📜
ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ
ਵਿਨਯਪਿਟਕੇ
ਪਾਰਾਜਿਕਕਣ੍ਡ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ (ਪਠਮੋ ਭਾਗੋ)
ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾ
ਯੋ ¶ ¶ ¶ ਕਪ੍ਪਕੋਟੀਹਿਪਿ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਂ;
ਕਾਲਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਤਿਦੁਕ੍ਕਰਾਨਿ;
ਖੇਦਂ ਗਤੋ ਲੋਕਹਿਤਾਯ ਨਾਥੋ;
ਨਮੋ ਮਹਾਕਾਰੁਣਿਕਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ.
ਅਸਮ੍ਬੁਧਂ ਬੁਦ੍ਧਨਿਸੇਵਿਤਂ ਯਂ;
ਭਵਾਭਵਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਜੀਵਲੋਕੋ;
ਨਮੋ ¶ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦਿਕਿਲੇਸਜਾਲ-
ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਨੋ ਧਮ੍ਮਵਰਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ.
ਗੁਣੇਹਿ ਯੋ ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾ-
ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਪ੍ਪਭੁਤੀਹਿ ਯੁਤ੍ਤੋ;
ਖੇਤ੍ਤਂ ਜਨਾਨਂ ਕੁਸਲਤ੍ਥਿਕਾਨਂ;
ਤਮਰਿਯਸਙ੍ਘਂ ਸਿਰਸਾ ਨਮਾਮਿ.
ਇਚ੍ਚੇਵਮਚ੍ਚਨ੍ਤਨਮਸ੍ਸਨੇਯ੍ਯਂ;
ਨਮਸ੍ਸਮਾਨੋ ਰਤਨਤ੍ਤਯਂ ਯਂ;
ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਨ੍ਦਂ ਵਿਪੁਲਂ ਅਲਤ੍ਥਂ;
ਤਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵੇਨ ਹਤਨ੍ਤਰਾਯੋ.
ਯਸ੍ਮਿਂ ¶ ਠਿਤੇ ਸਾਸਨਮਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ;
ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ ਸੁਸਣ੍ਠਿਤਸ੍ਸ;
ਤਂ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਂ ਵਿਨਯਂ ਅਮਿਸ੍ਸਂ;
ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯਾਨੁਭਾਵਂ.
ਕਾਮਞ੍ਚ ਪੁਬ੍ਬਾਚਰਿਯਾਸਭੇਹਿ;
ਞਾਣਮ੍ਬੁਨਿਦ੍ਧੋਤਮਲਾਸਵੇਹਿ;
ਵਿਸੁਦ੍ਧਵਿਜ੍ਜਾਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦੇਹਿ ¶ ;
ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸਂਵਣ੍ਣਨਕੋਵਿਦੇਹਿ.
ਸਲ੍ਲੇਖਿਯੇ ਨੋਸੁਲਭੂਪਮੇਹਿ;
ਮਹਾਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਧਜੂਪਮੇਹਿ;
ਸਂਵਣ੍ਣਿਤੋਯਂ ਵਿਨਯੋ ਨਯੇਹਿ;
ਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਵਰਨ੍ਵਯੇਹਿ.
ਸਂਵਣ੍ਣਨਾ ਸੀਹਲ਼ਦੀਪਕੇਨ;
ਵਾਕ੍ਯੇਨ ਏਸਾ ਪਨ ਸਙ੍ਖਤਤ੍ਤਾ;
ਨ ¶ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਂ ਅਭਿਸਮ੍ਭੁਣਾਤਿ;
ਦੀਪਨ੍ਤਰੇ ਭਿਕ੍ਖੁਜਨਸ੍ਸ ਯਸ੍ਮਾ.
ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਂ ਪਾਲ਼ਿਨਯਾਨੁਰੂਪਂ;
ਸਂਵਣ੍ਣਨਂ ਦਾਨਿ ਸਮਾਰਭਿਸ੍ਸਂ;
ਅਜ੍ਝੇਸਨਂ ਬੁਦ੍ਧਸਿਰਿਵ੍ਹਯਸ੍ਸ;
ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾ ਸਮਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋ.
ਸਂਵਣ੍ਣਨਂ ਤਞ੍ਚ ਸਮਾਰਭਨ੍ਤੋ;
ਤਸ੍ਸਾ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਂ ਸਰੀਰਂ;
ਕਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਤਥੇਵ;
ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਨਾਮਾਦਿਸੁ ਵਿਸ੍ਸੁਤਾਸੁ.
ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਵੁਤ੍ਤੋ;
ਯੋ ਯੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਅਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤੋ;
ਤਤੋਪਿ ਅਨ੍ਤੋਗਧਥੇਰਵਾਦਂ;
ਸਂਵਣ੍ਣਨਂ ਸਮ੍ਮ ਸਮਾਰਭਿਸ੍ਸਂ.
ਤਂ ¶ ਮੇ ਨਿਸਾਮੇਨ੍ਤੁ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾ;
ਥੇਰਾ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਨਵਮਜ੍ਝਿਮਾ ਚ;
ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਦੀਪਸ੍ਸ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ;
ਸਕ੍ਕਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ ਪਤਿਮਾਨਯਨ੍ਤਾ.
ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਵਿਨਯੋ ਚ ਵੁਤ੍ਤੋ;
ਯੋ ਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਤਥੇਵ ਞਾਤੋ;
ਸੋ ਯੇਹਿ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਚ੍ਚਜਨ੍ਤਾ;
ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਰੇ ਅਟ੍ਠਕਥਾ ਅਕਂਸੁ.
ਤਸ੍ਮਾ ¶ ਹਿ ਯਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ;
ਤਂ ਵਜ੍ਜਯਿਤ੍ਵਾਨ ਪਮਾਦਲੇਖਂ;
ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ¶ ਸਿਕ੍ਖਾਸੁ ਸਗਾਰਵਾਨਂ;
ਯਸ੍ਮਾ ਪਮਾਣਂ ਇਧ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ.
ਤਤੋ ਚ ਭਾਸਨ੍ਤਰਮੇਵ ਹਿਤ੍ਵਾ;
ਵਿਤ੍ਥਾਰਮਗ੍ਗਞ੍ਚ ਸਮਾਸਯਿਤ੍ਵਾ;
ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਸਬ੍ਬਮਸੇਸਯਿਤ੍ਵਾ;
ਤਨ੍ਤਿਕ੍ਕਮਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਵੋਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ.
ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕਾਨਂ ਵਚਨਾਨਮਤ੍ਥਂ;
ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਰੂਪਂ ਪਰਿਦੀਪਯਨ੍ਤੀ;
ਯਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਹੇਸ੍ਸਤਿ ਵਣ੍ਣਨਾਪਿ;
ਸਕ੍ਕਚ੍ਚ ਤਸ੍ਮਾ ਅਨੁਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਤਿ.
ਬਾਹਿਰਨਿਦਾਨਕਥਾ
ਤਤ੍ਥ ¶ ਤਂ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਂ ਵਿਨਯਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਿਨਯੋ ਤਾਵ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ – ‘‘ਵਿਨਯੋ ਨਾਮ ਇਧ ਸਕਲਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਂਵਣ੍ਣਨਤ੍ਥਂ ਪਨਸ੍ਸ ਅਯਂ ਮਾਤਿਕਾ –
ਵੁਤ੍ਤਂ ਯੇਨ ਯਦਾ ਯਸ੍ਮਾ, ਧਾਰਿਤਂ ਯੇਨ ਚਾਭਤਂ;
ਯਤ੍ਥਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਚੇਤਮੇਤਂ ਵਤ੍ਵਾ ਵਿਧਿਂ ਤਤੋ.
ਤੇਨਾਤਿਆਦਿਪਾਠਸ੍ਸ, ਅਤ੍ਥਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤੋ;
ਦਸ੍ਸਯਨ੍ਤੋ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਿਨਯਸ੍ਸਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਨ੍ਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਂ ਯੇਨ ਯਦਾ ਯਸ੍ਮਾਤਿ ਇਦਂ ਤਾਵ ਵਚਨਂ ‘‘ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਵਚਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਦਞ੍ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਵਚਨਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਤਂ ¶ ‘‘ਇਦਂ ਵਚਨਂ ਕੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕਦਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕਸ੍ਮਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ? ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਞ੍ਚ ਪਨ ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਲੇ.
ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਥਾ
ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿ ¶ ਨਾਮ ਚੇਸਾ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਞ੍ਚਸਤਿਕਸਙ੍ਗੀਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨਿਦਾਨਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ ਪਨ ਇਧਾਪਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਞ੍ਹਿ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਸੁਭਦ੍ਦਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਵਿਨਯਨਾ ਕਤਬੁਦ੍ਧਕਿਚ੍ਚੇ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ ਉਪਵਤ੍ਤਨੇ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਸਾਲਵਨੇ ਯਮਕਸਾਲਾਨਮਨ੍ਤਰੇ ਵਿਸਾਖਪੁਣ੍ਣਮਦਿਵਸੇ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਭਗਵਤਿ ਲੋਕਨਾਥੇ, ਭਗਵਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾਨਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਸਤ੍ਤਾਹਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਭਗਵਤਿ, ਸੁਭਦ੍ਦੇਨ ਵੁਡ੍ਢਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ‘‘ਅਲਂ, ਆਵੁਸੋ, ਮਾ ਸੋਚਿਤ੍ਥ, ਮਾ ਪਰਿਦੇਵਿਤ੍ਥ, ਸੁਮੁਤ੍ਤਾ ਮਯਂ ਤੇਨ ਮਹਾਸਮਣੇਨ; ਉਪਦ੍ਦੁਤਾ ਚ ਹੋਮ – ‘ਇਦਂ ਵੋ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਇਦਂ ਵੋ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀ’ਤਿ! ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਮਯਂ ਯਂ ਇਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮ ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ, ਯਂ ਨ ਇਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮ ਨ ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੪੩੭; ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੩੨) ਵੁਤ੍ਤਵਚਨਮਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਠਾਨਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਵਿਜ੍ਜਤਿ ਯਂ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੂ ਅਤੀਤਸਤ੍ਥੁਕਂ ਪਾਵਚਨਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ¶ ਪਕ੍ਖਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਯ੍ਯੁਂ, ਯਾਵ ਚ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਤਾਵ ਅਨਤੀਤਸਤ੍ਥੁਕਮੇਵ ਪਾਵਚਨਂ ਹੋਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –
‘ਯੋ ਵੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਯਾ ਧਮ੍ਮੋ ਚ ਵਿਨਯੋ ਚ ਦੇਸਿਤੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ¶ , ਸੋ ਵੋ ਮਮਚ੍ਚਯੇਨ ਸਤ੍ਥਾ’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੧੬).
‘‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯੇਯ੍ਯਂ, ਯਥਯਿਦਂ ਸਾਸਨਂ ਅਦ੍ਧਨਿਯਂ ਅਸ੍ਸ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ.
ਯਂ ਚਾਹਂ ਭਗਵਤਾ –
‘ਧਾਰੇਸ੍ਸਸਿ ਪਨ ਮੇ ਤ੍ਵਂ, ਕਸ੍ਸਪ, ਸਾਣਾਨਿ ਪਂਸੁਕੂਲਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਸਨਾਨੀ’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰੇ ਸਾਧਾਰਣਪਰਿਭੋਗੇਨ ਚੇਵ,
‘ਅਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਾਵਦੇ ਆਕਙ੍ਖਾਮਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਾਮਿ; ਕਸ੍ਸਪੋਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਾਵਦੇ ਆਕਙ੍ਖਤਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤੀ’ਤਿ –
ਏਵਮਾਦਿਨਾ ¶ ਨਯੇਨ ਨਵਾਨੁਪੁਬ੍ਬਵਿਹਾਰਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਾਪ੍ਪਭੇਦੇ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮਸਮਟ੍ਠਪਨੇਨ ਚ ਅਨੁਗ੍ਗਹਿਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਕਿਮਞ੍ਞਂ ਆਣਣ੍ਯਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ; ਨਨੁ ਮਂ ਭਗਵਾ ਰਾਜਾ ਵਿਯ ਸਕਕਵਚਇਸ੍ਸਰਿਯਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਲਵਂਸਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਕਂ ਪੁਤ੍ਤਂ ‘ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਵਂਸਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਕੋ ਮੇ ਅਯਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ ਮਨ੍ਤ੍ਵਾ ਇਮਿਨਾ ਅਸਾਧਾਰਣੇਨ ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਨ ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਸੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਸਙ੍ਗਾਯਨਤ੍ਥਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਜਨੇਸਿ. ਯਥਾਹ –
‘‘ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਆਵੁਸੋ, ਸਮਯਂ ਪਾਵਾਯ ਕੁਸਿਨਾਰਂ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੩੧) ਸਬ੍ਬਂ ਸੁਭਦ੍ਦਕਣ੍ਡਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
‘‘ਹਨ੍ਦ ਮਯਂ, ਆਵੁਸੋ, ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯੇਯ੍ਯਾਮ. ਪੁਰੇ ਅਧਮ੍ਮੋ ਦਿਪ੍ਪਤਿ, ਧਮ੍ਮੋ ਪਟਿਬਾਹਿਯ੍ਯਤਿ; ਅਵਿਨਯੋ ਦਿਪ੍ਪਤਿ, ਵਿਨਯੋ ਪਟਿਬਾਹਿਯ੍ਯਤਿ. ਪੁਰੇ ਅਧਮ੍ਮਵਾਦਿਨੋ ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਧਮ੍ਮਵਾਦਿਨੋ ਦੁਬ੍ਬਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਅਵਿਨਯਵਾਦਿਨੋ ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਵਿਨਯਵਾਦਿਨੋ ਦੁਬ੍ਬਲਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੪੩੭).
ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਥੇਰੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਚ੍ਚਿਨਤੂ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਸਕਲਨਵਙ੍ਗਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਰੇ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨ-ਸੋਤਾਪਨ੍ਨ-ਸਕਦਾਗਾਮਿ-ਅਨਾਗਾਮਿ-ਸੁਕ੍ਖਵਿਪਸ੍ਸਕਖੀਣਾਸਵਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨੇਕਸਤੇ ਅਨੇਕਸਹਸ੍ਸੇ ਚ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਤਿਪਿਟਕਸਬ੍ਬਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪ੍ਪਭੇਦਧਰੇ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਮਹਾਨੁਭਾਵੇ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਭਗਵਤਾ ਏਤਦਗ੍ਗਂ ਆਰੋਪਿਤੇ ਤੇਵਿਜ੍ਜਾਦਿਭੇਦੇ ਖੀਣਾਸਵਭਿਕ੍ਖੂਯੇਵ ਏਕੂਨਪਞ੍ਚਸਤੇ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਯੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਏਕੇਨੂਨਾਪਞ੍ਚਅਰਹਨ੍ਤਸਤਾਨਿ ਉਚ੍ਚਿਨੀ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੪੩੭).
ਕਿਸ੍ਸ ਪਨ ਥੇਰੋ ਏਕੇਨੂਨਮਕਾਸੀਤਿ? ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਓਕਾਸਕਰਣਤ੍ਥਂ. ਤੇਨ ਹਾਯਸ੍ਮਤਾ ਸਹਾਪਿ ਵਿਨਾਪਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗੀਤਿ ਕਾਤੁਂ, ਸੋ ਹਾਯਸ੍ਮਾ ਸੇਕ੍ਖੋ ਸਕਰਣੀਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਹਾਪਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ; ਯਸ੍ਮਾ ਪਨਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦਸਬਲਦੇਸਿਤਂ ਸੁਤ੍ਤਗੇਯ੍ਯਾਦਿਕਂ ਭਗਵਤੋ ਅਸਮ੍ਮੁਖਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਨਾਪਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਸੇਕ੍ਖੋਪਿ ਸਮਾਨੋ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗੀਤਿਯਾ ਬਹੁਕਾਰਤ੍ਤਾ ਥੇਰੇਨ ਉਚ੍ਚਿਨਿਤਬ੍ਬੋ ਅਸ੍ਸ. ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਉਚ੍ਚਿਨਿਤੋਤਿ ¶ ? ਪਰੂਪਵਾਦਵਿਵਜ੍ਜਨਤੋ. ਥੇਰੋ ਹਿ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੇ ਆਨਨ੍ਦੇ ਅਤਿਵਿਯ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਥਾ ਹਿ ਨਂ ¶ ਸਿਰਸ੍ਮਿਂ ਪਲਿਤੇਸੁ ਜਾਤੇਸੁਪਿ ‘‘ਨ ਵਾਯਂ ਕੁਮਾਰਕੋ ਮਤ੍ਤਮਞ੍ਞਾਸੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੫੪) ਕੁਮਾਰਕਵਾਦੇਨ ਓਵਦਤਿ. ਸਕ੍ਯਕੁਲਪ੍ਪਸੁਤੋ ਚਾਯਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਭਾਤਾ ਚੂਲ਼ਪਿਤੁਪੁਤ੍ਤੋ. ਤਤ੍ਰ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਛਨ੍ਦਾਗਮਨਂ ਵਿਯ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ‘‘ਬਹੂ ਅਸੇਕ੍ਖਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਆਨਨ੍ਦਂ ਸੇਕ੍ਖਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਥੇਰੋ ਉਚ੍ਚਿਨੀ’’ਤਿ ਉਪਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਂ ਪਰੂਪਵਾਦਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਆਨਨ੍ਦਂ ਵਿਨਾ ਸਙ੍ਗੀਤਿ ¶ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕਾਤੁਂ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂਯੇਵ ਅਨੁਮਤਿਯਾ ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਨ ਉਚ੍ਚਿਨਿ.
ਅਥ ਸਯਮੇਵ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਥੇਰਂ ਯਾਚਿਂਸੁ. ਯਥਾਹ –
‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਂ ਏਤਦਵੋਚੁਂ – ‘ਅਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸੇਕ੍ਖੋ ਅਭਬ੍ਬੋ ਛਨ੍ਦਾ ਦੋਸਾ ਮੋਹਾ ਭਯਾ ਅਗਤਿਂ ਗਨ੍ਤੁਂ, ਬਹੁ ਚਾਨੇਨ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਧਮ੍ਮੋ ਚ ਵਿਨਯੋ ਚ ਪਰਿਯਤ੍ਤੋ; ਤੇਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਥੇਰੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਆਨਨ੍ਦਂ ਉਚ੍ਚਿਨਤੂ’ਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਆਨਨ੍ਦਂ ਉਚ੍ਚਿਨੀ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੪੩੭).
ਏਵਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨੁਮਤਿਯਾ ਉਚ੍ਚਿਨਿਤੇਨ ਤੇਨਾਯਸ੍ਮਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਞ੍ਚ ਥੇਰਸਤਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ.
ਅਥ ਖੋ ਥੇਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਕਤ੍ਥ ਨੁ ਖੋ ਮਯਂ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਥੇਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਰਾਜਗਹਂ ਖੋ ¶ ਮਹਾਗੋਚਰਂ ਪਹੂਤਸੇਨਾਸਨਂ, ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ ਰਾਜਗਹੇ ਵਸ੍ਸਂ ਵਸਨ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯੇਯ੍ਯਾਮ, ਨ ਅਞ੍ਞੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਰਾਜਗਹੇ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਨੇਸਂ ਏਤਦਹੋਸਿ? ਇਦਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਥਾਵਰਕਮ੍ਮਂ, ਕੋਚਿ ਵਿਸਭਾਗਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਉਕ੍ਕੋਟੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਅਥਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਞਤ੍ਤਿਦੁਤਿਯੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਸਾਵੇਸਿ, ਤਂ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਞਾਤਬ੍ਬਂ.
ਅਥ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਸਤ੍ਤਸੁ ਸਾਧੁਕੀਲ਼ਨਦਿਵਸੇਸੁ ਸਤ੍ਤਸੁ ਚ ਧਾਤੁਪੂਜਾਦਿਵਸੇਸੁ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਸੁ ‘‘ਅਡ੍ਢਮਾਸੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ, ਇਦਾਨਿ ਗਿਮ੍ਹਾਨਂ ਦਿਯਡ੍ਢੋ ਮਾਸੋ ਸੇਸੋ, ਉਪਕਟ੍ਠਾ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਾ’’ਤਿ ਮਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ ‘‘ਰਾਜਗਹਂ, ਆਵੁਸੋ, ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਉਪਡ੍ਢਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਗਤੋ. ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਉਪਡ੍ਢਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਗਤੋ. ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਾਜਗਹਂ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਯੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿ ਤੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੇਨ ਗਤਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਮਹਾਪਰਿਦੇਵੋ ਅਹੋਸਿ ¶ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਆਨਨ੍ਦ, ਕੁਹਿਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ ¶ . ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਪਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਥੇਰੇ ਭਗਵਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਦਿਵਸੇ ਵਿਯ ਮਹਾਪਰਿਦੇਵੋ ਅਹੋਸਿ.
ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਦਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਯ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਤਂ ਮਹਾਜਨਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਜੇਤਵਨਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲੇਨ ਵਸਿਤਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਾ ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਪ੍ਫੋਟੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਮਿਲਾਤਮਾਲਾਕਚਵਰਂ ¶ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਅਤਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਯਥਾਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਠਿਤਕਾਲੇ ਕਰਣੀਯਂ ਵਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਮਕਾਸਿ. ਅਥ ਥੇਰੋ ਭਗਵਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਪਭੁਤਿ ਠਾਨਨਿਸਜ੍ਜਬਹੁਲਤ੍ਤਾ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਧਾਤੁਕਂ ਕਾਯਂ ਸਮਸ੍ਸਾਸੇਤੁਂ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਖੀਰਵਿਰੇਚਨਂ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰੇਯੇਵ ਨਿਸੀਦਿ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਸੁਭੇਨ ਮਾਣਵੇਨ ਪਹਿਤਂ ਮਾਣਵਕਂ ਏਤਦਵੋਚ –
‘‘ਅਕਾਲੋ ਖੋ, ਮਾਣਵਕ, ਅਤ੍ਥਿ ਮੇ ਅਜ੍ਜ ਭੇਸਜ੍ਜਮਤ੍ਤਾ ਪੀਤਾ, ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਸ੍ਵੇਪਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੪੪੭).
ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਚੇਤਕਤ੍ਥੇਰੇਨ ਪਚ੍ਛਾਸਮਣੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੁਭੇਨ ਮਾਣਵੇਨ ਪੁਟ੍ਠੋ ਦੀਘਨਿਕਾਯੇ ਸੁਭਸੁਤ੍ਤਂਨਾਮ ਦਸਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.
ਅਥ ਥੇਰੋ ਜੇਤਵਨਵਿਹਾਰੇ ਖਣ੍ਡਫੁਲ੍ਲਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਪਕਟ੍ਠਾਯ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਾਯ ਰਾਜਗਹਂ ਗਤੋ. ਤਥਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਸਬ੍ਬਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਗਹਮੇਵ ਗਤੋ.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਰਾਜਗਹੇ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਮਹਾਵਿਹਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਛਡ੍ਡਿਤਪਤਿਤਉਕ੍ਲਾਪਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਭਗਵਤੋ ਹਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਸਬ੍ਬੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰੇ ਚ ਪਰਿਵੇਣੇ ਚ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਅਗਮਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਥੇਰਾ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਪੂਜਨਤ੍ਥਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਵਾਦਪਰਿਮੋਚਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ‘‘ਪਠਮਂ ਮਾਸਂ ਖਣ੍ਡਫੁਲ੍ਲਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਂ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ. ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਹਿ ਏਵਂ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ – ‘‘ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸਾਵਕਾ ਸਤ੍ਥਰਿ ਠਿਤੇਯੇਵ ਵਿਹਾਰੇ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਂਸੁ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਛਡ੍ਡੇਸੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਵਾਦਪਰਿਮੋਚਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ¶ ਹੇਤਂ –
‘‘ਅਥ ¶ ਖੋ ਥੇਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਭਗਵਤਾ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਖਣ੍ਡਫੁਲ੍ਲਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਂ ¶ ਵਣ੍ਣਿਤਂ. ਹਨ੍ਦ ਮਯਂ, ਆਵੁਸੋ, ਪਠਮਂ ਮਾਸਂ ਖਣ੍ਡਫੁਲ੍ਲਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਂ ਕਰੋਮ, ਮਜ੍ਝਿਮਂ ਮਾਸਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੪੩੮).
ਤੇ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਾਜਦ੍ਵਾਰੇ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ ਰਾਜਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਗਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿ. ਥੇਰਾ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਮਹਾਵਿਹਾਰਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਤ੍ਥਾਯ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਪਟਿਵੇਦੇਸੁਂ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਰਾਜਾ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਕਾਰਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਅਦਾਸਿ. ਥੇਰਾ ਪਠਮਂ ਮਾਸਂ ਸਬ੍ਬਵਿਹਾਰੇ ਪਟਿਸਙ੍ਖਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ – ‘‘ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਵਿਹਾਰਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਂ. ਇਦਾਨਿ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥਾ ਕਰੋਥ. ਮਯ੍ਹਂ ਆਣਾਚਕ੍ਕਂ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਹੋਤੁ. ਆਣਾਪੇਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਂ ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ? ‘‘ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਨ੍ਨਿਸਜ੍ਜਟ੍ਠਾਨਂ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਕਤ੍ਥ ਕਰੋਮਿ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ? ‘‘ਵੇਭਾਰਪਬ੍ਬਤਪਸ੍ਸੇ ਸਤ੍ਤਪਣ੍ਣਿਗੁਹਾਦ੍ਵਾਰੇ ਕਾਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਰਾਜਾ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ ਵਿਸ੍ਸਕਮ੍ਮੁਨਾ ਨਿਮ੍ਮਿਤਸਦਿਸਂ ਸੁਵਿਭਤ੍ਤਭਿਤ੍ਤਿਤ੍ਥਮ੍ਭਸੋਪਾਨਂ ਨਾਨਾਵਿਧਮਾਲਾਕਮ੍ਮਲਤਆਕਮ੍ਮਵਿਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਭਵਨ੍ਤਮਿਵ ਰਾਜਭਵਨਵਿਭੂਤਿਂ ਅਵਹਸਨ੍ਤਮਿਵ ਦੇਵਵਿਮਾਨਸਿਰਿਂ ਸਿਰਿਯਾ ਨਿਕੇਤਮਿਵ ਏਕਨਿਪਾਤਤਿਤ੍ਥਮਿਵ ਚ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਨਯਨਵਿਹਙ੍ਗਾਨਂ ਲੋਕਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਮਿਵ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਿਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਸਾਰਮਣ੍ਡਂ ਮਣ੍ਡਪਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਵਿਧਕੁਸੁਮਦਾਮ-ਓਲਮ੍ਬਕ-ਵਿਨਿਗ੍ਗਲਨ੍ਤਚਾਰੁਵਿਤਾਨਂ ¶ ਰਤਨਵਿਚਿਤ੍ਤਮਣਿਕੋਟ੍ਟਿਮਤਲਮਿਵ ਚ ਨਂ ਨਾਨਾਪੁਪ੍ਫੂਪਹਾਰਵਿਚਿਤ੍ਤਸੁਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਭੂਮਿਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਮਾਨਸਦਿਸਂ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਹਾਮਣ੍ਡਪੇ ਪਞ੍ਚਸਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨਗ੍ਘਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਕਪ੍ਪਿਯਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਸਤਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਭਾਗਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਤ੍ਤਰਾਭਿਮੁਖਂ ਥੇਰਾਸਨਂ ਮਣ੍ਡਪਮਜ੍ਝੇ ਪੁਰਤ੍ਥਾਭਿਮੁਖਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਆਸਨਾਰਹਂ ਧਮ੍ਮਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਨ੍ਤਖਚਿਤਂ ਬੀਜਨਿਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਆਰੋਚਾਪੇਸਿ – ‘‘ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਮ ਕਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇ ਏਕਚ੍ਚੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਵਮਾਹਂਸੁ – ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਏਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਸ੍ਸਗਨ੍ਧਂ ਵਾਯਨ੍ਤੋ ਵਿਚਰਤੀ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਅਞ੍ਞੋ ਵਿਸ੍ਸਗਨ੍ਧਂ ਵਾਯਨ੍ਤੋ ¶ ਵਿਚਰਣਕਭਿਕ੍ਖੁ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਦ੍ਧਾ ਏਤੇ ਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਸਂਵੇਗਂ ਆਪਜ੍ਜਿ. ਏਕਚ੍ਚੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਸ੍ਵੇ, ਆਵੁਸੋ, ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਸੇਕ੍ਖੋ ਸਕਰਣੀਯੋ, ਤੇਨ ਤੇ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਂ ਗਨ੍ਤੁਂ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਹੋਹੀ’’ਤਿ.
ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ – ‘‘ਸ੍ਵੇ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ, ਨ ਖੋ ਪਨ ਮੇਤਂ ਪਤਿਰੂਪਂ ਯ੍ਵਾਹਂ ਸੇਕ੍ਖੋ ¶ ਸਮਾਨੋ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਬਹੁਦੇਵ ਰਤ੍ਤਿਂ ਕਾਯਗਤਾਯਸਤਿਯਾ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯਂ ਚਙ੍ਕਮਾ ਓਰੋਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਿਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕਾਯਂ ਆਵਜ੍ਜੇਸਿ. ਦ੍ਵੇ ਪਾਦਾ ਭੂਮਿਤੋ ਮੁਤ੍ਤਾ, ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸੀਸਂ ਬਿਮ੍ਬੋਹਨਂ, ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਚਙ੍ਕਮੇਨ ¶ ਬਹਿ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਵਿਸੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਨਨੁ ਮਂ ਭਗਵਾ ਏਤਦਵੋਚ – ‘ਕਤਪੁਞ੍ਞੋਸਿ ਤ੍ਵਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਧਾਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜ; ਖਿਪ੍ਪਂ ਹੋਹਿਸਿ ਅਨਾਸਵੋ’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੦੭). ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਕਥਾਦੋਸੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਮਮ ਅਚ੍ਚਾਰਦ੍ਧਂ ਵੀਰਿਯਂ ਤੇਨ ਮੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ. ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਵੀਰਿਯਸਮਥਂ ਯੋਜੇਮੀ’’ਤਿ ਚਙ੍ਕਮਾ ਓਰੋਹਿਤ੍ਵਾ ਪਾਦਧੋਵਨਟ੍ਠਾਨੇ ਠਤ੍ਵਾ ਪਾਦੇ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਚਕੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਥੋਕਂ ਵਿਸ੍ਸਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕਾਯਂ ਮਞ੍ਚਕੇ ਉਪਨਾਮੇਸਿ. ਦ੍ਵੇ ਪਾਦਾ ਭੂਮਿਤੋ ਮੁਤ੍ਤਾ, ਸੀਸਞ੍ਚ ਬਿਮ੍ਬੋਹਨਂ ਅਸਮ੍ਪਤ੍ਤਂ. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ, ਚਤੁਇਰਿਯਾਪਥਵਿਰਹਿਤਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਅਨਿਪਨ੍ਨੋ ਅਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਟ੍ਠਿਤੋ ਅਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ‘‘ਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਅਥ ਖੋ ਥੇਰਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਪਟਿਸਾਮੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ. ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਞਾਪੇਤੁਕਾਮੋ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨ ਗਤੋ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਯਥਾਵੁਡ੍ਢਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਾ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਆਸਨਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਕੇਹਿਚਿ ‘‘ਏਤਮਾਸਨਂ ਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ‘‘ਆਨਨ੍ਦੋ ਪਨ ਕੁਹਿਂ ਗਤੋ’’ਤਿ? ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਥੇਰੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਦਾਨਿ ਮਯ੍ਹਂ ਗਮਨਕਾਲੋ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵਂ ¶ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪਥਵਿਯਂ ਨਿਮੁਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਸਨੇਯੇਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਆਕਾਸੇਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦੀਤਿਪਿ ਏਕੇ.
ਏਵਂ ¶ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੇ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਕਿਂ ਪਠਮਂ ਸਙ੍ਗਾਯਾਮ, ਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਵਿਨਯਂ ਵਾ’’ਤਿ? ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪ, ਵਿਨਯੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨਸ੍ਸ ਆਯੁ, ਵਿਨਯੇ ਠਿਤੇ ਸਾਸਨਂ ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਪਠਮਂ ਵਿਨਯਂ ਸਙ੍ਗਾਯਾਮਾ’’ਤਿ,. ‘‘ਕਂ ਧੁਰਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ? ‘‘ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪਾਲਿ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕਿਂ ਆਨਨ੍ਦੋ ਨਪ੍ਪਹੋਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਨਪ੍ਪਹੋਤਿ; ਅਪਿ ਚ ਖੋ ਪਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਧਰਮਾਨੋਯੇਵ ਵਿਨਯਪਰਿਯਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪਾਲਿਂ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪੇਸਿ – ‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਿਨਯਧਰਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਉਪਾਲੀ’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੨੧੯, ੨੨੮). ਤਸ੍ਮਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਂ ¶ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯਂ ਸਙ੍ਗਾਯਾਮਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਥੇਰੋ ਵਿਨਯਂ ਪੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥਾਯ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਿ. ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਾਲ਼ਿ –
‘‘ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਸਙ੍ਘਂ ਞਾਪੇਸਿ –
‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਆਵੁਸੋ, ਸਙ੍ਘੋ. ਯਦਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਅਹਂ ਉਪਾਲਿਂ ਵਿਨਯਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ.
‘‘ਆਯਸ੍ਮਾਪਿ ਉਪਾਲਿ ਸਙ੍ਘਂ ਞਾਪੇਸਿ –
‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਘੋ. ਯਦਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਅਹਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੇਨ ਵਿਨਯਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ.
ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਿਤ੍ਵਾ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਪਾਲਿ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਏਕਂਸਂ ਚੀਵਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ, ਦਨ੍ਤਖਚਿਤਂ ਬੀਜਨਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਤਤੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਥੇਰਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪਾਲਿਂ ਵਿਨਯਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਪਠਮਂ, ਆਵੁਸੋ ਉਪਾਲਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਕਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ¶ ? ‘‘ਵੇਸਾਲਿਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਕਂ ਆਰਬ੍ਭਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਦਿਨ੍ਨਂ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭਾ’’ਤਿ. ‘‘ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੇ’’ਤਿ.
ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪਾਲਿਂ ਪਠਮਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਨਿਦਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ; ਯਥਾ ਚ ਪਠਮਸ੍ਸ ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਤਥਾ ਤਤਿਯਸ੍ਸ ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ…ਪੇ… ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਪੁਟ੍ਠੋ ਪੁਟ੍ਠੋ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ. ਤਤੋ ¶ ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਨਿ ‘‘ਪਾਰਾਜਿਕਕਣ੍ਡਂ ਨਾਮ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗਹਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਠਪੇਸੁਂ. ਤੇਰਸ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਾਨਿ ‘‘ਤੇਰਸਕ’’ਨ੍ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਦ੍ਵੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਅਨਿਯਤਾਨੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਤਿਂਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਦ੍ਵੇਨਵੁਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਪਾਟਿਦੇਸਨੀਯਾਨੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਪਞ੍ਚਸਤ੍ਤਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਸੇਖਿਯਾਨੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਸਤ੍ਤ ਧਮ੍ਮੇ ‘‘ਅਧਿਕਰਣਸਮਥਾ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ.
ਏਵਂ ¶ ਮਹਾਵਿਭਙ੍ਗਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਵਿਭਙ੍ਗੇ ਅਟ੍ਠ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਪਾਰਾਜਿਕਕਣ੍ਡਂ ਨਾਮ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਸਤ੍ਤਰਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਸਤ੍ਤਰਸਕ’’ਨ੍ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਤਿਂਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਛਸਟ੍ਠਿਸਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਅਟ੍ਠ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਪਾਟਿਦੇਸਨੀਯਾਨੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਪਞ੍ਚਸਤ੍ਤਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਸੇਖਿਯਾਨੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਸਤ੍ਤ ਧਮ੍ਮੇ ‘‘ਅਧਿਕਰਣਸਮਥਾ’’ਤਿ ¶ ਠਪੇਸੁਂ. ਏਵਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਵਿਭਙ੍ਗਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਏਤੇਨੇਵ ਉਪਾਯੇਨ ਖਨ੍ਧਕਪਰਿਵਾਰੇਪਿ ਆਰੋਪੇਸੁਂ. ਏਵਮੇਤਂ ਸਉਭਤੋਵਿਭਙ੍ਗਖਨ੍ਧਕਪਰਿਵਾਰਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਸਙ੍ਗਹਮਾਰੂਲ਼੍ਹਂ ਸਬ੍ਬਂ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ. ਪੁਚ੍ਛਾਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਞ੍ਚ ਅਰਹਨ੍ਤਸਤਾਨਿ ਸਙ੍ਗਹਂ ਆਰੋਪਿਤਨਯੇਨੇਵ ਗਣਸਜ੍ਝਾਯਮਕਂਸੁ. ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਾਵਸਾਨੇ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੋ ਦਨ੍ਤਖਚਿਤਂ ਬੀਜਨਿਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਸਨਾ ਓਰੋਹਿਤ੍ਵਾ ਵੁਡ੍ਢੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ.
ਵਿਨਯਂ ਸਙ੍ਗਾਯਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਗਾਯਿਤੁਕਾਮੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਗਾਯਨ੍ਤੇਹਿ ਕਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਧੁਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮੋ ਸਙ੍ਗਾਯਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ? ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਂ ਧੁਰਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ.
ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਸਙ੍ਘਂ ਞਾਪੇਸਿ –
‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਆਵੁਸੋ, ਸਙ੍ਘੋ. ਯਦਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਅਹਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ.
ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਸਙ੍ਘਂ ਞਾਪੇਸਿ –
‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਘੋ ਯਦਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਅਹਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ.
ਅਥ ¶ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਏਕਂਸਂ ਚੀਵਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ ਦਨ੍ਤਖਚਿਤਂ ਬੀਜਨਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਅਥ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਂ, ਆਵੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਕਤ੍ਥ ਭਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਾਜਗਹਂ ¶ ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ ਨਾਲ਼ਨ੍ਦਂ ਰਾਜਾਗਾਰਕੇ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾਯ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕਂ ਆਰਬ੍ਭਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਪ੍ਪਿਯਞ੍ਚ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਞ੍ਚ ਮਾਣਵ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਵਣ੍ਣਾਵਣ੍ਣੇ’’ਤਿ. ਅਥ ਖੋ ¶ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪਨਾਵੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਕਤ੍ਥ ਭਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ? ‘ਰਾਜਗਹੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਜੀਵਕਮ੍ਬਵਨੇ’’ਤਿ. ‘‘ਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਨਾ ਵੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਏਤੇਨੇਵ ਉਪਾਯੇਨ ਪਞ੍ਚ ਨਿਕਾਯੇ ਪੁਚ੍ਛਿ.
ਪਞ੍ਚਨਿਕਾਯਾ ਨਾਮ – ਦੀਘਨਿਕਾਯੋ, ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯੋ, ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯੋ, ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯੋ, ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੋ ਨਾਮ – ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਨਿਕਾਯੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ, ਅਵਸੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਨਯੋ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੋ, ਸੇਸਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਨਿਕਾਯਾ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੇਨ. ਤਦੇਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਰਸਵਸੇਨ ਏਕਵਿਧਂ, ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਂ, ਪਠਮਮਜ੍ਝਿਮਪਚ੍ਛਿਮਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧਂ; ਤਥਾ ਪਿਟਕਵਸੇਨ, ਨਿਕਾਯਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਵਿਧਂ, ਅਙ੍ਗਵਸੇਨ ਨਵਵਿਧਂ, ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਵਸੇਨ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਵਿਧਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਕਥਂ ਰਸਵਸੇਨ ਏਕਵਿਧਂ? ਯਞ੍ਹਿ ਭਗਵਤਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਏਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਪਞ੍ਚਚਤ੍ਤਾਲੀਸਵਸ੍ਸਾਨਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਨਾਗਯਕ੍ਖਾਦਯੋ ਅਨੁਸਾਸਨ੍ਤੇਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੇਨ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਏਕਰਸਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਰਸਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਰਸਵਸੇਨ ਏਕਵਿਧਂ.
ਕਥਂ ¶ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਂ? ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਚੇਤਂ ਧਮ੍ਮੋ ਚੇਵ ਵਿਨਯੋ ਚਾਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਵਿਨਯੋ, ਅਵਸੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਧਮ੍ਮੋ; ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ, ਆਵੁਸੋ, ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ. ‘‘ਅਹਂ ¶ ਉਪਾਲਿਂ ਵਿਨਯਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ, ਆਨਨ੍ਦਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਂ.
ਕਥਂ ਪਠਮਮਜ੍ਝਿਮਪਚ੍ਛਿਮਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧਂ? ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਹਿਦਂ ਪਠਮਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ, ਮਜ੍ਝਿਮਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ, ਪਚ੍ਛਿਮਬੁਦ੍ਧਵਚਨਨ੍ਤਿ ਤਿਪ੍ਪਭੇਦਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ –
‘‘ਅਨੇਕਜਾਤਿਸਂਸਾਰਂ, ਸਨ੍ਧਾਵਿਸ੍ਸਂ ਅਨਿਬ੍ਬਿਸਂ;
ਗਹਕਾਰਂ ਗਵੇਸਨ੍ਤੋ, ਦੁਕ੍ਖਾ ਜਾਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ.
‘‘ਗਹਕਾਰਕ ¶ ਦਿਟ੍ਠੋਸਿ, ਪੁਨ ਗੇਹਂ ਨ ਕਾਹਸਿ;
ਸਬ੍ਬਾ ਤੇ ਫਾਸੁਕਾ ਭਗ੍ਗਾ, ਗਹਕੂਟਂ ਵਿਸਙ੍ਖਤਂ;
ਵਿਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਣ੍ਹਾਨਂ ਖਯਮਜ੍ਝਗਾ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੧੫੩-੧੫੪);
ਇਦਂ ਪਠਮਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ.
ਕੇਚਿ ‘‘ਯਦਾ ਹਵੇ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਖਨ੍ਧਕੇ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਆਹੁ. ਏਸਾ ਪਨ ਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੋਮਨਸ੍ਸਮਯਞਾਣੇਨ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਉਦਾਨਗਾਥਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਯਂ ਪਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਕਾਲੇ ਅਭਾਸਿ – ‘‘ਹਨ੍ਦ ਦਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਮਨ੍ਤਯਾਮਿ ਵੋ, ਵਯਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਸਮ੍ਪਾਦੇਥਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੧੮) ਇਦਂ ਪਚ੍ਛਿਮਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ.
ਉਭਿਨ੍ਨਮਨ੍ਤਰੇ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਏਤਂ ਮਜ੍ਝਿਮਬੁਦ੍ਧਵਚਨਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਪਠਮਮਜ੍ਝਿਮਪਚ੍ਛਿਮਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧਂ.
ਕਥਂ ¶ ਪਿਟਕਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧਂ? ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਿਟਕਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਨ੍ਤਿ ਤਿਪ੍ਪਭੇਦਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਸਙ੍ਗੀਤਿਯਂ ਸਙ੍ਗੀਤਞ੍ਚ ਅਸਙ੍ਗੀਤਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਉਭਯਾਨਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਾਨਿ, ਦ੍ਵੇ ਵਿਭਙ੍ਗਾਨਿ, ਦ੍ਵਾਵੀਸਤਿ ਖਨ੍ਧਕਾਨਿ, ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਵਾਰਾਤਿ ਇਦਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਨਾਮ.
ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਾਦਿ ਚਤੁਤ੍ਤਿਂਸਸੁਤ੍ਤਸਙ੍ਗਹੋ ਦੀਘਨਿਕਾਯੋ, ਮੂਲਪਰਿਯਾਯਸੁਤ੍ਤਾਦਿ ਦਿਯਡ੍ਢਸਤਦ੍ਵੇਸੁਤ੍ਤਸਙ੍ਗਹੋ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯੋ, ਓਘਤਰਣਸੁਤ੍ਤਾਦਿ ਸਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਸਹਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸਤ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤਸਙ੍ਗਹੋ ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯੋ, ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਦਾਨਸੁਤ੍ਤਾਦਿ ਨਵਸੁਤ੍ਤਸਹਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਸਤ ਸਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਸਸੁਤ੍ਤਸਙ੍ਗਹੋ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯੋ, ਖੁਦ੍ਦਕਪਾਠ-ਧਮ੍ਮਪਦ-ਉਦਾਨ-ਇਤਿਵੁਤ੍ਤਕ-ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਵਿਮਾਨਵਤ੍ਥੁ-ਪੇਤਵਤ੍ਥੁ-ਥੇਰਗਾਥਾ-ਥੇਰੀਗਾਥਾ-ਜਾਤਕਨਿਦ੍ਦੇਸ-ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ-ਅਪਦਾਨ-ਬੁਦ੍ਧਵਂਸ-ਚਰਿਯਾਪਿਟਕਵਸੇਨ ¶ ਪਨ੍ਨਰਸਪ੍ਪਭੇਦੋ ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੋਤਿ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਿਟਕਂ ਨਾਮ.
ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹੋ, ਵਿਭਙ੍ਗੋ, ਧਾਤੁਕਥਾ, ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਕਥਾਵਤ੍ਥੁ, ਯਮਕਂ, ਪਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਂ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਥ –
ਵਿਵਿਧਵਿਸੇਸਨਯਤ੍ਤਾ ¶ , ਵਿਨਯਨਤੋ ਚੇਵ ਕਾਯਵਾਚਾਨਂ;
ਵਿਨਯਤ੍ਥਵਿਦੂਹਿ ਅਯਂ, ਵਿਨਯੋ ਵਿਨਯੋਤਿ ਅਕ੍ਖਾਤੋ.
ਵਿਵਿਧਾ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਵਿਧ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸ ਪਾਰਾਜਿਕਾਦਿ ਸਤ੍ਤਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਮਾਤਿਕਾ ਵਿਭਙ੍ਗਾਦਿਪ੍ਪਭੇਦਾ ਨਯਾ, ਵਿਸੇਸਭੂਤਾ ਚ ਦਲ਼੍ਹੀਕਮ੍ਮਸਿਥਿਲਕਰਣਪ੍ਪਯੋਜਨਾ ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਨਯਾ ¶ , ਕਾਯਿਕਵਾਚਸਿਕਅਜ੍ਝਾਚਾਰਨਿਸੇਧਨਤੋ ਚੇਸ ਕਾਯਂ ਵਾਚਞ੍ਚ ਵਿਨੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਵਿਧਨਯਤ੍ਤਾ ਵਿਸੇਸਨਯਤ੍ਤਾ ਕਾਯਵਾਚਾਨਞ੍ਚ ਵਿਨਯਨਤੋ ‘‘ਵਿਨਯੋ’’ਤਿ ਅਕ੍ਖਾਤੋ. ਤੇਨੇਤਮੇਤਸ੍ਸ ਵਚਨਤ੍ਥਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ –
‘‘ਵਿਵਿਧਵਿਸੇਸਨਯਤ੍ਤਾ, ਵਿਨਯਨਤੋ ਚੇਵ ਕਾਯਵਾਚਾਨਂ;
ਵਿਨਯਤ੍ਥਵਿਦੂਹਿ ਅਯਂ, ਵਿਨਯੋ ਵਿਨਯੋਤਿ ਅਕ੍ਖਾਤੋ’’ਤਿ.
ਇਤਰਂ ਪਨ –
ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਸੂਚਨਤੋ, ਸੁਵੁਤ੍ਤਤੋ ਸਵਨਤੋਥ ਸੂਦਨਤੋ;
ਸੁਤ੍ਤਾਣਾ ਸੁਤ੍ਤਸਭਾਗਤੋ ਚ, ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਕ੍ਖਾਤਂ.
ਤਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਪਰਤ੍ਥਾਦਿਭੇਦੇ ਅਤ੍ਥੇ ਸੂਚੇਤਿ, ਸੁਵੁਤ੍ਤਾ ਚੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਾ ਵੇਨੇਯ੍ਯਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਲੋਮੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਸਵਤਿ ਚੇਤਂ ਅਤ੍ਥੇ ਸਸ੍ਸਮਿਵ ਫਲਂ ਪਸਵਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੂਦਤਿ ਚੇਤਂ ਧੇਨੁਵਿਯ ਖੀਰਂ, ਪਗ੍ਘਰਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਚ ਨੇ ਤਾਯਤਿ ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੁਤ੍ਤਸਭਾਗਞ੍ਚੇਤਂ, ਯਥਾ ਹਿ ਤਚ੍ਛਕਾਨਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਪਮਾਣਂ ਹੋਤਿ; ਏਵਮੇਤਮ੍ਪਿ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ. ਯਥਾ ਚ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਨ ਵਿਕਿਰਿਯਨ੍ਤਿ ਨ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਯਨ੍ਤਿ; ਏਵਮੇਤੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਅਤ੍ਥਾ. ਤੇਨੇਤਮੇਤਸ੍ਸ ਵਚਨਤ੍ਥਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ –
‘‘ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਸੂਚਨਤੋ, ਸੁਵੁਤ੍ਤਤੋ ਸਵਨਤੋਥ ਸੂਦਨਤੋ;
ਸੁਤ੍ਤਾਣਾ ਸੁਤ੍ਤਸਭਾਗਤੋ ਚ, ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਕ੍ਖਾਤ’’ਨ੍ਤਿ.
ਯਂ ਏਤ੍ਥ ਵੁਡ੍ਢਿਮਨ੍ਤੋ, ਸਲਕ੍ਖਣਾ ਪੂਜਿਤਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ;
ਵੁਤ੍ਤਾਧਿਕਾ ਚ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਭਿਧਮ੍ਮੋ ਤੇਨ ਅਕ੍ਖਾਤੋ.
ਅਯਞ੍ਹਿ ¶ ਅਭਿਸਦ੍ਦੋ ਵੁਡ੍ਢਿਲਕ੍ਖਣਪੂਜਿਤਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਧਿਕੇਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਥਾਹੇਸ – ‘‘ਬਾਲ਼੍ਹਾ ਮੇ ਆਵੁਸੋ ਦੁਕ੍ਖਾ ਵੇਦਨਾ ਅਭਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਨੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੮੯; ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੯੫) ਵੁਡ੍ਢਿਯਂ ਆਗਤੋ. ‘‘ਯਾ ਤਾ ਰਤ੍ਤਿਯੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾ ਅਭਿਲਕ੍ਖਿਤਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੯) ਲਕ੍ਖਣੇ. ‘‘ਰਾਜਾਭਿਰਾਜਾ ਮਨੁਜਿਨ੍ਦੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੨.੩੯੯; ਸੁ. ਨਿ. ੫੫੮) ਪੂਜਿਤੇ. ‘‘ਪਟਿਬਲੋ ਵਿਨੇਤੁਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਵਿਨਯੇ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮਹਾਵ. ੮੫) ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਙ੍ਕਰਵਿਰਹਿਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਚ ਵਿਨਯੇ ਚਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ ਵਣ੍ਣੇਨਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਵਿ. ਵ. ੭੫) ਅਧਿਕੇ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤਿ, ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ੧੬੦ ਆਦਯੋ) ਨਯੇਨ ਵੁਡ੍ਢਿਮਨ੍ਤੋਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ‘‘ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣਂ ਵਾ ਸਦ੍ਦਾਰਮ੍ਮਣਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਾਦੀਹਿ ਲਕ੍ਖਣੀਯਤ੍ਤਾ ਸਲਕ੍ਖਣਾਪਿ. ‘‘ਸੇਕ੍ਖਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਸੇਕ੍ਖਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪੂਜਿਤਾਪਿ ਪੂਜਾਰਹਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਫਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ ਵੇਦਨਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਭਾਵਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਪਿ. ‘‘ਮਹਗ੍ਗਤਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਪ੍ਪਮਾਣਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਨੁਤ੍ਤਰਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਧਿਕਾਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਨੇਤਮੇਤਸ੍ਸ ਵਚਨਤ੍ਥਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ –
‘‘ਯਂ ਏਤ੍ਥ ਵੁਡ੍ਢਿਮਨ੍ਤੋ, ਸਲਕ੍ਖਣਾ ਪੂਜਿਤਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ;
ਵੁਤ੍ਤਾਧਿਕਾ ਚ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਭਿਧਮ੍ਮੋ ਤੇਨ ਅਕ੍ਖਾਤੋ’’ਤਿ.
ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਵਿਸਿਟ੍ਠਂ, ਤਂ –
ਪਿਟਕਂ ਪਿਟਕਤ੍ਥਵਿਦੂ, ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਬ੍ਭਾਜਨਤ੍ਥਤੋ ਆਹੁ;
ਤੇਨ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ, ਤਯੋਪਿ ਵਿਨਯਾਦਯੋ ਞੇਯ੍ਯਾ.
ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਿ ¶ ¶ ਹਿ ‘‘ਮਾ ਪਿਟਕਸਮ੍ਪਦਾਨੇਨਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੩.੬੬) ਪਿਟਕਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਅਥ ਪੁਰਿਸੋ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਕੁਦਾਲਪਿਟਕਂ ਆਦਾਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੨੮; ਅ. ਨਿ. ੩.੭੦) ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਭਾਜਨਮ੍ਪਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਿਟਕਂ ਪਿਟਕਤ੍ਥਵਿਦੂ, ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਬ੍ਭਾਜਨਤ੍ਥਤੋ ਆਹੁ.
ਇਦਾਨਿ ਤੇਨ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਤਯੋਪਿ ਵਿਨਯਾਦਯੋ ਞੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਤੇਨ ਏਵਂ ਦੁਵਿਧਤ੍ਥੇਨ ਪਿਟਕਸਦ੍ਦੇਨ ਸਹ ¶ ਸਮਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯੋ ਚ ਸੋ ਪਿਟਕਞ੍ਚ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਭਾਜਨਤੋ ਚਾਤਿ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਞ੍ਚ ਤਂ ਪਿਟਕਞ੍ਚਾਤਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਿਟਕਂ, ਅਭਿਧਮ੍ਮੋ ਚ ਸੋ ਪਿਟਕਞ੍ਚਾਤਿ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤੇ ਤਯੋਪਿ ਵਿਨਯਾਦਯੋ ਞੇਯ੍ਯਾ.
ਏਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਚ ਪੁਨਪਿ ਤੇਸ੍ਵੇਵ ਪਿਟਕੇਸੁ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ –
ਦੇਸਨਾਸਾਸਨਕਥਾ, ਭੇਦਂ ਤੇਸੁ ਯਥਾਰਹਂ;
ਸਿਕ੍ਖਾਪਹਾਨਗਮ੍ਭੀਰ, ਭਾਵਞ੍ਚ ਪਰਿਦੀਪਯੇ.
ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਭੇਦਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ, ਵਿਪਤ੍ਤਿਂ ਚਾਪਿ ਯਂ ਯਹਿਂ;
ਪਾਪੁਣਾਤਿ ਯਥਾ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਭਾਵਯੇ.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਰਿਦੀਪਨਾ ਵਿਭਾਵਨਾ ਚ, ਏਤਾਨਿ ਹਿ ਤੀਣਿ ਪਿਟਕਾਨਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਆਣਾ ਵੋਹਾਰ ਪਰਮਤ੍ਥਦੇਸਨਾ ਯਥਾਪਰਾਧ-ਯਥਾਨੁਲੋਮ-ਯਥਾਧਮ੍ਮਸਾਸਨਾਨਿ, ਸਂਵਰਾਸਂਵਰਦਿਟ੍ਠਿਵਿਨਿਵੇਠਨਾਮਰੂਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਥਾਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ.
ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਆਣਾਰਹੇਨ ਭਗਵਤਾ ਆਣਾਬਾਹੁਲ੍ਲਤੋ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਆਣਾਦੇਸਨਾ, ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਿਟਕਂ ਵੋਹਾਰਕੁਸਲੇਨ ਭਗਵਤਾ ਵੋਹਾਰਬਾਹੁਲ੍ਲਤੋ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਵੋਹਾਰਦੇਸਨਾ, ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਂ ਪਰਮਤ੍ਥਕੁਸਲੇਨ ਭਗਵਤਾ ਪਰਮਤ੍ਥਬਾਹੁਲ੍ਲਤੋ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਪਰਮਤ੍ਥਦੇਸਨਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਤਥਾ ¶ ਪਠਮਂ ਯੇ ਤੇ ਪਚੁਰਾਪਰਾਧਾ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇ ਯਥਾਪਰਾਧਂ ਏਤ੍ਥ ਸਾਸਿਤਾਤਿ ਯਥਾਪਰਾਧਸਾਸਨਂ, ਦੁਤਿਯਂ ਅਨੇਕਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਸਯਚਰਿਯਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਕਾ ਸਤ੍ਤਾ ਯਥਾਨੁਲੋਮਂ ਏਤ੍ਥ ਸਾਸਿਤਾਤਿ ਯਥਾਨੁਲੋਮਸਾਸਨਂ, ਤਤਿਯਂ ਧਮ੍ਮਪੁਞ੍ਜਮਤ੍ਤੇ ‘‘ਅਹਂ ਮਮਾ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਿਨੋ ਸਤ੍ਤਾ ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਏਤ੍ਥ ਸਾਸਿਤਾਤਿ ਯਥਾਧਮ੍ਮਸਾਸਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਤਥਾ ¶ ਪਠਮਂ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤੋ ਸਂਵਰਾਸਂਵਰੋ ਏਤ੍ਥ ਕਥਿਤੋਤਿ ਸਂਵਰਾਸਂਵਰਕਥਾ, ਦੁਤਿਯਂ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਦਿਟ੍ਠਿਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਨਿਵੇਠਨਾ ਏਤ੍ਥ ਕਥਿਤਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਨਿਵੇਠਨਕਥਾ, ਤਤਿਯਂ ਰਾਗਾਦਿਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤੋ ਨਾਮਰੂਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਏਤ੍ਥ ਕਥਿਤੋਤਿ ਨਾਮਰੂਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਥਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਤੀਸੁਪਿ ਚ ਚੇਤੇਸੁ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ, ਤੀਣਿ ਪਹਾਨਾਨਿ, ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਚ ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ¶ . ਤਥਾ ਹਿ – ਵਿਨਯਪਿਟਕੇ ਵਿਸੇਸੇਨ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਿਟਕੇ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕੇ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ.
ਵਿਨਯਪਿਟਕੇ ਚ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਪ੍ਪਹਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ, ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਪਟਿਪਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਸੀਲਸ੍ਸ. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਿਟਕੇ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਪਟਿਪਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ. ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕੇ ਅਨੁਸਯਪ੍ਪਹਾਨਂ ਅਨੁਸਯਪਟਿਪਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਾਯ.
ਪਠਮੇ ਚ ਤਦਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ, ਇਤਰੇਸੁ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਸਮੁਚ੍ਛੇਦਪ੍ਪਹਾਨਾਨਿ. ਪਠਮੇ ਚ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸਂਕਿਲੇਸਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ, ਇਤਰੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਸਂਕਿਲੇਸਾਨਂ.
ਏਕਮੇਕਸ੍ਮਿਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋਪਿ ਧਮ੍ਮਤ੍ਥਦੇਸਨਾਪਟਿਵੇਧਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਪਾਲ਼ਿ. ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਤਸ੍ਸਾਯੇਵਤ੍ਥੋ. ਦੇਸਨਾਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਮਨਸਾਵਵਤ੍ਥਾਪਿਤਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਦੇਸਨਾ. ਪਟਿਵੇਧੋਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਪਾਲ਼ਿਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਚ ਯਥਾਭੂਤਾਵਬੋਧੋ. ਤੀਸੁਪਿ ਚੇਤੇਸੁ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਤ੍ਥਦੇਸਨਾਪਟਿਵੇਧਾ ¶ ਯਸ੍ਮਾ ਸਸਾਦੀਹਿ ਵਿਯ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਮਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧੀਹਿ ਦੁਕ੍ਖੋਗਾਹਾ ਅਲਬ੍ਭਨੇਯ੍ਯਪਤਿਟ੍ਠਾ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਗਮ੍ਭੀਰਾ. ਏਵਂ ਏਕਮੇਕਸ੍ਮਿਂ ਏਤ੍ਥ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋਪਿ ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਹੇਤੁ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ – ‘‘ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਞਾਣਂ ਧਮ੍ਮਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਹੇਤੁਫਲਂ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ – ‘‘ਹੇਤੁਫਲੇ ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਥਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ’’ਤਿ. ਦੇਸਨਾਤਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਲਾਪੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਟਿਵੇਧੋਤਿ ਅਭਿਸਮਯੋ, ਸੋ ਚ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ ਵਿਸਯਤੋ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ ਚ ਅਤ੍ਥਾਨੁਰੂਪਂ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਧਮ੍ਮਾਨੁਰੂਪਂ ਅਤ੍ਥੇਸੁ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਥਾਨੁਰੂਪਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਸੁ ਅਵਬੋਧੋ.
ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਏਤੇਸੁ ਪਿਟਕੇਸੁ ਯਂ ਯਂ ਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ਵਾ ਅਤ੍ਥਜਾਤਂ ਵਾ, ਯਾ ਚਾਯਂ ਯਥਾ ਯਥਾ ਞਾਪੇਤਬ੍ਬੋ ਅਤ੍ਥੋ ਸੋਤੂਨਂ ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਭਿਮੁਖੋ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਤਥਾ ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾ ਦੇਸਨਾ, ਯੋ ਚੇਤ੍ਥ ¶ ਅਵਿਪਰੀਤਾਵਬੋਧਸਙ੍ਖਾਤੋ ਪਟਿਵੇਧੋ ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਅਨੁਪਚਿਤਕੁਸਲਸਮ੍ਭਾਰੇਹਿ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੇਹਿ ਸਸਾਦੀਹਿ ਵਿਯ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਦੁਕ੍ਖੋਗਾਹਂ ਅਲਬ੍ਭਨੇਯ੍ਯਪਤਿਟ੍ਠਞ੍ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਗਮ੍ਭੀਰਂ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਏਕਮੇਕਸ੍ਮਿਂ ਏਤ੍ਥ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋਪਿ ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ¶ ਚ –
‘‘ਦੇਸਨਾ-ਸਾਸਨਕਥਾ ¶ , ਭੇਦਂ ਤੇਸੁ ਯਥਾਰਹਂ;
ਸਿਕ੍ਖਾਪਹਾਨਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵਞ੍ਚ ਪਰਿਦੀਪਯੇ’’ਤਿ.
ਅਯਂ ਗਾਥਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾ ਹੋਤਿ.
‘‘ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਭੇਦਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ, ਵਿਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚਾਪਿ ਯਂ ਯਹਿਂ;
ਪਾਪੁਣਾਤਿ ਯਥਾ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਭਾਵਯੇ’’ਤਿ.
ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਤੀਸੁ ਪਿਟਕੇਸੁ ਤਿਵਿਧੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਭੇਦੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਿਸ੍ਸੋ ਹਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯੋ – ਅਲਗਦ੍ਦੂਪਮਾ, ਨਿਸ੍ਸਰਣਤ੍ਥਾ, ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਪਰਿਯਤ੍ਤੀਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਯਾ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤਾ ਉਪਾਰਮ੍ਭਾਦਿਹੇਤੁ ਪਰਿਯਾਪੁਟਾ, ਅਯਂ ਅਲਗਦ੍ਦੂਪਮਾ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪੁਰਿਸੋ ਅਲਗਦ੍ਦਤ੍ਥਿਕੋ ਅਲਗਦ੍ਦਗਵੇਸੀ ਅਲਗਦ੍ਦਪਰਿਯੇਸਨਂ ਚਰਮਾਨੋ, ਸੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਲਗਦ੍ਦਂ. ਤਮੇਨਂ ਭੋਗੇ ਵਾ ਨਙ੍ਗੁਟ੍ਠੇ ਵਾ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ. ਤਸ੍ਸ ਸੋ ਅਲਗਦ੍ਦੋ ਪਟਿਪਰਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥੇ ਵਾ ਬਾਹਾਯ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗੇ ਡਂਸੇਯ੍ਯ. ਸੋ ਤਤੋਨਿਦਾਨਂ ਮਰਣਂ ਵਾ ਨਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਮਰਣਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਦੁਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਲਗਦ੍ਦਸ੍ਸ. ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਮੋਘਪੁਰਿਸਾ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਵੇਦਲ੍ਲਂ. ਤੇ ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਥਂ ਨ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਥਂ ਅਨੁਪਪਰਿਕ੍ਖਤਂ ਨ ਨਿਜ੍ਝਾਨਂ ਖਮਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਉਪਾਰਮ੍ਭਾਨਿਸਂਸਾ ਚੇਵ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤਿ ਇਤਿਵਾਦਪ੍ਪਮੋਕ੍ਖਾਨਿਸਂਸਾ ਚ. ਯਸ੍ਸ ਚਤ੍ਥਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਨਾਨੁਭੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਦੁਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩੮).
ਯਾ ¶ ¶ ਪਨ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਾ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਾਰਿਪੂਰਿਂਯੇਵ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੇਨ ਪਰਿਯਾਪੁਟਾ ਨ ਉਪਾਰਮ੍ਭਾਦਿ ਹੇਤੁ, ਅਯਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਤ੍ਥਾ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਤੇਸਂ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩੯).
ਯਂ ਪਨ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਪਹੀਨਕਿਲੇਸੋ ਭਾਵਿਤਮਗ੍ਗੋ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾਕੁਪ੍ਪੋ ਸਚ੍ਛਿਕਤਨਿਰੋਧੋ ਖੀਣਾਸਵੋ ¶ ਕੇਵਲਂ ਪਵੇਣੀਪਾਲਨਤ੍ਥਾਯ ਵਂਸਾਨੁਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਯਂ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਪਅਯਤ੍ਤੀਤਿ.
ਵਿਨਯੇ ਪਨ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਾਸਂਯੇਵ ਚ ਤਤ੍ਥ ਪਭੇਦਵਚਨਤੋ. ਸੁਤ੍ਤੇ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਦਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਾਸਂਯੇਵ ਚ ਤਤ੍ਥ ਪਭੇਦਵਚਨਤੋ. ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਦਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਾਸਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਭੇਦਵਚਨਤੋ. ਏਵਮੇਤੇਸੁ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਯਥਾਕ੍ਕਮੇਨ ਇਮਂ ਵਿਜ੍ਜਾਤ੍ਤਯਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਾਚਤੁਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਭੇਦਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ.
ਵਿਨਯੇ ਪਨ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਸੁਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸਅਤ੍ਥਰਣਪਾਵੁਰਣਾਦਿਫਸ੍ਸਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇਸੁ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਫਸ੍ਸਾਦੀਸੁ ਅਨਵਜ੍ਜਸਞ੍ਞੀ ਹੋਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ – ‘‘ਤਥਾਹਂ ਭਗਵਤਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਿਤਂ ਆਜਾਨਾਮਿ, ਯਥਾ ਯੇਮੇ ਅਨ੍ਤਰਾਯਿਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤਾ, ਤੇ ਪਟਿਸੇਵਤੋ ਨਾਲਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਾਯਾ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੪੧੭; ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩੪) ਤਤੋ ਦੁਸ੍ਸੀਲਭਾਵਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਸੁਤ੍ਤੇ ¶ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੪.੫) ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਤ੍ਤਨਾ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤੇਨ ਅਮ੍ਹੇ ਚੇਵ ਅਬ੍ਭਾਚਿਕ੍ਖਤਿ, ਅਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਖਨਤਿ, ਬਹੁਞ੍ਚ ਅਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੪੧੭; ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩੬) ਤਤੋ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਧਮ੍ਮਚਿਨ੍ਤਂ ਅਤਿਧਾਵਨ੍ਤੋ ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਾਨਿਪਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤਿ, ਤਤੋ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖੇਪਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ – ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਾਨਿ ਨ ਚਿਨ੍ਤੇਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਯਾਨਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਉਮ੍ਮਾਦਸ੍ਸ ਵਿਘਾਤਸ੍ਸ ਭਾਗੀ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੭੭). ਏਵਮੇਤੇਸੁ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਯਥਾਕ੍ਕਮੇਨ ਇਮਂ ਦੁਸ੍ਸੀਲਭਾਵਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਤਾ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖੇਪਭੇਦਂ ਵਿਪਤ੍ਤਿਂ ਪਾਪੁਣਾਤੀਤਿ.
ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ¶ ਚ –
‘‘ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਭੇਦਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ, ਵਿਪਤ੍ਤਿਂ ਚਾਪਿ ਯਂ ਯਹਿਂ;
ਪਾਪੁਣਾਤਿ ਯਥਾ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਭਾਵਯੇ’’ਤਿ.
ਅਯਮ੍ਪਿ ਗਾਥਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਪਿਟਕਾਨਿ ਞਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਵਸੇਨੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਤਿਵਿਧਨ੍ਤਿ ਞਾਤਬ੍ਬਂ.
ਕਥਂ ¶ ਨਿਕਾਯਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਵਿਧਂ? ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਚੇਤਂ ਦੀਘਨਿਕਾਯੋ, ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯੋ, ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯੋ, ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯੋ, ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੋਤਿ ਪਞ੍ਚਪ੍ਪਭੇਦਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਦੀਘਨਿਕਾਯੋ? ਤਿਵਗ੍ਗਸਙ੍ਗਹਾਨਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਾਦੀਨਿ ਚਤੁਤ੍ਤਿਂਸ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ.
ਚਤੁਤ੍ਤਿਂਸੇਵ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ, ਤਿਵਗ੍ਗੋ ਯਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹੋ;
ਏਸ ਦੀਘਨਿਕਾਯੋਤਿ, ਪਠਮੋ ਅਨੁਲੋਮਿਕੋ.
ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਸ ਦੀਘਨਿਕਾਯੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ? ਦੀਘਪ੍ਪਮਾਣਾਨਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮੂਹਤੋ ਨਿਵਾਸਤੋ ਚ, ਸਮੂਹਨਿਵਾਸਾ ਹਿ ਨਿਕਾਯੋਤਿ ¶ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ‘‘ਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਞ੍ਞਂ ਏਕਨਿਕਾਯਮ੍ਪਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਿ ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤਂ; ਯਥਯਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾ ਪਾਣਾ; ਪੋਣਿਕਨਿਕਾਯੋ, ਚਿਕ੍ਖਲ੍ਲਿਕਨਿਕਾਯੋ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੧੦੦) ਏਵਮਾਦੀਨਿ ਚੇਤ੍ਥ ਸਾਧਕਾਨਿ ਸਾਸਨਤੋ ਚ ਲੋਕਤੋ ਚ. ਏਵਂ ਸੇਸਾਨਮ੍ਪਿ ਨਿਕਾਯਭਾਵੇ ਵਚਨਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਕਤਮੋ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯੋ? ਮਜ੍ਝਿਮਪ੍ਪਮਾਣਾਨਿ ਪਞ੍ਚਦਸਵਗ੍ਗਸਙ੍ਗਹਾਨਿ ਮੂਲਪਰਿਯਾਯਸੁਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਦਿਯਡ੍ਢਸਤਂ ਦ੍ਵੇ ਚ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ.
ਦਿਯਡ੍ਢਸਤਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ, ਦ੍ਵੇ ਚ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਯਤ੍ਥ ਸੋ;
ਨਿਕਾਯੋ ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਪਞ੍ਚ-ਦਸਵਗ੍ਗਪਰਿਗ੍ਗਹੋ.
ਕਤਮੋ ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯੋ? ਦੇਵਤਾਸਂਯੁਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਠਿਤਾਨਿ ਓਘਤਰਣਾਦੀਨਿ ਸਤ੍ਤ ਸੁਤ੍ਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਚ ਸੁਤ੍ਤਸਤਾਨਿ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਚ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ.
ਸਤ੍ਤ ਸੁਤ੍ਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਸੁਤ੍ਤਸਤਾਨਿ ਚ;
ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਚੇਵ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ, ਏਸੋ ਸਂਯੁਤ੍ਤਸਙ੍ਗਹੋ.
ਕਤਮੋ ¶ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯੋ? ਏਕੇਕਅਙ੍ਗਾਤਿਰੇਕਵਸੇਨ ਠਿਤਾਨਿ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਦਾਨਾਦੀਨਿ ਨਵ ਸੁਤ੍ਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਤਸਤਾਨਿ ਸਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਸਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ.
ਨਵ ਸੁਤ੍ਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਤਸਤਾਨਿ ਚ;
ਸਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਸ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰੇ ਅਯਂ.
ਕਤਮੋ ¶ ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੋ? ਸਕਲਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਂ ਖੁਦ੍ਦਕਪਾਠਾਦਯੋ ਚ ਪੁਬ੍ਬੇ ਨਿਦਸ੍ਸਿਤਾ ਪਨ੍ਨਰਸਭੇਦਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਨਿਕਾਯੇ ਅਵਸੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਨ੍ਤਿ.
ਠਪੇਤ੍ਵਾ ¶ ਚਤੁਰੋਪੇਤੇ, ਨਿਕਾਯੇ ਦੀਘਆਦਿਕੇ;
ਤਦਞ੍ਞਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ, ਨਿਕਾਯੋ ਖੁਦ੍ਦਕੋ ਮਤੋਤਿ.
ਏਵਂ ਨਿਕਾਯਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਵਿਧਂ.
ਕਥਂ ਅਙ੍ਗਵਸੇਨ ਨਵਵਿਧਂ? ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਹਿਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਗੇਯ੍ਯਂ, ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ, ਗਾਥਾ, ਉਦਾਨਂ, ਇਤਿਵੁਤ੍ਤਕਂ, ਜਾਤਕਂ, ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ, ਵੇਦਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਨਵਪ੍ਪਭੇਦਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਉਭਤੋਵਿਭਙ੍ਗਨਿਦ੍ਦੇਸਖਨ੍ਧਕਪਰਿਵਾਰਾ ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤੇ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤ-ਰਤਨਸੁਤ੍ਤ-ਨਾਲਕਸੁਤ੍ਤ-ਤੁਵਟ੍ਟਕਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਚ ਸੁਤ੍ਤਨਾਮਕਂ ਤਥਾਗਤਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸਗਾਥਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਸੇਸੇਨ ਸਂਯੁਤ੍ਤਕੇ ਸਕਲੋਪਿ ਸਗਾਥਾਵਗ੍ਗੋ, ਸਕਲਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਂ, ਨਿਗ੍ਗਾਥਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਯਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਤਂ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਧਮ੍ਮਪਦਂ, ਥੇਰਗਾਥਾ, ਥੇਰੀਗਾਥਾ, ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤੇ ਨੋਸੁਤ੍ਤਨਾਮਿਕਾ ਸੁਦ੍ਧਿਕਗਾਥਾ ਚ ਗਾਥਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੋਮਨਸ੍ਸਞਾਣਮਯਿਕਗਾਥਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਦ੍ਵਾਸੀਤਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ ਉਦਾਨਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾ ਦਸੁਤ੍ਤਰਸਤਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ ਇਤਿਵੁਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਪਣ੍ਣਕਜਾਤਕਾਦੀਨਿ ਪਞ੍ਞਾਸਾਧਿਕਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਜਾਤਕਸਤਾਨਿ ਜਾਤਕਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਅਬ੍ਭੁਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੇ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੦੯) -ਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਚੂਲ਼ਵੇਦਲ੍ਲ-ਮਹਾਵੇਦਲ੍ਲ-ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ-ਸਕ੍ਕਪਞ੍ਹ-ਸਙ੍ਖਾਰਭਾਜਨਿਯ-ਮਹਾਪੁਣ੍ਣਮਸੁਤ੍ਤਾਦਯੋ ¶ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਵੇਦਞ੍ਚ ਤੁਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਲਦ੍ਧਾ ਲਦ੍ਧਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ ਵੇਦਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਅਙ੍ਗਵਸੇਨ ਨਵਵਿਧਂ.
ਕਥਂ ¶ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਵਸੇਨ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਵਿਧਂ? ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਚੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ –
‘‘ਦ੍ਵਾਸੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧਤੋ ਗਣ੍ਹਿਂ, ਦ੍ਵੇ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੁਤੋ;
ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਯੇ ਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਪਵਤ੍ਤਿਨੋ’’ਤਿ. (ਥੇਰਗਾ. ੧੦੨੭);
ਏਵਂ ਪਰਿਦੀਪਿਤਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਵਸੇਨ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਪ੍ਪਭੇਦਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਏਕੋ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧੋ. ਯਂ ਅਨੇਕਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਂ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਗਣਨਾ. ਗਾਥਾਬਨ੍ਧੇਸੁ ਪਞ੍ਹਾਪੁਚ੍ਛਨਂ ¶ ਏਕੋ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਏਕੋ. ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਏਕਮੇਕਂ ਤਿਕ-ਦੁਕ-ਭਾਜਨਂ, ਏਕਮੇਕਞ੍ਚ ਚਿਤ੍ਤਵਾਰਭਾਜਨਂ, ਏਕੋ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧੋ. ਵਿਨਯੇ ਅਤ੍ਥਿ ਵਤ੍ਥੁ, ਅਤ੍ਥਿ ਮਾਤਿਕਾ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਦਭਾਜਨੀਯਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਅਨ੍ਤਰਾਪਤ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ; ਤਤ੍ਥ ਏਕਮੇਕੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੋ, ਏਕਮੇਕੋ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਵਸੇਨ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਵਿਧਂ.
ਏਵਮੇਤਂ ਅਭੇਦਤੋ ਰਸਵਸੇਨ ਏਕਵਿਧਂ, ਭੇਦਤੋ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਾਦਿਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਾਦਿਭੇਦਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਸਙ੍ਗਾਯਨ੍ਤੇਨ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਪ੍ਪਮੁਖੇਨ ਵਸੀਗਣੇਨ ‘‘ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਅਯਂ ਵਿਨਯੋ; ਇਦਂ ਪਠਮਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ, ਇਦਂ ਮਜ੍ਝਿਮਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ, ਇਦਂ ਪਚ੍ਛਿਮਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ; ਇਦਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ, ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਿਟਕਂ, ਇਦਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਂ; ਅਯਂ ਦੀਘਨਿਕਾਯੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੋ; ਇਮਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਨਵਙ੍ਗਾਨਿ, ਇਮਾਨਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਸਹਸ੍ਸਾਨੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਪਭੇਦਂ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾਵ ਸਙ੍ਗੀਤਂ. ਨ ¶ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ, ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਉਦ੍ਦਾਨਸਙ੍ਗਹ-ਵਗ੍ਗਸਙ੍ਗਹਪੇਯ੍ਯਾਲਸਙ੍ਗਹ-ਏਕਕਨਿਪਾਤ-ਦੁਕਨਿਪਾਤਾਦਿਨਿਪਾਤਸਙ੍ਗਹ-ਸਂਯੁਤ੍ਤਸਙ੍ਗਹ-ਪਣ੍ਣਾਸਸਙ੍ਗਹਾਦਿਅਨੇਕਵਿਧਂ ਤੀਸੁ ਪਿਟਕੇਸੁ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹਪ੍ਪਭੇਦਂ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾਏਵ ਸਤ੍ਤਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਸਙ੍ਗੀਤਂ. ਸਙ੍ਗੀਤਿਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚਸ੍ਸ – ‘‘ਇਦਂ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੇਨ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ ਪਞ੍ਚਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਪਰਿਮਾਣਂ ਕਾਲਂ ਪਵਤ੍ਤਨਸਮਤ੍ਥਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਪ੍ਪਮੋਦਾ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਵਿਯ ਦਦਮਾਨਾ ਅਯਂ ਮਹਾਪਥਵੀ ਉਦਕਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ ਕਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਵੇਧਿ, ਅਨੇਕਾਨਿ ਚ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾਨਿ ਪਾਤੁਰਹੇਸੁਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਨਾਮ. ਯਾ ਲੋਕੇ –
ਸਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਤਾ, ਤੇਨ ਪਞ੍ਚਸਤਾਤਿ ਚ;
ਥੇਰੇਹੇਵ ਕਤਤ੍ਤਾ ਚ, ਥੇਰਿਕਾਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.
ਇਮਿਸ੍ਸਾ ¶ ਪਨ ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਯਾ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯ ਵਿਨਯਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੇਨ ‘‘ਪਠਮਂ, ਆਵੁਸੋ ਉਪਾਲਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਕਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਵਚਨਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ‘‘ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਨਿਦਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਦਾਨੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇ ਤਂ ਨਿਦਾਨਂ ਆਦਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਚ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਕਥੇਤੁਕਾਮੇਨ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ¶ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਮਿਦਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਞ੍ਚ ਪਨ ‘‘ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਲੇ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ‘‘ਇਦਂ ਵਚਨਂ ਕੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕਦਾ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥੋ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤਿ.
ਇਦਾਨਿ ¶ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਯਸ੍ਮਾ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਤਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੇਨ ਨਿਦਾਨਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਤਸ੍ਮਾਨੇਨ ਤਂ ਨਿਦਾਨਂ ਆਦਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਏਵਮਿਦਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਲੇ ਵਦਨ੍ਤੇਨਾਪਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ ਯੇਨ ਯਦਾ ਯਸ੍ਮਾਤਿ ਇਮੇਸਂ ਮਾਤਿਕਾਪਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥੋ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤਿ.
ਇਦਾਨਿ ਧਾਰਿਤਂ ਯੇਨ ਚਾਭਤਂ, ਯਤ੍ਥਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਚੇਤਮੇਤਂ ਵਤ੍ਵਾ ਵਿਧਿਂ ਤਤੋਤਿ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਂ ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਂ ਪਨੇਤਂ ‘‘ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਵਚਨਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਨਿਦਾਨਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਕੇਨ ਧਾਰਿਤਂ, ਕੇਨਾਭਤਂ, ਕਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਆਦਿਤੋ ਤਾਵ ਇਦਂ ਭਗਵਤੋ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਧਾਰਿਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਤੋ ਅਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਤਥਾਗਤੇ ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਾਦਿਭੇਦੇਹਿ ਅਨੇਕੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਤਥਾਗਤੇ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਪ੍ਪਮੁਖੇਹਿ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਥੇਰੇਹਿ. ਕੇਨਾਭਤਨ੍ਤਿ? ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਤਾਵ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਮਾਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਯਾਵ ਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿ ਤਾਵ ਆਭਤਂ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ¶ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾ –
ਉਪਾਲਿ ਦਾਸਕੋ ਚੇਵ, ਸੋਣਕੋ ਸਿਗ੍ਗਵੋ ਤਥਾ;
ਤਿਸ੍ਸੋ ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤੋ ਚ, ਪਞ੍ਚੇਤੇ ਵਿਜਿਤਾਵਿਨੋ.
ਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਵਿਨਯਂ, ਦੀਪੇ ਜਮ੍ਬੁਸਿਰਿਵ੍ਹਯੇ;
ਅਚ੍ਛਿਜ੍ਜਮਾਨਮਾਨੇਸੁਂ, ਤਤਿਯੋ ਯਾਵ ਸਙ੍ਗਹੋ.
ਆਯਸ੍ਮਾ ¶ ਹਿ ਉਪਾਲਿ ਇਮਂ ਵਿਨਯਵਂਸਂ ਵਿਨਯਤਨ੍ਤਿਂ ਵਿਨਯਪਵੇਣਿਂ ਭਗਵਤੋ
ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਬਹੂਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਹਦਯੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਹਾਯਸ੍ਮਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਿਨਯਵਂਸਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯੇ ਪਕਤਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੇਸੁ ਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨ-ਸੋਤਾਪਨ੍ਨ-ਸਕਦਾਗਾਮਿ-ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ ਗਣਨਪਥਂ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਾ, ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਮੇਕਂ ਅਹੋਸਿ. ਦਾਸਕਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਸੋ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਵਿਨਯਂ ਵਾਚੇਸਿ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯੇ ਪਕਤਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਦਯੋ ਗਣਨਪਥਂ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਾ, ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਮੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਸੋਣਕਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਦਾਸਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਸੋਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਦਾਸਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਵਿਨਯਂ ਵਾਚੇਸਿ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯੇ ਪਕਤਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਦਯੋ ਗਣਨਪਥਂ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਾ, ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਮੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਸਿਗ੍ਗਵਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਸੋਣਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਸੋਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ¶ ਸੋਣਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਿਨਯਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਨ੍ਤਸਹਸ੍ਸਸ੍ਸ ਧੁਰਗ੍ਗਾਹੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਨਾਯਸ੍ਮਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯੇ ਪਕਤਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨ-ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸਕਦਾਗਾਮਿ-ਅਨਾਗਾਮਿਨੋਪਿ ਖੀਣਾਸਵਾਪਿ ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ¶ ਸਤਾਨੀਤਿ ਵਾ ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਸਹਸ੍ਸਾਨੀਤਿ ਵਾ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤਦਾ ਕਿਰ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਅਤਿਮਹਾਭਿਕ੍ਖੁਸਮੁਦਾਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਨ ਆਨੁਭਾਵੋ ਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਯਂ ਪਾਕਟੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਮਿਦਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਤਾਵ ਇਮਾਯ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਯਾਵ ਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿ ਤਾਵ ਆਭਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਦੁਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਕਥਾ
ਦੁਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਵਿਜਾਨਨਤ੍ਥਂ ਪਨ ਅਯਮਨੁਕ੍ਕਮੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਦਾ ਹਿ –
ਸਙ੍ਗਾਯਿਤ੍ਵਾਨ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ, ਜੋਤਯਿਤ੍ਵਾ ਚ ਸਬ੍ਬਧਿ;
ਯਾਵ ਜੀਵਿਤਪਰਿਯਨ੍ਤਂ, ਠਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਸਤਾਪਿ ਤੇ.
ਖੀਣਾਸਵਾ ¶ ਜੁਤੀਮਨ੍ਤੋ, ਥੇਰਾ ਕਸ੍ਸਪਆਦਯੋ;
ਖੀਣਸ੍ਨੇਹਪਦੀਪਾਵ, ਨਿਬ੍ਬਾਯਿਂਸੁ ਅਨਾਲਯਾ.
ਅਥਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਸੁ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵੇਸੁ ਵਸ੍ਸਸਤਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਭਗਵਤਿ ਵੇਸਾਲਿਕਾ ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ‘‘ਕਪ੍ਪਤਿ ਸਿਙ੍ਗੀਲੋਣਕਪ੍ਪੋ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਕਪ੍ਪੋ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਗਾਮਨ੍ਤਰਕਪ੍ਪੋ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਆਵਾਸਕਪ੍ਪੋ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਅਨੁਮਤਿਕਪ੍ਪੋ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਆਚਿਣ੍ਣਕਪ੍ਪੋ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਅਮਥਿਤਕਪ੍ਪੋ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਜਲ਼ੋਗਿਂ ਪਾਤੁਂ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਅਦਸਕਂ ਨਿਸੀਦਨਂ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਜਾਤਰੂਪਰਜਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਦਸ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਦੀਪੇਸੁਂ. ਤੇਸਂ ਸੁਸੁਨਾਗਪੁਤ੍ਤੋ ਕਾਲ਼ਾਸੋਕੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਪਕ੍ਖੋ ਅਹੋਸਿ.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਯਸੋ ਕਾਕਣ੍ਡਕਪੁਤ੍ਤੋ ਵਜ੍ਜੀਸੁ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ‘‘ਵੇਸਾਲਿਕਾ ਕਿਰ ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਦਸ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਦੀਪੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਪਤਿਰੂਪਂ ਯ੍ਵਾਹਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਾਸਨਵਿਪਤ੍ਤਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਭਵੇਯ੍ਯਂ. ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਅਧਮ੍ਮਵਾਦਿਨੋ ¶ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ¶ ਦੀਪੇਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਯੇਨ ਵੇਸਾਲੀ ਤਦਵਸਰਿ. ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਯਸੋ ਕਾਕਣ੍ਡਕਪੁਤ੍ਤੋ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਮਹਾਵਨੇ ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾਯਂ.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਵੇਸਾਲਿਕਾ ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਦਹੁਪੋਸਥੇ ਕਂਸਪਾਤਿਂ ਉਦਕੇਨ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਾਗਤੇ ਵੇਸਾਲਿਕੇ ਉਪਾਸਕੇ ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤਿ – ‘‘ਦੇਥਾਵੁਸੋ, ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਕਹਾਪਣਮ੍ਪਿ ਅਡ੍ਢਮ੍ਪਿ ਪਾਦਮ੍ਪਿ ਮਾਸਕਰੂਪਮ੍ਪਿ, ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਨ ਕਰਣੀਯ’’ਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤਾਵ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਯਾਵ ‘‘ਇਮਾਯ ਪਨ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗੀਤਿਯਾ ਸਤ੍ਤ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਿ ਅਨੂਨਾਨਿ ਅਨਧਿਕਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਦੁਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿ ਸਤ੍ਤਸਤਿਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.
ਏਵਂ ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ ਦ੍ਵਾਦਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੁ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਯਸੇਨ ਸਮੁਸ੍ਸਾਹਿਤਾ. ਤੇਸਂ ਮਜ੍ਝੇ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਰੇਵਤੇਨ ਪੁਟ੍ਠੇਨ ਸਬ੍ਬਕਾਮਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵਿਨਯਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੇਨ ਤਾਨਿ ਦਸ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਾਨਿ, ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮਿਤਂ. ਅਥ ਥੇਰਾ ‘‘ਪੁਨ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਤਿਪਿਟਕਧਰੇ ਪਤ੍ਤਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦੇ ਸਤ੍ਤਸਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਚ੍ਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ¶ ਵਾਲਿਕਾਰਾਮੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੇਨ ਸਙ੍ਗਾਯਿਤਸਦਿਸਮੇਵ ਸਬ੍ਬਂ ਸਾਸਨਮਲਂ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਪਿਟਕਵਸੇਨ ਨਿਕਾਯਵਸੇਨ ਅਙ੍ਗਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਵਸੇਨ ਚ ਸਬ੍ਬਂ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯਿਂਸੁ. ਅਯਂ ਸਙ੍ਗੀਤਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ. ਯਾ ਲੋਕੇ –
ਸਤੇਹਿ ਸਤ੍ਤਹਿ ਕਤਾ, ਤੇਨ ਸਤ੍ਤਸਤਾਤਿ ਚ;
ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਂ ਉਪਾਦਾਯ, ਦੁਤਿਯਾਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.
ਸਾ ਪਨਾਯਂ –
ਯੇਹਿ ਥੇਰੇਹਿ ਸਙ੍ਗੀਤਾ, ਸਙ੍ਗੀਤਿ ਤੇਸੁ ਵਿਸ੍ਸੁਤਾ;
ਸਬ੍ਬਕਾਮੀ ਚ ਸਾਲ਼੍ਹੋ ਚ, ਰੇਵਤੋ ਖੁਜ੍ਜਸੋਭਿਤੋ.
ਯਸੋ ¶ ਚ ਸਾਣਸਮ੍ਭੂਤੋ, ਏਤੇ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਾ;
ਥੇਰਾ ਆਨਨ੍ਦਥੇਰਸ੍ਸ, ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਾ ਤਥਾਗਤਂ.
ਸੁਮਨੋ ਵਾਸਭਗਾਮੀ ਚ, ਞੇਯ੍ਯਾ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਾ;
ਦ੍ਵੇ ਇਮੇ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਾ ਤਥਾਗਤਂ.
ਦੁਤਿਯੋ ¶ ਪਨ ਸਙ੍ਗੀਤੋ, ਯੇਹਿ ਥੇਰੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹੋ;
ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਪਨ੍ਨਭਾਰਾ ਤੇ, ਕਤਕਿਚ੍ਚਾ ਅਨਾਸਵਾਤਿ.
ਅਯਂ ਦੁਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿ.
ਏਵਮਿਮਂ ਦੁਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਂ ਸਙ੍ਗਾਯਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਾ ‘‘ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ ਨੁ ਖੋ ਅਨਾਗਤੇਪਿ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਏਵਰੂਪਂ ਅਬ੍ਬੁਦ’’ਨ੍ਤਿ ਓਲੋਕਯਮਾਨਾ ਇਮਂ ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ – ‘‘ਇਤੋ ਵਸ੍ਸਸਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤੇ ਧਮ੍ਮਾਸੋਕੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸ੍ਸਤਿ. ਸੋ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਮਹਨ੍ਤਂ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਤੋ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਸਕਂ ਸਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਰਿਦੀਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸਾਸਨੇ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਬ੍ਬੁਦਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਨੇਸਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਕਿਨ੍ਨੁ ਖੋ ਮਯਂ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਬ੍ਬੁਦੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਵ ਤਦਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਸਮ੍ਮੁਖਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਕਲਂ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਂ ਛਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਲੋਕਞ੍ਚ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਾ ਨ ਕਞ੍ਚਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਤਿਸ੍ਸਂ ਨਾਮ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ ¶ ਪਰਿਤ੍ਤਾਯੁਕਂ ਉਪਰਿਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਭਾਵਿਤਮਗ੍ਗਂ. ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਨੇਸਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਸਚੇ ਮਯਂ ਏਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਤ੍ਥਾਯ ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਮ, ਅਦ੍ਧਾ ਏਸ ¶ ਮੋਗ੍ਗਲਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਹੇਸ੍ਸਤਿ. ਤਤੋ ਚ ਮਨ੍ਤੇਹਿ ਪਲੋਭਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਤਿ. ਸੋ ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਸਕਲਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਧਿਗਤਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਤ੍ਥਿਯੇ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.
ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਿਸ੍ਸਂ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਏਤਦਵੋਚੁਂ – ‘‘ਇਤੋ ਵਸ੍ਸਸਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਸਾਸਨੇ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਬ੍ਬੁਦਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ. ਮਯਞ੍ਚ ਸਕਲਂ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਂ ਛਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਲੋਕਞ੍ਚ ਓਲੋਕਯਮਾਨਾ ਕਞ੍ਚਿ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤਾ ਭਵਨ੍ਤਮੇਵ ਅਦ੍ਦਸਾਮ. ਸਾਧੁ, ਸਪ੍ਪੁਰਿਸ, ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ.
ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾ, ‘‘ਅਹਂ ਕਿਰ ਸਾਸਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਬ੍ਬੁਦਂ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਹਟ੍ਠਪਹਟ੍ਠੋ ਉਦਗ੍ਗੁਦਗ੍ਗੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਅਦਾਸਿ. ਥੇਰਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਤਂ ਕਰਣੀਯਂ ਤੀਰੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਪਚ੍ਚਾਗਮਿਂਸੁ.
ਤੇਨ ¶ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸਿਗ੍ਗਵਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਚਣ੍ਡਵਜ੍ਜਿਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਦ੍ਵੇਪਿ ਨਵਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੂ ਤਿਪਿਟਕਧਰਾ ਪਤ੍ਤਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ਖੀਣਾਸਵਾ, ਤੇ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ. ਥੇਰਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ, ਆਵੁਸੋ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਧਿਕਰਣੇ ਨੋ ਸਹਾਯਕਾ ਅਹੁਵਤ੍ਥ, ਤੇਨ ਵੋ ਇਦਂ ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਂ ਹੋਤੁ – ‘ਤਿਸ੍ਸੋ ਨਾਮ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਮੋਗ੍ਗਲਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਏਕੋ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁ, ਏਕੋ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਪੇਤੂ’’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਠਤ੍ਵਾ –
ਸਬ੍ਬਕਾਮਿਪ੍ਪਭੁਤਯੋ, ਤੇਪਿ ਥੇਰਾ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਾ;
ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਵ ਲੋਕਮ੍ਹਿ, ਜਲਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾ.
ਦੁਤਿਯਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਵਿਸੋਧੇਤ੍ਵਾਨ ਸਾਸਨਂ;
ਅਨਾਗਤੇਪਿ ¶ ਕਤ੍ਵਾਨ, ਹੇਤੁਂ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸੁਦ੍ਧਿਯਾ.
ਖੀਣਾਸਵਾ ¶ ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਥਾ, ਪਭਿਨ੍ਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ;
ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਵਸਂ ਥੇਰਾ, ਤੇਪਿ ਨਾਮ ਉਪਾਗਤਾ.
ਏਵਂ ਅਨਿਚ੍ਚਤਂ ਜਮ੍ਮਿਂ, ਞਤ੍ਵਾ ਦੁਰਭਿਸਮ੍ਭਵਂ;
ਤਂ ਪਤ੍ਤੁਂ ਵਾਯਮੇ ਧੀਰੋ, ਯਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਅਮਤਂ ਪਦਨ੍ਤਿ.
ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਦੁਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਹੋਤਿ.
ਦੁਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ
ਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਕਥਾ
ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਖੋ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਮੋਗ੍ਗਲਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਸਿਗ੍ਗਵਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਤੋ ਪਭੁਤਿ ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਗੇਹਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾਵਿਸਿ. ਏਕਦਿਵਸਮ੍ਪਿ ਉਲ਼ੁਙ੍ਕਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਯਾਗੁਂ ਕਟਚ੍ਛੁਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਭਤ੍ਤਂ ਨਾਲਤ੍ਥ. ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਪਨ ਵਸ੍ਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਏਕਦਿਵਸਂ ‘‘ਅਤਿਚ੍ਛਥ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਵਚਨਮਤ੍ਤਂ ਅਲਤ੍ਥ. ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਪਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਰਣੀਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪਟਿਪਥੇ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਭੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਗੇਹਂ ਅਗਮਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਆਮ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਅਗਮਿਮ੍ਹਾ’’ਤਿ. ‘‘ਅਪਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ¶ ਲਭਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਲਭਿਮ੍ਹਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਗੇਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਤਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਦਤ੍ਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਦਮ੍ਹਾ’’ਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਘਰਦ੍ਵਾਰੇਯੇਵ ਨਿਸੀਦਿ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਮੁਸਾਵਾਦੇਨ ਨਿਗ੍ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਘਰਦ੍ਵਾਰਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾਵ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਹਿਯ੍ਯੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਗੇਹੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਲਦ੍ਧਾਯੇਵ ‘ਲਭਿਮ੍ਹਾ’ਤਿ ਅਵੋਚੁਤ੍ਥ. ਵਟ੍ਟਤਿ ਨੁ ਖੋ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਮੁਸਾਵਾਦੋ’’ਤਿ! ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਮਯਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਗੇਹੇ ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ‘ਅਤਿਚ੍ਛਥਾ’ਤਿ ਵਚਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ ਹਿਯ੍ਯੋ ‘ਅਤਿਚ੍ਛਥਾ’ਤਿ ਵਚਨਮਤ੍ਤਂ ਲਭਿਮ੍ਹ; ਅਥੇਤਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਉਪਾਦਾਯ ਏਵਮਵੋਚੁਮ੍ਹਾ’’ਤਿ.
ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਮੇ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ‘ਲਭਿਮ੍ਹਾ’ਤਿ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ¶ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਪਸਂਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪਟਿਯਾਦਿਤਭਤ੍ਤਤੋ ਕਟਚ੍ਛੁਮਤ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖਂ ਤਦੁਪਿਯਞ੍ਚ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਂ ਭਿਕ੍ਖਂ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਲਭਿਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ ਆਹ ¶ . ਸੋ ਪੁਨਦਿਵਸਤੋ ਪਭੁਤਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਉਪਸਮਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਘਰੇ ਭਤ੍ਤਵਿਸ੍ਸਗ੍ਗਕਰਣਤ੍ਥਾਯ ਯਾਚਿ. ਥੇਰੋ ਅਧਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਥੋਕਂ ਥੋਕਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਸੋਪਿ ਖੋ ਮਾਣਵਕੋ ਸੋਲ਼ਸਵਸ੍ਸੁਦ੍ਦੇਸਿਕੋਯੇਵ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵੇਦਾਨਂ ਪਾਰਗੂ ਅਹੋਸਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਤੋ ਆਗਤਸੁਦ੍ਧਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਸਨੇ ਵਾ ਸਯਨੇ ਵਾ ਅਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ ਨਿਸਜ੍ਜਿਤਾ ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤਾ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਸੋ ਯਦਾ ਆਚਰਿਯਘਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਦਾਸ੍ਸ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਸੇਤੇਨ ਵਤ੍ਥੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਲਗ੍ਗੇਤ੍ਵਾ ਠਪੇਨ੍ਤਿ. ਥੇਰੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਮਯੋ ਦਾਨਿ ਮਾਣਵਕਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ, ਚਿਰਞ੍ਚ ਮੇ ਇਧਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਨ ਚ ਕਾਚਿ ਮਾਣਵਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਹਨ੍ਦ ਦਾਨਿ ਇਮਿਨਾ ਉਪਾਯੇਨ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਗੇਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਗੇਹੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਮਾਣਵਕਸ੍ਸ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਅਞ੍ਞਂ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਸਨਂ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਤਥਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਗੇਹਜਨੋ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਸਨਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਮਾਣਵਕਸ੍ਸ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਅਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਦਾਸਿ. ਨਿਸੀਦਿ ਥੇਰੋ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ. ਮਾਣਵਕੋਪਿ ਖੋ ਤਙ੍ਖਣਞ੍ਞੇਵ ਆਚਰਿਯਘਰਾ ਆਗਮ੍ਮ ਥੇਰਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਕੁਪਿਤੋ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ ‘‘ਕੋ ਮਮ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਪੇਸੀ’’ਤਿ ਆਹ.
ਥੇਰੋ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤੇ ਮਾਣਵਕਸ੍ਸ ਚਣ੍ਡਿਕ੍ਕਭਾਵੇ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤ੍ਵਂ, ਮਾਣਵਕ, ਕਿਞ੍ਚਿ ¶ ਮਨ੍ਤਂ ਜਾਨਾਸੀ’’ਤਿ? ਮਾਣਵਕੋ ‘‘ਭੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ, ਮਯਿ ਦਾਨਿ ਮਨ੍ਤੇ ਅਜਾਨਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞੇ ਕੇ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ, ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਨ ਮਨ੍ਤਂ ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਪੁਚ੍ਛ, ਮਾਣਵਕ, ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਾ ਜਾਨਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਮਾਣਵਕੋ ਤੀਸੁ ਵੇਦੇਸੁ ਸਨਿਘਣ੍ਡੁਕੇਟੁਭੇਸੁ ¶ ਸਾਕ੍ਖਰਪ੍ਪਭੇਦੇਸੁ ਇਤਿਹਾਸਪਞ੍ਚਮੇਸੁ ਯਾਨਿ ਯਾਨਿ ਗਣ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਯੇਸਂ ਯੇਸਂ ਨਯਂ ਨੇਵ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਸ੍ਸਤਿ ਨਾਪਿਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯੋ ਅਦ੍ਦਸ, ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਪਕਤਿਯਾਪਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵੇਦਾਨਂ ਪਾਰਗੂ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਤੇਸਂ ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਭਾਰੋ’’ਤਿ ਤਾਵਦੇਵ ਤੇ ਪਞ੍ਹੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਮਾਣਵਕਂ ਆਹ – ‘‘ਮਾਣਵਕ, ਅਹਂ ਤਯਾ ਬਹੁਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ; ਅਹਮ੍ਪਿ ਦਾਨਿ ਤਂ ਏਕਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਸਿ ਮੇ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਭੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ, ਪੁਚ੍ਛ ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਚਿਤ੍ਤਯਮਕੇ ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ –
‘‘ਯਸ੍ਸ ¶ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ; ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ?
ਮਾਣਵੋ ਉਦ੍ਧਂ ਵਾ ਅਧੋ ਵਾ ਹਰਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਂ ਨਾਮ, ਭੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ, ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਬੁਦ੍ਧਮਨ੍ਤੋ ਨਾਮਾਯਂ, ਮਾਣਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਕ੍ਕਾ ਪਨਾਯਂ, ਭੋ, ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਦਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸਕ੍ਕਾ ਮਾਣਵ, ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਗਹਿਤਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ¶ ਮਾਣਵੋ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਅਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਬੁਦ੍ਧਮਨ੍ਤਂ ਨਾਮ ਜਾਨਾਤਿ, ਨ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਅਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਦੇਤਿ, ਅਹਂ ਏਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਮਨ੍ਤਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ.
ਅਥਸ੍ਸ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾਪਿ ਨੋ ਪੁਤ੍ਤੋ ਮਨ੍ਤੇ ਗਣ੍ਹਤੁ, ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਾਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ‘‘ਉਗ੍ਗਣ੍ਹ, ਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਅਨੁਜਾਨਿਂਸੁ. ਥੇਰੋ ਦਾਰਕਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਤਾਵ ਆਚਿਕ੍ਖਿ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ. ਤਤੋ ਥੇਰੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਾਮਣੇਰੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ, ਅਭਬ੍ਬੋ ਦਾਨਿ ਸਾਸਨਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤੁਂ. ਸਚੇ ਪਨਸ੍ਸਾਹਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਯ੍ਯਂ, ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯ, ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਭਵੇਯ੍ਯ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਗਹੇਤੁਂ, ਸਮਯੋ ਦਾਨਿ ਨਂ ਚਣ੍ਡਵਜ੍ਜਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪੇਸੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਆਹ – ‘‘ਏਹਿ ਤ੍ਵਂ, ਸਾਮਣੇਰ, ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹ. ਮਮ ਵਚਨੇਨ ਤਞ੍ਚ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਪੁਚ੍ਛ; ਏਵਞ੍ਚ ਵਦੇਹਿ – ‘ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪਹਿਣੀ’ਤਿ. ‘ਕੋ ਨਾਮ ਤੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘ਸਿਗ੍ਗਵਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ’ਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯਾਸਿ. ‘ਅਹਂ ਕੋ ਨਾਮਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਏਵਂ ਵਦੇਯ੍ਯਾਸਿ – ‘ਮਮ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਨਾਮਂ ਜਾਨਾਤੀ’’’ਤਿ.
‘‘ਏਵਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਾਮਣੇਰੋ ਥੇਰਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਚਣ੍ਡਵਜ੍ਜਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਸਾਮਣੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕੁਤੋ ¶ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪਹਿਣੀ’’ਤਿ. ‘‘ਕੋ ਨਾਮ ਤੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ’’ਤਿ? ‘‘ਸਿਗ੍ਗਵਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਅਹਂ ਕੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਮਮ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਨਾਮਂ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਦਾਨਿ ਪਟਿਸਾਮੇਹੀ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਸਾਮਣੇਰੋ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ¶ ਪਟਿਸਾਮੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਪਰਿਵੇਣਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਉਦਕਦਨ੍ਤਪੋਨਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਨ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿ ¶ . ਤਂ ਉਦਕਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਉਦਕਂ ਆਹਰਿ. ਤਞ੍ਚ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਏਵਂ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਪੁਨ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸਾਮਣੇਰੋ ਪੁਨਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਥਿਤਸਦਿਸਮੇਵ ਕਥੇਸਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਸੋ ਵਤਾਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਤ੍ਥਾਯ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਉਗ੍ਗਣ੍ਹ ਦਾਨਿ, ਸਾਮਣੇਰਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਦਿਵਸਤੋ ਪਭੁਤਿ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ. ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਾਮਣੇਰੋਵ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਸਬ੍ਬਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ. ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕਾਲੇ ਪਨ ਅਵਸ੍ਸਿਕੋਵ ਸਮਾਨੋ ਤਿਪਿਟਕਧਰੋ ਅਹੋਸਿ. ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾ ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਸਕਲਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਠਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਂਸੁ. ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਬਹੂਨਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ ਵਾਚੇਸਿ.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਬਿਨ੍ਦੁਸਾਰਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਏਕਸਤਪੁਤ੍ਤਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਅਸੋਕੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਮਾਤਿਕਂ ਤਿਸ੍ਸਕੁਮਾਰਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਘਾਤੇਸਿ. ਘਾਤੇਨ੍ਤੋ ਚ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਅਨਭਿਸਿਤ੍ਤੋਵ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਵਸ੍ਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਸ੍ਸਸਤਾਨਂ ਉਪਰਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਏਕਰਜ੍ਜਾਭਿਸੇਕਂ ਪਾਪੁਣਿ ¶ . ਅਭਿਸੇਕਾਨੁਭਾਵੇਨ ਚਸ੍ਸ ਇਮਾ ਰਾਜਿਦ੍ਧਿਯੋ ਆਗਤਾ – ਮਹਾਪਥਵਿਯਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣੇ ਆਣਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ; ਤਥਾ ਉਪਰਿ ਆਕਾਸੇ ਅਨੋਤਤ੍ਤਦਹਤੋ ਅਟ੍ਠਹਿ ਕਾਜੇਹਿ ਸੋਲ਼ਸ ਪਾਨੀਯਘਟੇ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਦੇਵਤਾ ਆਹਰਨ੍ਤਿ, ਯਤੋ ਸਾਸਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਘਟੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਦਾਸਿ, ਦ੍ਵੇ ਘਟੇ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਂ ਤਿਪਿਟਕਧਰਭਿਕ੍ਖੂਨਂ, ਦ੍ਵੇ ਘਟੇ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਯਾ ਅਸਨ੍ਧਿਮਿਤ੍ਤਾਯ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਘਟੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿ; ਦੇਵਤਾਏਵ ਹਿਮਵਨ੍ਤੇ ਨਾਗਲਤਾਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ ਸਿਨਿਦ੍ਧਂ ਮੁਦੁਕਂ ਰਸਵਨ੍ਤਂ ਤਂ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਆਹਰਨ੍ਤਿ, ਯੇਨ ਰਞ੍ਞੋ ਚ ਮਹੇਸਿਯਾ ਚ ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਞ੍ਚ ਨਾਟਕਿਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਦੇਵਸਿਕਂ ਦਨ੍ਤਪੋਨਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਦੇਵਸਿਕਮੇਵ ਚਸ੍ਸ ਦੇਵਤਾ ਅਗਦਾਮਲਕਂ ਅਗਦਹਰੀਤਕਂ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਞ੍ਚ ਗਨ੍ਧਰਸਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਂ ਆਹਰਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਛਦ੍ਦਨ੍ਤਦਹਤੋ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਨਿਵਾਸਨਪਾਵੁਰਣਂ ਪੀਤਕਵਣ੍ਣਹਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਨਪਟਕਂ ਦਿਬ੍ਬਞ੍ਚ ਪਾਨਕਂ ਆਹਰਨ੍ਤਿ. ਦੇਵਸਿਕਮੇਵ ਪਨਸ੍ਸ ਨ੍ਹਾਨਗਨ੍ਧਂ ¶ ਅਨੁਵਿਲੇਪਨਗਨ੍ਧਂ ¶ ਪਾਰੁਪਨਤ੍ਥਾਯ ਅਸੁਤ੍ਤਮਯਿਕਂ ਸੁਮਨਪੁਪ੍ਫਪਟਂ ਮਹਾਰਹਞ੍ਚ ਅਞ੍ਜਨਂ ਨਾਗਭਵਨਤੋ ਨਾਗਰਾਜਾਨੋ ਆਹਰਨ੍ਤਿ. ਛਦ੍ਦਨ੍ਤਦਹੇਵ ¶ ਉਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਸਾਲਿਨੋ ਨਵ ਵਾਹਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਸੁਕਾ ਆਹਰਨ੍ਤਿ. ਮੂਸਿਕਾ ਨਿਤ੍ਥੁਸਕਣੇ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਏਕੋਪਿ ਖਣ੍ਡਤਣ੍ਡੁਲੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਰਞ੍ਞੋ ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਅਯਮੇਵ ਤਣ੍ਡੁਲੋ ਪਰਿਭੋਗਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਮਧੁਮਕ੍ਖਿਕਾ ਮਧੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਕਮ੍ਮਾਰਸਾਲਾਸੁ ਅਚ੍ਛਾ ਕੂਟਂ ਪਹਰਨ੍ਤਿ. ਕਰਵੀਕਸਕੁਣਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਧੁਰਸ੍ਸਰਂ ਵਿਕੂਜਨ੍ਤਾ ਰਞ੍ਞੋ ਬਲਿਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ.
ਇਮਾਹਿ ਇਦ੍ਧੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਰਾਜਾ ਏਕਦਿਵਸਂ ਸੁਵਣ੍ਣਸਙ੍ਖਲਿਕਬਨ੍ਧਨਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਧਿਗਤਰੂਪਦਸ੍ਸਨਂ ਕਪ੍ਪਾਯੁਕਂ ਕਾਲ਼ਂ ਨਾਮ ਨਾਗਰਾਜਾਨਂ ਆਨਯਿਤ੍ਵਾ ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ ਮਹਾਰਹੇ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਨੇਕਸਤਵਣ੍ਣੇਹਿ ਜਲਜ ਥਲਜਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਸੁਵਣ੍ਣਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਚ ਪੂਜਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਨਾਟਕਿਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਨਨ੍ਤਞਾਣਸ੍ਸ ਤਾਵ ਮੇ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਵਰਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਰੂਪਂ ਇਮੇਸਂ ਅਕ੍ਖੀਨਂ ਆਪਾਥਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਨਿਮ੍ਮਿਤਂ ਸਕਲਸਰੀਰਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਪੁਞ੍ਞਪ੍ਪਭਾਵਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਸੀਤਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਸਸ੍ਸਿਰੀਕਤਾਯ ਵਿਕਸਿਤਕਮਲੁਪ੍ਪਲਪੁਣ੍ਡਰੀਕਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਮਿਵ ਸਲਿਲਤਲਂ ਤਾਰਾਗਣਰਸ੍ਮਿਜਾਲਵਿਸਦਵਿਪ੍ਫੁਰਿਤਸੋਭਾਸਮੁਜ੍ਜਲਿਤਮਿਵ ਗਗਨਤਲਂ ਨੀਲਪੀਤਲੋਹਿਤਾਦਿਭੇਦਵਿਚਿਤ੍ਰਵਣ੍ਣਰਂਸਿਵਿਨਦ੍ਧਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਪਰਿਕ੍ਖੇਪਵਿਲਾਸਿਤਾਯ ¶ ਸਞ੍ਚਾਪ੍ਪਭਾਨੁਰਾਗਇਨ੍ਦਧਨੁਵਿਜ੍ਜੁਲਤਾਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮਿਵ ਕਨਕਗਿਰਿਸਿਖਰਂ ਨਾਨਾਵਿਰਾਗਵਿਮਲਕੇਤੁਮਾਲਾਸਮੁਜ੍ਜਲਿਤਚਾਰੁਮਤ੍ਥਕਸੋਭਂ ਨਯਨਰਸਾਯਤਨਮਿਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦੇਵਮਨੁਜਨਾਗਯਕ੍ਖਗਣਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਅਕ੍ਖਿਪੂਜਂ ਨਾਮ ਅਕਾਸਿ.
ਰਾਜਾ ਕਿਰ ਅਭਿਸੇਕਂ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਤੀਣਿਯੇਵ ਸਂਵਚ੍ਛਰਾਨਿ ਬਾਹਿਰਕਪਾਸਣ੍ਡਂ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿ. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਪਸੀਦਿ. ਤਸ੍ਸ ਕਿਰ ਪਿਤਾ ਬਿਨ੍ਦੁਸਾਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਭਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਞ੍ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਜਾਤਿਯਪਾਸਣ੍ਡਾਨਞ੍ਚ ਪਣ੍ਡਰਙ੍ਗਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਦੀਨਂ ਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਚ੍ਚਭਤ੍ਤਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ. ਅਸੋਕੋਪਿ ਪਿਤਰਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਦਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰੇ ਤਥੇਵ ਦਦਮਾਨੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਸੀਹਪਞ੍ਜਰੇ ਠਿਤੋ ਤੇ ਉਪਸਮਪਰਿਬਾਹਿਰੇਨ ਆਚਾਰੇਨ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨੇ ਅਸਂਯਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਅਵਿਨੀਤਇਰਿਯਾਪਥੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਈਦਿਸਂ ਦਾਨਂ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਦਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਮਚ੍ਚੇ ਆਹ – ‘‘ਗਚ੍ਛਥ, ਭਣੇ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਧੁਸਮ੍ਮਤੇ ¶ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਂ ਅਤਿਹਰਥ, ਦਾਨਂ ਦਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ‘‘ਸਾਧੁ, ਦੇਵਾ’’ਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਤੇ ਤੇ ਪਣ੍ਡਰਙ੍ਗਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਜੀਵਕਨਿਗਣ੍ਠਾਦਯੋ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਰਹਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ.
ਅਥ ¶ ਰਾਜਾ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰੇ ਉਚ੍ਚਾਵਚਾਨਿ ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਆਗਤਾਗਤੇ ਆਹ – ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤਿਰੂਪੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਥਾ’’ਤਿ ¶ . ਤੇਸੁ ਏਕਚ੍ਚੇ ਭਦ੍ਦਪੀਠਕੇਸੁ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਫਲਕਪੀਠਕੇਸੁ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਨੇਸਂ ਅਨ੍ਤੋ ਸਾਰੋ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਅਨੁਰੂਪਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਦਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯੋਜੇਸਿ.
ਏਵਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ਏਕਦਿਵਸਂ ਰਾਜਾ ਸੀਹਪਞ੍ਜਰੇ ਠਿਤੋ ਅਦ੍ਦਸ ਨਿਗ੍ਰੋਧਸਾਮਣੇਰਂ ਰਾਜਙ੍ਗਣੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਨ੍ਤਂ ਗੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਇਰਿਯਾਪਥਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਕੋ ਪਨਾਯਂ ਨਿਗ੍ਰੋਧੋ ਨਾਮ? ਬਿਨ੍ਦੁਸਾਰਰਞ੍ਞੋ ਜੇਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਮਨਰਾਜਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ –
ਬਿਨ੍ਦੁਸਾਰਰਞ੍ਞੋ ਕਿਰ ਦੁਬ੍ਬਲਕਾਲੇਯੇਵ ਅਸੋਕਕੁਮਾਰੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਲਦ੍ਧਂ ਉਜ੍ਜੇਨੀਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਨਗਰਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਤ੍ਥਗਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸੁਮਨਰਾਜਕੁਮਾਰਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਸੁਮਨਸ੍ਸ ਰਾਜਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਸੁਮਨਾ ਨਾਮ ਦੇਵੀ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਗਬ੍ਭਾ ਅਹੋਸਿ. ਸਾ ਅਞ੍ਞਾਤਕਵੇਸੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਵਿਦੂਰੇ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਚਣ੍ਡਾਲਗਾਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ ਜੇਟ੍ਠਕਚਣ੍ਡਾਲਸ੍ਸ ਗੇਹਤੋ ਅਵਿਦੂਰੇ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਨਿਗ੍ਰੋਧਰੁਕ੍ਖੇ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾਯ ਦੇਵਤਾਯ ‘‘ਇਤੋ ਏਹਿ, ਸੁਮਨੇ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿਯਾ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਸਮੀਪਂ ਗਤਾ. ਦੇਵਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਏਕਂ ਸਾਲਂ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਵਸਾਹੀ’’ਤਿ ਅਦਾਸਿ. ਸਾ ਤਂ ਸਾਲਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਗਤਦਿਵਸੇਯੇਵ ਚ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਿਜਾਯਿ. ਸਾ ਤਸ੍ਸ ਨਿਗ੍ਰੋਧਦੇਵਤਾਯ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਨਿਗ੍ਰੋਧੋ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਨਾਮਂ ਅਕਾਸਿ. ਜੇਟ੍ਠਕਚਣ੍ਡਾਲੋ ਦਿਟ੍ਠਦਿਵਸਤੋ ਪਭੁਤਿ ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਮਿਧੀਤਰਂ ਵਿਯ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਨਿਬਦ੍ਧਵਤ੍ਤਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ. ਰਾਜਧੀਤਾ ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਵਸਿ. ਨਿਗ੍ਰੋਧਕੁਮਾਰੋਪਿ ¶ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਿਕੋ ਜਾਤੋ. ਤਦਾ ਮਹਾਵਰੁਣਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ ਏਕੋ ਅਰਹਾ ਦਾਰਕਸ੍ਸ ਹੇਤੁਸਮ੍ਪਦਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਰਮਾਨੋ ‘‘ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਿਕੋ ਦਾਨਿ ਦਾਰਕੋ, ਕਾਲੋ ਨਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ¶ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਧੀਤਾਯ ਆਰੋਚਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਗ੍ਰੋਧਕੁਮਾਰਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ. ਕੁਮਾਰੋ ਖੁਰਗ੍ਗੇਯੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਪਾਤੋਵ ਸਰੀਰਂ ਜਗ੍ਗਿਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਵਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ‘‘ਮਾਤੁਉਪਾਸਿਕਾਯ ਗੇਹਦ੍ਵਾਰਂ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿ. ਮਾਤੁਨਿਵਾਸਨਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਿਣਦ੍ਵਾਰੇਨ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਨਗਰਮਜ੍ਝੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਾਚੀਨਦ੍ਵਾਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ.
ਤੇਨ ¶ ਚ ਸਮਯੇਨ ਅਸੋਕੋ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਪਾਚੀਨਦਿਸਾਭਿਮੁਖੋ ਸੀਹਪਞ੍ਜਰੇ ਚਙ੍ਕਮਤਿ. ਤਙ੍ਖਣਞ੍ਞੇਵ ਨਿਗ੍ਰੋਧੋ ਰਾਜਙ੍ਗਣਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿ ਸਨ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਸਨ੍ਤਮਾਨਸੋ ਯੁਗਮਤ੍ਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਏਕਦਿਵਸਂ ਰਾਜਾ ਸੀਹਪਞ੍ਜਰੇ ਠਿਤੋ ਅਦ੍ਦਸ ਨਿਗ੍ਰੋਧਸਾਮਣੇਰਂ ਰਾਜਙ੍ਗਣੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਨ੍ਤਂ ਗੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਇਰਿਯਾਪਥਸਮ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਜਨੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਭਨ੍ਤਮਿਗਪ੍ਪਟਿਭਾਗੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਦਾਰਕੋ ਅਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਅਤਿਵਿਯ ਚਸ੍ਸ ਆਲੋਕਿਤਵਿਲੋਕਿਤਂ ਸਮਿਞ੍ਜਨਪਸਾਰਣਞ੍ਚ ਸੋਭਤਿ. ਅਦ੍ਧਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਸਹ ਦਸ੍ਸਨੇਨੇਵ ਸਾਮਣੇਰੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸੀਦਿ, ਪੇਮਂ ਸਣ੍ਠਹਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਪੁਬ੍ਬੇ ਹਿ ਕਿਰ ਪੁਞ੍ਞਕਰਣਕਾਲੇ ਏਸ ਰਞ੍ਞੋ ਜੇਟ੍ਠਭਾਤਾ ਵਾਣਿਜਕੋ ਅਹੋਸਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ –
‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਵ ¶ ਸਨ੍ਨਿਵਾਸੇਨ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਹਿਤੇਨ ਵਾ;
ਏਵਂ ਤਂ ਜਾਯਤੇ ਪੇਮਂ, ਉਪ੍ਪਲਂ ਵ ਯਥੋਦਕੇ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੨.੧੭੪);
ਅਥ ਰਾਜਾ ਸਞ੍ਜਾਤਪੇਮੋ ਸਬਹੁਮਾਨੋ ‘‘ਏਤਂ ਸਾਮਣੇਰਂ ਪਕ੍ਕੋਸਥਾ’’ਤਿ ਅਮਚ੍ਚੇ ਪੇਸੇਸਿ. ‘‘ਤੇ ਅਤਿਚਿਰਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪੁਨ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਪੇਸੇਸਿ – ‘‘ਤੁਰਿਤਂ ਆਗਚ੍ਛਤੂ’’ਤਿ. ਸਾਮਣੇਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਕਤਿਯਾ ਏਵ ਅਗਮਾਸਿ. ਰਾਜਾ ਪਤਿਰੂਪਮਾਸਨਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਿਸੀਦਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਅਞ੍ਞੇ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਸਮੁਸ੍ਸਿਤਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਰਾਜਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ ਰਞ੍ਞੋ ਆਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਸਮੀਪਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂਯੇਵ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਜ੍ਜੇਵ ਦਾਨਿ ਅਯਂ ਸਾਮਣੇਰੋ ਇਮਸ੍ਸ ਗੇਹਸ੍ਸ ਸਾਮਿਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਾਮਣੇਰੋ ਰਞ੍ਞੋ ਹਤ੍ਥੇ ਪਤ੍ਤਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਰਾਜਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਯਾਗੁਖਜ੍ਜਕਭਤ੍ਤਵਿਕਤਿਂ ¶ ਉਪਨਾਮੇਸਿ. ਸਾਮਣੇਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯਾਪਨੀਯਮਤ੍ਤਕਮੇਵ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ. ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾਵਸਾਨੇ ਰਾਜਾ ਆਹ – ‘‘ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦਿਨ੍ਨੋਵਾਦਂ ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਜਾਨਾਮਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਏਕਦੇਸੇਨਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤਾਤ, ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਨਂ ਕਥੇਹੀ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਅਨੁਰੂਪਂ ਧਮ੍ਮਪਦੇ ਅਪ੍ਪਮਾਦਵਗ੍ਗਂ ਅਨੁਮੋਦਨਤ੍ਥਾਯ ਅਭਾਸਿ.
ਰਾਜਾ ਪਨ ‘‘ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਅਮਤਪਦਂ, ਪਮਾਦੋ ਮਚ੍ਚੁਨੋ ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾਵ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਂ, ਤਾਤ, ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਹੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਨੁਮੋਦਨਾਵਸਾਨੇ ਚ ‘‘ਅਟ੍ਠ ਤੇ, ਤਾਤ, ਧੁਵਭਤ੍ਤਾਨਿ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਾਮਣੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਏਤਾਨਿ ਅਹਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਦਮ੍ਮਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਕੋ ਅਯਂ, ਤਾਤ, ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਵਜ੍ਜਾਵਜ੍ਜਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚੋਦੇਤਾ ਸਾਰੇਤਾ ਚ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਤੇ, ਤਾਤ, ਅਟ੍ਠ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ. ‘‘ਏਤਾਨਿ ¶ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਦਮ੍ਮਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਕੋ ਅਯਂ, ਤਾਤ, ਆਚਰਿਯੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਕਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤਾ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਤਾਤ, ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਤੇ ਅਟ੍ਠ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ. ‘‘ਏਤਾਨਿਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਮ੍ਮਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਕੋ ਅਯਂ, ਤਾਤ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ¶ , ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾਨਞ੍ਚ ਮਮ ਚ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋ ਮਤ੍ਤਾਯ ਤੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਤੇ, ਤਾਤ, ਅਟ੍ਠ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ. ਸਾਮਣੇਰੋ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਭਿਕ੍ਖੂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਨ੍ਤੇਪੁਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਮਕਾਸਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸ੍ਵੇ ਭਿਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਏਤੇਨੇਵ ਉਪਾਯੇਨ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਵਡ੍ਢਾਪੇਨ੍ਤੋ ਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਦੀਨਂ ਭਤ੍ਤਂ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਨਿਵੇਸਨੇ ਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨਿਚ੍ਚਭਤ੍ਤਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ ਨਿਗ੍ਰੋਧਤ੍ਥੇਰੇ ਗਤੇਨੇਵ ਪਸਾਦੇਨ. ਨਿਗ੍ਰੋਧਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਰਾਜਾਨਂ ਸਪਰਿਸਂ ਤੀਸੁ ਸਰਣੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਚ ਸੀਲੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਪੋਥੁਜ੍ਜਨਿਕੇਨ ਪਸਾਦੇਨ ਅਚਲਪ੍ਪਸਾਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਪੁਨ ਰਾਜਾ ਅਸੋਕਾਰਾਮਂ ਨਾਮ ਮਹਾਵਿਹਾਰਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨਿਚ੍ਚਭਤ੍ਤਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ. ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਨਗਰਸਹਸ੍ਸੇਸੁ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਵਿਹਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਕਾਰਾਪੇਸਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਚੇਤਿਯਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਾਨਿ ਧਮ੍ਮੇਨੇਵ, ਨੋ ਅਧਮ੍ਮੇਨ.
ਏਕਦਿਵਸਂ ਕਿਰ ਰਾਜਾ ਅਸੋਕਾਰਾਮੇ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸਜ੍ਜ ਸਙ੍ਘਂ ਚਤੂਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ ¶ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਤਾ ਦੇਸਿਤਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਕਿਤ੍ਤਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਅਙ੍ਗਤੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਵਙ੍ਗਾਨਿ, ਖਨ੍ਧਤੋ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਸਹਸ੍ਸਾਨੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਧਮ੍ਮੇ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਕੇਕਂ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਏਕੇਕਵਿਹਾਰੇਨ ਪੂਜੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਕਦਿਵਸਮੇਵ ¶ ਛਨ੍ਨਵੁਤਿਕੋਟਿਧਨਂ ਵਿਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਮਚ੍ਚੇ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਏਥ, ਭਣੇ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਮਿਂ ਨਗਰੇ ਏਕਮੇਕਂ ਵਿਹਾਰਂ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤਾ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਨਗਰਸਹਸ੍ਸੇਸੁ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਵਿਹਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਕਾਰਾਪੇਥਾ’’ਤਿ. ਸਯਞ੍ਚ ਅਸੋਕਾਰਾਮੇ ਅਸੋਕਮਹਾਵਿਹਾਰਤ੍ਥਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ. ਸਙ੍ਘੋ ਇਨ੍ਦਗੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਂ ਨਾਮ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਂ ਮਹਾਨੁਭਾਵਂ ਖੀਣਾਸਵਂ ਨਵਕਮ੍ਮਾਧਿਟ੍ਠਾਯਕਂ ਅਦਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਯਂ ਯਂ ਨ ਨਿਟ੍ਠਾਤਿ ਤਂ ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤੀਹਿ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇਹਿ ਵਿਹਾਰਕਮ੍ਮਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਏਕਦਿਵਸਮੇਵ ਸਬ੍ਬਨਗਰੇਹਿ ਪਣ੍ਣਾਨਿ ਆਗਮਿਂਸੁ.
ਅਮਚ੍ਚਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ – ‘‘ਨਿਟ੍ਠਿਤਾਨਿ, ਦੇਵ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਵਿਹਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਨਗਰੇ ਭੇਰਿਂ ਚਰਾਪੇਸਿ – ‘‘ਇਤੋ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਦਿਵਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਵਿਹਾਰਮਹੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਸਬ੍ਬੇ ਅਟ੍ਠ ਸੀਲਙ੍ਗਾਨਿ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਨਗਰੇ ਚ ਬਹਿਨਗਰੇ ਚ ਵਿਹਾਰਮਹਂ ਪਟਿਯਾਦੇਨ੍ਤੂ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਦਿਵਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰਵਿਭੂਸਿਤਾਯ ਅਨੇਕਸਤਸਹਸ੍ਸਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ ਸੇਨਾਯ ਪਰਿਵੁਤੋ ਦੇਵਲੋਕੇ ਅਮਰਵਤਿਯਾ ਰਾਜਧਾਨਿਯਾ ਸਿਰਿਤੋ ਅਧਿਕਤਰਸਸ੍ਸਿਰੀਕਂ ਵਿਯ ਨਗਰਂ ਕਾਤੁਕਾਮੇਨ ਉਸ੍ਸਾਹਜਾਤੇਨ ਮਹਾਜਨੇਨ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਯਤ੍ਤਂ ਨਗਰਂ ਅਨੁਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ.
ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ¶ ਖਣੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ ਅਸੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਕੋਟਿਯੋ ਅਹੇਸੁਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਞ੍ਚ ਛਨ੍ਨਵੁਤਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਖੀਣਾਸਵਭਿਕ੍ਖੂਯੇਵ ਸਤਸਹਸ੍ਸਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇਸਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਸਚੇ ਰਾਜਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਧਿਕਾਰਂ ਅਨਵਸੇਸਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਅਤਿਵਿਯ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਪਸੀਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ¶ ਲੋਕਵਿਵਰਣਂ ਨਾਮ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਅਕਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਅਸੋਕਾਰਾਮੇ ਠਿਤੋਵ ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਾ ਅਨੁਵਿਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸਮੁਦ੍ਦਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਞ੍ਚ ਵਿਹਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਉਲ਼ਾਰਾਯ ਵਿਹਾਰਮਹਪੂਜਾਯ ਵਿਰੋਚਮਾਨਾਨਿ. ਸੋ ਤਂ ਵਿਭੂਤਿਂ ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਉਲ਼ਾਰੇਨ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਪਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਏਵਰੂਪਂ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਲੋਕਨਾਥਸ੍ਸ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਕੋ ਮਹਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿ. ਕਸ੍ਸ ¶ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ ਮਹਨ੍ਤੋਤਿ? ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਭਾਰਂ ਅਕਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਪਚ੍ਚਯਦਾਯਕੋ ਨਾਮ ਤਯਾ ਸਦਿਸੋ ਧਰਮਾਨੇਪਿ ਤਥਾਗਤੇ ਨ ਕੋਚਿ ਅਹੋਸਿ, ਤਵੇਵ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ ਮਹਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਉਲ਼ਾਰੇਨ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜੇਨ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਫੁਟ੍ਠਸਰੀਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਰ ਮਯਾ ਸਦਿਸੋ ਪਚ੍ਚਯਦਾਯਕੋ, ਮਯ੍ਹਂ ਕਿਰ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ ਮਹਾ, ਅਹਂ ਕਿਰ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਨ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮਿ. ਕਿਂ ਪਨਾਹਂ ਏਵਂ ਸਤਿ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਦਾਯਾਦੋ ਹੋਮਿ, ਨ ਹੋਮੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਭਵਾਮਿ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਦਾਯਾਦੋ’’ਤਿ?
ਤਤੋ ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਰਞ੍ਞੋ ਇਦਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਹਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ‘‘ਸਚੇ ਅਯਂ ਕੁਮਾਰੋ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਤਿ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਅਤਿਵਿਯ ਵੁਡ੍ਢਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਨ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਦਾਯਾਦੋ ਹੋਤਿ; ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਚ੍ਚਯਦਾਯਕੋਤਿ ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋਤਿ ਵਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਯੋਪਿ ਹਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਥਵਿਤੋ ਯਾਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਪਰਿਮਾਣਂ ਪਚ੍ਚਯਰਾਸਿਂ ਦਦੇਯ੍ਯ ਸੋਪਿ ‘ਸਾਸਨੇ ਦਾਯਾਦੋ’ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਅਥ ਕਥਂ ਚਰਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਦਾਯਾਦੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਯੋ ਹਿ ਕੋਚਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਡ੍ਢੋ ¶ ਵਾ ਦਲਿਦ੍ਦੋ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਓਰਸਂ ਪੁਤ੍ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਿ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦਾਯਾਦੋ ਸਾਸਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.
ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਸੋਕੋ ਰਾਜਾ ‘‘ਅਹਂ ਕਿਰ ਏਵਰੂਪਂ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਂ ਕਤ੍ਵਾਪਿ ਨੇਵ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਦਾਯਾਦਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਸਾਸਨੇ ਦਾਯਾਦਭਾਵਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨੋ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਅਦ੍ਦਸ ਮਹਿਨ੍ਦਕੁਮਾਰਂ ਅਵਿਦੂਰੇ ਠਿਤਂ. ਦਿਸ੍ਵਾਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਹਂ ਇਮਂ ਕੁਮਾਰਂ ਤਿਸ੍ਸਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਓਪਰਜ੍ਜੇ ਠਪੇਤੁਕਾਮੋ, ਅਥ ਖੋ ਓਪਰਜ੍ਜਤੋਪਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਵ ¶ ਉਤ੍ਤਮਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਕੁਮਾਰਂ ਆਹ – ‘‘ਸਕ੍ਖਸਿ ਤ੍ਵਂ, ਤਾਤ, ਪਬ੍ਬਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ? ਕੁਮਾਰੋ ਪਕਤਿਯਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮੋਵ ਰਞ੍ਞੋ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਤਿਵਿਯ ਪਾਮੋਜ੍ਜਜਾਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਪਬ੍ਬਜਾਮਿ, ਦੇਵ, ਮਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸਾਸਨਦਾਯਾਦਾ ਹੋਥਾ’’ਤਿ.
ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਰਾਜਧੀਤਾ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਾਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਨੇ ਠਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਸਾਮਿਕੋ ਅਗ੍ਗਿਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਨਾਮ ਕੁਮਾਰੋ ਯੁਵਰਾਜੇਨ ਤਿਸ੍ਸਕੁਮਾਰੇਨ ¶ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ, ਅਮ੍ਮ, ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਂ ਸਕ੍ਖਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਸਾਧੁ, ਤਾਤ, ਸਕ੍ਕੋਮੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਮਨਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਪਹਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮੇ ਦਾਰਕੇ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਮਂ ਸਾਸਨੇ ਦਾਯਾਦਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ. ਸਙ੍ਘੋ ਰਞ੍ਞੋ ਵਚਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਕੁਮਾਰਂ ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੇਨ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ ਮਹਾਦੇਵਤ੍ਥੇਰੇਨ ਚ ਆਚਰਿਯੇਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ. ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥੇਰੇਨ ਆਚਰਿਯੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਤਦਾ ਕਿਰ ਕੁਮਾਰੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸੋਵ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਉਪਸਮ੍ਪਦਸੀਮਮਣ੍ਡਲੇ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਾਯਪਿ ਰਾਜਧੀਤਾਯ ਆਚਰਿਯਾ ਆਯੁਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੀ ਨਾਮ, ਉਪਜ੍ਝਾਯਾ ਪਨ ਧਮ੍ਮਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੀ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ. ਤਦਾ ¶ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਾ ਅਟ੍ਠਾਰਸਵਸ੍ਸਾ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਮਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਸੀਮਮਣ੍ਡਲੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ. ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਾਲੇ ਰਾਜਾ ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਭਿਸੇਕੋ ਹੋਤਿ.
ਅਥ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸੇਵ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵੇਪਿ ਸਙ੍ਗੀਤਿਯੋ ਆਰੂਲ਼੍ਹਂ ਤਿਪਿਟਕਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਸਾਟ੍ਠਕਥਂ ਸਬ੍ਬਂ ਥੇਰਵਾਦਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵਸ੍ਸਾਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਦਾ ਅਸੋਕੋ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਨਵਵਸ੍ਸਾਭਿਸੇਕੋ ਹੋਤਿ. ਰਞ੍ਞੋ ਪਨ ਅਟ੍ਠਵਸ੍ਸਾਭਿਸੇਕਕਾਲੇਯੇਵ ਕੋਨ੍ਤਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਬ੍ਯਾਧਿਪਟਿਕਮ੍ਮਤ੍ਥਂ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵਤ੍ਤੇਨ ਆਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤੋ ਪਸਤਮਤ੍ਤਂ ਸਪ੍ਪਿਂ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਾਧਿਬਲੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾਯੁਸਙ੍ਖਾਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਓਵਦਿਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਤੇਜੋਧਾਤੁਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਿ ਨਾਮ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੇ ਏਵਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ’’ਤਿ ਨਗਰਸ੍ਸ ਚਤੂਸੁ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯੋ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਭੇਸਜ੍ਜਸ੍ਸ ਪੂਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਾਪੇਸਿ.
ਤੇਨ ਕਿਰ ਸਮਯੇਨ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਤੂਸੁ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਸਭਾਯਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਪਞ੍ਚਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਰਞ੍ਞੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਰਾਜਾ ਨਿਗ੍ਰੋਧਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਦੇਵਸਿਕਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਵਿਸਜ੍ਜੇਸਿ. ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਚੇਤਿਯੇ ਗਨ੍ਧਮਾਲਾਦੀਹਿ ਪੂਜਨਤ੍ਥਾਯ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ¶ . ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ¶ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ, ਤਂ ਧਮ੍ਮਧਰਾਨਂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾਨਂ ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਾਯ ਉਪਨੀਯਤਿ. ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ, ਚਤੂਸੁ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਭੇਸਜ੍ਜਤ੍ਥਾਯ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ. ਏਵਂ ਸਾਸਨੇ ਉਲ਼ਾਰੋ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰੋ ¶ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ.
ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਪਰਿਹੀਨਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਮ੍ਪਿ ਅਲਭਨ੍ਤਾ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਸਕਾਨਿ ਸਕਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ‘‘ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਅਯਂ ਵਿਨਯੋ’’ਤਿ ਦੀਪੇਨ੍ਤਿ. ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਅਲਭਮਾਨਾਪਿ ਸਯਮੇਵ ਮੁਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰੇਸੁ ਵਿਚਰਨ੍ਤਾ ਉਪੋਸਥਮ੍ਪਿ ਪਵਾਰਣਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਗਣਕਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪੋਸਥਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤਦਾ ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦਾਨਿ ਇਦਂ ਅਧਿਕਰਣਂ, ਤਂ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਕਕ੍ਖਲ਼ਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਨ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਸਕ੍ਕਾ ਇਮੇਸਂ ਮਜ੍ਝੇ ਵਸਨ੍ਤੇਨ ਵੂਪਸਮੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਗਣਂ ਨੀਯ੍ਯਾਤੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੇਨ ਵਿਹਰਿਤੁਕਾਮੋ ਅਹੋਗਙ੍ਗਪਬ੍ਬਤਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤੇਪਿ ਖੋ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਵਿਨਯੇਨ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇਨ ਨਿਗ੍ਗਯ੍ਹਮਾਨਾਪਿ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਾਨੁਲੋਮਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਸਣ੍ਠਹਨ੍ਤਾ ਅਨੇਕਰੂਪਂ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਅਬ੍ਬੁਦਞ੍ਚ ਮਲਞ੍ਚ ਕਣ੍ਟਕਞ੍ਚ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ. ਕੇਚਿ ਅਗ੍ਗਿਂ ਪਰਿਚਰਨ੍ਤਿ, ਕੇਚਿ ਪਞ੍ਚਾਤਪੇਨ ਤਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਕੇਚਿ ਆਦਿਚ੍ਚਂ ਅਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਕੇਚਿ ‘‘ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਵੋਭਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ. ਤਦਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਨ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪੋਸਥਂ ਵਾ ਪਵਾਰਣਂ ਵਾ ਅਕਾਸਿ. ਅਸੋਕਾਰਾਮੇ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਾਨਿ ਉਪੋਸਥੋ ਉਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਿ. ਰਞ੍ਞੋਪਿ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਰਾਜਾ ਏਕਂ ਅਮਚ੍ਚਂ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਉਪੋਸਥਂ ਕਾਰਾਪੇਹੀ’’ਤਿ. ਅਮਚ੍ਚੋ ਰਾਜਾਨਂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਅਵਿਸਹਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞੇ ਅਮਚ੍ਚੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਰਾਜਾ ਮਂ ‘ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਉਪੋਸਥਂ ਕਾਰਾਪੇਹੀ’ਤਿ ਪਹਿਣਿ. ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤੀ’’ਤਿ? ਤੇ ਆਹਂਸੁ ¶ – ‘‘ਮਯਂ ਏਵਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਮ – ‘ਯਥਾ ਨਾਮ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਵੂਪਸਮੇਨ੍ਤਾ ਚੋਰੇ ਘਾਤੇਨ੍ਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਯੇ ਉਪੋਸਥਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਮਾਰੇਤੁਕਾਮੋ ਰਾਜਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’’ਤਿ. ਅਥ ਸੋ ਅਮਚ੍ਚੋ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਅਹਂ ਰਞ੍ਞਾ ‘ਉਪੋਸਥਂ ਕਾਰਾਪੇਹੀ’ਤਿ ਪੇਸਿਤੋ. ਕਰੋਥ ਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪੋਸਥ’’ਨ੍ਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਨ ਮਯਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪੋਸਥਂ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਅਥ ਅਮਚ੍ਚੋ ਥੇਰਾਸਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਸਿਨਾ ਸੀਸਾਨਿ ਪਾਤੇਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧੋ.
ਅਦ੍ਦਸਾ ¶ ਖੋ ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਤਂ ਅਮਚ੍ਚਂ ਤਥਾ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ. ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ ਨ ਯੋ ਵਾ ਸੋ ਵਾ, ਰਞ੍ਞੋ ਏਕਮਾਤਿਕੋ ਭਾਤਾ ਤਿਸ੍ਸਕੁਮਾਰੋ ਨਾਮ, ਤਂ ਕਿਰ ਰਾਜਾ ਪਤ੍ਤਾਭਿਸੇਕੋ ਓਪਰਜ੍ਜੇ ਠਪੇਸਿ. ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਵਨਚਾਰਂ ਗਤੋ ਅਦ੍ਦਸ ਮਹਨ੍ਤਂ ਮਿਗਸਙ੍ਘਂ ਚਿਤ੍ਤਕੀਲ਼ਾਯ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਂ. ਦਿਸ੍ਵਾਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਇਮੇ ਤਾਵ ਤਿਣਭਕ੍ਖਾ ਮਿਗਾ ਏਵਂ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਇਮੇ ਪਨ ਸਮਣਾ ¶ ਰਾਜਕੁਲੇ ਪਣੀਤਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਮੁਦੁਕਾਸੁ ਸੇਯ੍ਯਾਸੁ ਸਯਮਾਨਾ ਕਿਂ ਨਾਮ ਕੀਲ਼ਿਤਂ ਨ ਕੀਲ਼ਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ! ਸੋ ਤਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਤਕ੍ਕਂ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਨੇ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਿਤਂ ਕੁਮਾਰੇਨ! ਹਨ੍ਦ, ਨਂ ਏਵਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਕਦਿਵਸਂ ਕੇਨਚਿ ਕਾਰਣੇਨ ਕੁਦ੍ਧੋ ਵਿਯ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਹਿ ਸਤ੍ਤਦਿਵਸੇਨ ਰਜ੍ਜਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛ, ਤਤੋ ਤਂ ਘਾਤੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਮਰਣਭਯੇਨ ਤਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸਿ. ਸੋ ਕਿਰ ਕੁਮਾਰੋ ‘‘ਸਤ੍ਤਮੇ ਮਂ ਦਿਵਸੇ ਮਾਰੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਨ ਚਿਤ੍ਤਰੂਪਂ ਨ੍ਹਾਯਿ, ਨ ਭੁਞ੍ਜਿ, ਨ ਸੁਪਿ, ਅਤਿਵਿਯ ਲੂਖਸਰੀਰੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਰਾਜਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਿਸ੍ਸ ਤ੍ਵਂ ਏਵਰੂਪੋ ਜਾਤੋ’’ਤਿ? ‘‘ਮਰਣਭਯੇਨ, ਦੇਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਅਰੇ, ਤ੍ਵਂ ਨਾਮ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮਰਣਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ¶ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਨ ਕੀਲ਼ਸਿ? ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਨਿਬਦ੍ਧਂ ਮਰਣਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨਾ ਕਥਂ ਕੀਲ਼ਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ! ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਕੁਮਾਰੋ ਸਾਸਨੇ ਪਸੀਦਿ.
ਸੋ ਪੁਨ ਏਕਦਿਵਸਂ ਮਿਗਵਂ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞੇ ਅਨੁਵਿਚਰਮਾਨੋ ਅਦ੍ਦਸ ਯੋਨਕਮਹਾਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਂ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੇਨ ਸਾਲਸਾਖਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਬੀਜਿਯਮਾਨਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਾਮੋਜ੍ਜਜਾਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਦਾ ਨੁ ਖੋ ਅਹਮ੍ਪਿ ਅਯਂ ਮਹਾਥੇਰੋ ਵਿਯ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਂ! ਸਿਯਾ ਨੁ ਖੋ ਸੋ ਦਿਵਸੋ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਸਾਸਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਆਕਾਸੇ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਅਸੋਕਾਰਾਮੇ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਉਦਕਤਲੇ ਠਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਞ੍ਚ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਞ੍ਚ ਆਕਾਸੇ ਲਗ੍ਗੇਤ੍ਵਾ ਨ੍ਹਾਯਿਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧੋ.
ਕੁਮਾਰੋ ਥੇਰਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਤਿਵਿਯ ਪਸਨ੍ਨੋ ‘‘ਅਜ੍ਜੇਵ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮਹਂ, ਦੇਵਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾਪਿ ਤਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਅਸੋਕਾਰਾਮਗਮਨੀਯਮਗ੍ਗਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕੁਮਾਰਂ ਛਣਵੇਸਂ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਲਙ੍ਕਤਾਯ ਸੇਨਾਯ ਪਰਿਵਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਨੇਸਿ. ‘‘ਯੁਵਰਾਜਾ ਕਿਰ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਬਹੂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਾਨਿ ਪਟਿਯਾਦੇਸੁਂ. ਕੁਮਾਰੋ ਪਧਾਨਘਰਂ ¶ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸੇਵ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪੁਰਿਸਸਤਸਹਸ੍ਸੇਨ. ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਪਨ ਅਨੁਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਕੁਮਾਰੋ ਰਞ੍ਞੋ ਚਤੁਵਸ੍ਸਾਭਿਸੇਕਕਾਲੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ. ਅਥਞ੍ਞੋਪਿ ਰਞ੍ਞੋ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੋ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਾਯ ਸਾਮਿਕੋ ਅਗ੍ਗਿਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਨਾਮ ਕੁਮਾਰੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਾ ਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਏਕਮੇਵ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਿਜਾਯਿ. ਸੋਪਿ ¶ ‘‘ਯੁਵਰਾਜਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ – ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ, ਦੇਵ, ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਯਾਚਿ. ‘‘ਪਬ੍ਬਜ, ਤਾਤਾ’’ਤਿ ਚ ਰਞ੍ਞਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੋ ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਪਬ੍ਬਜਿ.
ਏਵਂ ¶ ਅਨੁਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਉਲ਼ਾਰਵਿਭਵੇਨ ਖਤ੍ਤਿਯਜਨੇਨ;
ਰਞ੍ਞੋ ਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤਾ, ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ.
ਸੋ ਤਂ ਅਮਚ੍ਚਂ ਤਥਾ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਨ ਰਾਜਾ ਥੇਰੇ ਮਾਰਾਪੇਤੁਂ ਪਹਿਣੇਯ੍ਯ; ਅਦ੍ਧਾ ਇਮਸ੍ਸੇਵੇਤਂ ਅਮਚ੍ਚਸ੍ਸ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਤਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਸੋ ਥੇਰਂ ਸਞ੍ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਂ ਨਿਪਾਤੇਤੁਂ ਅਵਿਸਹਨ੍ਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਅਹਂ, ਦੇਵ, ਉਪੋਸਥਂ ਕਾਤੁਂ ਅਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਏਤ੍ਤਕਾਨਂ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸੀਸਾਨਿ ਪਾਤੇਸਿਂ; ਅਥ ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਟਿਪਾਟਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਿਨ੍ਤਿ ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ? ਰਾਜਾ ਸੁਤ੍ਵਾਵ – ‘‘ਅਰੇ! ਕਿਂ ਪਨ, ਤ੍ਵਂ, ਮਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਘਾਤੇਤੁਂ ਪੇਸਿਤੋ’’ਤਿ ਤਾਵਦੇਵ ਸਰੀਰੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਦਾਹੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਅਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮਚ੍ਚੋ ਮਯਾ ਅਨਾਣਤ੍ਤੋਵ ਏਵਂ ਅਕਾਸਿ, ਕਸ੍ਸ ਨੁ ਖੋ ਇਮਿਨਾ ਪਾਪੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ? ਏਕਚ੍ਚੇ ਥੇਰਾ, ‘‘ਅਯਂ ਤਵ ਵਚਨੇਨ ਅਕਾਸਿ, ਤੁਯ੍ਹੇਤਂ ਪਾਪ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਏਕਚ੍ਚੇ ‘‘ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਵੋ ਏਤਂ ਪਾਪ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਏਕਚ੍ਚੇ ਏਵਮਾਹਂਸੁ – ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਤ੍ਥਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਅਯਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਘਾਤੇਤੂ’’’ਤਿ? ‘‘ਨਤ੍ਥਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕੁਸਲਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਅਹਂ ਪੇਸੇਸਿਂ – ‘ਸਮਗ੍ਗੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਉਪੋਸਥਂ ਕਰੋਤੂ’’’ਤਿ. ‘‘ਸਚੇ ਤ੍ਵਂ ਕੁਸਲਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਪਾਪਂ, ਅਮਚ੍ਚਸ੍ਸੇਵੇਤਂ ਪਾਪ’’ਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਜਾਤੋ ਆਹ – ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕੋਚਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮਮੇਤਂ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ’’ਤਿ? ‘‘ਅਤ੍ਥਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ, ਸੋ ¶ ਤੇ ਇਮਂ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਤਦਹੇਵ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੇ ਏਕੇਕਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਅਮਚ੍ਚੇ ਏਕੇਕਪੁਰਿਸਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੇ ‘‘ਥੇਰਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਪੇਸੇਸਿ. ਤੇ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਰਾਜਾ ਪਕ੍ਕੋਸਤੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਥੇਰੋ ਨਾਗਚ੍ਛਿ ¶ . ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਰਾਜਾ ਅਟ੍ਠ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੇ, ਅਟ੍ਠ ਚ ਅਮਚ੍ਚੇ ਸਹਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੇਯੇਵ ਪੇਸੇਸਿ – ‘‘‘ਰਾਜਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਕ੍ਕੋਸਤੀ’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾਵ ਆਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਤਥੇਵ ਆਹਂਸੁ. ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਥੇਰੋ ਨਾਗਚ੍ਛਿ. ਰਾਜਾ ਥੇਰੇ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਹਿਣਿਂ; ਕਸ੍ਮਾ ਥੇਰੋ ਨਾਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ? ‘‘‘ਰਾਜਾ ਪਕ੍ਕੋਸਤੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਾਗਚ੍ਛਤਿ. ਏਵਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤੇ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ‘ਸਾਸਨਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਓਸੀਦਤਿ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਸਹਾਯਕਾ ਹੋਥਾ’’’ਤਿ. ਅਥ ਰਾਜਾ ਤਥਾ ਵਤ੍ਵਾ ਸੋਲ਼ਸ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੇ, ਸੋਲ਼ਸ ਚ ਅਮਚ੍ਚੇ ਸਹਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੇ ਪੇਸੇਸਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਮਹਲ੍ਲਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਥੇਰੋ ਦਹਰੋ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ? ‘‘ਮਹਲ੍ਲਕੋ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਵਯ੍ਹਂ ਵਾ ਸਿਵਿਕਂ ਵਾ ਅਭਿਰੁਹਿਸ੍ਸਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ? ‘‘ਨਾਭਿਰੁਹਿਸ੍ਸਤਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਕੁਹਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਥੇਰੋ ਵਸਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਉਪਰਿ ਗਙ੍ਗਾਯ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਆਹ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਣੇ, ਨਾਵਾਸਙ੍ਘਾਟਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ¶ ਤਤ੍ਥੇਵ ਥੇਰਂ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਤੀਰੇਸੁ ਆਰਕ੍ਖਂ ਸਂਵਿਧਾਯ ਥੇਰਂ ਆਨੇਥਾ’’ਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਅਮਚ੍ਚਾ ਚ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਸਾਸਨਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ.
ਥੇਰੋ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਂ ਖੋ ਅਹਂ ਮੂਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਮ੍ਹਿ. ਅਯਂ ਦਾਨਿ ਮੇ ਸੋ ਕਾਲੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਚਮ੍ਮਖਣ੍ਡਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾਵ ਉਟ੍ਠਹਿ. ਅਥ ‘‘ਥੇਰੋ ¶ ਸ੍ਵੇ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਰਾਜਾ ਸੁਪਿਨਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਏਵਰੂਪੋ ਸੁਪਿਨੋ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਸਬ੍ਬਸੇਤੋ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨਂ ਸੀਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਰਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਹਤ੍ਥੇ ਅਗ੍ਗਹੇਸੀ’’ਤਿ. ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਰਾਜਾ ਸੁਪਿਨਜ੍ਝਾਯਕੇ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਮਯਾ ਏਵਰੂਪੋ ਸੁਪਿਨੋ ਦਿਟ੍ਠੋ, ਕਿਂ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ? ਏਕੋ ਤਂ, ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਸਮਣਨਾਗੋ ਦਕ੍ਖਿਣਹਤ੍ਥੇ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਰਾਜਾ ਤਾਵਦੇਵ ‘‘ਥੇਰੋ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਗਙ੍ਗਾਤੀਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਦਿਂ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਜਾਣੁਮਤ੍ਤੇ ਉਦਕੇ ਥੇਰਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਨਾਵਾਤੋ ਓਤਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਂ ਅਦਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਰਾਜਾਨਂ ਦਕ੍ਖਿਣਹਤ੍ਥੇ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਸਿਗ੍ਗਾਹਾ ‘‘ਥੇਰਸ੍ਸ ਸੀਸਂ ਪਾਤੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਕੋਸਤੋ ਅਸਿਂ ਅਬ੍ਬਾਹਿਂਸੁ. ਕਸ੍ਮਾ? ਏਤਂ ਕਿਰ ਚਾਰਿਤ੍ਤਂ ਰਾਜਕੁਲੇਸੁ – ‘‘ਯੋ ਰਾਜਾਨਂ ਹਤ੍ਥੇ ਗਣ੍ਹਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਸਿਨਾ ਸੀਸਂ ਪਾਤੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ਛਾਯਂਯੇਵ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਅਹਂ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਵਿਰਦ੍ਧਕਾਰਣਾ ਅਸ੍ਸਾਦਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਾਮਿ, ਮਾ ਖੋ ਥੇਰੇ ਵਿਰਜ੍ਝਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਪਨ ਕਸ੍ਮਾ ਰਾਜਾਨਂ ਹਤ੍ਥੇ ¶ ਅਗ੍ਗਹੇਸੀਤਿ? ਯਸ੍ਮਾ ਰਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥਾਯ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪਿਤੋ ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਮੇ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ.
ਰਾਜਾ ਥੇਰਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਨੇਤ੍ਵਾ ਬਾਹਿਰਤੋ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਰਿਵਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਆਰਕ੍ਖਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਾਦੇ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਤੇਲੇਨ ਮਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਟਿਬਲੋ ਨੁ ਖੋ ਥੇਰੋ ਮਮ ਕਙ੍ਖਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵੀਮਂਸਨਤ੍ਥਾਯ ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਕਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮੋ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਕਤਰਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮੋਸਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ? ‘‘ਪਥਵੀਕਮ੍ਪਨਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਸਕਲਪਥਵੀਕਮ੍ਪਨਂ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮੋਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਦੇਸਪਥਵੀਕਮ੍ਪਨ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਕਤਰਂ ਪਨੇਤ੍ਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦੁਕ੍ਕਰ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਂਸਪਾਤਿਯਾ ਉਦਕਪੁਣ੍ਣਾਯ ਸਬ੍ਬਂ ਉਦਕਂ ਕਮ੍ਪੇਤੁਂ ਦੁਕ੍ਕਰਂ; ਉਦਾਹੁ ਉਪਡ੍ਢ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਉਪਡ੍ਢਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਦੇਸਪਥਵੀਕਮ੍ਪਨਂ ਦੁਕ੍ਕਰ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਦੇਸਪਥਵੀਕਮ੍ਪਨਂ ¶ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਯੋਜਨੇ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਏਕੇਨ ਚਕ੍ਕੇਨ ਸੀਮਂ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਰਥੋ ਤਿਟ੍ਠਤੁ; ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਦਿਸਾਯ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਾਦੇਹਿ ਸੀਮਂ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਸ੍ਸੋ ਤਿਟ੍ਠਤੁ; ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਏਕੇਨ ਪਾਦੇਨ ਸੀਮਂ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਸੋ ਤਿਟ੍ਠਤੁ; ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਦਿਸਾਯ ਉਪਡ੍ਢਭਾਗੇਨ ਸੀਮਂ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਏਕਾ ਉਦਕਪਾਤਿ ¶ ਤਿਟ੍ਠਤੂ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਤਥਾ ਕਾਰਾਪੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਰਾਜਾ ਪਸ੍ਸਤੂ’’ਤਿ ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣਪਥਵੀਚਲਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿ. ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਰਥਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋਸੀਮਾਯ ਠਿਤੋ ਪਾਦੋਵ ਚਲਿ, ਇਤਰੋ ਨ ਚਲਿ. ਏਵਂ ਦਕ੍ਖਿਣਪਚ੍ਛਿਮਦਿਸਾਸੁ ਅਸ੍ਸਪੁਰਿਸਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋਸੀਮਾਯ ਠਿਤਪਾਦਾਯੇਵ ਚਲਿਂਸੁ, ਉਪਡ੍ਢੁਪਡ੍ਢਂ ਸਰੀਰਞ੍ਚ. ਉਤ੍ਤਰਦਿਸਾਯ ਉਦਕਪਾਤਿਯਾਪਿ ਅਨ੍ਤੋਸੀਮਾਯ ਠਿਤਂ ਉਪਡ੍ਢਭਾਗਗਤਮੇਵ ਉਦਕਂ ਚਲਿ, ਅਵਸੇਸਂ ਨਿਚ੍ਚਲਮਹੋਸੀਤਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਸਕ੍ਖਤਿ ਦਾਨਿ ਥੇਰੋ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਕਂ ਅਮਚ੍ਚਂ ‘ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਉਪੋਸਥਂ ਕਾਰਾਪੇਹੀ’ਤਿ ਪਹਿਣਿਂ, ਸੋ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਤਕੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪੇਸਿ, ਏਤਂ ਪਾਪਂ ਕਸ੍ਸ ਹੋਤੀ’’ਤਿ?
‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਤ੍ਥਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਅਯਂ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਘਾਤੇਤੂ’’’ਤਿ? ‘‘ਨਤ੍ਥਿ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਸਚੇ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਤ੍ਥਿ ਏਵਰੂਪਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਪਾਪ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਥੇਰੋ ਰਾਜਾਨਂ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਇਮਿਨਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸਿ ¶ – ‘‘ਚੇਤਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਮ੍ਮਂ ਵਦਾਮਿ. ਚੇਤਯਿਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ – ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ ਮਨਸਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੬.੬੩).
ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ¶ ਪਰਿਦੀਪੇਤੁਂ ਤਿਤ੍ਤਿਰਜਾਤਕਂ (ਜਾ. ੧.੪.੭੫) ਆਹਰਿ – ‘‘ਅਤੀਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦੀਪਕਤਿਤ੍ਤਿਰੋ ਤਾਪਸਂ ਪੁਚ੍ਛਿ –
‘ਞਾਤਕੋ ਨੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਤਿ, ਬਹੁ ਆਗਚ੍ਛਤੀ ਜਨੋ;
ਪਟਿਚ੍ਚ ਕਮ੍ਮਂ ਫੁਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਮੇ ਸਙ੍ਕਤੇ ਮਨੋ’ਤਿ.
ਤਾਪਸੋ ਆਹ – ‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਮ ਸਦ੍ਦੇਨ ਚ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਚ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਤੇ ਪਕ੍ਖਿਨੋ ਬਜ੍ਝਨ੍ਤੁ ਵਾ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤੁ ਵਾ’ਤਿ? ‘ਨਤ੍ਥਿ, ਭਨ੍ਤੇ’ਤਿ ਤਿਤ੍ਤਿਰੋ ਆਹ. ਤਤੋ ਨਂ ਤਾਪਸੋ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸਿ – ‘ਸਚੇ ਤੇ ਨਤ੍ਥਿ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਪਾਪਂ; ਚੇਤਯਨ੍ਤਮੇਵ ਹਿ ਪਾਪਂ ਫੁਸਤਿ, ਨਾਚੇਤਯਨ੍ਤਂ.
‘ਨ ਪਟਿਚ੍ਚ ਕਮ੍ਮਂ ਫੁਸਤਿ, ਮਨੋ ਚੇ ਨਪ੍ਪਦੁਸ੍ਸਤਿ;
ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਸ੍ਸ ਭਦ੍ਰਸ੍ਸ, ਨ ਪਾਪਮੁਪਲਿਮ੍ਪਤੀ’’’ਤਿ.
ਏਵਂ ਥੇਰੋ ਰਾਜਾਨਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਰਾਜੁਯ੍ਯਾਨੇ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਵਸਨ੍ਤੋ ਰਾਜਾਨਂ ਸਮਯਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਪੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਅਸੋਕਾਰਾਮੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਾਣਿਪਾਕਾਰਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ¶ ਸਾਣਿਪਾਕਾਰਨ੍ਤਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਏਕਲਦ੍ਧਿਕੇ ਏਕਲਦ੍ਧਿਕੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਕਤੋ ਏਕਤੋ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮੇਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਮੂਹਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਿਂਵਾਦੀ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ? ਤਤੋਸਸ੍ਸਤਵਾਦਿਨੋ ‘‘ਸਸ੍ਸਤਵਾਦੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਏਕਚ੍ਚਸਸ੍ਸਤਿਕਾ…ਪੇ… ਅਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿਕਾ… ਅਮਰਾਵਿਕ੍ਖੇਪਿਕਾ… ਅਧਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਿਕਾ… ਸਞ੍ਞੀਵਾਦਾ… ਅਸਞ੍ਞੀਵਾਦਾ… ਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀਵਾਦਾ ¶ … ਉਚ੍ਛੇਦਵਾਦਾ… ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਾਨਵਾਦਾ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਾਨਵਾਦੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਪਠਮਮੇਵ ਸਮਯਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਨਯਿਮੇ ਭਿਕ੍ਖੂ, ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਇਮੇ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਸੇਤਕਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਦਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸਾ ਅਹੇਸੁਂ.
ਅਥਞ੍ਞੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਿਂਵਾਦੀ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ? ‘‘ਵਿਭਜ੍ਜਵਾਦੀ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਰਾਜਾ ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਵਿਭਜ੍ਜਵਾਦੀ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਰਾਜਾ ‘‘ਸੁਦ੍ਧਂ ਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਾਸਨਂ; ਕਰੋਤੁ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਉਪੋਸਥ’’ਨ੍ਤਿ ਆਰਕ੍ਖਂ ਦਤ੍ਵਾ ਨਗਰਂ ਪਾਵਿਸਿ.
ਸਮਗ੍ਗੋ ¶ ਸਙ੍ਘੋ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਉਪੋਸਥਂ ਅਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ ਸਟ੍ਠਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਾਗਮੇ ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਪਰਪ੍ਪਵਾਦਂ ਮਦ੍ਦਮਾਨੋ ਕਥਾਵਤ੍ਥੁਪ੍ਪਕਰਣਂ ਅਭਾਸਿ. ਤਤੋ ਸਟ੍ਠਿਸਤਸਹਸ੍ਸਸਙ੍ਖ੍ਯੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਉਚ੍ਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਤਿਪਿਟਕਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਰਾਨਂ ਪਭਿਨ੍ਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਨਂ ਤੇਵਿਜ੍ਜਾਦਿਭੇਦਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਹਸ੍ਸਮੇਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਕਾਕਣ੍ਡਕਪੁਤ੍ਤੋ ਯਸਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯਿਂਸੁ; ਏਵਮੇਵ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਂ ਸਾਸਨਮਲਂ ਵਿਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਂ ਅਕਾਸਿ. ਸਙ੍ਗੀਤਿਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ ਪਥਵੀ ਅਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ. ਅਯਂ ਸਙ੍ਗੀਤਿ ਨਵਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ. ਯਾ ਲੋਕੇ –
ਕਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸੇਨ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਹਸ੍ਸਿਕਾਤਿ ਚ;
ਪੁਰਿਮਾ ਦ੍ਵੇ ਉਪਾਦਾਯ, ਤਤਿਯਾਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.
ਅਯਂ ਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿ.
ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ‘‘ਕੇਨਾਭਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤ੍ਥਂ ਯਂ ਅਵੋਚੁਮ੍ਹ – ‘‘ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਤਾਵ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਮਾਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ¶ ਯਾਵ ਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿ ਤਾਵ ਆਭਤਂ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾ –
‘‘ਉਪਾਲਿ ¶ ਦਾਸਕੋ ਚੇਵ, ਸੋਣਕੋ ਸਿਗ੍ਗਵੋ ਤਥਾ;
ਤਿਸ੍ਸੋ ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤੋ ਚ, ਪਞ੍ਚੇਤੇ ਵਿਜਿਤਾਵਿਨੋ.
‘‘ਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਵਿਨਯਂ, ਦੀਪੇ ਜਮ੍ਬੁਸਿਰਿਵ੍ਹਯੇ;
ਅਚ੍ਛਿਜ੍ਜਮਾਨਮਾਨੇਸੁਂ, ਤਤਿਯੋ ਯਾਵ ਸਙ੍ਗਹੋ’’ਤਿ.
ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਪਕਾਸਿਤੋਵ ਹੋਤਿ.
ਤਤਿਯਸਙ੍ਗਹਤੋ ਪਨ ਉਦ੍ਧਂ ਇਮਂ ਦੀਪਂ ਮਹਿਨ੍ਦਾਦੀਹਿ ਆਭਤਂ. ਮਹਿਨ੍ਦਤੋ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਅਰਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰਾਦੀਹਿ ਆਭਤਂ. ਤਤੋ ਯਾਵਜ੍ਜਤਨਾ ਤੇਸਂਯੇਵ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਪਰਮ੍ਪਰਭੂਤਾਯ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਆਭਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾਹੁ ਪੋਰਾਣਾ –
‘‘ਤਤੋ ਮਹਿਨ੍ਦੋ ਇਟ੍ਟਿਯੋ, ਉਤ੍ਤਿਯੋ ਸਮ੍ਬਲੋ ਤਥਾ;
ਭਦ੍ਦਨਾਮੋ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੋ.
‘‘ਏਤੇ ਨਾਗਾ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾ, ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਾ ਇਧਾਗਤਾ;
ਵਿਨਯਂ ਤੇ ਵਾਚਯਿਂਸੁ, ਪਿਟਕਂ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਯਾ.
‘‘ਨਿਕਾਯੇ ¶ ਪਞ੍ਚ ਵਾਚੇਸੁਂ, ਸਤ੍ਤ ਚੇਵ ਪਕਰਣੇ;
ਤਤੋ ਅਰਿਟ੍ਠੋ ਮੇਧਾਵੀ, ਤਿਸ੍ਸਦਤ੍ਤੋ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੋ.
‘‘ਵਿਸਾਰਦੋ ਕਾਲ਼ਸੁਮਨੋ, ਥੇਰੋ ਚ ਦੀਘਨਾਮਕੋ;
ਦੀਘਸੁਮਨੋ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੋ.
‘‘ਪੁਨਦੇਵ ਕਾਲ਼ਸੁਮਨੋ, ਨਾਗਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤੋ;
ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਦੇਵਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੋ.
‘‘ਪੁਨਦੇਵ ਸੁਮਨੋ ਮੇਧਾਵੀ, ਵਿਨਯੇ ਚ ਵਿਸਾਰਦੋ;
ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਚੂਲ਼ਨਾਗੋ, ਗਜੋਵ ਦੁਪ੍ਪਧਂਸਿਯੋ.
‘‘ਧਮ੍ਮਪਾਲਿਤਨਾਮੋ ¶ ¶ ਚ, ਰੋਹਣੇ ਸਾਧੁਪੂਜਿਤੋ;
ਤਸ੍ਸ ਸਿਸ੍ਸੋ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ, ਖੇਮਨਾਮੋ ਤਿਪੇਟਕੋ.
‘‘ਦੀਪੇ ਤਾਰਕਰਾਜਾਵ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਤਿਰੋਚਥ;
ਉਪਤਿਸ੍ਸੋ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਫੁਸ੍ਸਦੇਵੋ ਮਹਾਕਥੀ.
‘‘ਪੁਨਦੇਵ ਸੁਮਨੋ ਮੇਧਾਵੀ, ਪੁਪ੍ਫਨਾਮੋ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ;
ਮਹਾਕਥੀ ਮਹਾਸਿਵੋ, ਪਿਟਕੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਕੋਵਿਦੋ.
‘‘ਪੁਨਦੇਵ ਉਪਾਲਿ ਮੇਧਾਵੀ, ਵਿਨਯੇ ਚ ਵਿਸਾਰਦੋ;
ਮਹਾਨਾਗੋ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਵਂਸਕੋਵਿਦੋ.
‘‘ਪੁਨਦੇਵ ਅਭਯੋ ਮੇਧਾਵੀ, ਪਿਟਕੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਕੋਵਿਦੋ;
ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਵਿਨਯੇ ਚ ਵਿਸਾਰਦੋ.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਸਿਸ੍ਸੋ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ, ਪੁਪ੍ਫਨਾਮੋ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ;
ਸਾਸਨਂ ਅਨੁਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ, ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ.
‘‘ਚੂਲ਼ਾਭਯੋ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਵਿਨਯੇ ਚ ਵਿਸਾਰਦੋ;
ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਵਂਸਕੋਵਿਦੋ.
‘‘ਚੂਲ਼ਦੇਵੋ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਵਿਨਯੇ ਚ ਵਿਸਾਰਦੋ;
ਸਿਵਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਵਿਨਯੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਕੋਵਿਦੋ.
‘‘ਏਤੇ ਨਾਗਾ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾ, ਵਿਨਯਞ੍ਞੂ ਮਗ੍ਗਕੋਵਿਦਾ;
ਵਿਨਯਂ ਦੀਪੇ ਪਕਾਸੇਸੁਂ, ਪਿਟਕਂ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਯਾ’’ਤਿ.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ¶ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਇਮਂ ਤਤਿਯਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗੀਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਤ੍ਥ ਨੁ ਖੋ ਅਨਾਗਤੇ ਸਾਸਨਂ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ਅਥਸ੍ਸ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮੇਸੁ ਖੋ ਜਨਪਦੇਸੁ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ¶ ਭਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੇ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪੇਸੇਸਿ. ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥੇਰਂ ਕਸ੍ਮੀਰਗਨ੍ਧਾਰਰਟ੍ਠਂ ਪੇਸੇਸਿ – ‘‘ਤ੍ਵਂ ਏਤਂ ਰਟ੍ਠਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਹੀ’’ਤਿ. ਮਹਾਦੇਵਤ੍ਥੇਰਂ ਤਥੇਵ ਵਤ੍ਵਾ ਮਹਿਂਸਕਮਣ੍ਡਲਂ ਪੇਸੇਸਿ. ਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਂ ਵਨਵਾਸਿਂ. ਯੋਨਕਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਂ ¶ ਅਪਰਨ੍ਤਕਂ. ਮਹਾਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਂ ਮਹਾਰਟ੍ਠਂ. ਮਹਾਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਂ ਯੋਨਕਲੋਕਂ. ਮਜ੍ਝਿਮਤ੍ਥੇਰਂ ਹਿਮਵਨ੍ਤਦੇਸਭਾਗਂ. ਸੋਣਤ੍ਥੇਰਞ੍ਚ ਉਤ੍ਤਰਤ੍ਥੇਰਞ੍ਚ ਸੁਵਣ੍ਣਭੂਮਿਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਂ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਂ ਇਟ੍ਟਿਯਤ੍ਥੇਰੇਨ ਉਤ੍ਤਿਯਤ੍ਥੇਰੇਨ ਸਮ੍ਬਲਤ੍ਥੇਰੇਨ ਭਦ੍ਦਸਾਲਤ੍ਥੇਰੇਨ ਚ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਪੇਸੇਸਿ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਥਾ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤਂ ਤਂ ਦਿਸਾਭਾਗਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਪਞ੍ਚਮਾ ਅਗਮਂਸੁ ‘‘ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮੇਸੁ ਜਨਪਦੇਸੁ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗੋ ਗਣੋ ਅਲਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਕਮ੍ਮਾਯਾ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਕਸ੍ਮੀਰਗਨ੍ਧਾਰਰਟ੍ਠੇ ਸਸ੍ਸਪਾਕਸਮਯੇ ਅਰਵਾਲ਼ੋ ਨਾਮ ਨਾਗਰਾਜਾ ਕਰਕਵਸ੍ਸਂ ਨਾਮ ਵਸ੍ਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਸ੍ਸਂ ਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪਾਪੇਤਿ. ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਤੋ ਵੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਹਿਮਵਤਿ ਅਰਵਾਲ਼ਦਹਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਅਰਵਾਲ਼ਦਹਪਿਟ੍ਠਿਯਂ ਚਙ੍ਕਮਤਿਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿਪਿ ਨਿਸੀਦਤਿਪਿ ਸੇਯ੍ਯਮ੍ਪਿ ਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਨਾਗਮਾਣਵਕਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਰਵਾਲ਼ਸ੍ਸ ਨਾਗਰਾਜਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਸੁਂ – ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਏਕੋ ਛਿਨ੍ਨਭਿਨ੍ਨਪਟਧਰੋ ਭਣ੍ਡੁ ਕਾਸਾਵਵਸਨੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਉਦਕਂ ਦੂਸੇਤੀ’’ਤਿ. ਨਾਗਰਾਜਾ ਤਾਵਦੇਵ ਕੋਧਾਭਿਭੂਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਕ੍ਖਂ ਅਸਹਮਾਨੋ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਅਨੇਕਾਨਿ ਭਿਂਸਨਕਾਨਿ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿ. ਤਤੋ ਤਤੋ ਭੁਸਾ ਵਾਤਾ ਵਾਯਨ੍ਤਿ, ਰੁਕ੍ਖਾ ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਪਬ੍ਬਤਕੂਟਾਨਿ ਪਤਨ੍ਤਿ, ਮੇਘਾ ਗਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਵਿਜ੍ਜੁਲਤਾ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤਿ, ਅਸਨਿਯੋ ਫਲਨ੍ਤਿ, ਭਿਨ੍ਨਂ ਵਿਯ ਗਗਨਤਲਂ ਉਦਕਂ ਪਗ੍ਘਰਤਿ. ਭਯਾਨਕਰੂਪਾ ¶ ਨਾਗਕੁਮਾਰਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ. ਸਯਮ੍ਪਿ ਧੂਮਾਯਤਿ, ਪਜ੍ਜਲਤਿ, ਪਹਰਣਵੁਟ੍ਠਿਯੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ. ‘‘ਕੋ ਅਯਂ ਮੁਣ੍ਡਕੋ ਛਿਨ੍ਨਭਿਨ੍ਨਪਟਧਰੋ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਫਰੁਸਵਚਨੇਹਿ ਥੇਰਂ ਸਨ੍ਤਜ੍ਜੇਸਿ. ‘‘ਏਥ ਗਣ੍ਹਥ ਹਨਥ ¶ ਨਿਦ੍ਧਮਥ ਇਮਂ ਸਮਣ’’ਨ੍ਤਿ ਨਾਗਬਲਂ ਆਣਾਪੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਭਿਂਸਨਕਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਦ੍ਧਿਬਲੇਨ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ਨਾਗਰਾਜਾਨਂ ਆਹ –
‘‘ਸਦੇਵਕੋਪਿ ਚੇ ਲੋਕੋ, ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਾਸਯੇਯ੍ਯ ਮਂ;
ਨ ਮੇ ਪਟਿਬਲੋ ਅਸ੍ਸ, ਜਨੇਤੁਂ ਭਯਭੇਰਵਂ.
‘‘ਸਚੇਪਿ ਤ੍ਵਂ ਮਹਿਂ ਸਬ੍ਬਂ, ਸਸਮੁਦ੍ਦਂ ਸਪਬ੍ਬਤਂ;
ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਨਾਗ, ਖਿਪੇਯ੍ਯਾਸਿ ਮਮੂਪਰਿ.
‘‘ਨੇਵ ¶ ਮੇ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਜਨੇਤੁਂ ਭਯਭੇਰਵਂ;
ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਤਵੇਵਸ੍ਸ, ਵਿਘਾਤੋ ਉਰਗਾਧਿਪਾ’’ਤਿ.
ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਨਾਗਰਾਜਾ ਵਿਹਤਾਨੁਭਾਵੋ ਨਿਪ੍ਫਲਵਾਯਾਮੋ ਦੁਕ੍ਖੀ ਦੁਮ੍ਮਨੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਂ ਥੇਰੋ ਤਙ੍ਖਣਾਨੁਰੂਪਾਯ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਸਮਾਦਪੇਤ੍ਵਾ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਤ੍ਵਾ ਤੀਸੁ ਸਰਣੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਚ ਸੀਲੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਨਾਗਸਹਸ੍ਸੇਹਿ. ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਬਹੂ ਹਿਮਵਨ੍ਤਵਾਸਿਨੋ ਯਕ੍ਖਾ ਚ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾ ਚ ਕੁਮ੍ਭਣ੍ਡਾ ਚ ਥੇਰਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਰਣੇਸੁ ਚ ਸੀਲੇਸੁ ਚ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਪਞ੍ਚਕੋਪਿ ਯਕ੍ਖੋ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਰਿਯਾਯ ਯਕ੍ਖਿਨਿਯਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚ ਪੁਤ੍ਤਸਤੇਹਿ ਪਠਮੇ ਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ. ਅਥਾਯਸ੍ਮਾ ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥੇਰੋ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਨਾਗਯਕ੍ਖਰਕ੍ਖਸੇ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ –
‘‘ਮਾ ਦਾਨਿ ਕੋਧਂ ਜਨਯਿਤ੍ਥ, ਇਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਯਥਾ ਪੁਰੇ;
ਸਸ੍ਸਘਾਤਞ੍ਚ ਮਾ ਕਤ੍ਥ, ਸੁਖਕਾਮਾ ਹਿ ਪਾਣਿਨੋ;
ਕਰੋਥ ਮੇਤ੍ਤਂ ਸਤ੍ਤੇਸੁ, ਵਸਨ੍ਤੁ ਮਨੁਜਾ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ.
ਤੇ ¶ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ‘‘ਸਾਧੁ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਂਸੁ. ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਚ ਨਾਗਰਾਜਸ੍ਸ ਪੂਜਾਸਮਯੋ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਨਾਗਰਾਜਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਤਨਮਯਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ. ਨਿਸੀਦਿ ਥੇਰੋ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ. ਨਾਗਰਾਜਾਪਿ ਥੇਰਂ ਬੀਜਯਮਾਨੋ ਸਮੀਪੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਕਸ੍ਮੀਰਗਨ੍ਧਾਰਰਟ੍ਠਵਾਸਿਨੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਨਾਗਰਾਜਤੋਪਿ ਥੇਰੋ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਤਰੋ’’ਤਿ ਥੇਰਮੇਵ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ. ਥੇਰੋ ਤੇਸਂ ਆਸੀਵਿਸੋਪਮਸੁਤ੍ਤਂ ਕਥੇਸਿ ¶ . ਸੁਤ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ, ਕੁਲਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਚ ਕਸ੍ਮੀਰਗਨ੍ਧਾਰਾ ਯਾਵਜ੍ਜਤਨਾ ਕਾਸਾਵਪਜ੍ਜੋਤਾ ਇਸਿਵਾਤਪਟਿਵਾਤਾ ਏਵ.
ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਮੀਰਗਨ੍ਧਾਰਂ, ਇਸਿ ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿਕੋ ਤਦਾ;
ਦੁਟ੍ਠਂ ਨਾਗਂ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ, ਮੋਚੇਸਿ ਬਨ੍ਧਨਾ ਬਹੂਤਿ.
ਮਹਾਦੇਵਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਮਹਿਂਸਕਮਣ੍ਡਲਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦੇਵਦੂਤਸੁਤ੍ਤਂ ਕਥੇਸਿ. ਸੁਤ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਂ ਪਟਿਲਭਿਂਸੁ, ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂਯੇਵ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ.
ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ¶ ਰਟ੍ਠਂ ਮਹਿਂਸਂ, ਮਹਾਦੇਵੋ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ;
ਚੋਦੇਤ੍ਵਾ ਦੇਵਦੂਤੇਹਿ, ਮੋਚੇਸਿ ਬਨ੍ਧਨਾ ਬਹੂਤਿ.
ਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਵਨਵਾਸਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ਅਨਮਤਗ੍ਗਪਰਿਯਾਯਕਥਾਯ ਵਨਵਾਸਿਕੇ ਪਸਾਦੇਸਿ. ਕਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਨਸ੍ਸ ਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਸਤ੍ਤਤਿਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਾ ¶ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ, ਪਞ੍ਚਵਿਹਾਰਸਤਾਨਿ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਏਵਂ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.
ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰੋ, ਵਨਵਾਸਿਂ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ;
ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਠਿਤੋ ਤਤ੍ਥ, ਦੇਸੇਸਿ ਅਨਮਤਗ੍ਗਿਯਨ੍ਤਿ.
ਯੋਨਕਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਅਪਰਨ੍ਤਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋਪਮਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਕਥਾਯ ਅਪਰਨ੍ਤਕੇ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਤਿ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਧਮ੍ਮਾਮਤਂ ਪਾਯੇਸਿ. ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਲਤੋ ਏਵ ਪੁਰਿਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ, ਸਮਧਿਕਾਨਿ ਚ ਛ ਇਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ. ਏਵਂ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.
ਅਪਰਨ੍ਤਂ ਵਿਗਾਹਿਤ੍ਵਾ, ਯੋਨਕੋ ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤੋ;
ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋਪਮੇਨੇਤ੍ਥ, ਪਸਾਦੇਸਿ ਜਨੇ ਬਹੂਤਿ.
ਮਹਾਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਮਹਾਰਟ੍ਠਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਨਾਰਦਕਸ੍ਸਪਜਾਤਕਕਥਾਯ ਮਹਾਰਟ੍ਠਕੇ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਮਗ੍ਗਫਲੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਤੇਰਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਏਵਂ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.
ਮਹਾਰਟ੍ਠਂ ਇਸਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਸੋ ਮਹਾਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤੋ;
ਜਾਤਕਂ ਕਥਯਿਤ੍ਵਾਨ, ਪਸਾਦੇਸਿ ਮਹਾਜਨਨ੍ਤਿ.
ਮਹਾਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ¶ ਯੋਨਕਰਟ੍ਠਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਾਲ਼ਕਾਰਾਮਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਕਥਾਯ ਯੋਨਕਲੋਕਂ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਤਿਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਸ੍ਸ ਪਾਣਸਤਸਹਸ੍ਸਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਫਲਾਲਙ੍ਕਾਰਂ ਅਦਾਸਿ. ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਚਸ੍ਸ ਦਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਏਵਂ ਸੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.
ਯੋਨਰਟ੍ਠਂ ਤਦਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਸੋ ਮਹਾਰਕ੍ਖਿਤੋ ਇਸਿ;
ਕਾਲ਼ਕਾਰਾਮਸੁਤ੍ਤੇਨ ਤੇ ਪਸਾਦੇਸਿ ਯੋਨਕੇਤਿ.
ਮਜ੍ਝਿਮਤ੍ਥੇਰੋ ¶ ¶ ਪਨ ਕਸ੍ਸਪਗੋਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੇਨ ਅਲ਼ਕਦੇਵਤ੍ਥੇਰੇਨ ਦੁਨ੍ਦੁਭਿਸ੍ਸਰਤ੍ਥੇਰੇਨ ਮਹਾਦੇਵਤ੍ਥੇਰੇਨ ਚ ਸਦ੍ਧਿਂ ਹਿਮਵਨ੍ਤਦੇਸਭਾਗਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਕਥਾਯ ਤਂ ਦੇਸਂ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਸੀਤਿਪਾਣਕੋਟਿਯੋ ਮਗ੍ਗਫਲਰਤਨਾਨਿ ਪਟਿਲਾਭੇਸਿ. ਪਞ੍ਚਪਿ ਚ ਥੇਰਾ ਪਞ੍ਚ ਰਟ੍ਠਾਨਿ ਪਸਾਦੇਸੁਂ. ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਤਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਾ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਏਵਂ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ.
ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਮਜ੍ਝਿਮਤ੍ਥੇਰੋ, ਹਿਮਵਨ੍ਤਂ ਪਸਾਦਯਿ;
ਯਕ੍ਖਸੇਨਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ, ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪਵਤ੍ਤਨਨ੍ਤਿ.
ਸੋਣਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਤ੍ਤਰਤ੍ਥੇਰੇਨ ਸੁਵਣ੍ਣਭੂਮਿਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਤਤ੍ਥ ਏਕਾ ਰਕ੍ਖਸੀ ਸਮੁਦ੍ਦਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਕੁਲੇ ਜਾਤੇ ਜਾਤੇ ਦਾਰਕੇ ਖਾਦਤਿ. ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਚ ਰਾਜਕੁਲੇ ਏਕੋ ਦਾਰਕੋ ਜਾਤੋ ਹੋਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਰਕ੍ਖਸਾਨਂ ਸਹਾਯਕੋ ਏਸੋ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਆਵੁਧਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਪਹਰਿਤੁਕਾਮਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਕਿਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਆਵੁਧਹਤ੍ਥਾ ਆਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਰਾਜਕੁਲੇ ਜਾਤੇ ਜਾਤੇ ਦਾਰਕੇ ਰਕ੍ਖਸਾ ਖਾਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸਹਾਯਕਾ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਨ ਮਯਂ ਰਕ੍ਖਸਾਨਂ ਸਹਾਯਕਾ, ਸਮਣਾ ਨਾਮ ਮਯਂ ਵਿਰਤਾ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ…ਪੇ… ਵਿਰਤਾ ਮਜ੍ਜਪਾਨਾ ਏਕਭਤ੍ਤਿਕਾ ਸੀਲਵਨ੍ਤੋ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਚ ਖਣੇ ਸਾ ਰਕ੍ਖਸੀ ਸਪਰਿਵਾਰਾ ਸਮੁਦ੍ਦਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿ ‘‘ਰਾਜਕੁਲੇ ਦਾਰਕੋ ਜਾਤੋ ਤਂ ਖਾਦਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਏਸਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਕ੍ਖਸੀ ਆਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਭੀਤਾ ਵਿਰਵਿਂਸੁ. ਥੇਰੋ ਰਕ੍ਖਸੇਹਿ ਦਿਗੁਣੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਤੇਹਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਹਿ ਤਂ ਰਕ੍ਖਸਿਂ ¶ ਸਪਰਿਸਂ ਮਜ੍ਝੇ ਕਤ੍ਵਾ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿ ¶ . ਤਸ੍ਸਾ ਸਪਰਿਸਾਯ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਇਮੇਹਿ ਇਦਂ ਠਾਨਂ ਲਦ੍ਧਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਮਯਂ ਪਨ ਇਮੇਸਂ ਭਕ੍ਖਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇ ਰਕ੍ਖਸਾ ਭੀਤਾ ਵੇਗਸਾ ਪਲਾਯਿਂਸੁ. ਥੇਰੋਪਿ ਤੇ ਯਾਵ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਤਾਵ ਪਲਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦੀਪਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਰਕ੍ਖਂ ਠਪੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਸਮਯੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਂ ਮਹਾਜਨਕਾਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਕਥਾਯ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸਰਣੇਸੁ ਚ ਸੀਲੇਸੁ ਚ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਕੁਲਦਾਰਕਾਨਂ ਅਡ੍ਢੁਡ੍ਢਾਨਿ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ, ਕੁਲਧੀਤਾਨਂ ਦਿਯਡ੍ਢਸਹਸ੍ਸਂ. ਏਵਂ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਰਾਜਕੁਲੇ ਜਾਤਦਾਰਕਾਨਂ ਸੋਣੁਤ੍ਤਰਨਾਮਮੇਵ ਕਰੋਨ੍ਤਿ.
ਸੁਵਣ੍ਣਭੂਮਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ, ਸੋਣੁਤ੍ਤਰਾ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਾ;
ਪਿਸਾਚੇ ਨਿਦ੍ਧਮੇਤ੍ਵਾਨ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਂ ਅਦੇਸਿਸੁਨ੍ਤਿ.
ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ‘‘ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਹੀ’’ਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ¶ ਚ ਅਜ੍ਝਿਟ੍ਠੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਾਲੋ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨੋ’’ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਵੀਮਂਸਤੋ ‘‘ਨ ਤਾਵ ਕਾਲੋ’’ਤਿ ਅਹੋਸਿ. ਕਿਂ ਪਨਸ੍ਸ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਤਦਹੋਸਿ? ਮੁਟਸਿਵਰਞ੍ਞੋ ਮਹਲ੍ਲਕਭਾਵਂ. ਤਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਰਾਜਾ ਮਹਲ੍ਲਕੋ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਇਮਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤੁਂ. ਇਦਾਨਿ ਪਨਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਦੇਵਾਨਂਪਿਯਤਿਸ੍ਸੋ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸ੍ਸਤਿ. ਤਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤੁਂ. ਹਨ੍ਦ ਯਾਵ ਸੋ ਸਮਯੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਾਵ ਞਾਤਕੇ ਓਲੋਕੇਮ. ਪੁਨ ਦਾਨਿ ਮਯਂ ਇਮਂ ਜਨਪਦਂ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਮ ਵਾ ਨ ਵਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਸੋਕਾਰਾਮਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਤੇਹਿ ਇਟ੍ਟਿਯਾਦੀਹਿ ਚਤੂਹਿ ਥੇਰੇਹਿ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਾਯ ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸੁਮਨਸਾਮਣੇਰੇਨ ਭਣ੍ਡੁਕੇਨ ¶ ਚ ਉਪਾਸਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਰਾਜਗਹਨਗਰਪਰਿਵਤ੍ਤਕੇਨ ਦਕ੍ਖਿਣਾਗਿਰਿਜਨਪਦੇ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਞਾਤਕੇ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਛ ਮਾਸੇ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਸਿ. ਅਥਾਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਮਾਤੁ ਨਿਵੇਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਵੇਦਿਸਨਗਰਂ ਨਾਮ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਅਸੋਕੋ ਕਿਰ ਕੁਮਾਰਕਾਲੇ ਜਨਪਦਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਉਜ੍ਜੇਨਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਵੇਦਿਸਨਗਰਂ ਪਤ੍ਵਾ ਵੇਦਿਸਸੇਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਧੀਤਰਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਸਾ ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਉਜ੍ਜੇਨਿਯਂ ਮਹਿਨ੍ਦਕੁਮਾਰਂ ਵਿਜਾਯਿ. ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ¶ ਚੁਦ੍ਦਸਵਸ੍ਸਕਾਲੇ ਰਾਜਾ ਅਭਿਸੇਕਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਸਾ ਤਸ੍ਸ ਮਾਤਾ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਞਾਤਿਘਰੇ ਵਸਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥਾਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਮਾਤੁ ਨਿਵੇਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਵੇਟਿਸਨਗਰਂ ਨਾਮ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.
ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਨ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਥੇਰਮਾਤਾ ਦੇਵੀ ਪਾਦੇਸੁ ਸਿਰਸਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖਂ ਦਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਂ ਵੇਦਿਸਗਿਰਿਮਹਾਵਿਹਾਰਂ ਨਾਮ ਆਰੋਪੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਇਧ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਸਮਯੋ ਨੁ ਖੋ ਇਦਾਨਿ ਲਙ੍ਕਾਦੀਪਂ ਗਨ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਨੁਭਵਤੁ ਤਾਵ ਮੇ ਪਿਤਰਾ ਪੇਸਿਤਂ ਅਭਿਸੇਕਂ ਦੇਵਾਨਂਪਿਯਤਿਸ੍ਸੋ, ਰਤਨਤ੍ਤਯਗੁਣਞ੍ਚ ਸੁਣਾਤੁ, ਛਣਤ੍ਥਞ੍ਚ ਨਗਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਮਿਸ੍ਸਕਪਬ੍ਬਤਂ ਅਭਿਰੁਹਤੁ, ਤਦਾ ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਦਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਅਥਾਪਰਂ ਏਕਮਾਸਂ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ. ਮਾਸਾਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਚ ਜੇਟ੍ਠਮੂਲਮਾਸਪੁਣ੍ਣਮਾਯਂ ਉਪੋਸਥਦਿਵਸੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ – ‘‘ਕਾਲੋ ਨੁ ਖੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਗਮਨਾਯ, ਉਦਾਹੁ ਨੋ’’ਤਿ ਮਨ੍ਤਯਿਂਸੁ. ਤੇਨਾਹੁ ਪੋਰਾਣਾ –
‘‘ਮਹਿਨ੍ਦੋ ਨਾਮ ਨਾਮੇਨ, ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰੋ ਤਦਾ ਅਹੁ;
ਇਟ੍ਟਿਯੋ ਉਤ੍ਤਿਯੋ ਥੇਰੋ, ਭਦ੍ਦਸਾਲੋ ਚ ਸਮ੍ਬਲੋ.
‘‘ਸਾਮਣੇਰੋ ¶ ਚ ਸੁਮਨੋ, ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞੋ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ;
ਭਣ੍ਡੁਕੋ ਸਤ੍ਤਮੋ ਤੇਸਂ, ਦਿਟ੍ਠਸਚ੍ਚੋ ਉਪਾਸਕੋ;
ਇਤਿ ਹੇਤੇ ਮਹਾਨਾਗਾ, ਮਨ੍ਤਯਿਂਸੁ ਰਹੋਗਤਾ’’ਤਿ.
ਤਦਾ ¶ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮੁਟਸਿਵਰਾਜਾ; ਇਦਾਨਿ ਦੇਵਾਨਂਪਿਯਤਿਸ੍ਸਮਹਾਰਾਜਾ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਤਿ. ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਚ ਤੁਮ੍ਹੇ ਬ੍ਯਾਕਤਾ – ‘ਅਨਾਗਤੇ ਮਹਿਨ੍ਦੋ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਪਸਾਦੇਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ ਵੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਾਲੋ ਦੀਪਵਰਂ ਗਮਨਾਯ; ਅਹਮ੍ਪਿ ਵੋ ਸਹਾਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਕ੍ਕੋ ਏਵਮਾਹ? ਭਗਵਾ ਕਿਰਸ੍ਸ ਬੋਧਿਮੂਲੇਯੇਵ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਅਨਾਗਤੇ ਇਮਸ੍ਸ ਦੀਪਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਤਦਾ ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਸਹਾਯੋ ਭਵੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ ਚ ਆਣਾਪੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ. ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਸਤ੍ਤਮੋ ਵੇਟਿਸਕਪਬ੍ਬਤਾ ਵੇਹਾਸਂ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਰਾਧਪੁਰਸ੍ਸ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਿਸਾਯ ਮਿਸ੍ਸਕਪਬ੍ਬਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ. ਯਂ ਪਨੇਤਰਹਿ ‘‘ਚੇਤਿਯਪਬ੍ਬਤੋ’’ਤਿਪਿ ਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹੁ ਪੋਰਾਣਾ –
‘‘ਵੇਟਿਸਗਿਰਿਮ੍ਹਿ ¶ ਰਾਜਗਹੇ, ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਤਿਂਸਰਤ੍ਤਿਯੋ;
ਕਾਲੋਵ ਗਮਨਸ੍ਸਾਤਿ, ਗਚ੍ਛਾਮ ਦੀਪਮੁਤ੍ਤਮਂ.
‘‘ਪਲ਼ੀਨਾ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਾ ਤੇ, ਹਂਸਰਾਜਾਵ ਅਮ੍ਬਰੇ;
ਏਵਮੁਪ੍ਪਤਿਤਾ ਥੇਰਾ, ਨਿਪਤਿਂਸੁ ਨਗੁਤ੍ਤਮੇ.
‘‘ਪੁਰਤੋ ਪੁਰਸੇਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਪਬ੍ਬਤੇ ਮੇਘਸਨ੍ਨਿਭੇ;
ਪਤਿਂਸੁ ਸੀਲਕੂਟਮ੍ਹਿ, ਹਂਸਾਵ ਨਗਮੁਦ੍ਧਨੀ’’ਤਿ.
ਏਵਂ ¶ ਇਟ੍ਟਿਯਾਦੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਚ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਸ੍ਸਸਤਾਨਂ ਉਪਰਿ ਛਤ੍ਤਿਂਸਤਿਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸ ਹਿ ਅਟ੍ਠਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ. ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਵਸ੍ਸੇ ਸੀਹਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਸ੍ਸ ਆਦਿਰਾਜਾ ਵਿਜਯਕੁਮਾਰੋ ਇਮਂ ਦੀਪਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਵਾਸਂ ਅਕਾਸਿ. ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਉਦਯਭਦ੍ਦਸ੍ਸ ਚੁਦ੍ਦਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਇਧ ਵਿਜਯੋ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਉਦਯਭਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਦਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਪਣ੍ਡੁਵਾਸੁਦੇਵੋ ਨਾਮ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਰਜ੍ਜਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਤਤ੍ਥ ਨਾਗਦਾਸਕਰਞ੍ਞੋ ਵੀਸਤਿਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਇਧ ਪਣ੍ਡੁਵਾਸੁਦੇਵੋ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਚ ਵਸ੍ਸੇ ਅਭਯੋ ਨਾਮ ਰਾਜਕੁਮਾਰੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਰਜ੍ਜਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਸੁਨਾਗਰਞ੍ਞੋ ਸਤ੍ਤਰਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਇਧ ਅਭਯਰਞ੍ਞੋ ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਾਨਿ ਪਰਿਪੂਰਿਂਸੁ. ਅਥ ਅਭਯਸ੍ਸ ਵੀਸਤਿਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਪਣ੍ਡੁਕਾਭਯੋ ਨਾਮ ਦਾਮਰਿਕੋ ਰਜ੍ਜਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਲ਼ਾਸੋਕਸ੍ਸ ਸੋਲ਼ਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਇਧ ਪਣ੍ਡੁਕਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਰਸਵਸ੍ਸਾਨਿ ਪਰਿਪੂਰਿਂਸੁ. ਤਾਨਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਏਕੇਨ ਵਸ੍ਸੇਨ ਸਹ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ¶ ਚਨ੍ਦਗੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚੁਦ੍ਦਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਇਧ ਪਣ੍ਡੁਕਾਭਯੋ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਮੁਟਸਿਵਰਾਜਾ ਰਜ੍ਜਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਸੋਕਧਮ੍ਮਰਾਜਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਰਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਇਧ ਮੁਟਸਿਵਰਾਜਾ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਦੇਵਾਨਮ੍ਪਿਯਤਿਸ੍ਸੋ ਰਜ੍ਜਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਚ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ ਚਤੁਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸਿ. ਉਦਯਭਦ੍ਦੋ ¶ ਸੋਲ਼ਸ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਚ ਮੁਣ੍ਡੋ ਚ ਅਟ੍ਠ, ਨਾਗਦਾਸਕੋ ਚਤੁਵੀਸਤਿ, ਸੁਸੁਨਾਗੋ ਅਟ੍ਠਾਰਸ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਪੁਤ੍ਤੋ ਕਾਲ਼ਾਸੋਕੋ ਅਟ੍ਠਵੀਸਤਿ, ਤਤੋ ਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਕਾ ਦਸ ਭਾਤੁਕਰਾਜਾਨੋ ਦ੍ਵੇਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸੁਂ. ਤੇਸਂ ਪਚ੍ਛਤੋ ਨਵ ਨਨ੍ਦਾ ਦ੍ਵੇਵੀਸਤਿਮੇਵ, ਚਨ੍ਦਗੁਤ੍ਤੋ ਚਤੁਵੀਸਤਿ, ਬਿਨ੍ਦੁਸਾਰੋ ਅਟ੍ਠਵੀਸਤਿ ¶ . ਤਸ੍ਸਾਵਸਾਨੇ ਅਸੋਕੋ ਰਜ੍ਜਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਤਸ੍ਸ ਪੁਰੇ ਅਭਿਸੇਕਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਭਿਸੇਕਤੋ ਅਟ੍ਠਾਰਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ. ਏਵਮੇਤੇਨ ਰਾਜਵਂਸਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਮੇਤਂ – ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਸ੍ਸਸਤਾਨਂ ਉਪਰਿ ਛਤ੍ਤਿਂਸਤਿਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹੀ’’ਤਿ.
ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਦਿਵਸੇ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਜੇਟ੍ਠਮੂਲਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਰਾਜਾ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਘੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਛਣਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਅਮਚ੍ਚੇ ਚ ਆਣਾਪੇਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਪੁਰਿਸਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੋ ਨਗਰਮ੍ਹਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਮਿਸ੍ਸਕਪਬ੍ਬਤੋ ਤੇਨ ਪਾਯਾਸਿ ਮਿਗਵਂ ਕੀਲ਼ਿਤੁਕਾਮੋ. ਅਥ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਬ੍ਬਤੇ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਏਕਾ ਦੇਵਤਾ ‘‘ਰਞ੍ਞੋ ਥੇਰੇ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਰੋਹਿਤਮਿਗਰੂਪਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਵਿਦੂਰੇ ਤਿਣਪਣ੍ਣਾਨਿ ਖਾਦਮਾਨਾ ਵਿਯ ਚਰਤਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਯੁਤ੍ਤਂ ਦਾਨਿ ਪਮਤ੍ਤਂ ਵਿਜ੍ਝਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਜਿਯਂ ਫੋਟੇਸਿ. ਮਿਗੋ ਅਮ੍ਬਤ੍ਥਲਮਗ੍ਗਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਲਾਯਿਤੁਂ ਆਰਭਿ. ਰਾਜਾ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਅਨੁਬਨ੍ਧਨ੍ਤੋ ਅਮ੍ਬਤ੍ਥਲਮੇਵ ਅਭਿਰੁਹਿ. ਮਿਗੋਪਿ ਥੇਰਾਨਂ ਅਵਿਦੂਰੇ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ. ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਰਾਜਾਨਂ ਅਵਿਦੂਰੇ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਮਂਯੇਵ ਰਾਜਾ ਪਸ੍ਸਤੁ, ਮਾ ਇਤਰੇ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਿਸ੍ਸ, ਤਿਸ੍ਸ, ਇਤੋ ਏਹੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਰਾਜਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਜਾਤੋ ਮਂ ‘ਤਿਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਨਾਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ¶ ਆਲਪਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਛਿਨ੍ਨਭਿਨ੍ਨਪਟਧਰੋ ਭਣ੍ਡੁ ਕਾਸਾਵਵਸਨੋ ਮਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ, ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਅਯਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਵਾ ਅਮਨੁਸ੍ਸੋ ਵਾ’’ਤਿ? ਥੇਰੋ ਆਹ –
‘‘ਸਮਣਾ ਮਯਂ ਮਹਾਰਾਜ, ਧਮ੍ਮਰਾਜਸ੍ਸ ਸਾਵਕਾ;
ਤਵੇਵ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ, ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਾ ਇਧਾਗਤਾ’’ਤਿ.
ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਦੇਵਾਨਮ੍ਪਿਯਤਿਸ੍ਸਮਹਾਰਾਜਾ ਚ ਅਸੋਕਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਚ ਅਦਿਟ੍ਠਸਹਾਯਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਦੇਵਾਨਮ੍ਪਿਯਤਿਸ੍ਸਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਚ ਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵੇਨ ਛਾਤਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇ ਏਕਮ੍ਹਿ ਵੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬੇ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵੇਲ਼ੁਯਟ੍ਠਿਯੋ ਰਥਯਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਂਸੁ – ਏਕਾ ਲਤਾਯਟ੍ਠਿ ਨਾਮ, ਏਕਾ ਪੁਪ੍ਫਯਟ੍ਠਿ ਨਾਮ, ਏਕਾ ¶ ਸਕੁਣਯਟ੍ਠਿ ਨਾਮ. ਤਾਸੁ ਲਤਾਯਟ੍ਠਿ ਰਜਤਵਣ੍ਣਾ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਲਤਾ ਕਞ੍ਚਨਵਣ੍ਣਾ ਖਾਯਤਿ. ਪੁਪ੍ਫਯਟ੍ਠਿਯਂ ਪਨ ਨੀਲਪੀਤਲੋਹਿਤੋਦਾਤਕਾਲ਼ਵਣ੍ਣਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਸੁਵਿਭਤ੍ਤਵਣ੍ਟਪਤ੍ਤਕਿਞ੍ਜਕ੍ਖਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਖਾਯਨ੍ਤਿ. ਸਕੁਣਯਟ੍ਠਿਯਂ ਹਂਸਕੁਕ੍ਕੁਟਜੀਵਜੀਵਕਾਦਯੋ ਸਕੁਣਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾਨਿ ਚ ਚਤੁਪ੍ਪਦਾਨਿ ਸਜੀਵਾਨਿ ਵਿਯ ਖਾਯਨ੍ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਦੀਪਵਂਸੇ –
‘‘ਛਾਤਪਬ੍ਬਤਪਾਦਮ੍ਹਿ ¶ , ਵੇਲ਼ੁਯਟ੍ਠੀ ਤਯੋ ਅਹੁ;
ਸੇਤਾ ਰਜਤਯਟ੍ਠੀਵ, ਲਤਾ ਕਞ੍ਚਨਸਨ੍ਨਿਭਾ.
‘‘ਨੀਲਾਦਿ ਯਾਦਿਸਂ ਪੁਪ੍ਫਂ, ਪੁਪ੍ਫਯਟ੍ਠਿਮ੍ਹਿ ਤਾਦਿਸਂ;
ਸਕੁਣਾ ਸਕੁਣਯਟ੍ਠਿਮ੍ਹਿ, ਸਰੂਪੇਨੇਵ ਸਣ੍ਠਿਤਾ’’ਤਿ.
ਸਮੁਦ੍ਦਤੋਪਿਸ੍ਸ ¶ ਮੁਤ੍ਤਾਮਣਿਵੇਲ਼ੁਰਿਯਾਦਿ ਅਨੇਕਵਿਹਿਤਂ ਰਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਯਂ ਪਨ ਅਟ੍ਠ ਮੁਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਂਸੁ – ਹਯਮੁਤ੍ਤਾ, ਗਜਮੁਤ੍ਤਾ, ਰਥਮੁਤ੍ਤਾ, ਆਮਲਕਮੁਤ੍ਤਾ, ਵਲਯਮੁਤ੍ਤਾ, ਅਙ੍ਗੁਲਿਵੇਠਕਮੁਤ੍ਤਾ, ਕਕੁਧਫਲਮੁਤ੍ਤਾ, ਪਾਕਤਿਕਮੁਤ੍ਤਾਤਿ. ਸੋ ਤਾ ਚ ਯਟ੍ਠਿਯੋ ਤਾ ਚ ਮੁਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਬਹੁਂ ਰਤਨਂ ਅਸੋਕਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਰਞ੍ਞੋ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਤ੍ਥਾਯ ਪੇਸੇਸਿ. ਅਸੋਕੋ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਰਾਜਕਕੁਧਭਣ੍ਡਾਨਿ ਪਹਿਣਿ – ਛਤ੍ਤਂ, ਚਾਮਰਂ, ਖਗ੍ਗਂ, ਮੋਲ਼ਿਂ, ਰਤਨਪਾਦੁਕਂ, ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਅਭਿਸੇਕਤ੍ਥਾਯ ਬਹੁਵਿਧਂ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ; ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਙ੍ਖਂ, ਗਙ੍ਗੋਦਕਂ, ਵਡ੍ਢਮਾਨਂ, ਵਟਂਸਕਂ, ਭਿਙ੍ਗਾਰਂ, ਨਨ੍ਦਿਯਾਵਟ੍ਟਂ, ਸਿਵਿਕਂ, ਕਞ੍ਞਂ, ਕਟਚ੍ਛੁਂ, ਅਧੋਵਿਮਂ ਦੁਸ੍ਸਯੁਗਂ, ਹਤ੍ਥਪੁਞ੍ਛਨਂ, ਹਰਿਚਨ੍ਦਨਂ, ਅਰੁਣਵਣ੍ਣਮਤ੍ਤਿਕਂ, ਅਞ੍ਜਨਂ, ਹਰੀਤਕਂ, ਆਮਲਕਨ੍ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਦੀਪਵਂਸੇ –
‘‘ਵਾਲਬੀਜਨਿਮੁਣ੍ਹੀਸਂ, ਛਤ੍ਤਂ ਖਗ੍ਗਞ੍ਚ ਪਾਦੁਕਂ;
ਵੇਠਨਂ ਸਾਰਪਾਮਙ੍ਗਂ, ਭਿਙ੍ਗਾਰਂ ਨਨ੍ਦਿਵਟ੍ਟਕਂ.
‘‘ਸਿਵਿਕਂ ਸਙ੍ਖਂ ਵਟਂਸਞ੍ਚ, ਅਧੋਵਿਮਂ ਵਤ੍ਥਕੋਟਿਕਂ;
ਸੋਵਣ੍ਣਪਾਤਿਂ ਕਟਚ੍ਛੁਂ, ਮਹਗ੍ਘਂ ਹਤ੍ਥਪੁਞ੍ਛਨਂ.
‘‘ਅਨੋਤਤ੍ਤੋਦਕਂ ਕਞ੍ਞਂ, ਉਤ੍ਤਮਂ ਹਰਿਚਨ੍ਦਨਂ;
ਅਰੁਣਵਣ੍ਣਮਤ੍ਤਿਕਂ ¶ , ਅਞ੍ਜਨਂ ਨਾਗਮਾਹਟਂ.
‘‘ਹਰੀਤਕਂ ¶ ਆਮਲਕਂ, ਮਹਗ੍ਘਂ ਅਮਤੋਸਧਂ;
ਸਟ੍ਠਿਵਾਹਸਤਂ ਸਾਲਿਂ, ਸੁਗਨ੍ਧਂ ਸੁਵਕਾਹਟਂ;
ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ, ਪਾਹੇਸਿ ਅਸੋਕਵ੍ਹਯੋ’’ਤਿ.
ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚੇਤਂ ਆਮਿਸਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ, ਇਮਂ ਕਿਰ ਧਮ੍ਮਪਣ੍ਣਾਕਾਰਮ੍ਪਿ ਪੇਸੇਸਿ –
‘‘ਅਹਂ ਬੁਦ੍ਧਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ, ਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਸਰਣਂ ਗਤੋ;
ਉਪਾਸਕਤ੍ਤਂ ਦੇਸੇਸਿਂ, ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ.
‘‘ਇਮੇਸੁ ¶ ਤੀਸੁ ਵਤ੍ਥੂਸੁ, ਉਤ੍ਤਮੇ ਜਿਨਸਾਸਨੇ;
ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਹਿ, ਸਦ੍ਧਾ ਸਰਣਮੁਪੇਹੀ’’ਤਿ.
ਸ੍ਵਾਯਂ ਰਾਜਾ ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਅਸੋਕਰਞ੍ਞਾ ਪੇਸਿਤੇਨ ਅਭਿਸੇਕੇਨ ਏਕਮਾਸਾਭਿਸਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ.
ਵਿਸਾਖਪੁਣ੍ਣਮਾਯਂ ਹਿਸ੍ਸ ਅਭਿਸੇਕਮਕਂਸੁ. ਸੋ ਅਚਿਰਸ੍ਸੁਤਂ – ਤਂ ਸਾਸਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਮਾਨੋ ਤਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ‘‘ਸਮਣਾ ਮਯਂ ਮਹਾਰਾਜ ਧਮ੍ਮਰਾਜਸ੍ਸ ਸਾਵਕਾ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯ੍ਯਾ ਨੁ ਖੋ ਆਗਤਾ’’ਤਿ ਤਾਵਦੇਵ ਆਵੁਧਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਕਥਯਮਾਨੋ. ਯਥਾਹ –
‘‘ਆਵੁਧਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾਨ, ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਉਪਾਵਿਸਿ;
ਨਿਸਜ੍ਜ ਰਾਜਾ ਸਮ੍ਮੋਦਿ, ਬਹੁਂ ਅਤ੍ਥੂਪਸਞ੍ਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.
ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਕਥਞ੍ਚ ਕੁਰੁਮਾਨੇਯੇਵ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਾਨਿਪਿ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਪੁਰਿਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਰਿਵਾਰੇਸੁਂ. ਤਦਾ ਥੇਰੋ ਇਤਰੇਪਿ ਛ ਜਨੇ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਇਮੇ ਕਦਾ ਆਗਤਾ’’ਤਿ ਆਹ ¶ . ‘‘ਮਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂਯੇਵ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਏਵਰੂਪਾ ਸਮਣਾ ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਸਨ੍ਤਿ, ਮਹਾਰਾਜ; ਏਤਰਹਿ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ ਕਾਸਾਵਪਜ੍ਜੋਤੋ ਇਸਿਵਾਤਪਟਿਵਾਤੋ. ਤਸ੍ਮਿਂ –
‘‘ਤੇਵਿਜ੍ਜਾ ਇਦ੍ਧਿਪਤ੍ਤਾ ਚ, ਚੇਤੋਪਰਿਯਾਯਕੋਵਿਦਾ;
ਖੀਣਾਸਵਾ ਅਰਹਨ੍ਤੋ, ਬਹੂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਵਕਾਤਿ.
‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਕੇਨ ਆਗਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੇਵ, ਮਹਾਰਾਜ, ਉਦਕੇਨ ਨ ਥਲੇਨਾ’’ਤਿ. ‘‘ਰਾਜਾ ਆਕਾਸੇਨ ¶ ਆਗਤਾ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਾਸਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ ਰਞ੍ਞੋ ਪਞ੍ਞਾਵੇਯਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੀਮਂਸਨਤ੍ਥਾਯ ਆਸਨ੍ਨਂ ਅਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਿਂ ਨਾਮੋ ਅਯਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਰੁਕ੍ਖੋ’’ਤਿ? ‘‘ਅਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖੋ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਇਮਂ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮ੍ਬਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੋ ਅਮ੍ਬੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ? ‘‘ਅਤ੍ਥਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਬਹੂ ਅਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ. ‘‘ਇਮਞ੍ਚ ਅਮ੍ਬਂ ਤੇ ਚ ਅਮ੍ਬੇ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਞ੍ਞੇ ਰੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਤ੍ਥਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੇ ਪਨ ਨ ਅਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ. ‘‘ਅਞ੍ਞੇ ਅਮ੍ਬੇ ਚ ਅਨਮ੍ਬੇ ਚ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ ਅਞ੍ਞੋ ਰੁਕ੍ਖੋ’’ਤਿ? ‘‘ਅਯਮੇਵ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖੋ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਣ੍ਡਿਤੋਸਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਞਾਤਕਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਤ੍ਥਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬਹੂ ਜਨਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤੇ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇ ਕੇਚਿ ਅਞ੍ਞਾਤਕਾਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਕਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਞਾਤਕੇਹਿ ਬਹੁਤਰਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤਵ ਞਾਤਕੇ ਚ ਅਞ੍ਞਾਤਕੇ ਚ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ¶ ? ‘‘ਅਹਮੇਵ, ਅਞ੍ਞਾਤਕੋ’’ਤਿ. ਅਥ ਥੇਰੋ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਰਾਜਾ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ ਧਮ੍ਮਂ ਅਞ੍ਞਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਚੂਲ਼ਹਤ੍ਥਿਪਦੋਪਮਸੁਤ੍ਤਂ ਕਥੇਸਿ. ਕਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਰਾਜਾ ਤੀਸੁ ਸਰਣੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਯ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸੇਹਿ.
ਤਂ ਖਣਞ੍ਞੇਵ ਚ ਰਞ੍ਞੋ ਭਤ੍ਤਂ ਆਹਰਿਯਿਤ੍ਥ ¶ . ਰਾਜਾ ਚ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਏਵ ਅਞ੍ਞਾਸਿ – ‘‘ਨ ਇਮੇਸਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਭੋਜਨਂ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਅਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਪਨ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਅਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਥ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਭੋਜਨਂ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਕਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਸਮਯਾ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਗਚ੍ਛਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਗਰ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਅਲਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਇਧੇਵ ਵਸਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਚੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਵਸਥ, ਅਯਂ ਦਾਰਕੋ ਆਗਚ੍ਛਤੂ’’ਤਿ. ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਅਯਂ ਦਾਰਕੋ ਆਗਤਫਲੋ ਵਿਞ੍ਞਾਤਸਾਸਨੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪੇਕ੍ਖੋ ਇਦਾਨਿ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸ੍ਵੇ ਰਥਂ ਪੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ; ਤਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.
ਥੇਰੋ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਸੁਮਨਸਾਮਣੇਰਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਹਿ ਤ੍ਵਂ, ਸੁਮਨ, ਧਮ੍ਮਸਵਨਸ੍ਸ ਕਾਲਂ ਘੋਸੇਹੀ’’ਤਿ. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਤ੍ਤਕਂ ਠਾਨਂ ਸਾਵੇਨ੍ਤੋ ਘੋਸੇਮੀ’’ਤਿ? ‘‘ਸਕਲਂ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਸਾਮਣੇਰੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਸਮਾਹਿਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਕਲਂ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਸਾਵੇਨ੍ਤੋ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਧਮ੍ਮਸਵਨਸ੍ਸ ਕਾਲਂ ਘੋਸੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਥੇਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪੇਸੇਸਿ – ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਤ੍ਥਿ ਕੋਚਿ ਉਪਦ੍ਦਵੋ’’ਤਿ. ‘‘ਨਤ੍ਥਮ੍ਹਾਕਂ ਕੋਚਿ ਉਪਦ੍ਦਵੋ, ਧਮ੍ਮਸਵਨਸ੍ਸ ਕਾਲਂ ਘੋਸਾਪਯਿਮ੍ਹ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਕਥੇਤੁਕਾਮਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ¶ . ਤਞ੍ਚ ਪਨ ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭੁਮ੍ਮਾ ਦੇਵਤਾ ਸਦ੍ਦਮਨੁਸ੍ਸਾਵੇਸੁਂ. ਏਤੇਨੁਪਾਯੇਨ ਯਾਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਿ. ਤੇਨ ਸਦ੍ਦੇਨ ਮਹਾ ਦੇਵਤਾਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਥੇਰੋ ਮਹਨ੍ਤਂ ਦੇਵਤਾਸਨ੍ਨਿਪਾਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਮਚਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਕਥੇਸਿ. ਕਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਬਹੂ ਨਾਗਾ ¶ ਚ ਸੁਪਣ੍ਣਾ ਚ ਸਰਣੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਯਾਦਿਸੋਵ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਕਥਯਤੋ ਦੇਵਤਾਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਾਦਿਸੋ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸਾਪਿ ਜਾਤੋ. ਅਥ ਤਸ੍ਸਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਰਾਜਾ ਥੇਰਾਨਂ ¶ ਰਥਂ ਪੇਸੇਸਿ. ਸਾਰਥੀ ਰਥਂ ਏਕਮਨ੍ਤੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਾਨਂ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਆਗਤੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਥੋ; ਅਭਿਰੁਹਥ ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਥੇਰਾ ‘‘ਨ ਮਯਂ ਰਥਂ ਅਭਿਰੁਹਾਮ; ਗਚ੍ਛ ਤ੍ਵਂ, ਪਚ੍ਛਾ ਮਯਂ ਆਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਵੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਨੁਰਾਧਪੁਰਸ੍ਸ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਿਸਾਯਂ ਪਠਮਕਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਓਤਰਿਂਸੁ. ਤਞ੍ਹਿ ਚੇਤਿਯਂ ਥੇਰੇਹਿ ਪਠਮਂ ਓਤਿਣ੍ਣਟ੍ਠਾਨੇ ਕਤਤ੍ਤਾਯੇਵ ‘‘ਪਠਮਕਚੇਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਰਾਜਾਪਿ ਸਾਰਥਿਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਨਿਵੇਸਨੇ ਮਣ੍ਡਪਂ ਪਟਿਯਾਦੇਥਾ’’ਤਿ ਅਮਚ੍ਚੇ ਆਣਾਪੇਸਿ. ਤਾਵਦੇਵ ਸਬ੍ਬੇ ਹਟ੍ਠਤੁਟ੍ਠਾ ਅਤਿਵਿਯ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਮਣ੍ਡਪਂ ਪਟਿਯਾਦੇਸੁਂ. ਪੁਨ ਰਾਜਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਹਿਯ੍ਯੋ ਥੇਰੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਕਥਯਮਾਨੋ ‘ਉਚ੍ਚਾਸਯਨਮਹਾਸਯਨਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀ’ਤਿ ਆਹ; ‘ਨਿਸੀਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਨੁ ਖੋ ਅਯ੍ਯਾ ਆਸਨੇਸੁ, ਨ ਨਿਸੀਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’’ਤਿ? ਤਸ੍ਸੇਵਂ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਸੋ ਸਾਰਥਿ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਤਤੋ ਅਦ੍ਦਸ ਥੇਰੇ ਪਠਮਤਰਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਨ੍ਤੇ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਤਿਵਿਯ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਆਗਤਾ, ਦੇਵ, ਥੇਰਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਰਥਂ ਆਰੂਲ਼੍ਹਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਨ ਆਰੂਲ਼੍ਹਾ, ਦੇਵ, ਅਪਿ ਚ ਮਮ ਪਚ੍ਛਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪਠਮਤਰਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਾਚੀਨਦ੍ਵਾਰੇ ਠਿਤਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਰਥਮ੍ਪਿ ਨਾਭਿਰੂਹਿਂਸੂ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਦਾਨਿ ਅਯ੍ਯਾ ਉਚ੍ਚਾਸਯਨਮਹਾਸਯਨਂ ਸਾਦਿਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਣੇ, ਥੇਰਾਨਂ ਭੂਮਤ੍ਥਰਣਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪਥਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ਪਥਵਿਯਂ ਤਟ੍ਟਿਕਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਕੋਜਵਕਾਦੀਨਿ ਚਿਤ੍ਤਤ੍ਥਰਣਾਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸੁਂ. ਉਪ੍ਪਾਤਪਾਠਕਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਗਹਿਤਾ ਦਾਨਿ ਇਮੇਹਿ ਪਥਵੀ, ਇਮੇ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਸ੍ਸ ¶ ਸਾਮਿਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਿਂਸੁ. ਰਾਜਾਪਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਹਤਿਯਾ ਪੂਜਾਯ ਚ ਸਕ੍ਕਾਰੇਨ ਚ ਥੇਰੇ ਨਗਰਂ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਨਿਵੇਸਨਂ ਪਵੇਸੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਆਸਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਾਸਨਂ ਸਕਲਲਙ੍ਕਾਦੀਪੇ ਪਥਵੀ ਵਿਯ ਪਤ੍ਥਟਂ ਨਿਚ੍ਚਲਞ੍ਚ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਨਿਸੀਦਿ. ਰਾਜਾ ਥੇਰੇ ਪਣੀਤੇਨ ਖਾਦਨੀਯੇਨ ਭੋਜਨੀਯੇਨ ਸਹਤ੍ਥਾ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਨੁਲ਼ਾਦੇਵੀਪਮੁਖਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਇਤ੍ਥਿਸਤਾਨਿ ਥੇਰਾਨਂ ਅਭਿਵਾਦਨਂ ਪੂਜਾਸਕ੍ਕਾਰਞ੍ਚ ਕਰੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ. ਥੇਰੋ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾਵਸਾਨੇ ਰਞ੍ਞੋ ਸਪਰਿਜਨਸ੍ਸ ¶ ਧਮ੍ਮਰਤਨਵਸ੍ਸਂ ਵਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪੇਤਵਤ੍ਥੁਂ ¶ ਵਿਮਾਨਵਤ੍ਥੁਂ ਸਚ੍ਚਸਂਯੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਕਥੇਸਿ. ਤਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚਪਿ ਇਤ੍ਥਿਸਤਾਨਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ ਸਚ੍ਛਾਕਂਸੁ.
ਯੇਪਿ ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪੁਰਿਮਦਿਵਸੇ ਮਿਸ੍ਸਕਪਬ੍ਬਤੇ ਥੇਰੇ ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ, ਤੇ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਥੇਰਾਨਂ ਗੁਣੇ ਕਥੇਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਕਾਯੋ ਰਾਜਙ੍ਗਣੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਸਦ੍ਦਂ ਅਕਾਸਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਕਿਂ ਏਸੋ ਸਦ੍ਦੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਨਾਗਰਾ, ਦੇਵ, ‘ਥੇਰੇ ਦਟ੍ਠੁਂ ਨ ਲਭਾਮਾ’ਤਿ ਵਿਰਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਸਚੇ ਇਧ ਪਵਿਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਓਕਾਸੋ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਚ੍ਛਥ, ਭਣੇ, ਹਤ੍ਥਿਸਾਲਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤ੍ਵਾ ਵਾਲੁਕਂ ਆਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਵਿਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਚੇਲਵਿਤਾਨਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਮਙ੍ਗਲਹਤ੍ਥਿਟ੍ਠਾਨੇ ਥੇਰਾਨਂ ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਮਚ੍ਚਾ ਤਥਾ ਅਕਂਸੁ. ਥੇਰੋ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਦੇਵਦੂਤਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਕਥੇਸਿ. ਕਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਂ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ. ਤਤੋ ‘‘ਹਤ੍ਥਿਸਾਲਾ ਅਤਿਸਮ੍ਬਾਧਾ’’ਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਦ੍ਵਾਰੇ ਨਨ੍ਦਨਵਨੁਯ੍ਯਾਨੇ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸੁਂ. ਥੇਰੋ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਆਸੀਵਿਸੋਪਮਸੁਤ੍ਤਂ ਕਥੇਸਿ. ਤਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਂ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ ¶ ਪਟਿਲਭਿ.
ਏਵਂ ਆਗਤਦਿਵਸਤੋ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਨਨ੍ਦਨਵਨੇ ਆਗਤਾਗਤਾਹਿ ਕੁਲਿਤ੍ਥੀਹਿ ਕੁਲਸੁਣ੍ਹਾਹਿ ਕੁਲਕੁਮਾਰੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਮਾਨਸ੍ਸੇਵ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੋ ਜਾਤੋ. ਥੇਰੋ ਕਾਲਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਚ੍ਛਾਮ ਦਾਨਿ ਮਿਸ੍ਸਕਪਬ੍ਬਤ’’ਨ੍ਤਿ ਉਟ੍ਠਹਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ – ‘‘ਕਤ੍ਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਨਿਵਾਸਨਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਰਞ੍ਞੋ ਸਂਵਿਦਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨੁਮਤੇਨ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਅਕਾਲੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਦਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤੁਂ; ਇਦਮੇਵ ਨਨ੍ਦਨਵਨੁਯ੍ਯਾਨਂ ਅਯ੍ਯਾਨਂ ਆਵਾਸਟ੍ਠਾਨਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ. ‘‘ਅਲਂ, ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ. ਪੁਨ ਰਞ੍ਞੋ ਵਚਨੇਨਾਹਂਸੁ – ‘‘ਰਾਜਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਹ – ‘ਏਤਂ ਮੇਘਵਨਂ ਨਾਮ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਮਮ ਪਿਤੁ ਸਨ੍ਤਕਂ ਨਗਰਤੋ ਨਾਤਿਦੂਰਂ ਨਾਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਂ ਗਮਨਾਗਮਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਏਤ੍ਥ ਥੇਰਾ ਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੂ’’’ਤਿ. ਵਸਿਂਸੁ ਥੇਰਾ ਮੇਘਵਨੇ ਉਯ੍ਯਾਨੇ.
ਰਾਜਾਪਿ ਖੋ ਤਸ੍ਸਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਮੀਪਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੁਖਸਯਿਤਭਾਵਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਪ੍ਪਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਆਰਾਮੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਕਪ੍ਪਤਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਹਰਿ – ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਰਾਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ਤੁਟ੍ਠੋ ਸੁਵਣ੍ਣਭਿਙ੍ਗਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਉਦਕਂ ਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਮੇਘਵਨੁਯ੍ਯਾਨਂ ਅਦਾਸਿ. ਸਹ ¶ ਉਦਕਪਾਤੇਨ ਪਥਵੀ ਕਮ੍ਪਿ. ਅਯਂ ਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਪਠਮੋ ਪਥਵੀਕਮ੍ਪੋ ਅਹੋਸਿ. ਰਾਜਾ ਭੀਤੋ ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਥਵੀ ਕਮ੍ਪਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਮਾ ਭਾਯਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਤਿ; ਇਦਞ੍ਚ ਪਠਮਂ ਵਿਹਾਰਟ੍ਠਾਨਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ¶ ਪਸੀਦਿ. ਥੇਰੋ ਪੁਨਦਿਵਸੇਪਿ ਰਾਜਗੇਹੇਯੇਵ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਨ੍ਦਨਵਨੇ ਅਨਮਤਗ੍ਗਿਯਾਨਿ ਕਥੇਸਿ. ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋਪਮਸੁਤ੍ਤਂ ਕਥੇਸਿ. ਏਤੇਨੇਵੁਪਾਯੇਨ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਕਥੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਡ੍ਢਨਵਮਾਨਂ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ¶ ਚ ਨਨ੍ਦਨਵਨਂ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਜੋਤਿਪਾਤੁਭਾਵਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਜੋਤਿਵਨ’’ਨ੍ਤਿ ਨਾਮਂ ਲਭਿ. ਸਤ੍ਤਮੇ ਪਨ ਦਿਵਸੇ ਥੇਰਾ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰੇ ਰਞ੍ਞੋ ਅਪ੍ਪਮਾਦਸੁਤ੍ਤਂ ਕਥਯਿਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਮੇਵ ਅਗਮਂਸੁ.
ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਅਮਚ੍ਚੇ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਥੇਰੋ, ਅਮ੍ਹੇ ਗਾਲ਼੍ਹੇਨ ਓਵਾਦੇਨ ਓਵਦਤਿ; ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ? ਅਮਚ੍ਚਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ, ਦੇਵ, ਥੇਰੋ ਅਯਾਚਿਤੋ ਸਯਮੇਵ ਆਗਤੋ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾਵ ਗਮਨਮ੍ਪਿ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤਤੋ ਰਾਜਾ ਰਥਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਚ ਦੇਵਿਯੋ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਂ ਅਗਮਾਸਿ ਮਹਞ੍ਚਰਾਜਾਨੁਭਾਵੇਨ. ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦੇਵਿਯੋ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਪਕ੍ਕਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਥੇਰਾਨਂ ਸਮੀਪਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਅਤਿਵਿਯ ਕਿਲਨ੍ਤਰੂਪੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਤ੍ਵਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਏਵਂ ਕਿਲਮਮਾਨੋ ਆਗਤੋ’’ਤਿ? ‘‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਮ ਗਾਲ਼੍ਹਂ ਓਵਾਦਂ ਦਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮਾ ਨੁ ਖੋ’ਤਿ ਜਾਨਨਤ੍ਥਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਨ ਮਯਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਗਨ੍ਤੁਕਾਮਾ; ਅਪਿਚ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਕਾਲੋ ਨਾਮਾਯਂ ਮਹਾਰਾਜ, ਤਤ੍ਰ ਸਮਣੇਨ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਟ੍ਠਾਨਂ ਞਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਅਰਿਟ੍ਠੋ ਨਾਮ ਅਮਚ੍ਚੋ ਪਞ੍ਚਪਣ੍ਣਾਸਾਯ ਜੇਟ੍ਠਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤੁਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਰਞ੍ਞੋ ਸਮੀਪੇ ਠਿਤੋ ਆਹ – ‘‘ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਦੇਵ, ਥੇਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਣੇ, ਪਬ੍ਬਜਸ੍ਸੂ’’ਤਿ ਰਾਜਾ ਅਨੁਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਪੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਤਦਹੇਵ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ. ਸਬ੍ਬੇ ਖੁਰਗ੍ਗੇਯੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ.
ਰਾਜਾਪਿ ਖੋ ਤਙ੍ਖਣੇਯੇਵ ਕਣ੍ਟਕੇਨ ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਯਾ ਲੇਣੇਸੁ ਕਮ੍ਮਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਮੇਵ ਅਗਮਾਸਿ. ਤੇਪਿ ਥੇਰਾ ¶ ਦਸਭਾਤਿਕਸਮਾਕੁਲਂ ਰਾਜਕੁਲਂ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਂ ਓਵਦਮਾਨਾ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਮ੍ਹਿ ਵਸ੍ਸਂ ਵਸਿਂਸੁ. ਤਦਾਪਿ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਮ੍ਹਿ ਪਠਮਂ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਤਾ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ¶ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਅਹੇਸੁਂ. ਅਥਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮਹਿਨ੍ਦੋ ਵੁਤ੍ਥਵਸ੍ਸੋ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮਾਯਂ ਉਪੋਸਥਦਿਵਸੇ ਰਾਜਾਨਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਚਿਰਦਿਟ੍ਠੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਅਨਾਥਵਾਸਂ ਵਸਿਮ੍ਹ, ਇਚ੍ਛਾਮ ਮਯਂ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਗਨ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ਆਹ – ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਚਤੂਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਉਪਟ੍ਠਹਾਮਿ, ਅਯਞ੍ਚ ਮਹਾਜਨੋ ਤੁਮ੍ਹੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤੀਸੁ ਸਰਣੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ, ਕਸ੍ਮਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਚਿਰਦਿਟ੍ਠੋ ਨੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਅਭਿਵਾਦਨਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਨਅਞ੍ਜਲਿਕਮ੍ਮਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਕਰਣਟ੍ਠਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੇਨਮ੍ਹ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਾ’’ਤਿ. ‘‘ਨਨੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਵੋਚੁਤ੍ਥ – ‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’’ਤਿ. ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ; ਅਥ ਖ੍ਵਸ੍ਸ ਸਰੀਰਧਾਤੁਯੋ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਥੂਪਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਆਕਙ੍ਖਥਾਤਿ. ਕਰੋਮਿ ¶ , ਭਨ੍ਤੇ, ਥੂਪਂ, ਭੂਮਿਭਾਗਂ ਦਾਨਿ ਵਿਚਿਨਾਥ; ਅਪਿਚ, ਭਨ੍ਤੇ, ਧਾਤੁਯੋ ਕੁਤੋ ਲਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਮਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਨ੍ਤੇਹਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ.
‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਰਾਜਾ ਸੁਮਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕੁਤੋ ਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਧਾਤੁਯੋ ਲਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ? ਸੁਮਨੋ ਆਹ – ‘‘ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਤ੍ਵਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਵੀਥਿਯੋ ਸੋਧਾਪੇਤ੍ਵਾ ਧਜਪਟਾਕਪੁਣ੍ਣਘਟਾਦੀਹਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਪਰਿਜਨੋ ਉਪੋਸਥਂ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਤਾਲ਼ਾਵਚਰੇ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਙ੍ਗਲਹਤ੍ਥਿਂ ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਚਸ੍ਸ ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਉਸ੍ਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਮਹਾਨਾਗਵਨੁਯ੍ਯਾਨਾਭਿਮੁਖੋ ਯਾਹਿ. ਅਦ੍ਧਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ¶ ਧਾਤੁਯੋ ਲਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ. ਥੇਰਾ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਮੇਵ ਅਗਮਂਸੁ. ਤਤ੍ਰਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਸੁਮਨਸਾਮਣੇਰਂ ਆਹ – ‘‘ਗਚ੍ਛ ਤ੍ਵਂ, ਸਾਮਣੇਰ, ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਤਵ ਅਯ੍ਯਕਂ ਅਸੋਕਂ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਮਮ ਵਚਨੇਨ ਏਵਂ ਵਦੇਹਿ – ‘ਸਹਾਯੋ ਵੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦੇਵਾਨਮ੍ਪਿਯਤਿਸ੍ਸੋ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਪਸਨ੍ਨੋ ਥੂਪਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤੁਕਾਮੋ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਕਿਰ ਹਤ੍ਥੇ ਧਾਤੁ ਅਤ੍ਥਿ ਤਂ ਮੇ ਦੇਥਾ’ਤਿ. ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਂ ਦੇਵਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਵਦੇਹਿ – ‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਕਿਰ, ਮਹਾਰਾਜ, ਹਤ੍ਥੇ ਦ੍ਵੇ ਧਾਤੁਯੋ ਅਤ੍ਥਿ – ਦਕ੍ਖਿਣਦਾਠਾ ਚ ਦਕ੍ਖਿਣਕ੍ਖਕਞ੍ਚ; ਤਤੋ ਤੁਮ੍ਹੇ ਦਕ੍ਖਿਣਦਾਠਂ ਪੂਜੇਥ, ਦਕ੍ਖਿਣਕ੍ਖਕਂ ਪਨ ਮਯ੍ਹਂ ਦੇਥਾ’ਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਨਂ ਵਦੇਹਿ – ‘ਕਸ੍ਮਾ ਤ੍ਵਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮ੍ਹੇ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਪਹਿਣਿਤ੍ਵਾ ਪਮਜ੍ਜਸੀ’’’ਤਿ?
‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਸੁਮਨੋ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਤਾਵਦੇਵ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਵੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰੇ ਓਰੁਯ੍ਹ ਰਞ੍ਞੋ ¶ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਤੁਟ੍ਠੋ ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧੇਹਿ ਉਬ੍ਬਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਵਰਮੁਤ੍ਤਸਦਿਸਾਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਸੋ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਂ ਦੇਵਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਰਾਜਾ ਸਾਮਣੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾਵ ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ ਸੁਮਨ, ਆਹਿਣ੍ਡਸੀ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਤ੍ਵਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮ੍ਹੇ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਮਾ ਪਮਜ੍ਜਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨਪ੍ਪਮਜ੍ਜਾਮਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਵਦੇਹਿ – ‘ਕਿਂ ਕਰੋਮੀ’’’ਤਿ? ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਕਿਰ ਹਤ੍ਥੇ ਦ੍ਵੇ ਧਾਤੁਯੋ ਅਤ੍ਥਿ – ਦਕ੍ਖਿਣਦਾਠਾ ਚ ਦਕ੍ਖਿਣਕ੍ਖਕਞ੍ਚ; ਤਤੋ ਤੁਮ੍ਹੇ ਦਕ੍ਖਿਣਦਾਠਂ ਪੂਜੇਥ, ਦਕ੍ਖਿਣਕ੍ਖਕਂ ਪਨ ਮਯ੍ਹਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣਂ ਮਣਿਥੂਪਂ ਉਗ੍ਘਾਟੇਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਕ੍ਖਕਧਾਤੁਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸੁਮਨਸ੍ਸ ਅਦਾਸਿ. ਸੋ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਮ੍ਹਿਯੇਵ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ.
ਅਥ ਖੋ ਮਹਿਨ੍ਦਪਮੁਖਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ਮਹਾਨਾਗਾ ¶ ਅਸੋਕਧਮ੍ਮਰਾਜੇਨ ਦਿਨ੍ਨਧਾਤੁਯੋ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਮ੍ਹਿਯੇਵ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਕ੍ਖਕਂ ਆਦਾਯ ਵਡ੍ਢਮਾਨਕਚ੍ਛਾਯਾਯ ਮਹਾਨਾਗਵਨੁਯ੍ਯਾਨਮਗਮਂਸੁ ¶ . ਰਾਜਾਪਿ ਖੋ ਸੁਮਨੇਨ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਪੂਜਾਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧਵਰਗਤੋ ਸਯਂ ਮਙ੍ਗਲਹਤ੍ਥਿਮਤ੍ਥਕੇ ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਧਾਰਯਮਾਨੋ ਮਹਾਨਾਗਵਨਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਸਚੇ ਅਯਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਧਾਤੁ, ਛਤ੍ਤਂ ਅਪਨਮਤੁ, ਮਙ੍ਗਲਹਤ੍ਥੀ ਜਣ੍ਣੁਕੇਹਿ ਭੂਮਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਹਤੁ, ਧਾਤੁਚਙ੍ਕੋਟਕਂ ਮਯ੍ਹਂ ਮਤ੍ਥਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੂ’’ਤਿ. ਸਹ ਰਞ੍ਞੋ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਨ ਛਤ੍ਤਂ ਅਪਨਮਿ, ਹਤ੍ਥੀ ਜਣ੍ਣੁਕੇਹਿ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ, ਧਾਤੁਚਙ੍ਕੋਟਕਂ ਰਞ੍ਞੋ ਮਤ੍ਥਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ. ਰਾਜਾ ਅਮਤੇਨੇਵ ਅਭਿਸਿਤ੍ਤਗਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਪਰਮੇਨ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਧਾਤੁਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਂ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਹਤ੍ਥਿਕੁਮ੍ਭਮ੍ਹਿਯੇਵ ਤਾਵ, ਮਹਾਰਾਜ, ਠਪੇਹੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਧਾਤੁਚਙ੍ਕੋਟਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਿਕੁਮ੍ਭੇ ਠਪੇਸਿ. ਪਮੁਦਿਤੋ ਨਾਗੋ ਕੋਞ੍ਚਨਾਦਂ ਨਦਿ. ਮਹਾਮੇਘੋ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਪੋਕ੍ਖਰਵਸ੍ਸਂ ਵਸ੍ਸਿ. ਉਦਕਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਹਾਭੂਮਿਚਾਲੋ ਅਹੋਸਿ. ‘‘ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੇਪਿ ਨਾਮ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਧਾਤੁ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਮੋਦਿਂਸੁ. ਏਵਂ ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਸਿਰਿਯਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪੀਤਿਂ ਜਨਯਨ੍ਤੋ –
ਪੁਣ੍ਣਮਾਯਂ ਮਹਾਵੀਰੋ, ਚਾਤੁਮਾਸਿਨਿਯਾ ਇਧ;
ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦੇਵਲੋਕਮ੍ਹਾ, ਹਤ੍ਥਿਕੁਮ੍ਭੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਤਿ.
ਅਥਸ੍ਸ ਸੋ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ ਅਨੇਕਤਾਲ਼ਾਵਚਰਪਰਿਵਾਰਿਤੋ ਅਤਿਵਿਯ ਉਲ਼ਾਰੇਨ ਪੂਜਾਸਕ੍ਕਾਰੇਨ ਸਕ੍ਕਰਿਯਮਾਨੋ ਪਚ੍ਛਿਮਦਿਸਾਭਿਮੁਖੋਵ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਅਪਸਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ¶ ਯਾਵ ਨਗਰਸ੍ਸ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦ੍ਵਾਰਂ ਤਾਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮੇਨ ਦ੍ਵਾਰੇਨ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਕਲਨਾਗਰੇਨ ¶ ਉਲ਼ਾਰਾਯ ਪੂਜਾਯ ਕਰੀਯਮਾਨਾਯ ਦਕ੍ਖਿਣਦ੍ਵਾਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਥੂਪਾਰਾਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਦਿਸਾਭਾਗੇ ਮਹੇਜਵਤ੍ਥੁ ਨਾਮ ਕਿਰ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਥੂਪਾਰਾਮਾਭਿਮੁਖੋਯੇਵ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਥੂਪਾਰਾਮੇ ਪੁਰਿਮਕਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਅਤੀਤੇ ਕਿਰ ਅਯਂ ਦੀਪੋ ਓਜਦੀਪੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ, ਰਾਜਾ ਅਭਯੋ ਨਾਮ, ਨਗਰਂ ਅਭਯਪੁਰਂ ਨਾਮ, ਚੇਤਿਯਪਬ੍ਬਤੋ ਦੇਵਕੂਟਪਬ੍ਬਤੋ ਨਾਮ, ਥੂਪਾਰਾਮੋ ਪਟਿਯਾਰਾਮੋ ਨਾਮ. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਕਕੁਸਨ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਸਾਵਕੋ ਮਹਾਦੇਵੋ ਨਾਮ ਥੇਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦੇਵਕੂਟੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ, ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਚੇਤਿਯਪਬ੍ਬਤੇ. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਓਜਦੀਪੇ ਸਤ੍ਤਾ ਪਜ੍ਜਰਕੇਨ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਕਕੁਸਨ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤੇ ਸਤ੍ਤੇ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਪਰਿਵੁਤੋ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵੇਨ ਤਾਵਦੇਵ ਪਜ੍ਜਰਕੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ. ਰੋਗੇ ਵੂਪਸਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਭਗਵਾ ਧਮਕਰਣਂ ¶ ਦਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਤਂ ਅਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਯਾਰਾਮੇ ਚੇਤਿਯਂ ਅਕਂਸੁ. ਮਹਾਦੇਵੋ ਦੀਪਂ ਅਨੁਸਾਸਨ੍ਤੋ ਵਿਹਾਸਿ.
ਕੋਣਾਗਮਨਸ੍ਸ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਅਯਂ ਦੀਪੋ ਵਰਦੀਪੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ, ਰਾਜਾ ਸਮੇਣ੍ਡੀ ਨਾਮ, ਨਗਰਂ ਵਡ੍ਢਮਾਨਂ ਨਾਮ ¶ , ਪਬ੍ਬਤੋ ਸੁਵਣ੍ਣਕੂਟੋ ਨਾਮ. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਵਰਦੀਪੇ ਦੁਬ੍ਬੁਟ੍ਠਿਕਾ ਹੋਤਿ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਂ ਦੁਸ੍ਸਸ੍ਸਂ. ਸਤ੍ਤਾ ਛਾਤਕਰੋਗੇਨ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਕੋਣਾਗਮਨੋ ਭਗਵਾ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤੇ ਸਤ੍ਤੇ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਿਂਸਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵੁਤੋ ਅਗਮਾਸਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨ ਦੇਵੋ ਸਮ੍ਮਾਧਾਰਂ ਅਨੁਪ੍ਪਵੇਚ੍ਛਿ. ਸੁਭਿਕ੍ਖਂ ਅਹੋਸਿ. ਭਗਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰਂ ਮਹਾਸੁਮਨਂ ਨਾਮ ਥੇਰਂ ਦੀਪੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਤਂ ਅਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਂ ਅਕਂਸੁ.
ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਅਯਂ ਦੀਪੋ ਮਣ੍ਡਦੀਪੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ, ਰਾਜਾ ਜਯਨ੍ਤੋ ਨਾਮ, ਨਗਰਂ ਵਿਸਾਲਂ ਨਾਮ, ਪਬ੍ਬਤੋ ਸੁਭਕੂਟੋ ਨਾਮ ¶ . ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਮਣ੍ਡਦੀਪੇ ਮਹਾਵਿਵਾਦੋ ਹੋਤਿ. ਬਹੂ ਸਤ੍ਤਾ ਕਲਹਵਿਗ੍ਗਹਜਾਤਾ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਕਸ੍ਸਪੋ ਭਗਵਾ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤੇ ਸਤ੍ਤੇ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਵੀਸਤਿਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵੁਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਵਾਦਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰਂ ਸਬ੍ਬਨਨ੍ਦਂ ਨਾਮ ਥੇਰਂ ਦੀਪੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਦਕਸਾਟਕਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਤਂ ਅਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਂ ਅਕਂਸੁ. ਏਵਂ ਥੂਪਾਰਾਮੇ ਪੁਰਿਮਕਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਚੇਤਿਯਾਨਿ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਤਾਨਿ ਸਾਸਨਨ੍ਤਰਧਾਨੇਨ ਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਠਾਨਮਤ੍ਤਂ ਅਵਸਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਥੂਪਾਰਾਮੇ ਪੁਰਿਮਕਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਦੇਤਂ ਵਿਨਟ੍ਠੇਸੁ ਚੇਤਿਯੇਸੁ ¶ ਦੇਵਤਾਨੁਭਾਵੇਨ ਕਣ੍ਟਕਸਮਾਕਿਣ੍ਣਸਾਖੇਹਿ ਨਾਨਾਗਚ੍ਛੇਹਿ ਪਰਿਵੁਤਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ – ‘‘ਮਾ ਨਂ ਕੋਚਿ ਉਚ੍ਛਿਟ੍ਠਾਸੁਚਿਮਲਕਚਵਰੇਹਿ ਪਦੂਸੇਸੀ’’ਤਿ.
ਅਥ ਖ੍ਵਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਿਨੋ ਪੁਰਤੋ ਪੁਰਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਾਜਪੁਰਿਸਾ ਸਬ੍ਬਗਚ੍ਛੇ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਂ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਹਤ੍ਥਤਲਸਦਿਸਂ ਅਕਂਸੁ. ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਂ ਠਾਨਂ ਪੁਰਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਦਿਸਾਭਾਗੇ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਟ੍ਠਾਨੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕਤੋ ਧਾਤੁਂ ਓਰੋਪੇਤੁਂ ਆਰਭਿਂਸੁ. ਨਾਗੋ ਓਰੋਪੇਤੁਂ ਨ ਦੇਤਿ. ਰਾਜਾ ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਾਗੋ ਧਾਤੁਂ ਓਰੋਪੇਤੁਂ ਨ ਦੇਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਆਰੂਲ਼੍ਹਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਓਰੋਪੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਕਾਲੇ ਅਭਯਵਾਪਿਯਾ ਉਦਕਂ ¶ ਛਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ. ਸਮਨ੍ਤਾ ਭੂਮਿ ਫਲਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਸੁਉਦ੍ਧਰਾ ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਿਣ੍ਡਾ. ਤਤੋ ਮਹਾਜਨੋ ਸੀਘਂ ਸੀਘਂ ਮਤ੍ਤਿਕਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਿਕੁਮ੍ਭਪ੍ਪਮਾਣਂ ਵਤ੍ਥੁਮਕਾਸਿ. ਤਾਵਦੇਵ ਚ ਥੂਪਕਰਣਤ੍ਥਂ ਇਟ੍ਠਕਾ ਕਾਤੁਂ ਆਰਭਿਂਸੁ. ਨ ਯਾਵ ਇਟ੍ਠਕਾ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਤਾਵ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ ਕਤਿਪਾਹਂ ਦਿਵਾ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਟ੍ਠਾਨੇ ਹਤ੍ਥਿਸਾਲਾਯਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਥੂਪਪਤਿਟ੍ਠਾਨਭੂਮਿਂ ਪਰਿਯਾਯਤਿ. ਅਥ ਵਤ੍ਥੁਂ ਚਿਨਾਪੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕੀਦਿਸੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਥੂਪੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ? ‘‘ਵੀਹਿਰਾਸਿਸਦਿਸੋ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ.
‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਰਾਜਾ ਜਙ੍ਘਪ੍ਪਮਾਣਂ ਥੂਪਂ ਚਿਨਾਪੇਤ੍ਵਾ ਧਾਤੁਓਰੋਪਨਤ੍ਥਾਯ ਮਹਾਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਾਰੇਸਿ. ਸਕਲਨਗਰਞ੍ਚ ਜਨਪਦੋ ਚ ਧਾਤੁਮਹਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿ. ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੇ ਚ ਪਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਹਾਜਨਕਾਯੇ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ¶ ਧਾਤੁ ਹਤ੍ਥਿਕੁਮ੍ਭਤੋ ਸਤ੍ਤਤਾਲਪ੍ਪਮਾਣਂ ਵੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਧਾਤੁਪ੍ਪਦੇਸੇਹਿ ਛਨ੍ਨਂ ਵਣ੍ਣਾਨਂ ਉਦਕਧਾਰਾ ਚ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਕਣ੍ਡਮ੍ਬਮੂਲੇ ਭਗਵਤਾ ਦਸ੍ਸਿਤਪਾਟਿਹਾਰਿਯਸਦਿਸਮੇਵ ¶ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਅਹੋਸਿ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਨੇਵ ਥੇਰਾਨੁਭਾਵੇਨ, ਨ ਦੇਵਤਾਨੁਭਾਵੇਨ; ਅਪਿਚ ਖੋ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨੇਵ. ਭਗਵਾ ਕਿਰ ਧਰਮਾਨੋਵ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ – ‘‘ਮਯਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਅਨੁਰਾਧਪੁਰਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਾਭਾਗੇ ਪੁਰਿਮਕਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਮਮ ਦਕ੍ਖਿਣਕ੍ਖਕਧਾਤੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਦਿਵਸੇ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ.
‘‘ਏਵਂ ਅਚਿਨ੍ਤਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧਾ, ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਾ ਅਚਿਨ੍ਤਿਯਾ;
ਅਚਿਨ੍ਤਿਯੇ ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ, ਵਿਪਾਕੋ ਹੋਤਿ ਅਚਿਨ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿ. (ਅਪ. ਥੇਰ ੧.੧.੮੨);
ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਕਿਰ ਇਮਂ ਦੀਪਂ ਧਰਮਾਨਕਾਲੇਪਿ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਆਗਮਾਸਿ. ਪਠਮਂ – ਯਕ੍ਖਦਮਨਤ੍ਥਂ ਏਕਕੋਵ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯਕ੍ਖੇ ਦਮੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਰਕ੍ਖਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਦੀਪਂ ਆਵਿਜ੍ਜਿ. ਦੁਤਿਯਂ – ਮਾਤੁਲਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਨਾਗਰਾਜੂਨਂ ਦਮਨਤ੍ਥਾਯ ਏਕਕੋਵ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤੇ ਦਮੇਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਤਿਯਂ – ਪਞ੍ਚਭਿਕ੍ਖੁਸਤਪਰਿਵਾਰੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਥੂਪਾਰਾਮਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਮਹਾਬੋਧਿਪਤਿਟ੍ਠਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਮਹਿਯਙ੍ਗਣਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਮੁਤਿਯਙ੍ਗਣਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਦੀਘਵਾਪਿਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਕਲ੍ਯਾਣਿਯਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਇਦਮਸ੍ਸ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਧਾਤੁਸਰੀਰੇਨ ਆਗਮਨਂ.
ਧਾਤੁਸਰੀਰਤੋ ¶ ਚ ਪਨਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਉਦਕਫੁਸਿਤੇਹਿ ਸਕਲਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਤਲੇ ਨ ਕੋਚਿ ਅਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ. ਏਵਮਸ੍ਸ ਤਂ ਧਾਤੁਸਰੀਰਂ ਉਦਕਫੁਸਿਤੇਹਿ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਤਲਸ੍ਸ ਪਰਿਲ਼ਾਹਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਮਤ੍ਥਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ ¶ . ਰਾਜਾ ਸਫਲਂ ਮਨੁਸ੍ਸਪਟਿਲਾਭਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਮਹਨ੍ਤਂ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਧਾਤੁਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਸਹ ਧਾਤੁਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨੇਨ ਮਹਾਭੂਮਿਚਾਲੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਨ ਧਾਤੁਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਭਾਤਾ ਅਭਯੋ ਨਾਮ ਰਾਜਕੁਮਾਰੋ ਪੁਰਿਸਸਹਸ੍ਸੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਚੇਤਰਟ੍ਠਗਾਮਤੋ ਪਞ੍ਚ ਦਾਰਕਸਤਾਨਿ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ, ਤਥਾ ਦ੍ਵਾਰਮਣ੍ਡਲਾਦੀਹਿ ਗਾਮਕੇਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਪਞ੍ਚ ¶ ਦਾਰਕਸਤਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਅਨ੍ਤੋਨਗਰਤੋ ਚ ਬਹਿਨਗਰਤੋ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਿ ਤਿਂਸਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਪਨ ਥੂਪਸ੍ਮਿਂ ਰਾਜਾ ਚ ਰਾਜਭਾਤਿਕਾ ਚ ਦੇਵਿਯੋ ਚ ਦੇਵਨਾਗਯਕ੍ਖਾਨਮ੍ਪਿ ਵਿਮ੍ਹਯਕਰਂ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਪੂਜਂ ਅਕਂਸੁ. ਨਿਟ੍ਠਿਤਾਯ ਪਨ ਧਾਤੁਪੂਜਾਯ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇ ਧਾਤੁਵਰੇ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਮੇਘਵਨੁਯ੍ਯਾਨਮੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ.
ਤਸ੍ਮਿਂ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇ ਅਨੁਲ਼ਾ ਦੇਵੀ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਤਸ੍ਸਾ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਅਨੁਲ਼ਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦੇਵੀ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮਾ, ਪਬ੍ਬਾਜੇਥ ਨ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਮਾਤੁਗਾਮਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ ਕਪ੍ਪਤਿ. ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ਮਯ੍ਹਂ ਭਗਿਨੀ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੀ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਹਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦੀਪੇ ਪੁਰਿਮਕਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਬੋਧਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਭਗਵਤੋ ਸਰਸਰਂਸਿਜਾਲਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਕੇਨ ਬੋਧਿਨਾ ਇਧ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾ ਸਾਸਨਂ ਪਹਿਣੇਯ੍ਯਾਸਿ ਯਥਾ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਾ ਬੋਧਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.
‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਰਾਜਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਅਮਚ੍ਚੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਅਰਿਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯਂ ਆਹ – ‘‘ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸਿ ਤ੍ਵਂ, ਤਾਤ, ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬੋਧਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਯ੍ਯਂ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਿਂ ਆਨੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਦੇਵ, ਸਚੇ ਮੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਅਨੁਜਾਨਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ. ‘‘ਗਚ੍ਛ, ਤਾਤ ¶ , ਥੇਰਿਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਾਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਰਞ੍ਞੋ ਚ ਥੇਰਸ੍ਸ ਚ ਸਾਸਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਏਕਦਿਵਸੇਨੇਵ ਜਮ੍ਬੁਕੋਲਪਟ੍ਟਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਾਵਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਸਮੁਦ੍ਦਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਮੇਵ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਨੁਲ਼ਾਪਿ ਖੋ ਦੇਵੀ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਞ੍ਞਾਸਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਿਕਾਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦਸ ਸੀਲਾਨਿ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸੇ ਉਪਸ੍ਸਯਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ. ਅਰਿਟ੍ਠੋਪਿ ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਰਞ੍ਞੋ ਸਾਸਨਂ ਅਪ੍ਪੇਸਿ, ਏਵਞ੍ਚ ਅਵੋਚ – ‘‘ਪੁਤ੍ਤੋ ਤੇ, ਦੇਵ, ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਏਵਮਾਹ – ‘ਸਹਾਯਕਸ੍ਸ ਕਿਰ ਤੇ ਦੇਵਾਨਮ੍ਪਿਯਤਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਭਾਤੁ ਜਾਯਾ ਅਨੁਲ਼ਾ ਨਾਮ ਦੇਵੀ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮਾ ¶ , ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ ਅਯ੍ਯਂ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਿਂ ਪਹਿਣਥ, ਅਯ੍ਯਾਯੇਵ ਚ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਹਾਬੋਧਿ’’’ਨ੍ਤਿ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਿਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਅਯ੍ਯੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਭਾਤਾ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਮਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪੇਸੇਸਿ, ਦੇਵਾਨਮ੍ਪਿਯਤਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਭਾਤੁ ਜਾਯਾ ਅਨੁਲ਼ਾ ਨਾਮ ਦੇਵੀ ¶ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਞ੍ਞਾਸਤੇਹਿ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਚ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਿਕਾਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮਾ, ਤਂ ਕਿਰ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਥਾ’’ਤਿ. ਸਾ ਤਾਵਦੇਵ ਤੁਰਿਤਤੁਰਿਤਾ ਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਮਯ੍ਹਂ ਭਾਤਾ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਏਵਂ ਪਹਿਣਿ, ‘ਰਞ੍ਞੋ ਕਿਰ ਭਾਤੁ ਜਾਯਾ ਅਨੁਲ਼ਾ ਨਾਮ ਦੇਵੀ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਞ੍ਞਾਸਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਿਕਾਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮਾ ਮਯ੍ਹਂ ਆਗਮਨਂ ਉਦਿਕ੍ਖਤਿ’. ਗਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪ’’ਨ੍ਤਿ.
ਰਾਜਾ ਆਹ – ‘‘ਅਮ੍ਮ, ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਮੇ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਨਤ੍ਤਾ ਚ ਮੇ ਸੁਮਨਸਾਮਣੇਰੋ ਮਂ ਛਿਨ੍ਨਹਤ੍ਥਂ ਵਿਯ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ¶ ਗਤਾ. ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ ਤੇਪਿ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੋਕੋ ਤਵ ਮੁਖਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤਿ! ਅਲਂ, ਅਮ੍ਮ, ਮਾ ਤ੍ਵਂ ਅਗਮਾਸੀ’’ਤਿ. ‘‘ਭਾਰਿਯਂ ਮੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਾਤੁ ਵਚਨਂ; ਅਨੁਲ਼ਾਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਇਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵੁਤਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਾ ਮਂ ਪਟਿਮਾਨੇਤਿ; ਗਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਅਮ੍ਮ, ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਾਹੀ’’ਤਿ. ਕੁਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਬੋਧਿ? ਰਾਜਾ ਕਿਰ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਏਵ ਧਾਤੁਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ ਅਨਾਗਤੇ ਸੁਮਨੇ ਲਙ੍ਕਾਦੀਪਂ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਪੇਸੇਤੁਕਾਮੋ, ‘‘ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਅਸਤ੍ਥਘਾਤਾਰਹਂ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਪੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਉਪਾਯਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਮਹਾਦੇਵਂ ਨਾਮ ਅਮਚ੍ਚਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸੋ ਆਹ – ‘‘ਸਨ੍ਤਿ, ਦੇਵ, ਬਹੂ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਭਤ੍ਤਂ ਪਟਿਯਾਦੇਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾਵਸਾਨੇ ਸਙ੍ਘਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਤੋ ਮਹਾਬੋਧਿਨਾ ਲਙ੍ਕਾਦੀਪਂ ਨੋ’’ਤਿ? ਸਙ੍ਘੋ ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਭਾਰਂ ਅਕਾਸਿ.
ਥੇਰੋ ‘‘ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਹਾਬੋਧਿਨਾ ਲਙ੍ਕਾਦੀਪ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਕਥੇਸਿ. ਕਤਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ? ਭਗਵਾ ਕਿਰ ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਮਞ੍ਚੇ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਲਙ੍ਕਾਦੀਪੇ ਮਹਾਬੋਧਿਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਤ੍ਥਾਯ ‘‘ਅਸੋਕਮਹਾਰਾਜਾ ਮਹਾਬੋਧਿਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਦਾ ਮਹਾਬੋਧਿਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਿਣਸਾਖਾ ਸਯਮੇਵ ਛਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ – ਇਦਮੇਕਮਧਿਟ੍ਠਾਨਂ.
ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਕਾਲੇ ਚ ‘‘ਮਹਾਬੋਧਿ ਹਿਮਵਲਾਹਕਗਬ੍ਭਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ – ਇਦਂ ਦੁਤਿਯਮਧਿਟ੍ਠਾਨਂ.
‘‘ਸਤ੍ਤਮੇ ¶ ¶ ਦਿਵਸੇ ਹਿਮਵਲਾਹਕਗਬ੍ਭਤੋ ਓਰੁਯ੍ਹ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਪਤ੍ਤੇਹਿ ਚ ਫਲੇਹਿ ਚ ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਰਂਸਿਯੋ ਮੁਞ੍ਚਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ – ਇਦਂ ਤਤਿਯਮਧਿਟ੍ਠਾਨਂ.
‘‘ਥੂਪਾਰਾਮੇ ਦਕ੍ਖਿਣਕ੍ਖਕਧਾਤੁ ਚੇਤਿਯਮ੍ਹਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਦਿਵਸੇ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਕਰੋਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ – ਇਦਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ.
ਲਙ੍ਕਾਦੀਪਮ੍ਹਿਯੇਵ ਮੇ ਦੋਣਮਤ੍ਤਾ ਧਾਤੁਯੋ ਮਹਾਚੇਤਿਯਮ੍ਹਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਕਾਲੇ ¶ ਬੁਦ੍ਧਵੇਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ – ਇਦਂ ਪਞ੍ਚਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ.
ਰਾਜਾ ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਤੋ ਯਾਵ ਮਹਾਬੋਧਿ ਤਾਵ ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹਤ੍ਥਾਯ ਬਹੁਂ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਨੀਹਰਾਪੇਸਿ. ਤਾਵਦੇਵ ਚ ਰਞ੍ਞੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਕਮ੍ਮਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਾਰਵਣ੍ਣਂ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਤਾਤ, ਇਮਂ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਟਾਹਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਪਮਾਣਂ, ਦੇਵ, ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਤ੍ਵਮੇਵ, ਤਾਤ, ਞਤ੍ਵਾ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਦੇਵ, ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਰਿਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹਂ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿ ਨਵਹਤ੍ਥਪਰਿਕ੍ਖੇਪਂ ਪਞ੍ਚਹਤ੍ਥੁਬ੍ਬੇਧਂ ਤਿਹਤ੍ਥਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਬਹਲਂ ਹਤ੍ਥਿਸੋਣ੍ਡਪ੍ਪਮਾਣਮੁਖਵਟ੍ਟਿਂ. ਅਥ ਰਾਜਾ ਸਤ੍ਤਯੋਜਨਾਯਾਮਾਯ ਤਿਯੋਜਨਵਿਤ੍ਥਾਰਾਯ ਮਹਤਿਯਾ ਸੇਨਾਯ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਰਿਯਸਙ੍ਘਮਾਦਾਯ ਮਹਾਬੋਧਿਸਮੀਪਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਸੇਨਾ ਸਮੁਸ੍ਸਿਤਧਜਪਟਾਕਂ ਨਾਨਾਰਤਨਵਿਚਿਤ੍ਤਂ ਅਨੇਕਾਲਙ੍ਕਾਰਪਅਮਣ੍ਡਿਤਂ ਨਾਨਾਵਿਧਕੁਸੁਮਸਮਾਕਿਣ੍ਣਂ ਅਨੇਕਤੂਰਿਯਸਙ੍ਘੁਟ੍ਠਂ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿ. ਰਾਜਾ ਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤੇ ਗਣਪਾਮੋਕ੍ਖੇ ਮਹਾਥੇਰੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਪਤ੍ਤਾਭਿਸੇਕਾਨਂ ਰਾਜੂਨਂ ਸਹਸ੍ਸੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਮਹਾਬੋਧਿਞ੍ਚ ਪਰਿਵਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬੋਧਿਮੂਲੇ ਠਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਉਲ੍ਲੋਕੇਸਿ. ਮਹਾਬੋਧਿਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧਞ੍ਚ ਦਕ੍ਖਿਣਮਹਾਸਾਖਾਯ ਚਤੁਹਤ੍ਥਪ੍ਪਮਾਣਪ੍ਪਦੇਸਞ੍ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਅਗਮਾਸਿ.
ਰਾਜਾ ਤਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜੋ ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤੁਟ੍ਠੋ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਰਜ੍ਜੇਨ ਪੂਜੇਮੀ’’ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਵਤ੍ਵਾ ਅਭਿਸੇਕਂ ਅਦਾਸਿ. ਤਤੋ ¶ ਪੁਪ੍ਫਗਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ¶ ਠਤ੍ਵਾ ਸਚ੍ਚਵਚਨਕਿਰਿਯਾਯ ਬੋਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿਤੁਕਾਮੋ ਭੂਮਿਤੋ ਯਾਵ ਮਹਾਬੋਧਿਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਿਣਸਾਖਾ ਤਾਵ ਉਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯਪੀਠਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹਂ ਠਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਰਤਨਪੀਠਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਸੁਵਣ੍ਣਤੁਲਿਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਨੋਸਿਲਾਯ ਲੇਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਦਿ ਮਹਾਬੋਧਿਨਾ ਲਙ੍ਕਾਦੀਪੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ, ਯਦਿ ਚਾਹਂ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਨਿਬ੍ਬੇਮਤਿਕੋ ਭਵੇਯ੍ਯਂ, ਮਹਾਬੋਧਿ ¶ ਸਯਮੇਵ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹੇ ਓਰੁਯ੍ਹ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੂ’’ਤਿ ਸਚ੍ਚਵਚਨਕਿਰਿਯਮਕਾਸਿ. ਸਹ ਸਚ੍ਚਕਿਰਿਯਾਯ ਬੋਧਿਸਾਖਾ ਮਨੋਸਿਲਾਯ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਛਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕਲਲਪੂਰਸ੍ਸ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਉਬ੍ਬੇਧੇਨ ਦਸਹਤ੍ਥੋ ਖਨ੍ਧੋ ਹੋਤਿ ਚਤੁਹਤ੍ਥਾ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਸਾਖਾ ਪਞ੍ਚਹਿਯੇਵ ਫਲੇਹਿ ਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਾ, ਖੁਦ੍ਦਕਸਾਖਾਨਂ ਪਨ ਸਹਸ੍ਸਂ. ਅਥ ਰਾਜਾ ਮੂਲਲੇਖਾਯ ਉਪਰਿ ਤਿਵਙ੍ਗੁਲਪ੍ਪਦੇਸੇ ਅਞ੍ਞਂ ਲੇਖਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿ. ਤਤੋ ਤਾਵਦੇਵ ਪੁਪ੍ਫੁਲ਼ਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਸ ਮਹਾਮੂਲਾਨਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਂਸੁ. ਪੁਨ ਉਪਰੂਪਰਿ ਤਿਵਙ੍ਗੁਲੇ ਤਿਵਙ੍ਗੁਲੇ ਅਞ੍ਞਾ ਨਵ ਲੇਖਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿ. ਤਾਹਿਪਿ ਦਸ ਦਸ ਪੁਪ੍ਫੁਲ਼ਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਵੁਤਿ ਮੂਲਾਨਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਂਸੁ. ਪਠਮਕਾ ਦਸ ਮਹਾਮੂਲਾ ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ. ਇਤਰੇਪਿ ਗਵਕ੍ਖਜਾਲਸਦਿਸਂ ਅਨੁਸਿਬ੍ਬਨ੍ਤਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ. ਏਤ੍ਤਕਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਰਾਜਾ ਰਤਨਪੀਠਮਤ੍ਥਕੇ ਠਿਤੋਯੇਵ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਮਹਾਨਾਦਂ ਨਦਿ. ਅਨੇਕਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਾਧੁਕਾਰਮਕਂਸੁ. ਸਕਲਰਾਜਸੇਨਾ ਉਨ੍ਨਾਦਿਨੀ ਅਹੋਸਿ. ਚੇਲੁਕ੍ਖੇਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਵਤ੍ਤਯਿਂਸੁ. ਭੂਮਟ੍ਠਕਦੇਵੇ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾ ਦੇਵਾ ¶ ਤਾਵ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤਯਿਂਸੁ. ਰਞ੍ਞੋ ਇਮਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੀਤਿਯਾ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਫੁਟਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸ੍ਸੇਵ ਮਹਾਬੋਧਿ ਮੂਲਸਤੇਨ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਦਸ ਮਹਾਮੂਲਾਨਿ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹਤਲਂ ਆਹਚ੍ਚ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਅਵਸੇਸਾਨਿ ਨਵੁਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਮੂਲਾਨਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਵਡ੍ਢਨਕਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕਲਲੇ ਓਰੁਯ੍ਹ ਠਿਤਾਨਿ.
ਏਵਂ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਮਤ੍ਤੇ ਮਹਾਬੋਧਿਮ੍ਹਿ ਮਹਾਪਥਵੀ ਚਲਿ. ਆਕਾਸੇ ਦੇਵਦੁਨ੍ਦੁਭਿਯੋ ਫਲਿਂਸੁ. ਪਬ੍ਬਤਾਨਂ ਨਚ੍ਚੇਹਿ ਦੇਵਾਨਂ ਸਾਧੁਕਾਰੇਹਿ ਯਕ੍ਖਾਨਂ ਹਿਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਅਸੁਰਾਨਂ ਥੁਤਿਜਪ੍ਪੇਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਅਪ੍ਫੋਟਨੇਹਿ ਮੇਘਾਨਂ ਗਜ੍ਜਿਤੇਹਿ ਚਤੁਪ੍ਪਦਾਨਂ ਰਵੇਹਿ ਪਕ੍ਖੀਨਂ ਰੁਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬਤਾਲ਼ਾਵਚਰਾਨਂ ¶ ਸਕਸਕਪਟਿਭਾਨੇਹਿ ਪਥਵੀਤਲਤੋ ਯਾਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਤਾਵ ਏਕਕੋਲਾਹਲਂ ਏਕਨਿਨ੍ਨਾਦਂ ਅਹੋਸਿ. ਪਞ੍ਚਸੁ ਸਾਖਾਸੁ ਫਲਤੋ ਫਲਤੋ ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਰਂਸਿਯੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਸਕਲਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਰਤਨਗੋਪਾਨਸੀਵਿਨਦ੍ਧਂ ਵਿਯ ਕੁਰੁਮਾਨਾ ਯਾਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਤਂ ਖਣਤੋ ਚ ਪਨ ਪਭੁਤਿ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਮਹਾਬੋਧਿ ਹਿਮਵਲਾਹਕਗਬ੍ਭਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਨ ਕੋਚਿ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਰਾਜਾ ਰਤਨਪੀਠਤੋ ਓਰੁਯ੍ਹ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਮਹਾਬੋਧਿਪੂਜਂ ਕਾਰੇਸਿ. ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਹਿ ਹਿਮਾ ਚ ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਰਂਸਿਯੋ ਚ ਆਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬੋਧਿਮੇਵ ਪਵਿਸਿਂਸੁ. ਵਿਗਤਹਿਮਵਲਾਹਕੇ ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੇ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਗਬ੍ਭੇ ਮਹਾਬੋਧਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਖਨ੍ਧਸਾਖਾਪਸਾਖੋ ¶ ਪਞ੍ਚਫਲਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤੋ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਵ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ. ਰਾਜਾ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤੇਹਿ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇਹਿ ਸਞ੍ਜਾਤਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜੋ ‘‘ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਰਜ੍ਜੇਨ ਤਰੁਣਮਹਾਬੋਧਿਂ ਪੂਜੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਭਿਸੇਕਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਮਹਾਬੋਧਿਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਅਟ੍ਠਾਸਿ.
ਮਹਾਬੋਧਿ ¶ ਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਿਕਪਵਾਰਣਾਦਿਵਸੇ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਪਠਮਂ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ. ਤਤੋ ਹਿਮਗਬ੍ਭਸਤ੍ਤਾਹਂ ਅਭਿਸੇਕਸਤ੍ਤਾਹਞ੍ਚ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਉਪੋਸਥਦਿਵਸੇ ਰਾਜਾ ਏਕਦਿਵਸੇਨੇਵ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਿਕਜੁਣ੍ਹਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸੇ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਪਾਚੀਨਮਹਾਸਾਲਮੂਲੇ ਠਪੇਸਿ. ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਦਿਵਸਤੋ ਸਤ੍ਤਰਸਮੇ ਦਿਵਸੇ ਮਹਾਬੋਧਿਸ੍ਸ ਅਭਿਨਵਙ੍ਕੁਰਾ ਪਾਤੁਰਹੇਸੁਂ. ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾਪਿ ਪਸਨ੍ਨੋ ਰਾਜਾ ਪੁਨ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਰਜ੍ਜੇਨ ਪੂਜੇਨ੍ਤੋ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਾਭਿਸੇਕਮਦਾਸਿ. ਤਦਾ ਸੁਮਨਸਾਮਣੇਰੋ ਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮਦਿਵਸੇ ਧਾਤੁਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਗਤੋ ਮਹਾਬੋਧਿਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤਿਕਛਣਪੂਜਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਏਵਂ ਮਹਾਬੋਧਿਮਣ੍ਡਤੋ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤੇ ਠਪਿਤਂ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਆਹ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਅਮ੍ਮ, ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਾਹੀ’’ਤਿ. ਸਾ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ.
ਰਾਜਾ ਮਹਾਬੋਧਿਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਦੇਵਤਾਕੁਲਾਨਿ, ਅਟ੍ਠ ਅਮਚ੍ਚਕੁਲਾਨਿ, ਅਟ੍ਠ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲਾਨਿ, ਅਟ੍ਠ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਯਕੁਲਾਨਿ, ਅਟ੍ਠ ਗੋਪਕਕੁਲਾਨਿ, ਅਟ੍ਠ ਤਰਚ੍ਛਕੁਲਾਨਿ, ਅਟ੍ਠ ਚ ਕਾਲਿਙ੍ਗਕੁਲਾਨਿ ਦਤ੍ਵਾ ਉਦਕਸਿਞ੍ਚਨਤ੍ਥਾਯ ਚ ਅਟ੍ਠ ਸੁਵਣ੍ਣਘਟੇ, ਅਟ੍ਠ ਚ ਰਜਤਘਟੇ ਦਤ੍ਵਾ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਵਾਰੇਨ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ¶ ਗਙ੍ਗਾਯ ਨਾਵਂ ¶ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਸਯਮ੍ਪਿ ਨਗਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਵਿਜ੍ਝਾਟਵਿਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਸਤ੍ਤਹਿ ਦਿਵਸੇਹਿ ਤਾਮਲਿਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਦੇਵਨਾਗਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਲ਼ਾਰਂ ਮਹਾਬੋਧਿਪੂਜਂ ਅਕਂਸੁ. ਰਾਜਾਪਿ ਸਮੁਦ੍ਦਤੀਰੇ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਮਹਾਰਜ੍ਜਂ ਅਦਾਸਿ. ਇਦਮਸ੍ਸ ਤਤਿਯਂ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਰਜ੍ਜਸਮ੍ਪਦਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਏਵਂ ਮਹਾਰਜ੍ਜੇਨ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ਮਾਗਸਿਰਮਾਸਸ੍ਸ ਪਠਮਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸੇ ਅਸੋਕੋ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਗਲਪ੍ਪਮਾਣਂ ਉਦਕਂ ਓਰੁਯ੍ਹ ਨਾਵਾਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਿਮ੍ਪਿ ਸਪਰਿਵਾਰਂ ਨਾਵਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਅਰਿਟ੍ਠਂ ਅਮਚ੍ਚਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਅਹਂ, ਤਾਤ, ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਰਜ੍ਜੇਨ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ਗਲਪ੍ਪਮਾਣਂ ਉਦਕਂ ਓਰੁਯ੍ਹ ਮਮ ਸਹਾਯਕਸ੍ਸ ਪੇਸੇਸਿਂ, ਸੋਪਿ ਏਵਮੇਵ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਪੂਜੇਤੂ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਸਹਾਯਕਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਤਰੇ, ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਰਸਰਂਸਿਜਾਲਂ ਵਿਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤੋ ਮਹਾਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਸ੍ਸੂਨਿ ਪਵਤ੍ਤਯਮਾਨੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਸਾਪਿ ਖੋ ਮਹਾਬੋਧਿਸਮਾਰੂਲ਼੍ਹਾ ਨਾਵਾ ਪਸ੍ਸਤੋ ਪਸ੍ਸਤੋ ਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਤਲਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਾ. ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇਪਿ ਸਮਨ੍ਤਾ ਯੋਜਨਂ ਵੀਚਿਯੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ; ਪਞ੍ਚ ਵਣ੍ਣਾਨਿ ਪਦੁਮਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਿਤਾਨਿ; ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਦਿਬ੍ਬਾਨਿ ਤੂਰਿਯਾਨਿ ਪਵਜ੍ਜਿਂਸੁ; ਆਕਾਸੇ ਜਲਜਥਲਜਰੁਕ੍ਖਾਦਿਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਾਹਿ ਦੇਵਤਾਹਿ ਪਵਤ੍ਤਿਤਾ ਅਤਿਵਿਯ ਉਲ਼ਾਰਾ ਪੂਜਾ ਅਹੋਸਿ. ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੀਪਿ ਸੁਪਣ੍ਣਰੂਪੇਨ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇ ਨਾਗਕੁਲਾਨਿ ਸਨ੍ਤਾਸੇਸਿ. ਤੇ ਚ ਉਤ੍ਰਸ੍ਤਰੂਪਾ ਨਾਗਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਂ ਵਿਭੂਤਿਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਿਂ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਨਾਗਭਵਨਂ ਅਤਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ¶ ਨਾਗਰਜ੍ਜੇਨ ¶ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਨਾਵਾਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ. ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਨਾਵਾ ਜਮ੍ਬੁਕੋਲਪਟ੍ਟਨਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਸੋਕਮਹਾਰਾਜਾਪਿ ਮਹਾਬੋਧਿਵਿਯੋਗਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਕਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਰੋਦਿਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਦਸ੍ਸਨਵਿਸਯਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਿ.
ਦੇਵਾਨਮ੍ਪਿਯਤਿਸ੍ਸੋ ਮਹਾਰਾਜਾਪਿ ਖੋ ਸੁਮਨਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਵਚਨੇਨ ਮਾਗਸਿਰਮਾਸਸ੍ਸ ਪਠਮਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸਤੋ ਪਭੁਤਿ ਉਤ੍ਤਰਦ੍ਵਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਜਮ੍ਬੁਕੋਲਪਟ੍ਟਨਂ ਤਾਵ ਮਗ੍ਗਂ ਸੋਧਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਨਦਿਵਸੇ ਉਤ੍ਤਰਦ੍ਵਾਰਸਮੀਪੇ ਸਮੁਦ੍ਦਸਾਲਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਠਿਤੋਯੇਵ ਤਾਯ ਵਿਭੂਤਿਯਾ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂਯੇਵ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ¶ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤੁਟ੍ਠਮਾਨਸੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣੇਹਿ ਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਓਕਿਰਾਪੇਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰੇ ਪੁਪ੍ਫਅਗ੍ਘਿਯਾਨਿ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਏਕਾਹੇਨੇਵ ਜਮ੍ਬੁਕੋਲਪਟ੍ਟਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਤਾਲ਼ਾਵਚਰਪਰਿਵੁਤੋ ਪੁਪ੍ਫਧੂਮਗਨ੍ਧਵਾਸਾਦੀਹਿ ਪੂਜਯਮਾਨੋ ਗਲਪ੍ਪਮਾਣਂ ਉਦਕਂ ਓਰੁਯ੍ਹ ‘‘ਆਗਤੋ ਵਤਰੇ, ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਰਸਰਂਸਿਜਾਲਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਕੋ ਮਹਾਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਮਙ੍ਗੇ ਸਿਰਸ੍ਮਿਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤੇਹਿ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕੁਲੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮੁਦ੍ਦਤੋ ਪਚ੍ਚੁਤ੍ਤਰਿਤ੍ਵਾ ਸਮੁਦ੍ਦਤੀਰੇ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤੀਣਿ ਦਿਵਸਾਨਿ ਸਕਲਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਰਜ੍ਜੇਨ ਪੂਜੇਸਿ, ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕੁਲਾਨਂ ਰਜ੍ਜਂ ਵਿਚਾਰੇਸਿ. ਅਥ ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਦਿਵਸੇ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਆਦਾਯ ਉਲ਼ਾਰਂ ਪੂਜਂ ਕੁਰੁਮਾਨੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਅਨੁਰਾਧਪੁਰਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਅਨੁਰਾਧਪੁਰੇਪਿ ਮਹਾਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਾਤੁਦ੍ਦਸੀਦਿਵਸੇ ਵਡ੍ਢਮਾਨਕਚ੍ਛਾਯਾਯ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਉਤ੍ਤਰਦ੍ਵਾਰੇਨ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਮਜ੍ਝੇਨ ਅਤਿਹਰਨ੍ਤੋ ¶ ਦਕ੍ਖਿਣਦ੍ਵਾਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਦ੍ਵਾਰਤੋ ਪਞ੍ਚਧਨੁਸਤਿਕੇ ਠਾਨੇ ਯਤ੍ਥ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ, ਪੁਰਿਮਕਾ ਚ ਤਯੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ, ਯਤ੍ਥ ਕਕੁਸਨ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਮਹਾਸਿਰੀਸਬੋਧਿ, ਕੋਨਾਗਮਨਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਉਦੁਮ੍ਬਰਬੋਧਿ, ਕਸ੍ਸਪਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਚ ਨਿਗ੍ਰੋਧਬੋਧਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਹਾਮੇਘਵਨੁਯ੍ਯਾਨਸ੍ਸ ਤਿਲਕਭੂਤੇ ਸੁਮਨਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਵਚਨੇਨ ਪਠਮਮੇਵ ਕਤਭੂਮਿਪਰਿਕਮ੍ਮੇ ਰਾਜਵਤ੍ਥੁਦ੍ਵਾਰਕੋਟ੍ਠਕਟ੍ਠਾਨੇ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.
ਕਥਂ? ਤਾਨਿ ਕਿਰ ਬੋਧਿਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਾਨਿ ਸੋਲ਼ਸ ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕੁਲਾਨਿ ਰਾਜਵੇਸਂ ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਦੋਵਾਰਿਕਵੇਸਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਸੋਲ਼ਸ ਕੁਲਾਨਿ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਓਰੋਪਯਿਂਸੁ. ਮਹਾਬੋਧਿ ਤੇਸਂ ਹਤ੍ਥਤੋ ਮੁਤ੍ਤਸਮਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਅਸੀਤਿਹਤ੍ਥਪ੍ਪਮਾਣਂ ਵੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਰਂਸਿਯੋ ਮੁਞ੍ਚਿ. ਰਂਸਿਯੋ ਸਕਲਦੀਪਂ ਪਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਆਹਚ੍ਚ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਮਹਾਬੋਧਿਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਞ੍ਜਾਤਪ੍ਪਸਾਦਾਨਿ ਦਸਪੁਰਿਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਯਾਵ ਸੂਰਿਯਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾ ਮਹਾਬੋਧਿ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਿਤੇ ਪਨ ¶ ਸੂਰਿਯੇ ਰੋਹਿਣਿਨਕ੍ਖਤ੍ਤੇਨ ਪਥਵਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਸਹ ਬੋਧਿਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾ ਉਦਕਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪਥਵੀ ਅਕਮ੍ਪਿ. ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਚ ਪਨ ਮਹਾਬੋਧਿ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਹਿਮਗਬ੍ਭੇ ਸਨ੍ਨਿਸੀਦਿ. ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਸਤ੍ਤਮੇ ¶ ਦਿਵਸੇ ਵਿਗਤਵਲਾਹਕਂ ਨਭਂ ਅਹੋਸਿ. ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਰਂਸਿਯੋ ਜਲਨ੍ਤਾ ਵਿਪ੍ਫੁਰਨ੍ਤਾ ਨਿਚ੍ਛਰਿਂਸੁ. ਮਹਾਬੋਧਿਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧੋ ਚ ਸਾਖਾਯੋ ਚ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ¶ ਚ ਪਞ੍ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ ਦਸ੍ਸਿਂਸੁ. ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੀ ਚ ਰਾਜਾ ਚ ਸਪਰਿਵਾਰਾ ਮਹਾਬੋਧਿਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਅਗਮਂਸੁ. ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਚ ਸਬ੍ਬੇ ਦੀਪਵਾਸਿਨੋ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਨਂਯੇਵ ਉਤ੍ਤਰਸਾਖਤੋ ਏਕਂ ਫਲਂ ਪਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਸਾਖਤੋ ਮੁਚ੍ਚਿ. ਥੇਰੋ ਹਤ੍ਥਂ ਉਪਨਾਮੇਸਿ. ਫਲਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਂ ਥੇਰੋ ‘‘ਰੋਪਯ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਅਦਾਸਿ. ਰਾਜਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹੇ ਮਧੁਰਪਂਸੁਂ ਆਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕਲਲਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬੋਧਿਆਸਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ. ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਨਂਯੇਵ ਚਤੁਹਤ੍ਥਪ੍ਪਮਾਣਾ ਅਟ੍ਠ ਤਰੁਣਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਾ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਤਰੁਣਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖੇ ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤੇਨ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਸੇਕਂ ਅਦਾਸਿ. ਤਤੋ ਏਕਂ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਂ ਆਗਮਨਕਾਲੇ ਮਹਾਬੋਧਿਨਾ ਪਠਮਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਕਾਸੇ ਜਮ੍ਬੁਕੋਲਪਟ੍ਟਨੇ ਰੋਪਯਿਂਸੁ, ਏਕਂ ਤਵਕ੍ਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਗਾਮਦ੍ਵਾਰੇ, ਏਕਂ ਥੂਪਾਰਾਮੇ, ਏਕਂ ਇਸ੍ਸਰਨਿਮ੍ਮਾਨਵਿਹਾਰੇ, ਏਕਂ ਪਠਮਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ, ਏਕਂ ਚੇਤਿਯਪਬ੍ਬਤੇ, ਏਕਂ ਰੋਹਣਜਨਪਦਮ੍ਹਿ ਕਾਜਰਗਾਮੇ, ਏਕਂ ਰੋਹਣਜਨਪਦਮ੍ਹਿਯੇਵ ਚਨ੍ਦਨਗਾਮੇ. ਇਤਰੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਫਲਾਨਂ ਬੀਜੇਹਿ ਜਾਤੇ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਬੋਧਿਤਰੁਣੇ ਯੋਜਨਿਯਆਰਾਮੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ.
ਏਵਂ ਪੁਤ੍ਤਨਤ੍ਤੁਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਸਮਨ੍ਤਾ ਦੀਪਵਾਸੀਨਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਧਜਭੂਤੇ ਮਹਾਬੋਧਿਮ੍ਹਿ ¶ ਅਨੁਲ਼ਾ ਦੇਵੀ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਞ੍ਞਾਸਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਿਕਾਸਤੇਹੀਤਿ ਮਾਤੁਗਾਮਸਹਸ੍ਸੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਿਯਾ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਸਪਰਿਵਾਰਾ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਰਿਟ੍ਠੋਪਿ ਖੋ ਰਞ੍ਞੋ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਪੁਰਿਸਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਸਪਰਿਵਾਰੋ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ.
ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਰਾਜਾ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਥੂਪਾਰਾਮਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਲੋਹਪਾਸਾਦਟ੍ਠਾਨਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਾ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਅਭਿਹਰਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਅਦਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਲੋਹਪਾਸਾਦਟ੍ਠਾਨਂ ਪੂਜੇਸਿ. ਪੁਪ੍ਫੇਸੁ ਭੂਮਿਯਂ ਪਤਿਤਮਤ੍ਤੇਸੁ ਮਹਾਭੂਮਿਚਾਲੋ ਅਹੋਸਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭੂਮਿ ਚਲਿਤਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਇਸ੍ਮਿਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਓਕਾਸੇ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਨਾਗਤੇ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.
ਰਾਜਾ ¶ ਪੁਨ ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਮ੍ਬਙ੍ਗਣਟ੍ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਗਨ੍ਧਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਤਿਮਧੁਰਰਸਂ ਏਕਂ ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਂ ਆਹਰੀਯਿਤ੍ਥ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਅਦਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ¶ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਂ ਏਤ੍ਥੇਵ ਰੋਪੇਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਅਮ੍ਬਟ੍ਠਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਉਦਕਂ ਆਸਿਞ੍ਚਿ. ਸਹ ਅਮ੍ਬਬੀਜਰੋਪਨੇਨ ਪਥਵੀ ਅਕਮ੍ਪਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਥਵੀ ਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਓਕਾਸੇ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਨਾਗਤੇ ‘ਅਮ੍ਬਙ੍ਗਣਂ’ ਨਾਮ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਟ੍ਠਾਨਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.
ਰਾਜਾ ਤਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠ ਪੁਪ੍ਫਮੁਟ੍ਠਿਯੋ ਓਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਮਹਾਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਾ ਚਮ੍ਪਕਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਅਭਿਹਰਿਂਸੁ. ਤਾਨਿ ਰਾਜਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਦਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਮਹਾਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿ. ਤਾਵਦੇਵ ਮਹਾਪਥਵੀ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਥਵੀ ਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਓਕਾਸੇ ਅਨਾਗਤੇ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਸਦਿਸੋ ਮਹਾਥੂਪੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ¶ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਹਮੇਵ ਕਰੋਮਿ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਅਲਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਞ੍ਞਂ ਬਹੁਕਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪਨ ਨਤ੍ਤਾ ਦੁਟ੍ਠਗਾਮਣੀ ਅਭਯੋ ਨਾਮ ਕਾਰੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਰਾਜਾ ‘‘ਸਚੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਯ੍ਹਂ ਨਤ੍ਤਾ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਤਂਯੇਵ ਮਯਾ’’ਤਿ ਦ੍ਵਾਦਸਹਤ੍ਥਂ ਪਾਸਾਣਤ੍ਥਮ੍ਭਂ ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਦੇਵਾਨਮ੍ਪਿਯਤਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਨਤ੍ਤਾ ਦੁਟ੍ਠਗਾਮਣੀ ਅਭਯੋ ਨਾਮ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਥੂਪਂ ਕਰੋਤੂ’’ਤਿ ਅਕ੍ਖਰਾਨਿ ਲਿਖਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਾਸਨਂ; ਮੂਲਾਨਿ ਪਨਸ੍ਸ ਨ ਤਾਵ ਓਤਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਕਦਾ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ ਮੂਲਾਨਿ ਓਤਿਣ੍ਣਾਨਿ ਨਾਮ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਯਦਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਕਾਨਂ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਜਾਤੋ ਦਾਰਕੋ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਮ੍ਹਿਯੇਵ ਵਿਨਯਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਵਾਚੇਸ੍ਸਤਿ, ਤਦਾ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਮੂਲਾਨਿ ਓਤਿਣ੍ਣਾਨਿ ਨਾਮ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਦਿਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ? ‘‘ਅਤ੍ਥਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਹਾਅਰਿਟ੍ਠੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਟਿਬਲੋ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਕਮ੍ਮੇ’’ਤਿ. ‘‘ਮਯਾ ਏਤ੍ਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਮਣ੍ਡਪਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਰਾਜਾ ਮੇਘਵਣ੍ਣਾਭਯਸ੍ਸ ਅਮਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਰਿਵੇਣਟ੍ਠਾਨੇ ਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਲੇ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਮਹਾਰਾਜੇਨ ਕਤਮਣ੍ਡਪਪ੍ਪਕਾਰਂ ਰਾਜਾਨੁਭਾਵੇਨ ਮਣ੍ਡਪਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਤਾਲ਼ਾਵਚਰੇ ਸਕਸਕਸਿਪ੍ਪੇਸੁ ਪਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਮੂਲਾਨਿ ਓਤਰਨ੍ਤਾਨਿ ¶ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਨੇਕਪੁਰਿਸਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵੁਤੋ ਥੂਪਾਰਾਮਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਥੂਪਾਰਾਮੇ ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੁ. ਮਹਾਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਆਸਨਂ ਦਕ੍ਖਿਣਾਭਿਮੁਖਂ ¶ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮਹਾਅਰਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾਸਨਂ ਉਤ੍ਤਰਾਭਿਮੁਖਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਮਹਾਅਰਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰੋ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੇਨ ਅਜ੍ਝਿਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨੁਰੂਪੇਨ ਪਤ੍ਤਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਧਮ੍ਮਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਪਮੁਖਾ ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿ ਮਹਾਥੇਰਾ ਧਮ੍ਮਾਸਨਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ¶ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਰਞ੍ਞੋਪਿ ਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤਾ ਮਤ੍ਤਾਭਯਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ ‘‘ਧੁਰਗ੍ਗਾਹੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਹਾਅਰਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾਸਨਮੇਵ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਅਵਸੇਸਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਰਾਜਿਕਾ ਚ ਪਰਿਸਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ.
ਅਥਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਅਰਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰੋ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਮੂਲੇਤਿ ਵਿਨਯਨਿਦਾਨਂ ਅਭਾਸਿ. ਭਾਸਿਤੇ ਚ ਪਨਾਯਸ੍ਮਤਾ ਅਰਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵਿਨਯਨਿਦਾਨੇ ਆਕਾਸਂ ਮਹਾਵਿਰਵਂ ਰਵਿ. ਅਕਾਲਵਿਜ੍ਜੁਲਤਾ ਨਿਚ੍ਛਰਿਂਸੁ. ਦੇਵਤਾ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਅਦਂਸੁ. ਮਹਾਪਥਵੀ ਉਦਕਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪਿ. ਏਵਂ ਅਨੇਕੇਸੁ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇਸੁ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਸੁ ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਰਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰੋ ਮਹਾਮਹਿਨ੍ਦਪਮੁਖੇਹਿ ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿਯਾ ਪਚ੍ਚੇਕਗਣੀਹਿ ਖੀਣਾਸਵਮਹਾਥੇਰੇਹਿ ਤਦਞ੍ਞੇਹਿ ਚ ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਪਰਿਵੁਤੋ ਪਠਮਕਤ੍ਤਿਕਪਵਾਰਣਾਦਿਵਸੇ ਥੂਪਾਰਾਮਵਿਹਾਰਮਜ੍ਝੇ ਸਤ੍ਥੁ ਕਰੁਣਾਗੁਣਦੀਪਕਂ ਭਗਵਤੋ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿਕਰਾਨਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਵਚੀਕਮ੍ਮਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਵਿਨਯਨਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਪਕਾਸੇਸਿ. ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਚ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਤਿਟ੍ਠਮਾਨੋ ਬਹੂਨਂ ਵਾਚੇਤ੍ਵਾ ਬਹੂਨਂ ਹਦਯੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ. ਤੇਪਿ ਖੋ ਮਹਾਮਹਿਨ੍ਦਪ੍ਪਮੁਖਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਾਗਮੇ –
‘‘ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿ ¶ ਮਹਾਥੇਰਾ, ਧੁਰਗ੍ਗਾਹਾ ਸਮਾਗਤਾ;
ਪਚ੍ਚੇਕਗਣਿਨੋ ਸਬ੍ਬੇ, ਧਮ੍ਮਰਾਜਸ੍ਸ ਸਾਵਕਾ.
‘‘ਖੀਣਾਸਵਾ ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਤੇਵਿਜ੍ਜਾ ਇਦ੍ਧਿਕੋਵਿਦਾ;
ਉਤ੍ਤਮਤ੍ਥਮਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਅਨੁਸਾਸਿਂਸੁ ਰਾਜਿਨੋ.
‘‘ਆਲੋਕਂ ਦਸ੍ਸਯਿਤ੍ਵਾਨ, ਓਭਾਸੇਤ੍ਵਾ ਮਹਿਂ ਇਮਂ;
ਜਲਿਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਵ, ਨਿਬ੍ਬਾਯਿਂਸੁ ਮਹੇਸਯੋ’’.
ਤੇਸਂ ¶ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਅਪਰਭਾਗੇ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਤੇਸਂ ਥੇਰਾਨਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾ ਤਿਸ੍ਸਦਤ੍ਤਕਾਲ਼ਸੁਮਨ-ਦੀਘਸੁਮਨਾਦਯੋ ਚ ਮਹਾਅਰਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾਨਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾ ਚਾਤਿ ਏਵਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾ ਇਮਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਯਾਵਜ੍ਜਤਨਾ ਆਨੇਸੁਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ –
‘‘ਤਤਿਯਸਙ੍ਗਹਤੋ ਪਨ ਉਦ੍ਧਂ ਇਮਂ ਦੀਪਂ ਮਹਿਨ੍ਦਾਦੀਹਿ ਆਭਤਂ, ਮਹਿਨ੍ਦਤੋ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਞ੍ਚਿ ¶ ਕਾਲਂ ਅਰਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰਾਦੀਹਿ ਆਭਤਂ, ਤਤੋ ਯਾਵਜ੍ਜਤਨਾ ਤੇਸਂਯੇਵ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਪਰਮ੍ਪਰਭੂਤਾਯ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਆਭਤ’’ਨ੍ਤਿ.
ਕਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ? ਯੇਸਂ ਪਾਲ਼ਿਤੋ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਅਨੂਨਂ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਮਣਿਘਟੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤੇਲਮਿਵ ਈਸਕਮ੍ਪਿ ਨ ਪਗ੍ਘਰਤਿ, ਏਵਰੂਪੇਸੁ ਅਧਿਮਤ੍ਤਸਤਿ-ਗਤਿ-ਧਿਤਿ-ਮਨ੍ਤੇਸੁ ਲਜ੍ਜੀਸੁ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਕੇਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮੇਸੁ ਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਨਯਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਤ੍ਥਂ ਵਿਨਯਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਆਨਿਸਂਸਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਵਿਨਯੋ ਪਰਿਯਾਪੁਣਿਤਬ੍ਬੋ.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਵਿਨਯਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਆਨਿਸਂਸੋ – ਵਿਨਯਪਰਿਯਤ੍ਤਿਕੁਸਲੋ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਾਸਨੇ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਦ੍ਧਾਨਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਮਾਤਾਪਿਤੁਟ੍ਠਾਨਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਤਦਾਯਤ੍ਤਾ ਹਿ ਨੇਸਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਵਤ੍ਤਾਨੁਵਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਆਚਾਰਗੋਚਰਕੁਸਲਤਾ. ਅਪਿ ਚਸ੍ਸ ਵਿਨਯਪਰਿਯਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਸੁਗੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਸੁਰਕ੍ਖਿਤੋ; ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਕਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਟਿਸਰਣਂ ਹੋਤਿ; ਵਿਸਾਰਦੋ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਵੋਹਰਤਿ; ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੇ ਸਹਧਮ੍ਮੇਨ ਸੁਨਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ; ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਯਾ ¶ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਪਞ੍ਚਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਨਿਸਂਸਾ ਵਿਨਯਧਰੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ; ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਸੁਗੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਸੁਰਕ੍ਖਿਤੋ…ਪੇ… ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਯਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਰਿ. ੩੨੫).
ਯੇ ਚਾਪਿ ਸਂਵਰਮੂਲਕਾ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤਾ, ਵਿਨਯਧਰੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤੇਸਂ ਦਾਯਾਦੋ; ਵਿਨਯਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਵਿਨਯੋ ਸਂਵਰਤ੍ਥਾਯ, ਸਂਵਰੋ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਤ੍ਥਾਯ, ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਪਾਮੋਜ੍ਜਤ੍ਥਾਯ, ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ ਪੀਤਤ੍ਥਾਯ, ਪੀਤਿ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਤ੍ਥਾਯ, ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਸੁਖਤ੍ਥਾਯ, ਸੁਖਂ ਸਮਾਧਤ੍ਥਾਯ, ਸਮਾਧਿ ਯਥਾਭੂਤਞਾਣਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਾਯ, ਯਥਾਭੂਤਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਨਿਬ੍ਬਿਦਤ੍ਥਾਯ, ਨਿਬ੍ਬਿਦਾ ਵਿਰਾਗਤ੍ਥਾਯ, ਵਿਰਾਗੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ¶ , ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਾਯ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਾਯ. ਏਤਦਤ੍ਥਾ ਕਥਾ, ਏਤਦਤ੍ਥਾ ਮਨ੍ਤਨਾ, ਏਤਦਤ੍ਥਾ ਉਪਨਿਸਾ, ਏਤਦਤ੍ਥਂ ਸੋਤਾਵਧਾਨਂ – ਯਦਿਦਂ ਅਨੁਪਾਦਾਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ’’ਤਿ (ਪਰਿ. ੩੬੬). ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਨਯਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਆਯੋਗੋ ਕਰਣੀਯੋਤਿ.
ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ਯਾ ਸਾ ਵਿਨਯਸਂਵਣ੍ਣਨਤ੍ਥਂ ਮਾਤਿਕਾ ਠਪਿਤਾ ਤਤ੍ਥ –
‘‘ਵੁਤ੍ਤਂ ਯੇਨ ਯਦਾ ਯਸ੍ਮਾ, ਧਾਰਿਤਂ ਯੇਨ ਚਾਭਤਂ;
ਯਤ੍ਥਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਚੇਤਮੇਤਂ, ਵਤ੍ਵਾ ਵਿਧਿਂ ਤਤੋ’’ਤਿ.
ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਤਾਵ ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥੋ ਪਕਾਸਿਤੋ ਵਿਨਯਸ੍ਸ ਚ ਬਾਹਿਰਨਿਦਾਨਵਣ੍ਣਨਾ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ.
ਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਬਾਹਿਰਨਿਦਾਨਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਵੇਰਞ੍ਜਕਣ੍ਡਵਣ੍ਣਨਾ
‘‘ਤੇਨਾਤਿਆਦਿਪਾਠਸ੍ਸ, ਅਤ੍ਥਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤੋ;
ਦਸ੍ਸਯਨ੍ਤੋ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਿਨਯਸ੍ਸਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨ’’ਨ੍ਤਿ.
ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾਤਿਆਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਤੇਨਾਤਿ ਅਨਿਯਮਨਿਦ੍ਦੇਸਵਚਨਂ. ਤਸ੍ਸ ਸਰੂਪੇਨ ਅਵੁਤ੍ਤੇਨਪਿ ਅਪਰਭਾਗੇ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਿਦ੍ਧੇਨ ਯੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨ ਪਟਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਹਿ ਵਿਨਯਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਚਨਹੇਤੁਭੂਤੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੋ ਸਿਦ੍ਧੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਯੇਨ ਸਮਯੇਨ ਸੋ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਵਿਨਯੇ ਯੁਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ‘‘ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਵਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਿਦ੍ਧੇਨ ‘‘ਯੇਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨ ਪਟਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ.
ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਮੁਖਮਤ੍ਤਨਿਦਸ੍ਸਨਂ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਯੇਨ ਸੁਦਿਨ੍ਨੋ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਿ; ਯਸ੍ਮਾ ਪਟਿਸੇਵਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਤਾਵ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਿਦ੍ਧੇਨ ਯੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨ ਪਟਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਰਾਜਗਹੇ ਵਿਹਰਤਿ, ਯੇਨ ਸਮਯੇਨ ਧਨਿਯੋ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਪੁਤ੍ਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਦਾਰੂਨਿ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਆਦਿਯੀਤਿ ਏਵਂ ਪਚ੍ਛਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਿਦ੍ਧੇਨ ਯੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨ ਪਟਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਤੇਨਾਤਿ ਵਚਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮਯੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਸਮਯਸਦ੍ਦੋ ਤਾਵ –
ਸਮਵਾਯੇ ¶ ਖਣੇ ਕਾਲੇ, ਸਮੂਹੇ ਹੇਤੁ-ਦਿਟ੍ਠਿਸੁ;
ਪਟਿਲਾਭੇ ਪਹਾਨੇ ਚ, ਪਟਿਵੇਧੇ ਚ ਦਿਸ੍ਸਤਿ.
ਤਥਾ ¶ ਹਿਸ੍ਸ – ‘‘ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਸ੍ਵੇਪਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਮ ਕਾਲਞ੍ਚ ਸਮਯਞ੍ਚ ਉਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੪੪੭) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਸਮਵਾਯੋ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਏਕੋਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਖਣੋ ਚ ਸਮਯੋ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਾਯਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੮.੨੯) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਖਣੋ. ‘‘ਉਣ੍ਹਸਮਯੋ ¶ ਪਰਿਲ਼ਾਹਸਮਯੋ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੩੫੮) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਕਾਲੋ. ‘‘ਮਹਾਸਮਯੋ ਪਵਨਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਸਮੂਹੋ. ‘‘ਸਮਯੋਪਿ ਖੋ ਤੇ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ – ‘ਭਗਵਾ ਖੋ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ, ਭਗਵਾਪਿ ਮਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤਿ – ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ’ਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਤੇ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਸਮਯੋ ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੧੩੫) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਹੇਤੁ. ‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਉਗ੍ਗਹਮਾਨੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਸਮਣਮੁਣ੍ਡਿਕਾਪੁਤ੍ਤੋ ਸਮਯਪ੍ਪਵਾਦਕੇ ਤਿਨ੍ਦੁਕਾਚੀਰੇ ਏਕਸਾਲਕੇ ਮਲ੍ਲਿਕਾਯ ਆਰਾਮੇ ਪਟਿਵਸਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੨੬੦) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਦਿਟ੍ਠਿ.
‘‘ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਚ ਯੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਯੋ ਚਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋ;
ਅਤ੍ਥਾਭਿਸਮਯਾ ਧੀਰੋ, ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੨੯);
ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਪਟਿਲਾਭੋ. ‘‘ਸਮ੍ਮਾ ਮਾਨਾਭਿਸਮਯਾ ਅਨ੍ਤਮਕਾਸਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੮) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਪਹਾਨਂ. ‘‘ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪੀਲ਼ਨਟ੍ਠੋ ਸਙ੍ਖਤਟ੍ਠੋ ਸਨ੍ਤਾਪਟ੍ਠੋ ਵਿਪਰਿਣਾਮਟ੍ਠੋ ਅਭਿਸਮਯਟ੍ਠੋ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੨.੮) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਪਟਿਵੇਧੋ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਧ ਪਨਸ੍ਸ ਕਾਲੋ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਯੇਨ ਕਾਲੇਨ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਨਯਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਚਨਹੇਤੁਭੂਤੋ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ, ਤੇਨ ਕਾਲੇਨਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
ਏਤ੍ਥਾਹ – ‘‘ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ‘ਏਕਂ ਸਮਯ’ਨ੍ਤਿ ਉਪਯੋਗਵਚਨੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ, ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਚ ‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਾਮਾਵਚਰ’ਨ੍ਤਿ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨੇਨ, ਤਥਾ ਅਕਤ੍ਵਾ ਇਧ ‘ਤੇਨ ਸਮਯੇਨਾ’ਤਿ ਕਰਣਵਚਨੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ’’ਤਿ? ਤਤ੍ਥ ਤਥਾ, ਇਧ ਚ ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਕਥਂ? ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਤਾਵ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਯਞ੍ਹਿ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਾਦੀਨਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਨਿ ਦੇਸੇਸਿ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਮੇਵ ਤਂ ਸਮਯਂ ਕਰੁਣਾਵਿਹਾਰੇਨ ਵਿਹਾਸਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਨਤ੍ਥਂ ਤਤ੍ਥ ਉਪਯੋਗਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ. ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਚ ਅਧਿਕਰਣਤ੍ਥੋ ¶ ਭਾਵੇਨਭਾਵਲਕ੍ਖਣਤ੍ਥੋ ਚ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਹਿ ਕਾਲਤ੍ਥੋ ਸਮੂਹਤ੍ਥੋ ਚ ਸਮਯੋ, ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਫਸ੍ਸਾਦਿਧਮ੍ਮਾਨਂ ਖਣਸਮਵਾਯਹੇਤੁਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਚ ਸਮਯਸ੍ਸ ਭਾਵੇਨ ਤੇਸਂ ਭਾਵੋ ਲਕ੍ਖਿਯਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਨਤ੍ਥਂ ਤਤ੍ਥ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ. ਇਧ ਪਨ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋ ਕਰਣਤ੍ਥੋ ਚ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਯੋ ¶ ਹਿ ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਮਯੋ ¶ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾਦੀਹਿਪਿ ਦੁਬ੍ਬਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਹੇਤੁਭੂਤੇਨ ਕਰਣਭੂਤੇਨ ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਪਯਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਹੇਤੁਞ੍ਚ ਅਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਭਗਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਾਸਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਨਤ੍ਥਂ ਇਧ ਕਰਣਵਚਨੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਹੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ –
‘‘ਉਪਯੋਗੇਨ ਭੁਮ੍ਮੇਨ, ਤਂ ਤਂ ਅਤ੍ਥਮਪੇਕ੍ਖਿਯ;
ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਮਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਕਰਣੇਨੇਵ ਸੋ ਇਧਾ’’ਤਿ.
ਪੋਰਾਣਾ ਪਨ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ – ‘ਏਕਂ ਸਮਯ’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ’ਤਿ ਵਾ ‘ਤੇਨ ਸਮਯੇਨਾ’ਤਿ ਵਾ ਅਭਿਲਾਪਮਤ੍ਤਭੇਦੋ ਏਸ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਭੁਮ੍ਮਮੇਵ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ‘‘ਤੇਨ ਸਮਯੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾਤਿ ਇਮੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਪਰਤੋ ਅਤ੍ਥਂ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਵੇਰਞ੍ਜਾਤਿ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਨਗਰਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਸਂ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ; ਸਮੀਪਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ. ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਇਰਿਯਾਪਥਦਿਬ੍ਬਬ੍ਰਹ੍ਮਅਰਿਯਵਿਹਾਰੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਵਿਹਾਰਸਮਙ੍ਗੀਪਰਿਦੀਪਨਮੇਤਂ, ਇਧ ਪਨ ਠਾਨਗਮਨਨਿਸਜ੍ਜਾਸਯਨਪ੍ਪਭੇਦੇਸੁ ਇਰਿਯਾਪਥੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਇਰਿਯਾਪਥਸਮਾਯੋਗਪਰਿਦੀਪਨਂ, ਤੇਨ ਠਿਤੋਪਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਪਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਪਿ ਸਯਾਨੋਪਿ ਭਗਵਾ ਵਿਹਰਤਿਚ੍ਚੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਹਿ ਏਕਂ ਇਰਿਯਾਪਥਬਾਧਨਂ ਅਞ੍ਞੇਨ ਇਰਿਯਾਪਥੇਨ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਪਰਿਪਤਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਹਰਤਿ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਮੂਲੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਲ਼ੇਰੁ ਨਾਮ ਯਕ੍ਖੋ, ਪੁਚਿਮਨ੍ਦੋਤਿ ¶ ਨਿਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖੋ, ਮੂਲਨ੍ਤਿ ਸਮੀਪਂ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਮੂਲਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਮੂਲਾਨਿ ਉਦ੍ਧਰੇਯ੍ਯ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਉਸੀਰਨਾਲ਼ਿਮਤ੍ਤਾਨਿਪੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੧੯੫) -ਆਦੀਸੁ ਮੂਲਮੂਲੇ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲ’’ਨ੍ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੦੫) -ਆਦੀਸੁ ਅਸਾਧਾਰਣਹੇਤੁਮ੍ਹਿ. ‘‘ਯਾਵ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇ ਕਾਲੇ ਛਾਯਾ ਫਰਤਿ, ਨਿਵਾਤੇ ਪਣ੍ਣਾਨਿ ਪਤਨ੍ਤਿ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਸਮੀਪੇ. ਇਧ ਪਨ ਸਮੀਪੇ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਲ਼ੇਰੁਯਕ੍ਖੇਨ ਅਧਿਗ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਪੁਚਿਮਨ੍ਦਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਕਿਰ ਪੁਚਿਮਨ੍ਦੋ ਰਮਣੀਯੋ ਪਾਸਾਦਿਕੋ ਅਨੇਕੇਸਂ ਰੁਕ੍ਖਾਨਂ ਆਧਿਪਚ੍ਚਂ ਵਿਯ ਕੁਰੁਮਾਨੋ ਤਸ੍ਸ ਨਗਰਸ੍ਸ ਅਵਿਦੂਰੇ ਗਮਨਾਗਮਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਠਾਨੇ ਅਹੋਸਿ. ਅਥ ¶ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਤਿਰੂਪੇ ਠਾਨੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇ ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗੇ ਵਿਹਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਮੂਲੇ’’ਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ਸਿਯਾ ਯਦਿ ਤਾਵ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਿਹਰਤਿ, ‘‘ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਮੂਲੇ’’ਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਅਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਰਤਿ, ‘‘ਵੇਰਞ੍ਜਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਉਭਯਤ੍ਥ ਤੇਨੇਵ ਸਮਯੇਨ ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਅਚਰਿਮਂ ਵਿਹਰਿਤੁਨ੍ਤਿ? ਨ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਏਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਨਨੁ ਅਵੋਚੁਮ੍ਹ ‘‘ਸਮੀਪਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਗਙ੍ਗਾਯਮੁਨਾਦੀਨਂ ਸਮੀਪੇ ਗੋਯੂਥਾਨਿ ਚਰਨ੍ਤਾਨਿ ‘‘ਗਙ੍ਗਾਯ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਯਮੁਨਾਯ ਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ; ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਯਦਿਦਂ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯ ਸਮੀਪੇ ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਮੂਲਂ ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਮੂਲੇ’’ਤਿ. ਗੋਚਰਗਾਮਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਹਿਸ੍ਸ ਵੇਰਞ੍ਜਾਵਚਨਂ. ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨੁਰੂਪਨਿਵਾਸਨਟ੍ਠਾਨਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਮੂਲਵਚਨਂ.
ਤਤ੍ਥ ਵੇਰਞ੍ਜਾਕਿਤ੍ਤਨੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੋ ਭਗਵਤੋ ਗਹਟ੍ਠਾਨੁਗ੍ਗਹਕਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਮੂਲਕਿਤ੍ਤਨੇਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨੁਗ੍ਗਹਕਰਣਂ, ਤਥਾ ਪੁਰਿਮੇਨ ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣਤੋ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਵਿਵਜ੍ਜਨਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਪ੍ਪਹਾਨਤੋ ਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗਵਿਵਜ੍ਜਨੁਪਾਯਦਸ੍ਸਨਂ; ਪੁਰਿਮੇਨ ਚ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਭਿਯੋਗਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਵਿਵੇਕਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਂ; ਪੁਰਿਮੇਨ ਕਰੁਣਾਯ ਉਪਗਮਨਂ ¶ , ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਪਗਮਨਂ; ਪੁਰਿਮੇਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤਸੁਖਨਿਪ੍ਫਾਦਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਪਰਹਿਤਸੁਖਕਰਣੇ ਨਿਰੁਪਲੇਪਨਂ; ਪੁਰਿਮੇਨ ਧਮ੍ਮਿਕਸੁਖਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾਨੁਯੋਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ; ਪੁਰਿਮੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਪਕਾਰਬਹੁਲਤਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਦੇਵਤਾਨਂ; ਪੁਰਿਮੇਨ ਲੋਕੇ ਜਾਤਸ੍ਸ ਲੋਕੇ ਸਂਵਡ੍ਢਭਾਵਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਲੋਕੇਨ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਤਂ; ਪੁਰਿਮੇਨ ‘‘ਏਕਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਸੁਖਾਯ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ. ਕਤਮੋ ਏਕਪੁਗ੍ਗਲੋ? ਤਥਾਗਤੋ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੧੭੦) ਵਚਨਤੋ ਯਦਤ੍ਥਂ ਭਗਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਤਦਤ੍ਥਪਰਿਨਿਪ੍ਫਾਦਨਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਯਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਤਦਨੁਰੂਪਵਿਹਾਰਂ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਪਠਮਂ ਲੁਮ੍ਬਿਨੀਵਨੇ, ਦੁਤਿਯਂ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇਤਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਯ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਨੇਯੇਵ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਵਨੇਯੇਵ ਵਿਹਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਮਹਤਾ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਹਤਾਤਿ ਗੁਣਮਹਤ੍ਤੇਨਪਿ ਮਹਤਾ; ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਮਹਤ੍ਤੇਨਪਿ, ਸੋ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਗੁਣੇਹਿਪਿ ਮਹਾ ਅਹੋਸਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋ ਸੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ; ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯਪਿ ਮਹਾ ਪਞ੍ਚਸਤਸਙ੍ਖ੍ਯਤ੍ਤਾ. ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਙ੍ਘੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ; ਦਿਟ੍ਠਿਸੀਲਸਾਮਞ੍ਞਸਙ੍ਖਾਤਸਙ੍ਘਾਤੇਨ ਸਮਣਗਣੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਏਕਤੋ. ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹੀਤਿ ਪਞ੍ਚ ਮਤ੍ਤਾ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤਾਨਿ. ਮਤ੍ਤਾਤਿ ਪਮਾਣਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ‘‘ਭੋਜਨੇ ¶ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਪਮਾਣਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ; ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਂ ਪਞ੍ਚ ਮਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਤਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਿ, ਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ. ਏਤੇਨ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸ ਮਹਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਮਹਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਰਤੋ ਪਨਸ੍ਸ ¶ ‘‘ਨਿਰਬ੍ਬੁਦੋ ਹਿ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਨਿਰਾਦੀਨਵੋ ਅਪਗਤਕਾਲ਼ਕੋ ਸੁਦ੍ਧੋ ਸਾਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ. ਇਮੇਸਞ੍ਹਿ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਂ ਯੋ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋ ਸੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਵਚਨੇਨ ਗੁਣਮਹਤ੍ਤਂ ਆਵਿਭਵਿਸ੍ਸਤਿ.
ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਅਸ੍ਸੋਸੀਤਿ ਸੁਣਿ ਉਪਲਭਿ, ਸੋਤਦ੍ਵਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਵਚਨਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨੁਸਾਰੇਨ ਅਞ੍ਞਾਸਿ. ਖੋਤਿ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤੇ ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥੇ ਵਾ ਨਿਪਾਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥੇਨ ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਏਵ, ਨਾਸ੍ਸ ਕੋਚਿ ਸਵਨਨ੍ਤਰਾਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪਦਪੂਰਣੇਨ ਪਨ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾਮਤ੍ਤਮੇਵ. ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਜਾਤੋ, ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਭਵੋ, ਵੇਰਞ੍ਜਾ ਵਾ ਅਸ੍ਸ ਨਿਵਾਸੋਤਿ ਵੇਰਞ੍ਜੋ. ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਕਤਨਾਮਵਸੇਨ ਪਨਾਯਂ ‘‘ਉਦਯੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਂ ਅਣਤੀਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਮਨ੍ਤੇ ਸਜ੍ਝਾਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਮੇਵ ਹਿ ਜਾਤਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਵਚਨਂ. ਅਰਿਯਾ ਪਨ ਬਾਹਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ.
ਇਦਾਨਿ ਯਮਤ੍ਥਂ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਸ੍ਸੋਸਿ, ਤਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਸਮਣੋ ਖਲੁ ਭੋ ਗੋਤਮੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਮਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ ਸਮਣੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ – ‘‘ਬਾਹਿਤਪਾਪੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ (ਧ. ਪ. ੩੮੮), ਸਮਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ ¶ ਸਮਣੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ (ਧ. ਪ. ੨੬੫). ਭਗਵਾ ਚ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮਿਤਪਾਪੋ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਯਥਾਭੁਚ੍ਚਗੁਣਾਧਿਗਤਮੇਤਂ ਨਾਮਂ ਯਦਿਦਂ ਸਮਣੋਤਿ. ਖਲੂਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਵਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਭੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਜਾਤਿਕਾਨਂ ਜਾਤਿਸਮੁਦਾਗਤਂ ਆਲਪਨਮਤ੍ਤਂ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ –
‘‘ਭੋਵਾਦੀ ਨਾਮਸੋ ਹੋਤਿ, ਸਚੇ ਹੋਤਿ ਸਕਿਞ੍ਚਨੋ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੩੯੬; ਸੁ. ਨਿ. ੬੨੫). ਗੋਤਮੋਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨ ਪਰਿਕਿਤ੍ਤੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ ਭੋ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮਣੋ ਕਿਰ ਭੋ ਗੋਤਮਗੋਤ੍ਤੋਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਸਕ੍ਯਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਸਦ੍ਧਾਪਬ੍ਬਜਿਤਭਾਵਪਰਿਦੀਪਨਂ, ਕੇਨਚਿ ਪਾਰਿਜੁਞ੍ਞੇਨ ਅਨਭਿਭੂਤੋ ਅਪਰਿਕ੍ਖੀਣਂਯੇਵ, ਤਂ ਕੁਲਂ ਪਹਾਯ ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ. ਤਂ ਖੋ ਪਨਾਤਿ ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਾਖ੍ਯਾਨਤ੍ਥੇ ¶ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨ ¶ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਲ੍ਯਾਣੋਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ; ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋਤਿ ਕਿਤ੍ਤਿ ਏਵ, ਥੁਤਿਘੋਸੋ ਵਾ.
ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗਵਾਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਅਯਂ ਤਾਵ ਯੋਜਨਾ – ਸੋ ਭਗਵਾ ਇਤਿਪਿ ਅਰਹਂ, ਇਤਿਪਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ…ਪੇ… ਇਤਿਪਿ ਭਗਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ਇਮਿਨਾ ਚ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
ਇਦਾਨਿ ਵਿਨਯਧਰਾਨਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਨਯਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ ਵਿਨਯਸਂਵਣ੍ਣਨਾਰਮ੍ਭੇ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਯ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਹਂਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਏਤੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਨਯੇਨ ਵਣ੍ਣਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸੋ ਭਗਵਾ ਇਤਿਪਿ ਅਰਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ; ਤਤ੍ਥ ਆਰਕਤ੍ਤਾ, ਅਰੀਨਂ ਅਰਾਨਞ੍ਚ ਹਤਤ੍ਤਾ, ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨਂ ਅਰਹਤ੍ਤਾ, ਪਾਪਕਰਣੇ ਰਹਾਭਾਵਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਤਾਵ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸੋ ਭਗਵਾ ਅਰਹਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਆਰਕਾ ਹਿ ਸੋ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ ਸੁਵਿਦੂਰਵਿਦੂਰੇ ਠਿਤੋ, ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਵਾਸਨਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਆਰਕਤ੍ਤਾ ਅਰਹਂ; ਤੇ ਚਾਨੇਨ ਕਿਲੇਸਾਰਯੋ ਮਗ੍ਗੇਨ ਹਤਾਤਿ ਅਰੀਨਂ ਹਤਤ੍ਤਾਪਿ ਅਰਹਂ. ਯਞ੍ਚੇਤਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਭਵਤਣ੍ਹਾਮਯਨਾਭਿਪੁਞ੍ਞਾਦਿਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਰਂ ਜਰਾਮਰਣਨੇਮਿ ਆਸਵਸਮੁਦਯਮਯੇਨ ਅਕ੍ਖੇਨ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਤਿਭਵਰਥੇ ਸਮਾਯੋਜਿਤਂ ਅਨਾਦਿਕਾਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ ਸਂਸਾਰਚਕ੍ਕਂ, ਤਸ੍ਸਾਨੇਨ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ¶ ਵੀਰਿਯਪਾਦੇਹਿ ਸੀਲਪਥਵਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਸਦ੍ਧਾਹਤ੍ਥੇਨ ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਯਕਰਂ ਞਾਣਫਰਸੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਅਰਾ ਹਤਾਤਿ ਅਰਾਨਂ ਹਤਤ੍ਤਾਪਿ ਅਰਹਂ.
ਅਥ ਵਾ ਸਂਸਾਰਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਅਨਮਤਗ੍ਗਸਂਸਾਰਵਟ੍ਟਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਨਾਭਿ, ਮੂਲਤ੍ਤਾ; ਜਰਾਮਰਣਂ ਨੇਮਿ, ਪਰਿਯੋਸਾਨਤ੍ਤਾ; ਸੇਸਾ ਦਸ ਧਮ੍ਮਾ ਅਰਾ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਜਰਾਮਰਣਪਰਿਯਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਾਣਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾ, ਕਾਮਭਵੇ ਚ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਕਾਮਭਵੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਰੂਪਭਵੇ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਰੂਪਭਵੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਅਰੂਪਭਵੇ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਅਰੂਪਭਵੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਕਾਮਭਵੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਕਾਮਭਵੇ ¶ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਇਤਰੇਸੁ. ਕਾਮਭਵੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਕਾਮਭਵੇ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਰੂਪਭਵੇ. ਅਰੂਪਭਵੇ ਨਾਮਸ੍ਸੇਵ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਕਾਮਭਵੇ ਨਾਮਰੂਪਂ ਕਾਮਭਵੇ ਸਲ਼ਾਯਤਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਰੂਪਭਵੇ ਨਾਮਰੂਪਂ ਰੂਪਭਵੇ ਤਿਣ੍ਣਂ ਆਯਤਨਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਅਰੂਪਭਵੇ ਨਾਮਂ ਅਰੂਪਭਵੇ ਏਕਸ੍ਸਾਯਤਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਕਾਮਭਵੇ ਸਲ਼ਾਯਤਨਂ ਕਾਮਭਵੇ ਛਬ੍ਬਿਧਸ੍ਸ ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਰੂਪਭਵੇ ਤੀਣਿ ਆਯਤਨਾਨਿ ਰੂਪਭਵੇ ਤਿਣ੍ਣਂ ਫਸ੍ਸਾਨਂ; ਅਰੂਪਭਵੇ ਏਕਮਾਯਤਨਂ ਅਰੂਪਭਵੇ ਏਕਸ੍ਸ ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਕਾਮਭਵੇ ਛ ਫਸ੍ਸਾ ਕਾਮਭਵੇ ਛਨ੍ਨਂ ਵੇਦਨਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਰੂਪਭਵੇ ਤਯੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ¶ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ; ਅਰੂਪਭਵੇ ਏਕੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਵੇਦਨਾਯ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਕਾਮਭਵੇ ਛ ਵੇਦਨਾ ਕਾਮਭਵੇ ਛਨ੍ਨਂ ਤਣ੍ਹਾਕਾਯਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਰੂਪਭਵੇ ਤਿਸ੍ਸੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਤਿਣ੍ਣਂ; ਅਰੂਪਭਵੇ ਏਕਾ ਵੇਦਨਾ ਅਰੂਪਭਵੇ ਏਕਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਕਾਯਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸਾ ਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਉਪਾਦਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ; ਉਪਾਦਾਨਾਦਯੋ ਭਵਾਦੀਨਂ.
ਕਥਂ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ‘‘ਕਾਮੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, ਵਾਚਾਯ ਮਨਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ; ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਅਪਾਯੇ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਉਪਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭੂਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਮ੍ਮਭਵੋ, ਕਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਖਨ੍ਧਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵੋ, ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਜਾਤਿ, ਪਰਿਪਾਕੋ ਜਰਾ, ਭੇਦੋ ਮਰਣਂ.
ਅਪਰੋ ¶ ‘‘ਸਗ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਤਥੇਵ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ; ਸੁਚਰਿਤਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਸਗ੍ਗੇ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਉਪਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭੂਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਮ੍ਮਭਵੋਤਿ ਸੋ ਏਵ ਨਯੋ.
ਅਪਰੋ ਪਨ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਏਵ ਮੇਤ੍ਤਂ ਭਾਵੇਤਿ, ਕਰੁਣਂ… ਮੁਦਿਤਂ… ਉਪੇਕ੍ਖਂ ਭਾਵੇਤਿ, ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ. ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭੂਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਮ੍ਮਭਵੋਤਿ ਸੋਯੇਵ ਨਯੋ.
ਅਪਰੋ ‘‘ਅਰੂਪਵਭਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ¶ ਤਥੇਵ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਾਦਿਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਭਾਵੇਤਿ, ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਤਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ. ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭੂਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਮ੍ਮਭਵੋ, ਕਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਖਨ੍ਧਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵੋ, ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਜਾਤਿ, ਪਰਿਪਾਕੋ ਜਰਾ, ਭੇਦੋ ਮਰਣਨ੍ਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੁਪਾਦਾਨਮੂਲਿਕਾਸੁਪਿ ਯੋਜਨਾਸੁ.
ਏਵਂ ‘‘ਅਯਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਹੇਤੁ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਹੇਤੁਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਉਭੋਪੇਤੇ ਹੇਤੁਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਪਞ੍ਞਾ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣਂ; ਅਤੀਤਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਾਨਂ, ਅਨਾਗਤਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਾਨਂ; ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਹੇਤੁ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਹੇਤੁਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਉਭੋਪੇਤੇ ਹੇਤੁਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਪਞ੍ਞਾ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਨਯੇਨ ਸਬ੍ਬਪਦਾਨਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਏਕੋ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਞ੍ਞਾਣ-ਨਾਮਰੂਪ-ਸਲ਼ਾਯਤਨ-ਫਸ੍ਸ-ਵੇਦਨਾ ਏਕੋ, ਤਣ੍ਹੁਪਾਦਾਨਭਵਾ ਏਕੋ, ਜਾਤਿ-ਜਰਾ-ਮਰਣਂ ਏਕੋ. ਪੁਰਿਮਸਙ੍ਖੇਪੋ ਚੇਤ੍ਥ ਅਤੀਤੋ ਅਦ੍ਧਾ, ਦ੍ਵੇ ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਂ ਅਨਾਗਤੋ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਰਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਤਣ੍ਹੁਪਾਦਾਨਭਵਾ ਗਹਿਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾ ਅਤੀਤੇ ਕਮ੍ਮਵਟ੍ਟਂ; ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਯੋ ਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾ ਏਤਰਹਿ ਵਿਪਾਕਵਟ੍ਟਂ. ਤਣ੍ਹੁਪਾਦਾਨਭਵਗ੍ਗਹਣੇਨ ¶ ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਰਾ ਗਹਿਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾ ਏਤਰਹਿ ਕਮ੍ਮਵਟ੍ਟਂ; ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਾਪਦੇਸੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਂ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾ ਆਯਤਿਂ ਵਿਪਾਕਵਟ੍ਟਂ. ਤੇ ਆਕਾਰਤੋ ਵੀਸਤਿਵਿਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਰਾ ਏਕੋ ਸਨ੍ਧਿ, ਵੇਦਨਾਤਣ੍ਹਾਨਮਨ੍ਤਰਾ ਏਕੋ, ਭਵਜਾਤੀਨਮਨ੍ਤਰਾ ਏਕੋ. ਇਤਿ ਭਗਵਾ ਏਵਂ ਚਤੁਸਙ੍ਖੇਪਂ, ਤਿਯਦ੍ਧਂ, ਵੀਸਤਾਕਾਰਂ, ਤਿਸਨ੍ਧਿਂ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਅਞ੍ਞਾਤਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤਿ. ਤਂ ਞਾਤਟ੍ਠੇਨ ਞਾਣਂ, ਪਜਾਨਨਟ੍ਠੇਨ ਪਞ੍ਞਾ. ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ – ‘‘ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਪਞ੍ਞਾ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਤੇਸੁ ¶ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਵਿਰਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੋ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਇਮਸ੍ਸ ਸਂਸਾਰਚਕ੍ਕਸ੍ਸ ਅਰੇ ਹਨਿ ਵਿਹਨਿ ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਸਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਰਾਨਂ ਹਤਤ੍ਤਾ ਅਰਹਂ.
ਅਗ੍ਗਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਚ ਚੀਵਰਾਦਿਪਚ੍ਚਯੇ ¶ ਅਰਹਤਿ ਪੂਜਾਵਿਸੇਸਞ੍ਚ; ਤੇਨੇਵ ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਤਥਾਗਤੇ ਯੇ ਕੇਚਿ ਮਹੇਸਕ੍ਖਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨ ਤੇ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਪੂਜਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਸਹਮ੍ਪਤਿ ਸਿਨੇਰੁਮਤ੍ਤੇਨ ਰਤਨਦਾਮੇਨ ਤਥਾਗਤਂ ਪੂਜੇਸਿ, ਯਥਾਬਲਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਦੇਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰਕੋਸਲਰਾਜਾਦਯੋ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਮ੍ਪਿ ਚ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਛਨ੍ਨਵੁਤਿਕੋਟਿਧਨਂ ਵਿਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਸੋਕਮਹਾਰਾਜਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਵਿਹਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਕੋ ਪਨ ਵਾਦੋ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਪੂਜਾਵਿਸੇਸਾਨਨ੍ਤਿ! ਏਵਂ ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨਂ ਅਰਹਤ੍ਤਾਪਿ ਅਰਹਂ. ਯਥਾ ਚ ਲੋਕੇ ਕੇਚਿ ਪਣ੍ਡਿਤਮਾਨਿਨੋ ਬਾਲਾ ਅਸਿਲੋਕਭਯੇਨ ਰਹੋ ਪਾਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ; ਏਵਮੇਸ ਨ ਕਦਾਚਿ ਕਰੋਤੀਤਿ ਪਾਪਕਰਣੇ ਰਹਾਭਾਵਤੋਪਿ ਅਰਹਂ. ਹੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ –
‘‘ਆਰਕਤ੍ਤਾ ਹਤਤ੍ਤਾ ਚ, ਕਿਲੇਸਾਰੀਨ ਸੋ ਮੁਨਿ;
ਹਤਸਂਸਾਰਚਕ੍ਕਾਰੋ, ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨ ਚਾਰਹੋ;
ਨ ਰਹੋ ਕਰੋਤਿ ਪਾਪਾਨਿ, ਅਰਹਂ ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.
ਸਮ੍ਮਾ ਸਾਮਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਪਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ. ਤਥਾ ਹੇਸ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ ਸਮ੍ਮਾ ਸਾਮਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤੋ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤੋ, ਪਹਾਤਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪਹਾਤਬ੍ਬਤੋ, ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਤੋ, ਭਾਵੇਤਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਤੋ. ਤੇਨੇਵ ਚਾਹ –
‘‘ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ¶ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਭਾਵਿਤਂ;
ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ ਪਹੀਨਂ ਮੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋਸ੍ਮਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿ. (ਮ. ਨਿ. ੨.੩੯੯; ਸੁ. ਨਿ. ੫੬੩);
ਅਪਿਚ ਚਕ੍ਖੁ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ, ਤਸ੍ਸ ਮੂਲਕਾਰਣਭਾਵੇਨ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਪਿਕਾ ਪੁਰਿਮਤਣ੍ਹਾ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ, ਉਭਿਨ੍ਨਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਂ, ਨਿਰੋਧਪ੍ਪਜਾਨਨਾ ਪਟਿਪਦਾ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਏਕੇਕਪਦੁਦ੍ਧਾਰੇਨਾਪਿ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ ਸਮ੍ਮਾ ਸਾਮਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੋਤ-ਘਾਨ-ਜਿਵ੍ਹਾ-ਕਾਯਮਨੇਸੁਪਿ. ਏਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਰੂਪਾਦੀਨਿ ਛ ਆਯਤਨਾਨਿ, ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਯੋ ਛ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਯਾ, ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਦਯੋ ਛ ਫਸ੍ਸਾ, ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਾਦਯੋ ਛ ਵੇਦਨਾ, ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਦਯੋ ਛ ਸਞ੍ਞਾ, ਰੂਪਸਞ੍ਚੇਤਨਾਦਯੋ ਛ ਚੇਤਨਾ, ਰੂਪਤਣ੍ਹਾਦਯੋ ਛ ¶ ਤਣ੍ਹਾਕਾਯਾ, ਰੂਪਵਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਛ ਵਿਤਕ੍ਕਾ, ਰੂਪਵਿਚਾਰਾਦਯੋ ਛ ਵਿਚਾਰਾ ¶ , ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਯੋ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ, ਦਸ ਕਸਿਣਾਨਿ, ਦਸ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਯੋ, ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਸਞ੍ਞਾਦਿਵਸੇਨ ਦਸ ਸਞ੍ਞਾ, ਕੇਸਾਦਯੋ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਾ, ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ, ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਧਾਤੁਯੋ, ਕਾਮਭਵਾਦਯੋ ਨਵ ਭਵਾ, ਪਠਮਾਦੀਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਝਾਨਾਨਿ, ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਦਯੋ ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ, ਪਟਿਲੋਮਤੋ ਜਰਾਮਰਣਾਦੀਨਿ, ਅਨੁਲੋਮਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦੀਨਿ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਙ੍ਗਾਨਿ ਚ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾਨਿ.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਏਕਪਦਯੋਜਨਾ – ‘‘ਜਰਾਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ, ਜਾਤਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ, ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਂ, ਨਿਰੋਧਪ੍ਪਜਾਨਨਾ ਪਟਿਪਦਾ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਏਕੇਕਪਦੁਦ੍ਧਾਰੇਨ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ ਸਮ੍ਮਾ ਸਾਮਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧੋ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ਸਮ੍ਮਾ ਸਾਮਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਪਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ.
ਵਿਜ੍ਜਾਹਿ ਪਨ ਚਰਣੇਨ ਚ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ; ਤਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਵਿਜ੍ਜਾ, ਅਟ੍ਠਪਿ ਵਿਜ੍ਜਾ. ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਭਯਭੇਰਵਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੪ ਆਦਯੋ) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਅਟ੍ਠ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਮ੍ਬਟ੍ਠਸੁਤ੍ਤੇ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੭੮ ਆਦਯੋ). ਤਤ੍ਰ ਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣੇਨ ਮਨੋਮਯਿਦ੍ਧਿਯਾ ਚ ਸਹ ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਵਿਜ੍ਜਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਚਰਣਨ੍ਤਿ ਸੀਲਸਂਵਰੋ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰਤਾ, ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ, ਜਾਗਰਿਯਾਨੁਯੋਗੋ, ਸਤ੍ਤ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਾਨੀਤਿ ਇਮੇ ਪਨ੍ਨਰਸ ਧਮ੍ਮਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਇਮੇਯੇਵ ਹਿ ਪਨ੍ਨਰਸ ਧਮ੍ਮਾ, ਯਸ੍ਮਾ ਏਤੇਹਿ ਚਰਤਿ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਅਮਤਂ ਦਿਸਂ ਤਸ੍ਮਾ, ਚਰਣਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਇਧ, ਮਹਾਨਾਮ, ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਸੀਲਵਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੨੪) ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ. ਭਗਵਾ ਇਮਾਹਿ ਵਿਜ੍ਜਾਹਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ਚਰਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ¶ . ਤਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਾਸਮ੍ਪਦਾ ਭਗਵਤੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ, ਚਰਣਸਮ੍ਪਦਾ ਮਹਾਕਾਰੁਣਿਕਤਂ. ਸੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾਯ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਨਤ੍ਥਂ ਞਤ੍ਵਾ ਮਹਾਕਾਰੁਣਿਕਤਾਯ ਅਨਤ੍ਥਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥੇ ਨਿਯੋਜੇਤਿ, ਯਥਾ ਤਂ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਸਾਵਕਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਨੋ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਵਿਪਨ੍ਨਾਨਞ੍ਹਿ ਸਾਵਕਾ ਅਤ੍ਤਨ੍ਤਪਾਦਯੋ ਵਿਯ.
ਸੋਭਨਗਮਨਤ੍ਤਾ, ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਠਾਨਂ ਗਤਤ੍ਤਾ, ਸਮ੍ਮਾਗਤਤ੍ਤਾ, ਸਮ੍ਮਾ ਚ ਗਦਤ੍ਤਾ ਸੁਗਤੋ. ਗਮਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਗਤਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਭਗਵਤੋ ਸੋਭਨਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਮਨਵਜ੍ਜਂ ¶ . ਕਿਂ ¶ ਪਨ ਤਨ੍ਤਿ? ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ. ਤੇਨ ਹੇਸ ਗਮਨੇਨ ਖੇਮਂ ਦਿਸਂ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ ਗਤੋਤਿ ਸੋਭਨਗਮਨਤ੍ਤਾ ਸੁਗਤੋ. ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਚੇਸ ਠਾਨਂ ਗਤੋ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਠਾਨਂ ਗਤਤ੍ਤਾਪਿ ਸੁਗਤੋ. ਸਮ੍ਮਾ ਚ ਗਤੋ ਤੇਨ ਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹੀਨੇ ਕਿਲੇਸੇ ਪੁਨ ਅਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ – ‘‘ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ, ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਸੁਗਤੋ…ਪੇ… ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ, ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਸੁਗਤੋ’’ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੩੮). ਸਮ੍ਮਾ ਵਾ ਆਗਤੋ ਦੀਪਙ੍ਕਰਪਾਦਮੂਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਯਾਵ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੋ ਤਾਵ ਸਮਤਿਂਸਪਾਰਮਿਪੂਰਿਤਾਯ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਬਲੋਕਸ੍ਸ ਹਿਤਸੁਖਮੇਵ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਸ੍ਸਤਂ ਉਚ੍ਛੇਦਂ ਕਾਮਸੁਖਂ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਨ੍ਤਿ ਇਮੇ ਚ ਅਨ੍ਤੇ ਅਨੁਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਆਗਤੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਗਤਤ੍ਤਾਪਿ ਸੁਗਤੋ. ਸਮ੍ਮਾ ਚੇਸ ਗਦਤਿ, ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਵਾਚਂ ਭਾਸਤੀਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਗਦਤ੍ਤਾਪਿ ਸੁਗਤੋ.
ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਸਾਧਕਸੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਯਂ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਜਾਨਾਤਿ ਅਭੂਤਂ ਅਤਚ੍ਛਂ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ, ਸਾ ਚ ਪਰੇਸਂ ਅਪ੍ਪਿਯਾ ਅਮਨਾਪਾ, ਨ ਤਂ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਭਾਸਤਿ. ਯਮ੍ਪਿ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਜਾਨਾਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ, ਸਾ ਚ ਪਰੇਸਂ ਅਪ੍ਪਿਯਾ ਅਮਨਾਪਾ, ਤਮ੍ਪਿ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਨ ਭਾਸਤਿ. ਯਞ੍ਚ ਖੋ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਜਾਨਾਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ, ਸਾ ਚ ਪਰੇਸਂ ਅਪ੍ਪਿਯਾ ਅਮਨਾਪਾ, ਤਤ੍ਰ ਕਾਲਞ੍ਞੂ ਤਥਾਗਤੋ ਹੋਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਵਾਚਾਯ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਾਯ. ਯਂ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਜਾਨਾਤਿ ਅਭੂਤਂ ਅਤਚ੍ਛਂ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ, ਸਾ ਚ ਪਰੇਸਂ ਪਿਯਾ ਮਨਾਪਾ, ਨ ਤਂ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਭਾਸਤਿ. ਯਮ੍ਪਿ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਜਾਨਾਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ, ਸਾ ਚ ਪਰੇਸਂ ਪਿਯਾ ਮਨਾਪਾ, ਤਮ੍ਪਿ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਨ ਭਾਸਤਿ. ਯਞ੍ਚ ਖੋ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਜਾਨਾਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ, ਸਾ ਚ ਪਰੇਸਂ ਪਿਯਾ ਮਨਾਪਾ, ਤਤ੍ਰ ਕਾਲਞ੍ਞੂ ਤਥਾਗਤੋ ਹੋਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਵਾਚਾਯ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਾਯਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੮੬). ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਾ ਗਦਤ੍ਤਾਪਿ ਸੁਗਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਸਬ੍ਬਥਾ ਵਿਦਿਤਲੋਕਤ੍ਤਾ ਪਨ ਲੋਕਵਿਦੂ. ਸੋ ਹਿ ਭਗਵਾ ਸਭਾਵਤੋ ਸਮੁਦਯਤੋ ਨਿਰੋਧਤੋ ਨਿਰੋਧੂਪਾਯਤੋਤਿ ¶ ਸਬ੍ਬਥਾ ਲੋਕਂ ਅਵੇਦਿ ਅਞ੍ਞਾਸਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਯਤ੍ਥ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਨ ਜਾਯਤਿ ¶ ਨ ਜੀਯਤਿ ਨ ਮੀਯਤਿ ਨ ਚਵਤਿ ਨ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ, ਨਾਹਂ ਤਂ ਗਮਨੇਨ ਲੋਕਸ੍ਸ ¶ ਅਨ੍ਤਂ ਞਾਤੇਯ੍ਯਂ ਦਟ੍ਠੇਯ੍ਯਂ ਪਤ੍ਤੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵਦਾਮਿ; ਨ ਚਾਹਂ, ਆਵੁਸੋ, ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾਵ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਕਿਰਿਯਂ ਵਦਾਮਿ. ਅਪਿ ਚਾਹਂ, ਆਵੁਸੋ, ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਬ੍ਯਾਮਮਤ੍ਤੇ ਕਲ਼ੇਵਰੇ ਸਸਞ੍ਞਿਮ੍ਹਿ ਸਮਨਕੇ ਲੋਕਞ੍ਚ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਲੋਕਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਲੋਕਨਿਰੋਧਞ੍ਚ ਲੋਕਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨਿਞ੍ਚ ਪਟਿਪਦਂ.
‘‘ਗਮਨੇਨ ਨ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਲੋਕਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਕੁਦਾਚਨਂ;
ਨ ਚ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਲੋਕਨ੍ਤਂ, ਦੁਕ੍ਖਾ ਅਤ੍ਥਿ ਪਮੋਚਨਂ.
‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਹਵੇ ਲੋਕਵਿਦੂ ਸੁਮੇਧੋ;
ਲੋਕਨ੍ਤਗੂ ਵੁਸਿਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੋ;
ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਸਮਿਤਾਵਿ ਞਤ੍ਵਾ;
ਨਾਸੀਸਤੀ ਲੋਕਮਿਮਂ ਪਰਞ੍ਚਾ’’ਤਿ. (ਅ. ਨਿ. ੪.੪੫; ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੦੭);
ਅਪਿਚ ਤਯੋ ਲੋਕਾ – ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੋ, ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ, ਓਕਾਸਲੋਕੋਤਿ; ਤਤ੍ਥ ‘‘ਏਕੋ ਲੋਕੋ – ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੧੨) ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋਤਿ ਵਾ ਅਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋਤਿ ਵਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੪੨੧) ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ.
‘‘ਯਾਵਤਾ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ, ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਿ ਦਿਸਾ ਭਨ੍ਤਿ ਵਿਰੋਚਨਾ;
ਤਾਵ ਸਹਸ੍ਸਧਾ ਲੋਕੋ, ਏਤ੍ਥ ਤੇ ਵਤ੍ਤਤੀ ਵਸੋ’’ਤਿ. (ਮ. ਨਿ. ੧.੫੦੩) –
ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਓਕਾਸਲੋਕੋ, ਤਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਥਾ ਅਵੇਦਿ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ – ‘‘ਏਕੋ ਲੋਕੋ – ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ. ਦ੍ਵੇ ਲੋਕਾ – ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚ. ਤਯੋ ਲੋਕਾ – ਤਿਸ੍ਸੋ ਵੇਦਨਾ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਲੋਕਾ – ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਹਾਰਾ. ਪਞ੍ਚ ਲੋਕਾ – ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ. ਛ ਲੋਕਾ – ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ. ਸਤ੍ਤ ਲੋਕਾ ਸਤ੍ਤ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ. ਅਟ੍ਠ ਲੋਕਾ – ਅਟ੍ਠ ਲੋਕਧਮ੍ਮਾ. ਨਵ ਲੋਕਾ – ਨਵ ਸਤ੍ਤਾਵਾਸਾ. ਦਸ ਲੋਕਾ – ਦਸਾਯਤਨਾਨਿ. ਦ੍ਵਾਦਸ ਲੋਕਾ – ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ ¶ . ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਲੋਕਾ – ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਧਾਤੁਯੋ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੧੨). ਅਯਂ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੋਪਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਵਿਦਿਤੋ.
ਯਸ੍ਮਾ ¶ ਪਨੇਸ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਸਯਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਨੁਸਯਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਚਰਿਤਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖੇ ਮਹਾਰਜਕ੍ਖੇ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਸ੍ਵਾਕਾਰੇ ਦ੍ਵਾਕਾਰੇ ਸੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯੇ ਦੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯੇ ਭਬ੍ਬੇ ਅਭਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤੇ ਜਾਨਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋਪਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਵਿਦਿਤੋ. ਯਥਾ ਚ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ ¶ ਏਵਂ ਓਕਾਸਲੋਕੋਪਿ. ਤਥਾ ਹੇਸ ਏਕਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਆਯਾਮਤੋ ਚ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਚ ਯੋਜਨਾਨਂ ਦ੍ਵਾਦਸ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਤੀਣਿ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਤਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਸਞ੍ਚ ਯੋਜਨਾਨਿ. ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਤੋ –
ਸਬ੍ਬਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਛਤ੍ਤਿਂਸ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਂ;
ਦਸਞ੍ਚੇਵ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਅਡ੍ਢੁਡ੍ਢਾਨਿ ਸਤਾਨਿ ਚ.
ਤਤ੍ਥ –
ਦੁਵੇ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਨਹੁਤਾਨਿ ਚ;
ਏਤ੍ਤਕਂ ਬਹਲਤ੍ਤੇਨ, ਸਙ੍ਖਾਤਾਯਂ ਵਸੁਨ੍ਧਰਾ.
ਤਸ੍ਸਾ ਏਵ ਸਨ੍ਧਾਰਕਂ –
ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਅਟ੍ਠੇਵ ਨਹੁਤਾਨਿ ਚ;
ਏਤ੍ਤਕਂ ਬਹਲਤ੍ਤੇਨ, ਜਲਂ ਵਾਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸਨ੍ਧਾਰਕੋ –
ਨਵਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਮਾਲੁਤੋ ਨਭਮੁਗ੍ਗਤੋ;
ਸਟ੍ਠਿ ਚੇਵ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਏਸਾ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਣ੍ਠਿਤਿ.
ਏਵਂ ਸਣ੍ਠਿਤੇ ਚੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾਨਂ –
ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਅਜ੍ਝੋਗਾਲ਼੍ਹੋ ਮਹਣ੍ਣਵੇ;
ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਤੋ ਤਾਵਦੇਵ, ਸਿਨੇਰੁਪਬ੍ਬਤੁਤ੍ਤਮੋ.
ਤਤੋ ¶ ਉਪਡ੍ਢੁਪਡ੍ਢੇਨ, ਪਮਾਣੇਨ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ;
ਅਜ੍ਝੋਗਾਲ਼੍ਹੁਗ੍ਗਤਾ ਦਿਬ੍ਬਾ, ਨਾਨਾਰਤਨਚਿਤ੍ਤਿਤਾ.
ਯੁਗਨ੍ਧਰੋ ਈਸਧਰੋ, ਕਰਵੀਕੋ ਸੁਦਸ੍ਸਨੋ;
ਨੇਮਿਨ੍ਧਰੋ ਵਿਨਤਕੋ, ਅਸ੍ਸਕਣ੍ਣੋ ਗਿਰੀ ਬ੍ਰਹਾ.
ਏਤੇ ਸਤ੍ਤ ਮਹਾਸੇਲਾ, ਸਿਨੇਰੁਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਤੋ;
ਮਹਾਰਾਜਾਨਮਾਵਾਸਾ, ਦੇਵਯਕ੍ਖਨਿਸੇਵਿਤਾ.
ਯੋਜਨਾਨਂ ¶ ਸਤਾਨੁਚ੍ਚੋ, ਹਿਮਵਾ ਪਞ੍ਚ ਪਬ੍ਬਤੋ;
ਯੋਜਨਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਤੀਣਿ ਆਯਤਵਿਤ੍ਥਤੋ;
ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸੇਹਿ, ਕੂਟੇਹਿ ਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤੋ.
ਤਿਪਞ੍ਚਯੋਜਨਕ੍ਖਨ੍ਧ, ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਾ ਨਗਵ੍ਹਯਾ;
ਪਞ੍ਞਾਸ ਯੋਜਨਕ੍ਖਨ੍ਧ, ਸਾਖਾਯਾਮਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ.
ਸਤਯੋਜਨਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਾ, ਤਾਵਦੇਵ ਚ ਉਗ੍ਗਤਾ;
ਜਮ੍ਬੂ ਯਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵੇਨ, ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ ਪਕਾਸਿਤੋ.
ਦ੍ਵੇ ਅਸੀਤਿ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਅਜ੍ਝੋਗਾਲ਼੍ਹੋ ਮਹਣ੍ਣਵੇ;
ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਤੋ ਤਾਵਦੇਵ, ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਿਲੁਚ੍ਚਯੋ;
ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ, ਲੋਕਧਾਤੁਮਯਂ ਠਿਤੋ.
ਤਤ੍ਥ ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਂ ਏਕੂਨਪਞ੍ਞਾਸਯੋਜਨਂ, ਸੂਰਿਯਮਣ੍ਡਲਂ ਪਞ੍ਞਾਸਯੋਜਨਂ, ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨਂ ਦਸਸਹਸ੍ਸਯੋਜਨਂ; ਤਥਾ ਅਸੁਰਭਵਨਂ, ਅਵੀਚਿਮਹਾਨਿਰਯੋ, ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ ਚ. ਅਪਰਗੋਯਾਨਂ ਸਤ੍ਤਸਹਸ੍ਸਯੋਜਨਂ; ਤਥਾ ਪੁਬ੍ਬਵਿਦੇਹੋ. ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁ ਅਟ੍ਠਸਹਸ੍ਸਯੋਜਨੋ, ਏਕਮੇਕੋ ਚੇਤ੍ਥ ਮਹਾਦੀਪੋ ਪਞ੍ਚਸਤਪਞ੍ਚਸਤਪਰਿਤ੍ਤਦੀਪਪਰਿਵਾਰੋ; ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਏਕਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ¶ , ਏਕਾ ਲੋਕਧਾਤੁ, ਤਦਨ੍ਤਰੇਸੁ ਲੋਕਨ੍ਤਰਿਕਨਿਰਯਾ. ਏਵਂ ਅਨਨ੍ਤਾਨਿ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਾਨਿ ਅਨਨ੍ਤਾ ਲੋਕਧਾਤੁਯੋ ਭਗਵਾ ਅਨਨ੍ਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣੇਨ ਅਵੇਦਿ, ਅਞ੍ਞਾਸਿ, ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿ. ਏਵਮਸ੍ਸ ਓਕਾਸਲੋਕੋਪਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਵਿਦਿਤੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਵਿਦਿਤਲੋਕਤ੍ਤਾ ਲੋਕਵਿਦੂ.
ਅਤ੍ਤਨੋ ¶ ਪਨ ਗੁਣੇਹਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠਤਰਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਭਾਵਾ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰੋਤਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ. ਤਥਾ ਹੇਸ ਸੀਲਗੁਣੇਨਾਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਲੋਕਮਭਿਭਵਤਿ, ਸਮਾਧਿ…ਪੇ… ਪਞ੍ਞਾ… ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ… ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਗੁਣੇਨਾਪਿ, ਸੀਲਗੁਣੇਨਾਪਿ ਅਸਮੋ ਅਸਮਸਮੋ ਅਪ੍ਪਟਿਮੋ ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਗੋ ਅਪ੍ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋ…ਪੇ… ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਗੁਣੇਨਾਪਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਨ ਖੋ ਪਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਿ ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ ਸਮਾਰਕੇ…ਪੇ… ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ.
ਏਵਂ ¶ ਅਗ੍ਗਪ੍ਪਸਾਦਸੁਤ੍ਤਾਦੀਨਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੩੪; ਇਤਿਵੁ. ੯੦) ‘‘ਨ ਮੇ ਆਚਰਿਯੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਗਾਥਾਯੋ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੮੫; ਮਹਾਵ. ੧੧) ਚ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਾ.
ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮੇ ਸਾਰੇਤੀਤਿ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ, ਦਮੇਤਿ ਵਿਨੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਾਤਿ ਅਦਨ੍ਤਾ ਦਮੇਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਪੁਰਿਸਾਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਪੁਰਿਸਾਪਿ ਅਮਨੁਸ੍ਸਪੁਰਿਸਾਪਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਭਗਵਤਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਪੁਰਿਸਾਪਿ ਅਪਲਾਲ਼ੋ ਨਾਗਰਾਜਾ, ਚੂਲ਼ੋਦਰੋ, ਮਹੋਦਰੋ, ਅਗ੍ਗਿਸਿਖੋ, ਧੂਮਸਿਖੋ, ਧਨਪਾਲਕੋ ਹਤ੍ਥੀਤਿ ਏਵਮਾਦਯੋ ਦਮਿਤਾ, ਨਿਬ੍ਬਿਸਾ ਕਤਾ, ਸਰਣੇਸੁ ਚ ਸੀਲੇਸੁ ਚ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਾ. ਮਨੁਸ੍ਸਪੁਰਿਸਾਪਿ ਸਚ੍ਚਕਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤ-ਅਮ੍ਬਟ੍ਠਮਾਣਵ-ਪੋਕ੍ਖਰਸਾਤਿ-ਸੋਣਦਣ੍ਡਕੂਟਦਨ੍ਤਾਦਯੋ. ਅਮਨੁਸ੍ਸਪੁਰਿਸਾਪਿ ਆਲ਼ਵਕ-ਸੂਚਿਲੋਮ-ਖਰਲੋਮ-ਯਕ੍ਖ-ਸਕ੍ਕਦੇਵਰਾਜਾਦਯੋ ਦਮਿਤਾ ਵਿਨੀਤਾ ਵਿਚਿਤ੍ਰੇਹਿ ਵਿਨਯਨੂਪਾਯੇਹਿ. ‘‘ਅਹਂ ਖੋ, ਕੇਸਿ, ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਂ ਸਣ੍ਹੇਨਪਿ ਵਿਨੇਮਿ, ਫਰੁਸੇਨਪਿ ਵਿਨੇਮਿ, ਸਣ੍ਹਫਰੁਸੇਨਪਿ ਵਿਨੇਮੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੧੧੧) ਇਦਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਵਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਾਦੀਨਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦੀਨਞ੍ਚ ਉਤ੍ਤਰਿਮਗ੍ਗਪਟਿਪਦਂ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਦਨ੍ਤੇਪਿ ਦਮੇਤਿਯੇਵ.
ਅਥ ਵਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥੀਤਿ ਏਕਮੇਵਿਦਂ ਅਤ੍ਥਪਦਂ ¶ . ਭਗਵਾ ਹਿ ਤਥਾ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮੇ ਸਾਰੇਤਿ, ਯਥਾ ਏਕਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨੇਵ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਅਟ੍ਠ ਦਿਸਾ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨਾ ਧਾਵਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਹਤ੍ਥਿਦਮਕੇਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਹਤ੍ਥਿਦਮ੍ਮੋ ਸਾਰਿਤੋ ਏਕਂਯੇਵ ਦਿਸਂ ਧਾਵਤੀ’’ਤਿ ਇਦਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਂ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੧੨) ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਂ.
ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਪਰਮਤ੍ਥੇਹਿ ਯਥਾਰਹਂ ਅਨੁਸਾਸਤੀਤਿ ਸਤ੍ਥਾ. ਅਪਿਚ ਸਤ੍ਥਾ ਵਿਯਾਤਿ ਸਤ੍ਥਾ, ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹੋ. ‘‘ਯਥਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹੋ ਸਤ੍ਥੇ ਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਚੋਰਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਵਾਲ਼ਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਨਿਰੁਦਕਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਉਤ੍ਤਾਰੇਤਿ ਨਿਤ੍ਤਾਰੇਤਿ ਪਤਾਰੇਤਿ ¶ ਖੇਮਨ੍ਤਭੂਮਿਂ ਸਮ੍ਪਾਪੇਤਿ; ਏਵਮੇਵ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਥਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹੋ ਸਤ੍ਤੇ ਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ ਜਾਤਿਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾਨਿ. ੧੯੦) ਨਿਦ੍ਦੇਸਨਯੇਨਪੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਨ੍ਤਿ ¶ ਦਏਵਾਨਞ੍ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਞ੍ਚ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਭਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਚ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾਨਮ੍ਪਿ ਅਨੁਸਾਸਨਿਪ੍ਪਦਾਨੇਨ ਸਤ੍ਥਾਯੇਵ. ਤੇਪਿ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਸਵਨੇਨ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਤਾਯ ਏਵ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦੁਤਿਯੇ ਤਤਿਯੇ ਵਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਮਗ੍ਗਫਲਭਾਗਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਮਣ੍ਡੂਕਦੇਵਪੁਤ੍ਤਾਦਯੋ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਭਗਵਤਿ ਕਿਰ ਗਗ੍ਗਰਾਯ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਤੀਰੇ ਚਮ੍ਪਾਨਗਰਵਾਸੀਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਯਮਾਨੇ ਏਕੋ ਮਣ੍ਡੂਕੋ ਭਗਵਤੋ ਸਰੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਤਂ ਏਕੋ ਵਚ੍ਛਪਾਲਕੋ ਦਣ੍ਡਮੋਲੁਬ੍ਭ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਸੀਸੇ ਸਨ੍ਨਿਰੁਮ੍ਭਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਸੋ ਤਾਵਦੇਵ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨੇ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਿਕੇ ਕਨਕਵਿਮਾਨੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਸੁਤ੍ਤਪ੍ਪਬੁਦ੍ਧੋ ਵਿਯ ਚ ਤਤ੍ਥ ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਰੇ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਨਾਮ ਇਧ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋਸ੍ਮਿ! ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਕਮ੍ਮਂ ਅਕਾਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਨਾਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਦ੍ਦਸ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਭਗਵਤੋ ਸਰੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹਾ. ਸੋ ¶ ਤਆਵਦੇਵ ਸਹ ਵਿਮਾਨੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ ਵਨ੍ਦਿ. ਭਗਵਾ ਜਾਨਨ੍ਤੋਵ ਪੁਚ੍ਛਿ –
‘‘ਕੋ ਮੇ ਵਨ੍ਦਤਿ ਪਾਦਾਨਿ, ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਯਸਸਾ ਜਲਂ;
ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ ਵਣ੍ਣੇਨ, ਸਬ੍ਬਾ ਓਭਾਸਯਂ ਦਿਸਾ’’ਤਿ.
‘‘ਮਣ੍ਡੂਕੋਹਂ ਪੁਰੇ ਆਸਿਂ, ਉਦਕੇ ਵਾਰਿਗੋਚਰੋ;
ਤਵ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਅਵਧਿ ਵਚ੍ਛਪਾਲਕੋ’’ਤਿ. (ਵਿ. ਵ. ੮੫੭-੮੫੮);
ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਵਸਾਨੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਸਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮੀਤਿ.
ਯਂ ਪਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਿ ਞੇਯ੍ਯਂ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿਕਞਾਣਵਸੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਸਤ੍ਤੇ ਬੋਧੇਸਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਦੀਹਿਪਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧੋ. ਇਮਸ੍ਸ ਚਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਬੁਜ੍ਝਿਤਾ ਸਚ੍ਚਾਨੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਬੋਧੇਤਾ ਪਜਾਯਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸਨਯੋ (ਮਹਾਨਿ. ੧੯੨) ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਨਯੋ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੬੨) ਵਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬੋ.
ਭਗਵਾਤਿ ¶ ਇਦਂ ਪਨਸ੍ਸ ਗੁਣਵਿਸਿਟ੍ਠਸਤ੍ਤੁਤ੍ਤਮਗਰੁਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਂ. ਤੇਨਾਹੁ ਪੋਰਾਣਾ –
‘‘ਭਗਵਾਤਿ ¶ ਵਚਨਂ ਸੇਟ੍ਠਂ, ਭਗਵਾਤਿ ਵਚਨਮੁਤ੍ਤਮਂ;
ਗਰੁ ਗਾਰਵਯੁਤ੍ਤੋ ਸੋ, ਭਗਵਾ ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.
ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਞ੍ਹਿ ਨਾਮਂ – ਆਵਤ੍ਥਿਕਂ, ਲਿਙ੍ਗਿਕਂ, ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਂ, ਅਧਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ. ਅਧਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਾਮ ਲੋਕਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ‘‘ਯਦਿਚ੍ਛਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਵਚ੍ਛੋ ਦਮ੍ਮੋ ਬਲਿਬਦ੍ਦੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਆਵਤ੍ਥਿਕਂ. ‘‘ਦਣ੍ਡੀ ਛਤ੍ਤੀ ਸਿਖੀ ਕਰੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਲਿਙ੍ਗਿਕਂ. ‘‘ਤੇਵਿਜ੍ਜੋ ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਂ. ‘‘ਸਿਰਿਵਡ੍ਢਕੋ ਧਨਵਡ੍ਢਕੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਵਚਨਤ੍ਥਮਨਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਂ ਅਧਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਇਦਂ ਪਨ ਭਗਵਾਤਿ ਨਾਮਂ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਂ, ਨ ਮਹਾਮਾਯਾਯ ਨ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨਮਹਾਰਾਜੇਨ ਨ ਅਸੀਤਿਯਾ ਞਾਤਿਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਕਤਂ, ਨ ਸਕ੍ਕਸਨ੍ਤੁਸਿਤਾਦੀਹਿ ਦੇਵਤਾਵਿਸੇਸੇਹਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨਾ – ‘‘ਭਗਵਾਤਿ ਨੇਤਂ ਨਾਮਂ ਮਾਤਰਾ ਕਤਂ…ਪੇ… ਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿਕਮੇਤਂ ¶ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ਬੋਧਿਯਾ ਮੂਲੇ ਸਹ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾ ਸਚ੍ਛਿਕਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੮੪).
ਯਂਗੁਣਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਞ੍ਚੇਤਂ ਨਾਮਂ, ਤੇਸਂ ਗੁਣਾਨਂ ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ –
‘‘ਭਗੀ ਭਜੀ ਭਾਗੀ ਵਿਭਤ੍ਤਵਾ ਇਤਿ;
ਅਕਾਸਿ ਭਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਗਰੂਤਿ ਭਾਗ੍ਯਵਾ;
ਬਹੂਹਿ ਞਾਯੇਹਿ ਸੁਭਾਵਿਤਤ੍ਤਨੋ;
ਭਵਨ੍ਤਗੋ ਸੋ ਭਗਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.
ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਪਦਾਨਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
ਅਯਂ ਪਨ ਅਪਰੋ ਨਯੋ –
‘‘ਭਾਗ੍ਯਵਾ ਭਗ੍ਗਵਾ ਯੁਤ੍ਤੋ, ਭਗੇਹਿ ਚ ਵਿਭਤ੍ਤਵਾ;
ਭਤ੍ਤਵਾ ਵਨ੍ਤਗਮਨੋ, ਭਵੇਸੁ ਭਗਵਾ ਤਤੋ’’ਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਵਣ੍ਣਾਗਮੋ ਵਣ੍ਣਵਿਪਰਿਯਯੋਤਿ ਏਤਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਦਨਯੇਨ ਵਾ ਪਿਸੋਦਰਾਦਿਪਕ੍ਖੇਪਲਕ੍ਖਣਂ ¶ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੁਖਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਂ ਦਾਨਸੀਲਾਦਿਪਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਭਾਗ੍ਯਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਭਾਗ੍ਯਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ‘‘ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਞਾਤਬ੍ਬਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਲੋਭ-ਦੋਸ-ਮੋਹ-ਵਿਪਰੀਤਮਨਸਿਕਾਰ-ਅਹਿਰਿਕਾਨੋਤ੍ਤਪ੍ਪ-ਕੋਧੂਪਨਾਹ-ਮਕ੍ਖ-ਪਲ਼ਾਸਇਸ੍ਸਾ-ਮਚ੍ਛਰਿਯ-ਮਾਯਾਸਾਠੇਯ੍ਯ-ਥਮ੍ਭ-ਸਾਰਮ੍ਭ-ਮਾਨਾਤਿਮਾਨ-ਮਦ-ਪਮਾਦ-ਤਣ੍ਹਾਵਿਜ੍ਜਾ ¶ ਤਿਵਿਧਾਕੁਸਲਮੂਲ-ਦੁਚ੍ਚਰਿਤ-ਸਂਕਿਲੇਸ-ਮਲ-ਵਿਸਮਸਞ੍ਞਾ-ਵਿਤਕ੍ਕ-ਪਪਞ੍ਚ-ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਵਿਪਰਿਯੇਸਆਸਵ-ਗਨ੍ਥ-ਓਘ-ਯੋਗਾਗਤਿ-ਤਣ੍ਹੁਪ੍ਪਾਦੁਪਾਦਾਨ-ਪਞ੍ਚਚੇਤੋਖੀਲ-ਵਿਨਿਬਨ੍ਧ-ਨੀਵਰਣਾਭਿਨਨ੍ਦਨਛਵਿਵਾਦਮੂਲ-ਤਣ੍ਹਾਕਾਯ-ਸਤ੍ਤਾਨੁਸਯ-ਅਟ੍ਠਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤ-ਨਵਤਣ੍ਹਾਮੂਲਕ-ਦਸਾਕੁਸਲਕਮ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤ-ਅਟ੍ਠਸਤਤਣ੍ਹਾਵਿਚਰਿਤਪ੍ਪਭੇਦ-ਸਬ੍ਬਦਰਥ-ਪਰਿਲ਼ਾਹ-ਕਿਲੇਸਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਕਿਲੇਸ-ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਖਨ੍ਧਮਚ੍ਚੁ-ਦੇਵਪੁਤ੍ਤ-ਮਾਰੇ ਅਭਞ੍ਜਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗ੍ਗਤ੍ਤਾ ਏਤੇਸਂ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਭਗ੍ਗਵਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਭਗਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਆਹ ਚੇਤ੍ਥ –
‘‘ਭਗ੍ਗਰਾਗੋ ਭਗ੍ਗਦੋਸੋ, ਭਗ੍ਗਮੋਹੋ ਅਨਾਸਵੋ;
ਭਗ੍ਗਾਸ੍ਸ ਪਾਪਕਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਭਗਵਾ ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.
ਭਾਗ੍ਯਵਨ੍ਤਤਾਯ ¶ ਚਸ੍ਸ ਸਤਪੁਞ੍ਞਜਲਕ੍ਖਣਧਰਸ੍ਸ ਰੂਪਕਾਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਦੀਪਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਭਗ੍ਗਦੋਸਤਾਯ ਧਮ੍ਮਕਾਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਲੋਕਿਯਪਰਿਕ੍ਖਕਾਨਂ ਬਹੁਮਤਭਾਵੋ, ਗਹਟ੍ਠਪਬ੍ਬਜਿਤੇਹਿ ਅਭਿਗਮਨੀਯਤਾ, ਅਭਿਗਤਾਨਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਦੁਕ੍ਖਾਪਨਯਨੇ ਪਟਿਬਲਭਾਵੋ, ਆਮਿਸਦਾਨਧਮ੍ਮਦਾਨੇਹਿ ਉਪਕਾਰਿਤਾ, ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੁਖੇਹਿ ਚ ਸਮ੍ਪਯੋਜਨਸਮਤ੍ਥਤਾ ਦੀਪਿਤਾ ਹੋਤਿ.
ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਲੋਕੇ ਇਸ੍ਸਰਿਯ-ਧਮ੍ਮ-ਯਸ-ਸਿਰੀ-ਕਾਮ-ਪਯਤ੍ਤੇਸੁ ਛਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਭਗਸਦ੍ਦੋ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਪਰਮਞ੍ਚਸ੍ਸ ਸਕਚਿਤ੍ਤੇ ਇਸ੍ਸਰਿਯਂ, ਅਣਿਮਾ ਲਘਿਮਾਦਿਕਂ ਵਾ ਲੋਕਿਯਸਮ੍ਮਤਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਪੂਰਂ ਅਤ੍ਥਿ ਤਥਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ ਧਮ੍ਮੋ ਲੋਕਤ੍ਤਯਬ੍ਯਾਪਕੋ ਯਥਾਭੁਚ੍ਚਗੁਣਾਧਿਗਤੋ ਅਤਿਵਿਯ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਯਸੋ, ਰੂਪਕਾਯਦਸ੍ਸਨਬ੍ਯਾਵਟਜਨਨਯਨਪ੍ਪਸਾਦਜਨਨਸਮਤ੍ਥਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਪੂਰਾ ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਸਿਰੀ, ਯਂ ਯਂ ਏਤੇਨ ਇਚ੍ਛਿਤਂ ਪਤ੍ਥਿਤਂ ਅਤ੍ਤਹਿਤਂ ਪਰਹਿਤਂ ਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਤਥੇਵ ਅਭਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਸਞ੍ਞਿਤੋ ਕਾਮੋ, ਸਬ੍ਬਲੋਕਗਰੁਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭੂਤੋ ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮਸਙ੍ਖਾਤੋ ਪਯਤ੍ਤੋ ਚ ਅਤ੍ਥਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਇਮੇਹਿ ਭਗੇਹਿ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਪਿ ਭਗਾ ਅਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਥੇਨ ਭਗਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਕੁਸਲਾਦੀਹਿ ਭੇਦੇਹਿ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ, ਖਨ੍ਧਾਯਤਨ-ਧਾਤੁਸਚ੍ਚ-ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਾਦੀਹਿ ¶ ਵਾ ਕੁਸਲਾਦਿਧਮ੍ਮੇ, ਪੀਲ਼ਨ-ਸਙ੍ਖਤ-ਸਨ੍ਤਾਪਵਿਪਰਿਣਾਮਟ੍ਠੇਨ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਮਰਿਯਸਚ੍ਚਂ, ਆਯੂਹਨ-ਨਿਦਾਨ-ਸਂਯੋਗ-ਪਲਿਬੋਧਟ੍ਠੇਨ ਸਮੁਦਯਂ, ਨਿਸ੍ਸਰਣਵਿਵੇਕਾਸਙ੍ਖਤ-ਅਮਤਟ੍ਠੇਨ ¶ ਨਿਰੋਧਂ, ਨਿਯ੍ਯਾਨ-ਹੇਤੁ-ਦਸ੍ਸਨਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਟ੍ਠੇਨ ਮਗ੍ਗਂ ਵਿਭਤ੍ਤਵਾ, ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਦੇਸਿਤਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਭਤ੍ਤਵਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਭਗਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ¶ .
ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਏਸ ਦਿਬ੍ਬਬ੍ਰਹ੍ਮਅਰਿਯਵਿਹਾਰੇ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਉਪਧਿਵਿਵੇਕੇ ਸੁਞ੍ਞਤਪ੍ਪਣਿਹਿਤਾਨਿਮਿਤ੍ਤਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰੇ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮੇ ਭਜਿ ਸੇਵਿ ਬਹੁਲਮਕਾਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਤ੍ਤਵਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਭਗਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤੀਸੁ ਭਵੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਗਮਨਮਨੇਨ ਵਨ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਵੇਸੁ ਵਨ੍ਤਗਮਨੋਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਭਵਸਦ੍ਦਤੋ ਭਕਾਰਂ, ਗਮਨਸਦ੍ਦਤੋ ਗਕਾਰਂ, ਵਨ੍ਤਸਦ੍ਦਤੋ ਵਕਾਰਞ੍ਚ ਦੀਘਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਦਾਯ ਭਗਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਥਾ ਲੋਕੇ ‘‘ਮੇਹਨਸ੍ਸ ਖਸ੍ਸ ਮਾਲਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ‘‘ਮੇਖਲਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਸੋ ਇਮਂ ਲੋਕਨ੍ਤਿ ਸੋ ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਲੋਕਂ. ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਦੇਵਕਨ੍ਤਿ ਸਹ ਦੇਵੇਹਿ ਸਦੇਵਕਂ; ਏਵਂ ਸਹ ਮਾਰੇਨ ਸਮਾਰਕਂ; ਸਹ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਂ; ਸਹ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਂ; ਪਜਾਤਤ੍ਤਾ ਪਜਾ, ਤਂ ਪਜਂ; ਸਹ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਦੇਵਕਵਚਨੇਨ ਪਞ੍ਚਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਗ੍ਗਹਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਸਮਾਰਕਵਚਨੇਨ ਛਟ੍ਠਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਗ੍ਗਹਣਂ, ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਵਚਨੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਗ੍ਗਹਣਂ, ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀਵਚਨੇਨ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਪਚ੍ਚਾਮਿਤ੍ਤਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗ੍ਗਹਣਂ, ਸਮਿਤਪਾਪ-ਬਾਹਿਤਪਾਪ-ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ, ਪਜਾਵਚਨੇਨ ਸਤ੍ਤਲੋਕਗ੍ਗਹਣਂ, ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਵਚਨੇਨ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵਅਵਸੇਸਮਨੁਸ੍ਸਗ੍ਗਹਣਂ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਤੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਓਕਾਸਲੋਕੋ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਜਾਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ ਗਹਿਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਸਦੇਵਕਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਰੂਪਾਵਚਰਦੇਵਲੋਕੋ ਗਹਿਤੋ, ਸਮਾਰਕਗ੍ਗਹਣੇਨ ਛਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਲੋਕਾ, ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਗ੍ਗਹਣੇਨ ਰੂਪੀਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋ, ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚਤੁਪਰਿਸਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵੇਹਿ ਵਾ ਸਹ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ, ਅਵਸੇਸਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਲੋਕੋ ਵਾ.
ਅਪਿਚੇਤ੍ਥ ¶ ਸਦੇਵਕਵਚਨੇਨ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾਪਿ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਤਭਾਵਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ. ਤਤੋ ਯੇਸਂ ਸਿਯਾ – ‘‘ਮਾਰੋ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ ਛਕਾਮਾਵਚਰਿਸ੍ਸਰੋ ਵਸਵਤ੍ਤੀ; ਕਿਂ ਸੋਪਿ ਏਤੇਨ ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ’’ਤਿ? ਤੇਸਂ ਵਿਮਤਿਂ ਵਿਧਮਨ੍ਤੋ ਸਮਾਰਕਨ੍ਤਿ ¶ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ. ਯੇਸਂ ਪਨ ਸਿਯਾ – ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ ਏਕਙ੍ਗੁਲਿਯਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਹਸ੍ਸੇ ¶ ਆਲੋਕਂ ਫਰਤਿ, ਦ੍ਵੀਹਿ…ਪੇ… ਦਸਹਿ ਅਙ੍ਗੁਲੀਹਿ ਦਸਸੁ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਹਸ੍ਸੇਸੁ ਆਲੋਕਂ ਫਰਤਿ, ਅਨੁਤ੍ਤਰਞ੍ਚ ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸੁਖਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ, ਕਿਂ ਸੋਪਿ ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ’’ਤਿ? ਤੇਸਂ ਵਿਮਤਿਂ ਵਿਧਮਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ. ਤਤੋ ਯੇਸਂ ਸਿਯਾ – ‘‘ਪੁਥੂਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਾਸਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ, ਕਿਂ ਤੇਪਿ ਸਚ੍ਛਿਕਤਾ’’ਤਿ? ਤੇਸਂ ਵਿਮਤਿਂ ਵਿਧਮਨ੍ਤੋ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਂ ਪਜਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ. ਏਵਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੁਕ੍ਕਟ੍ਠਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਅਥ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵੇ ਅਵਸੇਸਮਨੁਸ੍ਸੇ ਚ ਉਪਾਦਾਯ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਸੇਸਸਤ੍ਤਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਤਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ. ਅਯਮੇਤ੍ਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕ੍ਕਮੋ.
ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਪਵੇਦੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਸਯਨ੍ਤਿ ਸਾਮਂ, ਅਪਰਨੇਯ੍ਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ; ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਅਧਿਕੇਨ ਞਾਣੇਨ ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਏਤੇਨ ਅਨੁਮਾਨਾਦਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਕਤੋ ਹੋਤਿ. ਪਵੇਦੇਤੀਤਿ ਬੋਧੇਤਿ ਞਾਪੇਤਿ ਪਕਾਸੇਤਿ. ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ…ਪੇ… ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਨ੍ਤਿ ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਕਾਰੁਞ੍ਞਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਹਿਤ੍ਵਾਪਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਵਿਵੇਕਸੁਖਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਬਹੁਂ ਵਾ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰਮੇਵ ਦੇਸੇਤਿ.
ਕਥਂ? ਏਕਗਾਥਾਪਿ ਹਿ ਸਮਨ੍ਤਭਦ੍ਰਕਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਠਮਪਾਦੇਨ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾ, ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਪਾਦੇਹਿ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਾ, ਪਚ੍ਛਿਮਪਾਦੇਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਾ. ਏਕਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਦਾਨੇਨ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਨਿਗਮਨੇਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਸੇਸੇਨ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ. ਨਾਨਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਪਠਮਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਸੇਸੇਹਿ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ. ਸਕਲੋਪਿ ਸਾਸਨਧਮ੍ਮੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਭੂਤੇਨ ਸੀਲੇਨ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਫਲੇਹਿ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ. ਸੀਲਸਮਾਧੀਹਿ ਵਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗੇਹਿ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨੇਹਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ ¶ . ਬੁਦ੍ਧਸੁਬੋਧਿਤਾਯ ਵਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਾਯ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਸਙ੍ਘਸੁਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਥਤ੍ਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੇਨ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਾਯ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਯਾ ਵਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਯਾ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਸਾਵਕਬੋਧਿਯਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ. ਸੁਯ੍ਯਮਾਨੋ ਚੇਸ ਨੀਵਰਣਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਸਵਨੇਨਪਿ ¶ ਕਲ੍ਯਾਣਮੇਵ ਆਵਹਤੀਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਯਮਾਨੋ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸੁਖਾਵਹਨਤੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਕਲ੍ਯਾਣਮੇਵ ਆਵਹਤੀਤਿ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਤਥਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਚ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਤਾਦਿਭਾਵਾਵਹਨਤੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਫਲੇਨਪਿ ਕਲ੍ਯਾਣਮੇਵ ਆਵਹਤੀਤਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ. ਨਾਥਪ੍ਪਭਵਤ੍ਤਾ ਚ ਪਭਵਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਅਤ੍ਥਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ ¶ , ਕਿਚ੍ਚਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਸੋ ਭਗਵਾ ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਬਹੁਂ ਵਾ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰਮੇਵ ਦੇਸੇਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਸਾਸਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਞ੍ਚ ਪਕਾਸੇਤਿ, ਨਾਨਾਨਯੇਹਿ ਦੀਪੇਤਿ; ਤਞ੍ਚ ਯਥਾਨੁਰੂਪਂ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਸਙ੍ਕਾਸਨਪਕਾਸਨ-ਵਿਵਰਣ-ਵਿਭਜਨ-ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਣ-ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ-ਅਤ੍ਥਪਦਸਮਾਯੋਗਤੋ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਅਕ੍ਖਰਪਦ-ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਕਾਰਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਅਤ੍ਥਗਮ੍ਭੀਰਤਾ-ਪਟਿਵੇਧਗਮ੍ਭੀਰਤਾਹਿ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਧਮ੍ਮਗਮ੍ਭੀਰਤਾਦੇਸਨਾਗਮ੍ਭੀਰਤਾਹਿ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਅਤ੍ਥਪਟਿਭਾਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਵਿਸਯਤੋ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਧਮ੍ਮਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਵਿਸਯਤੋ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਪਣ੍ਡਿਤਵੇਦਨੀਯਤੋ ਪਰਿਕ੍ਖਕਜਨਪ੍ਪਸਾਦਕਨ੍ਤਿ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯਤੋ ਲੋਕਿਯਜਨਪ੍ਪਸਾਦਕਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਗਮ੍ਭੀਰਾਧਿਪ੍ਪਾਯਤੋ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਉਤ੍ਤਾਨਪਦਤੋ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਉਪਨੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਸਕਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਭਾਵੇਨ ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ; ਅਪਨੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਨਿਦ੍ਦੋਸਭਾਵੇਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ; ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਹਿ ਸੇਟ੍ਠੇਹਿ ਚਰਿਤਬ੍ਬਤੋ ਤੇਸਞ੍ਚ ਚਰਿਯਭਾਵਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ…ਪੇ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਕਾਸੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਅਪਿਚ ਯਸ੍ਮਾ ਸਨਿਦਾਨਂ ਸਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਞ੍ਚ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਵੇਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਅਨੁਰੂਪਤੋ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਵਿਪਰੀਤਤਾਯ ਚ ਹੇਤੁਦਾਹਰਣਯੁਤ੍ਤਤੋ ਚ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਸੋਤੂਨਂ ਸਦ੍ਧਾਪਟਿਲਾਭੇਨ ਨਿਗਮਨੇਨ ¶ ਚ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਏਵਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਕਾਸੇਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਧਿਗਮਬ੍ਯਤ੍ਤਿਤੋ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਆਗਮਬ੍ਯਤ੍ਤਿਤੋ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ, ਸੀਲਾਦਿਪਞ੍ਚਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਯੁਤ੍ਤਤੋ ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ, ਨਿਰੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਤੋ ਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯ ¶ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਲੋਕਾਮਿਸਨਿਰਪੇਕ੍ਖਤੋ ਚ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਸੇਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧ-ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧ-ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾਨਂ ਚਰਿਯਤੋ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਪਿ ‘‘ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ…ਪੇ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਕਾਸੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਸਾਧੁ ਖੋ ਪਨਾਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਖੋ ਪਨ ਅਤ੍ਥਾਵਹਂ ਸੁਖਾਵਹਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਥਾਰੂਪਾਨਂ ਅਰਹਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਰੂਪੋ ਸੋ ਭਵ ਗੋਤਮੋ, ਏਵਰੂਪਾਨਂ ਯਥਾਭੁਚ੍ਚਗੁਣਾਧਿਗਮੇਨ ਲੋਕੇ ਅਰਹਨ੍ਤੋਤਿ ਲਦ੍ਧਸਦ੍ਦਾਨਂ ਅਰਹਤਂ. ਦਸ੍ਸਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਪਸਾਦਸੋਮ੍ਮਾਨਿ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਉਮ੍ਮੀਲਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਾਧੁ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਥ ਖੋ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ.
੨. ਯੇਨਾਤਿ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਕਰਣਵਚਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਤ੍ਥ ਭਗਵਾ ਤਤ੍ਥ ਉਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ ¶ . ਯੇਨ ਵਾ ਕਾਰਣੇਨ ਭਗਵਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬੋ, ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਕੇਨ ਚ ਕਾਰਣੇਨ ਭਗਵਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬੋ? ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਗੁਣਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ, ਸਾਦੁਫਲੂਪਭੋਗਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਦਿਜਗਣੇਹਿ ਨਿਚ੍ਚਫਲਿਤਮਹਾਰੁਕ੍ਖੋ ਵਿਯ. ਉਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਚ ਗਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾਤਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਪਰਿਯੋਸਾਨਦੀਪਨਂ. ਅਥ ਵਾ ਏਵਂ ਗਤੋ ਤਤੋ ਆਸਨ੍ਨਤਰਂ ਠਾਨਂ ਭਗਵਤੋ ਸਮੀਪਸਙ੍ਖਾਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਤਿਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦੀਤਿ ਯਥਾ ਖਮਨੀਯਾਦੀਨਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਤੇਨ, ਏਵਂ ਸੋਪਿ ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਮੋਦੋ ਅਹੋਸਿ, ਸੀਤੋਦਕਂ ਵਿਯ ਉਣ੍ਹੋਦਕੇਨ ਸਮ੍ਮੋਦਿਤਂ ਏਕੀਭਾਵਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਯਾਯ ਚ ‘‘ਕਚ੍ਚਿ, ਭੋ, ਗੋਤਮ, ਖਮਨੀਯਂ; ਕਚ੍ਚਿ ਯਾਪਨੀਯਂ, ਕਚ੍ਚਿ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ, ਚ ਸਾਵਕਾਨਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਂ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਂ ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਂ ਬਲਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ’’ਤਿਆਦਿਕਾਯ ਕਥਾਯ ਸਮ੍ਮੋਦਿ, ਤਂ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਮ੍ਮੋਦਂ ਜਨਨਤੋ ਸਮ੍ਮੋਦਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਭਾਵਤੋ ਚ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ. ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮਧੁਰਤਾਯ ਸੁਚਿਰਮ੍ਪਿ ਕਾਲਂ ਸਾਰੇਤੁਂ ¶ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਅਰਹਰੂਪਤੋ ਸਰਿਤਬ੍ਬਭਾਵਤੋ ਚ ਸਾਰਣੀਯਂ, ਸੁਯ੍ਯਮਾਨਸੁਖਤੋ ਵਾ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ, ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਯਮਾਨਸੁਖਤੋ ¶ ਸਾਰਣੀਯਂ. ਤਥਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾਯ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ, ਅਤ੍ਥਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾਯ ਸਾਰਣੀਯਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਅਨੇਕੇਹਿ ਪਰਿਯਾਯੇਹਿ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਸਾਰਣੀਯਂ ਕਥਂ ਵੀਤਿਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਯੇਨਤ੍ਥੇਨ ਆਗਤੋ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਕਾਮੋ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ.
ਏਕਮਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨਪੁਂਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ‘‘ਵਿਸਮਂ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੪.੭੦) ਵਿਯ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਤਥਾ ਨਿਸੀਦੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਵਾ ਏਤਂ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ਨਿਸੀਦੀਤਿ ਉਪਾਵਿਸਿ. ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਹਿ ਪੁਰਿਸਾ ਗਰੁਟ੍ਠਾਨਿਯਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਆਸਨਕੁਸਲਤਾਯ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ. ਅਯਞ੍ਚ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ.
ਕਥਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਪਨ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀਤਿ? ਛ ਨਿਸਜ੍ਜਦੋਸੇ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਅਤਿਦੂਰਂ, ਅਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਂ, ਉਪਰਿਵਾਤਂ, ਉਨ੍ਨਤਪ੍ਪਦੇਸਂ, ਅਤਿਸਮ੍ਮੁਖਂ, ਅਤਿਪਚ੍ਛਾਤਿ. ਅਤਿਦੂਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹਿ ਸਚੇ ਕਥੇਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ ਉਚ੍ਚਾਸਦ੍ਦੇਨ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ. ਅਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਂ ਕਰੋਤਿ. ਉਪਰਿਵਾਤੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸਰੀਰਗਨ੍ਧੇਨ ਬਾਧਤਿ. ਉਨ੍ਨਤਪ੍ਪਦੇਸੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਗਾਰਵਂ ਪਕਾਸੇਤਿ. ਅਤਿਸਮ੍ਮੁਖਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸਚੇ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਚਕ੍ਖੁਂ ਆਹਚ੍ਚ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ. ਅਤਿਪਚ੍ਛਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸਚੇ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ ਗੀਵਂ ਪਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ¶ ਅਯਮ੍ਪਿ ਏਤੇ ਛ ਨਿਸਜ੍ਜਦੋਸੇ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦੀ’’ਤਿ.
ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਏਤਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਦਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ. ਅਵੋਚਾਤਿ ਅਭਾਸਿ. ਸੁਤਂ ਮੇਤਨ੍ਤਿ ਸੁਤਂ ਮੇ ਏਤਂ, ਏਤਂ ਮਯਾ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਭੋ ਗੋਤਮਾਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਆਲਪਤਿ.
ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਤੇਨ ਸੁਤਂ – ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਨ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋਤਿ ਏਵਮਾਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦਵਣ੍ਣਨਾ – ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਤਿ ਜਾਤਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ. ਜਿਣ੍ਣੇਤਿ ਜਜ੍ਜਰੀਭੂਤੇ ¶ ਜਰਾਯ ਖਣ੍ਡਿਚ੍ਚਾਦਿਭਾਵਂ ਆਪਾਦਿਤੇ. ਵੁਡ੍ਢੇਤਿ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾਨਂ ਵੁਡ੍ਢਿਮਰਿਯਾਦਪ੍ਪਤ੍ਤੇ. ਮਹਲ੍ਲਕੇਤਿ ਜਾਤਿਮਹਲ੍ਲਕਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇ, ਚਿਰਕਾਲਪ੍ਪਸੁਤੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਦ੍ਧਗਤੇਤਿ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਗਤੇ ¶ , ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਰਾਜਪਰਿਵਟ੍ਟੇ ਅਤੀਤੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵਯੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੇਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਵਯਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ, ਪਚ੍ਛਿਮਵਯੋ ਨਾਮ ਵਸ੍ਸਸਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਤਤਿਯਭਾਗੋ.
ਅਪਿਚ – ਜਿਣ੍ਣੇਤਿ ਪੋਰਾਣੇ, ਚਿਰਕਾਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਕੁਲਨ੍ਵਯੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵੁਡ੍ਢੇਤਿ ਸੀਲਾਚਾਰਾਦਿਗੁਣਵੁਡ੍ਢਿਯੁਤ੍ਤੇ. ਮਹਲ੍ਲਕੇਤਿ ਵਿਭਵਮਹਤ੍ਤਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇ ਮਹਦ੍ਧਨੇ ਮਹਾਭੋਗੇ. ਅਦ੍ਧਗਤੇਤਿ ਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਵਤਚਰਿਯਾਦਿਮਰਿਯਾਦਂ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਚਰਮਾਨੇ. ਵਯੋਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੇਤਿ ਜਾਤਿਵੁਡ੍ਢਭਾਵਂ ਅਨ੍ਤਿਮਵਯਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੇਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਇਦਾਨਿ ਅਭਿਵਾਦੇਤੀਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਿ ‘‘ਨ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਕਾਰੇਨ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਏਵਮਤ੍ਥਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ – ‘‘ਨ ਵਨ੍ਦਤਿ ਵਾ, ਨਾਸਨਾ ਵੁਟ੍ਠਹਤਿ ਵਾ, ਨਾਪਿ ‘ਇਧ ਭੋਨ੍ਤੋ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤੂ’ਤਿ ਏਵਂ ਆਸਨੇਨ ਵਾ ਉਪਨਿਮਨ੍ਤੇਤੀ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਵਾ ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਭਾਵਨੇ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥੇ, ‘‘ਰੂਪਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਵਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ. ਏਵਂ ਵਤ੍ਵਾ ਅਥ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦੀਨਿ ਅਕਰੋਨ੍ਤਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਤਯਿਦਂ ਭੋ ਗੋਤਮ ਤਥੇਵਾ’’ਤਿ. ਯਂ ਤਂ ਮਯਾ ਸੁਤਂ – ਤਂ ਤਥੇਵ, ਤਂ ਸਵਨਞ੍ਚ ਮੇ ਦਸ੍ਸਨਞ੍ਚ ਸਂਸਨ੍ਦਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕੀਭਾਵਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ‘‘ਨ ਹਿ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ…ਪੇ… ਆਸਨੇਨ ਵਾ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸੁਤਂ ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਨਿਗਮੇਤ੍ਵਾ ਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਤਯਿਦਂ ਭੋ ਗੋਤਮ ਨ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਮੇਵਾ’’ਤਿ ਤਂ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦੀਨਂ ਅਕਰਣਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤਮੇਵ.
ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਨਪਰਵਮ੍ਭਨਦੋਸਂ ਅਨੁਪਗਮ੍ਮ ਕਰੁਣਾਸੀਤਲਹਦਯੇਨ ਤਂ ਅਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਧਮਿਤ੍ਵਾ ¶ ਯੁਤ੍ਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਕਾਮੋ ਆਹ – ‘‘ਨਾਹਂ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ¶ …ਪੇ… ਮੁਦ੍ਧਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਵਿਪਤੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ‘‘ਅਹਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਅਪ੍ਪਟਿਹਤੇਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਚਕ੍ਖੁਨਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਪਿ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਸਦੇਵਕਾਦਿਭੇਦੇ ਲੋਕੇ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਮਹਂ ਅਭਿਵਾਦੇਯ੍ਯਂ ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠੇਯ੍ਯਂ ਵਾ ਆਸਨੇਨ ਵਾ ਨਿਮਨ੍ਤੇਯ੍ਯਂ. ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਂ ਵਾ ਏਤਂ, ਯ੍ਵਾਹਂ ਅਜ੍ਜ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਏਵਰੂਪਂ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਾਰਹਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮਿ. ਅਪਿਚ ਖੋ ਯਦਾਪਾਹਂ ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤੋਵ ਉਤ੍ਤਰਾਭਿਮੁਖੋ ਸਤ੍ਤਪਦਵੀਤਿਹਾਰੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਕਲਂ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਂ ਓਲੋਕੇਸਿਂ; ਤਦਾਪਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਸਦੇਵਕਾਦਿਭੇਦੇ ਲੋਕੇ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਮਹਂ ¶ ਅਭਿਵਾਦੇਯ੍ਯਂ ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠੇਯ੍ਯਂ ਵਾ ਆਸਨੇਨ ਵਾ ਨਿਮਨ੍ਤੇਯ੍ਯਂ. ਅਥ ਖੋ ਮਂ ਸੋਲ਼ਸਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕੋ ਖੀਣਾਸਵਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾਪਿ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਤ੍ਵਂ ਲੋਕੇ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ, ਤ੍ਵਂ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗੋ ਚ ਜੇਟ੍ਠੋ ਚ ਸੇਟ੍ਠੋ ਚ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਯਾ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਸੋਮਨਸ੍ਸੋ ਪਤਿਨਾਮੇਸਿ; ਤਦਾਪਿ ਚਾਹਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਆਸਭਿਂ ਵਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਸਿਂ – ‘‘ਅਗ੍ਗੋਹਮਸ੍ਮਿ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਜੇਟ੍ਠੋਹਮਸ੍ਮਿ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਸੇਟ੍ਠੋਹਮਸ੍ਮਿ ਲੋਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤਸ੍ਸਪਿ ਮਯ੍ਹਂ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦਿਰਹੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸ੍ਵਾਹਂ ਇਦਾਨਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਕਂ ਅਭਿਵਾਦੇਯ੍ਯਂ ਵਾ…ਪੇ… ਆਸਨੇਨ ਵਾ ਨਿਮਨ੍ਤੇਯ੍ਯਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਤ੍ਵਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਮਾ ਤਥਾਗਤੇ ਏਵਰੂਪਂ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਂ ਪਤ੍ਥਯਿਤ੍ਥ. ਯਞ੍ਹਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਤਥਾਗਤੋ ਅਭਿਵਾਦੇਯ੍ਯ ਵਾ…ਪੇ… ਆਸਨੇਨ ਵਾ ਨਿਮਨ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਮੁਦ੍ਧਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਰਤ੍ਤਿਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਰਿਪਾਕਸਿਥਿਲਬਨ੍ਧਨਂ ਵਣ੍ਟਾ ਪਵੁਤ੍ਤਤਾਲਫਲਮਿਵ ਗੀਵਤੋ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਹਸਾਵ ਭੂਮਿਯਂ ਵਿਪਤੇਯ੍ਯਾਤਿ.
੩. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞਤਾਯ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਲੋਕੇ ਜੇਟ੍ਠਭਾਵਂ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋ ਕੇਵਲਂ ਤਂ ਵਚਨਂ ਅਸਹਮਾਨੋ ਆਹ – ‘‘ਅਰਸਰੂਪੋ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ. ਅਯਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਯਂ ਲੋਕੇ ਅਭਿਵਾਦਨਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਨਅਞ੍ਜਲਿਕਮ੍ਮਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਂ ‘‘ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ¶ , ਤਸ੍ਮਾ ਅਰਸਰੂਪੋ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ, ਅਰਸਜਾਤਿਕੋ ਅਰਸਸਭਾਵੋਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਚਿਤ੍ਤਮੁਦੁਭਾਵਜਨਨਤ੍ਥਂ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਭਾਵਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਸ੍ਸਤ੍ਥਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਖ੍ਵੇਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਪਰਿਯਾਯੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਕਾਰਣਂ; ਅਯਞ੍ਹਿ ਪਰਿਯਾਯਸਦ੍ਦੋ ਦੇਸਨਾ-ਵਾਰ-ਕਾਰਣੇਸੁ ਵਤ੍ਤਤਿ. ‘‘ਮਧੁਪਿਣ੍ਡਿਕਪਰਿਯਾਯੋਤ੍ਵੇਵ ਨਂ ਧਾਰੇਹੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੦੫) ਹਿ ਏਸ ਦੇਸਨਾਯਂ ਵਤ੍ਤਤਿ. ‘‘ਕਸ੍ਸ ਨੁ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਜ੍ਜ ਪਰਿਯਾਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਓਵਦਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੯੮) ਵਾਰੇ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਪਰਿਯਾਯਂ ਆਚਿਕ੍ਖਤੁ, ਯਥਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਅਞ੍ਞਾਯ ਸਣ੍ਠਹੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਾਰਾ. ੧੬੪) ਕਾਰਣੇ. ਸ੍ਵਾਯਮਿਧ ਕਾਰਣੇ ਵਤ੍ਤਤਿ ¶ . ਤਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ – ਅਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏਤਂ ਕਾਰਣਂ; ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਮਂ ‘‘ਅਰਸਰੂਪੋ ¶ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ ਵਦਮਾਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮ੍ਮਾ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਅਵਿਤਥਵਾਦੀਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ. ਕਤਮੋ ਪਨ ਸੋਤਿ? ਯੇ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਰੂਪਰਸਾ…ਪੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਰਸਾ ਤੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾਤਿ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯੇ ਤੇ ਜਾਤਿਵਸੇਨ ਵਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਵਾ ਸੇਟ੍ਠਸਮ੍ਮਤਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣਾਦੀਨਿ ਅਸ੍ਸਾਦੇਨ੍ਤਾਨਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤਾਨਂ ਰਜ੍ਜਨ੍ਤਾਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਕਾਮਸੁਖਸ੍ਸਾਦਸਙ੍ਖਾਤਾ ਰੂਪਰਸਸਦ੍ਦਗਨ੍ਧਰਸਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਰਸਾ, ਯੇ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਗੀਵਾਯ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਵਿਯ ਆਵਿਞ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਵਤ੍ਥਾਰਮ੍ਮਣਾਦਿਸਾਮਗ੍ਗਿਯਞ੍ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾਤਿ. ਮਯ੍ਹਂ ਪਹੀਨਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇਪਿ ਮਮਾਕਾਰੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨੁਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸੋ ਵਾ ਏਸ ਭਗਵਤੋ.
ਤਤ੍ਥ ਪਹੀਨਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਤੋ ਵਿਗਤਾ ਜਹਿਤਾ ਵਾ. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨਤ੍ਥੇ ਕਰਣੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਤ੍ਥੇਨ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਤਣ੍ਹਾਵਿਜ੍ਜਾਮਯਂ ਮੂਲਮੇਤੇਸਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ. ਤਾਲਵਤ੍ਥੁ ਵਿਯ ਨੇਸਂ ਵਤ੍ਥੁ ਕਤਨ੍ਤਿ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਤਾਲਰੁਕ੍ਖਂ ਸਮੂਲਂ ¶ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਮਤ੍ਤੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਕਤੇ ਨ ਪੁਨ ਤਸ੍ਸ ਤਾਲਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ; ਏਵਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਤ੍ਥੇਨ ਸਮੂਲੇ ਰੂਪਾਦਿਰਸੇ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬਭਾਵੇਨ ਵਤ੍ਥੁਮਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੇ ਕਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ‘‘ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਅਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ ਵਾ ਮਤ੍ਥਕਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤਾਲੋ ਵਿਯ ਕਤਾਤਿ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਏਵਂ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਨੇਸਂ ਪਚ੍ਛਾਭਾਵੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਕਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਆਹ – ‘‘ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ’’ਤਿ. ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ – ਅਨੁਅਭਾਵਂ ਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾਤਿ. ‘‘ਅਨਭਾਵਂ ਗਤਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਅਭਾਵਂ ਗਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ ਅਨੁਅਭਾਵਂ ਗਤਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਤਾਤਿ, ਯਥਾ ਅਨੁਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਾਤਿ. ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾਤਿ ਅਨਾਗਤੇ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਸਭਾਵਾ. ਯੇ ਹਿ ਅਭਾਵਂ ਗਤਾ, ਤੇ ਪੁਨ ਕਥਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ? ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਅਨਭਾਵਂ ਗਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ.
ਅਯਂ ਖੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਇਦਂ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਕਾਰਣਂ ਯੇਨ ਮਂ ਸਮ੍ਮਾ ਵਦਮਾਨੋ ਵਦੇਯ੍ਯ ‘‘ਅਰਸਰੂਪੋ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ. ਨੋ ਚ ਖੋ ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦੇਸੀਤਿ ਯਞ੍ਚ ਖੋ ਤ੍ਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦੇਸਿ, ਸੋ ਪਰਿਯਾਯੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਭਗਵਾ ਏਵਮਾਹ? ਨਨੁ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ¶ ਯੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸੋ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ ਹੋਤੀਤਿ. ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਨ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਤਂ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਂ ਕਾਤੁਂ ਭਬ੍ਬੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਸੋ ਤਦਭਾਵੇਨ ਅਰਸਰੂਪੋਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਅਭਬ੍ਬੋਵ ਏਤਂ ਕਾਤੁਂ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਕਰਣੇ ਅਭਬ੍ਬਤਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ¶ ਆਹ – ‘‘ਨੋ ਚ ਖੋ ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦੇਸੀ’’ਤਿ. ਯਂ ਪਰਿਯਾਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਤ੍ਵਂ ਮਂ ‘‘ਅਰਸਰੂਪੋ’’ਤਿ ਵਦੇਸਿ, ਸੋ ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਨੇਵ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ.
੪. ਏਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਅਰਸਰੂਪਤਂ ਆਰੋਪੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਅਥਾਪਰਂ ਨਿਬ੍ਭੋਗੋ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਸਬ੍ਬਪਰਿਯਾਯੇਸੁ ਚੇਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਯੋਜਨਕ੍ਕਮਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ¶ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਾਸਿਤਮਤ੍ਤਂ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਮੇਵ ਵਯੋਵੁਡ੍ਢਾਨਂ ਅਭਿਵਾਦਨਕਮ੍ਮਾਦਿਂ ਲੋਕੇ ਸਾਮਗ੍ਗਿਪਰਿਭੋਗੋਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਤਦਭਾਵੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਭੋਗੋਤਿ ਆਹ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਯ੍ਵਾਯਂ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਰਿਭੋਗੋ ਤਦਭਾਵਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਯਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ.
੫. ਪੁਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਯਂ ਲੋਕੇ ਵਯੋਵੁਡ੍ਢਾਨਂ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦਿਕੁਲਸਮੁਦਾਚਾਰਕਮ੍ਮਂ ਲੋਕਿਯਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਕਿਰਿਯਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਕਿਰਿਯਵਾਦੋਤਿ ਆਹ. ਭਗਵਾ ਪਨ, ਯਸ੍ਮਾ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦੀਨਂ ਅਕਿਰਿਯਂ ਵਦਤਿ ਤਸ੍ਮਾ, ਤਂ ਅਕਿਰਿਯਵਾਦਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਯਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤ-ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨ-ਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਚੇਤਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਮੁਸਾਵਾਦ-ਪਿਸੁਣਵਾਚਾ-ਫਰੁਸਵਾਚਾ-ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਚੇਤਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਅਭਿਜ੍ਝਾਬ੍ਯਾਪਾਦਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ, ਅਵਸੇਸਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ‘‘ਅਨੇਕਵਿਹਿਤਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
੬. ਪੁਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਮੇਵ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਭਗਵਤਿ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ‘‘ਆਗਮ੍ਮ ਅਯਂ ਲੋਕਤਨ੍ਤਿ ਲੋਕਪਵੇਣੀ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਚ੍ਛੇਦਵਾਦੋਤਿ ਆਹ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਅਟ੍ਠਸੁ ਲੋਭਸਹਗਤਚਿਤ੍ਤੇਸੁ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਿਕਰਾਗਸ੍ਸ ਦ੍ਵੀਸੁ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਕਦੋਸਸ੍ਸ ਚ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਉਚ੍ਛੇਦਂ ਵਦਤਿ. ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਸਮ੍ਭਵਸ੍ਸ ਪਨ ਨਿਰਵਸੇਸਸ੍ਸ ਮੋਹਸ੍ਸ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਉਚ੍ਛੇਦਂ ਵਦਤਿ. ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤੇ ਤਯੋ, ਅਵਸੇਸਾਨਂ ਪਾਪਕਾਨਂ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਯਥਾਨੁਰੂਪਂ ਚਤੂਹਿ ਮਗ੍ਗੇਹਿ ¶ ਉਚ੍ਛੇਦਂ ਵਦਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਉਚ੍ਛੇਦਵਾਦਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਯਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ.
੭. ਪੁਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਜਿਗੁਚ੍ਛਤਿ ਮਞ੍ਞੇ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਇਦਂ ਵਯੋਵੁਡ੍ਢਾਨਂ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦਿਕੁਲਸਮੁਦਾਚਾਰਕਮ੍ਮਂ, ਤੇਨ ਤਂ ਨ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਜੇਗੁਚ੍ਛੀਤਿ ਆਹ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਜਿਗੁਚ੍ਛਤਿ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦੀਹਿ; ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ¶ ? ਯਞ੍ਚ ਤਿਵਿਧਂ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਯਞ੍ਚ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਯਞ੍ਚ ਤਿਵਿਧਂ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਯਾ ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਾਨਿ ¶ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਿ ਅਵਸੇਸਾਨਂ ਲਾਮਕਟ੍ਠੇਨ ਪਾਪਕਾਨਂ ਅਕੋਸਲ੍ਲਸਮ੍ਭੂਤਟ੍ਠੇਨ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਾ ਸਮਙ੍ਗਿਭਾਵੋ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਗੂਥਂ ਵਿਯ ਮਣ੍ਡਨਕਜਾਤਿਯੋ ਪੁਰਿਸੋ ਜਿਗੁਚ੍ਛਤਿ ਹਿਰੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਜੇਗੁਚ੍ਛਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਯਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨਾ’’ਤਿ ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਕਰਣਵਚਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.
੮. ਪੁਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਮੇਵ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਭਗਵਤਿ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਇਮਂ ਲੋਕਜੇਟ੍ਠਕਕਮ੍ਮਂ ਵਿਨੇਤਿ ਵਿਨਾਸੇਤਿ, ਅਥ ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਂ ਨ ਕਰੋਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਵਿਨੇਤਬ੍ਬੋ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵੇਨਯਿਕੋਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਦਤ੍ਥੋ – ਵਿਨਯਤੀਤਿ ਵਿਨਯੋ, ਵਿਨਾਸੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਿਨਯੋ ਏਵ ਵੇਨਯਿਕੋ, ਵਿਨਯਂ ਵਾ ਅਰਹਤੀਤਿ ਵੇਨਯਿਕੋ, ਨਿਗ੍ਗਹਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਭਗਵਾ ਪਨ, ਯਸ੍ਮਾ ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਵਿਨਯਾਯ ਵੂਪਸਮਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੇਨਯਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਅਯਮੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਪਦਤ੍ਥੋ – ਵਿਨਯਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੀਤਿ ਵੇਨਯਿਕੋ. ਵਿਚਿਤ੍ਰਾ ਹਿ ਤਦ੍ਧਿਤਵੁਤ੍ਤਿ! ਸ੍ਵਾਯਂ ਤਂ ਵੇਨਯਿਕਭਾਵਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਯਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ.
੯. ਪੁਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਯਸ੍ਮਾ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦੀਨਿ ਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਵਯੋਵੁਡ੍ਢੇ ਤੋਸੇਨ੍ਤਿ ਹਾਸੇਨ੍ਤਿ, ਅਕਰੋਨ੍ਤਾ ਪਨ ਤਾਪੇਨ੍ਤਿ ਵਿਹੇਸੇਨ੍ਤਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਨੇਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਭਗਵਾ ਚ ਤਾਨਿ ਨ ਕਰੋਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਯਂ ਵਯੋਵੁਡ੍ਢੇ ਤਪਤੀ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਚਾਰਵਿਰਹਿਤਤ੍ਤਾ ਵਾ ‘‘ਕਪਣਪੁਰਿਸੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਤਪਸ੍ਸੀਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਦਤ੍ਥੋ – ਤਪਤੀਤਿ ਤਪੋ, ਰੋਸੇਤਿ ਵਿਹੇਸੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਾਕਰਣਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਂ. ਤਪੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਤਪਸ੍ਸੀ. ਦੁਤਿਯੇ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਅਵਿਚਾਰੇਤ੍ਵਾ ਲੋਕੇ ਕਪਣਪੁਰਿਸੋ ‘‘ਤਪਸ੍ਸੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਯੇ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਲੋਕਂ ਤਪਨਤੋ ਤਪਨੀਯਾਤਿ ¶ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਯਸ੍ਮਾ ਤਪਸ੍ਸੀਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਤਪਸ੍ਸਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਯਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਦਤ੍ਥੋ – ਤਪਨ੍ਤੀਤਿ ਤਪਾ, ਅਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾਨਮੇਤਂ ¶ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ – ‘‘ਇਧ ਤਪ੍ਪਤਿ ਪੇਚ੍ਚ ਤਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ. ਤਥਾ ਤੇ ਤਪੇ ਅਸ੍ਸਿ ਨਿਰਸ੍ਸਿ ਪਹਾਸਿ ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਸੀਤਿ ਤਪਸ੍ਸੀ.
੧੦. ਪੁਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਂ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਦੇਵਲੋਕਗਬ੍ਭਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦੇਵਲੋਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਟਿਲਾਭਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਭਗਵਤਿ ਚਸ੍ਸ ਅਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਪਗਬ੍ਭੋਤਿ ਆਹ. ਕੋਧਵਸੇਨ ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣੇ ਦੋਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋਪਿ ਏਵਮਾਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਦਤ੍ਥੋ – ਗਬ੍ਭਤੋ ਅਪਗਤੋਤਿ ਅਪਗਬ੍ਭੋ, ਅਭਬ੍ਬੋ ਦੇਵਲੋਕੂਪਪਤ੍ਤਿਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਨ੍ਤਿ ¶ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਹੀਨੋ ਵਾ ਗਬ੍ਭੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਪਗਬ੍ਭੋ, ਦੇਵਲੋਕਗਬ੍ਭਪਰਿਬਾਹਿਰਤ੍ਤਾ ਆਯਤਿਂ ਹੀਨਗਬ੍ਭਪਟਿਲਾਭਭਾਗੀਤਿ, ਹੀਨੋ ਵਾਸ੍ਸ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਗਬ੍ਭਵਾਸੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਭਗਵਤੋ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਆਯਤਿਂ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਾ ਅਪਗਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਤਂ ਅਪਗਬ੍ਭਤਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਯਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਚ ਯਸ੍ਸ ਖੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਆਯਤਿਂ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਾ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਪਹੀਨਾਤਿ ਏਤੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ – ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਨਾਗਤੇ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਾ, ਪੁਨਬ੍ਭਵੇ ਚ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਵਿਹਤਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਪਹੀਨਾਤਿ. ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਜਲਾਬੁਜਯੋਨਿ ਗਹਿਤਾ. ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਇਤਰਾ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ.
ਅਪਿਚ ਗਬ੍ਭਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯਾ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਾ, ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ ਏਵ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਯਥਾ ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਤੋ ਅਞ੍ਞਾ ਠਿਤਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਨ ਗਬ੍ਭਤੋ ਅਞ੍ਞਾ ਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਚ ਨਾਮ ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਨਬ੍ਭਵਭੂਤਾਪਿ ਅਪੁਨਬ੍ਭਵਭੂਤਾਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਇਧ ਚ ਪੁਨਬ੍ਭਵਭੂਤਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ ਏਵ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੀ’’ਤਿ.
੧੧. ਏਵਂ ਆਗਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਰਸਰੂਪਤਾਦੀਹਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਵਤ੍ਥੂਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਭਗਵਾ ਧਮ੍ਮਿਸ੍ਸਰੋ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਮੀ ¶ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਸੀਤਲੇਨੇਵ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਯਂ ਧਮ੍ਮਧਾਤੁਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਧਮ੍ਮਧਾਤੁਯਾ ¶ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵਿਗਤਵਲਾਹਕੇ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਸਮਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ ਪੁਣ੍ਣਚਨ੍ਦੋ ਵਿਯ ਸਰਦਕਾਲੇ ਸੂਰਿਯੋ ਵਿਯ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਹਦਯਨ੍ਧਕਾਰਂ ਵਿਧਮਨ੍ਤੋ ਤਾਨਿਯੇਵ ਅਕ੍ਕੋਸਵਤ੍ਥੂਨਿ ਤੇਨ ਤੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਞ੍ਞਥਾ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ, ਪੁਨਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਰੁਣਾਵਿਪ੍ਫਾਰਂ ਅਟ੍ਠਹਿ ਲੋਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਕਮ੍ਪਿਯਭਾਵੇਨ ਪਟਿਲਦ੍ਧਂ, ਤਾਦਿਗੁਣਲਕ੍ਖਣਂ ਪਥਵੀਸਮਚਿਤ੍ਤਤਂ ਅਕੁਪ੍ਪਧਮ੍ਮਤਞ੍ਚ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਕੇਵਲਂ ਪਲਿਤਸਿਰਖਣ੍ਡਦਨ੍ਤਵਲਿਤ੍ਤਚਤਾਦੀਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵੁਡ੍ਢਭਾਵਂ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ, ਨੋ ਚ ਖੋ ਜਾਨਾਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਜਾਤਿਯਾ ਅਨੁਗਤਂ ਜਰਾਯ ਅਨੁਸਟਂ ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਅਭਿਭੂਤਂ ਮਰਣੇਨ ਅਬ੍ਭਾਹਤਂ ਵਟ੍ਟਖਾਣੁਭੂਤਂ ਅਜ੍ਜ ਮਰਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸ੍ਵੇਵ ਉਤ੍ਤਾਨਸਯਨਦਾਰਕਭਾਵਗਮਨੀਯਂ. ਮਹਨ੍ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਉਸ੍ਸਾਹੇਨ ਮਮ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਤੋ, ਤਦਸ੍ਸ ਆਗਮਨਂ ਸਾਤ੍ਥਕਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਪ੍ਪਟਿਸਮਂ ਪੁਰੇਜਾਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਸਿ.
ਤਤ੍ਥ ਸੇਯ੍ਯਥਾਤਿ ਓਪਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ; ਪੀਤਿ ਸਮ੍ਭਾਵਨਤ੍ਥੇ; ਉਭਯੇਨਾਪਿ ਯਥਾ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ¶ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਅਣ੍ਡਾਨਿ ਅਟ੍ਠ ਵਾ ਦਸ ਵਾ ਦ੍ਵਾਦਸ ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਊਨਾਧਿਕਾਨਿਪਿ ਅਣ੍ਡਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਵਚਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾਯ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਲੋਕੇ ਸਿਲਿਟ੍ਠਵਚਨਂ ਹੋਤਿ. ਤਾਨਸ੍ਸੂਤਿ ਤਾਨਿ ਅਸ੍ਸੁ, ਭਵੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਸਮ੍ਮਾ ਅਧਿਸਯਿਤਾਨੀਤਿ ਤਾਯ ਜਨੇਤ੍ਤਿਯਾ ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਪਕ੍ਖੇ ਪਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਉਪਰਿ ਸਯਨ੍ਤਿਯਾ ਸਮ੍ਮਾ ਅਧਿਸਯਿਤਾਨਿ. ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਸੇਦਿਤਾਨੀਤਿ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਉਤੁਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਨ੍ਤਿਯਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸੇਦਿਤਾਨਿ, ਉਸ੍ਮੀਕਤਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਭਾਵਿਤਾਨੀਤਿ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਭਾਵਿਤਾਨਿ, ਕੁਕ੍ਕੁਟਗਨ੍ਧਂ ਗਾਹਾਪਿਤਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਾਯ ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਏਵਂ ਤੀਹਿ ਪਕਾਰੇਹਿ ਤਾਨਿ ਅਣ੍ਡਾਨਿ ਪਰਿਪਾਲਿਯਮਾਨਾਨਿ ਨ ਪੂਤੀਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯੋਪਿ ਨੇਸਂ ਅਲ੍ਲਸਿਨੇਹੋ ਸੋ ਪਰਿਯਾਦਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਕਪਾਲਂ ਤਨੁਕਂ ਹੋਤਿ, ਪਾਦਨਖਸਿਖਾ ਚ ਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕਞ੍ਚ ਖਰਂ ਹੋਤਿ, ਕੁਕ੍ਕੁਟਪੋਤਕਾ ਪਰਿਪਾਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਕਪਾਲਸ੍ਸ ਤਨੁਕਤ੍ਤਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ¶ ਆਲੋਕੋ ਅਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਅਥ ਤੇ ਕੁਕ੍ਕੁਟਪੋਤਕਾ ‘‘ਚਿਰਂ ¶ ਵਤ ਮਯਂ ਸਙ੍ਕੁਟਿਤਹਤ੍ਥਪਾਦਾ ਸਮ੍ਬਾਧੇ ਸਯਿਮ੍ਹ, ਅਯਞ੍ਚ ਬਹਿ ਆਲੋਕੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਦਾਨਿ ਨੋ ਸੁਖਵਿਹਾਰੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤੁਕਾਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਪਾਲਂ ਪਾਦੇਨ ਪਹਰਨ੍ਤਿ, ਗੀਵਂ ਪਸਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਤਂ ਕਪਾਲਂ ਦ੍ਵੇਧਾ ਭਿਜ੍ਜਤਿ, ਕੁਕ੍ਕੁਟਪੋਤਕਾ ਪਕ੍ਖੇ ਵਿਧੁਨਨ੍ਤਾ ਤਙ੍ਖਣਾਨੁਰੂਪਂ ਵਿਰਵਨ੍ਤਾ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਯੋ ਪਠਮਤਰਂ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ ਸੋ ‘ਜੇਟ੍ਠੋ’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਤਾਯ ਉਪਮਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜੇਟ੍ਠਕਭਾਵਂ ਸਾਧੇਤੁਕਾਮੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਯੋ ਨੁ ਖੋ ਤੇਸਂ ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕਾਨਂ…ਪੇ… ਕਿਨ੍ਤਿ ਸ੍ਵਸ੍ਸ ਵਚਨੀਯੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕਾਨਨ੍ਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਟਪੋਤਕਾਨਂ. ਕਿਨ੍ਤਿ ਸ੍ਵਸ੍ਸ ਵਚਨੀਯੋਤਿ ਸੋ ਕਿਨ੍ਤਿ ਵਚਨੀਯੋ ਅਸ੍ਸ, ਕਿਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਭਵੇਯ੍ਯ ਜੇਟ੍ਠੋ ਵਾ ਕਨਿਟ੍ਠੋ ਵਾਤਿ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.
ਤਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਆਹ – ‘‘ਜੇਟ੍ਠੋਤਿਸ੍ਸ ਭੋ ਗੋਤਮ ਵਚਨੀਯੋ’’ਤਿ. ਭੋ, ਗੋਤਮ, ਸੋ ਜੇਟ੍ਠੋ ਇਤਿ ਅਸ੍ਸ ਵਚਨੀਯੋ. ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਚੇ? ਸੋ ਹਿ ਨੇਸਂ ਜੇਟ੍ਠੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਨੇਸਂ ਵੁਡ੍ਢਤਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਓਪਮ੍ਮਂ ਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਏਵਮੇਵ ਖੋ ਅਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਥਾ ਸੋ ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕੋ ਜੇਟ੍ਠੋਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ; ਏਵਂ ਅਹਮ੍ਪਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਗਤਾਯ ਪਜਾਯ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਗਤਾਯਾਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਤਤ੍ਥ ਗਤਾਯ. ਪਜਾਯਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਪਵਿਟ੍ਠੇਸੁ ਸਤ੍ਤੇਸੂਤਿ ਏਵਂ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਅਣ੍ਡਭੂਤਾਯਾਤਿ ਅਣ੍ਡੇ ਭੂਤਾਯ ਜਾਤਾਯ ਸਞ੍ਜਾਤਾਯ. ਯਥਾ ਹਿ ਅਣ੍ਡੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਏਕਚ੍ਚੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅਣ੍ਡਭੂਤਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ; ਏਵਮਯਂ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਪਜਾ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਣ੍ਡਭੂਤਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧਾਯਾਤਿ ਤੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸੇਨ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਓਨਦ੍ਧਾਯ ਬਦ੍ਧਾਯ ਵੇਠਿਤਾਯ ¶ . ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਮਯਂ ਅਣ੍ਡਕੋਸਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ¶ . ਏਕੋਵ ਲੋਕੇਤਿ ਸਕਲੇਪਿ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿਵਾਸੇ ਅਹਮੇਵ ਏਕੋ ਅਦੁਤਿਯੋ. ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਵਿਰਹਿਤਂ ਸਬ੍ਬਸੇਟ੍ਠਂ. ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਸਾਮਞ੍ਚ ਬੋਧਿਂ; ਅਥ ਵਾ ਪਸਤ੍ਥਂ ਸੁਨ੍ਦਰਞ੍ਚ ਬੋਧਿਂ; ਬੋਧੀਤਿ ਰੁਕ੍ਖੋਪਿ ਮਗ੍ਗੋਪਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਮ੍ਪਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮ੍ਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਪਠਮਾਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੧; ਉਦਾ. ੧) ਚ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ ਗਯਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ ਬੋਧਿ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੧੧; ਮ. ਨਿ. ੧.੨੮੫) ਚ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਹਿ ਰੁਕ੍ਖੋ ਬੋਧੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਬੋਧਿ ¶ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਚਤੂਸੁ ਮਗ੍ਗੇਸੁ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼ਨਿ. ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧੨੧) ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਮਗ੍ਗੋ. ‘‘ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਬੋਧਿਂ ਵਰਭੂਰਿਮੇਧਸੋ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੧੭) ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ. ‘‘ਪਤ੍ਵਾਨ ਬੋਧਿਂ ਅਮਤਂ ਅਸਙ੍ਖਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਇਧ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾ ਬੋਧਿ ਹੋਤਿ, ਨ ਹੋਤੀਤਿ? ਨ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਸਬ੍ਬਗੁਣਦਾਯਕਤ੍ਤਾ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੋ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਮੇਵ ਦੇਤਿ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਂ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਞਾਣਮੇਵ ਦੇਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਗੁਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦੇਤਿ, ਅਭਿਸੇਕੋ ਵਿਯ ਰਞ੍ਞੋ ਸਬ੍ਬਲੋਕਿਸ੍ਸਰਿਯਭਾਵਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿਪਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾ ਬੋਧਿ ਨ ਹੋਤੀਤਿ. ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਂ; ਪਤ੍ਤੋਮ੍ਹਿ ਅਧਿਗਤੋਮ੍ਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
ਇਦਾਨਿ ਯਦੇਤਂ ਭਗਵਤਾ ‘‘ਏਵਮੇਵ ਖੋ ਅਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿ ਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਓਪਮ੍ਮਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦਨਂ, ਤਂ ਏਵਮਤ੍ਥੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾ ਹਿ ਤਸ੍ਸਾ ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਣ੍ਡੇਸੁ ਅਧਿਸਯਨਾਦਿਤਿਵਿਧਕਿਰਿਯਾਕਰਣਂ; ਏਵਂ ਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੇ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਤਿਵਿਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਕਰਣਂ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਤਿਵਿਧਕਿਰਿਯਾਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਅਣ੍ਡਾਨਂ ਅਪੂਤਿਭਾਵੋ ਵਿਯ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਤਿਵਿਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਸ੍ਸ ਅਪਰਿਹਾਨਿ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ¶ ਤਿਵਿਧਕਿਰਿਯਾਕਰਣੇਨ ਅਣ੍ਡਾਨਂ ਅਲ੍ਲਸਿਨੇਹਪਰਿਯਾਦਾਨਂ ਵਿਯ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਤਿਵਿਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਭਵਤ੍ਤਯਾਨੁਗਤਨਿਕਨ੍ਤਿਸਿਨੇਹਪਰਿਯਾਦਾਨਂ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਤਿਵਿਧਕਿਰਿਯਾਕਰਣੇਨ ਅਣ੍ਡਕਪਾਲਾਨਂ ਤਨੁਭਾਵੋ ਵਿਯ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਤਿਵਿਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਸ੍ਸ ਤਨੁਭਾਵੋ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਤਿਵਿਧਕਿਰਿਯਾਕਰਣੇਨ ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕਸ੍ਸ ਪਾਦਨਖਸਿਖਾਤੁਣ੍ਡਕਾਨਂ ਥਦ੍ਧਖਰਭਾਵੋ ਵਿਯ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਤਿਵਿਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਸ੍ਸ ਤਿਕ੍ਖਖਰਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਸੂਰਭਾਵੋ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਤਿਵਿਧਕਿਰਿਯਾਕਰਣੇਨ ¶ ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕਸ੍ਸ ਪਰਿਪਾਕਕਾਲੋ ਵਿਯ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਤਿਵਿਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਸ੍ਸ ¶ ਪਰਿਪਾਕਕਾਲੋ ਵਡ੍ਢਿਤਕਾਲੋ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਕਾਲੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਤਤੋ ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਤਿਵਿਧਕਿਰਿਯਾਕਰਣੇਨ ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕਸ੍ਸ ਪਾਦਨਖਸਿਖਾਯ ਵਾ ਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਵਾ ਅਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਖੇ ਪਪ੍ਫੋਟੇਤ੍ਵਾ ਸੋਤ੍ਥਿਨਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਭਿਦਾਕਾਲੋ ਵਿਯ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਤਿਵਿਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਂ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਾਧਿਗਤੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਕ੍ਖੇ ਪਪ੍ਫੋਟੇਤ੍ਵਾ ਸੋਤ੍ਥਿਨਾ ਸਕਲਬੁਦ੍ਧਗੁਣਸਚ੍ਛਿਕਤਕਾਲੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ.
ਸ੍ਵਾਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਜੇਟ੍ਠੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਲੋਕਸ੍ਸਾਤਿ ਸੋ ਅਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਯਥਾ ਤੇਸਂ ਕੁਕ੍ਕੁਟਪੋਤਕਾਨਂ ਪਠਮਤਰਂ ਅਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਭਿਦੋ ਕੁਕ੍ਕੁਟਪੋਤਕੋ ਜੇਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ; ਏਵਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਗਤਾਯ ਪਜਾਯ ਤਂ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਤਰਂ ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਜੇਟ੍ਠੋ ਵੁਡ੍ਢਤਰੋਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਤੋ. ਸਬ੍ਬਗੁਣੇਹਿ ਪਨ ਅਪ੍ਪਟਿਸਮਤ੍ਤਾ ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ.
ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਭਾਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਤਂ ਅਧਿਗਤੋ ਤਂ ਪਟਿਪਦਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਤੋ ਪਭੁਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਆਰਦ੍ਧਂ ਖੋ ਪਨ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਇਮਂ ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ¶ ਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਭਾਵਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਮੇਵਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ – ‘‘ਕਾਯ ਨੁ ਖੋ ਪਟਿਪਦਾਯ ਇਮਂ ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਮਞ੍ਞਾਯ ‘‘ਇਮਾਯਾਹਂ ਪਟਿਪਦਾਯ ਇਮਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਏਵਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਆਰਦ੍ਧਂ ਖੋ ਪਨ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਵੀਰਿਯਂ ਅਹੋਸੀਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਨ ਮਯਾ ਅਯਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਭਾਵੋ ਕੁਸੀਤੇਨ ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿਨਾ ਸਾਰਦ੍ਧਕਾਯੇਨ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਧਿਗਤੋ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਤਦਧਿਗਮਾਯ ਆਰਦ੍ਧਂ ਖੋ ਪਨ ਮੇ ਵੀਰਿਯਂ ਅਹੋਸਿ, ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਨ ਮਯਾ ਚਤੁਰਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਵੀਰਿਯਂ ਆਰਦ੍ਧਂ ਅਹੋਸਿ, ਪਗ੍ਗਹਿਤਂ ਅਸਿਥਿਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਆਰਦ੍ਧਤ੍ਤਾਯੇਵ ਚ ਮੇ ਤਂ ਅਸਲ੍ਲੀਨਂ ਅਹੋਸਿ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਵੀਰਿਯਮੇਵ, ਸਤਿਪਿ ਮੇ ਆਰਮ੍ਮਣਾਭਿਮੁਖੀਭਾਵੇਨ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ ਅਹੋਸਿ. ਉਪਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾਯੇਵ ਚ ਅਸਮ੍ਮੁਟ੍ਠਾ. ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਕਾਯੋ ਅਸਾਰਦ੍ਧੋਤਿ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਵਸੇਨ ਕਾਯੋਪਿ ਮੇ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ ¶ . ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਨਾਮਕਾਯੇ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੇ ਰੂਪਕਾਯੋਪਿ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਾਮਕਾਯੋ ਰੂਪਕਾਯੋਤਿ ਅਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾਵ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਕਾਯੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਸਾਰਦ੍ਧੋਤਿ ਸੋ ਚ ਖੋ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਤ੍ਤਾਯੇਵ ਅਸਾਰਦ੍ਧੋ, ਵਿਗਤਦਰਥੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਮਾਹਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਕਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਮੇ ਸਮ੍ਮਾ ¶ ਆਹਿਤਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਠਪਿਤਂ ਅਪ੍ਪਿਤਂ ਵਿਯ ਅਹੋਸਿ; ਸਮਾਹਿਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਚ ਏਕਗ੍ਗਂ ਅਚਲਂ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਦਨਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਝਾਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਪਦਾ ਕਥਿਤਾ ਹੋਤਿ.
ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਕਥਾ
ਇਦਾਨਿ ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਅਧਿਗਤਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਤ੍ਤਯਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੋ ਖੋ ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ ਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹੀਤਿਆਦੀਨਂ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੇ ਕਾਮਾ? ਛਨ੍ਦੋ ਕਾਮੋ, ਰਾਗੋ ਕਾਮੋ, ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਕਾਮੋ; ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਕਾਮੋ, ਰਾਗੋ ਕਾਮੋ, ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਰਾਗੋ ਕਾਮੋ – ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਾਮਾ. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੇ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ? ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ…ਪੇ… ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ – ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਇਤਿ ਇਮੇਹਿ ਚ ਕਾਮੇਹਿ ਇਮੇਹਿ ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ¶ ਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਪਵਿਵਿਤ੍ਤੋ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ – ‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹੀ’’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਭ. ੫੬੪) ਨਯੇਨ ਵਿਭਙ੍ਗੇਯੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਥਾਪਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਨਯਂ ਵਿਨਾ ਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਾਕਟੋਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਨਯੇਨੇਵ ਨਂ ਪਕਾਸਯਿਸ੍ਸਾਮ.
ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹੀਤਿ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਪਸਕ੍ਕੇਤ੍ਵਾ. ਯੋ ਪਨਾਯਮੇਤ੍ਥ ਏਵਕਾਰੋ, ਸੋ ਨਿਯਮਤ੍ਥੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਨਿਯਮਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਣਸਮਯੇ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਨਮ੍ਪਿ ਕਾਮਾਨਂ ਤਸ੍ਸ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵਂ ਕਾਮਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨੇਵ ਚਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਕਥਂ? ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹੀ’’ਤਿ ਏਵਞ੍ਹਿ ਨਿਯਮੇ ਕਰਿਯਮਾਨੇ ਇਦਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਨੂਨਿਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਕਾਮਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾ, ਯੇਸੁ ਸਤਿ ਇਦਂ ਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਸਤਿ ਪਦੀਪੋ ਵਿਯ, ਤੇਸਂ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨੇਵ ਚਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮੋ ਹੋਤਿ, ਓਰਿਮਤੀਰਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਪਾਰਿਮਤੀਰਸ੍ਸੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਯਮਂ ਕਰੋਤੀਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਸਿਯਾ – ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਸ ਪੁਬ੍ਬਪਦੇਯੇਵ ਵੁਤ੍ਤੋ ਨ ਉਤ੍ਤਰਪਦੇ, ਕਿਂ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਵਿਵਿਚ੍ਚਾਪਿ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ਨ ¶ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਏਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਹਿ ਪੁਬ੍ਬਪਦੇਏਵ ਏਸ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਕਾਮਧਾਤੁਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਤੋ ਹਿ ਕਾਮਰਾਗਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਚ ਇਦਂ ਝਾਨਂ ਕਾਮਾਨਮੇਵ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਕਾਮਾਨਮੇਤਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ, ਯਦਿਦਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ (ਇਤਿਵੁ. ੭੨). ਉਤ੍ਤਰਪਦੇਪਿ ਪਨ ਯਥਾ ‘‘ਇਧੇਵ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਠਮੋ ਸਮਣੋ, ਇਧ ਦੁਤਿਯੋ ਸਮਣੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੩੯) ਏਤ੍ਥ ਏਵਕਾਰੋ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਵਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਇਤੋ ਅਞ੍ਞੇਹਿਪਿ ਨੀਵਰਣਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਵਿਵਿਚ੍ਚ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਿਤੁਂ ¶ . ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਦਦ੍ਵਯੇਪਿ ਏਸ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਪਦਦ੍ਵਯੇਪਿ ਚ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਾਧਾਰਣਵਚਨੇਨ ਤਦਙ੍ਗਵਿਵੇਕਾਦਯੋ ਕਾਯਵਿਵੇਕਾਦਯੋ ਚ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਵਿਵੇਕਾ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਥਾਪਿ ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ, ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਿਵੇਕੋਤਿ ਤਯੋ ਏਵ ਇਧ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ‘‘ਕਾਮੇਹੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਪਦੇਨ ਯੇ ਚ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ‘‘ਕਤਮੇ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਮਨਾਪਿਯਾ ਰੂਪਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾਨਿ. ੧; ਵਿਭ. ੯੬੪) ਨਯੇਨ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਯੇ ਚ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਚ ‘‘ਛਨ੍ਦੋ ¶ ਕਾਮੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾਨਿ. ੧) ਨਯੇਨ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਇਚ੍ਚੇਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਤਿ ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਹਿਪਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਤੇਨ ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ.
ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹੀਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਹਿ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਵਾ ਵਿਵਿਚ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਪੁਰਿਮੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵੇਕਵਚਨਤੋਯੇਵ ਕਾਮਸੁਖਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵੇਕਵਚਨਤੋ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸੁਖਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਵਿਭਾਵਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਕਿਲੇਸਕਾਮਵਿਵੇਕਵਚਨਤੋਯੇਵ ਚ ਏਤੇਸਂ ਪਠਮੇਨ ਸਂਕਿਲੇਸਵਤ੍ਥੁਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਸਂਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਂ; ਪਠਮੇਨ ਲੋਲਭਾਵਸ੍ਸ ਹੇਤੁਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਬਾਲਭਾਵਸ੍ਸ; ਪਠਮੇਨ ਚ ਪਯੋਗਸੁਦ੍ਧਿ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਆਸਯਪੋਸਨਂ ਵਿਭਾਵਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਂ. ਏਸ ਤਾਵ ਨਯੋ ‘‘ਕਾਮੇਹੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਕਾਮੇਸੁ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਪਕ੍ਖੇ.
ਕਿਲੇਸਕਾਮਪਕ੍ਖੇ ਪਨ ਛਨ੍ਦੋਤਿ ਚ ਰਾਗੋਤਿ ਚ ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਅਨੇਕਭੇਦੋ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋਯੇਵ ਕਾਮੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਸੋ ਚ ਅਕੁਸਲਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੋਪਿ ¶ ਸਮਾਨੋ, ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਕਾਮਛਨ੍ਦੋ ਕਾਮੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਝਾਨਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਵਿਸੁਂ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਕਿਲੇਸਕਾਮਤ੍ਤਾ ਵਾ ਪੁਰਿਮਪਦੇ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਅਕੁਸਲਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਦੁਤਿਯਪਦੇ. ਅਨੇਕਭੇਦਤੋ ਚਸ੍ਸ ਕਾਮਤੋਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਕਾਮੇਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ ਚ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਕੁਸਲਭਾਵੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੇ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵਿਭਙ੍ਗੇ (ਵਿਭ. ੫੬੪) ਉਪਰਿਝਾਨਙ੍ਗਪਚ੍ਚਨੀਕਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤੋ ਨੀਵਰਣਾਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਹਿ ਝਾਨਙ੍ਗਪਚ੍ਚਨੀਕਾਨਿ, ਤੇਸਂ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨੇਵ ਪਟਿਪਕ੍ਖਾਨਿ, ਵਿਦ੍ਧਂਸਕਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਸਮਾਧਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ, ਪੀਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ, ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਸੁਖਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸ੍ਸ, ਵਿਚਾਰੋ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯਾ’’ਤਿ ਪੇਟਕੇ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਏਵਮੇਤ੍ਥ ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਿਵੇਕੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਨੀਵਰਣਾਨਂ. ਅਗ੍ਗਹਿਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪਨ ¶ ਪਠਮੇਨ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਸੇਸਨੀਵਰਣਾਨਂ. ਤਥਾ ਪਠਮੇਨ ਤੀਸੁ ਅਕੁਸਲਮੂਲੇਸੁ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਭੇਦਵਿਸਯਸ੍ਸ ਲੋਭਸ੍ਸ, ਦੁਤਿਯੇਨ ¶ ਆਘਾਤਵਤ੍ਥੁਭੇਦਾਦਿਵਿਸਯਾਨਂ ਦੋਸਮੋਹਾਨਂ. ਓਘਾਦੀਸੁ ਵਾ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਠਮੇਨ ਕਾਮੋਘ-ਕਾਮਯੋਗ-ਕਾਮਾਸਵ-ਕਾਮੁਪਾਦਾਨ-ਅਭਿਜ੍ਝਾਕਾਯਗਨ੍ਥ-ਕਾਮਰਾਗ-ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਅਵਸੇਸਓਘ-ਯੋਗਾਸਵ-ਉਪਾਦਾਨ-ਗਨ੍ਥ-ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ. ਪਠਮੇਨ ਚ ਤਣ੍ਹਾਯ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕਾਨਞ੍ਚ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕਾਨਞ੍ਚ. ਅਪਿਚ ਪਠਮੇਨ ਲੋਭਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਅਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾਨਂ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਸੇਸਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾਨਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਿਵੇਕੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਯਂ ਤਾਵ ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ.
ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਪਹਾਨਙ੍ਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗਙ੍ਗਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਵਿਚਾਰਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਤਕ੍ਕਨਂ ਵਿਤਕ੍ਕੋ, ਊਹਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਿਨਿਰੋਪਨਲਕ੍ਖਣੋ, ਆਹਨਨਪਰਿਯਾਹਨਨਰਸੋ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਤੇਨ ਯੋਗਾਵਚਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਵਿਤਕ੍ਕਾਹਤਂ ਵਿਤਕ੍ਕਪਰਿਯਾਹਤਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਨਯਨਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨੋ. ਵਿਚਰਣਂ ਵਿਚਾਰੋ, ਅਨੁਸਞ੍ਚਰਣਨ੍ਤਿ ¶ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਆਰਮ੍ਮਣਾਨੁਮਜ੍ਜਨਲਕ੍ਖਣੋ, ਤਤ੍ਥ ਸਹਜਾਤਾਨੁਯੋਜਨਰਸੋ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਬਨ੍ਧਨਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨੋ. ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਚ ਨੇਸਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਵਿਪ੍ਪਯੋਗੇ ਓਲ਼ਾਰਿਕਟ੍ਠੇਨ ਘਣ੍ਟਾਭਿਘਾਤਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਚੇਤਸੋ ਪਠਮਾਭਿਨਿਪਾਤੋ ਵਿਤਕ੍ਕੋ, ਸੁਖੁਮਟ੍ਠੇਨ ਅਨੁਰਵੋ ਵਿਯ ਅਨੁਪ੍ਪਬਨ੍ਧੋ ਵਿਚਾਰੋ. ਵਿਪ੍ਫਾਰਵਾ ਚੇਤ੍ਥ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਪਰਿਪ੍ਫਨ੍ਦਨਭਾਵੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਆਕਾਸੇ ਉਪ੍ਪਤਿਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖਿਨੋ ਪਕ੍ਖਵਿਕ੍ਖੇਪੋ ਵਿਯ ਪਦੁਮਾਭਿਮੁਖਪਾਤੋ ਵਿਯ ਚ ਗਨ੍ਧਾਨੁਬਨ੍ਧਚੇਤਸੋ ਭਮਰਸ੍ਸ. ਸਨ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿ ਵਿਚਾਰੋ ਨਾਤਿਪਰਿਪ੍ਫਨ੍ਦਨਭਾਵੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਆਕਾਸੇ ਉਪ੍ਪਤਿਤਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖਿਨੋ ਪਕ੍ਖਪ੍ਪਸਾਰਣਂ ਵਿਯ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨਂ ਵਿਯ ਚ ਪਦੁਮਾਭਿਮੁਖਪਤਿਤਸ੍ਸ ਭਮਰਸ੍ਸ ਪਦੁਮਸ੍ਸ ਉਪਰਿਭਾਗੇ. ਸੋ ਪਨ ਨੇਸਂ ਵਿਸੇਸੋ ਪਠਮ-ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇਸੁ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤਿ. ਇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਇਮਿਨਾ ਚ ਵਿਚਾਰੇਨ ਸਹ ਵਤ੍ਤਤਿ ਰੁਕ੍ਖੋ ਵਿਯ ਪੁਪ੍ਫੇਨ ਚ ਫਲੇਨ ਚਾਤਿ ਇਦਂ ਝਾਨਂ ‘‘ਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਵਿਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਪਨ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਚ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਇਮਿਨਾ ਚ ਵਿਚਾਰੇਨ ਉਪੇਤੋ ਹੋਤਿ ¶ ਸਮੁਪੇਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਭ. ੫੬੫) ਨਯੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾ ਦੇਸਨਾ ਕਤਾ. ਅਤ੍ਥੋ ਪਨ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਏਵਮੇਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
ਵਿਵੇਕਜਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਵਿਤ੍ਤਿ ਵਿਵੇਕੋ, ਨੀਵਰਣਵਿਗਮੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਵਿਤ੍ਤੋਤਿ ਵਾ ਵਿਵੇਕੋ, ਨੀਵਰਣਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਝਾਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਰਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਵੇਕਾ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਵਿਵੇਕੇ ਜਾਤਨ੍ਤਿ ਵਿਵੇਕਜਂ. ਪੀਤਿਸੁਖਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਿਨਯਤੀਤਿ ਪੀਤਿ, ਸਾ ਸਮ੍ਪਿਯਾਯਨਲਕ੍ਖਣਾ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਪੀਨਨਰਸਾ ¶ , ਫਰਣਰਸਾ ਵਾ, ਓਦਗ੍ਯਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ. ਸੁਖਨਂ ਸੁਖਂ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਾ ਖਾਦਤਿ ਖਨਤਿ ਚ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਾਬਾਧਨ੍ਤਿ ਸੁਖਂ, ਤਂ ਸਾਤਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕਾਨਂ ਉਪਬ੍ਰੂਹਨਰਸਂ, ਅਨੁਗ੍ਗਹਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਂ. ਸਤਿਪਿ ਚ ਨੇਸਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਵਿਪ੍ਪਯੋਗੇ ਇਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣਪਟਿਲਾਭਤੁਟ੍ਠਿ ਪੀਤਿ, ਪਟਿਲਦ੍ਧਰਸਾਨੁਭਵਨਂ ਸੁਖਂ. ਯਤ੍ਥ ਪੀਤਿ ਤਤ੍ਥ ਸੁਖਂ, ਯਤ੍ਥ ਸੁਖਂ ਤਤ੍ਥ ਨ ਨਿਯਮਤੋ ਪੀਤਿ. ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਪੀਤਿ, ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਸੁਖਂ. ਕਨ੍ਤਾਰਖਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਨਨ੍ਤੋਦਕਦਸ੍ਸਨਸਵਨੇਸੁ ਵਿਯ ਪੀਤਿ, ਵਨਚ੍ਛਾਯਪ੍ਪਵੇਸਨਉਦਕਪਰਿਭੋਗੇਸੁ ਵਿਯ ਸੁਖਂ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਪਾਕਟਭਾਵਤੋ ਚੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਞ੍ਚ ਪੀਤਿ, ਇਦਞ੍ਚ ਸੁਖਂ, ਅਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ, ਅਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਝਾਨੇ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਇਦਂ ਝਾਨਂ ‘‘ਪੀਤਿਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਅਥ ਵਾ ਪੀਤਿ ਚ ਸੁਖਞ੍ਚ ਪੀਤਿਸੁਖਂ, ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਾਦਯੋ ਵਿਯ. ਵਿਵੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ, ਅਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਝਾਨੇ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਵਿਵੇਕਜਂਪੀਤਿਸੁਖਂ. ਯਥੇਵ ¶ ਹਿ ਝਾਨਂ, ਏਵਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪੇਤ੍ਥ ਵਿਵੇਕਜਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਪਦੇਨੇਵ ‘‘ਵਿਵੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਪਨ ‘‘ਇਦਂ ਸੁਖਂ ਇਮਾਯ ਪੀਤਿਯਾ ਸਹਗਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਭ. ੫੬੭) ਨਯੇਨੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਥੋ ਪਨ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਏਵਮੇਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
ਪਠਮਨ੍ਤਿ ਗਣਨਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾ ਪਠਮਂ, ਇਦਂ ਪਠਮਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿਪਿ ਪਠਮਂ. ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮੇ ਝਾਪੇਤੀਤਿ ਝਾਨਂ, ਇਮਿਨਾ ਯੋਗਿਨੋ ਝਾਯਨ੍ਤੀਤਿਪਿ ਝਾਨਂ, ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮੇ ਡਹਨ੍ਤਿ ਗੋਚਰਂ ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਯਂ ਵਾ ਤਂ ਝਾਯਤਿ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤੀਤਿ ਝਾਨਂ, ਤੇਨੇਵ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਦੇਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਂ ¶ , ਲਕ੍ਖਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਦੁਵਿਧਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਆਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਸਹ ਉਪਚਾਰੇਨ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਕਸਿਣਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨਤੋ. ਲਕ੍ਖਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਫਲਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਲਕ੍ਖਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨਤੋ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਅਨਿਚ੍ਚਲਕ੍ਖਣਾਦੀਨਿ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨਕਿਚ੍ਚਂ ਪਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਮਗ੍ਗੋ ਲਕ੍ਖਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਫਲਂ ਪਨ ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ ਤਥਲਕ੍ਖਣਂ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤੀਤਿ ਲਕ੍ਖਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨਤ੍ਥੇ ਆਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਮੇਵ ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ.
ਏਤ੍ਥਾਹ – ‘‘ਕਤਮਂ ਪਨ ਤਂ ਝਾਨਂ ਨਾਮ, ਯਂ ਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਵਿਚਾਰਂ…ਪੇ… ਪੀਤਿਸੁਖਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਅਪਦੇਸਂ ਅਰਹਤੀ’’ਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਯਥਾ ਸਧਨੋ ਸਪਰਿਜਨੋਤਿਆਦੀਸੁ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਧਨਞ੍ਚ ਪਰਿਜਨਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞੋ ਅਪਦੇਸਾਰਹੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਧਮ੍ਮੇ ਅਞ੍ਞਂ ਅਪਦੇਸਾਰਹਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਥਾ ਪਨ ਸਰਥਾ ਸਪਤ੍ਤਿ ਸੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਸੇਨਙ੍ਗੇਸੁਯੇਵ ਸੇਨਾਸਮ੍ਮੁਤਿ, ਏਵਮਿਧ ਪਞ੍ਚਸੁ ਅਙ੍ਗੇਸੁਯੇਵ ¶ ਝਾਨਸਮ੍ਮੁਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਕਤਮੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ? ਵਿਤਕ੍ਕੋ, ਵਿਚਾਰੋ, ਪੀਤਿ, ਸੁਖਂ, ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਤਿ ਏਤੇਸੁ. ਏਤਾਨੇਵ ਹਿਸ੍ਸ ‘‘ਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਵਿਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਙ੍ਗਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਅਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਕਗ੍ਗਤਾ ਅਙ੍ਗਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਚੇ ਤਞ੍ਚ ਨ. ਕਸ੍ਮਾ? ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਸਾਪਿ ਹਿ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ‘‘ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਵਿਚਾਰੋ ਪੀਤਿ ਸੁਖਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਕਗ੍ਗਤਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਾਯੇਵ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਵਿਚਾਰਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਸਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਨ੍ਤਿ ਇਧ ਅਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਇਮਿਨਾ ਵਿਭਙ੍ਗਵਚਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਪਿ ਅਙ੍ਗਮੇਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯੇਨ ਹਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਭਗਵਤਾ ਉਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ, ਸੋ ਏਵ ਤੇਨ ਵਿਭਙ੍ਗੇਪਿ ਪਕਾਸਿਤੋਤਿ.
ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜਾਤਿ ¶ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਉਪਸਮ੍ਪਾਦਯਿਤ੍ਵਾ ਵਾ, ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਪਨ ‘‘ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜਾਤਿ ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੋ ਪਟਿਲਾਭੋ ਪਤ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਫੁਸਨਾ ਸਮ੍ਫੁਸਨਾ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਏਵਮੇਵਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਵਿਹਾਸਿਨ੍ਤਿ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਨਿਸਜ੍ਜਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਇਰਿਯਾਪਥਵਿਹਾਰੇਨ ਇਤਿਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਝਾਨਸਮਙ੍ਗੀ ¶ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ ਇਰਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਿਂ ਪਾਲਨਂ ਯਪਨਂ ਯਾਪਨਂ ਚਾਰਂ ਵਿਹਾਰਂ ਅਭਿਨਿਪ੍ਫਾਦੇਸਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਵਿਭਙ੍ਗੇ – ‘‘ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੫੧੨).
ਕਿਂ ਪਨ ਕਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਾਸੀਤਿ? ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ. ਕਤਰਂ? ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ. ਅਞ੍ਞੇਨ ਤਦਤ੍ਥਿਕੇਨ ਕਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ? ਅਞ੍ਞੇਨਪਿ ਏਤਂ ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਥਵੀਕਸਿਣਾਦੀਨਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਸਂ ਭਾਵਨਾਨਯੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੫੫) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਧ ਪਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਅਤਿਭਾਰਿਯਂ ਵਿਨਯਨਿਦਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਮਤ੍ਤਮੇਵ ਕਰੋਮਾਤਿ.
ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਕਥਾ
ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਚ ਵਿਚਾਰਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਇਮੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵੂਪਸਮਾ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ; ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਣੇ ਅਪਾਤੁਭਾਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਧਮ੍ਮਾ ਨ ਸਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਯੇਵ ਹਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇ ਫਸ੍ਸਾਦਯੋ, ਅਞ੍ਞੇ ਇਧ; ਓਲ਼ਾਰਿਕਸ੍ਸ ਪਨ ਓਲ਼ਾਰਿਕਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਤੋ ਪਰੇਸਂ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਂ ਅਧਿਗਮੋ ¶ ਹੋਤੀਤਿ ਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਧ ਨਿਯਕਜ੍ਝਤ੍ਤਮਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਪਨ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਵਿਭ. ੫੭੩) ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਨਿਯਕਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਨਿ ਜਾਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ.
ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਦ੍ਧਾ. ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਯੋਗਤੋ ਝਾਨਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ, ਨੀਲਵਣ੍ਣਯੋਗਤੋ ਨੀਲਵਤ੍ਥਂ ਵਿਯ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਤਂ ਝਾਨਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਕ੍ਖੋਭਵੂਪਸਮਨੇਨ ਚੇਤੋ ਸਮ੍ਪਸਾਦਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ਚੇਤਸੋਤਿ ਏਵਂ ਪਦਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪੁਰਿਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇ ¶ ਚੇਤਸੋਤਿ ਏਤਂ ਏਕੋਦਿਭਾਵੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ – ਏਕੋ ਉਦੇਤੀਤਿ ਏਕੋਦਿ, ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰੇਹਿ ਅਨਜ੍ਝਾਰੂਲ਼੍ਹਤ੍ਤਾ ਅਗ੍ਗੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਦੇਤੀਤਿ ¶ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਟ੍ਠੋਪਿ ਹਿ ਲੋਕੇ ਏਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਵਿਰਹਤੋ ਵਾ ਏਕੋ ਅਸਹਾਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿਪਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇ ਉਦਾਯਤੀਤਿ ਉਦਿ, ਉਟ੍ਠਾਪੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ ਚ ਸੋ ਉਦਿ ਚਾਤਿ ਏਕੋਦਿ, ਸਮਾਧਿਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਇਤਿ ਇਮਂ ਏਕੋਦਿਂ ਭਾਵੇਤਿ ਵਡ੍ਢਯਤੀਤਿ ਇਦਂ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਂ ਏਕੋਦਿਭਾਵਂ. ਸੋ ਪਨਾਯਂ ਏਕੋਦਿ ਯਸ੍ਮਾ ਚੇਤਸੋ, ਨ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਜੀਵਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾਵਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਨਨੁ ਚਾਯਂ ਸਦ੍ਧਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਯਞ੍ਚ ਏਕੋਦਿਨਾਮਕੋ ਸਮਾਧਿ; ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਇਦਮੇਵ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ‘‘ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾਵਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਅਦੁਞ੍ਹਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਕ੍ਖੋਭੇਨ ਵੀਚਿਤਰਙ੍ਗਸਮਾਕੁਲਮਿਵ ਜਲਂ ਨ ਸੁਪ੍ਪਸਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਤਿਯਾਪਿ ਸਦ੍ਧਾਯ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਨ੍ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਸੁਪ੍ਪਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾਯੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਸਮਾਧਿਪਿ ਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਾਕਟੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਕੋਦਿਭਾਵਨ੍ਤਿਪਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਝਾਨੇ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਪਲਿਬੋਧਾਭਾਵੇਨ ਲਦ੍ਧੋਕਾਸਾ ਬਲਵਤੀ ਸਦ੍ਧਾ, ਬਲਵਸਦ੍ਧਾਸਹਾਯਪ੍ਪਟਿਲਾਭੇਨੇਵ ਚ ਸਮਾਧਿਪਿ ਪਾਕਟੋ; ਤਸ੍ਮਾ ਇਦਮੇਵ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਪਨ ‘‘ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਨ੍ਤਿ ਯਾ ਸਦ੍ਧਾ ਸਦ੍ਦਹਨਾ ਓਕਪ੍ਪਨਾ ਅਭਿਪ੍ਪਸਾਦੋ, ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾਵਨ੍ਤਿ ਯਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਠਿਤਿ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਪਨੇਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਯਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਯਥਾ ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਸਂਸਨ੍ਦਤਿ ਚੇਵ ਸਮੇਤਿ ਚ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਅਵਿਚਾਰਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨਾਯ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਏਤਸ੍ਸ ਵਾ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ. ਇਮਿਨਾਵ ਨਯੇਨ ਅਵਿਚਾਰਂ. ਵਿਭਙ੍ਗੇਪਿ (ਵਿਭ. ੫੭੬) ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਤਿ ਅਯਞ੍ਚ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ¶ ਅਯਞ੍ਚ ਵਿਚਾਰੋ ਸਨ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਮਿਤਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਾ ਅਬ੍ਭਤ੍ਥਙ੍ਗਤਾ ਅਪ੍ਪਿਤਾ ਬ੍ਯਪ੍ਪਿਤਾ ਸੋਸਿਤਾ ਵਿਸੋਸਿਤਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਤਾ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਅਵਿਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿ.
ਏਤ੍ਥਾਹ – ਨਨੁ ਚ ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾਤਿ ਇਮਿਨਾਪਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਸਿਦ੍ਧੋ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਪੁਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਅਵਿਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਏਵਮੇਤਂ ਸਿਦ੍ਧੋ ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ, ਨ ਪਨੇਤਂ ਤਦਤ੍ਥਦੀਪਕਂ; ਨਨੁ ਅਵੋਚੁਮ੍ਹ – ‘‘ਓਲ਼ਾਰਿਕਸ੍ਸ ਪਨ ਓਲ਼ਾਰਿਕਸ੍ਸ ¶ ਅਙ੍ਗਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਤੋ ਪਰੇਸਂ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਂ ¶ ਅਧਿਗਮੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.
ਅਪਿਚ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾ ਇਦਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ, ਨ ਕਿਲੇਸਕਾਲੁਸਿਯਸ੍ਸ. ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਞ੍ਚ ਵੂਪਸਮਾ ਏਕੋਦਿਭਾਵਂ ਨ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਮਿਵ ਨੀਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨਾ, ਨ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਮਿਵ ਚ ਅਙ੍ਗਪਾਤੁਭਾਵਾਤਿ ਏਵਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਏਕੋਦਿਭਾਵਾਨਂ ਹੇਤੁਪਰਿਦੀਪਕਮਿਦਂ ਵਚਨਂ. ਤਥਾ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾ ਇਦਂ ਅਵਿਤਕ੍ਕਅਵਿਚਾਰਂ, ਨ ਤਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਾਨਿ ਵਿਯ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਿ ਵਿਯ ਚ ਅਭਾਵਾਤਿ ਏਵਂ ਅਵਿਤਕ੍ਕਅਵਿਚਾਰਭਾਵਸ੍ਸ ਹੇਤੁਪਰਿਦੀਪਕਞ੍ਚ, ਨ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਭਾਵਮਤ੍ਤਪਰਿਦੀਪਕਂ. ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਭਾਵਮਤ੍ਤਪਰਿਦੀਪਕਮੇਵ ਪਨ ‘‘ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਅਵਿਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪੁਰਿਮਂ ਵਤ੍ਵਾਪਿ ਪੁਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵਾਤਿ.
ਸਮਾਧਿਜਨ੍ਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸਮਾਧਿਤੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸਮਾਧਿਤੋ ਵਾ ਜਾਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਠਮਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸਮਾਧਿਤੋ ਜਾਤਂ, ਅਥ ਖੋ ਅਯਮੇਵ ‘‘ਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਕ੍ਖੋਭਵਿਰਹੇਨ ਅਤਿਵਿਯ ਅਚਲਤ੍ਤਾ ਸੁਪ੍ਪਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਚ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਭਣਨਤ੍ਥਂ ਇਦਮੇਵ ‘‘ਸਮਾਧਿਜ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੀਤਿਸੁਖਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.
ਦੁਤਿਯਨ੍ਤਿ ਗਣਨਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤੋ ਦੁਤਿਯਂ, ਇਦਂ ਦੁਤਿਯਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿਪਿ ਦੁਤਿਯਂ. ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਯਥਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਹਿ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਏਵਮਿਦਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਾਦੀਹਿ ‘‘ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਸਾਦੋ, ਪੀਤਿ, ਸੁਖਂ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਕਗ੍ਗਤਾ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੫੮੦). ਪਰਿਯਾਯੋਯੇਵ ਚੇਸੋ. ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ਪਨ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਤਿਵਙ੍ਗਿਕਮੇਵੇਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਕਤਮਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਤਿਵਙ੍ਗਿਕਂ ਝਾਨਂ ਹੋਤਿ? ਪੀਤਿ, ਸੁਖਂ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਕਗ੍ਗਤਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੬੧). ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.
ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਕਥਾ
ਪੀਤਿਯਾ ¶ ਚ ਵਿਰਾਗਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯੇਵ ਪੀਤਿ. ਵਿਰਾਗੋਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨਂ ਵਾ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ ਵਾ. ਉਭਿਨ੍ਨਮਨ੍ਤਰਾ ‘‘ਚ’’ ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥੋ, ਸੋ ¶ ਹਿ ਵੂਪਸਮਂ ਵਾ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਵੂਪਸਮਂ ਵਾ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਾ ਵੂਪਸਮਮੇਵ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ, ਤਦਾ ਪੀਤਿਯਾ ਵਿਰਾਗਾ ਚ, ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ ਵੂਪਸਮਾ ਚਾਤਿ ਏਵਂ ਯੋਜਨਾ ¶ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਚ ਯੋਜਨਾਯਂ ਵਿਰਾਗੋ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਪੀਤਿਯਾ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨਾ ਚ ਵੂਪਸਮਾ ਚਾਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਯਦਾ ਪਨ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਵੂਪਸਮਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ, ਤਦਾ ਪੀਤਿਯਾ ਚ ਵਿਰਾਗਾ, ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਞ੍ਚ ਵੂਪਸਮਾਤਿ ਏਵਂ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਚ ਯੋਜਨਾਯਂ ਵਿਰਾਗੋ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਪੀਤਿਯਾ ਚ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ, ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਞ੍ਚ ਵੂਪਸਮਾਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
ਕਾਮਞ੍ਚੇਤੇ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇਯੇਵ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਝਾਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਪਰਿਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਵਣ੍ਣਭਣਨਤ੍ਥਞ੍ਚੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾ’’ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਇਦਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ – ‘‘ਨੂਨ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਵੂਪਸਮੋ ਮਗ੍ਗੋ ਇਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਤਤਿਯੇ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾਨਮ੍ਪਿ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਾਦੀਨਂ ‘‘ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਹਾਨਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੧੩੨) ਏਵਂ ਪਹਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਵਣ੍ਣਭਣਨਂ ਹੋਤਿ ਤਦਧਿਗਮਾਯ ਉਸ੍ਸੁਕਾਨਂ ਉਸ੍ਸਾਹਜਨਕਂ; ਏਵਮੇਵਂ ਇਧ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮੋ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਵਣ੍ਣਭਣਨਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਯਮਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ – ‘‘ਪੀਤਿਯਾ ਚ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ, ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਞ੍ਚ ਵੂਪਸਮਾ’’ਤਿ.
ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਚ ਵਿਹਾਸਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਪਪਤ੍ਤਿਤੋ ਇਕ੍ਖਤੀਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾ, ਸਮਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਅਪਕ੍ਖਪਤਿਤਾਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਾਯ ਵਿਸਦਾਯ ਵਿਪੁਲਾਯ ਥਾਮਗਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸਮਙ੍ਗੀ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਪਨ ਦਸਵਿਧਾ ਹੋਤਿ – ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਵੀਰਿਯੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਸਙ੍ਖਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਵੇਦਨੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਵਿਪਸ੍ਸਨੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਝਾਨੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧੁਪੇਕ੍ਖਾਤਿ. ਏਵਮਯਂ ਦਸਵਿਧਾਪਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਆਗਤਨਯਤੋ ਭੂਮਿਪੁਗ੍ਗਲਚਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਤੋ, ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹ-ਏਕਕ੍ਖਣਕੁਸਲਤ੍ਤਿਕਸਙ੍ਖੇਪਵਸੇਨ ਚ ਅਟ੍ਠਸਾਲਿਨਿਯਾ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹਟ੍ਠਕਥਾਯ ¶ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਇਧ ਪਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਵਿਨਯਨਿਦਾਨਂ ਅਤਿਭਾਰਿਯਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਲਕ੍ਖਣਾਦਿਤੋ ਪਨ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੁਪੇਕ੍ਖਾ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਾ, ਅਨਾਭੋਗਰਸਾ, ਅਬ੍ਯਾਪਾਰਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ, ਪੀਤਿਵਿਰਾਗਪਦਟ੍ਠਾਨਾਤਿ.
ਏਤ੍ਥਾਹ ¶ – ਨਨੁ ਚਾਯਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤੁਪੇਕ੍ਖਾਵ ਹੋਤਿ, ਸਾ ਚ ਪਠਮਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇਸੁਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਚ ਵਿਹਾਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯਾ, ਸਾ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ? ਅਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਤੋ. ਅਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ¶ ਤਸ੍ਸਾ ਤਤ੍ਥ ਕਿਚ੍ਚਂ, ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਹਿ ਅਭਿਭੂਤਤ੍ਤਾ. ਇਧ ਪਨਾਯਂ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਪੀਤੀਹਿ ਅਨਭਿਭੂਤਤ੍ਤਾ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸਿਰਾ ਵਿਯ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾ ਜਾਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ.
ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਚ ਵਿਹਾਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ.
ਇਦਾਨਿ ਸਤੋ ਚ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਰਤੀਤਿ ਸਤੋ, ਸਮ੍ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ. ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਸਤਿ ਚ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਞ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਰਣਲਕ੍ਖਣਾ ਸਤਿ, ਅਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਨਰਸਾ, ਆਰਕ੍ਖਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ; ਅਸਮ੍ਮੋਹਲਕ੍ਖਣਂ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ, ਤੀਰਣਰਸਂ, ਪਵਿਚਯਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਇਦਂ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਪੁਰਿਮਜ੍ਝਾਨੇਸੁਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿਸ੍ਸ ਹਿ ਅਸਮ੍ਪਜਾਨਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਗੇਵ ਅਪ੍ਪਨਾ; ਓਲ਼ਾਰਿਕਤ੍ਤਾ ਪਨ ਤੇਸਂ ਝਾਨਾਨਂ ਭੂਮਿਯਂ ਵਿਯ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਤਿ ਸੁਖਾ ਹੋਤਿ, ਅਬ੍ਯਤ੍ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਕਿਚ੍ਚਂ. ਓਲ਼ਾਰਿਕਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਪਨ ਸੁਖੁਮਤ੍ਤਾ ਇਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਖੁਰਧਾਰਾਯਂ ਵਿਯ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਕਿਚ੍ਚਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾਯੇਵ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਇਧੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ? ਯਥਾਪਿ ਧੇਨੁਪਗੋ ਵਚ੍ਛੋ ਧੇਨੁਤੋ ਅਪਨੀਤੋ ਅਰਕ੍ਖਿਯਮਾਨੋ ਪੁਨਦੇਵ ਧੇਨੁਂ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ; ਏਵਮਿਦਂ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸੁਖਂ ਪੀਤਿਤੋ ਅਪਨੀਤਮ੍ਪਿ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਾਰਕ੍ਖੇਨ ਅਰਕ੍ਖਿਯਮਾਨਂ ਪੁਨਦੇਵ ਪੀਤਿਂ ਉਪਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਪੀਤਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਸਿਯਾ. ਸੁਖੇ ਵਾਪਿ ਸਤ੍ਤਾ ਰਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਇਦਞ੍ਚ ਅਤਿਮਧੁਰਂ ਸੁਖਂ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਸੁਖਾਭਾਵਾ ¶ . ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵੇਨ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸੁਖੇ ਅਸਾਰਜ੍ਜਨਾ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਇਮਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਇਦਂ ਇਧੇਵ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਇਦਾਨਿ ਸੁਖਞ੍ਚ ਕਾਯੇਨ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਸਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਸੁਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦਨਾਭੋਗੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਕਾਯੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਸੁਖਂ, ਯਂ ਵਾ ਤਂ ਨਾਮਕਾਯਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਸੁਖਂ, ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਨਸ੍ਸ ਯਸ੍ਮਾ ਅਤਿਪਣੀਤੇਨ ਰੂਪੇਨ ਰੂਪਕਾਯੋ ਫੁਟੋ, ਯਸ੍ਸ ¶ ਫੁਟਤ੍ਤਾ ਝਾਨਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋਪਿ ਸੁਖਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੁਖਞ੍ਚ ਕਾਯੇਨ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ.
ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਤਂ ਅਰਿਯਾ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਸਤਿਮਾ ਸੁਖਵਿਹਾਰੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂਝਾਨਹੇਤੁ ਯਂਝਾਨਕਾਰਣਾ ਤਂ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸਮਙ੍ਗੀਪੁਗ੍ਗਲਂ ਬੁਦ੍ਧਾਦਯੋ ਅਰਿਯਾ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤਿ ¶ ਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ ਵਿਵਰਨ੍ਤਿ ਵਿਭਜਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਨ੍ਤਿ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤਿ, ਪਸਂਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕਿਨ੍ਤਿ? ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਸਤਿਮਾ ਸੁਖਵਿਹਾਰੀ’’ਤਿ. ਤਂ ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਾਸਿਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਂ ਤੇ ਏਵਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੀਤਿ? ਪਸਂਸਾਰਹਤੋ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਤਿਮਧੁਰਸੁਖੇ ਸੁਖਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤੇਪਿ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਸੁਖਾਭਿਸਙ੍ਗੇਨ ਆਕਡ੍ਢੀਯਤਿ, ਯਥਾ ਚ ਪੀਤਿ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ; ਏਵਂ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤਿਤਾਯ ਸਤਿਮਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਅਰਿਯਕਨ੍ਤਂ ਅਰਿਯਜਨਸੇਵਿਤਮੇਵ ਚ ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਸੁਖਂ ਨਾਮਕਾਯੇਨ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਸਂਸਾਰਹੋ. ਇਤਿ ਪਸਂਸਾਰਹਤੋ ਨਂ ਅਰਿਯਾ ਤੇ ਏਵਂ ਪਸਂਸਾਹੇਤੁਭੂਤੇ ਗੁਣੇ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤਾ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਸਤਿਮਾ ਸੁਖਵਿਹਾਰੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਤਤਿਯਨ੍ਤਿ ਗਣਨਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤੋ ਤਤਿਯਂ. ਇਦਂ ਤਤਿਯਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿਪਿ ਤਤਿਯਂ. ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਥਾ ਦੁਤਿਯਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਾਦੀਹਿ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਕਂ; ਏਵਮਿਦਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਦੀਹਿ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਂ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਸਤਿ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਸੁਖਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਗ੍ਗਤਾ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੫੯੧). ਪਰਿਯਾਯੋਯੇਵ ਚੇਸੋ. ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਾਨਿ ਪਨ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਦੁਵਙ੍ਗਿਕਮੇਵੇਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਕਤਮਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਦੁਵਙ੍ਗਿਕਂ ਝਾਨਂ ਹੋਤਿ ¶ ? ਸੁਖਂ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਕਗ੍ਗਤਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੬੩). ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.
ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਕਥਾ
ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾਤਿ ਕਾਯਿਕਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਕਾਯਿਕਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ. ਪੁਬ੍ਬੇਵਾਤਿ ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਪੁਬ੍ਬੇਵ, ਨ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਣੇ ¶ . ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾਤਿ ਚੇਤਸਿਕਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਚੇਤਸਿਕਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਇਮੇਸਮ੍ਪਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾ ਪਹਾਨਾ ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਦਾ ਪਨ ਨੇਸਂ ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ? ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਝਾਨਾਨਂ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇ. ਸੋਮਨਸ੍ਸਞ੍ਹਿ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਪਹੀਯਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸਸੁਖਾਨਿ ਪਠਮਦੁਤਿਯਤਤਿਯਾਨਂ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇਸੁ. ਏਵਮੇਤੇਸਂ ਪਹਾਨਕ੍ਕਮੇਨ ਅਵੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਭਙ੍ਗੇ ਪਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਉਦ੍ਦੇਸਕ੍ਕਮੇਨੇਵ ਇਧਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਸੋਮਨਸ੍ਸ ਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨਂ ਪਹਾਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਯਦਿ ¶ ਪਨੇਤਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸੁਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ‘‘ਕਤ੍ਥ ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਪਰਿਸੇਸਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ… ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ, ਏਤ੍ਥੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਪਰਿਸੇਸਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ. ਕਤ੍ਥ ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਸੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਪਰਿਸੇਸਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ…ਪੇ… ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ, ਏਤ੍ਥੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਪਰਿਸੇਸਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੫੧੦) ਏਵਂ ਝਾਨੇਸ੍ਵੇਵ ਨਿਰੋਧੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ? ਅਤਿਸਯਨਿਰੋਧਤ੍ਤਾ. ਅਤਿਸਯਨਿਰੋਧੋ ਹਿ ਨੇਸਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਸੁ, ਨ ਨਿਰੋਧੋਯੇਵ; ਨਿਰੋਧੋਯੇਵ ਪਨ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇ, ਨਾਤਿਸਯਨਿਰੋਧੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਨਾਨਾਵਜ੍ਜਨੇ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰੇ ਨਿਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਡਂਸਮਕਸਾਦਿਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਨ ਵਾ ਵਿਸਮਾਸਨੁਪਤਾਪੇਨ ਵਾ ਸਿਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਅਨ੍ਤੋਅਪ੍ਪਨਾਯਂ. ਉਪਚਾਰੇ ਵਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਮ੍ਪੇਤਂ ਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਨਿਰੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ; ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਅਵਿਹਤਤ੍ਤਾ. ਅਨ੍ਤੋਅਪ੍ਪਨਾਯਂ ਪਨ ਪੀਤਿਫਰਣੇਨ ਸਬ੍ਬੋ ਕਾਯੋ ਸੁਖੋਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਸੁਖੋਕ੍ਕਨ੍ਤਕਾਯਸ੍ਸ ਚ ਸੁਟ੍ਠੁ ਨਿਰੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ; ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਵਿਹਤਤ੍ਤਾ. ਨਾਨਾਵਜ੍ਜਨੇ ਏਵ ¶ ਚ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰੇ ਪਹੀਨਸ੍ਸ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਯਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਪਿ ਕਾਯਕਿਲਮਥੇ ਚਿਤ੍ਤੁਪਘਾਤੇ ਚ ਸਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਭਾਵੇ ਨੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਤਤ੍ਥ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਭਾਵੇ. ਅਪ੍ਪਹੀਨਾ ਏਵ ਚ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰੇ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਤਿ ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਿਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ; ਅਪ੍ਪਹੀਨਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ. ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ; ਪਹੀਨਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰੇ ਪਹੀਨਸ੍ਸਾਪਿ ਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਪੀਤਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਪਣੀਤਰੂਪਫੁਟਕਾਯਸ੍ਸ ਸਿਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ. ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ ਹਿ ਸੁਖਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਾ ¶ ਪੀਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾਤਿ. ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰੇ ਪਹੀਨਸ੍ਸਾਪਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾ, ਅਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਾਯ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਅਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਮਾ ਅਨਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚ ਸਿਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੇ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵ ਚ ‘‘ਏਤ੍ਥੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਪਰਿਸੇਸਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਅਪਰਿਸੇਸਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਨ੍ਤਿ.
ਏਤ੍ਥਾਹ – ‘‘ਅਥੇਵਂ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸੂਪਚਾਰੇ ਪਹੀਨਾਪਿ ਏਤਾ ਵੇਦਨਾ ਇਧ ਕਸ੍ਮਾ ਸਮਾਹਰੀ’’ਤਿ? ਸੁਖਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ. ਯਾ ਹਿ ਅਯਂ ‘‘ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਸਾ ਸੁਖੁਮਾ ਅਤਿਦੁਬ੍ਬਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਸੁਖੇਨ ਗਹੇਤੁਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਨਾਮ ਦੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਯਥਾ ਵਾ ਤਥਾ ਵਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਗੋਣਸ੍ਸ ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਗੋਪੋ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਵਜੇ ਸਬ੍ਬੇ ਗਾਵੋ ਸਮਾਹਰਤਿ, ਅਥੇਕੇਕਂ ਨੀਹਰਨ੍ਤੋ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਆਗਤਂ ‘‘ਅਯਂ ਸੋ, ਗਣ੍ਹਥ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤਮ੍ਪਿ ਗਾਹਾਪਯਤਿ; ਏਵਮੇਵ ਭਗਵਾ ਸੁਖਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਬਾ ਏਤਾ ਸਮਾਹਰਿ. ਏਵਞ੍ਹਿ ¶ ਸਮਾਹਟਾ ਏਤਾ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਂ ਨੇਵ ਸੁਖਂ ਨ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਨ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ, ਅਯਂ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ’’ਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ ਏਸਾ ਗਾਹਯਿਤੁਂ.
ਅਪਿਚ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾਯ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚਾਪਿ ਏਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੁਖਪ੍ਪਹਾਨਾਦਯੋ ਹਿ ਤਸ੍ਸਾ ਪਚ੍ਚਯਾ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਪਚ੍ਚਯਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾਯ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਇਧਾਵੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ…ਪੇ… ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ¶ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ. ਇਮੇ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾਯ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੫੮). ਯਥਾ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਪਹੀਨਾਪਿ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਆਦਯੋ ਤਤਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਭਣਨਤ੍ਥਂ ਤਤ੍ਥ ਪਹੀਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ; ਏਵਂ ਵਣ੍ਣਭਣਨਤ੍ਥਮ੍ਪੇਤਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸੇਤਾ ਇਧ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿਪਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਪਚ੍ਚਯਘਾਤੇਨ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਰਾਗਦੋਸਾਨਂ ਅਤਿਦੂਰਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮ੍ਪੇਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਏਤਾਸੁ ਹਿ ਸੁਖਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਰਾਗਸ੍ਸ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸ, ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਦੋਸਸ੍ਸ. ਸੁਖਾਦਿਘਾਤੇਨ ਚ ਤੇ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਰਾਗਦੋਸਾ ਹਤਾਤਿ ਅਤਿਦੂਰੇ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ.
ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਭਾਵੇਨ ਅਦੁਕ੍ਖਂ, ਸੁਖਾਭਾਵੇਨ ਅਸੁਖਂ. ਏਤੇਨੇਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਸੁਖਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਂ ਤਤਿਯਵੇਦਨਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਨ ਦੁਕ੍ਖਸੁਖਾਭਾਵਮਤ੍ਤਂ. ਤਤਿਯਵੇਦਨਾ ਨਾਮ – ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾ, ਉਪੇਕ੍ਖਾਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਾ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਵਿਪਰੀਤਾਨੁਭਵਨਲਕ੍ਖਣਾ, ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਰਸਾ, ਅਵਿਭੂਤਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ, ਸੁਖਨਿਰੋਧਪਦਟ੍ਠਾਨਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਜਨਿਤਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਝਾਨੇ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਸਤਿ. ਯਾ ਚ ਤਸ੍ਸਾ ਸਤਿਯਾ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ, ਸਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਕਤਾ ਨ ਅਞ੍ਞੇਨ; ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵਿਭਙ੍ਗੇਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਯਂ ਸਤਿ ਇਮਾਯ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਵਿਸਦਾ ਹੋਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਪਰਿਯੋਦਾਤਾ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ – ‘ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ’’’ਨ੍ਤਿ (ਵਿਭ. ੫੯੭). ਯਾਯ ਚ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਏਤ੍ਥ ਸਤਿਯਾ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤਿ, ਸਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਤਾਯ ਸਤਿਯੇਵ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ; ਸਤਿਸੀਸੇਨ ਪਨ ਦੇਸਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਯਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਹੇਟ੍ਠਾਪਿ ਤੀਸੁ ਝਾਨੇਸੁ ਵਿਜ੍ਜਤਿ, ਯਥਾ ਪਨ ਦਿਵਾ ਸੂਰਿਯਪ੍ਪਭਾਭਿਭਵਾ ਸੋਮ੍ਮਭਾਵੇਨ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਕਾਰਕਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਸਭਾਗਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਲਾਭਾ ਦਿਵਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਪਿ ਚਨ੍ਦਲੇਖਾ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਹੋਤਿ ਅਪਰਿਯੋਦਾਤਾ; ਏਵਮਯਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤੁਪੇਕ੍ਖਾਚਨ੍ਦਲੇਖਾ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਦਿਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮਤੇਜਾਭਿਭਵਾ ਸਭਾਗਾਯ ਚ ਉਪੇਕ੍ਖਾਵੇਦਨਾਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਲਾਭਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਪਿ ਪਠਮਾਦਿਜ੍ਝਾਨਭੇਦੇਸੁ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ¶ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਚ ¶ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਦਿਵਾ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਚਨ੍ਦਲੇਖਾਯ ਪਭਾ ਵਿਯ ਸਹਜਾਤਾਪਿ ਸਤਿਆਦਯੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸੁ ਏਕਮ੍ਪਿ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਧ ਪਨ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮਤੇਜਾਭਿਭਵਾਭਾਵਾ ਸਭਾਗਾਯ ਚ ਉਪੇਕ੍ਖਾਵੇਦਨਾਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਲਾਭਾ ਅਯਂ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤੁਪੇਕ੍ਖਾਚਨ੍ਦਲੇਖਾ ਅਤਿਵਿਯ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਚਨ੍ਦਲੇਖਾਯ ਪਭਾ ਵਿਯ ਸਹਜਾਤਾਪਿ ਸਤਿਆਦਯੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੋਦਾਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਦਮੇਵ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਚਤੁਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਗਣਨਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤੋ ਚਤੁਤ੍ਥਂ. ਇਦਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿਪਿ ਚਤੁਤ੍ਥਂ. ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾ ਤਤਿਯਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਦੀਹਿ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਂ; ਏਵਮਿਦਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਦੀਹਿ ਤਿਵਙ੍ਗਿਕਂ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾ, ਸਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਕਗ੍ਗਤਾ’’ਤਿ. ਪਰਿਯਾਯੋ ਏਵ ਚੇਸੋ. ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਨ ਸਤਿਂ ਉਪੇਕ੍ਖੇਕਗ੍ਗਤਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਦੁਵਙ੍ਗਿਕਮੇਵੇਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਕਤਮਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਦੁਵਙ੍ਗਿਕਂ ਝਾਨਂ ਹੋਤਿ? ਉਪੇਕ੍ਖਾ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਕਗ੍ਗਤਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੬੫). ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.
ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਕਥਾ
੧੨. ਇਤਿ ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਝਾਨਾਨਿ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਤ੍ਥਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਾਨਿ, ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਾਨਿ, ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਨਿਰੋਧਪਾਦਕਾਨਿ, ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਭਵੋਕ੍ਕਮਨਤ੍ਥਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਤ੍ਥਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਹਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਾ ਸੁਖਂ ਦਿਵਸਂ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ¶ ਇਚ੍ਚੇਵਂ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ. ਸੇਕ੍ਖਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ‘‘ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਸਮਾਹਿਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਾਨਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਏਕੋਪਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਬਹੁਧਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਅਚਿਤ੍ਤਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਨਿਰੋਧਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਵਾ ਸੁਖਂ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਨਿਰੋਧਪਾਦਕਾਨਿ ¶ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਭਵੋਕ੍ਕਮਨਤ੍ਥਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ.
ਭਗਵਤਾ ¶ ਪਨਿਦਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਂ, ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਞ੍ਚੇਵ ਅਹੋਸਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਞ੍ਚ ਨਿਰੋਧਪਾਦਕਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਸਾਧਕਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਗੁਣਦਾਯਕਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯੇਸਞ੍ਚ ਗੁਣਾਨਂ ਦਾਯਕਂ ਅਹੋਸਿ, ਤੇਸਂ ਏਕਦੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੋ ਏਵਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਤਤ੍ਥ ਸੋਤਿ ਸੋ ਅਹਂ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਕ੍ਕਮਨਿਦਸ੍ਸਨਮੇਤਂ. ਇਮਿਨਾ ਕਮੇਨ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਮਾਹਿਤੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸਮਾਧਿਨਾ ਸਮਾਹਿਤੇ. ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਭਾਵੇਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ. ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾਯੇਵ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ, ਪਭਸ੍ਸਰੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੁਖਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਘਾਤੇਨ ਵਿਹਤਰਾਗਾਦਿਅਙ੍ਗਣਤ੍ਤਾ ਅਨਙ੍ਗਣੇ. ਅਨਙ੍ਗਣਤ੍ਤਾਯੇਵ ਚ ਵਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ; ਅਙ੍ਗਣੇਨ ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ. ਸੁਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਮੁਦੁਭੂਤੇ, ਵਸੀਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਸੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਞ੍ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮੁਦੂਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਮੁਦੁਤ੍ਤਾਯੇਵ ਚ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ, ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਮੇ ਕਮ੍ਮਯੋਗ੍ਗੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮੁਦੁ ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਕਮ੍ਮਨਿਯਂ ਹੋਤਿ ਸੁਧਨ੍ਤਮਿਵ ਸੁਵਣ੍ਣਂ, ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਚ ਸੁਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਞ੍ਞਂ ਏਕਧਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਂ ਏਵਂ ਭਾਵਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਮੁਦੁ ਚ ਹੋਤਿ ਕਮ੍ਮਨਿਯਞ੍ਚ, ਯਥਯਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੨੨).
ਏਤੇਸੁ ¶ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਭਾਵਾਦੀਸੁ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਠਿਤੇ. ਠਿਤਤ੍ਤਾਯੇਵ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ, ਅਚਲੇ ਨਿਰਿਞ੍ਜਨੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮੁਦੁਕਮ੍ਮਞ੍ਞਭਾਵੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸੇ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਠਿਤੇ, ਸਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ. ਸਦ੍ਧਾਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਞ੍ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯੇਨ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਵੀਰਿਯਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਕੋਸਜ੍ਜੇਨ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਸਤਿਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਪਮਾਦੇਨ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਸਮਾਧਿਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇਨ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਓਭਾਸਗਤਂ ਕਿਲੇਸਨ੍ਧਕਾਰੇਨ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ. ਇਮੇਹਿ ¶ ਛਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਾਰਕ੍ਖਮਂ ਹੋਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਚ੍ਛਿਕਰਣੀਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ.
ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸਮਾਧਿਨਾ ਸਮਾਹਿਤੇ. ਨੀਵਰਣਦੂਰੀਭਾਵੇਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ. ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ. ਝਾਨਪ੍ਪਟਿਲਾਭਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਪਾਪਕਾਨਂ ਇਚ੍ਛਾਵਚਰਾਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਅਨਙ੍ਗਣੇ. ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੀਨਂ ਚਿਤ੍ਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵਿਗਮੇਨ ਵਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ. ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਅਨਙ੍ਗਣਵਤ੍ਥਸੁਤ੍ਤਾਨੁਸਾਰੇਨ (ਮ. ਨਿ. ੧.੫੭ ਆਦਯੋ) ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮੁਦੁਭੂਤੇ. ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਭਾਵੂਪਗਮੇਨ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ. ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਪਣੀਤਭਾਵੂਪਗਮੇਨ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ¶ . ਯਥਾ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ; ਏਵਂ ਠਿਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਾਰਕ੍ਖਮਂ ਹੋਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਚ੍ਛਿਕਰਣੀਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ, ਪਾਦਕਂ ਪਦਟ੍ਠਾਨਭੂਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਾਯਾਤਿ ਏਵਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕੇ ਜਾਤੇ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਮ੍ਹਿ ਯਂ ਞਾਣਂ ਤਦਤ੍ਥਾਯ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਤੀਤਜਾਤੀਸੁ ਨਿਵੁਤ੍ਥਕ੍ਖਨ੍ਧਾ. ਨਿਵੁਤ੍ਥਾਤਿ ਅਜ੍ਝਾਵੁਤ੍ਥਾ ਅਨੁਭੂਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਨਿਵੁਤ੍ਥਧਮ੍ਮਾ ਵਾ ਨਿਵੁਤ੍ਥਾ, ਗੋਚਰਨਿਵਾਸੇਨ ਨਿਵੁਤ੍ਥਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਤਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ, ਪਰਵਿਞ੍ਞਾਣਵਿਞ੍ਞਾਤਾਪਿ ਵਾ ਛਿਨ੍ਨਵਟੁਮਕਾਨੁਸ੍ਸਰਣਾਦੀਸੁ. ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤੀਤਿ ਯਾਯ ਸਤਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ, ਸਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿ. ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਤਾਯ ਸਤਿਯਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਞਾਣਂ. ਏਵਮਿਮਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਾਯ ਏਤਸ੍ਸ ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮਾਯ ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਸਿਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨੀਹਰਿਂ.
ਸੋਤਿ ¶ ਸੋ ਅਹਂ. ਅਨੇਕਵਿਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਨੇਕਵਿਧਂ, ਅਨੇਕੇਹਿ ਵਾ ਪਕਾਰੇਹਿ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਨ੍ਤਿ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਤੀਤਂ ਭਵਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਨਿਵੁਤ੍ਥਸਨ੍ਤਾਨਂ. ਅਨੁਸ੍ਸਰਾਮੀਤਿ ‘‘ਏਕਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਂ ਦ੍ਵੇਪਿ ਜਾਤਿਯੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਜਾਤਿਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਰਾਮਿ, ਅਨੁਦੇਵ ਵਾ ਸਰਾਮਿ, ਚਿਤ੍ਤੇ ¶ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮਿਤਮਤ੍ਤੇ ਏਵ ਸਰਾਮੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪੂਰਿਤਪਾਰਮੀਨਞ੍ਹਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸਾਨਂ ਪਰਿਕਮ੍ਮਕਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੇਨ ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤ੍ਵਾਵ ਸਰਨ੍ਤਿ. ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਪਨ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾਵ ਸਰਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ. ਤਂ ਪਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਅਤਿਭਾਰਿਯਂ ਵਿਨਯਨਿਦਾਨਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਨ ਵਦਾਮ. ਅਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਪਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੨.੪੦੨ ਆਦਯੋ) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਧ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਮੇਵ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ.
ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਨ੍ਤਿ ਆਰਦ੍ਧਪ੍ਪਕਾਰਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਤੇਨੇਵ ਯ੍ਵਾਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸੋ ਆਰਦ੍ਧੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਕਾਰਪ੍ਪਭੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਏਕਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਨ੍ਤਿ ਏਕਮ੍ਪਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਮੂਲਂ ਚੁਤਿਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਏਕਭਵਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਖਨ੍ਧਸਨ੍ਤਾਨਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਦ੍ਵੇਪਿ ਜਾਤਿਯੋਤਿਆਦੀਸੁ. ਅਨੇਕੇਪਿ ਸਂਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਪਰਿਹਾਯਮਾਨੋ ਕਪ੍ਪੋ ਸਂਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੋ, ਵਡ੍ਢਮਾਨੋ ਵਿਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਸਂਵਟ੍ਟੇਨ ਸਂਵਟ੍ਟਟ੍ਠਾਯੀ ਗਹਿਤੋ ਹੋਤਿ ਤਮ੍ਮੂਲਕਤ੍ਤਾ. ਵਿਵਟ੍ਟੇਨ ਚ ਵਿਵਟ੍ਟਟ੍ਠਾਯੀ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਤਿ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ¶ . ਕਤਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ? ਸਂਵਟ੍ਟੋ ਸਂਵਟ੍ਟਟ੍ਠਾਯੀ, ਵਿਵਟ੍ਟੋ ਵਿਵਟ੍ਟਟ੍ਠਾਯੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਤਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਤਯੋ ਸਂਵਟ੍ਟਾ – ਤੇਜੋਸਂਵਟ੍ਟੋ, ਆਪੋਸਂਵਟ੍ਟੋ, ਵਾਯੋਸਂਵਟ੍ਟੋਤਿ. ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਂਵਟ੍ਟਸੀਮਾ – ਆਭਸ੍ਸਰਾ, ਸੁਭਕਿਣ੍ਹਾ, ਵੇਹਪ੍ਫਲਾਤਿ. ਯਦਾ ਕਪ੍ਪੋ ਤੇਜੇਨ ਸਂਵਟ੍ਟਤਿ, ਆਭਸ੍ਸਰਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਡਯ੍ਹਤਿ. ਯਦਾ ਉਦਕੇਨ ਸਂਵਟ੍ਟਤਿ, ਸੁਭਕਿਣ੍ਹਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਉਦਕੇਨ ਵਿਲੀਯਤਿ. ਯਦਾ ਵਾਤੇਨ ਸਂਵਟ੍ਟਤਿ, ਵੇਹਪ੍ਫਲਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਾਤੇਨ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਯਤਿ. ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਸਦਾਪਿ ਏਕਂ ਬੁਦ੍ਧਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ.
ਬੁਦ੍ਧਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਤਿਵਿਧਂ ਹੋਤਿ – ਜਾਤਿਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ, ਆਣਾਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ, ਵਿਸਯਕ੍ਖੇਤ੍ਤਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਿਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਆਦੀਸੁ ਕਮ੍ਪਤਿ. ਆਣਾਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ¶ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਰਤਨਪਰਿਤ੍ਤਂ, ਖਨ੍ਧਪਰਿਤ੍ਤਂ, ਧਜਗ੍ਗਪਰਿਤ੍ਤਂ, ਆਟਾਨਾਟਿਯਪਰਿਤ੍ਤਂ, ਮੋਰਪਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਂ ਪਰਿਤ੍ਤਾਨਂ ਆਨੁਭਾਵੋ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਵਿਸਯਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਪਨ ਅਨਨ੍ਤਂ ਅਪਰਿਮਾਣਂ, ‘‘ਯਂ ¶ ਯਾਵਤਾ ਵਾ ਪਨ ਆਕਙ੍ਖੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੮੧) ਵੁਤ੍ਤਂ ਯਤ੍ਥ ਯਂ ਯਂ ਆਕਙ੍ਖਤਿ ਤਂ ਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ. ਏਵਮੇਤੇਸੁ ਤੀਸੁ ਬੁਦ੍ਧਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇਸੁ ਏਕਂ ਆਣਾਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਜਾਤਿਕ੍ਖੇਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਿਨਟ੍ਠਮੇਵ ਹੋਤਿ; ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਞ੍ਚ ਏਕਤੋਵ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ, ਸਣ੍ਠਹਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਏਕਤੋਵ ਸਣ੍ਠਹਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਵਿਨਾਸੋ ਚ ਸਣ੍ਠਹਨਞ੍ਚ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੨.੪੦੪) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਤਤੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.
ਯੇ ਪਨੇਤੇ ਸਂਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਏਤੇਸੁ ਭਗਵਾ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਨਤ੍ਥਾਯ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਨੇਕੇਪਿ ਸਂਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਅਨੇਕੇਪਿ ਵਿਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਅਨੇਕੇਪਿ ਸਂਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਸਰਿ. ਕਥਂ? ‘‘ਅਮੁਤ੍ਰਾਸਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ. ਤਤ੍ਥ ਅਮੁਤ੍ਰਾਸਿਨ੍ਤਿ ਅਮੁਮ੍ਹਿ ਸਂਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਅਹਂ ਅਮੁਮ੍ਹਿ ਭਵੇ ਵਾ ਯੋਨਿਯਾ ਵਾ ਗਤਿਯਾ ਵਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯਾ ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਵਾਸੇ ਵਾ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ ਵਾ ਅਹੋਸਿਂ. ਏਵਂਨਾਮੋਤਿ ਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰੋ ਵਾ ਜੋਤਿਪਾਲੋ ਵਾ. ਏਵਂਗੋਤ੍ਤੋਤਿ ਭਗ੍ਗਵੋ ਵਾ ਗੋਤਮੋ ਵਾ. ਏਵਂਵਣ੍ਣੋਤਿ ਓਦਾਤੋ ਵਾ ਸਾਮੋ ਵਾ. ਏਵਮਾਹਾਰੋਤਿ ਸਾਲਿਮਂਸੋਦਨਾਹਾਰੋ ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਫਲਭੋਜਨੋ ਵਾ. ਏਵਂਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀਤਿ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਕਾਯਿਕਚੇਤਸਿਕਾਨਂ ਸਾਮਿਸਨਿਰਾਮਿਸਾਦਿਪ੍ਪਭੇਦਾਨਂ ਵਾ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ. ਏਵਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋਤਿ ਏਵਂ ਵਸ੍ਸਸਤਪਰਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਵਾ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਪਰਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਵਾ.
ਸੋ ¶ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਅਮੁਤ੍ਰ ਉਦਪਾਦਿਨ੍ਤਿ ਸੋ ਅਹਂ ਤਤੋ ਭਵਤੋ ਯੋਨਿਤੋ ਗਤਿਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਤੋ ਸਤ੍ਤਾਵਾਸਤੋ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯਤੋ ਵਾ ਚੁਤੋ, ਪੁਨ ਅਮੁਕਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਭਵੇ ਯੋਨਿਯਾ ਗਤਿਯਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯਾ ਸਤ੍ਤਾਵਾਸੇ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ ਵਾ ਉਦਪਾਦਿਂ. ਤਤ੍ਰਾਪਾਸਿਨ੍ਤਿ ਅਥ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਭਵੇ ਯੋਨਿਯਾ ਗਤਿਯਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯਾ ਸਤ੍ਤਾਵਾਸੇ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ ਵਾ ਪੁਨ ਅਹੋਸਿਂ. ਏਵਂਨਾਮੋਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.
ਅਥ ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਅਮੁਤ੍ਰਾਸਿਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਆਰੋਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਾਵਦਿਚ੍ਛਕਂ ਸਰਣਂ. ਸੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋਤਿ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਧੂਪਪਨ੍ਨੋਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਇਧੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਅਮੁਤ੍ਰ ਉਦਪਾਦਿਨ੍ਤਿ ਤੁਸਿਤਭਵਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਰਾਪਾਸਿਂ ਏਵਂਨਾਮੋਤਿ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ¶ ਤੁਸਿਤਭਵਨੇ ¶ ਸੇਤਕੇਤੁ ਨਾਮ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿਂ. ਏਵਂਗੋਤ੍ਤੋਤਿ ਤਾਹਿ ਦੇਵਤਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਗੋਤ੍ਤੋ. ਏਵਂਵਣ੍ਣੋਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋ. ਏਵਮਾਹਾਰੋਤਿ ਦਿਬ੍ਬਸੁਧਾਹਾਰੋ. ਏਵਂਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀਤਿ ਏਵਂ ਦਿਬ੍ਬਸੁਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ. ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਨ ਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖਮਤ੍ਤਮੇਵ. ਏਵਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋਤਿ ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਸਵਸ੍ਸਕੋਟਿਸਟ੍ਠਿਵਸ੍ਸਸਤਸਹਸ੍ਸਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ. ਸੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋਤਿ ਸੋ ਅਹਂ ਤਤੋ ਤੁਸਿਤਭਵਨਤੋ ਚੁਤੋ. ਇਧੂਪਪਨ੍ਨੋਤਿ ਇਧ ਮਹਾਮਾਯਾਯ ਦੇਵਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ.
ਇਤੀਤਿ ਏਵਂ. ਸਾਕਾਰਂ ਸਉਦ੍ਦੇਸਨ੍ਤਿ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨ ਸਉਦ੍ਦੇਸਂ, ਵਣ੍ਣਾਦਿਵਸੇਨ ਸਾਕਾਰਂ. ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨ ਹਿ ਸਤ੍ਤੋ ‘‘ਦਤ੍ਤੋ, ਤਿਸ੍ਸੋ, ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ ਉਦ੍ਦਿਸੀਯਤਿ; ਵਣ੍ਣਾਦੀਹਿ ਓਦਾਤੋ, ਸਾਮੋਤਿ ਨਾਨਤ੍ਤਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦੇਸੋ, ਇਤਰੇ ਆਕਾਰਾ. ਕਿਂ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਾਯੇਵ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਸਰਨ੍ਤੀਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਨ ਬੁਦ੍ਧਾਯੇਵ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧ-ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕ-ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਪਿ, ਨੋ ਚ ਖੋ ਅਵਿਸੇਸੇਨ. ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਹਿ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂਯੇਵ ਕਪ੍ਪੇ ਸਰਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਤੋ ਪਰਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਦੁਬ੍ਬਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਨਾਮਰੂਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਿਰਹਤੋ ਦੁਬ੍ਬਲਾ ਪਞ੍ਞਾ ਹੋਤਿ. ਸਾਵਕੇਸੁ ਪਨ ਅਸੀਤਿਮਹਾਸਾਵਕਾ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਸਰਨ੍ਤਿ; ਦ੍ਵੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾ ਏਕਮਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਦ੍ਵੇ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ. ਏਤ੍ਤਕੋ ਹਿ ਤੇਸਂ ਅਭਿਨੀਹਾਰੋ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਾਵ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਾਵ ਸਰਨ੍ਤਿ. ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਚ ਖਨ੍ਧਪਟਿਪਾਟਿਮੇਵ ਸਰਨ੍ਤਿ. ਪਟਿਪਾਟਿਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਸਰਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਅਨ੍ਧਾਨਂ ਵਿਯ ਇਚ੍ਛਿਤਪ੍ਪਦੇਸੋਕ੍ਕਮਨਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਸਾਵਕਾ ਉਭਯਥਾਪਿ ਸਰਨ੍ਤਿ; ਤਥਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ. ਬੁਦ੍ਧਾ ਪਨ ਖਨ੍ਧਪਟਿਪਾਟਿਯਾਪਿ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨਪਿ ਸੀਹੋਕ੍ਕਨ੍ਤਵਸੇਨਪਿ ਅਨੇਕਾਸੁ ਕਪ੍ਪਕੋਟੀਸੁ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਾ ਉਪਰਿ ਵਾ ਯਂ ਯਂ ਠਾਨਂ ਆਕਙ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਰਨ੍ਤਿਯੇਵ.
ਅਯਂ ਖੋ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿਆਦੀਸੁ ਮੇਤਿ ਮਯਾ. ਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਵਿਦਿਤਕਰਣਟ੍ਠੇਨ ਵਿਜ੍ਜਾ. ਕਿਂ ਵਿਦਿਤਂ ¶ ਕਰੋਤਿ? ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਸ੍ਸ ਅਵਿਦਿਤਕਰਣਟ੍ਠੇਨ ਤਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਮੋਹੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਮੋਤਿ ਸ੍ਵੇਵ ਮੋਹੋ ਤਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਟ੍ਠੇਨ ¶ ‘‘ਤਮੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਆਲੋਕੋਤਿ ਸਾਯੇਵਵਿਜ੍ਜਾ ਓਭਾਸਕਰਣਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਆਲੋਕੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਧਿਗਤਾਤਿ ਅਯਂ ਅਤ੍ਥੋ, ਸੇਸਂ ਪਸਂਸਾਵਚਨਂ. ਯੋਜਨਾ ¶ ਪਨੇਤ੍ਥ – ਅਯਂ ਖੋ ਮੇ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਧਿਗਤਾ, ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਅਧਿਗਤਵਿਜ੍ਜਸ੍ਸ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਵਿਹਤਾ, ਵਿਨਟ੍ਠਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਵਿਜ੍ਜਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਏਸ ਨਯੋ ਇਤਰਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਪਦਦ੍ਵਯੇ.
ਯਥਾ ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾਤਿ ਓਪਮ੍ਮਤ੍ਥੇ. ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤੋ. ਸਤਿਯਾ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸੇਨ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਵੀਰਿਯਾਤਾਪੇਨ ਆਤਾਪਿਨੋ. ਕਾਯੇ ਚ ਜੀਵਿਤੇ ਚ ਅਨਪੇਕ੍ਖਤਾਯ ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਪੇਸਿਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਯਥਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਤਾਪਿਨੋ ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਹਰਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਵਿਹਞ੍ਞੇਯ੍ਯ ਵਿਜ੍ਜਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਤਮੋ ਵਿਹਞ੍ਞੇਯ੍ਯ ਆਲੋਕੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ; ਏਵਮੇਵ ਮਮ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਵਿਹਤਾ ਵਿਜ੍ਜਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਤਮੋ ਵਿਹਤੋ ਆਲੋਕੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਏਤਸ੍ਸ ਮੇ ਪਧਾਨਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਮੇਵ ਫਲਂ ਲਦ੍ਧਨ੍ਤਿ.
ਅਯਂ ਖੋ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਪਠਮਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਭਿਦਾ ਅਹੋਸਿ ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕਸ੍ਸੇਵ ਅਣ੍ਡਕੋਸਮ੍ਹਾਤਿ ਅਯਂ ਖੋ ਮਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਨਿਵੁਤ੍ਥਕ੍ਖਨ੍ਧਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਂ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਭਿਦਾ ਪਠਮਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਪਠਮਾ ਅਰਿਯਾਜਾਤਿ ਅਹੋਸਿ, ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕਸ੍ਸੇਵ ਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਵਾ ਪਾਦਨਖਸਿਖਾਯ ਵਾ ਅਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਤਮ੍ਹਾ ਅਣ੍ਡਕੋਸਮ੍ਹਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਭਿਦਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਟਨਿਕਾਯੇ ਪਚ੍ਚਾਜਾਤੀਤਿ.
ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਞਾਣਕਥਾ
੧੩. ਸੋ ਏਵਂ…ਪੇ… ਚੁਤੂਪਪਾਤਞਾਣਾਯਾਤਿ ਚੁਤਿਯਾ ਚ ਉਪਪਾਤੇ ਚ ਞਾਣਾਯ; ਯੇਨ ਞਾਣੇਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚੁਤਿ ਚ ਉਪਪਾਤੋ ਚ ਞਾਯਤਿ, ਤਦਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਸਿਨ੍ਤਿ ਪਰਿਕਮ੍ਮਚਿਤ੍ਤਂ ਨੀਹਰਿਂ. ਸੋ ਦਿਬ੍ਬੇਨ…ਪੇ… ਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਪੂਰਿਤਪਾਰਮੀਨਂ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਕਮ੍ਮਕਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇ ਹਿ ਚਿਤ੍ਤੇ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮਿਤਮਤ੍ਤੇ ਏਵ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਪਨ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ. ਤਂ ਪਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਅਤਿਭਾਰਿਯਂ ਵਿਨਯਨਿਦਾਨਂ ਕਰੋਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ¶ ਨ ਵਦਾਮ. ਅਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਪਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੨.੪੧੧) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਧ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਮੇਵ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ.
ਸੋਤਿ ¶ ਸੋ ਅਹਂ. ਦਿਬ੍ਬੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਦਿਬ੍ਬਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਦਿਬ੍ਬਂ ¶ . ਦੇਵਤਾਨਞ੍ਹਿ ਸੁਚਰਿਤਕਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਪਿਤ੍ਤਸੇਮ੍ਹਰੁਹਿਰਾਦੀਹਿ ਅਪਲਿਬੁਦ੍ਧਂ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਤਾਯ ਦੂਰੇਪਿ ਆਰਮ੍ਮਣਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਸਮਤ੍ਥਂ ਦਿਬ੍ਬਂ ਪਸਾਦਚਕ੍ਖੁ ਹੋਤਿ. ਇਦਞ੍ਚਾਪਿ ਵੀਰਿਯਭਾਵਨਾਬਲਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਞਾਣਚਕ੍ਖੁ ਤਾਦਿਸਮੇਵਾਤਿ ਦਿਬ੍ਬਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਦਿਬ੍ਬਂ, ਦਿਬ੍ਬਵਿਹਾਰਵਸੇਨ ਪਟਿਲਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਦਿਬ੍ਬਵਿਹਾਰਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾਪਿ ਦਿਬ੍ਬਂ, ਆਲੋਕਪਰਿਗ੍ਗਹੇਨ ਮਹਾਜੁਤਿਕਤ੍ਤਾਪਿ ਦਿਬ੍ਬਂ, ਤਿਰੋਕੁਟ੍ਟਾਦਿਗਤਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਮਹਾਗਤਿਕਤ੍ਤਾਪਿ ਦਿਬ੍ਬਂ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੇਨ ਚਕ੍ਖੁ. ਚਕ੍ਖੁਕਿਚ੍ਚਕਰਣੇਨ ਚਕ੍ਖੁਮਿਵਾਤਿਪਿ ਚਕ੍ਖੁ. ਚੁਤੂਪਪਾਤਦਸ੍ਸਨੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੁਦ੍ਧਿਹੇਤੁਤ੍ਤਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ. ਯੋ ਹਿ ਚੁਤਿਮਤ੍ਤਮੇਵ ਪਸ੍ਸਤਿ ਨ ਉਪਪਾਤਂ, ਸੋ ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਯੋ ਉਪਪਾਤਮਤ੍ਤਮੇਵ ਪਸ੍ਸਤਿ ਨ ਚੁਤਿਂ, ਸੋ ਨਵਸਤ੍ਤਪਾਤੁਭਾਵਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਤਦੁਭਯਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਯਸ੍ਮਾ ਦੁਵਿਧਮ੍ਪਿ ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਅਤਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੁਦ੍ਧਿਹੇਤੁ ਹੋਤਿ. ਤਦੁਭਯਞ੍ਚ ਭਗਵਾ ਅਦ੍ਦਸ. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਚੁਤੂਪਪਾਤਦਸ੍ਸਨੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੁਦ੍ਧਿਹੇਤੁਤ੍ਤਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ.
ਏਕਾਦਸਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਵਿਰਹਤੋ ਵਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ. ਭਗਵਤੋ ਹਿ ਏਕਾਦਸਪਕ੍ਕਿਲੇਸਵਿਰਹਿਤਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਸੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ, ‘ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ’ਤਿ ਇਤਿ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਂ ਪਜਹਿਂ. ਅਮਨਸਿਕਾਰੋ…ਪੇ… ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ… ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ… ਉਪ੍ਪਿਲਂ… ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਂ… ਅਚ੍ਚਾਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਂ… ਅਤਿਲੀਨਵੀਰਿਯਂ… ਅਭਿਜਪ੍ਪਾ… ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ… ‘ਅਤਿਨਿਜ੍ਝਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਰੂਪਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ’ਤਿ ਇਤਿ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਅਤਿਨਿਜ੍ਝਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਰੂਪਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਂ ਪਜਹਿਂ. ਸੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਆਤਾਪੀ ਪਹਿਤਤ੍ਤੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਓਭਾਸਞ੍ਹਿ ਖੋ ਸਞ੍ਜਾਨਾਮਿ, ਨ ਚ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਾਮਿ. ਰੂਪਾਨਿ ਹਿ ਖੋ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਨ ਚ ਓਭਾਸਂ ਸਞ੍ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੪੨-੨੪੩) ਏਵਮਾਦਿ. ਤਦੇਵਂ ਏਕਾਦਸੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਵਿਰਹਤੋ ¶ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ.
ਮਨੁਸ੍ਸੂਪਚਾਰਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕਂ; ਮਾਨੁਸਕਂ ਵਾ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ.
ਸਤ੍ਤੇ ¶ ਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਮਂਸਚਕ੍ਖੁਨਾ ਵਿਯ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਦਕ੍ਖਾਮਿ ਓਲੋਕੇਮਿ. ਚਵਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚੁਤਿਕ੍ਖਣੇ ਵਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇ ਵਾ ¶ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਨਾ ਦਟ੍ਠੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਯੇ ਪਨ ਆਸਨ੍ਨਚੁਤਿਕਾ ਇਦਾਨਿ ਚਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਤੇ ਚਵਮਾਨਾ. ਯੇ ਚ ਗਹਿਤਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾ ਸਮ੍ਪਤਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਵਾ, ਤੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਤੇ ਏਵਰੂਪੇ ਚਵਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਚ ਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਹੀਨੇਤਿ ਮੋਹਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਹੀਨਾਨਂ ਜਾਤਿਕੁਲਭੋਗਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਹੀਲ਼ਿਤੇ ਓਹੀਲ਼ਿਤੇ ਉਞ੍ਞਾਤੇ ਅਵਞ੍ਞਾਤੇ. ਪਣੀਤੇਤਿ ਅਮੋਹਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤੇ. ਸੁਵਣ੍ਣੇਤਿ ਅਦੋਸਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਟ੍ਠਕਨ੍ਤਮਨਾਪਵਣ੍ਣਯੁਤ੍ਤੇ. ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇਤਿ ਦੋਸਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਨਿਟ੍ਠਾਕਨ੍ਤਅਮਨਾਪਵਣ੍ਣਯੁਤ੍ਤੇ; ਅਭਿਰੂਪੇ ਵਿਰੂਪੇਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਗਤੇਤਿ ਸੁਗਤਿਗਤੇ, ਅਲੋਭਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਾ ਅਡ੍ਢੇ ਮਹਦ੍ਧਨੇ. ਦੁਗ੍ਗਤੇਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿਗਤੇ, ਲੋਭਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਾ ਦਲਿਦ੍ਦੇ ਅਪ੍ਪਨ੍ਨਪਾਨੇ. ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗੇਤਿ ਯਂ ਯਂ ਕਮ੍ਮਂ ਉਪਚਿਤਂ ਤੇਨ ਤੇਨ ਉਪਗਤੇ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ‘‘ਚਵਮਾਨੇ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਿਚ੍ਚਂ ਵੁਤ੍ਤਂ; ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਪਦੇਨ ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗਞਾਣਕਿਚ੍ਚਂ.
ਤਸ੍ਸ ਚ ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਯਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕ੍ਕਮੋ – ਸੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਨਿਰਯਾਭਿਮੁਖਂ ਆਲੋਕਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਨੇਰਯਿਕਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਮਨੁਭਵਮਾਨੇ, ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਿਚ੍ਚਮੇਵ. ਸੋ ਏਵਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ – ‘‘ਕਿਨ੍ਨੁ ਖੋ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਏਤਂ ਦੁਕ੍ਖਮਨੁਭਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ਅਥਸ੍ਸ ‘‘ਇਦਂ ਨਾਮ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਤਂ ਕਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਂ ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਥਾ ਉਪਰਿ ਦੇਵਲੋਕਾਭਿਮੁਖਂ ਆਲੋਕਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਨਨ੍ਦਨਵਨ-ਮਿਸ੍ਸਕਵਨ-ਫਾਰੁਸਕਵਨਾਦੀਸੁ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਮਹਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਮਾਨੇ. ਤਮ੍ਪਿ ਦਸ੍ਸਨਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਿਚ੍ਚਮੇਵ. ਸੋ ਏਵਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ – ‘‘ਕਿਨ੍ਨੁ ਖੋ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਏਤਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ਅਥਸ੍ਸ ‘‘ਇਦਂ ¶ ਨਾਮ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਤਂਕਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਂ ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਇਦਂ ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗਞਾਣਂ ਨਾਮ. ਇਮਸ੍ਸ ਵਿਸੁਂ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਥਾ ਚਿਮਸ੍ਸ, ਏਵਂ ਅਨਾਗਤਂਸਞਾਣਸ੍ਸਪਿ. ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਪਾਦਕਾਨੇਵ ਹਿ ਇਮਾਨਿ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਨਾ ਸਹੇਵ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤਿ.
ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਦੁਟ੍ਠੁ ਚਰਿਤਂ ਦੁਟ੍ਠਂ ਵਾ ਚਰਿਤਂ ਕਿਲੇਸਪੂਤਿਕਤ੍ਤਾਤਿ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ; ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਕਾਯਤੋ ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ. ਏਵਂ ਵਚੀਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਿਪਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾਨਿ. ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤਾ. ਅਰਿਯਾਨਂ ਉਪਵਾਦਕਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧ-ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧ-ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾਨਂ ਅਰਿਯਾਨਂ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਗਿਹਿਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਨਮ੍ਪਿ ਅਨਤ੍ਥਕਾਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਿਮਵਤ੍ਥੁਨਾ ¶ ਵਾ ਗੁਣਪਰਿਧਂਸਨੇਨ ਵਾ ਉਪਵਾਦਕਾ; ਅਕ੍ਕੋਸਕਾ, ਗਰਹਕਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਇਮੇਸਂ ਸਮਣਧਮ੍ਮੋ, ਅਸ੍ਸਮਣਾ ਏਤੇ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਿਮਵਤ੍ਥੁਨਾ ਉਪਵਦਤਿ. ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਇਮੇਸਂ ਝਾਨਂ ਵਾ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਵਾ ਮਗ੍ਗੋ ਵਾ ਫਲਂ ਵਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਗੁਣਪਰਿਧਂਸਨੇਨ ਉਪਵਦਤੀਤਿ ¶ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਚ ਜਾਨਂ ਵਾ ਉਪਵਦੇਯ੍ਯ ਅਜਾਨਂ ਵਾ, ਉਭਯਥਾਪਿ ਅਰਿਯੂਪਵਾਦੋਵ ਹੋਤਿ. ਭਾਰਿਯਂ ਕਮ੍ਮਂ ਸਗ੍ਗਾਵਰਣਂ ਮਗ੍ਗਾਵਰਣਞ੍ਚ, ਸਤੇਕਿਚ੍ਛਂ ਪਨ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਚ ਆਵਿਭਾਵਤ੍ਥਂ ਇਦਂ ਵਤ੍ਥੁਮੁਦਾਹਰਨ੍ਤਿ –
‘‘ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਗਾਮੇ ਏਕੋ ਥੇਰੋ ਚ ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੁ ਚ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਪਠਮਘਰੇਯੇਵ ਉਲ਼ੁਙ੍ਕਮਤ੍ਤਂ ਉਣ੍ਹਯਾਗੁਂ ਲਭਿਂਸੁ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਚ ਕੁਚ੍ਛਿਵਾਤੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਸੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘ਅਯਂ ਯਾਗੁ ਮਯ੍ਹਂ ਸਪ੍ਪਾਯਾ, ਯਾਵ ਨ ਸੀਤਲਾ ਹੋਤਿ ਤਾਵ ਨਂ ਪਿਵਾਮੀ’ਤਿ. ਸੋ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਉਮ੍ਮਾਰਤ੍ਥਾਯ ਆਹਟੇ ਦਾਰੁਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪਿਵਿ. ਇਤਰੋ ਤਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਿ – ‘ਅਤਿਚ੍ਛਾਤੋ ਵਤਾਯਂ ਮਹਲ੍ਲਕੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਲਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਕਂ ਅਕਾਸੀ’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਗਾਮੇ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਹ – ‘ਅਤ੍ਥਿ ਤੇ, ਆਵੁਸੋ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾ’ਤਿ? ‘ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਅਹ’ਨ੍ਤਿ. ‘ਤੇਨ ਹਾਵੁਸੋ, ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਤ੍ਥਾਯ ਵਾਯਾਮਂ ਮਾ ਅਕਾਸਿ, ਖੀਣਾਸਵੋ ਤਯਾ ਉਪਵਦਿਤੋ’ਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਖਮਾਪੇਸਿ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਤਂ ਪਾਕਤਿਕਂ ਅਹੋਸਿ’’. ਤਸ੍ਮਾ ਯੋ ਅਞ੍ਞੋਪਿ ਅਰਿਯਂ ਉਪਵਦਤਿ, ਤੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਚੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵੁਡ੍ਢਤਰੋ ਹੋਤਿ, ‘‘ਅਹਂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਅਵਚਂ, ਤਂ ਮੇ ਖਮਾਹੀ’’ਤਿ ਖਮਾਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਨਵਕਤਰੋ ਹੋਤਿ ¶ , ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹਂ ਭਨ੍ਤੇ ਤੁਮ੍ਹੇ ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਅਵਚਂ, ਤਂ ਮੇ ਖਮਥਾ’’ਤਿ ਖਮਾਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਸੋ ਨਕ੍ਖਮਤਿ ਦਿਸਾਪਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਵਾ ਹੋਤਿ, ਯੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਸਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਚੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵੁਡ੍ਢਤਰੋ ਹੋਤਿ ਠਿਤਕੇਨੇਵ, ਸਚੇ ਨਵਕਤਰੋ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਅਵਚਂ, ਖਮਤੁ ਮੇ ਸੋ ਆਯਸ੍ਮਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤੇਨ ਖਮਾਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਸੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਮਞ੍ਚਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਸਿਵਥਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਪਿ ਖਮਾਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਂ ਕਤੇ ਸਗ੍ਗਾਵਰਣਞ੍ਚ ਮਗ੍ਗਾਵਰਣਞ੍ਚ ਨ ਹੋਤਿ, ਪਾਕਤਿਕਮੇਵ ਹੋਤਿ.
ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾਤਿ ਵਿਪਰੀਤਦਸ੍ਸਨਾ. ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਾਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਨਾਨਾਵਿਧਕਮ੍ਮਾ, ਯੇ ਚ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਮੂਲਕੇਸੁ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ¶ ਸਮਾਦਪੇਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਅਰਿਯੂਪਵਾਦੇ, ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਯਪਿ ਇਮੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪੁਨ ਵਚਨਂ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜੋ ਹਿ ਅਰਿਯੂਪਵਾਦੋ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਸਦਿਸੋ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਅਞ੍ਞਂ ਆਰਾਧੇਯ੍ਯ; ਏਵਂਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਵਦਾਮਿ ਤਂ ਵਾਚਂ ਅਪ੍ਪਹਾਯ ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਹਾਯ ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਭਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ, ਏਵਂ ਨਿਰਯੇ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੪੯).
ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਤੋ ¶ ਚ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਤਰਂ ਨਾਮ ਅਞ੍ਞਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਞ੍ਞਂ ਏਕਧਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਏਵਂ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਤਰਂ, ਯਥਯਿਦਂ, ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਪਰਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵਜ੍ਜਾਨੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੩੧੦).
ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾਤਿ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕ੍ਖਨ੍ਧਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾ. ਪਰਂ ਮਰਣਾਤਿ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧਗ੍ਗਹਣੇ. ਅਥਵਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾਤਿ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸੁਪਚ੍ਛੇਦਾ. ਪਰਂ ਮਰਣਾਤਿ ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤਤੋ ਉਦ੍ਧਂ. ਅਪਾਯਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਨਿਰਯਵੇਵਚਨਂ. ਨਿਰਯੋ ਹਿ ਸਗ੍ਗਮੋਕ੍ਖਹੇਤੁਭੂਤਾ ਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਮਤਾ ਅਯਾ ਅਪੇਤਤ੍ਤਾ, ਸੁਖਾਨਂ ¶ ਵਾ ਆਯਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ ਅਪਾਯੋ. ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਗਤਿ ਪਟਿਸਰਣਨ੍ਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿ; ਦੋਸਬਹੁਲਤਾਯ ਵਾ ਦੁਟ੍ਠੇਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਗਤੀਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿ. ਵਿਵਸਾ ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਕਟਕਾਰਿਨੋਤਿ ਵਿਨਿਪਾਤੋ; ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਭਿਜ੍ਜਮਾਨਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾਤਿ ਵਿਨਿਪਾਤੋ. ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਅਸ੍ਸਾਦਸਞ੍ਞਿਤੋ ਅਯੋਤਿ ਨਿਰਯੋ.
ਅਥ ਵਾ ਅਪਾਯਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿ ਹਿ ਅਪਾਯੋ, ਸੁਗਤਿਯਾ ਅਪੇਤਤ੍ਤਾ; ਨ ਦੁਗ੍ਗਤਿ, ਮਹੇਸਕ੍ਖਾਨਂ ਨਾਗਰਾਜਾਦੀਨਂ ਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਦੁਗ੍ਗਤਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਸੋ ਹਿ ਅਪਾਯੋ ਚੇਵ ਦੁਗ੍ਗਤਿ ਚ ਸੁਗਤਿਤੋ ਅਪੇਤਤ੍ਤਾ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਗਤਿਭੂਤਤ੍ਤਾ; ਨ ਤੁ ਵਿਨਿਪਾਤੋ ਅਸੁਰਸਦਿਸਂ ਅਵਿਨਿਪਤਿਤਤ੍ਤਾ. ਪੇਤਮਹਿਦ੍ਧਿਕਾਨਞ੍ਹਿ ਵਿਮਾਨਾਨਿਪਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਵਿਨਿਪਾਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਸੁਰਕਾਯਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਸੋ ਹਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨਤ੍ਥੇਨ ਅਪਾਯੋ ਚੇਵ ਦੁਗ੍ਗਤਿ ਚ ਸਬ੍ਬਸਮੁਸ੍ਸਯੇਹਿ ਚ ਵਿਨਿਪਤਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਨਿਪਾਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਨਿਰਯਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਵੀਚਿ-ਆਦਿਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ ਨਿਰਯਮੇਵ ਦੀਪੇਤਿ. ਉਪਪਨ੍ਨਾਤਿ ਉਪਗਤਾ, ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਅਯਂ ¶ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਏਤ੍ਥ ਸੁਗਤਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਗਤਿਪਿ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤਿ. ਸਗ੍ਗਗ੍ਗਹਣੇਨ ਦੇਵਗਤਿਯੇਵ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਨ੍ਦਰਾ ਗਤੀਤਿ ਸੁਗਤਿ. ਰੂਪਾਦਿਵਿਸਯੇਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਸਗ੍ਗੋ. ਸੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਲੁਜ੍ਜਨਪਲੁਜ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ ਲੋਕੋਤਿ ਅਯਂ ਵਚਨਤ੍ਥੋ. ਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਞਾਣਵਿਜ੍ਜਾ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਕਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਅਯਮੇਵ ਹੇਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸੋ – ਯਥਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਕਥਾਯਂ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵੁਤ੍ਥਕ੍ਖਨ੍ਧਪਅਚ੍ਛਾਦਕਂ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ; ਏਵਮਿਧ ‘‘ਚੁਤੂਪਪਾਤਞਾਣਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਚੁਤੂਪਪਾਤਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਂ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.
ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਞਾਣਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਆਸਵਕ੍ਖਯਞਾਣਕਥਾ
੧੪. ਸੋ ¶ ਏਵਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇਤਿ ਇਧ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਚਿਤ੍ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਞਾਣਾਯਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣਤ੍ਥਾਯ. ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੋ ਹਿ ਆਸਵਵਿਨਾਸਨਤੋ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਚੇਤਂ ਞਾਣਂ ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾਤਿ ¶ . ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਸਿਨ੍ਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਿਂ. ਸੋ ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਨ ਇਤੋ ਭਿਯ੍ਯੋ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਸਰਸਲਕ੍ਖਣਪਟਿਵੇਧੇਨ ਯਥਾਭੂਤਂ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿਂ ਜਾਨਿਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਂ. ਤਸ੍ਸ ਚ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਕਂ ਤਣ੍ਹਂ ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ, ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਯਂ ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਵਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਤਂ ਤੇਸਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਮ੍ਪਾਪਕਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਸਰਸਲਕ੍ਖਣਪਟਿਵੇਧੇਨ ਯਥਾਭੂਤਂ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿਂ ਜਾਨਿਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਨ੍ਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਏਵਂ ਸਰੂਪਤੋ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਕਿਲੇਸਵਸੇਨ ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਮੇ ਆਸਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਏਵਂ ਜਾਨਤੋ ਏਵਂ ਪਸ੍ਸਤੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ ਏਵਂ ਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਹ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਮਗ੍ਗਂ ਕਥੇਤਿ. ਕਾਮਾਸਵਾਤਿ ਕਾਮਾਸਵਤੋ. ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਥਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਫਲਕ੍ਖਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਫਲਕ੍ਖਣੇ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਮਿਤਿ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣਂ ¶ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਖੀਣਾ ਜਾਤੀਤਿਆਦੀਹਿ ਤਸ੍ਸ ਭੂਮਿਂ. ਤੇਨ ਹਿ ਞਾਣੇਨ ਭਗਵਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ‘‘ਖੀਣਾ ਜਾਤੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿਂ. ਕਤਮਾ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਜਾਤਿ ਖੀਣਾ, ਕਥਞ੍ਚ ਨਂ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸੀਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਨ ਤਾਵਸ੍ਸ ਅਤੀਤਾ ਜਾਤਿ ਖੀਣਾ, ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਖੀਣਤ੍ਤਾ; ਨ ਅਨਾਗਤਾ, ਅਨਾਗਤੇ ਵਾਯਾਮਾਭਾਵਤੋ; ਨ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਯਾ ਪਨ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਏਕਚਤੁਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵੇਸੁ ਏਕਚਤੁਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਪ੍ਪਭੇਦਾ ਜਾਤਿ, ਸਾ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਤਂ ਆਪਜ੍ਜਨੇਨ ਖੀਣਾ; ਤਂ ਸੋ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਪਹੀਨਕਿਲੇਸੇ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਲੇਸਾਭਾਵੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਂ ਆਯਤਿਂ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿਂ.
ਵੁਸਿਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਥਂ ਪਰਿਵੁਤ੍ਥਂ, ਕਤਂ ਚਰਿਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕੇਨ ਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਤ੍ਤ ਸੇਕ੍ਖਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਂ ਵਸਨ੍ਤਿ ਨਾਮ, ਖੀਣਾਸਵੋ ਵੁਤ੍ਥਵਾਸੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ‘‘ਵੁਸਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿਂ. ਕਤਂ ਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ ਚਤੂਸੁ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਚਤੂਹਿ ਮਗ੍ਗੇਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਹਾਨਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਭਾਵਨਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ¶ ਸੋਲ਼ਸਵਿਧਮ੍ਪਿ ਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ¶ . ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕਾਦਯੋ ਹਿ ਏਤਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਖੀਣਾਸਵੋ ਕਤਕਰਣੀਯੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਰਣੀਯਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਤਂ ਕਰਣੀਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿਂ. ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਇਦਾਨਿ ਪੁਨ ਇਤ੍ਥਭਾਵਾਯ ਏਵਂ ਸੋਲ਼ਸਕਿਚ੍ਚਭਾਵਾਯ ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯਾਯ ਵਾ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਕਿਚ੍ਚਂ ਮੇ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿਂ.
ਇਦਾਨਿ ਏਵਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਤਂ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਞਾਣਾਧਿਗਮਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਅਯਂ ਖੋ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣਵਿਜ੍ਜਾ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਕਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਅਯਂ ਖੋ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਤਤਿਯਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਭਿਦਾ ਅਹੋਸੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਯਂ ਖੋ ਮਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਞਾਣਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਂ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਤਤਿਯਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਭਿਦਾ ਤਤਿਯਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਤਤਿਯਾ ਅਰਿਯਜਾਤਿ ਅਹੋਸਿ, ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕਸ੍ਸੇਵ ਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਵਾ ਪਾਦਨਖਸਿਖਾਯ ਵਾ ਅਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਤਮ੍ਹਾ ਅਣ੍ਡਕੋਸਮ੍ਹਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਭਿਦਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਟਨਿਕਾਯੇ ਪਚ੍ਚਾਜਾਤੀਤਿ.
ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ¶ ਕਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ? ਸੋ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕੋ ਅਣ੍ਡਕੋਸਂ
ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੋ ਸਕਿਮੇਵ ਜਾਯਤਿ, ਅਹਂ ਪਨ ਪੁਬ੍ਬੇ-ਨਿਵੁਤ੍ਥਕ੍ਖਨ੍ਧਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਂ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਠਮਂ ਤਾਵ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਵਿਜ੍ਜਾਯ ਜਾਤੋ, ਤਤੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਂ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਞਾਣਵਿਜ੍ਜਾਯ ਜਾਤੋ, ਪੁਨ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਂ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਤਤਿਯਂ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਞਾਣਵਿਜ੍ਜਾਯ ਜਾਤੋ; ਏਵਂ ਤੀਹਿ ਵਿਜ੍ਜਾਹਿ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਜਾਤੋ. ਸਾ ਚ ਮੇ ਜਾਤਿ ਅਰਿਯਾ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਤਿ ਇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਏਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਚ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਞਾਣੇਨ ਅਤੀਤਂਸਞਾਣਂ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਨਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਾਗਤਂਸਞਾਣਂ, ਆਸਵਕ੍ਖਯੇਨ ਸਕਲਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਗੁਣਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਤੀਹਿ ਵਿਜ੍ਜਾਹਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਗੁਣੇ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਭਾਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਸੀਤਿ.
ਆਸਵਕ੍ਖਯਞਾਣਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਦੇਸਨਾਨੁਮੋਦਨਕਥਾ
੧੫. ਏਵਂ ¶ ਵੁਤ੍ਤੇ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਏਵਂ ਭਗਵਤਾ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਕੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੇਨ ਵਿਨਿਗੂਹਿਤਬ੍ਬੇਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਭਾਵੇ ਵਿਜ੍ਜਤ੍ਤਯਪਕਾਸਿਕਾਯ ¶ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪੀਤਿਵਿਪ੍ਫਾਰਪਰਿਪੁਣ੍ਣਗਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਂ ਭਗਵਤੋ ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਭਾਵਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਈਦਿਸਂ ਨਾਮਾਹਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਂ ਸਬ੍ਬਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਂ ‘ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਨ ਕਰੋਤੀ’ਤਿ ਅਵਚਂ – ‘ਧੀਰਤ੍ਥੁ ਵਤਰੇ ਅਞ੍ਞਾਣ’’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਦਾਨਿ ਲੋਕੇ ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਪੁਰੇਜਾਤਟ੍ਠੇਨ ਜੇਟ੍ਠੋ, ਸਬ੍ਬਗੁਣੇਹਿ ਅਪ੍ਪਟਿਸਮਟ੍ਠੇਨ ਸੇਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਜੇਟ੍ਠੋ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਪਨ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਂ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਮਾਨੋ ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਖਯਸੁਨ੍ਦਰਾਭਿਰੂਪਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨੇਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਤ੍ਤਿ; ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਠਮੋ ਯਾਮੋ, ਚਿਰਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ¶ (ਅ. ਨਿ. ੮.੨੦) ਹਿ ਖਯੇ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਅਯਂ ਮੇ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਖਮਤਿ, ਇਮੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੪.੧੦੦) ਸੁਨ੍ਦਰੇ.
‘‘ਕੋ ਮੇ ਵਨ੍ਦਤਿ ਪਾਦਾਨਿ, ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਯਸਸਾ ਜਲਂ;
ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ ਵਣ੍ਣੇਨ, ਸਬ੍ਬਾ ਓਭਾਸਯਂ ਦਿਸਾ’’ਤਿ. –
ਆਦੀਸੁ (ਵਿ. ਵ. ੮੫੭) ਅਭਿਰੂਪੇ. ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੫੦) ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨੇ. ਇਧਾਪਿ ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨੇਯੇਵ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨੇ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
‘‘ਭਯੇ ਕੋਧੇ ਪਸਂਸਾਯਂ, ਤੁਰਿਤੇ ਕੋਤੂਹਲਚ੍ਛਰੇ;
ਹਾਸੇ ਸੋਕੇ ਪਸਾਦੇ ਚ, ਕਰੇ ਆਮੇਡਿਤਂ ਬੁਧੋ’’ਤਿ.
ਇਮਿਨਾ ਚ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਇਧ ਪਸਾਦਵਸੇਨ ਪਸਂਸਾਵਸੇਨ ਚਾਯਂ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਅਥ ਵਾ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤਿਇਟ੍ਠਂ ਅਤਿਮਨਾਪਂ ਅਤਿਸੁਨ੍ਦਰਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਕੇਨ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸਦ੍ਦੇਨ ਦੇਸਨਂ ਥੋਮੇਤਿ, ਏਕੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਸਾਦਂ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਯਦਿਦਂ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ, ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਯਦਿਦਂ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਗਮ੍ਮ ਮਮ ਪਸਾਦੋ’’ਤਿ. ਭਗਵਤੋਯੇਵ ਵਾ ਵਚਨਂ ਦ੍ਵੇ ¶ ਦ੍ਵੇ ਅਤ੍ਥੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਥੋਮੇਤਿ ¶ – ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਦੋਸਨਾਸਨਤੋ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਗੁਣਾਧਿਗਮਨਤੋ, ਤਥਾ ਸਦ੍ਧਾਜਨਨਤੋ ਪਞ੍ਞਾਜਨਨਤੋ, ਸਾਤ੍ਥਤੋ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ, ਉਤ੍ਤਾਨਪਦਤੋ ਗਮ੍ਭੀਰਤ੍ਥਤੋ, ਕਣ੍ਣਸੁਖਤੋ ਹਦਯਙ੍ਗਮਤੋ, ਅਨਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਨਤੋ ਅਪਰਵਮ੍ਭਨਤੋ, ਕਰੁਣਾਸੀਤਲਤੋ ਪਞ੍ਞਾਵਦਾਤਤੋ, ਅਪਾਥਰਮਣੀਯਤੋ ਵਿਮਦ੍ਦਕ੍ਖਮਤੋ, ਸੁਯ੍ਯਮਾਨਸੁਖਤੋ ਵੀਮਂਸਿਯਮਾਨਹਿਤਤੋਤਿ ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.
ਤਤੋ ਪਰਮ੍ਪਿ ਚਤੂਹਿ ਉਪਮਾਹਿ ਦੇਸਨਂਯੇਵ ਥੋਮੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਨ੍ਤਿ ਅਧੋਮੁਖਠਪਿਤਂ, ਹੇਟ੍ਠਾਮੁਖਜਾਤਂ ਵਾ. ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਉਪਰਿਮੁਖਂ ਕਰੇਯ੍ਯ. ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਤਿਣਪਣ੍ਣਾਦਿਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਤਂ. ਵਿਵਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਉਗ੍ਘਾਟੇਯ੍ਯ. ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸਾਤਿ ਦਿਸਾਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ. ਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾਤਿ ਹਤ੍ਥੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਸ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ¶ ਵਦੇਯ੍ਯ. ਅਨ੍ਧਕਾਰੇਤਿ ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖਚਾਤੁਦ੍ਦਸੀ ਅਡ੍ਢਰਤ੍ਤ-ਘਨਵਨਸਣ੍ਡ-ਮੇਘਪਟਲੇਹਿ ਚਤੁਰਙ੍ਗੇ ਤਮਸਿ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦਤ੍ਥੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਯੋਜਨਾ – ਯਥਾ ਕੋਚਿ ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਂ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਵਿਮੁਖਂ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਮਂ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ ਵੁਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੇਨ; ਯਥਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਵਿਵਰੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨਨ੍ਤਰਧਾਨਾ ਪਭੁਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਗਹਨਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਸਾਸਨਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੇਨ; ਯਥਾ ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗਮਿਚ੍ਛਾਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮੇ ਸਗ੍ਗਮੋਕ੍ਖਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇਨ; ਯਥਾ ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਤੇਲਪਜ੍ਜੋਤਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਮੋਹਨ੍ਧਕਾਰੇ ਨਿਮੁਗ੍ਗਸ੍ਸ ਮੇ ਬੁਦ੍ਧਾਦਿਰਤਨਤ੍ਤਯਰੂਪਾਨਿ ਅਪਸ੍ਸਤੋ ਤਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਮੋਹਨ੍ਧਕਾਰਵਿਦ੍ਧਂਸਕਦੇਸਨਾਪਜ੍ਜੋਤਂ ਧਾਰੇਨ੍ਤੇਨ, ਮਯ੍ਹਂ ਭੋਤਾ ਗੋਤਮੇਨ ਏਤੇਹਿ ਪਰਿਯਾਯੇਹਿ ਪਕਾਸਿਤਤ੍ਤਾ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਪਕਾਸਿਤੋਤਿ.
ਦੇਸਨਾਨੁਮੋਦਨਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਪਸਨ੍ਨਾਕਾਰਕਥਾ
ਏਵਂ ਦੇਸਨਂ ਥੋਮੇਤ੍ਵਾ ਇਮਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਰਤਨਤ੍ਤਯੇ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਪਸਨ੍ਨਾਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਸਾਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਏਸਾਹਨ੍ਤਿ ਏਸੋ ਅਹਂ. ਭਵਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਭਵਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਸਰਣਨ੍ਤਿ ਗਚ੍ਛਾਮਿ; ਭਵਂ ਮੇ ਗੋਤਮੋ ਸਰਣਂ, ਪਰਾਯਣਂ, ਅਘਸ੍ਸ ਤਾਤਾ, ਹਿਤਸ੍ਸ ਚ ਵਿਧਾਤਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਭਵਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਭਜਾਮਿ ਸੇਵਾਮਿ ਪਯਿਰੁਪਾਸਾਮਿ ¶ , ਏਵਂ ਵਾ ਜਾਨਾਮਿ ਬੁਜ੍ਝਾਮੀਤਿ. ਯੇਸਞ੍ਹਿ ਧਾਤੂਨਂ ਗਤਿਅਤ੍ਥੋ, ਬੁਦ੍ਧਿਪਿ ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੋ; ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਜਾਨਾਮਿ ਬੁਜ੍ਝਾਮੀਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਅਧਿਗਤਮਗ੍ਗੇ ਸਚ੍ਛਿਕਤਨਿਰੋਧੇ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਚ ਚਤੂਸੁ ਅਪਾਯੇਸੁ ਅਪਤਮਾਨੇ ¶ ਧਾਰੇਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮੋ; ਸੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਚੇਵ ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ – ‘‘ਯਾਵਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਤਾ, ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੩੪) ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਚੇਵ ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ, ਅਪਿ ਚ ਖੋ ਅਰਿਯਫਲੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋਪਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ ਛਤ੍ਤਮਾਣਵਕਵਿਮਾਨੇ –
‘‘ਰਾਗਵਿਰਾਗਮਨੇਜਮਸੋਕਂ, ਧਮ੍ਮਮਸਙ੍ਖਤਮਪ੍ਪਟਿਕੂਲਂ;
ਮਧੁਰਮਿਮਂ ਪਗੁਣਂ ਸੁਵਿਭਤ੍ਤਂ, ਧਮ੍ਮਮਿਮਂ ਸਰਣਤ੍ਥਮੁਪੇਹੀ’’ਤਿ. (ਵਿ. ਵ. ੮੮੭);
ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਰਾਗਵਿਰਾਗੋਤਿ ਮਗ੍ਗੋ ਕਥਿਤੋ. ਅਨੇਜਮਸੋਕਨ੍ਤਿ ਫਲਂ. ਧਮ੍ਮਮਸਙ੍ਖਤਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਂ ਮਧੁਰਮਿਮਂ ਪਗੁਣਂ ਸੁਵਿਭਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਿਟਕਤ੍ਤਯੇਨ ਵਿਭਤ੍ਤਾ ¶ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਾਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਿਸੀਲਸਙ੍ਘਾਤੇਨ ਸਂਹਤੋਤਿ ਸਙ੍ਘੋ, ਸੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਟ੍ਠਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਸਮੂਹੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਵਿਮਾਨੇ –
‘‘ਯਤ੍ਥ ਚ ਦਿਨ੍ਨਮਹਪ੍ਫਲਮਾਹੁ, ਚਤੂਸੁ ਸੁਚੀਸੁ ਪੁਰਿਸਯੁਗੇਸੁ;
ਅਟ੍ਠ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲਧਮ੍ਮਦਸਾ ਤੇ, ਸਙ੍ਘਮਿਮਂ ਸਰਣਤ੍ਥਮੁਪੇਹੀ’’ਤਿ. (ਵਿ. ਵ. ੮੮੮);
ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਙ੍ਘੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤੀਣਿ ਸਰਣਗਮਨਾਨਿ ਪਟਿਵੇਦੇਸਿ.
ਪਸਨ੍ਨਾਕਾਰਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਸਰਣਗਮਨਕਥਾ
ਇਦਾਨਿ ਤੇਸ੍ਵੇਵ ਤੀਸੁ ਸਰਣਗਮਨੇਸੁ ਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ ਸਰਣਂ, ਸਰਣਗਮਨਂ, ਯੋ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਤਿ,
ਸਰਣਗਮਨਪ੍ਪਭੇਦੋ, ਸਰਣਗਮਨਫਲਂ, ਸਂਕਿਲੇਸੋ, ਭੇਦੋਤਿ ਅਯਂ ਵਿਧਿ ਵੇਦਿ ਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਪਨ ਇਧ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਅਤਿਭਾਰਿਯਂ ਵਿਨਯਨਿਦਾਨਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਪਨ ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਂ ਵਾ ਮਜ੍ਝਿਮਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਭਯਭੇਰਵਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਤੋ (ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੫੬) ਸੁਮਙ੍ਗਲਵਿਲਾਸਿਨਿਯਂ ਵਾ ਦੀਘਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੨੫੦) ਸਰਣਵਣ੍ਣਨਤੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ.
ਸਰਣਗਮਨਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਉਪਾਸਕਤ੍ਤਪਟਿਵੇਦਨਾਕਥਾ
ਉਪਾਸਕਂ ¶ ਮਂ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ ਧਾਰੇਤੂਤਿ ਮਂ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ ‘‘ਉਪਾਸਕੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਧਾਰੇਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪਾਸਕਵਿਧਿਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਕੋ ਉਪਾਸਕੋ, ਕਸ੍ਮਾ ¶ ਉਪਾਸਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਕਿਮਸ੍ਸ ਸੀਲਂ, ਕੋ ਆਜੀਵੋ, ਕਾ ਵਿਪਤ੍ਤਿ, ਕਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਇਦਂ ਪਕਿਣ੍ਣਕਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਂ ਅਤਿਭਾਰਿਯਕਰਣਤੋ ਇਧ ਨ ਵਿਭਤ੍ਤਂ, ਅਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਪਨ ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਂ ਮਜ੍ਝਿਮਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੫੬) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਯਂ ਅਗ੍ਗਸਦ੍ਦੋ ਆਦਿਕੋਟਿਕੋਟ੍ਠਾਸਸੇਟ੍ਠੇਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ, ਸਮ੍ਮ ਦੋਵਾਰਿਕ, ਆਵਰਾਮਿ ਦ੍ਵਾਰਂ ਨਿਗਣ੍ਠਾਨਂ ਨਿਗਣ੍ਠੀਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੨.੭੦) ਹਿ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਤੇਨੇਵ ਅਙ੍ਗੁਲਗ੍ਗੇਨ ਤਂ ਅਙ੍ਗੁਲਗ੍ਗਂ ਪਰਾਮਸੇਯ੍ਯ (ਕਥਾ. ੪੪੧), ਉਚ੍ਛਗ੍ਗਂ ਵੇਲ਼ਗ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਕੋਟਿਯਂ. ‘‘ਅਮ੍ਬਿਲਗ੍ਗਂ ਵਾ ਮਧੁਰਗ੍ਗਂ ਵਾ ਤਿਤ੍ਤਕਗ੍ਗਂ ਵਾ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੩੭੪) ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵਿਹਾਰਗ੍ਗੇਨ ਵਾ ਪਰਿਵੇਣਗ੍ਗੇਨ ਵਾ ਭਾਜੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੧੮) ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ. ‘‘ਯਾਵਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤ੍ਤਾ ਅਪਦਾ ਵਾ ਦ੍ਵਿਪਦਾ ਵਾ…ਪੇ… ਤਥਾਗਤੋ ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੪.੩੪) ਸੇਟ੍ਠੇ. ਇਧ ਪਨਾਯਂ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇਤਿ ਅਜ੍ਜਤਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਜ੍ਜਤਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਜਭਾਵਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਜ੍ਜਦਗ੍ਗੇ ਇਚ੍ਚੇਵ ਵਾ ¶ ਪਾਠੋ, ਦਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ, ਅਜ੍ਜ ਅਗ੍ਗਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਾਣੁਪੇਤਨ੍ਤਿ ਪਾਣੇਹਿ ਉਪੇਤਂ, ਯਾਵ ਮੇ ਜੀਵਿਤਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਾਵ ਉਪੇਤਂ ਅਨਞ੍ਞਸਤ੍ਥੁਕਂ ਤੀਹਿ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਸਰਣਗਤਂ ਮਂ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ ਧਾਰੇਤੁ ਜਾਨਾਤੁ, ਅਹਞ੍ਹਿ ਸਚੇਪਿ ਮੇ ਤਿਖਿਣੇਨ ਅਸਿਨਾ ਸੀਸਂ ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਨੇਵ ਬੁਦ੍ਧਂ ‘‘ਨ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਵਾ, ਧਮ੍ਮਂ ‘‘ਨ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਵਾ, ਸਙ੍ਘਂ ‘‘ਨ ਸਙ੍ਘੋ’’ਤਿ ਵਾ ਵਦੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਾਣੁਪੇਤਂ ਸਰਣਗਤਨ੍ਤਿ ਪੁਨ ਸਰਣਗਮਨਂ ਵਦਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਸਨ੍ਨਿਯ੍ਯਾਤਨਂ ਪਕਾਸੇਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸਪਰਿਸਂ ਉਪਟ੍ਠਾਤੁਕਾਮੋ ਆਹ – ‘‘ਅਧਿਵਾਸੇਤੁ ਚ ਮੇ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨਾ’’ਤਿ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਉਪਾਸਕਞ੍ਚ ਮਂ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ ਧਾਰੇਤੁ, ਅਧਿਵਾਸੇਤੁ ਚ ਮੇ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਂ, ਤਯੋ ਮਾਸੇ ਵੇਰਞ੍ਜਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਮ ਅਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਵਾਸਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤੂਤਿ. ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ ਭਗਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੇਨਾਤਿ ਅਥਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਕਾਯਙ੍ਗਂ ਵਾ ਵਾਚਙ੍ਗਂ ਵਾ ਅਚੋਪੇਤ੍ਵਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇਯੇਵ ਖਨ੍ਤਿਂ ਚਾਰੇਤ੍ਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੇਨ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ; ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਮਨਸਾਵ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛੀਤਿ ¶ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
ਅਥ ਖੋ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਤੋ ਅਧਿਵਾਸਨਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਥ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸਚੇ ਮੇ ¶ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਨਾਧਿਵਾਸੇਯ੍ਯ, ਕਾਯੇਨ ਵਾ ਵਾਚਾਯ ਵਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਖਨ੍ਤਿਂ ਧਾਰੇਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਮੇ ਮਨਸਾਵ ਅਧਿਵਾਸੇਸੀਤਿ ਏਵਂ ਆਕਾਰਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਕੁਸਲਤਾਯ ਭਗਵਤੋ ਅਧਿਵਾਸਨਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਸਨਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਗਤਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਜਾਤਿਮਹਲ੍ਲਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦੀਨਿ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ ਵਿਗਰਹਿਤ੍ਵਾਪਿ ਇਦਾਨਿ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬੁਦ੍ਧਗੁਣੋ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ ਮਨਸਾ ਚ ਅਨੇਕਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਨ੍ਦਨ੍ਤੋਪਿ ਅਤਿਤ੍ਤੋਯੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਸਨਖਸਮੋਧਾਨਸਮੁਜ੍ਜਲਂ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਸਿਰਸ੍ਮਿਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਦਸ੍ਸਨਵਿਸਯੋ ਤਾਵ ਪਟਿਮੁਖੋਯੇਵ ਅਪਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਵਿਸਯਂ ਵਿਜਹਨਟ੍ਠਾਨੇ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.
ਉਪਾਸਕਤ੍ਤਪਟਿਵੇਦਨਾਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਕਥਾ
੧੬. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਵੇਰਞ੍ਜਾ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾ ਹੋਤੀਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਵੇਰਞ੍ਜੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਂ ਯਾਚਿਤੋ ¶ , ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਵੇਰਞ੍ਜਾ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾ ਹੋਤਿ. ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾਤਿ ਦੁਲ੍ਲਭਭਿਕ੍ਖਾ; ਸਾ ਪਨ ਦੁਲ੍ਲਭਭਿਕ੍ਖਤਾ ਯਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ, ਤਤ੍ਥ ਸੁਸਸ੍ਸਕਾਲੇਪਿ ਅਤਿਸਮਗ੍ਘੇਪਿ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾਪਰਣ੍ਣੇ ਹੋਤਿ. ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਨ ਤਥਾ ਅਹੋਸਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਦੁਸਸ੍ਸਤਾਯ ਛਾਤਕਦੋਸੇਨ ਅਹੋਸਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵੀਹਿਤਿਕਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵੀਹਿਤਿਕਾਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾ ਪਵਤ੍ਤਈਹਿਤਿਕਾ. ਈਹਿਤਂ ਨਾਮ ਇਰਿਯਾ ਦ੍ਵਿਧਾ ਪਵਤ੍ਤਾ – ਚਿਤ੍ਤਇਰਿਯਾ, ਚਿਤ੍ਤਈਹਾ. ‘‘ਏਤ੍ਥ ਲਚ੍ਛਾਮ ਨੁ ਖੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਭਿਕ੍ਖਮਾਨਾ ਨ ਲਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ, ‘‘ਜੀਵਿਤੁਂ ਵਾ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮ ਨੁ ਖੋ ਨੋ’’ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.
ਅਥ ਵਾ ਦ੍ਵੀਹਿਤਿਕਾਤਿ ਦੁਜ੍ਜੀਵਿਕਾ, ਈਹਿਤਂ ਈਹਾ ਇਰਿਯਨਂ ਪਵਤ੍ਤਨਂ ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਪਦਾਨਿ ਏਕਤ੍ਥਾਨਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਈਹਿਤਂ ਏਤ੍ਥ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿਤਿਕਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ¶ ਪਦਤ੍ਥੋ. ਸੇਤਟ੍ਠਿਕਾਤਿ ਸੇਤਕਾਨਿ ਅਟ੍ਠੀਨਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸੇਤਟ੍ਠਿਕਾ. ਦਿਵਸਮ੍ਪਿ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਲਦ੍ਧਾ ਮਤਾਨਂ ਕਪਣਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਹਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਵਣ੍ਣੇਹਿ ਅਟ੍ਠੀਹਿ ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਪਰਿਕਿਣ੍ਣਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਤਟ੍ਟਿਕਾਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸੇਤਾ ਅਟ੍ਟਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸੇਤਟ੍ਟਿਕਾ. ਅਟ੍ਟੀਤਿ ਆਤੁਰਤਾ ਬ੍ਯਾਧਿ ਰੋਗੋ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਸਸ੍ਸਾਨਂ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਕਾਲੇ ਸੇਤਕਰੋਗੇਨ ਉਪਹਤਮੇਵ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਖੀਰਂ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤਣ੍ਡੁਲਂ ਪਣ੍ਡਰਪਣ੍ਡਰਂ ਸਾਲਿਸੀਸਂ ਵਾ ਯਵਗੋਧੂਮਸੀਸਂ ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸੇਤਟ੍ਟਿਕਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਵਪ੍ਪਕਾਲੇ ¶ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਸਸ੍ਸਂ ਤਤ੍ਥ ਸਲਾਕਾ ਏਵ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸਲਾਕਾਵੁਤ੍ਤਾ; ਸਲਾਕਾਯ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਜੀਵਿਤਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੀਤਿ ਸਲਾਕਾਵੁਤ੍ਤਾ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਤਤ੍ਥ ਕਿਰ ਧਞ੍ਞਵਿਕ੍ਕਯਕਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਕਯਕੇਸੁ ਗਤੇਸੁ ਦੁਬ੍ਬਲਮਨੁਸ੍ਸੇ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਬਲਵਮਨੁਸ੍ਸਾਵ ਧਞ੍ਞਂ ਕਿਣਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਦੁਬ੍ਬਲਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਲਭਮਾਨਾ ਮਹਾਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਧਞ੍ਞਵਿਕ੍ਕਯਕਾ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਧਞ੍ਞਕਰਣਟ੍ਠਾਨੇ ਧਞ੍ਞਮਾਪਕਂ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਪਸ੍ਸੇ ਵਣ੍ਣਜ੍ਝਕ੍ਖਂ ਨਿਸੀਦਾਪੇਸੁਂ. ਧਞ੍ਞਤ੍ਥਿਕਾ ਵਣ੍ਣਜ੍ਝਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਆਗਤਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਮੂਲਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਏਤ੍ਤਕਂ ਦਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਸਲਾਕਂ ਲਿਖਿਤ੍ਵਾ ਦੇਤਿ, ਤੇ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਧਞ੍ਞਮਾਪਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਧਞ੍ਞਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸਲਾਕਾਯ ਤਤ੍ਥ ਜੀਵਿਤਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੀਤਿ ਸਲਾਕਾਵੁਤ੍ਤਾ.
ਨ ¶ ਸੁਕਰਾ ਉਞ੍ਛੇਨ ਪਗ੍ਗਹੇਨ ਯਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਪਗ੍ਗਹੇਨ ਯੋ ਉਞ੍ਛੋ, ਤੇਨ ਯਾਪੇਤੁਂ ਨ ਸੁਕਰਾ. ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯਂ ਅਰਿਯਾ ਉਞ੍ਛਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਉਞ੍ਛੇਨ ਯਾਪੇਤੁਂ ਨ ਸੁਕਰਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਦਾ ਕਿਰ ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਟ੍ਠਗਾਮੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਏਕਦਿਵਸਮ੍ਪਿ ਯਾਪਨਮਤ੍ਤਂ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਉਤ੍ਤਰਾਪਥਕਾ ਅਸ੍ਸਵਾਣਿਜਾ…ਪੇ… ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ ਭਗਵਾ ਉਦੁਕ੍ਖਲਸਦ੍ਦਨ੍ਤਿ – ਤੇਨਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਂ ਉਪਗਤੋ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ. ਉਤ੍ਤਰਾਪਥਵਾਸਿਕਾ ਉਤ੍ਤਰਾਪਥਤੋ ਵਾ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਏਵਂ ਲਦ੍ਧਵੋਹਾਰਾ ਅਸ੍ਸਵਾਣਿਜਾ ਉਤ੍ਤਰਾਪਥੇ ਅਸ੍ਸਾਨਂ ਉਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠਾਨੇ ¶ ਪਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਸਤਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਿਗੁਣਂ ਤਿਗੁਣਂ ਲਾਭਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ ਦੇਸਨ੍ਤਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਤੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਕ੍ਕਾਯਿਕਭਣ੍ਡਭੂਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਅਸ੍ਸਸਤੇਹਿ ਵੇਰਞ੍ਜਂ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਂ ਉਪਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦੇਸੇ ਵਸ੍ਸਿਕੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ. ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਚ ਬਹਿਨਗਰੇ ਉਦਕੇਨ ਅਨਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਣੀਯੇ ਠਾਨੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਵਾਸਾਗਾਰਾਨਿ ਅਸ੍ਸਾਨਞ੍ਚ ਮਨ੍ਦਿਰਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਤਿਯਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਂਸੁ. ਤਾਨਿ ਤੇਸਂ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ‘‘ਅਸ੍ਸਮਣ੍ਡਲਿਕਾਯੋ’’ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਿਂਸੁ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਤੇਹਿ ਅਸ੍ਸਮਣ੍ਡਲਿਕਾਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਨ੍ਤਿ ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪਮਾਣਂ ਪੁਲਕਂ. ਪਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਾਲ਼ਿਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਏਕਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਅਲਂ ਯਾਪਨਾਯ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ – ‘‘ਪਤ੍ਥੋਦਨੋ ਨਾਲਮਯਂ ਦੁਵਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਜਾ. ੨.੨੧.੧੯੨). ਪੁਲਕਂ ਨਾਮ ਨਿਤ੍ਥੁਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਸ੍ਸੇਦੇਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤਯਵਤਣ੍ਡੁਲਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਸਥੁਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਾਣਕਾ ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਅਦ੍ਧਾਨਕ੍ਖਮਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਵਾਣਿਜਾ ਅਦ੍ਧਾਨਕ੍ਖਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਵਤਣ੍ਡੁਲਮਾਦਾਯ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ¶ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਅਸ੍ਸਾਨਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਤਿਣਂ ਦੁਲ੍ਲਭਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਤ੍ਥੇਤਂ ਅਸ੍ਸਭਤ੍ਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.
ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤੇਹਿ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ‘‘ਨ ਹਿ ਤੇ ਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥਮਨੁਸ੍ਸਾ ਵਿਯ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਪਨ ਸਦ੍ਧਾ ਪਸਨ੍ਨਾ ਬੁਦ੍ਧਮਾਮਕਾ, ਧਮ੍ਮਮਾਮਕਾ, ਸਙ੍ਘਮਾਮਕਾ; ਤੇ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਕੇਨਚਿਦੇਵ ਕਰਣੀਯੇਨ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਾ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਦਿਵਸੇ ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ ਸਤ੍ਤਟ੍ਠ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸੁਨਿਵਤ੍ਥੇ ਸੁਪਾਰੁਤੇ ¶ ਇਰਿਯਾਪਥਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਸਕਲਮ੍ਪਿ ਨਗਰਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਲਭਮਾਨੇ. ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਨੇਸਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਯ੍ਯਾ ਇਮਂ ਨਗਰਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਤਾ; ਛਾਤਕਞ੍ਚ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਚ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਅਤਿਵਿਯ ਕਿਲਮਨ੍ਤਿ. ਮਯਞ੍ਚਮ੍ਹ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾ, ਨ ਸਕ੍ਕੋਮ ਨੇਸਂ ਦੇਵਸਿਕਂ ਯਾਗੁਞ੍ਚ ਭਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਟਿਯਾਦੇਤੁਂ. ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਨ ਅਸ੍ਸਾ ਸਾਯਞ੍ਚ ਪਾਤੋ ਚ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਭਤ੍ਤਂ ਲਭਨ੍ਤਿ. ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਸ੍ਸ ਪਾਤਰਾਸਭਤ੍ਤਤੋ ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾਮ. ਏਵਂ ਅਯ੍ਯਾ ਚ ਨ ਕਿਲਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ¶ , ਅਸ੍ਸਾ ਚ ਯਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯਂ ਵਾ ਤਂ ਵਾ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥਾ’’ਤਿ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਦੇਵਸਿਕਂ ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸੁਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਤੇਹਿ ਅਸ੍ਸਮਣ੍ਡਲਿਕਾਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.
ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਭਤ੍ਤਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਠਪਿਤਂ. ਇਦਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾਤਿਆਦੀਸੁ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਨ੍ਤਿ ਦਿਵਸਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਸਮਯਂ, ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹੇ ਵਾ ਸਮਯਂ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ, ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹੇ ਏਕਂ ਖਣਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪਰਿਦਹਿਤ੍ਵਾ, ਵਿਹਾਰਨਿਵਾਸਨਪਰਿਵਤ੍ਤਨਵਸੇਨੇਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਤੇ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਿਵਤ੍ਥਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯਾਤਿ ਪਤ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਚੀਵਰਂ ਕਾਯੇਨ ਆਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ, ਧਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੇਨ ਵਾ ਤੇਨ ਵਾ ਹਿ ਪਕਾਰੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਆਦਾਯਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ‘‘ਸਮਾਦਾਯੇਵ ਪਕ੍ਕਮਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੧). ਪਿਣ੍ਡਂ ਅਲਭਮਾਨਾਤਿ ਸਕਲਮ੍ਪਿ ਵੇਰਞ੍ਜਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਪਿਣ੍ਡੋ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ‘‘ਅਤਿਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਵਾਚਮ੍ਪਿ ਅਲਭਮਾਨਾ.
ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਂ ਆਰਾਮਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਗਤਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਲਦ੍ਧਂ ਏਕਮੇਕਂ ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਰਾਮਂ ਨੇਤ੍ਵਾ. ਉਦੁਕ੍ਖਲੇ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਥੇਰਾਨਂ ਕੋਚਿ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਯੋ ਨੇਸਂ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯਾਗੁਂ ਵਾ ਭਤ੍ਤਂ ਵਾ ਪਚੇਯ੍ਯ. ਸਾਮਮ੍ਪਿ ਪਚਨਂ ਸਮਣਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਨ ਹੋਤਿ ਨ ਚ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤੇ ਏਵਂ ਨੋ ਸਲ੍ਲਹੁਕਵੁਤ੍ਤਿਤਾ ਚ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਾਮਪਾਕਪਰਿਮੋਚਨਞ੍ਚਾਤਿ ਅਟ੍ਠ ਅਟ੍ਠ ¶ ਜਨਾ ਵਾ ਦਸ ਦਸ ਜਨਾ ਵਾ ਏਕਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਦੁਕ੍ਖਲੇ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਸਕਂ ਸਕਂ ਪਟਿਵੀਸਂ ਉਦਕੇਨ ਤੇਮੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ¶ . ਭਗਵਤੋ ਪਨ ਤੇ ਅਸ੍ਸਵਾਣਿਜਾ ਪਤ੍ਥਪੁਲਕਞ੍ਚ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਤਦੁਪਿਯਞ੍ਚ ਸਪ੍ਪਿਮਧੁਸਕ੍ਕਰਂ. ਤਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸਿਲਾਯਂ ਪਿਸਤਿ. ਪੁਞ੍ਞਵਤਾ ਪਣ੍ਡਿਤਪੁਰਿਸੇਨ ਕਤਂ ਮਨਾਪਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਨਂ ਪਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਪ੍ਪਿਆਦੀਹਿ ਸਮ੍ਮਾ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ¶ ਉਪਨਾਮੇਸਿ. ਅਥੇਤ੍ਥ ਦੇਵਤਾ ਦਿਬ੍ਬੋਜਂ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਭਗਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ. ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਲਂ ਅਤਿਨਾਮੇਤਿ. ਨ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਤਿ.
ਕਿਂ ਪਨਾਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਤਦਾ ਭਗਵਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ ਹੋਤੀਤਿ? ਹੋਤਿ, ਨੋ ਚ ਖੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕਟ੍ਠਾਨਂ ਲਦ੍ਧਾ. ਭਗਵਤੋ ਹਿ ਪਠਮਬੋਧਿਯਂ ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਨ੍ਤਰੇ ਨਿਬਦ੍ਧੁਪਟ੍ਠਾਕੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਕਦਾਚਿ ਨਾਗਸਮਾਲਤ੍ਥੇਰੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਸਿ, ਕਦਾਚਿ ਨਾਗਿਤਤ੍ਥੇਰੋ, ਕਦਾਚਿ ਮੇਘਿਯਤ੍ਥੇਰੋ, ਕਦਾਚਿ ਉਪਵਾਣਤ੍ਥੇਰੋ, ਕਦਾਚਿ ਸਾਗਤਤ੍ਥੇਰੋ, ਕਦਾਚਿ ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤੋ ਲਿਚ੍ਛਵਿਪੁਤ੍ਤੋ. ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੁਚਿਯਾ ਉਪਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਯਦਾ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਦਾ ਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ. ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤੇਸੁ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਹੋਤਿ, ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਸਯਮੇਵ ਵਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਕਰੋਤਿ. ਭਗਵਾਪਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਮੇ ਞਾਤਿਸੇਟ੍ਠੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਤਾਵ ਲਭਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਏਵਰੂਪੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਅਯਮੇਵ ਪਤਿਰੂਪੋਤਿ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਆਯਸ੍ਮਾ ਪਨਾਨਨ੍ਦੋ ਪਤ੍ਥਪੁਲਕਂ ਸਿਲਾਯਂ ਪਿਸਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਉਪਨਾਮੇਸਿ, ਤਂ ਭਗਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ.
ਨਨੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਕਾਲੇ ਅਤਿਵਿਯ ਉਸ੍ਸਾਹਜਾਤਾ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਤਦਾ ਕਸ੍ਮਾ ਕਟਚ੍ਛੁਭਿਕ੍ਖਮ੍ਪਿ ਨ ਅਦਂਸੁ? ਅਯਞ੍ਚ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਹਤਾ ਉਸ੍ਸਾਹੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਂ ਯਾਚਿ, ਸੋ ਕਸ੍ਮਾ ਭਗਵਤੋ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਮ੍ਪਿ ਨ ਜਾਨਾਤੀਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਮਾਰਾਵਟ੍ਟਨਾਯ. ਵੇਰਞ੍ਜਞ੍ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਮਤ੍ਤਮੇਵ ਸਕਲਞ੍ਚ ਨਗਰਂ ਸਮਨ੍ਤਾ ਚ ਯੋਜਨਮਤ੍ਤਂ ਯਤ੍ਥ ਸਕ੍ਕਾ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਾਗਨ੍ਤੁਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਮਾਰੋ ਆਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਮੋਹੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਭਾਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਕੋਚਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਿਤ੍ਥ.
ਕਿਂ ¶ ਪਨ ਭਗਵਾਪਿ ਮਾਰਾਵਟ੍ਟਨਂ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾਵ ਤਤ੍ਥ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਤੋਤਿ? ਨੋ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਚਮ੍ਪਾ-ਸਾਵਤ੍ਥਿ-ਰਾਜਗਹਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਨ ਉਪਗਤੋਤਿ? ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੁ ਚਮ੍ਪਾ-ਸਾਵਤ੍ਥਿ-ਰਾਜਗਹਾਦੀਨਿ, ਸਚੇਪਿ ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ¶ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਂ ਵਾ ਤਿਦਸਪੁਰਂ ਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਤਮ੍ਪਿ ਮਾਰੋ ਆਵਟ੍ਟੇਯ੍ਯ. ਸੋ ਕਿਰ ਤਂ ਸਂਵਚ੍ਛਰਂ ਅਤਿਵਿਯ ਆਘਾਤੇਨ ¶ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਇਧ ਪਨ ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਅਤਿਰੇਕਕਾਰਣਂ ਅਦ੍ਦਸ – ‘‘ਅਸ੍ਸਵਾਣਿਜਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਮੇਵ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿ.
ਕਿਂ ਪਨ ਮਾਰੋ ਵਾਣਿਜਕੇ ਆਵਟ੍ਟੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ? ਨੋ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤੇ ਪਨ ਆਵਟ੍ਟਿਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਆਗਮਿਂਸੁ. ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਆਵਟ੍ਟੇਤੀਤਿ? ਅਵਿਸਹਤਾਯ. ਨ ਹਿ ਸੋ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਅਭਿਹਟਭਿਕ੍ਖਾਯ ਨਿਬਦ੍ਧਦਾਨਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਿਤਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਾਤੁਂ ਵਿਸਹਤਿ. ਚਤੁਨ੍ਨਞ੍ਹਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਕਾਤੁਂ. ਕਤਮੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ? ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਅਭਿਹਟਭਿਕ੍ਖਾਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਵਾ ਨਿਬਦ੍ਧਦਾਨਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਿਤਵਤ੍ਤਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਵਾ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕੇਨਚਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਕਾਤੁਂ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਜੀਵਿਤਸ੍ਸ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕੇਨਚਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਕਾਤੁਂ. ਅਸੀਤਿਯਾ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਂ ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਯ ਵਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕੇਨਚਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਕਾਤੁਂ. ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਦੇਵਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਪਭਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਪ੍ਪਦੇਸਂ ਪਤ੍ਵਾ ਵਿਹਤਾਨੁਭਾਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕੇਨਚਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕੇਨਚਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਕਾਤੁਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਮਾਰੇਨ ਅਕਤਨ੍ਤਰਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖਂ ਭਗਵਾ ਸਸਾਵਕਸਙ੍ਘੋ ਤਦਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਏਵਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਚ ਏਕਦਿਵਸਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ ਭਗਵਾ ਉਦੁਕ੍ਖਲਸਦ੍ਦਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਂ ਕੋਟ੍ਟੇਨ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਮੁਸਲਸਙ੍ਘਟ੍ਟਜਨਿਤਂ ਉਦੁਕ੍ਖਲਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣਿ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਜਾਨਨ੍ਤਾਪਿ ਤਥਾਗਤਾਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਯਂ ਪਰਤੋ ‘‘ਕਿਨ੍ਨੁ ਖੋ ਸੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਉਦੁਕ੍ਖਲਸਦ੍ਦੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਰਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਵਣ੍ਣਨਾ – ਤਥਾਗਤਾ ਨਾਮ ਜਾਨਨ੍ਤਾਪਿ ਸਚੇ ਤਾਦਿਸਂ ਪੁਚ੍ਛਾਕਾਰਣਂ ਹੋਤਿ, ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਤਾਦਿਸਂ ਪੁਚ੍ਛਾਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਜਾਨਨ੍ਤਾਪਿ ¶ ਨ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਜਾਨਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾਪੀਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਾਲਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਸਚੇ ਤਸ੍ਸਾ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਸੋ ਕਾਲੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਤਂ ਕਾਲਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ; ਸਚੇ ਨ ਹੋਤਿ ¶ , ਏਵਮ੍ਪਿ ਕਾਲਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾਵ ਨ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਾਪਿ ਚ ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ ਤਥਾਗਤਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਯਂ ਅਤ੍ਥਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਕਾਰਣਨਿਸ੍ਸਿਤਂ, ਤਦੇਵ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨੋ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤੇ ਸੇਤੁਘਾਤੋ ਤਥਾਗਤਾਨਂ. ਸੇਤੁ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਗ੍ਗੋ, ਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਵਚਨਸ੍ਸ ਘਾਤੋ, ਸਮੁਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
ਇਦਾਨਿ ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂ ਅਤ੍ਥਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਵਚਨਂ ਤਥਾਗਤਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਦ੍ਵੀਹਾਕਾਰੇਹੀ’’ਤਿ ਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਆਕਾਰੇਹੀਤਿ ਕਾਰਣੇਹਿ. ਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਤਕਾਰਣਯੁਤ੍ਤਂ ਜਾਤਕਂ ਵਾ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਸਾਵਕਾਨਂ ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ¶ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਸਾਵਕਾਨਂ ਵਾ ਤਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਪਾਕਟਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਰੁਕਂ ਵਾ ਲਹੁਕਂ ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮ ਆਣਂ ਠਪੇਸ੍ਸਾਮਾਤਿ.
ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ…ਪੇ… ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਪਟਿਲਾਭਂ ਸਲ੍ਲਹੁਕਵੁਤ੍ਤਿਤਂ ਸਾਮਪਾਕਪਰਿਮੋਚਨਞ੍ਚ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਆਨਨ੍ਦਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਭਗਵਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਪਨ ਦਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੀਸੁ ਆਕਾਰੇਸੁ ਏਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਵਿਜਿਤਂ, ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਜਨਤਾ ਸਾਲਿਮਂਸੋਦਨਂ ਅਤਿਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਏਵਂ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖੇ ਦੁਲ੍ਲਭਪਿਣ੍ਡੇ ਇਮਾਯ ਸਲ੍ਲਹੁਕਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਸਲ੍ਲੇਖੇਨ ਵਿਜਿਤਂ. ਕਿਂ ਵਿਜਿਤਨ੍ਤਿ? ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਂ ਵਿਜਿਤਂ, ਲੋਭੋ ਵਿਜਿਤੋ, ਇਚ੍ਛਾਚਾਰੋ ਵਿਜਿਤੋ. ਕਥਂ? ‘‘ਅਯਂ ਵੇਰਞ੍ਜਾ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾ, ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਨ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਗਾਮਨਿਗਮਾ ਫਲਭਾਰਨਮਿਤਸਸ੍ਸਾ ਸੁਭਿਕ੍ਖਾ ਸੁਲਭਪਿਣ੍ਡਾ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਭਗਵਾ ਇਧੇਵ ਅਮ੍ਹੇ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਵਸਤੀ’’ਤਿ ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸਪਿ ਚਿਨ੍ਤਾ ਵਾ ਵਿਘਾਤੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਏਵਂ ਤਾਵ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਂ ਵਿਜਿਤਂ ਅਭਿਭੂਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤਿਤਂ.
ਕਥਂ ਲੋਭੋ ਵਿਜਿਤੋ? ‘‘ਅਯਂ ਵੇਰਞ੍ਜਾ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾ, ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਨ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਗਾਮਨਿਗਮਾ ਫਲਭਾਰਨਮਿਤਸਸ੍ਸਾ ਸੁਭਿਕ੍ਖਾ ਸੁਲਭਪਿਣ੍ਡਾ ¶ . ਹਨ੍ਦ ਮਯਂ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਲੋਭਵਸੇਨ ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਰਤ੍ਤਿਚ੍ਛੇਦੋ ਵਾ ‘‘ਪਚ੍ਛਿਮਿਕਾਯ ਤਤ੍ਥ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਵਸ੍ਸਚ੍ਛੇਦੋ ਵਾ ਨ ਕਤੋ. ਏਵਂ ਲੋਭੋ ਵਿਜਿਤੋ.
ਕਥਂ ¶ ਇਚ੍ਛਾਚਾਰੋ ਵਿਜਿਤੋ? ਅਯਂ ਵੇਰਞ੍ਜਾ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾ, ਇਮੇ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਮ੍ਹੇ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਮਾਸੇ ਵਸਨ੍ਤੇਪਿ ਨ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ ਗੁਣਵਾਣਿਜ੍ਜਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਸੁਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀ…ਪੇ… ਅਸੁਕੋ ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞੋਤਿ ਏਵਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਕੁਚ੍ਛਿਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਸੀਲਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਏਵਰੂਪਾ ਇਚ੍ਛਾ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਾ. ਏਵਂ ਇਚ੍ਛਾਚਾਰੋ ਵਿਜਿਤੋ ਅਭਿਭੂਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤਿਤੋਤਿ.
ਅਨਾਗਤੇ ਪਨ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਜਨਤਾ ਵਿਹਾਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨੇਵ ਲਭਿਤ੍ਵਾਪਿ ‘‘ਕਿਂ ਇਦਂ ਉਤ੍ਤਣ੍ਡੁਲਂ ਅਤਿਕਿਲਿਨ੍ਨਂ ਅਲੋਣਂ ਅਤਿਲੋਣਂ ਅਨਮ੍ਬਿਲਂ ਅਚ੍ਚਮ੍ਬਿਲਂ, ਕੋ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਾਲਿਮਂਸੋਦਨਂ ਅਤਿਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਤਿ, ਓਞ੍ਞਾਤਂ ਅਵਞ੍ਞਾਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਜਨਪਦੋ ¶ ਨਾਮ ਨ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖੋ ਹੋਤਿ. ਏਕਦਾ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖੋ ਹੋਤਿ, ਏਕਦਾ ਸੁਭਿਕ੍ਖੋ ਹੋਤਿ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਯਦਾ ਸੁਭਿਕ੍ਖੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਦਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਸਨ੍ਨਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਯਾਗੁਖਜ੍ਜਕਾਦਿਪ੍ਪਭੇਦੇਨ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ ਸਾਲਿਵਿਕਤਿਂ ਮਂਸੋਦਨਞ੍ਚ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸਙ੍ਖਾਤਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਜਨਤਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਭਵਮਾਨਾਵ ਅਤਿਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਮਾਨਞ੍ਚ ਓਮਾਨਞ੍ਚ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ. ਕਥਂ? ਕਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਤਕਂ ਪਕ੍ਕਂ, ਕਿਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਭਾਜਨਾਨਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਠਪੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ.
ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸਸੀਹਨਾਦਕਥਾ
੧੭. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋਤਿਆਦੀਸੁ ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਮੇਤਂ, ਗਰੁਗਾਰਵਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ. ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋਤਿ ਮਹਾ ਚ ਸੋ ਗੁਣਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਚ ਗੋਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ. ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਏਤਂ ਅਵੋਚ. ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਏਤਰਹਿ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਅਵੋਚ? ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਸ੍ਸ ¶ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਸਤ੍ਥਾਰਾਪਿ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਤਾਯ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪਿਤੋ. ਸੋ ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਵੇਰਞ੍ਜਾ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਕਿਲਮਨ੍ਤਿ, ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਪਥਵਿਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਪ੍ਪਟਕੋਜਂ ਭੋਜੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ¶ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਸਚੇ ਪਨਾਹਂ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਕਰੇਯ੍ਯਂ, ਨ ਮੇਤਂ ਅਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪਂ; ਯੁਗਗ੍ਗਾਹੋ ਵਿਯ ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਾਚਿਤੁਕਾਮੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ.
ਹੇਟ੍ਠਿਮਤਲਂ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਪਥਵਿਯਾ ਕਿਰ ਹੇਟ੍ਠਿਮਤਲੇ ਪਥਵਿਮਣ੍ਡੋ ਪਥਵੋਜੋ ਪਥਵਿ-ਪਪ੍ਪਟਕੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਮਧੁਰਂ, ਸਾਦੁਰਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥੇਵ ਹਿ ‘‘ਤਤ੍ਰਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖੋ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਫਲੋ ਚ ਉਪਪਨ੍ਨਫਲੋ ਚਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੪੮) ਏਤ੍ਥ ਮਧੁਰਫਲੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ; ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਮਧੁਰਂ ਸਾਦੁਰਸਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਖੁਦ੍ਦਮਧੁਂ ਅਨੀਲ਼ਕਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਨਸ੍ਸ ਮਧੁਰਤਾਯ ਓਪਮ੍ਮਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਖੁਦ੍ਦਮਧੁਨ੍ਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਮਕ੍ਖਿਕਾਹਿ ਕਤਮਧੁ. ਅਨੀਲ਼ਕਨ੍ਤਿ ਨਿਮ੍ਮਕ੍ਖਿਕਂ ਨਿਮ੍ਮਕ੍ਖਿਕਣ੍ਡਕਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ. ਏਤਂ ਕਿਰ ਮਧੁ ਸਬ੍ਬਮਧੂਹਿ ਅਗ੍ਗਞ੍ਚ ਸੇਟ੍ਠਞ੍ਚ ਸੁਰਸਞ੍ਚ ਓਜਵਨ੍ਤਞ੍ਚ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਖੁਦ੍ਦਮਧੁਂ ਅਨੀਲ਼ਕਂ ਏਵਮਸ੍ਸਾਦ’’ਨ੍ਤਿ.
ਸਾਧਾਹਂ ¶ , ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਸਾਧੁ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ. ਏਤ੍ਥ ਸਾਧੂਤਿ ਆਯਾਚਨਵਚਨਮੇਤਂ. ਪਥਵਿਪਰਿਵਤ੍ਤਨਂ ਆਯਾਚਨ੍ਤੋ ਹਿ ਥੇਰੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਵਮਾਹ. ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯਂ, ਹੇਟ੍ਠਿਮਤਲਂ ਉਪਰਿਮਂ ਕਰੇਯ੍ਯਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਏਵਞ੍ਹਿ ਕਤੇ ਸੁਖੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਪ੍ਪਟਕੋਜਂ ਪਥਵਿਮਣ੍ਡਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤੁਕਾਮੋਪਿ ਥੇਰਂ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਾਪੇਤੁਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਯੇ ਪਨ ਤੇ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ, ਪਥਵਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਪਾਣਾ ਤੇ ਕਥਂ ਕਰਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ. ਯੇ ਪਥਵਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਗਾਮਨਿਗਮਾਦੀਸੁ ਪਾਣਾ, ਤੇ ਪਥਵਿਯਾ ਪਰਿਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨਾਯ ਆਕਾਸੇ ¶ ਸਣ੍ਠਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇ ਕਥਂ ਕਰਿਸ੍ਸਸਿ, ਕਤ੍ਥ ਠਪੇਸ੍ਸਸੀਤਿ? ਅਥ ਥੇਰੋ ਭਗਵਤਾ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪਿਤਭਾਵਾਨੁਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਕਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਏਕਂ ਅਹਂ ਭਨ੍ਤੇ ਹਤ੍ਥਂ ਯਥਾ ਅਯਂ ਮਹਾਪਥਵੀ ਏਵਂ ਅਭਿਨਿਮ੍ਮਿਨਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਪਥਵਿਸਦਿਸਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਏਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯੇ ਪਥਵਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਪਾਣਾ ਤੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਹਤ੍ਥਤਲੇ ਠਿਤੇ ਪਾਣੇ ਤਤੋ ਦੁਤਿਯਹਤ੍ਥਤਲੇ ਸਙ੍ਕਾਮੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਕਾਮੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ.
ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਆਯਾਚਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਲਂ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਲਨ੍ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਚਨਂ. ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਮ੍ਪਿ ਸਤ੍ਤਾ ਪਟਿਲਭੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਵਿਪਰੀਤਗ੍ਗਾਹਮ੍ਪਿ ਸਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯੁਂ. ਕਥਂ? ਅਯਂ ਨੁ ਖੋ ਪਥਵੀ ¶ , ਉਦਾਹੁ ਨ ਅਯਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਨੁ ਖੋ ਅਯਂ ਗਾਮੋ, ਉਦਾਹੁ ਅਞ੍ਞੇਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਨਿਗਮਜਨਪਦਖੇਤ੍ਤਾਰਾਮਾਦੀਸੁ. ਨ ਵਾ ਏਸ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯੋ ਹਿ ਇਦ੍ਧਿਮਤੋ ਇਦ੍ਧਿਵਿਸਯੋ. ਏਵਂ ਪਨ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਂ ਪਟਿਲਭੇਯ੍ਯੁਂ – ਇਦਂ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਂ ਨਾਮ ਨ ਇਦਾਨਿਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਅਨਾਗਤੇਪਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਦਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਾਦਿਸਂ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਂ ਕੁਤੋ ਲਭਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ? ਤੇ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨ-ਸਕਦਾਗਾਮਿ-ਅਨਾਗਾਮਿ-ਸੁਕ੍ਖਵਿਪਸ੍ਸਕ-ਝਾਨਲਾਭਿ-ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪ੍ਪਤ੍ਤਖੀਣਾਸਵਾਪਿ ਸਮਾਨਾ ਇਦ੍ਧਿਬਲਾਭਾਵਾ ਪਰਕੁਲਾਨਿ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਏਵਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਿਕ੍ਖਾਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਨੋ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇ ਗੁਣੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਕਾਲੇ ਪਥਵਿਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪਪ੍ਪਟਕੋਜਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਂਸੁ. ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਨੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਦਿ ਸਿਯੁਂ, ਤਥੇਵ ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ. ਨ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਕ੍ਕਂ ਵਾ ਆਮਂ ਵਾ ਖਾਦਿਤੁਂ ਦਦੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਤੇਸੁਯੇਵ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਾ’’ਤਿ ਇਮਂ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਂ ਪਟਿਲਭੇਯ੍ਯੁਂ. ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਵਸੇਨ ਚ ਅਰਿਯੇ ਗਰਹਨ੍ਤਾ ਉਪਵਦਨ੍ਤਾ ਅਪਾਯੁਪਗਾ ਭਵੇਯ੍ਯੁਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਮਾ ਤੇ ਰੁਚ੍ਚਿ ਪਥਵਿਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤੁਨ੍ਤਿ.
ਅਥ ਥੇਰੋ ਇਮਂ ਯਾਚਨਂ ਅਲਭਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞਂ ਯਾਚਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਲਂ ¶ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਮ੍ਪਿ ਸਤ੍ਤਾ ਪਟਿਲਭੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ; ਅਤ੍ਥੋਪਿ ਚਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਮੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਦਿ ਪਨ ਭਗਵਾ ਅਨੁਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਥੇਰੋ ਕਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ? ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਏਕੇਨ ¶ ਪਦਵੀਤਿਹਾਰੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਂ ਮਾਤਿਕਾਮਤ੍ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਤੋ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਅਭਿਮੁਖਂ ਮਗ੍ਗਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਂ ਗਮਨਾਗਮਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਠਾਨੇ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਯਥਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਗੋਚਰਗਾਮਂ ਵਿਯ ਯਥਾਸੁਖਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ.
ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ ਸੀਹਨਾਦਕਥਾ.
ਵਿਨਯਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਚਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ
੧੮. ਇਦਾਨਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਪਾਲਿ ਵਿਨਯਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਮੂਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਨਿਦਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਵਿਤਕ੍ਕੁਪ੍ਪਾਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ¶ ‘‘ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਰਹੋਗਤਸ੍ਸਾਤਿ ਰਹਸਿ ਗਤਸ੍ਸ. ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸਾਤਿ ਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸ ਏਕੀਭਾਵਂ ਗਤਸ੍ਸ. ਕਤਮੇਸਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤੀਤੇਸੁ ਵਿਪਸ੍ਸੀਆਦੀਸੁ ਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਕਤਮੇਸਂ. ਚਿਰਂ ਅਸ੍ਸ ਠਿਤਿ, ਚਿਰਾ ਵਾ ਅਸ੍ਸ ਠਿਤੀਤਿ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਪਦਤ੍ਥਮੇਵ.
ਕਿਂ ਪਨ ਥੇਰੋ ਇਮਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਯਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਚ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਚ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਇਮੇਸਂ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਸਨਂ ਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ ਅਹੋਸਿ, ਇਮੇਸਂ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤੁਂ. ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਕਾਰਣੇਨ ਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ ਅਹੋਸਿ, ਇਮਿਨਾ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਮਹਾਪਦੁਮਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨਾਹ – ‘‘ਏਤਮ੍ਪਿ ਸੋਲ਼ਸਵਿਧਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਸ੍ਸ ਨ ਭਾਰਿਯਂ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਪਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਟ੍ਠਾਨੇ ਵਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਯਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਰਣਂ ਤੁਲਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥੇਨ ਤੁਲਨਸਦਿਸਂ ਹੋਤੀਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂਯੇਵ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛੀ’’ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭਗਵਤੋ ਚ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਵਿਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.
੧੯. ਪੁਨ ਥੇਰੋ ਕਾਰਣਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਹੇਤੂਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਕਾਰਣਪੁਚ੍ਛਾ ¶ , ਤਸ੍ਸ ਕਤਮੋ ਨੁ ਖੋ ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਹੇਤੁ ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਉਭਯਮੇਤਂ ਕਾਰਣਾਧਿਵਚਨਂ; ਕਾਰਣਞ੍ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤੇਨ ਤਸ੍ਸ ਫਲਂ ਹਿਨੋਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਹੇਤੂਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਏਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਮ੍ਪਿ ਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ਚ ਵਚਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾਯ ਚ ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਏਤਂ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.
ਇਦਾਨਿ ¶ ਤਂ ਹੇਤੁਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਭਗਵਾ ਚ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਵਿਪਸ੍ਸੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਲਾਸੁਨੋ ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ ਨ ਆਲਸਿਯਕਿਲਾਸੁਨੋ, ਨ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਆਲਸਿਯਂ ਵਾ ਓਸਨ੍ਨਵੀਰਿਯਤਾ ਵਾ ਅਤ੍ਥਿ. ਬੁਦ੍ਧਾ ਹਿ ਏਕਸ੍ਸ ਵਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਾ ਸਕਲਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸ੍ਸ ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਾ ਸਮਕੇਨੇਵ ਉਸ੍ਸਾਹੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਪਰਿਸਾਯ ਅਪ੍ਪਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਓਸਨ੍ਨਵੀਰਿਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨਾਪਿ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਵੀਰਿਯਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਸੀਹੋ ਮਿਗਰਾਜਾ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਦਿਵਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਗੋਚਰਾਯ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਖੁਦ੍ਦਕੇ ਵਾ ਮਹਨ੍ਤੇ ਵਾ ¶ ਪਾਣੇ ਏਕਸਦਿਸੇਨੇਵ ਵੇਗੇਨ ਧਾਵਤਿ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ‘‘ਮਾ ਮੇ ਜਵੋ ਪਰਿਹਾਯੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਬੁਦ੍ਧਾ ਅਪ੍ਪਕਾਯ ਵਾ ਮਹਤਿਯਾ ਵਾ ਪਰਿਸਾਯ ਸਮਕੇਨੇਵ ਉਸ੍ਸਾਹੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ‘‘ਮਾ ਨੋ ਧਮ੍ਮਗਰੁਤਾ ਪਰਿਹਾਯੀ’’ਤਿ. ਧਮ੍ਮਗਰੁਨੋ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਧਮ੍ਮਗਾਰਵਾਤਿ.
ਯਥਾ ਪਨ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਾ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪੂਰਯਮਾਨੋ ਵਿਯ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ, ਏਵਂ ਤੇ ਨ ਦੇਸੇਸੁਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਤਾਯ. ਤੇਸਂ ਕਿਰ ਕਾਲੇ ਦੀਘਾਯੁਕਾ ਸਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਏਕਗਾਥਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਅਭਿਸਮੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸੁਂ. ਤੇਨੇਵ ਕਾਰਣੇਨ ਅਪ੍ਪਕਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਅਹੋਸਿ ਸੁਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਵੇਦਲ੍ਲਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਨਾਨਤ੍ਤਂ ਪਠਮਸਙ੍ਗੀਤਿਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.
ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਸਾਵਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਨ੍ਤਿ ਸਾਵਕਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦੋਸਤਾਯ ਦੋਸਾਨੁਰੂਪਤੋ ਪਞ੍ਞਪੇਤਬ੍ਬਂ ਸਤ੍ਤਾਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਵਸੇਨ ਆਣਾਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ. ਅਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ¶ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਵਦ੍ਧਮਾਸਂ ਆਣਾਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਅਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਅਹੋਸਿ. ਓਵਾਦਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਮੇਵ ਤੇ ਉਦ੍ਦਿਸਿਂਸੁ; ਤਮ੍ਪਿ ਚ ਨੋ ਅਨ੍ਵਦ੍ਧਮਾਸਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸੀ ਭਗਵਾ ਛਨ੍ਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਵਸ੍ਸਾਨਂ ਸਕਿਂ ਸਕਿਂ ਓਵਾਦਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿ; ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਸਾਮਂਯੇਵ. ਸਾਵਕਾ ਪਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਨ ਉਦ੍ਦਿਸਿਂਸੁ. ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਨੇ ਬਨ੍ਧੁਮਤਿਯਾ ਰਾਜਧਾਨਿਯਾ ਖੇਮੇ ਮਿਗਦਾਯੇ ਵਿਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨੇ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਉਪੋਸਥਂ ਅਕਾਸਿ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਸਙ੍ਘੁਪੋਸਥਮੇਵ; ਨ ਗਣੁਪੋਸਥਂ, ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੁਪੋਸਥਂ, ਨ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਉਪੋਸਥਂ, ਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੁਪੋਸਥਂ.
ਤਦਾ ਕਿਰ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਵਿਹਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਏਕਮੇਕਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ ਅਬ੍ਬੋਕਿਣ੍ਣਾਨਿ ਦਸਪਿ ਵੀਸਤਿਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਸਨ੍ਤਿ, ਭਿਯ੍ਯੋਪਿ ਵਸਨ੍ਤਿ. ਉਪੋਸਥਾਰੋਚਿਕਾ ਦੇਵਤਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਮਾਰਿਸਾ, ਏਕਂ ਵਸ੍ਸਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਦ੍ਵੇ ਤੀਣਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਞ੍ਚ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਨਿ, ਇਦਂ ਛਟ੍ਠਂ ਵਸ੍ਸਂ, ਆਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪੁਣ੍ਣਮਾਸਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਉਪੋਸਥਕਰਣਤ੍ਥਞ੍ਚ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ! ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ ਵੋ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਕਾਲੋ’’ਤਿ. ਤਤੋ ¶ ਸਾਨੁਭਾਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਇਤਰੇ ਦੇਵਤਾਨੁਭਾਵੇਨ. ਕਥਂ? ਤੇ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਾਚੀਨਸਮੁਦ੍ਦਨ੍ਤੇ ਵਾ ਪਚ੍ਛਿਮਉਤ੍ਤਰਦਕ੍ਖਿਣਸਮੁਦ੍ਦਨ੍ਤੇ ਵਾ ਠਿਤਾ ਗਮਿਯਵਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ‘‘ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ; ਸਹ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾ ਉਪੋਸਥਗ੍ਗਂ ਗਤਾਵ ¶ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਵਿਪਸ੍ਸਿਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਾਪਿ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਇਮਂ ਓਵਾਦਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਤਿ.
‘‘ਖਨ੍ਤੀ ਪਰਮਂ ਤਪੋ ਤਿਤਿਕ੍ਖਾ;
ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਮਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾ;
ਨ ਹਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਪਰੂਪਘਾਤੀ;
ਨ ਸਮਣੋ ਹੋਤਿ ਪਰਂ ਵਿਹੇਠਯਨ੍ਤੋ.
‘‘ਸਬ੍ਬਪਾਪਸ੍ਸ ਅਕਰਣਂ, ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ;
ਸਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯੋਦਪਨਂ, ਏਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨ ਸਾਸਨਂ.
‘‘ਅਨੁਪਵਾਦੋ ¶ ਅਨੁਪਘਾਤੋ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੇ ਚ ਸਂਵਰੋ;
ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ ਚ ਭਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ, ਪਨ੍ਤਞ੍ਚ ਸਯਨਾਸਨਂ;
ਅਧਿਚਿਤ੍ਤੇ ਚ ਆਯੋਗੋ, ਏਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੯੦; ਧ. ਪ. ੧੮੩-੧੮੫);
ਏਤੇਨੇਵ ਉਪਾਯੇਨ ਇਤਰੇਸਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਇਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋਵ ਓਵਾਦਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਗਾਥਾਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਾ ਦੀਘਾਯੁਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਯਾਵ ਸਾਸਨਪਰਿਯਨ੍ਤਾ ਉਦ੍ਦੇਸਮਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ; ਅਪ੍ਪਾਯੁਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਠਮਬੋਧਿਯਂਯੇਵ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਾਲਤੋ ਪਨ ਪਭੁਤਿ ਆਣਾਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਮੇਵ ਉਦ੍ਦਿਸੀਯਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਵ ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਬੁਦ੍ਧਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਪਠਮਬੋਧਿਯਂ ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਮਤ੍ਤਮੇਵ ਇਦਂ ਓਵਾਦਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿ. ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇ ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਨ ਦਾਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਤੋ ਪਰਂ ਉਪੋਸਥਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਤੁਮ੍ਹੇਵ ਦਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਇਤੋ ਪਰਂ ਉਪੋਸਥਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਥ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਾਥ. ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨਵਕਾਸੋ ਯਂ ਤਥਾਗਤੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਉਪੋਸਥਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੮੬). ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਣਾਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਆਣਾਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਤੇਸਂ ਅਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ.
ਤੇਸਂ ¶ ਬੁਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਵਿਪਸ੍ਸੀਆਦੀਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ. ਅਨ੍ਤਰਧਾਨੇਨਾਤਿ ਖਨ੍ਧਨ੍ਤਰਧਾਨੇਨ; ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਬੁਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਯੇ ਤੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਾ ਸਮ੍ਮੁਖਸਾਵਕਾ ਤੇਸਞ੍ਚ ਖਨ੍ਧਨ੍ਤਰਧਾਨੇਨ. ਯੇ ਤੇ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਸਾਵਕਾਤਿ ¶ ਯੇ ਤੇਸਂ ਸਮ੍ਮੁਖਸਾਵਕਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਸਾਵਕਾ. ਨਾਨਾਨਾਮਾਤਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤੋ, ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਨਾਮਵਸੇਨ ਵਿਵਿਧਨਾਮਾ. ਨਾਨਾਗੋਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਗੋਤਮੋ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ’’ਤਿਆਦਿ ਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨ ਵਿਵਿਧਗੋਤ੍ਤਾ. ਨਾਨਾਜਚ੍ਚਾਤਿ ‘‘ਖਤ੍ਤਿਯੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿਆਦਿਜਾਤਿਵਸੇਨ ਨਾਨਾਜਚ੍ਚਾ. ਨਾਨਾਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਲਾਦਿਵਸੇ ਨੇਵ ਉਚ੍ਚਨੀਚਉਲ਼ਾਰੁਲ਼ਾਰਭੋਗਾਦਿਕੁਲਵਸੇਨ ਵਾ ਵਿਵਿਧਕੁਲਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ.
ਤੇ ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਤੇ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਸਾਵਕਾ ¶ ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਨਾਮਾ ਏਕਗੋਤ੍ਤਾ ਏਕਜਾਤਿਕਾ ਏਕਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਾਸਨਂ ਤਨ੍ਤਿ ਪਵੇਣੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਚਿਰਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਿ. ਇਮੇ ਚ ਤਾਦਿਸਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਵਿਹੇਠੇਨ੍ਤਾ ਵਿਲੋਮਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ‘‘ਅਸੁਕੋ ਥੇਰੋ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਸੁਕੋ ਥੇਰੋ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਿਥਿਲਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਖਿਪ੍ਪਞ੍ਞੇਵ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਸੁਂ, ਸਙ੍ਗਹਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਨ ਰਕ੍ਖਿਂਸੁ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪੀਤਿ ਤਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਓਪਮ੍ਮਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਵਿਕਿਰਤੀਤਿ ਵਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਵਿਧਮਤੀਤਿ ਠਾਨਨ੍ਤਰਂ ਨੇਤਿ. ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਤੀਤਿ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਪਨੇਤਿ. ਯਥਾ ਤਂ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਯਥਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਗਨ੍ਥਿਤਤ੍ਤਾ ਅਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਏਵਂ ਵਿਕਿਰਤਿ ਯਥਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨਿ ਵਿਕਿਰਿਯਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਵਿਕਿਰਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਮੇਵ ਖੋਤਿ ਓਪਮ੍ਮਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦਨਂ. ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਸੁਨ੍ਤਿ ਵਗ੍ਗਸਙ੍ਗਹ-ਪਣ੍ਣਾਸਸਙ੍ਗਹਾਦੀਹਿ ਅਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਯਂ ਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਤਦੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸੇਸਂ ਵਿਨਾਸੇਸੁਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਨਯਿਂਸੁ.
ਅਕਿਲਾਸੁਨੋ ਚ ਤੇ ਭਗਵਨ੍ਤੋ ਅਹੇਸੁਂ ਸਾਵਕੇ ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ ਓਵਦਿਤੁਨ੍ਤਿ ਅਪਿਚ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚੇਤਸਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਓਵਦਿਤੁਂ ਅਕਿਲਾਸੁਨੋ ਅਹੇਸੁਂ, ਪਰਚਿਤ੍ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਅਨੁਸਾਸਨਿਂ ਨ ਭਾਰਿਯਤੋ ਨ ਪਪਞ੍ਚਤੋ ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ. ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾਤਿਆਦਿ ਤੇਸਂ ਅਕਿਲਾਸੁਭਾਵਪ੍ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭਿਂਸਨਕੇਤਿ ਭਯਾਨਕੇ ਭਯਜਨਨਕੇ. ਏਵਂ ਵਿਤਕ੍ਕੇਥਾਤਿ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਤਯੋ ਵਿਤਕ੍ਕੇ ਵਿਤਕ੍ਕੇਥ. ਮਾ ਏਵਂ ਵਿਤਕ੍ਕਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਤਯੋ ਅਕੁਸਲਵਿਤਕ੍ਕੇ ਮਾ ਵਿਤਕ੍ਕਯਿਤ੍ਥ. ਏਵਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥਾਤਿ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਮਨਤ੍ਤਾ ਅਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥ. ਮਾ ਏਵਂ ਮਨਸਾ ¶ ਕਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਨਿਚ੍ਚਂ ਸੁਖਂ ਅਤ੍ਤਾ ਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ ਮਾ ਮਨਸਿ ਅਕਰਿਤ੍ਥ. ਇਦਂ ਪਜਹਥਾਤਿ ਅਕੁਸਲਂ ਪਜਹਥ. ਇਦਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਥਾਤਿ ਕੁਸਲਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਥ.
ਅਨੁਪਾਦਾਯ ¶ ¶ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੂਤਿ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੁ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਯੇਹਿ ਆਸਵੇਹਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੁ, ਨ ਤੇ ਤਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੁ. ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧੇਨ ਪਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨਾ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੁ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੂ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਸੂਰਿਯਰਸ੍ਮਿਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠਮਿਵ ਪਦੁਮਵਨਂ ਵਿਕਸਿਤਚਿਤ੍ਤਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਭਿਂਸਨਕਸ੍ਸ ਵਨਸਣ੍ਡਸ੍ਸ ਭਿਂਸਨਕਤਸ੍ਮਿਂ ਹੋਤੀਤਿ ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਪੁਰਿਮਵਚਨਾਪੇਕ੍ਖਂ; ਸੁਦਨ੍ਤਿ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤੇ ਨਿਪਾਤੋ; ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਲਪਨਂ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ – ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਭਿਂਸਨਕੇ ਵਨਸਣ੍ਡੇ’’ਤਿ, ਤਤ੍ਰ ਯੋ ਸੋ ਭਿਂਸਨਕੋਤਿ ਵਨਸਣ੍ਡੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਿਂਸਨਕਸ੍ਸ ਵਨਸਣ੍ਡਸ੍ਸ ਭਿਂਸਨਕਤਸ੍ਮਿਂ ਹੋਤਿ, ਭਿਂਸਨਕਿਰਿਯਾਯ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਿਂ ਹੋਤਿ? ਇਦਂ ਹੋਤਿ – ਯੋ ਕੋਚਿ ਅਵੀਤਰਾਗੋ…ਪੇ… ਲੋਮਾਨਿ ਹਂਸਨ੍ਤੀਤਿ.
ਅਥ ਵਾ ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਸਾਮਿਅਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਂ. ਸੁਇਤਿ ਨਿਪਾਤੋ; ‘‘ਕਿਂ ਸੁ ਨਾਮ ਤੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੬੯) ਵਿਯ. ਇਦਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਮਤ੍ਥਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਵਚਨਂ. ਸੁਇਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦਂ, ਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਇਕਾਰਲੋਪੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਇਤ੍ਥਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਅਨਞ੍ਞਾਤਞ੍ਞਸ੍ਸਾਮੀਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ (ਵਿਭ. ੨੧੯), ‘‘ਕਿਂ ਸੂਧ ਵਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੭੩, ੨੪੬; ਸੁ. ਨਿ. ੧੮੩) ਵਿਯ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ – ਤਸ੍ਸ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਭਿਂਸਨਕਸ੍ਸ ਵਨਸਣ੍ਡਸ੍ਸ ਭਿਂਸਨਕਤਸ੍ਮਿਂ ਇਦਂਸੁ ਹੋਤਿ. ਭਿਂਸਨਕਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਭਿਂਸਨਕਭਾਵੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕਸ੍ਸ ਤਕਾਰਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਭਿਂਸਨਕਤ੍ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿਯੇਵ ਵਾ ਪਾਠੋ. ‘‘ਭਿਂਸਨਕਤਾਯ’’ ਇਤਿ ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਲਿਙ੍ਗਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ ਕਤੋ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇ ਚੇਤਂ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਭਿਂਸਨਕਭਾਵੇ ਇਦਂਸੁ ਹੋਤਿ, ਭਿਂਸਨਕਭਾਵਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਭਿਂਸਨਕਭਾਵਹੇਤੁ ਭਿਂਸਨਕਭਾਵਪਚ੍ਚਯਾ ਇਦਂਸੁ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਕੋਚਿ ਅਵੀਤਰਾਗੋ ਤਂ ਵਨਸਣ੍ਡਂ ਪਵਿਸਤਿ, ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਲੋਮਾਨਿ ਹਂਸਨ੍ਤੀਤਿ ਬਹੁਤਰਾਨਿ ਲੋਮਾਨਿ ਹਂਸਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਧਂ ਮੁਖਾਨਿ ਸੂਚਿਸਦਿਸਾਨਿ ਕਣ੍ਟਕਸਦਿਸਾਨਿ ਚ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਅਪ੍ਪਾਨਿ ਨ ਹਂਸਨ੍ਤਿ. ਬਹੁਤਰਾਨਂ ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਂਸਨ੍ਤਿ. ਅਪ੍ਪਕਾਨਂ ਅਤਿਸੂਰਪੁਰਿਸਾਨਂ ਨ ਹਂਸਨ੍ਤਿ.
ਇਦਾਨਿ ¶ ¶ ਅਯਂ ਖੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਹੇਤੂਤਿਆਦਿ ਨਿਗਮਨਂ. ਯਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਲ਼ਿਕ੍ਕਮੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ ਅਹੋਸੀਤਿ, ਤਂ ਪੁਰਿਸਯੁਗਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਸ੍ਸਗਣਨਾਯ ਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਸੀਤਿਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਆਯੁ, ਸਮ੍ਮੁਖਸਾਵਕਾਨਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਤਤ੍ਤਕਮੇਵ. ਏਵਮਸ੍ਸ ਯ੍ਵਾਯਂ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਿਮਕੋ ਸਾਵਕੋ, ਤੇਨ ਸਹ ਘਟੇਤ੍ਵਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ¶ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਪੁਰਿਸਯੁਗਵਸੇਨ ਪਨ ਯੁਗਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇਯੇਵ ਪੁਰਿਸਯੁਗਾਨਿ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਿਖਿਸ੍ਸ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਸਤ੍ਤਤਿਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਆਯੁ. ਸਮ੍ਮੁਖਸਾਵਕਾਨਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਤਤ੍ਤਕਮੇਵ. ਵੇਸ੍ਸਭੁਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਟ੍ਠਿਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਆਯੁ. ਸਮ੍ਮੁਖਸਾਵਕਾਨਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਤਤ੍ਤਕਮੇਵ. ਏਵਂ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਯੇ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਿਮਕਾ ਸਾਵਕਾ ਤੇਹਿ ਸਹ ਘਟੇਤ੍ਵਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਮਤ੍ਤਾਨਿ ਵੀਸਤਿਮਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਪੁਰਿਸਯੁਗਵਸੇਨ ਪਨ ਯੁਗਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਦ੍ਵੇਯੇਵ ਪੁਰਿਸਯੁਗਾਨਿ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.
੨੦. ਏਵਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾਰਣਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਤਰੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾਰਣਂ ਸੋਤੁਕਾਮੋ ਪੁਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ‘‘ਕੋ ਪਨ ਭਨ੍ਤੇ ਹੇਤੂ’’ਤਿ ਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਭਗਵਾਪਿਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵੁਤ੍ਤਪਟਿਪਕ੍ਖਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਭਾਵੇਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਤੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਆਯੁਪਰਿਮਾਣਤੋਪਿ ਪੁਰਿਸਯੁਗਤੋਪਿ ਉਭਯਥਾ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਕਕੁਸਨ੍ਧਸ੍ਸ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਆਯੁ, ਕੋਣਾਗਮਨਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਤਿਂਸਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ; ਸਮ੍ਮੁਖਸਾਵਕਾਨਮ੍ਪਿ ਨੇਸਂ ਤਤ੍ਤਕਮੇਵ. ਬਹੂਨਿ ਚ ਨੇਸਂ ਸਾਵਕਯੁਗਾਨਿ ਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਵਤ੍ਤੇਸੁਂ. ਏਵਂ ਤੇਸਂ ਆਯੁਪਰਿਮਾਣਤੋਪਿ ਸਾਵਕਯੁਗਤੋਪਿ ਉਭਯਥਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ ਅਹੋਸਿ.
ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਉਪਡ੍ਢਾਯੁਕਪ੍ਪਮਾਣੇ ਦਸਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕਕਾਲੇ ¶ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ. ਤਂ ਅਸਮ੍ਭੁਣਨ੍ਤੇਨ ਪਞ੍ਚਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕਕਾਲੇ, ਏਕਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕਕਾਲੇ, ਪਞ੍ਚਵਸ੍ਸਸਤਾਯੁਕਕਾਲੇਪਿ ਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਕਾਰਕੇ ਧਮ੍ਮੇ ਏਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਞਾਣਂ ਪਰਿਪਾਚੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਸ੍ਸਸਤਾਯੁਕਕਾਲੇ ¶ ਞਾਣਂ ਪਰਿਪਾਕਮਗਮਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਤਿਪਰਿਤ੍ਤਾਯੁਕਕਾਲੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਸਾਵਕਪਰਮ੍ਪਰਾਵਸੇਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਮ੍ਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਆਯੁਪਰਿਮਾਣਵਸੇਨ ਵਸ੍ਸਗਣਨਾਯ ਨਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਮੇਵਾਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ.
੨੧. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਕੋ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ? ਏਵਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾਰਣਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯੇਵ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਭਾਵਹੇਤੂਤਿ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਭਾਵਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਯਾਚਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਯਾਚਨਵਿਧਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ¶ …ਪੇ… ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਦ੍ਧਨਿਯਨ੍ਤਿ ਅਦ੍ਧਾਨਕ੍ਖਮਂ; ਦੀਘਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.
ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ‘‘ਨ ਤਾਵਾਯਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਾਲੋ’’ਤਿ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਆਗਮੇਹਿ ਤ੍ਵਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਆਗਮੇਹਿ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਤਿਟ੍ਠ ਤਾਵ ਤ੍ਵਂ; ਅਧਿਵਾਸੇਹਿ ਤਾਵ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਆਦਰਤ੍ਥਵਸੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤੇਨ ਭਗਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਵਿਸਯਭਾਵਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯੋਵ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਵਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਥਾਗਤੋ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਚਨਾਪੇਕ੍ਖਂ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਯੋਜਨਾ – ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਤਥਾਗਤੋਯੇਵ ਕਾਲਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤੀਤਿ. ਏਵਂ ਵਤ੍ਵਾ ਅਕਾਲਂ ਤਾਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਤਾਵ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਤਤ੍ਥ ਆਸਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਏਤੇਸੂਤਿ ਆਸਵਟ੍ਠਾਨੀਯਾ. ਯੇਸੁ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾ ਦੁਕ੍ਖਾਸਵਾ ਕਿਲੇਸਾਸਵਾ ਚ ਪਰੂਪਵਾਦਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਵਧਬਨ੍ਧਨਾਦਯੋ ਚੇਵ ਅਪਾਯਦੁਕ੍ਖਵਿਸੇਸਭੂਤਾ ਚ ਆਸਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿਯੇਵ, ਯਸ੍ਮਾ ਨੇਸਂ ¶ ਤੇ ਕਾਰਣਂ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇ ਆਸਵਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਧਮ੍ਮਾ ਯਾਵ ਨ ਸਙ੍ਘੇ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਾਵ ਸਤ੍ਥਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ. ਯਦਿ ਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯ, ਪਰੂਪਵਾਦਾ ਪਰੂਪਾਰਮ੍ਭਾ ਗਰਹਦੋਸਾ ਨ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ.
ਕਥਂ? ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤੇਨ ਹਿ ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤਬ੍ਬਂ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਅਦਿਸ੍ਵਾਵ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਦੋਸਂ ਇਮਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਞਤ੍ਵਾ ¶ ਪਰੇ ਏਵਂ ਉਪਵਾਦਞ੍ਚ ਉਪਾਰਮ੍ਭਞ੍ਚ ਗਰਹਞ੍ਚ ਪਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯੁਂ – ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਮੇ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕੋ ਵਚਨਕਰੋਤਿ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਹਿ ਪਲਿਵੇਠੇਸ੍ਸਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਤਿ? ਨਨੁ ਇਮੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਮਹਨ੍ਤਂ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਮਹਨ੍ਤਞ੍ਚ ਞਾਤਿਪਰਿਵਟ੍ਟਂ ਹਤ੍ਥਗਤਾਨਿ ਚ ਰਜ੍ਜਾਨਿਪਿ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ, ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਪਰਮਤਾਯ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਾ, ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਤਿਬ੍ਬਗਾਰਵਾ, ਕਾਯੇ ਚ ਜੀਵਿਤੇ ਚ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਨਾਮ ਕੋ ਲੋਕਾਮਿਸਭੂਤਂ ਮੇਥੁਨਂ ਵਾ ਪਟਿਸੇਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਭਣ੍ਡਂ ਵਾ ਹਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਸ੍ਸ ਵਾ ਇਟ੍ਠਂ ਕਨ੍ਤਂ ਅਤਿਮਧੁਰਂ ਜੀਵਿਤਂ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਭੂਤਗੁਣਕਥਾਯ ਵਾ ਜੀਵਿਤਂ ਕਪ੍ਪੇਸ੍ਸਤਿ! ਨਨੁ ਪਾਰਾਜਿਕੇ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇਪਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖੇਪੇਨੇਵੇਤਂ ਪਾਕਟਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਚ ਥਾਮਞ੍ਚ ਬਲਞ੍ਚ ਸਤ੍ਤਾ ਨ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁਂ. ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਕੁਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਨ ਯਥਾਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਅਕੁਸਲੋ ਵੇਜ੍ਜੋ ਕਞ੍ਚਿ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਗਣ੍ਡਂ ਪੁਰਿਸਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਹਿ ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਤੇ ਸਰੀਰਪ੍ਪਦੇਸੇ ਮਹਾਗਣ੍ਡੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ¶ ਪਾਪੇਸ੍ਸਤਿ, ਪਟਿਕਚ੍ਚੇਵ ਨਂ ਤਿਕਿਚ੍ਛਾਪੇਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਾਧਾਚਰਿਯ, ਤ੍ਵਂਯੇਵ ਨਂ ਤਿਕਿਚ੍ਛਸ੍ਸੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਅਰੋਗਂ ਸਰੀਰਪ੍ਪਦੇਸਂ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਲੋਹਿਤਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਆਲੇਪਨਬਨ੍ਧਨਧੋਵਨਾਦੀਹਿ ਤਂ ਪਦੇਸਂ ਸਞ੍ਛਵਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪੁਰਿਸਂ ਵਦੇਯ੍ਯ – ‘‘ਮਹਾਰੋਗੋ ਤੇ ਮਯਾ ਤਿਕਿਚ੍ਛਿਤੋ, ਦੇਹਿ ਮੇ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਤਂ ‘‘ਕਿਮਯਂ ਬਾਲਵੇਜ੍ਜੋ ਵਦਤਿ? ਕਤਰੋ ਕਿਰ ਮੇ ਇਮਿਨਾ ਰੋਗੋ ਤਿਕਿਚ੍ਛਿਤੋ? ਨਨੁ ਮੇ ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚ ਜਨੇਤਿ, ਲੋਹਿਤਕ੍ਖਯਞ੍ਚ ਮਂ ਪਾਪੇਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਉਪਵਦੇਯ੍ਯ ਚੇਵ ਉਪਾਰਮ੍ਭੇਯ੍ਯ ¶ ਚ ਗਰਹੇਯ੍ਯ ਚ, ਨ ਚਸ੍ਸ ਗੁਣਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯ. ਏਵਮੇਵ ਯਦਿ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਦੋਸੇ ਸਤ੍ਥਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯ, ਪਰੂਪਵਾਦਾਦੀਹਿ ਚ ਨ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ, ਨ ਚਸ੍ਸ ਥਾਮਂ ਵਾ ਬਲਂ ਵਾ ਸਤ੍ਤਾ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁਂ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਕੁਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਨ ਯਥਾਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ. ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਨ ਤਾਵ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਸਤ੍ਥਾ ਸਾਵਕਾਨਂ…ਪੇ… ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.
ਏਵਂ ਅਕਾਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਕਾਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਤੋ ਚ ਖੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਤੋਤਿ ਯਦਾ; ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਾਨੁਸਾਰੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਂ ਵਾ ਹੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ‘‘ਆਸਵਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਤਾ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਦੋਸਾ ਸਙ੍ਘੇ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਸਤ੍ਥਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤਿ, ਉਦ੍ਦਿਸਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਤੇਸਂਯੇਵ ‘‘ਆਸਵਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ¶ ਗਤਾਨਂ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਦੋਸਾਨਂ ਪਟਿਘਾਤਾਯ. ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤੋ ਯਥਾ ਨਾਮ ਕੁਸਲੋ ਵੇਜ੍ਜੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਗਣ੍ਡਂ ਫਾਲਨਲੇਪਨਬਨ੍ਧਨਧੋਵਨਾਦੀਹਿ ਤਿਕਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਰੋਗਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਸਞ੍ਛਵਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਉਪਵਾਦਾਦਿਰਹੋ ਹੋਤਿ, ਸਕੇ ਚ ਆਚਰਿਯਕੇ ਵਿਦਿਤਾਨੁਭਾਵੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ; ਏਵਂ ਨ ਚ ਉਪਵਾਦਾਦਿਰਹੋ ਹੋਤਿ, ਸਕੇ ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਵਿਸਯੇ ਵਿਦਿਤਾਨੁਭਾਵੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਅਕੁਪ੍ਪਂ ਹੋਤਿ, ਯਥਾਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ.
ਏਵਂ ਆਸਵਟ੍ਠਾਨੀਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਅਕਾਲਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਕਾਲਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਲਞ੍ਚ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਲਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਤਾਵ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਪਾਲ਼ਿਵਸੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦਵਣ੍ਣਨਾ – ਰਤ੍ਤਿਯੋ ਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤਦਿਵਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਬਹੁਕਾ ਰਤ੍ਤਿਯੋ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂਹਿ ਮਹਤ੍ਤਂ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੁਮਹਤ੍ਤਂ; ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤੇਹਿ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਰ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੁਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੇ ਸਙ੍ਘੇ ¶ ਉਪਸੇਨਂ ਵਙ੍ਗਨ੍ਤਪੁਤ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸੋ ਹਾਯਸ੍ਮਾ ਊਨਦਸਵਸ੍ਸੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਕਵਸ੍ਸੋ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਂ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ – ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ ¶ , ਊਨਦਸਵਸ੍ਸੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ. ਯੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੭੫). ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਪੁਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਦਸਵਸ੍ਸਾਮ੍ਹ ਦਸਵਸ੍ਸਾਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ਬਾਲਾ ਅਬ੍ਯਤ੍ਤਾ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਸਿ – ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਬਾਲੇਨ ਅਬ੍ਯਤ੍ਤੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ. ਯੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ. ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਬ੍ਯਤ੍ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਟਿਬਲੇਨ ਦਸਵਸ੍ਸੇਨ ਵਾ ਅਤਿਰੇਕਦਸਵਸ੍ਸੇਨ ਵਾ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੭੬) ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੁਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਕਾਲੇ ਦ੍ਵੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨਿ.
ਵੇਪੁਲ੍ਲਮਹਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਪੁਲਭਾਵੇਨ ਮਹਤ੍ਤਂ. ਸਙ੍ਘੋ ਹਿ ਯਾਵ ਨ ਥੇਰਨਵਮਜ੍ਝਿਮਾਨਂ ਵਸੇਨ ਵੇਪੁਲ੍ਲਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਾਵ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਪਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਾਸਨੇ ਏਕਚ੍ਚੇ ਆਸਵਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਵੇਪੁਲ੍ਲਮਹਤ੍ਤਂ ਪਨ ਪਤ੍ਤੇ ਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵੇਪੁਲ੍ਲਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੇ ਸਙ੍ਘੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਉਤ੍ਤਰਿ ਦਿਰਤ੍ਤਤਿਰਤ੍ਤਂ ਸਹਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ’’ ¶ (ਪਾਚਿ. ੫੧); ‘‘ਯਾ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਅਨੁਵਸ੍ਸਂ ਵੁਟ੍ਠਾਪੇਯ੍ਯ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ’’ (ਪਾਚਿ. ੧੧੭੧); ‘‘ਯਾ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਏਕਂ ਵਸ੍ਸਂ ਦ੍ਵੇ ਵੁਟ੍ਠਾਪੇਯ੍ਯ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੧੧੭੫) ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.
ਲਾਭਗ੍ਗਮਹਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਲਾਭਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਮਹਤ੍ਤਂ; ਯੋ ਲਾਭਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗੋ ਉਤ੍ਤਮੋ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵੋ, ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਲਾਭੇਨ ਵਾ ਅਗ੍ਗਮਹਤ੍ਤਮ੍ਪਿ, ਲਾਭੇਨ ਸੇਟ੍ਠਤ੍ਤਞ੍ਚ ਮਹਨ੍ਤਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਙ੍ਘੋ ਹਿ ਯਾਵ ਨ ਲਾਭਗ੍ਗਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਾਵ ਨ ਲਾਭਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਆਸਵਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਪਤ੍ਤੇ ਪਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤਿ ¶ – ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਚੇਲਕਸ੍ਸ ਵਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸ੍ਸ ਵਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾਯ ਵਾ ਸਹਤ੍ਥਾ ਖਾਦਨੀਯਂ ਵਾ ਭੋਜਨੀਯਂ ਵਾ ਦਦੇਯ੍ਯ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੨੭੦). ਇਦਞ੍ਹਿ ਲਾਭਗ੍ਗਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੇ ਸਙ੍ਘੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ.
ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਮਹਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਂ. ਸਙ੍ਘੋ ਹਿ ਯਾਵ ਨ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਾਵ ਨ ਆਸਵਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੇ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਮ੍ਪਿ ਨਿਕਾਯਂ, ਦ੍ਵੇਪਿ…ਪੇ… ਪਞ੍ਚਪਿ ਨਿਕਾਯੇ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਯੋਨਿਸੋ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਮਾਨਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਰਸੇਨ ਰਸਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਉਬ੍ਬਿਨਯਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਏਵਂ ਵਦੇਯ੍ਯ – ਤਥਾਹਂ ਭਗਵਤਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਿਤਂ ਆਜਾਨਾਮਿ…ਪੇ… ਸਮਣੁਦ੍ਦੇਸੋਪਿ ਚੇ ਏਵਂ ਵਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਚਿ. ੪੧੮) ਨਯੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੀਤਿ.
ਏਵਂ ¶ ਭਗਵਾ ਆਸਵਟ੍ਠਾਨੀਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਲਞ੍ਚ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਲਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਸਬ੍ਬਸੋਪਿ ਤੇਸਂ ਅਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਿਰਬ੍ਬੁਦੋ ਹਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਰਬ੍ਬੁਦੋਤਿ ਅਬ੍ਬੁਦਵਿਰਹਿਤੋ; ਅਬ੍ਬੁਦਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚੋਰਾ, ਨਿਚ੍ਚੋਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚੋਰਾਤਿ ਚ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਤੇ ਹਿ ਅਸ੍ਸਮਣਾਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਮਣਪਟਿਞ੍ਞਤਾਯ ਪਰੇਸਂ ਪਚ੍ਚਯੇ ਚੋਰੇਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਰਬ੍ਬੁਦੋਤਿ ਨਿਚ੍ਚੋਰੋ, ਨਿਦ੍ਦੁਸ੍ਸੀਲੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨਿਰਾਦੀਨਵੋਤਿ ਨਿਰੁਪਦ੍ਦਵੋ ਨਿਰੁਪਸਗ੍ਗੋ; ਦੁਸ੍ਸੀਲਾਦੀਨਵਰਹਿਤੋਯੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਪਗਤਕਾਲ਼ਕੋਤਿ ਕਾਲ਼ਕਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾਯੇਵ; ਤੇ ਹਿ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਾਪਿ ਸਮਾਨਾ ਕਾਲ਼ਕਧਮ੍ਮਯੋਗਾ ਕਾਲ਼ਕਾਤ੍ਵੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤੇਸਂ ਅਭਾਵਾ ਅਪਗਤਕਾਲ਼ਕੋ ¶ . ਅਪਹਤਕਾਲ਼ਕੋਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਸੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਪਗਤਕਾਲ਼ਕਤ੍ਤਾਯੇਵ ਸੁਦ੍ਧੋ ਪਰਿਯੋਦਾਤੋ ਪਭਸ੍ਸਰੋ. ਸਾਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਤਿ ਸਾਰੋ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸੀਲ-ਸਮਾਧਿ-ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿ-ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਗੁਣਾ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਾਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਸਾਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ.
ਏਵਂ ਸਾਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸੋ ਚਸ੍ਸ ਸਾਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵੋ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਇਮੇਸਞ੍ਹਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਵਣ੍ਣਨਾ – ਯਾਨਿਮਾਨਿ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ¶ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਂ ਉਪਗਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਿ, ਇਮੇਸਂ ਯੋ ਗੁਣਵਸੇਨ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋ ਸਬ੍ਬਪਰਿਤ੍ਤਗੁਣੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਸੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ. ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਸੋਤਂ ਆਪਨ੍ਨੋ; ਸੋਤੋਤਿ ਚ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ. ਯਥਾਹ –
‘‘ਸੋਤੋ ਸੋਤੋਤਿ ਹਿਦਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਵੁਚ੍ਚਤਿ; ਕਤਮੋ ਨੁ ਖੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਸੋਤੋਤਿ? ਅਯਮੇਵ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧੀ’’ਤਿ. ‘‘ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਹਿਦਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਵੁਚ੍ਚਤਿ; ਕਤਮੋ ਨੁ ਖੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ? ‘‘ਯੋ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਿਨਾ ਅਰਿਯੇਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ – ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ. ਸੋਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਏਵਂਨਾਮੋ ਏਵਂਗੋਤ੍ਤੋ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੦੦੧). ਇਧ ਪਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਫਲਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਦਿਨ੍ਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਫਲਟ੍ਠੋ ‘‘ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਅਵਿਨਿਪਾਤਧਮ੍ਮੋਤਿ ਵਿਨਿਪਾਤੇਤੀਤਿ ਵਿਨਿਪਾਤੋ; ਨਾਸ੍ਸ ਵਿਨਿਪਾਤੋ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਅਵਿਨਿਪਾਤਧਮ੍ਮੋ, ਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਪਾਯੇਸੁ ਵਿਨਿਪਾਤਨਸਭਾਵੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਪਾਯਗਮਨੀਯਾ, ਤੇਸਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ. ਵਿਨਿਪਤਨਂ ਵਾ ਵਿਨਿਪਾਤੋ, ਨਾਸ੍ਸ ਵਿਨਿਪਾਤੋ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਅਵਿਨਿਪਾਤਧਮ੍ਮੋ, ਅਪਾਯੇਸੁ ਵਿਨਿਪਾਤਨਸਭਾਵੋ ਅਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਾਮੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ¶ ਨਿਯਤਤ੍ਤਾ ਨਿਯਤੋ. ਸਮ੍ਬੋਧਿ ਪਰਂ ਅਯਨਂ ਪਰਾ ਗਤਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣੋ. ਉਪਰਿ ਮਗ੍ਗਤ੍ਤਯਂ ਅਵਸ੍ਸਂ ਸਮ੍ਪਾਪਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਸ੍ਮਾ? ਪਟਿਲਦ੍ਧਪਠਮਮਗ੍ਗਤ੍ਤਾਤਿ.
ਵਿਨਯਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਚਨਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਬੁਦ੍ਧਾਚਿਣ੍ਣਕਥਾ
੨੨. ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਤਂ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਥਵਸ੍ਸੋ ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਯ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ¶ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ. ਆਮਨ੍ਤੇਸੀਤਿ ਆਲਪਿ ਅਭਾਸਿ ਸਮ੍ਬੋਧੇਸਿ. ਕਿਨ੍ਤਿ? ਆਚਿਣ੍ਣਂ ਖੋ ਪਨੇਤਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ. ਆਚਿਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਚਰਿਤਂ ਵਤ੍ਤਂ ਅਨੁਧਮ੍ਮਤਾ. ਤਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਆਚਿਣ੍ਣਂ ਦੁਵਿਧਂ ਹੋਤਿ – ਬੁਦ੍ਧਾਚਿਣ੍ਣਂ, ਸਾਵਕਾਚਿਣ੍ਣਨ੍ਤਿ. ਕਤਮਂ ਬੁਦ੍ਧਾਚਿਣ੍ਣਂ? ਇਦਂ ਤਾਵ ਏਕਂ – ਯੇਹਿ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤਾ ਵਸ੍ਸਂ ਵਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਤੇ ਅਨਪਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ. ਸਾਵਕਾ ਪਨ ਅਪਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਨਪਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਯਥਾਸੁਖਂ ਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ.
ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਚਿਣ੍ਣਂ – ਵੁਤ੍ਥਵਸ੍ਸਾ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਜਨਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿਯੇਵ. ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤਾ ਚ ਮਹਾਮਣ੍ਡਲਂ ਮਜ੍ਝਿਮਮਣ੍ਡਲਂ ਅਨ੍ਤਿਮਮਣ੍ਡਲਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਣ੍ਡਲਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਮਣ੍ਡਲੇ ¶ ਚਰਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਹਾਮਣ੍ਡਲਂ ਨਵਯੋਜਨਸਤਿਕਂ, ਮਜ੍ਝਿਮਮਣ੍ਡਲਂ ਛਯੋਜਨਸਤਿਕਂ, ਅਨ੍ਤਿਮਮਣ੍ਡਲਂ ਤਿਯੋਜਨਸਤਿਕਂ. ਯਦਾ ਮਹਾਮਣ੍ਡਲੇ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਿਤੁਕਾਮਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਯ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸੇ ਮਹਾਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵਾਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਗਾਮਨਿਗਮਾਦੀਸੁ ਮਹਾਜਨਂ ਆਮਿਸਪਟਿਗ੍ਗਹੇਨ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਦਾਨੇਨ ਚਸ੍ਸ ਵਿਵਟ੍ਟੁਪਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਕੁਸਲਂ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤਾ ਨਵਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਅਨ੍ਤੋਵਸ੍ਸੇ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਤਰੁਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਯ ਅਪ੍ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪਵਾਰਣਾਸਙ੍ਗਹਂ ਦਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮਾਯਂ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਮਾਗਸਿਰਸ੍ਸ ਪਠਮਦਿਵਸੇ ਮਹਾਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵਾਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਮਜ੍ਝਿਮਮਣ੍ਡਲੇ ਅਟ੍ਠਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਚਾਰਿਕਂ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਨੇਸਂ ਵੁਤ੍ਥਵਸ੍ਸਾਨਂ ਅਪਰਿਪਾਕਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ ਵੇਨੇਯ੍ਯਸਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰਿਪਾਕਂ ਆਗਮੇਨ੍ਤਾ ਮਾਗਸਿਰਮਾਸਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਫੁਸ੍ਸਮਾਸਸ੍ਸ ਪਠਮਦਿਵਸੇ ਮਹਾਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵਾਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਨ੍ਤਿਮਮਣ੍ਡਲੇ ਸਤ੍ਤਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਚਾਰਿਕਂ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਚ ਮਣ੍ਡਲੇਸੁ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਿਚਰਨ੍ਤਾਪਿ ਤੇ ਤੇ ਸਤ੍ਤੇ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਵਿਯੋਜੇਨ੍ਤਾ ¶ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਾਦੀਹਿ ਪਯੋਜੇਨ੍ਤਾ ਵੇਨੇਯ੍ਯਵਸੇਨੇਵ ਨਾਨਾਵਣ੍ਣਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਓਚਿਨਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਚਰਨ੍ਤਿ.
ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਆਚਿਣ੍ਣਂ – ਦੇਵਸਿਕਂ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਸਨ੍ਤਂ ਸੁਖਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮਾਪਜ੍ਜਨਂ, ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਦੇਵਸਿਕਂ ਮਹਾਕਰੁਣਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਂ, ਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਬੋਧਨੇਯ੍ਯਸਤ੍ਤਸਮਵਲੋਕਨਂ.
ਅਪਰਮ੍ਪਿ ¶ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਆਚਿਣ੍ਣਂ – ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਠਮਤਰਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਕਰਣਂ, ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ, ਓਤਿਣ੍ਣੇ ਦੋਸੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਾਪਨਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਬੁਦ੍ਧਾਚਿਣ੍ਣਂ.
ਕਤਮਂ ਸਾਵਕਾਚਿਣ੍ਣਂ? ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਪੁਰੇ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਾਯ ਚ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ, ਵੁਤ੍ਥਵਸ੍ਸਾਨਞ੍ਚ ਅਧਿਗਤਗੁਣਾਰੋਚਨਤ੍ਥਂ ਉਪਰਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਞ੍ਚ ¶ . ਇਦਂ ਸਾਵਕਾਚਿਣ੍ਣਂ. ਇਧ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਾਚਿਣ੍ਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਆਚਿਣ੍ਣਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.
ਆਯਾਮਾਤਿ ਆਗਚ੍ਛ ਯਾਮ. ਅਪਲੋਕੇਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਣਤ੍ਥਾਯ ਆਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ; ਸਤ੍ਥੁਨੋ ਪਟਿਵਚਨਦਾਨਨ੍ਤਿਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਭਗਵਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੀਤਿ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਂ ਪਟਿਅਸ੍ਸੋਸਿ, ਅਭਿਮੁਖੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੁਣਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਇਧ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਨ੍ਤਿ ਵਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਨ੍ਤਿ ਵਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਭਗਵਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਪਚ੍ਛਾਸਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਨਗਰਵੀਥਿਯੋ ਸੁਵਣ੍ਣਰਸਪਿਞ੍ਜਰਾਹਿ ਰਂਸੀਹਿ ਸਮੁਜ੍ਜੋਤਯਮਾਨੋ ਯੇਨ ਵੇਰਞ੍ਜਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਿਵੇਸਨਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਘਰਦ੍ਵਾਰੇ ਠਿਤਮਤ੍ਤਮੇਵ ਚਸ੍ਸ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਰਿਜਨੋ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸਤਿਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ਸਂਵੇਗਜਾਤੋ ਸਹਸਾ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਮਹਾਰਹਂ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮ੍ਮ ‘‘ਇਤੋ, ਭਗਵਾ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਤੂ’’ਤਿ ਆਹ. ਭਗਵਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਅਥ ਖੋ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਨਿਸੀਦਿਤੁਕਾਮੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਠਿਤਪਦੇਸਤੋ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਇਤੋ ਪਰਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.
ਯਂ ਪਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਆਹ – ‘‘ਅਪਿਚ ਯੋ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ, ਸੋ ਨ ਦਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ¶ – ਮਯਾ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤਾਨਂ ਵਸ੍ਸਂਵੁਤ੍ਥਾਨਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਤੇਮਾਸਂ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਪਾਤੋ ਯਾਗੁਖਜ੍ਜਕਂ, ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇ ਖਾਦਨੀਯਭੋਜਨੀਯਂ, ਸਾਯਨ੍ਹੇ ਅਨੇਕਵਿਧ ਪਾਨਵਿਕਤਿ ਗਨ੍ਧਪੁਪ੍ਫਾਦੀਹਿ ਪੂਜਾਸਕ੍ਕਾਰੋਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕੋ ਯੋ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਦਾਤਬ੍ਬੋ ਅਸ੍ਸ, ਸੋ ਨ ਦਿਨ੍ਨੋਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਨੋ ਅਸਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਲਿਙ੍ਗਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਚ ਖੋ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਨੋ ਅਸਨ੍ਤੋਤਿ ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ¶ ਵਾ ਯਂ ਦਾਨਵਤ੍ਥੁਂ ਮਯਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾਮ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਨੋ ਅਸਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਨੋਪਿ ਅਦਾਤੁਕਮ੍ਯਤਾਤਿ ਅਦਾਤੁਕਾਮਤਾਪਿ ¶ ਨੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਥਾ ਪਹੂਤਵਿਤ੍ਤੂਪਕਰਣਾਨਂ ਮਚ੍ਛਰੀਨਂ. ਤਂ ਕੁਤੇਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਾ ਬਹੁਕਿਚ੍ਚਾ ਘਰਾਵਾਸਾਤਿ ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਯੋਜਨਾ – ਯਸ੍ਮਾ ਬਹੁਕਿਚ੍ਚਾ ਘਰਾਵਾਸਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇ ਦਾਤੁਕਮ੍ਯਤਾਯ ਚ ਤਂ ਕੁਤੋ ਲਬ੍ਭਾ ਕੁਤੋ ਤਂ ਸਕ੍ਕਾ ਲਦ੍ਧੁਂ, ਯਂ ਮਯਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ ਘਰਾਵਾਸਂ ਗਰਹਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਸੋ ਕਿਰ ਮਾਰੇਨ ਆਵਟ੍ਟਿਤਭਾਵਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਘਰਾਵਾਸਪਲਿਬੋਧੇਨ ਮੇ ਸਤਿਸਮ੍ਮੋਸੋ ਜਾਤੋ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ. ਅਪਿਚ – ਤਂ ਕੁਤੇਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਤੇਮਾਸਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਯਮਹਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦਦੇਯ੍ਯਂ, ਤਂ ਕੁਤੋ ਲਬ੍ਭਾ? ਬਹੁਕਿਚ੍ਚਾ ਹਿ ਘਰਾਵਾਸਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਅਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਯਂ ਮੇ ਤੀਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਏਕਦਿਵਸੇਨੇਵ ਦਦੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਧਿਵਾਸੇਤੁ ਮੇ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸ੍ਵਾਤਨਾਯਾਤਿ ਯਂ ਮੇ ਤੁਮ੍ਹੇਸੁ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਰੋਤੋ ਸ੍ਵੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਪੁਞ੍ਞਞ੍ਚੇਵ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਞ੍ਚ, ਤਦਤ੍ਥਾਯ. ਅਥ ਤਥਾਗਤੋ ‘‘ਸਚੇ ਅਹਂ ਨਾਧਿਵਾਸੇਯ੍ਯਂ, ‘ਅਯਂ ਤੇਮਾਸਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਲਦ੍ਧਾ ਕੁਪਿਤੋ ਮਞ੍ਞੇ, ਤੇਨ ਮੇ ਯਾਚਿਯਮਾਨੋ ਏਕਭਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਧਿਵਾਸਨਖਨ੍ਤਿ, ਅਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ ਅਯ’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਚ ਵੇਰਞ੍ਜਾਵਾਸਿਨੋ ਚ ਗਰਹਿਤ੍ਵਾ ਬਹੁਂ ਅਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ ਤੇਸਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ ਭਗਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੇਨ.
ਅਧਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਚ ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ‘‘ਅਲਂ ਘਰਾਵਾਸਪਲਿਬੋਧਚਿਨ੍ਤਾਯਾ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਙ੍ਖਣਾਨੁਰੂਪਾਯ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਂ ਅਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਮਾਦਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਚ ਨਂ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਤ੍ਵਾ ਸਉਸ੍ਸਾਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਾਯ ਸਉਸ੍ਸਾਹਤਾਯ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਚ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਗੁਣੇਹਿ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਰਤਨਵਸ੍ਸਂ ਵਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਚ ਪਨ ਭਗਵਤਿ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਯਂ, ਭਣੇ, ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਤੇਮਾਸਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਏਕਦਿਵਸਂ ਏਕਭਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਾਦਮ੍ਹ. ਹਨ੍ਦ, ਦਾਨਿ ਤਥਾ ਦਾਨਂ ਪਟਿਯਾਦੇਥ ਯਥਾ ਤੇਮਾਸਿਕੋਪਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਸ੍ਵੇ ਏਕਦਿਵਸੇਨੇਵ ¶ ਦਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਪਣੀਤਂ ¶ ਦਾਨਂ ਪਟਿਯਾਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ¶ ਯਂ ਦਿਵਸਂ ਭਗਵਾ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤੋ, ਤਸ੍ਸਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਆਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਰਹਾਨਿ ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਧੂਮਵਾਸਕੁਸੁਮਵਿਚਿਤ੍ਰਂ ਮਹਾਪੂਜਂ ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲਂ ਆਰੋਚਾਪੇਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਸ੍ਸਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਯੇਨ…ਪੇ… ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.
੨੩. ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਤਤ੍ਥ ਅਗਮਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ…ਪੇ… ਨਿਸੀਦਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਪਰਿਣਾਯਕਂ; ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਣੀਤੇਨਾਤਿ ਉਤ੍ਤਮੇਨ. ਸਹਤ੍ਥਾਤਿ ਸਹਤ੍ਥੇਨ. ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਤਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਸੁਹਿਤਂ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਮ੍ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ‘ਅਲ’ਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਸਞ੍ਞਾਯ ਮੁਖਸਞ੍ਞਾਯ ਵਚੀਭੇਦੇਨ ਚ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਾਪੇਤ੍ਵਾ. ਭੁਤ੍ਤਾਵਿਨ੍ਤਿ ਭੁਤ੍ਤਵਨ੍ਤਂ. ਓਨੀਤਪਤ੍ਤਪਾਣਿਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਤਤੋ ਓਨੀਤਪਾਣਿਂ; ਅਪਨੀਤਹਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਿਚੀਵਰੇਨ ਅਚ੍ਛਾਦੇਸੀਤਿ ਤਿਚੀਵਰਂ ਭਗਵਤੋ ਅਦਾਸਿ. ਇਦਂ ਪਨ ਵੋਹਾਰਵਚਨਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਤਿਚੀਵਰੇਨ ਅਚ੍ਛਾਦੇਸੀ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਤਿਚੀਵਰੇ ਏਕਮੇਕੋ ਸਾਟਕੋ ਸਹਸ੍ਸਂ ਅਗ੍ਘਤਿ. ਇਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਤੋ ਤਿਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕਂ ਤਿਚੀਵਰਮਦਾਸਿ ਉਤ੍ਤਮਂ ਕਾਸਿਕਵਤ੍ਥਸਦਿਸਂ. ਏਕਮੇਕਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਏਕਮੇਕੇਨ ਦੁਸ੍ਸਯੁਗੇਨਾਤਿ ਏਕਮੇਕੇਨ ਦੁਸ੍ਸਯੁਗਲ਼ੇਨ. ਤਤ੍ਰ ਏਕਸਾਟਕੋ ਪਞ੍ਚਸਤਾਨਿ ਅਗ੍ਘਤਿ. ਏਵਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਂ ਪਞ੍ਚਸਤਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕਾਨਿ ਦੁਸ੍ਸਾਨਿ ਅਦਾਸਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਏਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਦਤ੍ਵਾ ਅਤੁਟ੍ਠੋ ਪੁਨ ਸਤ੍ਤਟ੍ਠਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕੇ ਅਨੇਕਰਤ੍ਤਕਮ੍ਬਲੇ ਚ ਪਟ੍ਟੁਣ੍ਣਪਤ੍ਤਪਟੇ ਚ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਆਯੋਗਅਂਸਬਦ੍ਧਕਕਾਯਬਨ੍ਧਨਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਅਦਾਸਿ. ਸਤਪਾਕਸਹਸ੍ਸਪਾਕਾਨਞ੍ਚ ਭੇਸਜ੍ਜਤੇਲਾਨਂ ਤੁਮ੍ਬਾਨਿ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਬ੍ਭਞ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ ਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕਂ ਤੇਲਮਦਾਸਿ. ਕਿਂ ਬਹੁਨਾ, ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਨ ਕੋਚਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਸਮਣਪਰਿਭੋਗੋ ¶ ਅਦਿਨ੍ਨੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ. ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਨ ਚੀਵਰਮਤ੍ਤਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਏਵਂ ਮਹਾਯਾਗਂ ਯਜਿਤ੍ਵਾ ਸਪੁਤ੍ਤਦਾਰਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਤੇਮਾਸਂ ਮਾਰਾਵਟ੍ਟਨੇਨ ਧਮ੍ਮਸਵਨਾਮਤਰਸਪਰਿਭੋਗਪਰਿਹੀਨਂ ਏਕਦਿਵਸੇਨੇਵ ਧਮ੍ਮਾਮਤਵਸ੍ਸਂ ਵਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਪੁਣ੍ਣਸਙ੍ਕਪ੍ਪਂ ਕੁਰੁਮਾਨੋ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ¶ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਪਿ ਸਪੁਤ੍ਤਦਾਰੋ ਭਗਵਨ੍ਤਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਪੁਨਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਨੁਗ੍ਗਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਅਸ੍ਸੂਨਿ ਪਵਤ੍ਤਯਮਾਨੋ ਨਿਵਤ੍ਤਿ.
ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਵਿਹਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਯਥਾਜ੍ਝਾਸਯਂ ਯਥਾਰੁਚਿਤਂ ਵਾਸਂ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਮਣ੍ਡਲੇ ਚਾਰਿਕਾਯ ਚਰਣਕਾਲੇ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਬੁਦ੍ਧਵੀਥਿ ਪਹਾਯ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਦੋਸੇਨ ¶ ਕਿਲਨ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਉਜੁਨਾਵ ਮਗ੍ਗੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਸੋਰੇਯ੍ਯਾਦੀਨਿ ਅਨੁਪਗਮ੍ਮ ਪਯਾਗਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਗਙ੍ਗਂ ਨਦਿਂ ਉਤ੍ਤਰਿਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਬਾਰਾਣਸੀ ਤਦਵਸਰਿ. ਤੇਨ ਅਵਸਰਿ ਤਦਵਸਰਿ. ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਯਥਾਜ੍ਝਾਸਯਂ ਵਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵੇਸਾਲਿਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਨੁਪਗਮ੍ਮ ਸੋਰੇਯ੍ਯਂ…ਪੇ… ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਮਹਾਵਨੇ ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾਯ’’ਨ੍ਤਿ.
ਬੁਦ੍ਧਾਚਿਣ੍ਣਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯ ਵਿਨਯਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯ
ਵੇਰਞ੍ਜਕਣ੍ਡਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ –
ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਤੋ, ਨਿਦਾਨਵਤ੍ਥੁਪ੍ਪਭੇਦਦੀਪਨਤੋ;
ਪਰਸਮਯਵਿਵਜ੍ਜਨਤੋ, ਸਕਸਮਯਵਿਸੁਦ੍ਧਿਤੋ ਚੇਵ.
ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਰਿਸੋਧਨਤੋ, ਪਦਤ੍ਥਤੋ ਪਾਲ਼ਿਯੋਜਨਕ੍ਕਮਤੋ;
ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਨਿਚ੍ਛਯਤੋ, ਵਿਭਙ੍ਗਨਯਭੇਦਦਸ੍ਸਨਤੋ.
ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਤਂ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਪਾਸਾਦਿਕਂ ਯਤੋ ਏਤ੍ਥ;
ਵਿਞ੍ਞੂਨਮਯਂ ਤਸ੍ਮਾ, ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਤ੍ਵੇਵ.
ਸਂਵਣ੍ਣਨਾ ¶ ਪਵਤ੍ਤਾ, ਵਿਨਯਸ੍ਸ ਵਿਨੇਯ੍ਯਦਮਨਕੁਸਲੇਨ;
ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲੋਕਨਾਥੇਨ, ਲੋਕਮਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੇਨਾਤਿ.
ਵੇਰਞ੍ਜਕਣ੍ਡਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧. ਪਾਰਾਜਿਕਕਣ੍ਡਂ
੧. ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਂ
ਸੁਦਿਨ੍ਨਭਾਣਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ
੨੪. ਇਤੋ ¶ ¶ ਪਰਂ ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਵੇਸਾਲਿਯਾ ਅਵਿਦੂਰੇਤਿਆਦਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਨੁਪਦਵਣ੍ਣਨਂ ਪਹਾਯ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਤਦੇਵ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਕਲਨ੍ਦਗਾਮੋਤਿ ਕਲਨ੍ਦਕਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਾਲ਼ਕਾ, ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਨਾਮੋ ਗਾਮੋ. ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਗਾਮਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਨਾਮਸ੍ਸ ਰਾਜਸਮ੍ਮਤਸ੍ਸ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਕੋਟਿਵਿਭਵਸ੍ਸ ਕਲਨ੍ਦਸੇਟ੍ਠਿਨੋ ਪੁਤ੍ਤੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਕਲਨ੍ਦਨਾਮਕਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਮ੍ਬਹੁਲੇਹੀਤਿ ਬਹੁਕੇਹਿ. ਸਹਾਯਕੇਹੀਤਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਸਹ ਆਯਨ੍ਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਸਹਾਯਾ, ਸਹਾਯਾ ਏਵ ਸਹਾਯਕਾ, ਤੇਹਿ ਸਹਾਯਕੇਹਿ. ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਏਕਤੋ. ਕੇਨਚਿਦੇਵ ਕਰਣੀਯੇਨਾਤਿ ਕੇਨਚਿਦੇਵ ਭਣ੍ਡਪ੍ਪਯੋਜਨਉਦ੍ਧਾਰਸਾਰਣਾਦਿਨਾ ਕਿਚ੍ਚੇਨ; ਕਤ੍ਤਿਕਨਕ੍ਖਤ੍ਤਕੀਲ਼ਾਕਿਚ੍ਚੇਨਾਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਕਤ੍ਤਿਕਜੁਣ੍ਹਪਕ੍ਖੇ ਵੇਸਾਲਿਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿ. ਕਤ੍ਤਿਕਨਕ੍ਖਤ੍ਤਕੀਲ਼ਾ ਚੇਤ੍ਥ ਉਲ਼ਾਰਾ ਹੋਤਿ. ਤਦਤ੍ਥਂ ਗਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਅਦ੍ਦਸ ਖੋਤਿ ਕਥਂ ਅਦ੍ਦਸ? ਸੋ ਕਿਰ ਨਗਰਤੋ ਭੁਤ੍ਤਪਾਤਰਾਸਂ ਸੁਦ੍ਧੁਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਵਿਲੇਪਨਹਤ੍ਥਂ ਬੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਧਮ੍ਮਸਵਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਂ ਮਹਾਜਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕ੍ਵ ਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਬੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਧਮ੍ਮਸਵਨਤ੍ਥਞ੍ਚਾ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਹਿ ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਪਰਿਵੁਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸਰੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਦ੍ਦਸ ਖੋ…ਪੇ… ਦੇਸੇਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਦਿਸ੍ਵਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਅਸ੍ਸ. ਏਤਦਹੋਸੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਪੁਞ੍ਞਤਾਯ ਚੋਦਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਭਬ੍ਬਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਤਂ ਅਹੋਸਿ. ਕਿਂ ਅਹੋਸਿ? ਯਂਨੂਨਾਹਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ¶ . ਤਤ੍ਥ ਯਨ੍ਨੂਨਾਤਿ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਦਸ੍ਸਨਮੇਤਂ. ਏਵਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ‘‘ਯਮਯਂ ਪਰਿਸਾ ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ, ਅਹੋ ਵਤਾਹਮ੍ਪਿ ਤਂ ਸੁਣੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ.
ਅਥ ¶ ਖੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨੋ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤੋ ਯੇਨ ਸਾ ਪਰਿਸਾਤਿ ਇਧ ਕਸ੍ਮਾ ‘‘ਯੇਨ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਯੇਨ ਸਾ ਪਰਿਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚੇ. ਭਗਵਨ੍ਤਞ੍ਹਿ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਉਲ਼ਾਰੁਲ਼ਾਰਜਨਾ ਮਹਤੀ ਪਰਿਸਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ, ਤਤ੍ਰ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਇਮਿਨਾ ਪਚ੍ਛਾ ਆਗਤੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਤੁਂ. ਪਰਿਸਾਯ ਪਨ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਸੋ ਤਂ ਪਰਿਸਂਯੇਵ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ¶ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨੋ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤੋ ਯੇਨ ਸਾ ਪਰਿਸਾ’’ਤਿ. ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਖੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸੀਤਿ ਨ ਨਿਸਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਹੋਸਿ, ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਤੋ ਸਿਤ੍ਤਯੂਪਸਂਹਿਤਂ ਥੋਕਂ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ; ਤਂ ਪਨਸ੍ਸ ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਖੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸੀ’’ਤਿ. ਕਿਂ ਅਹੋਸੀਤਿ? ਯਥਾ ਯਥਾ ਖੋਤਿਆਦਿ.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਕਥਾ – ਅਹਂ ਖੋ ਯੇਨ ਯੇਨ ਆਕਾਰੇਨ ਭਗਵਤਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਿਤਂ ਆਜਾਨਾਮਿ, ਤੇਨ ਤੇਨ ਮੇ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਤੋ ਏਵਂ ਹੋਤਿ ਯਦੇਤਂ ਸਿਤ੍ਤਯਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਏਕਮ੍ਪਿ ਦਿਵਸਂ ਅਖਣ੍ਡਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਰਿਮਕਚਿਤ੍ਤਂ ਪਾਪੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਏਕਨ੍ਤਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਚਰਿਤਬ੍ਬਂ, ਏਕਦਿਵਸਮ੍ਪਿ ਚ ਕਿਲੇਸਮਲੇਨ ਅਮਲੀਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਰਿਮਕਚਿਤ੍ਤਂ ਪਾਪੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਏਕਨ੍ਤਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ. ਸਙ੍ਖਲਿਖਿਤਂ ਲਿਖਿਤਸਙ੍ਖਸਦਿਸਂ ਧੋਤਸਙ੍ਖਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗਂ ਚਰਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਦਂ ਨ ਸੁਕਰਂ ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾਵਸਤਾ ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇ ਵਸਨ੍ਤੇਨ ਏਕਨ੍ਤਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ…ਪੇ… ਚਰਿਤੁਂ. ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਕੇਸੇ ਚ ਮਸ੍ਸੁਞ੍ਚ ਓਹਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਸਾਯਰਸਪੀਤਤਾਯ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਾਨਂ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਅਗਾਰਸ੍ਸ ਹਿਤਂ ਕਸਿਵਾਣਿਜ੍ਜਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਅਗਾਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਨਤ੍ਥਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ‘‘ਅਨਗਾਰਿਯਾ’’ਤਿ ਞਾਤਬ੍ਬਾ. ਤਂ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ. ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਂ.
੨੫. ਅਚਿਰਵੁਟ੍ਠਿਤਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਸੁਦਿਨ੍ਨੋ ਅਵੁਟ੍ਠਿਤਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਤਤ੍ਰਸ੍ਸ ¶ ਬਹੂ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤਾ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਾ ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇ ‘‘‘ਤ੍ਵਂ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਏਕਪੁਤ੍ਤਕੋ, ਨ ਲਬ੍ਭਾ ਤਯਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁ’ਨ੍ਤਿ ਬਾਹਾਯਮ੍ਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਤੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਹੇਵ ਪਰਿਸਾਯ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਥੋਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਕੇਨਚਿ ਸਰੀਰਕਿਚ੍ਚਲੇਸੇਨ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨੋ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤੋ ਅਚਿਰਵੁਟ੍ਠਿਤਾਯ ਪਰਿਸਾਯ…ਪੇ… ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁ ਮਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿ.
ਭਗਵਾ ¶ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਰਾਹੁਲਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਂ ਪੁਤ੍ਤਂ ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੋਸਿ ਪਨ ਤ੍ਵਂ ਸੁਦਿਨ੍ਨ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ…ਪੇ… ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯਾ’’ਤਿ.
੨੬. ਇਤੋ ¶ ਪਰਂ ਪਾਠਾਨੁਸਾਰੇਨੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਂ ਕਰਣੀਯਂ ਤੀਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੇਨੇਵ ਤਂ ਕਰਣੀਯਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾਤਿ; ਨ ਹਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਤਿਬ੍ਬਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਭਣ੍ਡਪ੍ਪਯੋਜਨਉਦ੍ਧਾਰਸਾਰਣਾਦੀਸੁ ਵਾ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਕੀਲ਼ਾਯਂ ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮਤਿ. ਅਮ੍ਮ ਤਾਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਅਮ੍ਮਾਤਿ ਮਾਤਰਂ ਆਲਪਤਿ; ਤਾਤਾਤਿ ਪਿਤਰਂ. ਤ੍ਵਂ ਖੋਸੀਤਿ ਤ੍ਵਂ ਖੋ ਅਸਿ. ਏਕਪੁਤ੍ਤਕੋਤਿ ਏਕੋਵ ਪੁਤ੍ਤਕੋ; ਅਞ੍ਞੋ ਤੇ ਜੇਟ੍ਠੋ ਵਾ ਕਨਿਟ੍ਠੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਏਕਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਵਸੇਨ ‘‘ਏਕਪੁਤ੍ਤਕੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਿਯੋਤਿ ਪੀਤਿਜਨਨਕੋ. ਮਨਾਪੋਤਿ ਮਨਵਡ੍ਢਨਕੋ. ਸੁਖੇਧਿਤੋਤਿ ਸੁਖੇਨ ਏਧਿਤੋ; ਸੁਖਸਂਵਡ੍ਢਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਖਪਰਿਹਤੋਤਿ ਸੁਖੇਨ ਪਰਿਹਤੋ; ਜਾਤਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਧਾਤੀਹਿ ਅਙ੍ਕਤੋ ਅਙ੍ਕਂ ਹਰਿਤ੍ਵਾ ਧਾਰਿਯਮਾਨੋ ਅਸ੍ਸਕਰਥਕਾਦੀਹਿ ਬਾਲਕੀਲ਼ਨਕੇਹਿ ਕੀਲ਼ਮਾਨੋ ਸਾਦੁਰਸਭੋਜਨਂ ਭੋਜਿਯਮਾਨੋ ਸੁਖੇਨ ਪਰਿਹਤੋ.
ਨ ਤ੍ਵਂ, ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਜਾਨਾਸੀਤਿ ਤ੍ਵਂ ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਕਲਭਾਗਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਨ ਜਾਨਾਸਿ; ਅਥ ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਨਾਨੁਭੋਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ, ਅਨੁਭਵਨਤ੍ਥੇ ਚ ਜਾਨਨਾ; ਅਥ ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਸ੍ਸਰਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ, ਸਰਣਤ੍ਥੇ ਚ ਜਾਨਨਾ. ਵਿਕਪ੍ਪਦ੍ਵਯੇਪਿ ਪੁਰਿਮਪਦਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰਪਦੇਨ ਸਮਾਨਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਾਨੁਸਾਰੇਨ ਞਾਤਬ੍ਬਂ. ਮਰਣੇਨਪਿ ਮਯਂ ਤੇ ਅਕਾਮਕਾ ਵਿਨਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ¶ ਸਚੇਪਿ ਤਵ ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਜੀਵਮਾਨੇਸੁ ਮਰਣਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤੇਨ ਤੇ ਮਰਣੇਨਪਿ ਮਯਂ ਅਕਾਮਕਾ ਅਨਿਚ੍ਛਕਾ ਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੁਚਿਯਾ, ਵਿਨਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ; ਤਯਾ ਵਿਯੋਗਂ ਵਾ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਿਂ ਪਨ ਮਯਂ ਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਕਿਂ ਪਨ ਕਿਂ ਨਾਮ ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਯੇਨ ਮਯਂ ਤਂ ਜੀਵਨ੍ਤਂ ਅਨੁਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮ; ਅਥ ਵਾ ਕਿਂ ਪਨ ਮਯਂ ਤਨ੍ਤਿ ਕੇਨ ਪਨ ਕਾਰਣੇਨ ਮਯਂ ਤਂ ਜੀਵਨ੍ਤਂ ਅਨੁਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
੨੭. ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਯਤ੍ਥ ਨਂ ਠਿਤਂ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਨਾਨੁਜਾਨਿਂਸੁ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਠਾਨੇ. ਅਨਨ੍ਤਰਹਿਤਾਯਾਤਿ ਕੇਨਚਿ ਅਤ੍ਥਰਣੇਨ ਅਨਤ੍ਥਤਾਯ.
੨੮. ਪਰਿਚਾਰੇਹੀਤਿ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਨਟਨਾਟਕਾਦੀਨਿ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਸਹਾਯਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯਥਾਸੁਖਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਚਾਰੇਹਿ ਸਞ੍ਚਾਰੇਹਿ; ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਉਪਨੇਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਪਰਿਚਾਰੇਹੀਤਿ ¶ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਨਟਨਾਟਕਾਦੀਨਿ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ¶ ਤਤ੍ਥ ਸਹਾਯਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਲਲ਼, ਉਪਲਲ਼, ਰਮ, ਕੀਲ਼ਸ੍ਸੂਤਿਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਾਮੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭੋਗੇ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ. ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਆਰਬ੍ਭ ਦਾਨਪ੍ਪਦਾਨਾਦੀਨਿ ਸੁਗਤਿਮਗ੍ਗਸੋਧਕਾਨਿ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸੀਤਿ ਕਥਾਨੁਪ੍ਪਬਨ੍ਧਵਿਚ੍ਛੇਦਨਤ੍ਥਂ ਨਿਰਾਲਾਪਸਲ੍ਲਾਪੋ ਅਹੋਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪਟਿਵਚਨਮ੍ਪਿ ਅਲਭਮਾਨਾ ਸਹਾਯਕੇ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਸ ਵੋ ਸਹਾਯਕੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮੋ, ਨਿਵਾਰੇਥ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤੇਪਿ ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਅਵੋਚੁਂ, ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਹਾਯਕਾ…ਪੇ… ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ.
੨੯. ਅਥਸ੍ਸ ਸਹਾਯਕਾਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਸਚੇ ਅਯਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਅਲਭਮਾਨੋ ਮਰਿਸ੍ਸਤਿ ਨ ਕੋਚਿ ਗੁਣੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਪਨ ਨਂ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋਪਿ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਮਯਮ੍ਪਿ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮ. ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪਿ ਚ ਨਾਮੇਸਾ ਭਾਰਿਯਾ, ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਕਸੇਯ੍ਯਂ ਏਕਭਤ੍ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਅਤਿਦੁਕ੍ਕਰਂ. ਅਯਞ੍ਚ ਸੁਖੁਮਾਲੋ ਨਾਗਰਿਕਜਾਤਿਯੋ, ਸੋ ਤਂ ਚਰਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਪੁਨ ਇਧੇਵ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ. ਹਨ੍ਦਸ੍ਸ ¶ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਅਨੁਜਾਨਾਪੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਤਥਾ ਅਕਂਸੁ. ਮਾਤਾਪਿਤਰੋਪਿ ਨਂ ਅਨੁਜਾਨਿਂਸੁ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਹਾਯਕਾ ਯੇਨ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ…ਪੇ… ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੋਸਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯਾ’’ਤਿ.
੩੦. ਹਟ੍ਠੋਤਿ ਤੁਟ੍ਠੋ. ਉਦਗ੍ਗੋਤਿ ਪੀਤਿਵਸੇਨ ਅਬ੍ਭੁਨ੍ਨਤਕਾਯਚਿਤ੍ਤੋ. ਕਤਿਪਾਹਨ੍ਤਿ ਕਤਿਪਯਾਨਿ ਦਿਵਸਾਨਿ. ਬਲਂ ਗਾਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਪ੍ਪਾਯਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ, ਉਚ੍ਛਾਦਨਨ੍ਹਾਪਨਾਦੀਹਿ ਚ ਕਾਯਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ, ਕਾਯਬਲਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਸ੍ਸੁਮੁਖਂ ਞਾਤਿਪਰਿਵਟ੍ਟਂ ਪਹਾਯ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ…ਪੇ… ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁ ਮਂ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾਤਿ. ਭਗਵਾ ਸਮੀਪੇ ਠਿਤਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਪਿਣ੍ਡਚਾਰਿਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਦਿਨ੍ਨਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਹਿ ਚੇਵ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਹਿ ਚਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਗਵਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਸੁਦਿਨ੍ਨਂ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤਂ ਜਿਨਦਤ੍ਤਿਯਂ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਂ ਲਦ੍ਧਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ ਚੇਵ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਸਿ ਚ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਲਤ੍ਥ ਖੋ ¶ ਸੁਦਿਨ੍ਨੋ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ, ਅਲਤ੍ਥ ਉਪਸਮ੍ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ.
ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਠਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚ ਕਥਿਤਾ. ਮਯਂ ਪਨ ਯਥਾਠਿਤਪਾਲ਼ਿਵਸੇਨੇਵ ਖਨ੍ਧਕੇ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚੇਤਂ, ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਯਂ ਖਨ੍ਧਕੇ ਵਾ ਪਰਿਵਾਰੇ ਵਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯੇਹਿ ਵਿਭਙ੍ਗੇਕਥਿਤਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਕਥਿਯਮਾਨੇ ¶ ਪਾਲ਼ਿਕ੍ਕਮੇਨੇਵ ਵਣ੍ਣਨਾ ਕਤਾ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਤੇਨ ਤੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇਨ ਅਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਪਾਲ਼ਿਕ੍ਕਮੇਨੇਵ ਇਮਂ ਵਿਨਯਸਂਵਣ੍ਣਨਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਸੋ ਸੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ.
ਅਚਿਰੂਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਅਚਿਰਂ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ; ਉਪਸਮ੍ਪਦਤੋ ਨਚਿਰਕਾਲੇਯੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਰੂਪੇਤਿ ਏਵਂਵਿਧੇ ਏਵਂਜਾਤਿਕੇ. ਧੁਤਗੁਣੇਤਿ ਕਿਲੇਸਨਿਦ੍ਧੁਨਨਕੇ ਗੁਣੇ. ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਤਿ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ. ਆਰਞ੍ਞਿਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਗਾਮਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਆਰਞ੍ਞਿਕਧੁਤਙ੍ਗਵਸੇਨ ਅਰਞ੍ਞਵਾਸਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋਤਿ ਅਤਿਰੇਕਲਾਭਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਚੁਦ੍ਦਸ ਭਤ੍ਤਾਨਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ¶ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਧੁਤਙ੍ਗਵਸੇਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋਤਿ ਗਹਪਤਿਚੀਵਰਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਧੁਤਙ੍ਗਵਸੇਨ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕੋਤਿ ਲੋਲੁਪ੍ਪਚਾਰਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕਧੁਤਙ੍ਗਵਸੇਨ ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕੋ ਹੋਤਿ; ਘਰਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖਾਯ ਪਵਿਸਤਿ. ਵਜ੍ਜਿਗਾਮਨ੍ਤਿ ਵਜ੍ਜੀਨਂ ਗਾਮਂ ਵਜ੍ਜੀਸੁ ਵਾ ਗਾਮਂ.
ਅਡ੍ਢਾ ਮਹਦ੍ਧਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਉਪਭੋਗਪਰਿਭੋਗੂਪਕਰਣਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਅਡ੍ਢਾ; ਯੇ ਹਿ ਤੇਸਂ ਉਪਭੋਗਾ ਯਾਨਿ ਚ ਉਪਭੋਗੂਪਕਰਣਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਬਹੁਲਾਨਿ ਸਾਰਕਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨਿਧੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਧਨਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਮਹਦ੍ਧਨਾ. ਮਹਾਭੋਗਾਤਿ ਦਿਵਸਪਰਿਬ੍ਬਯਸਙ੍ਖਾਤਭੋਗਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਮਹਾਭੋਗਾ. ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਉਪਭੋਗੇਹਿ ਜਾਤਰੂਪਰਜਤਸ੍ਸੇਵ ਪਹੂਤਤਾਯ ਪਹੂਤਜਾਤਰੂਪਰਜਤਾ. ਅਲਙ੍ਕਾਰਭੂਤਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਤੂਪਕਰਣਸ੍ਸ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਕਰਣਸ੍ਸ ਪਹੂਤਤਾਯ ਪਹੂਤਵਿਤ੍ਤੂਪਕਰਣਾ. ਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਧਨਧਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਹੂਤਤਾਯ ਪਹੂਤਧਨਧਞ੍ਞਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਸੇਨਾਸਨਂ ¶ ਸਂਸਾਮੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਟਿਸਾਮੇਤ੍ਵਾ; ਯਥਾ ਨ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ ਤਥਾ ਨਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤੇ ਥਾਲਿਪਾਕੇਤਿ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਸਟ੍ਠਿਥਾਲਿਪਾਕੇ. ਏਕਮੇਕੋ ਚੇਤ੍ਥ ਥਾਲਿਪਾਕੋ ਦਸਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਛਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਂ ਭਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਭਤ੍ਤਾਭਿਹਾਰਂ ਅਭਿਹਰਿਂਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਭਿਹਰੀਯਤੀਤਿ ਅਭਿਹਾਰੋ. ਕਿਂ ਅਭਿਹਰੀਯਤਿ? ਭਤ੍ਤਂ. ਭਤ੍ਤਮੇਵ ਅਭਿਹਾਰੋ ਭਤ੍ਤਾਭਿਹਾਰੋ, ਤਂ ਭਤ੍ਤਾਭਿਹਾਰਂ. ਅਭਿਹਰਿਂਸੂਤਿ ਅਭਿਮੁਖਾ ਹਰਿਂਸੁ. ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਮਂਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤਸ੍ਸ ਕਿਂ ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ? ਸਟ੍ਠਿ ਥਾਲਿਪਾਕਾ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤੇ ਥਾਲਿਪਾਕੇ ਭਤ੍ਤਾਭਿਹਾਰਂ ਅਭਿਹਰਿਂਸੂ’’ਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਯਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਤ੍ਤਾ ਸਪਦਾਨਚਾਰਂ ਚਰਿਤੁਕਾਮੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਦਤ੍ਵਾ. ਅਯਂ ਹਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਲਾਭਂ ਲਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਅਹਞ੍ਚ ਪਿਣ੍ਡਕੇਨ ਨ ਕਿਲਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਤਦਤ੍ਥਮੇਵ ਆਗਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਗਮਨਾਨੁਰੂਪਂ ¶ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾਵਿਸਿ.
੩੧. ਞਾਤਿਦਾਸੀਤਿ ¶ ਞਾਤਕਾਨਂ ਦਾਸੀ. ਆਭਿਦੋਸਿਕਨ੍ਤਿ ਪਾਰਿਵਾਸਿਕਂ ਏਕਰਤ੍ਤਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਪੂਤਿਭੂਤਂ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਦਤ੍ਥੋ – ਪੂਤਿਭਾਵਦੋਸੇਨ ਅਭਿਭੂਤੋਤਿ ਅਭਿਦੋਸੋ, ਅਭਿਦੋਸੋਵ ਆਭਿਦੋਸਿਕੋ, ਏਕਰਤ੍ਤਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਨਾਮਸਞ੍ਞਾ ਏਸਾ, ਯਦਿਦਂ ਆਭਿਦੋਸਿਕੋਤਿ, ਤਂ ਆਭਿਦੋਸਿਕਂ. ਕੁਮ੍ਮਾਸਨ੍ਤਿ ਯਵਕੁਮ੍ਮਾਸਂ. ਛਡ੍ਡੇਤੁਕਾਮਾ ਹੋਤੀਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਦਾਸਕਮ੍ਮਕਰਾਨਮ੍ਪਿ ਗੋਰੂਪਾਨਮ੍ਪਿ ਅਪਰਿਭੋਗਾਰਹੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਕਚਵਰਂ ਵਿਯ ਬਹਿ ਛਡ੍ਡੇਤੁਕਾਮਾ ਹੋਤਿ. ਸਚੇਤਨ੍ਤਿ ਸਚੇ ਏਤਂ. ਭਗਿਨੀਤਿ ਅਰਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਞਾਤਿਦਾਸਿਂ ਆਲਪਤਿ. ਛਡ੍ਡਨੀਯਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਛਡ੍ਡੇਤਬ੍ਬਸਭਾਵਂ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਭਗਿਨਿ, ਏਤਂ ਸਚੇ ਬਹਿ ਛਡ੍ਡਨੀਯਧਮ੍ਮਂ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਪਰਿਗ੍ਗਹਂ, ਤਂ ਇਧ ਮੇ ਪਤ੍ਤੇ ਆਕਿਰਾ’’ਤਿ.
ਕਿਂ ਪਨ ਏਵਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵਾ ਪਯੁਤ੍ਤਵਾਚਾ ਵਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ? ਨ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਪਰਿਗ੍ਗਹਤ੍ਤਾ. ਯਞ੍ਹਿ ਛਡ੍ਡਨੀਯਧਮ੍ਮਂ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਪਰਿਗ੍ਗਹਂ, ਯਤ੍ਥ ਸਾਮਿਕਾ ਅਨਾਲਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ‘‘ਦੇਥ ਆਹਰਥ ਇਧ ਆਕਿਰਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਗ੍ਗਅਰਿਯਵਂਸਿਕੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਰਟ੍ਠਪਾਲੋਪਿ ‘‘ਛਡ੍ਡਨੀਯਧਮ੍ਮਂ ਕੁਮ੍ਮਾਸਂ ਇਧ ਮੇ ਪਤ੍ਤੇ ਆਕਿਰਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੨੯੯) ਅਵਚ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਏਵਰੂਪਂ ਛਡ੍ਡਨੀਯਧਮ੍ਮਂ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਨਮੂਲਫਲਭੇਸਜ੍ਜਾਦਿਕਂ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਯਥਾਸੁਖਂ ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਿਤਬ੍ਬਂ. ਹਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ ¶ ਭਿਕ੍ਖਾਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਪਤ੍ਤਂ ਉਪਨਾਮਯਤੋ ਮਣਿਬਨ੍ਧਤੋ ਪਭੁਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਹਤ੍ਥਾਨਂ. ਪਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਨਿਵਾਸਨਨ੍ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਪਾਦਾਨਂ. ਸਰਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਸਚੇਤਂ ਭਗਿਨੀ’’ਤਿ ਵਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰਯਤੋ ਸਰਸ੍ਸ ਚ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸੀਤਿ ਗਿਹਿਕਾਲੇ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਿਤਪੁਬ੍ਬਂ ਆਕਾਰਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ ਸਞ੍ਜਾਨਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸਿ. ਸੁਦਿਨ੍ਨੋ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਦ੍ਵਾਦਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਵੀਸਤਿਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਞਾਤਿਕੁਲਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਸਯਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਅਟ੍ਠਵਸ੍ਸਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ; ਤੇਨ ਨਂ ਸਾ ਞਾਤਿਦਾਸੀ ਦਿਸ੍ਵਾਵ ਨ ਸਞ੍ਜਾਨਿ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਨ ਅਗ੍ਗਹੇਸੀਤਿ.
ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਾਤਰਂ ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਅਤਿਗਰੁਨਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੂਪਗਤੇਨ ਸਾਮਿਪੁਤ੍ਤੇਨ ¶ ਸਦ੍ਧਿਂ ‘‘ਤ੍ਵਂ ਨੁ ਖੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਯ੍ਯੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ਅਵਿਸਹਨ੍ਤੀ ਵੇਗੇਨ ਘਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਾਤਰਂ ਏਤਂ ਅਵੋਚ. ਯਗ੍ਘੇਤਿ ਆਰੋਚਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਸਚੇ ਜੇ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਜੇਤਿ ਆਲਪਨੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦੇਸੇ ਦਾਸਿਜਨਂ ਆਲਪਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਤ੍ਵਂ, ਭੋਤਿ ਦਾਸਿ, ਸਚੇ ਸਚ੍ਚਂ ਭਣਸੀ’’ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
੩੨. ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਕੁਟ੍ਟਮੂਲਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਦੇਸੇ ਦਾਨਪਤੀਨਂ ਘਰੇਸੁ ਸਾਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਆਸਨਾਨਿ ਚੇਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਉਪਟ੍ਠਾਪਿਤਂ ਉਦਕਕਞ੍ਜਿਯਂ; ਤਤ੍ਥ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ¶ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਸਚੇ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਦਾਨਪਤੀਨਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਤਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਮ੍ਪਿ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਕੁਲਸ੍ਸ ਈਦਿਸਾਯ ਸਾਲਾਯ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਕੁਟ੍ਟਮੂਲਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਕਪਣਮਨੁਸ੍ਸਾ ਵਿਯ ਅਸਾਰੁਪ੍ਪੇ ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ.
ਅਤ੍ਥਿ ਨਾਮ ਤਾਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਥੇ; ਨਾਮਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥੇ ਮਞ੍ਞਨਤ੍ਥੇ ਚ ਨਿਪਾਤੋ. ਇਦਞ੍ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ, ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਧਨਂ, ਨ ਮਯਂ ਨਿਦ੍ਧਨਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ, ਯੇਸਂ ਨੋ ਤ੍ਵਂ ਈਦਿਸੇ ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਆਭਿਦੋਸਿਕਂ ਕੁਮ੍ਮਾਸਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਸਿ’’; ਤਥਾ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ, ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਨ ਮਯਂ ਮਤਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ, ਯੇਸਂ ਨੋ ਤ੍ਵਂ ਈਦਿਸੇ ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਆਭਿਦੋਸਿਕਂ ਕੁਮ੍ਮਾਸਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਸਿ’’; ਤਥਾ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਮਞ੍ਞੇ, ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨ, ਤਵ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਸਾਸਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਟਿਲਦ੍ਧੋ ¶ ਸਮਣਗੁਣੋ, ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਸੁਭੋਜਨਰਸਸਂਵਡ੍ਢਿਤੋਪਿ ਇਮਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨੇਯ੍ਯਂ ਆਭਿਦੋਸਿਕਂ ਕੁਮ੍ਮਾਸਂ ਅਮਤਮਿਵ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ.
ਸੋ ਪਨ ਗਹਪਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਭਿਤੁਨ੍ਨਤਾਯ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤੁਮਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨਾਮ, ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨ, ਆਭਿਦੋਸਿਕਂ ਕੁਮ੍ਮਾਸਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਅਵੋਚ. ਅਕ੍ਖਰਚਿਨ੍ਤਕਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਇਮਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਵਦਨ੍ਤਿ – ਅਨੋਕਪ੍ਪਨਾਮਰਿਸਨਤ੍ਥਵਸੇਨ ਏਤਂ ਅਤ੍ਥਿਨਾਮਸਦ੍ਦੇ ਉਪਪਦੇ ‘‘ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਅਨਾਗਤਵਚਨਂ ਕਤਂ. ਤਸ੍ਸਾਯਮਤ੍ਥੋ – ਅਤ੍ਥਿ ਨਾਮ…ਪੇ… ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਸਿ, ਇਦਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਮ੍ਪਿ ਅਹਂ ਨ ਸਦ੍ਦਹਾਮਿ ¶ ਨ ਮਰਿਸਯਾਮੀਤਿ. ਤਤਾਯਂ ਆਭਿਦੋਸਿਕੋਤਿ ਤਤੋ ਤਵ ਗੇਹਤੋ ਅਯਂ ਆਭਿਦੋਸਿਕੋ ਕੁਮ੍ਮਾਸੋ ਲਦ੍ਧੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤੋਯਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਤਦਾਯਨ੍ਤਿਪਿ ਪਠਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਸੁਨ੍ਦਰਂ. ਯੇਨ ਸਕਪਿਤੁ ਨਿਵੇਸਨਨ੍ਤਿ ਯੇਨ ਸਕਸ੍ਸ ਪਿਤੁ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਿਤੁ ਨਿਵੇਸਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ; ਥੇਰੋ ਪਿਤਰਿ ਪੇਮੇਨੇਵ ਸੁਬ੍ਬਚੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਧਿਵਾਸੇਸੀਤਿ ਥੇਰੋ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋਪਿ ਸਮਾਨੋ ‘‘ਸਚੇ ਏਕਭਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਗਹੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਤਿਵਿਯ ਨੇਸਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਞਾਤੀਨਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ.
੩੩. ਓਪੁਞ੍ਜਾਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਉਪਲਿਮ੍ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ. ਏਕਂ ਹਿਰਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਿਰਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਕਹਾਪਣੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਨਾਤਿਦੀਘੋ ਨਾਤਿਰਸ੍ਸੋ ਮਜ੍ਝਿਮਪ੍ਪਮਾਣੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਿਰੋਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਂ; ਸਾਣਿਪਾਕਾਰੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਤਿਰੋ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਤਿਰੋਕਰਣੀਯਂ, ਤਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ; ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਹੀਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਜ੍ਜ ਸੁਦਿਨ੍ਨੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ. ਹਿ ਇਤਿ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਤੇਨਾਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਵਾ ਉਯ੍ਯੋਜਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋਯੇਵ.
੩੪. ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਨ੍ਤਿ ¶ ਏਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਕਾਲਾਰੋਚਨਂ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਥ ਖੋ ਆਰੋਚਿਤੇਯੇਵ ਕਾਲੇ ਅਗਮਾਸੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਦਂ ਤੇ ਤਾਤਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪੁਞ੍ਜੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਮਾਤੂਤਿ ਜਨੇਤ੍ਤਿਯਾ. ਮਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਮਾਤਿਤੋ ਆਗਤਂ; ਇਦਂ ਤੇ ਮਾਤਾਮਹਿਯਾ ਮਾਤੁ ਇਮਂ ਗੇਹਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯਾ ਦਿਨ੍ਨਧਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਤ੍ਥਿਕਾਯ ਇਤ੍ਥਿਧਨਨ੍ਤਿ ਹੀਲ਼ੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ¶ . ਇਤ੍ਥਿਕਾਯ ਨਾਮ ਇਤ੍ਥਿਪਰਿਭੋਗਾਨਂਯੇਵ ਨ੍ਹਾਨਚੁਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਲਦ੍ਧਂ ਧਨਂ ਕਿਤ੍ਤਕਂ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਤਾਵ ਪਰਿਮਾਣਂ ਪਸ੍ਸ. ਅਥ ਵਾ ਇਦਂ ਤੇ ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨ ਮਾਤੁ ਧਨਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਮਤ੍ਤਿਕਂ, ਨ ਮਯਾ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਤਵ ਮਾਤੁਯੇਵ ਸਨ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਪਨੇਤਂ ਨ ਕਸਿਯਾ ਨ ਵਣਿਜ੍ਜਾਯ ਸਮ੍ਭੂਤਂ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਇਤ੍ਥਿਕਾਯ ਇਤ੍ਥਿਧਨਂ. ਯਂ ਇਤ੍ਥਿਕਾਯ ਞਾਤਿਕੁਲਤੋ ਸਾਮਿਕਕੁਲਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯਾ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਂ ਨ੍ਹਾਨਚੁਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਇਤ੍ਥਿਧਨਂ, ਤਂ ਤਾਵ ਏਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ¶ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
ਅਞ੍ਞਂ ਪੇਤ੍ਤਿਕਂ ਅਞ੍ਞਂ ਪਿਤਾਮਹਨ੍ਤਿ ਯਂ ਪਨ ਤੇ ਪਿਤੁ ਚ ਪਿਤਾਮਹਾਨਞ੍ਚ ਸਨ੍ਤਕਂ, ਤਂ ਅਞ੍ਞਂਯੇਵ. ਨਿਹਿਤਞ੍ਚ ਪਯੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਅਤਿਵਿਯ ਬਹੁ; ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਿਤਾਮਹਨ੍ਤਿ ਤਦ੍ਧਿਤਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਪੇਤਾਮਹਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ. ਲਬ੍ਭਾ ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨ ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤਾਤ, ਸੁਦਿਨ੍ਨ, ਉਤ੍ਤਮਂ ਅਰਿਯਦ੍ਧਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਲਿਙ੍ਗਂ ਪਹਾਯ ਹੀਨਾਯ ਗਿਹਿਭਾਵਾਯ ਆਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਲਬ੍ਭਾ ਭੋਗਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ, ਨਾਲਬ੍ਭਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ, ਨ ਤ੍ਵਂ ਰਾਜਭੀਤੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਨ ਇਣਾਯਿਕੇਹਿ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ. ਤਾਤ ਨ ਉਸ੍ਸਹਾਮੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਤਾਤਾਤਿ ਵਚਨਂ ਗੇਹਸਿਤਪੇਮੇਨ ਆਹ, ਨ ਸਮਣਤੇਜੇਨ. ਨ ਉਸ੍ਸਹਾਮੀਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮਿ. ਨ ਵਿਸਹਾਮੀਤਿ ਨਪ੍ਪਹੋਮਿ, ਨ ਸਮਤ੍ਥੋਮ੍ਹਿ.
‘‘ਵਦੇਯ੍ਯਾਮ ਖੋ ਤਂ ਗਹਪਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਵਚਨਂ ਸਮਣਤੇਜੇਨਾਹ. ਨਾਤਿਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯਾਸੀਤਿ ਯਂ ਤੇ ਮਯਿ ਪੇਮਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਤਂ ਕੋਧਵਸੇਨ ਨ ਅਤਿਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯਾਸਿ; ਸਚੇ ਨ ਕੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯਾਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਸੇਟ੍ਠਿ ‘‘ਪੁਤ੍ਤੋ ਮੇ ਸਙ੍ਗਹਂ ਮਞ੍ਞੇ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮੋ’’ਤਿ ਉਦਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਵਦੇਹਿ ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ. ਤੇਨਹੀਤਿ ਉਯ੍ਯੋਜਨਤ੍ਥੇ ਵਿਭਤ੍ਤਿਪਤਿਰੂਪਕੋ ਨਿਪਾਤੋ. ਤਤੋਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ ਤਂਨਿਦਾਨਂ ਤਂਹੇਤੁਕਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਸ੍ਸ ਤੋ-ਆਦੇਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ; ਸਮਾਸੇ ਚਸ੍ਸ ਲੋਪਾਭਾਵੋ. ਭਯਂ ਵਾਤਿ ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਮੇ ਭੋਗੇ ਨੇਵ ਰਾਜਾਨੋ ਹਰੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਰਾਜਾਦਿਭਯਂ; ਚਿਤ੍ਤੁਤ੍ਰਾਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਰਾਜੂਹਿ ਵਾ ਚੋਰੇਹਿ ਵਾ ‘‘ਧਨਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਂ ਕਾਰਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਕਾਯਿਞ੍ਜਨਂ ਕਾਯਕਮ੍ਪੋ ਹਦਯਮਂਸਚਲਨਂ. ਲੋਮਹਂਸੋਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਭਯੇ ਲੋਮਾਨਂ ਹਂਸਨਂ ਉਦ੍ਧਗ੍ਗਭਾਵੋ. ਆਰਕ੍ਖੋਤਿ ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਬਹਿ ਚ ਰਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਦਿਵਾ ਚ ਆਰਕ੍ਖਣਂ.
੩੫. ਤੇਨ ਹਿ ਵਧੂਤਿ ਸੇਟ੍ਠਿ ਗਹਪਤਿ ਧਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਗਿਹਿਭਾਵਤ੍ਥਾਯ ਪਲੋਭੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਾਤੁਗਾਮਸਦਿਸਂ ਦਾਨਿ ਪੁਰਿਸਾਨਂ ¶ ਬਨ੍ਧਨਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਾਣਦੁਤਿਯਿਕਂ ¶ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਵਧੂ’’ਤਿ. ਪੁਰਾਣਦੁਤਿਯਿਕਨ੍ਤਿ ਪੁਰਾਣਂ ਦੁਤਿਯਿਕਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਗਿਹਿਕਾਲੇ ਦੁਤਿਯਿਕਂ, ਗੇਹਸਿਤਸੁਖੁਪਭੋਗਸਹਾਯਿਕਂ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਭਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਹੀਤਿ ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਮਾਤੁਗਾਮਸਦਿਸਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਪਾਦੇਸੁ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ¶ ਪਾਦੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ; ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ, ਪਾਦੇਸੁ ਵਾ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ‘‘ਕੀਦਿਸਾ ਨਾਮ ਤਾ ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤ ਅਚ੍ਛਰਾਯੋ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ? ਤਦਾ ਕਿਰ ਸਮ੍ਬਹੁਲੇ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਮਾਰੇਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਮਾਰੇਪਿ ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤੇਪਿ ਮਹਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਗੁਣਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਏਤੇ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਅਥਞ੍ਞੇ ਵਦਨ੍ਤਿ – ‘‘ਦੇਵਚ੍ਛਰਾਨਂ ਦੇਵਨਾਟਕਾਨਂ ਕਾਰਣਾ’’ਤਿ. ਸਾ ਕਥਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਕਾ ਅਹੋਸਿ. ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਯਂ ਏਵਮਾਹਾਤਿ. ਥੇਰੋ ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਨ ਖੋ ਅਹਂ ਭਗਿਨੀਤਿ ਆਹ. ਸਮੁਦਾਚਰਤੀਤਿ ਵੋਹਰਤਿ ਵਦੇਤਿ. ਤਤ੍ਥੇਵ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਪਪਤਾਤਿ ਨਂ ਭਗਿਨਿਵਾਦੇਨ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਨਤ੍ਥਿਕੋ ਦਾਨਿ ਮਯਾ ਅਯਂ ਯੋ ਮਂ ਪਜਾਪਤਿਂ ਸਮਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਯਾ ਸਯਿਤਦਾਰਿਕਂ ਵਿਯ ਮਞ੍ਞਤੀ’’ਤਿ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਬਲਵਸੋਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਪਦੇਸੇ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਪਪਤਾ; ਪਤਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਮਾ ਨੋ ਵਿਹੇਠਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਮਾ ਅਮ੍ਹੇ ਧਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਮਾਤੁਗਾਮਞ੍ਚ ਉਯ੍ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹੇਠਯਿਤ੍ਥ; ਵਿਹੇਸਾ ਹੇਸਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਹਿ ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨ ਬੀਜਕਮ੍ਪਿ ਦੇਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੇਨ ਹੀਤਿ ਅਭਿਰਤਿਯਂ ਉਯ੍ਯੋਜੇਤਿ. ਸਚੇ ਤ੍ਵਂ ਅਭਿਰਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਸਿ, ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਤਾ ਹੋਹਿ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਨ ਕੁਲਵਂਸਬੀਜਕਂ ਏਕਂ ਪੁਤ੍ਤਂ ਦੇਹਿ. ਮਾ ਨੋ ਅਪੁਤ੍ਤਕਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਂ ਲਿਚ੍ਛਵਯੋ ਅਤਿਹਰਾਪੇਸੁਨ੍ਤਿ ਮਯਞ੍ਹਿ ਲਿਚ੍ਛਵੀਨਂ ਗਣਰਾਜੂਨਂ ਰਜ੍ਜੇ ਵਸਾਮ, ਤੇ ਤੇ ਪਿਤੁਨੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਇਮਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਂ ਏਵਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਵਿਭਵਂ ਅਪੁਤ੍ਤਕਂ ਕੁਲਧਨਰਕ੍ਖਕੇਨ ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਰਹਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਾਜਨ੍ਤੇਪੁਰਂ ਅਤਿਹਰਾਪੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇ ਮਾ ਅਤਿਹਰਾਪੇਸੁਂ, ਮਾ ਅਤਿਹਰਾਪੇਨ੍ਤੂਤਿ.
ਏਤਂ ਖੋ ਮੇ, ਅਮ੍ਮ, ਸਕ੍ਕਾ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ? ਸੋ ਕਿਰ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਤੇਸਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਅਹਮੇਵ ਸਾਮੀ, ਅਞ੍ਞੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇ ਮਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯ ਨਿਚ੍ਚਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ; ਤੇਨਾਹਂ ਨ ਲਚ੍ਛਾਮਿ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ, ਪੁਤ੍ਤਕਂ ਪਨ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਓਰਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ¶ ਅਹਂ ਯਥਾਸੁਖਂ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਨਯਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ¶ ਏਵਮਾਹਾਤਿ.
੩੬. ਪੁਪ੍ਫਨ੍ਤਿ ਉਤੁਕਾਲੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਲੋਹਿਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ ਹਿ ਉਤੁਕਾਲੇ ਗਬ੍ਭਪਤਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠਾਨੇ ਲੋਹਿਤਵਣ੍ਣਾ ਪਿਲ਼ਕਾ ਸਣ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਵਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਲੋਹਿਤਂ ¶ ਪਗ੍ਘਰਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਂ ‘‘ਪੁਪ੍ਫ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਪਨ ਯਾਵ ਬਲਵਂ ਹੋਤਿ ਬਹੁ ਪਗ੍ਘਰਤਿ, ਤਾਵ ਦਿਨ੍ਨਾਪਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਦੋਸੇਨੇਵ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਗ੍ਘਰਤਿ; ਦੋਸੇ ਪਨ ਪਗ੍ਘਰਿਤੇ ਸੁਦ੍ਧੇ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਦਿਨ੍ਨਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿ ਖਿਪ੍ਪਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ. ਪੁਪ੍ਫਂਸਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੀਤਿ ਪੁਪ੍ਫਂ ਅਸ੍ਸਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ; ਅਕਾਰਲੋਪੇਨ ਸਨ੍ਧਿ ਪੁਰਾਣਦੁਤਿਯਿਕਾਯ ਬਾਹਾਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪੁਰਾਣਦੁਤਿਯਿਕਾਯ ਯਾ ਬਾਹਾ, ਤਤ੍ਰ ਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਤਿ ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਅਟ੍ਠਪਿਤੇ. ਭਗਵਤੋ ਕਿਰ ਪਠਮਬੋਧਿਯਂ ਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰਾਧਯਿਂਸੁ, ਨ ਏਵਰੂਪਂ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਮਕਂਸੁ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਵ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਮਾਹ – ‘‘ਆਰਾਧਯਿਂਸੁ ਵਤ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੨੫). ਅਥ ਭਗਵਾ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਵਾ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਂ ਵਾ ਨ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਅਵਸੇਸੇ ਪਞ੍ਚ ਖੁਦ੍ਦਕਾਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਏਵ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ’’ਤਿ.
ਅਨਾਦੀਨਵਦਸ੍ਸੋਤਿ ਯਂ ਭਗਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤੋ ਆਦੀਨਵਂ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਅਨਵਜ੍ਜਸਞ੍ਞੀ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਸਚੇ ਹਿ ‘‘ਅਯਂ ਇਦਂ ਨ ਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ ਵਾ ਮੂਲਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾਯ ਵਾ ਸਂਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਸਦ੍ਧਾਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਤਤੋਨਿਦਾਨਂ ਜੀਵਿਤਕ੍ਖਯਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਆਦੀਨਵਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਨਿਦ੍ਦੋਸਸਞ੍ਞੀ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਨਾਦੀਨਵਦਸ੍ਸੋ’’ਤਿ. ਪੁਰਾਣਦੁਤਿਯਿਕਾਯਾਤਿ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ. ਅਭਿਵਿਞ੍ਞਾਪੇਸੀਤਿ ਪਵਤ੍ਤੇਸਿ; ਪਵਤ੍ਤਨਾਪਿ ਹਿ ਕਾਯਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਚੋਪਨਤੋ ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਪਨਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਅਭਿਵਿਞ੍ਞਾਪਨਞ੍ਚੇਸ ਗਬ੍ਭਸਣ੍ਠਾਨਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਤ੍ਥਮਕਾਸੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਸਾ ਤੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹੀਤਿ ਸਾ ਚ ਤੇਨੇਵ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾ. ਕਿਂ ਪਨ ਅਞ੍ਞਥਾਪਿ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ¶ ? ਹੋਤਿ. ਕਥਂ? ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗੇਨ ¶ , ਚੋਲ਼ਗ੍ਗਹਣੇਨ, ਅਸੁਚਿਪਾਨੇਨ, ਨਾਭਿਪਰਾਮਸਨੇਨ, ਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ, ਸਦ੍ਦੇਨ, ਗਨ੍ਧੇਨ. ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਹਿ ਏਕਚ੍ਚਾ ਉਤੁਸਮਯੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗਰਤ੍ਤਾ ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਹਤ੍ਥਗ੍ਗਾਹ-ਵੇਣਿਗ੍ਗਾਹ-ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਪਰਾਮਸਨਂ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤਿਯੋਪਿ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗੇਨ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ.
ਉਦਾਯਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਨ ਪੁਰਾਣਦੁਤਿਯਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਤਂ ਅਸੁਚਿਂ ਏਕਦੇਸਂ ਮੁਖੇਨ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ, ਏਕਦੇਸਂ ਚੋਲ਼ਕੇਨੇਵ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਙ੍ਗਜਾਤੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿ. ਸਾ ਤੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਏਵਂ ਚੋਲ਼ਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ.
ਮਿਗਸਿਙ੍ਗਤਾਪਸਸ੍ਸ ¶ ਮਾਤਾ ਮਿਗੀ ਉਤੁਸਮਯੇ ਤਾਪਸਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਾਵਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਸਮ੍ਭਵਂ ਪਸ੍ਸਾਵਂ ਪਿਵਿ. ਸਾ ਤੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਿਗਸਿਙ੍ਗਂ ਵਿਜਾਯਿ. ਏਵਂ ਅਸੁਚਿਪਾਨੇਨ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ.
ਸਾਮਸ੍ਸ ਪਨ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਚਕ੍ਖੁਪਰਿਹਾਨਿਂ ਞਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕੋ ਪੁਤ੍ਤਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ ਦੁਕੂਲਪਣ੍ਡਿਤਂ ਆਹ – ‘‘ਵਟ੍ਟਤਿ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਤ੍ਥਿਕਾ ਮਯਂ ਏਤੇਨ, ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਮ੍ਹਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਉਤੁਸਮਯੇ ਅਙ੍ਗੁਟ੍ਠੇਨ ਨਾਭਿਂ ਪਰਾਮਸੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ. ਸਾ ਤੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਾਮਂ ਤਾਪਸਦਾਰਕਂ ਵਿਜਾਯਿ. ਏਵਂ ਨਾਭਿਪਰਾਮਸਨੇਨ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ. ਏਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਮਣ੍ਡਬ੍ਯਸ੍ਸ ਚ ਚਣ੍ਡਪਜ੍ਜੋਤਸ੍ਸ ਚ ਵਤ੍ਥੁ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਕਥਂ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਹੋਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਾ ਇਤ੍ਥੀ ਉਤੁਸਮਯੇ ਪੁਰਿਸਸਂਸਗ੍ਗਂ ਅਲਭਮਾਨਾ ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਸੇਨ ਅਨ੍ਤੋਗੇਹਗਤਾਵ ਪੁਰਿਸਂ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਰਾਜੋਰੋਧਾ ਵਿਯ, ਸਾ ਤੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਏਵਂ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ.
ਬਲਾਕਾਸੁ ਪਨ ਪੁਰਿਸੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਾ ਉਤੁਸਮਯੇ ਮੇਘਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯੋਪਿ ਕਦਾਚਿ ਏਕਸ੍ਸ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਬਹੁਕਾਪਿ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਗਾਵੀ ਉਸਭਸ੍ਸ. ਏਵਂ ਸਦ੍ਦੇਨ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ.
ਗਾਵੀ ਏਵ ਚ ਕਦਾਚਿ ਉਸਭਗਨ੍ਧੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਗਨ੍ਧੇਨ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ.
ਇਧ ¶ ਪਨਾਯਂ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਚ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਮਾਤਾ ਚ ਉਤੁਨੀ ਹੋਤਿ, ਗਨ੍ਧਬ੍ਬੋ ਚ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾ ਗਬ੍ਭਸ੍ਸਾਵਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੦੮).
ਭੁਮ੍ਮਾ ¶ ਦੇਵਾ ਸਦ੍ਦਮਨੁਸ੍ਸਾਵੇਸੁਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਨਤ੍ਥਿ ਲੋਕੇ ਰਹੋ ਨਾਮ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਪਕੁਬ੍ਬਤੋ. ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਹਿਸ੍ਸ ਤਂ ਪਾਪਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਜਾਨਾਤਿ, ਤਤੋ ਆਰਕ੍ਖਦੇਵਤਾ, ਅਥਞ੍ਞਾਪਿ ਪਰਚਿਤ੍ਤਵਿਦੁਨਿਯੋ ਦੇਵਤਾ. ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਪਰਚਿਤ੍ਤਵਿਦੂ ਸਕਲਵਨਸਣ੍ਡਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਭੁਮ੍ਮਾ ਦੇਵਾ ਤਂ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਦ੍ਦਂ ਅਨੁਸ੍ਸਾਵੇਸੁਂ. ਯਥਾ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਦੇਵਾ ਸੁਣਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਸੁਂ. ਕਿਨ੍ਤਿ ¶ ? ਨਿਰਬ੍ਬੁਦੋ ਵਤ, ਭੋ…ਪੇ… ਆਦੀਨਵੋ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤੋਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਵੇਰਞ੍ਜਕਣ੍ਡੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਭੁਮ੍ਮਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਭੁਮ੍ਮਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ ਸਦ੍ਦਂ ਆਕਾਸਟ੍ਠਦੇਵਤਾ ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ; ਆਕਾਸਟ੍ਠਾਨਂ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਤਿ ਅਯਮਨੁਕ੍ਕਮੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾਤਿ ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤੇ ਚ ਅਰੂਪਾਵਚਰੇ ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ; ਸੁਤ੍ਵਾ ਚ ਸਦ੍ਦਮਨੁਸ੍ਸਾਵੇਸੁਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਤਿਹ ਤੇਨ ਖਣੇਨਾਤਿ ਏਵਂ ਤੇਨ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਕ੍ਖਣੇਨ. ਤੇਨ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨੇਵ. ਯਾਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾਤਿ ਯਾਵ ਅਕਨਿਟ੍ਠਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ. ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛੀਤਿ ਅਭਿਉਗ੍ਗਚ੍ਛਿ ਅਬ੍ਭੁਟ੍ਠਾਸਿ ਏਕਕੋਲਾਹਲਮਹੋਸੀਤਿ.
ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਿਜਾਯੀਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਬਿਮ੍ਬਸਦਿਸਂ ਪਚ੍ਛਿਮਭਵਿਕਸਤ੍ਤਂ ਜਨੇਸਿ. ਬੀਜਕੋਤਿ ਨਾਮਮਕਂਸੂਤਿ ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਨਾਮਂ ਕਾਤੁਮਦਂਸੁ, ‘‘ਬੀਜਕਮ੍ਪਿ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਮਾਤਾਮਹਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ ਪਾਕਟਤ੍ਤਾ ‘‘ਬੀਜਕੋ ਤ੍ਵੇਵਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ‘‘ਬੀਜਕੋ’’ਤਿ ਨਾਮਮਕਂਸੁ. ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਨਾਮਵਸੇਨੇਵ ਚ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਨਾਮਮਕਂਸੁ. ਤੇ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨਾਤਿ ਬੀਜਕਞ੍ਚ ਬੀਜਕਮਾਤਰਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਬੀਜਕਸ੍ਸ ਕਿਰ ਸਤ੍ਤਟ੍ਠਵਸ੍ਸਕਾਲੇ ਤਸ੍ਸ ਮਾਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਸੁ ਸੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੇ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਉਭੋ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਸਚ੍ਛਾਕਂਸੂ’’ਤਿ.
੩੭. ਏਵਂ ਮਾਤਾਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਸਫਲਾ ਅਹੋਸਿ. ਪਿਤਾ ਪਨ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਭਿਭੂਤੋ ਵਿਹਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸਅਹੁਦੇਵ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਹੁਦੇਵਾਤਿ ¶ ¶ ਅਹੁ ਏਵ, ਦਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ. ਅਹੋਸਿਯੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਹੇਤੁਕੋ ਪਚ੍ਛਾਨੁਤਾਪੋ. ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋਤਿਪਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਨਾਮਂ. ਸੋ ਹਿ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਯ ਕੁਚ੍ਛਿਤਕਿਰਿਯਭਾਵਤੋ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ. ਕਤਂ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਵਿਰੂਪਂ ਸਰਣਭਾਵਤੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਲਾਭਾ ਵਤ ਮੇਤਿ ਮਯ੍ਹਂ ਵਤ ਅਲਾਭਾ; ਯੇ ਝਾਨਾਦੀਨਂ ਗੁਣਾਨਂ ਅਲਾਭਾ ਨਾਮ, ਤੇ ਮਯ੍ਹਂ, ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨ ਵਤ ਮੇ ਲਾਭਾਤਿ ਯੇਪਿ ਮੇ ਪਟਿਲਦ੍ਧਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਸਰਣਗਮਨਸਿਕ੍ਖਾਸਮਾਦਾਨਗੁਣਾ, ਤੇਪਿ ਨੇਵ ਮਯ੍ਹਂ ਲਾਭਾ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਮਲੀਨਤ੍ਤਾ. ਦੁਲ੍ਲਦ੍ਧਂ ਵਤ ਮੇਤਿ ਇਦਂ ਸਾਸਨਂ ਲਦ੍ਧਮ੍ਪਿ ਮੇ ਦੁਲ੍ਲਦ੍ਧਂ. ਨ ਵਤ ਮੇ ਸੁਲਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਏਵਂ ਨ ਵਤ ਮੇ ਸੁਲਦ੍ਧਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਮਹਂ ਏਵਂ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੇ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ…ਪੇ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਤੁਨ੍ਤਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ. ਕਿਸੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਖਾਦਿਤੁਂ ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਾ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਤਨੁਕੋ ਅਹੋਸਿ ਅਪ੍ਪਮਂਸਲੋਹਿਤੋ ¶ . ਉਪ੍ਪਣ੍ਡੁਪ੍ਪਣ੍ਡੁਕਜਾਤੋਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤੁਪ੍ਪਣ੍ਡੁਪ੍ਪਣ੍ਡੁਕਭਾਵੋ ਪਣ੍ਡੁਪਲਾਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗੋ. ਧਮਨਿਸਨ੍ਥਤਗਤ੍ਤੋਤਿ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਮਂਸਲੋਹਿਤਤ੍ਤਾ ਸਿਰਾਜਾਲੇਨੇਵ ਸਨ੍ਥਰਿਤਗਤ੍ਤੋ. ਅਨ੍ਤੋਮਨੋਤਿ ਅਨੁਸੋਚਨਵਸੇਨ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇਯੇਵ ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋ. ਹਦਯਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਵਤ੍ਤਨਵਸੇਨ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਨ੍ਤੋਮਨਾਯੇਵ. ਲੀਨਮਨੋਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸੇ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਯ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਅਧਿਸੀਲੇ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤੇ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਯ ਵਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਪੂਰਣੇ ਚ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰੋ ਅਵਿਪ੍ਫਾਰਿਕੋ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਕੋਸਜ੍ਜਵਸੇਨੇਵ ਲੀਨੋ ਸਙ੍ਕੁਚਿਤੋ ਮਨੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਲੀਨਮਨੋ. ਦੁਕ੍ਖੀਤਿ ਚੇਤੋਦੁਕ੍ਖੇਨ ਦੁਕ੍ਖੀ. ਦੁਮ੍ਮਨੋਤਿ ਦੋਸੇਨ ਦੁਟ੍ਠਮਨੋ, ਵਿਰੂਪਮਨੋ ਵਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਾਭਿਭੂਤਤਾਯ. ਪਜ੍ਝਾਯੀਤਿ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਵਸੇਨ ਵਹਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਵਿਯ ਗਦ੍ਰਭੋ ਤਂ ਤਂ ਚਿਨ੍ਤਯਿ.
੩੮. ਸਹਾਯਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਤਂ ਏਵਂਭੂਤਂ ਗਣਸਙ੍ਗਣਿਕਾਪਪਞ੍ਚੇਨ ਵੀਤਿਨਾਮੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਯਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਾਸਿਕਾ ਕਥਾਫਾਸੁਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇ ਨਂ ਏਤਦਵੋਚੁਂ. ਪੀਣਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋਤਿ ਪਸਾਦਪਤਿਟ੍ਠਾਨੋਕਾਸਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਤਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਚਕ੍ਖੁਆਦਿਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ. ਸੋ ਦਾਨਿ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦਾਨੀਤਿ ਨਿਪਾਤੋ, ਸੋ ਪਨ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਚ੍ਚਿਨੋ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਕਚ੍ਚਿ ਨੁ ਤ੍ਵਂ ¶ . ਅਨਭਿਰਤੋਤਿ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤੋ; ਗਿਹਿਭਾਵਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਮੇਵ ਅਨਭਿਰਤਿਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਨ ਖੋ ਅਹਂ, ਆਵੁਸੋ, ਅਨਭਿਰਤੋ’’ਤਿ. ਅਧਿਕੁਸਲਾਨਂ ਪਨ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਾਵਨਾਯ ਅਭਿਰਤੋਵ ਅਹਨ੍ਤਿ ¶ . ਅਤ੍ਥਿ ਮੇ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਮਯਾ ਕਤਂ ਏਕਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਥਿ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ, ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਅਭਿਮੁਖਂ ਵਿਯ ਮੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਅਥ ਨਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪੁਰਾਣਦੁਤਿਯਿਕਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਅਲਞ੍ਹਿ ਤੇ, ਆਵੁਸੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨ, ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਾਤਿ ਆਵੁਸੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨ, ਤੁਯ੍ਹੇਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਅਲਂ ਸਮਤ੍ਥਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯ; ਪਟਿਬਲਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਂ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਯੇਨ ਪਾਪੇਨ ਤ੍ਵਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਤੁਂ, ਤਂ ਤੇ ਪਾਪਂ ਅਲਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਾਤਿ ਏਵਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨ੍ਤਾ ‘‘ਨਨੁ ਆਵੁਸੋ ਭਗਵਤਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਨਨੂਤਿ ਅਨੁਮਤਿਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਅਨੇਕਕਾਰਣੇਨ. ਵਿਰਾਗਾਯਾਤਿ ਵਿਰਾਗਤ੍ਥਾਯ. ਨੋ ਸਰਾਗਾਯਾਤਿ ਨੋ ਰਾਗੇਨ ਰਜ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ. ਭਗਵਤਾ ਹਿ ‘‘ਇਮਂ ਮੇ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਭਵਭੋਗੇਸੁ ਵਿਰਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨੋ ਰਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ ਏਤਦਤ੍ਥਾਯ ਧਮ੍ਮੋ ਦੇਸਿਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੁ. ਇਦਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਰਿਯਾਯਵਚਨਮਤ੍ਤਂ. ਵਿਸਂਯੋਗਾਯਾਤਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਵਿਸਂਯੁਜ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ. ਨੋ ਸਂਯੋਗਾਯਾਤਿ ਨ ਸਂਯੁਜ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ. ਅਨੁਪਾਦਾਨਾਯਾਤਿ ਅਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ. ਨੋ ਸਉਪਾਦਾਨਾਯਾਤਿ ਨ ਸਙ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ਨਾਮ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਤ੍ਵਂ. ਸਰਾਗਾਯ ਚੇਤੇਸ੍ਸਸੀਤਿ ਸਹ ਰਾਗੇਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਾਯ ਚੇਤੇਸ੍ਸਸਿ ਕਪ੍ਪੇਸ੍ਸਸਿ ਪਕਪ੍ਪੇਸ੍ਸਸਿ; ਏਤਦਤ੍ਥਂ ਵਾਯਮਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਪੁਨ ਰਾਗਵਿਰਾਗਾਦੀਨਿ ਨਵ ਪਦਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਲੋਕੁਤ੍ਤਰਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਰਾਗਵਿਰਾਗਾਯਾਤਿ ਵਾ ਮਦਨਿਮ੍ਮਦਨਾਯਾਤਿ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਏਵਮੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਆਰਬ੍ਭ ਪਟਿਚ੍ਚ ਰਾਗੋ ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਰਾਗਵਿਰਾਗੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਮਾਨਮਦ-ਪੁਰਿਸਮਦਾਦਯੋ ਮਦਾ ਨਿਮ੍ਮਦਾ ਅਮਦਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਦਨਿਮ੍ਮਦਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ¶ ਚ ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਕਾਮਪਿਪਾਸਾ ਵਿਨਯਂ ਅਬ੍ਭਤ੍ਥਂ ਯਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਿਪਾਸਵਿਨਯੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾਲਯਾ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਲਯਸਮੁਗ੍ਘਾਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਤੇਭੂਮਕਵਟ੍ਟਂ ਉਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਟ੍ਟੁਪਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਸਬ੍ਬਸੋ ਤਣ੍ਹਾ ਖਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ¶ ਪਨੇਤਂ ਚਤਸ੍ਸੋ ਯੋਨਿਯੋ, ਪਞ੍ਚ ਗਤਿਯੋ, ਸਤ੍ਤ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ, ਨਵ ਚ ਸਤ੍ਤਾਵਾਸੇ, ਅਪਰਾਪਰਭਾਵਾਯ ਵਿਨਨਤੋ ਆਬਨ੍ਧਨਤੋ ਸਂਸਿਬ੍ਬਨਤੋ ਵਾਨਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਵੋਹਾਰਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਟਂ ਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.
ਕਾਮਾਨਂ ਪਹਾਨਂ ਅਕ੍ਖਾਤਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾਨਂ, ਕਿਲੇਸਕਾਮਾਨਞ੍ਚ ਪਹਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਨਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਿ ਸਬ੍ਬਾਸਮ੍ਪਿ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਨਂ ਞਾਤਤੀਰਣਪਹਾਨਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧਾ ਪਰਿਞ੍ਞਾ ਅਕ੍ਖਾਤਾ. ਕਾਮਪਿਪਾਸਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਮੇਸੁ ਪਾਤਬ੍ਯਤਾਨਂ ਕਾਮੇ ਵਾ ਪਾਤੁਮਿਚ੍ਛਾਨਂ. ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਮੁਪਸਞ੍ਹਿਤਾਨਂਵਿਤਕ੍ਕਾਨਂ. ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹਾਨਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਿਕਰਾਗਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਰਿਲ਼ਾਹਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋਦਾਹਾਨਂ. ਇਮੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯਕਰੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗੋਵ ਕਥਿਤੋ. ਸਬ੍ਬਪਠਮੇਸੁ ਪਨ ਤੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਿਸ੍ਸਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਕਥਿਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਨੇਤਂ ਆਵੁਸੋਤਿ ਨ ਏਤਂ ਆਵੁਸੋ, ਤਵ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਞ੍ਚ ਪਸਾਦਾਯ ਏਵਰੂਪਾਨਂ ਪਸਾਦਤ੍ਥਾਯ ਨ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਖ੍ਵੇਤਨ੍ਤਿ ਅਥ ਖੋ ਏਤਂ. ਅਥ ਖੋ ਤਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਪਸਾਦਞ੍ਞਥਾਭਾਵਾਯ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਯ ਹੋਤਿ. ਯੇ ਮਗ੍ਗੇਨ ਅਨਾਗਤਸਦ੍ਧਾ, ਤੇਸਂ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਂ ਕਰੋਤਿ – ‘‘ਈਦਿਸੇਪਿ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ ਮਯਂ ਪਸਨ੍ਨਾ, ਯਤ੍ਥੇਵਂ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਮਗ੍ਗੇਨਾਗਤਸਦ੍ਧਾ, ਤੇਸਂ ਸਿਨੇਰੁ ਵਿਯ ਵਾਤੇਹਿ ਅਚਲੋ ਪਸਾਦੋ ਈਦਿਸੇਹਿ ਵਤ੍ਥੂਹਿ ਇਤੋ ਵਾ ਦਾਰੁਣਤਰੇਹਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਾਯਾ’’ਤਿ.
੩੯. ਭਗਵਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਨ੍ਤਿ ਭਗਵਤੋ ਏਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਂਸੁ ਪਟਿਵੇਦਯਿਂਸੁ. ਆਰੋਚਯਮਾਨਾ ¶ ਚ ਨੇਵ ਪਿਯਕਮ੍ਯਤਾਯ ਨ ਭੇਦਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਤਾਯ ¶ , ਨ ਤਸ੍ਸਾਯਸ੍ਮਤੋ ਅਵਣ੍ਣਪਕਾਸਨਤ੍ਥਾਯ, ਨ ਕਲਿਸਾਸਨਾਰੋਪਨਤ੍ਥਾਯ, ਨਾਪਿ ‘‘ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਇਮਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਨ ਦਸ੍ਸਤਿ, ਨਿਕ੍ਕਡ੍ਢਾਪੇਸ੍ਸਤਿ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਅਥ ਖੋ ‘‘ਇਮਂ ਸਾਸਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਬ੍ਬੁਦਂ ਞਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਤਿ, ਵੇਲਂ ਮਰਿਯਾਦਂ ਆਣਂ ਠਪੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਆਰੋਚੇਸੁਂ.
ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਦਾਨੇ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਕਰਣੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਨਿਦਾਨਞ੍ਚੇਵ ਪਕਰਣਞ੍ਚਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕਾਰਣਞ੍ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਨਿਦੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਂ ‘‘ਗਣ੍ਹਾਥ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ¶ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਂ ਵਿਯ ਅਪ੍ਪੇਤਿ, ਪਕਰੋਤਿ ਚ ਨਂ ਕਤ੍ਤੁਂ ਆਰਭਤਿ, ਕਰੋਤਿਯੇਵ ਵਾ; ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਦਾਨਞ੍ਚੇਵ ਪਕਰਣਞ੍ਚਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵਿਗਰਹਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਵਿਗਰਹਿ ਨਿਨ੍ਦਿ; ਯਥਾ ਤਂ ਵਣ੍ਣਾਵਣ੍ਣਾਰਹਾਨਂ ਵਣ੍ਣਞ੍ਚ ਅਵਣ੍ਣਞ੍ਚ ਭਣਨ੍ਤੇਸੁ ਅਗ੍ਗਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਨ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਸੀਲਵੀਤਿਕ੍ਕਮਕਰਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਕੋਲਪੁਤ੍ਤਿਯੇਨ ਵਾ ਗਨ੍ਥੇਨ ਵਾ ਧੁਤਙ੍ਗੇਨ ਵਾ ਞਾਤੋ ਯਸਸ੍ਸੀ ਈਦਿਸਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਰਕ੍ਖਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨਾਪਿ ਪੇਸਲਂ ਗੁਣਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਗੁਣਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤੁਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਗਰਹਿਤਬ੍ਬਂ ਗਰਹਤਿ ਏਵ, ਪਸਂਸਿਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਪਸਂਸਤਿ ਏਵ, ਅਯਞ੍ਚ ਗਰਹਿਤਬ੍ਬੋ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਤਾਦਿਲਕ੍ਖਣੇ ਠਿਤੋ ਅਵਿਕਮ੍ਪਮਾਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਵਿਗਰਹਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਨਨੁਚ੍ਛਵਿਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਹਿ ਵਚਨੇਹਿ.
ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ – ਯਦਿਦਂ ਤਯਾ, ਮੋਘਪੁਰਿਸ, ਤੁਚ੍ਛਮਨੁਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤਂ, ਤਂ ਸਮਣਕਰਣਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਮਗ੍ਗਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨਸਾਸਨਾਨਂ ਵਾ ਨ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ, ਤੇਸਂ ਛਵਿਂ ਛਾਯਂ ਸੁਨ੍ਦਰਭਾਵਂ ਨ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਨਾਨੁਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਆਰਕਾਵ ਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ. ਅਨਨੁਚ੍ਛਵਿਕਤ੍ਤਾ ਏਵ ਚ ਅਨਨੁਲੋਮਿਕਂ, ਤੇਸਂ ਨ ਅਨੁਲੋਮੇਤਿ; ਅਥ ਖੋ ਵਿਲੋਮਂ ਪਚ੍ਚਨੀਕਭਾਵੇ ਠਿਤਂ. ਅਨਨੁਲੋਮਿਕਤ੍ਤਾ ਏਵ ਚ ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਂ, ਪਤਿਰੂਪਂ ਸਦਿਸਂ ਪਟਿਭਾਗਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਅਸਦਿਸਂ ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਗਮੇਵ. ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਤ੍ਤਾ ਏਵ ਚ ਅਸ੍ਸਾਮਣਕਂ, ਸਮਣਾਨਂ ¶ ਕਮ੍ਮਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਅਸ੍ਸਾਮਣਕਤ੍ਤਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ. ਯਞ੍ਹਿ ਸਮਣਕਮ੍ਮਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤਿ. ਅਕਪ੍ਪਿਯਤ੍ਤਾ ਅਕਰਣੀਯਂ. ਨ ਹਿ ਸਮਣਾ ਯਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤਞ੍ਚੇਤਂ ਤਯਾ ਕਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਤੇ, ਮੋਘਪੁਰਿਸ, ਕਤਂ…ਪੇ… ਅਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ. ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮਾਤਿ ਕੇਨ ਨਾਮ ਕਾਰਣੇਨ, ਕਿਂ ਨਾਮ ਕਾਰਣਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਕਾਰਣਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪਰਤੋ ‘‘ਨਨੁ ਮਯਾ ਮੋਘਪੁਰਿਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ.
ਇਦਾਨਿ ¶ ਯਸ੍ਮਾ ਯਂ ਤੇਨ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਤਂ, ਤਂ ਵਿਪਚ੍ਚਮਾਨਂ ਅਤਿਵਿਯ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਤਂ ਵਿਪਾਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਕਤਾਪਰਾਧਂ ਵਿਯ ਪੁਤ੍ਤਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਦਯਾਲੁਕੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸੁਦਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿਭਾਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਰਂ ਤੇ ਮੋਘਪੁਰਿਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਆਸੁ ਸੀਘਂ ਏਤਸ੍ਸ ਵਿਸਂ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਆਸੀਵਿਸੋ. ਘੋਰਂ ਚਣ੍ਡਮਸ੍ਸ ਵਿਸਨ੍ਤਿ ਘੋਰਵਿਸੋ, ਤਸ੍ਸ ਆਸੀਵਿਸਸ੍ਸ ਘੋਰਵਿਸਸ੍ਸ. ‘‘ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ‘‘ਵਰ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ¶ . ਈਦਿਸਸ੍ਸ ਆਸੀਵਿਸਸ੍ਸ ਘੋਰਵਿਸਸ੍ਸ ਮੁਖੇ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਵਰਂ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ; ਸਚੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਵਰਂ ਸਿਯਾ; ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਸਾਧੁ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਤ੍ਵੇਵਾਤਿ ਨ ਤੁ ਏਵ ਵਰਂ ਨ ਸੁਨ੍ਦਰਮੇਵ ਨ ਸਾਧੁਮੇਵ ਨ ਸੁਟ੍ਠੁਮੇਵ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਕਣ੍ਹਸਪ੍ਪਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਲ਼ਸਪ੍ਪਸ੍ਸ. ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੁਯਾਤਿ ਅਙ੍ਗਾਰਪੁਣ੍ਣਕੂਪੇ, ਅਙ੍ਗਾਰਰਾਸਿਮ੍ਹਿ ਵਾ. ਆਦਿਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਪਦਿਤ੍ਤਾਯ ਗਹਿਤਅਗ੍ਗਿਵਣ੍ਣਾਯ. ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਾਯਾਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਜ੍ਜਲਿਤਾਯ ਅਚ੍ਚਿਯੋ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿਯਾ. ਸਜੋਤਿਭੂਤਾਯਾਤਿ ਸਪ੍ਪਭਾਯ. ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਉਟ੍ਠਿਤਾਹਿ ਜਾਲਾਹਿ ਏਕਪ੍ਪਭਾਸਮੁਦਯਭੂਤਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੂਤਿ ਯਂ ਮਯਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਰ’’ਨ੍ਤਿ ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ, ਕਤਰੇਨ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਚੇ? ਮਰਣਂ ਵਾ ਨਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਪਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ, ਸੋ ਮਰਣਂ ਵਾ ਨਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਮਰਣਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਇਤੋਨਿਦਾਨਞ੍ਚ ਖੋ…ਪੇ… ਉਪਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯਂ ਇਦਂ ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਜਾਤੇ ਅਙ੍ਗਜਾਤਪਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਇਤੋਨਿਦਾਨਂ ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਕੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ; ਏਵਂ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਤਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਤਂ ਗਰਹਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਾਗਮਂ ਇਚ੍ਛਮਾਨੋ. ਤਤ੍ਥ ਨਾਮ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਏਵਰੂਪੇ ਕਮ੍ਮੇ ਏਵਂ ¶ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜੇ ਸਮਾਨੇਪਿ ਤ੍ਵਂ. ਯਂ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਨ੍ਤਿ ਹੀਲ਼ਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਤਂ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵੇਵਚਨਂ; ਦ੍ਵੀਹਿਪਿ ਯਂ ਵਾ ਤਂ ਵਾ ਹੀਲ਼ਿਤਮਵਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਸਤਂ ਨੀਚਜਨਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ; ਤੇਹਿ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਗਾਮਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਗਾਮਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ; ਗਾਮਵਾਸਿਕਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਸਲਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਾਪਧਮ੍ਮੇ ਵਸਨ੍ਤਿ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤੀਤਿ ਵਸਲਾ, ਤੇਸਂ ਵਸਲਾਨਂ ਹੀਨਪੁਰਿਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ, ਵਸਲਂ ਵਾ ਕਿਲੇਸਪਗ੍ਘਰਣਕਂ ਧਮ੍ਮਂ. ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਦੁਟ੍ਠੁ ਚ ਕਿਲੇਸਦੂਸਿਤਂ ਥੂਲਞ੍ਚ ਅਸੁਖੁਮਂ, ਅਨਿਪੁਣਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਓਦਕਨ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਉਦਕਕਿਚ੍ਚਂ ਅਨ੍ਤਿਕਂ ਅਵਸਾਨਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਓਦਕਨ੍ਤਿਕੋ, ਤਂ ਓਦਕਨ੍ਤਿਕਂ. ਰਹਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਰਹੋਭਵਂ, ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇ ਓਕਾਸੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਂ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਧਮ੍ਮੋ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨੀਯਤ੍ਤਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਆਵਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਦਸ੍ਸਨਵਿਸਯੇ ਕਾਤੁਂ, ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਰਹਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਦ੍ਵਯਂਦ੍ਵਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਦ੍ਵਯਂ ਦ੍ਵਯਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਦਯਂ ਦਯਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿਪਿ ਪਠਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਸੁਨ੍ਦਰਂ. ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਏਤਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਨਾਮ ਤ੍ਵ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਾਮਸਦ੍ਦੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਸਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿ.
ਬਹੂਨਂ ¶ ਖੋ…ਪੇ… ਆਦਿਕਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋਤਿ ਸਾਸਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਤ੍ਵਂ ਬਹੂਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਆਦਿਕਤ੍ਤਾ, ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ¶ ਕਰਣਤੋ; ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਏਤਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ; ਦ੍ਵਾਰਂਦਦੋ, ਉਪਾਯਦਸ੍ਸਕੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਮਞ੍ਹਿ ਲੇਸਂ ਲਦ੍ਧਾ ਤਵ ਅਨੁਸਿਕ੍ਖਮਾਨਾ ਬਹੂ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕੇ ਮਕ੍ਕਟਿਯਾ ਮੇਥੁਨਪਟਿਸੇਵਨਾਦਿਕੇ ਅਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.
ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ‘‘ਅਨਨੁਚ੍ਛਵਿਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ, ਬਹੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ. ਦੁਬ੍ਭਰਤਾਯ…ਪੇ… ਕੋਸਜ੍ਜਸ੍ਸ ਅਵਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਦੁਬ੍ਭਰਤਾਦੀਨਂ ਵਤ੍ਥੁਭੂਤਸ੍ਸ ਅਸਂਵਰਸ੍ਸ ਅਵਣ੍ਣਂ ਨਿਨ੍ਦਂ ਗਰਹਂ ਭਾਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਹਿ ਅਸਂਵਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਾ ਦੁਬ੍ਭਰਤਞ੍ਚੇਵ ਦੁਪ੍ਪੋਸਤਞ੍ਚ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਸਂਵਰੋ ‘‘ਦੁਬ੍ਭਰਤਾ, ਦੁਪ੍ਪੋਸਤਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਸਂਵਰੇ ¶ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਾ ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਮਹਿਚ੍ਛਤਂ ਸਿਨੇਰੁਪ੍ਪਮਾਣੇਪਿ ਚ ਪਚ੍ਚਯੇ ਲਦ੍ਧਾ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਸਂਵਰੋ ‘‘ਮਹਿਚ੍ਛਤਾ, ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਤਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਅਸਂਵਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਾ ਗਣਸਙ੍ਗਣਿਕਾਯ ਚੇਵ ਕਿਲੇਸਸਙ੍ਗਣਿਕਾਯ ਚ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਕੋਸਜ੍ਜਾਨੁਗਤੋ ਚ ਹੋਤਿ ਅਟ੍ਠਕੁਸੀਤਵਤ੍ਥੁਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਸਂਵਰੋ ‘‘ਸਙ੍ਗਣਿਕਾ, ਚੇਵ ਕੋਸਜ੍ਜਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਸੁਭਰਤਾਯ…ਪੇ… ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸੁਭਰਤਾਦੀਨਂ ਵਤ੍ਥੁਭੂਤਸ੍ਸ ਸਂਵਰਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਹਿ ਅਸਂਵਰਂ ਪਹਾਯ ਸਂਵਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਾ ਸੁਭਰੋ ਹੋਤਿ ਸੁਪੋਸੋ, ਚਤੂਸੁ ਚ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਂ ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹਭਾਵਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਯੇ ਯਥਾਲਾਭ-ਯਥਾਬਲ-ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਵਸੇਨ ਤਿਪ੍ਪਭੇਦਾਯ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਂਵਰੋ ‘‘ਸੁਭਰਤਾ ਚੇਵ ਸੁਪੋਸਤਾ ਚ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਚ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਸਂਵਰਂ ਪਹਾਯ ਸਂਵਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸਸਲ੍ਲੇਖਨਤਾਯ ਚੇਵ ਨਿਦ੍ਧੁਨਨਤਾਯ ਚ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਂਵਰੋ ‘‘ਸਲ੍ਲੇਖੋ ਚ ਧੁਤੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਅਸਂਵਰਂ ਪਹਾਯ ਸਂਵਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਾ ਕਾਯਵਾਚਾਨਂ ਅਪ੍ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਅਪ੍ਪਸਾਦਨੀਯਂ ਅਸਨ੍ਤਂ ਅਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਕਾਯਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਾਸਾਦਿਕਂ ¶ ਅਪ੍ਪਸਾਦਨੀਯਂ ਅਸਨ੍ਤਂ ਅਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਅਕੁਸਲਵਿਤਕ੍ਕਤ੍ਤਯਞ੍ਚ ਅਨੁਪਗਮ੍ਮ ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤਸ੍ਸ ਕਾਯਵਚੀਸੁਚਰਿਤਸ੍ਸ ਚੇਵ ਕੁਸਲਵਿਤਕ੍ਕਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਚ ਪਾਸਾਦਿਕਸ੍ਸ ਪਸਾਦਨੀਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਰੁਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਂਵਰੋ ‘‘ਪਾਸਾਦਿਕੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.
ਯਸ੍ਮਾ ¶ ਪਨ ਅਸਂਵਰਂ ਪਹਾਯ ਸਂਵਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾਪਚਯਭੂਤਾਯ, ਵਿਵਟ੍ਟਾਯ, ਅਟ੍ਠਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਵਤ੍ਥੁਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਚ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਂਵਰੋ ‘‘ਅਪਚਯੋ ਚੇਵ ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.
ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਤਦਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਤਦਨੁਲੋਮਿਕਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਯਂ ਇਦਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਞ੍ਚੇਵ ਅਨੁਲੋਮਿਕਞ੍ਚ. ਯੋ ਵਾ ਅਯਂ ਸੁਭਰਤਾਦੀਹਿ ਸਂਵਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਞ੍ਚੇਵ ਅਨੁਲੋਮਿਕਞ੍ਚ ਸਂਵਰਪ੍ਪਹਾਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ¶ ਅਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਵਿਨਿਬਦ੍ਧਂ ਪਾਲ਼ਿਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਿਕਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਗਵਾ ਕਿਰ ਈਦਿਸੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਕੁਸੁਮਮਾਲਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਰਤਨਦਾਮਂ ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਚ ਯੇ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਾ ਅਸਂਵਰਾਭਿਰਤਾ ਤੇ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੇਨ ਵਟ੍ਟਭਯੇਨ ਤਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ ਆਦੀਨਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ, ਯੇ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮਾ ਸਂਵਰੇ ਠਿਤਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਅਨਾਗਾਮਿ-ਸਕਦਾਗਾਮਿ-ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇਸੁ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਵਿਰਹਿਤੇਪਿ ਸਗ੍ਗਮਗ੍ਗੇ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਦੀਘਨਿਕਾਯਪ੍ਪਮਾਣਮ੍ਪਿ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਪ੍ਪਮਾਣਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਕਰੋਤਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਤਦਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਤਦਨੁਲੋਮਿਕਂ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ.
ਤੇਨ ਹੀਤਿ ਤੇਨ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰੇਨ ਕਾਰਣਭੂਤੇਨ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ, ਪਜ੍ਜਤੇ ਇਮਿਨਾਤਿ ਪਦਂ, ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਦਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ; ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਧਿਗਮੁਪਾਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਮੂਲਂ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮੇਥੁਨਵਿਰਤਿਯਾ ਮੇਥੁਨਸਂਵਰਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਮੇਥੁਨਸਂਵਰੋ ਹਿ ਤਦਞ੍ਞੇਸਂ ਸਿਕ੍ਖਾਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਸੀਲਵਿਪਸ੍ਸਨਾਝਾਨਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਵਸੇਨ ਪਦਤ੍ਤਾ ਇਧ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਅਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਿਭਙ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਪਿਚ ਤਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਦੀਪਕਂ ਵਚਨਮ੍ਪਿ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ – ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਨ੍ਤਿ ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਨਾਮਕਾਯੋ ਪਦਕਾਯੋ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਕਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਾਯੋ’’ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਯਥਾ ‘‘ਅਨਭਿਜ੍ਝਾ ਧਮ੍ਮਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਨਭਿਜ੍ਝਾ ਏਕੋ ਧਮ੍ਮਕੋਟ੍ਠਾਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ¶ ਹੋਤਿ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਕੋਟ੍ਠਾਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਏਕੋ ਪਦੇਸੋਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਦਸ ਅਤ੍ਥਵਸੇ ਪਟਿਚ੍ਚਾਤਿ ਦਸ ਕਾਰਣਵਸੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਹੇਤੁ ਅਧਿਗਮਨੀਯੇ ਹਿਤਵਿਸੇਸੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਆਗਮ੍ਮ ਆਰਬ੍ਭ, ਦਸਨ੍ਨਂ ਹਿਤਵਿਸੇਸਾਨਂ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤੇ ਦਸ ਅਤ੍ਥਵਸੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਙ੍ਘਸੁਟ੍ਠੁਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਘਸੁਟ੍ਠੁਤਾ ਨਾਮ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸੁਟ੍ਠੁਭਾਵੋ, ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ ਦੇਵਾ’’ਤਿ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਵਿਯ ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਵਚਨਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਭਾਵੋ ¶ . ਯੋ ਚ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤਿ ¶ , ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਮਮ ਵਚਨਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਤ੍ਥਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨੇ ਆਦੀਨਵਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨੇ ਚ ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ, ਨ ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਵਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਸਙ੍ਘਸੁਟ੍ਠੁਤਾਯਾ’’ਤਿ. ਸਙ੍ਘਫਾਸੁਤਾਯਾਤਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਫਾਸੁਭਾਵਾਯ; ਸਹਜੀਵਿਤਾਯ ਸੁਖਵਿਹਾਰਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਦੁਮ੍ਮਙ੍ਕੂਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਨਿਗ੍ਗਹਾਯਾਤਿ ਦੁਮ੍ਮਙ੍ਕੂ ਨਾਮ ਦੁਸ੍ਸੀਲਪੁਗ੍ਗਲਾ; ਯੇ ਮਙ੍ਕੁਤਂ ਆਪਾਦਿਯਮਾਨਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਵਾ ਕਤ੍ਵਾ ਵਾ ਨ ਲਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਨਿਗ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ; ਤੇ ਹਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਅਸਤਿ ‘‘ਕਿਂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਦਿਟ੍ਠਂ, ਕਿਂ ਸੁਤਂ – ਕਿਂ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਕਤਂ; ਕਤਰਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਕਤਮਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਹੇ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਘਂ ਵਿਹੇਠੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਪਨ ਸਤਿ ਤੇ ਸਙ੍ਘੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮੇਨ ਵਿਨਯੇਨ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇਨ ਨਿਗ੍ਗਹੇਸ੍ਸਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਦੁਮ੍ਮਙ੍ਕੂਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਨਿਗ੍ਗਹਾਯਾ’’ਤਿ.
ਪੇਸਲਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯਾਤਿ ਪੇਸਲਾਨਂ ਪਿਯਸੀਲਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਤ੍ਥਾਯ. ਪਿਯਸੀਲਾ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਾਵਜ੍ਜਾਨਵਜ੍ਜਂ ਵੇਲਂ ਮਰਿਯਾਦਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਘਟਮਾਨਾ ਕਿਲਮਨ੍ਤਿ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਮਾਨਾ ਉਬ੍ਬਾਲ਼੍ਹਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਪਨ ਸਾਵਜ੍ਜਾਨਵਜ੍ਜਂ ਵੇਲਂ ਮਰਿਯਾਦਂ ਞਤ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਘਟਮਾਨਾ ਨ ਕਿਲਮਨ੍ਤਿ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਮਾਨਾ ਨ ਉਬ੍ਬਾਲ਼੍ਹਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਨੇਸਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਾਪਨਾ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ. ਯੋ ਵਾ ਦੁਮ੍ਮਙ੍ਕੂਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਨਿਗ੍ਗਹੋ, ਸ੍ਵੇਵ ਏਤੇਸਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ. ਦੁਸ੍ਸੀਲਪੁਗ੍ਗਲੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਹਿ ਉਪੋਸਥੋ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ¶ , ਪਵਾਰਣਾ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਾਨਿ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਸਾਮਗ੍ਗੀ ਨ ਹੋਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨੇਕਗ੍ਗਾ ਉਦ੍ਦੇਸਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਿ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਦੁਸ੍ਸੀਲੇਸੁ ਪਨ ਨਿਗ੍ਗਹਿਤੇਸੁ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਅਯਂ ਉਪਦ੍ਦਵੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਪੇਸਲਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਫਾਸੁ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ‘‘ਪੇਸਲਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਫਾਸੁ ਵਿਹਾਰਾਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਵਿਧਾ ਅਤ੍ਥੋ ¶ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਨਂ ਆਸਵਾਨਂ ਸਂਵਰਾਯਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾ ਆਸਵਾ ਨਾਮ ਅਸਂਵਰੇ ਠਿਤੇਨ ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਞੇਵ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਪਾਣਿਪ੍ਪਹਾਰ-ਦਣ੍ਡਪ੍ਪਹਾਰ-ਹਤ੍ਥਚ੍ਛੇਦ-ਪਾਦਚ੍ਛੇਦ-ਅਕਿਤ੍ਤਿ-ਅਯਸਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਦਯੋ ਦੁਕ੍ਖਵਿਸੇਸਾ. ਇਤਿ ਇਮੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਨਂ ਆਸਵਾਨਂ ਸਂਵਰਾਯ ਪਿਧਾਨਾਯ ਆਗਮਨਮਗ੍ਗਥਕਨਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾਨਂ ਆਸਵਾਨਂ ਪਟਿਘਾਤਾਯਾਤਿ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾ ਆਸਵਾ ਨਾਮ ਅਸਂਵਰੇ ਠਿਤੇਨ ਕਤਪਾਪਕਮ੍ਮਮੂਲਕਾ ਸਮ੍ਪਰਾਯੇ ਨਰਕਾਦੀਸੁ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਦੁਕ੍ਖਵਿਸੇਸਾ, ਤੇਸਂ ਪਟਿਘਾਤਤ੍ਥਾਯ ¶ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਤ੍ਥਾਯ ਵੂਪਸਮਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ ਪਸਾਦਾਯਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਹਿ ਸਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਞਤ੍ਵਾ ਵਾ ਯਥਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਾ ਯੇਪਿ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ ਪਣ੍ਡਿਤਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਤੇ ‘‘ਯਾਨਿ ਵਤ ਲੋਕੇ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਰਜ੍ਜਨ-ਦੁਸ੍ਸਨ-ਮੁਯ੍ਹਨਟ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਤੇਹਿ ਇਮੇ ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾ ਆਰਕਾ ਵਿਰਤਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਵਤ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਭਾਰਿਯਂ ਵਤ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਸਾਦਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਵਿਨਯਪਿਟਕੇ ਪੋਤ੍ਥਕਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕ-ਤਿਵੇਦੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਿਯ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ ਪਸਾਦਾਯਾ’’ਤਿ.
ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ ਭਿਯ੍ਯੋਭਾਵਾਯਾਤਿ ਯੇਪਿ ਸਾਸਨੇ ਪਸਨ੍ਨਾ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਤੇਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਞਤ੍ਵਾ ਯਥਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਹੋ ਅਯ੍ਯਾ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਨੋ, ਯੇ ਯਾਵਜੀਵਂ ਏਕਭਤ੍ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਵਿਨਯਸਂਵਰਂ ਅਨੁਪਾਲੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਪਸੀਦਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ ਭਿਯ੍ਯੋਭਾਵਾਯਾ’’ਤਿ.
ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਯਾਤਿ ਤਿਵਿਧੋ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ – ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ, ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ, ਅਧਿਗਮਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਿਟਕਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ‘‘ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ’’ ਨਾਮ. ਤੇਰਸ ਧੁਤਗੁਣਾ, ਚੁਦ੍ਦਸ ਖਨ੍ਧਕਵਤ੍ਤਾਨਿ, ਦ੍ਵੇਅਸੀਤਿ ਮਹਾਵਤ੍ਤਾਨਿ, ਸੀਲਸਮਾਧਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾਤਿ ¶ ਅਯਂ ‘‘ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ’’ ਨਾਮ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਚ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚਾਤਿ ਅਯਂ ‘‘ਅਧਿਗਮਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ’’ ਨਾਮ. ਸੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਸਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਞ੍ਚ ਤਸ੍ਸ ਵਿਭਙ੍ਗਞ੍ਚ ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਨਤ੍ਥਂ ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਯਥਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ¶ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਯਾ’’ਤਿ.
ਵਿਨਯਾਨੁਗ੍ਗਹਾਯਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਹਿ ਸਤਿ ਸਂਵਰਵਿਨਯੋ ਚ ਪਹਾਨਵਿਨਯੋ ਚ ਸਮਥਵਿਨਯੋ ਚ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਿਨਯੋ ਚਾਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋਪਿ ਵਿਨਯੋ ਅਨੁਗ੍ਗਹਿਤੋ ਹੋਤਿ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਿਤੋ ਸੂਪਤ੍ਥਮ੍ਭਿਤੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਵਿਨਯਾਨੁਗ੍ਗਹਾਯਾ’’ਤਿ.
ਸਬ੍ਬਾਨੇਵ ਚੇਤਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾਨਿ ¶ . ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਠਮਪਚ੍ਛਿਮਪਦਯੋਜਨਾ – ‘‘ਸਙ੍ਘਸੁਟ੍ਠੁਤਾਯ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਿਨਯਾਨੁਗ੍ਗਹਾਯ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ.
ਅਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਯਂ ਸਙ੍ਘਸੁਟ੍ਠੁ ਤਂ ਸਙ੍ਘਫਾਸੁ, ਯਂ ਸਙ੍ਘਫਾਸੁ ਤਂ ਦੁਮ੍ਮਙ੍ਕੂਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਨਿਗ੍ਗਹਾਯਾਤਿ ਏਵਂ ਸਙ੍ਖਲਿਕਨਯਂ; ਯਂ ਸਙ੍ਘਸੁਟ੍ਠੁ ਤਂ ਸਙ੍ਘਫਾਸੁ, ਯਂ ਸਙ੍ਘਸੁਟ੍ਠੁ ਤਂ ਦੁਮ੍ਮਙ੍ਕੂਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਨਿਗ੍ਗਹਾਯਾਤਿ ਏਵਞ੍ਚ ਏਕੇਕਪਦਮੂਲਿਕਂ ਦਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਯੋਜਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਰਿਵਾਰੇ (ਪਰਿ. ੩੩੪) –
‘‘ਅਤ੍ਥਸਤਂ ਧਮ੍ਮਸਤਂ, ਦ੍ਵੇ ਚ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਸਤਾਨਿ;
ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਞਾਣਸਤਾਨਿ, ਅਤ੍ਥਵਸੇ ਪਕਰਣੇ’’ਤਿ.
ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਂ ਪਨੇਤਂ ਯਸ੍ਮਾ ਪਰਿਵਾਰੇਯੇਵ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਧ ਨ ਵਣ੍ਣਿਤਨ੍ਤਿ.
ਏਵਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਵਞ੍ਚ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਮਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਮਂ ਪਨ ਮਯਾ ਇਤਿ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਿਤਾਨਿਸਂਸਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਏਵਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸੇ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਾਥ ਚ ਪਰਿਯਾਪੁਣੇਯ੍ਯਾਥ ਚ ਧਾਰੇਯ੍ਯਾਥ ਚ ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਵਾਚੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ. ਅਤਿਰੇਕਾਨਯਨਤ੍ਥੋ ¶ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਦ੍ਦੋ, ਤੇਨਾਯਮਤ੍ਥੋ ਆਨੀਤੋ ਹੋਤੀਤਿ.
ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਮਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵੇਯ੍ਯ, ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਹੋਤਿ ਅਸਂਵਾਸੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਏਵਂ ਮੂਲਚ੍ਛੇਜ੍ਜਵਸੇਨ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਮਕ੍ਕਟੀਵਤ੍ਥੁ ਉਦਪਾਦਿ. ਤਸ੍ਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਦੀਪਨਤ੍ਥਮੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ਏਵਞ੍ਚਿਦਂ ਭਗਵਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਭਗਵਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਇਦਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਚ, ਇਦਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਂ ਵਤ੍ਥੁ ਉਦਪਾਦੀਤਿ.
ਪਠਮਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਸੁਦਿਨ੍ਨਭਾਣਵਾਰਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਮਕ੍ਕਟੀਵਤ੍ਥੁਕਥਾ
੪੦. ਇਦਾਨਿ ¶ ¶ ਯਂ ਤਂ ਅਞ੍ਞਂ ਵਤ੍ਥੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦਵਣ੍ਣਨਾ – ਮਕ੍ਕਟਿਂ ਆਮਿਸੇਨਾਤਿ ਮਹਾਵਨੇ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਖਨ੍ਤਿਮੇਤ੍ਤਾਦਿਗੁਣਾਨੁਭਾਵੇਨ ਨਿਰਾਸਙ੍ਕਚਿਤ੍ਤਾ ਬਹੂ ਮਿਗਮੋਰਕੁਕ੍ਕੁਟਮਕ੍ਕਟਾਦਯੋ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਾ ਪਧਾਨਾਗਾਰਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਏਕਂ ਮਕ੍ਕਟਿਂ ਆਮਿਸੇਨ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਖਜ੍ਜਕਾਦਿਨਾ ਉਪਲਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ. ਪਟਿਸੇਵਤੀਤਿ ਪਚੁਰਪਟਿਸੇਵਨੋ ਹੋਤਿ; ਪਚੁਰਤ੍ਥੇ ਹਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਵਚਨਂ. ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਸੋ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਪਟਿਸੇਵਨਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ. ਸੇਨਾਸਨਚਾਰਿਕਂ ਆਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤਾਤਿ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾ ਬੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨਾਯ ਆਗਤਾ ਪਾਤੋਵ ਆਗਨ੍ਤੁਕਭਤ੍ਤਾਨਿ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨਿਵਾਸਨਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਵਿਚਰਿਂਸੁ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸੇਨਾਸਨਚਾਰਿਕਂ ਆਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਯੇਨ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾ ਨਾਮ ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸ੍ਸਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਸੁਪਿ ਤਾਦਿਸਞ੍ਞੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਮਕ੍ਕਟੀ ਯੇਨ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਸ੍ਸਾਸਿਕਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸੇਵ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਤਂ ਵਿਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ.
ਛੇਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਨਙ੍ਗੁਟ੍ਠਂ. ਓਡ੍ਡੀਤਿ ਅਭਿਮੁਖਂ ਠਪੇਸਿ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਕਾਸੀਤਿ ਯੇਨ ਨਿਯਾਮੇਨ ਯਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯ ਮੇਥੁਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਤੇ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਅਕਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ¶ . ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਯਸ੍ਸਾਯਂ ਵਿਹਾਰੋ. ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਲੀਯਿਂਸੂਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਓਕਾਸੇ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਅਚ੍ਛਿਂਸੁ.
੪੧. ਸਚ੍ਚਂ, ਆਵੁਸੋਤਿ ਸਹੋਡ੍ਢਗ੍ਗਹਿਤੋ ਚੋਰੋ ਵਿਯ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚੋਦਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਕਿਂ ਵਾ ਮਯਾ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਚ੍ਚਂ, ਆਵੁਸੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਨਨੁ, ਆਵੁਸੋ, ਤਥੇਵ ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਵੁਸੋ ਯਥਾ ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯਾ, ਨਨੁ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਿਤ੍ਥਿਯਾਪਿ ਤਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਤਥੇਵ ਹੋਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯਾਪਿ ਹਿ ਦਸ੍ਸਨਮ੍ਪਿ ਗਹਣਮ੍ਪਿ ਆਮਸਨਮ੍ਪਿ ਫੁਸਨਮ੍ਪਿ ਘਟ੍ਟਨਮ੍ਪਿ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਮੇਵ. ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਿਤ੍ਥਿਯਾਪਿ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਮੇਵ. ਕੋ ਏਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸੋ? ਅਲੇਸਟ੍ਠਾਨੇ ਤ੍ਵਂ ਲੇਸਂ ਓਡ੍ਡੇਸੀਤਿ.
੪੨. ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾਯਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਹੋਤਿ ਅਸਂਵਾਸੋਤਿ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾਯਪਿ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਿਤ੍ਵਾ ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਯੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਦਲ਼੍ਹਤਰਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਮਕਾਸਿ. ਦੁਵਿਧਞ੍ਹਿ ¶ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ – ਲੋਕਵਜ੍ਜਂ, ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਜ੍ਜਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਸ ਸਚਿਤ੍ਤਕਪਕ੍ਖੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਕੁਸਲਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਲੋਕਵਜ੍ਜਂ ਨਾਮ. ਸੇਸਂ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਜ੍ਜਂ. ਤਤ੍ਥ ਲੋਕਵਜ੍ਜੇ ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਰੁਨ੍ਧਨ੍ਤੀ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਦਹਨ੍ਤੀ ਸੋਤਂ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਮਾਨਾ ਗਾਲ਼੍ਹਤਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਅਧਿਮਾਨਾ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸੁਪਿਨਨ੍ਤਾਤਿ ਅਯਂ ਪਨ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਾਭਾਵਾ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਤ੍ਤਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਜ੍ਜੇ ਅਕਤੇ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਸਿਥਿਲਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ ਮੋਚੇਨ੍ਤੀ ਦ੍ਵਾਰਂ ਦਦਮਾਨਾ ਅਪਰਾਪਰਮ੍ਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਂ ਕੁਰੁਮਾਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਗਣਭੋਜਨਪਰਮ੍ਪਰਭੋਜਨਾਦੀਸੁ ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯੋ ਵਿਯ. ‘‘ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਤਙ੍ਖਣਿਕਾਯਪੀ’’ਤਿ ਏਵਰੂਪਾ ਪਨ ਕਤੇ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਗਤਿਕਾਵ ਹੋਤਿ. ਇਦਂ ਪਨ ਪਠਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਯਸ੍ਮਾ ਲੋਕਵਜ੍ਜਂ, ਨ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਜ੍ਜਂ; ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਮਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਰੁਨ੍ਧਨ੍ਤੀ ¶ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਦਹਨ੍ਤੀ ਸੋਤਂ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਮਾਨਾ ਗਾਲ਼੍ਹਤਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ.
ਏਵਂ ਦ੍ਵੇਪਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਮੂਲਚ੍ਛੇਜ੍ਜਵਸੇਨ ਦਲ਼੍ਹਤਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਵਤ੍ਥੁ ਉਦਪਾਦਿ. ਤਸ੍ਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਏਵਞ੍ਚਿਦਂ ਭਗਵਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ¶ . ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਭਗਵਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਇਦਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਚ ਇਦਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਵਤ੍ਥੁ ਉਦਪਾਦੀਤਿ.
ਮਕ੍ਕਟੀਵਤ੍ਥੁਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਸਨ੍ਥਤਭਾਣਵਾਰੋ
ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਵਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਨਾ
੪੩-੪੪. ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਤਂ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਵਤ੍ਥੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਅਯਮਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦਵਣ੍ਣਨਾ – ਵੇਸਾਲਿਕਾਤਿ ਵੇਸਾਲਿਵਾਸਿਨੋ. ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਾਤਿ ਵਜ੍ਜਿਰਟ੍ਠੇ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਕੁਲਾਨਂ ਪੁਤ੍ਤਾ. ਸਾਸਨੇ ਕਿਰ ਯੋ ਯੋ ਉਪਦ੍ਦਵੋ ਆਦੀਨਵੋ ਅਬ੍ਬੁਦਮੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ. ਤਥਾ ਹਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋਪਿ ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕੇ ਪਕ੍ਖੇ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਂ ਭਿਨ੍ਦਿ. ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਾ ਏਵ ਚ ਵਸ੍ਸਸਤਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਭਗਵਤਿ ਉਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਉਬ੍ਬਿਨਯਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਂ ਦੀਪੇਸੁਂ. ਇਮੇਪਿ ਤੇਸਂ ਯੇਵ ਏਕਚ੍ਚੇ ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ¶ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਭੁਞ੍ਜਿਂਸੁ…ਪੇ… ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਿਂਸੂਤਿ.
ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਸਨਂ ਬ੍ਯਸਨਂ ਵਿਕ੍ਖੇਪੋ ਵਿਦ੍ਧਂਸਨਂ ਵਿਨਾਸੋਤਿ ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਏਕਤ੍ਥਂ. ਞਾਤੀਨਂ ਬ੍ਯਸਨਂ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨਂ, ਤੇਨ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨ, ਰਾਜਦਣ੍ਡਬ੍ਯਾਧਿਮਰਣਵਿਪ੍ਪਵਾਸਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ¶ ਞਾਤਿਵਿਨਾਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਦੁਤਿਯਪਦੇਪਿ. ਤਤਿਯਪਦੇ ਪਨ ਆਰੋਗ੍ਯਵਿਨਾਸਕੋ ਰੋਗੋ ਏਵ ਰੋਗਬ੍ਯਸਨਂ. ਸੋ ਹਿ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਬ੍ਯਸਤਿ ਵਿਕ੍ਖਿਪਤਿ ਵਿਨਾਸੇਤੀਤਿ ਬ੍ਯਸਨਂ. ਰੋਗੋਵ ਬ੍ਯਸਨਂ ਰੋਗਬ੍ਯਸਨਂ, ਤੇਨ ਰੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ. ਫੁਟ੍ਠਾਤਿ ਅਧਿਪਨ੍ਨਾ ਅਭਿਭੂਤਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਨ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ ਆਨਨ੍ਦ, ਬੁਦ੍ਧਗਰਹਿਨੋਤਿ ਭਨ੍ਤੇ ਆਨਨ੍ਦ, ਮਯਂ ਨ ਬੁਦ੍ਧਂ ਗਰਹਾਮ, ਨ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਦੋਸਂ ਦੇਮ. ਨ ਧਮ੍ਮਗਰਹਿਨੋ, ਨ ਸਙ੍ਘਗਰਹਿਨੋ. ਅਤ੍ਤਗਰਹਿਨੋ ਮਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਮੇਵ ਮਯਂ ਗਰਹਾਮ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੋਸਂ ਦੇਮ. ਅਲਕ੍ਖਿਕਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਿਰਿਕਾ. ਅਪ੍ਪਪੁਞ੍ਞਾਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਪੁਞ੍ਞਾ. ਵਿਪਸ੍ਸਕਾ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਯੇ ਅਟ੍ਠਤਿਂਸਾਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤਾ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਤੇਸਂ ਵਿਪਸ੍ਸਕਾ; ਤਤੋ ਤਤੋ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਤੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਵਿਪਸ੍ਸਮਾਨਾਤਿ ¶ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਬ੍ਬਰਤ੍ਤਾਪਰਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬਂ ਪੁਬ੍ਬਰਤ੍ਤਂ, ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਪਰਂ ਅਪਰਰਤ੍ਤਂ, ਪਠਮਯਾਮਞ੍ਚ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮਞ੍ਚਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਬੋਧਿਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖੇ ਭਵਾਨਂ, ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣਸ੍ਸ ਉਪਕਾਰਕਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਨ੍ਤਿ ਵਡ੍ਢਨਾਨੁਯੋਗਂ. ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਾ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ ਗਿਹਿਪਲਿਬੋਧਂ ਆਵਾਸਪਲਿਬੋਧਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਵਿਵਿਤ੍ਤੇਸੁ ਸੇਨਾਸਨੇਸੁ ਯੁਤ੍ਤਪਯੁਤ੍ਤਾ ਅਨਞ੍ਞਕਿਚ੍ਚਾ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾਮ.
ਏਵਮਾਵੁਸੋਤਿ ਥੇਰੋ ਏਤੇਸਂ ਆਸਯਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਇਦਂ ਨੇਸਂ ਮਹਾਗਜ੍ਜਿਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਚੇ ਇਮੇ ਈਦਿਸਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ‘‘ਏਵਮਾਵੁਸੋ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ. ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ ਅਨਵਕਾਸੋਤਿ ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਂ ਕਾਰਣਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਚਨਂ. ਕਾਰਣਞ੍ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਤਦਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਭਾਵੇਨ ਫਲਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚਸ੍ਸ ਤਂ ਓਕਾਸੋ ਹੋਤਿ ਤਦਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਭਾਵੇਨ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਠਾਨਞ੍ਚ ਅਵਕਾਸੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ ¶ , ਅਨਵਕਾਸੋ’’ਤਿ. ਏਤਂ ਠਾਨਂ ਵਾ ਓਕਾਸੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਂ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਯੇਨ ਤਥਾਗਤੋ ਵਜ੍ਜੀਨਂ ਵਾ…ਪੇ… ਸਮੂਹਨੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਦਿ ਹਿ ਭਗਵਾ ਏਤੇਸਂ ‘‘ਲਭੇਯ੍ਯਾਮ ਉਪਸਮ੍ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਯਾਚਨ੍ਤਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਦਦੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ‘‘ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਹੋਤਿ ਅਸਂਵਾਸੋ’’ਤਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਸਮੂਹਨੇਯ੍ਯ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤਂ ਨ ਸਮੂਹਨਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਸੋ ਆਗਤੋ ਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ‘‘ਯਦਿ ਹਿ ਏਵਂ ਆਗਤੋ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਲਭੇਯ੍ਯ, ਸਾਸਨੇ ਅਗਾਰਵੋ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਸਾਮਣੇਰਭੂਮਿਯਂ ਪਨ ਠਿਤੋ ਸਗਾਰਵੋ ਚ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਞ੍ਚ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋ ਭਗਵਾ ਆਹ – ‘‘ਸੋ ਆਗਤੋ ਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਸੋ ਆਗਤੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਏਵਂ ਆਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵੇ ਠਤ੍ਵਾ ਅਵਿਪਨ੍ਨਸੀਲਤਾਯ ਸਾਸਨੇ ਸਗਾਰਵੋ ¶ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਸਤਿ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੇ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਉਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ.
ਏਵਂ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਿਤ੍ਵਾ ਆਗਤੇਸੁ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤੀਣਿਪਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਏਵਞ੍ਚ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਮਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ…ਪੇ… ਅਸਂਵਾਸੋ’’ਤਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ.
ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਵਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਵਿਨਯਕਥਾ
੪੫. ਇਦਾਨਿਸ੍ਸ ¶ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਭਜਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੋ ਪਨਾਤਿ, ਯੋ ਯਾਦਿਸੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਿਭਙ੍ਗੇ ਚ ਸਕਲੇ ਚ ਵਿਨਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਕੋਸਲ੍ਲਂ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਵਿਨਯੋ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ –
ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਞ੍ਹਿ ਵਿਨਯਂ, ਮਹਾਥੇਰਾ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਾ;
ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਕਾਸੇਸੁਂ, ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਾਹਕਾ ਪੁਰਾ.
ਕਤਮਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ? ਸੁਤ੍ਤਂ, ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ, ਆਚਰਿਯਵਾਦਂ, ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਆਹਚ੍ਚਪਦੇਨ ਰਸੇਨ ਆਚਰਿਯਵਂਸੇਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਾ’’ਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਆਹਚ੍ਚਪਦਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਰਸੋਤਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ, ਆਚਰਿਯਵਂਸੋਤਿ ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ, ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਂਨਾਮ ਸਕਲੇ ਵਿਨਯਪਿਟਕੇ ਪਾਲ਼ਿ.
ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ਨਾਮ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਪਦੇਸਾ; ਯੇ ਭਗਵਤਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਾ – ‘‘ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ ¶ , ਮਯਾ ‘ਇਦਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀ’ਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਚੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਅਨੁਲੋਮੇਤਿ; ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਪਟਿਬਾਹਤਿ, ਤਂ ਵੋ ਨ ਕਪ੍ਪਤਿ. ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਯਾ ‘ਇਦਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀ’ਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਚੇ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਅਨੁਲੋਮੇਤਿ; ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਪਟਿਬਾਹਤਿ, ਤਂ ਵੋ ਕਪ੍ਪਤਿ. ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ ¶ , ਮਯਾ ‘ਇਦਂ ਕਪ੍ਪਤੀ’ਤਿ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਂ, ਤਂ ਚੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਅਨੁਲੋਮੇਤਿ, ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਪਟਿਬਾਹਤਿ; ਤਂ ਵੋ ਨ ਕਪ੍ਪਤਿ. ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਯਾ ‘ਇਦਂ ਕਪ੍ਪਤੀ’ਤਿ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਂ, ਤਂ ਚੇ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਅਨੁਲੋਮੇਤਿ, ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਪਟਿਬਾਹਤਿ; ਤਂ ਵੋ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੩੦੫).
ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਾਹਕੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਅਰਹਨ੍ਤਸਤੇਹਿ ਠਪਿਤਾ ਪਾਲ਼ਿਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਾ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਤਨ੍ਤਿ.
ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਨਾਮ ਸੁਤ੍ਤ-ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮ-ਆਚਰਿਯਵਾਦੇ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਮਾਨੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਨਯਗ੍ਗਾਹੇਨ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾਕਾਰਕਥਨਂ.
ਅਪਿਚ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਭਿਧਮ੍ਮਵਿਨਯਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਆਗਤੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਥੇਰਵਾਦੋ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ’’ ਨਾਮ. ਤਂ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਨ੍ਤੇਨ ਨ ਦਲ਼੍ਹਗ੍ਗਾਹਂ ¶ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੋਹਰਿਤਬ੍ਬਂ. ਕਾਰਣਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥੇਨ ਪਾਲ਼ਿਂ, ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਚ ਅਤ੍ਥਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਆਚਰਿਯਵਾਦੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਚੇ ਤਤ੍ਥ ਓਤਰਤਿ ਚੇਵ ਸਮੇਤਿ ਚ, ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਚੇ ਨੇਵ ਓਤਰਤਿ ਨ ਸਮੇਤਿ, ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਦੁਬ੍ਬਲਾ. ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਤੋ ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ ਬਲਵਤਰੋ.
ਆਚਰਿਯਵਾਦੋਪਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਓਤਰਨ੍ਤੋ ਸਮੇਨ੍ਤੋਯੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ, ਇਤਰੋ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਆਚਰਿਯਵਾਦਤੋ ਹਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ਬਲਵਤਰਂ.
ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਓਤਰਨ੍ਤਂ ਸਮੇਨ੍ਤਮੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਇਤਰਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਤੋ ਹਿ ਸੁਤ੍ਤਮੇਵ ਬਲਵਤਰਂ. ਸੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਅਪ੍ਪਟਿਵਤ੍ਤਿਯਂ ਕਾਰਕਸਙ੍ਘਸਦਿਸਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਠਿਤਕਾਲਸਦਿਸਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਦਾ ਦ੍ਵੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਾਕਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਸਕਵਾਦੀ ਸੁਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰਵਾਦੀ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ. ਤੇਹਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਖੇਪਂ ਵਾ ਗਰਹਂ ਵਾ ਅਕਤ੍ਵਾ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਨੋ ਚੇ, ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ; ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਥਾਯਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਆਚਰਿਯਵਾਦਂ. ਤੇਹਿਪਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਖੇਪਂ ਵਾ ਗਰਹਂ ਵਾ ਅਕਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਨੋਤਰਨ੍ਤੋ ਅਸਮੇਨ੍ਤੋ ਚ ਗਾਰਯ੍ਹਾਚਰਿਯਵਾਦੋ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ; ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.
ਅਥਾਯਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ¶ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਂ. ਤੇਹਿਪਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਖੇਪਂ ਵਾ ਗਰਹਂ ਵਾ ¶ ਅਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਨੋ ਚੇ, ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ ਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.
ਅਥ ਪਨਾਯਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਸੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਤ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਙ੍ਗੀਤਿਯੋ ਆਰੂਲ਼੍ਹਂ ਪਾਲ਼ਿਆਗਤਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਨੋ ਚੇ ਤਥਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ ਨ ਓਤਰਤਿ ਨ ਸਮੇਤਿ, ਬਾਹਿਰਕਸੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਹੋਤਿ ਸਿਲੋਕੋ ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਗਾਰਯ੍ਹਸੁਤ੍ਤਂ ਗੁਲ਼੍ਹਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਗੁਲ਼੍ਹਵਿਨਯਵੇਦਲ੍ਲਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਤੋ ਆਗਤਂ, ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.
ਅਥਾਯਂ ¶ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਆਚਰਿਯਵਾਦਂ. ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਨੋ ਚੇ, ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮੇਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.
ਅਥਾਯਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਂ. ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਨੋ ਚੇ, ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮੇਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.
ਅਥ ਪਨਾਯਂ ਆਚਰਿਯਵਾਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਸੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਚਰਿਯਵਾਦੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਤਰਂ ਗਾਰਯ੍ਹਸੁਤ੍ਤਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਆਚਰਿਯਵਾਦੇਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.
ਅਥਾਯਂ ਆਚਰਿਯਵਾਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ. ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ਆਚਰਿਯਵਾਦੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਓਤਰਨ੍ਤਂ ਸਮੇਨ੍ਤਮੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਇਤਰਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਆਚਰਿਯਵਾਦੇਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.
ਅਥਾਯਂ ਆਚਰਿਯਵਾਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਂ. ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਆਚਰਿਯਵਾਦੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਨੋ ਚੇ, ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਆਚਰਿਯਵਾਦੇਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.
ਅਥ ਪਨਾਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਸੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਯਂ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਤਰਂ ਗਾਰਯ੍ਹਸੁਤ੍ਤਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਯਮੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.
ਅਥਾਯਂ ¶ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ. ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਯਂ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਓਤਰਨ੍ਤਂ ਸਮੇਨ੍ਤਮੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਇਤਰਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਯਮੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.
ਅਥਾਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਆਚਰਿਯਵਾਦਂ. ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਯਂ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ; ਇਤਰੋ ਗਾਰਯ੍ਹਾਚਰਿਯਵਾਦੋ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਯਮੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਹਣਮੇਵ ¶ ਬਲਿਯਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਚ ਖੇਪੋ ਵਾ ਗਰਹਾ ਵਾ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ.
ਅਥ ¶ ਪਨਾਯਂ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ‘‘ਅਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੁਤ੍ਤੇ ਚ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮੇ ਚ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਹੋਤਿ, ਕਪ੍ਪਿਯੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ, ਅਕਪ੍ਪਿਯੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.
ਅਥਾਯਂ ਤਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਿਯਭਾਵਸਾਧਕਂ ਸੁਤ੍ਤਤੋ ਬਹੁਂ ਕਾਰਣਞ੍ਚ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਪਰੋ ਕਾਰਣਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ. ਕਪ੍ਪਿਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਪਰੋ ਤਸ੍ਸ ਅਕਪ੍ਪਿਯਭਾਵਸਾਧਕਂ ਸੁਤ੍ਤਤੋ ਬਹੁਂ ਕਾਰਣਞ੍ਚ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਨੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਦਲ਼੍ਹਂ ਆਦਾਯ ਨ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਕਾਰਣਚ੍ਛਾਯਾ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਭਾਵੋਯੇਵ ਸਾਧੁ, ਅਕਪ੍ਪਿਯੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਨਯਞ੍ਹਿ ਪਤ੍ਵਾ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਵਿਚਾਰਣਮਾਗਮ੍ਮ ਰੁਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ, ਗਾਲ਼੍ਹਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਸੋਤਂ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਗਰੁਕਭਾਵੇਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.
ਅਥ ਪਨਾਯਂ ‘‘ਅਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੁਤ੍ਤੇ ਚ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮੇ ਚ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਹੋਤਿ, ਕਪ੍ਪਿਯੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ, ਅਕਪ੍ਪਿਯੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.
ਅਥਾਯਂ ਬਹੂਹਿ ਸੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਾਰਣੇਹਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਪਰੋ ਕਾਰਣਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ, ਅਕਪ੍ਪਿਯੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਪਰੋ ਬਹੂਹਿ ਸੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਾਰਣੇਹਿ ਕਪ੍ਪਿਯਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਯਂ ਕਾਰਣਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ, ਕਪ੍ਪਿਯੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਕਾਰਣਚ੍ਛਾਯਾ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਹਣਂ ਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾ ਚਾਯਂ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਕਪ੍ਪਿਯੇ ਚ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ; ਏਵਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਆਪਤ੍ਤਿਵਾਦੇ ਆਪਤ੍ਤਾਨਾਪਤ੍ਤਿਵਾਦੇ ਚ, ਲਹੁਕਗਰੁਕਾਪਤ੍ਤਿਵਾਦੇ ਗਰੁਕਲਹੁਕਾਪਤ੍ਤਿਵਾਦੇ ਚਾਪਿ ¶ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਨਾਮਮਤ੍ਤਂਯੇਵ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਨਾਨਂ, ਯੋਜਨਾਨਯੇ ਨਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਂ.
ਏਵਂ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਾਦਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਯੋ ਸੁਤ੍ਤ-ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਆਚਰਿਯਵਾਦਅਤ੍ਤਨੋਮਤੀਸੁ ਅਤਿਰੇਕਕਾਰਣਂ ਲਭਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਾਦੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਨ ਕਾਰਣਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਅਲਭਨ੍ਤੇਨ ਸੁਤ੍ਤਂ ਨ ਜਹਿਤਬ੍ਬਂ, ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਿਭਙ੍ਗੇ ਚ ਸਕਲੇ ਚ ਵਿਨਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਕੋਸਲ੍ਲਂ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤੇਨ ਅਯਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਵਿਨਯੋ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ.
ਇਮਞ੍ਚ ¶ ¶ ਪਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਵਿਨਯਂ ਞਤ੍ਵਾਪਿ ਵਿਨਯਧਰੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਤਿਲਕ੍ਖਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਤੀਣਿ ਹਿ ਵਿਨਯਧਰਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਕਤਮਾਨਿ ਤੀਣਿ? ‘‘ਸੁਤ੍ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਸ੍ਵਾਗਤਂ ਹੋਤਿ ਸੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਸੁਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਂ ਸੁਤ੍ਤਤੋ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ’’ਤਿ ਇਦਮੇਕਂ ਲਕ੍ਖਣਂ. ‘‘ਵਿਨਯੇ ਖੋ ਪਨ ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ ਅਸਂਹੀਰੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਦੁਤਿਯਂ. ‘‘ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾ ਖੋ ਪਨਸ੍ਸ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਾ ਹੋਤਿ ਸੁਮਨਸਿਕਤਾ ਸੂਪਧਾਰਿਤਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਤਤਿਯਂ.
ਤਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਸਕਲਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ. ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਸ੍ਵਾਗਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਆਗਤਂ. ਸੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਵਤ੍ਤਂ ਪਗੁਣਂ ਵਾਚੁਗ੍ਗਤਂ ਸੁਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਂ. ਸੁਤ੍ਤਤੋ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋਤਿ ਪਾਲ਼ਿਤੋ ਚ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਤੋ ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਾਤੋ ਚ ਸੁਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਕਙ੍ਖਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਹਿਤਂ.
ਵਿਨਯੇ ਖੋ ਪਨ ਠਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵਿਨਯੇ ਲਜ੍ਜੀਭਾਵੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਅਲਜ੍ਜੀ ਹਿ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋਪਿ ਸਮਾਨੋ ਲਾਭਗਰੁਤਾਯ ਤਨ੍ਤਿਂ ਵਿਸਂਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਉਬ੍ਬਿਨਯਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਂ ਦੀਪੇਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨੇ ਮਹਨ੍ਤਂ ਉਪਦ੍ਦਵਂ ਕਰੋਤਿ. ਸਙ੍ਘਭੇਦਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਘਰਾਜਿਮ੍ਪਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ. ਲਜ੍ਜੀ ਪਨ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਕੋ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮੋ ਜੀਵਿਤਹੇਤੁਪਿ ਤਨ੍ਤਿਂ ਅਵਿਸਂਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਮੇਵ ਵਿਨਯਮੇਵ ਚ ਦੀਪੇਤਿ, ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਂ ਗਰੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਪੇਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਹਾਥੇਰਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਸੁਂ – ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਲਜ੍ਜੀ ਰਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ, ਲਜ੍ਜੀ ਰਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ, ਲਜ੍ਜੀ ਰਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਯੋ ਲਜ੍ਜੀ, ਸੋ ਵਿਨਯਂ ਅਵਿਜਹਨ੍ਤੋ ਅਵੋਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਲਜ੍ਜੀਭਾਵੇਨ ਵਿਨਯੇ ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਤਿ. ਅਸਂਹੀਰੋਤਿ ਸਂਹੀਰੋ ਨਾਮ ਯੋ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵਾ ਹੇਟ੍ਠਤੋ ਵਾ ਉਪਰਿਤੋ ਵਾ ਪਦਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਯਮਾਨੋ ਵਿਤ੍ਥੁਨਤਿ ਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਤਿ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ; ਯਂ ਯਂ ਪਰੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਂ ਤਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ; ਸਕਵਾਦਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਪਰਵਾਦਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਵਾ ਹੇਟ੍ਠੁਪਰਿਯੇਨ ਵਾ ਪਦਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ¶ ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਯਮਾਨੋ ਨ ਵਿਤ੍ਥੁਨਤਿ ਨ ਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਤਿ, ਏਕੇਕਲੋਮਂ ਸਣ੍ਡਾਸੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ‘‘ਏਵਂ ਮਯਂ ਵਦਾਮ; ਏਵਂ ਨੋ ਆਚਰਿਯਾ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ¶ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ; ਯਮ੍ਹਿ ਪਾਲ਼ਿ ਚ ਪਾਲ਼ਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਚ ਸੁਵਣ੍ਣਭਾਜਨੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸੀਹਵਸਾ ਵਿਯ ਪਰਿਕ੍ਖਯਂ ਪਰਿਯਾਦਾਨਂ ਅਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਅਸਂਹੀਰੋ’’ਤਿ.
ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾ ਖੋ ਪਨਸ੍ਸ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਥੇਰਪਰਮ੍ਪਰਾ ਵਂਸਪਰਮ੍ਪਰਾ ਚਸ੍ਸ ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਹਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਸੁਮਨਸਿਕਤਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਮਨਸਿਕਤਾ; ਆਵਜ੍ਜਿਤਮਤ੍ਤੇ ਉਜ੍ਜਲਿਤਪਦੀਪੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਸੂਪਧਾਰਿਤਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ¶ ਉਪਧਾਰਿਤਾ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਾਨੁਸਨ੍ਧਿਤੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਕਾਰਣਤੋ ਚ ਉਪਧਾਰਿਤਾ; ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਤਿਂ ਪਹਾਯ ਆਚਰਿਯਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਆਚਰਿਯੋ ਅਸੁਕਾਚਰਿਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿ, ਸੋ ਅਸੁਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਂ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਂ ਥੇਰਵਾਦਙ੍ਗਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹੀਤਿ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਠਪੇਤਿ. ਤਤੋਪਿ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿ, ਦਾਸਕਤ੍ਥੇਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ, ਸੋਣਕਤ੍ਥੇਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਦਾਸਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ, ਸਿਗ੍ਗਵਤ੍ਥੇਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਸੋਣਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ, ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਸਿਗ੍ਗਵਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਚਣ੍ਡਵਜ੍ਜਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਚਾਤਿ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਂ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਂ ਥੇਰਵਾਦਙ੍ਗਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਚਰਿਯਂ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਠਪੇਤਿ. ਏਵਂ ਉਗ੍ਗਹਿਤਾ ਹਿ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇਨ ਪਨ ਅਵਸ੍ਸਂ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਪਰਿਵਟ੍ਟਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਹਿ ਨਯੇਨ ਯਥਾ ਆਚਰਿਯੋ ਚ ਆਚਰਿਯਾਚਰਿਯੋ ਚ ਪਾਲ਼ਿਞ੍ਚ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਞ੍ਚ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਞਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਇਮੇਹਿ ਚ ਪਨ ਤੀਹਿ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ ਵਿਨਯਧਰੇਨ ਵਤ੍ਥੁਵਿਨਿਚ੍ਛਯਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੇ ਸਙ੍ਘੇ ਓਤਿਣ੍ਣੇ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਚੋਦਕੇਨ ਚ ਚੁਦਿਤਕੇਨ ਚ ਵੁਤ੍ਤੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਸਹਸਾ ਅਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤ੍ਵਾਵ ਛ ਠਾਨਾਨਿ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਕਤਮਾਨਿ ਛ? ਵਤ੍ਥੁ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਂ, ਮਾਤਿਕਾ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾ, ਪਦਭਾਜਨੀਯਂ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਂ, ਤਿਕਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬੋ, ਅਨ੍ਤਰਾਪਤ੍ਤਿ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾਤਿ.
ਵਤ੍ਥੁਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਪਿ ¶ ਹਿ ‘‘ਤਿਣੇਨ ਵਾ ਪਣ੍ਣੇਨ ਵਾ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਆਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਨਗ੍ਗੇਨ ਆਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ; ਯੋ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੫੧੭) ਏਵਂ ਏਕਚ੍ਚਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਸ੍ਸਤਿ.
ਮਾਤਿਕਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾਵਾਦੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਚਿ. ੨) ਨਯੇਨ ¶ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਆਪਤ੍ਤੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਸ੍ਸਤਿ.
ਪਦਭਾਜਨੀਯਂ ¶ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਅਕ੍ਖਯਿਤੇ ਸਰੀਰੇ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ. ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਖਯਿਤੇ ਸਰੀਰੇ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ. ੫੯ ਆਦਯੋ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਮਾਨਂ) ਨਯੇਨ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਆਪਤ੍ਤੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਪਦਭਾਜਨੀਯਤੋ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਸ੍ਸਤਿ.
ਤਿਕਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਪਿ ਤਿਕਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਂ ਵਾ ਤਿਕਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਵਾ ਤਿਕਦੁਕ੍ਕਟਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਵਾ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਤਿਕਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਤਤੋ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਸ੍ਸਤਿ.
ਅਨ੍ਤਰਾਪਤ੍ਤਿਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਪਟਿਲਾਤਂ ਉਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੩੫੫) ਏਵਂ ਯਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਨ੍ਤਰੇਸੁ ਅਨ੍ਤਰਾਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ ਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਸ੍ਸਤਿ.
ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਸਾਦਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਅਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਨ ਮਰਣਾਧਿਪ੍ਪਾਯਸ੍ਸ, ਅਨੁਲ੍ਲਪਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਸ੍ਸ, ਨ ਮੋਚਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਸ੍ਸ, ਅਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ, ਅਸ੍ਸਤਿਯਾ, ਅਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੭੨ ਆਦਯੋ) ਏਵਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਸ੍ਸਤਿ.
ਯੋ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਵਿਨਯਕੋਵਿਦੋ ਤਿਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਇਮਾਨਿ ਛ ਠਾਨਾਨਿ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਅਪ੍ਪਟਿਵਤ੍ਤਿਯੋ, ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਸਯਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਸਦਿਸੋ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਚੇਵਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕੁਸਲਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਕੋਚਿ ਕਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ; ਤੇਨ ਸਾਧੁਕਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਸਚੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ‘‘ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਸਾ ਦੇਸਨਾਗਾਮਿਨੀ ਚੇ, ‘‘ਦੇਸਨਾਗਾਮਿਨੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨੀ ਚੇ, ‘‘ਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਅਥਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਚ੍ਛਾਯਾ ¶ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ‘‘ਪਾਰਾਜਿਕਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਨ ਤਾਵ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਹਿ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਚ ਓਲ਼ਾਰਿਕੋ. ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਮਨੁਸ੍ਸਵਿਗ੍ਗਹਵੀਤਿਕ੍ਕਮਾ ਪਨ ਸੁਖੁਮਾ ਚਿਤ੍ਤਲਹੁਕਾ. ਤੇ ਸੁਖੁਮੇਨੇਵ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ¶ , ਸੁਖੁਮੇਨ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਸੇਸੇਨ ਤਂਵਤ੍ਥੁਕਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਪੁਚ੍ਛਿਯਮਾਨੋ ‘‘ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਸਚਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯੋ ਧਰਤਿ, ਤਤੋ ਤੇਨ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯਂ ¶ ਪੁਚ੍ਛਾ’’ਤਿ ਪੇਸੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਸੋ ਪੁਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯੋ ਸੁਤ੍ਤਤੋ ਨਯਤੋ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ‘ਸਤੇਕਿਚ੍ਛੋ’ਤਿ ਮਂ ਆਹਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਤਤੋ ਅਨੇਨ ਸੋ ‘‘ਸਾਧੁ ਸੁਟ੍ਠੁ ਯਂ ਆਚਰਿਯੋ ਭਣਤਿ ਤਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਪਨਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪੇਸੇਤਬ੍ਬੋ – ‘‘ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਸਹ ਉਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਥੇਰੋ ਗਣਪਾਮੋਕ੍ਖੋ, ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਾ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਪਿ ‘‘ਸਤੇਕਿਚ੍ਛੋ’’ਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤੇ ‘‘ਸਾਧੁ ਸੁਟ੍ਠੁ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪੇਸੇਤਬ੍ਬੋ – ‘‘ਅਸੁਕਦਹਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਾ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਪਿ ‘‘ਸਤੇਕਿਚ੍ਛੋ’’ਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤੇ ‘‘ਸਾਧੁ ਸੁਟ੍ਠੁ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਦਹਰਸ੍ਸਾਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਚ੍ਛਾਯਾਵ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਤੇਨਾਪਿ ‘‘ਪਾਰਾਜਿਕੋਸੀ’’ਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੋ, ਤਤੋ ਦੁਲ੍ਲਭਤਰਾ ¶ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚ. ਏਵਂ ਪਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ – ‘‘ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਓਕਾਸਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਸੀਲਾਨਿ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਂ ਤਾਵ ਮਨਸਿ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ. ਸਚੇ ਤਸ੍ਸ ਅਰੋਗਂ ਸੀਲਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਘਟਯਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਾਕਟਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਏਕਗ੍ਗਂ ਹੋਤਿ, ਦਿਵਸਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਸੋ ਦਿਵਸਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਤੋ ਏਵਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ – ‘‘ਕੀਦਿਸਾ ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਆਰੋਚਿਤਾਯ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ – ‘‘ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਨਾਮ ਚਿਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਥਾਯ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ.
ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਸੀਲਂ ਭਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਘਟਯਤਿ, ਪਤੋਦਾਭਿਤੁਨ੍ਨਂ ਵਿਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਕਮ੍ਪਤਿ, ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਗ੍ਗਿਨਾ ਡਯ੍ਹਤਿ, ਤਤ੍ਤਪਾਸਾਣੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਵਿਯ ਤਙ੍ਖਣਞ੍ਞੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਤਿ. ਸੋ ¶ ਆਗਤੋ ‘‘ਕਾ ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ. ਆਰੋਚਿਤਾਯ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਲੋਕੇ ਰਹੋ ਨਾਮ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਪਕੁਬ੍ਬਤੋ. ਸਬ੍ਬਪਠਮਞ੍ਹਿ ਪਾਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਥਸ੍ਸ ਆਰਕ੍ਖਦੇਵਤਾ ਪਰਚਿਤ੍ਤਵਿਦੂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਅਞ੍ਞਾ ਚ ਦੇਵਤਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤ੍ਵਂਯੇਵ ਦਾਨਿ ਤਵ ਸੋਤ੍ਥਿਂ ਪਰਿਯੇਸਾਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ.
ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਵਿਨਯਕਥਾ
ਵਿਨਯਧਰਸ੍ਸ ਚ ਲਕ੍ਖਣਾਦਿਕਥਾ.
ਭਿਕ੍ਖੁਪਦਭਾਜਨੀਯਵਣ੍ਣਨਾ
ਇਦਾਨਿ ¶ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਿਭਙ੍ਗਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਯੋ ਪਨਾਤਿ ਯੋ ਯਾਦਿਸੋਤਿਆਦਿ. ਏਤ੍ਥ ਯੋ ਪਨਾਤਿ ਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਪਦਂ; ਯੋ ਯਾਦਿਸੋਤਿਆਦੀਨਿ ਤਸ੍ਸ ਵਿਭਜਨਪਦਾਨਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਪਨਾਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ; ਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥਪਦਂ; ਤਞ੍ਚ ਅਨਿਯਮੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਅਨਿਯਮੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਦੀਪਕਂ ਯੋ ਸਦ੍ਦਮੇਵ ਆਹ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਯੋ ਪਨਾਤਿ ਯੋ ਯੋਕੋਚੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਯੋ ਯੋਕੋਚਿ ਨਾਮ, ਸੋ ਅਵਸ੍ਸਂ ਲਿਙ੍ਗ-ਯੁਤ੍ਤ-ਜਾਤਿ-ਨਾਮ-ਗੋਤ੍ਤ-ਸੀਲ-ਵਿਹਾਰ-ਗੋਚਰਵਯੇਸੁ ਏਕੇਨਾਕਾਰੇਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਤਥਾ ਞਾਪੇਤੁਂ ਤਂ ਪਭੇਦਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਾਦਿਸੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਾਦਿਸੋਤਿ ਲਿਙ੍ਗਵਸੇਨ ਯਾਦਿਸੋ ਵਾ ਤਾਦਿਸੋ ਵਾ ਹੋਤੁ; ਦੀਘੋ ਵਾ ਰਸ੍ਸੋ ਵਾ ਕਾਲ਼ੋ ਵਾ ਓਦਾਤੋ ਵਾ ਮਙ੍ਗੁਰਚ੍ਛਵਿ ਵਾ ਕਿਸੋ ਵਾ ਥੂਲੋ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਯੋਗਵਸੇਨ ਯੇਨ ਵਾ ਤੇਨ ਵਾ ਯੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤੁ; ਨਵਕਮ੍ਮਯੁਤ੍ਤੋ ਵਾ ਉਦ੍ਦੇਸਯੁਤ੍ਤੋ ਵਾ ਵਾਸਧੁਰਯੁਤ੍ਤੋ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਜਚ੍ਚੋਤਿ ਜਾਤਿਵਸੇਨ ਯਂਜਚ੍ਚੋ ਵਾ ਤਂਜਚ੍ਚੋ ਵਾ ਹੋਤੁ; ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਾ ਵੇਸ੍ਸੋ ਵਾ ਸੁਦ੍ਦੋ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਨਾਮੋਤਿ ਨਾਮਵਸੇਨ ਯਥਾਨਾਮੋ ਵਾ ਤਥਾਨਾਮੋ ਵਾ ਹੋਤੁ; ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤੋ ਵਾ ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤੋ ਵਾ ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤੋ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਗੋਤ੍ਤੋਤਿ ਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨ ਯਥਾਗੋਤ੍ਤੋ ਵਾ ਤਥਾਗੋਤ੍ਤੋ ਵਾ ਯੇਨ ਵਾ ਤੇਨ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਹੋਤੁ; ਕਚ੍ਚਾਯਨੋ ਵਾ ਵਾਸਿਟ੍ਠੋ ਵਾ ਕੋਸਿਯੋ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਸੀਲੋਤਿ ਸੀਲੇਸੁ ਯਥਾਸੀਲੋ ਵਾ ਤਥਾਸੀਲੋ ਵਾ ਹੋਤੁ; ਨਵਕਮ੍ਮਸੀਲੋ ਵਾ ਉਦ੍ਦੇਸਸੀਲੋ ਵਾ ਵਾਸਧੁਰਸੀਲੋ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਵਿਹਾਰੀਤਿ ਵਿਹਾਰੇਸੁਪਿ ਯਥਾਵਿਹਾਰੀ ਵਾ ਤਥਾਵਿਹਾਰੀ ਵਾ ਹੋਤੁ; ਨਵਕਮ੍ਮਵਿਹਾਰੀ ਵਾ ਉਦ੍ਦੇਸਵਿਹਾਰੀ ਵਾ ਵਾਸਧੁਰਵਿਹਾਰੀ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਗੋਚਰੋਤਿ ਗੋਚਰੇਸੁਪਿ ਯਥਾਗੋਚਰੋ ਵਾ ਤਥਾਗੋਚਰੋ ਵਾ ਹੋਤੁ; ਨਵਕਮ੍ਮਗੋਚਰੋ ¶ ਵਾ ਉਦ੍ਦੇਸਗੋਚਰੋ ਵਾ ਵਾਸਧੁਰਗੋਚਰੋ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਥੇਰੋ ਵਾਤਿ ਆਦੀਸੁ ਵਯੋਵੁਡ੍ਢਾਦੀਸੁ ਯੋ ਵਾ ਸੋ ਵਾ ਹੋਤੁ; ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਦਸਵਸ੍ਸਤਾਯ ਥੇਰੋ ਵਾ ਊਨਪਞ੍ਚਵਸ੍ਸਤਾਯ ਨਵੋ ਵਾ ਅਤਿਰੇਕਪਞ੍ਚਵਸ੍ਸਤਾਯ ¶ ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਖੋ ਸਬ੍ਬੋਵ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਏਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਯੋ ਪਨਾ’’ਤਿ.
ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਭਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖਕੋ; ਲਭਨ੍ਤੋ ਵਾ ਅਲਭਨ੍ਤੋ ਵਾ ਅਰਿਯਾਯ ਯਾਚਨਾਯ ਯਾਚਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਅਜ੍ਝੁਪਗਤਂ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਂ ਅਜ੍ਝੁਪਗਤਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਂ ਅਜ੍ਝੁਪਗਤੋ ਨਾਮ. ਯੋ ਹਿ ਕੋਚਿ ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਮਹਨ੍ਤਂ ਵਾ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪਹਾਯ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਸੋ ਕਸਿਗੋਰਕ੍ਖਾਦੀਹਿ ਜੀਵਿਕਕਪ੍ਪਨਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਲਿਙ੍ਗਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨੇਨੇਵ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਂ ਅਜ੍ਝੁਪਗਤੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ. ਪਰਪਟਿਬਦ੍ਧਜੀਵਿਕਤ੍ਤਾ ਵਾ ਵਿਹਾਰਮਜ੍ਝੇ ਕਾਜਭਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨੋਪਿ ¶ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਂ ਅਜ੍ਝੁਪਗਤੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ; ਪਿਣ੍ਡਿਯਾਲੋਪਭੋਜਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਉਸ੍ਸਾਹਜਾਤਤ੍ਤਾ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਂ ਅਜ੍ਝੁਪਗਤੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ. ਅਗ੍ਘਫਸ੍ਸਵਣ੍ਣਭੇਦੇਨ ਭਿਨ੍ਨਂ ਪਟਂ ਧਾਰੇਤੀਤਿ ਭਿਨ੍ਨਪਟਧਰੋ. ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਥਕਚ੍ਛੇਦਨੇਨ ਅਗ੍ਘਭੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕੋਪਿ ਹਿ ਪਟੋ ਸਤ੍ਥਕੇਨ ਖਣ੍ਡਾਖਣ੍ਡਿਕਂ ਛਿਨ੍ਨੋ ਭਿਨ੍ਨਗ੍ਘੋ ਹੋਤਿ. ਪੁਰਿਮਗ੍ਘਤੋ ਉਪਡ੍ਢਮ੍ਪਿ ਨ ਅਗ੍ਘਤਿ. ਸੁਤ੍ਤਸਂਸਿਬ੍ਬਨੇਨ ਫਸ੍ਸਭੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੁਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋਪਿ ਹਿ ਪਟੋ ਸੁਤ੍ਤੇਹਿ ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤੋ ਭਿਨ੍ਨਫਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ. ਖਰਸਮ੍ਫਸ੍ਸਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਸੂਚਿਮਲਾਦੀਹਿ ਵਣ੍ਣਭੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋਪਿ ਹਿ ਪਟੋ ਸੂਚਿਕਮ੍ਮਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸੂਚਿਮਲੇਨ, ਹਤ੍ਥਸੇਦਮਲਜਲ੍ਲਿਕਾਹਿ, ਅਵਸਾਨੇ ਰਜਨਕਪ੍ਪਕਰਣੇਹਿ ਚ ਭਿਨ੍ਨਵਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ; ਪਕਤਿਵਣ੍ਣਂ ਵਿਜਹਤਿ. ਏਵਂ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਭਿਨ੍ਨਪਟਧਾਰਣਤੋ ਭਿਨ੍ਨਪਟਧਰੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ. ਗਿਹਿਵਤ੍ਥਵਿਸਭਾਗਾਨਂ ਵਾ ਕਾਸਾਵਾਨਂ ਧਾਰਣਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਭਿਨ੍ਨਪਟਧਰੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ.
ਸਮਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਵੋਹਾਰੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮਞ੍ਞਾਯ ਏਵ ਹਿ ਏਕਚ੍ਚੋ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਨਿਮਨ੍ਤਨਾਦਿਮ੍ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਗਣਿਯਮਾਨੇਸੁ ਸਾਮਣੇਰੇਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਤਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਟਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਜਾਨਨੇਨ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯਪਿ ਹਿ ਏਕਚ੍ਚੋ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਤਸ੍ਸ ‘‘ਕੋ ਏਤ੍ਥਾਤਿ? ਅਹਂ, ਆਵੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧੦.੯੬) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਸਮ੍ਭਵੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ ¶ . ਅਯਂ ਪਨ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾ. ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਪਨ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾਪਿ ਪਟਿਪਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ‘‘ਕੋ ਏਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਧਮ੍ਮਿਕਾਯ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਅਭੂਤਾਯ ‘‘ਮਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.
ਏਹਿ ¶ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਏਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨਾਮ ਭਗਵਤੋ ‘‘ਏਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਵਚਨਮਤ੍ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਂ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੂਪਸਮ੍ਪਦਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਾਯ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਪਂਸੁਕੂਲਨ੍ਤਰਤੋ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਂ ਦਕ੍ਖਿਣਹਤ੍ਥਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਘੋਸਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਹਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਚਰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਕਿਰਿਯਾਯਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਸਹੇਵ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨੇਨ ਗਿਹਿਲਿਙ੍ਗਂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚ ਰੁਹਤਿ. ਭਣ੍ਡੁ ਕਾਸਾਯਵਸਨੋ ਹੋਤਿ. ਏਕਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਅਂਸੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵਾਮਂਸਕੂਟੇ ਆਸਤ੍ਤਨੀਲੁਪ੍ਪਲਵਣ੍ਣਮਤ੍ਤਿਕਾਪਤ੍ਤੋ –
‘‘ਤਿਚੀਵਰਞ੍ਚ ਪਤ੍ਤੋ ਚ, ਵਾਸਿ ਸੂਚਿ ਚ ਬਨ੍ਧਨਂ;
ਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨੇਨ ਅਟ੍ਠੇਤੇ, ਯੁਤ੍ਤਯੋਗਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ’’ਤਿ.
ਏਵਂ ¶ ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਹਿ ਸਰੀਰੇ ਪਟਿਮੁਕ੍ਕੇਹਿਯੇਵ ਸਟ੍ਠਿਵਸ੍ਸਿਕਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਇਰਿਯਾਪਥਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਬੁਦ੍ਧਾਚਰਿਯਕੋ ਬੁਦ੍ਧੁਪਜ੍ਝਾਯਕੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਵਨ੍ਦਮਾਨੋਯੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਪਠਮਬੋਧਿਯਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੂਪਸਮ੍ਪਦਾਯ ਏਵ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ. ਏਵਂ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਿ ਚ ਸਹਸ੍ਸੁਪਰਿ ਏਕਚਤ੍ਤਾਲੀਸੁਤ੍ਤਰਾਨਿ ਤੀਣਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ; ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਪਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯਤ੍ਥੇਰਾ, ਯਸੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਵਾਰਾ ਚਤੁਪਣ੍ਣਾਸ ਸਹਾਯਕਾ, ਤਿਂਸ ਭਦ੍ਦਵਗ੍ਗਿਯਾ, ਸਹਸ੍ਸਪੁਰਾਣਜਟਿਲਾ, ਸਦ੍ਧਿਂ ਦ੍ਵੀਹਿ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੇਹਿ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਸਤਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ, ਏਕੋ ਅਙ੍ਗੁਲਿਮਾਲਤ੍ਥੇਰੋਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ –
‘‘ਤੀਣਿ ਸਤਂ ਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ, ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ ਪੁਨਾਪਰੇ;
ਏਕੋ ਚ ਥੇਰੋ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞੋ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੁਕਾ’’ਤਿ.
ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਏਤੇ ਏਵ, ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਬਹੂ ਸਨ੍ਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਤਿਸਤਪਰਿਵਾਰੋ ਸੇਲੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੋ ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨੋ, ਦਸਸਹਸ੍ਸਾ ¶ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਵਾਸਿਨੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ, ਸੋਲ਼ਸਸਹਸ੍ਸਾ ਪਾਰਾਯਨਿਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਏਵਮਾਦਯੋ. ਤੇ ਪਨ ਵਿਨਯਪਿਟਕੇ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਇਮੇ ਤਤ੍ਥ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ.
‘‘ਸਤ੍ਤਵੀਸ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਤੀਣਿਯੇਵ ਸਤਾਨਿ ਚ;
ਏਤੇਪਿ ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਤਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੁਕਾ’’ਤਿ.
ਤੀਹਿ ¶ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਾਚਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਤੀਹਿ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਨਾਮ ਅਟ੍ਠਵਿਧਾ – ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੂਪਸਮ੍ਪਦਾ, ਸਰਣਗਮਨੂਪਸਮ੍ਪਦਾ, ਓਵਾਦਪਟਿਗ੍ਗਹਣੂਪਸਮ੍ਪਦਾ, ਪਞ੍ਹਬ੍ਯਾਕਰਣੂਪਸਮ੍ਪਦਾ, ਗਰੁਧਮ੍ਮਪਟਿਗ੍ਗਹਣੂਪਸਮ੍ਪਦਾ, ਦੂਤੇਨੂਪਸਮ੍ਪਦਾ, ਅਟ੍ਠਵਾਚਿਕੂਪਸਮ੍ਪਦਾ, ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥਕਮ੍ਮੂਪਸਮ੍ਪਦਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੂਪਸਮ੍ਪਦਾ, ਸਰਣਗਮਨੂਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾ ਏਵ.
ਓਵਾਦਪਟਿਗ੍ਗਹਣੂਪਸਮ੍ਪਦਾ ਨਾਮ ‘‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ ਤੇ, ਕਸ੍ਸਪ, ਏਵਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ – ‘ਤਿਬ੍ਬਂ ਮੇ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਥੇਰੇਸੁ ਨਵੇਸੁ ਮਜ੍ਝਿਮੇਸੁ ਚਾ’ਤਿ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਤੇ, ਕਸ੍ਸਪ, ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ ਤੇ, ਕਸ੍ਸਪ, ਏਵਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ – ‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਧਮ੍ਮਂ ਸੋਸ੍ਸਾਮਿ ਕੁਸਲੂਪਸਂਹਿਤਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਅਟ੍ਠਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਚੇਤਸਾ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਿਤ੍ਵਾ ਓਹਿਤਸੋਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੋਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ. ਏਵਂ ਹਿ ਤੇ, ਕਸ੍ਸਪ, ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ ਤੇ, ਕਸ੍ਸਪ, ਏਵਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ ¶ – ‘ਸਾਤਸਹਗਤਾ ਚ ਮੇ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿ ਨ ਵਿਜਹਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਤੇ, ਕਸ੍ਸਪ, ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੫੪) ਇਮਿਨਾ ਓਵਾਦਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਉਪਸਮ੍ਪਦਾ.
ਪਞ੍ਹਬ੍ਯਾਕਰਣੂਪਸਮ੍ਪਦਾ ਨਾਮ ਸੋਪਾਕਸ੍ਸ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਉਪਸਮ੍ਪਦਾ. ਭਗਵਾ ਕਿਰ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇ ਅਨੁਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤਂ ਸੋਪਾਕਸਾਮਣੇਰਂ ‘‘‘ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਸਞ੍ਞਾ’ਤਿ ਵਾ, ਸੋਪਾਕ, ‘ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ’ਤਿ ਵਾ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਨਾਨਤ੍ਥਾ ਨਾਨਾਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ ¶ , ਉਦਾਹੁ ਏਕਤ੍ਥਾ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮੇਵ ਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਦਸ ਅਸੁਭਨਿਸ੍ਸਿਤੇ ਪਞ੍ਹੇ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸੋ ਤੇ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਦਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਤਿਵਸ੍ਸੋਸਿ ਤ੍ਵਂ, ਸੋਪਾਕਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸੋਹਂ, ਭਗਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸੋਪਾਕ, ਤ੍ਵਂ ਮਮ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹੇ ਬ੍ਯਾਕਾਸੀ’’ਤਿ ਆਰਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਅਨੁਜਾਨਿ. ਅਯਂ ਪਞ੍ਹਬ੍ਯਾਕਰਣੂਪਸਮ੍ਪਦਾ.
ਗਰੁਧਮ੍ਮਪਟਿਗ੍ਗਹਣੂਪਸਮ੍ਪਦਾ ਨਾਮ ਮਹਾਪਜਾਪਤਿਯਾ ਅਟ੍ਠਗਰੁਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਉਪਸਮ੍ਪਦਾ.
ਦੂਤੇਨੂਪਸਮ੍ਪਦਾ ਨਾਮ ਅਡ੍ਢਕਾਸਿਯਾ ਗਣਿਕਾਯ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਉਪਸਮ੍ਪਦਾ.
ਅਟ੍ਠਵਾਚਿਕੂਪਸਮ੍ਪਦਾ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘਤੋ ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਤੋ ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥੇਨਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਮ੍ਮੇਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ.
ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥਕਮ੍ਮੂਪਸਮ੍ਪਦਾ ¶ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏਤਰਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ. ਇਮਾਸੁ ਅਟ੍ਠਸੁ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਸੁ ‘‘ਯਾ ਸਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਯਾ ਤੀਹਿ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ, ਤਂ ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਾਮਿ. ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੬੯) ਏਵਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾਯ ਇਮਾਯ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਯ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
ਭਦ੍ਰੋਤਿ ਅਪਾਪਕੋ. ਕਲ੍ਯਾਣਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਦਯੋ ਹਿ ਯਾਵ ਅਰਹਾ, ਤਾਵ ਭਦ੍ਰੇਨ ਸੀਲੇਨ ਸਮਾਧਿਨਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨੇਨ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਭਦ੍ਰੋ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਸਾਰੋਤਿ ਤੇਹਿਯੇਵ ਸੀਲਸਾਰਾਦੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਨੀਲਸਮਨ੍ਨਾਗਮੇਨ ਨੀਲੋ ਪਟੋ ਵਿਯ ‘‘ਸਾਰੋ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਵਿਗਤਕਿਲੇਸਫੇਗ੍ਗੁਭਾਵਤੋ ਵਾ ਖੀਣਾਸਵੋਵ ‘‘ਸਾਰੋ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੇਖੋਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਤ੍ਤ ¶ ਅਰਿਯਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਸੇਖਾ. ਤੇਸੁ ਯੋ ਕੋਚਿ ‘‘ਸੇਖੋ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਨ ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਅਸੇਖੋ. ਸੇਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਗ੍ਗਫਲੇ ਠਿਤੋ, ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਭਾਵਤੋ ਖੀਣਾਸਵੋ ‘‘ਅਸੇਖੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਮਗ੍ਗੇਨ ਸਙ੍ਘੇਨਾਤਿ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿਮੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਕਰਣੀਯੇ ਕਮ੍ਮੇ ਯਾਵਤਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਮ੍ਮਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਤੇਸਂ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਛਨ੍ਦਾਰਹਾਨਂ ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਆਹਟਤ੍ਤਾ, ਸਮ੍ਮੁਖੀਭੂਤਾਨਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਨਤੋ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕਮ੍ਮੇ ਸਮਗ੍ਗਭਾਵਂ ਉਪਗਤੇਨ. ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥੇਨਾਤਿ ¶ ਤੀਹਿ ਅਨੁਸ੍ਸਾਵਨਾਹਿ ਏਕਾਯ ਚ ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਤਬ੍ਬੇਨ. ਕਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਧਮ੍ਮਿਕੇਨ ਵਿਨਯਕਮ੍ਮੇਨ. ਅਕੁਪ੍ਪੇਨਾਤਿ ਵਤ੍ਥੁ-ਞਤ੍ਤਿ-ਅਨੁਸ੍ਸਾਵਨ-ਸੀਮਾ-ਪਰਿਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਕੋਪੇਤਬ੍ਬਤਂ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਤਬ੍ਬਤਞ੍ਚ ਉਪਗਤੇਨ. ਠਾਨਾਰਹੇਨਾਤਿ ਕਾਰਣਾਰਹੇਨ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਾਰਹੇਨ. ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਮ ਉਪਰਿਭਾਵਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ, ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵੋ ਹਿ ਉਪਰਿਭਾਵੋ, ਤਞ੍ਚੇਸ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਏਕਮੇਵ ਆਗਤਂ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਠਾਨੇ ਠਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਾਨਿ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਕਥੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਸਬ੍ਬਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਾਨਿ ਚ ‘‘ਅਪਲੋਕਨਕਮ੍ਮਂ ਞਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਂ ਞਤ੍ਤਿਦੁਤਿਯਕਮ੍ਮਂ ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਖਨ੍ਧਕਤੋ ਪਰਿਵਾਰਾਵਸਾਨੇ ਕਮ੍ਮਵਿਭਙ੍ਗਤੋ ਚ ਪਾਲ਼ਿਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਕਥਿਤਾਨਿ. ਤਾਨਿ ਮਯਂ ਪਰਿਵਾਰਾਵਸਾਨੇ ਕਮ੍ਮਵਿਭਙ੍ਗੇਯੇਵ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਤਿ ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਵਣ੍ਣਨਾ ਚ ¶ ਨ ਭਾਰਿਯਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ; ਯਥਾਠਿਤਾਯ ਚ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਵਣ੍ਣਨਾ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਾਨਿ ਚ ਠਾਨਾਨਿ ਅਸੁਞ੍ਞਾਨਿ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਅਨੁਪਦਵਣ੍ਣਨਮੇਵ ਕਰੋਮ.
ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤੇਸੁ ‘‘ਭਿਕ੍ਖਕੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ. ਯ੍ਵਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਯੋ ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ. ਸਮਗ੍ਗੇਨ ਸਙ੍ਘੇਨ…ਪੇ… ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਅਟ੍ਠਸੁ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਸੁ ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥੇਨੇਵ ਕਮ੍ਮੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਅਯਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਅਯਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ‘‘ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਿਤ੍ਵਾ ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਇਤਰੇ ਪਨ ‘‘ਭਿਕ੍ਖਕੋ’’ਤਿ ਆਦਯੋ ਅਤ੍ਥੁਦ੍ਧਾਰਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਸੁ ਚ ‘‘ਭਿਕ੍ਖਕੋ’’ਤਿ ਆਦਯੋ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ‘‘ਸਮਞ੍ਞਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਇਮੇ ਦ੍ਵੇ ਅਭਿਲਾਪਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ‘‘ਏਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ ਪਟਿਲਦ੍ਧਉਪਸਮ੍ਪਦਾਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸਰਣਗਮਨਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਕਮ੍ਮਵਾਚਾਯ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ, ‘‘ਭਦ੍ਰੋ’’ਤਿਆਦਯੋ ਗੁਣਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਭਿਕ੍ਖੁਪਦਭਾਜਨੀਯਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਸਿਕ੍ਖਾਸਾਜੀਵਪਦਭਾਜਨੀਯਵਣ੍ਣਨਾ
ਇਦਾਨਿ ¶ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਦਂ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਾਭਾਵਤੋ ਅਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾਵ ਯਂ ਸਿਕ੍ਖਞ੍ਚ ਸਾਜੀਵਞ੍ਚ ਸਮਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਸਾਜੀਵਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਤਿਸ੍ਸੋਤਿ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ¶ . ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਅਧਿਕਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਅਧਿਸੀਲਂ; ਅਧਿਸੀਲਞ੍ਚ ਤਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਤੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਚਾਤਿ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ. ਏਸ ਨਯੋ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤ-ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾਸੁ.
ਕਤਮਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸੀਲਂ, ਕਤਮਂ ਅਧਿਸੀਲਂ, ਕਤਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਕਤਮਂ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਂ, ਕਤਮਾ ਪਞ੍ਞਾ, ਕਤਮਾ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਦਸਙ੍ਗਸੀਲਂ ਤਾਵ ਸੀਲਮੇਵ. ਤਞ੍ਹਿ ਬੁਦ੍ਧੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਪਿ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਪਿ ਲੋਕੇ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸੀਲੇ ਬੁਦ੍ਧਾਪਿ ਸਾਵਕਾਪਿ ਮਹਾਜਨਂ ਸਮਾਦਪੇਨ੍ਤਿ. ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧੇ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਕਮ੍ਮਵਾਦਿਨੋ ਚ ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ ਚ ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਚ ਸਮਾਦਪੇਨ੍ਤਿ. ਸਾਮਮ੍ਪਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਮਾਦਿਯਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਤਂ ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਦੇਵੇਸੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭੋਨ੍ਤਿ. ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲਂ ਪਨ ‘‘ਅਧਿਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਞ੍ਹਿ ਸੂਰਿਯੋ ਵਿਯ ਪਜ੍ਜੋਤਾਨਂ ਸਿਨੇਰੁ ਵਿਯ ਪਬ੍ਬਤਾਨਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕਿਯਸੀਲਾਨਂ ¶ ਅਧਿਕਞ੍ਚੇਵ ਉਤ੍ਤਮਞ੍ਚ, ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇਯੇਵ ਚ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਵਿਨਾ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਾ. ਨ ਹਿ ਤਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੋ ਸਤ੍ਤੋ ਠਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਾਯੇਵ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਾਯਵਚੀਦ੍ਵਾਰਅਜ੍ਝਾਚਾਰਸੋਤਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਤਂ ਸੀਲਸਂਵਰਂ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤਿ. ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਤੋਪਿ ਚ ਮਗ੍ਗਫਲਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਸੀਲਂ ਅਧਿਸੀਲਂ, ਤਂ ਪਨ ਇਧ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਨ ਹਿ ਤਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਤਿ.
ਕਾਮਾਵਚਰਾਨਿ ਪਨ ਅਟ੍ਠ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਾਨਿ, ਲੋਕਿਯਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਾਨੁਪ੍ਪਾਦੇ ਚਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿ, ਸਮਾਦਪਨਂ ਸਮਾਦਾਨਞ੍ਚ ਸੀਲੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਂ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਚਿਤ੍ਤਂ ਪਨ ‘‘ਅਧਿਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਞ੍ਹਿ ਅਧਿਸੀਲਂ ਵਿਯ ਸੀਲਾਨਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕਿਯਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਅਧਿਕਞ੍ਚੇਵ ਉਤ੍ਤਮਞ੍ਚ, ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇਯੇਵ ਚ ਹੋਤਿ, ਨ ਵਿਨਾ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਾ. ਤਤੋਪਿ ਚ ਮਗ੍ਗਫਲਚਿਤ੍ਤਮੇਵ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪਨ ਇਧ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਨ ਹਿ ਤਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਤਿ.
‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਯਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੩੭੧; ਵਿਭ. ੭੯੩; ਮ. ਨਿ. ੩.੯੨) -ਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ ਪਨ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਞਾਣਂ ਪਞ੍ਞਾ, ਸਾ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਪਿ ¶ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਪਿ ਲੋਕੇ ¶ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧੇ ਤਸ੍ਸਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਬੁਦ੍ਧਾਪਿ ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾਪਿ ਮਹਾਜਨਂ ਸਮਾਦਪੇਨ੍ਤਿ. ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧੇ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਕਮ੍ਮਵਾਦਿਨੋ ਚ ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ ਚ ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਚ ਸਮਾਦਪੇਨ੍ਤਿ. ਸਾਮਮ੍ਪਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਸਤ੍ਤਾ ਸਮਾਦਿਯਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਙ੍ਕੁਰੋ ਦਸਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਮਹਾਦਾਨਂ ਅਦਾਸਿ. ਵੇਲਾਮੋ, ਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰੋ, ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਬਹੂ ਪਣ੍ਡਿਤਮਨੁਸ੍ਸਾ ਮਹਾਦਾਨਾਨਿ ਅਦਂਸੁ. ਤੇ ਤਂ ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਦੇਵੇਸੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਿਂਸੁ. ਤਿਲਕ੍ਖਣਾਕਾਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਂ ਪਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਂ ‘‘ਅਧਿਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਾ ਹਿ ਅਧਿਸੀਲ-ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਵਿਯ ਸੀਲਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕਿਯਪਞ੍ਞਾਨਂ ਅਧਿਕਾ ਚੇਵ ਉਤ੍ਤਮਾ ਚ, ਨ ਚ ਵਿਨਾ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਾ ਲੋਕੇ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤਤੋਪਿ ਚ ਮਗ੍ਗਫਲਪਞ੍ਞਾਵ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾ, ਸਾ ਪਨ ਇਧ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਨ ਹਿ ਤਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਤੀਤਿ.
ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਾਸੁ ਤੀਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਸੁ. ਯਾਯਂ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਯਾ ਅਯਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸੀਲਸਙ੍ਖਾਤਾ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ. ਏਤਂ ਸਾਜੀਵਂ ਨਾਮਾਤਿ ਏਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ¶ ਭਗਵਤਾ ਵਿਨਯੇ ਠਪਿਤਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਨਾਨਾਦੇਸਜਾਤਿਗੋਤ੍ਤਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਹ ਜੀਵਨ੍ਤਿ ਏਕਜੀਵਿਕਾ ਸਭਾਗਜੀਵਿਕਾ ਸਭਾਗਵੁਤ੍ਤਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਾਜੀਵ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਤਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਕਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਥਾਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਨੁ ਖੋ ਸਿਕ੍ਖਾਮਿ ਨ ਸਿਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖਤਿ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚਾਯਮੇਤਸ੍ਮਿਂ ਸਾਜੀਵਸਙ੍ਖਾਤੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਯੇਵ ਸਿਕ੍ਖਤਿ, ਸਿਕ੍ਖਾਯਪਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ, ‘‘ਏਤਂ ਸਾਜੀਵਂ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਅਨਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਤਂ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਥ ਖੋ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ – ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਰਿਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਾਜੀਵਸਮਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਅਨਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਸਾਜੀਵਪਦਸ੍ਸੇਵ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਮ੍ਪਿ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਿਕ੍ਖਾਸਮਾਪਨ੍ਨੋਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਤਿ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਸਾਜੀਵਸਮਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਪਦਭਾਜਨਮ੍ਪਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ¶ ਹੋਤਿ.
ਸਿਕ੍ਖਾਸਾਜੀਵਪਦਭਾਜਨੀਯਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਵਿਭਙ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ
ਸਿਕ੍ਖਂ ¶ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ ਅਨਾਵਿਕਤ੍ਵਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਦੁਬ੍ਬਲਭਾਵਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯੇ ਆਵਿਕਤੇਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਵ ਹੋਤਿ, ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਯ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ ਆਵਿਕਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ ਅਨਾਵਿਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਦੇਨ ਨ ਕੋਚਿ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥੋ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਯਥਾ ਪਨ ‘‘ਦਿਰਤ੍ਤਤਿਰਤ੍ਤਂ ਸਹਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਦਿਰਤ੍ਤਵਚਨੇਨ ਨ ਕੋਚਿ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਕੇਵਲਂ ਲੋਕਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾਯ ਮੁਖਾਰੂਲ਼੍ਹਤਾਯ ਏਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਮਿਦਮ੍ਪਿ ਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾਯ ਮੁਖਾਰੂਲ਼੍ਹਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਭਗਵਾ ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ ਅਨਾਵਿਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ. ਪਰਿਵਾਰਕਪਦਵਿਰਹਿਤਞ੍ਹਿ ਏਕਮੇਵ ਅਤ੍ਥਪਦਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਪਰਿਵਾਰਵਿਰਹਿਤੋ ਰਾਜਾ ਵਿਯ, ਵਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਵਿਰਹਿਤੋ ਵਿਯ ਚ ਪੁਰਿਸੋ ਨ ਸੋਭਤਿ; ਪਰਿਵਾਰਕੇਨ ਪਨ ਅਤ੍ਥਾਨੁਲੋਮੇਨ ਸਹਾਯਪਦੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਂ ਸੋਭਤੀਤਿ.
ਯਸ੍ਮਾ ¶ ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਸ੍ਸ ਏਕਚ੍ਚਂ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਾਵਿਕਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯਾ’’ਤਿਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ ਅਨਾਵਿਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਆਹ.
ਤਤ੍ਥ ਸਿਯਾ ਯਸ੍ਮਾ ਨ ਸਬ੍ਬਂ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਾਵਿਕਮ੍ਮਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ ਅਨਾਵਿਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਪਠਮਂ ਵਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਨਿਯਮਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਨ; ਕਸ੍ਮਾ? ਅਤ੍ਥਾਨੁਕ੍ਕਮਾਭਾਵਤੋ. ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਸਾਜੀਵਸਮਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਯਂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ, ਤਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਦਮੇਵ ਪਠਮਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ.
ਅਪਿਚ ਅਨੁਪਟਿਪਾਟਿਯਾਪਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕਥਂ? ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਸਾਜੀਵਸਮਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਤਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਯਞ੍ਚ ਸਾਜੀਵਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਤਤ੍ਥ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ ਅਨਾਵਿਕਤ੍ਵਾਤਿ.
ਇਦਾਨਿ ¶ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਾਵਿਕਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਸੇਸਾਵਿਸੇਸਂ ¶ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਲਕ੍ਖਣਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਿ ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿਆਦੀਨਿ ਦ੍ਵੇ ਮਾਤਿਕਾਪਦਾਨਿ; ਤਾਨਿ ਵਿਭਜਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਥਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦਵਣ੍ਣਨਾ – ਕਥਨ੍ਤਿ ਕੇਨ ਆਕਾਰੇਨ. ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਾਵਿਕਮ੍ਮਞ੍ਚਾਤਿ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਸ੍ਸ ਆਵਿਕਮ੍ਮਞ੍ਚ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ. ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤੋਤਿ ਅਨਭਿਰਤਿਯਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਕਿਚ੍ਛਜੀਵਿਕਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਅਥ ਵਾ ਅਜ੍ਜ ਯਾਮਿ, ਸ੍ਵੇ ਯਾਮਿ, ਇਤੋ ਯਾਮਿ, ਏਤ੍ਥ ਯਾਮੀਤਿ ਉਦ੍ਧਂ ਕਣ੍ਠਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਮਾਨੋ, ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨੇਕਗ੍ਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਨਭਿਰਤੋਤਿ ਸਾਸਨੇ ਅਭਿਰਤਿਵਿਰਹਿਤੋ.
ਸਾਮਞ੍ਞਾ ਚਵਿਤੁਕਾਮੋਤਿ ਸਮਣਭਾਵਤੋ ਅਪਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ. ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵੇਨ. ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ‘‘ਕਣ੍ਠੇ ਆਸਤ੍ਤੇਨ ਅਟ੍ਟੀਯੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਾਰਾ. ੧੬੨) ਪਨ ਯਥਾਲਕ੍ਖਣਂ ਕਰਣਵਚਨੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਟ੍ਟੀਯਮਾਨੋਤਿ ਅਟ੍ਟਂ ਪੀਲ਼ਿਤਂ ਦੁਕ੍ਖਿਤਂ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਆਚਰਮਾਨੋ; ਤੇਨ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵੇਨ ਅਟ੍ਟੋ ਕਰਿਯਮਾਨੋ ਪੀਲ਼ਿਯਮਾਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਹਰਾਯਮਾਨੋਤਿ ਲਜ੍ਜਮਾਨੋ. ਜਿਗੁਚ੍ਛਮਾਨੋਤਿ ਅਸੁਚਿਂ ਵਿਯ ਤਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ. ਗਿਹਿਭਾਵਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨੋਤਿਆਦੀਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨਿਯੇਵ. ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂਨੂਨਾਤਿ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਦਸ੍ਸਨੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਸਚਾਹਂ ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇਯ੍ਯਂ, ਸਾਧੁ ਵਤ ਮੇ ਸਿਯਾ’’ਤਿ. ਵਦਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤੀਤਿ ¶ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਏਤੇਹਿ ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਵਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹਿ ਵਚੀਭੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਦਤਿ ਚੇਵ, ਯਸ੍ਸ ਚ ਵਦਤਿ, ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤਿ ਜਾਨਾਪੇਤਿ. ਏਵਮ੍ਪੀਤਿ ਉਪਰਿਮਤ੍ਥਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਤੋ ਪਿਕਾਰੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਾਵਿਕਮ੍ਮਞ੍ਚੇਵ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ, ਅਞ੍ਞਥਾਪਿ.
ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਅਞ੍ਞਥਾਪਿ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਾਵਿਕਮ੍ਮਂ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਥ ਵਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ. ਪਦਤੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇਯ੍ਯਂ, ਧਮ੍ਮਂ, ਸਙ੍ਘਂ, ਸਿਕ੍ਖਂ, ਵਿਨਯਂ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ, ਉਦ੍ਦੇਸਂ, ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ, ਆਚਰਿਯਂ, ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਂ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਂ, ਸਮਾਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਂ, ਸਮਾਨਾਚਰਿਯਕਂ, ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਚੁਦ੍ਦਸ ਪਦਾਨਿ ¶ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਾਕਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ.
ਗਿਹੀ ਅਸ੍ਸਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ‘‘ਗਿਹੀ, ਉਪਾਸਕੋ, ਆਰਾਮਿਕੋ, ਸਾਮਣੇਰੋ, ਤਿਤ੍ਥਿਯੋ, ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾਵਕੋ, ਅਸ੍ਸਮਣੋ, ਅਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯੋ ਅਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਅਟ੍ਠ ਪਦਾਨਿ ‘‘ਅਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਭਾਵਵਿਕਪ੍ਪਾਕਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਏਵਂ ‘‘ਯਂਨੂਨਾਹ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਦ੍ਵਾਵੀਸਤਿ ਪਦਾਨਿ.
੪੬. ਯਥਾ ¶ ਚ ਏਤਾਨਿ, ਏਵਂ ‘‘ਯਦਿ ਪਨਾਹਂ, ਅਪਾਹਂ, ਹਨ੍ਦਾਹਂ, ਹੋਤਿ ਮੇ’’ਤਿ ਇਮੇਸੁ ਏਕਮੇਕੇਨ ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਦ੍ਵਾਵੀਸਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਾਨੇਵ ਸਤਞ੍ਚ ਦਸ ਚ ਪਦਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ.
੪੭. ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਰਿਤਬ੍ਬਵਤ੍ਥੁਦਸ੍ਸਨਨਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਨਿ ‘‘ਮਾਤਰਂ ਸਰਾਮੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਸਤ੍ਤਰਸ ਪਦਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਖੇਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਾਲਿਖੇਤ੍ਤਾਦਿਂ. ਵਤ੍ਥੁਨ੍ਤਿ ਤਿਣਪਣ੍ਣਸਾਕਫਲਾਫਲਸਮੁਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਸਿਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਪੇਸਕਾਰਸਿਪ੍ਪਾਦਿਕਂ.
੪੮. ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਕਿਞ੍ਚਨਸਪਲਿਬੋਧਭਾਵਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਨਿ ‘‘ਮਾਤਾ ਮੇ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਾ ਮਯਾ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਨਵ ਪਦਾਨਿ.
੪੯. ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਨਿਸ੍ਸਯਸਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਭਾਵਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਨਿ ‘‘ਮਾਤਾ ਮੇ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਾ ਮਂ ਪੋਸੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਸੋਲ਼ਸ ਪਦਾਨਿ.
੫੦. ਤਤੋ ਪਰਂ ਏਕਭਤ੍ਤਏਕਸੇਯ੍ਯਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਾਨਂ ਦੁਕ੍ਕਰਭਾਵਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਨਿ ‘‘ਦੁਕ੍ਕਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਅਟ੍ਠ ਪਦਾਨਿ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ਦੁਕ੍ਕਰਨ੍ਤਿ ਏਕਭਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਕਰਣੇ ਦੁਕ੍ਕਰਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨ ਸੁਕਰਨ੍ਤਿ ਸੁਕਰਭਾਵਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਏਵਂ ਦੁਚ੍ਚਰਂ ਨ ਸੁਚਰਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ. ਨ ਉਸ੍ਸਹਾਮੀਤਿ ਤਤ੍ਥ ਉਸ੍ਸਾਹਾਭਾਵਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨ ਵਿਸਹਾਮੀਤਿ ਅਸਯ੍ਹਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨ ਰਮਾਮੀਤਿ ਰਤਿਯਾ ਅਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨਾਭਿਰਮਾਮੀਤਿ ਅਭਿਰਤਿਯਾ ਅਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਵਂ ਇਮਾਨਿ ਚ ਪਞ੍ਞਾਸ, ਪੁਰਿਮਾਨਿ ਚ ਦਸੁਤ੍ਤਰਸਤਨ੍ਤਿ ਸਟ੍ਠਿਸਤਂ ਪਦਾਨਿ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਾਵਿਕਮ੍ਮਵਾਰੇ ਵੁਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.
੫੧. ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਵਾਰੇਪਿ ‘‘ਕਥਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿ ਆਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ. ਪਦਤੋ ਪਨੇਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮਿ, ਧਮ੍ਮਂ, ਸਙ੍ਘਂ, ਸਿਕ੍ਖਂ, ਵਿਨਯਂ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ, ਉਦ੍ਦੇਸਂ, ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ, ਆਚਰਿਯਂ, ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਂ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਂ, ਸਮਾਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਂ, ਸਮਾਨਾਚਰਿਯਕਂ, ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਚੁਦ੍ਦਸ ਪਦਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਵਚਨਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਨਿ. ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੁ ਚ ‘‘ਵਦਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਸ੍ਸ ਅਯਮਤ੍ਥੋ – ਵਚੀਭੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਦਤਿ, ਯਸ੍ਸ ਚ ਵਦਤਿ ਤਂ ਤੇਨੇਵ ਵਚੀਭੇਦੇਨ ‘‘ਅਯਂ ਸਾਸਨਂ ਜਹਿਤੁਕਾਮੋ ਸਾਸਨਤੋ ¶ ਮੁਚ੍ਚਿਤੁਕਾਮੋ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਂ ਚਜਿਤੁਕਾਮੋ ਇਮਂ ਵਾਕ੍ਯਭੇਦਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤਿ ਸਾਵੇਤਿ ਜਾਨਾਪੇਤਿ.
ਸਚੇ ¶ ਪਨਾਯਂ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਪਦਪਚ੍ਚਾਭਟ੍ਠਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮਿ ਬੁਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ਵਦੇਯ੍ਯ. ਮਿਲਕ੍ਖਭਾਸਾਸੁ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਭਾਸਾਯ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਦੇਯ੍ਯ. ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਉਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ‘‘ਧਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਵਾ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਵਿਭਙ੍ਗੇ ‘‘ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਤਿ, ਸਚੇ ਯਸ੍ਸ ਵਦਤਿ ਸੋ ‘‘ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਂ ਚਜਿਤੁਕਾਮੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਵਦਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਜਾਨਾਤਿ, ਵਿਰਦ੍ਧਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ; ਖੇਤ੍ਤਮੇਵ ਓਤਿਣ੍ਣਂ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਵ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਸਕ੍ਕਤ੍ਤਾ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਤ੍ਤਾ ਵਾ ਚੁਤਸਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਚੁਤੋਵ ਹੋਤਿ ਸਾਸਨਾ.
ਸਚੇ ਪਨ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਿ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ, ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਾ, ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾਤਿ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਰਿਕਪ੍ਪਵਚਨੇਹਿ ਵਦਤਿ, ਦੂਤਂ ਵਾ ਪਹਿਣਾਤਿ, ਸਾਸਨਂ ਵਾ ਪੇਸੇਤਿ, ਅਕ੍ਖਰਂ ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਹਤ੍ਥਮੁਦ੍ਦਾਯ ਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਤਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾਰੋਚਨਂ ਪਨ ਹਤ੍ਥਮੁਦ੍ਦਾਯਪਿ ਸੀਸਂ ਏਤਿ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਕਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਵਚੀਭੇਦਂ ¶ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਸੀਸਂ ਏਤਿ. ਵਚੀਭੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤੋਪਿ ਚ ਯਦਿ ‘‘ਅਯਮੇਵ ਜਾਨਾਤੂ’’ਤਿ ਏਕਂ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਸੋਯੇਵ ਜਾਨਾਤਿ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਅਥ ਸੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਞ੍ਞੋ ਸਮੀਪੇ ਠਿਤੋ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਅਥ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਤੇਸਂ ਆਰੋਚੇਮੀ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਤੇਸੁ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਜਾਨਨ੍ਤੇਪਿ ਦ੍ਵੀਸੁ ਜਾਨਨ੍ਤੇਸੁਪਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਵ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਏਵਂ ਸਮ੍ਬਹੁਲੇਸੁਪਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਸਚੇ ਪਨ ਅਨਭਿਰਤਿਯਾ ਪੀਲ਼ਿਤੋ ਸਭਾਗੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਰਿਸਙ੍ਕਮਾਨੋ ‘‘ਯੋ ਕੋਚਿ ਜਾਨਾਤੂ’’ਤਿ ਉਚ੍ਚਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਵਿਦੂਰੇ ਠਿਤੋ ਨਵਕਮ੍ਮਿਕੋ ਵਾ ਅਞ੍ਞੋ ਵਾ ਸਮਯਞ੍ਞੂ ਪੁਰਿਸੋ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤੋ ਅਯਂ ਸਮਣੋ ਗਿਹਿਭਾਵਂ ¶ ਪਤ੍ਥੇਤਿ, ਸਾਸਨਤੋ ਚੁਤੋ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਵ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਤਙ੍ਖਣਞ੍ਞੇਵ ਪਨ ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਅਚਰਿਮਂ ਦੁਜ੍ਜਾਨਂ, ਸਚੇ ਆਵਜ੍ਜਨਸਮਯੇ ਜਾਨਾਤਿ; ਯਥਾ ਪਕਤਿਯਾ ਲੋਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਅਥ ਅਪਰਭਾਗੇ ‘‘ਕਿਂ ਇਮਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਕਙ੍ਖਨ੍ਤੋ ਚਿਰੇਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਇਦਞ੍ਹਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਞ੍ਚ ਉਪਰਿ ਅਭੂਤਾਰੋਚਨਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਵਾਚਾ-ਅਤ੍ਤਕਾਮਦੁਟ੍ਠਦੋਸਭੂਤਾ-ਰੋਚਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਚ ਏਕਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਨਿ. ਆਵਜ੍ਜਨਸਮਯੇ ਞਾਤੇ ਏਵ ਸੀਸਂ ਏਨ੍ਤਿ, ‘‘ਕਿਂ ਅਯਂ ਭਣਤੀ’’ਤਿ ਕਙ੍ਖਤਾ ¶ ਚਿਰੇਨ ਞਾਤੇ ਸੀਸਂ ਨ ਏਨ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਚਾਯਂ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਪਦੇ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਵੁਤ੍ਤੋ; ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੁ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਯਦਾ ਸਿਕ੍ਖਾ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ‘‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਅਵਦਤਾਪਿ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ ਆਵਿਕਤਮੇਵ ਹੋਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਅਵਸਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਏਵਮ੍ਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਾਵਿਕਮ੍ਮਞ੍ਚੇਵ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ ਚ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ’’ਤਿ.
ਤਤੋ ਪਰਂ ਗਿਹੀਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਚੇਪਿ ‘‘ਗਿਹੀ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਗਿਹੀ ਹੋਮੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਗਿਹੀ ਜਾਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਗਿਹਿਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਵਾ ਵਦਤਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਸਚੇ ਪਨ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਪਟ੍ਠਾਯ ਗਿਹੀਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਜਾਨਾਹੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਸਞ੍ਜਾਨਾਹੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਮਨਸਿ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਵਾ ਵਦਤਿ, ਅਰਿਯਕੇਨ ਵਾ ਵਦਤਿ ਮਿਲਕ੍ਖਕੇਨ ਵਾ; ਏਵਮੇਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਵੁਤ੍ਤੇ ¶ ਯਸ੍ਸ ਵਦਤਿ, ਸਚੇ ਸੋ ਜਾਨਾਤਿ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ ‘‘ਉਪਾਸਕੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਸਤ੍ਤਸੁ ਪਦੇਸੁ. ਏਵਂ ਇਮਾਨਿ ਚ ਅਟ੍ਠ, ਪੁਰਿਮਾਨਿ ਚ ਚੁਦ੍ਦਸਾਤਿ ਦ੍ਵਾਵੀਸਤਿ ਪਦਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ.
੫੨. ਇਤੋ ਪਰਂ ਪੁਰਿਮਾਨੇਵ ਚੁਦ੍ਦਸ ਪਦਾਨਿ ‘‘ਅਲਂ ਮੇ, ਕਿਨ੍ਨੁ ਮੇ, ਨ ਮਮਤ੍ਥੋ, ਸੁਮੁਤ੍ਤਾਹ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਛਪ੍ਪਞ੍ਞਾਸ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਲਨ੍ਤਿ ਹੋਤੁ, ਪਰਿਯਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਿਂਨੁ ਮੇਤਿ ਕਿਂ ਮਯ੍ਹਂ ਕਿਚ੍ਚਂ, ਕਿਂ ਕਰਣੀਯਂ, ਕਿਂ ਸਾਧੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਮਮਤ੍ਥੋਤਿ ਨਤ੍ਥਿ ਮਮ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਮੁਤ੍ਤਾਹਨ੍ਤਿ ਸੁਮੁਤ੍ਤੋ ਅਹਂ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਏਵਂ ਇਮਾਨਿ ਚ ਛਪ੍ਪਞ੍ਞਾਸ ਪੁਰਿਮਾਨਿ ਚ ਦ੍ਵਾਵੀਸਤੀਤਿ ਅਟ੍ਠਸਤ੍ਤਤਿ ਪਦਾਨਿ ਸਰੂਪੇਨੇਵ ¶ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ.
੫੩. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤੇਸਂ ਵੇਵਚਨੇਹਿਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਯਾਨਿ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਾਨਿਪੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਾਨਿ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਾਨਿਪੀਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਬੁਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਆਗਤਪਦਾਨਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਯਾਨਿ ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਅਤ੍ਥਿ. ਬੁਦ੍ਧਵੇਵਚਨਾਨਿ ਵਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਵਾ ਪਰਿਯਾਯਨਾਮਾਨਿ…ਪੇ… ਅਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਵਾ. ਤਤ੍ਥ ਵਣ੍ਣਪਟ੍ਠਾਨੇ ਆਗਤਂ ਨਾਮਸਹਸ੍ਸਂ ਉਪਾਲਿਗਾਥਾਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੨.੭੬) ਨਾਮਸਤਂ ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਗੁਣਤੋ ਲਬ੍ਭਮਾਨਾਨਿ ਨਾਮਾਨਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਵੇਵਚਨਾਨੀ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਾਮਾਨਿ ਧਮ੍ਮਵੇਵਚਨਾਨੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ.
ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ – ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਨ ਵੇਵਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਯਥਾਰੁਤਮੇਵ. ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ¶ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮਿ, ਅਨਨ੍ਤਬੁਦ੍ਧਿਂ, ਅਨੋਮਬੁਦ੍ਧਿਂ, ਬੋਧਿਪਞ੍ਞਾਣਂ, ਧੀਰਂ, ਵਿਗਤਮੋਹਂ, ਪਭਿਨ੍ਨਖੀਲਂ, ਵਿਜਿਤਵਿਜਯਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਬੁਦ੍ਧਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ.
ਧਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ, ਯਥਾਰੁਤਮੇਵ. ‘‘ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮਿ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ, ਅਕਾਲਿਕਂ, ਏਹਿਪਸ੍ਸਿਕਂ, ਓਪਨੇਯ੍ਯਿਕਂ, ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਧਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮਿ. ਅਸਙ੍ਖਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮਿ; ਵਿਰਾਗਂ, ਨਿਰੋਧਂ, ਅਮਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮਿ, ਦੀਘਨਿਕਾਯਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮਿ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਂ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਂ, ਮੂਲਪਰਿਯਾਯਂ, ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯਂ, ਓਘਤਰਣਂ, ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯਂ, ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਦਾਨਂ, ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯਂ, ਜਾਤਕਂ, ਅਭਿਧਮ੍ਮਂ, ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ, ਅਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ, ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ ਧਮ੍ਮਂ, ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਂ, ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਂ, ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਂ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਬਲਂ, ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ, ਮਗ੍ਗਂ, ਫਲਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਸਹਸ੍ਸੇਸੁ ਏਕਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸਪਿ ¶ ਨਾਮਂ ਧਮ੍ਮਵੇਵਚਨਮੇਵ. ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਸਙ੍ਘਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ ਸਙ੍ਘਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮਿ, ਉਜੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ, ਞਾਯਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ, ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ ਸਙ੍ਘਂ, ਚਤੁਪੁਰਿਸਯੁਗਂ ਸਙ੍ਘਂ, ਅਟ੍ਠਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲਂ ਸਙ੍ਘਂ, ਆਹੁਨੇਯ੍ਯਂ ਸਙ੍ਘਂ, ਪਾਹੁਨੇਯ੍ਯਂ, ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਂ, ਅਞ੍ਜਲਿਕਰਣੀਯਂ, ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਘਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਙ੍ਘਵੇਵਚਨੇਨ ¶ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਸਿਕ੍ਖਂ, ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਂ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਂ, ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਿਕ੍ਖਾਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਵਿਨਯਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਵਿਨਯਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਵਿਨਯਂ, ਪਠਮਂ ਪਾਰਾਜਿਕਂ, ਦੁਤਿਯਂ ਤਤਿਯਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਪਾਰਾਜਿਕਂ, ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਂ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਪਾਟਿਦੇਸਨੀਯਂ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਵਿਨਯਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਂ ¶ , ਪਠਮਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਂ, ਦੁਤਿਯਂ ਤਤਿਯਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਪਞ੍ਚਮਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਂ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੁਦ੍ਦੇਸਂ, ਅਨਨ੍ਤਬੁਦ੍ਧਿਉਦ੍ਦੇਸਂ, ਅਨੋਮਬੁਦ੍ਧਿਉਦ੍ਦੇਸਂ, ਬੋਧਿਪਞ੍ਞਾਣੁਦ੍ਦੇਸਂ, ਧੀਰੁਦ੍ਦੇਸਂ, ਵਿਗਤਮੋਹੁਦ੍ਦੇਸਂ, ਪਭਿਨ੍ਨਖੀਲੁਦ੍ਦੇਸਂ, ਵਿਜਿਤਵਿਜਯੁਦ੍ਦੇਸਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਉਦ੍ਦੇਸਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਯੋ ਮਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ, ਯੋ ਮਂ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਸਿ, ਯਸ੍ਸ ਮੂਲੇਨਾਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਯਸ੍ਸ ਮੂਲੇਨਾਹਂ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਯਸ੍ਸਮੂਲਿਕਾ ਮਯ੍ਹਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ, ਯਸ੍ਸਮੂਲਿਕਾ ਮਯ੍ਹਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਤਾਹਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਆਚਰਿਯਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਯੋ ਮਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ, ਯੋ ਮਂ ਅਨੁਸ੍ਸਾਵੇਸਿ, ਯਾਹਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸਾਮਿ, ਯਾਹਂ ਉਦ੍ਦਿਸਾਪੇਮਿ, ਯਾਹਂ ¶ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਯੋ ਮਂ ਉਦ੍ਦਿਸਤਿ, ਯੋ ਮਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਪੇਤਿ ਤਾਹਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਆਚਰਿਯਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਯਾਹਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿਂ, ਯਾਹਂ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਸਿਂ, ਮਯ੍ਹਂ ਮੂਲੇਨ ਯੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਮਯ੍ਹਂ ਮੂਲੇਨ ਯੋ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਮਯ੍ਹਂਮੂਲਿਕਾ ਯਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ, ਮਯ੍ਹਂ ਮੂਲਿਕਾ ਯਸ੍ਸ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਤਾਹਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਵੇਵਚਨੇਨ ¶ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਯਾਹਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿਂ, ਯਾਹਂ ਅਨੁਸ੍ਸਾਵੇਸਿਂ, ਯੋ ਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸਤਿ, ਯੋ ਮਂ ਉਦ੍ਦਿਸਾਪੇਤਿ, ਯੋ ਮਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਯਸ੍ਸਾਹਂ ਉਦ੍ਦਿਸਾਮਿ, ਯਾਹਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਪੇਮਿ ਤਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਸਮਾਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਯਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ, ਯਂ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਸਿ, ਯੋ ਤਸ੍ਸ ਮੂਲੇਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਯੋ ਤਸ੍ਸ ਮੂਲੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਯਸ੍ਸ ਤਮ੍ਮੂਲਿਕਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ, ਯਸ੍ਸ ਤਮ੍ਮੂਲਿਕਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਤਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਮਾਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਸਮਾਨਾਚਰਿਯਕਂ ¶ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਆਚਰਿਯੋ ਯਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ, ਯਂ ਅਨੁਸ੍ਸਾਵੇਸਿ, ਯੋ ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸਤਿ, ਯੋ ਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸਾਪੇਤਿ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਯਸ੍ਸ ਮੇ ਆਚਰਿਯੋ ਉਦ੍ਦਿਸਤਿ, ਯਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਪੇਤਿ ਤਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਮਾਨਾਚਰਿਯਕਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਯੇਨਾਹਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਧਿਸੀਲਂ ਸਿਕ੍ਖਾਮਿ, ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਂ ਅਧਿਪਞ੍ਞਂ ਸਿਕ੍ਖਾਮਿ ਤਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਗਿਹੀਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਆਗਾਰਿਕੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹਿ, ਕਸ੍ਸਕੋ, ਵਾਣਿਜੋ, ਗੋਰਕ੍ਖੋ, ਓਕਲ੍ਲਕੋ, ਮੋਲ਼ਿਬਦ੍ਧੋ, ਕਾਮਗੁਣਿਕੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਗਿਹਿਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਉਪਾਸਕੋਤਿ ¶ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਦ੍ਵੇਵਾਚਿਕੋ ਉਪਾਸਕੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹਿ, ਤੇਵਾਚਿਕੋ ਉਪਾਸਕੋ, ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਗਮਨਿਕੋ, ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘਂ ਸਰਣਗਮਨਿਕੋ, ਪਞ੍ਚਸਿਕ੍ਖਾਪਦਿਕੋ ਦਸਸਿਕ੍ਖਾਪਦਿਕੋ ਉਪਾਸਕੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਉਪਾਸਕਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਆਰਾਮਿਕੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹਿ, ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰੋ, ਅਪ੍ਪਹਰਿਤਕਾਰਕੋ, ਯਾਗੁਭਾਜਕੋ, ਫਲਭਾਜਕੋ, ਖਜ੍ਜਕਭਾਜਕੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਆਰਾਮਿਕਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਸਾਮਣੇਰੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਕੁਮਾਰਕੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹਿ, ਚੇਲ੍ਲਕੋ, ਚੇਟਕੋ, ਮੋਲ਼ਿਗਲ੍ਲੋ, ਸਮਣੁਦ੍ਦੇਸੋ’ਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਾਮਣੇਰਵੇਚਨੇਨ ¶ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਤਿਤ੍ਥਿਯੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਨਿਗਣ੍ਠੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹਿ, ਆਜੀਵਕੋ, ਤਾਪਸੋ, ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ, ਪਣ੍ਡਰਙ੍ਗੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾਵਕੋਤਿ ¶ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਨਿਗਣ੍ਠਸਾਵਕੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹਿ’’ ਆਜੀਵਕ ਤਾਪਸ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕ ਪਣ੍ਡਰਙ੍ਗਸਾਵਕੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀਤਿ ਏਵਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾਵਕਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਅਸ੍ਸਮਣੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਦੁਸ੍ਸੀਲੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹਿ, ਪਾਪਧਮ੍ਮੋ, ਅਸੁਚਿਸਙ੍ਕਸ੍ਸਰਸਮਾਚਾਰੋ, ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ, ਅਸ੍ਸਮਣੋ ਸਮਣਪਟਿਞ੍ਞੋ, ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਪਟਿਞ੍ਞੋ, ਅਨ੍ਤੋਪੂਤਿ, ਅਵਸ੍ਸੁਤੋ, ਕਸਮ੍ਬੁਜਾਤੋ, ਕੋਣ੍ਠੋ’ਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਸ੍ਸਮਣਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਅਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀਤਿ ਨ ਵੇਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ. ‘‘ਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹਿ, ਨ ਅਨਨ੍ਤਬੁਦ੍ਧਿਪੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਅਨੋਮਬੁਦ੍ਧਿਪੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਬੋਧਿਪਞ੍ਞਾਣਪੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਧੀਰਪੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਵਿਗਤਮੋਹਪੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਪਭਿਨ੍ਨਖੀਲਪੁਤ੍ਤੋ ¶ , ਨ ਵਿਜਿਤਵਿਜਯਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਹੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਅਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਵੇਵਚਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਹੋਤਿ.
ਤੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਤੇਹਿ ਲਿਙ੍ਗੇਹਿ ਤੇਹਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਹੀਤਿ ਤੇਹਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਵੇਵਚਨਾਨਿ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਵੇਵਚਨੇਹਿ. ਵੇਵਚਨਾਨਿ ਹਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਆਕਾਰਾਨਿ, ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਸਣ੍ਠਾਨਦੀਪਨਤ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਸਣ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾ ਏਵ ਵਾ ਲਿਙ੍ਗਾਨਿ, ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਸ੍ਸ ਸਞ੍ਜਾਨਨਹੇਤੁਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਤਿਲਕਾਦੀਨਿ ਵਿਯ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ ਇਤੋ ਪਰਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਕਾਰਣਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਨਿਯਮੇਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ, ਏਵਮੇਵ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਾਵਿਕਮ੍ਮਞ੍ਚੇਵ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਞ੍ਚ, ਨ ਇਤੋ ਪਰਂ ਕਾਰਣਮਤ੍ਥੀਤਿ.
੫੪. ਏਵਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਲਕ੍ਖਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨੇ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤ੍ਥਂ ਤਸ੍ਸੇਵ ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਾਦਿਵਸੇਨ ਵਿਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯੇਹਿ ਆਕਾਰੇਹੀਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋਤਿ ਯਕ੍ਖੁਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਵਾ ਪਿਤ੍ਤੁਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਵਾ ਯੋ ਕੋਚਿ ਵਿਪਰੀਤਸਞ੍ਞੋ, ਸੋ ਸਚੇ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ ¶ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸਾਤਿ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸੇਵ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸ; ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਹਿ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਚੇ ਪਕਤਤ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਿ, ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਵ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਯਕ੍ਖੁਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪੁਰਿਮਪਦੇ ਪਨ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਕ੍ਖੁਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਵਾ ਪਿਤ੍ਤੁਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਵਾ’’ਤਿ. ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਵਿਸੇਸੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਵਾਰੇ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ¶ . ਏਵਂ ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਵ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਪਿ ਤਮ੍ਹਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤੇ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਵ ਹੋਤਿ.
ਵੇਦਨਾਟ੍ਟੋਤਿ ਬਲਵਤਿਯਾ ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਾਯ ਫੁਟ੍ਠੋ ਮੁਚ੍ਛਾਪਰੇਤੋ; ਤੇਨ ਵਿਲਪਨ੍ਤੇਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਪਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਵ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਪਿ ਤਮ੍ਹਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤੇ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ ਹੋਤਿ.
ਦੇਵਤਾਯ ਸਨ੍ਤਿਕੇਤਿ ਭੁਮ੍ਮਦੇਵਤਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਅਕਨਿਟ੍ਠਦੇਵਤਾਯ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਪਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਵ ਹੋਤਿ. ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਸ੍ਸਾਤਿ ਨਾਗਮਾਣਵਕਸ੍ਸ ਵਾ ਸੁਪਣ੍ਣਮਾਣਵਕਸ੍ਸ ਵਾ ਕਿਨ੍ਨਰ-ਹਤ੍ਥਿ-ਮਕ੍ਕਟਾਦੀਨਂ ਵਾ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਪਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਵ ਹੋਤਿ ¶ . ਤਤ੍ਰ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਾਦੀਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਅਜਾਨਨਭਾਵੇਨ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਤਿ ਆਹ. ਦੇਵਤਾਯ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਜਾਨਨਭਾਵੇਨ. ਦੇਵਤਾ ਨਾਮ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾ ਤਿਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾ ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਨਾਮੇਤਂ ਲਹੁਪਰਿਵਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਚਿਤ੍ਤਲਹੁਕਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨੇਵ ‘‘ਮਾ ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਵਿਨਾਸੋ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ ਦੇਵਤਾਯ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ.
ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਪਨ ਨਿਯਮੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਭਾਗਸ੍ਸ ਵਾ ਵਿਸਭਾਗਸ੍ਸ ਵਾ ਗਹਟ੍ਠਸ੍ਸ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਵਾ ਵਿਞ੍ਞੁਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਵ ਹੋਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਸੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਵ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਰਿਯਕੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਰਿਯਕਂ ਨਾਮ ਅਰਿਯਵੋਹਾਰੋ, ਮਾਗਧਭਾਸਾ. ਮਿਲਕ੍ਖਕਂ ਨਾਮ ਯੋ ਕੋਚਿ ਅਨਰਿਯਕੋ ਅਨ੍ਧਦਮਿਲ਼ਾਦਿ. ਸੋ ਚ ਨ ਪਟਿਵਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਭਾਸਨ੍ਤਰੇ ਵਾ ਅਨਭਿਞ੍ਞਤਾਯ, ਬੁਦ੍ਧਸਮਯੇ ਵਾ ਅਕੋਵਿਦਤਾਯ ‘‘ਇਦਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਂ ਏਸ ਭਣਤੀ’’ਤਿ ਨਪ੍ਪਟਿਵਿਜਾਨਾਤਿ. ਦਵਾਯਾਤਿ ਸਹਸਾ ਅਞ੍ਞਂ ਭਣਿਤੁਕਾਮੋ ਸਹਸਾ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਭਣਤਿ. ਰਵਾਯਾਤਿ ਰਵਾਭਞ੍ਞੇਨ, ‘‘ਅਞ੍ਞਂ ਭਣਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਭਣਨ੍ਤੋ. ਪੁਰਿਮੇਨ ¶ ਕੋ ਵਿਸੇਸੋਤਿ ਚੇ? ਪੁਰਿਮਂ ਪਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸਹਸਾਵਸੇਨ ਅਞ੍ਞਭਣਨਂ. ਇਦਂ ਪਨ ਮਨ੍ਦਤ੍ਤਾ ਮੋਮੂਹਤ੍ਤਾ ਅਪਕਤਞ੍ਞੁਤ੍ਤਾ ਪਕ੍ਖਲਨ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘ਅਞ੍ਞਂ ਭਣਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਭਣਨਂ.
ਅਸਾਵੇਤੁਕਾਮੋ ਸਾਵੇਤੀਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਪਾਲ਼ਿਂ ਵਾਚੇਤਿ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਤਿ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਸਜ੍ਝਾਯਂ ਕਰੋਤਿ ਵਣ੍ਣੇਤਿ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਅਸਾਵੇਤੁਕਾਮੋ ਸਾਵੇਤੀ’’ਤਿ. ਸਾਵੇਤੁਕਾਮੋ ਨ ਸਾਵੇਤੀਤਿ ਦੁਬ੍ਬਲਭਾਵਂ ਆਵਿਕਤ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਵਚੀਭੇਦਂ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਸਾਵੇਤੁਕਾਮੋ ¶ ਨ ਸਾਵੇਤੀ’’ਤਿ. ਅਵਿਞ੍ਞੁਸ੍ਸ ਸਾਵੇਤੀਤਿ ਮਹਲ੍ਲਕਸ੍ਸ ਵਾ ਪੋਤ੍ਥਕਰੂਪਸਦਿਸਸ੍ਸ, ਗਰੁਮੇਧਸ੍ਸ ਵਾ ਸਮਯੇ ਅਕੋਵਿਦਸ੍ਸ, ਗਾਮਦਾਰਕਾਨਂ ਵਾ ਅਵਿਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਸਾਵੇਤਿ. ਵਿਞ੍ਞੁਸ੍ਸ ਨ ਸਾਵੇਤੀਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸ ਞਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨ ਸਾਵੇਤਿ. ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਾ ਪਨਾਤਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਯੇਨ ਯੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ ਹੋਤਿ, ਤਤੋ ਏਕਮ੍ਪਿ ਵਚੀਭੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨ ਸਾਵੇਤਿ. ਏਵਂ ਖੋਤਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਲਕ੍ਖਣਂ ਨਿਯਮੇਤਿ. ਅਯਂ ਹੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ – ‘‘ਏਵਮੇਵ ਸਿਕ੍ਖਾ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਾਰਣੇਨਾ’’ਤਿ.
ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਵਿਭਙ੍ਗਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਮੂਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਣ੍ਣਨਾ
੫੫. ਇਦਾਨਿ ¶ ‘‘ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮਾਤਿ ਇਦਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਉਦ੍ਦੇਸਪਦਂ. ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਅਸਤਂ ਨੀਚਜਨਾਨਂ ਧਮ੍ਮੋ. ਗਾਮਧਮ੍ਮੋਤਿ ਗਾਮਵਾਸੀਨਂ ਸੇਵਨਧਮ੍ਮੋ. ਵਸਲਧਮ੍ਮੋਤਿ ਵਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮੋ; ਕਿਲੇਸਵਸ੍ਸਨਤੋ ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਵਸਲੋ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਵਸਲਧਮ੍ਮੋ. ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਦੁਟ੍ਠੁਞ੍ਚ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਦੁਟ੍ਠਤ੍ਤਾ, ਥੂਲਞ੍ਚ ਅਨਿਪੁਣਭਾਵਤੋਤਿ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਂ. ਇਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਚ ਤੀਸੁ ਪਦੇਸੁ ‘‘ਯੋ ਸੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਂ ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਯਂ ਤਂ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਂ, ਯਂ ਤਂ ਓਦਕਨ੍ਤਿਕਂ, ਯਂ ਤਂ ਰਹਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਰਿਵਾਰਭੂਤਂ ਦਸ੍ਸਨਮ੍ਪਿ ਗਹਣਮ੍ਪਿ ਆਮਸਨਮ੍ਪਿ ਫੁਸਨਮ੍ਪਿ ਘਟ੍ਟਨਮ੍ਪਿ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਂ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਂ. ਯਂ ਤਂ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਂ ਸੋ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ. ਉਦਕਂ ਅਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇ ਸੁਦ੍ਧਤ੍ਥਂ ਆਦੀਯਤੀਤਿ ਉਦਕਨ੍ਤਂ, ਉਦਕਨ੍ਤਮੇਵ ਓਦਕਨ੍ਤਿਕਂ; ਯਂ ਤਂ ਓਦਕਨ੍ਤਿਕਂ ¶ , ਸੋ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ. ਰਹੋ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇ ਓਕਾਸੇ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਯ ਰਹਸ੍ਸਂ. ਯਂ ਤਂ ਰਹਸ੍ਸਂ, ਸੋ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋਤਿ ਏਵਂ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਦ੍ਵਯੇਨ ਦ੍ਵਯੇਨ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਦ੍ਵਯਂਦ੍ਵਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ – ‘‘ਯਾ ਸਾ ਦ੍ਵਯਂਦ੍ਵਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਸੋ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ. ਇਧ ਪਨ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਏਕਜ੍ਝਂ ਨਿਗਮੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਏਸੋ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ. ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋਤਿ? ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਰਤ੍ਤਾਨਂ ਸਾਰਤ੍ਤਾਨਂ ਅਵਸ੍ਸੁਤਾਨਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਾਨਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਸਦਿਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮੋਤਿ, ਤਂ ਕਾਰਣਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋਤਿ.
ਪਟਿਸੇਵਤਿ ਨਾਮਾਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਪਟਿਸੇਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯੇਨਾਕਾਰੇਨ ਪਟਿਸੇਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਕਾਰਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਮਾਤਿਕਾਪਦਂ. ਯੋ ਨਿਤ੍ਤੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ¶ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਅਙ੍ਗਜਾਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿਮੇਨ ਪਮਾਣੇਨ ਏਕਤਿਲਬੀਜਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਾਤੇਨ ਅਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠੇ ਅਲ੍ਲੋਕਾਸੇ ਪਵੇਸੇਤਿ, ਏਸੋ ਪਟਿਸੇਵਤਿ ਨਾਮ; ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਸੀਲਭੇਦਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਹੋਤਿ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਇਤ੍ਥਿਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਸ੍ਸਾਨਿ, ਵੇਮਜ੍ਝਞ੍ਚਾਤਿ ਪਞ੍ਚ ਠਾਨਾਨਿ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਪੁਰਿਸਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਸ੍ਸਾਨਿ, ਮਜ੍ਝਂ, ਉਪਰਿਚਾਤਿ ਛ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਤ੍ਥਿਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤੋਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਉਪਰਿਤੋ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤੋਪਿ, ਉਭੋਹਿ ਪਸ੍ਸੇਹਿ ¶ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤੋਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਠਾਨਾਨਿ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝੇਨ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤੋਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਪੁਰਿਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਨ ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗੇਨ ਛੁਪਨ੍ਤਂ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤੋਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਉਪਰਿਭਾਗੇਨ ਛੁਪਨ੍ਤਂ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤੋਪਿ, ਉਭੋਹਿ ਪਸ੍ਸੇਹਿ ਛੁਪਨ੍ਤਂ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤੋਪਿ, ਮਜ੍ਝੇਨੇਵ ਛੁਪਨ੍ਤਂ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤੋਪਿ ਸਮਞ੍ਛਿਤਙ੍ਗੁਲਿਂ ਵਿਯ ਮਜ੍ਝਿਮਪਬ੍ਬਪਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਙ੍ਕੋਚੇਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿਭਾਗੇਨ ਛੁਪਨ੍ਤਂ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤੋਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤੁਲਾਦਣ੍ਡਸਦਿਸਂ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਸ੍ਸਾਨਿ, ਮਜ੍ਝਞ੍ਚਾਤਿ ਪਞ੍ਚ ਠਾਨਾਨਿ; ਸਙ੍ਕੋਚੇਤ੍ਵਾ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਸ੍ਸਾਨਿ, ਉਪਰਿਭਾਗਮਜ੍ਝਞ੍ਚਾਤਿ ਪਞ੍ਚ ਠਾਨਾਨਿ – ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਪੁਰਿਸਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਦਸ ਠਾਨਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ.
ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਜਾਤਂ ਅਨਟ੍ਠਕਾਯਪ੍ਪਸਾਦਂ ਚਮ੍ਮਖੀਲਂ ਵਾ ਪਿਲ਼ਕਂ ਵਾ ਪਵੇਸੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ. ਨਟ੍ਠਕਾਯਪ੍ਪਸਾਦਂ ਮਤਚਮ੍ਮਂ ਵਾ ਸੁਕ੍ਖਪਿਲ਼ਕਂ ਵਾ ਪਵੇਸੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ¶ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ. ਮੇਥੁਨਸ੍ਸਾਦੇਨ ਲੋਮਂ ਵਾ ਅਙ੍ਗੁਲਿ-ਅਙ੍ਗੁਟ੍ਠਬੀਜਾਦੀਨਿ ਵਾ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ. ਅਯਞ੍ਚ ਮੇਥੁਨਕਥਾ ਨਾਮ ਯਸ੍ਮਾ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾ ਕਥਾ ਅਸਬ੍ਭਿਕਥਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਵਿਨਯੇ ਈਦਿਸਂ ਠਾਨਂ ਕਥੇਨ੍ਤੇਨ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਮਨਸਿਕਾਰਞ੍ਚ ਸਮਣਸਞ੍ਞਞ੍ਚ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇ ਗਾਰਵਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਸਮਕਾਰੁਣਿਕਸ੍ਸ ਲੋਕਨਾਥਸ੍ਸ ਕਰੁਣਾਗੁਣਂ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ. ਸੋ ਹਿ ਨਾਮ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਨਿਵਤ੍ਤਮਾਨਸੋਪਿ ਸਤ੍ਤਾਨੁਦ੍ਦਯਾਯ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਕਾਰੁਞ੍ਞਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਾਪਨਤ੍ਥਾਯ ਈਦਿਸਂ ਕਥਂ ਕਥੇਸਿ. ‘‘ਅਹੋ ਸਤ੍ਥੁ ਕਰੁਣਾਗੁਣੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਲੋਕਨਾਥਸ੍ਸ ਕਰੁਣਾਗੁਣਂ ਆਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ.
ਅਪਿਚ ਯਦਿ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਈਦਿਸਂ ਕਥਂ ਨ ਕਥੇਯ੍ਯ, ਕੋ ਜਾਨੇਯ੍ਯ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇਸੁ
ਠਾਨੇਸੁ ਪਾਰਾਜਿਕਂ, ਏਤ੍ਤਕੇਸੁ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਏਤ੍ਤਕੇਸੁ ਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਣਨ੍ਤੇਨਪਿ ਕਥੇਨ੍ਤੇਨਪਿ ਬੀਜਕੇਨ ਮੁਖਂ ਅਪਿਧਾਯ ਦਨ੍ਤਵਿਦਂਸਕਂ ਹਸਮਾਨੇਨ ਨ ਨਿਸੀਦਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨਾਪਿ ਈਦਿਸਂ ਕਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਗਬ੍ਭਿਤੇਨ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਸਤ੍ਥੁਪਟਿਭਾਗੇਨ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.
ਮੂਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਾਰੇ ¶ – ਅਨ੍ਤਮਸੋਤਿ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿਮੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ. ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾਯਪੀਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨੇਸੁ ਗਤਾਯਪਿ. ਪਗੇਵ ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯਾਤਿ ਪਠਮਤਰਂ ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਕਾਯ ਇਤ੍ਥਿਯਾ. ਪਾਰਾਜਿਕਵਤ੍ਥੁਭੂਤਾ ਏਵ ਚੇਤ੍ਥ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਿਤ੍ਥੀ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਸਬ੍ਬਾ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ –
ਅਪਦਾਨਂ ਅਹਿ ਮਚ੍ਛਾ, ਦ੍ਵਿਪਦਾਨਞ੍ਚ ਕੁਕ੍ਕੁਟੀ;
ਚਤੁਪ੍ਪਦਾਨਂ ਮਜ੍ਜਾਰੀ, ਵਤ੍ਥੁ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸਿਮਾਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ਅਹਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਅਜਗਰਗੋਨਸਾਦਿਭੇਦਾ ਦੀਘਜਾਤਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਦੀਘਜਾਤੀਸੁ ਯਤ੍ਥ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਗ੍ਗਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਸਕ੍ਕਾ ਤਿਲਫਲਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਵੇਸੇਤੁਂ, ਸਾ ਪਾਰਾਜਿਕਵਤ੍ਥੁ. ਅਵਸੇਸਾ ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੂਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਮਚ੍ਛਗ੍ਗਹਣੇਨ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਮਚ੍ਛਕਚ੍ਛਪਮਣ੍ਡੂਕਾਦਿਭੇਦਾ ਓਦਕਜਾਤਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ. ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਦੀਘਜਾਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਵਤ੍ਥੁ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੁ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਪਤਙ੍ਗਮੁਖਮਣ੍ਡੂਕਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਮੁਖਸਣ੍ਠਾਨਂ ਮਹਨ੍ਤਂ, ਛਿਦ੍ਦਂ ਅਪ੍ਪਕਂ, ਤਤ੍ਥ ਪਵੇਸਨਂ ਨਪ੍ਪਹੋਤਿ; ਮੁਖਸਣ੍ਠਾਨਂ ਪਨ ਵਣਸਙ੍ਖੇਪਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਵਤ੍ਥੂਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਕਾਕਕਪੋਤਾਦਿਭੇਦਾ ਪਕ੍ਖਿਜਾਤਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ. ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਵਤ੍ਥੁ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੁ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਮਜ੍ਜਾਰਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਰੁਕ੍ਖਸੁਨਖ-ਮੁਙ੍ਗੁਸ-ਗੋਧਾਦਿਭੇਦਾ ਚਤੁਪ੍ਪਦਜਾਤਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ. ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਵਤ੍ਥੁ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੁ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਪਾਰਾਜਿਕੋਤਿ ਪਰਾਜਿਤੋ, ਪਰਾਜਯਂ ਆਪਨ੍ਨੋ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸਦ੍ਦੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਪਤ੍ਤਿਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ ਵਤ੍ਤਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਨਵਕਾਸੋ ਯਂ ਤਥਾਗਤੋ ਵਜ੍ਜੀਨਂ ਵਾ ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਾਨਂ ਵਾ ਕਾਰਣਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਸਮੂਹਨੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੪੩) ਏਵਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਤ੍ਵਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਆਪਨ੍ਨੋ ਪਾਰਾਜਿਕ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੬੭) ਏਵਂ ਆਪਤ੍ਤਿਯਂ. ‘‘ਨ ਮਯਂ ਪਾਰਾਜਿਕਾ, ਯੋ ਅਵਹਟੋ ਸੋ ਪਾਰਾਜਿਕੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੧੫੫) ਏਵਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਪਾਰਾਜਿਕੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਅਨੁਦ੍ਧਂਸੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਾਰਾ. ੩੮੪) ਪਨ ਧਮ੍ਮੇ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਆਪਤ੍ਤਿ ¶ , ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਮੇਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਵਿਸੁਂ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਯੋ ਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਤਂ ਪਰਾਜੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਾਰਾਜਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਨ ਯੋ ਨਂ ਅਜ੍ਝਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਂ ਪਰਾਜੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਾਰਾਜਿਕਾ’’ਤਿ ¶ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਯਸ੍ਮਾ ¶ ਪਰਾਜਿਤੋ ਪਰਾਜਯਮਾਪਨ੍ਨੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਾਰਾਜਿਕੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਤਮੇਵ ਹਿ ਅਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਰਿਵਾਰੇਪਿ –
‘‘ਪਾਰਾਜਿਕਨ੍ਤਿ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸੁਣੋਹਿ ਯਥਾਤਥਂ;
ਚੁਤੋ ਪਰਦ੍ਧੋ ਭਟ੍ਠੋ ਚ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ ਹਿ ਨਿਰਙ੍ਕਤੋ;
ਸਂਵਾਸੋਪਿ ਤਹਿਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੇਨੇਤਂ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. (ਪਰਿ. ੩੩੯);
ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ – ‘‘ਤਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਆਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਆਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਚੁਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਅਸ੍ਸਮਣੋ ਹੋਤਿ ਅਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯੋ ਪਰਿਭਟ੍ਠੋ ਛਿਨ੍ਨੋ ਪਰਾਜਿਤੋ ਸਾਸਨਤੋ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਿਨ੍ਤਿ? ‘‘ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.
ਸਹ ਵਸਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸਂਵਾਸੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਂਵਾਸੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਕਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੋਜਨਾਯ ਵਣ੍ਣਨਾ – ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਂ ਸੀਮਾਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਹਿ ਪਕਤਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਏਕਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ. ਤਥਾ ਪਞ੍ਚਵਿਧੋਪਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸੋ ਏਕਤੋ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਏਕੁਦ੍ਦੇਸੋ ਨਾਮ. ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਪਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਸਬ੍ਬੇਹਿਪਿ ਲਜ੍ਜੀਪੁਗ੍ਗਲੇਹਿ ਸਮਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਭਾਵਤੋ ਸਮਸਿਕ੍ਖਤਾ ਨਾਮ. ਏਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਲਜ੍ਜਿਨੋ ਏਤੇਸੁ ਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਸਹ ਵਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਏਕੋਪਿ ਤਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਸੋ ਸਂਵਾਸੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਚ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੋ ਸਂਵਾਸੋ ਤੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਸੋ ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਸਂਵਾਸੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.
੫੬. ਏਵਂ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਦਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਤਂ ‘‘ਪਟਿਸੇਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯੇਨਾਕਾਰੇਨ ਪਟਿਸੇਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਕਾਰਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਪਟਿਸੇਵਤਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਮਾਤਿਕਾਪਦਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਙ੍ਗਜਾਤੇਨ ਅਙ੍ਗਜਾਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਨ ਕੇਵਲਂ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ¶ ਏਵ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਾਰਾਜਿਕਵਤ੍ਥੁ, ਨ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯਾ ਏਵ, ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਾਦਿਮਯਾਨਞ੍ਚ ਇਤ੍ਥੀਨਮ੍ਪਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਮੇਵ ਨ ਹੋਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਯਂ ਵਤ੍ਥੁ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਿਸ੍ਸੋ ਇਤ੍ਥਿਯੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਯੇਸਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਸਤ੍ਤੇ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯਾ ਤਯੋ ਮਗ੍ਗੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਾਨਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਆਹ.
ਤਤ੍ਥ ਤਿਸ੍ਸੋ ਇਤ੍ਥਿਯੋ, ਤਯੋ ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਾ, ਤਯੋ ਪਣ੍ਡਕਾ, ਤਯੋ ਪੁਰਿਸਾਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਵਤ੍ਥੂਨਂ ¶ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯਾ ਦ੍ਵਾਦਸ ਸਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਾ ਪਾਕਟਾ ਏਵ ¶ . ਪਣ੍ਡਕਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਭੇਦੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਖਨ੍ਧਕਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਪਾਕਟੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ.
ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯਾ ਤਯੋ ਮਗ੍ਗੇ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯਾ ਤੀਸੁ ਮਗ੍ਗੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਸਬ੍ਬੇ ਏਵ ਚੇਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯਾ ਤਯੋ ਮਗ੍ਗਾ, ਅਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯਾ ਤਯੋ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਤਯੋਤਿ ਨਵ; ਮਨੁਸ੍ਸਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਾਦੀਨਂ ਨਵ; ਮਨੁਸ੍ਸਪਣ੍ਡਕਾਦੀਨਂ ਦ੍ਵੇ ਦ੍ਵੇ ਕਤ੍ਵਾ ਛ; ਤਥਾ ਮਨੁਸ੍ਸਪੁਰਿਸਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਸਮਤਿਂਸ ਮਗ੍ਗਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਏਤੇਸੁ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤੇਸੁ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਤਿਲਫਲਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਨ੍ਤੋ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ.
ਪਠਮਚਤੁਕ੍ਕਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ
੫੭. ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਸੇਵਨਚਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਵਿਨਾ ਤੇਨ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਸੇਵਨਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਿਤੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸਾਤਿ ਮੇਥੁਨਸੇਵਨਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ. ਸੇਵਨਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਿਤੇਤਿ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਂ, ਸੇਵਨਚਿਤ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਚ੍ਚਮਗ੍ਗਂ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਵਚ੍ਚਂ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ ਤਂ ਮਗ੍ਗਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਪੁਰਿਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਤਿਲਫਲਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾ ਅਸ੍ਸ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਆਪਜ੍ਜਨਂ ਹੋਤਿ. ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਧਮ੍ਮਸ੍ਸ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ.
੫੮. ਏਵਂ ਸੇਵਨਚਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਂ ਪਵੇਸਨਂ ਨਾਮ ਨ ਕੇਵਲਂ ਅਤ੍ਤੂਪਕ੍ਕਮੇਨੇਵ, ਪਰੂਪਕ੍ਕਮੇਨਾਪਿ ਹੋਤਿ ¶ . ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਚ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਟਿਸੇਵਨਚਿਤ੍ਤਸਮਙ੍ਗਿਸ੍ਸ, ਨ ਇਤਰਸ੍ਸ. ਤਸ੍ਮਾ ਯੇ ਸਦ੍ਧਾਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਕਾ ਪਰੂਪਕ੍ਕਮੇਨ ਪਵੇਸਨੇਪਿ ਸਤਿ ਨ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਪਕ੍ਖਂ ਅਤ੍ਥਯਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਵ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੁਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ; ਵਿਸਭਾਗਾਨਂ ਵੇਰਿਭਿਕ੍ਖੂਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਆਨੇਤ੍ਵਾਤਿ ਇਸ੍ਸਾਪਕਤਾ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਨਾਸੇਤੁਕਾਮਾ ਆਮਿਸੇਨ ਵਾ ਉਪਲਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਿਤ੍ਤਸਨ੍ਥਵਵਸੇਨ ਵਾ ‘‘ਇਦਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਕਞ੍ਚਿ ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਂ ¶ ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਵਸਨੋਕਾਸਂ ¶ ਆਨੇਤ੍ਵਾ. ਵਚ੍ਚਮਗ੍ਗੇਨ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਅਭਿਨਿਸੀਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਹਤ੍ਥਪਾਦਸੀਸਾਦੀਸੁ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਪ੍ਪਰਿਪ੍ਫਨ੍ਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਵਚ੍ਚਮਗ੍ਗੇਨ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਅਭਿਨਿਸੀਦੇਨ੍ਤਿ; ਸਮ੍ਪਯੋਜੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਸੋ ਚੇਤਿਆਦੀਸੁ ਸੋ ਚੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਚ੍ਚਮਗ੍ਗਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਙ੍ਗਜਾਤਸ੍ਸ ਪਵੇਸਨਂ ਸਾਦਿਯਤਿ ਅਧਿਵਾਸੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਸੇਵਨਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤਿ. ਪਵਿਟ੍ਠਂ ਸਾਦਿਯਤਿ ਅਧਿਵਾਸੇਤਿ, ਪਵਿਟ੍ਠਕਾਲੇ ਸੇਵਨਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤਿ. ਠਿਤਂ ਸਾਦਿਯਤਿ ਅਧਿਵਾਸੇਤਿ, ਠਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਕਾਲੇ ਸੁਕ੍ਕਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਿਸਮਯੇ ਸੇਵਨਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤਿ. ਉਦ੍ਧਰਣਂ ਸਾਦਿਯਤਿ ਅਧਿਵਾਸੇਤਿ, ਨੀਹਰਣਕਾਲੇ ਪਟਿਸੇਵਨਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤਿ. ਏਵਂ ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਮ ਵੇਰਿਸਮਣੇਹਿ ਇਦਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਾਪਤ੍ਤਿਮੇਵ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤੋ ਆਪਜ੍ਜਤਿ; ਏਵਂ ਪੁਰਿਮਂ ਏਕਂ ਅਸਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਤੀਣਿ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤੋਪਿ, ਦ੍ਵੇ ਅਸਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤੋਪਿ, ਤੀਣਿ ਅਸਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤੋਪਿ ਆਪਜ੍ਜਤਿਯੇਵ. ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਨ ਅਸਾਦਿਯਨ੍ਤੋ ਆਸੀਵਿਸਮੁਖਂ ਵਿਯ ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੁਂ ਵਿਯ ਚ ਪਵਿਟ੍ਠਂ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਨਾਪਜ੍ਜਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਪਵੇਸਨਂ ਨ ਸਾਦਿਯਤਿ…ਪੇ… ਉਦ੍ਧਰਣਂ ਨ ਸਾਦਿਯਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਇਮਞ੍ਹਿ ਏਵਰੂਪਂ ਆਰਦ੍ਧਵਿਪਸ੍ਸਕਂ ਕਾਯੇ ਚ ਜੀਵਿਤੇ ਚ ਅਨਪੇਕ੍ਖਂ ਏਕਾਦਸਹਿ ਅਗ੍ਗੀਹਿ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਾਨਿ ਚ ਸਬ੍ਬਾਯਤਨਾਨਿ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਸਿਕੇ ਵਿਯ ਚ ਵਧਕੇ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾਨਞ੍ਚਸ੍ਸ ਮਨੋਰਥਵਿਘਾਤਂ ¶ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ‘‘ਪਵੇਸਨਂ ਨ ਸਾਦਿਯਤੀ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਚਤੁਕ੍ਕਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਠਪੇਸੀਤਿ.
ਪਠਮਚਤੁਕ੍ਕਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਏਕੂਨਸਤ੍ਤਤਿਦ੍ਵਿਸਤਚਤੁਕ੍ਕਕਥਾ
੫੯-੬੦. ਏਵਂ ਪਠਮਚਤੁਕ੍ਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੁਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਇਤ੍ਥਿਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਨ ਕੇਵਲਂ ਵਚ੍ਚਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਅਭਿਨਿਸੀਦੇਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਪਸ੍ਸਾਵਮਗ੍ਗੇਨਪਿ ਮੁਖੇਨਪਿ. ਇਤ੍ਥਿਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾਪਿ ਚ ਕੇਚਿ ਜਾਗਰਨ੍ਤਿਂ ਆਨੇਨ੍ਤਿ, ਕੇਚਿ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਕੇਚਿ ਮਤ੍ਤਂ, ਕੇਚਿ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਂ, ਕੇਚਿ ਪਮਤ੍ਤਂ ਅਞ੍ਞਵਿਹਿਤਂ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ¶ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੇਚਿ ਮਤਂ ਅਕ੍ਖਾਯਿਤਂ, ਸੋਣਸਿਙ੍ਗਾਲਾਦੀਹਿ ਅਕ੍ਖਾਯਿਤਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੇਚਿ ਮਤਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅਕ੍ਖਾਯਿਤਂ, ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅਕ੍ਖਾਯਿਤਾ ਨਾਮ ਯਸ੍ਸਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਵਚ੍ਚਮਗ੍ਗੇ ਪਸ੍ਸਾਵਮਗ੍ਗੇ ਮੁਖੇ ਵਾ ਬਹੁਤਰੋ ਓਕਾਸੋ ਅਕ੍ਖਾਯਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਕੇਚਿ ਮਤਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਖਾਯਿਤਂ, ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਖਾਯਿਤਾ ਨਾਮ ਯਸ੍ਸਾ ਵਚ੍ਚਮਗ੍ਗਾਦਿਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਬਹੁਂ ਖਾਯਿਤਂ ¶ ਹੋਤਿ, ਅਪ੍ਪਂ ਅਕ੍ਖਾਯਿਤਂ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਮੇਵ ਆਨੇਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਅਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਮ੍ਪਿ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਿਤ੍ਥਿਮ੍ਪਿ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਇਤ੍ਥਿਮੇਵ, ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਮ੍ਪਿ ਪਣ੍ਡਕਮ੍ਪਿ ਪੁਰਿਸਮ੍ਪਿ ਆਨੇਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਂ ਜਾਗਰਨ੍ਤਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਤਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ ਏਵਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ – ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯਾ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਗ੍ਗਾਨਂ ਵਸੇਨ ਤੀਣਿ ਸੁਦ੍ਧਿਕਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ, ਤੀਣਿ ਜਾਗਰਨ੍ਤੀਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ, ਤੀਣਿ ਸੁਤ੍ਤਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ, ਤੀਣਿ ਮਤ੍ਤਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ, ਤੀਣਿ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ, ਤੀਣਿ ਪਮਤ੍ਤਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ, ਤੀਣਿ ਮਤਅਕ੍ਖਾਯਿਤਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ, ਤੀਣਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅਕ੍ਖਾਯਿਤਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ, ਤੀਣਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਖਾਯਿਤਚਤੁਕ੍ਕਾਨੀਤਿ ਸਤ੍ਤਵੀਸਤਿ ਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ. ਤਥਾ ਅਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯਾ; ਤਥਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਿਤ੍ਥਿਯਾਤਿ ਇਤ੍ਥਿਵਾਰੇ ਏਕਾਸੀਤਿ ਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ. ਯਥਾ ਚ ਇਤ੍ਥਿਵਾਰੇ ਏਵਂ ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਵਾਰੇ. ਪਣ੍ਡਕਪੁਰਿਸਵਾਰੇਸੁ ਪਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਮਗ੍ਗਾਨਂ ਵਸੇਨ ਚਤੁਪਣ੍ਣਾਸ ਚਤੁਪਣ੍ਣਾਸ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਦ੍ਵੇਸਤਾਨਿ, ਸਤ੍ਤਤਿ ਚ ਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਾਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨਿਯੇਵ.
ਸਬ੍ਬਵਾਰੇਸੁ ¶ ਪਨੇਤ੍ਥ ‘‘ਮਤਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅਕ੍ਖਾਯਿਤਂ ਖਾਯਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਅਯਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ – ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਕਿਰ ਦ੍ਵੇ ਵਿਨਯਧਰਾ ਸਮਾਨਾਚਰਿਯਕਾ ਥੇਰਾ ਅਹੇਸੁਂ – ਉਪਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਚ, ਫੁਸ੍ਸਦੇਵਤ੍ਥੇਰੋ ਚ. ਤੇ ਮਹਾਭਯੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਾ ਰਕ੍ਖਿਂਸੁ. ਤੇਸੁ ਉਪਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਬ੍ਯਤ੍ਤਤਰੋ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਦ੍ਵੇ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾ ਅਹੇਸੁਂ – ਮਹਾਪਦੁਮਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਮਹਾਸੁਮਤ੍ਥੇਰੋ ਚ. ਤੇਸੁ ਮਹਾਸੁਮਤ੍ਥੇਰੋ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿ, ਮਹਾਪਦੁਮਤ੍ਥੇਰੋ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨਵਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ, ਵਿਸੁਞ੍ਚ ਏਕਕੋਵ ਨਵਕ੍ਖਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿ; ਅਯਮੇਵ ਤੇਸੁ ਬ੍ਯਤ੍ਤਤਰੋ ¶ . ਤੇਸੁ ਮਹਾਸੁਮਤ੍ਥੇਰੋ ਨਵਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਪਰਗਙ੍ਗਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਤੋ ਮਹਾਪਦੁਮਤ੍ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਸੂਰੋ ਵਤ, ਰੇ, ਏਸ ਵਿਨਯਧਰੋ ਯੋ ਧਰਮਾਨਕਂਯੇਵ ਆਚਰਿਯਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਵਸਿਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਤਿ. ਨਨੁ ਆਚਰਿਯੇ ਧਰਮਾਨੇ ਵਿਨਯਪਿਟਕਞ੍ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਾ ਚ ਅਨੇਕਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਪਿ ਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਂ, ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਸੋਤਬ੍ਬਂ, ਅਨੁਸਂਵਚ੍ਛਰਂ ਸਜ੍ਝਾਯਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ.
ਏਵਂ ਵਿਨਯਗਰੁਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਕਾਲੇ ਏਕਦਿਵਸਂ ਉਪਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਮਹਾਪਦੁਮਤ੍ਥੇਰਪ੍ਪਮੁਖਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਸਤਾਨਂ ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਇਮਂ ਪਦੇਸਂ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅਕ੍ਖਾਯਿਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ, ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਖਾਯਿਤੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਉਪਡ੍ਢਕ੍ਖਾਯਿਤੇ ਕੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ? ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਬੁਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ¶ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤਾ ਨ ਸਾਵਸੇਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤਿ, ਅਨਵਸੇਸਂਯੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਸੋਤਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਾਰਾਜਿਕਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤਿ. ਇਦਞ੍ਹਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਲੋਕਵਜ੍ਜਂ, ਨ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਜ੍ਜਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਦਿ ਉਪਡ੍ਢਕ੍ਖਾਯਿਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਪਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ. ਪਾਰਾਜਿਕਚ੍ਛਾਯਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਮੇਵ ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.
ਅਪਿਚ ਮਤਸਰੀਰੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅਕ੍ਖਾਯਿਤੇ ਠਪੇਸਿ ‘‘ਤਤੋ ਪਰਂ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ. ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਖਾਯਿਤੇ ਠਪੇਸਿ ‘‘ਤਤੋ ਪਰਂ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਨ੍ਤਿਪਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਖਾਯਿਤਾਖਾਯਿਤਞ੍ਚ ਨਾਮੇਤਂ ਮਤਸਰੀਰਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਜੀਵਮਾਨੇ. ਜੀਵਮਾਨੇ ਹਿ ਨਖਪਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣੇਪਿ ਛਵਿਮਂਸੇ ਵਾ ਨ੍ਹਾਰੁਮ੍ਹਿ ¶ ਵਾ ਸਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਯਦਿਪਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਸੋ ਖਾਯਿਤਂ ਛਵਿਚਮ੍ਮਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਸਣ੍ਠਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਪਵੇਸਨਂ ਜਾਯਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਸਣ੍ਠਾਨਂ ਪਨ ਅਨਵਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਤਚ੍ਛੇਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਾਟਿਤੇ ਵਣਸਙ੍ਖੇਪਵਸੇਨ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਤੋ ਪਤਿਤਾਯ ਮਂਸਪੇਸਿਯਾ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਮਤਸਰੀਰੇ ਪਨ ਯਦਿਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਸਰੀਰਂ ਖਾਯਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਯਦਿਪਿ ਅਕ੍ਖਾਯਿਤਂ, ਤਯੋ ਪਨ ਮਗ੍ਗਾ ਅਕ੍ਖਾਯਿਤਾ, ਤੇਸੁ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ¶ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅਕ੍ਖਾਯਿਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ. ਉਪਡ੍ਢਕ੍ਖਾਯਿਤੇ ਚ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਖਾਯਿਤੇ ਚ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ.
ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਜੀਵਮਾਨਕਸਰੀਰੇ ਅਕ੍ਖਿਨਾਸਕਣ੍ਣਚ੍ਛਿਦ੍ਦਵਤ੍ਥਿਕੋਸੇਸੁ ਸਤ੍ਥਕਾਦੀਹਿ ਕਤਵਣੇ ਵਾ ਮੇਥੁਨਰਾਗੇਨ ਤਿਲਫਲਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਮੇਵ. ਅਵਸੇਸਸਰੀਰੇ ਉਪਕਚ੍ਛਕਾਦੀਸੁ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਮਤੇ ਅਲ੍ਲਸਰੀਰੇ ਪਾਰਾਜਿਕਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਦੁਕ੍ਕਟਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਯਦਾ ਪਨ ਸਰੀਰਂ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਂ ਹੋਤਿ ਕੁਥਿਤਂ ਨੀਲਮਕ੍ਖਿਕਸਮਾਕਿਣ੍ਣਂ ਕਿਮਿਕੁਲਸਮਾਕੁਲਂ ਨਵਹਿ ਵਣਮੁਖੇਹਿ ਪਗ੍ਗਲ਼ਿਤਪੁਬ੍ਬਕੁਣਪਭਾਵੇਨ ਉਪਗਨ੍ਤੁਮ੍ਪਿ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਂ, ਤਦਾ ਪਾਰਾਜਿਕਵਤ੍ਥੁਞ੍ਚ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਵਤ੍ਥੁਞ੍ਚ ਵਿਜਹਤਿ; ਤਾਦਿਸੇ ਸਰੀਰੇ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਉਪਕ੍ਕਮਤੋ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ. ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾਨਂ ਹਤ੍ਥਿ-ਅਸ੍ਸ-ਗੋਣ-ਗਦ੍ਰਭ-ਓਟ੍ਠਮਹਿਂਸਾਦੀਨਂ ਨਾਸਾਯ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਵਤ੍ਥਿਕੋਸੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਮੇਵ. ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾਨਂ ਅਕ੍ਖਿਕਣ੍ਣਵਣੇਸੁ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਅਵਸੇਸਸਰੀਰੇਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ. ਮਤਾਨਂ ਅਲ੍ਲਸਰੀਰੇ ਪਾਰਾਜਿਕਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਦੁਕ੍ਕਟਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ.
ਕੁਥਿਤਕੁਣਪੇ ਪਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਰਾਗੇਨ ਵਾ ਮੇਥੁਨਰਾਗੇਨ ਵਾ ਜੀਵਮਾਨਕਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥਿਕੋਸਂ ਅਪ੍ਪਵੇਸੇਨ੍ਤੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਛੁਪਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਮੇਥੁਨਰਾਗੇਨ ¶ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਅਪ੍ਪਵੇਸੇਨ੍ਤੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਛੁਪਤਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਇਤ੍ਥਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮੇਥੁਨਰਾਗੇਨ ਮੁਖੇਨ ਛੁਪਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ‘‘ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਚਿਰਵਤਿਯਾ ਨਦਿਯਾ ਗਾਵੀਨਂ ਤਰਨ੍ਤੀਨਂ ਵਿਸਾਣੇਸੁਪਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਕਣ੍ਣੇਸੁਪਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਗੀਵਾਯਪਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਛੇਪ੍ਪਾਯਪਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਪਿਟ੍ਠਿਮ੍ਪਿ ਅਭਿਰੁਹਨ੍ਤਿ, ਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਪਿ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਛੁਪਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੫੨) ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਨ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਛੁਪਿਤਬ੍ਬਂ, ਯੋ ਛੁਪੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ¶ (ਮਹਾਵ. ੨੫੨). ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਤਥਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਕਥਞ੍ਚ ¶ ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ? ਯਂ ਤਾਵ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮੇਥੁਨਰਾਗੇਨ ਮੁਖੇਨ ਛੁਪਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਕਿਰ ਨਿਮਿਤ੍ਤਮੁਖਂ ਮੁਖਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ‘‘ਮੇਥੁਨਰਾਗੇਨਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਪਿ ਅਯਮੇਵ ਤਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਨ ਹਿ ਇਤ੍ਥਿਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਪਕਤਿਮੁਖੇਨ ਮੇਥੁਨੁਪਕ੍ਕਮੋ ਹੋਤਿ. ਖਨ੍ਧਕੇਪਿ ਯੇ ਪਿਟ੍ਠਿਂ ਅਭਿਰੁਹਨ੍ਤਾ ਮੇਥੁਨਰਾਗੇਨ ਅਙ੍ਗਜਾਤੇਨ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਛੁਪਿਂਸੁ, ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਤਰਥਾ ਹਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਸਿਯਾ. ਕੇਚਿ ਪਨਾਹੁ ‘‘ਖਨ੍ਧਕੇਪਿ ਮੁਖੇਨੇਵ ਛੁਪਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਓਲ਼ਾਰਿਕਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਮ੍ਪਿ ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਭਾਸਿਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਵ ਮੇਥੁਨਰਾਗੇਨ ਮੁਖੇਨ ਛੁਪਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਉਭੋਸੁ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇਸੁ ਯੋ ਯੁਤ੍ਤਤਰੋ ਸੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਵਿਨਯਞ੍ਞੂ ਪਨ ਪੁਰਿਮਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ. ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਰਾਗੇਨ ਪਨ ਪਕਤਿਮੁਖੇਨ ਵਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਮੁਖੇਨ ਵਾ ਇਤ੍ਥਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਛੁਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੋ. ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਪਸ੍ਸਾਵਮਗ੍ਗਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਮੁਖੇਨ ਛੁਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਰਾਗੇਨ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ.
ਏਕੂਨਸਤ੍ਤਤਿਦ੍ਵਿਸਤਚਤੁਕ੍ਕਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਸਨ੍ਥਤਚਤੁਕ੍ਕਭੇਦਕਥਾ
੬੧-੬੨. ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ ਸਤ੍ਤਤਿਦ੍ਵਿਸਤਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਯੇ ਅਨਾਗਤੇ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੂ ‘ਸਨ੍ਥਤਂ ਇਮਂ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕਂ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕੇਨ ਫੁਸਤਿ, ਕੋ ਏਤ੍ਥ ਦੋਸੋ’ਤਿ ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਲੇਸਂ ਓਡ੍ਡੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਸਾਸਨੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਏਵ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤੇਸੁ ਸਤ੍ਤਤਿਦ੍ਵਿਸਤਚਤੁਕ੍ਕੇਸੁ ਏਕਮੇਕਂ ਚਤੁਕ੍ਕਂ ਚਤੂਹਿ ਸਨ੍ਥਤਾਦਿਭੇਦੇਹਿ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਵਚ੍ਚਮਗ੍ਗੇਨ ਪਸ੍ਸਾਵਮਗ੍ਗੇਨ ਮੁਖੇਨ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਅਭਿਨਿਸੀਦੇਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਥਤਾਯ ਅਸਨ੍ਥਤਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਥਤਾਯ ਅਸਨ੍ਥਤਸ੍ਸਾਤਿਆਦੀਸੁ ਸਨ੍ਥਤਾਯ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਵਚ੍ਚਮਗ੍ਗੇਨ ਪਸ੍ਸਾਵਮਗ੍ਗੇਨ ਮੁਖੇਨ ¶ ਅਸਨ੍ਥਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਅਭਿਨਿਸੀਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ¶ ਨਯੇਨ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਥਤਾ ਨਾਮ ਯਸ੍ਸਾ ਤੀਸੁ ¶ ਮਗ੍ਗੇਸੁ ਯੋ ਕੋਚਿ ਮਗ੍ਗੋ ਪਲਿਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਨ੍ਤੋ ਵਾ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਵਤ੍ਥੇਨ ਵਾ ਪਣ੍ਣੇਨ ਵਾ ਵਾਕਪਟ੍ਟੇਨ ਵਾ ਚਮ੍ਮੇਨ ਵਾ ਤਿਪੁਸੀਸਾਦੀਨਂ ਪਟ੍ਟੇਨ ਵਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ. ਸਨ੍ਥਤੋ ਨਾਮ ਯਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਤੇਸਂਯੇਵ ਵਤ੍ਥਾਦੀਨਂ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕੇਨ ਵਾ ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਕਂ ਘਟ੍ਟਿਯਤੁ, ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਕੇਨ ਵਾ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕਂ, ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਕੇਨ ਵਾ ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਕਂ, ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕੇਨ ਵਾ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕਂ, ਸਚੇ ਯਤ੍ਤਕੇ ਪਵਿਟ੍ਠੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤ੍ਤਕਂ ਪਵਿਸਤਿ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ; ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਦੁਕ੍ਕਟਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਸਚੇ ਇਤ੍ਥਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਖਾਣੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਥਤਂ, ਖਾਣੁਂ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਸਚੇ ਪੁਰਿਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਖਾਣੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਥਤਂ, ਖਾਣੁਂ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਸਚੇ ਉਭਯਂ ਖਾਣੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਥਤਂ, ਖਾਣੁਨਾ ਖਾਣੁਂ ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਸਚੇ ਇਤ੍ਥਿਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਵੇਲ਼ੁਨਲ਼ਪਬ੍ਬਾਦੀਨਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗਂ ਚੇਪਿ ਫੁਸਨ੍ਤੋ ਤਿਲਫਲਮਤ੍ਤਂ ਪਵੇਸੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਉਪਰਿਭਾਗਂ ਚੇਪਿ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਏਕਪਸ੍ਸਂ ਚੇਪਿ ਫੁਸਨ੍ਤੋ ਪਵੇਸੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਚਤ੍ਤਾਰਿਪਿ ਪਸ੍ਸਾਨਿ ਅਫੁਸਨ੍ਤੋ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਤਲਂ ਚੇਪਿ ਫੁਸਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਯਦਿ ਪਨ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਵਾ ਤਲੇ ਵਾ ਅਫੁਸਨ੍ਤੋ ਆਕਾਸਗਤਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਨੀਹਰਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਖਾਣੁਕੇ ਫੁਸਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ. ਯਥਾ ਚ ਇਤ੍ਥਿਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਲਕ੍ਖਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.
ਸਨ੍ਥਤਚਤੁਕ੍ਕਭੇਦਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਭਿਕ੍ਖੁਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਚਤੁਕ੍ਕਭੇਦਵਣ੍ਣਨਾ
੬੩-੬੪. ਏਵਂ ਸਨ੍ਥਤਚਤੁਕ੍ਕਭੇਦਂ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਨ ਕੇਵਲਂ ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਆਦਿਕੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਏਵ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਆਨੇਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੁਮ੍ਪਿ ਤਾਸਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਆਨੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਪ੍ਪਭੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯਾ ਸਨ੍ਤਿਕੇ’’ਤਿ ਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਤਾਨਿ ਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ ਪੁਨਪਿ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਤੇਸੁ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ.
ਭਿਕ੍ਖੁਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਵਸੇਨ ਚਤੁਕ੍ਕਭੇਦਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਰਾਜਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾਦਿਚਤੁਕ੍ਕਭੇਦਕਥਾ
੬੫. ਯਸ੍ਮਾ ¶ ¶ ¶ ਪਨ ਨ ਭਿਕ੍ਖੁਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਏਵ ਏਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਰਾਜਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾਦਯੋਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਮ੍ਪਿ ਪਭੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਰਾਜਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਰਾਜਾਨੋ ਏਵ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਰਾਜਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ. ਤੇ ਚ ਸਯਂ ਆਨੇਨ੍ਤਾਪਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਆਣਾਪੇਨ੍ਤਾਪਿ ਆਨੇਨ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਚੋਰਾ ਏਵ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਚੋਰਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ. ਧੁਤ੍ਤਾਤਿ ਮੇਥੁਨੁਪਸਂਹਿਤਖਿਡ੍ਡਾਪਸੁਤਾ ਨਾਗਰਿਕਕੇਰਾਟਿਯਪੁਰਿਸਾ, ਇਤ੍ਥਿਧੁਤ੍ਤਸੁਰਾਧੁਤ੍ਤਾਦਯੋ ਵਾ; ਧੁਤ੍ਤਾ ਏਵ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਧੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ. ਗਨ੍ਧਨ੍ਤਿ ਹਦਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਟੇਨ੍ਤੀਤਿ ਉਪ੍ਪਲਗਨ੍ਧਾ, ਉਪ੍ਪਲਗਨ੍ਧਾ ਏਵ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਉਪ੍ਪਲਗਨ੍ਧਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ. ਏਤੇ ਕਿਰ ਨ ਕਸਿਵਣਿਜ੍ਜਾਦੀਹਿ ਜੀਵਨ੍ਤਿ, ਪਨ੍ਥਘਾਤਗਾਮਘਾਤਾਦੀਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਂ ਪੋਸੇਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਕਮ੍ਮਸਿਦ੍ਧਿਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ ਦੇਵਤਾਨਂ ਆਯਾਚੇਤ੍ਵਾ ਤਾਸਂ ਬਲਿਕਮ੍ਮਤ੍ਥਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਹਦਯਂ ਉਪ੍ਪਾਟੇਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਕਾਲੇ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਨ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤਾ ਸੁਲਭਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਸੀਲਵਨ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੀਲਵਤੋ ਵਧੋ ਨਾਮ ਭਾਰਿਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਤਸ੍ਸ ਸੀਲਵਿਨਾਸਨਤ੍ਥਂ ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਆਦਿਕੇ ਵਾ ਆਨੇਨ੍ਤਿ; ਤਂ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਨੇਨ੍ਤਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਭਿਕ੍ਖੁਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਵਾਰੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਚ ਇਮੇਸੁ ਚਤੂਸੁਪਿ ਵਾਰੇਸੁ ਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਨ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ.
ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਚਤੁਕ੍ਕਭੇਦਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਆਪਤ੍ਤਾਨਾਪਤ੍ਤਿਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ
੬੬. ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯਾ ਤਯੋ ਮਗ੍ਗੇ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ, ਏਤ੍ਥ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤ੍ਥਂ ‘‘ਮਗ੍ਗੇਨ ਮਗ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਮਗ੍ਗੇਨ ਮਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਤੀਸੁ ਮਗ੍ਗੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਪਵੇਸੇਤਿ ਅਥ ਵਾ ਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਮਗ੍ਗੇਸੁ ਪਸ੍ਸਾਵਮਗ੍ਗੇਨ ਵਚ੍ਚਮਗ੍ਗਂ ਵਚ੍ਚਮਗ੍ਗੇਨ ਵਾ ਪਸ੍ਸਾਵਮਗ੍ਗਂ ਪਵੇਸੇਤਿ. ਮਗ੍ਗੇਨ ਅਮਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਪਸ੍ਸਾਵਾਦਿਮਗ੍ਗੇਨ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਸਾਮਨ੍ਤਾ ਵਣੇਨ ਨੀਹਰਤਿ. ਅਮਗ੍ਗੇਨ ਮਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਸਾਮਨ੍ਤੇਨ ਵਣੇਨ ¶ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗੇਨ ਨੀਹਰਤਿ. ਅਮਗ੍ਗੇਨ ਅਮਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੀਸੁ ਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਵਣੇਸੁ ਏਕੇਨ ਵਣੇਨ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯੇਨ ਨੀਹਰਤਿ. ਇਮਸ੍ਸ ¶ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਲੋਮਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਣਸਙ੍ਖੇਪੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਪਰਤੋ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਸਾਦਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤ੍ਥਂ ¶ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਤ੍ਤਭਿਕ੍ਖੁਮ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਯੋ ਪਟਿਬੁਦ੍ਧੋ ਸਾਦਿਯਤਿ ਸੋ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਮ੍ਹਿ ਮਯਿ ਏਸੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਜ੍ਜਿ, ਨਾਹਂ ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤਿ. ਉਭੋ ਨਾਸੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਦ੍ਵੇਪਿ ਲਿਙ੍ਗਨਾਸਨੇਨ ਨਾਸੇਤਬ੍ਬਾ. ਤਤ੍ਰ ਦੂਸਕਸ੍ਸ ਪਟਿਞ੍ਞਾਕਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਦੂਸਿਤੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਨਾਸੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਨ ਸਾਦਿਯਤਿ, ਨ ਨਾਸੇਤਬ੍ਬੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਾਮਣੇਰਵਾਰੇਪਿ.
ਏਵਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਤਂ ਤਂ ਆਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਯੋ ਮਹਾਨਿਦ੍ਦਂ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਪਰੇਨ ਕਤਂ ਉਪਕ੍ਕਮਮ੍ਪਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਮਹਾਵਨੇ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਯ. ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ – ‘‘‘ਨਾਹਂ ਭਗਵਾ ਜਾਨਾਮੀ’ਤਿ; ‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਅਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੭੫). ਅਸਾਦਿਯਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਯੋ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾਪਿ ਨ ਸਾਦਿਯਤਿ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਹਸਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਯ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ – ‘‘‘ਨਾਹਂ ਭਗਵਾ ਸਾਦਿਯਿ’ਨ੍ਤਿ. ‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਅਸਾਦਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.
ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਨਾਮ ਪਿਤ੍ਤੁਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ. ਦੁਵਿਧਞ੍ਹਿ ਪਿਤ੍ਤਂ – ਬਦ੍ਧਪਿਤ੍ਤਂ, ਅਬਦ੍ਧਪਿਤ੍ਤਞ੍ਚਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਬਦ੍ਧਪਿਤ੍ਤਂ ਲੋਹਿਤਂ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਗਤਂ, ਤਮ੍ਹਿ ਕੁਪਿਤੇ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਕਣ੍ਡੁਕਚ੍ਛੁਸਰੀਰਕਮ੍ਪਾਦੀਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਾਨਿ ਭੇਸਜ੍ਜਕਿਰਿਯਾਯ ਵੂਪਸਮਨ੍ਤਿ. ਬਦ੍ਧਪਿਤ੍ਤਂ ਪਨ ਪਿਤ੍ਤਕੋਸਕੇ ਠਿਤਂ. ਤਮ੍ਹਿ ਕੁਪਿਤੇ ਸਤ੍ਤਾ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਿਪਲ੍ਲਤ੍ਥਸਞ੍ਞਾ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਅਸਾਰੁਪ੍ਪਾਚਾਰਂ ਚਰਨ੍ਤਿ. ਲਹੁਕਗਰੁਕਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤਾਪਿ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਭੇਸਜ੍ਜਕਿਰਿਯਾਯਪਿ ਅਤੇਕਿਚ੍ਛਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ.
ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਯਕ੍ਖੁਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਕ੍ਖਾ ਕਿਰ ਭੇਰਵਾਨਿ ਵਾ ਆਰਮ੍ਮਣਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਮੁਖੇਨ ਹਤ੍ਥਂ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ¶ ਹਦਯਰੂਪਂ ਵਾ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤੇ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੇ ਵਿਪਲ੍ਲਤ੍ਥਸਞ੍ਞੇ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਪਨ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਅਯਂ ਵਿਸੇਸੋ – ਪਿਤ੍ਤੁਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਨਿਚ੍ਚਮੇਵ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਹੋਤਿ, ਪਕਤਿਸਞ੍ਞਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਯਕ੍ਖੁਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ¶ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਪਕਤਿਸਞ੍ਞਂ ਪਟਿਲਭਤੀਤਿ. ਇਧ ਪਨ ਪਿਤ੍ਤੁਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਵਾ ਹੋਤੁ ਯਕ੍ਖੁਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਵਾ, ਯੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਪਿ ਸੁਵਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਗੂਥਮ੍ਪਿ ਚਨ੍ਦਨਮ੍ਪਿ ਏਕਸਦਿਸਂ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤੋਵ ਵਿਚਰਤਿ, ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਸਞ੍ਞਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ਞਤ੍ਵਾ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਆਪਤ੍ਤਿਯੇਵ.
ਵੇਦਨਾਟ੍ਟੋ ¶ ਨਾਮ ਯੋ ਅਧਿਮਤ੍ਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਾਯ ਆਤੁਰੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ.
ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕੋ ਨਾਮ ਯੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਮ੍ਮੇ ਆਦਿਭੂਤੋ. ਇਧ ਪਨ ਸੁਦਿਨ੍ਨਤ੍ਥੇਰੋ ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਅਵਸੇਸਾਨਂ ਮਕ੍ਕਟੀਸਮਣਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਾਦੀਨਂ ਆਪਤ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ.
ਪਦਭਾਜਨੀਯਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾ
ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ ਇਦਂ ਪਕਿਣ੍ਣਕਂਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ –
‘‘ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਕਿਰਿਯਾ, ਅਥੋ ਸਞ੍ਞਾ ਸਚਿਤ੍ਤਕਂ;
ਲੋਕਵਜ੍ਜਞ੍ਚ ਕਮ੍ਮਞ੍ਚ, ਕੁਸਲਂ ਵੇਦਨਾਯ ਚਾ’’ਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ‘‘ਸਮੁਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਕਵਸੇਨ ਛ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਿ. ਤਾਨਿ ਪਰਿਵਾਰੇ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਸਮਾਸਤੋ ਪਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਨਾਮ – ਅਤ੍ਥਿ ਛਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਚਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਤਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਕਥਿਨਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਾਦਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ.
ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਿਰਿਯਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਕਿਰਿਯਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਿਰਿਯਾਕਿਰਿਯਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਿਯਾ ਕਿਰਿਯਤੋ, ਸਿਯਾ ਅਕਿਰਿਯਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਿਯਾ ਕਿਰਿਯਤੋ ਸਿਯਾ ਕਿਰਿਯਾਕਿਰਿਯਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ.
ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਅਤ੍ਥਿ ਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਨੋਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਙ੍ਗਂ ਲਭਤਿਯੇਵ, ਤਂ ਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ; ਇਤਰਂ ਨੋਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ.
ਪੁਨ ¶ ਅਤ੍ਥਿ ਸਚਿਤ੍ਤਕਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਅਚਿਤ੍ਤਕਂ. ਯਂ ਸਹੇਵ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਂ ਸਚਿਤ੍ਤਕਂ; ਯਂ ਵਿਨਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਂ ਅਚਿਤ੍ਤਕਂ ¶ . ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਲੋਕਵਜ੍ਜਂ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਦੁਵਿਧਂ. ਤੇਸਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.
ਕਮ੍ਮਕੁਸਲਵੇਦਨਾਵਸੇਨਾਪਿ ¶ ਚੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਕਾਯਦ੍ਵਾਰਿਕਂ, ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ; ਯਂ ਵਚੀਦ੍ਵਾਰਿਕਂ, ਤਂ ਵਚੀਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਕੁਸਲਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਅਕੁਸਲਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ. ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸੇਵ ਹਿ ਆਪਤ੍ਤਿਸਮਉਟ੍ਠਾਪਕਚਿਤ੍ਤਾਨਿ – ਅਟ੍ਠ ਕਾਮਾਵਚਰਕੁਸਲਾਨਿ, ਦ੍ਵਾਦਸ ਅਕੁਸਲਾਨਿ, ਦਸ ਕਾਮਾਵਚਰਕਿਰਿਯਚਿਤ੍ਤਾਨਿ, ਕੁਸਲਤੋ ਚ ਕਿਰਿਯਤੋ ਚ ਦ੍ਵੇ ਅਭਿਞ੍ਞਾਚਿਤ੍ਤਾਨੀਤਿ. ਤੇਸੁ ਯਂ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੇਨ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਂ ਕੁਸਲਂ; ਇਤਰੇਹਿ ਇਤਰਂ. ਅਤ੍ਥਿ ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਤਿਵੇਦਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਦ੍ਵਿਵੇਦਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਏਕਵੇਦਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਤੀਸੁ ਵੇਦਨਾਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਵੇਦਨਾਸਮਙ੍ਗੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਂ ਤਿਵੇਦਨਂ; ਯਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਸੁਖਸਮਙ੍ਗੀ ਵਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮਙ੍ਗੀ ਵਾ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਂ ਦ੍ਵਿਵੇਦਨਂ; ਯਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਦੁਕ੍ਖਵੇਦਨਾਸਮਙ੍ਗੀਯੇਵ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਂ ਏਕਵੇਦਨਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ –
‘‘ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਕਿਰਿਯਾ, ਅਥੋ ਸਞ੍ਞਾ ਸਚਿਤ੍ਤਕਂ;
ਲੋਕਵਜ੍ਜਞ੍ਚ ਕਮ੍ਮਞ੍ਚ, ਕੁਸਲਂ ਵੇਦਨਾਯ ਚਾ’’ਤਿ.
ਇਮਂ ਪਕਿਣ੍ਣਕਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸੁ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁ ਇਦਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤੋ ਏਕਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ. ਅਙ੍ਗਵਸੇਨ ਦੁਕਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ. ਕਿਰਿਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਕਰੋਨ੍ਤੋਯੇਵ ਹਿ ਏਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਮੇਥੁਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਯ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਯ ਅਭਾਵੇਨ ਮੁਚ੍ਚਨਤੋ ਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ. ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਸਾਦਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮੇਥੁਨਚਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਨਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਵਿਨਾ ਚਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਸਚਿਤ੍ਤਕਂ. ਰਾਗਵਸੇਨੇਵ ਆਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਲੋਕਵਜ੍ਜਂ. ਕਾਯਦ੍ਵਾਰੇਨੇਵ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤੋ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਙ੍ਗਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਕਮ੍ਮਭਾਵੋ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਲੋਭਚਿਤ੍ਤੇਨ ਆਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਂ. ਸੁਖਸਮਙ੍ਗੀ ਵਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮਙ੍ਗੀ ਵਾ ਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਦ੍ਵਿਵੇਦਨਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਚੇਤਂ ਆਪਤ੍ਤਿਯਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸੀਸੇਨ ਪਨ ਸਬ੍ਬਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁਦੇਸਨਾ ਆਰੂਲ਼੍ਹਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਵਿਨੀਤਵਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਨਾ
ਮਕ੍ਕਟੀ ¶ ¶ ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਾ ਚ…ਪੇ… ਵੁਡ੍ਢਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਮਿਗੋਤਿ ਇਦਂ ਕਿਂ? ਇਮਾ ਵਿਨੀਤਵਤ੍ਥੂਨਂ ਭਗਵਤਾ ਸਯਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਾਨਂ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਵਤ੍ਥੂਨਂ ਉਦ੍ਦਾਨਗਾਥਾ ਨਾਮ. ਤਾਨਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ‘‘ਸੁਖਂ ਵਿਨਯਧਰਾ ¶ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਥੇਰੇਹਿ ਠਪਿਤਾਨਿ. ਵਤ੍ਥੁਗਾਥਾ ਪਨ ਧਰਮਾਨੇਯੇਵ ਭਗਵਤਿ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਠਪਿਤਾ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਆਯਤਿਂ ਵਿਨਯਧਰਾ ਵਿਨਯਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਂ ਸਾਧੁਕਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤਬ੍ਬਂ. ਦੁਤਿਯਾਦੀਨਞ੍ਚ ਵਿਨੀਤਵਤ੍ਥੂਸੁ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੇਨ ਦੁਤਿਯਾਦੀਨਿ. ਵਿਨੀਤਵਤ੍ਥੂਨਿ ਹਿ ਸਿਪ੍ਪਿਕਾਨਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਕਰੂਪਾਨਿ ਵਿਯ ਵਿਨਯਧਰਾਨਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਕਵਤ੍ਥੂਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ.
੬੭. ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਂਯੇਵ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਨਿ. ਤਤਿਯੇ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਗਿਹਿਲਿਙ੍ਗੇਨਾਤਿ ਗਿਹਿਵੇਸੇਨ ਓਦਾਤਵਤ੍ਥੋ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਤਤੋ ਪਰੇਸੁ ਸਤ੍ਤਸੁ ਵਤ੍ਥੂਸੁ ਕੁਸਚੀਰਨ੍ਤਿ ਕੁਸੇ ਗਨ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਕਤਚੀਰਂ. ਵਾਕਚੀਰਂ ਨਾਮ ਤਾਪਸਾਨਂ ਵਕ੍ਕਲਂ. ਫਲਕਚੀਰਂ ਨਾਮ ਫਲਕਸਣ੍ਠਾਨਾਨਿ ਫਲਕਾਨਿ ਸਿਬ੍ਬਿਤ੍ਵਾ ਕਤਚੀਰਂ. ਕੇਸਕਮ੍ਬਲੋਤਿ ਕੇਸੇਹਿ ਤਨ੍ਤੇ ਵਾਯਿਤ੍ਵਾ ਕਤਕਮ੍ਬਲੋ. ਵਾਲਕਮ੍ਬਲੋਤਿ ਚਮਰਵਾਲੇਹਿ ਵਾਯਿਤ੍ਵਾ ਕਤਕਮ੍ਬਲੋ. ਉਲੂਕਪਕ੍ਖਿਕਨ੍ਤਿ ਉਲੂਕਸਕੁਣਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖੇਹਿ ਕਤਨਿਵਾਸਨਂ. ਅਜਿਨਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ ਸਲੋਮਂ ਸਖੁਰਂ ਅਜਿਨਮਿਗਚਮ੍ਮਂ. ਦ੍ਵਾਦਸਮੇ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਸਾਰਤ੍ਤੋਤਿ ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਰਾਗੇਨ ਸਾਰਤ੍ਤੋ; ਤਂ ਰਾਗਂ ਞਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ‘‘ਆਪਤ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਆਹ.
੬੮. ਤੇਰਸਮੇ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਉਪ੍ਪਲਵਣ੍ਣਾਤਿ ਸਾ ਥੇਰੀ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਸੇਟ੍ਠਿਧੀਤਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਕਪ੍ਪੇ ਅਭਿਨੀਹਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਤਸ੍ਸਾ ਪਕਤਿਯਾਪਿ ਅਤਿਦਸ੍ਸਨੀਯਾ ਨੀਲੁਪ੍ਪਲਵਣ੍ਣਾ ਕਾਯਚ੍ਛਵਿ, ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਪਨ ¶ ਕਿਲੇਸਸਨ੍ਤਾਪਸ੍ਸ ਅਭਾਵੇਨ ਅਤਿਵਿਯ ਵਿਰੋਚਤਿ. ਸਾ ਤਾਯੇਵ ਵਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ‘‘ਉਪ੍ਪਲਵਣ੍ਣਾ’’ਤਿ ਨਾਮਂ ਲਭਿ. ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਗਿਹਿਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ; ਸੋ ਕਿਰ ਤਸ੍ਸਾ ਞਾਤਿਦਾਰਕੋ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਖੋਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ; ਮਞ੍ਚਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਨਨ੍ਤਰਮੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਦਿਵਾ ਬਾਹਿਰਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਧਾਯ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਨਞ੍ਹਿ ਪਠਮਂ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਯਾਵਸ੍ਸਾ ਤਂ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ ਨ ਨਸ੍ਸਤਿ, ਤਾਵਦੇਵ ¶ ਏਵਮਕਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੂਸੇਸੀਤਿ ਪਧਂਸੇਸਿ. ਥੇਰੀ ਪਨ ਅਨਵਜ੍ਜਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮਣਸਞ੍ਞਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਸਾਦਿਯਨ੍ਤੀ ਨਿਸੀਦਿ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪਰਾਮਟ੍ਠਾ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧ-ਸਿਲਾਥਮ੍ਭ-ਖਦਿਰਸਾਰਖਾਣੁਕਾ ਵਿਯ. ਸੋਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਨੋਰਥਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਗਤੋ. ਤਸ੍ਸਾ ਥੇਰਿਯਾ ਦਸ੍ਸਨਪਥਂ ਵਿਜਹਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਯਂ ਮਹਾਪਥਵੀ ਸਿਨੇਰੁਪਬ੍ਬਤਂ ਧਾਰੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾਪਿ ਤਂ ਪਾਪਪੁਰਿਸਂ ਬ੍ਯਾਮਮਤ੍ਤਕਲ਼ੇਵਰਂ ਧਾਰੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੀ ਵਿਯ ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਵਰਮਦਾਸਿ. ਸੋ ਤਙ੍ਖਣਞ੍ਞੇਵ ਅਵੀਚਿਜਾਲਾਨਂ ਇਨ੍ਧਨਭਾਵਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਭਗਵਾ ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਸਾਦਿਯਨ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਥੇਰਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਧਮ੍ਮਪਦੇ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –
‘‘ਵਾਰਿ ¶ ਪੋਕ੍ਖਰਪਤ੍ਤੇਵ, ਆਰਗ੍ਗੇਰਿਵ ਸਾਸਪੋ;
ਯੋ ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ ਕਾਮੇਸੁ, ਤਮਹਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ’’ਨ੍ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੪੦੧);
੬੯. ਚੁਦ੍ਦਸਮੇ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਂ ਪਾਤੁਭੂਤਨ੍ਤਿ ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਨਿਦ੍ਦਂ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸਣ੍ਠਾਨਂ ਮਸ੍ਸੁਦਾਠਿਕਾਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਂ ਇਤ੍ਥਿਸਣ੍ਠਾਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਤਮੇਵ ਉਪਜ੍ਝਂ ਤਮੇਵ ਉਪਸਮ੍ਪਦਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਗਹਿਤਉਪਜ੍ਝਾਯਮੇਵ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਉਪਸਮ੍ਪਦਮੇਵ ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ. ਪੁਨ ਉਪਜ੍ਝਾ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ; ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਾਨਿਯੇਵ ¶ ਵਸ੍ਸਾਨੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਉਪਸਮ੍ਪਦਤੋ ਪਭੁਤਿ ਯਾਵ ਵਸ੍ਸਗਣਨਾ, ਤਂਯੇਵ ਵਸ੍ਸਗਣਨਂ ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ. ਨ ਇਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਵਸ੍ਸਗਣਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ ਸਙ੍ਗਮਿਤੁਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਙ੍ਗਮਿਤੁਂ ਸਙ੍ਗਨ੍ਤੁਂ ਸਮਙ੍ਗੀ ਭਵਿਤੁਂ ਅਨੁਜਾਨਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਂ ਦਾਨਿਸ੍ਸਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਵਸਿਤੁਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੁਪਸ੍ਸਯਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਸਤੂਤਿ. ਯਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ ਸਾਧਾਰਣਾਤਿ ਯਾ ਦੇਸਨਾਗਾਮਿਨਿਯੋ ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨਿਯੋ ਵਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਾਧਾਰਣਾ. ਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵੁਟ੍ਠਾਤੁਨ੍ਤਿ ਤਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਵਿਨਯਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵੁਟ੍ਠਾਤੁਂ ਅਨੁਜਾਨਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਾਹਿ ਆਪਤ੍ਤੀਹਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਯਾ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਾ ਸੁਕ੍ਕਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਿ-ਆਦਿਕਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ, ਤਾਹਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਲਿਙ੍ਗਪਰਿਵਤ੍ਤਨੇਨ ਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਵੁਟ੍ਠਿਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਪੁਨ ਪਕਤਿਲਿਙ੍ਗੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਪਿ ਤਾਹਿ ਆਪਤ੍ਤੀਹਿ ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ ਅਯਂ ਤਾਵੇਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ.
ਅਯਂ ¶ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤੋ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਿਕਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ – ਇਮੇਸੁ ਤਾਵ ਦ੍ਵੀਸੁ ਲਿਙ੍ਗੇਸੁ ਪੁਰਿਸਲਿਙ੍ਗਂ ਉਤ੍ਤਮਂ, ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਂ ਹੀਨਂ; ਤਸ੍ਮਾ ਪੁਰਿਸਲਿਙ੍ਗਂ ਬਲਵਅਕੁਸਲੇਨ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ. ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਂ ਦੁਬ੍ਬਲਕੁਸਲੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ. ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਂ ਪਨ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਨ੍ਤਂ ਦੁਬ੍ਬਲਅਕੁਸਲੇਨ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ. ਪੁਰਿਸਲਿਙ੍ਗਂ ਬਲਵਕੁਸਲੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ. ਏਵਂ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਅਕੁਸਲੇਨ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ, ਕੁਸਲੇਨ ਪਟਿਲਬ੍ਭਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਸਚੇ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏਕਤੋ ਸਜ੍ਝਾਯਂ ਵਾ ਧਮ੍ਮਸਾਕਚ੍ਛਂ ਵਾ ਕਤ੍ਵਾ ਏਕਾਗਾਰੇ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦਂ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਾਨਂ ਏਕਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਂ ਪਾਤੁਭਵਤਿ, ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਹਸੇਯ੍ਯਾਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਚੇ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਤਂ ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦੁਕ੍ਖੀ ਦੁਮ੍ਮਨੋ ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇਯੇਵ ਇਤਰਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਯ੍ਯ, ਤੇਨ ਸਮਸ੍ਸਾਸੇਤਬ੍ਬੋ – ‘‘ਹੋਤੁ, ਮਾ ਚਿਨ੍ਤਯਿਤ੍ਥ. ਵਟ੍ਟਸ੍ਸੇਵੇਸੋ ਦੋਸੋ. ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦ੍ਵਾਰਂ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਾ ਹੋਤੁ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਵਾ, ਅਨਾਵਟੋ ਧਮ੍ਮੋ ¶ ਅਵਾਰਿਤੋ ਸਗ੍ਗਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ. ਸਮਸ੍ਸਾਸੇਤ੍ਵਾ ਚ ਏਵਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੁਪਸ੍ਸਯਂ ਗਨ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਤ੍ਥਿ ¶ ਵੋ ਕਾਚਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ’’ਤਿ. ਸਚਸ੍ਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਤਾਦਿਸਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ, ਨੋ ਚੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ – ‘‘ਮਮ ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰੋਥ; ਇਦਾਨਿ ਮਂ ਪਠਮਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੁਪਸ੍ਸਯਂ ਨੇਥਾ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਵਾ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਚ ਨ ਏਕਕੇਨ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਚਤੂਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਜੋਤਿਕਞ੍ਚ ਕਤ੍ਤਰਦਣ੍ਡਞ੍ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਂਵਿਦਹਨਂ ਪਰਿਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਂ ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਬਹਿਗਾਮੇ ਦੂਰੇ ਵਿਹਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਗਾਮਨ੍ਤਰ-ਨਦੀਪਾਰ-ਰਤ੍ਤਿਵਿਪ੍ਪਵਾਸ-ਗਣਓਹੀਯਨਾਪਤ੍ਤੀਹਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੁਨੁਪਸ੍ਸਯਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ – ‘‘ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਅਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਂ ਪਾਤੁਭੂਤਂ, ਸਙ੍ਗਹਂ ਦਾਨਿਸ੍ਸ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ. ਤਾ ਚੇ ‘‘ਸਾਧੁ, ਅਯ੍ਯਾ, ਇਦਾਨਿ ਮਯਮ੍ਪਿ ਸਜ੍ਝਾਯਿਸ੍ਸਾਮ, ਧਮ੍ਮਂ ਸੋਸ੍ਸਾਮ, ਗਚ੍ਛਥ ਤੁਮ੍ਹੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਆਰਾਧਿਕਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗਾਹਿਕਾ ਲਜ੍ਜਿਨਿਯੋ, ਤਾ ਕੋਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਨ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਗਚ੍ਛਤਿ ਚੇ, ਗਾਮਨ੍ਤਰ-ਨਦੀਪਾਰ-ਰਤ੍ਤਿਵਿਪ੍ਪਵਾਸ-ਗਣਓਹੀਯਨਾਪਤ੍ਤੀਹਿ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਲਜ੍ਜਿਨਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਸਙ੍ਗਾਹਿਕਾਯੋ; ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤੁਂ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਸਚੇਪਿ ਅਲਜ੍ਜਿਨਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਙ੍ਗਹਂ ਪਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ; ਤਾਪਿ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤੁਂ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਸਚੇ ਲਜ੍ਜਿਨਿਯੋ ਚ ਸਙ੍ਗਾਹਿਕਾ ¶ ਚ, ਞਾਤਿਕਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਆਸਨ੍ਨਗਾਮੇ ਪਨ ਅਞ੍ਞਾ ਞਾਤਿਕਾਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਟਿਜਗ੍ਗਨਿਕਾ, ਤਾਸਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਚੇ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵੇਪਿ ਨਿਸ੍ਸਯਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਪਤਿਰੂਪਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਮਾਤਿਕਾ ਵਾ ਵਿਨਯੋ ਵਾ ਉਗ੍ਗਹਿਤੋ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤੋ, ਪੁਨ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਸਚੇ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵੇ ਪਰਿਸਾਵਚਰੋ, ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇਯੇਵ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਸੂਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ¶ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸਨ੍ਤੇਹਿਪਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇਯੇਵ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਵਸ੍ਸਸਾਮਣੇਰੇਨਾਪਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇਯੇਵ ਉਪਜ੍ਝਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ.
ਯਂ ਪਨਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵੇ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਂ ਤਿਚੀਵਰਞ੍ਚ ਪਤ੍ਤੋ ਚ, ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਜਹਤਿ, ਪੁਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਙ੍ਕਚ੍ਚਿਕਾ ਚ ਉਦਕਸਾਟਿਕਾ ਚ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਯਂ ਅਤਿਰੇਕਚੀਵਰਂ ਵਾ ਅਤਿਰੇਕਪਤ੍ਤੋ ਵਾ ਵਿਨਯਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਵਿਨਯਕਮ੍ਮਂ ਵਿਜਹਤਿ, ਪੁਨ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤੇਲਮਧੁਫਾਣਿਤਾਦੀਨਿਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਵਿਜਹਨ੍ਤਿ. ਸਚੇ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਤੋ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਲਿਙ੍ਗਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਪੁਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਯਂ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਕਾਲੇ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਨ ਵਿਜਹਤਿ. ਯਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਸਾਧਾਰਣਂ ਅਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ, ਤਂ ਪਕਤਤ੍ਤੋ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਯਂ ਪਨ ਵਿਭਤ੍ਤਂ ਏਤਸ੍ਸੇਵ ਸਨ੍ਤਕਂ, ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਵਿਜਹਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਪਰਿਵਾਰੇ –
‘‘ਤੇਲਂ ¶ ਮਧੁਂ ਫਾਣਿਤਞ੍ਚਾਪਿ ਸਪ੍ਪਿਂ;
ਸਾਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਨ ਨਿਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ;
ਅਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤਾਹੇ;
ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ;
ਪਞ੍ਹਾ ਮੇਸਾ ਕੁਸਲੇਹਿ ਚਿਨ੍ਤਿਤਾ’’ਤਿ. (ਪਰਿ. ੪੮੦);
ਇਦਞ੍ਹਿ ਲਿਙ੍ਗਪਰਿਵਤ੍ਤਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਨਾਮ ਲਿਙ੍ਗਪਰਿਵਤ੍ਤਨੇਨ, ਕਾਲਂਕਿਰਿਯਾਯ, ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨੇਨ, ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਨੇਨ, ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਦਾਨੇਨ, ਅਨਪੇਕ੍ਖਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਗਹਣੇਨ ਚ ਵਿਜਹਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਚੇਪਿ ਹਰੀਤਕਖਣ੍ਡਮ੍ਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਮਤ੍ਥਿ, ਸਬ੍ਬਮਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਵਿਜਹਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੁਵਿਹਾਰੇ ਪਨ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿਸ੍ਸਾ ਸਨ੍ਤਕਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ¶ ਵਾ ਠਪਿਤਂ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸਾਵ ਇਸ੍ਸਰਾ, ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਥਾਵਰਂ ਤਸ੍ਸਾ ਸਨ੍ਤਕਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਵਾ ਉਪਰੋਪਕਾ ਵਾ, ਤੇ ਯਸ੍ਸਿਚ੍ਛਤਿ ਤਸ੍ਸ ਦਾਤਬ੍ਬਾ. ਤੇਰਸਸੁ ਸਮ੍ਮੁਤੀਸੁ ¶ ਯਾ ਭਿਕ੍ਖੁਕਾਲੇ ਲਦ੍ਧਾ ਸਮ੍ਮੁਤਿ, ਸਬ੍ਬਾ ਸਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ. ਪੁਰਿਮਿਕਾਯ ਸੇਨਾਸਨਗ੍ਗਾਹੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ. ਸਚੇ ਪਚ੍ਛਿਮਿਕਾਯ ਸੇਨਾਸਨੇ ਗਹਿਤੇ ਲਿਙ੍ਗਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘੋ ਚਸ੍ਸਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਲਾਭਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਅਪਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਦਾਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ ਸਾਧਾਰਣਾਯ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਵਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਲਿਙ੍ਗਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਪਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਮੇਵ ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਮਾਨਤ੍ਤਂ ਚਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਪੁਨ ਪਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਮੇਵ ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਚਿਣ੍ਣਮਾਨਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ ਅਬ੍ਭਾਨਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਅਕੁਸਲਵਿਪਾਕੇ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣੇ ਪਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਕਾਲੇ ਪੁਨਦੇਵ ਲਿਙ੍ਗਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਛਾਰਤ੍ਤਂ ਮਾਨਤ੍ਤਮੇਵ ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਚਿਣ੍ਣੇ ਪਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਅਬ੍ਭਾਨਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.
ਅਨਨ੍ਤਰੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਲਿਙ੍ਗਪਰਿਵਤ੍ਤਨਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਇਧ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਸਚੇਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਕਾਲੇ ਆਪਨ੍ਨਾ ਸਞ੍ਚਰਿਤ੍ਤਾਪਤ੍ਤਿ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਵਾਸਦਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਛਾਰਤ੍ਤਂ ਮਾਨਤ੍ਤਮੇਵ ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਪਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਂ ਚਰਨ੍ਤਿਯਾ ਲਿਙ੍ਗਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਤੇਨਤ੍ਥੋ, ਛਾਰਤ੍ਤਂ ਮਾਨਤ੍ਤਮੇਵ ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਚਿਣ੍ਣਮਾਨਤ੍ਤਾਯ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਪੁਨ ਮਾਨਤ੍ਤਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਅਬ੍ਭੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਮਾਨਤ੍ਤੇ ਅਦਿਨ੍ਨੇ ਪੁਨ ਲਿਙ੍ਗਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ ਪਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਮੇਵ ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਛਾਰਤ੍ਤਂ ਮਾਨਤ੍ਤਂ ਚਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਪਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਮੇਵ ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਚਿਣ੍ਣਮਾਨਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਲਿਙ੍ਗਪਰਿਵਤ੍ਤੇ ਜਾਤੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ ਅਬ੍ਭਾਨਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ¶ . ਪੁਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇ ਚ ਲਿਙ੍ਗੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਭਾਵੇ ਠਿਤਾਯਪਿ ਯਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ, ਤਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਏਵਾਤਿ.
੭੦. ਇਤੋ ਪਰਾਨਿ ‘‘ਮਾਤੁਯਾ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨਿਯੇਵ.
੭੧. ਮੁਦੁਪਿਟ੍ਠਿਕਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਸੋ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨਟਪੁਬ੍ਬਕੋ. ਤਸ੍ਸ ਸਿਪ੍ਪਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ ਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤਾ ¶ ਪਿਟ੍ਠਿ ਮੁਦੁਕਾ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਕਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਖਿ.
ਲਮ੍ਬੀਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ¶ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਦੀਘਂ ਹੋਤਿ ਲਮ੍ਬਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਲਮ੍ਬੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ.
ਇਤੋ ਪਰਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਵਣਵਤ੍ਥੂਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਾਨੇਵ. ਲੇਪਚਿਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਲੇਪਚਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਰੂਪਂ.
ਦਾਰੁਧੀਤਲਿਕਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਦਾਰੁਧੀਤਲਿਕਾ ਨਾਮ ਕਟ੍ਠਰੂਪਂ. ਯਥਾ ਚ ਇਮੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਏਵਂ ਅਞ੍ਞੇਸੁਪਿ ਦਨ੍ਤਰੂਪ-ਪੋਤ੍ਥਕਰੂਪ-ਲੋਹਰੂਪਾਦੀਸੁ ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਕੇਸੁ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪੇਸੁ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਮੇਥੁਨਰਾਗੇਨ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਸੁਚਿ ਮੁਚ੍ਚਤੁ ਵਾ ਮਾ ਵਾ, ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ. ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਰਾਗੇਨ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਤਥੇਵ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਮੋਚਨਰਾਗੇਨ ਪਨ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਤ੍ਤੇ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੋ, ਅਮੁਤ੍ਤੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ.
੭੨. ਸੁਨ੍ਦਰਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਅਯਂ ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਨਾਮ ਰਾਜਗਹੇ ਕੁਲਦਾਰਕੋ ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ; ਅਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ ਅਭਿਰੂਪਤਾਯ ‘‘ਸੁਨ੍ਦਰੋ’’ਤਿ ਨਾਮਂ ਲਭਿ. ਤਂ ਰਥਿਕਾਯ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਛਨ੍ਦਰਾਗਾ ਸਾ ਇਤ੍ਥੀ ਇਮਂ ਵਿਪ੍ਪਕਾਰਂ ਅਕਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਪਨ ਅਨਾਗਾਮੀ. ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਨ ਸਾਦਿਯਿ. ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਪਨ ਅਵਿਸਯੋ ਏਸੋ.
ਇਤੋ ਪਰੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਵਤ੍ਥੂਸੁ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਜਲ਼ਾ ਦੁਮ੍ਮੇਧਾ ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਕਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਿਂਸੁ.
੭੩. ਅਕ੍ਖਾਯਿਤਾਦੀਨਿ ਤੀਣਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨੇਵ. ਦ੍ਵੀਸੁ ਛਿਨ੍ਨਸੀਸਵਤ੍ਥੂਸੁ ਅਯਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ – ਵਟ੍ਟਕਤੇ ਮੁਖੇ ਵਿਵਟੇ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤੋ ਸਚੇ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਾ ਉਪਰਿ ਵਾ ਉਭਯਪਸ੍ਸੇਹਿ ਵਾ ਛੁਪਨ੍ਤਂ ਪਵੇਸੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਚਤੂਹਿਪਿ ਪਸ੍ਸੇਹਿ ਅਛੁਪਨ੍ਤਂ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਤਾਲੁਕਂ ਛੁਪਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ. ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਸ੍ਸਾਨਿ ਤਾਲੁਕਞ੍ਚ ਅਛੁਪਨ੍ਤੋ ਆਕਾਸਗਤਮੇਵ ¶ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵੇਸੇਤਿ ਚ ਨੀਹਰਤਿ ਚ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਯਦਿ ਪਨ ਦਨ੍ਤਾ ਸੁਫੁਸਿਤਾ, ਅਨ੍ਤੋਮੁਖੇ ਓਕਾਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਦਨ੍ਤਾ ਚ ਬਹਿ ਓਟ੍ਠਮਂਸੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਤਤ੍ਥ ਵਾਤੇਨ ਅਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠਂ ਅਲ੍ਲੋਕਾਸਂ ਤਿਲਫਲਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ. ਉਪ੍ਪਾਟਿਤੇ ਪਨ ਓਟ੍ਠਮਂਸੇ ਦਨ੍ਤੇਸੁਯੇਵ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਯੋਪਿ ਦਨ੍ਤੋ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ¶ , ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਓਟ੍ਠੇਹਿ ਪਿਦਹਿਤੁਂ. ਤਤ੍ਥ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤੇਪਿ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਜਿਵ੍ਹਾਯ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤੇਪਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਮੇਵ. ਜੀਵਮਾਨਕਸਰੀਰੇਪਿ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਜਿਵ੍ਹਾਯ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਮੇਵ. ਯਦਿ ਪਨ ਬਹਿਜਿਵ੍ਹਾਯ ਪਲਿਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਮੁਖਂ ਪਵੇਸੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ. ਉਪਰਿਗੀਵਾਯ ¶ ਛਿਨ੍ਨਸੀਸਸ੍ਸਪਿ ਅਧੋਭਾਗੇਨ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਤਾਲੁਕਂ ਛੁਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ.
ਅਟ੍ਠਿਕਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਸੁਸਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਅਟ੍ਠਿਕਾਨਿ ਸਙ੍ਕਡ੍ਢਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ, ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਮੇਥੁਨਰਾਗੇਨ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ, ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਰਾਗੇਨ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ, ਮੁਚ੍ਚਤੁ ਵਾ ਮਾ ਵਾ, ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ. ਮੋਚਨਰਾਗੇਨ ਪਨ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੋ, ਅਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਮੇਵ.
ਨਾਗੀਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਨਾਗਮਾਣਵਿਕਾ ਵਾ ਹੋਤੁ ਕਿਨ੍ਨਰੀਆਦੀਨਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਾ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਯਕ੍ਖੀਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਦੇਵਤਾ ਯਕ੍ਖੀਯੇਵ.
ਪੇਤੀਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਨਿਜ੍ਝਾਮਤਣ੍ਹਿਕਾਦਿਪੇਤਿਯੋ ਅਲ੍ਲੀਯਿਤੁਮ੍ਪਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਵਿਮਾਨਪੇਤਿਯੋ ਪਨ ਅਤ੍ਥਿ; ਯਾਸਂ ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖੇ ਅਕੁਸਲਂ ਵਿਪਚ੍ਚਤਿ, ਜੁਣ੍ਹਪਕ੍ਖੇ ਦੇਵਤਾ ਵਿਯ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭੋਨ੍ਤਿ. ਏਵਰੂਪਾਯ ਪੇਤਿਯਾ ਵਾ ਯਕ੍ਖਿਯਾ ਵਾ ਸਚੇ ਦਸ੍ਸਨ-ਗਹਣ-ਆਮਸਨ-ਫੁਸਨ-ਘਟ੍ਟਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਥਾਪਿ ਦਸ੍ਸਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਇਤਰਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ. ਅਥ ਦਸ੍ਸਨਗਹਣਾਨਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਆਮਸਨਫੁਸਨਘਟ੍ਟਨੇਹਿ ਪਞ੍ਞਾਯਮਾਨੇਹਿ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਵਿਸਞ੍ਞਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਨੋਰਥਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਯਂ ਅਵਿਸਯੋ ਨਾਮ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਅਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਪਣ੍ਡਕਵਤ੍ਥੁ ਪਾਕਟਮੇਵ.
ਉਪਹਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਉਪਹਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋਤਿ ਉਪਹਤਕਾਯਪ੍ਪਸਾਦੋ ਖਾਣੁਕਣ੍ਟਕਮਿਵ ਸੁਖਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਵਾ ਨ ਵੇਦਯਤਿ. ਅਵੇਦਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸੇਵਨਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਆਪਤ੍ਤਿ.
ਛੁਪਿਤਮਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ¶ ਯੋ ‘‘ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਮਾਤੁਗਾਮਂ ¶ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਮੇਥੁਨੇ ਵਿਰਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵਸ੍ਸ ਹੋਤਿ. ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਹਿ ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗਾ ਹਤ੍ਥਗ੍ਗਾਹਾਦਯੋ ਯਾਵ ਸੀਸਂ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਾਵ ਦੁਕ੍ਕਟੇ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ. ਸੀਸੇ ਪਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਹੋਤਿ. ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ ਹਿ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ ਸਾਮਨ੍ਤਂ. ਇਤਰੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਅਯਂ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੇ ਵਿਰਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਂ ਸਾਦਿਯੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਆਪਤ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.
੭੪. ਭਦ੍ਦਿਯਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ¶ ਭਦ੍ਦਿਯਂ ਨਾਮ ਤਂ ਨਗਰਂ. ਜਾਤਿਯਾਵਨਂ ਨਾਮ ਜਾਤਿਪੁਪ੍ਫਗੁਮ੍ਬਾਨਂ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਤਾਯ ਏਵਂ ਲਦ੍ਧਨਾਮਂ; ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਨਗਰਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰੇ ਵਨਂ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਤੇਨ ਵਾਤੁਪਤ੍ਥਮ੍ਭੇਨ ਮਹਾਨਿਦ੍ਦਂ ਓਕ੍ਕਮਿ. ਏਕਰਸਂ ਭਵਙ੍ਗਮੇਵ ਵਤ੍ਤਤਿ. ਕਿਲਿਨ੍ਨਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਸੁਚਿਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ.
੭੫. ਇਤੋ ਪਰਾਨਿ ਸਾਦਿਯਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ, ਅਜਾਨਨਵਤ੍ਥੁ ਚਾਤਿ ਪਞ੍ਚ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨੇਵ.
੭੬. ਦ੍ਵੀਸੁ ਅਸਾਦਿਯਨਵਤ੍ਥੂਸੁ ਸਹਸਾ ਵੁਟ੍ਠਾਸੀਤਿ ਆਸੀਵਿਸੇਨ ਦਟ੍ਠੋ ਵਿਯ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢੋ ਵਿਯ ਚ ਤੁਰਿਤਂ ਵੁਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤੇਸੀਤਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਰਦ੍ਧਵਿਪਸ੍ਸਕੋ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤਿ ਖਿਪ੍ਪਂ ਵੁਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋਵ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਯਂ ਵਟ੍ਟੇਨ੍ਤੋ ਪਰਿਵਟ੍ਟੇਨ੍ਤੋ ਵਿਹੇਠੇਨ੍ਤੋ ਪਾਤੇਸਿ. ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕੇਨ ਹਿ ਏਵਰੂਪੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਂ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਞ੍ਚ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਸਙ੍ਗਾਮਸੀਸਯੋਧੋ ਭਿਕ੍ਖੁ.
੭੭. ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਨ੍ਨਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਦਿਵਾ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਯਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਦਿਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਨ. ਦ੍ਵਾਰਂ ਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਯਿਤੁਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਅਯਂ ਨਾਮ ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਨ੍ਨਦੋਸੇਨ ਪਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਦਿਵਾ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਯਨ੍ਤੇਨ ਦ੍ਵਾਰਂ ਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਯਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭਗਵਤੋ ਹਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਞਤ੍ਵਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਾਦੀਹਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾ ਠਪਿਤਾ. ‘‘ਅਤ੍ਥਾਪਤ੍ਤਿ ਦਿਵਾ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ਨੋ ਰਤ੍ਤਿ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਰਿ. ੩੨੩) ਇਮਿਨਾਪਿ ਚੇਤਂ ਸਿਦ੍ਧਂ.
ਕੀਦਿਸਂ ¶ ਪਨ ਦ੍ਵਾਰਂ ਸਂਵਰਿਤਬ੍ਬਂ, ਕੀਦਿਸਂ ਨ ਸਂਵਰਿਤਬ੍ਬਂ? ਰੁਕ੍ਖਪਦਰਵੇਲ਼ੁਪਦਰਕਿਲਞ੍ਜਪਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ¶ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਕਵਾਟਂ ਕਤ੍ਵਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਉਦੁਕ੍ਖਲੇ ਉਪਰਿ ਉਤ੍ਤਰਪਾਸਕੇ ਚ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਕਤਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤਕਦ੍ਵਾਰਮੇਵ ਸਂਵਰਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਞ੍ਞਂ ਗੋਰੂਪਾਨਂ ਵਜੇਸੁ ਵਿਯ ਰੁਕ੍ਖਸੂਚਿਕਣ੍ਟਕਦ੍ਵਾਰਂ, ਗਾਮਥਕਨਕਂ ਚਕ੍ਕਲਕਯੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰਂ, ਫਲਕੇਸੁ ਵਾ ਕਿਟਿਕਾਸੁ ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਤੀਣਿ ਚਕ੍ਕਲਕਾਨਿ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਕਤਂ ਸਂਸਰਣਕਿਟਿਕਦ੍ਵਾਰਂ, ਆਪਣੇਸੁ ਵਿਯ ਕਤਂ ਉਗ੍ਘਾਟਨਕਿਟਿਕਦ੍ਵਾਰਂ, ਦ੍ਵੀਸੁ ਤੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਵੇਣੁਸਲਾਕਾ ਗੋਪ੍ਫੇਤ੍ਵਾ ਪਣ੍ਣਕੁਟੀਸੁ ਕਤਂ ਸਲਾਕਹਤ੍ਥਕਦ੍ਵਾਰਂ, ਦੁਸ੍ਸਸਾਣਿਦ੍ਵਾਰਨ੍ਤਿ ਏਵਰੂਪਂ ਦ੍ਵਾਰਂ ਨ ਸਂਵਰਿਤਬ੍ਬਂ. ਪਤ੍ਤਹਤ੍ਥਸ੍ਸ ਕਵਾਟਪ੍ਪਣਾਮਨੇ ਪਨ ¶ ਏਕਂ ਦੁਸ੍ਸਸਾਣਿਦ੍ਵਾਰਮੇਵ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਕਰਂ, ਅਵਸੇਸਾਨਿ ਪਣਾਮੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ. ਦਿਵਾ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤਕਦ੍ਵਾਰਮੇਵ ਆਪਤ੍ਤਿਕਰਂ, ਸੇਸਾਨਿ ਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਨਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾ ਪਨ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਏਤਂ ਵਤ੍ਤਂ.
ਪਰਿਵਤ੍ਤਕਦ੍ਵਾਰਂ ਪਨ ਕਿਤ੍ਤਕੇਨ ਸਂਵੁਤਂ ਹੋਤਿ? ਸੂਚਿਘਟਿਕਾਦੀਸੁ ਦਿਨ੍ਨਾਸੁ ਸਂਵੁਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਅਪਿਚ ਖੋ ਸੂਚਿਮਤ੍ਤੇਪਿ ਦਿਨ੍ਨੇ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਘਟਿਕਮਤ੍ਤੇਪਿ ਦਿਨ੍ਨੇ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਦ੍ਵਾਰਬਾਹਂ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਪਿਹਿਤਮਤ੍ਤੇਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਈਸਕਂ ਅਫੁਸਿਤੇਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿਮੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਯਾਵਤਾ ਸੀਸਂ ਨਪ੍ਪਵਿਸਤਿ ਤਾਵਤਾ ਅਫੁਸਿਤੇਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ. ਸਚੇ ਬਹੂਨਂ ਵਲ਼ਞ੍ਜਨਟ੍ਠਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਵਾ ਸਾਮਣੇਰਂ ਵਾ ‘‘ਦ੍ਵਾਰਂ, ਆਵੁਸੋ, ਜਗ੍ਗਾਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾਪਿ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਥ ਭਿਕ੍ਖੂ ਚੀਵਰਕਮ੍ਮਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ‘‘ਏਤੇ ਦ੍ਵਾਰਂ ਜਗ੍ਗਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਭੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾਪਿ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਕੁਰੁਨ੍ਦਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਉਪਾਸਕਮ੍ਪਿ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਾ, ‘ਏਸ ਜਗ੍ਗਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ ਆਭੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਕੇਵਲਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਂ ਵਾ ਮਾਤੁਗਾਮਂ ਵਾ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਥ ਦ੍ਵਾਰਸ੍ਸ ¶ ਉਦੁਕ੍ਖਲਂ ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਪਾਸਕੋ ਵਾ ਭਿਨ੍ਨੋ ਵਾ ਹੋਤਿ ਅਟ੍ਠਪਿਤੋ ਵਾ, ਸਂਵਰਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਨਵਕਮ੍ਮਤ੍ਥਂ ਵਾ ਪਨ ਇਟ੍ਠਕਪੁਞ੍ਜੋ ਵਾ ਮਤ੍ਤਿਕਾਦੀਨਂ ਵਾ ਰਾਸਿ ਅਨ੍ਤੋਦ੍ਵਾਰੇ ਕਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਟ੍ਟਂ ਵਾ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਸਂਵਰਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ; ਏਵਰੂਪੇ ਅਨ੍ਤਰਾਯੇ ਸਤਿ ਅਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾਪਿ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਯਦਿ ਪਨ ਕਵਾਟਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਲਦ੍ਧਕਪ੍ਪਮੇਵ. ਉਪਰਿ ਸਯਨ੍ਤੇਨ ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਮਤ੍ਥਕੇ ਥਕਨਕਂ ਹੋਤਿ, ਥਕੇਤ੍ਵਾਪਿ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ. ਗਬ੍ਭੇ ਨਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਨ ਗਬ੍ਭਦ੍ਵਾਰਂ ਵਾ ਪਮੁਖਦ੍ਵਾਰਂ ਵਾ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸਚੇ ਏਕਕੁਟ੍ਟਕੇ ਗੇਹੇ ਦ੍ਵੀਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਦ੍ਵਾਰਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵਲ਼ਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਦ੍ਵੇਪਿ ਦ੍ਵਾਰਾਨਿ ਜਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.
ਤਿਭੂਮਕੇਪਿ ਪਾਸਾਦੇ ਦ੍ਵਾਰਂ ਜਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬਮੇਵ. ਸਚੇ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਾ ਪਟਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਲੋਹਪਾਸਾਦਸਦਿਸਂ ਪਾਸਾਦਂ ਬਹੂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਤ੍ਥਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ, ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰੇਨ ਦ੍ਵਾਰਪਾਲਸ੍ਸ ‘‘ਦ੍ਵਾਰਂ ਜਗ੍ਗਾਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਵਾ ‘‘ਦ੍ਵਾਰਜਗ੍ਗਨਂ ਏਤਸ੍ਸ ਭਾਰੋ’’ਤਿ ਆਭੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਾ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ¶ . ਯਾਵ ਸਙ੍ਘਨਵਕੇਨ ਏਵਮੇਵ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਪੁਰੇ ਪਵਿਸਨ੍ਤਾਨਂ ‘‘ਦ੍ਵਾਰਜਗ੍ਗਨਂ ਨਾਮ ਪਚ੍ਛਿਮਾਨਂ ਭਾਰੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਆਭੋਗਂ ਕਾਤੁਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾ ਵਾ ਆਭੋਗਂ ਵਾ ਅਕਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਗਬ੍ਭੇ ਵਾ ਅਸਂਵੁਤਦ੍ਵਾਰੇ ਬਹਿ ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਾਨਂ ਆਪਤ੍ਤਿ. ਗਬ੍ਭੇ ਵਾ ਬਹਿ ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਨਕਾਲੇਪਿ ‘‘ਦ੍ਵਾਰਜਗ੍ਗਨਂ ਨਾਮ ਮਹਾਦ੍ਵਾਰੇ ਦ੍ਵਾਰਪਾਲਸ੍ਸ ਭਾਰੋ’’ਤਿ ¶ ਆਭੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ. ਲੋਹਪਾਸਾਦਾਦੀਸੁ ਆਕਾਸਤਲੇ ਨਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਨਾਪਿ ਦ੍ਵਾਰਂ ਸਂਵਰਿਤਬ੍ਬਮੇਵ.
ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ – ਇਦਂ ਦਿਵਾਪਟਿਸਲ੍ਲੀਯਨਂ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਸਦ੍ਵਾਰਬਨ੍ਧੇ ਠਾਨੇ ਕਥਿਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ ਵਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਵਾ ਮਣ੍ਡਪੇ ਵਾ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਦ੍ਵਾਰਬਨ੍ਧੇ ਨਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਨ ਦ੍ਵਾਰਂ ਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾਵ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਮਹਾਪਰਿਵੇਣਂ ਹੋਤਿ, ਮਹਾਬੋਧਿਯਙ੍ਗਣਲੋਹਪਾਸਾਦਙ੍ਗਣਸਦਿਸਂ ਬਹੂਨਂ ਓਸਰਣਟ੍ਠਾਨਂ, ਯਤ੍ਥ ਦ੍ਵਾਰਂ ਸਂਵੁਤਮ੍ਪਿ ਸਂਵੁਤਟ੍ਠਾਨੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਦ੍ਵਾਰਂ ਅਲਭਨ੍ਤਾ ਪਾਕਾਰਂ ਆਰੁਹਿਤ੍ਵਾਪਿ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਸਂਵਰਣਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਰਤ੍ਤਿਂ ਦ੍ਵਾਰਂ ¶ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਅਰੁਣੇ ਉਗ੍ਗਤੇ ਉਟ੍ਠਹਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਸਚੇ ਪਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸੁਪਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ. ਯੋ ਪਨ ‘‘ਅਰੁਣੇ ਉਗ੍ਗਤੇ ਵੁਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਵ ਦ੍ਵਾਰਂ ਅਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਿਂ ਨਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦਮੇਵ ਚ ਨ ਵੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿਯੇਵ. ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਏਵਂ ਨਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਅਨਾਦਰਿਯਦੁਕ੍ਕਟਾਪਿ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਯੋ ਪਨ ਬਹੁਦੇਵ ਰਤ੍ਤਿਂ ਜਗ੍ਗਿਤ੍ਵਾ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਿਵਾ ਕਿਲਨ੍ਤਰੂਪੋ ਮਞ੍ਚੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਪਾਦੇ ਭੂਮਿਤੋ ਅਮੋਚੇਤ੍ਵਾਵ ਨਿਦ੍ਦਾਵਸੇਨ ਨਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਸਚੇ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਨਿਦ੍ਦੋ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋਪਿ ਪਾਦੇ ਮਞ੍ਚਕਂ ਆਰੋਪੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਯੇਵ. ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਅਪਸ੍ਸਾਯ ਸੁਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਯੋਪਿ ਚ ‘‘ਨਿਦ੍ਦਂ ਵਿਨੋਦੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਸਹਸਾਵ ਵੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਯਤਿ, ਨ ਵੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ.
ਕੋ ਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਕੋ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ? ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਤਾਵ ‘‘ਏਕਭਙ੍ਗੇਨ ਨਿਪਨ੍ਨਕੋਯੇਵ ਮੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਾਦੇ ਪਨ ਭੂਮਿਤੋ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਯਕ੍ਖਗਹਿਤਕੋਪਿ ਵਿਸਞ੍ਞੀਭੂਤੋਪਿ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੁਰੁਨ੍ਦਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਾਪਿਤੋਵ ਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਯੋ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਪਤਿਤੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਸੁਪਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਆਚਰਿਯਾ ਪਨ ਏਵਂ ਨ ਕਥਯਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ ਮਹਾਪਦੁਮਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦ੍ਵੇ ਪਨ ਜਨਾ ਆਪਤ੍ਤਿਤੋ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿਯੇਵ, ਯੋ ਚ ਯਕ੍ਖਗਹਿਤਕੋ, ਯੋ ਚ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਾਪਿਤੋ’’ਤਿ.
੭੮. ਭਾਰੁਕਚ੍ਛਕਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ¶ ¶ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਸੁਪਿਨਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸੁਪਿਨਨ੍ਤੇ ਅਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਏਵਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੋ ਭਗਵਤਾ ਅਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਪੁਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਇਮਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਯਗ੍ਗਾਹੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿ. ਭਗਵਾਪਿ ਚ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੁਕਥਿਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਉਪਾਲਿਨਾ; ਅਪਦੇ ਪਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਆਕਾਸੇ ਪਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਉਪਾਲਿ ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਕਥੇਸੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪੇਸਿ – ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਿਨਯਧਰਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਉਪਾਲੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੨੧੯, ੨੨੮). ਇਤੋ ਪਰਾਨਿ ¶ ਸੁਪਬ੍ਬਾਦੀਨਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨੇਵ.
੮੦. ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਸਮ੍ਪਯੋਜਨਾਦੀਸੁ ਤੇ ਲਿਚ੍ਛਵਿਕੁਮਾਰਕਾ ਖਿਡ੍ਡਾਪਸੁਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨਾਚਾਰੇਨ ਏਵਂ ਅਕਂਸੁ. ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਚ ਲਿਚ੍ਛਵੀਨਂ ਵਿਨਾਸੋ ਏਵ ਉਦਪਾਦਿ.
੮੨. ਵੁਡ੍ਢਪਬ੍ਬਜਿਤਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਦਸ੍ਸਨਂ ਅਗਮਾਸੀਤਿ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ‘‘ਤਂ ਦਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗੇਹਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਸਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਦਾਰਕਾਨਞ੍ਚ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਹਿ ਅਨਾਥਭਾਵਂ ਸਂਵਣ੍ਣੇਸਿ. ਅਨਪੇਕ੍ਖਞ੍ਚ ਨਂ ਞਤ੍ਵਾ ਕੁਪਿਤਾ ‘‘ਏਹਿ ਵਿਬ੍ਭਮਾਹੀ’’ਤਿ ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਸੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਮੋਚੇਤੁਂ ਪਟਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਜਰਾਦੁਬ੍ਬਲਤਾਯ ਉਤ੍ਤਾਨੋ ਪਰਿਪਤਿ. ਤਤੋ ਸਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਨਂ ਅਕਾਸਿ. ਸੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨਾਗਾਮੀ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਾਮਰਾਗੋ ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਸਾਦਿਯੀਤਿ.
੮੩. ਮਿਗਪੋਤਕਵਤ੍ਥੁ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ.
ਵਿਨੀਤਵਤ੍ਥੁ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯ ਵਿਨਯਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯ
ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ –
ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਤੋ, ਨਿਦਾਨਵਤ੍ਥੁਪ੍ਪਭੇਦਦੀਪਨਤੋ;
ਪਰਸਮਯਵਿਵਜ੍ਜਨਤੋ, ਸਕਸਮਯਵਿਸੁਦ੍ਧਿਤੋ ਚੇਵ.
ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਰਿਸੋਧਨਤੋ, ਪਦਤ੍ਥਤੋ ਪਾਲ਼ਿਯੋਜਨਕ੍ਕਮਤੋ;
ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਨਿਚ੍ਛਯਤੋ, ਵਿਭਙ੍ਗਨਯਭੇਦਦਸ੍ਸਨਤੋ.
ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਤਂ ¶ ¶ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਪਾਸਾਦਿਕਂ ਯਤੋ ਏਤ੍ਥ;
ਵਿਞ੍ਞੂਨਮਯਂ ਤਸ੍ਮਾ, ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਤ੍ਵੇਵ.
ਸਂਵਣ੍ਣਨਾ ਪਵਤ੍ਤਾ, ਵਿਨਯਸ੍ਸ ਵਿਨੇਯ੍ਯਦਮਨਕੁਸਲੇਨ;
ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲੋਕਨਾਥੇਨ, ਲੋਕਮਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੇਨਾਤਿ.
ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੨. ਦੁਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕਂ
ਦੁਤਿਯਂ ¶ ਅਦੁਤਿਯੇਨ, ਯਂ ਜਿਨੇਨ ਪਕਾਸਿਤਂ;
ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਤਸ੍ਸ ਦਾਨਿ, ਪਤ੍ਤੋ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾਕ੍ਕਮੋ.
ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ, ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚ ਪਕਾਸਿਤਂ;
ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵਜ੍ਜਯਿਤ੍ਵਾਨ, ਹੋਤਿ ਸਂਵਣ੍ਣਨਾ ਅਯਂ.
ਧਨਿਯਵਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਨਾ
੮੪. ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਰਾਜਗਹੇ ਵਿਹਰਤਿ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟੇ ਪਬ੍ਬਤੇਤਿ ਤਤ੍ਥ ਰਾਜਗਹੇਤਿ ਏਵਂਨਾਮਕੇ ਨਗਰੇ, ਤਞ੍ਹਿ ਮਨ੍ਧਾਤੁ-ਮਹਾਗੋਵਿਨ੍ਦਾਦੀਹਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਰਾਜਗਹ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਞ੍ਞੇਪੇਤ੍ਥ ਪਕਾਰੇ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ. ਕਿਂ ਤੇਹਿ! ਨਾਮਮੇਤਂ ਤਸ੍ਸ ਨਗਰਸ੍ਸ. ਤਂ ਪਨੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਚ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਕਾਲੇ ਚ ਨਗਰਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਕਾਲੇ ਸੁਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿ ਯਕ੍ਖਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਤੇਸਂ ਵਸਨ੍ਤਵਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਏਵਂ ਗੋਚਰਗਾਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਨਿਵਾਸਨਟ੍ਠਾਨਮਾਹ – ਗਿਜ੍ਝਕੂਟੇ ਪਬ੍ਬਤੇਤਿ. ਸੋ ਚ ਗਿਜ੍ਝਾ ਤਸ੍ਸ ਕੂਟੇਸੁ ਵਸਿਂਸੁ, ਗਿਜ੍ਝਸਦਿਸਾਨਿ ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਕੂਟਾਨਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਸਮ੍ਬਹੁਲਾਤਿ ਵਿਨਯਪਰਿਯਾਯੇਨ ਤਯੋ ਜਨਾ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਙ੍ਘੋ. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯਾਯੇਨ ਤਯੋ ਤਯੋ ਏਵ, ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ. ਇਧ ਪਨ ਤੇ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾਤਿ ¶ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਾਤਿ ਨਾਤਿਵਿਸ੍ਸਾਸਿਕਾ ਨ ਦਲ਼੍ਹਮਿਤ੍ਤਾ; ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਗਮ੍ਮ ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਹਿ ਤੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਸਮ੍ਭਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤਿਵਿਸ੍ਸਾਸਿਕਾ ਦਲ਼੍ਹਮਿਤ੍ਤਾ; ਤੇ ¶ ਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਭਤ੍ਤਾ ¶ ਭਜਮਾਨਾ ਏਕਸਮ੍ਭੋਗਪਰਿਭੋਗਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਮ੍ਭਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਇਸਿਗਿਲਿਪਸ੍ਸੇਤਿ ਇਸਿਗਿਲਿ ਨਾਮ ਪਬ੍ਬਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸੇ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਿਰ ਪਞ੍ਚਸਤਮਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਕਾਸਿਕੋਸਲਾਦੀਸੁ ਜਨਪਦੇਸੁ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਬ੍ਬਤੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੀਤਿਨਾਮੇਨ੍ਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤੇ ਪਵਿਸਨ੍ਤੇਵ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੇ. ਤਤੋ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਅਯਂ ਪਬ੍ਬਤੋ ਇਮੇ ਇਸਯੋ ਗਿਲਤੀ’’ਤਿ. ਤਦੁਪਾਦਾਯ ਤਸ੍ਸ ‘‘ਇਸਿਗਿਲਿ’’ਤ੍ਵੇਵ ਸਮਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸੇ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇ.
ਤਿਣਕੁਟਿਯੋ ਕਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤਿਣਚ੍ਛਦਨਾ ਸਦ੍ਵਾਰਬਨ੍ਧਾ ਕੁਟਿਯੋ ਕਤ੍ਵਾ. ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਹਿ ਨਾਲਕਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੇਨਾਪਿ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਛਦਨਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨ ਛਨ੍ਨੇਯੇਵ ਸਦ੍ਵਾਰਬਨ੍ਧੇ ਸੇਨਾਸਨੇ ਉਪਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ – ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਸੇਨਾਸਨਿਕੇਨ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਯੋ ਉਪਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੦੪). ਤਸ੍ਮਾ ਵਸ੍ਸਕਾਲੇ ਸਚੇ ਸੇਨਾਸਨਂ ਲਭਤਿ, ਇਚ੍ਚੇਤਂ ਕੁਸਲਂ; ਨੋ ਚੇ ਲਭਤਿ, ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾਪਿ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਅਲਭਨ੍ਤੇਨ ਸਾਮਮ੍ਪਿ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਅਸੇਨਾਸਨਿਕੇਨ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਮਨੁਧਮ੍ਮਤਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਿਣਕੁਟਿਯੋ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਦਿਵਾਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕਤਿਕਵਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਖਨ੍ਧਕਵਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਤੀਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਸੁ ਸਿਕ੍ਖਮਾਨਾ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿਂਸੁ.
ਆਯਸ੍ਮਾਪਿ ਧਨਿਯੋਤਿ ਨ ਕੇਵਲਂ ਤੇ ਥੇਰਾਵ ਇਮਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਧਨਿਯੋਪਿ. ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ; ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਨਾਮਂ ਧਨਿਯੋ, ਪਿਤਾ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰੋ, ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਧਨਿਯੋ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛੀਤਿ ਤੇਹਿ ਥੇਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਤਿਣਕੁਟਿਕਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿ. ਵਸ੍ਸਂਵੁਤ੍ਥਾਤਿ ਪੁਰਿਮਿਕਾਯ ਉਪਗਤਾ ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਯ ਪਵਾਰਿਤਾ ਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਵੁਤ੍ਥਵਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ¶ ਵਸ੍ਸਂਵੁਤ੍ਥਾ ਹੁਤ੍ਵਾ.
ਤਿਣਕੁਟਿਯੋ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਨ ਦਣ੍ਡਮੁਗ੍ਗਰਾਦੀਹਿ ਚੁਣ੍ਣਵਿਚੁਣ੍ਣਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਵਤ੍ਤਸੀਸੇਨ ਪਨ ਤਿਣਞ੍ਚ ਦਾਰੁਵਲ੍ਲਿ-ਆਦੀਨਿ ਚ ਓਰੋਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੇਨ ਹਿ ਵਿਹਾਰਪਚ੍ਚਨ੍ਤੇ ਕੁਟਿ ਕਤਾ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਸਚੇ ਆਵਾਸਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ. ‘‘ਸਚੇ ਇਮਂ ਕੁਟਿਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤ੍ਵਾ ਕੋਚਿ ਵਸਿਤੁਂ ਉਸ੍ਸਹਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਂ. ਯੇਨ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਾ ਕਤਾ ਹੋਤਿ ¶ , ਪਟਿਜਗ੍ਗਨਕਂ ਵਾ ਨ ਲਭਤਿ, ਤੇਨ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ ਪਰਿਭੋਗਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਟਿਸਾਮੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਤੇ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਕੁਟਿਯੋ ਕਤ੍ਵਾ ਪਟਿਜਗ੍ਗਨਕਂ ਅਲਭਨ੍ਤਾ ਤਿਣਞ੍ਚ ਕਟ੍ਠਞ੍ਚ ਪਟਿਸਾਮੇਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਗੋਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾ ਚ ਠਪਿਤਂ ਤਂ ਉਪਚਿਕਾਹਿ ਨ ਖਜ੍ਜਤਿ ¶ , ਅਨੋਵਸ੍ਸਕਞ੍ਚ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਂ ਠਾਨਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਸਿਤੁਕਾਮਾਨਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨਂ ਉਪਕਾਰਾਯ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਗਮਿਯਵਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ.
ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੂਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਾਨੁਕੂਲਂ ਜਨਪਦਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਆਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਧਨਿਯੋ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਪੁਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਸ੍ਸਂ ਵਸੀਤਿਆਦਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ. ਯਾਵਤਤਿਯਕਨ੍ਤਿ ਯਾਵਤਤਿਯਵਾਰਂ. ਅਨਵਯੋਤਿ ਅਨੁਅਵਯੋ, ਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਉਕਾਰਲੋਪੋ. ਅਨੁ ਅਨੁ ਅਵਯੋ, ਯਂ ਯਂ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰੇਹਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਨੂਨੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਿਪ੍ਪੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਕੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕੇ. ਆਚਰਿਯਕੇਤਿ ਆਚਰਿਯਕਮ੍ਮੇ. ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਕਮ੍ਮੇਤਿ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਾਨਂ ਕਮ੍ਮੇ; ਕੁਮ੍ਭਕਾਰੇਹਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਮ੍ਮੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤੇਨ ਸਕਂ ਆਚਰਿਯਕਂ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਰਿਯੋਦਾਤਸਿਪ੍ਪੋਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸਿਪ੍ਪੋ. ਅਨਵਯਤ੍ਤੇਪਿ ਸਤਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਸਦਿਸਸਿਪ੍ਪੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਨ੍ਤਿ ਪਿਟ੍ਠਸਙ੍ਘਾਟਕਕਵਾਟਸੂਚਿਘਟਿਕਵਾਤਪਾਨਕਵਾਟਮਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਂ ਭਿਤ੍ਤਿਛਦਨਿਟ੍ਠਕਥਮ੍ਭਾਦਿਭੇਦਂ ਸਬ੍ਬਂ ਗੇਹਸਮ੍ਭਾਰਂ ਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਿਣਞ੍ਚ ਕਟ੍ਠਞ੍ਚ ਗੋਮਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਕੁਟਿਕਂ ਪਚੀਤਿ ਤਂ ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਾਣਿਕਾਯ ਘਂਸਿਤ੍ਵਾ ਸੁਕ੍ਖਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤੇਲਤਮ੍ਬਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਪਰਿਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਬਹਿ ਚ ਤਿਣਾਦੀਹਿ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਪਕ੍ਕਾ ਸੁਪਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਪਚਿ. ਏਵਂ ਪਕ੍ਕਾ ਚ ਪਨ ਸਾ ਅਹੋਸਿ ਕੁਟਿਕਾ ¶ . ਅਭਿਰੂਪਾਤਿ ਸੁਰੂਪਾ. ਪਾਸਾਦਿਕਾਤਿ ਪਸਾਦਜਨਿਕਾ. ਲੋਹਿਤਿਕਾਤਿ ਲੋਹਿਤਵਣ੍ਣਾ. ਕਿਙ੍ਕਣਿਕਸਦ੍ਦੋਤਿ ਕਿਙ੍ਕਣਿਕਜਾਲਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦੋ. ਯਥਾ ਕਿਰ ਨਾਨਾਰਤਨੇਹਿ ਕਤਸ੍ਸ ਕਿਙ੍ਕਣਿਕਜਾਲਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਤਸ੍ਸਾ ਕੁਟਿਕਾਯ ਵਾਤਪਾਨਨ੍ਤਰਿਕਾਦੀਹਿ ਪਵਿਟ੍ਠੇਨ ਵਾਤੇਨ ਸਮਾਹਤਾਯ ਸਦ੍ਦੋ ਅਹੋਸਿ. ਏਤੇਨਸ੍ਸਾ ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਬਹਿ ਚ ਸੁਪਕ੍ਕਭਾਵੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਕਿਙ੍ਕਣਿਕਾ’’ਤਿ ਕਂਸਭਾਜਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਅਭਿਹਤਸ੍ਸ ਕਂਸਭਾਜਨਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦੋ, ਏਵਮਸ੍ਸਾ ਵਾਤਪ੍ਪਹਤਾਯ ਸਦ੍ਦੋ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.
੮੫. ਕਿਂ ¶ ਏਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਜਾਨਨ੍ਤੋਵ ਭਗਵਾ ਕਥਾਸਮੁਟ੍ਠਾਪਨਤ੍ਥਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਭਗਵਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਾਯ ਕੁਟਿਕਾਯ ਕਰਣਭਾਵਂ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭਗਵਤੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ…ਪੇ… ਕੁਟਿਕਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਇਦਂ ਅਤੀਤਤ੍ਥੇ ਅਨਾਗਤਵਚਨਂ; ਅਕਾਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਂ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਤੋ ਪਰਿਯੇਸਿਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਨਾਮ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਸ੍ਸ ਮੋਘਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਪਾਣੇਸੁ ਅਨੁਦ੍ਦਯਾ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾ ਅਵਿਹੇਸਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨੁਦ੍ਦਯਾਤਿ ਅਨੁਰਕ੍ਖਣਾ; ਏਤੇਨ ਮੇਤ੍ਤਾਪੁਬ੍ਬਭਾਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਤਿ ਪਰਦੁਕ੍ਖੇਨ ਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਪਨਾ. ਅਵਿਹੇਸਾਤਿ ਅਵਿਹਿਂਸਨਾ; ਏਤੇਹਿ ਕਰੁਣਾਪੁਬ੍ਬਭਾਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖਵੇ ¶ , ਤਸ੍ਸ ਮੋਘਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਪਥਵੀਖਣਨਚਿਕ੍ਖਲ੍ਲਮਦ੍ਦਨਅਗ੍ਗਿਦਾਨੇਸੁ ਬਹੂ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕੇ ਪਾਣੇ ਬ੍ਯਾਬਾਧੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਨਾਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤੇਸੁ ਪਾਣੇਸੁ ਮੇਤ੍ਤਾਕਰੁਣਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਮਤ੍ਤਾਪਿ ਅਨੁਦ੍ਦਯਾ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾ ਅਵਿਹੇਸਾ ਨ ਹਿ ਨਾਮ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਾਪਿ ਨਾਮ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਮਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਜਨਤਾ ਪਾਣੇਸੁ ਪਾਤਬ੍ਯਤਂ ਆਪਜ੍ਜੀਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਜਨਸਮੂਹੋ ਪਾਣੇਸੁ ਪਾਤਬ੍ਯਭਾਵਂ ਮਾ ਆਪਜ੍ਜਿ. ‘‘ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਏਵਂ ਕਤਂ, ਈਦਿਸੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ ਦੋਸੋ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਿਤ੍ਵਾ ਇਮਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਗਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਜਨਤਾ ਮਾ ਪਾਣੇਸੁ ਪਾਤਬ੍ਯੇ ਘਂਸਿਤਬ੍ਬੇ ਏਵਂ ਮਞ੍ਞੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
ਏਵਂ ¶ ਧਨਿਯਂ ਗਰਹਿਤ੍ਵਾ ਨ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਾ ਕੁਟਿਕਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਆਯਤਿਂ ਤਾਦਿਸਾਯ ਕੁਟਿਕਾਯ ਕਰਣਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ; ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਚ ‘‘ਯੋ ਕਰੇਯ੍ਯ ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਕੁਟਿਕਾਕਰਣੇ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਠਪੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਯੋਪਿ ਪਥਵੀਖਣਨਾਦਿਨਾ ਪਾਣੇਸੁ ਪਾਤਬ੍ਯਤਂ ਅਨਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਤਾਦਿਸਂ ਕੁਟਿਕਂ ਕਰੋਤਿ, ਸੋਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਪਥਵੀਖਣਨਾਦੀਹਿ ਪਨ ਪਾਣੇਸੁ ਪਾਤਬ੍ਯਤਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਯਂ ਯਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਧਨਿਯਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕਤ੍ਤਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਸੇਸਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਕਤਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਸਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ. ਦਬ੍ਬਸਮ੍ਭਾਰਮਿਸ੍ਸਕਾ ਪਨ ਯਥਾ ਵਾ ਤਥਾ ਵਾ ਮਿਸ੍ਸਾ ਹੋਤੁ, ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸੁਦ੍ਧਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਾਵ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸਾਪਿ ਇਟ੍ਠਕਾਹਿ ਗਿਞ੍ਜਕਾਵਸਥਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਕਤਾ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਏਵਂ ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਖੋ…ਪੇ… ਤਂ ਕੁਟਿਂ ਭਿਨ੍ਦਿਂਸੂਤਿ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਕਟ੍ਠੇਹਿ ਚ ਪਾਸਾਣੇਹਿ ਚ ਤਂ ਕੁਟਿਕਂ ਵਿਕਿਰਨ੍ਤਾ ਭਿਨ੍ਦਿਂਸੁ.
ਅਥ ¶ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਧਨਿਯੋਤਿਆਦਿਮ੍ਹਿ ਅਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਧਨਿਯੋ ਏਕਪਸ੍ਸੇ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਤੇਨ ਸਦ੍ਦੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਕਿਸ੍ਸ ਮੇ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਆਵੁਸੋ, ਕੁਟਿਂ ਭਿਨ੍ਦਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਗਵਾ ਭੇਦਾਪੇਤੀ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸੁਬ੍ਬਚਤਾਯ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ.
ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਭਗਵਾ ਇਮਿਨਾ ਅਤਿਮਹਨ੍ਤੇਨ ਉਸ੍ਸਾਹੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਤ੍ਥਂ ਕਤਂ ਕੁਟਿਕਂ ਭੇਦਾਪੇਸਿ, ਨਨੁ ਏਤਸ੍ਸੇਤ੍ਥ ਵਯਕਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ? ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਥ ਖੋ ਨਂ ਭਗਵਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯਾਤਿ ਭਿਨ੍ਦਾਪੇਸਿ, ਤਿਤ੍ਥਿਯਧਜੋਤਿ ਭਿਨ੍ਦਾਪੇਸਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਕਾਰਣਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ – ਸਤ੍ਤਾਨੁਦ੍ਦਯਾਯ, ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਗੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ, ਸੇਨਾਸਨਬਾਹੁਲ੍ਲਪਅਸੇਧਨਾਯਾਤਿਆਦੀਨਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਦਾਨਿਪਿ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਵਿਨਯਞ੍ਞੂ ਅਞ੍ਞਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਂ ਛਿਨ੍ਦਾਪੇਯ੍ਯ ਵਾ ਭਿਨ੍ਦਾਪੇਯ੍ਯ ਵਾ ਅਨੁਪਵਜ੍ਜੋ ¶ , ਸੋ ਨੇਵ ਚੋਦੇਤਬ੍ਬੋ ਨ ਸਾਰੇਤਬ੍ਬੋ; ਨ ਤਂ ਲਬ੍ਭਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ‘‘ਮਮ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਤਯਾ ਨਾਸਿਤੋ, ਤਂ ਮੇ ਦੇਹੀ’’ਤਿ.
ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਕਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ¶ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਕੋ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਪਰਿਕ੍ਖਾਰਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ – ਕੇਚਿ ਤਾਲਪਣ੍ਣਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤੋ ਵਾ ਬਹਿ ਵਾ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਸਿਬ੍ਬਨ੍ਤਾ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਏਕਵਣ੍ਣੇਨ ਪਨ ਨੀਲੇਨ ਵਾ ਪੀਤਕੇਨ ਵਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਅਨ੍ਤੋ ਵਾ ਬਹਿ ਵਾ ਸਿਬ੍ਬਿਤੁਂ ਛਤ੍ਤਦਣ੍ਡਗ੍ਗਾਹਕਂ ਸਲਾਕਪਞ੍ਜਰਂ ਵਾ ਵਿਨਨ੍ਧਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਥਿਰਕਰਣਤ੍ਥਂ, ਨ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਤ੍ਥਾਯ. ਛਤ੍ਤਪਣ੍ਣਕੇਸੁ ਮਕਰਦਨ੍ਤਕਂ ਵਾ ਅਡ੍ਢਚਨ੍ਦਕਂ ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਛਤ੍ਤਦਣ੍ਡੇ ਗੇਹਥਮ੍ਭੇਸੁ ਵਿਯ ਘਟਕੋ ਵਾ ਵਾਲ਼ਰੂਪਕਂ ਵਾ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸਚੇਪਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਆਰਗ੍ਗੇਨ ਲੇਖਾ ਦਿਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ, ਸਾਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਘਟਕਮ੍ਪਿ ਵਾਲ਼ਰੂਪਮ੍ਪਿ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਲੇਖਾਪਿ ਘਂਸਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਪਨੇਤਬ੍ਬਾ, ਸੁਤ੍ਤਕੇਨ ਵਾ ਦਣ੍ਡੋ ਵੇਠੇਤਬ੍ਬੋ. ਦਣ੍ਡਬੁਨ੍ਦੇ ਪਨ ਅਹਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਸਣ੍ਠਾਨਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਵਾਤਪ੍ਪਹਾਰੇਨ ਅਚਲਨਤ੍ਥਂ ਛਤ੍ਤਮਣ੍ਡਲਿਕਂ ਰਜ੍ਜੁਕੇਹਿ ਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਦਣ੍ਡੇ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਬਨ੍ਧਨਟ੍ਠਾਨੇ ਵਲਯਮਿਵ ਉਕ੍ਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਲੇਖਂ ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਸਾ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਚੀਵਰਮਣ੍ਡਨਤ੍ਥਾਯ ਨਾਨਾਸੁਤ੍ਤਕੇਹਿ ਸਤਪਦੀਸਦਿਸਂ ਸਿਬ੍ਬਨ੍ਤਾ ਆਗਨ੍ਤੁਕਪਟ੍ਟਂ ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਸੂਚਿਕਮ੍ਮਵਿਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਪਟ੍ਟਮੁਖੇ ਵਾ ਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ¶ ਵਾ ਵੇਣਿਂ ਵਾ ਸਙ੍ਖਲਿਕਂ ਵਾ, ਏਵਮਾਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਪਕਤਿਸੂਚਿਕਮ੍ਮਮੇਵ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਗਣ੍ਠਿਕਪਟ੍ਟਕਞ੍ਚ ਪਾਸਕਪਟ੍ਟਞ੍ਚ ਅਟ੍ਠਕੋਣਮ੍ਪਿ ਸੋਲ਼ਸਕੋਣਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਅਗ੍ਘਿਯਗਯਮੁਗ੍ਗਰਾਦੀਨਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਿ, ਕਕ੍ਕਟਕ੍ਖੀਨਿ ਉਕ੍ਕਿਰਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਚਤੁਕੋਣਮੇਵ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਕੋਣਸੁਤ੍ਤਪਿਲ਼ਕਾ ਚ ਚੀਵਰੇ ਰਤ੍ਤੇ ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਰੂਪਾ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ. ਕਞ੍ਜਿਕਪਿਟ੍ਠਖਲਿਆਦੀਸੁ ਚੀਵਰਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਚੀਵਰਕਮ੍ਮਕਾਲੇ ਪਨ ਹਤ੍ਥਮਲਸੂਚਿਮਲਾਦੀਨਂ ਧੋਵਨਤ੍ਥਂ ਕਿਲਿਟ੍ਠਕਾਲੇ ਚ ਧੋਵਨਤ੍ਥਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਗਨ੍ਧਂ ਵਾ ਲਾਖਂ ਵਾ ਤੇਲਂ ¶ ਵਾ ਰਜਨੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਚੀਵਰਂ ਰਜਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਖੇਨ ਵਾ ਮਣਿਨਾ ਵਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਨ ਘਟ੍ਟੇਤਬ੍ਬਂ. ਭੂਮਿਯਂ ਜਾਣੁਕਾਨਿ ਨਿਹਨ੍ਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦੋਣਿਯਮ੍ਪਿ ਨ ਘਂਸਿਤਬ੍ਬਂ. ਦੋਣਿਯਂ ਵਾ ਫਲਕੇ ਵਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੇ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਪਹਰਿਤੁਂ ਪਨ ਵਟ੍ਟਤਿ; ਤਮ੍ਪਿ ਮੁਟ੍ਠਿਨਾ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਪੋਰਾਣਕਤ੍ਥੇਰਾ ਪਨ ਦੋਣਿਯਮ੍ਪਿ ਨ ਠਪੇਸੁਂ. ਏਕੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ; ਅਪਰੋ ਹਤ੍ਥੇ ਕਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਹਰਤਿ. ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਕਣ੍ਣਸੁਤ੍ਤਕਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਰਜਿਤਕਾਲੇ ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਂ ਪਨ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਣ੍ਣਸੁਤ੍ਤਕ’’ਨ੍ਤਿ ¶ (ਮਹਾਵ. ੩੪੪) ਏਵਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ, ਤਂ ਅਨੁਵਾਤੇ ਪਾਸਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ ਰਜਨਕਾਲੇ ਲਗ੍ਗਨਤ੍ਥਾਯ. ਗਣ੍ਠਿਕੇਪਿ ਸੋਭਾਕਰਣਤ੍ਥਂ ਲੇਖਾ ਵਾ ਪਿਲ਼ਕਾ ਵਾ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਨਾਸੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ.
ਪਤ੍ਤੇ ਵਾ ਥਾਲਕੇ ਵਾ ਆਰਗ੍ਗੇਨ ਲੇਖਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਨ੍ਤੋ ਵਾ ਬਹਿ ਵਾ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਪਤ੍ਤਂ ਭਮਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਚਨ੍ਤਿ – ‘‘ਮਣਿਵਣ੍ਣਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ, ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ; ਤੇਲਵਣ੍ਣੋ ਪਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਪਤ੍ਤਮਣ੍ਡਲੇ ਭਿਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਮਕਰਦਨ੍ਤਕਂ ਪਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਧਮਕਰਣਛਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਵਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਾ ਧਮਕਰਣਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਵਾ ਲੇਖਾ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਛਤ੍ਤਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਂ ਪਨਸ੍ਸ ਲੇਖਾ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਸ੍ਸ ਸੋਭਨਤ੍ਥਂ ਤਹਿਂ ਤਹਿਂ ਦਿਗੁਣਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਕੋਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਕਕ੍ਕਟਚ੍ਛੀਨਿ ਉਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਉਭੋਸੁ ਪਨ ਅਨ੍ਤੇਸੁ ਦਸਾਮੁਖਸ੍ਸ ਥਿਰਭਾਵਾਯ ਦਿਗੁਣਂ ਕੋਟ੍ਟੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਦਸਾਮੁਖੇ ਪਨ ਘਟਕਂ ਵਾ ਮਕਰਮੁਖਂ ਵਾ ਦੇਡ੍ਡੁਭਸੀਸਂ ਵਾ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਵਿਕਾਰਰੂਪਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਅਚ੍ਛੀਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਮਾਲਾਕਮ੍ਮਲਤਾਕਮ੍ਮਾਦੀਨਿ ਵਾ ਕਤ੍ਵਾ ਕੋਟ੍ਟਿਤਕਾਯਬਨ੍ਧਨਮ੍ਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਉਜੁਕਮੇਵ ਪਨ ਮਚ੍ਛਕਣ੍ਟਕਂ ਵਾ ਖਜ੍ਜੁਰਿਪਤ੍ਤਕਂ ਵਾ ਮਟ੍ਠਪਟ੍ਟਿਕਂ ਵਾ ਕਤ੍ਵਾ ਕੋਟ੍ਟਿਤੁਂ ¶ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਸ੍ਸ ਦਸਾ ਏਕਾ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਦ੍ਵੇ ਤੀਣਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿਪਿ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ; ਤਤੋ ¶ ਪਰਂ ਨ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ. ਰਜ੍ਜੁਕਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਏਕਮੇਵ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਪਾਮਙ੍ਗਸਣ੍ਠਾਨਂ ਪਨ ਏਕਮ੍ਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਦਸਾ ਪਨ ਪਾਮਙ੍ਗਸਣ੍ਠਾਨਾਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਬਹੁਰਜ੍ਜੁਕੇ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਏਕੇਨ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਕਤਂ ਬਹੁਰਜ੍ਜੁਕਨ੍ਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਵਿਧੇ ਅਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਾਦਿਕਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਵਿਕਾਰਰੂਪਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਲੇਖਾਮਤ੍ਤਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਵਿਧਕਸ੍ਸ ਉਭੋਸੁ ਅਨ੍ਤੇਸੁ ਥਿਰਕਰਣਤ੍ਥਾਯ ਘਟਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਅਞ੍ਜਨਿਯਂ ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਚਤੁਪ੍ਪਦਸਕੁਣਰੂਪਂ ਵਾ ਮਾਲਾਕਮ੍ਮ-ਲਤਾਕਮ੍ਮਮਕਰਦਨ੍ਤਕ-ਗੋਮੁਤ੍ਤਕਅਡ੍ਢਚਨ੍ਦਕਾਦਿਭੇਦਂ ਵਾ ਵਿਕਾਰਰੂਪਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਘਂਸਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਯਥਾ ਵਾ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਥਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਵਲ਼ਞ੍ਜੇਤਬ੍ਬਾ. ਉਜੁਕਮੇਵ ਪਨ ਚਤੁਰਂਸਾ ਵਾ ਅਟ੍ਠਂਸਾ ਵਾ ਸੋਲ਼ਸਂਸਾ ਵਾ ਅਞ੍ਜਨੀ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਹੇਟ੍ਠਤੋ ਪਿਸ੍ਸਾ ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਾ ਵਟ੍ਟਲੇਖਾਯੋ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ. ਗੀਵਾਯਮ੍ਪਿਸ੍ਸਾ ਪਿਧਾਨਕਬਨ੍ਧਨਤ੍ਥਂ ਏਕਾ ਵਟ੍ਟਲੇਖਾ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਅਞ੍ਜਨਿਸਲਾਕਾਯਪਿ ¶ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਕਮ੍ਮਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਞ੍ਜਨਿਤ੍ਥਵਿਕਾਯਮ੍ਪਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਨਾਨਾਵਣ੍ਣੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਕਮ੍ਮਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਕੁਞ੍ਚਿਕਾਕੋਸਕੇਪਿ. ਕੁਞ੍ਚਿਕਾਯ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਕਮ੍ਮਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤਥਾ ਸਿਪਾਟਿਕਾਯਂ. ਏਕਵਣ੍ਣਸੁਤ੍ਤੇਨ ਪਨੇਤ੍ਥ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਸਿਬ੍ਬਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਆਰਕਣ੍ਟਕੇਪਿ ਵਟ੍ਟਮਣਿਕਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਗੀਵਾਯਂ ਪਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਲੇਖਾ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਪਿਪ੍ਫਲਿਕੇਪਿ ਮਣਿਕਂ ਵਾ ਪਿਲ਼ਕਂ ਵਾ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਉਟ੍ਠਪੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਦਣ੍ਡਕੇ ਪਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਲੇਖਾ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਨਖਚ੍ਛੇਦਨਂ ਵਲਿਤਕਂਯੇਵ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਉਤ੍ਤਰਾਰਣਿਯਂ ਵਾ ਅਧਰਾਰਣਿਯਂ ਵਾ ਅਰਣਿਧਨੁਕੇ ਵਾ ¶ ਉਪਰਿਪੇਲ੍ਲਨਦਣ੍ਡਕੇ ਵਾ ਮਾਲਾਕਮ੍ਮਾਦਿਕਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਪੇਲ੍ਲਨਦਣ੍ਡਕਸ੍ਸ ਪਨ ਵੇਮਜ੍ਝੇ ਮਣ੍ਡਲਂ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਲੇਖਾਮਤ੍ਤਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸੂਚਿਸਣ੍ਡਾਸਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਯੇਨ ਸੂਚਿਂ ਡਂਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਘਂਸਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਮਕਰਮੁਖਾਦਿਕਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਸੂਚਿਡਂਸਨਤ੍ਥਂ ਪਨ ਮੁਖਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਚ੍ਛੇਦਨਵਾਸਿਯਮ੍ਪਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਉਜੁਕਮੇਵ ਕਪ੍ਪਿਯਲੋਹੇਨ ਉਭੋਸੁ ਵਾ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਚਤੁਰਂਸਂ ਵਾ ਅਟ੍ਠਂਸਂ ਵਾ ਬਨ੍ਧਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਕਤ੍ਤਰਦਣ੍ਡੇਪਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਏਕਾ ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਵਟ੍ਟਲੇਖਾ ਉਪਰਿ ਅਹਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਮਕੁਲ਼ਮਤ੍ਤਞ੍ਚ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਤੇਲਭਾਜਨੇਸੁ ¶ ਵਿਸਾਣੇ ਵਾ ਨਾਲ਼ਿਯਂ ਵਾ ਅਲਾਬੁਕੇ ਵਾ ਆਮਣ੍ਡਸਾਰਕੇ ਵਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਂ ਪੁਰਿਸਰੂਪਞ੍ਚ ਅਵਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਕਮ੍ਮਂ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਮਞ੍ਚਪੀਠੇ ਭਿਸਿਬਿਮ੍ਬੋਹਨੇ ਭੂਮਤ੍ਥਰਣੇ ਪਾਦਪੁਞ੍ਛਨੇ ਚਙ੍ਕਮਨਭਿਸਿਯਾ ਸਮ੍ਮੁਞ੍ਜਨਿਯਂ ਕਚਵਰਛਡ੍ਡਨਕੇ ਰਜਨਦੋਣਿਕਾਯ ਪਾਨੀਯਉਲ਼ੁਙ੍ਕੇ ਪਾਨੀਯਘਟੇ ਪਾਦਕਥਲਿਕਾਯ ਫਲਕਪੀਠਕੇ ਵਲਯਾਧਾਰਕੇ ਦਣ੍ਡਾਧਾਰਕੇਪਤ੍ਤਪਿਧਾਨੇ ਤਾਲਵਣ੍ਟੇ ਵੀਜਨੇਤਿ – ਏਤੇਸੁ ਸਬ੍ਬਂ ਮਾਲਾਕਮ੍ਮਾਦਿਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਕਮ੍ਮਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸੇਨਾਸਨੇ ਪਨ ਦ੍ਵਾਰਕਵਾਟਵਾਤਪਾਨਕਵਾਟਾਦੀਸੁ ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯਮ੍ਪਿ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਕਮ੍ਮਂ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਸੇਨਾਸਨੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਟਿਸੇਧੇਤਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਵਿਰੁਦ੍ਧਸੇਨਾਸਨਾ. ਵਿਰੁਦ੍ਧਸੇਨਾਸਨਂ ਨਾਮ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਸੀਮਾਯ ਰਾਜਵਲ੍ਲਭੇਹਿ ਕਤਸੇਨਾਸਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਯੇ ਤਾਦਿਸਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ – ‘‘ਮਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸੀਮਾਯ ਸੇਨਾਸਨਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ. ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿਯੇਵ, ਪੁਨਪਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ – ‘‘ਮਾ ਏਵਂ ਅਕਤ੍ਥ, ਮਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਉਪੋਸਥਪਵਾਰਣਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਮਕਤ੍ਥ, ਮਾ ਸਾਮਗ੍ਗਿਂ ¶ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਥ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਕਤਮ੍ਪਿ ਕਤਟ੍ਠਾਨੇ ਨ ਠਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਸਚੇ ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿਯੇਵ, ਯਦਾ ਤੇਸਂ ਲਜ੍ਜਿਪਰਿਸਾ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ, ਸਕ੍ਕਾ ¶ ਚ ਹੋਤਿ ਲਦ੍ਧੁਂ ਧਮ੍ਮਿਕੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ, ਤਦਾ ਤੇਸਂ ਪੇਸੇਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਆਵਾਸਂ ਹਰਥਾ’’ਤਿ. ਸਚੇ ਯਾਵ ਤਤਿਯਂ ਪੇਸਿਤੇ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਸਾਧੁ; ਨੋ ਚੇ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਬੋਧਿਞ੍ਚ ਚੇਤਿਯਞ੍ਚ ਅਵਸੇਸਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਭਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਨੋ ਚ ਖੋ ਅਪਰਿਭੋਗਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਹਿ, ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਪਨ ਛਦਨ-ਗੋਪਾਨਸੀ-ਇਟ੍ਠਕਾਦੀਨਿ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਪੇਸੇਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦਬ੍ਬਸਮ੍ਭਾਰੇ ਹਰਥਾ’’ਤਿ. ਸਚੇ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਸਾਧੁ; ਨੋ ਚੇ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਤੇਸੁ ਦਬ੍ਬਸਮ੍ਭਾਰੇਸੁ ਹਿਮਵਸ੍ਸਵਾਤਾਤਪਾਦੀਹਿ ਪੂਤਿਭੂਤੇਸੁ ਵਾ ਚੋਰੇਹਿ ਵਾ ਹਟੇਸੁ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਵਾ ਦਡ੍ਢੇਸੁ ਸੀਮਸਾਮਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨੁਪਵਜ੍ਜਾ, ਨ ਲਬ੍ਭਾ ਚੋਦੇਤੁਂ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦਬ੍ਬਸਮ੍ਭਾਰਾ ਨਾਸਿਤਾ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਗੀਵਾ’’ਤਿ ਵਾ. ਯਂ ਪਨ ਸੀਮਸਾਮਿਕੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਕਤਂ, ਤਂ ਸੁਕਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ.
ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਕਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.
੮੬. ਏਵਂ ਭਿਨ੍ਨਾਯ ਪਨ ਕੁਟਿਕਾਯ ਧਨਿਯਸ੍ਸ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਞ੍ਚ ਪੁਨ ਕੁਟਿਕਰਣਤ੍ਥਾਯ ਉਸ੍ਸਾਹਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ¶ ਦਾਰੁਗਹੇ ਗਣਕੋਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਦਾਰੁਭਣ੍ਡਾਗਾਰੇ ਦਾਰੁਗੋਪਕੋ. ਦੇਵਗਹਦਾਰੂਨੀਤਿ ਦੇਵੇਨ ਗਹਿਤਦਾਰੂਨਿ. ਰਾਜਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਭੂਤਾਨਿ ਦਾਰੂਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਗਰਪਟਿਸਙ੍ਖਾਰਿਕਾਨੀਤਿ ਨਗਰਸ੍ਸ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਰੂਪਕਰਣਾਨਿ. ਆਪਦਤ੍ਥਾਯ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਅਗ੍ਗਿਦਾਹੇਨ ਵਾ ਪੁਰਾਣਭਾਵੇਨ ਵਾ ਪਟਿਰਾਜੂਪਰੁਨ੍ਧਨਾਦਿਨਾ ਵਾ ਗੋਪੁਰਟ੍ਟਾਲਕਰਾਜਨ੍ਤੇਪੁਰਹਤ੍ਥਿਸਾਲਾਦੀਨਂ ਵਿਪਤ੍ਤਿ ਆਪਦਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਦਤ੍ਥਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਖਣ੍ਡਾਖਣ੍ਡਿਕਂ ਛੇਦਾਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਟਿਯਾ ਪਮਾਣਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਗ੍ਗੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮਜ੍ਝੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮੂਲੇ ਖਣ੍ਡਾਖਣ੍ਡਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਛੇਦਾਪੇਸਿ.
੮੭. ਵਸ੍ਸਕਾਰੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤੋਤਿ ਮਗਧਰਟ੍ਠੇ ਮਹਾਮਤ੍ਤੋ, ਮਹਤਿਯਾ ਇਸ੍ਸਰਿਯਮਤ੍ਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਮਗਧਰਞ੍ਞੋ ਵਾ ਮਹਾਮਤ੍ਤੋ; ਮਹਾਅਮਚ੍ਚੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਨੁਸਞ੍ਞਾਯਮਾਨੋਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਮਾਨੋ. ਭਣੇਤਿ ਇਸ੍ਸਰਾਨਂ ਨੀਚਟ੍ਠਾਨਿਕਪੁਰਿਸਾਲਪਨਂ. ਬਨ੍ਧਂ ਆਣਾਪੇਸੀਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਕਤਿਯਾਪਿ ¶ ਤਸ੍ਮਿਂ ਇਸ੍ਸਾਪਕਤੋਵ. ਸੋ ਰਞ੍ਞੋ ‘‘ਆਣਾਪੇਹੀ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਹੀ’’ਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਨਂ ਹਤ੍ਥੇਸੁ ਚ ਪਾਦੇਸੁ ਚ ਬਨ੍ਧਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਣਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਬਨ੍ਧਂ ਆਣਾਪੇਸਿ. ਅਦ੍ਦਸ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਧਨਿਯੋਤਿ ਕਥਂ ਅਦ੍ਦਸ? ਸੋ ਕਿਰ ਅਤ੍ਤਨਾ ਲੇਸੇਨ ਦਾਰੂਨਂ ਹਟਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਂਸਯਂ ਏਸ ਦਾਰੂਨਂ ਕਾਰਣਾ ਰਾਜਕੁਲਤੋ ਵਧਂ ਵਾ ਬਨ੍ਧਂ ਵਾ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਦਾ ਨਂ ਅਹਮੇਵ ਮੋਚੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ¶ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਤਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋਯੇਵ ਵਿਚਰਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਖਣਞ੍ਞੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਦ੍ਦਸ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਦ੍ਦਸ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਧਨਿਯੋ’’ਤਿ. ਦਾਰੂਨਂ ਕਿਚ੍ਚਾਤਿ ਦਾਰੂਨਂ ਕਾਰਣਾ. ਪੁਰਾਹਂ ਹਞ੍ਞਾਮੀਤਿ ਅਹਂ ਪੁਰਾ ਹਞ੍ਞਾਮਿ; ਯਾਵ ਅਹਂ ਨ ਹਞ੍ਞਾਮਿ, ਤਾਵ ਤ੍ਵਂ ਏਯ੍ਯਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
੮੮. ਇਙ੍ਘ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਰਾਪੇਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਙ੍ਘਾਤਿ ਚੋਦਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਪਠਮਾਭਿਸਿਤ੍ਤੋਤਿ ਅਭਿਸਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਠਮਂ. ਏਵਰੂਪਿਂ ਵਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾਤਿ ‘‘ਦਿਨ੍ਨਞ੍ਞੇਵ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਤਿਣਕਟ੍ਠੋਦਕਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਇਮਂ ਏਵਰੂਪਿਂ ਵਾਚਂ ਅਭਿਸਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਠਮਮੇਵ ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਅਭਾਸਿ, ਤਂ ਸਯਮੇਵ ਭਾਸਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਰਸਿ, ਨ ਸਰਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਰਾਜਾਨੋ ਕਿਰ ਅਭਿਸਿਤ੍ਤਮਤ੍ਤਾਯੇਵ ਧਮ੍ਮਭੇਰਿਂ ਚਰਾਪੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਦਿਨ੍ਨਞ੍ਞੇਵ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਤਿਣਕਟ੍ਠੋਦਕਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਸ ਵਦਤਿ. ਤੇਸਂ ਮਯਾ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਾਸਿਤਨ੍ਤਿ ¶ ਤੇਸਂ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੇਪਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਨ੍ਤਾਨਂ ਸਮਿਤਬਾਹਿਤਪਾਪਾਨਂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਤਿਣਕਟ੍ਠੋਦਕਹਰਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਮਯਾ ਏਤਂ ਭਾਸਿਤਂ; ਨ ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਸਾਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਅਰਞ੍ਞੇ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਤਞ੍ਚ ਤਿਣਕਟ੍ਠੋਦਕਂ ਯਂ ਅਰਞ੍ਞੇ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਹੋਤਿ; ਏਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਮਯਾ ਭਾਸਿਤਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ.
ਲੋਮੇਨ ਤ੍ਵਂ ਮੁਤ੍ਤੋਸੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਲੋਮਮਿਵ ਲੋਮਂ, ਕਿਂ ਪਨ ਤਂ? ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਲਿਙ੍ਗਂ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਥਾ ਨਾਮ ਧੁਤ੍ਤਾ ‘‘ਮਂਸਂ ਖਾਦਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਮਹਗ੍ਘਲੋਮਂ ਏਲ਼ਕਂ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯੁਂ. ਤਮੇਨਂ ਅਞ੍ਞੋ ਵਿਞ੍ਞੁਪੁਰਿਸੋ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਏਲ਼ਕਸ੍ਸ ਮਂਸਂ ਕਹਾਪਣਮਤ੍ਤਂ ¶ ਅਗ੍ਘਤਿ. ਲੋਮਾਨਿ ਪਨ ਲੋਮਵਾਰੇ ਲੋਮਵਾਰੇ ਅਨੇਕੇ ਕਹਾਪਣੇ ਅਗ੍ਘਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਦ੍ਵੇ ਅਲੋਮਕੇ ਏਲ਼ਕੇ ਦਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ. ਏਵਂ ਸੋ ਏਲ਼ਕੋ ਵਿਞ੍ਞੁਪੁਰਿਸਮਾਗਮ੍ਮ ਲੋਮੇਨ ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ. ਏਵਮੇਵ ਤ੍ਵਂ ਇਮਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਵਧਬਨ੍ਧਨਾਰਹੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਰਹਦ੍ਧਜੋ ਸਬ੍ਭਿ ਅਵਜ੍ਝਰੂਪੋ, ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਤ੍ਤਾ ਯਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਲਿਙ੍ਗਭੂਤਂ ਅਰਹਦ੍ਧਜਂ ਧਾਰੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤ੍ਵਂ ਇਮਿਨਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਲਿਙ੍ਗਲੋਮੇਨ ਏਲ਼ਕੋ ਵਿਯ ਵਿਞ੍ਞੁਪੁਰਿਸਮਾਗਮ੍ਮ ਮੁਤ੍ਤੋਸੀਤਿ.
ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਪਰਿਸਤਿ ਭਾਸਮਾਨਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਚ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਚ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ, ਅਵਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ, ਅਵਜਾਨਨ੍ਤਾ ਤਂ ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਿ ਲਾਮਕਤੋ ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਵਣ੍ਣਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤਿ. ਵਿਪਾਚੇਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਤ੍ਥਰਨ੍ਤਿ; ਅਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ – ‘‘ਅਲਜ੍ਜਿਨੋ ਇਮੇ ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤਾ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ. ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਇਮੇਸਂ ਸਾਮਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਭਣਨ੍ਤਾ ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਪਗਤਾ ਇਮੇ ਸਾਮਞ੍ਞਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ੍ਤਾ ਵਿਪਾਚੇਨ੍ਤੀਤਿ. ਏਤੇਨ ਨਯੇਨ ਇਮੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਇਤੋ ¶ ਪਰਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਆਗਤਪਦਾਨੁਰੂਪੇਨ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਨੋਤਿ ਸੇਟ੍ਠਚਾਰਿਨੋ. ਸਾਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਸਮਣਭਾਵੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਸੇਟ੍ਠਭਾਵੋ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.
ਰਞ੍ਞੋ ਦਾਰੂਨੀਤਿਆਦਿਮ੍ਹਿ ‘‘ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਆਦਿਯਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਅਯਂ ਉਜ੍ਝਾਯਨਤ੍ਥੋ. ਯਂ ਪਨੇਤਂ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਆਦਿਯਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਰਞ੍ਞੋ ਦਾਰੂਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਤਿ ਵਚਨਭੇਦੇ ਅਸਮ੍ਮੁਯ੍ਹਨ੍ਤੇਹਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪੁਰਾਣਵੋਹਾਰਿਕੋ ¶ ਮਹਾਮਤ੍ਤੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਤੋ ਪੁਰਾਣੇ ਗਿਹਿਕਾਲੇ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਵੋਹਾਰੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਵੋਹਾਰਿਕੋ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤੋ ਮਹਾਅਮਚ੍ਚੋ.
ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਭਗਵਾ ਸਾਮਂਯੇਵ ਲੋਕਵੋਹਾਰਮ੍ਪਿ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਤੀਤਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਜਾਨਾਤਿ – ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤਿ, ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਸਚੇ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਲੋਕਵੋਹਾਰਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ¶ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਾਦਮਤ੍ਤੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਪਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਸਿਯੁਂ ਵਤ੍ਤਾਰੋ ‘‘ਸੀਲਸਂਵਰੋ ਨਾਮ ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸਪਿ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯੋ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੋ ਮਹਾਪਥਵੀ-ਸਮੁਦ੍ਦ-ਆਕਾਸਾਨਿ ਵਿਯ ਅਤਿਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣੋ, ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਭਗਵਾ ਪਾਦਮਤ੍ਤਕੇਨ ਨਾਸੇਸੀ’’ਤਿ! ਤਤੋ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਞਾਣਬਲਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਕੋਪੇਯ੍ਯੁਂ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਯਥਾਠਾਨੇ ਨ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ. ਲੋਕਵੋਹਾਰਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਪਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਸੋ ਉਪਵਾਦੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਏਵਂ ਵਤ੍ਤਾਰੋ ਹੋਨ੍ਤਿ – ‘‘ਇਮੇਹਿ ਨਾਮ ਅਗਾਰਿਕਾਪਿ ਪਾਦਮਤ੍ਤੇਨ ਚੋਰਂ ਹਨਨ੍ਤਿਪਿ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿਪਿ ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤਿਪਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਨ ਨਾਸੇਸ੍ਸਤਿ; ਯੇਨ ਪਰਸਨ੍ਤਕਂ ਤਿਣਸਲਾਕਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ! ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਚ ਞਾਣਬਲਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਅਕੁਪ੍ਪਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਯਥਾਠਾਨੇ ਠਸ੍ਸਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਕਵੋਹਾਰਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਪੇਤੁਕਾਮੋ ਸਬ੍ਬਾਵਨ੍ਤਂ ਪਰਿਸਂ ਅਨੁਵਿਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਅਵਿਦੂਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਏਤਦਵੋਚ ‘‘ਕਿਤ੍ਤਕੇਨ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਸੇਨਿਯੋ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੋ ਚੋਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਹਨਤਿ ਵਾ ਬਨ੍ਧਤਿ ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਿ ਵਾ’’ਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਮਾਗਧੋਤਿ ਮਗਧਾਨਂ ਇਸ੍ਸਰੋ. ਸੇਨਿਯੋਤਿ ਸੇਨਾਯ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਿ ਵਾਤਿ ਰਟ੍ਠਤੋ ਨਿਕ੍ਖਾਮੇਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ. ਪਞ੍ਚਮਾਸਕੋ ਪਾਦੋਤਿ ਤਦਾ ਰਾਜਗਹੇ ਵੀਸਤਿਮਾਸਕੋ ਕਹਾਪਣੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚਮਾਸਕੋ ਪਾਦੋ. ਏਤੇਨ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸਬ੍ਬਜਨਪਦੇਸੁ ਕਹਾਪਣਸ੍ਸ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਭਾਗੋ ‘‘ਪਾਦੋ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਚ ਖੋ ਪੋਰਾਣਸ੍ਸ ਨੀਲਕਹਾਪਣਸ੍ਸ ਵਸੇਨ, ਨ ਇਤਰੇਸਂ ਰੁਦ੍ਰਦਾਮਕਾਦੀਨਂ. ਤੇਨ ਹਿ ਪਾਦੇਨ ਅਤੀਤਬੁਦ੍ਧਾਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸੁਂ, ਅਨਾਗਤਾਪਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਪਾਰਾਜਿਕਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਵਾ ਪਾਰਾਜਿਕੇ ਵਾ ਨਾਨਤ੍ਤਂ ¶ ਨਤ੍ਥਿ. ਇਮਾਨੇਵ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਾਰਾਜਿਕਵਤ੍ਥੂਨਿ ¶ . ਇਮਾਨੇਵ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਨਿ. ਇਤੋ ਊਨਂ ਵਾ ਅਤਿਰੇਕਂ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾਪਿ ਧਨਿਯਂ ¶ ਵਿਗਰਹਿਤ੍ਵਾ ਪਾਦੇਨੇਵ ਦੁਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕਂ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਥੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ.
ਏਵਂ ਮੂਲਚ੍ਛੇਜ੍ਜਵਸੇਨ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਰਜਕਭਣ੍ਡਿਕਵਤ੍ਥੁ ਉਦਪਾਦਿ, ਤਸ੍ਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਦੀਪਨਤ੍ਥਮੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਏਵਞ੍ਚਿਦਂ ਭਗਵਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਚ ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਚ ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਥਾ ਚ ਇਧ, ਏਵਂ ਇਤੋ ਪਰੇਸੁ ਸਬ੍ਬਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ. ਯਂ ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਉਪਰੂਪਰਿ ਅਪੁਬ੍ਬਮੇਵ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਯਦਿ ਹਿ ਯਂ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਂ, ਤਂ ਤਂ ਪੁਨਪਿ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ, ਕਦਾ ਵਣ੍ਣਨਾਯ ਅਨ੍ਤਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮ! ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਾਧੁਕਂ ਉਪਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਚ ਯੋਜਨਾ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਪਨ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਮਯਮੇਵ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ.
ਧਨਿਯਵਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੯੦. ਰਜਕਤ੍ਥਰਣਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਤਿ ਰਜਕਤਿਤ੍ਥਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ; ਤਞ੍ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਰਜਕਾ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਅਤ੍ਥਰਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਰਜਕਤ੍ਥਰਣਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਰਜਕਭਣ੍ਡਿਕਨ੍ਤਿ ਰਜਕਾਨਂ ਭਣ੍ਡਿਕਂ; ਰਜਕਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਾ ਬਹੂਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਏਕੇਕਂ ਭਣ੍ਡਿਕਂ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਏਕਂ ਭਣ੍ਡਿਕਂ ਤੇਸਂ ਪਮਾਦੇਨ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਅਵਹਰਿਤ੍ਵਾ ਥੇਨੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਪਦਭਾਜਨੀਯਵਣ੍ਣਨਾ
੯੨. ਗਾਮੋ ਨਾਮਾਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ‘‘ਗਾਮਾ ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਾ ਵਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸ ਚ ਅਰਞ੍ਞਸ੍ਸ ਚ ਪਭੇਦਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ ਏਕਾ ਏਵ ਕੁਟਿ, ਏਕਂ ਗੇਹਂ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਮਲਯਜਨਪਦੇ; ਅਯਂ ਏਕਕੁਟਿਕੋ ਗਾਮੋ ਨਾਮ. ਏਤੇਨ ਨਯੇਨ ਅਪਰੇਪਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਮਨੁਸ੍ਸੋ ਨਾਮ ਯੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਯਕ੍ਖਪਰਿਗ੍ਗਹਭੂਤੋ; ਯਤੋ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਕੇਨਚਿ ਕਾਰਣੇਨ ਪੁਨਪਿ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾਮਾ ਏਵ ਅਪਕ੍ਕਨ੍ਤਾ. ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਇਟ੍ਠਕਪਾਕਾਰਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਕਣ੍ਟਕਸਾਖਾਹਿਪਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ. ਗੋਨਿਸਾਦਿਨਿਵਿਟ੍ਠੋ ਨਾਮ ਵੀਥਿਸਨ੍ਨਿਵੇਸਾਦਿਵਸੇਨ ਅਨਿਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਗਾਵੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ¶ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ¶ ¶ ਦ੍ਵੇ ਤੀਣਿ ਘਰਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਵਿਟ੍ਠੋ. ਸਤ੍ਥੋਤਿ ਜਙ੍ਘਸਤ੍ਥਸਕਟਸਤ੍ਥਾਦੀਸੁ ਯੋ ਕੋਚਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਨਿਗਮੋਪਿ ਨਗਰਮ੍ਪਿ ਗਾਮਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਗਾਮੂਪਚਾਰੋਤਿਆਦਿ ਅਰਞ੍ਞਪਰਿਚ੍ਛੇਦਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਨ੍ਦਖੀਲੇ ਠਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸ ਅਨੁਰਾਧਪੁਰਸ੍ਸੇਵ ਦ੍ਵੇ ਇਨ੍ਦਖੀਲਾ, ਤਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਿਮੇ ਇਨ੍ਦਖੀਲੇ ਠਿਤਸ੍ਸ; ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਬਾਹਿਰੋ ਇਨ੍ਦਖੀਲੋ ਆਭਿਧਮ੍ਮਿਕਨਯੇਨ ਅਰਞ੍ਞਸਙ੍ਖੇਪਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਏਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਗਾਮਦ੍ਵਾਰਬਾਹਾਨਂ ਵੇਮਜ੍ਝੇ ਠਿਤਸ੍ਸ. ਯਤ੍ਰਾਪਿ ਹਿ ਇਨ੍ਦਖੀਲੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਰ ਗਾਮਦ੍ਵਾਰਬਾਹਾਨਂ ਵੇਮਜ੍ਝਮੇਵ ‘‘ਇਨ੍ਦਖੀਲੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਗਾਮਦ੍ਵਾਰਬਾਹਾਨਂ ਵੇਮਜ੍ਝੇ ਠਿਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸਾਤਿ ਥਾਮਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ, ਨੋ ਪਮਾਣਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ, ਨੇਵ ਅਪ੍ਪਥਾਮਸ੍ਸ, ਨ ਮਹਾਥਾਮਸ੍ਸ; ਮਜ੍ਝਿਮਥਾਮਸ੍ਸਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤੋਤਿ ਯਥਾ ਮਾਤੁਗਾਮੋ ਕਾਕੇ ਉਡ੍ਡਾਪੇਨ੍ਤੋ ਉਜੁਕਮੇਵ ਹਤ੍ਥਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਲੇਡ੍ਡੁਂ ਖਿਪਤਿ, ਯਥਾ ਚ ਉਦਕੁਕ੍ਖੇਪੇ ਉਦਕਂ ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਅਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਤਰੁਣਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਲਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਾ ਬਾਹਂ ਪਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਲੇਡ੍ਡੁਂ ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲੇਡ੍ਡੁਸ੍ਸ ਪਤਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਪਤਿਤੋ ਪਨ ਲੁਠਿਤ੍ਵਾ ਯਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.
ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸ ਘਰੂਪਚਾਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਨਿਬ੍ਬਕੋਸਸ੍ਸ ਉਦਕਪਾਤਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸੁਪ੍ਪਪਾਤੋ ਵਾ ਮੁਸਲਪਾਤੋ ਵਾ ਘਰੂਪਚਾਰੋ ਨਾਮ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਘਰੂਪਚਾਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤੋ ਗਾਮੂਪਚਾਰੋਤਿ ਕੁਰੁਨ੍ਦਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਮ੍ਪਿ ਤਾਦਿਸਮੇਵ. ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਘਰਂ ਨਾਮ, ਘਰੂਪਚਾਰੋ ਨਾਮ, ਗਾਮੋ ਨਾਮ, ਗਾਮੂਪਚਾਰੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਮਾਤਿਕਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਕੋਸਸ੍ਸ ਉਦਕਪਾਤਟ੍ਠਾਨਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਘਰਂ ਨਾਮ. ਯਂ ਪਨ ਦ੍ਵਾਰੇ ਠਿਤੋ ਮਾਤੁਗਾਮੋ ਭਾਜਨਧੋਵਨਉਦਕਂ ਛਡ੍ਡੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਤਨਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਮਾਤੁਗਾਮੇਨੇਵ ਅਨ੍ਤੋਗੇਹੇ ਠਿਤੇਨ ਪਕਤਿਯਾ ਬਹਿ ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਪ੍ਪਸ੍ਸ ¶ ਵਾ ਸਮ੍ਮੁਞ੍ਜਨਿਯਾ ਵਾ ਪਤਨਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ, ਘਰਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਦ੍ਵੀਸੁ ਕੋਣੇਸੁ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝੇ ਰੁਕ੍ਖਸੂਚਿਦ੍ਵਾਰਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਗੋਰੂਪਾਨਂ ਪਵੇਸਨਨਿਵਾਰਣਤ੍ਥਂ ਕਤਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋ ਚ ਅਯਂ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਘਰੂਪਚਾਰੋ ਨਾਮ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਘਰੂਪਚਾਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਗਾਮੋ ਨਾਮ. ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਗਾਮੂਪਚਾਰੋ ¶ ਨਾਮਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਦਮੇਤ੍ਥ ਪਮਾਣਂ. ਯਥਾ ਚੇਤ੍ਥ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਯੋ ਯੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਾਦੋ ਵਾ ਥੇਰਵਾਦੋ ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸੋ ਪਮਾਣਤੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.
ਯਞ੍ਚੇਤਂ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਵਿਰੁਦ੍ਧਮਿਵ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਪਾਲ਼ਿਯਞ੍ਹਿ – ‘‘ਘਰੂਪਚਾਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਤਂ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਂ ਗਾਮਸਙ੍ਖੇਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਗਾਮੂਪਚਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਸਚ੍ਚਮੇਵ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ¶ , ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯਾਨਮੇਵ ਵਿਦਿਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ‘‘ਘਰੂਪਚਾਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਘਰੂਪਚਾਰਲਕ੍ਖਣਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਵਸੇਨ ਗਹਿਤਂ. ਏਵਂ ਸੇਸਮ੍ਪਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਨਯੋ – ਇਧ ਗਾਮੋ ਨਾਮ ਦੁਵਿਧੋ ਹੋਤਿ – ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਚ ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਚ. ਤਤ੍ਰ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋਯੇਵ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਵਿਸੁਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਾਮੂਪਚਾਰੋ ਨਾਮ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦਖੀਲੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤੋ’’ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਗਾਮਸ੍ਸ ਗਾਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਗਾਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸ ਘਰੂਪਚਾਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਗਾਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਚ ਦਸ੍ਸਿਤੇ ਗਾਮੂਪਚਾਰਲਕ੍ਖਣਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਸਕ੍ਕਾ ਞਾਤੁਨ੍ਤਿ ਪੁਨ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਠਿਤਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤੋ’’ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯੋ ਪਨ ਘਰੂਪਚਾਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਂਯੇਵ ‘‘ਗਾਮੂਪਚਾਰੋ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਘਰੂਪਚਾਰੋ ਗਾਮੋਤਿ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਤੋ ਘਰਂ, ਘਰੂਪਚਾਰੋ, ਗਾਮੋ ¶ , ਗਾਮੂਪਚਾਰੋਤਿ ਏਸ ਵਿਭਾਗੋ ਸਙ੍ਕਰੀਯਤਿ. ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਚੇਤ੍ਥ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ਵਿਕਾਲੇ ਗਾਮਪ੍ਪਵੇਸਨਾਦੀਸੁ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਲ਼ਿਞ੍ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਞ੍ਚ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਗਾਮੋ ਚ ਗਾਮੂਪਚਾਰੋ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯੋਪਿ ਚ ਗਾਮੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਹਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਕੁਲੇਸੁ ਨਟ੍ਠੇਸੁ ਅਪ੍ਪਕੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਘਰੂਪਚਾਰਤੋ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤੇਨੇਵ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪੁਰਿਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਪਨਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣਮੇਵਾਤਿ.
ਅਰਞ੍ਞਂ ਨਾਮ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਗਾਮਞ੍ਚ ਗਾਮੂਪਚਾਰਞ੍ਚਾਤਿ ਇਮਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਂ ਗਾਮਞ੍ਚ ਗਾਮੂਪਚਾਰਞ੍ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਅਵਸੇਸਂ ‘‘ਅਰਞ੍ਞਂ’’ ¶ ਨਾਮਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਪਨ ‘‘ਅਰਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਇਨ੍ਦਖੀਲਾ ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਅਰਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ (ਵਿਭ. ੫੨੯) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਰਞ੍ਞਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ‘‘ਆਰਞ੍ਞਕਂ ਨਾਮ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਞ੍ਚਧਨੁਸਤਿਕਂ ਪਚ੍ਛਿਮ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੬੫੪) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਇਨ੍ਦਖੀਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਆਰੋਪਿਤੇਨ ਆਚਰਿਯਧਨੁਨਾ ਪਞ੍ਚਧਨੁਸਤਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਭਗਵਤਾ ‘‘ਗਾਮਾ ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਾ ਵਾ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਭਜਨ੍ਤੇਨ ‘‘ਘਰਂ, ਘਰੂਪਚਾਰੋ, ਗਾਮੋ, ਗਾਮੂਪਚਾਰੋ ਅਰਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਲੇਸੋਕਾਸਨਿਸੇਧਨਤ੍ਥਂ ਪਞ੍ਚ ਕੋਟ੍ਠਾਸਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਘਰੇ ਵਾ ਘਰੂਪਚਾਰੇ ਵਾ ਗਾਮੇ ਵਾ ਗਾਮੂਪਚਾਰੇ ਵਾ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਾ ਪਾਦਗ੍ਘਨਕਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ਭਣ੍ਡਂ ਅਵਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਇਦਾਨਿ ¶ ‘‘ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਥੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤਂ ਆਦਿਯੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਦਨ੍ਤਪੋਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਕਂ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਅਜ੍ਝੋਹਰਣੀਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਇਧ ਪਨ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਪਰਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਸਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ਭਣ੍ਡਂ, ਤਦੇਤਂ ਤੇਹਿ ਸਾਮਿਕੇਹਿ ਕਾਯੇਨ ਵਾ ਵਾਚਾਯ ਵਾ ਨ ਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਅਦਿਨ੍ਨਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਤ੍ਥਤੋ ਵਾ ਯਥਾਠਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਵਾ ਨ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਅਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ. ਯਥਾਠਾਨੇ ਠਿਤਮ੍ਪਿ ਅਨਪੇਕ੍ਖਤਾਯ ਨ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਂ. ਆਰਕ੍ਖਸਂਵਿਧਾਨੇਨ ਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਤਾ ਰਕ੍ਖਿਤਂ. ਮਞ੍ਜੂਸਾਦੀਸੁ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਗੋਪਿਤਤ੍ਤਾ ਗੋਪਿਤਂ. ‘‘ਮਮ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਮਮਤ੍ਤੇਨ ਮਮਾਯਿਤਤ੍ਤਾ ਮਮਾਯਿਤਂ. ਤਾਹਿ ਅਪਰਿਚ੍ਚਾਗਰਕ੍ਖਣਗੋਪਨਾਹਿ ¶ ਤੇਹਿ ਭਣ੍ਡਸਾਮਿਕੇਹਿ ਪਰੇਹਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਪਰਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ. ਏਤਂ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਨਾਮ.
ਥੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਥੇਨੋਤਿ ਚੋਰੋ, ਥੇਨਸ੍ਸ ਭਾਵੋ ਥੇਯ੍ਯਂ; ਅਵਹਰਣਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ‘‘ਸਙ੍ਖਾ, ਸਙ੍ਖਾਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਂ; ਕੋਟ੍ਠਾਸਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ, ‘‘ਸਞ੍ਞਾਨਿਦਾਨਾ ਹਿ ਪਪਞ੍ਚਸਙ੍ਖਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸੁ. ਨਿ. ੮੮੦) ਵਿਯ. ਥੇਯ੍ਯਞ੍ਚ ਤਂ ਸਙ੍ਖਾਤਞ੍ਚਾਤਿ ਥੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤਂ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤੋ ਏਕੋ ਚਿਤ੍ਤਕੋਟ੍ਠਾਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਚੇਤਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਯੋ ਚ ਥੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਆਦਿਯਤਿ, ਸੋ ਯਸ੍ਮਾ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੋ ਅਵਹਰਣਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਏਵਮਸ੍ਸ ਪਦਭਾਜਨਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਆਦਿਯੇਯ੍ਯ ¶ , ਹਰੇਯ੍ਯ, ਅਵਹਰੇਯ੍ਯ, ਇਰਿਯਾਪਥਂ ਵਿਕੋਪੇਯ੍ਯ, ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਯ੍ਯ, ਸਙ੍ਕੇਤਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਪਠਮਪਦਂ ਅਭਿਯੋਗਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਦੁਤਿਯਪਦਂ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਭਣ੍ਡਂ ਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਗਚ੍ਛਤੋ ਵਸੇਨ, ਤਤਿਯਪਦਂ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਭਣ੍ਡਵਸੇਨ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਵਸੇਨ, ਪਞ੍ਚਮਂ ਥਲੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ, ਛਟ੍ਠਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪਵਸੇਨ ਵਾ ਸੁਙ੍ਕਘਾਤਵਸੇਨ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯੋਜਨਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਏਕਭਣ੍ਡਵਸੇਨਪਿ ਨਾਨਾਭਣ੍ਡਵਸੇਨਪਿ ਹੋਤਿ. ਏਕਭਣ੍ਡਵਸੇਨ ਚ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕੇਨੇਵ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਨਾਨਾਭਣ੍ਡਵਸੇਨ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਵਿਞ੍ਞਾਣਕਮਿਸ੍ਸਕੇਨ.
ਤਤ੍ਥ ਨਾਨਾਭਣ੍ਡਵਸੇਨ ਤਾਵ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ – ਆਦਿਯੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਰਾਮਂ ਅਭਿਯੁਞ੍ਜਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ. ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਵਿਮਤਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਸ੍ਸ. ਸਾਮਿਕੋ ‘‘ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਧੁਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ.
ਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ¶ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਭਣ੍ਡਂ ਹਰਨ੍ਤੋ ਸੀਸੇ ਭਾਰਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੋ ਆਮਸਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ. ਫਨ੍ਦਾਪੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਸ੍ਸ. ਖਨ੍ਧਂ ਓਰੋਪੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ.
ਅਵਹਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ‘‘ਦੇਹਿ ਮੇ ਭਣ੍ਡ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ‘‘ਨਾਹਂ ਗਣ੍ਹਾਮੀ’’ਤਿ ਭਣਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ. ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਵਿਮਤਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਸ੍ਸ. ਸਾਮਿਕੋ ‘‘ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਦਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਧੁਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ ¶ .
ਇਰਿਯਾਪਥਂ ਵਿਕੋਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ‘‘ਸਹਭਣ੍ਡਹਾਰਕਂ ਨੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਠਮਂ ਪਾਦਂ ਸਙ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਸ੍ਸ. ਦੁਤਿਯਂ ਪਾਦਂ ਸਙ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ.
ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਥਲਟ੍ਠਂ ਭਣ੍ਡਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੋ ਆਮਸਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ. ਫਨ੍ਦਾਪੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਸ੍ਸ. ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ.
ਸਙ੍ਕੇਤਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਪਠਮਂ ਪਾਦਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਸ੍ਸ. ਦੁਤਿਯਂ ਪਾਦਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ. ਅਥ ਵਾ ਪਠਮਂ ਪਾਦਂ ਸੁਙ੍ਕਘਾਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਸ੍ਸ. ਦੁਤਿਯਂ ਪਾਦਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸਾਤਿ – ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਨਾਨਾਭਣ੍ਡਵਸੇਨ ਯੋਜਨਾ.
ਏਕਭਣ੍ਡਵਸੇਨ ¶ ਪਨ ਸਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ਦਾਸਂ ਵਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਂ ਵਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਅਭਿਯੋਗਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਆਦਿਯਤਿ ਵਾ ਹਰਤਿ ਵਾ ਅਵਹਰਤਿ ਵਾ ਇਰਿਯਾਪਥਂ ਵਾ ਵਿਕੋਪੇਤਿ, ਠਾਨਾ ਵਾ ਚਾਵੇਤਿ, ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਵਾ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ – ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਏਕਭਣ੍ਡਵਸੇਨ ਯੋਜਨਾ.
ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿਅਵਹਾਰਕਥਾ
ਅਪਿਚ ਇਮਾਨਿ ਛ ਪਦਾਨਿ ਵਣ੍ਣੇਨ੍ਤੇਨ ਪਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚਕੇ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿ ਅਵਹਾਰਾ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਾ. ਏਵਂ ਵਣ੍ਣਯਤਾ ਹਿ ਇਦਂ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਪਾਰਾਜਿਕਂ ਸੁਵਣ੍ਣਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਠਾਨੇ ਸਬ੍ਬਅਟ੍ਠਕਥਾ ਆਕੁਲਾ ਲੁਲ਼ਿਤਾ ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਬ੍ਬਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਪਞ੍ਚਹਾਕਾਰੇਹਿ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਆਦਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ, ਪਰਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਞ੍ਚ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਵਹਾਰਙ੍ਗਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਤਾਨਿਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਥਚਿ ਏਕਂ ਪਞ੍ਚਕਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਕਤ੍ਥਚਿ ‘‘ਛਹਾਕਾਰੇਹੀ’’ਤਿ ਆਗਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦ੍ਵੇ ਪਞ੍ਚਕਾਨਿ ¶ ਦਸ੍ਸਿਤਾਨਿ. ਏਤਾਨਿ ਚ ਪਞ੍ਚਕਾਨਿ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਹਿ ਏਕੇਕੇਨ ਪਦੇਨ ਅਵਹਾਰੋ ਸਿਜ੍ਝਤਿ, ਤਂ ਪਞ੍ਚਕਂ ਨਾਮ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਹਿਪਿ ਪਦੇਹਿ ਏਕੋਯੇਵ ਅਵਹਾਰੋ. ਯਾਨਿ ਚ ਤਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਮਾਨਾਨਿਯੇਵ ਪਞ੍ਚਕਾਨਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਨਿ, ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਨ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਤ੍ਥੋ ਪਕਾਸਿਤੋ. ਏਵਮਿਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਸਬ੍ਬਅਟ੍ਠਕਥਾ ਆਕੁਲਾ ਲੁਲ਼ਿਤਾ ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚਕੇਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਯਮਾਨਾ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿ ਅਵਹਾਰਾ ਸਾਧੁਕਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਾ.
ਪਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚਕਾਨਿ ਨਾਮ – ਨਾਨਾਭਣ੍ਡਪਞ੍ਚਕਂ, ਏਕਭਣ੍ਡਪਞ੍ਚਕਂ, ਸਾਹਤ੍ਥਿਕਪਞ੍ਚਕਂ, ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗਪਞ੍ਚਕਂ ¶ , ਥੇਯ੍ਯਾਵਹਾਰਪਞ੍ਚਕਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਨਾਨਾਭਣ੍ਡਪਞ੍ਚਕਞ੍ਚ ਏਕਭਣ੍ਡਪਞ੍ਚਕਞ੍ਚ ‘‘ਆਦਿਯੇਯ੍ਯ, ਹਰੇਯ੍ਯ, ਅਵਹਰੇਯ੍ਯ, ਇਰਿਯਾਪਥਂ ਵਿਕੋਪੇਯ੍ਯ, ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਇਮੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਵਸੇਨ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਤਾਨਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਯਂ ਪਨੇਤਂ ‘‘ਸਙ੍ਕੇਤਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਛਟ੍ਠਂ ਪਦਂ, ਤਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪਾਵਹਾਰਸ੍ਸ ਚ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਾਵਹਾਰਸ੍ਸ ਚ ਸਾਧਾਰਣਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਤਤਿਯਪਞ੍ਚਮੇਸੁ ਪਞ੍ਚਕੇਸੁ ਲਬ੍ਭਮਾਨਪਦਵਸੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਨਾਨਾਭਣ੍ਡਪਞ੍ਚਕਞ੍ਚ ਏਕਭਣ੍ਡਪਞ੍ਚਕਞ੍ਚ.
ਕਤਮਂ ਸਾਹਤ੍ਥਿਕਪਞ੍ਚਕਂ? ਪਞ੍ਚ ਅਵਹਾਰਾ – ਸਾਹਤ੍ਥਿਕੋ, ਆਣਤ੍ਤਿਕੋ, ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯੋ, ਅਤ੍ਥਸਾਧਕੋ, ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਹਤ੍ਥਿਕੋ ਨਾਮ ਪਰਸ੍ਸ ਭਣ੍ਡਂ ਸਹਤ੍ਥਾ ਅਵਹਰਤਿ. ਆਣਤ੍ਤਿਕੋ ਨਾਮ ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਭਣ੍ਡਂ ¶ ਅਵਹਰਾ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਆਣਾਪੇਤਿ. ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯੋ ਨਾਮ ਅਨ੍ਤੋਸੁਙ੍ਕਘਾਤੇ ਠਿਤੋ ਬਹਿਸੁਙ੍ਕਘਾਤਂ ਪਾਤੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸਾਤਿ, ਇਮਿਨਾ ਚ ਸਦ੍ਧਿਂ ‘‘ਸਙ੍ਕੇਤਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਦਯੋਜਨਂ ਲਭਤਿ. ਅਤ੍ਥਸਾਧਕੋ ਨਾਮ ‘‘ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਭਣ੍ਡਂ ਯਦਾ ਸਕ੍ਕੋਸਿ, ਤਦਾ ਅਵਹਰਾ’’ਤਿ ਆਣਾਪੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਚੇ ਪਰੋ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਵਹਰਤਿ, ਆਣਾਪਕੋ ਆਣਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਅਵਹਾਰਕੋ ਪਨ ਅਵਹਟਕਾਲੇ. ਅਯਂ ਅਤ੍ਥਸਾਧਕੋ. ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੋ ਪਨ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਭਣ੍ਡਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਦਂ ਸਾਹਤ੍ਥਿਕਪਞ੍ਚਕਂ.
ਕਤਮਂ ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗਪਞ੍ਚਕਂ? ਅਪਰੇਪਿ ਪਞ੍ਚ ਅਵਹਾਰਾ – ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗੋ, ਸਹਪਯੋਗੋ, ਸਂਵਿਦਾਵਹਾਰੋ, ਸਙ੍ਕੇਤਕਮ੍ਮਂ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਆਣਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਠਾਨਾ ਚਾਵਨਵਸੇਨ ਸਹਪਯੋਗੋ. ਇਤਰੇ ਪਨ ਤਯੋ ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਪਾਰਾ. ੧੧੮-੧੨੦) ਆਗਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ. ਇਦਂ ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗਪਞ੍ਚਕਂ.
ਕਤਮਂ ਥੇਯ੍ਯਾਵਹਾਰਪਞ੍ਚਕਂ? ਅਪਰੇਪਿ ਪਞ੍ਚ ਅਵਹਾਰਾ – ਥੇਯ੍ਯਾਵਹਾਰੋ, ਪਸਯ੍ਹਾਵਹਾਰੋ, ਪਰਿਕਪ੍ਪਾਵਹਾਰੋ ¶ , ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਵਹਾਰੋ, ਕੁਸਾਵਹਾਰੋਤਿ. ਤੇ ਪਞ੍ਚਪਿ ‘‘ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚੀਵਰੇ ਭਾਜਿਯਮਾਨੇ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੋ ਕੁਸਂ ਸਙ੍ਕਾਮੇਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੧੩੮) ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਕੁਸਸਙ੍ਕਾਮਨਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਇਦਂ ਥੇਯ੍ਯਾਵਹਾਰਪਞ੍ਚਕਂ. ਏਵਮਿਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚਕਾਨਿ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿ ਅਵਹਾਰਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਇਮੇਸੁ ਚ ਪਨ ਪਞ੍ਚਸੁ ਪਞ੍ਚਕੇਸੁ ਕੁਸਲੇਨ ਵਿਨਯਧਰੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਸਹਸਾ ਅਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤ੍ਵਾਵ ¶ ਪਞ੍ਚ ਠਾਨਾਨਿ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਯਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪੋਰਾਣਾ ਆਹੁ –
‘‘ਵਤ੍ਥੁਂ ਕਾਲਞ੍ਚ ਦੇਸਞ੍ਚ, ਅਗ੍ਘਂ ਪਰਿਭੋਗਪਞ੍ਚਮਂ;
ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਠਾਨਾਨਿ, ਧਾਰੇਯ੍ਯਤ੍ਥਂ ਵਿਚਕ੍ਖਣੋ’’ਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ਵਤ੍ਥੁਨ੍ਤਿ ਭਣ੍ਡਂ; ਅਵਹਾਰਕੇਨ ਹਿ ‘‘ਮਯਾ ਇਦਂ ਨਾਮ ਅਵਹਟ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨਾਰੋਪੇਤ੍ਵਾਵ ਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਸਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ਵਾ ਅਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ਵਾਤਿ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਸ੍ਸਾਮਿਕੇਪਿ ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਸਾਲਯਭਾਵੋ ਵਾ ਨਿਰਾਲਯਭਾਵੋ ਵਾ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਤੇਸਂ ਸਾਲਯਕਾਲੇ ਅਵਹਟਂ, ਭਣ੍ਡਂ ਅਗ੍ਘਾਪੇਤ੍ਵਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਕਾਤਬ੍ਬਾ. ਸਚੇ ਨਿਰਾਲਯਕਾਲੇ ¶ , ਨ ਪਾਰਾਜਿਕੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਭਣ੍ਡਸਾਮਿਕੇਸੁ ਪਨ ਭਣ੍ਡਂ ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤੇਸੁ ਭਣ੍ਡਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਾਮੀਚਿ.
ਇਮਸ੍ਸ ਪਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਦੀਪਨਤ੍ਥਮਿਦਂ ਵਤ੍ਥੁ – ਭਾਤਿਯਰਾਜਕਾਲੇ ਕਿਰ ਮਹਾਚੇਤਿਯਪੂਜਾਯ ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਤੋ ਏਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਤਹਤ੍ਥਂ ਪਣ੍ਡੁਕਾਸਾਵਂ ਅਂਸੇ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣਂ ਪਾਵਿਸਿ; ਤਙ੍ਖਣਮੇਵ ਚ ਰਾਜਾਪਿ ਚੇਤਿਯਵਨ੍ਦਨਤ੍ਥਂ ਆਗਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਉਸ੍ਸਾਰਣਾਯ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯ ਮਹਾਜਨਸਮ੍ਮਦ੍ਦੋ ਅਹੋਸਿ. ਅਥ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਜਨਸਮ੍ਮਦ੍ਦਪੀਲ਼ਿਤੋ ਅਂਸਤੋ ਪਤਨ੍ਤਂ ਕਾਸਾਵਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾਵ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ; ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਚ ਕਾਸਾਵਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਕੋ ਈਦਿਸੇ ਜਨਸਮ੍ਮਦ੍ਦੇ ਕਾਸਾਵਂ ਲਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਦਾਨਿ ਤਂ ਮਯ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਤੋ. ਅਥਞ੍ਞੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਚ੍ਛਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਤਂ ਕਾਸਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੀ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਸ੍ਸਮਣੋ ਦਾਨਿਮ੍ਹਿ, ਵਿਬ੍ਭਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਪਿ ‘‘ਵਿਨਯਧਰੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਞਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ.
ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਚੂਲ਼ਸੁਮਨਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਰੋ ਵਿਨਯਾਚਰਿਯਪਾਮੋਕ੍ਖੋ ਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਪਟਿਵਸਤਿ. ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਥੇਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਓਕਾਸਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਥੇਰੋ ਤੇਨ ਭਟ੍ਠੇ ¶ ਜਨਕਾਯੇ ਪਚ੍ਛਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਏਤ੍ਥ ਓਕਾਸੋ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਸਚੇ ਕਾਸਾਵਸਾਮਿਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਨੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਸਕ੍ਕਾ ¶ ਭਵੇਯ੍ਯ ਤਵ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਕਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕਥਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਂ ਦਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ? ‘‘ਤਹਿਂ ਤਹਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਓਲੋਕੇਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਪਞ੍ਚਪਿ ਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਨੇਵ ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਥੇਰੋ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਤਰਾਯ ਦਿਸਾਯ ਬਹੂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਾਯ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਕਾਸਾਵਂ ਦੀਘਤੋ ਚ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚ ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਠਪੇਹਿ. ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਾਯ ਵਿਹਾਰਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਨੇਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਤਥਾ ਕਤ੍ਵਾ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਨੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਤਵੇਦਂ ਕਾਸਾਵ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਕੁਹਿਂ ਤੇ ਪਾਤਿਤ’’ਨ੍ਤਿ? ਸੋ ਸਬ੍ਬਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿ. ਥੇਰੋ ਪਨ ਤੇਨ ਕਤਂ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਤਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਤਯਾ ਇਦਂ ਕੁਹਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ? ਸੋਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਸਚੇ ਤੇ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਹਿਤਂ ਅਭਵਿਸ੍ਸ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇਵ ਤੇ ਅਸ੍ਸ. ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਨ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਆਪਨ੍ਨੋਸਿ. ਤਂ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਕੋ ਹੋਹਿ. ਇਦਞ੍ਚ ਕਾਸਾਵਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ¶ ਸਨ੍ਤਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਏਤਸ੍ਸੇਵ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦੇਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਮਤੇਨੇਵ ਅਭਿਸਿਤ੍ਤੋ ਪਰਮਸ੍ਸਾਸਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸੀਤਿ. ਏਵਂ ਵਤ੍ਥੁ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਂ.
ਕਾਲੋਤਿ ਅਵਹਾਰਕਾਲੋ. ਤਦੇਵ ਹਿ ਭਣ੍ਡਂ ਕਦਾਚਿ ਸਮਗ੍ਘਂ ਹੋਤਿ, ਕਦਾਚਿ ਮਹਗ੍ਘਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਅਵਹਟਂ, ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਕਾਲੇ ਯੋ ਤਸ੍ਸ ਅਗ੍ਘੋ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਅਗ੍ਘੇਨ ਆਪਤ੍ਤਿ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਾ. ਏਵਂ ਕਾਲੋ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬੋ.
ਦੇਸੋਤਿ ਅਵਹਾਰਦੇਸੋ. ਤਞ੍ਹਿ ਭਣ੍ਡਂ ਯਸ੍ਮਿਂ ਦੇਸੇ ਅਵਹਟਂ, ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਦੇਸੇ ਯੋ ਤਸ੍ਸ ਅਗ੍ਘੋ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਅਗ੍ਘੇਨ ਆਪਤ੍ਤਿ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਾ. ਭਣ੍ਡੁਟ੍ਠਾਨਦੇਸੇ ਹਿ ਭਣ੍ਡਂ ਸਮਗ੍ਘਂ ਹੋਤਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਮਹਗ੍ਘਂ.
ਇਮਸ੍ਸਾਪਿ ਚ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਦੀਪਨਤ੍ਥਮਿਦਂ ਵਤ੍ਥੁ – ਅਨ੍ਤਰਸਮੁਦ੍ਦੇ ਕਿਰ ਏਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਸਣ੍ਠਾਨਂ ਨਾਲ਼ਿਕੇਰਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਭਮਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਖਥਾਲਕਸਦਿਸਂ ਮਨੋਰਮਂ ਪਾਨੀਯਥਾਲਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਥਞ੍ਞੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨ੍ਤਰਸਮੁਦ੍ਦਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ ਪਟਿਵਸਨ੍ਤੋ ਤਂ ਥਾਲਕਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਮੇਵ ਆਗਤੋ. ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਯਾਗੁਂ ਪਿਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਂ ¶ ਥਾਲਕਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਥਾਲਕਸਾਮਿਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਹ – ‘‘ਕੁਤੋ ਤੇ ਇਦਂ ਲਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਅਨ੍ਤਰਸਮੁਦ੍ਦਤੋ ਮੇ ਆਨੀਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਤਂ ‘‘ਨੇਤਂ ਤਵ ਸਨ੍ਤਕਂ, ਥੇਯ੍ਯਾਯ ਤੇ ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝਂ ਆਕਡ੍ਢਿ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਵਿਹਾਰਂ ਅਗਮਿਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਭੇਰਿਂ ਪਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਚੇਤਿਯਸਮੀਪੇ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਆਰਭਿਂਸੁ. ਵਿਨਯਧਰਤ੍ਥੇਰਾ ਅਵਹਾਰਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸੁਂ.
ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ¶ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ ਆਭਿਧਮ੍ਮਿਕਗੋਦਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ ਵਿਨਯਕੁਸਲੋ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਇਮਿਨਾ ਇਦਂ ਥਾਲਕਂ ਕੁਹਿਂ ਅਵਹਟ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਅਨ੍ਤਰਸਮੁਦ੍ਦੇ ਅਵਹਟ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਕਿਂ ਅਗ੍ਘਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਗ੍ਘਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਹਿ ਨਾਲ਼ਿਕੇਰਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਮਿਞ੍ਜਂ ਖਾਦਿਤ੍ਵਾ ਕਪਾਲਂ ਛਡ੍ਡੇਨ੍ਤਿ, ਦਾਰੁਅਤ੍ਥਂ ਪਨ ਫਰਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਏਤ੍ਥ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਕਿਂ ਅਗ੍ਘਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਮਾਸਕਂ ਵਾ ਊਨਮਾਸਕਂ ਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਮਾਸਕੇਨ ਵਾ ਊਨਮਾਸਕੇਨ ਵਾ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਸਾਧੁ! ਸਾਧੁ! ਸੁਕਥਿਤਂ ਸੁਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਕਸਾਧੁਕਾਰੋ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਭਾਤਿਯਰਾਜਾਪਿ ਚੇਤਿਯਵਨ੍ਦਨਤ੍ਥਂ ਨਗਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੋ ਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਨਗਰੇ ਭੇਰਿਂ ਚਰਾਪੇਸਿ – ‘‘ਮਯਿ ਸਨ੍ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂਨਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨੀਨਮ੍ਪਿ ¶ ਗਿਹੀਨਮ੍ਪਿ ਅਧਿਕਰਣਂ ਆਭਿਧਮ੍ਮਿਕਗੋਦਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਂ ਸੁਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਅਤਿਟ੍ਠਮਾਨਂ ਰਾਜਾਣਾਯ ਠਪੇਮੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਦੇਸੋ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬੋ.
ਅਗ੍ਘੋਤਿ ਭਣ੍ਡਗ੍ਘੋ. ਨਵਭਣ੍ਡਸ੍ਸ ਹਿ ਯੋ ਅਗ੍ਘੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਪਚ੍ਛਾ ਪਰਿਹਾਯਤਿ; ਯਥਾ ਨਵਧੋਤੋ ਪਤ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠ ਵਾ ਦਸ ਵਾ ਅਗ੍ਘਤਿ, ਸੋ ਪਚ੍ਛਾ ਭਿਨ੍ਨੋ ਵਾ ਛਿਦ੍ਦੋ ਵਾ ਆਣਿਗਣ੍ਠਿਕਾਹਤੋ ਵਾ ਅਪ੍ਪਗ੍ਘੋ ਹੋਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਸਬ੍ਬਦਾ ਭਣ੍ਡਂ ਪਕਤਿਅਗ੍ਘੇਨੇਵ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਅਗ੍ਘੋ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬੋ.
ਪਰਿਭੋਗੋਤਿ ਭਣ੍ਡਪਰਿਭੋਗੋ. ਪਰਿਭੋਗੇਨਾਪਿ ਹਿ ਵਾਸਿਆਦਿਭਣ੍ਡਸ੍ਸ ਅਗ੍ਘੋ ਪਰਿਹਾਯਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ, ਸਚੇ ਕੋਚਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਪਾਦਗ੍ਘਨਕਂ ਵਾਸਿਂ ਹਰਤਿ, ਤਤ੍ਰ ਵਾਸਿਸਾਮਿਕੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ ¶ – ‘‘ਤਯਾ ਅਯਂ ਵਾਸਿ ਕਿਤ੍ਤਕੇਨ ਕੀਤਾ’’ਤਿ? ‘‘ਪਾਦੇਨ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤੇ ਕਿਣਿਤ੍ਵਾਵ ਠਪਿਤਾ, ਉਦਾਹੁ ਤਂ ਵਲ਼ਞ੍ਜੇਸੀ’’ਤਿ? ਸਚੇ ਵਦਤਿ ‘‘ਏਕਦਿਵਸਂ ਮੇ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਵਾ ਰਜਨਛਲ੍ਲਿਂ ਵਾ ਪਤ੍ਤਪਚਨਕਦਾਰੁਂ ਵਾ ਛਿਨ੍ਨਂ, ਘਂਸਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਨਿਸਿਤਾ’’ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸਾ ਪੋਰਾਣੋ ਅਗ੍ਘੋ ਭਟ੍ਠੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਥਾ ਚ ਵਾਸਿਯਾ ਏਵਂ ਅਞ੍ਜਨਿਯਾ ਵਾ ਅਞ੍ਜਨਿਸਲਾਕਾਯ ਵਾ ਕੁਞ੍ਚਿਕਾਯ ਵਾ ਪਲਾਲੇਨ ਵਾ ਥੁਸੇਹਿ ਵਾ ਇਟ੍ਠਕਚੁਣ੍ਣੇਨ ਵਾ ਏਕਵਾਰਂ ਘਂਸਿਤ੍ਵਾ ਧੋਵਨਮਤ੍ਤੇਨਾਪਿ ਅਗ੍ਘੋ ਭਸ੍ਸਤਿ. ਤਿਪੁਮਣ੍ਡਲਸ੍ਸ ਮਕਰਦਨ੍ਤਚ੍ਛੇਦਨੇਨਾਪਿ ਪਰਿਮਜ੍ਜਿਤਮਤ੍ਤੇਨਾਪਿ, ਉਦਕਸਾਟਿਕਾਯ ਸਕਿਂ ਨਿਵਾਸਨਪਾਰੁਪਨੇਨਾਪਿ ਪਰਿਭੋਗਸੀਸੇਨ ਅਂਸੇ ਵਾ ਸੀਸੇ ਵਾ ਠਪਨਮਤ੍ਤੇਨਾਪਿ, ਤਣ੍ਡੁਲਾਦੀਨਂ ਪਪ੍ਫੋਟਨੇਨਾਪਿ ਤਤੋ ਏਕਂ ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਅਪਨਯਨੇਨਾਪਿ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਏਕਂ ਪਾਸਾਣਸਕ੍ਖਰਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਛਡ੍ਡਿਤਮਤ੍ਤੇਨਾਪਿ, ਸਪ੍ਪਿਤੇਲਾਦੀਨਂ ਭਾਜਨਨ੍ਤਰਪਅਵਤ੍ਤਨੇਨਾਪਿ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਤਤੋ ਮਕ੍ਖਿਕਂ ਵਾ ਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕਂ ਵਾ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਛਡ੍ਡਿਤਮਤ੍ਤੇਨਾਪਿ, ਗੁਲ਼ਪਿਣ੍ਡਕਸ੍ਸ ਮਧੁਰਭਾਵਜਾਨਨਤ੍ਥਂ ਨਖੇਨ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਅਣੁਮਤ੍ਤਂ ਗਹਿਤਮਤ੍ਤੇਨਾਪਿ ਅਗ੍ਘੋ ਭਸ੍ਸਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ¶ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਪਾਦਗ੍ਘਨਕਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਸਾਮਿਕੇਹਿ ਪਰਿਭੋਗੇਨ ਊਨਂ ਕਤਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਤਂ ਅਵਹਟੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਾਰਾਜਿਕੇਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਂ ਪਰਿਭੋਗੋ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਂ ਇਮਾਨਿ ਤੁਲਯਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਠਾਨਾਨਿ ਧਾਰੇਯ੍ਯਤ੍ਥਂ ਵਿਚਕ੍ਖਣੋ, ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਵਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਂ ਵਾ ਗਰੁਕਂ ਵਾ ਲਹੁਕਂ ਵਾ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਯਥਾਠਾਨੇ ਠਪੇਯ੍ਯਾਤਿ.
ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ ‘‘ਆਦਿਯੇਯ੍ਯ…ਪੇ… ਸਙ੍ਕੇਤਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.
ਇਮੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ.
ਇਦਾਨਿ ¶ ਯਦਿਦਂ ‘‘ਯਥਾਰੂਪੇ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨੇ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਿਭਜਨ੍ਤੇਨ ‘‘ਯਥਾਰੂਪਂ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਯਥਾਰੂਪਨ੍ਤਿ ਯਥਾਜਾਤਿਕਂ. ਤਂ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਪਾਦਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਾਦਂ ਵਾ ਪਾਦਾਰਹਂ ਵਾ ਅਤਿਰੇਕਪਾਦਂ ਵਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਾਦੇਨ ਕਹਾਪਣਸ੍ਸ ਚਤੁਤ੍ਥਭਾਗਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਾਦਾਰਹੇਨ ¶ ਪਾਦਗ੍ਘਨਕਂ ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਂ. ਅਤਿਰੇਕਪਾਦੇਨ ਉਭਯਮ੍ਪਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਦੁਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕਪ੍ਪਹੋਨਕਵਤ੍ਥੁ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ.
ਪਥਬ੍ਯਾ ਰਾਜਾਤਿ ਸਕਲਪਥਵਿਯਾ ਰਾਜਾ ਦੀਪਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ ਅਸੋਕਸਦਿਸੋ, ਯੋ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞੋਪਿ ਏਕਦੀਪੇ ਰਾਜਾ, ਸੀਹਲ਼ਰਾਜਸਦਿਸੋ. ਪਦੇਸਰਾਜਾਤਿ ਏਕਦੀਪਸ੍ਸ ਪਦੇਸਿਸ੍ਸਰੋ, ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰ-ਪਸੇਨਦਿ-ਆਦਯੋ ਵਿਯ. ਮਣ੍ਡਲਿਕਾ ਨਾਮ ਯੇ ਦੀਪਪਦੇਸੇਪਿ ਏਕਮੇਕਂ ਮਣ੍ਡਲਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਨ੍ਤਰਭੋਗਿਕਾ ਨਾਮ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਰਾਜੂਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਕਤਿਪਯਗਾਮਸਾਮਿਕਾ. ਅਕ੍ਖਦਸ੍ਸਾਤਿ ਧਮ੍ਮਵਿਨਿਚ੍ਛਨਕਾ, ਤੇ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਅਪਰਾਧਾਨੁਰੂਪਂ ਚੋਰਾਨਂ ਹਤ੍ਥਪਾਦਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾਦਿਂ ਅਨੁਸਾਸਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਠਾਨਨ੍ਤਰਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਅਮਚ੍ਚਾ ਵਾ ਰਾਜਕੁਮਾਰਾ ਵਾ ਕਤਾਪਰਾਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤਿ, ਗਰੁਕਂ ਠਾਨਂ ਸਯਂ ਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਨ੍ਤਿ. ਮਹਾਮਤ੍ਤਾਤਿ ਠਾਨਨ੍ਤਰਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਮਹਾਅਮਚ੍ਚਾ; ਤੇਪਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਗਾਮੇ ਵਾ ਨਿਗਮੇ ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਵਾ ਪਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਯੇ ਰਾਜਕੁਲਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਵਾ ਸਕਿਸ੍ਸਰਿਯਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਛੇਜ੍ਜਭੇਜ੍ਜਂ ਅਨੁਸਾਸਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ‘‘ਰਾਜਾਨੋ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.
ਹਨੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਪੋਥੇਯ੍ਯੁਞ੍ਚੇਵ ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯੁਞ੍ਚ. ਪਬ੍ਬਾਜੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਨੀਹਰੇਯ੍ਯੁਂ. ਚੋਰੋਸੀਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਿ ਚ ਵਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭਾਸੇਯ੍ਯੁਂ; ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਪਰਿਭਾਸੋ ਏਸੋ’’ਤਿ. ਪੁਰਿਮਂ ਉਪਾਦਾਯਾਤਿ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਿਤ੍ਵਾ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਉਪਾਦਾਯ. ਸੇਸਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਤ੍ਤਾ ਉਤ੍ਤਾਨਪਦਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਚ ਪਾਕਟਮੇਵਾਤਿ.
੯੩. ਏਵਂ ¶ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਦਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਤਂ ਆਦਿਯੇਯ੍ਯਾਤਿਆਦੀਹਿ ਛਹਿ ਪਦੇਹਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਆਦਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋਏਵ ‘‘ਪਾਦਂ ਵਾ ਪਾਦਾਰਹਂ ਵਾ ਅਤਿਰੇਕਪਾਦਂ ਵਾ’’ਤਿ ਆਦਾਤਬ੍ਬਭਣ੍ਡਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਤਂ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਠਿਤਂ, ਯਥਾ ਯਥਾ ਆਦਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਨਾਗਤੇ ¶ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਲੇਸੋਕਾਸਨਿਰੁਨ੍ਧਨਤ੍ਥਂ ਤਥਾ ਤਥਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਭੂਮਟ੍ਠਂ ¶ ਥਲਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਮਾਤਿਕਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਭੂਮਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਭਣ੍ਡਂ ਭੂਮਿਯਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਸ੍ਸ ਵਿਭਙ੍ਗਂ ਆਹ.
ਪਞ੍ਚਵੀਸਤਿਅਵਹਾਰਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਭੂਮਟ੍ਠਕਥਾ
੯੪. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦਵਣ੍ਣਨਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ. ਨਿਖਾਤਨ੍ਤਿ ਭੂਮਿਯਂ ਖਣਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ. ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਪਂਸੁਇਟ੍ਠਕਾਦੀਹਿ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ. ਭੂਮਟ੍ਠਂ ਭਣ੍ਡਂ…ਪੇ… ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਾ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾਤਿ ਤਂ ਏਵਂ ਨਿਖਣਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਠਪਿਤਤ੍ਤਾ ਭੂਮਿਯਂ ਠਿਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕੇਨਚਿਦੇਵ ਉਪਾਯੇਨ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਉਟ੍ਠਾਯ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੋ ਭਣ੍ਡਟ੍ਠਾਨਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾਪਿ ਸਬ੍ਬਕਾਯਵਚੀਵਿਕਾਰੇਸੁ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਕਥਂ? ਸੋ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਆਹਰਣਤ੍ਥਾਯ ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਯਂ ਯਂ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਂ ਫਨ੍ਦਾਪੇਤਿ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ. ਨਿਵਾਸਨਪਾਰੁਪਨਂ ਸਣ੍ਠਪੇਤਿ, ਹਤ੍ਥਵਾਰੇ ਹਤ੍ਥਵਾਰੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ‘‘ਮਹਨ੍ਤਂ ਨਿਧਾਨਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਏਕੇਨ ਆਹਰਿਤੁਂ, ਦੁਤਿਯਂ ਪਰਿਯੇਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਹਾਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਿਵਰਤਿ, ਪਦਵਾਰੇ ਚ ਹਤ੍ਥਵਾਰੇ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਦ੍ਵਾਰਪਿਦਹਨੇ ਪਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਗਮਨਸ੍ਸ ਅਨੁਪਕਾਰੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਨਿਪਨ੍ਨੋਕਾਸਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਪਕ੍ਕੋਸਤਿ, ਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਹਿ ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਵਾਚਾਯ ਵਾਚਾਯ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨੇਨ ਉਟ੍ਠਹਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਨਿਵਾਸਨਪਾਰੁਪਨਂ ਸਣ੍ਠਪੇਤਿ, ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਸਮੀਪਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਹਤ੍ਥਵਾਰਪਦਵਾਰੇਸੁ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਸੋ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ‘‘ਅਸੁਕੋ ਚ ਅਸੁਕੋ ਚ ਕੁਹਿਂ, ਅਸੁਕਞ੍ਚ ਅਸੁਕਞ੍ਚ ਪਕ੍ਕੋਸਾਹੀ’’ਤਿ, ਵਾਚਾਯ ਵਾਚਾਯ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਸਬ੍ਬੇ ਸਮਾਗਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਾ ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਠਾਨੇ ਏਵਰੂਪੋ ਨਿਧਿ ਉਪਲਦ੍ਧੋ, ਗਚ੍ਛਾਮ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ, ਸੁਖਞ੍ਚ ਜੀਵਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਵਾਚਾਯ ਵਾਚਾਯ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ.
ਏਵਂ ਲਦ੍ਧਸਹਾਯੋ ਕੁਦਾਲਂ ਪਰਿਯੇਸਤਿ. ਸਚੇ ਪਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਦਾਲੋ ਅਤ੍ਥਿ, ‘‘ਤਂ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਚ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਚ ਆਹਰਨ੍ਤੋ ਚ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਹਤ੍ਥਵਾਰਪਦਵਾਰੇਸੁ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ¶ . ਸਚੇ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਞ੍ਞਂ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਵਾ ਗਹਟ੍ਠਂ ਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯਾਚਤਿ, ਯਾਚਨ੍ਤੋ ਚ ਸਚੇ ‘‘ਕੁਦਾਲਂ ਮੇ ਦੇਹਿ, ਕੁਦਾਲੇਨ ਮੇ ਅਤ੍ਥੋ ¶ , ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਾਤਬ੍ਬਮਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਾਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਮੁਸਾ ਅਭਣਨ੍ਤੋ ਯਾਚਤਿ, ਵਾਚਾਯ ਵਾਚਾਯ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਸਚੇ ‘‘ਮਾਤਿਕਾ ਸੋਧੇਤਬ੍ਬਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਵਿਹਾਰੇ ਭੂਮਿਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਮੁਸਾਪਿ ਭਣਤਿ, ਯਂ ਯਂ ਵਚਨਂ ਮੁਸਾ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ. ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਸਚ੍ਚੇਪਿ ਅਲਿਕੇਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪਮਾਦਲਿਖਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਕੁਦਾਲਸ੍ਸ ਦਣ੍ਡੋ ਨਤ੍ਥਿ, ‘‘ਦਣ੍ਡਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਾਸਿਂ ਵਾ ਫਰਸੁਂ ਵਾ ਨਿਸੇਤਿ, ਤਦਤ੍ਥਾਯ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੁਕ੍ਖਕਟ੍ਠਂ ਛਿਨ੍ਦਤਿ ਤਚ੍ਛਤਿ ਆਕੋਟੇਤਿ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਹਤ੍ਥਵਾਰਪਦਵਾਰੇਸੁ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਅਲ੍ਲਰੁਕ੍ਖਂ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਬ੍ਬਪਯੋਗੇਸੁ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਸਙ੍ਖੇਪਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਕਕਟ੍ਠਲਤਾਛੇਦਨਤ੍ਥਂ ਵਾਸਿਫਰਸੁਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਤੇਸਂ ਏਵਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਵਾਸਿਫਰਸੁਕੁਦਾਲੇ ਯਾਚਨ੍ਤਾ ਆਸਙ੍ਕਿਤਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਲੋਹਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਅਰਞ੍ਞਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਲੋਹਬੀਜਤ੍ਥਂ ਪਥਵਿਂ ਖਣਨ੍ਤਿ, ਅਕਪ੍ਪਿਯਪਥਵਿਂ ਖਣਨ੍ਤਾਨਂ ਦੁਕ੍ਕਟੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨੀਤਿ ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਚ ਇਧ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਦੁਕ੍ਕਟਾ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤਿ. ਕਪ੍ਪਿਯਪਥਵਿਂ ਖਣਨ੍ਤਾਨਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਿਯੇਵ. ਬੀਜਂ ਪਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਬ੍ਬਕਿਰਿਯਾਸੁ ਪਯੋਗੇ ਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ.
ਪਿਟਕਪਰਿਯੇਸਨੇਪਿ ਹਤ੍ਥਵਾਰਪਦਵਾਰੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਮੁਸਾਵਾਦੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ. ਪਿਟਕਂ ਕਾਤੁਕਾਮਤਾਯ ਵਲ੍ਲਿਚ੍ਛੇਦਨੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾਤਿ ਏਵਂ ਪਰਿਯਿਟ੍ਠਸਹਾਯਕੁਦਾਲਪਿਟਕੋ ਨਿਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਪਦਵਾਰੇ ਪਦਵਾਰੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਮਂ ਨਿਧਿਂ ਲਦ੍ਧਾ ਬੁਦ੍ਧਪੂਜਂ ਵਾ ਧਮ੍ਮਪੂਜਂ ਵਾ ਸਙ੍ਘਭਤ੍ਤਂ ਵਾ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕੁਸਲਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਮਨੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ‘‘ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੋ ਦੁਤਿਯਂ ¶ ਵਾ…ਪੇ… ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਾ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਯਥਾ ਚ ਇਧ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਮਗ੍ਗਤੋ ਓਕ੍ਕਮ੍ਮ ਨਿਧਾਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਮਨਤ੍ਥਾਯ ਮਗ੍ਗਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਭੂਤਗਾਮਂ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ. ਸੁਕ੍ਖਕਟ੍ਠਂ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ.
ਤਤ੍ਥਜਾਤਕਨ੍ਤਿ ਚਿਰਨਿਹਿਤਾਯ ਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਉਪਰਿ ਜਾਤਕਂ. ਕਟ੍ਠਂ ਵਾ ਲਤਂ ਵਾਤਿ ਨ ਕੇਵਲਂ ਕਟ੍ਠਲਤਮੇਵ, ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਅਲ੍ਲਂ ਵਾ ਸੁਕ੍ਖਂ ਵਾ ਤਿਣਰੁਕ੍ਖਲਤਾਦਿਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਹਪਯੋਗਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ ਹੋਤਿ.
ਅਟ੍ਠਵਿਧਂ ¶ ਹੇਤਂ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਨਾਮ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇਹਿ ਦਸ੍ਸਿਤਂ – ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗਦੁਕ੍ਕਟਂ ¶ , ਸਹਪਯੋਗਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਅਨਾਮਾਸਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਦੁਰੁਪਚਿਣ੍ਣਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਵਿਨਯਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਞਾਤਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਞਤ੍ਤਿਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਪਟਿਸ੍ਸਵਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੋ ਦੁਤਿਯਂ ਵਾ ਕੁਦਾਲਂ ਵਾ ਪਿਟਕਂ ਵਾ ਪਰਿਯੇਸਤਿ ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਾ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗਦੁਕ੍ਕਟਂ ਨਾਮ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਦੁਕ੍ਕਟਟ੍ਠਾਨੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਮੇਵ ਹੋਤਿ. ‘‘ਤਤ੍ਥਜਾਤਕਂ ਕਟ੍ਠਂ ਵਾ ਲਤਂ ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸਹਪਯੋਗਦੁਕ੍ਕਟਂ ਨਾਮ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਵਤ੍ਥੁ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੁ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਵਹਾਰਸ੍ਸ ਸਹਪਯੋਗਤ੍ਤਾਤਿ. ਯਂ ਪਨ ਦਸਵਿਧਂ ਰਤਨਂ, ਸਤ੍ਤਵਿਧਂ ਧਞ੍ਞਂ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਚ ਆਵੁਧਭਣ੍ਡਾਦਿਂ ਆਮਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਦਂ ਅਨਾਮਾਸਦੁਕ੍ਕਟਂ ਨਾਮ. ਯਂ ਕਦਲਿਨਾਲ਼ਿਕੇਰਾਦੀਨਂ ਤਤ੍ਥਜਾਤਕਫਲਾਨਿ ਆਮਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਦਂ ਦੁਰੁਪਚਿਣ੍ਣਦੁਕ੍ਕਟਂ ਨਾਮ. ਯਂ ਪਨ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੇ ਰਜੇ ਪਤਿਤੇ ਪਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਦਂ ਵਿਨਯਦੁਕ੍ਕਟਂ ਨਾਮ. ‘‘ਸੁਤ੍ਵਾ ਨ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੪੧੯) ਇਦਂ ਞਾਤਦੁਕ੍ਕਟਂ ਨਾਮ. ਯਂ ਏਕਾਦਸਸੁ ਸਮਨੁਭਾਸਨਾਸੁ ‘‘ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੪੧੪) ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਦਂ ਞਤ੍ਤਿਦੁਕ੍ਕਟਂ ਨਾਮ. ‘‘ਤਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪੁਰਿਮਿਕਾ ਚ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਪਟਿਸ੍ਸਵੇ ਚ ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੦੭) ਇਦਂ ਪਟਿਸ੍ਸਵਦੁਕ੍ਕਟਂ ਨਾਮ. ਇਦਂ ਪਨ ਸਹਪਯੋਗਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਅਲ੍ਲਂ ਵਾ ਸੁਕ੍ਖਂ ਵਾ ਤਿਣਰੁਕ੍ਖਲਤਾਦਿਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਹਪਯੋਗਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.
ਸਚੇ ਪਨਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥਜਾਤਕੇ ਤਿਣਰੁਕ੍ਖਲਤਾਦਿਮ੍ਹਿ ਛਿਨ੍ਨੇਪਿ ¶ ਲਜ੍ਜਿਧਮ੍ਮੋ ਓਕ੍ਕਮਤਿ, ਸਂਵਰੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਛੇਦਨਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਮੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਥ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਸਉਸ੍ਸਾਹੋਵ ਪਂਸੁਂ ਖਣਤਿ, ਛੇਦਨਦੁਕ੍ਕਟਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ, ਖਣਨਦੁਕ੍ਕਟੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ. ਅਕਪ੍ਪਿਯਪਥਵਿਂ ਖਣਨ੍ਤੋਪਿ ਹਿ ਇਧ ਸਹਪਯੋਗਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਸਚੇ ਪਨਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਸੁ ਖਣਿਤ੍ਵਾ ਕੁਮ੍ਭਿਮੂਲਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਲਜ੍ਜਿਧਮ੍ਮੋ ਓਕ੍ਕਮਤਿ, ਖਣਨਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਮੁਚ੍ਚਤਿ.
ਬ੍ਯੂਹਤਿ ਵਾਤਿ ਅਥ ਪਨ ਸਉਸ੍ਸਾਹੋਵ ਪਂਸੁਂ ਵਿਯੂਹਤਿ, ਏਕਪਸ੍ਸੇ ਰਾਸਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਖਣਨਦੁਕ੍ਕਟਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ, ਵਿਯੂਹਨਦੁਕ੍ਕਟੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਪਂਸੁਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪੁਞ੍ਜਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਪਯੋਗੇ ਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਰਾਸਿਂ ਕਤ੍ਵਾਪਿ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਕਰੋਤਿ, ਲਜ੍ਜਿਧਮ੍ਮਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ¶ , ਵਿਯੂਹਨਦੁਕ੍ਕਟਂ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਮੁਚ੍ਚਤਿ. ਉਦ੍ਧਰਤਿ ਵਾਤਿ ਅਥ ਪਨ ਸਉਸ੍ਸਾਹੋਵ ਪਂਸੁਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਪਾਤੇਤਿ, ਵਿਯੂਹਨਦੁਕ੍ਕਟਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ, ਉਦ੍ਧਰਣਦੁਕ੍ਕਟੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ. ਪਂਸੁਂ ਪਨ ਕੁਦਾਲੇਨ ਵਾ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਵਾ ਪਚ੍ਛਿਯਾ ਵਾ ਤਹਿਂ ਤਹਿਂ ਪਾਤੇਨ੍ਤੋ ਪਯੋਗੇ ਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਸਬ੍ਬਂ ਪਂਸੁਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਕੁਮ੍ਭਿਂ ਥਲਟ੍ਠਂ ਕਤ੍ਵਾਪਿ ਲਜ੍ਜਿਧਮ੍ਮਂ ¶ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਉਦ੍ਧਰਣਦੁਕ੍ਕਟਂ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਮੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਥ ਪਨ ਸਉਸ੍ਸਾਹੋਵ ਕੁਮ੍ਭਿਂ ਆਮਸਤਿ, ਉਦ੍ਧਰਣਦੁਕ੍ਕਟਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ, ਆਮਸਨਦੁਕ੍ਕਟੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ. ਆਮਸਿਤ੍ਵਾਪਿ ਚ ਲਜ੍ਜਿਧਮ੍ਮਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਆਮਸਨਦੁਕ੍ਕਟਂ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਮੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਥ ਸਉਸ੍ਸਾਹੋਵ ਕੁਮ੍ਭਿਂ ਫਨ੍ਦਾਪੇਤਿ, ਆਮਸਨਦੁਕ੍ਕਟਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ, ‘‘ਫਨ੍ਦਾਪੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਦੁਕ੍ਕਟਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਵਚਨਤ੍ਥੋ – ਪਠਮਂ ਤਾਵੇਤ੍ਥ ਦੁਟ੍ਠੁ ਕਤਂ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਵੁਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਵਿਰਾਧੇਤ੍ਵਾ ਕਤਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਅਥ ਵਾ ਦੁਟ੍ਠਂ ਕਤਂ, ਵਿਰੂਪਾ ਸਾ ਕਿਰਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੁਕਿਰਿਯਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਨ ਸੋਭਤੀਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ –
‘‘ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਇਤਿ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸੁਣੋਹਿ ਯਥਾਤਥਂ;
ਅਪਰਦ੍ਧਂ ਵਿਰਦ੍ਧਞ੍ਚ, ਖਲਿਤਂ ਯਞ੍ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਂ.
‘‘ਯਂ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਕਰੇ ਪਾਪਂ, ਆਵਿ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਰਹੋ;
ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਪਵੇਦੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਨੇਤਂ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. (ਪਰਿ. ੩੩੯);
ਇਤਰਂ ¶ ਪਨ ਥੂਲਤ੍ਤਾ, ਅਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ ਚ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ‘‘ਸਮ੍ਪਰਾਯੇ ਚ ਦੁਗ੍ਗਤਿ’’ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੪੯), ‘‘ਯਂ ਹੋਤਿ ਕਟੁਕਪ੍ਫਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਧ. ਪ. ੬੬; ਨੇਤ੍ਤਿ. ੯੧) ਵਿਯ ਚੇਤ੍ਥ ਸਂਯੋਗਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਦੇਸੇਤਬ੍ਬੇਸੁ ਹਿ ਅਚ੍ਚਯੇਸੁ ਤੇਨ ਸਮੋ ਥੂਲੋ ਅਚ੍ਚਯੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਥੂਲਤ੍ਤਾ ਅਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ ਚ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ –
‘‘ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸੁਣੋਹਿ ਯਥਾਤਥਂ;
ਏਕਸ੍ਸ ਮੂਲੇ ਯੋ ਦੇਸੇਤਿ, ਯੋ ਚ ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਤਿ;
ਅਚ੍ਚਯੋ ਤੇਨ ਸਮੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੇਨੇਤਂ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. (ਪਰਿ. ੩੩੯);
ਫਨ੍ਦਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ¶ ਚ ਪਯੋਗੇ ਪਯੋਗੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਫਨ੍ਦਾਪੇਤ੍ਵਾਪਿ ਚ ਲਜ੍ਜਿਧਮ੍ਮਂ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਮੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਹਪਯੋਗਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਾ ਪੁਰਿਮਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ. ਸਹਪਯੋਗਂ ਪਨ ਅਕਤ੍ਵਾ ਲਜ੍ਜਿਧਮ੍ਮਂ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ ਯਾ ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾ ਆਪਨ੍ਨਾ, ਸਬ੍ਬਾ ਤਾ ਦੇਸੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਹਪਯੋਗੇ ਚ ਤਤ੍ਥਜਾਤਕਚ੍ਛੇਦਨੇ ਬਹੁਕਾਨਿਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਿ ਪਂਸੁਖਣਨਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਏਕਂ ਖਣਨਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਖਣਨੇ ¶ ਬਹੁਕਾਨਿਪਿ ਵਿਯੂਹਨਂ, ਵਿਯੂਹਨੇ ਬਹੁਕਾਨਿਪਿ ਉਦ੍ਧਰਣਂ, ਉਦ੍ਧਰਣੇ ਬਹੁਕਾਨਿਪਿ ਆਮਸਨਂ, ਆਮਸਨੇ ਬਹੁਕਾਨਿਪਿ ਫਨ੍ਦਾਪਨਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨ੍ਤਿ. ਪਂਸੁਖਣਨਾਦੀਸੁ ਚ ਲਜ੍ਜਿਧਮ੍ਮੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬਹੁਕਾਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਏਕਮੇਵ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾ ਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਕੁਰੁਨ੍ਦਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਰਿਮਾਪਤ੍ਤਿਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਚ ਨਾਮੇਸਾ ‘‘ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਮ੍ਮਵਾਚਾਹਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੪੧੪) ਏਵਂ ਅਨੁਸਾਵਨਾਸੁਤ੍ਤੇਸੁਯੇਵ ਆਗਤਾ. ਇਧ ਪਨ ਦੁਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕੇ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਤਿ.
ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋ ਪਨ ਫਨ੍ਦਾਪੇਤ੍ਵਾਪਿ ਲਜ੍ਜਿਧਮ੍ਮਂ ਅਨੋਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾਵ ਤਂ ਕੁਮ੍ਭਿਂ ਠਾਨਤੋ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚਾਵੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਠਾਨਾ ਚਾਵਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਛਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਕਥਂ? ਕੁਮ੍ਭਿਂ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਭਿਮੁਖਂ ਆਕਡ੍ਢਨ੍ਤੋ ਇਮਿਨਾ ਅਨ੍ਤੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ¶ ਪਾਰਿਮਨ੍ਤੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਤਥੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਤੋ ਪੇਲ੍ਲੇਨ੍ਤੋ ਪਾਰਿਮਨ੍ਤੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਇਮਿਨਾ ਅਨ੍ਤੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਵਾਮਤੋ ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਤੋ ਵਾ ਅਪਨਾਮੇਨ੍ਤੋ ਵਾਮਨ੍ਤੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਦਕ੍ਖਿਣਨ੍ਤੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਦਕ੍ਖਿਣਨ੍ਤੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਾਮਨ੍ਤੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਉਦ੍ਧਂ ਉਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਭੂਮਿਤੋ ਮੋਚੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਖਣਿਤ੍ਵਾ ਹੇਟ੍ਠਤੋ ਓਸੀਦੇਨ੍ਤੋ ਬੁਨ੍ਦੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਾ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਏਕਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤਾਯ ਕੁਮ੍ਭਿਯਾ. ਯਦਿ ਪਨ ਕੁਮ੍ਭਿਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਾ ਪਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਲੋਹਖਾਣੁਂ ਵਾ ਖਦਿਰਸਾਰਾਦਿਖਾਣੁਂ ਵਾ ਪਥਵਿਯਂ ਆਕੋਟੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖਲਿਕਾਯ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਦਿਸਾਯ ਏਕਾਯ ਸਙ੍ਖਲਿਕਾਯ ਬਦ੍ਧਾਯ ਦ੍ਵੇ ਠਾਨਾਨਿ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਦ੍ਵੀਸੁ ਤੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਚਤੂਹਿ ਸਙ੍ਖਲਿਕਾਹਿ ਬਦ੍ਧਾਯ ਪਞ੍ਚ ਠਾਨਾਨਿ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ.
ਤਤ੍ਥ ¶ ਏਕਖਾਣੁਕੇ ਬਦ੍ਧਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਪਠਮਂ ਖਾਣੁਕਂ ਵਾ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਸਙ੍ਖਲਿਕਂ ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਤਤੋ ਕੁਮ੍ਭਿਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਥ ਪਠਮਂ ਕੁਮ੍ਭਿਂ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਤਤੋ ਖਾਣੁਕਂ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਤਿ, ਸਙ੍ਖਲਿਕਂ ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਏਤੇਨ ਉਪਾਯੇਨ ਦ੍ਵੀਸੁ ਤੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਖਾਣੁਕੇਸੁ ਬਦ੍ਧਕੁਮ੍ਭਿਯਾਪਿ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਠਾਨਾਚਾਵਨੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸੇਸੇਸੁ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਸਚੇ ਖਾਣੁ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਙ੍ਖਲਿਕਾਯ ਅਗ੍ਗੇ ਵਲਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥਜਾਤਕੇ ਮੂਲੇ ਪਵੇਸਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਪਠਮਂ ਕੁਮ੍ਭਿਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਮੂਲਂ ਛੇਤ੍ਵਾ ਵਲਯਂ ਨੀਹਰਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਥ ਮੂਲਂ ਅਚ੍ਛੇਤ੍ਵਾ ਵਲਯਂ ¶ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਸਾਰੇਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਮੂਲਤੋ ਅਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾਪਿ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸਗਤਂ ਕਰੋਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.
ਕੇਚਿ ¶ ਪਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਕੁਮ੍ਭਿਮਤ੍ਥਕੇ ਨਿਗ੍ਰੋਧਰੁਕ੍ਖਾਦੀਨਿ ਰੋਪੇਨ੍ਤਿ, ਮੂਲਾਨਿ ਕੁਮ੍ਭਿਂ ਵਿਨਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ‘‘ਮੂਲਾਨਿ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕੁਮ੍ਭਿਂ ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਯੋਗੇ ਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਓਕਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕੁਮ੍ਭਿਂ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਮੂਲਾਨਿ ਛਿਨ੍ਦਤੋਵ ਲੁਠਿਤ੍ਵਾ ਕੁਮ੍ਭੀ ਨਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਤਾ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾਵ. ਗਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਛਿਨ੍ਨੇਸੁ ਮੂਲੇਸੁ ਏਕਮੂਲਮਤ੍ਤੇਨ ਕੁਮ੍ਭੀ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਸੋ ਚ ਤਂ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਮੂਲੇ ਛਿਨ੍ਨੇ ਪਤਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਛਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਏਕਮੂਲੇਨੇਵ ਪਾਸੇ ਬਦ੍ਧਸੂਕਰੋ ਵਿਯ ਠਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲਗ੍ਗਨਕਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਮੂਲੇ ਛਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਕੁਮ੍ਭਿਮਤ੍ਥਕੇ ਮਹਾਪਾਸਾਣੋ ਠਪਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਣ੍ਡੇਨ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਅਪਨੇਤੁਕਾਮੋ ਕੁਮ੍ਭਿਮਤ੍ਥਕੇ ਜਾਤਰੁਕ੍ਖਂ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਤਸ੍ਸਾ ਸਮੀਪੇ ਜਾਤਕਂ ਛੇਤ੍ਵਾ ਆਹਰਤਿ, ਅਤਤ੍ਥਜਾਤਕਤ੍ਤਾ ਤਂ ਛਿਨ੍ਦਤੋ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ.
ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਜਨਨ੍ਤਿ ਸਚੇ ਪਨ ਕੁਮ੍ਭਿਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਕੁਮ੍ਭਿਗਤਭਣ੍ਡਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਜਨਂ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਕੁਮ੍ਭਿਯਂ ਪਞ੍ਚਮਾਸਕਂ ਵਾ ਅਤਿਰੇਕਪਞ੍ਚਮਾਸਕਂ ਵਾ ਅਗ੍ਘਨਕਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੋ ਆਮਸਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ. ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਚੇਤ੍ਥ ਪਾਰਾਜਿਕਨਿਯਮਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਨ ਊਨਪਞ੍ਚਮਾਸਕਮ੍ਪਿ ਆਮਸਨ੍ਤੋ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿਯੇਵ.
ਫਨ੍ਦਾਪੇਤੀਤਿ ¶ ਏਤ੍ਥ ਯਾਵ ਏਕਾਬਦ੍ਧਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਜਨਂ ਪਵੇਸੇਤਿ, ਤਾਵ ਫਨ੍ਦਾਪੇਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਪਿ ਚ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਅਪਬ੍ਯੂਹਨ੍ਤੋਪਿ ਫਨ੍ਦਾਪੇਤਿਯੇਵ, ਸੋ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਯਦਾ ਪਨ ਏਕਾਬਦ੍ਧਭਾਵੋ ਛਿਨ੍ਨੋ, ਕੁਮ੍ਭਿਗਤਂ ਕੁਮ੍ਭਿਯਮੇਵ, ਭਾਜਨਗਤਮ੍ਪਿ ਭਾਜਨੇਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਜਨਗਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕੁਮ੍ਭਿਤੋ ਅਨੀਹਤੇਪਿ ਚ ਭਾਜਨੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ.
ਮੁਟ੍ਠਿਂ ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾ ਅਙ੍ਗੁਲਨ੍ਤਰੇਹਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਕਹਾਪਣਾ ਕੁਮ੍ਭਿਗਤੇ ਕਹਾਪਣੇ ਨ ਸਮ੍ਫੁਸਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਮੁਟ੍ਠਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਮੁਟ੍ਠਿਂ ਛਿਨ੍ਦਤਿ ਨਾਮ; ਸੋਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ.
ਸੁਤ੍ਤਾਰੂਲ਼੍ਹਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਰੂਲ਼੍ਹਂ; ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਆਵੁਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸੁਤ੍ਤਮਯਸ੍ਸਾਪਿ ਏਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ ¶ . ਪਾਮਙ੍ਗਾਦੀਨਿਹਿ ਸੋਵਣ੍ਣਮਯਾਨਿਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਰੂਪਿਯਮਯਾਨਿਪਿ ਸੁਤ੍ਤਮਯਾਨਿਪਿ, ਮੁਤ੍ਤਾਵਲਿਆਦਯੋਪਿ ਏਤ੍ਥੇਵ ¶ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਤਾ. ਵੇਠਨਨ੍ਤਿ ਸੀਸਵੇਠਨਪਟੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਤੇਸੁ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੋ ਆਮਸਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਫਨ੍ਦਾਪੇਤਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਪਾਮਙ੍ਗਾਦੀਨਿ ਕੋਟਿਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸਟ੍ਠਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ ਉਚ੍ਚਾਰੇਤਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ.
ਘਂਸਨ੍ਤੋ ਨੀਹਰਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਯ ਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਉਪਰਿ ਸਮਤਿਤ੍ਤਿਕਂ ਕੁਮ੍ਭਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਵਾ ਏਕਂ ਕੋਟਿਂ ਬੁਨ੍ਦੇ ਏਕਂ ਕੋਟਿਂ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਵਾ ਘਂਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨੀਹਰਤੋ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਕੁਮ੍ਭਿਮੁਖਾ ਮੋਚੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਯਂ ਪਨ ਉਪਡ੍ਢਕੁਮ੍ਭਿਯਂ ਵਾ ਰਿਤ੍ਤਕੁਮ੍ਭਿਯਂ ਵਾ ਠਪਿਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸੋਵ ਠਾਨਂ, ਨ ਸਕਲਾ ਕੁਮ੍ਭੀ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਘਂਸਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਨੀਹਰਤੋ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਕਾਸਤੋ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤੇ ਮੁਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ. ਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਪਨ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਯ ਵਾ ਊਨਾਯ ਵਾ ਉਜੁਕਮੇਵ ਉਦ੍ਧਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਿਮਕੋਟਿਯਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਕਾਸਾ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਨ੍ਤੋਕੁਮ੍ਭਿਯਂ ਠਪਿਤਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਪਾਰਾਜਿਕਪ੍ਪਹੋਨਕਂ ਭਣ੍ਡਂ ਸਕਲਕੁਮ੍ਭਿਯਂ ਚਾਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਪਾਮਙ੍ਗਾਦਿਞ੍ਚ ਘਂਸਿਤ੍ਵਾ ਨੀਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਾਵ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਂ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਤਾਵ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਮੇਵ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਕੁਮ੍ਭੀ ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਾਦੀਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਠਪਿਤਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਠਾਨਂ, ਨ ਸਕਲਾ ਕੁਮ੍ਭੀ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾਠਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਮੋਚੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪਮਾਣਂ. ਇਤਰਂ ਪਨ ਆਕਾਸਗਤਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚੀਵਰਵਂਸੇ ਠਪਿਤਚੀਵਰਵੇਠਨਕਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਨਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਹਿ ਆਗਤੇ ਗਰੁਕੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ, ਏਸਾ ਵਿਨਯਧਮ੍ਮਤਾ. ਅਪਿਚ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਜਨਗਤਂ ¶ ਵਾ ਕਰੋਤਿ, ਮੁਟ੍ਠਿਂ ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਪੇਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾ ਅਨ੍ਤੋਕੁਮ੍ਭਿਯਂ ਠਿਤਸ੍ਸ ਨ ਸਬ੍ਬਾ ਕੁਮ੍ਭੀ ਠਾਨਨ੍ਤਿ.
ਸਪ੍ਪਿਆਦੀਸੁ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਪਿਵਤੋ ਏਕਪਯੋਗੇਨ ਪੀਤਮਤ੍ਤੇ ¶ ਪਾਰਾਜਿਕਨ੍ਤਿ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਾਦੀਸੁ ਪਨ ਅਯਂ ਵਿਭਾਗੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ – ‘‘ਮੁਖਂ ਅਨਪਨੇਤ੍ਵਾ ਆਕਡ੍ਢਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਿਵਤੋ ਸਚੇ ਪਰਗਲਗਤਂ ਪਾਦਂ ਨ ਅਗ੍ਘਤਿ, ਮੁਖਗਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਗ੍ਘਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾਵ. ਕਣ੍ਠੇਨ ਪਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਾਲੇਯੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਹੋਤਿ. ਸਚੇਪਿ ਓਟ੍ਠੇਹਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਓਟ੍ਠੇ ਪਿਦਹਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ. ਉਪ੍ਪਲਦਣ੍ਡਵੇਲ਼ੁਨਾਲ਼ਿਨਲ਼ਨਾਲ਼ਿਆਦੀਹਿ ਪਿਵਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸਚੇ ਪਰਗਲਗਤਮੇਵ ਪਾਦਂ ਅਗ੍ਘਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਸਹ ਮੁਖਗਤੇਨ ਅਗ੍ਘਤਿ, ਨ ਤਾਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਹੋਤਿ. ਉਪ੍ਪਲਦਣ੍ਡਾਦਿਗਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਾਬਦ੍ਧਭਾਵਂ ਕੋਪੇਤ੍ਵਾ ਓਟ੍ਠੇਹਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਉਪ੍ਪਲਦਣ੍ਡਾਦਿਗਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਗ੍ਘਤਿ, ਉਪ੍ਪਲਦਣ੍ਡਾਦੀਨਂ ਬੁਨ੍ਦੇ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯਾਪਿ ਪਿਹਿਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪਾਦਗ੍ਘਨਕੇ ਪਰਗਲਂ ਅਪ੍ਪਵਿਟ੍ਠੇ ਉਪ੍ਪਲਦਣ੍ਡਾਦੀਸੁ ਚ ਮੁਖੇ ਚ ਅਤਿਰੇਕਪਾਦਾਰਹਮ੍ਪਿ ਏਕਾਬਦ੍ਧਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿਯੇਵਾ’’ਤਿ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਜਨਗਤਂ ਵਾ ਕਰੋਤਿ ¶ , ਮੁਟ੍ਠਿਂ ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਤੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਨਯਂ ਭਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਦਸ੍ਸਿਤਮੇਵ. ਏਸ ਤਾਵ ਏਕਾਬਦ੍ਧੇ ਨਯੋ.
ਸਚੇ ਪਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਵਾ ਪਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਥਾਲਕਾਦਿਨਾ ਵਾ ਕੇਨਚਿ ਭਾਜਨੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਿਵਤਿ, ਯਮ੍ਹਿ ਪਯੋਗੇ ਪਾਦਗ੍ਘਨਕਂ ਪੂਰੇਤਿ, ਤਮ੍ਹਿ ਗਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਥ ਮਹਗ੍ਘਂ ਹੋਤਿ, ਸਿਪ੍ਪਿਕਾਯਪਿ ਏਕਪਯੋਗੇਨੇਵ ਪਾਦਗ੍ਘਨਕਂ ਗਹੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ, ਏਕੁਦ੍ਧਾਰੇਯੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਭਾਜਨਂ ਪਨ ਨਿਮੁਜ੍ਜਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਾਵ ਏਕਾਬਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ, ਤਾਵ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਵਾ ਉਦ੍ਧਾਰੇਨ ਵਾ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਯਦਾ ਪਨ ਸਪ੍ਪਿਂ ਵਾ ਤੇਲਂ ਵਾ ਅਚ੍ਛਂ ਤੇਲਸਦਿਸਮੇਵ ਮਧੁਫਾਣਿਤਂ ਵਾ ਕੁਮ੍ਭਿਂ ਆਵਿਞ੍ਛੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਜਨੇ ਪਵੇਸੇਤਿ, ਤਦਾ ਤੇਸਂ ਅਚ੍ਛਤਾਯ ਏਕਾਬਦ੍ਧਤਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਪਾਦਗ੍ਘਨਕੇ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਤੋ ਗਲ਼ਿਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਪਨ ਮਧੁਫਾਣਿਤਂ ਸਿਲੇਸੋ ਵਿਯ ਚਿਕ੍ਕਨਂ ਆਕਡ੍ਢਨਵਿਕਡ੍ਢਨਯੋਗ੍ਗਂ ਹੋਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚੇ ਏਕਾਬਦ੍ਧਮੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਟਿਨੀਹਰਿਤੁਂ ¶ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਏਤਂ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਭਾਜਨੇ ਪਵਿਟ੍ਠਮ੍ਪਿ ਬਾਹਿਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਾਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਤੋ ਛਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤੇ ਪਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਯੋਪਿ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ¶ ਪਰਸ੍ਸ ਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਪਾਦਗ੍ਘਨਕਂ ਸਪ੍ਪਿਂ ਵਾ ਤੇਲਂ ਵਾ ਅਵਸ੍ਸਪਿਵਨਕਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਦੁਕੂਲਸਾਟਕਂ ਵਾ ਚਮ੍ਮਖਣ੍ਡਾਦੀਨਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਪਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਹਤ੍ਥਤੋ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਰਿਤ੍ਤਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਤੇਲਂ ਆਕਿਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਭਣ੍ਡਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੋ ਪਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਤਂ ਚੇ ਤਤ੍ਥ ਤੇਲੇ ਆਕਿਣ੍ਣੇ ਪਞ੍ਚਮਾਸਕਅਗ੍ਘਨਕਂ ਪਿਵਤਿ, ਪੀਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਨ੍ਤਿ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਪਨ ਤਤ੍ਥੇਵ ਸੁਕ੍ਖਤਲ਼ਾਕੇ ਸੁਕ੍ਖਮਾਤਿਕਾਯ ਉਜੁਕਰਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਅਵਹਾਰਲਕ੍ਖਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਾਦੀਸੁ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਾਰੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਂ.
ਪਰਸ੍ਸ ਰਿਤ੍ਤਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਸਙ੍ਗੋਪਨਤ੍ਥਾਯ ਭਣ੍ਡਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤੇਲੇ ਆਕਿਣ੍ਣੇ ‘‘ਸਚੇ ਅਯਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤਿ, ਮਂ ਪਲਿਬੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਭੀਤੋ ਪਾਦਗ੍ਘਨਕਂ ਤੇਲਂ ਪੀਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਪਰੇ ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤੇ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ ਨਾਮ ਯਂ ਪਰਸ੍ਸ ਨਟ੍ਠਂ, ਤਸ੍ਸ ਮੂਲਂ ਵਾ ਤਦੇਵ ਵਾ ਭਣ੍ਡਂ ਦਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨੋ ਚੇ ਦੇਤਿ, ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਪਰਸ੍ਸ ਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਅਞ੍ਞੋ ਸਪ੍ਪਿਂ ਵਾ ਤੇਲਂ ਵਾ ਆਕਿਰਤਿ, ਤਤ੍ਰ ਚਾਯਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਤੇਲਪਿਵਨਕਂ ਭਣ੍ਡਂ ਪਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਿਤ੍ਤਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ¶ ਪਰਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਿਂ ਵਾ ਤੇਲਂ ਵਾ ਆਕਿਰਣਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਭਣ੍ਡਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਉਦ੍ਧਾਰੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ. ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋਵ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਨੇਵ ਅਵਹਾਰੋ, ਨ ਗੀਵਾ; ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਪਨ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘‘ਕਿਸ੍ਸ ਮਮ ਕੁਮ੍ਭਿਯਂ ਤੇਲਂ ਆਕਿਰਸੀ’ਤਿ ਕੁਪਿਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਣ੍ਡਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਛਡ੍ਡੇਤਿ, ਨੋ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕੁਮ੍ਭਿਂ ਆਵਿਞ੍ਛਤਿ ¶ ਤੇਲਂ ਗਲ਼ੇਤੁਕਾਮੋ, ਪਾਦਗ੍ਘਨਕੇ ਗਲ਼ਿਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਜਜ੍ਜਰਂ ਕਰੋਤਿ ‘‘ਸਵਿਤ੍ਵਾ ਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਾਦਗ੍ਘਨਕੇ ਸਵਿਤ੍ਵਾ ਗਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਛਿਦ੍ਦਂ ਕਰੋਤਿ ਓਮਟ੍ਠਂ ਵਾ ਉਮ੍ਮਟ੍ਠਂ ਵਾ ਵੇਮਟ੍ਠਂ ਵਾ, ਇਦਂ ਪਨ ਸਮ੍ਮੋਹਟ੍ਠਾਨਂ; ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਲ੍ਲੇਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ – ਓਮਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਅਧੋਮੁਖਛਿਦ੍ਦਂ; ਉਮ੍ਮਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਉਦ੍ਧਂਮੁਖਛਿਦ੍ਦਂ; ਵੇਮਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਉਲ਼ੁਙ੍ਕਸ੍ਸੇਵ ਉਜੁਗਤਛਿਦ੍ਦਂ. ਤਤ੍ਰ ਓਮਟ੍ਠਸ੍ਸ ਬਹਿ ਪਟ੍ਠਾਯ ਕਤਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਨ੍ਤਤੋ ਪਾਦਗ੍ਘਨਕੇ ਤੇਲੇ ਗਲ਼ਿਤੇ ਬਹਿ ਅਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਤਤੋ ਗਲ਼ਿਤਮਤ੍ਤਮੇਵ ਬਹਿਗਤਂ ਨਾਮ ¶ ਹੋਤਿ, ਨ ਕੁਮ੍ਭਿਗਤਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਲਭਤਿ. ਅਨ੍ਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਕਤਸ੍ਸ ਬਾਹਿਰਨ੍ਤਤੋ ਪਾਦਗ੍ਘਨਕੇ ਗਲ਼ਿਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਉਮ੍ਮਟ੍ਠਸ੍ਸ ਯਥਾ ਤਥਾ ਵਾ ਕਤਸ੍ਸ ਬਾਹਿਰਨ੍ਤਤੋ ਪਾਦਗ੍ਘਨਕੇ ਗਲ਼ਿਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਯਾਵ ਬਾਹਿਰਨ੍ਤਤੋ ਨ ਗਲ਼ਤਿ, ਤਾਵ ਕੁਮ੍ਭਿਗਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ‘‘ਵੇਮਟ੍ਠਸ੍ਸ ਚ ਕਪਾਲਮਜ੍ਝਤੋ ਗਲ਼ਿਤਵਸੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਪਨ ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਬਹਿ ਚ ਪਟ੍ਠਾਯ ਮਜ੍ਝੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਕਤਛਿਦ੍ਦੇ ਤਲ਼ਾਕਸ੍ਸ ਚ ਮਰਿਯਾਦਭੇਦੇਨ ਸਮੇਤਿ. ਅਨ੍ਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਕਤੇ ਪਨ ਬਾਹਿਰਨ੍ਤੇਨ, ਬਹਿ ਪਟ੍ਠਾਯ ਕਤੇ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਨ੍ਤੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਇਦਮੇਤ੍ਥ ਯੁਤ੍ਤਂ. ਯੋ ਪਨ ‘‘ਵਟ੍ਟਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਆਧਾਰਕਂ ਵਾ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਨਲੇਡ੍ਡੁਕੇ ਵਾ ਅਪਨੇਤਿ, ਵਟ੍ਟਿਤ੍ਵਾ ਗਤਾਯ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਤੇਲਾਕਿਰਣਭਾਵਂ ਪਨ ਞਤ੍ਵਾ ਰਿਤ੍ਤਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਜਜ੍ਜਰਭਾਵੇ ਵਾ ਛਿਦ੍ਦੇਸੁ ਵਾ ਕਤੇਸੁ ਪਚ੍ਛਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਤੇਲਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ ਹੋਤਿ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਪਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਾਰਾਜਿਕਨ੍ਤਿਪਿ ਲਿਖਿਤਂ, ਤਂ ਪਮਾਦਲਿਖਿਤਂ.
ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਯ ਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਉਪਰਿ ਕਥਲਂ ਵਾ ਪਾਸਾਣਂ ਵਾ ‘‘ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਭਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਤੋ ਤੇਲਂ ਪਗ੍ਘਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਦੁਬ੍ਬਨ੍ਧਂ ਵਾ ਕਰੋਤਿ, ਦੁਟ੍ਠਪਿਤਂ ਵਾ ਠਪੇਤਿ, ਅਵਸ੍ਸਪਤਨਕਂ ਤਥਾ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਰਿਤ੍ਤਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਉਪਰਿ ਕਰੋਤਿ, ਤਂ ਪਚ੍ਛਾ ਪੁਣ੍ਣਕਾਲੇ ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਭਿਨ੍ਦਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਈਦਿਸੇਸੁ ਹਿ ਠਾਨੇਸੁ ਭਣ੍ਡਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿਕਾਲੇ ¶ ਕਤਪਯੋਗਤ੍ਤਾ ਆਦਿਤੋਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਭਣ੍ਡਵਿਨਾਸਦ੍ਵਾਰਸ੍ਸ ਪਨ ਕਤਤ੍ਤਾ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ ਹੋਤਿ. ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤੇਸੁ ਅਦਦਤੋ ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਮਾਤਿਕਂ ਉਜੁਕਂ ਕਰੋਤਿ ‘‘ਵਟ੍ਟਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਵੇਲਂ ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਾਪੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ¶ ; ਵਟ੍ਟਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਗਚ੍ਛਤੁ, ਵੇਲਂ ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਤੁ, ਉਜੁਕਰਣਕਾਲੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਈਦਿਸਾ ਹਿ ਪਯੋਗਾ ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗਾਵਹਾਰੇ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਸੁਕ੍ਖਮਾਤਿਕਾਯ ਉਜੁਕਤਾਯ ਪਚ੍ਛਾ ਉਦਕੇ ਆਗਤੇ ਵਟ੍ਟਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਗਚ੍ਛਤੁ, ਵੇਲਂ ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਤੁ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਠਾਨਾ ਚਾਵਨਪਯੋਗਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ. ਤਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਂ ਨਾਵਟ੍ਠੇ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ.
ਤਤ੍ਥੇਵ ਭਿਨ੍ਦਤਿ ਵਾਤਿਆਦੀਸੁ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਤਾਵ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਭਿਨ੍ਦਤਿ ਵਾਤਿ ਮੁਗ੍ਗਰੇਨ ਪੋਥੇਤ੍ਵਾ ਭਿਨ੍ਦਤਿ. ਛਡ੍ਡੇਤਿ ਵਾਤਿ ਉਦਕਂ ਵਾ ਵਾਲਿਕਂ ਵਾ ਆਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਾਪੇਤਿ. ਝਾਪੇਤਿ ਵਾਤਿ ਦਾਰੂਨਿ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਝਾਪੇਤਿ. ਅਪਰਿਭੋਗਂ ¶ ਵਾ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਖਾਦਿਤਬ੍ਬਂ ਵਾ ਅਪਾਤਬ੍ਬਂ ਵਾ ਕਰੋਤਿ; ਉਚ੍ਚਾਰਂ ਵਾ ਪਸ੍ਸਾਵਂ ਵਾ ਵਿਸਂ ਵਾ ਉਚ੍ਛਿਟ੍ਠਂ ਵਾ ਕੁਣਪਂ ਵਾ ਪਾਤੇਸਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾਤਿ ਠਾਨਾਚਾਵਨਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯੋ ਨਾਮੇਸੋ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤੇ ਪਨ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਦ੍ਵਯਂ ਨ ਸਮੇਤਿ. ਤਞ੍ਹਿ ਕੁਮ੍ਭਿਜਜ੍ਜਰਕਰਣੇਨ ਚ ਮਾਤਿਕਾਉਜੁਕਰਣੇਨ ਚ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਲਕ੍ਖਣਂ. ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਪਨ ਦ੍ਵਯਂ ਠਾਨਾ ਅਚਾਵੇਨ੍ਤੇਨਾਪਿ ਸਕ੍ਕਾ ਕਾਤੁਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਏਵਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਵਦਨ੍ਤਿ – ‘‘ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਕਿਰ ‘ਠਾਨਾ ਚਾਵਨਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਕਟ’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਚ੍ਛਿਮਦ੍ਵਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਠਾਨਾ ਚਾਵਨਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋਯੇਵ ਹਿ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਵਿਨਾਸੇਤੁਕਾਮਤਾਯ ਵਾ ਝਾਪੇਯ੍ਯਪਿ, ਅਪਰਿਭੋਗਮ੍ਪਿ ਕਰੇਯ੍ਯ. ਪੁਰਿਮਦ੍ਵਯੇ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਛਡ੍ਡੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਠਾਨਾ ਚਾਵਨਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਨਾਸੇਤੁਕਾਮਤਾਯ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚੇ? ਨ; ਅਞ੍ਞਥਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤ੍ਥਤੋ. ਪਾਲ਼ਿਯਞ੍ਹਿ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਪਕ੍ਖੇ ‘‘ਭਿਨ੍ਦਤਿ ਵਾਤਿ ¶ ਉਦਕੇਨ ਸਮ੍ਭਿਨ੍ਦਤਿ, ਛਡ੍ਡੇਤਿ ਵਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਵਮਤਿ ਵਾ ਪਸ੍ਸਾਵਂ ਵਾ ਛਡ੍ਡੇਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮੇਕੇ ਵਦਨ੍ਤਿ.
ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਾਰੋ – ਵਿਨੀਤਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਤਿਣਜ੍ਝਾਪਕੋ ਵਿਯ ਠਾਨਾ ਅਚਾਵੇਤੁਕਾਮੋਵ ਕੇਵਲਂ ਭਿਨ੍ਦਤਿ, ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਪਨ ਤੇਲਾਦੀਨਿ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਿ, ਯਂ ਵਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਤ੍ਥਿਨ੍ਨਂ, ਤਂ ਏਕਾਬਦ੍ਧਮੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਅਛਡ੍ਡੇਤੁਕਾਮੋਯੇਵ ਚ ਕੇਵਲਂ ਤਤ੍ਥ ਉਦਕਵਾਲਿਕਾਦੀਨਿ ਆਕਿਰਤਿ, ਆਕਿਣ੍ਣਤ੍ਤਾ ਪਨ ਤੇਲਂ ਛਡ੍ਡੀਯਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ‘‘ਭਿਨ੍ਦਤਿ ਵਾ ਛਡ੍ਡੇਤਿ ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ. ਏਵਮੇਤੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਨਾਸੇਤੁਕਾਮਤਾਪਕ੍ਖੇ ਪਨ ਇਤਰਥਾਪਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਕਥਿਯਮਾਨੇ ਪਾਲ਼ਿ ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਾ ਚ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰੇਨ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕਥਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਪਿ ਚ ਸਨ੍ਤੋਸਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯੇ ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ.
ਭੂਮਟ੍ਠਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਥਲਟ੍ਠਕਥਾ
੯੫. ਥਲਟ੍ਠੇ ¶ ਥਲੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭੂਮਿਤਲੇ ਵਾ ਪਾਸਾਣਤਲਪਬ੍ਬਤਤਲਾਦੀਸੁ ਵਾ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇ ਵਾ ਅਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇ ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਥਲਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ¶ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਂ ਸਚੇ ਰਾਸਿਕਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਨ੍ਤੋਕੁਮ੍ਭਿਯਂ ਭਾਜਨਗਤਕਰਣਮੁਟ੍ਠਿਚ੍ਛੇਦਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਏਕਾਬਦ੍ਧਂ ਸਿਲੇਸਨਿਯ੍ਯਾਸਾਦਿ ਪਕ੍ਕਮਧੁਫਾਣਿਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਗਰੁਕਂ ਹੋਤਿ ਭਾਰਬਦ੍ਧਂ ਲੋਹਪਿਣ੍ਡਿ-ਗੁਲ਼ਪਿਣ੍ਡਿ-ਤੇਲਮਧੁਘਟਾਦਿ ਵਾ, ਕੁਮ੍ਭਿਯਂ ਠਾਨਾਚਾਵਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਙ੍ਖਲਿਕਬਦ੍ਧਸ੍ਸ ਚ ਠਾਨਭੇਦੋ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬੋ. ਪਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਪਨ ਪਾਵਾਰਤ੍ਥਰਣਸਾਟਕਾਦਿਂ ਉਜੁਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਕਡ੍ਢਤਿ, ਪਾਰਿਮਨ੍ਤੇ ਓਰਿਮਨ੍ਤੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਸੁ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਂ. ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਂ ਆਕਾਸਗਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.
ਥਲਟ੍ਠਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਆਕਾਸਟ੍ਠਕਥਾ
੯੬. ਆਕਾਸਟ੍ਠੇ ¶ ਮੋਰਸ੍ਸ ਛਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਠਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਪੁਰਤੋ ਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ, ਪਚ੍ਛਤੋ ਕਲਾਪਗ੍ਗੇਨ, ਉਭਯਪਸ੍ਸੇਸੁ ਪਕ੍ਖਪਰਿਯਨ੍ਤੇਹਿ, ਅਧੋ ਪਾਦਨਖਸਿਖਾਯ, ਉਦ੍ਧਂ ਸਿਖਗ੍ਗੇਨਾਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੁ ‘‘ਸਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ਆਕਾਸਟ੍ਠਂ ਮੋਰਂ ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪੁਰਤੋ ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਹਤ੍ਥਂ ਵਾ ਪਸਾਰੇਤਿ, ਮੋਰੋ ਆਕਾਸੇਯੇਵ ਪਕ੍ਖੇ ਚਾਰੇਤਿ, ਵਾਤਂ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਮਨਂ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਤਂ ਅਫਨ੍ਦੇਨ੍ਤੋ ਹਤ੍ਥੇਨ ਆਮਸਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ. ਠਾਨਾ ਅਚਾਵੇਨ੍ਤੋ ਫਨ੍ਦਾਪੇਤਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਕਲਾਪਗ੍ਗਂ, ਕਲਾਪਗ੍ਗੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਤਥਾ ਵਾਮਪਕ੍ਖਪਰਿਯਨ੍ਤੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਦਕ੍ਖਿਣਪਕ੍ਖਪਰਿਯਨ੍ਤਂ, ਦਕ੍ਖਿਣਪਕ੍ਖਪਰਿਯਨ੍ਤੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਵਾਮਪਕ੍ਖਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਤਥਾ ਪਾਦਨਖਸਿਖਾਯ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਸਿਖਗ੍ਗਂ, ਸਿਖਗ੍ਗੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਪਾਦਨਖਸਿਖਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਆਕਾਸੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਮੋਰੋ ਸੀਸਾਦੀਸੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਅਙ੍ਗੇ ਨਿਲੀਯਤਿ, ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਠਾਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਹਤ੍ਥੇ ਨਿਲੀਨਂ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਫਨ੍ਦਾਪੇਤਿਯੇਵ, ਯਦਿ ਪਨ ਇਤਰੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ ¶ . ਇਤਰਂ ਹਤ੍ਥਂ ਉਪਨੇਤਿ, ਮੋਰੋ ਸਯਮੇਵ ਉਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਨਿਲੀਯਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ¶ . ਅਙ੍ਗੇ ਨਿਲੀਨਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਏਕਂ ਪਦਵਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਦੁਤਿਯੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਭੂਮਿਯਂ ਠਿਤਮੋਰੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਾ ਪਾਦਾਨਂ ਕਲਾਪਸ੍ਸ ਚ ਵਸੇਨ ਤੀਣਿ ਠਾਨਾਨਿ ਲਭਤਿ. ਤਂ ਉਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਾਵ ਏਕਮ੍ਪਿ ਠਾਨਂ ਪਥਵਿਂ ਫੁਸਤਿ, ਤਾਵ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਥਵਿਯਾ ਮੋਚਿਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪਞ੍ਜਰੇ ਠਿਤਂ ਸਹ ਪਞ੍ਜਰੇਨ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਯਦਿ ਪਨ ਪਾਦਂ ਨ ਅਗ੍ਘਤਿ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਗ੍ਘਵਸੇਨ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਨ੍ਤੋਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਚਰਨ੍ਤਂ ਮੋਰਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਦਸਾ ਬਹਿਵਤ੍ਥੁਂ ਨੀਹਰਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵਾਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਵਜੇ ਠਿਤਬਲੀਬਦ੍ਦਸ੍ਸ ਹਿ ਵਜੋ ਵਿਯ ਅਨ੍ਤੋਵਤ੍ਥੁ ਤਸ੍ਸ ਠਾਨਂ. ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਆਕਾਸਗਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ. ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇ ਚਰਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਗਾਮਪਰਿਕ੍ਖੇਪਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ¶ . ਸਯਮੇਵ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਗਾਮੂਪਚਾਰੇ ਵਾ ਵਤ੍ਥੂਪਚਾਰੇ ਵਾ ਚਰਨ੍ਤਂ ਪਨ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੋ ਕਟ੍ਠੇਨ ਵਾ ਕਥਲਾਯ ਵਾ ਉਤ੍ਰਾਸੇਤ੍ਵਾ ਅਟਵਿਮੁਖਂ ਕਰੋਤਿ, ਮੋਰੋ ਉਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇ ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਵਾ ਛਦਨਪਿਟ੍ਠੇ ਵਾ ਨਿਲੀਯਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਅਟਵਿਮੁਖੇ ਉਡ੍ਡੇਤਿ ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਾ ‘‘ਅਟਵਿਂ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇ ਅਸਤਿ ਪਥਵਿਤੋ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਉਡ੍ਡਿਤਮਤ੍ਤੇ ਵਾ ਦੁਤਿਯਪਦਵਾਰੇ ਵਾ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਗਾਮਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਠਾਨਂ ਹੋਤਿ. ਕਪਿਞ੍ਜਰਾਦੀਸੁਪਿ ਅਯਮੇਵ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ.
ਸਾਟਕਂ ਵਾਤਿ ਵਾਤਵੇਗੁਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਪਥਵਿਤਲੇ ਪਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਮਿਵ ਆਕਾਸੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਖਲਿਬਦ੍ਧਂ ਸਾਟਕਂ ਅਭਿਮੁਖਾਗਤਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤੇ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਠਾਨਂ ਅਵਿਕੋਪੇਨ੍ਤੋਯੇਵ ਗਮਨੁਪਚ੍ਛੇਦੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਠਾਨਾਚਾਵਨਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ ਚਾਲੇਤਿ, ਫਨ੍ਦਾਪਨੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਠਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਚਸ੍ਸ ਮੋਰਸ੍ਸੇਵ ਛਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਅਬਦ੍ਧਸਾਟਕੋ ਪਨ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤੇ ਗਹਿਤਮਤ੍ਤੇਵ ਦੁਤਿਯੇਨਨ੍ਤੇਨ ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵੇ ਠਾਨਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ – ਹਤ੍ਥੋ ਚੇਵ ਭੂਮਿ ਚ. ਤਂ ਯਥਾਗਹਿਤਮੇਵ ਪਠਮਂ ਗਹਿਤੋਕਾਸਪ੍ਪਦੇਸਤੋ ਚਾਲੇਤਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਪਚ੍ਛਾ ਭੂਮਿਤੋ ਦੁਤਿਯਹਤ੍ਥੇਨ ਵਾ ਪਾਦੇਨ ਵਾ ਉਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪਠਮਂ ¶ ਵਾ ਭੂਮਿਤੋ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਪਚ੍ਛਾ ਗਹਿਤੋਕਾਸਪ੍ਪਦੇਸਤੋ ਚਾਵੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਗਹਣਂ ਵਾ ਅਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤੋ ਉਜੁਕਮੇਵ ਹਤ੍ਥਂ ਓਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਗਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੇਨੇਵ ਹਤ੍ਥੇਨ ਉਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਵੇਠਨੇਪਿ ਅਯਮੇਵ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ.
ਹਿਰਞ੍ਞਂ ¶ ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਵਾ ਛਿਜ੍ਜਮਾਨਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ ਗੀਵੇਯ੍ਯਕਾਦਿਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਂ ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਸਲਾਕਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਾਨਂ ਸੁਵਣ੍ਣਕਾਰਾਨਂ ਸੁਵਣ੍ਣਖਣ੍ਡਂ ਵਾ ਛਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਪਤਤਿ, ਤਞ੍ਚੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਕਾਸੇਨ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੋ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਗਹਣਮੇਵ ਠਾਨਂ. ਗਹਿਤਪ੍ਪਦੇਸਤੋ ¶ ਹਤ੍ਥਂ ਅਪਨੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਚੀਵਰੇ ਪਤਿਤਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਉਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਨੁਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾਵ ਯਾਤਿ, ਦੁਤਿਯੇ ਪਦਵਾਰੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪਤ੍ਤੇ ਪਤਿਤੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸੀਸੇ ਵਾ ਮੁਖੇ ਵਾ ਪਾਦੇ ਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਵ ਯਾਤਿ, ਦੁਤਿਯੇ ਪਦਵਾਰੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਤਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਤਿਤੋਕਾਸੋਵ ਠਾਨਂ, ਨ ਸਬ੍ਬਂ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਂ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਵਾਤਿ.
ਆਕਾਸਟ੍ਠਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਵੇਹਾਸਟ੍ਠਕਥਾ
੯੭. ਵੇਹਾਸਟ੍ਠੇ ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦੀਸੁ ਠਪਿਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਆਮਾਸਂ ਵਾ ਹੋਤੁ ਅਨਾਮਾਸਂ ਵਾ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਆਮਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਮਞ੍ਚਪੀਠੇਸੁ ਠਪਿਤਭਣ੍ਡੇਸੁ ਪਨੇਤ੍ਥ ਥਲਟ੍ਠੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਸਚੇ ਖਲਿਯਾ ਬਦ੍ਧਸਾਟਕੋ ਮਞ੍ਚੇ ਵਾ ਪੀਠੇ ਵਾ ਪਤ੍ਥਟੋ ਮਜ੍ਝੇਨ ਮਞ੍ਚਤਲਂ ਨ ਫੁਸਤਿ, ਮਞ੍ਚਪਾਦੇਵ ਫੁਸਤਿ, ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਠਾਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਪਾਦਾਨਂ ਉਪਰਿ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਮੇਵ ਹਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤਮਤ੍ਤੇਨ ਤਤ੍ਥ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਹੋਤਿ. ਸਹ ਮਞ੍ਚਪੀਠੇਹਿ ਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਮਞ੍ਚਪੀਠਪਾਦਾਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਕਾਸਵਸੇਨ ਠਾਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਚੀਵਰਵਂਸੇ ਵਾਤਿ ਚੀਵਰਠਪਨਤ੍ਥਾਯ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤੇ ਵਂਸੇ ਵਾ ਕਟ੍ਠਦਣ੍ਡਕੇ ਵਾ. ਤਤ੍ਥ ਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਾਰਤੋ ਅਨ੍ਤਂ ਓਰਤੋ ਭੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਚੀਵਰਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਕਾਸੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸੋਵ ਠਾਨਂ, ਨ ਸਬ੍ਬੋ ਚੀਵਰਵਂਸੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਤਂ ਭੋਗੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਕਡ੍ਢਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਤੋ ਵਂਸੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਕਾਸਂ ਓਰਤੋ ਚੀਵਰੇਨ ਵਂਸਸ੍ਸ ਫੁਟ੍ਠਪ੍ਪਦੇਸਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ¶ ਏਕਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤਾਕਡ੍ਢਨੇਨੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਨ੍ਤੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਕਡ੍ਢਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਨ ਚੀਵਰਵਂਸੇ ਵਾਮਤੋ ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਤੋ ਵਾ ਸਾਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾਮਨ੍ਤੇਨ ਦਕ੍ਖਿਣਨ੍ਤਟ੍ਠਾਨਂ ਦਕ੍ਖਿਣਨ੍ਤੇਨ ਵਾ ਵਾਮਨ੍ਤਟ੍ਠਾਨਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਦਸਦ੍ਵਾਦਸਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤਸਾਰਣੇਨੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਉਦ੍ਧਂ ਉਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤੁਕ੍ਖਿਪਨੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਚੀਵਰਵਂਸਂ ¶ ਫੁਸਨ੍ਤਂ ਵਾ ਅਫੁਸਨ੍ਤਂ ਵਾ ਰਜ੍ਜੁਕੇਨ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਚੀਵਰਂ ਮੋਚੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਮੁਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤਮੇਵ ਹਿ ਤਂ ‘‘ਠਾਨਾ ਚੁਤ’’ਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਵਂਸੇ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਨਿਬ੍ਬੇਠੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਨਿਬ੍ਬੇਠਿਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਵਲਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤੇ ਵਲਯਂ ਛਿਨ੍ਦਤਿ ਵਾ ਮੋਚੇਤਿ ਵਾ ਏਕਂ ਵਾ ਵਂਸਕੋਟਿਂ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਨੀਹਰਤਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ¶ . ਛਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤੇ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਨੀਹਟਮਤ੍ਤੇ ਚ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਤਥਾ ਅਕਤ੍ਵਾਵ ਚੀਵਰਵਂਸੇ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਸਾਰੇਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾਵ. ਵਲਯਸ੍ਸ ਹਿ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਚੀਵਰਵਂਸੋ ਠਾਨਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਤਤ੍ਥ ਸਂਸਰਣਧਮ੍ਮਤਾਯ. ਯਦਾ ਪਨ ਨਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸਗਤਂ ਕਰੋਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਕਾਸੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸੋਵ ਠਾਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਂ ਪਨ ਏਕੇਨਨ੍ਤੇਨ ਭੂਮਿਂ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚੀਵਰਵਂਸੇ ਚ ਭੂਮਿਯਞ੍ਚ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਕਾਸਵਸੇਨ ਦ੍ਵੇ ਠਾਨਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਭੂਮਿਯਂ ਏਕੇਨਨ੍ਤੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇ ਅਬਦ੍ਧਸਾਟਕੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਚੀਵਰਰਜ੍ਜੁਯਾਪਿ ਅਯਮੇਵ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ.
ਅਙ੍ਕੁਸਕੇ ਲਗ੍ਗੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਭਣ੍ਡਂ ਪਨ ਭੇਸਜ੍ਜਘਟੋ ਵਾ ਭੇਸਜ੍ਜਤ੍ਥਵਿਕਾ ਵਾ ਸਚੇ ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਵਾ ਭੂਮਿਂ ਵਾ ਅਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਲਗ੍ਗਨਕਂ ਘਂਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨੀਹਰਤੋ ਅਙ੍ਕੁਸਕੋਟਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਲਗ੍ਗਨਕਂ ਬਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ, ਬੁਨ੍ਦੇਨ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸਗਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਙ੍ਕੁਸਕੋਟਿਤੋ ਅਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਭਿਤ੍ਤਿਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਪਠਮਂ ਅਙ੍ਕੁਸਕੋਟਿਤੋ ਨੀਹਰਤਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਪਚ੍ਛਾ ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਮੋਚੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪਠਮਂ ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਅਙ੍ਕੁਸਤੋ ਨੀਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਚੇ ਪਨ ਭਾਰਿਯਂ ਭਣ੍ਡਂ ਨੀਹਰਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਸਯਂ ਭਿਤ੍ਤਿਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਙ੍ਕੁਸਤੋ ਨੀਹਰਤਿ, ਪੁਨ ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਅਮੋਚੇਤ੍ਵਾਪਿ ਅਙ੍ਕੁਸਤੋ ਨੀਹਟਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਟ੍ਠਾਨਞ੍ਹਿ ਠਾਨਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਭੂਮਿਂ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸ੍ਸ ਪਨ ਦ੍ਵੇ ਏਵ ਠਾਨਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤੋਯੇਵ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ¶ . ਯਂ ¶ ਪਨ ਸਿਕ੍ਕਾਯ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਲਗ੍ਗਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਸਿਕ੍ਕਾਤੋ ਨੀਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸਹ ਸਿਕ੍ਕਾਯ ਅਙ੍ਕੁਸਤੋ ਨੀਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਭਿਤ੍ਤਿਭੂਮਿਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਵਸੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਠਾਨਭੇਦੋਪਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਭਿਤ੍ਤਿਖੀਲੋਤਿ ਉਜੁਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭਿਤ੍ਤਿਯਂ ਆਕੋਟਿਤੋ ਵਾ ਤਤ੍ਥਜਾਤਕੋ ਏਵ ਵਾ; ਨਾਗਦਨ੍ਤੋ ਪਨ ਵਙ੍ਕੋ ਆਕੋਟਿਤੋ ਏਵ. ਤੇਸੁ ਲਗ੍ਗੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਅਙ੍ਕੁਸਕੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤਬ੍ਬਂ. ਦ੍ਵੀਸੁ ਤੀਸੁ ਪਨ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਠਿਤੇਸੁ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਕੁਨ੍ਤਂ ਵਾ ਭਿਨ੍ਦਿਵਾਲਂ ਵਾ ਅਗ੍ਗੇ ਵਾ ਬੁਨ੍ਦੇ ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਕਡ੍ਢਤਿ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਮਤ੍ਤੇ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਮਤ੍ਤਮੇਵ ਹਿ ਤੇਸਂ ਠਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਸਬ੍ਬੇ ਖੀਲਾ ਵਾ ਨਾਗਦਨ੍ਤਾ ਵਾ. ਭਿਤ੍ਤਿਅਭਿਮੁਖੋ ਠਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਕਡ੍ਢਤਿ, ਓਰਿਮਨ੍ਤੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਪਾਰਿਮਨ੍ਤੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪਰਤੋ ਪੇਲ੍ਲੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਜੁਕਂ ਉਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਆਕਾਸਗਤਂ ਕਰੋਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਪਿਤਂ ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਘਂਸਨ੍ਤੋ ਆਕਡ੍ਢਤਿ, ਅਗ੍ਗੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਬੁਨ੍ਦਂ, ਬੁਨ੍ਦੇਨ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਅਗ੍ਗਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ¶ . ਭਿਤ੍ਤਿਅਭਿਮੁਖੋ ਠਤ੍ਵਾ ਆਕਡ੍ਢਨ੍ਤੋ ਏਕੇਨਨ੍ਤੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਅਪਰਨ੍ਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਉਜੁਕਂ ਉਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਂ ਆਕਾਸਗਤਂ ਕਰੋਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਰੁਕ੍ਖੇ ਵਾ ਲਗ੍ਗਿਤਨ੍ਤਿ ਤਾਲਰੁਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਲਗ੍ਗਿਤੇ ਅਙ੍ਕੁਸਕਾਦੀਸੁ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥਜਾਤਕਂ ਪਨ ਤਾਲਪਿਣ੍ਡਿਂ ਚਾਲੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਫਲੇ ਪਾਰਾਜਿਕਵਤ੍ਥੁ ਪੂਰਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਬਨ੍ਧਨਾ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪਿਣ੍ਡਿਂ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਗ੍ਗੇਨ ਪਣ੍ਣਨ੍ਤਰਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਾ ਦ੍ਵੇ ਠਾਨਾਨਿ ਲਭਤਿ – ਠਪਿਤਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਵਣ੍ਟਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ; ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯੋ ਪਨ ‘‘ਛਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤਾ ਪਤਮਾਨਾ ਸਦ੍ਦਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਭਯੇਨ ਸਯਂ ਅਗ੍ਗੇਨ ਪਣ੍ਣਨ੍ਤਰਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਛਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ¶ . ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਟ੍ਠਾਨਞ੍ਹਿ ਠਾਨਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਏਤੇਨ ਉਪਾਯੇਨ ਸਬ੍ਬਰੁਕ੍ਖਾਨਂ ਪੁਪ੍ਫਫਲੇਸੁ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਪਤ੍ਤਾਧਾਰਕੇਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਰੁਕ੍ਖਾਧਾਰਕੋ ਵਾ ਹੋਤੁ ਵਲਯਾਧਾਰਕੋ ਵਾ ਦਣ੍ਡਾਧਾਰਕੋ ਵਾ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਪਤ੍ਤਟ੍ਠਪਨਕਂ ਪਚ੍ਛਿਕਾਪਿ ਹੋਤੁ ਪਤ੍ਤਾਧਾਰਕੋ ਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਠਪਿਤਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸੋ ਏਵ ¶ ਠਾਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਰੁਕ੍ਖਾਧਾਰਕੇ ਪਞ੍ਚਹਾਕਾਰੇਹਿ ਠਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਠਿਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਯਤੋ ਕੁਤੋਚਿ ਕਡ੍ਢਨ੍ਤੋ ਏਕੇਨਨ੍ਤੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਅਪਰਨ੍ਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਉਦ੍ਧਂ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਂ ਉਕ੍ਖਿਪਤੋ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਹਾਧਾਰਕੇਨ ਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ.
ਵੇਹਾਸਟ੍ਠਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਉਦਕਟ੍ਠਕਥਾ
੯੮. ਉਦਕਟ੍ਠੇ – ਉਦਕੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਰਾਜਭਯਾਦਿਭੀਤੇਹਿ ਉਦਕੇਨ ਅਵਿਨਸ੍ਸਨਧਮ੍ਮੇਸੁ ਤਮ੍ਬਲੋਹਭਾਜਨਾਦੀਸੁ ਸੁਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀਆਦੀਸੁ ਅਸਨ੍ਦਨਕੇ ਉਦਕੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਕਾਸੋਯੇਵ ਠਾਨਂ, ਨ ਸਬ੍ਬਂ ਉਦਕਂ. ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾਤਿ ਅਗਮ੍ਭੀਰੇ ਉਦਕੇ ਪਦਸਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਦਵਾਰੇ ਪਦਵਾਰੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਗਮ੍ਭੀਰੇ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਵਾ ਪਾਦੇਹਿ ਵਾ ਪਯੋਗਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਵਾਰੇਹਿ ਵਾ ਪਦਵਾਰੇਹਿ ਵਾ ਪਯੋਗੇ ਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਕੁਮ੍ਭਿਗਹਣਤ੍ਥਂ ਨਿਮੁਜ੍ਜਨੁਮ੍ਮੁਜ੍ਜਨੇਸੁ. ਸਚੇ ਪਨ ਅਨ੍ਤਰਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਉਦਕਸਪ੍ਪਂ ਵਾ ਵਾਲ਼ਮਚ੍ਛਂ ਵਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭੀਤੋ ਪਲਾਯਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਆਮਸਨਾਦੀਸੁ ਭੂਮਿਗਤਾਯ ਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ¶ . ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਤਤ੍ਥ ਭੂਮਿਂ ਖਣਿਤ੍ਵਾ ਕਡ੍ਢਤਿ, ਇਧ ਕਦ੍ਦਮੇ ਓਸਾਰੇਤਿ. ਏਵਂ ਛਹਾਕਾਰੇਹਿ ਠਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਹੋਤਿ.
ਉਪ੍ਪਲਾਦੀਸੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਪੁਪ੍ਫੇ ਵਤ੍ਥੁਂ ਪੂਰੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਛਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਉਪ੍ਪਲਜਾਤਿਕਾਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਯਾਵ ਏਕਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਪਸ੍ਸੇ ਵਾਕੋ ਨ ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਤਾਵ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਪਦੁਮਜਾਤਿਕਾਨਂ ਪਨ ਦਣ੍ਡੇ ਛਿਨ੍ਨੇ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਨ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਸਾਮਿਕੇਹਿ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਾਨਿ ਉਪ੍ਪਲਾਦੀਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਪੂਰੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਦ੍ਧਟੇ ¶ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਹਤ੍ਥਕਬਦ੍ਧਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਹਤ੍ਥਕੇ ਵਤ੍ਥੁ ਪੂਰਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਦ੍ਧਟੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਭਾਰਬਦ੍ਧਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਭਾਰਂ ਛਨ੍ਨਂ ਆਕਾਰਾਨਂ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਆਕਾਰੇਨ ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭੂਮਟ੍ਠਕੁਮ੍ਭਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਦੀਘਨਾਲ਼ਾਨਿ ਉਪ੍ਪਲਾਦੀਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪੁਪ੍ਫੇਸੁ ਵਾ ਨਾਲ਼ੇਸੁ ਵਾ ¶ ਵੇਣਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਦਕਪਿਟ੍ਠੇ ਰਜ੍ਜੁਕੇਸੁ ਤਿਣਾਨਿ ਸਨ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਠਪੇਨ੍ਤਿ ਵਾ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਤੇਸਂ ਦੀਘਤੋ ਪੁਪ੍ਫਗ੍ਗੇਨ ਚ ਨਾਲ਼ਨ੍ਤੇਨ ਚ ਤਿਰਿਯਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤੇਹਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਕਾਸੇਨ ਉਦ੍ਧਂ ਉਪਰਿ ਠਿਤਸ੍ਸ ਪਿਟ੍ਠਿਯਾਤਿ ਛਹਾਕਾਰੇਹਿ ਠਾਨਾ ਚਾਵਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਯੋਪਿ ਉਦਕਪਿਟ੍ਠਿਯਂ ਠਪਿਤਪੁਪ੍ਫਕਲਾਪਂ ਉਦਕਂ ਚਾਲੇਤ੍ਵਾ ਵੀਚਿਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਯਥਾਠਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਚਾਵੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਥ ਪਨ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤਿ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਗਤਂ ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾਵ; ਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਪਨ ਉਦ੍ਧਰਤੋ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਉਦਕਤੋ ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਤਸ੍ਸ ਪੁਪ੍ਫਸ੍ਸ ਸਕਲਮੁਦਕਂ ਠਾਨਂ, ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਟੇਤ੍ਵਾ ਉਜੁਕਂ ਉਦ੍ਧਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨਾਲ਼ਨ੍ਤੇ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਂ ਉਦਕਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪੁਪ੍ਫੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਪਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਆਕਡ੍ਢਨ੍ਤੋ ਉਪ੍ਪਾਟੇਤਿ, ਨ ਉਦਕਂ ਠਾਨਂ, ਉਪ੍ਪਾਟਿਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਕਲਾਪਬਦ੍ਧਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਉਦਕਟ੍ਠਾਨੇ ਵਾ ਰੁਕ੍ਖੇ ਵਾ ਗਚ੍ਛੇ ਵਾ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਬਨ੍ਧਨਂ ਅਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਬਨ੍ਧਨੇ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪਠਮਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਹਰਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਛਹਾਕਾਰੇਹਿ ਠਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਇਦਂ ਉਭਯਂ ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਾਦੀਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਦੁਮਿਨਿਯਂ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਸਹ ਪਦੁਮਿਨਿਂਯਾ ਗਣ੍ਹਿਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਪੁਪ੍ਫਨਾਲ਼ੇਹਿ ਚ ਪਤ੍ਤਨਾਲ਼ੇਹਿ ਚ ਫੁਟ੍ਠਉਦਕਵਸੇਨ ਉਦ੍ਧਞ੍ਚੇਵ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚ ਠਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਂ ਪਨਸ੍ਸ ਪਦੁਮਿਨਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਟੇਤ੍ਵਾ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਵਾ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਭਿਮੁਖਂ ਆਕਡ੍ਢਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਉਪ੍ਪਾਟਿਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਪੁਪ੍ਫਪਤ੍ਤਨਾਲ਼ੇ ਠਾਨਤੋ ਅਚਾਵੇਤ੍ਵਾਪਿ ਪਠਮਂ ਪਦੁਮਿਨਿਂ ਉਪ੍ਪਾਟੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਪਚ੍ਛਾ ਪੁਪ੍ਫਪਤ੍ਤਨਾਲ਼ੇਸੁ ਠਾਨਾ ਚਾਵਿਤੇਸੁ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਉਪ੍ਪਾਟਿਤਾਯ ਪਦੁਮਿਨਿਯਾ ਪੁਪ੍ਫਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਪਨ ਭਣ੍ਡਂ ਅਗ੍ਘਾਪੇਤ੍ਵਾ ¶ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਬਹਿ ਠਪਿਤੇ ਰਾਸਿਕਤਕਲਾਪਬਦ੍ਧਭਾਰਬਦ੍ਧਪੁਪ੍ਫੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਭਿਸਂ ¶ ਵਾ ਮੁਲ਼ਾਲਂ ਵਾ ਯੇਨ ਵਤ੍ਥੁ ਪੂਰਤਿ, ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਟੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਕਦ੍ਦਮੇ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਵਸੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਠਾਨਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਾਨਿ ਉਪ੍ਪਾਟੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਖੁਮਮ੍ਪਿ ਮੂਲਂ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾਵ. ਭਿਸਪਬ੍ਬੇ ਜਾਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਵਾ ਪੁਪ੍ਫਂ ਵਾ ਹੋਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭਿਸਗਣ੍ਠਿਮ੍ਹਿ ਪਨ ਕਣ੍ਟਕੋ ਹੋਤਿ ਯੋਬ੍ਬਨਪ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਮੁਖਪਿਲ਼ਕਾ ਵਿਯ, ਅਯਂ ਅਦੀਘਤ੍ਤਾ ਨ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਸੇਸਂ ਉਪ੍ਪਲਾਦੀਸੁ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.
ਮਚ੍ਛਕਚ੍ਛਪਾਨਂ ¶ ਸਸ੍ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਵਾਪਿਆਦੀਸੁ ਸਕਲਮੁਦਕਂ ਠਾਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਯੋ ਪਟਿਜਗ੍ਗਨਟ੍ਠਾਨੇ ਸਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ਮਚ੍ਛਂ ਬਲ਼ਿਸੇਨ ਵਾ ਜਾਲੇਨ ਵਾ ਕੁਮਨੇਨ ਵਾ ਹਤ੍ਥੇਨ ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਯੇਨ ਮਚ੍ਛੇਨ ਵਤ੍ਥੁ ਪੂਰਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਉਦਕਤੋ ਉਦ੍ਧਟਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਕੋਚਿ ਮਚ੍ਛੋ ਗਯ੍ਹਮਾਨੋ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਧਾਵਤਿ, ਆਕਾਸਂ ਵਾ ਉਪ੍ਪਤਤਿ, ਤੀਰੇ ਵਾ ਪਤਤਿ, ਆਕਾਸੇ ਵਾ ਠਿਤਂ ਤੀਰੇ ਵਾ ਪਤਿਤਂ ਗਣ੍ਹਤੋਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ. ਕਚ੍ਛਪਮ੍ਪਿ ਬਹਿ ਗੋਚਰਤ੍ਥਂ ਗਤਂ ਗਣ੍ਹਤੋ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਉਦਕਟ੍ਠਂ ਪਨ ਉਦਕਾ ਮੋਚਯਤੋ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਪਨ ਜਨਪਦੇਸੁ ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਸ੍ਸ ਮਹਾਤਲ਼ਾਕਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਧਮਨਤੁਮ੍ਬਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਮੇਵ ਕੁਨ੍ਨਦੀਸਦਿਸਂ ਉਦਕਵਾਹਕਂ ਖਣਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਖੁਦ੍ਦਕਮਾਤਿਕਾਯੋ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਮਾਤਿਕਾਕੋਟਿਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਲ਼ਞ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ ਆਵਾਟੇ ਖਣਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਪਨ ਯਦਾ ਉਦਕੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਆਵਾਟੇ ਖੁਦ੍ਦਕਮਾਤਿਕਾਯੋ ਉਦਕਵਾਹਕਞ੍ਚ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਧਮਨਤੁਮ੍ਬਂ ਉਗ੍ਘਾਟੇਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਉਦਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਚ੍ਛਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਆਵਾਟੇ ਪਤ੍ਵਾ ਵਸਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਲ਼ਾਕੇ ਚ ਉਦਕਵਾਹਕੇਸੁ ਚ ਮਚ੍ਛੇ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇ ਨ ਵਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਖੁਦ੍ਦਕਾਸੁ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਾਤਿਕਾਸੁ ¶ ਉਦਕਆਵਾਟੇਸੁ ਚ ਪਵਿਟ੍ਠਮਚ੍ਛੇ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਨ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਵਾਰੇਨ੍ਤਿ; ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਤਲ਼ਾਕੇ ਵਾ ਨਿਦ੍ਧਮਨਤੁਮ੍ਬੇ ਵਾ ਉਦਕਵਾਹਕੇ ਵਾ ਮਚ੍ਛੇ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਅਵਹਾਰੇਨ ਸੋ ਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਖੁਦ੍ਦਕਮਾਤਿਕਾਸੁ ਪਨ ਆਵਾਟੇਸੁ ਵਾ ਪਵਿਟ੍ਠਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਅਗ੍ਘਵਸੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਤਤੋ ਗਯ੍ਹਮਾਨੋ ਮਚ੍ਛੋ ਆਕਾਸੇ ਵਾ ਉਪ੍ਪਤਤਿ, ਤੀਰੇ ਵਾ ਪਤਤਿ, ਤਂ ਆਕਾਸਟ੍ਠਂ ਵਾ ਤੀਰਟ੍ਠਂ ਵਾ ਉਦਕਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਤੋ ਅਵਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤਸ੍ਸੇਵ ਤੇ ਸਾਮਿਕਾ. ਏਵਰੂਪਾ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਕਤਿਕਾ. ਕਚ੍ਛਪੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
ਸਚੇ ਪਨ ਮਚ੍ਛੋ ਗਯ੍ਹਮਾਨੋ ਆਵਾਟਤੋ ਖੁਦ੍ਦਕਮਾਤਿਕਂ ਆਰੁਹਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਨਂ ਗਣ੍ਹਤੋਪਿ ਅਵਹਾਰੋਯੇਵ. ਖੁਦ੍ਦਕਮਾਤਿਕਾਤੋ ਪਨ ਉਦਕਵਾਹਕਂ, ਤਤੋ ਚ ਤਲ਼ਾਕਂ ਆਰੂਲ਼੍ਹਂ ਗਣ੍ਹਤੋ ਅਵਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਯੋ ਆਵਾਟਤੋ ਭਤ੍ਤਸਿਤ੍ਥੇਹਿ ਪਲੋਭੇਤ੍ਵਾ ਮਾਤਿਕਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਅਵਹਾਰੋਵ. ਤਤੋ ਪਨ ਪਲੋਭੇਤ੍ਵਾ ਉਦਕਵਾਹਕਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਵਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ¶ ਕੁਤੋਚਿਦੇਵ ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਟ੍ਠਾਨਤੋ ¶ ਮਚ੍ਛੇ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਿਮਵਤ੍ਥੁਭਾਗੇ ਉਦਕਾਵਾਟੇ ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪੋਸੇਤ੍ਵਾ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਦ੍ਵੇ ਤੀਣਿ ਉਤ੍ਤਰਿਭਙ੍ਗਤ੍ਥਾਯ ਮਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਏਵਰੂਪਂ ਮਚ੍ਛਂ ਉਦਕੇ ਵਾ ਆਕਾਸੇ ਵਾ ਤੀਰੇ ਵਾ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਠਿਤਂ ਗਣ੍ਹਤੋ ਅਵਹਾਰੋ ਏਵ. ਕਚ੍ਛਪੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
ਨਿਦਾਘਕਾਲੇ ਪਨ ਨਦਿਯਾ ਸੋਤੇ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਕਤ੍ਥਚਿ ਨਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਉਦਕਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਮਚ੍ਛਾਨਂ ਵਿਨਾਸਾਯ ਮਦਨਫਲਵਸਾਦੀਨਿ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਮਚ੍ਛਾ ਤਾਨਿ ਖਾਦਨ੍ਤਾ ਮਰਿਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਾਨਾ ਉਦਕੇ ਪ੍ਲਵਨ੍ਤਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ. ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਾਵ ਸਾਮਿਕਾ ਨਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਾਵਿਮੇ ਮਚ੍ਛੇ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਅਗ੍ਘਵਸੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਪਂਸੁਕੂਲਸਞ੍ਞਾਯ ਗਣ੍ਹਤੋ ਅਵਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤੇ ਪਨ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਮਚ੍ਛਵਿਸਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਗਤਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਾਜਨਾਨਿ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਯਾਵ ‘‘ਪੁਨਪਿ ਆਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸਾਲਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਤੇ ਸਸ੍ਸਾਮਿਕਮਚ੍ਛਾਵ. ਯਦਾ ਪਨ ਤੇ ‘‘ਅਲਂ ਅਮ੍ਹਾਕ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਰਾਲਯਾ ਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਪਂਸੁਕੂਲਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਮਚ੍ਛਕਚ੍ਛਪੇਸੁ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਾਯਪਿ ¶ ਓਦਕਜਾਤਿਯਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ.
ਉਦਕਟ੍ਠਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਨਾਵਟ੍ਠਕਥਾ
੯੯. ਨਾਵਟ੍ਠੇ – ਪਠਮਂ ਤਾਵ ਨਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਾਵਾ ਨਾਮ ਯਾਯ ਤਰਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਧ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਰਜਨਦੋਣਿਕਾਪਿ ਵੇਣੁਕਲਾਪਕੋਪਿ ‘‘ਨਾਵਾ’’ਤ੍ਵੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੀਮਾਸਮ੍ਮਨ੍ਨਨੇ ਪਨ ਧੁਵਨਾਵਾ ਅਨ੍ਤੋ ਖਣਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਫਲਕੇਹਿ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਕਤਾ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿਮੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵਾਹਨਿਕਾ ਏਵ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਇਧ ਪਨ ਏਕਸ੍ਸਪਿ ਵਾਹਨਿਕਾ ‘‘ਨਾਵਾ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਨਾਵਾਯ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧਂ ਵਾ ਅਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਦ੍ਧਂ ਵਾ; ਤਸ੍ਸ ਅਵਹਾਰਲਕ੍ਖਣਂ ਥਲਟ੍ਠੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਨਾਵਂ ਅਵਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿਆਦਿਮ੍ਹਿ ਚ ਦੁਤਿਯਪਰਿਯੇਸਨਗਮਨਆਮਸਨਫਨ੍ਦਾਪਨਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੇਵ. ਬਨ੍ਧਨਂ ਮੋਚੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਯਾ ਬਨ੍ਧਨੇ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਠਾਨਾ ਨ ਚਵਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਬਨ੍ਧਨਂ ਯਾਵ ¶ ਨ ਮੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਾਵ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਮੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਮ੍ਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਮ੍ਪਿ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਪਰਤੋ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਪਾਲ਼ਿਵਣ੍ਣਨਾ.
ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਕਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ – ਚਣ੍ਡਸੋਤੇ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਨਾਵਾਯ ਏਕਂ ਠਾਨਂ ਬਨ੍ਧਨਮੇਵ ¶ , ਤਸ੍ਮਿਂ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਤਤ੍ਥ ਯੁਤ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਵਿਪ੍ਪਨਟ੍ਠਾ ਨਾਵਾ ਪਨ ਯਂ ਯਂ ਉਦਕਪ੍ਪਦੇਸਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਸ੍ਵਾਸ੍ਸਾ ਠਾਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਉਦ੍ਧਂ ਵਾ ਉਚ੍ਚਾਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਅਧੋ ਵਾ ਓਪਿਲਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਚਤੂਸੁ ਵਾ ਦਿਸਾਸੁ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਨਿਚ੍ਚਲੇ ਉਦਕੇ ਅਬਨ੍ਧਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਠਿਤਨਾਵਂ ਪੁਰਤੋ ਵਾ ਪਚ੍ਛਤੋ ਵਾ ਵਾਮਦਕ੍ਖਿਣਪਸ੍ਸਤੋ ਵਾ ਕਡ੍ਢਨ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕੇਨਨ੍ਤੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਅਪਰੇਨ ਉਦਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਉਦ੍ਧਂ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਂ ਉਦਕਤੋ ਮੋਚਿਤੇ ਅਧੋ ਨਾਵਾਤਲੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਤੀਰੇ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਨਿਚ੍ਚਲੇ ¶ ਉਦਕੇ ਠਪਿਤਨਾਵਾਯ ਬਨ੍ਧਨਞ੍ਚ ਠਿਤੋਕਾਸੋ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਠਾਨਾਨਿ. ਤਂ ਪਠਮਂ ਬਨ੍ਧਨਾ ਮੋਚੇਤਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਪਚ੍ਛਾ ਛਨ੍ਨਂ ਆਕਾਰਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨ ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪਠਮਂ ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਬਨ੍ਧਨਮੋਚਨੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਥਲੇ ਉਸ੍ਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਨਾਵਾਯ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸੋਵ ਠਾਨਂ. ਤਸ੍ਸਾ ਪਞ੍ਚਹਾਕਾਰੇਹਿ ਠਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਨਾਵਾਯ ਪਨ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਾ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸੋਵ ਠਾਨਂ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਪਞ੍ਚਹਾਕਾਰੇਹਿ ਠਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਞਤ੍ਵਾ ਯਤੋ ਕੁਤੋਚਿ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਉਦ੍ਧਞ੍ਚ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਥਲੇ ਪਨ ਉਸ੍ਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਦਾਰੁਘਟਿਕਾਨਂ ਉਪਰਿ ਠਪਿਤਨਾਵਾਯ ਦਾਰੁਘਟਿਕਾਨਂ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸੋਯੇਵ ਠਾਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਮਞ੍ਚਪਾਦਮਤ੍ਥਕੇਸੁਯੇਵ ਪਤ੍ਥਟਬਦ੍ਧਸਾਟਕੇ ਨਾਗਦਨ੍ਤੇਸੁ ਠਪਿਤਭਿਨ੍ਦਿਵਾਲੇ ਚ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਯੋਤ੍ਤਬਦ੍ਧਾਯ ਪਨ ਨਾਵਾਯ ਸਟ੍ਠਿਸਤ੍ਤਤਿਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਮਾਣਂ ਯੋਤ੍ਤਂ ਅਮੋਚੇਤ੍ਵਾਵ ਆਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ
ਪਥਵਿਲਗ੍ਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਹ ਯੋਤ੍ਤੇਨ ਥਲੇ ਠਪਿਤਾਯ ਨਾਵਾਯ ¶ ਨ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਮਤ੍ਤਮੇਵ ਠਾਨਂ. ਅਥ ਖੋ ਯੋਤ੍ਤਕੋਟਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਨਾਵਾਯ ਪਥਵਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਕਾਸਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਨ੍ਤੋ ਤਾਵ ਦੀਘਤੋ, ਤਿਰਿਯਂ ਪਨ ਨਾਵਾਯ ਚ ਯੋਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਪਥਵਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪਰਿਯਨ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਂ ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਂ ਦੀਘਤੋ ਵਾ ਤਿਰਿਯਤੋ ਵਾ ਕਡ੍ਢਨ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕੇਨਨ੍ਤੇਨ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਅਪਰੇਨ ਪਥਵਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਤ੍ਤੇ, ਉਦ੍ਧਂ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਂ ਸਹ ਯੋਤ੍ਤੇਨ ਪਥਵਿਤੋ ਮੋਚਿਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਯੋ ਪਨ ਤਿਤ੍ਥੇ ਠਿਤਨਾਵਂ ਆਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੋ ਅਰਿਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਫਿਯੇਨ ਵਾ ਪਾਜੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਛਤ੍ਤਂ ਵਾ ਪਣਾਮੇਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਂ ਵਾ ਪਾਦੇਹਿ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਲਙ੍ਕਾਰਸਦਿਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਾਤਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤਿ, ਬਲਵਾ ਚ ਵਾਤੋ ਆਗਮ੍ਮ ਨਾਵਂ ਹਰਤਿ, ਵਾਤੇਨੇਵ ਸਾ ਹਟਾ ਹੋਤਿ; ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਅਵਹਾਰੋ. ਪਯੋਗੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਸੋ ਪਨ ਠਾਨਾ ਚਾਵਨਪਯੋਗੋ ¶ ਨ ਹੋਤਿ. ਯਦਿ ਪਨ ਤਂ ਨਾਵਂ ਏਵਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਂ ਪਕਤਿਗਮਨਂ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਦਿਸਾਭਾਗਂ ਨੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਯਮੇਵ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ¶ ਗਾਮਤਿਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਂ ਠਾਨਾ ਅਚਾਵੇਨ੍ਤੋਵ ਵਿਕ੍ਕਿਣਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨੇਵ ਅਤ੍ਥਿ ਅਵਹਾਰੋ. ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ ਪਨ ਹੋਤੀਤਿ.
ਨਾਵਟ੍ਠਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਯਾਨਟ੍ਠਕਥਾ
੧੦੦. ਯਾਨਟ੍ਠੇ – ਯਾਨਂ ਤਾਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਾਨਂ ਨਾਮ ਵਯ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਉਪਰਿ ਮਣ੍ਡਪਸਦਿਸਂ ਪਦਰਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਸਬ੍ਬਪਲਿਗੁਣ੍ਠਿਮਂ ਵਾ ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਕਤਂ ਵਯ੍ਹਂ. ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਾਦਿਮਯਾ ਗੋਪਾਨਸਿਯੋ ਦਤ੍ਵਾ ਗਰੁਲ਼ਪਕ੍ਖਕਨਯੇਨ ਕਤਾ ਸਨ੍ਦਮਾਨਿਕਾ. ਰਥੋ ਚ ਸਕਟਞ੍ਚ ਪਾਕਟਮੇਵ. ਤੇਸੁ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਂ ਵਾ ਅਵਿਞ੍ਞਾਣਕਂ ਵਾ ਰਾਸਿਆਦਿਵਸੇਨ ਠਪਿਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨਾਵਟ੍ਠੇ ਚ ਥਲਟ੍ਠੇ ਚ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਯਾਨਟ੍ਠਂ ਤਣ੍ਡੁਲਾਦਿਭਣ੍ਡਂ ਪਿਟਕੇਨ ਗਣ੍ਹਤੋ ਪਿਟਕੇ ਅਨੁਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇਪਿ ਪਿਟਕਂ ਅਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਤਣ੍ਡੁਲਾਦੀਨਂ ਏਕਾਬਦ੍ਧਭਾਵੇ ਵਿਕੋਪਿਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਥਲਟ੍ਠਾਦੀਸੁਪਿ ਅਯਂ ਨਯੋ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਯਾਨਂ ¶ ਅਵਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿਆਦਿਮ੍ਹਿ ਦੁਤਿਯਪਰਿਯੇਸਨਾਦੀਨਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੇਵ. ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਦੁਕਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਯਾਨਸ੍ਸ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਗੋਣਾਨਂ ਅਟ੍ਠ ਪਾਦਾ, ਦ੍ਵੇ ਚ ਚਕ੍ਕਾਨੀਤਿ ਦਸ ਠਾਨਾਨਿ. ਤਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਧੁਰੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਪਾਜਯਤੋ ਗੋਣਾਨਂ ਪਾਦੁਦ੍ਧਾਰੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਚਕ੍ਕਾਨਂ ਪਨ ਪਥਵਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਪ੍ਪਦੇਸਤੋ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤੇ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਗੋਣਾ ‘‘ਨਾਯਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਾਮਿਕੋ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਧੁਰਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਆਕਡ੍ਢਨ੍ਤਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਵਾ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾਵ. ਗੋਣੇ ਪੁਨ ਉਜੁਕਂ ਪਟਿਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਧੁਰਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਦਲ਼੍ਹਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਪਾਚਨੇਨ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਪਾਜੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਤੇਸਂ ਪਾਦੁਦ੍ਧਾਰੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਚਕ੍ਕਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਸਚੇਪਿ ਸਕਦ੍ਦਮੇ ਮਗ੍ਗੇ ਏਕਂ ਚਕ੍ਕਂ ਕਦ੍ਦਮੇ ਲਗ੍ਗਂ ਹੋਤਿ, ਦੁਤਿਯਂ ਚਕ੍ਕਂ ਗੋਣਾ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਾ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਏਕਸ੍ਸ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਨ ਤਾਵ ਅਵਹਾਰੋ ਹੋਤਿ ¶ . ਗੋਣੇ ਪਨ ਪੁਨ ਉਜੁਕਂ ਪਟਿਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪਾਜੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਠਿਤਚਕ੍ਕੇ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਂ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਚਤੁਯੁਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਪਨ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਠਾਨਾਨਿ, ਅਟ੍ਠਯੁਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਚਤੁਤ੍ਤਿਂਸਾਤਿ – ਏਤੇਨੁਪਾਯੇਨ ਯੁਤ੍ਤਯਾਨਸ੍ਸ ਠਾਨਭੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਯਂ ਪਨ ਅਯੁਤ੍ਤਕਂ ਧੁਰੇ ਏਕਾਯ ਪਚ੍ਛਤੋ ਚ ਦ੍ਵੀਹਿ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਿਨੀਹਿ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਤਿਣ੍ਣਂ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਿਨੀਨਂ ਚਕ੍ਕਾਨਞ੍ਚ ਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚ ਠਾਨਾਨਿ. ਸਚੇ ਧੁਰੇ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਿਨੀ ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗੇ ¶ ਕਪ੍ਪਕਤਾ ਹੋਤਿ, ਛ ਠਾਨਾਨਿ. ਪਚ੍ਛਤੋ ਪਨ ਅਨੁਪਤ੍ਥਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾ ਧੁਰੇ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਿਤਸ੍ਸੇਵ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਿਨੀਵਸੇਨ ਤੀਣਿ ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਵਾ ਠਾਨਾਨਿ. ਧੁਰੇਨ ਫਲਕਸ੍ਸ ਵਾ ਦਾਰੁਕਸ੍ਸ ਵਾ ਉਪਰਿ ਠਪਿਤਸ੍ਸ ਤੀਣਿ ਠਾਨਾਨਿ. ਤਥਾ ਪਥਵਿਯਂ ਠਪਿਤਸ੍ਸ. ਤਂ ਧੁਰਂਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਪੁਰਤੋ ਚ ਪਚ੍ਛਤੋ ਚ ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਚਕ੍ਕਾਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਚਕ੍ਕਾਨਿ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੀਹਿ ਅਕ੍ਖਸੀਸੇਹਿ ਦਾਰੂਨਂ ਉਪਰਿ ਠਪਿਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵੇ ਠਾਨਾਨਿ. ਤਂ ਕਡ੍ਢਨ੍ਤੋ ਵਾ ਉਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਵਾ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਭੂਮਿਯਂ ਠਪਿਤਸ੍ਸ ਧੁਰੇਨ ਚ ਚਤੂਹਿ ਚ ਅਕ੍ਖੁਦ੍ਧੀਹਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚ ਠਾਨਾਨਿ. ਤਂ ਧੁਰੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਡ੍ਢਤੋ ਉਦ੍ਧੀਨਂ ਪਚ੍ਛਿਮਨ੍ਤੇਹਿ ਪੁਰਿਮਨ੍ਤੇ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਉਦ੍ਧੀਸੁ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਡ੍ਢਤੋ ਉਦ੍ਧੀਨਂ ਪੁਰਿਮਨ੍ਤੇਹਿ ਪਚ੍ਛਿਮਨ੍ਤੇ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪਸ੍ਸੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਡ੍ਢਤੋ ਉਦ੍ਧੀਨਂਯੇਵ ਤਿਰਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਅਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਮਜ੍ਝੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਕ੍ਖਿਪਤੋ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਂ ਪਥਵਿਤੋ ¶ ਮੁਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਥ ਉਦ੍ਧਿਖਾਣੁਕਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਮਮੇਵ ਬਾਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝੇ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਅਕ੍ਖਸੀਸਾਨਿ ਪਵੇਸਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਿਮਤਲਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਂ ਪਥਵਿਂ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਉਦ੍ਧਞ੍ਚ ਫੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨਾਤਿਕ੍ਕਮਵਸੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਭੂਮਿਯਂ ਨਾਭਿਯਾ ਠਪਿਤਚਕ੍ਕਸ੍ਸ ਏਕਮੇਵ ਠਾਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ. ਨੇਮਿਪਸ੍ਸੇਨ ਚ ਨਾਭਿਯਾ ਚ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵੇ ਠਾਨਾਨਿ. ਨੇਮਿਯਾ ਉਟ੍ਠਿਤਭਾਗਂ ਪਾਦੇਨ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਯਂ ਫੁਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਰੇਸੁ ¶ ਵਾ ਨੇਮਿਯਾ ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਟ੍ਠਾਨਂ ਠਾਨਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਿਤੇਪਿ ਅਵਸੇਸਟ੍ਠਾਨੇ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਪਿਤਚਕ੍ਕਸ੍ਸਾਪਿ ਦ੍ਵੇ ਠਾਨਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਂ ਭਿਤ੍ਤਿਤੋ ਮੋਚੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਪਚ੍ਛਾ ਪਥਵਿਤੋ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤੁਦ੍ਧਾਰੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪਠਮਂ ਭੂਮਿਤੋ ਮੋਚੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਸਚੇ ਭਿਤ੍ਤਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤਿ, ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਅਥ ਅਰੇਸੁ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਕਡ੍ਢਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੋਕਾਸਸ੍ਸ ਉਪਰਿਮੋ ਅਨ੍ਤੋ ਹੇਟ੍ਠਿਮਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੇ ਯਾਨੇ ਯਾਨਸਾਮਿਕੋ ਕੇਨਚਿਦੇਵ ਕਰਣੀਯੇਨ ਓਰੋਹਿਤ੍ਵਾ ਮਗ੍ਗਾ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਥਞ੍ਞੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਟਿਪਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਆਰਕ੍ਖਸੁਞ੍ਞਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ, ‘‘ਯਾਨਂ ਅਵਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਰੋਹਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਯੋਗਂ ਵਿਨਾਯੇਵ ਗੋਣਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਅਵਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਸੇਸਂ ਨਾਵਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਨ੍ਤਿ.
ਯਾਨਟ੍ਠਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਭਾਰਟ੍ਠਕਥਾ
੧੦੧. ਇਤੋ ¶ ਪਰਂ ਭਾਰੋਯੇਵ ਭਾਰਟ੍ਠਂ. ਸੋ ਸੀਸਭਾਰਾਦਿਵਸੇਨ ਚਤੁਧਾ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਸੀਸਭਾਰਾਦੀਸੁ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤ੍ਥਂ ਸੀਸਾਦੀਨਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਸੀਸਸ੍ਸ ਤਾਵ ਪੁਰਿਮਗਲੇ ਗਲਵਾਟਕੋ, ਪਿਟ੍ਠਿਗਲੇ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਕੇਸਨ੍ਤੇ ਆਵਟ੍ਟੋ ਹੋਤਿ, ਗਲਸ੍ਸੇਵ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਕੇਸਾ ਓਰੁਯ੍ਹ ਜਾਯਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਕਣ੍ਣਚੂਲ਼ਿਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਅਧੋਭਾਗੋ ਚਾਤਿ ਅਯਂ ਹੇਟ੍ਠਿਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, ਤਤੋ ਉਪਰਿ ਸੀਸਂ. ਏਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਠਿਤਭਾਰੋ ਸੀਸਭਾਰੋ ਨਾਮ.
ਉਭੋਸੁ ¶ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਕਣ੍ਣਚੂਲ਼ਿਕਾਹਿ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹੇਟ੍ਠਾ, ਕਪ੍ਪਰੇਹਿ ਪਟ੍ਠਾਯ ਉਪਰਿ, ਪਿਟ੍ਠਿਗਲਾਵਤ੍ਤਤੋ ਚ ਗਲਵਾਟਕਤੋ ਚ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹੇਟ੍ਠਾ, ਪਿਟ੍ਠਿਵੇਮਜ੍ਝਾਵਤ੍ਤਤੋ ਚ ਉਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦਮਜ੍ਝੇ ਹਦਯਆਵਾਟਤੋ ਚ ਪਟ੍ਠਾਯ ਉਪਰਿ ਖਨ੍ਧੋ. ਏਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਠਿਤਭਾਰੋ ਖਨ੍ਧਭਾਰੋ ਨਾਮ.
ਪਿਟ੍ਠਿਵੇਮਜ੍ਝਾਵਤ੍ਤਤੋ ਪਨ ਹਦਯਆਵਾਟਤੋ ਚ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹੇਟ੍ਠਾ ਯਾਵ ਪਾਦਨਖਸਿਖਾ, ਅਯਂ ਕਟਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ. ਏਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸਰੀਰੇ ਠਿਤਭਾਰੋ ਕਟਿਭਾਰੋ ਨਾਮ.
ਕਪ੍ਪਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਯਾਵ ਹਤ੍ਥਨਖਸਿਖਾ, ਅਯਂ ਓਲਮ੍ਬਕਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ. ਏਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਠਿਤਭਾਰੋ ਓਲਮ੍ਬਕੋ ਨਾਮ.
ਇਦਾਨਿ ਸੀਸੇ ਭਾਰਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਅਯਂ ਅਪੁਬ੍ਬਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ¶ – ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ‘‘ਇਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਯਾਹੀ’’ਤਿ ਸਾਮਿਕੇਹਿ ਅਨਾਣਤ੍ਤੋ ਸਯਮੇਵ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਇਦਂ ਨਾਮ ਦੇਥ, ਅਹਂ ਵੋ ਭਣ੍ਡਂ ਵਹਾਮੀ’’ਤਿ ਤੇਸਂ ਭਣ੍ਡਂ ਸੀਸੇਨ ਆਦਾਯ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਆਮਸਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸੀਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਾਮੇਨ੍ਤੋਵ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਘਂਸਨ੍ਤੋ ਸਾਰੇਤਿਪਿ ਪਚ੍ਚਾਸਾਰੇਤਿਪਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਖਨ੍ਧਂ ਓਰੋਪਿਤਮਤ੍ਤੇ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸਾਮਿਕਾਨਂ ‘‘ਵਹਤੂ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੇਹਿ ਪਨ ਅਨਾਣਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਖਨ੍ਧਂ ਪਨ ਅਨੋਰੋਪੇਤ੍ਵਾਪਿ ਸੀਸਤੋ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਂ ਮੋਚੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਯਮਕਭਾਰਸ੍ਸ ਪਨ ਏਕੋ ਭਾਰੋ ਸੀਸੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਏਕੋ ਪਿਟ੍ਠਿਯਂ, ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਠਾਨਾਨਂ ਵਸੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਸੁਦ੍ਧਸੀਸਭਾਰਾਦੀਨਂਯੇਵ ਵਸੇਨ ਦੇਸਨਾ ਆਰਦ੍ਧਾ. ਯੋ ਚਾਯਂ ਸੀਸਭਾਰੇ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਖਨ੍ਧਭਾਰਾਦੀਸੁਪਿ ਅਯਮੇਵ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ.
ਹਤ੍ਥੇ ਭਾਰਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਓਲਮ੍ਬਕੋ ‘‘ਹਤ੍ਥੇ ਭਾਰੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ.
ਸੋ ਪਠਮਂਯੇਵ ਭੂਮਿਤੋ ਵਾ ਗਹਿਤੋ ਹੋਤੁ, ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸੀਸਾਦੀਹਿ ਵਾ, ‘‘ਹਤ੍ਥੇ ਭਾਰੋ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ¶ . ਤਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਤਾਦਿਸਂ ਗਹਨਟ੍ਠਾਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭੂਮਿਯਂ ਵਾ ਗਚ੍ਛਾਦੀਸੁ ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਭੂਮਿਤੋ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਤੇਸਂ ਭਾਰਾਨਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਪਾਤਰਾਸਾਦਿਕਾਰਣਾ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਭੂਮਿਯਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਂ ਉਦ੍ਧਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਨ੍ਤਿ.
ਭਾਰਟ੍ਠਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਆਰਾਮਟ੍ਠਕਥਾ
੧੦੨. ਆਰਾਮਟ੍ਠੇਪਿ ¶ – ਆਰਾਮਂ ਤਾਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਆਰਾਮੋ ਨਾਮ ਪੁਪ੍ਫਾਰਾਮੋ ਫਲਾਰਾਮੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇਸੁ ਵਸ੍ਸਿਕਾਦੀਨਂ ਪੁਪ੍ਫਨਕੋ ਪੁਪ੍ਫਾਰਾਮੋ. ਅਮ੍ਬਫਲਾਦੀਨਂ ਫਲਨਕੋ ਫਲਾਰਾਮੋ. ਆਰਾਮੇ ਚਤੂਹਿ ਠਾਨੇਹਿ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਭੂਮਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਵੁਤ੍ਤਨਯੋ ਏਵ.
ਤਤ੍ਥਜਾਤਕੇ ਪਨ ਮੂਲਨ੍ਤਿ ਉਸੀਰਹਿਰਿਵੇਰਾਦਿਕਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਮੂਲਂ, ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਟੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਉਪ੍ਪਾਟਿਤਂ ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯੇਨ ਮੂਲੇਨ ਵਤ੍ਥੁ ਪੂਰਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਹਿਤੇ ¶ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਕਨ੍ਦੋਪਿ ਮੂਲੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ. ਉਪ੍ਪਾਟੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚੇਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੇਪਿ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਮੇਵ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਭਿਸੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਚਨ੍ਤਿ ਭੇਸਜ੍ਜਤ੍ਥਾਯ ਵਾ ਰਜਨਤ੍ਥਾਯ ਵਾ ਉਪਯੋਗਗਮਨੂਪਗਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਰੁਕ੍ਖਤ੍ਤਚਂ; ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਟੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਉਪ੍ਪਾਟਿਤਂ ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮੂਲੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪੁਪ੍ਫਨ੍ਤਿ ਵਸ੍ਸਿਕਮਲ੍ਲਿਕਾਦਿਕਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਪੁਪ੍ਫਂ, ਤਂ ਓਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਓਚਿਨਿਤਂ ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਲਪਦੁਮੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪੁਪ੍ਫਾਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਵਣ੍ਟਂ ਵਾ ਬਨ੍ਧਨਂ ਵਾ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਵਣ੍ਟਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਪਨ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਸੂਚਿਕਾ ਹੋਤਿ, ਸਾ ਨ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਫਲਨ੍ਤਿ ਅਮ੍ਬਫਲਤਾਲਫਲਾਦਿਕਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ, ਤਂ ਰੁਕ੍ਖਤੋ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਰੁਕ੍ਖੇ ਲਗ੍ਗਿਤਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਭੂਮਟ੍ਠਾਦਿਸਙ੍ਗਹਿਤਮੇਵ.
ਆਰਾਮਂ ਅਭਿਯੁਞ੍ਜਤੀਤਿ ਪਰਸਨ੍ਤਕਂ ‘‘ਮਮ ਸਨ੍ਤਕੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਮੁਸਾ ਭਣਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਯੁਞ੍ਜਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਸ੍ਸ ਪਯੋਗਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਵਿਮਤਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੀਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕੁਸਲਤਾਯ ਬਲਵਨਿਸ੍ਸਿਤਾਦਿਭਾਵੇਨ ਵਾ ਆਰਾਮਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਸਂਸਯਂ ਜਨੇਤਿ. ਕਥਂ? ਤਞ੍ਹਿ ਤਥਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਪ੍ਪਸੁਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਾਮਿਕੋ ਚਿਨ੍ਤੇਤਿ – ‘‘ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ ਇਮਂ ਆਰਾਮਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਤੁਂ, ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਤਸ੍ਸ ਵਿਮਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਤੇਨ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ.
ਧੁਰਂ ¶ ਨਿਕ੍ਖਿਪਤੀਤਿ ਯਦਾ ਪਨ ਸਾਮਿਕੋ ‘‘ਅਯਂ ਥਦ੍ਧੋ ਕਕ੍ਖਲ਼ੋ ਜੀਵਿਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਰਾਯਮ੍ਪਿ ਮੇ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਅਲਂ ਦਾਨਿ ਮਯ੍ਹਂ ਇਮਿਨਾ ਆਰਾਮੇਨਾ’’ਤਿ ਧੁਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਅਭਿਯੁਞ੍ਜਕੋ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਸਚੇ ਸਯਮ੍ਪਿ ਕਤਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੋ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਚ ਪਨ ਸਾਮਿਕੇਨ ਧੁਰੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇਪਿ ਅਭਿਯੁਞ੍ਜਕੋ ਧੁਰਂ ਅਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾਵ ‘‘ਇਮਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪੀਲ਼ੇਤ੍ਵਾ ਮਮ ਆਣਾਪਵਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਕਿਙ੍ਕਾਰਪ੍ਪਟਿਸ੍ਸਾਵਿਭਾਵੇ ¶ ਨਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਦਾਤਬ੍ਬਭਾਵੇ ਸਉਸ੍ਸਾਹੋ ਹੋਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾਵ. ਅਥਾਪਿ ਅਭਿਯੁਞ੍ਜਕੋ ‘‘ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ¶ ਨ ਦਾਨਿ ਨਂ ਇਮਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਧੁਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਸਾਮਿਕੋ ਪਨ ਨ ਧੁਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਪਕ੍ਖਂ ਪਰਿਯੇਸਤਿ, ਕਾਲਂ ਆਗਮੇਤਿ, ‘‘ਲਜ੍ਜਿਪਰਿਸਂ ਤਾਵ ਲਭਾਮਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪੁਨ ਗਹਣੇਯੇਵ ਸਉਸ੍ਸਾਹੋ ਹੋਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿਯੇਵ. ਯਦਾ ਪਨ ਸੋਪਿ ‘‘ਨ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ, ਸਾਮਿਕੋਪਿ ‘‘ਨ ਲਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ – ਏਵਂ ਉਭੋਪਿ ਧੁਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਅਭਿਯੁਞ੍ਜਕਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਥ ਪਨ ਅਭਿਯੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕੁਰੁਮਾਨੋ ਅਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਸਾਮਿਕੇਨਪਿ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੇ ਅਕਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਸ੍ਸਾਮਿਕਭਾਵਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋਯੇਵ ਤਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪੁਪ੍ਫਂ ਵਾ ਫਲਂ ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਭਣ੍ਡਗ੍ਘੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ.
ਧਮ੍ਮਂ ਚਰਨ੍ਤੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਵਾ ਰਾਜਕੁਲੇ ਵਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਸਾਮਿਕਂ ਪਰਾਜੇਤੀਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਿਕਾਨਂ ਉਕ੍ਕੋਚਂ ਦਤ੍ਵਾ ਕੂਟਸਕ੍ਖਿਂ ਓਤਾਰੇਤ੍ਵਾ ਆਰਾਮਸਾਮਿਕਂ ਜਿਨਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਨ ਕੇਵਲਂ ਤਸ੍ਸੇਵ, ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸਾਧਨੇ ਪਵਤ੍ਤਾਨਂ ਕੂਟਵਿਨਿਚ੍ਛਯਿਕਾਨਮ੍ਪਿ ਕੂਟਸਕ੍ਖੀਨਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਵਸੇਨੇਵ ਪਰਾਜਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰੋ ਹਿ ਅਪਰਾਜਿਤੋਵ ਹੋਤਿ. ਧਮ੍ਮਂ ਚਰਨ੍ਤੋ ਪਰਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸਚੇਪਿ ਧਮ੍ਮੇਨ ਵਿਨਯੇਨ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਯਂ ਪਰਾਜਯਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ; ਏਵਮ੍ਪਿ ਮੁਸਾਵਾਦੇਨ ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਪੀਲ਼ਾਕਰਣਪਚ੍ਚਯਾ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ.
ਆਰਾਮਟ੍ਠਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਵਿਹਾਰਟ੍ਠਕਥਾ
੧੦੩. ਵਿਹਾਰਟ੍ਠੇਪਿ – ਚਤੂਹਿ ਠਾਨੇਹਿ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਅਭਿਯੋਗੇਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸਂ ਸਙ੍ਘਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਦਿਨ੍ਨਂ ਵਿਹਾਰਂ ਵਾ ਪਰਿਵੇਣਂ ਵਾ ਆਵਾਸਂ ਵਾ ਮਹਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਖੁਦ੍ਦਕਮ੍ਪਿ ਅਭਿਯੁਞ੍ਜਤੋ ਅਭਿਯੋਗੋ ਨ ਰੁਹਤਿ. ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿਤੁਮ੍ਪਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਾਭਾਵਤੋ. ਨ ਹੇਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬੇ ਚਾਤੁਦ੍ਦਿਸਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ¶ . ਦੀਘਭਾਣਕਾਦਿਭੇਦਸ੍ਸ ਪਨ ਗਣਸ੍ਸ ਏਕਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਵਾ ਸਨ੍ਤਕਂ ਅਭਿਯੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ¶ ਤੇ ਧੁਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਾਪੇਤੁਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਆਰਾਮੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ.
ਵਿਹਾਰਟ੍ਠਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਖੇਤ੍ਤਟ੍ਠਕਥਾ
੧੦੪. ਖੇਤ੍ਤਟ੍ਠੇਪਿ ¶ – ਖੇਤ੍ਤਂ ਤਾਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਖੇਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਯਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਣਂ ਵਾ ਅਪਰਣ੍ਣਂ ਵਾ ਜਾਯਤੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਸਾਲਿਆਦੀਨਿ ਸਤ੍ਤ ਧਞ੍ਞਾਨਿ; ਅਪਰਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਮੁਗ੍ਗਮਾਸਾਦੀਨਿ; ਉਚ੍ਛੁਖੇਤ੍ਤਾਦਿਕਮ੍ਪਿ ਏਤ੍ਥੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ. ਇਧਾਪਿ ਚਤੂਹਿ ਠਾਨੇਹਿ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਤਤ੍ਥਜਾਤਕੇ ਪਨ ਸਾਲਿਸੀਸਾਦੀਨਿ ਨਿਰੁਮ੍ਭਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਏਕਮੇਕਂ ਹਤ੍ਥੇਨੇਵ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਸਿਤੇਨ ਲਾਯਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਬਹੂਨਿ ਏਕਤੋ ਉਪ੍ਪਾਟੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਸ੍ਮਿਂ ਬੀਜੇ ਵਾ ਸੀਸੇ ਵਾ ਮੁਟ੍ਠਿਯਂ ਵਾ ਮੁਗ੍ਗਮਾਸਾਦਿਫਲੇ ਵਾ ਵਤ੍ਥੁ ਪੂਰਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਬਨ੍ਧਨਾ ਮੋਚਿਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਚ੍ਛਿਜ੍ਜਮਾਨੋ ਪਨ ਦਣ੍ਡਕੋ ਵਾ ਵਾਕੋ ਵਾ ਤਚੋ ਵਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੋਪਿ ਰਕ੍ਖਤਿ.
ਵੀਹਿਨਾਲ਼ਂ ਦੀਘਮ੍ਪਿ ਹੋਤਿ, ਯਾਵ ਅਨ੍ਤੋਨਾਲ਼ਤੋ ਵੀਹਿਸੀਸਦਣ੍ਡਕੋ ਨ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ, ਤਾਵ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਾਲ਼ਤੋ ਦਣ੍ਡਕਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਿਮਤਲੇ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇ ਭਣ੍ਡਗ੍ਘੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਸਿਤੇਨ ਲਾਯਿਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਤੋ ਪਨ ਮੁਟ੍ਠਿਗਤੇਸੁ ਹੇਟ੍ਠਾ ਛਿਨ੍ਨੇਸੁਪਿ ਸਚੇ ਸੀਸਾਨਿ ਜਟਿਤਾਨਿ, ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਤਾਵ. ਵਿਜਟੇਤ੍ਵਾ ਪਨ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਉਕ੍ਖਿਪਤੋ ਸਚੇ ਵਤ੍ਥੁ ਪੂਰਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਾਮਿਕੇਹਿ ਪਨ ਲਾਯਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਸਭੁਸਂ ਵਾ ਅਭੁਸਂ ਵਾ ਕਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਤੋ ਯੇਨ ਵਤ੍ਥੁ ਪੂਰਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਹਿਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਪ੍ਫੋਟੇਤ੍ਵਾ ਸਾਰਮੇਵ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾਵ. ਮਦ੍ਦਨਪਪ੍ਫੋਟਨੇਸੁ ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਭਾਜਨਗਤੇ ਕਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਭਿਯੋਗੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੋ ਏਵ.
ਖੀਲਸਙ੍ਕਮਨਾਦੀਸੁ ਪਥਵੀ ਨਾਮ ਅਨਗ੍ਘਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਚੇ ਏਕੇਨੇਵ ਖੀਲੇਨ ਇਤੋ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਥਵਿਪ੍ਪਦੇਸਂ ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਖੀਲੇ ਨਾਮਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਸਙ੍ਕਾਮਿਤਮਤ੍ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਚ, ਯੇ ਚਸ੍ਸ ਏਕਚ੍ਛਨ੍ਦਾ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਪਨ ¶ ਦ੍ਵੀਹਿ ਖੀਲੇਹਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਪਠਮੇ ਖੀਲੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ; ਦੁਤਿਯੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਤੀਹਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਪਠਮੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਦੁਤਿਯੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਤਤਿਯੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਏਵਂ ਬਹੁਕੇਸੁਪਿ ਅਵਸਾਨੇ ਦ੍ਵੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਅਵਸਾਨੇ ¶ ¶ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਏਕੇਨ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਇਤਰੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੇਨ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ.
ਰਜ੍ਜੁਂ ਵਾਤਿ ‘‘ਮਮ ਸਨ੍ਤਕਂ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਞਾਪੇਤੁਕਾਮੋ ਰਜ੍ਜੁਂ ਵਾ ਪਸਾਰੇਤਿ, ਯਟ੍ਠਿਂ ਵਾ ਪਾਤੇਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ‘‘ਇਦਾਨਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਯੋਗੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਤੇਸਂ ਪਠਮੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਦੁਤਿਯੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਵਤਿਂ ਵਾਤਿ ਪਰਸ੍ਸ ਖੇਤ੍ਤਂ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਵਸੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਤੁਕਾਮੋ ਦਾਰੂਨਿ ਨਿਖਣਤਿ, ਪਯੋਗੇ ਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਗਤੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਗਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਤਤ੍ਤਕੇਨ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਸਾਖਾਪਰਿਵਾਰੇਨੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਸਾਖਾਪਾਤਨੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਏਵਂ ਯੇਨ ਯੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਪਯੋਗੇਹਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਅਵਸਾਨੇ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਏਕੇਨ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਇਤਰੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਮਰਿਯਾਦਂ ਵਾਤਿ ਪਰਸ੍ਸ ਖੇਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਮ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਞਾਪੇਤੁਕਾਮੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਖੇਤ੍ਤਮਰਿਯਾਦਂ
ਕੇਦਾਰਪਾਲ਼ਿਂ ਯਥਾ ਪਰਸ੍ਸ ਖੇਤ੍ਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਏਵਂ ਸਙ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਪਂਸੁਮਤ੍ਤਿਕਾਦੀਹਿ ਵਾ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਵਿਤ੍ਥਤਂ ਕਰੋਤਿ, ਅਕਤਂ ਵਾ ਪਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ਪੁਰਿਮਪਯੋਗੇਹਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਛਿਮਾਨਂ ਏਕੇਨ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਇਤਰੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਨ੍ਤਿ.
ਖੇਤ੍ਤਟ੍ਠਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਵਤ੍ਥੁਟ੍ਠਕਥਾ
੧੦੫. ਵਤ੍ਥੁਟ੍ਠੇਪਿ – ਵਤ੍ਥੁਂ ਤਾਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਵਤ੍ਥੁ ਨਾਮ ‘‘ਆਰਾਮਵਤ੍ਥੁ ਵਿਹਾਰਵਤ੍ਥੂ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਬੀਜਂ ਵਾ ਉਪਰੋਪਕੇ ਵਾ ਅਰੋਪੇਤ੍ਵਾਵ ਕੇਵਲਂ ਭੂਮਿਂ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪਾਕਾਰਾਨਂ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਪੁਪ੍ਫਾਰਾਮਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਠਪਿਤੋ ਭੂਮਿਭਾਗੋ ਆਰਾਮਵਤ੍ਥੁ ਨਾਮ. ਏਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਏਕਵਿਹਾਰਪਰਿਵੇਣਆਵਾਸਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਠਪਿਤੋ ਭੂਮਿਭਾਗੋ ਵਿਹਾਰਵਤ੍ਥੁ ਨਾਮ. ਯੋਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਆਰਾਮੋ ¶ ਚ ਵਿਹਾਰੋ ਚ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਵਿਨਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਮਤ੍ਤੋ ਠਿਤੋ, ਆਰਾਮਵਿਹਾਰਕਿਚ੍ਚਂ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਸੋਪਿ ਆਰਾਮਵਿਹਾਰਵਤ੍ਥੁਸਙ੍ਗਹੇਨੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ. ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਖੇਤ੍ਤਟ੍ਠੇ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸੋਯੇਵਾਤਿ.
ਵਤ੍ਥੁਟ੍ਠਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੦੬. ਗਾਮਟ੍ਠੇ ¶ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.
ਅਰਞ੍ਞਟ੍ਠਕਥਾ
੧੦੭. ਅਰਞ੍ਞਟ੍ਠੇ ¶ – ਅਰਞ੍ਞਂ ਤਾਵ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਰਞ੍ਞਂ ਨਾਮ ਯਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਅਰਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਅਰਞ੍ਞਂ ਨਾਮ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਮ੍ਪਿ; ਇਧ ਪਨ ਯਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਸਾਰਕ੍ਖਂ, ਯਤੋ ਨ ਵਿਨਾ ਮੂਲੇਨ ਕਟ੍ਠਲਤਾਦੀਨਿ ਗਹੇਤੁਂ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਯਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ‘‘ਅਰਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ – ‘‘ਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਭਾਵੋ ਅਰਞ੍ਞਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਂ. ਯਂ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਰਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣੇਨ ਅਰਞ੍ਞਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਞ੍ਚ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਤਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਅਰਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਆਰਾਮਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸੋ.
ਤਤ੍ਥਜਾਤਕੇਸੁ ਪਨੇਤ੍ਥ ਏਕਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਮਹਗ੍ਘਰੁਕ੍ਖੇ ਛਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਲਤਂ ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ ਵੇਤ੍ਤੋਪਿ ਲਤਾਪਿ ਲਤਾ ਏਵ; ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਵੇਤ੍ਤੋ ਵਾ ਲਤਾ ਵਾ ਦੀਘਾ ਹੋਤਿ, ਮਹਾਰੁਕ੍ਖੇ ਚ ਗਚ੍ਛੇ ਚ ਵਿਨਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਗਤਾ, ਸਾ ਮੂਲੇ ਛਿਨ੍ਨਾਪਿ ਅਵਹਾਰਂ ਨ ਜਨੇਤਿ ਅਗ੍ਗੇ ਛਿਨ੍ਨਾਪਿ, ਯਦਾ ਪਨ ਅਗ੍ਗੇਪਿ ਮੂਲੇਪਿ ਛਿਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਅਵਹਾਰਂ ਜਨੇਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ ਪਨ ਰੁਕ੍ਖਤੋ ਮੋਚਿਤਮਤ੍ਤਾ ਅਵਹਾਰਂ ਜਨੇਤਿ.
ਤਿਣਂ ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਿਣਂ ਵਾ ਹੋਤੁ ਪਣ੍ਣਂ ਵਾ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਿਣਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਗਹਿਤਂ; ਤਂ ਗੇਹਚ੍ਛਦਨਾਦੀਨਮਤ੍ਥਾਯ ਪਰੇਹਿ ਛਿਨ੍ਨਂ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਭਣ੍ਡਗ੍ਘੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਤਿਣਪਣ੍ਣਮੇਵ, ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਵਾਕਛਲ੍ਲਿ ਆਦਿ, ਯਤ੍ਥ ਸਾਮਿਕਾ ਸਾਲਯਾ, ਤਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਭਣ੍ਡਗ੍ਘੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਤਚ੍ਛੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤੋ ਅਦ੍ਧਗਤੋਪਿ ਰੁਕ੍ਖੋ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਯੋ ਪਨ ਅਗ੍ਗੇ ਚ ਮੂਲੇ ਚ ਛਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਸਾਖਾਪਿਸ੍ਸ ਪੂਤਿਕਾ ¶ ਜਾਤਾ, ਛਲ੍ਲਿਯੋਪਿ ਗਲ਼ਿਤਾ, ‘‘ਅਯਂ ਸਾਮਿਕੇਹਿ ਛਡ੍ਡਿਤੋ’’ਤਿ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਲਕ੍ਖਣਚ੍ਛਿਨ੍ਨਸ੍ਸਾਪਿ ਯਦਾ ਲਕ੍ਖਣਂ ਛਲ੍ਲਿਯਾ ਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਗੇਹਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਰੁਕ੍ਖੇ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਯਦਾ ਤਾਨਿ ਕਤਾਨਿ ਅਜ੍ਝਾਵੁਤ੍ਥਾਨਿ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਦਾਰੂਨਿਪਿ ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਸ੍ਸੇਨ ਚ ਆਤਪੇਨ ਚ ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਈਦਿਸਾਨਿਪਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਛਡ੍ਡਿਤਾਨੀ’’ਤਿ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਅਰਞ੍ਞਸਾਮਿਕਾ ਏਤੇਸਂ ਅਨਿਸ੍ਸਰਾ. ਯੇਹਿ ਅਰਞ੍ਞਸਾਮਿਕਾਨਂ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਦਤ੍ਵਾ ¶ ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ, ਤੇ ਏਵ ਇਸ੍ਸਰਾ, ਤੇਹਿ ਚ ਤਾਨਿ ਛਡ੍ਡਿਤਾਨਿ, ਨਿਰਾਲਯਾ ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਾਤਿ.
ਯੋਪਿ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਠਮਂਯੇਵ ਅਰਞ੍ਞਪਾਲਾਨਂ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਦਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਰੁਚਿਤੇ ਰੁਕ੍ਖੇ ਗਾਹਾਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤੇਸਂ ਆਰਕ੍ਖਟ੍ਠਾਨਂ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾਪਿ ਯਥਾਰੁਚਿਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਗਨ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਥਾਪਿ ਪਵਿਸਨ੍ਤੋ ਅਦਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੋ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਰੁਕ੍ਖੇ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੋ ਤੇਸਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਦਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਵਟ੍ਟਤਿ ਏਵ. ਅਥਾਪਿ ਆਭੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ ‘‘ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ, ‘‘ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਦਾਤਬ੍ਬਮੇਵ. ਸਚੇ ਕੋਚਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਗਨ੍ਤੁਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਲਦ੍ਧਕਪ੍ਪਮੇਵ, ਗਨ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਕੋਚਿ ਇਸ੍ਸਰਜਾਤਿਕੋ ਧਨਂ ਅਦਤ੍ਵਾਵ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਾਗਂ ਮਾ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਵਾਰੇਤਿ, ਅਰਞ੍ਞਪਾਲਾ ਚ ‘‘ਮਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਤਾਪਸਾਨਞ੍ਚ ਭਾਗਂ ਅਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਕੁਤੋ ਲਚ੍ਛਾਮ, ਦੇਥ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਦਾਤਬ੍ਬਮੇਵ.
ਯੋ ਪਨ ਅਰਞ੍ਞਪਾਲੇਸੁ ਨਿਦ੍ਦਾਯਨ੍ਤੇਸੁ ਵਾ ਕੀਲ਼ਾਪਸੁਤੇਸੁ ਵਾ ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਵਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੁਹਿਂ ਅਰਞ੍ਞਪਾਲਾ’’ਤਿ ਪਕ੍ਕੋਸਿਤ੍ਵਾਪਿ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਯੋਪਿ ਆਰਕ੍ਖਟ੍ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਿ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਾ ਅਞ੍ਞਵਿਹਿਤੋ ਵਾ ਅਸ੍ਸਤਿਯਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮੇਵ. ਯਸ੍ਸਾਪਿ ਤਂ ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚੋਰੋ ਵਾ ਹਤ੍ਥੀ ਵਾ ਵਾਲ਼ਮਿਗੋ ਵਾ ਮਹਾਮੇਘੋ ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਹਤਿ, ਸੋ ਚ ਤਮ੍ਹਾ ਉਪਦ੍ਦਵਾ ਮੁਚ੍ਚਿਤੁਕਮ੍ਯਤਾਯ ਸਹਸਾ ਤਂ ਠਾਨਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾਵ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ ਪਨ ਹੋਤਿ. ਇਦਂ ਪਨ ਅਰਞ੍ਞੇ ਆਰਕ੍ਖਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਸੁਙ੍ਕਘਾਤਤੋਪਿ ਗਰੁਕਤਰਂ. ਸੁਙ੍ਕਘਾਤਸ੍ਸ ਹਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਅਨੋਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਦੂਰਤੋਵ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਇਦਂ ਪਨ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਕਾਸੇਨ ਗਚ੍ਛਤੋਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.
ਅਰਞ੍ਞਟ੍ਠਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਉਦਕਕਥਾ
੧੦੮. ਉਦਕੇ ¶ ਪਨ – ਭਾਜਨਗਤਨ੍ਤਿ ਉਦਕਦੁਲ੍ਲਭਕਾਲੇ ਉਦਕਮਣਿਕਾਦੀਸੁ ਭਾਜਨੇਸੁ ਸਙ੍ਗੋਪੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ; ਤਂ ਯਸ੍ਮਿਂ ਭਾਜਨੇ ਠਪਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਭਾਜਨਂ ਆਵਿਞ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਛਿਦ੍ਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀਤਲ਼ਾਕੇਸੁ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਜਨਂ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ¶ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਿਤੇਲੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਮਰਿਯਾਦਚ੍ਛੇਦਨੇ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਕਭੂਤਗਾਮੇਨ ਸਦ੍ਧਿਮ੍ਪਿ ਮਰਿਯਾਦਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਪਯੋਗਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਤਞ੍ਚ ਪਨ ਪਹਾਰੇ ਪਹਾਰੇ ਹੋਤਿ. ਅਨ੍ਤੋਠਤ੍ਵਾ ਬਹਿਮੁਖੋ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਬਹਿ ਅਨ੍ਤੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਬਹਿ ਠਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਮੁਖੋ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ¶ ਅਨ੍ਤੋਅਨ੍ਤੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਬਹਿ ਚ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਮਜ੍ਝੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਮਰਿਯਾਦਂ ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਾਵੋ ਪਕ੍ਕੋਸਤਿ, ਗਾਮਦਾਰਕੇਹਿ ਵਾ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤਿ, ਤਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਖੁਰੇਹਿ ਮਰਿਯਾਦਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਛਿਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ. ਮਰਿਯਾਦਂ ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਾਵੋ ਉਦਕੇ ਪਵੇਸੇਤਿ, ਗਾਮਦਾਰਕੇਹਿ ਵਾ ਪਵੇਸਾਪੇਤਿ, ਤਾਹਿ ਉਟ੍ਠਾਪਿਤਵੀਚਿਯੋ ਮਰਿਯਾਦਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਗਾਮਦਾਰਕੇ ਵਾ ‘‘ਉਦਕੇ ਕੀਲ਼ਥਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਕੀਲ਼ਨ੍ਤੇ ਵਾ ਉਤ੍ਰਾਸੇਤਿ, ਤੇਹਿ ਉਟ੍ਠਾਪਿਤਵੀਚਿਯੋਪਿ ਮਰਿਯਾਦਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਅਨ੍ਤੋਉਦਕੇ ਜਾਤਰੁਕ੍ਖਂ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਾਪੇਤਿ, ਤੇਨਪਿ ਪਤਨ੍ਤੇਨ ਉਟ੍ਠਾਪਿਤਵੀਚਿਯੋ ਮਰਿਯਾਦਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਛਿਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ. ਮਰਿਯਾਦਂ ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਲ਼ਾਕਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯ ਤਲ਼ਾਕਤੋ ਨਿਬ੍ਬਹਨਉਦਕਂ ਵਾ ਨਿਦ੍ਧਮਨਤੁਮ੍ਬਂ ਵਾ ਪਿਦਹਤਿ, ਅਞ੍ਞਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਵਾ ਉਦਕਂ ਯਥਾ ਏਤ੍ਥ ਪਵਿਸਤਿ, ਏਵਂ ਪਾਲ਼ਿਂ ਵਾ ਬਨ੍ਧਤਿ, ਮਾਤਿਕਂ ਵਾ ਉਜੁਕਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿਭਾਗੇ ਠਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਤਲ਼ਾਕਂ ਵਾ ਭਿਨ੍ਦਤਿ, ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਉਦਕਂ ਮਰਿਯਾਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਛਿਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਉਦਕਗ੍ਘਾਨੁਰੂਪੇਨ ਅਵਹਾਰੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ.
ਨਿਦ੍ਧਮਨਪਨਾਲ਼ਿਂ ਉਗ੍ਘਾਟੇਤ੍ਵਾ ਨੀਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਚੇ ਪਨ ਤੇਨ ਮਰਿਯਾਦਾਯ ਦੁਬ੍ਬਲਾਯ ਕਤਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਨਾਣਤ੍ਤੇਹਿ ਗਾਮਦਾਰਕੇਹਿ ਆਰੋਪਿਤਾ ਵਾ ਗਾਵਿਯੋ ਖੁਰੇਹਿ ਮਰਿਯਾਦਂ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋਯੇਵ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਅਨਾਣਤ੍ਤੇਹਿ ਵਾ ਗਾਮਦਾਰਕੇਹਿ ਉਦਕੇ ਪਵੇਸਿਤਾ ਵੀਚਿਯੋ ਉਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਗਾਮਦਾਰਕਾ ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਾ ਉਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੋਉਦਕੇ ਵਾ ਰੁਕ੍ਖੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਛਿਜ੍ਜਮਾਨੋ ¶ ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ਉਟ੍ਠਾਪਿਤਾ ਵੀਚਿਯੋ ਮਰਿਯਾਦਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਸਚੇਪਿ ਮਰਿਯਾਦਂ ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸੁਕ੍ਖਤਲ਼ਾਕਸ੍ਸ ਉਦਕਨਿਬ੍ਬਹਨਟ੍ਠਾਨਂ ¶ ਵਾ ਉਦਕਨਿਦ੍ਧਮਨਤੁਮ੍ਬਂ ਵਾ ਪਿਦਹਤਿ, ਅਞ੍ਞਤੋ ਗਮਨਮਗ੍ਗੇ ਵਾ ਪਾਲ਼ਿਂ ਬਨ੍ਧਤਿ, ਸੁਕ੍ਖਮਾਤਿਕਂ ਵਾ ਉਜੁਕਂ ਕਰੋਤਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਦੇਵੇ ਵੁਟ੍ਠੇ ਉਦਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਰਿਯਾਦਂ ਭਿਨ੍ਦਤਿ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ.
ਯੋ ਪਨ ਨਿਦਾਘੇ ਸੁਕ੍ਖਵਾਪਿਯਾ ਮਰਿਯਾਦਂ ਯਾਵ ਤਲਂ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਦੇਵੇ ਵੁਟ੍ਠੇ ਆਗਤਾਗਤਂ ਉਦਕਂ ਪਲਾਯਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਯਤ੍ਤਕਂ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਸਸ੍ਸਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਤੋ ਪਾਦਮਤ੍ਤਗ੍ਘਨਕਮ੍ਪਿ ਅਦੇਨ੍ਤੋ ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਅਸ੍ਸਮਣੋ ਹੋਤਿ.
ਯਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਂ ਤਲ਼ਾਕਂ ਹੋਤਿ; ਤਲ਼ਾਕੇ ਉਦਕਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਇਸ੍ਸਰਾ. ਹੇਟ੍ਠਤੋ ਪਨਸ੍ਸ ਸਸ੍ਸਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਸਸ੍ਸਪਾਲਨਤ੍ਥਂ ਤਲ਼ਾਕਤੋ ਮਹਾਮਾਤਿਕਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਖੇਤ੍ਤਮਜ੍ਝੇਨ ਯਾਤਿ, ਸਾਪਿ ਸਦਾ ਸਨ੍ਦਨਕਾਲੇ ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਾ. ਤਤੋ ਪਨ ਖੁਦ੍ਦਕਮਾਤਿਕਾ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ¶ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੇਦਾਰੇਸੁ ਉਦਕਂ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਦੇਨ੍ਤਿ. ਨਿਦਾਘਸਮਯੇਵ ਉਦਕੇ ਮਨ੍ਦੀਭੂਤੇ ਵਾਰੇਨ ਉਦਕਂ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਯੋ ਉਦਕਵਾਰੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਨ ਲਭਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਸ੍ਸਾਨਿ ਮਿਲਾਯਨ੍ਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਵਾਰੇ ਅਞ੍ਞੋ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰੇਸਂ ਖੁਦ੍ਦਕਮਾਤਿਕਾਤੋ ਵਾ ਕੇਦਾਰਤੋ ਵਾ ਉਦਕਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਪਰਸ੍ਸ ਵਾ ਮਾਤਿਕਂ ਵਾ ਕੇਦਾਰਂ ਵਾ ਪਵੇਸੇਤਿ, ਅਟਵਿਮੁਖਂ ਵਾ ਵਾਹੇਤਿ, ਅਵਹਾਰੋ ਵਸ੍ਸ ਹੋਤਿ.
ਯੋਪਿ ‘‘ਚਿਰੇਨ ਮੇ ਉਦਕਵਾਰੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਇਦਞ੍ਚ ਸਸ੍ਸਂ ਮਿਲਾਯਤੀ’’ਤਿ ਪਰੇਸਂ ਕੇਦਾਰੇ
ਪਵਿਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਦਕਸ੍ਸ ਪਵਿਸਨਮਗ੍ਗਂ ਪਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੇਦਾਰਂ ਪਵੇਸੇਤਿ, ਅਵਹਾਰੋ ਏਵ. ਸਚੇ ਪਨ ਤਲ਼ਾਕਤੋ ਅਨਿਗ੍ਗਤੇ ਪਰੇਸਂ ਮਾਤਿਕਾਮੁਖਂ ਅਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇਵ ਉਦਕੇ ਸੁਕ੍ਖਮਾਤਿਕਂਯੇਵ ਯਥਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਉਦਕਂ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਕੇਦਾਰੇ ਅਪ੍ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋਯੇਵ ਕੇਦਾਰਂ ਪਵਿਸਤਿ, ਏਵਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਬਨ੍ਧਤਿ. ਅਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇ ਬਦ੍ਧਾ ਸੁਬਦ੍ਧਾ, ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇ ਬਦ੍ਧਾ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਤਲ਼ਾਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਨਿਦ੍ਧਮਨਪਨਾਲ਼ਿਂ ਉਗ੍ਘਾਟੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੇਦਾਰਂ ਪਵੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਨਤ੍ਥਿ ¶ ਅਵਹਾਰੋ. ਕਸ੍ਮਾ? ਤਲ਼ਾਕਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਖੇਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ. ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਯਾਦੀਸੁ ਪਨ ‘‘ਅਵਹਾਰੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ¶ ‘‘ਵਤ੍ਥੁਂ ਕਾਲਞ੍ਚ ਦੇਸਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਨ ਸਮੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ.
ਉਦਕਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਦਨ੍ਤਪੋਨਕਥਾ
੧੦੯. ਦਨ੍ਤਪੋਣਂ ਆਰਾਮਟ੍ਠਕਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਯੋ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਵੇਤਨਭਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦੇਵਸਿਕਂ ਵਾ ਪਕ੍ਖਮਾਸਵਾਰੇਨ ਵਾ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਆਹਰਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਪਿ ਯਾਵ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਪੇਤਿ, ਤਾਵ ਤਸ੍ਸੇਵ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਭਣ੍ਡਗ੍ਘੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥਜਾਤਕਂ ਪਨ ਗਰੁਭਣ੍ਡਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਰਕ੍ਖਿਤਗੋਪਿਤਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਭਣ੍ਡਗ੍ਘੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਗਣਪੁਗ੍ਗਲਗਿਹਿਮਨੁਸ੍ਸਸਨ੍ਤਕੇਪਿ ਛਿਨ੍ਨਕੇ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕੇ ਚ. ਤੇਸਂ ਆਰਾਮੁਯ੍ਯਾਨਭੂਮੀਸੁ ਜਾਤਂ ਸਾਮਣੇਰਾ ਵਾਰੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਆਹਰਨ੍ਤਾ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾਨਮ੍ਪਿ ਆਹਰਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਯਾਵ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਂ ਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਸਬ੍ਬਂ ਤੇਸਂਯੇਵ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਮ੍ਪਿ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਭਣ੍ਡਗ੍ਘੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਯਦਾ ਪਨ ਤੇ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਟਿਚ੍ਛਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਮਾਲ਼ਕੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ‘‘ਯਥਾਸੁਖਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੂ’’ਤਿ; ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਵਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਵਤ੍ਤਂ ਪਨ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ. ਯੋ ਹਿ ਦੇਵਸਿਕਂ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਓਸਰਤਿ, ਤੇਨ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਏਕਮੇਵ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਯੋ ਪਨ ¶ ਦੇਵਸਿਕਂ ਨ ਓਸਰਤਿ, ਪਧਾਨਘਰੇ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਸਵਨੇ ਵਾ ਉਪੋਸਥਗ੍ਗੇ ਵਾ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤੇਨ ਪਮਾਣਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਞ੍ਚਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਖਾਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਤੇਸੁ ਖੀਣੇਸੁ ਸਚੇ ਪੁਨਪਿ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਮਾਲ਼ਕੇ ਬਹੂਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿਯੇਵ, ਪੁਨਪਿ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਖਾਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਯਦਿ ਪਨ ਪਮਾਣਂ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਆਹਰਤਿ, ਤੇਸੁ ਅਕ੍ਖੀਣੇਸੁਯੇਵ ਮਾਲ਼ਕੇ ਖੀਯਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਕੇਚਿ ਥੇਰਾ ‘‘ਯੇਹਿ ਗਹਿਤਾਨਿ, ਤੇ ਪਟਿਆਹਰਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਕੇਚਿ ‘‘ਖਾਦਨ੍ਤੁ, ਪੁਨ ਸਾਮਣੇਰਾ ਆਹਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਵਾਦਪਰਿਹਰਣਤ੍ਥਂ ¶ ਪਮਾਣਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਂ. ਗਹਣੇ ਪਨ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਮਗ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨਾਪਿ ਏਕਂ ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਥਵਿਕਾਯ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.
ਦਨ੍ਤਪੋਨਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਵਨਪ੍ਪਤਿਕਥਾ
੧੧੦. ਵਨਸ੍ਸ ¶ ਪਤੀਤਿ ਵਨਪ੍ਪਤਿ; ਵਨਜੇਟ੍ਠਕਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਇਧ ਪਨ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਰੁਕ੍ਖੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ ਅਮ੍ਬਲਬੁਜਪਨਸਾਦਿਕੋ. ਯਤ੍ਥ ਵਾ ਪਨ ਮਰਿਚਵਲ੍ਲਿਆਦੀਨਿ ਆਰੋਪੇਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਛਿਜ੍ਜਮਾਨੋ ਸਚੇ ਏਕਾਯਪਿ ਛਲ੍ਲਿਯਾ ਵਾ ਵਾਕੇਨ ਵਾ ਸਕਲਿਕਾਯ ਵਾ ਫੇਗ੍ਗੁਨਾ ਵਾ ਸਮ੍ਬਦ੍ਧੋਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਯਂ ਪਤਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾਵ.
ਯੋ ਪਨ ਛਿਨ੍ਨੋਪਿ ਵਲ੍ਲੀਹਿ ਵਾ ਸਾਮਨ੍ਤਰੁਕ੍ਖਸਾਖਾਹਿ ਵਾ ਸਮ੍ਬਦ੍ਧੋ ਸਨ੍ਧਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ਉਜੁਕਮੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪਤਨ੍ਤੋ ਵਾ ਭੂਮਿਂ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਹਾਰੋ, ਅਵਹਾਰੋ ਏਵ ਹੋਤਿ. ਯੋਪਿ ਕਕਚੇਨ ਛਿਨ੍ਨੋ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਵਿਯ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
ਯੋ ਪਨ ਰੁਕ੍ਖਂ ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਚਾਲੇਤ੍ਵਾ ਪਾਤੇਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਚਾਲਾਪੇਤਿ; ਅਞ੍ਞਂ ਵਾਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਰੁਕ੍ਖਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਤਿ, ਪਰੇਨ ਵਾ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਾਪੇਤਿ; ਮਕ੍ਕਟੇ ਵਾ ਪਰਿਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਆਰੋਪੇਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਆਰੋਪਾਪੇਤਿ; ਵਗ੍ਗੁਲਿਯੋ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਆਰੋਪੇਤਿ, ਪਰੇਨ ਵਾ ਆਰੋਪਾਪੇਤਿ; ਤਾ ਤਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਪਾਤੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਵਹਾਰੋ.
ਸਚੇ ਪਨ ਤੇਨ ਰੁਕ੍ਖੇ ਦੁਬ੍ਬਲੇ ਕਤੇ ਅਞ੍ਞੋ ਅਨਾਣਤ੍ਤੋ ਏਵ ਤਂ ਚਾਲੇਤ੍ਵਾ ਪਾਤੇਤਿ,
ਰੁਕ੍ਖੇਨ ਵਾ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਮਕ੍ਕਟਾ ਵਾ ਵਗ੍ਗੁਲਿਯੋ ਵਾ ਆਰੋਹਨ੍ਤਿ, ਪਰੋ ਵਾ ਅਨਾਣਤ੍ਤੋ ਆਰੋਪੇਤਿ, ਸਯਂ ਵਾ ਏਸ ਵਾਤਮੁਖਂ ਸੋਧੇਤਿ, ਬਲਵਵਾਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰੁਕ੍ਖਂ ਪਾਤੇਤਿ; ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਵਾਤਮੁਖਸੋਧਨਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਵਾਤੇ ਸੁਕ੍ਖਮਾਤਿਕਾਯ ਉਜੁਕਰਣਾਦੀਹਿ ¶ ਸਮੇਤਿ, ਨੋ ਅਞ੍ਞਥਾ. ਰੁਕ੍ਖਂ ਆਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥੇਨ ਵਾ ਆਕੋਟੇਤਿ, ਅਗ੍ਗਿਂ ਵਾ ਦੇਤਿ, ਮਣ੍ਡੁਕਕਣ੍ਟਕਂ ਵਾ ਵਿਸਂ ਵਾ ਆਕੋਟੇਤਿ, ਯੇਨ ਸੋ ਮਰਤਿ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮੇਵਾਤਿ.
ਵਨਪ੍ਪਤਿਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਹਰਣਕਕਥਾ
੧੧੧. ਹਰਣਕੇ ¶ ¶ – ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਹਰਣਕਂ ਭਣ੍ਡਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੋ ਆਮਸਤੀਤਿ ਪਰਂ ਸੀਸਭਾਰਾਦੀਹਿ ਭਣ੍ਡਂ ਆਦਾਯ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਏਤਂ ਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵੇਗੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਮਸਤਿ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਅਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਫਨ੍ਦਾਪੇਤੀਤਿ ਆਕਡ੍ਢਨਵਿਕਡ੍ਢਨਂ ਕਰੋਤਿ, ਸਾਮਿਕੋ ਨ ਮੁਞ੍ਚਤਿ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਤੀਤਿ ਆਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਮੋਚੇਤਿ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਤਂ ਭਣ੍ਡਸਾਮਿਕੋ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਪੋਥੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਮੋਚਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਠਮਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕੋ. ਸੀਸਤੋ ਵਾ ਕਣ੍ਣਤੋ ਵਾ ਗੀਵਤੋ ਵਾ ਹਤ੍ਥਤੋ ਵਾ ਅਲਙ੍ਕਾਰਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੀਸਾਦੀਹਿ ਮੋਚਿਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਹਤ੍ਥੇ ਪਨ ਵਲਯਂ ਵਾ ਕਟਕਂ ਵਾ ਅਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਬਾਹਂ ਘਂਸਨ੍ਤੋਵ ਅਪਰਾਪਰਂ ਵਾ ਸਾਰੇਤਿ, ਆਕਾਸਗਤਂ ਵਾ ਕਰੋਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾਵ. ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਚੀਵਰਵਂਸੇਸੁ ਵਲਯਮਿਵ ਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਜਨੇਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਤ੍ਤਾ. ਸਵਿਞ੍ਞਾਣਕਕੋਟ੍ਠਾਸਗਤਞ੍ਹਿ ਯਾਵ ਤਤੋ ਨ ਨੀਹਟਂ, ਤਾਵ ਤਤ੍ਥੇਵ ਹੋਤਿ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਅਙ੍ਗੁਲਿਮੁਦ੍ਦਿਕਪਾਦਕਟਕਕਟੂਪਗਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨੇਸੁ.
ਯੋ ਪਨ ਪਰਸ੍ਸ ਨਿਵਤ੍ਥਸਾਟਕਂ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਪਰੋ ਚ ਸਲਜ੍ਜਿਤਾਯ ਸਹਸਾ ਨ ਮੁਞ੍ਚਤਿ, ਏਕੇਨਨ੍ਤੇਨ ਚੋਰੋ ਕਡ੍ਢਤਿ, ਏਕੇਨਨ੍ਤੇਨ ਪਰੋ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾਵ. ਪਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਥਾਪਿ ਤਂ ਕਡ੍ਢਨ੍ਤਸ੍ਸ ਛਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਏਕਦੇਸੋ ਹਤ੍ਥਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਚ ਪਾਦਂ ਅਗ੍ਘਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ. ਸਹਭਣ੍ਡਹਾਰਕਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਭਣ੍ਡਹਾਰਕਂ ਭਣ੍ਡਂ ਨੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਤੋ ਯਾਹੀ’’ਤਿ ਭਣ੍ਡਹਾਰਕਂ ਤਜ੍ਜੇਤਿ, ਸੋ ਭੀਤੋ ਚੋਰੇਨ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਦਿਸਾਭਿਮੁਖੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਪਾਦਂ ਸਙ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਚੋਰਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ; ਦੁਤਿਯੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪਾਤਾਪੇਤੀਤਿ ਅਥਾਪਿ ਚੋਰੋ ਭਣ੍ਡਹਾਰਕਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਆਵੁਧਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਾਸਙ੍ਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਾਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤੁਕਾਮੋ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਸਨ੍ਤਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਪਾਤਾਪੇਤਿ, ਪਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਪਾਤਾਪੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿ ਪਨ ਪਰਿਕਪ੍ਪਵਸੇਨ ¶ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯੋ ਹਿ ਭਣ੍ਡਂ ਪਾਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਂ ਮਮ ਰੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਪਾਤਾਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਾਤਾਪਨੇ ਚ ਆਮਸਨੇ ¶ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਫਨ੍ਦਾਪਨੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਪਾਦਗ੍ਘਨਕਸ੍ਸ ਠਾਨਾ ਚਾਵਨੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਤਂ ਪਚ੍ਛਾ ਪਟਿਪਾਤਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਮੁਞ੍ਚਤੋਪਿ ਨਤ੍ਥਿਯੇਵ ਸਮਣਭਾਵੋ. ਯੋਪਿ ਭਣ੍ਡਹਾਰਕਂ ¶ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਨੁਬਨ੍ਧਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਿਟ੍ਠ, ਤਿਟ੍ਠ, ਭਣ੍ਡਂ ਪਾਤੇਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਾਤਾਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਤੇਨ ਹਤ੍ਥਤੋ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਯੋ ਪਨ ‘‘ਤਿਟ੍ਠ ਤਿਟ੍ਠਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ‘‘ਪਾਤੇਹੀ’’ਤਿ ਨ ਵਦਤਿ; ਇਤਰੋ ਚ ਤਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਚੇ ਏਸ ਮਂ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯ, ਘਾਤੇਯ੍ਯਾਪਿ ਮ’’ ਨ੍ਤਿ ਸਾਲਯੋਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਗਹਨਟ੍ਠਾਨੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਪੁਨ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਕ੍ਕਮਤਿ, ਪਾਤਨਪਚ੍ਚਯਾ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਨ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਣ੍ਹਤੋ ਉਦ੍ਧਾਰੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਥ ਪਨਸ੍ਸ ਏਵਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਮਯਾ ਪਾਤਾਪੇਨ੍ਤੇਨੇਵ ਇਦਂ ਮਮ ਸਨ੍ਤਕਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਨਂ ਸਕਸਞ੍ਞਾਯ ਗਣ੍ਹਾਤਿ; ਗਹਣੇ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ ਪਨ ਹੋਤਿ. ‘‘ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ‘‘ਸੋ ਇਮਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਗਤੋ, ਅਨਜ੍ਝਾਵੁਤ੍ਥਕਂ ਦਾਨਿ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਪਂਸੁਕੂਲਸਞ੍ਞਾਯ ਗਣ੍ਹਤੋਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਅਥ ਪਨ ਸਾਮਿਕੋ ‘‘ਤਿਟ੍ਠ ਤਿਟ੍ਠਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਦਾਨਿ ਇਦਂ ਮਯ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਰਾਲਯੋ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਪਲਾਯਤਿ, ਤਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਣ੍ਹਤੋ ਉਦ੍ਧਾਰੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤੇ ਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਅਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਤਸ੍ਸ ਪਯੋਗੇਨ ਛਡ੍ਡਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਪਨ ਵਿਚਾਰਣਾ ਏਵ ਨਤ੍ਥਿ. ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਸਕਸਞ੍ਞਾਯ ਵਾ ਪਂਸੁਕੂਲਸਞ੍ਞਾਯ ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇਪਿ ਅਯਮੇਵ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋਤਿ.
ਹਰਣਕਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਉਪਨਿਧਿਕਥਾ
੧੧੨. ਉਪਨਿਧਿਮ੍ਹਿ – ਨਾਹਂ ਗਣ੍ਹਾਮੀਤਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾਵਾਦੇਪਿ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਸ੍ਸ ਪਯੋਗਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ‘‘ਕਿਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਭਣਥ? ਨੇਵਿਦਂ ਮਯ੍ਹਂ ਅਨੁਰੂਪਂ, ਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਦਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ. ‘‘ਰਹੋ ਮਯਾ ਏਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਠਪਿਤਂ, ਨ ¶ ਅਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ ਜਾਨਾਤਿ, ‘ਦਸ੍ਸਤਿ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਨੋ’’’ਤਿ ਸਾਮਿਕੋ ਵਿਮਤਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਤਸ੍ਸ ਫਰੁਸਾਦਿਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਾਮਿਕੋ ‘‘ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਦਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਧੁਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਤਤ੍ਰ ਸਚਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ‘‘ਕਿਲਮੇਤ੍ਵਾ ਨਂ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਦਾਨੇ ਸਉਸ੍ਸਾਹੋ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾਵ. ਸਚੇਪਿ ਸੋ ਦਾਨੇ ਨਿਰੁਸ੍ਸਾਹੋ, ਭਣ੍ਡਸ੍ਸਾਮਿਕੋ ਪਨ ਗਹਣੇ ਸਉਸ੍ਸਾਹੋ ¶ , ਰਕ੍ਖਤੇਵ. ਯਦਿ ਪਨ ਸੋ ਦਾਨੇ ਨਿਰੁਸ੍ਸਾਹੋ ਭਣ੍ਡਸਾਮਿਕੋਪਿ ‘‘ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਦਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਧੁਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਏਵਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ¶ . ਯਦਿਪਿ ਮੁਖੇਨ ‘‘ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਨ ਅਦਾਤੁਕਾਮੋ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਤਂ ਪਨ ਉਪਨਿਧਿ ਨਾਮ ਸਙ੍ਗੋਪਨਤ੍ਥਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਤ੍ਥੇ ਪਰੇਹਿ ਠਪਿਤਭਣ੍ਡਂ, ਅਗੁਤ੍ਤਦੇਸਤੋ ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਤ੍ਵਾ ਗੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਨਤ੍ਥਾਯ ਹਰਤੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨਪਿ ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਵਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਤ੍ਥੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ ਪਨ ਹੋਤਿ. ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੋਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਾਵਕਾਲਿਕਗ੍ਗਹਣੇਪਿ ਤਥੇਵ. ਧਮ੍ਮਂ ਚਰਨ੍ਤੋਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਪਾਲ਼ਿਵਣ੍ਣਨਾ.
ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਕਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਤ੍ਤਚਤੁਕ੍ਕਾਦਿਵਸੇਨ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੋ – ਏਕੋ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਸ੍ਸ ਮਹਗ੍ਘੇ ਪਤ੍ਤੇ ਲੋਭਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਹਰਿਤੁਕਾਮੋ ਠਪਿਤਟ੍ਠਾਨਮਸ੍ਸ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋਪਿ ਪਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਠਪੇਸਿ. ਸੋ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਵਾਚਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦਾਯਮਾਨਂ ਮਹਾਥੇਰਮਾਹ – ‘‘ਵਨ੍ਦਾਮਿ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਕੋ ਏਸੋ’’ਤਿ? ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਗਨ੍ਤੁਕਭਿਕ੍ਖੁ, ਕਾਲਸ੍ਸੇਵਮ੍ਹਿ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ, ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਮੇ ਠਾਨੇ ਈਦਿਸੇਨ ਨਾਮ ਅਂਸਬਦ੍ਧਕੇਨ ਈਦਿਸਾਯ ਪਤ੍ਤਤ੍ਥਵਿਕਾਯ ਪਤ੍ਤੋ ਠਪਿਤੋ. ਸਾਧਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਂ ਲਭੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਥੇਰੋ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਉਦ੍ਧਾਰੇਯੇਵ ਚੋਰਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੋਸਿ ਤ੍ਵਂ ਅਵੇਲਾਯ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ¶ ਵੁਤ੍ਤੋ ਭੀਤੋ ਪਲਾਯਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਪਤ੍ਵਾਵ ਪਲਾਯਤਿ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਨ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਤਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਗਣ੍ਹਿ, ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਅਞ੍ਞਂ ਤਾਦਿਸਮੇਵ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਮਨੁਸ੍ਸਵਿਗ੍ਗਹੇ ਆਣਤ੍ਤਸਦਿਸਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਵਿਯ. ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਪਦਵਾਰੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਅਤਾਦਿਸਮੇਵ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇ ਯੁਜ੍ਜਤਿ.
ਤਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ, ਚੋਰਸ੍ਸ ਸਾਮਿਕੇਨ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਨ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਤਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਚੋਰਸ੍ਸੇਵ ਪਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ, ਇਧਾਪਿ ਚੋਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਨ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ.
ਅਪਰੋ ¶ ‘‘ਪਤ੍ਤਂ ਚੋਰੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਤਥੇਵ ਨਿਦ੍ਦਾਯਮਾਨਂ ਥੇਰਂ ਵਨ੍ਦਿ. ‘‘ਕੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗਿਲਾਨਭਿਕ੍ਖੁ, ਏਕਂ ਤਾਵ ਮੇ ਪਤ੍ਤਂ ਦੇਥ, ਗਾਮਦ੍ਵਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਇਧ ਗਿਲਾਨੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਚੋਰੋ ਅਯਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਂ ਹਰਤੂ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵੇਰਿਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ, ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਉਦ੍ਧਾਰੇਯੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ‘‘ਵੇਰਿਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ ਉਦ੍ਧਰਨ੍ਤੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਚੇ ਪਨ ‘‘ਵੇਰਿਸ੍ਸਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਚੋਰਸ੍ਸੇਵ ਪਤ੍ਤਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਦੇਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਂ, ਚੋਰਸ੍ਸ ¶ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਅਥ ‘‘ਵੇਰਿਸ੍ਸਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਂ ਦੇਤਿ, ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ.
ਏਕੋ ਮਹਾਥੇਰੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕਂ ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੁਂ ‘‘ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਗਣ੍ਹ, ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਗਾਮਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਦਹਰੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਤੋ ਪਚ੍ਛਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸਚੇ ਸੀਸੇ ਭਾਰਂ ਖਨ੍ਧੇ ਕਰੋਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਆਣਤ੍ਤਿਯਾ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਸਚੇ ਪਨ ਮਗ੍ਗਤੋ ਓਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਟਵਿਂ ਪਵਿਸਤਿ, ਪਦਵਾਰੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਾਭਿਮੁਖੋ ਪਲਾਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਉਪਚਾਰਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਥਾਪਿ ਮਹਾਥੇਰਸ੍ਸ ਨਿਵਾਸਨਪਰਿਵਤ੍ਤਨਟ੍ਠਾਨਤੋ ਗਾਮਾਭਿਮੁਖੋ ਪਲਾਯਤਿ, ਗਾਮੂਪਚਾਰਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਯਦਿ ਪਨ ਉਭੋਪਿ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ¶ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਿ, ਥੇਰੋ ਚ ਪੁਨਪਿ ਤਂ ਵਦਤਿ – ‘‘ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਗਣ੍ਹ, ਵਿਹਾਰਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਚੇ ਸੋ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸੀਸੇ ਭਾਰਂ ਖਨ੍ਧੇ ਕਰੋਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾਵ. ਅਟਵਿਂ ਪਵਿਸਤਿ, ਪਦਵਾਰੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਗਾਮਾਭਿਮੁਖੋ ਏਵ ਪਲਾਯਤਿ, ਗਾਮੂਪਚਾਰਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪੁਰਤੋ ਵਿਹਾਰਾਭਿਮੁਖੋ ਪਲਾਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰੇ ਅਟ੍ਠਤ੍ਵਾ ਅਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤੇਨੇਵ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਉਪਚਾਰਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਯੋ ਪਨ ਅਨਾਣਤ੍ਤੋ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸੀਸੇ ਭਾਰਂ ਖਨ੍ਧੇ ਕਰਣਾਦੀਸੁਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸੇਸਂ ਪੁਰਿਮਸਦਿਸਮੇਵ.
ਯੋ ਪਨ ‘‘ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਰਜਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਏਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਸਪਿ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸੀਸੇ ਭਾਰਂ ਖਨ੍ਧੇ ਕਰਣਾਦੀਸੁ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਮਗ੍ਗਾ ਓਕ੍ਕਮਨੇ ਪਦਵਾਰੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਤਂ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਸਨ੍ਤੋ ¶ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਜੀਰਾਪੇਤਿ, ਚੋਰਾ ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਅਵਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ ਪਨ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਤੋਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
ਯੋ ਪਨ ਅਨਾਣਤ੍ਤੋ ਥੇਰੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਵਾ ਕਤੇ ਸਯਮੇਵ ਵਾ ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਦੇਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਚੀਵਰਂ; ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਗਾਮਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਜਿਤ੍ਵਾ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ; ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸੀਸੇ ਭਾਰਂ ਖਨ੍ਧੇ ਕਰਣਾਦੀਸੁ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਨਾਣਤ੍ਤਿਯਾ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਮਗ੍ਗਾ ਓਕ੍ਕਮਤੋਪਿ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵ ਵਿਹਾਰਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਸੀਮਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਤੋਪਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਜਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤੋਪਿ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਚੇ ਪਨ ਯਤ੍ਥ ਗਤੋ, ਤਤ੍ਥ ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਵਿਹਾਰੇ ਵਾ ਤਮੇਵ ਵਿਹਾਰਂ ਪਚ੍ਚਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਏਕਪਸ੍ਸੇ ਵਾ ਉਪਚਾਰਸੀਮਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਵਸਨ੍ਤੋ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ¶ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਜੀਰਾਪੇਤਿ, ਚੋਰਾ ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਵਾ ਤਥਾ ਵਾ ਨਸ੍ਸਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਉਪਚਾਰਸੀਮਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਤੋ ਪਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਯੋ ਪਨ ਥੇਰੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਕਯਿਰਮਾਨੇ ‘‘ਦੇਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਹਂ ਰਜਿਤ੍ਵਾ ¶ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਜਾਮੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਥੇਰੋ ਚ ਨਂ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਇਚ੍ਛਸਿ, ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਜਾਹੀ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਅਯਂ ‘‘ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਦੂਤੋ’’ ਨਾਮ. ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਲਾਯਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਅਵਹਾਰੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਨ ਪਲਾਯਤੋਪਿ ਪਰਿਭੋਗੇਨ ਵਾ ਅਞ੍ਞਥਾ ਵਾ ਨਾਸਯਤੋਪਿ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਪਹਿਣਤਿ – ‘‘ਅਸੁਕਵਿਹਾਰੇ ਅਸੁਕਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਦੇਹੀ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ‘‘ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਰਜਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਏਹੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ.
ਅਪਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਹਿਣਿਤੁਕਾਮੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ – ‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ, ਤਤ੍ਰ ਚੇ ਏਕੋ – ‘‘ਦੇਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਹਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ‘‘ਦੇਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਚੀਵਰਂ, ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਗਾਮਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਜਿਤ੍ਵਾ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ. ਥੇਰੇਨ ਚੀਵਰਤ੍ਥਾਯ ਵਤ੍ਥਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਕਕੁਲੇ ਠਪਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਵਤ੍ਥਂ ਹਰਿਤੁਕਾਮੋ ਤਤ੍ਰ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਂ ਕਿਰ ਵਤ੍ਥਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਥੇਰੇਨ ਪੇਸਿਤੋ ਵਿਯ ਵਦਤਿ; ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸਦ੍ਦਹਿਤ੍ਵਾ ਉਪਾਸਕੇਨ ਠਪਿਤਂ ਉਪਾਸਿਕਾ ਵਾ, ਉਪਾਸਿਕਾਯ ਠਪਿਤਂ ¶ ਉਪਾਸਕੋ ਵਾ ਅਞ੍ਞੋ ਵਾ, ਕੋਚਿ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦੇਤਿ, ਉਦ੍ਧਾਰੇਯੇਵਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਥੇਰਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਕੇਹਿ ‘‘ਇਮਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਤ੍ਥਂ ਠਪਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਤਂ ਹਰਿਤੁਕਾਮੋ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਥੇਰਸ੍ਸ ਕਿਰ ਵਤ੍ਥਂ ਦਾਤੁਕਾਮਤ੍ਥ, ਤਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ. ਤੇ ਚਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਹਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭੋਜੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਠਪਯਿਮ੍ਹ, ਹਨ੍ਦ ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ ਦੇਨ੍ਤਿ. ਸਾਮਿਕੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਨ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਞ੍ਚ ਹੋਤਿ.
ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਵਤ੍ਵਾ ਗਾਮਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ‘‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੋ ਮਮ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਿਕਂ ਦਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਪੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤੇਨ ਦਿਨ੍ਨਂ ਮਹਗ੍ਘਸਾਟਕਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਲਦ੍ਧੇਨ ਅਪ੍ਪਗ੍ਘਸਾਟਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਆਗਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਹਗ੍ਘਸਾਟਕਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਞਤ੍ਵਾ ਵਾ ‘‘ਦੇਹਿ ਮੇ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਤਵ ਥੂਲਸਾਟਕੋ ਲਦ੍ਧੋ, ਮਯ੍ਹਂ ਪਨ ਸਾਟਕੋ ਮਹਗ੍ਘੋ, ਦ੍ਵੇਪਿ ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਓਕਾਸੇ ਠਪਿਤਾ, ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ¶ ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ ਵਦਤਿ. ਤੇਨ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਥੂਲਸਾਟਕੇ ਗਹਿਤੇ ਇਤਰਸ੍ਸ ਇਤਰਂ ਗਣ੍ਹਤੋ ਉਦ੍ਧਾਰੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਥਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਸਾਟਕੇ ¶ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਾਮਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਸਾਟਕੇ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਲਿਖਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਚ੍ਛ ਨਾਮਂ ਵਾਚੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਯੋ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਤੇਨ ਚ ਲਦ੍ਧਸਾਟਕੇ ਏਕਤੋ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਏਵਂ ਵਦਤਿ – ‘‘ਤਯਾ ਚ ਮਯਾ ਚ ਲਦ੍ਧਸਾਟਕਾ ਦ੍ਵੇਪਿ ਅਨ੍ਤੋਗਬ੍ਭੇ ਠਪਿਤਾ, ਗਚ੍ਛ ਯਂ ਇਚ੍ਛਸਿ, ਤਂ ਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਚ ਲਜ੍ਜਾਯ ਆਵਾਸਿਕੇਨ ਲਦ੍ਧਂ ਥੂਲਸਾਟਕਮੇਵ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਤਤ੍ਰਾਵਾਸਿਕਸ੍ਸ ਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤਾਵਸੇਸਂ ਇਤਰਂ ਗਣ੍ਹਤੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਆਗਨ੍ਤੁਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਵਾਸਿਕਾਨਂ ਚੀਵਰਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ ਸਮੀਪੇ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਤੇ ਸਙ੍ਗੋਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਨ੍ਹਾਯਿਤੁਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਸਚੇ ਨਂ ਆਵਾਸਿਕਾ ਸਙ੍ਗੋਪੇਨ੍ਤਿ, ਇਚ੍ਚੇਤਂ ਕੁਸਲਂ. ਨੋ ਚੇ, ਨਟ੍ਠੇ ਗੀਵਾ ਨ ਹੋਤਿ. ਸਚੇਪਿ ਸੋ ‘‘ਇਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਠਪੇਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਇਤਰੇ ਚ ਸਕਿਚ੍ਚਪ੍ਪਸੁਤਤ੍ਤਾ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਅਥਾਪਿ ਤੇ ‘‘ਇਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਠਪੇਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ‘‘ਮਯਂ ਬ੍ਯਾਵਟਾ’’ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ਇਤਰੋ ਚ ‘‘ਅਵਸ੍ਸਂ ਠਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਚੇ ਪਨ ਤੇਨ ਯਾਚਿਤਾ ਵਾ ਅਯਾਚਿਤਾ ਵਾ ‘‘ਮਯਂ ਠਪੇਸ੍ਸਾਮ, ਤ੍ਵਂ ਗਚ੍ਛਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ; ਤਂ ਸਙ੍ਗੋਪਿਤਬ੍ਬਂ. ਨੋ ਚੇ ਸਙ੍ਗੋਪੇਨ੍ਤਿ, ਨਟ੍ਠੇ ਗੀਵਾ. ਕਸ੍ਮਾ? ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ.
ਯੋ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਏਵ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਾਨਿ ਹੇਟ੍ਠਾਪਾਸਾਦਂ ਓਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਂ ਅਪਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਅਨਾਰੋਚੇਤ੍ਵਾਵ ਦੂਰੇ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ; ਤਾਨਿ ਚੇ ਚੋਰਾ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਗੀਵਾ. ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ‘‘ਓਰੋਪੇਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਾਨਿ; ਕਾਲੋ ਸਲਾਕਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਸਮਾਗਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਆਮ, ਸਮਾਗਤਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਾਨਿ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਦ੍ਵਾਰਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਹੇਟ੍ਠਾਪਾਸਾਦਦ੍ਵਾਰਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਚੇਕੋ ਅਲਸਜਾਤਿਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਗਤੇਸੁ ਪਚ੍ਛਾ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਪੁਞ੍ਛਨ੍ਤੋ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ¶ ਉਦਕਟ੍ਠਾਨਂ ਮੁਖਧੋਵਨਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਖਣਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚੋਰਾ ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਸੁਹਟਂ. ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਸ੍ਸ ਗੀਵਾ ਨ ਹੋਤਿ.
ਸਚੇਪਿ ਕੋਚਿ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਸ੍ਸ ਅਨਾਰੋਚੇਤ੍ਵਾਵ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਠਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਨਟ੍ਠੇ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਸ੍ਸ ਗੀਵਾ ਨ ਹੋਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੋ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਪੇਤਿ, ਨਟ੍ਠੇ ਤਸ੍ਸ ਗੀਵਾ. ਸਚੇਪਿ ਠਪਿਤਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ‘‘ਮਯਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਈਦਿਸੋ ਨਾਮ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਠਪਿਤੋ, ਉਪਧਾਰੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤਿ, ਦੁਨ੍ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਵਾ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਠਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਗੀਵਾ. ‘‘ਨਾਹਂ ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਨਤ੍ਥਿ ਗੀਵਾ. ਯੋਪਿ ਤਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਠਪੇਤਿ, ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਞ੍ਚ ਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਪੇਤਿ ¶ , ਨਟ੍ਠਂ ਸੁਨਟ੍ਠਮੇਵ. ਸਚੇ ਤਂ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਠਪੇਤਿ, ਨਟ੍ਠੇ ਗੀਵਾ. ਸਚੇ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਂ ਸੁਗੁਤ੍ਤਂ, ਸਬ੍ਬੋ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚ ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ ਚ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਠਪੀਯਤਿ, ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੋ ਚ ਬਾਲੋ ਅਬ੍ਯਤ੍ਤੋ ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਵਾ ਸੋਤੁਂ, ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਾਤੁਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਖਣਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਯਤ੍ਤਕਂ ਚੋਰਾ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਸ੍ਸ ਗੀਵਾ. ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਸਰੀਰਂ ਉਤੁਂ ਗਾਹਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਮਣਧਮ੍ਮਾਨੁਯੋਗੇਨ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਕੇਨਚਿ ਕਮ੍ਮੇਨ ਬ੍ਯਾਵਟਸ੍ਸ ਵਾ ਉਚ੍ਚਾਰਪਸ੍ਸਾਵਪੀਲ਼ਿਤਸ੍ਸਾਪਿ ਤਤੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਉਪਚਾਰੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਬਹਿ ਗਚ੍ਛਤੋ ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਕੇਨਚਿ ਆਕਾਰੇਨ ਪਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਤੋ ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਵਿਵਟਮੇਵ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਸਨ੍ਧਿਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਯਤ੍ਤਕਂ ਤਸ੍ਸ ਪਮਾਦਪਚ੍ਚਯਾ ਚੋਰਾ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਸ੍ਸੇਵ ਗੀਵਾ. ਉਣ੍ਹਸਮਯੇ ਪਨ ਵਾਤਪਾਨਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਉਚ੍ਚਾਰਪੀਲ਼ਿਤਸ੍ਸ ਪਨ ¶ ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਪਚਾਰੇ ਅਸਤਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਗਿਲਾਨਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਅਵਿਸਯੋ; ਤਸ੍ਮਾ ਗੀਵਾ ਨ ਹੋਤਿ.
ਯੋ ਪਨ ਅਨ੍ਤੋ ਉਣ੍ਹਪੀਲ਼ਿਤੋ ਦ੍ਵਾਰਂ ਸੁਗੁਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ, ਚੋਰਾ ਚ ਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਿਵਰਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਯਾਵ ਤਤਿਯਂ ਨ ਵਿਵਰਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਦਿ ਪਨ ਤੇ ਚੋਰਾ ‘‘ਸਚੇ ਨ ਵਿਵਰਸਿ, ਤਞ੍ਚ ਮਾਰੇਸ੍ਸਾਮ, ਦ੍ਵਾਰਞ੍ਚ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ¶ ਹਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਫਰਸੁਆਦੀਨਿ ਉਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ. ‘‘ਮਯਿ ਚ ਮਤੇ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚ ਸੇਨਾਸਨੇ ਵਿਨਟ੍ਠੇ ਗੁਣੋ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਇਧਾਪਿ ਅਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਗੀਵਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸਚੇ ਕੋਚਿ ਆਗਨ੍ਤੁਕੋ ਕੁਞ੍ਚਿਕਂ ਵਾ ਦੇਤਿ, ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਾ ਵਿਵਰਤਿ, ਯਤ੍ਤਕਂ ਚੋਰਾ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਸ੍ਸ ਗੀਵਾ. ਸਙ੍ਘੇਨ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਗੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਸੂਚਿਯਨ੍ਤਕਞ੍ਚ ਕੁਞ੍ਚਿਕਮੁਦ੍ਦਿਕਾ ਚ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ, ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੋ ਘਟਿਕਮਤ੍ਤਂ ਦਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਚੋਰਾ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਗੀਵਾ. ਸੂਚਿਯਨ੍ਤਕਞ੍ਚ ਕੁਞ੍ਚਿਕਮੁਦ੍ਦਿਕਞ੍ਚ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਨਿਪਨ੍ਨਂ ਪਨੇਤਂ ਸਚੇ ਚੋਰਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਵਿਵਰਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਗੁਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਪਨ੍ਨੇ ਪਨ ਸਚੇ ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਵਾ ਛਦਨਂ ਵਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਉਮਙ੍ਗੇਨ ਵਾ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਗੀਵਾ. ਸਚੇ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰੇ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਥੇਰਾ ਵਸਨ੍ਤਿ, ਵਿਵਟੇ ਦ੍ਵਾਰੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੋ ਤੇਸੁ ਗਤੇਸੁ ਦ੍ਵਾਰਂ ਨ ਜਗ੍ਗਤਿ, ਸਚੇ ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਵਹਰੀਯਤਿ, ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰਤਾਯ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਸ੍ਸੇਵ ਗੀਵਾ. ਥੇਰੇਹਿ ਪਨ ਸਹਾਯੇਹਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਂ ਤਤ੍ਥ ਸਾਮੀਚਿ.
ਯਦਿ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੋ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਬਹਿ ਠਤ੍ਵਾਵ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਗਣ੍ਹਥ, ਮਾ ਪਵਿਸਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਏਕੋ ਲੋਲਮਹਾਥੇਰੋ ਸਾਮਣੇਰੇਹਿ ਚੇਵ ਉਪਟ੍ਠਾਕੇਹਿ ਚ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਂ ¶ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਤਿ ਚੇਵ ਨਿਪਜ੍ਜਤਿ ਚ, ਯਤ੍ਤਕਂ ਭਣ੍ਡਂ ਨਸ੍ਸਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਸ੍ਸ ਗੀਵਾ. ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੇਨ ਪਨ ਅਵਸੇਸਤ੍ਥੇਰੇਹਿ ਚ ਸਹਾਯੇਹਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੋਵ ਲੋਲਸਾਮਣੇਰੇ ਚ ਉਪਟ੍ਠਾਕੇ ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰੇ ਨਿਸੀਦਤਿ ਚੇਵ ਨਿਪਜ੍ਜਤਿ ਚ, ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਨਸ੍ਸਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਸ੍ਸੇਵ ਗੀਵਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੇਨੇਵ ਤਤ੍ਥ ਵਸਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਵਸੇਸੇਹਿ ਅਪ੍ਪੇਵ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਵਸਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਚ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰੇਤਿ.
ਯੇ ¶ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾਗਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਸਨਗਬ੍ਭੇਸੁ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ ਨਟ੍ਠੇ ਯੇਹਿ ਠਪਿਤੋ, ਤੇਸਂਯੇਵ ਗੀਵਾ. ਇਤਰੇਹਿ ਪਨ ਸਹਾਯੇਹਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਦਿ ਪਨ ਸਙ੍ਘੋ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਸ੍ਸ ਵਿਹਾਰੇਯੇਵ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਂ ਦਾਪੇਤਿ, ਸੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਤ੍ਥਾਯ ਗਾਮਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨਟ੍ਠਂ ਤਸ੍ਸੇਵ ¶ ਗੀਵਾ. ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤੇਹਿ ਅਤਿਰੇਕਚੀਵਰਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯ ਠਪਿਤਵਿਹਾਰਵਾਰਿਕਸ੍ਸਾਪਿ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਂ ਵਾ ਨਿਵਾਪਂ ਵਾ ਲਭਮਾਨਸ੍ਸੇਵ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤੋ ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਨਸ੍ਸਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਗੀਵਾ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ, ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਸ੍ਸ ਵਿਯ ਯਂ ਤਸ੍ਸ ਪਮਾਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਨਸ੍ਸਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਗੀਵਾ.
ਸਚੇ ਵਿਹਾਰੋ ਮਹਾ ਹੋਤਿ, ਅਞ੍ਞਂ ਪਦੇਸਂ ਰਕ੍ਖਿਤੁਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਅਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਗੀਵਾ ਨ ਹੋਤਿ. ਈਦਿਸੇ ਪਨ ਵਿਹਾਰੇ ਵੇਮਜ੍ਝੇ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਓਸਰਣਟ੍ਠਾਨੇ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਹਾਰਵਾਰਿਕਾ ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਠਪੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਚੇ ਤੇਸਂ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾਨਂ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਰਕ੍ਖਤਂਯੇਵ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਸ੍ਸਤਿ, ਗੀਵਾ ਨ ਹੋਤਿ. ਵਿਹਾਰਵਾਰਿਕੇ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਹਰਿਤਭਣ੍ਡਮ੍ਪਿ ਚੋਰਾਨਂ ਪਟਿਪਥਂ ਗਤੇਸੁ ਅਞ੍ਞੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਹਰਿਤਭਣ੍ਡਮ੍ਪਿ ਨ ਤੇਸਂ ਗੀਵਾ. ਸਚੇ ਵਿਹਾਰਵਾਰਿਕਾਨਂ ਵਿਹਾਰੇ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਂ ਵਾ ਨਿਵਾਪੋ ਵਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਤੇਹਿ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਲਾਭਤੋ ਅਤਿਰੇਕਾ ਦ੍ਵੇ ਤਿਸ੍ਸੋ ਯਾਗੁਸਲਾਕਾ, ਤੇਸਂ ਪਹੋਨਕਭਤ੍ਤਸਲਾਕਾ ਚ ਠਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਨ ਨ ਠਪੇਤਬ੍ਬਾ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਹਿ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ‘‘ਵਿਹਾਰਵਾਰਿਕਾਯੇਵ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਠਪੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਚੇ ਤੇਸਂ ਸਭਾਗਾ ਸਲਾਕਭਤ੍ਤਾਨਿ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਇਚ੍ਚੇਤਂ ਕੁਸਲਂ; ਨੋ ਚੇ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਵਾਰਂ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨੀਹਰਾਪੇਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਸਚੇ ਵਿਹਾਰਵਾਰਿਕੋ ਦ੍ਵੇ ਤਿਸ੍ਸੋ ਯਾਗੁਸਲਾਕਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਞ੍ਚ ਸਲਾਕਭਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਲਭਮਾਨੋਵ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਸ੍ਸ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਂ ਨਟ੍ਠਂ ਗੀਵਾ ਹੋਤਿ. ਸਚੇ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਵਿਹਾਰਪਾਲਾਨਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਭਤ੍ਤਂ ਵਾ ਨਿਵਾਪੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਿਹਾਰਵਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਸ੍ਸਿਤਕੇ ਜਗ੍ਗੇਨ੍ਤਿ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਵਾਰਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਅਞ੍ਞੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਥੇਵ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਪਨ ਅਸਹਾਯਕਸ੍ਸ ਵਾ ਅਤ੍ਤਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਵਾ ਯਸ੍ਸ ਸਭਾਗੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਤ੍ਤਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਦਾਤਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਵਾਰੋ ਨ ਪਾਪੇਤਬ੍ਬੋ.
ਯਮ੍ਪਿ ¶ ¶ ਪਾਕਵਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਵਿਹਾਰੇ ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਪਜੀਵਨ੍ਤੇਨ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਯੋ ਤਂ ਨ ਉਪਜੀਵਤਿ ¶ , ਸੋ ਵਾਰਂ ਨ ਗਾਹਾਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਫਲਾਫਲਤ੍ਥਾਯਪਿ ਵਿਹਾਰੇ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਜਗ੍ਗਿਤ੍ਵਾ ਗੋਪੇਤ੍ਵਾ ਫਲਵਾਰੇਨ ਭਾਜੇਤ੍ਵਾ ਖਾਦਨ੍ਤਿ. ਯੋ ਤਾਨਿ ਖਾਦਤਿ, ਤੇਨ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਨੁਪਜੀਵਨ੍ਤੋ ਨ ਗਾਹਾਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਸੇਨਾਸਨਮਞ੍ਚਪੀਠਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯਪਿ ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਆਵਾਸੇ ਵਸਨ੍ਤੇਨ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕੋ ਪਨ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕੋ ਵਾ ਨ ਗਾਹਾਪੇਤਬ੍ਬੋ.
ਏਕੋ ਨਵਕੋ ਹੋਤਿ, ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਪਨ ਬਹੂਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਵਾਚੇਤਿ, ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਂ ਦੇਤਿ, ਪਾਲ਼ਿਂ ਵਣ੍ਣੇਤਿ, ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਤਿ, ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਭਾਰਂ ਨਿਤ੍ਥਰਤਿ, ਅਯਂ ਲਾਭਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋਪਿ ਆਵਾਸੇ ਵਸਨ੍ਤੋਪਿ ਵਾਰਂ ਨ ਗਾਹੇਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਪੁਰਿਸਵਿਸੇਸੋ ਨਾਮ ਞਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.
ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਪਟਿਮਾਘਰਜਗ੍ਗਕਸ੍ਸ ਪਨ ਦਿਗੁਣਂ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਂ ਦੇਵਸਿਕਂ ਤਣ੍ਡੁਲਨਾਲ਼ਿ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ਤਿਚੀਵਰਂ, ਦਸਵੀਸਗ੍ਘਨਕਂ ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਞ੍ਚ ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਲਭਮਾਨਸ੍ਸੇਵ ਪਮਾਦੇਨ ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਸ੍ਸਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਗੀਵਾ. ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਪਨ ਨ ਗੀਵਾ. ਤਤ੍ਥ ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ ਵਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਵਾ ਸਨ੍ਤਕੇਨ ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਰਕ੍ਖਾਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕੇਨ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਰਕ੍ਖਾਪੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਯਂ ਪਨ ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਠਪਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਚੇਤਿਯਸਨ੍ਤਕੇ ਰਕ੍ਖਾਪਿਤੇ ਰਕ੍ਖਿਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਪਕ੍ਖਵਾਰੇਨ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਾਦੀਨਿ ਰਕ੍ਖਤੋਪਿ ਪਮਾਦਵਸੇਨ ਨਟ੍ਠਂ ਗੀਵਾਯੇਵਾਤਿ.
ਉਪਨਿਧਿਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਸੁਙ੍ਕਘਾਤਕਥਾ
੧੧੩. ਸੁਙ੍ਕਂ ਤਤੋ ਹਨਨ੍ਤੀਤਿ ਸੁਙ੍ਕਘਾਤਂ; ਸੁਙ੍ਕਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਤੋ ਸੁਙ੍ਕਾਰਹਂ ਭਣ੍ਡਂ ਸੁਙ੍ਕਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਨੀਹਰਨ੍ਤਾ ਰਞ੍ਞੋ ਸੁਙ੍ਕਂ ਹਨਨ੍ਤਿ ਵਿਨਾਸੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਙ੍ਕਘਾਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਰ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤਤ੍ਰ ਪਬ੍ਬਤਖਣ੍ਡਾਦੀਸੁ ਰਞ੍ਞਾ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤੇ ਸੁਙ੍ਕਟ੍ਠਾਨੇ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ. ਰਾਜਗ੍ਗਂ ਭਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਰਾਜਾਰਹਂ ਭਣ੍ਡਂ; ਯਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਪਞ੍ਚਮਾਸਕਂ ¶ ਵਾ ਅਤਿਰੇਕਪਞ੍ਚਮਾਸਕਂ ਵਾ ਅਗ੍ਘਨਕਂ ਸੁਙ੍ਕਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਭਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਰਾਜਕਨ੍ਤਿਪਿ ¶ ਪਾਠੋ, ਅਯਮੇਵਤ੍ਥੋ. ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਇਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਸੁਙ੍ਕਂ ਨ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਆਮਸਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਠਪਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਥਵਿਕਾਯ ਵਾ ਪਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਵਾ ¶ ਊਰੁਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਬਨ੍ਧਤਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਸੁਙ੍ਕਟ੍ਠਾਨੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਠਾਨਾਚਾਵਨਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਸੁਙ੍ਕਟ੍ਠਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਦੁਤਿਯਂ ਪਾਦਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਬਹਿਸੁਙ੍ਕਘਾਤਂ ਪਾਤੇਤੀਤਿ ਰਾਜਪੁਰਿਸਾਨਂ ਅਞ੍ਞਵਿਹਿਤਭਾਵਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋ ਠਿਤੋਵ ਬਹਿ ਪਤਨਤ੍ਥਾਯ ਖਿਪਤਿ. ਤਞ੍ਚੇ ਅਵਸ੍ਸਂ ਪਤਨਕਂ, ਹਤ੍ਥਤੋ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਤਞ੍ਚੇ ਰੁਕ੍ਖੇ ਵਾ ਖਾਣੁਮ੍ਹਿ ਵਾ ਪਟਿਹਤਂ ਬਲਵਵਾਤਵੇਗੁਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਅਨ੍ਤੋਯੇਵ ਪਤਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ. ਪੁਨ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਖਿਪਤਿ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਭੂਮਿਯਂ ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਂ ਪੁਨ ਅਨ੍ਤੋ ਪਵਿਸਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ. ਕੁਰੁਨ੍ਦੀਸਙ੍ਖੇਪਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਪਨ ‘‘ਸਚੇ ਬਹਿ ਪਤਿਤਂ ਠਤ੍ਵਾ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਂ ਪਵਿਸਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਅਤਿਟ੍ਠਮਾਨਂਯੇਵ ਵਟ੍ਟਿਤ੍ਵਾ ਪਵਿਸਤਿ ਰਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਅਨ੍ਤੋ ਠਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥੇਨ ਵਾ ਪਾਦੇਨ ਵਾ ਯਟ੍ਠਿਯਾ ਵਾ ਵਟ੍ਟੇਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਵਟ੍ਟਾਪੇਤਿ, ਸਚੇ ਅਟ੍ਠਤ੍ਵਾ ਵਟ੍ਟਮਾਨਂ ਗਤਂ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਨ੍ਤੋ ਠਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਰਕ੍ਖਤਿ, ‘‘ਵਟ੍ਟਿਤ੍ਵਾ ਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਅਞ੍ਞੋ ਨਂ ਵਟ੍ਟੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵਾ ਅਨ੍ਤੋ ਠਪਿਤਂ ਪਚ੍ਛਾ ਸਯਂ ਵਾ ਵਟ੍ਟਮਾਨਂ ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਵਟ੍ਟਿਤਂ ਬਹਿ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿਯੇਵ. ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਠਪਿਤੇ ਪਨ ਤਥਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ. ਦ੍ਵੇ ਪੁਟਕੇ ਏਕਾਬਦ੍ਧੇ ਕਤ੍ਵਾ ਸੁਙ੍ਕਟ੍ਠਾਨਸੀਮਨ੍ਤਰੇ ਠਪੇਤਿ, ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਬਹਿਪੁਟਕੇ ਸੁਙ੍ਕਂ ਪਾਦਂ ਅਗ੍ਘਤਿ, ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਾਬਦ੍ਧਤਾਯ ਪਨ ਅਨ੍ਤੋ ਪੁਟਕੋ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਿਮਂ ਬਹਿ ਠਪੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਕਾਜੇਪਿ ਏਕਬਦ੍ਧਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤੇ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਚੇ ਪਨ ਅਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਕਾਜਕੋਟਿਯਂ ਠਪਿਤਮਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਯਾਨੇ ਵਾ ਅਸ੍ਸਪਿਟ੍ਠਿਆਦੀਸੁ ਵਾ ਠਪੇਤਿ ‘‘ਬਹਿ ਨੀਹਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਨੀਹਟੇਪਿ ਅਵਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮ੍ਪਿ ਨ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ‘‘ਅਤ੍ਰ ਪਵਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ¶ ਸੁਙ੍ਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਦਞ੍ਚ ਸੁਙ੍ਕਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਬਹਿ ਠਿਤਂ, ਨ ਚ ਤੇਨ ਨੀਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨੇਵ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ ਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਠਿਤਯਾਨਾਦੀਸੁ ਠਪਿਤੇ ਵਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਪਯੋਗਂ ਗਤੇਸੁ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਪਿ ਸਤਿ ਨੇਵਤ੍ਥਿ ਅਵਹਾਰੋ. ਯਦਿ ਪਨ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਯਾਨਾਦੀਨਿ ਪਾਜੇਨ੍ਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ ¶ , ਹਤ੍ਥਿਸੁਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਵਾ ਕਤਪਰਿਚਯਤ੍ਤਾ ਪੁਰਤੋ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਹਿ, ਰੇ’’ਤਿ ਪਕ੍ਕੋਸਤਿ, ਸੀਮਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਅਞ੍ਞਂ ਹਰਾਪੇਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਇਧ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਤਤ੍ਰ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਯਾਨੇ ਵਾ ਭਣ੍ਡੇ ਵਾ ਅਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਿਯੋਜਨਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ. ਇਧ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ.
ਸੁਙ੍ਕਟ੍ਠਾਨੇ ¶ ਸੁਙ੍ਕਂ ਦਤ੍ਵਾਵ ਗਨ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਏਕੋ ਆਭੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ ‘‘ਸਚੇ ‘ਸੁਙ੍ਕਂ ਦੇਹੀ’ਤਿ ਵਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਦਸ੍ਸਾਮਿ; ਨੋ ਚੇ ਵਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਕੋ ਸੁਙ੍ਕਿਕੋ ‘‘ਏਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਗਣ੍ਹਥ ਨਂ ਸੁਙ੍ਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਤਿ, ਅਪਰੋ ‘‘ਕੁਤੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਸੁਙ੍ਕਂ, ਗਚ੍ਛਤੂ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਲਦ੍ਧਕਪ੍ਪਂ ਹੋਤਿ, ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸੁਙ੍ਕਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਗਣ੍ਹ ਉਪਾਸਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਸੁਙ੍ਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇਹਿ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਿਂ ਤੇਨ, ਗਚ੍ਛਤੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਲਦ੍ਧਕਪ੍ਪਮੇਵ. ਸਚੇਪਿ ਸੁਙ੍ਕਿਕਾ ਨਿਦ੍ਦਾਯਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਜੂਤਂ ਵਾ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਾ ਗਤਾ, ਅਯਞ੍ਚ ‘‘ਕੁਹਿਂ ਸੁਙ੍ਕਿਕਾ’’ਤਿ ਪਕ੍ਕੋਸਿਤ੍ਵਾਪਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਲਦ੍ਧਕਪ੍ਪਮੇਵ. ਸਚੇਪਿ ਸੁਙ੍ਕਟ੍ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਵਿਹਿਤੋ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਵਾ ਸਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤੋ ਵਾ ਮਨਸਿਕਾਰਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਵਾ ਚੋਰਹਤ੍ਥਿਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਾਦੀਹਿ ਸਹਸਾ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਸਮਨੁਬਦ੍ਧੋ ਵਾ, ਮਹਾਮੇਘਂ ਉਟ੍ਠਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪੁਰਤੋ ਸਾਲਂ ਪਵਿਸਿਤੁਕਾਮੋ ਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਂ ਠਾਨਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਲਦ੍ਧਕਪ੍ਪਮੇਵ.
ਸੁਙ੍ਕਂ ਪਰਿਹਰਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਪਚਾਰਂ ਓਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਰਿਹਰਤਿ, ਅਵਹਾਰੋਯੇਵਾਤਿ
ਕੁਰੁਨ੍ਦਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂਪਨ ‘‘‘ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਂ ਰਾਜਪੁਰਿਸਾ ਵਿਹੇਠੇਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਕੇਵਲਂ ਆਦੀਨਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਉਪਚਾਰਂ ¶ ਓਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਹਰਤੋ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਅਨੋਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਹਰਤੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਦਂ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਸਮੇਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਵੀਹਿ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤੇਹਿ ਉਪਚਾਰੋ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ.
ਸੁਙ੍ਕਘਾਤਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਪਾਣਕਥਾ
੧੧੪. ਇਤੋ ਪਰਸ੍ਮਿਂ ਏਕਂਸੇਨ ਅਵਹਾਰਪ੍ਪਹੋਨਕਪਾਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਪਾਣੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਮ੍ਪਿ ਭੁਜਿਸ੍ਸਂ ਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਵਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਯੋਪਿ ¶ ਭੁਜਿਸ੍ਸੋ ਮਾਤਰਾ ਵਾ ਪਿਤਰਾ ਵਾ ਆਠਪਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਰਿ ਕਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਾਸਂ ਵਾ ਸਟ੍ਠਿਂ ਵਾ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਵਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ; ਧਨਂ ਪਨ ਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਵਡ੍ਢਤਿ. ਅਨ੍ਤੋਜਾਤਕ-ਧਨਕ੍ਕੀਤ-ਕਰਮਰਾਨੀਤਪ੍ਪਭੇਦਂ ਪਨ ਦਾਸਂਯੇਵ ਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਵਹਾਰੋ ਹੋਤਿ. ਤਮੇਵ ਹਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਪਾਣੋ ਨਾਮ ਮਨੁਸ੍ਸਪਾਣੋ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਗੇਹਦਾਸਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਦਾਸਸ੍ਸ ਜਾਤੋ ਅਨ੍ਤੋਜਾਤਕੋ, ਧਨੇਨ ਕੀਤੋ ਧਨਕ੍ਕੀਤੋ, ਪਰਦੇਸਤੋ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਦਾਸਬ੍ਯਂ ਉਪਗਮਿਤੋ ਕਰਮਰਾਨੀਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਰੂਪਂ ਪਾਣਂ ‘‘ਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਮਸਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਹਤ੍ਥੇ ਵਾ ਪਾਦੇ ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਫਨ੍ਦਾਪੇਤਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਲਾਯਿਤੁਕਾਮੋ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਕੇਸੇਸੁ ਵਾ ਹਤ੍ਥੇਸੁ ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਡ੍ਢਤਿ, ਪਦਵਾਰੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ.
ਪਦਸਾ ¶ ਨੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਤਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਵਾ ਪਹਰਨ੍ਤੋ ਵਾ ‘‘ਇਤੋ ਗਚ੍ਛਾਹੀ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਦਿਸਾਭਾਗਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਪਦਵਾਰੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਯੇਪਿ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਚ੍ਛਨ੍ਦਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਭਿਕ੍ਖੁ ਦਾਸਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ‘‘ਗਚ੍ਛ, ਪਲਾਯਿਤ੍ਵਾ ਸੁਖਂ ਜੀਵਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਸੋ ਚੇ ਪਲਾਯਤਿ, ਦੁਤਿਯਪਦਵਾਰੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮੀਪਂ ਆਗਤਂ ਅਞ੍ਞੋ ‘‘ਪਲਾਯਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਸਚੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਂ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮੀਪਮਾਗਤਂ ਵਦਤਿ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਯੋ ਪਨ ਵੇਗਸਾ ਪਲਾਯਨ੍ਤਂਯੇਵ ‘‘ਪਲਾਯ, ਯਾਵ ਤਂ ¶ ਸਾਮਿਕਾ ਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਭਣਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ. ਸਚੇ ਪਨ ਸਣਿਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਭਣਤਿ, ਸੋ ਚ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨੇਨ ਸੀਘਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪਲਾਯਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਗਾਮਂ ਵਾ ਦੇਸਂ ਵਾ ਗਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਤੋਪਿ ਪਲਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ.
ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ ਨਾਮ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਮੁਚ੍ਚਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਏਵਂ ਵਦਤਿ – ‘‘ਤ੍ਵਂ ਇਧ ਕਿਂ ਕਰੋਸਿ,
ਕਿਂ ਤੇ ਪਲਾਯਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਾ, ਕਿਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੁਖਂ ਜੀਵਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਾ, ਦਾਸਦਾਸਿਯੋ ਪਲਾਯਿਤ੍ਵਾ ਅਮੁਕਂ ਨਾਮ ਪਦੇਸਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੁਖਂ ਜੀਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਾ, ਸੋ ਚ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਲਾਯਤਿ, ਅਵਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਯੋਪਿ ‘‘ਮਯਂ ਅਮੁਕਂ ਨਾਮ ਪਦੇਸਂ ਗਚ੍ਛਾਮ, ਤਤ੍ਰਾਗਤਾ ਸੁਖਂ ਜੀਵਨ੍ਤਿ, ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਚ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇਪਿ ਪਾਥੇਯ੍ਯਾਦੀਹਿ ਕਿਲਮਥੋ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸੁਖਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ ¶ ਮਗ੍ਗਗਮਨਵਸੇਨ, ਨ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ; ਨੇਵਤ੍ਥਿ ਅਵਹਾਰੋ. ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਚ ਚੋਰੇਸੁ ਉਟ੍ਠਿਤੇਸੁ ‘‘ਅਰੇ! ਚੋਰਾ ਉਟ੍ਠਿਤਾ, ਵੇਗੇਨ ਪਲਾਯ, ਏਹਿ ਯਾਹੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਚੋਰਨ੍ਤਰਾਯ ਮੋਚਨਤ੍ਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਵਹਾਰਂ ਨ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ.
ਪਾਣਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਅਪਦਕਥਾ
ਅਪਦੇਸੁ ਅਹਿ ਨਾਮ ਸਸ੍ਸਾਮਿਕੋ ਅਹਿਤੁਣ੍ਡਿਕਾਦੀਹਿ ਗਹਿਤਸਪ੍ਪੋ; ਯਂ ਕੀਲ਼ਾਪੇਨ੍ਤਾ
ਅਡ੍ਢਮ੍ਪਿ ਪਾਦਮ੍ਪਿ ਕਹਾਪਣਮ੍ਪਿ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤਾਪਿ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾਵ ਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਕਸ੍ਸਚਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਕਾਸਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਪ੍ਪਕਰਣ੍ਡਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦਾਯਨ੍ਤਿ ਵਾ, ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਰ ਚੇ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਤਂ ਕਰਣ੍ਡਂ ਆਮਸਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਫਨ੍ਦਾਪੇਤਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਠਾਨਾ ਚਾਵੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਕਰਣ੍ਡਕਂ ਉਗ੍ਘਾਟੇਤ੍ਵਾ ਸਪ੍ਪਂ ਗੀਵਾਯ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਉਜੁਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਰਣ੍ਡਤਲਤੋ ਸਪ੍ਪਸ੍ਸ ਨਙ੍ਗੁਟ੍ਠੇ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤੇ ਮੁਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਘਂਸਿਤ੍ਵਾ ਕਡ੍ਢਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨਙ੍ਗੁਟ੍ਠੇ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਤੋ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ¶ . ਕਰਣ੍ਡਮੁਖਂ ਈਸਕਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਪਹਾਰਂ ਵਾ ਦਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਹਿ, ਰੇ’’ਤਿ ਨਾਮੇਨ ਪਕ੍ਕੋਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਾਮੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ ¶ . ਤਥੇਵ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਮਣ੍ਡੂਕਸਦ੍ਦਂ ਵਾ ਮੂਸਿਕਸਦ੍ਦਂ ਵਾ ਲਾਜਾਵਿਕਿਰਣਂ ਵਾ ਕਤ੍ਵਾ ਨਾਮੇਨ ਪਕ੍ਕੋਸਤਿ, ਅਚ੍ਛਰਂ ਵਾ ਪਹਰਤਿ, ਏਵਂ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਮੁਖਂ ਅਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾਪਿ ਏਵਂ ਕਤੇ ਛਾਤੋ ਸਪ੍ਪੋ ਸੀਸੇਨ ਕਰਣ੍ਡਪੁਟਂ ਆਹਚ੍ਚ ਓਕਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਲਾਯਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ. ਸਚੇ ਪਨ ਮੁਖੇ ਵਿਵਰਿਤੇ ਸਯਮੇਵ ਸਪ੍ਪੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪਲਾਯਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਅਥਾਪਿ ਮੁਖਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਕੇਵਲਂ ਮਣ੍ਡੂਕਮੂਸਿਕਸਦ੍ਦਂ ਲਾਜਾਵਿਕਿਰਣਮੇਵ ਚ ਕਰੋਤਿ, ਨ ਨਾਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕੋਸਤਿ, ਨ ਅਚ੍ਛਰਂ ਵਾ ਪਹਰਤਿ, ਸਪ੍ਪੋ ਚ ਛਾਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਮਣ੍ਡੂਕਾਦੀਨਿ ਖਾਦਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪਲਾਯਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮੇਵ. ਮਚ੍ਛੋ ਕੇਵਲਂ ਇਧ ਅਪਦਗ੍ਗਹਣੇਨ ਆਗਤੋ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਉਦਕਟ੍ਠੇ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ.
ਅਪਦਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਦ੍ਵਿਪਦਕਥਾ
੧੧੫. ਦ੍ਵਿਪਦੇਸੁ ¶ – ਯੇ ਅਵਹਰਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਤੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਕ੍ਖਜਾਤਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਦੇਵਤਾ ਪਨ ਅਵਹਰਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਪਕ੍ਖਾ ਜਾਤਾ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਪਕ੍ਖਜਾਤਾ. ਤੇ ਲੋਮਪਕ੍ਖਾ ਚਮ੍ਮਪਕ੍ਖਾ ਅਟ੍ਠਿਪਕ੍ਖਾਤਿ ਤਿਵਿਧਾ. ਤਤ੍ਥ ਮੋਰਕੁਕ੍ਕੁਟਾਦਯੋ ਲੋਮਪਕ੍ਖਾ, ਵਗ੍ਗੁਲਿਆਦਯੋ ਚਮ੍ਮਪਕ੍ਖਾ, ਭਮਰਾਦਯੋ ਅਟ੍ਠਿਪਕ੍ਖਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਪਕ੍ਖਜਾਤਾ ਚ ਕੇਵਲਂ ਇਧ ਦ੍ਵਿਪਦਗ੍ਗਹਣੇਨ ਆਗਤਾ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਆਕਾਸਟ੍ਠੇ ਚ ਪਾਣੇ ਚ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.
ਦ੍ਵਿਪਦਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਚਤੁਪ੍ਪਦਕਥਾ
੧੧੬. ਚਤੁਪ੍ਪਦੇਸੁ – ਪਸੁਕਾਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਾਵਸੇਸਾ ਸਬ੍ਬਾ ਚਤੁਪ੍ਪਦਜਾਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਹਤ੍ਥਿਆਦਯੋ ਪਾਕਟਾਯੇਵ. ਤਤ੍ਥ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਹਤ੍ਥਿਂ ਆਮਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਫਨ੍ਦਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਯੋ ਪਨ ਮਹਾਬਲੋ ਬਲਮਦੇਨ ਤਰੁਣਂ ਭਿਙ੍ਕਚ੍ਛਾਪਂ ਨਾਭਿਮੂਲੇ ਸੀਸੇਨ ਉਚ੍ਚਾਰੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਾਦੇ, ਸੋਣ੍ਡਂ ਚ ਭੂਮਿਤੋ ਕੇਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਮੋਚੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਹਤ੍ਥੀ ਪਨ ਕੋਚਿ ਹਤ੍ਥਿਸਾਲਾਯਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤੋ ¶ ਹੋਤਿ, ਕੋਚਿ ਅਬਦ੍ਧੋਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਕੋਚਿ ਅਨ੍ਤੋਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ¶ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਕੋਚਿ ਰਾਜਙ੍ਗਣੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਹਤ੍ਥਿਸਾਲਾਯਂ ਗੀਵਾਯ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਸ੍ਸ ਗੀਵਾਬਨ੍ਧਨਞ੍ਚ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਪਾਦਾਤਿ ਪਞ੍ਚ ਠਾਨਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਗੀਵਾਯ ਚ ਏਕਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਾਦੇ ਅਯਸਙ੍ਖਲਿਕਾਯ ਬਦ੍ਧਸ੍ਸ ਛ ਠਾਨਾਨਿ. ਗੀਵਾਯ ਚ ਦ੍ਵੀਸੁ ਚ ਪਾਦੇਸੁ ਬਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤ ਠਾਨਾਨਿ. ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਫਨ੍ਦਾਪਨਠਾਨਾਚਾਵਨਾਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਅਬਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਕਲਾ ਹਤ੍ਥਿਸਾਲਾ ਠਾਨਂ. ਤਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨੇ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਨ੍ਤੋਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਠਿਤਸ੍ਸ ਸਕਲਂ ਅਨ੍ਤੋਵਤ੍ਥੁਮੇਵ ਠਾਨਂ. ਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਦ੍ਵਾਰਾਤਿਕ੍ਕਮਨੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਰਾਜਙ੍ਗਣੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਸਕਲਨਗਰਂ ਠਾਨਂ. ਤਸ੍ਸ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰਾਤਿਕ੍ਕਮਨੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਬਹਿਨਗਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਠਾਨਂ. ਤਂ ਹਰਨ੍ਤੋ ਪਦਵਾਰੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਨਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਏਕਮੇਵ ਠਾਨਂ. ਤਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਉਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਟ੍ਠਿਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਸ੍ਸੇਪਿ ਅਯਮੇਵ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ. ਸਚੇ ਪਨ ਸੋ ਚਤੂਸੁ ਪਾਦੇਸੁ ਬਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਅਟ੍ਠ ਠਾਨਾਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਓਟ੍ਠੇਪਿ.
ਗੋਣੋਪਿ ¶ ਕੋਚਿ ਗੇਹੇ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਕੋਚਿ ਅਬਦ੍ਧੋਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਕੋਚਿ ਪਨ ਵਜੇ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਕੋਚਿ ਅਬਦ੍ਧੋਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਗੇਹੇ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਸ੍ਸ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਾਦਾ, ਬਨ੍ਧਨਞ੍ਚਾਤਿ ਪਞ੍ਚ ਠਾਨਾਨਿ; ਅਬਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਕਲਂ ਗੇਹਂ. ਵਜੇਪਿ ਬਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਠਾਨਾਨਿ. ਅਬਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਕਲੋ ਵਜੋ. ਤਂ ਵਜਦ੍ਵਾਰਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਵਜਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਹਰਨ੍ਤੋ ਖਣ੍ਡਦ੍ਵਾਰਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਾ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਵਜਂ ਵਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਠਿਤੋ ਨਾਮੇਨ ਪਕ੍ਕੋਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਾਮੇਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਾਖਾਭਙ੍ਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਦ੍ਵਾਰਂ ਅਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਵਜਂ ਅਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਾਖਾਭਙ੍ਗਂ ਚਾਲੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕੋਸਤਿ, ਗੋਣੋ ਛਾਤਤਾਯ ਵਜਂ ਲਙ੍ਘੇਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ. ਸਚੇ ਪਨ ਦ੍ਵਾਰੇ ਵਿਵਰਿਤੇ ਵਜੇ ਵਾ ਭਿਨ੍ਨੇ ਸਯਮੇਵ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਵਜਮ੍ਪਿ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਕੇਵਲਂ ਸਾਖਾਭਙ੍ਗਂ ¶ ਚਾਲੇਤਿ, ਨ ਪਕ੍ਕੋਸਤਿ, ਗੋਣੋ ਛਾਤਤਾਯ ਪਦਸਾ ਵਾ ਲਙ੍ਘੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮੇਵ. ਏਕੋ ਮਜ੍ਝੇ ਗਾਮੇ ਬਦ੍ਧੋ ਠਿਤੋ, ਏਕੋ ਨਿਪਨ੍ਨੋ. ਠਿਤਗੋਣਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਠਾਨਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਦ੍ਵੇ ਠਾਨਾਨਿ; ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਫਨ੍ਦਾਪਨਠਾਨਾਚਾਵਨਾਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.
ਯੋ ਪਨ ਨਿਪਨ੍ਨਂ ਅਨੁਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਘਾਤੇਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਸੁਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਪਨ ਦ੍ਵਾਰਯੁਤ੍ਤੇ ਗਾਮੇ ਠਿਤਗੋਣਸ੍ਸ ਸਕਲਗਾਮੋ ਠਾਨਂ. ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਵਾ ਚਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਪਾਦੇਹਿ ਅਕ੍ਕਨ੍ਤਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਠਾਨਂ ਗਦ੍ਰਭਪਸੁਕਾਸੁਪਿ ਅਯਮੇਵ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋਤਿ.
ਚਤੁਪ੍ਪਦਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਬਹੁਪ੍ਪਦਕਥਾ
੧੧੭. ਬਹੁਪ੍ਪਦੇਸੁ ¶ – ਸਚੇ ਏਕਾਯ ਸਤਪਦਿਯਾ ਵਤ੍ਥੁ ਪੂਰਤਿ, ਤਂ ਪਦਸਾ ਨੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨਵਨਵੁਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਾਨਿ, ਏਕਂ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.
ਬਹੁਪ੍ਪਦਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਓਚਰਕਕਥਾ
੧੧੮. ਓਚਰਤੀਤਿ ¶ ਓਚਰਕੋ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤੋ ਅਨੁਪਵਿਸਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਓਚਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ, ਉਪਧਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਚਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਪਰਕੁਲੇਸੁ ਵਾ ਵਿਹਾਰਾਦੀਸੁ ਵਾ ਦੁਟ੍ਠਪਿਤਂ ਅਸਂਵਿਹਿਤਾਰਕ੍ਖਂ ਭਣ੍ਡਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਚੋਰਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ ਪਟਿਬਲਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਤਿ. ਆਪਤ੍ਤਿ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਅਵਸ੍ਸਂ ਹਾਰਿਯੇ ਭਣ੍ਡੇ ਓਚਰਕਸ੍ਸ ਆਣਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇ ਇਤਰਸ੍ਸ ਠਾਨਾਚਾਵਨੇਤਿ ਏਵਂ ਆਪਤ੍ਤਿ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ. ਯੋ ਪਨ ‘‘ਪੁਰਿਸੋ ਗੇਹੇ ਨਤ੍ਥਿ, ਭਣ੍ਡਂ ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਪਦੇਸੇ ਠਪਿਤਂ ਅਸਂਵਿਹਿਤਾਰਕ੍ਖਂ, ਦ੍ਵਾਰਂ ਅਸਂਵੁਤਂ, ਗਤਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਸਕ੍ਕਾ ਹਰਿਤੁਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਪੁਰਿਸਕਾਰੂਪਜੀਵੀ, ਯੋ ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਹਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪਰਿਯਾਯਕਥਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੋ ‘‘ਅਹਂ ਦਾਨਿ ਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਹਰਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਠਾਨਾਚਾਵਨੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ, ਇਤਰਸ੍ਸ ਪਨ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਹਿ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਤੋ ਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.
ਓਚਰਕਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਓਣਿਰਕ੍ਖਕਥਾ
ਓਣਿਂ ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਓਣਿਰਕ੍ਖੋ. ਯੋ ਪਰੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨੇ ਆਭਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ‘‘ਇਦਂ
ਤਾਵ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਓਲੋਕੇਥ, ਯਾਵ ਅਹਂ ਇਦਂ ਨਾਮ ਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ¶ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਓਣਿਰਕ੍ਖੋ ਨਾਮ ਆਹਟਂ ਭਣ੍ਡਂ ਗੋਪੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਓਣਿਰਕ੍ਖੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਲਗ੍ਗੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਭਣ੍ਡਂ ਅਮੋਚੇਤ੍ਵਾਵ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਸਿਬ੍ਬਕਂ ਵਾ ਪੁਟਕਂ ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿਮਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਿਬ੍ਬਨਾਦਿਂ ਪੁਨ ਪਾਕਤਿਕਂ ਕਰੋਤਿ, ‘‘ਏਵਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਮਸਨਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਰੁਪਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ.
ਓਣਿਰਕ੍ਖਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਸਂਵਿਦਾਵਹਾਰਕਥਾ
ਸਂਵਿਧਾਯ ¶ ¶ ਅਵਹਾਰੋ ਸਂਵਿਦਾਵਹਾਰੋ; ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਕਤਾਵਹਾਰੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਂਵਿਦਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਏਕਚ੍ਛਨ੍ਦਤਾਯ ਏਕਜ੍ਝਾਸਯਤਾਯ ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ – ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਗੇਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਛਦਨਂ ਵਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ, ਸਨ੍ਧਿਂ ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਭਣ੍ਡਂ ਹਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸਂਵਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਏਕੋ ਭਣ੍ਡਂ ਅਵਹਰਤਿ. ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਧਾਰੇ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪਰਿਵਾਰੇਪਿ ਚੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ –
‘‘ਚਤੁਰੋ ਜਨਾ ਸਂਵਿਧਾਯ, ਗਰੁਭਣ੍ਡਂ ਅਵਾਹਰੁਂ;
ਤਯੋ ਪਾਰਾਜਿਕਾ, ਏਕੋ ਨ ਪਾਰਾਜਿਕੋ;
ਪਞ੍ਹਾ ਮੇਸਾ ਕੁਸਲੇਹਿ ਚਿਨ੍ਤਿਤਾ’’ਤਿ. (ਪਰਿ. ੪੭੯);
ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਅਤ੍ਥੋ – ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਜਨਾ ਆਚਰਿਯਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾ ਛਮਾਸਕਂ ਗਰੁਭਣ੍ਡਂ ਆਹਰਿਤੁਕਾਮਾ ਜਾਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਆਚਰਿਯੋ ‘‘ਤ੍ਵਂ ਏਕਂ ਮਾਸਕਂ ਹਰ, ਤ੍ਵਂ ਏਕਂ, ਤ੍ਵਂ ਏਕਂ, ਅਹਂ ਤਯੋ ਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇਸੁ ਪਨ ਪਠਮੋ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਯੋ ਹਰਥ, ਤ੍ਵਂ ਏਕਂ ਹਰ, ਤ੍ਵਂ ਏਕਂ, ਅਹਂ ਏਕਂ ਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਇਤਰੇਪਿ ਦ੍ਵੇ ਏਵਮੇਵ ਆਹਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੇਸੁ ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਏਕੇਕੋ ਮਾਸਕੋ ਸਾਹਤ੍ਥਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਨੇਸਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਪਤ੍ਤਿਯੋ; ਪਞ੍ਚ ਆਣਤ੍ਤਿਕਾ, ਤੇਹਿ ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਪਨ ਤਯੋ ਸਾਹਤ੍ਥਿਕਾ, ਤੇਹਿਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਤਯੋ ਆਣਤ੍ਤਿਕਾ, ਤੇਹਿਪਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਮੇਵ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਸਾਹਤ੍ਥਿਕਂ ਵਾ ਆਣਤ੍ਤਿਕਸ੍ਸ, ਆਣਤ੍ਤਿਕਂ ਵਾ ਸਾਹਤ੍ਥਿਕਸ੍ਸ ¶ ਅਙ੍ਗਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਸਾਹਤ੍ਥਿਕਂ ਪਨ ਸਾਹਤ੍ਥਿਕੇਨੇਵ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਂ, ਆਣਤ੍ਤਿਕਂ ਆਣਤ੍ਤਿਕੇਨੇਵ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਚਤੁਰੋ ਜਨਾ ਸਂਵਿਧਾਯ…ਪੇ… ਪਞ੍ਹਾ ਮੇਸਾ ਕੁਸਲੇਹਿ ਚਿਨ੍ਤਿਤਾ’’ਤਿ.
ਅਪਿਚ ਸਂਵਿਦਾਵਹਾਰੇ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤ੍ਥਂ ‘‘ਏਕਭਣ੍ਡਂ ਏਕਟ੍ਠਾਨਂ, ਏਕਭਣ੍ਡਂ ਨਾਨਾਠਾਨਂ; ਨਾਨਾਭਣ੍ਡਂ ਏਕਟ੍ਠਾਨਂ, ਨਾਨਾਭਣ੍ਡਂ ਨਾਨਾਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਚਤੁਕ੍ਕਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਭਣ੍ਡਂ ਏਕਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਏਕਕੁਲਸ੍ਸ ਆਪਣਫਲਕੇ ਪਞ੍ਚਮਾਸਕਂ ਭਣ੍ਡਂ ਦੁਟ੍ਠਪਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਕਂ ਆਣਾਪੇਨ੍ਤਿ ‘‘ਗਚ੍ਛੇਤਂ ਆਹਰਾ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਧਾਰੇ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਏਕਭਣ੍ਡਂ ¶ ਨਾਨਾਠਾਨਨ੍ਤਿ ਏਕਕੁਲਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਸੁ ਆਪਣਫਲਕੇਸੁ ਏਕੇਕਮਾਸਕਂ ਦੁਟ੍ਠਪਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਏਕਂ ਆਣਾਪੇਨ੍ਤਿ ‘‘ਗਚ੍ਛੇਤੇ ਆਹਰਾ’’ਤਿ, ਪਞ੍ਚਮਸ੍ਸ ਮਾਸਕਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਾਰੇ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਨਾਨਾਭਣ੍ਡਂ ਏਕਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਬਹੂਨਂ ਸਨ੍ਤਕਂ ਪਞ੍ਚਮਾਸਕਂ ਵਾ ਅਤਿਰੇਕਪਞ੍ਚਮਾਸਕਂ ਵਾ ਅਗ੍ਘਨਕਂ ਭਣ੍ਡਂ ¶ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਦੁਟ੍ਠਪਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਏਕਂ ਆਣਾਪੇਨ੍ਤਿ ‘‘ਗਚ੍ਛੇਤਂ ਆਹਰਾ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਧਾਰੇ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਨਾਨਾਭਣ੍ਡਂ ਨਾਨਾਠਾਨਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਕੁਲਾਨਂ ਪਞ੍ਚਸੁ ਆਪਣਫਲਕੇਸੁ ਏਕੇਕਮਾਸਕਂ ਦੁਟ੍ਠਪਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਏਕਂ ਆਣਾਪੇਨ੍ਤਿ ‘‘ਗਚ੍ਛੇਤੇ ਆਹਰਾ’’ਤਿ, ਪਞ੍ਚਮਸ੍ਸ ਮਾਸਕਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਾਰੇ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਾਰਾਜਿਕਨ੍ਤਿ.
ਸਂਵਿਦਾਵਹਾਰਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਸਙ੍ਕੇਤਕਮ੍ਮਕਥਾ
੧੧੯. ਸਙ੍ਕੇਤਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਨਨਕਮ੍ਮਂ; ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਸਞ੍ਞਾਣਕਰਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਅਵਹਰਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਜ੍ਜ ਵਾ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਅਵਹਰਤੁ, ਸ੍ਵੇ ਵਾ, ਅਨਾਗਤੇ ਵਾ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ, ਨਤ੍ਥਿ ਵਿਸਙ੍ਕੇਤੋ; ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਓਚਰਕੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਪਨ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਅਵਹਰਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਸ੍ਵੇ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਅਵਹਰਤਿ, ‘‘ਅਜ੍ਜਾ’’ਤਿ ਨਿਯਾਮਿਤਂ ਤਂ ਸਙ੍ਕੇਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਪਚ੍ਛਾ ਅਵਹਟਂ ਹੋਤਿ. ਸਚੇ ‘‘ਸ੍ਵੇ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਅਵਹਰਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਜ੍ਜ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਅਵਹਰਤਿ ¶ , ‘‘ਸ੍ਵੇ’’ਤਿ ਨਿਯਾਮਿਤਂ ਤਂ ਸਙ੍ਕੇਤਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਪੁਰੇ ਅਵਹਟਂ ਹੋਤਿ; ਏਵਂ ਅਵਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਵਹਾਰਕਸ੍ਸੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ, ਮੂਲਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ‘‘ਸ੍ਵੇ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਤਦਹੇਵ ਵਾ ਸ੍ਵੇ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਵਾ ਹਰਨ੍ਤੋਪਿ ਤਂ ਸਙ੍ਕੇਤਂ ਪੁਰੇ ਚ ਪਚ੍ਛਾ ਚ ਹਰਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵੇਸੁਪਿ. ਪੁਰਿਮਯਾਮ-ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮ-ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮ-ਕਾਲ਼ਜੁਣ੍ਹ-ਮਾਸ-ਉਤੁ-ਸਂਵਚ੍ਛਰਾਦਿਵਸੇਨਾਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਕੇਤਵਿਸਙ੍ਕੇਤਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ‘‘ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਹਰਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਮੇਵ ਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਾਯਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ; ਏਤ੍ਥ ਕਥਨ੍ਤਿ? ਮਹਾਸੁਮਤ੍ਥੇਰੋ ਤਾਵ ਆਹ – ‘‘ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਪਯੋਗੋਵ ਏਸੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਮੂਲਟ੍ਠੋ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. ਮਹਾਪਦੁਮਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨਾਹ – ‘‘ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਿਸਙ੍ਕੇਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਮੂਲਟ੍ਠੋ ਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.
ਸਙ੍ਕੇਤਕਮ੍ਮਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਕਥਾ
੧੨੦. ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ¶ ਸਞ੍ਞੁਪ੍ਪਾਦਨਤ੍ਥਂ ਕਸ੍ਸਚਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਰਣਂ, ਤਂ ‘‘ਅਕ੍ਖਿਂ ਵਾ ਨਿਖਣਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਿਧਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਹਤ੍ਥਲਙ੍ਘਨ-ਪਾਣਿਪ੍ਪਹਾਰਅਙ੍ਗੁਲਿਫੋਟਨ-ਗੀਵੁਨ੍ਨਾਮਨ-ਉਕ੍ਕਾਸਨਾਦਿਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ ¶ ਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਕੇਤਕਮ੍ਮੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.
ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਆਣਤ੍ਤਿਕਥਾ
੧੨੧. ਇਦਾਨਿ ਏਤੇਸ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਕੇਤਕਮ੍ਮਨਿਮਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮੇਸੁ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤ੍ਥਂ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਣਾਪੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸੋ ਤਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਤਨ੍ਤਿ ਸੋ ਅਵਹਾਰਕੋ ਯਂ ਆਣਾਪਕੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸਞ੍ਞਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਏਤਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਤਮੇਵ ਅਵਹਰਤਿ, ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸੋ ਤਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਯਂ ਅਵਹਰਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਏਤਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞਂ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਨੇ ਠਪਿਤਂ ਅਵਹਰਤਿ, ਮੂਲਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਅਞ੍ਞਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਤਨ੍ਤਿ ਆਣਾਪਕੇਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸਞ੍ਞਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਭਣ੍ਡਂ ਅਪ੍ਪਗ੍ਘਂ, ਇਦਂ ਅਞ੍ਞਂ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਮੀਪੇ ਠਪਿਤਂ ਸਾਰਭਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਅਞ੍ਞਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਤਮੇਵ ਅਵਹਰਤਿ, ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਅਞ੍ਞਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਇਦਂ ਅਞ੍ਞਂ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਮੀਪੇ ਠਪਿਤਂ ਸਾਰਭਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ¶ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਤਞ੍ਚੇ ਅਞ੍ਞਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਪਾਵਦਾਤਿਆਦੀਸੁ ਏਕੋ ਆਚਰਿਯੋ ਤਯੋ ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤ-ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤ-ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਨਾਮਕਾ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਤਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਣਾਪੇਤੀਤਿ ਆਚਰਿਯੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਭਣ੍ਡਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਹਰਣਤ੍ਥਾਯ ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤਂ ਆਣਾਪੇਤਿ. ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਪਾਵਦਾਤਿ ਗਚ੍ਛ ਤ੍ਵਂ, ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤ, ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਸ੍ਸ ਪਾਵਦ. ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੋ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਪਾਵਦਤੂਤਿ ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤੋਪਿ ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਸ੍ਸ ਪਾਵਦਤੁ. ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੋ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਭਣ੍ਡਂ ਅਵਹਰਤੂਤਿ ਏਵਂ ਤਯਾ ਆਣਤ੍ਤੇਨ ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤੇਨ ਆਣਤ੍ਤੋ ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤੋ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਭਣ੍ਡਂ ਅਵਹਰਤੁ, ਸੋ ਹਿ ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਵੀਰਜਾਤਿਕੋ ਪਟਿਬਲੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਮ੍ਮੇਤਿ. ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾਤਿ ਏਵਂ ਆਣਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਤਾਵ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਸਾ ਆਣਤ੍ਤਿ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ¶ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਯਂ ਪਰਤੋ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਆਣਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇ ਤਦੇਵ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਅਵਸ੍ਸਂ ਹਾਰਿਯਂ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਪਰਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤੋ ਇਮਸ੍ਸ ਤਙ੍ਖਣੇਯੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਯਂ ਯੁਤ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.
ਸੋ ਇਤਰਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਤੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤੋ ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਸ੍ਸ, ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤੋ ਚ ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਸ੍ਸ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯੋ ਏਵਂ ਵਦਤਿ – ‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਕਿਰ ਭਣ੍ਡਂ ਅਵਹਰ, ਤ੍ਵਂ ਕਿਰ ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਚ ਵੀਰਪੁਰਿਸੋ’’’ਤਿ ¶ ਆਰੋਚੇਤਿ, ਏਵਂ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਅਵਹਾਰਕੋ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ‘‘ਸਾਧੁ ਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤੋ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤਿ. ਮੂਲਟ੍ਠਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਸ੍ਸਾਤਿ ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਮਤ੍ਤੇ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਮਹਾਜਨੋ ਹਿ ਤੇਨ ਪਾਪੇ ਨਿਯੋਜਿਤੋਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਭਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਸੋ ਚੇ ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤੋ ਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਅਵਹਰਤਿ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਜਨਾਨਂ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਚਤੁਨ੍ਨਂ, ਏਤੇਨ ਉਪਾਯੇਨ ਵਿਸਙ੍ਕੇਤਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਆਣਾਪੇਨ੍ਤਂ ਸਮਣਸਤਂ ਸਮਣਸਹਸ੍ਸਂ ਵਾ ਹੋਤੁ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ.
ਦੁਤਿਯਵਾਰੇ – ਸੋ ਅਞ੍ਞਂ ਆਣਾਪੇਤੀਤਿ ਸੋ ਆਚਰਿਯੇਨ ਆਣਤ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤੋ ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਵਾ ਅਵਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਮੇਵ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯੋ ਏਵਮਾਹ – ‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਕਿਰ ਭਣ੍ਡਂ ਅਵਹਰਾ’’’ਤਿ ਆਣਾਪੇਤਿ. ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾਤਿ ਆਣਤ੍ਤਿਯਾ ਤਾਵ ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾਤਿ ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤੇਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੇ ਮੂਲਟ੍ਠਸ੍ਸੇਵ ¶ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਸੋ ਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਅਵਹਰਤਿ, ਆਣਾਪਕਸ੍ਸ ਚ ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤਸ੍ਸ, ਅਵਹਾਰਕਸ੍ਸ ਚ ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਮੂਲਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪਨ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਵਿਸਙ੍ਕੇਤਤ੍ਤਾ ਪਾਰਾਜਿਕੇਨ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਸ੍ਸ ਅਜਾਨਨਤਾਯ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤੋ ਪਨ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸੋਤ੍ਥਿਭਾਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਨਟ੍ਠੋ.
ਇਤੋ ਪਰੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਆਣਤ੍ਤਿਵਾਰੇਸੁ ਪਠਮੇ ਤਾਵ ਸੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਭਣ੍ਡਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਬਹਿ ਚ ਆਰਕ੍ਖਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਵਹਰਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ. ਯਦਾ ਸਕ੍ਕੋਸਿ, ਤਦਾਤਿ ਕਿਂ ਅਜ੍ਜੇਵ ਅਵਹਟਂ ਹੋਤਿ? ਗਚ੍ਛ ਯਦਾ ਸਕ੍ਕੋਸਿ ਤਦਾ ਨਂ ਅਵਹਰਾਤਿ. ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾਤਿ ਏਵਂ ਪੁਨ ਆਣਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਅਵਸ੍ਸਂ ਹਾਰਿਯਂ ਹੋਤਿ, ਅਤ੍ਥਸਾਧਕਚੇਤਨਾ ਨਾਮ ਮਗ੍ਗਾਨਨ੍ਤਰਫਲਸਦਿਸਾ, ਤਸ੍ਮਾ ¶ ਅਯਂ ਆਣਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕੋ. ਸਚੇਪਿ ਅਵਹਾਰਕੋ ਸਟ੍ਠਿਵਸ੍ਸਾਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਅਵਹਰਤਿ, ਆਣਾਪਕੋ ਚ ਅਨ੍ਤਰਾਯੇਵ ਕਾਲਂ ਵਾ ਕਰੋਤਿ, ਹੀਨਾਯ ਵਾ ਆਵਤ੍ਤਤਿ; ਅਸ੍ਸਮਣੋਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਾਲਂ ਵਾ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਹੀਨਾਯ ਵਾ ਆਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਵਹਾਰਕਸ੍ਸ ਪਨ ਅਵਹਾਰਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਦੁਤਿਯਵਾਰੇ – ਯਸ੍ਮਾ ਤਂ ਸਣਿਕਂ ਵਾ ਭਣਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਬਧਿਰਤਾਯ ‘‘ਮਾ ਅਵਹਰੀ’’ਤਿ
ਏਤਂ ਵਚਨਂ ਨ ਸਾਵੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਮੂਲਟ੍ਠੋ ਨ ਮੁਤ੍ਤੋ. ਤਤਿਯਵਾਰੇ – ਪਨ ਸਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਮੁਤ੍ਤੋ. ਚਤੁਤ੍ਥਵਾਰੇ ¶ – ਤੇਨ ਚ ਸਾਵਿਤਤ੍ਤਾ, ਇਤਰੇਨ ਚ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਓਰਤਤ੍ਤਾ ਉਭੋਪਿ ਮੁਤ੍ਤਾਤਿ.
ਆਣਤ੍ਤਿਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਆਪਤ੍ਤਿਭੇਦਂ
੧੨੨. ਇਦਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਠਾਨਾ ਚਾਵਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਂ ਵਤ੍ਥੁਭੇਦੇਨ ਚ ਆਪਤ੍ਤਿਭੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਞ੍ਚਹਿ ਆਕਾਰੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਹਿ ਆਕਾਰੇਹੀਤਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ; ਪਞ੍ਚਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਆਦਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘ਪਰਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਞ੍ਚ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਤਤੋ ਊਨੇਹੀਤਿ. ਤਤ੍ਰਿਮੇ ਪਞ੍ਚ ਆਕਾਰਾ – ਪਰਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਪਰਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਸਞ੍ਞਿਤਾ ¶ , ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਗਰੁਕਭਾਵੋ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਂ, ਠਾਨਾਚਾਵਨਨ੍ਤਿ. ਇਤੋ ਪਰੇਹਿ ਪਨ ਦ੍ਵੀਹਿ ਵਾਰੇਹਿ ਲਹੁਕੇ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ ਵਤ੍ਥੁਭੇਦੇਨ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸਿਤਂ.
੧੨੫. ‘‘ਛਹਾਕਾਰੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਵਾਰਤ੍ਤਯੇ ਪਨ ਨ ਸਕਸਞ੍ਞਿਤਾ, ਨ ਵਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਾਹਿਤਾ, ਨ ਤਾਵਕਾਲਿਕਤਾ, ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਗਰੁਕਭਾਵੋ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਂ, ਠਾਨਾਚਾਵਨਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਛ ਆਕਾਰਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਵਤ੍ਥੁਭੇਦੇਨ ਪਨੇਤ੍ਥਾਪਿ ਪਠਮਵਾਰੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਦੁਤਿਯਤਤਿਯੇਸੁ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਦੁਕ੍ਕਟਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਤਤੋ ਪਰੇਸੁ ਪਨ ਤੀਸੁ ਵਾਰੇਸੁ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਵਤ੍ਥੁਭੇਦੇ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਸ ਪਰੇਹਿ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਰ ਯਦੇਤਂ ‘‘ਨ ¶ ਚ ਪਰਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਅਨਜ੍ਝਾਵੁਤ੍ਥਕਂ ਵਾ ਹੋਤੁ ਛਡ੍ਡਿਤਂ ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਕਂ ਅਸ੍ਸਾਮਿਕਵਤ੍ਥੁ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਵਾ, ਉਭਯਮ੍ਪਿ ‘‘ਨ ਚ ਪਰਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਰਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਸਞ੍ਞਾ ਚ ਅਤ੍ਥਿ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਚ ਗਹਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ.
ਆਪਤ੍ਤਿਭੇਦਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਭੇਦਂ
੧੩੧. ਏਵਂ ਵਤ੍ਥੁਵਸੇਨ ਚ ਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਚ ਆਪਤ੍ਤਿਭੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਭੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਸਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾਤਿ ਸਕਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸ, ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਸਨ੍ਤਕਂ ¶ ਇਦਂ ਭਣ੍ਡ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਸਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸ ਪਰਭਣ੍ਡਮ੍ਪਿ ਗਣ੍ਹਤੋ ਗਹਣੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਗਹਿਤਂ ਪਨ ਪੁਨ ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਸਾਮਿਕੇਹਿ ‘‘ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਨ ਦੇਤਿ, ਤੇਸਂ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਵਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਾਹੇਤਿ ਵਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਹਣੇਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਵਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਾਹਲਕ੍ਖਣਂ ਪਨ ਇਮਿਨਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਞ੍ਚਹਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਾਸਂ ਗਹੇਤੁਂ – ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ਚ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਭਤ੍ਤੋ ਚ, ਆਲਪਿਤੋ ਚ, ਜੀਵਤਿ ਚ, ਗਹਿਤੇ ਚ ਅਤ੍ਤਮਨੋ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੩੫੬). ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤਕਮਿਤ੍ਤੋ, ਸਮ੍ਭਤ੍ਤੋਤਿ ਦਲ਼੍ਹਮਿਤ੍ਤੋ, ਆਲਪਿਤੋਤਿ ‘‘ਮਮ ਸਨ੍ਤਕਂ ਯਂ ਇਚ੍ਛਸਿ, ਤਂ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਗਹਣੇ ਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਜੀਵਤੀਤਿ ਅਨੁਟ੍ਠਾਨਸੇਯ੍ਯਾਯ ਸਯਿਤੋਪਿ ਯਾਵ ¶ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੁਪਚ੍ਛੇਦਂ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਗਹਿਤੇ ਚ ਅਤ੍ਤਮਨੋਤਿ ਗਹਿਤੇ ਤੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਰੂਪਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ‘‘ਗਹਿਤੇ ਮੇ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੇਨ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਨਵਸੇਸਪਰਿਯਾਦਾਨਵਸੇਨ ਚੇਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਵਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਾਹੋ ਪਨ ਤੀਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਰੁਹਤਿ – ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠੋ, ਜੀਵਤਿ, ਗਹਿਤੇ ਅਤ੍ਤਮਨੋ; ਸਮ੍ਭਤ੍ਤੋ, ਜੀਵਤਿ, ਗਹਿਤੇ ਅਤ੍ਤਮਨੋ; ਆਲਪਿਤੋ, ਜੀਵਤਿ, ਗਹਿਤੇ ਅਤ੍ਤਮਨੋਤਿ.
ਯੋ ਪਨ ਨ ਜੀਵਤਿ, ਨ ਚ ਗਹਿਤੇ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ; ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਵਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਾਹੇਨ ਗਹਿਤਮ੍ਪਿ ਪੁਨ ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਦਦਮਾਨੇਨ ਚ ਮਤਕਧਨਂ ਤਾਵ ਯੇ ਤਸ੍ਸ ਧਨੇ ਇਸ੍ਸਰਾ ਗਹਟ੍ਠਾ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਵਾ, ਤੇਸਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਨਤ੍ਤਮਨਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਤਸ੍ਸੇਵ ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਯੋ ਪਨ ਪਠਮਂਯੇਵ ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ ਕਤਂ ਤਯਾ ਮਮ ਸਨ੍ਤਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਵਚੀਭੇਦੇਨ ਵਾ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਮਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ¶ ਕੇਨਚਿ ਕਾਰਣੇਨ ਕੁਪਿਤੋ, ਪਚ੍ਚਾਹਰਾਪੇਤੁਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਯੋਪਿ ਅਦਾਤੁਕਾਮੋ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਨ ਅਧਿਵਾਸੇਤਿ, ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਦਤਿ, ਸੋਪਿ ਪੁਨ ਪਚ੍ਚਾਹਰਾਪੇਤੁਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਯੋ ਪਨ ‘‘ਮਯਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਨ੍ਤਕਂ ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਹੋਤੁ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ ਵਾ, ਮਯਾ ਪਨ ਤਂ ਕੇਨਚਿਦੇਵ ਕਰਣੀਯੇਨ ਠਪਿਤਂ, ਪਾਕਤਿਕਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਦਤਿ. ਅਯਂ ਪਚ੍ਚਾਹਰਾਪੇਤੁਂ ਲਭਤਿ.
ਤਾਵਕਾਲਿਕੇਤਿ ‘‘ਪਟਿਦਸ੍ਸਾਮਿ ਪਟਿਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਾਵਕਾਲਿਕੇਪਿ ਗਹਣੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਗਹਿਤਂ ਪਨ ਸਚੇ ਭਣ੍ਡਸਾਮਿਕੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਵਾ ਗਣੋ ਵਾ ‘‘ਤੁਯ੍ਹੇਵੇਤਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ, ਇਚ੍ਚੇਤਂ ਕੁਸਲਂ. ਨੋ ਚੇ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ, ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤੇ ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਙ੍ਘਸਨ੍ਤਕਂ ਪਨ ਪਟਿਦਾਤੁਮੇਵ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਪੇਤਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯੇ ਉਪਪਨ੍ਨਾਪਿ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਪਿ ¶ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਦਯੋ ਦੇਵਾਪਿ ਸਬ੍ਬੇ ‘‘ਪੇਤਾ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਤਾ, ਤੇਸਂ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਸਚੇਪਿ ਹਿ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਰਾਜਾ ਆਪਣਂ ਪਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚੀਵਰਤ੍ਥਾਯ ਸਤਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕਮ੍ਪਿ ਸਾਟਕਂ ¶ ਤਸ੍ਸ ‘‘ਮਾ ਗਣ੍ਹ, ਮਾ ਗਣ੍ਹਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਵਟ੍ਟਤਿ. ਦੇਵਤਾ ਪਨ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਬਲਿਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਹਿ ਰੁਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਲਗ੍ਗਿਤਸਾਟਕੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ.
ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤਿ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾਨਮ੍ਪਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਸਚੇਪਿ ਹਿ ਨਾਗਰਾਜਾ ਵਾ ਸੁਪਣ੍ਣਮਾਣਵਕੋ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਰੂਪੇਨ ਆਪਣਂ ਪਸਾਰੇਤਿ, ਤਤੋ ਚਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਕੋਚਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸੀਹੋ ਵਾ ਬ੍ਯਗ੍ਘੋ ਵਾ ਮਿਗਮਹਿਂਸਾਦਯੋ ਵਧਿਤ੍ਵਾ ਖਾਦਨ੍ਤੋ ਜਿਘਚ੍ਛਾਪੀਲ਼ਿਤੋ ਆਦਿਤੋਵ ਨ ਵਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਨਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਹਿ ਕਰੇਯ੍ਯ. ਯਦਿ ਪਨ ਥੋਕੇ ਖਾਯਿਤੇ ਵਾਰੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸੇਨਾਦਯੋਪਿ ਆਮਿਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਪਾਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਪਂਸੁਕੂਲਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ‘‘ਇਦਂ ਪਂਸੁਕੂਲ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾਪਿ ਗਹਣੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਤਂ ਸਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤੇ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ¶ . ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸਾਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਇਧ ਧਨਿਯੋ ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਅਵਸੇਸਾਨਂ ਪਨ ਰਜਕਭਣ੍ਡਿਕਾਦਿਚੋਰਾਨਂ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯਾਦੀਨਂ ਆਪਤ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ.
ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਭੇਦਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.
ਪਦਭਾਜਨੀਯਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾ
ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਕਿਰਿਯਾ, ਅਥੋ ਸਞ੍ਞਾ ਸਚਿਤ੍ਤਕਂ;
ਲੋਕਵਜ੍ਜਞ੍ਚ ਕਮ੍ਮਞ੍ਚ, ਕੁਸਲਂ ਵੇਦਨਾਯ ਚਾਤਿ.
ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਪਕਿਣ੍ਣਕੇ ਇਦਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਤਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ – ਸਾਹਤ੍ਥਿਕਂ ਕਾਯਤੋ ਚ ਚਿਤ੍ਤਤੋ ਚ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਆਣਤ੍ਤਿਕਂ ਵਾਚਤੋ ਚ ਚਿਤ੍ਤਤੋ ਚ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਸਾਹਤ੍ਥਿਕਾਣਤ੍ਤਿਕਂ ਕਾਯਤੋ ਚ ਵਾਚਤੋ ਚ ਚਿਤ੍ਤਤੋ ਚ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ. ਕਿਰਿਯਾਸਮੁਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ, ਕਰੋਨ੍ਤੋਯੇਵ ਹਿ ਏਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ਨ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ. ‘‘ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਆਦਿਯਾਮੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਅਭਾਵੇਨ ਮੁਚ੍ਚਨਤੋ ਸਞ੍ਞਾਵਿਮੋਕ੍ਖਂ, ਸਚਿਤ੍ਤਕਂ ¶ , ਲੋਕਵਜ੍ਜਂ, ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ, ਵਚੀਕਮ੍ਮਂ, ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਂ, ਤੁਟ੍ਠੋ ਵਾ ਭੀਤੋ ਵਾ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤੋ ਵਾ ਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਤਿਵੇਦਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਪਠਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਵਿਨੀਤਵਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਨਾ
੧੩੨. ਵਿਨੀਤਵਤ੍ਥੁਕਥਾਸੁ ¶ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯਵਤ੍ਥੁ ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.
ਦੁਤਿਯਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ – ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ਰਾਗਾਦਿਵਸੇਨ ਪਕਤਿਂ ਵਿਜਹਿਤ੍ਵਾ ਧਾਵਤਿ ਸਨ੍ਧਾਵਤਿ ਵਿਧਾਵਤਿ. ਸਚੇ ਭਗਵਾ ਕਾਯਵਚੀਦ੍ਵਾਰਭੇਦਂ ਵਿਨਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਮਤ੍ਤੇਨ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯ, ਕੋ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਕਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਕਾਤੁਂ! ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇ’’ਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਵਸਿਕੇਨ ਪਨ ਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਬਲੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਵਾਰੇਤਬ੍ਬਮੇਵਾਤਿ.
੧੩੩-੪. ਆਮਸਨ-ਫਨ੍ਦਾਪਨ-ਠਾਨਾਚਾਵਨਵਤ੍ਥੂਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨੇਵ. ਤਤੋ ਪਰਾਨਿ ਚ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੋ ਭੂਮਿਤੋ ਅਗ੍ਗਹੇਸੀਤਿ ਵਤ੍ਥੁਪਰਿਯੋਸਾਨਾਨਿ.
੧੩੫. ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ੧.੩੨੯ ਆਦਿਯੀਤਿ ਗਣ੍ਹਿ, ‘‘ਚੋਰੋਸਿ ਤ੍ਵ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰਾਮਸਿ. ਇਤਰੋ ਪਨ ‘‘ਕੇਨ ਅਵਹਟ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਮਯਾ ਅਵਹਟ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਸਭਾਗੇਨ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਅਦਾਸਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਇਤਰੇਨ ‘‘ਕੇਨ ਗਹਿਤਂ, ਕੇਨ ਅਪਨੀਤਂ, ਕੇਨ ਠਪਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਭਵਿਸ੍ਸ, ਅਥ ਅਯਮ੍ਪਿ ‘‘ਮਯਾ ਗਹਿਤਂ, ਅਪਨੀਤਂ, ਠਪਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ਵਦੇਯ੍ਯ. ਮੁਖਂ ਨਾਮ ਭੁਞ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ ਚ ਕਥਨਤ੍ਥਾਯ ਚ ਕਤਂ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਂ ਪਨ ਵਿਨਾ ਅਵਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਥੇ’’ਤਿ. ਵੋਹਾਰਵਚਨਮਤ੍ਤੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਵੇਠਨਵਤ੍ਥੁ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਸਬ੍ਬਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.
੧੩੭. ਅਭਿਨ੍ਨਸਰੀਰਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਅਧਿਵਤ੍ਥੋਤਿ ਸਾਟਕਤਣ੍ਹਾਯ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਸਰੀਰੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ. ਅਨਾਦਿਯਨ੍ਤੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਅਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ, ਆਦਰਂ ਵਾ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਤਂ ਸਰੀਰਂ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪੇਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਤਂ ਸਰੀਰਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਤਂ ਸਰੀਰਂ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਦ੍ਵਾਰਂ ਥਕੇਸੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਸੁਸਾਨਸਮੀਪੇਯੇਵ ਵਿਹਾਰੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਭੀਰੁਕਜਾਤਿਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਖਿਪ੍ਪਮੇਵ ਤਤ੍ਥ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ¶ ਦ੍ਵਾਰਂ ਥਕੇਸਿ. ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਰਿਪਤੀਤਿ ਦ੍ਵਾਰੇ ਥਕਿਤੇ ਪੇਤੋ ਸਾਟਕੇ ਨਿਰਾਲਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਂ ਸਰੀਰਂ ਪਹਾਯ ਯਥਾਕਮ੍ਮਂ ਗਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਸਰੀਰਂ ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਰਿਪਤਿ, ਪਤਿਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.
ਅਭਿਨ੍ਨੇ ਸਰੀਰੇਤਿ ਅਬ੍ਭੁਣ੍ਹੇ ਅਲ੍ਲਸਰੀਰੇ ਪਂਸੁਕੂਲਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਏਵਰੂਪਾ ਉਪਦ੍ਦਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਞ੍ਚ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਭਿਨ੍ਨੇ ਪਨ ¶ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਕਿਤ੍ਤਾਵਤਾ ਪਨ ਭਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ? ਕਾਕ-ਕੁਲਲ-ਸੋਣ-ਸਿਙ੍ਗਾਲਾਦੀਹਿ ਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਵਾ ਦਾਠਾਯ ਵਾ ਈਸਕਂ ਫਾਲਿਤਮਤ੍ਤੇਨਾਪਿ. ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਪਤਤੋ ਘਂਸਨੇਨ ਛਵਿਮਤ੍ਤਂ ਛਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਚਮ੍ਮਂ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ, ਏਤਂ ਅਭਿਨ੍ਨਮੇਵ; ਚਮ੍ਮੇ ਪਨ ਛਿਨ੍ਨੇ ਭਿਨ੍ਨਂ. ਯਸ੍ਸਾਪਿ ਸਜੀਵਕਾਲੇਯੇਵ ਪਭਿਨ੍ਨਾ ਗਣ੍ਡਕੁਟ੍ਠਪਿਲ਼ਕਾ ਵਾ ਵਣੋ ਵਾ ਹੋਤਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਭਿਨ੍ਨਂ. ਤਤਿਯਦਿਵਸਤੋ ਪਭੁਤਿ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਾਦਿਭਾਵੇਨ ਕੁਣਪਭਾਵਂ ਉਪਗਤਮ੍ਪਿ ਭਿਨ੍ਨਮੇਵ. ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਪਨ ਅਭਿਨ੍ਨੇਪਿ ਸੁਸਾਨਗੋਪਕੇਹਿ ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਗਾਹਾਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਨੋ ਚੇ ਅਞ੍ਞਂ ਲਭਤਿ, ਸਤ੍ਥਕੇਨ ਵਾ ਕੇਨਚਿ ਵਾ ਵਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਸਭਾਗਸਰੀਰੇ ਪਨ ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਮਣਸਞ੍ਞਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸੀਸੇ ਵਾ ਹਤ੍ਥਪਾਦਪਿਟ੍ਠਿਯਂ ਵਾ ਵਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਕੁਸਸਙ੍ਕਾਮਨਵਤ੍ਥੁਕਥਾ
੧੩੮. ਤਦਨਨ੍ਤਰੇ ¶ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਕੁਸਂ ਸਙ੍ਕਾਮੇਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ‘‘ਆਦਿਯੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਨਾਮਮਤ੍ਤੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤੇਸੁ ਥੇਯ੍ਯਾਵਹਾਰ-ਪਸਯ੍ਹਾਵਹਾਰ-ਪਰਿਕਪ੍ਪਾਵਹਾਰਪਅਚ੍ਛਨ੍ਨਾਵਹਾਰ-ਕੁਸਾਵਹਾਰੇਸੁ ਕੁਸਾਵਹਾਰੇਨ ਅਵਹਰੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.
ਇਮੇਸਂ ਪਨ ਅਵਹਾਰਾਨਂ ਏਵਂ ਨਾਨਤ੍ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ – ਯੋ ਹਿ ਕੋਚਿ ਸਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ਭਣ੍ਡਂ ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਵਾ ਦਿਵਸਭਾਗੇ ਵਾ ਸਨ੍ਧਿਚ੍ਛੇਦਾਦੀਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਅਦਿਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਵਹਰਤਿ, ਕੂਟਮਾਨਕੂਟਕਹਾਪਣਾਦੀਹਿ ਵਾ ਵਞ੍ਚੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਵਂ ਗਣ੍ਹਤੋ ਅਵਹਾਰੋ ‘‘ਥੇਯ੍ਯਾਵਹਾਰੋ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਯੋ ਪਨ ਪਰੇ ਪਸਯ੍ਹ ਬਲਸਾ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ, ਅਥ ਵਾ ਪਨ ਸਨ੍ਤਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਭਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਕਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਪਨ੍ਥਘਾਤ-ਗਾਮਘਾਤਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਦਾਮਰਿਕਚੋਰਾ ਵਿਯ ਕੋਧਵਸੇਨ ਪਰਘਰਵਿਲੋਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਬਲਿਤੋ ਚ ਅਧਿਕਂ ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਰਾਜ-ਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾਦਯੋ ਵਿਯ; ਤਸ੍ਸੇਵਂ ਗਣ੍ਹਤੋ ਅਵਹਾਰੋ ‘‘ਪਸਯ੍ਹਾਵਹਾਰੋ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ¶ ਗਣ੍ਹਤੋ ਪਨ ਅਵਹਾਰੋ ‘‘ਪਰਿਕਪ੍ਪਾਵਹਾਰੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋ ਭਣ੍ਡਪਰਿਕਪ੍ਪ-ਓਕਾਸਪਰਿਕਪ੍ਪਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧੋ ¶ . ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਭਣ੍ਡਪਰਿਕਪ੍ਪੋ – ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਸਾਟਕਤ੍ਥਿਕੋ ਅਨ੍ਤੋਗਬ੍ਭਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਚੇ ਸਾਟਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮਿ; ਸਚੇ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਪਸਿਬ੍ਬਕਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਸਾਟਕੋ ਚੇ ਤਤ੍ਰ ਹੋਤਿ, ਉਦ੍ਧਾਰੇਯੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸੁਤ੍ਤਂ ਚੇ ਹੋਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ. ਬਹਿ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਠਾਨੇ ਠਪੇਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿਯੇਵ. ‘‘ਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍ਵਾਪਿ ‘‘ਯਂ ਲਦ੍ਧਂ, ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਪਦਵਾਰੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਭੂਮਿਯਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਉਦ੍ਧਾਰੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ‘‘ਚੋਰੋ, ਚੋਰੋ’’ਤਿ ਸਾਮਿਕੇਹਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੋ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਪਲਾਯਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ. ਸਾਮਿਕਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਇਚ੍ਚੇਤਂ ਕੁਸਲਂ. ਅਞ੍ਞੋ ਚੇ ਕੋਚਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਅਥ ਨਿਵਤ੍ਤੇਸੁ ਸਾਮਿਕੇਸੁ ਸਯਮੇਵ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਪਗੇਵੇਤਂ ਮਯਾ ਨੀਹਟਂ, ਮਮ ਦਾਨਿ ਸਨ੍ਤਕ’’ਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ; ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ ਪਨ ਹੋਤਿ. ‘‘ਸਚੇ ਸੁਤ੍ਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮਿ; ਸਚੇ ਸਾਟਕੋ, ਨ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਸਚੇ ¶ ਸਪ੍ਪਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮਿ; ਸਚੇ ਤੇਲਂ, ਨ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਾਦੀਸੁ ਪਨ ‘‘ਸਾਟਕਤ੍ਥਿਕੋਪਿ ਸਾਟਕਪਸਿਬ੍ਬਕਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਬਹਿ ਠਤ੍ਵਾ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ‘ਸਾਟਕੋ ਅਯ’ਨ੍ਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪਦੁਦ੍ਧਾਰੇਨੇਵ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ‘‘ਸਚੇ ਸਾਟਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਤ੍ਤਾ ਪਰਿਕਪ੍ਪੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਦਿਸ੍ਵਾ ਹਟਤ੍ਤਾ ਪਰਿਕਪ੍ਪਾਵਹਾਰੋ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਯਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਂ ਤਂ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਭਾਵੇ ਠਿਤਂਯੇਵ ਉਦ੍ਧਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਵਹਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਕਪ੍ਪਾਵਹਾਰੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਤਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਤਂ ਅਵਹਰੀ’’ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਚ ਸਮੇਤੀਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯ੍ਵਾਯਂ ‘‘ਸਚੇ ਸਾਟਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤੋ ਪਰਿਕਪ੍ਪੋ, ਅਯਂ ‘‘ਭਣ੍ਡਪਰਿਕਪ੍ਪੋ’’ ਨਾਮ.
ਓਕਾਸਪਰਿਕਪ੍ਪੋ ਪਨ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਲੋਲਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਪਰਿਵੇਣਂ ਵਾ ਕੁਲਘਰਂ ਵਾ ਅਰਞ੍ਞੇ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਸਾਲਂ ਵਾ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਕਥਾਸਲ੍ਲਾਪੇਨ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲੋਭਨੇਯ੍ਯਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਓਲੋਕੇਤਿ, ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਚ ਪਨ ਦਿਸ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਪਮੁਖਹੇਟ੍ਠਾਪਾਸਾਦਪਰਿਵੇਣਦ੍ਵਾਰਕੋਟ੍ਠਕਰੁਕ੍ਖਮੂਲਾਦਿਵਸੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਚੇ ਮਂ ਏਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ¶ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਦਟ੍ਠੁਕਾਮਤਾਯ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਏਤੇਸਂਯੇਵ ਦਸ੍ਸਾਮਿ; ਨੋ ਚੇ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਆਦਾਯ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਉਪਚਾਰਸੀਮਂ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਤਦਭਿਮੁਖੋਵ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਿ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਾ ਅਞ੍ਞਵਿਹਿਤੋ ਵਾ ਅਸਤਿਯਾ ਉਪਚਾਰਸੀਮਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਅਥਾਪਿਸ੍ਸ ਤਂ ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚੋਰੋ ਵਾ ਹਤ੍ਥੀ ਵਾ ਵਾਲ਼ਮਿਗੋ ¶ ਵਾ ਮਹਾਮੇਘੋ ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਹਤਿ, ਸੋ ਚ ਤਮ੍ਹਾ ਉਪਦ੍ਦਵਾ ਮੁਚ੍ਚਿਤੁਕਮ੍ਯਤਾਯ ਸਹਸਾ ਤਂ ਠਾਨਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮੇਵ. ਕੇਚਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਮੂਲੇਵ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਹਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਅਵਹਾਰੋਯੇਵਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਨਯੋ. ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਸਚੇਪਿ ਸੋ ਅਨ੍ਤੋਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਹਤ੍ਥਿਂ ਵਾ ਅਸ੍ਸਂ ਵਾ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਨੇਵ ਪਾਜੇਤਿ, ਨ ਪਾਜਾਪੇਤਿ; ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਰ ਯ੍ਵਾਯਂ ‘‘ਸਚੇ ਮਂ ਏਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਦਟ੍ਠੁਕਾਮਤਾਯ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ¶ ਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਏਤੇਸਂਯੇਵ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਵਤ੍ਤੋ ਪਰਿਕਪ੍ਪੋ, ਅਯਂ ‘‘ਓਕਾਸਪਰਿਕਪ੍ਪੋ’’ ਨਾਮ.
ਏਵਮਿਮੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਾਨਂ ਵਸੇਨ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਤੋ ਅਵਹਾਰੋ ‘‘ਪਰਿਕਪ੍ਪਾਵਹਾਰੋ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.
ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪਨ ਅਵਹਰਣਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਵਹਾਰੋ. ਸੋ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਯ੍ਯਾਨਾਦੀਸੁ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਪਵਿਸਨ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਓਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਭਣ੍ਡਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਸਚੇ ਓਨਮਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਸ੍ਸਾਮਿ, ‘ਕਿਂ ਸਮਣੋ ਗਣ੍ਹਾਤੀ’ਤਿ ਮਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹੇਠੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਪਂਸੁਨਾ ਵਾ ਪਣ੍ਣੇਨ ਵਾ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤਿ – ‘‘ਪਚ੍ਛਾ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਉਦ੍ਧਾਰੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਨ ਤਾਵ ਅਵਹਾਰੋ ਹੋਤਿ. ਯਦਾ ਪਨ ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮਂ ਪਵਿਸਿਤੁਕਾਮਾ ਤਂ ਭਣ੍ਡਕਂ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤਾਪਿ ਅਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਅਨ੍ਧਕਾਰੋ, ਸ੍ਵੇ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸਾਲਯਾ ਏਵ ਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਤਂ ਉਦ੍ਧਰਤੋ ਉਦ੍ਧਾਰੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ‘‘ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਕਾਲੇਯੇਵ ¶ ਤਂ ਮਮ ਸਨ੍ਤਕ’’ਨ੍ਤਿ ਸਕਸਞ੍ਞਾਯ ਵਾ ‘‘ਗਤਾ ਦਾਨਿ ਤੇ, ਛਡ੍ਡਿਤਭਣ੍ਡਂ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਪਂਸੁਕੂਲਸਞ੍ਞਾਯ ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਤੇਸੁ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਤੇਸੁਪਿ ਗਹਿਤਂ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮੇਵ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਪਯੋਗੇਨ ਤੇਹਿ ਨ ਦਿਟ੍ਠਂ, ਯੋ ਪਨ ਤਥਾਰੂਪਂ ਭਣ੍ਡਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਯਥਾਠਾਨੇ ਠਿਤਂਯੇਵ ਅਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੋ ਪਾਦੇਨ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਕਦ੍ਦਮੇ ਵਾ ਵਾਲਿਕਾਯ ਵਾ ਪਵੇਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਵੇਸਿਤਮਤ੍ਤੇਯੇਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਕੁਸਂ ਸਙ੍ਕਾਮੇਤ੍ਵਾ ਪਨ ਅਵਹਰਣਂ ‘‘ਕੁਸਾਵਹਾਰੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸੋਪਿ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕੁਸਂ ਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰੇ ਭਾਜਿਯਮਾਨੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇ ਠਿਤਂ ਅਪ੍ਪਗ੍ਘਤਰਂ ਵਾ ਮਹਗ੍ਘਤਰਂ ਵਾ ਸਮਸਮਂ ਵਾ ਅਗ੍ਘੇਨ ਪਰਸ੍ਸ ਕੋਟ੍ਠਾਸਂ ਹਰਿਤੁਕਾਮੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਪਤਿਤਂ ਕੁਸਦਣ੍ਡਕਂ ਪਰਸ੍ਸ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਪਾਤੇਤੁਕਾਮੋ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾਵ. ਪਰਸ੍ਸ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਪਾਤੇਤਿ, ਰਕ੍ਖਤੇਵ. ਯਦਾ ਪਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਤਿਤੇ ਪਰਸ੍ਸ ਕੋਟ੍ਠਾਸਤੋ ਪਰਸ੍ਸ ਕੁਸਦਣ੍ਡਕਂ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਉਦ੍ਧਟਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਸਚੇ ਪਠਮਤਰਂ ਪਰਕੋਟ੍ਠਾਸਤੋ ਕੁਸਦਣ੍ਡਕਂ ਉਦ੍ਧਰਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ¶ ਪਾਤੇਤੁਕਾਮਤਾਯ ਉਦ੍ਧਾਰੇ ਰਕ੍ਖਤਿ ¶ , ਪਾਤਨੇ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸਤੋ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਸਦਣ੍ਡਕਂ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਉਦ੍ਧਾਰੇਯੇਵ ਰਕ੍ਖਤਿ. ਤਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਪਾਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਸਚੇ ਪਨ ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਪਤਿਤਦਣ੍ਡਕੇ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਗਮੇਤਿ, ਤਤੋ ਅਵਸੇਸਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਗਤੇਸੁ ਇਤਰੋ ‘‘‘ਮਯ੍ਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦਣ੍ਡਕੋ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀ’ਤਿ. ‘ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ, ਆਵੁਸੋ, ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀ’ਤਿ. ‘ਕਤਮੋ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਯ੍ਹਂ ਭਾਗੋ’ਤਿ? ‘ਅਯਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਭਾਗੋ’’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਵਦਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਵਿਵਦਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਤਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਗਤੇ ਇਤਰੋ ਤਸ੍ਸ ਭਾਗਂ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਉਦ੍ਧਾਰੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇਪਿ ਤੇਨ ‘‘ਅਹਂ ਮਮ ਭਾਗਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਨ ਦੇਮਿ, ਤ੍ਵਂ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਗਂ ਞਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਨਾਯਂ ਮਮਾ’’ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋਪਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਭਾਗਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਉਦ੍ਧਾਰੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਇਤਰੋ ‘‘ਅਯਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਭਾਗੋ, ਅਯਂ ਮਯ੍ਹਂ ਭਾਗੋਤਿ ਕਿਂ ਇਮਿਨਾ ਵਿਵਾਦੇਨਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਵਾ ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤੁ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਵਾ, ਯੋ ਵਰਭਾਗੋ ਤਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ¶ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਦਿਨ੍ਨਕਂ ਨਾਮ ਗਹਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਨਤ੍ਥੇਤ੍ਥ ਅਵਹਾਰੋ. ਸਚੇਪਿ ਸੋ ਵਿਵਾਦਭੀਰੁਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ‘‘ਯਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਰੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਗਣ੍ਹਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਂ ਵਰਭਾਗਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਲਾਮਕਂਯੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਤੋ ਇਤਰਸ੍ਸ ਵਿਚਿਨਿਤਾਵਸੇਸਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਵਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥੇਵਾਤਿ.
ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁਪਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਕੁਸਸਙ੍ਕਾਮਨਵਸੇਨ ਚੀਵਰਭਾਜਨੀਯਮੇਵ ਏਕਂ ਆਗਤਂ, ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਪਨ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਭਾਜਨੀਯਞ੍ਚ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਞ੍ਚ ਵਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ‘‘ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ ਸੀਵੇਯ੍ਯਕਂ ਦੁਸ੍ਸਯੁਗਂ; ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚ ਗਹਪਤਿਚੀਵਰਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤੂ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੩੩੭) ਇਦਂ ਜੀਵਕਵਤ੍ਥੁਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚੀਵਰਕਥਾ, ਸੇਨਾਸਨਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਰਾਜਗਹਂ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਂ ਹੋਤਿ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਭਤ੍ਤਂ ਕਾਤੁਂ, ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਭਤ੍ਤਂ ਨਿਮਨ੍ਤਨਂ ਸਲਾਕਭਤ੍ਤਂ ਪਕ੍ਖਿਕਂ ਉਪੋਸਥਿਕਂ ਪਾਟਿਪਦਿਕਂ ਕਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੨੫) ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਮਾਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਕਥਾ, ਸੇਨਾਸਨਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇਯੇਵ ‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸਤ੍ਤਰਸਵਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਂ ਮਹਾਵਿਹਾਰਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ – ‘ਇਧ ਮਯਂ ਵਸ੍ਸਂ ਵਸਿਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ. ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ ਖੋ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਤ੍ਤਰਸਵਗ੍ਗਿਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਿਹਾਰਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤੇ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੧੬) ਇਦਂ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯਵਤ੍ਥੁਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਗਤਸੇਨਾਸਨਕਥਾ, ਤਦਵਸਾਨੇ ਚ ਸਪ੍ਪਿਆਦਿਭੇਸਜ੍ਜਕਥਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ¶ ਕਥਿਤਾ. ਮਯਂ ਪਨ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਆਗਤਾਗਤਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮ; ਏਵਂ ਕਥਨੇ ਕਾਰਣਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.
ਕੁਸਸਙ੍ਕਾਮਨਵਤ੍ਥੁਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
੧੩੯. ਇਤੋ ¶ ਪਰਂ ਜਨ੍ਤਾਘਰਵਤ੍ਥੁ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.
੧੪੦. ਪਞ੍ਚਸੁ ਵਿਘਾਸਵਤ੍ਥੂਸੁ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਂਸੁ. ਵਿਘਾਸਂ ਪਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇਨ ਖਾਦਿਤਾਵਸੇਸਂ ਛਡ੍ਡਿਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਯਦਿ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਖਾਦਨ੍ਤੇ ¶ ਛਡ੍ਡਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ, ਏਤਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਤ੍ਤਗੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਪਨ ਪਰਾਨੁਦ੍ਦਯਤਾਯ ਚ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.
੧੪੧. ਓਦਨਖਾਦਨੀਯਪੂਵਉਚ੍ਛੁਤਿਮ੍ਬਰੂਸਕਭਾਜਨੀਯਵਤ੍ਥੂਸੁ ਅਪਰਸ੍ਸ ਭਾਗਂ ਦੇਹੀਤਿ ਅਸਨ੍ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਆਹ. ਅਮੂਲਕਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸੀਤਿ ਸਾਮਿਕੇਸੁ ਦੇਨ੍ਤੇਸੁ ਏਵਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਸਾਮਿਕੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ; ਤੇਨਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਆਪਤ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾਵਾਦੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋ ਪਨਾਨੇਨ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾਵਾਦੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਆਹ; ਪਰਤੋ ਤੇਕਟੁਲਯਾਗੁਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਵਿਯ. ਗਹਣੇ ਪਨ ਅਯਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ – ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਸਮ੍ਮਤੇਨ ਵਾ ਆਣਤ੍ਤੇਹਿ ਵਾ ਆਰਾਮਿਕਾਦੀਹਿ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਂ, ਗਿਹੀਨਞ੍ਚ ਸਨ੍ਤਕਂ ਸਾਮਿਕੇਨ ਵਾ ਆਣਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਂ ‘‘ਅਪਰਸ੍ਸ ਭਾਗਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਤੋ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਅਞ੍ਞੇਨ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਭਣ੍ਡਗ੍ਘੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਸਮ੍ਮਤੇਨ ਵਾ ਅਨਾਣਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ‘‘ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਭਾਗਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਵਾ ਕੂਟਵਸ੍ਸਾਨਿ ਗਣੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਪਤ੍ਤਚਤੁਕ੍ਕੇ ਵਿਯ ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਧਾਰੇਯੇਵ ਭਣ੍ਡਗ੍ਘੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਇਤਰੇਹਿ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਂ ਏਵਂ ਗਣ੍ਹਤੋ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਸਾਮਿਕੇਨ ਪਨ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਦਾਪਿਤਂ ਵਾ ਸਯਂ ਦਿਨ੍ਨਂ ਵਾ ਸੁਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਅਟ੍ਠਕਥਾਵਿਨਿਚ੍ਛਯਤੋ ਸਾਰੋ.
੧੪੨-੩. ਓਦਨਿਯਘਰਾਦਿਵਤ੍ਥੂਸੁ – ਓਦਨਿਯਘਰਂ ਨਾਮ ਵਿਕ੍ਕਾਯਿਕਭਤ੍ਤਪਚਨਘਰਂ. ਸੂਨਘਰਂ ਨਾਮ ਵਿਕ੍ਕਾਯਿਕਮਂਸਪਚਨਘਰਂ. ਪੂਵਘਰਂ ਨਾਮ ਵਿਕ੍ਕਾਯਿਕਖਜ੍ਜਕਪਚਨਘਰਂ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ, ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਵਤ੍ਥੂਸੁ ਚ ਪਾਕਟਮੇਵ.
੧੪੪. ਪੀਠਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ¶ – ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਤਂ ਠਾਨਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਙ੍ਕਾਮੇਸਿ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਸਙ੍ਕਾਮਨੇ ਅਵਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਸਙ੍ਕਾਮੇਤ੍ਵਾ ਪਨ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤੋਕਾਸਤੋ ਗਹਣੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਹਰਨ੍ਤੋ ਚ ਯਦਿ ਪੀਠਕੇ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਥਵਿਕਂ ਅਗ੍ਘਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਥ ¶ ਪੀਠਕੇਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਉਭੋ ਅਗ੍ਘਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋਤਿ. ਭਿਸਿਆਦੀਨਿ ਤੀਣਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਪਾਕਟਾਨੇਵ.
੧੪੬. ਵਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਾਹਾਦੀਸੁ ¶ ਤੀਸੁ ਵਤ੍ਥੂਸੁ ਗਹਣੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤੇਸੁ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪਟਿਵਿਸੋ ਅਨ੍ਤੋਉਪਚਾਰਸੀਮਾਯਂ ਠਿਤਸ੍ਸੇਵ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਯਦਿ ਪਨ ਦਾਯਕਾ ‘‘ਬਹਿਉਪਚਾਰਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪਿ ਭਨ੍ਤੇ, ਭਾਗਂ ਗਣ੍ਹਥ, ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪਿ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.
੧੪੮-੯. ਸਤ੍ਤਸੁ ਅਮ੍ਬਚੋਰਕਾਦਿਵਤ੍ਥੂਸੁ ਪਂਸੁਕੂਲਸਞ੍ਞਾਯ ਗਹਣੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤੇਸੁ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਭੋਗੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ – ਸਾਮਿਕਾਪਿ ਸਾਲਯਾ, ਚੋਰਾਪਿ ਸਾਲਯਾ, ਪਂਸੁਕੂਲਸਞ੍ਞਾਯ ਖਾਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਣ੍ਹਤੋ ਉਦ੍ਧਾਰੇਯੇਵ ਅਵਹਾਰੋ, ਭਣ੍ਡਂ ਅਗ੍ਘਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਾਮਿਕਾ ਸਾਲਯਾ, ਚੋਰਾ ਨਿਰਾਲਯਾ, ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਾਮਿਕਾ ਨਿਰਾਲਯਾ, ਚੋਰਾ ਸਾਲਯਾ; ‘‘ਪੁਨ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿਦੇਵ ਗਹਨਟ੍ਠਾਨੇ ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਗਤਾ, ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਉਭੋਪਿ ਨਿਰਾਲਯਾ, ਪਂਸੁਕੂਲਸਞ੍ਞਾਯ ਖਾਦਤੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਦੁਕ੍ਕਟਂ.
ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਮ੍ਬਾਦੀਸੁ ਪਨ ਸਙ੍ਘਾਰਾਮੇ ਜਾਤਂ ਵਾ ਹੋਤੁ, ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਂ ਵਾ ਪਞ੍ਚਮਾਸਕਂ ਵਾ ਅਤਿਰੇਕਪਞ੍ਚਮਾਸਕਂ ਵਾ ਅਗ੍ਘਨਕਂ ਅਵਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੇ ਚੋਰੁਪਦ੍ਦਵੇਨ ਗਾਮੇਸੁ ਵੁਟ੍ਠਹਨ੍ਤੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂਪਿ ਵਿਹਾਰੇ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਪੁਨ ਆਵਸਨ੍ਤੇ ਜਨਪਦੇ ਆਗਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸਉਸ੍ਸਾਹਾਵ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਾਦਿਸਂ ਵਿਹਾਰਂ ਪਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਾਦੀਨਿ ‘‘ਛਡ੍ਡਿਤਕਾਨੀ’’ਤਿ ਪਂਸੁਕੂਲਸਞ੍ਞਾਯ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ; ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੋ ਅਵਹਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਭਣ੍ਡਂ ਅਗ੍ਘਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ.
ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ¶ ਪਨ ਸਙ੍ਖੇਪਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਚ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਛਡ੍ਡਿਤਵਿਹਾਰੇ ਪਨ ਫਲਾਫਲਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੋ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਆਗਤਾਨਾਗਤਾਨਂ ਸਨ੍ਤਕਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਗਣਸਨ੍ਤਕੇ ਪਨ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕੇ ਚ ਸਉਸ੍ਸਾਹਮਤ੍ਤਮੇਵ ਪਮਾਣਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਤਤੋ ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਾਦਿਂ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ ਦੇਤਿ, ਕੁਲਦੂਸਕਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਦੇਨ੍ਤੋ ਅਗ੍ਘੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਙ੍ਘਿਕੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸੇਨਾਸਨਤ੍ਥਾਯ ਨਿਯਮਿਤਂ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ ¶ ਦਦਤੋ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਇਸ੍ਸਰਵਤਾਯ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਨੋ ਚੇ ਵਤ੍ਥੁ ਪਹੋਤਿ, ਅਗ੍ਘੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਬਹਿ ਉਪਚਾਰਸੀਮਾਯ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਇਸ੍ਸਰਵਤਾਯ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੋ ਗੀਵਾ. ਘਣ੍ਟਿਂ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲਂ ਘੋਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਪਾਪੁਣਾਤੀ’’ਤਿ ਖਾਦਿਤਂ ਸੁਖਾਦਿਤਂ. ਘਣ੍ਟਿਂ ਅਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲਮੇਵ ਘੋਸੇਤ੍ਵਾ, ਘਣ੍ਟਿਮੇਵ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲਂ ਅਘੋਸੇਤ੍ਵਾ, ਘਣ੍ਟਿਮ੍ਪਿ ਅਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਕਾਲਮ੍ਪਿ ਅਘੋਸੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਨਤ੍ਥਿਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਪਾਪੁਣਾਤੀ’’ਤਿ ਖਾਦਿਤਮ੍ਪਿ ਸੁਖਾਦਿਤਮੇਵ. ਪੁਪ੍ਫਾਰਾਮਵਤ੍ਥੁਦ੍ਵਯਂ ਪਾਕਟਮੇਵ.
੧੫੦. ਵੁਤ੍ਤਵਾਦਕਵਤ੍ਥੁਤ੍ਤਯੇ ¶ ਵੁਤ੍ਤੋ ਵਜ੍ਜੇਮੀਤਿ ਤਯਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਵ ਵਚਨੇਨ ਵਦਾਮੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਸਾਮਿਕੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਨ ਚ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ‘‘ਵੁਤ੍ਤੋ ਵਜ੍ਜੇਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਤਯਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਵ ਵਚਨੇਨ ਵਦਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਞ੍ਞੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਞ੍ਞੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਪਨ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਤਵ ਵਚਨੇਨ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਵੁਤ੍ਤੋ ਵਜ੍ਜੇਹੀਤਿ ਮਯਾ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਮਮ ਵਚਨੇਨ ਵਦੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਇਮੇਸੁਪਿ ਚ ਦ੍ਵੀਸੁ ਵਤ੍ਥੂਸੁ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਹਿ ਉਪਾਰਮ੍ਭਾ ਮੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ.
੧੫੧-੨. ਮਣਿਵਤ੍ਥੁਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝਿਮੇ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ – ਨਾਹਂ ਅਕਲ੍ਲਕੋਤਿ ਨਾਹਂ ਗਿਲਾਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇਵ.
੧੫੩. ਸੂਕਰਵਤ੍ਥੁਦ੍ਵਯੇ – ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਠਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਛਾਤਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਕਾਰੁਞ੍ਞੇਨ ਮੋਚਿਤਤ੍ਤਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਸਾਮਿਕੇਸੁ ਪਨ ਅਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਤੇਸੁ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ, ਤਾਵ ਮਹਨ੍ਤੋ ਵਾ ਮਤਸੂਕਰੋ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦਾਤਬ੍ਬੋ, ਤਦਗ੍ਘਨਕਂ ਵਾ ਭਣ੍ਡਂ. ਸਚੇ ਪਾਸਸਾਮਿਕੇ ਕੁਹਿਞ੍ਚਿਪਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਾਸਸਾਮਨ੍ਤਾ ਤਦਗ੍ਘਨਕਂ ਸਾਟਕਂ ਵਾ ਕਾਸਾਵਂ ਵਾ ਥਾਲਕਂ ਵਾ ਯਥਾ ਤੇ ਆਗਤਾ ¶ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਈਦਿਸੇ ਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾਵ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਨ ਮੋਚੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਕੋਚਿ ਸੂਕਰੋ ਪਾਸਂ ਪਾਦੇਨ ਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਛਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤੇ ਪਾਸੇ ਠਾਨਾਚਾਵਨਧਮ੍ਮੇਨ ਠਾਨੇਨ ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ ਚਣ੍ਡਸੋਤੇ ਬਦ੍ਧਨਾਵਾ ¶ ਵਿਯ. ਕੋਚਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਠਿਤੋ, ਕੋਚਿ ਨਿਪਨ੍ਨੋ, ਕੋਚਿ ਕੂਟਪਾਸੇਨ ਬਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ. ਕੂਟਪਾਸੋ ਨਾਮ ਯਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇ ਧਨੁਕਂ ਵਾ ਅਙ੍ਕੁਸਕੋ ਵਾ ਅਞ੍ਞੋ ਵਾ ਕੋਚਿ ਦਣ੍ਡਕੋ ਬਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਰੁਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਲਗ੍ਗਿਤ੍ਵਾ ਸੂਕਰਸ੍ਸ ਗਮਨਂ ਨਿਵਾਰੇਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਪਾਸਂ ਕਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸ੍ਸ ਏਕਮੇਵ ਠਾਨਂ ਪਾਸਬਨ੍ਧਨਂ, ਸੋ ਹਿ ਪਾਸੇ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਵਾ ਛਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤੇ ਵਾ ਪਲਾਯਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਠਿਤਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧਨਞ੍ਚ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਪਾਦਾਤਿ ਪਞ੍ਚ ਠਾਨਾਨਿ. ਨਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧਨਞ੍ਚ ਸਯਨਞ੍ਚਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਠਾਨਾਨਿ. ਕੂਟਪਾਸਬਦ੍ਧਸ੍ਸ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਤਦੇਵ ਠਾਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਤਤੋ ਤਤੋ ਮੋਚੇਨ੍ਤਾ ਦਸਪਿ ਵੀਸਤਿਪਿ ਸਤਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਆਗਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਕਮੇਵ ਦਾਸਂ ਪਲਾਪੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ.
ਪੁਰਿਮਾਨਂ ਪਨ ਤਿਣ੍ਣਂ ਚਤੁਪ੍ਪਦਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਫਨ੍ਦਾਪਨਠਾਨਾਚਾਵਨਾਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਸੁਨਖਦਟ੍ਠਂ ਸੂਕਰਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਕਾਰੁਞ੍ਞਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪਾਸਟ੍ਠਾਨਂ ਪਨ ਸੁਨਖਸਮੀਪਂ ਵਾ ਅਸਮ੍ਪਤ੍ਤਂ ਪਟਿਪਥਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਠਮਮੇਵ ਪਲਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਵਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਯੋਪਿ ਬਦ੍ਧਸੂਕਰਸ੍ਸ ਘਾਸਞ੍ਚ ਪਾਨੀਯਞ੍ਚ ਦਤ੍ਵਾ ਬਲਂ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਕ੍ਕੁਟ੍ਠਿਂ ਕਰੋਤਿ – ‘‘ਉਤ੍ਰਸ੍ਤੋ ¶ ਪਲਾਯਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ; ਸੋ ਚੇ ਪਲਾਯਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਪਾਸਂ ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਕ੍ਕੁਟ੍ਠਿਸਦ੍ਦੇਨ ਪਲਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
ਯੋ ਪਨ ਘਾਸਞ੍ਚ ਪਾਨੀਯਞ੍ਚ ਦਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ‘‘ਬਲਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਲਾਯਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ; ਸੋ ਚੇ ਪਲਾਯਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਪਾਸਂ ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਪਾਸਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਤ੍ਥਂ ਵਾ ਅਗ੍ਗਿਂ ਵਾ ਠਪੇਤਿ ‘‘ਛਿਨ੍ਨੇ ਵਾ ਦਡ੍ਢੇ ਵਾ ਪਲਾਯਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਸੂਕਰੋ ਪਾਸਂ ਚਾਲੇਨ੍ਤੋ ਛਿਨ੍ਨੇ ਵਾ ਦਡ੍ਢੇ ਵਾ ਪਲਾਯਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮੇਵ. ਪਾਸਂ ਯਟ੍ਠਿਯਾ ਸਹ ਪਾਤੇਤਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਸੂਕਰੋ ਤਂ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ¶ , ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਸੂਕਰੋ ਅਦੂਹਲਪਾਸਾਣੇਹਿ ਅਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਪਲਾਪੇਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਅਦੂਹਲਂ ਕਾਰੁਞ੍ਞੇਨ ਉਕ੍ਖਿਪਤੋ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਚੇ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮੇਵ. ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਅਦੂਹਲਂ ¶ ਪਾਤੇਤਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਸੂਕਰੋ ਤਂ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਓਪਾਤੇ ਪਤਿਤਸੂਕਰਮ੍ਪਿ ਕਾਰੁਞ੍ਞੇਨ ਉਦ੍ਧਰਤੋ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਓਪਾਤਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਨਾਸੇਤਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਸੂਕਰੋ ਤਂ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਸੂਲੇ ਵਿਦ੍ਧਂ ਕਾਰੁਞ੍ਞੇਨ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸੂਲਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਛਡ੍ਡੇਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ.
ਵਿਹਾਰਭੂਮਿਯਂ ਪਨ ਪਾਸੇ ਵਾ ਅਦੂਹਲਂ ਵਾ ਓਡ੍ਡੇਨ੍ਤਾ ਵਾਰੇਤਬ੍ਬਾ – ‘‘ਮਿਗਰੂਪਾਨਂ ਪਟਿਸਰਣਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ, ਮਾ ਇਧ ਏਵਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ. ਸਚੇ ‘‘ਹਰਾਪੇਥ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਹਰਾਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਥ ਸਯਂ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਸੁਨ੍ਦਰਮੇਵ. ਅਥ ਨੇਵ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਨ ਹਰਿਤੁਂ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਰਕ੍ਖਂ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਹਰਾਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸਸ੍ਸਰਕ੍ਖਣਕਾਲੇ ਖੇਤ੍ਤੇਸੁ ਪਾਸੇ ਚ ਅਦੂਹਲਪਾਸਾਣਾਦੀਨਿ ਚ ਕਰੋਨ੍ਤਿ – ‘‘ਮਂਸਂ ਖਾਦਨ੍ਤਾ ਸਸ੍ਸਾਨਿ ਰਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇ ਸਸ੍ਸਕਾਲੇ ਤੇਸੁ ਅਨਾਲਯੇਸੁ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਤਤ੍ਥ ਬਦ੍ਧਂ ਵਾ ਪਤਿਤਂ ਵਾ ਮੋਚੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ.
ਮਿਗਵਤ੍ਥੁਦ੍ਵਯੇਪਿ ਸੂਕਰਵਤ੍ਥੂਸੁ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸੋਯੇਵ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ.
ਮਚ੍ਛਵਤ੍ਥੁਦ੍ਵਯੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਕੁਮੀਨਮੁਖਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਪਚ੍ਛਾਪੁਟਕਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਪਸ੍ਸੇਨ ਛਿਦ੍ਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਾ ਕੁਮੀਨਤੋ ਮਚ੍ਛੇ ਪੋਥੇਤ੍ਵਾ ਪਲਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਭਤ੍ਤਸਿਤ੍ਥਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਪਲਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਹ ਕੁਮੀਨੇਨ ਉਦ੍ਧਰਤੋਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਕੇਵਲਂ ਕੁਮੀਨਮੁਖਂ ਵਿਵਰਤਿ, ਪਚ੍ਛਾਪੁਟਕਂ ਮੁਞ੍ਚਤਿ, ਛਿਦ੍ਦਂ ਵਾ ਕਰੋਤਿ, ਮਚ੍ਛਾ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਪਲਾਯਨ੍ਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਏਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਸਿਤ੍ਥਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਮਚ੍ਛਾ ਗੋਚਰਤ੍ਥਾਯ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪਲਾਯਨ੍ਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮੇਵ. ਮੁਖਂ ਅਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾਪੁਟਕਂ ਅਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ¶ ਪਸ੍ਸੇਨ ਛਿਦ੍ਦਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਕੇਵਲਂ ਭਤ੍ਤਸਿਤ੍ਥਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਮਚ੍ਛਾ ਪਨ ਛਾਤਜ੍ਝਤ੍ਤਾ ਸੀਸੇਨ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਓਕਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗੋਚਰਤ੍ਥਾਯ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪਲਾਯਨ੍ਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮੇਵ. ਤੁਚ੍ਛਕੁਮੀਨਸ੍ਸ ਮੁਖਂ ਵਾ ਵਿਵਰਤਿ, ਪਚ੍ਛਾਪੁਟਕਂ ਵਾ ਮੁਞ੍ਚਤਿ, ਛਿਦ੍ਦਂ ਵਾ ਕਰੋਤਿ, ਆਗਤਾਗਤਾ ਮਚ੍ਛਾ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਤ੍ਤਾ ¶ ਪੁਟਕਛਿਦ੍ਦੇਹਿ ਪਲਾਯਨ੍ਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮੇਵ. ਤੁਚ੍ਛਕੁਮੀਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗੁਮ੍ਬੇ ਖਿਪਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮੇਵਾਤਿ. ਯਾਨੇ ਭਣ੍ਡਂ ਪੀਠੇ ਥਵਿਕਾਯ ਸਦਿਸਂ.
ਮਂਸਪੇਸਿਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ¶ – ਸਚੇ ਆਕਾਸੇ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਗਹਿਤਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਠਾਨਂ. ਤਂ ਛਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਠਾਨਾਚਾਵਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਦਾਰੁਗੋਪਾਲਕਰਜਕਸਾਟਕਵਤ੍ਥੂਸੁ ਚ ਅਮ੍ਬਚੋਰਕਾਦਿਵਤ੍ਥੂਸੁ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤਬ੍ਬਂ.
੧੫੫. ਕੁਮ੍ਭਿਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ – ਯੋ ਸਪ੍ਪਿਤੇਲਾਦੀਨਿ ਅਪਾਦਗ੍ਘਨਕਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਪੁਨ ਏਵਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਂਵਰੇ ਠਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸਾਦੀਸੁਪਿ ਪੁਨ ਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਏਵਮੇਵ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਨੇਵਤ੍ਥਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਵਾ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ਵਾ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ ਪਨ ਹੋਤਿ. ਅਯਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਏਵਮੇਵਮਕਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਪਨ ਅਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਥੋਕਂ ਥੋਕਮ੍ਪਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੋ ਯਸ੍ਮਿਂ ਦਿਵਸੇ ਪਾਦਗ੍ਘਨਕਂ ਪੂਰਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਾਰਾਜਿਕਂ.
ਸਂਵਿਦਾਵਹਾਰਵਤ੍ਥੂਨਿ ਸਂਵਿਦਾਵਹਾਰੇ, ਮੁਟ੍ਠਿਵਤ੍ਥੂਨਿ ਓਦਨਿਯਘਰਾਦਿਵਤ੍ਥੂਸੁ ਦ੍ਵੇ ਵਿਘਾਸਵਤ੍ਥੂਨਿ ਅਮ੍ਬਚੋਰਕਾਦਿਵਤ੍ਥੂਸੁ ਵੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਦ੍ਵੇ ਤਿਣਵਤ੍ਥੂਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨੇਵ.
੧੫੬. ਅਮ੍ਬਭਾਜਾਪਨਾਦਿਵਤ੍ਥੂਸੁ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਕਂ ਗਾਮਕਾਵਾਸਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਭਿਕ੍ਖੁਕਂ ਅਗਮਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖੂ ਫਲਾਫਲਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਮਾਨਾਪਿ ਤੇਸੁ ਆਗਤੇਸੁ ‘‘ਥੇਰਾਨਂ ਫਲਾਨਿ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੇ ਨ ਅਵੋਚੁਂ. ਅਥ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਕਿਂ ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤੀ’’ਤਿ ਘਣ੍ਟਿਂ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਭਾਜਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਵਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ ਭਾਗਂ ਦਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਂਸੁ. ਤੇਨ ਨੇਸਂ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਦਾਨਿਪਿ ਯਤ੍ਥ ਆਵਾਸਿਕਾ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾਨਂ ਨ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਫਲਵਾਰੇ ਚ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚੋਰਿਕਾਯ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਖਾਦਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਹਿ ¶ ਘਣ੍ਟਿਂ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਭਾਜੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਆਵਾਸਿਕਾ ਰੁਕ੍ਖੇ ਰਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਫਲਵਾਰੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਭਾਜੇਤ੍ਵਾ ਖਾਦਨ੍ਤਿ, ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ¶ ਸਮ੍ਮਾ ਉਪਨੇਨ੍ਤਿ, ਅਨਿਸ੍ਸਰਾ ਤਤ੍ਥ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾ. ਯੇਪਿ ਰੁਕ੍ਖਾ ਚੀਵਰਤ੍ਥਾਯ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਾ, ਤੇਸੁਪਿ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾ ਅਨਿਸ੍ਸਰਾ. ਏਸੇਵ ਨਯੋ ਸੇਸਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਾਯ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨੇਸੁਪਿ.
ਯੇ ¶ ਪਨ ਤਥਾ ਅਨਿਯਮਿਤਾ, ਆਵਾਸਿਕਾ ਚ ਤੇ ਰਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਗੋਪੇਤ੍ਵਾ ਚੋਰਿਕਾਯ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਨ ਤੇਸੁ ਆਵਾਸਿਕਾਨਂ ਕਤਿਕਾਯ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਯੇ ਫਲਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਦਿਨ੍ਨਾ, ਆਵਾਸਿਕਾਪਿ ਨੇ ਰਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਗੋਪੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਾ ਉਪਨੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਸੁਯੇਵ ਤੇਸਂ ਕਤਿਕਾਯ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਭਣ੍ਡਂ ਅਗ੍ਘਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਪਰਿਭੋਗਵਸੇਨੇਵ ਤਂ ਭਾਜੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸੇਨਾਸਨਤ੍ਥਾਯ ਨਿਯਮਿਤਂ, ਤਂ ਪਰਿਭੋਗਵਸੇਨੇਵ ਭਾਜੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਞ੍ਚਾ’’ਤਿ.
ਓਦਿਸ੍ਸ ਚੀਵਰਤ੍ਥਾਯ ਦਿਨ੍ਨਂ ਚੀਵਰੇਯੇਵ ਉਪਨੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਂ ਹੋਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨ ਕਿਲਮਨ੍ਤਿ, ਚੀਵਰਂ ਪਨ ਸੁਲਭਂ, ਸਙ੍ਘਸੁਟ੍ਠੁਤਾਯ ਅਪਲੋਕਨਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਪਿ ਉਪਨੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸੇਨਾਸਨੇਨ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯੇਨ ਵਾ ਕਿਲਮਨ੍ਤੇਸੁ ਸਙ੍ਘਸੁਟ੍ਠੁਤਾਯ ਅਪਲੋਕਨਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਦਤ੍ਥਾਯਪਿ ਉਪਨੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਓਦਿਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਤ੍ਥਾਯ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਾਯ ਚ ਦਿਨ੍ਨੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਓਦਿਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨਤ੍ਥਾਯ ਦਿਨ੍ਨਂ ਪਨ ਗਰੁਭਣ੍ਡਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਰਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਗੋਪੇਤ੍ਵਾ ਤਦਤ੍ਥਮੇਵ ਉਪਨੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਂ ਹੋਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨ ਨ ਯਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਰਾਜਰੋਗਚੋਰਭਯਾਦੀਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਵਿਹਾਰਾ ਪਲੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਾਲਨਾਲ਼ਿਕੇਰਾਦਿਕੇ ਵਿਨਾਸੇਨ੍ਤਿ, ਸੇਨਾਸਨਪਚ੍ਚਯਂ ਪਨ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਯਾਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ. ਏਵਰੂਪੇ ਕਾਲੇ ਸੇਨਾਸਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾਪਿ ਸੇਨਾਸਨਜਗ੍ਗਨਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਭੋਗੋ ਭਗਵਤਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਂ ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਵਰਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਇਤਰਾਨਿ ਲਾਮਕਕੋਟਿਯਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਤ੍ਥਾਯ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਮੂਲਵਤ੍ਥੁਚ੍ਛੇਦਂ ਪਨ ਕਤ੍ਵਾ ਨ ਉਪਨੇਤਬ੍ਬਂ ¶ .
ਯੋ ਪਨ ਆਰਾਮੋ ਚਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਾਯ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨੋ, ਤਤ੍ਥ ਅਪਲੋਕਨਕਮ੍ਮਂ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਯੇਨ ਪਨ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਊਨਂ, ਤਦਤ੍ਥਂ ਉਪਨੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਆਰਾਮੋ ਜਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬੋ, ਵੇਤਨਂ ਦਤ੍ਵਾਪਿ ਜਗ੍ਗਾਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਵੇਤਨਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਆਰਾਮੇਯੇਵ ਗੇਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਸਨ੍ਤਾ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਚੇ ਆਗਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨਾਲ਼ਿਕੇਰਂ ਵਾ ਤਾਲਪਕ੍ਕਂ ਵਾ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਯਂ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਘੇਨ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਏਤ੍ਤਕਂ ਨਾਮ ਖਾਦਥਾ’’ਤਿ ਤਦੇਵ ਤੇ ਦਾਤੁਂ ਲਭਨ੍ਤਿ; ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਤੇਸਂ ਦਦਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.
ਯੋ ¶ ¶ ਪਨ ਆਰਾਮਂ ਕੇਣਿਯਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚਤੁਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਾਯ ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਮੇਵ ਦੇਤਿ, ਅਯਂ ਬਹੁਕਮ੍ਪਿ ਦਾਤੁਂ ਲਭਤਿ. ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ ਪਦੀਪਤ੍ਥਾਯ ਵਾ ਖਣ੍ਡਫੁਲ੍ਲਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਤ੍ਥਾਯ ਵਾ ਦਿਨ੍ਨੋ ਆਰਾਮੋਪਿ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬੋ; ਵੇਤਨਂ ਦਤ੍ਵਾਪਿ ਜਗ੍ਗਾਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਵੇਤਨਞ੍ਚ ਪਨੇਤ੍ਥ ਚੇਤਿਯਸਨ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਘਸਨ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਦਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਏਤਮ੍ਪਿ ਆਰਾਮਂ ਵੇਤਨੇਨ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਕੇਣਿਯਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਦਾਯਕਾਨਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਕਫਲਦਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.
ਅਮ੍ਬਪਾਲਕਾਦਿਵਤ੍ਥੂਸੁ – ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਗੋਪਕਸ੍ਸ ਦਾਨੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਤਰਂ ਪਨ ਗੋਪਕਦਾਨਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਕਤਰਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ? ਮਹਾਸੁਮਤ੍ਥੇਰੋ ਤਾਵ ਆਹ – ‘‘ਯਂ ਗੋਪਕਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ – ‘ਏਤ੍ਤਕਂ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਗਣ੍ਹਾ’ਤਿ ਤਦੇਵ ਵਟ੍ਟਤਿ; ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਮਹਾਪਦੁਮਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨਾਹ – ‘‘ਕਿਂ ਗੋਪਕਾਨਂ ਪਣ੍ਣਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸਞ੍ਞਂ ਵਾ ਕਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਏਤੇਸਂ ਹਤ੍ਥੇ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਕਸ੍ਸ ਏਤੇ ਇਸ੍ਸਰਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਤੇ ਦੇਨ੍ਤਿ ਤਂ ਬਹੁਕਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਕੁਰੁਨ੍ਦਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਆਰਾਮਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਫਲਾਫਲਂ ਦਾਰਕਾ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਤੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ¶ . ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਨ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਙ੍ਘਿਕੇ ਪਨ ਚੇਤਿਯਸਨ੍ਤਕੇ ਚ ਕੇਣਿਯਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਦਾਨਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਵੇਤਨੇਨ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਗਮਤ੍ਤਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਯਂ ਗਿਹੀਨਂ ਆਰਾਮਰਕ੍ਖਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਏਤਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਨ ਆਰਾਮਗੋਪਕਾ ਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਤਿਯਾ ਖਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਏਤਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਯੋਪਿ ਉਪਡ੍ਢਾਰਾਮਂ ਵਾ ਕੇਚਿਦੇਵ ਰੁਕ੍ਖੇ ਵਾ ਭਤਿਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਰੁਕ੍ਖਤੋਯੇਵ ਦਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਕੇਣਿਯਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ ਨਾਨਂ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਮੇਵ; ਤਸ੍ਮਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਞਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.
ਦਾਰੁਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ – ਤਾਵਕਾਲਿਕੋ ਅਹਂ ਭਗਵਾਤਿ ਤਾਵਕਾਲਿਕਚਿਤ੍ਤੋ ਅਹਂ ਭਗਵਾਤਿ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਾਵਕਾਲਿਕਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਪੁਨ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂਚਿਤ੍ਤੋ ਅਹਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਭਗਵਾ ‘‘ਤਾਵਕਾਲਿਕੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਹ.
ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਕਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ – ਸਚੇ ਸਙ੍ਘੋ ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਾਰੇਤਿ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਂ ਵਾ ਭੋਜਨਸਾਲਂ ਵਾ, ਤਤੋ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਤਾਵਕਾਲਿਕਂ ਹਰਿਤਬ੍ਬਂ. ਯੋ ਪਨ ਸਙ੍ਘਿਕੋ ਦਬ੍ਬਸਮ੍ਭਾਰੋ ਅਗੁਤ੍ਤੋ ਦੇਵੇ ਵਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ¶ ਤੇਮੇਤਿ, ਆਤਪੇਨ ਸੁਕ੍ਖਤਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਵਾਸੇ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸਙ੍ਘੋ ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਦਬ੍ਬਸਮ੍ਭਾਰੇਨ ਮੂਲੇਨ ਵਾ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਚੇ ਹੋਤਿ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ, ‘‘ਸਙ੍ਘਿਕੇਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਤਂ ਸਙ੍ਘਿਕਪਰਿਭੋਗੇਨ ਵਲ਼ਞ੍ਜਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਸੇਨਾਸਨਸ੍ਸ ਪਨ ਅਯਮੇਵ ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਸ੍ਸਰੋ. ਸਚੇਪਿ ਪਾਸਾਣਤ੍ਥਮ੍ਭੋ ਵਾ ਰੁਕ੍ਖਤ੍ਥਮ੍ਭੋ ਵਾ ¶ ਕਵਾਟਂ ਵਾ ਵਾਤਪਾਨਂ ਵਾ ਨਪ੍ਪਹੋਤਿ, ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਤਾਵਕਾਲਿਕਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਾਕਤਿਕਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਅਞ੍ਞੇਸੁਪਿ ਦਬ੍ਬਸਮ੍ਭਾਰੇਸੂਤਿ.
ਉਦਕਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ – ਯਦਾ ¶ ਉਦਕਂ ਦੁਲ੍ਲਭਂ ਹੋਤਿ, ਯੋਜਨਤੋਪਿ ਅਡ੍ਢਯੋਜਨਤੋਪਿ ਆਹਰੀਯਤਿ, ਏਵਰੂਪੇ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਉਦਕੇ ਅਵਹਾਰੋ. ਯਤੋਪਿ ਆਹਰਿਮਤੋ ਵਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀਆਦੀਸੁ ਠਿਤਤੋ ਵਾ ਕੇਵਲਂ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਪਾਨੀਯਪਰਿਭੋਗਞ੍ਚ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਮਹਾਪਰਿਭੋਗਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਣ੍ਹਤੋ ਅਵਹਾਰੋ. ਯਤੋ ਪਨ ਏਕਂ ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਘਟੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਸਨਂ ਧੋਵਿਤੁਂ, ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖੇ ਸਿਞ੍ਚਿਤੁਂ ਉਦਕਪੂਜਂ ਕਾਤੁਂ, ਰਜਨਂ ਪਚਿਤੁਂ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਕਤਿਕਵਸੇਨੇਵ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਤਿਰੇਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ, ਮਤ੍ਤਿਕਾਦੀਨਿ ਵਾ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਭਣ੍ਡਂ ਅਗ੍ਘਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ.
ਸਚੇ ਆਵਾਸਿਕਾ ਕਤਿਕਵਤ੍ਤਂ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਭਣ੍ਡਕਂ ਧੋਵਿਤੁਂ ਵਾ ਰਜਿਤੁਂ ਵਾ ਨ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਕਤਿਕਾਯ ਨ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਯਤ੍ਤਕਂ ਤੇ ਧੋਵਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਤਕਂ ਧੋਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦ੍ਵੇ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯੋ ਵਾ ਉਦਕਸੋਣ੍ਡਿਯੋ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕਤਿਕਾ ਚ ਕਤਾ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਨ੍ਹਾਯਿਤਬ੍ਬਂ, ਇਤੋ ਪਾਨੀਯਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਇਧ ਸਬ੍ਬਪਰਿਭੋਗੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਕਤਿਕਵਤ੍ਤੇਨੇਵ ਸਬ੍ਬਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਯਤ੍ਥ ਕਤਿਕਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਪਰਿਭੋਗੋ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ.
ਮਤ੍ਤਿਕਾਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ – ਯਤ੍ਥ ਮਤ੍ਤਿਕਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਹੋਤਿ, ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾ ਵਾ ਵਣ੍ਣਮਤ੍ਤਿਕਾ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਾ, ਤਤ੍ਥ ਥੋਕਾਪਿ ਪਞ੍ਚਮਾਸਕਂ ਅਗ੍ਘਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਰਾਜਿਕਂ. ਸਙ੍ਘਿਕੇ ਪਨ ਕਮ੍ਮੇ ਚੇਤਿਯਕਮ੍ਮੇ ਚ ਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਸਙ੍ਘਂ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਤਾਵਕਾਲਿਕਂ ਵਾ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸੁਧਾਯਪਿ ਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਵਣ੍ਣੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.
ਤਿਣਵਤ੍ਥੂਸੁ ¶ – ਝਾਪਿਤਤਿਣੇ ਠਾਨਾਚਾਵਨਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ ਪਨ ਹੋਤਿ. ਸਙ੍ਘੋ ਤਿਣਵਤ੍ਥੁਂ ਜਗ੍ਗਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਆਵਾਸਂ ਛਾਦੇਤਿ, ਪੁਨ ਕਦਾਚਿ ਜਗ੍ਗਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਅਥਞ੍ਞੋ ਏਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਤ੍ਤਸੀਸੇਨ ਜਗ੍ਗਤਿ, ਸਙ੍ਘਸ੍ਸੇਵੇਤਂ. ਨੋ ਚੇ ਜਗ੍ਗਤਿ, ਸਙ੍ਘੇਨੇਕੋ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਜਗ੍ਗਿਤ੍ਵਾ ਦੇਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਚੇ ਭਾਗਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਭਾਗਂ ਦਤ੍ਵਾਪਿ ਜਗ੍ਗਾਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਭਾਗਂ ਵਡ੍ਢੇਤਿ, ਦਾਤਬ੍ਬਮੇਵ. ਵਡ੍ਢੇਤਿਯੇਵ, ‘‘ਗਚ੍ਛ ਜਗ੍ਗਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਛਾਦੇਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਕਸ੍ਮਾ? ਨਟ੍ਠੇ ਅਤ੍ਥੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਦਦਨ੍ਤੇਹਿ ਪਨ ਸਵਤ੍ਥੁਕਂ ਨ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ¶ , ਗਰੁਭਣ੍ਡਂ ਹੋਤਿ; ਤਿਣਮਤ੍ਤਂ ਪਨ ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਚੇ ਜਗ੍ਗਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੇਨਾਸਨਂ ਛਾਦੇਨ੍ਤੇ ਪੁਨ ਸਙ੍ਘੋ ਜਗ੍ਗਿਤੁਂ ਪਹੋਤਿ, ‘‘ਤ੍ਵਂ ਮਾ ਜਗ੍ਗਿ, ਸਙ੍ਘੋ ਜਗ੍ਗਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ.
ਮਞ੍ਚਾਦੀਨਿ ਸਤ੍ਤ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਪਾਕਟਾਨੇਵ. ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਨ ਅਨਾਗਤਮ੍ਪਿ ਪਾਸਾਣਤ੍ਥਮ੍ਭਂ ਵਾ ਰੁਕ੍ਖਤ੍ਥਮ੍ਭਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਾਦਗ੍ਘਨਕਂ ਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ. ਪਧਾਨਘਰਾਦੀਸੁ ਛਡ੍ਡਿਤਪਤਿਤਾਨਂ ਪਰਿਵੇਣਾਦੀਨਂ ਕੁਟ੍ਟਮ੍ਪਿ ਪਾਕਾਰਮ੍ਪਿ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਇਟ੍ਠਕਾਦੀਨਿ ਅਵਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਕਸ੍ਮਾ? ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਨਾਮ ਕਦਾਚਿ ਅਜ੍ਝਾਵਸਨ੍ਤਿ, ਕਦਾਚਿ ਨ ਅਜ੍ਝਾਵਸਨ੍ਤਿ. ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੇ ਚੋਰਭਯੇਨ ਜਨਪਦੇ ਵੁਟ੍ਠਹਨ੍ਤੇ ਛਡ੍ਡਿਤਵਿਹਾਰਾਦੀਸੁ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਯੇ ਪਨ ਤਤੋ ਤਾਵਕਾਲਿਕਂ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਪੁਨ ਆਵਸਿਤੇਸੁ ਚ ਵਿਹਾਰੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਦਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇਪਿ ਤਤੋ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸੇਨਾਸਨਂ ਕਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਵਾ ਤਦਗ੍ਘਨਕਂ ਵਾ ਦਾਤਬ੍ਬਮੇਵ. ‘‘ਪੁਨ ਆਵਸਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਆਲਯਂ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੇਸੁ ਜਨਪਦੇਸੁ ਗਣਸਨ੍ਤਕਂ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਂ ਵਾ ਗਹਿਤਂ ਹੋਤਿ; ਤੇ ਚੇ ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਪਟਿਕਮ੍ਮੇਨ ਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਪਨ ਗਰੁਭਣ੍ਡਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ.
੧੫੭. ਵਿਹਾਰਪਰਿਭੋਗਵਤ੍ਥੁ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.
ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਾਵਕਾਲਿਕਂ ਹਰਿਤੁਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਮਞ੍ਚਂ ਵਾ ਪੀਠਂ ਵਾ ਤਾਵਕਾਲਿਕਂ ਹਰਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਾਸੁਕਟ੍ਠਾਨੇ ਏਕਮ੍ਪਿ ਦ੍ਵੇਪਿ ਮਾਸੇ ਸਙ੍ਘਿਕਪਰਿਭੋਗੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਆਗਤਾਗਤਾਨਂ ਵੁਡ੍ਢਤਰਾਨਂ ਦੇਤਿ, ਨਪ੍ਪਟਿਬਾਹਤਿ ¶ , ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਟ੍ਠੇਪਿ ਜਿਣ੍ਣੇਪਿ ਚੋਰਾਵਹਟੇਪਿ ਗੀਵਾ ਨ ਹੋਤਿ. ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਪਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਯਥਾਠਾਨੇ ਠਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਯੋ ਪਨ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਪਰਿਭੋਗੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਆਗਤਾਗਤਾਨਂ ਵੁਡ੍ਢਤਰਾਨਂ ਨ ¶ ਦੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਟ੍ਠੇ ਤਸ੍ਸ ਗੀਵਾ ਹੋਤਿ. ਅਞ੍ਞਂ ਪਨ ਆਵਾਸਂ ਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੇਨ ਸਚੇ ਤਤ੍ਥ ਵੁਡ੍ਢਤਰੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ‘‘ਮਯਾ ਇਦਂ ਅਸੁਕਾਵਾਸਤੋ ਨਾਮ ਆਹਟਂ, ਗਚ੍ਛਾਮਿ, ਨਂ ਪਾਕਤਿਕਂ ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ‘‘ਅਹਂ ਪਾਕਤਿਕਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਭਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾਪਿ ਗਨ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.
ਚਮ੍ਪਾਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ – ਤੇਕਟੁਲਯਾਗੂਤਿ ਤਿਲਤਣ੍ਡੁਲਮੁਗ੍ਗੇਹਿ ਵਾ ਤਿਲਤਣ੍ਡੁਲਮਾਸੇਹਿ ਵਾ ਤਿਲਤਣ੍ਡੁਲਕੁਲਤ੍ਥੇਹਿ ਵਾ ਤਿਲਤਣ੍ਡੁਲੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਏਕਂ ਅਪਰਣ੍ਣਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤੀਹਿ ਕਤਾ, ਏਤਂ ਕਿਰ ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ਚਤੁਭਾਗਉਦਕਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨੇ ਖੀਰੇ ਸਪ੍ਪਿਮਧੁਸਕ੍ਕਰਾਦੀਹਿ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ.
ਰਾਜਗਹਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ¶ – ਮਧੁਗੋਲ਼ਕੋਤਿ ਅਤਿਰਸਕਪੂਵੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ; ‘‘ਮਧੁਸੀਸਕ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਥੁਦ੍ਵਯੇਪਿ ਓਦਨਭਾਜਨੀਯਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.
੧੫੮. ਅਜ੍ਜੁਕਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ – ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਗਿਲਾਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਵੋਚ. ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਪਾਲਿ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਅਜ੍ਜੁਕਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖੋਤਿ ਨ ਅਗਤਿਗਮਨਵਸੇਨ ਪਕ੍ਖੋ, ਅਪਿ ਚ ਖੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਸਞ੍ਞਿਤਾਯ ਲਜ੍ਜੀਅਨੁਗ੍ਗਹੇਨ ਵਿਨਯਾਨੁਗ੍ਗਹੇਨ ਚ ਥੇਰੋ ਪਕ੍ਖੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ.
੧੫੯. ਬਾਰਾਣਸੀਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ – ਚੋਰੇਹਿ ਉਪਦ੍ਦੁਤਨ੍ਤਿ ਚੋਰੇਹਿ ਵਿਲੁਤ੍ਤਂ. ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਪਾਸਾਦੇ ਠਪੇਸੀਤਿ ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਤਂ ਕੁਲਂ ਸੋਕਸਲ੍ਲਸਮਪ੍ਪਿਤਂ ਆਵਟ੍ਟਨ੍ਤਂ ਵਿਵਟ੍ਟਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਕੁਲਸ੍ਸ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਪਸਾਦਾਨੁਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯ ਧਮ੍ਮਾਨੁਗ੍ਗਹੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ‘‘ਤੇਸਂਯੇਵ ਪਾਸਾਦਂ ਦਾਰਕਾਨਂ ਸਮੀਪੇ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਦਾਰਕਾ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਾਸਾਦੋ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਰੁਹਿਂਸੁ. ਤਤੋ ਥੇਰੋ ਇਦ੍ਧਿਂ ਪਟਿਸਂਹਰਿ, ਪਾਸਾਦੋਪਿ ¶ ਸਕਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤੇ ਦਾਰਕੇ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਪਾਸਾਦੇ ਠਪੇਸੀ’’ਤਿ. ਇਦ੍ਧਿਵਿਸਯੇਤਿ ਈਦਿਸਾਯ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਿਦ੍ਧਿਯਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਵਿਕੁਬ੍ਬਨਿਦ੍ਧਿ ਪਨ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.
੧੬੦-੧. ਅਵਸਾਨੇ ਵਤ੍ਥੁਦ੍ਵਯਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵਾਤਿ.
ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯ ਵਿਨਯਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯ
ਦੁਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ¶ ਅਨੁਸਾਸਨੀ –
ਦੁਤਿਯਂ ਅਦੁਤਿਯੇਨ, ਯਂ ਜਿਨੇਨ ਪਕਾਸਿਤਂ;
ਪਰਾਜਿਤਕਿਲੇਸੇਨ, ਪਾਰਾਜਿਕਮਿਦਂ ਇਧ.
ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਸਮਂ ਤੇਨ, ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤਿ;
ਅਨੇਕਨਯਵੋਕਿਣ੍ਣਂ, ਗਮ੍ਭੀਰਤ੍ਥਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ.
ਤਸ੍ਮਾ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਓਤਿਣ੍ਣੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਵਿਨਯਞ੍ਞੁਨਾ;
ਵਿਨਯਾਨੁਗ੍ਗਹੇਨੇਤ੍ਥ, ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ.
ਪਾਲ਼ਿਂ ¶ ਅਟ੍ਠਕਥਞ੍ਚੇਵ, ਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯਮਸੇਸਤੋ;
ਓਗਯ੍ਹ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੇਨ, ਕਰਣੀਯੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ.
ਆਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨੁਸ੍ਸਾਹੋ, ਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਕੁਦਾਚਨਂ;
ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ-ਮਿਤਿ ਕਯਿਰਾਥ ਮਾਨਸਂ.
ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾਪਿ ਚ ਆਪਤ੍ਤਿਂ, ਅਵਤ੍ਵਾਵ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ;
ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾਥ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ, ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਚ ਤਂ ਵਦੇ.
ਕਪ੍ਪਿਯੇਪਿ ਚ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲਹੁਵਤ੍ਤਿਨੋ;
ਵਸੇਨ ਸਾਮਞ੍ਞਗੁਣਾ, ਚਵਨ੍ਤੀਧ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ.
ਤਸ੍ਮਾ ਪਰਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ, ਆਸੀਵਿਸਮਿਵੋਰਗਂ;
ਅਗ੍ਗਿਂ ਵਿਯ ਚ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਂ, ਨਾਮਸੇਯ੍ਯ ਵਿਚਕ੍ਖਣੋਤਿ.
ਪਾਰਾਜਿਕਕਣ੍ਡ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ
ਪਠਮੋ ਭਾਗੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ.