ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਮਹਾਭੂਤਾ ਚਤੁਨ੍ਨਞ੍ਚ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਉਪਾਦਾਯਰੂਪਂ. ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ ਗਰੁਵਚਨਂ ਸਗਾਰਵਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ ਮਾਰਿਸਾਤਿ – ਨਾਮਰੂਪਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ.

ਏਤਂ ਮੇ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਬ੍ਰੂਹੀਤਿ. ਏਤਂ ਮੇਤਿ ਯਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਯਂ ਯਾਚਾਮਿ ਯਂ ਅਜ੍ਝੇਸਾਮਿ ਯਂ ਪਸਾਦੇਮਿ. ਪੁਟ੍ਠੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਯਾਚਿਤੋ ਅਜ੍ਝੇਸਿਤੋ ਪਸਾਦਿਤੋ. ਪਬ੍ਰੂਹੀਤਿ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ [ਵਿਵਰੇਹਿ ਵਿਭਜੇਹਿ (ਕ.)] ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਏਤਂ ਮੇ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਬ੍ਰੂਹਿ.

ਕਤ੍ਥੇਤਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਕਤ੍ਥੇਤਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀਤਿ. ਕਤ੍ਥੇਤਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਪਞ੍ਞਾ ਚੇਵ ਸਤਿ ਚਾਪਿ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਅਜਿਤੋ]

ਨਾਮਰੂਪਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ;

ਏਵਂ ਮੇ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਬ੍ਰੂਹਿ, ਕਤ੍ਥੇਤਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ.

੬.

ਯਮੇਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿ, ਅਜਿਤ ਤਂ ਵਦਾਮਿ ਤੇ;

ਯਤ੍ਥ ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚ, ਅਸੇਸਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ;

ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੇਨ, ਏਤ੍ਥੇਤਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ.

ਯਮੇਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਅਪੁਚ੍ਛੀਤਿ. ਯਮੇਤਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਞ੍ਚ ਸਤਿਞ੍ਚ ਨਾਮਰੂਪਞ੍ਚ. ਅਪੁਚ੍ਛੀਤਿ ਅਪੁਚ੍ਛਸਿ ਯਾਚਸਿ ਅਜ੍ਝੇਸਤਿ [ਅਜ੍ਝੇਸਿ (ਕ.)] ਪਸਾਦੇਸੀਤਿ – ਯਮੇਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿ.

ਅਜਿਤ ਤਂ ਵਦਾਮਿ ਤੇਤਿ. ਅਜਿਤਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਤਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਞ੍ਚ ਸਤਿਞ੍ਚ ਨਾਮਰੂਪਞ੍ਚ. ਵਦਾਮੀਤਿ ਵਦਾਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਮਿ ਦੇਸੇਮਿ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਪਟ੍ਠਪੇਮਿ ਵਿਵਰਾਮਿ ਵਿਭਜਾਮਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਮਿ ਪਕਾਸੇਮੀਤਿ. ਅਜਿਤ ਤਂ ਵਦਾਮਿ ਤੇ.

ਯਤ੍ਥ ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚ, ਅਸੇਸਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰੂਪਿਨੋ ਖਨ੍ਧਾ. ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਮਹਾਭੂਤਾ ਚਤੁਨ੍ਨਞ੍ਚ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਉਪਾਦਾਯਰੂਪਂ. ਅਸੇਸਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨਵਚਨਮੇਤਂ [ਪਰਿਯਾਦਾਯਵਚਨਮੇਤਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਅਸੇਸਨ੍ਤਿ. ਉਪਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚ ਅਸੇਸਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ.

ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੇਨ, ਏਤ੍ਥੇਤਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੇਨ ਸਤ੍ਤ ਭਵੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਨਮਤਗ੍ਗੇ ਸਂਸਾਰੇ ਯੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚ, ਏਤ੍ਥੇਤੇ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਵੂਪਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੇਨ ਦ੍ਵੇ ਭਵੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਭਵੇਸੁ ਯੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚ, ਏਤ੍ਥੇਤੇ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਵੂਪਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੇਨ ਏਕਂ ਭਵਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਵਾ ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਵਾ ਯੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚ, ਏਤ੍ਥੇਤੇ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਵੂਪਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੇਨ ਯੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚ, ਏਤ੍ਥੇਤੇ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਵੂਪਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਅਰਹਤੋ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਰਿਮਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੇਨ ਪਞ੍ਞਾ ਚ ਸਤਿ ਚ ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚ, ਏਤ੍ਥੇਤੇ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਵੂਪਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ – ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੇਨ ਏਤ੍ਥੇਤਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯਮੇਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿ, ਅਜਿਤ ਤਂ ਵਦਾਮਿ ਤੇ;

ਯਤ੍ਥ ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚ, ਅਸੇਸਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ;

ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੇਨ, ਏਤ੍ਥੇਤਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ.

੭.

ਯੇ ਚ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾਸੇ, ਯੇ ਚ ਸੇਖਾ [ਸੇਕ੍ਖਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਪੁਥੂ ਇਧ;

ਤੇਸਂ ਮੇ ਨਿਪਕੋ ਇਰਿਯਂ, ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਬ੍ਰੂਹਿ ਮਾਰਿਸ.

ਯੇ ਚ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾਸੇਤਿ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸਵਾ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸਵਾ? ਤੇ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾ ਞਾਤਧਮ੍ਮਾ ਤੁਲਿਤਧਮ੍ਮਾ ਤੀਰਿਤਧਮ੍ਮਾ ਵਿਭੂਤਧਮ੍ਮਾ ਵਿਭਾਵਿਤਧਮ੍ਮਾ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾ ਞਾਤਧਮ੍ਮਾ ਤੁਲਿਤਧਮ੍ਮਾ ਤੀਰਿਤਧਮ੍ਮਾ ਵਿਭੂਤਧਮ੍ਮਾ ਵਿਭਾਵਿਤਧਮ੍ਮਾ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾ… ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾ ਞਾਤਧਮ੍ਮਾ ਤੁਲਿਤਧਮ੍ਮਾ ਤੀਰਿਤਧਮ੍ਮਾ ਵਿਭੂਤਧਮ੍ਮਾ ਵਿਭਾਵਿਤਧਮ੍ਮਾ. ਅਥ ਵਾ ਤੇਸਂ ਖਨ੍ਧਾ ਸਙ੍ਖਾਤਾ ਧਾਤੁਯੋ ਸਙ੍ਖਾਤਾ ਆਯਤਨਾਨਿ ਸਙ੍ਖਾਤਾ ਗਤਿਯੋ ਸਙ੍ਖਾਤਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਯੋ ਸਙ੍ਖਾਤਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿ ਸਙ੍ਖਾਤਾ ਭਵਾ ਸਙ੍ਖਾਤਾ ਸਂਸਾਰਾ ਸਙ੍ਖਾਤਾ ਵਟ੍ਟਾ ਸਙ੍ਖਾਤਾ. ਅਥ ਵਾ ਤੇ ਖਨ੍ਧਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤਾ ਧਾਤੁਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤਾ ਆਯਤਨਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤਾ ਗਤਿਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤਾ ਭਵਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤਾ ਸਂਸਾਰਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤਾ ਵਟ੍ਟਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤਾ ਅਨ੍ਤਿਮੇ ਭਵੇ ਠਿਤਾ ਅਨ੍ਤਿਮੇ ਸਮੁਸ੍ਸਯੇ ਠਿਤਾ ਅਨ੍ਤਿਮਦੇਹਧਰਾ ਅਰਹਨ੍ਤੋ.

ਤੇਸਂ ਚਾਯਂ [ਯਾਯਂ (ਕ.)] ਪਚ੍ਛਿਮਕੋ, ਚਰਿਮੋਯਂ ਸਮੁਸ੍ਸਯੋ;

ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਨੇਸਂ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ.

ਤਂਕਾਰਣਾ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸਵਾਤਿ. ਯੇ ਚ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾਸੇ, ਯੇ ਚ ਸੇਖਾ ਪੁਥੂ ਇਧਾਤਿ. ਸੇਖਾਤਿ ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸੇਖਾ? ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਸੇਖਾ. ਕਿਞ੍ਚ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ? ਅਧਿਸੀਲਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਕਤਮਾ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲਵਾ ਹੋਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸਂਵੁਤੋ ਵਿਹਰਤਿ ਆਚਾਰਗੋਚਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਣੁਮਤ੍ਤੇਸੁ ਵਜ੍ਜੇਸੁ ਭਯਦਸ੍ਸਾਵੀ, ਸਮਾਦਾਯ ਸਿਕ੍ਖਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ. ਖੁਦ੍ਦਕੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਮਹਨ੍ਤੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਸੀਲਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਆਦਿ ਚਰਣਂ ਸਂਯਮੋ ਸਂਵਰੋ ਮੁਖਂ ਪਮੁਖਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ – ਅਯਂ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ.

ਕਤਮਾ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ – ਅਯਂ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ.

ਕਤਮਾ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਞ੍ਞਵਾ ਹੋਤਿ ਉਦਯਤ੍ਥਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਰਿਯਾਯ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਾਯ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਗਾਮਿਨਿਯਾ. ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ… ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ. ‘‘ਇਮੇ ਆਸਵਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਅਯਂ ਆਸਵਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ… ‘‘ਅਯਂ ਆਸਵਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ… ‘‘ਅਯਂ ਆਸਵਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ. ‘‘ਅਯਂ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ’’… ਇਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾਯੋ ਆਵਜ੍ਜਨ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਵੀਰਿਯਂ [ਵਿਰਿਯਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਦਹਨ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਜਾਨਨ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ ਪਜਹਨ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਆਚਰਨ੍ਤਿ ਸਮਾਚਰਨ੍ਤਿ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਤਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ – ਸੇਖਾ. ਪੁਥੂਤਿ ਬਹੁਕਾ. ਏਤੇ ਸੇਖਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਚ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਚ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ ਚ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਚ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ ਚ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਚ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਚ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਚ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਰੁਚਿਯਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਆਦਾਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਿਨਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਾਵਚਨੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਤਿ – ਯੇ ਚ ਸੇਖਾ ਪੁਥੂ ਇਧ.

ਤੇਸਂ ਮੇ ਨਿਪਕੋ ਇਰਿਯਂ, ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਬ੍ਰੂਹਿ ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਨਿਪਕੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਪਞ੍ਞਵਾ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾ ਞਾਣੀ ਮੇਧਾਵੀ. ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾਨਞ੍ਚ ਸੇਕ੍ਖਾਨਞ੍ਚ ਇਰਿਯਂ ਚਰਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਿ ਪਵਤ੍ਤਿ ਆਚਰਂ ਗੋਚਰਂ ਵਿਹਾਰਂ ਪਟਿਪਦਂ. ਪੁਟ੍ਠੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਯਾਚਿਤੋ ਅਜ੍ਝੇਸਿਤੋ ਪਸਾਦਿਤੋ. ਪਬ੍ਰੂਹੀਤਿ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹਿ. ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ ਗਰੁਵਚਨਂ ਸਗਾਰਵਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ ਮਾਰਿਸਾਤਿ – ਤੇਸਂ ਮੇ ਨਿਪਕੋ ਇਰਿਯਂ, ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਬ੍ਰੂਹਿ ਮਾਰਿਸ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਯੇ ਚ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮਾਸੇ, ਯੇ ਚ ਸੇਖਾ ਪੁਥੂ ਇਧ;

ਤੇਸਂ ਮੇ ਨਿਪਕੋ ਇਰਿਯਂ, ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਬ੍ਰੂਹਿ ਮਾਰਿਸਾ’’ਤਿ.

੮.

ਕਾਮੇਸੁ ਨਾਭਿਗਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯ, ਮਨਸਾਨਾਵਿਲੋ ਸਿਯਾ;

ਕੁਸਲੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਸਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇ.

ਕਾਮੇਸੁ ਨਾਭਿਗਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ. ਕਤਮੇ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ? ਮਨਾਪਿਕਾ ਰੂਪਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਸਦ੍ਦਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਗਨ੍ਧਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਰਸਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ, ਅਤ੍ਥਰਣਾ ਪਾਵੁਰਣਾ [ਪਾਪੁਰਣਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਦਾਸਿਦਾਸਾ ਅਜੇਲ਼ਕਾ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੂਕਰਾ ਹਤ੍ਥਿਗਵਾਸ੍ਸਵਲ਼ਵਾ ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨਿਯੋ [ਰਾਜਠਾਨਿਯੋ (ਕ.)] ਰਟ੍ਠਞ੍ਚ ਜਨਪਦੋ ਚ ਕੋਸੋ ਚ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਞ੍ਚ – ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰਜਨੀਯਵਤ੍ਥੁ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ.

ਅਪਿ ਚ ਅਤੀਤਾ ਕਾਮਾ ਅਨਾਗਤਾ ਕਾਮਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਕਾਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਾ ਕਾਮਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਾਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਾਮਾ, ਹੀਨਾ ਕਾਮਾ ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਕਾਮਾ ਪਣੀਤਾ ਕਾਮਾ, ਆਪਾਯਿਕਾ ਕਾਮਾ ਮਾਨੁਸਿਕਾ ਕਾਮਾ ਦਿਬ੍ਬਾ ਕਾਮਾ, ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਾ ਕਾਮਾ, ਨਿਮ੍ਮਿਤਾ ਕਾਮਾ ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤਾ ਕਾਮਾ, ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾ ਕਾਮਾ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾ ਕਾਮਾ, ਮਮਾਯਿਤਾ ਕਾਮਾ ਅਮਮਾਯਿਤਾ ਕਾਮਾ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਕਾਮਾਵਚਰਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਰੂਪਾਵਚਰਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਰੂਪਾਵਚਰਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਤਣ੍ਹਾਵਤ੍ਥੁਕਾ ਤਣ੍ਹਾਰਮ੍ਮਣਾ, ਕਾਮਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਰਜਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਮਦਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਰਮਣੀਯਟ੍ਠੇਨ [ਨਤ੍ਥਿ ਸ੍ਯਾ. ਪੋਤ੍ਥਕੇ ਮਹਾਨਿ. ੧] ਕਾਮਾ. ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ.

ਕਤਮੇ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ? ਛਨ੍ਦੋ ਕਾਮੋ ਰਾਗੋ ਕਾਮੋ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਕਾਮੋ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਕਾਮੋ ਰਾਗੋ ਕਾਮੋ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਰਾਗੋ ਕਾਮੋ, ਯੋ ਕਾਮੇਸੁ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਕਾਮਰਾਗੋ ਕਾਮਨਨ੍ਦੀ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ ਕਾਮਸਿਨੇਹੋ ਕਾਮਪਿਪਾਸਾ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਕਾਮਗੇਧੋ ਕਾਮਮੁਚ੍ਛਾ ਕਾਮਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਕਾਮੋਘੋ ਕਾਮਯੋਗੋ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ –

ਅਦ੍ਦਸਂ ਕਾਮ ਤੇ ਮੂਲਂ, ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ ਕਾਮ ਜਾਯਸਿ;

ਨ ਤਂ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਏਵਂ ਕਾਮ ਨ ਹੇਹਿਸੀਤਿ.

ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਗੇਧੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ, ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਕਾਮੇਸੁ ਨਾਭਿਗਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯਾਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਨ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਸੁ ਨਾਭਿਗਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯ ਨ ਪਲਿਬੁਨ੍ਧੇਯ੍ਯ [ਪਲਿਬੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਗਿਦ੍ਧੋ ਅਸ੍ਸ ਅਗਧਿਤੋ ਅਮੁਚ੍ਛਿਤੋ ਅਨਜ੍ਝਾਪਨ੍ਨੋ [ਅਨਜ੍ਝੋਪਨ੍ਨੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵੀਤਗੇਧੋ ਵਿਗਤਗੇਧੋ ਚਤ੍ਤਗੇਧੋ ਵਨ੍ਤਗੇਧੋ ਮੁਤ੍ਤਗੇਧੋ ਪਹੀਨਗੇਧੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਗੇਧੋ ਵੀਤਰਾਗੋ ਵਿਗਤਰਾਗੋ ਚਤ੍ਤਰਾਗੋ ਵਨ੍ਤਰਾਗੋ ਮੁਤ੍ਤਰਾਗੋ ਪਹੀਨਰਾਗੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰਾਗੋ ਨਿਚ੍ਛਾਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੀਤਿਭੂਤੋ ਸੁਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਕਾਮੇਸੁ ਨਾਭਿਗਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯ.

ਮਨਸਾਨਾਵਿਲੋ ਸਿਯਾਤਿ. ਮਨੋਤਿ ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨੋ ਮਾਨਸਂ ਹਦਯਂ ਪਣ੍ਡਰਂ ਮਨੋ ਮਨਾਯਤਨਂ ਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਤਜ੍ਜਾ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ. ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਵਿਲਂ ਹੋਤਿ ਲੁਲ਼ਿਤਂ ਏਰਿਤਂ ਘਟ੍ਟਿਤਂ ਚਲਿਤਂ ਭਨ੍ਤਂ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਂ. ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ…ਪੇ… ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ… ਰਾਗੇਨ… ਦੋਸੇਨ… ਮੋਹੇਨ… ਕੋਧੇਨ… ਉਪਨਾਹੇਨ… ਮਕ੍ਖੇਨ… ਪਲ਼ਾਸੇਨ… ਇਸ੍ਸਾਯ… ਮਚ੍ਛਰਿਯੇਨ… ਮਾਯਾਯ… ਸਾਠੇਯ੍ਯੇਨ… ਥਮ੍ਭੇਨ… ਸਾਰਮ੍ਭੇਨ… ਮਾਨੇਨ… ਅਤਿਮਾਨੇਨ… ਮਦੇਨ… ਪਮਾਦੇਨ… ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਡਾਹੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਤਾਪੇਹਿ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਵਿਲਂ ਹੋਤਿ ਲੁਲ਼ਿਤਂ ਏਰਿਤਂ ਘਟ੍ਟਿਤਂ ਚਲਿਤਂ ਭਨ੍ਤਂ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਂ. ਮਨਸਾਨਾਵਿਲੋ ਸਿਯਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਨਾਵਿਲੋ ਸਿਯਾ – ਅਲੁਲ਼ਿਤੋ ਅਨੇਰਿਤੋ ਅਘਟ੍ਟਿਤੋ ਅਚਲਿਤੋ ਅਭਨ੍ਤੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਆਵਿਲਕਰੇ ਕਿਲੇਸੇ ਜਹੇਯ੍ਯ ਪਜਹੇਯ੍ਯ ਵਿਨੋਦੇਯ੍ਯ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੇਯ੍ਯ [ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯ (ਕ.)] ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਯ੍ਯ, ਆਵਿਲਕਰੇਹਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਚ ਆਰਤੋ [ਆਰਤੋ ਅਸ੍ਸ (ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੮ ਪਸ੍ਸ] ਵਿਰਤੋ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਮਨਸਾਨਾਵਿਲੋ ਸਿਯਾ.

ਕੁਸਲੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਕੁਸਲੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਕੁਸਲੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਕੁਸਲੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ, ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ’’ਤਿ ਕੁਸਲੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ…ਪੇ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਕੁਸਲੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ.

ਅਥ ਵਾ, ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਕੁਸਲੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਦੁਕ੍ਖਤੋ…ਪੇ… ਰੋਗਤੋ… ਗਣ੍ਡਤੋ… ਸਲ੍ਲਤੋ… ਅਘਤੋ… ਆਬਾਧਤੋ… ਪਰਤੋ… ਪਲੋਕਤੋ… ਈਤਿਤੋ… ਉਪਦ੍ਦਵਤੋ… ਭਯਤੋ… ਉਪਸਗ੍ਗਤੋ… ਚਲਤੋ… ਪਭਙ੍ਗੁਤੋ… ਅਦ੍ਧੁਵਤੋ [ਅਧੁਵਤੋ (ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੩] … ਅਤਾਣਤੋ… ਅਲੇਣਤੋ… ਅਸਰਣਤੋ… ਅਸਰਣੀਭੂਤਤੋ… ਰਿਤ੍ਤਤੋ… ਤੁਚ੍ਛਤੋ… ਸੁਞ੍ਞਤੋ… ਅਨਤ੍ਤਤੋ… ਆਦੀਨਵਤੋ… ਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਤੋ… ਅਸਾਰਕਤੋ… ਅਘਮੂਲਤੋ… ਵਧਕਤੋ… ਵਿਭਵਤੋ… ਸਾਸਵਤੋ… ਸਙ੍ਖਤਤੋ… ਮਾਰਾਮਿਸਤੋ… ਜਾਤਿਧਮ੍ਮਤੋ… ਜਰਾਧਮ੍ਮਤੋ… ਬ੍ਯਾਧਿਧਮ੍ਮਤੋ… ਮਰਣਧਮ੍ਮਤੋ… ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਧਮ੍ਮਤੋ … ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਧਮ੍ਮਤੋ… ਸਮੁਦਯਤੋ… ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਤੋ… ਅਸ੍ਸਾਦਤੋ… ਆਦੀਨਵਤੋ… ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਕੁਸਲੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਕੁਸਲੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ.

ਅਥ ਵਾ, ਖਨ੍ਧਕੁਸਲੋ ਧਾਤੁਕੁਸਲੋ ਆਯਤਨਕੁਸਲੋ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕੁਸਲੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਕੁਸਲੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਕੁਸਲੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਕੁਸਲੋ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕੁਸਲੋ ਬਲਕੁਸਲੋ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਕੁਸਲੋ ਮਗ੍ਗਕੁਸਲੋ ਫਲਕੁਸਲੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਕੁਸਲੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਕੁਸਲੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ.

ਅਥ ਵਾ, ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ – ਚਕ੍ਖੁ ਚੇਵ [ਚਕ੍ਖੁਞ੍ਚੇਵ (ਕ.)] ਰੂਪਾ ਚ, ਸੋਤਞ੍ਚ ਸਦ੍ਦਾ ਚ, ਘਾਨਞ੍ਚ ਗਨ੍ਧਾ ਚ, ਜਿਵ੍ਹਾ ਚ ਰਸਾ ਚ, ਕਾਯੋ ਚ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਚ, ਮਨੋ ਚ ਧਮ੍ਮਾ ਚ. ਯਤੋ ਚ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਬਾਹਿਰੇਸੁ ਆਯਤਨੇਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਪਹੀਨੋ ਹੋਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲੋ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤੋ ਅਨਭਾਵਂਕਤੋ [ਅਨਭਾਵਙ੍ਗਤੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮੋ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਪਿ ਕੁਸਲੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ – ਕੁਸਲੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ.

ਸਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇਤਿ. ਸਤੋਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ, ਵੇਦਨਾਸੁ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ, ਚਿਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ, ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ.

ਅਪਰੇਹਿਪਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਅਸਤਿਪਰਿਵਜ੍ਜਨਾਯ ਸਤੋ, ਸਤਿਕਰਣੀਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਕਤਤ੍ਤਾ ਸਤੋ, ਸਤਿਪਰਿਬਨ੍ਧਾਨਂ [ਸਤਿਪਟਿਪਕ੍ਖਾਨਂ (ਸ੍ਯਾ.) ਮਹਾਨਿ. ੩] ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਹਤਤ੍ਤਾ ਸਤੋ, ਸਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਸਮ੍ਮੁਟ੍ਠਤ੍ਤਾ [ਅਪ੍ਪਮੁਟ੍ਠਤ੍ਤਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਸਤੋ.

ਅਪਰੇਹਿਪਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਸਤਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਸਤੋ, ਸਤਿਯਾ ਵਸਿਤਤ੍ਤਾ ਸਤੋ, ਸਤਿਯਾ ਪਾਗੁਞ੍ਞੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਸਤੋ, ਸਤਿਯਾ ਅਪਚ੍ਚੋਰੋਹਣਤਾਯ ਸਤੋ.

ਅਪਰੇਹਿਪਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਸਤਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਸਤੋ, ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਤੋ, ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਸਤੋ, ਸਨ੍ਤਧਮ੍ਮਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਸਤੋ. ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਧਮ੍ਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਸਙ੍ਘਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਸੀਲਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਚਾਗਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਦੇਵਤਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਮਰਣਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਯਾ ਸਤੋ, ਉਪਸਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਸਤੋ. ਯਾ ਸਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮਾਸਤਿ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਏਕਾਯਨਮਗ੍ਗੋ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤਿ. ਇਮਾਯ ਸਤਿਯਾ ਉਪੇਤੋ ਹੋਤਿ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਾਗਤੋ ਸਮੁਪਾਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ [ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ (ਕ.)] ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤੋ. ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁ – ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ ਭਿਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਭਿਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸੋ ਭਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਰਾਗੋ ਭਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਦੋਸੋ ਭਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਮੋਹੋ ਭਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਮਾਨੋ ਭਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ. ਭਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾ ਪੋਨੋਭਵਿਕਾ [ਪੋਨੋਬ੍ਭਵਿਕਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਸਦਰਾ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਾ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਿਯਾ.

ਪਜ੍ਜੇਨ ਕਤੇਨ [ਪਜ੍ਜੋਤਕਤੇਨ (ਕ.) ਸੁ. ਨਿ. ੫੧੯] ਅਤ੍ਤਨਾ, [ਸਭਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਗਤੋ ਵਿਤਿਣ੍ਣਕਙ੍ਖੋ;

ਵਿਭਵਞ੍ਚ ਭਵਞ੍ਚ ਵਿਪ੍ਪਹਾਯ, ਵੁਸਿਤਵਾ ਖੀਣਪੁਨਬ੍ਭਵੋ ਸ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ.

ਸਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇਤਿ ਸਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇ, ਸਤੋ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਸਤੋ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ, ਸਤੋ ਨਿਸੀਦੇਯ੍ਯ, ਸਤੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਸਤੋ ਅਭਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਸਤੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਸਤੋ ਆਲੋਕੇਯ੍ਯ, ਸਤੋ ਵਿਲੋਕੇਯ੍ਯ, ਸਤੋ ਸਮਿਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਸਤੋ ਪਸਾਰੇਯ੍ਯ, ਸਤੋ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ਸਤੋ ਚਰੇਯ੍ਯ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯ ਇਰਿਯੇਯ੍ਯ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਪਾਲੇਯ੍ਯ ਯਪੇਯ੍ਯ ਯਾਪੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਸਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਕਾਮੇਸੁ ਨਾਭਿਗਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯ, ਮਨਸਾਨਾਵਿਲੋ ਸਿਯਾ;

ਕੁਸਲੋ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਸਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇ’’ਤਿ.

ਸਹ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਯੇ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਚ੍ਛਨ੍ਦਾ ਏਕਪਯੋਗਾ ਏਕਾਧਿਪ੍ਪਾਯਾ ਏਕਵਾਸਨਵਾਸਿਤਾ, ਤੇਸਂ ਅਨੇਕਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਵਿਰਜਂ ਵੀਤਮਲਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿ. ਸਹ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਅਜਿਨਜਟਾਵਾਕਚੀਰਤਿਦਣ੍ਡਕਮਣ੍ਡਲੁਕੇਸਾ ਚ ਮਸ੍ਸੂ ਚ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾ, ਭਣ੍ਡੁਕਾਸਾਯਵਤ੍ਥਵਸਨੋ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀਵਰਧਰੋ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਞ੍ਜਲਿਕੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ – ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ, ਸਾਵਕੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ.

ਅਜਿਤਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਪਠਮੋ.

੨. ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੯.

ਕੋਧ ਸਨ੍ਤੁਸਿਤੋ ਲੋਕੇ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ]

ਕਸ੍ਸ ਨੋ ਸਨ੍ਤਿ ਇਞ੍ਜਿਤਾ;

ਕੋ ਉਭਨ੍ਤਮਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਮਜ੍ਝੇ ਮਨ੍ਤਾ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤਿ;

ਕਂ ਬ੍ਰੂਸਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋਤਿ, ਕੋ ਇਧ ਸਿਬ੍ਬਿਨਿਮਚ੍ਚਗਾ.

ਕੋਧ ਸਨ੍ਤੁਸਿਤੋ ਲੋਕੇਤਿ ਕੋ ਲੋਕੇ ਤੁਟ੍ਠੋ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋਤਿ – ਕੋਧ ਸਨ੍ਤੁਸਿਤੋ ਲੋਕੇ.

ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ ਪਦਸਂਸਗ੍ਗੋ ਪਦਪਾਰਿਪੂਰੀ ਅਕ੍ਖਰਸਮਵਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ – ਇਚ੍ਚਾਤਿ. ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ ਗਰੁਵਚਨਂ ਸਗਾਰਵਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ – ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ. ਤਿਸ੍ਸੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਸਙ੍ਖਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵੋਹਾਰੋ ਨਾਮਂ ਨਾਮਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਅਭਿਲਾਪੋ. ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਖਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵੋਹਾਰੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ.

ਕਸ੍ਸ ਨੋ ਸਨ੍ਤਿ ਇਞ੍ਜਿਤਾਤਿ ਤਣ੍ਹਿਞ੍ਜਿਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਜਿਤਂ ਮਾਨਿਞ੍ਜਿਤਂ ਕਿਲੇਸਿਞ੍ਜਿਤਂ ਕਾਮਿਞ੍ਜਿਤਂ. ਕਸ੍ਸਿਮੇ ਇਞ੍ਜਿਤਾ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਕਸ੍ਸ ਨੋ ਸਨ੍ਤਿ ਇਞ੍ਜਿਤਾ.

ਕੋ ਉਭਨ੍ਤਮਭਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਕੋ ਉਭੋ ਅਨ੍ਤੇ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ – ਕੋ ਉਭਨ੍ਤਮਭਿਞ੍ਞਾਯ.

ਮਜ੍ਝੇ ਮਨ੍ਤਾ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤੀਤਿ ਮਜ੍ਝੇ ਮਨ੍ਤਾਯ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤਿ, ਅਲਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਮਜ੍ਝੇ ਮਨ੍ਤਾ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤਿ.

ਕਂ ਬ੍ਰੂਸਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋਤਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਅਗ੍ਗਪੁਰਿਸੋ ਸੇਟ੍ਠਪੁਰਿਸੋ ਵਿਸੇਟ੍ਠਪੁਰਿਸੋ ਪਾਮੋਕ੍ਖਪੁਰਿਸੋ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸੋ ਪਧਾਨਪੁਰਿਸੋ ਪਵਰਪੁਰਿਸੋਤਿ. ਕਂ ਬ੍ਰੂਸਿ ਕਂ ਕਥੇਸਿ ਕਂ ਮਞ੍ਞਸਿ ਕਂ ਭਣਸਿ ਕਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਕਂ ਵੋਹਰਸੀਤਿ – ਕਂ ਬ੍ਰੂਸਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋਤਿ.

ਕੋ ਇਧ ਸਿਬ੍ਬਿਨਿਮਚ੍ਚਗਾਤਿ ਕੋ ਇਧ ਸਿਬ੍ਬਿਨਿਂ ਤਣ੍ਹਂ ਅਜ੍ਝਗਾ ਉਪਚ੍ਚਗਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ – ਕੋ ਇਧ ਸਿਬ੍ਬਿਨਿਮਚ੍ਚਗਾ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਕੋਧ ਸਨ੍ਤੁਸਿਤੋ ਲੋਕੇ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ]

ਕਸ੍ਸ ਨੋ ਸਨ੍ਤਿ ਇਞ੍ਜਿਤਾ;

ਕੋ ਉਭਨ੍ਤਮਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਮਜ੍ਝੇ ਮਨ੍ਤਾ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤਿ;

ਕਂ ਬ੍ਰੂਸਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋਤਿ, ਕੋ ਇਧ ਸਿਬ੍ਬਿਨਿਮਚ੍ਚਗਾ’’ਤਿ.

੧੦.

ਕਾਮੇਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾ, [ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਸਦਾ ਸਤੋ;

ਸਙ੍ਖਾਯ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤਸ੍ਸ ਨੋ ਸਨ੍ਤਿ ਇਞ੍ਜਿਤਾ.

ਕਾਮੇਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਤਿ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਆਰਤਿ ਵਿਰਤਿ ਪਟਿਵਿਰਤਿ ਵੇਰਮਣੀ ਅਕਿਰਿਯਾ ਅਕਰਣਂ ਅਨਜ੍ਝਾਪਤ੍ਤਿ ਵੇਲਾਅਨਤਿਕ੍ਕਮੋ. ਅਪਿ ਚ, ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ, ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾ, ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ, ਸਮ੍ਮਾਆਜੀਵੋ, ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮੋ, ਸਮ੍ਮਾਸਤਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ. ਯੋ ਇਮਿਨਾ ਅਰਿਯੇਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਾਗਤੋ ਸਮੁਪਾਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾ. ਯਥਾ ਚ ਧਨੇਨ ਧਨਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭੋਗੇਨ ਭੋਗਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਯਸੇਨ ਯਸਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸਿਪ੍ਪੇਨ ਸਿਪ੍ਪਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੀਲੇਨ ਸੀਲਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਵੀਰਿਯੇਨ ਵੀਰਿਯਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਞ੍ਞਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਵਿਜ੍ਜਾਯ ਵਿਜ੍ਜਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ – ਏਵਮੇਵ ਯੋ ਇਮਿਨਾ ਅਰਿਯੇਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਾਗਤੋ ਸਮੁਪਾਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਤਿ – ਕਾਮੇਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾ.

ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਸਦਾ ਸਤੋਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਯਸ੍ਸੇਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਚਤ੍ਤਤਣ੍ਹੋ ਵਨ੍ਤਤਣ੍ਹੋ ਮੁਤ੍ਤਤਣ੍ਹੋ ਪਹੀਨਤਣ੍ਹੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤਣ੍ਹੋ ਵੀਤਰਾਗੋ ਚਤ੍ਤਰਾਗੋ ਵਨ੍ਤਰਾਗੋ ਮੁਤ੍ਤਰਾਗੋ ਪਹੀਨਰਾਗੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰਾਗੋ ਨਿਚ੍ਛਾਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੀਤਿਭੂਤੋ ਸੁਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਿਹਰਤਿ. ਸਦਾਤਿ ਸਦਾ ਸਬ੍ਬਦਾ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਧੁਵਕਾਲਂ ਸਤਤਂ ਸਮਿਤਂ ਅਬ੍ਬੋਕਿਣ੍ਣਂ ਪੋਙ੍ਖਾਨੁਪੋਙ੍ਖਂ [ਪੋਖਾਨੁਪੋਖਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਉਦਕੂਮਿਕਜਾਤਂ ਅਵੀਚਿਸਨ੍ਤਤਿਸਹਿਤਂ [ਅਵੀਚਿ ਸਮਙ੍ਗਿਸਹਿਤਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਫਸ੍ਸਿਤਂ [ਫੁਸਿਤਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪੁਰਿਮਯਾਮਂ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਂ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮਂ ਕਾਲ਼ੇ ਜੁਣ੍ਹੇ ਵਸ੍ਸੇ ਹੇਮਨ੍ਤੇ ਗਿਮ੍ਹੇ ਪੁਰਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ ਮਜ੍ਝਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ. ਸਤੋਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ, ਵੇਦਨਾਸੁ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ, ਚਿਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ, ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ…ਪੇ… ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤੋਤਿ – ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਸਦਾ ਸਤੋ.

ਸਙ੍ਖਾਯ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਸਙ੍ਖਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ ਵਿਚਯੋ ਪਵਿਚਯੋ…ਪੇ… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਸਙ੍ਖਾਯਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ… ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ’’ਤਿ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ.

ਅਥ ਵਾ, ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਸਙ੍ਖਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਦੁਕ੍ਖਤੋ… ਰੋਗਤੋ… ਗਣ੍ਡਤੋ… ਸਲ੍ਲਤੋ…ਪੇ… ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਸਙ੍ਖਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਨਿਬ੍ਬੁਤੋਤਿ ਰਾਗਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਦੋਸਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਮੋਹਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਕੋਧਸ੍ਸ… ਉਪਨਾਹਸ੍ਸ… ਮਕ੍ਖਸ੍ਸ… ਪਲ਼ਾਸਸ੍ਸ… ਇਸ੍ਸਾਯ… ਮਚ੍ਛਰਿਯਸ੍ਸ… ਮਾਯਾਯ… ਸਾਠੇਯ੍ਯਸ੍ਸ… ਥਮ੍ਭਸ੍ਸ… ਸਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ… ਮਾਨਸ੍ਸ… ਅਤਿਮਾਨਸ੍ਸ… ਮਦਸ੍ਸ… ਪਮਾਦਸ੍ਸ… ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਦਰਥਾਨਂ … ਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਤਾਪਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ. ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁ…ਪੇ… ਵੁਸਿਤਵਾ ਖੀਣਪੁਨਬ੍ਭਵੋ ਸ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ – ਸਙ੍ਖਾਯ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ.

ਤਸ੍ਸ ਨੋ ਸਨ੍ਤਿ ਇਞ੍ਜਿਤਾਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ. ਇਞ੍ਜਿਤਾਤਿ ਤਣ੍ਹਿਞ੍ਜਿਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਜਿਤਂ ਮਾਨਿਞ੍ਜਿਤਂ ਕਿਲੇਸਿਞ੍ਜਿਤਂ ਕਾਮਿਞ੍ਜਿਤਂ. ਤਸ੍ਸਿਮੇ ਇਞ੍ਜਿਤਾ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਤਸ੍ਸ ਨੋ ਸਨ੍ਤਿ ਇਞ੍ਜਿਤਾ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਕਾਮੇਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾ, [ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਸਦਾ ਸਤੋ;

ਸਙ੍ਖਾਯ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤਸ੍ਸ ਨੋ ਸਨ੍ਤਿ ਇਞ੍ਜਿਤਾ’’ਤਿ.

੧੧.

ਸੋ ਉਭਨ੍ਤਮਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਮਜ੍ਝੇ ਮਨ੍ਤਾ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤਿ;

ਤਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋਤਿ, ਸੋ ਇਧ ਸਿਬ੍ਬਿਨਿਮਚ੍ਚਗਾ.

ਸੋ ਉਭਨ੍ਤਮਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਮਜ੍ਝੇ ਮਨ੍ਤਾ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤੀਤਿ. ਅਨ੍ਤਾਤਿ ਫਸ੍ਸੋ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਫਸ੍ਸਸਮੁਦਯੋ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਫਸ੍ਸਨਿਰੋਧੋ ਮਜ੍ਝੇ; ਅਤੀਤਂ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਅਨਾਗਤਂ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਮਜ੍ਝੇ; ਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਦੁਕ੍ਖਾ ਵੇਦਨਾ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ ਮਜ੍ਝੇ; ਨਾਮਂ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਰੂਪਂ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਮਜ੍ਝੇ; ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਛ ਬਾਹਿਰਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਮਜ੍ਝੇ; ਸਕ੍ਕਾਯੋ ਏਕੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਸਕ੍ਕਾਯਸਮੁਦਯੋ ਦੁਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਸਕ੍ਕਾਯਨਿਰੋਧੋ ਮਜ੍ਝੇ. ਮਨ੍ਤਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ, ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ.

ਲੇਪਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਲੇਪਾ – ਤਣ੍ਹਾਲੇਪੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪੋ ਚ. ਕਤਮੋ ਤਣ੍ਹਾਲੇਪੋ? ਯਾਵਤਾ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਸੀਮਕਤਂ ਓਧਿਕਤਂ [ਮਰਿਯਾਦਿਕਤਂ ਓਧਿਕਤਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਰਿਯਨ੍ਤਕਤਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਮਮਾਯਿਤਂ – ‘‘ਇਦਂ ਮਮ, ਏਤਂ ਮਮ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਮਮ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਮਮ ਰੂਪਾ ਸਦ੍ਦਾ ਗਨ੍ਧਾ ਰਸਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਅਤ੍ਥਰਣਾ ਪਾਵੁਰਣਾ ਦਾਸਿਦਾਸਾ ਅਜੇਲ਼ਕਾ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੂਕਰਾ ਹਤ੍ਥਿਗਵਾਸ੍ਸਵਲ਼ਵਾ ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨਿਯੋ ਰਟ੍ਠਞ੍ਚ ਜਨਪਦੋ ਚ ਕੋਸੋ ਚ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਞ੍ਚ’’. ਕੇਵਲਮ੍ਪਿ ਮਹਾਪਥਵਿਂ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਮਮਾਯਤਿ. ਯਾਵਤਾ ਅਟ੍ਠਸਤਤਣ੍ਹਾਵਿਚਰਿਤਂ – ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਲੇਪੋ.

ਕਤਮੋ ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪੋ? ਵੀਸਤਿਵਤ੍ਥੁਕਾ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ, ਦਸਵਤ੍ਥੁਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਦਸਵਤ੍ਥੁਕਾ ਅਨ੍ਤਗ੍ਗਾਹਿਕਾ ਦਿਟ੍ਠਿ, ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਹਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਨ੍ਤਾਰੋ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੂਕਾਯਿਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਂਯੋਜਨਂ ਗਾਹੋ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹੋ ਅਭਿਨਿਵੇਸੋ ਪਰਾਮਾਸੋ ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗੋ ਮਿਚ੍ਛਾਪਥੋ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਤਿਤ੍ਥਾਯਤਨਂ ਵਿਪਰਿਯੇਸਗ੍ਗਾਹੋ [ਵਿਪਰਿਯੇਸਗ੍ਗਾਹੋ (ਬਹੂਸੁ)] ਵਿਪਰੀਤਗ੍ਗਾਹੋ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਗ੍ਗਾਹੋ ਮਿਚ੍ਛਾਗਾਹੋ ਅਯਾਥਾਵਕਸ੍ਮਿਂ ਯਾਥਾਵਕਨ੍ਤਿ ਗਾਹੋ, ਯਾਵਤਾ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ – ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪੋ.

ਸੋ ਉਭਨ੍ਤਮਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਮਜ੍ਝੇ ਮਨ੍ਤਾ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤੀਤਿ ਸੋ ਉਭੋ ਚ ਅਨ੍ਤੇ ਮਜ੍ਝਞ੍ਚ ਮਨ੍ਤਾਯ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤਿ ਨ ਪਲਿਪ੍ਪਤਿ ਨ ਉਪਲਿਪ੍ਪਤਿ, ਅਲਿਤ੍ਤੋ ਅਸਂਲਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਸੋ ਉਭਨ੍ਤਮਭਿਞ੍ਞਾਯ ਮਜ੍ਝੇ ਮਨ੍ਤਾ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤਿ.

ਤਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋਤਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਅਗ੍ਗਪੁਰਿਸੋ ਸੇਟ੍ਠਪੁਰਿਸੋ ਵਿਸੇਟ੍ਠਪੁਰਿਸੋ ਪਾਮੋਕ੍ਖਪੁਰਿਸੋ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸੋ ਪਵਰਪੁਰਿਸੋ, ਤਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਤਂ ਕਥੇਮਿ ਤਂ ਭਣਾਮਿ ਤਂ ਦੀਪੇਮਿ ਤਂ ਵੋਹਰਾਮਿ.

ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ [ਪਸ੍ਸ ਸਂ. ਨਿ. ੫.੩੭੭] ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ’ਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਿਤ੍ਤਾਵਤਾ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਖ੍ਵਾਹਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਮਹਾਪੁਰਿਸੋਤਿ ਵਦਾਮਿ, ਅਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨੋ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋਤਿ ਵਦਾਮਿ.

‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ? ਇਧ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵਿਹਰਤਿ ਆਤਾਪੀ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਸਤਿਮਾ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਲੋਕੇ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੋਮਨਸ੍ਸਂ. ਤਸ੍ਸ ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਿਨੋ ਵਿਹਰਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ. ਵੇਦਨਾਸੁ…ਪੇ… ਚਿਤ੍ਤੇ… ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵਿਹਰਤਿ ਆਤਾਪੀ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਸਤਿਮਾ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਲੋਕੇ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੋਮਨਸ੍ਸਂ. ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸਿਨੋ ਵਿਹਰਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ. ਏਵਂ ਖੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਖ੍ਵਾਹਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਮਹਾਪੁਰਿਸੋਤਿ ਵਦਾਮਿ, ਅਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨੋ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋਤਿ ਵਦਾਮੀ’’ਤਿ – ਤਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋਤਿ.

ਸੋ ਇਧ ਸਿਬ੍ਬਿਨਿਮਚ੍ਚਗਾਤਿ ਸਿਬ੍ਬਿਨੀ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ, ਯਸ੍ਸੇਸਾ ਸਿਬ੍ਬਿਨੀ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ. ਸੋ ਸਿਬ੍ਬਿਨਿਂ ਤਣ੍ਹਂ ਅਚ੍ਚਗਾ ਉਪਚ੍ਚਗਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ – ਸੋ ਇਧ ਸਿਬ੍ਬਿਨਿਮਚ੍ਚਗਾ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸੋ ਉਭਨ੍ਤਮਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਮਜ੍ਝੇ ਮਨ੍ਤਾ ਨ ਲਿਪ੍ਪਤਿ;

ਤਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋਤਿ, ਸੋ ਇਧ ਸਿਬ੍ਬਿਨਿਮਚ੍ਚਗਾ’’ਤਿ.

ਸਹ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਯੇ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਚ੍ਛਨ੍ਦਾ ਏਕਪਯੋਗਾ ਏਕਾਧਿਪ੍ਪਾਯਾ ਏਕਵਾਸਨਵਾਸਿਤਾ, ਤੇਸਂ ਅਨੇਕਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਵਿਰਜਂ ਵੀਤਮਲਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿ. ਸਹ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਅਜਿਨਜਟਾਵਾਕਚੀਰਤਿਦਣ੍ਡਕਮਣ੍ਡਲੁਕੇਸਾ ਚ ਮਸ੍ਸੂ ਚ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾ. ਭਣ੍ਡੁਕਾਸਾਯਵਤ੍ਥਵਸਨੋ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀਵਰਧਰੋ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਞ੍ਜਲਿਕੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ – ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ, ਸਾਵਕੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ.

ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਦੁਤਿਯੋ.

੩. ਪੁਣ੍ਣਕਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੧੨.

ਅਨੇਜਂ ਮੂਲਦਸ੍ਸਾਵਿਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣਕੋ]

ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ;

ਕਿਂਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਇਸਯੋ ਮਨੁਜਾ, ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਦੇਵਤਾਨਂ;

ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ ਪੁਥੂਧ ਲੋਕੇ, ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ.

ਅਨੇਜਂ ਮੂਲਦਸ੍ਸਾਵਿਨ੍ਤਿ ਏਜਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ ਸਾ ਏਜਾ ਤਣ੍ਹਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨੇਜੋ. ਏਜਾਯ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਅਨੇਜੋ. ਭਗਵਾ ਲਾਭੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਅਲਾਭੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਯਸੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਅਯਸੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਪਸਂਸਾਯਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਨਿਨ੍ਦਾਯਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਸੁਖੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਦੁਕ੍ਖੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ ਨ ਚਲਤਿ ਨ ਵੇਧਤਿ ਨਪ੍ਪਵੇਧਤੀਤਿ – ਅਨੇਜਂ. ਮੂਲਦਸ੍ਸਾਵਿਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ ਮੂਲਦਸ੍ਸਾਵੀ ਹੇਤੁਦਸ੍ਸਾਵੀ ਨਿਦਾਨਦਸ੍ਸਾਵੀ ਸਮ੍ਭਵਦਸ੍ਸਾਵੀ ਪਭਵਦਸ੍ਸਾਵੀ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਦਸ੍ਸਾਵੀ ਆਹਾਰਦਸ੍ਸਾਵੀ ਆਰਮ੍ਮਣਦਸ੍ਸਾਵੀ ਪਚ੍ਚਯਦਸ੍ਸਾਵੀ ਸਮੁਦਯਦਸ੍ਸਾਵੀ.

ਤੀਣਿ ਅਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ – ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ, ਦੋਸੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ, ਮੋਹੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – [ਪਸ੍ਸ ਅ. ਨਿ. ੩.੧੧੨] ‘‘ਤੀਣਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨਿਦਾਨਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਦਯਾਯ. ਕਤਮਾਨਿ ਤੀਣਿ? ਲੋਭੋ ਨਿਦਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਦਯਾਯ, ਦੋਸੋ ਨਿਦਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਦਯਾਯ, ਮੋਹੋ ਨਿਦਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਦਯਾਯ. ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਲੋਭਜੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਦੋਸਜੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਮੋਹਜੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਦੇਵਾ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਯਾ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਾਪਿ ਕਾਚਿ ਸੁਗਤਿਯੋ. ਅਥ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਲੋਭਜੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਦੋਸਜੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਮੋਹਜੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਨਿਰਯੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਯਾ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਾਪਿ ਕਾਚਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿਯੋ ਨਿਰਯੇ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਯਾ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ’’. ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਅਕੁਸਲਮੂਲਾਨੀਤਿ ਭਗਵਾ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਮੂਲਦਸ੍ਸਾਵੀ…ਪੇ… ਸਮੁਦਯਦਸ੍ਸਾਵੀ. ਤੀਣਿ ਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ – ਅਲੋਭੋ ਕੁਸਲਮੂਲਂ, ਅਦੋਸੋ ਕੁਸਲਮੂਲਂ, ਅਮੋਹੋ ਕੁਸਲਮੂਲਂ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਤੀਣਿਮਾਨਿ…ਪੇ… ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਲੋਭਜੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਅਦੋਸਜੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਅਮੋਹਜੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਨਿਰਯੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਯਾ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਾਪਿ ਕਾਚਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿਯੋ. ਅਥ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਲੋਭਜੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਅਦੋਸਜੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਅਮੋਹਜੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਦੇਵਾ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਯਾ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਾਪਿ ਕਾਚਿ ਸੁਗਤਿਯੋ ਦੇਵੇ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਚ ਅਤ੍ਤਭਾਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ’’. ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਕੁਸਲਮੂਲਾਨੀਤਿ ਭਗਵਾ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਮੂਲਦਸ੍ਸਾਵੀ…ਪੇ… ਸਮੁਦਯਦਸ੍ਸਾਵੀ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਅਕੁਸਲਾ ਅਕੁਸਲਭਾਗਿਯਾ ਅਕੁਸਲਪਕ੍ਖਿਕਾ ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਅਵਿਜ੍ਜਾਮੂਲਕਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਮੋਸਰਣਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਮੁਗ੍ਘਾਤਾ’’. ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਭਗਵਾ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਮੂਲਦਸ੍ਸਾਵੀ…ਪੇ… ਸਮੁਦਯਦਸ੍ਸਾਵੀ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ ਕੁਸਲਭਾਗਿਯਾ ਕੁਸਲਪਕ੍ਖਿਕਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਅਪ੍ਪਮਾਦਮੂਲਕਾ ਅਪ੍ਪਮਾਦਸਮੋਸਰਣਾ. ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤੀ’’ਤਿ ਭਗਵਾ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਮੂਲਦਸ੍ਸਾਵੀ…ਪੇ… ਸਮੁਦਯਦਸ੍ਸਾਵੀ.

ਅਥ ਵਾ, ਭਗਵਾ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਮੂਲਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਮੂਲਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਮੂਲਂ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ, ਨਾਮਰੂਪਂ ਮੂਲਂ ਸਲ਼ਾਯਤਨਸ੍ਸ, ਸਲ਼ਾਯਤਨਂ ਮੂਲਂ ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ, ਫਸ੍ਸੋ ਮੂਲਂ ਵੇਦਨਾਯ, ਵੇਦਨਾ ਮੂਲਂ ਤਣ੍ਹਾਯ, ਤਣ੍ਹਾ ਮੂਲਂ ਉਪਾਦਾਨਸ੍ਸ, ਉਪਾਦਾਨਂ ਮੂਲਂ ਭਵਸ੍ਸ, ਭਵੋ ਮੂਲਂ ਜਾਤਿਯਾ, ਜਾਤਿ ਮੂਲਂ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸਾ’’ਤਿ – ਭਗਵਾ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਮੂਲਦਸ੍ਸਾਵੀ…ਪੇ… ਸਮੁਦਯਦਸ੍ਸਾਵੀ.

ਅਥ ਵਾ, ਭਗਵਾ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਚਕ੍ਖੁ ਮੂਲਂ ਚਕ੍ਖੁਰੋਗਾਨਂ, ਸੋਤਂ ਮੂਲਂ ਸੋਤਰੋਗਾਨਂ, ਘਾਨਂ ਮੂਲਂ ਘਾਨਰੋਗਾਨਂ, ਜਿਵ੍ਹਾ ਮੂਲਂ ਜਿਵ੍ਹਾਰੋਗਾਨਂ, ਕਾਯੋ ਮੂਲਂ ਕਾਯਰੋਗਾਨਂ, ਮਨੋ ਮੂਲਂ ਚੇਤਸਿਕਾਨਂ ਦੁਕ੍ਖਾਨ’’ਨ੍ਤਿ – ਭਗਵਾ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਮੂਲਦਸ੍ਸਾਵੀ ਹੇਤੁਦਸ੍ਸਾਵੀ ਨਿਦਾਨਦਸ੍ਸਾਵੀ ਸਮ੍ਭਵਦਸ੍ਸਾਵੀ ਪਭਵਦਸ੍ਸਾਵੀ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਦਸ੍ਸਾਵੀ ਆਹਾਰਦਸ੍ਸਾਵੀ ਆਰਮ੍ਮਣਦਸ੍ਸਾਵੀ ਪਚ੍ਚਯਦਸ੍ਸਾਵੀ ਸਮੁਦਯਦਸ੍ਸਾਵੀਤਿ – ਅਨੇਜਂ ਮੂਲਦਸ੍ਸਾਵੀ.

ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣਕੋਤਿ ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ… ਆਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣਕੋ.

ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਆਗਤੋਮ੍ਹਿ, [ਪਞ੍ਹਤ੍ਥਿਕਾਮ੍ਹ ਆਗਤਾ (ਬਹੂਸੁ) ਪਸ੍ਸ ਮਹਾਨਿ. ੧੯੨] ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਕਾਮੋ ਆਗਤੋਮ੍ਹਿ, ਪਞ੍ਹਂ ਸੋਤੁਕਾਮੋ ਆਗਤੋਮ੍ਹੀਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ. ਅਥ ਵਾ, ਪਞ੍ਹਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਕਾਮਾਨਂ ਪਞ੍ਹਂ ਸੋਤੁਕਾਮਾਨਂ ਆਗਮਨਂ ਅਭਿਕ੍ਕਮਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ. ਅਥ ਵਾ, ਪਞ੍ਹਾਗਮੋ ਤੁਯ੍ਹਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਪਹੁ ਤ੍ਵਮਸਿ ਅਲਮਤ੍ਤੋ. ਮਯਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਕਥੇਤੁਂ ਵਿਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ਵਹਸ੍ਸੇਤਂ ਭਾਰਨ੍ਤਿ [ਵਿਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਭਣਿਤੁਨ੍ਤਿ (ਸ੍ਯਾ.) ਵਹਸ੍ਸੁ + ਏਤਂ] – ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ.

ਕਿਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਇਸਯੋ ਮਨੁਜਾਤਿ ਕਿਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਆਸਿਤਾ ਅਲ੍ਲੀਨਾ ਉਪਗਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਾ. ਇਸਯੋਤਿ ਇਸਿਨਾਮਕਾ ਯੇ ਕੇਚਿ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਆਜੀਵਕਾ ਨਿਗਣ੍ਠਾ ਜਟਿਲਾ ਤਾਪਸਾ. ਮਨੁਜਾਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀਤਿ – ਕਿਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਇਸਯੋ ਮਨੁਜਾ.

ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਦੇਵਤਾਨਨ੍ਤਿ. ਖਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਖਤ੍ਤਿਯਜਾਤਿਕਾ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਭੋਵਾਦਿਕਾ. ਦੇਵਤਾਨਨ੍ਤਿ ਆਜੀਵਕਸਾਵਕਾਨਂ ਆਜੀਵਕਾ ਦੇਵਤਾ, ਨਿਗਣ੍ਠਸਾਵਕਾਨਂ ਨਿਗਣ੍ਠਾ ਦੇਵਤਾ, ਜਟਿਲਸਾਵਕਾਨਂ ਜਟਿਲਾ ਦੇਵਤਾ, ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸਾਵਕਾਨਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਦੇਵਤਾ, ਅਵਿਰੁਦ੍ਧਕਸਾਵਕਾਨਂ ਅਵਿਰੁਦ੍ਧਕਾ [ਅਵਰੁਦ੍ਧਕਸਾਵਕਾਨਂ ਅਵਰੁਦ੍ਧਕਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਦੇਵਤਾ, ਹਤ੍ਥਿਵਤਿਕਾਨਂ ਹਤ੍ਥੀ ਦੇਵਤਾ, ਅਸ੍ਸਵਤਿਕਾਨਂ ਅਸ੍ਸਾ ਦੇਵਤਾ, ਗੋਵਤਿਕਾਨਂ ਗਾਵੋ ਦੇਵਤਾ, ਕੁਕ੍ਕੁਰਵਤਿਕਾਨਂ ਕੁਕ੍ਕੁਰਾ ਦੇਵਤਾ, ਕਾਕਵਤਿਕਾਨਂ ਕਾਕਾ ਦੇਵਤਾ, ਵਾਸੁਦੇਵਵਤਿਕਾਨਂ ਵਾਸੁਦੇਵੋ ਦੇਵਤਾ, ਬਲਦੇਵਵਤਿਕਾਨਂ ਬਲਦੇਵੋ ਦੇਵਤਾ, ਪੁਣ੍ਣਭਦ੍ਦਵਤਿਕਾਨਂ ਪੁਣ੍ਣਭਦ੍ਦੋ ਦੇਵਤਾ, ਮਣਿਭਦ੍ਦਵਤਿਕਾਨਂ ਮਣਿਭਦ੍ਦੋ ਦੇਵਤਾ, ਅਗ੍ਗਿਵਤਿਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗਿ ਦੇਵਤਾ, ਨਾਗਵਤਿਕਾਨਂ ਨਾਗਾ ਦੇਵਤਾ, ਸੁਪਣ੍ਣਵਤਿਕਾਨਂ ਸੁਪਣ੍ਣਾ ਦੇਵਤਾ, ਯਕ੍ਖਵਤਿਕਾਨਂ ਯਕ੍ਖਾ ਦੇਵਤਾ, ਅਸੁਰਵਤਿਕਾਨਂ ਅਸੁਰਾ ਦੇਵਤਾ, ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਵਤਿਕਾਨਂ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾ ਦੇਵਤਾ, ਮਹਾਰਾਜਵਤਿਕਾਨਂ ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ ਦੇਵਤਾ, ਚਨ੍ਦਵਤਿਕਾਨਂ ਚਨ੍ਦੋ ਦੇਵਤਾ, ਸੂਰਿਯਵਤਿਕਾਨਂ ਸੂਰਿਯੋ ਦੇਵਤਾ, ਇਨ੍ਦਵਤਿਕਾਨਂ ਇਨ੍ਦੋ ਦੇਵਤਾ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਤਿਕਾਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਦੇਵਤਾ, ਦੇਵਵਤਿਕਾਨਂ ਦੇਵੋ ਦੇਵਤਾ, ਦਿਸਾਵਤਿਕਾਨਂ ਦਿਸਾ ਦੇਵਤਾ, ਯੇ ਯੇਸਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾ ਤੇ ਤੇਸਂ ਦੇਵਤਾਤਿ – ਖਤ੍ਤਿਯਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਦੇਵਤਾਨਂ.

ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ ਪੁਥੂਧ ਲੋਕੇਤਿ ਯਞ੍ਞਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਅਨ੍ਨਂ ਪਾਨਂ ਵਤ੍ਥਂ ਯਾਨਂ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਵਿਲੇਪਨਂ [ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਂ ਵਿਲੇਪਨਂ (ਸ੍ਯਾ.) ਇਤਿਵੁ. ੭੫] ਸੇਯ੍ਯਾਵਸਥਪਦੀਪੇਯ੍ਯਂ. ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੂਤਿ ਯੇਪਿ ਯਞ੍ਞਂ ਏਸਨ੍ਤਿ ਗਵੇਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਅਨ੍ਨਂ ਪਾਨਂ ਵਤ੍ਥਂ ਯਾਨਂ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਵਿਲੇਪਨਂ ਸੇਯ੍ਯਾਵਸਥਪਦੀਪੇਯ੍ਯਂ, ਤੇਪਿ ਯਞ੍ਞਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ. ਯੇਪਿ ਯਞ੍ਞਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਅਨ੍ਨਂ ਪਾਨਂ…ਪੇ… ਸੇਯ੍ਯਾਵਸਥਪਦੀਪੇਯ੍ਯਂ, ਤੇਪਿ ਯਞ੍ਞਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ. ਯੇਪਿ ਯਞ੍ਞਂ ਦੇਨ੍ਤਿ ਯਜਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਅਨ੍ਨਂ ਪਾਨਂ…ਪੇ… ਸੇਯ੍ਯਾਵਸਥਪਦੀਪੇਯ੍ਯਂ, ਤੇਪਿ ਯਞ੍ਞਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ. ਪੁਥੂਤਿ ਯਞ੍ਞਾ ਵਾ ਏਤੇ ਪੁਥੂ, ਯਞ੍ਞਯਾਜਕਾ [ਯਞ੍ਞਯਜਕਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਾ ਏਤੇ ਪੁਥੂ, ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾ ਵਾ ਏਤੇ ਪੁਥੂ. ਕਥਂ ਯਞ੍ਞਾ ਵਾ ਏਤੇ ਪੁਥੂ? ਬਹੁਕਾਨਂ ਏਤੇ ਯਞ੍ਞਾ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ ਅਨ੍ਨਂ ਪਾਨਂ ਵਤ੍ਥਂ ਯਾਨਂ ਮਾਲਂ ਗਨ੍ਧਂ ਵਿਲੇਪਨਂ ਸੇਯ੍ਯਾਵਸਥਪਦੀਪੇਯ੍ਯਂ – ਏਵਂ ਯਞ੍ਞਾ ਵਾ ਏਤੇ ਪੁਥੂ.

ਕਥਂ ਯਞ੍ਞਯਾਜਕਾ ਵਾ ਏਤੇ ਪੁਥੂ? ਬਹੁਕਾ ਏਤੇ ਯਞ੍ਞਯਾਜਕਾ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ ਵੇਸ੍ਸਾ ਚ ਸੁਦ੍ਦਾ ਚ ਗਹਟ੍ਠਾ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਚ ਦੇਵਾ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ – ਏਵਂ ਯਞ੍ਞਯਾਜਕਾ ਵਾ ਏਤੇ ਪੁਥੂ.

ਕਥਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾ ਵਾ ਏਤੇ ਪੁਥੂ? ਬਹੁਕਾ ਏਤੇ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾ ਪੁਥੂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਕਪਣਦ੍ਧਿਕਵਨਿਬ੍ਬਕਯਾਚਕਾ [… ਵਣਿਬ੍ਬਕਸਾਵਕਾ (ਸ੍ਯਾ.) ਇਤਿਵੁ. ੭੫] – ਏਵਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾ ਵਾ ਏਤੇ ਪੁਥੂ. ਇਧ ਲੋਕੇਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਤਿ ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ – ਪੁਥੂਧ ਲੋਕੇ.

ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਨ੍ਤਿ. ਪੁਚ੍ਛਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਅਦਿਟ੍ਠਜੋਤਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ, ਦਿਟ੍ਠਸਂਸਨ੍ਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ, ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ. ਕਤਮਾ ਅਦਿਟ੍ਠਜੋਤਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ? ਪਕਤਿਯਾ ਲਕ੍ਖਣਂ ਅਞ੍ਞਾਤਂ ਹੋਤਿ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਅਤੁਲਿਤਂ ਅਤੀਰਿਤਂ ਅਵਿਭੂਤਂ ਅਵਿਭਾਵਿਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਞਾਣਾਯ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਤੁਲਨਾਯ ਤੀਰਣਾਯ ਵਿਭੂਤਤ੍ਥਾਯ ਵਿਭਾਵਨਤ੍ਥਾਯ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ – ਅਯਂ ਅਦਿਟ੍ਠਜੋਤਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ.

ਕਤਮਾ ਦਿਟ੍ਠਸਂਸਨ੍ਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ? ਪਕਤਿਯਾ ਲਕ੍ਖਣਂ ਞਾਤਂ ਹੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਂ ਤੁਲਿਤਂ ਤੀਰਿਤਂ ਵਿਭੂਤਂ ਵਿਭਾਵਿਤਂ. ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਨਤ੍ਥਾਯ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ – ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਸਂਸਨ੍ਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ.

ਕਤਮਾ ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ? ਪਕਤਿਯਾ ਸਂਸਯਪਕ੍ਖਨ੍ਦੋ [ਸਂਸਯਪਕ੍ਖਨ੍ਨੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਹੋਤਿ ਵਿਮਤਿਪਕ੍ਖਨ੍ਦੋ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਜਾਤੋ – ‘‘ਏਵਂ ਨੁ ਖੋ, ਨ ਨੁ ਖੋ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ! ਸੋ ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਤ੍ਥਾਯ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ – ਅਯਂ ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ. ਇਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ.

ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਮਨੁਸ੍ਸਪੁਚ੍ਛਾ, ਅਮਨੁਸ੍ਸਪੁਚ੍ਛਾ, ਨਿਮ੍ਮਿਤਪੁਚ੍ਛਾ. ਕਤਮਾ ਮਨੁਸ੍ਸਪੁਚ੍ਛਾ? ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਬੁਦ੍ਧਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਉਪਾਸਕਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਉਪਾਸਿਕਾਯੋ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਰਾਜਾਨੋ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਵੇਸ੍ਸਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਸੁਦ੍ਦਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਗਹਟ੍ਠਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ – ਅਯਂ ਮਨੁਸ੍ਸਪੁਚ੍ਛਾ.

ਕਤਮਾ ਅਮਨੁਸ੍ਸਪੁਚ੍ਛਾ? ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ ਬੁਦ੍ਧਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨਾਗਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਸੁਪਣ੍ਣਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਯਕ੍ਖਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਸੁਰਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਇਨ੍ਦਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਦੇਵਤਾਯੋ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ – ਅਯਂ ਅਮਨੁਸ੍ਸਪੁਚ੍ਛਾ.

ਕਤਮਾ ਨਿਮ੍ਮਿਤਪੁਚ੍ਛਾ? ਯਂ ਭਗਵਾ ਰੂਪਂ ਅਭਿਨਿਮ੍ਮਿਨਾਤਿ ਮਨੋਮਯਂ ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਂ ਅਹੀਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਸੋ ਨਿਮ੍ਮਿਤੋ ਬੁਦ੍ਧਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ; ਭਗਵਾ ਵਿਸਜ੍ਜੇਤਿ [ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ (ਕ.)] – ਅਯਂ ਨਿਮ੍ਮਿਤਪੁਚ੍ਛਾ. ਇਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ.

ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾ, ਪਰਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾ, ਉਭਯਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾ. ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾ, ਪਰਮਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾ. ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਅਨਵਜ੍ਜਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾ, ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾ, ਵੋਦਾਨਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾ. ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਅਤੀਤਪੁਚ੍ਛਾ, ਅਨਾਗਤਪੁਚ੍ਛਾ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਪੁਚ੍ਛਾ. ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਪੁਚ੍ਛਾ, ਬਹਿਦ੍ਧਾਪੁਚ੍ਛਾ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾਪੁਚ੍ਛਾ. ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਕੁਸਲਪੁਚ੍ਛਾ, ਅਕੁਸਲਪੁਚ੍ਛਾ, ਅਬ੍ਯਾਕਤਪੁਚ੍ਛਾ. ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਖਨ੍ਧਪੁਚ੍ਛਾ, ਧਾਤੁਪੁਚ੍ਛਾ, ਆਯਤਨਪੁਚ੍ਛਾ. ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਪੁਚ੍ਛਾ, ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਪੁਚ੍ਛਾ, ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਪੁਚ੍ਛਾ. ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪੁਚ੍ਛਾ, ਬਲਪੁਚ੍ਛਾ, ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਪੁਚ੍ਛਾ. ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਮਗ੍ਗਪੁਚ੍ਛਾ, ਫਲਪੁਚ੍ਛਾ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਪੁਚ੍ਛਾ.

ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਯਾਚਾਮਿ ਤਂ ਅਜ੍ਝੇਸਾਮਿ ਤਂ ਪਸਾਦੇਮਿ ਤਂ ‘‘ਕਥਯਸ੍ਸੁ ਮੇ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ – ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ. ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਅਨੇਜਂ ਮੂਲਦਸ੍ਸਾਵਿਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣਕੋ]

ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ;

ਕਿਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਇਸਯੋ ਮਨੁਜਾ, ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਦੇਵਤਾਨਂ;

ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ ਪੁਥੂਧ ਲੋਕੇ, ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੩.

ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਇਸਯੋ ਮਨੁਜਾ, [ਪੁਣ੍ਣਕਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਦੇਵਤਾਨਂ;

ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ ਪੁਥੂਧ ਲੋਕੇ, ਆਸੀਸਮਾਨਾ ਪੁਣ੍ਣਕ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਂ [ਇਤ੍ਥਤਂ (ਸ੍ਯਾ.), ਇਤ੍ਥਭਾਵਂ (ਕ.)] ;

ਜਰਂ ਸਿਤਾ ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ.

ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਇਸਯੋ ਮਨੁਜਾਤਿ. ਯੇ ਕੇਚੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨਵਚਨਮੇਤਂ – ਯੇ ਕੇਚੀਤਿ. ਇਸਯੋਤਿ ਇਸਿਨਾਮਕਾ ਯੇ ਕੇਚਿ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਆਜੀਵਕਾ ਨਿਗਣ੍ਠਾ ਜਟਿਲਾ ਤਾਪਸਾ. ਮਨੁਜਾਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀਤਿ – ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਇਸਯੋ ਮਨੁਜਾ ਪੁਣ੍ਣਕਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਦੇਵਤਾਨਨ੍ਤਿ. ਖਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਖਤ੍ਤਿਯਜਾਤਿਕਾ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਭੋਵਾਦਿਕਾ. ਦੇਵਤਾਨਨ੍ਤਿ ਆਜੀਵਕਸਾਵਕਾਨਂ ਆਜੀਵਕਾ ਦੇਵਤਾ…ਪੇ… ਦਿਸਾਵਤਿਕਾਨਂ ਦਿਸਾ ਦੇਵਤਾ. ਯੇ ਯੇਸਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾ, ਤੇ ਤੇਸਂ ਦੇਵਤਾਤਿ – ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਦੇਵਤਾਨਂ.

ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ ਪੁਥੂਧ ਲੋਕੇਤਿ. ਯਞ੍ਞਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਅਨ੍ਨਂ ਪਾਨਂ…ਪੇ… ਸੇਯ੍ਯਾਵਸਥਪਦੀਪੇਯ੍ਯਂ. ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੂਤਿ ਯੇਪਿ ਯਞ੍ਞਂ ਏਸਨ੍ਤਿ ਗਵੇਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਸੇਯ੍ਯਾਵਸਥਪਦੀਪੇਯ੍ਯਂ, ਤੇਪਿ ਯਞ੍ਞਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ. ਪੁਥੂਤਿ ਯਞ੍ਞਾ ਵਾ ਏਤੇ ਪੁਥੂ, ਯਞ੍ਞਯਾਜਕਾ ਵਾ ਏਤੇ ਪੁਥੂ, ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾ ਵਾ ਏਤੇ ਪੁਥੂ…ਪੇ… ਏਵਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾ ਵਾ ਏਤੇ ਪੁਥੂ. ਇਧ ਲੋਕੇਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਤਿ ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ – ਪੁਥੂਧ ਲੋਕੇ.

ਆਸੀਸਮਾਨਾ ਪੁਣ੍ਣਕ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਆਸੀਸਮਾਨਾਤਿ ਰੂਪਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾ, ਸਦ੍ਦਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾ, ਗਨ੍ਧਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾ, ਰਸਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾ, ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾ, ਪੁਤ੍ਤਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾ, ਦਾਰਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾ, ਧਨਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾ, ਯਸਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾ, ਇਸ੍ਸਰਿਯਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾ, ਖਤ੍ਤਿਯਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾ, ਗਹਪਤਿਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾ, ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕੇਸੁ [ਚਾਤੁਮ੍ਮਹਾਰਾਜਿਕੇਸੁ (ਸ੍ਯਾ.)] ਦੇਵੇਸੁ ਅਤ੍ਤਭਾਵਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾ, ਤਾਵਤਿਂਸੇਸੁ ਦੇਵੇਸੁ ਯਾਮੇਸੁ ਦੇਵੇਸੁ ਤੁਸਿਤੇਸੁ ਦੇਵੇਸੁ ਨਿਮ੍ਮਾਨਰਤੀਸੁ ਦੇਵੇਸੁ ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤਵਸਵਤ੍ਤੀਸੁ ਦੇਵੇਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕੇਸੁ ਦੇਵੇਸੁ ਅਤ੍ਤਭਾਵਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾ ਇਚ੍ਛਮਾਨਾ ਸਾਦਿਯਮਾਨਾ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ ਪਿਹਯਮਾਨਾ ਅਭਿਜਪ੍ਪਮਾਨਾਤਿ ਆਸੀਸਮਾਨਾ.

ਪੁਣ੍ਣਕ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਭਾਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾ ਏਤ੍ਥ ਖਤ੍ਤਿਯਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾ…ਪੇ… ਏਤ੍ਥ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕੇਸੁ ਦੇਵੇਸੁ ਅਤ੍ਤਭਾਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾ ਇਚ੍ਛਮਾਨਾ ਸਾਦਿਯਮਾਨਾ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ ਪਿਹਯਮਾਨਾ ਅਭਿਜਪ੍ਪਮਾਨਾਤਿ ਆਸੀਸਮਾਨਾ – ਪੁਣ੍ਣਕ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਂ.

ਜਰਂ ਸਿਤਾ ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੂਤਿ ਜਰਾਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਬ੍ਯਾਧਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਮਰਣਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਨਿਸ੍ਸਿਤਾ. ਯਦੇਵ ਤੇ ਜਾਤਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਤਦੇਵ ਤੇ ਜਰਾਨਿਸ੍ਸਿਤਾ. ਯਦੇਵ ਤੇ ਜਰਾਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਤਦੇਵ ਤੇ ਬ੍ਯਾਧਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ. ਯਦੇਵ ਤੇ ਬ੍ਯਾਧਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਤਦੇਵ ਤੇ ਮਰਣਨਿਸ੍ਸਿਤਾ. ਯਦੇਵ ਤੇ ਮਰਣਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਤਦੇਵ ਤੇ ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਨਿਸ੍ਸਿਤਾ. ਯਦੇਵ ਤੇ ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਤਦੇਵ ਤੇ ਗਤਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ. ਯਦੇਵ ਤੇ ਗਤਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਤਦੇਵ ਤੇ ਉਪਪਤ੍ਤਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ. ਯਦੇਵ ਤੇ ਉਪਪਤ੍ਤਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਤਦੇਵ ਤੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ. ਯਦੇਵ ਤੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਤਦੇਵ ਤੇ ਭਵਨਿਸ੍ਸਿਤਾ. ਯਦੇਵ ਤੇ ਭਵਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਤਦੇਵ ਤੇ ਸਂਸਾਰਨਿਸ੍ਸਿਤਾ. ਯਦੇਵ ਤੇ ਸਂਸਾਰਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਤਦੇਵ ਤੇ ਵਟ੍ਟਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਅਲ੍ਲੀਨਾ ਉਪਗਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਾਤਿ – ਜਰਂ ਸਿਤਾ ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਇਸਯੋ ਮਨੁਜਾ, [ਪੁਣ੍ਣਕਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਦੇਵਤਾਨਂ;

ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ ਪੁਥੂਧ ਲੋਕੇ, ਆਸੀਸਮਾਨਾ ਪੁਣ੍ਣਕ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਂ;

ਜਰਂ ਸਿਤਾ ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੂ’’ਤਿ.

੧੪.

ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਇਸਯੋ ਮਨੁਜਾ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣਕੋ]

ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਦੇਵਤਾਨਂ;

ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ ਪੁਥੂਧ ਲੋਕੇ, ਕਚ੍ਚਿਸੁ ਤੇ ਭਗਵਾ ਯਞ੍ਞਪਥੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ;

ਅਤਾਰੁਂ [ਅਤਾਰੁਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ, ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ.

ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਇਸਯੋ ਮਨੁਜਾਤਿ. ਯੇ ਕੇਚੀਤਿ…ਪੇ….

ਕਚ੍ਚਿਸੁ ਤੇ ਭਗਵਾ ਯਞ੍ਞਪਥੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾਤਿ. ਕਚ੍ਚਿਸੂਤਿ ਸਂਸਯਪੁਚ੍ਛਾ ਵਿਮਤਿਪੁਚ੍ਛਾ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਪੁਚ੍ਛਾ ਅਨੇਕਂਸਪੁਚ੍ਛਾ – ‘‘ਏਵਂ ਨੁ ਖੋ, ਨ ਨੁ ਖੋ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ – ਕਚ੍ਚਿਸੁ. ਤੇਤਿ ਯਞ੍ਞਯਾਜਕਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਕਚ੍ਚਿਸੁ ਤੇ ਭਗਵਾ. ਯਞ੍ਞਪਥੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾਤਿ ਯਞ੍ਞੋਯੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਯਞ੍ਞਪਥੋ. ਯਥਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਅਰਿਯਪਥੋ ਦੇਵਮਗ੍ਗੋ ਦੇਵਪਥੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮਗ੍ਗੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਥੋ, ਏਵਮੇਵ ਯਞ੍ਞੋਯੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਯਞ੍ਞਪਥੋ. ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾਤਿ ਯਞ੍ਞਪਥੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰਿਨੋ ਸਾਤਚ੍ਚਕਾਰਿਨੋ ਅਟ੍ਠਿਤਕਾਰਿਨੋ ਅਨੋਲੀਨਵੁਤ੍ਤਿਨੋ ਅਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚ੍ਛਨ੍ਦਾ ਅਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰਾ ਤਚ੍ਚਰਿਤਾ ਤਬ੍ਬਹੁਲਾ ਤਗ੍ਗਰੁਕਾ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਾ ਤਪ੍ਪੋਣਾ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰਾ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਾ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਤੇਪਿ ਯਞ੍ਞਪਥੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ. ਯੇਪਿ ਯਞ੍ਞਂ ਏਸਨ੍ਤਿ ਗਵੇਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਅਨ੍ਨਂ ਪਾਨਂ…ਪੇ… ਸੇਯ੍ਯਾਵਸਥਪਦੀਪੇਯ੍ਯਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰਿਨੋ…ਪੇ… ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾ, ਤੇਪਿ ਯਞ੍ਞਪਥੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ. ਯੇਪਿ ਯਞ੍ਞਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਅਨ੍ਨਂ ਪਾਨਂ…ਪੇ… ਸੇਯ੍ਯਾਵਸਥਪਦੀਪੇਯ੍ਯਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰਿਨੋ…ਪੇ… ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾ, ਤੇਪਿ ਯਞ੍ਞਪਥੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ. ਯੇਪਿ ਯਞ੍ਞਂ ਦੇਨ੍ਤਿ ਯਜਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਅਨ੍ਨਂ ਪਾਨਂ…ਪੇ… ਸੇਯ੍ਯਾਵਸਥਪਦੀਪੇਯ੍ਯਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰਿਨੋ …ਪੇ… ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾ, ਤੇਪਿ ਯਞ੍ਞਪਥੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾਤਿ – ਕਚ੍ਚਿਸੁ ਤੇ ਭਗਵਾ ਯਞ੍ਞਪਥੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ.

ਅਤਾਰੁਂ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਜਰਾਮਰਣਂ ਅਤਰਿਂਸੁ ਉਤ੍ਤਰਿਂਸੁ ਪਤਰਿਂਸੁ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਂਸੁ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਿਂਸੁ. ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ ਗਰੁਵਚਨਂ ਸਗਾਰਵਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ ਮਾਰਿਸਾਤਿ – ਅਤਾਰੁ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ.

ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਨ੍ਤਿ. ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਯਾਚਾਮਿ ਤਂ ਅਜ੍ਝੇਸਾਮਿ ਤਂ ਪਸਾਦੇਮਿ ਤਂ ਕਥਯਸ੍ਸੁ ਮੇਤਿ – ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ – ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ. ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਇਸਯੋ ਮਨੁਜਾ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣਕੋ]

ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਦੇਵਤਾਨਂ;

ਯਞ੍ਞਮਕਪ੍ਪਯਿਂਸੁ ਪੁਥੂਧ ਲੋਕੇ, ਕਚ੍ਚਿਸੁ ਤੇ ਭਗਵਾ ਯਞ੍ਞਪਥੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ;

ਅਤਾਰੁ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ, ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੫.

ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ [ਆਸਿਂਸਨ੍ਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਥੋਮਯਨ੍ਤਿ, ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਜੁਹਨ੍ਤਿ; [ਪੁਣ੍ਣਕਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਕਾਮਾਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਪਟਿਚ੍ਚ ਲਾਭਂ, ਤੇ ਯਾਜਯੋਗਾ ਭਵਰਾਗਰਤ੍ਤਾ;

ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ.

ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ ਥੋਮਯਨ੍ਤਿ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਜੁਹਨ੍ਤੀਤਿ. ਆਸੀਸਨ੍ਤੀਤਿ ਰੂਪਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ, ਸਦ੍ਦਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ, ਗਨ੍ਧਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ, ਰਸਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ, ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ, ਪੁਤ੍ਤਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ, ਦਾਰਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ, ਧਨਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ, ਯਸਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ, ਇਸ੍ਸਰਿਯਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ, ਖਤ੍ਤਿਯਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ…ਪੇ… ਗਹਪਤਿਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ, ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕੇਸੁ ਦੇਵੇਸੁ…ਪੇ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕੇਸੁ ਦੇਵੇਸੁ ਅਤ੍ਤਭਾਵਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤਿ ਪਿਹਯਨ੍ਤੀਤਿ – ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ.

ਥੋਮਯਨ੍ਤੀਤਿ ਯਞ੍ਞਂ ਵਾ ਥੋਮੇਨ੍ਤਿ ਫਲਂ ਵਾ ਥੋਮੇਨ੍ਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇ ਵਾ ਥੋਮੇਨ੍ਤਿ. ਕਥਂ ਯਞ੍ਞਂ ਥੋਮੇਨ੍ਤਿ? ਸੁਚਿਂ ਦਿਨ੍ਨਂ [ਵਿਯਂ ਦਿਨ੍ਨਂ (ਸ੍ਯਾ.)], ਮਨਾਪਂ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਪਣੀਤਂ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਕਾਲੇਨ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਵਿਚੇਯ੍ਯ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਅਨਵਜ੍ਜਂ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਦਿਨ੍ਨਂ ਦਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦਿਤਨ੍ਤਿ – ਥੋਮੇਨ੍ਤਿ ਕਿਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਯਞ੍ਞਂ ਥੋਮੇਨ੍ਤਿ.

ਕਥਂ ਫਲਂ ਥੋਮੇਨ੍ਤਿ? ਇਤੋ ਨਿਦਾਨਂ ਰੂਪਪਟਿਲਾਭੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ…ਪੇ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕੇਸੁ ਦੇਵੇਸੁ ਅਤ੍ਤਭਾਵਪਟਿਲਾਭੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ – ਥੋਮੇਨ੍ਤਿ ਕਿਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਫਲਂ ਥੋਮੇਨ੍ਤਿ.

ਕਥਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇ ਥੋਮੇਨ੍ਤਿ? ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾ ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਗੋਤ੍ਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਅਜ੍ਝਾਯਕਾ ਮਨ੍ਤਧਰਾ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵੇਦਾਨਂ ਪਾਰਗੂ ਸਨਿਘਣ੍ਡੁਕੇਟੁਭਾਨਂ ਸਾਕ੍ਖਰਪ੍ਪਭੇਦਾਨਂ ਇਤਿਹਾਸਪਞ੍ਚਮਾਨਂ ਪਦਕਾ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਾ ਲੋਕਾਯਤਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣੇਸੁ ਅਨਵਯਾਤਿ, ਵੀਤਰਾਗਾ ਵਾ ਰਾਗਵਿਨਯਾਯ ਵਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਵੀਤਦੋਸਾ ਵਾ ਦੋਸਵਿਨਯਾਯ ਵਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਵੀਤਮੋਹਾ ਵਾ ਮੋਹਵਿਨਯਾਯ ਵਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਸਦ੍ਧਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ – ਥੋਮੇਨ੍ਤਿ ਕਿਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇ ਥੋਮੇਨ੍ਤੀਤਿ – ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ ਥੋਮਯਨ੍ਤਿ.

ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ ਰੂਪਪਟਿਲਾਭਂ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਸਦ੍ਦਪਟਿਲਾਭਂ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਗਨ੍ਧਪਟਿਲਾਭਂ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਰਸਪਟਿਲਾਭਂ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕੇਸੁ ਦੇਵੇਸੁ ਅਤ੍ਤਭਾਵਪਟਿਲਾਭਂ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ – ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ ਥੋਮਯਨ੍ਤਿ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ. ਜੁਹਨ੍ਤੀਤਿ ਜੁਹਨ੍ਤਿ ਦੇਨ੍ਤਿ ਯਜਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਅਨ੍ਨਂ ਪਾਨਂ ਵਤ੍ਥਂ ਯਾਨਂ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਵਿਲੇਪਨਂ ਸੇਯ੍ਯਾਵਸਥਪਦੀਪੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ – ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ ਥੋਮਯਨ੍ਤਿ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਜੁਹਨ੍ਤਿ ਪੁਣ੍ਣਕਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਕਾਮਾਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਪਟਿਚ੍ਚ ਲਾਭਨ੍ਤਿ ਰੂਪਪਟਿਲਾਭਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਕਾਮੇ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਸਦ੍ਦਪਟਿਲਾਭਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਕਾਮੇ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕੇਸੁ ਦੇਵੇਸੁ ਅਤ੍ਤਭਾਵਪਟਿਲਾਭਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਕਾਮੇ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਪਜਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ – ਕਾਮਾਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਪਟਿਚ੍ਚ ਲਾਭਂ.

ਤੇ ਯਾਜਯੋਗਾ ਭਵਰਾਗਰਤ੍ਤਾ ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ ਤੇਤਿ ਯਞ੍ਞਯਾਜਕਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਯਾਜਯੋਗਾਤਿ ਯਾਜਯੋਗੇਸੁ ਯੁਤ੍ਤਾ ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਆਯੁਤ੍ਤਾ ਸਮਾਯੁਤ੍ਤਾ ਤਚ੍ਚਰਿਤਾ ਤਬ੍ਬਹੁਲਾ ਤਗ੍ਗਰੁਕਾ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਾ ਤਪ੍ਪੋਣਾ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰਾ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਾ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਤੇ ਯਾਜਯੋਗਾ, ਭਵਰਾਗਰਤ੍ਤਾਤਿ ਭਵਰਾਗੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਯੋ ਭਵੇਸੁ ਭਵਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਭਵਰਾਗੋ ਭਵਨਨ੍ਦੀ ਭਵਤਣ੍ਹਾ ਭਵਸਿਨੇਹੋ ਭਵਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਭਵਮੁਚ੍ਛਾ ਭਵਜ੍ਝੋਸਾਨਂ. ਭਵਰਾਗੇਨ ਭਵੇਸੁ ਰਤ੍ਤਾ ਗਿਦ੍ਧਾ ਗਧਿਤਾ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਨ੍ਨਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾਤਿ – ਤੇ ਯਾਜਯੋਗਾ ਭਵਰਾਗਰਤ੍ਤਾ.

ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ ਤੇ ਯਾਜਯੋਗਾ ਭਵਰਾਗਰਤ੍ਤਾ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਂ ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਨ ਉਤ੍ਤਰਿਂਸੁ ਨ ਪਤਰਿਂਸੁ ਨ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਂਸੁ ਨ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਿਂਸੁ, ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਾ ਅਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਅਨਿਸ੍ਸਟਾ ਅਨਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਅਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਅਵੀਤਿਵਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤੋਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੋਸਂਸਾਰਪਥੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਜਾਤਿਯਾ ਅਨੁਗਤਾ ਜਰਾਯ ਅਨੁਸਟਾ ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਅਭਿਭੂਤਾ ਮਰਣੇਨ ਅਬ੍ਭਾਹਤਾ ਅਤਾਣਾ ਅਲੇਣਾ ਅਸਰਣਾ ਅਸਰਣੀਭੂਤਾਤਿ; ਬ੍ਰੂਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਮਿ ਦੇਸੇਮਿ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਪਟ੍ਠਪੇਮਿ ਵਿਵਰਾਮਿ ਵਿਭਜਾਮਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਮਿ ਪਕਾਸੇਮੀਤਿ – ਤੇ ਯਾਜਯੋਗਾ ਭਵਰਾਗਰਤ੍ਤਾ ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਆਸੀਸਨ੍ਤਿ ਥੋਮਯਨ੍ਤਿ, ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਜੁਹਨ੍ਤਿ; [ਪੁਣ੍ਣਕਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਕਾਮਾਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਪਟਿਚ੍ਚ ਲਾਭਂ, ਤੇ ਯਾਜਯੋਗਾ ਭਵਰਾਗਰਤ੍ਤਾ;

ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀ’’ਤਿ.

੧੬.

ਤੇ ਚੇ ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਯਾਜਯੋਗਾ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣਕੋ]

ਯਞ੍ਞੇਹਿ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ;

ਅਥ ਕੋ ਚਰਹਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ, ਅਤਾਰਿ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ;

ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ.

ਤੇ ਚੇ ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਯਾਜਯੋਗਾਤਿ ਤੇ ਯਞ੍ਞਯਾਜਕਾ ਯਾਜਯੋਗਾ ਭਵਰਾਗਰਤ੍ਤਾ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਂ ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਨ ਉਤ੍ਤਰਿਂਸੁ ਨ ਪਤਰਿਂਸੁ ਨ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਂਸੁ ਨ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਿਂਸੁ, ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਾ ਅਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਅਨਿਸ੍ਸਟਾ ਅਨਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਅਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਅਵੀਤਿਵਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤੋਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੋਸਂਸਾਰਪਥੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਜਾਤਿਯਾ ਅਨੁਗਤਾ ਜਰਾਯ ਅਨੁਸਟਾ ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਅਭਿਭੂਤਾ ਮਰਣੇਨ ਅਬ੍ਭਾਹਤਾ ਅਤਾਣਾ ਅਲੇਣਾ ਅਸਰਣਾ ਅਸਰਣੀਭੂਤਾਤਿ – ਤੇ ਚੇ ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਯਾਜਯੋਗਾ.

ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣਕੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ… ਆਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣਕੋ.

ਯਞ੍ਞੇਹਿ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸਾਤਿ. ਯਞ੍ਞੇਹੀਤਿ ਯਞ੍ਞੇਹਿ ਪਹੂਤੇਹਿ ਯਞ੍ਞੇਹਿ ਵਿਵਿਧੇਹਿ ਯਞ੍ਞੇਹਿ ਪੁਥੂਹਿ. ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ ਗਰੁਵਚਨਂ ਸਗਾਰਵਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ ਮਾਰਿਸਾਤਿ – ਯਞ੍ਞੇਹਿ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ.

ਅਥ ਕੋ ਚਰਹਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ, ਅਤਾਰਿ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਅਥ ਕੋ ਏਸੋ ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ ਸਮਾਰਕੇ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕੇ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਪਜਾਯ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਂ ਅਤਰਿ ਉਤ੍ਤਰਿ ਪਤਰਿ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਯਿ [ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਿ (ਕ.)]. ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ ਗਰੁਵਚਨਂ ਸਗਾਰਵਸਪ੍ਪਤ੍ਤਿਸ੍ਸਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ ਮਾਰਿਸਾਤਿ – ਅਥ ਕੋ ਚਰਹਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ, ਅਤਾਰਿ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ.

ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਨ੍ਤਿ. ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਯਾਚਾਮਿ ਤਂ ਅਜ੍ਝੇਸਾਮਿ ਤਂ ਪਸਾਦੇਮਿ ਤਂ ਕਥਯਸ੍ਸੁ ਮੇਤਨ੍ਤਿ – ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ – ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ. ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਤੇ ਚੇ ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਯਾਜਯੋਗਾ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪੁਣ੍ਣਕੋ]

ਯਞ੍ਞੇਹਿ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ;

ਅਥ ਕੋ ਚਰਹਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ, ਅਤਾਰਿ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ;

ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੭.

ਸਙ੍ਖਾਯ ਲੋਕਸ੍ਮਿ [ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਪਰੋਪਰਾਨਿ, [ਪੁਣ੍ਣਕਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਯਸ੍ਸਿਞ੍ਜਿਤਂ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ;

ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਧੂਮੋ ਅਨੀਘੋ ਨਿਰਾਸੋ, ਅਤਾਰਿ ਸੋ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ.

ਸਙ੍ਖਾਯ ਲੋਕਸ੍ਮਿ ਪਰੋਪਰਾਨੀਤਿ ਸਙ੍ਖਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਪਰੋਪਰਾਨੀਤਿ ਓਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਕਤ੍ਤਭਾਵੋ, ਪਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਰਤ੍ਤਭਾਵੋ ਓਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਕਰੂਪਵੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਪਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਰਰੂਪਵੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਂ; ਓਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ, ਪਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਛ ਬਾਹਿਰਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ. ਓਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ, ਪਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਦੇਵਲੋਕੋ; ਓਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁ, ਪਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਰੂਪਧਾਤੁ ਅਰੂਪਧਾਤੁ; ਓਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁ ਰੂਪਧਾਤੁ, ਪਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਰੂਪਧਾਤੁ. ਸਙ੍ਖਾਯ ਲੋਕਸ੍ਮਿ ਪਰੋਪਰਾਨੀਤਿ ਪਰੋਪਰਾਨਿ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਸਙ੍ਖਾਯ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਰੋਗਤੋ ਗਣ੍ਡਤੋ…ਪੇ… ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਸਙ੍ਖਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ – ਸਙ੍ਖਾਯ ਲੋਕਸ੍ਮਿ ਪਰੋਪਰਾਨਿ. ਪੁਣ੍ਣਕਾਤਿ ਭਗਵਾਤਿ. ਪੁਣ੍ਣਕਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਪੁਣ੍ਣਕਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਯਸ੍ਸਿਞ੍ਜਿਤਂ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇਤਿ. ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ. ਇਞ੍ਜਿਤਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਿਞ੍ਜਿਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਜਿਤਂ ਮਾਨਿਞ੍ਜਿਤਂ ਕਿਲੇਸਿਞ੍ਜਿਤਂ ਕਾਮਿਞ੍ਜਿਤਂ. ਯਸ੍ਸਿਮੇ ਇਞ੍ਜਿਤਾ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ. ਕੁਹਿਞ੍ਚੀਤਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਵਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ…ਪੇ… ਆਯਤਨਲੋਕੇਤਿ – ਯਸ੍ਸਿਞ੍ਜਿਤਂ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ.

ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਧੂਮੋ ਅਨੀਘੋ ਨਿਰਾਸੋ, ਅਤਾਰਿ ਸੋ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ. ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਰਾਗਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤੋ, ਦੋਸਸ੍ਸ…ਪੇ… ਮੋਹਸ੍ਸ… ਕੋਧਸ੍ਸ… ਉਪਨਾਹਸ੍ਸ… ਮਕ੍ਖਸ੍ਸ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਵੂਪਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਜ੍ਝਾਤਤ੍ਤਾ [ਨਿਜ੍ਝਾਤਤ੍ਤਾ (ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੮] ਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤਾ ਵਿਗਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤੋ ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋਤਿ ਸਨ੍ਤੋ; ਵਿਧੂਮੋਤਿ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਵਿਧੂਮਿਤਂ ਵਿਧਮਿਤਂ ਸੋਸਿਤਂ ਵਿਸੋਸਿਤਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਤਂ [ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਕਤਂ (ਕ.)], ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ…ਪੇ… ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਵਿਧੂਮਿਤਂ ਵਿਧਮਿਤਂ ਸੋਸਿਤਂ ਵਿਸੋਸਿਤਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਤਂ, ਰਾਗੋ… ਦੋਸੋ… ਮੋਹੋ ਵਿਧੂਮਿਤੋ ਵਿਧਮਿਤੋ ਸੋਸਿਤੋ ਵਿਸੋਸਿਤੋ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਤੋ, ਕੋਧੋ… ਉਪਨਾਹੋ… ਮਕ੍ਖੋ… ਪਲ਼ਾਸੋ… ਇਸ੍ਸਾ… ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ… ਮਾਯਾ… ਸਾਠੇਯ੍ਯਂ… ਥਮ੍ਭੋ… ਸਾਰਮ੍ਭੋ… ਮਾਨੋ… ਅਤਿਮਾਨੋ… ਮਦੋ… ਪਮਾਦੋ… ਸਬ੍ਬੇ ਕਿਲੇਸਾ ਸਬ੍ਬੇ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾ ਸਬ੍ਬੇ ਦਰਥਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪਰਿਲ਼ਾਹਾ ਸਬ੍ਬੇ ਸਨ੍ਤਾਪਾ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵਿਧੂਮਿਤਾ ਵਿਧਮਿਤਾ ਸੋਸਿਤਾ ਵਿਸੋਸਿਤਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਤਾ. ਅਥ ਵਾ, ਕੋਧੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਧੂਮੋ –

ਮਾਨੋ ਹਿ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਖਾਰਿਭਾਰੋ, ਕੋਧੋ ਧੂਮੋ ਭਸ੍ਮਨਿ [ਗਮ੍ਮਨਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਮੋਸਵਜ੍ਜਂ;

ਜਿਵ੍ਹਾ ਸੁਜਾ ਹਦਯਂ [ਤਪ੍ਪਰਸ੍ਸ (ਸ੍ਯਾ.)] ਜੋਤਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਅਤ੍ਤਾ ਸੁਦਨ੍ਤੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਜੋਤਿ.

ਅਪਿ ਚ, ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ – ਅਨਤ੍ਥਂ ਮੇ ਅਚਰੀਤਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ, ਅਨਤ੍ਥਂ ਮੇ ਚਰਤੀਤਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ, ਅਨਤ੍ਥਂ ਮੇ ਚਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ, ਪਿਯਸ੍ਸ ਮੇ ਮਨਾਪਸ੍ਸ ਅਨਤ੍ਥਂ ਅਚਰਿ, ਅਨਤ੍ਥਂ ਚਰਤਿ, ਅਨਤ੍ਥਂ ਚਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ, ਅਪ੍ਪਿਯਸ੍ਸ ਮੇ ਅਮਨਾਪਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਅਚਰਿ, ਅਤ੍ਥਂ ਚਰਤਿ, ਅਤ੍ਥਂ ਚਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ, ਅਟ੍ਠਾਨੇ ਵਾ ਪਨ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ. ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਘਾਤੋ ਪਟਿਘਾਤੋ ਪਟਿਘਂ ਪਟਿਵਿਰੋਧੋ ਕੋਪੋ ਪਕੋਪੋ ਸਮ੍ਪਕੋਪੋ ਦੋਸੋ ਪਦੋਸੋ ਸਮ੍ਪਦੋਸੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਤ੍ਤਿ ਮਨੋਪਦੋਸੋ ਕੋਧੋ ਕੁਜ੍ਝਨਾ ਕੁਜ੍ਝਿਤਤ੍ਤਂ ਦੋਸੋ ਦੁਸ੍ਸਨਾ ਦੁਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਂ ਬ੍ਯਾਪਤ੍ਤਿ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਨਾ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਂ ਵਿਰੋਧੋ ਪਟਿਵਿਰੋਧੋ ਚਣ੍ਡਿਕ੍ਕਂ ਅਸੁਰੋਪੋ [ਅਸ੍ਸੁਰੋਪੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਨਤ੍ਤਮਨਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕੋਧੋ.

ਅਪਿ ਚ, ਕੋਧਸ੍ਸ ਅਧਿਮਤ੍ਤਪਰਿਤ੍ਤਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ [ਕਿਞ੍ਚਿ (ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੮੫] ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਚਿਤ੍ਤਾਵਿਲਕਰਣਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਮੁਖਕੁਲਾਨਵਿਕੁਲਾਨੋ ਹੋਤਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਮੁਖਕੁਲਾਨਵਿਕੁਲਾਨਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਹਨੁਸਞ੍ਚੋਪਨੋ ਹੋਤਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਹਨੁਸਞ੍ਚੋਪਨਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਫਰੁਸਵਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰਣੋ [ਫਰੁਸਵਾਚਨਿਚ੍ਛਾਰਣੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਹੋਤਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਫਰੁਸਵਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰਣਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਦਿਸਾਵਿਦਿਸਾਨੁਵਿਲੋਕਨੋ ਹੋਤਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਦਿਸਾਵਿਦਿਸਾਨੁਵਿਲੋਕਨਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਦਣ੍ਡਸਤ੍ਥਪਰਾਮਸਨੋ ਹੋਤਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਦਣ੍ਡਸਤ੍ਥਪਰਾਮਸਨਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਦਣ੍ਡਸਤ੍ਥਅਬ੍ਭੁਕ੍ਕਿਰਣੋ ਹੋਤਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਦਣ੍ਡਸਤ੍ਥਅਬ੍ਭੁਕ੍ਕਿਰਣਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਦਣ੍ਡਸਤ੍ਥਅਭਿਨਿਪਾਤਨੋ ਹੋਤਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਦਣ੍ਡਸਤ੍ਥਅਭਿਨਿਪਾਤਨਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਛਿਨ੍ਨਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਰਣੋ ਹੋਤਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਛਿਨ੍ਨਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਰਣਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਸਮ੍ਭਞ੍ਜਨਪਲਿਭਞ੍ਜਨੋ ਹੋਤਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਸਮ੍ਭਞ੍ਜਨਪਲਿਭਞ੍ਜਨਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਅਙ੍ਗਮਙ੍ਗਅਪਕਡ੍ਢਨੋ ਹੋਤਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਅਙ੍ਗਮਙ੍ਗਅਪਕਡ੍ਢਨਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਜੀਵਿਤਾਵੋਰੋਪਨੋ [ਜੀਵਿਤਪਨਾਸਨੋ (ਸ੍ਯਾ.) ਮਹਾਨਿ. ੮੫] ਹੋਤਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਕੋਧੋ ਜੀਵਿਤਾਵੋਰੋਪਨਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਤਾਵ ਸਬ੍ਬਚਾਗਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾਯ ਸਣ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਯਤੋ ਕੋਧੋ ਪਰਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਘਾਤੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਘਾਤੇਤਿ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਕੋਧੋ ਪਰਮੁਸ੍ਸਦਗਤੋ ਪਰਮਵੇਪੁਲ੍ਲਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਹੋਤਿ ਕੋਧੋ ਪਹੀਨੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢੋ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ – ਵਿਧੂਮੋ.

ਕੋਧਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਵਿਧੂਮੋ, ਕੋਧਵਤ੍ਥੁਸ੍ਸ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਵਿਧੂਮੋ, ਕੋਧਹੇਤੁਸ੍ਸ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਵਿਧੂਮੋ, ਕੋਧਹੇਤੁਸ੍ਸ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਵਿਧੂਮੋ. ਅਨੀਘੋਤਿ ਰਾਗੋ ਨੀਘੋ, ਦੋਸੋ ਨੀਘੋ, ਮੋਹੋ ਨੀਘੋ, ਕੋਧੋ ਨੀਘੋ, ਉਪਨਾਹੋ ਨੀਘੋ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਨੀਘਾ. ਯਸ੍ਸੇਤੇ ਨੀਘਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨੀਘੋ.

ਨਿਰਾਸੋਤਿ ਆਸਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਯਸ੍ਸੇਸਾ ਆਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਨਿਰਾਸੋ. ਜਾਤੀਤਿ ਯਾ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਤਮ੍ਹਿ ਤਮ੍ਹਿ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ ਜਾਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਿ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਪਾਤੁਭਾਵੋ ਆਯਤਨਾਨਂ ਪਟਿਲਾਭੋ. ਜਰਾਤਿ ਯਾ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਤਮ੍ਹਿ ਤਮ੍ਹਿ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ ਜਰਾ ਜੀਰਣਤਾ ਖਣ੍ਡਿਚ੍ਚਂ ਪਾਲਿਚ੍ਚਂ ਵਲਿਤ੍ਤਚਤਾ ਆਯੁਨੋ ਸਂਹਾਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਪਰਿਪਾਕੋ. ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਧੂਮੋ ਅਨੀਘੋ ਨਿਰਾਸੋ, ਅਤਾਰਿ ਸੋ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ ਯੋ ਸਨ੍ਤੋ ਚ ਵਿਧੂਮੋ ਚ ਅਨੀਘੋ ਚ ਨਿਰਾਸੋ ਚ, ਸੋ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਂ ਅਤਰਿ ਉਤ੍ਤਰਿ ਪਤਰਿ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਯੀਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਮਿ ਦੇਸੇਮਿ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਪਟ੍ਠਪੇਮਿ ਵਿਵਰਾਮਿ ਵਿਭਜਾਮਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਮਿ ਪਕਾਸੇਮੀਤਿ – ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਧੂਮੋ ਅਨੀਘੋ ਨਿਰਾਸੋ, ਅਤਾਰਿ ਸੋ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸਙ੍ਖਾਯ ਲੋਕਸ੍ਮਿ ਪਰੋਪਰਾਨਿ, [ਪੁਣ੍ਣਕਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਯਸ੍ਸਿਞ੍ਜਿਤਂ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ;

ਸਨ੍ਤੋ ਵਿਧੂਮੋ ਅਨੀਘੋ ਨਿਰਾਸੋ, ਅਤਾਰਿ ਸੋ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀ’’ਤਿ.

ਸਹਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ…ਪੇ… ਪਞ੍ਜਲਿਕੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ – ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ, ਸਾਵਕੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ.

ਪੁਣ੍ਣਕਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਤਤਿਯੋ.

੪. ਮੇਤ੍ਤਗੂਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੧੮.

ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਮੇਤ੍ਤਗੂ]

ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਤਂ ਵੇਦਗੂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਂ;

ਕੁਤੋ ਨੁ ਦੁਕ੍ਖਾ ਸਮੁਦਾਗਤਾ ਇਮੇ, ਯੇ ਕੇਚਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮਨੇਕਰੂਪਾ.

ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਨ੍ਤਿ. ਪੁਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਅਦਿਟ੍ਠਜੋਤਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ, ਦਿਟ੍ਠਸਂਸਨ੍ਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ, ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ. ਕਤਮਾ ਅਦਿਟ੍ਠਜੋਤਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ? ਪਕਤਿਯਾ ਲਕ੍ਖਣਂ ਅਞ੍ਞਾਤਂ ਹੋਤਿ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਅਤੁਲਿਤਂ ਅਤੀਰਿਤਂ ਅਵਿਭੂਤਂ ਅਵਿਭਾਵਿਤਂ. ਤਸ੍ਸ ਞਾਣਾਯ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਤੁਲਨਾਯ ਤੀਰਣਾਯ ਵਿਭੂਤਤ੍ਥਾਯ ਵਿਭਾਵਨਤ੍ਥਾਯ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ – ਅਯਂ ਅਦਿਟ੍ਠਜੋਤਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ.

ਕਤਮਾ ਦਿਟ੍ਠਸਂਸਨ੍ਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ? ਪਕਤਿਯਾ ਲਕ੍ਖਣਂ ਞਾਤਂ ਹੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਂ ਤੁਲਿਤਂ ਤੀਰਿਤਂ ਵਿਭੂਤਂ ਵਿਭਾਵਿਤਂ. ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਨਤ੍ਥਾਯ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ – ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਸਂਸਨ੍ਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ.

ਕਤਮਾ ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ? ਪਕਤਿਯਾ ਸਂਸਯਪਕ੍ਖਨ੍ਦੋ ਹੋਤਿ ਵਿਮਤਿਪਕ੍ਖਨ੍ਦੋ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਜਾਤੋ – ‘‘ਏਵਂ ਨੁ ਖੋ, ਨ ਨੁ ਖੋ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ? ਸੋ ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਤ੍ਥਾਯ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ – ਅਯਂ ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ. ਇਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ.

ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਮਨੁਸ੍ਸਪੁਚ੍ਛਾ, ਅਮਨੁਸ੍ਸਪੁਚ੍ਛਾ, ਨਿਮ੍ਮਿਤਪੁਚ੍ਛਾ. ਕਤਮਾ ਮਨੁਸ੍ਸਪੁਚ੍ਛਾ? ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਬੁਦ੍ਧਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਉਪਾਸਕਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਉਪਾਸਿਕਾਯੋ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਰਾਜਾਨੋ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਵੇਸ੍ਸਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਸੁਦ੍ਦਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਗਹਟ੍ਠਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ – ਅਯਂ ਮਨੁਸ੍ਸਪੁਚ੍ਛਾ.

ਕਤਮਾ ਅਮਨੁਸ੍ਸਪੁਚ੍ਛਾ? ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ ਬੁਦ੍ਧਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨਾਗਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਸੁਪਣ੍ਣਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਯਕ੍ਖਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਸੁਰਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਇਨ੍ਦਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਦੇਵਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ – ਅਯਂ ਅਮਨੁਸ੍ਸਪੁਚ੍ਛਾ.

ਕਤਮਾ ਨਿਮ੍ਮਿਤਪੁਚ੍ਛਾ? ਭਗਵਾ ਰੂਪਂ ਅਭਿਨਿਮ੍ਮਿਨਾਤਿ ਮਨੋਮਯਂ ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਂ ਅਹੀਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ. ਸੋ ਨਿਮ੍ਮਿਤੋ ਬੁਦ੍ਧਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਭਗਵਾ ਵਿਸਜ੍ਜੇਤਿ. ਅਯਂ ਨਿਮ੍ਮਿਤਪੁਚ੍ਛਾ. ਇਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ.

ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾ, ਪਰਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾ, ਉਭਯਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾ…ਪੇ… ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾ, ਪਰਮਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾ… ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਅਨਵਜ੍ਜਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾ, ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾ, ਵੋਦਾਨਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਾ… ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਅਤੀਤਪੁਚ੍ਛਾ, ਅਨਾਗਤਪੁਚ੍ਛਾ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਪੁਚ੍ਛਾ… ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਪੁਚ੍ਛਾ, ਬਹਿਦ੍ਧਾਪੁਚ੍ਛਾ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾਪੁਚ੍ਛਾ… ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਕੁਸਲਪੁਚ੍ਛਾ, ਅਕੁਸਲਪੁਚ੍ਛਾ, ਅਬ੍ਯਾਕਤਪੁਚ੍ਛਾ… ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਖਨ੍ਧਪੁਚ੍ਛਾ, ਧਾਤੁਪੁਚ੍ਛਾ ਆਯਤਨਪੁਚ੍ਛਾ… ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਪੁਚ੍ਛਾ, ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਪੁਚ੍ਛਾ, ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਪੁਚ੍ਛਾ… ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪੁਚ੍ਛਾ, ਬਲਪੁਚ੍ਛਾ, ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਪੁਚ੍ਛਾ… ਅਪਰਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਮਗ੍ਗਪੁਚ੍ਛਾ, ਫਲਪੁਚ੍ਛਾ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਪੁਚ੍ਛਾ….

ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਯਾਚਾਮਿ ਤਂ ਅਜ੍ਝੇਸਾਮਿ ਤਂ ਪਸਾਦੇਮਿ ਤਂ ‘‘ਕਥਯਸ੍ਸੁ ਮੇ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ – ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ. ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ.

ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਮੇਤ੍ਤਗੂਤਿ ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ… ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਮੇਤ੍ਤਗੂ.

ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਤਂ ਵੇਦਗੂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਵੇਦਗੂਤਿ ਤਂ ਮਞ੍ਞਾਮਿ, ਭਾਵਿਤਤ੍ਤੋਤਿ ਤਂ ਮਞ੍ਞਾਮਿ, ਏਵਂ ਜਾਨਾਮਿ, ਏਵਂ ਆਜਾਨਾਮਿ ਏਵਂ ਪਟਿਜਾਨਾਮਿ ਏਵਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਾਮਿ. ਵੇਦਗੂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤੋਤਿ ਕਥਞ੍ਚ ਭਗਵਾ ਵੇਦਗੂ? ਵੇਦਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚਤੂਸੁ ਮਗ੍ਗੇਸੁ ਞਾਣਂ ਪਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪਞ੍ਞਾਬਲਂ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਵਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਵੀਮਂਸਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਭਗਵਾ ਤੇਹਿ ਵੇਦੇਹਿ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਗਤੋ ਅਨ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਕੋਟਿਗਤੋ ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤਗਤੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਵੋਸਾਨਗਤੋ ਵੋਸਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤਾਣਗਤੋ ਤਾਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਲੇਣਗਤੋ ਲੇਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਰਣਗਤੋ ਸਰਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਭਯਗਤੋ ਅਭਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਚ੍ਚੁਤਗਤੋ ਅਚ੍ਚੁਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਮਤਗਤੋ ਅਮਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਵੇਦਾਨਂ ਵਾ ਅਨ੍ਤਗਤੋਤਿ ਵੇਦਗੂ; ਵੇਦੇਹਿ ਵਾ ਅਨ੍ਤਗਤੋਤਿ ਵੇਦਗੂ; ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਦਿਤਤ੍ਤਾ ਵੇਦਗੂ; ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ ਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸੋ ਵਿਦਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਰਾਗੋ ਦੋਸੋ ਮੋਹੋ ਮਾਨੋ ਵਿਦਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਵਿਦਿਤਾਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾ ਪੋਨੋਭਵਿਕਾ ਸਦਰਾ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਾ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਿਯਾ.

ਵੇਦਾਨਿ ਵਿਚੇਯ੍ਯ ਕੇਵਲਾਨਿ, [ਸਭਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਸਮਣਾਨਂ ਯਾਨੀਧਤ੍ਥਿ [ਯਾਨਿ ਪਤ੍ਥਿ (ਸ੍ਯਾ.), ਯਾਨਿ ਅਤ੍ਥਿ (ਕ.) ਸੁ. ਨਿ. ੫੩੪] ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ;

ਸਬ੍ਬਵੇਦਨਾਸੁ ਵੀਤਰਾਗੋ;

ਸਬ੍ਬਂ ਵੇਦਮਤਿਚ੍ਚ ਵੇਦਗੂ ਸੋਤਿ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਵੇਦਗੂ.

ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤੋ? ਭਗਵਾ ਭਾਵਿਤਕਾਯੋ ਭਾਵਿਤਸੀਲੋ ਭਾਵਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਭਾਵਿਤਪਞ੍ਞੋ ਭਾਵਿਤਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੋ ਭਾਵਿਤਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੋ ਭਾਵਿਤਇਦ੍ਧਿਪਾਦੋ ਭਾਵਿਤਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਭਾਵਿਤਬਲੋ ਭਾਵਿਤਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਭਾਵਿਤਮਗ੍ਗੋ, ਪਹੀਨਕਿਲੇਸੋ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾਕੁਪ੍ਪੋ ਸਚ੍ਛਿਕਤਨਿਰੋਧੋ. ਦੁਕ੍ਖਂ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਸਮੁਦਯੋ ਪਹੀਨੋ, ਮਗ੍ਗੋ ਭਾਵਿਤੋ, ਨਿਰੋਧੋ ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ, ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ ਪਹੀਨਂ, ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਂ ਭਾਵਿਤਂ, ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤਂ, ਅਪਰਿਤ੍ਤੋ ਮਹਨ੍ਤੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯੋ ਦੁਪ੍ਪਰਿਯੋਗਾਲ਼੍ਹੋ ਬਹੁਰਤਨੋ ਸਾਗਰੂਪਮੋ [ਸਾਗਰਸਮੋ (ਕ.)] ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ.

ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨੇਵ ਸੁਮਨੋ ਹੋਤਿ ਨ ਦੁਮ੍ਮਨੋ; ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਵਿਹਰਤਿ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ. ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ, ਘਾਨੇਨ ਗਨ੍ਧਂ ਘਾਯਿਤ੍ਵਾ, ਜਿਵ੍ਹਾਯ ਰਸਂ ਸਾਯਿਤ੍ਵਾ, ਕਾਯੇਨ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ, ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਨੇਵ ਸੁਮਨੋ ਹੋਤਿ ਨ ਦੁਮ੍ਮਨੋ; ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਵਿਹਰਤਿ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ.

ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਨਾਪਂ ਰੂਪਂ ਨਾਭਿਗਿਜ੍ਝਤਿ ਨਾਭਿਹਂਸਤਿ [ਨਾਭਿਪਿਹਯਤਿ (ਸ੍ਯਾ.) ਮਹਾਨਿ. ੯੦] ਨ ਰਾਗਂ ਜਨੇਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਠਿਤੋਵ ਕਾਯੋ ਹੋਤਿ, ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਣ੍ਠਿਤਂ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ. ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਖੋ ਪਨੇਵ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਮਨਾਪਂ ਨ ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋ [ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠੀਨਚਿਤ੍ਤੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਲੀਨਮਨਸੋ [ਆਦਿਨਮਨਸੋ (ਸ੍ਯਾ.) ਮਹਾਨਿ. ੯੦] ਅਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚੇਤਸੋ. ਤਸ੍ਸ ਠਿਤੋਵ ਕਾਯੋ ਹੋਤਿ ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਣ੍ਠਿਤਂ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ. ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਘਾਨੇਨ ਗਨ੍ਧਂ ਘਾਯਿਤ੍ਵਾ… ਜਿਵ੍ਹਾਯ ਰਸਂ ਸਾਯਿਤ੍ਵਾ… ਕਾਯੇਨ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ… ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਮਨਾਪਂ ਨਾਭਿਗਿਜ੍ਝਤਿ ਨਾਭਿਹਂਸਤਿ ਨ ਰਾਗਂ ਜਨੇਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਠਿਤੋਵ ਕਾਯੋ ਹੋਤਿ ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਣ੍ਠਿਤਂ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ. ਮਨਸਾਯੇਵ ਖੋ ਪਨ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਅਮਨਾਪਂ ਨ ਮਙ੍ਕੁ ਹੋਤਿ. ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਅਲੀਨਮਨਸੋ ਅਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚੇਤਸੋ ਤਸ੍ਸ ਠਿਤੋਵ ਕਾਯੋ ਹੋਤਿ ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਣ੍ਠਿਤਂ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ.

ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਨਾਪਾਮਨਾਪੇਸੁ ਰੂਪੇਸੁ ਠਿਤੋਵ ਕਾਯੋ ਹੋਤਿ ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਣ੍ਠਿਤਂ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ. ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਮਨਾਪਾਮਨਾਪੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਠਿਤੋਵ ਕਾਯੋ ਹੋਤਿ ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਣ੍ਠਿਤਂ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ.

ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਜਨੀਯੇ ਨ ਰਜ੍ਜਤਿ, ਦੁਸ੍ਸਨੀਯੇ [ਦੋਸਨੀਯੇ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੯੦] ਨ ਦੁਸ੍ਸਤਿ, ਮੋਹਨੀਯੇ ਨ ਮੁਯ੍ਹਤਿ, ਕੋਪਨੀਯੇ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ, ਮਦਨੀਯੇ ਨ ਮਜ੍ਜਤਿ, ਕਿਲੇਸਨੀਯੇ ਨ ਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ. ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਰਜਨੀਯੇ ਨ ਰਜ੍ਜਤਿ, ਦੁਸ੍ਸਨੀਯੇ ਨ ਦੁਸ੍ਸਤਿ, ਮੋਹਨੀਯੇ ਨ ਮੁਯ੍ਹਤਿ, ਕੋਪਨੀਯੇ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ, ਮਦਨੀਯੇ ਨ ਮਜ੍ਜਤਿ, ਕਿਲੇਸਨੀਯੇ ਨ ਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ.

ਦਿਟ੍ਠੇ ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤੋ, ਸੁਤੇ ਸੁਤਮਤ੍ਤੋ, ਮੁਤੇ ਮੁਤਮਤ੍ਤੋ, ਵਿਞ੍ਞਾਤੇ ਵਿਞ੍ਞਾਤਮਤ੍ਤੋ. ਦਿਟ੍ਠੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਸੁਤੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਮੁਤੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਤੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ. ਦਿਟ੍ਠੇ ਅਨੂਪਯੋ [ਅਨੁਪਯੋ (ਸ੍ਯਾ.), ਅਨੁਸਯੋ (ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੯੦] ਅਨਪਾਯੋ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤਿ. ਸੁਤੇ…ਪੇ… ਮੁਤੇ … ਵਿਞ੍ਞਾਤੇ ਅਨੂਪਯੋ [ਅਨੁਪਯੋ (ਸ੍ਯਾ.), ਅਨੁਸਯੋ (ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੯੦] ਅਨਪਾਯੋ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤਿ.

ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਭਗਵਤੋ ਚਕ੍ਖੁ, ਪਸ੍ਸਤਿ ਭਗਵਾ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ, ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਭਗਵਤੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਭਗਵਾ. ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਭਗਵਤੋ ਸੋਤਂ, ਸੁਣਾਤਿ ਭਗਵਾ ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ, ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਭਗਵਤੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਭਗਵਾ. ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਭਗਵਤੋ ਘਾਨਂ, ਘਾਯਤਿ ਭਗਵਾ ਘਾਨੇਨ ਗਨ੍ਧਂ, ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਭਗਵਤੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਭਗਵਾ. ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਭਗਵਤੋ ਜਿਵ੍ਹਾ, ਸਾਯਤਿ ਭਗਵਾ ਜਿਵ੍ਹਾਯ ਰਸਂ, ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਭਗਵਤੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਭਗਵਾ. ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਭਗਵਤੋ ਕਾਯੋ, ਫੁਸਤਿ ਭਗਵਾ ਕਾਯੇਨ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਭਗਵਤੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਭਗਵਾ. ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਭਗਵਤੋ ਮਨੋ, ਵਿਜਾਨਾਤਿ ਭਗਵਾ ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ, ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਭਗਵਤੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਭਗਵਾ.

ਚਕ੍ਖੁ ਰੂਪਾਰਾਮਂ ਰੂਪਰਤਂ ਰੂਪਸਮ੍ਮੁਦਿਤਂ, ਤਂ ਭਗਵਤੋ [ਭਗਵਤਾ (ਸ੍ਯਾ.) ਮਹਾਨਿ. ੯੦] ਦਨ੍ਤਂ ਗੁਤ੍ਤਂ ਰਕ੍ਖਿਤਂ ਸਂਵੁਤਂ; ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਂਵਰਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਸੋਤਂ ਸਦ੍ਦਾਰਾਮਂ ਸਦ੍ਦਰਤਂ…ਪੇ… ਘਾਨਂ ਗਨ੍ਧਾਰਾਮਂ ਗਨ੍ਧਰਤਂ… ਜਿਵ੍ਹਾ ਰਸਾਰਾਮਾ ਰਸਰਤਾ ਰਸਸਮ੍ਮੁਦਿਤਾ, ਸਾ ਭਗਵਤੋ ਦਨ੍ਤਾ ਗੁਤ੍ਤਾ ਰਕ੍ਖਿਤਾ ਸਂਵੁਤਾ; ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਂਵਰਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਕਾਯੋ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਰਾਮੋ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਰਤੋ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਸਮ੍ਮੁਦਿਤੋ… ਮਨੋ ਧਮ੍ਮਾਰਾਮੋ ਧਮ੍ਮਰਤੋ ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਮੁਦਿਤੋ, ਸੋ ਭਗਵਤੋ ਦਨ੍ਤੋ ਗੁਤ੍ਤੋ ਰਕ੍ਖਿਤੋ ਸਂਵੁਤੋ; ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਂਵਰਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ –

‘‘ਦਨ੍ਤਂ ਨਯਨ੍ਤਿ ਸਮਿਤਿਂ, ਦਨ੍ਤਂ ਰਾਜਾਭਿਰੂਹਤਿ;

ਦਨ੍ਤੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ, ਯੋਤਿਵਾਕ੍ਯਂ ਤਿਤਿਕ੍ਖਤਿ.

‘‘ਵਰਮਸ੍ਸਤਰਾ ਦਨ੍ਤਾ, ਆਜਾਨੀਯਾ ਚ [ਆਜਾਨਿਯਾਵ (ਸ੍ਯਾ.) ਧ. ਪ. ੩੨੨] ਸਿਨ੍ਧਵਾ;

ਕੁਞ੍ਜਰਾ ਚ [ਕੁਞ੍ਜਰਾਵ (ਸ੍ਯਾ.)] ਮਹਾਨਾਗਾ, ਅਤ੍ਤਦਨ੍ਤੋ ਤਤੋ ਵਰਂ.

‘‘ਨ ਹਿ ਏਤੇਹਿ ਯਾਨੇਹਿ, ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਅਗਤਂ ਦਿਸਂ;

ਯਥਾਤ੍ਤਨਾ ਸੁਦਨ੍ਤੇਨ, ਦਨ੍ਤੋ ਦਨ੍ਤੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ.

‘‘ਵਿਧਾਸੁ ਨ ਵਿਕਮ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਾ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾ;

ਦਨ੍ਤਭੂਮਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਲੋਕੇ ਵਿਜਿਤਾਵਿਨੋ.

‘‘ਯਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾਵਿਤਾਨਿ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ;

ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝ ਇਮਂ ਪਰਞ੍ਚ ਲੋਕਂ, ਕਾਲਂ ਕਙ੍ਖਤਿ ਭਾਵਿਤੋ ਸ ਦਨ੍ਤੋ’’ਤਿ [ਸੁਦਨ੍ਤੋਤਿ (ਸ੍ਯਾ.) ਸੁ. ਨਿ. ੫੨੧; ਮਹਾਨਿ. ੯੦].

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤੋਤਿ.

ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਤਂ ਵੇਦਗੂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਂ, ਕੁਤੋ ਨੁ ਦੁਕ੍ਖਾ ਸਮੁਦਾਗਤਾ ਇਮੇਤਿ. ਕੁਤੋ ਨੂਤਿ ਸਂਸਯਪੁਚ੍ਛਾ ਵਿਮਤਿਪੁਚ੍ਛਾ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਪੁਚ੍ਛਾ ਅਨੇਕਂਸਪੁਚ੍ਛਾ – ‘‘ਏਵਂ ਨੁ ਖੋ, ਨ ਨੁ ਖੋ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ – ਕੁਤੋ ਨੁ. ਦੁਕ੍ਖਾਤਿ ਜਾਤਿਦੁਕ੍ਖਂ, ਜਰਾਦੁਕ੍ਖਂ, ਬ੍ਯਾਧਿਦੁਕ੍ਖਂ, ਮਰਣਦੁਕ੍ਖਂ, ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਦੁਕ੍ਖਂ, ਬ੍ਯਸਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਨੇਰਯਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਮਾਨੁਸਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਗਬ੍ਭੋਕ੍ਕਨ੍ਤਿਮੂਲਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਗਬ੍ਭਟ੍ਠਿਤਿਮੂਲਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਗਬ੍ਭਵੁਟ੍ਠਾਨਮੂਲਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਜਾਤਸ੍ਸੂਪਨਿਬਨ੍ਧਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਜਾਤਸ੍ਸ ਪਰਾਧੇਯ੍ਯਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਅਤ੍ਤੂਪਕ੍ਕਮਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਪਰੂਪਕ੍ਕਮਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖਂ, ਵਿਪਰਿਣਾਮਦੁਕ੍ਖਂ, ਚਕ੍ਖੁਰੋਗੋ ਸੋਤਰੋਗੋ ਘਾਨਰੋਗੋ ਜਿਵ੍ਹਾਰੋਗੋ ਕਾਯਰੋਗੋ ਸੀਸਰੋਗੋ ਕਣ੍ਣਰੋਗੋ ਮੁਖਰੋਗੋ ਦਨ੍ਤਰੋਗੋ ਕਾਸੋ ਸਾਸੋ ਪਿਨਾਸੋ ਡਾਹੋ ਜਰੋ ਕੁਚ੍ਛਿਰੋਗੋ ਮੁਚ੍ਛਾ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਕਾ ਸੂਲਾ ਵਿਸੂਚਿਕਾ ਕੁਟ੍ਠਂ ਗਣ੍ਡੋ ਕਿਲਾਸੋ ਸੋਸੋ ਅਪਮਾਰੋ ਦਦ੍ਦੁ ਕਣ੍ਡੁ ਕਚ੍ਛੁ ਰਖਸਾ ਵਿਤਚ੍ਛਿਕਾ ਲੋਹਿਤਪਿਤ੍ਤਂ ਮਧੁਮੇਹੋ ਅਂਸਾ ਪਿਲ਼ਕਾ ਭਗਨ੍ਦਲਾ ਪਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਬਾਧਾ ਸੇਮ੍ਹਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਬਾਧਾ ਵਾਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਬਾਧਾ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਿਕਾ ਆਬਾਧਾ ਉਤੁਪਰਿਣਾਮਜਾ ਆਬਾਧਾ ਵਿਸਮਪਰਿਹਾਰਜਾ ਆਬਾਧਾ ਓਪਕ੍ਕਮਿਕਾ ਆਬਾਧਾ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਜਾ ਆਬਾਧਾ ਸੀਤਂ ਉਣ੍ਹਂ ਜਿਘਚ੍ਛਾ ਪਿਪਾਸਾ ਉਚ੍ਚਾਰੋ ਪਸ੍ਸਾਵੋ ਡਂਸਮਕਸਵਾਤਾਤਪਸਰੀਸਪਸਮ੍ਫਸ੍ਸਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਮਾਤੁਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਪਿਤੁਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਾਤੁਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਗਿਨਿਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਪੁਤ੍ਤਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਧੀਤੁਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਰੋਗਬ੍ਯਸਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭੋਗਬ੍ਯਸਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸੀਲਬ੍ਯਸਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਸਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ; ਯੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਆਦਿਤੋ ਸਮੁਦਾਗਮਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਤੋ ਨਿਰੋਧੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਕਮ੍ਮਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਵਿਪਾਕੋ, ਵਿਪਾਕਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਨਾਮਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਰੂਪਂ, ਰੂਪਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਨਾਮਂ, ਜਾਤਿਯਾ ਅਨੁਗਤਂ, ਜਰਾਯ ਅਨੁਸਟਂ, ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਅਭਿਭੂਤਂ, ਮਰਣੇਨ ਅਬ੍ਭਾਹਤਂ, ਦੁਕ੍ਖੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਅਤਾਣਂ ਅਲੇਣਂ ਅਸਰਣਂ ਅਸਰਣੀਭੂਤਂ – ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾ. ਇਮੇ ਦੁਕ੍ਖਾ ਕੁਤੋ ਸਮੁਦਾਗਤਾ ਕੁਤੋ ਜਾਤਾ ਕੁਤੋ ਸਞ੍ਜਾਤਾ ਕੁਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਕੁਤੋ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਕੁਤੋ ਪਾਤੁਭੂਤਾ ਕਿਂਨਿਦਾਨਾ ਕਿਂਸਮੁਦਯਾ ਕਿਂਜਾਤਿਕਾ ਕਿਂਪਭਵਾਤਿ, ਇਮੇਸਂ ਦੁਕ੍ਖਾਨਂ ਮੂਲਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਹੇਤੁਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਨਿਦਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਸਮ੍ਭਵਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਪਭਵਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਆਹਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਪਚ੍ਚਯਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਸਮੁਦਯਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਪਪੁਚ੍ਛਤਿ ਯਾਚਤਿ ਅਜ੍ਝੇਸਤਿ ਪਸਾਦੇਤੀਤਿ – ਕੁਤੋ ਨੁ ਦੁਕ੍ਖਾ ਸਮੁਦਾਗਤਾ ਇਮੇ.

ਯੇ ਕੇਚਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮਨੇਕਰੂਪਾਤਿ. ਯੇ ਕੇਚੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨਵਚਨਮੇਤਂ – ਯੇ ਕੇਚੀਤਿ. ਲੋਕਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਦੇਵਲੋਕੇ ਖਨ੍ਧਲੋਕੇ ਧਾਤੁਲੋਕੇ ਆਯਤਨਲੋਕੇ. ਅਨੇਕਰੂਪਾਤਿ ਅਨੇਕਵਿਧਾ ਨਾਨਾਪ੍ਪਕਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾਤਿ – ਯੇ ਕੇਚਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮਨੇਕਰੂਪਾ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਮੇਤ੍ਤਗੂ]

ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਤਂ ਵੇਦਗੂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਂ;

ਕੁਤੋ ਨੁ ਦੁਕ੍ਖਾ ਸਮੁਦਾਗਤਾ ਇਮੇ, ਯੇ ਕੇਚਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮਨੇਕਰੂਪਾ’’ਤਿ.

੧੯.

ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਵੇ ਮਂ ਪਭਵਂ ਅਪੁਚ੍ਛਸਿ, [ਮੇਤ੍ਤਗੂਤਿ ਭਗਵਾ]

ਤਂ ਤੇ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ ਯਥਾ ਪਜਾਨਂ;

ਉਪਧਿਨਿਦਾਨਾ ਪਭਵਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾ, ਯੇ ਕੇਚਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮਨੇਕਰੂਪਾ.

ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਵੇ ਮਂ ਪਭਵਂ ਅਪੁਚ੍ਛਸੀਤਿ. ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾਤਿ ਜਾਤਿਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਜਰਾਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਧਿਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਮਰਣਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ. ਪਭਵਂ ਅਪੁਚ੍ਛਸੀਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਮੂਲਂ ਪੁਚ੍ਛਸਿ ਹੇਤੁਂ ਪੁਚ੍ਛਸਿ ਨਿਦਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਸਿ ਸਮ੍ਭਵਂ ਪੁਚ੍ਛਸਿ ਪਭਵਂ ਪੁਚ੍ਛਸਿ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਸਿ ਆਹਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛਸਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਪੁਚ੍ਛਸਿ ਪਚ੍ਚਯਂ ਪੁਚ੍ਛਸਿ ਸਮੁਦਯਂ ਪੁਚ੍ਛਸਿ ਯਾਚਸਿ ਅਜ੍ਝੇਸਸਿ ਪਸਾਦੇਸੀਤਿ – ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਵੇ ਮਂ ਪਭਵਂ ਅਪੁਚ੍ਛਸਿ. ਮੇਤ੍ਤਗੂਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਮੇਤ੍ਤਗੂਤਿ ਭਗਵਾ.

ਤਂ ਤੇ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ ਯਥਾ ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਤਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਮੂਲਂ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ ਹੇਤੁਂ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ ਨਿਦਾਨਂ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ ਸਮ੍ਭਵਂ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ ਪਭਵਂ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ ਆਹਾਰਂ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ ਪਚ੍ਚਯਂ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ ਸਮੁਦਯਂ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸ੍ਸਾਮਿ ਵਿਵਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਵਿਭਜਿਸ੍ਸਾਮਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਕਾਸੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ – ਤਂ ਤੇ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ. ਯਥਾ ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ. ਨ ਇਤਿਹੀਤਿਹਂ ਨ ਇਤਿਕਿਰਾਯ ਨ ਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਨ ਪਿਟਕਸਮ੍ਪਦਾਯ [ਨ ਪਿਟਕਸਮ੍ਪਦਾਨੇਨ (ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੫੬] ਨ ਤਕ੍ਕਹੇਤੁ ਨ ਨਯਹੇਤੁ ਨ ਆਕਾਰਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਸਾਮਂ ਸਯਮਭਿਞ੍ਞਾਤਂ ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਧਮ੍ਮਂ ਤਂ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ – ਤਂ ਤੇ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ ਯਥਾ ਪਜਾਨਂ.

ਉਪਧਿਨਿਦਾਨਾ ਪਭਵਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਤਿ. ਉਪਧੀਤਿ ਦਸ ਉਪਧੀ – ਤਣ੍ਹੂਪਧਿ, ਦਿਟ੍ਠੂਪਧਿ, ਕਿਲੇਸੂਪਧਿ, ਕਮ੍ਮੂਪਧਿ, ਦੁਚ੍ਚਰਿਤੂਪਧਿ, ਆਹਾਰੂਪਧਿ, ਪਟਿਘੂਪਧਿ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਧਾਤੁਯੋ ਉਪਧੀ, ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ ਉਪਧੀ, ਛ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਯਾ ਉਪਧੀ, ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੁਕ੍ਖਮਨਟ੍ਠੇਨ [ਦੁਕ੍ਖਟ੍ਠੇਨ (ਸ੍ਯਾ.)] ਉਪਧਿ. ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਦਸ ਉਪਧੀ. ਦੁਕ੍ਖਾਤਿ ਜਾਤਿਦੁਕ੍ਖਂ ਜਰਾਦੁਕ੍ਖਂ ਬ੍ਯਾਧਿਦੁਕ੍ਖਂ ਮਰਣਦੁਕ੍ਖਂ ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਦੁਕ੍ਖਂ ਨੇਰਯਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ…ਪੇ… ਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਸਨਂ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਯੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਆਦਿਤੋ ਸਮੁਦਾਗਮਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਤੋ ਨਿਰੋਧੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਕਮ੍ਮਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਵਿਪਾਕੋ, ਵਿਪਾਕਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਨਾਮਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਰੂਪਂ, ਰੂਪਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਨਾਮਂ, ਜਾਤਿਯਾ ਅਨੁਗਤਂ, ਜਰਾਯ ਅਨੁਸਟਂ, ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਅਭਿਭੂਤਂ, ਮਰਣੇਨ ਅਬ੍ਭਾਹਤਂ, ਦੁਕ੍ਖੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਅਤਾਣਂ ਅਲੇਣਂ ਅਸਰਣਂ ਅਸਰਣੀਭੂਤਂ – ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾ. ਇਮੇ ਦੁਕ੍ਖਾ ਉਪਧਿਨਿਦਾਨਾ ਉਪਧਿਹੇਤੁਕਾ ਉਪਧਿਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪਧਿਕਾਰਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਭਵਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤੀਤਿ – ਉਪਧਿਨਿਦਾਨਾ ਪਭਵਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾ.

ਯੇ ਕੇਚਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮਨੇਕਰੂਪਾਤਿ. ਯੇ ਕੇਚੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨਵਚਨਮੇਤਂ – ਯੇ ਕੇਚੀਤਿ. ਲੋਕਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਦੇਵਲੋਕੇ ਖਨ੍ਧਲੋਕੇ ਧਾਤੁਲੋਕੇ ਆਯਤਨਲੋਕੇ. ਅਨੇਕਰੂਪਾਤਿ ਅਨੇਕਵਿਧਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾਤਿ – ਯੇ ਕੇਚਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮਨੇਕਰੂਪਾ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਵੇ ਮਂ ਪਭਵਂ ਅਪੁਚ੍ਛਸਿ, [ਮੇਤ੍ਤਗੂਤਿ ਭਗਵਾ]

ਤਂ ਤੇ ਪਵਕ੍ਖਾਮਿ ਯਥਾ ਪਜਾਨਂ;

ਉਪਧਿਨਿਦਾਨਾ ਪਭਵਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾ, ਯੇ ਕੇਚਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮਨੇਕਰੂਪਾ’’ਤਿ.

੨੦.

ਯੋ ਵੇ ਅਵਿਦ੍ਵਾ ਉਪਧਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਦੁਕ੍ਖਮੁਪੇਤਿ ਮਨ੍ਦੋ;

ਤਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਂ ਉਪਧਿਂ ਨ ਕਯਿਰਾ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਜਾਤਿਪ੍ਪਭਵਾਨੁਪਸ੍ਸੀ.

ਯੋ ਵੇ ਅਵਿਦ੍ਵਾ ਉਪਧਿਂ ਕਰੋਤੀਤਿ. ਯੋਤਿ ਯੋ ਯਾਦਿਸੋ ਯਥਾਯੁਤ੍ਤੋ ਯਥਾਵਿਹਿਤੋ ਯਥਾਪਕਾਰੋ ਯਂਠਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਯਂਧਮ੍ਮਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਾ ਵੇਸ੍ਸੋ ਵਾ ਸੁਦ੍ਦੋ ਵਾ ਗਹਟ੍ਠੋ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਵਾ ਦੇਵੋ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਵਾ. ਅਵਿਦ੍ਵਾਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਗਤੋ ਅਞ੍ਞਾਣੀ ਅਵਿਭਾਵੀ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ. ਉਪਧਿਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਤਣ੍ਹੂਪਧਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਦਿਟ੍ਠੂਪਧਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਕਿਲੇਸੂਪਧਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਕਮ੍ਮੂਪਧਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਦੁਚ੍ਚਰਿਤੂਪਧਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਆਹਾਰੂਪਧਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਪਟਿਘੂਪਧਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਧਾਤੁਯੋ ਉਪਧੀ ਕਰੋਤਿ, ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ ਉਪਧੀ ਕਰੋਤਿ, ਛ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਯੇ ਉਪਧੀ ਕਰੋਤਿ ਜਨੇਤਿ ਸਞ੍ਜਨੇਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਅਵਿਦ੍ਵਾ ਉਪਧਿਂ ਕਰੋਤਿ.

ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਦੁਕ੍ਖਮੁਪੇਤਿ ਮਨ੍ਦੋਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਜਾਤਿਦੁਕ੍ਖਂ ਜਰਾਦੁਕ੍ਖਂ ਬ੍ਯਾਧਿਦੁਕ੍ਖਂ ਮਰਣਦੁਕ੍ਖਂ ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਦੁਕ੍ਖਂ ਏਤਿ ਸਮੁਪੇਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਰਾਮਸਤਿ ਅਭਿਨਿਵਿਸਤੀਤਿ – ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਦੁਕ੍ਖਮੁਪੇਤਿ. ਮਨ੍ਦੋਤਿ ਮਨ੍ਦੋ ਮੋਮੁਹੋ ਅਵਿਦ੍ਵਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾਗਤੋ ਅਞ੍ਞਾਣੀ ਅਵਿਭਾਵੀ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋਤਿ – ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਦੁਕ੍ਖਮੁਪੇਤਿ ਮਨ੍ਦੋ.

ਤਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਂ ਉਪਧਿਂ ਨ ਕਯਿਰਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤਂਕਾਰਣਾ ਤਂਹੇਤੁ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਂਨਿਦਾਨਾ ਏਤਂ ਆਦੀਨਵਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਉਪਧੀਸੂਤਿ ਤਸ੍ਮਾ. ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ. ਉਪਧਿਂ ਨ ਕਯਿਰਾਤਿ ਤਣ੍ਹੂਪਧਿਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਦਿਟ੍ਠੂਪਧਿਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਕਿਲੇਸੂਪਧਿਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਦੁਚ੍ਚਰਿਤੂਪਧਿਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਆਹਾਰੂਪਧਿਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਘੂਪਧਿਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਧਾਤੁਯੋ ਉਪਧੀ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ ਉਪਧੀ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਛ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਯੇ ਉਪਧੀ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਨ ਜਨੇਯ੍ਯ ਨ ਸਞ੍ਜਨੇਯ੍ਯ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਨਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਂ ਉਪਧਿਂ ਨ ਕਯਿਰਾ.

ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾਤਿ ਜਾਤਿਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਜਰਾਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਧਿਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਮਰਣਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ. ਪਭਵਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਮੂਲਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਹੇਤਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਨਿਦਾਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਸਮ੍ਭਵਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਪਭਵਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਆਹਾਰਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਆਰਮ੍ਮਣਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਪਚ੍ਚਯਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਸਮੁਦਯਾਨੁਪਸ੍ਸੀ. ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਇਮਾਯ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਉਪੇਤੋ ਹੋਤਿ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਾਗਤੋ ਸਮੁਪਾਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ – ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਜਾਤਿਪ੍ਪਭਵਾਨੁਪਸ੍ਸੀ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯੋ ਵੇ ਅਵਿਦ੍ਵਾ ਉਪਧਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਦੁਕ੍ਖਮੁਪੇਤਿ ਮਨ੍ਦੋ;

ਤਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਂ ਉਪਧਿਂ ਨ ਕਯਿਰਾ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਜਾਤਿਪ੍ਪਭਵਾਨੁਪਸ੍ਸੀ’’ਤਿ.

੨੧.

ਯਂ ਤਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹ ਅਕਿਤ੍ਤਯੀ ਨੋ, ਅਞ੍ਞਂ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮ ਤਦਿਙ੍ਘ ਬ੍ਰੂਹਿ;

ਕਥਂ ਨੁ ਧੀਰਾ ਵਿਤਰਨ੍ਤਿ ਓਘਂ, ਜਾਤਿਂ ਜਰਂ ਸੋਕਪਰਿਦ੍ਦਵਞ੍ਚ;

ਤਂ ਮੇ ਮੁਨੀ ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹਿ, ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ.

ਯਂ ਤਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹ ਅਕਿਤ੍ਤਯੀ ਨੋਤਿ ਯਂ ਤਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹ ਅਯਾਚਿਮ੍ਹ ਅਜ੍ਝੇਸਿਮ੍ਹ ਪਸਾਦਯਿਮ੍ਹ. ਅਕਿਤ੍ਤਯੀ ਨੋਤਿ ਕਿਤ੍ਤਿਤਂ [ਅਕਿਤ੍ਤਿ ਤਂ (ਸ੍ਯਾ.) ਏਵਮੀਦਿਸੇਸੁ ਪਦੇਸੁ ਅਤੀਤਵਿਭਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਮਹਾਨਿ. ੧੧੦] ਪਕਿਤ੍ਤਿਤਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਂ ਦੇਸਿਤਂ ਪਞ੍ਞਪਿਤਂ [ਪਞ੍ਞਾਪਿਤਂ (ਕ.)] ਪਟ੍ਠਪਿਤਂ ਵਿਵਰਿਤਂ ਵਿਭਤ੍ਤਂ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਤਂ ਪਕਾਸਿਤਨ੍ਤਿ – ਯਂ ਤਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹ ਅਕਿਤ੍ਤਯੀ ਨੋ.

ਅਞ੍ਞਂ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮ ਤਦਿਙ੍ਘ ਬ੍ਰੂਹੀਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮ, ਅਞ੍ਞਂ ਤਂ ਯਾਚਾਮ, ਅਞ੍ਞਂ ਤਂ ਅਜ੍ਝੇਸਾਮ, ਅਞ੍ਞਂ ਤਂ ਪਸਾਦੇਮ, ਉਤ੍ਤਰਿ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮ. ਤਦਿਙ੍ਘ ਬ੍ਰੂਹੀਤਿ ਇਙ੍ਘ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਅਞ੍ਞਂ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮ ਤਦਿਙ੍ਘ ਬ੍ਰੂਹਿ.

ਕਥਂ ਨੁ ਧੀਰਾ ਵਿਤਰਨ੍ਤਿ ਓਘਂ, ਜਾਤਿਂ ਜਰਂ ਸੋਕਪਰਿਦ੍ਦਵਞ੍ਚਾਤਿ. ਕਥਂ ਨੂਤਿ ਸਂਸਯਪੁਚ੍ਛਾ ਵਿਮਤਿਪੁਚ੍ਛਾ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਪੁਚ੍ਛਾ ਅਨੇਕਂਸਪੁਚ੍ਛਾ – ‘‘ਏਵਂ ਨੁ ਖੋ, ਨਨੁ ਖੋ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ – ਕਥਂ ਨੁ. ਧੀਰਾਤਿ ਧੀਰਾ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੋ ਞਾਣਿਨੋ ਵਿਭਾਵਿਨੋ ਮੇਧਾਵਿਨੋ. ਓਘਨ੍ਤਿ ਕਾਮੋਘਂ ਭਵੋਘਂ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘਂ. ਜਾਤੀਤਿ ਯਾ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਤਮ੍ਹਿ ਤਮ੍ਹਿ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ ਜਾਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਿ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਪਾਤੁਭਾਵੋ ਆਯਤਨਾਨਂ ਪਟਿਲਾਭੋ. ਜਰਾਤਿ ਯਾ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਤਮ੍ਹਿ ਤਮ੍ਹਿ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ ਜਰਾ ਜੀਰਣਤਾ ਖਣ੍ਡਿਚ੍ਚਂ ਪਾਲਿਚ੍ਚਂ ਵਲਿਤ੍ਤਚਤਾ ਆਯੁਨੋ ਸਂਹਾਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਪਰਿਪਾਕੋ. ਸੋਕੋਤਿ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਭੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਰੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸੀਲਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਦੁਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸੋਕੋ ਸੋਚਨਾ ਸੋਚਿਤਤ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤੋਸੋਕੋ ਅਨ੍ਤੋਪਰਿਸੋਕੋ ਅਨ੍ਤੋਡਾਹੋ ਅਨ੍ਤੋਪਰਿਡਾਹੋ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿਜ੍ਝਾਯਨਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਸੋਕਸਲ੍ਲਂ. ਪਰਿਦੇਵੋਤਿ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਭੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਰੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸੀਲਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਦੁਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਆਦੇਵੋ ਪਰਿਦੇਵੋ ਆਦੇਵਨਾ ਪਰਿਦੇਵਨਾ ਆਦੇਵਿਤਤ੍ਤਂ ਪਰਿਦੇਵਿਤਤ੍ਤਂ ਵਾਚਾ ਪਲਾਪੋ [ਲਾਪੋ ਪਲਾਪੋ (ਸ੍ਯਾ.) ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣਿਯੇ] ਵਿਪ੍ਪਲਾਪੋ ਲਾਲਪ੍ਪੋ ਲਾਲਪ੍ਪਨਾ ਲਾਲਪ੍ਪਿਤਤ੍ਤਂ [ਲਾਲਪ੍ਪਾਯਨਾ ਲਾਲਪ੍ਪਾਯਿਤਤ੍ਤਂ (ਬਹੂਸੁ) ਜਰਾਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸਟ੍ਠਕਥਾ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾ].

ਕਥਂ ਨੁ ਧੀਰਾ ਵਿਤਰਨ੍ਤਿ ਓਘਂ, ਜਾਤਿਂ ਜਰਂ ਸੋਕਪਰਿਦ੍ਦਵਞ੍ਚਾਤਿ ਧੀਰਾ ਕਥਂ ਓਘਞ੍ਚ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਸੋਕਞ੍ਚ ਪਰਿਦੇਵਞ੍ਚ ਤਰਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਪਤਰਨ੍ਤਿ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ – ਕਥਂ ਨੁ ਧੀਰਾ ਵਿਤਰਨ੍ਤਿ ਓਘਂ, ਜਾਤਿਂ ਜਰਂ ਸੋਕਪਰਿਦ੍ਦਵਞ੍ਚ.

ਤਂ ਮੇ ਮੁਨੀ ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹੀਤਿ. ਤਨ੍ਤਿ ਯਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਯਂ ਯਾਚਾਮਿ ਯਂ ਅਜ੍ਝੇਸਾਮਿ ਯਂ ਪਸਾਦੇਮਿ. ਮੁਨੀਤਿ ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਭਗਵਾ ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਮੁਨਿ ਮੋਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਤੀਣਿ ਮੋਨੇਯ੍ਯਾਨਿ – ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ.

ਕਤਮਂ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ? ਤਿਵਿਧਾਨਂ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਂ ਪਹਾਨਂ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਤਿਵਿਧਂ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤਂ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਕਾਯਾਰਮ੍ਮਣੇ ਞਾਣਂ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਕਾਯਪਰਿਞ੍ਞਾ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਪਰਿਞ੍ਞਾਸਹਗਤੋ ਮਗ੍ਗੋ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਕਾਯੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਇਦਂ ਕਾਯਮੋਨੇਯ੍ਯਂ.

ਕਤਮਂ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ? ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾਨਂ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਂ ਪਹਾਨਂ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਵਚੀਸੁਚਰਿਤਂ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਵਾਚਾਰਮ੍ਮਣੇ ਞਾਣਂ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਵਾਚਾਪਰਿਞ੍ਞਾ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਪਰਿਞ੍ਞਾਸਹਗਤੋ ਮਗ੍ਗੋ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਵਾਚਾਯ ਛਨ੍ਦਰਾਗਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਵਚੀਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਇਦਂ ਵਚੀਮੋਨੇਯ੍ਯਂ.

ਕਤਮਂ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ? ਤਿਵਿਧਾਨਂ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਂ ਪਹਾਨਂ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਤਿਵਿਧਂ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤਂ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਚਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣੇ ਞਾਣਂ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਞ੍ਞਾ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਪਰਿਞ੍ਞਾਸਹਗਤੋ ਮਗ੍ਗੋ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਚਿਤ੍ਤੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋ ਸਞ੍ਞਾਵੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ. ਇਦਂ ਮਨੋਮੋਨੇਯ੍ਯਂ.

ਕਾਯਮੁਨਿਂ ਵਚੀਮੁਨਿਂ [ਵਾਚਾਮੁਨਿਂ (ਬਹੂਸੁ) ਇਤਿਵੁ. ੬੭], ਮਨੋਮੁਨਿਮਨਾਸਵਂ;

ਮੁਨਿਂ ਮੋਨੇਯ੍ਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਆਹੁ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਹਾਯਿਨਂ.

ਕਾਯਮੁਨਿਂ ਵਚੀਮੁਨਿਂ, ਮਨੋਮੁਨਿਮਨਾਸਵਂ;

ਮੁਨਿਂ ਮੋਨੇਯ੍ਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਆਹੁ ਨਿਨ੍ਹਾਤਪਾਪਕਨ੍ਤਿ.

ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ਮੋਨੇਯ੍ਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ. ਛ ਮੁਨਿਨੋ [ਮੁਨਯੋ (ਸ੍ਯਾ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੪] – ਅਗਾਰਮੁਨਿਨੋ, ਅਨਗਾਰਮੁਨਿਨੋ, ਸੇਖਮੁਨਿਨੋ [ਸੇਕ੍ਖਮੁਨਿਨੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਅਸੇਖਮੁਨਿਨੋ, ਪਚ੍ਚੇਕਮੁਨਿਨੋ ਮੁਨਿਮੁਨਿਨੋਤਿ. ਕਤਮੇ ਅਗਾਰਮੁਨਿਨੋ? ਯੇ ਤੇ ਅਗਾਰਿਕਾ ਦਿਟ੍ਠਪਦਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤਸਾਸਨਾ – ਇਮੇ ਅਗਾਰਮੁਨਿਨੋ. ਕਤਮੇ ਅਨਗਾਰਮੁਨਿਨੋ? ਯੇ ਤੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਦਿਟ੍ਠਪਦਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤਸਾਸਨਾ – ਇਮੇ ਅਨਗਾਰਮੁਨਿਨੋ. ਸਤ੍ਤ ਸੇਖਾ ਸੇਖਮੁਨਿਨੋ. ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਅਸੇਖਮੁਨਿਨੋ. ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਪਚ੍ਚੇਕਮੁਨਿਨੋ. ਤਥਾਗਤਾ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਮੁਨਿਮੁਨਿਨੋ.

ਨ ਮੋਨੇਨ ਮੁਨੀ [ਮੁਨਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਧ. ਪ. ੨੬੮] ਹੋਤਿ, ਮੂਲ਼੍ਹਰੂਪੋ ਅਵਿਦ੍ਦਸੁ;

ਯੋ ਚ ਤੁਲਂਵ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ, ਵਰਮਾਦਾਯ ਪਣ੍ਡਿਤੋ.

ਪਾਪਾਨਿ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ, ਸ ਮੁਨੀ ਤੇਨ ਸੋ ਮੁਨਿ;

ਯੋ ਮੁਨਾਤਿ ਉਭੋ ਲੋਕੇ, ਮੁਨਿ ਤੇਨ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਅਸਤਞ੍ਚ ਸਤਞ੍ਚ ਞਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ;

ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪੂਜਨੀਯੋ [ਪੂਜਿਤੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੪], ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ [ਸਙ੍ਗ ਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ, ਸੁ. ਨਿ. ੫੩੨] ਸੋ ਮੁਨੀਤਿ.

ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹੀਤਿ ਤਂ ਸਾਧੁ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਤਂ ਮੇ ਮੁਨੀ ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਤੁਲਿਤੋ ਤੀਰਿਤੋ ਵਿਭੂਤੋ ਵਿਭਾਵਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ – ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਯਂ ਤਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹ ਅਕਿਤ੍ਤਯੀ ਨੋ, ਅਞ੍ਞਂ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮ ਤਦਿਙ੍ਘ ਬ੍ਰੂਹਿ;

ਕਥਂ ਨੁ ਧੀਰਾ ਵਿਤਰਨ੍ਤਿ ਓਘਂ, ਜਾਤਿਂ ਜਰਂ ਸੋਕਪਰਿਦ੍ਦਵਞ੍ਚ;

ਤਂ ਮੇ ਮੁਨੀ ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹਿ, ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ.

੨੨.

ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਤੇ ਧਮ੍ਮਂ, [ਮੇਤ੍ਤਗੂਤਿ ਭਗਵਾ]

ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨੀਤਿਹਂ;

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ, ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ.

ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਤੇ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੇ, ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ, ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਨਿਞ੍ਚ ਪਟਿਪਦਂ ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸ੍ਸਾਮਿ ਵਿਵਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਵਿਭਜਿਸ੍ਸਾਮਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਕਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ – ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਤੇ ਧਮ੍ਮਂ. ਮੇਤ੍ਤਗੂਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ.

ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨੀਤਿਹਨ੍ਤਿ. ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਞਾਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਤੁਲਿਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਤੀਰਿਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਵਿਭੂਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਵਿਭਾਵਿਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਤਿ…ਪੇ… ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਞਾਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਤੁਲਿਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਤੀਰਿਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਵਿਭੂਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਵਿਭਾਵਿਤੇ ਧਮ੍ਮੇਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਅਥ ਵਾ, ਦੁਕ੍ਖੇ ਦਿਟ੍ਠੇ ਦੁਕ੍ਖਂ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸਮੁਦਯੇ ਦਿਟ੍ਠੇ ਸਮੁਦਯਂ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਗ੍ਗੇ ਦਿਟ੍ਠੇ ਮਗ੍ਗਂ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਨਿਰੋਧੇ ਦਿਟ੍ਠੇ ਨਿਰੋਧਂ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਅਥ ਵਾ, ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਅਕਾਲਿਕਂ ਏਹਿਪਸ੍ਸਿਕਂ ਓਪਨੇਯ੍ਯਿਕਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਵਿਞ੍ਞੂਹੀਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ. ਅਨੀਤਿਹਨ੍ਤਿ ਨ ਇਤਿਹੀਤਿਹਂ ਨ ਇਤਿਕਿਰਾਯ ਨ ਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਨ ਪਿਟਕਸਮ੍ਪਦਾਯ ਨ ਤਕ੍ਕਹੇਤੁ ਨ ਨਯਹੇਤੁ ਨ ਆਕਾਰਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਨ੍ਤਿਯਾ, ਸਾਮਂ ਸਯਮਭਿਞ੍ਞਾਤਂ ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਧਮ੍ਮਂ, ਤਂ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ – ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨੀਤਿਹਂ.

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਨ੍ਤਿ ਯਂ ਵਿਦਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਵਿਦਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਦਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਤੋਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ…ਪੇ… ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤੋ. ਚਰਨ੍ਤਿ ਚਰਨ੍ਤੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਇਰਿਯਨ੍ਤੋ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਪਾਲੇਨ੍ਤੋ ਯਪੇਨ੍ਤੋ ਯਾਪੇਨ੍ਤੋਤਿ – ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ.

ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ? ਵਿਸਤਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਾਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਟਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਮਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਕ੍ਕਤੀਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਂਹਰਤੀਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਂਵਾਦਿਕਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਮੂਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਫਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਪਰਿਭੋਗਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਾਲਾ ਵਾ ਪਨ ਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਰੂਪੇ ਸਦ੍ਦੇ ਗਨ੍ਧੇ ਰਸੇ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਕੁਲੇ ਗਣੇ ਆਵਾਸੇ ਲਾਭੇ ਯਸੇ ਪਸਂਸਾਯ ਸੁਖੇ ਚੀਵਰੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਸੇਨਾਸਨੇ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਕਾਮਭਵੇ ਰੂਪਭਵੇ ਅਰੂਪਭਵੇ ਸਞ੍ਞਾਭਵੇ ਅਸਞ੍ਞਾਭਵੇ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਭਵੇ ਏਕਵੋਕਾਰਭਵੇ ਚਤੁਵੋਕਾਰਭਵੇ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵੇ ਅਤੀਤੇ ਅਨਾਗਤੇ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸਟਾ ਵਿਤ੍ਥਤਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਦੇਵਲੋਕੇ ਖਨ੍ਧਲੋਕੇ ਧਾਤੁਲੋਕੇ ਆਯਤਨਲੋਕੇ. ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਵੇਸਾ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ [ਯਾ ਸਾ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ (ਸ੍ਯਾ.) ਕਾਮਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸਟ੍ਠਕਥਾ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾ], ਲੋਕੇ ਵੇਤਂ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ ਸਤੋ ਤਰੇਯ੍ਯ ਉਤ੍ਤਰੇਯ੍ਯ ਪਤਰੇਯ੍ਯ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਤੇ ਧਮ੍ਮਂ, [ਮੇਤ੍ਤਗੂਤਿ ਭਗਵਾ]

ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨੀਤਿਹਂ;

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ, ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ.

੨੩.

ਤਞ੍ਚਾਹਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ, ਮਹੇਸਿ ਧਮ੍ਮਮੁਤ੍ਤਮਂ;

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ, ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ.

ਤਞ੍ਚਾਹਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਾਮੀਤਿ. ਤਨ੍ਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ [ਬ੍ਯਪਥਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਂ [ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ (ਸ੍ਯਾ.)]. ਨਨ੍ਦਾਮੀਤਿ ਅਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਮੋਦਾਮਿ ਅਨੁਮੋਦਾਮਿ ਇਚ੍ਛਾਮਿ ਸਾਦਿਯਾਮਿ ਯਾਚਾਮਿ ਪਤ੍ਥਯਾਮਿ ਪਿਹਯਾਮਿ ਅਭਿਜਪ੍ਪਾਮੀਤਿ – ਤਞ੍ਚਾਹਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ.

ਮਹੇਸਿ ਧਮ੍ਮਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ. ਮਹੇਸੀਤਿ ਕਿਂ ਮਹੇਸਿ ਭਗਵਾ, ਮਹਨ੍ਤਂ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ [ਏਸਿ ਗਵੇਸਿ (ਸ੍ਯਾ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੫੦] ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ, ਮਹਨ੍ਤਂ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ…ਪੇ… ਮਹਨ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਂ… ਮਹਨ੍ਤਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ… ਮਹਨ੍ਤਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ, ਮਹਤੋ ਤਮੋਕਾਯਸ੍ਸ ਪਦਾਲਨਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ, ਮਹਤੋ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਸ੍ਸ ਪਭੇਦਨਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ, ਮਹਤੋ ਤਣ੍ਹਾਸਲ੍ਲਸ੍ਸ ਅਬ੍ਬਹਨਂ [ਅਬ੍ਬੂਹਨਂ (ਬਹੂਸੁ), ਅਬ੍ਬੂਹਂ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.)] ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ, ਮਹਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਘਾਤਸ੍ਸ ਵਿਨਿਵੇਠਨਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ, ਮਹਤੋ ਮਾਨਧਜਸ੍ਸ ਪਪਾਤਨਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ, ਮਹਤੋ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਵੂਪਸਮਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ, ਮਹਤੋ ਓਘਸ੍ਸ ਨਿਤ੍ਥਰਣਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ, ਮਹਤੋ ਭਾਰਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖੇਪਨਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ, ਮਹਤੋ ਸਂਸਾਰਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਉਪਚ੍ਛੇਦਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ, ਮਹਤੋ ਸਨ੍ਤਾਪਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ, ਮਹਤੋ ਪਰਿਲ਼ਾਹਸ੍ਸ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ, ਮਹਤੋ ਧਮ੍ਮਧਜਸ੍ਸ ਉਸ੍ਸਾਪਨਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ, ਮਹਨ੍ਤੇ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ…ਪੇ… ਮਹਨ੍ਤੇ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇ… ਮਹਨ੍ਤੇ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੇ… ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ… ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਬਲਾਨਿ… ਮਹਨ੍ਤੇ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ… ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ… ਮਹਨ੍ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ, ਮਹੇਸਕ੍ਖੇਹਿ ਸਤ੍ਤੇਹਿ ਏਸਿਤੋ ਗਵੇਸਿਤੋ ਪਰਿਯੇਸਿਤੋ – ‘‘ਕਹਂ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਕਹਂ ਭਗਵਾ, ਕਹਂ ਦੇਵਦੇਵੋ, ਕਹਂ ਨਰਾਸਭੋ’’ਤਿ ਮਹੇਸਿ. ਧਮ੍ਮਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਮੁਤ੍ਤਂਮਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਉਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸੇਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ – ਮਹੇਸਿ ਧਮ੍ਮਮੁਤ੍ਤਮਂ.

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਦਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਵਿਦਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਦਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਤੋਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ, ਵੇਦਨਾਸੁ…ਪੇ… ਚਿਤ੍ਤੇ… ਧਮ੍ਮੇਸੁ… ਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ… ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤੋ. ਚਰਨ੍ਤਿ ਚਰਨ੍ਤੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਇਰਿਯਨ੍ਤੋ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਪਾਲੇਨ੍ਤੋ ਯਪੇਨ੍ਤੋ ਯਾਪੇਨ੍ਤੋਤਿ – ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ.

ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ…ਪੇ… ਵਿਸਟਾ ਵਿਤ੍ਥਤਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ…ਪੇ… ਆਯਤਨਲੋਕੇ. ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਵੇਸਾ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਲੋਕੇ ਵੇਤਂ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ ਸਤੋ ਤਰੇਯ੍ਯ ਉਤ੍ਤਰੇਯ੍ਯ ਪਤਰੇਯ੍ਯ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਤਞ੍ਚਾਹਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ, ਮਹੇਸਿ ਧਮ੍ਮਮੁਤ੍ਤਮਂ;

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ, ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ.

੨੪.

ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾਸਿ, [ਮੇਤ੍ਤਗੂਤਿ ਭਗਵਾ]

ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇ;

ਏਤੇਸੁ ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਚ ਨਿਵੇਸਨਞ੍ਚ, ਪਨੁਜ੍ਜ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਭਵੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇ.

ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾਸੀਤਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਜਾਨਾਸਿ ਆਜਾਨਾਸਿ ਵਿਜਾਨਾਸਿ ਪਟਿਵਿਜਾਨਾਸਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਸੀਤਿ – ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾਸਿ. ਮੇਤ੍ਤਗੂਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਮੇਤ੍ਤਗੂਤਿ ਭਗਵਾ.

ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ. ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤਂ [ਉਦ੍ਧਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨਾਗਤਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)]; ਅਧੋਤਿ ਅਤੀਤਂ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਦੇਵਲੋਕੋ; ਅਧੋਤਿ ਨਿਰਯਲੋਕੋ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ. ਅਥ ਵਾ, ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ; ਅਧੋਤਿ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਅਬ੍ਯਾਕਤਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਰੂਪਧਾਤੁ; ਅਧੋਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਰੂਪਧਾਤੁ. ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ; ਅਧੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾ ਵੇਦਨਾ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ. ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਧਂ ਪਾਦਤਲਾ; ਅਧੋਤਿ ਅਧੋ ਕੇਸਮਤ੍ਥਕਾ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਵੇਮਜ੍ਝੇਤਿ – ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇ.

ਏਤੇਸੁ ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਚ ਨਿਵੇਸਨਞ੍ਚ, ਪਨੁਜ੍ਜ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਭਵੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇਤਿ ਏਤੇਸੂਤਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤੇਸੁ ਦੇਸਿਤੇਸੁ ਪਞ੍ਞਪਿਤੇਸੁ ਪਟ੍ਠਪਿਤੇਸੁ ਵਿਵਰਿਤੇਸੁ ਵਿਭਜਿਤੇਸੁ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਤੇਸੁ ਪਕਾਸਿਤੇਸੁ. ਨਨ੍ਦੀ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਨਿਵੇਸਨਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੇ ਨਿਵੇਸਨਾ – ਤਣ੍ਹਾਨਿਵੇਸਨਾ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਵੇਸਨਾ ਚ. ਕਤਮਾ ਤਣ੍ਹਾ ਨਿਵੇਸਨਾ? ਯਾਵਤਾ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ …ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਨਿਵੇਸਨਾ. ਕਤਮਾ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਵੇਸਨਾ? ਵੀਸਤਿਵਤ੍ਥੁਕਾ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ …ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਵੇਸਨਾ.

ਪਨੁਜ੍ਜ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸਹਗਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਅਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸਹਗਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਆਨੇਞ੍ਜਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸਹਗਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ. ਏਤੇਸੁ ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਚ ਨਿਵੇਸਨਞ੍ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸਹਗਤਞ੍ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨੁਜ੍ਜ ਪਨੁਜ੍ਜ ਨੁਦ ਪਨੁਦ ਜਹ ਪਜਹ ਵਿਨੋਦੇਹਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਹਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਹੀਤਿ – ਏਤੇਸੁ ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਚ ਨਿਵੇਸਨਞ੍ਚ ਪਨੁਜ੍ਜ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ.

ਭਵੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇਤਿ. ਭਵਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਭਵਾ – ਕਮ੍ਮਭਵੋ ਚ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋ ਚ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ. ਕਤਮੋ ਕਮ੍ਮਭਵੋ? ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਅਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਆਨੇਞ੍ਜਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ – ਅਯਂ ਕਮ੍ਮਭਵੋ. ਕਤਮੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ? ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾ ਰੂਪਂ ਵੇਦਨਾ ਸਞ੍ਞਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ – ਅਯਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ. ਭਵੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇਤਿ ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਚ ਨਿਵੇਸਨਞ੍ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸਹਗਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚ ਕਮ੍ਮਭਵਞ੍ਚ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਞ੍ਚ ਪੁਨਬ੍ਭਵਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਵਿਨੋਦੇਨ੍ਤੋ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਭਵੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੇ ਪੁਨਬ੍ਭਵੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਨ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਪਨੁਜ੍ਜ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਭਵੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾਸਿ, [ਮੇਤ੍ਤਗੂਤਿ ਭਗਵਾ]

ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇ;

ਏਤੇਸੁ ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਚ ਨਿਵੇਸਨਞ੍ਚ, ਪਨੁਜ੍ਜ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਭਵੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇ’’ਤਿ.

੨੫.

ਏਵਂਵਿਹਾਰੀ ਸਤੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ,

ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਰਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਮਾਯਿਤਾਨਿ;

ਜਾਤਿਂ ਜਰਂ ਸੋਕਪਰਿਦ੍ਦਵਞ੍ਚ, ਇਧੇਵ ਵਿਦ੍ਵਾ ਪਜਹੇਯ੍ਯ ਦੁਕ੍ਖਂ.

ਏਵਂਵਿਹਾਰੀ ਸਤੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋਤਿ. ਏਵਂਵਿਹਾਰੀਤਿ ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਚ ਨਿਵੇਸਨਞ੍ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸਹਗਤਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚ ਕਮ੍ਮਭਵਞ੍ਚ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਞ੍ਚ ਪੁਨਬ੍ਭਵਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਵਿਨੋਦੇਨ੍ਤੋ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਨ੍ਤੋਤਿ – ਏਵਂਵਿਹਾਰੀ. ਸਤੋਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ…ਪੇ… ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤੋ. ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋਤਿ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰੀ ਸਾਤਚ੍ਚਕਾਰੀ ਅਟ੍ਠਿਤਕਾਰੀ ਅਨੋਲੀਨਵੁਤ੍ਤੀ [ਅਨੋਲੀਨਵੁਤ੍ਤਿਕੋ (ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੪] ਅਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਅਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ – ‘‘ਕਥਾਹਂ [ਕਦਾਹਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਪਰਿਪੂਰਂ ਵਾ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪਰਿਪੂਰੇਯ੍ਯਂ, ਪਰਿਪੂਰਂ ਵਾ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦੋ ਚ ਵਾਯਾਮੋ ਚ ਉਸ੍ਸਾਹੋ ਚ ਉਸ੍ਸੋਲ਼੍ਹੀ ਚ ਅਪ੍ਪਟਿਵਾਨੀ [ਅਪ੍ਪਟਿਵਾਨਿ (ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੪] ਚ ਸਤਿ ਚ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਞ੍ਚ ਆਤਪ੍ਪਂ ਪਧਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨੁਯੋਗੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ. ‘‘ਕਥਾਹਂ ਅਪਰਿਪੂਰਂ ਵਾ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ…ਪੇ… ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਂ… ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ… ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪਰਿਪੂਰੇਯ੍ਯਂ ਪਰਿਪੂਰਂ ਵਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦੋ ਚ ਵਾਯਾਮੋ ਚ ਉਸ੍ਸਾਹੋ ਚ ਉਸ੍ਸੋਲ਼੍ਹੀ ਚ ਅਪ੍ਪਟਿਵਾਨੀ ਚ ਸਤਿ ਚ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਞ੍ਚ ਆਤਪ੍ਪਂ ਪਧਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨੁਯੋਗੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ. ‘‘ਕਥਾਹਂ ਅਪਰਿਞ੍ਞਾਤਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਰਿਜਾਨੇਯ੍ਯਂ, ਅਪ੍ਪਹੀਨੇ ਵਾ ਕਿਲੇਸੇ ਪਜਹੇਯ੍ਯਂ, ਅਭਾਵਿਤਂ ਵਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਯ੍ਯਂ, ਅਸਚ੍ਛਿਕਤਂ ਵਾ ਨਿਰੋਧਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦੋ ਚ ਵਾਯਾਮੋ ਚ ਉਸ੍ਸਾਹੋ ਚ ਉਸ੍ਸੋਲ਼੍ਹੀ ਚ ਅਪ੍ਪਟਿਵਾਨੀ ਚ ਸਤਿ ਚ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਞ੍ਚ ਆਤਪ੍ਪਂ ਪਧਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨੁਯੋਗੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ – ਏਵਂਵਿਹਾਰੀ ਸਤੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ.

ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਰਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਮਾਯਿਤਾਨੀਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕੋ [ਕਲ੍ਯਾਣਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ (ਸ੍ਯਾ.), ਏਵਮੀਦਿਸੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ] ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੇਕ੍ਖੋ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁ. ਚਰਨ੍ਤਿ ਚਰਨ੍ਤੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਇਰਿਯਨ੍ਤੋ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਪਾਲੇਨ੍ਤੋ ਯਪੇਨ੍ਤੋ ਯਾਪੇਨ੍ਤੋ. ਮਮਤ੍ਤਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਮਮਤ੍ਤਾ – ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਞ੍ਚ…ਪੇ… ਇਦਂ ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਇਦਂ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਂ… ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤਂ ਪਹਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਮਮਤ੍ਤਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਮਮਤ੍ਤੇ ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾਤਿ – ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਰਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਮਾਯਿਤਾਨਿ.

ਜਾਤਿਂ ਜਰਂ ਸੋਕਪਰਿਦ੍ਦਵਞ੍ਚ, ਇਧੇਵ ਵਿਦ੍ਵਾ ਪਜਹੇਯ੍ਯ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਜਾਤੀਤਿ ਯਾ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ…ਪੇ… ਜਰਨ੍ਤਿ ਯਾ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ…ਪੇ… ਸੋਕੋਤਿ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ…ਪੇ… ਪਰਿਦੇਵੋਤਿ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠਸ੍ਸ…ਪੇ… ਇਧਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ…ਪੇ… ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ. ਵਿਦ੍ਵਾਤਿ ਵਿਜ੍ਜਾਗਤੋ ਞਾਣੀ ਵਿਭਾਵੀ ਮੇਧਾਵੀ. ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਦੁਕ੍ਖਂ…ਪੇ… ਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਦੁਕ੍ਖਂ. ਜਾਤਿਂ ਜਰਂ ਸੋਕਪਰਿਦ੍ਦਵਞ੍ਚ, ਇਧੇਵ ਵਿਦ੍ਵਾ ਪਜਹੇਯ੍ਯ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਵਿਜ੍ਜਾਗਤੋ ਞਾਣੀ ਵਿਭਾਵੀ ਮੇਧਾਵੀ ਇਧੇਵ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਸੋਕਪਰਿਦ੍ਦਵਞ੍ਚ ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚ ਪਜਹੇਯ੍ਯ ਵਿਨੋਦੇਯ੍ਯ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੇਯ੍ਯ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਜਾਤਿਂ ਜਰਂ ਸੋਕਪਰਿਦ੍ਦਵਞ੍ਚ, ਇਧੇਵ ਵਿਦ੍ਵਾ ਪਜਹੇਯ੍ਯ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਏਵਂਵਿਹਾਰੀ ਸਤੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਰਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਮਾਯਿਤਾਨਿ;

ਜਾਤਿਂ ਜਰਂ ਸੋਕਪਰਿਦ੍ਦਵਞ੍ਚ, ਇਧੇਵ ਵਿਦ੍ਵਾ ਪਜਹੇਯ੍ਯ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ.

੨੬.

ਏਤਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਵਚੋ ਮਹੇਸਿਨੋ, ਸੁਕਿਤ੍ਤਿਤਂ ਗੋਤਮਨੂਪਧੀਕਂ;

ਅਦ੍ਧਾ ਹਿ ਭਗਵਾ ਪਹਾਸਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ.

ਏਤਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਵਚੋ ਮਹੇਸਿਨੋਤਿ. ਏਤਨ੍ਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਨਨ੍ਦਾਮਿ ਅਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਮੋਦਾਮਿ ਅਨੁਮੋਦਾਮਿ ਇਚ੍ਛਾਮਿ ਸਾਦਿਯਾਮਿ ਪਤ੍ਥਯਾਮਿ ਪਿਹਯਾਮਿ ਅਭਿਜਪ੍ਪਾਮਿ. ਮਹੇਸਿਨੋਤਿ ਕਿਂ ਮਹੇਸਿ ਭਗਵਾ? ਮਹਨ੍ਤਂ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ…ਪੇ… ਕਹਂ ਨਰਾਸਭੋਤਿ ਮਹੇਸੀਤਿ – ਏਤਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਵਚੋ ਮਹੇਸਿਨੋ.

ਸੁਕਿਤ੍ਤਿਤਂ ਗੋਤਮਨੂਪਧੀਕਨ੍ਤਿ. ਸੁਕਿਤ੍ਤਿਤਨ੍ਤਿ ਸੁਕਿਤ੍ਤਿਤਂ ਸੁਆਚਿਕ੍ਖਿਤਂ ਸੁਦੇਸਿਤਂ ਸੁਪਞ੍ਞਪਿਤਂ ਸੁਪਟ੍ਠਪਿਤਂ ਸੁਵਿਵਰਿਤਂ ਸੁਵਿਭਜਿਤਂ ਸੁਉਤ੍ਤਾਨੀਕਤਂ ਸੁਪਕਾਸਿਤਨ੍ਤਿ – ਸੁਕਿਤ੍ਤਿਤਂ. ਗੋਤਮਨੂਪਧੀਕਨ੍ਤਿ ਉਪਧੀ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚ. ਉਪਧਿਪ੍ਪਹਾਨਂ ਉਪਧਿਵੂਪਸਮਂ ਉਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਉਪਧਿਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ – ਸੁਕਿਤ੍ਤਿਤਂ ਗੋਤਮਨੂਪਧੀਕਂ.

ਅਦ੍ਧਾ ਹਿ ਭਗਵਾ ਪਹਾਸਿ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਅਦ੍ਧਾਤਿ ਏਕਂਸਵਚਨਂ ਨਿਸ੍ਸਂਸਯਵਚਨਂ ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖਾਵਚਨਂ ਅਦ੍ਵੇਜ੍ਝਵਚਨਂ ਅਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਵਚਨਂ ਨਿਰੋਧਵਚਨਂ ਅਪ੍ਪਣਕਵਚਨਂ ਅਵਤ੍ਥਾਪਨਵਚਨਮੇਤਂ – ਅਦ੍ਧਾਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ. ਪਹਾਸਿ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਦੁਕ੍ਖਂ ਜਰਾਦੁਕ੍ਖਂ ਬ੍ਯਾਧਿਦੁਕ੍ਖਂ ਮਰਣਦੁਕ੍ਖਂ ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਦੁਕ੍ਖਂ ਪਹਾਸਿ ਪਜਹਿ ਵਿਨੋਦੇਸਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਸਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਸੀਤਿ – ਅਦ੍ਧਾ ਹਿ ਭਗਵਾ ਪਹਾਸਿ ਦੁਕ੍ਖਂ.

ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਤੁਲਿਤੋ ਤੀਰਿਤੋ ਵਿਭੂਤੋ ਵਿਭਾਵਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ – ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਏਤਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਵਚੋ ਮਹੇਸਿਨੋ, ਸੁਕਿਤ੍ਤਿਤਂ ਗੋਤਮਨੂਪਧੀਕਂ;

ਅਦ੍ਧਾ ਹਿ ਭਗਵਾ ਪਹਾਸਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ.

੨੭.

ਤੇ ਚਾਪਿ ਨੂਨਪ੍ਪਜਹੇਯ੍ਯੁ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਯੇ ਤ੍ਵਂ ਮੁਨੀ ਅਟ੍ਠਿਤਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯ;

ਤਂ ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਨਾਗ, ਅਪ੍ਪੇਵ ਮਂ ਭਗਵਾ ਅਟ੍ਠਿਤਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯ.

ਤੇ ਚਾਪਿ ਨੂਨਪ੍ਪਜਹੇਯ੍ਯੁ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਚਾਪੀਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ ਵੇਸ੍ਸਾ ਚ ਸੁਦ੍ਦਾ ਚ ਗਹਟ੍ਠਾ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਚ ਦੇਵਾ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ. ਪਜਹੇਯ੍ਯੁ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਦੁਕ੍ਖਂ ਜਰਾਦੁਕ੍ਖਂ ਬ੍ਯਾਧਿਦੁਕ੍ਖਂ ਮਰਣਦੁਕ੍ਖਂ ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਦੁਕ੍ਖਂ ਪਜਹੇਯ੍ਯੁਂ ਵਿਨੋਦੇਯ੍ਯੁਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੇਯ੍ਯੁਂ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ – ਤੇ ਚਾਪਿ ਨੂਨਪ੍ਪਜਹੇਯ੍ਯੁ ਦੁਕ੍ਖਂ.

ਯੇ ਤ੍ਵਂ ਮੁਨੀ ਅਟ੍ਠਿਤਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਯੇਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯੇ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਚ ਵੇਸ੍ਸੇ ਚ ਸੁਦ੍ਦੇ ਚ ਗਹਟ੍ਠੇ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇ ਚ ਦੇਵੇ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਚ. ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਭਣਤਿ. ਮੁਨੀਤਿ ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ. ਅਟ੍ਠਿਤਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਟ੍ਠਿਤਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯ ਅਨੁਸਾਸੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਯੇ ਤ੍ਵਂ ਮੁਨੀ ਅਟ੍ਠਿਤਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯ.

ਤਂ ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਨਾਗਾਤਿ. ਤਨ੍ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਭਣਤਿ. ਨਮਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਕਾਯੇਨ ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਾਚਾਯ ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ, ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ, ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ, ਸਕ੍ਕਰੋਮਿ ਗਰੁਂ ਕਰੋਮਿ [ਗਰੁਕਰੋਮਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਮਾਨੇਮਿ ਪੂਜੇਮਿ. ਸਮੇਚ੍ਚਾਤਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਅਭਿਸਮੇਚ੍ਚ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਭਿਸਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ. ਨਾਗਾਤਿ ਨਾਗੋ ਚ ਭਗਵਾ ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ – ਨਾਗੋ, ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਨਾਗੋ, ਨ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਨਾਗੋ. ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ – ਨਾਗੋ? ਆਗੁ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾ ਪੋਨੋਭਵਿਕਾ ਸਦਰਾ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਾ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਿਯਾ.

ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ, [ਸਭਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਗੇ [ਸਬ੍ਬਯੋਗੇ (ਕ.), ਸੁ. ਨਿ. ੫੨੭] ਵਿਸਜ੍ਜ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ;

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਨ ਸਜ੍ਜਤੀ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਨਾਗੋ ਤਾਦਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੇ ਤਥਤ੍ਤਾਤਿ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ – ਨਾਗੋ.

ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਨਾਗੋ. ਭਗਵਾ ਨ ਛਨ੍ਦਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਦੋਸਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਮੋਹਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਭਯਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਰਾਗਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਦੋਸਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਮੋਹਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਮਾਨਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਅਨੁਸਯਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਵਗ੍ਗੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਯਾਯਤਿ ਨੀਯਤਿ [ਨਿਯ੍ਯਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਵੁਯ੍ਹਤਿ ਸਂਹਰੀਯਤਿ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਨਾਗੋ.

ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਨ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਨਾਗੋ. ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤਿ. ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ…ਪੇ… ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ… ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤਿ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਨ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨਾਗੋਤਿ – ਤਂ ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਨਾਗ.

ਅਪ੍ਪੇਵ ਮਂ ਭਗਵਾ ਅਟ੍ਠਿਤਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਪ੍ਪੇਵ ਮਂ ਭਗਵਾ ਅਟ੍ਠਿਤਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯ ਅਨੁਸਾਸੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਅਪ੍ਪੇਵ ਮਂ ਭਗਵਾ ਅਟ੍ਠਿਤਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਤੇ ਚਾਪਿ ਨੂਨਪ੍ਪਜਹੇਯ੍ਯੁ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਯੇ ਤ੍ਵਂ ਮੁਨੀ ਅਟ੍ਠਿਤਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯ;

ਤਂ ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮੇਚ੍ਚ ਨਾਗ, ਅਪ੍ਪੇਵ ਮਂ ਭਗਵਾ ਅਟ੍ਠਿਤਂ ਓਵਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

੨੮.

ਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵੇਦਗੁਮਾਭਿਜਞ੍ਞਾ, ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਾਮਭਵੇ ਅਸਤ੍ਤਂ;

ਅਦ੍ਧਾ ਹਿ ਸੋ ਓਘਮਿਮਂ ਅਤਾਰਿ, ਤਿਣ੍ਣੋ ਚ ਪਾਰਂ ਅਖਿਲੋ ਅਕਙ੍ਖੋ.

ਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵੇਦਗੁਮਾਭਿਜਞ੍ਞਾਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬਾਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ. ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ ਬਾਹਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਬਾਹਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸੋ ਬਾਹਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਰਾਗੋ ਬਾਹਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਦੋਸੋ ਬਾਹਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਮੋਹੋ ਬਾਹਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਮਾਨੋ ਬਾਹਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਬਾਹਿਤਾਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾ ਪੋਨੋਭਵਿਕਾ ਸਦਰਾ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਾ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਿਯਾ.

ਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਪਾਪਕਾਨਿ, [ਸਭਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਵਿਮਲੋ ਸਾਧੁਸਮਾਹਿਤੋ ਠਿਤਤ੍ਤੋ;

ਸਂਸਾਰਮਤਿਚ੍ਚ ਕੇਵਲੀ ਸੋ, ਅਸਿਤੋ [ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ (ਸ੍ਯਾ.) ਸੁ. ਨਿ. ੫੨੪] ਤਾਦਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੇ ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ.

ਵੇਦਗੂਤਿ ਵੇਦੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਚਤੂਸੁ ਮਗ੍ਗੇਸੁ ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਂ ਵੇਦਮਤਿਚ੍ਚ ਵੇਦਗੂ ਸੋਤਿ. ਅਭਿਜਞ੍ਞਾਤਿ ਅਭਿਜਾਨੇਯ੍ਯ ਆਜਾਨੇਯ੍ਯ ਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯ ਪਟਿਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵੇਦਗੁਮਾਭਿਜਞ੍ਞਾ.

ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਾਮਭਵੇ ਅਸਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਅਕਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ ਰਾਗਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦੋਸਕਿਞ੍ਚਨਂ ਮੋਹਕਿਞ੍ਚਨਂ ਮਾਨਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਿਲੇਸਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਕਿਞ੍ਚਨਂ, ਯਸ੍ਸੇਤੇ ਕਿਞ੍ਚਨਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਕਿਞ੍ਚਨੋ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਭਵਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਭਵਾ – ਕਮ੍ਮਭਵੋ ਚ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋ ਚ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ …ਪੇ… ਅਯਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ. ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਾਮਭਵੇ ਅਸਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਕਾਮਭਵੇ ਚ ਅਸਤ੍ਤਂ ਅਲਗ੍ਗਂ ਅਲਗ੍ਗਿਤਂ ਅਪਲਿਬੁਦ੍ਧਂ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਟਂ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਂ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤਂ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਾਮਭਵੇ ਅਸਤ੍ਤਂ.

ਅਦ੍ਧਾ ਹਿ ਸੋ ਓਘਮਿਮਂ ਅਤਾਰੀਤਿ. ਅਦ੍ਧਾਤਿ ਏਕਂਸਵਚਨਂ…ਪੇ… ਅਵਤ੍ਥਾਪਨਵਚਨਮੇਤਂ – ਅਦ੍ਧਾਤਿ. ਓਘਨ੍ਤਿ ਕਾਮੋਘਂ ਭਵੋਘਂ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘਂ. ਅਤਾਰੀਤਿ ਉਤ੍ਤਰਿ ਪਤਰਿ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਯੀਤਿ – ਅਦ੍ਧਾ ਹਿ ਸੋ ਓਘਮਿਮਂ ਅਤਾਰਿ.

ਤਿਣ੍ਣੋ ਚ ਪਾਰਂ ਅਖਿਲੋ ਅਕਙ੍ਖੋਤਿ. ਤਿਣ੍ਣੋਤਿ ਕਾਮੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ, ਭਵੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ, ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ, ਅਵਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ, ਸਂਸਾਰਪਥਂ ਤਿਣ੍ਣੋ ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣੋ ਨਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣੋ [ਨਿਤ੍ਤਿਣ੍ਣੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਵੁਤ੍ਥਵਾਸੋ [ਵੁਟ੍ਠਵਾਸੋ (ਸ੍ਯਾ.) ਮਹਾਨਿ. ੬] ਚਿਣ੍ਣਚਰਣੋ ਗਤਦ੍ਧੋ ਗਤਦਿਸੋ ਗਤਕੋਟਿਕੋ ਪਾਲਿਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੋ ਉਤ੍ਤਮਦਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਭਾਵਿਤਮਗ੍ਗੋ, ਪਹੀਨਕਿਲੇਸੋ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾਕੁਪ੍ਪੋ ਸਚ੍ਛਿਕਤਨਿਰੋਧੋ. ਦੁਕ੍ਖਂ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਸਮੁਦਯੋ ਪਹੀਨੋ, ਮਗ੍ਗੋ ਭਾਵਿਤੋ, ਨਿਰੋਧੋ ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ, ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ ਪਹੀਨਂ, ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਂ ਭਾਵਿਤਂ, ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤਂ. ਸੋ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪਲਿਘੋ ਸਂਕਿਣ੍ਣਪਰਿਕ੍ਖੋ ਅਬ੍ਬੁਲ਼੍ਹੇਸਿਕੋ ਨਿਰਗ੍ਗਲ਼ੋ ਅਰਿਯੋ ਪਨ੍ਨਦ੍ਧਜੋ ਪਨ੍ਨਭਾਰੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਵਿਪ੍ਪਹੀਨੋ ਛਲ਼ਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਏਕਾਰਕ੍ਖੋ ਚਤੁਰਾਪਸ੍ਸੇਨੋ ਪਨੁਣ੍ਣਪਚ੍ਚੇਕਸਚ੍ਚੋ [ਪਣੁਨ੍ਨਪਚ੍ਚੇਕਸਚ੍ਚੋ (ਕ.)] ਸਮਵਯਸਟ੍ਠੇਸਨੋ ਅਨਾਵਿਲਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰੋ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਪਞ੍ਞੋ ਕੇਵਲੀ ਵੁਸਿਤਵਾ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸੋ ਪਰਮਪੁਰਿਸੋ ਪਰਮਪਤ੍ਤਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਨੇਵ ਆਚਿਨਾਤਿ ਨ ਅਪਚਿਨਾਤਿ, ਅਪਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਨੇਵ ਪਜਹਤਿ ਨ ਉਪਾਦਿਯਤਿ, ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਨੇਵ ਵਿਸਿਨੇਤਿ ਨ ਉਸ੍ਸਿਨੇਤਿ, ਵਿਸਿਨੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਨੇਵ ਵਿਧੂਪੇਤਿ ਨ ਸਨ੍ਧੂਪੇਤਿ, ਵਿਧੂਪੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਠਿਤੋ. ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ…ਪੇ… ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ… ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ… ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਠਿਤੋ. ਸਚ੍ਚਂ ਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦਯਿਤ੍ਵਾ [ਪਟਿਪਾਦਯਿਤ੍ਵਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਠਿਤੋ. ਏਜਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਕਿਲੇਸਗ੍ਗਿਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋ. ਅਪਰਿਗਮਨਤਾਯ ਠਿਤੋ. ਕਥਂ [ਕਟਂ (ਸ੍ਯਾ.) ਕਾਮਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸਟ੍ਠਕਥਾ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾ] ਸਮਾਦਾਯ ਠਿਤੋ? ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਪਟਿਸੇਵਨਤਾਯ ਠਿਤੋ. ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਠਿਤੋ. ਕਰੁਣਾਯ …ਪੇ… ਮੁਦਿਤਾਯ… ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਠਿਤੋ. ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਠਿਤੋ. ਅਤਮ੍ਮਯਤਾਯ [ਅਕਮ੍ਮਞ੍ਞਤਾਯ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਠਿਤੋ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਠਿਤੋ. ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਠਿਤੋ. ਖਨ੍ਧਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ. ਧਾਤੁਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ. ਆਯਤਨਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ. ਗਤਿਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ. ਉਪਪਤ੍ਤਿਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ. ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ. ਭਵਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ. ਸਂਸਾਰਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ. ਵਟ੍ਟਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ. ਅਨ੍ਤਿਮਭਵੇ ਠਿਤੋ. ਅਨ੍ਤਿਮੇ ਸਮੁਸ੍ਸਯੇ ਠਿਤੋ. ਅਨ੍ਤਿਮਦੇਹਧਰੋ ਅਰਹਾ.

ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋ ਭਵੋ, ਚਰਿਮੋਯਂ ਸਮੁਸ੍ਸਯੋ;

ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ.

ਤਿਣ੍ਣੋ ਚ ਪਾਰਨ੍ਤਿ ਪਾਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਸੋ ਪਾਰਗਤੋ ਪਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਗਤੋ ਅਨ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਕੋਟਿਗਤੋ ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤਗਤੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਵੋਸਾਨਗਤੋ ਵੋਸਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤਾਣਗਤੋ ਤਾਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਲੇਣਗਤੋ ਲੇਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਰਣਗਤੋ ਸਰਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਭਯਗਤੋ ਅਭਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਚ੍ਚੁਤਗਤੋ ਅਚ੍ਚੁਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਮਤਗਤੋ ਅਮਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਵੁਤ੍ਤਵਾਸੋ ਚਿਣ੍ਣਚਰਣੋ…ਪੇ… ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ – ਤਿਣ੍ਣੋ ਚ ਪਾਰਂ.

ਅਖਿਲੋਤਿ ਰਾਗੋ ਖਿਲੋ, ਦੋਸੋ ਖਿਲੋ, ਮੋਹੋ ਖਿਲੋ, ਕੋਧੋ ਖਿਲੋ, ਉਪਨਾਹੋ ਖਿਲੋ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਖਿਲਾ. ਯਸ੍ਸੇਤੇ ਖਿਲਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਖਿਲੋ. ਅਕਙ੍ਖੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇ ਕਙ੍ਖਾ, ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੇ ਕਙ੍ਖਾ, ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੇ ਕਙ੍ਖਾ, ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾਯ ਕਙ੍ਖਾ, ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤੇ ਕਙ੍ਖਾ, ਅਪਰਨ੍ਤੇ ਕਙ੍ਖਾ, ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਾਪਰਨ੍ਤੇ ਕਙ੍ਖਾ, ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਕਙ੍ਖਾ, ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ ਕਙ੍ਖਾ ਕਙ੍ਖਾਯਨਾ ਕਙ੍ਖਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਵਿਮਤਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਂ ਦ੍ਵੇਧਾਪਥੋ ਸਂਸਯੋ ਅਨੇਕਂਸਗ੍ਗਾਹੋ ਆਸਪ੍ਪਨਾ ਪਰਿਸਪ੍ਪਨਾ ਅਪਰਿਯੋਗਾਹਨਾ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ. ਯਸ੍ਸੇਤੇ ਕਙ੍ਖਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਕਙ੍ਖੋਤਿ – ਤਿਣ੍ਣੋ ਚ ਪਾਰਂ ਅਖਿਲੋ ਅਕਙ੍ਖੋ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵੇਦਗੁਮਾਭਿਜਞ੍ਞਾ, ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਾਮਭਵੇ ਅਸਤ੍ਤਂ;

ਅਦ੍ਧਾ ਹਿ ਸੋ ਓਘਮਿਮਂ ਅਤਾਰਿ, ਤਿਣ੍ਣੋ ਚ ਪਾਰਂ ਅਖਿਲੋ ਅਕਙ੍ਖੋ’’ਤਿ.

੨੯.

ਵਿਦ੍ਵਾ ਚ ਯੋ ਵੇਦਗੂ ਨਰੋ ਇਧ, ਭਵਾਭਵੇ ਸਙ੍ਗਮਿਮਂ ਵਿਸਜ੍ਜ;

ਸੋ ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਅਨੀਘੋ ਨਿਰਾਸੋ, ਅਤਾਰਿ ਸੋ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ.

ਵਿਦ੍ਵਾ ਚ ਯੋ ਵੇਦਗੂ ਨਰੋ ਇਧਾਤਿ. ਵਿਦ੍ਵਾਤਿ ਵਿਜ੍ਜਾਗਤੋ ਞਾਣੀ ਵਿਭਾਵੀ ਮੇਧਾਵੀ. ਯੋਤਿ ਯੋ ਯਾਦਿਸੋ…ਪੇ… ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਵਾ. ਵੇਦਗੂਤਿ ਵੇਦਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚਤੂਸੁ ਮਗ੍ਗੇਸੁ ਞਾਣਂ ਪਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪਞ੍ਞਾਬਲਂ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਵੀਮਂਸਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ [ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਵੇਦਮਤਿਚ੍ਚ ਵੇਦਗੂ ਸੋਤਿ. (ਸ੍ਯਾ.) ਪਸ੍ਸ ਮਹਾਨਿ. ੮੧]. ਤੇਹਿ ਵੇਦੇਹਿ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਗਤੋ ਅਨ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਕੋਟਿਗਤੋ ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤਗਤੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਵੋਸਾਨਗਤੋ ਵੋਸਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤਾਣਗਤੋ ਤਾਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਲੇਣਗਤੋ ਲੇਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਰਣਗਤੋ ਸਰਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਭਯਗਤੋ ਅਭਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਚ੍ਚੁਤਗਤੋ ਅਚ੍ਚੁਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਮਤਗਤੋ ਅਮਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਵੇਦਾਨਂ ਵਾ ਅਨ੍ਤਗਤੋਤਿ ਵੇਦਗੂ, ਵੇਦੇਹਿ ਵਾ ਅਨ੍ਤਗਤੋਤਿ ਵੇਦਗੂ, ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਦਿਤਤ੍ਤਾ ਵੇਦਗੂ. ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ ਵਿਦਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ…ਪੇ… ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸੋ… ਰਾਗੋ… ਦੋਸੋ… ਮੋਹੋ… ਮਾਨੋ ਵਿਦਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਵਿਦਿਤਾਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾ ਪੋਨੋਭਵਿਕਾ ਸਦਰਾ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਾ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਿਯਾ.

ਵੇਦਾਨਿ ਵਿਚੇਯ੍ਯ ਕੇਵਲਾਨਿ, [ਸਭਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਸਮਣਾਨਂ ਯਾਨੀਧਤ੍ਥਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ;

ਸਬ੍ਬਵੇਦਨਾਸੁ ਵੀਤਰਾਗੋ, ਸਬ੍ਬਂ ਵੇਦਮਤਿਚ੍ਚ ਵੇਦਗੂ ਸੋ.

ਨਰੋਤਿ ਸਤ੍ਤੋ ਨਰੋ ਮਾਨਵੋ ਪੋਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਜੀਵੋ ਜਾਗੁ [ਜਾਤੁ (ਸ੍ਯਾ.)] ਜਨ੍ਤੁ ਇਨ੍ਦਗੁ [ਇਨ੍ਦਗੂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਮਨੁਜੋ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ…ਪੇ… ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਤਿ – ਵਿਦ੍ਵਾ ਚ ਯੋ ਵੇਦਗੂ ਨਰੋ ਇਧ.

ਭਵਾਭਵੇ ਸਙ੍ਗਮਿਮਂ ਵਿਸਜ੍ਜਾਤਿ. ਭਵਾਭਵੇਤਿ ਭਵਾਭਵੇ ਕਮ੍ਮਭਵੇ ਪੁਨਬ੍ਭਵੇ ਕਾਮਭਵੇ, ਕਮ੍ਮਭਵੇ ਕਾਮਭਵੇ ਪੁਨਬ੍ਭਵੇ ਰੂਪਭਵੇ, ਕਮ੍ਮਭਵੇ ਰੂਪਭਵੇ ਪੁਨਬ੍ਭਵੇ ਅਰੂਪਭਵੇ, ਕਮ੍ਮਭਵੇ ਅਰੂਪਭਵੇ ਪੁਨਬ੍ਭਵੇ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਭਵੇ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਗਤਿਯਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਉਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਅਤ੍ਤਭਾਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ. ਸਙ੍ਗਾਤਿ ਸਤ੍ਤ ਸਙ੍ਗਾ – ਰਾਗਸਙ੍ਗੋ, ਦੋਸਸਙ੍ਗੋ, ਮੋਹਸਙ੍ਗੋ, ਮਾਨਸਙ੍ਗੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਗੋ, ਕਿਲੇਸਸਙ੍ਗੋ, ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸਙ੍ਗੋ. ਵਿਸਜ੍ਜਾਤਿ ਸਙ੍ਗੇ ਵੋਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਵਿਸਜ੍ਜ. ਅਥ ਵਾ, ਸਙ੍ਗੇ ਬਨ੍ਧੇ ਵਿਬਨ੍ਧੇ ਆਬਨ੍ਧੇ ਲਗ੍ਗੇ ਲਗ੍ਗਿਤੇ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧੇ ਬਨ੍ਧਨੇ ਫੋਟਯਿਤ੍ਵਾ [ਮੋਚਯਿਤ੍ਵਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਾ ਵਿਸਜ੍ਜ. ਯਥਾ ਯਾਨਂ ਵਾ ਵਯ੍ਹਂ ਵਾ ਰਥਂ ਵਾ ਸਕਟਂ ਵਾ ਸਨ੍ਦਮਾਨਿਕਂ ਵਾ ਸਜ੍ਜਂ ਵਿਸਜ੍ਜਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਵਿਕੋਪੇਨ੍ਤਿ – ਏਵਮੇਵ ਤੇ ਸਙ੍ਗੇ ਵੋਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਵਿਸਜ੍ਜ. ਅਥ ਵਾ, ਸਙ੍ਗੇ ਬਨ੍ਧੇ ਵਿਬਨ੍ਧੇ ਆਬਨ੍ਧੇ ਲਗ੍ਗੇ ਲਗ੍ਗਿਤੇ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧੇ ਬਨ੍ਧਨੇ ਫੋਟਯਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਵਿਸਜ੍ਜਾਤਿ – ਭਵਾਭਵੇ ਸਙ੍ਗਮਿਮਂ ਵਿਸਜ੍ਜ.

ਸੋ ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਅਨੀਘੋ ਨਿਰਾਸੋ, ਅਤਾਰਿ ਸੋ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ… ਯਸ੍ਸੇਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਵਿਗਤਤਣ੍ਹੋ ਚਤ੍ਤਤਣ੍ਹੋ ਵਨ੍ਤਤਣ੍ਹੋ ਮੁਤ੍ਤਤਣ੍ਹੋ ਪਹੀਨਤਣ੍ਹੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤਣ੍ਹੋ ਵੀਤਰਾਗੋ ਚਤ੍ਤਰਾਗੋ ਪਹੀਨਰਾਗੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰਾਗੋ ਨਿਚ੍ਛਾਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੀਤਿਭੂਤੋ ਸੁਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਸੋ ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ. ਅਨੀਘੋਤਿ ਰਾਗੋ ਨੀਘੋ, ਦੋਸੋ ਨੀਘੋ, ਮੋਹੋ ਨੀਘੋ, ਕੋਧੋ ਨੀਘੋ, ਉਪਨਾਹੋ ਨੀਘੋ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਨੀਘਾ. ਯਸ੍ਸੇਤੇ ਨੀਘਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨੀਘੋ. ਨਿਰਾਸੋਤਿ ਆਸਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਯਸ੍ਸੇਸਾ ਆਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਨਿਰਾਸੋ. ਜਾਤੀਤਿ ਯਾ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ…ਪੇ… ਆਯਤਨਾਨਂ ਪਟਿਲਾਭੋ. ਜਰਾਤਿ ਯਾ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ …ਪੇ… ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਪਰਿਪਾਕੋ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਜਰਾ. ਸੋ ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਅਨੀਘੋ ਨਿਰਾਸੋ, ਅਤਾਰਿ ਸੋ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ ਯੋ ਸੋ ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਅਨੀਘੋ ਚ ਨਿਰਾਸੋ ਚ, ਸੋ ਖੋ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਂ ਅਤਰਿ ਉਤ੍ਤਰਿ ਪਤਰਿ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਯੀਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਮਿ ਦੇਸੇਮਿ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਪਟ੍ਠਪੇਮਿ ਵਿਵਰਾਮਿ ਵਿਭਜਾਮਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਮਿ ਪਕਾਸੇਮੀਤਿ – ਸੋ ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਅਨੀਘੋ ਨਿਰਾਸੋ, ਅਤਾਰਿ ਸੋ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਵਿਦ੍ਵਾ ਚ ਯੋ ਵੇਦਗੂ ਨਰੋ ਇਧ, ਭਵਾਭਵੇ ਸਙ੍ਗਮਿਮਂ ਵਿਸਜ੍ਜ;

ਸੋ ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਅਨੀਘੋ ਨਿਰਾਸੋ, ਅਤਾਰਿ ਸੋ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀ’’ਤਿ.

ਸਹ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ…ਪੇ… ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ, ਸਾਵਕੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ.

ਮੇਤ੍ਤਗੂਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ.

੫. ਧੋਤਕਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੩੦.

ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਧੋਤਕੋ]

ਵਾਚਾਭਿਕਙ੍ਖਾਮਿ ਮਹੇਸਿ ਤੁਯ੍ਹਂ;

ਤਵ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਨਿਗ੍ਘੋਸਂ, ਸਿਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਤ੍ਤਨੋ.

ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਨ੍ਤਿ. ਪੁਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ – ਅਦਿਟ੍ਠਜੋਤਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ, ਦਿਟ੍ਠਸਂਸਨ੍ਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ, ਵਿਮਤਿਚ੍ਛੇਦਨਾ ਪੁਚ੍ਛਾ…ਪੇ… ਇਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੁਚ੍ਛਾ…ਪੇ… ਨਿਬ੍ਬਾਨਪੁਚ੍ਛਾ. ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਯਾਚਾਮਿ ਤਂ ਅਜ੍ਝੇਸਾਮਿ ਤਂ ਪਸਾਦੇਮਿ ਤਂ, ਕਥਯਸ੍ਸੁ ਮੇਤਿ – ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ. ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ.

ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਧੋਤਕੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ… ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ ਗਰੁਵਚਨਂ ਸਗਾਰਵਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ. ਧੋਤਕੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਸਙ੍ਖਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵੋਹਾਰੋ ਨਾਮਂ ਨਾਮਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਧੋਤਕੋ.

ਵਾਚਾਭਿਕਙ੍ਖਾਮਿ ਮਹੇਸਿ ਤੁਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਕਙ੍ਖਾਮਿ ਅਭਿਕਙ੍ਖਾਮਿ ਇਚ੍ਛਾਮਿ ਸਾਦਿਯਾਮਿ ਪਤ੍ਥਯਾਮਿ ਪਿਹਯਾਮਿ ਅਭਿਜਪ੍ਪਾਮਿ. ਮਹੇਸੀਤਿ ਕਿਂ ਮਹੇਸਿ ਭਗਵਾ? ਮਹਨ੍ਤਂ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ…ਪੇ… ਕਹਂ ਨਰਾਸਭੋਤਿ ਮਹੇਸੀਤਿ – ਵਾਚਾਭਿਕਙ੍ਖਾਮਿ ਮਹੇਸਿ ਤੁਯ੍ਹਂ.

ਤਵ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਨਿਗ੍ਘੋਸਨ੍ਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਪਧਾਰਯਿਤ੍ਵਾ ਉਪਲਕ੍ਖਯਿਤ੍ਵਾਤਿ – ਤਵ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਨਿਗ੍ਘੋਸਂ.

ਸਿਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਤ੍ਤਨੋਤਿ. ਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ – ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ…ਪੇ… ਅਯਂ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਤ੍ਤਨੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਾਗਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਾਯ, ਦੋਸਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਾਯ, ਮੋਹਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਾਯ, ਕੋਧਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਾਯ, ਉਪਨਾਹਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਾਯ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਮਾਯ ਉਪਸਮਾਯ ਵੂਪਸਮਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਾਯ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਯ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ ਅਧਿਸੀਲਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ. ਇਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾਯੋ ਆਵਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਦਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਵੀਰਿਯਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਦਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਆਚਰੇਯ੍ਯ ਸਮਾਚਰੇਯ੍ਯ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਸਿਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਤ੍ਤਨੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਧੋਤਕੋ]

ਵਾਚਾਭਿਕਙ੍ਖਾਮਿ ਮਹੇਸਿ ਤੁਯ੍ਹਂ;

ਤਵ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਨਿਗ੍ਘੋਸਂ, ਸਿਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਤ੍ਤਨੋ’’ਤਿ.

੩੧.

ਤੇਨਹਾਤਪ੍ਪਂ ਕਰੋਹਿ, [ਧੋਤਕਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਇਧੇਵ ਨਿਪਕੋ ਸਤੋ;

ਇਤੋ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਨਿਗ੍ਘੋਸਂ, ਸਿਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਤ੍ਤਨੋ.

ਤੇਨਹਾਤਪ੍ਪਂ ਕਰੋਹੀਤਿ ਆਤਪ੍ਪਂ ਕਰੋਹਿ, ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਕਰੋਹਿ, ਉਸ੍ਸੋਲ਼੍ਹਿਂ ਕਰੋਹਿ, ਥਾਮਂ ਕਰੋਹਿ, ਧਿਤਿਂ ਕਰੋਹਿ, ਵੀਰਿਯਂ ਕਰੋਹਿ, ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਹਿ ਸਞ੍ਜਨੇਹਿ ਉਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਸਮੁਟ੍ਠਪੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਹਿ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਹੀਤਿ – ਤੇਨਹਾਤਪ੍ਪਂ ਕਰੋਹਿ.

ਧੋਤਕਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਧੋਤਕਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਇਧੇਵ ਨਿਪਕੋ ਸਤੋਤਿ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਰੁਚਿਯਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਆਦਾਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਿਨਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਾਵਚਨੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ. ਨਿਪਕੋਤਿ ਨਿਪਕੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਪਞ੍ਞਵਾ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾ ਞਾਣੀ ਵਿਭਾਵੀ ਮੇਧਾਵੀ. ਸਤੋਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ…ਪੇ… ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤੋਤਿ – ਇਧੇਵ ਨਿਪਕੋ ਸਤੋ.

ਇਤੋ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਨਿਗ੍ਘੋਸਨ੍ਤਿ ਇਤੋ ਮਯ੍ਹਂ ਵਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਉਪਧਾਰਯਿਤ੍ਵਾ ਉਪਲਕ੍ਖਯਿਤ੍ਵਾਤਿ – ਇਤੋ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਨਿਗ੍ਘੋਸਂ.

ਸਿਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਤ੍ਤਨੋਤਿ. ਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ – ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ…ਪੇ… ਅਯਂ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਤ੍ਤਨੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਾਗਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਾਯ, ਦੋਸਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਾਯ, ਮੋਹਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਾਯ, ਕੋਧਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਾਯ, ਉਪਨਾਹਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਾਯ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਮਾਯ ਉਪਸਮਾਯ ਵੂਪਸਮਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਾਯ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਯ ਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ ਅਧਿਸੀਲਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ. ਇਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾਯੋ ਆਵਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਆਚਰੇਯ੍ਯ ਸਮਾਚਰੇਯ੍ਯ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਸਿਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਤ੍ਤਨੋ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਤੇਨਹਾਤਪ੍ਪਂ ਕਰੋਹਿ, [ਧੋਤਕਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਇਧੇਵ ਨਿਪਕੋ ਸਤੋ;

ਇਤੋ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਨਿਗ੍ਘੋਸਂ, ਸਿਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਤ੍ਤਨੋ’’ਤਿ.

੩੨.

ਪਸ੍ਸਾਮਹਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ, ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਿਰਿਯਮਾਨਂ;

ਤਂ ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ, ਪਮੁਞ੍ਚ ਮਂ ਸਕ੍ਕ ਕਥਂਕਥਾਹਿ.

ਪਸ੍ਸਾਮਹਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਤਿ. ਦੇਵਾਤਿ ਤਯੋ ਦੇਵਾ – ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵਾ, ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵਾ, ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਾ. ਕਤਮੇ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵਾ? ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਰਾਜਾਨੋ ਚ ਰਾਜਕੁਮਾਰਾ ਚ ਦੇਵਿਯੋ ਚ. ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵਾ. ਕਤਮੇ ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵਾ? ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾ ਦੇਵਾ ਤਾਵਤਿਂਸਾ ਦੇਵਾ ਯਾਮਾ ਦੇਵਾ ਤੁਸਿਤਾ ਦੇਵਾ ਨਿਮ੍ਮਾਨਰਤੀ ਦੇਵਾ ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤਵਸਵਤ੍ਤੀ ਦੇਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾ ਦੇਵਾ ਯੇ ਚ ਦੇਵਾ ਤਦੁਤ੍ਤਰਿ [ਤਤ੍ਰੁਪਰਿ (ਸ੍ਯਾ.)]. ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵਾ. ਕਤਮੇ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਾ? ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਸਾਵਕਾ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸਵਾ ਯੇ ਚ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ. ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਾ. ਭਗਵਾ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵਾਨਞ੍ਚ ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵਾਨਞ੍ਚ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਾਨਞ੍ਚ ਦੇਵੋ ਚ ਅਤਿਦੇਵੋ ਚ ਦੇਵਾਤਿਦੇਵੋ ਚ ਸੀਹਸੀਹੋ ਨਾਗਨਾਗੋ ਗਣਿਗਣੀ ਮੁਨਿਮੁਨੀ ਰਾਜਰਾਜਾ. ਪਸ੍ਸਾਮਹਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਦੇਵਂ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਅਤਿਦੇਵਂ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਦੇਵਾਤਿਦੇਵਂ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਦਕ੍ਖਾਮਿ ਓਲੋਕੇਮਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਾਮਿ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਾਮੀਤਿ – ਪਸ੍ਸਾਮਹਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ.

ਆਕਿਞ੍ਚਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਿਰਿਯਮਾਨਨ੍ਤਿ. ਅਕਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ ਰਾਗਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦੋਸਕਿਞ੍ਚਨਂ ਮੋਹਕਿਞ੍ਚਨਂ ਮਾਨਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਿਲੇਸਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਕਿਞ੍ਚਨਂ, ਤੇ ਕਿਞ੍ਚਨਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਕਿਞ੍ਚਨੋ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬਾਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ – ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ ਬਾਹਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਬਾਹਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸੋ ਬਾਹਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਰਾਗੋ ਬਾਹਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਦੋਸੋ ਬਾਹਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਮੋਹੋ ਬਾਹਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਮਾਨੋ ਬਾਹਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਬਾਹਿਤਾਸ੍ਸ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾ ਪੋਨੋਭਵਿਕਾ ਸਦਰਾ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਾ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਿਯਾ.

ਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਪਾਪਕਾਨਿ, [ਸਭਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਵਿਮਲੋ ਸਾਧੁਸਮਾਹਿਤੋ ਠਿਤਤ੍ਤੋ;

ਸਂਸਾਰਮਤਿਚ੍ਚ ਕੇਵਲੀ ਸੋ, ਅਸਿਤੋ ਤਾਦਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੇ ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਤਿ.

ਇਰਿਯਮਾਨਨ੍ਤਿ ਚਰਨ੍ਤਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤਂ ਇਰਿਯਨ੍ਤਂ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਂ ਪਾਲੇਨ੍ਤਂ ਯਪੇਨ੍ਤਂ ਯਾਪੇਨ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਿਰਿਯਮਾਨਂ.

ਤਂ ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ. ਤਨ੍ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਭਣਤਿ. ਨਮਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਕਾਯੇਨ ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਾਚਾਯ ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ, ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ, ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ ਸਕ੍ਕਰੋਮਿ ਗਰੁਂ ਕਰੋਮਿ ਮਾਨੇਮਿ ਪੂਜੇਮਿ. ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਂ. ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣੇਨ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਾਗਤੋ ਸਮੁਪਾਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ.

‘‘ਨ ਤਸ੍ਸ ਅਦ੍ਦਿਟ੍ਠਮਿਧਤ੍ਥਿ [ਅਦਿਟ੍ਠਮਿਧਤ੍ਥਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੫੬] ਕਿਞ੍ਚਿ, ਅਥੋ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਮਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ;

ਸਬ੍ਬਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਿ ਯਦਤ੍ਥਿ ਨੇਯ੍ਯਂ, ਤਥਾਗਤੋ ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂ’’ਤਿ.

ਤਂ ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ.

ਪਮੁਞ੍ਚ ਮਂ ਸਕ੍ਕ ਕਥਂਕਥਾਹੀਤਿ. ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਸਕ੍ਕੋ ਭਗਵਾ ਸਕ੍ਯਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ. ਅਥ ਵਾ, ਅਡ੍ਢੋ [ਅਦ੍ਧੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਧਨਵਾਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ. ਤਸ੍ਸਿਮਾਨਿ ਧਨਾਨਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਦ੍ਧਾਧਨਂ ਸੀਲਧਨਂ ਹਿਰਿਧਨਂ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਧਨਂ ਸੁਤਧਨਂ ਚਾਗਧਨਂ ਪਞ੍ਞਾਧਨਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਧਨਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਧਨਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਧਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਧਨਂ ਬਲਧਨਂ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਧਨਂ ਮਗ੍ਗਧਨਂ ਫਲਧਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਨਂ. ਇਮੇਹਿ ਅਨੇਕਵਿਧੇਹਿ ਧਨਰਤਨੇਹਿ ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਧਨਵਾਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ. ਅਥ ਵਾ, ਸਕ੍ਕੋ ਪਹੁ ਵਿਸਵੀ ਅਲਮਤ੍ਤੋ ਸੂਰੋ ਵੀਰੋ ਵਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਅਭੀਰੂ ਅਚ੍ਛਮ੍ਭੀ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੀ ਅਪਲਾਯੀ ਪਹੀਨਭਯਭੇਰਵੋ ਵਿਗਤਲੋਮਹਂਸੋਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ. ਕਥਂਕਥਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ. ਦੁਕ੍ਖੇ ਕਙ੍ਖਾ, ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੇ ਕਙ੍ਖਾ, ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੇ ਕਙ੍ਖਾ, ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾਯ ਕਙ੍ਖਾ, ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤੇ ਕਙ੍ਖਾ, ਅਪਰਨ੍ਤੇ ਕਙ੍ਖਾ, ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਾਪਰਨ੍ਤੇ ਕਙ੍ਖਾ, ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਕਙ੍ਖਾ. ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ ਕਙ੍ਖਾ ਕਙ੍ਖਾਯਨਾ ਕਙ੍ਖਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਵਿਮਤਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਂ ਦ੍ਵੇਧਾਪਥੋ ਸਂਸਯੋ ਅਨੇਕਂਸਗ੍ਗਾਹੋ ਆਸਪ੍ਪਨਾ ਪਰਿਸਪ੍ਪਨਾ ਅਪਰਿਯੋਗਾਹਨਾ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ. ਪਮੁਞ੍ਚ ਮਂ ਸਕ੍ਕ ਕਥਂਕਥਾਹੀਤਿ ਮੁਞ੍ਚ ਮਂ ਪਮੁਞ੍ਚ ਮਂ ਮੋਚੇਹਿ ਮਂ ਪਮੋਚੇਹਿ ਮਂ ਉਦ੍ਧਰ ਮਂ ਸਮੁਦ੍ਧਰ ਮਂ ਵੁਟ੍ਠਾਪੇਹਿ ਮਂ ਕਥਂਕਥਾਸਲ੍ਲਤੋਤਿ – ਪਮੁਞ੍ਚ ਮਂ ਸਕ੍ਕ ਕਥਂਕਥਾਹਿ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਪਸ੍ਸਾਮਹਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ, ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਿਰਿਯਮਾਨਂ;

ਤਂ ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ, ਪਮੁਞ੍ਚ ਮਂ ਸਕ੍ਕ ਕਥਂਕਥਾਹੀ’’ਤਿ.

੩੩.

ਨਾਹਂ ਸਹਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਮੋਚਨਾਯ, ਕਥਂਕਥਿਂ ਧੋਤਕ ਕਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ;

ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਸੇਟ੍ਠਂ ਆਜਾਨਮਾਨੋ, ਏਵਂ ਤੁਵਂ ਓਘਮਿਮਂ ਤਰੇਸਿ.

ਨਾਹਂ ਸਹਿਸ੍ਸਾਮਿ [ਸਮੀਹਾਮਿ (ਕ.)] ਪਮੋਚਨਾਯਾਤਿ ਨਾਹਂ ਤਂ ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਮੁਞ੍ਚਿਤੁਂ ਪਮੁਞ੍ਚਿਤੁਂ ਮੋਚੇਤੁਂ ਪਮੋਚੇਤੁਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤੁਂ ਸਮੁਦ੍ਧਰਿਤੁਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂ ਕਥਂਕਥਾਸਲ੍ਲਤੋਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਨਾਹਂ ਸਹਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਮੋਚਨਾਯ. ਅਥ ਵਾ, ਨ ਈਹਾਮਿ ਨ ਸਮੀਹਾਮਿ ਨ ਉਸ੍ਸਹਾਮਿ ਨ ਵਾਯਮਾਮਿ ਨ ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਕਰੋਮਿ ਨ ਉਸ੍ਸੋਲ਼੍ਹਿਂ ਕਰੋਮਿ ਨ ਥਾਮਂ ਕਰੋਮਿ ਨ ਧਿਤਿਂ ਕਰੋਮਿ ਨ ਵੀਰਿਯਂ ਕਰੋਮਿ ਨ ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਮਿ ਨ ਸਞ੍ਜਨੇਮਿ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਮਿ ਨ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਮਿ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਚ੍ਛਨ੍ਦਿਕੇ ਕੁਸੀਤੇ ਹੀਨਵੀਰਿਯੇ ਅਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯਾਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਨਾਹਂ ਸਹਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਮੋਚਨਾਯ. ਅਥ ਵਾ, ਨਤ੍ਥਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ ਮੋਚੇਤਾ. ਤੇ ਯਦਿ ਮੋਚੇਯ੍ਯੁਂ ਸਕੇਨ ਥਾਮੇਨ ਸਕੇਨ ਬਲੇਨ ਸਕੇਨ ਵੀਰਿਯੇਨ ਸਕੇਨ ਪਰਕ੍ਕਮੇਨ ਸਕੇਨ ਪੁਰਿਸਥਾਮੇਨ ਸਕੇਨ ਪੁਰਿਸਬਲੇਨ ਸਕੇਨ ਪੁਰਿਸਵੀਰਿਯੇਨ ਸਕੇਨ ਪੁਰਿਸਪਰਕ੍ਕਮੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਂ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਪਦਂ ਅਪਚ੍ਚਨੀਕਪਟਿਪਦਂ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਪਟਿਪਦਂ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਮੋਚੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਨਾਹਂ ਸਹਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਮੋਚਨਾਯ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਸੋ ਵਤ, ਚੁਨ੍ਦ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਲਿਪਪਲਿਪਨ੍ਨੋ ਪਰਂ ਪਲਿਪਪਲਿਪਨ੍ਨਂ ਉਦ੍ਧਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜਤਿ. ਸੋ ਵਤ, ਚੁਨ੍ਦ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਦਨ੍ਤੋ ਅਵਿਨੀਤੋ ਅਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਪਰਂ ਦਮੇਸ੍ਸਤਿ ਵਿਨੇਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਪੇਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਨਾਹਂ ਸਹਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਮੋਚਨਾਯ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਅਤ੍ਤਨਾ ਹਿ [ਅਤ੍ਤਨਾਵ (ਬਹੂਸੁ) ਧ. ਪ. ੧੬੫] ਕਤਂ ਪਾਪਂ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਂਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ;

ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਕਤਂ ਪਾਪਂ, ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤਿ;

ਸੁਦ੍ਧਿ ਅਸੁਦ੍ਧਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ, ਨਾਞ੍ਞੋ ਅਞ੍ਞਂ ਵਿਸੋਧਯੇ’’ਤਿ.

ਏਵਮ੍ਪਿ ਨਾਹਂ ਸਹਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਮੋਚਨਾਯ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਤਿਟ੍ਠਤੇਵ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਮਗ੍ਗੋ ਤਿਟ੍ਠਾਮਹਂ ਸਮਾਦਪੇਤਾ, ਅਥ ਚ ਪਨ ਮਮ ਸਾਵਕਾ ਮਯਾ ਏਵਂ ਓਵਦਿਯਮਾਨਾ ਏਵਂ ਅਨੁਸਾਸਿਯਮਾਨਾ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਟ੍ਠਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਆਰਾਧੇਨ੍ਤਿ ਏਕਚ੍ਚੇ ਨਾਰਾਧੇਨ੍ਤੀਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਕ੍ਯਾਹਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਕਰੋਮਿ? ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਾਯੀ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਤਥਾਗਤੋ. ਮਗ੍ਗਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ. ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ [ਮੁਞ੍ਚੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)]. ਏਵਮ੍ਪਿ ਨਾਹਂ ਸਹਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਮੋਚਨਾਯ’’.

ਕਥਂਕਥਿਂ ਧੋਤਕ ਕਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇਤਿ ਕਥਂਕਥਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਸਕਙ੍ਖਂ ਸਖਿਲਂ ਸਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਂ ਸਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ. ਕਞ੍ਚੀਤਿ ਕਞ੍ਚਿ ਖਤ੍ਤਿਯਂ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਵਾ ਵੇਸ੍ਸਂ ਵਾ ਸੁਦ੍ਦਂ ਵਾ ਗਹਟ੍ਠਂ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਵਾ ਦੇਵਂ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਂ ਵਾ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ…ਪੇ… ਆਯਤਨਲੋਕੇਤਿ – ਕਥਂਕਥਿਂ ਧੋਤਕ ਕਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ.

ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਸੇਟ੍ਠਂ ਆਜਾਨਮਾਨੋਤਿ ਧਮ੍ਮਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਸੇਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸੇਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰਂ ਧਮ੍ਮਂ ਆਜਾਨਮਾਨੋ ਵਿਜਾਨਮਾਨੋ ਪਟਿਵਿਜਾਨਮਾਨੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਮਾਨੋਤਿ – ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਸੇਟ੍ਠਂ ਆਜਾਨਮਾਨੋ.

ਏਵਂ ਤੁਵਂ ਓਘਮਿਮਂ ਤਰੇਸੀਤਿ ਏਵਂ ਕਾਮੋਘਂ ਭਵੋਘਂ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਰੇਯ੍ਯਾਸਿ ਉਤ੍ਤਰੇਯ੍ਯਾਸਿ ਪਤਰੇਯ੍ਯਾਸਿ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਸਿ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਸੀਤਿ – ਏਵਂ ਤੁਵਂ ਓਘਮਿਮਂ ਤਰੇਸਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਨਾਹਂ ਸਹਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਮੋਚਨਾਯ, ਕਥਂਕਥਿਂ ਧੋਤਕ ਕਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ;

ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਸੇਟ੍ਠਂ ਆਜਾਨਮਾਨੋ, ਏਵਂ ਤੁਵਂ ਓਘਮਿਮਂ ਤਰੇਸੀ’’ਤਿ.

੩੪.

ਅਨੁਸਾਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ ਕਰੁਣਾਯਮਾਨੋ, ਵਿਵੇਕਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਂ;

ਯਥਾਹਂ ਆਕਾਸੋਵ [ਆਕਾਸੋ ਚ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਮਾਨੋ [ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਝਮਾਨੋ (ਸ੍ਯਾ.)], ਇਧੇਵ ਸਨ੍ਤੋ ਅਸਿਤੋ ਚਰੇਯ੍ਯਂ.

ਅਨੁਸਾਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ ਕਰੁਣਾਯਮਾਨੋਤਿ ਅਨੁਸਾਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ ਅਨੁਕਮ੍ਪ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇਤਿ – ਅਨੁਸਾਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ. ਕਰੁਣਾਯਮਾਨੋਤਿ ਕਰੁਣਾਯਮਾਨੋ ਅਨੁਦਯਮਾਨੋ [ਅਨੁਦ੍ਦਯਮਾਨੋ (ਬਹੂਸੁ)] ਅਨੁਰਕ੍ਖਮਾਨੋ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਮਾਨੋ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋਤਿ – ਅਨੁਸਾਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ ਕਰੁਣਾਯਮਾਨੋ.

ਵਿਵੇਕਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਵਿਵੇਕਧਮ੍ਮਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਯਮਹਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਆਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਪਟਿਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ ਫਸ੍ਸੇਯ੍ਯਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ – ਵਿਵੇਕਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਂ.

ਯਥਾਹਂ ਆਕਾਸੋਵ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਮਾਨੋਤਿ ਯਥਾ ਆਕਾਸੋ ਨ ਪਜ੍ਜਤਿ ਨ ਗਣ੍ਹਤਿ [ਨਤ੍ਥਿ… ਸ੍ਯਾ. … ਪੋਤ੍ਥਕੇ] ਨ ਬਜ੍ਝਤਿ ਨ ਪਲਿਬਜ੍ਝਤਿ, ਏਵਂ ਅਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਅਗਣ੍ਹਮਾਨੋ ਅਬਜ੍ਝਮਾਨੋ ਅਪਲਿਬਜ੍ਝਮਾਨੋਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਆਕਾਸੋਵ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਮਾਨੋ. ਯਥਾ ਆਕਾਸੋ ਨ ਰਜ੍ਜਤਿ ਲਾਖਾਯ ਵਾ ਹਲਿਦ੍ਦਿਯਾ [ਹਲਿਦ੍ਦੇਨ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਾ ਨੀਲਿਯਾ [ਨੀਲੇਨ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਾ ਮਞ੍ਜੇਟ੍ਠਾਯ ਵਾ ਏਵਂ ਅਰਜ੍ਜਮਾਨੋ ਅਦੁਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਮੁਯ੍ਹਮਾਨੋ ਅਕਿਲਿਸ੍ਸਮਾਨੋਤਿ [ਅਕਿਲਿਯਮਾਨੋ (ਸ੍ਯਾ.)] – ਏਵਮ੍ਪਿ ਆਕਾਸੋਵ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਮਾਨੋ. ਯਥਾ ਆਕਾਸੋ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ ਨ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤਿ ਨ ਪਤਿਲੀਯਤਿ [ਪਤਿਟ੍ਠਿਯਤਿ (ਕ.)] ਨ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ, ਏਵਂ ਅਕੁਪ੍ਪਮਾਨੋ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਅਪ੍ਪਤਿਲੀਯਮਾਨੋ ਅਪ੍ਪਟਿਹਞ੍ਞਮਾਨੋ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਮਾਨੋਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਆਕਾਸੋਵ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਮਾਨੋ.

ਇਧੇਵ ਸਨ੍ਤੋ ਅਸਿਤੋ ਚਰੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਇਧੇਵ ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਇਧੇਵ ਸਨ੍ਤੋ ਇਧੇਵ ਸਮਾਨੋ ਇਧੇਵ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸਮਾਨੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਆਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸਮਾਨੋ ਇਮਿਸ੍ਸਾਯੇਵ ਪਰਿਸਾਯ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸਮਾਨੋਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ – ਇਧੇਵ ਸਨ੍ਤੋ. ਅਥ ਵਾ, ਇਧੇਵ ਸਨ੍ਤੋ ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ – ਇਧੇਵ ਸਨ੍ਤੋ. ਅਸਿਤੋਤਿ ਦ੍ਵੇ ਨਿਸ੍ਸਯਾ – ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯੋ… ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯਂ ਪਹਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਚਕ੍ਖੁਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਸੋਤਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਘਾਨਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਜਿਵ੍ਹਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਕਾਯਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਮਨਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਰੂਪੇ… ਸਦ੍ਦੇ… ਗਨ੍ਧੇ … ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ… ਧਮ੍ਮੇ… ਕੁਲਂ… ਗਣਂ… ਆਵਾਸਂ… ਲਾਭਂ… ਯਸਂ… ਪਸਂਸਂ… ਸੁਖਂ… ਚੀਵਰਂ… ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ… ਸੇਨਾਸਨਂ… ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ… ਕਾਮਧਾਤੁਂ… ਰੂਪਧਾਤੁਂ… ਅਰੂਪਧਾਤੁਂ… ਕਾਮਭਵਂ… ਰੂਪਭਵਂ… ਅਰੂਪਭਵਂ… ਸਞ੍ਞਾਭਵਂ… ਅਸਞ੍ਞਾਭਵਂ… ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਭਵਂ… ਏਕਵੋਕਾਰਭਵਂ… ਚਤੁਵੋਕਾਰਭਵਂ… ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵਂ… ਅਤੀਤਂ… ਅਨਾਗਤਂ… ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ… ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇ [ਦਿਟ੍ਠਂ, ਸੁਤਂ, ਮੁਤਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਸਬ੍ਬੇ. ਮਹਾਨਿ. ੪੬ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਂ] ਧਮ੍ਮੇ ਅਸਿਤੋ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਨਲ੍ਲੀਨੋ ਅਨੁਪਗਤੋ ਅਨਜ੍ਝੋਸਿਤੋ ਅਨਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ [ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ. ਚਰੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਚਰੇਯ੍ਯਂ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਂ ਇਰਿਯੇਯ੍ਯਂ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਂ ਯਪੇਯ੍ਯਂ ਯਾਪੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ – ਇਧੇਵ ਸਨ੍ਤੋ ਅਸਿਤੋ ਚਰੇਯ੍ਯਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਅਨੁਸਾਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ ਕਰੁਣਾਯਮਾਨੋ, ਵਿਵੇਕਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਂ;

ਯਥਾਹਂ ਆਕਾਸੋਵ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਮਾਨੋ, ਇਧੇਵ ਸਨ੍ਤੋ ਅਸਿਤੋ ਚਰੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ.

੩੫.

ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਤੇ ਸਨ੍ਤਿਂ, [ਧੋਤਕਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨੀਤਿਹਂ;

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ, ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ.

ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਤੇ ਸਨ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਰਾਗਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਂ, ਦੋਸਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਂ, ਮੋਹਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਂ, ਕੋਧਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਂ, ਉਪਨਾਹਸ੍ਸ…ਪੇ… ਮਕ੍ਖਸ੍ਸ… ਪਲ਼ਾਸਸ੍ਸ… ਇਸ੍ਸਾਯ… ਮਚ੍ਛਰਿਯਸ੍ਸ… ਮਾਯਾਯ… ਸਾਠੇਯ੍ਯਸ੍ਸ… ਥਮ੍ਭਸ੍ਸ… ਸਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ… ਮਾਨਸ੍ਸ… ਅਤਿਮਾਨਸ੍ਸ… ਮਦਸ੍ਸ… ਪਮਾਦਸ੍ਸ… ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਦਰਥਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਤਾਪਾਨਂ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਂ ਉਪਸਨ੍ਤਿਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਿਂ ਨਿਬ੍ਬੁਤਿਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸ੍ਸਾਮਿ ਵਿਵਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਵਿਭਜਿਸ੍ਸਾਮਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਕਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ – ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਤੇ ਸਨ੍ਤਿਂ.

ਧੋਤਕਾਤਿ ਭਗਵਾਤਿ. ਧੋਤਕਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਧੋਤਕਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨੀਤਿਹਨ੍ਤਿ. ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਞਾਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਤੁਲਿਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਤੀਰਿਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਵਿਭੂਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਵਿਭਾਵਿਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਤਿ…ਪੇ… ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਞਾਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਤੁਲਿਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਤੀਰਿਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਵਿਭਾਵਿਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਵਿਭੂਤੇ ਧਮ੍ਮੇਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ – ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ…ਪੇ…. ਅਥ ਵਾ, ਦੁਕ੍ਖੇ ਦਿਟ੍ਠੇ ਦੁਕ੍ਖਂ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸਮੁਦਯੇ ਦਿਟ੍ਠੇ ਸਮੁਦਯਂ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਗ੍ਗੇ ਦਿਟ੍ਠੇ ਮਗ੍ਗਂ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਨਿਰੋਧੇ ਦਿਟ੍ਠੇ ਨਿਰੋਧਂ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ – ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ…ਪੇ…. ਅਥ ਵਾ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਅਕਾਲਿਕਂ ਏਹਿਪਸ੍ਸਿਕਂ ਓਪਨੇਯ੍ਯਿਕਂ [ਓਪਨਯਿਕਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਵਿਞ੍ਞੂਹੀਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ – ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ. ਅਨੀਤਿਹਨ੍ਤਿ ਨ ਇਤਿਹੀਤਿਹਂ ਨ ਇਤਿਕਿਰਾਯ ਨ ਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਨ ਪਿਟਕਸਮ੍ਪਦਾਯ ਨ ਤਕ੍ਕਹੇਤੁ ਨ ਨਯਹੇਤੁ ਨ ਆਕਾਰਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਸਾਮਂ ਸਯਮਭਿਞ੍ਞਾਤਂ ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਧਮ੍ਮਂ, ਤਂ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ – ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨੀਤਿਹਂ.

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਨ੍ਤਿ ਯਂ ਵਿਦਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ; ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਵਿਦਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ; ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਦਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਤੋਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ…ਪੇ… ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤੋ. ਚਰਨ੍ਤਿ ਚਰਨ੍ਤੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਇਰਿਯਨ੍ਤੋ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਪਾਲੇਨ੍ਤੋ ਯਪੇਨ੍ਤੋ ਯਾਪੇਨ੍ਤੋਤਿ – ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ.

ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ…ਪੇ… ਵਿਸਟਾ ਵਿਤ੍ਥਤਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ…ਪੇ… ਆਯਤਨਲੋਕੇ. ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਵੇਸਾ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਲੋਕੇ ਵੇਤਂ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ ਸਤੋ ਤਰੇਯ੍ਯ ਉਤ੍ਤਰੇਯ੍ਯ ਪਤਰੇਯ੍ਯ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਤੇ ਸਨ੍ਤਿਂ, [ਧੋਤਕਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨੀਤਿਹਂ;

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ, ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ.

੩੬.

ਤਞ੍ਚਾਹਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ, ਮਹੇਸਿ ਸਨ੍ਤਿਮੁਤ੍ਤਮਂ;

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ, ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ.

ਤਞ੍ਚਾਹਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਾਮੀਤਿ. ਤਨ੍ਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਨਨ੍ਦਾਮਿ ਅਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਮੋਦਾਮਿ ਅਨੁਮੋਦਾਮਿ ਇਚ੍ਛਾਮਿ ਸਾਦਿਯਾਮਿ ਪਤ੍ਥਯਾਮਿ ਪਿਹਯਾਮਿ ਅਭਿਜਪ੍ਪਾਮੀਤਿ – ਤਞ੍ਚਾਹਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ.

ਮਹੇਸਿਸਨ੍ਤਿਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ. ਮਹੇਸੀਤਿ ਕਿਂ ਮਹੇਸਿ ਭਗਵਾ? ਮਹਨ੍ਤਂ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ, ਮਹਨ੍ਤਂ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ…ਪੇ… ਕਹਂ ਨਰਾਸਭੋਤਿ ਮਹੇਸਿ. ਸਨ੍ਤਿਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਉਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸੇਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰਨ੍ਤਿ – ਮਹੇਸਿ ਸਨ੍ਤਿਮੁਤ੍ਤਮਂ.

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਨ੍ਤਿ ਯਂ ਵਿਦਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਵਿਦਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ; ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਦਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਤੋਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ…ਪੇ… ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤੋ. ਚਰਨ੍ਤਿ ਚਰਨ੍ਤੋ…ਪੇ… ਯਾਪੇਨ੍ਤੋਤਿ – ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ.

ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ. ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ…ਪੇ… ਵਿਸਟਾ ਵਿਤ੍ਥਤਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ…ਪੇ… ਆਯਤਨਲੋਕੇ. ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਵੇਸਾ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਲੋਕੇ ਵੇਤਂ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ ਸਤੋ ਤਰੇਯ੍ਯਂ ਉਤ੍ਤਰੇਯ੍ਯਂ…ਪੇ… ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ – ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਤਞ੍ਚਾਹਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ, ਮਹੇਸਿ ਸਨ੍ਤਿਮੁਤ੍ਤਮਂ;

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ, ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ.

੩੭.

ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾਸਿ, [ਧੋਤਕਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇ;

ਏਤਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਗੋਤਿ ਲੋਕੇ, ਭਵਾਭਵਾਯ ਮਾਕਾਸਿ ਤਣ੍ਹਂ.

ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾਸੀਤਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾਸਿ ਆਜਾਨਾਸਿ ਪਟਿਵਿਜਾਨਾਸਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਸੀਤਿ – ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾਸਿ. ਧੋਤਕਾਤਿ ਭਗਵਾਤਿ. ਧੋਤਕਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਧੋਤਕਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ. ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤਂ; ਅਧੋਤਿ ਅਤੀਤਂ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਦੇਵਲੋਕੋ; ਅਧੋਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੋ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ. ਅਥ ਵਾ, ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ; ਅਧੋਤਿ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਅਬ੍ਯਾਕਤਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਰੂਪਧਾਤੁ; ਅਧੋਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਰੂਪਧਾਤੁ. ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ; ਅਧੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾ ਵੇਦਨਾ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ. ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਧਂ ਪਾਦਤਲਾ; ਅਧੋਤਿ ਅਧੋ ਕੇਸਮਤ੍ਥਕਾ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਵੇਮਜ੍ਝੇਤਿ – ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇ.

ਏਤਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਗੋਤਿ ਲੋਕੇਤਿ ਸਙ੍ਗੋ ਏਸੋ ਲਗ੍ਗਨਂ ਏਤਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਏਤਂ ਪਲਿਬੋਧੋ ਏਸੋਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ – ਏਤਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਗੋਤਿ ਲੋਕੇ.

ਭਵਾਭਵਾਯ ਮਾਕਾਸਿ ਤਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਸਦ੍ਦਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਭਵਾਭਵਾਯਾਤਿ ਭਵਾਭਵਾਯ ਕਮ੍ਮਭਵਾਯ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯ ਕਾਮਭਵਾਯ, ਕਮ੍ਮਭਵਾਯ ਕਾਮਭਵਾਯ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯ ਰੂਪਭਵਾਯ, ਕਮ੍ਮਭਵਾਯ ਰੂਪਭਵਾਯ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯ ਅਰੂਪਭਵਾਯ, ਕਮ੍ਮਭਵਾਯ ਅਰੂਪਭਵਾਯ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਗਤਿਯਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਉਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਅਤ੍ਤਭਾਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ ਤਣ੍ਹਂ ਮਾਕਾਸਿ ਮਾ ਜਨੇਸਿ ਮਾ ਸਞ੍ਜਨੇਸਿ ਮਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸਿ ਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸਿ, ਪਜਹ ਵਿਨੋਦੇਹਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਹਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਹੀਤਿ – ਭਵਾਭਵਾਯ ਮਾਕਾਸਿ ਤਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾਸਿ, [ਧੋਤਕਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇ;

ਏਤਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਗੋਤਿ ਲੋਕੇ, ਭਵਾਭਵਾਯ ਮਾਕਾਸਿ ਤਣ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸਹ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ…ਪੇ… ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ, ਸਾਵਕੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ.

ਧੋਤਕਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਪਞ੍ਚਮੋ.

੬. ਉਪਸੀਵਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੩੮.

ਏਕੋ ਅਹਂ ਸਕ੍ਕ ਮਹਨ੍ਤਮੋਘਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਪਸੀਵੋ]

ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਨੋ ਵਿਸਹਾਮਿ ਤਾਰਿਤੁਂ;

ਆਰਮ੍ਮਣਂ [ਆਰਮਣਂ (ਕ.)] ਬ੍ਰੂਹਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ, ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਓਘਮਿਮਂ ਤਰੇਯ੍ਯਂ.

ਏਕੋ ਅਹਂ ਸਕ੍ਕ ਮਹਨ੍ਤਮੋਘਨ੍ਤਿ. ਏਕੋਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵਾ ਮੇ ਦੁਤਿਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਧਮ੍ਮੋ ਵਾ ਮੇ ਦੁਤਿਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਂ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਹਨ੍ਤਂ ਕਾਮੋਘਂ ਭਵੋਘਂ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਰੇਯ੍ਯਂ ਉਤ੍ਤਰੇਯ੍ਯਂ ਪਤਰੇਯ੍ਯਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯਂ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਸਕ੍ਕੋ. ਭਗਵਾ ਸਕ੍ਯਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ. ਅਥ ਵਾ, ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਧਨਵਾਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ. ਤਸ੍ਸਿਮਾਨਿ ਧਨਾਨਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਦ੍ਧਾਧਨਂ ਸੀਲਧਨਂ ਹਿਰਿਧਨਂ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਧਨਂ ਸੁਤਧਨਂ ਚਾਗਧਨਂ ਪਞ੍ਞਾਧਨਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਧਨਂ…ਪੇ… ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਨਂ. ਇਮੇਹਿ ਅਨੇਕੇਹਿ ਧਨਰਤਨੇਹਿ ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਧਨਵਾਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ. ਅਥ ਵਾ, ਸਕ੍ਕੋ ਪਹੁ ਵਿਸਵੀ ਅਲਮਤ੍ਤੋ ਸੂਰੋ ਵੀਰੋ ਵਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਅਭੀਰੂ ਅਛਮ੍ਭੀ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੀ ਅਪਲਾਯੀ ਪਹੀਨਭਯਭੇਰਵੋ ਵਿਗਤਲੋਮਹਂਸੋਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋਤਿ – ਏਕੋ ਅਹਂ ਸਕ੍ਕ ਮਹਨ੍ਤਮੋਘਂ.

ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਪਸੀਵੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ…. ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ…ਪੇ…. ਉਪਸੀਵੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ…ਪੇ… ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਪਸੀਵੋ.

ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਨੋ ਵਿਸਹਾਮਿ ਤਾਰਿਤੁਨ੍ਤਿ. ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਵਾ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਨੋ ਵਿਸਹਾਮਿ ਨ ਉਸ੍ਸਹਾਮਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਨ ਪਟਿਬਲੋ ਮਹਨ੍ਤਂ ਕਾਮੋਘਂ ਭਵੋਘਂ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਰਿਤੁਂ ਉਤ੍ਤਰਿਤੁਂ ਪਤਰਿਤੁਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤੁਂ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਿਤੁਨ੍ਤਿ – ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਨੋ ਵਿਸਹਾਮਿ ਤਾਰਿਤੁਂ.

ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਆਲਮ੍ਬਣਂ ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹਿ. ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਂ. ਭਗਵਾ ਤੇਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣੇਨ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਾਗਤੋ ਸਮੁਪਾਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ.

ਨ ਤਸ੍ਸ ਅਦਿਟ੍ਠਮਿਧਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਅਥੋ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਮਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ;

ਸਬ੍ਬਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਿ ਯਦਤ੍ਥਿ ਨੇਯ੍ਯਂ, ਤਥਾਗਤੋ ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ.

ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ.

ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਓਘਮਿਮਂ ਤਰੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਵਾ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਮਹਨ੍ਤਂ ਕਾਮੋਘਂ ਭਵੋਘਂ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਰੇਯ੍ਯਂ ਉਤ੍ਤਰੇਯ੍ਯਂ ਪਤਰੇਯ੍ਯਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯਂ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ – ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਓਘਮਿਮਂ ਤਰੇਯ੍ਯਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਏਕੋ ਅਹਂ ਸਕ੍ਕ ਮਹਨ੍ਤਮੋਘਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਪਸੀਵੋ]

ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਨੋ ਵਿਸਹਾਮਿ ਤਾਰਿਤੁਂ;

ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ, ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਓਘਮਿਮਂ ਤਰੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ.

੩੯.

ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਸਤਿਮਾ, [ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਰਸ੍ਸੁ ਓਘਂ;

ਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਵਿਰਤੋ ਕਥਾਹਿ, ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਨਤ੍ਤਮਹਾਭਿਪਸ੍ਸ [ਰਤ੍ਤਮਹਾਭਿਪਸ੍ਸ (ਸ੍ਯਾ.) ਪਸ੍ਸ ਅਭਿਧਾਨਗਨ੍ਥੇ ਅਬ੍ਯਯਵਗ੍ਗੇ] .

ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਸਤਿਮਾਤਿ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਕਤਿਯਾ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਲਾਭੀਯੇਵ ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ – ‘‘ਅਯਂ ਮੇ ਨਿਸ੍ਸਯੋ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਨਿਸ੍ਸਯਞ੍ਚ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ ਉਤ੍ਤਰਿਞ੍ਚ ਨਿਯ੍ਯਾਨਪਥਂ. ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਤੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਜਾਤੇ ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਦੁਕ੍ਖਤੋ…ਪੇ… ਰੋਗਤੋ… ਗਣ੍ਡਤੋ… ਸਲ੍ਲਤੋ… ਅਘਤੋ… ਆਬਾਧਤੋ… ਪਰਤੋ… ਪਲੋਕਤੋ… ਈਤਿਤੋ… ਉਪਦ੍ਦਵਤੋ… ਭਯਤੋ… ਉਪਸਗ੍ਗਤੋ… ਚਲਤੋ… ਪਭਙ੍ਗੁਤੋ… ਅਦ੍ਧੁਵਤੋ… ਅਤਾਣਤੋ… ਅਲੇਣਤੋ… ਅਸਰਣਤੋ… ਅਸਰਣੀਭੂਤਤੋ… ਰਿਤ੍ਤਤੋ… ਤੁਚ੍ਛਤੋ… ਸੁਞ੍ਞਤੋ… ਅਨਤ੍ਤਤੋ… ਆਦੀਨਵਤੋ… ਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਤੋ… ਅਸਾਰਕਤੋ… ਅਘਮੂਲਤੋ… ਭਵਤੋ… ਵਿਭਵਤੋ… ਸਾਸਵਤੋ… ਸਙ੍ਖਤਤੋ… ਮਾਰਾਮਿਸਤੋ… ਜਾਤਿਧਮ੍ਮਤੋ… ਜਰਾਧਮ੍ਮਤੋ… ਬ੍ਯਾਧਿਧਮ੍ਮਤੋ… ਮਰਣਧਮ੍ਮਤੋ… ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਧਮ੍ਮਤੋ … ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਤੋ… ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਤੋ… ਅਸ੍ਸਾਦਤੋ… ਆਦੀਨਵਤੋ… ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਦਕ੍ਖਮਾਨੋ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਨਿਜ੍ਝਾਯਮਾਨੋ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਮਾਨੋ.

ਸਤਿਮਾਤਿ ਯਾ ਸਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿ ਪਟਿਸ੍ਸਤਿ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮਾਸਤਿ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤਿ. ਇਮਾਯ ਸਤਿਯਾ ਉਪੇਤੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ… ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤਿਮਾਤਿ – ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਸਤਿਮਾ.

ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾਤਿ. ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਰਸ੍ਸੁ ਓਘਨ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ? ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਤੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਤਞ੍ਞੇਵ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਭਾਵੇਤਿ, ਵਿਭਾਵੇਤਿ, ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਤਂਕਾਰਣਾ ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਆਲਮ੍ਬਣਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਕਾਮੋਘਂ ਭਵੋਘਂ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਰਸ੍ਸੁ ਉਤ੍ਤਰਸ੍ਸੁ ਪਤਰਸ੍ਸੁ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਸ੍ਸੁ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਸ੍ਸੂਤਿ – ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਰਸ੍ਸੁ ਓਘਂ.

ਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਵਿਰਤੋ ਕਥਾਹੀਤਿ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ …ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਕਾਮੇ ਪਹਾਯਾਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾਤਿ – ਕਾਮੇ ਪਹਾਯ. ਵਿਰਤੋ ਕਥਾਹੀਤਿ ਕਥਂਕਥਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ. ਦੁਕ੍ਖੇ ਕਙ੍ਖਾ…ਪੇ… ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ ਕਥਂਕਥਾਯ ਆਰਤੋ ਵਿਰਤੋ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਵਿਰਤੋ ਕਥਾਹਿ…ਪੇ… ਅਥ ਵਾ, ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾਯ ਆਰਤੋ ਵਿਰਤੋ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਵਿਰਤੋ ਕਥਾਹੀਤਿ – ਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਵਿਰਤੋ ਕਥਾਹਿ.

ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਨਤ੍ਤਮਹਾਭਿਪਸ੍ਸਾਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਨਤ੍ਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਰਤ੍ਤਿ. ਅਹੋਤਿ ਦਿਵਸੋ. ਰਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਦਿਵਾ ਚ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਰਾਗਕ੍ਖਯਂ ਦੋਸਕ੍ਖਯਂ ਮੋਹਕ੍ਖਯਂ ਗਤਿਕ੍ਖਯਂ ਉਪਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਯਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਯਂ ਭਵਕ੍ਖਯਂ ਸਂਸਾਰਕ੍ਖਯਂ ਵਟ੍ਟਕ੍ਖਯਂ ਪਸ੍ਸ ਅਭਿਪਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖ ਓਲੋਕਯ ਨਿਜ੍ਝਾਯ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਾਤਿ – ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਨਤ੍ਤਮਹਾਭਿਪਸ੍ਸ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਸਤਿਮਾ, [ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਰਸ੍ਸੁ ਓਘਂ;

ਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਵਿਰਤੋ ਕਥਾਹਿ, ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਨਤ੍ਤਮਹਾਭਿਪਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.

੪੦.

ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ ਵੀਤਰਾਗੋ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਪਸੀਵੋ]

ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਞਂ;

ਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇਧਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਤਿਟ੍ਠੇ ਨੁ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ.

ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ ਵੀਤਰਾਗੋਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਸੂਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨਵਚਨਮੇਤਂ ਸਬ੍ਬੇਸੂਤਿ. ਕਾਮੇਸੂਤਿ ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ ਵੀਤਰਾਗੋਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ ਵੀਤਰਾਗੋ ਵਿਗਤਰਾਗੋ ਚਤ੍ਤਰਾਗੋ ਵਨ੍ਤਰਾਗੋ ਮੁਤ੍ਤਰਾਗੋ ਪਹੀਨਰਾਗੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰਾਗੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋਤਿ – ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ ਵੀਤਰਾਗੋ.

ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਪਸੀਵੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ…. ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ…ਪੇ…. ਉਪਸੀਵੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ…ਪੇ… ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਪਸੀਵੋ.

ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਹੇਟ੍ਠਿਮਾ ਛ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਹਿਤ੍ਵਾ ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਲ੍ਲੀਨੋ ਉਪਗਤੋ ਸਮੁਪਗਤੋ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤੋ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ – ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਞਂ.

ਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇਧਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤ ਸਞ੍ਞਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ. ਤਾਸਂ ਸਞ੍ਞਾਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਿਮੋਕ੍ਖੋ [ਵਿਮੋਕ੍ਖਾ (ਕ.) ਏਵਮਞ੍ਞੇਸੁ ਪਦੇਸੁ ਬਹੁਵਚਨੇਨ] ਅਗ੍ਗੋ ਚ ਸੇਟ੍ਠੋ ਚ ਵਿਸੇਟ੍ਠੋ ਚ ਪਾਮੋਕ੍ਖੋ ਚ ਉਤ੍ਤਮੋ ਚ ਪਵਰੋ ਚ, ਪਰਮੇ ਅਗ੍ਗੇ ਸੇਟ੍ਠੇ ਵਿਸੇਟ੍ਠੇ ਪਾਮੋਕ੍ਖੇ ਉਤ੍ਤਮੇ ਪਵਰੇ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਰਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਚ੍ਚਰਿਤੋ ਤਬ੍ਬਹੁਲੋ ਤਗ੍ਗਰੁਕੋ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨੋ ਤਪ੍ਪੋਣੋ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰੋ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋਤਿ – ਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇਧਿਮੁਤ੍ਤੋ.

ਤਿਟ੍ਠੇ ਨੁ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀਤਿ. ਤਿਟ੍ਠੇ ਨੂਤਿ ਸਂਸਯਪੁਚ੍ਛਾ ਵਿਮਤਿਪੁਚ੍ਛਾ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਪੁਚ੍ਛਾ ਅਨੇਕਂਸਪੁਚ੍ਛਾ, ‘‘ਏਵਂ ਨੁ ਖੋ, ਨਨੁ ਖੋ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ – ਤਿਟ੍ਠੇ ਨੁ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨੇ. ਅਨਾਨੁਯਾਯੀਤਿ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ ਅਵਿਚ੍ਚਮਾਨੋ [ਅਵੇਧਮਾਨੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਵਿਗਚ੍ਛਮਾਨੋ ਅਨਨ੍ਤਰਧਾਯਮਾਨੋ ਅਪਰਿਹਾਯਮਾਨੋ…ਪੇ…. ਅਥ ਵਾ, ਅਰਜ੍ਜਮਾਨੋ ਅਦੁਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਮੁਯ੍ਹਮਾਨੋ ਅਕਿਲਿਸ੍ਸਮਾਨੋਤਿ – ਤਿਟ੍ਠੇ ਨੁ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ ਵੀਤਰਾਗੋ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਪਸੀਵੋ]

ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਞਂ;

ਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇਧਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਤਿਟ੍ਠੇ ਨੁ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ’’ਤਿ.

੪੧.

ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ ਵੀਤਰਾਗੋ, [ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਞਂ;

ਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇਧਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ.

ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ ਵੀਤਰਾਗੋਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਸੂਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨਵਚਨਮੇਤਂ ਸਬ੍ਬੇਸੂਤਿ. ਕਾਮੇਸੂਤਿ ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ ਵੀਤਰਾਗੋਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ ਵੀਤਰਾਗੋ…ਪੇ… ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰਾਗੋ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋਤਿ – ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ ਵੀਤਰਾਗੋ.

ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾਤਿ. ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਹੇਟ੍ਠਿਮਾ ਛ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਹਿਤ੍ਵਾ ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਲ੍ਲੀਨੋ ਉਪਗਤੋ ਸਮੁਪਗਤੋ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤੋ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ – ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਞਂ.

ਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇਧਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤ ਸਞ੍ਞਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ. ਤਾਸਂ ਸਞ੍ਞਾਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਅਗ੍ਗੋ ਚ ਸੇਟ੍ਠੋ ਚ ਵਿਸੇਟ੍ਠੋ ਚ ਪਾਮੋਕ੍ਖੋ ਚ ਉਤ੍ਤਮੋ ਚ ਪਵਰੋ ਚ, ਪਰਮੇ ਅਗ੍ਗੇ ਸੇਟ੍ਠੇ ਵਿਸੇਟ੍ਠੇ ਪਾਮੋਕ੍ਖੇ ਉਤ੍ਤਮੇ ਪਵਰੇ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਰਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤੋ…ਪੇ… ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋਤਿ – ਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇਧਿਮੁਤ੍ਤੋ.

ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀਤਿ. ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਸਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਨਿ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨੇ. ਅਨਾਨੁਯਾਯੀਤਿ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ ਅਵਿਚ੍ਚਮਾਨੋ ਅਵਿਗਚ੍ਛਮਾਨੋ ਅਨਨ੍ਤਰਧਾਯਮਾਨੋ ਅਪਰਿਹਾਯਮਾਨੋ. ਅਥ ਵਾ, ਅਰਜ੍ਜਮਾਨੋ ਅਦੁਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਮੁਯ੍ਹਮਾਨੋ ਅਕਿਲਿਸ੍ਸਮਾਨੋਤਿ – ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਯੋ ਵੀਤਰਾਗੋ, [ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਞਂ;

ਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਰਮੇਧਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ’’ਤਿ.

੪੨.

ਤਿਟ੍ਠੇ ਚੇ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ, ਪੂਗਮ੍ਪਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ [ਵਸ੍ਸਾਨਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ;

ਤਤ੍ਥੇਵ ਸੋ ਸੀਤਿਸਿਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਚਵੇਥ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਥਾਵਿਧਸ੍ਸ.

ਤਿਟ੍ਠੇ ਚੇ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀਤਿ ਸਚੇ ਸੋ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਸਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਨਿ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨੇ. ਅਨਾਨੁਯਾਯੀਤਿ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ ਅਵਿਚ੍ਚਮਾਨੋ ਅਵਿਗਚ੍ਛਮਾਨੋ ਅਨਨ੍ਤਰਧਾਯਮਾਨੋ ਅਪਰਿਹਾਯਮਾਨੋ. ਅਥ ਵਾ, ਅਰਜ੍ਜਮਾਨੋ ਅਦੁਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਮੁਯ੍ਹਮਾਨੋ ਅਕਿਲਿਸ੍ਸਮਾਨੋਤਿ – ਤਿਟ੍ਠੇ ਚੇ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ.

ਪੂਗਮ੍ਪਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ. ਪੂਗਮ੍ਪਿ ਵਸ੍ਸਾਨੀਤਿ ਪੂਗਮ੍ਪਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਬਹੂਨਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ [ਬਹੁਨ੍ਨਂ ਵਸ੍ਸਾਨਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਬਹੂਨਿ ਵਸ੍ਸਸਤਾਨਿ ਬਹੂਨਿ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਬਹੂਨਿ ਵਸ੍ਸਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਬਹੂਨਿ ਕਪ੍ਪਾਨਿ ਬਹੂਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਾਨਿ ਬਹੂਨਿ ਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਬਹੂਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ. ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਂ…ਪੇ… ਤਥਾਗਤੋ ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ – ਪੂਗਮ੍ਪਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ.

ਤਤ੍ਥੇਵ ਸੋ ਸੀਤਿਸਿਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਚਵੇਥ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਥਾਵਿਧਸ੍ਸਾਤਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਸੋ ਸੀਤਿਭਾਵਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਨਿਚ੍ਚੋ ਧੁਵੋ ਸਸ੍ਸਤੋ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੋ ਸਸ੍ਸਤਿਸਮਂ ਤਥੇਵ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ. ਅਥ ਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਚਵੇਯ੍ਯ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਨਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਵਿਨਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਵਾ ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਵਾ ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਵਾਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਸ੍ਸਤਞ੍ਚ ਉਚ੍ਛੇਦਞ੍ਚ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਉਦਾਹੁ ਤਤ੍ਥੇਵ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੇਯ੍ਯ. ਅਥ ਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਚਵੇਯ੍ਯ ਪੁਨ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਵਾ ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਵਾ ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਵਾਤਿ, ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਉਪਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਞ੍ਚ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਤਥਾਵਿਧਸ੍ਸਾਤਿ ਤਥਾਵਿਧਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸਣ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਗਸ੍ਸ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਉਪਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾਤਿ – ਤਤ੍ਥੇਵ ਸੋ ਸੀਤਿਸਿਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਚਵੇਥ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਥਾਵਿਧਸ੍ਸ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਤਿਟ੍ਠੇ ਚੇ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਨੁਯਾਯੀ, ਪੂਗਮ੍ਪਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ;

ਤਤ੍ਥੇਵ ਸੋ ਸੀਤਿਸਿਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਚਵੇਥ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਥਾਵਿਧਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.

੪੩.

ਅਚ੍ਚਿ ਯਥਾ ਵਾਤਵੇਗੇਨ ਖਿਤ੍ਤਾ, [ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਂ;

ਏਵਂ ਮੁਨੀ ਨਾਮਕਾਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਂ.

ਅਚ੍ਚਿ ਯਥਾ ਵਾਤਵੇਗੇਨ ਖਿਤ੍ਤਾਤਿ ਅਚ੍ਚਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਜਾਲਸਿਖਾ. ਵਾਤਾਤਿ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾ ਵਾਤਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਵਾਤਾ ਉਤ੍ਤਰਾ ਵਾਤਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਵਾਤਾ ਸਰਜਾ ਵਾਤਾ ਅਰਜਾ ਵਾਤਾ ਸੀਤਾ ਵਾਤਾ ਉਣ੍ਹਾ ਵਾਤਾ ਪਰਿਤ੍ਤਾ ਵਾਤਾ ਅਧਿਮਤ੍ਤਾ ਵਾਤਾ [ਕਾਲ਼ਵਾਤਾ (ਕ.)] ਵੇਰਮ੍ਭਵਾਤਾ ਪਕ੍ਖਵਾਤਾ ਸੁਪਣ੍ਣਵਾਤਾ ਤਾਲਪਣ੍ਣਵਾਤਾ ਵਿਧੂਪਨਵਾਤਾ. ਵਾਤਵੇਗੇਨ ਖਿਤ੍ਤਾਤਿ ਵਾਤਵੇਗੇਨ ਖਿਤ੍ਤਾ [ਖਿਤ੍ਤਂ (ਸ੍ਯਾ.) ਏਵਮਞ੍ਞੇਸੁ ਪਦੇਸੁ ਨਿਗ੍ਗਹੀਤਨ੍ਤਵਸੇਨ] ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਨੁਨ੍ਨਾ ਪਣੁਨ੍ਨਾ ਖਮ੍ਭਿਤਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਤਿ – ਅਚ੍ਚਿ ਯਥਾ ਵਾਤਵੇਗੇਨ ਖਿਤ੍ਤਾ. ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾਤਿ. ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ, ਅਤ੍ਥਂ ਗਮੇਤਿ, ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਵੂਪਸਮਤਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ. ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਂ [ਅਮੁਕਂ ਨਾਮ ਦਿਸਂ ਗਤੋਤਿ ਸਙ੍ਖਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਨ ਉਪੇਤਿ, ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਨ ਉਪੇਤਿ, ਗਣਨਂ ਨ ਉਪੇਤਿ, ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਂ ਨ ਉਪੇਤਿ, ‘‘ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ ਵਾ ਦਿਸਂ ਗਤਾ, ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਵਾ ਦਿਸਂ ਗਤਾ, ਉਤ੍ਤਰਂ ਵਾ ਦਿਸਂ ਗਤਾ, ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਵਾ ਦਿਸਂ ਗਤਾ ਉਦ੍ਧਂ ਵਾ ਗਤਾ, ਅਧੋ ਵਾ ਗਤਾ, ਤਿਰਿਯਂ ਵਾ ਗਤਾ, ਵਿਦਿਸਂ ਵਾ ਗਤਾ’’ਤਿ, ਸੋ ਹੇਤੁ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਚ੍ਚਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਯੇਨ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਂ.

ਏਵਂ ਮੁਨੀ ਨਾਮਕਾਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਓਪਮ੍ਮਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦਨਂ. ਮੁਨੀਤਿ ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ …ਪੇ… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ. ਨਾਮਕਾਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸੋ ਮੁਨਿ ਪਕਤਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਰੂਪਕਾਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ. ਤਦਙ੍ਗਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ [ਤਦਙ੍ਗਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ (ਕ.)] ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਪਹੀਨੋ. ਤਸ੍ਸ ਮੁਨਿਨੋ ਭਵਨ੍ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾ ਪਟਿਲਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾਨਂ ਪਟਿਲਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਨਾਮਕਾਯੋ ਚ ਰੂਪਕਾਯੋ ਚ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਨਾਮਕਾਯਸ੍ਸ ਚ ਰੂਪਕਾਯਸ੍ਸ ਚ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਨਾਮਕਾਯਾ ਚ ਰੂਪਕਾਯਾ ਚ ਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਅਨੁਪਾਦਾਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨਾਤਿ – ਏਵਂ ਮੁਨੀ ਨਾਮਕਾਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ.

ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤੀਤਿ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ. ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਨ੍ਤਿ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸਙ੍ਖਂ ਨ ਉਪੇਤਿ, ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਨ ਉਪੇਤਿ, ਗਣਨਂ ਨ ਉਪੇਤਿ, ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਂ ਨ ਉਪੇਤਿ – ਖਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਵਾ ਵੇਸ੍ਸੋਤਿ ਵਾ ਸੁਦ੍ਦੋਤਿ ਵਾ ਗਹਟ੍ਠੋਤਿ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਵਾ ਦੇਵੋਤਿ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋਤਿ ਵਾ ਰੂਪੀਤਿ ਵਾ ਅਰੂਪੀਤਿ ਵਾ ਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ ਅਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ ਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ. ਸੋ ਹੇਤੁ ਨਤ੍ਥਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਨਤ੍ਥਿ ਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ ਯੇਨ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਅਚ੍ਚਿ ਯਥਾ ਵਾਤਵੇਗੇਨ ਖਿਤ੍ਤਾ, [ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖਂ;

ਏਵਂ ਮੁਨੀ ਨਾਮਕਾਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਅਤ੍ਥਂ ਪਲੇਤਿ ਨ ਉਪੇਤਿ ਸਙ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ.

੪੪.

ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੋ ਸੋ ਉਦ ਵਾ ਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਉਦਾਹੁ ਵੇ ਸਸ੍ਸਤਿਯਾ ਅਰੋਗੋ;

ਤਂ ਮੇ ਮੁਨੀ ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹਿ, ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ.

ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੋ ਸੋ ਉਦ ਵਾ ਸੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸੋ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੋ ਉਦਾਹੁ ਨਤ੍ਥਿ ਸੋ ਨਿਰੁਦ੍ਧੋ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਵਿਨਟ੍ਠੋਤਿ – ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੋ ਸੋ ਉਦ ਵਾ ਸੋ ਨਤ੍ਥਿ.

ਉਦਾਹੁ ਵੇ ਸਸ੍ਸਤਿਯਾ ਅਰੋਗੋਤਿ ਉਦਾਹੁ ਨਿਚ੍ਚੋ ਧੁਵੋ ਸਸ੍ਸਤੋ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੋ ਸਸ੍ਸਤਿਸਮਂ ਤਥੇਵ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਉਦਾਹੁ ਵੇ ਸਸ੍ਸਤਿਯਾ ਅਰੋਗੋ.

ਤਂ ਮੇ ਮੁਨੀ ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹੀਤਿ. ਤਨ੍ਤਿ ਯਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਯਂ ਯਾਚਾਮਿ ਯਂ ਅਜ੍ਝੇਸਾਮਿ ਯਂ ਪਸਾਦੇਮਿ. ਮੁਨੀਤਿ ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ. ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹੀਤਿ ਸਾਧੁ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਤਂ ਮੇ ਮੁਨੀ ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹਿ.

ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਤੁਲਿਤੋ ਤੀਰਿਤੋ ਵਿਭੂਤੋ ਵਿਭਾਵਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ – ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੋ ਸੋ ਉਦ ਵਾ ਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਉਦਾਹੁ ਵੇ ਸਸ੍ਸਤਿਯਾ ਅਰੋਗੋ;

ਤਂ ਮੇ ਮੁਨੀ ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹਿ, ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ.

੪੫.

ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਸ੍ਸ ਨ ਪਮਾਣਮਤ੍ਥਿ, [ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਯੇਨ ਨਂ ਵਜ੍ਜੁਂ ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ;

ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮੂਹਤੇਸੁ, ਸਮੂਹਤਾ ਵਾਦਪਥਾਪਿ ਸਬ੍ਬੇ.

ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਸ੍ਸ ਨ ਪਮਾਣਮਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਸ੍ਸ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਸ੍ਸ ਰੂਪਪਮਾਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਵੇਦਨਾਪਮਾਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਞ੍ਞਾਪਮਾਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਙ੍ਖਾਰਪਮਾਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਪਮਾਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਨ ਅਤ੍ਥਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ ਪਹੀਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਨ੍ਤਿ – ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਸ੍ਸ ਨ ਪਮਾਣਮਤ੍ਥਿ. ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾਤਿ ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਯੇਨ ਨਂ ਵਜ੍ਜੁਂ ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਯੇਨ ਤਂ ਰਾਗੇਨ [ਯੇਨ ਰਾਗੇਨ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੯੪] ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯੇਨ ਦੋਸੇਨ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯੇਨ ਮੋਹੇਨ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯੇਨ ਮਾਨੇਨ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯੇਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇਨ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯਾਯ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਯੇਹਿ ਅਨੁਸਯੇਹਿ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ – ਰਤ੍ਤੋਤਿ ਵਾ ਦੁਟ੍ਠੋਤਿ ਵਾ ਮੂਲ਼੍ਹੋਤਿ ਵਾ ਵਿਨਿਬਦ੍ਧੋਤਿ ਵਾ ਪਰਾਮਟ੍ਠੋਤਿ ਵਾ ਵਿਕ੍ਖੇਪਗਤੋਤਿ ਵਾ ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋਤਿ [ਅਨਿਟ੍ਠਾਗਤੋਤਿ (ਕ.)] ਵਾ ਥਾਮਗਤੋਤਿ ਵਾ, ਤੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਹੀਨਾ. ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਗਤਿਯਾ ਯੇਨ ਤਂ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ – ਨੇਰਯਿਕੋਤਿ ਵਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਕੋਤਿ ਵਾ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਿਕੋਤਿ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋਤਿ ਵਾ ਦੇਵੋਤਿ ਵਾ ਰੂਪੀਤਿ ਵਾ ਅਰੂਪੀਤਿ ਵਾ ਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ ਅਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ ਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀਤਿ ਵਾ, ਸੋ ਹੇਤੁ ਨਤ੍ਥਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਨਤ੍ਥਿ ਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ ਯੇਨ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ ਕਥੇਯ੍ਯੁਂ ਭਣੇਯ੍ਯੁਂ ਦੀਪੇਯ੍ਯੁਂ ਵੋਹਰੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ – ਯੇਨ ਨਂ ਵਜ੍ਜੁਂ ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ.

ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮੂਹਤੇਸੂਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਆਯਤਨੇਸੁ ਸਬ੍ਬਾਸੁ ਧਾਤੂਸੁ ਸਬ੍ਬਾਸੁ ਗਤੀਸੁ ਸਬ੍ਬਾਸੁ ਉਪਪਤ੍ਤੀਸੁ ਸਬ੍ਬਾਸੁ ਪਟਿਸਨ੍ਧੀਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਭਵੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਸਂਸਾਰੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਵਟ੍ਟੇਸੁ ਊਹਤੇਸੁ ਸਮੂਹਤੇਸੁ ਉਦ੍ਧਤੇਸੁ ਸਮੁਦ੍ਧਤੇਸੁ ਉਪ੍ਪਾਟਿਤੇਸੁ ਸਮੁਪ੍ਪਾਟਿਤੇਸੁ ਪਹੀਨੇਸੁ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਸੁ ਵੂਪਸਨ੍ਤੇਸੁ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੇਸੁ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੇਸੁ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢੇਸੂਤਿ – ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮੂਹਤੇਸੁ.

ਸਮੂਹਤਾ ਵਾਦਪਥਾਪਿ ਸਬ੍ਬੇਤਿ ਵਾਦਪਥਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚ. ਤਸ੍ਸ ਵਾਦਾ ਚ ਵਾਦਪਥਾ ਚ ਅਧਿਵਚਨਾਨਿ ਚ ਅਧਿਵਚਨਪਥਾ ਚ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਚ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥਾ ਚ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਚ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਥਾ ਚ ਊਹਤਾ ਸਮੂਹਤਾ ਉਦ੍ਧਤਾ ਸਮੁਦ੍ਧਤਾ ਉਪ੍ਪਾਟਿਤਾ ਸਮੁਪ੍ਪਾਟਿਤਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਸਮੂਹਤਾ ਵਾਦਪਥਾਪਿ ਸਬ੍ਬੇ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਸ੍ਸ ਨ ਪਮਾਣਮਤ੍ਥਿ, [ਉਪਸੀਵਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਯੇਨ ਨਂ ਵਜ੍ਜੁਂ ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ;

ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮੂਹਤੇਸੁ, ਸਮੂਹਤਾ ਵਾਦਪਥਾਪਿ ਸਬ੍ਬੇ’’ਤਿ.

ਸਹ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਯੇ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ…ਪੇ… ਪਞ੍ਜਲਿਕੋ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ – ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ, ਸਾਵਕੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ.

ਉਪਸੀਵਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਛਟ੍ਠੋ.

੭. ਨਨ੍ਦਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੪੬.

ਸਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਮੁਨਯੋ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦੋ]

ਜਨਾ ਵਦਨ੍ਤਿ ਤਯਿਦਂ ਕਥਂਸੁ;

ਞਾਣੂਪਪਨ੍ਨਂ ਮੁਨਿ ਨੋ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਵੇ ਜੀਵਿਤੇਨੂਪਪਨ੍ਨਂ [ਜੀਵਿਕੇਨੂਪਪਨ੍ਨਂ (ਸ੍ਯਾ.)] .

ਸਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਮੁਨਯੋਤਿ. ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਸਨ੍ਤਿ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਿ ਉਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ…ਪੇ… ਆਯਤਨਲੋਕੇ. ਮੁਨਯੋਤਿ ਮੁਨਿਨਾਮਕਾ ਆਜੀਵਕਾ ਨਿਗਣ੍ਠਾ ਜਟਿਲਾ ਤਾਪਸਾ. (ਦੇਵਾ ਲੋਕੇ ਮੁਨਯੋਤਿ ਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ ਤੇ ਮੁਨਯੋ) [( ) ਏਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਪਾਠੋ ਨਤ੍ਥਿ ਸ੍ਯਾ. ਪੋਤ੍ਥਕੇ] ਤਿ. ਸਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਮੁਨਯੋ. ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ…. ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ…ਪੇ…. ਨਨ੍ਦੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ…ਪੇ… ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦੋ.

ਜਨਾ ਵਦਨ੍ਤਿ ਤਯਿਦਂ ਕਥਂਸੂਤਿ. ਜਨਾਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ ਵੇਸ੍ਸਾ ਚ ਸੁਦ੍ਦਾ ਚ ਗਹਟ੍ਠਾ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਚ ਦੇਵਾ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ. ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ. ਤਯਿਦਂ ਕਥਂਸੂਤਿ ਸਂਸਯਪੁਚ੍ਛਾ ਵਿਮਤਿਪੁਚ੍ਛਾ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਪੁਚ੍ਛਾ ਅਨੇਕਂਸਪੁਚ੍ਛਾ ‘‘ਏਵਂ ਨੁ ਖੋ, ਨ ਨੁ ਖੋ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ – ਜਨਾ ਵਦਨ੍ਤਿ ਤਯਿਦਂ ਕਥਂਸੁ.

ਞਾਣੂਪਪਨ੍ਨਂ ਮੁਨਿ ਨੋ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ. ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਞਾਣੇਨ ਵਾ ਪਞ੍ਚਾਭਿਞ੍ਞਾਞਾਣੇਨ ਵਾ ਉਪੇਤਂ ਸਮੁਪੇਤਂ ਉਪਾਗਤਂ ਸਮੁਪਾਗਤਂ ਉਪਪਨ੍ਨਂ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨਂ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਮੁਨਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਞਾਣੂਪਪਨ੍ਨਂ ਮੁਨਿ ਨੋ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਉਦਾਹੁ ਵੇ ਜੀਵਿਤੇਨੂਪਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਉਦਾਹੁ ਅਨੇਕਵਿਵਿਧਅਤਿਪਰਮਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਲੂਖਜੀਵਿਤਾਨੁਯੋਗੇਨ ਉਪੇਤਂ ਸਮੁਪੇਤਂ ਉਪਾਗਤਂ ਸਮੁਪਾਗਤਂ ਉਪਪਨ੍ਨਂ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨਂ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਮੁਨਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਉਦਾਹੁ ਵੇ ਜੀਵਿਤੇਨੂਪਪਨ੍ਨਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਸਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਮੁਨਯੋ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦੋ]

ਜਨਾ ਵਦਨ੍ਤਿ ਤਯਿਦਂ ਕਥਂਸੁ;

ਞਾਣੂਪਪਨ੍ਨਂ ਮੁਨਿ ਨੋ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਵੇ ਜੀਵਿਤੇਨੂਪਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੪੭.

ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਸੁਤਿਯਾ ਨ ਞਾਣੇਨ,

ਮੁਨੀਧ ਨਨ੍ਦ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤਿ;

ਵਿਸੇਨਿਕਤ੍ਵਾ [ਵਿਸੇਨਿਂਕਤ੍ਵਾ (ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੬੮] ਅਨੀਘਾ ਨਿਰਾਸਾ, ਚਰਨ੍ਤਿ ਯੇ ਤੇ ਮੁਨਯੋਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ.

ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਸੁਤਿਯਾ ਨ ਞਾਣੇਨਾਤਿ. ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾਤਿ ਨ ਦਿਟ੍ਠਸੁਦ੍ਧਿਯਾ. ਨ ਸੁਤਿਯਾਤਿ ਨ ਸੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯਾ. ਨ ਞਾਣੇਨਾਤਿ ਨਪਿ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਞਾਣੇਨ ਨਪਿ ਪਞ੍ਚਾਭਿਞ੍ਞਾਞਾਣੇਨ ਨਪਿ ਮਿਚ੍ਛਾਞਾਣੇਨਾਤਿ – ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਸੁਤਿਯਾ ਨ ਞਾਣੇਨ.

ਮੁਨੀਧ ਨਨ੍ਦ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ. ਕੁਸਲਾਤਿ ਯੇ ਤੇ ਖਨ੍ਧਕੁਸਲਾ ਧਾਤੁਕੁਸਲਾ ਆਯਤਨਕੁਸਲਾ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕੁਸਲਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਕੁਸਲਾ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਕੁਸਲਾ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਕੁਸਲਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕੁਸਲਾ ਬਲਕੁਸਲਾ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਕੁਸਲਾ ਮਗ੍ਗਕੁਸਲਾ ਫਲਕੁਸਲਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਕੁਸਲਾ ਦਿਟ੍ਠਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਾ ਸੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਾ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਞਾਣੇਨ ਵਾ ਪਞ੍ਚਾਭਿਞ੍ਞਾਞਾਣੇਨ ਵਾ ਮਿਚ੍ਛਾਞਾਣੇਨ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਵਾ ਸੁਤੇਨ ਵਾ ਉਪੇਤਂ ਸਮੁਪੇਤਂ ਉਪਾਗਤਂ ਸਮੁਪਾਗਤਂ ਉਪਪਨ੍ਨਂ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨਂ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਮੁਨਿਂ ਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਨ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਨ ਭਣਨ੍ਤਿ ਨ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਨ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਮੁਨੀਧ ਨਨ੍ਦ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਵਿਸੇਨਿਕਤ੍ਵਾ ਅਨੀਘਾ ਨਿਰਾਸਾ, ਚਰਨ੍ਤਿ ਯੇ ਤੇ ਮੁਨਯੋਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ ਸੇਨਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਰਾਗੋ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਦੋਸੋ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਮੋਹੋ ਮਾਰਸੇਨਾ, ਕੋਧੋ…ਪੇ… ਉਪਨਾਹੋ… ਮਕ੍ਖੋ… ਪਲ਼ਾਸੋ… ਇਸ੍ਸਾ… ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ… ਮਾਯਾ… ਸਾਠੇਯ੍ਯਂ… ਥਮ੍ਭੋ… ਸਾਰਮ੍ਭੋ… ਮਾਨੋ… ਅਤਿਮਾਨੋ… ਮਦੋ… ਪਮਾਦੋ… ਸਬ੍ਬੇ ਕਿਲੇਸਾ ਸਬ੍ਬੇ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾ ਸਬ੍ਬੇ ਦਰਥਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪਰਿਲ਼ਾਹਾ ਸਬ੍ਬੇ ਸਨ੍ਤਾਪਾ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਮਾਰਸੇਨਾ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਕਾਮਾ ਤੇ ਪਠਮਾ ਸੇਨਾ, ਦੁਤਿਯਾ ਅਰਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ;

ਤਤਿਯਾ ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾ ਤੇ, ਚਤੁਤ੍ਥੀ ਤਣ੍ਹਾ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ.

‘‘ਪਞ੍ਚਮਂ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਤੇ, ਛਟ੍ਠਾ ਭੀਰੂ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ;

ਸਤ੍ਤਮੀ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਤੇ, ਮਕ੍ਖੋ ਥਮ੍ਭੋ ਤੇ ਅਟ੍ਠਮੋ;

ਲਾਭੋ ਸਿਲੋਕੋ ਸਕ੍ਕਾਰੋ, ਮਿਚ੍ਛਾਲਦ੍ਧੋ ਚ ਯੋ ਯਸੋ.

‘‘ਯੋ ਚਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮੁਕ੍ਕਂਸੇ, ਪਰੇ ਚ ਅਵਜਾਨਾਤਿ;

ਏਸਾ ਨਮੁਚਿ ਤੇ ਸੇਨਾ [ਏਸਾ ਤੇ ਨਮੁਚਿ ਸੇਨਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਸੁ. ਨਿ. ੪੪੧], ਕਣ੍ਹਸ੍ਸਾਭਿਪ੍ਪਹਾਰਿਨੀ;

ਨ ਨਂ ਅਸੂਰੋ ਜਿਨਾਤਿ, ਜੇਤ੍ਵਾ ਚ ਲਭਤੇ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ.

ਯਤੋ ਚਤੂਹਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਹਿ ਸਬ੍ਬਾ ਚ ਮਾਰਸੇਨਾ ਸਬ੍ਬੇ ਚ ਪਟਿਸੇਨਿਕਰਾ [ਵਿਸੇਨਿਂਕਤ੍ਵਾ (ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੬੮] ਕਿਲੇਸਾ ਜਿਤਾ ਚ ਪਰਾਜਿਤਾ ਚ ਭਗ੍ਗਾ ਵਿਪ੍ਪਲੁਗ੍ਗਾ [ਵਿਪ੍ਪਲੁਗ੍ਗਤਾ (ਸ੍ਯਾ.) ਪਸ੍ਸ ਮਹਾਨਿ. ੨੮] ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਿਸੇਨਿਕਤ੍ਵਾ. ਅਨੀਘਾਤਿ ਰਾਗੋ ਨੀਘੋ, ਦੋਸੋ ਨੀਘੋ, ਮੋਹੋ ਨੀਘੋ, ਕੋਧੋ ਨੀਘੋ, ਉਪਨਾਹੋ ਨੀਘੋ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਨੀਘਾ. ਯੇਸਂ ਏਤੇ ਨੀਘਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ ਤੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਨੀਘਾ. ਨਿਰਾਸਾਤਿ ਆਸਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਯੇਸਂ ਏਸਾ ਆਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ, ਤੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਨਿਰਾਸਾ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸਵਾ. ਵਿਸੇਨਿਕਤ੍ਵਾ ਅਨੀਘਾ ਨਿਰਾਸਾ, ਚਰਨ੍ਤਿ ਯੇ ਤੇ ਮੁਨਯੋਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ ਯੇ ਤੇ ਵਿਸੇਨਿਕਤ੍ਵਾਵ ਅਨੀਘਾ ਚ ਨਿਰਾਸਾ ਚ ਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਇਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਪਾਲੇਨ੍ਤਿ ਯਪੇਨ੍ਤਿ ਯਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਲੋਕੇ ਮੁਨਯੋਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਮਿ ਦੇਸੇਮਿ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਪਟ੍ਠਪੇਮਿ ਵਿਵਰਾਮਿ ਵਿਭਜਾਮਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਮਿ ਪਕਾਸੇਮੀਤਿ – ਵਿਸੇਨਿਕਤ੍ਵਾ ਅਨੀਘਾ ਨਿਰਾਸਾ, ਚਰਨ੍ਤਿ ਯੇ ਤੇ ਮੁਨਯੋਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨ ਸੁਤਿਯਾ ਨ ਞਾਣੇਨ, ਮੁਨੀਧ ਨਨ੍ਦ ਕੁਸਲਾ ਵਦਨ੍ਤਿ;

ਵਿਸੇਨਿਕਤ੍ਵਾ ਅਨੀਘਾ ਨਿਰਾਸਾ, ਚਰਨ੍ਤਿ ਯੇ ਤੇ ਮੁਨਯੋਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀ’’ਤਿ.

੪੮.

ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦੋ]

ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ;

ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਅਨੇਕਰੂਪੇਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ.

ਕਚ੍ਚਿਸ੍ਸੁ ਤੇ ਭਗਵਾ ਤਤ੍ਥ ਯਤਾ ਚਰਨ੍ਤਾ, ਅਤਾਰੁ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ;

ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ.

ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇਤਿ. ਯੇ ਕੇਚੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨਵਚਨਮੇਤਂ – ਯੇ ਕੇਚੀਤਿ. ਸਮਣਾਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੂਪਗਤਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸਮਾਪਨ੍ਨਾ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਭੋਵਾਦਿਕਾਤਿ – ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇ. ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ…. ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ…ਪੇ…. ਨਨ੍ਦੋਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ…ਪੇ… ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦੋ.

ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠੇਨਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ; ਸੁਤੇਨਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ; ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਤੇਨਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ.

ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਸੀਲੇਨਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ; ਵਤੇਨਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ; ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ.

ਅਨੇਕਰੂਪੇਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਅਨੇਕਵਿਧਕੋਤੂਹਲਮਙ੍ਗਲੇਨ [ਅਨੇਕਵਿਧਵਤ੍ਤ ਕੁਤੂਹਲਮਙ੍ਗਲੇਨ (ਸ੍ਯਾ.)] ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਅਨੇਕਰੂਪੇਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ.

ਕਚ੍ਚਿਸੁ ਤੇ ਭਗਵਾ ਤਤ੍ਥ ਯਤਾ ਚਰਨ੍ਤਾਤਿ. ਕਚ੍ਚਿਸ੍ਸੂਤਿ ਸਂਸਯਪੁਚ੍ਛਾ ਵਿਮਤਿਪੁਚ੍ਛਾ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਪੁਚ੍ਛਾ ਅਨੇਕਂਸਪੁਚ੍ਛਾ, ‘‘ਏਵਂ ਨੁ ਖੋ, ਨ ਨੁ ਖੋ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ – ਕਚ੍ਚਿਸ੍ਸੁ. ਤੇਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਕਚ੍ਚਿਸ੍ਸੁ ਤੇ ਭਗਵਾ. ਤਤ੍ਥ ਯਤਾ ਚਰਨ੍ਤਾਤਿ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਸਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਕਾਯ ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਸਕਾਯ ਰੁਚਿਯਾ ਸਕਾਯ ਲਦ੍ਧਿਯਾ. ਯਤਾਤਿ ਯਤ੍ਤਾ ਪਟਿਯਤ੍ਤਾ [ਯਤਾ ਪਟਿਯਤਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਗੁਤ੍ਤਾ ਗੋਪਿਤਾ ਰਕ੍ਖਿਤਾ ਸਂਵੁਤਾ. ਚਰਨ੍ਤਾਤਿ ਚਰਨ੍ਤਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਾ ਇਰਿਯਨ੍ਤਾ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਾ ਪਾਲੇਨ੍ਤਾ ਯਪੇਨ੍ਤਾ ਯਾਪੇਨ੍ਤਾਤਿ – ਕਚ੍ਚਿਸ੍ਸੁ ਤੇ ਭਗਵਾ ਤਤ੍ਥ ਯਤਾ ਚਰਨ੍ਤਾ.

ਅਤਾਰੁ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਂ ਅਤਰਿਂਸੁ ਉਤ੍ਤਰਿਂਸੁ ਪਤਰਿਂਸੁ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਂਸੁ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਿਂਸੁ. ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ ਗਰੁਵਚਨਂ ਸਗਾਰਵਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ – ਮਾਰਿਸਾਤਿ – ਅਤਾਰੁ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ.

ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਨ੍ਤਿ. ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਯਾਚਾਮਿ ਤਂ ਅਜ੍ਝੇਸਾਮਿ ਤਂ, ਕਥਯਸ੍ਸੁ ਮੇਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ. ਭਗਵਾਤਿ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ. ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦੋ]

ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ;

ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਅਨੇਕਰੂਪੇਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ.

‘‘ਕਚ੍ਚਿਸ੍ਸੁ ਤੇ ਭਗਵਾ ਤਤ੍ਥ ਯਤਾ ਚਰਨ੍ਤਾ,

ਅਤਾਰੁ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ;

ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੪੯.

ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇ, [ਨਨ੍ਦਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ;

ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਅਨੇਕਰੂਪੇਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ;

ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਯਤਾ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ.

ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇਤਿ. ਯੇ ਕੇਚੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨਵਚਨਮੇਤਂ – ਯੇ ਕੇਚੀਤਿ. ਸਮਣਾਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੂਪਗਤਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸਮਾਪਨ੍ਨਾ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਭੋਵਾਦਿਕਾਤਿ – ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇ. ਨਨ੍ਦਾਤਿ ਭਗਵਾਤਿ. ਨਨ੍ਦਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਨਨ੍ਦਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠੇਨਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ; ਸੁਤੇਨਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ…ਪੇ… ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਤੇਨਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ.

ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਸੀਲੇਨਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ; ਵਤੇਨਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ…ਪੇ… ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ; ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ.

ਅਨੇਕਰੂਪੇਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਅਨੇਕਵਿਧਕੋਤੂਹਲਮਙ੍ਗਲੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਅਨੇਕਰੂਪੇਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ.

ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਯਤਾ ਚਰਨ੍ਤੀਤਿ. ਕਿਞ੍ਚਾਪੀਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ ਪਦਸਂਸਗ੍ਗੋ ਪਦਪਾਰਿਪੂਰੀ ਅਕ੍ਖਰਸਮਵਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ – ਕਿਞ੍ਚਾਪੀਤਿ. ਤੇਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕਾ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਸਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਕਾਯ ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਸਕਾਯ ਰੁਚਿਯਾ ਸਕਾਯ ਲਦ੍ਧਿਯਾ. ਯਤਾਤਿ ਯਤ੍ਤਾ ਪਟਿਯਤ੍ਤਾ ਗੁਤ੍ਤਾ ਗੋਪਿਤਾ ਰਕ੍ਖਿਤਾ ਸਂਵੁਤਾ. ਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਇਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਪਾਲੇਨ੍ਤਿ ਯਪੇਨ੍ਤਿ ਯਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ – ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਯਤਾ ਚਰਨ੍ਤਿ.

ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਂ ਨ ਤਰਿਂਸੁ ਨ ਉਤ੍ਤਰਿਂਸੁ ਨ ਪਤਰਿਂਸੁ ਨ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਂਸੁ ਨ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਿਂਸੁ, ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਾ ਅਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਅਨਿਸ੍ਸਟਾ ਅਨਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਅਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਅਵੀਤਿਵਤ੍ਤਾ, ਅਨ੍ਤੋਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਅਨ੍ਤੋਸਂਸਾਰਪਥੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਜਾਤਿਯਾ ਅਨੁਗਤਾ, ਜਰਾਯ ਅਨੁਸਟਾ, ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਅਭਿਭੂਤਾ, ਮਰਣੇਨ ਅਬ੍ਭਾਹਤਾ ਅਤਾਣਾ ਅਲੇਣਾ ਅਸਰਣਾ ਅਸਰਣੀਭੂਤਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਮਿ ਦੇਸੇਮਿ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਪਟ੍ਠਪੇਮਿ ਵਿਵਰਾਮਿ ਵਿਭਜਾਮਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਮਿ ਪਕਾਸੇਮੀਤਿ – ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇ, [ਨਨ੍ਦਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ;

ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਅਨੇਕਰੂਪੇਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ;

ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਯਤਾ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਜਾਤਿਜਰਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀ’’ਤਿ.

੫੦.

ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦੋ]

ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ;

ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਅਨੇਕਰੂਪੇਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ.

ਤੇ ਚੇ ਮੁਨੀ ਬ੍ਰੂਸਿ ਅਨੋਘਤਿਣ੍ਣੇ, ਅਥ ਕੋ ਚਰਹਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ;

ਅਤਾਰਿ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ, ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ.

ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇਤਿ. ਯੇ ਕੇਚੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨਵਚਨਮੇਤਂ – ਯੇ ਕੇਚੀਤਿ. ਸਮਣਾਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੂਪਗਤਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸਮਾਪਨ੍ਨਾ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਭੋਵਾਦਿਕਾਤਿ – ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇ. ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ… ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦੋ.

ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠੇਨਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ; ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ…ਪੇ… ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ.

ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਸੀਲੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ; ਵਤੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ…ਪੇ… ਵੋਹਰਨ੍ਤਿ; ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ.

ਅਨੇਕਰੂਪੇਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਅਨੇਕਵਿਧਕੋਤੂਹਲਮਙ੍ਗਲੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਭਣਨ੍ਤਿ ਦੀਪਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਨ੍ਤੀਤਿ – ਅਨੇਕਰੂਪੇਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ.

ਤੇ ਚੇ ਮੁਨੀ ਬ੍ਰੂਸਿ ਅਨੋਘਤਿਣ੍ਣੇਤਿ. ਤੇ ਚੇਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਿਕੇ. ਮੁਨੀਤਿ ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ. ਬ੍ਰੂਸਿ ਅਨੋਘਤਿਣ੍ਣੇਤਿ ਕਾਮੋਘਂ ਭਵੋਘਂ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘਂ ਅਤਿਣ੍ਣੇ ਅਨਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਅਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਅਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇ ਅਨ੍ਤੋਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੇ ਅਨ੍ਤੋਸਂਸਾਰਪਥੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੇ ਜਾਤਿਯਾ ਅਨੁਗਤੇ ਜਰਾਯ ਅਨੁਸਟੇ ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਅਭਿਭੂਤੇ ਮਰਣੇਨ ਅਬ੍ਭਾਹਤੇ ਅਤਾਣੇ ਅਲੇਣੇ ਅਸਰਣੇ ਅਸਰਣੀਭੂਤੇ. ਬ੍ਰੂਸੀਤਿ ਬ੍ਰੂਸਿ ਆਚਿਕ੍ਖਸਿ ਦੇਸੇਸਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ ਵਿਵਰਸਿ ਵਿਭਜਸਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਸਿ ਪਕਾਸੇਸੀਤਿ – ਤੇ ਚੇ ਮੁਨੀ ਬ੍ਰੂਸਿ ਅਨੋਘਤਿਣ੍ਣੇ.

ਅਥ ਕੋ ਚਰਹਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ, ਅਤਾਰਿ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਅਥ ਕੋ ਏਸੋ ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ ਸਮਾਰਕੇ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕੇ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਪਜਾਯ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਂ ਅਤਰਿ ਉਤ੍ਤਰਿ ਪਤਰਿ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਯਿ. ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ ਗਰੁਵਚਨਂ ਸਗਾਰਵਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ ਮਾਰਿਸਾਤਿ – ਅਥ ਕੋ ਚਰਹਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ, ਅਤਾਰਿ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ.

ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਨ੍ਤਿ. ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਯਾਚਾਮਿ ਤਂ ਅਜ੍ਝੇਸਾਮਿ ਤਂ ਪਸਾਦੇਮਿ ਤਂ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ. ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦੋ]

ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸੁਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ;

ਸੀਲਬ੍ਬਤੇਨਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ, ਅਨੇਕਰੂਪੇਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿਂ.

ਤੇ ਚੇ ਮੁਨੀ ਬ੍ਰੂਸਿ ਅਨੋਘਤਿਣ੍ਣੇ, ਅਥ ਕੋ ਚਰਹਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ;

ਅਤਾਰਿ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸ, ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੫੧.

ਨਾਹਂ ਸਬ੍ਬੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇ, [ਨਨ੍ਦਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਨਿਵੁਤਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ;

ਯੇ ਸੀਧ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਵਾਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਂ.

ਅਨੇਕਰੂਪਮ੍ਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਂ, ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਨਾਸਵਾਸੇ [ਅਨਾਸਵਾ ਯੇ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ;

ਤੇ ਵੇ ਨਰਾ ਓਘਤਿਣ੍ਣਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ.

ਨਾਹਂ ਸਬ੍ਬੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇ, ਨਨ੍ਦਾਤਿ ਭਗਵਾ ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਨਿਵੁਤਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ ਨਾਹਂ, ਨਨ੍ਦ, ਸਬ੍ਬੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਆਵੁਤਾ ਨਿਵੁਤਾ ਓਵੁਤਾ ਪਿਹਿਤਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤਾਤਿ ਵਦਾਮਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਤੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਯੇਸਂ ਜਾਤਿ ਚ ਜਰਾਮਰਣਞ੍ਚ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਮਿ ਦੇਸੇਮਿ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਪਟ੍ਠਪੇਮਿ ਵਿਵਰਾਮਿ ਵਿਭਜਾਮਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਮਿ ਪਕਾਸੇਮੀਤਿ – ਨਾਹਂ ਸਬ੍ਬੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇ ਨਨ੍ਦਾਤਿ ਭਗਵਾ ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਨਿਵੁਤਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ.

ਯੇ ਸੀਧ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਵਾਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੇ ਸਬ੍ਬਾ ਦਿਟ੍ਠਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਪਹਾਯ ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾ. ਯੇ ਸਬ੍ਬਾ ਸੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਪਹਾਯ…ਪੇ… ਯੇ ਸਬ੍ਬਾ ਮੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਪਹਾਯ, ਯੇ ਸਬ੍ਬਾ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਪਹਾਯ ਯੇ ਸਬ੍ਬਾ ਸੀਲਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਪਹਾਯ, ਯੇ ਸਬ੍ਬਾ ਵਤਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਪਹਾਯ, ਯੇ ਸਬ੍ਬਾ ਸੀਲਬ੍ਬਤਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਪਹਾਯ ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾਤਿ – ਯੇ ਸੀਧ ਦਿਟ੍ਠਂਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਵਾਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਂ.

ਅਨੇਕਰੂਪਮ੍ਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਨੇਕਵਿਧਕੋਤੂਹਲਮਙ੍ਗਲੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਹਾਯ ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾਤਿ – ਅਨੇਕਰੂਪਮ੍ਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਂ.

ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਨਾਸਵਾ ਸੇ, ਤੇ ਵੇ ਨਰਾ ਓਘਤਿਣ੍ਣਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਸਦ੍ਦਤਣ੍ਹਾ ਗਨ੍ਧਤਣ੍ਹਾ ਰਸਤਣ੍ਹਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਤਣ੍ਹਾ ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਤਣ੍ਹਂ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ – ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਯ. ਕਤਮਾ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾ? ਤਣ੍ਹਂ ਜਾਨਾਤਿ [ਪਜਾਨਾਤਿ (ਸ੍ਯਾ.) ਪਰਿਜਾਨਾਤਿ (ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੩] ‘‘ਅਯਂ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ, ਅਯਂ ਸਦ੍ਦਤਣ੍ਹਾ, ਅਯਂ ਗਨ੍ਧਤਣ੍ਹਾ, ਅਯਂ ਰਸਤਣ੍ਹਾ, ਅਯਂ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਤਣ੍ਹਾ, ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ – ਅਯਂ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾ.

ਕਤਮਾ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾ? ਏਵਂ ਞਾਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਣ੍ਹਂ ਤੀਰੇਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਰੋਗਤੋ ਗਣ੍ਡਤੋ…ਪੇ… ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਤੀਰੇਤਿ – ਅਯਂ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾ.

ਕਤਮਾ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ? ਏਵਂ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਤਣ੍ਹਂ ਪਜਹਤਿ ਵਿਨੋਦੇਤਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਯੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਣ੍ਹਾਯ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਤਂ ਪਜਹਥ. ਏਵਂ ਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ’’. ਅਯਂ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ. ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਤਣ੍ਹਂ ਇਮਾਹਿ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਅਨਾਸਵਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਸਵਾ – ਕਾਮਾਸਵੋ, ਭਵਾਸਵੋ, ਦਿਟ੍ਠਾਸਵੋ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਵੋ. ਯੇਸਂ ਇਮੇ ਆਸਵਾ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਨਾਸਵਾ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸਵਾ – ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਨਾਸਵਾ.

ਤੇ ਵੇ ਨਰਾ ਓਘਤਿਣ੍ਣਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ ਯੇ ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਨਾਸਵਾ, ਤੇ ਕਾਮੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਾ ਭਵੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਾ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਾ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਾ ਸਬ੍ਬਸਂਸਾਰਪਥਂ ਤਿਣ੍ਣਾ ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣਾ ਨਿਤ੍ਤਿਣ੍ਣਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਮਿ ਦੇਸੇਮਿ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਪਟ੍ਠਪੇਮਿ ਵਿਵਰਾਮਿ ਵਿਭਜਾਮਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਮਿ ਪਕਾਸੇਮੀਤਿ – ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਨਾਸਵਾਸੇ ਤੇ ਵੇ ਨਰਾ ਓਘਤਿਣ੍ਣਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਨਾਹਂ ਸਬ੍ਬੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਸੇ, [ਨਨ੍ਦਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਨਿਵੁਤਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ;

ਯੇ ਸੀਧ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਵਾਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਂ.

ਅਨੇਕਰੂਪਮ੍ਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਂ, ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਨਾਸਵਾਸੇ;

ਤੇ ਵੇ ਨਰਾ ਓਘਤਿਣ੍ਣਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀ’’ਤਿ.

੫੨.

ਏਤਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਵਚੋ ਮਹੇਸਿਨੋ, ਸੁਕਿਤ੍ਤਿਤਂ ਗੋਤਮਨੂਪਧੀਕਂ;

ਯੇ ਸੀਧ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਵਾਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਂ.

ਅਨੇਕਰੂਪਮ੍ਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਂ, ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਨਾਸਵਾਸੇ;

ਅਹਮ੍ਪਿ ਤੇ ਓਘਤਿਣ੍ਣਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ.

ਏਤਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਵਚੋ ਮਹੇਸਿਨੋਤਿ. ਏਤਨ੍ਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਨਨ੍ਦਾਮਿ ਅਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਮੋਦਾਮਿ ਅਨੁਮੋਦਾਮਿ ਇਚ੍ਛਾਮਿ ਸਾਦਿਯਾਮਿ ਪਤ੍ਥਯਾਮਿ ਪਿਹਯਾਮਿ ਅਭਿਜਪ੍ਪਾਮਿ. ਮਹੇਸਿਨੋਤਿ ਕਿਂ ਮਹੇਸਿ ਭਗਵਾ? ਮਹਨ੍ਤਂ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ…ਪੇ… ਕਹਂ ਨਰਾਸਭੋਤਿ ਮਹੇਸੀਤਿ – ਏਤਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਵਚੋ ਮਹੇਸਿਨੋ.

ਸੁਕਿਤ੍ਤਿਤਂ ਗੋਤਮਨੂਪਧੀਕਨ੍ਤਿ. ਸੁਕਿਤ੍ਤਿਤਨ੍ਤਿ ਸੁਕਿਤ੍ਤਿਤਂ ਸੁਆਚਿਕ੍ਖਿਤਂ [ਸ੍ਵਾਚਿਕ੍ਖਿਤਂ (ਕ.)] ਸੁਦੇਸਿਤਂ ਸੁਪਞ੍ਞਪਿਤਂ ਸੁਪਟ੍ਠਪਿਤਂ ਸੁਵਿਵਟਂ ਸੁਵਿਭਤ੍ਤਂ ਸੁਉਤ੍ਤਾਨੀਕਤਂ ਸੁਪਕਾਸਿਤਂ. ਗੋਤਮਨੂਪਧੀਕਨ੍ਤਿ ਉਪਧੀ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚ. ਉਪਧਿਪ੍ਪਹਾਨਂ ਉਪਧਿਵੂਪਸਮਂ ਉਪਧਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਉਪਧਿਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ – ਸੁਕਿਤ੍ਤਿਤਂ ਗੋਤਮਨੂਪਧੀਕਂ.

ਯੇ ਸੀਧ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਵਾਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੇ ਸਬ੍ਬਾ ਦਿਟ੍ਠਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਪਹਾਯ ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾ. ਯੇ ਸਬ੍ਬਾ ਸੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯੋ…ਪੇ… ਯੇ ਸਬ੍ਬਾ ਮੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯੋ… ਯੇ ਸਬ੍ਬਾ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਸੁਦ੍ਧਿਯੋ… ਯੇ ਸਬ੍ਬਾ ਸੀਲਸੁਦ੍ਧਿਯੋ… ਯੇ ਸਬ੍ਬਾ ਵਤਸੁਦ੍ਧਿਯੋ… ਯੇ ਸਬ੍ਬਾ ਸੀਲਬ੍ਬਤਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਪਹਾਯ ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾਤਿ – ਯੇ ਸੀਧ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਵਾਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਂ.

ਅਨੇਕਰੂਪਮ੍ਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਨੇਕਵਿਧਕੋਤੂਹਲਮਙ੍ਗਲੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਮੁਤ੍ਤਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਹਾਯ ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾਤਿ – ਅਨੇਕਰੂਪਮ੍ਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਂ.

ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਨਾਸਵਾਸੇ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤੇ ਓਘਤਿਣ੍ਣਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਸਦ੍ਦਤਣ੍ਹਾ ਗਨ੍ਧਤਣ੍ਹਾ ਰਸਤਣ੍ਹਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਤਣ੍ਹਾ ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਤਣ੍ਹਂ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ – ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯ [ਤਿਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯ (ਸ੍ਯਾ.)], ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਯ. ਕਤਮਾ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾ? ਤਣ੍ਹਂ ਜਾਨਾਤਿ – ਅਯਂ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ, ਅਯਂ ਸਦ੍ਦਤਣ੍ਹਾ, ਅਯਂ ਗਨ੍ਧਤਣ੍ਹਾ, ਅਯਂ ਰਸਤਣ੍ਹਾ, ਅਯਂ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਤਣ੍ਹਾ, ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾਤਿ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ – ਅਯਂ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾ.

ਕਤਮਾ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾ? ਏਵਂ ਞਾਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਣ੍ਹਂ ਤੀਰੇਤਿ [ਤਿਰੇਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਰੋਗਤੋ ਗਣ੍ਡਤੋ ਸਲ੍ਲਤੋ ਅਘਤੋ ਆਬਾਧਤੋ ਪਰਤੋ ਪਲੋਕਤੋ ਈਤਿਤੋ ਉਪਦ੍ਦਵਤੋ ਭਯਤੋ ਉਪਸਗ੍ਗਤੋ ਚਲਤੋ ਪਭਙ੍ਗੁਤੋ ਅਦ੍ਧੁਵਤੋ ਅਤਾਣਤੋ ਅਲੇਣਤੋ ਅਸਰਣਤੋ ਅਸਰਣੀਭੂਤਤੋ ਰਿਤ੍ਤਤੋ ਤੁਚ੍ਛਤੋ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਅਨਤ੍ਤਤੋ ਆਦੀਨਵਤੋ ਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਤੋ ਅਸਾਰਕਤੋ ਅਘਮੂਲਤੋ ਵਧਕਤੋ ਵਿਭਵਤੋ ਸਾਸਵਤੋ ਸਙ੍ਖਤਤੋ ਮਾਰਾਮਿਸਤੋ ਜਾਤਿਧਮ੍ਮਤੋ ਜਰਾਧਮ੍ਮਤੋ ਬ੍ਯਾਧਿਧਮ੍ਮਤੋ ਮਰਣਧਮ੍ਮਤੋ ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਧਮ੍ਮਤੋ ਸਂਕਿਲੇਸਧਮ੍ਮਤੋ ਸਮੁਦਯਤੋ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਤੋ ਅਸ੍ਸਾਦਤੋ ਆਦੀਨਵਤੋ ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਤੀਰੇਤਿ – ਅਯਂ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾ.

ਕਤਮਾ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ? ਏਵਂ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਤਣ੍ਹਂ ਪਜਹਤਿ ਵਿਨੋਦੇਤਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤਿ – ਅਯਂ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ.

ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਤਣ੍ਹਂ ਇਮਾਹਿ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਅਨਾਸਵਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਸਵਾ – ਕਾਮਾਸਵੋ, ਭਵਾਸਵੋ, ਦਿਟ੍ਠਾਸਵੋ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਵੋ. ਯੇਸਂ ਇਮੇ ਆਸਵਾ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਨਾਸਵਾ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸਵਾ. ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਨਾਸਵਾਸੇ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤੇ ਓਘਤਿਣ੍ਣਾਤਿ. ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ ਯੇ ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਨਾਸਵਾ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤੇ ਕਾਮੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਾ ਭਵੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਾ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਾ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣਾ ਸਬ੍ਬਸਂਸਾਰਪਥਂ ਤਿਣ੍ਣਾ ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣਾ ਨਿਤ੍ਤਿਣ੍ਣਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ ਵਦਾਮਿਤਿ – ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਨਾਸਵਾਸੇ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤੇ ਓਘਤਿਣ੍ਣਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਏਤਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਵਚੋ ਮਹੇਸਿਨੋ, ਸੁਕਿਤ੍ਤਿਤਂ ਗੋਤਮਨੂਪਧੀਕਂ;

ਯੇ ਸੀਧ ਦਿਟ੍ਠਂ ਵ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਾ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਂ ਵਾਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਂ.

ਅਨੇਕਰੂਪਮ੍ਪਿ ਪਹਾਯ ਸਬ੍ਬਂ, ਤਣ੍ਹਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਨਾਸਵਾਸੇ;

ਅਹਮ੍ਪਿ ਤੇ ਓਘਤਿਣ੍ਣਾਤਿ ਬ੍ਰੂਮੀ’’ਤਿ.

ਨਨ੍ਦਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਸਤ੍ਤਮੋ.

੮. ਹੇਮਕਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੫੩.

ਯੇ ਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯਾਕਂਸੁ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਹੇਮਕੋ]

ਹੁਰਂ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾ;

ਇਚ੍ਚਾਸਿ ਇਤਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਇਤਿਹੀਤਿਹਂ;

ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ, ਨਾਹਂ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਰਮਿਂ.

ਯੇ ਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯਾਕਂਸੂਤਿ ਯੋ ਚ ਬਾਵਰੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਯੇ ਚਞ੍ਞੇ ਤਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯਾ, ਤੇ ਸਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਸਕਂ ਖਨ੍ਤਿਂ ਸਕਂ ਰੁਚਿਂ ਸਕਂ ਲਦ੍ਧਿਂ ਸਕਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਸਕਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਬ੍ਯਾਕਂਸੁ ਆਚਿਕ੍ਖਿਂਸੁ ਦੇਸਯਿਂਸੁ ਪਞ੍ਞਪਿਂਸੁ ਪਟ੍ਠਪਿਂਸੁ ਵਿਵਰਿਂਸੁ ਵਿਭਜਿਂਸੁ ਉਤ੍ਤਾਨੀਅਕਂਸੁ ਪਕਾਸੇਸੁਨ੍ਤਿ – ਯੇ ਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯਾਕਂਸੁ. ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਹੇਮਕੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ… ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ – ਇਚ੍ਚਾਤਿ. ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ…ਪੇ…. ਹੇਮਕੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ…ਪੇ… ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਹੇਮਕੋ.

ਹੁਰਂ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾਤਿ ਹੁਰਂ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾ ਪਰਂ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾ ਪੁਰੇ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾ ਪਠਮਤਰਂ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨਾ ਜਿਨਸਾਸਨਾ ਤਥਾਗਤਸਾਸਨਾ [ਤਥਾਗਤਸਾਸਨਾ ਦੇਵਸਾਸਨਾ (ਕ.)] ਅਰਹਨ੍ਤਸਾਸਨਾਤਿ – ਹੁਰਂ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾ.

ਇਚ੍ਚਾਸਿ ਇਤਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਏਵਂ ਕਿਰ ਆਸਿ, ਏਵਂ ਕਿਰ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਸਿ ਇਤਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ.

ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਇਤਿਹੀਤਿਹਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਇਤਿਹੀਤਿਹਂ ਇਤਿਕਿਰਾਯ ਪਰਂਪਰਾਯ ਪਿਟਕਸਮ੍ਪਦਾਯ ਤਕ੍ਕਹੇਤੁ ਨਯਹੇਤੁ ਆਕਾਰਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਨ ਸਾਮਂ ਸਯਮਭਿਞ੍ਞਾਤਂ ਨ ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਧਮ੍ਮਂ ਕਥਯਿਂਸੂਤਿ – ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਇਤਿਹੀਤਿਹਂ.

ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਵਡ੍ਢਨਂ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਬ੍ਯਾਪਾਦਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਵਿਹਿਂਸਾਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਞਾਤਿਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਜਨਪਦਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਅਮਰਾਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਪਰਾਨੁਦਯਤਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਸਿਲੋਕਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਅਨਵਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਨ੍ਤਿ – ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ.

ਨਾਹਂ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਰਮਿਨ੍ਤਿ ਨਾਹਂ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਰਮਿਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਿਂ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਿਂ ਨ ਪਟਿਲਭਿਨ੍ਤਿ – ਨਾਹਂ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਰਮਿਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਯੇ ਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯਾਕਂਸੁ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਹੇਮਕੋ]

ਹੁਰਂ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾ;

ਇਚ੍ਚਾਸਿ ਇਤਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਇਤਿਹੀਤਿਹਂ;

ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ, ਨਾਹਂ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਰਮਿ’’ਨ੍ਤਿ.

੫੪.

ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਮੇ ਧਮ੍ਮਮਕ੍ਖਾਹਿ, ਤਣ੍ਹਾਨਿਗ੍ਘਾਤਨਂ ਮੁਨਿ;

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ, ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ.

ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਮੇ ਧਮ੍ਮਮਕ੍ਖਾਹੀਤਿ. ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਭਣਤਿ. ਧਮ੍ਮਮਕ੍ਖਾਹੀਤਿ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੇ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਨਿਞ੍ਚ ਪਟਿਪਦਂ ਅਕ੍ਖਾਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਮੇ ਧਮ੍ਮਮਕ੍ਖਾਹਿ.

ਤਣ੍ਹਾਨਿਗ੍ਘਾਤਨਂ ਮੁਨੀਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ – ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਤਣ੍ਹਾਨਿਗ੍ਘਾਤਨਂ ਤਣ੍ਹਾਪਹਾਨਂ ਤਣ੍ਹਾਵੂਪਸਮਂ ਤਣ੍ਹਾਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਤਣ੍ਹਾਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਮੁਨੀਤਿ ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨੀਤਿ – ਤਣ੍ਹਾਨਿਗ੍ਘਾਤਨਂ ਮੁਨਿ.

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਨ੍ਤਿ ਯਂ ਵਿਦਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਵਿਦਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਦਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਤੋਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ…ਪੇ… ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤੋ. ਚਰਨ੍ਤਿ ਚਰਨ੍ਤੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਇਰਿਯਨ੍ਤੋ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਪਾਲੇਨ੍ਤੋ ਯਪੇਨ੍ਤੋ ਯਾਪੇਨ੍ਤੋਤਿ – ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ.

ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ…ਪੇ… ਵਿਸਟਾ ਵਿਤ੍ਥਤਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਦੇਵਲੋਕੇ ਖਨ੍ਧਲੋਕੇ ਧਾਤੁਲੋਕੇ ਆਯਤਨਲੋਕੇ. ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਵੇਸਾ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ ਲੋਕੇ ਵੇਤਂ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ ਸਤੋ ਤਰੇਯ੍ਯਂ ਉਤ੍ਤਰੇਯ੍ਯਂ ਪਤਰੇਯ੍ਯਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯਂ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ – ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਮੇ ਧਮ੍ਮਮਕ੍ਖਾਹਿ, ਤਣ੍ਹਾਨਿਗ੍ਘਾਤਨਂ ਮੁਨਿ;

ਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਸਤੋ ਚਰਂ, ਤਰੇ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ.

੫੫.

ਇਧ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤੇਸੁ, ਪਿਯਰੂਪੇਸੁ ਹੇਮਕ;

ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਿਨੋਦਨਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦਮਚ੍ਚੁਤਂ.

ਇਧ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤੇਸੂਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਦਿਟ੍ਠਂ; ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਸੋਤੇਨ ਸੁਤਂ; ਮੁਤਨ੍ਤਿ ਘਾਨੇਨ ਘਾਯਿਤਂ ਜਿਵ੍ਹਾਯ ਸਾਯਿਤਂ ਕਾਯੇਨ ਫੁਟ੍ਠਂ; ਵਿਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਮਨਸਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ – ਇਧ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤੇਸੁ.

ਪਿਯਰੂਪੇਸੁ ਹੇਮਕਾਤਿ ਕਿਞ੍ਚ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ? ਚਕ੍ਖੁ [ਚਕ੍ਖੁਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ, ਸੋਤਂ ਲੋਕੇ…ਪੇ… ਘਾਨਂ ਲੋਕੇ… ਜਿਵ੍ਹਾ ਲੋਕੇ… ਕਾਯੋ ਲੋਕੇ… ਮਨੋ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ; ਰੂਪਾ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ, ਸਦ੍ਦਾ ਲੋਕੇ… ਗਨ੍ਧਾ ਲੋਕੇ… ਰਸਾ ਲੋਕੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਲੋਕੇ… ਧਮ੍ਮਾ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ; ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ, ਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ, ਘਾਨਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਲੋਕੇ… ਜਿਵ੍ਹਾਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਲੋਕੇ… ਕਾਯਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਲੋਕੇ… ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ, ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਲੋਕੇ… ਸੋਤਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਲੋਕੇ… ਘਾਨਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਲੋਕੇ… ਜਿਵ੍ਹਾਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਲੋਕੇ… ਕਾਯਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਲੋਕੇ… ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ; ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਾ ਵੇਦਨਾ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ… ਸੋਤਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਾ ਵੇਦਨਾ… ਘਾਨਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਾ ਵੇਦਨਾ… ਜਿਵ੍ਹਾਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਾ ਵੇਦਨਾ… ਕਾਯਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਾ ਵੇਦਨਾ… ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਾ ਵੇਦਨਾ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ; ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਲੋਕੇ… ਸਦ੍ਦਸਞ੍ਞਾ ਲੋਕੇ… ਗਨ੍ਧਸਞ੍ਞਾ ਲੋਕੇ… ਰਸਸਞ੍ਞਾ ਲੋਕੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਸਞ੍ਞਾ ਲੋਕੇ… ਧਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ, ਰੂਪਸਞ੍ਚੇਤਨਾ ਲੋਕੇ… ਸਦ੍ਦਸਞ੍ਚੇਤਨਾ ਲੋਕੇ… ਗਨ੍ਧਸਞ੍ਚੇਤਨਾ ਲੋਕੇ… ਰਸਸਞ੍ਚੇਤਨਾ ਲੋਕੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਸਞ੍ਚੇਤਨਾ ਲੋਕੇ… ਧਮ੍ਮਸਞ੍ਚੇਤਨਾ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ; ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਲੋਕੇ… ਸਦ੍ਦਤਣ੍ਹਾ ਲੋਕੇ… ਗਨ੍ਧਤਣ੍ਹਾ ਲੋਕੇ… ਰਸਤਣ੍ਹਾ ਲੋਕੇ … ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਤਣ੍ਹਾ ਲੋਕੇ… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ; ਰੂਪਵਿਤਕ੍ਕੋ ਲੋਕੇ… ਸਦ੍ਦਵਿਤਕ੍ਕੋ ਲੋਕੇ… ਗਨ੍ਧਵਿਤਕ੍ਕੋ ਲੋਕੇ… ਰਸਵਿਤਕ੍ਕੋ ਲੋਕੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਵਿਤਕ੍ਕੋ ਲੋਕੇ… ਧਮ੍ਮਵਿਤਕ੍ਕੋ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ; ਰੂਪਵਿਚਾਰੋ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਂ, ਸਦ੍ਦਵਿਚਾਰੋ ਲੋਕੇ… ਗਨ੍ਧਵਿਚਾਰੋ ਲੋਕੇ… ਰਸਵਿਚਾਰੋ ਲੋਕੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਵਿਚਾਰੋ ਲੋਕੇ… ਧਮ੍ਮਵਿਚਾਰੋ ਲੋਕੇ ਪਿਯਰੂਪਂ ਸਾਤਰੂਪਨ੍ਤਿ – ਪਿਯਰੂਪੇਸੁ ਹੇਮਕ.

ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਿਨੋਦਨਨ੍ਤਿ. ਛਨ੍ਦਰਾਗੋਤਿ ਯੋ ਕਾਮੇਸੁ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਕਾਮਰਾਗੋ ਕਾਮਨਨ੍ਦੀ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ ਕਾਮਸਿਨੇਹੋ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਕਾਮਮੁਚ੍ਛਾ ਕਾਮਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਕਾਮੋਘੋ ਕਾਮਯੋਗੋ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ. ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਿਨੋਦਨਨ੍ਤਿ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨਂ ਛਨ੍ਦਰਾਗਵੂਪਸਮਂ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ – ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਿਨੋਦਨਂ.

ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦਮਚ੍ਚੁਤਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦਂ ਤਾਣਪਦਂ ਲੇਣਪਦਂ ਸਰਣਪਦਂ ਅਭਯਪਦਂ. ਅਚ੍ਚੁਤਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਂ ਧੁਵਂ ਸਸ੍ਸਤਂ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ – ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦਮਚ੍ਚੁਤਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਇਧ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤੇਸੁ, ਪਿਯਰੂਪੇਸੁ ਹੇਮਕ;

ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਿਨੋਦਨਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦਮਚ੍ਚੁਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੫੬.

ਏਤਦਞ੍ਞਾਯ ਯੇ ਸਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾ;

ਉਪਸਨ੍ਤਾ ਚ ਤੇ ਸਦਾ, ਤਿਣ੍ਣਾ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ.

ਏਤਦਞ੍ਞਾਯ ਯੇ ਸਤਾਤਿ. ਏਤਨ੍ਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਅਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਅਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਯੇਤਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸਵਾ. ਸਤਾਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤਾ – ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਸਤਾ…ਪੇ… ਤੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਤਾਤਿ – ਏਤਦਞ੍ਞਾਯ ਯੇ ਸਤਾ.

ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾ ਞਾਤਧਮ੍ਮਾ ਤੁਲਿਤਧਮ੍ਮਾ ਤੀਰਿਤਧਮ੍ਮਾ ਵਿਭੂਤਧਮ੍ਮਾ ਵਿਭਾਵਿਤਧਮ੍ਮਾ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾ…ਪੇ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾ ਞਾਤਧਮ੍ਮਾ ਤੁਲਿਤਧਮ੍ਮਾ ਤੀਰਿਤਧਮ੍ਮਾ ਵਿਭੂਤਧਮ੍ਮਾ ਵਿਭਾਵਿਤਧਮ੍ਮਾ. ਅਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾਤਿ ਰਾਗਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਾ, ਦੋਸਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਾ, ਮੋਹਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਾ, ਕੋਧਸ੍ਸ…ਪੇ… ਉਪਨਾਹਸ੍ਸ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਵੂਪਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਜ੍ਝਾਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤਾ ਵਿਗਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤਾ ਉਪਸਨ੍ਤਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਤਿ – ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾ.

ਉਪਸਨ੍ਤਾ ਚ ਤੇ ਸਦਾਤਿ. ਉਪਸਨ੍ਤਾਤਿ ਰਾਗਸ੍ਸ ਉਪਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਉਪਸਨ੍ਤਾ…ਪੇ… ਦੋਸਸ੍ਸ… ਮੋਹਸ੍ਸ… ਕੋਧਸ੍ਸ… ਉਪਨਾਹਸ੍ਸ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਵੂਪਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਜ੍ਝਾਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤਾ ਵਿਗਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤਾ ਉਪਸਨ੍ਤਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਤਿ ਉਪਸਨ੍ਤਾ. ਤੇਤਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸਵਾ. ਸਦਾਤਿ ਸਦਾ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਧੁਵਕਾਲਂ ਸਤਤਂ ਸਮਿਤਂ ਅਬ੍ਬੋਕਿਣ੍ਣਂ ਪੋਙ੍ਖਾਨੁਪੋਙ੍ਖਂ ਉਦਕੂਮਿਕਜਾਤਂ ਅਵੀਚਿਸਨ੍ਤਤਿਸਹਿਤਂ ਫਸ੍ਸਿਤਂ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪੁਰਿਮਯਾਮਂ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਂ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮਂ ਕਾਲ਼ੇ ਜੁਣ੍ਹੇ ਵਸ੍ਸੇ ਹੇਮਨ੍ਤੇ ਗਿਮ੍ਹੇ ਪੁਰਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ ਮਜ੍ਝਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇਤਿ – ਉਪਸਨ੍ਤਾ ਚ ਤੇ ਸਦਾ.

ਤਿਣ੍ਣਾ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ…ਪੇ… ਵਿਸਟਾ ਵਿਤ੍ਥਤਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ. ਲੋਕੇਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ…ਪੇ… ਆਯਤਨਲੋਕੇ. ਤਿਣ੍ਣਾ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਵੇਸਾ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ ਲੋਕੇ ਵੇਤਂ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ ਤਿਣ੍ਣਾ ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣਾ ਨਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਾਤਿ – ਤਿਣ੍ਣਾ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਏਤਦਞ੍ਞਾਯ ਯੇ ਸਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾ;

ਉਪਸਨ੍ਤਾ ਚ ਤੇ ਸਦਾ, ਤਿਣ੍ਣਾ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸਹ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ…ਪੇ… ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ, ਸਾਵਕੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ.

ਹੇਮਕਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਅਟ੍ਠਮੋ.

੯. ਤੋਦੇਯ੍ਯਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੫੭.

ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਮਾ ਨ ਵਸਨ੍ਤਿ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਤੋਦੇਯ੍ਯੋ]

ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ;

ਕਥਂਕਥਾ ਚ ਯੋ ਤਿਣ੍ਣੋ, ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਕੀਦਿਸੋ.

ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਮਾ ਨ ਵਸਨ੍ਤੀਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਮਾ ਨ ਵਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਸਨ੍ਤਿ ਨ ਆਵਸਨ੍ਤਿ ਨ ਪਰਿਵਸਨ੍ਤੀਤਿ – ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਮਾ ਨ ਵਸਨ੍ਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਤੋਦੇਯ੍ਯੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ… ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ – ਇਚ੍ਚਾਤਿ. ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ…ਪੇ…. ਤੋਦੇਯ੍ਯੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ…ਪੇ… ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਤੋਦੇਯ੍ਯੋ.

ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ.

ਕਥਂਕਥਾ ਚ ਯੋ ਤਿਣ੍ਣੋਤਿ ਕਥਂਕਥਾ ਚ ਯੋ ਤਿਣ੍ਣੋ ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣੋ ਨਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ – ਕਥਂਕਥਾ ਚ ਯੋ ਤਿਣ੍ਣੋ.

ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਕੀਦਿਸੋਤਿ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਕੀਦਿਸੋ ਕਿਂਸਣ੍ਠਿਤੋ ਕਿਂਪਕਾਰੋ ਕਿਂਪਟਿਭਾਗੋ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਪੁਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਕੀਦਿਸੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਮਾ ਨ ਵਸਨ੍ਤਿ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਤੋਦੇਯ੍ਯੋ]

ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ;

ਕਥਂਕਥਾ ਚ ਯੋ ਤਿਣ੍ਣੋ, ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਕੀਦਿਸੋ’’ਤਿ.

੫੮.

ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਮਾ ਨ ਵਸਨ੍ਤਿ, [ਤੋਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ;

ਕਥਂਕਥਾ ਚ ਯੋ ਤਿਣ੍ਣੋ, ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਨਾਪਰੋ.

ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਮਾ ਨ ਵਸਨ੍ਤੀਤਿ. ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਰਹਨ੍ਤੇ ਖੀਣਾਸਵੇ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਮਾ ਨ ਵਸਨ੍ਤੀਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਮਾ ਨ ਵਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਸਨ੍ਤਿ ਨ ਆਵਸਨ੍ਤਿ ਨ ਪਰਿਵਸਨ੍ਤੀਤਿ – ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਮਾ ਨ ਵਸਨ੍ਤਿ.

ਤੋਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗਵਾਤਿ. ਤੋਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਤੋਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਸਦ੍ਦਤਣ੍ਹਾ ਗਨ੍ਧਤਣ੍ਹਾ ਰਸਤਣ੍ਹਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਤਣ੍ਹਾ ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ. ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ.

ਕਥਂਕਥਾ ਚ ਯੋ ਤਿਣ੍ਣੋਤਿ ਕਥਂਕਥਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ. ਦੁਕ੍ਖੇ ਕਙ੍ਖਾ…ਪੇ… ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ. ਯੋਤਿ ਯੋ ਸੋ ਅਰਹਂ ਖੀਣਾਸਵੋ. ਕਥਂਕਥਾ ਚ ਯੋ ਤਿਣ੍ਣੋਤਿ ਕਥਂਕਥਾ ਚ ਯੋ ਤਿਣ੍ਣੋ ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣੋ ਨਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ – ਕਥਂਕਥਾ ਚ ਯੋ ਤਿਣ੍ਣੋ.

ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਨਾਪਰੋਤਿ ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਅਪਰੋ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ. ਯੇਨ ਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਵਿਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸੋ. ਕਤਂ ਤਸ੍ਸ ਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ – ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਨਾਪਰੋ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਮਾ ਨ ਵਸਨ੍ਤਿ, [ਤੋਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਤਣ੍ਹਾ ਯਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ;

ਕਥਂਕਥਾ ਚ ਯੋ ਤਿਣ੍ਣੋ, ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਤਸ੍ਸ ਨਾਪਰੋ’’ਤਿ.

੫੯.

ਨਿਰਾਸਸੋ ਸੋ ਉਦ ਆਸਸਾਨੋ, ਪਞ੍ਞਾਣਵਾ ਸੋ ਉਦ ਪਞ੍ਞਕਪ੍ਪੀ;

ਮੁਨਿਂ ਅਹਂ ਸਕ੍ਕ ਯਥਾ ਵਿਜਞ੍ਞਂ, ਤਂ ਮੇ ਵਿਯਾਚਿਕ੍ਖ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ.

ਨਿਰਾਸਸੋ ਸੋ ਉਦ ਆਸਸਾਨੋਤਿ ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹੋ ਸੋ, ਉਦਾਹੁ ਸਤਣ੍ਹੋ ਰੂਪੇ ਆਸੀਸਤਿ [ਆਸਿਂਸਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)], ਸਦ੍ਦੇ…ਪੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ… ਕੁਲਂ… ਗਣਂ… ਆਵਾਸਂ… ਲਾਭਂ… ਯਸਂ… ਪਸਂਸਂ… ਸੁਖਂ… ਚੀਵਰਂ… ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ… ਸੇਨਾਸਨਂ… ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ… ਕਾਮਧਾਤੁਂ … ਰੂਪਧਾਤੁਂ… ਅਰੂਪਧਾਤੁਂ… ਕਾਮਭਵਂ… ਰੂਪਭਵਂ… ਅਰੂਪਭਵਂ… ਸਞ੍ਞਾਭਵਂ… ਅਸਞ੍ਞਾਭਵਂ… ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਭਵਂ… ਏਕਵੋਕਾਰਭਵਂ… ਚਤੁਵੋਕਾਰਭਵਂ… ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵਂ… ਅਤੀਤਂ… ਅਨਾਗਤਂ… ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ… ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ ਆਸੀਸਤਿ ਸਾਦਿਯਤਿ ਪਤ੍ਥੇਤਿ ਪਿਹੇਤਿ ਅਭਿਜਪ੍ਪਤੀਤਿ – ਨਿਰਾਸਸੋ ਸੋ ਉਦ ਆਸਸਾਨੋ.

ਪਞ੍ਞਾਣਵਾ ਸੋ ਉਦ ਪਞ੍ਞਕਪ੍ਪੀਤਿ. ਪਞ੍ਞਾਣਵਾ ਸੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਪਞ੍ਞਵਾ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾ ਞਾਣੀ ਵਿਭਾਵੀ ਮੇਧਾਵੀ. ਉਦ ਪਞ੍ਞਕਪ੍ਪੀਤਿ ਉਦਾਹੁ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਞਾਣੇਨ ਵਾ ਪਞ੍ਚਾਭਿਞ੍ਞਾਞਾਣੇਨ ਵਾ ਮਿਚ੍ਛਾਞਾਣੇਨ ਵਾ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪਂ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਂ ਵਾ ਕਪ੍ਪੇਤਿ ਜਨੇਤਿ ਸਞ੍ਜਨੇਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਪਞ੍ਞਾਣਵਾ ਸੋ ਉਦ ਪਞ੍ਞਕਪ੍ਪੀ.

ਮੁਨਿਂ ਅਹਂ ਸਕ੍ਕ ਯਥਾ ਵਿਜਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਸਕ੍ਕੋ ਭਗਵਾ. ਸਕ੍ਯਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ. ਅਥ ਵਾ, ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਧਨਵਾਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ. ਤਸ੍ਸਿਮਾਨਿ ਧਨਾਨਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਦ੍ਧਾਧਨਂ ਸੀਲਧਨਂ ਹਿਰਿਧਨਂ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਧਨਂ ਸੁਤਧਨਂ ਚਾਗਧਨਂ ਪਞ੍ਞਾਧਨਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਧਨਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਧਨਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਧਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਧਨਂ ਬਲਧਨਂ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਧਨਂ ਮਗ੍ਗਧਨਂ ਫਲਧਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਨਨ੍ਤਿ. ਤੇਹਿ ਅਨੇਕਵਿਧੇਹਿ ਧਨਰਤਨੇਹਿ ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਧਨਵਾਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ. ਅਥ ਵਾ, ਪਹੁ ਵਿਸਵੀ ਅਲਮਤ੍ਤੋ ਸੂਰੋ ਵੀਰੋ ਵਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਅਭੀਰੂ ਅਚ੍ਛਮ੍ਭੀ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੀ ਅਪਲਾਯੀ ਪਹੀਨਭਯਭੇਰਵੋ ਵਿਗਤਲੋਮਹਂਸੋਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ. ਮੁਨਿਂ ਅਹਂ ਸਕ੍ਕ ਯਥਾ ਵਿਜਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਸਕ੍ਕ ਯਥਾਹਂ ਮੁਨਿਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਆਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਪਟਿਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ – ਮੁਨਿਂ ਅਹਂ ਸਕ੍ਕ ਯਥਾ ਵਿਜਞ੍ਞਂ.

ਤਂ ਮੇ ਵਿਯਾਚਿਕ੍ਖ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ. ਤਨ੍ਤਿ ਯਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਯਂ ਯਾਚਾਮਿ ਯਂ ਅਜ੍ਝੇਸਾਮਿ ਯਂ ਪਸਾਦੇਮਿ. ਵਿਯਾਚਿਕ੍ਖਾਤਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹਿ. ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਂ…ਪੇ… ਤਥਾਗਤੋ ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ – ਤਂ ਮੇ ਵਿਯਾਚਿਕ੍ਖ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਨਿਰਾਸਸੋ ਸੋ ਉਦ ਆਸਸਾਨੋ, ਪਞ੍ਞਾਣਵਾ ਸੋ ਉਦ ਪਞ੍ਞਕਪ੍ਪੀ;

ਮੁਨਿਂ ਅਹਂ ਸਕ੍ਕ ਯਥਾ ਵਿਜਞ੍ਞਂ, ਤਂ ਮੇ ਵਿਯਾਚਿਕ੍ਖ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂ’’ਤਿ.

੬੦.

ਨਿਰਾਸਸੋ ਸੋ ਨ ਚ ਆਸਸਾਨੋ, ਪਞ੍ਞਾਣਵਾ ਸੋ ਨ ਚ ਪਞ੍ਞਕਪ੍ਪੀ;

ਏਵਮ੍ਪਿ ਤੋਦੇਯ੍ਯ ਮੁਨਿਂ ਵਿਜਾਨ, ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਾਮਭਵੇ ਅਸਤ੍ਤਂ.

ਨਿਰਾਸਸੋ ਸੋ ਨ ਚ ਆਸਸਾਨੋਤਿ ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹੋ ਸੋ. ਨ ਸੋ ਸਤਣ੍ਹੋ ਰੂਪੇ ਨਾਸੀਸਤਿ. ਸਦ੍ਦੇ…ਪੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ ਨਾਸੀਸਤਿ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ ਨ ਸਾਦਿਯਤਿ ਨ ਪਤ੍ਥੇਤਿ ਨ ਪਿਹੇਤਿ ਨਾਭਿਜਪ੍ਪਤੀਤਿ – ਨਿਰਾਸਸੋ ਸੋ ਨ ਚ ਆਸਸਾਨੋ.

ਪਞ੍ਞਾਣਵਾ ਸੋ ਨ ਚ ਪਞ੍ਞਕਪ੍ਪੀਤਿ. ਪਞ੍ਞਾਣਵਾਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਪਞ੍ਞਵਾ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾ ਞਾਣੀ ਵਿਭਾਵੀ ਮੇਧਾਵੀ. ਨ ਚ ਪਞ੍ਞਕਪ੍ਪੀਤਿ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਞਾਣੇਨ ਵਾ ਪਞ੍ਚਾਭਿਞ੍ਞਾਞਾਣੇਨ ਵਾ ਮਿਚ੍ਛਾਞਾਣੇਨ ਵਾ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪਂ ਵਾ ਨ ਕਪ੍ਪੇਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਂ ਵਾ ਨ ਕਪ੍ਪੇਤਿ ਨ ਜਨੇਤਿ ਨ ਸਞ੍ਜਨੇਤਿ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ ਨਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਪਞ੍ਞਾਣਵਾ ਸੋ ਨ ਚ ਪਞ੍ਞਕਪ੍ਪੀ.

ਏਵਮ੍ਪਿ ਤੋਦੇਯ੍ਯ ਮੁਨਿਂ ਵਿਜਾਨਾਤਿ. ਮੁਨੀਤਿ ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤੋਦੇਯ੍ਯ ਮੁਨਿਂ ਵਿਜਾਨਾਤਿ ਤੋਦੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਮੁਨਿਂ ਜਾਨ ਪਟਿਜਾਨ ਪਟਿਵਿਜਾਨ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਾਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਤੋਦੇਯ੍ਯ ਮੁਨਿਂ ਵਿਜਾਨ.

ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਾਮਭਵੇ ਅਸਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਅਕਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ ਰਾਗਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦੋਸਕਿਞ੍ਚਨਂ ਮੋਹਕਿਞ੍ਚਨਂ ਮਾਨਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਿਲੇਸਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਕਿਞ੍ਚਨਂ. ਯਸ੍ਸੇਤਾਨਿ [ਯਸ੍ਸੇਤੇ (ਸ੍ਯਾ.)] ਕਿਞ੍ਚਨਾਨਿ [ਕਿਞ੍ਚਨਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਹੀਨਾਨਿ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾਨਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਨਿ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਕਿਞ੍ਚਨੋ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਭਵਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਭਵਾ – ਕਮ੍ਮਭਵੋ ਚ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋ ਚ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ.

ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਾਮਭਵੇ ਅਸਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਕਾਮੇ ਚ ਭਵੇ ਚ ਅਸਤ੍ਤਂ ਅਲਗ੍ਗਂ ਅਲਗ੍ਗਿਤਂ ਅਪਲਿਬੁਦ੍ਧਂ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਟਂ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਂ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤਂ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਾਮਭਵੇ ਅਸਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਨਿਰਾਸਸੋ ਸੋ ਨ ਚ ਆਸਸਾਨੋ, ਪਞ੍ਞਾਣਵਾ ਸੋ ਨ ਚ ਪਞ੍ਞਕਪ੍ਪੀ;

ਏਵਮ੍ਪਿ ਤੋਦੇਯ੍ਯ ਮੁਨਿਂ ਵਿਜਾਨ, ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਾਮਭਵੇ ਅਸਤ੍ਤਨ੍ਤਿ.

ਸਹ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ…ਪੇ… ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ, ਸਾਵਕੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ.

ਤੋਦੇਯ੍ਯਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਨਵਮੋ.

੧੦. ਕਪ੍ਪਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੬੧.

ਮਜ੍ਝੇ ਸਰਸ੍ਮਿਂ ਤਿਟ੍ਠਤਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਕਪ੍ਪੋ]

ਓਘੇ ਜਾਤੇ ਮਹਬ੍ਭਯੇ;

ਜਰਾਮਚ੍ਚੁਪਰੇਤਾਨਂ, ਦੀਪਂ ਪਬ੍ਰੂਹਿ ਮਾਰਿਸ;

ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਮੇ ਦੀਪਮਕ੍ਖਾਹਿ, ਯਥਾਯਿਦਂ ਨਾਪਰਂ ਸਿਯਾ.

ਮਜ੍ਝੇ ਸਰਸ੍ਮਿਂ ਤਿਟ੍ਠਤਨ੍ਤਿ ਸਰੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਂਸਾਰੋ ਆਗਮਨਂ ਗਮਨਂ ਗਮਨਾਗਮਨਂ ਕਾਲਂ ਗਤਿ ਭਵਾਭਵੋ ਚੁਤਿ ਚ ਉਪਪਤ੍ਤਿ ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਚ ਭੇਦੋ ਚ ਜਾਤਿ ਚ ਜਰਾ ਚ ਮਰਣਞ੍ਚ. ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾਪਿ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਪਚ੍ਛਿਮਾਪਿ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ; ਮਜ੍ਝੇਵ ਸਂਸਾਰੇ ਸਤ੍ਤਾ ਠਿਤਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਅਲ੍ਲੀਨਾ ਉਪਗਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਾ.

ਕਥਂ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ? ਏਤ੍ਤਕਾ ਜਾਤਿਯੋ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਜਾਤਿਸਤਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਜਾਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਜਾਤਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾ ਜਾਤਿਕੋਟਿਯੋ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਜਾਤਿਕੋਟਿਸਤਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਜਾਤਿਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ, ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਜਾਤਿਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ.

ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਵਸ੍ਸਸਤਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਵਸ੍ਸਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾ ਵਸ੍ਸਕੋਟਿਯੋ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਵਸ੍ਸਕੋਟਿਸਤਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਵਸ੍ਸਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਵਸ੍ਸਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ.

ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਕਪ੍ਪਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾ ਕਪ੍ਪਕੋਟਿਯੋ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਕਪ੍ਪਕੋਟਿਸਤਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਕਪ੍ਪਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਕਪ੍ਪਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਅਨਮਤਗ੍ਗੋਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਂਸਾਰੋ, ਪੁਬ੍ਬਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਨੀਵਰਣਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਤਣ੍ਹਾਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਵਤਂ ਸਂਸਰਤਂ. ਏਵਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੂਤਂ ਤਿਬ੍ਬਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੂਤਂ ਬ੍ਯਸਨਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੂਤਂ, ਕਟਸੀ ਵਡ੍ਢਿਤਾ [ਕਟਸੀਵਵਡ੍ਢਿਤਂ (ਸ੍ਯਾ.) ਪਸ੍ਸ ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੨੪]. ਯਾਵਞ੍ਚਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਲਮੇਵ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਅਲਂ ਵਿਰਜ੍ਜਿਤੁਂ ਅਲਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ.

ਕਥਂ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ? ਏਤ੍ਤਕਾ ਜਾਤਿਯੋ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਜਾਤਿਸਤਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਜਾਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਜਾਤਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾ ਜਾਤਿਕੋਟਿਯੋ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਜਾਤਿਕੋਟਿਸਤਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਜਾਤਿਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਜਾਤਿਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਵਸ੍ਸਸਤਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਵਸ੍ਸਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾ ਵਸ੍ਸਕੋਟਿਯੋ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਵਸ੍ਸਕੋਟਿਸਤਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਵਸ੍ਸਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਵਸ੍ਸਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਕਪ੍ਪਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾ ਕਪ੍ਪਕੋਟਿਯੋ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਕਪ੍ਪਕੋਟਿਸਤਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਕਪ੍ਪਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਕਪ੍ਪਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਟ੍ਟਂ ਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਹੇਵਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾਪਿ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਪਚ੍ਛਿਮਾਪਿ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਮਜ੍ਝੇਵ ਸਂਸਾਰੇ ਸਤ੍ਤਾ ਠਿਤਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਅਲ੍ਲੀਨਾ ਉਪਗਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਾਤਿ – ਮਜ੍ਝੇ ਸਰਸ੍ਮਿਂ ਤਿਟ੍ਠਤਂ. ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਕਪ੍ਪੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ…. ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ…ਪੇ…. ਕਪ੍ਪੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ…ਪੇ… ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਕਪ੍ਪੋ.

ਓਘੇ ਜਾਤੇ ਮਹਬ੍ਭਯੇਤਿ ਕਾਮੋਘੇ ਭਵੋਘੇ ਦਿਟ੍ਠੋਘੇ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘੇ ਜਾਤੇ ਸਞ੍ਜਾਤੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇ ਪਾਤੁਭੂਤੇ. ਮਹਬ੍ਭਯੇਤਿ ਜਾਤਿਭਯੇ ਜਰਾਭਯੇ ਬ੍ਯਾਧਿਭਯੇ ਮਰਣਭਯੇਤਿ – ਓਘੇ ਜਾਤੇ ਮਹਬ੍ਭਯੇ.

ਜਰਾਮਚ੍ਚੁਪਰੇਤਾਨਨ੍ਤਿ ਜਰਾਯ ਫੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰੇਤਾਨਂ ਸਮੋਹਿਤਾਨਂ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਨਂ. ਮਚ੍ਚੁਨਾ ਫੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰੇਤਾਨਂ ਸਮੋਹਿਤਾਨਂ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਨਂ, ਜਾਤਿਯਾ ਅਨੁਗਤਾਨਂ ਜਰਾਯ ਅਨੁਸਟਾਨਂ ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਅਭਿਭੂਤਾਨਂ ਮਰਣੇਨ ਅਬ੍ਭਾਹਤਾਨਂ ਅਤਾਣਾਨਂ ਅਲੇਣਾਨਂ ਅਸਰਣਾਨਂ ਅਸਰਣੀਭੂਤਾਨਨ੍ਤਿ – ਜਰਾਮਚ੍ਚੁਪਰੇਤਾਨਂ.

ਦੀਪਂ ਪਬ੍ਰੂਹਿ ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਦੀਪਂ ਤਾਣਂ ਲੇਣਂ ਸਰਣਂ ਗਤਿਂ ਪਰਾਯਨਂ [ਗਤਿਪਰਾਯਨਂ (ਸ੍ਯਾ.) ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ] ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹਿ. ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ ਗਰੁਵਚਨਂ ਸਗਾਰਵਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ ਮਾਰਿਸਾਤਿ – ਦੀਪਂ ਪਬ੍ਰੂਹਿ ਮਾਰਿਸ.

ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਮੇ ਦੀਪਮਕ੍ਖਾਹੀਤਿ. ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਭਣਤਿ. ਦੀਪਮਕ੍ਖਾਹੀਤਿ ਦੀਪਂ ਤਾਣਂ ਲੇਣਂ ਸਰਣਂ ਗਤਿਂ ਪਰਾਯਨਂ ਅਕ੍ਖਾਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਮੇ ਦੀਪਮਕ੍ਖਾਹਿ.

ਯਥਾਯਿਦਂ ਨਾਪਰਂ ਸਿਯਾਤਿ ਯਥਯਿਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਇਧੇਵ ਨਿਰੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯ ਵੂਪਸਮੇਯ੍ਯ ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਯ੍ਯ ਪੁਨਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਵਾ ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਵਾ ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਵਾ ਕਾਮਭਵੇ ਵਾ ਰੂਪਭਵੇ ਵਾ ਅਰੂਪਭਵੇ ਵਾ ਸਞ੍ਞਾਭਵੇ ਵਾ ਅਸਞ੍ਞਾਭਵੇ ਵਾ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਭਵੇ ਵਾ ਏਕਵੋਕਾਰਭਵੇ ਵਾ ਚਤੁਵੋਕਾਰਭਵੇ ਵਾ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵੇ ਵਾ ਪੁਨਗਤਿਯਾ ਵਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਵਾ ਭਵੇ ਵਾ ਸਂਸਾਰੇ ਵਾ ਵਟ੍ਟੇ ਵਾ ਨ ਜਨੇਯ੍ਯ ਨ ਸਞ੍ਜਨੇਯ੍ਯ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਨਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ. ਇਧੇਵ ਨਿਰੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯ ਵੂਪਸਮੇਯ੍ਯ ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਯਥਾਯਿਦਂ ਨਾਪਰਂ ਸਿਯਾ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਮਜ੍ਝੇ ਸਰਸ੍ਮਿਂ ਤਿਟ੍ਠਤਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਕਪ੍ਪੋ]

ਓਘੇ ਜਾਤੇ ਮਹਬ੍ਭਯੇ;

ਜਰਾਮਚ੍ਚੁਪਰੇਤਾਨਂ, ਦੀਪਂ ਪਬ੍ਰੂਹਿ ਮਾਰਿਸ;

ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਮੇ ਦੀਪਮਕ੍ਖਾਹਿ, ਯਥਾਯਿਦਂ ਨਾਪਰਂ ਸਿਯਾ’’ਤਿ.

੬੨.

ਮਜ੍ਝੇ ਸਰਸ੍ਮਿਂ ਤਿਟ੍ਠਤਂ, [ਕਪ੍ਪਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਓਘੇ ਜਾਤੇ ਮਹਬ੍ਭਯੇ;

ਜਰਾਮਚ੍ਚੁਪਰੇਤਾਨਂ, ਦੀਪਂ ਪਬ੍ਰੂਮਿ ਕਪ੍ਪ ਤੇ.

ਮਜ੍ਝੇ ਸਰਸ੍ਮਿਂ ਤਿਟ੍ਠਤਨ੍ਤਿ ਸਰੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਂਸਾਰੋ ਆਗਮਨਂ ਗਮਨਂ ਗਮਨਾਗਮਨਂ ਕਾਲਂ ਗਤਿ ਭਵਾਭਵੋ, ਚੁਤਿ ਚ ਉਪਪਤ੍ਤਿ ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਚ ਭੇਦੋ ਚ ਜਾਤਿ ਚ ਜਰਾ ਚ ਮਰਣਞ੍ਚ. ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾਪਿ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਪਚ੍ਛਿਮਾਪਿ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਮਜ੍ਝੇਵ ਸਂਸਾਰੇ ਸਤ੍ਤਾ ਠਿਤਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਅਲ੍ਲੀਨਾ ਉਪਗਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਾ.

ਕਥਂ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ…ਪੇ… ਏਵਂ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਕਥਂ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ…ਪੇ… ਏਵਂ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਵਂ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਾਪਿ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਪਚ੍ਛਿਮਾਪਿ ਕੋਟਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਮਜ੍ਝੇਵ ਸਂਸਾਰੇ ਸਤ੍ਤਾ ਠਿਤਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਅਲ੍ਲੀਨਾ ਉਪਗਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਾ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਾਤਿ – ਮਜ੍ਝੇ ਸਰਸ੍ਮਿਂ ਤਿਟ੍ਠਤਂ. ਕਪ੍ਪਾਤਿ ਭਗਵਾਤਿ. ਕਪ੍ਪਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਕਪ੍ਪਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਓਘੇ ਜਾਤੇ ਮਹਬ੍ਭਯੇਤਿ ਕਾਮੋਘੇ ਭਵੋਘੇ ਦਿਟ੍ਠੋਘੇ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘੇ ਜਾਤੇ ਸਞ੍ਜਾਤੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇ ਪਾਤੁਭੂਤੇ. ਮਹਬ੍ਭਯੇਤਿ ਜਾਤਿਭਯੇ ਜਰਾਭਯੇ ਬ੍ਯਾਧਿਭਯੇ ਮਰਣਭਯੇਤਿ – ਓਘੇ ਜਾਤੇ ਮਹਬ੍ਭਯੇ.

ਜਰਾਮਚ੍ਚੁਪਰੇਤਾਨਨ੍ਤਿ ਜਰਾਯ ਫੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰੇਤਾਨਂ ਸਮੋਹਿਤਾਨਂ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਨਂ, ਮਚ੍ਚੁਨਾ ਫੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰੇਤਾਨਂ ਸਮੋਹਿਤਾਨਂ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਨਂ ਜਾਤਿਯਾ ਅਨੁਗਤਾਨਂ ਜਰਾਯ ਅਨੁਸਟਾਨਂ ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਅਭਿਭੂਤਾਨਂ ਮਰਣੇਨ ਅਬ੍ਭਾਹਤਾਨਂ ਅਤਾਣਾਨਂ ਅਲੇਣਾਨਂ ਅਸਰਣਾਨਂ ਅਸਰਣੀਭੂਤਾਨਨ੍ਤਿ – ਜਰਾਮਚ੍ਚੁਪਰੇਤਾਨਂ.

ਦੀਪਂ ਪਬ੍ਰੂਮਿ ਕਪ੍ਪ ਤੇਤਿ ਦੀਪਂ ਤਾਣਂ ਲੇਣਂ ਸਰਣਂ ਗਤਿਂ ਪਰਾਯਨਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਮਿ ਦੇਸੇਮਿ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਪਟ੍ਠਪੇਮਿ ਵਿਵਰਾਮਿ ਵਿਭਜਾਮਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਮਿ ਪਕਾਸੇਮੀਤਿ – ਦੀਪਂ ਪਬ੍ਰੂਮਿ ਕਪ੍ਪ ਤੇ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਮਜ੍ਝੇ ਸਰਸ੍ਮਿਂ ਤਿਟ੍ਠਤਂ, [ਕਪ੍ਪਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਓਘੇ ਜਾਤੇ ਮਹਬ੍ਭਯੇ;

ਜਰਾਮਚ੍ਚੁਪਰੇਤਾਨਂ, ਦੀਪਂ ਪਬ੍ਰੂਮਿ ਕਪ੍ਪ ਤੇ’’ਤਿ.

੬੩.

ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਅਨਾਦਾਨਂ, ਏਤਂ ਦੀਪਂ ਅਨਾਪਰਂ;

ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਇਤਿ ਨਂ ਬ੍ਰੂਮਿ, ਜਰਾਮਚ੍ਚੁਪਰਿਕ੍ਖਯਂ.

ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਅਨਾਦਾਨਨ੍ਤਿ. ਕਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ – ਰਾਗਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦੋਸਕਿਞ੍ਚਨਂ ਮੋਹਕਿਞ੍ਚਨਂ ਮਾਨਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਿਲੇਸਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਕਿਞ੍ਚਨਂ; ਕਿਞ੍ਚਨਪ੍ਪਹਾਨਂ ਕਿਞ੍ਚਨਵੂਪਸਮਂ [ਕਿਞ੍ਚਨਵੂਪਸਮੋ (ਸ੍ਯਾ.) ਏਵਮੀਦਿਸੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ] ਕਿਞ੍ਚਨਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ [ਕਿਞ੍ਚਨਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਕਿਞ੍ਚਨਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ – ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ. ਅਨਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਆਦਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਆਦਾਨਪ੍ਪਹਾਨਂ ਆਦਾਨਵੂਪਸਮਂ ਆਦਾਨਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਆਦਾਨਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ – ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਅਨਾਦਾਨਂ.

ਏਤਂ ਦੀਪਂ ਅਨਾਪਰਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਦੀਪਂ ਤਾਣਂ ਲੇਣਂ ਸਰਣਂ ਗਤਿ ਪਰਾਯਨਂ. ਅਨਾਪਰਨ੍ਤਿ ਤਮ੍ਹਾ ਪਰੋ ਅਞ੍ਞੋ ਦੀਪੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਏਵਂ ਦੀਪੋ ਅਗ੍ਗੋ ਚ ਸੇਟ੍ਠੋ ਚ ਵਿਸੇਟ੍ਠੋ ਚ ਪਾਮੋਕ੍ਖੋ ਚ ਉਤ੍ਤਮੋ ਚ ਪਵਰੋ ਚਾਤਿ – ਏਤਂ ਦੀਪਂ ਅਨਾਪਰਂ.

ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਇਤਿ ਨਂ ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ ਵਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਵਾਨਪ੍ਪਹਾਨਂ ਵਾਨਵੂਪਸਮਂ ਵਾਨਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਵਾਨਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਇਤੀਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ ਪਦਸਂਸਗ੍ਗੋ ਪਦਪਾਰਿਪੂਰੀ ਅਕ੍ਖਰਸਮਵਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ – ਇਤੀਤਿ. ਬ੍ਰੂਮੀਤਿ ਬ੍ਰੂਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਮਿ ਦੇਸੇਮਿ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਪਟ੍ਠਪੇਮਿ ਵਿਵਰਾਮਿ ਵਿਭਜਾਮਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਮਿ ਪਕਾਸੇਮੀਤਿ – ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਇਤਿ ਨਂ ਬ੍ਰੂਮਿ.

ਜਰਾਮਚ੍ਚੁਪਰਿਕ੍ਖਯਨ੍ਤਿ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਵੂਪਸਮਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ – ਜਰਾਮਚ੍ਚੁਪਰਿਕ੍ਖਯਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਅਕਿਞ੍ਚਨਂ ਅਨਾਦਾਨਂ, ਏਤਂ ਦੀਪਂ ਅਨਾਪਰਂ;

ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਇਤਿ ਨਂ ਬ੍ਰੂਮਿ, ਜਰਾਮਚ੍ਚੁਪਰਿਕ੍ਖਯ’’ਨ੍ਤਿ.

੬੪.

ਏਤਦਞ੍ਞਾਯ ਯੇ ਸਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾ;

ਨ ਤੇ ਮਾਰਵਸਾਨੁਗਾ, ਨ ਤੇ ਮਾਰਸ੍ਸ ਪਦ੍ਧਗੂ [ਪਟ੍ਠਗੂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] .

ਏਤਦਞ੍ਞਾਯ ਯੇ ਸਤਾਤਿ. ਏਤਨ੍ਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਅਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਅਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਯੇਤਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸਵਾ. ਸਤਾਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤਾ – ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤਾ [ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ (ਕ.)] ਸਤਾ…ਪੇ… ਤੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਤਾਤਿ – ਏਤਦਞ੍ਞਾਯ ਯੇ ਸਤਾ.

ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾ ਞਾਤਧਮ੍ਮਾ ਤੁਲਿਤਧਮ੍ਮਾ ਤੀਰਿਤਧਮ੍ਮਾ ਵਿਭੂਤਧਮ੍ਮਾ ਵਿਭਾਵਿਤਧਮ੍ਮਾ. ਅਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾਤਿ ਰਾਗਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਾ, ਦੋਸਸ੍ਸ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਵੂਪਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਜ੍ਝਾਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤਾ ਉਪਸਨ੍ਤਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਤਿ – ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾ.

ਨ ਤੇ ਮਾਰਵਸਾਨੁਗਾਤਿ. ਮਾਰੋਤਿ ਯੋ ਸੋ ਮਾਰੋ ਕਣ੍ਹੋ ਅਧਿਪਤਿ ਅਨ੍ਤਗੂ ਨਮੁਚਿ ਪਮਤ੍ਤਬਨ੍ਧੁ. ਨ ਤੇ ਮਾਰਵਸਾਨੁਗਾਤਿ ਨ ਤੇ ਮਾਰਸ੍ਸ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਨਾਪਿ ਮਾਰੋ ਤੇਸੁ ਵਸਂ ਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਤੇ ਮਾਰਞ੍ਚ ਮਾਰਪਕ੍ਖਞ੍ਚ ਮਾਰਪਾਸਞ੍ਚ ਮਾਰਬਲ਼ਿਸਞ੍ਚ [ਮਾਰਬਲਿਸਞ੍ਚ (ਕ.)] ਮਾਰਾਮਿਸਞ੍ਚ ਮਾਰਵਿਸਯਞ੍ਚ ਮਾਰਨਿਵਾਸਞ੍ਚ ਮਾਰਗੋਚਰਞ੍ਚ ਮਾਰਬਨ੍ਧਨਞ੍ਚ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਇਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਪਾਲੇਨ੍ਤਿ ਯਪੇਨ੍ਤਿ ਯਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ – ਨ ਤੇ ਮਾਰਵਸਾਨੁਗਾ.

ਨ ਤੇ ਮਾਰਸ੍ਸ ਪਦ੍ਧਗੂਤਿ ਨ ਤੇ ਮਾਰਸ੍ਸ ਪਦ੍ਧਾ ਪਦ੍ਧਚਰਾ [ਪਟ੍ਠਾ ਪਟ੍ਠਚਰਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਪਰਿਚਾਰਿਕਾ ਸਿਯਾ; ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਤੇ ਭਗਵਤੋ ਪਦ੍ਧਾ ਪਦ੍ਧਚਰਾ ਪਰਿਚਾਰਿਕਾ ਸਿਯਾਤਿ – ਨ ਤੇ ਮਾਰਸ੍ਸ ਪਦ੍ਧਗੂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਏਤਦਞ੍ਞਾਯ ਯੇ ਸਤਾ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾ;

ਨ ਤੇ ਮਾਰਵਸਾਨੁਗਾ, ਨ ਤੇ ਮਾਰਸ੍ਸ ਪਦ੍ਧਗੂ’’ਤਿ.

ਸਹ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ…ਪੇ… ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ, ਸਾਵਕੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ.

ਕਪ੍ਪਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਦਸਮੋ.

੧੧. ਜਤੁਕਣ੍ਣਿਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੬੫.

ਸੁਤ੍ਵਾਨਹਂ ਵੀਰ ਅਕਾਮਕਾਮਿਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਜਤੁਕਣ੍ਣਿ]

ਓਘਾਤਿਗਂ ਪੁਟ੍ਠੁਮਕਾਮਮਾਗਮਂ;

ਸਨ੍ਤਿਪਦਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਸਹਜਨੇਤ੍ਤ, ਯਥਾਤਚ੍ਛਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ.

ਸੁਤ੍ਵਾਨਹਂ ਵੀਰ ਅਕਾਮਕਾਮਿਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਪਧਾਰੇਤ੍ਵਾ ਉਪਲਕ੍ਖਯਿਤ੍ਵਾ. ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗਵਾ ਅਰਹਂ…ਪੇ… ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾਤਿ – ਸੁਤ੍ਵਾਨਹਂ. ਵੀਰਾਤਿ ਵੀਰੋ ਭਗਵਾ. ਵੀਰਿਯਵਾਤਿ ਵੀਰੋ, ਪਹੂਤਿ ਵੀਰੋ, ਵਿਸਵੀਤਿ ਵੀਰੋ, ਅਲਮਤ੍ਤੋਤਿ ਵੀਰੋ, ਸੂਰੋਤਿ ਵੀਰੋ, ਵਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਅਭੀਰੂ ਅਚ੍ਛਮ੍ਭੀ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੀ ਅਪਲਾਯੀ ਪਹੀਨਭਯਭੇਰਵੋ ਵਿਗਤਲੋਮਹਂਸੋਤਿ ਵੀਰੋ.

ਵਿਰਤੋ ਇਧ ਸਬ੍ਬਪਾਪਕੇਹਿ, ਨਿਰਯਦੁਕ੍ਖਂ ਅਤਿਚ੍ਚ ਵੀਰਿਯਵਾ [ਵਿਰਿਯਵਾ (ਸ੍ਯਾ.) ਸੁ. ਨਿ. ੫੩੬] ਸੋ;

ਸੋ ਵੀਰਿਯਵਾ ਪਧਾਨਵਾ, ਵੀਰੋ ਤਾਦਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੇ ਤਥਤ੍ਤਾਤਿ.

ਸੁਤ੍ਵਾਨਹਂ ਵੀਰ. ਅਕਾਮਕਾਮਿਨ੍ਤਿ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਾ, ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਪਹੀਨਾ. ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾਨਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਭਗਵਾ ਨ ਕਾਮੇ ਕਾਮੇਤਿ, ਨ ਕਾਮੇ ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਨ ਕਾਮੇ ਪਿਹੇਤਿ, ਨ ਕਾਮੇ ਅਭਿਜਪ੍ਪਤਿ. ਯੇ ਕਾਮੇ ਕਾਮੇਨ੍ਤਿ, ਕਾਮੇ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ, ਕਾਮੇ ਪਿਹੇਨ੍ਤਿ, ਕਾਮੇ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਕਾਮਕਾਮਿਨੋ ਰਾਗਰਾਗਿਨੋ ਸਞ੍ਞਾਸਞ੍ਞਿਨੋ. ਭਗਵਾ ਨ ਕਾਮੇ ਕਾਮੇਤਿ, ਨ ਕਾਮੇ ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਨ ਕਾਮੇ ਪਿਹੇਤਿ, ਨ ਕਾਮੇ ਅਭਿਜਪ੍ਪਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਕਾਮੋ ਨਿਕ੍ਕਾਮੋ ਚਤ੍ਤਕਾਮੋ ਵਨ੍ਤਕਾਮੋ ਮੁਤ੍ਤਕਾਮੋ ਪਹੀਨਕਾਮੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਕਾਮੋ ਵੀਤਰਾਗੋ ਵਿਗਤਰਾਗੋ ਚਤ੍ਤਰਾਗੋ ਵਨ੍ਤਰਾਗੋ ਮੁਤ੍ਤਰਾਗੋ ਪਹੀਨਰਾਗੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰਾਗੋ ਨਿਚ੍ਛਾਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੀਤਿਭੂਤੋ ਸੁਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਸੁਤ੍ਵਾਨਹਂ ਵੀਰ ਅਮਕਾਮਕਾਮਿਂ.

ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਜਤੁਕਣ੍ਣੀਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ… ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ – ਇਚ੍ਚਾਤਿ. ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ ਸਗਾਰਵਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ. ਜਤੁਕਣ੍ਣੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਖਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵੋਹਾਰੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਜਤੁਕਣ੍ਣਿ.

ਓਘਾਤਿਗਂ ਪੁਟ੍ਠੁਮਕਾਮਮਾਗਮਨ੍ਤਿ. ਓਘਾਤਿਗਨ੍ਤਿ ਓਘਾਤਿਗਂ ਓਘਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਓਘਾਤਿਗਂ. ਪੁਟ੍ਠੁਨ੍ਤਿ ਪੁਟ੍ਠੁਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਯਾਚਿਤੁਂ ਅਜ੍ਝੇਸਿਤੁਂ ਪਸਾਦੇਤੁਂ. ਅਕਾਮਮਾਗਮਨ੍ਤਿ ਅਕਾਮਂ ਪੁਟ੍ਠੁਂ ਨਿਕ੍ਕਾਮਂ ਚਤ੍ਤਕਾਮਂ ਵਨ੍ਤਕਾਮਂ ਮੁਤ੍ਤਕਾਮਂ ਪਹੀਨਕਾਮਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਕਾਮਂ ਵੀਤਰਾਗਂ ਵਿਗਤਰਾਗਂ ਚਤ੍ਤਰਾਗਂ ਵਨ੍ਤਰਾਗਂ ਮੁਤ੍ਤਰਾਗਂ ਪਹੀਨਰਾਗਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰਾਗਂ ਆਗਮ੍ਹਾ ਆਗਤਮ੍ਹਾ ਉਪਾਗਤਮ੍ਹਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਮ੍ਹਾ ਤਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮਾਗਤਮ੍ਹਾਤਿ – ਓਘਾਤਿਗਂ ਪੁਟ੍ਠੁਮਕਾਮਮਾਗਮਂ.

ਸਨ੍ਤਿਪਦਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਸਹਜਨੇਤ੍ਤਾਤਿ. ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਏਕੇਨ ਆਕਾਰੇਨ ਸਨ੍ਤਿਪਿ ਸਨ੍ਤਿਪਦਮ੍ਪਿ [ਸਨ੍ਤਿਪਦਨ੍ਤਿ (ਕ.)] ਤਂਯੇਵ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਸਨ੍ਤਮੇਤਂ ਪਦਂ, ਪਣੀਤਮੇਤਂ ਪਦਂ, ਯਦਿਦਂ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥਾਪਰੇਨਾਕਾਰੇਨ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਨ੍ਤਾਧਿਗਮਾਯ ਸਨ੍ਤਿਫੁਸਨਾਯ ਸਨ੍ਤਿਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ – ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਤਿਪਦਾ. ਸਨ੍ਤਿਪਦਂ ਤਾਣਪਦਂ ਲੇਣਪਦਂ ਸਰਣਪਦਂ ਅਭਯਪਦਂ ਅਚ੍ਚੁਤਪਦਂ ਅਮਤਪਦਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹਿ. ਸਹਜਨੇਤ੍ਤਾਤਿ ਨੇਤ੍ਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਂ. ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਨੇਤ੍ਤਞ੍ਚ ਜਿਨਭਾਵੋ ਚ ਬੋਧਿਯਾ ਮੂਲੇ ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਅਚਰਿਮਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਹਜਨੇਤ੍ਤੋਤਿ – ਸਨ੍ਤਿਪਦਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਸਹਜਨੇਤ੍ਤ.

ਯਥਾਤਚ੍ਛਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਤਚ੍ਛਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ…ਪੇ… ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ. ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ…ਪੇ… ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਯਥਾਤਚ੍ਛਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਸੁਤ੍ਵਾਨਹਂ ਵੀਰ ਅਕਾਮਕਾਮਿਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਜਤੁਕਣ੍ਣਿ]

ਓਘਾਤਿਗਂ ਪੁਟ੍ਠੁਮਕਾਮਮਾਗਮਂ;

ਸਨ੍ਤਿਪਦਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਸਹਜਨੇਤ੍ਤ, ਯਥਾਤਚ੍ਛਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੬੬.

ਭਗਵਾ ਹਿ ਕਾਮੇ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਇਰਿਯਤਿ, ਆਦਿਚ੍ਚੋਵ ਪਥਵਿਂ ਤੇਜੀ ਤੇਜਸਾ;

ਪਰਿਤ੍ਤਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਮੇ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ, ਆਚਿਕ੍ਖ ਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਂ;

ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਇਧ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨਂ.

ਭਗਵਾ ਹਿ ਕਾਮੇ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਇਰਿਯਤੀਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਭਗਵਾ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤੀਤਿ – ਭਗਵਾ ਹਿ ਕਾਮੇ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਇਰਿਯਤਿ.

ਆਦਿਚ੍ਚੋਵ ਪਥਵਿਂ ਤੇਜੀ ਤੇਜਸਾਤਿ ਆਦਿਚ੍ਚੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸੂਰਿਯੋ [ਸੁਰਿਯੋ (ਸ੍ਯਾ.)]. ਪਥਵੀ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਜਗਤੀ [ਜਰਾ (ਸ੍ਯਾ.)]. ਯਥਾ ਸੂਰਿਯੋ ਤੇਜੀ ਤੇਜੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪਥਵਿਂ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਤਾਪਯਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਆਕਾਸਗਤਂ ਤਮਗਤਂ ਅਭਿਵਿਹਚ੍ਚ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ ਵਿਧਮਿਤ੍ਵਾ ਆਲੋਕਂ ਦਸ੍ਸਯਿਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਗਗਨਪਥੇ [ਗਮਨਪਥੇ (ਸ੍ਯਾ.) ਅਟ੍ਠਕਥਾ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾ] ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਭਗਵਾ ਞਾਣਤੇਜੀ ਞਾਣਤੇਜੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸਬ੍ਬਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸਮੁਦਯਂ…ਪੇ… ਕਿਲੇਸਤਮਂ ਅਵਿਜ੍ਜਨ੍ਧਕਾਰਂ ਵਿਧਮਿਤ੍ਵਾ ਞਾਣਾਲੋਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤੀਤਿ – ਆਦਿਚ੍ਚੋਵ ਪਥਵਿਂ ਤੇਜੀ ਤੇਜਸਾ.

ਪਰਿਤ੍ਤਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਮੇ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋਤਿ ਅਹਮਸ੍ਮਿ ਪਰਿਤ੍ਤਪਞ੍ਞੋ ਓਮਕਪਞ੍ਞੋ ਲਾਮਕਪਞ੍ਞੋ ਛਤੁਕ੍ਕਪਞ੍ਞੋ. ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ ਪੁਥੁਪਞ੍ਞੋ ਹਾਸਪਞ੍ਞੋ ਜਵਨਪਞ੍ਞੋ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞੋ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਪਞ੍ਞੋ. ਭੂਰਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਥਵੀ. ਭਗਵਾ ਤਾਯ ਪਥਵਿਸਮਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਪੁਲਾਯ ਵਿਤ੍ਥਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ – ਪਰਿਤ੍ਤਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਮੇ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ.

ਆਚਿਕ੍ਖ ਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ…ਪੇ… ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਨਿਞ੍ਚ ਪਟਿਪਦਂ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹਿ. ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਯਮਹਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਆਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਪਟਿਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ ਫਸ੍ਸੇਯ੍ਯਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ – ਆਚਿਕ੍ਖ ਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਂ.

ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਇਧ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਇਧੇਵ ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਮਰਣਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਵੂਪਸਮਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ – ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਇਧ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਭਗਵਾ ਹਿ ਕਾਮੇ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਇਰਿਯਤਿ, ਆਦਿਚ੍ਚੋਵ ਪਥਵਿਂ ਤੇਜੀ ਤੇਜਸਾ;

ਪਰਿਤ੍ਤਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਮੇ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ, ਆਚਿਕ੍ਖ ਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਂ;

ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਇਧ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੬੭.

ਕਾਮੇਸੁ ਵਿਨਯ ਗੇਧਂ, [ਜਤੁਕਣ੍ਣੀਤਿ ਭਗਵਾ]

ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਦਟ੍ਠੁ ਖੇਮਤੋ;

ਉਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਰਤ੍ਤਂ ਵਾ, ਮਾ ਤੇ ਵਿਜ੍ਜਿਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਨਂ.

ਕਾਮੇਸੁ ਵਿਨਯ ਗੇਧਨ੍ਤਿ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਗੇਧਨ੍ਤਿ ਗੇਧੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਕਾਮੇਸੁ ਵਿਨਯ ਗੇਧਨ੍ਤਿ ਕਾਮੇਸੁ ਗੇਧਂ ਵਿਨਯ ਪਟਿਵਿਨਯ ਪਜਹ ਵਿਨੋਦੇਹਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਹਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਹੀਤਿ – ਕਾਮੇਸੁ ਵਿਨਯ ਗੇਧਂ. ਜਤੁਕਣ੍ਣੀਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਜਤੁਕਣ੍ਣੀਤਿ ਭਗਵਾ.

ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਦਟ੍ਠੁ ਖੇਮਤੋਤਿ. ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਂ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਪਦਂ ਅਪਚ੍ਚਨੀਕਪਟਿਪਦਂ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਪਟਿਪਦਂ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਦਂ ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਤਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰਤਂ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਂ ਜਾਗਰਿਯਾਨੁਯੋਗਂ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੇ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਨਿਞ੍ਚ ਪਟਿਪਦਂ ਖੇਮਤੋ ਤਾਣਤੋ ਲੇਣਤੋ ਸਰਣਤੋ ਸਰਣੀਭੂਤਤੋ ਅਭਯਤੋ ਅਚ੍ਚੁਤਤੋ ਅਮਤਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਦਟ੍ਠੁਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ – ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਦਟ੍ਠੁ ਖੇਮਤੋ.

ਉਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਰਤ੍ਤਂ ਵਾਤਿ. ਉਗ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਗਹਿਤਂ ਪਰਾਮਟ੍ਠਂ ਅਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਂ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਂ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਰਤ੍ਤਂ ਵਾਤਿ ਨਿਰਤ੍ਤਂ ਵਾ ਮੁਞ੍ਚਿਤਬ੍ਬਂ ਵਿਜਹਿਤਬ੍ਬਂ ਵਿਨੋਦਿਤਬ੍ਬਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਾਤਬ੍ਬਂ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ – ਉਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਰਤ੍ਤਂ ਵਾ.

ਮਾ ਤੇ ਵਿਜ੍ਜਿਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ ਰਾਗਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦੋਸਕਿਞ੍ਚਨਂ ਮੋਹਕਿਞ੍ਚਨਂ ਮਾਨਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਿਲੇਸਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਕਿਞ੍ਚਨਂ. ਇਦਂ ਕਿਞ੍ਚਨਂ [ਇਮੇ ਕਿਞ੍ਚਨਾ (ਕ.)] ਤੁਯ੍ਹਂ ਮਾ ਵਿਜ੍ਜਿਤ੍ਥ ਮਾ ਪਵਿਜ੍ਜਿਤ੍ਥ ਮਾ ਸਂਵਿਜ੍ਜਿਤ੍ਥ ਪਜਹ ਵਿਨੋਦੇਹਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਹਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਹੀਤਿ – ਮਾ ਤੇ ਵਿਜ੍ਜਿਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਨਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਕਾਮੇਸੁ ਵਿਨਯ ਗੇਧਂ, [ਜਤੁਕਣ੍ਣੀਤਿ ਭਗਵਾ]

ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਦਟ੍ਠੁ ਖੇਮਤੋ;

ਉਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਰਤ੍ਤਂ ਵਾ, ਮਾ ਤੇ ਵਿਜ੍ਜਿਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੬੮.

ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਂ ਵਿਸੋਸੇਹਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਤੇ ਮਾਹੁ ਕਿਞ੍ਚਨਂ;

ਮਜ੍ਝੇ ਚੇ ਨੋ ਗਹੇਸ੍ਸਸਿ, ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਚਰਿਸ੍ਸਸਿ.

ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਂ ਵਿਸੋਸੇਹੀਤਿ ਅਤੀਤੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਆਰਬ੍ਭ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਸੋਸੇਹਿ ਵਿਸੋਸੇਹਿ ਸੁਕ੍ਖਾਪੇਹਿ ਵਿਸੁਕ੍ਖਾਪੇਹਿ ਅਬੀਜਂ ਕਰੋਹਿ ਪਜਹ ਵਿਨੋਦੇਹਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਹਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਹੀਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਂ ਵਿਸੋਸੇਹਿ. ਅਥ ਵਾ, ਯੇ ਅਤੀਤਾ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਵਿਪਕ੍ਕਵਿਪਾਕਾ ਤੇ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇ ਸੋਸੇਹਿ ਵਿਸੋਸੇਹਿ ਸੁਕ੍ਖਾਪੇਹਿ ਵਿਸੁਕ੍ਖਾਪੇਹਿ ਅਬੀਜਂ [ਅਵੀਜਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਕਰੋਹਿ ਪਜਹ ਵਿਨੋਦੇਹਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਹਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਹੀਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਂ ਵਿਸੋਸੇਹਿ.

ਪਚ੍ਛਾ ਤੇ ਮਾਹੁ ਕਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨਾਗਤੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਆਰਬ੍ਭ ਰਾਗਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦੋਸਕਿਞ੍ਚਨਂ ਮੋਹਕਿਞ੍ਚਨਂ ਮਾਨਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਿਞ੍ਚਨਂ ਕਿਲੇਸਕਿਞ੍ਚਨਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਕਿਞ੍ਚਨਂ. ਇਦਂ ਕਿਞ੍ਚਨਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਮਾ ਅਹੁ ਮਾ ਅਹੋਸਿ ਮਾ ਜਨੇਸਿ [ਮਾ ਜਨੇਹਿ (ਸ੍ਯਾ.) ਤਥਾਵਸੇਸੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਪਦੇਸੁਪਿ] ਮਾ ਸਞ੍ਜਨੇਸਿ ਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸਿ ਪਜਹ ਵਿਨੋਦੇਹਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਹਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਹੀਤਿ – ਪਚ੍ਛਾ ਤੇ ਮਾਹੁ ਕਿਞ੍ਚਨਂ.

ਮਜ੍ਝੇ ਚੇ ਨੋ ਗਹੇਸ੍ਸਸੀਤਿ ਮਜ੍ਝੇ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਰੂਪਂ ਵੇਦਨਾ ਸਞ੍ਞਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ. ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਨ ਗਹੇਸ੍ਸਸਿ ਨ ਤਣ੍ਹਿਸ੍ਸਸਿ ਨ ਪਰਾਮਸਿਸ੍ਸਸਿ ਨ ਨਨ੍ਦਿਸ੍ਸਸਿ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਿਸ੍ਸਸਿ ਨ ਅਜ੍ਝੋਸਿਸ੍ਸਸਿ. ਅਭਿਨਨ੍ਦਨਂ ਅਭਿਵਦਨਂ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਗਾਹਂ ਪਰਾਮਾਸਂ ਅਭਿਨਿਵੇਸਂ ਪਜਹਿਸ੍ਸਸਿ ਵਿਨੋਦੇਸ੍ਸਸਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਸ੍ਸਸਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਸ੍ਸਸੀਤਿ – ਮਜ੍ਝੇ ਚੇ ਨੋ ਗਹੇਸ੍ਸਸਿ.

ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਚਰਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਰਾਗਸ੍ਸ ਉਪਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਚਰਿਸ੍ਸਸਿ, ਦੋਸਸ੍ਸ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਉਪਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਵੂਪਸਮਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਜ੍ਝਾਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੁਤਤ੍ਤਾ ਵਿਗਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤੋ ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਚਰਿਸ੍ਸਸਿ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਸਿ ਇਰਿਯਿਸ੍ਸਸਿ ਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਸਿ ਪਾਲੇਸ੍ਸਸਿ ਯਪੇਸ੍ਸਸਿ ਯਾਪੇਸ੍ਸਸੀਤਿ – ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਚਰਿਸ੍ਸਸਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਂ ਵਿਸੋਸੇਹਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਤੇ ਮਾਹੁ ਕਿਞ੍ਚਨਂ;

ਮਜ੍ਝੇ ਚੇ ਨੋ ਗਹੇਸ੍ਸਸਿ, ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਚਰਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ.

੬੯.

ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਮਿਂ, ਵੀਤਗੇਧਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ;

ਆਸਵਾਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਯੇਹਿ ਮਚ੍ਚੁਵਸਂ ਵਜੇ.

ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਮਿਂ ਵੀਤਗੇਧਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ. ਸਬ੍ਬਸੋਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨਵਚਨਮੇਤਂ ਸਬ੍ਬਸੋਤਿ. ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰੂਪਿਨੋ ਖਨ੍ਧਾ. ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਮਹਾਭੂਤਾ ਚਤੁਨ੍ਨਞ੍ਚ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਰੂਪਂ. ਗੇਧੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਮਿਂ ਵੀਤਗੇਧਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਮਿਂ ਵੀਤਗੇਧਸ੍ਸ ਵਿਗਤਗੇਧਸ੍ਸ ਚਤ੍ਤਗੇਧਸ੍ਸ ਵਨ੍ਤਗੇਧਸ੍ਸ ਮੁਤ੍ਤਗੇਧਸ੍ਸ ਪਹੀਨਗੇਧਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਗੇਧਸ੍ਸ ਵੀਤਰਾਗਸ੍ਸ ਵਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ ਚਤ੍ਤਰਾਗਸ੍ਸ ਵਨ੍ਤਰਾਗਸ੍ਸ ਮੁਤ੍ਤਰਾਗਸ੍ਸ ਪਹੀਨਰਾਗਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰਾਗਸ੍ਸਾਤਿ – ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਮਿਂ ਵੀਤਗੇਧਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ.

ਆਸਵਾਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ. ਆਸਵਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਸਵਾ – ਕਾਮਾਸਵੋ, ਭਵਾਸਵੋ, ਦਿਟ੍ਠਾਸਵੋ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਵੋ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰਹਤੋ ਖੀਣਾਸਵਸ੍ਸ. ਨ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮੇ ਆਸਵਾ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਆਸਵਾਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ.

ਯੇਹਿ ਮਚ੍ਚੁਵਸਂ ਵਜੇਤਿ ਯੇਹਿ ਆਸਵੇਹਿ ਮਚ੍ਚੁਨੋ ਵਾ ਵਸਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਮਰਣਸ੍ਸ ਵਾ ਵਸਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਮਾਰਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਵਾ ਵਸਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ; ਤੇ ਆਸਵਾ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ – ਯੇਹਿ ਮਚ੍ਚੁਵਸਂ ਵਜੇ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਮਿਂ, ਵੀਤਗੇਧਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ;

ਆਸਵਾਸ੍ਸ ਨ ਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਯੇਹਿ ਮਚ੍ਚੁਵਸਂ ਵਜੇ’’ਤਿ.

ਸਹ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ…ਪੇ… ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ, ਸਾਵਕੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ.

ਜਤੁਕਣ੍ਣਿਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਏਕਾਦਸਮੋ.

੧੨. ਭਦ੍ਰਾਵੁਧਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੭੦.

ਓਕਞ੍ਜਹਂ ਤਣ੍ਹਚ੍ਛਿਦਂ ਅਨੇਜਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਰਾਵੁਧੋ]

ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਜਹਂ ਓਘਤਿਣ੍ਣਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ;

ਕਪ੍ਪਞ੍ਜਹਂ ਅਭਿਯਾਚੇ ਸੁਮੇਧਂ, ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਨਾਗਸ੍ਸ ਅਪਨਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ [ਅਪਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ (ਕ.)] ਇਤੋ.

ਓਕਞ੍ਜਹਂ ਤਣ੍ਹਚ੍ਛਿਦਂ ਅਨੇਜਨ੍ਤਿ. ਓਕਞ੍ਜਹਨ੍ਤਿ ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਯੋ ਛਨ੍ਦੋ ਯੋ ਰਾਗੋ ਯਾ ਨਨ੍ਦੀ ਯਾ ਤਣ੍ਹਾ ਯੇ ਉਪਾਯੁਪਾਦਾਨਾ [ਉਪਯੁਪਾਦਾਨਾ (ਕ.)] ਚੇਤਸੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਭਿਨਿਵੇਸਾਨੁਸਯਾ, ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਓਕਞ੍ਜਹੋ. ਵੇਦਨਾਧਾਤੁਯਾ…ਪੇ… ਸਞ੍ਞਾਧਾਤੁਯਾ… ਸਙ੍ਖਾਰਧਾਤੁਯਾ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁਯਾ ਯੋ ਛਨ੍ਦੋ ਯੋ ਰਾਗੋ ਯਾ ਨਨ੍ਦੀ ਯਾ ਤਣ੍ਹਾ ਯੇ ਉਪਾਯੁਪਾਦਾਨਾ ਚੇਤਸੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਭਿਨਿਵੇਸਾਨੁਸਯਾ, ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਓਕਞ੍ਜਹੋ.

ਤਣ੍ਹਚ੍ਛਿਦਨ੍ਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਛਿਨ੍ਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਤਣ੍ਹਚ੍ਛਿਦੋ. ਅਨੇਜੋਤਿ ਏਜਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ …ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਸਾ ਏਜਾ ਤਣ੍ਹਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨੇਜੋ. ਏਜਾਯ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਅਨੇਜੋ ਭਗਵਾ ਲਾਭੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਅਲਾਭੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਯਸੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਅਯਸੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਪਸਂਸਾਯਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਨਿਨ੍ਦਾਯਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਸੁਖੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਦੁਕ੍ਖੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ ਨ ਚਲਤਿ ਨ ਵੇਧਤਿ ਨ ਪਵੇਧਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪਵੇਧਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨੇਜੋਤਿ – ਓਕਞ੍ਜਹਂ ਤਣ੍ਹਚ੍ਛਿਦਂ ਅਨੇਜਂ. ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਰਾਵੁਧੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ… ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ, ਪਿਯਵਚਨਂ…ਪੇ… ਭਦ੍ਰਾਵੁਧੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ…ਪੇ… ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਰਾਵੁਧੋ.

ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਜਹਂ ਓਘਤਿਣ੍ਣਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਨ੍ਦੀ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਸਾ ਨਨ੍ਦੀ ਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਜਹੋ. ਓਘਤਿਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ ਕਾਮੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ ਭਵੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ ਸਬ੍ਬਸਂਸਾਰਪਥਂ ਤਿਣ੍ਣੋ ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣੋ ਨਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਵੁਤ੍ਥਵਾਸੋ ਚਿਣ੍ਣਚਰਣੋ…ਪੇ… ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ – ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਜਹਂ ਓਘਤਿਣ੍ਣਂ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭਗਵਤੋ ਰਾਗਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮੁਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਂ, ਦੋਸਾ ਚਿਤ੍ਤਂ… ਮੋਹਾ ਚਿਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮੁਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਸੁਵਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਜਹਂ ਓਘਤਿਣ੍ਣਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ.

ਕਪ੍ਪਞ੍ਜਹਂ ਅਭਿਯਾਚੇ ਸੁਮੇਧਨ੍ਤਿ. ਕਪ੍ਪਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਕਪ੍ਪਾ – ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ. ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪੋ ਪਹੀਨੋ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ. ਤਣ੍ਹਾਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਕਪ੍ਪਞ੍ਜਹੋ. ਅਭਿਯਾਚੇਤਿ ਯਾਚਾਮਿ ਅਭਿਯਾਚਾਮਿ ਅਜ੍ਝੇਸਾਮਿ ਸਾਦਿਯਾਮਿ ਪਤ੍ਥਯਾਮਿ ਪਿਹਯਾਮਿ ਜਪ੍ਪਾਮਿ ਅਭਿਜਪ੍ਪਾਮਿ. ਸੁਮੇਧਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਭਗਵਾ ਇਮਾਯ ਮੇਧਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਾਗਤੋ ਸਮੁਪਾਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸੁਮੇਧੋਤਿ – ਕਪ੍ਪਞ੍ਜਹਂ ਅਭਿਯਾਚੇ ਸੁਮੇਧਂ.

ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਨਾਗਸ੍ਸ ਅਪਨਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਤੋਤਿ. ਨਾਗਸ੍ਸਾਤਿ ਨਾਗੋ. ਭਗਵਾ ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ ਨਾਗੋ, ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨਾਗੋ, ਨ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨਾਗੋ…ਪੇ… ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨਾਗੋ. ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਨਾਗਸ੍ਸ ਅਪਨਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਤੋਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਪਧਾਰਯਿਤ੍ਵਾ ਉਪਲਕ੍ਖਯਿਤ੍ਵਾ ਇਤੋ ਅਪਨਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਵਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦਿਸਾਵਿਦਿਸਂ ਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ – ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਨਾਗਸ੍ਸ ਅਪਨਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਤੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਓਕਞ੍ਜਹਂ ਤਣ੍ਹਚ੍ਛਿਦਂ ਅਨੇਜਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਰਾਵੁਧੋ]

ਨਨ੍ਦਿਞ੍ਜਹਂ ਓਘਤਿਣ੍ਣਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ;

ਕਪ੍ਪਞ੍ਜਹਂ ਅਭਿਯਾਚੇ ਸੁਮੇਧਂ, ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਨਾਗਸ੍ਸ ਅਪਨਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਤੋ’’ਤਿ.

੭੧.

ਨਾਨਾਜਨਾ ਜਨਪਦੇਹਿ ਸਙ੍ਗਤਾ, ਤਵ ਵੀਰ ਵਾਕ੍ਯਂ ਅਭਿਕਙ੍ਖਮਾਨਾ;

ਤੇਸਂ ਤੁਵਂ ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹਿ, ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ.

ਨਾਨਾਜਨਾ ਜਨਪਦੇਹਿ ਸਙ੍ਗਤਾਤਿ. ਨਾਨਾਜਨਾਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ ਵੇਸ੍ਸਾ ਚ ਸੁਦ੍ਦਾ ਚ ਗਹਟ੍ਠਾ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਚ ਦੇਵਾ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ. ਜਨਪਦੇਹਿ ਸਙ੍ਗਤਾਤਿ ਅਙ੍ਗਾ ਚ ਮਗਧਾ ਚ ਕਲਿਙ੍ਗਾ ਚ ਕਾਸਿਯਾ ਚ ਕੋਸਲਾ ਚ ਵਜ੍ਜਿਯਾ ਚ ਮਲ੍ਲਾ ਚ ਚੇਤਿਯਮ੍ਹਾ ਚ [ਚੇਤਿਯਮ੍ਹਾ ਚ ਸਾਗਰਮ੍ਹਾ ਚ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਂਸਾ ਚ ਕੁਰੁਮ੍ਹਾ ਚ ਪਞ੍ਚਾਲਾ ਚ ਮਚ੍ਛਾ ਚ ਸੁਰਸੇਨਾ ਚ ਅਸ੍ਸਕਾ ਚ ਅਵਨ੍ਤਿਯਾ ਚ ਯੋਨਾ [ਯੋਨਕਾ (ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੫੫] ਚ ਕਮ੍ਬੋਜਾ ਚ. ਸਙ੍ਗਤਾਤਿ ਸਙ੍ਗਤਾ ਸਮਾਗਤਾ ਸਮੋਹਿਤਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾਤਿ – ਨਾਨਾਜਨਾ ਜਨਪਦੇਹਿ ਸਙ੍ਗਤਾ.

ਤਵ ਵੀਰ ਵਾਕ੍ਯਂ ਅਭਿਕਙ੍ਖਮਾਨਾਤਿ. ਵੀਰਾਤਿ ਵੀਰੋ. ਭਗਵਾ ਵੀਰਿਯਵਾਤਿ ਵੀਰੋ, ਪਹੂਤਿ ਵੀਰੋ, ਵਿਸਵੀਤਿ ਵੀਰੋ, ਅਲਮਤ੍ਤੋਤਿ ਵੀਰੋ, ਵਿਗਤਲੋਮਹਂਸੋਤਿਪਿ ਵੀਰੋ.

ਵਿਰਤੋ ਇਧ ਸਬ੍ਬਪਾਪਕੇਹਿ, ਨਿਰਯਦੁਕ੍ਖਂ ਅਤਿਚ੍ਚ ਵੀਰਿਯਵਾ ਸੋ;

ਸੋ ਵੀਰਿਯਵਾ ਪਧਾਨਵਾ, ਵੀਰੋ ਤਾਦਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੇ ਤਥਤ੍ਤਾਤਿ.

ਤਵ ਵੀਰ ਵਾਕ੍ਯਂ ਅਭਿਕਙ੍ਖਮਾਨਾਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਂ. ਅਭਿਕਙ੍ਖਮਾਨਾਤਿ ਅਭਿਕਙ੍ਖਮਾਨਾ ਇਚ੍ਛਮਾਨਾ ਸਾਦਿਯਮਾਨਾ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ ਪਿਹਯਮਾਨਾ ਅਭਿਜਪ੍ਪਮਾਨਾਤਿ – ਤਵ ਵੀਰ ਵਾਕ੍ਯਂ ਅਭਿਕਙ੍ਖਮਾਨਾ.

ਤੇਸਂ ਤੁਵਂ ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹੀਤਿ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਖਤ੍ਤਿਯਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਵੇਸ੍ਸਾਨਂ ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ ਗਹਟ੍ਠਾਨਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ. ਤੁਵਨ੍ਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਭਣਤਿ. ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹੀਤਿ ਸਾਧੁ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਤੇਸਂ ਤੁਵਂ ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹਿ.

ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਤੁਲਿਤੋ ਤੀਰਿਤੋ ਵਿਭੂਤੋ ਵਿਭਾਵਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ – ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਨਾਨਾਜਨਾ ਜਨਪਦੇਹਿ ਸਙ੍ਗਤਾ, ਤਵ ਵੀਰ ਵਾਕ੍ਯਂ ਅਭਿਕਙ੍ਖਮਾਨਾ;

ਤੇਸਂ ਤੁਵਂ ਸਾਧੁ ਵਿਯਾਕਰੋਹਿ, ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਵਿਦਿਤੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ.

੭੨.

ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਂ ਵਿਨਯੇਥ ਸਬ੍ਬਂ, [ਭਦ੍ਰਾਵੁਧਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇ;

ਯਂ ਯਞ੍ਹਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮੁਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਮਾਰੋ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਜਨ੍ਤੁਂ.

ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਂ ਵਿਨਯੇਥ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ… ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਾਤਿ ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਾ? ਤਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ ਰੂਪਂ ਆਦਿਯਨ੍ਤਿ ਉਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿਵਿਸਨ੍ਤਿ. ਵੇਦਨਂ…ਪੇ… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ… ਗਤਿਂ… ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ… ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ… ਭਵਂ… ਸਂਸਾਰਂ… ਵਟ੍ਟਂ ਆਦਿਯਨ੍ਤਿ ਉਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿਵਿਸਨ੍ਤਿ. ਤਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਾ. ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਂ ਵਿਨਯੇਥ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਂ ਵਿਨਯੇਯ੍ਯ ਪਟਿਵਿਨਯੇਯ੍ਯ ਪਜਹੇਯ੍ਯ ਵਿਨੋਦੇਯ੍ਯ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੇਯ੍ਯ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਂ ਵਿਨਯੇਥ ਸਬ੍ਬਂ. ਭਦ੍ਰਾਵੁਧਾਤਿ ਭਗਵਾਤਿ. ਭਦ੍ਰਾਵੁਧਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਭਦ੍ਰਾਵੁਧਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ. ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤਂ; ਅਧੋਤਿ ਅਤੀਤਂ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਦੇਵਲੋਕੋ; ਅਧੋਤਿ ਨਿਰਯਲੋਕੋ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ. ਅਥ ਵਾ, ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ; ਅਧੋਤਿ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਅਬ੍ਯਾਕਤਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਰੂਪਧਾਤੁ; ਅਧੋਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਰੂਪਧਾਤੁ. ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ; ਅਧੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾ ਵੇਦਨਾ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ. ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਧਂ ਪਾਦਤਲਾ; ਅਧੋਤਿ ਅਧੋ ਕੇਸਮਤ੍ਥਕਾ; ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇਤਿ ਵੇਮਜ੍ਝੇਤਿ – ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇ.

ਯਂ ਯਞ੍ਹਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮੁਪਾਦਿਯਨ੍ਤੀਤਿ ਯਂ ਯਂ ਰੂਪਗਤਂ ਵੇਦਨਾਗਤਂ ਸਞ੍ਞਾਗਤਂ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਗਤਂ ਆਦਿਯਨ੍ਤਿ ਉਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿਵਿਸਨ੍ਤਿ. ਲੋਕਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਪਾਯਲੋਕੇ…ਪੇ… ਆਯਤਨਲੋਕੇਤਿ – ਯਂ ਯਞ੍ਹਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮੁਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ.

ਤੇਨੇਵ ਮਾਰੋ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਜਨ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਤੇਨੇਵ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋ ਖਨ੍ਧਮਾਰੋ ਧਾਤੁਮਾਰੋ ਆਯਤਨਮਾਰੋ ਗਤਿਮਾਰੋ ਉਪਪਤ੍ਤਿਮਾਰੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਮਾਰੋ ਭਵਮਾਰੋ ਸਂਸਾਰਮਾਰੋ ਵਟ੍ਟਮਾਰੋ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਜਨ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਂ ਜਨਂ ਨਰਂ ਮਾਣਵਂ [ਮਾਨਵਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪੋਸਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਜੀਵਂ ਜਾਗੁਂ ਜਨ੍ਤੁਂ ਇਨ੍ਦਗੁਂ ਮਨੁਜਨ੍ਤਿ – ਤੇਨੇਵ ਮਾਰੋ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਜਨ੍ਤੁਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਂ ਵਿਨਯੇਥ ਸਬ੍ਬਂ, [ਭਦ੍ਰਾਵੁਧਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚਾਪਿ ਮਜ੍ਝੇ;

ਯਂ ਯਞ੍ਹਿ ਲੋਕਸ੍ਮਿਮੁਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਮਾਰੋ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਜਨ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿ.

੭੩.

ਤਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਂ ਨ ਉਪਾਦਿਯੇਥ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤੋ ਕਿਞ੍ਚਨਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ;

ਆਦਾਨਸਤ੍ਤੇ ਇਤਿ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਪਜਂ ਇਮਂ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯੇ ਵਿਸਤ੍ਤਂ.

ਤਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਂ ਨ ਉਪਾਦਿਯੇਥਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਂਕਾਰਣਾ ਤਂਹੇਤੁ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਂਨਿਦਾਨਾ, ਏਤਂ ਆਦੀਨਵਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਆਦਾਨਤਣ੍ਹਾਯਾਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ. ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ. ਨ ਉਪਾਦਿਯੇਥਾਤਿ ਰੂਪਂ ਨਾਦਿਯੇਯ੍ਯ ਨ ਉਪਾਦਿਯੇਯ੍ਯ ਨ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ ਨ ਪਰਾਮਸੇਯ੍ਯ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸੇਯ੍ਯ; ਵੇਦਨਂ…ਪੇ… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ… ਗਤਿਂ … ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ… ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ… ਭਵਂ… ਸਂਸਾਰਂ… ਵਟ੍ਟਂ ਨਾਦਿਯੇਯ੍ਯ ਨ ਉਪਾਦਿਯੇਯ੍ਯ ਨ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ ਨ ਪਰਾਮਸੇਯ੍ਯ ਨਾਭਿਨਿਵਿਸੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਂ ਨ ਉਪਾਦਿਯੇਥ.

ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤੋ ਕਿਞ੍ਚਨਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕੋ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਸੇਕ੍ਖੋ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁ. ਸਤੋਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ…ਪੇ… ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤੋਤਿ – ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤੋ. ਕਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਗਤਂ ਵੇਦਨਾਗਤਂ ਸਞ੍ਞਾਗਤਂ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਗਤਂ. ਸਬ੍ਬਲੋਕੇਤਿ ਸਬ੍ਬਅਪਾਯਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਦੇਵਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਖਨ੍ਧਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਧਾਤੁਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਆਯਤਨਲੋਕੇਤਿ – ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤੋ ਕਿਞ੍ਚਨਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ.

ਆਦਾਨਸਤ੍ਤੇ ਇਤਿ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ ਆਦਾਨਸਤ੍ਤਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਯੇ ਰੂਪਂ ਆਦਿਯਨ੍ਤਿ ਉਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿਵਿਸਨ੍ਤਿ; ਵੇਦਨਂ…ਪੇ… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ… ਗਤਿਂ… ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ… ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ… ਭਵਂ… ਸਂਸਾਰਂ… ਵਟ੍ਟਂ ਆਦਿਯਨ੍ਤਿ ਉਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿਵਿਸਨ੍ਤਿ. ਇਤੀਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ… ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ ਇਤੀਤਿ. ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਦਕ੍ਖਮਾਨੋ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨੋ ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਨਿਜ੍ਝਾਯਮਾਨੋ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ – ਆਦਾਨਸਤ੍ਤੇ ਇਤਿ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ.

ਪਜਂ ਇਮਂ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯੇ ਵਿਸਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਪਜਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਧਿਵਚਨਂ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚ. ਪਜਾ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯੇ ਮਾਰਧੇਯ੍ਯੇ ਮਰਣਧੇਯ੍ਯੇ ਸਤ੍ਤਾ ਵਿਸਤ੍ਤਾ ਆਸਤ੍ਤਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾ. ਯਥਾ ਭਿਤ੍ਤਿਖਿਲੇ ਵਾ ਨਾਗਦਨ੍ਤੇ ਵਾ ਭਣ੍ਡਂ ਸਤ੍ਤਂ ਵਿਸਤ੍ਤਂ ਆਸਤ੍ਤਂ ਲਗ੍ਗਂ ਲਗ੍ਗਿਤਂ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਂ, ਏਵਮੇਵ ਪਜਾ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯੇ ਮਾਰਧੇਯ੍ਯੇ ਮਰਣਧੇਯ੍ਯੇ ਸਤ੍ਤਾ ਵਿਸਤ੍ਤਾ ਆਸਤ੍ਤਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾਤਿ – ਪਜਂ ਇਮਂ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯੇ ਵਿਸਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਂ ਨ ਉਪਾਦਿਯੇਥ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤੋ ਕਿਞ੍ਚਨਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ;

ਆਦਾਨਸਤ੍ਤੇ ਇਤਿ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਪਜਂ ਇਮਂ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯੇ ਵਿਸਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸਹ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ…ਪੇ… ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ, ਸਾਵਕੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ.

ਭਦ੍ਰਾਵੁਧਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਦ੍ਵਾਦਸਮੋ.

੧੩. ਉਦਯਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੭੪.

ਝਾਯਿਂ ਵਿਰਜਮਾਸੀਨਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਦਯੋ]

ਕਤਕਿਚ੍ਚਂ ਅਨਾਸਵਂ;

ਪਾਰਗੁਂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ;

ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਪਬ੍ਰੂਹਿ [ਸਂਬ੍ਰੂਹਿ (ਸ੍ਯਾ.)], ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪਭੇਦਨਂ.

ਝਾਯਿਂ ਵਿਰਜਮਾਸੀਨਨ੍ਤਿ. ਝਾਯਿਨ੍ਤਿ ਝਾਯੀ ਭਗਵਾ. ਪਠਮੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਝਾਯੀ, ਦੁਤਿਯੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਝਾਯੀ, ਤਤਿਯੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਝਾਯੀ, ਚਤੁਤ੍ਥੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਝਾਯੀ, ਸਵਿਤਕ੍ਕਸਵਿਚਾਰੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਝਾਯੀ, ਅਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਮਤ੍ਤੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਝਾਯੀ, ਅਵਿਤਕ੍ਕਅਵਿਚਾਰੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਝਾਯੀ, ਸਪ੍ਪੀਤਿਕੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਝਾਯੀ, ਨਿਪ੍ਪੀਤਿਕੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਝਾਯੀ, ਸਾਤਸਹਗਤੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਝਾਯੀ, ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਝਾਯੀ, ਸੁਞ੍ਞਤੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਝਾਯੀ, ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਝਾਯੀ, ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਝਾਯੀ, ਲੋਕਿਯੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਝਾਯੀ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਝਾਯੀ ਝਾਨਰਤੋ ਏਕਤ੍ਤਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਸਦਤ੍ਥਗਰੁਕੋਤਿ – ਝਾਯਿਂ. ਵਿਰਜਨ੍ਤਿ ਰਾਗੋ ਰਜੋ, ਦੋਸੋ ਰਜੋ, ਮੋਹੋ ਰਜੋ, ਕੋਧੋ ਰਜੋ, ਉਪਨਾਹੋ ਰਜੋ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਰਜਾ. ਤੇ ਰਜਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਰਜੋ ਵਿਰਜੋ ਨਿਰਜੋ ਰਜਾਪਗਤੋ ਰਜਵਿਪ੍ਪਹੀਨੋ ਰਜਵਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਰਜਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋ.

ਰਾਗੋ ਰਜੋ ਨ ਚ ਪਨ ਰੇਣੁ ਵੁਚ੍ਚਤਿ,

ਰਾਗਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ ਰਜੋਤਿ;

ਏਤਂ ਰਜਂ ਵਿਪ੍ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ [ਪਟਿਵਿਨੋਦਿਤ੍ਵਾ (ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੨੦੯] ਚਕ੍ਖੁਮਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਜਿਨੋ ਵਿਗਤਰਜੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਦੋਸੋ ਰਜੋ ਨ ਚ ਪਨ ਰੇਣੁ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਦੋਸਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ ਰਜੋਤਿ;

ਏਤਂ ਰਜਂ ਵਿਪ੍ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਚਕ੍ਖੁਮਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਜਿਨੋ ਵਿਗਤਰਜੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਮੋਹੋ ਰਜੋ ਨ ਚ ਪਨ ਰੇਣੁ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਮੋਹਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ ਰਜੋਤਿ;

ਏਤਂ ਰਜਂ ਵਿਪ੍ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਚਕ੍ਖੁਮਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਜਿਨੋ ਵਿਗਤਰਜੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ. –

ਵਿਰਜਂ …ਪੇ….

ਆਸੀਨਨ੍ਤਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਭਗਵਾ ਪਾਸਾਣਕੇ ਚੇਤਿਯੇਤਿ – ਆਸੀਨੋ.

ਨਗਸ੍ਸ [ਨਗਰਸ੍ਸ (ਕ.)] ਪਸ੍ਸੇ ਆਸੀਨਂ, ਮੁਨਿਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਾਰਗੁਂ;

ਸਾਵਕਾ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨ੍ਤਿ, ਤੇਵਿਜ੍ਜਾ ਮਚ੍ਚੁਹਾਯਿਨੋਤਿ.

ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਆਸੀਨੋ. ਅਥ ਵਾ, ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਆਸੀਨੋ ਵੁਤ੍ਥਵਾਸੋ ਚਿਣ੍ਣਚਰਣੋ…ਪੇ… ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਆਸੀਨੋਤਿ – ਝਾਯਿਂ ਵਿਰਜਮਾਸੀਨਂ.

ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਦਯੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ… ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ…ਪੇ… ਉਦਯੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ…ਪੇ… ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਦਯੋ.

ਕਤਕਿਚ੍ਚਂ ਅਨਾਸਵਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਕਿਚ੍ਚਾਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰਣੀਯਾਕਰਣੀਯਂ ਪਹੀਨਂ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਂ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਂ ਅਨਭਾਵਂਕਤਂ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਕਤਕਿਚ੍ਚੋ.

ਯਸ੍ਸ ਚ ਵਿਸਤਾ [ਯਸ੍ਸ ਪਰਿਪਤਾ (ਸ੍ਯਾ.) ਪਸ੍ਸ ਮਹਾਨਿ. ੨੦੨] ਨਤ੍ਥਿ, ਛਿਨ੍ਨਸੋਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ;

ਕਿਚ੍ਚਾਕਿਚ੍ਚਪ੍ਪਹੀਨਸ੍ਸ, ਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ.

ਕਤਕਿਚ੍ਚਂ ਅਨਾਸਵਨ੍ਤਿ. ਆਸਵਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਸਵਾ – ਕਾਮਾਸਵੋ, ਭਵਾਸਵੋ, ਦਿਟ੍ਠਾਸਵੋ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਵੋ. ਤੇ ਆਸਵਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨਾਸਵੋਤਿ – ਕਤਕਿਚ੍ਚਂ ਅਨਾਸਵਂ.

ਪਾਰਗੁਂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਰਗੂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਾਰਗੂ ਪਹਾਨਪਾਰਗੂ ਭਾਵਨਾਪਾਰਗੂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਪਾਰਗੂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਪਾਰਗੂ. ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਰਗੂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਾਰਗੂ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਾਨਂ, ਪਹਾਨਪਾਰਗੂ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾਨਂ, ਭਾਵਨਾਪਾਰਗੂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਗ੍ਗਾਨਂ, ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਪਾਰਗੂ ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ, ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਪਾਰਗੂ ਸਬ੍ਬਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ. ਸੋ ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਰਿਯਸ੍ਮਿਂ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ; ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਰਿਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਾਧਿਸ੍ਮਿਂ; ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਰਿਯਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ; ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਰਿਯਾਯ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ. ਸੋ ਪਾਰਗਤੋ ਪਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਗਤੋ ਅਨ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਕੋਟਿਗਤੋ ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤਗਤੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਵੋਸਾਨਗਤੋ ਵੋਸਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤਾਣਗਤੋ ਤਾਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਲੇਣਗਤੋ ਲੇਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਰਣਗਤੋ ਸਰਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਭਯਗਤੋ ਅਭਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਚ੍ਚੁਤਗਤੋ ਅਚ੍ਚੁਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਮਤਗਤੋ ਅਮਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਵੁਤ੍ਤਵਾਸੋ ਚਿਣ੍ਣਚਰਣੋ…ਪੇ… ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ – ਪਾਰਗੁਂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ.

ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਆਗਤੋਮ੍ਹਿ, ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਕਾਮੋ ਆਗਤੋਮ੍ਹਿ, ਪਞ੍ਹਂ ਸੋਤੁਕਾਮੋ ਆਗਤੋਮ੍ਹੀਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ. ਅਥ ਵਾ, ਪਞ੍ਹਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਕਾਮਾਨਂ ਪਞ੍ਹਂ ਸੋਤੁਕਾਮਾਨਂ ਆਗਮਨਂ ਅਭਿਕ੍ਕਮਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ. ਅਥ ਵਾ, ਪਞ੍ਹਾਗਮੋ ਤੁਯ੍ਹਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਪਹੁ ਤ੍ਵਮਸਿ ਅਲਮਤ੍ਤੋ ਮਯਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਕਥੇਤੁਂ ਵਿਸਜ੍ਜੇਤੁਂ, ਵਹਸ੍ਸੇਤਂ ਭਾਰਨ੍ਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ.

ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਪਬ੍ਰੂਹੀਤਿ ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਵਿਮੋਕ੍ਖੋ. ਅਰਹਤ੍ਤਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਪਬ੍ਰੂਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਪਬ੍ਰੂਹਿ.

ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪਭੇਦਨਨ੍ਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਭੇਦਨਂ ਪਭੇਦਨਂ ਪਹਾਨਂ ਵੂਪਸਮਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ – ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪਭੇਦਨਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਝਾਯਿਂ ਵਿਰਜਮਾਸੀਨਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਉਦਯੋ]

ਕਤਕਿਚ੍ਚਂ ਅਨਾਸਵਂ;

ਪਾਰਗੁਂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ;

ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਪਬ੍ਰੂਹਿ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪਭੇਦਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੭੫.

ਪਹਾਨਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਨਂ, [ਉਦਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨ ਚੂਭਯਂ;

ਥਿਨਸ੍ਸ [ਥੀਨਸ੍ਸ (ਸ੍ਯਾ.)] ਚ ਪਨੂਦਨਂ, ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਨਂ ਨਿਵਾਰਣਂ.

ਪਹਾਨਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਨਨ੍ਤਿ. ਛਨ੍ਦੋਤਿ ਯੋ ਕਾਮੇਸੁ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਕਾਮਰਾਗੋ ਕਾਮਨਨ੍ਦੀ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ ਕਾਮਸਿਨੇਹੋ ਕਾਮਪਿਪਾਸਾ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਕਾਮਮੁਚ੍ਛਾ ਕਾਮਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਕਾਮੋਘੋ ਕਾਮਯੋਗੋ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ. ਪਹਾਨਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਨਂ ਪਹਾਨਂ ਵੂਪਸਮਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ – ਪਹਾਨਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਨਂ. ਉਦਯਾਤਿ ਭਗਵਾਤਿ. ਉਦਯਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਉਦਯਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨ ਚੂਭਯਨ੍ਤਿ. ਦੋਮਨਸ੍ਸਾਤਿ ਯਂ ਚੇਤਸਿਕਂ ਅਸਾਤਂ ਚੇਤਸਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਚੇਤੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਂ ਅਸਾਤਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਵੇਦਯਿਤਂ, ਚੇਤੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਾ ਅਸਾਤਾ ਦੁਕ੍ਖਾ ਵੇਦਨਾ. ਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨ ਚੂਭਯਨ੍ਤਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਚ ਦੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸ ਚ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਪਹਾਨਂ ਵੂਪਸਮਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ – ਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨ ਚੂਭਯਂ.

ਥਿਨਸ੍ਸ ਚ ਪਨੂਦਨਨ੍ਤਿ. ਥਿਨਨ੍ਤਿ ਯਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਕਲ੍ਯਤਾ ਅਕਮ੍ਮਞ੍ਞਤਾ ਓਲੀਯਨਾ ਸਲ੍ਲੀਯਨਾ ਲੀਨਾ ਲੀਯਨਾ ਲੀਯਿਤਤ੍ਤਂ ਥਿਨਂ ਥਿਯਨਾ [ਥੀਨਂ ਥੀਯਨਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਥਿਯਿਤਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਪਨੂਦਨਨ੍ਤਿ ਥਿਨਸ੍ਸ ਚ ਪਨੂਦਨਂ ਪਹਾਨਂ ਵੂਪਸਮਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ – ਥਿਨਸ੍ਸ ਚ ਪਨੂਦਨਂ.

ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਨਂ ਨਿਵਾਰਣਨ੍ਤਿ. ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਮ੍ਪਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ, ਪਾਦਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਮ੍ਪਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ, ਹਤ੍ਥਪਾਦਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਮ੍ਪਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ. ਅਕਪ੍ਪਿਯੇ ਕਪ੍ਪਿਯਸਞ੍ਞਿਤਾ, ਕਪ੍ਪਿਯੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਸਞ੍ਞਿਤਾ…ਪੇ… ਅਵਜ੍ਜੇ ਵਜ੍ਜਸਞ੍ਞਿਤਾ, ਵਜ੍ਜੇ ਅਵਜ੍ਜਸਞ੍ਞਿਤਾ. ਯਂ ਏਵਰੂਪਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਨਾ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ, ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ. ਅਪਿ ਚ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ – ਕਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਕਤਤ੍ਤਾ ਚ. ਕਥਂ ਕਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਕਤਤ੍ਤਾ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ? ‘‘ਕਤਂ ਮੇ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਅਕਤਂ ਮੇ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ. ‘‘ਕਤਂ ਮੇ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਅਕਤਂ ਮੇ ਵਚੀਸੁਚਰਿਤ’’ਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਕਤਂ ਮੇ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਅਕਤਂ ਮੇ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤ’’ਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਕਤੋ ਮੇ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਵੇਰਮਣੀ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਕਤਂ ਮੇ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਵੇਰਮਣੀ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਕਤੋ ਮੇ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰੋ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ ਵੇਰਮਣੀ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਕਤੋ ਮੇ ਮੁਸਾਵਾਦੋ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਮੁਸਾਵਾਦਾ ਵੇਰਮਣੀ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਕਤਾ ਮੇ ਪਿਸੁਣਾ ਵਾਚਾ [ਪਿਸੁਣਵਾਚਾ (ਕ.)], ਅਕਤਾ ਮੇ ਪਿਸੁਣਾਯ ਵਾਚਾਯ ਵੇਰਮਣੀ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਕਤਾ ਮੇ ਫਰੁਸਾ ਵਾਚਾ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਫਰੁਸਾਯ ਵਾਚਾਯ ਵੇਰਮਣੀ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਕਤੋ ਮੇ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪੋ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਾ ਵੇਰਮਣੀ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਕਤਾ ਮੇ ਅਭਿਜ੍ਝਾ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਅਨਭਿਜ੍ਝਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਕਤੋ ਮੇ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ, ਅਕਤੋ ਮੇ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦੋ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਕਤਾ ਮੇ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਅਕਤਾ ਮੇ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠੀ’’ਤਿ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ. ਏਵਂ ਕਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਕਤਤ੍ਤਾ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ.

ਅਥ ਵਾ, ‘‘ਸੀਲੇਸੁਮ੍ਹਿ ਅਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ’’ਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ; ‘‘ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁਮ੍ਹਿ ਅਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰੋ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਭੋਜਨੇ ਅਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਮ੍ਹੀ’’ਤਿ… ‘‘ਜਾਗਰਿਯਂ ਅਨਨੁਯੁਤ੍ਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ… ‘‘ਨ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ… ‘‘ਅਭਾਵਿਤਾ ਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਤਿ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾਤਿ, ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨੀਤਿ, ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨੀਤਿ, ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਤਿ, ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ… ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ ਮੇ ਅਪਰਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਸਮੁਦਯੋ ਮੇ ਅਪ੍ਪਹੀਨੋ, ਮਗ੍ਗੋ ਮੇ ਅਭਾਵਿਤੋ, ਨਿਰੋਧੋ ਮੇ ਅਸਚ੍ਛਿਕਤੋ’’ਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਚੇਤਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ.

ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਨਂ ਨਿਵਾਰਣਨ੍ਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਨਂ ਆਵਰਣਂ ਨੀਵਰਣਂ ਪਹਾਨਂ ਉਪਸਮਂ ਵੂਪਸਮਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ – ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਨਂ ਨਿਵਾਰਣਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਪਹਾਨਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਨਂ, [ਉਦਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨ ਚੂਭਯਂ;

ਥਿਨਸ੍ਸ ਚ ਪਨੂਦਨਂ, ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਨਂ ਨਿਵਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ.

੭੬.

ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਸਂਸੁਦ੍ਧਂ, ਧਮ੍ਮਤਕ੍ਕਪੁਰੇਜਵਂ;

ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਪਬ੍ਰੂਮਿ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪਭੇਦਨਂ.

ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਸਂਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ. ਉਪੇਕ੍ਖਾਤਿ ਯਾ ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਝਾਨੇ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਉਪੇਕ੍ਖਨਾ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਾ ਚਿਤ੍ਤਸਮਤਾ [ਚਿਤ੍ਤਸਮਥੋ (ਸ੍ਯਾ.) ਮਹਾਨਿ. ੨੦੭] ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਤਾ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਸਤੀਤਿ ਯਾ ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਝਾਨੇ ਉਪੇਕ੍ਖਂ ਆਰਬ੍ਭ ਸਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮਾਸਤਿ. ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਸਂਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਝਾਨੇ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਚ ਸਤਿ ਚ ਸੁਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਾ ਸਂਸੁਦ੍ਧਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਪਰਿਯੋਦਾਤਾ ਅਨਙ੍ਗਣਾ ਵਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ ਮੁਦੁਭੂਤਾ ਕਮ੍ਮਨਿਯਾ ਠਿਤਾ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤਾਤਿ – ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਸਂਸੁਦ੍ਧਂ.

ਧਮ੍ਮਤਕ੍ਕਪੁਰੇਜਵਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਤਕ੍ਕੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ. ਸੋ ਆਦਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਪੁਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ ਹੋਤਿ ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਸ੍ਸਾਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮਤਕ੍ਕਪੁਰੇਜਵਂ. ਅਥ ਵਾ, ਧਮ੍ਮਤਕ੍ਕੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਸਾ ਆਦਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਪੁਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ ਹੋਤਿ ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਸ੍ਸਾਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮਤਕ੍ਕਪੁਰੇਜਵਂ. ਅਥ ਵਾ, ਧਮ੍ਮਤਕ੍ਕੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਗ੍ਗਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਵਿਪਸ੍ਸਨਾ. ਸਾ ਆਦਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਪੁਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ ਹੋਤਿ ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਸ੍ਸਾਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮਤਕ੍ਕਪੁਰੇਜਵਂ.

ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਪਬ੍ਰੂਮੀਤਿ ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਵਿਮੋਕ੍ਖੋ. ਅਰਹਤ੍ਤਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਪਬ੍ਰੂਮਿ ਆਚਿਕ੍ਖਾਮਿ ਦੇਸੇਮਿ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਪਟ੍ਠਪੇਮਿ ਵਿਵਰਾਮਿ ਵਿਭਜਾਮਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਮਿ ਪਕਾਸੇਮੀਤਿ – ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਪਬ੍ਰੂਮਿ.

ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪਭੇਦਨਨ੍ਤਿ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਮੋਹੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਪਭੇਦਨਨ੍ਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪਭੇਦਨਂ ਪਹਾਨਂ ਵੂਪਸਮਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ – ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪਭੇਦਨਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਸਂਸੁਦ੍ਧਂ, ਧਮ੍ਮਤਕ੍ਕਪੁਰੇਜਵਂ;

ਅਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ ਪਬ੍ਰੂਮਿ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਪਭੇਦਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੭੭.

ਕਿਂਸੁ ਸਂਯੋਜਨੋ ਲੋਕੋ, ਕਿਂਸੁ ਤਸ੍ਸ ਵਿਚਾਰਣਂ;

ਕਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਕਿਂਸੁ ਸਂਯੋਜਨੋ ਲੋਕੋਤਿ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਂਯੋਜਨਂ ਲਗ੍ਗਨਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ. ਕੇਨ ਲੋਕੋ ਯੁਤ੍ਤੋ ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਆਯੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਯੁਤ੍ਤੋ ਲਗ੍ਗੋ ਲਗ੍ਗਿਤੋ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧੋਤਿ – ਕਿਂਸੁ ਸਂਯੋਜਨੋ ਲੋਕੋ.

ਕਿਂਸੁ ਤਸ੍ਸ ਵਿਚਾਰਣਨ੍ਤਿ ਕਿਂਸੁ ਤਸ੍ਸ ਚਾਰਣਂ ਵਿਚਾਰਣਂ ਪਟਿਵਿਚਾਰਣਂ. ਕੇਨ ਲੋਕੋ ਚਰਤਿ ਵਿਚਰਤਿ ਪਟਿਵਿਚਰਤੀਤਿ – ਕਿਂਸੁ ਤਸ੍ਸ ਵਿਚਾਰਣਂ. ਕਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਕਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਵੂਪਸਮੇਨ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਥੀਯਤਿ ਭਣੀਯਤਿ ਦੀਪੀਯਤਿ ਵੋਹਰੀਯਤੀਤਿ – ਕਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਕਿਂਸੁ ਸਂਯੋਜਨੋ ਲੋਕੋ, ਕਿਂਸੁ ਤਸ੍ਸ ਵਿਚਾਰਣਂ;

ਕਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.

੭੮.

ਨਨ੍ਦਿਸਂਯੋਜਨੋ ਲੋਕੋ, ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਵਿਚਾਰਣਾ;

ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਨਨ੍ਦਿਸਂਯੋਜਨੋ ਲੋਕੋਤਿ ਨਨ੍ਦੀ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਨਨ੍ਦੀ. ਯਾ ਨਨ੍ਦੀ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਂਯੋਜਨਂ ਲਗ੍ਗਨਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ, ਇਮਾਯ ਨਨ੍ਦਿਯਾ ਲੋਕੋ ਯੁਤ੍ਤੋ ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਆਯੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਯੁਤ੍ਤੋ ਲਗ੍ਗੋ ਲਗ੍ਗਿਤੋ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧੋਤਿ – ਨਨ੍ਦਿਸਂਯੋਜਨੋ ਲੋਕੋ.

ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਵਿਚਾਰਣਾਤਿ. ਵਿਤਕ੍ਕਾਤਿ ਨਵ ਵਿਤਕ੍ਕਾ – ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕੋ, ਬ੍ਯਾਪਾਦਵਿਤਕ੍ਕੋ, ਵਿਹਿਂਸਾਵਿਤਕ੍ਕੋ, ਞਾਤਿਵਿਤਕ੍ਕੋ ਜਨਪਦਵਿਤਕ੍ਕੋ, ਅਮਰਾਵਿਤਕ੍ਕੋ, ਪਰਾਨੁਦਯਤਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਵਿਤਕ੍ਕੋ, ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਸਿਲੋਕਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਵਿਤਕ੍ਕੋ, ਅਨਵਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਵਿਤਕ੍ਕੋ. ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਨਵ ਵਿਤਕ੍ਕਾ. ਇਮੇ ਨਵ ਵਿਤਕ੍ਕਾ ਲੋਕਸ੍ਸ ਚਾਰਣਾ ਵਿਚਾਰਣਾ ਪਟਿਵਿਚਾਰਣਾ. ਇਮੇਹਿ ਨਵਹਿ ਵਿਤਕ੍ਕੇਹਿ ਲੋਕੋ ਚਰਤਿ ਵਿਚਰਤਿ ਪਟਿਵਿਚਰਤੀਤਿ – ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਵਿਚਾਰਣਾ.

ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਵੂਪਸਮੇਨ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਥੀਯਤਿ ਭਣੀਯਤਿ ਦੀਪੀਯਤਿ ਵੋਹਰੀਯਤੀਤਿ – ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਨਨ੍ਦਿਸਂਯੋਜਨੋ ਲੋਕੋ, ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਵਿਚਾਰਣਾ;

ਤਣ੍ਹਾਯ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨੇਨ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.

੭੯.

ਕਥਂ ਸਤਸ੍ਸ ਚਰਤੋ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ;

ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਟ੍ਠੁਮਾਗਮਾ, ਤਂ ਸੁਣੋਮ ਵਚੋ ਤਵ.

ਕਥਂ ਸਤਸ੍ਸ ਚਰਤੋਤਿ ਕਥਂ ਸਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਜਾਨਸ੍ਸ ਚਰਤੋ ਵਿਹਰਤੋ ਇਰਿਯਤੋ ਵਤ੍ਤਯਤੋ ਪਾਲਯਤੋ ਯਪਯਤੋ ਯਾਪਯਤੋਤਿ – ਕਥਂ ਸਤਸ੍ਸ ਚਰਤੋ.

ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀਤਿ – ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ.

ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਟ੍ਠੁਮਾਗਮਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਟ੍ਠੁਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਯਾਚਿਤੁਂ ਅਜ੍ਝੇਸਿਤੁਂ ਪਸਾਦੇਤੁਂ ਆਗਮ੍ਹਾ ਆਗਤਮ੍ਹਾ ਉਪਾਗਤਮ੍ਹਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਮ੍ਹਾ, ‘‘ਤਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮਾਗਤਮ੍ਹਾ’’ਤਿ – ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਟ੍ਠੁਮਾਗਮਾ.

ਤਂ ਸੁਣੋਮ ਵਚੋ ਤਵਾਤਿ. ਤਨ੍ਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਸੁਣੋਮ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮ ਧਾਰੇਮ ਉਪਧਾਰੇਮ ਉਪਲਕ੍ਖੇਮਾਤਿ – ਤਂ ਸੁਣੋਮ ਵਚੋ ਤਵ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਕਥਂ ਸਤਸ੍ਸ ਚਰਤੋ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ;

ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪੁਟ੍ਠੁਮਾਗਮਾ, ਤਂ ਸੁਣੋਮ ਵਚੋ ਤਵਾ’’ਤਿ.

੮੦.

ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ, ਵੇਦਨਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਤੋ;

ਏਵਂ ਸਤਸ੍ਸ ਚਰਤੋ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤਿ.

ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ ਵੇਦਨਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਤੋਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਵੇਦਨਾਸੁ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਵੇਦਨਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਤਿ ਨਾਭਿਵਦਤਿ ਨ ਅਜ੍ਝੋਸੇਤਿ [ਨ ਅਜ੍ਝੋਸਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)], ਅਭਿਨਨ੍ਦਨਂ ਅਭਿਵਦਨਂ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਗਾਹਂ ਪਰਾਮਾਸਂ ਅਭਿਨਿਵੇਸਂ ਪਜਹਤਿ ਵਿਨੋਦੇਤਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤਿ; ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵੇਦਨਾਸੁ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਵੇਦਨਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਤਿ ਨਾਭਿਵਦਤਿ ਨ ਅਜ੍ਝੋਸੇਤਿ, ਅਭਿਨਨ੍ਦਨਂ ਅਭਿਵਦਨਂ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਗਾਹਂ ਪਰਾਮਾਸਂ ਅਭਿਨਿਵੇਸਂ ਪਜਹਤਿ ਵਿਨੋਦੇਤਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤਿ; ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵੇਦਨਾਸੁ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਵੇਦਨਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਤਿ ਨਾਭਿਵਦਤਿ ਨ ਅਜ੍ਝੋਸੇਤਿ, ਅਭਿਨਨ੍ਦਨਂ ਅਭਿਵਦਨਂ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਗਾਹਂ ਪਰਾਮਾਸਂ ਅਭਿਨਿਵੇਸਂ ਪਜਹਤਿ ਵਿਨੋਦੇਤਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤਿ. ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵੇਦਨਾਸੁ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀ [ਇਦਂ ਪਦਂ ਨਤ੍ਥਿ ਸ੍ਯਾ. ਪੋਤ੍ਥਕੇ] ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਵੇਦਨਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਤਿ ਨਾਭਿਵਦਤਿ ਨ ਅਜ੍ਝੋਸੇਤਿ, ਅਭਿਨਨ੍ਦਨਂ ਅਭਿਵਦਨਂ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਗਾਹਂ ਪਰਾਮਾਸਂ ਅਭਿਨਿਵੇਸਂ ਪਜਹਤਿ ਵਿਨੋਦੇਤਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤਿ; ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਵਯਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵੇਦਨਾਸੁ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ…ਪੇ… ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਮੁਦਯਵਯਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵੇਦਨਾਸੁ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ…ਪੇ… ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵੇਦਨਾਸੁ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਵੇਦਨਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਤਿ ਨਾਭਿਵਦਤਿ ਨ ਅਜ੍ਝੋਸੇਤਿ, ਅਭਿਨਨ੍ਦਨਂ ਅਭਿਵਦਨਂ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਗਾਹਂ ਪਰਾਮਾਸਂ ਅਭਿਨਿਵੇਸਂ ਪਜਹਤਿ ਵਿਨੋਦੇਤਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤਿ; ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਯਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵੇਦਨਾਸੁ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ…ਪੇ… ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਸਮੁਦਯਵਯਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵੇਦਨਾਸੁ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ…ਪੇ… ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵੇਦਨਾਸੁ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ…ਪੇ… ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਯਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵੇਦਨਾਸੁ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ…ਪੇ… ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ ਸਮੁਦਯਵਯਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵੇਦਨਾਸੁ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਵੇਦਨਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਤਿ ਨਾਭਿਵਦਤਿ ਨ ਅਜ੍ਝੋਸੇਤਿ, ਅਭਿਨਨ੍ਦਨਂ ਅਭਿਵਦਨਂ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਗਾਹਂ ਪਰਾਮਾਸਂ ਅਭਿਨਿਵੇਸਂ ਪਜਹਤਿ ਵਿਨੋਦੇਤਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤਿ. ਇਮੇਹਿ ਦ੍ਵਾਦਸਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਵੇਦਨਾਸੁ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ…ਪੇ… ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤਿ.

ਅਥ ਵਾ, ਵੇਦਨਂ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵੇਦਨਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਤਿ ਨਾਭਿਵਦਤਿ ਨ ਅਜ੍ਝੋਸੇਤਿ, ਅਭਿਨਨ੍ਦਨਂ ਅਭਿਵਦਨਂ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਗਾਹਂ ਪਰਾਮਾਸਂ ਅਭਿਨਿਵੇਸਂ ਪਜਹਤਿ ਵਿਨੋਦੇਤਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤਿ. ਵੇਦਨਂ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਰੋਗਤੋ ਗਣ੍ਡਤੋ ਸਲ੍ਲਤੋ ਅਘਤੋ ਆਬਾਧਤੋ…ਪੇ… ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਵੇਦਨਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਤਿ ਨਾਭਿਵਦਤਿ ਨ ਅਜ੍ਝੋਸੇਤਿ, ਅਭਿਨਨ੍ਦਨਂ ਅਭਿਵਦਨਂ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਗਾਹਂ ਪਰਾਮਾਸਂ ਅਭਿਨਿਵੇਸਂ ਪਜਹਤਿ ਵਿਨੋਦੇਤਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤਿ. ਇਮੇਹਿ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਯ [ਦ੍ਵਾਚਤ੍ਤਾਲ਼ੀਸਾਯ (ਸ੍ਯਾ.)] ਆਕਾਰੇਹਿ ਵੇਦਨਾਸੁ ਵੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਵੇਦਨਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਤਿ ਨਾਭਿਵਦਤਿ ਨ ਅਜ੍ਝੋਸੇਤਿ, ਅਭਿਨਨ੍ਦਨਂ ਅਭਿਵਦਨਂ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਗਾਹਂ ਪਰਾਮਾਸਂ ਅਭਿਨਿਵੇਸਂ ਪਜਹਤਿ ਵਿਨੋਦੇਤਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤੀਤਿ – ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ ਵੇਦਨਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਤੋ.

ਏਵਂ ਸਤਸ੍ਸ ਚਰਤੋਤਿ ਏਵਂ ਸਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਜਾਨਸ੍ਸ ਚਰਤੋ ਵਿਹਰਤੋ ਇਰਿਯਤੋ ਵਤ੍ਤਯਤੋ ਪਾਲਯਤੋ ਯਪਯਤੋ ਯਾਪਯਤੋਤਿ – ਏਵਂ ਸਤਸ੍ਸ ਚਰਤੋ.

ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸਹਗਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸਹਗਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਆਨੇਞ੍ਜਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸਹਗਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀਤਿ – ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤੀ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ, ਵੇਦਨਂ ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਤੋ;

ਏਵਂ ਸਤਸ੍ਸ ਚਰਤੋ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਉਪਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ.

ਸਹ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ…ਪੇ… ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ, ਸਾਵਕੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ.

ਉਦਯਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਤੇਰਸਮੋ.

੧੪. ਪੋਸਾਲਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੮੧.

ਯੋ ਅਤੀਤਂ ਆਦਿਸਤਿ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪੋਸਾਲੋ]

ਅਨੇਜੋ ਛਿਨ੍ਨਸਂਸਯੋ;

ਪਾਰਗੁਂ [ਪਾਰਗੂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ.

ਯੋ ਅਤੀਤਂ ਆਦਿਸਤੀਤਿ. ਯੋਤਿ ਯੋ ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਯਮ੍ਭੂ. ਅਨਾਚਰਿਯਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਾਮਂ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਬਲੇਸੁ ਚ ਵਸੀਭਾਵਂ. ਅਤੀਤਂ ਆਦਿਸਤੀਤਿ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਅਤੀਤਮ੍ਪਿ ਆਦਿਸਤਿ, ਅਨਾਗਤਮ੍ਪਿ ਆਦਿਸਤਿ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਆਦਿਸਤਿ.

ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤੀਤਂ ਆਦਿਸਤਿ? ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤੀਤਂ ਏਕਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਂ ਆਦਿਸਤਿ, ਦ੍ਵੇਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਆਦਿਸਤਿ, ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਆਦਿਸਤਿ, ਚਤਸ੍ਸੋਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਆਦਿਸਤਿ, ਪਞ੍ਚਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਆਦਿਸਤਿ, ਦਸਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਆਦਿਸਤਿ, ਵੀਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਆਦਿਸਤਿ, ਤਿਂਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਆਦਿਸਤਿ, ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਆਦਿਸਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਆਦਿਸਤਿ, ਜਾਤਿਸਤਮ੍ਪਿ…ਪੇ… ਜਾਤਿਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ… ਜਾਤਿਸਤਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ… ਅਨੇਕੇਪਿ ਸਂਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ… ਅਨੇਕੇਪਿ ਵਿਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ… ਅਨੇਕੇਪਿ ਸਂਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਆਦਿਸਤਿ – ‘‘ਅਮੁਤ੍ਰਾਸਿਂ ਏਵਂਨਾਮੋ ਏਵਂਗੋਤ੍ਤੋ ਏਵਂਵਣ੍ਣੋ ਏਵਮਾਹਾਰੋ ਏਵਂਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਏਵਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਅਮੁਤ੍ਰ ਉਦਪਾਦਿਂ; ਤਤ੍ਰਾਪਾਸਿਂ ਏਵਂਨਾਮੋ ਏਵਂਗੋਤ੍ਤੋ ਏਵਂਵਣ੍ਣੋ ਏਵਮਾਹਾਰੋ ਏਵਂਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਏਵਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਇਧੂਪਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ. ਇਤਿ ਸਾਕਾਰਂ ਸਉਦ੍ਦੇਸਂ ਅਨੇਕਵਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਆਦਿਸਤਿ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤੀਤਂ ਆਦਿਸਤਿ.

ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਪਰੇਸਂ ਅਤੀਤਂ ਆਦਿਸਤਿ? ਭਗਵਾ ਪਰੇਸਂ ਅਤੀਤਂ ਏਕਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਂ ਆਦਿਸਤਿ, ਦ੍ਵੇਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਆਦਿਸਤਿ…ਪੇ… ਅਨੇਕੇਪਿ ਸਂਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਆਦਿਸਤਿ – ‘‘ਅਮੁਤ੍ਰਾਸਿ ਏਵਂਨਾਮੋ ਏਵਂਗੋਤ੍ਤੋ ਏਵਂਵਣ੍ਣੋ ਏਵਮਾਹਾਰੋ ਏਵਂਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਏਵਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਅਮੁਤ੍ਰ ਉਦਪਾਦਿ; ਤਤ੍ਰਾਪਾਸਿ ਏਵਂਨਾਮੋ ਏਵਂਗੋਤ੍ਤੋ ਏਵਂਵਣ੍ਣੋ ਏਵਮਾਹਾਰੋ ਏਵਂਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਏਵਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਇਧੂਪਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ. ਇਤਿ ਸਾਕਾਰਂ ਸਉਦ੍ਦੇਸਂ ਅਨੇਕਵਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਆਦਿਸਤਿ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਪਰੇਸਂ ਅਤੀਤਂ ਆਦਿਸਤਿ.

ਭਗਵਾ ਪਞ੍ਚ ਜਾਤਕਸਤਾਨਿ ਭਾਸਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਅਤੀਤਂ ਆਦਿਸਤਿ, ਮਹਾਪਦਾਨਿਯਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ [ਮਹਾਧਨਿਯਸੁਤ੍ਤਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਭਾਸਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਅਤੀਤਂ ਆਦਿਸਤਿ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਿਯਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਭਾਸਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਅਤੀਤਂ ਆਦਿਸਤਿ, ਮਹਾਗੋਵਿਨ੍ਦਿਯਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਭਾਸਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਅਤੀਤਂ ਆਦਿਸਤਿ, ਮਘਦੇਵਿਯਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਭਾਸਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਅਤੀਤਂ ਆਦਿਸਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਅਤੀਤਂ ਖੋ, ਚੁਨ੍ਦ, ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਆਰਬ੍ਭ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਤਾਨੁਸਾਰਿਞਾਣਂ [ਸਤਾਨੁਸ੍ਸਰਿਯਞਾਣਂ (ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਦੀ. ਨਿ. ੩.੧੮੭] ਹੋਤਿ. ਸੋ ਯਾਵਤਕਂ ਆਕਙ੍ਖਤਿ ਤਾਵਤਕਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ. ਅਨਾਗਤਞ੍ਚ ਖੋ, ਚੁਨ੍ਦ…ਪੇ… ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਞ੍ਚ ਖੋ, ਚੁਨ੍ਦ, ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਆਰਬ੍ਭ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਬੋਧਿਜਂ ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ – ‘ਅਯਮਨ੍ਤਿਮਾ ਜਾਤਿ, ਨਤ੍ਥਿਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ’’’ਤਿ.

ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰੋਪਰਿਯਤ੍ਤਞਾਣਂ [ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰੋਪਰਿਯਤ੍ਤਿਞਾਣਂ (ਕ.) ਅਟ੍ਠਕਥਾ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾ] ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਤਥਾਗਤਬਲਂ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਸਯਾਨੁਸਯਞਾਣਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਤਥਾਗਤਬਲਂ, ਯਮਕਪਾਟਿਹੀਰੇ ਞਾਣਂ [ਯਮਕਪਾਟਿਹਿਰਿਯਞਾਣਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਤਥਾਗਤਬਲਂ, ਮਹਾਕਰੁਣਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਞਾਣਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਤਥਾਗਤਬਲਂ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਤਥਾਗਤਬਲਂ, ਅਨਾਵਰਣਞਾਣਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਤਥਾਗਤਬਲਂ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਸਙ੍ਗਮਪ੍ਪਟਿਹਤਮਨਾਵਰਣਞਾਣਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਤਥਾਗਤਬਲਂ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਅਤੀਤਮ੍ਪਿ ਆਦਿਸਤਿ ਅਨਾਗਤਮ੍ਪਿ ਆਦਿਸਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਆਦਿਸਤਿ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ ਦੇਸੇਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਤਿ ਪਟ੍ਠਪੇਤਿ ਵਿਵਰਤਿ ਵਿਭਜਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਤਿ ਪਕਾਸੇਤੀਤਿ – ਯੋ ਅਤੀਤਂ ਆਦਿਸਤਿ.

ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪੋਸਾਲੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ… ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ…ਪੇ… ਪੋਸਾਲੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ…ਪੇ… ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪੋਸਾਲੋ.

ਅਨੇਜੋ ਛਿਨ੍ਨਸਂਸਯੋਤਿ ਏਜਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਸਾ ਏਜਾ ਤਣ੍ਹਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨੇਜੋ. ਏਜਾਯ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਅਨੇਜੋ. ਭਗਵਾ ਲਾਭੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ…ਪੇ… ਦੁਕ੍ਖੇਪਿ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ ਨ ਚਲਤਿ ਨ ਵੇਧਤਿ ਨਪ੍ਪਵੇਧਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪਵੇਧਤੀਤਿ ਅਨੇਜੋ. ਛਿਨ੍ਨਸਂਸਯੋਤਿ ਸਂਸਯੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ. ਦੁਕ੍ਖੇ ਕਙ੍ਖਾ…ਪੇ… ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਨੋਵਿਲੇਖੋ. ਸੋ ਸਂਸਯੋ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਹੀਨੋ ਛਿਨ੍ਨੋ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਛਿਨ੍ਨਸਂਸਯੋਤਿ – ਅਨੇਜੋ ਛਿਨ੍ਨਸਂਸਯੋ.

ਪਾਰਗੁਂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਰਗੂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਾਰਗੂ ਪਹਾਨਪਾਰਗੂ ਭਾਵਨਾਪਾਰਗੂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਪਾਰਗੂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਪਾਰਗੂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਰਗੂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ…ਪੇ… ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ – ਪਾਰਗੂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ.

ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਆਗਤੋਮ੍ਹਿ…ਪੇ… ‘‘ਵਹਸ੍ਸੇਤਂ ਭਾਰ’’ਨ੍ਤਿ – ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਯੋ ਅਤੀਤਂ ਆਦਿਸਤਿ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪੋਸਾਲੋ]

ਅਨੇਜੋ ਛਿਨ੍ਨਸਂਸਯੋ;

ਪਾਰਗੁਂ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮ’’ਨ੍ਤਿ.

੮੨.

ਵਿਭੂਤਰੂਪਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸ, ਸਬ੍ਬਕਾਯਪ੍ਪਹਾਯਿਨੋ;

ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ, ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਪਸ੍ਸਤੋ;

ਞਾਣਂ ਸਕ੍ਕਾਨੁਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਕਥਂ ਨੇਯ੍ਯੋ ਤਥਾਵਿਧੋ.

ਵਿਭੂਤਰੂਪਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾਤਿ ਕਤਮਾ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ? ਰੂਪਾਵਚਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਾ ਉਪਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖਵਿਹਾਰਿਸ੍ਸ ਵਾ ਸਞ੍ਞਾ ਸਞ੍ਜਾਨਨਾ ਸਞ੍ਜਾਨਿਤਤ੍ਤਂ – ਅਯਂ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ. ਵਿਭੂਤਰੂਪਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾਤਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸ੍ਸ [ਲਾਭਿਸ੍ਸ (ਸ੍ਯਾ.)] ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਵਿਭੂਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਿਗਤਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਾਤਿ – ਵਿਭੂਤਰੂਪਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸ.

ਸਬ੍ਬਕਾਯਪ੍ਪਹਾਯਿਨੋਤਿ ਸਬ੍ਬੋ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋ ਰੂਪਕਾਯੋ ਪਹੀਨੋ, ਤਦਙ੍ਗਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਪਹੀਨੋ ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਕਾਯੋਤਿ – ਸਬ੍ਬਕਾਯਪ੍ਪਹਾਯਿਨੋ.

ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ, ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਪਸ੍ਸਤੋਤਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ? ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ. ਯਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਤੋ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਤਞ੍ਞੇਵ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਭਾਵੇਤਿ, ਵਿਭਾਵੇਤਿ, ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਤਿ, ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ – ਤਂਕਾਰਣਾ ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤੀਤਿ – ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਪਸ੍ਸਤੋ.

ਞਾਣਂ ਸਕ੍ਕਾਨੁਪੁਚ੍ਛਾਮੀਤਿ. ਸਕ੍ਕਾਤਿ – ਸਕ੍ਕੋ. ਭਗਵਾ ਸਕ੍ਯਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ …ਪੇ… ਪਹੀਨਭਯਭੇਰਵੋ ਵਿਗਤਲੋਮਹਂਸੋਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ. ਞਾਣਂ ਸਕ੍ਕਾਨੁਪੁਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਞਾਣਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਪਞ੍ਞਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ. ‘‘ਕੀਦਿਸਂ ਕਿਂਸਣ੍ਠਿਤਂ ਕਿਂਪਕਾਰਂ ਕਿਂਪਟਿਭਾਗਂ ਞਾਣਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ – ਞਾਣਂ ਸਕ੍ਕਾਨੁਪੁਚ੍ਛਾਮਿ.

ਕਥਂ ਨੇਯ੍ਯੋ ਤਥਾਵਿਧੋਤਿ ਕਥਂ ਸੋ ਨੇਤਬ੍ਬੋ ਵਿਨੇਤਬ੍ਬੋ ਅਨੁਨੇਤਬ੍ਬੋ ਪਞ੍ਞਪੇਤਬ੍ਬੋ ਨਿਜ੍ਝਾਪੇਤਬ੍ਬੋ ਪੇਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬੋ ਪਸਾਦੇਤਬ੍ਬੋ? ਕਥਂ ਤੇਨ [ਕਥਮਸ੍ਸ (ਸ੍ਯਾ.)] ਉਤ੍ਤਰਿ ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਂ? ਤਥਾਵਿਧੋਤਿ ਤਥਾਵਿਧੋ ਤਾਦਿਸੋ ਤਸ੍ਸਣ੍ਠਿਤੋ ਤਪ੍ਪਕਾਰੋ ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਗੋ ਯੋ ਸੋ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਲਾਭੀਤਿ – ਕਥਂ ਨੇਯ੍ਯੋ ਤਥਾਵਿਧੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਵਿਭੂਤਰੂਪਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸ, ਸਬ੍ਬਕਾਯਪ੍ਪਹਾਯਿਨੋ;

ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਞ੍ਚ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਚ, ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਪਸ੍ਸਤੋ;

ਞਾਣਂ ਸਕ੍ਕਾਨੁਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਕਥਂ ਨੇਯ੍ਯੋ ਤਥਾਵਿਧੋ’’ਤਿ.

੮੩.

ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ ਸਬ੍ਬਾ, [ਪੋਸਾਲਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਅਭਿਜਾਨਂ ਤਥਾਗਤੋ;

ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਮੇਨਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਧਿਮੁਤ੍ਤਂ ਤਪ੍ਪਰਾਯਣਂ;

ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ ਸਬ੍ਬਾਤਿ ਭਗਵਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਚਤਸ੍ਸੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ ਜਾਨਾਤਿ, ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ ਜਾਨਾਤਿ. ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਚਤਸ੍ਸੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ ਜਾਨਾਤਿ? ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਰੂਪੁਪਯਂ [ਰੂਪੂਪਾਯਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਸਂ. ਨਿ. ੩.੫੩] ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਿਟ੍ਠਮਾਨਂ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ [ਤਿਟ੍ਠਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣਂ ਰੂਪਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਨਨ੍ਦੂਪਸੇਚਨਂ ਵੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿਂ ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਵੇਦਨੁਪਯਂ ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ…ਪੇ… ਸਞ੍ਞੁਪਯਂ ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ…ਪੇ… ਸਙ੍ਖਾਰੁਪਯਂ ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਿਟ੍ਠਮਾਨਂ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ, ਸਙ੍ਖਾਰਾਰਮ੍ਮਣਂ ਸਙ੍ਖਾਰਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਨਨ੍ਦੂਪਸੇਚਨਂ ਵੁਦ੍ਧਿਂ ਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿਂ ਵੇਪੁਲ੍ਲਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ ਚਤਸ੍ਸੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ ਜਾਨਾਤਿ.

ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ ਜਾਨਾਤਿ? ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਸਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤ੍ਤਾ ਨਾਨਤ੍ਤਕਾਯਾ ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਨੋ – ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਏਕਚ੍ਚੇ ਚ ਦੇਵਾ ਏਕਚ੍ਚੇ ਚ ਵਿਨਿਪਾਤਿਕਾ. ਅਯਂ ਪਠਮਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ.

‘‘ਸਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤ੍ਤਾ ਨਾਨਤ੍ਤਕਾਯਾ ਏਕਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਨੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਦੇਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾ ਪਠਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਅਯਂ ਦੁਤਿਯਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ.

‘‘ਸਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤ੍ਤਾ ਏਕਤ੍ਤਕਾਯਾ ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਨੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਦੇਵਾ ਆਭਸ੍ਸਰਾ. ਅਯਂ ਤਤਿਯਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ.

‘‘ਸਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤ੍ਤਾ ਏਕਤ੍ਤਕਾਯਾ ਏਕਤ੍ਤਸਞ੍ਞਿਨੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਦੇਵਾ ਸੁਭਕਿਣ੍ਹਾ. ਅਯਂ ਚਤੁਤ੍ਥੀ [ਚਤੁਤ੍ਥਾ (ਸ੍ਯਾ.) ਪਸ੍ਸ ਅ. ਨਿ. ੭.੪੪] ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ.

‘‘ਸਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾ ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਨਂ ਅਮਨਸਿਕਾਰਾ, ਅਨਨ੍ਤੋ ਆਕਾਸੋਤਿ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨੂਪਗਾ. ਅਯਂ ਪਞ੍ਚਮੀ [ਪਞ੍ਚਮਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ.

‘‘ਸਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ, ਅਨਨ੍ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨੂਪਗਾ. ਅਯਂ ਛਟ੍ਠੀ [ਛਟ੍ਠੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ.

‘‘ਸਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ, ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨੂਪਗਾ. ਅਯਂ ਸਤ੍ਤਮੀ [ਸਤ੍ਤਮਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ’’. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ ਜਾਨਾਤੀਤਿ – ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ ਸਬ੍ਬਾ.

ਪੋਸਾਲਾਤਿ ਭਗਵਾਤਿ. ਪੋਸਾਲਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਪੋਸਾਲਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਅਭਿਜਾਨਂ ਤਥਾਗਤੋਤਿ. ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤਿ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ਤਥਾਗਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਅਤੀਤਂ ਚੇਪਿ ਖੋ, ਚੁਨ੍ਦ, ਹੋਤਿ ਅਭੂਤਂ ਅਤਚ੍ਛਂ ਅਨਤ੍ਥਸਞ੍ਹਿਤਂ, ਨ ਤਂ ਤਥਾਗਤੋ ਬ੍ਯਾਕਰੋਤਿ. ਅਤੀਤਂ ਚੇਪਿ, ਚੁਨ੍ਦ, ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਅਨਤ੍ਥਸਞ੍ਹਿਤਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਤਥਾਗਤੋ ਨ ਬ੍ਯਾਕਰੋਤਿ. ਅਤੀਤਂ ਚੇਪਿ ਖੋ, ਚੁਨ੍ਦ, ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਅਤ੍ਥਸਞ੍ਹਿਤਂ, ਤਤ੍ਰ ਕਾਲਞ੍ਞੂ ਤਥਾਗਤੋ ਹੋਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਾਯ. ਅਨਾਗਤਂ ਚੇਪਿ, ਚੁਨ੍ਦ, ਹੋਤਿ…ਪੇ… ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਚੇਪਿ, ਚੁਨ੍ਦ, ਹੋਤਿ ਅਭੂਤਂ ਅਤਚ੍ਛਂ ਅਨਤ੍ਥਸਞ੍ਹਿਤਂ, ਨ ਤਂ ਤਥਾਗਤੋ ਬ੍ਯਾਕਰੋਤਿ. ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਚੇਪਿ, ਚੁਨ੍ਦ, ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਅਨਤ੍ਥਸਞ੍ਹਿਤਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਤਥਾਗਤੋ ਨ ਬ੍ਯਾਕਰੋਤਿ. ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਚੇਪਿ, ਚੁਨ੍ਦ, ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਅਤ੍ਥਸਞ੍ਹਿਤਂ, ਤਤ੍ਰ ਕਾਲਞ੍ਞੂ ਤਥਾਗਤੋ ਹੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਾਯ. ਇਤਿ ਖੋ, ਚੁਨ੍ਦ, ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਤਥਾਗਤੋ ਕਾਲਵਾਦੀ ਭੂਤਵਾਦੀ ਅਤ੍ਥਵਾਦੀ ਧਮ੍ਮਵਾਦੀ ਵਿਨਯਵਾਦੀ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

‘‘ਯਂ ਖੋ, ਚੁਨ੍ਦ, ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਮਾਰਕਸ੍ਸ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਸ੍ਸ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਪਜਾਯ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ਦਿਟ੍ਠਂ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤਂ ਅਨੁਵਿਚਰਿਤਂ ਮਨਸਾ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਥਾਗਤੇਨ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਞ੍ਚ, ਚੁਨ੍ਦ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਤਿ, ਯਞ੍ਚ ਰਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਯਂ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਭਾਸਤਿ ਲਪਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਥੇਵ ਹੋਤਿ ਨੋ ਅਞ੍ਞਥਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਥਾਵਾਦੀ, ਚੁਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤੋ ਤਥਾਕਾਰੀ; ਯਥਾਕਾਰੀ ਤਥਾਵਾਦੀ. ਇਤਿ ਯਥਾਵਾਦੀ ਤਥਾਕਾਰੀ, ਯਥਾਕਾਰੀ ਤਥਾਵਾਦੀ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਦੇਵਕੇ, ਚੁਨ੍ਦ, ਲੋਕੇ ਸਮਾਰਕੇ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕੇ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਪਜਾਯ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ਤਥਾਗਤੋ ਅਭਿਭੂ ਅਨਭਿਭੂਤੋ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁਦਸੋ ਵਸਵਤ੍ਤੀ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ – ਅਭਿਜਾਨਂ ਤਥਾਗਤੋ.

ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਮੇਨਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਭਗਵਾ ਇਧਤ੍ਥਞ੍ਞੇਵ [ਇਧਟ੍ਠਞ੍ਞੇਵ (ਸ੍ਯਾ.)] ਜਾਨਾਤਿ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ – ‘‘ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਅਪਾਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਵਿਨਿਪਾਤਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਇਧਤ੍ਥਞ੍ਞੇਵ ਜਾਨਾਤਿ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ – ‘‘ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਂ ਉਪਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਇਧਤ੍ਥਞ੍ਞੇਵ ਜਾਨਾਤਿ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ – ‘‘ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਇਧਤ੍ਥਞ੍ਞੇਵ ਜਾਨਾਤਿ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ – ‘‘ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਭਗਵਾ ਇਧਤ੍ਥਞ੍ਞੇਵ ਜਾਨਾਤਿ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਵਸੇਨ – ‘‘ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਇਧ ਪਨਾਹਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਏਕਚ੍ਚਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਏਵਂ ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ ਪਜਾਨਾਮਿ – ‘ਤਥਾਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਤਥਾ ਚ ਇਰਿਯਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਮਗ੍ਗਂ ਸਮਾਰੂਲ਼੍ਹੋ, ਯਥਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਅਪਾਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਵਿਨਿਪਾਤਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ.

‘‘ਇਧ ਪਨਾਹਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਏਕਚ੍ਚਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਏਵਂ ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ ਪਜਾਨਾਮਿ – ‘ਤਥਾਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਤਥਾ ਚ ਇਰਿਯਤਿ ਤਞ੍ਚ ਮਗ੍ਗਂ ਸਮਾਰੂਲ਼੍ਹੋ, ਯਥਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਂ ਉਪਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ.

‘‘ਇਧ ਪਨਾਹਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਏਕਚ੍ਚਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਏਵਂ ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ ਪਜਾਨਾਮਿ – ‘ਤਥਾਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਤਥਾ ਚ ਇਰਿਯਤਿ ਤਞ੍ਚ ਮਗ੍ਗਂ ਸਮਾਰੂਲ਼੍ਹੋ, ਯਥਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ.

‘‘ਇਧ ਪਨਾਹਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਏਕਚ੍ਚਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਏਵਂ ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ ਪਜਾਨਾਮਿ – ‘ਤਥਾਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਤਥਾ ਚ ਇਰਿਯਤਿ ਤਞ੍ਚ ਮਗ੍ਗਂ ਸਮਾਰੂਲ਼੍ਹੋ, ਯਥਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ.

‘‘ਇਧ ਪਨਾਹਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਏਕਚ੍ਚਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਏਵਂ ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ ਪਜਾਨਾਮਿ – ‘ਤਥਾਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਤਥਾ ਚ ਇਰਿਯਤਿ ਤਞ੍ਚ ਮਗ੍ਗਂ ਸਮਾਰੂਲ਼੍ਹੋ, ਯਥਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ.

‘‘ਇਧ ਪਨਾਹਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਏਕਚ੍ਚਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਏਵਂ ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ ਪਜਾਨਾਮਿ – ‘ਤਥਾਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਤਥਾ ਚ ਇਰਿਯਤਿ ਤਞ੍ਚ ਮਗ੍ਗਂ ਸਮਾਰੂਲ਼੍ਹੋ, ਯਥਾ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਾ ਅਨਾਸਵਂ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤੀ’’’ਤਿ – ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਮੇਨਂ ਜਾਨਾਤਿ.

ਧਿਮੁਤ੍ਤਂ ਤਪ੍ਪਰਾਯਣਨ੍ਤਿ. ਧਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ. ਧਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਧਿਮੁਤ੍ਤਂ ਤਤ੍ਰਾਧਿਮੁਤ੍ਤਂ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਂ ਤਦਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ. ਅਥ ਵਾ, ਭਗਵਾ ਜਾਨਾਤਿ – ‘‘ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਰੂਪਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸਦ੍ਦਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਗਨ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਰਸਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਕੁਲਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਗਣਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਆਵਾਸਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਲਾਭਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਯਸਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਪਸਂਸਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸੁਖਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਚੀਵਰਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸੇਨਾਸਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਨਯਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਅਭਿਧਮ੍ਮਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਆਰਞ੍ਞਕਙ੍ਗਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਙ੍ਗਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਙ੍ਗਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤੇਚੀਵਰਿਕਙ੍ਗਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕਙ੍ਗਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕਙ੍ਗਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਨੇਸਜ੍ਜਿਕਙ੍ਗਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕਙ੍ਗਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿਧਿਮੁਤ੍ਤਂ.

ਤਪ੍ਪਰਾਯਣਨ੍ਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਮਯਂ ਤਪ੍ਪਰਾਯਣਂ ਕਮ੍ਮਪਰਾਯਣਂ ਵਿਪਾਕਪਰਾਯਣਂ ਕਮ੍ਮਗਰੁਕਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗਰੁਕਂ. ਅਥ ਵਾ, ਭਗਵਾ ਜਾਨਾਤਿ – ‘‘ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਰੂਪਪਰਾਯਣੋ…ਪੇ… ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਪਰਾਯਣੋ’’ਤਿ – ਧਿਮੁਤ੍ਤਂ ਤਪ੍ਪਰਾਯਣਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ ਸਬ੍ਬਾ, [ਪੋਸਾਲਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਅਭਿਜਾਨਂ ਤਥਾਗਤੋ;

ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਮੇਨਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਧਿਮੁਤ੍ਤਂ ਤਪ੍ਪਰਾਯਣ’’ਨ੍ਤਿ.

੮੪.

ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਸਮ੍ਭਵਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਨਨ੍ਦਿਸਂਯੋਜਨਂ ਇਤਿ;

ਏਵਮੇਤਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਤਤੋ ਤਤ੍ਥ ਵਿਪਸ੍ਸਤਿ;

ਏਤਂ ਞਾਣਂ ਤਥਂ ਤਸ੍ਸ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵੁਸੀਮਤੋ.

ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਸਮ੍ਭਵਂ ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕੋ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ. ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਂ ਕਮ੍ਮਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਂ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਸਮ੍ਭਵੋਤਿ ਞਤ੍ਵਾ, ਲਗ੍ਗਨਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ, ਬਨ੍ਧਨਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ, ਪਲਿਬੋਧੋਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ – ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਸਮ੍ਭਵਂ ਞਤ੍ਵਾ.

ਨਨ੍ਦਿਸਂਯੋਜਨਂ ਇਤੀਤਿ ਨਨ੍ਦਿਸਂਯੋਜਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਰੂਪਰਾਗੋ. ਅਰੂਪਰਾਗੇਨ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਲਗ੍ਗਂ ਲਗ੍ਗਿਤਂ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਂ ਅਰੂਪਰਾਗਂ ਨਨ੍ਦਿਸਂਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ, ਲਗ੍ਗਨਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ, ਬਨ੍ਧਨਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ, ਪਲਿਬੋਧੋਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਇਤੀਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ ਪਦਸਂਸਗ੍ਗੋ ਪਦਪਾਰਿਪੂਰੀ ਅਕ੍ਖਰਸਮਵਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ ਇਤੀਤਿ – ਨਨ੍ਦਿਸਂਯੋਜਨਂ ਇਤਿ.

ਏਵਮੇਤਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਏਵਂ ਏਤਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ – ਏਵਮੇਤਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ.

ਤਤੋ ਤਤ੍ਥ ਵਿਪਸ੍ਸਤੀਤਿ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਜਾਤੇ ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਤਿ, ਰੋਗਤੋ…ਪੇ… ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਵਿਪਸ੍ਸਤਿ ਦਕ੍ਖਤਿ ਓਲੋਕੇਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਤੀਤਿ – ਤਤੋ ਤਤ੍ਥ ਵਿਪਸ੍ਸਤਿ.

ਏਤਂ ਞਾਣਂ ਤਥਂ ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤਂ ਞਾਣਂ ਤਚ੍ਛਂ ਭੂਤਂ ਯਾਥਾਵਂ ਅਵਿਪਰੀਤਂ ਤਸ੍ਸਾਤਿ – ਏਤਂ ਞਾਣਂ ਤਥਂ ਤਸ੍ਸ.

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵੁਸੀਮਤੋਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬਾਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ…ਪੇ… ਅਸਿਤੋ ਤਾਦਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੇ ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵੁਸੀਮਤੋਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸਤ੍ਤ ਸੇਕ੍ਖਾ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਧਿਗਤਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮਾਯ ਅਸਚ੍ਛਿਕਤਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਵਸਨ੍ਤਿ ਸਂਵਸਨ੍ਤਿ ਆਵਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਵਸਨ੍ਤਿ; ਅਰਹਾ ਵੁਸਿਤਵਾ ਕਤਕਰਣੀਯੋ ਓਹਿਤਭਾਰੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਸਦਤ੍ਥੋ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਭਵਸਂਯੋਜਨੋ ਸਮ੍ਮਦਞ੍ਞਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ; ਸੋ ਵੁਤ੍ਥਵਾਸੋ ਚਿਣ੍ਣਚਰਣੋ…ਪੇ… ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ; ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ – ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵੁਸੀਮਤੋ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਸਮ੍ਭਵਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਨਨ੍ਦਿਸਂਯੋਜਨਂ ਇਤਿ;

ਏਵਮੇਤਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਤਤੋ ਤਤ੍ਥ ਵਿਪਸ੍ਸਤਿ;

ਏਤਂ ਞਾਣਂ ਤਥਂ ਤਸ੍ਸ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵੁਸੀਮਤੋ’’ਤਿ.

ਸਹ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ…ਪੇ… ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ, ਸਾਵਕੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ.

ਪੋਸਾਲਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਚੁਦ੍ਦਸਮੋ.

੧੫. ਮੋਘਰਾਜਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੮੫.

ਦ੍ਵਾਹਂ ਸਕ੍ਕਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਮੋਘਰਾਜਾ]

ਨ ਮੇ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ;

ਯਾਵਤਤਿਯਞ੍ਚ ਦੇਵੀਸਿ [ਦੇਵਿਸਿ (ਸ੍ਯਾ.)], ਬ੍ਯਾਕਰੋਤੀਤਿ ਮੇ ਸੁਤਂ.

ਦ੍ਵਾਹਂ ਸਕ੍ਕਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਬੁਦ੍ਧਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿ. ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਨ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ – ‘‘ਤਦਨ੍ਤਰਾ [ਚਕ੍ਖੁਸਮਨਨ੍ਤਰਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਇਮਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰਿਪਾਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਸਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਸਕ੍ਕੋ. ਭਗਵਾ ਸਕ੍ਯਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ. ਅਥ ਵਾ, ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਧਨਵਾਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ. ਤਸ੍ਸਿਮਾਨਿ ਧਨਾਨਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਦ੍ਧਾਧਨਂ ਸੀਲਧਨਂ ਹਿਰਿਧਨਂ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਧਨਂ ਸੁਤਧਨਂ ਚਾਗਧਨਂ ਪਞ੍ਞਾਧਨਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਧਨਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਧਨਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਧਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਧਨਂ ਬਲਧਨਂ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਧਨਂ ਮਗ੍ਗਧਨਂ ਫਲਧਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਨਂ. ਇਮੇਹਿ ਅਨੇਕਵਿਧੇਹਿ ਧਨਰਤਨੇਹਿ ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਧਨਵਾਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ. ਅਥ ਵਾ, ਸਕ੍ਕੋ ਪਹੁ ਵਿਸਵੀ ਅਲਮਤ੍ਤੋ ਸੂਰੋ ਵੀਰੋ ਵਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਅਭੀਰੂ ਅਚ੍ਛਮ੍ਭੀ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੀ ਅਪਲਾਯੀ ਪਹੀਨਭਯਭੇਰਵੋ ਵਿਗਤਲੋਮਹਂਸੋਤਿਪਿ ਸਕ੍ਕੋ. ਦ੍ਵਾਹਂ ਸਕ੍ਕਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਾਹਂ ਸਕ੍ਕਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਂ ਅਯਾਚਿਸ੍ਸਂ ਅਜ੍ਝੇਸਿਸ੍ਸਂ ਪਸਾਦਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ – ਦ੍ਵਾਹਂ ਸਕ੍ਕਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਂ.

ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਮੋਘਰਾਜਾਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ… ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ…ਪੇ… ਮੋਘਰਾਜਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ…ਪੇ… ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਮੋਘਰਾਜਾ.

ਨ ਮੇ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾਤਿ. ਨ ਮੇ ਬ੍ਯਾਕਾਸੀਤਿ ਨ ਮੇ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ ਨ ਆਚਿਕ੍ਖਿ ਨ ਦੇਸੇਸਿ ਨ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ ਨ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ ਨ ਵਿਵਰਿ ਨ ਵਿਭਜਿ ਨ ਉਤ੍ਤਾਨੀਅਕਾਸਿ ਨ ਪਕਾਸੇਸਿ. ਚਕ੍ਖੁਮਾਤਿ ਭਗਵਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚਕ੍ਖੂਹਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ – ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ [ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ (ਕ.)] ਚਕ੍ਖੁਮਾ, ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ, ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ, ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ.

ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ? ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਮ੍ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਪਞ੍ਚ ਵਣ੍ਣਾ ਸਂਵਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ – ਨੀਲੋ ਚ ਵਣ੍ਣੋ, ਪੀਤਕੋ ਚ ਵਣ੍ਣੋ, ਲੋਹਿਤਕੋ ਚ ਵਣ੍ਣੋ, ਕਣ੍ਹੋ ਚ ਵਣ੍ਣੋ, ਓਦਾਤੋ ਚ ਵਣ੍ਣੋ. ਯਤ੍ਥ ਚ ਅਕ੍ਖਿਲੋਮਾਨਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਨਿ ਤਂ ਨੀਲਂ ਹੋਤਿ ਸੁਨੀਲਂ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਦਸ੍ਸਨੇਯ੍ਯਂ ਉਮਾਪੁਪ੍ਫਸਮਾਨਂ [ਉਮ੍ਮਾਰਪੁਪ੍ਫਸਮਾਨਂ (ਸ੍ਯਾ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੫੬]. ਤਸ੍ਸ ਪਰਤੋ ਪੀਤਕਂ ਹੋਤਿ ਸੁਪੀਤਕਂ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਂ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਦਸ੍ਸਨੇਯ੍ਯਂ ਕਣਿਕਾਰਪੁਪ੍ਫਸਮਾਨਂ. ਉਭਤੋ ਚ ਅਕ੍ਖਿਕੂਟਾਨਿ ਭਗਵਤੋ ਲੋਹਿਤਕਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸੁਲੋਹਿਤਕਾਨਿ ਪਾਸਾਦਿਕਾਨਿ ਦਸ੍ਸਨੇਯ੍ਯਾਨਿ ਇਨ੍ਦਗੋਪਕਸਮਾਨਾਨਿ. ਮਜ੍ਝੇ ਕਣ੍ਹਂ ਹੋਤਿ ਸੁਕਣ੍ਹਂ ਅਲੂਖਂ ਸਿਨਿਦ੍ਧਂ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਦਸ੍ਸਨੇਯ੍ਯਂ ਅਦ੍ਦਾਰਿਟ੍ਠਕਸਮਾਨਂ [ਅਲ਼ਾਰਿਟ੍ਠਕਸਮਾਨਂ (ਸ੍ਯਾ.)]. ਤਸ੍ਸ ਪਰਤੋ ਓਦਾਤਂ ਹੋਤਿ ਸੁਓਦਾਤਂ ਸੇਤਂ ਪਣ੍ਡਰਂ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਦਸ੍ਸਨੇਯ੍ਯਂ ਓਸਧਿਤਾਰਕਸਮਾਨਂ. ਤੇਨ ਭਗਵਾ ਪਾਕਤਿਕੇਨ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਨਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇਨ ਪੁਰਿਮਸੁਚਰਿਤਕਮ੍ਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਤਾ ਯੋਜਨਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਦਿਵਾ ਚੇਵ ਰਤ੍ਤਿਞ੍ਚ. ਯਦਾ ਹਿ ਚਤੁਰਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਨ੍ਧਕਾਰੋ ਹੋਤਿ ਸੂਰਿਯੋ ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੋ [ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਿਤੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਹੋਤਿ; ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖੋ ਚ ਉਪੋਸਥੋ ਹੋਤਿ, ਤਿਬ੍ਬੋ ਚ ਵਨਸਣ੍ਡੋ ਹੋਤਿ, ਮਹਾ ਚ ਕਾਲ਼ਮੇਘੋ [ਅਕਾਲਮੇਘੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਮਹਾਨਿ. ੧੫੬] ਅਬ੍ਭੁਟ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਏਵਰੂਪੇ ਚਤੁਰਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇ ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਸਮਨ੍ਤਾ ਯੋਜਨਂ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਨਤ੍ਥਿ ਸੋ ਕੁਟ੍ਟੋ ਵਾ ਕਵਾਟਂ ਵਾ ਪਾਕਾਰੋ ਵਾ ਪਬ੍ਬਤੋ ਵਾ ਗਚ੍ਛੋ ਵਾ ਲਤਾ ਵਾ ਆਵਰਣਂ ਰੂਪਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ. ਏਕਂ ਚੇ ਤਿਲਫਲਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਿਲਵਾਹੇ ਪਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ, ਤਂਯੇਵ ਤਿਲਫਲਂ ਉਦ੍ਧਰੇਯ੍ਯ. ਏਵਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਭਗਵਤੋ ਪਾਕਤਿਕਂ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ.

ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ? ਭਗਵਾ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਚਵਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਹੀਨੇ ਪਣੀਤੇ ਸੁਵਣ੍ਣੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇ; ਸੁਗਤੇ ਦੁਗ੍ਗਤੇ ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਜਾਨਾਤਿ – ‘‘ਇਮੇ ਵਤ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਉਪਵਾਦਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਾ, ਤੇ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਅਪਾਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਵਿਨਿਪਾਤਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ; ਇਮੇ ਵਾ ਪਨ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਵਚੀਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਅਨੁਪਵਾਦਕਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਾ, ਤੇ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ. ਇਤਿ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਚਵਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਹੀਨੇ ਪਣੀਤੇ ਸੁਵਣ੍ਣੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇ ਸੁਗਤੇ ਦੁਗ੍ਗਤੇ, ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਜਾਨਾਤਿ. ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਚ ਭਗਵਾ ਏਕਮ੍ਪਿ ਲੋਕਧਾਤੁਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਦ੍ਵੇਪਿ ਲੋਕਧਾਤੁਯੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਲੋਕਧਾਤੁਯੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਚਤਸ੍ਸੋਪਿ ਲੋਕਧਾਤੁਯੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਪਞ੍ਚਪਿ ਲੋਕਧਾਤੁਯੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਦਸਪਿ ਲੋਕਧਾਤੁਯੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਵੀਸਮ੍ਪਿ ਲੋਕਧਾਤੁਯੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਤਿਂਸਮ੍ਪਿ ਲੋਕਧਾਤੁਯੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਮ੍ਪਿ ਲੋਕਧਾਤੁਯੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਿ ਲੋਕਧਾਤੁਯੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਸਤਮ੍ਪਿ ਲੋਕਧਾਤੁਯੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਸਹਸ੍ਸਿਮ੍ਪਿ ਚੂਲ਼ਨਿਕਂ ਲੋਕਧਾਤੁਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਦ੍ਵਿਸਹਸ੍ਸਿਮ੍ਪਿ ਮਜ੍ਝਿਮਿਕਂ ਲੋਕਧਾਤੁਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਤਿਸਹਸ੍ਸਿਮ੍ਪਿ ਲੋਕਧਾਤੁਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਮਹਾਸਹਸ੍ਸਿਮ੍ਪਿ [ਤਿਸਹਸ੍ਸਿਂ ਮਹਾਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ (ਕ.)] ਲੋਕਧਾਤੁਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਯਾਵਤਕਂ ਵਾ [ਯਾਵਤਾ (ਸੀ. ਕ.)] ਪਨ ਆਕਙ੍ਖੇਯ੍ਯ ਤਾਵਤਕਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ. ਏਵਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਭਗਵਤੋ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ.

ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ? ਭਗਵਾ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ ਪੁਥੁਪਞ੍ਞੋ ਜਵਨਪਞ੍ਞੋ ਹਾਸਪਞ੍ਞੋ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞੋ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਪਞ੍ਞੋ ਪਞ੍ਞਾਪਭੇਦਕੁਸਲੋ ਪਭਿਨ੍ਨਞਾਣੋ ਅਧਿਗਤਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਚਤੁਵੇਸਾਰਜ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਦਸਬਲਧਾਰੀ ਪੁਰਿਸਾਸਭੋ ਪੁਰਿਸਸੀਹੋ ਪੁਰਿਸਨਾਗੋ ਪੁਰਿਸਾਜਞ੍ਞੋ ਪੁਰਿਸਧੋਰਯ੍ਹੋ ਅਨਨ੍ਤਞਾਣੋ ਅਨਨ੍ਤਤੇਜੋ ਅਨਨ੍ਤਯਸੋ ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਧਨਵਾ ਨੇਤਾ ਵਿਨੇਤਾ ਅਨੁਨੇਤਾ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਾ ਨਿਜ੍ਝਾਪੇਤਾ ਪੇਕ੍ਖੇਤਾ ਪਸਾਦੇਤਾ. ਸੋ ਹਿ ਭਗਵਾ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾ ਅਸਞ੍ਜਾਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਸਞ੍ਜਨੇਤਾ ਅਨਕ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਕ੍ਖਾਤਾ, ਮਗ੍ਗਞ੍ਞੂ ਮਗ੍ਗਵਿਦੂ ਮਗ੍ਗਕੋਵਿਦੋ ਮਗ੍ਗਾਨੁਗਾ ਚ ਪਨ ਏਤਰਹਿ ਸਾਵਕਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ.

ਸੋ ਹਿ ਭਗਵਾ ਜਾਨਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਪਸ੍ਸਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਚਕ੍ਖੁਭੂਤੋ ਞਾਣਭੂਤੋ ਧਮ੍ਮਭੂਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੋ ਵਤ੍ਤਾ ਪਵਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਨ੍ਨੇਤਾ ਅਮਤਸ੍ਸ ਦਾਤਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਮੀ [ਧਮ੍ਮਸਾਮਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਤਥਾਗਤੋ. ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਞ੍ਞਾਤਂ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਅਵਿਦਿਤਂ ਅਸਚ੍ਛਿਕਤਂ ਅਫਸ੍ਸਿਤਂ [ਅਫੁਸਿਤਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਪਞ੍ਞਾਯ. ਅਤੀਤਂ ਅਨਾਗਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ [ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਉਪਾਦਾਯ ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਮੁਖੇ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨੇਯ੍ਯਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ [ਅਤ੍ਥਿ ਧਮ੍ਮਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ (ਕ.)] ਅਤ੍ਤਤ੍ਥੋ ਵਾ ਪਰਤ੍ਥੋ ਵਾ ਉਭਯਤ੍ਥੋ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਉਤ੍ਤਾਨੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਗੂਲ਼੍ਹੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਨੇਯ੍ਯੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਨੀਤੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਅਨਵਜ੍ਜੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਵੋਦਾਨੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਪਰਮਤ੍ਥੋ ਵਾ [ਪਰਮਤ੍ਥੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ (ਕ.)], ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਅਨ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ.

ਸਬ੍ਬਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਾਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ ਞਾਣਾਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਞਾਣਾਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤਿ. ਅਤੀਤੇ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਂ ਞਾਣਂ, ਅਨਾਗਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਂ ਞਾਣਂ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਂ ਞਾਣਂ, ਯਾਵਤਕਂ ਨੇਯ੍ਯਂ ਤਾਵਤਕਂ ਞਾਣਂ, ਯਾਵਤਕਂ ਞਾਣਂ ਤਾਵਤਕਂ ਨੇਯ੍ਯਂ. ਨੇਯ੍ਯਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਂ, ਞਾਣਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ ਨੇਯ੍ਯਂ, ਨੇਯ੍ਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਞਾਣਂ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਞਾਣਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਨੇਯ੍ਯਪਥੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਰਿਯਨ੍ਤਟ੍ਠਾਯਿਨੋ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ. ਯਥਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਮੁਗ੍ਗਪਟਲਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾਫੁਸਿਤਾਨਂ ਹੇਟ੍ਠਿਮਂ ਸਮੁਗ੍ਗਪਟਲਂ ਉਪਰਿਮਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਉਪਰਿਮਂ ਸਮੁਗ੍ਗਪਟਲਂ ਹੇਟ੍ਠਿਮਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਰਿਯਨ੍ਤਟ੍ਠਾਯਿਨੋ; ਏਵਮੇਵ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਨੇਯ੍ਯਞ੍ਚ ਞਾਣਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਰਿਯਨ੍ਤਟ੍ਠਾਯਿਨੋ. ਯਾਵਤਕਂ ਨੇਯ੍ਯਂ ਤਾਵਤਕਂ ਞਾਣਂ, ਯਾਵਤਕਂ ਞਾਣਂ ਤਾਵਤਕਂ ਨੇਯ੍ਯਂ, ਨੇਯ੍ਯਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਂ, ਞਾਣਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਂ ਨੇਯ੍ਯਂ. ਨੇਯ੍ਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਞਾਣਂ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਞਾਣਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਨੇਯ੍ਯਪਥੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਪਰਿਯਨ੍ਤਟ੍ਠਾਯਿਨੋ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ.

ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਆਵਜ੍ਜਨਪਟਿਬਦ੍ਧਾ ਆਕਙ੍ਖਪਟਿਬਦ੍ਧਾ ਮਨਸਿਕਾਰਪਟਿਬਦ੍ਧਾ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਪਟਿਬਦ੍ਧਾ. ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇਸੁ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਞਾਣਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਸਞ੍ਚ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਭਗਵਾ ਆਸਯਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਨੁਸਯਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਚਰਿਤਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖੇ ਮਹਾਰਜਕ੍ਖੇ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਸ੍ਵਾਕਾਰੇ ਦ੍ਵਾਕਾਰੇ ਸੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯੇ ਦੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯੇ ਭਬ੍ਬਾਭਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤੇ ਜਾਨਾਤਿ. ਸਦੇਵਕੋ ਲੋਕੋ ਸਮਾਰਕੋ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕੋ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਪਜਾ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਨ੍ਤੋਬੁਦ੍ਧਞਾਣੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ.

ਯਥਾ ਯੇ ਕੇਚਿ ਮਚ੍ਛਕਚ੍ਛਪਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਤਿਮਿਤਿਮਿਙ੍ਗਲਂ [ਤਿਮਿਤਿਪਿਙ੍ਗਲਂ (ਕ.)] ਉਪਾਦਾਯ ਅਨ੍ਤੋਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਸਦੇਵਕੋ ਲੋਕੋ ਸਮਾਰਕੋ ਲੋਕੋ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕੋ ਲੋਕੋ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਪਜਾ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਨ੍ਤੋਬੁਦ੍ਧਞਾਣੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ. ਯਥਾ ਯੇ ਕੇਚਿ ਪਕ੍ਖੀ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਗਰੁਲ਼ਂ ਵੇਨਤੇਯ੍ਯਂ ਉਪਾਦਾਯ ਆਕਾਸਸ੍ਸ ਪਦੇਸੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਯੇਪਿ ਤੇ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸਮਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਤੇਪਿ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣਸ੍ਸ ਪਦੇਸੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ; ਬੁਦ੍ਧਞਾਣਂ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਞ੍ਞਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ.

ਯੇਪਿ ਤੇ ਖਤ੍ਤਿਯਪਣ੍ਡਿਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਣ੍ਡਿਤਾ ਗਹਪਤਿਪਣ੍ਡਿਤਾ ਸਮਣਪਣ੍ਡਿਤਾ ਨਿਪੁਣਾ ਕਤਪਰਪ੍ਪਵਾਦਾ ਵਾਲਵੇਧਿਰੂਪਾ ਵੋਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਾ [ਤੇ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਮਞ੍ਞੇ ਚਰਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਗਤੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ, ਤੇ ਪਞ੍ਹੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਤਥਾਗਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਗੂਲ਼੍ਹਾਨਿ ਚ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ. ਕਥਿਤਾ ਵਿਸਜ੍ਜਿਤਾ ਚ ਤੇ ਪਞ੍ਹਾ ਭਗਵਤਾ [ਭਗਵਤੋ (ਕ.)] ਹੋਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਕਾਰਣਾ. ਉਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਕਾ ਚ ਤੇ ਭਗਵਤੋ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾਵ ਤਤ੍ਥ ਅਤਿਰੋਚਤਿ – ਯਦਿਦਂ ਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ.

ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ? ਭਗਵਾ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ [ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ (ਕ.)] ਅਦ੍ਦਸ ਸਤ੍ਤੇ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖੇ ਮਹਾਰਜਕ੍ਖੇ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਸ੍ਵਾਕਾਰੇ ਦ੍ਵਾਕਾਰੇ ਸੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯੇ ਦੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯੇ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਪਰਲੋਕਵਜ੍ਜਭਯਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋ [ਪਰ … ਦਸ੍ਸਾਵਿਨੇ (ਕ.)] ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਉਪ੍ਪਲਿਨਿਯਂ ਵਾ ਪਦੁਮਿਨਿਯਂ ਵਾ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਿਨਿਯਂ ਵਾ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚਾਨਿ ਉਪ੍ਪਲਾਨਿ ਵਾ ਪਦੁਮਾਨਿ ਵਾ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾਨਿ ਵਾ ਉਦਕੇ ਜਾਤਾਨਿ ਉਦਕੇ ਸਂਵਡ੍ਢਾਨਿ ਉਦਕਾਨੁਗ੍ਗਤਾਨਿ ਅਨ੍ਤੋਨਿਮੁਗ੍ਗਪੋਸੀਨਿ [ਅਨ੍ਤੋਨਿਮ੍ਮੁਗ੍ਗਪੋਸੀਨਿ (ਕ.)], ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚਾਨਿ ਉਪ੍ਪਲਾਨਿ ਵਾ ਪਦੁਮਾਨਿ ਵਾ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾਨਿ ਵਾ ਉਦਕੇ ਜਾਤਾਨਿ ਉਦਕੇ ਸਂਵਡ੍ਢਾਨਿ ਸਮੋਦਕਂ ਠਿਤਾਨਿ, ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚਾਨਿ ਉਪ੍ਪਲਾਨਿ ਵਾ ਪਦੁਮਾਨਿ ਵਾ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾਨਿ ਵਾ ਉਦਕੇ ਜਾਤਾਨਿ ਉਦਕੇ ਸਂਵਡ੍ਢਾਨਿ ਉਦਕਾ ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮ੍ਮ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਾਨਿ ਉਦਕੇਨ; ਏਵਮੇਵਂ ਭਗਵਾ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਅਦ੍ਦਸ ਸਤ੍ਤੇ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖੇ ਮਹਾਰਜਕ੍ਖੇ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਸ੍ਵਾਕਾਰੇ ਦ੍ਵਾਕਾਰੇ ਸੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯੇ ਦੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯੇ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਪਰਲੋਕਵਜ੍ਜਭਯਦਸ੍ਸਾਵਿਨੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤੇ. ਜਾਨਾਤਿ ਭਗਵਾ – ‘‘ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਰਾਗਚਰਿਤੋ, ਅਯਂ ਦੋਸਚਰਿਤੋ, ਅਯਂ ਮੋਹਚਰਿਤੋ, ਅਯਂ ਵਿਤਕ੍ਕਚਰਿਤੋ, ਅਯਂ ਸਦ੍ਧਾਚਰਿਤੋ, ਅਯਂ ਞਾਣਚਰਿਤੋ’’ਤਿ. ਰਾਗਚਰਿਤਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਸੁਭਕਥਂ ਕਥੇਤਿ; ਦੋਸਚਰਿਤਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਂ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ; ਮੋਹਚਰਿਤਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਦ੍ਦੇਸੇ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਯ ਕਾਲੇਨ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਵਨੇ ਕਾਲੇਨ ਧਮ੍ਮਸਾਕਚ੍ਛਾਯ ਗਰੁਸਂਵਾਸੇ ਨਿਵੇਸੇਤਿ; ਵਿਤਕ੍ਕਚਰਿਤਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਂ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ; ਸਦ੍ਧਾਚਰਿਤਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਸਾਦਨੀਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ ਬੁਦ੍ਧਸੁਬੋਧਿਂ [ਬੁਦ੍ਧਸੁਬੁਦ੍ਧਤਂ (ਕ.)] ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਂ ਸਙ੍ਘਸੁਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਸੀਲਾਨਿ ਚ; ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਣਚਰਿਤਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਕਾਰਂ ਦੁਕ੍ਖਾਕਾਰਂ ਅਨਤ੍ਤਾਕਾਰਂ.

‘‘ਸੇਲੇ ਯਥਾ ਪਬ੍ਬਤਮੁਦ੍ਧਨਿਟ੍ਠਿਤੋ, ਯਥਾਪਿ ਪਸ੍ਸੇ ਜਨਤਂ ਸਮਨ੍ਤਤੋ;

ਤਥੂਪਮਂ ਧਮ੍ਮਮਯਂ ਸੁਮੇਧ, ਪਾਸਾਦਮਾਰੁਯ੍ਹ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ;

ਸੋਕਾਵਤਿਣ੍ਣਂ [ਸੋਕਾਵਕਿਣ੍ਣਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਜਨਤਮਪੇਤਸੋਕੋ, ਅਵੇਕ੍ਖਸ੍ਸੁ ਜਾਤਿਜਰਾਭਿਭੂਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ.

ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ? ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਂ. ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣੇਨ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਾਗਤੋ ਸਮੁਪਾਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ.

‘‘ਨ ਤਸ੍ਸ ਅਦ੍ਦਿਟ੍ਠਮਿਧਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਅਥੋ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਮਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ;

ਸਬ੍ਬਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਿ ਯਦਤ੍ਥਿ ਨੇਯ੍ਯਂ, ਤਥਾਗਤੋ ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾਤਿ – ਨ ਮੇ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ.

ਯਾਵਤਤਿਯਞ੍ਚ ਦੇਵੀਸਿ, ਬ੍ਯਾਕਰੋਤੀਤਿ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਯਾਵਤਤਿਯਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਬ੍ਯਾਕਰੋਤਿ ਨੋ ਸਂਸਾਰੇਤੀਤਿ [ਸਮ੍ਪਾਯਤੀਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)] – ਏਵਂ ਮਯਾ ਉਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਏਵਂ ਮਯਾ ਉਪਧਾਰਿਤਂ, ਏਵਂ ਮਯਾ ਉਪਲਕ੍ਖਿਤਂ. ਦੇਵੀਸੀਤਿ ਭਗਵਾ ਚੇਵ ਇਸਿ ਚਾਤਿ – ਦੇਵੀਸਿ. ਯਥਾ ਰਾਜਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਰਾਜਿਸਯੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਸਯੋ, ਏਵਮੇਵ ਭਗਵਾ ਦੇਵੋ ਚੇਵ ਇਸਿ ਚਾਤਿ – ਦੇਵੀਸਿ.

ਅਥ ਵਾ, ਭਗਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿਪਿ ਇਸਿ. ਮਹਨ੍ਤਂ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿਪਿ ਇਸਿ. ਮਹਨ੍ਤਂ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ…ਪੇ… ਮਹਨ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧਂ… ਮਹਨ੍ਤਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ… ਮਹਨ੍ਤਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿਪਿ ਇਸਿ. ਮਹਤੋ ਤਮੋਕਾਯਸ੍ਸ ਪਦਾਲਨਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿਪਿ ਇਸਿ. ਮਹਤੋ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਸ੍ਸ ਪਭੇਦਨਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿਪਿ ਇਸਿ. ਮਹਤੋ ਤਣ੍ਹਾਸਲ੍ਲਸ੍ਸ ਅਬ੍ਬਹਨਂ… ਮਹਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਘਾਟਸ੍ਸ ਵਿਨਿਵੇਠਨਂ… ਮਹਤੋ ਮਾਨਦ੍ਧਜਸ੍ਸ ਪਪਾਤਨਂ… ਮਹਤੋ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਵੂਪਸਮਂ… ਮਹਤੋ ਓਘਸ੍ਸ ਨਿਤ੍ਥਰਣਂ… ਮਹਤੋ ਭਾਰਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖੇਪਨਂ… ਮਹਤੋ ਸਂਸਾਰਵਟ੍ਟਸ੍ਸ ਉਪਚ੍ਛੇਦਂ… ਮਹਤੋ ਸਨ੍ਤਾਪਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਂ… ਮਹਤੋ ਪਰਿਲ਼ਾਹਸ੍ਸ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ… ਮਹਤੋ ਧਮ੍ਮਦ੍ਧਜਸ੍ਸ ਉਸ੍ਸਾਪਨਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿਪਿ ਇਸਿ. ਮਹਨ੍ਤੇ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ… ਮਹਨ੍ਤੇ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇ… ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ… ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਬਲਾਨਿ… ਮਹਨ੍ਤੇ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ… ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ… ਮਹਨ੍ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿਪਿ ਇਸਿ. ਮਹੇਸਕ੍ਖੇਹਿ ਵਾ ਸਤ੍ਤੇਹਿ ਏਸਿਤੋ ਗਵੇਸਿਤੋ ਪਰਿਯੇਸਿਤੋ – ‘‘ਕਹਂ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਕਹਂ ਭਗਵਾ, ਕਹਂ ਦੇਵਦੇਵੋ, ਕਹਂ ਨਰਾਸਭੋ’’ਤਿਪਿ ਇਸੀਤਿ – ਯਾਵਤਤਿਯਞ੍ਚ ਦੇਵੀਸਿ ਬ੍ਯਾਕਰੋਤੀਤਿ ਮੇ ਸੁਤਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਦ੍ਵਾਹਂ ਸਕ੍ਕਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਮੋਘਰਾਜਾ]

ਨ ਮੇ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ;

ਯਾਵਤਤਿਯਞ੍ਚ ਦੇਵੀਸਿ, ਬ੍ਯਾਕਰੋਤੀਤਿ ਮੇ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੮੬.

ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਪਰੋ ਲੋਕੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋ ਸਦੇਵਕੋ;

ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਤੇ ਨਾਭਿਜਾਨਾਤਿ, ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਯਸਸ੍ਸਿਨੋ.

ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਪਰੋ ਲੋਕੋਤਿ. ਅਯਂ ਲੋਕੋਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ. ਪਰੋ ਲੋਕੋਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੋ ਪਰੋ ਲੋਕੋਤਿ – ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਪਰੋ ਲੋਕੋ.

ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋ ਸਦੇਵਕੋਤਿ ਸਦੇਵਕੋ ਲੋਕੋ ਸਮਾਰਕੋ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕੋ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਪਜਾ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਤਿ – ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋ ਸਦੇਵਕੋ.

ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਤੇ ਨਾਭਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਖਨ੍ਤਿਂ ਰੁਚਿਂ ਲਦ੍ਧਿਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਲੋਕੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ – ‘‘ਅਯਂ ਏਵਂਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਏਵਂਖਨ੍ਤਿਕੋ ਏਵਂਰੁਚਿਕੋ ਏਵਂਲਦ੍ਧਿਕੋ ਏਵਂਅਜ੍ਝਾਸਯੋ ਏਵਂਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ ਨ ਦਕ੍ਖਤਿ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਨ ਪਟਿਲਭਤੀਤਿ – ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਤੇ ਨਾਭਿਜਾਨਾਤਿ.

ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਯਸਸ੍ਸਿਨੋਤਿ ਭਗਵਾ ਯਸਪ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਯਸਸ੍ਸੀ. ਅਥ ਵਾ, ਭਗਵਾ ਸਕ੍ਕਤੋ ਗਰੁਕਤੋ ਮਾਨਿਤੋ ਪੂਜਿਤੋ ਅਪਚਿਤੋ ਲਾਭੀ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਨ੍ਤਿਪਿ ਯਸਸ੍ਸੀਤਿ – ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸਿਨੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਪਰੋ ਲੋਕੋ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋ ਸਦੇਵਕੋ;

ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਤੇ ਨਾਭਿਜਾਨਾਤਿ, ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਯਸਸ੍ਸਿਨੋ’’ਤਿ.

੮੭.

ਏਵਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਦਸ੍ਸਾਵਿਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ;

ਕਥਂ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਂ, ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ.

ਏਵਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਦਸ੍ਸਾਵਿਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਦਸ੍ਸਾਵਿਂ ਅਗ੍ਗਦਸ੍ਸਾਵਿਂ ਸੇਟ੍ਠਦਸ੍ਸਾਵਿਂ ਵਿਸੇਟ੍ਠਦਸ੍ਸਾਵਿਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਦਸ੍ਸਾਵਿਂ ਉਤ੍ਤਮਦਸ੍ਸਾਵਿਂ ਪਰਮਦਸ੍ਸਾਵਿਨ੍ਤਿ – ਏਵਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਦਸ੍ਸਾਵਿਂ.

ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਆਗਤੋਮ੍ਹਿ…ਪੇ… ਵਹਸ੍ਸੇਤਂ ਭਾਰਨ੍ਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ.

ਕਥਂ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਥਂ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਤੁਲਯਨ੍ਤਂ ਤੀਰਯਨ੍ਤਂ ਵਿਭਾਵਯਨ੍ਤਂ ਵਿਭੂਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਕਥਂ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਂ.

ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ ਨ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ ਨ ਦਕ੍ਖਤਿ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਨ ਪਟਿਲਭਤੀਤਿ – ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਏਵਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਦਸ੍ਸਾਵਿਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ;

ਕਥਂ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਂ, ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ ਨ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

੮੮.

ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਸ੍ਸੁ, ਮੋਘਰਾਜ ਸਦਾ ਸਤੋ;

ਅਤ੍ਤਾਨੁਦਿਟ੍ਠਿਂ ਊਹਚ੍ਚ, ਏਵਂ ਮਚ੍ਚੁਤਰੋ ਸਿਯਾ;

ਏਵਂ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਂ, ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ.

ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਸ੍ਸੂਤਿ. ਲੋਕੋਤਿ ਨਿਰਯਲੋਕੋ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਲੋਕੋ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਲੋਕੋ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ ਦੇਵਲੋਕੋ ਖਨ੍ਧਲੋਕੋ ਧਾਤੁਲੋਕੋ ਆਯਤਨਲੋਕੋ ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਪਰੋ ਲੋਕੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋ ਸਦੇਵਕੋ [ਸਦੇਵਕੋ ਲੋਕੋ (ਕ.)]. ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਲੋਕੋ ਲੋਕੋਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਿਤ੍ਤਾਵਤਾ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਲੋਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਲੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਿਞ੍ਚ ਲੁਜ੍ਜਤਿ? ਚਕ੍ਖੁ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਰੂਪਾ ਲੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਚਕ੍ਖੁਵਿਞਾਣਂ ਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਯਮ੍ਪਿਦਂ [ਯਮਿਦਂ (ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਸਂ. ਨਿ. ੪.੮੨] ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਵੇਦਯਿਤਂ ਸੁਖਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਵਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਵਾ ਤਮ੍ਪਿ ਲੁਜ੍ਜਤਿ; ਸੋਤਂ ਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਗਨ੍ਧਾ ਲੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਕਾਯੋ ਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਲੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ; ਮਨੋ ਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਧਮ੍ਮਾ ਲੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਲੁਜ੍ਜਤਿ, ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਲੁਜ੍ਜਤਿ; ਯਮ੍ਪਿਦਂ ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਵੇਦਯਿਤਂ ਸੁਖਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਵਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਵਾ ਤਮ੍ਪਿ ਲੁਜ੍ਜਤਿ. ਲੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ’’.

ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਸ੍ਸੂਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਤਿ – ਅਵਸਿਯਪਵਤ੍ਤਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ [ਅਵਸ੍ਸਿਯਪਵਤ੍ਤ … (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਾ ਤੁਚ੍ਛਸਙ੍ਖਾਰਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਵਾ. ਕਥਂ ਅਵਸਿਯਪਵਤ੍ਤਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਤਿ? ਰੂਪੇ ਵਸੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਵੇਦਨਾਯ ਵਸੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਸਞ੍ਞਾਯ ਵਸੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਵਸੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਣੇ ਵਸੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ [ਪਸ੍ਸ ਸਂ. ਨਿ. ੩.੫੯] – ‘‘ਰੂਪਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨਤ੍ਤਾ. ਰੂਪਞ੍ਚ ਹਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਤ੍ਤਾ ਅਭਵਿਸ੍ਸ, ਨਯਿਦਂ ਰੂਪਂ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ; ਲਬ੍ਭੇਥ ਚ ਰੂਪੇ – ‘ਏਵਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਹੋਤੁ, ਏਵਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਰੂਪਂ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਰੂਪਂ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ ਨ ਚ ਲਬ੍ਭਤਿ ਰੂਪੇ – ‘ਏਵਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਹੋਤੁ, ਏਵਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ.

‘‘ਵੇਦਨਾ ਅਨਤ੍ਤਾ. ਵੇਦਨਾ ਚ ਹਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਤ੍ਤਾ ਅਭਵਿਸ੍ਸ, ਨਯਿਦਂ ਵੇਦਨਾ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ; ਲਬ੍ਭੇਥ ਚ ਵੇਦਨਾਯ – ‘ਏਵਂ ਮੇ ਵੇਦਨਾ ਹੋਤੁ, ਏਵਂ ਮੇ ਵੇਦਨਾ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵੇਦਨਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੇਦਨਾ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਚ ਲਬ੍ਭਤਿ ਵੇਦਨਾਯ – ‘ਏਵਂ ਮੇ ਵੇਦਨਾ ਹੋਤੁ, ਏਵਂ ਮੇ ਵੇਦਨਾ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ.

‘‘ਸਞ੍ਞਾ ਅਨਤ੍ਤਾ. ਸਞ੍ਞਾ ਚ ਹਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਤ੍ਤਾ ਅਭਵਿਸ੍ਸ, ਨਯਿਦਂ ਸਞ੍ਞਾ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ; ਲਬ੍ਭੇਥ ਚ ਸਞ੍ਞਾਯ – ‘ਏਵਂ ਮੇ ਸਞ੍ਞਾ ਹੋਤੁ, ਏਵਂ ਮੇ ਸਞ੍ਞਾ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਞ੍ਞਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਞ੍ਞਾ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਚ ਲਬ੍ਭਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ – ‘ਏਵਂ ਮੇ ਸਞ੍ਞਾ ਹੋਤੁ, ਏਵਂ ਮੇ ਸਞ੍ਞਾ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ.

‘‘ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਤ੍ਤਾ. ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚ ਹਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਤ੍ਤਾ ਅਭਵਿਸ੍ਸਂਸੁ, ਨਯਿਦਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯੁਂ; ਲਬ੍ਭੇਥ ਚ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ – ‘ਏਵਂ ਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਏਵਂ ਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਮਾ ਅਹੇਸੁ’ਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ ਲਬ੍ਭਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ – ‘ਏਵਂ ਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਏਵਂ ਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਮਾ ਅਹੇਸੁ’ਨ੍ਤਿ.

‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਨਤ੍ਤਾ. ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚ ਹਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਤ੍ਤਾ ਅਭਵਿਸ੍ਸ, ਨਯਿਦਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ; ਲਬ੍ਭੇਥ ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇ – ‘ਏਵਂ ਮੇ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਹੋਤੁ, ਏਵਂ ਮੇ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਆਬਾਧਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਚ ਲਬ੍ਭਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇ – ‘ਏਵਂ ਮੇ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਹੋਤੁ, ਏਵਂ ਮੇ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’’’ਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਨਾਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਯੋ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ, ਨਪਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ [ਪਰੇਸਂ (ਸ੍ਯਾ.) ਪਸ੍ਸ ਸਂ. ਨਿ. ੨.੩੭]. ਪੁਰਾਣਮਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਮ੍ਮਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਂ ਅਭਿਸਞ੍ਚੇਤਯਿਤਂ ਵੇਦਨਿਯਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਰ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸੁਤਵਾ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਂਯੇਵ ਸਾਧੁਕਂ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ – ‘ਇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਇਦਂ ਹੋਤਿ, ਇਮਸ੍ਸੁਪ੍ਪਾਦਾ ਇਦਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ; ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਸਤਿ ਇਦਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਇਮਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਾ ਇਦਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਯਦਿਦਂ – ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਸਙ੍ਖਾਰਪਚ੍ਚਯਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਪਚ੍ਚਯਾ ਨਾਮਰੂਪਂ, ਨਾਮਰੂਪਪਚ੍ਚਯਾ ਸਲ਼ਾਯਤਨਂ, ਸਲ਼ਾਯਤਨਪਚ੍ਚਯਾ ਫਸ੍ਸੋ, ਫਸ੍ਸਪਚ੍ਚਯਾ ਵੇਦਨਾ, ਵੇਦਨਾਪਚ੍ਚਯਾ ਤਣ੍ਹਾ, ਤਣ੍ਹਾਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪਾਦਾਨਂ, ਉਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਭਵੋ, ਭਵਪਚ੍ਚਯਾ ਜਾਤਿ, ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣਂ ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ – ਏਵਮੇਤਸ੍ਸ ਕੇਵਲਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ ਹੋਤਿ’’’.

‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਤ੍ਵੇਵ ਅਸੇਸਵਿਰਾਗਨਿਰੋਧਾ ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋ, ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧੋ …ਪੇ… ਜਾਤਿਨਿਰੋਧਾ ਜਰਾਮਰਣਂ ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਏਵਮੇਤਸ੍ਸ ਕੇਵਲਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਅਵਸਿਯਪਵਤ੍ਤਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਤਿ.

ਕਥਂ ਤੁਚ੍ਛਸਙ੍ਖਾਰਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਤਿ? ਰੂਪੇ ਸਾਰੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਵੇਦਨਾਯ ਸਾਰੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਸਞ੍ਞਾਯ ਸਾਰੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਸਾਰੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਣੇ ਸਾਰੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ; ਰੂਪਂ ਅਸ੍ਸਾਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਰਂ ਸਾਰਾਪਗਤਂ ਨਿਚ੍ਚਸਾਰਸਾਰੇਨ ਵਾ ਸੁਖਸਾਰਸਾਰੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਸਾਰਸਾਰੇਨ ਵਾ ਨਿਚ੍ਚੇਨ ਵਾ ਧੁਵੇਨ ਵਾ ਸਸ੍ਸਤੇਨ ਵਾ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੇਨ ਵਾ. ਵੇਦਨਾ ਅਸ੍ਸਾਰਾ ਨਿਸ੍ਸਾਰਾ ਸਾਰਾਪਗਤਾ…ਪੇ… ਸਞ੍ਞਾ ਅਸ੍ਸਾਰਾ ਨਿਸ੍ਸਾਰਾ ਸਾਰਾਪਗਤਾ… ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਸ੍ਸਾਰਾ ਨਿਸ੍ਸਾਰਾ ਸਾਰਾਪਗਤਾ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਸ੍ਸਾਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਰਂ ਸਾਰਾਪਗਤਂ ਨਿਚ੍ਚਸਾਰਸਾਰੇਨ ਵਾ ਸੁਖਸਾਰਸਾਰੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਸਾਰਸਾਰੇਨ ਵਾ ਨਿਚ੍ਚੇਨ ਵਾ ਧੁਵੇਨ ਵਾ ਸਸ੍ਸਤੇਨ ਵਾ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੇਨ ਵਾ. ਯਥਾ ਨਲ਼ੋ ਅਸ੍ਸਾਰੋ ਨਿਸ੍ਸਾਰੋ ਸਾਰਾਪਗਤੋ, ਯਥਾ ਚ ਏਰਣ੍ਡੋ…ਪੇ… ਯਥਾ ਚ ਉਦੁਮ੍ਬਰੋ ਅਸ੍ਸਾਰੋ ਨਿਸ੍ਸਾਰੋ ਸਾਰਾਪਗਤੋ, ਯਥਾ ਚ ਸੇਤਗਚ੍ਛੋ [ਸੇਤਵਚ੍ਛੋ (ਕ.)] ਅਸ੍ਸਾਰੋ ਨਿਸ੍ਸਾਰੋ ਸਾਰਾਪਗਤੋ, ਯਥਾ ਚ ਪਾਲਿਭਦ੍ਦਕੋ [ਪਾਲ਼ਿਭਦ੍ਦਕੋ (ਕ.)] ਅਸ੍ਸਾਰੋ ਨਿਸ੍ਸਾਰੋ ਸਾਰਾਪਗਤੋ, ਯਥਾ ਚ ਫੇਣਪਿਣ੍ਡੋ [ਫੇਣੁਪਿਣ੍ਡੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਸ੍ਸਾਰੋ ਨਿਸ੍ਸਾਰੋ ਸਾਰਾਪਗਤੋ, ਯਥਾ ਚ ਉਦਕਪੁਬ੍ਬੁਲ਼ਂ [ਪੁਬ੍ਬੁਲਕਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਸ੍ਸਾਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਰਂ ਸਾਰਾਪਗਤਂ, ਯਥਾ ਚ ਮਰੀਚਿ ਅਸ੍ਸਾਰਾ ਨਿਸ੍ਸਾਰਾ ਸਾਰਾਪਗਤਾ, ਯਥਾ ਕਦਲਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਅਸ੍ਸਾਰੋ ਨਿਸ੍ਸਾਰੋ ਸਾਰਾਪਗਤੋ, ਯਥਾ ਮਾਯਾ ਅਸ੍ਸਾਰਾ ਨਿਸ੍ਸਾਰਾ ਸਾਰਾਪਗਤਾ – ਏਵਮੇਵ ਰੂਪਂ ਅਸ੍ਸਾਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਰਂ ਸਾਰਾਪਗਤਂ ਨਿਚ੍ਚਸਾਰਸਾਰੇਨ ਵਾ ਸੁਖਸਾਰਸਾਰੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਸਾਰਸਾਰੇਨ ਵਾ ਨਿਚ੍ਚੇਨ ਵਾ ਧੁਵੇਨ ਵਾ ਸਸ੍ਸਤੇਨ ਵਾ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੇਨ ਵਾ. ਵੇਦਨਾ ਅਸ੍ਸਾਰਾ ਨਿਸ੍ਸਾਰਾ ਸਾਰਾਪਗਤਾ…ਪੇ… ਸਞ੍ਞਾ ਅਸ੍ਸਾਰਾ ਨਿਸ੍ਸਾਰਾ ਸਾਰਾਪਗਤਾ… ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਸ੍ਸਾਰਾ ਨਿਸ੍ਸਾਰਾ ਸਾਰਾਪਗਤਾ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਸ੍ਸਾਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਰਂ ਸਾਰਾਪਗਤਂ ਨਿਚ੍ਚਸਾਰਸਾਰੇਨ ਵਾ ਸੁਖਸਾਰਸਾਰੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਸਾਰਸਾਰੇਨ ਵਾ ਨਿਚ੍ਚੇਨ ਵਾ ਧੁਵੇਨ ਵਾ ਸਸ੍ਸਤੇਨ ਵਾ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੇਨ ਵਾ. ਏਵਂ ਤੁਚ੍ਛਸਙ੍ਖਾਰਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਤਿ. ਇਮੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਤਿ.

ਅਪਿ ਚ, ਛਹਾਕਾਰੇਹਿ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਤਿ. ਚਕ੍ਖੁ ਸੁਞ੍ਞਂ [ਸ੍ਯਾ. … ਪੋਤ੍ਥਕੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਅਞ੍ਞਥਾ ਦਿਸ੍ਸਤਿ] ਅਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨ ਵਾ ਨਿਚ੍ਚੇਨ ਵਾ ਧੁਵੇਨ ਵਾ ਸਸ੍ਸਤੇਨ ਵਾ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੇਨ ਵਾ, ਸੋਤਂ ਸੁਞ੍ਞਂ…ਪੇ… ਘਾਨਂ ਸੁਞ੍ਞਂ… ਜਿਵ੍ਹਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਕਾਯੋ ਸੁਞ੍ਞੋ… ਮਨੋ ਸੁਞ੍ਞੋ ਅਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨ ਵਾ ਨਿਚ੍ਚੇਨ ਵਾ ਧੁਵੇਨ ਵਾ ਸਸ੍ਸਤੇਨ ਵਾ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੇਨ ਵਾ. ਰੂਪਾ ਸੁਞ੍ਞਾ…ਪੇ… ਸਦ੍ਦਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਗਨ੍ਧਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਰਸਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਧਮ੍ਮਾ ਸੁਞ੍ਞਾ ਅਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨ ਵਾ ਨਿਚ੍ਚੇਨ ਵਾ ਧੁਵੇਨ ਵਾ ਸਸ੍ਸਤੇਨ ਵਾ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੇਨ ਵਾ. ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਸੁਞ੍ਞਂ…ਪੇ… ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਸੁਞ੍ਞਂ… ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਸੁਞ੍ਞੋ … ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਸੁਞ੍ਞੋ… ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਾ ਵੇਦਨਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਾ ਵੇਦਨਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਧਮ੍ਮਸਞ੍ਞਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਰੂਪਸਞ੍ਚੇਤਨਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਧਮ੍ਮਸਞ੍ਚੇਤਨਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਰੂਪਵਿਤਕ੍ਕੋ ਸੁਞ੍ਞੋ… ਰੂਪਵਿਚਾਰੋ ਸੁਞ੍ਞੋ… ਧਮ੍ਮਵਿਚਾਰੋ ਸੁਞ੍ਞੋ ਅਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨ ਵਾ ਨਿਚ੍ਚੇਨ ਵਾ ਧੁਵੇਨ ਵਾ ਸਸ੍ਸਤੇਨ ਵਾ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੇਨ ਵਾ. ਏਵਂ ਛਹਾਕਾਰੇਹਿ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਤਿ.

ਅਪਿ ਚ, ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਤਿ. ਰੂਪਂ ਰਿਤ੍ਤਤੋ ਤੁਚ੍ਛਤੋ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਅਨਤ੍ਤਤੋ ਅਸਾਰਕਤੋ ਵਧਕਤੋ ਵਿਭਵਤੋ ਅਘਮੂਲਤੋ ਸਾਸਵਤੋ ਸਙ੍ਖਤਤੋ; ਵੇਦਨਂ…ਪੇ… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ… ਚੁਤਿਂ… ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ… ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ… ਭਵਂ… ਸਂਸਾਰਵਟ੍ਟਂ ਰਿਤ੍ਤਤੋ ਤੁਚ੍ਛਤੋ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਅਨਤ੍ਤਤੋ ਅਸਾਰਕਤੋ ਵਧਕਤੋ ਵਿਭਵਤੋ ਅਘਮੂਲਤੋ ਸਾਸਵਤੋ ਸਙ੍ਖਤਤੋ. ਏਵਂ ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਤਿ.

ਅਪਿ ਚ, ਦ੍ਵਾਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਤਿ. ਰੂਪਂ ਨ ਸਤ੍ਤੋ ਨ ਜੀਵੋ ਨ ਨਰੋ ਨ ਮਾਣਵੋ ਨ ਇਤ੍ਥੀ ਨ ਪੁਰਿਸੋ ਨ ਅਤ੍ਤਾ ਨ ਅਤ੍ਤਨਿਯਂ ਨਾਹਂ ਨ ਮਮ ਨ ਕੋਚਿ ਨ ਕਸ੍ਸਚਿ; ਵੇਦਨਾ…ਪੇ… ਸਞ੍ਞਾ… ਸਙ੍ਖਾਰਾ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨ ਸਤ੍ਤੋ ਨ ਜੀਵੋ ਨ ਨਰੋ ਨ ਮਾਣਵੋ ਨ ਇਤ੍ਥੀ ਨ ਪੁਰਿਸੋ ਨ ਅਤ੍ਤਾ ਨ ਅਤ੍ਤਨਿਯਂ ਨਾਹਂ ਨ ਮਮ ਨ ਕੋਚਿ ਨ ਕਸ੍ਸਚਿ. ਏਵਂ ਦ੍ਵਾਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਤਂ ਪਜਹਥ. ਤਂ ਵੋ ਪਹੀਨਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਕਿਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ? ਰੂਪਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ; ਤਂ ਪਜਹਥ. ਤਂ ਵੋ ਪਹੀਨਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਵੇਦਨਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ; ਤਂ ਪਜਹਥ. ਸਾ ਵੋ ਪਹੀਨਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਸਞ੍ਞਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ; ਤਂ ਪਜਹਥ. ਸਾ ਵੋ ਪਹੀਨਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ; ਤੇ ਪਜਹਥ. ਤੇ ਵੋ ਪਹੀਨਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ; ਤਂ ਪਜਹਥ. ਤਂ ਵੋ ਪਹੀਨਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ [ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਸਂ. ਨਿ. ੩.੩੩], ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਜੇਤਵਨੇ ਤਿਣਕਟ੍ਠਸਾਖਾਪਲਾਸਂ ਤਂ ਜਨੋ ਹਰੇਯ੍ਯ ਵਾ ਡਹੇਯ੍ਯ ਵਾ ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਵਾ ਕਰੇਯ੍ਯ. ਅਪਿ ਨੁ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਏਵਮਸ੍ਸ – ‘ਅਮ੍ਹੇ ਜਨੋ ਹਰਤਿ ਵਾ ਡਹਤਿ ਵਾ ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਵਾ ਕਰੋਤੀ’ਤਿ? ‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’. ‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ’? ‘ਨ ਹਿ ਨੋ ਏਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਤ੍ਤਾ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯਂ ਵਾ’ਤਿ. ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਂ ਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਤਂ ਪਜਹਥ; ਤਂ ਵੋ ਪਹੀਨਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਕਿਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ? ਰੂਪਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ; ਤਂ ਪਜਹਥ. ਤਂ ਵੋ ਪਹੀਨਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਵੇਦਨਾ…ਪੇ… ਸਞ੍ਞਾ… ਸਙ੍ਖਾਰਾ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ; ਤਂ ਪਜਹਥ. ਤਂ ਵੋ ਪਹੀਨਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਤਿ.

ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘‘ਸੁਞ੍ਞੋ [ਸੁਞ੍ਞਤੋ (ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਸਂ. ਨਿ. ੪.੮੫] ਲੋਕੋ, ਸੁਞ੍ਞੋ ਲੋਕੋ’ਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਿਤ੍ਤਾਵਤਾ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸੁਞ੍ਞੋ ਲੋਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨ ਵਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਞ੍ਞੋ ਲੋਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਿਞ੍ਚਾਨਨ੍ਦ, ਸੁਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨ ਵਾ? ਚਕ੍ਖੁ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨ ਵਾ. ਰੂਪਾ ਸੁਞ੍ਞਾ…ਪੇ… ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਸੁਞ੍ਞਂ… ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਸੁਞ੍ਞੋ… ਯਮ੍ਪਿਦਂ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਵੇਦਯਿਤਂ ਸੁਖਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਵਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਵਾ ਤਮ੍ਪਿ ਸੁਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨ ਵਾ. ਸੋਤਂ ਸੁਞ੍ਞਂ… ਸਦ੍ਦਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਘਾਨਂ ਸੁਞ੍ਞਂ… ਗਨ੍ਧਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਜਿਵ੍ਹਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਰਸਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਕਾਯੋ ਸੁਞ੍ਞੋ … ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਮਨੋ ਸੁਞ੍ਞੋ… ਧਮ੍ਮਾ ਸੁਞ੍ਞਾ… ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਸੁਞ੍ਞਂ… ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਸੁਞ੍ਞੋ… ਯਮ੍ਪਿਦਂ ਸੁਞ੍ਞਂ ਮਨੋਸਮ੍ਫਸ੍ਸਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਵੇਦਯਿਤਂ ਸੁਖਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਵਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਵਾ ਤਮ੍ਪਿ ਸੁਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨ ਵਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਿਯੇਨ ਵਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਞ੍ਞੋ ਲੋਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਤਿ.

‘‘ਸੁਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮਸਮੁਪ੍ਪਾਦਂ, ਸੁਦ੍ਧਸਙ੍ਖਾਰਸਨ੍ਤਤਿਂ;

ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਥਾਭੂਤਂ, ਨ ਭਯਂ ਹੋਤਿ ਗਾਮਣਿ.

‘‘ਤਿਣਕਟ੍ਠਸਮਂ ਲੋਕਂ, ਯਦਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤਿ;

ਨਾਞ੍ਞਂ [ਨ ਅਞ੍ਞਂ (ਸੀ. ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਪਤ੍ਥਯਤੇ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ’’ਤਿ.

ਏਵਮ੍ਪਿ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ [ਪਸ੍ਸ ਸਂ. ਨਿ. ੪.੨੪੬] – ‘‘ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਰੂਪਂ ਸਮਨ੍ਨੇਸਤਿ ਯਾਵਤਾ ਰੂਪਸ੍ਸ ਗਤਿ, ਵੇਦਨਂ ਸਮਨ੍ਨੇਸਤਿ ਯਾਵਤਾ ਵੇਦਨਾਯ ਗਤਿ, ਸਞ੍ਞਂ ਸਮਨ੍ਨੇਸਤਿ ਯਾਵਤਾ ਸਞ੍ਞਾਯ ਗਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਸਮਨ੍ਨੇਸਤਿ ਯਾਵਤਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਗਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਸਮਨ੍ਨੇਸਤਿ ਯਾਵਤਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਗਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਂ [ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਰੂਪਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਸਮਨ੍ਨੇਸਤੋ ਯਾਵਤਾ ਰੂਪਸ੍ਸ ਗਤਿ, ਵੇਦਨਂ…ਪੇ… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਸਮਨ੍ਨੇਸਤੋ ਯਾਵਤਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਗਤਿ, ਯਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਤਂ ਹੋਤਿ ਅਹਨ੍ਤਿ ਵਾ ਮਮਨ੍ਤਿ ਵਾ ਅਸ੍ਮੀਤਿ ਵਾ, ਤਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਤਿ.

ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਸ੍ਸੂਤਿ ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਸ੍ਸੁ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਸ੍ਸੁ ਦਕ੍ਖਸ੍ਸੁ ਤੁਲੇਹਿ ਤੀਰੇਹਿ ਵਿਭਾਵੇਹਿ ਵਿਭੂਤਂ ਕਰੋਹੀਤਿ – ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਸ੍ਸੁ.

ਮੋਘਰਾਜ ਸਦਾ ਸਤੋਤਿ. ਮੋਘਰਾਜਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਸਦਾਤਿ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ…ਪੇ… ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ. ਸਤੋਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸਤੋ – ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਸਤੋ…ਪੇ… ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤੋਤਿ – ਮੋਘਰਾਜ ਸਦਾ ਸਤੋ.

ਅਤ੍ਤਾਨੁਦਿਟ੍ਠਿਂ ਊਹਚ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨੁਦਿਟ੍ਠਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵੀਸਤਿਵਤ੍ਥੁਕਾ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ. ਇਧ ਅਸ੍ਸੁਤਵਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਅਰਿਯਾਨਂ ਅਦਸ੍ਸਾਵੀ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਕੋਵਿਦੋ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮੇ ਅਵਿਨੀਤੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਅਦਸ੍ਸਾਵੀ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਕੋਵਿਦੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਧਮ੍ਮੇ ਅਵਿਨੀਤੋ ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ ਰੂਪਵਨ੍ਤਂ ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਾ ਰੂਪਂ ਰੂਪਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਵੇਦਨਂ…ਪੇ… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਵਨ੍ਤਂ ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ. ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਹਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਨ੍ਤਾਰੋ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੂਕਾਯਿਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਂਯੋਜਨਂ ਗਾਹੋ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹੋ ਅਭਿਨਿਵੇਸੋ ਪਰਾਮਾਸੋ ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗੋ ਮਿਚ੍ਛਾਪਥੋ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਤਿਤ੍ਥਾਯਤਨਂ ਵਿਪਰਿਯੇਸਗ੍ਗਾਹੋ ਵਿਪਰੀਤਗ੍ਗਾਹੋ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਗ੍ਗਾਹੋ ਮਿਚ੍ਛਾਗਾਹੋ ਅਯਾਥਾਵਕਸ੍ਮਿਂ ਯਾਥਾਵਕਨ੍ਤਿ ਗਾਹੋ ਯਾਵਤਾ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ, ਅਯਂ ਅਤ੍ਤਾਨੁਦਿਟ੍ਠਿ. ਅਤ੍ਤਾਨੁਦਿਟ੍ਠਿਂ ਊਹਚ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨੁਦਿਟ੍ਠਿਂ ਊਹਚ੍ਚ ਸਮੂਹਚ੍ਚ [ਉਹਚ੍ਚ ਸਮੁਹਚ੍ਚ (ਕ.) ਸਦ੍ਦਨੀਤਿਯਾ ਪਨ ਸਮੇਤਿ] ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਸਮੁਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਾਟਯਿਤ੍ਵਾ ਸਮੁਪ੍ਪਾਟਯਿਤ੍ਵਾ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨੁਦਿਟ੍ਠਿਂ ਊਹਚ੍ਚ.

ਏਵਂ ਮਚ੍ਚੁਤਰੋ ਸਿਯਾਤਿ ਏਵਂ ਮਚ੍ਚੁਪਿ ਤਰੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਜਰਾਪਿ ਤਰੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਮਰਣਮ੍ਪਿ ਤਰੇਯ੍ਯਾਸਿ ਉਤ੍ਤਰੇਯ੍ਯਾਸਿ ਪਤਰੇਯ੍ਯਾਸਿ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਸਿ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਸੀਤਿ – ਏਵਂ ਮਚ੍ਚੁਤਰੋ ਸਿਯਾ.

ਏਵਂ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਤੁਲਯਨ੍ਤਂ ਤੀਰਯਨ੍ਤਂ ਵਿਭਾਵਯਨ੍ਤਂ ਵਿਭੂਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਏਵਂ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਂ.

ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ ਨ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਮਚ੍ਚੁਪਿ ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ, ਮਾਰੋਪਿ ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ, ਮਰਣਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ. ਨ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ ਨ ਪਸ੍ਸਤੀ ਨ ਦਕ੍ਖਤਿ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਤਿ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਨ ਪਟਿਲਭਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਰਞ੍ਞਿਕੋ ਮਿਗੋ ਅਰਞ੍ਞੇ ਪਵਨੇ ਚਰਮਾਨੋ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ [ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ (ਕ.)] ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਨਿਸੀਦਤਿ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਅਨਾਪਾਥਗਤੋ [ਅਨਾਪਾਤਗਤੋ (ਕ.)], ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਲੁਦ੍ਦਸ੍ਸ. ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਵਿਚਾਰਂ ਵਿਵੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨ੍ਧਮਕਾਸਿ [ਅਨ੍ਤਮਕਾਸਿ (ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਮ. ਨਿ. ੧.੨੭੧] ਮਾਰਂ, ਅਪਦਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਮਾਰਚਕ੍ਖੁਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਗਤੋ ਪਾਪਿਮਤੋ’.

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾਵਂ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਅਵਿਚਾਰਂ ਸਮਾਧਿਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨ੍ਧਮਕਾਸਿ ਮਾਰਂ, ਅਪਦਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਮਾਰਚਕ੍ਖੁਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਗਤੋ ਪਾਪਿਮਤੋ’.

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਸੋ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ, ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾ, ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਨਂ ਅਮਨਸਿਕਾਰਾ, ਅਨਨ੍ਤੋ ਆਕਾਸੋਤਿ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨ੍ਧਮਕਾਸਿ ਮਾਰਂ, ਅਪਦਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਮਾਰਚਕ੍ਖੁਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਗਤੋ ਪਾਪਿਮਤੋ’.

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਸੋ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਨਨ੍ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ…ਪੇ….

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ…ਪੇ….

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ…ਪੇ….

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਸਞ੍ਞਾਵੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ; ਪਞ੍ਞਾਯ ਚਸ੍ਸ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਸਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨ੍ਧਮਕਾਸਿ ਮਾਰਂ, ਅਪਦਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਮਾਰਚਕ੍ਖੁਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਗਤੋ ਪਾਪਿਮਤੋ, ਤਿਣ੍ਣੋ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕ’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਨਿਸੀਦਤਿ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਅਨਾਪਾਥਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਾਪਿਮਤੋ’’ਤਿ – ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਸੁਞ੍ਞਤੋ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਸ੍ਸੁ, ਮੋਘਰਾਜ ਸਦਾ ਸਤੋ;

ਅਤ੍ਤਾਨੁਦਿਟ੍ਠਿਂ ਊਹਚ੍ਚ, ਏਵਂ ਮਚ੍ਚੁਤਰੋ ਸਿਯਾ;

ਏਵਂ ਲੋਕਂ ਅਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਂ, ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਾ ਨ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

ਸਹ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ…ਪੇ… ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ, ਸਾਵਕੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ.

ਮੋਘਰਾਜਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਪਨ੍ਨਰਸਮੋ.

੧੬. ਪਿਙ੍ਗਿਯਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੮੯.

ਜਿਣ੍ਣੋਹਮਸ੍ਮਿ ਅਬਲੋ ਵੀਤਵਣ੍ਣੋ [ਵਿਵਣ੍ਣੋ (ਸ੍ਯਾ.)], [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ]

ਨੇਤ੍ਤਾ ਨ ਸੁਦ੍ਧਾ ਸਵਨਂ ਨ ਫਾਸੁ;

ਮਾਹਂ ਨਸ੍ਸਂ ਮੋਮੁਹੋ ਅਨ੍ਤਰਾਵ [ਅਨ੍ਤਰਾਯ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਆਚਿਕ੍ਖ ਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਂ;

ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਇਧ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨਂ.

ਜਿਣ੍ਣੋਹਮਸ੍ਮਿ ਅਬਲੋ ਵੀਤਵਣ੍ਣੋਤਿ. ਜਿਣ੍ਣੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਜਿਣ੍ਣੋ ਵੁਡ੍ਢੋ ਮਹਲ੍ਲਕੋ ਅਦ੍ਧਗਤੋ ਵਯੋਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਵੀਸਵਸ੍ਸਸਤਿਕੋ ਜਾਤਿਯਾ. ਅਬਲੋਤਿ ਦੁਬ੍ਬਲੋ ਅਪ੍ਪਬਲੋ ਅਪ੍ਪਥਾਮੋ. ਵੀਤਵਣ੍ਣੋਤਿ ਵੀਤਵਣ੍ਣੋ ਵਿਗਤਵਣ੍ਣੋ ਵਿਗਚ੍ਛਿਤਵਣ੍ਣੋ. ਯਾ ਸਾ ਪੁਰਿਮਾ ਸੁਭਾ ਵਣ੍ਣਨਿਭਾ ਸਾ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾ, ਆਦੀਨਵੋ ਪਾਤੁਭੂਤੋਤਿ – ਜਿਣ੍ਣੋਹਮਸ੍ਮਿ ਅਬਲੋ ਵੀਤਵਣ੍ਣੋ.

ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ…. ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ…ਪੇ…. ਪਿਙ੍ਗਿਯੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ…ਪੇ… ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ.

ਨੇਤ੍ਤਾ ਨ ਸੁਦ੍ਧਾ ਸਵਨਂ ਨ ਫਾਸੂਤਿ ਨੇਤ੍ਤਾ ਅਸੁਦ੍ਧਾ ਅਵਿਸੁਦ੍ਧਾ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਅਵੋਦਾਤਾ. ਨੋ ਤਥਾ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪੇ ਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ – ਨੇਤ੍ਤਾ ਨ ਸੁਦ੍ਧਾ. ਸਵਨਂ ਨ ਫਾਸੂਤਿ ਸੋਤਂ ਅਸੁਦ੍ਧਂ ਅਵਿਸੁਦ੍ਧਂ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਅਵੋਦਾਤਂ. ਨੋ ਤਥਾ ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣੋਮੀਤਿ – ਨੇਤ੍ਤਾ ਨ ਸੁਦ੍ਧਾ ਸਵਨਂ ਨ ਫਾਸੁ.

ਮਾਹਂ ਨਸ੍ਸਂ ਮੋਮੁਹੋ ਅਨ੍ਤਰਾਵਾਤਿ. ਮਾਹਂ ਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਮਾਹਂ ਨਸ੍ਸ ਮਾਹਂ ਵਿਨਸ੍ਸਂ ਮਾਹਂ ਪਨਸ੍ਸਂ. ਮੋਮੁਹੋਤਿ ਮੋਹਮੁਹੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾਗਤੋ ਅਞ੍ਞਾਣੀ ਅਵਿਭਾਵੀ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ. ਅਨ੍ਤਰਾਵਾਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਟਿਪਦਂ ਮਗ੍ਗਂ ਅਨਞ੍ਞਾਯ ਅਨਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਫਸ੍ਸਯਿਤ੍ਵਾ ਅਸਚ੍ਛਿਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯੇਵ ਕਾਲਙ੍ਕਰੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ – ਮਾਹਂ ਨਸ੍ਸਂ ਮੋਮੁਹੋ ਅਨ੍ਤਰਾਵ.

ਆਚਿਕ੍ਖ ਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੇ, ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ, ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਨਿਞ੍ਚ ਪਟਿਪਦਂ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹੀਤਿ – ਆਚਿਕ੍ਖ ਧਮ੍ਮਂ. ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਯਮਹਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਆਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਪਟਿਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ ਫਸ੍ਸੇਯ੍ਯਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ – ਆਚਿਕ੍ਖ ਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਂ.

ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਇਧ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਇਧੇਵ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਵੂਪਸਮਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ – ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਇਧ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਜਿਣ੍ਣੋਹਮਸ੍ਮਿ ਅਬਲੋ ਵੀਤਵਣ੍ਣੋ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ]

ਨੇਤ੍ਤਾ ਨ ਸੁਦ੍ਧਾ ਸਵਨਂ ਨ ਫਾਸੁ;

ਮਾਹਂ ਨਸ੍ਸਂ ਮੋਮੁਹੋ ਅਨ੍ਤਰਾਵ, ਆਚਿਕ੍ਖ ਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਂ;

ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਇਧ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੯੦.

ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਰੂਪੇਸੁ ਵਿਹਞ੍ਞਮਾਨੇ, [ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਰੂਪੇਸੁ ਜਨਾ ਪਮਤ੍ਤਾ;

ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਵਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ, ਜਹਸ੍ਸੁ ਰੂਪਂ ਅਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯ.

ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਰੂਪੇਸੁ ਵਿਹਞ੍ਞਮਾਨੇਤਿ. ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਮਹਾਭੂਤਾ ਚਤੁਨ੍ਨਞ੍ਚ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਰੂਪਂ. ਸਤ੍ਤਾ ਰੂਪਹੇਤੁ ਰੂਪਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਰੂਪਕਾਰਣਾ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਵਿਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਉਪਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਉਪਘਾਤਿਯਨ੍ਤਿ [ਉਪਘਾਤਯਨ੍ਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)]. ਰੂਪੇ ਸਤਿ ਵਿਵਿਧਕਮ੍ਮਕਾਰਣਾ [ਵਿਵਿਧਕਮ੍ਮਕਰਣਾਨਿ (ਕ.)] ਕਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਕਸਾਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਨ੍ਤਿ, ਵੇਤ੍ਤੇਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਨ੍ਤਿ, ਅਡ੍ਢਦਣ੍ਡਕੇਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਨ੍ਤਿ, ਹਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਪਾਦਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਹਤ੍ਥਪਾਦਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਕਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਨਾਸਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਕਣ੍ਣਨਾਸਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਬਿਲਙ੍ਗਥਾਲਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਸਙ੍ਖਮੁਣ੍ਡਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਰਾਹੁਮੁਖਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਜੋਤਿਮਾਲਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਹਤ੍ਥਪਜ੍ਜੋਤਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਏਰਕਵਤ੍ਤਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਚੀਰਕਵਾਸਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਏਣੇਯ੍ਯਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਬਲ਼ਿਸਮਂਸਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਕਹਾਪਣਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਖਾਰਾਪਤਚ੍ਛਿਕਮ੍ਪਿ [ਖਾਰਾਪਟਿਚ੍ਛਿਕਮ੍ਪਿ (ਕ.)] ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਪਲਿਘਪਰਿਵਤ੍ਤਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਪਲਾਲਪੀਠਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਤੇਨਪਿ ਤੇਲੇਨ ਓਸਿਞ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਸੁਨਖੇਹਿਪਿ ਖਾਦਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਜੀਵਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸੂਲੇ ਉਤ੍ਤਾਸੇਨ੍ਤਿ, ਅਸਿਨਾਪਿ ਸੀਸਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਾ ਰੂਪਹੇਤੁ ਰੂਪਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਰੂਪਕਾਰਣਾ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਵਿਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਉਪਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਉਪਘਾਤਿਯਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਹਞ੍ਞਮਾਨੇ ਵਿਹਞ੍ਞਮਾਨੇ ਉਪਹਞ੍ਞਮਾਨੇ ਉਪਘਾਤਿਯਮਾਨੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ – ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਰੂਪੇਸੁ ਵਿਹਞ੍ਞਮਾਨੇ.

ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾਤਿ. ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਰੂਪੇਸੁ ਜਨਾ ਪਮਤ੍ਤਾਤਿ. ਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ ਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਕੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਪੀਲ਼ਯਨ੍ਤਿ [ਪੀਲ਼ਿਯਨ੍ਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਯਾਧਿਤਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਚਕ੍ਖੁਰੋਗੇਨ ਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਕੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਪੀਲ਼ਯਨ੍ਤਿ ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਯਾਧਿਤਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸੋਤਰੋਗੇਨ…ਪੇ… ਕਾਯਰੋਗੇਨ…ਪੇ… ਡਂਸਮਕਸਵਾਤਾਤਪਸਰੀਸਪਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਹਿ ਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਕੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਪੀਲ਼ਯਨ੍ਤਿ ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਯਾਧਿਤਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ – ਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਰੂਪੇਸੁ.

ਅਥ ਵਾ, ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਮਿਂ ਹੀਯਮਾਨੇ ਹਾਯਮਾਨੇ ਪਰਿਹਾਯਮਾਨੇ ਵੇਮਾਨੇ [ਵਿਹਾਯਮਾਨੇ (ਕ.)] ਵਿਗਚ੍ਛਮਾਨੇ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਮਾਨੇ ਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸੋਤਸ੍ਮਿਂ…ਪੇ… ਘਾਨਸ੍ਮਿਂ… ਜਿਵ੍ਹਾਯ… ਕਾਯਸ੍ਮਿਂ… ਰੂਪਸ੍ਮਿਂ… ਸਦ੍ਦਸ੍ਮਿਂ… ਗਨ੍ਧਸ੍ਮਿਂ… ਰਸਸ੍ਮਿਂ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ… ਕੁਲਸ੍ਮਿਂ… ਗਣਸ੍ਮਿਂ… ਆਵਾਸਸ੍ਮਿਂ… ਲਾਭਸ੍ਮਿਂ… ਯਸਸ੍ਮਿਂ… ਪਸਂਸਾਯ… ਸੁਖਸ੍ਮਿਂ… ਚੀਵਰਸ੍ਮਿਂ… ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸ੍ਮਿਂ… ਸੇਨਾਸਨਸ੍ਮਿਂ… ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਸ੍ਮਿਂ ਹੀਯਮਾਨੇ ਹਾਯਮਾਨੇ ਪਰਿਹਾਯਮਾਨੇ ਵੇਮਾਨੇ ਵਿਗਚ੍ਛਮਾਨੇ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਮਾਨੇ ਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਕੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਪੀਲ਼ਯਨ੍ਤਿ ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਯਾਧਿਤਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਰੂਪੇਸੁ.

ਜਨਾਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚ ਵੇਸ੍ਸਾ ਚ ਸੁਦ੍ਦਾ ਚ ਗਹਟ੍ਠਾ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਚ ਦੇਵਾ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ. ਪਮਤ੍ਤਾਤਿ ਪਮਾਦੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਵਾ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਵਾ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਵਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵੋਸਗ੍ਗੋ ਵੋਸਗ੍ਗਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਾਵਨਾਯ ਅਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਿਰਿਯਤਾ ਅਸਾਤਚ੍ਚਕਿਰਿਯਤਾ ਅਨਟ੍ਠਿਤਕਿਰਿਯਤਾ ਓਲੀਨਵੁਤ੍ਤਿਤਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚ੍ਛਨ੍ਦਤਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰਤਾ ਅਨਾਸੇਵਨਾ ਅਭਾਵਨਾ ਅਬਹੁਲੀਕਮ੍ਮਂ [ਅਬਹੁਲਿਕਮ੍ਮਂ (ਕ.)] ਅਨਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨਨੁਯੋਗੋ ਪਮਾਦੋ. ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਪਮਾਦੋ ਪਮਜ੍ਜਨਾ ਪਮਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਂ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਮਾਦੋ. ਇਮਿਨਾ ਪਮਾਦੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਜਨਾ ਪਮਤ੍ਤਾਤਿ – ਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਰੂਪੇਸੁ ਜਨਾ ਪਮਤ੍ਤਾ.

ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਵਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਂਕਾਰਣਾ ਤਂਹੇਤੁ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਂਨਿਦਾਨਾ ਏਵਂ ਆਦੀਨਵਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਰੂਪੇਸੂਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਵਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯ. ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋਤਿ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰੀ ਸਾਤਚ੍ਚਕਾਰੀ…ਪੇ… ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਵਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ.

ਜਹਸ੍ਸੁ ਰੂਪਂ ਅਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯਾਤਿ. ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਮਹਾਭੂਤਾ ਚਤੁਨ੍ਨਞ੍ਚ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਰੂਪਂ. ਜਹਸ੍ਸੁ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਜਹਸ੍ਸੁ ਰੂਪਂ, ਪਜਹਸ੍ਸੁ ਰੂਪਂ, ਵਿਨੋਦੇਹਿ ਰੂਪਂ, ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਹਿ ਰੂਪਂ, ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਹਿ ਰੂਪਂ. ਅਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯਾਤਿ ਯਥਾ ਤੇ ਰੂਪਂ ਇਧੇਵ ਨਿਰੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯ, ਪੁਨਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋ ਭਵੋ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਵਾ ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਵਾ ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਵਾ, ਕਾਮਭਵੇ ਵਾ ਰੂਪਭਵੇ ਵਾ ਅਰੂਪਭਵੇ ਵਾ, ਸਞ੍ਞਾਭਵੇ ਵਾ ਅਸਞ੍ਞਾਭਵੇ ਵਾ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਭਵੇ ਵਾ, ਏਕਵੋਕਾਰਭਵੇ ਵਾ ਚਤੁਵੋਕਾਰਭਵੇ ਵਾ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵੇ ਵਾ, ਪੁਨ ਗਤਿਯਾ ਵਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਵਾ ਭਵੇ ਵਾ ਸਂਸਾਰੇ ਵਾ ਵਟ੍ਟੇ ਵਾ ਨ ਜਨੇਯ੍ਯ ਨ ਸਞ੍ਜਨੇਯ੍ਯ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਨਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਇਧੇਵ ਨਿਰੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯ ਵੂਪਸਮੇਯ੍ਯ ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਜਹਸ੍ਸੁ ਰੂਪਂ ਅਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਰੂਪੇਸੁ ਵਿਹਞ੍ਞਮਾਨੇ, [ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਰੂਪੇਸੁ ਜਨਾ ਪਮਤ੍ਤਾ;

ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਵਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ, ਜਹਸ੍ਸੁ ਰੂਪਂ ਅਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯਾ’’ਤਿ.

੯੧.

ਦਿਸਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਵਿਦਿਸਾ ਚਤਸ੍ਸੋ, ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਦਸ ਦਿਸਾ ਇਮਾਯੋ;

ਨ ਤੁਯ੍ਹਂ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਅਸ੍ਸੁਤਂ ਅਮੁਤਂ, ਅਥੋ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਮਤ੍ਥਿ ਲੋਕੇ;

ਆਚਿਕ੍ਖ ਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਂ, ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਇਧ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨਂ.

ਦਿਸਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਵਿਦਿਸਾ ਚਤਸ੍ਸੋ, ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਦਸ ਦਿਸਾ ਇਮਾਯੋਤਿ ਦਸ ਦਿਸਾ.

ਨ ਤੁਯ੍ਹਂ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਅਸ੍ਸੁਤਂ ਅਮੁਤਂ, ਅਥੋ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਮਤ੍ਥਿ ਲੋਕੇਤਿ ਨ ਤੁਯ੍ਹਂ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਅਸ੍ਸੁਤਂ ਅਮੁਤਂ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥੋ ਵਾ ਪਰਤ੍ਥੋ ਵਾ ਉਭਯਤ੍ਥੋ ਵਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਉਤ੍ਤਾਨੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਗੂਲ਼੍ਹੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਨੇਯ੍ਯੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਨੀਤੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਅਨਵਜ੍ਜੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਵੋਦਾਨੋ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਪਰਮਤ੍ਥੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤੀਤਿ – ਨ ਤੁਯ੍ਹਂ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਅਸ੍ਸੁਤਂ ਅਮੁਤਂ, ਅਥੋ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਮਤ੍ਥਿ ਲੋਕੇ.

ਆਚਿਕ੍ਖ ਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ…ਪੇ… ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਨਿਞ੍ਚ ਪਟਿਪਦਂ ਆਚਿਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇਸੇਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ ਪਟ੍ਠਪੇਹਿ ਵਿਵਰਾਹਿ ਵਿਭਜਾਹਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਹਿ ਪਕਾਸੇਹਿ. ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਯਮਹਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਆਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਪਟਿਵਿਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ ਫਸ੍ਸੇਯ੍ਯਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ – ਆਚਿਕ੍ਖ ਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਂ.

ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਇਧ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਇਧੇਵ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਵੂਪਸਮਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ – ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਇਧ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨਂ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਦਿਸਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਵਿਦਿਸਾ ਚਤਸ੍ਸੋ, ਉਦ੍ਧਂ ਅਧੋ ਦਸ ਦਿਸਾ ਇਮਾਯੋ;

ਨ ਤੁਯ੍ਹਂ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਅਸ੍ਸੁਤਂ ਅਮੁਤਂ, ਅਥੋ ਅਵਿਞ੍ਞਾਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਮਤ੍ਥਿ ਲੋਕੇ;

ਆਚਿਕ੍ਖ ਧਮ੍ਮਂ ਯਮਹਂ ਵਿਜਞ੍ਞਂ, ਜਾਤਿਜਰਾਯ ਇਧ ਵਿਪ੍ਪਹਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੯੨.

ਤਣ੍ਹਾਧਿਪਨ੍ਨੇ ਮਨੁਜੇ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, [ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਸਨ੍ਤਾਪਜਾਤੇ ਜਰਸਾ ਪਰੇਤੇ;

ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਵਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ, ਜਹਸ੍ਸੁ ਤਣ੍ਹਂ ਅਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯ.

ਤਣ੍ਹਾਧਿਪਨ੍ਨੇ ਮਨੁਜੇ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਤਣ੍ਹਾਧਿਪਨ੍ਨੇਤਿ ਤਣ੍ਹਾਧਿਪਨ੍ਨੇ [ਤਣ੍ਹਾਯ ਅਧਿਪਨ੍ਨੇ (ਕ.)] ਤਣ੍ਹਾਨੁਗੇ ਤਣ੍ਹਾਨੁਗਤੇ ਤਣ੍ਹਾਨੁਸਟੇ ਤਣ੍ਹਾਯ ਪਨ੍ਨੇ ਪਟਿਪਨ੍ਨੇ ਅਭਿਭੂਤੇ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੇ. ਮਨੁਜੇਤਿ ਸਤ੍ਤਾਧਿਵਚਨਂ. ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਦਕ੍ਖਮਾਨੋ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਨਿਜ੍ਝਾਯਮਾਨੋ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ – ਤਣ੍ਹਾਧਿਪਨ੍ਨੇ ਮਨੁਜੇ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ. ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾਤਿ. ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ.

ਸਨ੍ਤਾਪਜਾਤੇ ਜਰਸਾ ਪਰੇਤੇਤਿ. ਸਨ੍ਤਾਪਜਾਤੇਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਸਨ੍ਤਾਪਜਾਤੇ, ਜਰਾਯ ਸਨ੍ਤਾਪਜਾਤੇ, ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਸਨ੍ਤਾਪਜਾਤੇ, ਮਰਣੇਨ ਸਨ੍ਤਾਪਜਾਤੇ, ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸੇਹਿ ਸਨ੍ਤਾਪਜਾਤੇ, ਨੇਰਯਿਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਸਨ੍ਤਾਪਜਾਤੇ…ਪੇ… ਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਸਨ੍ਤਾਪਜਾਤੇ ਈਤਿਜਾਤੇ ਉਪਦ੍ਦਵਜਾਤੇ ਉਪਸਗ੍ਗਜਾਤੇਤਿ – ਸਨ੍ਤਾਪਜਾਤੇ. ਜਰਸਾ ਪਰੇਤੇਤਿ ਜਰਾਯ ਫੁਟ੍ਠੇ ਪਰੇਤੇ ਸਮੋਹਿਤੇ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇ. ਜਾਤਿਯਾ ਅਨੁਗਤੇ ਜਰਾਯ ਅਨੁਸਟੇ ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਅਭਿਭੂਤੇ ਮਰਣੇਨ ਅਬ੍ਭਾਹਤੇ ਅਤਾਣੇ ਅਲੇਣੇ ਅਸਰਣੇ ਅਸਰਣੀਭੂਤੇਤਿ – ਸਨ੍ਤਾਪਜਾਤੇ ਜਰਸਾ ਪਰੇਤੇ.

ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਵਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਂਕਾਰਣਾ ਤਂਹੇਤੁ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਂਨਿਦਾਨਾ ਏਵਂ ਆਦੀਨਵਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਤਣ੍ਹਾਯਾਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਵਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯ. ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋਤਿ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰੀ…ਪੇ… ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਵਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ.

ਜਹਸ੍ਸੁ ਤਣ੍ਹਂ ਅਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯਾਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਜਹਸ੍ਸੁ ਤਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਜਹਸ੍ਸੁ ਤਣ੍ਹਂ ਪਜਹਸ੍ਸੁ ਤਣ੍ਹਂ ਵਿਨੋਦੇਹਿ ਤਣ੍ਹਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਹਿ ਤਣ੍ਹਂ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਹਿ ਤਣ੍ਹਂ. ਅਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯਾਤਿ ਯਥਾ ਤੇ…ਪੇ… ਪੁਨਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋ ਭਵੋ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਵਾ ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਵਾ ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਵਾ, ਕਾਮਭਵੇ ਵਾ ਰੂਪਭਵੇ ਵਾ ਅਰੂਪਭਵੇ ਵਾ, ਸਞ੍ਞਾਭਵੇ ਵਾ ਅਸਞ੍ਞਾਭਵੇ ਵਾ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਭਵੇ ਵਾ, ਏਕਵੋਕਾਰਭਵੇ ਵਾ ਚਤੁਵੋਕਾਰਭਵੇ ਵਾ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵੇ ਵਾ, ਪੁਨਗਤਿਯਾ ਵਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਵਾ ਭਵੇ ਵਾ ਸਂਸਾਰੇ ਵਾ ਵਟ੍ਟੇ ਵਾ ਨ ਜਨੇਯ੍ਯ ਨ ਸਞ੍ਜਨੇਯ੍ਯ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਨਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਇਧੇਵ ਨਿਰੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯ ਵੂਪਸਮੇਯ੍ਯ ਅਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਜਹਸ੍ਸੁ ਤਣ੍ਹਂ ਅਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਤਣ੍ਹਾਧਿਪਨ੍ਨੇ ਮਨੁਜੇ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, [ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਤਿ ਭਗਵਾ]

ਸਨ੍ਤਾਪਜਾਤੇ ਜਰਸਾ ਪਰੇਤੇ;

ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਵਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ, ਜਹਸ੍ਸੁ ਤਣ੍ਹਂ ਅਪੁਨਬ੍ਭਵਾਯਾ’’ਤਿ.

ਸਹ ਗਾਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਯੇ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਚ੍ਛਨ੍ਦਾ ਏਕਪਯੋਗਾ ਏਕਾਧਿਪ੍ਪਾਯਾ ਏਕਵਾਸਨਵਾਸਿਤਾ, ਤੇਸਂ ਅਨੇਕਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਵਿਰਜਂ ਵੀਤਮਲਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਵਿਰਜਂ ਵੀਤਮਲਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਹ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾ ਅਜਿਨਜਟਾਵਾਕਚੀਰਤਿਦਣ੍ਡਕਮਣ੍ਡਲੁਕੇਸਾ ਚ ਮਸ੍ਸੂ ਚ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾ ਭਣ੍ਡੁਕਾਸਾਯਵਤ੍ਥਵਸਨੋ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀਵਰਧਰੋ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਞ੍ਜਲਿਕੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ – ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ, ਸਾਵਕੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ.

ਪਿਙ੍ਗਿਯਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ [ਸਿਙ੍ਗਿਯਪਞ੍ਹਂ (ਕ.)] ਸੋਲ਼ਸਮੋ.

੧੭. ਪਾਰਾਯਨਤ੍ਥੁਤਿਗਾਥਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੯੩. ਇਦਮਵੋਚ ਭਗਵਾ ਮਗਧੇਸੁ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਪਾਸਾਣਕੇ ਚੇਤਿਯੇ, ਪਰਿਚਾਰਕਸੋਲ਼ਸਾਨਂ [ਪਰਿਚਾਰਿਤਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਅਜ੍ਝਿਟ੍ਠੋ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ.

ਇਦਮਵੋਚ ਭਗਵਾਤਿ ਇਦਂ ਪਾਰਾਯਨਂ ਅਵੋਚ. ਭਗਵਾਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾਤਿ – ਇਦਮਵੋਚ ਭਗਵਾ. ਮਗਧੇਸੁ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋਤਿ ਮਗਧਨਾਮਕੇ ਜਨਪਦੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਇਰਿਯਨ੍ਤੋ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਪਾਲੇਨ੍ਤੋ ਯਪੇਨ੍ਤੋ ਯਾਪੇਨ੍ਤੋ. ਪਾਸਾਣਕੇ ਚੇਤਿਯੇਤਿ ਪਾਸਾਣਕਚੇਤਿਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਸਨਨ੍ਤਿ – ਮਗਧੇਸੁ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਪਾਸਾਣਕੇ ਚੇਤਿਯੇ. ਪਰਿਚਾਰਕਸੋਲ਼ਸਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਨ੍ਤਿ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ [ਸਿਙ੍ਗਿਯੋ (ਕ.)] ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਬਾਵਰਿਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਦ੍ਧੋ ਪਦ੍ਧਚਰੋ ਪਰਿਚਾਰਕੋ [ਪਰਿਚਾਰਿਕੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਸਿਸ੍ਸੋ. ਪਿਙ੍ਗਿਯੇਨ [ਤੇਨ (ਕ.)] ਤੇ ਸੋਲ਼ਸਾਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਰਿਚਾਰਕਸੋਲ਼ਸਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ. ਅਥ ਵਾ, ਤੇ ਸੋਲ਼ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਦ੍ਧਾ ਪਦ੍ਧਚਰਾ ਪਰਿਚਾਰਕਾ ਸਿਸ੍ਸਾਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਰਿਚਾਰਕਸੋਲ਼ਸਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ.

ਅਜ੍ਝਿਟ੍ਠੋ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸੀਤਿ. ਅਜ੍ਝਿਟ੍ਠੋਤਿ ਅਜ੍ਝਿਟ੍ਠੋ ਅਜ੍ਝੇਸਿਤੋ. ਪੁਟ੍ਠੋ ਪੁਟ੍ਠੋਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਯਾਚਿਤੋ ਯਾਚਿਤੋ ਅਜ੍ਝੇਸਿਤੋ ਅਜ੍ਝੇਸਿਤੋ ਪਸਾਦਿਤੋ ਪਸਾਦਿਤੋ. ਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸੀਤਿ ਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿ ਦੇਸੇਸਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ ਵਿਵਰਿ ਵਿਭਜਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਆਕਾਸਿ ਪਕਾਸੇਸੀਤਿ – ਅਜ੍ਝਿਟ੍ਠੋ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ –

‘‘ਇਦਮਵੋਚ ਭਗਵਾ ਮਗਧੇਸੁ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਪਾਸਾਣਕੇ ਚੇਤਿਯੇ, ਪਰਿਚਾਰਕਸੋਲ਼ਸਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਅਜ੍ਝਿਟ੍ਠੋ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਞ੍ਹਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸੀ’’ਤਿ.

੯੪. ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਮਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੇਵ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਪਾਰਂ. ਪਾਰਙ੍ਗਮਨੀਯਾ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਸ੍ਸ ‘‘ਪਾਰਾਯਨ’’ਨ੍ਤੇਵ ਅਧਿਵਚਨਂ.

ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸਾਤਿ ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਅਜਿਤਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਪੁਣ੍ਣਕਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਮੇਤ੍ਤਗੂਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਧੋਤਕਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਉਪਸੀਵਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਨਨ੍ਦਕਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਹੇਮਕਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਤੋਦੇਯ੍ਯਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਕਪ੍ਪਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਜਤੁਕਣ੍ਣਿਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਭਦ੍ਰਾਵੁਧਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਉਦਯਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਪੋਸਾਲਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਮੋਘਰਾਜਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਪਿਙ੍ਗਿਯਪਞ੍ਹਸ੍ਸਾਤਿ – ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ.

ਅਤ੍ਥਮਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਸ੍ਵੇਵ ਪਞ੍ਹੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਵਿਸਜ੍ਜਨਂ [ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ (ਕ.)] ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਅਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ – ਅਤ੍ਥਮਞ੍ਞਾਯ. ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਧਮ੍ਮਂ ਅਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ – ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਾਯਾਤਿ – ਅਤ੍ਥਮਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਾਯ. ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਂ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਪਦਂ ਅਪਚ੍ਚਨੀਕਪਟਿਪਦਂ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਪਟਿਪਦਂ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੇਵ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਪਾਰਨ੍ਤਿ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਪਾਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੇਵ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਪਾਰਨ੍ਤਿ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਪਾਰਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਪਾਰਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਪਾਰਂ ਅਧਿਫਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਪਾਰਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੇਵ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਪਾਰਂ. ਪਾਰਙ੍ਗਮਨੀਯਾ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਪਾਰਙ੍ਗਮਨੀਯਾ. ਪਾਰਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤਿ ਪਾਰਂ ਸਮ੍ਪਾਪੇਨ੍ਤਿ ਪਾਰਂ ਸਮਨੁਪਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਜਰਾਮਣਸ੍ਸ ਤਰਣਾਯ [ਤਾਰਣਾਯ (ਸ੍ਯਾ.)] ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ – ਪਾਰਙ੍ਗਮਨੀਯਾ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾਤਿ.

ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਸ੍ਸਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਂਕਾਰਣਾ ਤਂਹੇਤੁ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਂਨਿਦਾਨਾਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ. ਇਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਪਾਰਾਯਨਸ੍ਸਾਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਸ੍ਸ. ਪਾਰਾਯਨਨ੍ਤੇਵ ਅਧਿਵਚਨਨ੍ਤਿ ਪਾਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ…ਪੇ… ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਅਯਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਗ੍ਗੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ. ਅਧਿਵਚਨਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵੋਹਾਰੋ ਨਾਮਂ ਨਾਮਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਪਾਰਾਯਨਨ੍ਤੇਵ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ –

‘‘ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਚੇਪਿ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਮਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੇਵ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਪਾਰਂ. ਪਾਰਙ੍ਗਮਨੀਯਾ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਸ੍ਸ ‘ਪਾਰਾਯਨ’ਨ੍ਤੇਵ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੯੫.

ਅਜਿਤੋ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ, ਪੁਣ੍ਣਕੋ ਅਥ ਮੇਤ੍ਤਗੂ;

ਧੋਤਕੋ ਉਪਸੀਵੋ ਚ, ਨਨ੍ਦੋ ਚ ਅਥ ਹੇਮਕੋ.

੯੬.

ਤੋਦੇਯ੍ਯਕਪ੍ਪਾ ਦੁਭਯੋ, ਜਤੁਕਣ੍ਣੀ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੋ;

ਭਦ੍ਰਾਵੁਧੋ ਉਦਯੋ ਚ, ਪੋਸਾਲੋ ਚਾਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ;

ਮੋਘਰਾਜਾ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ ਚ ਮਹਾਇਸਿ.

੯੭.

ਏਤੇ ਬੁਦ੍ਧਂ ਉਪਾਗਚ੍ਛੁਂ, ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਚਰਣਂ ਇਸਿਂ;

ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਨਿਪੁਣੇ ਪਞ੍ਹੇ, ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠਂ ਉਪਾਗਮੁਂ.

ਏਤੇ ਬੁਦ੍ਧਂ ਉਪਾਗਚ੍ਛੁਨ੍ਤਿ. ਏਤੇਤਿ ਸੋਲ਼ਸ ਪਾਰਾਯਨਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ. ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਯੋ ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਯਮ੍ਭੂ ਅਨਾਚਰਿਯਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਾਮਂ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਬਲੇਸੁ ਚ ਵਸੀਭਾਵਂ. ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ? ਬੁਜ੍ਝਿਤਾ ਸਚ੍ਚਾਨੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਬੋਧੇਤਾ ਪਜਾਯਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਸਬ੍ਬਦਸ੍ਸਾਵਿਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਵਿਸਵਿਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਖੀਣਾਸਵਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਨਿਰੁਪਲੇਪਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਰਾਗੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਦੋਸੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਮੋਹੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਏਕਨ੍ਤਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਏਕਾਯਨਮਗ੍ਗਂ ਗਤੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਏਕੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਅਬੁਦ੍ਧਿਵਿਹਤਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਿਪਟਿਲਾਭਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ. ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਨੇਤਂ ਨਾਮਂ ਮਾਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਪਿਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਭਾਤਰਾ ਕਤਂ ਨ ਭਗਿਨਿਯਾ ਕਤਂ ਨ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਕਤਂ ਨ ਦੇਵਤਾਹਿ ਕਤਂ. ਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿਕਮੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ਬੋਧਿਯਾ ਮੂਲੇ ਸਹ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾ ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ. ਏਤੇ ਬੁਦ੍ਧਂ ਉਪਾਗਚ੍ਛੁਨ੍ਤਿ ਏਤੇ ਬੁਦ੍ਧਂ ਉਪਾਗਮਿਂਸੁ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਂਸੁ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ ਪਰਿਪਞ੍ਹਿਂਸੂਤਿ – ਏਤੇ ਬੁਦ੍ਧਂ ਉਪਾਗਚ੍ਛੁਂ.

ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਚਰਣਂ ਇਸਿਨ੍ਤਿ ਚਰਣਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸੀਲਾਚਾਰਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਸੀਲਸਂਵਰੋਪਿ ਚਰਣਂ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂਵਰੋਪਿ ਚਰਣਂ, ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾਪਿ ਚਰਣਂ, ਜਾਗਰਿਯਾਨੁਯੋਗੋਪਿ ਚਰਣਂ, ਸਤ੍ਤਪਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ ਚਰਣਂ, ਚਤ੍ਤਾਰਿਪਿ ਝਾਨਾਨਿ ਚਰਣਂ. ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਚਰਣਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਚਰਣਂ ਸੇਟ੍ਠਚਰਣਂ ਵਿਸੇਟ੍ਠਚਰਣਂ [ਵਿਸਿਟ੍ਠਚਰਣਂ (ਕ.)] ਪਾਮੋਕ੍ਖਚਰਣਂ ਉਤ੍ਤਮਚਰਣਂ ਪਵਰਚਰਣਂ. ਇਸੀਤਿ ਇਸਿ ਭਗਵਾ ਮਹਨ੍ਤਂ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਏਸੀ ਗਵੇਸੀ ਪਰਿਯੇਸੀਤਿ ਇਸਿ…ਪੇ… ਮਹੇਸਕ੍ਖੇਹਿ ਵਾ ਸਤ੍ਤੇਹਿ ਏਸਿਤੋ ਗਵੇਸਿਤੋ ਪਰਿਯੇਸਿਤੋ – ‘‘ਕਹਂ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਕਹਂ ਭਗਵਾ, ਕਹਂ ਦੇਵਦੇਵੋ ਕਹਂ ਨਰਾਸਭੋ’’ਤਿ – ਇਸੀਤਿ – ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਚਰਣਂ ਇਸਿਂ.

ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਨਿਪੁਣੇ ਪਞ੍ਹੇਤਿ. ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਯਾਚਨ੍ਤਾ ਅਜ੍ਝੇਸਨ੍ਤਾ ਪਸਾਦੇਨ੍ਤਾ. ਨਿਪੁਣੇ ਪਞ੍ਹੇਤਿ ਗਮ੍ਭੀਰੇ ਦੁਦ੍ਦਸੇ ਦੁਰਨੁਬੋਧੇ ਸਨ੍ਤੇ ਪਣੀਤੇ ਅਤਕ੍ਕਾਵਚਰੇ ਨਿਪੁਣੇ ਪਣ੍ਡਿਤਵੇਦਨੀਯੇ ਪਞ੍ਹੇਤਿ – ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਨਿਪੁਣੇ ਪਞ੍ਹੇ.

ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠਂ ਉਪਾਗਮੁਨ੍ਤਿ. ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਯੋ ਸੋ ਭਗਵਾ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ. ਸੇਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸੇਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰਂ ਬੁਦ੍ਧਂ ਉਪਾਗਮੁਂ ਉਪਾਗਮਿਂਸੁ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਂਸੁ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ ਪਰਿਪਞ੍ਹਿਂਸੂਤਿ – ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠਂ ਉਪਾਗਮੁਂ. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ –

‘‘ਏਤੇ ਬੁਦ੍ਧਂ ਉਪਾਗਚ੍ਛੁਂ, ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਚਰਣਂ ਇਸਿਂ;

ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਨਿਪੁਣੇ ਪਞ੍ਹੇ, ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠਂ ਉਪਾਗਮੁ’’ਨ੍ਤਿ.

੯੮.

ਤੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਯਾਕਾਸਿ, ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਯਥਾਤਥਂ;

ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇਨ, ਤੋਸੇਸਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਮੁਨਿ.

ਤੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਯਾਕਾਸੀਤਿ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸਾਨਂ ਪਾਰਾਯਨਿਯਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ. ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਯੋ ਸੋ ਭਗਵਾ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ. ਪਬ੍ਯਾਕਾਸੀਤਿ ਤੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਯਾਕਾਸਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿ ਦੇਸੇਸਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ ਵਿਵਰਿ ਵਿਭਜਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਅਕਾਸਿ ਪਕਾਸੇਸੀਤਿ – ਤੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਯਾਕਾਸਿ.

ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਯਥਾਤਥਨ੍ਤਿ. ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋਤਿ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਯਾਚਿਤੋ ਅਜ੍ਝੇਸਿਤੋ ਪਸਾਦਿਤੋ. ਯਥਾਤਥਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ ਤਥਾ ਆਚਿਕ੍ਖਿ, ਯਥਾ ਦੇਸਿਤਬ੍ਬਂ ਤਥਾ ਦੇਸੇਸਿ, ਯਥਾ ਪਞ੍ਞਪੇਤਬ੍ਬਂ ਤਥਾ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ, ਯਥਾ ਪਟ੍ਠਪੇਤਬ੍ਬਂ ਤਥਾ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ, ਯਥਾ ਵਿਵਰਿਤਬ੍ਬਂ ਤਥਾ ਵਿਵਰਿ, ਯਥਾ ਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਂ ਤਥਾ ਵਿਭਜਿ, ਯਥਾ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਾਤਬ੍ਬਂ ਤਥਾ ਉਤ੍ਤਾਨੀਅਕਾਸਿ, ਯਥਾ ਪਕਾਸਿਤਬ੍ਬਂ ਤਥਾ ਪਕਾਸੇਸੀਤਿ – ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਯਥਾਤਥਂ.

ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇਨਾਤਿ ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇਨ ਆਚਿਕ੍ਖਨੇਨ ਦੇਸਨੇਨ ਪਞ੍ਞਪਨੇਨ ਪਟ੍ਠਪਨੇਨ ਵਿਵਰਣੇਨ ਵਿਭਜਨੇਨ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਮ੍ਮੇਨ ਪਕਾਸਨੇਨਾਤਿ – ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇਨ.

ਤੋਸੇਸਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਮੁਨੀਤਿ. ਤੋਸੇਸੀਤਿ ਤੋਸੇਸਿ ਵਿਤੋਸੇਸਿ ਪਸਾਦੇਸਿ ਆਰਾਧੇਸਿ ਅਤ੍ਤਮਨੇ ਅਕਾਸਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਤਿ ਸੋਲ਼ਸ ਪਾਰਾਯਨਿਯੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ. ਮੁਨੀਤਿ ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨੀਤਿ – ਤੋਸੇਸਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਮੁਨਿ. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ –

‘‘ਤੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਯਾਕਾਸਿ, ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਯਥਾਤਥਂ;

ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇਨ, ਤੋਸੇਸਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਮੁਨੀ’’ਤਿ.

੯੯.

ਤੇ ਤੋਸਿਤਾ ਚਕ੍ਖੁਮਤਾ, ਬੁਦ੍ਧੇਨਾਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਨਾ;

ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਮਚਰਿਂਸੁ, ਵਰਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ.

ਤੇ ਤੋਸਿਤਾ ਚਕ੍ਖੁਮਤਾਤਿ. ਤੇਤਿ ਸੋਲ਼ਸ ਪਾਰਾਯਨਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ. ਤੋਸਿਤਾਤਿ ਤੋਸਿਤਾ ਵਿਤੋਸਿਤਾ ਪਸਾਦਿਤਾ ਆਰਾਧਿਤਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਕਤਾਤਿ – ਤੇ ਤੋਸਿਤਾ. ਚਕ੍ਖੁਮਤਾਤਿ ਭਗਵਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚਕ੍ਖੂਹਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ – ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ, ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ, ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ, ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ. ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ…ਪੇ… ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾਤਿ – ਤੇ ਤੋਸਿਤਾ ਚਕ੍ਖੁਮਤਾ.

ਬੁਦ੍ਧੇਨਾਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਨਾਤਿ. ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਯੋ ਸੋ ਭਗਵਾ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ. ਆਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਨਾਤਿ ਆਦਿਚ੍ਚੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸੂਰਿਯੋ. ਸੋ ਗੋਤਮੋ ਗੋਤ੍ਤੇਨ, ਭਗਵਾਪਿ ਗੋਤਮੋ ਗੋਤ੍ਤੇਨ, ਭਗਵਾ ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਗੋਤ੍ਤਞਾਤਕੋ ਗੋਤ੍ਤਬਨ੍ਧੁ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਆਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੂਤਿ – ਬੁਦ੍ਧੇਨਾਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਨਾ.

ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਮਚਰਿਂਸੂਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਆਰਤਿ ਵਿਰਤਿ ਪਟਿਵਿਰਤਿ ਵੇਰਮਣੀ ਵਿਰਮਣਂ ਅਕਿਰਿਯਾ ਅਕਰਣਂ ਅਨਜ੍ਝਾਪਤ੍ਤਿ ਵੇਲਾਅਨਤਿਕ੍ਕਮੋ ਸੇਤੁਘਾਤੋ. ਅਪਿ ਚ, ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਵਸੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ, ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾ, ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ, ਸਮ੍ਮਾਆਜੀਵੋ, ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮੋ, ਸਮ੍ਮਾਸਤਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਮਚਰਿਂਸੂਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਂਸੁ ਅਚਰਿਂਸੁ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਿਂਸੂਤਿ – ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਮਚਰਿਂਸੁ.

ਵਰਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇਤਿ ਵਰਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸੇਟ੍ਠਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਿਸੇਟ੍ਠਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਾਮੋਕ੍ਖਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਮਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਵਰਪਞ੍ਞਸ੍ਸ. ਸਨ੍ਤਿਕੇਤਿ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਾਮਨ੍ਤਾ ਆਸਨ੍ਨੇ ਅਵਿਦੂਰੇ ਉਪਕਟ੍ਠੇਤਿ – ਵਰਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ –

‘‘ਤੇ ਤੋਸਿਤਾ ਚਕ੍ਖੁਮਤਾ, ਬੁਦ੍ਧੇਨਾਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਨਾ;

ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਮਚਰਿਂਸੁ, ਵਰਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ’’ਤਿ.

੧੦੦.

ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਯਥਾ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦੇਸਿਤਂ;

ਤਥਾ ਯੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਗਚ੍ਛੇ ਪਾਰਂ ਅਪਾਰਤੋ.

ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸਾਤਿ ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਅਜਿਤਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਪਞ੍ਹਸ੍ਸ…ਪੇ… ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਪਿਙ੍ਗਿਯਪਞ੍ਹਸ੍ਸਾਤਿ – ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ.

ਯਥਾ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦੇਸਿਤਨ੍ਤਿ. ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਯੋ ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਯਮ੍ਭੂ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ. ਯਥਾ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦੇਸਿਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਂ ਦੇਸਿਤਂ ਪਞ੍ਞਪਿਤਂ ਪਟ੍ਠਪਿਤਂ ਵਿਵਰਿਤਂ ਵਿਭਜਿਤਂ [ਵਿਭਤ੍ਤਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਤਂ ਪਕਾਸਿਤਨ੍ਤਿ – ਯਥਾ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦੇਸਿਤਂ.

ਤਥਾ ਯੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਂ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਪਦਂ ਅਪਚ੍ਚਨੀਕਪਟਿਪਦਂ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਪਟਿਪਦਂ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਤਥਾ ਯੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ.

ਗਚ੍ਛੇ ਪਾਰਂ ਅਪਾਰਤੋਤਿ ਪਾਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ…ਪੇ… ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ; ਅਪਾਰਂ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚ. ਗਚ੍ਛੇ ਪਾਰਂ ਅਪਾਰਤੋਤਿ ਅਪਾਰਤੋ ਪਾਰਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਪਾਰਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਪਾਰਂ ਫਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਪਾਰਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਗਚ੍ਛੇ ਪਾਰਂ ਅਪਾਰਤੋ. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ –

‘‘ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ, ਯਥਾ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦੇਸਿਤਂ;

ਤਥਾ ਯੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਗਚ੍ਛੇ ਪਾਰਂ ਅਪਾਰਤੋ’’ਤਿ.

੧੦੧.

ਅਪਾਰਾ ਪਾਰਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਮਗ੍ਗਮੁਤ੍ਤਮਂ;

ਮਗ੍ਗੋ ਸੋ ਪਾਰਂ ਗਮਨਾਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਰਾਯਨਂ ਇਤਿ.

ਅਪਾਰਾ ਪਾਰਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਪਾਰਂ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚ; ਪਾਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ…ਪੇ… ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਅਪਾਰਾ ਪਾਰਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਪਾਰਾ ਪਾਰਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਪਾਰਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਪਾਰਂ ਫਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਪਾਰਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਅਪਾਰਾ ਪਾਰਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ.

ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਮਗ੍ਗਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਮੁਤ੍ਤਮਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ. ਮਗ੍ਗਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਂ ਅਗ੍ਗਂ ਸੇਟ੍ਠਂ ਵਿਸੇਟ੍ਠਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਪਵਰਂ. ਭਾਵੇਨ੍ਤੋਤਿ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਆਸੇਵਨ੍ਤੋ ਬਹੁਲੀਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ – ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਮਗ੍ਗਮੁਤ੍ਤਮਂ.

ਮਗ੍ਗੋ ਸੋ ਪਾਰਂ ਗਮਨਾਯਾਤਿ –

ਮਗ੍ਗੋ ਪਨ੍ਥੋ ਪਥੋ ਪਜ੍ਜੋ [ਅਦ੍ਧੋ (ਕ.)], ਅਞ੍ਜਸਂ ਵਟੁਮਾਯਨਂ;

ਨਾਵਾ ਉਤ੍ਤਰਸੇਤੁ ਚ, ਕੁਲ੍ਲੋ ਚ ਭਿਸਿ ਸਙ੍ਕਮੋ [ਸਙ੍ਗਮੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਪਸ੍ਸ-ਧਾਤੁਮਾਲਾਯਂ ਮਗ੍ਗਧਾਤੁਵਣ੍ਣਨਾਯਂ].

ਪਾਰਂ ਗਮਨਾਯਾਤਿ ਪਾਰਂ ਗਮਨਾਯ ਪਾਰਂ ਸਮ੍ਪਾਪਨਾਯ ਪਾਰਂ ਸਮਨੁਪਾਪਨਾਯ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਤਰਣਾਯਾਤਿ – ਮਗ੍ਗੋ ਸੋ ਪਾਰਂ ਗਮਨਾਯ.

ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਰਾਯਨਂ ਇਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਂਕਾਰਣਾ ਤਂਹੇਤੁ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਤਂਨਿਦਾਨਾ. ਪਾਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ…ਪੇ… ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਅਯਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਗ੍ਗੋ. ਇਤੀਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ… ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ ਇਤੀਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਰਾਯਨਂ ਇਤਿ. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ –

‘‘ਅਪਾਰਾ ਪਾਰਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਮਗ੍ਗਮੁਤ੍ਤਮਂ;

ਮਗ੍ਗੋ ਸੋ ਪਾਰਂ ਗਮਨਾਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਰਾਯਨਂ ਇਤੀ’’ਤਿ.

ਪਾਰਾਯਨਤ੍ਥੁਤਿਗਾਥਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਸਤ੍ਤਰਸਮੋ.

੧੮. ਪਾਰਾਯਨਾਨੁਗੀਤਿਗਾਥਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

੧੦੨.

ਪਾਰਾਯਨਮਨੁਗਾਯਿਸ੍ਸਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ]

ਯਥਾਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਤਥਾਕ੍ਖਾਸਿ, ਵਿਮਲੋ ਭੂਰਿਮੇਧਸੋ;

ਨਿਕ੍ਕਾਮੋ ਨਿਬ੍ਬਨੋ ਨਾਗੋ, ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਮੁਸਾ ਭਣੇ.

ਪਾਰਾਯਨਮਨੁਗਾਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਗੀਤਮਨੁਗਾਯਿਸ੍ਸਂ ਕਥਿਤਮਨੁਕਥਯਿਸ੍ਸਂ [ਕਥਿਤਮਨੁਗਾਯਿਸ੍ਸਂ (ਸ੍ਯਾ.) ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੁ ਅਨੁਗਾਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਆਗਤਂ] ਭਣਿਤਮਨੁਭਣਿਸ੍ਸਂ ਲਪਿਤਮਨੁਲਪਿਸ੍ਸਂ ਭਾਸਿਤਮਨੁਭਾਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ – ਪਾਰਾਯਨਮਨੁਗਾਯਿਸ੍ਸਂ. ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋਤਿ. ਇਚ੍ਚਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ…ਪੇ… ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ – ਇਚ੍ਚਾਤਿ. ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਂ ਗਰੁਵਚਨਂ ਸਗਾਰਵਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ – ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ. ਪਿਙ੍ਗਿਯੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਸਙ੍ਖਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵੋਹਾਰੋ ਨਾਮਂ ਨਾਮਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਅਭਿਲਾਪੋਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ.

ਯਥਾਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਤਥਾਕ੍ਖਾਸੀਤਿ ਯਥਾ ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਤਥਾ ਅਕ੍ਖਾਸਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿ ਦੇਸੇਸਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ ਵਿਵਰਿ ਵਿਭਜਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਅਕਾਸਿ ਪਕਾਸੇਸਿ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਯਥਾ ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਤਥਾ ਅਕ੍ਖਾਸਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿ ਦੇਸੇਸਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ ਵਿਵਰਿ ਵਿਭਜਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਅਕਾਸਿ ਪਕਾਸੇਸਿ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਤਥਾ ਅਕ੍ਖਾਸਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿ ਦੇਸੇਸਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ ਵਿਵਰਿ ਵਿਭਜਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਅਕਾਸਿ ਪਕਾਸੇਸੀਤਿ – ਯਥਾਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਤਥਾਕ੍ਖਾਸਿ.

ਵਿਮਲੋ ਭੂਰਿਮੇਧਸੋਤਿ. ਵਿਮਲੋਤਿ ਰਾਗੋ ਮਲਂ, ਦੋਸੋ ਮਲਂ, ਮੋਹੋ ਮਲਂ, ਕੋਧੋ… ਉਪਨਾਹੋ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਮਲਾ. ਤੇ ਮਲਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਅਮਲੋ ਬੁਦ੍ਧੋ ਵਿਮਲੋ ਨਿਮ੍ਮਲੋ ਮਲਾਪਗਤੋ ਮਲਵਿਪ੍ਪਹੀਨੋ ਮਲਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਮਲਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋ. ਭੂਰਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਥਵੀ. ਭਗਵਾ ਤਾਯ [ਭਗਵਾ ਇਮਾਯ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਥਵਿਸਮਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਪੁਲਾਯ ਵਿਤ੍ਥਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਮੇਧਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਭਗਵਾ ਇਮਾਯ ਮੇਧਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਾਗਤੋ ਸਮੁਪਾਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸੁਮੇਧਸੋਤਿ – ਵਿਮਲੋ ਭੂਰਿਮੇਧਸੋ.

ਨਿਕ੍ਕਾਮੋ ਨਿਬ੍ਬਨੋ ਨਾਗੋਤਿ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਾ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਪਹੀਨਾ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾਨਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ. ਭਗਵਾ ਨ ਕਾਮੇ ਕਾਮੇਤਿ ਨ ਕਾਮੇ ਇਚ੍ਛਤਿ ਨ ਕਾਮੇ ਪਤ੍ਥੇਤਿ ਨ ਕਾਮੇ ਪਿਹੇਤਿ ਨ ਕਾਮੇ ਅਭਿਜਪ੍ਪਤਿ. ਯੇ ਕਾਮੇ ਕਾਮੇਨ੍ਤਿ ਕਾਮੇ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਕਾਮੇ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ ਕਾਮੇ ਪਿਹੇਨ੍ਤਿ ਕਾਮੇ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਤੇ ਕਾਮਕਾਮਿਨੋ ਰਾਗਰਾਗਿਨੋ ਸਞ੍ਞਸਞ੍ਞਿਨੋ. ਭਗਵਾ ਨ ਕਾਮੇ ਕਾਮੇਤਿ ਨ ਕਾਮੇ ਇਚ੍ਛਤਿ ਨ ਕਾਮੇ ਪਤ੍ਥੇਤਿ ਨ ਕਾਮੇ ਪਿਹੇਤਿ ਨ ਕਾਮੇ ਅਭਿਜਪ੍ਪਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਕਾਮੋ ਨਿਕ੍ਕਾਮੋ ਚਤ੍ਤਕਾਮੋ ਵਨ੍ਤਕਾਮੋ ਮੁਤ੍ਤਕਾਮੋ ਪਹੀਨਕਾਮੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਕਾਮੋ ਵੀਤਰਾਗੋ ਵਿਗਤਰਾਗੋ ਚਤ੍ਤਰਾਗੋ ਵਨ੍ਤਰਾਗੋ ਮੁਤ੍ਤਰਾਗੋ ਪਹੀਨਰਾਗੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰਾਗੋ ਨਿਚ੍ਛਾਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੀਤਿਭੂਤੋ ਸੁਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਨਿਕ੍ਕਾਮੋ.

ਨਿਬ੍ਬਨੋਤਿ ਰਾਗੋ ਵਨਂ, ਦੋਸੋ ਵਨਂ, ਮੋਹੋ ਵਨਂ, ਕੋਧੋ ਵਨਂ, ਉਪਨਾਹੋ ਵਨਂ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵਨਾ. ਤੇ ਵਨਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਵਨੋ ਵਿਵਨੋ ਨਿਬ੍ਬਨੋ ਵਨਾਪਗਤੋ ਵਨਵਿਪ੍ਪਹੀਨੋ ਵਨਵਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਵਨਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ – ਨਿਬ੍ਬਨੋ. ਨਾਗੋਤਿ ਨਾਗੋ; ਭਗਵਾ ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ ਨਾਗੋ, ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨਾਗੋ, ਨ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨਾਗੋ…ਪੇ… ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਨ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨਾਗੋਤਿ – ਨਿਕ੍ਕਾਮੋ ਨਿਬ੍ਬਨੋ ਨਾਗੋ.

ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਮੁਸਾ ਭਣੇਤਿ. ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੂਤਿ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਕਿਂਹੇਤੁ ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਕਿਂਨਿਦਾਨਾ ਕਿਂਪਚ੍ਚਯਾਤਿ – ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ. ਮੁਸਾ ਭਣੇਤਿ ਮੁਸਾ ਭਣੇਯ੍ਯ ਕਥੇਯ੍ਯ ਦੀਪੇਯ੍ਯ ਵੋਹਰੇਯ੍ਯ; ਮੁਸਾ ਭਣੇਤਿ ਮੋਸਵਜ੍ਜਂ ਭਣੇਯ੍ਯ, ਮੁਸਾਵਾਦਂ ਭਣੇਯ੍ਯ, ਅਨਰਿਯਵਾਦਂ ਭਣੇਯ੍ਯ. ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਸਭਾਗਤੋ [ਸਭਗ੍ਗਤੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਾ ਪਰਿਸਾਗਤੋ [ਪਰਿਸਗ੍ਗਤੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਾ ਞਾਤਿਮਜ੍ਝਗਤੋ ਵਾ ਪੂਗਮਜ੍ਝਗਤੋ ਵਾ ਰਾਜਕੁਲਮਜ੍ਝਗਤੋ ਵਾ ਅਭਿਨੀਤੋ ਸਕ੍ਖਿਪੁਟ੍ਠੋ – ‘‘ਏਹਮ੍ਭੋ [ਏਹਿ ਭੋ (ਸ੍ਯਾ.) ਪਸ੍ਸ ਮ. ਨਿ. ੩.੧੧੨] ਪੁਰਿਸ, ਯਂ ਜਾਨਾਸਿ ਤਂ ਵਦੇਹੀ’’ਤਿ, ਸੋ ਅਜਾਨਂ ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ, ਜਾਨਂ ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਨ ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ, ਅਪਸ੍ਸਂ ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਪਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ, ਪਸ੍ਸਂ ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਨ ਪਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਇਤਿ ਅਤ੍ਤਹੇਤੁ ਵਾ ਪਰਹੇਤੁ ਵਾ ਆਮਿਸਕਿਞ੍ਚਿਕ੍ਖਹੇਤੁ ਵਾ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾ ਭਾਸਤਿ, ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੋਸਵਜ੍ਜਂ.

ਅਪਿ ਚ, ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਹੋਤਿ. ਪੁਬ੍ਬੇਵਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਭਣਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ, ਭਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਭਣਾਮੀ’’ਤਿ, ਭਣਿਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਮਯਾ ਭਣਿਤ’’ਨ੍ਤਿ – ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਹੋਤਿ. ਅਪਿ ਚ, ਚਤੂਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਹੋਤਿ. ਪੁਬ੍ਬੇਵਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਭਣਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ, ਭਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਭਣਾਮੀ’’ਤਿ, ਭਣਿਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਮਯਾ ਭਣਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਵਿਨਿਧਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਂ – ਇਮੇਹਿ ਚਤੂਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਹੋਤਿ. ਅਪਿ ਚ, ਪਞ੍ਚਹਾਕਾਰੇਹਿ…ਪੇ… ਛਹਾਕਾਰੇਹਿ… ਸਤ੍ਤਹਾਕਾਰੇਹਿ… ਅਟ੍ਠਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਹੋਤਿ. ਪੁਬ੍ਬੇਵਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਭਣਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ, ਭਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਭਣਾਮੀ’’ਤਿ, ਭਣਿਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮੁਸਾ ਮਯਾ ਭਣਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਵਿਨਿਧਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਂ, ਵਿਨਿਧਾਯ ਖਨ੍ਤਿਂ, ਵਿਨਿਧਾਯ ਰੁਚਿਂ, ਵਿਨਿਧਾਯ ਸਞ੍ਞਂ, ਵਿਨਿਧਾਯ ਭਾਵਂ – ਇਮੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਾਕਾਰੇਹਿ ਮੁਸਾਵਾਦੋ ਹੋਤਿ ਮੋਸਵਜ੍ਜਂ. ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਮੁਸਾ ਭਣੇਯ੍ਯ ਕਥੇਯ੍ਯ ਦੀਪੇਯ੍ਯ ਵੋਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਮੁਸਾ ਭਣੇ. ਤੇਨਾਹ ਥੇਰੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ –

‘‘ਪਾਰਾਯਨਮਨੁਗਾਯਿਸ੍ਸਂ, [ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ]

ਯਥਾਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਤਥਾਕ੍ਖਾਸਿ, ਵਿਮਲੋ ਭੂਰਿਮੇਧਸੋ;

ਨਿਕ੍ਕਾਮੋ ਨਿਬ੍ਬਨੋ ਨਾਗੋ, ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ ਮੁਸਾ ਭਣੇ’’ਤਿ.

੧੦੩.

ਪਹੀਨਮਲਮੋਹਸ੍ਸ, ਮਾਨਮਕ੍ਖਪ੍ਪਹਾਯਿਨੋ;

ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਗਿਰਂ ਵਣ੍ਣੂਪਸਂਹਿਤਂ.

ਪਹੀਨਮਲਮੋਹਸ੍ਸਾਤਿ. ਮਲਨ੍ਤਿ ਰਾਗੋ ਮਲਂ, ਦੋਸੋ ਮਲਂ, ਮੋਹੋ ਮਲਂ, ਮਾਨੋ ਮਲਂ, ਦਿਟ੍ਠਿ ਮਲਂ, ਕਿਲੇਸੋ ਮਲਂ, ਸਬ੍ਬਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਲਂ, ਸਬ੍ਬਭਵਗਾਮਿਕਮ੍ਮਂ ਮਲਂ.

ਮੋਹੋਤਿ ਯਂ ਦੁਕ੍ਖੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਅਵਿਜ੍ਜਾਲਙ੍ਗੀ ਮੋਹੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੋਹੋ. ਮਲਞ੍ਚ ਮੋਹੋ ਚ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਹੀਨਮਲਮੋਹੋਤਿ – ਪਹੀਨਮਲਮੋਹਸ੍ਸ.

ਮਾਨਮਕ੍ਖਪ੍ਪਹਾਯਿਨੋਤਿ. ਮਾਨੋਤਿ ਏਕਵਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਯਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਨ੍ਨਤਿ [ਉਣ੍ਣਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)]. ਦੁਵਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਅਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਨਮਾਨੋ, ਪਰਵਮ੍ਭਨਮਾਨੋ. ਤਿਵਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ. ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਲਾਭੇਨ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਯਸੇਨ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਪਸਂਸਾਯ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਸੁਖੇਨ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ. ਪਞ੍ਚਵਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਲਾਭਿਮ੍ਹਿ ਮਨਾਪਿਕਾਨਂ ਰੂਪਾਨਨ੍ਤਿ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਲਾਭਿਮ੍ਹਿ ਮਨਾਪਿਕਾਨਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ…ਪੇ… ਗਨ੍ਧਾਨਂ… ਰਸਾਨਂ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ. ਛਬ੍ਬਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਪਦਾਯ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਸੋਤਸਮ੍ਪਦਾਯ…ਪੇ… ਘਾਨਸਮ੍ਪਦਾਯ… ਜਿਵ੍ਹਾਸਮ੍ਪਦਾਯ… ਕਾਯਸਮ੍ਪਦਾਯ… ਮਨੋਸਮ੍ਪਦਾਯ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ. ਸਤ੍ਤਵਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਮਾਨੋ, ਅਤਿਮਾਨੋ, ਮਾਨਾਤਿਮਾਨੋ, ਓਮਾਨੋ, ਅਵਮਾਨੋ, ਅਸ੍ਮਿਮਾਨੋ, ਮਿਚ੍ਛਾਮਾਨੋ. ਅਟ੍ਠਵਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਲਾਭੇਨ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਅਲਾਭੇਨ ਓਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਯਸੇਨ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਅਯਸੇਨ ਓਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਪਸਂਸਾਯ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਨਿਨ੍ਦਾਯ ਓਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਸੁਖੇਨ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ, ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਓਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ. ਨਵਵਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਸੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਸੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਸੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਸਦਿਸਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਸਦਿਸਸ੍ਸ ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਸਦਿਸਸ੍ਸ ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਹੀਨਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਹੀਨਸ੍ਸ ਸਦਿਸੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਮਾਨੋ, ਹੀਨਸ੍ਸ ਹੀਨੋਹਮਸ੍ਸੀਤਿ ਮਾਨੋ. ਦਸਵਿਧੇਨ ਮਾਨੋ – ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਮਾਨਂ ਜਨੇਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਕੋਲਪੁਤ੍ਤਿਯੇਨ ਵਾ ਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਵਾ ਧਨੇਨ ਵਾ ਅਜ੍ਝੇਨੇਨ ਵਾ ਕਮ੍ਮਾਯਤਨੇਨ ਵਾ ਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨੇਨ ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਾਟ੍ਠਾਨੇਨ [ਵਿਜ੍ਜਾਠਾਨੇਨ (ਕ.)] ਵਾ ਸੁਤੇਨ ਵਾ ਪਟਿਭਾਨੇਨ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਨ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁਨਾ. ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਮਾਨੋ ਮਞ੍ਞਨਾ ਮਞ੍ਞਿਤਤ੍ਤਂ ਉਨ੍ਨਤਿ ਉਨ੍ਨਮੋ ਧਜੋ ਸਮ੍ਪਗ੍ਗਾਹੋ ਕੇਤੁਕਮ੍ਯਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਾਨੋ.

ਮਕ੍ਖੋਤਿ ਯੋ ਮਕ੍ਖੋ ਮਕ੍ਖਾਯਨਾ ਮਕ੍ਖਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠੁਰਿਯਂ ਨਿਟ੍ਠੁਰਿਯਕਮ੍ਮਂ [ਨਿਤ੍ਥੁਰਿਯਕਮ੍ਮਂ (ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਵਿਭ. ੮੯੨] – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਕ੍ਖੋ. ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਮਾਨੋ ਚ ਮਕ੍ਖੋ ਚ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਮਾਨਮਕ੍ਖਪ੍ਪਹਾਯੀਤਿ – ਮਾਨਮਕ੍ਖਪ੍ਪਹਾਯਿਨੋ.

ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਗਿਰਂ ਵਣ੍ਣੂਪਸਂਹਿਤਨ੍ਤਿ. ਹਨ੍ਦਾਹਨ੍ਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ ਪਦਸਂਸਗ੍ਗੋ ਪਦਪਾਰਿਪੂਰੀ ਅਕ੍ਖਰਸਮਵਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ – ਹਨ੍ਦਾਹਨ੍ਤਿ. ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਗਿਰਂ ਵਣ੍ਣੂਪਸਂਹਿਤਨ੍ਤਿ ਵਣ੍ਣੇਨ ਉਪੇਤਂ ਸਮੁਪੇਤਂ ਉਪਾਗਤਂ ਸਮੁਪਾਗਤਂ ਉਪਪਨ੍ਨਂ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨਂ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਵਾਚਂ ਗਿਰਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਉਦੀਰਣਂ [ਓਦੀਰਣਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸ੍ਸਾਮਿ ਵਿਵਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਵਿਭਜਿਸ੍ਸਾਮਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਕਾਸੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ – ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਗਿਰਂ ਵਣ੍ਣੂਪਸਂਹਿਤਂ. ਤੇਨਾਹ ਥੇਰੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ –

‘‘ਪਹੀਨਮਲਮੋਹਸ੍ਸ, ਮਾਨਮਕ੍ਖਪ੍ਪਹਾਯਿਨੋ;

ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਕਿਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਗਿਰਂ ਵਣ੍ਣੂਪਸਂਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੦੪.

ਤਮੋਨੁਦੋ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ, ਲੋਕਨ੍ਤਗੂ ਸਬ੍ਬਭਵਾਤਿਵਤ੍ਤੋ;

ਅਨਾਸਵੋ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਹੀਨੋ, ਸਚ੍ਚਵ੍ਹਯੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ ਉਪਾਸਿਤੋ ਮੇ.

ਤਮੋਨੁਦੋ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ. ਤਮੋਨੁਦੋਤਿ ਰਾਗਤਮਂ ਦੋਸਤਮਂ ਮੋਹਤਮਂ ਮਾਨਤਮਂ ਦਿਟ੍ਠਿਤਮਂ ਕਿਲੇਸਤਮਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਤਮਂ ਅਨ੍ਧਕਰਣਂ ਅਞ੍ਞਾਣਕਰਣਂ ਪਞ੍ਞਾਨਿਰੋਧਿਕਂ ਵਿਘਾਤਪਕ੍ਖਿਕਂ ਅਨਿਬ੍ਬਾਨਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਂ ਨੁਦਿ ਪਨੁਦਿ ਪਜਹਿ ਵਿਨੋਦੇਸਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਅਕਾਸਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਸਿ. ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਯੋ ਸੋ ਭਗਵਾ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ; ਯਦਿਦਂ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ. ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਂ…ਪੇ… ਤਥਾਗਤੋ ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੂਤਿ – ਤਮੋਨੁਦੋ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ.

ਲੋਕਨ੍ਤਗੂ ਸਬ੍ਬਭਵਾਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ. ਲੋਕੋਤਿ ਏਕੋ ਲੋਕੋ – ਭਵਲੋਕੋ. ਦ੍ਵੇ ਲੋਕਾ – ਭਵਲੋਕੋ ਚ ਸਮ੍ਭਵਲੋਕੋ ਚ; ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭਵਲੋਕੋ ਚ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭਵਲੋਕੋ ਚ; ਵਿਪਤ੍ਤਿਭਵਲੋਕੋ ਚ ਵਿਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭਵਲੋਕੋ ਚ [ਦ੍ਵੇ ਲੋਕਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਚ ਭਵਲੋਕੋ ਵਿਪਤ੍ਤਿ ਚ ਭਵਲੋਕੋ (ਸ੍ਯਾ.)]. ਤਯੋ ਲੋਕਾ – ਤਿਸ੍ਸੋ ਵੇਦਨਾ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਲੋਕਾ – ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਹਾਰਾ. ਪਞ੍ਚ ਲੋਕਾ – ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ. ਛ ਲੋਕਾ – ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ. ਸਤ੍ਤ ਲੋਕਾ – ਸਤ੍ਤਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ. ਅਟ੍ਠ ਲੋਕਾ – ਅਟ੍ਠ ਲੋਕਧਮ੍ਮਾ. ਨਵ ਲੋਕਾ – ਨਵ ਸਤ੍ਤਾਵਾਸਾ. ਦਸ ਲੋਕਾ – ਦਸ ਆਯਤਨਾਨਿ. ਦ੍ਵਾਦਸ ਲੋਕਾ – ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ. ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਲੋਕਾ – ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਧਾਤੁਯੋ. ਲੋਕਨ੍ਤਗੂਤਿ ਭਗਵਾ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਗਤੋ ਅਨ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਕੋਟਿਗਤੋ ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ… ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਸੋ ਵੁਤ੍ਥਵਾਸੋ ਚਿਣ੍ਣਚਰਣੋ… ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ – ਲੋਕਨ੍ਤਗੂ.

ਸਬ੍ਬਭਵਾਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ. ਭਵਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਭਵਾ – ਕਮ੍ਮਭਵੋ ਚ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋ ਚ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ. ਕਤਮੋ ਕਮ੍ਮਭਵੋ? ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਅਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ ਆਨੇਞ੍ਜਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੋ – ਅਯਂ ਕਮ੍ਮਭਵੋ. ਕਤਮੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ? ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾ ਰੂਪਾ ਵੇਦਨਾ ਸਞ੍ਞਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ – ਅਯਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ. ਭਗਵਾ ਕਮ੍ਮਭਵਞ੍ਚ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਞ੍ਚ ਪੁਨਬ੍ਭਵਂ ਅਤਿਵਤ੍ਤੋ [ਉਪਾਤਿਵਤ੍ਤੋ (ਕ.)] ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ – ਲੋਕਨ੍ਤਗੂ ਸਬ੍ਬਭਵਾਤਿਵਤ੍ਤੋ.

ਅਨਾਸਵੋ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਹੀਨੋਤਿ. ਅਨਾਸਵੋਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਸਵਾ – ਕਾਮਾਸਵੋ, ਭਵਾਸਵੋ, ਦਿਟ੍ਠਾਸਵੋ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਵੋ. ਤੇ ਆਸਵਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨਾਸਵੋ. ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਹੀਨੋਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਂ ਜਾਤਿਦੁਕ੍ਖਂ ਜਰਾਦੁਕ੍ਖਂ ਬ੍ਯਾਧਿਦੁਕ੍ਖਂ ਮਰਣਦੁਕ੍ਖਂ ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਦੁਕ੍ਖਂ …ਪੇ… ਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਸਨਦੁਕ੍ਖਂ ਪਹੀਨਂ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਵੂਪਸਨ੍ਤਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਂ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਹੀਨੋਤਿ – ਅਨਾਸਵੋ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਹੀਨੋ.

ਸਚ੍ਚਵ੍ਹਯੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ ਉਪਾਸਿਤੋ ਮੇਤਿ. ਸਚ੍ਚਵ੍ਹਯੋਤਿ ਸਚ੍ਚਵ੍ਹਯੋ ਸਦਿਸਨਾਮੋ ਸਦਿਸਵ੍ਹਯੋ ਸਚ੍ਚਸਦਿਸਵ੍ਹਯੋ. ਵਿਪਸ੍ਸੀ ਭਗਵਾ, ਸਿਖੀ ਭਗਵਾ, ਵੇਸ੍ਸਭੂ ਭਗਵਾ, ਕਕੁਸਨ੍ਧੋ ਭਗਵਾ, ਕੋਣਾਗਮਨੋ ਭਗਵਾ, ਕਸ੍ਸਪੋ ਭਗਵਾ. ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਾ ਭਗਵਨ੍ਤੋ ਸਦਿਸਨਾਮਾ ਸਦਿਸਵ੍ਹਯਾ. ਭਗਵਾਪਿ ਸਕ੍ਯਮੁਨਿ ਤੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ਸਦਿਸਨਾਮੋ ਸਦਿਸਵ੍ਹਯੋਤਿ – ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਚ੍ਚਵ੍ਹਯੋ.

ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ ਉਪਾਸਿਤੋ ਮੇਤਿ ਸੋ ਮਯਾ ਭਗਵਾ ਆਸਿਤੋ ਉਪਾਸਿਤੋ ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਤੋ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਪਰਿਪਞ੍ਹਿਤੋਤਿ – ਸਚ੍ਚਵ੍ਹਯੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ ਉਪਾਸਿਤੋ ਮੇ. ਤੇਨਾਹ ਥੇਰੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ –

‘‘ਤਮੋਨੁਦੋ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ, ਲੋਕਨ੍ਤਗੂ ਸਬ੍ਬਭਵਾਤਿਵਤ੍ਤੋ;

ਅਨਾਸਵੋ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਹੀਨੋ, ਸਚ੍ਚਵ੍ਹਯੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮੇ ਉਪਾਸਿਤੋ ਮੇ’’ਤਿ.

੧੦੫.

ਦਿਜੋ ਯਥਾ ਕੁਬ੍ਬਨਕਂ ਪਹਾਯ, ਬਹੁਪ੍ਫਲਂ ਕਾਨਨਮਾਵਸੇਯ੍ਯ;

ਏਵਮਹਂ ਅਪ੍ਪਦਸ੍ਸੇ ਪਹਾਯ, ਮਹੋਦਧਿਂ ਹਂਸੋਰਿਵ ਅਜ੍ਝਪਤ੍ਤੋ [ਅਜ੍ਜ ਪਤ੍ਤੋ (ਕ.)] .

ਦਿਜੋ ਯਥਾ ਕੁਬ੍ਬਨਕਂ ਪਹਾਯ, ਬਹੁਪ੍ਫਲਂ ਕਾਨਨਮਾਵਸੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਦਿਜੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਕ੍ਖੀ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਦਿਜੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਕ੍ਖੀ? ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਜਾਯਤੀਤਿ ਦਿਜੋ, ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਾ ਚ ਅਣ੍ਡਕੋਸਮ੍ਹਾ ਚ. ਤਂਕਾਰਣਾ ਦਿਜੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਕ੍ਖੀਤਿ – ਦਿਜੋ. ਯਥਾ ਕੁਬ੍ਬਨਕਂ ਪਹਾਯਾਤਿ ਯਥਾ ਦਿਜੋ ਕੁਬ੍ਬਨਕਂ ਪਰਿਤ੍ਤਵਨਕਂ ਅਪ੍ਪਫਲਂ ਅਪ੍ਪਭਕ੍ਖਂ ਅਪ੍ਪੋਦਕਂ ਪਹਾਯ ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਬਹੁਪ੍ਫਲਂ ਬਹੁਭਕ੍ਖਂ ਬਹੂਦਕਂ [ਬਹੁਰੁਕ੍ਖਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਮਹਨ੍ਤਂ ਕਾਨਨਂ ਵਨਸਣ੍ਡਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਵਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ ਪਟਿਲਭੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਵਨਸਣ੍ਡੇ ਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਦਿਜੋ ਯਥਾ ਕੁਬ੍ਬਨਕਂ ਪਹਾਯ ਬਹੁਪ੍ਫਲਂ ਕਾਨਨਂ ਆਵਸੇਯ੍ਯ.

ਏਵਮਹਂ ਅਪ੍ਪਦਸ੍ਸੇ ਪਹਾਯ, ਮਹੋਦਧਿਂ ਹਂਸੋਰਿਵ ਅਜ੍ਝਪਤ੍ਤੋਤਿ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਓਪਮ੍ਮਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦਨਂ. ਅਪ੍ਪਦਸ੍ਸੇ ਪਹਾਯਾਤਿ ਯੋ ਚ ਬਾਵਰੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਯੇ ਚਞ੍ਞੇ ਤਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਅਪ੍ਪਦਸ੍ਸਾ ਪਰਿਤ੍ਤਦਸ੍ਸਾ ਥੋਕਦਸ੍ਸਾ ਓਮਕਦਸ੍ਸਾ ਲਾਮਕਦਸ੍ਸਾ ਛਤੁਕ੍ਕਦਸ੍ਸਾ [ਜਤੁਕ੍ਕਦਸ੍ਸਾ (ਸ੍ਯਾ.), ਜਤੁਕਦਸ੍ਸਾ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.)] ਵਾ. ਤੇ ਅਪ੍ਪਦਸ੍ਸੇ ਪਰਿਤ੍ਤਦਸ੍ਸੇ ਥੋਕਦਸ੍ਸੇ ਓਮਕਦਸ੍ਸੇ ਲਾਮਕਦਸ੍ਸੇ ਛਤੁਕ੍ਕਦਸ੍ਸੇ ਪਹਾਯ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਦਸ੍ਸਂ ਅਗ੍ਗਦਸ੍ਸਂ ਸੇਟ੍ਠਦਸ੍ਸਂ ਵਿਸੇਟ੍ਠਦਸ੍ਸਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖਦਸ੍ਸਂ ਉਤ੍ਤਮਦਸ੍ਸਂ ਪਵਰਦਸ੍ਸਂ ਅਸਮਂ ਅਸਮਸਮਂ ਅਪ੍ਪਟਿਸਮਂ ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਗਂ ਅਪ੍ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲਂ ਦੇਵਾਤਿਦੇਵਂ ਨਰਾਸਭਂ ਪੁਰਿਸਸੀਹਂ ਪੁਰਿਸਨਾਗਂ ਪੁਰਿਸਾਜਞ੍ਞਂ ਪੁਰਿਸਨਿਸਭਂ ਪੁਰਿਸਧੋਰਯ੍ਹਂ ਦਸਬਲਧਾਰਿਂ [ਦਸਬਲਂ ਤਾਦਿਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਧਿਗਚ੍ਛਿਂ ਵਿਨ੍ਦਿਂ ਪਟਿਲਭਿਂ. ਯਥਾ ਚ ਹਂਸੋ ਮਹਨ੍ਤਂ ਮਾਨਸਕਂ [ਮਾਨੁਸਕਤਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਾ ਸਰਂ ਅਨੋਤਤ੍ਤਂ ਵਾ ਦਹਂ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਵਾ ਅਕ੍ਖੋਭਂ ਅਮਿਤੋਦਕਂ ਜਲਰਾਸਿਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਵਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ ਪਟਿਲਭੇਯ੍ਯ, ਏਵਮੇਵ ਬੁਦ੍ਧਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਕ੍ਖੋਭਂ ਅਮਿਤਤੇਜਂ ਪਭਿਨ੍ਨਞਾਣਂ ਵਿਵਟਚਕ੍ਖੁਂ ਪਞ੍ਞਾਪਭੇਦਕੁਸਲਂ ਅਧਿਗਤਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਂ ਚਤੁਵੇਸਾਰਜ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਸੁਦ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤਂ ਸੇਤਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਅਦ੍ਵਯਭਾਣਿਂ ਤਾਦਿਂ ਤਥਾਪਟਿਞ੍ਞਂ ਅਪਰਿਤ੍ਤਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਗਮ੍ਭੀਰਂ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਂ ਦੁਪ੍ਪਰਿਯੋਗਾਹਂ ਪਹੂਤਰਤਨਂ ਸਾਗਰਸਮਂ ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਅਤੁਲਂ ਵਿਪੁਲਂ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਂ, ਤਂ ਤਾਦਿਸਂ ਪਵਦਤਂ ਮਗ੍ਗਵਾਦਿਨਂ [ਪਵਰਮਗ੍ਗਵਾਦਿਨਂ (ਕ.)] ਮੇਰੁਮਿਵ ਨਗਾਨਂ ਗਰੁਲ਼ਮਿਵ ਦਿਜਾਨਂ ਸੀਹਮਿਵ ਮਿਗਾਨਂ ਉਦਧਿਮਿਵ ਅਣ੍ਣਵਾਨਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਿਂ, ਤਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਜਿਨਪਵਰਂ ਮਹੇਸਿਨ੍ਤਿ – ਏਵਮਹਂ ਅਪ੍ਪਦਸ੍ਸੇ ਪਹਾਯ ਮਹੋਦਧਿਂ ਹਂਸੋਰਿਵ ਅਜ੍ਝਪਤ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ਥੇਰੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ –

‘‘ਦਿਜੋ ਯਥਾ ਕੁਬ੍ਬਨਕਂ ਪਹਾਯ, ਬਹੁਪ੍ਫਲਂ ਕਾਨਨਮਾਵਸੇਯ੍ਯ;

ਏਵਮਹਂ ਅਪ੍ਪਦਸ੍ਸੇ ਪਹਾਯ, ਮਹੋਦਧਿਂ ਹਂਸੋਰਿਵ ਅਜ੍ਝਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.

੧੦੬.

ਯੇ ਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯਾਕਂਸੁ,

ਹੁਰਂ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾ ‘ਇਚ੍ਚਾਸਿ ਇਤਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ’;

ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਇਤਿਹੀਤਿਹਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ.

ਯੇ ਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯਾਕਂਸੂਤਿ. ਯੇਤਿ ਯੋ ਚ ਬਾਵਰੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਯੇ ਚਞ੍ਞੇ ਤਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯਾ, ਤੇ ਸਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਸਕਂ ਖਨ੍ਤਿਂ ਸਕਂ ਰੁਚਿਂ ਸਕਂ ਲਦ੍ਧਿਂ ਸਕਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਸਕਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਬ੍ਯਾਕਂਸੁ ਆਚਿਕ੍ਖਿਂਸੁ ਦੇਸਯਿਂਸੁ ਪਞ੍ਞਪਿਂਸੁ ਪਟ੍ਠਪਿਂਸੁ ਵਿਵਰਿਂਸੁ ਵਿਭਜਿਂਸੁ ਉਤ੍ਤਾਨੀਅਕਂਸੁ ਪਕਾਸੇਸੁਨ੍ਤਿ – ਯੇ ਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯਾਕਂਸੁ.

ਹੁਰਂ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾਤਿ ਹੁਰਂ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾ, ਪਰਂ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾ, ਪੁਰੇ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾ, ਪਠਮਤਰਂ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨਾ ਜਿਨਸਾਸਨਾ ਤਥਾਗਤਸਾਸਨਾ [ਤਥਾਗਤਸਾਸਨਾ ਦੇਵਸਾਸਨਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਅਰਹਨ੍ਤਸਾਸਨਾਤਿ – ਹੁਰਂ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾ.

ਇਚ੍ਚਾਸਿ ਇਤਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਏਵਂ ਕਿਰ ਆਸਿ, ਏਵਂ ਕਿਰ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ – ਇਚ੍ਚਾਸਿ ਇਤਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ.

ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਇਤਿਹੀਤਿਹਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਇਤਿਹੀਤਿਹਂ ਇਤਿਕਿਰਾਯ ਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਪਿਟਕਸਮ੍ਪਦਾਯ ਤਕ੍ਕਹੇਤੁ ਨਯਹੇਤੁ ਆਕਾਰਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਨ੍ਤਿਯਾ ਨ ਸਾਮਂ ਸਯਮਭਿਞ੍ਞਾਤਂ ਨ ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਧਮ੍ਮਂ ਯਂ ਕਥਯਿਂਸੂਤਿ – ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਇਤਿਹੀਤਿਹਂ.

ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਵਡ੍ਢਨਂ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਬ੍ਯਾਪਾਦਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਵਿਹਿਂਸਾਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਞਾਤਿਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਜਨਪਦਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਅਮਰਾਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਪਰਾਨੁਦਯਤਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਸਿਲੋਕਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ ਅਨਵਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਵਿਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਨ੍ਤਿ – ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨਂ. ਤੇਨਾਹ ਥੇਰੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ –

‘‘ਯੇ ਮੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਿਯਾਕਂਸੁ, ਹੁਰਂ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾ;

‘ਇਚ੍ਚਾਸਿ ਇਤਿ ਭਵਿਸ੍ਸ’ਤਿ;

ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਇਤਿਹੀਤਿਹਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਕ੍ਕਵਡ੍ਢਨ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੦੭.

ਏਕੋ ਤਮੋਨੁਦਾਸੀਨੋ, ਜੁਤਿਮਾ ਸੋ ਪਭਙ੍ਕਰੋ;

ਗੋਤਮੋ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣੋ, ਗੋਤਮੋ ਭੂਰਿਮੇਧਸੋ.

ਏਕੋ ਤਮੋਨੁਦਾਸੀਨੋਤਿ. ਏਕੋਤਿ ਭਗਵਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕੋ, ਅਦੁਤਿਯਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ, ਤਣ੍ਹਾਯ ਪਹਾਨਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ, ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਰਾਗੋਤਿ ਏਕੋ, ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਦੋਸੋਤਿ ਏਕੋ, ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਮੋਹੋਤਿ ਏਕੋ, ਏਕਨ੍ਤਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋਤਿ ਏਕੋ, ਏਕਾਯਨਮਗ੍ਗਂ ਗਤੋਤਿ ਏਕੋ, ਏਕੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਏਕੋ.

ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕੋ? ਭਗਵਾ ਦਹਰੋਵ ਸਮਾਨੋ ਸੁਸੁ ਕਾਲ਼ਕੇਸੋ ਭਦ੍ਰੇਨ ਯੋਬ੍ਬਨੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪਠਮੇਨ ਵਯਸਾ ਅਕਾਮਕਾਨਂ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਅਸ੍ਸੁਮੁਖਾਨਂ ਰੋਦਨ੍ਤਾਨਂ ਵਿਲਪਨ੍ਤਾਨਂ ਞਾਤਿਸਙ੍ਘਂ ਸਬ੍ਬਂ ਘਰਾਵਾਸਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਞਾਤਿਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਕਿਞ੍ਚਨਭਾਵਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਕੋ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕੋ.

ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਅਦੁਤਿਯਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ? ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਏਕੋ ਅਰਞ੍ਞਵਨਪਤ੍ਥਾਨਿ ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਪਟਿਸੇਵਤਿ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨਿ ਵਿਜਨਵਾਤਾਨਿ ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸ੍ਸੇਯ੍ਯਕਾਨਿ [ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸੇਯ੍ਯਕਾਨਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨਿ [ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਣਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨਿ (ਕ.)]. ਸੋ ਏਕੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਕੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏਕੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਏਕੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਏਕੋ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਤਿ, ਏਕੋ ਅਭਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਏਕੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਏਕੋ ਰਹੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਏਕੋ ਚਙ੍ਕਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਏਕੋ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਅਦੁਤਿਯਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ.

ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਤਣ੍ਹਾਯ ਪਹਾਨਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ? ਸੋ ਏਵਂ ਏਕੋ ਅਦੁਤਿਯੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਆਤਾਪੀ ਪਹਿਤਤ੍ਤੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਨਜ੍ਜਾ ਨੇਰਞ੍ਜਰਾਯ ਤੀਰੇ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਮਹਾਪਧਾਨਂ ਪਦਹਨ੍ਤੋ ਮਾਰਂ ਸਸੇਨਂ ਕਣ੍ਹਂ ਨਮੁਚਿਂ ਪਮਤ੍ਤਬਨ੍ਧੁਂ ਵਿਧਮਿਤ੍ਵਾ ਤਣ੍ਹਾਜਾਲਿਨਿਂ [ਤਣ੍ਹਂ ਜਾਲਿਨਿਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਿਸਟਂ [ਸਰਿਤਂ (ਸ੍ਯਾ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੯੧] ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ ਪਜਹਿ ਵਿਨੋਦੇਸਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਅਕਾਸਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਸਿ.

‘‘ਤਣ੍ਹਾਦੁਤਿਯੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨ ਸਂਸਰਂ;

ਇਤ੍ਥਭਾਵਞ੍ਞਥਾਭਾਵਂ, ਸਂਸਾਰਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤਿ.

‘‘ਏਤਮਾਦੀਨਵਂ [ਏਵਮਾਦੀਨਵਂ (ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਇਤਿਵੁ. ੧੫] ਞਤ੍ਵਾ, ਤਣ੍ਹਂ [ਤਣ੍ਹਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੯੧] ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਂ;

ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਅਨਾਦਾਨੋ, ਸਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਤਣ੍ਹਾਯ ਪਹਾਨਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ.

ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਰਾਗੋਤਿ ਏਕੋ? ਰਾਗਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਰਾਗੋਤਿ ਏਕੋ, ਦੋਸਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਦੋਸੋਤਿ ਏਕੋ, ਮੋਹਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਮੋਹੋਤਿ ਏਕੋ, ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਏਕਨ੍ਤਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋਤਿ ਏਕੋ.

ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਏਕਾਯਨਮਗ੍ਗਂ ਗਤੋਤਿ ਏਕੋ? ਏਕਾਯਨਮਗ੍ਗੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ…ਪੇ… ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ.

‘‘ਏਕਾਯਨਂ ਜਾਤਿਖਯਨ੍ਤਦਸ੍ਸੀ, ਮਗ੍ਗਂ ਪਜਾਨਾਤਿ ਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀ;

ਏਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਤਰਿਂਸੁ [ਅਤਰਿਂਸੁ (ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਸਂ. ਨਿ. ੫.੪੦੯; ਮਹਾਨਿ. ੧੯੧] ਪੁਬ੍ਬੇ, ਤਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਯੇ ਚ ਤਰਨ੍ਤਿ ਓਘ’’ਨ੍ਤਿ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਏਕਾਯਨਮਗ੍ਗਂ ਗਤੋਤਿ ਏਕੋ.

ਕਥਂ ਭਗਵਾ ਏਕੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਏਕੋ. ਬੋਧਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਚਤੂਸੁ ਮਗ੍ਗੇਸੁ ਞਾਣਂ ਪਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪਞ੍ਞਾਬਲਂ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਵੀਮਂਸਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਭਗਵਾ ਤੇਨ ਬੋਧਿਞਾਣੇਨ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ…ਪੇ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ. ਅਥ ਵਾ, ਯਂ ਬੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਂ ਅਨੁਬੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਂ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਂ ਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਫਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਂ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤੇਨ ਬੋਧਿਞਾਣੇਨ ਬੁਜ੍ਝਿ ਅਨੁਬੁਜ੍ਝਿ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਿ ਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿ ਅਧਿਗਚ੍ਛਿ ਫਸ੍ਸੇਸਿ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਏਕੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਏਕੋ.

ਤਮੋਨੁਦੋਤਿ ਭਗਵਾ ਰਾਗਤਮਂ ਦੋਸਤਮਂ ਮੋਹਤਮਂ ਦਿਟ੍ਠਿਤਮਂ ਕਿਲੇਸਤਮਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਤਮਂ ਅਨ੍ਧਕਰਣਂ ਅਚਕ੍ਖੁਕਰਣਂ ਅਞ੍ਞਾਣਕਰਣਂ ਪਞ੍ਞਾਨਿਰੋਧਿਕਂ ਵਿਘਾਤਪਕ੍ਖਿਕਂ ਅਨਿਬ੍ਬਾਨਸਂਵਤ੍ਤਨਿਕਂ ਨੁਦਿ ਪਨੁਦਿ ਪਜਹਿ ਵਿਨੋਦੇਸਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਅਕਾਸਿ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਸਿ. ਆਸੀਨੋਤਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਭਗਵਾ ਪਾਸਾਣਕੇ ਚੇਤਿਯੇਤਿ – ਆਸੀਨੋ [ਆਸਿਨੋ (ਕ.)].

ਨਗਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸੇ ਆਸੀਨਂ, ਮੁਨਿਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਾਰਗੁਂ;

ਸਾਵਕਾ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨ੍ਤਿ, ਤੇਵਿਜ੍ਜਾ ਮਚ੍ਚੁਹਾਯਿਨੋਤਿ.

ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਆਸੀਨੋ…ਪੇ… ਅਥ ਵਾ, ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਆਸੀਨੋ ਸੋ ਵੁਤ੍ਥਵਾਸੋ ਚਿਣ੍ਣਚਰਣੋ…ਪੇ… ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਆਸੀਨੋਤਿ – ਏਕੋ ਤਮੋਨੁਦਾਸੀਨੋ.

ਜੁਤਿਮਾ ਸੋ ਪਭਙ੍ਕਰੋਤਿ. ਜੁਤਿਮਾਤਿ ਜੁਤਿਮਾ ਮਤਿਮਾ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਪਞ੍ਞਵਾ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾ ਞਾਣੀ ਵਿਭਾਵੀ ਮੇਧਾਵੀ. ਪਭਙ੍ਕਰੋਤਿ ਪਭਙ੍ਕਰੋ ਆਲੋਕਕਰੋ ਓਭਾਸਕਰੋ ਦੀਪਙ੍ਕਰੋ ਪਦੀਪਕਰੋ ਉਜ੍ਜੋਤਕਰੋ ਪਜ੍ਜੋਤਕਰੋਤਿ – ਜੁਤਿਮਾ ਸੋ ਪਭਙ੍ਕਰੋ.

ਗੋਤਮੋ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣੋਤਿ ਗੋਤਮੋ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣੋ ਞਾਣਪਞ੍ਞਾਣੋ ਪਞ੍ਞਾਧਜੋ ਪਞ੍ਞਾਕੇਤੁ ਪਞ੍ਞਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ ਵਿਚਯਬਹੁਲੋ ਪਵਿਚਯਬਹੁਲੋ ਓਕ੍ਖਾਯਨਬਹੁਲੋ ਸਮੋਕ੍ਖਾਯਨਧਮ੍ਮੋ ਵਿਭੂਤਵਿਹਾਰੀ ਤਚ੍ਚਰਿਤੋ ਤਬ੍ਬਹੁਲੋ ਤਗ੍ਗਰੁਕੋ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨੋ ਤਪ੍ਪੋਣੋ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰੋ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ.

ਧਜੋ ਰਥਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਣਂ, ਧੂਮੋ [ਧੁਮੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਞ੍ਞਾਣਮਗ੍ਗਿਨੋ;

ਰਾਜਾ ਰਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਣਂ, ਭਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਾਣਮਿਤ੍ਥਿਯਾਤਿ.

ਏਵਮੇਵ ਗੋਤਮੋ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣੋ ਞਾਣਪਞ੍ਞਾਣੋ ਪਞ੍ਞਾਧਜੋ ਪਞ੍ਞਾਕੇਤੁ ਪਞ੍ਞਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ ਵਿਚਯਬਹੁਲੋ ਪਵਿਚਯਬਹੁਲੋ ਓਕ੍ਖਾਯਨਬਹੁਲੋ ਸਮੋਕ੍ਖਾਯਨਧਮ੍ਮੋ ਵਿਭੂਤਵਿਹਾਰੀ ਤਚ੍ਚਰਿਤੋ ਤਬ੍ਬਹੁਲੋ ਤਗ੍ਗਰੁਕੋ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨੋ ਤਪ੍ਪੋਣੋ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰੋ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋਤਿ – ਗੋਤਮੋ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣੋ.

ਗੋਤਮੋ ਭੂਰਿਮੇਧਸੋਤਿ ਭੂਰਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਥਵੀ. ਭਗਵਾ ਤਾਯ ਪਥਵਿਸਮਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਪੁਲਾਯ ਵਿਤ੍ਥਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਮੇਧਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਭਗਵਾ ਇਮਾਯ ਮੇਧਾਯ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਾਗਤੋ ਸਮੁਪਾਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸੁਮੇਧਸੋਤਿ [ਭੂਰਿਮੇਧਸੋਤਿ (ਸ੍ਯਾ.) ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ] – ਗੋਤਮੋ ਭੂਰਿਮੇਧਸੋ. ਤੇਨਾਹ ਥੇਰੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ –

‘‘ਏਕੋ ਤਮੋਨੁਦਾਸੀਨੋ, ਜੁਤਿਮਾ ਸੋ ਪਭਙ੍ਕਰੋ;

ਗੋਤਮੋ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣੋ, ਗੋਤਮੋ ਭੂਰਿਮੇਧਸੋ’’ਤਿ.

੧੦੮.

ਯੋ ਮੇ ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸਿ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਮਕਾਲਿਕਂ;

ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਮਨੀਤਿਕਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚਿ.

ਯੋ ਮੇ ਧਮ੍ਮਦੇਸੇਸੀਤਿ. ਯੋਤਿ ਯੋ ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਯਮ੍ਭੂ ਅਨਾਚਰਿਯਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਾਮਂ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਬਲੇਸੁ ਚ ਵਸੀਭਾਵਂ. ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸੀਤਿ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ…ਪੇ… ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਨਿਞ੍ਚ ਪਟਿਪਦਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿ ਦੇਸੇਸਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ ਵਿਵਰਿ ਵਿਭਜਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਅਕਾਸਿ ਪਕਾਸੇਸੀਤਿ – ਯੋ ਮੇ ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸਿ.

ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਮਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਅਕਾਲਿਕਂ ਏਹਿਪਸ੍ਸਿਕਂ ਓਪਨੇਯ੍ਯਿਕਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਵਿਞ੍ਞੂਹੀਤਿ – ਏਵਂ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ. ਅਥ ਵਾ, ਯੋ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤੇਵ ਫਲਂ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਪਟਿਲਭਤੀਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ. ਅਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਕਾਲਿਕਂ ਧਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ ਕਾਲਂ ਆਗਮੇਨ੍ਤਿ, ਨੇਵਾਯਂ ਧਮ੍ਮੋ. ਯੋ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤੇਵ ਫਲਂ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਪਟਿਲਭਤਿ, ਨ ਪਰਤ੍ਥ ਨ ਪਰਲੋਕੇ, ਏਵਂ ਅਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ – ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਮਕਾਲਿਕਂ.

ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਮਨੀਤਿਕਨ੍ਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਰਾਗਕ੍ਖਯਂ ਦੋਸਕ੍ਖਯਂ ਮੋਹਕ੍ਖਯਂ ਗਤਿਕ੍ਖਯਂ ਉਪਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਯਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਯਂ ਭਵਕ੍ਖਯਂ ਸਂਸਾਰਕ੍ਖਯਂ ਵਟ੍ਟਕ੍ਖਯਂ. ਅਨੀਤਿਕਨ੍ਤਿ ਈਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚ. ਈਤਿਪ੍ਪਹਾਨਂ ਈਤਿਵੂਪਸਮਂ ਈਤਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਈਤਿਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ – ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਮਨੀਤਿਕਂ.

ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚੀਤਿ. ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ. ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾਤਿ ਉਪਮਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਉਪਨਿਧਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਦਿਸਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਟਿਭਾਗੋ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ. ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕ੍ਵਚਿ ਕਿਮ੍ਹਿਚਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਵਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾਤਿ – ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚਿ. ਤੇਨਾਹ ਥੇਰੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ –

‘‘ਯੋ ਮੇ ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸਿ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਮਕਾਲਿਕਂ;

ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਮਨੀਤਿਕਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ.

੧੦੯.

ਕਿਂ ਨੁ ਤਮ੍ਹਾ ਵਿਪ੍ਪਵਸਿ, ਮੁਹੁਤ੍ਤਮਪਿ ਪਿਙ੍ਗਿਯ;

ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣਾ, ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਮੇਧਸਾ.

ਕਿਂ ਨੁ ਤਮ੍ਹਾ ਵਿਪ੍ਪਵਸੀਤਿ ਕਿਂ ਨੁ ਬੁਦ੍ਧਮ੍ਹਾ ਵਿਪ੍ਪਵਸਿ ਅਪੇਸਿ ਅਪਗਚ੍ਛਿ [ਅਪਗਚ੍ਛਸਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਵਿਨਾ ਹੋਸੀਤਿ – ਕਿਂ ਨੁ ਤਮ੍ਹਾ ਵਿਪ੍ਪਵਸਿ.

ਮੁਹੁਤ੍ਤਮਪਿ ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਤਿ ਮੁਹੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਖਣਮ੍ਪਿ ਲਯਮ੍ਪਿ ਵਯਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਮ੍ਪੀਤਿ – ਮੁਹੁਤ੍ਤਮਪਿ. ਪਿਙ੍ਗਿਯਾਤਿ ਬਾਵਰੀ ਤਂ ਨਤ੍ਤਾਰਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ.

ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣਾਤਿ ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣਾ ਞਾਣਪਞ੍ਞਾਣਾ ਪਞ੍ਞਾਧਜਾ ਪਞ੍ਞਾਕੇਤੁਮ੍ਹਾ ਪਞ੍ਞਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਮ੍ਹਾ ਵਿਚਯਬਹੁਲਾ ਪਵਿਚਯਬਹੁਲਾ ਓਕ੍ਖਾਯਨਬਹੁਲਾ ਸਮੋਕ੍ਖਾਯਨਧਮ੍ਮਾ ਵਿਭੂਤਵਿਹਾਰਿਮ੍ਹਾ ਤਚ੍ਚਰਿਤਾ ਤਬ੍ਬਹੁਲਾ ਤਗ੍ਗਰੁਕਾ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਾ ਤਪ੍ਪੋਣਾ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰਾ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਾ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਮ੍ਹਾਤਿ – ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣਾ.

ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਮੇਧਸਾਤਿ ਭੂਰਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਥਵੀ. ਭਗਵਾ ਤਾਯ ਪਥਵਿਸਮਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਪੁਲਾਯ ਵਿਤ੍ਥਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਮੇਧਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਭਗਵਾ ਇਮਾਯ ਮੇਧਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਾਗਤੋ ਸਮੁਪਾਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸੁਮੇਧਸੋਤਿ – ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਮੇਧਸਾ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਕਿਂਨੁ ਤਮ੍ਹਾ ਵਿਪ੍ਪਵਸਿ, ਮੁਹੁਤ੍ਤਮਪਿ ਪਿਙ੍ਗਿਯ;

ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣਾ, ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਮੇਧਸਾ’’ਤਿ.

੧੧੦.

ਯੋ ਤੇ ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸਿ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਮਕਾਲਿਕਂ;

ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਮਨੀਤਿਕਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚਿ.

ਯੋ ਤੇ ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸੀਤਿ ਯੋ ਸੋ ਭਗਵਾ…ਪੇ… ਤਤ੍ਥ ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਬਲੇਸੁ ਚ ਵਸੀਭਾਵਂ. ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸੀਤਿ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ…ਪੇ… ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਨਿਞ੍ਚ ਪਟਿਪਦਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿ ਦੇਸੇਸਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ ਵਿਵਰਿ ਵਿਭਜਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਅਕਾਸਿ ਪਕਾਸੇਸੀਤਿ – ਯੋ ਤੇ ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸਿ.

ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਮਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਅਕਾਲਿਕਂ ਏਹਿਪਸ੍ਸਿਕਂ ਓਪਨੇਯ੍ਯਿਕਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਵਿਞ੍ਞੂਹੀਤਿ – ਏਵਂ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ. ਅਥ ਵਾ, ਯੋ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤੇਵ ਫਲਂ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਪਟਿਲਭਤੀਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ. ਅਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਕਾਲਿਕਂ ਧਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਕਾਲਂ ਆਗਮੇਨ੍ਤਿ, ਨੇਵਾਯਂ ਧਮ੍ਮੋ. ਯੋ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤਿ; ਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤੇਵ ਫਲਂ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਪਟਿਲਭਤਿ, ਨ ਪਰਤ੍ਥ ਨ ਪਰਲੋਕੇ, ਏਵਂ ਅਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ – ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਮਕਾਲਿਕਂ.

ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਮਨੀਤਿਕਨ੍ਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਰਾਗਕ੍ਖਯਂ ਦੋਸਕ੍ਖਯਂ ਮੋਹਕ੍ਖਯਂ ਗਤਿਕ੍ਖਯਂ ਉਪਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਯਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਯਂ ਭਵਕ੍ਖਯਂ ਸਂਸਾਰਕ੍ਖਯਂ ਵਟ੍ਟਕ੍ਖਯਂ. ਅਨੀਤਿਕਨ੍ਤਿ ਈਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚ. ਈਤਿਪ੍ਪਹਾਨਂ ਈਤਿਵੂਪਸਮਂ ਈਤਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਈਤਿਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ – ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਮਨੀਤਿਕਂ.

ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚੀਤਿ. ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ. ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾਤਿ ਉਪਮਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਉਪਨਿਧਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਦਿਸਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਟਿਭਾਗੋ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਸਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ. ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕ੍ਵਚਿ ਕਿਮ੍ਹਿਚਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਵਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾਤਿ – ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚਿ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ –

‘‘ਯੋ ਤੇ ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸਿ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਮਕਾਲਿਕਂ;

ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਮਨੀਤਿਕਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ.

੧੧੧.

ਨਾਹਂ ਤਮ੍ਹਾ ਵਿਪ੍ਪਵਸਾਮਿ, ਮੁਹੁਤ੍ਤਮਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ;

ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣਾ, ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਮੇਧਸਾ.

ਨਾਹਂ ਤਮ੍ਹਾ ਵਿਪ੍ਪਵਸਾਮੀਤਿ ਨਾਹਂ ਬੁਦ੍ਧਮ੍ਹਾ ਵਿਪ੍ਪਵਸਾਮਿ ਅਪੇਮਿ ਅਪਗਚ੍ਛਾਮਿ ਵਿਨਾ ਹੋਮੀਤਿ – ਨਾਹਂ ਤਮ੍ਹਾ ਵਿਪ੍ਪਵਸਾਮਿ.

ਮੁਹੁਤ੍ਤਮਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਮੁਹੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਖਣਮ੍ਪਿ ਲਯਮ੍ਪਿ ਵਯਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਮ੍ਪੀਤਿ ਮੁਹੁਤ੍ਤਮਪਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਗਾਰਵੇਨ ਮਾਤੁਲਂ ਆਲਪਤਿ.

ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣਾਤਿ ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣਾ ਞਾਣਪਞ੍ਞਾਣਾ ਪਞ੍ਞਾਧਜਾ ਪਞ੍ਞਾਕੇਤੁਮ੍ਹਾ ਪਞ੍ਞਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਮ੍ਹਾ ਵਿਚਯਬਹੁਲਾ ਪਵਿਚਯਬਹੁਲਾ ਓਕ੍ਖਾਯਨਬਹੁਲਾ ਸਮੋਕ੍ਖਾਯਨਧਮ੍ਮਾ ਵਿਭੂਤਵਿਹਾਰਿਮ੍ਹਾ ਤਚ੍ਚਰਿਤਾ ਤਬ੍ਬਹੁਲਾ ਤਗ੍ਗਰੁਕਾ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਾ ਤਪ੍ਪੋਣਾ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰਾ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤਾ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯਮ੍ਹਾਤਿ – ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣਾ.

ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਮੇਧਸਾਤਿ ਭੂਰਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਥਵੀ. ਭਗਵਾ ਤਾਯ ਪਥਵਿਸਮਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਪੁਲਾਯ ਵਿਤ੍ਥਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਮੇਧਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਞ੍ਞਾ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਭਗਵਾ ਇਮਾਯ ਮੇਧਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਾਗਤੋ ਸਮੁਪਾਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸੁਮੇਧਸੋਤਿ – ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਮੇਧਸਾ. ਤੇਨਾਹ ਥੇਰੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ –

‘‘ਨਾਹਂ ਤਮ੍ਹਾ ਵਿਪ੍ਪਵਸਾਮਿ, ਮੁਹੁਤ੍ਤਮਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ;

ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞਾਣਾ, ਗੋਤਮਾ ਭੂਰਿਮੇਧਸਾ’’ਤਿ.

੧੧੨.

ਯੋ ਮੇ ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸਿ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਮਕਾਲਿਕਂ;

ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਮਨੀਤਿਕਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚਿ.

ਯੋ ਮੇ ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸੀਤਿ ਯੋ ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਯਮ੍ਭੂ ਅਨਾਚਰਿਯਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਾਮਂ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਬਲੇਸੁ ਚ ਵਸੀਭਾਵਂ. ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸੀਤਿ. ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੇ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮਿਨਿਞ੍ਚ ਪਟਿਪਦਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿ ਦੇਸੇਸਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ ਵਿਵਰਿ ਵਿਭਜਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਅਕਾਸਿ ਪਕਾਸੇਸੀਤਿ – ਯੋ ਮੇ ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸਿ.

ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਮਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਅਕਾਲਿਕਂ ਏਹਿਪਸ੍ਸਿਕਂ ਓਪਨੇਯ੍ਯਿਕਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਵਿਞ੍ਞੂਹੀਤਿ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ. ਅਥ ਵਾ, ਯੋ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤੇਵ ਫਲਂ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਪਟਿਲਭਤੀਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ. ਅਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਕਾਲਿਕਂ ਧਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਕਾਲਂ ਆਗਮੇਨ੍ਤਿ, ਨੇਵਾਯਂ ਧਮ੍ਮੋ. ਯੋ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤੇਵ ਫਲਂ ਵਿਨ੍ਦਤਿ ਪਟਿਲਭਤਿ, ਨ ਪਰਤ੍ਥ ਨ ਪਰਲੋਕੇ, ਏਵਂ ਅਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ – ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਮਕਾਲਿਕਂ.

ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਮਨੀਤਿਕਨ੍ਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਰਾਗਕ੍ਖਯਂ ਦੋਸਕ੍ਖਯਂ ਮੋਹਕ੍ਖਯਂ ਗਤਿਕ੍ਖਯਂ ਉਪਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਯਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਯਂ ਭਵਕ੍ਖਯਂ ਸਂਸਾਰਕ੍ਖਯਂ ਵਟ੍ਟਕ੍ਖਯਂ. ਅਨੀਤਿਕਨ੍ਤਿ ਈਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚ. ਈਤਿਪ੍ਪਹਾਨਂ ਈਤਿਵੂਪਸਮਂ ਈਤਿਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ – ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਮਨੀਤਿਕਂ.

ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚੀਤਿ. ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ. ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾਤਿ ਉਪਮਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਉਪਨਿਧਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਦਿਸਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਟਿਭਾਗੋ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਅਤ੍ਥਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ. ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕ੍ਵਚਿ ਕਿਮ੍ਹਿਚਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਵਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾਤਿ – ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚਿ. ਤੇਨਾਹ ਥੇਰੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ –

‘‘ਯੋ ਮੇ ਧਮ੍ਮਮਦੇਸੇਸਿ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਮਕਾਲਿਕਂ;

ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਮਨੀਤਿਕਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚੀ’’ਤਿ.

੧੧੩.

ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਨਂ ਮਨਸਾ ਚਕ੍ਖੁਨਾਵ, ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ;

ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਵਿਵਸੇਮਿ [ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋਵ ਵਸੇਮਿ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.) … ਵਿਵਸਾਮਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਰਤ੍ਤਿਂ, ਤੇਨੇਵ ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸਂ.

ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਨਂ ਮਨਸਾ ਚਕ੍ਖੁਨਾਵਾਤਿ ਯਥਾ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ ਆਲੋਕੇ ਰੂਪਗਤਾਨਿ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਦਕ੍ਖੇਯ੍ਯ ਓਲੋਕੇਯ੍ਯ ਨਿਜ੍ਝਾਯੇਯ੍ਯ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਏਵਮੇਵਾਹਂ ਬੁਦ੍ਧਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਮਨਸਾ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਦਕ੍ਖਾਮਿ ਓਲੋਕੇਮਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਾਮਿ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਾਮੀਤਿ – ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਨਂ ਮਨਸਾ ਚਕ੍ਖੁਨਾਵ.

ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋਤਿ ਰਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਦਿਵਾ ਚ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਂ ਮਨਸਾ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋਤਿ – ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ.

ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਵਿਵਸੇਮਿ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ. ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋਤਿ ਕਾਯੇਨ ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ, ਵਾਚਾਯ ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ, ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ, ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ, ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਸਕ੍ਕਾਰਮਾਨੋ ਗਰੁਕਾਰਮਾਨੋ ਮਾਨਯਮਾਨੋ ਪੂਜਯਮਾਨੋ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ ਵਿਵਸੇਮਿ ਅਤਿਨਾਮੇਮਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮੇਮੀਤਿ – ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਵਿਵਸੇਮਿ ਰਤ੍ਤਿਂ.

ਤੇਨੇਵ ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸਨ੍ਤਿ ਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਭਾਵੇਨ੍ਤੋ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸੋਤਿ ਤਂ ਮਞ੍ਞਾਮਿ, ਅਵਿਪ੍ਪਵੁਟ੍ਠੋਤਿ ਤਂ ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਜਾਨਾਮਿ. ਏਵਂ ਜਾਨਾਮਿ ਏਵਂ ਆਜਾਨਾਮਿ ਏਵਂ ਵਿਜਾਨਾਮਿ ਏਵਂ ਪਟਿਵਿਜਾਨਾਮਿ ਏਵਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਾਮੀਤਿ – ਤੇਨੇਵ ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸਂ. ਤੇਨਾਹ ਥੇਰੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ –

‘‘ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਨਂ ਮਨਸਾ ਚਕ੍ਖੁਨਾਵ, ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ;

ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਵਿਵਸੇਮਿ ਰਤ੍ਤਿਂ, ਤੇਨੇਵ ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੧੪.

ਸਦ੍ਧਾ ਚ ਪੀਤਿ ਚ ਮਨੋ ਸਤਿ ਚ, ਨਾਪੇਨ੍ਤਿਮੇ ਗੋਤਮਸਾਸਨਮ੍ਹਾ;

ਯਂ ਯਂ ਦਿਸਂ ਵਜਤਿ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ, ਸ ਤੇਨ ਤੇਨੇਵ ਨਤੋਹਮਸ੍ਮਿ.

ਸਦ੍ਧਾ ਚ ਪੀਤਿ ਚ ਮਨੋ ਸਤਿ ਚਾਤਿ. ਸਦ੍ਧਾਤਿ ਯਾ ਚ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਸਦ੍ਧਾ ਸਦ੍ਦਹਨਾ [ਸਦ੍ਧਹਨਾ (ਕ.)] ਓਕਪ੍ਪਨਾ ਅਭਿਪ੍ਪਸਾਦੋ ਸਦ੍ਧਾ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਸਦ੍ਧਾਬਲਂ. ਪੀਤੀਤਿ ਯਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪੀਤਿ ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ [ਪਾਮੁਜ੍ਜਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਮੋਦਨਾ ਆਮੋਦਨਾ ਪਮੋਦਨਾ ਹਾਸੋ ਪਹਾਸੋ ਵਿਤ੍ਤਿ ਤੁਟ੍ਠਿ ਓਦਗ੍ਯਂ ਅਤ੍ਤਮਨਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਮਨੋਤਿ ਯਞ੍ਚ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨੋ ਮਾਨਸਂ ਹਦਯਂ ਪਣ੍ਡਰਂ ਮਨੋ ਮਨਾਯਤਨਂ ਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਤਜ੍ਜਾ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ. ਸਤੀਤਿ ਯਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਸਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿ ਸਮ੍ਮਾਸਤੀਤਿ – ਸਦ੍ਧਾ ਚ ਪੀਤਿ ਚ ਮਨੋ ਸਤਿ ਚ.

ਨਾਪੇਨ੍ਤਿਮੇ ਗੋਤਮਸਾਸਨਮ੍ਹਾਤਿ ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਧਮ੍ਮਾ ਗੋਤਮਸਾਸਨਾ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨਾ ਜਿਨਸਾਸਨਾ ਤਥਾਗਤਸਾਸਨਾ ਅਰਹਨ੍ਤਸਾਸਨਾ ਨਾਪੇਨ੍ਤਿ ਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਨ ਵਿਜਹਨ੍ਤਿ ਨ ਵਿਨਾਸੇਨ੍ਤੀਤਿ – ਨਾਪੇਨ੍ਤਿਮੇ ਗੋਤਮਸਾਸਨਮ੍ਹਾ.

ਯਂ ਯਂ ਦਿਸਂ ਵਜਤਿ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋਤਿ. ਯਂ ਯਂ ਦਿਸਨ੍ਤਿ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ ਵਾ ਦਿਸਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਵਾ ਦਿਸਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਵਾ ਦਿਸਂ ਉਤ੍ਤਰਂ ਵਾ ਦਿਸਂ ਵਜਤਿ ਗਚ੍ਛਤਿ ਕਮਤਿ ਅਭਿਕ੍ਕਮਤਿ. ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋਤਿ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ ਤਿਕ੍ਖਪਞ੍ਞੋ ਪੁਥੁਪਞ੍ਞੋ ਹਾਸਪਞ੍ਞੋ ਜਵਨਪਞ੍ਞੋ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਪਞ੍ਞੋ. ਭੂਰਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਥਵੀ. ਭਗਵਾ ਤਾਯ ਪਥਵਿਸਮਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਪੁਲਾਯ ਵਿਤ੍ਥਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ – ਯਂ ਯਂ ਦਿਸਂ ਵਜਤਿ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ.

ਸ ਤੇਨ ਤੇਨੇਵ ਨਤੋਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਸੋ ਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਤੇਨ ਤੇਨੇਵ ਨਤੋ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨੋ ਤਪ੍ਪੋਣੋ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰੋ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋਤਿ – ਸ ਤੇਨ ਤੇਨੇਵ ਨਤੋਹਮਸ੍ਮਿ. ਤੇਨਾਹ ਥੇਰੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ –

‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਚ ਪੀਤਿ ਚ ਮਨੋ ਸਤਿ ਚ, ਨਾਪੇਨ੍ਤਿਮੇ ਗੋਤਮਸਾਸਨਮ੍ਹਾ;

ਯਂ ਯਂ ਦਿਸਂ ਵਜਤਿ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ, ਸ ਤੇਨ ਤੇਨੇਵ ਨਤੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ.

੧੧੫.

ਜਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਮੇ ਦੁਬ੍ਬਲਥਾਮਕਸ੍ਸ, ਤੇਨੇਵ ਕਾਯੋ ਨ ਪਲੇਤਿ ਤਤ੍ਥ;

ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਾਯ ਵਜਾਮਿ ਨਿਚ੍ਚਂ, ਮਨੋ ਹਿ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਤੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ.

ਜਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਮੇ ਦੁਬ੍ਬਲਥਾਮਕਸ੍ਸਾਤਿ ਜਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਵੁਡ੍ਢਸ੍ਸ ਮਹਲ੍ਲਕਸ੍ਸ ਅਦ੍ਧਗਤਸ੍ਸ ਵਯੋਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਦੁਬ੍ਬਲਥਾਮਕਸ੍ਸਾਤਿ ਦੁਬ੍ਬਲਥਾਮਕਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਥਾਮਕਸ੍ਸ ਪਰਿਤ੍ਤਥਾਮਕਸ੍ਸਾਤਿ – ਜਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਮੇ ਦੁਬ੍ਬਲਥਾਮਕਸ੍ਸ.

ਤੇਨੇਵ ਕਾਯੋ ਨ ਪਲੇਤਿ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਕਾਯੋ ਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਤੇਨ ਨ ਪਲੇਤਿ ਨ ਵਜਤਿ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮਤੀਤਿ – ਤੇਨੇਵ ਕਾਯੋ ਨ ਪਲੇਤਿ ਤਤ੍ਥ.

ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਾਯ ਵਜਾਮਿ ਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਗਮਨੇਨ ਵਿਤਕ੍ਕਗਮਨੇਨ ਞਾਣਗਮਨੇਨ ਪਞ੍ਞਾਗਮਨੇਨ ਬੁਦ੍ਧਿਗਮਨੇਨ ਵਜਾਮਿ ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਾਮੀਤਿ – ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਾਯ ਵਜਾਮਿ ਨਿਚ੍ਚਂ.

ਮਨੋ ਹਿ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਤੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ. ਮਨੋਤਿ ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨੋ ਮਾਨਸਂ…ਪੇ… ਤਜ੍ਜਾ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ. ਮਨੋ ਹਿ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਤੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਮਨੋ ਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਤੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਸਂਯੁਤ੍ਤੋਤਿ – ਮਨੋ ਹਿ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਤੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ. ਤੇਨਾਹ ਥੇਰੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ –

‘‘ਜਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਮੇ ਦੁਬ੍ਬਲਥਾਮਕਸ੍ਸ, ਤੇਨੇਵ ਕਾਯੋ ਨ ਪਲੇਤਿ ਤਤ੍ਥ;

ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਾਯ ਵਜਾਮਿ ਨਿਚ੍ਚਂ, ਮਨੋ ਹਿ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਤੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.

੧੧੬.

ਪਙ੍ਕੇ ਸਯਾਨੋ ਪਰਿਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਦੀਪਾ ਦੀਪਂ ਉਪਲ੍ਲਵਿਂ;

ਅਥਦ੍ਦਸਾਸਿਂ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਓਘਤਿਣ੍ਣਮਨਾਸਵਂ.

ਪਙ੍ਕੇ ਸਯਾਨੋ ਪਰਿਫਨ੍ਦਮਾਨੋਤਿ. ਪਙ੍ਕੇ ਸਯਾਨੋਤਿ ਕਾਮਪਙ੍ਕੇ ਕਾਮਕਦ੍ਦਮੇ ਕਾਮਕਿਲੇਸੇ ਕਾਮਬਲ਼ਿਸੇ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹੇ ਕਾਮਪਲਿਬੋਧੇ ਸੇਮਾਨੋ ਸਯਮਾਨੋ ਵਸਮਾਨੋ ਆਵਸਮਾਨੋ ਪਰਿਵਸਮਾਨੋ [ਅਵਸੇਮਾਨੋ ਪਰਿਸੇਮਾਨੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਤਿ – ਪਙ੍ਕੇ ਸਯਾਨੋ. ਪਰਿਫਨ੍ਦਮਾਨੋਤਿ ਤਣ੍ਹਾਫਨ੍ਦਨਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਫਨ੍ਦਨਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਕਿਲੇਸਫਨ੍ਦਨਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਪਯੋਗਫਨ੍ਦਨਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਵਿਪਾਕਫਨ੍ਦਨਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਫਨ੍ਦਨਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਰਤ੍ਤੋ ਰਾਗੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਦੁਟ੍ਠੋ ਦੋਸੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਮੋਹੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਵਿਨਿਬਨ੍ਧੋ ਮਾਨੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਪਰਾਮਟ੍ਠੋ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਵਿਕ੍ਖੇਪਗਤੋ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਥਾਮਗਤੋ ਅਨੁਸਯੇਹਿ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਲਾਭੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਅਲਾਭੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਯਸੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਅਯਸੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਪਸਂਸਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਨਿਨ੍ਦਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਸੁਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਜਾਤਿਯਾ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਜਰਾਯ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਮਰਣੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸੇਹਿ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਨੇਰਯਿਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਿਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਮਾਨੁਸਿਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ…ਪੇ… ਗਬ੍ਭੋਕ੍ਕਨ੍ਤਿਮੂਲਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਗਬ੍ਭਟ੍ਠਿਤਿਮੂਲਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਗਬ੍ਭਵੁਟ੍ਠਾਨਮੂਲਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਜਾਤਸ੍ਸੂਪਨਿਬਨ੍ਧਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਜਾਤਸ੍ਸ ਪਰਾਧੇਯ੍ਯਕੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਅਤ੍ਤੂਪਕ੍ਕਮੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਪਰੂਪਕ੍ਕਮੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਵਿਪਰਿਣਾਮਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਚਕ੍ਖੁਰੋਗੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਸੋਤਰੋਗੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਘਾਨਰੋਗੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਜਿਵ੍ਹਾਰੋਗੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਕਾਯਰੋਗੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਸੀਸਰੋਗੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਕਣ੍ਣਰੋਗੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਮੁਖਰੋਗੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਦਨ੍ਤਰੋਗੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਓਟ੍ਠਰੋਗੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਕਾਸੇਨ… ਸਾਸੇਨ… ਪਿਨਾਸੇਨ… ਡਾਹੇਨ [ਦਾਹੇਨ (ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੧] … ਜਰੇਨ… ਕੁਚ੍ਛਿਰੋਗੇਨ… ਮੁਚ੍ਛਾਯ… ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਕਾਯ… ਸੂਲਾਯ… ਵਿਸੂਚਿਕਾਯ… ਕੁਟ੍ਠੇਨ… ਗਣ੍ਡੇਨ… ਕਿਲਾਸੇਨ… ਸੋਸੇਨ… ਅਪਮਾਰੇਨ … ਦਦ੍ਦੁਯਾ… ਕਣ੍ਡੁਯਾ… ਕਚ੍ਛੁਯਾ… ਰਖਸਾਯ… ਵਿਤਚ੍ਛਿਕਾਯ… ਲੋਹਿਤਪਿਤ੍ਤੇਨ [ਲੋਹਿਤੇਨ. ਪਿਤ੍ਤੇਨ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] … ਮਧੁਮੇਹੇਨ… ਅਂਸਾਯ… ਪਿਲ਼ਕਾਯ… ਭਗਨ੍ਦਲੇਨ [ਭਗਨ੍ਦਲਾਯ (ਸ੍ਯਾ.)] … ਪਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਸੇਮ੍ਹਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਵਾਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਿਕੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਉਤੁਪਰਿਣਾਮਜੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਵਿਸਮਪਰਿਹਾਰਜੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਓਪਕ੍ਕਮਿਕੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਜੇਨ ਆਬਾਧੇਨ… ਸੀਤੇਨ… ਉਣ੍ਹੇਨ… ਜਿਘਚ੍ਛਾਯ … ਪਿਪਾਸਾਯ… ਉਚ੍ਚਾਰੇਨ… ਪਸ੍ਸਾਵੇਨ… ਡਂਸਮਕਸਵਾਤਾਤਪਸਰੀਸਪਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਮਾਤੁਮਰਣੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਪਿਤੁਮਰਣੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਪੁਤ੍ਤਮਰਣੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਧੀਤੁਮਰਣੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਭੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਰੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਸੀਲਬ੍ਯਸਨੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ… ਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਸਨੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਫਨ੍ਦਮਾਨੋ ਪਰਿਫਨ੍ਦਮਾਨੋ ਪਵੇਧਮਾਨੋ ਸਮ੍ਪਵੇਧਮਾਨੋਤਿ – ਪਙ੍ਕੇ ਸਯਾਨੋ ਪਰਿਫਨ੍ਦਮਾਨੋ.

ਦੀਪਾ ਦੀਪਂ ਉਪਲ੍ਲਵਿਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਥਾਰਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਤੋ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਾਨਂ ਗਣਤੋ ਗਣਂ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਟਿਪਦਾਯ ਪਟਿਪਦਂ ਮਗ੍ਗਤੋ ਮਗ੍ਗਂ ਪਲ੍ਲਵਿਂ ਉਪਲ੍ਲਵਿਂ ਸਮ੍ਪਲ੍ਲਵਿਨ੍ਤਿ – ਦੀਪਾ ਦੀਪਂ ਉਪਲ੍ਲਵਿਂ.

ਅਥਦ੍ਦਸਾਸਿਂ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ. ਅਥਾਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ ਪਦਸਂਸਗ੍ਗੋ ਪਦਪਾਰਿਪੂਰੀ ਅਕ੍ਖਰਸਮਵਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ – ਅਥਾਤਿ. ਅਦ੍ਦਸਾਸਿਨ੍ਤਿ ਅਦ੍ਦਸਂ ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿਂ ਅਪਸ੍ਸਿਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਂ. ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਯੋ ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਯਮ੍ਭੂ ਅਨਾਚਰਿਯਕੋ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ – ਅਥਦ੍ਦਸਾਸਿਂ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ.

ਓਘਤਿਣ੍ਣਮਨਾਸਵਨ੍ਤਿ. ਓਘਤਿਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ ਕਾਮੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ, ਭਵੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ, ਦਿਟ੍ਠੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ, ਅਵਿਜ੍ਜੋਘਂ ਤਿਣ੍ਣੋ, ਸਬ੍ਬਸਂਸਾਰਪਥਂ ਤਿਣ੍ਣੋ ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣੋ ਨਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਵੁਤ੍ਥਵਾਸੋ ਚਿਣ੍ਣਚਰਣੋ…ਪੇ… ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ – ਓਘਤਿਣ੍ਣਂ. ਅਨਾਸਵਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਸਵਾ – ਕਾਮਾਸਵੋ, ਭਵਾਸਵੋ, ਦਿਟ੍ਠਾਸਵੋ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਵੋ. ਤੇ ਆਸਵਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨਾਸਵਾਤਿ – ਓਘਤਿਣ੍ਣਮਨਾਸਵਂ. ਤੇਨਾਹ ਥੇਰੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ –

‘‘ਪਙ੍ਕੇ ਸਯਾਨੋ ਪਰਿਫਨ੍ਦਮਾਨੋ, ਦੀਪਾ ਦੀਪਂ ਉਪਲ੍ਲਵਿਂ;

ਅਥਦ੍ਦਸਾਸਿਂ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਓਘਤਿਣ੍ਣਮਨਾਸਵ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੧੭.

ਯਥਾ ਅਹੂ ਵਕ੍ਕਲਿ ਮੁਤ੍ਤਸਦ੍ਧੋ, ਭਦ੍ਰਾਵੁਧੋ ਆਲ਼ਵਿਗੋਤਮੋ ਚ;

ਏਵਮੇਵ ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਪਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਸਦ੍ਧਂ, ਗਮਿਸ੍ਸਸਿ ਤ੍ਵਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਪਾਰਂ.

ਯਥਾ ਅਹੂ ਵਕ੍ਕਲਿ ਮੁਤ੍ਤਸਦ੍ਧੋ, ਭਦ੍ਰਾਵੁਧੋ ਆਲ਼ਵਿਗੋਤਮੋ ਚਾਤਿ ਯਥਾ ਵਕ੍ਕਲਿਤ੍ਥੇਰੋ [ਵਕ੍ਕਲਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਸਦ੍ਧੋ ਸਦ੍ਧਾਗਰੁਕੋ ਸਦ੍ਧਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸਦ੍ਧਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਯਥਾ ਭਦ੍ਰਾਵੁਧੋ ਥੇਰੋ ਸਦ੍ਧੋ ਸਦ੍ਧਾਗਰੁਕੋ ਸਦ੍ਧਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸਦ੍ਧਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਯਥਾ ਆਲ਼ਵਿਗੋਤਮੋ ਥੇਰੋ ਸਦ੍ਧੋ ਸਦ੍ਧਾਗਰੁਕੋ ਸਦ੍ਧਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ ਸਦ੍ਧਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸਦ੍ਧਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ – ਯਥਾ ਅਹੂ ਵਕ੍ਕਲਿ ਮੁਤ੍ਤਸਦ੍ਧੋ ਭਦ੍ਰਾਵੁਧੋ ਆਲ਼ਵਿਗੋਤਮੋ ਚ.

ਏਵਮੇਵ ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਪਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਸਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਵ ਤ੍ਵਂ ਸਦ੍ਧਂ ਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਪਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਸਮ੍ਪਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਅਧਿਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਓਕਪ੍ਪੇਹਿ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਸਦ੍ਧਂ ਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਪਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਸਮ੍ਪਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਅਧਿਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਓਕਪ੍ਪੇਹਿ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਸਦ੍ਧਂ ਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਪਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਸਮ੍ਪਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਅਧਿਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਓਕਪ੍ਪੇਹਿ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਧਂ ਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਪਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ, ਸਮ੍ਪਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਅਧਿਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਓਕਪ੍ਪੇਹੀਤਿ – ਏਵਮੇਵ ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਪਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਸਦ੍ਧਂ.

ਗਮਿਸ੍ਸਸਿ ਤ੍ਵਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਪਾਰਨ੍ਤਿ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਂ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚ. ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਪਾਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਗਮਿਸ੍ਸਸਿ ਤ੍ਵਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਪਾਰਨ੍ਤਿ ਤ੍ਵਂ ਪਾਰਂ ਗਮਿਸ੍ਸਸਿ, ਪਾਰਂ ਅਧਿਗਮਿਸ੍ਸਸਿ, ਪਾਰਂ ਫਸ੍ਸਿਸ੍ਸਸਿ, ਪਾਰਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰਿਸ੍ਸਸੀਤਿ – ਗਮਿਸ੍ਸਸਿ ਤ੍ਵਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਪਾਰਂ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ –

‘‘ਯਥਾ ਅਹੂ ਵਕ੍ਕਲਿ ਮੁਤ੍ਤਸਦ੍ਧੋ, ਭਦ੍ਰਾਵੁਧੋ ਆਲ਼ਵਿਗੋਤਮੋ ਚ;

ਏਵਮੇਵ ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਪਮੁਞ੍ਚਸ੍ਸੁ ਸਦ੍ਧਂ,

ਗਮਿਸ੍ਸਸਿ ਤ੍ਵਂ ਪਿਙ੍ਗਿਯ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਪਾਰ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੧੮.

ਏਸ ਭਿਯ੍ਯੋ ਪਸੀਦਾਮਿ, ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਮੁਨਿਨੋ ਵਚੋ;

ਵਿਵਟਚ੍ਛਦੋ [ਵਿਵਟਚ੍ਛਦਨੋ (ਕ.) ਸਦ੍ਦਨੀਤਿਪਦਮਾਲਾ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾ] ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਅਖਿਲੋ ਪਟਿਭਾਨਵਾ [ਪਟਿਭਾਣਵਾ (ਸ੍ਯਾ.)] .

ਏਸ ਭਿਯ੍ਯੋ ਪਸੀਦਾਮੀਤਿ ਏਸ ਭਿਯ੍ਯੋ ਪਸੀਦਾਮਿ, ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਸਦ੍ਦਹਾਮਿ, ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਓਕਪ੍ਪੇਮਿ, ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਾਮਿ; ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਪਸੀਦਾਮਿ, ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਸਦ੍ਦਹਾਮਿ, ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਓਕਪ੍ਪੇਮਿ, ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਾਮਿ; ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਪਸੀਦਾਮਿ…ਪੇ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਪਸੀਦਾਮਿ…ਪੇ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਪਸੀਦਾਮਿ, ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਸਦ੍ਦਹਾਮਿ, ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਓਕਪ੍ਪੇਮਿ, ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਾਮੀਤਿ – ਏਸ ਭਿਯ੍ਯੋ ਪਸੀਦਾਮਿ.

ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਮੁਨਿਨੋ ਵਚੋਤਿ. ਮੁਨੀਤਿ ਮੋਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਜਾਲਮਤਿਚ੍ਚ ਸੋ ਮੁਨਿ. ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਮੁਨਿਨੋ ਵਚੋਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਨ ਉਪਧਾਰਯਿਤ੍ਵਾਨ ਉਪਲਕ੍ਖਯਿਤ੍ਵਾਨਾਤਿ – ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਮੁਨਿਨੋ ਵਚੋ.

ਵਿਵਟਚ੍ਛਦੋ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ. ਛਦਨਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ ਛਦਨਾਨਿ – ਤਣ੍ਹਾਛਦਨਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਛਦਨਂ, ਕਿਲੇਸਛਦਨਂ, ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਛਦਨਂ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਛਦਨਂ. ਤਾਨਿ ਛਦਨਾਨਿ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਵਿਵਟਾਨਿ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਤਾਨਿ ਸਮੁਗ੍ਘਾਟਿਤਾਨਿ ਪਹੀਨਾਨਿ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾਨਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਨਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਵਿਵਟਚ੍ਛਦੋ. ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਯੋ ਸੋ ਭਗਵਾ…ਪੇ… ਸਚ੍ਛਿਕਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ – ਵਿਵਟਚ੍ਛਦੋ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ.

ਅਖਿਲੋ ਪਟਿਭਾਨਵਾਤਿ. ਅਖਿਲੋਤਿ ਰਾਗੋ ਖਿਲੋ, ਦੋਸੋ ਖਿਲੋ, ਮੋਹੋ ਖਿਲੋ, ਕੋਧੋ ਖਿਲੋ, ਉਪਨਾਹੋ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਖਿਲਾ. ਤੇ ਖਿਲਾ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਖਿਲੋ.

ਪਟਿਭਾਨਵਾਤਿ ਤਯੋ ਪਟਿਭਾਨਵਨ੍ਤੋ – ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਪਟਿਭਾਨਵਾ, ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਪਟਿਭਾਨਵਾ, ਅਧਿਗਮਪਟਿਭਾਨਵਾ. ਕਤਮੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਟਿਭਾਨਵਾ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ [ਪਕਤਿਯਾ (ਕ.)] ਪਰਿਯਾਪੁਤਂ [ਪਰਿਯਾਪੁਟਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਹੋਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਂ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਗਾਥਾ ਉਦਾਨਂ ਇਤਿਵੁਤ੍ਤਕਂ ਜਾਤਕਂ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ ਵੇਦਲ੍ਲਂ. ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਟਿਭਾਤਿ [ਪਟਿਭਾਯਤਿ (ਕ.)] – ਅਯਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਟਿਭਾਨਵਾ.

ਕਤਮੋ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਪਟਿਭਾਨਵਾ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਿਤਾ ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਚ ਞਾਯੇ ਚ ਲਕ੍ਖਣੇ ਚ ਕਾਰਣੇ ਚ ਠਾਨਾਠਾਨੇ ਚ. ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਟਿਭਾਤਿ – ਅਯਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਪਟਿਭਾਨਵਾ.

ਕਤਮੋ ਅਧਿਗਮਪਟਿਭਾਨਵਾ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਧਿਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ, ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ, ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਾਨਿ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਯੋ, ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ. ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਞਾਤੋ, ਧਮ੍ਮੋ ਞਾਤੋ, ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਞਾਤਾ. ਅਤ੍ਥੇ ਞਾਤੇ ਅਤ੍ਥੋ ਪਟਿਭਾਤਿ, ਧਮ੍ਮੇ ਞਾਤੇ ਧਮ੍ਮੋ ਪਟਿਭਾਤਿ, ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਯਾ ਞਾਤਾਯ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਪਟਿਭਾਤਿ. ਇਮੇਸੁ ਤੀਸੁ ਞਾਣੇਸੁ ਞਾਣਂ ਪਟਿਭਾਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ. ਭਗਵਾ ਇਮਾਯ ਪਟਿਭਾਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਯ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਾਗਤੋ ਸਮੁਪਾਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਟਿਭਾਨਵਾ. ਯਸ੍ਸ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਧਿਗਮੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਕਿਂ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਭਾਯਿਸ੍ਸਤੀਤਿ – ਅਖਿਲੋ ਪਟਿਭਾਨਵਾ. ਤੇਨਾਹ ਥੇਰੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ –

‘‘ਏਸ ਭਿਯ੍ਯੋ ਪਸੀਦਾਮਿ, ਸੁਤ੍ਵਾਨ ਮੁਨਿਨੋ ਵਚੋ;

ਵਿਵਟਚ੍ਛਦੋ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਅਖਿਲੋ ਪਟਿਭਾਨਵਾ’’ਤਿ.

੧੧੯.

ਅਧਿਦੇਵੇ [ਅਤਿਦੇਵੇ (ਕ.)] ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਸਬ੍ਬਂ ਵੇਦਿ ਪਰੋਪਰਂ [ਪਰੋਵਰਂ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.)] ;

ਪਞ੍ਹਾਨਨ੍ਤਕਰੋ ਸਤ੍ਥਾ, ਕਙ੍ਖੀਨਂ ਪਟਿਜਾਨਤਂ.

ਅਧਿਦੇਵੇ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ. ਦੇਵਾਤਿ ਤਯੋ ਦੇਵਾ – ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵਾ [ਸਮ੍ਮਭਿਦੇਵਾ (ਸ੍ਯਾ.)], ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵਾ, ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਾ. ਕਤਮੇ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵਾ? ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਰਾਜਾਨੋ [ਕਤਮੇ ਸਮ੍ਮਤਿਦੇਵਾ ਰਾਜਾਨੋ (ਸ੍ਯਾ.) ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ] ਚ ਰਾਜਕੁਮਾਰੋ ਚ ਦੇਵਿਯੋ ਚ. ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵਾ. ਕਤਮੇ ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵਾ? ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾ ਦੇਵਾ ਤਾਵਤਿਂਸਾ ਦੇਵਾ…ਪੇ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾ ਦੇਵਾ, ਯੇ ਚ ਦੇਵਾ ਤਦੁਤ੍ਤਰਿ. ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵਾ. ਕਤਮੇ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਾ? ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਾ ਤਥਾਗਤਸਾਵਕਾ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਖੀਣਾਸਵਾ, ਯੇ ਚ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ. ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵਾ. ਭਗਵਾ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵੇ ਅਧਿਦੇਵਾਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇਵੇ ਅਧਿਦੇਵਾਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇਵੇ ਅਧਿਦੇਵਾਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ – ਅਧਿਦੇਵੇ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ.

ਸਬ੍ਬਂ ਵੇਦਿ ਪਰੋਪਰਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਅਧਿਦੇਵਕਰੇ ਧਮ੍ਮੇ ਵੇਦਿ ਅਞ੍ਞਾਸਿ ਅਫਸ੍ਸਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿ. ਕਤਮੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਧਿਦੇਵਕਰਾ ਧਮ੍ਮਾ? ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਾ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਪਦਾ ਅਪਚ੍ਚਨੀਕਪਟਿਪਦਾ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਪਟਿਪਦਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਦਾ ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਤਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰਤਾ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ ਜਾਗਰਿਯਾਨੁਯੋਗੋ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ…ਪੇ… ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ. ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਧਿਦੇਵਕਰਾ ਧਮ੍ਮਾ.

ਕਤਮੇ ਪਰੇਸਂ ਅਧਿਦੇਵਕਰਾ ਧਮ੍ਮਾ? ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਾ…ਪੇ… ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ. ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਰੇਸਂ ਅਧਿਦੇਵਕਰਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਅਧਿਦੇਵਕਰੇ ਧਮ੍ਮੇ ਵੇਦਿ ਅਞ੍ਞਾਸਿ ਅਫਸ੍ਸਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝੀਤਿ – ਸਬ੍ਬਂ ਵੇਦਿ ਪਰੋਪਰਂ.

ਪਞ੍ਹਾਨਨ੍ਤਕਰੋ ਸਤ੍ਥਾਤਿ ਭਗਵਾ ਪਾਰਾਯਨਿਕਪਞ੍ਹਾਨਂ ਅਨ੍ਤਕਰੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤਕਰੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਰੋ ਪਰਿਵਟੁਮਕਰੋ; ਸਭਿਯਪਞ੍ਹਾਨਂ [ਪਰਿਸਪਞ੍ਹਾਨਂ (ਸ੍ਯਾ.), ਪਿਙ੍ਗਿਯਪਞ੍ਹਾਨਂ (ਕ.)] ਅਨ੍ਤਕਰੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤਕਰੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਰੋ ਪਰਿਵਟੁਮਕਰੋ; ਸਕ੍ਕਪਞ੍ਹਾਨਂ…ਪੇ… ਸੁਯਾਮਪਞ੍ਹਾਨਂ… ਭਿਕ੍ਖੁਪਞ੍ਹਾਨਂ… ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਪਞ੍ਹਾਨਂ… ਉਪਾਸਕਪਞ੍ਹਾਨਂ… ਉਪਾਸਿਕਾਪਞ੍ਹਾਨਂ… ਰਾਜਪਞ੍ਹਾਨਂ… ਖਤ੍ਤਿਯਪਞ੍ਹਾਨਂ… ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਞ੍ਹਾਨਂ… ਵੇਸ੍ਸਪਞ੍ਹਾਨਂ… ਸੁਦ੍ਦਪਞ੍ਹਾਨਂ… ਦੇਵਪਞ੍ਹਾਨਂ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਞ੍ਹਾਨਂ ਅਨ੍ਤਕਰੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤਕਰੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਰੋ ਪਰਿਵਟੁਮਕਰੋਤਿ – ਪਞ੍ਹਾਨਨ੍ਤਕਰੋ. ਸਤ੍ਥਾਤਿ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹੋ. ਯਥਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹੋ ਸਤ੍ਥੇ ਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਚੋਰਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਵਾਲ਼ਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਨਿਰੁਦਕਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ ਉਤ੍ਤਾਰੇਤਿ ਨਿਤ੍ਥਾਰੇਤਿ [ਨਿਤ੍ਤਾਰੇਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਪਤਾਰੇਤਿ, ਖੇਮਨ੍ਤਭੂਮਿਂ ਸਮ੍ਪਾਪੇਤਿ; ਏਵਮੇਵ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹੋ ਸਤ੍ਤੇ ਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਜਾਤਿਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਜਰਾਕਨ੍ਤਾਰਂ…ਪੇ… ਬ੍ਯਾਧਿਕਨ੍ਤਾਰਂ… ਮਰਣਕਨ੍ਤਾਰਂ… ਸੋਕਪਰਿਦੇਵਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਰਾਗਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਦੋਸਕਨ੍ਤਾਰਂ… ਮੋਹਕਨ੍ਤਾਰਂ… ਮਾਨਕਨ੍ਤਾਰਂ… ਦਿਟ੍ਠਿਕਨ੍ਤਾਰਂ… ਕਿਲੇਸਕਨ੍ਤਾਰਂ… ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਰਾਗਗਹਨਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਦੋਸਗਹਨਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਮੋਹਗਹਨਂ… ਦਿਟ੍ਠਿਗਹਨਂ… ਕਿਲੇਸਗਹਨਂ… ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਗਹਨਂ ਤਾਰੇਤਿ ਉਤ੍ਤਾਰੇਤਿ ਨਿਤ੍ਥਾਰੇਤਿ ਪਤਾਰੇਤਿ; ਖੇਮਨ੍ਤਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਮ੍ਪਾਪੇਤੀਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹੋ.

ਅਥ ਵਾ, ਭਗਵਾ ਨੇਤਾ ਵਿਨੇਤਾ ਅਨੁਨੇਤਾ ਪਞ੍ਞਪੇਤਾ ਨਿਜ੍ਝਾਪੇਤਾ ਪੇਕ੍ਖਤਾ ਪਸਾਦੇਤਾਤਿ, ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹੋ. ਅਥ ਵਾ, ਭਗਵਾ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾ, ਅਸਞ੍ਜਾਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਸਞ੍ਜਨੇਤਾ, ਅਨਕ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਕ੍ਖਾਤਾ, ਮਗ੍ਗਞ੍ਞੂ ਮਗ੍ਗਵਿਦੂ ਮਗ੍ਗਕੋਵਿਦੋ ਮਗ੍ਗਾਨੁਗਾ ਚ ਪਨ ਏਤਰਹਿ ਸਾਵਕਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹੋਤਿ – ਪਞ੍ਹਾਨਨ੍ਤਕਰੋ ਸਤ੍ਥਾ.

ਕਙ੍ਖੀਨਂ ਪਟਿਜਾਨਤਨ੍ਤਿ ਸਕਙ੍ਖਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਲ੍ਲੇਖਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਲ੍ਲੇਖਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਵੇਲ਼ਹਕਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਰਾਗਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵੀਤਰਾਗਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਦੋਸਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵੀਤਦੋਸਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਮੋਹਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵੀਤਮੋਹਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਕਿਲੇਸਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ – ਕਙ੍ਖੀਨਂ ਪਟਿਜਾਨਤਂ. ਤੇਨਾਹ ਥੇਰੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ –

‘‘ਅਧਿਦੇਵੇ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਸਬ੍ਬਂ ਵੇਦਿ ਪਰੋਪਰਂ;

ਪਞ੍ਹਾਨਨ੍ਤਕਰੋ ਸਤ੍ਥਾ, ਕਙ੍ਖੀਨਂ ਪਟਿਜਾਨਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੧੨੦.

ਅਸਂਹੀਰਂ ਅਸਂਕੁਪ੍ਪਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚਿ;

ਅਦ੍ਧਾ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨ ਮੇਤ੍ਥ ਕਙ੍ਖਾ, ਏਵਂ ਮਂ ਧਾਰੇਹਿ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ.

ਅਸਂਹੀਰਂ ਅਸਂਕੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਅਸਂਹੀਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਅਸਂਹੀਰਨ੍ਤਿ ਰਾਗੇਨ ਦੋਸੇਨ ਮੋਹੇਨ ਕੋਧੇਨ ਉਪਨਾਹੇਨ ਮਕ੍ਖੇਨ ਪਲ਼ਾਸੇਨ ਇਸ੍ਸਾਯ ਮਚ੍ਛਰਿਯੇਨ ਮਾਯਾਯ ਸਾਠੇਯ੍ਯੇਨ ਥਮ੍ਭੇਨ ਸਾਰਮ੍ਭੇਨ ਮਾਨੇਨ ਅਤਿਮਾਨੇਨ ਮਦੇਨ ਪਮਾਦੇਨ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ ਸਬ੍ਬਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹੇਹਿ ਸਬ੍ਬਾਸਵੇਹਿ ਸਬ੍ਬਦਰਥੇਹਿ ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਤਾਪੇਹਿ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਅਸਂਹਾਰਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਧੁਵਂ ਸਸ੍ਸਤਂ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ – ਅਸਂਹੀਰਂ.

ਅਸਂਕੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਅਸਂਕੁਪ੍ਪਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ…ਪੇ… ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ [ਯਸ੍ਸ (ਸ੍ਯਾ.)] ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਵਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ [ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਧੁਵਂ ਸਸ੍ਸਤਂ ਅਵਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ – ਅਸਂਹੀਰਂ ਅਸਂਕੁਪ੍ਪਂ.

ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚੀਤਿ. ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ. ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾਤਿ ਉਪਮਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਉਪਨਿਧਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਦਿਸਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਟਿਭਾਗੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਨ ਸਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ. ਕ੍ਵਚੀਤਿ ਕ੍ਵਚਿ ਕਿਮ੍ਹਿਚਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਵਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ ਵਾਤਿ – ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚਿ.

ਅਦ੍ਧਾ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨ ਮੇਤ੍ਥ ਕਙ੍ਖਾਤਿ. ਅਦ੍ਧਾਤਿ ਏਕਂਸਵਚਨਂ ਨਿਸ੍ਸਂਸਯਵਚਨਂ ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖਵਚਨਂ ਅਦ੍ਵੇਜ੍ਝਵਚਨਂ ਅਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਵਚਨਂ ਨਿਯੋਗਵਚਨਂ ਅਪਣ੍ਣਕਵਚਨਂ ਅਵਿਰਦ੍ਧਵਚਨਂ ਅਵਤ੍ਥਾਪਨਵਚਨਮੇਤਂ – ਅਦ੍ਧਾਤਿ. ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ ਅਧਿਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ ਫਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ – ਅਦ੍ਧਾ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਨ ਮੇਤ੍ਥ ਕਙ੍ਖਾਤਿ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਕਙ੍ਖਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਂਸਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਨ ਸਤਿ ਨ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਪਹੀਨੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢੋਤਿ – ਅਦ੍ਧਾ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨ ਮੇਤ੍ਥ ਕਙ੍ਖਾ.

ਏਵਂ ਮਂ ਧਾਰੇਹਿ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀਤਿ ਏਵਂ ਮਂ ਉਪਲਕ੍ਖੇਹਿ. ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨਿਨ੍ਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪੋਣਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਬ੍ਭਾਰਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਏਵਂ ਮਂ ਧਾਰੇਹਿ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਥੇਰੋ ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ –

‘‘ਅਸਂਹੀਰਂ ਅਸਂਕੁਪ੍ਪਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਉਪਮਾ ਕ੍ਵਚਿ;

ਅਦ੍ਧਾ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨ ਮੇਤ੍ਥ ਕਙ੍ਖਾ, ਏਵਂ ਮਂ ਧਾਰੇਹਿ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਪਾਰਾਯਨਾਨੁਗੀਤਿਗਾਥਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਅਟ੍ਠਾਰਸਮੋ.

ਪਾਰਾਯਨਵਗ੍ਗੋ ਸਮਤ੍ਤੋ.

ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤੋ

ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ

ਪਠਮਵਗ੍ਗੋ

੧੨੧.

ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਭੂਤੇਸੁ ਨਿਧਾਯ ਦਣ੍ਡਂ, ਅਵਿਹੇਠਯਂ ਅਞ੍ਞਤਰਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ;

ਨ ਪੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਕੁਤੋ ਸਹਾਯਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਭੂਤੇਸੁ ਨਿਧਾਯ ਦਣ੍ਡਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਸੂਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨਵਚਨਮੇਤਂ – ਸਬ੍ਬੇਸੂਤਿ. ਭੂਤੇਸੂਤਿ ਭੂਤਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਤਸਾ ਚ ਥਾਵਰਾ ਚ. ਤਸਾਤਿ ਯੇਸਂ ਤਸਿਤਤਣ੍ਹਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾ, ਯੇਸਞ੍ਚ ਭਯਭੇਰਵਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਤਸਾ? ਤੇ ਤਸਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਤਸਨ੍ਤਿ ਭਾਸਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਤਾਸਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਤਸਾ. ਥਾਵਰਾਤਿ ਯੇਸਂ ਤਸਿਤਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ, ਯੇਸਞ੍ਚ ਭਯਭੇਰਵਾ ਪਹੀਨਾ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਥਾਵਰਾ? ਤੇ ਨ ਤਸਨ੍ਤਿ ਨ ਉਤ੍ਤਸਨ੍ਤਿ ਨ ਪਰਿਤਸਨ੍ਤਿ ਨ ਭਾਯਨ੍ਤਿ ਨ ਸਨ੍ਤਾਸਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਂਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਥਾਵਰਾ. ਦਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਤਯੋ ਦਣ੍ਡਾ – ਕਾਯਦਣ੍ਡੋ ਵਚੀਦਣ੍ਡੋ ਮਨੋਦਣ੍ਡੋ. ਤਿਵਿਧਂ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਕਾਯਦਣ੍ਡੋ, ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਵਚੀਦਣ੍ਡੋ, ਤਿਵਿਧਂ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਨੋਦਣ੍ਡੋ. ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਭੂਤੇਸੁ ਨਿਧਾਯ ਦਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਭੂਤੇਸੁ ਦਣ੍ਡਂ ਨਿਧਾਯ ਨਿਦਹਿਤ੍ਵਾ.

ਅਵਿਹੇਠਯਂ ਅਞ੍ਞਤਰਮ੍ਪਿ ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਏਕਮੇਕਮ੍ਪਿ ਸਤ੍ਤਂ ਪਾਣਿਨਾ ਵਾ ਲੇਡ੍ਡੁਨਾ ਵਾ ਦਣ੍ਡੇਨ ਵਾ ਸਤ੍ਥੇਨ ਵਾ ਅਨ੍ਦੁਯਾ [ਅਰੁਯਾ (ਸ੍ਯਾ.), ਅਦ੍ਦੁਯਾ (ਕ.)] ਵਾ ਰਜ੍ਜੁਯਾ ਵਾ ਅਵਿਹੇਠਯਨ੍ਤੋ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਤ੍ਤੇ ਪਾਣਿਨਾ ਵਾ ਲੇਡ੍ਡੁਨਾ ਵਾ ਦਣ੍ਡੇਨ ਵਾ ਸਤ੍ਥੇਨ ਵਾ ਅਨ੍ਦੁਯਾ ਵਾ ਰਜ੍ਜੁਯਾ ਵਾ ਅਵਿਹੇਠਯਨ੍ਤੋਤਿ – ਅਵਿਹੇਠਯਂ ਅਞ੍ਞਤਰਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ.

ਨ ਪੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਕੁਤੋ ਸਹਾਯਨ੍ਤਿ. ਨਾਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ; ਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪੁਤ੍ਤਾ – ਅਤ੍ਰਜੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਖੇਤ੍ਤਜੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਦਿਨ੍ਨਕੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਪੁਤ੍ਤੋ. ਸਹਾਯਨ੍ਤਿ ਸਹਾਯਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਯੇਹਿ ਸਹ ਆਗਮਨਂ ਫਾਸੁ, ਗਮਨਂ ਫਾਸੁ, ਗਮਨਾਗਮਨਂ ਫਾਸੁ, ਠਾਨਂ ਫਾਸੁ, ਨਿਸਜ੍ਜਨਂ ਫਾਸੁ, ਸਯਨਂ [ਨਿਪਜ੍ਜਨਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਫਾਸੁ, ਆਲਪਨਂ ਫਾਸੁ, ਸਲ੍ਲਪਨਂ ਫਾਸੁ, ਉਲ੍ਲਪਨਂ ਫਾਸੁ, ਸਮੁਲ੍ਲਪਨਂ ਫਾਸੁ. ਨ ਪੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਕੁਤੋ ਸਹਾਯਨ੍ਤਿ ਪੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਇਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਨ ਸਾਦਿਯੇਯ੍ਯ ਨ ਪਤ੍ਥਯੇਯ੍ਯ ਨ ਪਿਹਯੇਯ੍ਯ ਨਾਭਿਜਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਕੁਤੋ ਮਿਤ੍ਤਂ ਵਾ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਵਾ ਸਮ੍ਭਤ੍ਤਂ ਵਾ ਸਹਾਯਂ ਵਾ ਇਚ੍ਛੇਯ੍ਯ [ਇਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤਿ (ਸ੍ਯਾ.) ਏਵਮੀਦਿਸੇਸੁ ਪਦੇਸੁ ਅਨਾਗਤਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ] ਸਾਦਿਯੇਯ੍ਯ ਪਤ੍ਥਯੇਯ੍ਯ ਪਿਹਯੇਯ੍ਯ ਅਭਿਜਪ੍ਪੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਨ ਪੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਕੁਤੋ ਸਹਾਯਂ.

ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋਤਿ. ਏਕੋਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕੋ, ਅਦੁਤਿਯਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ, ਤਣ੍ਹਾਯ ਪਹਾਨਟ੍ਠੇਨ [ਤਣ੍ਹਾਪਹਾਨਟ੍ਠੇਨ (ਸ੍ਯਾ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੯੧] ਏਕੋ, ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਰਾਗੋਤਿ ਏਕੋ, ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਦੋਸੋਤਿ ਏਕੋ, ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਮੋਹੋਤਿ ਏਕੋ, ਏਕਨ੍ਤਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋਤਿ ਏਕੋ, ਏਕਾਯਨਮਗ੍ਗਂ ਗਤੋਤਿ ਏਕੋ, ਏਕੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਏਕੋ.

ਕਥਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕੋ? ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਬ੍ਬਂ ਘਰਾਵਾਸਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਞਾਤਿਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਕਿਞ੍ਚਨਭਾਵਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਕੋ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤੀਤਿ – ਏਵਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕੋ.

ਕਥਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਦੁਤਿਯਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ? ਸੋ ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਏਕੋ ਅਰਞ੍ਞਵਨਪਤ੍ਥਾਨਿ ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਪਟਿਸੇਵਤਿ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨਿ ਵਿਜਨਵਾਤਾਨਿ ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸ੍ਸੇਯ੍ਯਕਾਨਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨਿ. ਸੋ ਏਕੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਕੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏਕੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਏਕੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਏਕੋ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਤਿ, ਏਕੋ ਅਭਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਏਕੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਏਕੋ ਰਹੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਏਕੋ ਚਙ੍ਕਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਏਕੋ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤੀਤਿ – ਏਵਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਦੁਤਿਯਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ.

ਕਥਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਤਣ੍ਹਾਯ ਪਹਾਨਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ? ਸੋ ਏਵਂ ਏਕੋ ਅਦੁਤਿਯੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਆਤਾਪੀ ਪਹਿਤਤ੍ਤੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਮਹਾਪਧਾਨਂ ਪਦਹਨ੍ਤੋ ਮਾਰਂ ਸਸੇਨਕਂ ਨਮੁਚਿਂ ਕਣ੍ਹਂ ਪਮਤ੍ਤਬਨ੍ਧੁਂ ਵਿਧਮੇਤ੍ਵਾ ਚ ਤਣ੍ਹਾਜਾਲਿਨਿਂ ਵਿਸਰਿਤਂ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ ਪਜਹਿ ਵਿਨੋਦੇਸਿ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਅਕਾਸਿ ਅਨਭਾਵਂਗਮੇਸਿ.

‘‘ਤਣ੍ਹਾਦੁਤਿਯੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨ ਸਂਸਰਂ;

ਇਤ੍ਥਭਾਵਞ੍ਞਥਾਭਾਵਂ, ਸਂਸਾਰਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤਿ.

‘‘ਏਤਮਾਦੀਨਵਂ ਞਤ੍ਵਾ, ਤਣ੍ਹਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭਵਂ;

ਵੀਤਤਣ੍ਹੋ ਅਨਾਦਾਨੋ, ਸਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਤਣ੍ਹਾਯ ਪਹਾਨਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ.

ਕਥਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਰਾਗੋਤਿ ਏਕੋ? ਰਾਗਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਰਾਗੋਤਿ ਏਕੋ, ਦੋਸਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਦੋਸੋਤਿ ਏਕੋ, ਮੋਹਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਮੋਹੋਤਿ ਏਕੋ, ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਏਕਨ੍ਤਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋਤਿ ਏਕੋ. ਏਵਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਏਕਨ੍ਤਵੀਤਰਾਗੋਤਿ ਏਕੋ.

ਕਥਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਏਕਾਯਨਮਗ੍ਗਂ ਗਤੋਤਿ ਏਕੋ? ਏਕਾਯਨਮਗ੍ਗੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ, ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ.

‘‘ਏਕਾਯਨਂ ਜਾਤਿਖਯਨ੍ਤਦਸ੍ਸੀ, ਮਗ੍ਗਂ ਪਜਾਨਾਤਿ ਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀ;

ਏਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਤਰਿਂਸੁ ਪੁਬ੍ਬੇ, ਤਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਯੇ ਚ ਤਰਨ੍ਤਿ ਓਘ’’ਨ੍ਤਿ.

ਏਵਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਏਕਾਯਨਮਗ੍ਗਂ ਗਤੋਤਿ ਏਕੋ.

ਕਥਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਏਕੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਏਕੋ? ਬੋਧਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਚਤੂਸੁ ਮਗ੍ਗੇਸੁ ਞਾਣਂ. ਪਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪਞ੍ਞਾਬਲਂ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਵੀਮਂਸਾ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਮਗ੍ਗਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਞਾਣਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰਪਚ੍ਚਯਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਪਚ੍ਚਯਾ ਨਾਮਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਨਾਮਰੂਪਪਚ੍ਚਯਾ ਸਲ਼ਾਯਤਨ’’ਨ੍ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਸਲ਼ਾਯਤਨਪਚ੍ਚਯਾ ਫਸ੍ਸੋ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਫਸ੍ਸਪਚ੍ਚਯਾ ਵੇਦਨਾ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਵੇਦਨਾਪਚ੍ਚਯਾ ਤਣ੍ਹਾ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਤਣ੍ਹਾਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪਾਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਉਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਭਵੋ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਭਵਪਚ੍ਚਯਾ ਜਾਤੀ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ; ‘‘ਅਵਿਜ੍ਜਾਨਿਰੋਧਾ ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧਾ ਨਾਮਰੂਪਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਨਾਮਰੂਪਨਿਰੋਧਾ ਸਲ਼ਾਯਤਨਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਸਲ਼ਾਯਤਨਨਿਰੋਧਾ ਫਸ੍ਸਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਫਸ੍ਸਨਿਰੋਧਾ ਵੇਦਨਾਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਵੇਦਨਾਨਿਰੋਧਾ ਤਣ੍ਹਾਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਤਣ੍ਹਾਨਿਰੋਧਾ ਉਪਾਦਾਨਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਉਪਾਦਾਨਨਿਰੋਧਾ ਭਵਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਭਵਨਿਰੋਧਾ ਜਾਤਿਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਜਾਤਿਨਿਰੋਧਾ ਜਰਾਮਰਣਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ; ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ; ‘‘ਇਮੇ ਆਸਵਾ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਅਯਂ ਆਸਵਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ…ਪੇ… ‘‘ਅਯਂ ਆਸਵਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ; ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ; ਛਨ੍ਨਂ ਫਸ੍ਸਾਯਤਨਾਨਂ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਞ੍ਚ ਆਦੀਨਵਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ ਬੁਜ੍ਝਿ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ…ਪੇ… ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ ਬੁਜ੍ਝਿ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਞ੍ਚ ਆਦੀਨਵਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ ਬੁਜ੍ਝਿ, ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਬੁਜ੍ਝਿ.

ਅਥ ਵਾ, ਯਂ ਬੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਂ ਅਨੁਬੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਂ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਂ ਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਫਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਂ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤੇਨ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਞਾਣੇਨ ਬੁਜ੍ਝਿ ਅਨੁਬੁਜ੍ਝਿ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਿ ਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿ ਅਧਿਗਚ੍ਛਿ ਫਸ੍ਸੇਸਿ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸੀਤਿ ਏਵਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਏਕੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ – ਏਕੋ.

ਚਰੇਤਿ ਅਟ੍ਠ ਚਰਿਯਾਯੋ – ਇਰਿਯਾਪਥਚਰਿਯਾ, ਆਯਤਨਚਰਿਯਾ, ਸਤਿਚਰਿਯਾ, ਸਮਾਧਿਚਰਿਯਾ, ਞਾਣਚਰਿਯਾ, ਮਗ੍ਗਚਰਿਯਾ, ਪਤ੍ਤਿਚਰਿਯਾ, ਲੋਕਤ੍ਥਚਰਿਯਾ. ਇਰਿਯਾਪਥਚਰਿਯਾਤਿ ਚਤੂਸੁ ਇਰਿਯਾਪਥੇਸੁ. ਆਯਤਨਚਰਿਯਾਤਿ ਛਸੁ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਬਾਹਿਰੇਸੁ ਆਯਤਨੇਸੁ. ਸਤਿਚਰਿਯਾਤਿ ਚਤੂਸੁ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਸੁ. ਸਮਾਧਿਚਰਿਯਾਤਿ ਚਤੂਸੁ ਝਾਨੇਸੁ. ਞਾਣਚਰਿਯਾਤਿ ਚਤੂਸੁ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚੇਸੁ. ਮਗ੍ਗਚਰਿਯਾਤਿ ਚਤੂਸੁ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਸੁ. ਪਤ੍ਤਿਚਰਿਯਾਤਿ ਚਤੂਸੁ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲੇਸੁ. ਲੋਕਤ੍ਥਚਰਿਯਾਤਿ ਤਥਾਗਤੇਸੁ ਅਰਹਨ੍ਤੇਸੁ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਪਦੇਸਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਪਦੇਸਤੋ ਸਾਵਕੇਸੁ. ਇਰਿਯਾਪਥਚਰਿਯਾ ਚ ਪਣਿਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ, ਆਯਤਨਚਰਿਯਾ ਚ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰਾਨਂ, ਸਤਿਚਰਿਯਾ ਚ ਅਪ੍ਪਮਾਦਵਿਹਾਰੀਨਂ, ਸਮਾਧਿਚਰਿਯਾ ਚ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਮਨੁਯੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਞਾਣਚਰਿਯਾ ਚ ਬੁਦ੍ਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ, ਮਗ੍ਗਚਰਿਯਾ ਚ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾਨਂ, ਪਤ੍ਤਿਚਰਿਯਾ ਚ ਅਧਿਗਤਫਲਾਨਂ, ਲੋਕਤ੍ਥਚਰਿਯਾ ਚ ਤਥਾਗਤਾਨਂ ਅਰਹਨ੍ਤਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਦੇਸਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਦੇਸਤੋ ਸਾਵਕਾਨਂ. ਇਮਾ ਅਟ੍ਠ ਚਰਿਯਾਯੋ. ਅਪਰਾਪਿ ਅਟ੍ਠ ਚਰਿਯਾਯੋ – ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੋ ਸਦ੍ਧਾਯ ਚਰਤਿ, ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਵੀਰਿਯੇਨ ਚਰਤਿ, ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਸਤਿਯਾ ਚਰਤਿ, ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਮਾਧਿਨਾ ਚਰਤਿ, ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯ ਚਰਤਿ, ਵਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਚਰਿਯਾਯ ਚਰਤਿ. ਏਵਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਆਯਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ – ਆਯਤਨਚਰਿਯਾਯ ਚਰਤਿ. ਏਵਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਵਿਸੇਸਮਧਿਗਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਵਿਸੇਸਚਰਿਯਾਯ ਚਰਤਿ. ਇਮਾ ਅਟ੍ਠ ਚਰਿਯਾਯੋ.

ਅਪਰਾਪਿ ਅਟ੍ਠ ਚਰਿਯਾਯੋ – ਦਸ੍ਸਨਚਰਿਯਾ ਚ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ, ਅਭਿਰੋਪਨਚਰਿਯਾ ਚ ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਸ੍ਸ, ਪਰਿਗ੍ਗਹਚਰਿਯਾ ਚ ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾਯ, ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਚਰਿਯਾ ਚ ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਵੋਦਾਨਚਰਿਯਾ ਚ ਸਮ੍ਮਾਆਜੀਵਸ੍ਸ, ਪਗ੍ਗਹਚਰਿਯਾ ਚ ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮਸ੍ਸ, ਉਪਟ੍ਠਾਨਚਰਿਯਾ ਚ ਸਮ੍ਮਾਸਤਿਯਾ, ਅਵਿਕ੍ਖੇਪਚਰਿਯਾ ਚ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿਸ੍ਸ. ਇਮਾ ਅਟ੍ਠ ਚਰਿਯਾਯੋ.

ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋਤਿ ਯਥਾ ਖਗ੍ਗਸ੍ਸ ਨਾਮ ਵਿਸਾਣਂ ਏਕਂ ਹੋਤਿ ਅਦੁਤਿਯਂ, ਏਵਮੇਵ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਤਕ੍ਕਪ੍ਪੋ ਤਸ੍ਸਦਿਸੋ ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਗੋ. ਯਥਾ ਅਤਿਲੋਣਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਲੋਣਕਪ੍ਪੋ, ਅਤਿਤਿਤ੍ਤਕਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਿਤ੍ਤਕਪ੍ਪੋ, ਅਤਿਮਧੁਰਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਧੁਰਕਪ੍ਪੋ, ਅਤਿਉਣ੍ਹਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਗ੍ਗਿਕਪ੍ਪੋ, ਅਤਿਸੀਤਲਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਹਿਮਕਪ੍ਪੋ, ਮਹਾਉਦਕਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਮੁਦ੍ਦਕਪ੍ਪੋ, ਮਹਾਭਿਞ੍ਞਾਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਾਵਕੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਤ੍ਥੁਕਪ੍ਪੋਤਿ; ਏਵਮੇਵ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਤਤ੍ਥ ਤਕ੍ਕਪ੍ਪੋ ਤਸ੍ਸਦਿਸੋ ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਗੋ ਏਕੋ ਅਦੁਤਿਯੋ ਮੁਤ੍ਤਬਨ੍ਧਨੋ ਸਮ੍ਮਾ ਲੋਕੇ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤੀਤਿ – ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਭੂਤੇਸੁ ਨਿਧਾਯ ਦਣ੍ਡਂ, ਅਵਿਹੇਠਯਂ ਅਞ੍ਞਤਰਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ;

ਨ ਪੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਕੁਤੋ ਸਹਾਯਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੨੨.

ਸਂਸਗ੍ਗਜਾਤਸ੍ਸ ਭਵਨ੍ਤਿ ਸ੍ਨੇਹਾ, ਸ੍ਨੇਹਨ੍ਵਯਂ ਦੁਕ੍ਖਮਿਦਂ ਪਹੋਤਿ;

ਆਦੀਨਵਂ ਸ੍ਨੇਹਜਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਸਂਸਗ੍ਗਜਾਤਸ੍ਸ ਭਵਨ੍ਤਿ ਸ੍ਨੇਹਾਤਿ. ਸਂਸਗ੍ਗਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਸਂਸਗ੍ਗਾ – ਦਸ੍ਸਨਸਂਸਗ੍ਗੋ ਚ ਸਵਨਸਂਸਗ੍ਗੋ ਚ. ਕਤਮੋ ਦਸ੍ਸਨਸਂਸਗ੍ਗੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਸ੍ਸਤਿ ਇਤ੍ਥਿਂ ਵਾ ਕੁਮਾਰਿਂ ਵਾ ਅਭਿਰੂਪਂ ਦਸ੍ਸਨੀਯਂ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਪਰਮਾਯ ਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ – ਕੇਸਾ ਵਾ ਸੋਭਨਾ [ਸੋਭਣਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਮੁਖਂ ਵਾ ਸੋਭਨਂ ਅਕ੍ਖੀ ਵਾ ਸੋਭਨਾ ਕਣ੍ਣਾ ਵਾ ਸੋਭਨਾ ਨਾਸਾ ਵਾ ਸੋਭਨਾ ਓਟ੍ਠਾ ਵਾ ਸੋਭਨਾ ਦਨ੍ਤਾ ਵਾ ਸੋਭਨਾ ਮੁਖਂ ਵਾ ਸੋਭਨਂ ਗੀਵਾ ਵਾ ਸੋਭਨਾ ਥਨਾ ਵਾ ਸੋਭਨਾ ਉਰਂ ਵਾ ਸੋਭਨਂ ਉਦਰਂ ਵਾ ਸੋਭਨਂ ਕਟਿ ਵਾ ਸੋਭਨਾ ਊਰੂ ਵਾ ਸੋਭਨਾ ਜਙ੍ਘਾ ਵਾ ਸੋਭਨਾ ਹਤ੍ਥਾ ਵਾ ਸੋਭਨਾ ਪਾਦਾ ਵਾ ਸੋਭਨਾ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯੋ ਵਾ ਸੋਭਨਾ ਨਖਾ ਵਾ ਸੋਭਨਾਤਿ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਨਨ੍ਦਤਿ ਅਭਿਵਦਤਿ ਅਭਿਪਤ੍ਥੇਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਤਿ [ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ (ਕ.)] ਅਨੁਬਨ੍ਧਤਿ ਰਾਗਬਨ੍ਧਨਂ – ਅਯਂ ਦਸ੍ਸਨਸਂਸਗ੍ਗੋ.

ਕਤਮੋ ਸਵਨਸਂਸਗ੍ਗੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਸੁਣਾਤਿ – ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਗਾਮੇ ਵਾ ਨਿਗਮੇ ਵਾ ਇਤ੍ਥੀ ਵਾ ਕੁਮਾਰੀ ਵਾ ਅਭਿਰੂਪਾ ਦਸ੍ਸਨੀਯਾ ਪਾਸਾਦਿਕਾ ਪਰਮਾਯ ਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ’’ਤਿ. ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਨਨ੍ਦਤਿ ਅਭਿਵਦਤਿ ਅਭਿਪਤ੍ਥੇਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਤਿ ਅਨੁਬਨ੍ਧਤਿ ਰਾਗਬਨ੍ਧਨਂ – ਅਯਂ ਸਵਨਸਂਸਗ੍ਗੋ.

ਸ੍ਨੇਹਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਸ੍ਨੇਹਾ – ਤਣ੍ਹਾਸ੍ਨੇਹੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਨੇਹੋ ਚ. ਕਤਮੋ ਤਣ੍ਹਾਸ੍ਨੇਹੋ? ਯਾਵਤਾ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਸੀਮਕਤਂ [ਸੀਮਕਤਂ ਮਰਿਯਾਦਿਕਤਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਓਧਿਕਤਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਿਕਤਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਮਮਾਯਿਤਂ – ‘‘ਇਦਂ ਮਮ, ਏਤਂ ਮਮ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਮਮ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਮਮ’’. ਰੂਪਾ ਸਦ੍ਦਾ ਗਨ੍ਧਾ ਰਸਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਅਤ੍ਥਰਣਾ ਪਾਵੁਰਣਾ ਦਾਸਿਦਾਸਾ ਅਜੇਲ਼ਕਾ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੂਕਰਾ ਹਤ੍ਥਿਗਵਾਸ੍ਸਵਲ਼ਵਾ ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨਿਯੋ ਰਟ੍ਠਞ੍ਚ ਜਨਪਦੋ ਚ ਕੋਸੋ ਚ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਞ੍ਚ, ਕੇਵਲਮ੍ਪਿ ਮਹਾਪਥਵਿਂ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਮਮਾਯਤਿ, ਯਾਵਤਾ ਅਟ੍ਠਸਤਤਣ੍ਹਾਵਿਚਰਿਤਂ – ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਸ੍ਨੇਹੋ.

ਕਤਮੋ ਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਨੇਹੋ? ਵੀਸਤਿਵਤ੍ਥੁਕਾ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿ, ਦਸਵਤ੍ਥੁਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਦਸਵਤ੍ਥੁਕਾ ਅਨ੍ਤਗ੍ਗਾਹਿਕਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਹਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਨ੍ਤਾਰੋ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੂਕਾਯਿਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਂਯੋਜਨਂ ਗਾਹੋ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹੋ [ਪਤਿਟ੍ਠਾਹੋ (ਕ.)] ਅਭਿਨਿਵੇਸੋ ਪਰਾਮਾਸੋ ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗੋ ਮਿਚ੍ਛਾਪਥੋ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਤਿਤ੍ਥਾਯਤਨਂ ਵਿਪਰਿਯਾਸਗ੍ਗਾਹੋ ਵਿਪਰੀਤਗ੍ਗਾਹੋ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਗ੍ਗਾਹੋ ਮਿਚ੍ਛਾਗਾਹੋ ਅਯਾਥਾਵਕਸ੍ਮਿਂ ਯਾਥਾਵਕਨ੍ਤਿ ਗਾਹੋ, ਯਾਵਤਾ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ – ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਨੇਹੋ.

ਸਂਸਗ੍ਗਜਾਤਸ੍ਸ ਭਵਨ੍ਤਿ ਸ੍ਨੇਹਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨਸਂਸਗ੍ਗਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਸਵਨਸਂਸਗ੍ਗਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਤਣ੍ਹਾਸ੍ਨੇਹੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਨੇਹੋ ਚ ਭਵਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤੀਤਿ – ਸਂਸਗ੍ਗਜਾਤਸ੍ਸ ਭਵਨ੍ਤਿ ਸ੍ਨੇਹਾ.

ਸ੍ਨੇਹਨ੍ਵਯਂ ਦੁਕ੍ਖਮਿਦਂ ਪਹੋਤੀਤਿ. ਸ੍ਨੇਹੋਤਿ ਦ੍ਵੇ ਸ੍ਨੇਹਾ – ਤਣ੍ਹਾਸ੍ਨੇਹੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਨੇਹੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਸ੍ਨੇਹੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਨੇਹੋ. ਦੁਕ੍ਖਮਿਦਂ ਪਹੋਤੀਤਿ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, ਵਾਚਾਯ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, ਮਨਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, ਪਾਣਮ੍ਪਿ ਹਨਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਆਦਿਯਤਿ, ਸਨ੍ਧਿਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਨਿਲ੍ਲੋਪਮ੍ਪਿ [ਵਿਲੋਪਮ੍ਪਿ (ਸ੍ਯਾ.) ਪਸ੍ਸ ਮਹਾਨਿ. ੧੭੦] ਹਰਤਿ, ਏਕਾਗਾਰਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਪਰਿਪਨ੍ਥੇਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪਰਦਾਰਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮੁਸਾਪਿ ਭਣਤਿ. ਤਮੇਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਅਯਂ, ਦੇਵ, ਚੋਰੋ ਆਗੁਚਾਰੀ. ਇਮਸ੍ਸ ਯਂ ਇਚ੍ਛਸਿ ਤਂ ਦਣ੍ਡਂ ਪਣੇਹੀ’’ਤਿ. ਤਮੇਨਂ ਰਾਜਾ ਤਂ ਪਰਿਭਾਸਤਿ. ਸੋ ਪਰਿਭਾਸਪਚ੍ਚਯਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ [ਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ. ਏਤਂ ਭਯਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਕੁਤੋ ਜਾਤਂ? ਤਸ੍ਸ ਸ੍ਨੇਹਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਨਨ੍ਦਿਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਰਾਗਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਨਨ੍ਦਿਰਾਗਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਜਾਤਂ.

ਏਤ੍ਤਕੇਨਪਿ ਰਾਜਾ ਨ ਤੁਸ੍ਸਤਿ. ਤਮੇਨਂ ਰਾਜਾ ਬਨ੍ਧਾਪੇਤਿ – ਅਨ੍ਦੁਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਰਜ੍ਜੁਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਸਙ੍ਖਲਿਕਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਵੇਤ੍ਤਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਲਤਾਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਪਕ੍ਖੇਪਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਗਾਮਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਨਿਗਮਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਰਟ੍ਠਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ ਜਨਪਦਬਨ੍ਧਨੇਨ ਵਾ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਸਵਚਨੀਯਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ – ‘‘ਨ ਤੇ ਲਬ੍ਭਾ ਇਤੋ ਪਕ੍ਕਮਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਬਨ੍ਧਨਪਚ੍ਚਯਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ. ਏਤਂ ਭਯਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਕੁਤੋ ਜਾਤਂ? ਤਸ੍ਸ ਸ੍ਨੇਹਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਨਨ੍ਦਿਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਰਾਗਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਨਨ੍ਦਿਰਾਗਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਜਾਤਂ.

ਏਤ੍ਤਕੇਨਪਿ ਰਾਜਾ ਨ ਤੁਸ੍ਸਤਿ. ਤਮੇਨਂ ਰਾਜਾ ਤਸ੍ਸੇਵ [ਤਸ੍ਸ (ਸ੍ਯਾ.)] ਧਨਂ ਆਹਰਾਪੇਤਿ – ਸਤਂ ਵਾ ਸਹਸ੍ਸਂ ਵਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਵਾ. ਸੋ ਧਨਜਾਨਿਪਚ੍ਚਯਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ. ਏਤਂ ਭਯਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਕੁਤੋ ਜਾਤਂ? ਤਸ੍ਸ ਸ੍ਨੇਹਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਨਨ੍ਦਿਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਰਾਗਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਨਨ੍ਦਿਰਾਗਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਜਾਤਂ.

ਏਤ੍ਤਕੇਨਪਿ ਰਾਜਾ ਨ ਤੁਸ੍ਸਤਿ. ਤਮੇਨਂ ਰਾਜਾ ਵਿਵਿਧਾ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਾ [ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਕਮ੍ਮਕਰਣਾਨਿ (ਕ.)] ਕਾਰਾਪੇਤਿ – ਕਸਾਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਤਿ, ਵੇਤ੍ਤੇਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਤਿ, ਅਡ੍ਢਦਣ੍ਡੇਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਤਿ, ਹਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਪਾਦਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਹਤ੍ਥਪਾਦਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਕਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਨਾਸਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਕਣ੍ਣਨਾਸਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਬਿਲਙ੍ਗਥਾਲਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਸਙ੍ਖਮੁਣ੍ਡਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਰਾਹੁਮੁਖਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਜੋਤਿਮਾਲਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਹਤ੍ਥਪਜ੍ਜੋਤਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਏਰਕਵਤ੍ਤਿਕਮ੍ਪਿ [ਏਰਕਵਟ੍ਟਿਕਮ੍ਪਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਮ. ਨਿ. ੧.੧੬੯] ਕਰੋਤਿ, ਚੀਰਕਵਾਸਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਏਣੇਯ੍ਯਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਬਲ਼ਿਸਮਂਸਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਕਹਾਪਣਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਖਾਰਾਪਤਚ੍ਛਿਕਮ੍ਪਿ [ਖਾਰਾਪਟਿਚ੍ਛਿਕਮ੍ਪਿ (ਕ.)] ਕਰੋਤਿ, ਪਲਿਘਪਰਿਵਤ੍ਤਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਪਲਾਲਪੀਠਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਤਤ੍ਤੇਨਪਿ ਤੇਲੇਨ ਓਸਿਞ੍ਚਤਿ, ਸੁਨਖੇਹਿਪਿ ਖਾਦਾਪੇਤਿ, ਜੀਵਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸੂਲੇ ਉਤ੍ਤਾਸੇਤਿ, ਅਸਿਨਾਪਿ ਸੀਸਂ ਛਿਨ੍ਦਤਿ. ਸੋ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਪਚ੍ਚਯਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ. ਏਤਂ ਭਯਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਕੁਤੋ ਜਾਤਂ? ਤਸ੍ਸ ਸ੍ਨੇਹਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਨਨ੍ਦਿਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਰਾਗਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਨਨ੍ਦਿਰਾਗਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਜਾਤਂ. ਰਾਜਾ ਇਮੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਦਣ੍ਡਾਨਂ ਇਸ੍ਸਰੋ.

ਸੋ ਸਕੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਅਪਾਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਵਿਨਿਪਾਤਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਮੇਨਂ ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਪਞ੍ਚਵਿਧਬਨ੍ਧਨਂ ਨਾਮ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ [ਕਾਰੇਨ੍ਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਮ. ਨਿ. ੩.੨੬੭] – ਤਤ੍ਤਂ ਅਯੋਖਿਲਂ ਹਤ੍ਥੇ ਗਮੇਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਤਂ ਅਯੋਖਿਲਂ ਦੁਤਿਯੇ ਹਤ੍ਥੇ ਗਮੇਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਤਂ ਅਯੋਖਿਲਂ ਪਾਦੇ ਗਮੇਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਤਂ ਅਯੋਖਿਲਂ ਦੁਤਿਯੇ ਪਾਦੇ ਗਮੇਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਤਂ ਅਯੋਖਿਲਂ ਮਜ੍ਝੇ ਉਰਸ੍ਮਿਂ ਗਮੇਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾ ਤਿਬ੍ਬਾ [ਤਿਪ੍ਪਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਖਰਾ ਕਟੁਕਾ ਵੇਦਨਾ ਵੇਦੇਤਿ; ਨ ਚ ਤਾਵ ਕਾਲਂ ਕਰੋਤਿ ਯਾਵ ਨ ਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਹੋਤਿ. ਏਤਂ ਭਯਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਕੁਤੋ ਜਾਤਂ? ਤਸ੍ਸ ਸ੍ਨੇਹਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਨਨ੍ਦਿਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਰਾਗਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਨਨ੍ਦਿਰਾਗਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਜਾਤਂ.

ਤਮੇਨਂ ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਸਂਵੇਸੇਤ੍ਵਾ [ਸਂਵੇਸਿਤ੍ਵਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਮ. ਨਿ. ੩.੨੬੭] ਕੁਠਾਰੀਹਿ [ਕੁਧਾਰੀਹਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਤਚ੍ਛਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਤਮੇਨਂ ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਉਦ੍ਧਂਪਾਦਂ ਅਧੋਸਿਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਾਸੀਹਿ ਤਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਮੇਨਂ ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਰਥੇ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਆਦਿਤ੍ਤਾਯ ਪਥਵਿਯਾ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਾਯ ਸਜੋਤਿਭੂਤਾਯ [ਸਞ੍ਜੋਤਿਭੂਤਾਯ (ਸ੍ਯਾ.)] ਸਾਰੇਨ੍ਤਿਪਿ ਪਚ੍ਚਾਸਾਰੇਨ੍ਤਿਪਿ. ਤਮੇਨਂ ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਙ੍ਗਾਰਪਬ੍ਬਤਂ ਆਦਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਂ ਸਜੋਤਿਭੂਤਂ ਆਰੋਪੇਨ੍ਤਿਪਿ ਓਰੋਪੇਨ੍ਤਿਪਿ. ਤਮੇਨਂ ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਉਦ੍ਧਂਪਾਦਂ ਅਧੋਸਿਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਤਾਯ ਲੋਹਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ ਆਦਿਤ੍ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਾਯ ਸਜੋਤਿਭੂਤਾਯ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਫੇਣੁਦ੍ਦੇਹਕਂ ਪਚ੍ਚਤਿ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਫੇਣੁਦ੍ਦੇਹਕਂ ਪਚ੍ਚਮਾਨੋ ਸਕਿਮ੍ਪਿ ਉਦ੍ਧਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਕਿਮ੍ਪਿ ਅਧੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਕਿਮ੍ਪਿ ਤਿਰਿਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾ ਤਿਬ੍ਬਾ ਖਰਾ ਕਟੁਕਾ ਵੇਦਨਾ ਵੇਦੇਤਿ; ਨ ਚ ਤਾਵ ਕਾਲਙ੍ਕਰੋਤਿ ਯਾਵ ਨ ਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਹੋਤਿ. ਏਤਂ ਭਯਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਕੁਤੋ ਜਾਤਂ? ਤਸ੍ਸ ਸ੍ਨੇਹਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਨਨ੍ਦਿਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਰਾਗਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਨਨ੍ਦਿਰਾਗਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਜਾਤਂ.

ਤਮੇਨਂ ਨਿਰਯਪਾਲਾ ਮਹਾਨਿਰਯੇ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਖੋ ਪਨ ਮਹਾਨਿਰਯੋ –

ਚਤੁਕ੍ਕਣ੍ਣੋ ਚਤੁਦ੍ਵਾਰੋ, ਵਿਭਤ੍ਤੋ ਭਾਗਸੋ ਮਿਤੋ;

ਅਯੋਪਾਕਾਰਪਰਿਯਨ੍ਤੋ, ਅਯਸਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤੋ.

ਤਸ੍ਸ ਅਯੋਮਯਾ ਭੂਮਿ, ਜਲਿਤਾ ਤੇਜਸਾ ਯੁਤਾ;

ਸਮਨ੍ਤਾ ਯੋਜਨਸਤਂ, ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਸਬ੍ਬਦਾ.

ਕਦਰਿਯਾਤਪਨਾ [ਕਦਰਿਯਾ ਤਾਪਨਾ (ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੭੦] ਘੋਰਾ, ਅਚ੍ਚਿਮਨ੍ਤੋ ਦੁਰਾਸਦਾ;

ਲੋਮਹਂਸਨਰੂਪਾ ਚ, ਭੇਸ੍ਮਾ ਪਟਿਭਯਾ ਦੁਖਾ.

ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਚ ਭਿਤ੍ਤਿਯਾ, ਅਚ੍ਚਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤੋ;

ਡਹਨ੍ਤੋ ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ, ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ.

ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਚ ਭਿਤ੍ਤਿਯਾ, ਅਚ੍ਚਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤੋ;

ਡਹਨ੍ਤੋ ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ, ਪੁਰਿਮਾਯ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ.

ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਚ ਭਿਤ੍ਤਿਯਾ, ਅਚ੍ਚਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤੋ;

ਡਹਨ੍ਤੋ ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ, ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ.

ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਚ ਭਿਤ੍ਤਿਯਾ, ਅਚ੍ਚਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤੋ;

ਡਹਨ੍ਤੋ ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ, ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ.

ਹੇਟ੍ਠਤੋ ਚ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯ, ਅਚ੍ਚਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਭਯਾਨਕੋ;

ਡਹਨ੍ਤੋ ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ, ਛਦਨਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ.

ਛਦਨਮ੍ਹਾ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯ, ਅਚ੍ਚਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਭਯਾਨਕੋ;

ਡਹਨ੍ਤੋ ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ, ਭੂਮਿਯਂ ਪਟਿਹਞ੍ਞਤਿ.

ਅਯੋਕਪਾਲਮਾਦਿਤ੍ਤਂ, ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਂ ਜਲਿਤਂ ਯਥਾ;

ਏਵਂ ਅਵੀਚਿਨਿਰਯੋ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਉਪਰਿ ਪਸ੍ਸਤੋ.

ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਾ ਮਹਾਲੁਦ੍ਦਾ, ਮਹਾਕਿਬ੍ਬਿਸਕਾਰਿਨੋ;

ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ, ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਨ ਚ ਮਿਯ੍ਯਰੇ [ਮੀਯਰੇ (ਕ.)].

ਜਾਤਵੇਦਸਮੋ ਕਾਯੋ, ਤੇਸਂ ਨਿਰਯਵਾਸਿਨਂ;

ਪਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਦਲ਼੍ਹਤ੍ਤਂ, ਨ ਭਸ੍ਮਾ ਹੋਤਿ ਨਪਿ ਮਸਿ.

ਪੁਰਤ੍ਥਿਮੇਨਪਿ ਧਾਵਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਧਾਵਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਂ;

ਉਤ੍ਤਰੇਨਪਿ ਧਾਵਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਧਾਵਨ੍ਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਂ.

ਯਂ ਯਂ ਦਿਸਂ ਪਧਾਵਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤਂ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਧੀਯਤਿ;

ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਿਤਾਸਾ ਤੇ, ਸਤ੍ਤਾ ਮੋਕ੍ਖਗਵੇਸਿਨੋ.

ਨ ਤੇ ਤਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤੁਂ, ਲਭਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯਾ;

ਤੇਸਞ੍ਚ ਪਾਪਕਮ੍ਮਨ੍ਤਂ, ਅਵਿਪਕ੍ਕਂ ਕਤਂ ਬਹੁਨ੍ਤਿ.

ਏਤਂ ਭਯਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਕੁਤੋ ਜਾਤਂ? ਤਸ੍ਸ ਸ੍ਨੇਹਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਨਨ੍ਦਿਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਰਾਗਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਨਨ੍ਦਿਰਾਗਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਜਾਤਂ.

ਯਾਨਿ ਚ ਨੇਰਯਿਕਾਨਿ ਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਯਾਨਿ ਚ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਕਾਨਿ ਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਯਾਨਿ ਚ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਿਕਾਨਿ ਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਯਾਨਿ ਚ ਮਾਨੁਸਿਕਾਨਿ ਦੁਕ੍ਖਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਕੁਤੋ ਜਾਤਾਨਿ ਕੁਤੋ ਸਞ੍ਜਾਤਾਨਿ ਕੁਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨਿ ਕੁਤੋ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨਿ ਕੁਤੋ ਪਾਤੁਭੂਤਾਨਿ? ਤਸ੍ਸ ਸ੍ਨੇਹਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਨਨ੍ਦਿਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਰਾਗਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਨਨ੍ਦਿਰਾਗਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਭਵਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤੀਤਿ – ਸ੍ਨੇਹਨ੍ਵਯਂ ਦੁਕ੍ਖਮਿਦਂ ਪਹੋਤਿ.

ਆਦੀਨਵਂ ਸ੍ਨੇਹਜਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ. ਸ੍ਨੇਹੋਤਿ ਦ੍ਵੇ ਸ੍ਨੇਹਾ – ਤਣ੍ਹਾਸ੍ਨੇਹੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਨੇਹੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਸ੍ਨੇਹੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਨੇਹੋ. ਆਦੀਨਵਂ ਸ੍ਨੇਹਜਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ ਤਣ੍ਹਾਸ੍ਨੇਹੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਨੇਹੋ ਚ ਆਦੀਨਵਂ ਸ੍ਨੇਹਜਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਦਕ੍ਖਮਾਨੋ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਨਿਜ੍ਝਾਯਮਾਨੋ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ – ਆਦੀਨਵਂ ਸ੍ਨੇਹਜਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਸਂਸਗ੍ਗਜਾਤਸ੍ਸ ਭਵਨ੍ਤਿ ਸ੍ਨੇਹਾ, ਸ੍ਨੇਹਨ੍ਵਯਂ ਦੁਕ੍ਖਮਿਦਂ ਪਹੋਤਿ;

ਆਦੀਨਵਂ ਸ੍ਨੇਹਜਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੨੩.

ਮਿਤ੍ਤੇ ਸੁਹਜ੍ਜੇ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋ, ਹਾਪੇਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ [ਪਟਿਬਨ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ (ਕ.)] ;

ਏਤਂ ਭਯਂ ਸਨ੍ਥਵੇ [ਸਨ੍ਧਵੇ (ਕ.)] ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਮਿਤ੍ਤੇ ਸੁਹਜ੍ਜੇ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋ, ਹਾਪੇਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋਤਿ. ਮਿਤ੍ਤਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਮਿਤ੍ਤਾ – ਅਗਾਰਿਕਮਿਤ੍ਤੋ ਚ ਅਨਾਗਾਰਿਕਮਿਤ੍ਤੋ [ਪਬ੍ਬਜਿਤਮਿਤ੍ਤੋ (ਕ.) ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ] ਚ. ਕਤਮੋ ਅਗਾਰਿਕਮਿਤ੍ਤੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਦੁਦ੍ਦਦਂ ਦਦਾਤਿ, ਦੁਚ੍ਚਜਂ ਚਜਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਕਰੋਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਮਂ ਖਮਤਿ, ਗੁਯ੍ਹਮਸ੍ਸ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ, ਗੁਯ੍ਹਮਸ੍ਸ ਪਰਿਗੂਹਤਿ [ਪਰਿਗੁਯ੍ਹਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਆਪਦਾਸੁ ਨ ਵਿਜਹਤਿ, ਜੀਵਿਤਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਖੀਣੇ ਨਾਤਿਮਞ੍ਞਤਿ – ਅਯਂ ਅਗਾਰਿਕਮਿਤ੍ਤੋ.

ਕਤਮੋ ਅਨਾਗਾਰਿਕਮਿਤ੍ਤੋ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਿਯੋ ਚ ਹੋਤਿ ਮਨਾਪੋ ਚ ਗਰੁ ਚ ਭਾਵਨੀਯੋ ਚ ਵਤ੍ਤਾ ਚ ਵਚਨਕ੍ਖਮੋ ਚ ਗਮ੍ਭੀਰਞ੍ਚ ਕਥਂ ਕਤ੍ਤਾ, ਨੋ ਚ ਅਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਯੋਜੇਤਿ ਅਧਿਸੀਲੇ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗੇ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾਨਂ…ਪੇ… ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾਨਂ… ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ… ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਬਲਾਨਂ… ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਂ… ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗੇ ਸਮਾਦਪੇਤਿ – ਅਯਂ ਅਨਾਗਾਰਿਕਮਿਤ੍ਤੋ.

ਸੁਹਜ੍ਜਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਯੇਹਿ ਸਹ ਆਗਮਨਂ ਫਾਸੁ ਗਮਨਂ ਫਾਸੁ ਠਾਨਂ ਫਾਸੁ ਨਿਸਜ੍ਜਨਂ [ਨਿਸਜ੍ਜਾ (ਕ.)] ਫਾਸੁ ਸਯਨਂ ਫਾਸੁ ਆਲਪਨਂ ਫਾਸੁ ਸਲ੍ਲਪਨਂ ਫਾਸੁ ਉਲ੍ਲਪਨਂ ਫਾਸੁ ਸਮੁਲ੍ਲਪਨਂ ਫਾਸੁ. ਮਿਤ੍ਤੇ ਸੁਹਜ੍ਜੇ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋ ਹਾਪੇਤਿ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਮਿਤ੍ਤੇ ਚ ਸੁਹਜ੍ਜੇ ਚ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ਚ ਸਮ੍ਭਤ੍ਤੇ ਚ ਸਹਾਯੇ ਚ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋ ਅਨੁਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਅਨੁਗਣ੍ਹਮਾਨੋ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਪਰਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਹਾਪੇਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ਹਾਪੇਤਿ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ਹਾਪੇਤਿ, ਪਰਮਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਹਾਪੇਤਿ ਪਹਾਪੇਤਿ ਪਰਿਹਾਪੇਤਿ ਪਰਿਧਂਸੇਤਿ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤਿ [ਪਰਿਸਜ੍ਜੇਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਤੀਤਿ – ਮਿਤ੍ਤੇ ਸੁਹਜ੍ਜੇ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋ ਹਾਪੇਤਿ ਅਤ੍ਥਂ.

ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਨੀਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਰਂ ਉਚ੍ਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਉਚ੍ਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਰਂ ਨੀਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਕਥਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨੀਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਰਂ ਉਚ੍ਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ? ਤੁਮ੍ਹੇ ਮੇ ਬਹੂਪਕਾਰਾ, ਅਹਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਲਭਾਮਿ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ. ਯਮ੍ਪਿ [ਯੇਪਿ (ਕ.) ਏਵਂ ਚੂਲ਼ਨਿ. ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧੫੧] ਮੇ ਅਞ੍ਞੇ ਦਾਤੁਂ ਵਾ ਕਾਤੁਂ ਵਾ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਤੁਮ੍ਹੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ. ਯਮ੍ਪਿ ਮੇ ਪੋਰਾਣਂ ਮਾਤਾਪੇਤ੍ਤਿਕਂ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਮੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਂ. ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਅਹਂ ਞਾਯਾਮਿ – ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਕੁਲੁਪਕੋ, ਅਸੁਕਾਯ ਕੁਲੁਪਕੋਤਿ. ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨੀਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਰਂ ਉਚ੍ਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ.

ਕਥਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਚ੍ਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਰਂ ਨੀਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ? ਅਹਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਬਹੂਪਕਾਰੋ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਂ ਆਗਮ੍ਮ ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਗਤਾ, ਧਮ੍ਮਂ ਸਰਣਂ ਗਤਾ, ਸਙ੍ਘਂ ਸਰਣਂ ਗਤਾ, ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿਵਿਰਤਾ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਪਟਿਵਿਰਤਾ, ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ ਪਟਿਵਿਰਤਾ, ਮੁਸਾਵਾਦਾ ਪਟਿਵਿਰਤਾ, ਸੁਰਾਮੇਰਯਮਜ੍ਜਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਾ ਪਟਿਵਿਰਤਾ; ਅਹਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਦੇਮਿ, ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਂ ਦੇਮਿ, ਉਪੋਸਥਂ ਆਚਿਕ੍ਖਾਮਿ, ਨਵਕਮ੍ਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਮਿ. ਅਥ ਪਨ ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਂ ਉਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ [ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਞ੍ਞੇ ਸਕ੍ਕਰੋਥ ਗਰੁਂ ਕਰੋਥ ਮਾਨੇਥ ਪੂਜੇਥਾਤਿ. ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਚ੍ਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਰਂ ਨੀਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ – ਮਿਤ੍ਤੇ ਸੁਹਜ੍ਜੇ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋ, ਹਾਪੇਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ.

ਏਤਂ ਭਯਂ ਸਨ੍ਥਵੇ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ. ਭਯਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਭਯਂ ਜਰਾਭਯਂ ਬ੍ਯਾਧਿਭਯਂ ਮਰਣਭਯਂ ਰਾਜਭਯਂ ਚੋਰਭਯਂ ਅਗ੍ਗਿਭਯਂ ਉਦਕਭਯਂ ਅਤ੍ਤਾਨੁਵਾਦਭਯਂ ਪਰਾਨੁਵਾਦਭਯਂ ਦਣ੍ਡਭਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਭਯਂ ਊਮਿਭਯਂ ਕੁਮ੍ਭਿਲਭਯਂ ਆਵਟ੍ਟਭਯਂ ਸੁਸੁਮਾਰਭਯਂ [ਸੁਂਸੁਮਾਰਭਯਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਆਜੀਵਿਕਭਯਂ ਅਸਿਲੋਕਭਯਂ ਪਰਿਸਸਾਰਜ੍ਜਭਯਂ ਮਦਨਭਯਂ ਭਯਾਨਕਂ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਲੋਮਹਂਸੋ ਚੇਤਸੋ ਉਬ੍ਬੇਗੋ ਉਤ੍ਰਾਸੋ. ਸਨ੍ਥਵੇਤਿ ਦ੍ਵੇ ਸਨ੍ਥਵਾ – ਤਣ੍ਹਾਸਨ੍ਥਵੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਸਨ੍ਥਵੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਸਨ੍ਥਵੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਨ੍ਥਵੋ. ਏਤਂ ਭਯਂ ਸਨ੍ਥਵੇ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ ਏਤਂ ਭਯਂ ਸਨ੍ਥਵੇ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਦਕ੍ਖਮਾਨੋ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਨਿਜ੍ਝਾਯਮਾਨੋ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ – ਏਤਂ ਭਯਂ ਸਨ੍ਥਵੇ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਮਿਤ੍ਤੇ ਸੁਹਜ੍ਜੇ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋ, ਹਾਪੇਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ;

ਏਤਂ ਭਯਂ ਸਨ੍ਥਵੇ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੨੪.

ਵਂਸੋ ਵਿਸਾਲੋਵ ਯਥਾ ਵਿਸਤ੍ਤੋ, ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਦਾਰੇਸੁ ਚ ਯਾ ਅਪੇਕ੍ਖਾ;

ਵਂਸਕ੍ਕਲ਼ੀਰੋਵ [ਵਂਸੇ ਕਲ਼ੀਰੋਵ (ਕ.)] ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਵਂਸੋ ਵਿਸਾਲੋਵ ਯਥਾ ਵਿਸਤ੍ਤੋਤਿ ਵਂਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬੋ. ਯਥਾ ਵੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਪੋਰਾਣਕਾ ਵਂਸਾ ਸਤ੍ਤਾ [ਵੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਕਣ੍ਟਕਾ ਜਟਿਤਾ ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਿਸਤ੍ਤਾ ਆਸਤ੍ਤਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾ, ਏਵਮੇਵ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ ਅਨੁਨਯੋ ਅਨੁਰੋਧੋ ਨਨ੍ਦੀ ਨਨ੍ਦਿਰਾਗੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਰਾਗੋ ਇਚ੍ਛਾ ਮੁਚ੍ਛਾ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਂ ਗੇਧੋ ਪਲਿਗੇਧੋ ਸਙ੍ਗੋ ਪਙ੍ਕੋ ਏਜਾ ਮਾਯਾ ਜਨਿਕਾ ਸਞ੍ਜਨਨੀ ਸਿਬ੍ਬਿਨੀ ਜਾਲਿਨੀ ਸਰਿਤਾ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਿਸਟਾ ਆਯੂਹਨੀ ਦੁਤਿਯਾ ਪਣਿਧਿ ਭਵਨੇਤ੍ਤਿ ਵਨਂ ਵਨਥੋ ਸਨ੍ਥਵੋ ਸਿਨੇਹੋ ਅਪੇਕ੍ਖਾ ਪਟਿਬਨ੍ਧੁ ਆਸਾ ਆਸੀਸਨਾ ਆਸੀਸਿਤਤ੍ਤਂ ਰੂਪਾਸਾ ਸਦ੍ਦਾਸਾ ਗਨ੍ਧਾਸਾ ਰਸਾਸਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਸਾ ਲਾਭਾਸਾ ਧਨਾਸਾ ਪੁਤ੍ਤਾਸਾ ਜੀਵਿਤਾਸਾ ਜਪ੍ਪਾ ਪਜਪ੍ਪਾ ਅਭਿਜਪ੍ਪਾ ਜਪ੍ਪਨਾ ਜਪ੍ਪਿਤਤ੍ਤਂ ਲੋਲੁਪ੍ਪਂ ਲੋਲੁਪ੍ਪਾਯਨਾ ਲੋਲੁਪ੍ਪਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਞ੍ਜਿਕਤਾ ਸਾਧੁਕਮ੍ਯਤਾ ਅਧਮ੍ਮਰਾਗੋ ਵਿਸਮਲੋਭੋ ਨਿਕਨ੍ਤਿ ਨਿਕਾਮਨਾ ਪਤ੍ਥਨਾ ਪਿਹਨਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਥਨਾ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ ਭਵਤਣ੍ਹਾ ਵਿਭਵਤਣ੍ਹਾ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਅਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਨਿਰੋਧਤਣ੍ਹਾ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ ਸਦ੍ਦਤਣ੍ਹਾ ਗਨ੍ਧਤਣ੍ਹਾ ਰਸਤਣ੍ਹਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਤਣ੍ਹਾ ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ ਓਘੋ ਯੋਗੋ ਗਨ੍ਥੋ ਉਪਾਦਾਨਂ ਆਵਰਣਂ ਨੀਵਰਣਂ ਛਦਨਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ ਅਨੁਸਯੋ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ ਲਤਾ ਵੇਵਿਚ੍ਛਂ ਦੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਦਾਨਂ ਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਭਵੋ ਮਾਰਪਾਸੋ ਮਾਰਬਲ਼ਿਸਂ ਮਾਰਵਿਸਯੋ ਮਾਰਨਿਵਾਸੋ ਮਾਰਬਨ੍ਧਨਂ ਤਣ੍ਹਾਨਦੀ ਤਣ੍ਹਾਜਾਲਂ ਤਣ੍ਹਾਗਦ੍ਦੁਲਂ ਤਣ੍ਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ.

ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ? ਵਿਸਾਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ ਵਿਸਤਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਟਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਮਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਕ੍ਕਤੀਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਂਹਰਤੀਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਂਵਾਦਿਕਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਮੂਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਫਲਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ, ਵਿਸਪਰਿਭੋਗਾਤਿ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾ. ਵਿਸਾਲਾ ਵਾ ਪਨ ਤਣ੍ਹਾ ਰੂਪੇ ਸਦ੍ਦੇ ਗਨ੍ਧੇ ਰਸੇ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਕੁਲੇ ਗਣੇ ਆਵਾਸੇ ਲਾਭੇ ਯਸੇ ਪਸਂਸਾਯ ਸੁਖੇ ਚੀਵਰੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਸੇਨਾਸਨੇ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਕਾਮਭਵੇ ਰੂਪਭਵੇ ਅਰੂਪਭਵੇ ਸਞ੍ਞਾਭਵੇ ਅਸਞ੍ਞਾਭਵੇ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਭਵੇ ਏਕਵੋਕਾਰਭਵੇ ਚਤੁਵੋਕਾਰਭਵੇ ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵੇ ਅਤੀਤੇ ਅਨਾਗਤੇ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਵਿਸਤਾ ਵਿਤ੍ਥਤਾਤਿ – ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਾਤਿ – ਵਂਸੋ ਵਿਸਾਲੋਵ ਯਥਾ ਵਿਸਤ੍ਤੋ.

ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਦਾਰੇਸੁ ਚ ਯਾ ਅਪੇਕ੍ਖਾਤਿ. ਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪੁਤ੍ਤਾ – ਅਤ੍ਰਜੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਖੇਤ੍ਤਜੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਦਿਨ੍ਨਕੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਪੁਤ੍ਤੋ. ਦਾਰਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਭਰਿਯਾਯੋ. ਅਪੇਕ੍ਖਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਨ੍ਤਿ – ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਦਾਰੇਸੁ ਚ ਯਾ ਅਪੇਕ੍ਖਾ.

ਵਂਸਕ੍ਕਲ਼ੀਰੋਵ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋਤਿ ਵਂਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬੋ. ਯਥਾ ਵੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਤਰੁਣਕਾ ਕਲ਼ੀਰਕਾ [ਤਰੁਣਕਲ਼ੀਰਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਸਤ੍ਤਾ ਅਲਗ੍ਗਾ ਅਗਧਿਤਾ [ਅਪਲਿਵੇਟ੍ਠਿਤਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਨਿਸ੍ਸਟਾ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਾ ਏਵਮੇਵ. ਸਜ੍ਜਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਸਜ੍ਜਨਾ – ਤਣ੍ਹਾਸਜ੍ਜਨਾ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਸਜ੍ਜਨਾ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਸਜ੍ਜਨਾ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਜ੍ਜਨਾ. ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਸਜ੍ਜਨਾ ਪਹੀਨਾ, ਦਿਟ੍ਠਿਸਜ੍ਜਨਾ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾ. ਤਣ੍ਹਾਸਜ੍ਜਨਾਯ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਸਜ੍ਜਨਾਯ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਰੂਪੇ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ ਸਦ੍ਦੇ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ ਗਨ੍ਧੇ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ ਰਸੇ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ ਕੁਲੇ…ਪੇ… ਗਣੇ… ਆਵਾਸੇ… ਲਾਭੇ… ਯਸੇ… ਪਸਂਸਾਯ… ਸੁਖੇ… ਚੀਵਰੇ… ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ… ਸੇਨਾਸਨੇ… ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ… ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ… ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ… ਅਰੂਪਧਾਤੁਯਾ… ਕਾਮਭਵੇ… ਰੂਪਭਵੇ… ਅਰੂਪਭਵੇ… ਸਞ੍ਞਾਭਵੇ… ਅਸਞ੍ਞਾਭਵੇ… ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਭਵੇ… ਏਕਵੋਕਾਰਭਵੇ… ਚਤੁਵੋਕਾਰਭਵੇ… ਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵੇ… ਅਤੀਤੇ… ਅਨਾਗਤੇ… ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ… ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਨ ਬਜ੍ਝਤਿ ਨ ਪਲਿਬਜ੍ਝਤਿ ਨ ਮੁਚ੍ਛਤਿ; ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਵਂਸਕ੍ਕਲ਼ੀਰੋਵ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਵਂਸੋ ਵਿਸਾਲੋਵ ਯਥਾ ਵਿਸਤ੍ਤੋ, ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਦਾਰੇਸੁ ਚ ਯਾ ਅਪੇਕ੍ਖਾ;

ਵਂਸਕ੍ਕਲ਼ੀਰੋਵ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੨੫.

ਮਿਗੋ ਅਰਞ੍ਞਮ੍ਹਿ ਯਥਾ ਅਬਦ੍ਧੋ [ਅਬਨ੍ਧੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਯੇਨਿਚ੍ਛਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਗੋਚਰਾਯ;

ਵਿਞ੍ਞੂ ਨਰੋ ਸੇਰਿਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਮਿਗੋ ਅਰਞ੍ਞਮ੍ਹਿ ਯਥਾ ਅਬਦ੍ਧੋ, ਯੇਨਿਚ੍ਛਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਗੋਚਰਾਯਾਤਿ. ਮਿਗੋਤਿ ਦ੍ਵੇ ਮਿਗਾ – ਏਣਿਮਿਗੋ ਚ ਪਸਦਮਿਗੋ ਚ. ਯਥਾ ਆਰਞ੍ਞਿਕੋ [ਆਰਞ੍ਞਕੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਮਿਗੋ ਅਰਞ੍ਞੇ ਪਵਨੇ ਚਰਮਾਨੋ [ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਸਮਾਨੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਨਿਸੀਦਤਿ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਰਞ੍ਞਿਕੋ ਮਿਗੋ ਅਰਞ੍ਞੇ ਪਵਨੇ ਚਰਮਾਨੋ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਨਿਸੀਦਤਿ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਅਨਾਪਾਥਗਤੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਲੁਦ੍ਦਸ੍ਸ. ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਵਿਚਾਰਂ ਵਿਵੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨ੍ਧਮਕਾਸਿ ਮਾਰਂ, ਅਪਦਂ [ਪਰਂ (ਕ.) ਮ. ਨਿ. ੧.੨੭੧] ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਮਾਰਚਕ੍ਖੁਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਗਤੋ ਪਾਪਿਮਤੋ’.

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾਵਂ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਅਵਿਚਾਰਂ ਸਮਾਧਿਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨ੍ਧਮਕਾਸਿ ਮਾਰਂ, ਅਪਦਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਮਾਰਚਕ੍ਖੁਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਗਤੋ ਪਾਪਿਮਤੋ’.

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪੀਤਿਯਾ ਚ ਵਿਰਾਗਾ ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਚ ਵਿਹਰਤਿ ਸਤੋ ਚ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਸੁਖਞ੍ਚ ਕਾਯੇਨ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ, ਯਂ ਤਂ ਅਰਿਯਾ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਸਤਿਮਾ ਸੁਖਵਿਹਾਰੀ’ਤਿ ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨ੍ਧਮਕਾਸਿ ਮਾਰਂ, ਅਪਦਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਮਾਰਚਕ੍ਖੁਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਗਤੋ ਪਾਪਿਮਤੋ’.

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨ੍ਧਮਕਾਸਿ ਮਾਰਂ, ਅਪਦਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਮਾਰਚਕ੍ਖੁਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਗਤੋ ਪਾਪਿਮਤੋ’.

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਸੋ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾ ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਨਂ ਅਮਨਸਿਕਾਰਾ ‘ਅਨਨ੍ਤੋ ਆਕਾਸੋ’ਤਿ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨ੍ਧਮਕਾਸਿ ਮਾਰਂ, ਅਪਦਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਮਾਰਚਕ੍ਖੁਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਗਤੋ ਪਾਪਿਮਤੋ’.

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਸੋ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ‘ਅਨਨ੍ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣ’ਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ…ਪੇ….

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ‘ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’ਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ…ਪੇ….

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ…ਪੇ….

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਬ੍ਬਸੋ ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਸਞ੍ਞਾਵੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਚਸ੍ਸ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਸਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨ੍ਧਮਕਾਸਿ ਮਾਰਂ, ਅਪਦਂ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਮਾਰਚਕ੍ਖੁਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਗਤੋ ਪਾਪਿਮਤੋ’, ਤਿਣ੍ਣੋ ਲੋਕੇ ਵਿਸਤ੍ਤਿਕਂ. ਸੋ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਨਿਸੀਦਤਿ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਅਨਾਪਾਥਗਤੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਾਪਿਮਤੋ’’ਤਿ – ਮਿਗੋ ਅਰਞ੍ਞਮ੍ਹਿ ਯਥਾ ਅਬਦ੍ਧੋ, ਯੇਨਿਚ੍ਛਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਗੋਚਰਾਯ.

ਵਿਞ੍ਞੂ ਨਰੋ ਸੇਰਿਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ. ਵਿਞ੍ਞੂਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਪਞ੍ਞਵਾ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾ ਞਾਣੀ ਵਿਭਾਵੀ ਮੇਧਾਵੀ. ਨਰੋਤਿ ਸਤ੍ਤੋ ਮਾਣਵੋ ਪੋਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਜੀਵੋ ਜਾਗੁ ਜਨ੍ਤੁ ਇਨ੍ਦਗੁ ਮਨੁਜੋ. ਸੇਰੀਤਿ ਦ੍ਵੇ ਸੇਰੀ – ਧਮ੍ਮੋਪਿ ਸੇਰੀ ਪੁਗ੍ਗਲੋਪਿ ਸੇਰੀ. ਕਤਮੋ ਧਮ੍ਮੋ ਸੇਰੀ? ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ – ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਸੇਰੀ. ਕਤਮੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸੇਰੀ? ਯੋ ਇਮਿਨਾ ਸੇਰਿਨਾ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸੇਰੀ. ਵਿਞ੍ਞੂ ਨਰੋ ਸੇਰਿਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞੂ ਨਰੋ ਸੇਰਿਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਦਕ੍ਖਮਾਨੋ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਨਿਜ੍ਝਾਯਮਾਨੋ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ – ਵਿਞ੍ਞੂ ਨਰੋ ਸੇਰਿਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਮਿਗੋ ਅਰਞ੍ਞਮ੍ਹਿ ਯਥਾ ਅਬਦ੍ਧੋ, ਯੇਨਿਚ੍ਛਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਗੋਚਰਾਯ;

ਵਿਞ੍ਞੂ ਨਰੋ ਸੇਰਿਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੨੬.

ਆਮਨ੍ਤਨਾ ਹੋਤਿ ਸਹਾਯਮਜ੍ਝੇ, ਵਾਸੇ ਠਾਨੇ ਗਮਨੇ ਚਾਰਿਕਾਯ;

ਅਨਭਿਜ੍ਝਿਤਂ ਸੇਰਿਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਆਮਨ੍ਤਨਾ ਹੋਤਿ ਸਹਾਯਮਜ੍ਝੇ, ਵਾਸੇ ਠਾਨੇ ਗਮਨੇ ਚਾਰਿਕਾਯਾਤਿ ਸਹਾਯਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਯੇਹਿ ਸਹ ਆਗਮਨਂ ਫਾਸੁ ਗਮਨਂ ਫਾਸੁ ਗਮਨਾਗਮਨਂ ਫਾਸੁ ਠਾਨਂ ਫਾਸੁ ਨਿਸਜ੍ਜਨਂ ਫਾਸੁ ਸਯਨਂ ਫਾਸੁ ਆਲਪਨਂ ਫਾਸੁ ਸਲ੍ਲਪਨਂ ਫਾਸੁ ਉਲ੍ਲਪਨਂ ਫਾਸੁ ਸਮੁਲ੍ਲਪਨਂ ਫਾਸੁ. ਆਮਨ੍ਤਨਾ ਹੋਤਿ ਸਹਾਯਮਜ੍ਝੇ, ਵਾਸੇ ਠਾਨੇ ਗਮਨੇ ਚਾਰਿਕਾਯਾਤਿ ਸਹਾਯਮਜ੍ਝੇ ਵਾਸੇਪਿ ਠਾਨੇਪਿ ਗਮਨੇਪਿ ਚਾਰਿਕਾਯਪਿ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮਨ੍ਤਨਾ ਪਰਤ੍ਥਮਨ੍ਤਨਾ ਉਭਯਤ੍ਥਮਨ੍ਤਨਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਤ੍ਥਮਨ੍ਤਨਾ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਤ੍ਥਮਨ੍ਤਨਾ ਪਰਮਤ੍ਥਮਨ੍ਤਨਾ [ਉਭਯਤ੍ਥਮਨ੍ਤਨਾ (ਕ.)] ਤਿ – ਆਮਨ੍ਤਨਾ ਹੋਤਿ ਸਹਾਯਮਜ੍ਝੇ, ਵਾਸੇ ਠਾਨੇ ਗਮਨੇ ਚਾਰਿਕਾਯ.

ਅਨਭਿਜ੍ਝਿਤਂ ਸੇਰਿਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ ਅਨਭਿਜ੍ਝਿਤਂ ਏਤਂ ਵਤ੍ਥੁ ਬਾਲਾਨਂ ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਤਿਤ੍ਥਯਸਾਵਕਾਨਂ, ਯਦਿਦਂ – ਭਣ੍ਡੁਕਾਸਾਯਵਤ੍ਥਵਸਨਤਾ. ਅਭਿਜ੍ਝਿਤਂ ਏਤਂ ਵਤ੍ਥੁ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾਨਂ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਯਦਿਦਂ – ਭਣ੍ਡੁਕਾਸਾਯਵਤ੍ਥਵਸਨਤਾ. ਸੇਰੀਤਿ ਦ੍ਵੇ ਸੇਰੀ – ਧਮ੍ਮੋਪਿ ਸੇਰੀ ਪੁਗ੍ਗਲੋਪਿ ਸੇਰੀ. ਕਤਮੋ ਧਮ੍ਮੋ ਸੇਰੀ? ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ …ਪੇ… ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ – ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਸੇਰੀ. ਕਤਮੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸੇਰੀ? ਯੋ ਇਮਿਨਾ ਸੇਰਿਨਾ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸੇਰੀ. ਅਨਭਿਜ੍ਝਿਤਂ ਸੇਰਿਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ ਸੇਰਿਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਦਕ੍ਖਮਾਨੋ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਨਿਜ੍ਝਾਯਮਾਨੋ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ – ਅਨਭਿਜ੍ਝਿਤਂ ਸੇਰਿਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਆਮਨ੍ਤਨਾ ਹੋਤਿ ਸਹਾਯਮਜ੍ਝੇ, ਵਾਸੇ ਠਾਨੇ ਗਮਨੇ ਚਾਰਿਕਾਯ;

ਅਨਭਿਜ੍ਝਿਤਂ ਸੇਰਿਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੨੭.

ਖਿਡ੍ਡਾ [ਖਿਟ੍ਟਾ (ਕ.)] ਰਤੀ ਹੋਤਿ ਸਹਾਯਮਜ੍ਝੇ, ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਚ ਵਿਪੁਲਂ ਹੋਤਿ ਪੇਮਂ;

ਪਿਯਵਿਪ੍ਪਯੋਗਂ [ਵਿਪ੍ਪਯੋਗਮ੍ਪਿ (ਕ.)] ਵਿਜਿਗੁਚ੍ਛਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਖਿਡ੍ਡਾ ਰਤੀ ਹੋਤਿ ਸਹਾਯਮਜ੍ਝੇਤਿ. ਖਿਡ੍ਡਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਖਿਡ੍ਡਾ – ਕਾਯਿਕਾ ਚ ਖਿਡ੍ਡਾ ਵਾਚਸਿਕਾ ਚ ਖਿਡ੍ਡਾ. ਕਤਮਾ ਕਾਯਿਕਾ ਖਿਡ੍ਡਾ? ਹਤ੍ਥੀਹਿਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਅਸ੍ਸੇਹਿਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਰਥੇਹਿਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਧਨੂਹਿਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਥਰੂਹਿਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਅਟ੍ਠਪਦੇਹਿਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਦਸਪਦੇਹਿਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਆਕਾਸੇਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਪਰਿਹਾਰਪਥੇਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਸਨ੍ਤਿਕਾਯਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਖਲਿਕਾਯਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਘਟਿਕਾਯਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਸਲਾਕਹਤ੍ਥੇਨਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਅਕ੍ਖੇਨਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਪਙ੍ਗਚੀਰੇਨਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਵਙ੍ਕਕੇਨਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਮੋਕ੍ਖਚਿਕਾਯਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਚਿਙ੍ਗੁਲਕੇਨਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਪਤ੍ਤਾਲ਼੍ਹਕੇਨਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਰਥਕੇਨਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਧਨੁਕੇਨਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਅਕ੍ਖਰਿਕਾਯਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਮਨੇਸਿਕਾਯਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਯਥਾਵਜ੍ਜੇਨਪਿ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਕਾਯਿਕਾ ਖਿਡ੍ਡਾ.

ਕਤਮਾ ਵਾਚਸਿਕਾ ਖਿਡ੍ਡਾ? ਮੁਖਭੇਰਿਕਂ ਮੁਖਾਲਮ੍ਬਰਂ ਮੁਖਡਿਣ੍ਡਿਮਕਂ [ਮੁਖਦੇਣ੍ਡਿਮਕਂ (ਸ੍ਯਾ.), ਮੁਖਦਿਨ੍ਦਿਮਕਂ (ਕ.)] ਮੁਖਚਲਿਮਕਂ ਮੁਖਕੇਰਕਂ [ਮੁਖਭੇਰੁਕਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਮੁਖਦਦ੍ਦਰਿਕਂ ਨਾਟਕਂ ਲਾਸਂ ਗੀਤਂ ਦਵਕਮ੍ਮਂ. ਅਯਂ ਵਾਚਸਿਕਾ ਖਿਡ੍ਡਾ.

ਰਤੀਤਿ ਅਨੁਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ ਰਤੀਤਿ. ਸਹਾਯਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਯੇਹਿ ਸਹ ਆਗਮਨਂ ਫਾਸੁ ਗਮਨਂ ਫਾਸੁ ਗਮਨਾਗਮਨਂ ਫਾਸੁ ਠਾਨਂ ਫਾਸੁ ਨਿਸਜ੍ਜਨਂ ਫਾਸੁ ਸਯਨਂ ਫਾਸੁ ਆਲਪਨਂ ਫਾਸੁ ਸਲ੍ਲਪਨਂ ਫਾਸੁ ਉਲ੍ਲਪਨਂ ਫਾਸੁ ਸਮੁਲ੍ਲਪਨਂ ਫਾਸੁ. ਖਿਡ੍ਡਾ ਰਤੀ ਹੋਤਿ ਸਹਾਯਮਜ੍ਝੇਤਿ ਖਿਡ੍ਡਾ ਚ ਰਤਿ ਚ ਸਹਾਯਮਜ੍ਝੇ ਹੋਤੀਤਿ – ਖਿਡ੍ਡਾ ਰਤੀ ਹੋਤਿ ਸਹਾਯਮਜ੍ਝੇ.

ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਚ ਵਿਪੁਲਂ ਹੋਤਿ ਪੇਮਨ੍ਤਿ. ਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪੁਤ੍ਤਾ – ਅਤ੍ਰਜੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਖੇਤ੍ਤਜੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਦਿਨ੍ਨਕੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਪੁਤ੍ਤੋ. ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਚ ਵਿਪੁਲਂ ਹੋਤਿਂ ਪੇਮਨ੍ਤਿ ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਚ ਅਧਿਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਪੇਮਨ੍ਤਿ – ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਚ ਵਿਪੁਲਂ ਹੋਤਿ ਪੇਮਂ.

ਪਿਯਵਿਪ੍ਪਯੋਗਂ ਵਿਜਿਗੁਚ੍ਛਮਾਨੋਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪਿਯਾ – ਸਤ੍ਤਾ ਵਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਵਾ. ਕਤਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਪਿਯਾ? ਇਧ ਯਸ੍ਸ ਤੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਕਾਮਾ ਹਿਤਕਾਮਾ ਫਾਸੁਕਾਮਾ ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਕਾਮਾ ਮਾਤਾ ਵਾ ਪਿਤਾ ਵਾ ਭਾਤਾ ਵਾ ਭਗਿਨੀ ਵਾ ਪੁਤ੍ਤੋ ਵਾ ਧੀਤਾ ਵਾ ਮਿਤ੍ਤਾ ਵਾ ਅਮਚ੍ਚਾ ਵਾ ਞਾਤੀ ਵਾ ਸਾਲੋਹਿਤਾ ਵਾ, ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਪਿਯਾ.

ਕਤਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਿਯਾ? ਮਨਾਪਿਕਾ ਰੂਪਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਸਦ੍ਦਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਗਨ੍ਧਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਰਸਾ ਮਨਾਪਿਕਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ, ਇਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਿਯਾ. ਪਿਯਵਿਪ੍ਪਯੋਗਂ ਵਿਜਿਗੁਚ੍ਛਮਾਨੋਤਿ ਪਿਯਾਨਂ ਵਿਪ੍ਪਯੋਗਂ ਵਿਜਿਗੁਚ੍ਛਮਾਨੋ ਅਟ੍ਟਿਯਮਾਨੋ ਹਰਾਯਮਾਨੋਤਿ – ਪਿਯਵਿਪ੍ਪਯੋਗਂ ਵਿਜਿਗੁਚ੍ਛਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਖਿਡ੍ਡਾ ਰਤੀ ਹੋਤਿ ਸਹਾਯਮਜ੍ਝੇ, ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਚ ਵਿਪੁਲਂ ਹੋਤਿ ਪੇਮਂ;

ਪਿਯਵਿਪ੍ਪਯੋਗਂ ਵਿਜਿਗੁਚ੍ਛਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੨੮.

ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੋ ਅਪ੍ਪਟਿਘੋ ਚ ਹੋਤਿ, ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਮਾਨੋ ਇਤਰੀਤਰੇਨ;

ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਸਹਿਤਾ ਅਛਮ੍ਭੀ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੋ ਅਪ੍ਪਟਿਘੋ ਚ ਹੋਤੀਤਿ. ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੋਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤਿ, ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਂ, ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ, ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ. ਇਤਿ ਉਦ੍ਧਮਧੋ ਤਿਰਿਯਂ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾਵਨ੍ਤਂ ਲੋਕਂ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਪੁਲੇਨ ਮਹਗ੍ਗਤੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਅਵੇਰੇਨ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੇਨ [ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਝੇਨ (ਸ੍ਯਾ.) ਪਸ੍ਸ ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੦੮] ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤਿ. ਕਰੁਣਾਸਹਗਤੇਨ…ਪੇ… ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤੇਨ…ਪੇ… ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤਿ, ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਂ, ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ…ਪੇ… ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੇਨ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤਿ. ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੋ ਅਪ੍ਪਟਿਘੋ ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਯੇ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ [ਅਪ੍ਪਟਿਕੁਲਾ (ਬਹੂਸੁ)] ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਅਨੁਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਅਨੁਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਅਨੁਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਅਨੁਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਉਪਰਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਦਿਸਾਸੁ ਵਿਦਿਸਾਸੁ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਕਰੁਣਾਯ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਮੁਦਿਤਾਯ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਯੇ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਯੇ ਦਿਸਾਸੁ ਵਿਦਿਸਾਸੁ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ – ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੋ ਅਪ੍ਪਟਿਘੋ ਚ ਹੋਤਿ.

ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਮਾਨੋ ਇਤਰੀਤਰੇਨਾਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਇਤਰੀਤਰੇਨ ਚੀਵਰੇਨ, ਇਤਰੀਤਰਚੀਵਰਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾ ਚ ਵਣ੍ਣਵਾਦੀ, ਨ ਚ ਚੀਵਰਹੇਤੁ ਅਨੇਸਨਂ ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਂ [ਅਪ੍ਪਟਿਰੂਪਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਅਲਦ੍ਧਾ ਚ ਚੀਵਰਂ ਨ ਪਰਿਤਸ੍ਸਤਿ, ਲਦ੍ਧਾ ਚ ਚੀਵਰਂ ਅਗਧਿਤੋ ਅਮੁਚ੍ਛਿਤੋ ਅਨਜ੍ਝਾਪਸਨ੍ਨੋ [ਅਨਜ੍ਝੋਪਨ੍ਨੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਾਵੀ ਨਿਸ੍ਸਰਣਪਞ੍ਞੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ. ਤਾਯ ਚ ਪਨ ਇਤਰੀਤਰਚੀਵਰਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾ ਨੇਵਤ੍ਤਾਨੁਕ੍ਕਂਸੇਤਿ ਨ ਪਰਂ ਵਮ੍ਭੇਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਦਕ੍ਖੋ ਅਨਲਸੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪੋਰਾਣੇ ਅਗ੍ਗਞ੍ਞੇ ਅਰਿਯਵਂਸੇ ਠਿਤੋ. ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਇਤਰੀਤਰੇਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨ…ਪੇ…

ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਇਤਰੀਤਰੇਨ ਸੇਨਾਸਨੇਨ…ਪੇ… ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਇਤਰੀਤਰੇਨ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਨ, ਇਤਰੀਤਰਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾ ਚ ਵਣ੍ਣਵਾਦੀ, ਨ ਚ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਹੇਤੁ ਅਨੇਸਨਂ ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਅਲਦ੍ਧਾ ਚ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਂ ਨ ਪਰਿਤਸ੍ਸਤਿ. ਲਦ੍ਧਾ ਚ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਅਗਧਿਤੋ ਅਮੁਚ੍ਛਿਤੋ ਅਨਜ੍ਝਾਪਨ੍ਨੋ ਆਦੀਨਵਦਸ੍ਸਾਵੀ ਨਿਸ੍ਸਰਣਪਞ੍ਞੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ. ਤਾਯ ਚ ਇਤਰੀਤਰਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾ ਨੇਵਤ੍ਤਾਨੁਕ੍ਕਂਸੇਤਿ ਨ ਪਰਂ ਵਮ੍ਭੇਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਦਕ੍ਖੋ ਅਨਲਸੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪੋਰਾਣੇ ਅਗ੍ਗਞ੍ਞੇ ਅਰਿਯਵਂਸੇ ਠਿਤੋਤਿ – ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਮਾਨੋ ਇਤਰੀਤਰੇਨ.

ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਸਹਿਤਾ ਅਛਮ੍ਭੀਤਿ. ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ – ਪਾਕਟਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਚ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਚ. ਕਤਮੇ ਪਾਕਟਪਰਿਸ੍ਸਯਾ? ਸੀਹਾ ਬ੍ਯਗ੍ਘਾ ਦੀਪੀ ਅਚ੍ਛਾ ਤਰਚ੍ਛਾ ਕੋਕਾ ਮਹਿਂਸਾ [ਗੋਮਹਿਸਾ (ਸ੍ਯਾ.) ਮਹਾਨਿ. ੫] ਹਤ੍ਥੀ ਅਹੀ ਵਿਚ੍ਛਿਕਾ ਸਤਪਦੀ, ਚੋਰਾ ਵਾ ਅਸ੍ਸੁ ਮਾਨਵਾ ਵਾ ਕਤਕਮ੍ਮਾ ਵਾ ਅਕਤਕਮ੍ਮਾ ਵਾ, ਚਕ੍ਖੁਰੋਗੋ ਸੋਤਰੋਗੋ ਘਾਨਰੋਗੋ ਜਿਵ੍ਹਾਰੋਗੋ ਕਾਯਰੋਗੋ ਸੀਸਰੋਗੋ ਕਣ੍ਣਰੋਗੋ ਮੁਖਰੋਗੋ ਦਨ੍ਤਰੋਗੋ ਕਾਸੋ ਸਾਸੋ ਪਿਨਾਸੋ ਡਾਹੋ ਜਰੋ ਕੁਚ੍ਛਿਰੋਗੋ ਮੁਚ੍ਛਾ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਕਾ ਸੂਲਾ ਵਿਸੂਚਿਕਾ ਕੁਟ੍ਠਂ ਗਣ੍ਡੋ ਕਿਲਾਸੋ ਸੋਸੋ ਅਪਮਾਰੋ ਦਦ੍ਦੁ ਕਣ੍ਡੁ ਕਚ੍ਛੁ ਰਖਸਾ ਵਿਤਚ੍ਛਿਕਾ ਲੋਹਿਤਪਿਤ੍ਤਂ ਮਧੁਮੇਹੋ ਅਂਸਾ ਪਿਲ਼ਕਾ ਭਗਨ੍ਦਲਾ, ਪਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਬਾਧਾ ਸੇਮ੍ਹਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਬਾਧਾ ਵਾਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਬਾਧਾ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਿਕਾ ਆਬਾਧਾ ਉਤੁਪਰਿਣਾਮਜਾ ਆਬਾਧਾ ਵਿਸਮਪਰਿਹਾਰਜਾ ਆਬਾਧਾ ਓਪਕ੍ਕਮਿਕਾ ਆਬਾਧਾ ਕਮ੍ਮਵਿਪਾਕਜਾ ਆਬਾਧਾ, ਸੀਤਂ ਉਣ੍ਹਂ ਜਿਘਚ੍ਛਾ ਪਿਪਾਸਾ ਉਚ੍ਚਾਰੋ ਪਸ੍ਸਾਵੋ ਡਂਸਮਕਸਵਾਤਾਤਪਸਰੀਸਪਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾ ਇਤਿ ਵਾ. ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਾਕਟਪਰਿਸ੍ਸਯਾ.

ਕਤਮੇ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਪਰਿਸ੍ਸਯਾ? ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ ਬ੍ਯਾਪਾਦਨੀਵਰਣਂ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਨੀਵਰਣਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਨੀਵਰਣਂ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੀਵਰਣਂ ਰਾਗੋ ਦੋਸੋ ਮੋਹੋ ਕੋਧੋ ਉਪਨਾਹੋ ਮਕ੍ਖੋ ਪਲ਼ਾਸੋ ਇਸ੍ਸਾ ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ ਮਾਯਾ ਸਾਠੇਯ੍ਯਂ ਥਮ੍ਭੋ ਸਾਰਮ੍ਭੋ ਮਾਨੋ ਅਤਿਮਾਨੋ ਮਦੋ ਪਮਾਦੋ, ਸਬ੍ਬੇ ਕਿਲੇਸਾ ਸਬ੍ਬੇ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾ ਸਬ੍ਬੇ ਦਰਥਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪਰਿਲ਼ਾਹਾ ਸਬ੍ਬੇ ਸਨ੍ਤਾਪਾ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ. ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਪਰਿਸ੍ਸਯਾ.

ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ? ਪਰਿਸਹਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ, ਪਰਿਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ, ਤਤ੍ਰਾਸਯਾਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ. ਕਥਂ ਪਰਿਸਹਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ? ਤੇ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਸਹਨ੍ਤਿ ਪਰਿਸਹਨ੍ਤਿ ਅਭਿਭਵਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਪਰਿਸਹਨ੍ਤੀਤਿ – ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ.

ਕਥਂ ਪਰਿਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ? ਤੇ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਾਯ ਪਰਿਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਕਤਮੇਸਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ? ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਾਯ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਪਦਾਯ ਅਪਚ੍ਚਨੀਕਪਟਿਪਦਾਯ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਪਟਿਪਦਾਯ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਦਾਯ ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਤਾਯ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰਤਾਯ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾਯ ਜਾਗਰਿਯਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਸ੍ਸ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾਨਂ… ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾਨਂ… ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ… ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਬਲਾਨਂ… ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾਨਂ… ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ – ਇਮੇਸਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਾਯ ਪਰਿਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਪਰਿਹਾਨਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ – ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ.

ਕਥਂ ਤਤ੍ਰਾਸਯਾਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ? ਤਤ੍ਥੇਤੇ [ਤਤ੍ਰ ਤੇ (ਕ.)] ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਾ. ਯਥਾ ਬਿਲੇ ਬਿਲਾਸਯਾ ਪਾਣਾ ਸਯਨ੍ਤਿ, ਦਕੇ ਦਕਾਸਯਾ [ਉਦਕੇ ਉਦਕਾਸਯਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਾਣਾ ਸਯਨ੍ਤਿ, ਵਨੇ ਵਨਾਸਯਾ ਪਾਣਾ ਸਯਨ੍ਤਿ, ਰੁਕ੍ਖੇ ਰੁਕ੍ਖਾਸਯਾ ਪਾਣਾ ਸਯਨ੍ਤਿ; ਏਵਮੇਵ ਤਤ੍ਥੇਤੇ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯਾਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਰਾਸਯਾਤਿ – ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਸਾਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਾਚਰਿਯਕੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਫਾਸੁ ਵਿਹਰਤਿ. ਕਥਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਾਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਸਾਚਰਿਯਕੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਫਾਸੁ ਵਿਹਰਤਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਯੇ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਸਰਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ ਸਂਞ੍ਞੋਜਨੀਯਾ [ਸਞ੍ਞੋਜਨਿਕਾ (ਕ.)], ਤ੍ਯਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਵਸਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਵਾਸ੍ਸਵਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇਨ ਸਮੁਦਾਚਰੇਨ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ ਨਂ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਚਰਿਯਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਘਾਨੇਨ ਗਨ੍ਧਂ ਘਾਯਿਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਜਿਵ੍ਹਾਯ ਰਸਂ ਸਾਯਿਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਕਾਯੇਨ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਯੇ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਰਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ ਸਂਯੋਜਨੀਯਾ, ਤ੍ਯਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਵਸਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਵਾਸ੍ਸਵਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇਨ ਸਮੁਦਾਚਰੇਨ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ ਨਂ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਚਰਿਯਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਾਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਸਾਚਰਿਯਕੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਫਾਸੁ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ, ਤਤ੍ਰਾਸਯਾਤਿ – ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਤਯੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨ੍ਤਰਾਮਲਾ ਅਨ੍ਤਰਾਅਮਿਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਰਾਸਪਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਰਾਵਧਕਾ ਅਨ੍ਤਰਾਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ. ਕਤਮੇ ਤਯੋ? ਲੋਭੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨ੍ਤਰਾਮਲੋ [ਅਨ੍ਤਰਾਮਲਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਇਤਿਵੁ. ੮੮] ਅਨ੍ਤਰਾਅਮਿਤ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਾਸਪਤ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਾਵਧਕੋ ਅਨ੍ਤਰਾਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੋ, ਦੋਸੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ…ਪੇ… ਮੋਹੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨ੍ਤਰਾਮਲੋ ਅਨ੍ਤਰਾਅਮਿਤ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਾਸਪਤ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਾਵਧਕੋ ਅਨ੍ਤਰਾਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੋ. ਇਮੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਯੋ ਅਨ੍ਤਰਾਮਲਾ ਅਨ੍ਤਰਾਅਮਿਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਰਾਸਪਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਰਾਵਧਕਾ ਅਨ੍ਤਰਾਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ’’ਤਿ.

ਅਨਤ੍ਥਜਨਨੋ ਲੋਭੋ, ਲੋਭੋ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਕੋਪਨੋ;

ਭਯਮਨ੍ਤਰਤੋ ਜਾਤਂ, ਤਂ ਜਨੋ ਨਾਵਬੁਜ੍ਝਤਿ.

ਲੁਦ੍ਧੋ ਅਤ੍ਥਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਲੁਦ੍ਧੋ ਧਮ੍ਮਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ;

ਅਨ੍ਧਤਮਂ ਤਦਾ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਲੋਭੋ ਸਹਤੇ ਨਰਂ.

ਅਨਤ੍ਥਜਨਨੋ ਦੋਸੋ, ਦੋਸੋ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਕੋਪਨੋ;

ਭਯਮਨ੍ਤਰਤੋ ਜਾਤਂ, ਤਂ ਜਨੋ ਨਾਵਬੁਜ੍ਝਤਿ.

ਦੁਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਥਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਦੁਟ੍ਠੋ ਧਮ੍ਮਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ;

ਅਨ੍ਧਤਮਂ ਤਦਾ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਦੋਸੋ ਸਹਤੇ ਨਰਂ.

ਅਨਤ੍ਥਜਨਨੋ ਮੋਹੋ, ਮੋਹੋ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਕੋਪਨੋ;

ਭਯਮਨ੍ਤਰਤੋ ਜਾਤਂ, ਤਂ ਜਨੋ ਨਾਵਬੁਜ੍ਝਤਿ.

ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਅਤ੍ਥਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਧਮ੍ਮਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ;

ਅਨ੍ਧਤਮਂ ਤਦਾ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਮੋਹੋ ਸਹਤੇ ਨਰਨ੍ਤਿ.

ਏਵਮ੍ਪਿ, ਤਤ੍ਰਾਸਯਾਤਿ – ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਤਯੋ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਅਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯ. ਕਤਮੇ ਤਯੋ? ਲੋਭੋ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਅਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯ; ਦੋਸੋ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ…ਪੇ… ਮੋਹੋ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਅਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯ. ਇਮੇ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਯੋ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਅਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯ.

‘‘ਲੋਭੋ ਦੋਸੋ ਚ ਮੋਹੋ ਚ, ਪੁਰਿਸਂ ਪਾਪਚੇਤਸਂ;

ਹਿਂਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਸਮ੍ਭੂਤਾ, ਤਚਸਾਰਂਵ ਸਮ੍ਫਲ’’ਨ੍ਤਿ [ਸਫਲਨ੍ਤਿ (ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਇਤਿਵੁ. ੫੦].

ਏਵਮ੍ਪਿ, ਤਤ੍ਰਾਸਯਾਤਿ – ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ.

ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਰਾਗੋ ਚ ਦੋਸੋ ਚ ਇਤੋਨਿਦਾਨਾ, ਅਰਤੀ ਰਤੀ ਲੋਮਹਂਸੋ ਇਤੋਜਾ;

ਇਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯ ਮਨੋਵਿਤਕ੍ਕਾ, ਕੁਮਾਰਕਾ ਧਙ੍ਕਮਿਵੋਸ੍ਸਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ [ਚਙ੍ਕਮਿਵੋਸ੍ਸਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਸੁ. ਨਿ. ੨੭੩-੨੭੪].

ਏਵਮ੍ਪਿ, ਤਤ੍ਰਾਸਯਾਤਿ – ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ.

ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਸਹਿਤਾਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯੇ ਸਹਿਤਾ ਆਰਾਧਿਤਾ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤਾ ਪਰਿਯਾਦਿਤਾ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਤਾਤਿ – ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਸਹਿਤਾ. ਅਛਮ੍ਭੀਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਭੀਰੂ ਅਚ੍ਛਮ੍ਭੀ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੀ ਅਪਲਾਯੀ ਪਹੀਨਭਯਭੇਰਵੋ ਵਿਗਤਲੋਮਹਂਸੋ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਸਹਿਤਾ ਅਚ੍ਛਮ੍ਭੀ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸੋ ਅਪ੍ਪਟਿਘੋ ਚ ਹੋਤਿ, ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਮਾਨੋ ਇਤਰੀਤਰੇਨ;

ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਸਹਿਤਾ ਅਛਮ੍ਭੀ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੨੯.

ਦੁਸ੍ਸਙ੍ਗਹਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਪਿ ਏਕੇ, ਅਥੋ ਗਹਟ੍ਠਾ ਘਰਮਾਵਸਨ੍ਤਾ;

ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਪਰਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਦੁਸ੍ਸਙ੍ਗਹਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਪਿ ਏਕੇਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਪਿ ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਨਿਸ੍ਸਯੇਪਿ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ਉਦ੍ਦੇਸੇਪਿ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਯਪਿ [ਪਰਿਪੁਚ੍ਛੇਪਿ (ਕ.)] ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ਚੀਵਰੇਪਿ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ਪਤ੍ਤੇਪਿ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ਲੋਹਥਾਲਕੇਪਿ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ਧਮ੍ਮਕਰਣੇਪਿ [ਧਮ੍ਮਕਰਕੇਪਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨੇਪਿ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ਥਵਿਕੇਪਿ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ਉਪਾਹਨੇਪਿ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨੇਪਿ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ਨ ਸੁਣਨ੍ਤਿ ਨ ਸੋਤਂ ਓਦਹਨ੍ਤਿ ਨ ਅਞ੍ਞਾਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਅਨਸ੍ਸਵਾ ਅਵਚਨਕਰਾ ਪਟਿਲੋਮਵੁਤ੍ਤਿਨੋ ਅਞ੍ਞੇਨੇਵ ਮੁਖਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ – ਦੁਸ੍ਸਙ੍ਗਹਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਪਿ ਏਕੇ.

ਅਥੋ ਗਹਟ੍ਠਾ ਘਰਮਾਵਸਨ੍ਤਾਤਿ ਗਹਟ੍ਠਾਪਿ ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਹਤ੍ਥਿਮ੍ਹਿਪਿ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ…ਪੇ… ਰਥੇਪਿ ਖੇਤ੍ਤੇਪਿ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿਪਿ ਹਿਰਞ੍ਞੇਪਿ ਸੁਵਣ੍ਣੇਪਿ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ਗਾਮੇਪਿ…ਪੇ… ਨਿਗਮੇਪਿ ਨਗਰੇਪਿ… ਰਟ੍ਠੇਪਿ… ਜਨਪਦੇਪਿ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ਨ ਸੁਣਨ੍ਤਿ ਨ ਸੋਤਂ ਓਦਹਨ੍ਤਿ ਨ ਅਞ੍ਞਾਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਅਨਸ੍ਸਵਾ ਅਵਚਨਕਰਾ ਪਟਿਲੋਮਵੁਤ੍ਤਿਨੋ ਅਞ੍ਞੇਨੇਵ ਮੁਖਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ – ਅਥੋ ਗਹਟ੍ਠਾ ਘਰਮਾਵਸਨ੍ਤਾ.

ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਪਰਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਪਰਪੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਸੁ ਪਰਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਬ੍ਯਾਵਟੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨਪੇਕ੍ਖੋ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ – ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਪਰਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਦੁਸ੍ਸਙ੍ਗਹਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਪਿ ਏਕੇ, ਅਥੋ ਗਹਟ੍ਠਾ ਘਰਮਾਵਸਨ੍ਤਾ;

ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਪਰਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੩੦.

ਓਰੋਪਯਿਤ੍ਵਾ [ਵੋਰੋਪਯਿਤ੍ਵਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ, ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਪਤ੍ਤੋ [ਸਂਸੀਨਪਤ੍ਤੋ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.)] ਯਥਾ ਕੋਵਿਲ਼ਾਰੋ;

ਛੇਤ੍ਵਾਨ ਵੀਰੋ ਗਿਹਿਬਨ੍ਧਨਾਨਿ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਓਰੋਪਯਿਤ੍ਵਾ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨੀਤਿ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕੇਸਾ ਚ ਮਸ੍ਸੂ ਚ ਮਾਲਾ ਚ ਗਨ੍ਧਞ੍ਚ ਵਿਲੇਪਨਞ੍ਚ ਆਭਰਣਞ੍ਚ ਪਿਲਨ੍ਧਨਞ੍ਚ ਵਤ੍ਥਞ੍ਚ ਪਾਰੁਪਨਞ੍ਚ ਵੇਠਨਞ੍ਚ ਉਚ੍ਛਾਦਨਂ ਪਰਿਮਦ੍ਦਨਂ ਨ੍ਹਾਪਨਂ [ਨਹਾਪਨਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਸਮ੍ਬਾਹਨਂ ਆਦਾਸਂ ਅਞ੍ਜਨਂ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਵਿਲੇਪਨਂ ਮੁਖਚੁਣ੍ਣਂ ਮੁਖਲੇਪਨਂ ਹਤ੍ਥਬਨ੍ਧਂ ਸਿਖਾਬਨ੍ਧਂ ਦਣ੍ਡਂ ਨਾਲ਼ਿਕਂ [ਨਾਲਿਕਂ (ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਦੀ. ਨਿ. ੧.੧੬] ਖਗ੍ਗਂ ਛਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਰੁਪਾਹਨਂ ਉਣ੍ਹੀਸਂ ਮਣਿਂ ਵਾਲ਼ਬੀਜਨਿਂ ਓਦਾਤਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਦੀਘਦਸਾਨਿ [ਦੀਘਰਸ੍ਸਾਨਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਇਤਿ ਵਾ. ਓਰੋਪਯਿਤ੍ਵਾ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨੀਤਿ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਓਰੋਪਯਿਤ੍ਵਾ ਸਮੋਰੋਪਯਿਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਿਤ੍ਵਾਤਿ – ਓਰੋਪਯਿਤ੍ਵਾ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ.

ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਪਤ੍ਤੋ ਯਥਾ ਕੋਵਿਲ਼ਾਰੋਤਿ ਯਥਾ ਕੋਵਿਲ਼ਾਰਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਪਤਿਤਾਨਿ ਪਰਿਪਤਿਤਾਨਿ, ਏਵਮੇਵ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਪਤਿਤਾਨੀਤਿ – ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਪਤ੍ਤੋ ਯਥਾ ਕੋਵਿਲ਼ਾਰੋ.

ਛੇਤ੍ਵਾਨ ਵੀਰੋ ਗਿਹਿਬਨ੍ਧਨਾਨੀਤਿ. ਵੀਰੋਤਿ ਵੀਰਿਯਵਾਤਿ ਵੀਰੋ, ਪਹੂਤਿ ਵੀਰੋ, ਵਿਸਵੀਤਿ ਵੀਰੋ, ਅਲਮਤ੍ਤੋਤਿ ਵੀਰੋ, ਸੂਰੋਤਿ ਵੀਰੋ, ਵਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਅਭੀਰੂ ਅਚ੍ਛਮ੍ਭੀ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੀ ਅਪਲਾਯੀ ਪਹੀਨਭਯਭੇਰਵੋਤਿ ਵੀਰੋ, ਵਿਗਤਲੋਮਹਂਸੋਤਿ ਵੀਰੋ.

ਵਿਰਤੋ ਇਧ [ਆਰਤੋ ਇਧੇਵ (ਸ੍ਯਾ.) ਪਸ੍ਸ ਸੁ. ਨਿ. ੫੩੬] ਸਬ੍ਬਪਾਕੇਹਿ, ਨਿਰਯਦੁਕ੍ਖਂ ਅਤਿਚ੍ਚ ਵੀਰਿਯਵਾ ਸੋ;

ਸੋ ਵੀਰਿਯਵਾ ਪਧਾਨਵਾ, ਧੀਰੋ [ਵੀਰੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਸੁ. ਨਿ. ੫੩੬] ਤਾਦਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੇ ਤਥਤ੍ਤਾ.

ਗਿਹਿਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪੁਤ੍ਤਾ ਚ ਭਰਿਯਾ ਚ ਦਾਸਾ ਚ ਦਾਸੀ ਚ ਅਜੇਲ਼ਕਾ ਚ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੂਕਰਾ ਚ ਹਤ੍ਥਿਗਵਾਸ੍ਸਵਲ਼ਵਾ ਚ ਖੇਤ੍ਤਞ੍ਚ ਵਤ੍ਥੁ ਚ ਹਿਰਞ੍ਞਞ੍ਚ ਸੁਵਣ੍ਣਞ੍ਚ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨਿਯੋ ਚ ਰਟ੍ਠਞ੍ਚ ਜਨਪਦੋ ਚ ਕੋਸੋ ਚ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਞ੍ਚ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰਜਨੀਯਵਤ੍ਥੁ.

ਛੇਤ੍ਵਾਨ ਵੀਰੋ ਗਿਹਿਬਨ੍ਧਨਾਨੀਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਵੀਰੋ ਗਿਹਿਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾਤਿ – ਛੇਤ੍ਵਾਨ ਵੀਰੋ ਗਿਹਿਬਨ੍ਧਨਾਨਿ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਓਰੋਪਯਿਤ੍ਵਾ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ, ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਪਤ੍ਤੋ ਯਥਾ ਕੋਵਿਲ਼ਾਰੋ,

ਛੇਤ੍ਵਾਨ ਵੀਰੋ ਗਿਹਿਬਨ੍ਧਨਾਨਿ;

ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਪਠਮੋ ਵਗ੍ਗੋ.

ਦੁਤਿਯਵਗ੍ਗੋ

੧੩੧.

ਸਚੇ ਲਭੇਥ ਨਿਪਕਂ ਸਹਾਯਂ, ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਰਂ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿ ਧੀਰਂ;

ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਿ, ਚਰੇਯ੍ਯ ਤੇਨਤ੍ਤਮਨੋ ਸਤੀਮਾ.

ਸਚੇ ਲਭੇਥ ਨਿਪਕਂ ਸਹਾਯਨ੍ਤਿ ਸਚੇ ਨਿਪਕਂ ਪਣ੍ਡਿਤਂ ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਂ ਞਾਣਿਂ ਵਿਭਾਵਿਂ ਮੇਧਾਵਿਂ ਸਹਾਯਂ ਲਭੇਯ੍ਯ ਪਟਿਲਭੇਯ੍ਯ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਵਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਸਚੇ ਲਭੇਥ ਨਿਪਕਂ ਸਂਹਾਯਂ.

ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਰਂ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿ ਧੀਰਨ੍ਤਿ. ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਰਨ੍ਤਿ ਏਕਤੋ ਚਰਂ. ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿਨ੍ਤਿ ਪਠਮੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿਂ, ਦੁਤਿਯੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ… ਤਤਿਯੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ… ਚਤੁਤ੍ਥੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿਂ, ਮੇਤ੍ਤਾਯਪਿ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿਂ, ਕਰੁਣਾਯਪਿ…ਪੇ… ਮੁਦਿਤਾਯਪਿ… ਉਪੇਕ੍ਖਾਯਪਿ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿਂ, ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿਂ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚ ਆਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ…ਪੇ… ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ…ਪੇ… ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿਂ, ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿਂ, ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿਂ. ਧੀਰਨ੍ਤਿ ਧੀਰਂ ਪਣ੍ਡਿਤਂ ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਂ ਞਾਣਿਂ ਵਿਭਾਵਿਂ ਮੇਧਾਵਿਨ੍ਤਿ – ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਰਂ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿ ਧੀਰਂ.

ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨੀਤਿ. ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ – ਪਾਕਟਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਚ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਾਕਟਪਰਿਸ੍ਸਯਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਪਰਿਸ੍ਸਯਾ…ਪੇ… ਏਵਮ੍ਪਿ, ਤਤ੍ਰਾਸਯਾਤਿ – ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ. ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇ ਪਰਿਸ੍ਸਯੇ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ – ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਿ.

ਚਰੇਯ੍ਯ ਤੇਨਤ੍ਤਮਨੋ ਸਤੀਮਾਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਤੇਨ ਨਿਪਕੇਨ ਪਣ੍ਡਿਤੇਨ ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੇਨ ਞਾਣਿਨਾ ਵਿਭਾਵਿਨਾ ਮੇਧਾਵਿਨਾ ਸਹਾਯੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਤੁਟ੍ਠਮਨੋ ਹਟ੍ਠਮਨੋ ਪਹਟ੍ਠਮਨੋ ਉਦਗ੍ਗਮਨੋ ਮੁਦਿਤਮਨੋ ਚਰੇਯ੍ਯ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯ ਇਰਿਯੇਯ੍ਯ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਪਾਲੇਯ੍ਯ ਯਪੇਯ੍ਯ ਯਾਪੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਚਰੇਯ੍ਯ ਤੇਨਤ੍ਤਮਨੋ. ਸਤੀਮਾਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਤਿਮਾ ਹੋਤਿ ਪਰਮੇਨ ਸਤਿਨੇਪਕ੍ਕੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਚਿਰਕਤਮ੍ਪਿ ਚਿਰਭਾਸਿਤਮ੍ਪਿ ਸਰਿਤਾ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤਾਤਿ – ਚਰੇਯ੍ਯ ਤੇਨਤ੍ਤਮਨੋ ਸਤੀਮਾ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਸਚੇ ਲਭੇਥ ਨਿਪਕਂ ਸਹਾਯਂ, ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਰਂ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿ ਧੀਰਂ;

ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਿ, ਚਰੇਯ੍ਯ ਤੇਨਤ੍ਤਮਨੋ ਸਤੀਮਾ’’ਤਿ.

੧੩੨.

ਨੋ ਚੇ ਲਭੇਥ ਨਿਪਕਂ ਸਹਾਯਂ, ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਰਂ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿ ਧੀਰਂ;

ਰਾਜਾਵ ਰਟ੍ਠਂ ਵਿਜਿਤਂ ਪਹਾਯ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਨੋ ਚੇ ਲਭੇਥ ਨਿਪਕਂ ਸਹਾਯਨ੍ਤਿ ਨੋ ਚੇ ਨਿਪਕਂ ਪਣ੍ਡਿਤਂ ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਂ ਞਾਣਿਂ ਵਿਭਾਵਿਂ ਮੇਧਾਵਿਂ ਸਹਾਯਂ ਲਭੇਯ੍ਯ ਪਟਿਲਭੇਯ੍ਯ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਵਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਨੋ ਚੇ ਲਭੇਥ ਨਿਪਕਂ ਸਹਾਯਂ.

ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਰਂ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿ ਧੀਰਨ੍ਤਿ. ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਰਨ੍ਤਿ ਏਕਤੋ ਚਰਂ. ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿਨ੍ਤਿ ਪਠਮੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿਂ…ਪੇ… ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿਂ, ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿਂ. ਧੀਰਨ੍ਤਿ ਧੀਰਂ ਪਣ੍ਡਿਤਂ ਪਞ੍ਞਵਨ੍ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਂ ਞਾਣਿਂ ਵਿਭਾਵਿਂ ਮੇਧਾਵਿਨ੍ਤਿ – ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਰਂ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿ ਧੀਰਂ.

ਰਾਜਾਵ ਰਟ੍ਠਂ ਵਿਜਿਤਂ ਪਹਾਯਾਤਿ ਰਾਜਾ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮੁਦ੍ਧਾਭਿਸਿਤ੍ਤੋ ਵਿਜਿਤਸਙ੍ਗਾਮੋ ਨਿਹਤਪਚ੍ਚਾਮਿਤ੍ਤੋ ਲਦ੍ਧਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕੋਸਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰੋ ਰਟ੍ਠਞ੍ਚ ਜਨਪਦਞ੍ਚ ਕੋਸਞ੍ਚ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਞ੍ਚ ਪਹੂਤਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਂ ਨਗਰਞ੍ਚ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਕਿਞ੍ਚਨਭਾਵਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਕੋ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ. ਏਵਂ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਘਰਾਵਾਸਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਞਾਤਿਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਕਿਞ੍ਚਨਭਾਵਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਕੋ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤੀਤਿ – ਰਾਜਾਵ ਰਟ੍ਠਂ ਵਿਜਿਤਂ ਪਹਾਯ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਨੋ ਚੇ ਲਭੇਥ ਨਿਪਕਂ ਸਹਾਯਂ, ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਰਂ ਸਾਧੁਵਿਹਾਰਿ ਧੀਰਂ;

ਰਾਜਾਵ ਰਟ੍ਠਂ ਵਿਜਿਤਂ ਪਹਾਯ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੩੩.

ਅਦ੍ਧਾ ਪਸਂਸਾਮ ਸਹਾਯਸਮ੍ਪਦਂ, ਸੇਟ੍ਠਾ ਸਮਾ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਾ ਸਹਾਯਾ;

ਏਤੇ ਅਲਦ੍ਧਾ ਅਨਵਜ੍ਜਭੋਜੀ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਅਦ੍ਧਾ ਪਸਂਸਾਮ ਸਹਾਯਸਮ੍ਪਦਨ੍ਤਿ. ਅਦ੍ਧਾਤਿ ਏਕਂਸਵਚਨਂ ਨਿਸ੍ਸਂਸਯਵਚਨਂ ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖਵਚਨਂ ਅਦ੍ਵੇਜ੍ਝਵਚਨਂ ਅਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਵਚਨਂ ਨਿਯੋਗਵਚਨਂ ਅਪਣ੍ਣਕਵਚਨਂ ਅਵਿਰਦ੍ਧਵਚਨਂ ਅਵਤ੍ਥਾਪਨਵਚਨਮੇਤਂ – ਅਦ੍ਧਾਤਿ. ਸਹਾਯਸਮ੍ਪਦਨ੍ਤਿ ਸਹਾਯਸਮ੍ਪਦਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਯੋ ਸੋ ਸਹਾਯੋ ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ… ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ … ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ… ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ. ਅਦ੍ਧਾ ਪਸਂਸਾਮ ਸਹਾਯਸਮ੍ਪਦਨ੍ਤਿ ਸਹਾਯਸਮ੍ਪਦਂ ਪਸਂਸਾਮ ਥੋਮੇਮ ਕਿਤ੍ਤੇਮ ਵਣ੍ਣੇਮਾਤਿ – ਅਦ੍ਧਾ ਪਸਂਸਾਮ ਸਹਾਯਸਮ੍ਪਦਂ.

ਸੇਟ੍ਠਾ ਸਮਾ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਾ ਸਹਾਯਾਤਿ ਸੇਟ੍ਠਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਹਾਯਾ ਸੀਲੇਨ ਸਮਾਧਿਨਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨੇਨ; ਸਮਾ ਸਦਿਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਹਾਯਾ ਸੀਲੇਨ ਸਮਾਧਿਨਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨੇਨ. ਸੇਟ੍ਠਾ ਵਾ ਸਹਾਯਾ ਸਦਿਸਾ ਵਾ ਸਹਾਯਾ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਾ ਭਜਿਤਬ੍ਬਾ ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਤਬ੍ਬਾ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ ਪਰਿਪਞ੍ਹਿਤਬ੍ਬਾਤਿ – ਸੇਟ੍ਠਾ ਸਮਾ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਾ ਸਹਾਯਾ.

ਏਤੇ ਅਲਦ੍ਧਾ ਅਨਵਜ੍ਜਭੋਜੀਤਿ ਅਤ੍ਥਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਾਵਜ੍ਜਭੋਜੀ ਅਤ੍ਥਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨਵਜ੍ਜਭੋਜੀਤਿ. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਾਵਜ੍ਜਭੋਜੀ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕੁਹਨਾਯ ਲਪਨਾਯ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਤਾਯ ਨਿਪ੍ਪੇਸਿਕਤਾਯ ਲਾਭੇਨ ਲਾਭਂ ਨਿਜਿਗੀਸਨਤਾਯ [ਨਿਜਿਗਿਂਸਨਤਾਯ (ਸ੍ਯਾ.)] ਦਾਰੁਦਾਨੇਨ ਵੇਲ਼ੁਦਾਨੇਨ ਪਤ੍ਤਦਾਨੇਨ ਪੁਪ੍ਫਦਾਨੇਨ ਫਲਦਾਨੇਨ ਸਿਨਾਨਦਾਨੇਨ ਚੁਣ੍ਣਦਾਨੇਨ ਮਤ੍ਤਿਕਾਦਾਨੇਨ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਦਾਨੇਨ ਮੁਖੋਦਕਦਾਨੇਨ ਚਾਟੁਕਮ੍ਯਤਾਯ [ਪਾਤੁਕਮ੍ਯਤਾਯ (ਸ੍ਯਾ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੫੯] ਮੁਗ੍ਗਸੂਪ੍ਯਤਾਯ [ਮੁਗ੍ਗਸੂਪਤਾਯ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪਾਰਿਭਟ੍ਯਤਾਯ ਪੀਠਮਦ੍ਦਿਕਤਾਯ ਵਤ੍ਥੁਵਿਜ੍ਜਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਵਿਜ੍ਜਾਯ ਅਙ੍ਗਵਿਜ੍ਜਾਯ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਵਿਜ੍ਜਾਯ ਦੂਤਗਮਨੇਨ ਪਹਿਣਗਮਨੇਨ ਜਙ੍ਘਪੇਸਨਿਯੇਨ ਵੇਜ੍ਜਕਮ੍ਮੇਨ ਨਵਕਮ੍ਮੇਨ [ਦੂਤਕਮ੍ਮੇਨ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੫੯] ਪਿਣ੍ਡਪਟਿਪਿਣ੍ਡਕੇਨ ਦਾਨਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨੇਨ, ਅਧਮ੍ਮੇਨ ਵਿਸਮੇਨ ਲਦ੍ਧਾ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ਜੀਵਿਕਂ [ਜੀਵਿਤਂ (ਕ.)] ਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਾਵਜ੍ਜਭੋਜੀ.

ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨਵਜ੍ਜਭੋਜੀ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨ ਕੁਹਨਾਯ ਨ ਲਪਨਾਯ ਨ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਤਾਯ ਨ ਨਿਪ੍ਪੇਸਿਕਤਾਯ ਨ ਲਾਭੇਨ ਲਾਭਂ ਨਿਜਿਗੀਸਨਤਾਯ ਨ ਦਾਰੁਦਾਨੇਨ ਨ ਵੇਲ਼ੁਦਾਨੇਨ ਨ ਪਤ੍ਤਦਾਨੇਨ ਨ ਪੁਪ੍ਫਦਾਨੇਨ ਨ ਫਲਦਾਨੇਨ ਨ ਸਿਨਾਨਦਾਨੇਨ ਨ ਚੁਣ੍ਣਦਾਨੇਨ ਨ ਮਤ੍ਤਿਕਾਦਾਨੇਨ ਨ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਦਾਨੇਨ ਨ ਮੁਖੋਦਕਦਾਨੇਨ ਨ ਚਾਟੁਕਮ੍ਯਤਾਯ ਨ ਮੁਗ੍ਗਸੂਪ੍ਯਤਾਯ ਨ ਪਾਰਿਭਟ੍ਯਤਾਯ ਨ ਪੀਠਮਦ੍ਦਿਕਤਾਯ ਨ ਵਤ੍ਥੁਵਿਜ੍ਜਾਯ ਨ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਵਿਜ੍ਜਾਯ ਨ ਅਙ੍ਗਵਿਜ੍ਜਾਯ ਨ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਵਿਜ੍ਜਾਯ ਨ ਦੂਤਗਮਨੇਨ ਨ ਪਹਿਣਗਮਨੇਨ ਨ ਜਙ੍ਘਪੇਸਨਿਯੇਨ ਨ ਵੇਜ੍ਜਕਮ੍ਮੇਨ ਨ ਨਵਕਮ੍ਮੇਨ ਨ ਪਿਣ੍ਡਪਟਿਪਿਣ੍ਡਕੇਨ ਨ ਦਾਨਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨੇਨ, ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਲਦ੍ਧਾ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨਵਜ੍ਜਭੋਜੀ.

ਏਤੇ ਅਲਦ੍ਧਾ ਅਨਵਜ੍ਜਭੋਜੀਤਿ ਏਤੇ ਅਨਵਜ੍ਜਭੋਜੀ ਅਲਦ੍ਧਾ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਨਧਿਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਵਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾਤਿ – ਏਤੇ ਅਲਦ੍ਧਾ ਅਨਵਜ੍ਜਭੋਜੀ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਪਸਂਸਾਮ ਸਹਾਯਸਮ੍ਪਦਂ, ਸੇਟ੍ਠਾ ਸਮਾ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਾ ਸਹਾਯਾ;

ਏਤੇ ਅਲਦ੍ਧਾ ਅਨਵਜ੍ਜਭੋਜੀ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੩੪.

ਦਿਸ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਭਸ੍ਸਰਾਨਿ, ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸੁਨਿਟ੍ਠਿਤਾਨਿ;

ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤਾਨਿ [ਸਂਘਟ੍ਟਮਾਨਾਨਿ (ਸੁ. ਨਿ. ੪੮)] ਦੁਵੇ ਭੁਜਸ੍ਮਿਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਦਿਸ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਭਸ੍ਸਰਾਨੀਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸਾਤਿ ਜਾਤਰੂਪਸ੍ਸ. ਪਭਸ੍ਸਰਾਨੀਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਨਿ ਪਰਿਯੋਦਾਤਾਨੀਤਿ – ਦਿਸ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਭਸ੍ਸਰਾਨਿ.

ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸੁਨਿਟ੍ਠਿਤਾਨੀਤਿ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਕਾਰੋ. ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸੁਨਿਟ੍ਠਿਤਾਨੀਤਿ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸੁਨਿਟ੍ਠਿਤਾਨਿ ਸੁਕਤਾਨਿ ਸੁਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤਾਨੀਤਿ – ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸੁਨਿਟ੍ਠਿਤਾਨਿ.

ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤਾਨਿ ਦੁਵੇ ਭੁਜਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਭੁਜੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਹਤ੍ਥੋ. ਯਥਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਹਤ੍ਥੇ ਦ੍ਵੇ ਨੂਪੁਰਾਨਿ [ਧੁਵਰਾਨਿ (ਸ੍ਯਾ.)] ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ [ਘਟੇਨ੍ਤਿ (ਸ੍ਯਾ.)]; ਏਵਮੇਵ ਸਤ੍ਤਾ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਨਿਰਯੇ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਯਂ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯੇ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਦੇਵਲੋਕੇ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਗਤਿਯਾ ਗਤਿਂ ਉਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਭਵੇਨ ਭਵਂ ਸਂਸਾਰੇਨ ਸਂਸਾਰਂ ਵਟ੍ਟੇਨ ਵਟ੍ਟਂ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਾ ਚਰਨ੍ਤਿ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ ਇਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਪਾਲੇਨ੍ਤਿ ਯਪੇਨ੍ਤਿ ਯਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ – ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤਾਨਿ ਦੁਵੇ ਭੁਜਸ੍ਮਿਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਦਿਸ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਭਸ੍ਸਰਾਨਿ, ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸੁਨਿਟ੍ਠਿਤਾਨਿ;

ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਯਨ੍ਤਾਨਿ ਦੁਵੇ ਭੁਜਸ੍ਮਿਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’.

੧੩੫.

ਏਵਂ ਦੁਤੀਯੇਨ ਸਹਾ ਮਮਸ੍ਸ, ਵਾਚਾਭਿਲਾਪੋ ਅਭਿਸਜ੍ਜਨਾ ਵਾ;

ਏਤਂ ਭਯਂ ਆਯਤਿਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਏਵਂ ਦੁਤੀਯੇਨ ਸਹਾ ਮਮਸ੍ਸਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦੁਤਿਯੋ ਵਾ ਹੋਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਦੁਤਿਯੋ ਵਾ. ਕਥਂ ਤਣ੍ਹਾਦੁਤਿਯੋ ਹੋਤਿ? ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਯਸ੍ਸੇਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾ, ਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦੁਤਿਯੋ.

ਤਣ੍ਹਾਦੁਤਿਯੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨ ਸਂਸਰਂ;

ਇਤ੍ਥਭਾਵਞ੍ਞਥਾਭਾਵਂ, ਸਂਸਾਰਂ ਨਾਤਿਵਤ੍ਤਤੀਤਿ.

ਏਵਂ ਤਣ੍ਹਾਦੁਤਿਯੋ ਵਾ ਹੋਤਿ.

ਕਥਂ ਪੁਗ੍ਗਲਦੁਤਿਯੋ ਹੋਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਨ ਅਤ੍ਥਹੇਤੁ [ਅਤ੍ਤਹੇਤੁ (ਸ੍ਯਾ.)] ਨ ਕਾਰਣਹੇਤੁ ਉਦ੍ਧਤੋ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਏਕਸ੍ਸ ਵਾ ਦੁਤਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਾ ਤਤਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਤਿਣ੍ਣਂ ਵਾ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਬਹੁਂ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਂ ਪਲਪਤਿ; ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਰਾਜਕਥਂ ਚੋਰਕਥਂ ਮਹਾਮਤ੍ਤਕਥਂ ਸੇਨਾਕਥਂ ਭਯਕਥਂ ਯੁਦ੍ਧਕਥਂ ਅਨ੍ਨਕਥਂ ਪਾਨਕਥਂ ਵਤ੍ਥਕਥਂ ਸਯਨਕਥਂ ਮਾਲਾਕਥਂ ਗਨ੍ਧਕਥਂ ਞਾਤਿਕਥਂ ਯਾਨਕਥਂ ਗਾਮਕਥਂ ਨਿਗਮਕਥਂ ਨਗਰਕਥਂ ਜਨਪਦਕਥਂ ਇਤ੍ਥਿਕਥਂ [ਇਤ੍ਥਿਕਥਂ ਪੁਰਿਸਕਥਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਦੀ. ਨਿ. ੧.੧੭, ੨੦੧; ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੦੮੦ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਂ] ਸੂਰਕਥਂ ਵਿਸਿਖਾਕਥਂ ਕੁਮ੍ਭਟ੍ਠਾਨਕਥਂ ਪੁਬ੍ਬਪੇਤਕਥਂ ਨਾਨਤ੍ਤਕਥਂ ਲੋਕਕ੍ਖਾਯਿਕਂ ਸਮੁਦ੍ਦਕ੍ਖਾਯਿਕਂ ਇਤਿਭਵਾਭਵਕਥਂ ਕਥੇਤਿ. ਏਵਂ ਪੁਗ੍ਗਲਦੁਤਿਯੋ ਹੋਤੀਤਿ – ਏਵਂ ਦੁਤੀਯੇਨ ਸਹਾ ਮਮਸ੍ਸ.

ਵਾਚਾਭਿਲਾਪੋ ਅਭਿਸਜ੍ਜਨਾ ਵਾਤਿ ਵਾਚਾਭਿਲਾਪੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਬਾਤ੍ਤਿਂਸ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਰਾਜਕਥਂ…ਪੇ… ਇਤਿਭਵਾਭਵਕਥਂ. ਅਭਿਸਜ੍ਜਨਾ ਵਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਸਜ੍ਜਨਾ – ਤਣ੍ਹਾਸਜ੍ਜਨਾ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਸਜ੍ਜਨਾ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਸਜ੍ਜਨਾ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਜ੍ਜਨਾਤਿ – ਵਾਚਾਭਿਲਾਪੋ ਅਭਿਸਜ੍ਜਨਾ ਵਾ.

ਏਤਂ ਭਯਂ ਆਯਤਿਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ. ਭਯਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਭਯਂ ਜਰਾਭਯਂ ਬ੍ਯਾਧਿਭਯਂ ਮਰਣਭਯਂ ਰਾਜਭਯਂ ਚੋਰਭਯਂ ਅਗ੍ਗਿਭਯਂ ਉਦਕਭਯਂ ਅਤ੍ਤਾਨੁਵਾਦਭਯਂ ਪਰਾਨੁਵਾਦਭਯਂ ਦਣ੍ਡਭਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਭਯਂ ਊਮਿਭਯਂ ਕੁਮ੍ਭਿਲਭਯਂ ਆਵਟ੍ਟਭਯਂ ਸੁਸੁਮਾਰਭਯਂ ਆਜੀਵਕਭਯਂ ਅਸਿਲੋਕਭਯਂ ਪਰਿਸਸਾਰਜ੍ਜਭਯਂ ਮਦਨਭਯਂ ਭਯਾਨਕਂ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਲੋਮਹਂਸੋ ਚੇਤਸੋ ਉਬ੍ਬੇਗੋ ਉਤ੍ਰਾਸੋ. ਏਤਂ ਭਯਂ ਆਯਤਿਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ ਏਤਂ ਭਯਂ ਆਯਤਿਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਦਕ੍ਖਮਾਨੋ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਨਿਜ੍ਝਾਯਮਾਨੋ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ – ਏਤਂ ਭਯਂ ਆਯਤਿਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਏਵਂ ਦੁਤੀਯੇਨ ਸਹਾ ਮਮਸ੍ਸ, ਵਾਚਾਭਿਲਾਪੋ ਅਭਿਸਜ੍ਜਨਾ ਵਾ;

ਏਤਂ ਭਯਂ ਆਯਤਿਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’.

੧੩੬.

ਕਾਮਾ ਹਿ ਚਿਤ੍ਰਾ ਮਧੁਰਾ ਮਨੋਰਮਾ, ਵਿਰੂਪਰੂਪੇਨ ਮਥੇਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ;

ਆਦੀਨਵਂ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਕਾਮਾ ਹਿ ਚਿਤ੍ਰਾ ਮਧੁਰਾ ਮਨੋਰਮਾਤਿ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਚਿਤ੍ਰਾਤਿ ਨਾਨਾਵਣ੍ਣਾ ਰੂਪਾ ਨਾਨਾਵਣ੍ਣਾ ਸਦ੍ਦਾ ਨਾਨਾਵਣ੍ਣਾ ਗਨ੍ਧਾ ਨਾਨਾਵਣ੍ਣਾ ਰਸਾ ਨਾਨਾਵਣ੍ਣਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਇਟ੍ਠਾ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨਾਪਾ ਪਿਯਰੂਪਾ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾ ਰਜਨੀਯਾ. ਮਧੁਰਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ [ਮ. ਨਿ. ੧.੧੬੭ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਂ] – ‘‘ਪਞ੍ਚਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਗੁਣਾ. ਕਤਮੇ ਪਞ੍ਚ? ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਰੂਪਾ ਇਟ੍ਠਾ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨਾਪਾ ਪਿਯਰੂਪਾ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾ ਰਜਨੀਯਾ, ਸੋਤਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਸਦ੍ਦਾ…ਪੇ… ਘਾਨਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਗਨ੍ਧਾ… ਜਿਵ੍ਹਾਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਰਸਾ… ਕਾਯਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਇਟ੍ਠਾ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨਾਪਾ ਪਿਯਰੂਪਾ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾ ਰਜਨੀਯਾ. ਇਮੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ. ਯਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਸੁਖਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ, ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਮਸੁਖਂ ਮਿਲ਼੍ਹਸੁਖਂ [ਮੀਲ਼੍ਹਸੁਖਂ (ਪਸ੍ਸ ਮ. ਨਿ. ੩.੩੨੮)] ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸੁਖਂ ਅਨਰਿਯਸੁਖਂ, ਨ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਂ ਨ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਂ ਨ ਬਹੁਲੀਕਾਤਬ੍ਬਂ, ‘ਭਾਯਿਤਬ੍ਬਂ ਏਤਸ੍ਸ ਸੁਖਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਵਦਾਮੀ’’ਤਿ – ਕਾਮਾ ਹਿ ਚਿਤ੍ਰਾ ਮਧੁਰਾ ਮਨੋਰਮਾਤਿ. ਮਨੋਤਿ ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਤਜ੍ਜਾ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ. ਮਨੋ ਰਮੇਨ੍ਤਿ ਥੋਮੇਨ੍ਤਿ ਤੋਸੇਨ੍ਤਿ ਪਹਾਸੇਨ੍ਤੀਤਿ – ਕਾਮਾ ਹਿ ਚਿਤ੍ਰਾ ਮਧੁਰਾ ਮਨੋਰਮਾ.

ਵਿਰੂਪਰੂਪੇਨ ਮਥੇਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਾਨਾਵਣ੍ਣੇਹਿ ਰੂਪੇਹਿ…ਪੇ… ਨਾਨਾਵਣ੍ਣੇਹਿ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਥੇਨ੍ਤਿ ਤੋਸੇਨ੍ਤਿ ਪਹਾਸੇਨ੍ਤੀਤਿ – ਵਿਰੂਪਰੂਪੇਨ ਮਥੇਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ.

ਆਦੀਨਵਂ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਕੋ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਾਨਂ ਆਦੀਨਵੋ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਯੇਨ ਸਿਪ੍ਪਟ੍ਠਾਨੇਨ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਯਦਿ ਮੁਦ੍ਦਾਯ ਯਦਿ ਗਣਨਾਯ ਯਦਿ ਸਙ੍ਖਾਨੇਨ ਯਦਿ ਕਸਿਯਾ ਯਦਿ ਵਣਿਜ੍ਜਾਯ ਯਦਿ ਗੋਰਕ੍ਖੇਨ ਯਦਿ ਇਸ੍ਸਤ੍ਥੇਨ [ਇਸ੍ਸਟ੍ਠੇਨ (ਸ੍ਯਾ.), ਇਸ੍ਸਤ੍ਤੇਨ (ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਮ. ਨਿ. ੧.੧੬੭] ਯਦਿ ਰਾਜਪੋਰਿਸੇਨ ਯਦਿ ਸਿਪ੍ਪਞ੍ਞਤਰੇਨ, ਸੀਤਸ੍ਸ ਪੁਰਕ੍ਖਤੋ ਉਣ੍ਹਸ੍ਸ ਪੁਰਕ੍ਖਤੋ ਡਂਸਮਕਸਵਾਤਾਤਪਸਰੀਸਪਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਹਿ ਸਮ੍ਫਸ੍ਸਮਾਨੋ [ਰਿਸ੍ਸਮਾਨੋ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੬੭)] ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾਯ ਮੀਯਮਾਨੋ; ਅਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਾਨਂ ਆਦੀਨਵੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਕਾਮਹੇਤੁ ਕਾਮਨਿਦਾਨਂ ਕਾਮਾਧਿਕਰਣਂ ਕਾਮਾਨਮੇਵ ਹੇਤੁ.

‘‘ਤਸ੍ਸ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਉਟ੍ਠਹਤੋ ਘਟਤੋ ਵਾਯਮਤੋ ਤੇ ਭੋਗਾ ਨਾਭਿਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਸੋਚਤਿ ਕਿਲਮਤਿ ਪਰਿਦੇਵਤਿ ਉਰਤ੍ਤਾਲ਼ਿਂ ਕਨ੍ਦਤਿ, ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ – ‘ਮੋਘਂ ਵਤ ਮੇ ਉਟ੍ਠਾਨਂ, ਅਫਲੋ ਵਤ ਮੇ ਵਾਯਾਮੋ’ਤਿ. ਅਯਮ੍ਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਾਨਂ ਆਦੀਨਵੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਕਾਮਹੇਤੁ ਕਾਮਨਿਦਾਨਂ ਕਾਮਾਧਿਕਰਣਂ ਕਾਮਾਨਮੇਵ ਹੇਤੁ.

‘‘ਤਸ੍ਸ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਉਟ੍ਠਹਤੋ ਘਟਤੋ ਵਾਯਮਤੋ ਤੇ ਭੋਗਾ ਅਭਿਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਤੇਸਂ ਭੋਗਾਨਂ ਆਰਕ੍ਖਾਧਿਕਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ [ਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ – ‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਮੇ ਭੋਗੇ ਨੇਵ ਰਾਜਾਨੋ ਹਰੇਯ੍ਯੁਂ, ਨ ਚੋਰਾ ਹਰੇਯ੍ਯੁਂ, ਨ ਅਗ੍ਗਿ ਡਹੇਯ੍ਯ, ਨ ਉਦਕਂ ਵਹੇਯ੍ਯ, ਨ ਅਪ੍ਪਿਯਾ ਦਾਯਾਦਾ ਹਰੇਯ੍ਯੁ’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਆਰਕ੍ਖਤੋ ਗੋਪਯਤੋ ਤੇ ਭੋਗੇ ਰਾਜਾਨੋ ਵਾ ਹਰਨ੍ਤਿ ਚੋਰਾ ਵਾ ਹਰਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਿ ਵਾ ਡਹਤਿ ਉਦਕਂ ਵਾ ਵਹਤਿ ਅਪ੍ਪਿਯਾ ਵਾ ਦਾਯਾਦਾ ਹਰਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਸੋਚਤਿ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ – ‘ਯਮ੍ਪਿ ਮੇ ਅਹੋਸਿ ਤਮ੍ਪਿ ਨੋ ਨਤ੍ਥੀ’ਤਿ. ਅਯਮ੍ਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਾਨਂ ਆਦੀਨਵੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਕਾਮਹੇਤੁ ਕਾਮਨਿਦਾਨਂ ਕਾਮਾਧਿਕਰਣਂ ਕਾਮਾਨਮੇਵ ਹੇਤੁ.

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਹੇਤੁ ਕਾਮਨਿਦਾਨਂ ਕਾਮਾਧਿਕਰਣਂ ਕਾਮਾਨਮੇਵ ਹੇਤੁ ਰਾਜਾਨੋਪਿ ਰਾਜੂਹਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਖਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯੇਹਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਗਹਪਤੀਪਿ ਗਹਪਤੀਹਿ ਵਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਮਾਤਾਪਿ ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਵਦਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਮਾਤਰਾ ਵਿਵਦਤਿ, ਪਿਤਾਪਿ ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਵਦਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਪਿਤਰਾ ਵਿਵਦਤਿ, ਭਾਤਾਪਿ ਭਗਿਨਿਯਾ ਵਿਵਦਤਿ, ਭਗਿਨੀਪਿ ਭਾਤਰਾ ਵਿਵਦਤਿ, ਸਹਾਯੋਪਿ ਸਹਾਯੇਨ ਵਿਵਦਤਿ. ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਕਲਹਵਿਗ੍ਗਹਵਿਵਾਦਾਪਨ੍ਨਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਾਣੀਹਿਪਿ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਲੇਡ੍ਡੂਹਿਪਿ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਦਣ੍ਡੇਹਿਪਿ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਥੇਹਿਪਿ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਮਰਣਮ੍ਪਿ ਨਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਮਰਣਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਅਯਮ੍ਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਾਨਂ ਆਦੀਨਵੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਕਾਮਹੇਤੁ ਕਾਮਨਿਦਾਨਂ ਕਾਮਾਧਿਕਰਣਂ ਕਾਮਾਨਮੇਵ ਹੇਤੁ.

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਹੇਤੁ ਕਾਮਨਿਦਾਨਂ ਕਾਮਾਧਿਕਰਣਂ ਕਾਮਾਨਮੇਵ ਹੇਤੁ ਅਸਿਚਮ੍ਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਧਨੁਕਲਾਪਂ ਸਨ੍ਨਯ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਉਭਤੋਬ੍ਯੂਲ਼੍ਹਂ [ਉਭਤੋਵਿਯੂਲ਼੍ਹਂ (ਸ੍ਯਾ.) ਪਸ੍ਸ ਮ. ਨਿ. ੧.੧੬੮] ਸਙ੍ਗਾਮਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਉਸੂਸੁਪਿ ਖਿਪ੍ਪਮਾਨੇਸੁ ਸਤ੍ਤੀਸੁਪਿ ਖਿਪ੍ਪਮਾਨਾਸੁ ਅਸੀਸੁਪਿ ਵਿਜ੍ਜੋਤਲਨ੍ਤੇਸੁ. ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਉਸੂਹਿਪਿ ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤੀਹਿਪਿ [ਸਤ੍ਤਿਯਾਪਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੬੭, ੧੭੮)] ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਅਸਿਨਾਪਿ ਸੀਸਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਮਰਣਮ੍ਪਿ ਨਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਮਰਣਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਅਯਮ੍ਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਾਨਂ ਆਦੀਨਵੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਕਾਮਹੇਤੁ ਕਾਮਨਿਦਾਨਂ ਕਾਮਾਧਿਕਰਣਂ ਕਾਮਾਨਮੇਵ ਹੇਤੁ.

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਹੇਤੁ ਕਾਮਨਿਦਾਨਂ ਕਾਮਾਧਿਕਰਣਂ ਕਾਮਾਨਮੇਵ ਹੇਤੁ ਅਸਿਚਮ੍ਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਧਨੁਕਲਾਪਂ ਸਨ੍ਨਯ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਦ੍ਦਾਵਲੇਪਨਾ [ਅਦ੍ਧਾਵਲੇਪਨਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਉਪਕਾਰਿਯੋ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਉਸੂਸੁਪਿ ਖਿਪ੍ਪਮਾਨੇਸੁ ਸਤ੍ਤੀਸੁਪਿ ਖਿਪ੍ਪਮਾਨਾਸੁ, ਅਸੀਸੁਪਿ ਵਿਜ੍ਜੋਤਲਨ੍ਤੇਸੁ. ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਉਸੂਹਿਪਿ ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤੀਹਿਪਿ ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਛਕਣਕਾਯਪਿ [ਛਕਣਟਿਯਾਪਿ (ਸ੍ਯਾ.), ਪਕ੍ਕਟ੍ਠਿਯਾ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.) ਪਸ੍ਸ ਮ. ਨਿ. ੧.੧੬੮] ਓਸਿਞ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਭਿਵਗ੍ਗੇਨਪਿ ਓਮਦ੍ਦਨ੍ਤਿ ਅਸਿਨਾਪਿ ਸੀਸਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਮਰਣਮ੍ਪਿ ਨਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਮਰਣਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਅਯਮ੍ਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਾਨਂ ਆਦੀਨਵੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਕਾਮਹੇਤੁ ਕਾਮਨਿਦਾਨਂ ਕਾਮਾਧਿਕਰਣਂ ਕਾਮਾਨਮੇਵ ਹੇਤੁ.

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਹੇਤੁ ਕਾਮਨਿਦਾਨਂ ਕਾਮਾਧਿਕਰਣਂ ਕਾਮਾਨਮੇਵ ਹੇਤੁ ਸਨ੍ਧਿਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਨਿਲ੍ਲੋਪਮ੍ਪਿ ਹਰਨ੍ਤਿ ਏਕਾਗਾਰਿਕਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਪਰਿਪਨ੍ਥੇਪਿ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਪਰਦਾਰਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਮੇਨਂ ਰਾਜਾਨੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਵਿਧਾ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਾ ਕਾਰੇਨ੍ਤਿ – ਕਸਾਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਨ੍ਤਿ, ਵੇਤ੍ਤੇਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਨ੍ਤਿ, ਅਡ੍ਢਦਣ੍ਡਕੇਹਿਪਿ ਤਾਲ਼ੇਨ੍ਤਿ, ਹਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਅਸਿਨਾਪਿ ਸੀਸਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਮਰਣਮ੍ਪਿ ਨਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਮਰਣਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਅਯਮ੍ਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਾਨਂ ਆਦੀਨਵੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਕਾਮਹੇਤੁ ਕਾਮਨਿਦਾਨਂ ਕਾਮਾਧਿਕਰਣਂ ਕਾਮਾਨਮੇਵ ਹੇਤੁ.

‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਹੇਤੁ ਕਾਮਨਿਦਾਨਂ ਕਾਮਾਧਿਕਰਣਂ ਕਾਮਾਨਮੇਵ ਹੇਤੁ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਨ੍ਤਿ ਵਾਚਾਯ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਨ੍ਤਿ ਮਨਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਵਾਚਾਯ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਮਨਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਅਪਾਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਵਿਨਿਪਾਤਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਯਮ੍ਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਾਨਂ ਆਦੀਨਵੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਕਾਮਹੇਤੁ ਕਾਮਨਿਦਾਨਂ ਕਾਮਾਧਿਕਰਣਂ ਕਾਮਾਨਮੇਵ ਹੇਤੁ’’.

ਆਦੀਨਵਂ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਆਦੀਨਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ – ਆਦੀਨਵਂ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਕਾਮਾ ਹਿ ਚਿਤ੍ਰਾ ਮਧੁਰਾ ਮਨੋਰਮਾ, ਵਿਰੂਪਰੂਪੇਨ ਮਥੇਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ;

ਆਦੀਨਵਂ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੩੭.

ਈਤੀ ਚ ਗਣ੍ਡੋ ਚ ਉਪਦ੍ਦਵੋ ਚ, ਰੋਗੋ ਚ ਸਲ੍ਲਞ੍ਚ ਭਯਞ੍ਚ ਮੇਤਂ;

ਏਤਂ ਭਯਂ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਈਤੀ ਚ ਗਣ੍ਡੋ ਚ ਉਪਦ੍ਦਵੋ ਚ, ਰੋਗੋ ਚ ਸਲ੍ਲਞ੍ਚ ਭਯਞ੍ਚ ਮੇਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਭਯਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਰੋਗੋਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਗਣ੍ਡੋਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸਲ੍ਲਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸਙ੍ਗੋਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਪਙ੍ਕੋਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਗਬ੍ਭੋਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਕਸ੍ਮਾ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਯਨ੍ਤਿ ਕਾਮਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ? ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਕਾਮਰਾਗਰਤ੍ਤਾਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਿਨਿਬਦ੍ਧੋ [ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਿਨਿਬਨ੍ਧੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਅ. ਨਿ. ੮.੫੬] ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਪਿ ਭਯਾ ਨ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾਪਿ ਭਯਾ ਨ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਯਨ੍ਤਿ ਕਾਮਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਕਸ੍ਮਾ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਰੋਗੋਤਿ… ਗਣ੍ਡੋਤਿ… ਸਲ੍ਲਨ੍ਤਿ… ਸਙ੍ਗੋਤਿ… ਪਙ੍ਕੋਤਿ… ਗਬ੍ਭੋਤਿ ਕਾਮਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ? ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਕਾਮਰਾਗਰਤ੍ਤਾਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਿਨਿਬਦ੍ਧੋ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਪਿ ਗਬ੍ਭਾ ਨ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾਪਿ ਗਬ੍ਭਾ ਨ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਗਬ੍ਭੋਤਿ ਕਾਮਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਭਯਂ ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚ ਰੋਗੋ ਚ, ਗਣ੍ਡੋ ਸਲ੍ਲਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗੋ ਚ;

ਪਙ੍ਕੋ ਗਬ੍ਭੋ ਚ ਉਭਯਂ, ਏਤੇ ਕਾਮਾ ਪਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ;

ਯਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ.

ਓਤਿਣ੍ਣੋ ਸਾਤਰੂਪੇਨ, ਪੁਨ ਗਬ੍ਭਾਯ ਗਚ੍ਛਤਿ;

ਯਤੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਤਾਪੀ, ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਨ ਰਿਚ੍ਚਤਿ [ਨ ਰਿਞ੍ਚਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਸਂ. ਨਿ. ੪.੨੫੧].

ਸੋ ਇਮਂ ਪਲਿਪਥਂ ਦੁਗ੍ਗਂ, ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਤਥਾਵਿਧੋ;

ਪਜਂ ਜਾਤਿਜਰੂਪੇਤਂ, ਫਨ੍ਦਮਾਨਂ ਅਵੇਕ੍ਖਤੀਤਿ.

ਈਤੀ ਚ ਗਣ੍ਡੋ ਚ ਉਪਦ੍ਦਵੋ ਚ, ਰੋਗੋ ਚ ਸਲ੍ਲਞ੍ਚ ਭਯਞ੍ਚ ਮੇਤਂ.

ਏਤਂ ਭਯਂ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਏਤਂ ਭਯਂ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ – ਏਤਂ ਭਯਂ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਈਤੀ ਚ ਗਣ੍ਡੋ ਚ ਉਪਦ੍ਦਵੋ ਚ, ਰੋਗੋ ਚ ਸਲ੍ਲਞ੍ਚ ਭਯਞ੍ਚ ਮੇਤਂ;

ਏਤਂ ਭਯਂ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੩੮.

ਸੀਤਞ੍ਚ ਉਣ੍ਹਞ੍ਚ ਖੁਦਂ ਪਿਪਾਸਂ, ਵਾਤਾਤਪੇ ਡਂਸਸਰੀਸਪੇ [ਡਂਸਸਿਰਿਂਸਪੇ (ਸ੍ਯਾ.), ਡਂਸਮਕਸਸਰੀਸਪੇ (ਕ.)] ਚ;

ਸਬ੍ਬਾਨਿਪੇਤਾਨਿ ਅਭਿਸਮ੍ਭਵਿਤ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਸੀਤਞ੍ਚ ਉਣ੍ਹਞ੍ਚ ਖੁਦਂ ਪਿਪਾਸਨ੍ਤਿ. ਸੀਤਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸੀਤਂ ਹੋਤਿ – ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਧਾਤੁਪ੍ਪਕੋਪਵਸੇਨ ਵਾ ਸੀਤਂ ਹੋਤਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਉਤੁਵਸੇਨ ਵਾ ਸੀਤਂ ਹੋਤਿ. ਉਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਉਣ੍ਹਂ ਹੋਤਿ – ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਧਾਤੁਪ੍ਪਕੋਪਵਸੇਨ ਵਾ ਉਣ੍ਹਂ ਹੋਤਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਉਤੁਵਸੇਨ ਵਾ ਉਣ੍ਹਂ ਹੋਤਿ. ਖੁਦਾ [ਖੁਦ੍ਦਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਛਾਤਕੋ. ਪਿਪਾਸਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਉਦਕਪਿਪਾਸਾਤਿ – ਸੀਤਞ੍ਚ ਉਣ੍ਹਞ੍ਚ ਖੁਦਂ ਪਿਪਾਸਂ.

ਵਾਤਾਤਪੇ ਡਂਸਸਰੀਸਪੇ ਚਾਤਿ. ਵਾਤਾਤਿ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾ ਵਾਤਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਵਾਤਾ ਉਤ੍ਤਰਾ ਵਾਤਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਵਾਤਾ ਸਰਜਾ ਵਾਤਾ ਅਰਜਾ ਵਾਤਾ ਸੀਤਾ ਵਾਤਾ ਉਣ੍ਹਾ ਵਾਤਾ ਪਰਿਤ੍ਤਾ ਵਾਤਾ ਅਧਿਮਤ੍ਤਾ ਵਾਤਾ ਵੇਰਮ੍ਭਵਾਤਾ ਪਕ੍ਖਵਾਤਾ ਸੁਪਣ੍ਣਵਾਤਾ ਤਾਲਪਣ੍ਣਵਾਤਾ [ਤਾਲਵਣ੍ਡਵਾਤਾ (ਕ.) ਚੂਲ਼ਨਿ. ਉਪਸੀਵਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੪੩] ਵਿਧੂਪਨਵਾਤਾ. ਆਤਪੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸੂਰਿਯਸਨ੍ਤਾਪੋ. ਡਂਸਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਿਙ੍ਗਲਮਕ੍ਖਿਕਾ. ਸਰੀਸਪਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਹੀਤਿ – ਵਾਤਾਤਪੇ ਡਂਸਸਰੀਸਪੇ ਚ.

ਸਬ੍ਬਾਨਿਪੇਤਾਨਿ ਅਭਿਸਮ੍ਭਵਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ – ਸਬ੍ਬਾਨਿਪੇਤਾਨਿ ਅਭਿਸਮ੍ਭਵਿਤ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਸੀਤਞ੍ਚ ਉਣ੍ਹਞ੍ਚ ਖੁਦਂ ਪਿਪਾਸਂ, ਵਾਤਾਤਪੇ ਡਂਸਸਰੀਸਪੇ ਚ;

ਸਬ੍ਬਾਨਿਪੇਤਾਨਿ ਅਭਿਸਮ੍ਭਵਿਤ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੩੯.

ਨਾਗੋਵ ਯੂਥਾਨਿ ਵਿਵਜ੍ਜਯਿਤ੍ਵਾ, ਸਞ੍ਜਾਤਖਨ੍ਧੋ ਪਦੁਮੀ ਉਲ਼ਾਰੋ;

ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਵਿਹਰੇ [ਵੀਹਰਂ (ਸੁ. ਨਿ. ੫੩)] ਅਰਞ੍ਞੇ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਨਾਗੋਵ ਯੂਥਾਨਿ ਵਿਵਜ੍ਜਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਨਾਗੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ. ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ਨਾਗੋ. ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਨਾਗੋ? ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ ਨਾਗੋ; ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨਾਗੋ; ਨ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨਾਗੋ. ਕਥਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ ਨਾਗੋ? ਆਗੁ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾ ਪੋਨੋਭਵਿਕਾ ਸਦਰਾ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਾ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਿਯਾ.

ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ, ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਗੇ ਵਿਸਜ੍ਜ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ;

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਨਾਗੋ ਤਾਦਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੇ ਤਥਤ੍ਤਾ.

ਏਵਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਆਗੁਂ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ ਨਾਗੋ.

ਕਥਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨਾਗੋ? ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਨ ਛਨ੍ਦਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਦੋਸਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਮੋਹਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਭਯਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਰਾਗਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਦੋਸਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਮੋਹਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਮਾਨਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਅਨੁਸਯਵਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਵਗ੍ਗੇਹਿ ਕਪ੍ਪੇਹਿ ਯਾਯਤਿ ਨੀਯਤਿ [ਨਿਯ੍ਯਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਵੁਯ੍ਹਤਿ ਸਂਹਰੀਯਤਿ. ਏਵਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨਾਗੋ.

ਕਥਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਨ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨਾਗੋ? ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ…ਪੇ… ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ…ਪੇ… ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤਿ. ਏਵਂ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਨ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨਾਗੋ.

ਨਾਗੋਵ ਯੂਥਾਨਿ ਵਿਵਜ੍ਜਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਯਥਾ ਸੋ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ ਯੂਥਾਨਿ ਵਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਨਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਏਕੋਵ ਅਰਞ੍ਞਵਨਮਜ੍ਝੋਗਾਹੇਤ੍ਵਾ [ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਨਮਜ੍ਝਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝੋਗਾਹੇਤ੍ਵਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ, ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ਗਣਂ ਵਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਏਕੋ [ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਰਞ੍ਞਵਨਪਤ੍ਥਾਨਿ ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਪਟਿਸੇਵਤਿ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨਿ ਵਿਜਨਵਾਤਾਨਿ ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸ੍ਸੇਯ੍ਯਕਾਨਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨਿ. ਸੋ ਏਕੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਏਕੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਏਕੋ ਨਿਸੀਦਤਿ ਏਕੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ ਏਕੋ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਤਿ ਏਕੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮਤਿ ਏਕੋ ਰਹੋ ਨਿਸੀਦਤਿ ਏਕੋ ਚਙ੍ਕਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਿ ਏਕੋ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤੀਤਿ – ਨਾਗੋਵ ਯੂਥਾਨਿ ਵਿਵਜ੍ਜਯਿਤ੍ਵਾ.

ਸਞ੍ਜਾਤਖਨ੍ਧੋ ਪਦੁਮੀ ਉਲ਼ਾਰੋਤਿ ਯਥਾ ਸੋ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ ਸਞ੍ਜਾਤਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਸਤ੍ਤਰਤਨੋ ਵਾ ਹੋਤਿ ਅਟ੍ਠਰਤਨੋ ਵਾ, ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ਸਞ੍ਜਾਤਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਅਸੇਕ੍ਖੇਨ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ. ਯਥਾ ਸੋ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ ਪਦੁਮੀ, ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ਸਤ੍ਤਹਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਪਦੁਮੀ, ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਪੁਪ੍ਫੇਨ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਪੁਪ੍ਫੇਨ ਵੀਰਿਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਪੁਪ੍ਫੇਨ ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਪੁਪ੍ਫੇਨ, ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਪੁਪ੍ਫੇਨ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਪੁਪ੍ਫੇਨ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਪੁਪ੍ਫੇਨ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਪੁਪ੍ਫੇਨ. ਯਥਾ ਸੋ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ ਉਲ਼ਾਰੋ ਥਾਮੇਨ ਬਲੇਨ ਜਵੇਨ ਸੂਰੇਨ, ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ਉਲ਼ਾਰੋ ਸੀਲੇਨ ਸਮਾਧਿਨਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨੇਨਾਤਿ – ਸਞ੍ਜਾਤਖਨ੍ਧੋ ਪਦੁਮੀ ਉਲ਼ਾਰੋ.

ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਵਿਹਰੇ ਅਰਞ੍ਞੇਤਿ ਯਥਾ ਸੋ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਿਹਰਤਿ, ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਿਹਰਤਿ. ਪਠਮੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਿਹਰਤਿ, ਦੁਤਿਯੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ…ਪੇ… ਤਤਿਯੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ… ਚਤੁਤ੍ਥੇਨਪਿ ਝਾਨੇਨ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਿਹਰਤਿ; ਮੇਤ੍ਤਾਯਪਿ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਿਹਰਤਿ, ਕਰੁਣਾਯਪਿ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ… ਮੁਦਿਤਾਯਪਿ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ… ਉਪੇਕ੍ਖਾਯਪਿ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਿਹਰਤਿ; ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਿਹਰਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ… ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ… ਨੇਵਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ… ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ… ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਵਿਹਰੇ ਅਰਞ੍ਞੇ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਨਾਗੋਵ ਯੂਥਾਨਿ ਵਿਵਜ੍ਜਯਿਤ੍ਵਾ, ਸਞ੍ਜਾਤਖਨ੍ਧੋ ਪਦੁਮੀ ਉਲ਼ਾਰੋ;

ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਵਿਹਰੇ ਅਰਞ੍ਞੇ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੪੦.

ਅਟ੍ਠਾਨਤਂ ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਤਸ੍ਸ, ਯਂ ਫਸ੍ਸਯੇ [ਫੁਸ੍ਸਯੇ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਸਾਮਯਿਕਂ [ਆਸਾਮਾਯਿਕਂ (ਕ.)] ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ;

ਆਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਸ੍ਸ ਵਚੋ ਨਿਸਮ੍ਮ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਅਟ੍ਠਾਨਤਂ ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਤਸ੍ਸ, ਯਂ ਫਸ੍ਸਯੇ ਸਾਮਯਿਕਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਯਾਵਤਾਨਨ੍ਦ [ਸੋ ਵਤਾਨਨ੍ਦ (ਮ. ਨਿ. ੩.੧੮੬)], ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਾਮੋ ਸਙ੍ਗਣਿਕਰਤੋ ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਾਮਤਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ, ਗਣਾਰਾਮੋ ਗਣਰਤੋ ਗਣਸਮ੍ਮੁਦਿਤੋ (ਗਣਾਰਾਮਤਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ) [( ) ਨਤ੍ਥਿ ਮ. ਨਿ. ੩.੧੮੬], ਯਂ ਤਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸੁਖਂ ਪਵਿਵੇਕਸੁਖਂ ਉਪਸਮਸੁਖਂ ਸਮ੍ਬੋਧਿਸੁਖਂ, ਤਸ੍ਸ ਸੁਖਸ੍ਸ ਨਿਕਾਮਲਾਭੀ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਅਕਿਚ੍ਛਲਾਭੀ ਅਕਸਿਰਲਾਭੀਤਿ – ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜਤਿ. ਯੋ ਚ ਖੋ ਸੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਏਕੋ ਗਣਸ੍ਮਾ ਵੂਪਕਟ੍ਠੋ ਵਿਹਰਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਂ. ਯਂ ਤਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸੁਖਂ ਪਵਿਵੇਕਸੁਖਂ ਉਪਸਮਸੁਖਂ ਸਮ੍ਬੋਧਿਸੁਖਂ, ਤਸ੍ਸ ਸੁਖਸ੍ਸ ਨਿਕਾਮਲਾਭੀ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਅਕਿਚ੍ਛਲਾਭੀ ਅਕਸਿਰਲਾਭੀਤਿ – ਠਾਨਮੇਤਂ ਵਿਜ੍ਜਤਿ. ਯਾਵਤਾਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਾਮੋ ਸਙ੍ਗਣਿਕਰਤੋ ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਾਮਤਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ, ਗਣਾਰਾਮੋ ਗਣਰਤੋ ਗਣਸਮ੍ਮੁਦਿਤੋ (ਗਣਾਰਾਮਤਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ,) ਸਾਮਾਯਿਕਂ [ਸਾਮਯਿਕਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਵਾ ਕਨ੍ਤਂ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਸਾਮਾਯਿਕਂ ਵਾ ਅਕੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ – ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਜ੍ਜਤਿ. ਯੋ ਚ ਖੋ ਸੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਏਕੋ ਗਣਸ੍ਮਾ ਵੂਪਕਟ੍ਠੋ ਵਿਹਰਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਂ ਸਾਮਾਯਿਕਂ ਵਾ ਕਨ੍ਤਂ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਸਾਮਾਯਿਕਂ ਵਾ ਅਕੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਠਾਨਮੇਤਂ ਵਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ – ਅਟ੍ਠਾਨਤਂ ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਤਸ੍ਸ, ਯਂ ਫਸ੍ਸਯੇ ਸਾਮਯਿਕਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ.

ਆਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਸ੍ਸ ਵਚੋ ਨਿਸਮ੍ਮਾਤਿ ਆਦਿਚ੍ਚੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸੂਰਿਯੋ. ਸੋ ਗੋਤਮੋ ਗੋਤ੍ਤੇਨ. ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ਗੋਤਮੋ ਗੋਤ੍ਤੇਨ. ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਗੋਤ੍ਤਞਾਤਕੋ ਗੋਤ੍ਤਬਨ੍ਧੁ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਆਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁ. ਆਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਸ੍ਸ ਵਚੋ ਨਿਸਮ੍ਮਾਤਿ ਆਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਂ ਦੇਸਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨਂ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਪਧਾਰਯਿਤ੍ਵਾ ਉਪਲਕ੍ਖਯਿਤ੍ਵਾਤਿ – ਆਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਸ੍ਸ ਵਚੋ ਨਿਸਮ੍ਮ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਅਟ੍ਠਾਨਤਂ ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਤਸ੍ਸ, ਯਂ ਫਸ੍ਸਯੇ ਸਾਮਯਿਕਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ;

ਆਦਿਚ੍ਚਬਨ੍ਧੁਸ੍ਸ ਵਚੋ ਨਿਸਮ੍ਮ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਦੁਤਿਯੋ ਵਗ੍ਗੋ.

ਤਤਿਯਵਗ੍ਗੋ

੧੪੧.

ਦਿਟ੍ਠੀਵਿਸੂਕਾਨਿ ਉਪਾਤਿਵਤ੍ਤੋ, ਪਤ੍ਤੋ ਨਿਯਾਮਂ ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਗ੍ਗੋ;

ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਞਾਣੋਮ੍ਹਿ ਅਨਞ੍ਞਨੇਯ੍ਯੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੂਕਾਨਿ ਉਪਾਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੂਕਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵੀਸਤਿਵਤ੍ਥੁਕਾ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠੀ. ਇਧ ਅਸ੍ਸੁਤਵਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਅਰਿਯਾਨਂ ਅਦਸ੍ਸਾਵੀ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਕੋਵਿਦੋ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮੇ ਅਵਿਨੀਤੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਅਦਸ੍ਸਾਵੀ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਕੋਵਿਦੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਧਮ੍ਮੇ ਅਵਿਨੀਤੋ ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ ਰੂਪਵਨ੍ਤਂ ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਾ ਰੂਪਂ ਰੂਪਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਵੇਦਨਂ…ਪੇ… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਵਨ੍ਤਂ ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ. ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਹਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਕਨ੍ਤਾਰੋ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੂਕਾਯਿਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਂਯੋਜਨਂ ਗਾਹੋ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹੋ ਅਭਿਨਿਵੇਸੋ ਪਰਾਮਾਸੋ ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗੋ ਮਿਚ੍ਛਾਪਥੋ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਤਿਤ੍ਥਾਯਤਨਂ ਵਿਪਰਿਯੇਸਗ੍ਗਾਹੋ ਵਿਪਰੀਤਗ੍ਗਾਹੋ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਗ੍ਗਾਹੋ ਮਿਚ੍ਛਾਗਾਹੋ, ਅਯਾਥਾਵਕਸ੍ਮਿਂ ਯਾਥਾਵਕਨ੍ਤਿ ਗਾਹੋ, ਯਾਵਤਾ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ – ਇਮਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੂਕਾਨਿ. ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੂਕਾਨਿ ਉਪਾਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੂਕਾਨਿ ਉਪਾਤਿਵਤ੍ਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੋਤਿ – ਦਿਟ੍ਠੀਵਿਸੂਕਾਨਿ ਉਪਾਤਿਵਤ੍ਤੋ.

ਪਤ੍ਤੋ ਨਿਯਾਮਂ ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਗ੍ਗੋਤਿ ਨਿਯਾਮਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਗ੍ਗਾ; ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਸਮ੍ਮਾਵਾਚਾ ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਆਜੀਵੋ ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮੋ ਸਮ੍ਮਾਸਤਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ. ਚਤੂਹਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਨਿਯਾਮਂ ਪਤ੍ਤੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਧਿਗਤੋ ਫਸ੍ਸਿਤੋ ਸਚ੍ਛਿਕਤੋਤਿ – ਪਤ੍ਤੋ ਨਿਯਾਮਂ. ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਗ੍ਗੋਤਿ ਲਦ੍ਧਮਗ੍ਗੋ ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਗ੍ਗੋ ਅਧਿਗਤਮਗ੍ਗੋ ਫਸ੍ਸਿਤਮਗ੍ਗੋ ਸਚ੍ਛਿਕਤਮਗ੍ਗੋਤਿ – ਪਤ੍ਤੋ ਨਿਯਾਮਂ ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਗ੍ਗੋ.

ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਞਾਣੋਮ੍ਹਿ ਅਨਞ੍ਞਨੇਯ੍ਯੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਪਾਤੁਭੂਤਂ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਪਾਤੁਭੂਤਂ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਪਾਤੁਭੂਤਨ੍ਤਿ – ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਞਾਣੋਮ੍ਹਿ. ਅਨਞ੍ਞਨੇਯ੍ਯੋਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਨ ਪਰਨੇਯ੍ਯੋ

ਨ ਪਰਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨ ਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਨ ਪਰਪਟਿਬਦ੍ਧਗੂ, ਯਥਾਭੂਤਂ [ਤਂ (ਕ.)] ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਅਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਪਟਿਸ੍ਸਤੋ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਨ ਪਰਨੇਯ੍ਯੋ ਨ ਪਰਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨ ਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਨ ਪਰਪਟਿਬਦ੍ਧਗੂ, ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਅਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਪਟਿਸ੍ਸਤੋ. ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਪਰਨੇਯ੍ਯੋ ਨ ਪਰਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨ ਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਨ ਪਰਪਟਿਬਦ੍ਧਗੂ, ਯਥਾਭੂਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਅਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਪਟਿਸ੍ਸਤੋਤਿ – ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਞਾਣੋਮ੍ਹਿ ਅਨਞ੍ਞਨੇਯ੍ਯੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਦਿਟ੍ਠੀਵਿਸੂਕਾਨਿ ਉਪਾਤਿਵਤ੍ਤੋ, ਪਤ੍ਤੋ ਨਿਯਾਮਂ ਪਟਿਲਦ੍ਧਮਗ੍ਗੋ;

ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਞਾਣੋਮ੍ਹਿ ਅਨਞ੍ਞਨੇਯ੍ਯੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੪੨.

ਨਿਲ੍ਲੋਲੁਪੋ ਨਿਕ੍ਕੁਹੋ ਨਿਪ੍ਪਿਪਾਸੋ, ਨਿਮ੍ਮਕ੍ਖੋ ਨਿਦ੍ਧਨ੍ਤਕਸਾਵਮੋਹੋ;

ਨਿਰਾਸਸੋ [ਨਿਰਾਸਯੋ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.) ਸੁ. ਨਿ. ੫੬] ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ ਭਵਿਤ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਨਿਲ੍ਲੋਲੁਪੋ ਨਿਕ੍ਕੁਹੋ ਨਿਪ੍ਪਿਪਾਸੋਤਿ ਲੋਲੁਪ੍ਪਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਸਾ ਲੋਲੁਪ੍ਪਾ ਤਣ੍ਹਾ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਨਿਲ੍ਲੋਲੁਪੋ.

ਨਿਕ੍ਕੁਹੋਤਿ ਤੀਣਿ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੂਨਿ – ਪਚ੍ਚਯਪਟਿਸੇਵਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ, ਇਰਿਯਾਪਥਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ, ਸਾਮਨ੍ਤਜਪ੍ਪਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ.

ਕਤਮਂ ਪਚ੍ਚਯਪਟਿਸੇਵਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ? ਇਧ ਗਹਪਤਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ [ਭਿਕ੍ਖੂ (ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੮੭] ਨਿਮਨ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਹਿ, ਸੋ ਪਾਪਿਚ੍ਛੋ ਇਚ੍ਛਾਪਕਤੋ ਅਤ੍ਥਿਕੋ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਂ ਭਿਯ੍ਯੋਕਮ੍ਯਤਂ ਉਪਾਦਾਯ ਚੀਵਰਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਿ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਿ, ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਿ, ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਿ. ਸੋ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਕਿਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਮਹਗ੍ਘੇਨ ਚੀਵਰੇਨ! ਏਤਂ ਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਯਂ ਸਮਣੋ ਸੁਸਾਨਾ ਵਾ ਸਙ੍ਕਾਰਕੂਟਾ ਵਾ ਪਾਪਣਿਕਾ ਵਾ ਨਨ੍ਤਕਾਨਿ ਉਚ੍ਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਾਟਿਕਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਧਾਰੇਯ੍ਯ. ਕਿਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਮਹਗ੍ਘੇਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨ! ਏਤਂ ਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਯਂ ਸਮਣੋ ਉਞ੍ਛਾਚਰਿਯਾਯ ਪਿਣ੍ਡਿਯਾਲੋਪੇਨ ਜੀਵਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ. ਕਿਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਮਹਗ੍ਘੇਨ ਸੇਨਾਸਨੇਨ! ਏਤਂ ਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਯਂ ਸਮਣੋ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕੋ ਵਾ ਅਸ੍ਸ ਸੋਸਾਨਿਕੋ ਵਾ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕੋ ਵਾ. ਕਿਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਮਹਗ੍ਘੇਨ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਨ! ਏਤਂ ਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਯਂ ਸਮਣੋ ਪੂਤਿਮੁਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਹਰਿਤਕੀਖਣ੍ਡੇਨ ਵਾ ਓਸਧਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਤਦੁਪਾਦਾਯ ਲੂਖਂ ਚੀਵਰਂ ਧਾਰੇਤਿ ਲੂਖਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ ਲੂਖਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਟਿਸੇਵਤਿ ਲੂਖਂ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਪਟਿਸੇਵਤਿ. ਤਮੇਨਂ ਗਹਪਤਿਕਾ ਏਵਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ – ‘‘ਅਯਂ ਸਮਣੋ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਪਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਅਸਂਸਟ੍ਠੋ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ ਧੁਤਵਾਦੋ’’ਤਿ. ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਨਿਮਨ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਹਿ. ਸੋ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾਵਾ ਸਦ੍ਧੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਬਹੁਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵਤਿ, ਸਦ੍ਧਾਯ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾਵਾ ਸਦ੍ਧੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਬਹੁਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵਤਿ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾਵਾ ਸਦ੍ਧੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਬਹੁਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵਤਿ, ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾਨਂ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾਵਾ ਸਦ੍ਧੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਬਹੁਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵਤਿ. ਤੁਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚੇਵਾਯਂ ਸਦ੍ਧਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਚ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ, ਅਹਞ੍ਚ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕੋ. ਸਚੇਹਂ ਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਏਵਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪੁਞ੍ਞੇਨ ਪਰਿਬਾਹਿਰਾ ਭਵਿਸ੍ਸਥ [ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੮੭)]. ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਪਿ ਚ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂਯੇਵ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਦੁਪਾਦਾਯ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਚੀਵਰਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ ਭਾਕੁਟਿਕਾ ਭਾਕੁਟਿਯਂ ਕੁਹਨਾ ਕੁਹਾਯਨਾ ਕੁਹਿਤਤ੍ਤਂ – ਇਦਂ ਪਚ੍ਚਯਪਟਿਸੇਵਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ.

ਕਤਮਂ ਇਰਿਯਾਪਥਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਾਪਿਚ੍ਛੋ ਇਚ੍ਛਾਪਕਤੋ ਸਮ੍ਭਾਵਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘‘ਏਵਂ ਮਂ ਜਨੋ ਸਮ੍ਭਾਵੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਗਮਨਂ ਸਣ੍ਠਪੇਤਿ ਠਾਨਂ ਸਣ੍ਠਪੇਤਿ ਨਿਸਜ੍ਜਂ [ਨਿਸਜ੍ਜਨਂ (ਕ.)] ਸਣ੍ਠਪੇਤਿ ਸਯਨਂ ਸਣ੍ਠਪੇਤਿ, ਪਣਿਧਾਯ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪਣਿਧਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਪਣਿਧਾਯ ਨਿਸੀਦਤਿ ਪਣਿਧਾਯ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ ਸਮਾਹਿਤੋ ਵਿਯ ਗਚ੍ਛਤਿ ਸਮਾਹਿਤੋ ਵਿਯ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਸਮਾਹਿਤੋ ਵਿਯ ਨਿਸੀਦਤਿ ਸਮਾਹਿਤੋ ਵਿਯ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਆਪਾਥਕਜ੍ਝਾਯੀਵ [ਆਪਾਤਕਜ੍ਝਾਯੀ ਚ (ਕ.)] ਹੋਤਿ. ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ ਇਰਿਯਾਪਥਸ੍ਸ ਆਠਪਨਾ ਠਪਨਾ ਸਣ੍ਠਪਨਾ ਭਾਕੁਟਿਕਾ ਭਾਕੁਟਿਯਂ ਕੁਹਨਾ ਕੁਹਾਯਨਾ ਕੁਹਿਤਤ੍ਤਂ [ਕੁਹਾਯਿਤਤ੍ਤਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.), ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਟ੍ਠਕਥਾ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾ] – ਇਦਂ ਇਰਿਯਾਪਥਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ.

ਕਤਮਂ ਸਾਮਨ੍ਤਜਪ੍ਪਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਾਪਿਚ੍ਛੋ ਇਚ੍ਛਾਪਕਤੋ ਸਮ੍ਭਾਵਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ‘‘ਏਵਂ ਮਂ ਜਨੋ ਸਮ੍ਭਾਵੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਵਾਚਂ ਭਾਸਤਿ. ‘‘ਯੋ ਏਵਰੂਪਂ ਚੀਵਰਂ ਧਾਰੇਤਿ ਸੋ ਸਮਣੋ ਮਹੇਸਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਭਣਤਿ; ਯੋ ਏਵਰੂਪਂ ਪਤ੍ਤਂ ਧਾਰੇਤਿ…ਪੇ… ਲੋਹਥਾਲਕਂ ਧਾਰੇਤਿ… ਧਮ੍ਮਕਰਣਂ ਧਾਰੇਤਿ… ਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨਂ ਧਾਰੇਤਿ… ਕੁਞ੍ਚਿਕਂ ਧਾਰੇਤਿ… ਉਪਾਹਨਂ ਧਾਰੇਤਿ… ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਧਾਰੇਤਿ… ਆਯੋਗਂ [ਆਯੋਗਬਨ੍ਧਨਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੮੭] ਧਾਰੇਤਿ ਸੋ ਸਮਣੋ ਮਹੇਸਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਭਣਤਿ; ‘‘ਯਸ੍ਸ ਏਵਰੂਪਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਸੋ ਸਮਣੋ ਮਹੇਸਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਭਣਤਿ; ਯਸ੍ਸ ਏਵਰੂਪੋ ਆਚਰਿਯੋ …ਪੇ… ਏਵਰੂਪਾ ਸਮਾਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਾ… ਸਮਾਨਾਚਰਿਯਕਾ… ਮਿਤ੍ਤਾ… ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਾ… ਸਮ੍ਭਤ੍ਤਾ… ਸਹਾਯਾ ਸੋ ਸਮਣੋ ਮਹੇਸਕ੍ਖੋਤਿ ਭਣਤਿ; ਯੋ ਏਵਰੂਪੇ ਵਿਹਾਰੇ ਵਸਤਿ… ਅਡ੍ਢਯੋਗੇ ਵਸਤਿ… ਪਾਸਾਦੇ ਵਸਤਿ… ਹਮ੍ਮਿਯੇ ਵਸਤਿ… ਗੁਹਾਯਂ ਵਸਤਿ… ਲੇਣੇ ਵਸਤਿ… ਕੁਟਿਯਂ ਵਸਤਿ… ਕੂਟਾਗਾਰੇ ਵਸਤਿ… ਅਟ੍ਟੇ ਵਸਤਿ… ਮਾਲ਼ੇ ਵਸਤਿ… ਉਦ੍ਦਣ੍ਡੇ [ਉਟ੍ਟਣ੍ਡੇ (ਕ.)] ਵਸਤਿ… ਉਪਟ੍ਠਾਨਸਾਲਾਯਂ ਵਸਤਿ… ਮਣ੍ਡਪੇ ਵਸਤਿ… ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਵਸਤਿ ਸੋ ਸਮਣੋ ਮਹੇਸਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਭਣਤਿ.

ਅਥ ਵਾ, ਕੋਰਜਿਕਕੋਰਜਿਕੋ ਭਾਕੁਟਿਕਭਾਕੁਟਿਕੋ ਕੁਹਕਕੁਹਕੋ ਲਪਕਲਪਕੋ ਮੁਖਸਮ੍ਭਾਵਿਕੋ ‘‘ਅਯਂ ਸਮਣੋ ਇਮਾਸਂ ਏਵਰੂਪਾਨਂ ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਵਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਲਾਭੀ’’ਤਿ ਤਾਦਿਸਂ ਗਮ੍ਭੀਰਂ ਗੂਲ਼੍ਹਂ ਨਿਪੁਣਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਸੁਞ੍ਞਤਾਪਟਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤਂ ਕਥਂ ਕਥੇਤਿ. ਯਾ ਏਵਰੂਪਾ ਭਾਕੁਟਿਕਾ ਭਾਕੁਟਿਯਂ ਕੁਹਨਾ ਕੁਹਾਯਨਾ ਕੁਹਿਤਤ੍ਤਂ, ਇਦਂ ਸਾਮਨ੍ਤਜਪ੍ਪਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੁ. ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਕੁਹਨਵਤ੍ਥੂਨਿ ਪਹੀਨਾਨਿ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾਨਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਨਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਨਿਕ੍ਕੁਹੋ.

ਨਿਪ੍ਪਿਪਾਸੋਤਿ ਪਿਪਾਸਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਸਾ ਪਿਪਾਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਨਿਪ੍ਪਿਪਾਸੋਤਿ – ਨਿਲ੍ਲੋਲੁਪੋ ਨਿਕ੍ਕੁਹੋ ਨਿਪ੍ਪਿਪਾਸੋ.

ਨਿਮ੍ਮਕ੍ਖੋ ਨਿਦ੍ਧਨ੍ਤਕਸਾਵਮੋਹੋਤਿ. ਮਕ੍ਖੋਤਿ ਯੋ ਮਕ੍ਖੋ ਮਕ੍ਖਾਯਨਾ [ਮਕ੍ਖਿਯਨਾ (ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਵਿਭ. ੮੯੨] ਮਕ੍ਖਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠੁਰਿਯਂ ਨਿਟ੍ਠੁਰਿਯਕਮ੍ਮਂ. ਕਸਾਵੋਤਿ ਰਾਗੋ ਕਸਾਵੋ, ਦੋਸੋ ਕਸਾਵੋ, ਮੋਹੋ ਕਸਾਵੋ, ਕੋਧੋ…ਪੇ… ਉਪਨਾਹੋ… ਮਕ੍ਖੋ… ਪਲ਼ਾਸੋ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਕਸਾਵਾ. ਮੋਹੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾਯ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਅਪਰਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਾਪਰਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਞ੍ਞਾਣਂ. ਯਂ ਏਵਰੂਪਂ ਅਞ੍ਞਾਣਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਅਨਭਿਸਮਯੋ ਅਨਨੁਬੋਧੋ ਅਪ੍ਪਟਿਵੇਧੋ ਅਸਂਗਾਹਨਾ ਅਪਰਿਯੋਗਾਹਨਾ ਅਸਮਪੇਕ੍ਖਨਾ ਅਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਅਪਚ੍ਚਕ੍ਖਕਮ੍ਮਂ ਦੁਮ੍ਮੇਜ੍ਝਂ ਬਾਲ੍ਯਂ ਅਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਮੋਹੋ ਪਮੋਹੋ ਸਮ੍ਮੋਹੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਅਵਿਜ੍ਜੋਘੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯੋਗੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾਨੁਸਯੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਲਙ੍ਗੀ ਮੋਹੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਮਕ੍ਖੋ ਚ ਕਸਾਵੋ ਚ ਮੋਹੋ ਚ ਵਨ੍ਤਾ ਸਂਵਨ੍ਤਾ ਨਿਦ੍ਧਨ੍ਤਾ ਪਹੀਨਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਞਾਣਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਾਤਿ. ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਨਿਮ੍ਮਕ੍ਖੋ ਨਿਦ੍ਧਨ੍ਤਕਸਾਵਮੋਹੋ.

ਨਿਰਾਸਸੋ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ ਭਵਿਤ੍ਵਾਤਿ ਆਸਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਸਬ੍ਬਲੋਕੇਤਿ ਸਬ੍ਬਅਪਾਯਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਦੇਵਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਖਨ੍ਧਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਧਾਤੁਲੋਕੇ ਸਬ੍ਬਆਯਤਨਲੋਕੇ. ਨਿਰਾਸਸੋ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ ਭਵਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ ਨਿਰਾਸਸੋ ਭਵਿਤ੍ਵਾ ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹੋ ਭਵਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪ੍ਪਿਪਾਸੋ ਭਵਿਤ੍ਵਾਤਿ – ਨਿਰਾਸਸੋ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ ਭਵਿਤ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਨਿਲ੍ਲੋਲੁਪੋ ਨਿਕ੍ਕੁਹੋ ਨਿਪ੍ਪਿਪਾਸੋ, ਨਿਮ੍ਮਕ੍ਖੋ ਨਿਦ੍ਧਨ੍ਤਕਸਾਵਮੋਹੋ;

ਨਿਰਾਸਸੋ ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ ਭਵਿਤ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੪੩.

ਪਾਪਂ ਸਹਾਯਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯੇਥ, ਅਨਤ੍ਥਦਸ੍ਸਿਂ ਵਿਸਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ;

ਸਯਂ ਨ ਸੇਵੇ ਪਸੁਤਂ ਪਮਤ੍ਤਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਪਾਪਂ ਸਹਾਯਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯੇਥਾਤਿ. ਪਾਪਸਹਾਯੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਯੋ ਸੋ ਸਹਾਯੋ ਦਸਵਤ੍ਥੁਕਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ – ਨਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਯਿਟ੍ਠਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਹੁਤਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਸੁਕਤਦੁਕ੍ਕਟਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਫਲਂ ਵਿਪਾਕੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਅਯਂ ਲੋਕੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਪਰੋ ਲੋਕੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਮਾਤਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਪਿਤਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਸਤ੍ਤਾ ਓਪਪਾਤਿਕਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਲੋਕੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਮ੍ਮਗ੍ਗਤਾ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਯੇ ਇਮਞ੍ਚ ਲੋਕਂ ਪਰਞ੍ਚ ਲੋਕਂ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤੀਤਿ. ਅਯਂ ਪਾਪਸਹਾਯੋ. ਪਾਪਂ ਸਹਾਯਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯੇਥਾਤਿ. ਪਾਪਂ ਸਹਾਯਂ ਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਪਾਪਂ ਸਹਾਯਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯੇਥ.

ਅਨਤ੍ਥਦਸ੍ਸਿਂ ਵਿਸਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਅਨਤ੍ਥਦਸ੍ਸੀ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਯੋ ਸੋ ਸਹਾਯੋ ਦਸਵਤ੍ਥੁਕਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ – ਨਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਯਿਟ੍ਠਂ…ਪੇ… ਯੇ ਇਮਞ੍ਚ ਲੋਕਂ ਪਰਞ੍ਚ ਲੋਕਂ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤੀਤਿ. ਵਿਸਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਵਿਸਮੇ ਕਾਯਕਮ੍ਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ, ਵਿਸਮੇ ਵਚੀਕਮ੍ਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ, ਵਿਸਮੇ ਮਨੋਕਮ੍ਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ, ਵਿਸਮੇ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ, ਵਿਸਮੇ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ, ਵਿਸਮੇ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ, ਵਿਸਮੇ ਮੁਸਾਵਾਦੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ, ਵਿਸਮਾਯ ਪਿਸੁਣਾਯ ਵਾਚਾਯ [ਪਿਸੁਣਵਾਚਾਯ (ਕ.)] ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ, ਵਿਸਮਾਯ ਫਰੁਸਾਯ ਵਾਚਾਯ [ਫਰੁਸਵਾਚਾਯ (ਕ.)] ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ, ਵਿਸਮੇ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ, ਵਿਸਮਾਯ ਅਭਿਜ੍ਝਾਯ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ, ਵਿਸਮੇ ਬ੍ਯਾਪਾਦੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ, ਵਿਸਮਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ, ਵਿਸਮੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ ਵਿਸਮੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ, ਵਿਸਮੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਨੀਵਰਣੇਸੁ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ ਵਿਨਿਵਿਟ੍ਠਂ ਸਤ੍ਤਂ ਅਲ੍ਲੀਨਂ ਉਪਗਤਂ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤਂ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ – ਅਨਤ੍ਥਦਸ੍ਸਿਂ ਵਿਸਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ.

ਸਯਂ ਨ ਸੇਵੇ ਪਸੁਤਂ ਪਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਪਸੁਤਨ੍ਤਿ ਯੋਪਿ ਕਾਮੇ ਏਸਤਿ ਗਵੇਸਤਿ ਪਰਿਯੇਸਤਿ ਤਚ੍ਚਰਿਤੋ ਤਬ੍ਬਹੁਲੋ ਤਗ੍ਗਰੁਕੋ ਤਨ੍ਨਿਨੋ ਤਪ੍ਪੋਣੋ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰੋ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ, ਸੋਪਿ ਕਾਮਪ੍ਪਸੁਤੋ. ਯੋਪਿ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਰੂਪੇ ਪਰਿਯੇਸਤਿ, ਸਦ੍ਦੇ…ਪੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਪਰਿਯੇਸਤਿ ਤਚ੍ਚਰਿਤੋ ਤਬ੍ਬਹੁਲੋ ਤਗ੍ਗਰੁਕੋ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨੋ ਤਪ੍ਪੋਣੋ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰੋ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ, ਸੋਪਿ ਕਾਮਪ੍ਪਸੁਤੋ. ਯੋਪਿ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਰੂਪੇ ਪਟਿਲਭਤਿ, ਸਦ੍ਦੇ…ਪੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਪਟਿਲਭਤਿ ਤਚ੍ਚਰਿਤੋ ਤਬ੍ਬਹੁਲੋ ਤਗ੍ਗਰੁਕੋ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨੋ ਤਪ੍ਪੋਣੋ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰੋ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ, ਸੋਪਿ ਕਾਮਪ੍ਪਸੁਤੋ. ਯੋਪਿ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਰੂਪੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਸਦ੍ਦੇ…ਪੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ ਤਚ੍ਚਰਿਤੋ ਤਬ੍ਬਹੁਲੋ ਤਗ੍ਗਰੁਕੋ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨੋ ਤਪ੍ਪੋਣੋ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰੋ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ, ਸੋਪਿ ਕਾਮਪ੍ਪਸੁਤੋ. ਯਥਾ ਕਲਹਕਾਰਕੋ ਕਲਹਪ੍ਪਸੁਤੋ, ਕਮ੍ਮਕਾਰਕੋ ਕਮ੍ਮਪ੍ਪਸੁਤੋ, ਗੋਚਰੇ ਚਰਨ੍ਤੋ ਗੋਚਰਪ੍ਪਸੁਤੋ, ਝਾਯੀ ਝਾਨਪ੍ਪਸੁਤੋ; ਏਵਮੇਵ ਯੋ ਕਾਮੇ ਏਸਤਿ ਗਵੇਸਤਿ ਪਰਿਯੇਸਤਿ ਤਚ੍ਚਰਿਤੋ ਤਬ੍ਬਹੁਲੋ ਤਗ੍ਗਰੁਕੋ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨੋ ਤਪ੍ਪੋਣੋ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰੋ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ, ਸੋਪਿ ਕਾਮਪ੍ਪਸੁਤੋ. ਯੋਪਿ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਰੂਪੇ ਪਰਿਯੇਸਤਿ…ਪੇ… ਯੋਪਿ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਰੂਪੇ ਪਟਿਲਭਤਿ…ਪੇ… ਯੋਪਿ ਤਣ੍ਹਾਵਸੇਨ ਰੂਪੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਸਦ੍ਦੇ…ਪੇ… ਗਨ੍ਧੇ… ਰਸੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ ਤਚ੍ਚਰਿਤੋ ਤਬ੍ਬਹੁਲੋ ਤਗ੍ਗਰੁਕੋ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨੋ ਤਪ੍ਪੋਣੋ ਤਪ੍ਪਬ੍ਭਾਰੋ ਤਦਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਤਦਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ, ਸੋਪਿ ਕਾਮਪ੍ਪਸੁਤੋ. ਪਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਪਮਾਦੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇ ਵਾ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇ ਵਾ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇ ਵਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਕਾਮਗੁਣੇਸੁ ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵੋਸਗ੍ਗੋ ਵੋਸਗ੍ਗਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਾਵਨਾਯ ਅਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਿਰਿਯਤਾ ਅਸਾਤਚ੍ਚਕਿਰਿਯਤਾ ਅਨਟ੍ਠਿਤਕਿਰਿਯਤਾ ਓਲੀਨਵੁਤ੍ਤਿਤਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚ੍ਛਨ੍ਦਤਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰਤਾ ਅਨਾਸੇਵਨਾ ਅਭਾਵਨਾ ਅਬਹੁਲੀਕਮ੍ਮਂ ਅਨਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਨਨੁਯੋਗੋ, ਯੋ ਏਵਰੂਪੋ ਪਮਾਦੋ ਪਮਜ੍ਜਨਾ ਪਮਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਂ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਮਾਦੋ.

ਸਯਂ ਨ ਸੇਵੇ ਪਸੁਤਂ ਪਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਸੁਤਂ ਨ ਸੇਵੇਯ੍ਯ ਪਮਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸਯਂ ਨ ਸੇਵੇਯ੍ਯ ਸਾਮਂ ਨ ਸੇਵੇਯ੍ਯ ਨ ਨਿਸੇਵੇਯ੍ਯ ਨ ਸਂਸੇਵੇਯ੍ਯ ਨ ਪਰਿਸਂਸੇਵੇਯ੍ਯ ਨ ਆਚਰੇਯ੍ਯ ਨ ਸਮਾਚਰੇਯ੍ਯ ਨ ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਸਯਂ ਨ ਸੇਵੇ ਪਸੁਤਂ ਪਮਤ੍ਤਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਪਾਪਂ ਸਹਾਯਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜਯੇਥ, ਅਨਤ੍ਥਦਸ੍ਸਿਂ ਵਿਸਮੇ ਨਿਵਿਟ੍ਠਂ;

ਸਯਂ ਨ ਸੇਵੇ ਪਸੁਤਂ ਪਮਤ੍ਤਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

੧੪੪.

ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਂ ਧਮ੍ਮਧਰਂ ਭਜੇਥ, ਮਿਤ੍ਤਂ ਉਲ਼ਾਰਂ ਪਟਿਭਾਨਵਨ੍ਤਂ;

ਅਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਥਾਨਿ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਕਙ੍ਖਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਂ ਧਮ੍ਮਧਰਂ ਭਜੇਥਾਤਿ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤਿ ਮਿਤ੍ਤੋ ਸੁਤਧਰੋ ਸੁਤਸਨ੍ਨਿਚਯੋ. ਯੇ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਾ ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ [ਸਤ੍ਥਾ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ (ਸ੍ਯਾ.) ਪਸ੍ਸ ਮ. ਨਿ. ੩.੮੨] ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਅਭਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਰੂਪਾਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਧਾਤਾ [ਧਤਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਵਚਸਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਮਨਸਾਨੁਪੇਕ੍ਖਿਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾ. ਧਮ੍ਮਧਰਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਂ ਧਾਰੇਨ੍ਤਂ [ਧਾਰੇਤਿ (ਕ.)] – ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਂ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਗਾਥਂ ਉਦਾਨਂ ਇਤਿਵੁਤ੍ਤਕਂ ਜਾਤਕਂ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ ਵੇਦਲ੍ਲਂ. ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਂ ਧਮ੍ਮਧਰਂ ਭਜੇਥਾਤਿ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਧਰਞ੍ਚ ਮਿਤ੍ਤਂ ਭਜੇਯ੍ਯ ਸਂਭਜੇਯ੍ਯ ਸੇਵੇਯ੍ਯ ਨਿਸੇਵੇਯ੍ਯ ਸਂਸੇਵੇਯ੍ਯ ਪਟਿਸੇਵੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਂ ਧਮ੍ਮਧਰਂ ਭਜੇਥ.

ਮਿਤ੍ਤਂ ਉਲ਼ਾਰਂ ਪਟਿਭਾਨਵਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਉਲ਼ਾਰੋ ਹੋਤਿ ਮਿਤ੍ਤੋ ਸੀਲੇਨ ਸਮਾਧਿਨਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸੇਨ. ਪਟਿਭਾਨਵਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਯੋ ਪਟਿਭਾਨਵਨ੍ਤੋ – ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਟਿਭਾਨਵਾ, ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਪਟਿਭਾਨਵਾ, ਅਧਿਗਮਪਟਿਭਾਨਵਾ. ਕਤਮੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਟਿਭਾਨਵਾ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਪਰਿਯਾਪੁਤਂ [ਪਰਿਯਾਪੁਟਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੮੨] ਹੋਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਂ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਗਾਥਾ ਉਦਾਨਂ ਇਤਿਵੁਤ੍ਤਕਂ ਜਾਤਕਂ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ ਵੇਦਲ੍ਲਂ. ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਟਿਭਾਤਿ – ਅਯਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਟਿਭਾਨਵਾ.

ਕਤਮੋ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਪਟਿਭਾਨਵਾ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਿਤੋਪਿ ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ਚ ਞਾਯੇ ਚ ਲਕ੍ਖਣੇ ਚ ਕਾਰਣੇ ਚ ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨੇ ਚ. ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਟਿਭਾਤਿ – ਅਯਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਪਟਿਭਾਨਵਾ.

ਕਤਮੋ ਅਧਿਗਮਪਟਿਭਾਨਵਾ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਧਿਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਾਨਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਯੋ ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ [ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਾਯੋ (ਸ੍ਯਾ.)]. ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ ਞਾਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਞਾਤੋ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਞਾਤਾ. ਅਤ੍ਥੇ ਞਾਤੇ ਅਤ੍ਥੋ ਪਟਿਭਾਤਿ, ਧਮ੍ਮੇ ਞਾਤੇ ਧਮ੍ਮੋ ਪਟਿਭਾਤਿ, ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਯਾ ਞਾਤਾਯ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਪਟਿਭਾਤਿ. ਇਮੇਸੁ ਤੀਸੁ ਞਾਣਂ ਪਟਿਭਾਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ. ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਇਮਾਯ ਪਟਿਭਾਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਯ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਾਗਤੋ ਸਮੁਪਾਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਟਿਭਾਨਵਾ. ਯਸ੍ਸ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾ ਨਤ੍ਥਿ ਅਧਿਗਮੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਕਿਂ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਭਾਯਿਸ੍ਸਤੀਤਿ – ਮਿਤ੍ਤਂ ਉਲ਼ਾਰਂ ਪਟਿਭਾਨਵਨ੍ਤਂ.

ਅਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਥਾਨਿ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਕਙ੍ਖਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਂ ਅਞ੍ਞਾਯ ਪਰਤ੍ਥਂ ਅਞ੍ਞਾਯ ਉਭਯਤ੍ਥਂ ਅਞ੍ਞਾਯ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਤ੍ਥਂ ਅਞ੍ਞਾਯ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਤ੍ਥਂ ਅਞ੍ਞਾਯ ਪਰਮਤ੍ਥਂ ਅਞ੍ਞਾਯ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਙ੍ਖਂ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਪਟਿਵਿਨੇਯ੍ਯ ਪਜਹੇਯ੍ਯ ਵਿਨੋਦੇਯ੍ਯ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੇਯ੍ਯ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਯ੍ਯਾਤਿ – ਅਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਥਾਨਿ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਕਙ੍ਖਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਂ ਧਮ੍ਮਧਰਂ ਭਜੇਥ, ਮਿਤ੍ਤਂ ਉਲ਼ਾਰਂ ਪਟਿਭਾਨਵਨ੍ਤਂ;

ਅਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਥਾਨਿ ਵਿਨੇਯ੍ਯ ਕਙ੍ਖਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੪੫.

ਖਿਡ੍ਡਂ ਰਤਿਂ [ਰਤੀ (ਸ੍ਯਾ.)] ਕਾਮਸੁਖਞ੍ਚ ਲੋਕੇ, ਅਨਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ;

ਵਿਭੂਸਟ੍ਠਾਨਾ [ਵਿਭੂਸਨਟ੍ਠਾਨਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.), ਵਿਭੂਸਣਟ੍ਠਾਨਾ (ਸੀ. ਅਟ੍ਠ.)] ਵਿਰਤੋ ਸਚ੍ਚਵਾਦੀ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਖਿਡ੍ਡਂ ਰਤਿਂ ਕਾਮਸੁਖਞ੍ਚ ਲੋਕੇਤਿ. ਖਿਡ੍ਡਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਖਿਡ੍ਡਾ – ਕਾਯਿਕਾ ਖਿਡ੍ਡਾ ਚ ਵਾਚਸਿਕਾ ਖਿਡ੍ਡਾ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਕਾਯਿਕਾ ਖਿਡ੍ਡਾ…ਪੇ… ਅਯਂ ਵਾਚਸਿਕਾ ਖਿਡ੍ਡਾ. ਰਤੀਤਿ ਅਨੁਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ – ਰਤੀਤਿ. ਕਾਮਸੁਖਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ [ਪਸ੍ਸ ਮ. ਨਿ. ੨.੨੮੦] – ‘‘ਪਞ੍ਚਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਗੁਣਾ. ਕਤਮੇ ਪਞ੍ਚ? ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਰੂਪਾ ਇਟ੍ਠਾ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨਾਪਾ ਪਿਯਰੂਪਾ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾ ਰਜਨੀਯਾ, ਸੋਤਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਸਦ੍ਦਾ…ਪੇ… ਘਾਨਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਗਨ੍ਧਾ… ਜਿਵ੍ਹਾਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਰਸਾ… ਕਾਯਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਇਟ੍ਠਾ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨਾਪਾ ਪਿਯਰੂਪਾ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾ ਰਜਨੀਯਾ. ਇਮੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ. ਯਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਸੁਖਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ, ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਮਸੁਖਂ’’. ਲੋਕੇਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਤਿ – ਖਿਡ੍ਡਂ ਰਤਿਂ ਕਾਮਸੁਖਞ੍ਚ ਲੋਕੇ.

ਅਨਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋਤਿ ਖਿਡ੍ਡਞ੍ਚ ਰਤਿਞ੍ਚ ਕਾਮਸੁਖਞ੍ਚ ਲੋਕੇ ਅਨਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਪੇਕ੍ਖੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾਤਿ – ਅਨਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ.

ਵਿਭੂਸਟ੍ਠਾਨਾ ਵਿਰਤੋ ਸਚ੍ਚਵਾਦੀਤਿ. ਵਿਭੂਸਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਵਿਭੂਸਾ – ਅਤ੍ਥਿ ਅਗਾਰਿਕਵਿਭੂਸਾ [ਅਗਾਰਿਕਸ੍ਸ ਵਿਭੂਸਾ (ਕ.) ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ] ਅਤ੍ਥਿ ਅਨਾਗਾਰਿਕਵਿਭੂਸਾ. ਕਤਮਾ ਅਗਾਰਿਕਵਿਭੂਸਾ? ਕੇਸਾ ਚ ਮਸ੍ਸੂ ਚ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਞ੍ਚ ਵਿਲੇਪਨਞ੍ਚ ਆਭਰਣਞ੍ਚ ਪਿਲਨ੍ਧਨਞ੍ਚ ਵਤ੍ਥਞ੍ਚ ਪਾਰੁਪਨਞ੍ਚ [ਪਸਾਧਨਞ੍ਚ (ਸ੍ਯਾ.), ਸਯਨਾਸਨਞ੍ਚ (ਕ.) ਚੂਲ਼ਨਿ. ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧੩੦ ਨਤ੍ਥਿ ਪਾਠਨਾਨਤ੍ਤਂ] ਵੇਠਨਞ੍ਚ ਉਚ੍ਛਾਦਨਂ ਪਰਿਮਦ੍ਦਨਂ ਨ੍ਹਾਪਨਂ ਸਮ੍ਬਾਹਨਂ ਆਦਾਸਂ ਅਞ੍ਜਨਂ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਵਿਲੇਪਨਂ ਮੁਖਚੁਣ੍ਣਂ ਮੁਖਲੇਪਨਂ ਹਤ੍ਥਬਨ੍ਧਂ ਸਿਖਾਬਨ੍ਧਂ ਦਣ੍ਡਂ ਨਾਲ਼ਿਕਂ ਖਗ੍ਗਂ ਛਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਰੁਪਾਹਨਂ ਉਣ੍ਹੀਸਂ ਮਣਿਂ ਵਾਲ਼ਬੀਜਨਿਂ ਓਦਾਤਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਦੀਘਦਸਾਨਿ ਇਤਿ ਵਾ – ਅਯਂ ਅਗਾਰਿਕਵਿਭੂਸਾ.

ਕਤਮਾ ਅਨਾਗਾਰਿਕਵਿਭੂਸਾ? ਚੀਵਰਮਣ੍ਡਨਾ ਪਤ੍ਤਮਣ੍ਡਨਾ ਸੇਨਾਸਨਮਣ੍ਡਨਾ ਇਮਸ੍ਸ ਵਾ ਪੂਤਿਕਾਯਸ੍ਸ ਬਾਹਿਰਾਨਂ ਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਂ ਮਣ੍ਡਨਾ ਵਿਭੂਸਨਾ ਕੇਲ਼ਨਾ ਪਰਿਕੇਲ਼ਨਾ ਗਦ੍ਧਿਕਤਾ ਗਦ੍ਧਿਕਤ੍ਤਂ [ਗੇਧਿਕਤਾ ਗੇਧਿਕਤ੍ਤਂ (ਸ੍ਯਾ.) ਪਸ੍ਸ ਵਿਭ. ੮੫੪] ਚਪਲਤਾ [ਚਪਲਨਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਚਾਪਲ੍ਯਂ – ਅਯਂ ਅਨਾਗਾਰਿਕਵਿਭੂਸਾ.

ਸਚ੍ਚਵਾਦੀਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਚ੍ਚਵਾਦੀ ਸਚ੍ਚਸਨ੍ਧੋ ਥੇਤੋ ਪਚ੍ਚਯਿਕੋ ਅਵਿਸਂਵਾਦਕੋ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਵਿਭੂਸਟ੍ਠਾਨਾ ਆਰਤੋ ਵਿਰਤੋ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ, ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਵਿਭੂਸਟ੍ਠਾਨਾ ਵਿਰਤੋ ਸਚ੍ਚਵਾਦੀ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਖਿਡ੍ਡਂ ਰਤਿਂ ਕਾਮਸੁਖਞ੍ਚ ਲੋਕੇ, ਅਨਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ;

ਵਿਭੂਸਟ੍ਠਾਨਾ ਵਿਰਤੋ ਸਚ੍ਚਵਾਦੀ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੪੬.

ਪੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦਾਰਂ ਪਿਤਰਞ੍ਚ ਮਾਤਰਂ, ਧਨਾਨਿ ਧਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਬਨ੍ਧਵਾਨਿ;

ਹਿਤ੍ਵਾਨ ਕਾਮਾਨਿ ਯਥੋਧਿਕਾਨਿ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਪੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦਾਰਂ ਪਿਤਰਞ੍ਚ ਮਾਤਰਨ੍ਤਿ. ਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪੁਤ੍ਤਾ – ਅਤ੍ਰਜੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਖੇਤ੍ਤਜੋ [ਖੇਤ੍ਰਜੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਪੁਤ੍ਤੋ, ਦਿਨ੍ਨਕੋ ਪੁਤ੍ਤੋ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਪੁਤ੍ਤੋ. ਦਾਰਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਭਰਿਯਾਯੋ. ਪਿਤਾਤਿ ਯੋ ਸੋ ਜਨਕੋ. ਮਾਤਾਤਿ ਯਾ ਸਾ ਜਨਿਕਾਤਿ – ਪੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦਾਰਂ ਪਿਤਰਞ੍ਚ ਮਾਤਰਂ.

ਧਨਾਨਿ ਧਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਬਨ੍ਧਵਾਨੀਤਿ ਧਨਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਮੁਤ੍ਤਾ ਮਣਿ ਵੇਲ਼ੁਰਿਯੋ ਸਙ੍ਖੋ ਸਿਲਾ ਪਵਾਲ਼ਂ ਰਜਤਂ ਜਾਤਰੂਪਂ ਲੋਹਿਤਙ੍ਗੋ [ਲੋਹਿਤਕੋ (?)] ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਂ. ਧਞ੍ਞਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਣਂ ਅਪਰਣ੍ਣਂ. ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਣਂ ਨਾਮ ਸਾਲਿ ਵੀਹਿ ਯਵੋ ਗੋਧੁਮੋ ਕਙ੍ਗੁ ਵਰਕੋ ਕੁਦ੍ਰੂਸਕੋ [ਕੁਦ੍ਰੁਸਕੋ (ਸ੍ਯਾ.)]. ਅਪਰਣ੍ਣਂ ਨਾਮ ਸੂਪੇਯ੍ਯਂ. ਬਨ੍ਧਵਾਨੀਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਬਨ੍ਧਵਾ – ਞਾਤਿਬਨ੍ਧਵਾਪਿ ਬਨ੍ਧੁ, ਗੋਤ੍ਤਬਨ੍ਧਵਾਪਿ ਬਨ੍ਧੁ, ਮਿਤ੍ਤਬਨ੍ਧਵਾਪਿ ਬਨ੍ਧੁ, ਸਿਪ੍ਪਬਨ੍ਧਵਾਪਿ ਬਨ੍ਧੂਤਿ – ਧਨਾਨਿ ਧਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਬਨ੍ਧਵਾਨਿ.

ਹਿਤ੍ਵਾਨ ਕਾਮਾਨਿ ਯਥੋਧਿਕਾਨੀਤਿ. ਕਾਮਾਤਿ ਉਦ੍ਦਾਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਕਾਮਾ – ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਚ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਚ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ…ਪੇ… ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ. ਹਿਤ੍ਵਾਨ ਕਾਮਾਨੀਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍ਵਾ, ਕਿਲੇਸਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾ. ਹਿਤ੍ਵਾਨ ਕਾਮਾਨਿ ਯਥੋਧਿਕਾਨੀਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ, ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤਿ; ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ…ਪੇ… ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ… ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ, ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਹਿਤ੍ਵਾਨ ਕਾਮਾਨਿ ਯਥੋਧਿਕਾਨਿ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਪੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਦਾਰਂ ਪਿਤਰਞ੍ਚ ਮਾਤਰਂ, ਧਨਾਨਿ ਧਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਬਨ੍ਧਵਾਨਿ;

ਹਿਤ੍ਵਾਨ ਕਾਮਾਨਿ ਯਥੋਧਿਕਾਨਿ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੪੭.

ਸਙ੍ਗੋ ਏਸੋ ਪਰਿਤ੍ਤਮੇਤ੍ਥ ਸੋਖ੍ਯਂ, ਅਪ੍ਪਸ੍ਸਾਦੋ ਦੁਕ੍ਖਮੇਤ੍ਥ ਭਿਯ੍ਯੋ;

ਗਲ਼ੋ ਏਸੋ ਇਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਮਤਿਮਾ [ਮੁਤੀਮਾ (ਸੁ. ਨਿ. ੬੧)], ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਸਙ੍ਗੋ ਏਸੋ ਪਰਿਤ੍ਤਮੇਤ੍ਥ ਸੋਖ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗੋਤਿ ਵਾ ਬਲ਼ਿਸਨ੍ਤਿ ਵਾ ਆਮਿਸਨ੍ਤਿ ਵਾ ਲਗ੍ਗਨਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਲਿਬੋਧੋਤਿ ਵਾ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨੇਤਂ ਕਾਮਗੁਣਾਨਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਪਰਿਤ੍ਤਮੇਤ੍ਥ ਸੋਖ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਪਞ੍ਚਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਾਮਗੁਣਾ. ਕਤਮੇ ਪਞ੍ਚ? ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਰੂਪਾ ਇਟ੍ਠਾ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨਾਪਾ ਪਿਯਰੂਪਾ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾ ਰਜਨੀਯਾ…ਪੇ… ਕਾਯਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਇਟ੍ਠਾ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨਾਪਾ ਪਿਯਰੂਪਾ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾ ਰਜਨੀਯਾ. ਇਮੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ. ਯਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਸੁਖਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ, ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਮਸੁਖਂ. ਅਪ੍ਪਕਂ ਏਤਂ ਸੁਖਂ, ਪਰਿਤ੍ਤਕਂ ਏਤਂ ਸੁਖਂ, ਥੋਕਕਂ ਏਤਂ ਸੁਖਂ, ਓਮਕਂ ਏਤਂ ਸੁਖਂ, ਲਾਮਕਂ ਏਤਂ ਸੁਖਂ, ਛਤੁਕ੍ਕਂ ਏਤਂ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ – ਸਙ੍ਗੋ ਏਸੋ ਪਰਿਤ੍ਤਮੇਤ੍ਥ ਸੋਖ੍ਯਂ.

ਅਪ੍ਪਸ੍ਸਾਦੋ ਦੁਕ੍ਖਮੇਤ੍ਥ ਭਿਯ੍ਯੋਤਿ ਅਪ੍ਪਸ੍ਸਾਦਾ ਕਾਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤਾ [ਪਸ੍ਸ ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩੭] ਬਹੁਦੁਕ੍ਖਾ ਬਹੁਪਾਯਾਸਾ [ਬਹੂਪਾਯਾਸਾ (ਸ੍ਯਾ.)]; ਆਦੀਨਵੋ ਏਤ੍ਥ ਭਿਯ੍ਯੋ. ਅਟ੍ਠਿਕਙ੍ਕਲੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤਾ, ਮਂਸਪੇਸੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤਾ, ਤਿਣੁਕ੍ਕੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤਾ, ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤਾ, ਸੁਪਿਨਕੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤਾ, ਯਾਚਿਤਕੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤਾ, ਰੁਕ੍ਖਫਲੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤਾ, ਅਸਿਸੂਨੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤਾ, ਸਤ੍ਤਿਸੂਲੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤਾ, ਸਪ੍ਪਸਿਰੂਪਮਾ ਕਾਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤਾ ਬਹੁਦੁਕ੍ਖਾ ਬਹੁਪਾਯਾਸਾ, ਆਦੀਨਵੋ ਏਤ੍ਥ ਭਿਯ੍ਯੋਤਿ – ਅਪ੍ਪਸ੍ਸਾਦੋ ਦੁਕ੍ਖਮੇਤ੍ਥ ਭਿਯ੍ਯੋ.

ਗਲ਼ੋ ਏਸੋ ਇਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਮਤਿਮਾਤਿ ਗਲ਼ੋਤਿ ਵਾ ਬਲ਼ਿਸਨ੍ਤਿ ਵਾ ਆਮਿਸਨ੍ਤਿ ਵਾ ਲਗ੍ਗਨਨ੍ਤਿ ਵਾ ਬਨ੍ਧਨਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਲਿਬੋਧੋਤਿ ਵਾ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨੇਤਂ ਕਾਮਗੁਣਾਨਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਇਤੀਤਿ ਪਦਸਨ੍ਧਿ ਪਦਸਂਸਗ੍ਗੋ ਪਦਪਾਰਿਪੂਰੀ ਅਕ੍ਖਰਸਮਵਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾ ਪਦਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾਪੇਤਂ ਇਤੀਤਿ. ਮਤਿਮਾਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਪਞ੍ਞਵਾ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾ ਞਾਣੀ ਵਿਭਾਵੀ ਮੇਧਾਵੀ. ਗਲ਼ੋ ਏਸੋ ਇਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਮਤਿਮਾਤਿ ਮਤਿਮਾ ਗਲ਼ੋਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਬਲ਼ਿਸਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਆਮਿਸਂ ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਲਗ੍ਗਨਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧਨਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਪਲਿਬੋਧੋਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਰਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਭੂਤਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ – ਗਲ਼ੋ ਏਸੋ ਇਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਮਤਿਮਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਸਙ੍ਗੋ ਏਸੋ ਪਰਿਤ੍ਤਮੇਤ੍ਥ ਸੋਖ੍ਯਂ, ਅਪ੍ਪਸ੍ਸਾਦੋ ਦੁਕ੍ਖਮੇਤ੍ਥ ਭਿਯ੍ਯੋ;

ਗਲ਼ੋ ਏਸੋ ਇਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਮਤਿਮਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੪੮.

ਸਨ੍ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾਨ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ, ਜਾਲਂਵ ਭੇਤ੍ਵਾ ਸਲਿਲਮ੍ਬੁਚਾਰੀ;

ਅਗ੍ਗੀਵ ਦਡ੍ਢਂ ਅਨਿਵਤ੍ਤਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਸਨ੍ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾਨ ਸਂਯੋਜਨਾਨੀਤਿ ਦਸ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ – ਕਾਮਰਾਗਸਂਯੋਜਨਂ, ਪਟਿਘਸਂਯੋਜਨਂ, ਮਾਨਸਂਯੋਜਨਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਸਂਯੋਜਨਂ, ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਸਂਯੋਜਨਂ, ਸੀਲਬ੍ਬਤਪਰਾਮਾਸਸਂਯੋਜਨਂ, ਭਵਰਾਗਸਂਯੋਜਨਂ, ਇਸ੍ਸਾਸਂਯੋਜਨਂ, ਮਚ੍ਛਰਿਯਸਂਯੋਜਨਂ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਂਯੋਜਨਂ. ਸਨ੍ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾਨ ਸਂਯੋਜਨਾਨੀਤਿ ਦਸ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾਤਿ – ਸਨ੍ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾਨ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ.

ਜਾਲਂਵ ਭੇਤ੍ਵਾ ਸਲਿਲਮ੍ਬੁਚਾਰੀਤਿ ਜਾਲਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸੁਤ੍ਤਜਾਲਂ. ਸਲਿਲਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਉਦਕਂ. ਅਮ੍ਬੁਚਾਰੀ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਚ੍ਛੋ. ਯਥਾ ਮਚ੍ਛੋ ਜਾਲਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾ ਪਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਦ੍ਵੇ ਜਾਲਾ – ਤਣ੍ਹਾਜਾਲਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਜਾਲਞ੍ਚ…ਪੇ… ਇਦਂ ਤਣ੍ਹਾਜਾਲਂ…ਪੇ… ਇਦਂ ਦਿਟ੍ਠਿਜਾਲਂ. ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਜਾਲਂ ਪਹੀਨਂ, ਦਿਟ੍ਠਿਜਾਲਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ. ਤਣ੍ਹਾਜਾਲਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਜਾਲਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਰੂਪੇ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ ਸਦ੍ਦੇ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ ਗਨ੍ਧੇ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ…ਪੇ… ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਨ ਬਜ੍ਝਤਿ ਨ ਪਲਿਬਜ੍ਝਤਿ, ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਜਾਲਂਵ ਭੇਤ੍ਵਾ ਸਲਿਲਮ੍ਬੁਚਾਰੀ.

ਅਗ੍ਗੀਵ ਦਡ੍ਢਂ ਅਨਿਵਤ੍ਤਮਾਨੋਤਿ ਯਥਾ ਅਗ੍ਗਿ ਤਿਣਕਟ੍ਠੁਪਾਦਾਨਂ ਦਹਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤੋ, ਏਵਮੇਵ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ…ਪੇ… ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ… ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ – ਅਗ੍ਗੀਵ ਦਡ੍ਢਂ ਅਨਿਵਤ੍ਤਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਸਨ੍ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾਨ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ, ਜਾਲਂਵ ਭੇਤ੍ਵਾ ਸਲਿਲਮ੍ਬੁਚਾਰੀ;

ਅਗ੍ਗੀਵ ਦਡ੍ਢਂ ਅਨਿਵਤ੍ਤਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੪੯.

ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਨ ਚ ਪਾਦਲੋਲੋ, ਗੁਤ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਰਕ੍ਖਿਤਮਾਨਸਾਨੋ;

ਅਨਵਸ੍ਸੁਤੋ ਅਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨੋ [ਅਪਰਿਦਯ੍ਹਮਾਨੋ (ਕ.)], ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਨ ਚ ਪਾਦਲੋਲੋਤਿ ਕਥਂ ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਹੋਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਭਿਕ੍ਖੁ [ਨਤ੍ਥਿ ਸ੍ਯਾ. ਪੋਤ੍ਥਕੇ ਮਹਾਨਿ. ੧੫੭] ਚਕ੍ਖੁਲੋਲੋ ਚਕ੍ਖੁਲੋਲਿਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ. ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਦਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ ਦਿਟ੍ਠਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ – ਆਰਾਮੇਨ ਆਰਾਮਂ ਉਯ੍ਯਾਨੇਨ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਾਮੇਨ ਗਾਮਂ ਨਿਗਮੇਨ ਨਿਗਮਂ ਨਗਰੇਨ ਨਗਰਂ ਰਟ੍ਠੇਨ ਰਟ੍ਠਂ ਜਨਪਦੇਨ ਜਨਪਦਂ ਦੀਘਚਾਰਿਕਂ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਚਾਰਿਕਂ [ਅਨਵਤ੍ਥਚਾਰਿਕਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨਾਯ. ਏਵਂ ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਹੋਤਿ.

ਅਥ ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨ੍ਤਰਘਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਵੀਥਿਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਅਸਂਵੁਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਹਤ੍ਥਿਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਅਸ੍ਸਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਰਥਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਪਤ੍ਤਿਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਕੁਮਾਰਕੇ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਕੁਮਾਰਿਕਾਯੋ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਪੁਰਿਸੇ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਾਪਣਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਘਰਮੁਖਾਨਿ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਅਧੋ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਦਿਸਾਵਿਦਿਸਂ ਵਿਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ [ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਗਚ੍ਛਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਹੋਤਿ.

ਅਥ ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੀ ਹੋਤਿ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਗ੍ਗਾਹੀ. ਯਤ੍ਵਾਧਿਕਰਣਮੇਨਂ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਸਂਵੁਤਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤਂ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੋਮਨਸ੍ਸਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨ੍ਵਾਸ੍ਸਵੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਸ੍ਸ ਸਂਵਰਾਯ ਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਰਕ੍ਖਤਿ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਨ ਸਂਵਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਹੋਤਿ.

ਯਥਾ ਵਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤੇ ਏਵਰੂਪਂ ਵਿਸੂਕਦਸ੍ਸਨਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਨਚ੍ਚਂ ਗੀਤਂ ਵਾਦਿਤਂ ਪੇਕ੍ਖਂ ਅਕ੍ਖਾਨਂ ਪਾਣਿਸ੍ਸਰਂ ਵੇਤਾਲ਼ਂ ਕੁਮ੍ਭਥੂਣਂ ਸੋਭਨਕਂ [ਸੋਭਨਗਰਕਂ (ਸ੍ਯਾ.), ਸੋਭਨਕਰਣਂ (ਕ.)] ਚਣ੍ਡਾਲਂ ਵਂਸਂ ਧੋਵਨਂ ਹਤ੍ਥਿਯੁਦ੍ਧਂ ਅਸ੍ਸਯੁਦ੍ਧਂ ਮਹਿਂਸਯੁਦ੍ਧਂ [ਮਹਿਸਯੁਦ੍ਧਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਉਸਭਯੁਦ੍ਧਂ ਅਜਯੁਦ੍ਧਂ ਮੇਣ੍ਡਯੁਦ੍ਧਂ ਕੁਕ੍ਕੁਟਯੁਦ੍ਧਂ ਵਟ੍ਟਕਯੁਦ੍ਧਂ ਦਣ੍ਡਯੁਦ੍ਧਂ ਮੁਟ੍ਠਿਯੁਦ੍ਧਂ ਨਿਬ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਉਯ੍ਯੋਧਿਕਂ ਬਲਗ੍ਗਂ ਸੇਨਾਬ੍ਯੂਹਂ ਅਨੀਕਦਸ੍ਸਨਂ ਇਤਿ ਵਾ. ਇਤਿ ਏਵਰੂਪਂ ਵਿਸੂਕਦਸ੍ਸਨਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਹੋਤਿ.

ਕਥਂ ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਹੋਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨ ਚਕ੍ਖੁਲੋਲੋ ਨ ਚਕ੍ਖੁਲੋਲਿਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ. ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਦਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ ਦਿਟ੍ਠਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ – ਨ ਆਰਾਮੇਨ ਆਰਾਮਂ ਨ ਉਯ੍ਯਾਨੇਨ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਨ ਗਾਮੇਨ ਗਾਮਂ ਨ ਨਿਗਮੇਨ ਨਿਗਮਂ ਨ ਨਗਰੇਨ ਨਗਰਂ ਨ ਰਟ੍ਠੇਨ ਰਟ੍ਠਂ ਨ ਜਨਪਦੇਨ ਜਨਪਦਂ ਦੀਘਚਾਰਿਕਂ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਚਾਰਿਕਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨਾਯ. ਏਵਂ ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਹੋਤਿ.

ਅਥ ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨ੍ਤਰਘਰਂ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਵੀਥਿਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਸਂਵੁਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਨ ਹਤ੍ਥਿਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਨ ਅਸ੍ਸਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਨ ਰਥਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਨ ਪਤ੍ਤਿਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਨ ਕੁਮਾਰਕੇ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਨ ਕੁਮਾਰਿਕਾਯੋ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਨ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਨ ਪੁਰਿਸੇ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਨ ਅਨ੍ਤਰਾਪਣਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਨ ਘਰਮੁਖਾਨਿ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਨ ਉਦ੍ਧਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਨ ਅਧੋ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਨ ਦਿਸਾਵਿਦਿਸਂ ਵਿਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਹੋਤਿ.

ਅਥ ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੀ ਹੋਤਿ ਨਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਗ੍ਗਾਹੀ. ਯਤ੍ਵਾਧਿਕਰਣਮੇਨਂ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਸਂਵੁਤਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤਂ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੋਮਨਸ੍ਸਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨ੍ਵਾਸ੍ਸਵੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਸ੍ਸ ਸਂਵਰਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਸਂਵਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਹੋਤਿ.

ਯਥਾ ਵਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤੇ ਏਵਰੂਪਂ ਵਿਸੂਕਦਸ੍ਸਨਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਨਚ੍ਚਂ ਗੀਤਂ ਵਾਦਿਤਂ…ਪੇ… ਅਨੀਕਦਸ੍ਸਨਂ ਇਤਿ ਵਾ. ਇਤਿ ਏਵਰੂਪਾ ਵਿਸੂਕਦਸ੍ਸਨਾ ਪਟਿਵਿਰਤੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਹੋਤਿ.

ਨ ਚ ਪਾਦਲੋਲੋਤਿ ਕਥਂ ਪਾਦਲੋਲੋ ਹੋਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਾਦਲੋਲੋ ਪਾਦਲੋਲਿਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ – ਆਰਾਮੇਨ ਆਰਾਮਂ ਉਯ੍ਯਾਨੇਨ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਾਮੇਨ ਗਾਮਂ ਨਿਗਮੇਨ ਨਿਗਮਂ ਨਗਰੇਨ ਨਗਰਂ ਰਟ੍ਠੇਨ ਰਟ੍ਠਂ ਜਨਪਦੇਨ ਜਨਪਦਂ ਦੀਘਚਾਰਿਕਂ ਅਨਵਟ੍ਠਿਤਚਾਰਿਕਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਾਦਲੋਲੋ ਹੋਤਿ.

ਅਥ ਵਾ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨ੍ਤੋਸਙ੍ਘਾਰਾਮੇ [ਅਨ੍ਤੋਪਿ ਸਂਘਾਰਾਮੇ (ਕ.)] ਪਾਦਲੋਲੋ ਪਾਦਲੋਲਿਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਤ੍ਥਹੇਤੁ ਨ ਕਾਰਣਹੇਤੁ ਉਦ੍ਧਤੋ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਪਰਿਵੇਣਤੋ ਪਰਿਵੇਣਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਵਿਹਾਰਤੋ ਵਿਹਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਡ੍ਢਯੋਗਤੋ ਅਡ੍ਢਯੋਗਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਪਾਸਾਦਤੋ ਪਾਸਾਦਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਹਮ੍ਮਿਯਤੋ ਹਮ੍ਮਿਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਗੁਹਤੋ ਗੁਹਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਲੇਣਤੋ ਲੇਣਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਕੁਟਿਯਾ ਕੁਟਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਕੂਟਾਗਾਰਤੋ ਕੂਟਾਗਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਟ੍ਟਤੋ ਅਟ੍ਟਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮਾਲ਼ਤੋ ਮਾਲ਼ਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਉਦ੍ਦਣ੍ਡਤੋ ਉਦ੍ਦਣ੍ਡਂ ਗਚ੍ਛਤਿ [ਉਦ੍ਦਣ੍ਡਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਉਦ੍ਧੋਸਿਤਤੋ ਉਦ੍ਧੋਸਿਤਂ ਗਚ੍ਛਤਿ (ਸ੍ਯਾ.) ਪਸ੍ਸ ਮਹਾਨਿ. ੧੭], ਉਪਟ੍ਠਾਨਸਾਲਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਨਸਾਲਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਮਣ੍ਡਪਤੋ ਮਣ੍ਡਪਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਤੋ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਯਤ੍ਥ ਵਾ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਤਤ੍ਥ ਏਕਸ੍ਸ ਵਾ ਦੁਤਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਾ ਤਤਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਤਿਣ੍ਣਂ ਵਾ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਬਹੁਂ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਂ ਪਲਪਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਰਾਜਕਥਂ ਚੋਰਕਥਂ…ਪੇ… ਇਤਿ ਭਵਾਭਵਕਥਂ ਕਥੇਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਪਾਦਲੋਲੋ ਹੋਤਿ.

ਨ ਚ ਪਾਦਲੋਲੋਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਾਦਲੋਲਿਯਾ ਆਰਤੋ ਵਿਰਤੋ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾਰਾਮੋ ਹੋਤਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਰਤੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਸਮਥਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਅਨਿਰਾਕਤਜ੍ਝਾਨੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਬ੍ਰੂਹੇਤਾ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਂ ਝਾਯੀ ਝਾਨਰਤੋ ਏਕਤ੍ਤਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਸਦਤ੍ਥਗਰੁਕੋਤਿ – ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਨ ਚ ਪਾਦਲੋਲੋ.

ਗੁਤ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਰਕ੍ਖਿਤਮਾਨਸਾਨੋਤਿ. ਗੁਤ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੀ ਹੋਤਿ ਨਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਗ੍ਗਾਹੀ. ਯਤ੍ਵਾਧਿਕਰਣਮੇਨਂ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਸਂਵੁਤਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤਂ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੋਮਨਸ੍ਸਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨ੍ਵਾਸ੍ਸਵੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਸ੍ਸ ਸਂਵਰਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਸਂਵਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਘਾਨੇਨ ਗਨ੍ਧਂ ਘਾਯਿਤ੍ਵਾ… ਜਿਵ੍ਹਾਯ ਰਸਂ ਸਾਯਿਤ੍ਵਾ… ਕਾਯੇਨ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ … ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੀ ਹੋਤਿ ਨਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਗ੍ਗਾਹੀ. ਯਤ੍ਵਾਧਿਕਰਣਮੇਨਂ ਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਸਂਵੁਤਂ ਵਿਹਰਨ੍ਤਂ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੋਮਨਸ੍ਸਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨ੍ਵਾਸ੍ਸਵੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਸ੍ਸ ਸਂਵਰਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਸਂਵਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ – ਗੁਤ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ. ਰਕ੍ਖਿਤਮਾਨਸਾਨੋਤਿ ਗੋਪਿਤਮਾਨਸਾਨੋਤਿ – ਗੁਤ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਰਕ੍ਖਿਤਮਾਨਸਾਨੋ.

ਅਨਵਸ੍ਸੁਤੋ ਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੇਨ – ‘‘ਅਵਸ੍ਸੁਤਪਰਿਯਾਯਞ੍ਚ [ਪਸ੍ਸ ਸਂ. ਨਿ. ੪.੨੪੩] ਵੋ, ਆਵੁਸੋ, ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ ਅਨਵਸ੍ਸੁਤਪਰਿਯਾਯਞ੍ਚ. ਤਂ ਸੁਣਾਥ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿਕਰੋਥ; ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ‘‘ਏਵਮਾਵੁਸੋ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ. ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ [ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲਾਨੋ (ਕ.)] ਏਤਦਵੋਚ –

‘‘ਕਥਂ ਚਾਵੁਸੋ, ਅਵਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤਿ? ਇਧਾਵੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਿਯਰੂਪੇ ਰੂਪੇ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਪ੍ਪਿਯਰੂਪੇ ਰੂਪੇ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਨੁਪਟ੍ਠਿਤਕਾਯਸ੍ਸਤਿ [ਅਨੁਪਟ੍ਠਿਤਕਾਯਸਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਚ ਵਿਹਰਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਚੇਤਸੋ. ਤਞ੍ਚ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ [ਤਤ੍ਥ ਯੇ (ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਸਂ. ਨਿ. ੪.੨੪੩] ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਪਰਿਸੇਸਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ. ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਪਿਯਰੂਪੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਪ੍ਪਿਯਰੂਪੇ ਧਮ੍ਮੇ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਨੁਪਟ੍ਠਿਤਕਾਯਸ੍ਸਤਿ ਚ ਵਿਹਰਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਚੇਤਸੋ. ਤਞ੍ਚ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਪਰਿਸੇਸਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਾਵੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਵਸ੍ਸੁਤੋ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਸੁ ਰੂਪੇਸੁ…ਪੇ… ਅਵਸ੍ਸੁਤੋ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ. ਏਵਂਵਿਹਾਰਿਂ ਚਾਵੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਚਕ੍ਖੁਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਲਭੇਥੇਵ [ਲਭਤੇਵ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ] ਮਾਰੋ ਓਤਾਰਂ ਲਭੇਥ [ਲਭਤਿ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ] ਮਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ, ਸੋਤਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ…ਪੇ… ਮਨਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਲਭੇਥੇਵ ਮਾਰੋ ਓਤਾਰਂ ਲਭੇਥ ਮਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ.

‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਆਵੁਸੋ, ਨਲ਼ਾਗਾਰਂ ਵਾ ਤਿਣਾਗਾਰਂ ਵਾ ਸੁਕ੍ਖਂ ਕੋਲ਼ਾਪਂ [ਕੋਲਾਪਂ (ਸ੍ਯਾ.) ਸਂ. ਨਿ. ੪.੨੪੩] ਤੇਰੋਵਸ੍ਸਿਕਂ. ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਚੇਪਿ ਨਂ ਦਿਸਾਯ ਪੁਰਿਸੋ ਆਦਿਤ੍ਤਾਯ ਤਿਣੁਕ੍ਕਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਲਭੇਥੇਵ ਅਗ੍ਗਿ ਓਤਾਰਂ ਲਭੇਥ ਅਗ੍ਗਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ; ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਚੇਪਿ ਨਂ ਦਿਸਾਯ…ਪੇ… ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਚੇਪਿ ਨਂ ਦਿਸਾਯ… ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਚੇਪਿ ਨਂ ਦਿਸਾਯ… ਹੇਟ੍ਠਿਮਤੋ [ਪਚ੍ਛਤੋ (ਸ੍ਯਾ.), ਹੇਟ੍ਠਿਮਾਯ (ਕ.)] ਚੇਪਿ ਨਂ ਦਿਸਾਯ… ਉਪਰਿਮਤੋ [ਉਪਰਿਤੋ (ਸ੍ਯਾ.), ਉਪਰਿਮਾਯ (ਕ.)] ਚੇਪਿ ਨਂ ਦਿਸਾਯ… ਯਤੋ ਕੁਤੋਚਿ ਚੇਪਿ ਨਂ ਪੁਰਿਸੋ ਆਦਿਤ੍ਤਾਯ ਤਿਣੁਕ੍ਕਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਲਭੇਥੇਵ ਅਗ੍ਗਿ ਓਤਾਰਂ ਲਭੇਥ ਅਗ੍ਗਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ. ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਏਵਂਵਿਹਾਰਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਚਕ੍ਖੁਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਲਭੇਥੇਵ ਮਾਰੋ ਓਤਾਰਂ ਲਭੇਥ ਮਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ, ਸੋਤਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ…ਪੇ… ਮਨਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਲਭੇਥੇਵ ਮਾਰੋ ਓਤਾਰਂ ਲਭੇਥ ਮਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ.

‘‘ਏਵਂਵਿਹਾਰਿਂ ਚਾਵੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਰੂਪਾ ਅਧਿਭਂਸੁ [ਅਭਿਭਵਿਂਸੁ (ਸ੍ਯਾ.), ਅਭਿਭਂਸੁ (ਕ.) ਏਵਮੁਪਰਿਪਿ], ਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਰੂਪੇ ਅਧਿਭੋਸਿ; ਸਦ੍ਦਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ, ਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਦ੍ਦੇ ਅਧਿਭੋਸਿ; ਗਨ੍ਧਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ, ਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਨ੍ਧੇ ਅਧਿਭੋਸਿ; ਰਸਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ, ਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਰਸੇ ਅਧਿਭੋਸਿ; ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ, ਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਅਧਿਭੋਸਿ; ਧਮ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ, ਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਧਮ੍ਮੇ ਅਧਿਭੋਸਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਾਵੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਰੂਪਾਧਿਭੂਤੋ ਸਦ੍ਦਾਧਿਭੂਤੋ ਗਨ੍ਧਾਧਿਭੂਤੋ ਰਸਾਧਿਭੂਤੋ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਧਿਭੂਤੋ ਧਮ੍ਮਾਧਿਭੂਤੋ ਅਧਿਭੂ ਅਨਧਿਭੂਤੋ ਅਧਿਭਂਸੁ ਨਂ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾ ਪੋਨੋਭਵਿਕਾ ਸਦਰਾ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਾ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਿਯਾ. ਏਵਂ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਅਵਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤਿ.

‘‘ਕਥਂ ਚਾਵੁਸੋ, ਅਨਵਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤਿ? ਇਧਾਵੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਿਯਰੂਪੇ ਰੂਪੇ ਨਾਧਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਪ੍ਪਿਯਰੂਪੇ ਰੂਪੇ ਨ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਉਪਟ੍ਠਿਤਕਾਯਸ੍ਸਤਿ ਚ ਵਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣਚੇਤਸੋ. ਤਞ੍ਚ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਪਰਿਸੇਸਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ; ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯ ਪਿਯਰੂਪੇ ਧਮ੍ਮੇ ਨਾਧਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਅਪ੍ਪਿਯਰੂਪੇ ਧਮ੍ਮੇ ਨ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਉਪਟ੍ਠਿਤਕਾਯਸ੍ਸਤਿ ਚ ਵਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣਚੇਤਸੋ. ਤਞ੍ਚ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਪਰਿਸੇਸਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਾਵੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨਵਸ੍ਸੁਤੋ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਸੁ ਰੂਪੇਸੁ…ਪੇ… ਅਨਵਸ੍ਸੁਤੋ ਮਨੋਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ. ਏਵਂਵਿਹਾਰਿਂ ਚਾਵੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਚਕ੍ਖੁਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਨੇਵ ਲਭੇਥ ਮਾਰੋ ਓਤਾਰਂ, ਨ ਲਭੇਥ ਮਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ; ਸੋਤਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ…ਪੇ… ਮਨਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਨੇਵ ਲਭੇਥ ਮਾਰੋ ਓਤਾਰਂ, ਨ ਲਭੇਥ ਮਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ.

‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਆਵੁਸੋ, ਕੂਟਾਗਾਰਾ ਵਾ ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾ [ਸਨ੍ਥਾਗਾਰਸਾਲਾ (ਸ੍ਯਾ.) ਪਸ੍ਸ ਸਂ. ਨਿ. ੪.੨੪੩] ਵਾ ਬਹਲਮਤ੍ਤਿਕਾ ਅਦ੍ਦਾਵਲੇਪਨਾ [ਅਲ੍ਲਾਵਲੇਪਨਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਚੇਪਿ ਨਂ ਦਿਸਾਯ ਪੁਰਿਸੋ ਆਦਿਤ੍ਤਾਯ ਤਿਣੁਕ੍ਕਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਨੇਵ ਲਭੇਥ ਅਗ੍ਗਿ ਓਤਾਰਂ, ਨ ਲਭੇਥ ਅਗ੍ਗਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ; ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਚੇਪਿ ਨਂ ਦਿਸਾਯ… ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਚੇਪਿ ਨਂ ਦਿਸਾਯ… ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਚੇਪਿ ਨਂ ਦਿਸਾਯ… ਹੇਟ੍ਠਿਮਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਦਿਸਾਯ… ਉਪਰਿਮਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਦਿਸਾਯ… ਯਤੋ ਕੁਤੋਚਿ ਚੇਪਿ ਨਂ ਪੁਰਿਸੋ ਆਦਿਤ੍ਤਾਯ ਤਿਣੁਕ੍ਕਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਨੇਵ ਲਭੇਥ ਅਗ੍ਗਿ ਓਤਾਰਂ ਨ ਲਭੇਥ ਅਗ੍ਗਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ. ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਏਵਂਵਿਹਾਰਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਚਕ੍ਖੁਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਨੇਵ ਲਭੇਥ ਮਾਰੋ ਓਤਾਰਂ ਨ ਲਭੇਥ ਮਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ; ਸੋਤਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ…ਪੇ… ਮਨਤੋ ਚੇਪਿ ਨਂ ਮਾਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ ਨੇਵ ਲਭੇਥ ਮਾਰੋ ਓਤਾਰਂ ਨ ਲਭੇਥ ਮਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ.

‘‘ਏਵਂਵਿਹਾਰੀ ਚਾਵੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਰੂਪੇ ਅਧਿਭੋਸਿ [ਅਭਿਭਵਿਂਸੁ (ਸ੍ਯਾ.), ਅਭਿਭੋਸਿ (ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਸਂ. ਨਿ. ੪.੨੪੩], ਨ ਰੂਪਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ; ਸਦ੍ਦੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਧਿਭੋਸਿ, ਨ ਸਦ੍ਦਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ; ਗਨ੍ਧੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਧਿਭੋਸਿ, ਨ ਗਨ੍ਧਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ; ਰਸੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਧਿਭੋਸਿ, ਨ ਰਸਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ; ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਧਿਭੋਸਿ, ਨ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ; ਧਮ੍ਮੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਧਿਭੋਸਿ, ਨ ਧਮ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਧਿਭਂਸੁ. ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਾਵੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਰੂਪਾਧਿਭੂ ਸਦ੍ਦਾਧਿਭੂ ਗਨ੍ਧਾਧਿਭੂ ਰਸਾਧਿਭੂ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਧਿਭੂ ਧਮ੍ਮਾਧਿਭੂ ਅਧਿਭੂ ਅਨਧਿਭੂਤੋ [ਅਨਭਿਭੂਤੋ ਕੇਹਿ ਚਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ (ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਸਂ. ਨਿ. ੪.੨੪੩]. ਅਧਿਭੋਸਿ ਤੇ ਪਾਪਕੇ ਅਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਂਕਿਲੇਸਿਕੇ ਪੋਨੋਭਵਿਕੇ ਸਦਰੇ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕੇ ਆਯਤਿਂ ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਿਯੇ. ਏਵਂ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਅਨਵਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ – ਅਨਵਸ੍ਸੁਤੋ.

ਅਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨੋਤਿ ਰਾਗਜੇਨ ਪਰਿਲ਼ਾਹੇਨ ਅਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨੋ, ਦੋਸਜੇਨ ਪਰਿਲ਼ਾਹੇਨ ਅਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨੋ, ਮੋਹਜੇਨ ਪਰਿਲ਼ਾਹੇਨ ਅਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨੋਤਿ – ਅਨਵਸ੍ਸੁਤੋ ਅਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਨ ਚ ਪਾਦਲੋਲੋ, ਗੁਤ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਰਕ੍ਖਿਤਮਾਨਸਾਨੋ;

ਅਨਵਸ੍ਸੁਤੋ ਅਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੫੦.

ਓਹਾਰਯਿਤ੍ਵਾ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ, ਸਞ੍ਛਨ੍ਨਪਤ੍ਤੋ ਯਥਾ ਪਾਰਿਛਤ੍ਤਕੋ;

ਕਾਸਾਯਵਤ੍ਥੋ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਓਹਾਰਯਿਤ੍ਵਾ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨੀਤਿ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕੇਸਾ ਚ ਮਸ੍ਸੂ ਚ…ਪੇ… ਦੀਘਦਸਾਨਿ ਇਤਿ ਵਾ. ਓਹਾਰਯਿਤ੍ਵਾ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨੀਤਿ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਓਰੋਪਯਿਤ੍ਵਾ ਸਮੋਰੋਪਯਿਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਿਤ੍ਵਾਤਿ – ਓਹਾਰਯਿਤ੍ਵਾ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ.

ਸਞ੍ਛਨ੍ਨਪਤ੍ਤੋ ਯਥਾ ਪਾਰਿਛਤ੍ਤਕੋਤਿ ਯਥਾ ਸੋ ਪਾਰਿਛਤ੍ਤਕੋ ਕੋਵਿਲ਼ਾਰੋ ਬਹਲਪਤ੍ਤਪਲਾਸੋ [ਸਾਖਪਤ੍ਤਪਲਾਸੋ (ਕ.)] ਸਨ੍ਦਚ੍ਛਾਯੋ [ਸਣ੍ਡਚ੍ਛਾਯੋ (ਸ੍ਯਾ.), ਸਨ੍ਤਚ੍ਛਾਯੋ (ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਮ. ਨਿ. ੧.੧੫੪], ਏਵਮੇਵ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪਤ੍ਤਚੀਵਰਧਰੋਤਿ – ਸਞ੍ਛਨ੍ਨਪਤ੍ਤੋ ਯਥਾ ਪਾਰਿਛਤ੍ਤਕੋ.

ਕਾਸਾਯਵਤ੍ਥੋ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਬ੍ਬਂ ਘਰਾਵਾਸਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਂ ਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਞਾਤਿਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਲਿਬੋਧਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍ਵਾ [ਓਹਾਰਯਿਤ੍ਵਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਕਿਞ੍ਚਨਭਾਵਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਕੋ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤੀਤਿ – ਕਾਸਾਯਵਤ੍ਥੋ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਓਹਾਰਯਿਤ੍ਵਾ ਗਿਹਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ, ਸਞ੍ਛਨ੍ਨਪਤ੍ਤੋ ਯਥਾ ਪਾਰਿਛਤ੍ਤਕੋ;

ਕਾਸਾਯਵਤ੍ਥੋ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਤਤਿਯੋ ਵਗ੍ਗੋ.

ਚਤੁਤ੍ਥਵਗ੍ਗੋ

੧੫੧.

ਰਸੇਸੁ ਗੇਧਂ ਅਕਰਂ ਅਲੋਲੋ, ਅਨਞ੍ਞਪੋਸੀ ਸਪਦਾਨਚਾਰੀ;

ਕੁਲੇ ਕੁਲੇ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਰਸੇਸੁ ਗੇਧਂ ਅਕਰਂ ਅਲੋਲੋਤਿ. ਰਸੋਤਿ ਮੂਲਰਸੋ ਖਨ੍ਧਰਸੋ ਤਚਰਸੋ ਪਤ੍ਤਰਸੋ ਪੁਪ੍ਫਰਸੋ ਫਲਰਸੋ, ਅਮ੍ਬਿਲਂ ਮਧੁਰਂ ਤਿਤ੍ਤਕਂ ਕਟੁਕਂ ਲੋਣਿਕਂ ਖਾਰਿਕਂ ਲਮ੍ਬਿਕਂ [ਲਮ੍ਬਿਲਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਆਯਤਨਵਿਭਙ੍ਗੇ] ਕਸਾਵੋ ਸਾਦੁ ਅਸਾਦੁ ਸੀਤਂ ਉਣ੍ਹਂ. ਸਨ੍ਤੇਕੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਰਸਗਿਦ੍ਧਾ. ਤੇ ਜਿਵ੍ਹਗ੍ਗੇਨ ਰਸਗ੍ਗਾਨਿ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਾ ਆਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਅਮ੍ਬਿਲਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਨਮ੍ਬਿਲਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਅਨਮ੍ਬਿਲਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਬਿਲਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ; ਮਧੁਰਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਮਧੁਰਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਅਮਧੁਰਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਮਧੁਰਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ; ਤਿਤ੍ਤਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਤਿਤ੍ਤਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਅਤਿਤ੍ਤਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਤਿਤ੍ਤਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ; ਕਟੁਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਕੁਟਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਅਕੁਟਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਕਟੁਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ; ਲੋਣਿਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਲੋਣਿਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਅਲੋਣਿਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਲੋਣਿਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ; ਖਾਰਿਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਖਾਰਿਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਅਖਾਰਿਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਖਾਰਿਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ; ਕਸਾਵਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਕਸਾਵਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਅਕਸਾਵਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਕਸਾਵਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ; ਲਮ੍ਬਿਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਲਮ੍ਬਿਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਅਲਮ੍ਬਿਕਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਲਮ੍ਬਿਕਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ; ਸਾਦੁਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਅਸਾਦੁਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਅਸਾਦੁਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਸਾਦੁਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ; ਸੀਤਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਉਣ੍ਹਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਉਣ੍ਹਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਸੀਤਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਯਂ ਯਂ ਲਭਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਤੇਨ ਨ ਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਅਪਰਾਪਰਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ. ਮਨਾਪਿਕੇਸੁ ਰਸੇਸੁ ਰਤ੍ਤਾ ਗਿਦ੍ਧਾ ਗਥਿਤਾ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਅਜ੍ਝੋਸਨ੍ਨਾ ਲਗ੍ਗਾ ਲਗ੍ਗਿਤਾ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਾ. ਸਾ ਰਸਤਣ੍ਹਾ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਯੋਨਿਸੋ ਆਹਾਰਂ ਆਹਾਰੇਤਿ – ‘‘ਨੇਵ ਦਵਾਯ ਨ ਮਦਾਯ ਨ ਮਣ੍ਡਨਾਯ ਨ ਵਿਭੂਸਨਾਯ; ਯਾਵਦੇਵ ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਠਿਤਿਯਾ ਯਾਪਨਾਯ ਵਿਹਿਂਸੂਪਰਤਿਯਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਾਨੁਗ੍ਗਹਾਯ. ਇਤਿ ਪੁਰਾਣਞ੍ਚ ਵੇਦਨਂ ਪਟਿਹਙ੍ਖਾਮਿ, ਨਵਞ੍ਚ ਵੇਦਨਂ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਾਤ੍ਰਾ ਚ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਅਨਵਜ੍ਜਤਾ ਚ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ ਚਾ’’ਤਿ.

ਯਥਾ ਵਣਂ ਆਲਿਮ੍ਪੇਯ੍ਯ ਯਾਵਦੇਵ ਆਰੁਹਣਤ੍ਥਾਯ [ਰੋਪਨਤ੍ਥਾਯ (ਸ੍ਯਾ.)], ਯਥਾ ਵਾ ਅਕ੍ਖਂ ਅਬ੍ਭਞ੍ਜੇਯ੍ਯ ਯਾਵਦੇਵ ਭਾਰਸ੍ਸ ਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯ, ਯਥਾ ਪੁਤ੍ਤਮਂਸਂ ਆਹਾਰਂ ਆਹਰੇਯ੍ਯ ਯਾਵਦੇਵ ਕਨ੍ਤਾਰਸ੍ਸ ਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯ; ਏਵਮੇਵ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਯੋਨਿਸੋ ਆਹਾਰਂ ਆਹਾਰੇਤਿ – ‘‘ਨੇਵ ਦਵਾਯ ਨ ਮਦਾਯ ਨ ਮਣ੍ਡਨਾਯ ਨ ਵਿਭੂਸਨਾਯ; ਯਾਵਦੇਵ ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ ਠਿਤਿਯਾ ਯਾਪਨਾਯ ਵਿਹਿਂਸੂਪਰਤਿਯਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਾਨੁਗ੍ਗਹਾਯ. ਇਤਿ ਪੁਰਾਣਞ੍ਚ ਵੇਦਨਂ ਪਟਿਹਙ੍ਖਾਮਿ, ਨਵਞ੍ਚ ਵੇਦਨਂ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਾਤ੍ਰਾ ਚ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਅਨਵਜ੍ਜਤਾ ਚ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ ਚਾ’’ਤਿ. ਰਸਤਣ੍ਹਾਯ ਆਰਤੋ ਵਿਰਤੋ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਰਸੇਸੁ ਗੇਧਂ ਅਕਰਂ.

ਅਲੋਲੋਤਿ ਲੋਲੁਪ੍ਪਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਣ੍ਹਾ. ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਸਾ ਲੋਲੁਪ੍ਪਾ ਤਣ੍ਹਾ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਲੋਲੋਤਿ – ਰਸੇਸੁ ਗੇਧਂ ਅਕਰਂ ਅਲੋਲੋ.

ਅਨਞ੍ਞਪੋਸੀ ਸਪਦਾਨਚਾਰੀਤਿ ਅਨਞ੍ਞਪੋਸੀਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਤ੍ਤਾਨਞ੍ਞੇਵ ਪੋਸੇਤਿ, ਨ ਪਰਨ੍ਤਿ.

ਅਨਞ੍ਞਪੋਸਿਮਞ੍ਞਾਤਂ, ਦਨ੍ਤਂ ਸਾਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ [ਸਾਰੇਸੁ ਸੁਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਉਦਾ. ੬];

ਖੀਣਾਸਵਂ ਵਨ੍ਤਦੋਸਂ, ਤਮਹਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਨ੍ਤਿ.

ਅਨਞ੍ਞਪੋਸੀ ਸਪਦਾਨਚਾਰੀਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ [ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਹਸਮਯਂ (ਕ.)] ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਗਾਮਂ ਵਾ ਨਿਗਮਂ ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਤਿ ਰਕ੍ਖਿਤੇਨੇਵ ਕਾਯੇਨ ਰਕ੍ਖਿਤਾਯ ਵਾਚਾਯ ਰਕ੍ਖਿਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾਯ ਸਤਿਯਾ ਸਂਵੁਤੇਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ. ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਇਰਿਯਾਪਥਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਕੁਲਾ ਕੁਲਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਤੀਤਿ – ਅਨਞ੍ਞਪੋਸੀ ਸਪਦਾਨਚਾਰੀ.

ਕੁਲੇ ਕੁਲੇ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ – ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਨੀਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਰਂ ਉਚ੍ਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਉਚ੍ਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਰਂ ਨੀਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਕਥਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨੀਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਰਂ ਉਚ੍ਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ? ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਮੇ ਬਹੂਪਕਾਰਾ, ਅਹਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਲਭਾਮਿ ਚੀਵਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ. ਯਮ੍ਪਿ ਮੇ ਅਞ੍ਞੇ ਦਾਤੁਂ ਵਾ ਕਾਤੁਂ ਵਾ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਤੁਮ੍ਹੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ. ਯਮ੍ਪਿ ਮੇ ਪੋਰਾਣਂ ਮਾਤਾਪੇਤ੍ਤਿਕਂ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਂ ਤਮ੍ਪਿ ਮੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਅਹਂ ਞਾਯਾਮਿ – ‘ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਕੁਲੁਪਕੋ, ਅਸੁਕਾਯ ਕੁਲੁਪਕੋ’’’ਤਿ. ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨੀਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਰਂ ਉਚ੍ਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ.

ਕਥਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਚ੍ਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਰਂ ਨੀਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ? ‘‘ਅਹਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਬਹੂਪਕਾਰੋ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਂ ਆਗਮ੍ਮ ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਗਤਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸਰਣਂ ਗਤਾ ਸਙ੍ਘਂ ਸਰਣਂ ਗਤਾ, ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿਵਿਰਤਾ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਪਟਿਵਿਰਤਾ, ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ ਪਟਿਵਿਰਤਾ, ਮੁਸਾਵਾਦਾ ਪਟਿਵਿਰਤਾ, ਸੁਰਾਮੇਰਯਮਜ੍ਜਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਾ ਪਟਿਵਿਰਤਾ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਹਂ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਦੇਮਿ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਂ ਦੇਮਿ ਉਪੋਸਥਂ ਆਚਿਕ੍ਖਾਮਿ ਨਵਕਮ੍ਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਮਿ; ਅਥ ਚ ਪਨ ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਂ ਉਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇ ਸਕ੍ਕਰੋਥ ਗਰੁਂ ਕਰੋਥ ਮਾਨੇਥ ਪੂਜੇਥਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਚ੍ਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਰਂ ਨੀਚਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ.

ਕੁਲੇ ਕੁਲੇ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਕੁਲਪਲਿਬੋਧੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਗਣਪਲਿਬੋਧੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਆਵਾਸਪਲਿਬੋਧੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਚੀਵਰਪਲਿਬੋਧੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਲਿਬੋਧੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਸੇਨਾਸਨਪਲਿਬੋਧੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਪਲਿਬੋਧੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ – ਕੁਲੇ ਕੁਲੇ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਰਸੇਸੁ ਗੇਧਂ ਅਕਰਂ ਅਲੋਲੋ, ਅਨਞ੍ਞਪੋਸੀ ਸਪਦਾਨਚਾਰੀ;

ਕੁਲੇ ਕੁਲੇ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੫੨.

ਪਹਾਯ ਪਞ੍ਚਾਵਰਣਾਨਿ ਚੇਤਸੋ, ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਬ੍ਯਪਨੁਜ੍ਜ ਸਬ੍ਬੇ;

ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਛੇਤ੍ਵ [ਛੇਤ੍ਵਾ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਸਿਨੇਹਦੋਸਂ [ਸ੍ਨੇਹਦੋਸਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)], ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਪਹਾਯ ਪਞ੍ਚਾਵਰਣਾਨਿ ਚੇਤਸੋਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਨੀਵਰਣਂ ਪਹਾਯ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾ, ਬ੍ਯਾਪਾਦਨੀਵਰਣਂ… ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਨੀਵਰਣਂ… ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਨੀਵਰਣਂ… ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਨੀਵਰਣਂ ਪਹਾਯ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਵਿਚਾਰਂ ਵਿਵੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਪਹਾਯ ਪਞ੍ਚਾਵਰਣਾਨਿ ਚੇਤਸੋ.

ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਬ੍ਯਪਨੁਜ੍ਜ ਸਬ੍ਬੇਤਿ ਰਾਗੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ, ਦੋਸੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ, ਮੋਹੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ, ਕੋਧੋ… ਉਪਨਾਹੋ…ਪੇ… ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ. ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਬ੍ਯਪਨੁਜ੍ਜ ਸਬ੍ਬੇਤਿ ਸਬ੍ਬੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਬ੍ਯਪਨੁਜ੍ਜ ਪਨੁਦਿਤ੍ਵਾ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾਤਿ – ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਬ੍ਯਪਨੁਜ੍ਜ ਸਬ੍ਬੇ.

ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਛੇਤ੍ਵ ਸਿਨੇਹਦੋਸਨ੍ਤਿ. ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਦ੍ਵੇ ਨਿਸ੍ਸਯਾ – ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਨਿਸ੍ਸਯੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਨਿਸ੍ਸਯੋ. ਸਿਨੇਹੋਤਿ ਦ੍ਵੇ ਸ੍ਨੇਹਾ – ਤਣ੍ਹਾਸ੍ਨੇਹੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਨੇਹੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਸ੍ਨੇਹੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਨੇਹੋ. ਦੋਸੋਤਿ ਯੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਘਾਤੋ ਪਟਿਘਾਤੋ ਪਟਿਘਂ ਪਟਿਵਿਰੋਧੋ ਕੋਪੋ ਪਕੋਪੋ ਸਮ੍ਪਕੋਪੋ ਦੋਸੋ ਪਦੋਸੋ ਸਮ੍ਪਦੋਸੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਤ੍ਤਿ ਮਨੋਪਦੋਸੋ ਕੋਧੋ ਕੁਜ੍ਝਨਾ ਕੁਜ੍ਝਿਤਤ੍ਤਂ ਦੋਸੋ ਦੁਸ੍ਸਨਾ ਦੁਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਂ ਬ੍ਯਾਪਤ੍ਤਿ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਨਾ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਂ ਚਣ੍ਡਿਕ੍ਕਂ ਅਸੁਰੋਪੋ ਅਨਤ੍ਤਮਨਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਛੇਤ੍ਵ ਸਿਨੇਹਦੋਸਨ੍ਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਤਣ੍ਹਾਸ੍ਨੇਹਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਨੇਹਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਛੇਤ੍ਵਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾ ਚਕ੍ਖੁਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ, ਸੋਤਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ…ਪੇ… ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਨਲ੍ਲੀਨੋ ਅਨੁਪਗਤੋ ਅਨਜ੍ਝੋਸਿਤੋ ਅਨਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਛੇਤ੍ਵ ਸਿਨੇਹਦੋਸਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਪਹਾਯ ਪਞ੍ਚਾਵਰਣਾਨਿ ਚੇਤਸੋ, ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਬ੍ਯਪਨੁਜ੍ਜ ਸਬ੍ਬੇ;

ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਛੇਤ੍ਵ ਸਿਨੇਹਦੋਸਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੫੩.

ਵਿਪਿਟ੍ਠਿਕਤ੍ਵਾਨ ਸੁਖਂ ਦੁਖਞ੍ਚ, ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਚ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਂ;

ਲਦ੍ਧਾਨੁਪੇਕ੍ਖਂ ਸਮਥਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਵਿਪਿਟ੍ਠਿਕਤ੍ਵਾਨ ਸੁਖਂ ਦੁਖਞ੍ਚ, ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਚ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਵਿਪਿਟ੍ਠਿਕਤ੍ਵਾਨ ਸੁਖਂ ਦੁਖਞ੍ਚ, ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਚ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਂ.

ਲਦ੍ਧਾਨੁਪੇਕ੍ਖਂ ਸਮਥਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ. ਉਪੇਕ੍ਖਾਤਿ ਯਾ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੇ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਉਪੇਕ੍ਖਨਾ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਨਾ ਚਿਤ੍ਤਸਮਤਾ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਤਾ [ਚਿਤ੍ਤਵਿਸਟਤਾ (ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਮਹਾਨਿ. ੨੦੭] ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਸਮਥੋਤਿ ਯਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਠਿਤਿ ਸਣ੍ਠਿਤਿ ਅਵਟ੍ਠਿਤਿ ਅਵਿਸਾਹਾਰੋ [ਅਵਿਸਂਹਾਰੋ (ਕ.) ਪਸ੍ਸ ਧ. ਸ. ੧੧, ੧੫] ਅਵਿਕ੍ਖੇਪੋ ਅਵਿਸਾਹਟਮਾਨਸਤਾ [ਅਵਿਸਂਹਟਮਾਨਸਤਾ (ਕ.)] ਸਮਥੋ ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਸਮਾਧਿਬਲਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ; ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੇ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਚ ਸਮਥੋ ਚ ਸੁਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਾ ਪਰਿਯੋਦਾਤਾ ਅਨਙ੍ਗਣਾ ਵਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾ ਮੁਦੁਭੂਤਾ ਕਮ੍ਮਨਿਯਾ ਠਿਤਾ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤਾ. ਲਦ੍ਧਾਨੁਪੇਕ੍ਖਂ ਸਮਥਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਉਪੇਕ੍ਖਞ੍ਚ ਸਮਥਞ੍ਚ ਲਦ੍ਧਾ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾਤਿ – ਲਦ੍ਧਾਨੁਪੇਕ੍ਖਂ ਸਮਥਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਵਿਪਿਟ੍ਠਿਕਤ੍ਵਾਨ ਸੁਖਂ ਦੁਖਞ੍ਚ, ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਚ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਂ;

ਲਦ੍ਧਾਨੁਪੇਕ੍ਖਂ ਸਮਥਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੫੪.

ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ ਪਰਮਤ੍ਥਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤੋ ਅਕੁਸੀਤਵੁਤ੍ਤਿ;

ਦਲ਼੍ਹਨਿਕ੍ਕਮੋ ਥਾਮਬਲੂਪਪਨ੍ਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ ਪਰਮਤ੍ਥਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਯੋ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਪਰਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਲਾਭਾਯ ਪਟਿਲਾਭਾਯ ਅਧਿਗਮਾਯ ਫਸ੍ਸਨਾਯ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ ਵਿਹਰਤਿ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਨਾਯ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮ੍ਪਦਾਯ ਥਾਮਵਾ [ਥਾਮਸਾ (ਕ.)] ਦਲ਼੍ਹਪਰਕ੍ਕਮੋ ਅਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰੋ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ – ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ ਪਰਮਤ੍ਥਪਤ੍ਤਿਯਾ.

ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤੋ ਅਕੁਸੀਤਵੁਤ੍ਤੀਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਪਾਪਕਾਨਂ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਾਯ ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਤਿ ਵਾਯਮਤਿ ਵੀਰਿਯਂ ਆਰਭਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਦਹਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਪਾਪਕਾਨਂ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਨਾਯ…ਪੇ… ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦਾਯ…ਪੇ… ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਠਿਤਿਯਾ ਅਸਮ੍ਮੋਸਾਯ ਭਿਯ੍ਯੋਭਾਵਾਯ ਵੇਪੁਲ੍ਲਾਯ ਭਾਵਨਾਯ ਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ [ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ (ਸ੍ਯਾ.)] ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਤਿ ਵਾਯਮਤਿ ਵੀਰਿਯਂ ਆਰਭਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਦਹਤੀਤਿ – ਏਵਂ ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤੋ ਅਕੁਸੀਤਵੁਤ੍ਤਿ.

ਅਥ ਵਾ, ‘‘ਕਾਮਂ ਤਚੋ ਚ ਨ੍ਹਾਰੁ ਚ ਅਟ੍ਠਿ ਚ ਅਵਸਿਸ੍ਸਤੁ [ਅਵਸੁਸ੍ਸਤੁ (ਸ੍ਯਾ.) ਮ. ਨਿ. ੨.੧੮੪; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੨੨ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਂ], ਸਰੀਰੇ ਉਪਸੁਸ੍ਸਤੁ ਮਂਸਲੋਹਿਤਂ, ਯਂ ਤਂ ਪੁਰਿਸਥਾਮੇਨ ਪੁਰਿਸਬਲੇਨ ਪੁਰਿਸਵੀਰਿਯੇਨ ਪੁਰਿਸਪਰਕ੍ਕਮੇਨ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਨ ਤਂ ਅਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਵੀਰਿਯਸ੍ਸ ਸਣ੍ਠਾਨਂ [ਵਿਰਿਯਸ੍ਸ ਠਾਨਂ (ਸ੍ਯਾ.)] ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਦਹਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤੋ ਅਕੁਸੀਤਵੁਤ੍ਤਿ.

ਨਾਸਿਸ੍ਸਂ ਨ ਪਿਵਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਿਹਾਰਤੋ ਨ ਨਿਕ੍ਖਮੇ;

ਨਪਿ ਪਸ੍ਸਂ ਨਿਪਾਤੇਸ੍ਸਂ, ਤਣ੍ਹਾਸਲ੍ਲੇ ਅਨੂਹਤੇਤਿ.

ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਦਹਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤੋ ਅਕੁਸੀਤਵੁਤ੍ਤਿ.

‘‘ਨ ਤਾਵਾਹਂ ਇਮਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਭਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਾਮਿ ਯਾਵ ਮੇ ਨ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਦਹਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤੋ ਅਕੁਸੀਤਵੁਤ੍ਤਿ.

‘‘ਨ ਤਾਵਾਹਂ ਇਮਮ੍ਹਾ ਆਸਨਾ ਵੁਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮਿ ਯਾਵ ਮੇ ਨ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਦਹਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤੋ ਅਕੁਸੀਤਵੁਤ੍ਤਿ.

‘‘ਨ ਤਾਵਾਹਂ ਇਮਮ੍ਹਾ ਚਙ੍ਕਮਾ ਓਰੋਹਿਸ੍ਸਾਮਿ…ਪੇ… ਵਿਹਾਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ… ਅਡ੍ਢਯੋਗਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ… ਪਾਸਾਦਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ… ਹਮ੍ਮਿਯਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ… ਗੁਹਾਯ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ… ਲੇਣਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ… ਕੁਟਿਯਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ… ਕੂਟਾਗਾਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ… ਅਟ੍ਟਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ… ਮਾਲ਼ਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ… ਉਦ੍ਦਣ੍ਡਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ … ਉਪਟ੍ਠਾਨਸਾਲਾਯ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ… ਮਣ੍ਡਪਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ… ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਾਮਿ ਯਾਵ ਮੇ ਨ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਦਹਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤੋ ਅਕੁਸੀਤਵੁਤ੍ਤਿ.

‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯੇ [ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ (ਕ.) ਮਹਾਨਿ. ੧੭] ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਂ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮਾਹਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਅਧਿਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ ਫਸ੍ਸਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਦਹਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤੋ ਅਕੁਸੀਤਵੁਤ੍ਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਸਮਯੇ…ਪੇ… ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ …ਪੇ… ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ… ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ… ਪੁਰਿਮਯਾਮਂ… ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਂ… ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮਂ… ਕਾਲ਼ੇ… ਜੁਣ੍ਹੇ… ਵਸ੍ਸੇ… ਹੇਮਨ੍ਤੇ … ਗਿਮ੍ਹੇ… ਪੁਰਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ… ਮਜ੍ਝਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ… ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਂ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮਾਹਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਅਧਿਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ ਫਸ੍ਸਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਦਹਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤੋ ਅਕੁਸੀਤਵੁਤ੍ਤਿ.

ਦਲ਼੍ਹਨਿਕ੍ਕਮੋ ਥਾਮਬਲੂਪਪਨ੍ਨੋਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਦਲ਼੍ਹਸਮਾਦਾਨੋ ਅਹੋਸਿ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਵਟ੍ਠਿਤਸਮਾਦਾਨੋ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤੇ ਵਚੀਸੁਚਰਿਤੇ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤੇ ਦਾਨਸਂਵਿਭਾਗੇ ਸੀਲਸਮਾਦਾਨੇ ਉਪੋਸਥੁਪਵਾਸੇ ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯਤਾਯ [ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਤਾਯ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.) ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਬ੍ਯਾਕਰਣੇ ੪.੩੯ ਸੁਤ੍ਤਂ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਂ] ਪੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਤਾਯ ਸਾਮਞ੍ਞਤਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਞ੍ਞਤਾਯ ਕੁਲੇਜੇਟ੍ਠਾਪਚਾਯਿਤਾਯ ਅਞ੍ਞਤਰਞ੍ਞਤਰੇਸੁ ਅਧਿਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ – ਦਲ਼੍ਹਨਿਕ੍ਕਮੋ. ਥਾਮਬਲੂਪਪਨ੍ਨੋਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਥਾਮੇਨ ਚ ਬਲੇਨ ਚ ਵੀਰਿਯੇਨ ਚ ਪਰਕ੍ਕਮੇਨ ਚ ਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਉਪੇਤੋ ਹੋਤਿ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਾਗਤੋ ਸਮੁਪਾਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ – ਦਲ਼੍ਹਨਿਕ੍ਕਮੋ ਥਾਮਬਲੂਪਪਨ੍ਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਆਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯੋ ਪਰਮਤ੍ਥਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤੋ ਅਕੁਸੀਤਵੁਤ੍ਤਿ;

ਦਲ਼੍ਹਨਿਕ੍ਕਮੋ ਥਾਮਬਲੂਪਪਨ੍ਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੫੫.

ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਂ ਝਾਨਮਰਿਞ੍ਚਮਾਨੋ, ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਚਂ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰੀ;

ਆਦੀਨਵਂ ਸਮ੍ਮਸਿਤਾ ਭਵੇਸੁ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਂ ਝਾਨਮਰਿਞ੍ਚਮਾਨੋਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾਰਾਮੋ ਹੋਤਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਰਤੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਸਮਥਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਅਨਿਰਾਕਤਜ੍ਝਾਨੋ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਬ੍ਰੂਹੇਤਾ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਂ ਝਾਯੀ ਝਾਨਰਤੋ ਏਕਤ੍ਤਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਸਦਤ੍ਥਗਰੁਕੋਤਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਂ. ਝਾਨਮਰਿਞ੍ਚਮਾਨੋਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਝਾਨਂ ਨ ਰਿਞ੍ਚਤਿ – ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਾ ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਾਯ ਯੁਤ੍ਤੋ ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਆਯੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਯੁਤ੍ਤੋ, ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਾ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ…ਪੇ… ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਾ ਤਤਿਯਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ… ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਾ ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਾਯ ਯੁਤ੍ਤੋ ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਆਯੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਯੁਤ੍ਤੋਤਿ – ਏਵਮ੍ਪਿ ਝਾਨਂ ਨ ਰਿਞ੍ਚਤਿ.

ਅਥ ਵਾ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਵਾ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਆਸੇਵਤਿ ਭਾਵੇਤਿ ਬਹੁਲੀਕਰੋਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਵਾ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ… ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਵਾ ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ… ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਵਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਆਸੇਵਤਿ ਭਾਵੇਤਿ ਬਹੁਲੀਕਰੋਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਝਾਨਂ ਨ ਰਿਞ੍ਚਤੀਤਿ – ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਂ ਝਾਨਮਰਿਞ੍ਚਮਾਨੋ.

ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਚਂ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰੀਤਿ ਧਮ੍ਮਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ…ਪੇ… ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ. ਕਤਮੇ ਅਨੁਧਮ੍ਮਾ? ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਾ ਅਪਚ੍ਚਨੀਕਪਟਿਪਦਾ ਅਨ੍ਵਤ੍ਥਪਟਿਪਦਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਦਾ ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਤਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰਤਾ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ ਜਾਗਰਿਯਾਨੁਯੋਗੋ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ – ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਨੁਧਮ੍ਮਾ. ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਚਂ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰੀਤਿ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਧੁਵਕਾਲਂ ਸਤਤਂ ਸਮਿਤਂ ਅਵੋਕਿਣ੍ਣਂ ਪੋਙ੍ਖਾਨੁਪੋਙ੍ਖਂ ਉਦਕੂਮਿਕਜਾਤਂ [ਉਦਕੁਮ੍ਮਿਜਾਤਂ (ਸ੍ਯਾ.), ਉਦਕੁਮ੍ਮਿਕਜਾਤਂ (ਕ.)]

ਅਵੀਚਿਸਨ੍ਤਤਿਸਹਿਤਂ ਫਸ੍ਸਿਤਂ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪੁਰਿਮਯਾਮਂ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਂ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮਂ ਕਾਲ਼ੇ ਜੁਣ੍ਹੇ ਵਸ੍ਸੇ ਹੇਮਨ੍ਤੇ ਗਿਮ੍ਹੇ ਪੁਰਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ ਮਜ੍ਝਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਵਯੋਖਨ੍ਧੇ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਚਂ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰੀ.

ਆਦੀਨਵਂ ਸਮ੍ਮਸਿਤਾ ਭਵੇਸੂਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਆਦੀਨਵਂ ਸਮ੍ਮਸਿਤਾ ਭਵੇਸੁ, ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’’ਤਿ…ਪੇ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਆਦੀਨਵਂ ਸਮ੍ਮਸਿਤਾ ਭਵੇਸੂਤਿ – ਆਦੀਨਵਂ ਸਮ੍ਮਸਿਤਾ ਭਵੇਸੁ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਂ ਝਾਨਮਰਿਞ੍ਚਮਾਨੋ, ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨਿਚ੍ਚਂ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰੀ;

ਆਦੀਨਵਂ ਸਮ੍ਮਸਿਤਾ ਭਵੇਸੁ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੫੬.

ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਪਤ੍ਥਯਮਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ, ਅਨੇਲ਼ਮੂਗੋ [ਅਨੇਲਮੂਗੋ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਸੁਤਵਾ ਸਤੀਮਾ;

ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮੋ ਨਿਯਤੋ ਪਧਾਨਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਪਤ੍ਥਯਮਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋਤਿ. ਤਣ੍ਹਾਤਿ ਰੂਪਤਣ੍ਹਾ…ਪੇ… ਧਮ੍ਮਤਣ੍ਹਾ. ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਨ੍ਤਿ ਰਾਗਕ੍ਖਯਂ ਦੋਸਕ੍ਖਯਂ ਮੋਹਕ੍ਖਯਂ ਗਤਿਕ੍ਖਯਂ ਉਪਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਯਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਯਂ ਭਵਕ੍ਖਯਂ ਸਂਸਾਰਕ੍ਖਯਂ ਵਟ੍ਟਕ੍ਖਯਂ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤੋ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤੋ ਪਿਹਯਨ੍ਤੋ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤੋਤਿ – ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਪਤ੍ਥਯਂ. ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਕਾਰੀ ਸਾਤਚ੍ਚਕਾਰੀ…ਪੇ… ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂਤਿ – ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਪਤ੍ਥਯਮਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ.

ਅਨੇਲ਼ਮੂਗੋ ਸੁਤਵਾ ਸਤੀਮਾਤਿ. ਅਨੇਲ਼ਮੂਗੋਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਪਞ੍ਞਵਾ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾ ਞਾਣੀ ਵਿਭਾਵੀ ਮੇਧਾਵੀ. ਸੁਤਵਾਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤਿ ਸੁਤਧਰੋ ਸੁਤਸਨ੍ਨਿਚ੍ਚਯੋ. ਯੇ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਾ ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਅਭਿਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਰੂਪਾਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਧਾਤਾ ਵਚਸਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਮਨਸਾਨੁਪੇਕ੍ਖਿਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾ. ਸਤੀਮਾਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਤਿਮਾ ਹੋਤਿ ਪਰਮੇਨ ਸਤਿਨੇਪਕ੍ਕੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਚਿਰਕਤਮ੍ਪਿ ਚਿਰਭਾਸਿਤਮ੍ਪਿ ਸਰਿਤਾ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤਾਤਿ – ਅਨੇਲ਼ਮੂਗੋ ਸੁਤਵਾ ਸਤੀਮਾ.

ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮੋ ਨਿਯਤੋ ਪਧਾਨਵਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਞਾਣਂ. ਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ…ਪੇ… ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮਵਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮੋਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮੋ ਞਾਤਧਮ੍ਮੋ ਤੁਲਿਤਧਮ੍ਮੋ ਤੀਰਿਤਧਮ੍ਮੋ ਵਿਭੂਤਧਮ੍ਮੋ ਵਿਭਾਵਿਤਧਮ੍ਮੋ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮੋ…ਪੇ… ‘‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਮੁਦਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮੋ ਞਾਤਧਮ੍ਮੋ ਤੁਲਿਤਧਮ੍ਮੋ ਤੀਰਿਤਧਮ੍ਮੋ ਵਿਭੂਤਧਮ੍ਮੋ ਵਿਭਾਵਿਤਧਮ੍ਮੋ. ਅਥ ਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਚ ਖਨ੍ਧਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤਾ ਧਾਤੁਯੋ ਸਂਖਿਤ੍ਤਾ ਆਯਤਨਾਨਿ ਸਂਖਿਤ੍ਤਾਨਿ ਗਤਿਯੋ ਸਂਖਿਤ੍ਤਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਯੋ ਸਂਖਿਤ੍ਤਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯੋ ਸਂਖਿਤ੍ਤਾ ਭਵਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤਾ ਸਂਸਾਰਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤਾ ਵਟ੍ਟਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤਾ. ਅਥ ਵਾ, ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਖਨ੍ਧਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਧਾਤੁਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਆਯਤਨਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਗਤਿਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਉਪਪਤ੍ਤਿਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਭਵਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਸਂਸਾਰਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਵਟ੍ਟਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤੋ ਅਨ੍ਤਿਮਭਵੇ [ਅਨ੍ਤਿਮੇ ਭਵੇ (ਕ.) ਚੂਲ਼ਨਿ. ਮੇਤ੍ਤਗੂਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੨੮] ਠਿਤੋ ਅਨ੍ਤਿਮਸਮੁਸ੍ਸਯੇ ਠਿਤੋ ਅਨ੍ਤਿਮਦੇਹਧਰੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ.

ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋ ਭਵੋ, ਚਰਿਮੋਯਂ ਸਮੁਸ੍ਸਯੋ;

ਜਾਤਿਮਰਣਸਂਸਾਰੋ [ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਸਂਸਾਰੋ (ਸ੍ਯਾ.) ਏਵਮੀਦਿਸੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ], ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਨਬ੍ਭਵੋਤਿ.

ਤਂਕਾਰਣਾ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮੋ. ਨਿਯਤੋਤਿ ਨਿਯਾਮਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾ. ਚਤੂਹਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਨਿਯਤੋ. ਨਿਯਾਮਂ ਪਤ੍ਤੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਧਿਗਤੋ ਫਸ੍ਸਿਤੋ ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ ਪਤ੍ਤੋ ਨਿਯਾਮਂ. ਪਧਾਨਵਾਤਿ ਪਧਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵੀਰਿਯਂ. ਸੋ ਚੇਤਸੋ ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭੋ ਨਿਕ੍ਕਮੋ ਪਰਕ੍ਕਮੋ ਉਯ੍ਯਾਮੋ ਵਾਯਾਮੋ ਉਸ੍ਸਾਹੋ ਉਸ੍ਸੋਲ਼੍ਹੀ ਥਾਮੋ ਧਿਤਿ ਅਸਿਥਿਲਪਰਕ੍ਕਮੋ ਅਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚ੍ਛਨ੍ਦਤਾ ਅਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰਤਾ ਧੁਰਸਮ੍ਪਗ੍ਗਾਹੋ ਵੀਰਿਯਂ ਵੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਵੀਰਿਯਬਲਂ ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮੋ. ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਇਮਿਨਾ ਪਧਾਨੇਨ ਉਪੇਤੋ ਸਮੁਪੇਤੋ ਉਪਾਗਤੋ ਸਮੁਪਾਗਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮੁਪਪਨ੍ਨੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਧਾਨਵਾਤਿ – ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮੋ ਨਿਯਤੋ ਪਧਾਨਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯਂ ਪਤ੍ਥਯਮਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ, ਅਨੇਲ਼ਮੂਗੋ ਸੁਤਵਾ ਸਤੀਮਾ;

ਸਙ੍ਖਾਤਧਮ੍ਮੋ ਨਿਯਤੋ ਪਧਾਨਵਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੫੭.

ਸੀਹੋਵ ਸਦ੍ਦੇਸੁ ਅਸਨ੍ਤਸਨ੍ਤੋ, ਵਾਤੋਵ ਜਾਲਮ੍ਹਿ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ;

ਪਦੁਮਂਵ ਤੋਯੇਨ ਅਲਿਮ੍ਪਮਾਨੋ [ਅਲਿਪ੍ਪਮਾਨੋ, ਸੁ. ਨਿ. ੭੧], ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਸੀਹੋਵ ਸਦ੍ਦੇਸੁ ਅਸਨ੍ਤਸਨ੍ਤੋਤਿ ਯਥਾ ਸੀਹੋ ਮਿਗਰਾਜਾ ਸਦ੍ਦੇਸੁ ਅਸਨ੍ਤਾਸੀ ਅਪਰਿਸਨ੍ਤਾਸੀ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੀ ਅਨੁਬ੍ਬਿਗ੍ਗੋ ਅਨੁਸ੍ਸਙ੍ਕੀ [ਅਨੁਸ੍ਸੁਕੀ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੋ ਅਭੀਰੂ ਅਚ੍ਛਮ੍ਭੀ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੀ ਅਪਲਾਯੀ, ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ਸਦ੍ਦੇਸੁ ਅਸਨ੍ਤਾਸੀ ਅਪਰਿਸਨ੍ਤਾਸੀ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੀ ਅਨੁਬ੍ਬਿਗ੍ਗੋ ਅਨੁਸ੍ਸਙ੍ਕੀ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੋ ਅਭੀਰੂ ਅਚ੍ਛਮ੍ਭੀ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੀ ਅਪਲਾਯੀ ਪਹੀਨਭਯਭੇਰਵੋ ਵਿਗਤਲੋਮਹਂਸੋ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਸੀਹੋਵ ਸਦ੍ਦੇਸੁ ਅਸਨ੍ਤਸਨ੍ਤੋ.

ਵਾਤੋਵ ਜਾਲਮ੍ਹਿ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋਤਿ. ਵਾਤੋਤਿ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾ ਵਾਤਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਵਾਤਾ ਉਤ੍ਤਰਾ ਵਾਤਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਵਾਤਾ ਸਰਜਾ ਵਾਤਾ ਅਰਜਾ ਵਾਤਾ ਸੀਤਾ ਵਾਤਾ ਉਣ੍ਹਾ ਵਾਤਾ ਪਰਿਤ੍ਤਾ ਵਾਤਾ ਅਧਿਮਤ੍ਤਾ ਵਾਤਾ ਵੇਰਮ੍ਭਵਾਤਾ ਪਕ੍ਖਵਾਤਾ [ਪਕ੍ਖਿਵਾਤਾ (ਸ੍ਯਾ.) ਚੂਲ਼ਨਿ. ਉਪਸੀਵਮਾਣਵਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੪੩, ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧੩੮ ਨਤ੍ਥਿ ਪਾਠਨਾਨਤ੍ਤਂ] ਸੁਪਣ੍ਣਵਾਤਾ ਤਾਲਪਣ੍ਣਵਾਤਾ ਵਿਧੂਪਨਵਾਤਾ. ਜਾਲਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸੁਤ੍ਤਜਾਲਂ. ਯਥਾ ਵਾਤੋ ਜਾਲਮ੍ਹਿ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਨ ਬਜ੍ਝਤਿ ਨ ਪਲਿਬਜ੍ਝਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਦ੍ਵੇ ਜਾਲਾ – ਤਣ੍ਹਾਜਾਲਞ੍ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਜਾਲਞ੍ਚ…ਪੇ… ਇਦਂ ਤਣ੍ਹਾਜਾਲਂ…ਪੇ… ਇਦਂ ਦਿਟ੍ਠਿਜਾਲਂ. ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਜਾਲਂ ਪਹੀਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਜਾਲਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ, ਤਣ੍ਹਾਜਾਲਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਜਾਲਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਰੂਪੇ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ ਸਦ੍ਦੇ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ…ਪੇ… ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨ ਸਜ੍ਜਤਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਨ ਬਜ੍ਝਤਿ ਨ ਪਲਿਬਜ੍ਝਤਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਵਾਤੋਵ ਜਾਲਮ੍ਹਿ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ.

ਪਦੁਮਂਵ ਤੋਯੇਨ ਅਲਿਮ੍ਪਮਾਨੋਤਿ ਪਦੁਮਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਪਦੁਮਪੁਪ੍ਫਂ. ਤੋਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਉਦਕਂ. ਯਥਾ ਪਦੁਮਪੁਪ੍ਫਂ ਤੋਯੇਨ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਅਲਿਤ੍ਤਂ ਅਪਲਿਤ੍ਤਂ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਂ, ਏਵਮੇਵ ਦ੍ਵੇ ਲੇਪਾ – ਤਣ੍ਹਾਲੇਪੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਤਣ੍ਹਾਲੇਪੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪੋ. ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਲੇਪੋ ਪਹੀਨੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ. ਤਣ੍ਹਾਲੇਪਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪਸ੍ਸ ਪਟਿਨਿਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਰੂਪੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ ਸਦ੍ਦੇ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ…ਪੇ… ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਪਲਿਮ੍ਪਤਿ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਅਲਿਤ੍ਤੋ ਅਪਲਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਵਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਵਿਮਰਿਯਾਦਿਕਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਪਦੁਮਂਵ ਤੋਯੇਨ ਅਲਿਮ੍ਪਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਸੀਹੋਵ ਸਦ੍ਦੇਸੁ ਅਸਨ੍ਤਸਨ੍ਤੋ, ਵਾਤੋਵ ਜਾਲਮ੍ਹਿ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ;

ਪਦੁਮਂਵ ਤੋਯੇਨ ਅਲਿਮ੍ਪਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੫੮.

ਸੀਹੋ ਯਥਾ ਦਾਠਬਲੀ ਪਸਯ੍ਹ, ਰਾਜਾ ਮਿਗਾਨਂ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਚਾਰੀ;

ਸੇਵੇਥ ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਸੀਹੋ ਯਥਾ ਦਾਠਬਲੀ ਪਸਯ੍ਹ, ਰਾਜਾ ਮਿਗਾਨਂ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਚਾਰੀਤਿ ਯਥਾ ਸੀਹੋ ਮਿਗਰਾਜਾ ਦਾਠਬਲੀ ਦਾਠਾਵੁਧੋ ਸਬ੍ਬੇ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤੇ ਪਾਣੇ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ, ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ਪਞ੍ਞਾਬਲੀ ਪਞ੍ਞਾਵੁਧੋ ਸਬ੍ਬਪਾਣਭੂਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤੀਤਿ – ਸੀਹੋ ਯਥਾ ਦਾਠਬਲੀ ਪਸਯ੍ਹ, ਰਾਜਾ ਮਿਗਾਨਂ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਚਾਰੀ.

ਸੇਵੇਥ ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨੀਤਿ ਯਥਾ ਸੀਹੋ ਮਿਗਰਾਜਾ ਅਰਞ੍ਞਵਨਮਜ੍ਝੋਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ, ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਪਿ ਅਰਞ੍ਞਵਨਪਤ੍ਥਾਨਿ ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਪਟਿਸੇਵਤਿ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨਿ ਵਿਜਨਵਾਤਾਨਿ ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸ੍ਸੇਯ੍ਯਕਾਨਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪਾਨਿ. ਸੋ ਏਕੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਏਕੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਏਕੋ ਨਿਸੀਦਤਿ ਏਕੋ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ ਏਕੋ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਤਿ ਏਕੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮਤਿ ਏਕੋ ਰਹੋ ਨਿਸੀਦਤਿ ਏਕੋ ਚਙ੍ਕਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਿ ਏਕੋ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤੇਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤੀਤਿ – ਸੇਵੇਥ ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਸੀਹੋ ਯਥਾ ਦਾਠਬਲੀ ਪਸਯ੍ਹ, ਰਾਜਾ ਮਿਗਾਨਂ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਚਾਰੀ;

ਸੇਵੇਥ ਪਨ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੫੯.

ਮੇਤ੍ਤਂ ਉਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੁਣਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ, ਆਸੇਵਮਾਨੋ ਮੁਦਿਤਞ੍ਚ ਕਾਲੇ;

ਸਬ੍ਬੇਨ ਲੋਕੇਨ ਅਵਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਮੇਤ੍ਤਂ ਉਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੁਣਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ, ਆਸੇਵਮਾਨੋ ਮੁਦਿਤਞ੍ਚ ਕਾਲੇਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤਿ ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਂ ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ, ਇਤਿ ਉਦ੍ਧਮਧੋ ਤਿਰਿਯਂ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾਵਨ੍ਤਂ ਲੋਕਂ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਪੁਲੇਨ ਮਹਗ੍ਗਤੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਅਵੇਰੇਨ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੇਨ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤਿ; ਕਰੁਣਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ…ਪੇ… ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ…ਪੇ… ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਵਿਪੁਲੇਨ ਮਹਗ੍ਗਤੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਅਵੇਰੇਨ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੇਨ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਮੇਤ੍ਤਂ ਉਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੁਣਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ, ਆਸੇਵਮਾਨੋ ਮੁਦਿਤਞ੍ਚ ਕਾਲੇ.

ਸਬ੍ਬੇਨ ਲੋਕੇਨ ਅਵਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨੋਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਯੇ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ…ਪੇ… ਯੇ ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ… ਯੇ ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ… ਯੇ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਅਨੁਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ… ਯੇ ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਅਨੁਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ… ਯੇ ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਅਨੁਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ… ਯੇ ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਅਨੁਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ… ਯੇ ਹੇਟ੍ਠਿਮਾਯ [ਅਧੋਗਮਾਯ (ਸ੍ਯਾ.)] ਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ… ਯੇ ਉਪਰਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ… ਯੇ ਦਸਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਕਰੁਣਾਯ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ… ਮੁਦਿਤਾਯ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ… ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਯੇ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਤ੍ਤਾ…ਪੇ… ਯੇ ਦਸਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਨ ਲੋਕੇਨ ਅਵਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨੋਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਲੋਕੇਨ ਅਵਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨੋ, ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨੋ ਅਨਾਘਾਤਿਯਮਾਨੋ [ਅਘਟ੍ਟਿਯਮਾਨੋ (ਸ੍ਯਾ.)] ਅਪ੍ਪਟਿਹਞ੍ਞਮਾਨੋਤਿ – ਸਬ੍ਬੇਨ ਲੋਕੇਨ ਅਵਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਮੇਤ੍ਤਂ ਉਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੁਣਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਂ, ਆਸੇਵਮਾਨੋ ਮੁਦਿਤਞ੍ਚ ਕਾਲੇ;

ਸਬ੍ਬੇਨ ਲੋਕੇਨ ਅਵਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨੋ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੬੦.

ਰਾਗਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਮੋਹਂ, ਸਨ੍ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾਨ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ [ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ (ਕ.)] ;

ਅਸਨ੍ਤਸਂ ਜੀਵਿਤਸਙ੍ਖਯਮ੍ਹਿ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਰਾਗਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਮੋਹਨ੍ਤਿ. ਰਾਗੋਤਿ ਯੋ ਰਾਗੋ ਸਾਰਾਗੋ…ਪੇ… ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਦੋਸੋਤਿ ਯੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਘਾਤੋ…ਪੇ… ਚਣ੍ਡਿਕ੍ਕਂ ਅਸੁਰੋਪੋ ਅਨਤ੍ਤਮਨਤਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਮੋਹੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ…ਪੇ… ਅਵਿਜ੍ਜਾਲਙ੍ਗੀ ਮੋਹੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ. ਰਾਗਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਮੋਹਨ੍ਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਰਾਗਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਮੋਹਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾਤਿ – ਰਾਗਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਮੋਹਂ.

ਸਨ੍ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾਨ ਸਂਯੋਜਨਾਨੀਤਿ. ਦਸ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ – ਕਾਮਰਾਗਸਂਯੋਜਨਂ ਪਟਿਘਸਂਯੋਜਨਂ…ਪੇ… ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਂਯੋਜਨਂ. ਸਨ੍ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾਨ ਸਂਯੋਜਨਾਨੀਤਿ ਦਸ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਸਨ੍ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾ ਪਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾ ਪਜਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨੋਦੇਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਮੇਤ੍ਵਾਤਿ – ਸਨ੍ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾਨ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ.

ਅਸਨ੍ਤਸਂ ਜੀਵਿਤਸਙ੍ਖਯਮ੍ਹੀਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਜੀਵਿਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਸਨ੍ਤਾਸੀ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੀ ਅਨੁਬ੍ਬਿਗ੍ਗੋ ਅਨੁਸ੍ਸਙ੍ਕੀ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੋ ਅਭੀਰੂ ਅਚ੍ਛਮ੍ਭੀ ਅਨੁਤ੍ਰਾਸੀ ਅਪਲਾਯੀ ਪਹੀਨਭਯਭੇਰਵੋ ਵਿਗਤਲੋਮਹਂਸੋ ਵਿਹਰਤੀਤਿ – ਅਸਨ੍ਤਸਂ ਜੀਵਿਤਸਙ੍ਖਯਮ੍ਹਿ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਰਾਗਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਮੋਹਂ, ਸਨ੍ਦਾਲਯਿਤ੍ਵਾਨ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ;

ਅਸਨ੍ਤਸਂ ਜੀਵਿਤਸਙ੍ਖਯਮ੍ਹਿ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

੧੬੧.

ਭਜਨ੍ਤਿ ਸੇਵਨ੍ਤਿ ਚ ਕਾਰਣਤ੍ਥਾ, ਨਿਕ੍ਕਾਰਣਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਅਜ੍ਜ ਮਿਤ੍ਤਾ;

ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਪਞ੍ਞਾ [ਅਤ੍ਤਟ੍ਠਪਞ੍ਞਾ (ਕ.)] ਅਸੁਚੀ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ.

ਭਜਨ੍ਤਿ ਸੇਵਨ੍ਤਿ ਚ ਕਾਰਣਤ੍ਥਾਤਿ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਕਾਰਣਾ ਪਰਤ੍ਥਕਾਰਣਾ ਉਭਯਤ੍ਥਕਾਰਣਾ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਤ੍ਥਕਾਰਣਾ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਤ੍ਥਕਾਰਣਾ ਪਰਮਤ੍ਥਕਾਰਣਾ ਭਜਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਭਜਨ੍ਤਿ ਸੇਵਨ੍ਤਿ ਨਿਸੇਵਨ੍ਤਿ ਸਂਸੇਵਨ੍ਤਿ ਪਟਿਸੇਵਨ੍ਤੀਤਿ – ਭਜਨ੍ਤਿ ਸੇਵਨ੍ਤਿ ਚ ਕਾਰਣਤ੍ਥਾ.

ਨਿਕ੍ਕਾਰਣਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਅਜ੍ਜ ਮਿਤ੍ਤਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਮਿਤ੍ਤਾ – ਅਗਾਰਿਕਮਿਤ੍ਤੋ ਚ ਅਨਾਗਾਰਿਕਮਿਤ੍ਤੋ ਚ…ਪੇ… ਅਯਂ ਅਗਾਰਿਕਮਿਤ੍ਤੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਅਨਾਗਾਰਿਕਮਿਤ੍ਤੋ. ਨਿਕ੍ਕਾਰਣਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਅਜ੍ਜ ਮਿਤ੍ਤਾਤਿ ਇਮੇ ਦ੍ਵੇ ਮਿਤ੍ਤਾ ਅਕਾਰਣਾ ਨਿਕ੍ਕਾਰਣਾ ਅਹੇਤੂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ (ਦੁਲ੍ਲਦ੍ਧਾ ਸੁਦੁਲ੍ਲਦ੍ਧਾ) [( ) ਨਤ੍ਥਿ ਸ੍ਯਾ. ਪੋਤ੍ਥਕੇ] ਤਿ – ਨਿਕ੍ਕਾਰਣਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਅਜ੍ਜ ਮਿਤ੍ਤਾ.

ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਪਞ੍ਞਾ ਅਸੁਚੀ ਮਨੁਸ੍ਸਾਤਿ. ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਪਞ੍ਞਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹੇਤੁ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਚ੍ਚਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਰਣਾ ਭਜਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਭਜਨ੍ਤਿ ਸੇਵਨ੍ਤਿ ਨਿਸੇਵਨ੍ਤਿ ਸਂਸੇਵਨ੍ਤਿ ਪਟਿਸੇਵਨ੍ਤਿ ਆਚਰਨ੍ਤਿ ਸਮਾਚਰਨ੍ਤਿ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਰਿਪਞ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ – ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਪਞ੍ਞਾ. ਅਸੁਚੀ ਮਨੁਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸੁਚਿਨਾ ਕਾਯਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਅਸੁਚੀ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਅਸੁਚਿਨਾ ਵਚੀਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਅਸੁਚੀ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਅਸੁਚਿਨਾ ਮਨੋਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਅਸੁਚੀ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਅਸੁਚਿਨਾ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੇਨ…ਪੇ… ਅਸੁਚਿਨਾ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨੇਨ… ਅਸੁਚਿਨਾ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰੇਨ… ਅਸੁਚਿਨਾ ਮੁਸਾਵਾਦੇਨ… ਅਸੁਚਿਯਾ ਪਿਸੁਣਾਯ ਵਾਚਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ… ਅਸੁਚਿਯਾ ਫਰੁਸਾਯ ਵਾਚਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ… ਅਸੁਚਿਨਾ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ… ਅਸੁਚਿਯਾ ਅਭਿਜ੍ਝਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ… ਅਸੁਚਿਨਾ ਬ੍ਯਾਪਾਦੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਅਸੁਚੀ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਅਸੁਚਿਯਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਅਸੁਚੀ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਅਸੁਚਿਯਾ ਚੇਤਨਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਅਸੁਚੀ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਅਸੁਚਿਯਾ ਪਤ੍ਥਨਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਅਸੁਚੀ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਅਸੁਚਿਨਾ ਪਣਿਧਿਨਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਅਸੁਚੀ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਅਸੁਚੀ ਹੀਨਾ ਨਿਹੀਨਾ ਓਮਕਾ ਲਾਮਕਾ ਛਤੁਕ੍ਕਾ ਪਰਿਤ੍ਤਾਤਿ – ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਪਞ੍ਞਾ ਅਸੁਚੀ ਮਨੁਸ੍ਸਾ.

ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋਤਿ. ਏਕੋਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕੋ…ਪੇ… ਚਰੇਤਿ ਅਟ੍ਠ ਚਰਿਯਾਯੋ…ਪੇ… ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋਤਿ ਯਥਾ ਖਗ੍ਗਸ੍ਸ ਨਾਮ ਵਿਸਾਣਂ ਏਕਂ ਹੋਤਿ ਅਦੁਤਿਯਂ…ਪੇ… ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ. ਤੇਨਾਹ ਸੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ –

‘‘ਭਜਨ੍ਤਿ ਸੇਵਨ੍ਤਿ ਚ ਕਾਰਣਤ੍ਥਾ, ਨਿਕ੍ਕਾਰਣਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਅਜ੍ਜ ਮਿਤ੍ਤਾ;

ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਪਞ੍ਞਾ ਅਸੁਚੀ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਏਕੋ ਚਰੇ ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਕਪ੍ਪੋ’’ਤਿ.

ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਵਗ੍ਗੋ.

ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਅਜਿਤੋ ਤਿਸ੍ਸਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ, ਪੁਣ੍ਣਕੋ ਅਥ ਮੇਤ੍ਤਗੂ;

ਧੋਤਕੋ ਉਪਸੀਵੋ ਚ, ਨਨ੍ਦੋ ਚ ਅਥ ਹੇਮਕੋ.

ਤੋਦੇਯ੍ਯ-ਕਪ੍ਪਾ ਦੁਭਯੋ, ਜਤੁਕਣ੍ਣੀ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੋ;

ਭਦ੍ਰਾਵੁਧੋ ਉਦਯੋ ਚ, ਪੋਸਾਲੋ ਚਾਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ;

ਮੋਘਰਾਜਾ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਪਿਙ੍ਗਿਯੋ ਚ ਮਹਾਇਸਿ.

ਸੋਲ਼ਸਾਨਂ [ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ (ਸ੍ਯਾ. ਕ.)] ਪਨੇਤੇਸਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂਵ ਸਾਸਨਂ;

ਪਾਰਾਯਨਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸਾ, ਤਤ੍ਤਕਾ ਚ ਭਵਨ੍ਤਿ ਹਿ [ਵਾ (ਕ.)].

ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਨਿਦ੍ਦੇਸਾਪਿ ਤਥੇਵ ਚ;

ਨਿਦ੍ਦੇਸਾ ਦੁਵਿਧਾ ਞੇਯ੍ਯਾ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾ ਸੁਲਕ੍ਖਿਤਾਤਿ.

ਚੂਲ਼ਨਿਦ੍ਦੇਸਪਾਲ਼ਿ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.