ਅਟ੍ਠਕਥਾ > ਵਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) > ਪਾਰਾਜਿਕਕਣ੍ਡ ਅਟ੍ਠਕਥਾ-੧

ਤਤ੍ਥ ¶ ਤਂ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਂ ਵਿਨਯਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਿਨਯੋ ਤਾਵ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ – ‘‘ਵਿਨਯੋ ਨਾਮ ਇਧ ਸਕਲਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਂਵਣ੍ਣਨਤ੍ਥਂ ਪਨਸ੍ਸ ਅਯਂ ਮਾਤਿਕਾ –

ਵੁਤ੍ਤਂ ਯੇਨ ਯਦਾ ਯਸ੍ਮਾ, ਧਾਰਿਤਂ ਯੇਨ ਚਾਭਤਂ;

ਯਤ੍ਥਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਚੇਤਮੇਤਂ ਵਤ੍ਵਾ ਵਿਧਿਂ ਤਤੋ.

ਤੇਨਾਤਿਆਦਿਪਾਠਸ੍ਸ, ਅਤ੍ਥਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤੋ;

ਦਸ੍ਸਯਨ੍ਤੋ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਿਨਯਸ੍ਸਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਨ੍ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਂ ਯੇਨ ਯਦਾ ਯਸ੍ਮਾਤਿ ਇਦਂ ਤਾਵ ਵਚਨਂ ‘‘ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਵਚਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਦਞ੍ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਵਚਨਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਤਂ ¶ ‘‘ਇਦਂ ਵਚਨਂ ਕੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕਦਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕਸ੍ਮਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ? ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਞ੍ਚ ਪਨ ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਲੇ.

ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿ ¶ ਨਾਮ ਚੇਸਾ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਞ੍ਚਸਤਿਕਸਙ੍ਗੀਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨਿਦਾਨਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ ਪਨ ਇਧਾਪਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਞ੍ਹਿ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਸੁਭਦ੍ਦਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਵਿਨਯਨਾ ਕਤਬੁਦ੍ਧਕਿਚ੍ਚੇ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ ਉਪਵਤ੍ਤਨੇ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਸਾਲਵਨੇ ਯਮਕਸਾਲਾਨਮਨ੍ਤਰੇ ਵਿਸਾਖਪੁਣ੍ਣਮਦਿਵਸੇ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਭਗਵਤਿ ਲੋਕਨਾਥੇ, ਭਗਵਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾਨਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਸਤ੍ਤਾਹਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਭਗਵਤਿ, ਸੁਭਦ੍ਦੇਨ ਵੁਡ੍ਢਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ‘‘ਅਲਂ, ਆਵੁਸੋ, ਮਾ ਸੋਚਿਤ੍ਥ, ਮਾ ਪਰਿਦੇਵਿਤ੍ਥ, ਸੁਮੁਤ੍ਤਾ ਮਯਂ ਤੇਨ ਮਹਾਸਮਣੇਨ; ਉਪਦ੍ਦੁਤਾ ਚ ਹੋਮ – ‘ਇਦਂ ਵੋ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਇਦਂ ਵੋ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀ’ਤਿ! ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਮਯਂ ਯਂ ਇਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮ ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ, ਯਂ ਨ ਇਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮ ਨ ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੪੩੭; ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੩੨) ਵੁਤ੍ਤਵਚਨਮਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਠਾਨਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਵਿਜ੍ਜਤਿ ਯਂ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੂ ਅਤੀਤਸਤ੍ਥੁਕਂ ਪਾਵਚਨਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ¶ ਪਕ੍ਖਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਯ੍ਯੁਂ, ਯਾਵ ਚ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਤਾਵ ਅਨਤੀਤਸਤ੍ਥੁਕਮੇਵ ਪਾਵਚਨਂ ਹੋਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ –

‘ਯੋ ਵੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਯਾ ਧਮ੍ਮੋ ਚ ਵਿਨਯੋ ਚ ਦੇਸਿਤੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ¶ , ਸੋ ਵੋ ਮਮਚ੍ਚਯੇਨ ਸਤ੍ਥਾ’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੧੬).

‘‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯੇਯ੍ਯਂ, ਯਥਯਿਦਂ ਸਾਸਨਂ ਅਦ੍ਧਨਿਯਂ ਅਸ੍ਸ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ.

‘ਧਾਰੇਸ੍ਸਸਿ ਪਨ ਮੇ ਤ੍ਵਂ, ਕਸ੍ਸਪ, ਸਾਣਾਨਿ ਪਂਸੁਕੂਲਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਸਨਾਨੀ’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰੇ ਸਾਧਾਰਣਪਰਿਭੋਗੇਨ ਚੇਵ,

‘ਅਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਾਵਦੇ ਆਕਙ੍ਖਾਮਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਾਮਿ; ਕਸ੍ਸਪੋਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਾਵਦੇ ਆਕਙ੍ਖਤਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤੀ’ਤਿ –

ਏਵਮਾਦਿਨਾ ¶ ਨਯੇਨ ਨਵਾਨੁਪੁਬ੍ਬਵਿਹਾਰਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਾਪ੍ਪਭੇਦੇ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮਸਮਟ੍ਠਪਨੇਨ ਚ ਅਨੁਗ੍ਗਹਿਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਕਿਮਞ੍ਞਂ ਆਣਣ੍ਯਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ; ਨਨੁ ਮਂ ਭਗਵਾ ਰਾਜਾ ਵਿਯ ਸਕਕਵਚਇਸ੍ਸਰਿਯਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਲਵਂਸਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਕਂ ਪੁਤ੍ਤਂ ‘ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਵਂਸਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਕੋ ਮੇ ਅਯਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ ਮਨ੍ਤ੍ਵਾ ਇਮਿਨਾ ਅਸਾਧਾਰਣੇਨ ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਨ ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਸੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਸਙ੍ਗਾਯਨਤ੍ਥਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਜਨੇਸਿ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਆਵੁਸੋ, ਸਮਯਂ ਪਾਵਾਯ ਕੁਸਿਨਾਰਂ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੩੧) ਸਬ੍ਬਂ ਸੁਭਦ੍ਦਕਣ੍ਡਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

‘‘ਹਨ੍ਦ ਮਯਂ, ਆਵੁਸੋ, ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯੇਯ੍ਯਾਮ. ਪੁਰੇ ਅਧਮ੍ਮੋ ਦਿਪ੍ਪਤਿ, ਧਮ੍ਮੋ ਪਟਿਬਾਹਿਯ੍ਯਤਿ; ਅਵਿਨਯੋ ਦਿਪ੍ਪਤਿ, ਵਿਨਯੋ ਪਟਿਬਾਹਿਯ੍ਯਤਿ. ਪੁਰੇ ਅਧਮ੍ਮਵਾਦਿਨੋ ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਧਮ੍ਮਵਾਦਿਨੋ ਦੁਬ੍ਬਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਅਵਿਨਯਵਾਦਿਨੋ ਬਲਵਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਵਿਨਯਵਾਦਿਨੋ ਦੁਬ੍ਬਲਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੪੩੭).

ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਥੇਰੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਚ੍ਚਿਨਤੂ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਸਕਲਨਵਙ੍ਗਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਰੇ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨ-ਸੋਤਾਪਨ੍ਨ-ਸਕਦਾਗਾਮਿ-ਅਨਾਗਾਮਿ-ਸੁਕ੍ਖਵਿਪਸ੍ਸਕਖੀਣਾਸਵਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨੇਕਸਤੇ ਅਨੇਕਸਹਸ੍ਸੇ ਚ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਤਿਪਿਟਕਸਬ੍ਬਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪ੍ਪਭੇਦਧਰੇ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਮਹਾਨੁਭਾਵੇ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਭਗਵਤਾ ਏਤਦਗ੍ਗਂ ਆਰੋਪਿਤੇ ਤੇਵਿਜ੍ਜਾਦਿਭੇਦੇ ਖੀਣਾਸਵਭਿਕ੍ਖੂਯੇਵ ਏਕੂਨਪਞ੍ਚਸਤੇ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਯੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਏਕੇਨੂਨਾਪਞ੍ਚਅਰਹਨ੍ਤਸਤਾਨਿ ਉਚ੍ਚਿਨੀ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੪੩੭).

ਕਿਸ੍ਸ ਪਨ ਥੇਰੋ ਏਕੇਨੂਨਮਕਾਸੀਤਿ? ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਓਕਾਸਕਰਣਤ੍ਥਂ. ਤੇਨ ਹਾਯਸ੍ਮਤਾ ਸਹਾਪਿ ਵਿਨਾਪਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗੀਤਿ ਕਾਤੁਂ, ਸੋ ਹਾਯਸ੍ਮਾ ਸੇਕ੍ਖੋ ਸਕਰਣੀਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਹਾਪਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ; ਯਸ੍ਮਾ ਪਨਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦਸਬਲਦੇਸਿਤਂ ਸੁਤ੍ਤਗੇਯ੍ਯਾਦਿਕਂ ਭਗਵਤੋ ਅਸਮ੍ਮੁਖਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਨਾਪਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਸੇਕ੍ਖੋਪਿ ਸਮਾਨੋ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗੀਤਿਯਾ ਬਹੁਕਾਰਤ੍ਤਾ ਥੇਰੇਨ ਉਚ੍ਚਿਨਿਤਬ੍ਬੋ ਅਸ੍ਸ. ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਉਚ੍ਚਿਨਿਤੋਤਿ ¶ ? ਪਰੂਪਵਾਦਵਿਵਜ੍ਜਨਤੋ. ਥੇਰੋ ਹਿ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੇ ਆਨਨ੍ਦੇ ਅਤਿਵਿਯ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਥਾ ਹਿ ਨਂ ¶ ਸਿਰਸ੍ਮਿਂ ਪਲਿਤੇਸੁ ਜਾਤੇਸੁਪਿ ‘‘ਨ ਵਾਯਂ ਕੁਮਾਰਕੋ ਮਤ੍ਤਮਞ੍ਞਾਸੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੫੪) ਕੁਮਾਰਕਵਾਦੇਨ ਓਵਦਤਿ. ਸਕ੍ਯਕੁਲਪ੍ਪਸੁਤੋ ਚਾਯਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਭਾਤਾ ਚੂਲ਼ਪਿਤੁਪੁਤ੍ਤੋ. ਤਤ੍ਰ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਛਨ੍ਦਾਗਮਨਂ ਵਿਯ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ‘‘ਬਹੂ ਅਸੇਕ੍ਖਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਆਨਨ੍ਦਂ ਸੇਕ੍ਖਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਥੇਰੋ ਉਚ੍ਚਿਨੀ’’ਤਿ ਉਪਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਂ ਪਰੂਪਵਾਦਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਆਨਨ੍ਦਂ ਵਿਨਾ ਸਙ੍ਗੀਤਿ ¶ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕਾਤੁਂ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂਯੇਵ ਅਨੁਮਤਿਯਾ ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਨ ਉਚ੍ਚਿਨਿ.

ਅਥ ਸਯਮੇਵ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਥੇਰਂ ਯਾਚਿਂਸੁ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਂ ਏਤਦਵੋਚੁਂ – ‘ਅਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸੇਕ੍ਖੋ ਅਭਬ੍ਬੋ ਛਨ੍ਦਾ ਦੋਸਾ ਮੋਹਾ ਭਯਾ ਅਗਤਿਂ ਗਨ੍ਤੁਂ, ਬਹੁ ਚਾਨੇਨ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਧਮ੍ਮੋ ਚ ਵਿਨਯੋ ਚ ਪਰਿਯਤ੍ਤੋ; ਤੇਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਥੇਰੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਆਨਨ੍ਦਂ ਉਚ੍ਚਿਨਤੂ’ਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਆਨਨ੍ਦਂ ਉਚ੍ਚਿਨੀ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੪੩੭).

ਏਵਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨੁਮਤਿਯਾ ਉਚ੍ਚਿਨਿਤੇਨ ਤੇਨਾਯਸ੍ਮਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਞ੍ਚ ਥੇਰਸਤਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ.

ਅਥ ਖੋ ਥੇਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਕਤ੍ਥ ਨੁ ਖੋ ਮਯਂ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਥੇਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਰਾਜਗਹਂ ਖੋ ¶ ਮਹਾਗੋਚਰਂ ਪਹੂਤਸੇਨਾਸਨਂ, ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ ਰਾਜਗਹੇ ਵਸ੍ਸਂ ਵਸਨ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯੇਯ੍ਯਾਮ, ਨ ਅਞ੍ਞੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਰਾਜਗਹੇ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਨੇਸਂ ਏਤਦਹੋਸਿ? ਇਦਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਥਾਵਰਕਮ੍ਮਂ, ਕੋਚਿ ਵਿਸਭਾਗਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਉਕ੍ਕੋਟੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਅਥਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਞਤ੍ਤਿਦੁਤਿਯੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਸਾਵੇਸਿ, ਤਂ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਞਾਤਬ੍ਬਂ.

ਅਥ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਸਤ੍ਤਸੁ ਸਾਧੁਕੀਲ਼ਨਦਿਵਸੇਸੁ ਸਤ੍ਤਸੁ ਚ ਧਾਤੁਪੂਜਾਦਿਵਸੇਸੁ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤੇਸੁ ‘‘ਅਡ੍ਢਮਾਸੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ, ਇਦਾਨਿ ਗਿਮ੍ਹਾਨਂ ਦਿਯਡ੍ਢੋ ਮਾਸੋ ਸੇਸੋ, ਉਪਕਟ੍ਠਾ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਾ’’ਤਿ ਮਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ ‘‘ਰਾਜਗਹਂ, ਆਵੁਸੋ, ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਉਪਡ੍ਢਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਗਤੋ. ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਉਪਡ੍ਢਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਗਤੋ. ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਾਜਗਹਂ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਯੇਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿ ਤੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੇਨ ਗਤਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਮਹਾਪਰਿਦੇਵੋ ਅਹੋਸਿ ¶ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਆਨਨ੍ਦ, ਕੁਹਿਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ ¶ . ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਪਨ ਸਾਵਤ੍ਥਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਥੇਰੇ ਭਗਵਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਦਿਵਸੇ ਵਿਯ ਮਹਾਪਰਿਦੇਵੋ ਅਹੋਸਿ.

ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਦਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਯ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਤਂ ਮਹਾਜਨਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਜੇਤਵਨਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲੇਨ ਵਸਿਤਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਾ ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਪ੍ਫੋਟੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਮਿਲਾਤਮਾਲਾਕਚਵਰਂ ¶ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਅਤਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਯਥਾਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਠਿਤਕਾਲੇ ਕਰਣੀਯਂ ਵਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਮਕਾਸਿ. ਅਥ ਥੇਰੋ ਭਗਵਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਪਭੁਤਿ ਠਾਨਨਿਸਜ੍ਜਬਹੁਲਤ੍ਤਾ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਧਾਤੁਕਂ ਕਾਯਂ ਸਮਸ੍ਸਾਸੇਤੁਂ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਖੀਰਵਿਰੇਚਨਂ ਪਿਵਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰੇਯੇਵ ਨਿਸੀਦਿ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਸੁਭੇਨ ਮਾਣਵੇਨ ਪਹਿਤਂ ਮਾਣਵਕਂ ਏਤਦਵੋਚ –

‘‘ਅਕਾਲੋ ਖੋ, ਮਾਣਵਕ, ਅਤ੍ਥਿ ਮੇ ਅਜ੍ਜ ਭੇਸਜ੍ਜਮਤ੍ਤਾ ਪੀਤਾ, ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਸ੍ਵੇਪਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੪੪੭).

ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਚੇਤਕਤ੍ਥੇਰੇਨ ਪਚ੍ਛਾਸਮਣੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੁਭੇਨ ਮਾਣਵੇਨ ਪੁਟ੍ਠੋ ਦੀਘਨਿਕਾਯੇ ਸੁਭਸੁਤ੍ਤਂਨਾਮ ਦਸਮਂ ਸੁਤ੍ਤਮਭਾਸਿ.

ਅਥ ਥੇਰੋ ਜੇਤਵਨਵਿਹਾਰੇ ਖਣ੍ਡਫੁਲ੍ਲਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਪਕਟ੍ਠਾਯ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਾਯ ਰਾਜਗਹਂ ਗਤੋ. ਤਥਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਸਬ੍ਬਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਗਹਮੇਵ ਗਤੋ.

ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਰਾਜਗਹੇ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਮਹਾਵਿਹਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਛਡ੍ਡਿਤਪਤਿਤਉਕ੍ਲਾਪਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਭਗਵਤੋ ਹਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਸਬ੍ਬੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰੇ ਚ ਪਰਿਵੇਣੇ ਚ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਅਗਮਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਥੇਰਾ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਪੂਜਨਤ੍ਥਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਵਾਦਪਰਿਮੋਚਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ‘‘ਪਠਮਂ ਮਾਸਂ ਖਣ੍ਡਫੁਲ੍ਲਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਂ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ. ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਹਿ ਏਵਂ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ – ‘‘ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸਾਵਕਾ ਸਤ੍ਥਰਿ ਠਿਤੇਯੇਵ ਵਿਹਾਰੇ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਂਸੁ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਛਡ੍ਡੇਸੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਵਾਦਪਰਿਮੋਚਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਚਿਨ੍ਤੇਸੁਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ¶ ਹੇਤਂ –

‘‘ਅਥ ¶ ਖੋ ਥੇਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਭਗਵਤਾ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਖਣ੍ਡਫੁਲ੍ਲਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਂ ¶ ਵਣ੍ਣਿਤਂ. ਹਨ੍ਦ ਮਯਂ, ਆਵੁਸੋ, ਪਠਮਂ ਮਾਸਂ ਖਣ੍ਡਫੁਲ੍ਲਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਂ ਕਰੋਮ, ਮਜ੍ਝਿਮਂ ਮਾਸਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੪੩੮).

ਤੇ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਾਜਦ੍ਵਾਰੇ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ ਰਾਜਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਗਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿ. ਥੇਰਾ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਮਹਾਵਿਹਾਰਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਤ੍ਥਾਯ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਪਟਿਵੇਦੇਸੁਂ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਰਾਜਾ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਕਾਰਕੇ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਅਦਾਸਿ. ਥੇਰਾ ਪਠਮਂ ਮਾਸਂ ਸਬ੍ਬਵਿਹਾਰੇ ਪਟਿਸਙ੍ਖਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ – ‘‘ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਵਿਹਾਰਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਂ. ਇਦਾਨਿ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥਾ ਕਰੋਥ. ਮਯ੍ਹਂ ਆਣਾਚਕ੍ਕਂ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਹੋਤੁ. ਆਣਾਪੇਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਂ ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ? ‘‘ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਨ੍ਨਿਸਜ੍ਜਟ੍ਠਾਨਂ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਕਤ੍ਥ ਕਰੋਮਿ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ? ‘‘ਵੇਭਾਰਪਬ੍ਬਤਪਸ੍ਸੇ ਸਤ੍ਤਪਣ੍ਣਿਗੁਹਾਦ੍ਵਾਰੇ ਕਾਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਰਾਜਾ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ ਵਿਸ੍ਸਕਮ੍ਮੁਨਾ ਨਿਮ੍ਮਿਤਸਦਿਸਂ ਸੁਵਿਭਤ੍ਤਭਿਤ੍ਤਿਤ੍ਥਮ੍ਭਸੋਪਾਨਂ ਨਾਨਾਵਿਧਮਾਲਾਕਮ੍ਮਲਤਆਕਮ੍ਮਵਿਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਭਵਨ੍ਤਮਿਵ ਰਾਜਭਵਨਵਿਭੂਤਿਂ ਅਵਹਸਨ੍ਤਮਿਵ ਦੇਵਵਿਮਾਨਸਿਰਿਂ ਸਿਰਿਯਾ ਨਿਕੇਤਮਿਵ ਏਕਨਿਪਾਤਤਿਤ੍ਥਮਿਵ ਚ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਨਯਨਵਿਹਙ੍ਗਾਨਂ ਲੋਕਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਮਿਵ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਿਤਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਸਾਰਮਣ੍ਡਂ ਮਣ੍ਡਪਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਵਿਧਕੁਸੁਮਦਾਮ-ਓਲਮ੍ਬਕ-ਵਿਨਿਗ੍ਗਲਨ੍ਤਚਾਰੁਵਿਤਾਨਂ ¶ ਰਤਨਵਿਚਿਤ੍ਤਮਣਿਕੋਟ੍ਟਿਮਤਲਮਿਵ ਚ ਨਂ ਨਾਨਾਪੁਪ੍ਫੂਪਹਾਰਵਿਚਿਤ੍ਤਸੁਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਭੂਮਿਕਮ੍ਮਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਮਾਨਸਦਿਸਂ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਹਾਮਣ੍ਡਪੇ ਪਞ੍ਚਸਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨਗ੍ਘਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਕਪ੍ਪਿਯਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਸਤਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਭਾਗਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਤ੍ਤਰਾਭਿਮੁਖਂ ਥੇਰਾਸਨਂ ਮਣ੍ਡਪਮਜ੍ਝੇ ਪੁਰਤ੍ਥਾਭਿਮੁਖਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਆਸਨਾਰਹਂ ਧਮ੍ਮਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਨ੍ਤਖਚਿਤਂ ਬੀਜਨਿਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਆਰੋਚਾਪੇਸਿ – ‘‘ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਮ ਕਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤਸ੍ਮਿਂ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇ ਏਕਚ੍ਚੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਵਮਾਹਂਸੁ – ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਏਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਸ੍ਸਗਨ੍ਧਂ ਵਾਯਨ੍ਤੋ ਵਿਚਰਤੀ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਅਞ੍ਞੋ ਵਿਸ੍ਸਗਨ੍ਧਂ ਵਾਯਨ੍ਤੋ ¶ ਵਿਚਰਣਕਭਿਕ੍ਖੁ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਦ੍ਧਾ ਏਤੇ ਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਸਂਵੇਗਂ ਆਪਜ੍ਜਿ. ਏਕਚ੍ਚੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਸ੍ਵੇ, ਆਵੁਸੋ, ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਤ੍ਵਞ੍ਚ ਸੇਕ੍ਖੋ ਸਕਰਣੀਯੋ, ਤੇਨ ਤੇ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਂ ਗਨ੍ਤੁਂ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਹੋਹੀ’’ਤਿ.

ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ – ‘‘ਸ੍ਵੇ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ, ਨ ਖੋ ਪਨ ਮੇਤਂ ਪਤਿਰੂਪਂ ਯ੍ਵਾਹਂ ਸੇਕ੍ਖੋ ¶ ਸਮਾਨੋ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਬਹੁਦੇਵ ਰਤ੍ਤਿਂ ਕਾਯਗਤਾਯਸਤਿਯਾ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯਂ ਚਙ੍ਕਮਾ ਓਰੋਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਿਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕਾਯਂ ਆਵਜ੍ਜੇਸਿ. ਦ੍ਵੇ ਪਾਦਾ ਭੂਮਿਤੋ ਮੁਤ੍ਤਾ, ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸੀਸਂ ਬਿਮ੍ਬੋਹਨਂ, ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਚਙ੍ਕਮੇਨ ¶ ਬਹਿ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਵਿਸੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਨਨੁ ਮਂ ਭਗਵਾ ਏਤਦਵੋਚ – ‘ਕਤਪੁਞ੍ਞੋਸਿ ਤ੍ਵਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਧਾਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜ; ਖਿਪ੍ਪਂ ਹੋਹਿਸਿ ਅਨਾਸਵੋ’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੦੭). ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਕਥਾਦੋਸੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਮਮ ਅਚ੍ਚਾਰਦ੍ਧਂ ਵੀਰਿਯਂ ਤੇਨ ਮੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ. ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਵੀਰਿਯਸਮਥਂ ਯੋਜੇਮੀ’’ਤਿ ਚਙ੍ਕਮਾ ਓਰੋਹਿਤ੍ਵਾ ਪਾਦਧੋਵਨਟ੍ਠਾਨੇ ਠਤ੍ਵਾ ਪਾਦੇ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਮਞ੍ਚਕੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਥੋਕਂ ਵਿਸ੍ਸਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕਾਯਂ ਮਞ੍ਚਕੇ ਉਪਨਾਮੇਸਿ. ਦ੍ਵੇ ਪਾਦਾ ਭੂਮਿਤੋ ਮੁਤ੍ਤਾ, ਸੀਸਞ੍ਚ ਬਿਮ੍ਬੋਹਨਂ ਅਸਮ੍ਪਤ੍ਤਂ. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ, ਚਤੁਇਰਿਯਾਪਥਵਿਰਹਿਤਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਅਨਿਪਨ੍ਨੋ ਅਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਟ੍ਠਿਤੋ ਅਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ‘‘ਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ.

ਅਥ ਖੋ ਥੇਰਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਪਟਿਸਾਮੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ. ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਞਾਪੇਤੁਕਾਮੋ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨ ਗਤੋ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਯਥਾਵੁਡ੍ਢਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਾ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਆਸਨਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਕੇਹਿਚਿ ‘‘ਏਤਮਾਸਨਂ ਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ‘‘ਆਨਨ੍ਦੋ ਪਨ ਕੁਹਿਂ ਗਤੋ’’ਤਿ? ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਥੇਰੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਦਾਨਿ ਮਯ੍ਹਂ ਗਮਨਕਾਲੋ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵਂ ¶ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪਥਵਿਯਂ ਨਿਮੁਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਸਨੇਯੇਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਆਕਾਸੇਨਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦੀਤਿਪਿ ਏਕੇ.

ਏਵਂ ¶ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੇ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆਵੁਸੋ, ਕਿਂ ਪਠਮਂ ਸਙ੍ਗਾਯਾਮ, ਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਵਿਨਯਂ ਵਾ’’ਤਿ? ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪ, ਵਿਨਯੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨਸ੍ਸ ਆਯੁ, ਵਿਨਯੇ ਠਿਤੇ ਸਾਸਨਂ ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਪਠਮਂ ਵਿਨਯਂ ਸਙ੍ਗਾਯਾਮਾ’’ਤਿ,. ‘‘ਕਂ ਧੁਰਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ? ‘‘ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪਾਲਿ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕਿਂ ਆਨਨ੍ਦੋ ਨਪ੍ਪਹੋਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਨਪ੍ਪਹੋਤਿ; ਅਪਿ ਚ ਖੋ ਪਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਧਰਮਾਨੋਯੇਵ ਵਿਨਯਪਰਿਯਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪਾਲਿਂ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪੇਸਿ – ‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਮ ਸਾਵਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਿਨਯਧਰਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਉਪਾਲੀ’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੨੧੯, ੨੨੮). ਤਸ੍ਮਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਂ ¶ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯਂ ਸਙ੍ਗਾਯਾਮਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਥੇਰੋ ਵਿਨਯਂ ਪੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥਾਯ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਿ. ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਾਲ਼ਿ –

‘‘ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਸਙ੍ਘਂ ਞਾਪੇਸਿ –

‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਆਵੁਸੋ, ਸਙ੍ਘੋ. ਯਦਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਅਹਂ ਉਪਾਲਿਂ ਵਿਨਯਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ.

‘‘ਆਯਸ੍ਮਾਪਿ ਉਪਾਲਿ ਸਙ੍ਘਂ ਞਾਪੇਸਿ –

‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਘੋ. ਯਦਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਅਹਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੇਨ ਵਿਨਯਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ.

ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਿਤ੍ਵਾ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਪਾਲਿ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਏਕਂਸਂ ਚੀਵਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ, ਦਨ੍ਤਖਚਿਤਂ ਬੀਜਨਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਤਤੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਥੇਰਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪਾਲਿਂ ਵਿਨਯਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਪਠਮਂ, ਆਵੁਸੋ ਉਪਾਲਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਕਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ¶ ? ‘‘ਵੇਸਾਲਿਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਕਂ ਆਰਬ੍ਭਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਦਿਨ੍ਨਂ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭਾ’’ਤਿ. ‘‘ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੇ’’ਤਿ.

ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪਾਲਿਂ ਪਠਮਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਨਿਦਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ; ਯਥਾ ਚ ਪਠਮਸ੍ਸ ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਤਥਾ ਤਤਿਯਸ੍ਸ ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ…ਪੇ… ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਪੁਟ੍ਠੋ ਪੁਟ੍ਠੋ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ. ਤਤੋ ¶ ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਨਿ ‘‘ਪਾਰਾਜਿਕਕਣ੍ਡਂ ਨਾਮ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗਹਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਠਪੇਸੁਂ. ਤੇਰਸ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਾਨਿ ‘‘ਤੇਰਸਕ’’ਨ੍ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਦ੍ਵੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਅਨਿਯਤਾਨੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਤਿਂਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਦ੍ਵੇਨਵੁਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਪਾਟਿਦੇਸਨੀਯਾਨੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਪਞ੍ਚਸਤ੍ਤਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਸੇਖਿਯਾਨੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਸਤ੍ਤ ਧਮ੍ਮੇ ‘‘ਅਧਿਕਰਣਸਮਥਾ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ.

ਏਵਂ ¶ ਮਹਾਵਿਭਙ੍ਗਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਵਿਭਙ੍ਗੇ ਅਟ੍ਠ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਪਾਰਾਜਿਕਕਣ੍ਡਂ ਨਾਮ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਸਤ੍ਤਰਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਸਤ੍ਤਰਸਕ’’ਨ੍ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਤਿਂਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਛਸਟ੍ਠਿਸਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਅਟ੍ਠ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਪਾਟਿਦੇਸਨੀਯਾਨੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਪਞ੍ਚਸਤ੍ਤਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਸੇਖਿਯਾਨੀ’’ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ. ਸਤ੍ਤ ਧਮ੍ਮੇ ‘‘ਅਧਿਕਰਣਸਮਥਾ’’ਤਿ ¶ ਠਪੇਸੁਂ. ਏਵਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਵਿਭਙ੍ਗਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਏਤੇਨੇਵ ਉਪਾਯੇਨ ਖਨ੍ਧਕਪਰਿਵਾਰੇਪਿ ਆਰੋਪੇਸੁਂ. ਏਵਮੇਤਂ ਸਉਭਤੋਵਿਭਙ੍ਗਖਨ੍ਧਕਪਰਿਵਾਰਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਸਙ੍ਗਹਮਾਰੂਲ਼੍ਹਂ ਸਬ੍ਬਂ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ. ਪੁਚ੍ਛਾਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਞ੍ਚ ਅਰਹਨ੍ਤਸਤਾਨਿ ਸਙ੍ਗਹਂ ਆਰੋਪਿਤਨਯੇਨੇਵ ਗਣਸਜ੍ਝਾਯਮਕਂਸੁ. ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਾਵਸਾਨੇ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੋ ਦਨ੍ਤਖਚਿਤਂ ਬੀਜਨਿਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਸਨਾ ਓਰੋਹਿਤ੍ਵਾ ਵੁਡ੍ਢੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ.

ਵਿਨਯਂ ਸਙ੍ਗਾਯਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਗਾਯਿਤੁਕਾਮੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਗਾਯਨ੍ਤੇਹਿ ਕਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਧੁਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮੋ ਸਙ੍ਗਾਯਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ? ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਂ ਧੁਰਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ.

ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਸਙ੍ਘਂ ਞਾਪੇਸਿ –

‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਆਵੁਸੋ, ਸਙ੍ਘੋ. ਯਦਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਅਹਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਸਙ੍ਘਂ ਞਾਪੇਸਿ –

‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਘੋ ਯਦਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਅਹਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਥ ¶ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਏਕਂਸਂ ਚੀਵਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ ਦਨ੍ਤਖਚਿਤਂ ਬੀਜਨਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਅਥ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਂ, ਆਵੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਕਤ੍ਥ ਭਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਾਜਗਹਂ ¶ ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ ਨਾਲ਼ਨ੍ਦਂ ਰਾਜਾਗਾਰਕੇ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾਯ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕਂ ਆਰਬ੍ਭਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਪ੍ਪਿਯਞ੍ਚ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਞ੍ਚ ਮਾਣਵ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਵਣ੍ਣਾਵਣ੍ਣੇ’’ਤਿ. ਅਥ ਖੋ ¶ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪਨਾਵੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਕਤ੍ਥ ਭਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ? ‘ਰਾਜਗਹੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਜੀਵਕਮ੍ਬਵਨੇ’’ਤਿ. ‘‘ਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਨਾ ਵੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਏਤੇਨੇਵ ਉਪਾਯੇਨ ਪਞ੍ਚ ਨਿਕਾਯੇ ਪੁਚ੍ਛਿ.

ਪਞ੍ਚਨਿਕਾਯਾ ਨਾਮ – ਦੀਘਨਿਕਾਯੋ, ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯੋ, ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯੋ, ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯੋ, ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੋ ਨਾਮ – ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਨਿਕਾਯੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ, ਅਵਸੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਨਯੋ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੋ, ਸੇਸਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਨਿਕਾਯਾ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੇਨ. ਤਦੇਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਰਸਵਸੇਨ ਏਕਵਿਧਂ, ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਂ, ਪਠਮਮਜ੍ਝਿਮਪਚ੍ਛਿਮਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧਂ; ਤਥਾ ਪਿਟਕਵਸੇਨ, ਨਿਕਾਯਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਵਿਧਂ, ਅਙ੍ਗਵਸੇਨ ਨਵਵਿਧਂ, ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਵਸੇਨ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਵਿਧਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਕਥਂ ਰਸਵਸੇਨ ਏਕਵਿਧਂ? ਯਞ੍ਹਿ ਭਗਵਤਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਏਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਪਞ੍ਚਚਤ੍ਤਾਲੀਸਵਸ੍ਸਾਨਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਨਾਗਯਕ੍ਖਾਦਯੋ ਅਨੁਸਾਸਨ੍ਤੇਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੇਨ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਏਕਰਸਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਰਸਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਰਸਵਸੇਨ ਏਕਵਿਧਂ.

ਕਥਂ ¶ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਂ? ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਚੇਤਂ ਧਮ੍ਮੋ ਚੇਵ ਵਿਨਯੋ ਚਾਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਵਿਨਯੋ, ਅਵਸੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਧਮ੍ਮੋ; ਤੇਨੇਵਾਹ – ‘‘ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ, ਆਵੁਸੋ, ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ. ‘‘ਅਹਂ ¶ ਉਪਾਲਿਂ ਵਿਨਯਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ, ਆਨਨ੍ਦਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਂ.

ਕਥਂ ਪਠਮਮਜ੍ਝਿਮਪਚ੍ਛਿਮਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧਂ? ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਹਿਦਂ ਪਠਮਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ, ਮਜ੍ਝਿਮਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ, ਪਚ੍ਛਿਮਬੁਦ੍ਧਵਚਨਨ੍ਤਿ ਤਿਪ੍ਪਭੇਦਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ –

‘‘ਅਨੇਕਜਾਤਿਸਂਸਾਰਂ, ਸਨ੍ਧਾਵਿਸ੍ਸਂ ਅਨਿਬ੍ਬਿਸਂ;

ਗਹਕਾਰਂ ਗਵੇਸਨ੍ਤੋ, ਦੁਕ੍ਖਾ ਜਾਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ.

‘‘ਗਹਕਾਰਕ ¶ ਦਿਟ੍ਠੋਸਿ, ਪੁਨ ਗੇਹਂ ਨ ਕਾਹਸਿ;

ਸਬ੍ਬਾ ਤੇ ਫਾਸੁਕਾ ਭਗ੍ਗਾ, ਗਹਕੂਟਂ ਵਿਸਙ੍ਖਤਂ;

ਵਿਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਣ੍ਹਾਨਂ ਖਯਮਜ੍ਝਗਾ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੧੫੩-੧੫੪);

ਕੇਚਿ ‘‘ਯਦਾ ਹਵੇ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਖਨ੍ਧਕੇ ਉਦਾਨਗਾਥਂ ਆਹੁ. ਏਸਾ ਪਨ ਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੋਮਨਸ੍ਸਮਯਞਾਣੇਨ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਉਦਾਨਗਾਥਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਯਂ ਪਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਕਾਲੇ ਅਭਾਸਿ – ‘‘ਹਨ੍ਦ ਦਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਮਨ੍ਤਯਾਮਿ ਵੋ, ਵਯਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਸਮ੍ਪਾਦੇਥਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੧੮) ਇਦਂ ਪਚ੍ਛਿਮਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ.

ਉਭਿਨ੍ਨਮਨ੍ਤਰੇ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਏਤਂ ਮਜ੍ਝਿਮਬੁਦ੍ਧਵਚਨਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਪਠਮਮਜ੍ਝਿਮਪਚ੍ਛਿਮਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧਂ.

ਕਥਂ ¶ ਪਿਟਕਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧਂ? ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਿਟਕਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਨ੍ਤਿ ਤਿਪ੍ਪਭੇਦਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਸਙ੍ਗੀਤਿਯਂ ਸਙ੍ਗੀਤਞ੍ਚ ਅਸਙ੍ਗੀਤਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਉਭਯਾਨਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਾਨਿ, ਦ੍ਵੇ ਵਿਭਙ੍ਗਾਨਿ, ਦ੍ਵਾਵੀਸਤਿ ਖਨ੍ਧਕਾਨਿ, ਸੋਲ਼ਸਪਰਿਵਾਰਾਤਿ ਇਦਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਨਾਮ.

ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਾਦਿ ਚਤੁਤ੍ਤਿਂਸਸੁਤ੍ਤਸਙ੍ਗਹੋ ਦੀਘਨਿਕਾਯੋ, ਮੂਲਪਰਿਯਾਯਸੁਤ੍ਤਾਦਿ ਦਿਯਡ੍ਢਸਤਦ੍ਵੇਸੁਤ੍ਤਸਙ੍ਗਹੋ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯੋ, ਓਘਤਰਣਸੁਤ੍ਤਾਦਿ ਸਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਸਹਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸਤ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤਸਙ੍ਗਹੋ ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯੋ, ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਦਾਨਸੁਤ੍ਤਾਦਿ ਨਵਸੁਤ੍ਤਸਹਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਸਤ ਸਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਸਸੁਤ੍ਤਸਙ੍ਗਹੋ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯੋ, ਖੁਦ੍ਦਕਪਾਠ-ਧਮ੍ਮਪਦ-ਉਦਾਨ-ਇਤਿਵੁਤ੍ਤਕ-ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਵਿਮਾਨਵਤ੍ਥੁ-ਪੇਤਵਤ੍ਥੁ-ਥੇਰਗਾਥਾ-ਥੇਰੀਗਾਥਾ-ਜਾਤਕਨਿਦ੍ਦੇਸ-ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ-ਅਪਦਾਨ-ਬੁਦ੍ਧਵਂਸ-ਚਰਿਯਾਪਿਟਕਵਸੇਨ ¶ ਪਨ੍ਨਰਸਪ੍ਪਭੇਦੋ ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੋਤਿ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਿਟਕਂ ਨਾਮ.

ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹੋ, ਵਿਭਙ੍ਗੋ, ਧਾਤੁਕਥਾ, ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਕਥਾਵਤ੍ਥੁ, ਯਮਕਂ, ਪਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਂ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਥ –

ਵਿਵਿਧਵਿਸੇਸਨਯਤ੍ਤਾ ¶ , ਵਿਨਯਨਤੋ ਚੇਵ ਕਾਯਵਾਚਾਨਂ;

ਵਿਨਯਤ੍ਥਵਿਦੂਹਿ ਅਯਂ, ਵਿਨਯੋ ਵਿਨਯੋਤਿ ਅਕ੍ਖਾਤੋ.

ਵਿਵਿਧਾ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਵਿਧ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸ ਪਾਰਾਜਿਕਾਦਿ ਸਤ੍ਤਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਮਾਤਿਕਾ ਵਿਭਙ੍ਗਾਦਿਪ੍ਪਭੇਦਾ ਨਯਾ, ਵਿਸੇਸਭੂਤਾ ਚ ਦਲ਼੍ਹੀਕਮ੍ਮਸਿਥਿਲਕਰਣਪ੍ਪਯੋਜਨਾ ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਨਯਾ ¶ , ਕਾਯਿਕਵਾਚਸਿਕਅਜ੍ਝਾਚਾਰਨਿਸੇਧਨਤੋ ਚੇਸ ਕਾਯਂ ਵਾਚਞ੍ਚ ਵਿਨੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਵਿਧਨਯਤ੍ਤਾ ਵਿਸੇਸਨਯਤ੍ਤਾ ਕਾਯਵਾਚਾਨਞ੍ਚ ਵਿਨਯਨਤੋ ‘‘ਵਿਨਯੋ’’ਤਿ ਅਕ੍ਖਾਤੋ. ਤੇਨੇਤਮੇਤਸ੍ਸ ਵਚਨਤ੍ਥਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ –

‘‘ਵਿਵਿਧਵਿਸੇਸਨਯਤ੍ਤਾ, ਵਿਨਯਨਤੋ ਚੇਵ ਕਾਯਵਾਚਾਨਂ;

ਵਿਨਯਤ੍ਥਵਿਦੂਹਿ ਅਯਂ, ਵਿਨਯੋ ਵਿਨਯੋਤਿ ਅਕ੍ਖਾਤੋ’’ਤਿ.

ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਸੂਚਨਤੋ, ਸੁਵੁਤ੍ਤਤੋ ਸਵਨਤੋਥ ਸੂਦਨਤੋ;

ਸੁਤ੍ਤਾਣਾ ਸੁਤ੍ਤਸਭਾਗਤੋ ਚ, ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਕ੍ਖਾਤਂ.

ਤਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਪਰਤ੍ਥਾਦਿਭੇਦੇ ਅਤ੍ਥੇ ਸੂਚੇਤਿ, ਸੁਵੁਤ੍ਤਾ ਚੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਾ ਵੇਨੇਯ੍ਯਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਲੋਮੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਸਵਤਿ ਚੇਤਂ ਅਤ੍ਥੇ ਸਸ੍ਸਮਿਵ ਫਲਂ ਪਸਵਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੂਦਤਿ ਚੇਤਂ ਧੇਨੁਵਿਯ ਖੀਰਂ, ਪਗ੍ਘਰਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੁਟ੍ਠੁ ਚ ਨੇ ਤਾਯਤਿ ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੁਤ੍ਤਸਭਾਗਞ੍ਚੇਤਂ, ਯਥਾ ਹਿ ਤਚ੍ਛਕਾਨਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਪਮਾਣਂ ਹੋਤਿ; ਏਵਮੇਤਮ੍ਪਿ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ. ਯਥਾ ਚ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਨ ਵਿਕਿਰਿਯਨ੍ਤਿ ਨ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਯਨ੍ਤਿ; ਏਵਮੇਤੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਅਤ੍ਥਾ. ਤੇਨੇਤਮੇਤਸ੍ਸ ਵਚਨਤ੍ਥਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ –

‘‘ਅਤ੍ਥਾਨਂ ਸੂਚਨਤੋ, ਸੁਵੁਤ੍ਤਤੋ ਸਵਨਤੋਥ ਸੂਦਨਤੋ;

ਸੁਤ੍ਤਾਣਾ ਸੁਤ੍ਤਸਭਾਗਤੋ ਚ, ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਕ੍ਖਾਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਯਂ ਏਤ੍ਥ ਵੁਡ੍ਢਿਮਨ੍ਤੋ, ਸਲਕ੍ਖਣਾ ਪੂਜਿਤਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ;

ਵੁਤ੍ਤਾਧਿਕਾ ਚ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਭਿਧਮ੍ਮੋ ਤੇਨ ਅਕ੍ਖਾਤੋ.

ਅਯਞ੍ਹਿ ¶ ਅਭਿਸਦ੍ਦੋ ਵੁਡ੍ਢਿਲਕ੍ਖਣਪੂਜਿਤਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਧਿਕੇਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਥਾਹੇਸ – ‘‘ਬਾਲ਼੍ਹਾ ਮੇ ਆਵੁਸੋ ਦੁਕ੍ਖਾ ਵੇਦਨਾ ਅਭਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਨੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੮੯; ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੯੫) ਵੁਡ੍ਢਿਯਂ ਆਗਤੋ. ‘‘ਯਾ ਤਾ ਰਤ੍ਤਿਯੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾ ਅਭਿਲਕ੍ਖਿਤਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੯) ਲਕ੍ਖਣੇ. ‘‘ਰਾਜਾਭਿਰਾਜਾ ਮਨੁਜਿਨ੍ਦੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੨.੩੯੯; ਸੁ. ਨਿ. ੫੫੮) ਪੂਜਿਤੇ. ‘‘ਪਟਿਬਲੋ ਵਿਨੇਤੁਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਵਿਨਯੇ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮਹਾਵ. ੮੫) ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਙ੍ਕਰਵਿਰਹਿਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਚ ਵਿਨਯੇ ਚਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ ਵਣ੍ਣੇਨਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਵਿ. ਵ. ੭੫) ਅਧਿਕੇ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾਵੇਤਿ, ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਧ. ਸ. ੧੬੦ ਆਦਯੋ) ਨਯੇਨ ਵੁਡ੍ਢਿਮਨ੍ਤੋਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ‘‘ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣਂ ਵਾ ਸਦ੍ਦਾਰਮ੍ਮਣਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਾਦੀਹਿ ਲਕ੍ਖਣੀਯਤ੍ਤਾ ਸਲਕ੍ਖਣਾਪਿ. ‘‘ਸੇਕ੍ਖਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਸੇਕ੍ਖਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪੂਜਿਤਾਪਿ ਪੂਜਾਰਹਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਫਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ ਵੇਦਨਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਭਾਵਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਪਿ. ‘‘ਮਹਗ੍ਗਤਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਪ੍ਪਮਾਣਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਨੁਤ੍ਤਰਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਧਿਕਾਪਿ ਧਮ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਨੇਤਮੇਤਸ੍ਸ ਵਚਨਤ੍ਥਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ –

‘‘ਯਂ ਏਤ੍ਥ ਵੁਡ੍ਢਿਮਨ੍ਤੋ, ਸਲਕ੍ਖਣਾ ਪੂਜਿਤਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ;

ਵੁਤ੍ਤਾਧਿਕਾ ਚ ਧਮ੍ਮਾ, ਅਭਿਧਮ੍ਮੋ ਤੇਨ ਅਕ੍ਖਾਤੋ’’ਤਿ.

ਪਿਟਕਂ ਪਿਟਕਤ੍ਥਵਿਦੂ, ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਬ੍ਭਾਜਨਤ੍ਥਤੋ ਆਹੁ;

ਤੇਨ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ, ਤਯੋਪਿ ਵਿਨਯਾਦਯੋ ਞੇਯ੍ਯਾ.

ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਿ ¶ ¶ ਹਿ ‘‘ਮਾ ਪਿਟਕਸਮ੍ਪਦਾਨੇਨਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੩.੬੬) ਪਿਟਕਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਅਥ ਪੁਰਿਸੋ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਕੁਦਾਲਪਿਟਕਂ ਆਦਾਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੨੮; ਅ. ਨਿ. ੩.੭੦) ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਭਾਜਨਮ੍ਪਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਿਟਕਂ ਪਿਟਕਤ੍ਥਵਿਦੂ, ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਬ੍ਭਾਜਨਤ੍ਥਤੋ ਆਹੁ.

ਇਦਾਨਿ ਤੇਨ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਤਯੋਪਿ ਵਿਨਯਾਦਯੋ ਞੇਯ੍ਯਾਤਿ. ਤੇਨ ਏਵਂ ਦੁਵਿਧਤ੍ਥੇਨ ਪਿਟਕਸਦ੍ਦੇਨ ਸਹ ¶ ਸਮਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯੋ ਚ ਸੋ ਪਿਟਕਞ੍ਚ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਭਾਜਨਤੋ ਚਾਤਿ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਞ੍ਚ ਤਂ ਪਿਟਕਞ੍ਚਾਤਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਿਟਕਂ, ਅਭਿਧਮ੍ਮੋ ਚ ਸੋ ਪਿਟਕਞ੍ਚਾਤਿ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤੇ ਤਯੋਪਿ ਵਿਨਯਾਦਯੋ ਞੇਯ੍ਯਾ.

ਏਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਚ ਪੁਨਪਿ ਤੇਸ੍ਵੇਵ ਪਿਟਕੇਸੁ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ –

ਦੇਸਨਾਸਾਸਨਕਥਾ, ਭੇਦਂ ਤੇਸੁ ਯਥਾਰਹਂ;

ਸਿਕ੍ਖਾਪਹਾਨਗਮ੍ਭੀਰ, ਭਾਵਞ੍ਚ ਪਰਿਦੀਪਯੇ.

ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਭੇਦਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ, ਵਿਪਤ੍ਤਿਂ ਚਾਪਿ ਯਂ ਯਹਿਂ;

ਪਾਪੁਣਾਤਿ ਯਥਾ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਭਾਵਯੇ.

ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਰਿਦੀਪਨਾ ਵਿਭਾਵਨਾ ਚ, ਏਤਾਨਿ ਹਿ ਤੀਣਿ ਪਿਟਕਾਨਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਆਣਾ ਵੋਹਾਰ ਪਰਮਤ੍ਥਦੇਸਨਾ ਯਥਾਪਰਾਧ-ਯਥਾਨੁਲੋਮ-ਯਥਾਧਮ੍ਮਸਾਸਨਾਨਿ, ਸਂਵਰਾਸਂਵਰਦਿਟ੍ਠਿਵਿਨਿਵੇਠਨਾਮਰੂਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਥਾਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ.

ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਆਣਾਰਹੇਨ ਭਗਵਤਾ ਆਣਾਬਾਹੁਲ੍ਲਤੋ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਆਣਾਦੇਸਨਾ, ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਿਟਕਂ ਵੋਹਾਰਕੁਸਲੇਨ ਭਗਵਤਾ ਵੋਹਾਰਬਾਹੁਲ੍ਲਤੋ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਵੋਹਾਰਦੇਸਨਾ, ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਂ ਪਰਮਤ੍ਥਕੁਸਲੇਨ ਭਗਵਤਾ ਪਰਮਤ੍ਥਬਾਹੁਲ੍ਲਤੋ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਪਰਮਤ੍ਥਦੇਸਨਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਤਥਾ ¶ ਪਠਮਂ ਯੇ ਤੇ ਪਚੁਰਾਪਰਾਧਾ ਸਤ੍ਤਾ ਤੇ ਯਥਾਪਰਾਧਂ ਏਤ੍ਥ ਸਾਸਿਤਾਤਿ ਯਥਾਪਰਾਧਸਾਸਨਂ, ਦੁਤਿਯਂ ਅਨੇਕਜ੍ਝਾਸਯਾਨੁਸਯਚਰਿਯਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਕਾ ਸਤ੍ਤਾ ਯਥਾਨੁਲੋਮਂ ਏਤ੍ਥ ਸਾਸਿਤਾਤਿ ਯਥਾਨੁਲੋਮਸਾਸਨਂ, ਤਤਿਯਂ ਧਮ੍ਮਪੁਞ੍ਜਮਤ੍ਤੇ ‘‘ਅਹਂ ਮਮਾ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਿਨੋ ਸਤ੍ਤਾ ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਏਤ੍ਥ ਸਾਸਿਤਾਤਿ ਯਥਾਧਮ੍ਮਸਾਸਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਤਥਾ ¶ ਪਠਮਂ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤੋ ਸਂਵਰਾਸਂਵਰੋ ਏਤ੍ਥ ਕਥਿਤੋਤਿ ਸਂਵਰਾਸਂਵਰਕਥਾ, ਦੁਤਿਯਂ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਦਿਟ੍ਠਿਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਨਿਵੇਠਨਾ ਏਤ੍ਥ ਕਥਿਤਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਨਿਵੇਠਨਕਥਾ, ਤਤਿਯਂ ਰਾਗਾਦਿਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤੋ ਨਾਮਰੂਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਏਤ੍ਥ ਕਥਿਤੋਤਿ ਨਾਮਰੂਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਥਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਤੀਸੁਪਿ ਚ ਚੇਤੇਸੁ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ, ਤੀਣਿ ਪਹਾਨਾਨਿ, ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਚ ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ¶ . ਤਥਾ ਹਿ – ਵਿਨਯਪਿਟਕੇ ਵਿਸੇਸੇਨ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਿਟਕੇ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾ, ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕੇ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾ.

ਵਿਨਯਪਿਟਕੇ ਚ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਪ੍ਪਹਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ, ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਪਟਿਪਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਸੀਲਸ੍ਸ. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਿਟਕੇ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਪਟਿਪਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ. ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕੇ ਅਨੁਸਯਪ੍ਪਹਾਨਂ ਅਨੁਸਯਪਟਿਪਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਾਯ.

ਪਠਮੇ ਚ ਤਦਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ, ਇਤਰੇਸੁ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਸਮੁਚ੍ਛੇਦਪ੍ਪਹਾਨਾਨਿ. ਪਠਮੇ ਚ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸਂਕਿਲੇਸਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ, ਇਤਰੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਸਂਕਿਲੇਸਾਨਂ.

ਏਕਮੇਕਸ੍ਮਿਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋਪਿ ਧਮ੍ਮਤ੍ਥਦੇਸਨਾਪਟਿਵੇਧਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਪਾਲ਼ਿ. ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਤਸ੍ਸਾਯੇਵਤ੍ਥੋ. ਦੇਸਨਾਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਮਨਸਾਵਵਤ੍ਥਾਪਿਤਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਦੇਸਨਾ. ਪਟਿਵੇਧੋਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਪਾਲ਼ਿਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਚ ਯਥਾਭੂਤਾਵਬੋਧੋ. ਤੀਸੁਪਿ ਚੇਤੇਸੁ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਤ੍ਥਦੇਸਨਾਪਟਿਵੇਧਾ ¶ ਯਸ੍ਮਾ ਸਸਾਦੀਹਿ ਵਿਯ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਮਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧੀਹਿ ਦੁਕ੍ਖੋਗਾਹਾ ਅਲਬ੍ਭਨੇਯ੍ਯਪਤਿਟ੍ਠਾ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਗਮ੍ਭੀਰਾ. ਏਵਂ ਏਕਮੇਕਸ੍ਮਿਂ ਏਤ੍ਥ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋਪਿ ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਹੇਤੁ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ – ‘‘ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਞਾਣਂ ਧਮ੍ਮਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ’’ਤਿ. ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਹੇਤੁਫਲਂ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ – ‘‘ਹੇਤੁਫਲੇ ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਥਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ’’ਤਿ. ਦੇਸਨਾਤਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਲਾਪੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਟਿਵੇਧੋਤਿ ਅਭਿਸਮਯੋ, ਸੋ ਚ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ ਵਿਸਯਤੋ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ ਚ ਅਤ੍ਥਾਨੁਰੂਪਂ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਧਮ੍ਮਾਨੁਰੂਪਂ ਅਤ੍ਥੇਸੁ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਥਾਨੁਰੂਪਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਸੁ ਅਵਬੋਧੋ.

ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਏਤੇਸੁ ਪਿਟਕੇਸੁ ਯਂ ਯਂ ਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ਵਾ ਅਤ੍ਥਜਾਤਂ ਵਾ, ਯਾ ਚਾਯਂ ਯਥਾ ਯਥਾ ਞਾਪੇਤਬ੍ਬੋ ਅਤ੍ਥੋ ਸੋਤੂਨਂ ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਭਿਮੁਖੋ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਤਥਾ ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਿਕਾ ਦੇਸਨਾ, ਯੋ ਚੇਤ੍ਥ ¶ ਅਵਿਪਰੀਤਾਵਬੋਧਸਙ੍ਖਾਤੋ ਪਟਿਵੇਧੋ ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਅਨੁਪਚਿਤਕੁਸਲਸਮ੍ਭਾਰੇਹਿ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੇਹਿ ਸਸਾਦੀਹਿ ਵਿਯ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਦੁਕ੍ਖੋਗਾਹਂ ਅਲਬ੍ਭਨੇਯ੍ਯਪਤਿਟ੍ਠਞ੍ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਗਮ੍ਭੀਰਂ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਏਕਮੇਕਸ੍ਮਿਂ ਏਤ੍ਥ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋਪਿ ਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

‘‘ਦੇਸਨਾ-ਸਾਸਨਕਥਾ ¶ , ਭੇਦਂ ਤੇਸੁ ਯਥਾਰਹਂ;

ਸਿਕ੍ਖਾਪਹਾਨਗਮ੍ਭੀਰਭਾਵਞ੍ਚ ਪਰਿਦੀਪਯੇ’’ਤਿ.

‘‘ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਭੇਦਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ, ਵਿਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚਾਪਿ ਯਂ ਯਹਿਂ;

ਪਾਪੁਣਾਤਿ ਯਥਾ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਭਾਵਯੇ’’ਤਿ.

ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਤੀਸੁ ਪਿਟਕੇਸੁ ਤਿਵਿਧੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਭੇਦੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਿਸ੍ਸੋ ਹਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯੋ – ਅਲਗਦ੍ਦੂਪਮਾ, ਨਿਸ੍ਸਰਣਤ੍ਥਾ, ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਪਰਿਯਤ੍ਤੀਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਯਾ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤਾ ਉਪਾਰਮ੍ਭਾਦਿਹੇਤੁ ਪਰਿਯਾਪੁਟਾ, ਅਯਂ ਅਲਗਦ੍ਦੂਪਮਾ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪੁਰਿਸੋ ਅਲਗਦ੍ਦਤ੍ਥਿਕੋ ਅਲਗਦ੍ਦਗਵੇਸੀ ਅਲਗਦ੍ਦਪਰਿਯੇਸਨਂ ਚਰਮਾਨੋ, ਸੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਲਗਦ੍ਦਂ. ਤਮੇਨਂ ਭੋਗੇ ਵਾ ਨਙ੍ਗੁਟ੍ਠੇ ਵਾ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ. ਤਸ੍ਸ ਸੋ ਅਲਗਦ੍ਦੋ ਪਟਿਪਰਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥੇ ਵਾ ਬਾਹਾਯ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗੇ ਡਂਸੇਯ੍ਯ. ਸੋ ਤਤੋਨਿਦਾਨਂ ਮਰਣਂ ਵਾ ਨਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਮਰਣਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਦੁਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਲਗਦ੍ਦਸ੍ਸ. ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਮੋਘਪੁਰਿਸਾ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਵੇਦਲ੍ਲਂ. ਤੇ ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਥਂ ਨ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਥਂ ਅਨੁਪਪਰਿਕ੍ਖਤਂ ਨ ਨਿਜ੍ਝਾਨਂ ਖਮਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਉਪਾਰਮ੍ਭਾਨਿਸਂਸਾ ਚੇਵ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤਿ ਇਤਿਵਾਦਪ੍ਪਮੋਕ੍ਖਾਨਿਸਂਸਾ ਚ. ਯਸ੍ਸ ਚਤ੍ਥਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਨਾਨੁਭੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਦੁਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩੮).

ਯਾ ¶ ¶ ਪਨ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਾ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਾਰਿਪੂਰਿਂਯੇਵ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੇਨ ਪਰਿਯਾਪੁਟਾ ਨ ਉਪਾਰਮ੍ਭਾਦਿ ਹੇਤੁ, ਅਯਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਤ੍ਥਾ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਤੇਸਂ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩੯).

ਯਂ ਪਨ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਪਹੀਨਕਿਲੇਸੋ ਭਾਵਿਤਮਗ੍ਗੋ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਾਕੁਪ੍ਪੋ ਸਚ੍ਛਿਕਤਨਿਰੋਧੋ ਖੀਣਾਸਵੋ ¶ ਕੇਵਲਂ ਪਵੇਣੀਪਾਲਨਤ੍ਥਾਯ ਵਂਸਾਨੁਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਯਂ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਪਅਯਤ੍ਤੀਤਿ.

ਵਿਨਯੇ ਪਨ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਾਸਂਯੇਵ ਚ ਤਤ੍ਥ ਪਭੇਦਵਚਨਤੋ. ਸੁਤ੍ਤੇ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਦਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਾਸਂਯੇਵ ਚ ਤਤ੍ਥ ਪਭੇਦਵਚਨਤੋ. ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਦਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਾਸਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥੇਵ ਪਭੇਦਵਚਨਤੋ. ਏਵਮੇਤੇਸੁ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਯਥਾਕ੍ਕਮੇਨ ਇਮਂ ਵਿਜ੍ਜਾਤ੍ਤਯਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਾਚਤੁਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਭੇਦਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ.

ਵਿਨਯੇ ਪਨ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਸੁਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸਅਤ੍ਥਰਣਪਾਵੁਰਣਾਦਿਫਸ੍ਸਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇਸੁ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਫਸ੍ਸਾਦੀਸੁ ਅਨਵਜ੍ਜਸਞ੍ਞੀ ਹੋਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ – ‘‘ਤਥਾਹਂ ਭਗਵਤਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਿਤਂ ਆਜਾਨਾਮਿ, ਯਥਾ ਯੇਮੇ ਅਨ੍ਤਰਾਯਿਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤਾ, ਤੇ ਪਟਿਸੇਵਤੋ ਨਾਲਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਾਯਾ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੪੧੭; ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩੪) ਤਤੋ ਦੁਸ੍ਸੀਲਭਾਵਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਸੁਤ੍ਤੇ ¶ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੪.੫) ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਤ੍ਤਨਾ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤੇਨ ਅਮ੍ਹੇ ਚੇਵ ਅਬ੍ਭਾਚਿਕ੍ਖਤਿ, ਅਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਖਨਤਿ, ਬਹੁਞ੍ਚ ਅਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੪੧੭; ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩੬) ਤਤੋ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਧਮ੍ਮਚਿਨ੍ਤਂ ਅਤਿਧਾਵਨ੍ਤੋ ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਾਨਿਪਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤਿ, ਤਤੋ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖੇਪਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ – ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯਾਨਿ ਨ ਚਿਨ੍ਤੇਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਯਾਨਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਉਮ੍ਮਾਦਸ੍ਸ ਵਿਘਾਤਸ੍ਸ ਭਾਗੀ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੭੭). ਏਵਮੇਤੇਸੁ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਯਥਾਕ੍ਕਮੇਨ ਇਮਂ ਦੁਸ੍ਸੀਲਭਾਵਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਤਾ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖੇਪਭੇਦਂ ਵਿਪਤ੍ਤਿਂ ਪਾਪੁਣਾਤੀਤਿ.

‘‘ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਭੇਦਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ, ਵਿਪਤ੍ਤਿਂ ਚਾਪਿ ਯਂ ਯਹਿਂ;

ਪਾਪੁਣਾਤਿ ਯਥਾ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਭਾਵਯੇ’’ਤਿ.

ਅਯਮ੍ਪਿ ਗਾਥਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਪਿਟਕਾਨਿ ਞਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਵਸੇਨੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਤਿਵਿਧਨ੍ਤਿ ਞਾਤਬ੍ਬਂ.

ਕਥਂ ¶ ਨਿਕਾਯਵਸੇਨ ਪਞ੍ਚਵਿਧਂ? ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਚੇਤਂ ਦੀਘਨਿਕਾਯੋ, ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯੋ, ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯੋ, ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯੋ, ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੋਤਿ ਪਞ੍ਚਪ੍ਪਭੇਦਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਦੀਘਨਿਕਾਯੋ? ਤਿਵਗ੍ਗਸਙ੍ਗਹਾਨਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਾਦੀਨਿ ਚਤੁਤ੍ਤਿਂਸ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ.

ਚਤੁਤ੍ਤਿਂਸੇਵ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ, ਤਿਵਗ੍ਗੋ ਯਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹੋ;

ਏਸ ਦੀਘਨਿਕਾਯੋਤਿ, ਪਠਮੋ ਅਨੁਲੋਮਿਕੋ.

ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਸ ਦੀਘਨਿਕਾਯੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ? ਦੀਘਪ੍ਪਮਾਣਾਨਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮੂਹਤੋ ਨਿਵਾਸਤੋ ਚ, ਸਮੂਹਨਿਵਾਸਾ ਹਿ ਨਿਕਾਯੋਤਿ ¶ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ‘‘ਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਞ੍ਞਂ ਏਕਨਿਕਾਯਮ੍ਪਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਿ ਏਵਂ ਚਿਤ੍ਤਂ; ਯਥਯਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾ ਪਾਣਾ; ਪੋਣਿਕਨਿਕਾਯੋ, ਚਿਕ੍ਖਲ੍ਲਿਕਨਿਕਾਯੋ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੩.੧੦੦) ਏਵਮਾਦੀਨਿ ਚੇਤ੍ਥ ਸਾਧਕਾਨਿ ਸਾਸਨਤੋ ਚ ਲੋਕਤੋ ਚ. ਏਵਂ ਸੇਸਾਨਮ੍ਪਿ ਨਿਕਾਯਭਾਵੇ ਵਚਨਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਕਤਮੋ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯੋ? ਮਜ੍ਝਿਮਪ੍ਪਮਾਣਾਨਿ ਪਞ੍ਚਦਸਵਗ੍ਗਸਙ੍ਗਹਾਨਿ ਮੂਲਪਰਿਯਾਯਸੁਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਦਿਯਡ੍ਢਸਤਂ ਦ੍ਵੇ ਚ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ.

ਦਿਯਡ੍ਢਸਤਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ, ਦ੍ਵੇ ਚ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਯਤ੍ਥ ਸੋ;

ਨਿਕਾਯੋ ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਪਞ੍ਚ-ਦਸਵਗ੍ਗਪਰਿਗ੍ਗਹੋ.

ਕਤਮੋ ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯੋ? ਦੇਵਤਾਸਂਯੁਤ੍ਤਾਦਿਵਸੇਨ ਠਿਤਾਨਿ ਓਘਤਰਣਾਦੀਨਿ ਸਤ੍ਤ ਸੁਤ੍ਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਚ ਸੁਤ੍ਤਸਤਾਨਿ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਚ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ.

ਸਤ੍ਤ ਸੁਤ੍ਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਸੁਤ੍ਤਸਤਾਨਿ ਚ;

ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ਚੇਵ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ, ਏਸੋ ਸਂਯੁਤ੍ਤਸਙ੍ਗਹੋ.

ਕਤਮੋ ¶ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯੋ? ਏਕੇਕਅਙ੍ਗਾਤਿਰੇਕਵਸੇਨ ਠਿਤਾਨਿ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਦਾਨਾਦੀਨਿ ਨਵ ਸੁਤ੍ਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਤਸਤਾਨਿ ਸਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਸਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ.

ਨਵ ਸੁਤ੍ਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਤਸਤਾਨਿ ਚ;

ਸਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਸ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰੇ ਅਯਂ.

ਕਤਮੋ ¶ ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੋ? ਸਕਲਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਂ ਖੁਦ੍ਦਕਪਾਠਾਦਯੋ ਚ ਪੁਬ੍ਬੇ ਨਿਦਸ੍ਸਿਤਾ ਪਨ੍ਨਰਸਭੇਦਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਨਿਕਾਯੇ ਅਵਸੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਨ੍ਤਿ.

ਠਪੇਤ੍ਵਾ ¶ ਚਤੁਰੋਪੇਤੇ, ਨਿਕਾਯੇ ਦੀਘਆਦਿਕੇ;

ਤਦਞ੍ਞਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ, ਨਿਕਾਯੋ ਖੁਦ੍ਦਕੋ ਮਤੋਤਿ.

ਕਥਂ ਅਙ੍ਗਵਸੇਨ ਨਵਵਿਧਂ? ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਹਿਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਗੇਯ੍ਯਂ, ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ, ਗਾਥਾ, ਉਦਾਨਂ, ਇਤਿਵੁਤ੍ਤਕਂ, ਜਾਤਕਂ, ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ, ਵੇਦਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਨਵਪ੍ਪਭੇਦਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਉਭਤੋਵਿਭਙ੍ਗਨਿਦ੍ਦੇਸਖਨ੍ਧਕਪਰਿਵਾਰਾ ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤੇ ਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤ-ਰਤਨਸੁਤ੍ਤ-ਨਾਲਕਸੁਤ੍ਤ-ਤੁਵਟ੍ਟਕਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਚ ਸੁਤ੍ਤਨਾਮਕਂ ਤਥਾਗਤਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸਗਾਥਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਸੇਸੇਨ ਸਂਯੁਤ੍ਤਕੇ ਸਕਲੋਪਿ ਸਗਾਥਾਵਗ੍ਗੋ, ਸਕਲਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਂ, ਨਿਗ੍ਗਾਥਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਯਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਤਂ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਧਮ੍ਮਪਦਂ, ਥੇਰਗਾਥਾ, ਥੇਰੀਗਾਥਾ, ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤੇ ਨੋਸੁਤ੍ਤਨਾਮਿਕਾ ਸੁਦ੍ਧਿਕਗਾਥਾ ਚ ਗਾਥਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੋਮਨਸ੍ਸਞਾਣਮਯਿਕਗਾਥਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਦ੍ਵਾਸੀਤਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ ਉਦਾਨਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾ ਦਸੁਤ੍ਤਰਸਤਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ ਇਤਿਵੁਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਪਣ੍ਣਕਜਾਤਕਾਦੀਨਿ ਪਞ੍ਞਾਸਾਧਿਕਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਜਾਤਕਸਤਾਨਿ ਜਾਤਕਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਅਬ੍ਭੁਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੇ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੨੦੯) -ਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਚੂਲ਼ਵੇਦਲ੍ਲ-ਮਹਾਵੇਦਲ੍ਲ-ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ-ਸਕ੍ਕਪਞ੍ਹ-ਸਙ੍ਖਾਰਭਾਜਨਿਯ-ਮਹਾਪੁਣ੍ਣਮਸੁਤ੍ਤਾਦਯੋ ¶ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਵੇਦਞ੍ਚ ਤੁਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਲਦ੍ਧਾ ਲਦ੍ਧਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ ਵੇਦਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਂ ਅਙ੍ਗਵਸੇਨ ਨਵਵਿਧਂ.

ਕਥਂ ¶ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਵਸੇਨ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਵਿਧਂ? ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਚੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ –

‘‘ਦ੍ਵਾਸੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧਤੋ ਗਣ੍ਹਿਂ, ਦ੍ਵੇ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੁਤੋ;

ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਯੇ ਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਪਵਤ੍ਤਿਨੋ’’ਤਿ. (ਥੇਰਗਾ. ੧੦੨੭);

ਏਵਂ ਪਰਿਦੀਪਿਤਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਵਸੇਨ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਪ੍ਪਭੇਦਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਏਕੋ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧੋ. ਯਂ ਅਨੇਕਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਂ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਗਣਨਾ. ਗਾਥਾਬਨ੍ਧੇਸੁ ਪਞ੍ਹਾਪੁਚ੍ਛਨਂ ¶ ਏਕੋ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਏਕੋ. ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਏਕਮੇਕਂ ਤਿਕ-ਦੁਕ-ਭਾਜਨਂ, ਏਕਮੇਕਞ੍ਚ ਚਿਤ੍ਤਵਾਰਭਾਜਨਂ, ਏਕੋ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧੋ. ਵਿਨਯੇ ਅਤ੍ਥਿ ਵਤ੍ਥੁ, ਅਤ੍ਥਿ ਮਾਤਿਕਾ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਦਭਾਜਨੀਯਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਅਨ੍ਤਰਾਪਤ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ; ਤਤ੍ਥ ਏਕਮੇਕੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੋ, ਏਕਮੇਕੋ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਵਸੇਨ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਵਿਧਂ.

ਏਵਮੇਤਂ ਅਭੇਦਤੋ ਰਸਵਸੇਨ ਏਕਵਿਧਂ, ਭੇਦਤੋ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਾਦਿਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਾਦਿਭੇਦਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਸਙ੍ਗਾਯਨ੍ਤੇਨ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਪ੍ਪਮੁਖੇਨ ਵਸੀਗਣੇਨ ‘‘ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਅਯਂ ਵਿਨਯੋ; ਇਦਂ ਪਠਮਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ, ਇਦਂ ਮਜ੍ਝਿਮਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ, ਇਦਂ ਪਚ੍ਛਿਮਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ; ਇਦਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ, ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਿਟਕਂ, ਇਦਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਂ; ਅਯਂ ਦੀਘਨਿਕਾਯੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੋ; ਇਮਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਨਵਙ੍ਗਾਨਿ, ਇਮਾਨਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਸਹਸ੍ਸਾਨੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਪਭੇਦਂ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾਵ ਸਙ੍ਗੀਤਂ. ਨ ¶ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ, ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਉਦ੍ਦਾਨਸਙ੍ਗਹ-ਵਗ੍ਗਸਙ੍ਗਹਪੇਯ੍ਯਾਲਸਙ੍ਗਹ-ਏਕਕਨਿਪਾਤ-ਦੁਕਨਿਪਾਤਾਦਿਨਿਪਾਤਸਙ੍ਗਹ-ਸਂਯੁਤ੍ਤਸਙ੍ਗਹ-ਪਣ੍ਣਾਸਸਙ੍ਗਹਾਦਿਅਨੇਕਵਿਧਂ ਤੀਸੁ ਪਿਟਕੇਸੁ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹਪ੍ਪਭੇਦਂ ਵਵਤ੍ਥਪੇਤ੍ਵਾਏਵ ਸਤ੍ਤਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਸਙ੍ਗੀਤਂ. ਸਙ੍ਗੀਤਿਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚਸ੍ਸ – ‘‘ਇਦਂ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੇਨ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ ਪਞ੍ਚਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਪਰਿਮਾਣਂ ਕਾਲਂ ਪਵਤ੍ਤਨਸਮਤ੍ਥਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਪ੍ਪਮੋਦਾ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਵਿਯ ਦਦਮਾਨਾ ਅਯਂ ਮਹਾਪਥਵੀ ਉਦਕਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ ਕਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਵੇਧਿ, ਅਨੇਕਾਨਿ ਚ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾਨਿ ਪਾਤੁਰਹੇਸੁਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਨਾਮ. ਯਾ ਲੋਕੇ –

ਸਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਤਾ, ਤੇਨ ਪਞ੍ਚਸਤਾਤਿ ਚ;

ਥੇਰੇਹੇਵ ਕਤਤ੍ਤਾ ਚ, ਥੇਰਿਕਾਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.

ਇਮਿਸ੍ਸਾ ¶ ਪਨ ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਯਾ ਪਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯ ਵਿਨਯਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੇਨ ‘‘ਪਠਮਂ, ਆਵੁਸੋ ਉਪਾਲਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਕਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਵਚਨਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ‘‘ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਨਿਦਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਦਾਨੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇ ਤਂ ਨਿਦਾਨਂ ਆਦਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਚ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਕਥੇਤੁਕਾਮੇਨ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ¶ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਮਿਦਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਞ੍ਚ ਪਨ ‘‘ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਲੇ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ‘‘ਇਦਂ ਵਚਨਂ ਕੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕਦਾ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥੋ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ¶ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਯਸ੍ਮਾ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਤਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੇਨ ਨਿਦਾਨਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਤਸ੍ਮਾਨੇਨ ਤਂ ਨਿਦਾਨਂ ਆਦਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਏਵਮਿਦਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਲੇ ਵਦਨ੍ਤੇਨਾਪਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ ਯੇਨ ਯਦਾ ਯਸ੍ਮਾਤਿ ਇਮੇਸਂ ਮਾਤਿਕਾਪਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥੋ ਪਕਾਸਿਤੋ ਹੋਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਧਾਰਿਤਂ ਯੇਨ ਚਾਭਤਂ, ਯਤ੍ਥਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਚੇਤਮੇਤਂ ਵਤ੍ਵਾ ਵਿਧਿਂ ਤਤੋਤਿ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਂ ਇਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਂ ਪਨੇਤਂ ‘‘ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿਵਚਨਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਨਿਦਾਨਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਕੇਨ ਧਾਰਿਤਂ, ਕੇਨਾਭਤਂ, ਕਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਆਦਿਤੋ ਤਾਵ ਇਦਂ ਭਗਵਤੋ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਧਾਰਿਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਤੋ ਅਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਤਥਾਗਤੇ ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਾਦਿਭੇਦੇਹਿ ਅਨੇਕੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਤਥਾਗਤੇ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਪ੍ਪਮੁਖੇਹਿ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਥੇਰੇਹਿ. ਕੇਨਾਭਤਨ੍ਤਿ? ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਤਾਵ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਮਾਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਯਾਵ ਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿ ਤਾਵ ਆਭਤਂ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ¶ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾ –

ਉਪਾਲਿ ਦਾਸਕੋ ਚੇਵ, ਸੋਣਕੋ ਸਿਗ੍ਗਵੋ ਤਥਾ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤੋ ਚ, ਪਞ੍ਚੇਤੇ ਵਿਜਿਤਾਵਿਨੋ.

ਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਵਿਨਯਂ, ਦੀਪੇ ਜਮ੍ਬੁਸਿਰਿਵ੍ਹਯੇ;

ਅਚ੍ਛਿਜ੍ਜਮਾਨਮਾਨੇਸੁਂ, ਤਤਿਯੋ ਯਾਵ ਸਙ੍ਗਹੋ.

ਆਯਸ੍ਮਾ ¶ ਹਿ ਉਪਾਲਿ ਇਮਂ ਵਿਨਯਵਂਸਂ ਵਿਨਯਤਨ੍ਤਿਂ ਵਿਨਯਪਵੇਣਿਂ ਭਗਵਤੋ

ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਬਹੂਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਹਦਯੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਹਾਯਸ੍ਮਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਿਨਯਵਂਸਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯੇ ਪਕਤਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੇਸੁ ਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨ-ਸੋਤਾਪਨ੍ਨ-ਸਕਦਾਗਾਮਿ-ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ ਗਣਨਪਥਂ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਾ, ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਮੇਕਂ ਅਹੋਸਿ. ਦਾਸਕਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਸੋ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਵਿਨਯਂ ਵਾਚੇਸਿ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯੇ ਪਕਤਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਦਯੋ ਗਣਨਪਥਂ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਾ, ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਮੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਸੋਣਕਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਦਾਸਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਸੋਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਦਾਸਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਵਿਨਯਂ ਵਾਚੇਸਿ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯੇ ਪਕਤਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਦਯੋ ਗਣਨਪਥਂ ਵੀਤਿਵਤ੍ਤਾ, ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਮੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਸਿਗ੍ਗਵਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਸੋਣਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਸੋਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ¶ ਸੋਣਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਿਨਯਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਨ੍ਤਸਹਸ੍ਸਸ੍ਸ ਧੁਰਗ੍ਗਾਹੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਨਾਯਸ੍ਮਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯੇ ਪਕਤਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨ-ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸਕਦਾਗਾਮਿ-ਅਨਾਗਾਮਿਨੋਪਿ ਖੀਣਾਸਵਾਪਿ ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ¶ ਸਤਾਨੀਤਿ ਵਾ ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਸਹਸ੍ਸਾਨੀਤਿ ਵਾ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤਦਾ ਕਿਰ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਅਤਿਮਹਾਭਿਕ੍ਖੁਸਮੁਦਾਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਨ ਆਨੁਭਾਵੋ ਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਯਂ ਪਾਕਟੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਏਵਮਿਦਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਤਾਵ ਇਮਾਯ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਯਾਵ ਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿ ਤਾਵ ਆਭਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਦੁਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਵਿਜਾਨਨਤ੍ਥਂ ਪਨ ਅਯਮਨੁਕ੍ਕਮੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਦਾ ਹਿ –

ਸਙ੍ਗਾਯਿਤ੍ਵਾਨ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ, ਜੋਤਯਿਤ੍ਵਾ ਚ ਸਬ੍ਬਧਿ;

ਯਾਵ ਜੀਵਿਤਪਰਿਯਨ੍ਤਂ, ਠਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਸਤਾਪਿ ਤੇ.

ਖੀਣਾਸਵਾ ¶ ਜੁਤੀਮਨ੍ਤੋ, ਥੇਰਾ ਕਸ੍ਸਪਆਦਯੋ;

ਖੀਣਸ੍ਨੇਹਪਦੀਪਾਵ, ਨਿਬ੍ਬਾਯਿਂਸੁ ਅਨਾਲਯਾ.

ਅਥਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਸੁ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿਵੇਸੁ ਵਸ੍ਸਸਤਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਭਗਵਤਿ ਵੇਸਾਲਿਕਾ ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ‘‘ਕਪ੍ਪਤਿ ਸਿਙ੍ਗੀਲੋਣਕਪ੍ਪੋ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਕਪ੍ਪੋ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਗਾਮਨ੍ਤਰਕਪ੍ਪੋ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਆਵਾਸਕਪ੍ਪੋ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਅਨੁਮਤਿਕਪ੍ਪੋ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਆਚਿਣ੍ਣਕਪ੍ਪੋ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਅਮਥਿਤਕਪ੍ਪੋ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਜਲ਼ੋਗਿਂ ਪਾਤੁਂ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਅਦਸਕਂ ਨਿਸੀਦਨਂ, ਕਪ੍ਪਤਿ ਜਾਤਰੂਪਰਜਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਦਸ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਦੀਪੇਸੁਂ. ਤੇਸਂ ਸੁਸੁਨਾਗਪੁਤ੍ਤੋ ਕਾਲ਼ਾਸੋਕੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਪਕ੍ਖੋ ਅਹੋਸਿ.

ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਯਸੋ ਕਾਕਣ੍ਡਕਪੁਤ੍ਤੋ ਵਜ੍ਜੀਸੁ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ‘‘ਵੇਸਾਲਿਕਾ ਕਿਰ ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਦਸ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਦੀਪੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਪਤਿਰੂਪਂ ਯ੍ਵਾਹਂ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਾਸਨਵਿਪਤ੍ਤਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਭਵੇਯ੍ਯਂ. ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਅਧਮ੍ਮਵਾਦਿਨੋ ¶ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ¶ ਦੀਪੇਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਯੇਨ ਵੇਸਾਲੀ ਤਦਵਸਰਿ. ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਯਸੋ ਕਾਕਣ੍ਡਕਪੁਤ੍ਤੋ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਮਹਾਵਨੇ ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾਯਂ.

ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਵੇਸਾਲਿਕਾ ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਦਹੁਪੋਸਥੇ ਕਂਸਪਾਤਿਂ ਉਦਕੇਨ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਾਗਤੇ ਵੇਸਾਲਿਕੇ ਉਪਾਸਕੇ ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤਿ – ‘‘ਦੇਥਾਵੁਸੋ, ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਕਹਾਪਣਮ੍ਪਿ ਅਡ੍ਢਮ੍ਪਿ ਪਾਦਮ੍ਪਿ ਮਾਸਕਰੂਪਮ੍ਪਿ, ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਨ ਕਰਣੀਯ’’ਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤਾਵ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਯਾਵ ‘‘ਇਮਾਯ ਪਨ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗੀਤਿਯਾ ਸਤ੍ਤ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਿ ਅਨੂਨਾਨਿ ਅਨਧਿਕਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਦੁਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿ ਸਤ੍ਤਸਤਿਕਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ ਦ੍ਵਾਦਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੁ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਯਸੇਨ ਸਮੁਸ੍ਸਾਹਿਤਾ. ਤੇਸਂ ਮਜ੍ਝੇ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਰੇਵਤੇਨ ਪੁਟ੍ਠੇਨ ਸਬ੍ਬਕਾਮਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵਿਨਯਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੇਨ ਤਾਨਿ ਦਸ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਾਨਿ, ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮਿਤਂ. ਅਥ ਥੇਰਾ ‘‘ਪੁਨ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਤਿਪਿਟਕਧਰੇ ਪਤ੍ਤਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦੇ ਸਤ੍ਤਸਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਚ੍ਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ¶ ਵਾਲਿਕਾਰਾਮੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੇਨ ਸਙ੍ਗਾਯਿਤਸਦਿਸਮੇਵ ਸਬ੍ਬਂ ਸਾਸਨਮਲਂ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਪਿਟਕਵਸੇਨ ਨਿਕਾਯਵਸੇਨ ਅਙ੍ਗਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਵਸੇਨ ਚ ਸਬ੍ਬਂ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯਿਂਸੁ. ਅਯਂ ਸਙ੍ਗੀਤਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ. ਯਾ ਲੋਕੇ –

ਸਤੇਹਿ ਸਤ੍ਤਹਿ ਕਤਾ, ਤੇਨ ਸਤ੍ਤਸਤਾਤਿ ਚ;

ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਂ ਉਪਾਦਾਯ, ਦੁਤਿਯਾਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.

ਯੇਹਿ ਥੇਰੇਹਿ ਸਙ੍ਗੀਤਾ, ਸਙ੍ਗੀਤਿ ਤੇਸੁ ਵਿਸ੍ਸੁਤਾ;

ਸਬ੍ਬਕਾਮੀ ਚ ਸਾਲ਼੍ਹੋ ਚ, ਰੇਵਤੋ ਖੁਜ੍ਜਸੋਭਿਤੋ.

ਯਸੋ ¶ ਚ ਸਾਣਸਮ੍ਭੂਤੋ, ਏਤੇ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਾ;

ਥੇਰਾ ਆਨਨ੍ਦਥੇਰਸ੍ਸ, ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਾ ਤਥਾਗਤਂ.

ਸੁਮਨੋ ਵਾਸਭਗਾਮੀ ਚ, ਞੇਯ੍ਯਾ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਾ;

ਦ੍ਵੇ ਇਮੇ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਾ ਤਥਾਗਤਂ.

ਦੁਤਿਯੋ ¶ ਪਨ ਸਙ੍ਗੀਤੋ, ਯੇਹਿ ਥੇਰੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹੋ;

ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਪਨ੍ਨਭਾਰਾ ਤੇ, ਕਤਕਿਚ੍ਚਾ ਅਨਾਸਵਾਤਿ.

ਏਵਮਿਮਂ ਦੁਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਂ ਸਙ੍ਗਾਯਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਾ ‘‘ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ ਨੁ ਖੋ ਅਨਾਗਤੇਪਿ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਏਵਰੂਪਂ ਅਬ੍ਬੁਦ’’ਨ੍ਤਿ ਓਲੋਕਯਮਾਨਾ ਇਮਂ ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ – ‘‘ਇਤੋ ਵਸ੍ਸਸਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤੇ ਧਮ੍ਮਾਸੋਕੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸ੍ਸਤਿ. ਸੋ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਮਹਨ੍ਤਂ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤਯਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਤੋ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਸਕਂ ਸਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਰਿਦੀਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸਾਸਨੇ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਬ੍ਬੁਦਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਨੇਸਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਕਿਨ੍ਨੁ ਖੋ ਮਯਂ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਬ੍ਬੁਦੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ, ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਵ ਤਦਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਸਮ੍ਮੁਖਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਕਲਂ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਂ ਛਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਲੋਕਞ੍ਚ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਾ ਨ ਕਞ੍ਚਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਤਿਸ੍ਸਂ ਨਾਮ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ ¶ ਪਰਿਤ੍ਤਾਯੁਕਂ ਉਪਰਿਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਭਾਵਿਤਮਗ੍ਗਂ. ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਨੇਸਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਸਚੇ ਮਯਂ ਏਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਤ੍ਥਾਯ ਉਸ੍ਸਾਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਮ, ਅਦ੍ਧਾ ਏਸ ¶ ਮੋਗ੍ਗਲਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਹੇਸ੍ਸਤਿ. ਤਤੋ ਚ ਮਨ੍ਤੇਹਿ ਪਲੋਭਿਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਤਿ. ਸੋ ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਸਕਲਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਧਿਗਤਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਤ੍ਥਿਯੇ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਿਸ੍ਸਂ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਏਤਦਵੋਚੁਂ – ‘‘ਇਤੋ ਵਸ੍ਸਸਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਸਾਸਨੇ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਬ੍ਬੁਦਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ. ਮਯਞ੍ਚ ਸਕਲਂ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਂ ਛਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਲੋਕਞ੍ਚ ਓਲੋਕਯਮਾਨਾ ਕਞ੍ਚਿ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਂ ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਵਿਚਿਨਨ੍ਤਾ ਭਵਨ੍ਤਮੇਵ ਅਦ੍ਦਸਾਮ. ਸਾਧੁ, ਸਪ੍ਪੁਰਿਸ, ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾ, ‘‘ਅਹਂ ਕਿਰ ਸਾਸਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਬ੍ਬੁਦਂ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਹਟ੍ਠਪਹਟ੍ਠੋ ਉਦਗ੍ਗੁਦਗ੍ਗੋ ਹੁਤ੍ਵਾ, ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਅਦਾਸਿ. ਥੇਰਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਤਂ ਕਰਣੀਯਂ ਤੀਰੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਪਚ੍ਚਾਗਮਿਂਸੁ.

ਤੇਨ ¶ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸਿਗ੍ਗਵਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਚਣ੍ਡਵਜ੍ਜਿਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਦ੍ਵੇਪਿ ਨਵਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੂ ਤਿਪਿਟਕਧਰਾ ਪਤ੍ਤਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ਖੀਣਾਸਵਾ, ਤੇ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ. ਥੇਰਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ, ਆਵੁਸੋ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਧਿਕਰਣੇ ਨੋ ਸਹਾਯਕਾ ਅਹੁਵਤ੍ਥ, ਤੇਨ ਵੋ ਇਦਂ ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਂ ਹੋਤੁ – ‘ਤਿਸ੍ਸੋ ਨਾਮ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਮੋਗ੍ਗਲਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਏਕੋ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁ, ਏਕੋ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਪੇਤੂ’’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਠਤ੍ਵਾ –

ਸਬ੍ਬਕਾਮਿਪ੍ਪਭੁਤਯੋ, ਤੇਪਿ ਥੇਰਾ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਾ;

ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਵ ਲੋਕਮ੍ਹਿ, ਜਲਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਾ.

ਦੁਤਿਯਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਵਿਸੋਧੇਤ੍ਵਾਨ ਸਾਸਨਂ;

ਅਨਾਗਤੇਪਿ ¶ ਕਤ੍ਵਾਨ, ਹੇਤੁਂ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸੁਦ੍ਧਿਯਾ.

ਖੀਣਾਸਵਾ ¶ ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਥਾ, ਪਭਿਨ੍ਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ;

ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਵਸਂ ਥੇਰਾ, ਤੇਪਿ ਨਾਮ ਉਪਾਗਤਾ.

ਏਵਂ ਅਨਿਚ੍ਚਤਂ ਜਮ੍ਮਿਂ, ਞਤ੍ਵਾ ਦੁਰਭਿਸਮ੍ਭਵਂ;

ਤਂ ਪਤ੍ਤੁਂ ਵਾਯਮੇ ਧੀਰੋ, ਯਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਅਮਤਂ ਪਦਨ੍ਤਿ.

ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਦੁਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਹੋਤਿ.

ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਖੋ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਤੋ ਚਵਿਤ੍ਵਾ ਮੋਗ੍ਗਲਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਗੇਹੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਸਿਗ੍ਗਵਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਤੋ ਪਭੁਤਿ ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਗੇਹਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾਵਿਸਿ. ਏਕਦਿਵਸਮ੍ਪਿ ਉਲ਼ੁਙ੍ਕਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਯਾਗੁਂ ਕਟਚ੍ਛੁਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਭਤ੍ਤਂ ਨਾਲਤ੍ਥ. ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਪਨ ਵਸ੍ਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਏਕਦਿਵਸਂ ‘‘ਅਤਿਚ੍ਛਥ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਵਚਨਮਤ੍ਤਂ ਅਲਤ੍ਥ. ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਪਿ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਰਣੀਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪਟਿਪਥੇ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ‘‘ਭੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਗੇਹਂ ਅਗਮਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਆਮ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਅਗਮਿਮ੍ਹਾ’’ਤਿ. ‘‘ਅਪਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ¶ ਲਭਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਲਭਿਮ੍ਹਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਗੇਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਤਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਦਤ੍ਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਦਮ੍ਹਾ’’ਤਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਘਰਦ੍ਵਾਰੇਯੇਵ ਨਿਸੀਦਿ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਮੁਸਾਵਾਦੇਨ ਨਿਗ੍ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਘਰਦ੍ਵਾਰਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾਵ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਹਿਯ੍ਯੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਗੇਹੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਲਦ੍ਧਾਯੇਵ ‘ਲਭਿਮ੍ਹਾ’ਤਿ ਅਵੋਚੁਤ੍ਥ. ਵਟ੍ਟਤਿ ਨੁ ਖੋ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਮੁਸਾਵਾਦੋ’’ਤਿ! ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਮਯਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਗੇਹੇ ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ‘ਅਤਿਚ੍ਛਥਾ’ਤਿ ਵਚਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ ਹਿਯ੍ਯੋ ‘ਅਤਿਚ੍ਛਥਾ’ਤਿ ਵਚਨਮਤ੍ਤਂ ਲਭਿਮ੍ਹ; ਅਥੇਤਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਉਪਾਦਾਯ ਏਵਮਵੋਚੁਮ੍ਹਾ’’ਤਿ.

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਮੇ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ‘ਲਭਿਮ੍ਹਾ’ਤਿ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ¶ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਪਸਂਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪਟਿਯਾਦਿਤਭਤ੍ਤਤੋ ਕਟਚ੍ਛੁਮਤ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖਂ ਤਦੁਪਿਯਞ੍ਚ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮਂ ਭਿਕ੍ਖਂ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਲਭਿਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ ਆਹ ¶ . ਸੋ ਪੁਨਦਿਵਸਤੋ ਪਭੁਤਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਉਪਸਮਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਘਰੇ ਭਤ੍ਤਵਿਸ੍ਸਗ੍ਗਕਰਣਤ੍ਥਾਯ ਯਾਚਿ. ਥੇਰੋ ਅਧਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਥੋਕਂ ਥੋਕਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਸੋਪਿ ਖੋ ਮਾਣਵਕੋ ਸੋਲ਼ਸਵਸ੍ਸੁਦ੍ਦੇਸਿਕੋਯੇਵ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵੇਦਾਨਂ ਪਾਰਗੂ ਅਹੋਸਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਤੋ ਆਗਤਸੁਦ੍ਧਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਸਨੇ ਵਾ ਸਯਨੇ ਵਾ ਅਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ ਨਿਸਜ੍ਜਿਤਾ ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤਾ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਸੋ ਯਦਾ ਆਚਰਿਯਘਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਦਾਸ੍ਸ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਸੇਤੇਨ ਵਤ੍ਥੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਲਗ੍ਗੇਤ੍ਵਾ ਠਪੇਨ੍ਤਿ. ਥੇਰੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਮਯੋ ਦਾਨਿ ਮਾਣਵਕਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ, ਚਿਰਞ੍ਚ ਮੇ ਇਧਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਨ ਚ ਕਾਚਿ ਮਾਣਵਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਹਨ੍ਦ ਦਾਨਿ ਇਮਿਨਾ ਉਪਾਯੇਨ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਗੇਹਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਗੇਹੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਮਾਣਵਕਸ੍ਸ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਅਞ੍ਞਂ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਸਨਂ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਤਥਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਗੇਹਜਨੋ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਸਨਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਮਾਣਵਕਸ੍ਸ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਅਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਦਾਸਿ. ਨਿਸੀਦਿ ਥੇਰੋ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ. ਮਾਣਵਕੋਪਿ ਖੋ ਤਙ੍ਖਣਞ੍ਞੇਵ ਆਚਰਿਯਘਰਾ ਆਗਮ੍ਮ ਥੇਰਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਕੁਪਿਤੋ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ ‘‘ਕੋ ਮਮ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਪੇਸੀ’’ਤਿ ਆਹ.

ਥੇਰੋ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤੇ ਮਾਣਵਕਸ੍ਸ ਚਣ੍ਡਿਕ੍ਕਭਾਵੇ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤ੍ਵਂ, ਮਾਣਵਕ, ਕਿਞ੍ਚਿ ¶ ਮਨ੍ਤਂ ਜਾਨਾਸੀ’’ਤਿ? ਮਾਣਵਕੋ ‘‘ਭੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ, ਮਯਿ ਦਾਨਿ ਮਨ੍ਤੇ ਅਜਾਨਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞੇ ਕੇ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ, ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਨ ਮਨ੍ਤਂ ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਪੁਚ੍ਛ, ਮਾਣਵਕ, ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਾ ਜਾਨਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਮਾਣਵਕੋ ਤੀਸੁ ਵੇਦੇਸੁ ਸਨਿਘਣ੍ਡੁਕੇਟੁਭੇਸੁ ¶ ਸਾਕ੍ਖਰਪ੍ਪਭੇਦੇਸੁ ਇਤਿਹਾਸਪਞ੍ਚਮੇਸੁ ਯਾਨਿ ਯਾਨਿ ਗਣ੍ਠਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਯੇਸਂ ਯੇਸਂ ਨਯਂ ਨੇਵ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਸ੍ਸਤਿ ਨਾਪਿਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯੋ ਅਦ੍ਦਸ, ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਪਕਤਿਯਾਪਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵੇਦਾਨਂ ਪਾਰਗੂ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਤੇਸਂ ਪਞ੍ਹਾਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਭਾਰੋ’’ਤਿ ਤਾਵਦੇਵ ਤੇ ਪਞ੍ਹੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਮਾਣਵਕਂ ਆਹ – ‘‘ਮਾਣਵਕ, ਅਹਂ ਤਯਾ ਬਹੁਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ; ਅਹਮ੍ਪਿ ਦਾਨਿ ਤਂ ਏਕਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਸਿ ਮੇ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਭੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ, ਪੁਚ੍ਛ ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਚਿਤ੍ਤਯਮਕੇ ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ –

‘‘ਯਸ੍ਸ ¶ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ; ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ?

ਮਾਣਵੋ ਉਦ੍ਧਂ ਵਾ ਅਧੋ ਵਾ ਹਰਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਂ ਨਾਮ, ਭੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ, ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਬੁਦ੍ਧਮਨ੍ਤੋ ਨਾਮਾਯਂ, ਮਾਣਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਕ੍ਕਾ ਪਨਾਯਂ, ਭੋ, ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਦਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸਕ੍ਕਾ ਮਾਣਵ, ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਗਹਿਤਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ¶ ਮਾਣਵੋ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਅਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਬੁਦ੍ਧਮਨ੍ਤਂ ਨਾਮ ਜਾਨਾਤਿ, ਨ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਅਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਦੇਤਿ, ਅਹਂ ਏਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਮਨ੍ਤਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ.

ਅਥਸ੍ਸ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾਪਿ ਨੋ ਪੁਤ੍ਤੋ ਮਨ੍ਤੇ ਗਣ੍ਹਤੁ, ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਾਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ‘‘ਉਗ੍ਗਣ੍ਹ, ਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਅਨੁਜਾਨਿਂਸੁ. ਥੇਰੋ ਦਾਰਕਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਤਾਵ ਆਚਿਕ੍ਖਿ. ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ. ਤਤੋ ਥੇਰੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਾਮਣੇਰੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ, ਅਭਬ੍ਬੋ ਦਾਨਿ ਸਾਸਨਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤੁਂ. ਸਚੇ ਪਨਸ੍ਸਾਹਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਯ੍ਯਂ, ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯ, ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਭਵੇਯ੍ਯ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਗਹੇਤੁਂ, ਸਮਯੋ ਦਾਨਿ ਨਂ ਚਣ੍ਡਵਜ੍ਜਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪੇਸੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਆਹ – ‘‘ਏਹਿ ਤ੍ਵਂ, ਸਾਮਣੇਰ, ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹ. ਮਮ ਵਚਨੇਨ ਤਞ੍ਚ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਪੁਚ੍ਛ; ਏਵਞ੍ਚ ਵਦੇਹਿ – ‘ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪਹਿਣੀ’ਤਿ. ‘ਕੋ ਨਾਮ ਤੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘ਸਿਗ੍ਗਵਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ’ਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯਾਸਿ. ‘ਅਹਂ ਕੋ ਨਾਮਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਏਵਂ ਵਦੇਯ੍ਯਾਸਿ – ‘ਮਮ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਨਾਮਂ ਜਾਨਾਤੀ’’’ਤਿ.

‘‘ਏਵਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਾਮਣੇਰੋ ਥੇਰਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਚਣ੍ਡਵਜ੍ਜਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਸਾਮਣੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕੁਤੋ ¶ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪਹਿਣੀ’’ਤਿ. ‘‘ਕੋ ਨਾਮ ਤੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ’’ਤਿ? ‘‘ਸਿਗ੍ਗਵਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਅਹਂ ਕੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਮਮ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਨਾਮਂ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਦਾਨਿ ਪਟਿਸਾਮੇਹੀ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਸਾਮਣੇਰੋ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ¶ ਪਟਿਸਾਮੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਪਰਿਵੇਣਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਉਦਕਦਨ੍ਤਪੋਨਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਨ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿ ¶ . ਤਂ ਉਦਕਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਉਦਕਂ ਆਹਰਿ. ਤਞ੍ਚ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਏਵਂ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਕਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਪੁਨ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸਾਮਣੇਰੋ ਪੁਨਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਥਿਤਸਦਿਸਮੇਵ ਕਥੇਸਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਸੋ ਵਤਾਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਤ੍ਥਾਯ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਉਗ੍ਗਣ੍ਹ ਦਾਨਿ, ਸਾਮਣੇਰਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਦਿਵਸਤੋ ਪਭੁਤਿ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ. ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਾਮਣੇਰੋਵ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਸਬ੍ਬਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ. ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕਾਲੇ ਪਨ ਅਵਸ੍ਸਿਕੋਵ ਸਮਾਨੋ ਤਿਪਿਟਕਧਰੋ ਅਹੋਸਿ. ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾ ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਸਕਲਂ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਠਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਂਸੁ. ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਬਹੂਨਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਂ ਵਾਚੇਸਿ.

ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਬਿਨ੍ਦੁਸਾਰਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਏਕਸਤਪੁਤ੍ਤਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਅਸੋਕੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਮਾਤਿਕਂ ਤਿਸ੍ਸਕੁਮਾਰਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਘਾਤੇਸਿ. ਘਾਤੇਨ੍ਤੋ ਚ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਅਨਭਿਸਿਤ੍ਤੋਵ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਵਸ੍ਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਸ੍ਸਸਤਾਨਂ ਉਪਰਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਏਕਰਜ੍ਜਾਭਿਸੇਕਂ ਪਾਪੁਣਿ ¶ . ਅਭਿਸੇਕਾਨੁਭਾਵੇਨ ਚਸ੍ਸ ਇਮਾ ਰਾਜਿਦ੍ਧਿਯੋ ਆਗਤਾ – ਮਹਾਪਥਵਿਯਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣੇ ਆਣਾ ਪਵਤ੍ਤਤਿ; ਤਥਾ ਉਪਰਿ ਆਕਾਸੇ ਅਨੋਤਤ੍ਤਦਹਤੋ ਅਟ੍ਠਹਿ ਕਾਜੇਹਿ ਸੋਲ਼ਸ ਪਾਨੀਯਘਟੇ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਦੇਵਤਾ ਆਹਰਨ੍ਤਿ, ਯਤੋ ਸਾਸਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਘਟੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਦਾਸਿ, ਦ੍ਵੇ ਘਟੇ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਂ ਤਿਪਿਟਕਧਰਭਿਕ੍ਖੂਨਂ, ਦ੍ਵੇ ਘਟੇ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਯਾ ਅਸਨ੍ਧਿਮਿਤ੍ਤਾਯ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਘਟੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿ; ਦੇਵਤਾਏਵ ਹਿਮਵਨ੍ਤੇ ਨਾਗਲਤਾਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ ਸਿਨਿਦ੍ਧਂ ਮੁਦੁਕਂ ਰਸਵਨ੍ਤਂ ਤਂ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਆਹਰਨ੍ਤਿ, ਯੇਨ ਰਞ੍ਞੋ ਚ ਮਹੇਸਿਯਾ ਚ ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਞ੍ਚ ਨਾਟਕਿਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਦੇਵਸਿਕਂ ਦਨ੍ਤਪੋਨਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਦੇਵਸਿਕਮੇਵ ਚਸ੍ਸ ਦੇਵਤਾ ਅਗਦਾਮਲਕਂ ਅਗਦਹਰੀਤਕਂ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਞ੍ਚ ਗਨ੍ਧਰਸਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਂ ਆਹਰਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਛਦ੍ਦਨ੍ਤਦਹਤੋ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਨਿਵਾਸਨਪਾਵੁਰਣਂ ਪੀਤਕਵਣ੍ਣਹਤ੍ਥਪੁਚ੍ਛਨਪਟਕਂ ਦਿਬ੍ਬਞ੍ਚ ਪਾਨਕਂ ਆਹਰਨ੍ਤਿ. ਦੇਵਸਿਕਮੇਵ ਪਨਸ੍ਸ ਨ੍ਹਾਨਗਨ੍ਧਂ ¶ ਅਨੁਵਿਲੇਪਨਗਨ੍ਧਂ ¶ ਪਾਰੁਪਨਤ੍ਥਾਯ ਅਸੁਤ੍ਤਮਯਿਕਂ ਸੁਮਨਪੁਪ੍ਫਪਟਂ ਮਹਾਰਹਞ੍ਚ ਅਞ੍ਜਨਂ ਨਾਗਭਵਨਤੋ ਨਾਗਰਾਜਾਨੋ ਆਹਰਨ੍ਤਿ. ਛਦ੍ਦਨ੍ਤਦਹੇਵ ¶ ਉਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਸਾਲਿਨੋ ਨਵ ਵਾਹਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਸੁਕਾ ਆਹਰਨ੍ਤਿ. ਮੂਸਿਕਾ ਨਿਤ੍ਥੁਸਕਣੇ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਏਕੋਪਿ ਖਣ੍ਡਤਣ੍ਡੁਲੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਰਞ੍ਞੋ ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਅਯਮੇਵ ਤਣ੍ਡੁਲੋ ਪਰਿਭੋਗਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਮਧੁਮਕ੍ਖਿਕਾ ਮਧੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਕਮ੍ਮਾਰਸਾਲਾਸੁ ਅਚ੍ਛਾ ਕੂਟਂ ਪਹਰਨ੍ਤਿ. ਕਰਵੀਕਸਕੁਣਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਧੁਰਸ੍ਸਰਂ ਵਿਕੂਜਨ੍ਤਾ ਰਞ੍ਞੋ ਬਲਿਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ.

ਇਮਾਹਿ ਇਦ੍ਧੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਰਾਜਾ ਏਕਦਿਵਸਂ ਸੁਵਣ੍ਣਸਙ੍ਖਲਿਕਬਨ੍ਧਨਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਧਿਗਤਰੂਪਦਸ੍ਸਨਂ ਕਪ੍ਪਾਯੁਕਂ ਕਾਲ਼ਂ ਨਾਮ ਨਾਗਰਾਜਾਨਂ ਆਨਯਿਤ੍ਵਾ ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ ਮਹਾਰਹੇ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਨੇਕਸਤਵਣ੍ਣੇਹਿ ਜਲਜ ਥਲਜਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਸੁਵਣ੍ਣਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਚ ਪੂਜਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਨਾਟਕਿਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਨਨ੍ਤਞਾਣਸ੍ਸ ਤਾਵ ਮੇ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਵਰਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਨੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਰੂਪਂ ਇਮੇਸਂ ਅਕ੍ਖੀਨਂ ਆਪਾਥਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਨਿਮ੍ਮਿਤਂ ਸਕਲਸਰੀਰਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਪੁਞ੍ਞਪ੍ਪਭਾਵਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਸੀਤਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਸਸ੍ਸਿਰੀਕਤਾਯ ਵਿਕਸਿਤਕਮਲੁਪ੍ਪਲਪੁਣ੍ਡਰੀਕਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਮਿਵ ਸਲਿਲਤਲਂ ਤਾਰਾਗਣਰਸ੍ਮਿਜਾਲਵਿਸਦਵਿਪ੍ਫੁਰਿਤਸੋਭਾਸਮੁਜ੍ਜਲਿਤਮਿਵ ਗਗਨਤਲਂ ਨੀਲਪੀਤਲੋਹਿਤਾਦਿਭੇਦਵਿਚਿਤ੍ਰਵਣ੍ਣਰਂਸਿਵਿਨਦ੍ਧਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਪਰਿਕ੍ਖੇਪਵਿਲਾਸਿਤਾਯ ¶ ਸਞ੍ਚਾਪ੍ਪਭਾਨੁਰਾਗਇਨ੍ਦਧਨੁਵਿਜ੍ਜੁਲਤਾਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮਿਵ ਕਨਕਗਿਰਿਸਿਖਰਂ ਨਾਨਾਵਿਰਾਗਵਿਮਲਕੇਤੁਮਾਲਾਸਮੁਜ੍ਜਲਿਤਚਾਰੁਮਤ੍ਥਕਸੋਭਂ ਨਯਨਰਸਾਯਤਨਮਿਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦੇਵਮਨੁਜਨਾਗਯਕ੍ਖਗਣਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਅਕ੍ਖਿਪੂਜਂ ਨਾਮ ਅਕਾਸਿ.

ਰਾਜਾ ਕਿਰ ਅਭਿਸੇਕਂ ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਤੀਣਿਯੇਵ ਸਂਵਚ੍ਛਰਾਨਿ ਬਾਹਿਰਕਪਾਸਣ੍ਡਂ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿ. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਪਸੀਦਿ. ਤਸ੍ਸ ਕਿਰ ਪਿਤਾ ਬਿਨ੍ਦੁਸਾਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਭਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਞ੍ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਜਾਤਿਯਪਾਸਣ੍ਡਾਨਞ੍ਚ ਪਣ੍ਡਰਙ੍ਗਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਦੀਨਂ ਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਚ੍ਚਭਤ੍ਤਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ. ਅਸੋਕੋਪਿ ਪਿਤਰਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਦਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰੇ ਤਥੇਵ ਦਦਮਾਨੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਸੀਹਪਞ੍ਜਰੇ ਠਿਤੋ ਤੇ ਉਪਸਮਪਰਿਬਾਹਿਰੇਨ ਆਚਾਰੇਨ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨੇ ਅਸਂਯਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਅਵਿਨੀਤਇਰਿਯਾਪਥੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਈਦਿਸਂ ਦਾਨਂ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਦਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਮਚ੍ਚੇ ਆਹ – ‘‘ਗਚ੍ਛਥ, ਭਣੇ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਧੁਸਮ੍ਮਤੇ ¶ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਂ ਅਤਿਹਰਥ, ਦਾਨਂ ਦਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ‘‘ਸਾਧੁ, ਦੇਵਾ’’ਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਤੇ ਤੇ ਪਣ੍ਡਰਙ੍ਗਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਜੀਵਕਨਿਗਣ੍ਠਾਦਯੋ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਮੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਰਹਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ.

ਅਥ ¶ ਰਾਜਾ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰੇ ਉਚ੍ਚਾਵਚਾਨਿ ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਆਗਤਾਗਤੇ ਆਹ – ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤਿਰੂਪੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਥਾ’’ਤਿ ¶ . ਤੇਸੁ ਏਕਚ੍ਚੇ ਭਦ੍ਦਪੀਠਕੇਸੁ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਫਲਕਪੀਠਕੇਸੁ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਨੇਸਂ ਅਨ੍ਤੋ ਸਾਰੋ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਅਨੁਰੂਪਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਦਤ੍ਵਾ ਉਯ੍ਯੋਜੇਸਿ.

ਏਵਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਾਲੇ ਏਕਦਿਵਸਂ ਰਾਜਾ ਸੀਹਪਞ੍ਜਰੇ ਠਿਤੋ ਅਦ੍ਦਸ ਨਿਗ੍ਰੋਧਸਾਮਣੇਰਂ ਰਾਜਙ੍ਗਣੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਨ੍ਤਂ ਗੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਇਰਿਯਾਪਥਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਕੋ ਪਨਾਯਂ ਨਿਗ੍ਰੋਧੋ ਨਾਮ? ਬਿਨ੍ਦੁਸਾਰਰਞ੍ਞੋ ਜੇਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਮਨਰਾਜਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ.

ਬਿਨ੍ਦੁਸਾਰਰਞ੍ਞੋ ਕਿਰ ਦੁਬ੍ਬਲਕਾਲੇਯੇਵ ਅਸੋਕਕੁਮਾਰੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਲਦ੍ਧਂ ਉਜ੍ਜੇਨੀਰਜ੍ਜਂ ਪਹਾਯ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਨਗਰਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਤ੍ਥਗਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸੁਮਨਰਾਜਕੁਮਾਰਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਸੁਮਨਸ੍ਸ ਰਾਜਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਸੁਮਨਾ ਨਾਮ ਦੇਵੀ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਗਬ੍ਭਾ ਅਹੋਸਿ. ਸਾ ਅਞ੍ਞਾਤਕਵੇਸੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਵਿਦੂਰੇ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਚਣ੍ਡਾਲਗਾਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ ਜੇਟ੍ਠਕਚਣ੍ਡਾਲਸ੍ਸ ਗੇਹਤੋ ਅਵਿਦੂਰੇ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਨਿਗ੍ਰੋਧਰੁਕ੍ਖੇ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾਯ ਦੇਵਤਾਯ ‘‘ਇਤੋ ਏਹਿ, ਸੁਮਨੇ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿਯਾ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ ਸਮੀਪਂ ਗਤਾ. ਦੇਵਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਏਕਂ ਸਾਲਂ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਵਸਾਹੀ’’ਤਿ ਅਦਾਸਿ. ਸਾ ਤਂ ਸਾਲਂ ਪਾਵਿਸਿ. ਗਤਦਿਵਸੇਯੇਵ ਚ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਿਜਾਯਿ. ਸਾ ਤਸ੍ਸ ਨਿਗ੍ਰੋਧਦੇਵਤਾਯ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਨਿਗ੍ਰੋਧੋ’’ ਤ੍ਵੇਵ ਨਾਮਂ ਅਕਾਸਿ. ਜੇਟ੍ਠਕਚਣ੍ਡਾਲੋ ਦਿਟ੍ਠਦਿਵਸਤੋ ਪਭੁਤਿ ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਮਿਧੀਤਰਂ ਵਿਯ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਨਿਬਦ੍ਧਵਤ੍ਤਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ. ਰਾਜਧੀਤਾ ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਵਸਿ. ਨਿਗ੍ਰੋਧਕੁਮਾਰੋਪਿ ¶ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਿਕੋ ਜਾਤੋ. ਤਦਾ ਮਹਾਵਰੁਣਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ ਏਕੋ ਅਰਹਾ ਦਾਰਕਸ੍ਸ ਹੇਤੁਸਮ੍ਪਦਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਰਮਾਨੋ ‘‘ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਿਕੋ ਦਾਨਿ ਦਾਰਕੋ, ਕਾਲੋ ਨਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ¶ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਧੀਤਾਯ ਆਰੋਚਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਗ੍ਰੋਧਕੁਮਾਰਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ. ਕੁਮਾਰੋ ਖੁਰਗ੍ਗੇਯੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਪਾਤੋਵ ਸਰੀਰਂ ਜਗ੍ਗਿਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਵਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ‘‘ਮਾਤੁਉਪਾਸਿਕਾਯ ਗੇਹਦ੍ਵਾਰਂ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿ. ਮਾਤੁਨਿਵਾਸਨਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਿਣਦ੍ਵਾਰੇਨ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਨਗਰਮਜ੍ਝੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਾਚੀਨਦ੍ਵਾਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ.

ਤੇਨ ¶ ਚ ਸਮਯੇਨ ਅਸੋਕੋ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਪਾਚੀਨਦਿਸਾਭਿਮੁਖੋ ਸੀਹਪਞ੍ਜਰੇ ਚਙ੍ਕਮਤਿ. ਤਙ੍ਖਣਞ੍ਞੇਵ ਨਿਗ੍ਰੋਧੋ ਰਾਜਙ੍ਗਣਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿ ਸਨ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਸਨ੍ਤਮਾਨਸੋ ਯੁਗਮਤ੍ਤਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਏਕਦਿਵਸਂ ਰਾਜਾ ਸੀਹਪਞ੍ਜਰੇ ਠਿਤੋ ਅਦ੍ਦਸ ਨਿਗ੍ਰੋਧਸਾਮਣੇਰਂ ਰਾਜਙ੍ਗਣੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਨ੍ਤਂ ਗੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਇਰਿਯਾਪਥਸਮ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਜਨੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਭਨ੍ਤਮਿਗਪ੍ਪਟਿਭਾਗੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਦਾਰਕੋ ਅਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਅਤਿਵਿਯ ਚਸ੍ਸ ਆਲੋਕਿਤਵਿਲੋਕਿਤਂ ਸਮਿਞ੍ਜਨਪਸਾਰਣਞ੍ਚ ਸੋਭਤਿ. ਅਦ੍ਧਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਸਹ ਦਸ੍ਸਨੇਨੇਵ ਸਾਮਣੇਰੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸੀਦਿ, ਪੇਮਂ ਸਣ੍ਠਹਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਪੁਬ੍ਬੇ ਹਿ ਕਿਰ ਪੁਞ੍ਞਕਰਣਕਾਲੇ ਏਸ ਰਞ੍ਞੋ ਜੇਟ੍ਠਭਾਤਾ ਵਾਣਿਜਕੋ ਅਹੋਸਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ –

‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਵ ¶ ਸਨ੍ਨਿਵਾਸੇਨ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਹਿਤੇਨ ਵਾ;

ਏਵਂ ਤਂ ਜਾਯਤੇ ਪੇਮਂ, ਉਪ੍ਪਲਂ ਵ ਯਥੋਦਕੇ’’ਤਿ. (ਜਾ. ੧.੨.੧੭੪);

ਅਥ ਰਾਜਾ ਸਞ੍ਜਾਤਪੇਮੋ ਸਬਹੁਮਾਨੋ ‘‘ਏਤਂ ਸਾਮਣੇਰਂ ਪਕ੍ਕੋਸਥਾ’’ਤਿ ਅਮਚ੍ਚੇ ਪੇਸੇਸਿ. ‘‘ਤੇ ਅਤਿਚਿਰਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪੁਨ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਪੇਸੇਸਿ – ‘‘ਤੁਰਿਤਂ ਆਗਚ੍ਛਤੂ’’ਤਿ. ਸਾਮਣੇਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਕਤਿਯਾ ਏਵ ਅਗਮਾਸਿ. ਰਾਜਾ ਪਤਿਰੂਪਮਾਸਨਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਿਸੀਦਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਸੋ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਅਞ੍ਞੇ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਸਮੁਸ੍ਸਿਤਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਰਾਜਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ ਰਞ੍ਞੋ ਆਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਸਮੀਪਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂਯੇਵ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਜ੍ਜੇਵ ਦਾਨਿ ਅਯਂ ਸਾਮਣੇਰੋ ਇਮਸ੍ਸ ਗੇਹਸ੍ਸ ਸਾਮਿਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਾਮਣੇਰੋ ਰਞ੍ਞੋ ਹਤ੍ਥੇ ਪਤ੍ਤਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਰਾਜਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਯਾਗੁਖਜ੍ਜਕਭਤ੍ਤਵਿਕਤਿਂ ¶ ਉਪਨਾਮੇਸਿ. ਸਾਮਣੇਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯਾਪਨੀਯਮਤ੍ਤਕਮੇਵ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ. ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾਵਸਾਨੇ ਰਾਜਾ ਆਹ – ‘‘ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦਿਨ੍ਨੋਵਾਦਂ ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਜਾਨਾਮਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਏਕਦੇਸੇਨਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤਾਤ, ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਨਂ ਕਥੇਹੀ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਅਨੁਰੂਪਂ ਧਮ੍ਮਪਦੇ ਅਪ੍ਪਮਾਦਵਗ੍ਗਂ ਅਨੁਮੋਦਨਤ੍ਥਾਯ ਅਭਾਸਿ.

ਰਾਜਾ ਪਨ ‘‘ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਅਮਤਪਦਂ, ਪਮਾਦੋ ਮਚ੍ਚੁਨੋ ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾਵ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਂ, ਤਾਤ, ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਹੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਨੁਮੋਦਨਾਵਸਾਨੇ ਚ ‘‘ਅਟ੍ਠ ਤੇ, ਤਾਤ, ਧੁਵਭਤ੍ਤਾਨਿ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਸਾਮਣੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਏਤਾਨਿ ਅਹਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਦਮ੍ਮਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਕੋ ਅਯਂ, ਤਾਤ, ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਵਜ੍ਜਾਵਜ੍ਜਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚੋਦੇਤਾ ਸਾਰੇਤਾ ਚ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਤੇ, ਤਾਤ, ਅਟ੍ਠ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ. ‘‘ਏਤਾਨਿ ¶ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਦਮ੍ਮਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਕੋ ਅਯਂ, ਤਾਤ, ਆਚਰਿਯੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਕਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤਾ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਤਾਤ, ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਤੇ ਅਟ੍ਠ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ. ‘‘ਏਤਾਨਿਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਮ੍ਮਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਕੋ ਅਯਂ, ਤਾਤ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ¶ , ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾਨਞ੍ਚ ਮਮ ਚ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋ ਮਤ੍ਤਾਯ ਤੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਤੇ, ਤਾਤ, ਅਟ੍ਠ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ. ਸਾਮਣੇਰੋ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਭਿਕ੍ਖੂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਨ੍ਤੇਪੁਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਮਕਾਸਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸ੍ਵੇ ਭਿਕ੍ਖਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਏਤੇਨੇਵ ਉਪਾਯੇਨ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਵਡ੍ਢਾਪੇਨ੍ਤੋ ਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਦੀਨਂ ਭਤ੍ਤਂ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਨਿਵੇਸਨੇ ਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨਿਚ੍ਚਭਤ੍ਤਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ ਨਿਗ੍ਰੋਧਤ੍ਥੇਰੇ ਗਤੇਨੇਵ ਪਸਾਦੇਨ. ਨਿਗ੍ਰੋਧਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਰਾਜਾਨਂ ਸਪਰਿਸਂ ਤੀਸੁ ਸਰਣੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਚ ਸੀਲੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਪੋਥੁਜ੍ਜਨਿਕੇਨ ਪਸਾਦੇਨ ਅਚਲਪ੍ਪਸਾਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਪੁਨ ਰਾਜਾ ਅਸੋਕਾਰਾਮਂ ਨਾਮ ਮਹਾਵਿਹਾਰਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨਿਚ੍ਚਭਤ੍ਤਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ. ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਨਗਰਸਹਸ੍ਸੇਸੁ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਵਿਹਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਕਾਰਾਪੇਸਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਚੇਤਿਯਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਾਨਿ ਧਮ੍ਮੇਨੇਵ, ਨੋ ਅਧਮ੍ਮੇਨ.

ਏਕਦਿਵਸਂ ਕਿਰ ਰਾਜਾ ਅਸੋਕਾਰਾਮੇ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸਜ੍ਜ ਸਙ੍ਘਂ ਚਤੂਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ ¶ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਤਾ ਦੇਸਿਤਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਕਿਤ੍ਤਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਅਙ੍ਗਤੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਵਙ੍ਗਾਨਿ, ਖਨ੍ਧਤੋ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਸਹਸ੍ਸਾਨੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਧਮ੍ਮੇ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਕੇਕਂ ਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਏਕੇਕਵਿਹਾਰੇਨ ਪੂਜੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਕਦਿਵਸਮੇਵ ¶ ਛਨ੍ਨਵੁਤਿਕੋਟਿਧਨਂ ਵਿਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਮਚ੍ਚੇ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਏਥ, ਭਣੇ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਮਿਂ ਨਗਰੇ ਏਕਮੇਕਂ ਵਿਹਾਰਂ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤਾ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਨਗਰਸਹਸ੍ਸੇਸੁ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਵਿਹਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਕਾਰਾਪੇਥਾ’’ਤਿ. ਸਯਞ੍ਚ ਅਸੋਕਾਰਾਮੇ ਅਸੋਕਮਹਾਵਿਹਾਰਤ੍ਥਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ. ਸਙ੍ਘੋ ਇਨ੍ਦਗੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਂ ਨਾਮ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਂ ਮਹਾਨੁਭਾਵਂ ਖੀਣਾਸਵਂ ਨਵਕਮ੍ਮਾਧਿਟ੍ਠਾਯਕਂ ਅਦਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਯਂ ਯਂ ਨ ਨਿਟ੍ਠਾਤਿ ਤਂ ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਤੀਹਿ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇਹਿ ਵਿਹਾਰਕਮ੍ਮਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਏਕਦਿਵਸਮੇਵ ਸਬ੍ਬਨਗਰੇਹਿ ਪਣ੍ਣਾਨਿ ਆਗਮਿਂਸੁ.

ਅਮਚ੍ਚਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ – ‘‘ਨਿਟ੍ਠਿਤਾਨਿ, ਦੇਵ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਵਿਹਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਨਗਰੇ ਭੇਰਿਂ ਚਰਾਪੇਸਿ – ‘‘ਇਤੋ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਦਿਵਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਵਿਹਾਰਮਹੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਸਬ੍ਬੇ ਅਟ੍ਠ ਸੀਲਙ੍ਗਾਨਿ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਨਗਰੇ ਚ ਬਹਿਨਗਰੇ ਚ ਵਿਹਾਰਮਹਂ ਪਟਿਯਾਦੇਨ੍ਤੂ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਦਿਵਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰਵਿਭੂਸਿਤਾਯ ਅਨੇਕਸਤਸਹਸ੍ਸਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ ਸੇਨਾਯ ਪਰਿਵੁਤੋ ਦੇਵਲੋਕੇ ਅਮਰਵਤਿਯਾ ਰਾਜਧਾਨਿਯਾ ਸਿਰਿਤੋ ਅਧਿਕਤਰਸਸ੍ਸਿਰੀਕਂ ਵਿਯ ਨਗਰਂ ਕਾਤੁਕਾਮੇਨ ਉਸ੍ਸਾਹਜਾਤੇਨ ਮਹਾਜਨੇਨ ਅਲਙ੍ਕਤਪਟਿਯਤ੍ਤਂ ਨਗਰਂ ਅਨੁਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ.

ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ¶ ਖਣੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ ਅਸੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਕੋਟਿਯੋ ਅਹੇਸੁਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਞ੍ਚ ਛਨ੍ਨਵੁਤਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਖੀਣਾਸਵਭਿਕ੍ਖੂਯੇਵ ਸਤਸਹਸ੍ਸਸਙ੍ਖ੍ਯਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇਸਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਸਚੇ ਰਾਜਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਧਿਕਾਰਂ ਅਨਵਸੇਸਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਅਤਿਵਿਯ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਪਸੀਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ¶ ਲੋਕਵਿਵਰਣਂ ਨਾਮ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਅਕਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਅਸੋਕਾਰਾਮੇ ਠਿਤੋਵ ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਾ ਅਨੁਵਿਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸਮੁਦ੍ਦਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਞ੍ਚ ਵਿਹਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਉਲ਼ਾਰਾਯ ਵਿਹਾਰਮਹਪੂਜਾਯ ਵਿਰੋਚਮਾਨਾਨਿ. ਸੋ ਤਂ ਵਿਭੂਤਿਂ ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਉਲ਼ਾਰੇਨ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਪਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਏਵਰੂਪਂ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਲੋਕਨਾਥਸ੍ਸ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਕੋ ਮਹਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿ. ਕਸ੍ਸ ¶ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ ਮਹਨ੍ਤੋਤਿ? ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਭਾਰਂ ਅਕਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਪਚ੍ਚਯਦਾਯਕੋ ਨਾਮ ਤਯਾ ਸਦਿਸੋ ਧਰਮਾਨੇਪਿ ਤਥਾਗਤੇ ਨ ਕੋਚਿ ਅਹੋਸਿ, ਤਵੇਵ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ ਮਹਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਉਲ਼ਾਰੇਨ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜੇਨ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਫੁਟ੍ਠਸਰੀਰੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਰ ਮਯਾ ਸਦਿਸੋ ਪਚ੍ਚਯਦਾਯਕੋ, ਮਯ੍ਹਂ ਕਿਰ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ ਮਹਾ, ਅਹਂ ਕਿਰ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਨ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮਿ. ਕਿਂ ਪਨਾਹਂ ਏਵਂ ਸਤਿ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਦਾਯਾਦੋ ਹੋਮਿ, ਨ ਹੋਮੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਭਵਾਮਿ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਦਾਯਾਦੋ’’ਤਿ?

ਤਤੋ ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਰਞ੍ਞੋ ਇਦਂ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਹਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ‘‘ਸਚੇ ਅਯਂ ਕੁਮਾਰੋ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਤਿ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਅਤਿਵਿਯ ਵੁਡ੍ਢਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਨ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਦਾਯਾਦੋ ਹੋਤਿ; ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਚ੍ਚਯਦਾਯਕੋਤਿ ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋਤਿ ਵਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਯੋਪਿ ਹਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਥਵਿਤੋ ਯਾਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਪਰਿਮਾਣਂ ਪਚ੍ਚਯਰਾਸਿਂ ਦਦੇਯ੍ਯ ਸੋਪਿ ‘ਸਾਸਨੇ ਦਾਯਾਦੋ’ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਅਥ ਕਥਂ ਚਰਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਦਾਯਾਦੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਯੋ ਹਿ ਕੋਚਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਡ੍ਢੋ ¶ ਵਾ ਦਲਿਦ੍ਦੋ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਓਰਸਂ ਪੁਤ੍ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਿ – ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦਾਯਾਦੋ ਸਾਸਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਸੋਕੋ ਰਾਜਾ ‘‘ਅਹਂ ਕਿਰ ਏਵਰੂਪਂ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਂ ਕਤ੍ਵਾਪਿ ਨੇਵ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਦਾਯਾਦਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਸਾਸਨੇ ਦਾਯਾਦਭਾਵਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨੋ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਵਿਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਅਦ੍ਦਸ ਮਹਿਨ੍ਦਕੁਮਾਰਂ ਅਵਿਦੂਰੇ ਠਿਤਂ. ਦਿਸ੍ਵਾਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਹਂ ਇਮਂ ਕੁਮਾਰਂ ਤਿਸ੍ਸਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਓਪਰਜ੍ਜੇ ਠਪੇਤੁਕਾਮੋ, ਅਥ ਖੋ ਓਪਰਜ੍ਜਤੋਪਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਵ ¶ ਉਤ੍ਤਮਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਕੁਮਾਰਂ ਆਹ – ‘‘ਸਕ੍ਖਸਿ ਤ੍ਵਂ, ਤਾਤ, ਪਬ੍ਬਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ? ਕੁਮਾਰੋ ਪਕਤਿਯਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮੋਵ ਰਞ੍ਞੋ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਅਤਿਵਿਯ ਪਾਮੋਜ੍ਜਜਾਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਪਬ੍ਬਜਾਮਿ, ਦੇਵ, ਮਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸਾਸਨਦਾਯਾਦਾ ਹੋਥਾ’’ਤਿ.

ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਰਾਜਧੀਤਾ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਾਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਨੇ ਠਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਸਾਮਿਕੋ ਅਗ੍ਗਿਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਨਾਮ ਕੁਮਾਰੋ ਯੁਵਰਾਜੇਨ ਤਿਸ੍ਸਕੁਮਾਰੇਨ ¶ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ, ਅਮ੍ਮ, ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਂ ਸਕ੍ਖਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਸਾਧੁ, ਤਾਤ, ਸਕ੍ਕੋਮੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਮਨਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਪਹਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮੇ ਦਾਰਕੇ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਮਂ ਸਾਸਨੇ ਦਾਯਾਦਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ. ਸਙ੍ਘੋ ਰਞ੍ਞੋ ਵਚਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਕੁਮਾਰਂ ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੇਨ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ ਮਹਾਦੇਵਤ੍ਥੇਰੇਨ ਚ ਆਚਰਿਯੇਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ. ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥੇਰੇਨ ਆਚਰਿਯੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਤਦਾ ਕਿਰ ਕੁਮਾਰੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸੋਵ ਹੋਤਿ. ਸੋ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਉਪਸਮ੍ਪਦਸੀਮਮਣ੍ਡਲੇ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਾਯਪਿ ਰਾਜਧੀਤਾਯ ਆਚਰਿਯਾ ਆਯੁਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੀ ਨਾਮ, ਉਪਜ੍ਝਾਯਾ ਪਨ ਧਮ੍ਮਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੀ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ. ਤਦਾ ¶ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਾ ਅਟ੍ਠਾਰਸਵਸ੍ਸਾ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਮਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਸੀਮਮਣ੍ਡਲੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ. ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਾਲੇ ਰਾਜਾ ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਭਿਸੇਕੋ ਹੋਤਿ.

ਅਥ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸੇਵ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵੇਪਿ ਸਙ੍ਗੀਤਿਯੋ ਆਰੂਲ਼੍ਹਂ ਤਿਪਿਟਕਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਸਾਟ੍ਠਕਥਂ ਸਬ੍ਬਂ ਥੇਰਵਾਦਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵਸ੍ਸਾਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਮੋਕ੍ਖੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਦਾ ਅਸੋਕੋ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਨਵਵਸ੍ਸਾਭਿਸੇਕੋ ਹੋਤਿ. ਰਞ੍ਞੋ ਪਨ ਅਟ੍ਠਵਸ੍ਸਾਭਿਸੇਕਕਾਲੇਯੇਵ ਕੋਨ੍ਤਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਬ੍ਯਾਧਿਪਟਿਕਮ੍ਮਤ੍ਥਂ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵਤ੍ਤੇਨ ਆਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤੋ ਪਸਤਮਤ੍ਤਂ ਸਪ੍ਪਿਂ ਅਲਭਿਤ੍ਵਾ ਬ੍ਯਾਧਿਬਲੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾਯੁਸਙ੍ਖਾਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਓਵਦਿਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਤੇਜੋਧਾਤੁਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਿ ਨਾਮ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੇ ਏਵਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਲ੍ਲਭਾ’’ਤਿ ਨਗਰਸ੍ਸ ਚਤੂਸੁ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯੋ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਭੇਸਜ੍ਜਸ੍ਸ ਪੂਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਾਪੇਸਿ.

ਤੇਨ ਕਿਰ ਸਮਯੇਨ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਤੂਸੁ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਸਭਾਯਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਪਞ੍ਚਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਰਞ੍ਞੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਰਾਜਾ ਨਿਗ੍ਰੋਧਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਦੇਵਸਿਕਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਵਿਸਜ੍ਜੇਸਿ. ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਚੇਤਿਯੇ ਗਨ੍ਧਮਾਲਾਦੀਹਿ ਪੂਜਨਤ੍ਥਾਯ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ¶ . ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ¶ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ, ਤਂ ਧਮ੍ਮਧਰਾਨਂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾਨਂ ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਤ੍ਥਾਯ ਉਪਨੀਯਤਿ. ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ, ਚਤੂਸੁ ਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਭੇਸਜ੍ਜਤ੍ਥਾਯ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ. ਏਵਂ ਸਾਸਨੇ ਉਲ਼ਾਰੋ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰੋ ¶ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ.

ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਪਰਿਹੀਨਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਮ੍ਪਿ ਅਲਭਨ੍ਤਾ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਸਕਾਨਿ ਸਕਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ‘‘ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਅਯਂ ਵਿਨਯੋ’’ਤਿ ਦੀਪੇਨ੍ਤਿ. ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਅਲਭਮਾਨਾਪਿ ਸਯਮੇਵ ਮੁਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰੇਸੁ ਵਿਚਰਨ੍ਤਾ ਉਪੋਸਥਮ੍ਪਿ ਪਵਾਰਣਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਗਣਕਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪੋਸਥਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤਦਾ ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦਾਨਿ ਇਦਂ ਅਧਿਕਰਣਂ, ਤਂ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਕਕ੍ਖਲ਼ਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਨ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਸਕ੍ਕਾ ਇਮੇਸਂ ਮਜ੍ਝੇ ਵਸਨ੍ਤੇਨ ਵੂਪਸਮੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਗਣਂ ਨੀਯ੍ਯਾਤੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੇਨ ਵਿਹਰਿਤੁਕਾਮੋ ਅਹੋਗਙ੍ਗਪਬ੍ਬਤਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤੇਪਿ ਖੋ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਵਿਨਯੇਨ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇਨ ਨਿਗ੍ਗਯ੍ਹਮਾਨਾਪਿ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਾਨੁਲੋਮਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਸਣ੍ਠਹਨ੍ਤਾ ਅਨੇਕਰੂਪਂ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਅਬ੍ਬੁਦਞ੍ਚ ਮਲਞ੍ਚ ਕਣ੍ਟਕਞ੍ਚ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ. ਕੇਚਿ ਅਗ੍ਗਿਂ ਪਰਿਚਰਨ੍ਤਿ, ਕੇਚਿ ਪਞ੍ਚਾਤਪੇਨ ਤਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਕੇਚਿ ਆਦਿਚ੍ਚਂ ਅਨੁਪਰਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਕੇਚਿ ‘‘ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਵੋਭਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ. ਤਦਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਨ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪੋਸਥਂ ਵਾ ਪਵਾਰਣਂ ਵਾ ਅਕਾਸਿ. ਅਸੋਕਾਰਾਮੇ ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸਾਨਿ ਉਪੋਸਥੋ ਉਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਿ. ਰਞ੍ਞੋਪਿ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਰਾਜਾ ਏਕਂ ਅਮਚ੍ਚਂ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਉਪੋਸਥਂ ਕਾਰਾਪੇਹੀ’’ਤਿ. ਅਮਚ੍ਚੋ ਰਾਜਾਨਂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਅਵਿਸਹਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞੇ ਅਮਚ੍ਚੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਰਾਜਾ ਮਂ ‘ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਉਪੋਸਥਂ ਕਾਰਾਪੇਹੀ’ਤਿ ਪਹਿਣਿ. ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤੀ’’ਤਿ? ਤੇ ਆਹਂਸੁ ¶ – ‘‘ਮਯਂ ਏਵਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਮ – ‘ਯਥਾ ਨਾਮ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਵੂਪਸਮੇਨ੍ਤਾ ਚੋਰੇ ਘਾਤੇਨ੍ਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਯੇ ਉਪੋਸਥਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਮਾਰੇਤੁਕਾਮੋ ਰਾਜਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’’ਤਿ. ਅਥ ਸੋ ਅਮਚ੍ਚੋ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਅਹਂ ਰਞ੍ਞਾ ‘ਉਪੋਸਥਂ ਕਾਰਾਪੇਹੀ’ਤਿ ਪੇਸਿਤੋ. ਕਰੋਥ ਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪੋਸਥ’’ਨ੍ਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਨ ਮਯਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪੋਸਥਂ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਅਥ ਅਮਚ੍ਚੋ ਥੇਰਾਸਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਸਿਨਾ ਸੀਸਾਨਿ ਪਾਤੇਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧੋ.

ਅਦ੍ਦਸਾ ¶ ਖੋ ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਤਂ ਅਮਚ੍ਚਂ ਤਥਾ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ. ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ ਨ ਯੋ ਵਾ ਸੋ ਵਾ, ਰਞ੍ਞੋ ਏਕਮਾਤਿਕੋ ਭਾਤਾ ਤਿਸ੍ਸਕੁਮਾਰੋ ਨਾਮ, ਤਂ ਕਿਰ ਰਾਜਾ ਪਤ੍ਤਾਭਿਸੇਕੋ ਓਪਰਜ੍ਜੇ ਠਪੇਸਿ. ਸੋ ਏਕਦਿਵਸਂ ਵਨਚਾਰਂ ਗਤੋ ਅਦ੍ਦਸ ਮਹਨ੍ਤਂ ਮਿਗਸਙ੍ਘਂ ਚਿਤ੍ਤਕੀਲ਼ਾਯ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਂ. ਦਿਸ੍ਵਾਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਇਮੇ ਤਾਵ ਤਿਣਭਕ੍ਖਾ ਮਿਗਾ ਏਵਂ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ, ਇਮੇ ਪਨ ਸਮਣਾ ¶ ਰਾਜਕੁਲੇ ਪਣੀਤਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਮੁਦੁਕਾਸੁ ਸੇਯ੍ਯਾਸੁ ਸਯਮਾਨਾ ਕਿਂ ਨਾਮ ਕੀਲ਼ਿਤਂ ਨ ਕੀਲ਼ਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ! ਸੋ ਤਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਤਕ੍ਕਂ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਨੇ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਿਤਂ ਕੁਮਾਰੇਨ! ਹਨ੍ਦ, ਨਂ ਏਵਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਕਦਿਵਸਂ ਕੇਨਚਿ ਕਾਰਣੇਨ ਕੁਦ੍ਧੋ ਵਿਯ ਹੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਹਿ ਸਤ੍ਤਦਿਵਸੇਨ ਰਜ੍ਜਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛ, ਤਤੋ ਤਂ ਘਾਤੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਮਰਣਭਯੇਨ ਤਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸਿ. ਸੋ ਕਿਰ ਕੁਮਾਰੋ ‘‘ਸਤ੍ਤਮੇ ਮਂ ਦਿਵਸੇ ਮਾਰੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਨ ਚਿਤ੍ਤਰੂਪਂ ਨ੍ਹਾਯਿ, ਨ ਭੁਞ੍ਜਿ, ਨ ਸੁਪਿ, ਅਤਿਵਿਯ ਲੂਖਸਰੀਰੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਰਾਜਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਿਸ੍ਸ ਤ੍ਵਂ ਏਵਰੂਪੋ ਜਾਤੋ’’ਤਿ? ‘‘ਮਰਣਭਯੇਨ, ਦੇਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਅਰੇ, ਤ੍ਵਂ ਨਾਮ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮਰਣਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ¶ ਵਿਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਨ ਕੀਲ਼ਸਿ? ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਨਿਬਦ੍ਧਂ ਮਰਣਂ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨਾ ਕਥਂ ਕੀਲ਼ਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ! ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਕੁਮਾਰੋ ਸਾਸਨੇ ਪਸੀਦਿ.

ਸੋ ਪੁਨ ਏਕਦਿਵਸਂ ਮਿਗਵਂ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਰਞ੍ਞੇ ਅਨੁਵਿਚਰਮਾਨੋ ਅਦ੍ਦਸ ਯੋਨਕਮਹਾਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਂ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੇਨ ਸਾਲਸਾਖਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਬੀਜਿਯਮਾਨਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਾਮੋਜ੍ਜਜਾਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਦਾ ਨੁ ਖੋ ਅਹਮ੍ਪਿ ਅਯਂ ਮਹਾਥੇਰੋ ਵਿਯ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਂ! ਸਿਯਾ ਨੁ ਖੋ ਸੋ ਦਿਵਸੋ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਸਾਸਯਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਆਕਾਸੇ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਅਸੋਕਾਰਾਮੇ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਉਦਕਤਲੇ ਠਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਞ੍ਚ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਞ੍ਚ ਆਕਾਸੇ ਲਗ੍ਗੇਤ੍ਵਾ ਨ੍ਹਾਯਿਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧੋ.

ਕੁਮਾਰੋ ਥੇਰਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਤਿਵਿਯ ਪਸਨ੍ਨੋ ‘‘ਅਜ੍ਜੇਵ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮਹਂ, ਦੇਵਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾਪਿ ਤਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਅਸੋਕਾਰਾਮਗਮਨੀਯਮਗ੍ਗਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕੁਮਾਰਂ ਛਣਵੇਸਂ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਲਙ੍ਕਤਾਯ ਸੇਨਾਯ ਪਰਿਵਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਨੇਸਿ. ‘‘ਯੁਵਰਾਜਾ ਕਿਰ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਬਹੂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਾਨਿ ਪਟਿਯਾਦੇਸੁਂ. ਕੁਮਾਰੋ ਪਧਾਨਘਰਂ ¶ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸੇਵ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪੁਰਿਸਸਤਸਹਸ੍ਸੇਨ. ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਪਨ ਅਨੁਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਕੁਮਾਰੋ ਰਞ੍ਞੋ ਚਤੁਵਸ੍ਸਾਭਿਸੇਕਕਾਲੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ. ਅਥਞ੍ਞੋਪਿ ਰਞ੍ਞੋ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੋ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਾਯ ਸਾਮਿਕੋ ਅਗ੍ਗਿਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਨਾਮ ਕੁਮਾਰੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਾ ਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਏਕਮੇਵ ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਿਜਾਯਿ. ਸੋਪਿ ¶ ‘‘ਯੁਵਰਾਜਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ – ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ, ਦੇਵ, ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਯਾਚਿ. ‘‘ਪਬ੍ਬਜ, ਤਾਤਾ’’ਤਿ ਚ ਰਞ੍ਞਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੋ ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਪਬ੍ਬਜਿ.

ਏਵਂ ¶ ਅਨੁਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਉਲ਼ਾਰਵਿਭਵੇਨ ਖਤ੍ਤਿਯਜਨੇਨ;

ਰਞ੍ਞੋ ਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤਾ, ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ.

ਸੋ ਤਂ ਅਮਚ੍ਚਂ ਤਥਾ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਨ ਰਾਜਾ ਥੇਰੇ ਮਾਰਾਪੇਤੁਂ ਪਹਿਣੇਯ੍ਯ; ਅਦ੍ਧਾ ਇਮਸ੍ਸੇਵੇਤਂ ਅਮਚ੍ਚਸ੍ਸ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਤਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਸੋ ਥੇਰਂ ਸਞ੍ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਂ ਨਿਪਾਤੇਤੁਂ ਅਵਿਸਹਨ੍ਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਅਹਂ, ਦੇਵ, ਉਪੋਸਥਂ ਕਾਤੁਂ ਅਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਏਤ੍ਤਕਾਨਂ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸੀਸਾਨਿ ਪਾਤੇਸਿਂ; ਅਥ ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਟਿਪਾਟਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਕਿਨ੍ਤਿ ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ? ਰਾਜਾ ਸੁਤ੍ਵਾਵ – ‘‘ਅਰੇ! ਕਿਂ ਪਨ, ਤ੍ਵਂ, ਮਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਘਾਤੇਤੁਂ ਪੇਸਿਤੋ’’ਤਿ ਤਾਵਦੇਵ ਸਰੀਰੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਦਾਹੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਅਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮਚ੍ਚੋ ਮਯਾ ਅਨਾਣਤ੍ਤੋਵ ਏਵਂ ਅਕਾਸਿ, ਕਸ੍ਸ ਨੁ ਖੋ ਇਮਿਨਾ ਪਾਪੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ? ਏਕਚ੍ਚੇ ਥੇਰਾ, ‘‘ਅਯਂ ਤਵ ਵਚਨੇਨ ਅਕਾਸਿ, ਤੁਯ੍ਹੇਤਂ ਪਾਪ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਏਕਚ੍ਚੇ ‘‘ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਵੋ ਏਤਂ ਪਾਪ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਏਕਚ੍ਚੇ ਏਵਮਾਹਂਸੁ – ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਤ੍ਥਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਅਯਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਘਾਤੇਤੂ’’’ਤਿ? ‘‘ਨਤ੍ਥਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕੁਸਲਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਅਹਂ ਪੇਸੇਸਿਂ – ‘ਸਮਗ੍ਗੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਉਪੋਸਥਂ ਕਰੋਤੂ’’’ਤਿ. ‘‘ਸਚੇ ਤ੍ਵਂ ਕੁਸਲਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਪਾਪਂ, ਅਮਚ੍ਚਸ੍ਸੇਵੇਤਂ ਪਾਪ’’ਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਜਾਤੋ ਆਹ – ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕੋਚਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮਮੇਤਂ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ’’ਤਿ? ‘‘ਅਤ੍ਥਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ, ਸੋ ¶ ਤੇ ਇਮਂ ਦ੍ਵੇਲ਼੍ਹਕਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਤਦਹੇਵ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੇ ਏਕੇਕਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਅਮਚ੍ਚੇ ਏਕੇਕਪੁਰਿਸਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੇ ‘‘ਥੇਰਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਪੇਸੇਸਿ. ਤੇ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਰਾਜਾ ਪਕ੍ਕੋਸਤੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਥੇਰੋ ਨਾਗਚ੍ਛਿ ¶ . ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਰਾਜਾ ਅਟ੍ਠ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੇ, ਅਟ੍ਠ ਚ ਅਮਚ੍ਚੇ ਸਹਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੇਯੇਵ ਪੇਸੇਸਿ – ‘‘‘ਰਾਜਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਕ੍ਕੋਸਤੀ’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾਵ ਆਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਤਥੇਵ ਆਹਂਸੁ. ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਥੇਰੋ ਨਾਗਚ੍ਛਿ. ਰਾਜਾ ਥੇਰੇ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਹਿਣਿਂ; ਕਸ੍ਮਾ ਥੇਰੋ ਨਾਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ? ‘‘‘ਰਾਜਾ ਪਕ੍ਕੋਸਤੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਾਗਚ੍ਛਤਿ. ਏਵਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤੇ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ‘ਸਾਸਨਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਓਸੀਦਤਿ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਸਹਾਯਕਾ ਹੋਥਾ’’’ਤਿ. ਅਥ ਰਾਜਾ ਤਥਾ ਵਤ੍ਵਾ ਸੋਲ਼ਸ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੇ, ਸੋਲ਼ਸ ਚ ਅਮਚ੍ਚੇ ਸਹਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੇ ਪੇਸੇਸਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਮਹਲ੍ਲਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਥੇਰੋ ਦਹਰੋ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ? ‘‘ਮਹਲ੍ਲਕੋ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਵਯ੍ਹਂ ਵਾ ਸਿਵਿਕਂ ਵਾ ਅਭਿਰੁਹਿਸ੍ਸਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ? ‘‘ਨਾਭਿਰੁਹਿਸ੍ਸਤਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਕੁਹਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਥੇਰੋ ਵਸਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਉਪਰਿ ਗਙ੍ਗਾਯ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਆਹ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਣੇ, ਨਾਵਾਸਙ੍ਘਾਟਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ¶ ਤਤ੍ਥੇਵ ਥੇਰਂ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਤੀਰੇਸੁ ਆਰਕ੍ਖਂ ਸਂਵਿਧਾਯ ਥੇਰਂ ਆਨੇਥਾ’’ਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਅਮਚ੍ਚਾ ਚ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਸਾਸਨਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ.

ਥੇਰੋ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਂ ਖੋ ਅਹਂ ਮੂਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਮ੍ਹਿ. ਅਯਂ ਦਾਨਿ ਮੇ ਸੋ ਕਾਲੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਚਮ੍ਮਖਣ੍ਡਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾਵ ਉਟ੍ਠਹਿ. ਅਥ ‘‘ਥੇਰੋ ¶ ਸ੍ਵੇ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਰਾਜਾ ਸੁਪਿਨਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਏਵਰੂਪੋ ਸੁਪਿਨੋ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਸਬ੍ਬਸੇਤੋ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨਂ ਸੀਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਰਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਹਤ੍ਥੇ ਅਗ੍ਗਹੇਸੀ’’ਤਿ. ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਰਾਜਾ ਸੁਪਿਨਜ੍ਝਾਯਕੇ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਮਯਾ ਏਵਰੂਪੋ ਸੁਪਿਨੋ ਦਿਟ੍ਠੋ, ਕਿਂ ਮੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ? ਏਕੋ ਤਂ, ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਸਮਣਨਾਗੋ ਦਕ੍ਖਿਣਹਤ੍ਥੇ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਰਾਜਾ ਤਾਵਦੇਵ ‘‘ਥੇਰੋ ਆਗਤੋ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਗਙ੍ਗਾਤੀਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਦਿਂ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਜਾਣੁਮਤ੍ਤੇ ਉਦਕੇ ਥੇਰਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਨਾਵਾਤੋ ਓਤਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਂ ਅਦਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਰਾਜਾਨਂ ਦਕ੍ਖਿਣਹਤ੍ਥੇ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਸਿਗ੍ਗਾਹਾ ‘‘ਥੇਰਸ੍ਸ ਸੀਸਂ ਪਾਤੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਕੋਸਤੋ ਅਸਿਂ ਅਬ੍ਬਾਹਿਂਸੁ. ਕਸ੍ਮਾ? ਏਤਂ ਕਿਰ ਚਾਰਿਤ੍ਤਂ ਰਾਜਕੁਲੇਸੁ – ‘‘ਯੋ ਰਾਜਾਨਂ ਹਤ੍ਥੇ ਗਣ੍ਹਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਸਿਨਾ ਸੀਸਂ ਪਾਤੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ਛਾਯਂਯੇਵ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਅਹਂ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਵਿਰਦ੍ਧਕਾਰਣਾ ਅਸ੍ਸਾਦਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਾਮਿ, ਮਾ ਖੋ ਥੇਰੇ ਵਿਰਜ੍ਝਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਪਨ ਕਸ੍ਮਾ ਰਾਜਾਨਂ ਹਤ੍ਥੇ ¶ ਅਗ੍ਗਹੇਸੀਤਿ? ਯਸ੍ਮਾ ਰਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥਾਯ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪਿਤੋ ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਮੇ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ.

ਰਾਜਾ ਥੇਰਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਨੇਤ੍ਵਾ ਬਾਹਿਰਤੋ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਰਿਵਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਆਰਕ੍ਖਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਾਦੇ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਤੇਲੇਨ ਮਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਟਿਬਲੋ ਨੁ ਖੋ ਥੇਰੋ ਮਮ ਕਙ੍ਖਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵੀਮਂਸਨਤ੍ਥਾਯ ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਕਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮੋ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਕਤਰਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮੋਸਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ? ‘‘ਪਥਵੀਕਮ੍ਪਨਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਸਕਲਪਥਵੀਕਮ੍ਪਨਂ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮੋਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਦੇਸਪਥਵੀਕਮ੍ਪਨ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਕਤਰਂ ਪਨੇਤ੍ਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦੁਕ੍ਕਰ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਂਸਪਾਤਿਯਾ ਉਦਕਪੁਣ੍ਣਾਯ ਸਬ੍ਬਂ ਉਦਕਂ ਕਮ੍ਪੇਤੁਂ ਦੁਕ੍ਕਰਂ; ਉਦਾਹੁ ਉਪਡ੍ਢ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਉਪਡ੍ਢਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਏਵਮੇਵ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਦੇਸਪਥਵੀਕਮ੍ਪਨਂ ਦੁਕ੍ਕਰ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਦੇਸਪਥਵੀਕਮ੍ਪਨਂ ¶ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਯੋਜਨੇ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਏਕੇਨ ਚਕ੍ਕੇਨ ਸੀਮਂ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਰਥੋ ਤਿਟ੍ਠਤੁ; ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਦਿਸਾਯ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਾਦੇਹਿ ਸੀਮਂ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਸ੍ਸੋ ਤਿਟ੍ਠਤੁ; ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਏਕੇਨ ਪਾਦੇਨ ਸੀਮਂ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਸੋ ਤਿਟ੍ਠਤੁ; ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਦਿਸਾਯ ਉਪਡ੍ਢਭਾਗੇਨ ਸੀਮਂ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਏਕਾ ਉਦਕਪਾਤਿ ¶ ਤਿਟ੍ਠਤੂ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਤਥਾ ਕਾਰਾਪੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਰਾਜਾ ਪਸ੍ਸਤੂ’’ਤਿ ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣਪਥਵੀਚਲਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿ. ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਰਥਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋਸੀਮਾਯ ਠਿਤੋ ਪਾਦੋਵ ਚਲਿ, ਇਤਰੋ ਨ ਚਲਿ. ਏਵਂ ਦਕ੍ਖਿਣਪਚ੍ਛਿਮਦਿਸਾਸੁ ਅਸ੍ਸਪੁਰਿਸਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋਸੀਮਾਯ ਠਿਤਪਾਦਾਯੇਵ ਚਲਿਂਸੁ, ਉਪਡ੍ਢੁਪਡ੍ਢਂ ਸਰੀਰਞ੍ਚ. ਉਤ੍ਤਰਦਿਸਾਯ ਉਦਕਪਾਤਿਯਾਪਿ ਅਨ੍ਤੋਸੀਮਾਯ ਠਿਤਂ ਉਪਡ੍ਢਭਾਗਗਤਮੇਵ ਉਦਕਂ ਚਲਿ, ਅਵਸੇਸਂ ਨਿਚ੍ਚਲਮਹੋਸੀਤਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਸਕ੍ਖਤਿ ਦਾਨਿ ਥੇਰੋ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਕਂ ਅਮਚ੍ਚਂ ‘ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਉਪੋਸਥਂ ਕਾਰਾਪੇਹੀ’ਤਿ ਪਹਿਣਿਂ, ਸੋ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਤਕੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪੇਸਿ, ਏਤਂ ਪਾਪਂ ਕਸ੍ਸ ਹੋਤੀ’’ਤਿ?

‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਤ੍ਥਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਅਯਂ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਘਾਤੇਤੂ’’’ਤਿ? ‘‘ਨਤ੍ਥਿ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਸਚੇ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਤ੍ਥਿ ਏਵਰੂਪਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਪਾਪ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਥੇਰੋ ਰਾਜਾਨਂ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਇਮਿਨਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸਿ ¶ – ‘‘ਚੇਤਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਮ੍ਮਂ ਵਦਾਮਿ. ਚੇਤਯਿਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ – ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ ਮਨਸਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੬.੬੩).

ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ¶ ਪਰਿਦੀਪੇਤੁਂ ਤਿਤ੍ਤਿਰਜਾਤਕਂ (ਜਾ. ੧.੪.੭੫) ਆਹਰਿ – ‘‘ਅਤੀਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦੀਪਕਤਿਤ੍ਤਿਰੋ ਤਾਪਸਂ ਪੁਚ੍ਛਿ –

‘ਞਾਤਕੋ ਨੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਤਿ, ਬਹੁ ਆਗਚ੍ਛਤੀ ਜਨੋ;

ਪਟਿਚ੍ਚ ਕਮ੍ਮਂ ਫੁਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਮੇ ਸਙ੍ਕਤੇ ਮਨੋ’ਤਿ.

ਤਾਪਸੋ ਆਹ – ‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਮ ਸਦ੍ਦੇਨ ਚ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਚ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਤੇ ਪਕ੍ਖਿਨੋ ਬਜ੍ਝਨ੍ਤੁ ਵਾ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤੁ ਵਾ’ਤਿ? ‘ਨਤ੍ਥਿ, ਭਨ੍ਤੇ’ਤਿ ਤਿਤ੍ਤਿਰੋ ਆਹ. ਤਤੋ ਨਂ ਤਾਪਸੋ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸਿ – ‘ਸਚੇ ਤੇ ਨਤ੍ਥਿ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਪਾਪਂ; ਚੇਤਯਨ੍ਤਮੇਵ ਹਿ ਪਾਪਂ ਫੁਸਤਿ, ਨਾਚੇਤਯਨ੍ਤਂ.

‘ਨ ਪਟਿਚ੍ਚ ਕਮ੍ਮਂ ਫੁਸਤਿ, ਮਨੋ ਚੇ ਨਪ੍ਪਦੁਸ੍ਸਤਿ;

ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਸ੍ਸ ਭਦ੍ਰਸ੍ਸ, ਨ ਪਾਪਮੁਪਲਿਮ੍ਪਤੀ’’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਥੇਰੋ ਰਾਜਾਨਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਰਾਜੁਯ੍ਯਾਨੇ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਵਸਨ੍ਤੋ ਰਾਜਾਨਂ ਸਮਯਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਪੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਅਸੋਕਾਰਾਮੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਾਣਿਪਾਕਾਰਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ¶ ਸਾਣਿਪਾਕਾਰਨ੍ਤਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਏਕਲਦ੍ਧਿਕੇ ਏਕਲਦ੍ਧਿਕੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਕਤੋ ਏਕਤੋ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮੇਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਮੂਹਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਿਂਵਾਦੀ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ? ਤਤੋਸਸ੍ਸਤਵਾਦਿਨੋ ‘‘ਸਸ੍ਸਤਵਾਦੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਏਕਚ੍ਚਸਸ੍ਸਤਿਕਾ…ਪੇ… ਅਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿਕਾ… ਅਮਰਾਵਿਕ੍ਖੇਪਿਕਾ… ਅਧਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਿਕਾ… ਸਞ੍ਞੀਵਾਦਾ… ਅਸਞ੍ਞੀਵਾਦਾ… ਨੇਵਸਞ੍ਞੀਨਾਸਞ੍ਞੀਵਾਦਾ ¶ … ਉਚ੍ਛੇਦਵਾਦਾ… ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਾਨਵਾਦਾ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਾਨਵਾਦੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਪਠਮਮੇਵ ਸਮਯਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਨਯਿਮੇ ਭਿਕ੍ਖੂ, ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਇਮੇ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਸੇਤਕਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਦਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ. ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸਾ ਅਹੇਸੁਂ.

ਅਥਞ੍ਞੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਿਂਵਾਦੀ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ? ‘‘ਵਿਭਜ੍ਜਵਾਦੀ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਰਾਜਾ ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਵਿਭਜ੍ਜਵਾਦੀ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਰਾਜਾ ‘‘ਸੁਦ੍ਧਂ ਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਾਸਨਂ; ਕਰੋਤੁ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਉਪੋਸਥ’’ਨ੍ਤਿ ਆਰਕ੍ਖਂ ਦਤ੍ਵਾ ਨਗਰਂ ਪਾਵਿਸਿ.

ਸਮਗ੍ਗੋ ¶ ਸਙ੍ਘੋ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਉਪੋਸਥਂ ਅਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ ਸਟ੍ਠਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਾਗਮੇ ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਪਰਪ੍ਪਵਾਦਂ ਮਦ੍ਦਮਾਨੋ ਕਥਾਵਤ੍ਥੁਪ੍ਪਕਰਣਂ ਅਭਾਸਿ. ਤਤੋ ਸਟ੍ਠਿਸਤਸਹਸ੍ਸਸਙ੍ਖ੍ਯੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਉਚ੍ਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਤਿਪਿਟਕਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਰਾਨਂ ਪਭਿਨ੍ਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਨਂ ਤੇਵਿਜ੍ਜਾਦਿਭੇਦਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਹਸ੍ਸਮੇਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਕਾਕਣ੍ਡਕਪੁਤ੍ਤੋ ਯਸਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯਿਂਸੁ; ਏਵਮੇਵ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਂ ਸਾਸਨਮਲਂ ਵਿਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਂ ਅਕਾਸਿ. ਸਙ੍ਗੀਤਿਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ ਪਥਵੀ ਅਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥ. ਅਯਂ ਸਙ੍ਗੀਤਿ ਨਵਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ. ਯਾ ਲੋਕੇ –

ਕਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸੇਨ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਹਸ੍ਸਿਕਾਤਿ ਚ;

ਪੁਰਿਮਾ ਦ੍ਵੇ ਉਪਾਦਾਯ, ਤਤਿਯਾਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.

ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ‘‘ਕੇਨਾਭਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਤ੍ਥਂ ਯਂ ਅਵੋਚੁਮ੍ਹ – ‘‘ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਤਾਵ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਮਾਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ¶ ਯਾਵ ਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿ ਤਾਵ ਆਭਤਂ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾ –

‘‘ਉਪਾਲਿ ¶ ਦਾਸਕੋ ਚੇਵ, ਸੋਣਕੋ ਸਿਗ੍ਗਵੋ ਤਥਾ;

ਤਿਸ੍ਸੋ ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤੋ ਚ, ਪਞ੍ਚੇਤੇ ਵਿਜਿਤਾਵਿਨੋ.

‘‘ਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਵਿਨਯਂ, ਦੀਪੇ ਜਮ੍ਬੁਸਿਰਿਵ੍ਹਯੇ;

ਅਚ੍ਛਿਜ੍ਜਮਾਨਮਾਨੇਸੁਂ, ਤਤਿਯੋ ਯਾਵ ਸਙ੍ਗਹੋ’’ਤਿ.

ਤਤਿਯਸਙ੍ਗਹਤੋ ਪਨ ਉਦ੍ਧਂ ਇਮਂ ਦੀਪਂ ਮਹਿਨ੍ਦਾਦੀਹਿ ਆਭਤਂ. ਮਹਿਨ੍ਦਤੋ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਞ੍ਚਿ ਕਾਲਂ ਅਰਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰਾਦੀਹਿ ਆਭਤਂ. ਤਤੋ ਯਾਵਜ੍ਜਤਨਾ ਤੇਸਂਯੇਵ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਪਰਮ੍ਪਰਭੂਤਾਯ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਆਭਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾਹੁ ਪੋਰਾਣਾ –

‘‘ਤਤੋ ਮਹਿਨ੍ਦੋ ਇਟ੍ਟਿਯੋ, ਉਤ੍ਤਿਯੋ ਸਮ੍ਬਲੋ ਤਥਾ;

‘‘ਏਤੇ ਨਾਗਾ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾ, ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਾ ਇਧਾਗਤਾ;

ਵਿਨਯਂ ਤੇ ਵਾਚਯਿਂਸੁ, ਪਿਟਕਂ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਯਾ.

‘‘ਨਿਕਾਯੇ ¶ ਪਞ੍ਚ ਵਾਚੇਸੁਂ, ਸਤ੍ਤ ਚੇਵ ਪਕਰਣੇ;

ਤਤੋ ਅਰਿਟ੍ਠੋ ਮੇਧਾਵੀ, ਤਿਸ੍ਸਦਤ੍ਤੋ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੋ.

‘‘ਵਿਸਾਰਦੋ ਕਾਲ਼ਸੁਮਨੋ, ਥੇਰੋ ਚ ਦੀਘਨਾਮਕੋ;

‘‘ਪੁਨਦੇਵ ਕਾਲ਼ਸੁਮਨੋ, ਨਾਗਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤੋ;

ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਦੇਵਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੋ.

‘‘ਪੁਨਦੇਵ ਸੁਮਨੋ ਮੇਧਾਵੀ, ਵਿਨਯੇ ਚ ਵਿਸਾਰਦੋ;

ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਚੂਲ਼ਨਾਗੋ, ਗਜੋਵ ਦੁਪ੍ਪਧਂਸਿਯੋ.

‘‘ਧਮ੍ਮਪਾਲਿਤਨਾਮੋ ¶ ¶ ਚ, ਰੋਹਣੇ ਸਾਧੁਪੂਜਿਤੋ;

ਤਸ੍ਸ ਸਿਸ੍ਸੋ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ, ਖੇਮਨਾਮੋ ਤਿਪੇਟਕੋ.

‘‘ਦੀਪੇ ਤਾਰਕਰਾਜਾਵ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਤਿਰੋਚਥ;

ਉਪਤਿਸ੍ਸੋ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਫੁਸ੍ਸਦੇਵੋ ਮਹਾਕਥੀ.

‘‘ਪੁਨਦੇਵ ਸੁਮਨੋ ਮੇਧਾਵੀ, ਪੁਪ੍ਫਨਾਮੋ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ;

ਮਹਾਕਥੀ ਮਹਾਸਿਵੋ, ਪਿਟਕੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਕੋਵਿਦੋ.

‘‘ਪੁਨਦੇਵ ਉਪਾਲਿ ਮੇਧਾਵੀ, ਵਿਨਯੇ ਚ ਵਿਸਾਰਦੋ;

ਮਹਾਨਾਗੋ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਵਂਸਕੋਵਿਦੋ.

‘‘ਪੁਨਦੇਵ ਅਭਯੋ ਮੇਧਾਵੀ, ਪਿਟਕੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਕੋਵਿਦੋ;

ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਵਿਨਯੇ ਚ ਵਿਸਾਰਦੋ.

‘‘ਤਸ੍ਸ ਸਿਸ੍ਸੋ ਮਹਾਪਞ੍ਞੋ, ਪੁਪ੍ਫਨਾਮੋ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ;

ਸਾਸਨਂ ਅਨੁਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ, ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ.

‘‘ਚੂਲ਼ਾਭਯੋ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਵਿਨਯੇ ਚ ਵਿਸਾਰਦੋ;

ਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਵਂਸਕੋਵਿਦੋ.

‘‘ਚੂਲ਼ਦੇਵੋ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਵਿਨਯੇ ਚ ਵਿਸਾਰਦੋ;

ਸਿਵਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਮੇਧਾਵੀ, ਵਿਨਯੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਕੋਵਿਦੋ.

‘‘ਏਤੇ ਨਾਗਾ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾ, ਵਿਨਯਞ੍ਞੂ ਮਗ੍ਗਕੋਵਿਦਾ;

ਵਿਨਯਂ ਦੀਪੇ ਪਕਾਸੇਸੁਂ, ਪਿਟਕਂ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਯਾ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਰਾਯਂ ¶ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ – ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਇਮਂ ਤਤਿਯਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗੀਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਤ੍ਥ ਨੁ ਖੋ ਅਨਾਗਤੇ ਸਾਸਨਂ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ਅਥਸ੍ਸ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮੇਸੁ ਖੋ ਜਨਪਦੇਸੁ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ¶ ਭਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੇ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪੇਸੇਸਿ. ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥੇਰਂ ਕਸ੍ਮੀਰਗਨ੍ਧਾਰਰਟ੍ਠਂ ਪੇਸੇਸਿ – ‘‘ਤ੍ਵਂ ਏਤਂ ਰਟ੍ਠਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਹੀ’’ਤਿ. ਮਹਾਦੇਵਤ੍ਥੇਰਂ ਤਥੇਵ ਵਤ੍ਵਾ ਮਹਿਂਸਕਮਣ੍ਡਲਂ ਪੇਸੇਸਿ. ਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਂ ਵਨਵਾਸਿਂ. ਯੋਨਕਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਂ ¶ ਅਪਰਨ੍ਤਕਂ. ਮਹਾਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਂ ਮਹਾਰਟ੍ਠਂ. ਮਹਾਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਂ ਯੋਨਕਲੋਕਂ. ਮਜ੍ਝਿਮਤ੍ਥੇਰਂ ਹਿਮਵਨ੍ਤਦੇਸਭਾਗਂ. ਸੋਣਤ੍ਥੇਰਞ੍ਚ ਉਤ੍ਤਰਤ੍ਥੇਰਞ੍ਚ ਸੁਵਣ੍ਣਭੂਮਿਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਂ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਂ ਇਟ੍ਟਿਯਤ੍ਥੇਰੇਨ ਉਤ੍ਤਿਯਤ੍ਥੇਰੇਨ ਸਮ੍ਬਲਤ੍ਥੇਰੇਨ ਭਦ੍ਦਸਾਲਤ੍ਥੇਰੇਨ ਚ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਪੇਸੇਸਿ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਥਾ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤਂ ਤਂ ਦਿਸਾਭਾਗਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਪਞ੍ਚਮਾ ਅਗਮਂਸੁ ‘‘ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮੇਸੁ ਜਨਪਦੇਸੁ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗੋ ਗਣੋ ਅਲਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਕਮ੍ਮਾਯਾ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ.

ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਕਸ੍ਮੀਰਗਨ੍ਧਾਰਰਟ੍ਠੇ ਸਸ੍ਸਪਾਕਸਮਯੇ ਅਰਵਾਲ਼ੋ ਨਾਮ ਨਾਗਰਾਜਾ ਕਰਕਵਸ੍ਸਂ ਨਾਮ ਵਸ੍ਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਸ੍ਸਂ ਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪਾਪੇਤਿ. ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਤੋ ਵੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਹਿਮਵਤਿ ਅਰਵਾਲ਼ਦਹਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਅਰਵਾਲ਼ਦਹਪਿਟ੍ਠਿਯਂ ਚਙ੍ਕਮਤਿਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿਪਿ ਨਿਸੀਦਤਿਪਿ ਸੇਯ੍ਯਮ੍ਪਿ ਕਪ੍ਪੇਤਿ. ਨਾਗਮਾਣਵਕਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਰਵਾਲ਼ਸ੍ਸ ਨਾਗਰਾਜਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਸੁਂ – ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਏਕੋ ਛਿਨ੍ਨਭਿਨ੍ਨਪਟਧਰੋ ਭਣ੍ਡੁ ਕਾਸਾਵਵਸਨੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਉਦਕਂ ਦੂਸੇਤੀ’’ਤਿ. ਨਾਗਰਾਜਾ ਤਾਵਦੇਵ ਕੋਧਾਭਿਭੂਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਕ੍ਖਂ ਅਸਹਮਾਨੋ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਅਨੇਕਾਨਿ ਭਿਂਸਨਕਾਨਿ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿ. ਤਤੋ ਤਤੋ ਭੁਸਾ ਵਾਤਾ ਵਾਯਨ੍ਤਿ, ਰੁਕ੍ਖਾ ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਪਬ੍ਬਤਕੂਟਾਨਿ ਪਤਨ੍ਤਿ, ਮੇਘਾ ਗਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਵਿਜ੍ਜੁਲਤਾ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤਿ, ਅਸਨਿਯੋ ਫਲਨ੍ਤਿ, ਭਿਨ੍ਨਂ ਵਿਯ ਗਗਨਤਲਂ ਉਦਕਂ ਪਗ੍ਘਰਤਿ. ਭਯਾਨਕਰੂਪਾ ¶ ਨਾਗਕੁਮਾਰਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ. ਸਯਮ੍ਪਿ ਧੂਮਾਯਤਿ, ਪਜ੍ਜਲਤਿ, ਪਹਰਣਵੁਟ੍ਠਿਯੋ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ. ‘‘ਕੋ ਅਯਂ ਮੁਣ੍ਡਕੋ ਛਿਨ੍ਨਭਿਨ੍ਨਪਟਧਰੋ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਫਰੁਸਵਚਨੇਹਿ ਥੇਰਂ ਸਨ੍ਤਜ੍ਜੇਸਿ. ‘‘ਏਥ ਗਣ੍ਹਥ ਹਨਥ ¶ ਨਿਦ੍ਧਮਥ ਇਮਂ ਸਮਣ’’ਨ੍ਤਿ ਨਾਗਬਲਂ ਆਣਾਪੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਭਿਂਸਨਕਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਦ੍ਧਿਬਲੇਨ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍ਵਾ ਨਾਗਰਾਜਾਨਂ ਆਹ –

‘‘ਸਦੇਵਕੋਪਿ ਚੇ ਲੋਕੋ, ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਾਸਯੇਯ੍ਯ ਮਂ;

ਨ ਮੇ ਪਟਿਬਲੋ ਅਸ੍ਸ, ਜਨੇਤੁਂ ਭਯਭੇਰਵਂ.

‘‘ਸਚੇਪਿ ਤ੍ਵਂ ਮਹਿਂ ਸਬ੍ਬਂ, ਸਸਮੁਦ੍ਦਂ ਸਪਬ੍ਬਤਂ;

ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਨਾਗ, ਖਿਪੇਯ੍ਯਾਸਿ ਮਮੂਪਰਿ.

‘‘ਨੇਵ ¶ ਮੇ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਜਨੇਤੁਂ ਭਯਭੇਰਵਂ;

ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਤਵੇਵਸ੍ਸ, ਵਿਘਾਤੋ ਉਰਗਾਧਿਪਾ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਨਾਗਰਾਜਾ ਵਿਹਤਾਨੁਭਾਵੋ ਨਿਪ੍ਫਲਵਾਯਾਮੋ ਦੁਕ੍ਖੀ ਦੁਮ੍ਮਨੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਂ ਥੇਰੋ ਤਙ੍ਖਣਾਨੁਰੂਪਾਯ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਸਮਾਦਪੇਤ੍ਵਾ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਤ੍ਵਾ ਤੀਸੁ ਸਰਣੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਚ ਸੀਲੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਨਾਗਸਹਸ੍ਸੇਹਿ. ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਬਹੂ ਹਿਮਵਨ੍ਤਵਾਸਿਨੋ ਯਕ੍ਖਾ ਚ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਾ ਚ ਕੁਮ੍ਭਣ੍ਡਾ ਚ ਥੇਰਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਰਣੇਸੁ ਚ ਸੀਲੇਸੁ ਚ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਪਞ੍ਚਕੋਪਿ ਯਕ੍ਖੋ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਰਿਯਾਯ ਯਕ੍ਖਿਨਿਯਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚ ਪੁਤ੍ਤਸਤੇਹਿ ਪਠਮੇ ਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ. ਅਥਾਯਸ੍ਮਾ ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥੇਰੋ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਨਾਗਯਕ੍ਖਰਕ੍ਖਸੇ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ –

‘‘ਮਾ ਦਾਨਿ ਕੋਧਂ ਜਨਯਿਤ੍ਥ, ਇਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਯਥਾ ਪੁਰੇ;

ਸਸ੍ਸਘਾਤਞ੍ਚ ਮਾ ਕਤ੍ਥ, ਸੁਖਕਾਮਾ ਹਿ ਪਾਣਿਨੋ;

ਕਰੋਥ ਮੇਤ੍ਤਂ ਸਤ੍ਤੇਸੁ, ਵਸਨ੍ਤੁ ਮਨੁਜਾ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤੇ ¶ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ‘‘ਸਾਧੁ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਂਸੁ. ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਚ ਨਾਗਰਾਜਸ੍ਸ ਪੂਜਾਸਮਯੋ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਨਾਗਰਾਜਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਤਨਮਯਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ. ਨਿਸੀਦਿ ਥੇਰੋ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ. ਨਾਗਰਾਜਾਪਿ ਥੇਰਂ ਬੀਜਯਮਾਨੋ ਸਮੀਪੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਕਸ੍ਮੀਰਗਨ੍ਧਾਰਰਟ੍ਠਵਾਸਿਨੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਨਾਗਰਾਜਤੋਪਿ ਥੇਰੋ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਤਰੋ’’ਤਿ ਥੇਰਮੇਵ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ. ਥੇਰੋ ਤੇਸਂ ਆਸੀਵਿਸੋਪਮਸੁਤ੍ਤਂ ਕਥੇਸਿ ¶ . ਸੁਤ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ, ਕੁਲਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਚ ਕਸ੍ਮੀਰਗਨ੍ਧਾਰਾ ਯਾਵਜ੍ਜਤਨਾ ਕਾਸਾਵਪਜ੍ਜੋਤਾ ਇਸਿਵਾਤਪਟਿਵਾਤਾ ਏਵ.

ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਮੀਰਗਨ੍ਧਾਰਂ, ਇਸਿ ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿਕੋ ਤਦਾ;

ਦੁਟ੍ਠਂ ਨਾਗਂ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ, ਮੋਚੇਸਿ ਬਨ੍ਧਨਾ ਬਹੂਤਿ.

ਮਹਾਦੇਵਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਮਹਿਂਸਕਮਣ੍ਡਲਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦੇਵਦੂਤਸੁਤ੍ਤਂ ਕਥੇਸਿ. ਸੁਤ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਂ ਪਟਿਲਭਿਂਸੁ, ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂਯੇਵ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ.

ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ¶ ਰਟ੍ਠਂ ਮਹਿਂਸਂ, ਮਹਾਦੇਵੋ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ;

ਚੋਦੇਤ੍ਵਾ ਦੇਵਦੂਤੇਹਿ, ਮੋਚੇਸਿ ਬਨ੍ਧਨਾ ਬਹੂਤਿ.

ਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਵਨਵਾਸਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ਅਨਮਤਗ੍ਗਪਰਿਯਾਯਕਥਾਯ ਵਨਵਾਸਿਕੇ ਪਸਾਦੇਸਿ. ਕਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਨਸ੍ਸ ਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਸਤ੍ਤਤਿਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਾ ¶ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ, ਪਞ੍ਚਵਿਹਾਰਸਤਾਨਿ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਏਵਂ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.

ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰੋ, ਵਨਵਾਸਿਂ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ;

ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਠਿਤੋ ਤਤ੍ਥ, ਦੇਸੇਸਿ ਅਨਮਤਗ੍ਗਿਯਨ੍ਤਿ.

ਯੋਨਕਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਅਪਰਨ੍ਤਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋਪਮਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਕਥਾਯ ਅਪਰਨ੍ਤਕੇ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਤਿ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਧਮ੍ਮਾਮਤਂ ਪਾਯੇਸਿ. ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਲਤੋ ਏਵ ਪੁਰਿਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ, ਸਮਧਿਕਾਨਿ ਚ ਛ ਇਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ. ਏਵਂ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.

ਅਪਰਨ੍ਤਂ ਵਿਗਾਹਿਤ੍ਵਾ, ਯੋਨਕੋ ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤੋ;

ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋਪਮੇਨੇਤ੍ਥ, ਪਸਾਦੇਸਿ ਜਨੇ ਬਹੂਤਿ.

ਮਹਾਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਮਹਾਰਟ੍ਠਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਨਾਰਦਕਸ੍ਸਪਜਾਤਕਕਥਾਯ ਮਹਾਰਟ੍ਠਕੇ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਮਗ੍ਗਫਲੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਤੇਰਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਏਵਂ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.

ਮਹਾਰਟ੍ਠਂ ਇਸਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਸੋ ਮਹਾਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤੋ;

ਜਾਤਕਂ ਕਥਯਿਤ੍ਵਾਨ, ਪਸਾਦੇਸਿ ਮਹਾਜਨਨ੍ਤਿ.

ਮਹਾਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ¶ ਯੋਨਕਰਟ੍ਠਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਾਲ਼ਕਾਰਾਮਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਕਥਾਯ ਯੋਨਕਲੋਕਂ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਤਿਸਹਸ੍ਸਾਧਿਕਸ੍ਸ ਪਾਣਸਤਸਹਸ੍ਸਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਫਲਾਲਙ੍ਕਾਰਂ ਅਦਾਸਿ. ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਚਸ੍ਸ ਦਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਏਵਂ ਸੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.

ਯੋਨਰਟ੍ਠਂ ਤਦਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਸੋ ਮਹਾਰਕ੍ਖਿਤੋ ਇਸਿ;

ਕਾਲ਼ਕਾਰਾਮਸੁਤ੍ਤੇਨ ਤੇ ਪਸਾਦੇਸਿ ਯੋਨਕੇਤਿ.

ਮਜ੍ਝਿਮਤ੍ਥੇਰੋ ¶ ¶ ਪਨ ਕਸ੍ਸਪਗੋਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੇਨ ਅਲ਼ਕਦੇਵਤ੍ਥੇਰੇਨ ਦੁਨ੍ਦੁਭਿਸ੍ਸਰਤ੍ਥੇਰੇਨ ਮਹਾਦੇਵਤ੍ਥੇਰੇਨ ਚ ਸਦ੍ਧਿਂ ਹਿਮਵਨ੍ਤਦੇਸਭਾਗਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਕਥਾਯ ਤਂ ਦੇਸਂ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਅਸੀਤਿਪਾਣਕੋਟਿਯੋ ਮਗ੍ਗਫਲਰਤਨਾਨਿ ਪਟਿਲਾਭੇਸਿ. ਪਞ੍ਚਪਿ ਚ ਥੇਰਾ ਪਞ੍ਚ ਰਟ੍ਠਾਨਿ ਪਸਾਦੇਸੁਂ. ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਤਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤਾ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਏਵਂ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ.

ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ ਮਜ੍ਝਿਮਤ੍ਥੇਰੋ, ਹਿਮਵਨ੍ਤਂ ਪਸਾਦਯਿ;

ਯਕ੍ਖਸੇਨਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ, ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪਵਤ੍ਤਨਨ੍ਤਿ.

ਸੋਣਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਤ੍ਤਰਤ੍ਥੇਰੇਨ ਸੁਵਣ੍ਣਭੂਮਿਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਤਤ੍ਥ ਏਕਾ ਰਕ੍ਖਸੀ ਸਮੁਦ੍ਦਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਰਾਜਕੁਲੇ ਜਾਤੇ ਜਾਤੇ ਦਾਰਕੇ ਖਾਦਤਿ. ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਚ ਰਾਜਕੁਲੇ ਏਕੋ ਦਾਰਕੋ ਜਾਤੋ ਹੋਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਰਕ੍ਖਸਾਨਂ ਸਹਾਯਕੋ ਏਸੋ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਆਵੁਧਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਪਹਰਿਤੁਕਾਮਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਕਿਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਆਵੁਧਹਤ੍ਥਾ ਆਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤੇ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਰਾਜਕੁਲੇ ਜਾਤੇ ਜਾਤੇ ਦਾਰਕੇ ਰਕ੍ਖਸਾ ਖਾਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸਹਾਯਕਾ’’ਤਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਨ ਮਯਂ ਰਕ੍ਖਸਾਨਂ ਸਹਾਯਕਾ, ਸਮਣਾ ਨਾਮ ਮਯਂ ਵਿਰਤਾ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ…ਪੇ… ਵਿਰਤਾ ਮਜ੍ਜਪਾਨਾ ਏਕਭਤ੍ਤਿਕਾ ਸੀਲਵਨ੍ਤੋ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਚ ਖਣੇ ਸਾ ਰਕ੍ਖਸੀ ਸਪਰਿਵਾਰਾ ਸਮੁਦ੍ਦਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿ ‘‘ਰਾਜਕੁਲੇ ਦਾਰਕੋ ਜਾਤੋ ਤਂ ਖਾਦਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਏਸਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਕ੍ਖਸੀ ਆਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਭੀਤਾ ਵਿਰਵਿਂਸੁ. ਥੇਰੋ ਰਕ੍ਖਸੇਹਿ ਦਿਗੁਣੇ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਤੇਹਿ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇਹਿ ਤਂ ਰਕ੍ਖਸਿਂ ¶ ਸਪਰਿਸਂ ਮਜ੍ਝੇ ਕਤ੍ਵਾ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿ ¶ . ਤਸ੍ਸਾ ਸਪਰਿਸਾਯ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਇਮੇਹਿ ਇਦਂ ਠਾਨਂ ਲਦ੍ਧਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਮਯਂ ਪਨ ਇਮੇਸਂ ਭਕ੍ਖਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇ ਰਕ੍ਖਸਾ ਭੀਤਾ ਵੇਗਸਾ ਪਲਾਯਿਂਸੁ. ਥੇਰੋਪਿ ਤੇ ਯਾਵ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਤਾਵ ਪਲਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦੀਪਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਰਕ੍ਖਂ ਠਪੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਸਮਯੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਂ ਮਹਾਜਨਕਾਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਕਥਾਯ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸਰਣੇਸੁ ਚ ਸੀਲੇਸੁ ਚ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਸਟ੍ਠਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਕੁਲਦਾਰਕਾਨਂ ਅਡ੍ਢੁਡ੍ਢਾਨਿ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ, ਕੁਲਧੀਤਾਨਂ ਦਿਯਡ੍ਢਸਹਸ੍ਸਂ. ਏਵਂ ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਰਾਜਕੁਲੇ ਜਾਤਦਾਰਕਾਨਂ ਸੋਣੁਤ੍ਤਰਨਾਮਮੇਵ ਕਰੋਨ੍ਤਿ.

ਸੁਵਣ੍ਣਭੂਮਿਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਨ, ਸੋਣੁਤ੍ਤਰਾ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਾ;

ਪਿਸਾਚੇ ਨਿਦ੍ਧਮੇਤ੍ਵਾਨ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਂ ਅਦੇਸਿਸੁਨ੍ਤਿ.

ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ‘‘ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਹੀ’’ਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ¶ ਚ ਅਜ੍ਝਿਟ੍ਠੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਾਲੋ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨੋ’’ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਵੀਮਂਸਤੋ ‘‘ਨ ਤਾਵ ਕਾਲੋ’’ਤਿ ਅਹੋਸਿ. ਕਿਂ ਪਨਸ੍ਸ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਤਦਹੋਸਿ? ਮੁਟਸਿਵਰਞ੍ਞੋ ਮਹਲ੍ਲਕਭਾਵਂ. ਤਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਰਾਜਾ ਮਹਲ੍ਲਕੋ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਇਮਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤੁਂ. ਇਦਾਨਿ ਪਨਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਦੇਵਾਨਂਪਿਯਤਿਸ੍ਸੋ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸ੍ਸਤਿ. ਤਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤੁਂ. ਹਨ੍ਦ ਯਾਵ ਸੋ ਸਮਯੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਾਵ ਞਾਤਕੇ ਓਲੋਕੇਮ. ਪੁਨ ਦਾਨਿ ਮਯਂ ਇਮਂ ਜਨਪਦਂ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਮ ਵਾ ਨ ਵਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਏਵਂ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਸੋਕਾਰਾਮਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਤੇਹਿ ਇਟ੍ਟਿਯਾਦੀਹਿ ਚਤੂਹਿ ਥੇਰੇਹਿ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਾਯ ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸੁਮਨਸਾਮਣੇਰੇਨ ਭਣ੍ਡੁਕੇਨ ¶ ਚ ਉਪਾਸਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਰਾਜਗਹਨਗਰਪਰਿਵਤ੍ਤਕੇਨ ਦਕ੍ਖਿਣਾਗਿਰਿਜਨਪਦੇ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਞਾਤਕੇ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਛ ਮਾਸੇ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਸਿ. ਅਥਾਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਮਾਤੁ ਨਿਵੇਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਵੇਦਿਸਨਗਰਂ ਨਾਮ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਅਸੋਕੋ ਕਿਰ ਕੁਮਾਰਕਾਲੇ ਜਨਪਦਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਉਜ੍ਜੇਨਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਵੇਦਿਸਨਗਰਂ ਪਤ੍ਵਾ ਵੇਦਿਸਸੇਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਧੀਤਰਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਸਾ ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਉਜ੍ਜੇਨਿਯਂ ਮਹਿਨ੍ਦਕੁਮਾਰਂ ਵਿਜਾਯਿ. ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ¶ ਚੁਦ੍ਦਸਵਸ੍ਸਕਾਲੇ ਰਾਜਾ ਅਭਿਸੇਕਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਸਾ ਤਸ੍ਸ ਮਾਤਾ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਞਾਤਿਘਰੇ ਵਸਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥਾਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਮਾਤੁ ਨਿਵੇਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਵੇਟਿਸਨਗਰਂ ਨਾਮ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ.

ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਨ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਥੇਰਮਾਤਾ ਦੇਵੀ ਪਾਦੇਸੁ ਸਿਰਸਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖਂ ਦਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਂ ਵੇਦਿਸਗਿਰਿਮਹਾਵਿਹਾਰਂ ਨਾਮ ਆਰੋਪੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਇਧ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਸਮਯੋ ਨੁ ਖੋ ਇਦਾਨਿ ਲਙ੍ਕਾਦੀਪਂ ਗਨ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਨੁਭਵਤੁ ਤਾਵ ਮੇ ਪਿਤਰਾ ਪੇਸਿਤਂ ਅਭਿਸੇਕਂ ਦੇਵਾਨਂਪਿਯਤਿਸ੍ਸੋ, ਰਤਨਤ੍ਤਯਗੁਣਞ੍ਚ ਸੁਣਾਤੁ, ਛਣਤ੍ਥਞ੍ਚ ਨਗਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਮਿਸ੍ਸਕਪਬ੍ਬਤਂ ਅਭਿਰੁਹਤੁ, ਤਦਾ ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਦਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਅਥਾਪਰਂ ਏਕਮਾਸਂ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ. ਮਾਸਾਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਚ ਜੇਟ੍ਠਮੂਲਮਾਸਪੁਣ੍ਣਮਾਯਂ ਉਪੋਸਥਦਿਵਸੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ – ‘‘ਕਾਲੋ ਨੁ ਖੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਗਮਨਾਯ, ਉਦਾਹੁ ਨੋ’’ਤਿ ਮਨ੍ਤਯਿਂਸੁ. ਤੇਨਾਹੁ ਪੋਰਾਣਾ –

‘‘ਮਹਿਨ੍ਦੋ ਨਾਮ ਨਾਮੇਨ, ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰੋ ਤਦਾ ਅਹੁ;

ਇਟ੍ਟਿਯੋ ਉਤ੍ਤਿਯੋ ਥੇਰੋ, ਭਦ੍ਦਸਾਲੋ ਚ ਸਮ੍ਬਲੋ.

‘‘ਸਾਮਣੇਰੋ ¶ ਚ ਸੁਮਨੋ, ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞੋ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ;

ਭਣ੍ਡੁਕੋ ਸਤ੍ਤਮੋ ਤੇਸਂ, ਦਿਟ੍ਠਸਚ੍ਚੋ ਉਪਾਸਕੋ;

ਇਤਿ ਹੇਤੇ ਮਹਾਨਾਗਾ, ਮਨ੍ਤਯਿਂਸੁ ਰਹੋਗਤਾ’’ਤਿ.

ਤਦਾ ¶ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮੁਟਸਿਵਰਾਜਾ; ਇਦਾਨਿ ਦੇਵਾਨਂਪਿਯਤਿਸ੍ਸਮਹਾਰਾਜਾ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਤਿ. ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਚ ਤੁਮ੍ਹੇ ਬ੍ਯਾਕਤਾ – ‘ਅਨਾਗਤੇ ਮਹਿਨ੍ਦੋ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਪਸਾਦੇਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ ਵੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਾਲੋ ਦੀਪਵਰਂ ਗਮਨਾਯ; ਅਹਮ੍ਪਿ ਵੋ ਸਹਾਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਕ੍ਕੋ ਏਵਮਾਹ? ਭਗਵਾ ਕਿਰਸ੍ਸ ਬੋਧਿਮੂਲੇਯੇਵ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਵੋਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਅਨਾਗਤੇ ਇਮਸ੍ਸ ਦੀਪਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਤਦਾ ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਸਹਾਯੋ ਭਵੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ ਚ ਆਣਾਪੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ. ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਸਤ੍ਤਮੋ ਵੇਟਿਸਕਪਬ੍ਬਤਾ ਵੇਹਾਸਂ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਰਾਧਪੁਰਸ੍ਸ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਿਸਾਯ ਮਿਸ੍ਸਕਪਬ੍ਬਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ. ਯਂ ਪਨੇਤਰਹਿ ‘‘ਚੇਤਿਯਪਬ੍ਬਤੋ’’ਤਿਪਿ ਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹੁ ਪੋਰਾਣਾ –

‘‘ਵੇਟਿਸਗਿਰਿਮ੍ਹਿ ¶ ਰਾਜਗਹੇ, ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਤਿਂਸਰਤ੍ਤਿਯੋ;

ਕਾਲੋਵ ਗਮਨਸ੍ਸਾਤਿ, ਗਚ੍ਛਾਮ ਦੀਪਮੁਤ੍ਤਮਂ.

‘‘ਪਲ਼ੀਨਾ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਾ ਤੇ, ਹਂਸਰਾਜਾਵ ਅਮ੍ਬਰੇ;

ਏਵਮੁਪ੍ਪਤਿਤਾ ਥੇਰਾ, ਨਿਪਤਿਂਸੁ ਨਗੁਤ੍ਤਮੇ.

‘‘ਪੁਰਤੋ ਪੁਰਸੇਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਪਬ੍ਬਤੇ ਮੇਘਸਨ੍ਨਿਭੇ;

ਪਤਿਂਸੁ ਸੀਲਕੂਟਮ੍ਹਿ, ਹਂਸਾਵ ਨਗਮੁਦ੍ਧਨੀ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ¶ ਇਟ੍ਟਿਯਾਦੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਚ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਸ੍ਸਸਤਾਨਂ ਉਪਰਿ ਛਤ੍ਤਿਂਸਤਿਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸ ਹਿ ਅਟ੍ਠਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ. ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਵਸ੍ਸੇ ਸੀਹਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਸ੍ਸ ਆਦਿਰਾਜਾ ਵਿਜਯਕੁਮਾਰੋ ਇਮਂ ਦੀਪਮਾਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਵਾਸਂ ਅਕਾਸਿ. ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਉਦਯਭਦ੍ਦਸ੍ਸ ਚੁਦ੍ਦਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਇਧ ਵਿਜਯੋ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਉਦਯਭਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਦਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਪਣ੍ਡੁਵਾਸੁਦੇਵੋ ਨਾਮ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਰਜ੍ਜਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਤਤ੍ਥ ਨਾਗਦਾਸਕਰਞ੍ਞੋ ਵੀਸਤਿਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਇਧ ਪਣ੍ਡੁਵਾਸੁਦੇਵੋ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਚ ਵਸ੍ਸੇ ਅਭਯੋ ਨਾਮ ਰਾਜਕੁਮਾਰੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਰਜ੍ਜਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਸੁਨਾਗਰਞ੍ਞੋ ਸਤ੍ਤਰਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਇਧ ਅਭਯਰਞ੍ਞੋ ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਾਨਿ ਪਰਿਪੂਰਿਂਸੁ. ਅਥ ਅਭਯਸ੍ਸ ਵੀਸਤਿਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਪਣ੍ਡੁਕਾਭਯੋ ਨਾਮ ਦਾਮਰਿਕੋ ਰਜ੍ਜਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਾਲ਼ਾਸੋਕਸ੍ਸ ਸੋਲ਼ਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਇਧ ਪਣ੍ਡੁਕਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਰਸਵਸ੍ਸਾਨਿ ਪਰਿਪੂਰਿਂਸੁ. ਤਾਨਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਏਕੇਨ ਵਸ੍ਸੇਨ ਸਹ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ¶ ਚਨ੍ਦਗੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚੁਦ੍ਦਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਇਧ ਪਣ੍ਡੁਕਾਭਯੋ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਮੁਟਸਿਵਰਾਜਾ ਰਜ੍ਜਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਸੋਕਧਮ੍ਮਰਾਜਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਰਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਇਧ ਮੁਟਸਿਵਰਾਜਾ ਕਾਲਮਕਾਸਿ. ਦੇਵਾਨਮ੍ਪਿਯਤਿਸ੍ਸੋ ਰਜ੍ਜਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਚ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ ਚਤੁਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸਿ. ਉਦਯਭਦ੍ਦੋ ¶ ਸੋਲ਼ਸ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਚ ਮੁਣ੍ਡੋ ਚ ਅਟ੍ਠ, ਨਾਗਦਾਸਕੋ ਚਤੁਵੀਸਤਿ, ਸੁਸੁਨਾਗੋ ਅਟ੍ਠਾਰਸ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਪੁਤ੍ਤੋ ਕਾਲ਼ਾਸੋਕੋ ਅਟ੍ਠਵੀਸਤਿ, ਤਤੋ ਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤਕਾ ਦਸ ਭਾਤੁਕਰਾਜਾਨੋ ਦ੍ਵੇਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸੁਂ. ਤੇਸਂ ਪਚ੍ਛਤੋ ਨਵ ਨਨ੍ਦਾ ਦ੍ਵੇਵੀਸਤਿਮੇਵ, ਚਨ੍ਦਗੁਤ੍ਤੋ ਚਤੁਵੀਸਤਿ, ਬਿਨ੍ਦੁਸਾਰੋ ਅਟ੍ਠਵੀਸਤਿ ¶ . ਤਸ੍ਸਾਵਸਾਨੇ ਅਸੋਕੋ ਰਜ੍ਜਂ ਪਾਪੁਣਿ. ਤਸ੍ਸ ਪੁਰੇ ਅਭਿਸੇਕਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਭਿਸੇਕਤੋ ਅਟ੍ਠਾਰਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ. ਏਵਮੇਤੇਨ ਰਾਜਵਂਸਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਮੇਤਂ – ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਸ੍ਸਸਤਾਨਂ ਉਪਰਿ ਛਤ੍ਤਿਂਸਤਿਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹੀ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਦਿਵਸੇ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਜੇਟ੍ਠਮੂਲਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਰਾਜਾ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਘੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਛਣਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਅਮਚ੍ਚੇ ਚ ਆਣਾਪੇਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਪੁਰਿਸਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੋ ਨਗਰਮ੍ਹਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਮਿਸ੍ਸਕਪਬ੍ਬਤੋ ਤੇਨ ਪਾਯਾਸਿ ਮਿਗਵਂ ਕੀਲ਼ਿਤੁਕਾਮੋ. ਅਥ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਬ੍ਬਤੇ ਅਧਿਵਤ੍ਥਾ ਏਕਾ ਦੇਵਤਾ ‘‘ਰਞ੍ਞੋ ਥੇਰੇ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਰੋਹਿਤਮਿਗਰੂਪਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਵਿਦੂਰੇ ਤਿਣਪਣ੍ਣਾਨਿ ਖਾਦਮਾਨਾ ਵਿਯ ਚਰਤਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਯੁਤ੍ਤਂ ਦਾਨਿ ਪਮਤ੍ਤਂ ਵਿਜ੍ਝਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਜਿਯਂ ਫੋਟੇਸਿ. ਮਿਗੋ ਅਮ੍ਬਤ੍ਥਲਮਗ੍ਗਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਲਾਯਿਤੁਂ ਆਰਭਿ. ਰਾਜਾ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਅਨੁਬਨ੍ਧਨ੍ਤੋ ਅਮ੍ਬਤ੍ਥਲਮੇਵ ਅਭਿਰੁਹਿ. ਮਿਗੋਪਿ ਥੇਰਾਨਂ ਅਵਿਦੂਰੇ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ. ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਰਾਜਾਨਂ ਅਵਿਦੂਰੇ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਮਂਯੇਵ ਰਾਜਾ ਪਸ੍ਸਤੁ, ਮਾ ਇਤਰੇ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਿਸ੍ਸ, ਤਿਸ੍ਸ, ਇਤੋ ਏਹੀ’’ਤਿ ਆਹ. ਰਾਜਾ ਸੁਤ੍ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਜਾਤੋ ਮਂ ‘ਤਿਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਨਾਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ¶ ਆਲਪਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਛਿਨ੍ਨਭਿਨ੍ਨਪਟਧਰੋ ਭਣ੍ਡੁ ਕਾਸਾਵਵਸਨੋ ਮਂ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਤਿ, ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਅਯਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਵਾ ਅਮਨੁਸ੍ਸੋ ਵਾ’’ਤਿ? ਥੇਰੋ ਆਹ –

‘‘ਸਮਣਾ ਮਯਂ ਮਹਾਰਾਜ, ਧਮ੍ਮਰਾਜਸ੍ਸ ਸਾਵਕਾ;

ਤਵੇਵ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ, ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਾ ਇਧਾਗਤਾ’’ਤਿ.

ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਦੇਵਾਨਮ੍ਪਿਯਤਿਸ੍ਸਮਹਾਰਾਜਾ ਚ ਅਸੋਕਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਚ ਅਦਿਟ੍ਠਸਹਾਯਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਦੇਵਾਨਮ੍ਪਿਯਤਿਸ੍ਸਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਚ ਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵੇਨ ਛਾਤਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇ ਏਕਮ੍ਹਿ ਵੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬੇ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵੇਲ਼ੁਯਟ੍ਠਿਯੋ ਰਥਯਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਂਸੁ – ਏਕਾ ਲਤਾਯਟ੍ਠਿ ਨਾਮ, ਏਕਾ ਪੁਪ੍ਫਯਟ੍ਠਿ ਨਾਮ, ਏਕਾ ¶ ਸਕੁਣਯਟ੍ਠਿ ਨਾਮ. ਤਾਸੁ ਲਤਾਯਟ੍ਠਿ ਰਜਤਵਣ੍ਣਾ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਅਲਙ੍ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਲਤਾ ਕਞ੍ਚਨਵਣ੍ਣਾ ਖਾਯਤਿ. ਪੁਪ੍ਫਯਟ੍ਠਿਯਂ ਪਨ ਨੀਲਪੀਤਲੋਹਿਤੋਦਾਤਕਾਲ਼ਵਣ੍ਣਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਸੁਵਿਭਤ੍ਤਵਣ੍ਟਪਤ੍ਤਕਿਞ੍ਜਕ੍ਖਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਖਾਯਨ੍ਤਿ. ਸਕੁਣਯਟ੍ਠਿਯਂ ਹਂਸਕੁਕ੍ਕੁਟਜੀਵਜੀਵਕਾਦਯੋ ਸਕੁਣਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾਨਿ ਚ ਚਤੁਪ੍ਪਦਾਨਿ ਸਜੀਵਾਨਿ ਵਿਯ ਖਾਯਨ੍ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਦੀਪਵਂਸੇ –

‘‘ਛਾਤਪਬ੍ਬਤਪਾਦਮ੍ਹਿ ¶ , ਵੇਲ਼ੁਯਟ੍ਠੀ ਤਯੋ ਅਹੁ;

ਸੇਤਾ ਰਜਤਯਟ੍ਠੀਵ, ਲਤਾ ਕਞ੍ਚਨਸਨ੍ਨਿਭਾ.

‘‘ਨੀਲਾਦਿ ਯਾਦਿਸਂ ਪੁਪ੍ਫਂ, ਪੁਪ੍ਫਯਟ੍ਠਿਮ੍ਹਿ ਤਾਦਿਸਂ;

ਸਕੁਣਾ ਸਕੁਣਯਟ੍ਠਿਮ੍ਹਿ, ਸਰੂਪੇਨੇਵ ਸਣ੍ਠਿਤਾ’’ਤਿ.

ਸਮੁਦ੍ਦਤੋਪਿਸ੍ਸ ¶ ਮੁਤ੍ਤਾਮਣਿਵੇਲ਼ੁਰਿਯਾਦਿ ਅਨੇਕਵਿਹਿਤਂ ਰਤਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ. ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਯਂ ਪਨ ਅਟ੍ਠ ਮੁਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਂਸੁ – ਹਯਮੁਤ੍ਤਾ, ਗਜਮੁਤ੍ਤਾ, ਰਥਮੁਤ੍ਤਾ, ਆਮਲਕਮੁਤ੍ਤਾ, ਵਲਯਮੁਤ੍ਤਾ, ਅਙ੍ਗੁਲਿਵੇਠਕਮੁਤ੍ਤਾ, ਕਕੁਧਫਲਮੁਤ੍ਤਾ, ਪਾਕਤਿਕਮੁਤ੍ਤਾਤਿ. ਸੋ ਤਾ ਚ ਯਟ੍ਠਿਯੋ ਤਾ ਚ ਮੁਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਬਹੁਂ ਰਤਨਂ ਅਸੋਕਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਰਞ੍ਞੋ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਤ੍ਥਾਯ ਪੇਸੇਸਿ. ਅਸੋਕੋ ਪਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਰਾਜਕਕੁਧਭਣ੍ਡਾਨਿ ਪਹਿਣਿ – ਛਤ੍ਤਂ, ਚਾਮਰਂ, ਖਗ੍ਗਂ, ਮੋਲ਼ਿਂ, ਰਤਨਪਾਦੁਕਂ, ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਅਭਿਸੇਕਤ੍ਥਾਯ ਬਹੁਵਿਧਂ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ; ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਙ੍ਖਂ, ਗਙ੍ਗੋਦਕਂ, ਵਡ੍ਢਮਾਨਂ, ਵਟਂਸਕਂ, ਭਿਙ੍ਗਾਰਂ, ਨਨ੍ਦਿਯਾਵਟ੍ਟਂ, ਸਿਵਿਕਂ, ਕਞ੍ਞਂ, ਕਟਚ੍ਛੁਂ, ਅਧੋਵਿਮਂ ਦੁਸ੍ਸਯੁਗਂ, ਹਤ੍ਥਪੁਞ੍ਛਨਂ, ਹਰਿਚਨ੍ਦਨਂ, ਅਰੁਣਵਣ੍ਣਮਤ੍ਤਿਕਂ, ਅਞ੍ਜਨਂ, ਹਰੀਤਕਂ, ਆਮਲਕਨ੍ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਦੀਪਵਂਸੇ –

‘‘ਵਾਲਬੀਜਨਿਮੁਣ੍ਹੀਸਂ, ਛਤ੍ਤਂ ਖਗ੍ਗਞ੍ਚ ਪਾਦੁਕਂ;

ਵੇਠਨਂ ਸਾਰਪਾਮਙ੍ਗਂ, ਭਿਙ੍ਗਾਰਂ ਨਨ੍ਦਿਵਟ੍ਟਕਂ.

‘‘ਸਿਵਿਕਂ ਸਙ੍ਖਂ ਵਟਂਸਞ੍ਚ, ਅਧੋਵਿਮਂ ਵਤ੍ਥਕੋਟਿਕਂ;

ਸੋਵਣ੍ਣਪਾਤਿਂ ਕਟਚ੍ਛੁਂ, ਮਹਗ੍ਘਂ ਹਤ੍ਥਪੁਞ੍ਛਨਂ.

‘‘ਅਨੋਤਤ੍ਤੋਦਕਂ ਕਞ੍ਞਂ, ਉਤ੍ਤਮਂ ਹਰਿਚਨ੍ਦਨਂ;

ਅਰੁਣਵਣ੍ਣਮਤ੍ਤਿਕਂ ¶ , ਅਞ੍ਜਨਂ ਨਾਗਮਾਹਟਂ.

‘‘ਹਰੀਤਕਂ ¶ ਆਮਲਕਂ, ਮਹਗ੍ਘਂ ਅਮਤੋਸਧਂ;

ਸਟ੍ਠਿਵਾਹਸਤਂ ਸਾਲਿਂ, ਸੁਗਨ੍ਧਂ ਸੁਵਕਾਹਟਂ;

ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ, ਪਾਹੇਸਿ ਅਸੋਕਵ੍ਹਯੋ’’ਤਿ.

ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚੇਤਂ ਆਮਿਸਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ, ਇਮਂ ਕਿਰ ਧਮ੍ਮਪਣ੍ਣਾਕਾਰਮ੍ਪਿ ਪੇਸੇਸਿ –

‘‘ਅਹਂ ਬੁਦ੍ਧਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ, ਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਸਰਣਂ ਗਤੋ;

ਉਪਾਸਕਤ੍ਤਂ ਦੇਸੇਸਿਂ, ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ.

‘‘ਇਮੇਸੁ ¶ ਤੀਸੁ ਵਤ੍ਥੂਸੁ, ਉਤ੍ਤਮੇ ਜਿਨਸਾਸਨੇ;

ਤ੍ਵਮ੍ਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਹਿ, ਸਦ੍ਧਾ ਸਰਣਮੁਪੇਹੀ’’ਤਿ.

ਸ੍ਵਾਯਂ ਰਾਜਾ ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਅਸੋਕਰਞ੍ਞਾ ਪੇਸਿਤੇਨ ਅਭਿਸੇਕੇਨ ਏਕਮਾਸਾਭਿਸਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ.

ਵਿਸਾਖਪੁਣ੍ਣਮਾਯਂ ਹਿਸ੍ਸ ਅਭਿਸੇਕਮਕਂਸੁ. ਸੋ ਅਚਿਰਸ੍ਸੁਤਂ – ਤਂ ਸਾਸਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਮਾਨੋ ਤਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ‘‘ਸਮਣਾ ਮਯਂ ਮਹਾਰਾਜ ਧਮ੍ਮਰਾਜਸ੍ਸ ਸਾਵਕਾ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯ੍ਯਾ ਨੁ ਖੋ ਆਗਤਾ’’ਤਿ ਤਾਵਦੇਵ ਆਵੁਧਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਕਥਯਮਾਨੋ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਆਵੁਧਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾਨ, ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਉਪਾਵਿਸਿ;

ਨਿਸਜ੍ਜ ਰਾਜਾ ਸਮ੍ਮੋਦਿ, ਬਹੁਂ ਅਤ੍ਥੂਪਸਞ੍ਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਕਥਞ੍ਚ ਕੁਰੁਮਾਨੇਯੇਵ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਾਨਿਪਿ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਪੁਰਿਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਰਿਵਾਰੇਸੁਂ. ਤਦਾ ਥੇਰੋ ਇਤਰੇਪਿ ਛ ਜਨੇ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਇਮੇ ਕਦਾ ਆਗਤਾ’’ਤਿ ਆਹ ¶ . ‘‘ਮਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂਯੇਵ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਏਵਰੂਪਾ ਸਮਣਾ ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਸਨ੍ਤਿ, ਮਹਾਰਾਜ; ਏਤਰਹਿ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ ਕਾਸਾਵਪਜ੍ਜੋਤੋ ਇਸਿਵਾਤਪਟਿਵਾਤੋ. ਤਸ੍ਮਿਂ –

‘‘ਤੇਵਿਜ੍ਜਾ ਇਦ੍ਧਿਪਤ੍ਤਾ ਚ, ਚੇਤੋਪਰਿਯਾਯਕੋਵਿਦਾ;

ਖੀਣਾਸਵਾ ਅਰਹਨ੍ਤੋ, ਬਹੂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਵਕਾਤਿ.

‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਕੇਨ ਆਗਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੇਵ, ਮਹਾਰਾਜ, ਉਦਕੇਨ ਨ ਥਲੇਨਾ’’ਤਿ. ‘‘ਰਾਜਾ ਆਕਾਸੇਨ ¶ ਆਗਤਾ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਾਸਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ ਰਞ੍ਞੋ ਪਞ੍ਞਾਵੇਯਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੀਮਂਸਨਤ੍ਥਾਯ ਆਸਨ੍ਨਂ ਅਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਿਂ ਨਾਮੋ ਅਯਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਰੁਕ੍ਖੋ’’ਤਿ? ‘‘ਅਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖੋ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਇਮਂ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮ੍ਬਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੋ ਅਮ੍ਬੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ? ‘‘ਅਤ੍ਥਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਬਹੂ ਅਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ. ‘‘ਇਮਞ੍ਚ ਅਮ੍ਬਂ ਤੇ ਚ ਅਮ੍ਬੇ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਞ੍ਞੇ ਰੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਤ੍ਥਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੇ ਪਨ ਨ ਅਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖਾ’’ਤਿ. ‘‘ਅਞ੍ਞੇ ਅਮ੍ਬੇ ਚ ਅਨਮ੍ਬੇ ਚ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ ਅਞ੍ਞੋ ਰੁਕ੍ਖੋ’’ਤਿ? ‘‘ਅਯਮੇਵ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖੋ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਣ੍ਡਿਤੋਸਿ. ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਞਾਤਕਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਤ੍ਥਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬਹੂ ਜਨਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤੇ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇ ਕੇਚਿ ਅਞ੍ਞਾਤਕਾਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਕਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਞਾਤਕੇਹਿ ਬਹੁਤਰਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤਵ ਞਾਤਕੇ ਚ ਅਞ੍ਞਾਤਕੇ ਚ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥਞ੍ਞੋ ਕੋਚਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ¶ ? ‘‘ਅਹਮੇਵ, ਅਞ੍ਞਾਤਕੋ’’ਤਿ. ਅਥ ਥੇਰੋ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਰਾਜਾ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ ਧਮ੍ਮਂ ਅਞ੍ਞਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਚੂਲ਼ਹਤ੍ਥਿਪਦੋਪਮਸੁਤ੍ਤਂ ਕਥੇਸਿ. ਕਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਰਾਜਾ ਤੀਸੁ ਸਰਣੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਯ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸੇਹਿ.

ਤਂ ਖਣਞ੍ਞੇਵ ਚ ਰਞ੍ਞੋ ਭਤ੍ਤਂ ਆਹਰਿਯਿਤ੍ਥ ¶ . ਰਾਜਾ ਚ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਏਵ ਅਞ੍ਞਾਸਿ – ‘‘ਨ ਇਮੇਸਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਭੋਜਨਂ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਅਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਪਨ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਅਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਥ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਭੋਜਨਂ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਕਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਸਮਯਾ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਗਚ੍ਛਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਗਰ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਅਲਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਇਧੇਵ ਵਸਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਚੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਵਸਥ, ਅਯਂ ਦਾਰਕੋ ਆਗਚ੍ਛਤੂ’’ਤਿ. ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਅਯਂ ਦਾਰਕੋ ਆਗਤਫਲੋ ਵਿਞ੍ਞਾਤਸਾਸਨੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪੇਕ੍ਖੋ ਇਦਾਨਿ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸ੍ਵੇ ਰਥਂ ਪੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ; ਤਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.

ਥੇਰੋ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਸੁਮਨਸਾਮਣੇਰਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਹਿ ਤ੍ਵਂ, ਸੁਮਨ, ਧਮ੍ਮਸਵਨਸ੍ਸ ਕਾਲਂ ਘੋਸੇਹੀ’’ਤਿ. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਤ੍ਤਕਂ ਠਾਨਂ ਸਾਵੇਨ੍ਤੋ ਘੋਸੇਮੀ’’ਤਿ? ‘‘ਸਕਲਂ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਸਾਮਣੇਰੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਸਮਾਹਿਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਕਲਂ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਸਾਵੇਨ੍ਤੋ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਧਮ੍ਮਸਵਨਸ੍ਸ ਕਾਲਂ ਘੋਸੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਥੇਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪੇਸੇਸਿ – ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਤ੍ਥਿ ਕੋਚਿ ਉਪਦ੍ਦਵੋ’’ਤਿ. ‘‘ਨਤ੍ਥਮ੍ਹਾਕਂ ਕੋਚਿ ਉਪਦ੍ਦਵੋ, ਧਮ੍ਮਸਵਨਸ੍ਸ ਕਾਲਂ ਘੋਸਾਪਯਿਮ੍ਹ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਕਥੇਤੁਕਾਮਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ¶ . ਤਞ੍ਚ ਪਨ ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭੁਮ੍ਮਾ ਦੇਵਤਾ ਸਦ੍ਦਮਨੁਸ੍ਸਾਵੇਸੁਂ. ਏਤੇਨੁਪਾਯੇਨ ਯਾਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਿ. ਤੇਨ ਸਦ੍ਦੇਨ ਮਹਾ ਦੇਵਤਾਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਥੇਰੋ ਮਹਨ੍ਤਂ ਦੇਵਤਾਸਨ੍ਨਿਪਾਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਮਚਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਕਥੇਸਿ. ਕਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਂ ਦੇਵਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਬਹੂ ਨਾਗਾ ¶ ਚ ਸੁਪਣ੍ਣਾ ਚ ਸਰਣੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਯਾਦਿਸੋਵ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਕਥਯਤੋ ਦੇਵਤਾਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਾਦਿਸੋ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸਾਪਿ ਜਾਤੋ. ਅਥ ਤਸ੍ਸਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਰਾਜਾ ਥੇਰਾਨਂ ¶ ਰਥਂ ਪੇਸੇਸਿ. ਸਾਰਥੀ ਰਥਂ ਏਕਮਨ੍ਤੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਾਨਂ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਆਗਤੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਥੋ; ਅਭਿਰੁਹਥ ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਥੇਰਾ ‘‘ਨ ਮਯਂ ਰਥਂ ਅਭਿਰੁਹਾਮ; ਗਚ੍ਛ ਤ੍ਵਂ, ਪਚ੍ਛਾ ਮਯਂ ਆਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਵੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਨੁਰਾਧਪੁਰਸ੍ਸ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਿਸਾਯਂ ਪਠਮਕਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਓਤਰਿਂਸੁ. ਤਞ੍ਹਿ ਚੇਤਿਯਂ ਥੇਰੇਹਿ ਪਠਮਂ ਓਤਿਣ੍ਣਟ੍ਠਾਨੇ ਕਤਤ੍ਤਾਯੇਵ ‘‘ਪਠਮਕਚੇਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਰਾਜਾਪਿ ਸਾਰਥਿਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਨਿਵੇਸਨੇ ਮਣ੍ਡਪਂ ਪਟਿਯਾਦੇਥਾ’’ਤਿ ਅਮਚ੍ਚੇ ਆਣਾਪੇਸਿ. ਤਾਵਦੇਵ ਸਬ੍ਬੇ ਹਟ੍ਠਤੁਟ੍ਠਾ ਅਤਿਵਿਯ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਮਣ੍ਡਪਂ ਪਟਿਯਾਦੇਸੁਂ. ਪੁਨ ਰਾਜਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਹਿਯ੍ਯੋ ਥੇਰੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਕਥਯਮਾਨੋ ‘ਉਚ੍ਚਾਸਯਨਮਹਾਸਯਨਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀ’ਤਿ ਆਹ; ‘ਨਿਸੀਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਨੁ ਖੋ ਅਯ੍ਯਾ ਆਸਨੇਸੁ, ਨ ਨਿਸੀਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’’ਤਿ? ਤਸ੍ਸੇਵਂ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਸੋ ਸਾਰਥਿ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਤਤੋ ਅਦ੍ਦਸ ਥੇਰੇ ਪਠਮਤਰਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਨ੍ਤੇ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਤਿਵਿਯ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਆਗਤਾ, ਦੇਵ, ਥੇਰਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਰਥਂ ਆਰੂਲ਼੍ਹਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਨ ਆਰੂਲ਼੍ਹਾ, ਦੇਵ, ਅਪਿ ਚ ਮਮ ਪਚ੍ਛਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪਠਮਤਰਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਾਚੀਨਦ੍ਵਾਰੇ ਠਿਤਾ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਰਥਮ੍ਪਿ ਨਾਭਿਰੂਹਿਂਸੂ’’ਤਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਦਾਨਿ ਅਯ੍ਯਾ ਉਚ੍ਚਾਸਯਨਮਹਾਸਯਨਂ ਸਾਦਿਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਣੇ, ਥੇਰਾਨਂ ਭੂਮਤ੍ਥਰਣਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪਥਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ ਪਥਵਿਯਂ ਤਟ੍ਟਿਕਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਕੋਜਵਕਾਦੀਨਿ ਚਿਤ੍ਤਤ੍ਥਰਣਾਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸੁਂ. ਉਪ੍ਪਾਤਪਾਠਕਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਗਹਿਤਾ ਦਾਨਿ ਇਮੇਹਿ ਪਥਵੀ, ਇਮੇ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਸ੍ਸ ¶ ਸਾਮਿਕਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਰਿਂਸੁ. ਰਾਜਾਪਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਹਤਿਯਾ ਪੂਜਾਯ ਚ ਸਕ੍ਕਾਰੇਨ ਚ ਥੇਰੇ ਨਗਰਂ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਨਿਵੇਸਨਂ ਪਵੇਸੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਆਸਨਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਾਸਨਂ ਸਕਲਲਙ੍ਕਾਦੀਪੇ ਪਥਵੀ ਵਿਯ ਪਤ੍ਥਟਂ ਨਿਚ੍ਚਲਞ੍ਚ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਨਿਸੀਦਿ. ਰਾਜਾ ਥੇਰੇ ਪਣੀਤੇਨ ਖਾਦਨੀਯੇਨ ਭੋਜਨੀਯੇਨ ਸਹਤ੍ਥਾ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਨੁਲ਼ਾਦੇਵੀਪਮੁਖਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਇਤ੍ਥਿਸਤਾਨਿ ਥੇਰਾਨਂ ਅਭਿਵਾਦਨਂ ਪੂਜਾਸਕ੍ਕਾਰਞ੍ਚ ਕਰੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ. ਥੇਰੋ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾਵਸਾਨੇ ਰਞ੍ਞੋ ਸਪਰਿਜਨਸ੍ਸ ¶ ਧਮ੍ਮਰਤਨਵਸ੍ਸਂ ਵਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪੇਤਵਤ੍ਥੁਂ ¶ ਵਿਮਾਨਵਤ੍ਥੁਂ ਸਚ੍ਚਸਂਯੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਕਥੇਸਿ. ਤਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚਪਿ ਇਤ੍ਥਿਸਤਾਨਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ ਸਚ੍ਛਾਕਂਸੁ.

ਯੇਪਿ ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪੁਰਿਮਦਿਵਸੇ ਮਿਸ੍ਸਕਪਬ੍ਬਤੇ ਥੇਰੇ ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ, ਤੇ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਥੇਰਾਨਂ ਗੁਣੇ ਕਥੇਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਕਾਯੋ ਰਾਜਙ੍ਗਣੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਸਦ੍ਦਂ ਅਕਾਸਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਕਿਂ ਏਸੋ ਸਦ੍ਦੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਨਾਗਰਾ, ਦੇਵ, ‘ਥੇਰੇ ਦਟ੍ਠੁਂ ਨ ਲਭਾਮਾ’ਤਿ ਵਿਰਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਸਚੇ ਇਧ ਪਵਿਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਓਕਾਸੋ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਚ੍ਛਥ, ਭਣੇ, ਹਤ੍ਥਿਸਾਲਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤ੍ਵਾ ਵਾਲੁਕਂ ਆਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਵਿਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਚੇਲਵਿਤਾਨਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਮਙ੍ਗਲਹਤ੍ਥਿਟ੍ਠਾਨੇ ਥੇਰਾਨਂ ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਅਮਚ੍ਚਾ ਤਥਾ ਅਕਂਸੁ. ਥੇਰੋ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਦੇਵਦੂਤਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਕਥੇਸਿ. ਕਥਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਂ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ. ਤਤੋ ‘‘ਹਤ੍ਥਿਸਾਲਾ ਅਤਿਸਮ੍ਬਾਧਾ’’ਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਦ੍ਵਾਰੇ ਨਨ੍ਦਨਵਨੁਯ੍ਯਾਨੇ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸੁਂ. ਥੇਰੋ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਆਸੀਵਿਸੋਪਮਸੁਤ੍ਤਂ ਕਥੇਸਿ. ਤਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਂ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ ¶ ਪਟਿਲਭਿ.

ਏਵਂ ਆਗਤਦਿਵਸਤੋ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਨਨ੍ਦਨਵਨੇ ਆਗਤਾਗਤਾਹਿ ਕੁਲਿਤ੍ਥੀਹਿ ਕੁਲਸੁਣ੍ਹਾਹਿ ਕੁਲਕੁਮਾਰੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਮਾਨਸ੍ਸੇਵ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੋ ਜਾਤੋ. ਥੇਰੋ ਕਾਲਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਚ੍ਛਾਮ ਦਾਨਿ ਮਿਸ੍ਸਕਪਬ੍ਬਤ’’ਨ੍ਤਿ ਉਟ੍ਠਹਿ. ਅਮਚ੍ਚਾ – ‘‘ਕਤ੍ਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਨਿਵਾਸਨਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਰਞ੍ਞੋ ਸਂਵਿਦਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨੁਮਤੇਨ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਅਕਾਲੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਦਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤੁਂ; ਇਦਮੇਵ ਨਨ੍ਦਨਵਨੁਯ੍ਯਾਨਂ ਅਯ੍ਯਾਨਂ ਆਵਾਸਟ੍ਠਾਨਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ. ‘‘ਅਲਂ, ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ. ਪੁਨ ਰਞ੍ਞੋ ਵਚਨੇਨਾਹਂਸੁ – ‘‘ਰਾਜਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਹ – ‘ਏਤਂ ਮੇਘਵਨਂ ਨਾਮ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਮਮ ਪਿਤੁ ਸਨ੍ਤਕਂ ਨਗਰਤੋ ਨਾਤਿਦੂਰਂ ਨਾਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਂ ਗਮਨਾਗਮਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਏਤ੍ਥ ਥੇਰਾ ਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੂ’’’ਤਿ. ਵਸਿਂਸੁ ਥੇਰਾ ਮੇਘਵਨੇ ਉਯ੍ਯਾਨੇ.

ਰਾਜਾਪਿ ਖੋ ਤਸ੍ਸਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਮੀਪਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸੁਖਸਯਿਤਭਾਵਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਪ੍ਪਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਆਰਾਮੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਥੇਰੋ ‘‘ਕਪ੍ਪਤਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਹਰਿ – ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਰਾਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ਤੁਟ੍ਠੋ ਸੁਵਣ੍ਣਭਿਙ੍ਗਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਉਦਕਂ ਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਮੇਘਵਨੁਯ੍ਯਾਨਂ ਅਦਾਸਿ. ਸਹ ¶ ਉਦਕਪਾਤੇਨ ਪਥਵੀ ਕਮ੍ਪਿ. ਅਯਂ ਮਹਾਵਿਹਾਰੇ ਪਠਮੋ ਪਥਵੀਕਮ੍ਪੋ ਅਹੋਸਿ. ਰਾਜਾ ਭੀਤੋ ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਥਵੀ ਕਮ੍ਪਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਮਾ ਭਾਯਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਤਿ; ਇਦਞ੍ਚ ਪਠਮਂ ਵਿਹਾਰਟ੍ਠਾਨਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ¶ ਪਸੀਦਿ. ਥੇਰੋ ਪੁਨਦਿਵਸੇਪਿ ਰਾਜਗੇਹੇਯੇਵ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਨ੍ਦਨਵਨੇ ਅਨਮਤਗ੍ਗਿਯਾਨਿ ਕਥੇਸਿ. ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋਪਮਸੁਤ੍ਤਂ ਕਥੇਸਿ. ਏਤੇਨੇਵੁਪਾਯੇਨ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਕਥੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਡ੍ਢਨਵਮਾਨਂ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ¶ ਚ ਨਨ੍ਦਨਵਨਂ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਜੋਤਿਪਾਤੁਭਾਵਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਜੋਤਿਵਨ’’ਨ੍ਤਿ ਨਾਮਂ ਲਭਿ. ਸਤ੍ਤਮੇ ਪਨ ਦਿਵਸੇ ਥੇਰਾ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰੇ ਰਞ੍ਞੋ ਅਪ੍ਪਮਾਦਸੁਤ੍ਤਂ ਕਥਯਿਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਮੇਵ ਅਗਮਂਸੁ.

ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਅਮਚ੍ਚੇ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਥੇਰੋ, ਅਮ੍ਹੇ ਗਾਲ਼੍ਹੇਨ ਓਵਾਦੇਨ ਓਵਦਤਿ; ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ? ਅਮਚ੍ਚਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ, ਦੇਵ, ਥੇਰੋ ਅਯਾਚਿਤੋ ਸਯਮੇਵ ਆਗਤੋ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾਵ ਗਮਨਮ੍ਪਿ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤਤੋ ਰਾਜਾ ਰਥਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਚ ਦੇਵਿਯੋ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਂ ਅਗਮਾਸਿ ਮਹਞ੍ਚਰਾਜਾਨੁਭਾਵੇਨ. ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦੇਵਿਯੋ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਪਕ੍ਕਮਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਥੇਰਾਨਂ ਸਮੀਪਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਅਤਿਵਿਯ ਕਿਲਨ੍ਤਰੂਪੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਤਤੋ ਨਂ ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਤ੍ਵਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਏਵਂ ਕਿਲਮਮਾਨੋ ਆਗਤੋ’’ਤਿ? ‘‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਮ ਗਾਲ਼੍ਹਂ ਓਵਾਦਂ ਦਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮਾ ਨੁ ਖੋ’ਤਿ ਜਾਨਨਤ੍ਥਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਨ ਮਯਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਗਨ੍ਤੁਕਾਮਾ; ਅਪਿਚ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਕਾਲੋ ਨਾਮਾਯਂ ਮਹਾਰਾਜ, ਤਤ੍ਰ ਸਮਣੇਨ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਟ੍ਠਾਨਂ ਞਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਅਰਿਟ੍ਠੋ ਨਾਮ ਅਮਚ੍ਚੋ ਪਞ੍ਚਪਣ੍ਣਾਸਾਯ ਜੇਟ੍ਠਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤੁਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਰਞ੍ਞੋ ਸਮੀਪੇ ਠਿਤੋ ਆਹ – ‘‘ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਦੇਵ, ਥੇਰਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਣੇ, ਪਬ੍ਬਜਸ੍ਸੂ’’ਤਿ ਰਾਜਾ ਅਨੁਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਪੇਸਿ. ਥੇਰੋ ਤਦਹੇਵ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ. ਸਬ੍ਬੇ ਖੁਰਗ੍ਗੇਯੇਵ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ.

ਰਾਜਾਪਿ ਖੋ ਤਙ੍ਖਣੇਯੇਵ ਕਣ੍ਟਕੇਨ ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿਯਾ ਲੇਣੇਸੁ ਕਮ੍ਮਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਮੇਵ ਅਗਮਾਸਿ. ਤੇਪਿ ਥੇਰਾ ¶ ਦਸਭਾਤਿਕਸਮਾਕੁਲਂ ਰਾਜਕੁਲਂ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਂ ਓਵਦਮਾਨਾ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਮ੍ਹਿ ਵਸ੍ਸਂ ਵਸਿਂਸੁ. ਤਦਾਪਿ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਮ੍ਹਿ ਪਠਮਂ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਤਾ ਦ੍ਵਾਸਟ੍ਠਿ ¶ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਅਹੇਸੁਂ. ਅਥਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮਹਿਨ੍ਦੋ ਵੁਤ੍ਥਵਸ੍ਸੋ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮਾਯਂ ਉਪੋਸਥਦਿਵਸੇ ਰਾਜਾਨਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਚਿਰਦਿਟ੍ਠੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਅਨਾਥਵਾਸਂ ਵਸਿਮ੍ਹ, ਇਚ੍ਛਾਮ ਮਯਂ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਗਨ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਰਾਜਾ ਆਹ – ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਚਤੂਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਉਪਟ੍ਠਹਾਮਿ, ਅਯਞ੍ਚ ਮਹਾਜਨੋ ਤੁਮ੍ਹੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤੀਸੁ ਸਰਣੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ, ਕਸ੍ਮਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਚਿਰਦਿਟ੍ਠੋ ਨੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਅਭਿਵਾਦਨਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਨਅਞ੍ਜਲਿਕਮ੍ਮਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਕਰਣਟ੍ਠਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੇਨਮ੍ਹ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਾ’’ਤਿ. ‘‘ਨਨੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਵੋਚੁਤ੍ਥ – ‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’’ਤਿ. ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ; ਅਥ ਖ੍ਵਸ੍ਸ ਸਰੀਰਧਾਤੁਯੋ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਥੂਪਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਆਕਙ੍ਖਥਾਤਿ. ਕਰੋਮਿ ¶ , ਭਨ੍ਤੇ, ਥੂਪਂ, ਭੂਮਿਭਾਗਂ ਦਾਨਿ ਵਿਚਿਨਾਥ; ਅਪਿਚ, ਭਨ੍ਤੇ, ਧਾਤੁਯੋ ਕੁਤੋ ਲਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਮਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਨ੍ਤੇਹਿ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ.

‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਰਾਜਾ ਸੁਮਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕੁਤੋ ਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਧਾਤੁਯੋ ਲਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ? ਸੁਮਨੋ ਆਹ – ‘‘ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਤ੍ਵਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਵੀਥਿਯੋ ਸੋਧਾਪੇਤ੍ਵਾ ਧਜਪਟਾਕਪੁਣ੍ਣਘਟਾਦੀਹਿ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਪਰਿਜਨੋ ਉਪੋਸਥਂ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਤਾਲ਼ਾਵਚਰੇ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਙ੍ਗਲਹਤ੍ਥਿਂ ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਚਸ੍ਸ ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਉਸ੍ਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਮਹਾਨਾਗਵਨੁਯ੍ਯਾਨਾਭਿਮੁਖੋ ਯਾਹਿ. ਅਦ੍ਧਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ¶ ਧਾਤੁਯੋ ਲਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ. ਥੇਰਾ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਮੇਵ ਅਗਮਂਸੁ. ਤਤ੍ਰਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਸੁਮਨਸਾਮਣੇਰਂ ਆਹ – ‘‘ਗਚ੍ਛ ਤ੍ਵਂ, ਸਾਮਣੇਰ, ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਤਵ ਅਯ੍ਯਕਂ ਅਸੋਕਂ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਮਮ ਵਚਨੇਨ ਏਵਂ ਵਦੇਹਿ – ‘ਸਹਾਯੋ ਵੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦੇਵਾਨਮ੍ਪਿਯਤਿਸ੍ਸੋ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਪਸਨ੍ਨੋ ਥੂਪਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤੁਕਾਮੋ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਕਿਰ ਹਤ੍ਥੇ ਧਾਤੁ ਅਤ੍ਥਿ ਤਂ ਮੇ ਦੇਥਾ’ਤਿ. ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਂ ਦੇਵਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਵਦੇਹਿ – ‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਕਿਰ, ਮਹਾਰਾਜ, ਹਤ੍ਥੇ ਦ੍ਵੇ ਧਾਤੁਯੋ ਅਤ੍ਥਿ – ਦਕ੍ਖਿਣਦਾਠਾ ਚ ਦਕ੍ਖਿਣਕ੍ਖਕਞ੍ਚ; ਤਤੋ ਤੁਮ੍ਹੇ ਦਕ੍ਖਿਣਦਾਠਂ ਪੂਜੇਥ, ਦਕ੍ਖਿਣਕ੍ਖਕਂ ਪਨ ਮਯ੍ਹਂ ਦੇਥਾ’ਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਨਂ ਵਦੇਹਿ – ‘ਕਸ੍ਮਾ ਤ੍ਵਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮ੍ਹੇ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਪਹਿਣਿਤ੍ਵਾ ਪਮਜ੍ਜਸੀ’’’ਤਿ?

‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਸੁਮਨੋ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਤਾਵਦੇਵ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ਵੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰੇ ਓਰੁਯ੍ਹ ਰਞ੍ਞੋ ¶ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਤੁਟ੍ਠੋ ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧੇਹਿ ਉਬ੍ਬਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਵਰਮੁਤ੍ਤਸਦਿਸਾਨਂ ਧਾਤੂਨਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਿ. ਸੋ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਂ ਦੇਵਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਰਾਜਾ ਸਾਮਣੇਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾਵ ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ ਸੁਮਨ, ਆਹਿਣ੍ਡਸੀ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਤ੍ਵਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮ੍ਹੇ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਮਾ ਪਮਜ੍ਜਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨਪ੍ਪਮਜ੍ਜਾਮਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਵਦੇਹਿ – ‘ਕਿਂ ਕਰੋਮੀ’’’ਤਿ? ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਕਿਰ ਹਤ੍ਥੇ ਦ੍ਵੇ ਧਾਤੁਯੋ ਅਤ੍ਥਿ – ਦਕ੍ਖਿਣਦਾਠਾ ਚ ਦਕ੍ਖਿਣਕ੍ਖਕਞ੍ਚ; ਤਤੋ ਤੁਮ੍ਹੇ ਦਕ੍ਖਿਣਦਾਠਂ ਪੂਜੇਥ, ਦਕ੍ਖਿਣਕ੍ਖਕਂ ਪਨ ਮਯ੍ਹਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇਵਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣਂ ਮਣਿਥੂਪਂ ਉਗ੍ਘਾਟੇਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਕ੍ਖਕਧਾਤੁਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸੁਮਨਸ੍ਸ ਅਦਾਸਿ. ਸੋ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਮ੍ਹਿਯੇਵ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ.

ਅਥ ਖੋ ਮਹਿਨ੍ਦਪਮੁਖਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ਮਹਾਨਾਗਾ ¶ ਅਸੋਕਧਮ੍ਮਰਾਜੇਨ ਦਿਨ੍ਨਧਾਤੁਯੋ ਚੇਤਿਯਗਿਰਿਮ੍ਹਿਯੇਵ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਕ੍ਖਕਂ ਆਦਾਯ ਵਡ੍ਢਮਾਨਕਚ੍ਛਾਯਾਯ ਮਹਾਨਾਗਵਨੁਯ੍ਯਾਨਮਗਮਂਸੁ ¶ . ਰਾਜਾਪਿ ਖੋ ਸੁਮਨੇਨ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਪੂਜਾਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧਵਰਗਤੋ ਸਯਂ ਮਙ੍ਗਲਹਤ੍ਥਿਮਤ੍ਥਕੇ ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਧਾਰਯਮਾਨੋ ਮਹਾਨਾਗਵਨਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਸਚੇ ਅਯਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਧਾਤੁ, ਛਤ੍ਤਂ ਅਪਨਮਤੁ, ਮਙ੍ਗਲਹਤ੍ਥੀ ਜਣ੍ਣੁਕੇਹਿ ਭੂਮਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਹਤੁ, ਧਾਤੁਚਙ੍ਕੋਟਕਂ ਮਯ੍ਹਂ ਮਤ੍ਥਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੂ’’ਤਿ. ਸਹ ਰਞ੍ਞੋ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਨ ਛਤ੍ਤਂ ਅਪਨਮਿ, ਹਤ੍ਥੀ ਜਣ੍ਣੁਕੇਹਿ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ, ਧਾਤੁਚਙ੍ਕੋਟਕਂ ਰਞ੍ਞੋ ਮਤ੍ਥਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ. ਰਾਜਾ ਅਮਤੇਨੇਵ ਅਭਿਸਿਤ੍ਤਗਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਪਰਮੇਨ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਧਾਤੁਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਂ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਹਤ੍ਥਿਕੁਮ੍ਭਮ੍ਹਿਯੇਵ ਤਾਵ, ਮਹਾਰਾਜ, ਠਪੇਹੀ’’ਤਿ. ਰਾਜਾ ਧਾਤੁਚਙ੍ਕੋਟਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਿਕੁਮ੍ਭੇ ਠਪੇਸਿ. ਪਮੁਦਿਤੋ ਨਾਗੋ ਕੋਞ੍ਚਨਾਦਂ ਨਦਿ. ਮਹਾਮੇਘੋ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਪੋਕ੍ਖਰਵਸ੍ਸਂ ਵਸ੍ਸਿ. ਉਦਕਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਹਾਭੂਮਿਚਾਲੋ ਅਹੋਸਿ. ‘‘ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੇਪਿ ਨਾਮ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਧਾਤੁ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਮੋਦਿਂਸੁ. ਏਵਂ ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਸਿਰਿਯਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪੀਤਿਂ ਜਨਯਨ੍ਤੋ –

ਪੁਣ੍ਣਮਾਯਂ ਮਹਾਵੀਰੋ, ਚਾਤੁਮਾਸਿਨਿਯਾ ਇਧ;

ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦੇਵਲੋਕਮ੍ਹਾ, ਹਤ੍ਥਿਕੁਮ੍ਭੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਤਿ.

ਅਥਸ੍ਸ ਸੋ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ ਅਨੇਕਤਾਲ਼ਾਵਚਰਪਰਿਵਾਰਿਤੋ ਅਤਿਵਿਯ ਉਲ਼ਾਰੇਨ ਪੂਜਾਸਕ੍ਕਾਰੇਨ ਸਕ੍ਕਰਿਯਮਾਨੋ ਪਚ੍ਛਿਮਦਿਸਾਭਿਮੁਖੋਵ ਹੁਤ੍ਵਾ, ਅਪਸਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ¶ ਯਾਵ ਨਗਰਸ੍ਸ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦ੍ਵਾਰਂ ਤਾਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮੇਨ ਦ੍ਵਾਰੇਨ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਕਲਨਾਗਰੇਨ ¶ ਉਲ਼ਾਰਾਯ ਪੂਜਾਯ ਕਰੀਯਮਾਨਾਯ ਦਕ੍ਖਿਣਦ੍ਵਾਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਥੂਪਾਰਾਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਦਿਸਾਭਾਗੇ ਮਹੇਜਵਤ੍ਥੁ ਨਾਮ ਕਿਰ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਥੂਪਾਰਾਮਾਭਿਮੁਖੋਯੇਵ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਥੂਪਾਰਾਮੇ ਪੁਰਿਮਕਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨਂ ਹੋਤਿ.

ਅਤੀਤੇ ਕਿਰ ਅਯਂ ਦੀਪੋ ਓਜਦੀਪੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ, ਰਾਜਾ ਅਭਯੋ ਨਾਮ, ਨਗਰਂ ਅਭਯਪੁਰਂ ਨਾਮ, ਚੇਤਿਯਪਬ੍ਬਤੋ ਦੇਵਕੂਟਪਬ੍ਬਤੋ ਨਾਮ, ਥੂਪਾਰਾਮੋ ਪਟਿਯਾਰਾਮੋ ਨਾਮ. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਕਕੁਸਨ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਸਾਵਕੋ ਮਹਾਦੇਵੋ ਨਾਮ ਥੇਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦੇਵਕੂਟੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ, ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਚੇਤਿਯਪਬ੍ਬਤੇ. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਓਜਦੀਪੇ ਸਤ੍ਤਾ ਪਜ੍ਜਰਕੇਨ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਕਕੁਸਨ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤੇ ਸਤ੍ਤੇ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਪਰਿਵੁਤੋ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵੇਨ ਤਾਵਦੇਵ ਪਜ੍ਜਰਕੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤੋ. ਰੋਗੇ ਵੂਪਸਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਭਗਵਾ ਧਮਕਰਣਂ ¶ ਦਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਤਂ ਅਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਯਾਰਾਮੇ ਚੇਤਿਯਂ ਅਕਂਸੁ. ਮਹਾਦੇਵੋ ਦੀਪਂ ਅਨੁਸਾਸਨ੍ਤੋ ਵਿਹਾਸਿ.

ਕੋਣਾਗਮਨਸ੍ਸ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਅਯਂ ਦੀਪੋ ਵਰਦੀਪੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ, ਰਾਜਾ ਸਮੇਣ੍ਡੀ ਨਾਮ, ਨਗਰਂ ਵਡ੍ਢਮਾਨਂ ਨਾਮ ¶ , ਪਬ੍ਬਤੋ ਸੁਵਣ੍ਣਕੂਟੋ ਨਾਮ. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਵਰਦੀਪੇ ਦੁਬ੍ਬੁਟ੍ਠਿਕਾ ਹੋਤਿ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਂ ਦੁਸ੍ਸਸ੍ਸਂ. ਸਤ੍ਤਾ ਛਾਤਕਰੋਗੇਨ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਕੋਣਾਗਮਨੋ ਭਗਵਾ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤੇ ਸਤ੍ਤੇ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਿਂਸਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵੁਤੋ ਅਗਮਾਸਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨ ਦੇਵੋ ਸਮ੍ਮਾਧਾਰਂ ਅਨੁਪ੍ਪਵੇਚ੍ਛਿ. ਸੁਭਿਕ੍ਖਂ ਅਹੋਸਿ. ਭਗਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰਂ ਮਹਾਸੁਮਨਂ ਨਾਮ ਥੇਰਂ ਦੀਪੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਤਂ ਅਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਂ ਅਕਂਸੁ.

ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਅਯਂ ਦੀਪੋ ਮਣ੍ਡਦੀਪੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ, ਰਾਜਾ ਜਯਨ੍ਤੋ ਨਾਮ, ਨਗਰਂ ਵਿਸਾਲਂ ਨਾਮ, ਪਬ੍ਬਤੋ ਸੁਭਕੂਟੋ ਨਾਮ ¶ . ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਮਣ੍ਡਦੀਪੇ ਮਹਾਵਿਵਾਦੋ ਹੋਤਿ. ਬਹੂ ਸਤ੍ਤਾ ਕਲਹਵਿਗ੍ਗਹਜਾਤਾ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਕਸ੍ਸਪੋ ਭਗਵਾ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤੇ ਸਤ੍ਤੇ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇ. ਦਿਸ੍ਵਾ ਵੀਸਤਿਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵੁਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਵਾਦਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰਂ ਸਬ੍ਬਨਨ੍ਦਂ ਨਾਮ ਥੇਰਂ ਦੀਪੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਦਕਸਾਟਕਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਤਂ ਅਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਚੇਤਿਯਂ ਅਕਂਸੁ. ਏਵਂ ਥੂਪਾਰਾਮੇ ਪੁਰਿਮਕਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਚੇਤਿਯਾਨਿ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਤਾਨਿ ਸਾਸਨਨ੍ਤਰਧਾਨੇਨ ਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਠਾਨਮਤ੍ਤਂ ਅਵਸਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਥੂਪਾਰਾਮੇ ਪੁਰਿਮਕਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਦੇਤਂ ਵਿਨਟ੍ਠੇਸੁ ਚੇਤਿਯੇਸੁ ¶ ਦੇਵਤਾਨੁਭਾਵੇਨ ਕਣ੍ਟਕਸਮਾਕਿਣ੍ਣਸਾਖੇਹਿ ਨਾਨਾਗਚ੍ਛੇਹਿ ਪਰਿਵੁਤਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ – ‘‘ਮਾ ਨਂ ਕੋਚਿ ਉਚ੍ਛਿਟ੍ਠਾਸੁਚਿਮਲਕਚਵਰੇਹਿ ਪਦੂਸੇਸੀ’’ਤਿ.

ਅਥ ਖ੍ਵਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਿਨੋ ਪੁਰਤੋ ਪੁਰਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਰਾਜਪੁਰਿਸਾ ਸਬ੍ਬਗਚ੍ਛੇ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਂ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਹਤ੍ਥਤਲਸਦਿਸਂ ਅਕਂਸੁ. ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਂ ਠਾਨਂ ਪੁਰਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਦਿਸਾਭਾਗੇ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਟ੍ਠਾਨੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕਤੋ ਧਾਤੁਂ ਓਰੋਪੇਤੁਂ ਆਰਭਿਂਸੁ. ਨਾਗੋ ਓਰੋਪੇਤੁਂ ਨ ਦੇਤਿ. ਰਾਜਾ ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਾਗੋ ਧਾਤੁਂ ਓਰੋਪੇਤੁਂ ਨ ਦੇਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਆਰੂਲ਼੍ਹਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਓਰੋਪੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਕਾਲੇ ਅਭਯਵਾਪਿਯਾ ਉਦਕਂ ¶ ਛਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ. ਸਮਨ੍ਤਾ ਭੂਮਿ ਫਲਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਸੁਉਦ੍ਧਰਾ ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਿਣ੍ਡਾ. ਤਤੋ ਮਹਾਜਨੋ ਸੀਘਂ ਸੀਘਂ ਮਤ੍ਤਿਕਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਿਕੁਮ੍ਭਪ੍ਪਮਾਣਂ ਵਤ੍ਥੁਮਕਾਸਿ. ਤਾਵਦੇਵ ਚ ਥੂਪਕਰਣਤ੍ਥਂ ਇਟ੍ਠਕਾ ਕਾਤੁਂ ਆਰਭਿਂਸੁ. ਨ ਯਾਵ ਇਟ੍ਠਕਾ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਤਾਵ ਹਤ੍ਥਿਨਾਗੋ ਕਤਿਪਾਹਂ ਦਿਵਾ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਟ੍ਠਾਨੇ ਹਤ੍ਥਿਸਾਲਾਯਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਥੂਪਪਤਿਟ੍ਠਾਨਭੂਮਿਂ ਪਰਿਯਾਯਤਿ. ਅਥ ਵਤ੍ਥੁਂ ਚਿਨਾਪੇਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਕੀਦਿਸੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਥੂਪੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ? ‘‘ਵੀਹਿਰਾਸਿਸਦਿਸੋ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ.

‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਰਾਜਾ ਜਙ੍ਘਪ੍ਪਮਾਣਂ ਥੂਪਂ ਚਿਨਾਪੇਤ੍ਵਾ ਧਾਤੁਓਰੋਪਨਤ੍ਥਾਯ ਮਹਾਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਾਰੇਸਿ. ਸਕਲਨਗਰਞ੍ਚ ਜਨਪਦੋ ਚ ਧਾਤੁਮਹਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿ. ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੇ ਚ ਪਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਹਾਜਨਕਾਯੇ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ¶ ਧਾਤੁ ਹਤ੍ਥਿਕੁਮ੍ਭਤੋ ਸਤ੍ਤਤਾਲਪ੍ਪਮਾਣਂ ਵੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਧਾਤੁਪ੍ਪਦੇਸੇਹਿ ਛਨ੍ਨਂ ਵਣ੍ਣਾਨਂ ਉਦਕਧਾਰਾ ਚ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਚ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਕਣ੍ਡਮ੍ਬਮੂਲੇ ਭਗਵਤਾ ਦਸ੍ਸਿਤਪਾਟਿਹਾਰਿਯਸਦਿਸਮੇਵ ¶ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਅਹੋਸਿ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਨੇਵ ਥੇਰਾਨੁਭਾਵੇਨ, ਨ ਦੇਵਤਾਨੁਭਾਵੇਨ; ਅਪਿਚ ਖੋ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵੇਨੇਵ. ਭਗਵਾ ਕਿਰ ਧਰਮਾਨੋਵ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ – ‘‘ਮਯਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਅਨੁਰਾਧਪੁਰਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਾਭਾਗੇ ਪੁਰਿਮਕਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਮਮ ਦਕ੍ਖਿਣਕ੍ਖਕਧਾਤੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਦਿਵਸੇ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ.

‘‘ਏਵਂ ਅਚਿਨ੍ਤਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧਾ, ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਾ ਅਚਿਨ੍ਤਿਯਾ;

ਅਚਿਨ੍ਤਿਯੇ ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ, ਵਿਪਾਕੋ ਹੋਤਿ ਅਚਿਨ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿ. (ਅਪ. ਥੇਰ ੧.੧.੮੨);

ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਕਿਰ ਇਮਂ ਦੀਪਂ ਧਰਮਾਨਕਾਲੇਪਿ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਆਗਮਾਸਿ. ਪਠਮਂ – ਯਕ੍ਖਦਮਨਤ੍ਥਂ ਏਕਕੋਵ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯਕ੍ਖੇ ਦਮੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯਿ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦੀਪੇ ਸਾਸਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਰਕ੍ਖਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਦੀਪਂ ਆਵਿਜ੍ਜਿ. ਦੁਤਿਯਂ – ਮਾਤੁਲਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਨਾਗਰਾਜੂਨਂ ਦਮਨਤ੍ਥਾਯ ਏਕਕੋਵ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤੇ ਦਮੇਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ. ਤਤਿਯਂ – ਪਞ੍ਚਭਿਕ੍ਖੁਸਤਪਰਿਵਾਰੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਥੂਪਾਰਾਮਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਮਹਾਬੋਧਿਪਤਿਟ੍ਠਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਮਹਿਯਙ੍ਗਣਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਮੁਤਿਯਙ੍ਗਣਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਦੀਘਵਾਪਿਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਕਲ੍ਯਾਣਿਯਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਇਦਮਸ੍ਸ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਧਾਤੁਸਰੀਰੇਨ ਆਗਮਨਂ.

ਧਾਤੁਸਰੀਰਤੋ ¶ ਚ ਪਨਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਉਦਕਫੁਸਿਤੇਹਿ ਸਕਲਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਤਲੇ ਨ ਕੋਚਿ ਅਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ. ਏਵਮਸ੍ਸ ਤਂ ਧਾਤੁਸਰੀਰਂ ਉਦਕਫੁਸਿਤੇਹਿ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਤਲਸ੍ਸ ਪਰਿਲ਼ਾਹਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਓਤਰਿਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਮਤ੍ਥਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ ¶ . ਰਾਜਾ ਸਫਲਂ ਮਨੁਸ੍ਸਪਟਿਲਾਭਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਮਹਨ੍ਤਂ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਧਾਤੁਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਸਹ ਧਾਤੁਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨੇਨ ਮਹਾਭੂਮਿਚਾਲੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਨ ਧਾਤੁਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਭਾਤਾ ਅਭਯੋ ਨਾਮ ਰਾਜਕੁਮਾਰੋ ਪੁਰਿਸਸਹਸ੍ਸੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਬ੍ਬਜਿ. ਚੇਤਰਟ੍ਠਗਾਮਤੋ ਪਞ੍ਚ ਦਾਰਕਸਤਾਨਿ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ, ਤਥਾ ਦ੍ਵਾਰਮਣ੍ਡਲਾਦੀਹਿ ਗਾਮਕੇਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਪਞ੍ਚ ¶ ਦਾਰਕਸਤਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਅਨ੍ਤੋਨਗਰਤੋ ਚ ਬਹਿਨਗਰਤੋ ਚ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਿ ਤਿਂਸਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਪਨ ਥੂਪਸ੍ਮਿਂ ਰਾਜਾ ਚ ਰਾਜਭਾਤਿਕਾ ਚ ਦੇਵਿਯੋ ਚ ਦੇਵਨਾਗਯਕ੍ਖਾਨਮ੍ਪਿ ਵਿਮ੍ਹਯਕਰਂ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਪੂਜਂ ਅਕਂਸੁ. ਨਿਟ੍ਠਿਤਾਯ ਪਨ ਧਾਤੁਪੂਜਾਯ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇ ਧਾਤੁਵਰੇ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਮੇਘਵਨੁਯ੍ਯਾਨਮੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ.

ਤਸ੍ਮਿਂ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇ ਅਨੁਲ਼ਾ ਦੇਵੀ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਰਾਜਾ ਤਸ੍ਸਾ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਅਨੁਲ਼ਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦੇਵੀ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮਾ, ਪਬ੍ਬਾਜੇਥ ਨ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਮਾਤੁਗਾਮਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ ਕਪ੍ਪਤਿ. ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ਮਯ੍ਹਂ ਭਗਿਨੀ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੀ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਹਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦੀਪੇ ਪੁਰਿਮਕਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਬੋਧਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਭਗਵਤੋ ਸਰਸਰਂਸਿਜਾਲਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਕੇਨ ਬੋਧਿਨਾ ਇਧ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾ ਸਾਸਨਂ ਪਹਿਣੇਯ੍ਯਾਸਿ ਯਥਾ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਾ ਬੋਧਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ.

‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਰਾਜਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਅਮਚ੍ਚੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਅਰਿਟ੍ਠਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯਂ ਆਹ – ‘‘ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸਿ ਤ੍ਵਂ, ਤਾਤ, ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬੋਧਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਯ੍ਯਂ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਿਂ ਆਨੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਦੇਵ, ਸਚੇ ਮੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਅਨੁਜਾਨਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ. ‘‘ਗਚ੍ਛ, ਤਾਤ ¶ , ਥੇਰਿਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਾਹੀ’’ਤਿ. ਸੋ ਰਞ੍ਞੋ ਚ ਥੇਰਸ੍ਸ ਚ ਸਾਸਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਏਕਦਿਵਸੇਨੇਵ ਜਮ੍ਬੁਕੋਲਪਟ੍ਟਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਾਵਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍ਵਾ ਸਮੁਦ੍ਦਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਮੇਵ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਨੁਲ਼ਾਪਿ ਖੋ ਦੇਵੀ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਞ੍ਞਾਸਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਿਕਾਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦਸ ਸੀਲਾਨਿ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸੇ ਉਪਸ੍ਸਯਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਵਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ. ਅਰਿਟ੍ਠੋਪਿ ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਰਞ੍ਞੋ ਸਾਸਨਂ ਅਪ੍ਪੇਸਿ, ਏਵਞ੍ਚ ਅਵੋਚ – ‘‘ਪੁਤ੍ਤੋ ਤੇ, ਦੇਵ, ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਏਵਮਾਹ – ‘ਸਹਾਯਕਸ੍ਸ ਕਿਰ ਤੇ ਦੇਵਾਨਮ੍ਪਿਯਤਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਭਾਤੁ ਜਾਯਾ ਅਨੁਲ਼ਾ ਨਾਮ ਦੇਵੀ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮਾ ¶ , ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ ਅਯ੍ਯਂ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਿਂ ਪਹਿਣਥ, ਅਯ੍ਯਾਯੇਵ ਚ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਹਾਬੋਧਿ’’’ਨ੍ਤਿ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਿਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਅਯ੍ਯੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਭਾਤਾ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਮਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪੇਸੇਸਿ, ਦੇਵਾਨਮ੍ਪਿਯਤਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਭਾਤੁ ਜਾਯਾ ਅਨੁਲ਼ਾ ਨਾਮ ਦੇਵੀ ¶ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਞ੍ਞਾਸਤੇਹਿ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਚ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਿਕਾਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮਾ, ਤਂ ਕਿਰ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਥਾ’’ਤਿ. ਸਾ ਤਾਵਦੇਵ ਤੁਰਿਤਤੁਰਿਤਾ ਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਵਮਾਹ – ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਮਯ੍ਹਂ ਭਾਤਾ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਏਵਂ ਪਹਿਣਿ, ‘ਰਞ੍ਞੋ ਕਿਰ ਭਾਤੁ ਜਾਯਾ ਅਨੁਲ਼ਾ ਨਾਮ ਦੇਵੀ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਞ੍ਞਾਸਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਿਕਾਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮਾ ਮਯ੍ਹਂ ਆਗਮਨਂ ਉਦਿਕ੍ਖਤਿ’. ਗਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪ’’ਨ੍ਤਿ.

ਰਾਜਾ ਆਹ – ‘‘ਅਮ੍ਮ, ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਮੇ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਨਤ੍ਤਾ ਚ ਮੇ ਸੁਮਨਸਾਮਣੇਰੋ ਮਂ ਛਿਨ੍ਨਹਤ੍ਥਂ ਵਿਯ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ¶ ਗਤਾ. ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ ਤੇਪਿ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੋਕੋ ਤਵ ਮੁਖਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤਿ! ਅਲਂ, ਅਮ੍ਮ, ਮਾ ਤ੍ਵਂ ਅਗਮਾਸੀ’’ਤਿ. ‘‘ਭਾਰਿਯਂ ਮੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਾਤੁ ਵਚਨਂ; ਅਨੁਲ਼ਾਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਇਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵੁਤਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਾ ਮਂ ਪਟਿਮਾਨੇਤਿ; ਗਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਅਮ੍ਮ, ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਾਹੀ’’ਤਿ. ਕੁਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਬੋਧਿ? ਰਾਜਾ ਕਿਰ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਏਵ ਧਾਤੁਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ ਅਨਾਗਤੇ ਸੁਮਨੇ ਲਙ੍ਕਾਦੀਪਂ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਪੇਸੇਤੁਕਾਮੋ, ‘‘ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਅਸਤ੍ਥਘਾਤਾਰਹਂ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਪੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਉਪਾਯਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਮਹਾਦੇਵਂ ਨਾਮ ਅਮਚ੍ਚਂ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸੋ ਆਹ – ‘‘ਸਨ੍ਤਿ, ਦੇਵ, ਬਹੂ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਭਤ੍ਤਂ ਪਟਿਯਾਦੇਤ੍ਵਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾਵਸਾਨੇ ਸਙ੍ਘਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਤੋ ਮਹਾਬੋਧਿਨਾ ਲਙ੍ਕਾਦੀਪਂ ਨੋ’’ਤਿ? ਸਙ੍ਘੋ ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਭਾਰਂ ਅਕਾਸਿ.

ਥੇਰੋ ‘‘ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਹਾਬੋਧਿਨਾ ਲਙ੍ਕਾਦੀਪ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਕਥੇਸਿ. ਕਤਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ? ਭਗਵਾ ਕਿਰ ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਮਞ੍ਚੇ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਲਙ੍ਕਾਦੀਪੇ ਮਹਾਬੋਧਿਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਤ੍ਥਾਯ ‘‘ਅਸੋਕਮਹਾਰਾਜਾ ਮਹਾਬੋਧਿਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਦਾ ਮਹਾਬੋਧਿਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਿਣਸਾਖਾ ਸਯਮੇਵ ਛਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ – ਇਦਮੇਕਮਧਿਟ੍ਠਾਨਂ.

ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਕਾਲੇ ਚ ‘‘ਮਹਾਬੋਧਿ ਹਿਮਵਲਾਹਕਗਬ੍ਭਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ – ਇਦਂ ਦੁਤਿਯਮਧਿਟ੍ਠਾਨਂ.

‘‘ਸਤ੍ਤਮੇ ¶ ¶ ਦਿਵਸੇ ਹਿਮਵਲਾਹਕਗਬ੍ਭਤੋ ਓਰੁਯ੍ਹ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਪਤ੍ਤੇਹਿ ਚ ਫਲੇਹਿ ਚ ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਰਂਸਿਯੋ ਮੁਞ੍ਚਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ – ਇਦਂ ਤਤਿਯਮਧਿਟ੍ਠਾਨਂ.

‘‘ਥੂਪਾਰਾਮੇ ਦਕ੍ਖਿਣਕ੍ਖਕਧਾਤੁ ਚੇਤਿਯਮ੍ਹਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਦਿਵਸੇ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਕਰੋਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ – ਇਦਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ.

ਲਙ੍ਕਾਦੀਪਮ੍ਹਿਯੇਵ ਮੇ ਦੋਣਮਤ੍ਤਾ ਧਾਤੁਯੋ ਮਹਾਚੇਤਿਯਮ੍ਹਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਕਾਲੇ ¶ ਬੁਦ੍ਧਵੇਸਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ – ਇਦਂ ਪਞ੍ਚਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ.

ਰਾਜਾ ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਤੋ ਯਾਵ ਮਹਾਬੋਧਿ ਤਾਵ ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹਤ੍ਥਾਯ ਬਹੁਂ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਨੀਹਰਾਪੇਸਿ. ਤਾਵਦੇਵ ਚ ਰਞ੍ਞੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਕਮ੍ਮਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਾਰਵਣ੍ਣਂ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਤਾਤ, ਇਮਂ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਟਾਹਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਪਮਾਣਂ, ਦੇਵ, ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਤ੍ਵਮੇਵ, ਤਾਤ, ਞਤ੍ਵਾ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਦੇਵ, ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਰਿਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹਂ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿ ਨਵਹਤ੍ਥਪਰਿਕ੍ਖੇਪਂ ਪਞ੍ਚਹਤ੍ਥੁਬ੍ਬੇਧਂ ਤਿਹਤ੍ਥਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਬਹਲਂ ਹਤ੍ਥਿਸੋਣ੍ਡਪ੍ਪਮਾਣਮੁਖਵਟ੍ਟਿਂ. ਅਥ ਰਾਜਾ ਸਤ੍ਤਯੋਜਨਾਯਾਮਾਯ ਤਿਯੋਜਨਵਿਤ੍ਥਾਰਾਯ ਮਹਤਿਯਾ ਸੇਨਾਯ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਰਿਯਸਙ੍ਘਮਾਦਾਯ ਮਹਾਬੋਧਿਸਮੀਪਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਸੇਨਾ ਸਮੁਸ੍ਸਿਤਧਜਪਟਾਕਂ ਨਾਨਾਰਤਨਵਿਚਿਤ੍ਤਂ ਅਨੇਕਾਲਙ੍ਕਾਰਪਅਮਣ੍ਡਿਤਂ ਨਾਨਾਵਿਧਕੁਸੁਮਸਮਾਕਿਣ੍ਣਂ ਅਨੇਕਤੂਰਿਯਸਙ੍ਘੁਟ੍ਠਂ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿ. ਰਾਜਾ ਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਤੇ ਗਣਪਾਮੋਕ੍ਖੇ ਮਹਾਥੇਰੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਪਤ੍ਤਾਭਿਸੇਕਾਨਂ ਰਾਜੂਨਂ ਸਹਸ੍ਸੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਮਹਾਬੋਧਿਞ੍ਚ ਪਰਿਵਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬੋਧਿਮੂਲੇ ਠਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਉਲ੍ਲੋਕੇਸਿ. ਮਹਾਬੋਧਿਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧਞ੍ਚ ਦਕ੍ਖਿਣਮਹਾਸਾਖਾਯ ਚਤੁਹਤ੍ਥਪ੍ਪਮਾਣਪ੍ਪਦੇਸਞ੍ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਅਗਮਾਸਿ.

ਰਾਜਾ ਤਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜੋ ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤੁਟ੍ਠੋ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਰਜ੍ਜੇਨ ਪੂਜੇਮੀ’’ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਵਤ੍ਵਾ ਅਭਿਸੇਕਂ ਅਦਾਸਿ. ਤਤੋ ¶ ਪੁਪ੍ਫਗਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ¶ ਠਤ੍ਵਾ ਸਚ੍ਚਵਚਨਕਿਰਿਯਾਯ ਬੋਧਿਂ ਗਣ੍ਹਿਤੁਕਾਮੋ ਭੂਮਿਤੋ ਯਾਵ ਮਹਾਬੋਧਿਸ੍ਸ ਦਕ੍ਖਿਣਸਾਖਾ ਤਾਵ ਉਚ੍ਚਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯਪੀਠਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹਂ ਠਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਰਤਨਪੀਠਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਸੁਵਣ੍ਣਤੁਲਿਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮਨੋਸਿਲਾਯ ਲੇਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਦਿ ਮਹਾਬੋਧਿਨਾ ਲਙ੍ਕਾਦੀਪੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ, ਯਦਿ ਚਾਹਂ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਨਿਬ੍ਬੇਮਤਿਕੋ ਭਵੇਯ੍ਯਂ, ਮਹਾਬੋਧਿ ¶ ਸਯਮੇਵ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹੇ ਓਰੁਯ੍ਹ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੂ’’ਤਿ ਸਚ੍ਚਵਚਨਕਿਰਿਯਮਕਾਸਿ. ਸਹ ਸਚ੍ਚਕਿਰਿਯਾਯ ਬੋਧਿਸਾਖਾ ਮਨੋਸਿਲਾਯ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਛਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕਲਲਪੂਰਸ੍ਸ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਉਬ੍ਬੇਧੇਨ ਦਸਹਤ੍ਥੋ ਖਨ੍ਧੋ ਹੋਤਿ ਚਤੁਹਤ੍ਥਾ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਸਾਖਾ ਪਞ੍ਚਹਿਯੇਵ ਫਲੇਹਿ ਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਾ, ਖੁਦ੍ਦਕਸਾਖਾਨਂ ਪਨ ਸਹਸ੍ਸਂ. ਅਥ ਰਾਜਾ ਮੂਲਲੇਖਾਯ ਉਪਰਿ ਤਿਵਙ੍ਗੁਲਪ੍ਪਦੇਸੇ ਅਞ੍ਞਂ ਲੇਖਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿ. ਤਤੋ ਤਾਵਦੇਵ ਪੁਪ੍ਫੁਲ਼ਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਸ ਮਹਾਮੂਲਾਨਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਂਸੁ. ਪੁਨ ਉਪਰੂਪਰਿ ਤਿਵਙ੍ਗੁਲੇ ਤਿਵਙ੍ਗੁਲੇ ਅਞ੍ਞਾ ਨਵ ਲੇਖਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿ. ਤਾਹਿਪਿ ਦਸ ਦਸ ਪੁਪ੍ਫੁਲ਼ਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨਵੁਤਿ ਮੂਲਾਨਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਂਸੁ. ਪਠਮਕਾ ਦਸ ਮਹਾਮੂਲਾ ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ. ਇਤਰੇਪਿ ਗਵਕ੍ਖਜਾਲਸਦਿਸਂ ਅਨੁਸਿਬ੍ਬਨ੍ਤਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ. ਏਤ੍ਤਕਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਰਾਜਾ ਰਤਨਪੀਠਮਤ੍ਥਕੇ ਠਿਤੋਯੇਵ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਮਹਾਨਾਦਂ ਨਦਿ. ਅਨੇਕਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਾਧੁਕਾਰਮਕਂਸੁ. ਸਕਲਰਾਜਸੇਨਾ ਉਨ੍ਨਾਦਿਨੀ ਅਹੋਸਿ. ਚੇਲੁਕ੍ਖੇਪਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਵਤ੍ਤਯਿਂਸੁ. ਭੂਮਟ੍ਠਕਦੇਵੇ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾ ਦੇਵਾ ¶ ਤਾਵ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਪਵਤ੍ਤਯਿਂਸੁ. ਰਞ੍ਞੋ ਇਮਂ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੀਤਿਯਾ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਫੁਟਸਰੀਰਸ੍ਸ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਸ੍ਸੇਵ ਮਹਾਬੋਧਿ ਮੂਲਸਤੇਨ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਦਸ ਮਹਾਮੂਲਾਨਿ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹਤਲਂ ਆਹਚ੍ਚ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਅਵਸੇਸਾਨਿ ਨਵੁਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਮੂਲਾਨਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਵਡ੍ਢਨਕਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕਲਲੇ ਓਰੁਯ੍ਹ ਠਿਤਾਨਿ.

ਏਵਂ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਮਤ੍ਤੇ ਮਹਾਬੋਧਿਮ੍ਹਿ ਮਹਾਪਥਵੀ ਚਲਿ. ਆਕਾਸੇ ਦੇਵਦੁਨ੍ਦੁਭਿਯੋ ਫਲਿਂਸੁ. ਪਬ੍ਬਤਾਨਂ ਨਚ੍ਚੇਹਿ ਦੇਵਾਨਂ ਸਾਧੁਕਾਰੇਹਿ ਯਕ੍ਖਾਨਂ ਹਿਙ੍ਕਾਰੇਹਿ ਅਸੁਰਾਨਂ ਥੁਤਿਜਪ੍ਪੇਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਅਪ੍ਫੋਟਨੇਹਿ ਮੇਘਾਨਂ ਗਜ੍ਜਿਤੇਹਿ ਚਤੁਪ੍ਪਦਾਨਂ ਰਵੇਹਿ ਪਕ੍ਖੀਨਂ ਰੁਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬਤਾਲ਼ਾਵਚਰਾਨਂ ¶ ਸਕਸਕਪਟਿਭਾਨੇਹਿ ਪਥਵੀਤਲਤੋ ਯਾਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਤਾਵ ਏਕਕੋਲਾਹਲਂ ਏਕਨਿਨ੍ਨਾਦਂ ਅਹੋਸਿ. ਪਞ੍ਚਸੁ ਸਾਖਾਸੁ ਫਲਤੋ ਫਲਤੋ ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਰਂਸਿਯੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਸਕਲਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਰਤਨਗੋਪਾਨਸੀਵਿਨਦ੍ਧਂ ਵਿਯ ਕੁਰੁਮਾਨਾ ਯਾਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਿਂਸੁ. ਤਂ ਖਣਤੋ ਚ ਪਨ ਪਭੁਤਿ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਮਹਾਬੋਧਿ ਹਿਮਵਲਾਹਕਗਬ੍ਭਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਨ ਕੋਚਿ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਰਾਜਾ ਰਤਨਪੀਠਤੋ ਓਰੁਯ੍ਹ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਮਹਾਬੋਧਿਪੂਜਂ ਕਾਰੇਸਿ. ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਹਿ ਹਿਮਾ ਚ ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਰਂਸਿਯੋ ਚ ਆਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬੋਧਿਮੇਵ ਪਵਿਸਿਂਸੁ. ਵਿਗਤਹਿਮਵਲਾਹਕੇ ਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੇ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਗਬ੍ਭੇ ਮਹਾਬੋਧਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਖਨ੍ਧਸਾਖਾਪਸਾਖੋ ¶ ਪਞ੍ਚਫਲਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤੋ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਵ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ. ਰਾਜਾ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤੇਹਿ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇਹਿ ਸਞ੍ਜਾਤਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜੋ ‘‘ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਰਜ੍ਜੇਨ ਤਰੁਣਮਹਾਬੋਧਿਂ ਪੂਜੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਭਿਸੇਕਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਮਹਾਬੋਧਿਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਅਟ੍ਠਾਸਿ.

ਮਹਾਬੋਧਿ ¶ ਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਿਕਪਵਾਰਣਾਦਿਵਸੇ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਪਠਮਂ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ. ਤਤੋ ਹਿਮਗਬ੍ਭਸਤ੍ਤਾਹਂ ਅਭਿਸੇਕਸਤ੍ਤਾਹਞ੍ਚ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਉਪੋਸਥਦਿਵਸੇ ਰਾਜਾ ਏਕਦਿਵਸੇਨੇਵ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਿਕਜੁਣ੍ਹਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸੇ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਪਾਚੀਨਮਹਾਸਾਲਮੂਲੇ ਠਪੇਸਿ. ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਦਿਵਸਤੋ ਸਤ੍ਤਰਸਮੇ ਦਿਵਸੇ ਮਹਾਬੋਧਿਸ੍ਸ ਅਭਿਨਵਙ੍ਕੁਰਾ ਪਾਤੁਰਹੇਸੁਂ. ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾਪਿ ਪਸਨ੍ਨੋ ਰਾਜਾ ਪੁਨ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਰਜ੍ਜੇਨ ਪੂਜੇਨ੍ਤੋ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਾਭਿਸੇਕਮਦਾਸਿ. ਤਦਾ ਸੁਮਨਸਾਮਣੇਰੋ ਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮਦਿਵਸੇ ਧਾਤੁਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਗਤੋ ਮਹਾਬੋਧਿਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤਿਕਛਣਪੂਜਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਏਵਂ ਮਹਾਬੋਧਿਮਣ੍ਡਤੋ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤੇ ਠਪਿਤਂ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਆਹ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਅਮ੍ਮ, ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਾਹੀ’’ਤਿ. ਸਾ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ.

ਰਾਜਾ ਮਹਾਬੋਧਿਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਦੇਵਤਾਕੁਲਾਨਿ, ਅਟ੍ਠ ਅਮਚ੍ਚਕੁਲਾਨਿ, ਅਟ੍ਠ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲਾਨਿ, ਅਟ੍ਠ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਯਕੁਲਾਨਿ, ਅਟ੍ਠ ਗੋਪਕਕੁਲਾਨਿ, ਅਟ੍ਠ ਤਰਚ੍ਛਕੁਲਾਨਿ, ਅਟ੍ਠ ਚ ਕਾਲਿਙ੍ਗਕੁਲਾਨਿ ਦਤ੍ਵਾ ਉਦਕਸਿਞ੍ਚਨਤ੍ਥਾਯ ਚ ਅਟ੍ਠ ਸੁਵਣ੍ਣਘਟੇ, ਅਟ੍ਠ ਚ ਰਜਤਘਟੇ ਦਤ੍ਵਾ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਵਾਰੇਨ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ¶ ਗਙ੍ਗਾਯ ਨਾਵਂ ¶ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਸਯਮ੍ਪਿ ਨਗਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਵਿਜ੍ਝਾਟਵਿਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਸਤ੍ਤਹਿ ਦਿਵਸੇਹਿ ਤਾਮਲਿਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਦੇਵਨਾਗਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਲ਼ਾਰਂ ਮਹਾਬੋਧਿਪੂਜਂ ਅਕਂਸੁ. ਰਾਜਾਪਿ ਸਮੁਦ੍ਦਤੀਰੇ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਮਹਾਰਜ੍ਜਂ ਅਦਾਸਿ. ਇਦਮਸ੍ਸ ਤਤਿਯਂ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਰਜ੍ਜਸਮ੍ਪਦਾਨਂ ਹੋਤਿ.

ਏਵਂ ਮਹਾਰਜ੍ਜੇਨ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ਮਾਗਸਿਰਮਾਸਸ੍ਸ ਪਠਮਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸੇ ਅਸੋਕੋ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਗਲਪ੍ਪਮਾਣਂ ਉਦਕਂ ਓਰੁਯ੍ਹ ਨਾਵਾਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਿਮ੍ਪਿ ਸਪਰਿਵਾਰਂ ਨਾਵਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਅਰਿਟ੍ਠਂ ਅਮਚ੍ਚਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਅਹਂ, ਤਾਤ, ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਰਜ੍ਜੇਨ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ਗਲਪ੍ਪਮਾਣਂ ਉਦਕਂ ਓਰੁਯ੍ਹ ਮਮ ਸਹਾਯਕਸ੍ਸ ਪੇਸੇਸਿਂ, ਸੋਪਿ ਏਵਮੇਵ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਪੂਜੇਤੂ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਸਹਾਯਕਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ‘‘ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਤਰੇ, ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਰਸਰਂਸਿਜਾਲਂ ਵਿਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤੋ ਮਹਾਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਸ੍ਸੂਨਿ ਪਵਤ੍ਤਯਮਾਨੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਸਾਪਿ ਖੋ ਮਹਾਬੋਧਿਸਮਾਰੂਲ਼੍ਹਾ ਨਾਵਾ ਪਸ੍ਸਤੋ ਪਸ੍ਸਤੋ ਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਤਲਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਾ. ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇਪਿ ਸਮਨ੍ਤਾ ਯੋਜਨਂ ਵੀਚਿਯੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ; ਪਞ੍ਚ ਵਣ੍ਣਾਨਿ ਪਦੁਮਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਿਤਾਨਿ; ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਦਿਬ੍ਬਾਨਿ ਤੂਰਿਯਾਨਿ ਪਵਜ੍ਜਿਂਸੁ; ਆਕਾਸੇ ਜਲਜਥਲਜਰੁਕ੍ਖਾਦਿਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਾਹਿ ਦੇਵਤਾਹਿ ਪਵਤ੍ਤਿਤਾ ਅਤਿਵਿਯ ਉਲ਼ਾਰਾ ਪੂਜਾ ਅਹੋਸਿ. ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੀਪਿ ਸੁਪਣ੍ਣਰੂਪੇਨ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇ ਨਾਗਕੁਲਾਨਿ ਸਨ੍ਤਾਸੇਸਿ. ਤੇ ਚ ਉਤ੍ਰਸ੍ਤਰੂਪਾ ਨਾਗਾ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਂ ਵਿਭੂਤਿਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਿਂ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਨਾਗਭਵਨਂ ਅਤਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ¶ ਨਾਗਰਜ੍ਜੇਨ ¶ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਨਾਵਾਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ. ਤਂਦਿਵਸਮੇਵ ਨਾਵਾ ਜਮ੍ਬੁਕੋਲਪਟ੍ਟਨਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਸੋਕਮਹਾਰਾਜਾਪਿ ਮਹਾਬੋਧਿਵਿਯੋਗਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਕਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਰੋਦਿਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਦਸ੍ਸਨਵਿਸਯਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਿ.

ਦੇਵਾਨਮ੍ਪਿਯਤਿਸ੍ਸੋ ਮਹਾਰਾਜਾਪਿ ਖੋ ਸੁਮਨਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਵਚਨੇਨ ਮਾਗਸਿਰਮਾਸਸ੍ਸ ਪਠਮਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸਤੋ ਪਭੁਤਿ ਉਤ੍ਤਰਦ੍ਵਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਜਮ੍ਬੁਕੋਲਪਟ੍ਟਨਂ ਤਾਵ ਮਗ੍ਗਂ ਸੋਧਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਨਦਿਵਸੇ ਉਤ੍ਤਰਦ੍ਵਾਰਸਮੀਪੇ ਸਮੁਦ੍ਦਸਾਲਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਠਿਤੋਯੇਵ ਤਾਯ ਵਿਭੂਤਿਯਾ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂਯੇਵ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ¶ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤੁਟ੍ਠਮਾਨਸੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣੇਹਿ ਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਓਕਿਰਾਪੇਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰੇ ਪੁਪ੍ਫਅਗ੍ਘਿਯਾਨਿ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਏਕਾਹੇਨੇਵ ਜਮ੍ਬੁਕੋਲਪਟ੍ਟਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਤਾਲ਼ਾਵਚਰਪਰਿਵੁਤੋ ਪੁਪ੍ਫਧੂਮਗਨ੍ਧਵਾਸਾਦੀਹਿ ਪੂਜਯਮਾਨੋ ਗਲਪ੍ਪਮਾਣਂ ਉਦਕਂ ਓਰੁਯ੍ਹ ‘‘ਆਗਤੋ ਵਤਰੇ, ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਰਸਰਂਸਿਜਾਲਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਕੋ ਮਹਾਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਮਙ੍ਗੇ ਸਿਰਸ੍ਮਿਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤੇਹਿ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕੁਲੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮੁਦ੍ਦਤੋ ਪਚ੍ਚੁਤ੍ਤਰਿਤ੍ਵਾ ਸਮੁਦ੍ਦਤੀਰੇ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤੀਣਿ ਦਿਵਸਾਨਿ ਸਕਲਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਰਜ੍ਜੇਨ ਪੂਜੇਸਿ, ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕੁਲਾਨਂ ਰਜ੍ਜਂ ਵਿਚਾਰੇਸਿ. ਅਥ ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਦਿਵਸੇ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਆਦਾਯ ਉਲ਼ਾਰਂ ਪੂਜਂ ਕੁਰੁਮਾਨੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਅਨੁਰਾਧਪੁਰਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਅਨੁਰਾਧਪੁਰੇਪਿ ਮਹਾਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਾਤੁਦ੍ਦਸੀਦਿਵਸੇ ਵਡ੍ਢਮਾਨਕਚ੍ਛਾਯਾਯ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਉਤ੍ਤਰਦ੍ਵਾਰੇਨ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਨਗਰਮਜ੍ਝੇਨ ਅਤਿਹਰਨ੍ਤੋ ¶ ਦਕ੍ਖਿਣਦ੍ਵਾਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਖਿਣਦ੍ਵਾਰਤੋ ਪਞ੍ਚਧਨੁਸਤਿਕੇ ਠਾਨੇ ਯਤ੍ਥ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ, ਪੁਰਿਮਕਾ ਚ ਤਯੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ, ਯਤ੍ਥ ਕਕੁਸਨ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਮਹਾਸਿਰੀਸਬੋਧਿ, ਕੋਨਾਗਮਨਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਉਦੁਮ੍ਬਰਬੋਧਿ, ਕਸ੍ਸਪਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਚ ਨਿਗ੍ਰੋਧਬੋਧਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਹਾਮੇਘਵਨੁਯ੍ਯਾਨਸ੍ਸ ਤਿਲਕਭੂਤੇ ਸੁਮਨਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਵਚਨੇਨ ਪਠਮਮੇਵ ਕਤਭੂਮਿਪਰਿਕਮ੍ਮੇ ਰਾਜਵਤ੍ਥੁਦ੍ਵਾਰਕੋਟ੍ਠਕਟ੍ਠਾਨੇ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ.

ਕਥਂ? ਤਾਨਿ ਕਿਰ ਬੋਧਿਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤਾਨਿ ਸੋਲ਼ਸ ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕੁਲਾਨਿ ਰਾਜਵੇਸਂ ਗਣ੍ਹਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਦੋਵਾਰਿਕਵੇਸਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਸੋਲ਼ਸ ਕੁਲਾਨਿ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਓਰੋਪਯਿਂਸੁ. ਮਹਾਬੋਧਿ ਤੇਸਂ ਹਤ੍ਥਤੋ ਮੁਤ੍ਤਸਮਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਅਸੀਤਿਹਤ੍ਥਪ੍ਪਮਾਣਂ ਵੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਰਂਸਿਯੋ ਮੁਞ੍ਚਿ. ਰਂਸਿਯੋ ਸਕਲਦੀਪਂ ਪਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਆਹਚ੍ਚ ਅਟ੍ਠਂਸੁ. ਮਹਾਬੋਧਿਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਞ੍ਜਾਤਪ੍ਪਸਾਦਾਨਿ ਦਸਪੁਰਿਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਵਿਪਸ੍ਸਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ. ਯਾਵ ਸੂਰਿਯਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾ ਮਹਾਬੋਧਿ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਿਤੇ ਪਨ ¶ ਸੂਰਿਯੇ ਰੋਹਿਣਿਨਕ੍ਖਤ੍ਤੇਨ ਪਥਵਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਸਹ ਬੋਧਿਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾ ਉਦਕਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪਥਵੀ ਅਕਮ੍ਪਿ. ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਚ ਪਨ ਮਹਾਬੋਧਿ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਹਿਮਗਬ੍ਭੇ ਸਨ੍ਨਿਸੀਦਿ. ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਸਤ੍ਤਮੇ ¶ ਦਿਵਸੇ ਵਿਗਤਵਲਾਹਕਂ ਨਭਂ ਅਹੋਸਿ. ਛਬ੍ਬਣ੍ਣਰਂਸਿਯੋ ਜਲਨ੍ਤਾ ਵਿਪ੍ਫੁਰਨ੍ਤਾ ਨਿਚ੍ਛਰਿਂਸੁ. ਮਹਾਬੋਧਿਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧੋ ਚ ਸਾਖਾਯੋ ਚ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ¶ ਚ ਪਞ੍ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ ਦਸ੍ਸਿਂਸੁ. ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਚ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੀ ਚ ਰਾਜਾ ਚ ਸਪਰਿਵਾਰਾ ਮਹਾਬੋਧਿਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਅਗਮਂਸੁ. ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਚ ਸਬ੍ਬੇ ਦੀਪਵਾਸਿਨੋ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੁ. ਤੇਸਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਨਂਯੇਵ ਉਤ੍ਤਰਸਾਖਤੋ ਏਕਂ ਫਲਂ ਪਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਸਾਖਤੋ ਮੁਚ੍ਚਿ. ਥੇਰੋ ਹਤ੍ਥਂ ਉਪਨਾਮੇਸਿ. ਫਲਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਂ ਥੇਰੋ ‘‘ਰੋਪਯ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਅਦਾਸਿ. ਰਾਜਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸੁਵਣ੍ਣਕਟਾਹੇ ਮਧੁਰਪਂਸੁਂ ਆਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਕਲਲਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬੋਧਿਆਸਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਸਿ. ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਨਂਯੇਵ ਚਤੁਹਤ੍ਥਪ੍ਪਮਾਣਾ ਅਟ੍ਠ ਤਰੁਣਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਾ ਉਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਤਰੁਣਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖੇ ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤੇਨ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਸੇਕਂ ਅਦਾਸਿ. ਤਤੋ ਏਕਂ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਂ ਆਗਮਨਕਾਲੇ ਮਹਾਬੋਧਿਨਾ ਪਠਮਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਕਾਸੇ ਜਮ੍ਬੁਕੋਲਪਟ੍ਟਨੇ ਰੋਪਯਿਂਸੁ, ਏਕਂ ਤਵਕ੍ਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਗਾਮਦ੍ਵਾਰੇ, ਏਕਂ ਥੂਪਾਰਾਮੇ, ਏਕਂ ਇਸ੍ਸਰਨਿਮ੍ਮਾਨਵਿਹਾਰੇ, ਏਕਂ ਪਠਮਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨੇ, ਏਕਂ ਚੇਤਿਯਪਬ੍ਬਤੇ, ਏਕਂ ਰੋਹਣਜਨਪਦਮ੍ਹਿ ਕਾਜਰਗਾਮੇ, ਏਕਂ ਰੋਹਣਜਨਪਦਮ੍ਹਿਯੇਵ ਚਨ੍ਦਨਗਾਮੇ. ਇਤਰੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਫਲਾਨਂ ਬੀਜੇਹਿ ਜਾਤੇ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸ ਬੋਧਿਤਰੁਣੇ ਯੋਜਨਿਯਆਰਾਮੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ.

ਏਵਂ ਪੁਤ੍ਤਨਤ੍ਤੁਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਸਮਨ੍ਤਾ ਦੀਪਵਾਸੀਨਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਧਜਭੂਤੇ ਮਹਾਬੋਧਿਮ੍ਹਿ ¶ ਅਨੁਲ਼ਾ ਦੇਵੀ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਞ੍ਞਾਸਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਿਕਾਸਤੇਹੀਤਿ ਮਾਤੁਗਾਮਸਹਸ੍ਸੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਙ੍ਘਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਿਯਾ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਸਪਰਿਵਾਰਾ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ. ਅਰਿਟ੍ਠੋਪਿ ਖੋ ਰਞ੍ਞੋ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਪੁਰਿਸਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਸਪਰਿਵਾਰੋ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ.

ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਰਾਜਾ ਮਹਾਬੋਧਿਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਥੂਪਾਰਾਮਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਲੋਹਪਾਸਾਦਟ੍ਠਾਨਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਾ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਅਭਿਹਰਿਂਸੁ. ਰਾਜਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਅਦਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਲੋਹਪਾਸਾਦਟ੍ਠਾਨਂ ਪੂਜੇਸਿ. ਪੁਪ੍ਫੇਸੁ ਭੂਮਿਯਂ ਪਤਿਤਮਤ੍ਤੇਸੁ ਮਹਾਭੂਮਿਚਾਲੋ ਅਹੋਸਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭੂਮਿ ਚਲਿਤਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਇਸ੍ਮਿਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਓਕਾਸੇ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਨਾਗਤੇ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਰਾਜਾ ¶ ਪੁਨ ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਮ੍ਬਙ੍ਗਣਟ੍ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਗਨ੍ਧਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਤਿਮਧੁਰਰਸਂ ਏਕਂ ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਂ ਆਹਰੀਯਿਤ੍ਥ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਅਦਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ¶ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਂ ਏਤ੍ਥੇਵ ਰੋਪੇਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਰਾਜਾ ਤਂ ਅਮ੍ਬਟ੍ਠਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਉਦਕਂ ਆਸਿਞ੍ਚਿ. ਸਹ ਅਮ੍ਬਬੀਜਰੋਪਨੇਨ ਪਥਵੀ ਅਕਮ੍ਪਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਥਵੀ ਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਓਕਾਸੇ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਨਾਗਤੇ ‘ਅਮ੍ਬਙ੍ਗਣਂ’ ਨਾਮ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਟ੍ਠਾਨਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਰਾਜਾ ਤਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠ ਪੁਪ੍ਫਮੁਟ੍ਠਿਯੋ ਓਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਮਹਾਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਾ ਚਮ੍ਪਕਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਅਭਿਹਰਿਂਸੁ. ਤਾਨਿ ਰਾਜਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਦਾਸਿ. ਥੇਰੋ ਮਹਾਚੇਤਿਯਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਪੂਜੇਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿ. ਤਾਵਦੇਵ ਮਹਾਪਥਵੀ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪਿ. ਰਾਜਾ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਥਵੀ ਕਮ੍ਪਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਓਕਾਸੇ ਅਨਾਗਤੇ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਸਦਿਸੋ ਮਹਾਥੂਪੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ¶ ਪੁਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਹਮੇਵ ਕਰੋਮਿ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ. ‘‘ਅਲਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਞ੍ਞਂ ਬਹੁਕਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪਨ ਨਤ੍ਤਾ ਦੁਟ੍ਠਗਾਮਣੀ ਅਭਯੋ ਨਾਮ ਕਾਰੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਅਥ ਰਾਜਾ ‘‘ਸਚੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਯ੍ਹਂ ਨਤ੍ਤਾ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਤਂਯੇਵ ਮਯਾ’’ਤਿ ਦ੍ਵਾਦਸਹਤ੍ਥਂ ਪਾਸਾਣਤ੍ਥਮ੍ਭਂ ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਦੇਵਾਨਮ੍ਪਿਯਤਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਨਤ੍ਤਾ ਦੁਟ੍ਠਗਾਮਣੀ ਅਭਯੋ ਨਾਮ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਥੂਪਂ ਕਰੋਤੂ’’ਤਿ ਅਕ੍ਖਰਾਨਿ ਲਿਖਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਾਸਨਂ; ਮੂਲਾਨਿ ਪਨਸ੍ਸ ਨ ਤਾਵ ਓਤਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਕਦਾ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ ਮੂਲਾਨਿ ਓਤਿਣ੍ਣਾਨਿ ਨਾਮ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਯਦਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਕਾਨਂ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਜਾਤੋ ਦਾਰਕੋ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਮ੍ਹਿਯੇਵ ਵਿਨਯਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪੇ ਵਾਚੇਸ੍ਸਤਿ, ਤਦਾ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਮੂਲਾਨਿ ਓਤਿਣ੍ਣਾਨਿ ਨਾਮ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਦਿਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ? ‘‘ਅਤ੍ਥਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਹਾਅਰਿਟ੍ਠੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਟਿਬਲੋ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਕਮ੍ਮੇ’’ਤਿ. ‘‘ਮਯਾ ਏਤ੍ਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਿਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਮਣ੍ਡਪਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਰਾਜਾ ਮੇਘਵਣ੍ਣਾਭਯਸ੍ਸ ਅਮਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਰਿਵੇਣਟ੍ਠਾਨੇ ਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਲੇ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਮਹਾਰਾਜੇਨ ਕਤਮਣ੍ਡਪਪ੍ਪਕਾਰਂ ਰਾਜਾਨੁਭਾਵੇਨ ਮਣ੍ਡਪਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਤਾਲ਼ਾਵਚਰੇ ਸਕਸਕਸਿਪ੍ਪੇਸੁ ਪਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਮੂਲਾਨਿ ਓਤਰਨ੍ਤਾਨਿ ¶ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਨੇਕਪੁਰਿਸਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵੁਤੋ ਥੂਪਾਰਾਮਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ.

ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਥੂਪਾਰਾਮੇ ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੁ. ਮਹਾਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਆਸਨਂ ਦਕ੍ਖਿਣਾਭਿਮੁਖਂ ¶ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮਹਾਅਰਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾਸਨਂ ਉਤ੍ਤਰਾਭਿਮੁਖਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਮਹਾਅਰਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰੋ ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੇਨ ਅਜ੍ਝਿਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨੁਰੂਪੇਨ ਪਤ੍ਤਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਧਮ੍ਮਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਪਮੁਖਾ ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿ ਮਹਾਥੇਰਾ ਧਮ੍ਮਾਸਨਂ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ¶ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ. ਰਞ੍ਞੋਪਿ ਕਨਿਟ੍ਠਭਾਤਾ ਮਤ੍ਤਾਭਯਤ੍ਥੇਰੋ ਨਾਮ ‘‘ਧੁਰਗ੍ਗਾਹੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਹਾਅਰਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾਸਨਮੇਵ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਅਵਸੇਸਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਰਾਜਿਕਾ ਚ ਪਰਿਸਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਾਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ.

ਅਥਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਅਰਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰੋ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਮੂਲੇਤਿ ਵਿਨਯਨਿਦਾਨਂ ਅਭਾਸਿ. ਭਾਸਿਤੇ ਚ ਪਨਾਯਸ੍ਮਤਾ ਅਰਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵਿਨਯਨਿਦਾਨੇ ਆਕਾਸਂ ਮਹਾਵਿਰਵਂ ਰਵਿ. ਅਕਾਲਵਿਜ੍ਜੁਲਤਾ ਨਿਚ੍ਛਰਿਂਸੁ. ਦੇਵਤਾ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਅਦਂਸੁ. ਮਹਾਪਥਵੀ ਉਦਕਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪਿ. ਏਵਂ ਅਨੇਕੇਸੁ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇਸੁ ਵਤ੍ਤਮਾਨੇਸੁ ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਰਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰੋ ਮਹਾਮਹਿਨ੍ਦਪਮੁਖੇਹਿ ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿਯਾ ਪਚ੍ਚੇਕਗਣੀਹਿ ਖੀਣਾਸਵਮਹਾਥੇਰੇਹਿ ਤਦਞ੍ਞੇਹਿ ਚ ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਪਰਿਵੁਤੋ ਪਠਮਕਤ੍ਤਿਕਪਵਾਰਣਾਦਿਵਸੇ ਥੂਪਾਰਾਮਵਿਹਾਰਮਜ੍ਝੇ ਸਤ੍ਥੁ ਕਰੁਣਾਗੁਣਦੀਪਕਂ ਭਗਵਤੋ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠਿਕਰਾਨਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਵਚੀਕਮ੍ਮਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਵਿਨਯਨਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਪਕਾਸੇਸਿ. ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਚ ਯਾਵਤਾਯੁਕਂ ਤਿਟ੍ਠਮਾਨੋ ਬਹੂਨਂ ਵਾਚੇਤ੍ਵਾ ਬਹੂਨਂ ਹਦਯੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ. ਤੇਪਿ ਖੋ ਮਹਾਮਹਿਨ੍ਦਪ੍ਪਮੁਖਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਾਗਮੇ –

‘‘ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿ ¶ ਮਹਾਥੇਰਾ, ਧੁਰਗ੍ਗਾਹਾ ਸਮਾਗਤਾ;

ਪਚ੍ਚੇਕਗਣਿਨੋ ਸਬ੍ਬੇ, ਧਮ੍ਮਰਾਜਸ੍ਸ ਸਾਵਕਾ.

‘‘ਖੀਣਾਸਵਾ ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਤੇਵਿਜ੍ਜਾ ਇਦ੍ਧਿਕੋਵਿਦਾ;

ਉਤ੍ਤਮਤ੍ਥਮਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਅਨੁਸਾਸਿਂਸੁ ਰਾਜਿਨੋ.

‘‘ਆਲੋਕਂ ਦਸ੍ਸਯਿਤ੍ਵਾਨ, ਓਭਾਸੇਤ੍ਵਾ ਮਹਿਂ ਇਮਂ;

ਜਲਿਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਵ, ਨਿਬ੍ਬਾਯਿਂਸੁ ਮਹੇਸਯੋ’’.

ਤੇਸਂ ¶ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਅਪਰਭਾਗੇ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਤੇਸਂ ਥੇਰਾਨਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾ ਤਿਸ੍ਸਦਤ੍ਤਕਾਲ਼ਸੁਮਨ-ਦੀਘਸੁਮਨਾਦਯੋ ਚ ਮਹਾਅਰਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾਨਂ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾ ਚਾਤਿ ਏਵਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾ ਇਮਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ ਯਾਵਜ੍ਜਤਨਾ ਆਨੇਸੁਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ –

‘‘ਤਤਿਯਸਙ੍ਗਹਤੋ ਪਨ ਉਦ੍ਧਂ ਇਮਂ ਦੀਪਂ ਮਹਿਨ੍ਦਾਦੀਹਿ ਆਭਤਂ, ਮਹਿਨ੍ਦਤੋ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਞ੍ਚਿ ¶ ਕਾਲਂ ਅਰਿਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰਾਦੀਹਿ ਆਭਤਂ, ਤਤੋ ਯਾਵਜ੍ਜਤਨਾ ਤੇਸਂਯੇਵ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਪਰਮ੍ਪਰਭੂਤਾਯ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਆਭਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਕਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ? ਯੇਸਂ ਪਾਲ਼ਿਤੋ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਅਨੂਨਂ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਮਣਿਘਟੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤੇਲਮਿਵ ਈਸਕਮ੍ਪਿ ਨ ਪਗ੍ਘਰਤਿ, ਏਵਰੂਪੇਸੁ ਅਧਿਮਤ੍ਤਸਤਿ-ਗਤਿ-ਧਿਤਿ-ਮਨ੍ਤੇਸੁ ਲਜ੍ਜੀਸੁ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਕੇਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮੇਸੁ ਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਨਯਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਤ੍ਥਂ ਵਿਨਯਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਆਨਿਸਂਸਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਵਿਨਯੋ ਪਰਿਯਾਪੁਣਿਤਬ੍ਬੋ.

ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਵਿਨਯਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਆਨਿਸਂਸੋ – ਵਿਨਯਪਰਿਯਤ੍ਤਿਕੁਸਲੋ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਾਸਨੇ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਦ੍ਧਾਨਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਮਾਤਾਪਿਤੁਟ੍ਠਾਨਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਤਦਾਯਤ੍ਤਾ ਹਿ ਨੇਸਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਵਤ੍ਤਾਨੁਵਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਆਚਾਰਗੋਚਰਕੁਸਲਤਾ. ਅਪਿ ਚਸ੍ਸ ਵਿਨਯਪਰਿਯਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਸੁਗੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਸੁਰਕ੍ਖਿਤੋ; ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਕਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਟਿਸਰਣਂ ਹੋਤਿ; ਵਿਸਾਰਦੋ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਵੋਹਰਤਿ; ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੇ ਸਹਧਮ੍ਮੇਨ ਸੁਨਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ; ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਯਾ ¶ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ – ‘‘ਪਞ੍ਚਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਨਿਸਂਸਾ ਵਿਨਯਧਰੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ; ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਸੁਗੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਸੁਰਕ੍ਖਿਤੋ…ਪੇ… ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਯਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਰਿ. ੩੨੫).

ਯੇ ਚਾਪਿ ਸਂਵਰਮੂਲਕਾ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤਾ, ਵਿਨਯਧਰੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤੇਸਂ ਦਾਯਾਦੋ; ਵਿਨਯਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ – ‘‘ਵਿਨਯੋ ਸਂਵਰਤ੍ਥਾਯ, ਸਂਵਰੋ ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਤ੍ਥਾਯ, ਅਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਪਾਮੋਜ੍ਜਤ੍ਥਾਯ, ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ ਪੀਤਤ੍ਥਾਯ, ਪੀਤਿ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਤ੍ਥਾਯ, ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਸੁਖਤ੍ਥਾਯ, ਸੁਖਂ ਸਮਾਧਤ੍ਥਾਯ, ਸਮਾਧਿ ਯਥਾਭੂਤਞਾਣਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਾਯ, ਯਥਾਭੂਤਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਨਿਬ੍ਬਿਦਤ੍ਥਾਯ, ਨਿਬ੍ਬਿਦਾ ਵਿਰਾਗਤ੍ਥਾਯ, ਵਿਰਾਗੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ¶ , ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਾਯ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਾਯ. ਏਤਦਤ੍ਥਾ ਕਥਾ, ਏਤਦਤ੍ਥਾ ਮਨ੍ਤਨਾ, ਏਤਦਤ੍ਥਾ ਉਪਨਿਸਾ, ਏਤਦਤ੍ਥਂ ਸੋਤਾਵਧਾਨਂ – ਯਦਿਦਂ ਅਨੁਪਾਦਾਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ’’ਤਿ (ਪਰਿ. ੩੬੬). ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਨਯਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਆਯੋਗੋ ਕਰਣੀਯੋਤਿ.

ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ਯਾ ਸਾ ਵਿਨਯਸਂਵਣ੍ਣਨਤ੍ਥਂ ਮਾਤਿਕਾ ਠਪਿਤਾ ਤਤ੍ਥ –

‘‘ਵੁਤ੍ਤਂ ਯੇਨ ਯਦਾ ਯਸ੍ਮਾ, ਧਾਰਿਤਂ ਯੇਨ ਚਾਭਤਂ;

ਯਤ੍ਥਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਚੇਤਮੇਤਂ, ਵਤ੍ਵਾ ਵਿਧਿਂ ਤਤੋ’’ਤਿ.

ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਤਾਵ ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥੋ ਪਕਾਸਿਤੋ ਵਿਨਯਸ੍ਸ ਚ ਬਾਹਿਰਨਿਦਾਨਵਣ੍ਣਨਾ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ.

‘‘ਤੇਨਾਤਿਆਦਿਪਾਠਸ੍ਸ, ਅਤ੍ਥਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤੋ;

ਦਸ੍ਸਯਨ੍ਤੋ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਿਨਯਸ੍ਸਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾਤਿਆਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਤੇਨਾਤਿ ਅਨਿਯਮਨਿਦ੍ਦੇਸਵਚਨਂ. ਤਸ੍ਸ ਸਰੂਪੇਨ ਅਵੁਤ੍ਤੇਨਪਿ ਅਪਰਭਾਗੇ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਿਦ੍ਧੇਨ ਯੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨ ਪਟਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ. ਅਪਰਭਾਗੇ ਹਿ ਵਿਨਯਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਚਨਹੇਤੁਭੂਤੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੋ ਸਿਦ੍ਧੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਯੇਨ ਸਮਯੇਨ ਸੋ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਵਿਨਯੇ ਯੁਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ‘‘ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਵਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਿਦ੍ਧੇਨ ‘‘ਯੇਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨ ਪਟਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ.

ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਮੁਖਮਤ੍ਤਨਿਦਸ੍ਸਨਂ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਯੇਨ ਸੁਦਿਨ੍ਨੋ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਿ; ਯਸ੍ਮਾ ਪਟਿਸੇਵਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਤਾਵ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਿਦ੍ਧੇਨ ਯੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨ ਪਟਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਰਾਜਗਹੇ ਵਿਹਰਤਿ, ਯੇਨ ਸਮਯੇਨ ਧਨਿਯੋ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਪੁਤ੍ਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਦਾਰੂਨਿ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਆਦਿਯੀਤਿ ਏਵਂ ਪਚ੍ਛਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਿਦ੍ਧੇਨ ਯੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨ ਪਟਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਤੇਨਾਤਿ ਵਚਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮਯੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਸਮਯਸਦ੍ਦੋ ਤਾਵ –

ਸਮਵਾਯੇ ¶ ਖਣੇ ਕਾਲੇ, ਸਮੂਹੇ ਹੇਤੁ-ਦਿਟ੍ਠਿਸੁ;

ਪਟਿਲਾਭੇ ਪਹਾਨੇ ਚ, ਪਟਿਵੇਧੇ ਚ ਦਿਸ੍ਸਤਿ.

ਤਥਾ ¶ ਹਿਸ੍ਸ – ‘‘ਅਪ੍ਪੇਵ ਨਾਮ ਸ੍ਵੇਪਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯਾਮ ਕਾਲਞ੍ਚ ਸਮਯਞ੍ਚ ਉਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੪੪੭) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਸਮਵਾਯੋ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਏਕੋਵ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਖਣੋ ਚ ਸਮਯੋ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਾਯਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੮.੨੯) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਖਣੋ. ‘‘ਉਣ੍ਹਸਮਯੋ ¶ ਪਰਿਲ਼ਾਹਸਮਯੋ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੩੫੮) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਕਾਲੋ. ‘‘ਮਹਾਸਮਯੋ ਪਵਨਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਸਮੂਹੋ. ‘‘ਸਮਯੋਪਿ ਖੋ ਤੇ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ – ‘ਭਗਵਾ ਖੋ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ, ਭਗਵਾਪਿ ਮਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤਿ – ਭਦ੍ਦਾਲਿ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ’ਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਤੇ, ਭਦ੍ਦਾਲਿ, ਸਮਯੋ ਅਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੧੩੫) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਹੇਤੁ. ‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਉਗ੍ਗਹਮਾਨੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਸਮਣਮੁਣ੍ਡਿਕਾਪੁਤ੍ਤੋ ਸਮਯਪ੍ਪਵਾਦਕੇ ਤਿਨ੍ਦੁਕਾਚੀਰੇ ਏਕਸਾਲਕੇ ਮਲ੍ਲਿਕਾਯ ਆਰਾਮੇ ਪਟਿਵਸਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੨੬੦) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਦਿਟ੍ਠਿ.

‘‘ਦਿਟ੍ਠੇ ਧਮ੍ਮੇ ਚ ਯੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਯੋ ਚਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੋ;

ਅਤ੍ਥਾਭਿਸਮਯਾ ਧੀਰੋ, ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਪਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੨੯);

ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਪਟਿਲਾਭੋ. ‘‘ਸਮ੍ਮਾ ਮਾਨਾਭਿਸਮਯਾ ਅਨ੍ਤਮਕਾਸਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੮) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਪਹਾਨਂ. ‘‘ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪੀਲ਼ਨਟ੍ਠੋ ਸਙ੍ਖਤਟ੍ਠੋ ਸਨ੍ਤਾਪਟ੍ਠੋ ਵਿਪਰਿਣਾਮਟ੍ਠੋ ਅਭਿਸਮਯਟ੍ਠੋ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੨.੮) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਪਟਿਵੇਧੋ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਧ ਪਨਸ੍ਸ ਕਾਲੋ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਯੇਨ ਕਾਲੇਨ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਨਯਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਚਨਹੇਤੁਭੂਤੋ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ, ਤੇਨ ਕਾਲੇਨਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਏਤ੍ਥਾਹ – ‘‘ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ‘ਏਕਂ ਸਮਯ’ਨ੍ਤਿ ਉਪਯੋਗਵਚਨੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ, ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਚ ‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਾਮਾਵਚਰ’ਨ੍ਤਿ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨੇਨ, ਤਥਾ ਅਕਤ੍ਵਾ ਇਧ ‘ਤੇਨ ਸਮਯੇਨਾ’ਤਿ ਕਰਣਵਚਨੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ’’ਤਿ? ਤਤ੍ਥ ਤਥਾ, ਇਧ ਚ ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਕਥਂ? ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਤਾਵ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗਤ੍ਥੋ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਯਞ੍ਹਿ ਸਮਯਂ ਭਗਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਾਦੀਨਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਨਿ ਦੇਸੇਸਿ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਮੇਵ ਤਂ ਸਮਯਂ ਕਰੁਣਾਵਿਹਾਰੇਨ ਵਿਹਾਸਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਨਤ੍ਥਂ ਤਤ੍ਥ ਉਪਯੋਗਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ. ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਚ ਅਧਿਕਰਣਤ੍ਥੋ ¶ ਭਾਵੇਨਭਾਵਲਕ੍ਖਣਤ੍ਥੋ ਚ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਹਿ ਕਾਲਤ੍ਥੋ ਸਮੂਹਤ੍ਥੋ ਚ ਸਮਯੋ, ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਫਸ੍ਸਾਦਿਧਮ੍ਮਾਨਂ ਖਣਸਮਵਾਯਹੇਤੁਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਚ ਸਮਯਸ੍ਸ ਭਾਵੇਨ ਤੇਸਂ ਭਾਵੋ ਲਕ੍ਖਿਯਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਨਤ੍ਥਂ ਤਤ੍ਥ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ. ਇਧ ਪਨ ਹੇਤੁਅਤ੍ਥੋ ਕਰਣਤ੍ਥੋ ਚ ਸਮ੍ਭਵਤਿ. ਯੋ ¶ ਹਿ ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਮਯੋ ¶ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾਦੀਹਿਪਿ ਦੁਬ੍ਬਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਹੇਤੁਭੂਤੇਨ ਕਰਣਭੂਤੇਨ ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਪਯਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਹੇਤੁਞ੍ਚ ਅਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਭਗਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਾਸਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਨਤ੍ਥਂ ਇਧ ਕਰਣਵਚਨੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਹੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ –

‘‘ਉਪਯੋਗੇਨ ਭੁਮ੍ਮੇਨ, ਤਂ ਤਂ ਅਤ੍ਥਮਪੇਕ੍ਖਿਯ;

ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਮਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਕਰਣੇਨੇਵ ਸੋ ਇਧਾ’’ਤਿ.

ਪੋਰਾਣਾ ਪਨ ਵਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ – ‘ਏਕਂ ਸਮਯ’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ’ਤਿ ਵਾ ‘ਤੇਨ ਸਮਯੇਨਾ’ਤਿ ਵਾ ਅਭਿਲਾਪਮਤ੍ਤਭੇਦੋ ਏਸ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਭੁਮ੍ਮਮੇਵ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ‘‘ਤੇਨ ਸਮਯੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾਤਿ ਇਮੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਪਰਤੋ ਅਤ੍ਥਂ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਵੇਰਞ੍ਜਾਤਿ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਨਗਰਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਸਂ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ; ਸਮੀਪਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ. ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਇਰਿਯਾਪਥਦਿਬ੍ਬਬ੍ਰਹ੍ਮਅਰਿਯਵਿਹਾਰੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਵਿਹਾਰਸਮਙ੍ਗੀਪਰਿਦੀਪਨਮੇਤਂ, ਇਧ ਪਨ ਠਾਨਗਮਨਨਿਸਜ੍ਜਾਸਯਨਪ੍ਪਭੇਦੇਸੁ ਇਰਿਯਾਪਥੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਇਰਿਯਾਪਥਸਮਾਯੋਗਪਰਿਦੀਪਨਂ, ਤੇਨ ਠਿਤੋਪਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਪਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਪਿ ਸਯਾਨੋਪਿ ਭਗਵਾ ਵਿਹਰਤਿਚ੍ਚੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਹਿ ਏਕਂ ਇਰਿਯਾਪਥਬਾਧਨਂ ਅਞ੍ਞੇਨ ਇਰਿਯਾਪਥੇਨ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਪਰਿਪਤਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਭਾਵਂ ਹਰਤਿ ਪਵਤ੍ਤੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਮੂਲੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਲ਼ੇਰੁ ਨਾਮ ਯਕ੍ਖੋ, ਪੁਚਿਮਨ੍ਦੋਤਿ ¶ ਨਿਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖੋ, ਮੂਲਨ੍ਤਿ ਸਮੀਪਂ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਮੂਲਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਮੂਲਾਨਿ ਉਦ੍ਧਰੇਯ੍ਯ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਉਸੀਰਨਾਲ਼ਿਮਤ੍ਤਾਨਿਪੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੧੯੫) -ਆਦੀਸੁ ਮੂਲਮੂਲੇ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਲੋਭੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲ’’ਨ੍ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੩੦੫) -ਆਦੀਸੁ ਅਸਾਧਾਰਣਹੇਤੁਮ੍ਹਿ. ‘‘ਯਾਵ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇ ਕਾਲੇ ਛਾਯਾ ਫਰਤਿ, ਨਿਵਾਤੇ ਪਣ੍ਣਾਨਿ ਪਤਨ੍ਤਿ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਸਮੀਪੇ. ਇਧ ਪਨ ਸਮੀਪੇ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਲ਼ੇਰੁਯਕ੍ਖੇਨ ਅਧਿਗ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਪੁਚਿਮਨ੍ਦਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਕਿਰ ਪੁਚਿਮਨ੍ਦੋ ਰਮਣੀਯੋ ਪਾਸਾਦਿਕੋ ਅਨੇਕੇਸਂ ਰੁਕ੍ਖਾਨਂ ਆਧਿਪਚ੍ਚਂ ਵਿਯ ਕੁਰੁਮਾਨੋ ਤਸ੍ਸ ਨਗਰਸ੍ਸ ਅਵਿਦੂਰੇ ਗਮਨਾਗਮਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਠਾਨੇ ਅਹੋਸਿ. ਅਥ ¶ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਤਿਰੂਪੇ ਠਾਨੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇ ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗੇ ਵਿਹਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਮੂਲੇ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ¶ ਸਿਯਾ ਯਦਿ ਤਾਵ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਿਹਰਤਿ, ‘‘ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਮੂਲੇ’’ਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਅਥ ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਰਤਿ, ‘‘ਵੇਰਞ੍ਜਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਉਭਯਤ੍ਥ ਤੇਨੇਵ ਸਮਯੇਨ ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਅਚਰਿਮਂ ਵਿਹਰਿਤੁਨ੍ਤਿ? ਨ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਏਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਨਨੁ ਅਵੋਚੁਮ੍ਹ ‘‘ਸਮੀਪਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਗਙ੍ਗਾਯਮੁਨਾਦੀਨਂ ਸਮੀਪੇ ਗੋਯੂਥਾਨਿ ਚਰਨ੍ਤਾਨਿ ‘‘ਗਙ੍ਗਾਯ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਯਮੁਨਾਯ ਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ; ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਯਦਿਦਂ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯ ਸਮੀਪੇ ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਮੂਲਂ ਤਤ੍ਥ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਮੂਲੇ’’ਤਿ. ਗੋਚਰਗਾਮਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਹਿਸ੍ਸ ਵੇਰਞ੍ਜਾਵਚਨਂ. ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨੁਰੂਪਨਿਵਾਸਨਟ੍ਠਾਨਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਮੂਲਵਚਨਂ.

ਤਤ੍ਥ ਵੇਰਞ੍ਜਾਕਿਤ੍ਤਨੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੋ ਭਗਵਤੋ ਗਹਟ੍ਠਾਨੁਗ੍ਗਹਕਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਮੂਲਕਿਤ੍ਤਨੇਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨੁਗ੍ਗਹਕਰਣਂ, ਤਥਾ ਪੁਰਿਮੇਨ ਪਚ੍ਚਯਗ੍ਗਹਣਤੋ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਵਿਵਜ੍ਜਨਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਪ੍ਪਹਾਨਤੋ ਕਾਮਸੁਖਲ੍ਲਿਕਾਨੁਯੋਗਵਿਵਜ੍ਜਨੁਪਾਯਦਸ੍ਸਨਂ; ਪੁਰਿਮੇਨ ਚ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਭਿਯੋਗਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਵਿਵੇਕਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਂ; ਪੁਰਿਮੇਨ ਕਰੁਣਾਯ ਉਪਗਮਨਂ ¶ , ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਪਗਮਨਂ; ਪੁਰਿਮੇਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤਸੁਖਨਿਪ੍ਫਾਦਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਪਰਹਿਤਸੁਖਕਰਣੇ ਨਿਰੁਪਲੇਪਨਂ; ਪੁਰਿਮੇਨ ਧਮ੍ਮਿਕਸੁਖਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾਨੁਯੋਗਨਿਮਿਤ੍ਤਂ; ਪੁਰਿਮੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਪਕਾਰਬਹੁਲਤਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਦੇਵਤਾਨਂ; ਪੁਰਿਮੇਨ ਲੋਕੇ ਜਾਤਸ੍ਸ ਲੋਕੇ ਸਂਵਡ੍ਢਭਾਵਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਲੋਕੇਨ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਤਂ; ਪੁਰਿਮੇਨ ‘‘ਏਕਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਸੁਖਾਯ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ. ਕਤਮੋ ਏਕਪੁਗ੍ਗਲੋ? ਤਥਾਗਤੋ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੧੭੦) ਵਚਨਤੋ ਯਦਤ੍ਥਂ ਭਗਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਤਦਤ੍ਥਪਰਿਨਿਪ੍ਫਾਦਨਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਯਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਤਦਨੁਰੂਪਵਿਹਾਰਂ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਪਠਮਂ ਲੁਮ੍ਬਿਨੀਵਨੇ, ਦੁਤਿਯਂ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇਤਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਯ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਨੇਯੇਵ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਵਨੇਯੇਵ ਵਿਹਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਮਹਤਾ ¶ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਹਤਾਤਿ ਗੁਣਮਹਤ੍ਤੇਨਪਿ ਮਹਤਾ; ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਮਹਤ੍ਤੇਨਪਿ, ਸੋ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਗੁਣੇਹਿਪਿ ਮਹਾ ਅਹੋਸਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋ ਸੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ; ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਯਪਿ ਮਹਾ ਪਞ੍ਚਸਤਸਙ੍ਖ੍ਯਤ੍ਤਾ. ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਙ੍ਘੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ; ਦਿਟ੍ਠਿਸੀਲਸਾਮਞ੍ਞਸਙ੍ਖਾਤਸਙ੍ਘਾਤੇਨ ਸਮਣਗਣੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਏਕਤੋ. ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹੀਤਿ ਪਞ੍ਚ ਮਤ੍ਤਾ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤਾਨਿ. ਮਤ੍ਤਾਤਿ ਪਮਾਣਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ‘‘ਭੋਜਨੇ ¶ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਪਮਾਣਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ; ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਂ ਪਞ੍ਚ ਮਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਤਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਿ, ਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ. ਏਤੇਨ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸ ਮਹਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਮਹਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਰਤੋ ਪਨਸ੍ਸ ¶ ‘‘ਨਿਰਬ੍ਬੁਦੋ ਹਿ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਨਿਰਾਦੀਨਵੋ ਅਪਗਤਕਾਲ਼ਕੋ ਸੁਦ੍ਧੋ ਸਾਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ. ਇਮੇਸਞ੍ਹਿ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਂ ਯੋ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋ ਸੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਵਚਨੇਨ ਗੁਣਮਹਤ੍ਤਂ ਆਵਿਭਵਿਸ੍ਸਤਿ.

ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਅਸ੍ਸੋਸੀਤਿ ਸੁਣਿ ਉਪਲਭਿ, ਸੋਤਦ੍ਵਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਵਚਨਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨੁਸਾਰੇਨ ਅਞ੍ਞਾਸਿ. ਖੋਤਿ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤੇ ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥੇ ਵਾ ਨਿਪਾਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਅਵਧਾਰਣਤ੍ਥੇਨ ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਏਵ, ਨਾਸ੍ਸ ਕੋਚਿ ਸਵਨਨ੍ਤਰਾਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪਦਪੂਰਣੇਨ ਪਨ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾਮਤ੍ਤਮੇਵ. ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਜਾਤੋ, ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਭਵੋ, ਵੇਰਞ੍ਜਾ ਵਾ ਅਸ੍ਸ ਨਿਵਾਸੋਤਿ ਵੇਰਞ੍ਜੋ. ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਕਤਨਾਮਵਸੇਨ ਪਨਾਯਂ ‘‘ਉਦਯੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਂ ਅਣਤੀਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਮਨ੍ਤੇ ਸਜ੍ਝਾਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਮੇਵ ਹਿ ਜਾਤਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਵਚਨਂ. ਅਰਿਯਾ ਪਨ ਬਾਹਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਯਮਤ੍ਥਂ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਸ੍ਸੋਸਿ, ਤਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਸਮਣੋ ਖਲੁ ਭੋ ਗੋਤਮੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਮਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ ਸਮਣੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ – ‘‘ਬਾਹਿਤਪਾਪੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ (ਧ. ਪ. ੩੮੮), ਸਮਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ ¶ ਸਮਣੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ (ਧ. ਪ. ੨੬੫). ਭਗਵਾ ਚ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮਿਤਪਾਪੋ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਯਥਾਭੁਚ੍ਚਗੁਣਾਧਿਗਤਮੇਤਂ ਨਾਮਂ ਯਦਿਦਂ ਸਮਣੋਤਿ. ਖਲੂਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਵਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਭੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਜਾਤਿਕਾਨਂ ਜਾਤਿਸਮੁਦਾਗਤਂ ਆਲਪਨਮਤ੍ਤਂ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ –

‘‘ਭੋਵਾਦੀ ਨਾਮਸੋ ਹੋਤਿ, ਸਚੇ ਹੋਤਿ ਸਕਿਞ੍ਚਨੋ’’ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੩੯੬; ਸੁ. ਨਿ. ੬੨੫). ਗੋਤਮੋਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨ ਪਰਿਕਿਤ੍ਤੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ ਭੋ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮਣੋ ਕਿਰ ਭੋ ਗੋਤਮਗੋਤ੍ਤੋਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਪਰਿਦੀਪਨਂ. ਸਕ੍ਯਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਸਦ੍ਧਾਪਬ੍ਬਜਿਤਭਾਵਪਰਿਦੀਪਨਂ, ਕੇਨਚਿ ਪਾਰਿਜੁਞ੍ਞੇਨ ਅਨਭਿਭੂਤੋ ਅਪਰਿਕ੍ਖੀਣਂਯੇਵ, ਤਂ ਕੁਲਂ ਪਹਾਯ ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ. ਤਂ ਖੋ ਪਨਾਤਿ ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਾਖ੍ਯਾਨਤ੍ਥੇ ¶ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨ ¶ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਲ੍ਯਾਣੋਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ; ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋਤਿ ਕਿਤ੍ਤਿ ਏਵ, ਥੁਤਿਘੋਸੋ ਵਾ.

ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗਵਾਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਅਯਂ ਤਾਵ ਯੋਜਨਾ – ਸੋ ਭਗਵਾ ਇਤਿਪਿ ਅਰਹਂ, ਇਤਿਪਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ…ਪੇ… ਇਤਿਪਿ ਭਗਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ਇਮਿਨਾ ਚ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਵਿਨਯਧਰਾਨਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਨਯਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ ਵਿਨਯਸਂਵਣ੍ਣਨਾਰਮ੍ਭੇ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਯ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਹਂਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਏਤੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਨਯੇਨ ਵਣ੍ਣਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸੋ ਭਗਵਾ ਇਤਿਪਿ ਅਰਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ; ਤਤ੍ਥ ਆਰਕਤ੍ਤਾ, ਅਰੀਨਂ ਅਰਾਨਞ੍ਚ ਹਤਤ੍ਤਾ, ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨਂ ਅਰਹਤ੍ਤਾ, ਪਾਪਕਰਣੇ ਰਹਾਭਾਵਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਤਾਵ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸੋ ਭਗਵਾ ਅਰਹਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਆਰਕਾ ਹਿ ਸੋ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇਹਿ ਸੁਵਿਦੂਰਵਿਦੂਰੇ ਠਿਤੋ, ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਵਾਸਨਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਆਰਕਤ੍ਤਾ ਅਰਹਂ; ਤੇ ਚਾਨੇਨ ਕਿਲੇਸਾਰਯੋ ਮਗ੍ਗੇਨ ਹਤਾਤਿ ਅਰੀਨਂ ਹਤਤ੍ਤਾਪਿ ਅਰਹਂ. ਯਞ੍ਚੇਤਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਭਵਤਣ੍ਹਾਮਯਨਾਭਿਪੁਞ੍ਞਾਦਿਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾਰਂ ਜਰਾਮਰਣਨੇਮਿ ਆਸਵਸਮੁਦਯਮਯੇਨ ਅਕ੍ਖੇਨ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਤਿਭਵਰਥੇ ਸਮਾਯੋਜਿਤਂ ਅਨਾਦਿਕਾਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ ਸਂਸਾਰਚਕ੍ਕਂ, ਤਸ੍ਸਾਨੇਨ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ¶ ਵੀਰਿਯਪਾਦੇਹਿ ਸੀਲਪਥਵਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਸਦ੍ਧਾਹਤ੍ਥੇਨ ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਯਕਰਂ ਞਾਣਫਰਸੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਅਰਾ ਹਤਾਤਿ ਅਰਾਨਂ ਹਤਤ੍ਤਾਪਿ ਅਰਹਂ.

ਅਥ ਵਾ ਸਂਸਾਰਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਅਨਮਤਗ੍ਗਸਂਸਾਰਵਟ੍ਟਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਨਾਭਿ, ਮੂਲਤ੍ਤਾ; ਜਰਾਮਰਣਂ ਨੇਮਿ, ਪਰਿਯੋਸਾਨਤ੍ਤਾ; ਸੇਸਾ ਦਸ ਧਮ੍ਮਾ ਅਰਾ, ਅਵਿਜ੍ਜਾਮੂਲਕਤ੍ਤਾ ਜਰਾਮਰਣਪਰਿਯਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚ. ਤਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਾਣਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾ, ਕਾਮਭਵੇ ਚ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਕਾਮਭਵੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਰੂਪਭਵੇ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਰੂਪਭਵੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਅਰੂਪਭਵੇ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਅਰੂਪਭਵੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਕਾਮਭਵੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਕਾਮਭਵੇ ¶ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਇਤਰੇਸੁ. ਕਾਮਭਵੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਕਾਮਭਵੇ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਰੂਪਭਵੇ. ਅਰੂਪਭਵੇ ਨਾਮਸ੍ਸੇਵ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਕਾਮਭਵੇ ਨਾਮਰੂਪਂ ਕਾਮਭਵੇ ਸਲ਼ਾਯਤਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਰੂਪਭਵੇ ਨਾਮਰੂਪਂ ਰੂਪਭਵੇ ਤਿਣ੍ਣਂ ਆਯਤਨਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਅਰੂਪਭਵੇ ਨਾਮਂ ਅਰੂਪਭਵੇ ਏਕਸ੍ਸਾਯਤਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਕਾਮਭਵੇ ਸਲ਼ਾਯਤਨਂ ਕਾਮਭਵੇ ਛਬ੍ਬਿਧਸ੍ਸ ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਰੂਪਭਵੇ ਤੀਣਿ ਆਯਤਨਾਨਿ ਰੂਪਭਵੇ ਤਿਣ੍ਣਂ ਫਸ੍ਸਾਨਂ; ਅਰੂਪਭਵੇ ਏਕਮਾਯਤਨਂ ਅਰੂਪਭਵੇ ਏਕਸ੍ਸ ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਕਾਮਭਵੇ ਛ ਫਸ੍ਸਾ ਕਾਮਭਵੇ ਛਨ੍ਨਂ ਵੇਦਨਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਰੂਪਭਵੇ ਤਯੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ¶ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ; ਅਰੂਪਭਵੇ ਏਕੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਵੇਦਨਾਯ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਕਾਮਭਵੇ ਛ ਵੇਦਨਾ ਕਾਮਭਵੇ ਛਨ੍ਨਂ ਤਣ੍ਹਾਕਾਯਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਰੂਪਭਵੇ ਤਿਸ੍ਸੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਤਿਣ੍ਣਂ; ਅਰੂਪਭਵੇ ਏਕਾ ਵੇਦਨਾ ਅਰੂਪਭਵੇ ਏਕਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਕਾਯਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸਾ ਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਉਪਾਦਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ; ਉਪਾਦਾਨਾਦਯੋ ਭਵਾਦੀਨਂ.

ਕਥਂ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ‘‘ਕਾਮੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, ਵਾਚਾਯ ਮਨਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ; ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਅਪਾਯੇ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਉਪਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭੂਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਮ੍ਮਭਵੋ, ਕਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਖਨ੍ਧਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵੋ, ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਜਾਤਿ, ਪਰਿਪਾਕੋ ਜਰਾ, ਭੇਦੋ ਮਰਣਂ.

ਅਪਰੋ ¶ ‘‘ਸਗ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਤਥੇਵ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ; ਸੁਚਰਿਤਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਸਗ੍ਗੇ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਉਪਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭੂਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਮ੍ਮਭਵੋਤਿ ਸੋ ਏਵ ਨਯੋ.

ਅਪਰੋ ਪਨ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਏਵ ਮੇਤ੍ਤਂ ਭਾਵੇਤਿ, ਕਰੁਣਂ… ਮੁਦਿਤਂ… ਉਪੇਕ੍ਖਂ ਭਾਵੇਤਿ, ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ. ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭੂਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਮ੍ਮਭਵੋਤਿ ਸੋਯੇਵ ਨਯੋ.

ਅਪਰੋ ‘‘ਅਰੂਪਵਭਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ¶ ਤਥੇਵ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਾਦਿਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਭਾਵੇਤਿ, ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਤਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ. ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭੂਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਮ੍ਮਭਵੋ, ਕਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਖਨ੍ਧਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਭਵੋ, ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਜਾਤਿ, ਪਰਿਪਾਕੋ ਜਰਾ, ਭੇਦੋ ਮਰਣਨ੍ਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੁਪਾਦਾਨਮੂਲਿਕਾਸੁਪਿ ਯੋਜਨਾਸੁ.

ਏਵਂ ‘‘ਅਯਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਹੇਤੁ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਹੇਤੁਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਉਭੋਪੇਤੇ ਹੇਤੁਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਪਞ੍ਞਾ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣਂ; ਅਤੀਤਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਾਨਂ, ਅਨਾਗਤਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਾਨਂ; ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਹੇਤੁ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਹੇਤੁਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਉਭੋਪੇਤੇ ਹੇਤੁਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਪਞ੍ਞਾ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਨਯੇਨ ਸਬ੍ਬਪਦਾਨਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਏਕੋ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਞ੍ਞਾਣ-ਨਾਮਰੂਪ-ਸਲ਼ਾਯਤਨ-ਫਸ੍ਸ-ਵੇਦਨਾ ਏਕੋ, ਤਣ੍ਹੁਪਾਦਾਨਭਵਾ ਏਕੋ, ਜਾਤਿ-ਜਰਾ-ਮਰਣਂ ਏਕੋ. ਪੁਰਿਮਸਙ੍ਖੇਪੋ ਚੇਤ੍ਥ ਅਤੀਤੋ ਅਦ੍ਧਾ, ਦ੍ਵੇ ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਂ ਅਨਾਗਤੋ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਰਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਤਣ੍ਹੁਪਾਦਾਨਭਵਾ ਗਹਿਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾ ਅਤੀਤੇ ਕਮ੍ਮਵਟ੍ਟਂ; ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਯੋ ਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾ ਏਤਰਹਿ ਵਿਪਾਕਵਟ੍ਟਂ. ਤਣ੍ਹੁਪਾਦਾਨਭਵਗ੍ਗਹਣੇਨ ¶ ਅਵਿਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖਾਰਾ ਗਹਿਤਾਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾ ਏਤਰਹਿ ਕਮ੍ਮਵਟ੍ਟਂ; ਜਾਤਿਜਰਾਮਰਣਾਪਦੇਸੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਂ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾ ਆਯਤਿਂ ਵਿਪਾਕਵਟ੍ਟਂ. ਤੇ ਆਕਾਰਤੋ ਵੀਸਤਿਵਿਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਙ੍ਖਾਰਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਰਾ ਏਕੋ ਸਨ੍ਧਿ, ਵੇਦਨਾਤਣ੍ਹਾਨਮਨ੍ਤਰਾ ਏਕੋ, ਭਵਜਾਤੀਨਮਨ੍ਤਰਾ ਏਕੋ. ਇਤਿ ਭਗਵਾ ਏਵਂ ਚਤੁਸਙ੍ਖੇਪਂ, ਤਿਯਦ੍ਧਂ, ਵੀਸਤਾਕਾਰਂ, ਤਿਸਨ੍ਧਿਂ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਅਞ੍ਞਾਤਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਤਿ. ਤਂ ਞਾਤਟ੍ਠੇਨ ਞਾਣਂ, ਪਜਾਨਨਟ੍ਠੇਨ ਪਞ੍ਞਾ. ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ – ‘‘ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਪਞ੍ਞਾ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਤੇਸੁ ¶ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਵਿਰਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਵਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੋ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਇਮਸ੍ਸ ਸਂਸਾਰਚਕ੍ਕਸ੍ਸ ਅਰੇ ਹਨਿ ਵਿਹਨਿ ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਸਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਰਾਨਂ ਹਤਤ੍ਤਾ ਅਰਹਂ.

ਅਗ੍ਗਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਚ ਚੀਵਰਾਦਿਪਚ੍ਚਯੇ ¶ ਅਰਹਤਿ ਪੂਜਾਵਿਸੇਸਞ੍ਚ; ਤੇਨੇਵ ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਤਥਾਗਤੇ ਯੇ ਕੇਚਿ ਮਹੇਸਕ੍ਖਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨ ਤੇ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਪੂਜਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਸਹਮ੍ਪਤਿ ਸਿਨੇਰੁਮਤ੍ਤੇਨ ਰਤਨਦਾਮੇਨ ਤਥਾਗਤਂ ਪੂਜੇਸਿ, ਯਥਾਬਲਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਦੇਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਬਿਮ੍ਬਿਸਾਰਕੋਸਲਰਾਜਾਦਯੋ. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਮ੍ਪਿ ਚ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਛਨ੍ਨਵੁਤਿਕੋਟਿਧਨਂ ਵਿਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਸੋਕਮਹਾਰਾਜਾ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਵਿਹਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਕੋ ਪਨ ਵਾਦੋ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਪੂਜਾਵਿਸੇਸਾਨਨ੍ਤਿ! ਏਵਂ ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨਂ ਅਰਹਤ੍ਤਾਪਿ ਅਰਹਂ. ਯਥਾ ਚ ਲੋਕੇ ਕੇਚਿ ਪਣ੍ਡਿਤਮਾਨਿਨੋ ਬਾਲਾ ਅਸਿਲੋਕਭਯੇਨ ਰਹੋ ਪਾਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ; ਏਵਮੇਸ ਨ ਕਦਾਚਿ ਕਰੋਤੀਤਿ ਪਾਪਕਰਣੇ ਰਹਾਭਾਵਤੋਪਿ ਅਰਹਂ. ਹੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ –

‘‘ਆਰਕਤ੍ਤਾ ਹਤਤ੍ਤਾ ਚ, ਕਿਲੇਸਾਰੀਨ ਸੋ ਮੁਨਿ;

ਹਤਸਂਸਾਰਚਕ੍ਕਾਰੋ, ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨ ਚਾਰਹੋ;

ਨ ਰਹੋ ਕਰੋਤਿ ਪਾਪਾਨਿ, ਅਰਹਂ ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.

ਸਮ੍ਮਾ ਸਾਮਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਪਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ. ਤਥਾ ਹੇਸ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ ਸਮ੍ਮਾ ਸਾਮਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤੋ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤੋ, ਪਹਾਤਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪਹਾਤਬ੍ਬਤੋ, ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤਬ੍ਬਤੋ, ਭਾਵੇਤਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮੇ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਤੋ. ਤੇਨੇਵ ਚਾਹ –

‘‘ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ ¶ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਂ, ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਭਾਵਿਤਂ;

ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ ਪਹੀਨਂ ਮੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਬੁਦ੍ਧੋਸ੍ਮਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿ. (ਮ. ਨਿ. ੨.੩੯੯; ਸੁ. ਨਿ. ੫੬੩);

ਅਪਿਚ ਚਕ੍ਖੁ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ, ਤਸ੍ਸ ਮੂਲਕਾਰਣਭਾਵੇਨ ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਪਿਕਾ ਪੁਰਿਮਤਣ੍ਹਾ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ, ਉਭਿਨ੍ਨਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਂ, ਨਿਰੋਧਪ੍ਪਜਾਨਨਾ ਪਟਿਪਦਾ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਏਕੇਕਪਦੁਦ੍ਧਾਰੇਨਾਪਿ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ ਸਮ੍ਮਾ ਸਾਮਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੋਤ-ਘਾਨ-ਜਿਵ੍ਹਾ-ਕਾਯਮਨੇਸੁਪਿ. ਏਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਰੂਪਾਦੀਨਿ ਛ ਆਯਤਨਾਨਿ, ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦਯੋ ਛ ਵਿਞ੍ਞਾਣਕਾਯਾ, ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਦਯੋ ਛ ਫਸ੍ਸਾ, ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਜਾਦਯੋ ਛ ਵੇਦਨਾ, ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਦਯੋ ਛ ਸਞ੍ਞਾ, ਰੂਪਸਞ੍ਚੇਤਨਾਦਯੋ ਛ ਚੇਤਨਾ, ਰੂਪਤਣ੍ਹਾਦਯੋ ਛ ¶ ਤਣ੍ਹਾਕਾਯਾ, ਰੂਪਵਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਛ ਵਿਤਕ੍ਕਾ, ਰੂਪਵਿਚਾਰਾਦਯੋ ਛ ਵਿਚਾਰਾ ¶ , ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਯੋ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ, ਦਸ ਕਸਿਣਾਨਿ, ਦਸ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿਯੋ, ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਸਞ੍ਞਾਦਿਵਸੇਨ ਦਸ ਸਞ੍ਞਾ, ਕੇਸਾਦਯੋ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਾ, ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ, ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਧਾਤੁਯੋ, ਕਾਮਭਵਾਦਯੋ ਨਵ ਭਵਾ, ਪਠਮਾਦੀਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਝਾਨਾਨਿ, ਮੇਤ੍ਤਾਭਾਵਨਾਦਯੋ ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਰੂਪਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ, ਪਟਿਲੋਮਤੋ ਜਰਾਮਰਣਾਦੀਨਿ, ਅਨੁਲੋਮਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾਦੀਨਿ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਙ੍ਗਾਨਿ ਚ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾਨਿ.

ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਏਕਪਦਯੋਜਨਾ – ‘‘ਜਰਾਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ, ਜਾਤਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਂ, ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਂ, ਨਿਰੋਧਪ੍ਪਜਾਨਨਾ ਪਟਿਪਦਾ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਏਕੇਕਪਦੁਦ੍ਧਾਰੇਨ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ ਸਮ੍ਮਾ ਸਾਮਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧੋ ਪਟਿਵਿਦ੍ਧੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ਸਮ੍ਮਾ ਸਾਮਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਪਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ.

ਵਿਜ੍ਜਾਹਿ ਪਨ ਚਰਣੇਨ ਚ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ; ਤਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਵਿਜ੍ਜਾ, ਅਟ੍ਠਪਿ ਵਿਜ੍ਜਾ. ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ ਭਯਭੇਰਵਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ. ਨਿ. ੧.੩੪ ਆਦਯੋ) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਅਟ੍ਠ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਮ੍ਬਟ੍ਠਸੁਤ੍ਤੇ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੭੮ ਆਦਯੋ). ਤਤ੍ਰ ਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣੇਨ ਮਨੋਮਯਿਦ੍ਧਿਯਾ ਚ ਸਹ ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਵਿਜ੍ਜਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਚਰਣਨ੍ਤਿ ਸੀਲਸਂਵਰੋ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰਤਾ, ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ, ਜਾਗਰਿਯਾਨੁਯੋਗੋ, ਸਤ੍ਤ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਰੂਪਾਵਚਰਜ੍ਝਾਨਾਨੀਤਿ ਇਮੇ ਪਨ੍ਨਰਸ ਧਮ੍ਮਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਇਮੇਯੇਵ ਹਿ ਪਨ੍ਨਰਸ ਧਮ੍ਮਾ, ਯਸ੍ਮਾ ਏਤੇਹਿ ਚਰਤਿ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਅਮਤਂ ਦਿਸਂ ਤਸ੍ਮਾ, ਚਰਣਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਇਧ, ਮਹਾਨਾਮ, ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਸੀਲਵਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੨੪) ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ. ਭਗਵਾ ਇਮਾਹਿ ਵਿਜ੍ਜਾਹਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ਚਰਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ¶ . ਤਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਾਸਮ੍ਪਦਾ ਭਗਵਤੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾ, ਚਰਣਸਮ੍ਪਦਾ ਮਹਾਕਾਰੁਣਿਕਤਂ. ਸੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾਯ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਨਤ੍ਥਂ ਞਤ੍ਵਾ ਮਹਾਕਾਰੁਣਿਕਤਾਯ ਅਨਤ੍ਥਂ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥੇ ਨਿਯੋਜੇਤਿ, ਯਥਾ ਤਂ ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਸਾਵਕਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਨੋ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਵਿਜ੍ਜਾਚਰਣਵਿਪਨ੍ਨਾਨਞ੍ਹਿ ਸਾਵਕਾ ਅਤ੍ਤਨ੍ਤਪਾਦਯੋ ਵਿਯ.

ਸੋਭਨਗਮਨਤ੍ਤਾ, ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਠਾਨਂ ਗਤਤ੍ਤਾ, ਸਮ੍ਮਾਗਤਤ੍ਤਾ, ਸਮ੍ਮਾ ਚ ਗਦਤ੍ਤਾ ਸੁਗਤੋ. ਗਮਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਗਤਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਭਗਵਤੋ ਸੋਭਨਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਮਨਵਜ੍ਜਂ ¶ . ਕਿਂ ¶ ਪਨ ਤਨ੍ਤਿ? ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ. ਤੇਨ ਹੇਸ ਗਮਨੇਨ ਖੇਮਂ ਦਿਸਂ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ ਗਤੋਤਿ ਸੋਭਨਗਮਨਤ੍ਤਾ ਸੁਗਤੋ. ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਚੇਸ ਠਾਨਂ ਗਤੋ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਠਾਨਂ ਗਤਤ੍ਤਾਪਿ ਸੁਗਤੋ. ਸਮ੍ਮਾ ਚ ਗਤੋ ਤੇਨ ਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹੀਨੇ ਕਿਲੇਸੇ ਪੁਨ ਅਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ – ‘‘ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ, ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਸੁਗਤੋ…ਪੇ… ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਯੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪਹੀਨਾ, ਤੇ ਕਿਲੇਸੇ ਨ ਪੁਨੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚੇਤਿ ਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਸੁਗਤੋ’’ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੩੮). ਸਮ੍ਮਾ ਵਾ ਆਗਤੋ ਦੀਪਙ੍ਕਰਪਾਦਮੂਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਯਾਵ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੋ ਤਾਵ ਸਮਤਿਂਸਪਾਰਮਿਪੂਰਿਤਾਯ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਬਲੋਕਸ੍ਸ ਹਿਤਸੁਖਮੇਵ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਸ੍ਸਤਂ ਉਚ੍ਛੇਦਂ ਕਾਮਸੁਖਂ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਨ੍ਤਿ ਇਮੇ ਚ ਅਨ੍ਤੇ ਅਨੁਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਆਗਤੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਗਤਤ੍ਤਾਪਿ ਸੁਗਤੋ. ਸਮ੍ਮਾ ਚੇਸ ਗਦਤਿ, ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਵਾਚਂ ਭਾਸਤੀਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਗਦਤ੍ਤਾਪਿ ਸੁਗਤੋ.

ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਸਾਧਕਸੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਯਂ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਜਾਨਾਤਿ ਅਭੂਤਂ ਅਤਚ੍ਛਂ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ, ਸਾ ਚ ਪਰੇਸਂ ਅਪ੍ਪਿਯਾ ਅਮਨਾਪਾ, ਨ ਤਂ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਭਾਸਤਿ. ਯਮ੍ਪਿ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਜਾਨਾਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ, ਸਾ ਚ ਪਰੇਸਂ ਅਪ੍ਪਿਯਾ ਅਮਨਾਪਾ, ਤਮ੍ਪਿ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਨ ਭਾਸਤਿ. ਯਞ੍ਚ ਖੋ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਜਾਨਾਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ, ਸਾ ਚ ਪਰੇਸਂ ਅਪ੍ਪਿਯਾ ਅਮਨਾਪਾ, ਤਤ੍ਰ ਕਾਲਞ੍ਞੂ ਤਥਾਗਤੋ ਹੋਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਵਾਚਾਯ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਾਯ. ਯਂ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਜਾਨਾਤਿ ਅਭੂਤਂ ਅਤਚ੍ਛਂ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ, ਸਾ ਚ ਪਰੇਸਂ ਪਿਯਾ ਮਨਾਪਾ, ਨ ਤਂ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਭਾਸਤਿ. ਯਮ੍ਪਿ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਜਾਨਾਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ, ਸਾ ਚ ਪਰੇਸਂ ਪਿਯਾ ਮਨਾਪਾ, ਤਮ੍ਪਿ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਨ ਭਾਸਤਿ. ਯਞ੍ਚ ਖੋ ਤਥਾਗਤੋ ਵਾਚਂ ਜਾਨਾਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ, ਸਾ ਚ ਪਰੇਸਂ ਪਿਯਾ ਮਨਾਪਾ, ਤਤ੍ਰ ਕਾਲਞ੍ਞੂ ਤਥਾਗਤੋ ਹੋਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਵਾਚਾਯ ਵੇਯ੍ਯਾਕਰਣਾਯਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੮੬). ਏਵਂ ਸਮ੍ਮਾ ਗਦਤ੍ਤਾਪਿ ਸੁਗਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਸਬ੍ਬਥਾ ਵਿਦਿਤਲੋਕਤ੍ਤਾ ਪਨ ਲੋਕਵਿਦੂ. ਸੋ ਹਿ ਭਗਵਾ ਸਭਾਵਤੋ ਸਮੁਦਯਤੋ ਨਿਰੋਧਤੋ ਨਿਰੋਧੂਪਾਯਤੋਤਿ ¶ ਸਬ੍ਬਥਾ ਲੋਕਂ ਅਵੇਦਿ ਅਞ੍ਞਾਸਿ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਯਤ੍ਥ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਨ ਜਾਯਤਿ ¶ ਨ ਜੀਯਤਿ ਨ ਮੀਯਤਿ ਨ ਚਵਤਿ ਨ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ, ਨਾਹਂ ਤਂ ਗਮਨੇਨ ਲੋਕਸ੍ਸ ¶ ਅਨ੍ਤਂ ਞਾਤੇਯ੍ਯਂ ਦਟ੍ਠੇਯ੍ਯਂ ਪਤ੍ਤੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਵਦਾਮਿ; ਨ ਚਾਹਂ, ਆਵੁਸੋ, ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾਵ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਕਿਰਿਯਂ ਵਦਾਮਿ. ਅਪਿ ਚਾਹਂ, ਆਵੁਸੋ, ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਬ੍ਯਾਮਮਤ੍ਤੇ ਕਲ਼ੇਵਰੇ ਸਸਞ੍ਞਿਮ੍ਹਿ ਸਮਨਕੇ ਲੋਕਞ੍ਚ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਲੋਕਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਲੋਕਨਿਰੋਧਞ੍ਚ ਲੋਕਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨਿਞ੍ਚ ਪਟਿਪਦਂ.

‘‘ਗਮਨੇਨ ਨ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਲੋਕਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਕੁਦਾਚਨਂ;

ਨ ਚ ਅਪ੍ਪਤ੍ਵਾ ਲੋਕਨ੍ਤਂ, ਦੁਕ੍ਖਾ ਅਤ੍ਥਿ ਪਮੋਚਨਂ.

ਨਾਸੀਸਤੀ ਲੋਕਮਿਮਂ ਪਰਞ੍ਚਾ’’ਤਿ. (ਅ. ਨਿ. ੪.੪੫; ਸਂ. ਨਿ. ੧.੧੦੭);

ਅਪਿਚ ਤਯੋ ਲੋਕਾ – ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੋ, ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ, ਓਕਾਸਲੋਕੋਤਿ; ਤਤ੍ਥ ‘‘ਏਕੋ ਲੋਕੋ – ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੧੨) ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋਤਿ ਵਾ ਅਸਸ੍ਸਤੋ ਲੋਕੋਤਿ ਵਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੪੨੧) ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ.

‘‘ਯਾਵਤਾ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ, ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਿ ਦਿਸਾ ਭਨ੍ਤਿ ਵਿਰੋਚਨਾ;

ਤਾਵ ਸਹਸ੍ਸਧਾ ਲੋਕੋ, ਏਤ੍ਥ ਤੇ ਵਤ੍ਤਤੀ ਵਸੋ’’ਤਿ. (ਮ. ਨਿ. ੧.੫੦੩) –

ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਓਕਾਸਲੋਕੋ, ਤਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਸਬ੍ਬਥਾ ਅਵੇਦਿ. ਤਥਾ ਹਿਸ੍ਸ – ‘‘ਏਕੋ ਲੋਕੋ – ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਆਹਾਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾ. ਦ੍ਵੇ ਲੋਕਾ – ਨਾਮਞ੍ਚ ਰੂਪਞ੍ਚ. ਤਯੋ ਲੋਕਾ – ਤਿਸ੍ਸੋ ਵੇਦਨਾ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਲੋਕਾ – ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਹਾਰਾ. ਪਞ੍ਚ ਲੋਕਾ – ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ. ਛ ਲੋਕਾ – ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ. ਸਤ੍ਤ ਲੋਕਾ ਸਤ੍ਤ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ. ਅਟ੍ਠ ਲੋਕਾ – ਅਟ੍ਠ ਲੋਕਧਮ੍ਮਾ. ਨਵ ਲੋਕਾ – ਨਵ ਸਤ੍ਤਾਵਾਸਾ. ਦਸ ਲੋਕਾ – ਦਸਾਯਤਨਾਨਿ. ਦ੍ਵਾਦਸ ਲੋਕਾ – ਦ੍ਵਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ ¶ . ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਲੋਕਾ – ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਧਾਤੁਯੋ’’ਤਿ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੧੨). ਅਯਂ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੋਪਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਵਿਦਿਤੋ.

ਯਸ੍ਮਾ ¶ ਪਨੇਸ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਸਯਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਨੁਸਯਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਚਰਿਤਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖੇ ਮਹਾਰਜਕ੍ਖੇ ਤਿਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਮੁਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਸ੍ਵਾਕਾਰੇ ਦ੍ਵਾਕਾਰੇ ਸੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯੇ ਦੁਵਿਞ੍ਞਾਪਯੇ ਭਬ੍ਬੇ ਅਭਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤੇ ਜਾਨਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋਪਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਵਿਦਿਤੋ. ਯਥਾ ਚ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ ¶ ਏਵਂ ਓਕਾਸਲੋਕੋਪਿ. ਤਥਾ ਹੇਸ ਏਕਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਆਯਾਮਤੋ ਚ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਚ ਯੋਜਨਾਨਂ ਦ੍ਵਾਦਸ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਤੀਣਿ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਤਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਸਞ੍ਚ ਯੋਜਨਾਨਿ. ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਤੋ –

ਸਬ੍ਬਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਛਤ੍ਤਿਂਸ ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਂ;

ਦਸਞ੍ਚੇਵ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਅਡ੍ਢੁਡ੍ਢਾਨਿ ਸਤਾਨਿ ਚ.

ਦੁਵੇ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਨਹੁਤਾਨਿ ਚ;

ਏਤ੍ਤਕਂ ਬਹਲਤ੍ਤੇਨ, ਸਙ੍ਖਾਤਾਯਂ ਵਸੁਨ੍ਧਰਾ.

ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਅਟ੍ਠੇਵ ਨਹੁਤਾਨਿ ਚ;

ਏਤ੍ਤਕਂ ਬਹਲਤ੍ਤੇਨ, ਜਲਂ ਵਾਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ.

ਨਵਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਮਾਲੁਤੋ ਨਭਮੁਗ੍ਗਤੋ;

ਸਟ੍ਠਿ ਚੇਵ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਏਸਾ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਣ੍ਠਿਤਿ.

ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਅਜ੍ਝੋਗਾਲ਼੍ਹੋ ਮਹਣ੍ਣਵੇ;

ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਤੋ ਤਾਵਦੇਵ, ਸਿਨੇਰੁਪਬ੍ਬਤੁਤ੍ਤਮੋ.

ਤਤੋ ¶ ਉਪਡ੍ਢੁਪਡ੍ਢੇਨ, ਪਮਾਣੇਨ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ;

ਅਜ੍ਝੋਗਾਲ਼੍ਹੁਗ੍ਗਤਾ ਦਿਬ੍ਬਾ, ਨਾਨਾਰਤਨਚਿਤ੍ਤਿਤਾ.

ਯੁਗਨ੍ਧਰੋ ਈਸਧਰੋ, ਕਰਵੀਕੋ ਸੁਦਸ੍ਸਨੋ;

ਨੇਮਿਨ੍ਧਰੋ ਵਿਨਤਕੋ, ਅਸ੍ਸਕਣ੍ਣੋ ਗਿਰੀ ਬ੍ਰਹਾ.

ਏਤੇ ਸਤ੍ਤ ਮਹਾਸੇਲਾ, ਸਿਨੇਰੁਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਤੋ;

ਮਹਾਰਾਜਾਨਮਾਵਾਸਾ, ਦੇਵਯਕ੍ਖਨਿਸੇਵਿਤਾ.

ਯੋਜਨਾਨਂ ¶ ਸਤਾਨੁਚ੍ਚੋ, ਹਿਮਵਾ ਪਞ੍ਚ ਪਬ੍ਬਤੋ;

ਯੋਜਨਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਤੀਣਿ ਆਯਤਵਿਤ੍ਥਤੋ;

ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸੇਹਿ, ਕੂਟੇਹਿ ਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤੋ.

ਤਿਪਞ੍ਚਯੋਜਨਕ੍ਖਨ੍ਧ, ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਾ ਨਗਵ੍ਹਯਾ;

ਪਞ੍ਞਾਸ ਯੋਜਨਕ੍ਖਨ੍ਧ, ਸਾਖਾਯਾਮਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ.

ਸਤਯੋਜਨਵਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਾ, ਤਾਵਦੇਵ ਚ ਉਗ੍ਗਤਾ;

ਜਮ੍ਬੂ ਯਸ੍ਸਾਨੁਭਾਵੇਨ, ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ ਪਕਾਸਿਤੋ.

ਦ੍ਵੇ ਅਸੀਤਿ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਅਜ੍ਝੋਗਾਲ਼੍ਹੋ ਮਹਣ੍ਣਵੇ;

ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਤੋ ਤਾਵਦੇਵ, ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਿਲੁਚ੍ਚਯੋ;

ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ, ਲੋਕਧਾਤੁਮਯਂ ਠਿਤੋ.

ਤਤ੍ਥ ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਂ ਏਕੂਨਪਞ੍ਞਾਸਯੋਜਨਂ, ਸੂਰਿਯਮਣ੍ਡਲਂ ਪਞ੍ਞਾਸਯੋਜਨਂ, ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨਂ ਦਸਸਹਸ੍ਸਯੋਜਨਂ; ਤਥਾ ਅਸੁਰਭਵਨਂ, ਅਵੀਚਿਮਹਾਨਿਰਯੋ, ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੋ ਚ. ਅਪਰਗੋਯਾਨਂ ਸਤ੍ਤਸਹਸ੍ਸਯੋਜਨਂ; ਤਥਾ ਪੁਬ੍ਬਵਿਦੇਹੋ. ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁ ਅਟ੍ਠਸਹਸ੍ਸਯੋਜਨੋ, ਏਕਮੇਕੋ ਚੇਤ੍ਥ ਮਹਾਦੀਪੋ ਪਞ੍ਚਸਤਪਞ੍ਚਸਤਪਰਿਤ੍ਤਦੀਪਪਰਿਵਾਰੋ; ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਏਕਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ¶ , ਏਕਾ ਲੋਕਧਾਤੁ, ਤਦਨ੍ਤਰੇਸੁ ਲੋਕਨ੍ਤਰਿਕਨਿਰਯਾ. ਏਵਂ ਅਨਨ੍ਤਾਨਿ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਾਨਿ ਅਨਨ੍ਤਾ ਲੋਕਧਾਤੁਯੋ ਭਗਵਾ ਅਨਨ੍ਤੇਨ ਬੁਦ੍ਧਞਾਣੇਨ ਅਵੇਦਿ, ਅਞ੍ਞਾਸਿ, ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿ. ਏਵਮਸ੍ਸ ਓਕਾਸਲੋਕੋਪਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਵਿਦਿਤੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਵਿਦਿਤਲੋਕਤ੍ਤਾ ਲੋਕਵਿਦੂ.

ਅਤ੍ਤਨੋ ¶ ਪਨ ਗੁਣੇਹਿ ਵਿਸਿਟ੍ਠਤਰਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਭਾਵਾ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰੋਤਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ. ਤਥਾ ਹੇਸ ਸੀਲਗੁਣੇਨਾਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਲੋਕਮਭਿਭਵਤਿ, ਸਮਾਧਿ…ਪੇ… ਪਞ੍ਞਾ… ਵਿਮੁਤ੍ਤਿ… ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਗੁਣੇਨਾਪਿ, ਸੀਲਗੁਣੇਨਾਪਿ ਅਸਮੋ ਅਸਮਸਮੋ ਅਪ੍ਪਟਿਮੋ ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਗੋ ਅਪ੍ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋ…ਪੇ… ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਗੁਣੇਨਾਪਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਨ ਖੋ ਪਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਿ ਸਦੇਵਕੇ ਲੋਕੇ ਸਮਾਰਕੇ…ਪੇ… ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ.

ਏਵਂ ¶ ਅਗ੍ਗਪ੍ਪਸਾਦਸੁਤ੍ਤਾਦੀਨਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੩੪; ਇਤਿਵੁ. ੯੦) ‘‘ਨ ਮੇ ਆਚਰਿਯੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਗਾਥਾਯੋ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੮੫; ਮਹਾਵ. ੧੧) ਚ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਾ.

ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮੇ ਸਾਰੇਤੀਤਿ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ, ਦਮੇਤਿ ਵਿਨੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਾਤਿ ਅਦਨ੍ਤਾ ਦਮੇਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਪੁਰਿਸਾਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਪੁਰਿਸਾਪਿ ਅਮਨੁਸ੍ਸਪੁਰਿਸਾਪਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਭਗਵਤਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਪੁਰਿਸਾਪਿ ਅਪਲਾਲ਼ੋ ਨਾਗਰਾਜਾ, ਚੂਲ਼ੋਦਰੋ, ਮਹੋਦਰੋ, ਅਗ੍ਗਿਸਿਖੋ, ਧੂਮਸਿਖੋ, ਧਨਪਾਲਕੋ ਹਤ੍ਥੀਤਿ ਏਵਮਾਦਯੋ ਦਮਿਤਾ, ਨਿਬ੍ਬਿਸਾ ਕਤਾ, ਸਰਣੇਸੁ ਚ ਸੀਲੇਸੁ ਚ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਾ. ਮਨੁਸ੍ਸਪੁਰਿਸਾਪਿ ਸਚ੍ਚਕਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤ-ਅਮ੍ਬਟ੍ਠਮਾਣਵ-ਪੋਕ੍ਖਰਸਾਤਿ-ਸੋਣਦਣ੍ਡਕੂਟਦਨ੍ਤਾਦਯੋ. ਅਮਨੁਸ੍ਸਪੁਰਿਸਾਪਿ ਆਲ਼ਵਕ-ਸੂਚਿਲੋਮ-ਖਰਲੋਮ-ਯਕ੍ਖ-ਸਕ੍ਕਦੇਵਰਾਜਾਦਯੋ ਦਮਿਤਾ ਵਿਨੀਤਾ ਵਿਚਿਤ੍ਰੇਹਿ ਵਿਨਯਨੂਪਾਯੇਹਿ. ‘‘ਅਹਂ ਖੋ, ਕੇਸਿ, ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਂ ਸਣ੍ਹੇਨਪਿ ਵਿਨੇਮਿ, ਫਰੁਸੇਨਪਿ ਵਿਨੇਮਿ, ਸਣ੍ਹਫਰੁਸੇਨਪਿ ਵਿਨੇਮੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੧੧੧) ਇਦਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਵਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਾਦੀਨਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਦੀਨਞ੍ਚ ਉਤ੍ਤਰਿਮਗ੍ਗਪਟਿਪਦਂ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਦਨ੍ਤੇਪਿ ਦਮੇਤਿਯੇਵ.

ਅਥ ਵਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥੀਤਿ ਏਕਮੇਵਿਦਂ ਅਤ੍ਥਪਦਂ ¶ . ਭਗਵਾ ਹਿ ਤਥਾ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮੇ ਸਾਰੇਤਿ, ਯਥਾ ਏਕਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨੇਵ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਅਟ੍ਠ ਦਿਸਾ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨਾ ਧਾਵਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਹਤ੍ਥਿਦਮਕੇਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਹਤ੍ਥਿਦਮ੍ਮੋ ਸਾਰਿਤੋ ਏਕਂਯੇਵ ਦਿਸਂ ਧਾਵਤੀ’’ਤਿ ਇਦਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਂ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੧੨) ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਂ.

ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਪਰਮਤ੍ਥੇਹਿ ਯਥਾਰਹਂ ਅਨੁਸਾਸਤੀਤਿ ਸਤ੍ਥਾ. ਅਪਿਚ ਸਤ੍ਥਾ ਵਿਯਾਤਿ ਸਤ੍ਥਾ, ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹੋ. ‘‘ਯਥਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹੋ ਸਤ੍ਥੇ ਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਚੋਰਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਵਾਲ਼ਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਨਿਰੁਦਕਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ, ਉਤ੍ਤਾਰੇਤਿ ਨਿਤ੍ਤਾਰੇਤਿ ਪਤਾਰੇਤਿ ¶ ਖੇਮਨ੍ਤਭੂਮਿਂ ਸਮ੍ਪਾਪੇਤਿ; ਏਵਮੇਵ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਥਾ ਸਤ੍ਥਵਾਹੋ ਸਤ੍ਤੇ ਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤਿ ਜਾਤਿਕਨ੍ਤਾਰਂ ਤਾਰੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾਨਿ. ੧੯੦) ਨਿਦ੍ਦੇਸਨਯੇਨਪੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਾਨਨ੍ਤਿ ¶ ਦਏਵਾਨਞ੍ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਞ੍ਚ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਭਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਚ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾਨਮ੍ਪਿ ਅਨੁਸਾਸਨਿਪ੍ਪਦਾਨੇਨ ਸਤ੍ਥਾਯੇਵ. ਤੇਪਿ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਸਵਨੇਨ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਤ੍ਵਾ ਤਾਯ ਏਵ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦੁਤਿਯੇ ਤਤਿਯੇ ਵਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਮਗ੍ਗਫਲਭਾਗਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਮਣ੍ਡੂਕਦੇਵਪੁਤ੍ਤਾਦਯੋ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਭਗਵਤਿ ਕਿਰ ਗਗ੍ਗਰਾਯ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਤੀਰੇ ਚਮ੍ਪਾਨਗਰਵਾਸੀਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਯਮਾਨੇ ਏਕੋ ਮਣ੍ਡੂਕੋ ਭਗਵਤੋ ਸਰੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ. ਤਂ ਏਕੋ ਵਚ੍ਛਪਾਲਕੋ ਦਣ੍ਡਮੋਲੁਬ੍ਭ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਸੀਸੇ ਸਨ੍ਨਿਰੁਮ੍ਭਿਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਸੋ ਤਾਵਦੇਵ ਕਾਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਾਵਤਿਂਸਭਵਨੇ ਦ੍ਵਾਦਸਯੋਜਨਿਕੇ ਕਨਕਵਿਮਾਨੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ. ਸੁਤ੍ਤਪ੍ਪਬੁਦ੍ਧੋ ਵਿਯ ਚ ਤਤ੍ਥ ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਰੇ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਨਾਮ ਇਧ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋਸ੍ਮਿ! ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਕਮ੍ਮਂ ਅਕਾਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਆਵਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਨਾਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਦ੍ਦਸ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਭਗਵਤੋ ਸਰੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹਾ. ਸੋ ¶ ਤਆਵਦੇਵ ਸਹ ਵਿਮਾਨੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ ਵਨ੍ਦਿ. ਭਗਵਾ ਜਾਨਨ੍ਤੋਵ ਪੁਚ੍ਛਿ –

‘‘ਕੋ ਮੇ ਵਨ੍ਦਤਿ ਪਾਦਾਨਿ, ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਯਸਸਾ ਜਲਂ;

ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ ਵਣ੍ਣੇਨ, ਸਬ੍ਬਾ ਓਭਾਸਯਂ ਦਿਸਾ’’ਤਿ.

‘‘ਮਣ੍ਡੂਕੋਹਂ ਪੁਰੇ ਆਸਿਂ, ਉਦਕੇ ਵਾਰਿਗੋਚਰੋ;

ਤਵ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਅਵਧਿ ਵਚ੍ਛਪਾਲਕੋ’’ਤਿ. (ਵਿ. ਵ. ੮੫੭-੮੫੮);

ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ. ਦੇਸਨਾਵਸਾਨੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ. ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਸਿਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮੀਤਿ.

ਯਂ ਪਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਿ ਞੇਯ੍ਯਂ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿਕਞਾਣਵਸੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਬੁਜ੍ਝਿ, ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਸਤ੍ਤੇ ਬੋਧੇਸਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਦੀਹਿਪਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧੋ. ਇਮਸ੍ਸ ਚਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਬੁਜ੍ਝਿਤਾ ਸਚ੍ਚਾਨੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਬੋਧੇਤਾ ਪਜਾਯਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸਨਯੋ (ਮਹਾਨਿ. ੧੯੨) ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਨਯੋ (ਪਟਿ. ਮ. ੧.੧੬੨) ਵਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬੋ.

ਭਗਵਾਤਿ ¶ ਇਦਂ ਪਨਸ੍ਸ ਗੁਣਵਿਸਿਟ੍ਠਸਤ੍ਤੁਤ੍ਤਮਗਰੁਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਂ. ਤੇਨਾਹੁ ਪੋਰਾਣਾ –

‘‘ਭਗਵਾਤਿ ¶ ਵਚਨਂ ਸੇਟ੍ਠਂ, ਭਗਵਾਤਿ ਵਚਨਮੁਤ੍ਤਮਂ;

ਗਰੁ ਗਾਰਵਯੁਤ੍ਤੋ ਸੋ, ਭਗਵਾ ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.

ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਞ੍ਹਿ ਨਾਮਂ – ਆਵਤ੍ਥਿਕਂ, ਲਿਙ੍ਗਿਕਂ, ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਂ, ਅਧਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ. ਅਧਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਾਮ ਲੋਕਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ‘‘ਯਦਿਚ੍ਛਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਵਚ੍ਛੋ ਦਮ੍ਮੋ ਬਲਿਬਦ੍ਦੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਆਵਤ੍ਥਿਕਂ. ‘‘ਦਣ੍ਡੀ ਛਤ੍ਤੀ ਸਿਖੀ ਕਰੀ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਲਿਙ੍ਗਿਕਂ. ‘‘ਤੇਵਿਜ੍ਜੋ ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਂ. ‘‘ਸਿਰਿਵਡ੍ਢਕੋ ਧਨਵਡ੍ਢਕੋ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਵਚਨਤ੍ਥਮਨਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਂ ਅਧਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਇਦਂ ਪਨ ਭਗਵਾਤਿ ਨਾਮਂ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਂ, ਨ ਮਹਾਮਾਯਾਯ ਨ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨਮਹਾਰਾਜੇਨ ਨ ਅਸੀਤਿਯਾ ਞਾਤਿਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਕਤਂ, ਨ ਸਕ੍ਕਸਨ੍ਤੁਸਿਤਾਦੀਹਿ ਦੇਵਤਾਵਿਸੇਸੇਹਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨਾ – ‘‘ਭਗਵਾਤਿ ਨੇਤਂ ਨਾਮਂ ਮਾਤਰਾ ਕਤਂ…ਪੇ… ਵਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿਕਮੇਤਂ ¶ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਭਗਵਨ੍ਤਾਨਂ ਬੋਧਿਯਾ ਮੂਲੇ ਸਹ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾ ਸਚ੍ਛਿਕਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਨਿ. ੮੪).

ਯਂਗੁਣਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਞ੍ਚੇਤਂ ਨਾਮਂ, ਤੇਸਂ ਗੁਣਾਨਂ ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ –

ਭਵਨ੍ਤਗੋ ਸੋ ਭਗਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.

ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਪਦਾਨਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

‘‘ਭਾਗ੍ਯਵਾ ਭਗ੍ਗਵਾ ਯੁਤ੍ਤੋ, ਭਗੇਹਿ ਚ ਵਿਭਤ੍ਤਵਾ;

ਭਤ੍ਤਵਾ ਵਨ੍ਤਗਮਨੋ, ਭਵੇਸੁ ਭਗਵਾ ਤਤੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਵਣ੍ਣਾਗਮੋ ਵਣ੍ਣਵਿਪਰਿਯਯੋਤਿ ਏਤਂ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਦਨਯੇਨ ਵਾ ਪਿਸੋਦਰਾਦਿਪਕ੍ਖੇਪਲਕ੍ਖਣਂ ¶ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੁਖਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਂ ਦਾਨਸੀਲਾਦਿਪਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਭਾਗ੍ਯਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਭਾਗ੍ਯਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ‘‘ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਞਾਤਬ੍ਬਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਲੋਭ-ਦੋਸ-ਮੋਹ-ਵਿਪਰੀਤਮਨਸਿਕਾਰ-ਅਹਿਰਿਕਾਨੋਤ੍ਤਪ੍ਪ-ਕੋਧੂਪਨਾਹ-ਮਕ੍ਖ-ਪਲ਼ਾਸਇਸ੍ਸਾ-ਮਚ੍ਛਰਿਯ-ਮਾਯਾਸਾਠੇਯ੍ਯ-ਥਮ੍ਭ-ਸਾਰਮ੍ਭ-ਮਾਨਾਤਿਮਾਨ-ਮਦ-ਪਮਾਦ-ਤਣ੍ਹਾਵਿਜ੍ਜਾ ¶ ਤਿਵਿਧਾਕੁਸਲਮੂਲ-ਦੁਚ੍ਚਰਿਤ-ਸਂਕਿਲੇਸ-ਮਲ-ਵਿਸਮਸਞ੍ਞਾ-ਵਿਤਕ੍ਕ-ਪਪਞ੍ਚ-ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਵਿਪਰਿਯੇਸਆਸਵ-ਗਨ੍ਥ-ਓਘ-ਯੋਗਾਗਤਿ-ਤਣ੍ਹੁਪ੍ਪਾਦੁਪਾਦਾਨ-ਪਞ੍ਚਚੇਤੋਖੀਲ-ਵਿਨਿਬਨ੍ਧ-ਨੀਵਰਣਾਭਿਨਨ੍ਦਨਛਵਿਵਾਦਮੂਲ-ਤਣ੍ਹਾਕਾਯ-ਸਤ੍ਤਾਨੁਸਯ-ਅਟ੍ਠਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤ-ਨਵਤਣ੍ਹਾਮੂਲਕ-ਦਸਾਕੁਸਲਕਮ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤ-ਅਟ੍ਠਸਤਤਣ੍ਹਾਵਿਚਰਿਤਪ੍ਪਭੇਦ-ਸਬ੍ਬਦਰਥ-ਪਰਿਲ਼ਾਹ-ਕਿਲੇਸਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਕਿਲੇਸ-ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਖਨ੍ਧਮਚ੍ਚੁ-ਦੇਵਪੁਤ੍ਤ-ਮਾਰੇ ਅਭਞ੍ਜਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗ੍ਗਤ੍ਤਾ ਏਤੇਸਂ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਂ ਭਗ੍ਗਵਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਭਗਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਆਹ ਚੇਤ੍ਥ –

‘‘ਭਗ੍ਗਰਾਗੋ ਭਗ੍ਗਦੋਸੋ, ਭਗ੍ਗਮੋਹੋ ਅਨਾਸਵੋ;

ਭਗ੍ਗਾਸ੍ਸ ਪਾਪਕਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਭਗਵਾ ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ.

ਭਾਗ੍ਯਵਨ੍ਤਤਾਯ ¶ ਚਸ੍ਸ ਸਤਪੁਞ੍ਞਜਲਕ੍ਖਣਧਰਸ੍ਸ ਰੂਪਕਾਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਦੀਪਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਭਗ੍ਗਦੋਸਤਾਯ ਧਮ੍ਮਕਾਯਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਲੋਕਿਯਪਰਿਕ੍ਖਕਾਨਂ ਬਹੁਮਤਭਾਵੋ, ਗਹਟ੍ਠਪਬ੍ਬਜਿਤੇਹਿ ਅਭਿਗਮਨੀਯਤਾ, ਅਭਿਗਤਾਨਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਦੁਕ੍ਖਾਪਨਯਨੇ ਪਟਿਬਲਭਾਵੋ, ਆਮਿਸਦਾਨਧਮ੍ਮਦਾਨੇਹਿ ਉਪਕਾਰਿਤਾ, ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸੁਖੇਹਿ ਚ ਸਮ੍ਪਯੋਜਨਸਮਤ੍ਥਤਾ ਦੀਪਿਤਾ ਹੋਤਿ.

ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਲੋਕੇ ਇਸ੍ਸਰਿਯ-ਧਮ੍ਮ-ਯਸ-ਸਿਰੀ-ਕਾਮ-ਪਯਤ੍ਤੇਸੁ ਛਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਭਗਸਦ੍ਦੋ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਪਰਮਞ੍ਚਸ੍ਸ ਸਕਚਿਤ੍ਤੇ ਇਸ੍ਸਰਿਯਂ, ਅਣਿਮਾ ਲਘਿਮਾਦਿਕਂ ਵਾ ਲੋਕਿਯਸਮ੍ਮਤਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਪੂਰਂ ਅਤ੍ਥਿ ਤਥਾ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ ਧਮ੍ਮੋ ਲੋਕਤ੍ਤਯਬ੍ਯਾਪਕੋ ਯਥਾਭੁਚ੍ਚਗੁਣਾਧਿਗਤੋ ਅਤਿਵਿਯ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਯਸੋ, ਰੂਪਕਾਯਦਸ੍ਸਨਬ੍ਯਾਵਟਜਨਨਯਨਪ੍ਪਸਾਦਜਨਨਸਮਤ੍ਥਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਪੂਰਾ ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਸਿਰੀ, ਯਂ ਯਂ ਏਤੇਨ ਇਚ੍ਛਿਤਂ ਪਤ੍ਥਿਤਂ ਅਤ੍ਤਹਿਤਂ ਪਰਹਿਤਂ ਵਾ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਤਥੇਵ ਅਭਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਸਞ੍ਞਿਤੋ ਕਾਮੋ, ਸਬ੍ਬਲੋਕਗਰੁਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁਭੂਤੋ ਸਮ੍ਮਾਵਾਯਾਮਸਙ੍ਖਾਤੋ ਪਯਤ੍ਤੋ ਚ ਅਤ੍ਥਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਇਮੇਹਿ ਭਗੇਹਿ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਪਿ ਭਗਾ ਅਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਥੇਨ ਭਗਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਕੁਸਲਾਦੀਹਿ ਭੇਦੇਹਿ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ, ਖਨ੍ਧਾਯਤਨ-ਧਾਤੁਸਚ੍ਚ-ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਾਦੀਹਿ ¶ ਵਾ ਕੁਸਲਾਦਿਧਮ੍ਮੇ, ਪੀਲ਼ਨ-ਸਙ੍ਖਤ-ਸਨ੍ਤਾਪਵਿਪਰਿਣਾਮਟ੍ਠੇਨ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਮਰਿਯਸਚ੍ਚਂ, ਆਯੂਹਨ-ਨਿਦਾਨ-ਸਂਯੋਗ-ਪਲਿਬੋਧਟ੍ਠੇਨ ਸਮੁਦਯਂ, ਨਿਸ੍ਸਰਣਵਿਵੇਕਾਸਙ੍ਖਤ-ਅਮਤਟ੍ਠੇਨ ¶ ਨਿਰੋਧਂ, ਨਿਯ੍ਯਾਨ-ਹੇਤੁ-ਦਸ੍ਸਨਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਟ੍ਠੇਨ ਮਗ੍ਗਂ ਵਿਭਤ੍ਤਵਾ, ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਦੇਸਿਤਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਭਤ੍ਤਵਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਭਗਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ¶ .

ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਏਸ ਦਿਬ੍ਬਬ੍ਰਹ੍ਮਅਰਿਯਵਿਹਾਰੇ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਉਪਧਿਵਿਵੇਕੇ ਸੁਞ੍ਞਤਪ੍ਪਣਿਹਿਤਾਨਿਮਿਤ੍ਤਵਿਮੋਕ੍ਖੇ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰੇ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮੇ ਭਜਿ ਸੇਵਿ ਬਹੁਲਮਕਾਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਤ੍ਤਵਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਭਗਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤੀਸੁ ਭਵੇਸੁ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਗਮਨਮਨੇਨ ਵਨ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਵੇਸੁ ਵਨ੍ਤਗਮਨੋਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਭਵਸਦ੍ਦਤੋ ਭਕਾਰਂ, ਗਮਨਸਦ੍ਦਤੋ ਗਕਾਰਂ, ਵਨ੍ਤਸਦ੍ਦਤੋ ਵਕਾਰਞ੍ਚ ਦੀਘਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਦਾਯ ਭਗਵਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਥਾ ਲੋਕੇ ‘‘ਮੇਹਨਸ੍ਸ ਖਸ੍ਸ ਮਾਲਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ‘‘ਮੇਖਲਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਸੋ ਇਮਂ ਲੋਕਨ੍ਤਿ ਸੋ ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਲੋਕਂ. ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਦੇਵਕਨ੍ਤਿ ਸਹ ਦੇਵੇਹਿ ਸਦੇਵਕਂ; ਏਵਂ ਸਹ ਮਾਰੇਨ ਸਮਾਰਕਂ; ਸਹ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਂ; ਸਹ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਂ; ਪਜਾਤਤ੍ਤਾ ਪਜਾ, ਤਂ ਪਜਂ; ਸਹ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਦੇਵਕਵਚਨੇਨ ਪਞ੍ਚਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਗ੍ਗਹਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਸਮਾਰਕਵਚਨੇਨ ਛਟ੍ਠਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਗ੍ਗਹਣਂ, ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਵਚਨੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਗ੍ਗਹਣਂ, ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀਵਚਨੇਨ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਪਚ੍ਚਾਮਿਤ੍ਤਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗ੍ਗਹਣਂ, ਸਮਿਤਪਾਪ-ਬਾਹਿਤਪਾਪ-ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ, ਪਜਾਵਚਨੇਨ ਸਤ੍ਤਲੋਕਗ੍ਗਹਣਂ, ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਵਚਨੇਨ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵਅਵਸੇਸਮਨੁਸ੍ਸਗ੍ਗਹਣਂ. ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਤੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਓਕਾਸਲੋਕੋ, ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਜਾਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਲੋਕੋ ਗਹਿਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਸਦੇਵਕਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਰੂਪਾਵਚਰਦੇਵਲੋਕੋ ਗਹਿਤੋ, ਸਮਾਰਕਗ੍ਗਹਣੇਨ ਛਕਾਮਾਵਚਰਦੇਵਲੋਕਾ, ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਗ੍ਗਹਣੇਨ ਰੂਪੀਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋ, ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚਤੁਪਰਿਸਵਸੇਨ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵੇਹਿ ਵਾ ਸਹ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ, ਅਵਸੇਸਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਲੋਕੋ ਵਾ.

ਅਪਿਚੇਤ੍ਥ ¶ ਸਦੇਵਕਵਚਨੇਨ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਾਪਿ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਤਭਾਵਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ. ਤਤੋ ਯੇਸਂ ਸਿਯਾ – ‘‘ਮਾਰੋ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ ਛਕਾਮਾਵਚਰਿਸ੍ਸਰੋ ਵਸਵਤ੍ਤੀ; ਕਿਂ ਸੋਪਿ ਏਤੇਨ ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ’’ਤਿ? ਤੇਸਂ ਵਿਮਤਿਂ ਵਿਧਮਨ੍ਤੋ ਸਮਾਰਕਨ੍ਤਿ ¶ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ. ਯੇਸਂ ਪਨ ਸਿਯਾ – ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਮਹਾਨੁਭਾਵੋ ਏਕਙ੍ਗੁਲਿਯਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਹਸ੍ਸੇ ¶ ਆਲੋਕਂ ਫਰਤਿ, ਦ੍ਵੀਹਿ…ਪੇ… ਦਸਹਿ ਅਙ੍ਗੁਲੀਹਿ ਦਸਸੁ ਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸਹਸ੍ਸੇਸੁ ਆਲੋਕਂ ਫਰਤਿ, ਅਨੁਤ੍ਤਰਞ੍ਚ ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸੁਖਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ, ਕਿਂ ਸੋਪਿ ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ’’ਤਿ? ਤੇਸਂ ਵਿਮਤਿਂ ਵਿਧਮਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ. ਤਤੋ ਯੇਸਂ ਸਿਯਾ – ‘‘ਪੁਥੂਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਾਸਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ, ਕਿਂ ਤੇਪਿ ਸਚ੍ਛਿਕਤਾ’’ਤਿ? ਤੇਸਂ ਵਿਮਤਿਂ ਵਿਧਮਨ੍ਤੋ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਂ ਪਜਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ. ਏਵਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੁਕ੍ਕਟ੍ਠਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਅਥ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇਵੇ ਅਵਸੇਸਮਨੁਸ੍ਸੇ ਚ ਉਪਾਦਾਯ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਸੇਸਸਤ੍ਤਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਤਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਸਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ. ਅਯਮੇਤ੍ਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕ੍ਕਮੋ.

ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾ ਪਵੇਦੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਸਯਨ੍ਤਿ ਸਾਮਂ, ਅਪਰਨੇਯ੍ਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ; ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਅਧਿਕੇਨ ਞਾਣੇਨ ਞਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍ਵਾਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਏਤੇਨ ਅਨੁਮਾਨਾਦਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਕਤੋ ਹੋਤਿ. ਪਵੇਦੇਤੀਤਿ ਬੋਧੇਤਿ ਞਾਪੇਤਿ ਪਕਾਸੇਤਿ. ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ…ਪੇ… ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਨ੍ਤਿ ਸੋ ਭਗਵਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਕਾਰੁਞ੍ਞਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਹਿਤ੍ਵਾਪਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਵਿਵੇਕਸੁਖਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਬਹੁਂ ਵਾ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰਮੇਵ ਦੇਸੇਤਿ.

ਕਥਂ? ਏਕਗਾਥਾਪਿ ਹਿ ਸਮਨ੍ਤਭਦ੍ਰਕਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਠਮਪਾਦੇਨ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾ, ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਪਾਦੇਹਿ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਾ, ਪਚ੍ਛਿਮਪਾਦੇਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਾ. ਏਕਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਦਾਨੇਨ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਨਿਗਮਨੇਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਸੇਸੇਨ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ. ਨਾਨਾਨੁਸਨ੍ਧਿਕਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਪਠਮਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਸੇਸੇਹਿ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ. ਸਕਲੋਪਿ ਸਾਸਨਧਮ੍ਮੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਭੂਤੇਨ ਸੀਲੇਨ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਫਲੇਹਿ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ. ਸੀਲਸਮਾਧੀਹਿ ਵਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗੇਹਿ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨੇਹਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ ¶ . ਬੁਦ੍ਧਸੁਬੋਧਿਤਾਯ ਵਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਾਯ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਸਙ੍ਘਸੁਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ. ਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਤਥਤ੍ਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੇਨ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਾਯ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਯਾ ਵਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਯਾ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਸਾਵਕਬੋਧਿਯਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ. ਸੁਯ੍ਯਮਾਨੋ ਚੇਸ ਨੀਵਰਣਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਤੋ ਸਵਨੇਨਪਿ ¶ ਕਲ੍ਯਾਣਮੇਵ ਆਵਹਤੀਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਯਮਾਨੋ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾਸੁਖਾਵਹਨਤੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਕਲ੍ਯਾਣਮੇਵ ਆਵਹਤੀਤਿ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਤਥਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਚ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਤਾਦਿਭਾਵਾਵਹਨਤੋ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਫਲੇਨਪਿ ਕਲ੍ਯਾਣਮੇਵ ਆਵਹਤੀਤਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ. ਨਾਥਪ੍ਪਭਵਤ੍ਤਾ ਚ ਪਭਵਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਅਤ੍ਥਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣੋ ¶ , ਕਿਚ੍ਚਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਸੋ ਭਗਵਾ ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਬਹੁਂ ਵਾ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾਦਿਪ੍ਪਕਾਰਮੇਵ ਦੇਸੇਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਸਾਸਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਞ੍ਚ ਪਕਾਸੇਤਿ, ਨਾਨਾਨਯੇਹਿ ਦੀਪੇਤਿ; ਤਞ੍ਚ ਯਥਾਨੁਰੂਪਂ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਸਙ੍ਕਾਸਨਪਕਾਸਨ-ਵਿਵਰਣ-ਵਿਭਜਨ-ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਣ-ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ-ਅਤ੍ਥਪਦਸਮਾਯੋਗਤੋ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਅਕ੍ਖਰਪਦ-ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਕਾਰਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਅਤ੍ਥਗਮ੍ਭੀਰਤਾ-ਪਟਿਵੇਧਗਮ੍ਭੀਰਤਾਹਿ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਧਮ੍ਮਗਮ੍ਭੀਰਤਾਦੇਸਨਾਗਮ੍ਭੀਰਤਾਹਿ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਅਤ੍ਥਪਟਿਭਾਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਵਿਸਯਤੋ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਧਮ੍ਮਨਿਰੁਤ੍ਤਿਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਵਿਸਯਤੋ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਪਣ੍ਡਿਤਵੇਦਨੀਯਤੋ ਪਰਿਕ੍ਖਕਜਨਪ੍ਪਸਾਦਕਨ੍ਤਿ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਸਦ੍ਧੇਯ੍ਯਤੋ ਲੋਕਿਯਜਨਪ੍ਪਸਾਦਕਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਗਮ੍ਭੀਰਾਧਿਪ੍ਪਾਯਤੋ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਉਤ੍ਤਾਨਪਦਤੋ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ. ਉਪਨੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਸਕਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਭਾਵੇਨ ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ; ਅਪਨੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਨਿਦ੍ਦੋਸਭਾਵੇਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ; ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਹਿ ਸੇਟ੍ਠੇਹਿ ਚਰਿਤਬ੍ਬਤੋ ਤੇਸਞ੍ਚ ਚਰਿਯਭਾਵਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ…ਪੇ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਕਾਸੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਅਪਿਚ ਯਸ੍ਮਾ ਸਨਿਦਾਨਂ ਸਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਞ੍ਚ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਵੇਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਅਨੁਰੂਪਤੋ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਵਿਪਰੀਤਤਾਯ ਚ ਹੇਤੁਦਾਹਰਣਯੁਤ੍ਤਤੋ ਚ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਸੋਤੂਨਂ ਸਦ੍ਧਾਪਟਿਲਾਭੇਨ ਨਿਗਮਨੇਨ ¶ ਚ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਏਵਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਕਾਸੇਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਧਿਗਮਬ੍ਯਤ੍ਤਿਤੋ ਸਾਤ੍ਥਂ, ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਯਾ ਆਗਮਬ੍ਯਤ੍ਤਿਤੋ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ, ਸੀਲਾਦਿਪਞ੍ਚਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਯੁਤ੍ਤਤੋ ਕੇਵਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ, ਨਿਰੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਤੋ ਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯ ¶ ਪਵਤ੍ਤਿਤੋ ਲੋਕਾਮਿਸਨਿਰਪੇਕ੍ਖਤੋ ਚ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਸੇਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧ-ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧ-ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾਨਂ ਚਰਿਯਤੋ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਪਿ ‘‘ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ…ਪੇ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਕਾਸੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਸਾਧੁ ਖੋ ਪਨਾਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਖੋ ਪਨ ਅਤ੍ਥਾਵਹਂ ਸੁਖਾਵਹਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਥਾਰੂਪਾਨਂ ਅਰਹਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਰੂਪੋ ਸੋ ਭਵ ਗੋਤਮੋ, ਏਵਰੂਪਾਨਂ ਯਥਾਭੁਚ੍ਚਗੁਣਾਧਿਗਮੇਨ ਲੋਕੇ ਅਰਹਨ੍ਤੋਤਿ ਲਦ੍ਧਸਦ੍ਦਾਨਂ ਅਰਹਤਂ. ਦਸ੍ਸਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਪਸਾਦਸੋਮ੍ਮਾਨਿ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਉਮ੍ਮੀਲਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਾਧੁ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਥ ਖੋ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ.

੨. ਯੇਨਾਤਿ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਕਰਣਵਚਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਤ੍ਥ ਭਗਵਾ ਤਤ੍ਥ ਉਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ ¶ . ਯੇਨ ਵਾ ਕਾਰਣੇਨ ਭਗਵਾ ਦੇਵਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬੋ, ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਕੇਨ ਚ ਕਾਰਣੇਨ ਭਗਵਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬੋ? ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਗੁਣਵਿਸੇਸਾਧਿਗਮਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ, ਸਾਦੁਫਲੂਪਭੋਗਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਦਿਜਗਣੇਹਿ ਨਿਚ੍ਚਫਲਿਤਮਹਾਰੁਕ੍ਖੋ ਵਿਯ. ਉਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਚ ਗਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾਤਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਪਰਿਯੋਸਾਨਦੀਪਨਂ. ਅਥ ਵਾ ਏਵਂ ਗਤੋ ਤਤੋ ਆਸਨ੍ਨਤਰਂ ਠਾਨਂ ਭਗਵਤੋ ਸਮੀਪਸਙ੍ਖਾਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਤਿਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦੀਤਿ ਯਥਾ ਖਮਨੀਯਾਦੀਨਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਭਗਵਾ ਤੇਨ, ਏਵਂ ਸੋਪਿ ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮਪ੍ਪਵਤ੍ਤਮੋਦੋ ਅਹੋਸਿ, ਸੀਤੋਦਕਂ ਵਿਯ ਉਣ੍ਹੋਦਕੇਨ ਸਮ੍ਮੋਦਿਤਂ ਏਕੀਭਾਵਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਯਾਯ ਚ ‘‘ਕਚ੍ਚਿ, ਭੋ, ਗੋਤਮ, ਖਮਨੀਯਂ; ਕਚ੍ਚਿ ਯਾਪਨੀਯਂ, ਕਚ੍ਚਿ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ, ਚ ਸਾਵਕਾਨਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਂ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਂ ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਂ ਬਲਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ’’ਤਿਆਦਿਕਾਯ ਕਥਾਯ ਸਮ੍ਮੋਦਿ, ਤਂ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਮ੍ਮੋਦਂ ਜਨਨਤੋ ਸਮ੍ਮੋਦਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਭਾਵਤੋ ਚ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ. ਅਤ੍ਥਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮਧੁਰਤਾਯ ਸੁਚਿਰਮ੍ਪਿ ਕਾਲਂ ਸਾਰੇਤੁਂ ¶ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਪਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਅਰਹਰੂਪਤੋ ਸਰਿਤਬ੍ਬਭਾਵਤੋ ਚ ਸਾਰਣੀਯਂ, ਸੁਯ੍ਯਮਾਨਸੁਖਤੋ ਵਾ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ, ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਯਮਾਨਸੁਖਤੋ ¶ ਸਾਰਣੀਯਂ. ਤਥਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾਯ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ, ਅਤ੍ਥਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾਯ ਸਾਰਣੀਯਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਅਨੇਕੇਹਿ ਪਰਿਯਾਯੇਹਿ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਸਾਰਣੀਯਂ ਕਥਂ ਵੀਤਿਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਯੇਨਤ੍ਥੇਨ ਆਗਤੋ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਕਾਮੋ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ.

ਏਕਮਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨਪੁਂਸਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ‘‘ਵਿਸਮਂ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੪.੭੦) ਵਿਯ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਤਥਾ ਨਿਸੀਦੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਵਾ ਏਤਂ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ਨਿਸੀਦੀਤਿ ਉਪਾਵਿਸਿ. ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਹਿ ਪੁਰਿਸਾ ਗਰੁਟ੍ਠਾਨਿਯਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਆਸਨਕੁਸਲਤਾਯ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ. ਅਯਞ੍ਚ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ.

ਕਥਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਪਨ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀਤਿ? ਛ ਨਿਸਜ੍ਜਦੋਸੇ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਅਤਿਦੂਰਂ, ਅਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨਂ, ਉਪਰਿਵਾਤਂ, ਉਨ੍ਨਤਪ੍ਪਦੇਸਂ, ਅਤਿਸਮ੍ਮੁਖਂ, ਅਤਿਪਚ੍ਛਾਤਿ. ਅਤਿਦੂਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹਿ ਸਚੇ ਕਥੇਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ ਉਚ੍ਚਾਸਦ੍ਦੇਨ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ. ਅਚ੍ਚਾਸਨ੍ਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਂ ਕਰੋਤਿ. ਉਪਰਿਵਾਤੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸਰੀਰਗਨ੍ਧੇਨ ਬਾਧਤਿ. ਉਨ੍ਨਤਪ੍ਪਦੇਸੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਗਾਰਵਂ ਪਕਾਸੇਤਿ. ਅਤਿਸਮ੍ਮੁਖਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸਚੇ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਚਕ੍ਖੁਂ ਆਹਚ੍ਚ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ. ਅਤਿਪਚ੍ਛਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਸਚੇ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ ਗੀਵਂ ਪਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ¶ ਅਯਮ੍ਪਿ ਏਤੇ ਛ ਨਿਸਜ੍ਜਦੋਸੇ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦੀ’’ਤਿ.

ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਏਤਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਦਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ. ਅਵੋਚਾਤਿ ਅਭਾਸਿ. ਸੁਤਂ ਮੇਤਨ੍ਤਿ ਸੁਤਂ ਮੇ ਏਤਂ, ਏਤਂ ਮਯਾ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਭੋ ਗੋਤਮਾਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਆਲਪਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਤੇਨ ਸੁਤਂ – ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਨ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋਤਿ ਏਵਮਾਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦਵਣ੍ਣਨਾ – ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਤਿ ਜਾਤਿਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ. ਜਿਣ੍ਣੇਤਿ ਜਜ੍ਜਰੀਭੂਤੇ ¶ ਜਰਾਯ ਖਣ੍ਡਿਚ੍ਚਾਦਿਭਾਵਂ ਆਪਾਦਿਤੇ. ਵੁਡ੍ਢੇਤਿ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾਨਂ ਵੁਡ੍ਢਿਮਰਿਯਾਦਪ੍ਪਤ੍ਤੇ. ਮਹਲ੍ਲਕੇਤਿ ਜਾਤਿਮਹਲ੍ਲਕਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇ, ਚਿਰਕਾਲਪ੍ਪਸੁਤੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਦ੍ਧਗਤੇਤਿ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਗਤੇ ¶ , ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਰਾਜਪਰਿਵਟ੍ਟੇ ਅਤੀਤੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵਯੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੇਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਵਯਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ, ਪਚ੍ਛਿਮਵਯੋ ਨਾਮ ਵਸ੍ਸਸਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਤਤਿਯਭਾਗੋ.

ਅਪਿਚ – ਜਿਣ੍ਣੇਤਿ ਪੋਰਾਣੇ, ਚਿਰਕਾਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਕੁਲਨ੍ਵਯੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵੁਡ੍ਢੇਤਿ ਸੀਲਾਚਾਰਾਦਿਗੁਣਵੁਡ੍ਢਿਯੁਤ੍ਤੇ. ਮਹਲ੍ਲਕੇਤਿ ਵਿਭਵਮਹਤ੍ਤਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇ ਮਹਦ੍ਧਨੇ ਮਹਾਭੋਗੇ. ਅਦ੍ਧਗਤੇਤਿ ਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਵਤਚਰਿਯਾਦਿਮਰਿਯਾਦਂ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਚਰਮਾਨੇ. ਵਯੋਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੇਤਿ ਜਾਤਿਵੁਡ੍ਢਭਾਵਂ ਅਨ੍ਤਿਮਵਯਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੇਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਇਦਾਨਿ ਅਭਿਵਾਦੇਤੀਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਿ ‘‘ਨ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਕਾਰੇਨ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਏਵਮਤ੍ਥਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ – ‘‘ਨ ਵਨ੍ਦਤਿ ਵਾ, ਨਾਸਨਾ ਵੁਟ੍ਠਹਤਿ ਵਾ, ਨਾਪਿ ‘ਇਧ ਭੋਨ੍ਤੋ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤੂ’ਤਿ ਏਵਂ ਆਸਨੇਨ ਵਾ ਉਪਨਿਮਨ੍ਤੇਤੀ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਵਾ ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਭਾਵਨੇ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥੇ, ‘‘ਰੂਪਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਵਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ. ਏਵਂ ਵਤ੍ਵਾ ਅਥ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦੀਨਿ ਅਕਰੋਨ੍ਤਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਆਹ – ‘‘ਤਯਿਦਂ ਭੋ ਗੋਤਮ ਤਥੇਵਾ’’ਤਿ. ਯਂ ਤਂ ਮਯਾ ਸੁਤਂ – ਤਂ ਤਥੇਵ, ਤਂ ਸਵਨਞ੍ਚ ਮੇ ਦਸ੍ਸਨਞ੍ਚ ਸਂਸਨ੍ਦਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕੀਭਾਵਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ‘‘ਨ ਹਿ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ…ਪੇ… ਆਸਨੇਨ ਵਾ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸੁਤਂ ਦਿਟ੍ਠੇਨ ਨਿਗਮੇਤ੍ਵਾ ਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਤਯਿਦਂ ਭੋ ਗੋਤਮ ਨ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਮੇਵਾ’’ਤਿ ਤਂ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦੀਨਂ ਅਕਰਣਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤਮੇਵ.

ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਨਪਰਵਮ੍ਭਨਦੋਸਂ ਅਨੁਪਗਮ੍ਮ ਕਰੁਣਾਸੀਤਲਹਦਯੇਨ ਤਂ ਅਞ੍ਞਾਣਂ ਵਿਧਮਿਤ੍ਵਾ ¶ ਯੁਤ੍ਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਕਾਮੋ ਆਹ – ‘‘ਨਾਹਂ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ¶ …ਪੇ… ਮੁਦ੍ਧਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਵਿਪਤੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ‘‘ਅਹਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਅਪ੍ਪਟਿਹਤੇਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਚਕ੍ਖੁਨਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਪਿ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਸਦੇਵਕਾਦਿਭੇਦੇ ਲੋਕੇ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਮਹਂ ਅਭਿਵਾਦੇਯ੍ਯਂ ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠੇਯ੍ਯਂ ਵਾ ਆਸਨੇਨ ਵਾ ਨਿਮਨ੍ਤੇਯ੍ਯਂ. ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਂ ਵਾ ਏਤਂ, ਯ੍ਵਾਹਂ ਅਜ੍ਜ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਏਵਰੂਪਂ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਾਰਹਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮਿ. ਅਪਿਚ ਖੋ ਯਦਾਪਾਹਂ ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤੋਵ ਉਤ੍ਤਰਾਭਿਮੁਖੋ ਸਤ੍ਤਪਦਵੀਤਿਹਾਰੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਕਲਂ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਂ ਓਲੋਕੇਸਿਂ; ਤਦਾਪਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਸਦੇਵਕਾਦਿਭੇਦੇ ਲੋਕੇ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਮਹਂ ¶ ਅਭਿਵਾਦੇਯ੍ਯਂ ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠੇਯ੍ਯਂ ਵਾ ਆਸਨੇਨ ਵਾ ਨਿਮਨ੍ਤੇਯ੍ਯਂ. ਅਥ ਖੋ ਮਂ ਸੋਲ਼ਸਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕੋ ਖੀਣਾਸਵਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾਪਿ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਤ੍ਵਂ ਲੋਕੇ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ, ਤ੍ਵਂ ਸਦੇਵਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗੋ ਚ ਜੇਟ੍ਠੋ ਚ ਸੇਟ੍ਠੋ ਚ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਯਾ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ’’ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਸੋਮਨਸ੍ਸੋ ਪਤਿਨਾਮੇਸਿ; ਤਦਾਪਿ ਚਾਹਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਆਸਭਿਂ ਵਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਸਿਂ – ‘‘ਅਗ੍ਗੋਹਮਸ੍ਮਿ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਜੇਟ੍ਠੋਹਮਸ੍ਮਿ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਸੇਟ੍ਠੋਹਮਸ੍ਮਿ ਲੋਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਸਮ੍ਪਤਿਜਾਤਸ੍ਸਪਿ ਮਯ੍ਹਂ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦਿਰਹੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸ੍ਵਾਹਂ ਇਦਾਨਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਕਂ ਅਭਿਵਾਦੇਯ੍ਯਂ ਵਾ…ਪੇ… ਆਸਨੇਨ ਵਾ ਨਿਮਨ੍ਤੇਯ੍ਯਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਤ੍ਵਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਮਾ ਤਥਾਗਤੇ ਏਵਰੂਪਂ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਂ ਪਤ੍ਥਯਿਤ੍ਥ. ਯਞ੍ਹਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਤਥਾਗਤੋ ਅਭਿਵਾਦੇਯ੍ਯ ਵਾ…ਪੇ… ਆਸਨੇਨ ਵਾ ਨਿਮਨ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਮੁਦ੍ਧਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਰਤ੍ਤਿਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਰਿਪਾਕਸਿਥਿਲਬਨ੍ਧਨਂ ਵਣ੍ਟਾ ਪਵੁਤ੍ਤਤਾਲਫਲਮਿਵ ਗੀਵਤੋ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਹਸਾਵ ਭੂਮਿਯਂ ਵਿਪਤੇਯ੍ਯਾਤਿ.

੩. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞਤਾਯ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਲੋਕੇ ਜੇਟ੍ਠਭਾਵਂ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤੋ ਕੇਵਲਂ ਤਂ ਵਚਨਂ ਅਸਹਮਾਨੋ ਆਹ – ‘‘ਅਰਸਰੂਪੋ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ. ਅਯਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਯਂ ਲੋਕੇ ਅਭਿਵਾਦਨਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਨਅਞ੍ਜਲਿਕਮ੍ਮਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਂ ‘‘ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ¶ , ਤਸ੍ਮਾ ਅਰਸਰੂਪੋ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ, ਅਰਸਜਾਤਿਕੋ ਅਰਸਸਭਾਵੋਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਚਿਤ੍ਤਮੁਦੁਭਾਵਜਨਨਤ੍ਥਂ ਉਜੁਵਿਪਚ੍ਚਨੀਕਭਾਵਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਸ੍ਸਤ੍ਥਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਖ੍ਵੇਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਪਰਿਯਾਯੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਕਾਰਣਂ; ਅਯਞ੍ਹਿ ਪਰਿਯਾਯਸਦ੍ਦੋ ਦੇਸਨਾ-ਵਾਰ-ਕਾਰਣੇਸੁ ਵਤ੍ਤਤਿ. ‘‘ਮਧੁਪਿਣ੍ਡਿਕਪਰਿਯਾਯੋਤ੍ਵੇਵ ਨਂ ਧਾਰੇਹੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੦੫) ਹਿ ਏਸ ਦੇਸਨਾਯਂ ਵਤ੍ਤਤਿ. ‘‘ਕਸ੍ਸ ਨੁ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਜ੍ਜ ਪਰਿਯਾਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਓਵਦਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੩.੩੯੮) ਵਾਰੇ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਪਰਿਯਾਯਂ ਆਚਿਕ੍ਖਤੁ, ਯਥਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਅਞ੍ਞਾਯ ਸਣ੍ਠਹੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਾਰਾ. ੧੬੪) ਕਾਰਣੇ. ਸ੍ਵਾਯਮਿਧ ਕਾਰਣੇ ਵਤ੍ਤਤਿ ¶ . ਤਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ – ਅਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏਤਂ ਕਾਰਣਂ; ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਮਂ ‘‘ਅਰਸਰੂਪੋ ¶ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ ਵਦਮਾਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮ੍ਮਾ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਅਵਿਤਥਵਾਦੀਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ. ਕਤਮੋ ਪਨ ਸੋਤਿ? ਯੇ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਰੂਪਰਸਾ…ਪੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਰਸਾ ਤੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾਤਿ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯੇ ਤੇ ਜਾਤਿਵਸੇਨ ਵਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਵਾ ਸੇਟ੍ਠਸਮ੍ਮਤਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ਰੂਪਾਰਮ੍ਮਣਾਦੀਨਿ ਅਸ੍ਸਾਦੇਨ੍ਤਾਨਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤਾਨਂ ਰਜ੍ਜਨ੍ਤਾਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਕਾਮਸੁਖਸ੍ਸਾਦਸਙ੍ਖਾਤਾ ਰੂਪਰਸਸਦ੍ਦਗਨ੍ਧਰਸਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਰਸਾ, ਯੇ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਗੀਵਾਯ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਵਿਯ ਆਵਿਞ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਵਤ੍ਥਾਰਮ੍ਮਣਾਦਿਸਾਮਗ੍ਗਿਯਞ੍ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਹੀਨਾਤਿ. ਮਯ੍ਹਂ ਪਹੀਨਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇਪਿ ਮਮਾਕਾਰੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨੁਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ. ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸੋ ਵਾ ਏਸ ਭਗਵਤੋ.

ਤਤ੍ਥ ਪਹੀਨਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਤੋ ਵਿਗਤਾ ਜਹਿਤਾ ਵਾ. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨਤ੍ਥੇ ਕਰਣੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਤ੍ਥੇਨ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਤਣ੍ਹਾਵਿਜ੍ਜਾਮਯਂ ਮੂਲਮੇਤੇਸਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ. ਤਾਲਵਤ੍ਥੁ ਵਿਯ ਨੇਸਂ ਵਤ੍ਥੁ ਕਤਨ੍ਤਿ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਤਾਲਰੁਕ੍ਖਂ ਸਮੂਲਂ ¶ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਵਤ੍ਥੁਮਤ੍ਤੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਕਤੇ ਨ ਪੁਨ ਤਸ੍ਸ ਤਾਲਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ; ਏਵਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਤ੍ਥੇਨ ਸਮੂਲੇ ਰੂਪਾਦਿਰਸੇ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬਭਾਵੇਨ ਵਤ੍ਥੁਮਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੇ ਕਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ‘‘ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਅਵਿਰੂਲ਼੍ਹਿਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ ਵਾ ਮਤ੍ਥਕਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤਾਲੋ ਵਿਯ ਕਤਾਤਿ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਏਵਂ ਤਾਲਾਵਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਨੇਸਂ ਪਚ੍ਛਾਭਾਵੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਕਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਆਹ – ‘‘ਅਨਭਾਵਂਕਤਾ’’ਤਿ. ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ – ਅਨੁਅਭਾਵਂ ਕਤਾ ਅਨਭਾਵਂਕਤਾਤਿ. ‘‘ਅਨਭਾਵਂ ਗਤਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਅਭਾਵਂ ਗਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ ਅਨੁਅਭਾਵਂ ਗਤਾ ਅਨਭਾਵਂ ਗਤਾਤਿ, ਯਥਾ ਅਨੁਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਾਤਿ. ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾਤਿ ਅਨਾਗਤੇ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਸਭਾਵਾ. ਯੇ ਹਿ ਅਭਾਵਂ ਗਤਾ, ਤੇ ਪੁਨ ਕਥਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ? ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਅਨਭਾਵਂ ਗਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ.

ਅਯਂ ਖੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਇਦਂ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਕਾਰਣਂ ਯੇਨ ਮਂ ਸਮ੍ਮਾ ਵਦਮਾਨੋ ਵਦੇਯ੍ਯ ‘‘ਅਰਸਰੂਪੋ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ. ਨੋ ਚ ਖੋ ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦੇਸੀਤਿ ਯਞ੍ਚ ਖੋ ਤ੍ਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦੇਸਿ, ਸੋ ਪਰਿਯਾਯੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਭਗਵਾ ਏਵਮਾਹ? ਨਨੁ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ¶ ਯੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸੋ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ ਹੋਤੀਤਿ. ਵੁਚ੍ਚਤੇ, ਨ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਹਿ ਤਂ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਂ ਕਾਤੁਂ ਭਬ੍ਬੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਸੋ ਤਦਭਾਵੇਨ ਅਰਸਰੂਪੋਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਅਭਬ੍ਬੋਵ ਏਤਂ ਕਾਤੁਂ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਕਰਣੇ ਅਭਬ੍ਬਤਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ¶ ਆਹ – ‘‘ਨੋ ਚ ਖੋ ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦੇਸੀ’’ਤਿ. ਯਂ ਪਰਿਯਾਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਤ੍ਵਂ ਮਂ ‘‘ਅਰਸਰੂਪੋ’’ਤਿ ਵਦੇਸਿ, ਸੋ ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਨੇਵ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ.

੪. ਏਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਅਰਸਰੂਪਤਂ ਆਰੋਪੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਅਥਾਪਰਂ ਨਿਬ੍ਭੋਗੋ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਸਬ੍ਬਪਰਿਯਾਯੇਸੁ ਚੇਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਯੋਜਨਕ੍ਕਮਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ¶ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਾਸਿਤਮਤ੍ਤਂ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਮੇਵ ਵਯੋਵੁਡ੍ਢਾਨਂ ਅਭਿਵਾਦਨਕਮ੍ਮਾਦਿਂ ਲੋਕੇ ਸਾਮਗ੍ਗਿਪਰਿਭੋਗੋਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਤਦਭਾਵੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਭੋਗੋਤਿ ਆਹ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਯ੍ਵਾਯਂ ਰੂਪਾਦੀਸੁ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪਰਿਭੋਗੋ ਤਦਭਾਵਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਯਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ.

੫. ਪੁਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਯਂ ਲੋਕੇ ਵਯੋਵੁਡ੍ਢਾਨਂ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦਿਕੁਲਸਮੁਦਾਚਾਰਕਮ੍ਮਂ ਲੋਕਿਯਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਕਿਰਿਯਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਕਿਰਿਯਵਾਦੋਤਿ ਆਹ. ਭਗਵਾ ਪਨ, ਯਸ੍ਮਾ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦੀਨਂ ਅਕਿਰਿਯਂ ਵਦਤਿ ਤਸ੍ਮਾ, ਤਂ ਅਕਿਰਿਯਵਾਦਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਯਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤ-ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨ-ਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਚੇਤਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਮੁਸਾਵਾਦ-ਪਿਸੁਣਵਾਚਾ-ਫਰੁਸਵਾਚਾ-ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਚੇਤਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਅਭਿਜ੍ਝਾਬ੍ਯਾਪਾਦਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ, ਅਵਸੇਸਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ‘‘ਅਨੇਕਵਿਹਿਤਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

੬. ਪੁਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਮੇਵ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਭਗਵਤਿ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ‘‘ਆਗਮ੍ਮ ਅਯਂ ਲੋਕਤਨ੍ਤਿ ਲੋਕਪਵੇਣੀ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਚ੍ਛੇਦਵਾਦੋਤਿ ਆਹ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਅਟ੍ਠਸੁ ਲੋਭਸਹਗਤਚਿਤ੍ਤੇਸੁ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਿਕਰਾਗਸ੍ਸ ਦ੍ਵੀਸੁ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਕਦੋਸਸ੍ਸ ਚ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਉਚ੍ਛੇਦਂ ਵਦਤਿ. ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਸਮ੍ਭਵਸ੍ਸ ਪਨ ਨਿਰਵਸੇਸਸ੍ਸ ਮੋਹਸ੍ਸ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਉਚ੍ਛੇਦਂ ਵਦਤਿ. ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤੇ ਤਯੋ, ਅਵਸੇਸਾਨਂ ਪਾਪਕਾਨਂ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਯਥਾਨੁਰੂਪਂ ਚਤੂਹਿ ਮਗ੍ਗੇਹਿ ¶ ਉਚ੍ਛੇਦਂ ਵਦਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਉਚ੍ਛੇਦਵਾਦਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਯਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ.

੭. ਪੁਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਜਿਗੁਚ੍ਛਤਿ ਮਞ੍ਞੇ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਇਦਂ ਵਯੋਵੁਡ੍ਢਾਨਂ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦਿਕੁਲਸਮੁਦਾਚਾਰਕਮ੍ਮਂ, ਤੇਨ ਤਂ ਨ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਜੇਗੁਚ੍ਛੀਤਿ ਆਹ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਜਿਗੁਚ੍ਛਤਿ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦੀਹਿ; ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ¶ ? ਯਞ੍ਚ ਤਿਵਿਧਂ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਯਞ੍ਚ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਯਞ੍ਚ ਤਿਵਿਧਂ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਯਾ ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਾਨਿ ¶ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਿ ਅਵਸੇਸਾਨਂ ਲਾਮਕਟ੍ਠੇਨ ਪਾਪਕਾਨਂ ਅਕੋਸਲ੍ਲਸਮ੍ਭੂਤਟ੍ਠੇਨ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਾ ਸਮਙ੍ਗਿਭਾਵੋ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਗੂਥਂ ਵਿਯ ਮਣ੍ਡਨਕਜਾਤਿਯੋ ਪੁਰਿਸੋ ਜਿਗੁਚ੍ਛਤਿ ਹਿਰੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਜੇਗੁਚ੍ਛਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਯਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨਾ’’ਤਿ ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਕਰਣਵਚਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੮. ਪੁਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਮੇਵ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਭਗਵਤਿ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਇਮਂ ਲੋਕਜੇਟ੍ਠਕਕਮ੍ਮਂ ਵਿਨੇਤਿ ਵਿਨਾਸੇਤਿ, ਅਥ ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਂ ਨ ਕਰੋਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਵਿਨੇਤਬ੍ਬੋ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵੇਨਯਿਕੋਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਦਤ੍ਥੋ – ਵਿਨਯਤੀਤਿ ਵਿਨਯੋ, ਵਿਨਾਸੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਿਨਯੋ ਏਵ ਵੇਨਯਿਕੋ, ਵਿਨਯਂ ਵਾ ਅਰਹਤੀਤਿ ਵੇਨਯਿਕੋ, ਨਿਗ੍ਗਹਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਭਗਵਾ ਪਨ, ਯਸ੍ਮਾ ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਵਿਨਯਾਯ ਵੂਪਸਮਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੇਨਯਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਅਯਮੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਪਦਤ੍ਥੋ – ਵਿਨਯਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੀਤਿ ਵੇਨਯਿਕੋ. ਵਿਚਿਤ੍ਰਾ ਹਿ ਤਦ੍ਧਿਤਵੁਤ੍ਤਿ! ਸ੍ਵਾਯਂ ਤਂ ਵੇਨਯਿਕਭਾਵਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਯਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ.

੯. ਪੁਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਯਸ੍ਮਾ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦੀਨਿ ਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਵਯੋਵੁਡ੍ਢੇ ਤੋਸੇਨ੍ਤਿ ਹਾਸੇਨ੍ਤਿ, ਅਕਰੋਨ੍ਤਾ ਪਨ ਤਾਪੇਨ੍ਤਿ ਵਿਹੇਸੇਨ੍ਤਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਨੇਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਭਗਵਾ ਚ ਤਾਨਿ ਨ ਕਰੋਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਯਂ ਵਯੋਵੁਡ੍ਢੇ ਤਪਤੀ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਚਾਰਵਿਰਹਿਤਤ੍ਤਾ ਵਾ ‘‘ਕਪਣਪੁਰਿਸੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਤਪਸ੍ਸੀਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਦਤ੍ਥੋ – ਤਪਤੀਤਿ ਤਪੋ, ਰੋਸੇਤਿ ਵਿਹੇਸੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਾਕਰਣਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਂ. ਤਪੋ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਤਪਸ੍ਸੀ. ਦੁਤਿਯੇ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਅਵਿਚਾਰੇਤ੍ਵਾ ਲੋਕੇ ਕਪਣਪੁਰਿਸੋ ‘‘ਤਪਸ੍ਸੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਭਗਵਾ ਪਨ ਯੇ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਲੋਕਂ ਤਪਨਤੋ ਤਪਨੀਯਾਤਿ ¶ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਯਸ੍ਮਾ ਤਪਸ੍ਸੀਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਤਪਸ੍ਸਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਯਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਦਤ੍ਥੋ – ਤਪਨ੍ਤੀਤਿ ਤਪਾ, ਅਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾਨਮੇਤਂ ¶ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ – ‘‘ਇਧ ਤਪ੍ਪਤਿ ਪੇਚ੍ਚ ਤਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ. ਤਥਾ ਤੇ ਤਪੇ ਅਸ੍ਸਿ ਨਿਰਸ੍ਸਿ ਪਹਾਸਿ ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਸੀਤਿ ਤਪਸ੍ਸੀ.

੧੦. ਪੁਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਂ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਦੇਵਲੋਕਗਬ੍ਭਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦੇਵਲੋਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਟਿਲਾਭਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਭਗਵਤਿ ਚਸ੍ਸ ਅਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਪਗਬ੍ਭੋਤਿ ਆਹ. ਕੋਧਵਸੇਨ ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣੇ ਦੋਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋਪਿ ਏਵਮਾਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਦਤ੍ਥੋ – ਗਬ੍ਭਤੋ ਅਪਗਤੋਤਿ ਅਪਗਬ੍ਭੋ, ਅਭਬ੍ਬੋ ਦੇਵਲੋਕੂਪਪਤ੍ਤਿਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਨ੍ਤਿ ¶ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਹੀਨੋ ਵਾ ਗਬ੍ਭੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਪਗਬ੍ਭੋ, ਦੇਵਲੋਕਗਬ੍ਭਪਰਿਬਾਹਿਰਤ੍ਤਾ ਆਯਤਿਂ ਹੀਨਗਬ੍ਭਪਟਿਲਾਭਭਾਗੀਤਿ, ਹੀਨੋ ਵਾਸ੍ਸ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਗਬ੍ਭਵਾਸੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਭਗਵਤੋ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਆਯਤਿਂ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਾ ਅਪਗਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਤਂ ਅਪਗਬ੍ਭਤਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਯਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਚ ਯਸ੍ਸ ਖੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਆਯਤਿਂ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਾ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਪਹੀਨਾਤਿ ਏਤੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ – ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਨਾਗਤੇ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਾ, ਪੁਨਬ੍ਭਵੇ ਚ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਵਿਹਤਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਪਹੀਨਾਤਿ. ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਜਲਾਬੁਜਯੋਨਿ ਗਹਿਤਾ. ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਇਤਰਾ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ.

ਅਪਿਚ ਗਬ੍ਭਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯਾ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਾ, ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ ਏਵ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਯਥਾ ਚ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਨ ਵਿਞ੍ਞਾਣਤੋ ਅਞ੍ਞਾ ਠਿਤਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਨ ਗਬ੍ਭਤੋ ਅਞ੍ਞਾ ਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਚ ਨਾਮ ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਨਬ੍ਭਵਭੂਤਾਪਿ ਅਪੁਨਬ੍ਭਵਭੂਤਾਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਇਧ ਚ ਪੁਨਬ੍ਭਵਭੂਤਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਪੁਨਬ੍ਭਵੋ ਏਵ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਪੁਨਬ੍ਭਵਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੀ’’ਤਿ.

੧੧. ਏਵਂ ਆਗਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਰਸਰੂਪਤਾਦੀਹਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਵਤ੍ਥੂਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਭਗਵਾ ਧਮ੍ਮਿਸ੍ਸਰੋ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਮੀ ¶ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਸੀਤਲੇਨੇਵ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਯਂ ਧਮ੍ਮਧਾਤੁਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਦੇਸਨਾਵਿਲਾਸਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਧਮ੍ਮਧਾਤੁਯਾ ¶ ਸੁਪ੍ਪਟਿਵਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਵਿਗਤਵਲਾਹਕੇ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ ਸਮਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ ਪੁਣ੍ਣਚਨ੍ਦੋ ਵਿਯ ਸਰਦਕਾਲੇ ਸੂਰਿਯੋ ਵਿਯ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਹਦਯਨ੍ਧਕਾਰਂ ਵਿਧਮਨ੍ਤੋ ਤਾਨਿਯੇਵ ਅਕ੍ਕੋਸਵਤ੍ਥੂਨਿ ਤੇਨ ਤੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਞ੍ਞਥਾ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ, ਪੁਨਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਰੁਣਾਵਿਪ੍ਫਾਰਂ ਅਟ੍ਠਹਿ ਲੋਕਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਕਮ੍ਪਿਯਭਾਵੇਨ ਪਟਿਲਦ੍ਧਂ, ਤਾਦਿਗੁਣਲਕ੍ਖਣਂ ਪਥਵੀਸਮਚਿਤ੍ਤਤਂ ਅਕੁਪ੍ਪਧਮ੍ਮਤਞ੍ਚ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਕੇਵਲਂ ਪਲਿਤਸਿਰਖਣ੍ਡਦਨ੍ਤਵਲਿਤ੍ਤਚਤਾਦੀਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵੁਡ੍ਢਭਾਵਂ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤਿ, ਨੋ ਚ ਖੋ ਜਾਨਾਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਜਾਤਿਯਾ ਅਨੁਗਤਂ ਜਰਾਯ ਅਨੁਸਟਂ ਬ੍ਯਾਧਿਨਾ ਅਭਿਭੂਤਂ ਮਰਣੇਨ ਅਬ੍ਭਾਹਤਂ ਵਟ੍ਟਖਾਣੁਭੂਤਂ ਅਜ੍ਜ ਮਰਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸ੍ਵੇਵ ਉਤ੍ਤਾਨਸਯਨਦਾਰਕਭਾਵਗਮਨੀਯਂ. ਮਹਨ੍ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਉਸ੍ਸਾਹੇਨ ਮਮ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਤੋ, ਤਦਸ੍ਸ ਆਗਮਨਂ ਸਾਤ੍ਥਕਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਪ੍ਪਟਿਸਮਂ ਪੁਰੇਜਾਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਵਡ੍ਢੇਸਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸੇਯ੍ਯਥਾਤਿ ਓਪਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ; ਪੀਤਿ ਸਮ੍ਭਾਵਨਤ੍ਥੇ; ਉਭਯੇਨਾਪਿ ਯਥਾ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ¶ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਅਣ੍ਡਾਨਿ ਅਟ੍ਠ ਵਾ ਦਸ ਵਾ ਦ੍ਵਾਦਸ ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਊਨਾਧਿਕਾਨਿਪਿ ਅਣ੍ਡਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਵਚਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾਯ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਲੋਕੇ ਸਿਲਿਟ੍ਠਵਚਨਂ ਹੋਤਿ. ਤਾਨਸ੍ਸੂਤਿ ਤਾਨਿ ਅਸ੍ਸੁ, ਭਵੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਸਮ੍ਮਾ ਅਧਿਸਯਿਤਾਨੀਤਿ ਤਾਯ ਜਨੇਤ੍ਤਿਯਾ ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਪਕ੍ਖੇ ਪਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਉਪਰਿ ਸਯਨ੍ਤਿਯਾ ਸਮ੍ਮਾ ਅਧਿਸਯਿਤਾਨਿ. ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਸੇਦਿਤਾਨੀਤਿ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਉਤੁਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਨ੍ਤਿਯਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸੇਦਿਤਾਨਿ, ਉਸ੍ਮੀਕਤਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਭਾਵਿਤਾਨੀਤਿ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਭਾਵਿਤਾਨਿ, ਕੁਕ੍ਕੁਟਗਨ੍ਧਂ ਗਾਹਾਪਿਤਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਾਯ ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਏਵਂ ਤੀਹਿ ਪਕਾਰੇਹਿ ਤਾਨਿ ਅਣ੍ਡਾਨਿ ਪਰਿਪਾਲਿਯਮਾਨਾਨਿ ਨ ਪੂਤੀਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯੋਪਿ ਨੇਸਂ ਅਲ੍ਲਸਿਨੇਹੋ ਸੋ ਪਰਿਯਾਦਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਕਪਾਲਂ ਤਨੁਕਂ ਹੋਤਿ, ਪਾਦਨਖਸਿਖਾ ਚ ਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕਞ੍ਚ ਖਰਂ ਹੋਤਿ, ਕੁਕ੍ਕੁਟਪੋਤਕਾ ਪਰਿਪਾਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਕਪਾਲਸ੍ਸ ਤਨੁਕਤ੍ਤਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ¶ ਆਲੋਕੋ ਅਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਅਥ ਤੇ ਕੁਕ੍ਕੁਟਪੋਤਕਾ ‘‘ਚਿਰਂ ¶ ਵਤ ਮਯਂ ਸਙ੍ਕੁਟਿਤਹਤ੍ਥਪਾਦਾ ਸਮ੍ਬਾਧੇ ਸਯਿਮ੍ਹ, ਅਯਞ੍ਚ ਬਹਿ ਆਲੋਕੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਦਾਨਿ ਨੋ ਸੁਖਵਿਹਾਰੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤੁਕਾਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਪਾਲਂ ਪਾਦੇਨ ਪਹਰਨ੍ਤਿ, ਗੀਵਂ ਪਸਾਰੇਨ੍ਤਿ. ਤਤੋ ਤਂ ਕਪਾਲਂ ਦ੍ਵੇਧਾ ਭਿਜ੍ਜਤਿ, ਕੁਕ੍ਕੁਟਪੋਤਕਾ ਪਕ੍ਖੇ ਵਿਧੁਨਨ੍ਤਾ ਤਙ੍ਖਣਾਨੁਰੂਪਂ ਵਿਰਵਨ੍ਤਾ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਯੋ ਪਠਮਤਰਂ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ ਸੋ ‘ਜੇਟ੍ਠੋ’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਤਾਯ ਉਪਮਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜੇਟ੍ਠਕਭਾਵਂ ਸਾਧੇਤੁਕਾਮੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਯੋ ਨੁ ਖੋ ਤੇਸਂ ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕਾਨਂ…ਪੇ… ਕਿਨ੍ਤਿ ਸ੍ਵਸ੍ਸ ਵਚਨੀਯੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕਾਨਨ੍ਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਟਪੋਤਕਾਨਂ. ਕਿਨ੍ਤਿ ਸ੍ਵਸ੍ਸ ਵਚਨੀਯੋਤਿ ਸੋ ਕਿਨ੍ਤਿ ਵਚਨੀਯੋ ਅਸ੍ਸ, ਕਿਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਭਵੇਯ੍ਯ ਜੇਟ੍ਠੋ ਵਾ ਕਨਿਟ੍ਠੋ ਵਾਤਿ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.

ਤਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਆਹ – ‘‘ਜੇਟ੍ਠੋਤਿਸ੍ਸ ਭੋ ਗੋਤਮ ਵਚਨੀਯੋ’’ਤਿ. ਭੋ, ਗੋਤਮ, ਸੋ ਜੇਟ੍ਠੋ ਇਤਿ ਅਸ੍ਸ ਵਚਨੀਯੋ. ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਚੇ? ਸੋ ਹਿ ਨੇਸਂ ਜੇਟ੍ਠੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਨੇਸਂ ਵੁਡ੍ਢਤਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਓਪਮ੍ਮਂ ਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਏਵਮੇਵ ਖੋ ਅਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਥਾ ਸੋ ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕੋ ਜੇਟ੍ਠੋਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ; ਏਵਂ ਅਹਮ੍ਪਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾਗਤਾਯ ਪਜਾਯ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਗਤਾਯਾਤਿ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਤਤ੍ਥ ਗਤਾਯ. ਪਜਾਯਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਪਵਿਟ੍ਠੇਸੁ ਸਤ੍ਤੇਸੂਤਿ ਏਵਂ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਅਣ੍ਡਭੂਤਾਯਾਤਿ ਅਣ੍ਡੇ ਭੂਤਾਯ ਜਾਤਾਯ ਸਞ੍ਜਾਤਾਯ. ਯਥਾ ਹਿ ਅਣ੍ਡੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਏਕਚ੍ਚੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅਣ੍ਡਭੂਤਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ; ਏਵਮਯਂ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਪਜਾ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਣ੍ਡਭੂਤਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧਾਯਾਤਿ ਤੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸੇਨ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਓਨਦ੍ਧਾਯ ਬਦ੍ਧਾਯ ਵੇਠਿਤਾਯ ¶ . ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਮਯਂ ਅਣ੍ਡਕੋਸਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ¶ . ਏਕੋਵ ਲੋਕੇਤਿ ਸਕਲੇਪਿ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿਵਾਸੇ ਅਹਮੇਵ ਏਕੋ ਅਦੁਤਿਯੋ. ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਵਿਰਹਿਤਂ ਸਬ੍ਬਸੇਟ੍ਠਂ. ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਸਾਮਞ੍ਚ ਬੋਧਿਂ; ਅਥ ਵਾ ਪਸਤ੍ਥਂ ਸੁਨ੍ਦਰਞ੍ਚ ਬੋਧਿਂ; ਬੋਧੀਤਿ ਰੁਕ੍ਖੋਪਿ ਮਗ੍ਗੋਪਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਮ੍ਪਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮ੍ਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਪਠਮਾਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੧; ਉਦਾ. ੧) ਚ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ ਗਯਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ ਬੋਧਿ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੧੧; ਮ. ਨਿ. ੧.੨੮੫) ਚ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਹਿ ਰੁਕ੍ਖੋ ਬੋਧੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਬੋਧਿ ¶ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਚਤੂਸੁ ਮਗ੍ਗੇਸੁ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼ਨਿ. ਖਗ੍ਗਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸ ੧੨੧) ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਮਗ੍ਗੋ. ‘‘ਪਪ੍ਪੋਤਿ ਬੋਧਿਂ ਵਰਭੂਰਿਮੇਧਸੋ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੧੭) ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ. ‘‘ਪਤ੍ਵਾਨ ਬੋਧਿਂ ਅਮਤਂ ਅਸਙ੍ਖਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਇਧ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾ ਬੋਧਿ ਹੋਤਿ, ਨ ਹੋਤੀਤਿ? ਨ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਸਬ੍ਬਗੁਣਦਾਯਕਤ੍ਤਾ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੋ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਮੇਵ ਦੇਤਿ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਵਿਜ੍ਜਾ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਂ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਞਾਣਮੇਵ ਦੇਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਗੁਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦੇਤਿ, ਅਭਿਸੇਕੋ ਵਿਯ ਰਞ੍ਞੋ ਸਬ੍ਬਲੋਕਿਸ੍ਸਰਿਯਭਾਵਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿਪਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾ ਬੋਧਿ ਨ ਹੋਤੀਤਿ. ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਂ; ਪਤ੍ਤੋਮ੍ਹਿ ਅਧਿਗਤੋਮ੍ਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਯਦੇਤਂ ਭਗਵਤਾ ‘‘ਏਵਮੇਵ ਖੋ ਅਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿ ਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਓਪਮ੍ਮਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦਨਂ, ਤਂ ਏਵਮਤ੍ਥੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾ ਹਿ ਤਸ੍ਸਾ ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਣ੍ਡੇਸੁ ਅਧਿਸਯਨਾਦਿਤਿਵਿਧਕਿਰਿਯਾਕਰਣਂ; ਏਵਂ ਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨੇ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਤਿਵਿਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਕਰਣਂ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਤਿਵਿਧਕਿਰਿਯਾਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਅਣ੍ਡਾਨਂ ਅਪੂਤਿਭਾਵੋ ਵਿਯ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਤਿਵਿਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਸ੍ਸ ਅਪਰਿਹਾਨਿ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ¶ ਤਿਵਿਧਕਿਰਿਯਾਕਰਣੇਨ ਅਣ੍ਡਾਨਂ ਅਲ੍ਲਸਿਨੇਹਪਰਿਯਾਦਾਨਂ ਵਿਯ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਤਿਵਿਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਭਵਤ੍ਤਯਾਨੁਗਤਨਿਕਨ੍ਤਿਸਿਨੇਹਪਰਿਯਾਦਾਨਂ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਤਿਵਿਧਕਿਰਿਯਾਕਰਣੇਨ ਅਣ੍ਡਕਪਾਲਾਨਂ ਤਨੁਭਾਵੋ ਵਿਯ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਤਿਵਿਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਸ੍ਸ ਤਨੁਭਾਵੋ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਤਿਵਿਧਕਿਰਿਯਾਕਰਣੇਨ ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕਸ੍ਸ ਪਾਦਨਖਸਿਖਾਤੁਣ੍ਡਕਾਨਂ ਥਦ੍ਧਖਰਭਾਵੋ ਵਿਯ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਤਿਵਿਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਸ੍ਸ ਤਿਕ੍ਖਖਰਵਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਸੂਰਭਾਵੋ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਤਿਵਿਧਕਿਰਿਯਾਕਰਣੇਨ ¶ ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕਸ੍ਸ ਪਰਿਪਾਕਕਾਲੋ ਵਿਯ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਤਿਵਿਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਸ੍ਸ ¶ ਪਰਿਪਾਕਕਾਲੋ ਵਡ੍ਢਿਤਕਾਲੋ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਕਾਲੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਤਤੋ ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯਾ ਤਿਵਿਧਕਿਰਿਯਾਕਰਣੇਨ ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕਸ੍ਸ ਪਾਦਨਖਸਿਖਾਯ ਵਾ ਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਵਾ ਅਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਖੇ ਪਪ੍ਫੋਟੇਤ੍ਵਾ ਸੋਤ੍ਥਿਨਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਭਿਦਾਕਾਲੋ ਵਿਯ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਤਿਵਿਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਂ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਾਧਿਗਤੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਕ੍ਖੇ ਪਪ੍ਫੋਟੇਤ੍ਵਾ ਸੋਤ੍ਥਿਨਾ ਸਕਲਬੁਦ੍ਧਗੁਣਸਚ੍ਛਿਕਤਕਾਲੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ.

ਸ੍ਵਾਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਜੇਟ੍ਠੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਲੋਕਸ੍ਸਾਤਿ ਸੋ ਅਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਯਥਾ ਤੇਸਂ ਕੁਕ੍ਕੁਟਪੋਤਕਾਨਂ ਪਠਮਤਰਂ ਅਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਭਿਦੋ ਕੁਕ੍ਕੁਟਪੋਤਕੋ ਜੇਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ; ਏਵਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਗਤਾਯ ਪਜਾਯ ਤਂ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਤਰਂ ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਜੇਟ੍ਠੋ ਵੁਡ੍ਢਤਰੋਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਤੋ. ਸਬ੍ਬਗੁਣੇਹਿ ਪਨ ਅਪ੍ਪਟਿਸਮਤ੍ਤਾ ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ.

ਏਵਂ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਭਾਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਤਂ ਅਧਿਗਤੋ ਤਂ ਪਟਿਪਦਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਤੋ ਪਭੁਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਆਰਦ੍ਧਂ ਖੋ ਪਨ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਇਮਂ ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ¶ ਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਭਾਵਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਮੇਵਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ – ‘‘ਕਾਯ ਨੁ ਖੋ ਪਟਿਪਦਾਯ ਇਮਂ ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਮਞ੍ਞਾਯ ‘‘ਇਮਾਯਾਹਂ ਪਟਿਪਦਾਯ ਇਮਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਭਾਵਂ ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਏਵਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਆਰਦ੍ਧਂ ਖੋ ਪਨ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਵੀਰਿਯਂ ਅਹੋਸੀਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਨ ਮਯਾ ਅਯਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਭਾਵੋ ਕੁਸੀਤੇਨ ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿਨਾ ਸਾਰਦ੍ਧਕਾਯੇਨ ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਧਿਗਤੋ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਤਦਧਿਗਮਾਯ ਆਰਦ੍ਧਂ ਖੋ ਪਨ ਮੇ ਵੀਰਿਯਂ ਅਹੋਸਿ, ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਨ ਮਯਾ ਚਤੁਰਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਵੀਰਿਯਂ ਆਰਦ੍ਧਂ ਅਹੋਸਿ, ਪਗ੍ਗਹਿਤਂ ਅਸਿਥਿਲਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਆਰਦ੍ਧਤ੍ਤਾਯੇਵ ਚ ਮੇ ਤਂ ਅਸਲ੍ਲੀਨਂ ਅਹੋਸਿ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਵੀਰਿਯਮੇਵ, ਸਤਿਪਿ ਮੇ ਆਰਮ੍ਮਣਾਭਿਮੁਖੀਭਾਵੇਨ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ ਅਹੋਸਿ. ਉਪਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾਯੇਵ ਚ ਅਸਮ੍ਮੁਟ੍ਠਾ. ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਕਾਯੋ ਅਸਾਰਦ੍ਧੋਤਿ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਵਸੇਨ ਕਾਯੋਪਿ ਮੇ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ ¶ . ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਨਾਮਕਾਯੇ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੇ ਰੂਪਕਾਯੋਪਿ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਾਮਕਾਯੋ ਰੂਪਕਾਯੋਤਿ ਅਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾਵ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਕਾਯੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਸਾਰਦ੍ਧੋਤਿ ਸੋ ਚ ਖੋ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਤ੍ਤਾਯੇਵ ਅਸਾਰਦ੍ਧੋ, ਵਿਗਤਦਰਥੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਮਾਹਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਕਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਮੇ ਸਮ੍ਮਾ ¶ ਆਹਿਤਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਠਪਿਤਂ ਅਪ੍ਪਿਤਂ ਵਿਯ ਅਹੋਸਿ; ਸਮਾਹਿਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਚ ਏਕਗ੍ਗਂ ਅਚਲਂ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਦਨਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਝਾਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਪਦਾ ਕਥਿਤਾ ਹੋਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਅਧਿਗਤਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਜ੍ਜਤ੍ਤਯਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੋ ਖੋ ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ ਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹੀਤਿਆਦੀਨਂ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੇ ਕਾਮਾ? ਛਨ੍ਦੋ ਕਾਮੋ, ਰਾਗੋ ਕਾਮੋ, ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਕਾਮੋ; ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਕਾਮੋ, ਰਾਗੋ ਕਾਮੋ, ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਰਾਗੋ ਕਾਮੋ – ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਾਮਾ. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੇ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ? ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ…ਪੇ… ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ – ਇਮੇ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ. ਇਤਿ ਇਮੇਹਿ ਚ ਕਾਮੇਹਿ ਇਮੇਹਿ ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ¶ ਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਪਵਿਵਿਤ੍ਤੋ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ – ‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹੀ’’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਭ. ੫੬੪) ਨਯੇਨ ਵਿਭਙ੍ਗੇਯੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਤਥਾਪਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਨਯਂ ਵਿਨਾ ਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਾਕਟੋਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਨਯੇਨੇਵ ਨਂ ਪਕਾਸਯਿਸ੍ਸਾਮ.

ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹੀਤਿ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਪਸਕ੍ਕੇਤ੍ਵਾ. ਯੋ ਪਨਾਯਮੇਤ੍ਥ ਏਵਕਾਰੋ, ਸੋ ਨਿਯਮਤ੍ਥੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਨਿਯਮਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਣਸਮਯੇ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਨਮ੍ਪਿ ਕਾਮਾਨਂ ਤਸ੍ਸ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵਂ ਕਾਮਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨੇਵ ਚਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਕਥਂ? ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹੀ’’ਤਿ ਏਵਞ੍ਹਿ ਨਿਯਮੇ ਕਰਿਯਮਾਨੇ ਇਦਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਨੂਨਿਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਕਾਮਾ ਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾ, ਯੇਸੁ ਸਤਿ ਇਦਂ ਨ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਸਤਿ ਪਦੀਪੋ ਵਿਯ, ਤੇਸਂ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨੇਵ ਚਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮੋ ਹੋਤਿ, ਓਰਿਮਤੀਰਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਪਾਰਿਮਤੀਰਸ੍ਸੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਯਮਂ ਕਰੋਤੀਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸਿਯਾ – ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਸ ਪੁਬ੍ਬਪਦੇਯੇਵ ਵੁਤ੍ਤੋ ਨ ਉਤ੍ਤਰਪਦੇ, ਕਿਂ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਵਿਵਿਚ੍ਚਾਪਿ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ਨ ¶ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਏਵਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਰਣਤੋ ਹਿ ਪੁਬ੍ਬਪਦੇਏਵ ਏਸ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਕਾਮਧਾਤੁਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਤੋ ਹਿ ਕਾਮਰਾਗਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਚ ਇਦਂ ਝਾਨਂ ਕਾਮਾਨਮੇਵ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਕਾਮਾਨਮੇਤਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ, ਯਦਿਦਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ (ਇਤਿਵੁ. ੭੨). ਉਤ੍ਤਰਪਦੇਪਿ ਪਨ ਯਥਾ ‘‘ਇਧੇਵ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਠਮੋ ਸਮਣੋ, ਇਧ ਦੁਤਿਯੋ ਸਮਣੋ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੩੯) ਏਤ੍ਥ ਏਵਕਾਰੋ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਵਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਇਤੋ ਅਞ੍ਞੇਹਿਪਿ ਨੀਵਰਣਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅਵਿਵਿਚ੍ਚ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਿਤੁਂ ¶ . ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਦਦ੍ਵਯੇਪਿ ਏਸ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਪਦਦ੍ਵਯੇਪਿ ਚ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਾਧਾਰਣਵਚਨੇਨ ਤਦਙ੍ਗਵਿਵੇਕਾਦਯੋ ਕਾਯਵਿਵੇਕਾਦਯੋ ਚ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਵਿਵੇਕਾ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਤਥਾਪਿ ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ, ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ, ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਿਵੇਕੋਤਿ ਤਯੋ ਏਵ ਇਧ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ‘‘ਕਾਮੇਹੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਪਦੇਨ ਯੇ ਚ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ‘‘ਕਤਮੇ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਮਨਾਪਿਯਾ ਰੂਪਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾਨਿ. ੧; ਵਿਭ. ੯੬੪) ਨਯੇਨ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਯੇ ਚ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਚ ‘‘ਛਨ੍ਦੋ ¶ ਕਾਮੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾਨਿ. ੧) ਨਯੇਨ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਇਚ੍ਚੇਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਤਿ ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਹਿਪਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਤੇਨ ਕਾਯਵਿਵੇਕੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ.

ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹੀਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਹਿ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਵਾ ਵਿਵਿਚ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤਵਿਵੇਕੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਪੁਰਿਮੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵੇਕਵਚਨਤੋਯੇਵ ਕਾਮਸੁਖਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਕਿਲੇਸਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵੇਕਵਚਨਤੋ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸੁਖਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਵਿਭਾਵਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਕਿਲੇਸਕਾਮਵਿਵੇਕਵਚਨਤੋਯੇਵ ਚ ਏਤੇਸਂ ਪਠਮੇਨ ਸਂਕਿਲੇਸਵਤ੍ਥੁਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਸਂਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਂ; ਪਠਮੇਨ ਲੋਲਭਾਵਸ੍ਸ ਹੇਤੁਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਬਾਲਭਾਵਸ੍ਸ; ਪਠਮੇਨ ਚ ਪਯੋਗਸੁਦ੍ਧਿ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਆਸਯਪੋਸਨਂ ਵਿਭਾਵਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਂ. ਏਸ ਤਾਵ ਨਯੋ ‘‘ਕਾਮੇਹੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਕਾਮੇਸੁ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਪਕ੍ਖੇ.

ਕਿਲੇਸਕਾਮਪਕ੍ਖੇ ਪਨ ਛਨ੍ਦੋਤਿ ਚ ਰਾਗੋਤਿ ਚ ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਅਨੇਕਭੇਦੋ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋਯੇਵ ਕਾਮੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਸੋ ਚ ਅਕੁਸਲਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੋਪਿ ¶ ਸਮਾਨੋ, ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਕਾਮਛਨ੍ਦੋ ਕਾਮੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਝਾਨਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਵਿਸੁਂ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਕਿਲੇਸਕਾਮਤ੍ਤਾ ਵਾ ਪੁਰਿਮਪਦੇ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਅਕੁਸਲਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਦੁਤਿਯਪਦੇ. ਅਨੇਕਭੇਦਤੋ ਚਸ੍ਸ ਕਾਮਤੋਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਕਾਮੇਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ ਚ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਕੁਸਲਭਾਵੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੇ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵਿਭਙ੍ਗੇ (ਵਿਭ. ੫੬੪) ਉਪਰਿਝਾਨਙ੍ਗਪਚ੍ਚਨੀਕਪਟਿਪਕ੍ਖਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤੋ ਨੀਵਰਣਾਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਨੀਵਰਣਾਨਿ ਹਿ ਝਾਨਙ੍ਗਪਚ੍ਚਨੀਕਾਨਿ, ਤੇਸਂ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨੇਵ ਪਟਿਪਕ੍ਖਾਨਿ, ਵਿਦ੍ਧਂਸਕਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਸਮਾਧਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ, ਪੀਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ, ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਸੁਖਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸ੍ਸ, ਵਿਚਾਰੋ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯਾ’’ਤਿ ਪੇਟਕੇ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਏਵਮੇਤ੍ਥ ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਿਵੇਕੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਨੀਵਰਣਾਨਂ. ਅਗ੍ਗਹਿਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪਨ ¶ ਪਠਮੇਨ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਸੇਸਨੀਵਰਣਾਨਂ. ਤਥਾ ਪਠਮੇਨ ਤੀਸੁ ਅਕੁਸਲਮੂਲੇਸੁ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਭੇਦਵਿਸਯਸ੍ਸ ਲੋਭਸ੍ਸ, ਦੁਤਿਯੇਨ ¶ ਆਘਾਤਵਤ੍ਥੁਭੇਦਾਦਿਵਿਸਯਾਨਂ ਦੋਸਮੋਹਾਨਂ. ਓਘਾਦੀਸੁ ਵਾ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਠਮੇਨ ਕਾਮੋਘ-ਕਾਮਯੋਗ-ਕਾਮਾਸਵ-ਕਾਮੁਪਾਦਾਨ-ਅਭਿਜ੍ਝਾਕਾਯਗਨ੍ਥ-ਕਾਮਰਾਗ-ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਅਵਸੇਸਓਘ-ਯੋਗਾਸਵ-ਉਪਾਦਾਨ-ਗਨ੍ਥ-ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ. ਪਠਮੇਨ ਚ ਤਣ੍ਹਾਯ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕਾਨਞ੍ਚ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕਾਨਞ੍ਚ. ਅਪਿਚ ਪਠਮੇਨ ਲੋਭਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਅਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾਨਂ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਸੇਸਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾਨਂ ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਵਿਵੇਕੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਯਂ ਤਾਵ ‘‘ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ ਵਿਵਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ.

ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਪਹਾਨਙ੍ਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗਙ੍ਗਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਵਿਚਾਰਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਤਕ੍ਕਨਂ ਵਿਤਕ੍ਕੋ, ਊਹਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਭਿਨਿਰੋਪਨਲਕ੍ਖਣੋ, ਆਹਨਨਪਰਿਯਾਹਨਨਰਸੋ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਤੇਨ ਯੋਗਾਵਚਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਵਿਤਕ੍ਕਾਹਤਂ ਵਿਤਕ੍ਕਪਰਿਯਾਹਤਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਨਯਨਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨੋ. ਵਿਚਰਣਂ ਵਿਚਾਰੋ, ਅਨੁਸਞ੍ਚਰਣਨ੍ਤਿ ¶ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਆਰਮ੍ਮਣਾਨੁਮਜ੍ਜਨਲਕ੍ਖਣੋ, ਤਤ੍ਥ ਸਹਜਾਤਾਨੁਯੋਜਨਰਸੋ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਬਨ੍ਧਨਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨੋ. ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਚ ਨੇਸਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਵਿਪ੍ਪਯੋਗੇ ਓਲ਼ਾਰਿਕਟ੍ਠੇਨ ਘਣ੍ਟਾਭਿਘਾਤਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਚੇਤਸੋ ਪਠਮਾਭਿਨਿਪਾਤੋ ਵਿਤਕ੍ਕੋ, ਸੁਖੁਮਟ੍ਠੇਨ ਅਨੁਰਵੋ ਵਿਯ ਅਨੁਪ੍ਪਬਨ੍ਧੋ ਵਿਚਾਰੋ. ਵਿਪ੍ਫਾਰਵਾ ਚੇਤ੍ਥ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਪਰਿਪ੍ਫਨ੍ਦਨਭਾਵੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਆਕਾਸੇ ਉਪ੍ਪਤਿਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖਿਨੋ ਪਕ੍ਖਵਿਕ੍ਖੇਪੋ ਵਿਯ ਪਦੁਮਾਭਿਮੁਖਪਾਤੋ ਵਿਯ ਚ ਗਨ੍ਧਾਨੁਬਨ੍ਧਚੇਤਸੋ ਭਮਰਸ੍ਸ. ਸਨ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿ ਵਿਚਾਰੋ ਨਾਤਿਪਰਿਪ੍ਫਨ੍ਦਨਭਾਵੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਆਕਾਸੇ ਉਪ੍ਪਤਿਤਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖਿਨੋ ਪਕ੍ਖਪ੍ਪਸਾਰਣਂ ਵਿਯ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨਂ ਵਿਯ ਚ ਪਦੁਮਾਭਿਮੁਖਪਤਿਤਸ੍ਸ ਭਮਰਸ੍ਸ ਪਦੁਮਸ੍ਸ ਉਪਰਿਭਾਗੇ. ਸੋ ਪਨ ਨੇਸਂ ਵਿਸੇਸੋ ਪਠਮ-ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇਸੁ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤਿ. ਇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਇਮਿਨਾ ਚ ਵਿਚਾਰੇਨ ਸਹ ਵਤ੍ਤਤਿ ਰੁਕ੍ਖੋ ਵਿਯ ਪੁਪ੍ਫੇਨ ਚ ਫਲੇਨ ਚਾਤਿ ਇਦਂ ਝਾਨਂ ‘‘ਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਵਿਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਪਨ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਚ ਵਿਤਕ੍ਕੇਨ ਇਮਿਨਾ ਚ ਵਿਚਾਰੇਨ ਉਪੇਤੋ ਹੋਤਿ ¶ ਸਮੁਪੇਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਭ. ੫੬੫) ਨਯੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾ ਦੇਸਨਾ ਕਤਾ. ਅਤ੍ਥੋ ਪਨ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਏਵਮੇਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਵਿਵੇਕਜਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਿਵਿਤ੍ਤਿ ਵਿਵੇਕੋ, ਨੀਵਰਣਵਿਗਮੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਵਿਤ੍ਤੋਤਿ ਵਾ ਵਿਵੇਕੋ, ਨੀਵਰਣਵਿਵਿਤ੍ਤੋ ਝਾਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਰਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਵੇਕਾ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਵਿਵੇਕੇ ਜਾਤਨ੍ਤਿ ਵਿਵੇਕਜਂ. ਪੀਤਿਸੁਖਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਿਨਯਤੀਤਿ ਪੀਤਿ, ਸਾ ਸਮ੍ਪਿਯਾਯਨਲਕ੍ਖਣਾ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਪੀਨਨਰਸਾ ¶ , ਫਰਣਰਸਾ ਵਾ, ਓਦਗ੍ਯਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ. ਸੁਖਨਂ ਸੁਖਂ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਵਾ ਖਾਦਤਿ ਖਨਤਿ ਚ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਾਬਾਧਨ੍ਤਿ ਸੁਖਂ, ਤਂ ਸਾਤਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕਾਨਂ ਉਪਬ੍ਰੂਹਨਰਸਂ, ਅਨੁਗ੍ਗਹਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਂ. ਸਤਿਪਿ ਚ ਨੇਸਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਵਿਪ੍ਪਯੋਗੇ ਇਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣਪਟਿਲਾਭਤੁਟ੍ਠਿ ਪੀਤਿ, ਪਟਿਲਦ੍ਧਰਸਾਨੁਭਵਨਂ ਸੁਖਂ. ਯਤ੍ਥ ਪੀਤਿ ਤਤ੍ਥ ਸੁਖਂ, ਯਤ੍ਥ ਸੁਖਂ ਤਤ੍ਥ ਨ ਨਿਯਮਤੋ ਪੀਤਿ. ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਪੀਤਿ, ਵੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਸੁਖਂ. ਕਨ੍ਤਾਰਖਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਵਨਨ੍ਤੋਦਕਦਸ੍ਸਨਸਵਨੇਸੁ ਵਿਯ ਪੀਤਿ, ਵਨਚ੍ਛਾਯਪ੍ਪਵੇਸਨਉਦਕਪਰਿਭੋਗੇਸੁ ਵਿਯ ਸੁਖਂ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਪਾਕਟਭਾਵਤੋ ਚੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਞ੍ਚ ਪੀਤਿ, ਇਦਞ੍ਚ ਸੁਖਂ, ਅਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ, ਅਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਝਾਨੇ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਇਦਂ ਝਾਨਂ ‘‘ਪੀਤਿਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਅਥ ਵਾ ਪੀਤਿ ਚ ਸੁਖਞ੍ਚ ਪੀਤਿਸੁਖਂ, ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਾਦਯੋ ਵਿਯ. ਵਿਵੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ, ਅਸ੍ਮਿਂ ਵਾ ਝਾਨੇ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਵਿਵੇਕਜਂਪੀਤਿਸੁਖਂ. ਯਥੇਵ ¶ ਹਿ ਝਾਨਂ, ਏਵਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪੇਤ੍ਥ ਵਿਵੇਕਜਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਪਦੇਨੇਵ ‘‘ਵਿਵੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਪਨ ‘‘ਇਦਂ ਸੁਖਂ ਇਮਾਯ ਪੀਤਿਯਾ ਸਹਗਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਵਿਭ. ੫੬੭) ਨਯੇਨੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਥੋ ਪਨ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਏਵਮੇਵ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਪਠਮਨ੍ਤਿ ਗਣਨਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤਾ ਪਠਮਂ, ਇਦਂ ਪਠਮਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿਪਿ ਪਠਮਂ. ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮੇ ਝਾਪੇਤੀਤਿ ਝਾਨਂ, ਇਮਿਨਾ ਯੋਗਿਨੋ ਝਾਯਨ੍ਤੀਤਿਪਿ ਝਾਨਂ, ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮੇ ਡਹਨ੍ਤਿ ਗੋਚਰਂ ਵਾ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਯਂ ਵਾ ਤਂ ਝਾਯਤਿ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤੀਤਿ ਝਾਨਂ, ਤੇਨੇਵ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਦੇਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਂ ¶ , ਲਕ੍ਖਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਦੁਵਿਧਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਆਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਸਹ ਉਪਚਾਰੇਨ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਕਸਿਣਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨਤੋ. ਲਕ੍ਖਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਫਲਾਨਿ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਲਕ੍ਖਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨਤੋ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਅਨਿਚ੍ਚਲਕ੍ਖਣਾਦੀਨਿ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ, ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਨਕਿਚ੍ਚਂ ਪਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਮਗ੍ਗੋ ਲਕ੍ਖਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਫਲਂ ਪਨ ਨਿਰੋਧਸ੍ਸ ਤਥਲਕ੍ਖਣਂ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤੀਤਿ ਲਕ੍ਖਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨਤ੍ਥੇ ਆਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਮੇਵ ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ.

ਏਤ੍ਥਾਹ – ‘‘ਕਤਮਂ ਪਨ ਤਂ ਝਾਨਂ ਨਾਮ, ਯਂ ਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਵਿਚਾਰਂ…ਪੇ… ਪੀਤਿਸੁਖਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਅਪਦੇਸਂ ਅਰਹਤੀ’’ਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਯਥਾ ਸਧਨੋ ਸਪਰਿਜਨੋਤਿਆਦੀਸੁ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਧਨਞ੍ਚ ਪਰਿਜਨਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞੋ ਅਪਦੇਸਾਰਹੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਧਮ੍ਮੇ ਅਞ੍ਞਂ ਅਪਦੇਸਾਰਹਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਥਾ ਪਨ ਸਰਥਾ ਸਪਤ੍ਤਿ ਸੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਸੇਨਙ੍ਗੇਸੁਯੇਵ ਸੇਨਾਸਮ੍ਮੁਤਿ, ਏਵਮਿਧ ਪਞ੍ਚਸੁ ਅਙ੍ਗੇਸੁਯੇਵ ¶ ਝਾਨਸਮ੍ਮੁਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਕਤਮੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ? ਵਿਤਕ੍ਕੋ, ਵਿਚਾਰੋ, ਪੀਤਿ, ਸੁਖਂ, ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਤਿ ਏਤੇਸੁ. ਏਤਾਨੇਵ ਹਿਸ੍ਸ ‘‘ਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਵਿਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਙ੍ਗਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਅਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਕਗ੍ਗਤਾ ਅਙ੍ਗਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਚੇ ਤਞ੍ਚ ਨ. ਕਸ੍ਮਾ? ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਸਾਪਿ ਹਿ ਵਿਭਙ੍ਗੇ ‘‘ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਵਿਚਾਰੋ ਪੀਤਿ ਸੁਖਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਕਗ੍ਗਤਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਾਯੇਵ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਸਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਵਿਚਾਰਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਸਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਨ੍ਤਿ ਇਧ ਅਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਇਮਿਨਾ ਵਿਭਙ੍ਗਵਚਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਪਿ ਅਙ੍ਗਮੇਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯੇਨ ਹਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਭਗਵਤਾ ਉਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ, ਸੋ ਏਵ ਤੇਨ ਵਿਭਙ੍ਗੇਪਿ ਪਕਾਸਿਤੋਤਿ.

ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜਾਤਿ ¶ ਉਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ, ਪਾਪੁਣਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਉਪਸਮ੍ਪਾਦਯਿਤ੍ਵਾ ਵਾ, ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਪਨ ‘‘ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜਾਤਿ ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੋ ਪਟਿਲਾਭੋ ਪਤ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਫੁਸਨਾ ਸਮ੍ਫੁਸਨਾ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਏਵਮੇਵਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਵਿਹਾਸਿਨ੍ਤਿ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਨਿਸਜ੍ਜਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਇਰਿਯਾਪਥਵਿਹਾਰੇਨ ਇਤਿਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਝਾਨਸਮਙ੍ਗੀ ¶ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ ਇਰਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਿਂ ਪਾਲਨਂ ਯਪਨਂ ਯਾਪਨਂ ਚਾਰਂ ਵਿਹਾਰਂ ਅਭਿਨਿਪ੍ਫਾਦੇਸਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਵਿਭਙ੍ਗੇ – ‘‘ਵਿਹਰਤੀਤਿ ਇਰਿਯਤਿ ਵਤ੍ਤਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਵਿਹਰਤੀ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੫੧੨).

ਕਿਂ ਪਨ ਕਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਾਸੀਤਿ? ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾਵੇਤ੍ਵਾ. ਕਤਰਂ? ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ. ਅਞ੍ਞੇਨ ਤਦਤ੍ਥਿਕੇਨ ਕਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ? ਅਞ੍ਞੇਨਪਿ ਏਤਂ ਵਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਪਥਵੀਕਸਿਣਾਦੀਨਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਭਾਵੇਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਸਂ ਭਾਵਨਾਨਯੋ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੫੫) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਧ ਪਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਅਤਿਭਾਰਿਯਂ ਵਿਨਯਨਿਦਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਮਤ੍ਤਮੇਵ ਕਰੋਮਾਤਿ.

ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਚ ਵਿਚਾਰਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਇਮੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵੂਪਸਮਾ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ; ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਣੇ ਅਪਾਤੁਭਾਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਧਮ੍ਮਾ ਨ ਸਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਯੇਵ ਹਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇ ਫਸ੍ਸਾਦਯੋ, ਅਞ੍ਞੇ ਇਧ; ਓਲ਼ਾਰਿਕਸ੍ਸ ਪਨ ਓਲ਼ਾਰਿਕਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਤੋ ਪਰੇਸਂ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਂ ਅਧਿਗਮੋ ¶ ਹੋਤੀਤਿ ਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਧ ਨਿਯਕਜ੍ਝਤ੍ਤਮਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਪਨ ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਵਿਭ. ੫੭੩) ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਨਿਯਕਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਨਿ ਜਾਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਦ੍ਧਾ. ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਯੋਗਤੋ ਝਾਨਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ, ਨੀਲਵਣ੍ਣਯੋਗਤੋ ਨੀਲਵਤ੍ਥਂ ਵਿਯ. ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਤਂ ਝਾਨਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਕ੍ਖੋਭਵੂਪਸਮਨੇਨ ਚੇਤੋ ਸਮ੍ਪਸਾਦਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ਚੇਤਸੋਤਿ ਏਵਂ ਪਦਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪੁਰਿਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਅਤ੍ਥਵਿਕਪ੍ਪੇ ¶ ਚੇਤਸੋਤਿ ਏਤਂ ਏਕੋਦਿਭਾਵੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ – ਏਕੋ ਉਦੇਤੀਤਿ ਏਕੋਦਿ, ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰੇਹਿ ਅਨਜ੍ਝਾਰੂਲ਼੍ਹਤ੍ਤਾ ਅਗ੍ਗੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਦੇਤੀਤਿ ¶ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਟ੍ਠੋਪਿ ਹਿ ਲੋਕੇ ਏਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਵਿਰਹਤੋ ਵਾ ਏਕੋ ਅਸਹਾਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿਪਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮੇ ਉਦਾਯਤੀਤਿ ਉਦਿ, ਉਟ੍ਠਾਪੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੇਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਏਕੋ ਚ ਸੋ ਉਦਿ ਚਾਤਿ ਏਕੋਦਿ, ਸਮਾਧਿਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਇਤਿ ਇਮਂ ਏਕੋਦਿਂ ਭਾਵੇਤਿ ਵਡ੍ਢਯਤੀਤਿ ਇਦਂ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਂ ਏਕੋਦਿਭਾਵਂ. ਸੋ ਪਨਾਯਂ ਏਕੋਦਿ ਯਸ੍ਮਾ ਚੇਤਸੋ, ਨ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਜੀਵਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾਵਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਨਨੁ ਚਾਯਂ ਸਦ੍ਧਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਯਞ੍ਚ ਏਕੋਦਿਨਾਮਕੋ ਸਮਾਧਿ; ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਇਦਮੇਵ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ‘‘ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾਵਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਅਦੁਞ੍ਹਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਕ੍ਖੋਭੇਨ ਵੀਚਿਤਰਙ੍ਗਸਮਾਕੁਲਮਿਵ ਜਲਂ ਨ ਸੁਪ੍ਪਸਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਤਿਯਾਪਿ ਸਦ੍ਧਾਯ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਨ੍ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਸੁਪ੍ਪਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾਯੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਸਮਾਧਿਪਿ ਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਾਕਟੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਕੋਦਿਭਾਵਨ੍ਤਿਪਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਝਾਨੇ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਪਲਿਬੋਧਾਭਾਵੇਨ ਲਦ੍ਧੋਕਾਸਾ ਬਲਵਤੀ ਸਦ੍ਧਾ, ਬਲਵਸਦ੍ਧਾਸਹਾਯਪ੍ਪਟਿਲਾਭੇਨੇਵ ਚ ਸਮਾਧਿਪਿ ਪਾਕਟੋ; ਤਸ੍ਮਾ ਇਦਮੇਵ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਭਙ੍ਗੇ ਪਨ ‘‘ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਨ੍ਤਿ ਯਾ ਸਦ੍ਧਾ ਸਦ੍ਦਹਨਾ ਓਕਪ੍ਪਨਾ ਅਭਿਪ੍ਪਸਾਦੋ, ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾਵਨ੍ਤਿ ਯਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਠਿਤਿ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਪਨੇਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਯਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਯਥਾ ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਸਂਸਨ੍ਦਤਿ ਚੇਵ ਸਮੇਤਿ ਚ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਅਵਿਚਾਰਨ੍ਤਿ ਭਾਵਨਾਯ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਏਤਸ੍ਸ ਵਾ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ. ਇਮਿਨਾਵ ਨਯੇਨ ਅਵਿਚਾਰਂ. ਵਿਭਙ੍ਗੇਪਿ (ਵਿਭ. ੫੭੬) ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਤਿ ਅਯਞ੍ਚ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ¶ ਅਯਞ੍ਚ ਵਿਚਾਰੋ ਸਨ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਮਿਤਾ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤਾ ਅਬ੍ਭਤ੍ਥਙ੍ਗਤਾ ਅਪ੍ਪਿਤਾ ਬ੍ਯਪ੍ਪਿਤਾ ਸੋਸਿਤਾ ਵਿਸੋਸਿਤਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਤਾ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਅਵਿਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿ.

ਏਤ੍ਥਾਹ – ਨਨੁ ਚ ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾਤਿ ਇਮਿਨਾਪਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਸਿਦ੍ਧੋ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਪੁਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਅਵਿਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਏਵਮੇਤਂ ਸਿਦ੍ਧੋ ਵਾਯਮਤ੍ਥੋ, ਨ ਪਨੇਤਂ ਤਦਤ੍ਥਦੀਪਕਂ; ਨਨੁ ਅਵੋਚੁਮ੍ਹ – ‘‘ਓਲ਼ਾਰਿਕਸ੍ਸ ਪਨ ਓਲ਼ਾਰਿਕਸ੍ਸ ¶ ਅਙ੍ਗਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਤੋ ਪਰੇਸਂ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਂ ¶ ਅਧਿਗਮੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਪਿਚ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾ ਇਦਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ, ਨ ਕਿਲੇਸਕਾਲੁਸਿਯਸ੍ਸ. ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਞ੍ਚ ਵੂਪਸਮਾ ਏਕੋਦਿਭਾਵਂ ਨ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਮਿਵ ਨੀਵਰਣਪ੍ਪਹਾਨਾ, ਨ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਮਿਵ ਚ ਅਙ੍ਗਪਾਤੁਭਾਵਾਤਿ ਏਵਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਏਕੋਦਿਭਾਵਾਨਂ ਹੇਤੁਪਰਿਦੀਪਕਮਿਦਂ ਵਚਨਂ. ਤਥਾ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾ ਇਦਂ ਅਵਿਤਕ੍ਕਅਵਿਚਾਰਂ, ਨ ਤਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਾਨਿ ਵਿਯ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਿ ਵਿਯ ਚ ਅਭਾਵਾਤਿ ਏਵਂ ਅਵਿਤਕ੍ਕਅਵਿਚਾਰਭਾਵਸ੍ਸ ਹੇਤੁਪਰਿਦੀਪਕਞ੍ਚ, ਨ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਭਾਵਮਤ੍ਤਪਰਿਦੀਪਕਂ. ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਭਾਵਮਤ੍ਤਪਰਿਦੀਪਕਮੇਵ ਪਨ ‘‘ਅਵਿਤਕ੍ਕਂ ਅਵਿਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪੁਰਿਮਂ ਵਤ੍ਵਾਪਿ ਪੁਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵਾਤਿ.

ਸਮਾਧਿਜਨ੍ਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸਮਾਧਿਤੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸਮਾਧਿਤੋ ਵਾ ਜਾਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਠਮਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸਮਾਧਿਤੋ ਜਾਤਂ, ਅਥ ਖੋ ਅਯਮੇਵ ‘‘ਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਕ੍ਖੋਭਵਿਰਹੇਨ ਅਤਿਵਿਯ ਅਚਲਤ੍ਤਾ ਸੁਪ੍ਪਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਚ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਭਣਨਤ੍ਥਂ ਇਦਮੇਵ ‘‘ਸਮਾਧਿਜ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੀਤਿਸੁਖਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

ਦੁਤਿਯਨ੍ਤਿ ਗਣਨਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤੋ ਦੁਤਿਯਂ, ਇਦਂ ਦੁਤਿਯਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿਪਿ ਦੁਤਿਯਂ. ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਯਥਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਹਿ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਂ ਹੋਤਿ, ਏਵਮਿਦਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਾਦੀਹਿ ‘‘ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਸਾਦੋ, ਪੀਤਿ, ਸੁਖਂ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਕਗ੍ਗਤਾ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੫੮੦). ਪਰਿਯਾਯੋਯੇਵ ਚੇਸੋ. ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ਪਨ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਤਿਵਙ੍ਗਿਕਮੇਵੇਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਕਤਮਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਤਿਵਙ੍ਗਿਕਂ ਝਾਨਂ ਹੋਤਿ? ਪੀਤਿ, ਸੁਖਂ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਕਗ੍ਗਤਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੬੧). ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਪੀਤਿਯਾ ¶ ਚ ਵਿਰਾਗਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯੇਵ ਪੀਤਿ. ਵਿਰਾਗੋਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨਂ ਵਾ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ ਵਾ. ਉਭਿਨ੍ਨਮਨ੍ਤਰਾ ‘‘ਚ’’ ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥੋ, ਸੋ ¶ ਹਿ ਵੂਪਸਮਂ ਵਾ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਵੂਪਸਮਂ ਵਾ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਾ ਵੂਪਸਮਮੇਵ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ, ਤਦਾ ਪੀਤਿਯਾ ਵਿਰਾਗਾ ਚ, ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ ਵੂਪਸਮਾ ਚਾਤਿ ਏਵਂ ਯੋਜਨਾ ¶ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਚ ਯੋਜਨਾਯਂ ਵਿਰਾਗੋ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਪੀਤਿਯਾ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨਾ ਚ ਵੂਪਸਮਾ ਚਾਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਯਦਾ ਪਨ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਵੂਪਸਮਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ, ਤਦਾ ਪੀਤਿਯਾ ਚ ਵਿਰਾਗਾ, ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਞ੍ਚ ਵੂਪਸਮਾਤਿ ਏਵਂ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਚ ਯੋਜਨਾਯਂ ਵਿਰਾਗੋ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਨਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਪੀਤਿਯਾ ਚ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ, ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਞ੍ਚ ਵੂਪਸਮਾਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਕਾਮਞ੍ਚੇਤੇ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇਯੇਵ ਵੂਪਸਨ੍ਤਾ ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਝਾਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਪਰਿਦੀਪਨਤ੍ਥਂ ਵਣ੍ਣਭਣਨਤ੍ਥਞ੍ਚੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮਾ’’ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਇਦਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ – ‘‘ਨੂਨ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਵੂਪਸਮੋ ਮਗ੍ਗੋ ਇਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਚ ਤਤਿਯੇ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾਨਮ੍ਪਿ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਾਦੀਨਂ ‘‘ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਹਾਨਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੧੩੨) ਏਵਂ ਪਹਾਨਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਵਣ੍ਣਭਣਨਂ ਹੋਤਿ ਤਦਧਿਗਮਾਯ ਉਸ੍ਸੁਕਾਨਂ ਉਸ੍ਸਾਹਜਨਕਂ; ਏਵਮੇਵਂ ਇਧ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਂ ਵੂਪਸਮੋ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਵਣ੍ਣਭਣਨਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਯਮਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ – ‘‘ਪੀਤਿਯਾ ਚ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ, ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਨਞ੍ਚ ਵੂਪਸਮਾ’’ਤਿ.

ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਚ ਵਿਹਾਸਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਪਪਤ੍ਤਿਤੋ ਇਕ੍ਖਤੀਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾ, ਸਮਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਅਪਕ੍ਖਪਤਿਤਾਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਾਯ ਵਿਸਦਾਯ ਵਿਪੁਲਾਯ ਥਾਮਗਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸਮਙ੍ਗੀ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਪਨ ਦਸਵਿਧਾ ਹੋਤਿ – ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਹਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਵੀਰਿਯੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਸਙ੍ਖਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਵੇਦਨੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਵਿਪਸ੍ਸਨੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਝਾਨੁਪੇਕ੍ਖਾ, ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧੁਪੇਕ੍ਖਾਤਿ. ਏਵਮਯਂ ਦਸਵਿਧਾਪਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਆਗਤਨਯਤੋ ਭੂਮਿਪੁਗ੍ਗਲਚਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਤੋ, ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹ-ਏਕਕ੍ਖਣਕੁਸਲਤ੍ਤਿਕਸਙ੍ਖੇਪਵਸੇਨ ਚ ਅਟ੍ਠਸਾਲਿਨਿਯਾ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹਟ੍ਠਕਥਾਯ ¶ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਇਧ ਪਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਵਿਨਯਨਿਦਾਨਂ ਅਤਿਭਾਰਿਯਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਲਕ੍ਖਣਾਦਿਤੋ ਪਨ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੁਪੇਕ੍ਖਾ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਾ, ਅਨਾਭੋਗਰਸਾ, ਅਬ੍ਯਾਪਾਰਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ, ਪੀਤਿਵਿਰਾਗਪਦਟ੍ਠਾਨਾਤਿ.

ਏਤ੍ਥਾਹ ¶ – ਨਨੁ ਚਾਯਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤੁਪੇਕ੍ਖਾਵ ਹੋਤਿ, ਸਾ ਚ ਪਠਮਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇਸੁਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਚ ਵਿਹਾਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਮਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯਾ, ਸਾ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ? ਅਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਤੋ. ਅਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ¶ ਤਸ੍ਸਾ ਤਤ੍ਥ ਕਿਚ੍ਚਂ, ਵਿਤਕ੍ਕਾਦੀਹਿ ਅਭਿਭੂਤਤ੍ਤਾ. ਇਧ ਪਨਾਯਂ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਪੀਤੀਹਿ ਅਨਭਿਭੂਤਤ੍ਤਾ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸਿਰਾ ਵਿਯ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾ ਜਾਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਚ ਵਿਹਾਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ.

ਇਦਾਨਿ ਸਤੋ ਚ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਰਤੀਤਿ ਸਤੋ, ਸਮ੍ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ. ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਸਤਿ ਚ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਞ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਸਰਣਲਕ੍ਖਣਾ ਸਤਿ, ਅਸਮ੍ਮੁਸ੍ਸਨਰਸਾ, ਆਰਕ੍ਖਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ; ਅਸਮ੍ਮੋਹਲਕ੍ਖਣਂ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ, ਤੀਰਣਰਸਂ, ਪਵਿਚਯਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਇਦਂ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਪੁਰਿਮਜ੍ਝਾਨੇਸੁਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿਸ੍ਸ ਹਿ ਅਸਮ੍ਪਜਾਨਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਗੇਵ ਅਪ੍ਪਨਾ; ਓਲ਼ਾਰਿਕਤ੍ਤਾ ਪਨ ਤੇਸਂ ਝਾਨਾਨਂ ਭੂਮਿਯਂ ਵਿਯ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਤਿ ਸੁਖਾ ਹੋਤਿ, ਅਬ੍ਯਤ੍ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਕਿਚ੍ਚਂ. ਓਲ਼ਾਰਿਕਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਪਨ ਸੁਖੁਮਤ੍ਤਾ ਇਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਖੁਰਧਾਰਾਯਂ ਵਿਯ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਕਿਚ੍ਚਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾਯੇਵ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਇਧੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ? ਯਥਾਪਿ ਧੇਨੁਪਗੋ ਵਚ੍ਛੋ ਧੇਨੁਤੋ ਅਪਨੀਤੋ ਅਰਕ੍ਖਿਯਮਾਨੋ ਪੁਨਦੇਵ ਧੇਨੁਂ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ; ਏਵਮਿਦਂ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸੁਖਂ ਪੀਤਿਤੋ ਅਪਨੀਤਮ੍ਪਿ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਾਰਕ੍ਖੇਨ ਅਰਕ੍ਖਿਯਮਾਨਂ ਪੁਨਦੇਵ ਪੀਤਿਂ ਉਪਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਪੀਤਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਸਿਯਾ. ਸੁਖੇ ਵਾਪਿ ਸਤ੍ਤਾ ਰਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਇਦਞ੍ਚ ਅਤਿਮਧੁਰਂ ਸੁਖਂ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਸੁਖਾਭਾਵਾ ¶ . ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਾਨੁਭਾਵੇਨ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸੁਖੇ ਅਸਾਰਜ੍ਜਨਾ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਇਮਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਇਦਂ ਇਧੇਵ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਇਦਾਨਿ ਸੁਖਞ੍ਚ ਕਾਯੇਨ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਸਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਸੁਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦਨਾਭੋਗੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਕਾਯੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਸੁਖਂ, ਯਂ ਵਾ ਤਂ ਨਾਮਕਾਯਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਸੁਖਂ, ਤਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਨਸ੍ਸ ਯਸ੍ਮਾ ਅਤਿਪਣੀਤੇਨ ਰੂਪੇਨ ਰੂਪਕਾਯੋ ਫੁਟੋ, ਯਸ੍ਸ ¶ ਫੁਟਤ੍ਤਾ ਝਾਨਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤੋਪਿ ਸੁਖਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੁਖਞ੍ਚ ਕਾਯੇਨ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ.

ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਤਂ ਅਰਿਯਾ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਸਤਿਮਾ ਸੁਖਵਿਹਾਰੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂਝਾਨਹੇਤੁ ਯਂਝਾਨਕਾਰਣਾ ਤਂ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸਮਙ੍ਗੀਪੁਗ੍ਗਲਂ ਬੁਦ੍ਧਾਦਯੋ ਅਰਿਯਾ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤਿ ¶ ਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ ਵਿਵਰਨ੍ਤਿ ਵਿਭਜਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਨ੍ਤਿ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤਿ, ਪਸਂਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕਿਨ੍ਤਿ? ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਸਤਿਮਾ ਸੁਖਵਿਹਾਰੀ’’ਤਿ. ਤਂ ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਾਸਿਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਂ ਤੇ ਏਵਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੀਤਿ? ਪਸਂਸਾਰਹਤੋ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਤਿਮਧੁਰਸੁਖੇ ਸੁਖਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤੇਪਿ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਸੁਖਾਭਿਸਙ੍ਗੇਨ ਆਕਡ੍ਢੀਯਤਿ, ਯਥਾ ਚ ਪੀਤਿ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ; ਏਵਂ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤਿਤਾਯ ਸਤਿਮਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਅਰਿਯਕਨ੍ਤਂ ਅਰਿਯਜਨਸੇਵਿਤਮੇਵ ਚ ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਸੁਖਂ ਨਾਮਕਾਯੇਨ ਪਟਿਸਂਵੇਦੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਸਂਸਾਰਹੋ. ਇਤਿ ਪਸਂਸਾਰਹਤੋ ਨਂ ਅਰਿਯਾ ਤੇ ਏਵਂ ਪਸਂਸਾਹੇਤੁਭੂਤੇ ਗੁਣੇ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤਾ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਸਤਿਮਾ ਸੁਖਵਿਹਾਰੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਸਂਸਨ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਤਤਿਯਨ੍ਤਿ ਗਣਨਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤੋ ਤਤਿਯਂ. ਇਦਂ ਤਤਿਯਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿਪਿ ਤਤਿਯਂ. ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਥਾ ਦੁਤਿਯਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਾਦੀਹਿ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਕਂ; ਏਵਮਿਦਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਦੀਹਿ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਂ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਸਤਿ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਸੁਖਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਗ੍ਗਤਾ’’ਤਿ (ਵਿਭ. ੫੯੧). ਪਰਿਯਾਯੋਯੇਵ ਚੇਸੋ. ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਾਨਿ ਪਨ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਦੁਵਙ੍ਗਿਕਮੇਵੇਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਕਤਮਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਦੁਵਙ੍ਗਿਕਂ ਝਾਨਂ ਹੋਤਿ ¶ ? ਸੁਖਂ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਕਗ੍ਗਤਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੬੩). ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾਤਿ ਕਾਯਿਕਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਕਾਯਿਕਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ. ਪੁਬ੍ਬੇਵਾਤਿ ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਪੁਬ੍ਬੇਵ, ਨ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਕ੍ਖਣੇ ¶ . ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾਤਿ ਚੇਤਸਿਕਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਚੇਤਸਿਕਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਇਮੇਸਮ੍ਪਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾ ਪਹਾਨਾ ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਦਾ ਪਨ ਨੇਸਂ ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ? ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਝਾਨਾਨਂ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇ. ਸੋਮਨਸ੍ਸਞ੍ਹਿ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਪਹੀਯਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸਸੁਖਾਨਿ ਪਠਮਦੁਤਿਯਤਤਿਯਾਨਂ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇਸੁ. ਏਵਮੇਤੇਸਂ ਪਹਾਨਕ੍ਕਮੇਨ ਅਵੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਭਙ੍ਗੇ ਪਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਉਦ੍ਦੇਸਕ੍ਕਮੇਨੇਵ ਇਧਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਸੋਮਨਸ੍ਸ ਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨਂ ਪਹਾਨਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਯਦਿ ¶ ਪਨੇਤਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸੁਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇਯੇਵ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ‘‘ਕਤ੍ਥ ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਪਰਿਸੇਸਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਵਿਚ੍ਚੇਵ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ… ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ, ਏਤ੍ਥੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਪਰਿਸੇਸਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ. ਕਤ੍ਥ ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ… ਸੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਪਰਿਸੇਸਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ…ਪੇ… ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ, ਏਤ੍ਥੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਪਰਿਸੇਸਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੫੧੦) ਏਵਂ ਝਾਨੇਸ੍ਵੇਵ ਨਿਰੋਧੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ? ਅਤਿਸਯਨਿਰੋਧਤ੍ਤਾ. ਅਤਿਸਯਨਿਰੋਧੋ ਹਿ ਨੇਸਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਸੁ, ਨ ਨਿਰੋਧੋਯੇਵ; ਨਿਰੋਧੋਯੇਵ ਪਨ ਉਪਚਾਰਕ੍ਖਣੇ, ਨਾਤਿਸਯਨਿਰੋਧੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਨਾਨਾਵਜ੍ਜਨੇ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰੇ ਨਿਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਡਂਸਮਕਸਾਦਿਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਨ ਵਾ ਵਿਸਮਾਸਨੁਪਤਾਪੇਨ ਵਾ ਸਿਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਅਨ੍ਤੋਅਪ੍ਪਨਾਯਂ. ਉਪਚਾਰੇ ਵਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਮ੍ਪੇਤਂ ਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਨਿਰੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ; ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਅਵਿਹਤਤ੍ਤਾ. ਅਨ੍ਤੋਅਪ੍ਪਨਾਯਂ ਪਨ ਪੀਤਿਫਰਣੇਨ ਸਬ੍ਬੋ ਕਾਯੋ ਸੁਖੋਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਹੋਤਿ. ਸੁਖੋਕ੍ਕਨ੍ਤਕਾਯਸ੍ਸ ਚ ਸੁਟ੍ਠੁ ਨਿਰੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ; ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਵਿਹਤਤ੍ਤਾ. ਨਾਨਾਵਜ੍ਜਨੇ ਏਵ ¶ ਚ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰੇ ਪਹੀਨਸ੍ਸ ਦੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਯਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਪਿ ਕਾਯਕਿਲਮਥੇ ਚਿਤ੍ਤੁਪਘਾਤੇ ਚ ਸਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਭਾਵੇ ਨੇਵ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਤਤ੍ਥ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਭਾਵੇ. ਅਪ੍ਪਹੀਨਾ ਏਵ ਚ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰੇ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਤਿ ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਿਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ; ਅਪ੍ਪਹੀਨਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ. ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ; ਪਹੀਨਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰੇ ਪਹੀਨਸ੍ਸਾਪਿ ਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਪੀਤਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਪਣੀਤਰੂਪਫੁਟਕਾਯਸ੍ਸ ਸਿਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ. ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨੇ ਹਿ ਸੁਖਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਾ ¶ ਪੀਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾਤਿ. ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੂਪਚਾਰੇ ਪਹੀਨਸ੍ਸਾਪਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾ, ਅਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਾਯ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਅਭਾਵੇਨ ਸਮ੍ਮਾ ਅਨਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚ ਸਿਯਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੇ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਵ ਚ ‘‘ਏਤ੍ਥੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਪਰਿਸੇਸਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਅਪਰਿਸੇਸਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਨ੍ਤਿ.

ਏਤ੍ਥਾਹ – ‘‘ਅਥੇਵਂ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸੂਪਚਾਰੇ ਪਹੀਨਾਪਿ ਏਤਾ ਵੇਦਨਾ ਇਧ ਕਸ੍ਮਾ ਸਮਾਹਰੀ’’ਤਿ? ਸੁਖਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ. ਯਾ ਹਿ ਅਯਂ ‘‘ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਸਾ ਸੁਖੁਮਾ ਅਤਿਦੁਬ੍ਬਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਸੁਖੇਨ ਗਹੇਤੁਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਨਾਮ ਦੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਯਥਾ ਵਾ ਤਥਾ ਵਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਗੋਣਸ੍ਸ ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਗੋਪੋ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਵਜੇ ਸਬ੍ਬੇ ਗਾਵੋ ਸਮਾਹਰਤਿ, ਅਥੇਕੇਕਂ ਨੀਹਰਨ੍ਤੋ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਆਗਤਂ ‘‘ਅਯਂ ਸੋ, ਗਣ੍ਹਥ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤਮ੍ਪਿ ਗਾਹਾਪਯਤਿ; ਏਵਮੇਵ ਭਗਵਾ ਸੁਖਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਬਾ ਏਤਾ ਸਮਾਹਰਿ. ਏਵਞ੍ਹਿ ¶ ਸਮਾਹਟਾ ਏਤਾ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਂ ਨੇਵ ਸੁਖਂ ਨ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਨ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ, ਅਯਂ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾ ਵੇਦਨਾ’’ਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ ਏਸਾ ਗਾਹਯਿਤੁਂ.

ਅਪਿਚ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾਯ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚਾਪਿ ਏਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੁਖਪ੍ਪਹਾਨਾਦਯੋ ਹਿ ਤਸ੍ਸਾ ਪਚ੍ਚਯਾ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਪਚ੍ਚਯਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾਯ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ. ਇਧਾਵੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ…ਪੇ… ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ¶ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਤਿ. ਇਮੇ ਖੋ, ਆਵੁਸੋ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾਯ ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੫੮). ਯਥਾ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਪਹੀਨਾਪਿ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਆਦਯੋ ਤਤਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਭਣਨਤ੍ਥਂ ਤਤ੍ਥ ਪਹੀਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ; ਏਵਂ ਵਣ੍ਣਭਣਨਤ੍ਥਮ੍ਪੇਤਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸੇਤਾ ਇਧ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿਪਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਪਚ੍ਚਯਘਾਤੇਨ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਰਾਗਦੋਸਾਨਂ ਅਤਿਦੂਰਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮ੍ਪੇਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਏਤਾਸੁ ਹਿ ਸੁਖਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਰਾਗਸ੍ਸ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਸ੍ਸ, ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਦੋਸਸ੍ਸ. ਸੁਖਾਦਿਘਾਤੇਨ ਚ ਤੇ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਰਾਗਦੋਸਾ ਹਤਾਤਿ ਅਤਿਦੂਰੇ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ.

ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਭਾਵੇਨ ਅਦੁਕ੍ਖਂ, ਸੁਖਾਭਾਵੇਨ ਅਸੁਖਂ. ਏਤੇਨੇਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਸੁਖਪਟਿਪਕ੍ਖਭੂਤਂ ਤਤਿਯਵੇਦਨਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਨ ਦੁਕ੍ਖਸੁਖਾਭਾਵਮਤ੍ਤਂ. ਤਤਿਯਵੇਦਨਾ ਨਾਮ – ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾ, ਉਪੇਕ੍ਖਾਤਿਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਾ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਵਿਪਰੀਤਾਨੁਭਵਨਲਕ੍ਖਣਾ, ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਰਸਾ, ਅਵਿਭੂਤਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ, ਸੁਖਨਿਰੋਧਪਦਟ੍ਠਾਨਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਜਨਿਤਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਝਾਨੇ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਸਤਿ. ਯਾ ਚ ਤਸ੍ਸਾ ਸਤਿਯਾ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ, ਸਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਕਤਾ ਨ ਅਞ੍ਞੇਨ; ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵਿਭਙ੍ਗੇਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਯਂ ਸਤਿ ਇਮਾਯ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਵਿਸਦਾ ਹੋਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਪਰਿਯੋਦਾਤਾ, ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ – ‘ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ’’’ਨ੍ਤਿ (ਵਿਭ. ੫੯੭). ਯਾਯ ਚ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਏਤ੍ਥ ਸਤਿਯਾ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤਿ, ਸਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਤਾਯ ਸਤਿਯੇਵ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ; ਸਤਿਸੀਸੇਨ ਪਨ ਦੇਸਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਤਤ੍ਥ ¶ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਯਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਹੇਟ੍ਠਾਪਿ ਤੀਸੁ ਝਾਨੇਸੁ ਵਿਜ੍ਜਤਿ, ਯਥਾ ਪਨ ਦਿਵਾ ਸੂਰਿਯਪ੍ਪਭਾਭਿਭਵਾ ਸੋਮ੍ਮਭਾਵੇਨ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਕਾਰਕਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਸਭਾਗਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਲਾਭਾ ਦਿਵਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਪਿ ਚਨ੍ਦਲੇਖਾ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਹੋਤਿ ਅਪਰਿਯੋਦਾਤਾ; ਏਵਮਯਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤੁਪੇਕ੍ਖਾਚਨ੍ਦਲੇਖਾ ਵਿਤਕ੍ਕਵਿਚਾਰਾਦਿਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮਤੇਜਾਭਿਭਵਾ ਸਭਾਗਾਯ ਚ ਉਪੇਕ੍ਖਾਵੇਦਨਾਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਲਾਭਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਾਪਿ ਪਠਮਾਦਿਜ੍ਝਾਨਭੇਦੇਸੁ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ¶ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਚ ¶ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਦਿਵਾ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਚਨ੍ਦਲੇਖਾਯ ਪਭਾ ਵਿਯ ਸਹਜਾਤਾਪਿ ਸਤਿਆਦਯੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸੁ ਏਕਮ੍ਪਿ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਧ ਪਨ ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮਤੇਜਾਭਿਭਵਾਭਾਵਾ ਸਭਾਗਾਯ ਚ ਉਪੇਕ੍ਖਾਵੇਦਨਾਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਲਾਭਾ ਅਯਂ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤੁਪੇਕ੍ਖਾਚਨ੍ਦਲੇਖਾ ਅਤਿਵਿਯ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਚਨ੍ਦਲੇਖਾਯ ਪਭਾ ਵਿਯ ਸਹਜਾਤਾਪਿ ਸਤਿਆਦਯੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੋਦਾਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਦਮੇਵ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਚਤੁਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਗਣਨਾਨੁਪੁਬ੍ਬਤੋ ਚਤੁਤ੍ਥਂ. ਇਦਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿਪਿ ਚਤੁਤ੍ਥਂ. ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾ ਤਤਿਯਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਦੀਹਿ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਂ; ਏਵਮਿਦਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਦੀਹਿ ਤਿਵਙ੍ਗਿਕਂ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾ, ਸਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਕਗ੍ਗਤਾ’’ਤਿ. ਪਰਿਯਾਯੋ ਏਵ ਚੇਸੋ. ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਨ ਸਤਿਂ ਉਪੇਕ੍ਖੇਕਗ੍ਗਤਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਦੁਵਙ੍ਗਿਕਮੇਵੇਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਕਤਮਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਦੁਵਙ੍ਗਿਕਂ ਝਾਨਂ ਹੋਤਿ? ਉਪੇਕ੍ਖਾ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਕਗ੍ਗਤਾ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੬੫). ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵਾਤਿ.

੧੨. ਇਤਿ ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਝਾਨਾਨਿ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਤ੍ਥਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਾਨਿ, ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਾਨਿ, ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਨਿਰੋਧਪਾਦਕਾਨਿ, ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਭਵੋਕ੍ਕਮਨਤ੍ਥਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਖੀਣਾਸਵਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਤ੍ਥਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਹਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਾ ਸੁਖਂ ਦਿਵਸਂ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ¶ ਇਚ੍ਚੇਵਂ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ. ਸੇਕ੍ਖਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ‘‘ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਸਮਾਹਿਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਵਿਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਾਨਂ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਏਕੋਪਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਬਹੁਧਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਅਚਿਤ੍ਤਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਨਿਰੋਧਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਵਾ ਸੁਖਂ ਵਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਨਿਰੋਧਪਾਦਕਾਨਿ ¶ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਭਵੋਕ੍ਕਮਨਤ੍ਥਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ.

ਭਗਵਤਾ ¶ ਪਨਿਦਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਬੋਧਿਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਂ, ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਞ੍ਚੇਵ ਅਹੋਸਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਞ੍ਚ ਨਿਰੋਧਪਾਦਕਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਸਾਧਕਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਗੁਣਦਾਯਕਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯੇਸਞ੍ਚ ਗੁਣਾਨਂ ਦਾਯਕਂ ਅਹੋਸਿ, ਤੇਸਂ ਏਕਦੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੋ ਏਵਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਤਤ੍ਥ ਸੋਤਿ ਸੋ ਅਹਂ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਕ੍ਕਮਨਿਦਸ੍ਸਨਮੇਤਂ. ਇਮਿਨਾ ਕਮੇਨ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਮਾਹਿਤੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸਮਾਧਿਨਾ ਸਮਾਹਿਤੇ. ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਭਾਵੇਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ. ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾਯੇਵ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ, ਪਭਸ੍ਸਰੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੁਖਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਘਾਤੇਨ ਵਿਹਤਰਾਗਾਦਿਅਙ੍ਗਣਤ੍ਤਾ ਅਨਙ੍ਗਣੇ. ਅਨਙ੍ਗਣਤ੍ਤਾਯੇਵ ਚ ਵਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ; ਅਙ੍ਗਣੇਨ ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਸ੍ਸਤਿ. ਸੁਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਮੁਦੁਭੂਤੇ, ਵਸੀਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਸੇ ਵਤ੍ਤਮਾਨਞ੍ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮੁਦੂਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਮੁਦੁਤ੍ਤਾਯੇਵ ਚ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ, ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਮੇ ਕਮ੍ਮਯੋਗ੍ਗੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮੁਦੁ ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਕਮ੍ਮਨਿਯਂ ਹੋਤਿ ਸੁਧਨ੍ਤਮਿਵ ਸੁਵਣ੍ਣਂ, ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਚ ਸੁਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਏਵ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਞ੍ਞਂ ਏਕਧਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਂ ਏਵਂ ਭਾਵਿਤਂ ਬਹੁਲੀਕਤਂ ਮੁਦੁ ਚ ਹੋਤਿ ਕਮ੍ਮਨਿਯਞ੍ਚ, ਯਥਯਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੨੨).

ਏਤੇਸੁ ¶ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਭਾਵਾਦੀਸੁ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਠਿਤੇ. ਠਿਤਤ੍ਤਾਯੇਵ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ, ਅਚਲੇ ਨਿਰਿਞ੍ਜਨੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮੁਦੁਕਮ੍ਮਞ੍ਞਭਾਵੇਨ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸੇ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਠਿਤੇ, ਸਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ. ਸਦ੍ਧਾਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਞ੍ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯੇਨ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਵੀਰਿਯਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਕੋਸਜ੍ਜੇਨ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਸਤਿਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਪਮਾਦੇਨ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਸਮਾਧਿਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚੇਨ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਅਵਿਜ੍ਜਾਯ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ, ਓਭਾਸਗਤਂ ਕਿਲੇਸਨ੍ਧਕਾਰੇਨ ਨ ਇਞ੍ਜਤਿ. ਇਮੇਹਿ ¶ ਛਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਾਰਕ੍ਖਮਂ ਹੋਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਚ੍ਛਿਕਰਣੀਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ.

ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸਮਾਧਿਨਾ ਸਮਾਹਿਤੇ. ਨੀਵਰਣਦੂਰੀਭਾਵੇਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ. ਵਿਤਕ੍ਕਾਦਿਸਮਤਿਕ੍ਕਮੇਨ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ. ਝਾਨਪ੍ਪਟਿਲਾਭਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਪਾਪਕਾਨਂ ਇਚ੍ਛਾਵਚਰਾਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ਅਨਙ੍ਗਣੇ. ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੀਨਂ ਚਿਤ੍ਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਵਿਗਮੇਨ ਵਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ. ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਅਨਙ੍ਗਣਵਤ੍ਥਸੁਤ੍ਤਾਨੁਸਾਰੇਨ (ਮ. ਨਿ. ੧.੫੭ ਆਦਯੋ) ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮੁਦੁਭੂਤੇ. ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਭਾਵੂਪਗਮੇਨ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ. ਭਾਵਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਪਣੀਤਭਾਵੂਪਗਮੇਨ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ¶ . ਯਥਾ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ; ਏਵਂ ਠਿਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਾਰਕ੍ਖਮਂ ਹੋਤਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਚ੍ਛਿਕਰਣੀਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ, ਪਾਦਕਂ ਪਦਟ੍ਠਾਨਭੂਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਾਯਾਤਿ ਏਵਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕੇ ਜਾਤੇ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਮ੍ਹਿ ਯਂ ਞਾਣਂ ਤਦਤ੍ਥਾਯ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਤੀਤਜਾਤੀਸੁ ਨਿਵੁਤ੍ਥਕ੍ਖਨ੍ਧਾ. ਨਿਵੁਤ੍ਥਾਤਿ ਅਜ੍ਝਾਵੁਤ੍ਥਾ ਅਨੁਭੂਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਨਿਵੁਤ੍ਥਧਮ੍ਮਾ ਵਾ ਨਿਵੁਤ੍ਥਾ, ਗੋਚਰਨਿਵਾਸੇਨ ਨਿਵੁਤ੍ਥਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਵਿਞ੍ਞਾਤਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ, ਪਰਵਿਞ੍ਞਾਣਵਿਞ੍ਞਾਤਾਪਿ ਵਾ ਛਿਨ੍ਨਵਟੁਮਕਾਨੁਸ੍ਸਰਣਾਦੀਸੁ. ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤੀਤਿ ਯਾਯ ਸਤਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ, ਸਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿ. ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਤਾਯ ਸਤਿਯਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਞਾਣਂ. ਏਵਮਿਮਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਾਯ ਏਤਸ੍ਸ ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਧਿਗਮਾਯ ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਸਿਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨੀਹਰਿਂ.

ਸੋਤਿ ¶ ਸੋ ਅਹਂ. ਅਨੇਕਵਿਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਨੇਕਵਿਧਂ, ਅਨੇਕੇਹਿ ਵਾ ਪਕਾਰੇਹਿ ਪਵਤ੍ਤਿਤਂ ਸਂਵਣ੍ਣਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਨ੍ਤਿ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਤੀਤਂ ਭਵਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਨਿਵੁਤ੍ਥਸਨ੍ਤਾਨਂ. ਅਨੁਸ੍ਸਰਾਮੀਤਿ ‘‘ਏਕਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਂ ਦ੍ਵੇਪਿ ਜਾਤਿਯੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਜਾਤਿਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਰਾਮਿ, ਅਨੁਦੇਵ ਵਾ ਸਰਾਮਿ, ਚਿਤ੍ਤੇ ¶ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮਿਤਮਤ੍ਤੇ ਏਵ ਸਰਾਮੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪੂਰਿਤਪਾਰਮੀਨਞ੍ਹਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸਾਨਂ ਪਰਿਕਮ੍ਮਕਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੇਨ ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤ੍ਵਾਵ ਸਰਨ੍ਤਿ. ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਪਨ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾਵ ਸਰਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ. ਤਂ ਪਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਅਤਿਭਾਰਿਯਂ ਵਿਨਯਨਿਦਾਨਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਨ ਵਦਾਮ. ਅਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਪਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੨.੪੦੨ ਆਦਯੋ) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਧ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਮੇਵ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ.

ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਨ੍ਤਿ ਆਰਦ੍ਧਪ੍ਪਕਾਰਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਤੇਨੇਵ ਯ੍ਵਾਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸੋ ਆਰਦ੍ਧੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਕਾਰਪ੍ਪਭੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਏਕਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਏਕਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਨ੍ਤਿ ਏਕਮ੍ਪਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਮੂਲਂ ਚੁਤਿਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਏਕਭਵਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਖਨ੍ਧਸਨ੍ਤਾਨਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਦ੍ਵੇਪਿ ਜਾਤਿਯੋਤਿਆਦੀਸੁ. ਅਨੇਕੇਪਿ ਸਂਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਪਰਿਹਾਯਮਾਨੋ ਕਪ੍ਪੋ ਸਂਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੋ, ਵਡ੍ਢਮਾਨੋ ਵਿਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਸਂਵਟ੍ਟੇਨ ਸਂਵਟ੍ਟਟ੍ਠਾਯੀ ਗਹਿਤੋ ਹੋਤਿ ਤਮ੍ਮੂਲਕਤ੍ਤਾ. ਵਿਵਟ੍ਟੇਨ ਚ ਵਿਵਟ੍ਟਟ੍ਠਾਯੀ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਤਿ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ¶ . ਕਤਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ? ਸਂਵਟ੍ਟੋ ਸਂਵਟ੍ਟਟ੍ਠਾਯੀ, ਵਿਵਟ੍ਟੋ ਵਿਵਟ੍ਟਟ੍ਠਾਯੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ ਤਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਤਯੋ ਸਂਵਟ੍ਟਾ – ਤੇਜੋਸਂਵਟ੍ਟੋ, ਆਪੋਸਂਵਟ੍ਟੋ, ਵਾਯੋਸਂਵਟ੍ਟੋਤਿ. ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਂਵਟ੍ਟਸੀਮਾ – ਆਭਸ੍ਸਰਾ, ਸੁਭਕਿਣ੍ਹਾ, ਵੇਹਪ੍ਫਲਾਤਿ. ਯਦਾ ਕਪ੍ਪੋ ਤੇਜੇਨ ਸਂਵਟ੍ਟਤਿ, ਆਭਸ੍ਸਰਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਡਯ੍ਹਤਿ. ਯਦਾ ਉਦਕੇਨ ਸਂਵਟ੍ਟਤਿ, ਸੁਭਕਿਣ੍ਹਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਉਦਕੇਨ ਵਿਲੀਯਤਿ. ਯਦਾ ਵਾਤੇਨ ਸਂਵਟ੍ਟਤਿ, ਵੇਹਪ੍ਫਲਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਾਤੇਨ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਯਤਿ. ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਸਦਾਪਿ ਏਕਂ ਬੁਦ੍ਧਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ.

ਬੁਦ੍ਧਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਤਿਵਿਧਂ ਹੋਤਿ – ਜਾਤਿਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ, ਆਣਾਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ, ਵਿਸਯਕ੍ਖੇਤ੍ਤਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਿਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਆਦੀਸੁ ਕਮ੍ਪਤਿ. ਆਣਾਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ¶ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਰਤਨਪਰਿਤ੍ਤਂ, ਖਨ੍ਧਪਰਿਤ੍ਤਂ, ਧਜਗ੍ਗਪਰਿਤ੍ਤਂ, ਆਟਾਨਾਟਿਯਪਰਿਤ੍ਤਂ, ਮੋਰਪਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਂ ਪਰਿਤ੍ਤਾਨਂ ਆਨੁਭਾਵੋ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਵਿਸਯਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਪਨ ਅਨਨ੍ਤਂ ਅਪਰਿਮਾਣਂ, ‘‘ਯਂ ¶ ਯਾਵਤਾ ਵਾ ਪਨ ਆਕਙ੍ਖੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੮੧) ਵੁਤ੍ਤਂ ਯਤ੍ਥ ਯਂ ਯਂ ਆਕਙ੍ਖਤਿ ਤਂ ਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ. ਏਵਮੇਤੇਸੁ ਤੀਸੁ ਬੁਦ੍ਧਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇਸੁ ਏਕਂ ਆਣਾਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਜਾਤਿਕ੍ਖੇਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਿਨਟ੍ਠਮੇਵ ਹੋਤਿ; ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਞ੍ਚ ਏਕਤੋਵ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ, ਸਣ੍ਠਹਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਏਕਤੋਵ ਸਣ੍ਠਹਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਵਿਨਾਸੋ ਚ ਸਣ੍ਠਹਨਞ੍ਚ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੨.੪੦੪) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਤਤੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

ਯੇ ਪਨੇਤੇ ਸਂਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਏਤੇਸੁ ਭਗਵਾ ਬੋਧਿਮਣ੍ਡੇ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਨਤ੍ਥਾਯ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਨੇਕੇਪਿ ਸਂਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਅਨੇਕੇਪਿ ਵਿਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਅਨੇਕੇਪਿ ਸਂਵਟ੍ਟਵਿਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਸਰਿ. ਕਥਂ? ‘‘ਅਮੁਤ੍ਰਾਸਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ. ਤਤ੍ਥ ਅਮੁਤ੍ਰਾਸਿਨ੍ਤਿ ਅਮੁਮ੍ਹਿ ਸਂਵਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਅਹਂ ਅਮੁਮ੍ਹਿ ਭਵੇ ਵਾ ਯੋਨਿਯਾ ਵਾ ਗਤਿਯਾ ਵਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯਾ ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਵਾਸੇ ਵਾ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ ਵਾ ਅਹੋਸਿਂ. ਏਵਂਨਾਮੋਤਿ ਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰੋ ਵਾ ਜੋਤਿਪਾਲੋ ਵਾ. ਏਵਂਗੋਤ੍ਤੋਤਿ ਭਗ੍ਗਵੋ ਵਾ ਗੋਤਮੋ ਵਾ. ਏਵਂਵਣ੍ਣੋਤਿ ਓਦਾਤੋ ਵਾ ਸਾਮੋ ਵਾ. ਏਵਮਾਹਾਰੋਤਿ ਸਾਲਿਮਂਸੋਦਨਾਹਾਰੋ ਵਾ ਪਵਤ੍ਤਫਲਭੋਜਨੋ ਵਾ. ਏਵਂਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀਤਿ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਕਾਯਿਕਚੇਤਸਿਕਾਨਂ ਸਾਮਿਸਨਿਰਾਮਿਸਾਦਿਪ੍ਪਭੇਦਾਨਂ ਵਾ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨਂ ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ. ਏਵਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋਤਿ ਏਵਂ ਵਸ੍ਸਸਤਪਰਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਵਾ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਪਰਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਵਾ.

ਸੋ ¶ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਅਮੁਤ੍ਰ ਉਦਪਾਦਿਨ੍ਤਿ ਸੋ ਅਹਂ ਤਤੋ ਭਵਤੋ ਯੋਨਿਤੋ ਗਤਿਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਤੋ ਸਤ੍ਤਾਵਾਸਤੋ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯਤੋ ਵਾ ਚੁਤੋ, ਪੁਨ ਅਮੁਕਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਭਵੇ ਯੋਨਿਯਾ ਗਤਿਯਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯਾ ਸਤ੍ਤਾਵਾਸੇ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ ਵਾ ਉਦਪਾਦਿਂ. ਤਤ੍ਰਾਪਾਸਿਨ੍ਤਿ ਅਥ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਭਵੇ ਯੋਨਿਯਾ ਗਤਿਯਾ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯਾ ਸਤ੍ਤਾਵਾਸੇ ਸਤ੍ਤਨਿਕਾਯੇ ਵਾ ਪੁਨ ਅਹੋਸਿਂ. ਏਵਂਨਾਮੋਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

ਅਥ ਵਾ ਯਸ੍ਮਾ ਅਮੁਤ੍ਰਾਸਿਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਆਰੋਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਾਵਦਿਚ੍ਛਕਂ ਸਰਣਂ. ਸੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋਤਿ ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਧੂਪਪਨ੍ਨੋਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਇਧੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਅਮੁਤ੍ਰ ਉਦਪਾਦਿਨ੍ਤਿ ਤੁਸਿਤਭਵਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਰਾਪਾਸਿਂ ਏਵਂਨਾਮੋਤਿ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ¶ ਤੁਸਿਤਭਵਨੇ ¶ ਸੇਤਕੇਤੁ ਨਾਮ ਦੇਵਪੁਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿਂ. ਏਵਂਗੋਤ੍ਤੋਤਿ ਤਾਹਿ ਦੇਵਤਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਗੋਤ੍ਤੋ. ਏਵਂਵਣ੍ਣੋਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋ. ਏਵਮਾਹਾਰੋਤਿ ਦਿਬ੍ਬਸੁਧਾਹਾਰੋ. ਏਵਂਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀਤਿ ਏਵਂ ਦਿਬ੍ਬਸੁਖਪ੍ਪਟਿਸਂਵੇਦੀ. ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਨ ਸਙ੍ਖਾਰਦੁਕ੍ਖਮਤ੍ਤਮੇਵ. ਏਵਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋਤਿ ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਸਵਸ੍ਸਕੋਟਿਸਟ੍ਠਿਵਸ੍ਸਸਤਸਹਸ੍ਸਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ. ਸੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋਤਿ ਸੋ ਅਹਂ ਤਤੋ ਤੁਸਿਤਭਵਨਤੋ ਚੁਤੋ. ਇਧੂਪਪਨ੍ਨੋਤਿ ਇਧ ਮਹਾਮਾਯਾਯ ਦੇਵਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ.

ਇਤੀਤਿ ਏਵਂ. ਸਾਕਾਰਂ ਸਉਦ੍ਦੇਸਨ੍ਤਿ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨ ਸਉਦ੍ਦੇਸਂ, ਵਣ੍ਣਾਦਿਵਸੇਨ ਸਾਕਾਰਂ. ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨ ਹਿ ਸਤ੍ਤੋ ‘‘ਦਤ੍ਤੋ, ਤਿਸ੍ਸੋ, ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ ਉਦ੍ਦਿਸੀਯਤਿ; ਵਣ੍ਣਾਦੀਹਿ ਓਦਾਤੋ, ਸਾਮੋਤਿ ਨਾਨਤ੍ਤਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦੇਸੋ, ਇਤਰੇ ਆਕਾਰਾ. ਕਿਂ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਾਯੇਵ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ ਸਰਨ੍ਤੀਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਨ ਬੁਦ੍ਧਾਯੇਵ, ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧ-ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕ-ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਪਿ, ਨੋ ਚ ਖੋ ਅਵਿਸੇਸੇਨ. ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਹਿ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂਯੇਵ ਕਪ੍ਪੇ ਸਰਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਤੋ ਪਰਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਦੁਬ੍ਬਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਨਾਮਰੂਪਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਿਰਹਤੋ ਦੁਬ੍ਬਲਾ ਪਞ੍ਞਾ ਹੋਤਿ. ਸਾਵਕੇਸੁ ਪਨ ਅਸੀਤਿਮਹਾਸਾਵਕਾ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਸਰਨ੍ਤਿ; ਦ੍ਵੇ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਾ ਏਕਮਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ. ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਦ੍ਵੇ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ. ਏਤ੍ਤਕੋ ਹਿ ਤੇਸਂ ਅਭਿਨੀਹਾਰੋ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਾਵ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਾਵ ਸਰਨ੍ਤਿ. ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਚ ਖਨ੍ਧਪਟਿਪਾਟਿਮੇਵ ਸਰਨ੍ਤਿ. ਪਟਿਪਾਟਿਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਸਰਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਅਨ੍ਧਾਨਂ ਵਿਯ ਇਚ੍ਛਿਤਪ੍ਪਦੇਸੋਕ੍ਕਮਨਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਸਾਵਕਾ ਉਭਯਥਾਪਿ ਸਰਨ੍ਤਿ; ਤਥਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ. ਬੁਦ੍ਧਾ ਪਨ ਖਨ੍ਧਪਟਿਪਾਟਿਯਾਪਿ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨਪਿ ਸੀਹੋਕ੍ਕਨ੍ਤਵਸੇਨਪਿ ਅਨੇਕਾਸੁ ਕਪ੍ਪਕੋਟੀਸੁ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵਾ ਉਪਰਿ ਵਾ ਯਂ ਯਂ ਠਾਨਂ ਆਕਙ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਰਨ੍ਤਿਯੇਵ.

ਅਯਂ ਖੋ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿਆਦੀਸੁ ਮੇਤਿ ਮਯਾ. ਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਵਿਦਿਤਕਰਣਟ੍ਠੇਨ ਵਿਜ੍ਜਾ. ਕਿਂ ਵਿਦਿਤਂ ¶ ਕਰੋਤਿ? ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਂ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਸ੍ਸ ਅਵਿਦਿਤਕਰਣਟ੍ਠੇਨ ਤਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਮੋਹੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਮੋਤਿ ਸ੍ਵੇਵ ਮੋਹੋ ਤਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਟ੍ਠੇਨ ¶ ‘‘ਤਮੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਆਲੋਕੋਤਿ ਸਾਯੇਵਵਿਜ੍ਜਾ ਓਭਾਸਕਰਣਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਆਲੋਕੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਧਿਗਤਾਤਿ ਅਯਂ ਅਤ੍ਥੋ, ਸੇਸਂ ਪਸਂਸਾਵਚਨਂ. ਯੋਜਨਾ ¶ ਪਨੇਤ੍ਥ – ਅਯਂ ਖੋ ਮੇ ਵਿਜ੍ਜਾ ਅਧਿਗਤਾ, ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਅਧਿਗਤਵਿਜ੍ਜਸ੍ਸ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਵਿਹਤਾ, ਵਿਨਟ੍ਠਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਵਿਜ੍ਜਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ. ਏਸ ਨਯੋ ਇਤਰਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਪਦਦ੍ਵਯੇ.

ਯਥਾ ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾਤਿ ਓਪਮ੍ਮਤ੍ਥੇ. ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤੋ. ਸਤਿਯਾ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸੇਨ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਸ੍ਸ. ਵੀਰਿਯਾਤਾਪੇਨ ਆਤਾਪਿਨੋ. ਕਾਯੇ ਚ ਜੀਵਿਤੇ ਚ ਅਨਪੇਕ੍ਖਤਾਯ ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਪੇਸਿਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਯਥਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਤਾਪਿਨੋ ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਹਰਤੋ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਵਿਹਞ੍ਞੇਯ੍ਯ ਵਿਜ੍ਜਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਤਮੋ ਵਿਹਞ੍ਞੇਯ੍ਯ ਆਲੋਕੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ; ਏਵਮੇਵ ਮਮ ਅਵਿਜ੍ਜਾ ਵਿਹਤਾ ਵਿਜ੍ਜਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਤਮੋ ਵਿਹਤੋ ਆਲੋਕੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਏਤਸ੍ਸ ਮੇ ਪਧਾਨਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਮੇਵ ਫਲਂ ਲਦ੍ਧਨ੍ਤਿ.

ਅਯਂ ਖੋ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਪਠਮਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਭਿਦਾ ਅਹੋਸਿ ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕਸ੍ਸੇਵ ਅਣ੍ਡਕੋਸਮ੍ਹਾਤਿ ਅਯਂ ਖੋ ਮਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਨਿਵੁਤ੍ਥਕ੍ਖਨ੍ਧਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਂ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਪਠਮਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਭਿਦਾ ਪਠਮਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਪਠਮਾ ਅਰਿਯਾਜਾਤਿ ਅਹੋਸਿ, ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕਸ੍ਸੇਵ ਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਵਾ ਪਾਦਨਖਸਿਖਾਯ ਵਾ ਅਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਤਮ੍ਹਾ ਅਣ੍ਡਕੋਸਮ੍ਹਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਭਿਦਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਟਨਿਕਾਯੇ ਪਚ੍ਚਾਜਾਤੀਤਿ.

੧੩. ਸੋ ਏਵਂ…ਪੇ… ਚੁਤੂਪਪਾਤਞਾਣਾਯਾਤਿ ਚੁਤਿਯਾ ਚ ਉਪਪਾਤੇ ਚ ਞਾਣਾਯ; ਯੇਨ ਞਾਣੇਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚੁਤਿ ਚ ਉਪਪਾਤੋ ਚ ਞਾਯਤਿ, ਤਦਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਸਿਨ੍ਤਿ ਪਰਿਕਮ੍ਮਚਿਤ੍ਤਂ ਨੀਹਰਿਂ. ਸੋ ਦਿਬ੍ਬੇਨ…ਪੇ… ਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਪੂਰਿਤਪਾਰਮੀਨਂ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਕਮ੍ਮਕਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇ ਹਿ ਚਿਤ੍ਤੇ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮਿਤਮਤ੍ਤੇ ਏਵ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਪਨ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ. ਤਂ ਪਨ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਅਤਿਭਾਰਿਯਂ ਵਿਨਯਨਿਦਾਨਂ ਕਰੋਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ¶ ਨ ਵਦਾਮ. ਅਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਪਨ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੨.੪੧੧) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਧ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਮੇਵ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ.

ਸੋਤਿ ¶ ਸੋ ਅਹਂ. ਦਿਬ੍ਬੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਦਿਬ੍ਬਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਦਿਬ੍ਬਂ ¶ . ਦੇਵਤਾਨਞ੍ਹਿ ਸੁਚਰਿਤਕਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਪਿਤ੍ਤਸੇਮ੍ਹਰੁਹਿਰਾਦੀਹਿ ਅਪਲਿਬੁਦ੍ਧਂ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਤਾਯ ਦੂਰੇਪਿ ਆਰਮ੍ਮਣਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਸਮਤ੍ਥਂ ਦਿਬ੍ਬਂ ਪਸਾਦਚਕ੍ਖੁ ਹੋਤਿ. ਇਦਞ੍ਚਾਪਿ ਵੀਰਿਯਭਾਵਨਾਬਲਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਞਾਣਚਕ੍ਖੁ ਤਾਦਿਸਮੇਵਾਤਿ ਦਿਬ੍ਬਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਦਿਬ੍ਬਂ, ਦਿਬ੍ਬਵਿਹਾਰਵਸੇਨ ਪਟਿਲਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਦਿਬ੍ਬਵਿਹਾਰਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾਪਿ ਦਿਬ੍ਬਂ, ਆਲੋਕਪਰਿਗ੍ਗਹੇਨ ਮਹਾਜੁਤਿਕਤ੍ਤਾਪਿ ਦਿਬ੍ਬਂ, ਤਿਰੋਕੁਟ੍ਟਾਦਿਗਤਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਮਹਾਗਤਿਕਤ੍ਤਾਪਿ ਦਿਬ੍ਬਂ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਾਨੁਸਾਰੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੇਨ ਚਕ੍ਖੁ. ਚਕ੍ਖੁਕਿਚ੍ਚਕਰਣੇਨ ਚਕ੍ਖੁਮਿਵਾਤਿਪਿ ਚਕ੍ਖੁ. ਚੁਤੂਪਪਾਤਦਸ੍ਸਨੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੁਦ੍ਧਿਹੇਤੁਤ੍ਤਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ. ਯੋ ਹਿ ਚੁਤਿਮਤ੍ਤਮੇਵ ਪਸ੍ਸਤਿ ਨ ਉਪਪਾਤਂ, ਸੋ ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਯੋ ਉਪਪਾਤਮਤ੍ਤਮੇਵ ਪਸ੍ਸਤਿ ਨ ਚੁਤਿਂ, ਸੋ ਨਵਸਤ੍ਤਪਾਤੁਭਾਵਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਤਦੁਭਯਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਯਸ੍ਮਾ ਦੁਵਿਧਮ੍ਪਿ ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਅਤਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੁਦ੍ਧਿਹੇਤੁ ਹੋਤਿ. ਤਦੁਭਯਞ੍ਚ ਭਗਵਾ ਅਦ੍ਦਸ. ਤੇਨੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਚੁਤੂਪਪਾਤਦਸ੍ਸਨੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਵਿਸੁਦ੍ਧਿਹੇਤੁਤ੍ਤਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ.

ਏਕਾਦਸਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਵਿਰਹਤੋ ਵਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ. ਭਗਵਤੋ ਹਿ ਏਕਾਦਸਪਕ੍ਕਿਲੇਸਵਿਰਹਿਤਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਸੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ, ‘ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ’ਤਿ ਇਤਿ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਵਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਂ ਪਜਹਿਂ. ਅਮਨਸਿਕਾਰੋ…ਪੇ… ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ… ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ… ਉਪ੍ਪਿਲਂ… ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਂ… ਅਚ੍ਚਾਰਦ੍ਧਵੀਰਿਯਂ… ਅਤਿਲੀਨਵੀਰਿਯਂ… ਅਭਿਜਪ੍ਪਾ… ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ… ‘ਅਤਿਨਿਜ੍ਝਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਰੂਪਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੋ’ਤਿ ਇਤਿ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਅਤਿਨਿਜ੍ਝਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਰੂਪਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਂ ਪਜਹਿਂ. ਸੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਆਤਾਪੀ ਪਹਿਤਤ੍ਤੋ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਓਭਾਸਞ੍ਹਿ ਖੋ ਸਞ੍ਜਾਨਾਮਿ, ਨ ਚ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਾਮਿ. ਰੂਪਾਨਿ ਹਿ ਖੋ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਨ ਚ ਓਭਾਸਂ ਸਞ੍ਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੩.੨੪੨-੨੪੩) ਏਵਮਾਦਿ. ਤਦੇਵਂ ਏਕਾਦਸੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਵਿਰਹਤੋ ¶ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ.

ਮਨੁਸ੍ਸੂਪਚਾਰਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕਂ; ਮਾਨੁਸਕਂ ਵਾ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਵਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ.

ਸਤ੍ਤੇ ¶ ਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਮਂਸਚਕ੍ਖੁਨਾ ਵਿਯ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਦਕ੍ਖਾਮਿ ਓਲੋਕੇਮਿ. ਚਵਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚੁਤਿਕ੍ਖਣੇ ਵਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇ ਵਾ ¶ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਨਾ ਦਟ੍ਠੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਯੇ ਪਨ ਆਸਨ੍ਨਚੁਤਿਕਾ ਇਦਾਨਿ ਚਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਤੇ ਚਵਮਾਨਾ. ਯੇ ਚ ਗਹਿਤਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾ ਸਮ੍ਪਤਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਵਾ, ਤੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਤੇ ਏਵਰੂਪੇ ਚਵਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਚ ਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਹੀਨੇਤਿ ਮੋਹਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਹੀਨਾਨਂ ਜਾਤਿਕੁਲਭੋਗਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਹੀਲ਼ਿਤੇ ਓਹੀਲ਼ਿਤੇ ਉਞ੍ਞਾਤੇ ਅਵਞ੍ਞਾਤੇ. ਪਣੀਤੇਤਿ ਅਮੋਹਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤੇ. ਸੁਵਣ੍ਣੇਤਿ ਅਦੋਸਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਟ੍ਠਕਨ੍ਤਮਨਾਪਵਣ੍ਣਯੁਤ੍ਤੇ. ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇਤਿ ਦੋਸਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਨਿਟ੍ਠਾਕਨ੍ਤਅਮਨਾਪਵਣ੍ਣਯੁਤ੍ਤੇ; ਅਭਿਰੂਪੇ ਵਿਰੂਪੇਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਗਤੇਤਿ ਸੁਗਤਿਗਤੇ, ਅਲੋਭਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਾ ਅਡ੍ਢੇ ਮਹਦ੍ਧਨੇ. ਦੁਗ੍ਗਤੇਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿਗਤੇ, ਲੋਭਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਾ ਦਲਿਦ੍ਦੇ ਅਪ੍ਪਨ੍ਨਪਾਨੇ. ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗੇਤਿ ਯਂ ਯਂ ਕਮ੍ਮਂ ਉਪਚਿਤਂ ਤੇਨ ਤੇਨ ਉਪਗਤੇ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ‘‘ਚਵਮਾਨੇ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਿਚ੍ਚਂ ਵੁਤ੍ਤਂ; ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਪਦੇਨ ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗਞਾਣਕਿਚ੍ਚਂ.

ਤਸ੍ਸ ਚ ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਯਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕ੍ਕਮੋ – ਸੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਨਿਰਯਾਭਿਮੁਖਂ ਆਲੋਕਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਨੇਰਯਿਕਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਮਨੁਭਵਮਾਨੇ, ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਿਚ੍ਚਮੇਵ. ਸੋ ਏਵਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ – ‘‘ਕਿਨ੍ਨੁ ਖੋ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਏਤਂ ਦੁਕ੍ਖਮਨੁਭਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ਅਥਸ੍ਸ ‘‘ਇਦਂ ਨਾਮ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਤਂ ਕਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਂ ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਤਥਾ ਉਪਰਿ ਦੇਵਲੋਕਾਭਿਮੁਖਂ ਆਲੋਕਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਨਨ੍ਦਨਵਨ-ਮਿਸ੍ਸਕਵਨ-ਫਾਰੁਸਕਵਨਾਦੀਸੁ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਮਹਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਮਾਨੇ. ਤਮ੍ਪਿ ਦਸ੍ਸਨਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਿਚ੍ਚਮੇਵ. ਸੋ ਏਵਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ – ‘‘ਕਿਨ੍ਨੁ ਖੋ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਏਤਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ਅਥਸ੍ਸ ‘‘ਇਦਂ ¶ ਨਾਮ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਤਂਕਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਂ ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਇਦਂ ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗਞਾਣਂ ਨਾਮ. ਇਮਸ੍ਸ ਵਿਸੁਂ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਥਾ ਚਿਮਸ੍ਸ, ਏਵਂ ਅਨਾਗਤਂਸਞਾਣਸ੍ਸਪਿ. ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਪਾਦਕਾਨੇਵ ਹਿ ਇਮਾਨਿ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਨਾ ਸਹੇਵ ਇਜ੍ਝਨ੍ਤਿ.

ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਦੁਟ੍ਠੁ ਚਰਿਤਂ ਦੁਟ੍ਠਂ ਵਾ ਚਰਿਤਂ ਕਿਲੇਸਪੂਤਿਕਤ੍ਤਾਤਿ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ; ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਕਾਯਤੋ ਵਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ. ਏਵਂ ਵਚੀਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਿਪਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾਨਿ. ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤਾ. ਅਰਿਯਾਨਂ ਉਪਵਾਦਕਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧ-ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧ-ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾਨਂ ਅਰਿਯਾਨਂ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਗਿਹਿਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾਨਮ੍ਪਿ ਅਨਤ੍ਥਕਾਮਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਿਮਵਤ੍ਥੁਨਾ ¶ ਵਾ ਗੁਣਪਰਿਧਂਸਨੇਨ ਵਾ ਉਪਵਾਦਕਾ; ਅਕ੍ਕੋਸਕਾ, ਗਰਹਕਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਇਮੇਸਂ ਸਮਣਧਮ੍ਮੋ, ਅਸ੍ਸਮਣਾ ਏਤੇ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਅਨ੍ਤਿਮਵਤ੍ਥੁਨਾ ਉਪਵਦਤਿ. ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਇਮੇਸਂ ਝਾਨਂ ਵਾ ਵਿਮੋਕ੍ਖੋ ਵਾ ਮਗ੍ਗੋ ਵਾ ਫਲਂ ਵਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਗੁਣਪਰਿਧਂਸਨੇਨ ਉਪਵਦਤੀਤਿ ¶ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਚ ਜਾਨਂ ਵਾ ਉਪਵਦੇਯ੍ਯ ਅਜਾਨਂ ਵਾ, ਉਭਯਥਾਪਿ ਅਰਿਯੂਪਵਾਦੋਵ ਹੋਤਿ. ਭਾਰਿਯਂ ਕਮ੍ਮਂ ਸਗ੍ਗਾਵਰਣਂ ਮਗ੍ਗਾਵਰਣਞ੍ਚ, ਸਤੇਕਿਚ੍ਛਂ ਪਨ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਚ ਆਵਿਭਾਵਤ੍ਥਂ ਇਦਂ ਵਤ੍ਥੁਮੁਦਾਹਰਨ੍ਤਿ –

‘‘ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਗਾਮੇ ਏਕੋ ਥੇਰੋ ਚ ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੁ ਚ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਪਠਮਘਰੇਯੇਵ ਉਲ਼ੁਙ੍ਕਮਤ੍ਤਂ ਉਣ੍ਹਯਾਗੁਂ ਲਭਿਂਸੁ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਚ ਕੁਚ੍ਛਿਵਾਤੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਸੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘ਅਯਂ ਯਾਗੁ ਮਯ੍ਹਂ ਸਪ੍ਪਾਯਾ, ਯਾਵ ਨ ਸੀਤਲਾ ਹੋਤਿ ਤਾਵ ਨਂ ਪਿਵਾਮੀ’ਤਿ. ਸੋ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਉਮ੍ਮਾਰਤ੍ਥਾਯ ਆਹਟੇ ਦਾਰੁਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪਿਵਿ. ਇਤਰੋ ਤਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਿ – ‘ਅਤਿਚ੍ਛਾਤੋ ਵਤਾਯਂ ਮਹਲ੍ਲਕੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਲਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਕਂ ਅਕਾਸੀ’ਤਿ. ਥੇਰੋ ਗਾਮੇ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਹ – ‘ਅਤ੍ਥਿ ਤੇ, ਆਵੁਸੋ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾ’ਤਿ? ‘ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਅਹ’ਨ੍ਤਿ. ‘ਤੇਨ ਹਾਵੁਸੋ, ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਤ੍ਥਾਯ ਵਾਯਾਮਂ ਮਾ ਅਕਾਸਿ, ਖੀਣਾਸਵੋ ਤਯਾ ਉਪਵਦਿਤੋ’ਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਖਮਾਪੇਸਿ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਤਂ ਪਾਕਤਿਕਂ ਅਹੋਸਿ’’. ਤਸ੍ਮਾ ਯੋ ਅਞ੍ਞੋਪਿ ਅਰਿਯਂ ਉਪਵਦਤਿ, ਤੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਚੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵੁਡ੍ਢਤਰੋ ਹੋਤਿ, ‘‘ਅਹਂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਅਵਚਂ, ਤਂ ਮੇ ਖਮਾਹੀ’’ਤਿ ਖਮਾਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਨਵਕਤਰੋ ਹੋਤਿ ¶ , ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹਂ ਭਨ੍ਤੇ ਤੁਮ੍ਹੇ ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਅਵਚਂ, ਤਂ ਮੇ ਖਮਥਾ’’ਤਿ ਖਮਾਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਸੋ ਨਕ੍ਖਮਤਿ ਦਿਸਾਪਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਵਾ ਹੋਤਿ, ਯੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਸਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਚੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵੁਡ੍ਢਤਰੋ ਹੋਤਿ ਠਿਤਕੇਨੇਵ, ਸਚੇ ਨਵਕਤਰੋ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਅਵਚਂ, ਖਮਤੁ ਮੇ ਸੋ ਆਯਸ੍ਮਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤੇਨ ਖਮਾਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਸੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਮਞ੍ਚਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਸਿਵਥਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾਪਿ ਖਮਾਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਂ ਕਤੇ ਸਗ੍ਗਾਵਰਣਞ੍ਚ ਮਗ੍ਗਾਵਰਣਞ੍ਚ ਨ ਹੋਤਿ, ਪਾਕਤਿਕਮੇਵ ਹੋਤਿ.

ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾਤਿ ਵਿਪਰੀਤਦਸ੍ਸਨਾ. ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਾਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਵਸੇਨ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਨਾਨਾਵਿਧਕਮ੍ਮਾ, ਯੇ ਚ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਮੂਲਕੇਸੁ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ¶ ਸਮਾਦਪੇਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਅਰਿਯੂਪਵਾਦੇ, ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਯਪਿ ਇਮੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪੁਨ ਵਚਨਂ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜੋ ਹਿ ਅਰਿਯੂਪਵਾਦੋ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਸਦਿਸੋ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਦਿਟ੍ਠੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਅਞ੍ਞਂ ਆਰਾਧੇਯ੍ਯ; ਏਵਂਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਵਦਾਮਿ ਤਂ ਵਾਚਂ ਅਪ੍ਪਹਾਯ ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਹਾਯ ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਅਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਭਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ, ਏਵਂ ਨਿਰਯੇ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੧੪੯).

ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਤੋ ¶ ਚ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਤਰਂ ਨਾਮ ਅਞ੍ਞਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਥਾਹ – ‘‘ਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਞ੍ਞਂ ਏਕਧਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਏਵਂ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਤਰਂ, ਯਥਯਿਦਂ, ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ. ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਪਰਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵਜ੍ਜਾਨੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧.੩੧੦).

ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾਤਿ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕ੍ਖਨ੍ਧਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾ. ਪਰਂ ਮਰਣਾਤਿ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧਗ੍ਗਹਣੇ. ਅਥਵਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾਤਿ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸੁਪਚ੍ਛੇਦਾ. ਪਰਂ ਮਰਣਾਤਿ ਚੁਤਿਚਿਤ੍ਤਤੋ ਉਦ੍ਧਂ. ਅਪਾਯਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਨਿਰਯਵੇਵਚਨਂ. ਨਿਰਯੋ ਹਿ ਸਗ੍ਗਮੋਕ੍ਖਹੇਤੁਭੂਤਾ ਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਮਤਾ ਅਯਾ ਅਪੇਤਤ੍ਤਾ, ਸੁਖਾਨਂ ¶ ਵਾ ਆਯਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ ਅਪਾਯੋ. ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਗਤਿ ਪਟਿਸਰਣਨ੍ਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿ; ਦੋਸਬਹੁਲਤਾਯ ਵਾ ਦੁਟ੍ਠੇਨ ਕਮ੍ਮੁਨਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਗਤੀਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿ. ਵਿਵਸਾ ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਕਟਕਾਰਿਨੋਤਿ ਵਿਨਿਪਾਤੋ; ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਭਿਜ੍ਜਮਾਨਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਾਤਿ ਵਿਨਿਪਾਤੋ. ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਅਸ੍ਸਾਦਸਞ੍ਞਿਤੋ ਅਯੋਤਿ ਨਿਰਯੋ.

ਅਥ ਵਾ ਅਪਾਯਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿ ਹਿ ਅਪਾਯੋ, ਸੁਗਤਿਯਾ ਅਪੇਤਤ੍ਤਾ; ਨ ਦੁਗ੍ਗਤਿ, ਮਹੇਸਕ੍ਖਾਨਂ ਨਾਗਰਾਜਾਦੀਨਂ ਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਦੁਗ੍ਗਤਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪੇਤ੍ਤਿਵਿਸਯਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਸੋ ਹਿ ਅਪਾਯੋ ਚੇਵ ਦੁਗ੍ਗਤਿ ਚ ਸੁਗਤਿਤੋ ਅਪੇਤਤ੍ਤਾ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਗਤਿਭੂਤਤ੍ਤਾ; ਨ ਤੁ ਵਿਨਿਪਾਤੋ ਅਸੁਰਸਦਿਸਂ ਅਵਿਨਿਪਤਿਤਤ੍ਤਾ. ਪੇਤਮਹਿਦ੍ਧਿਕਾਨਞ੍ਹਿ ਵਿਮਾਨਾਨਿਪਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਵਿਨਿਪਾਤਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਸੁਰਕਾਯਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਸੋ ਹਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨਤ੍ਥੇਨ ਅਪਾਯੋ ਚੇਵ ਦੁਗ੍ਗਤਿ ਚ ਸਬ੍ਬਸਮੁਸ੍ਸਯੇਹਿ ਚ ਵਿਨਿਪਤਿਤਤ੍ਤਾ ਵਿਨਿਪਾਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਨਿਰਯਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਵੀਚਿ-ਆਦਿਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ ਨਿਰਯਮੇਵ ਦੀਪੇਤਿ. ਉਪਪਨ੍ਨਾਤਿ ਉਪਗਤਾ, ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵੁਤ੍ਤਵਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਅਯਂ ¶ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਏਤ੍ਥ ਸੁਗਤਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਗਤਿਪਿ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤਿ. ਸਗ੍ਗਗ੍ਗਹਣੇਨ ਦੇਵਗਤਿਯੇਵ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਨ੍ਦਰਾ ਗਤੀਤਿ ਸੁਗਤਿ. ਰੂਪਾਦਿਵਿਸਯੇਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਗ੍ਗੋਤਿ ਸਗ੍ਗੋ. ਸੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਲੁਜ੍ਜਨਪਲੁਜ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ ਲੋਕੋਤਿ ਅਯਂ ਵਚਨਤ੍ਥੋ. ਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਞਾਣਵਿਜ੍ਜਾ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਕਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਅਯਮੇਵ ਹੇਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸੋ – ਯਥਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਕਥਾਯਂ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵੁਤ੍ਥਕ੍ਖਨ੍ਧਪਅਚ੍ਛਾਦਕਂ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ; ਏਵਮਿਧ ‘‘ਚੁਤੂਪਪਾਤਞਾਣਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਚੁਤੂਪਪਾਤਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਂ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

੧੪. ਸੋ ¶ ਏਵਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇਤਿ ਇਧ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਚਿਤ੍ਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਞਾਣਾਯਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣਤ੍ਥਾਯ. ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੋ ਹਿ ਆਸਵਵਿਨਾਸਨਤੋ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਚੇਤਂ ਞਾਣਂ ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾਤਿ ¶ . ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਸਿਨ੍ਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਿਂ. ਸੋ ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਸੁ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਨ ਇਤੋ ਭਿਯ੍ਯੋ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਸਰਸਲਕ੍ਖਣਪਟਿਵੇਧੇਨ ਯਥਾਭੂਤਂ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿਂ ਜਾਨਿਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਂ. ਤਸ੍ਸ ਚ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਕਂ ਤਣ੍ਹਂ ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ, ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਯਂ ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਵਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਤਂ ਤੇਸਂ ਅਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਮ੍ਪਾਪਕਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਸਰਸਲਕ੍ਖਣਪਟਿਵੇਧੇਨ ਯਥਾਭੂਤਂ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿਂ ਜਾਨਿਂ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਿਨ੍ਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਏਵਂ ਸਰੂਪਤੋ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਕਿਲੇਸਵਸੇਨ ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਮੇ ਆਸਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਏਵਂ ਜਾਨਤੋ ਏਵਂ ਪਸ੍ਸਤੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ ਏਵਂ ਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਏਵਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਹ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕੋਟਿਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਮਗ੍ਗਂ ਕਥੇਤਿ. ਕਾਮਾਸਵਾਤਿ ਕਾਮਾਸਵਤੋ. ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਥਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਫਲਕ੍ਖਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਫਲਕ੍ਖਣੇ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਮੁਤ੍ਤਮਿਤਿ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣਂ ¶ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਖੀਣਾ ਜਾਤੀਤਿਆਦੀਹਿ ਤਸ੍ਸ ਭੂਮਿਂ. ਤੇਨ ਹਿ ਞਾਣੇਨ ਭਗਵਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ‘‘ਖੀਣਾ ਜਾਤੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿਂ. ਕਤਮਾ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਜਾਤਿ ਖੀਣਾ, ਕਥਞ੍ਚ ਨਂ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸੀਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਨ ਤਾਵਸ੍ਸ ਅਤੀਤਾ ਜਾਤਿ ਖੀਣਾ, ਪੁਬ੍ਬੇਵ ਖੀਣਤ੍ਤਾ; ਨ ਅਨਾਗਤਾ, ਅਨਾਗਤੇ ਵਾਯਾਮਾਭਾਵਤੋ; ਨ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਯਾ ਪਨ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਏਕਚਤੁਪਞ੍ਚਵੋਕਾਰਭਵੇਸੁ ਏਕਚਤੁਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਪ੍ਪਭੇਦਾ ਜਾਤਿ, ਸਾ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾਵਿਤਤ੍ਤਾ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਤਂ ਆਪਜ੍ਜਨੇਨ ਖੀਣਾ; ਤਂ ਸੋ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਯ ਪਹੀਨਕਿਲੇਸੇ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਿਲੇਸਾਭਾਵੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਂ ਆਯਤਿਂ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿਂ.

ਵੁਸਿਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਥਂ ਪਰਿਵੁਤ੍ਥਂ, ਕਤਂ ਚਰਿਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕੇਨ ਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਤ੍ਤ ਸੇਕ੍ਖਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਂ ਵਸਨ੍ਤਿ ਨਾਮ, ਖੀਣਾਸਵੋ ਵੁਤ੍ਥਵਾਸੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਵਾਸਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ‘‘ਵੁਸਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿਂ. ਕਤਂ ਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ ਚਤੂਸੁ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਚਤੂਹਿ ਮਗ੍ਗੇਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਹਾਨਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਭਾਵਨਾਭਿਸਮਯਵਸੇਨ ¶ ਸੋਲ਼ਸਵਿਧਮ੍ਪਿ ਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ¶ . ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕਾਦਯੋ ਹਿ ਏਤਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਖੀਣਾਸਵੋ ਕਤਕਰਣੀਯੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਰਣੀਯਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਤਂ ਕਰਣੀਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿਂ. ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਇਦਾਨਿ ਪੁਨ ਇਤ੍ਥਭਾਵਾਯ ਏਵਂ ਸੋਲ਼ਸਕਿਚ੍ਚਭਾਵਾਯ ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯਾਯ ਵਾ ਮਗ੍ਗਭਾਵਨਾਕਿਚ੍ਚਂ ਮੇ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿਂ.

ਇਦਾਨਿ ਏਵਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਞਾਣਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਤਂ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਞਾਣਾਧਿਗਮਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਅਯਂ ਖੋ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣਵਿਜ੍ਜਾ. ਅਵਿਜ੍ਜਾਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਕਾ ਅਵਿਜ੍ਜਾ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਸੇਸੋ – ਅਯਂ ਖੋ ਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਤਤਿਯਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਭਿਦਾ ਅਹੋਸੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਯਂ ਖੋ ਮਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਞਾਣਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਂ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਤਤਿਯਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਭਿਦਾ ਤਤਿਯਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਤਤਿਯਾ ਅਰਿਯਜਾਤਿ ਅਹੋਸਿ, ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕਸ੍ਸੇਵ ਮੁਖਤੁਣ੍ਡਕੇਨ ਵਾ ਪਾਦਨਖਸਿਖਾਯ ਵਾ ਅਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਤਮ੍ਹਾ ਅਣ੍ਡਕੋਸਮ੍ਹਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਭਿਦਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਟਨਿਕਾਯੇ ਪਚ੍ਚਾਜਾਤੀਤਿ.

ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ¶ ਕਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ? ਸੋ ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਕੁਕ੍ਕੁਟਚ੍ਛਾਪਕੋ ਅਣ੍ਡਕੋਸਂ

ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੋ ਸਕਿਮੇਵ ਜਾਯਤਿ, ਅਹਂ ਪਨ ਪੁਬ੍ਬੇ-ਨਿਵੁਤ੍ਥਕ੍ਖਨ੍ਧਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਂ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਠਮਂ ਤਾਵ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਵਿਜ੍ਜਾਯ ਜਾਤੋ, ਤਤੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਂ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਞਾਣਵਿਜ੍ਜਾਯ ਜਾਤੋ, ਪੁਨ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਂ ਅਵਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਦਾਲੇਤ੍ਵਾ ਤਤਿਯਂ ਆਸਵਾਨਂ ਖਯਞਾਣਵਿਜ੍ਜਾਯ ਜਾਤੋ; ਏਵਂ ਤੀਹਿ ਵਿਜ੍ਜਾਹਿ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਜਾਤੋ. ਸਾ ਚ ਮੇ ਜਾਤਿ ਅਰਿਯਾ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਤਿ ਇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ. ਏਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਚ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿਵਾਸਞਾਣੇਨ ਅਤੀਤਂਸਞਾਣਂ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਨਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਾਗਤਂਸਞਾਣਂ, ਆਸਵਕ੍ਖਯੇਨ ਸਕਲਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਗੁਣਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਤੀਹਿ ਵਿਜ੍ਜਾਹਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਗੁਣੇ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਭਾਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਸੀਤਿ.

੧੫. ਏਵਂ ¶ ਵੁਤ੍ਤੇ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਏਵਂ ਭਗਵਤਾ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਕੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੇਨ ਵਿਨਿਗੂਹਿਤਬ੍ਬੇਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਭਾਵੇ ਵਿਜ੍ਜਤ੍ਤਯਪਕਾਸਿਕਾਯ ¶ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪੀਤਿਵਿਪ੍ਫਾਰਪਰਿਪੁਣ੍ਣਗਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਂ ਭਗਵਤੋ ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਭਾਵਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਈਦਿਸਂ ਨਾਮਾਹਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕਜੇਟ੍ਠਸੇਟ੍ਠਂ ਸਬ੍ਬਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਂ ‘ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਨ ਕਰੋਤੀ’ਤਿ ਅਵਚਂ – ‘ਧੀਰਤ੍ਥੁ ਵਤਰੇ ਅਞ੍ਞਾਣ’’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰਹਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਦਾਨਿ ਲੋਕੇ ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਪੁਰੇਜਾਤਟ੍ਠੇਨ ਜੇਟ੍ਠੋ, ਸਬ੍ਬਗੁਣੇਹਿ ਅਪ੍ਪਟਿਸਮਟ੍ਠੇਨ ਸੇਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ – ‘‘ਜੇਟ੍ਠੋ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ’’ਤਿ. ਏਵਞ੍ਚ ਪਨ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਂ ਭਗਵਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਮਾਨੋ ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ਖਯਸੁਨ੍ਦਰਾਭਿਰੂਪਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨੇਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਤ੍ਤਿ; ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਠਮੋ ਯਾਮੋ, ਚਿਰਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ¶ (ਅ. ਨਿ. ੮.੨੦) ਹਿ ਖਯੇ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਅਯਂ ਮੇ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਖਮਤਿ, ਇਮੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੪.੧੦੦) ਸੁਨ੍ਦਰੇ.

‘‘ਕੋ ਮੇ ਵਨ੍ਦਤਿ ਪਾਦਾਨਿ, ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਯਸਸਾ ਜਲਂ;

ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ ਵਣ੍ਣੇਨ, ਸਬ੍ਬਾ ਓਭਾਸਯਂ ਦਿਸਾ’’ਤਿ. –

ਆਦੀਸੁ (ਵਿ. ਵ. ੮੫੭) ਅਭਿਰੂਪੇ. ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੫੦) ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨੇ. ਇਧਾਪਿ ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨੇਯੇਵ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨੇ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

‘‘ਭਯੇ ਕੋਧੇ ਪਸਂਸਾਯਂ, ਤੁਰਿਤੇ ਕੋਤੂਹਲਚ੍ਛਰੇ;

ਹਾਸੇ ਸੋਕੇ ਪਸਾਦੇ ਚ, ਕਰੇ ਆਮੇਡਿਤਂ ਬੁਧੋ’’ਤਿ.

ਇਮਿਨਾ ਚ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਇਧ ਪਸਾਦਵਸੇਨ ਪਸਂਸਾਵਸੇਨ ਚਾਯਂ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਅਥ ਵਾ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤਿਇਟ੍ਠਂ ਅਤਿਮਨਾਪਂ ਅਤਿਸੁਨ੍ਦਰਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਕੇਨ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸਦ੍ਦੇਨ ਦੇਸਨਂ ਥੋਮੇਤਿ, ਏਕੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਸਾਦਂ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਯਦਿਦਂ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ, ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਯਦਿਦਂ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਗਮ੍ਮ ਮਮ ਪਸਾਦੋ’’ਤਿ. ਭਗਵਤੋਯੇਵ ਵਾ ਵਚਨਂ ਦ੍ਵੇ ¶ ਦ੍ਵੇ ਅਤ੍ਥੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਥੋਮੇਤਿ ¶ – ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਦੋਸਨਾਸਨਤੋ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਗੁਣਾਧਿਗਮਨਤੋ, ਤਥਾ ਸਦ੍ਧਾਜਨਨਤੋ ਪਞ੍ਞਾਜਨਨਤੋ, ਸਾਤ੍ਥਤੋ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ, ਉਤ੍ਤਾਨਪਦਤੋ ਗਮ੍ਭੀਰਤ੍ਥਤੋ, ਕਣ੍ਣਸੁਖਤੋ ਹਦਯਙ੍ਗਮਤੋ, ਅਨਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਨਤੋ ਅਪਰਵਮ੍ਭਨਤੋ, ਕਰੁਣਾਸੀਤਲਤੋ ਪਞ੍ਞਾਵਦਾਤਤੋ, ਅਪਾਥਰਮਣੀਯਤੋ ਵਿਮਦ੍ਦਕ੍ਖਮਤੋ, ਸੁਯ੍ਯਮਾਨਸੁਖਤੋ ਵੀਮਂਸਿਯਮਾਨਹਿਤਤੋਤਿ ਏਵਮਾਦੀਹਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

ਤਤੋ ਪਰਮ੍ਪਿ ਚਤੂਹਿ ਉਪਮਾਹਿ ਦੇਸਨਂਯੇਵ ਥੋਮੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਨ੍ਤਿ ਅਧੋਮੁਖਠਪਿਤਂ, ਹੇਟ੍ਠਾਮੁਖਜਾਤਂ ਵਾ. ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਉਪਰਿਮੁਖਂ ਕਰੇਯ੍ਯ. ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਤਿਣਪਣ੍ਣਾਦਿਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਤਂ. ਵਿਵਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਉਗ੍ਘਾਟੇਯ੍ਯ. ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸਾਤਿ ਦਿਸਾਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ. ਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾਤਿ ਹਤ੍ਥੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਸ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ¶ ਵਦੇਯ੍ਯ. ਅਨ੍ਧਕਾਰੇਤਿ ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖਚਾਤੁਦ੍ਦਸੀ ਅਡ੍ਢਰਤ੍ਤ-ਘਨਵਨਸਣ੍ਡ-ਮੇਘਪਟਲੇਹਿ ਚਤੁਰਙ੍ਗੇ ਤਮਸਿ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦਤ੍ਥੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਯੋਜਨਾ – ਯਥਾ ਕੋਚਿ ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਂ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਵਿਮੁਖਂ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਮਂ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ ਵੁਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੇਨ; ਯਥਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਵਿਵਰੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨਨ੍ਤਰਧਾਨਾ ਪਭੁਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਗਹਨਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਸਾਸਨਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੇਨ; ਯਥਾ ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗਮਿਚ੍ਛਾਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮੇ ਸਗ੍ਗਮੋਕ੍ਖਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇਨ; ਯਥਾ ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਤੇਲਪਜ੍ਜੋਤਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਮੋਹਨ੍ਧਕਾਰੇ ਨਿਮੁਗ੍ਗਸ੍ਸ ਮੇ ਬੁਦ੍ਧਾਦਿਰਤਨਤ੍ਤਯਰੂਪਾਨਿ ਅਪਸ੍ਸਤੋ ਤਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਮੋਹਨ੍ਧਕਾਰਵਿਦ੍ਧਂਸਕਦੇਸਨਾਪਜ੍ਜੋਤਂ ਧਾਰੇਨ੍ਤੇਨ, ਮਯ੍ਹਂ ਭੋਤਾ ਗੋਤਮੇਨ ਏਤੇਹਿ ਪਰਿਯਾਯੇਹਿ ਪਕਾਸਿਤਤ੍ਤਾ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਪਕਾਸਿਤੋਤਿ.

ਏਵਂ ਦੇਸਨਂ ਥੋਮੇਤ੍ਵਾ ਇਮਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਰਤਨਤ੍ਤਯੇ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਪਸਨ੍ਨਾਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਸਾਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਏਸਾਹਨ੍ਤਿ ਏਸੋ ਅਹਂ. ਭਵਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਭਵਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਸਰਣਨ੍ਤਿ ਗਚ੍ਛਾਮਿ; ਭਵਂ ਮੇ ਗੋਤਮੋ ਸਰਣਂ, ਪਰਾਯਣਂ, ਅਘਸ੍ਸ ਤਾਤਾ, ਹਿਤਸ੍ਸ ਚ ਵਿਧਾਤਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਭਵਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਭਜਾਮਿ ਸੇਵਾਮਿ ਪਯਿਰੁਪਾਸਾਮਿ ¶ , ਏਵਂ ਵਾ ਜਾਨਾਮਿ ਬੁਜ੍ਝਾਮੀਤਿ. ਯੇਸਞ੍ਹਿ ਧਾਤੂਨਂ ਗਤਿਅਤ੍ਥੋ, ਬੁਦ੍ਧਿਪਿ ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੋ; ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਜਾਨਾਮਿ ਬੁਜ੍ਝਾਮੀਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਅਧਿਗਤਮਗ੍ਗੇ ਸਚ੍ਛਿਕਤਨਿਰੋਧੇ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਚ ਚਤੂਸੁ ਅਪਾਯੇਸੁ ਅਪਤਮਾਨੇ ¶ ਧਾਰੇਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮੋ; ਸੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਚੇਵ ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ. ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੇਤਂ – ‘‘ਯਾਵਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਤਾ, ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤੀ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੪.੩੪) ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੋ ਚੇਵ ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ, ਅਪਿ ਚ ਖੋ ਅਰਿਯਫਲੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋਪਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ ਛਤ੍ਤਮਾਣਵਕਵਿਮਾਨੇ –

‘‘ਰਾਗਵਿਰਾਗਮਨੇਜਮਸੋਕਂ, ਧਮ੍ਮਮਸਙ੍ਖਤਮਪ੍ਪਟਿਕੂਲਂ;

ਮਧੁਰਮਿਮਂ ਪਗੁਣਂ ਸੁਵਿਭਤ੍ਤਂ, ਧਮ੍ਮਮਿਮਂ ਸਰਣਤ੍ਥਮੁਪੇਹੀ’’ਤਿ. (ਵਿ. ਵ. ੮੮੭);

ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਰਾਗਵਿਰਾਗੋਤਿ ਮਗ੍ਗੋ ਕਥਿਤੋ. ਅਨੇਜਮਸੋਕਨ੍ਤਿ ਫਲਂ. ਧਮ੍ਮਮਸਙ੍ਖਤਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ. ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਂ ਮਧੁਰਮਿਮਂ ਪਗੁਣਂ ਸੁਵਿਭਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਿਟਕਤ੍ਤਯੇਨ ਵਿਭਤ੍ਤਾ ¶ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਾਤਿ. ਦਿਟ੍ਠਿਸੀਲਸਙ੍ਘਾਤੇਨ ਸਂਹਤੋਤਿ ਸਙ੍ਘੋ, ਸੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਟ੍ਠਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਸਮੂਹੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਵਿਮਾਨੇ –

‘‘ਯਤ੍ਥ ਚ ਦਿਨ੍ਨਮਹਪ੍ਫਲਮਾਹੁ, ਚਤੂਸੁ ਸੁਚੀਸੁ ਪੁਰਿਸਯੁਗੇਸੁ;

ਅਟ੍ਠ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲਧਮ੍ਮਦਸਾ ਤੇ, ਸਙ੍ਘਮਿਮਂ ਸਰਣਤ੍ਥਮੁਪੇਹੀ’’ਤਿ. (ਵਿ. ਵ. ੮੮੮);

ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਙ੍ਘੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤੀਣਿ ਸਰਣਗਮਨਾਨਿ ਪਟਿਵੇਦੇਸਿ.

ਇਦਾਨਿ ਤੇਸ੍ਵੇਵ ਤੀਸੁ ਸਰਣਗਮਨੇਸੁ ਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ ਸਰਣਂ, ਸਰਣਗਮਨਂ, ਯੋ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਤਿ,

ਸਰਣਗਮਨਪ੍ਪਭੇਦੋ, ਸਰਣਗਮਨਫਲਂ, ਸਂਕਿਲੇਸੋ, ਭੇਦੋਤਿ ਅਯਂ ਵਿਧਿ ਵੇਦਿ ਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਪਨ ਇਧ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਅਤਿਭਾਰਿਯਂ ਵਿਨਯਨਿਦਾਨਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਪਨ ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਂ ਵਾ ਮਜ੍ਝਿਮਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਭਯਭੇਰਵਸੁਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨਤੋ (ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੫੬) ਸੁਮਙ੍ਗਲਵਿਲਾਸਿਨਿਯਂ ਵਾ ਦੀਘਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੨੫੦) ਸਰਣਵਣ੍ਣਨਤੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ.

ਉਪਾਸਕਂ ¶ ਮਂ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ ਧਾਰੇਤੂਤਿ ਮਂ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ ‘‘ਉਪਾਸਕੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਧਾਰੇਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪਾਸਕਵਿਧਿਕੋਸਲ੍ਲਤ੍ਥਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਕੋ ਉਪਾਸਕੋ, ਕਸ੍ਮਾ ¶ ਉਪਾਸਕੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਕਿਮਸ੍ਸ ਸੀਲਂ, ਕੋ ਆਜੀਵੋ, ਕਾ ਵਿਪਤ੍ਤਿ, ਕਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਇਦਂ ਪਕਿਣ੍ਣਕਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਂ ਅਤਿਭਾਰਿਯਕਰਣਤੋ ਇਧ ਨ ਵਿਭਤ੍ਤਂ, ਅਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਪਨ ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਂ ਮਜ੍ਝਿਮਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੫੬) ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਯਂ ਅਗ੍ਗਸਦ੍ਦੋ ਆਦਿਕੋਟਿਕੋਟ੍ਠਾਸਸੇਟ੍ਠੇਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ, ਸਮ੍ਮ ਦੋਵਾਰਿਕ, ਆਵਰਾਮਿ ਦ੍ਵਾਰਂ ਨਿਗਣ੍ਠਾਨਂ ਨਿਗਣ੍ਠੀਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੨.੭੦) ਹਿ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ‘‘ਤੇਨੇਵ ਅਙ੍ਗੁਲਗ੍ਗੇਨ ਤਂ ਅਙ੍ਗੁਲਗ੍ਗਂ ਪਰਾਮਸੇਯ੍ਯ (ਕਥਾ. ੪੪੧), ਉਚ੍ਛਗ੍ਗਂ ਵੇਲ਼ਗ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਕੋਟਿਯਂ. ‘‘ਅਮ੍ਬਿਲਗ੍ਗਂ ਵਾ ਮਧੁਰਗ੍ਗਂ ਵਾ ਤਿਤ੍ਤਕਗ੍ਗਂ ਵਾ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੩੭੪) ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵਿਹਾਰਗ੍ਗੇਨ ਵਾ ਪਰਿਵੇਣਗ੍ਗੇਨ ਵਾ ਭਾਜੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੧੮) ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ. ‘‘ਯਾਵਤਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਤ੍ਤਾ ਅਪਦਾ ਵਾ ਦ੍ਵਿਪਦਾ ਵਾ…ਪੇ… ਤਥਾਗਤੋ ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ. ਨਿ. ੪.੩੪) ਸੇਟ੍ਠੇ. ਇਧ ਪਨਾਯਂ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇਤਿ ਅਜ੍ਜਤਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਜ੍ਜਤਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਜਭਾਵਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਜ੍ਜਦਗ੍ਗੇ ਇਚ੍ਚੇਵ ਵਾ ¶ ਪਾਠੋ, ਦਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ, ਅਜ੍ਜ ਅਗ੍ਗਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਾਣੁਪੇਤਨ੍ਤਿ ਪਾਣੇਹਿ ਉਪੇਤਂ, ਯਾਵ ਮੇ ਜੀਵਿਤਂ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਾਵ ਉਪੇਤਂ ਅਨਞ੍ਞਸਤ੍ਥੁਕਂ ਤੀਹਿ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਸਰਣਗਤਂ ਮਂ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ ਧਾਰੇਤੁ ਜਾਨਾਤੁ, ਅਹਞ੍ਹਿ ਸਚੇਪਿ ਮੇ ਤਿਖਿਣੇਨ ਅਸਿਨਾ ਸੀਸਂ ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਨੇਵ ਬੁਦ੍ਧਂ ‘‘ਨ ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ ਵਾ, ਧਮ੍ਮਂ ‘‘ਨ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਵਾ, ਸਙ੍ਘਂ ‘‘ਨ ਸਙ੍ਘੋ’’ਤਿ ਵਾ ਵਦੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਾਣੁਪੇਤਂ ਸਰਣਗਤਨ੍ਤਿ ਪੁਨ ਸਰਣਗਮਨਂ ਵਦਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਸਨ੍ਨਿਯ੍ਯਾਤਨਂ ਪਕਾਸੇਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸਪਰਿਸਂ ਉਪਟ੍ਠਾਤੁਕਾਮੋ ਆਹ – ‘‘ਅਧਿਵਾਸੇਤੁ ਚ ਮੇ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨਾ’’ਤਿ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਉਪਾਸਕਞ੍ਚ ਮਂ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋ ਧਾਰੇਤੁ, ਅਧਿਵਾਸੇਤੁ ਚ ਮੇ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਂ, ਤਯੋ ਮਾਸੇ ਵੇਰਞ੍ਜਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਮ ਅਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਵਾਸਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤੂਤਿ. ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ ਭਗਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੇਨਾਤਿ ਅਥਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਕਾਯਙ੍ਗਂ ਵਾ ਵਾਚਙ੍ਗਂ ਵਾ ਅਚੋਪੇਤ੍ਵਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇਯੇਵ ਖਨ੍ਤਿਂ ਚਾਰੇਤ੍ਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੇਨ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ; ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਮਨਸਾਵ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛੀਤਿ ¶ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਅਥ ਖੋ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਤੋ ਅਧਿਵਾਸਨਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਥ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸਚੇ ਮੇ ¶ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਨਾਧਿਵਾਸੇਯ੍ਯ, ਕਾਯੇਨ ਵਾ ਵਾਚਾਯ ਵਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਖਨ੍ਤਿਂ ਧਾਰੇਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਮੇ ਮਨਸਾਵ ਅਧਿਵਾਸੇਸੀਤਿ ਏਵਂ ਆਕਾਰਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਕੁਸਲਤਾਯ ਭਗਵਤੋ ਅਧਿਵਾਸਨਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਸਨਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਗਤਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਜਾਤਿਮਹਲ੍ਲਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਅਭਿਵਾਦਨਾਦੀਨਿ ਨ ਕਰੋਤੀਤਿ ਵਿਗਰਹਿਤ੍ਵਾਪਿ ਇਦਾਨਿ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬੁਦ੍ਧਗੁਣੋ ਕਾਯੇਨ ਵਾਚਾਯ ਮਨਸਾ ਚ ਅਨੇਕਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਨ੍ਦਨ੍ਤੋਪਿ ਅਤਿਤ੍ਤੋਯੇਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਸਨਖਸਮੋਧਾਨਸਮੁਜ੍ਜਲਂ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਸਿਰਸ੍ਮਿਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਦਸ੍ਸਨਵਿਸਯੋ ਤਾਵ ਪਟਿਮੁਖੋਯੇਵ ਅਪਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਵਿਸਯਂ ਵਿਜਹਨਟ੍ਠਾਨੇ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ.

ਉਪਾਸਕਤ੍ਤਪਟਿਵੇਦਨਾਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧੬. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਵੇਰਞ੍ਜਾ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾ ਹੋਤੀਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਵੇਰਞ੍ਜੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਂ ਯਾਚਿਤੋ ¶ , ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਵੇਰਞ੍ਜਾ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾ ਹੋਤਿ. ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾਤਿ ਦੁਲ੍ਲਭਭਿਕ੍ਖਾ; ਸਾ ਪਨ ਦੁਲ੍ਲਭਭਿਕ੍ਖਤਾ ਯਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ, ਤਤ੍ਥ ਸੁਸਸ੍ਸਕਾਲੇਪਿ ਅਤਿਸਮਗ੍ਘੇਪਿ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾਪਰਣ੍ਣੇ ਹੋਤਿ. ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਨ ਤਥਾ ਅਹੋਸਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਦੁਸਸ੍ਸਤਾਯ ਛਾਤਕਦੋਸੇਨ ਅਹੋਸਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵੀਹਿਤਿਕਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵੀਹਿਤਿਕਾਤਿ ਦ੍ਵਿਧਾ ਪਵਤ੍ਤਈਹਿਤਿਕਾ. ਈਹਿਤਂ ਨਾਮ ਇਰਿਯਾ ਦ੍ਵਿਧਾ ਪਵਤ੍ਤਾ – ਚਿਤ੍ਤਇਰਿਯਾ, ਚਿਤ੍ਤਈਹਾ. ‘‘ਏਤ੍ਥ ਲਚ੍ਛਾਮ ਨੁ ਖੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਭਿਕ੍ਖਮਾਨਾ ਨ ਲਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ, ‘‘ਜੀਵਿਤੁਂ ਵਾ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮ ਨੁ ਖੋ ਨੋ’’ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਅਥ ਵਾ ਦ੍ਵੀਹਿਤਿਕਾਤਿ ਦੁਜ੍ਜੀਵਿਕਾ, ਈਹਿਤਂ ਈਹਾ ਇਰਿਯਨਂ ਪਵਤ੍ਤਨਂ ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਪਦਾਨਿ ਏਕਤ੍ਥਾਨਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਈਹਿਤਂ ਏਤ੍ਥ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿਤਿਕਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ¶ ਪਦਤ੍ਥੋ. ਸੇਤਟ੍ਠਿਕਾਤਿ ਸੇਤਕਾਨਿ ਅਟ੍ਠੀਨਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸੇਤਟ੍ਠਿਕਾ. ਦਿਵਸਮ੍ਪਿ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਲਦ੍ਧਾ ਮਤਾਨਂ ਕਪਣਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਹਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਵਣ੍ਣੇਹਿ ਅਟ੍ਠੀਹਿ ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਪਰਿਕਿਣ੍ਣਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਤਟ੍ਟਿਕਾਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਸੇਤਾ ਅਟ੍ਟਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸੇਤਟ੍ਟਿਕਾ. ਅਟ੍ਟੀਤਿ ਆਤੁਰਤਾ ਬ੍ਯਾਧਿ ਰੋਗੋ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਸਸ੍ਸਾਨਂ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਕਾਲੇ ਸੇਤਕਰੋਗੇਨ ਉਪਹਤਮੇਵ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਖੀਰਂ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤਣ੍ਡੁਲਂ ਪਣ੍ਡਰਪਣ੍ਡਰਂ ਸਾਲਿਸੀਸਂ ਵਾ ਯਵਗੋਧੂਮਸੀਸਂ ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸੇਤਟ੍ਟਿਕਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਵਪ੍ਪਕਾਲੇ ¶ ਸੁਟ੍ਠੁ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਸਸ੍ਸਂ ਤਤ੍ਥ ਸਲਾਕਾ ਏਵ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸਲਾਕਾਵੁਤ੍ਤਾ; ਸਲਾਕਾਯ ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਜੀਵਿਤਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੀਤਿ ਸਲਾਕਾਵੁਤ੍ਤਾ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਤਤ੍ਥ ਕਿਰ ਧਞ੍ਞਵਿਕ੍ਕਯਕਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਕਯਕੇਸੁ ਗਤੇਸੁ ਦੁਬ੍ਬਲਮਨੁਸ੍ਸੇ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਬਲਵਮਨੁਸ੍ਸਾਵ ਧਞ੍ਞਂ ਕਿਣਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਦੁਬ੍ਬਲਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਲਭਮਾਨਾ ਮਹਾਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਧਞ੍ਞਵਿਕ੍ਕਯਕਾ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਧਞ੍ਞਕਰਣਟ੍ਠਾਨੇ ਧਞ੍ਞਮਾਪਕਂ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਏਕਪਸ੍ਸੇ ਵਣ੍ਣਜ੍ਝਕ੍ਖਂ ਨਿਸੀਦਾਪੇਸੁਂ. ਧਞ੍ਞਤ੍ਥਿਕਾ ਵਣ੍ਣਜ੍ਝਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਆਗਤਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਮੂਲਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਏਤ੍ਤਕਂ ਦਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਸਲਾਕਂ ਲਿਖਿਤ੍ਵਾ ਦੇਤਿ, ਤੇ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਧਞ੍ਞਮਾਪਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਧਞ੍ਞਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸਲਾਕਾਯ ਤਤ੍ਥ ਜੀਵਿਤਂ ਪਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤੀਤਿ ਸਲਾਕਾਵੁਤ੍ਤਾ.

ਨ ¶ ਸੁਕਰਾ ਉਞ੍ਛੇਨ ਪਗ੍ਗਹੇਨ ਯਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਪਗ੍ਗਹੇਨ ਯੋ ਉਞ੍ਛੋ, ਤੇਨ ਯਾਪੇਤੁਂ ਨ ਸੁਕਰਾ. ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯਂ ਅਰਿਯਾ ਉਞ੍ਛਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਉਞ੍ਛੇਨ ਯਾਪੇਤੁਂ ਨ ਸੁਕਰਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਦਾ ਕਿਰ ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਟ੍ਠਗਾਮੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਏਕਦਿਵਸਮ੍ਪਿ ਯਾਪਨਮਤ੍ਤਂ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ.

ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਉਤ੍ਤਰਾਪਥਕਾ ਅਸ੍ਸਵਾਣਿਜਾ…ਪੇ… ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ ਭਗਵਾ ਉਦੁਕ੍ਖਲਸਦ੍ਦਨ੍ਤਿ – ਤੇਨਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਂ ਉਪਗਤੋ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ. ਉਤ੍ਤਰਾਪਥਵਾਸਿਕਾ ਉਤ੍ਤਰਾਪਥਤੋ ਵਾ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਏਵਂ ਲਦ੍ਧਵੋਹਾਰਾ ਅਸ੍ਸਵਾਣਿਜਾ ਉਤ੍ਤਰਾਪਥੇ ਅਸ੍ਸਾਨਂ ਉਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠਾਨੇ ¶ ਪਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਸਤਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਿਗੁਣਂ ਤਿਗੁਣਂ ਲਾਭਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ ਦੇਸਨ੍ਤਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਤੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਕ੍ਕਾਯਿਕਭਣ੍ਡਭੂਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਅਸ੍ਸਸਤੇਹਿ ਵੇਰਞ੍ਜਂ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਂ ਉਪਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦੇਸੇ ਵਸ੍ਸਿਕੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ. ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਚ ਬਹਿਨਗਰੇ ਉਦਕੇਨ ਅਨਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਣੀਯੇ ਠਾਨੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਵਾਸਾਗਾਰਾਨਿ ਅਸ੍ਸਾਨਞ੍ਚ ਮਨ੍ਦਿਰਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਤਿਯਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਂਸੁ. ਤਾਨਿ ਤੇਸਂ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ‘‘ਅਸ੍ਸਮਣ੍ਡਲਿਕਾਯੋ’’ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਿਂਸੁ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਤੇਹਿ ਅਸ੍ਸਮਣ੍ਡਲਿਕਾਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਨ੍ਤਿ ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪਮਾਣਂ ਪੁਲਕਂ. ਪਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਾਲ਼ਿਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਏਕਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਅਲਂ ਯਾਪਨਾਯ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ – ‘‘ਪਤ੍ਥੋਦਨੋ ਨਾਲਮਯਂ ਦੁਵਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਜਾ. ੨.੨੧.੧੯੨). ਪੁਲਕਂ ਨਾਮ ਨਿਤ੍ਥੁਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਸ੍ਸੇਦੇਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤਯਵਤਣ੍ਡੁਲਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਸਥੁਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਾਣਕਾ ਵਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਅਦ੍ਧਾਨਕ੍ਖਮਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਵਾਣਿਜਾ ਅਦ੍ਧਾਨਕ੍ਖਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਵਤਣ੍ਡੁਲਮਾਦਾਯ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ¶ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਅਸ੍ਸਾਨਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਤਿਣਂ ਦੁਲ੍ਲਭਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਤ੍ਥੇਤਂ ਅਸ੍ਸਭਤ੍ਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤੇਹਿ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ‘‘ਨ ਹਿ ਤੇ ਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥਮਨੁਸ੍ਸਾ ਵਿਯ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਪਨ ਸਦ੍ਧਾ ਪਸਨ੍ਨਾ ਬੁਦ੍ਧਮਾਮਕਾ, ਧਮ੍ਮਮਾਮਕਾ, ਸਙ੍ਘਮਾਮਕਾ; ਤੇ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਕੇਨਚਿਦੇਵ ਕਰਣੀਯੇਨ ਨਗਰਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਾ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਦਿਵਸੇ ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ ਸਤ੍ਤਟ੍ਠ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸੁਨਿਵਤ੍ਥੇ ਸੁਪਾਰੁਤੇ ¶ ਇਰਿਯਾਪਥਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਸਕਲਮ੍ਪਿ ਨਗਰਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਲਭਮਾਨੇ. ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਨੇਸਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਯ੍ਯਾ ਇਮਂ ਨਗਰਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਤਾ; ਛਾਤਕਞ੍ਚ ਵਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਚ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਅਤਿਵਿਯ ਕਿਲਮਨ੍ਤਿ. ਮਯਞ੍ਚਮ੍ਹ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾ, ਨ ਸਕ੍ਕੋਮ ਨੇਸਂ ਦੇਵਸਿਕਂ ਯਾਗੁਞ੍ਚ ਭਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਟਿਯਾਦੇਤੁਂ. ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਨ ਅਸ੍ਸਾ ਸਾਯਞ੍ਚ ਪਾਤੋ ਚ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਭਤ੍ਤਂ ਲਭਨ੍ਤਿ. ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਸ੍ਸ ਪਾਤਰਾਸਭਤ੍ਤਤੋ ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾਮ. ਏਵਂ ਅਯ੍ਯਾ ਚ ਨ ਕਿਲਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ¶ , ਅਸ੍ਸਾ ਚ ਯਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯਂ ਵਾ ਤਂ ਵਾ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥਾ’’ਤਿ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਦੇਵਸਿਕਂ ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸੁਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਤੇਹਿ ਅਸ੍ਸਮਣ੍ਡਲਿਕਾਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਭਤ੍ਤਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਠਪਿਤਂ. ਇਦਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾਤਿਆਦੀਸੁ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਨ੍ਤਿ ਦਿਵਸਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਸਮਯਂ, ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹੇ ਵਾ ਸਮਯਂ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ, ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹੇ ਏਕਂ ਖਣਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪਰਿਦਹਿਤ੍ਵਾ, ਵਿਹਾਰਨਿਵਾਸਨਪਰਿਵਤ੍ਤਨਵਸੇਨੇਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਤੇ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਿਵਤ੍ਥਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯਾਤਿ ਪਤ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਚੀਵਰਂ ਕਾਯੇਨ ਆਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ, ਧਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੇਨ ਵਾ ਤੇਨ ਵਾ ਹਿ ਪਕਾਰੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਆਦਾਯਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ‘‘ਸਮਾਦਾਯੇਵ ਪਕ੍ਕਮਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੨੧). ਪਿਣ੍ਡਂ ਅਲਭਮਾਨਾਤਿ ਸਕਲਮ੍ਪਿ ਵੇਰਞ੍ਜਂ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਪਿਣ੍ਡੋ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ‘‘ਅਤਿਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਵਾਚਮ੍ਪਿ ਅਲਭਮਾਨਾ.

ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਂ ਆਰਾਮਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਗਤਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਲਦ੍ਧਂ ਏਕਮੇਕਂ ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਰਾਮਂ ਨੇਤ੍ਵਾ. ਉਦੁਕ੍ਖਲੇ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਥੇਰਾਨਂ ਕੋਚਿ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਯੋ ਨੇਸਂ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਯਾਗੁਂ ਵਾ ਭਤ੍ਤਂ ਵਾ ਪਚੇਯ੍ਯ. ਸਾਮਮ੍ਪਿ ਪਚਨਂ ਸਮਣਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਨ ਹੋਤਿ ਨ ਚ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤੇ ਏਵਂ ਨੋ ਸਲ੍ਲਹੁਕਵੁਤ੍ਤਿਤਾ ਚ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਾਮਪਾਕਪਰਿਮੋਚਨਞ੍ਚਾਤਿ ਅਟ੍ਠ ਅਟ੍ਠ ¶ ਜਨਾ ਵਾ ਦਸ ਦਸ ਜਨਾ ਵਾ ਏਕਤੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਦੁਕ੍ਖਲੇ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਸਕਂ ਸਕਂ ਪਟਿਵੀਸਂ ਉਦਕੇਨ ਤੇਮੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ¶ . ਭਗਵਤੋ ਪਨ ਤੇ ਅਸ੍ਸਵਾਣਿਜਾ ਪਤ੍ਥਪੁਲਕਞ੍ਚ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਤਦੁਪਿਯਞ੍ਚ ਸਪ੍ਪਿਮਧੁਸਕ੍ਕਰਂ. ਤਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸਿਲਾਯਂ ਪਿਸਤਿ. ਪੁਞ੍ਞਵਤਾ ਪਣ੍ਡਿਤਪੁਰਿਸੇਨ ਕਤਂ ਮਨਾਪਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਨਂ ਪਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸਪ੍ਪਿਆਦੀਹਿ ਸਮ੍ਮਾ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ¶ ਉਪਨਾਮੇਸਿ. ਅਥੇਤ੍ਥ ਦੇਵਤਾ ਦਿਬ੍ਬੋਜਂ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਭਗਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ. ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਲਂ ਅਤਿਨਾਮੇਤਿ. ਨ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਤਿ.

ਕਿਂ ਪਨਾਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਤਦਾ ਭਗਵਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ ਹੋਤੀਤਿ? ਹੋਤਿ, ਨੋ ਚ ਖੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕਟ੍ਠਾਨਂ ਲਦ੍ਧਾ. ਭਗਵਤੋ ਹਿ ਪਠਮਬੋਧਿਯਂ ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਨ੍ਤਰੇ ਨਿਬਦ੍ਧੁਪਟ੍ਠਾਕੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਕਦਾਚਿ ਨਾਗਸਮਾਲਤ੍ਥੇਰੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਸਿ, ਕਦਾਚਿ ਨਾਗਿਤਤ੍ਥੇਰੋ, ਕਦਾਚਿ ਮੇਘਿਯਤ੍ਥੇਰੋ, ਕਦਾਚਿ ਉਪਵਾਣਤ੍ਥੇਰੋ, ਕਦਾਚਿ ਸਾਗਤਤ੍ਥੇਰੋ, ਕਦਾਚਿ ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤੋ ਲਿਚ੍ਛਵਿਪੁਤ੍ਤੋ. ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੁਚਿਯਾ ਉਪਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਯਦਾ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਦਾ ਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ. ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤੇਸੁ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਹੋਤਿ, ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਸਯਮੇਵ ਵਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਕਰੋਤਿ. ਭਗਵਾਪਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਮੇ ਞਾਤਿਸੇਟ੍ਠੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਤਾਵ ਲਭਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਏਵਰੂਪੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਅਯਮੇਵ ਪਤਿਰੂਪੋਤਿ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਆਯਸ੍ਮਾ ਪਨਾਨਨ੍ਦੋ ਪਤ੍ਥਪੁਲਕਂ ਸਿਲਾਯਂ ਪਿਸਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਉਪਨਾਮੇਸਿ, ਤਂ ਭਗਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ.

ਨਨੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਕਾਲੇ ਅਤਿਵਿਯ ਉਸ੍ਸਾਹਜਾਤਾ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਤਦਾ ਕਸ੍ਮਾ ਕਟਚ੍ਛੁਭਿਕ੍ਖਮ੍ਪਿ ਨ ਅਦਂਸੁ? ਅਯਞ੍ਚ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਹਤਾ ਉਸ੍ਸਾਹੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਂ ਯਾਚਿ, ਸੋ ਕਸ੍ਮਾ ਭਗਵਤੋ ਅਤ੍ਥਿਭਾਵਮ੍ਪਿ ਨ ਜਾਨਾਤੀਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਮਾਰਾਵਟ੍ਟਨਾਯ. ਵੇਰਞ੍ਜਞ੍ਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਮਤ੍ਤਮੇਵ ਸਕਲਞ੍ਚ ਨਗਰਂ ਸਮਨ੍ਤਾ ਚ ਯੋਜਨਮਤ੍ਤਂ ਯਤ੍ਥ ਸਕ੍ਕਾ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਾਗਨ੍ਤੁਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਮਾਰੋ ਆਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਮੋਹੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਭਾਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਕੋਚਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਿਤ੍ਥ.

ਕਿਂ ¶ ਪਨ ਭਗਵਾਪਿ ਮਾਰਾਵਟ੍ਟਨਂ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾਵ ਤਤ੍ਥ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਤੋਤਿ? ਨੋ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ. ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਚਮ੍ਪਾ-ਸਾਵਤ੍ਥਿ-ਰਾਜਗਹਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਨ ਉਪਗਤੋਤਿ? ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੁ ਚਮ੍ਪਾ-ਸਾਵਤ੍ਥਿ-ਰਾਜਗਹਾਦੀਨਿ, ਸਚੇਪਿ ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ¶ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਂ ਵਾ ਤਿਦਸਪੁਰਂ ਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਤਮ੍ਪਿ ਮਾਰੋ ਆਵਟ੍ਟੇਯ੍ਯ. ਸੋ ਕਿਰ ਤਂ ਸਂਵਚ੍ਛਰਂ ਅਤਿਵਿਯ ਆਘਾਤੇਨ ¶ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ. ਇਧ ਪਨ ਭਗਵਾ ਇਮਂ ਅਤਿਰੇਕਕਾਰਣਂ ਅਦ੍ਦਸ – ‘‘ਅਸ੍ਸਵਾਣਿਜਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਮੇਵ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿ.

ਕਿਂ ਪਨ ਮਾਰੋ ਵਾਣਿਜਕੇ ਆਵਟ੍ਟੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ? ਨੋ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤੇ ਪਨ ਆਵਟ੍ਟਿਤਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਆਗਮਿਂਸੁ. ਪਟਿਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਆਵਟ੍ਟੇਤੀਤਿ? ਅਵਿਸਹਤਾਯ. ਨ ਹਿ ਸੋ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਅਭਿਹਟਭਿਕ੍ਖਾਯ ਨਿਬਦ੍ਧਦਾਨਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਿਤਵਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਾਤੁਂ ਵਿਸਹਤਿ. ਚਤੁਨ੍ਨਞ੍ਹਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਕਾਤੁਂ. ਕਤਮੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ? ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਅਭਿਹਟਭਿਕ੍ਖਾਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਵਾ ਨਿਬਦ੍ਧਦਾਨਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਿਤਵਤ੍ਤਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਵਾ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕੇਨਚਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਕਾਤੁਂ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਜੀਵਿਤਸ੍ਸ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕੇਨਚਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਕਾਤੁਂ. ਅਸੀਤਿਯਾ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਂ ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਯ ਵਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕੇਨਚਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਕਾਤੁਂ. ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਦੇਵਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਪਭਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਪ੍ਪਦੇਸਂ ਪਤ੍ਵਾ ਵਿਹਤਾਨੁਭਾਵਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕੇਨਚਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕੇਨਚਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਕਾਤੁਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਮਾਰੇਨ ਅਕਤਨ੍ਤਰਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖਂ ਭਗਵਾ ਸਸਾਵਕਸਙ੍ਘੋ ਤਦਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਏਵਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਚ ਏਕਦਿਵਸਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ ਭਗਵਾ ਉਦੁਕ੍ਖਲਸਦ੍ਦਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਂ ਕੋਟ੍ਟੇਨ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਮੁਸਲਸਙ੍ਘਟ੍ਟਜਨਿਤਂ ਉਦੁਕ੍ਖਲਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣਿ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਜਾਨਨ੍ਤਾਪਿ ਤਥਾਗਤਾਤਿ ਏਵਮਾਦਿ ਯਂ ਪਰਤੋ ‘‘ਕਿਨ੍ਨੁ ਖੋ ਸੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਉਦੁਕ੍ਖਲਸਦ੍ਦੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਰਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਵਣ੍ਣਨਾ – ਤਥਾਗਤਾ ਨਾਮ ਜਾਨਨ੍ਤਾਪਿ ਸਚੇ ਤਾਦਿਸਂ ਪੁਚ੍ਛਾਕਾਰਣਂ ਹੋਤਿ, ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਤਾਦਿਸਂ ਪੁਚ੍ਛਾਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਜਾਨਨ੍ਤਾਪਿ ¶ ਨ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਜਾਨਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾਪੀਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਾਲਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਸਚੇ ਤਸ੍ਸਾ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਸੋ ਕਾਲੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਤਂ ਕਾਲਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ; ਸਚੇ ਨ ਹੋਤਿ ¶ , ਏਵਮ੍ਪਿ ਕਾਲਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾਵ ਨ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਾਪਿ ਚ ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ ਤਥਾਗਤਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਯਂ ਅਤ੍ਥਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਕਾਰਣਨਿਸ੍ਸਿਤਂ, ਤਦੇਵ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨੋ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਸ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤੇ ਸੇਤੁਘਾਤੋ ਤਥਾਗਤਾਨਂ. ਸੇਤੁ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਮਗ੍ਗੋ, ਮਗ੍ਗੇਨੇਵ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਵਚਨਸ੍ਸ ਘਾਤੋ, ਸਮੁਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂ ਅਤ੍ਥਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਵਚਨਂ ਤਥਾਗਤਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਦ੍ਵੀਹਾਕਾਰੇਹੀ’’ਤਿ ਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਆਕਾਰੇਹੀਤਿ ਕਾਰਣੇਹਿ. ਧਮ੍ਮਂ ਵਾ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਤਕਾਰਣਯੁਤ੍ਤਂ ਜਾਤਕਂ ਵਾ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਸਾਵਕਾਨਂ ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ¶ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਸਾਵਕਾਨਂ ਵਾ ਤਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਪਾਕਟਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਰੁਕਂ ਵਾ ਲਹੁਕਂ ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮ ਆਣਂ ਠਪੇਸ੍ਸਾਮਾਤਿ.

ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ…ਪੇ… ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਤ੍ਥਪਤ੍ਥਪੁਲਕਪਟਿਲਾਭਂ ਸਲ੍ਲਹੁਕਵੁਤ੍ਤਿਤਂ ਸਾਮਪਾਕਪਰਿਮੋਚਨਞ੍ਚ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਆਨਨ੍ਦਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਭਗਵਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਪਨ ਦਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੀਸੁ ਆਕਾਰੇਸੁ ਏਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਵਿਜਿਤਂ, ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਜਨਤਾ ਸਾਲਿਮਂਸੋਦਨਂ ਅਤਿਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਏਵਂ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖੇ ਦੁਲ੍ਲਭਪਿਣ੍ਡੇ ਇਮਾਯ ਸਲ੍ਲਹੁਕਵੁਤ੍ਤਿਤਾਯ ਇਮਿਨਾ ਚ ਸਲ੍ਲੇਖੇਨ ਵਿਜਿਤਂ. ਕਿਂ ਵਿਜਿਤਨ੍ਤਿ? ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਂ ਵਿਜਿਤਂ, ਲੋਭੋ ਵਿਜਿਤੋ, ਇਚ੍ਛਾਚਾਰੋ ਵਿਜਿਤੋ. ਕਥਂ? ‘‘ਅਯਂ ਵੇਰਞ੍ਜਾ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾ, ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਨ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਗਾਮਨਿਗਮਾ ਫਲਭਾਰਨਮਿਤਸਸ੍ਸਾ ਸੁਭਿਕ੍ਖਾ ਸੁਲਭਪਿਣ੍ਡਾ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਭਗਵਾ ਇਧੇਵ ਅਮ੍ਹੇ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਵਸਤੀ’’ਤਿ ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸਪਿ ਚਿਨ੍ਤਾ ਵਾ ਵਿਘਾਤੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਏਵਂ ਤਾਵ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਂ ਵਿਜਿਤਂ ਅਭਿਭੂਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤਿਤਂ.

ਕਥਂ ਲੋਭੋ ਵਿਜਿਤੋ? ‘‘ਅਯਂ ਵੇਰਞ੍ਜਾ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾ, ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਨ ਅਨਨ੍ਤਰਾ ਗਾਮਨਿਗਮਾ ਫਲਭਾਰਨਮਿਤਸਸ੍ਸਾ ਸੁਭਿਕ੍ਖਾ ਸੁਲਭਪਿਣ੍ਡਾ ¶ . ਹਨ੍ਦ ਮਯਂ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਲੋਭਵਸੇਨ ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਰਤ੍ਤਿਚ੍ਛੇਦੋ ਵਾ ‘‘ਪਚ੍ਛਿਮਿਕਾਯ ਤਤ੍ਥ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਵਸ੍ਸਚ੍ਛੇਦੋ ਵਾ ਨ ਕਤੋ. ਏਵਂ ਲੋਭੋ ਵਿਜਿਤੋ.

ਕਥਂ ¶ ਇਚ੍ਛਾਚਾਰੋ ਵਿਜਿਤੋ? ਅਯਂ ਵੇਰਞ੍ਜਾ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾ, ਇਮੇ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਮ੍ਹੇ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਮਾਸੇ ਵਸਨ੍ਤੇਪਿ ਨ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ. ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ ਗੁਣਵਾਣਿਜ੍ਜਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਸੁਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀ…ਪੇ… ਅਸੁਕੋ ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞੋਤਿ ਏਵਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ ਕੁਚ੍ਛਿਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਸੀਲਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਨਾਪਿ ਏਵਰੂਪਾ ਇਚ੍ਛਾ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਾ. ਏਵਂ ਇਚ੍ਛਾਚਾਰੋ ਵਿਜਿਤੋ ਅਭਿਭੂਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸੇ ਵਤ੍ਤਿਤੋਤਿ.

ਅਨਾਗਤੇ ਪਨ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਜਨਤਾ ਵਿਹਾਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨੇਵ ਲਭਿਤ੍ਵਾਪਿ ‘‘ਕਿਂ ਇਦਂ ਉਤ੍ਤਣ੍ਡੁਲਂ ਅਤਿਕਿਲਿਨ੍ਨਂ ਅਲੋਣਂ ਅਤਿਲੋਣਂ ਅਨਮ੍ਬਿਲਂ ਅਚ੍ਚਮ੍ਬਿਲਂ, ਕੋ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਾਲਿਮਂਸੋਦਨਂ ਅਤਿਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਤਿ, ਓਞ੍ਞਾਤਂ ਅਵਞ੍ਞਾਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਜਨਪਦੋ ¶ ਨਾਮ ਨ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖੋ ਹੋਤਿ. ਏਕਦਾ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖੋ ਹੋਤਿ, ਏਕਦਾ ਸੁਭਿਕ੍ਖੋ ਹੋਤਿ. ਸ੍ਵਾਯਂ ਯਦਾ ਸੁਭਿਕ੍ਖੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਦਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਸਨ੍ਨਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਯਾਗੁਖਜ੍ਜਕਾਦਿਪ੍ਪਭੇਦੇਨ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ ਸਾਲਿਵਿਕਤਿਂ ਮਂਸੋਦਨਞ੍ਚ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸਙ੍ਖਾਤਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਜਨਤਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਭਵਮਾਨਾਵ ਅਤਿਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਮਾਨਞ੍ਚ ਓਮਾਨਞ੍ਚ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ. ਕਥਂ? ਕਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਤਕਂ ਪਕ੍ਕਂ, ਕਿਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਭਾਜਨਾਨਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਠਪੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ.

੧੭. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋਤਿਆਦੀਸੁ ਆਯਸ੍ਮਾਤਿ ਪਿਯਵਚਨਮੇਤਂ, ਗਰੁਗਾਰਵਸਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ. ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋਤਿ ਮਹਾ ਚ ਸੋ ਗੁਣਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਚ ਗੋਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ. ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਏਤਂ ਅਵੋਚ. ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਏਤਰਹਿ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਅਵੋਚ? ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਸਾਵਕਪਾਰਮਿਞਾਣਸ੍ਸ ¶ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਸਤ੍ਥਾਰਾਪਿ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਤਾਯ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪਿਤੋ. ਸੋ ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਵੇਰਞ੍ਜਾ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਕਿਲਮਨ੍ਤਿ, ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਪਥਵਿਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਪ੍ਪਟਕੋਜਂ ਭੋਜੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ¶ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਸਚੇ ਪਨਾਹਂ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਵਿਹਰਨ੍ਤੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਕਰੇਯ੍ਯਂ, ਨ ਮੇਤਂ ਅਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪਂ; ਯੁਗਗ੍ਗਾਹੋ ਵਿਯ ਭਗਵਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਾਚਿਤੁਕਾਮੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ.

ਹੇਟ੍ਠਿਮਤਲਂ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਪਥਵਿਯਾ ਕਿਰ ਹੇਟ੍ਠਿਮਤਲੇ ਪਥਵਿਮਣ੍ਡੋ ਪਥਵੋਜੋ ਪਥਵਿ-ਪਪ੍ਪਟਕੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਮਧੁਰਂ, ਸਾਦੁਰਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥੇਵ ਹਿ ‘‘ਤਤ੍ਰਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖੋ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਫਲੋ ਚ ਉਪਪਨ੍ਨਫਲੋ ਚਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੪੮) ਏਤ੍ਥ ਮਧੁਰਫਲੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ; ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਮਧੁਰਂ ਸਾਦੁਰਸਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਖੁਦ੍ਦਮਧੁਂ ਅਨੀਲ਼ਕਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਨਸ੍ਸ ਮਧੁਰਤਾਯ ਓਪਮ੍ਮਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਖੁਦ੍ਦਮਧੁਨ੍ਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਮਕ੍ਖਿਕਾਹਿ ਕਤਮਧੁ. ਅਨੀਲ਼ਕਨ੍ਤਿ ਨਿਮ੍ਮਕ੍ਖਿਕਂ ਨਿਮ੍ਮਕ੍ਖਿਕਣ੍ਡਕਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ. ਏਤਂ ਕਿਰ ਮਧੁ ਸਬ੍ਬਮਧੂਹਿ ਅਗ੍ਗਞ੍ਚ ਸੇਟ੍ਠਞ੍ਚ ਸੁਰਸਞ੍ਚ ਓਜਵਨ੍ਤਞ੍ਚ. ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਖੁਦ੍ਦਮਧੁਂ ਅਨੀਲ਼ਕਂ ਏਵਮਸ੍ਸਾਦ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸਾਧਾਹਂ ¶ , ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਸਾਧੁ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ. ਏਤ੍ਥ ਸਾਧੂਤਿ ਆਯਾਚਨਵਚਨਮੇਤਂ. ਪਥਵਿਪਰਿਵਤ੍ਤਨਂ ਆਯਾਚਨ੍ਤੋ ਹਿ ਥੇਰੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਵਮਾਹ. ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯਂ, ਹੇਟ੍ਠਿਮਤਲਂ ਉਪਰਿਮਂ ਕਰੇਯ੍ਯਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਏਵਞ੍ਹਿ ਕਤੇ ਸੁਖੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਪ੍ਪਟਕੋਜਂ ਪਥਵਿਮਣ੍ਡਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤੁਕਾਮੋਪਿ ਥੇਰਂ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਾਪੇਤੁਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਯੇ ਪਨ ਤੇ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ, ਪਥਵਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਪਾਣਾ ਤੇ ਕਥਂ ਕਰਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ. ਯੇ ਪਥਵਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਗਾਮਨਿਗਮਾਦੀਸੁ ਪਾਣਾ, ਤੇ ਪਥਵਿਯਾ ਪਰਿਵਤ੍ਤਿਯਮਾਨਾਯ ਆਕਾਸੇ ¶ ਸਣ੍ਠਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇ ਕਥਂ ਕਰਿਸ੍ਸਸਿ, ਕਤ੍ਥ ਠਪੇਸ੍ਸਸੀਤਿ? ਅਥ ਥੇਰੋ ਭਗਵਤਾ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪਿਤਭਾਵਾਨੁਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਕਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਏਕਂ ਅਹਂ ਭਨ੍ਤੇ ਹਤ੍ਥਂ ਯਥਾ ਅਯਂ ਮਹਾਪਥਵੀ ਏਵਂ ਅਭਿਨਿਮ੍ਮਿਨਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਪਥਵਿਸਦਿਸਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ. ਏਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯੇ ਪਥਵਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਪਾਣਾ ਤੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਹਤ੍ਥਤਲੇ ਠਿਤੇ ਪਾਣੇ ਤਤੋ ਦੁਤਿਯਹਤ੍ਥਤਲੇ ਸਙ੍ਕਾਮੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਕਾਮੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ.

ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਆਯਾਚਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਲਂ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਲਨ੍ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਚਨਂ. ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਮ੍ਪਿ ਸਤ੍ਤਾ ਪਟਿਲਭੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਵਿਪਰੀਤਗ੍ਗਾਹਮ੍ਪਿ ਸਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯੁਂ. ਕਥਂ? ਅਯਂ ਨੁ ਖੋ ਪਥਵੀ ¶ , ਉਦਾਹੁ ਨ ਅਯਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਨੁ ਖੋ ਅਯਂ ਗਾਮੋ, ਉਦਾਹੁ ਅਞ੍ਞੇਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਨਿਗਮਜਨਪਦਖੇਤ੍ਤਾਰਾਮਾਦੀਸੁ. ਨ ਵਾ ਏਸ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ, ਅਚਿਨ੍ਤੇਯ੍ਯੋ ਹਿ ਇਦ੍ਧਿਮਤੋ ਇਦ੍ਧਿਵਿਸਯੋ. ਏਵਂ ਪਨ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਂ ਪਟਿਲਭੇਯ੍ਯੁਂ – ਇਦਂ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਂ ਨਾਮ ਨ ਇਦਾਨਿਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਅਨਾਗਤੇਪਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਦਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਾਦਿਸਂ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਂ ਕੁਤੋ ਲਭਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ? ਤੇ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨ-ਸਕਦਾਗਾਮਿ-ਅਨਾਗਾਮਿ-ਸੁਕ੍ਖਵਿਪਸ੍ਸਕ-ਝਾਨਲਾਭਿ-ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਪ੍ਪਤ੍ਤਖੀਣਾਸਵਾਪਿ ਸਮਾਨਾ ਇਦ੍ਧਿਬਲਾਭਾਵਾ ਪਰਕੁਲਾਨਿ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਏਵਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਿਕ੍ਖਾਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਨੋ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇ ਗੁਣੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਕਾਲੇ ਪਥਵਿਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਪਪ੍ਪਟਕੋਜਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਂਸੁ. ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਨੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਦਿ ਸਿਯੁਂ, ਤਥੇਵ ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ. ਨ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਕ੍ਕਂ ਵਾ ਆਮਂ ਵਾ ਖਾਦਿਤੁਂ ਦਦੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਤੇਸੁਯੇਵ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਾ’’ਤਿ ਇਮਂ ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਂ ਪਟਿਲਭੇਯ੍ਯੁਂ. ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਵਸੇਨ ਚ ਅਰਿਯੇ ਗਰਹਨ੍ਤਾ ਉਪਵਦਨ੍ਤਾ ਅਪਾਯੁਪਗਾ ਭਵੇਯ੍ਯੁਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਮਾ ਤੇ ਰੁਚ੍ਚਿ ਪਥਵਿਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤੁਨ੍ਤਿ.

ਅਥ ਥੇਰੋ ਇਮਂ ਯਾਚਨਂ ਅਲਭਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞਂ ਯਾਚਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਲਂ ¶ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਿਪਲ੍ਲਾਸਮ੍ਪਿ ਸਤ੍ਤਾ ਪਟਿਲਭੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ; ਅਤ੍ਥੋਪਿ ਚਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਮੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਯਦਿ ਪਨ ਭਗਵਾ ਅਨੁਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਥੇਰੋ ਕਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ? ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਏਕੇਨ ¶ ਪਦਵੀਤਿਹਾਰੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਂ ਮਾਤਿਕਾਮਤ੍ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਨਲ਼ੇਰੁਪੁਚਿਮਨ੍ਦਤੋ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਅਭਿਮੁਖਂ ਮਗ੍ਗਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਕੁਰੁਂ ਗਮਨਾਗਮਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਠਾਨੇ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਯਥਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਗੋਚਰਗਾਮਂ ਵਿਯ ਯਥਾਸੁਖਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਮੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ.

ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ ਸੀਹਨਾਦਕਥਾ.

੧੮. ਇਦਾਨਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਪਾਲਿ ਵਿਨਯਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਮੂਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਨਿਦਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਵਿਤਕ੍ਕੁਪ੍ਪਾਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ¶ ‘‘ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਰਹੋਗਤਸ੍ਸਾਤਿ ਰਹਸਿ ਗਤਸ੍ਸ. ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸਾਤਿ ਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸ ਏਕੀਭਾਵਂ ਗਤਸ੍ਸ. ਕਤਮੇਸਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤੀਤੇਸੁ ਵਿਪਸ੍ਸੀਆਦੀਸੁ ਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਕਤਮੇਸਂ. ਚਿਰਂ ਅਸ੍ਸ ਠਿਤਿ, ਚਿਰਾ ਵਾ ਅਸ੍ਸ ਠਿਤੀਤਿ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਪਦਤ੍ਥਮੇਵ.

ਕਿਂ ਪਨ ਥੇਰੋ ਇਮਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸਯਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਚ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਚ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਇਮੇਸਂ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਸਨਂ ਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ ਅਹੋਸਿ, ਇਮੇਸਂ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤੁਂ. ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਕਾਰਣੇਨ ਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ ਅਹੋਸਿ, ਇਮਿਨਾ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਮਹਾਪਦੁਮਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨਾਹ – ‘‘ਏਤਮ੍ਪਿ ਸੋਲ਼ਸਵਿਧਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕਸ੍ਸ ਨ ਭਾਰਿਯਂ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਪਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਟ੍ਠਾਨੇ ਵਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਯਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਰਣਂ ਤੁਲਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥੇਨ ਤੁਲਨਸਦਿਸਂ ਹੋਤੀਤਿ ਭਗਵਨ੍ਤਂਯੇਵ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛੀ’’ਤਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ਤਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭਗਵਤੋ ਚ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਵਿਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.

੧੯. ਪੁਨ ਥੇਰੋ ਕਾਰਣਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਹੇਤੂਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਕਾਰਣਪੁਚ੍ਛਾ ¶ , ਤਸ੍ਸ ਕਤਮੋ ਨੁ ਖੋ ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਹੇਤੁ ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਉਭਯਮੇਤਂ ਕਾਰਣਾਧਿਵਚਨਂ; ਕਾਰਣਞ੍ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤੇਨ ਤਸ੍ਸ ਫਲਂ ਹਿਨੋਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਹੇਤੂਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਏਤਿ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਵਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਮ੍ਪਿ ਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ਚ ਵਚਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾਯ ਚ ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਏਤਂ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.

ਇਦਾਨਿ ¶ ਤਂ ਹੇਤੁਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਭਗਵਾ ਚ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਵਿਪਸ੍ਸੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਲਾਸੁਨੋ ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ ਨ ਆਲਸਿਯਕਿਲਾਸੁਨੋ, ਨ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਆਲਸਿਯਂ ਵਾ ਓਸਨ੍ਨਵੀਰਿਯਤਾ ਵਾ ਅਤ੍ਥਿ. ਬੁਦ੍ਧਾ ਹਿ ਏਕਸ੍ਸ ਵਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਾ ਸਕਲਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਸ੍ਸ ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਾ ਸਮਕੇਨੇਵ ਉਸ੍ਸਾਹੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਪਰਿਸਾਯ ਅਪ੍ਪਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਓਸਨ੍ਨਵੀਰਿਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨਾਪਿ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਵੀਰਿਯਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਸੀਹੋ ਮਿਗਰਾਜਾ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਦਿਵਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਗੋਚਰਾਯ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਖੁਦ੍ਦਕੇ ਵਾ ਮਹਨ੍ਤੇ ਵਾ ¶ ਪਾਣੇ ਏਕਸਦਿਸੇਨੇਵ ਵੇਗੇਨ ਧਾਵਤਿ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ‘‘ਮਾ ਮੇ ਜਵੋ ਪਰਿਹਾਯੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਬੁਦ੍ਧਾ ਅਪ੍ਪਕਾਯ ਵਾ ਮਹਤਿਯਾ ਵਾ ਪਰਿਸਾਯ ਸਮਕੇਨੇਵ ਉਸ੍ਸਾਹੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ‘‘ਮਾ ਨੋ ਧਮ੍ਮਗਰੁਤਾ ਪਰਿਹਾਯੀ’’ਤਿ. ਧਮ੍ਮਗਰੁਨੋ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਧਮ੍ਮਗਾਰਵਾਤਿ.

ਯਥਾ ਪਨ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗਵਾ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪੂਰਯਮਾਨੋ ਵਿਯ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ, ਏਵਂ ਤੇ ਨ ਦੇਸੇਸੁਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਤਾਯ. ਤੇਸਂ ਕਿਰ ਕਾਲੇ ਦੀਘਾਯੁਕਾ ਸਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਰਜਕ੍ਖਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਏਕਗਾਥਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਂ ਅਭਿਸਮੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸੁਂ. ਤੇਨੇਵ ਕਾਰਣੇਨ ਅਪ੍ਪਕਞ੍ਚ ਨੇਸਂ ਅਹੋਸਿ ਸੁਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਵੇਦਲ੍ਲਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਨਾਨਤ੍ਤਂ ਪਠਮਸਙ੍ਗੀਤਿਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.

ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਸਾਵਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਨ੍ਤਿ ਸਾਵਕਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦੋਸਤਾਯ ਦੋਸਾਨੁਰੂਪਤੋ ਪਞ੍ਞਪੇਤਬ੍ਬਂ ਸਤ੍ਤਾਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਵਸੇਨ ਆਣਾਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ. ਅਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ¶ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਵਦ੍ਧਮਾਸਂ ਆਣਾਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਅਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਅਹੋਸਿ. ਓਵਾਦਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਮੇਵ ਤੇ ਉਦ੍ਦਿਸਿਂਸੁ; ਤਮ੍ਪਿ ਚ ਨੋ ਅਨ੍ਵਦ੍ਧਮਾਸਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸੀ ਭਗਵਾ ਛਨ੍ਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਵਸ੍ਸਾਨਂ ਸਕਿਂ ਸਕਿਂ ਓਵਾਦਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿ; ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਸਾਮਂਯੇਵ. ਸਾਵਕਾ ਪਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਨ ਉਦ੍ਦਿਸਿਂਸੁ. ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਨੇ ਬਨ੍ਧੁਮਤਿਯਾ ਰਾਜਧਾਨਿਯਾ ਖੇਮੇ ਮਿਗਦਾਯੇ ਵਿਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਵਸਨਟ੍ਠਾਨੇ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਉਪੋਸਥਂ ਅਕਾਸਿ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਸਙ੍ਘੁਪੋਸਥਮੇਵ; ਨ ਗਣੁਪੋਸਥਂ, ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੁਪੋਸਥਂ, ਨ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਉਪੋਸਥਂ, ਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੁਪੋਸਥਂ.

ਤਦਾ ਕਿਰ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਵਿਹਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਏਕਮੇਕਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ ਅਬ੍ਬੋਕਿਣ੍ਣਾਨਿ ਦਸਪਿ ਵੀਸਤਿਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਵਸਨ੍ਤਿ, ਭਿਯ੍ਯੋਪਿ ਵਸਨ੍ਤਿ. ਉਪੋਸਥਾਰੋਚਿਕਾ ਦੇਵਤਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਮਾਰਿਸਾ, ਏਕਂ ਵਸ੍ਸਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਦ੍ਵੇ ਤੀਣਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਞ੍ਚ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਨਿ, ਇਦਂ ਛਟ੍ਠਂ ਵਸ੍ਸਂ, ਆਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪੁਣ੍ਣਮਾਸਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਉਪੋਸਥਕਰਣਤ੍ਥਞ੍ਚ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ! ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ ਵੋ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਕਾਲੋ’’ਤਿ. ਤਤੋ ¶ ਸਾਨੁਭਾਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਇਤਰੇ ਦੇਵਤਾਨੁਭਾਵੇਨ. ਕਥਂ? ਤੇ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਾਚੀਨਸਮੁਦ੍ਦਨ੍ਤੇ ਵਾ ਪਚ੍ਛਿਮਉਤ੍ਤਰਦਕ੍ਖਿਣਸਮੁਦ੍ਦਨ੍ਤੇ ਵਾ ਠਿਤਾ ਗਮਿਯਵਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਮਾਦਾਯ ‘‘ਗਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ; ਸਹ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾ ਉਪੋਸਥਗ੍ਗਂ ਗਤਾਵ ¶ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਵਿਪਸ੍ਸਿਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਅਭਿਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਾਪਿ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਇਮਂ ਓਵਾਦਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਤਿ.

‘‘ਸਬ੍ਬਪਾਪਸ੍ਸ ਅਕਰਣਂ, ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ;

ਸਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯੋਦਪਨਂ, ਏਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨ ਸਾਸਨਂ.

‘‘ਅਨੁਪਵਾਦੋ ¶ ਅਨੁਪਘਾਤੋ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੇ ਚ ਸਂਵਰੋ;

ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾ ਚ ਭਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ, ਪਨ੍ਤਞ੍ਚ ਸਯਨਾਸਨਂ;

ਅਧਿਚਿਤ੍ਤੇ ਚ ਆਯੋਗੋ, ਏਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ. (ਦੀ. ਨਿ. ੨.੯੦; ਧ. ਪ. ੧੮੩-੧੮੫);

ਏਤੇਨੇਵ ਉਪਾਯੇਨ ਇਤਰੇਸਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਇਮਾ ਤਿਸ੍ਸੋਵ ਓਵਾਦਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਗਾਥਾਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਾ ਦੀਘਾਯੁਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਯਾਵ ਸਾਸਨਪਰਿਯਨ੍ਤਾ ਉਦ੍ਦੇਸਮਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ; ਅਪ੍ਪਾਯੁਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਠਮਬੋਧਿਯਂਯੇਵ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਾਲਤੋ ਪਨ ਪਭੁਤਿ ਆਣਾਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਮੇਵ ਉਦ੍ਦਿਸੀਯਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਵ ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਬੁਦ੍ਧਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਪਠਮਬੋਧਿਯਂ ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਮਤ੍ਤਮੇਵ ਇਦਂ ਓਵਾਦਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿ. ਅਥੇਕਦਿਵਸਂ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇ ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਨ ਦਾਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਤੋ ਪਰਂ ਉਪੋਸਥਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਤੁਮ੍ਹੇਵ ਦਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਇਤੋ ਪਰਂ ਉਪੋਸਥਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਥ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਾਥ. ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨਵਕਾਸੋ ਯਂ ਤਥਾਗਤੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਉਪੋਸਥਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੮੬). ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਣਾਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਆਣਾਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਤੇਸਂ ਅਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ.

ਤੇਸਂ ¶ ਬੁਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਵਿਪਸ੍ਸੀਆਦੀਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ. ਅਨ੍ਤਰਧਾਨੇਨਾਤਿ ਖਨ੍ਧਨ੍ਤਰਧਾਨੇਨ; ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਬੁਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਯੇ ਤੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਾ ਸਮ੍ਮੁਖਸਾਵਕਾ ਤੇਸਞ੍ਚ ਖਨ੍ਧਨ੍ਤਰਧਾਨੇਨ. ਯੇ ਤੇ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਸਾਵਕਾਤਿ ¶ ਯੇ ਤੇਸਂ ਸਮ੍ਮੁਖਸਾਵਕਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਸਾਵਕਾ. ਨਾਨਾਨਾਮਾਤਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤੋ, ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਨਾਮਵਸੇਨ ਵਿਵਿਧਨਾਮਾ. ਨਾਨਾਗੋਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਗੋਤਮੋ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ’’ਤਿਆਦਿ ਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨ ਵਿਵਿਧਗੋਤ੍ਤਾ. ਨਾਨਾਜਚ੍ਚਾਤਿ ‘‘ਖਤ੍ਤਿਯੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿਆਦਿਜਾਤਿਵਸੇਨ ਨਾਨਾਜਚ੍ਚਾ. ਨਾਨਾਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਲਾਦਿਵਸੇ ਨੇਵ ਉਚ੍ਚਨੀਚਉਲ਼ਾਰੁਲ਼ਾਰਭੋਗਾਦਿਕੁਲਵਸੇਨ ਵਾ ਵਿਵਿਧਕੁਲਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ.

ਤੇ ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਤੇ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਸਾਵਕਾ ¶ ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਨਾਮਾ ਏਕਗੋਤ੍ਤਾ ਏਕਜਾਤਿਕਾ ਏਕਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਾਸਨਂ ਤਨ੍ਤਿ ਪਵੇਣੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਚਿਰਂ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਿ. ਇਮੇ ਚ ਤਾਦਿਸਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਵਿਹੇਠੇਨ੍ਤਾ ਵਿਲੋਮਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ‘‘ਅਸੁਕੋ ਥੇਰੋ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਸੁਕੋ ਥੇਰੋ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਿਥਿਲਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਖਿਪ੍ਪਞ੍ਞੇਵ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਸੁਂ, ਸਙ੍ਗਹਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਨ ਰਕ੍ਖਿਂਸੁ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪੀਤਿ ਤਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਓਪਮ੍ਮਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਵਿਕਿਰਤੀਤਿ ਵਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਵਿਧਮਤੀਤਿ ਠਾਨਨ੍ਤਰਂ ਨੇਤਿ. ਵਿਦ੍ਧਂਸੇਤੀਤਿ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਪਨੇਤਿ. ਯਥਾ ਤਂ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਯਥਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਗਨ੍ਥਿਤਤ੍ਤਾ ਅਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਏਵਂ ਵਿਕਿਰਤਿ ਯਥਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨਿ ਵਿਕਿਰਿਯਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਵਿਕਿਰਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਮੇਵ ਖੋਤਿ ਓਪਮ੍ਮਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦਨਂ. ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਸੁਨ੍ਤਿ ਵਗ੍ਗਸਙ੍ਗਹ-ਪਣ੍ਣਾਸਸਙ੍ਗਹਾਦੀਹਿ ਅਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਯਂ ਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਤਦੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸੇਸਂ ਵਿਨਾਸੇਸੁਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਨਯਿਂਸੁ.

ਅਕਿਲਾਸੁਨੋ ਚ ਤੇ ਭਗਵਨ੍ਤੋ ਅਹੇਸੁਂ ਸਾਵਕੇ ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ ਓਵਦਿਤੁਨ੍ਤਿ ਅਪਿਚ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚੇਤਸਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਓਵਦਿਤੁਂ ਅਕਿਲਾਸੁਨੋ ਅਹੇਸੁਂ, ਪਰਚਿਤ੍ਤਂ ਞਤ੍ਵਾ ਅਨੁਸਾਸਨਿਂ ਨ ਭਾਰਿਯਤੋ ਨ ਪਪਞ੍ਚਤੋ ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ. ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾਤਿਆਦਿ ਤੇਸਂ ਅਕਿਲਾਸੁਭਾਵਪ੍ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭਿਂਸਨਕੇਤਿ ਭਯਾਨਕੇ ਭਯਜਨਨਕੇ. ਏਵਂ ਵਿਤਕ੍ਕੇਥਾਤਿ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਤਯੋ ਵਿਤਕ੍ਕੇ ਵਿਤਕ੍ਕੇਥ. ਮਾ ਏਵਂ ਵਿਤਕ੍ਕਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਤਯੋ ਅਕੁਸਲਵਿਤਕ੍ਕੇ ਮਾ ਵਿਤਕ੍ਕਯਿਤ੍ਥ. ਏਵਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥਾਤਿ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਮਨਤ੍ਤਾ ਅਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥ. ਮਾ ਏਵਂ ਮਨਸਾ ¶ ਕਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਨਿਚ੍ਚਂ ਸੁਖਂ ਅਤ੍ਤਾ ਸੁਭ’’ਨ੍ਤਿ ਮਾ ਮਨਸਿ ਅਕਰਿਤ੍ਥ. ਇਦਂ ਪਜਹਥਾਤਿ ਅਕੁਸਲਂ ਪਜਹਥ. ਇਦਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਵਿਹਰਥਾਤਿ ਕੁਸਲਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਥ.

ਅਨੁਪਾਦਾਯ ¶ ¶ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੂਤਿ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੁ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਯੇਹਿ ਆਸਵੇਹਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੁ, ਨ ਤੇ ਤਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੁ. ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧੇਨ ਪਨ ਨਿਰੁਜ੍ਝਮਾਨਾ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੁ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸਵੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਵਿਮੁਚ੍ਚਿਂਸੂ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਵਾ ਸੂਰਿਯਰਸ੍ਮਿਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠਮਿਵ ਪਦੁਮਵਨਂ ਵਿਕਸਿਤਚਿਤ੍ਤਾ ਅਹੇਸੁਂ. ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਭਿਂਸਨਕਸ੍ਸ ਵਨਸਣ੍ਡਸ੍ਸ ਭਿਂਸਨਕਤਸ੍ਮਿਂ ਹੋਤੀਤਿ ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਪੁਰਿਮਵਚਨਾਪੇਕ੍ਖਂ; ਸੁਦਨ੍ਤਿ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤੇ ਨਿਪਾਤੋ; ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਲਪਨਂ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ – ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਭਿਂਸਨਕੇ ਵਨਸਣ੍ਡੇ’’ਤਿ, ਤਤ੍ਰ ਯੋ ਸੋ ਭਿਂਸਨਕੋਤਿ ਵਨਸਣ੍ਡੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਿਂਸਨਕਸ੍ਸ ਵਨਸਣ੍ਡਸ੍ਸ ਭਿਂਸਨਕਤਸ੍ਮਿਂ ਹੋਤਿ, ਭਿਂਸਨਕਿਰਿਯਾਯ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਿਂ ਹੋਤਿ? ਇਦਂ ਹੋਤਿ – ਯੋ ਕੋਚਿ ਅਵੀਤਰਾਗੋ…ਪੇ… ਲੋਮਾਨਿ ਹਂਸਨ੍ਤੀਤਿ.

ਅਥ ਵਾ ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਸਾਮਿਅਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਂ. ਸੁਇਤਿ ਨਿਪਾਤੋ; ‘‘ਕਿਂ ਸੁ ਨਾਮ ਤੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੬੯) ਵਿਯ. ਇਦਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਮਤ੍ਥਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਵਿਯ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਵਚਨਂ. ਸੁਇਦਨ੍ਤਿ ਸੁਦਂ, ਸਨ੍ਧਿਵਸੇਨ ਇਕਾਰਲੋਪੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਇਤ੍ਥਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਅਨਞ੍ਞਾਤਞ੍ਞਸ੍ਸਾਮੀਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ (ਵਿਭ. ੨੧੯), ‘‘ਕਿਂ ਸੂਧ ਵਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੭੩, ੨੪੬; ਸੁ. ਨਿ. ੧੮੩) ਵਿਯ. ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ – ਤਸ੍ਸ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਭਿਂਸਨਕਸ੍ਸ ਵਨਸਣ੍ਡਸ੍ਸ ਭਿਂਸਨਕਤਸ੍ਮਿਂ ਇਦਂਸੁ ਹੋਤਿ. ਭਿਂਸਨਕਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਭਿਂਸਨਕਭਾਵੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕਸ੍ਸ ਤਕਾਰਸ੍ਸ ਲੋਪੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਭਿਂਸਨਕਤ੍ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿਯੇਵ ਵਾ ਪਾਠੋ. ‘‘ਭਿਂਸਨਕਤਾਯ’’ ਇਤਿ ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਲਿਙ੍ਗਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ ਕਤੋ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇ ਚੇਤਂ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਭਿਂਸਨਕਭਾਵੇ ਇਦਂਸੁ ਹੋਤਿ, ਭਿਂਸਨਕਭਾਵਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਭਿਂਸਨਕਭਾਵਹੇਤੁ ਭਿਂਸਨਕਭਾਵਪਚ੍ਚਯਾ ਇਦਂਸੁ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਕੋਚਿ ਅਵੀਤਰਾਗੋ ਤਂ ਵਨਸਣ੍ਡਂ ਪਵਿਸਤਿ, ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਲੋਮਾਨਿ ਹਂਸਨ੍ਤੀਤਿ ਬਹੁਤਰਾਨਿ ਲੋਮਾਨਿ ਹਂਸਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਧਂ ਮੁਖਾਨਿ ਸੂਚਿਸਦਿਸਾਨਿ ਕਣ੍ਟਕਸਦਿਸਾਨਿ ਚ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਅਪ੍ਪਾਨਿ ਨ ਹਂਸਨ੍ਤਿ. ਬਹੁਤਰਾਨਂ ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਂਸਨ੍ਤਿ. ਅਪ੍ਪਕਾਨਂ ਅਤਿਸੂਰਪੁਰਿਸਾਨਂ ਨ ਹਂਸਨ੍ਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ¶ ¶ ਅਯਂ ਖੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਹੇਤੂਤਿਆਦਿ ਨਿਗਮਨਂ. ਯਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ. ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਲ਼ਿਕ੍ਕਮੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ ਅਹੋਸੀਤਿ, ਤਂ ਪੁਰਿਸਯੁਗਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਸ੍ਸਗਣਨਾਯ ਹਿ ਵਿਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਸੀਤਿਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਆਯੁ, ਸਮ੍ਮੁਖਸਾਵਕਾਨਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਤਤ੍ਤਕਮੇਵ. ਏਵਮਸ੍ਸ ਯ੍ਵਾਯਂ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਿਮਕੋ ਸਾਵਕੋ, ਤੇਨ ਸਹ ਘਟੇਤ੍ਵਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ¶ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਪੁਰਿਸਯੁਗਵਸੇਨ ਪਨ ਯੁਗਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇਯੇਵ ਪੁਰਿਸਯੁਗਾਨਿ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਿਖਿਸ੍ਸ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਸਤ੍ਤਤਿਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਆਯੁ. ਸਮ੍ਮੁਖਸਾਵਕਾਨਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਤਤ੍ਤਕਮੇਵ. ਵੇਸ੍ਸਭੁਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਟ੍ਠਿਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਆਯੁ. ਸਮ੍ਮੁਖਸਾਵਕਾਨਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਤਤ੍ਤਕਮੇਵ. ਏਵਂ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਯੇ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਿਮਕਾ ਸਾਵਕਾ ਤੇਹਿ ਸਹ ਘਟੇਤ੍ਵਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਮਤ੍ਤਾਨਿ ਵੀਸਤਿਮਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਪੁਰਿਸਯੁਗਵਸੇਨ ਪਨ ਯੁਗਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੇ ਦ੍ਵੇਯੇਵ ਪੁਰਿਸਯੁਗਾਨਿ ਅਟ੍ਠਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੨੦. ਏਵਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾਰਣਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਇਤਰੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾਰਣਂ ਸੋਤੁਕਾਮੋ ਪੁਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ‘‘ਕੋ ਪਨ ਭਨ੍ਤੇ ਹੇਤੂ’’ਤਿ ਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਭਗਵਾਪਿਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵੁਤ੍ਤਪਟਿਪਕ੍ਖਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਭਾਵੇਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਤੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਆਯੁਪਰਿਮਾਣਤੋਪਿ ਪੁਰਿਸਯੁਗਤੋਪਿ ਉਭਯਥਾ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਕਕੁਸਨ੍ਧਸ੍ਸ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਆਯੁ, ਕੋਣਾਗਮਨਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਤਿਂਸਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ; ਸਮ੍ਮੁਖਸਾਵਕਾਨਮ੍ਪਿ ਨੇਸਂ ਤਤ੍ਤਕਮੇਵ. ਬਹੂਨਿ ਚ ਨੇਸਂ ਸਾਵਕਯੁਗਾਨਿ ਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਵਤ੍ਤੇਸੁਂ. ਏਵਂ ਤੇਸਂ ਆਯੁਪਰਿਮਾਣਤੋਪਿ ਸਾਵਕਯੁਗਤੋਪਿ ਉਭਯਥਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ ਅਹੋਸਿ.

ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਨ ਭਗਵਤੋ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਉਪਡ੍ਢਾਯੁਕਪ੍ਪਮਾਣੇ ਦਸਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕਕਾਲੇ ¶ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ. ਤਂ ਅਸਮ੍ਭੁਣਨ੍ਤੇਨ ਪਞ੍ਚਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕਕਾਲੇ, ਏਕਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕਕਾਲੇ, ਪਞ੍ਚਵਸ੍ਸਸਤਾਯੁਕਕਾਲੇਪਿ ਵਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਕਾਰਕੇ ਧਮ੍ਮੇ ਏਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਞਾਣਂ ਪਰਿਪਾਚੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਸ੍ਸਸਤਾਯੁਕਕਾਲੇ ¶ ਞਾਣਂ ਪਰਿਪਾਕਮਗਮਾਸਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਤਿਪਰਿਤ੍ਤਾਯੁਕਕਾਲੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਤੇਨਸ੍ਸ ਸਾਵਕਪਰਮ੍ਪਰਾਵਸੇਨ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਮ੍ਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਆਯੁਪਰਿਮਾਣਵਸੇਨ ਵਸ੍ਸਗਣਨਾਯ ਨਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਮੇਵਾਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ.

੨੧. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਕੋ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ? ਏਵਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਾਰਣਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯੇਵ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਭਾਵਹੇਤੂਤਿ ਨਿਟ੍ਠਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਭਾਵਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਯਾਚਿ. ਤਸ੍ਸਾ ਯਾਚਨਵਿਧਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ¶ …ਪੇ… ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਦ੍ਧਨਿਯਨ੍ਤਿ ਅਦ੍ਧਾਨਕ੍ਖਮਂ; ਦੀਘਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.

ਅਥਸ੍ਸ ਭਗਵਾ ‘‘ਨ ਤਾਵਾਯਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਾਲੋ’’ਤਿ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਆਗਮੇਹਿ ਤ੍ਵਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਆਗਮੇਹਿ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਤਿਟ੍ਠ ਤਾਵ ਤ੍ਵਂ; ਅਧਿਵਾਸੇਹਿ ਤਾਵ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਆਦਰਤ੍ਥਵਸੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤੇਨ ਭਗਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਵਿਸਯਭਾਵਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯੋਵ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਵਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਥਾਗਤੋ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਚਨਾਪੇਕ੍ਖਂ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਯੋਜਨਾ – ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਤਥਾਗਤੋਯੇਵ ਕਾਲਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਤੀਤਿ. ਏਵਂ ਵਤ੍ਵਾ ਅਕਾਲਂ ਤਾਵ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਤਾਵ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਤਤ੍ਥ ਆਸਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਏਤੇਸੂਤਿ ਆਸਵਟ੍ਠਾਨੀਯਾ. ਯੇਸੁ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾ ਦੁਕ੍ਖਾਸਵਾ ਕਿਲੇਸਾਸਵਾ ਚ ਪਰੂਪਵਾਦਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਵਧਬਨ੍ਧਨਾਦਯੋ ਚੇਵ ਅਪਾਯਦੁਕ੍ਖਵਿਸੇਸਭੂਤਾ ਚ ਆਸਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿਯੇਵ, ਯਸ੍ਮਾ ਨੇਸਂ ¶ ਤੇ ਕਾਰਣਂ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇ ਆਸਵਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਧਮ੍ਮਾ ਯਾਵ ਨ ਸਙ੍ਘੇ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਾਵ ਸਤ੍ਥਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ. ਯਦਿ ਹਿ ਪਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯ, ਪਰੂਪਵਾਦਾ ਪਰੂਪਾਰਮ੍ਭਾ ਗਰਹਦੋਸਾ ਨ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ.

ਕਥਂ? ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤੇਨ ਹਿ ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤਬ੍ਬਂ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਅਦਿਸ੍ਵਾਵ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਦੋਸਂ ਇਮਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਞਤ੍ਵਾ ¶ ਪਰੇ ਏਵਂ ਉਪਵਾਦਞ੍ਚ ਉਪਾਰਮ੍ਭਞ੍ਚ ਗਰਹਞ੍ਚ ਪਵਤ੍ਤੇਯ੍ਯੁਂ – ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਮੇ ਅਨ੍ਵਾਯਿਕੋ ਵਚਨਕਰੋਤਿ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਹਿ ਪਲਿਵੇਠੇਸ੍ਸਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਤਿ? ਨਨੁ ਇਮੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਮਹਨ੍ਤਂ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਮਹਨ੍ਤਞ੍ਚ ਞਾਤਿਪਰਿਵਟ੍ਟਂ ਹਤ੍ਥਗਤਾਨਿ ਚ ਰਜ੍ਜਾਨਿਪਿ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ, ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਪਰਮਤਾਯ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਾ, ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਤਿਬ੍ਬਗਾਰਵਾ, ਕਾਯੇ ਚ ਜੀਵਿਤੇ ਚ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਨਾਮ ਕੋ ਲੋਕਾਮਿਸਭੂਤਂ ਮੇਥੁਨਂ ਵਾ ਪਟਿਸੇਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਭਣ੍ਡਂ ਵਾ ਹਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਸ੍ਸ ਵਾ ਇਟ੍ਠਂ ਕਨ੍ਤਂ ਅਤਿਮਧੁਰਂ ਜੀਵਿਤਂ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਭੂਤਗੁਣਕਥਾਯ ਵਾ ਜੀਵਿਤਂ ਕਪ੍ਪੇਸ੍ਸਤਿ! ਨਨੁ ਪਾਰਾਜਿਕੇ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇਪਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਙ੍ਖੇਪੇਨੇਵੇਤਂ ਪਾਕਟਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਚ ਥਾਮਞ੍ਚ ਬਲਞ੍ਚ ਸਤ੍ਤਾ ਨ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁਂ. ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਕੁਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਨ ਯਥਾਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ. ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਅਕੁਸਲੋ ਵੇਜ੍ਜੋ ਕਞ੍ਚਿ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਗਣ੍ਡਂ ਪੁਰਿਸਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਹਿ ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਤੇ ਸਰੀਰਪ੍ਪਦੇਸੇ ਮਹਾਗਣ੍ਡੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ¶ ਪਾਪੇਸ੍ਸਤਿ, ਪਟਿਕਚ੍ਚੇਵ ਨਂ ਤਿਕਿਚ੍ਛਾਪੇਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਾਧਾਚਰਿਯ, ਤ੍ਵਂਯੇਵ ਨਂ ਤਿਕਿਚ੍ਛਸ੍ਸੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਅਰੋਗਂ ਸਰੀਰਪ੍ਪਦੇਸਂ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਲੋਹਿਤਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਆਲੇਪਨਬਨ੍ਧਨਧੋਵਨਾਦੀਹਿ ਤਂ ਪਦੇਸਂ ਸਞ੍ਛਵਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਂ ਪੁਰਿਸਂ ਵਦੇਯ੍ਯ – ‘‘ਮਹਾਰੋਗੋ ਤੇ ਮਯਾ ਤਿਕਿਚ੍ਛਿਤੋ, ਦੇਹਿ ਮੇ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੋ ਤਂ ‘‘ਕਿਮਯਂ ਬਾਲਵੇਜ੍ਜੋ ਵਦਤਿ? ਕਤਰੋ ਕਿਰ ਮੇ ਇਮਿਨਾ ਰੋਗੋ ਤਿਕਿਚ੍ਛਿਤੋ? ਨਨੁ ਮੇ ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚ ਜਨੇਤਿ, ਲੋਹਿਤਕ੍ਖਯਞ੍ਚ ਮਂ ਪਾਪੇਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਉਪਵਦੇਯ੍ਯ ਚੇਵ ਉਪਾਰਮ੍ਭੇਯ੍ਯ ¶ ਚ ਗਰਹੇਯ੍ਯ ਚ, ਨ ਚਸ੍ਸ ਗੁਣਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯ. ਏਵਮੇਵ ਯਦਿ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਦੋਸੇ ਸਤ੍ਥਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਯ੍ਯ, ਪਰੂਪਵਾਦਾਦੀਹਿ ਚ ਨ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ, ਨ ਚਸ੍ਸ ਥਾਮਂ ਵਾ ਬਲਂ ਵਾ ਸਤ੍ਤਾ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁਂ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਕੁਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਨ ਯਥਾਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ. ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਨ ਤਾਵ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਸਤ੍ਥਾ ਸਾਵਕਾਨਂ…ਪੇ… ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ਅਕਾਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਕਾਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਤੋ ਚ ਖੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਤੋਤਿ ਯਦਾ; ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਂ ਵੁਤ੍ਤਾਨੁਸਾਰੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਂ ਵਾ ਹੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ‘‘ਆਸਵਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਤਾ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਦੋਸਾ ਸਙ੍ਘੇ ਪਾਤੁਭਵਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਸਤ੍ਥਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤਿ, ਉਦ੍ਦਿਸਤਿ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਤੇਸਂਯੇਵ ‘‘ਆਸਵਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ¶ ਗਤਾਨਂ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਦੋਸਾਨਂ ਪਟਿਘਾਤਾਯ. ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤੋ ਯਥਾ ਨਾਮ ਕੁਸਲੋ ਵੇਜ੍ਜੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਗਣ੍ਡਂ ਫਾਲਨਲੇਪਨਬਨ੍ਧਨਧੋਵਨਾਦੀਹਿ ਤਿਕਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਰੋਗਂ ਵੂਪਸਮੇਤ੍ਵਾ ਸਞ੍ਛਵਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਉਪਵਾਦਾਦਿਰਹੋ ਹੋਤਿ, ਸਕੇ ਚ ਆਚਰਿਯਕੇ ਵਿਦਿਤਾਨੁਭਾਵੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ; ਏਵਂ ਨ ਚ ਉਪਵਾਦਾਦਿਰਹੋ ਹੋਤਿ, ਸਕੇ ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਵਿਸਯੇ ਵਿਦਿਤਾਨੁਭਾਵੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਅਕੁਪ੍ਪਂ ਹੋਤਿ, ਯਥਾਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ.

ਏਵਂ ਆਸਵਟ੍ਠਾਨੀਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਅਕਾਲਂ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਕਾਲਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਲਞ੍ਚ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਲਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਤਾਵ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਪਾਲ਼ਿਵਸੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦਵਣ੍ਣਨਾ – ਰਤ੍ਤਿਯੋ ਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤਦਿਵਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਬਹੁਕਾ ਰਤ੍ਤਿਯੋ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂਹਿ ਮਹਤ੍ਤਂ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੁਮਹਤ੍ਤਂ; ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤੇਹਿ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਰ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੁਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੇ ਸਙ੍ਘੇ ¶ ਉਪਸੇਨਂ ਵਙ੍ਗਨ੍ਤਪੁਤ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸੋ ਹਾਯਸ੍ਮਾ ਊਨਦਸਵਸ੍ਸੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਏਕਵਸ੍ਸੋ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਂ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਸਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ – ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ ¶ , ਊਨਦਸਵਸ੍ਸੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ. ਯੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੭੫). ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਪੁਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਦਸਵਸ੍ਸਾਮ੍ਹ ਦਸਵਸ੍ਸਾਮ੍ਹਾ’’ਤਿ ਬਾਲਾ ਅਬ੍ਯਤ੍ਤਾ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਭਗਵਾ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਸਿ – ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਬਾਲੇਨ ਅਬ੍ਯਤ੍ਤੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ. ਯੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ. ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਬ੍ਯਤ੍ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਟਿਬਲੇਨ ਦਸਵਸ੍ਸੇਨ ਵਾ ਅਤਿਰੇਕਦਸਵਸ੍ਸੇਨ ਵਾ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੭੬) ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੁਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਕਾਲੇ ਦ੍ਵੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨਿ.

ਵੇਪੁਲ੍ਲਮਹਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਿਪੁਲਭਾਵੇਨ ਮਹਤ੍ਤਂ. ਸਙ੍ਘੋ ਹਿ ਯਾਵ ਨ ਥੇਰਨਵਮਜ੍ਝਿਮਾਨਂ ਵਸੇਨ ਵੇਪੁਲ੍ਲਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਾਵ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਪਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਾਸਨੇ ਏਕਚ੍ਚੇ ਆਸਵਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਵੇਪੁਲ੍ਲਮਹਤ੍ਤਂ ਪਨ ਪਤ੍ਤੇ ਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਵੇਪੁਲ੍ਲਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੇ ਸਙ੍ਘੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਉਤ੍ਤਰਿ ਦਿਰਤ੍ਤਤਿਰਤ੍ਤਂ ਸਹਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ’’ ¶ (ਪਾਚਿ. ੫੧); ‘‘ਯਾ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਅਨੁਵਸ੍ਸਂ ਵੁਟ੍ਠਾਪੇਯ੍ਯ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ’’ (ਪਾਚਿ. ੧੧੭੧); ‘‘ਯਾ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਏਕਂ ਵਸ੍ਸਂ ਦ੍ਵੇ ਵੁਟ੍ਠਾਪੇਯ੍ਯ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੧੧੭੫) ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.

ਲਾਭਗ੍ਗਮਹਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਲਾਭਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਮਹਤ੍ਤਂ; ਯੋ ਲਾਭਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗੋ ਉਤ੍ਤਮੋ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵੋ, ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਲਾਭੇਨ ਵਾ ਅਗ੍ਗਮਹਤ੍ਤਮ੍ਪਿ, ਲਾਭੇਨ ਸੇਟ੍ਠਤ੍ਤਞ੍ਚ ਮਹਨ੍ਤਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਙ੍ਘੋ ਹਿ ਯਾਵ ਨ ਲਾਭਗ੍ਗਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਾਵ ਨ ਲਾਭਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਆਸਵਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਪਤ੍ਤੇ ਪਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਸਾਵਕਾਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤਿ ¶ – ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਚੇਲਕਸ੍ਸ ਵਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸ੍ਸ ਵਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾਯ ਵਾ ਸਹਤ੍ਥਾ ਖਾਦਨੀਯਂ ਵਾ ਭੋਜਨੀਯਂ ਵਾ ਦਦੇਯ੍ਯ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੨੭੦). ਇਦਞ੍ਹਿ ਲਾਭਗ੍ਗਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੇ ਸਙ੍ਘੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ.

ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਮਹਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਭਾਵਂ. ਸਙ੍ਘੋ ਹਿ ਯਾਵ ਨ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਾਵ ਨ ਆਸਵਟ੍ਠਾਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਮਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੇ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਮ੍ਪਿ ਨਿਕਾਯਂ, ਦ੍ਵੇਪਿ…ਪੇ… ਪਞ੍ਚਪਿ ਨਿਕਾਯੇ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਯੋਨਿਸੋ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਮਾਨਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਰਸੇਨ ਰਸਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਉਬ੍ਬਿਨਯਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਏਵਂ ਵਦੇਯ੍ਯ – ਤਥਾਹਂ ਭਗਵਤਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਿਤਂ ਆਜਾਨਾਮਿ…ਪੇ… ਸਮਣੁਦ੍ਦੇਸੋਪਿ ਚੇ ਏਵਂ ਵਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਚਿ. ੪੧੮) ਨਯੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੀਤਿ.

ਏਵਂ ¶ ਭਗਵਾ ਆਸਵਟ੍ਠਾਨੀਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਲਞ੍ਚ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਲਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਸਬ੍ਬਸੋਪਿ ਤੇਸਂ ਅਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਿਰਬ੍ਬੁਦੋ ਹਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਰਬ੍ਬੁਦੋਤਿ ਅਬ੍ਬੁਦਵਿਰਹਿਤੋ; ਅਬ੍ਬੁਦਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਚੋਰਾ, ਨਿਚ੍ਚੋਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਚੋਰਾਤਿ ਚ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਤੇ ਹਿ ਅਸ੍ਸਮਣਾਵ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਮਣਪਟਿਞ੍ਞਤਾਯ ਪਰੇਸਂ ਪਚ੍ਚਯੇ ਚੋਰੇਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਰਬ੍ਬੁਦੋਤਿ ਨਿਚ੍ਚੋਰੋ, ਨਿਦ੍ਦੁਸ੍ਸੀਲੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨਿਰਾਦੀਨਵੋਤਿ ਨਿਰੁਪਦ੍ਦਵੋ ਨਿਰੁਪਸਗ੍ਗੋ; ਦੁਸ੍ਸੀਲਾਦੀਨਵਰਹਿਤੋਯੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਪਗਤਕਾਲ਼ਕੋਤਿ ਕਾਲ਼ਕਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾਯੇਵ; ਤੇ ਹਿ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਾਪਿ ਸਮਾਨਾ ਕਾਲ਼ਕਧਮ੍ਮਯੋਗਾ ਕਾਲ਼ਕਾਤ੍ਵੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਤੇਸਂ ਅਭਾਵਾ ਅਪਗਤਕਾਲ਼ਕੋ ¶ . ਅਪਹਤਕਾਲ਼ਕੋਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਸੁਦ੍ਧੋਤਿ ਅਪਗਤਕਾਲ਼ਕਤ੍ਤਾਯੇਵ ਸੁਦ੍ਧੋ ਪਰਿਯੋਦਾਤੋ ਪਭਸ੍ਸਰੋ. ਸਾਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਤਿ ਸਾਰੋ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸੀਲ-ਸਮਾਧਿ-ਪਞ੍ਞਾਵਿਮੁਤ੍ਤਿ-ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਗੁਣਾ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਾਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਸਾਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ.

ਏਵਂ ਸਾਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸੋ ਚਸ੍ਸ ਸਾਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਭਾਵੋ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਇਮੇਸਞ੍ਹਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਵਣ੍ਣਨਾ – ਯਾਨਿਮਾਨਿ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ¶ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਂ ਉਪਗਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਿ, ਇਮੇਸਂ ਯੋ ਗੁਣਵਸੇਨ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋ ਸਬ੍ਬਪਰਿਤ੍ਤਗੁਣੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਸੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ. ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਸੋਤਂ ਆਪਨ੍ਨੋ; ਸੋਤੋਤਿ ਚ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਸੋਤੋ ਸੋਤੋਤਿ ਹਿਦਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਵੁਚ੍ਚਤਿ; ਕਤਮੋ ਨੁ ਖੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਸੋਤੋਤਿ? ਅਯਮੇਵ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ…ਪੇ… ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧੀ’’ਤਿ. ‘‘ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਹਿਦਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਵੁਚ੍ਚਤਿ; ਕਤਮੋ ਨੁ ਖੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ? ‘‘ਯੋ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਿਨਾ ਅਰਿਯੇਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ – ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ. ਸੋਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਏਵਂਨਾਮੋ ਏਵਂਗੋਤ੍ਤੋ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੫.੧੦੦੧). ਇਧ ਪਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਫਲਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਦਿਨ੍ਨਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਫਲਟ੍ਠੋ ‘‘ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਅਵਿਨਿਪਾਤਧਮ੍ਮੋਤਿ ਵਿਨਿਪਾਤੇਤੀਤਿ ਵਿਨਿਪਾਤੋ; ਨਾਸ੍ਸ ਵਿਨਿਪਾਤੋ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਅਵਿਨਿਪਾਤਧਮ੍ਮੋ, ਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਪਾਯੇਸੁ ਵਿਨਿਪਾਤਨਸਭਾਵੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਪਾਯਗਮਨੀਯਾ, ਤੇਸਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ. ਵਿਨਿਪਤਨਂ ਵਾ ਵਿਨਿਪਾਤੋ, ਨਾਸ੍ਸ ਵਿਨਿਪਾਤੋ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਅਵਿਨਿਪਾਤਧਮ੍ਮੋ, ਅਪਾਯੇਸੁ ਵਿਨਿਪਾਤਨਸਭਾਵੋ ਅਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਾਮੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ¶ ਨਿਯਤਤ੍ਤਾ ਨਿਯਤੋ. ਸਮ੍ਬੋਧਿ ਪਰਂ ਅਯਨਂ ਪਰਾ ਗਤਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣੋ. ਉਪਰਿ ਮਗ੍ਗਤ੍ਤਯਂ ਅਵਸ੍ਸਂ ਸਮ੍ਪਾਪਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਸ੍ਮਾ? ਪਟਿਲਦ੍ਧਪਠਮਮਗ੍ਗਤ੍ਤਾਤਿ.

ਵਿਨਯਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਚਨਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੨੨. ਏਵਂ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਤਂ ਵਸ੍ਸਾਵਾਸਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਥਵਸ੍ਸੋ ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਯ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ¶ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ. ਆਮਨ੍ਤੇਸੀਤਿ ਆਲਪਿ ਅਭਾਸਿ ਸਮ੍ਬੋਧੇਸਿ. ਕਿਨ੍ਤਿ? ਆਚਿਣ੍ਣਂ ਖੋ ਪਨੇਤਨ੍ਤਿ ਏਵਮਾਦਿ. ਆਚਿਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਚਰਿਤਂ ਵਤ੍ਤਂ ਅਨੁਧਮ੍ਮਤਾ. ਤਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਆਚਿਣ੍ਣਂ ਦੁਵਿਧਂ ਹੋਤਿ – ਬੁਦ੍ਧਾਚਿਣ੍ਣਂ, ਸਾਵਕਾਚਿਣ੍ਣਨ੍ਤਿ. ਕਤਮਂ ਬੁਦ੍ਧਾਚਿਣ੍ਣਂ? ਇਦਂ ਤਾਵ ਏਕਂ – ਯੇਹਿ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤਾ ਵਸ੍ਸਂ ਵਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਤੇ ਅਨਪਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ. ਸਾਵਕਾ ਪਨ ਅਪਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਨਪਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਯਥਾਸੁਖਂ ਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ.

ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਚਿਣ੍ਣਂ – ਵੁਤ੍ਥਵਸ੍ਸਾ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਜਨਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿਯੇਵ. ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤਾ ਚ ਮਹਾਮਣ੍ਡਲਂ ਮਜ੍ਝਿਮਮਣ੍ਡਲਂ ਅਨ੍ਤਿਮਮਣ੍ਡਲਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਣ੍ਡਲਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਮਣ੍ਡਲੇ ¶ ਚਰਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਹਾਮਣ੍ਡਲਂ ਨਵਯੋਜਨਸਤਿਕਂ, ਮਜ੍ਝਿਮਮਣ੍ਡਲਂ ਛਯੋਜਨਸਤਿਕਂ, ਅਨ੍ਤਿਮਮਣ੍ਡਲਂ ਤਿਯੋਜਨਸਤਿਕਂ. ਯਦਾ ਮਹਾਮਣ੍ਡਲੇ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਿਤੁਕਾਮਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਯ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸੇ ਮਹਾਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵਾਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਗਾਮਨਿਗਮਾਦੀਸੁ ਮਹਾਜਨਂ ਆਮਿਸਪਟਿਗ੍ਗਹੇਨ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਦਾਨੇਨ ਚਸ੍ਸ ਵਿਵਟ੍ਟੁਪਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਕੁਸਲਂ ਵਡ੍ਢੇਨ੍ਤਾ ਨਵਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਅਨ੍ਤੋਵਸ੍ਸੇ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਮਥਵਿਪਸ੍ਸਨਾ ਤਰੁਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਯ ਅਪ੍ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪਵਾਰਣਾਸਙ੍ਗਹਂ ਦਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮਾਯਂ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਮਾਗਸਿਰਸ੍ਸ ਪਠਮਦਿਵਸੇ ਮਹਾਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵਾਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਮਜ੍ਝਿਮਮਣ੍ਡਲੇ ਅਟ੍ਠਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਚਾਰਿਕਂ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਨੇਸਂ ਵੁਤ੍ਥਵਸ੍ਸਾਨਂ ਅਪਰਿਪਾਕਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ ਵੇਨੇਯ੍ਯਸਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰਿਪਾਕਂ ਆਗਮੇਨ੍ਤਾ ਮਾਗਸਿਰਮਾਸਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਫੁਸ੍ਸਮਾਸਸ੍ਸ ਪਠਮਦਿਵਸੇ ਮਹਾਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵਾਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਅਨ੍ਤਿਮਮਣ੍ਡਲੇ ਸਤ੍ਤਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਚਾਰਿਕਂ ਪਰਿਯੋਸਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਤੇਸੁ ਚ ਮਣ੍ਡਲੇਸੁ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਿਚਰਨ੍ਤਾਪਿ ਤੇ ਤੇ ਸਤ੍ਤੇ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਵਿਯੋਜੇਨ੍ਤਾ ¶ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਾਦੀਹਿ ਪਯੋਜੇਨ੍ਤਾ ਵੇਨੇਯ੍ਯਵਸੇਨੇਵ ਨਾਨਾਵਣ੍ਣਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਓਚਿਨਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਚਰਨ੍ਤਿ.

ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਆਚਿਣ੍ਣਂ – ਦੇਵਸਿਕਂ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਸਨ੍ਤਂ ਸੁਖਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸਮਾਪਜ੍ਜਨਂ, ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਦੇਵਸਿਕਂ ਮਹਾਕਰੁਣਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਂ, ਤਤੋ ਵੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ੇ ਬੋਧਨੇਯ੍ਯਸਤ੍ਤਸਮਵਲੋਕਨਂ.

ਅਪਰਮ੍ਪਿ ¶ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਆਚਿਣ੍ਣਂ – ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਠਮਤਰਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਕਰਣਂ, ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ, ਓਤਿਣ੍ਣੇ ਦੋਸੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਾਪਨਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਬੁਦ੍ਧਾਚਿਣ੍ਣਂ.

ਕਤਮਂ ਸਾਵਕਾਚਿਣ੍ਣਂ? ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਪੁਰੇ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਾਯ ਚ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ, ਵੁਤ੍ਥਵਸ੍ਸਾਨਞ੍ਚ ਅਧਿਗਤਗੁਣਾਰੋਚਨਤ੍ਥਂ ਉਪਰਿ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਞ੍ਚ ¶ . ਇਦਂ ਸਾਵਕਾਚਿਣ੍ਣਂ. ਇਧ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਾਚਿਣ੍ਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਆਚਿਣ੍ਣਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ.

ਆਯਾਮਾਤਿ ਆਗਚ੍ਛ ਯਾਮ. ਅਪਲੋਕੇਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਣਤ੍ਥਾਯ ਆਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਗਾਰਵਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ; ਸਤ੍ਥੁਨੋ ਪਟਿਵਚਨਦਾਨਨ੍ਤਿਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਭਗਵਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੀਤਿ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਂ ਪਟਿਅਸ੍ਸੋਸਿ, ਅਭਿਮੁਖੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸੁਣਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ. ਏਵਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਇਧ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਨ੍ਤਿ ਵਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਨ੍ਤਿ ਵਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਭਗਵਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਂ ਵੀਤਿਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਪਚ੍ਛਾਸਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਨਗਰਵੀਥਿਯੋ ਸੁਵਣ੍ਣਰਸਪਿਞ੍ਜਰਾਹਿ ਰਂਸੀਹਿ ਸਮੁਜ੍ਜੋਤਯਮਾਨੋ ਯੇਨ ਵੇਰਞ੍ਜਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਿਵੇਸਨਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਘਰਦ੍ਵਾਰੇ ਠਿਤਮਤ੍ਤਮੇਵ ਚਸ੍ਸ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਰਿਜਨੋ ਆਰੋਚੇਸਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸਤਿਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍ਵਾ ਸਂਵੇਗਜਾਤੋ ਸਹਸਾ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਮਹਾਰਹਂ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮ੍ਮ ‘‘ਇਤੋ, ਭਗਵਾ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਤੂ’’ਤਿ ਆਹ. ਭਗਵਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ. ਅਥ ਖੋ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਨਿਸੀਦਿਤੁਕਾਮੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਠਿਤਪਦੇਸਤੋ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ. ਇਤੋ ਪਰਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇਵ.

ਯਂ ਪਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਆਹ – ‘‘ਅਪਿਚ ਯੋ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ, ਸੋ ਨ ਦਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਰਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ¶ – ਮਯਾ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤਾਨਂ ਵਸ੍ਸਂਵੁਤ੍ਥਾਨਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਤੇਮਾਸਂ ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਪਾਤੋ ਯਾਗੁਖਜ੍ਜਕਂ, ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇ ਖਾਦਨੀਯਭੋਜਨੀਯਂ, ਸਾਯਨ੍ਹੇ ਅਨੇਕਵਿਧ ਪਾਨਵਿਕਤਿ ਗਨ੍ਧਪੁਪ੍ਫਾਦੀਹਿ ਪੂਜਾਸਕ੍ਕਾਰੋਤਿ ਏਵਮਾਦਿਕੋ ਯੋ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਦਾਤਬ੍ਬੋ ਅਸ੍ਸ, ਸੋ ਨ ਦਿਨ੍ਨੋਤਿ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਨੋ ਅਸਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਲਿਙ੍ਗਵਿਪਲ੍ਲਾਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੋ ਚ ਖੋ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਨੋ ਅਸਨ੍ਤੋਤਿ ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ¶ ਵਾ ਯਂ ਦਾਨਵਤ੍ਥੁਂ ਮਯਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾਮ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਨੋ ਅਸਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਨੋਪਿ ਅਦਾਤੁਕਮ੍ਯਤਾਤਿ ਅਦਾਤੁਕਾਮਤਾਪਿ ¶ ਨੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਥਾ ਪਹੂਤਵਿਤ੍ਤੂਪਕਰਣਾਨਂ ਮਚ੍ਛਰੀਨਂ. ਤਂ ਕੁਤੇਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਾ ਬਹੁਕਿਚ੍ਚਾ ਘਰਾਵਾਸਾਤਿ ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਯੋਜਨਾ – ਯਸ੍ਮਾ ਬਹੁਕਿਚ੍ਚਾ ਘਰਾਵਾਸਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇ ਦਾਤੁਕਮ੍ਯਤਾਯ ਚ ਤਂ ਕੁਤੋ ਲਬ੍ਭਾ ਕੁਤੋ ਤਂ ਸਕ੍ਕਾ ਲਦ੍ਧੁਂ, ਯਂ ਮਯਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ ਘਰਾਵਾਸਂ ਗਰਹਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਸੋ ਕਿਰ ਮਾਰੇਨ ਆਵਟ੍ਟਿਤਭਾਵਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਘਰਾਵਾਸਪਲਿਬੋਧੇਨ ਮੇ ਸਤਿਸਮ੍ਮੋਸੋ ਜਾਤੋ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ. ਅਪਿਚ – ਤਂ ਕੁਤੇਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਤੇਮਾਸਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਯਮਹਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦਦੇਯ੍ਯਂ, ਤਂ ਕੁਤੋ ਲਬ੍ਭਾ? ਬਹੁਕਿਚ੍ਚਾ ਹਿ ਘਰਾਵਾਸਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਅਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ‘‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਯਂ ਮੇ ਤੀਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਏਕਦਿਵਸੇਨੇਵ ਦਦੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਧਿਵਾਸੇਤੁ ਮੇ ਭਵਂ ਗੋਤਮੋਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸ੍ਵਾਤਨਾਯਾਤਿ ਯਂ ਮੇ ਤੁਮ੍ਹੇਸੁ ਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਰੋਤੋ ਸ੍ਵੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਪੁਞ੍ਞਞ੍ਚੇਵ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਞ੍ਚ, ਤਦਤ੍ਥਾਯ. ਅਥ ਤਥਾਗਤੋ ‘‘ਸਚੇ ਅਹਂ ਨਾਧਿਵਾਸੇਯ੍ਯਂ, ‘ਅਯਂ ਤੇਮਾਸਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਲਦ੍ਧਾ ਕੁਪਿਤੋ ਮਞ੍ਞੇ, ਤੇਨ ਮੇ ਯਾਚਿਯਮਾਨੋ ਏਕਭਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਧਿਵਾਸਨਖਨ੍ਤਿ, ਅਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ ਅਯ’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਚ ਵੇਰਞ੍ਜਾਵਾਸਿਨੋ ਚ ਗਰਹਿਤ੍ਵਾ ਬਹੁਂ ਅਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸਵੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ ਤੇਸਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ ਭਗਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾਵੇਨ.

ਅਧਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਚ ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ‘‘ਅਲਂ ਘਰਾਵਾਸਪਲਿਬੋਧਚਿਨ੍ਤਾਯਾ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਙ੍ਖਣਾਨੁਰੂਪਾਯ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਂ ਅਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਮਾਦਪੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਚ ਨਂ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਤ੍ਵਾ ਸਉਸ੍ਸਾਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਾਯ ਸਉਸ੍ਸਾਹਤਾਯ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਚ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਗੁਣੇਹਿ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਰਤਨਵਸ੍ਸਂ ਵਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਚ ਪਨ ਭਗਵਤਿ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਯਂ, ਭਣੇ, ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਤੇਮਾਸਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਏਕਦਿਵਸਂ ਏਕਭਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਾਦਮ੍ਹ. ਹਨ੍ਦ, ਦਾਨਿ ਤਥਾ ਦਾਨਂ ਪਟਿਯਾਦੇਥ ਯਥਾ ਤੇਮਾਸਿਕੋਪਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਸ੍ਵੇ ਏਕਦਿਵਸੇਨੇਵ ¶ ਦਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਪਣੀਤਂ ¶ ਦਾਨਂ ਪਟਿਯਾਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ¶ ਯਂ ਦਿਵਸਂ ਭਗਵਾ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤੋ, ਤਸ੍ਸਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਆਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਰਹਾਨਿ ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਧੂਮਵਾਸਕੁਸੁਮਵਿਚਿਤ੍ਰਂ ਮਹਾਪੂਜਂ ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲਂ ਆਰੋਚਾਪੇਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਸ੍ਸਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਯੇਨ…ਪੇ… ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੨੩. ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਤਤ੍ਥ ਅਗਮਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ…ਪੇ… ਨਿਸੀਦਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨਾ’’ਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਵੇਰਞ੍ਜੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਪਰਿਣਾਯਕਂ; ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਣੀਤੇਨਾਤਿ ਉਤ੍ਤਮੇਨ. ਸਹਤ੍ਥਾਤਿ ਸਹਤ੍ਥੇਨ. ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਤਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਸੁਹਿਤਂ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਸਮ੍ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ‘ਅਲ’ਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਸਞ੍ਞਾਯ ਮੁਖਸਞ੍ਞਾਯ ਵਚੀਭੇਦੇਨ ਚ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਾਪੇਤ੍ਵਾ. ਭੁਤ੍ਤਾਵਿਨ੍ਤਿ ਭੁਤ੍ਤਵਨ੍ਤਂ. ਓਨੀਤਪਤ੍ਤਪਾਣਿਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਤਤੋ ਓਨੀਤਪਾਣਿਂ; ਅਪਨੀਤਹਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਿਚੀਵਰੇਨ ਅਚ੍ਛਾਦੇਸੀਤਿ ਤਿਚੀਵਰਂ ਭਗਵਤੋ ਅਦਾਸਿ. ਇਦਂ ਪਨ ਵੋਹਾਰਵਚਨਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਤਿਚੀਵਰੇਨ ਅਚ੍ਛਾਦੇਸੀ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਤਿਚੀਵਰੇ ਏਕਮੇਕੋ ਸਾਟਕੋ ਸਹਸ੍ਸਂ ਅਗ੍ਘਤਿ. ਇਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗਵਤੋ ਤਿਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕਂ ਤਿਚੀਵਰਮਦਾਸਿ ਉਤ੍ਤਮਂ ਕਾਸਿਕਵਤ੍ਥਸਦਿਸਂ. ਏਕਮੇਕਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਏਕਮੇਕੇਨ ਦੁਸ੍ਸਯੁਗੇਨਾਤਿ ਏਕਮੇਕੇਨ ਦੁਸ੍ਸਯੁਗਲ਼ੇਨ. ਤਤ੍ਰ ਏਕਸਾਟਕੋ ਪਞ੍ਚਸਤਾਨਿ ਅਗ੍ਘਤਿ. ਏਵਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਂ ਪਞ੍ਚਸਤਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕਾਨਿ ਦੁਸ੍ਸਾਨਿ ਅਦਾਸਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਏਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਦਤ੍ਵਾ ਅਤੁਟ੍ਠੋ ਪੁਨ ਸਤ੍ਤਟ੍ਠਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕੇ ਅਨੇਕਰਤ੍ਤਕਮ੍ਬਲੇ ਚ ਪਟ੍ਟੁਣ੍ਣਪਤ੍ਤਪਟੇ ਚ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਆਯੋਗਅਂਸਬਦ੍ਧਕਕਾਯਬਨ੍ਧਨਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਅਦਾਸਿ. ਸਤਪਾਕਸਹਸ੍ਸਪਾਕਾਨਞ੍ਚ ਭੇਸਜ੍ਜਤੇਲਾਨਂ ਤੁਮ੍ਬਾਨਿ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਬ੍ਭਞ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ ਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕਂ ਤੇਲਮਦਾਸਿ. ਕਿਂ ਬਹੁਨਾ, ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਨ ਕੋਚਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਸਮਣਪਰਿਭੋਗੋ ¶ ਅਦਿਨ੍ਨੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ. ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਨ ਚੀਵਰਮਤ੍ਤਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਏਵਂ ਮਹਾਯਾਗਂ ਯਜਿਤ੍ਵਾ ਸਪੁਤ੍ਤਦਾਰਂ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਤੇਮਾਸਂ ਮਾਰਾਵਟ੍ਟਨੇਨ ਧਮ੍ਮਸਵਨਾਮਤਰਸਪਰਿਭੋਗਪਰਿਹੀਨਂ ਏਕਦਿਵਸੇਨੇਵ ਧਮ੍ਮਾਮਤਵਸ੍ਸਂ ਵਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਪੁਣ੍ਣਸਙ੍ਕਪ੍ਪਂ ਕੁਰੁਮਾਨੋ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ¶ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਪਿ ਸਪੁਤ੍ਤਦਾਰੋ ਭਗਵਨ੍ਤਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਪੁਨਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਨੁਗ੍ਗਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ ਏਵਮਾਦੀਨਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਅਸ੍ਸੂਨਿ ਪਵਤ੍ਤਯਮਾਨੋ ਨਿਵਤ੍ਤਿ.

ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯਂ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ ਵਿਹਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਯਥਾਜ੍ਝਾਸਯਂ ਯਥਾਰੁਚਿਤਂ ਵਾਸਂ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਵੇਰਞ੍ਜਾਯ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਮਣ੍ਡਲੇ ਚਾਰਿਕਾਯ ਚਰਣਕਾਲੇ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਬੁਦ੍ਧਵੀਥਿ ਪਹਾਯ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਦੋਸੇਨ ¶ ਕਿਲਨ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਉਜੁਨਾਵ ਮਗ੍ਗੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਸੋਰੇਯ੍ਯਾਦੀਨਿ ਅਨੁਪਗਮ੍ਮ ਪਯਾਗਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਗਙ੍ਗਂ ਨਦਿਂ ਉਤ੍ਤਰਿਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਬਾਰਾਣਸੀ ਤਦਵਸਰਿ. ਤੇਨ ਅਵਸਰਿ ਤਦਵਸਰਿ. ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਯਥਾਜ੍ਝਾਸਯਂ ਵਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵੇਸਾਲਿਂ ਅਗਮਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਨੁਪਗਮ੍ਮ ਸੋਰੇਯ੍ਯਂ…ਪੇ… ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਮਹਾਵਨੇ ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾਯ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯ ਵਿਨਯਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯ

ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ –

ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਤੋ, ਨਿਦਾਨਵਤ੍ਥੁਪ੍ਪਭੇਦਦੀਪਨਤੋ;

ਪਰਸਮਯਵਿਵਜ੍ਜਨਤੋ, ਸਕਸਮਯਵਿਸੁਦ੍ਧਿਤੋ ਚੇਵ.

ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਰਿਸੋਧਨਤੋ, ਪਦਤ੍ਥਤੋ ਪਾਲ਼ਿਯੋਜਨਕ੍ਕਮਤੋ;

ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਨਿਚ੍ਛਯਤੋ, ਵਿਭਙ੍ਗਨਯਭੇਦਦਸ੍ਸਨਤੋ.

ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਤਂ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਪਾਸਾਦਿਕਂ ਯਤੋ ਏਤ੍ਥ;

ਵਿਞ੍ਞੂਨਮਯਂ ਤਸ੍ਮਾ, ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਤ੍ਵੇਵ.

ਸਂਵਣ੍ਣਨਾ ¶ ਪਵਤ੍ਤਾ, ਵਿਨਯਸ੍ਸ ਵਿਨੇਯ੍ਯਦਮਨਕੁਸਲੇਨ;

ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲੋਕਨਾਥੇਨ, ਲੋਕਮਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੇਨਾਤਿ.

੨੪. ਇਤੋ ¶ ¶ ਪਰਂ ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਵੇਸਾਲਿਯਾ ਅਵਿਦੂਰੇਤਿਆਦਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਨੁਪਦਵਣ੍ਣਨਂ ਪਹਾਯ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਤਦੇਵ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਕਲਨ੍ਦਗਾਮੋਤਿ ਕਲਨ੍ਦਕਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਕਾਲ਼ਕਾ, ਤੇਸਂ ਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਨਾਮੋ ਗਾਮੋ. ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਗਾਮਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਨਾਮਸ੍ਸ ਰਾਜਸਮ੍ਮਤਸ੍ਸ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਕੋਟਿਵਿਭਵਸ੍ਸ ਕਲਨ੍ਦਸੇਟ੍ਠਿਨੋ ਪੁਤ੍ਤੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਕਲਨ੍ਦਨਾਮਕਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਮ੍ਬਹੁਲੇਹੀਤਿ ਬਹੁਕੇਹਿ. ਸਹਾਯਕੇਹੀਤਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਸਹ ਆਯਨ੍ਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਸਹਾਯਾ, ਸਹਾਯਾ ਏਵ ਸਹਾਯਕਾ, ਤੇਹਿ ਸਹਾਯਕੇਹਿ. ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਏਕਤੋ. ਕੇਨਚਿਦੇਵ ਕਰਣੀਯੇਨਾਤਿ ਕੇਨਚਿਦੇਵ ਭਣ੍ਡਪ੍ਪਯੋਜਨਉਦ੍ਧਾਰਸਾਰਣਾਦਿਨਾ ਕਿਚ੍ਚੇਨ; ਕਤ੍ਤਿਕਨਕ੍ਖਤ੍ਤਕੀਲ਼ਾਕਿਚ੍ਚੇਨਾਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਕਤ੍ਤਿਕਜੁਣ੍ਹਪਕ੍ਖੇ ਵੇਸਾਲਿਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿ. ਕਤ੍ਤਿਕਨਕ੍ਖਤ੍ਤਕੀਲ਼ਾ ਚੇਤ੍ਥ ਉਲ਼ਾਰਾ ਹੋਤਿ. ਤਦਤ੍ਥਂ ਗਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਅਦ੍ਦਸ ਖੋਤਿ ਕਥਂ ਅਦ੍ਦਸ? ਸੋ ਕਿਰ ਨਗਰਤੋ ਭੁਤ੍ਤਪਾਤਰਾਸਂ ਸੁਦ੍ਧੁਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਵਿਲੇਪਨਹਤ੍ਥਂ ਬੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਧਮ੍ਮਸਵਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਂ ਮਹਾਜਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕ੍ਵ ਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਬੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਧਮ੍ਮਸਵਨਤ੍ਥਞ੍ਚਾ’’ਤਿ. ਤੇਨ ਹਿ ‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਪਰਿਵੁਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸਰੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਦ੍ਦਸ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਦ੍ਦਸ ਖੋ…ਪੇ… ਦੇਸੇਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਦਿਸ੍ਵਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਦਿਸ੍ਵਾਨ ਅਸ੍ਸ. ਏਤਦਹੋਸੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਪੁਞ੍ਞਤਾਯ ਚੋਦਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਭਬ੍ਬਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਤਂ ਅਹੋਸਿ. ਕਿਂ ਅਹੋਸਿ? ਯਂਨੂਨਾਹਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ¶ . ਤਤ੍ਥ ਯਨ੍ਨੂਨਾਤਿ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਦਸ੍ਸਨਮੇਤਂ. ਏਵਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ‘‘ਯਮਯਂ ਪਰਿਸਾ ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ, ਅਹੋ ਵਤਾਹਮ੍ਪਿ ਤਂ ਸੁਣੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਥ ¶ ਖੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨੋ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤੋ ਯੇਨ ਸਾ ਪਰਿਸਾਤਿ ਇਧ ਕਸ੍ਮਾ ‘‘ਯੇਨ ਭਗਵਾ’’ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਯੇਨ ਸਾ ਪਰਿਸਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚੇ. ਭਗਵਨ੍ਤਞ੍ਹਿ ਪਰਿਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਉਲ਼ਾਰੁਲ਼ਾਰਜਨਾ ਮਹਤੀ ਪਰਿਸਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ, ਤਤ੍ਰ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਇਮਿਨਾ ਪਚ੍ਛਾ ਆਗਤੇਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਤੁਂ. ਪਰਿਸਾਯ ਪਨ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਸੋ ਤਂ ਪਰਿਸਂਯੇਵ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ¶ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨੋ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤੋ ਯੇਨ ਸਾ ਪਰਿਸਾ’’ਤਿ. ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਖੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸੀਤਿ ਨ ਨਿਸਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਹੋਸਿ, ਅਥ ਖੋ ਭਗਵਤੋ ਸਿਤ੍ਤਯੂਪਸਂਹਿਤਂ ਥੋਕਂ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਤ੍ਵਾ; ਤਂ ਪਨਸ੍ਸ ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਖੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸੀ’’ਤਿ. ਕਿਂ ਅਹੋਸੀਤਿ? ਯਥਾ ਯਥਾ ਖੋਤਿਆਦਿ.

ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਕਥਾ – ਅਹਂ ਖੋ ਯੇਨ ਯੇਨ ਆਕਾਰੇਨ ਭਗਵਤਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਿਤਂ ਆਜਾਨਾਮਿ, ਤੇਨ ਤੇਨ ਮੇ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਤੋ ਏਵਂ ਹੋਤਿ ਯਦੇਤਂ ਸਿਤ੍ਤਯਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਏਕਮ੍ਪਿ ਦਿਵਸਂ ਅਖਣ੍ਡਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਰਿਮਕਚਿਤ੍ਤਂ ਪਾਪੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਏਕਨ੍ਤਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਚਰਿਤਬ੍ਬਂ, ਏਕਦਿਵਸਮ੍ਪਿ ਚ ਕਿਲੇਸਮਲੇਨ ਅਮਲੀਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਰਿਮਕਚਿਤ੍ਤਂ ਪਾਪੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਏਕਨ੍ਤਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ. ਸਙ੍ਖਲਿਖਿਤਂ ਲਿਖਿਤਸਙ੍ਖਸਦਿਸਂ ਧੋਤਸਙ੍ਖਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗਂ ਚਰਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਦਂ ਨ ਸੁਕਰਂ ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾਵਸਤਾ ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇ ਵਸਨ੍ਤੇਨ ਏਕਨ੍ਤਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ…ਪੇ… ਚਰਿਤੁਂ. ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਕੇਸੇ ਚ ਮਸ੍ਸੁਞ੍ਚ ਓਹਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕਸਾਯਰਸਪੀਤਤਾਯ ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਾਨਂ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਾਨਿ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਅਗਾਰਸ੍ਸ ਹਿਤਂ ਕਸਿਵਾਣਿਜ੍ਜਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਅਗਾਰਿਯਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਨਤ੍ਥਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ‘‘ਅਨਗਾਰਿਯਾ’’ਤਿ ਞਾਤਬ੍ਬਾ. ਤਂ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ. ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਂ.

੨੫. ਅਚਿਰਵੁਟ੍ਠਿਤਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਸੁਦਿਨ੍ਨੋ ਅਵੁਟ੍ਠਿਤਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਤਤ੍ਰਸ੍ਸ ¶ ਬਹੂ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤਾ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਾ ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇ ‘‘‘ਤ੍ਵਂ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਏਕਪੁਤ੍ਤਕੋ, ਨ ਲਬ੍ਭਾ ਤਯਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁ’ਨ੍ਤਿ ਬਾਹਾਯਮ੍ਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਤੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਹੇਵ ਪਰਿਸਾਯ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਥੋਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਕੇਨਚਿ ਸਰੀਰਕਿਚ੍ਚਲੇਸੇਨ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨੋ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤੋ ਅਚਿਰਵੁਟ੍ਠਿਤਾਯ ਪਰਿਸਾਯ…ਪੇ… ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁ ਮਂ ਭਗਵਾ’’ਤਿ.

ਭਗਵਾ ¶ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਰਾਹੁਲਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਂ ਪੁਤ੍ਤਂ ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਂ ਪੁਚ੍ਛਿ – ‘‘ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੋਸਿ ਪਨ ਤ੍ਵਂ ਸੁਦਿਨ੍ਨ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ…ਪੇ… ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯਾ’’ਤਿ.

੨੬. ਇਤੋ ¶ ਪਰਂ ਪਾਠਾਨੁਸਾਰੇਨੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਂ ਕਰਣੀਯਂ ਤੀਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੇਨੇਵ ਤਂ ਕਰਣੀਯਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾਤਿ; ਨ ਹਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਤਿਬ੍ਬਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਭਣ੍ਡਪ੍ਪਯੋਜਨਉਦ੍ਧਾਰਸਾਰਣਾਦੀਸੁ ਵਾ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਕੀਲ਼ਾਯਂ ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮਤਿ. ਅਮ੍ਮ ਤਾਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਅਮ੍ਮਾਤਿ ਮਾਤਰਂ ਆਲਪਤਿ; ਤਾਤਾਤਿ ਪਿਤਰਂ. ਤ੍ਵਂ ਖੋਸੀਤਿ ਤ੍ਵਂ ਖੋ ਅਸਿ. ਏਕਪੁਤ੍ਤਕੋਤਿ ਏਕੋਵ ਪੁਤ੍ਤਕੋ; ਅਞ੍ਞੋ ਤੇ ਜੇਟ੍ਠੋ ਵਾ ਕਨਿਟ੍ਠੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਏਕਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਵਸੇਨ ‘‘ਏਕਪੁਤ੍ਤਕੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਿਯੋਤਿ ਪੀਤਿਜਨਨਕੋ. ਮਨਾਪੋਤਿ ਮਨਵਡ੍ਢਨਕੋ. ਸੁਖੇਧਿਤੋਤਿ ਸੁਖੇਨ ਏਧਿਤੋ; ਸੁਖਸਂਵਡ੍ਢਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੁਖਪਰਿਹਤੋਤਿ ਸੁਖੇਨ ਪਰਿਹਤੋ; ਜਾਤਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ ਧਾਤੀਹਿ ਅਙ੍ਕਤੋ ਅਙ੍ਕਂ ਹਰਿਤ੍ਵਾ ਧਾਰਿਯਮਾਨੋ ਅਸ੍ਸਕਰਥਕਾਦੀਹਿ ਬਾਲਕੀਲ਼ਨਕੇਹਿ ਕੀਲ਼ਮਾਨੋ ਸਾਦੁਰਸਭੋਜਨਂ ਭੋਜਿਯਮਾਨੋ ਸੁਖੇਨ ਪਰਿਹਤੋ.

ਨ ਤ੍ਵਂ, ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਜਾਨਾਸੀਤਿ ਤ੍ਵਂ ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਕਲਭਾਗਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਨ ਜਾਨਾਸਿ; ਅਥ ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਨਾਨੁਭੋਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ, ਅਨੁਭਵਨਤ੍ਥੇ ਚ ਜਾਨਨਾ; ਅਥ ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਸ੍ਸਰਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ, ਸਰਣਤ੍ਥੇ ਚ ਜਾਨਨਾ. ਵਿਕਪ੍ਪਦ੍ਵਯੇਪਿ ਪੁਰਿਮਪਦਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰਪਦੇਨ ਸਮਾਨਵਿਭਤ੍ਤਿਲੋਪੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਾਨੁਸਾਰੇਨ ਞਾਤਬ੍ਬਂ. ਮਰਣੇਨਪਿ ਮਯਂ ਤੇ ਅਕਾਮਕਾ ਵਿਨਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ¶ ਸਚੇਪਿ ਤਵ ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਜੀਵਮਾਨੇਸੁ ਮਰਣਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤੇਨ ਤੇ ਮਰਣੇਨਪਿ ਮਯਂ ਅਕਾਮਕਾ ਅਨਿਚ੍ਛਕਾ ਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੁਚਿਯਾ, ਵਿਨਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮ; ਤਯਾ ਵਿਯੋਗਂ ਵਾ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਿਂ ਪਨ ਮਯਂ ਤਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਕਿਂ ਪਨ ਕਿਂ ਨਾਮ ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਯੇਨ ਮਯਂ ਤਂ ਜੀਵਨ੍ਤਂ ਅਨੁਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮ; ਅਥ ਵਾ ਕਿਂ ਪਨ ਮਯਂ ਤਨ੍ਤਿ ਕੇਨ ਪਨ ਕਾਰਣੇਨ ਮਯਂ ਤਂ ਜੀਵਨ੍ਤਂ ਅਨੁਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

੨੭. ਤਤ੍ਥੇਵਾਤਿ ਯਤ੍ਥ ਨਂ ਠਿਤਂ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਨਾਨੁਜਾਨਿਂਸੁ, ਤਤ੍ਥੇਵ ਠਾਨੇ. ਅਨਨ੍ਤਰਹਿਤਾਯਾਤਿ ਕੇਨਚਿ ਅਤ੍ਥਰਣੇਨ ਅਨਤ੍ਥਤਾਯ.

੨੮. ਪਰਿਚਾਰੇਹੀਤਿ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਨਟਨਾਟਕਾਦੀਨਿ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਸਹਾਯਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯਥਾਸੁਖਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਚਾਰੇਹਿ ਸਞ੍ਚਾਰੇਹਿ; ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਉਪਨੇਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਪਰਿਚਾਰੇਹੀਤਿ ¶ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬਨਟਨਾਟਕਾਦੀਨਿ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ¶ ਤਤ੍ਥ ਸਹਾਯਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਲਲ਼, ਉਪਲਲ਼, ਰਮ, ਕੀਲ਼ਸ੍ਸੂਤਿਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਾਮੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭੋਗੇ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ. ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਆਰਬ੍ਭ ਦਾਨਪ੍ਪਦਾਨਾਦੀਨਿ ਸੁਗਤਿਮਗ੍ਗਸੋਧਕਾਨਿ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ. ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸੀਤਿ ਕਥਾਨੁਪ੍ਪਬਨ੍ਧਵਿਚ੍ਛੇਦਨਤ੍ਥਂ ਨਿਰਾਲਾਪਸਲ੍ਲਾਪੋ ਅਹੋਸਿ. ਅਥਸ੍ਸ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਤ੍ਵਾ ਪਟਿਵਚਨਮ੍ਪਿ ਅਲਭਮਾਨਾ ਸਹਾਯਕੇ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਸ ਵੋ ਸਹਾਯਕੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਕਾਮੋ, ਨਿਵਾਰੇਥ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ. ਤੇਪਿ ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਅਵੋਚੁਂ, ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਹਾਯਕਾ…ਪੇ… ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ.

੨੯. ਅਥਸ੍ਸ ਸਹਾਯਕਾਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਸਚੇ ਅਯਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਅਲਭਮਾਨੋ ਮਰਿਸ੍ਸਤਿ ਨ ਕੋਚਿ ਗੁਣੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਪਨ ਨਂ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋਪਿ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ਮਯਮ੍ਪਿ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮ. ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪਿ ਚ ਨਾਮੇਸਾ ਭਾਰਿਯਾ, ਦਿਵਸੇ ਦਿਵਸੇ ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਕਸੇਯ੍ਯਂ ਏਕਭਤ੍ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਅਤਿਦੁਕ੍ਕਰਂ. ਅਯਞ੍ਚ ਸੁਖੁਮਾਲੋ ਨਾਗਰਿਕਜਾਤਿਯੋ, ਸੋ ਤਂ ਚਰਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਪੁਨ ਇਧੇਵ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ. ਹਨ੍ਦਸ੍ਸ ¶ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਅਨੁਜਾਨਾਪੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ. ਤੇ ਤਥਾ ਅਕਂਸੁ. ਮਾਤਾਪਿਤਰੋਪਿ ਨਂ ਅਨੁਜਾਨਿਂਸੁ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਹਾਯਕਾ ਯੇਨ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ…ਪੇ… ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੋਸਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯਾ’’ਤਿ.

੩੦. ਹਟ੍ਠੋਤਿ ਤੁਟ੍ਠੋ. ਉਦਗ੍ਗੋਤਿ ਪੀਤਿਵਸੇਨ ਅਬ੍ਭੁਨ੍ਨਤਕਾਯਚਿਤ੍ਤੋ. ਕਤਿਪਾਹਨ੍ਤਿ ਕਤਿਪਯਾਨਿ ਦਿਵਸਾਨਿ. ਬਲਂ ਗਾਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਪ੍ਪਾਯਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ, ਉਚ੍ਛਾਦਨਨ੍ਹਾਪਨਾਦੀਹਿ ਚ ਕਾਯਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ, ਕਾਯਬਲਂ ਜਨੇਤ੍ਵਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਵਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਸ੍ਸੁਮੁਖਂ ਞਾਤਿਪਰਿਵਟ੍ਟਂ ਪਹਾਯ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ…ਪੇ… ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁ ਮਂ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾਤਿ. ਭਗਵਾ ਸਮੀਪੇ ਠਿਤਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਪਿਣ੍ਡਚਾਰਿਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਦਿਨ੍ਨਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਹਿ ਚੇਵ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਹਿ ਚਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਗਵਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍ਵਾ ਸੁਦਿਨ੍ਨਂ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤਂ ਜਿਨਦਤ੍ਤਿਯਂ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਂ ਲਦ੍ਧਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ ਚੇਵ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਸਿ ਚ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਲਤ੍ਥ ਖੋ ¶ ਸੁਦਿਨ੍ਨੋ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ, ਅਲਤ੍ਥ ਉਪਸਮ੍ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ.

ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਠਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚ ਕਥਿਤਾ. ਮਯਂ ਪਨ ਯਥਾਠਿਤਪਾਲ਼ਿਵਸੇਨੇਵ ਖਨ੍ਧਕੇ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚੇਤਂ, ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਯਂ ਖਨ੍ਧਕੇ ਵਾ ਪਰਿਵਾਰੇ ਵਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯੇਹਿ ਵਿਭਙ੍ਗੇਕਥਿਤਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇਵ ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਕਥਿਯਮਾਨੇ ¶ ਪਾਲ਼ਿਕ੍ਕਮੇਨੇਵ ਵਣ੍ਣਨਾ ਕਤਾ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਤੇਨ ਤੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇਨ ਅਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਪਾਲ਼ਿਕ੍ਕਮੇਨੇਵ ਇਮਂ ਵਿਨਯਸਂਵਣ੍ਣਨਂ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਸੋ ਸੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ.

ਅਚਿਰੂਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਅਚਿਰਂ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ; ਉਪਸਮ੍ਪਦਤੋ ਨਚਿਰਕਾਲੇਯੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਰੂਪੇਤਿ ਏਵਂਵਿਧੇ ਏਵਂਜਾਤਿਕੇ. ਧੁਤਗੁਣੇਤਿ ਕਿਲੇਸਨਿਦ੍ਧੁਨਨਕੇ ਗੁਣੇ. ਸਮਾਦਾਯ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਤਿ ਚਰਤਿ ਵਿਹਰਤਿ. ਆਰਞ੍ਞਿਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਗਾਮਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਆਰਞ੍ਞਿਕਧੁਤਙ੍ਗਵਸੇਨ ਅਰਞ੍ਞਵਾਸਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋਤਿ ਅਤਿਰੇਕਲਾਭਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਚੁਦ੍ਦਸ ਭਤ੍ਤਾਨਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ¶ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਧੁਤਙ੍ਗਵਸੇਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋਤਿ ਗਹਪਤਿਚੀਵਰਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਧੁਤਙ੍ਗਵਸੇਨ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕੋਤਿ ਲੋਲੁਪ੍ਪਚਾਰਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕਧੁਤਙ੍ਗਵਸੇਨ ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕੋ ਹੋਤਿ; ਘਰਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖਾਯ ਪਵਿਸਤਿ. ਵਜ੍ਜਿਗਾਮਨ੍ਤਿ ਵਜ੍ਜੀਨਂ ਗਾਮਂ ਵਜ੍ਜੀਸੁ ਵਾ ਗਾਮਂ.

ਅਡ੍ਢਾ ਮਹਦ੍ਧਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਉਪਭੋਗਪਰਿਭੋਗੂਪਕਰਣਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਅਡ੍ਢਾ; ਯੇ ਹਿ ਤੇਸਂ ਉਪਭੋਗਾ ਯਾਨਿ ਚ ਉਪਭੋਗੂਪਕਰਣਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਬਹੁਲਾਨਿ ਸਾਰਕਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨਿਧੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਧਨਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਮਹਦ੍ਧਨਾ. ਮਹਾਭੋਗਾਤਿ ਦਿਵਸਪਰਿਬ੍ਬਯਸਙ੍ਖਾਤਭੋਗਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਮਹਾਭੋਗਾ. ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਉਪਭੋਗੇਹਿ ਜਾਤਰੂਪਰਜਤਸ੍ਸੇਵ ਪਹੂਤਤਾਯ ਪਹੂਤਜਾਤਰੂਪਰਜਤਾ. ਅਲਙ੍ਕਾਰਭੂਤਸ੍ਸ ਵਿਤ੍ਤੂਪਕਰਣਸ੍ਸ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਕਰਣਸ੍ਸ ਪਹੂਤਤਾਯ ਪਹੂਤਵਿਤ੍ਤੂਪਕਰਣਾ. ਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਧਨਧਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਹੂਤਤਾਯ ਪਹੂਤਧਨਧਞ੍ਞਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਸੇਨਾਸਨਂ ¶ ਸਂਸਾਮੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਟਿਸਾਮੇਤ੍ਵਾ; ਯਥਾ ਨ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ ਤਥਾ ਨਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤੇ ਥਾਲਿਪਾਕੇਤਿ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਸਟ੍ਠਿਥਾਲਿਪਾਕੇ. ਏਕਮੇਕੋ ਚੇਤ੍ਥ ਥਾਲਿਪਾਕੋ ਦਸਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਛਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਂ ਭਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਭਤ੍ਤਾਭਿਹਾਰਂ ਅਭਿਹਰਿਂਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਭਿਹਰੀਯਤੀਤਿ ਅਭਿਹਾਰੋ. ਕਿਂ ਅਭਿਹਰੀਯਤਿ? ਭਤ੍ਤਂ. ਭਤ੍ਤਮੇਵ ਅਭਿਹਾਰੋ ਭਤ੍ਤਾਭਿਹਾਰੋ, ਤਂ ਭਤ੍ਤਾਭਿਹਾਰਂ. ਅਭਿਹਰਿਂਸੂਤਿ ਅਭਿਮੁਖਾ ਹਰਿਂਸੁ. ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਮਂਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤਸ੍ਸ ਕਿਂ ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ? ਸਟ੍ਠਿ ਥਾਲਿਪਾਕਾ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤੇ ਥਾਲਿਪਾਕੇ ਭਤ੍ਤਾਭਿਹਾਰਂ ਅਭਿਹਰਿਂਸੂ’’ਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਯਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਤ੍ਤਾ ਸਪਦਾਨਚਾਰਂ ਚਰਿਤੁਕਾਮੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਦਤ੍ਵਾ. ਅਯਂ ਹਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਲਾਭਂ ਲਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਅਹਞ੍ਚ ਪਿਣ੍ਡਕੇਨ ਨ ਕਿਲਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਤਦਤ੍ਥਮੇਵ ਆਗਤੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਗਮਨਾਨੁਰੂਪਂ ¶ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾਵਿਸਿ.

੩੧. ਞਾਤਿਦਾਸੀਤਿ ¶ ਞਾਤਕਾਨਂ ਦਾਸੀ. ਆਭਿਦੋਸਿਕਨ੍ਤਿ ਪਾਰਿਵਾਸਿਕਂ ਏਕਰਤ੍ਤਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਪੂਤਿਭੂਤਂ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਦਤ੍ਥੋ – ਪੂਤਿਭਾਵਦੋਸੇਨ ਅਭਿਭੂਤੋਤਿ ਅਭਿਦੋਸੋ, ਅਭਿਦੋਸੋਵ ਆਭਿਦੋਸਿਕੋ, ਏਕਰਤ੍ਤਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਨਾਮਸਞ੍ਞਾ ਏਸਾ, ਯਦਿਦਂ ਆਭਿਦੋਸਿਕੋਤਿ, ਤਂ ਆਭਿਦੋਸਿਕਂ. ਕੁਮ੍ਮਾਸਨ੍ਤਿ ਯਵਕੁਮ੍ਮਾਸਂ. ਛਡ੍ਡੇਤੁਕਾਮਾ ਹੋਤੀਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਦਾਸਕਮ੍ਮਕਰਾਨਮ੍ਪਿ ਗੋਰੂਪਾਨਮ੍ਪਿ ਅਪਰਿਭੋਗਾਰਹੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਕਚਵਰਂ ਵਿਯ ਬਹਿ ਛਡ੍ਡੇਤੁਕਾਮਾ ਹੋਤਿ. ਸਚੇਤਨ੍ਤਿ ਸਚੇ ਏਤਂ. ਭਗਿਨੀਤਿ ਅਰਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਞਾਤਿਦਾਸਿਂ ਆਲਪਤਿ. ਛਡ੍ਡਨੀਯਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਛਡ੍ਡੇਤਬ੍ਬਸਭਾਵਂ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਭਗਿਨਿ, ਏਤਂ ਸਚੇ ਬਹਿ ਛਡ੍ਡਨੀਯਧਮ੍ਮਂ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਪਰਿਗ੍ਗਹਂ, ਤਂ ਇਧ ਮੇ ਪਤ੍ਤੇ ਆਕਿਰਾ’’ਤਿ.

ਕਿਂ ਪਨ ਏਵਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵਾ ਪਯੁਤ੍ਤਵਾਚਾ ਵਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ? ਨ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਪਰਿਗ੍ਗਹਤ੍ਤਾ. ਯਞ੍ਹਿ ਛਡ੍ਡਨੀਯਧਮ੍ਮਂ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਪਰਿਗ੍ਗਹਂ, ਯਤ੍ਥ ਸਾਮਿਕਾ ਅਨਾਲਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ‘‘ਦੇਥ ਆਹਰਥ ਇਧ ਆਕਿਰਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਗ੍ਗਅਰਿਯਵਂਸਿਕੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਰਟ੍ਠਪਾਲੋਪਿ ‘‘ਛਡ੍ਡਨੀਯਧਮ੍ਮਂ ਕੁਮ੍ਮਾਸਂ ਇਧ ਮੇ ਪਤ੍ਤੇ ਆਕਿਰਾ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੨੯੯) ਅਵਚ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਏਵਰੂਪਂ ਛਡ੍ਡਨੀਯਧਮ੍ਮਂ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਨਮੂਲਫਲਭੇਸਜ੍ਜਾਦਿਕਂ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਯਥਾਸੁਖਂ ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਿਤਬ੍ਬਂ. ਹਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ ¶ ਭਿਕ੍ਖਾਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਪਤ੍ਤਂ ਉਪਨਾਮਯਤੋ ਮਣਿਬਨ੍ਧਤੋ ਪਭੁਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਹਤ੍ਥਾਨਂ. ਪਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਨਿਵਾਸਨਨ੍ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਪਾਦਾਨਂ. ਸਰਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਸਚੇਤਂ ਭਗਿਨੀ’’ਤਿ ਵਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰਯਤੋ ਸਰਸ੍ਸ ਚ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸੀਤਿ ਗਿਹਿਕਾਲੇ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਿਤਪੁਬ੍ਬਂ ਆਕਾਰਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ ਸਞ੍ਜਾਨਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸਿ. ਸੁਦਿਨ੍ਨੋ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਦ੍ਵਾਦਸਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਵੀਸਤਿਮੇ ਵਸ੍ਸੇ ਞਾਤਿਕੁਲਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਵਿਟ੍ਠੋ ਸਯਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਅਟ੍ਠਵਸ੍ਸਿਕੋ ਹੁਤ੍ਵਾ; ਤੇਨ ਨਂ ਸਾ ਞਾਤਿਦਾਸੀ ਦਿਸ੍ਵਾਵ ਨ ਸਞ੍ਜਾਨਿ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਨ ਅਗ੍ਗਹੇਸੀਤਿ.

ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਾਤਰਂ ਏਤਦਵੋਚਾਤਿ ਅਤਿਗਰੁਨਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜੂਪਗਤੇਨ ਸਾਮਿਪੁਤ੍ਤੇਨ ¶ ਸਦ੍ਧਿਂ ‘‘ਤ੍ਵਂ ਨੁ ਖੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਯ੍ਯੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ਅਵਿਸਹਨ੍ਤੀ ਵੇਗੇਨ ਘਰਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਾਤਰਂ ਏਤਂ ਅਵੋਚ. ਯਗ੍ਘੇਤਿ ਆਰੋਚਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਸਚੇ ਜੇ ਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਜੇਤਿ ਆਲਪਨੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦੇਸੇ ਦਾਸਿਜਨਂ ਆਲਪਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਤ੍ਵਂ, ਭੋਤਿ ਦਾਸਿ, ਸਚੇ ਸਚ੍ਚਂ ਭਣਸੀ’’ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

੩੨. ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਕੁਟ੍ਟਮੂਲਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਦੇਸੇ ਦਾਨਪਤੀਨਂ ਘਰੇਸੁ ਸਾਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਆਸਨਾਨਿ ਚੇਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਉਪਟ੍ਠਾਪਿਤਂ ਉਦਕਕਞ੍ਜਿਯਂ; ਤਤ੍ਥ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍ਵਾ ¶ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ. ਸਚੇ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਦਾਨਪਤੀਨਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਤਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਮ੍ਪਿ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਕੁਲਸ੍ਸ ਈਦਿਸਾਯ ਸਾਲਾਯ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਕੁਟ੍ਟਮੂਲਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਕਪਣਮਨੁਸ੍ਸਾ ਵਿਯ ਅਸਾਰੁਪ੍ਪੇ ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ.

ਅਤ੍ਥਿ ਨਾਮ ਤਾਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਥੇ; ਨਾਮਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥੇ ਮਞ੍ਞਨਤ੍ਥੇ ਚ ਨਿਪਾਤੋ. ਇਦਞ੍ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ, ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਧਨਂ, ਨ ਮਯਂ ਨਿਦ੍ਧਨਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ, ਯੇਸਂ ਨੋ ਤ੍ਵਂ ਈਦਿਸੇ ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਆਭਿਦੋਸਿਕਂ ਕੁਮ੍ਮਾਸਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਸਿ’’; ਤਥਾ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ, ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਜੀਵਿਤਂ, ਨ ਮਯਂ ਮਤਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ, ਯੇਸਂ ਨੋ ਤ੍ਵਂ ਈਦਿਸੇ ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਆਭਿਦੋਸਿਕਂ ਕੁਮ੍ਮਾਸਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਸਿ’’; ਤਥਾ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਮਞ੍ਞੇ, ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨ, ਤਵ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਸਾਸਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਟਿਲਦ੍ਧੋ ¶ ਸਮਣਗੁਣੋ, ਯਂ ਤ੍ਵਂ ਸੁਭੋਜਨਰਸਸਂਵਡ੍ਢਿਤੋਪਿ ਇਮਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨੇਯ੍ਯਂ ਆਭਿਦੋਸਿਕਂ ਕੁਮ੍ਮਾਸਂ ਅਮਤਮਿਵ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ.

ਸੋ ਪਨ ਗਹਪਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਭਿਤੁਨ੍ਨਤਾਯ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤੁਮਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨਾਮ, ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨ, ਆਭਿਦੋਸਿਕਂ ਕੁਮ੍ਮਾਸਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਅਵੋਚ. ਅਕ੍ਖਰਚਿਨ੍ਤਕਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਇਮਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਵਦਨ੍ਤਿ – ਅਨੋਕਪ੍ਪਨਾਮਰਿਸਨਤ੍ਥਵਸੇਨ ਏਤਂ ਅਤ੍ਥਿਨਾਮਸਦ੍ਦੇ ਉਪਪਦੇ ‘‘ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਅਨਾਗਤਵਚਨਂ ਕਤਂ. ਤਸ੍ਸਾਯਮਤ੍ਥੋ – ਅਤ੍ਥਿ ਨਾਮ…ਪੇ… ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਸਿ, ਇਦਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਮ੍ਪਿ ਅਹਂ ਨ ਸਦ੍ਦਹਾਮਿ ¶ ਨ ਮਰਿਸਯਾਮੀਤਿ. ਤਤਾਯਂ ਆਭਿਦੋਸਿਕੋਤਿ ਤਤੋ ਤਵ ਗੇਹਤੋ ਅਯਂ ਆਭਿਦੋਸਿਕੋ ਕੁਮ੍ਮਾਸੋ ਲਦ੍ਧੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤੋਯਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਤਦਾਯਨ੍ਤਿਪਿ ਪਠਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਸੁਨ੍ਦਰਂ. ਯੇਨ ਸਕਪਿਤੁ ਨਿਵੇਸਨਨ੍ਤਿ ਯੇਨ ਸਕਸ੍ਸ ਪਿਤੁ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਿਤੁ ਨਿਵੇਸਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ; ਥੇਰੋ ਪਿਤਰਿ ਪੇਮੇਨੇਵ ਸੁਬ੍ਬਚੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਗਮਾਸਿ. ਅਧਿਵਾਸੇਸੀਤਿ ਥੇਰੋ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋਪਿ ਸਮਾਨੋ ‘‘ਸਚੇ ਏਕਭਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਗਹੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਤਿਵਿਯ ਨੇਸਂ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਞਾਤੀਨਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਧਿਵਾਸੇਸਿ.

੩੩. ਓਪੁਞ੍ਜਾਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਉਪਲਿਮ੍ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ. ਏਕਂ ਹਿਰਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਿਰਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਕਹਾਪਣੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਪੁਰਿਸੋਤਿ ਨਾਤਿਦੀਘੋ ਨਾਤਿਰਸ੍ਸੋ ਮਜ੍ਝਿਮਪ੍ਪਮਾਣੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਿਰੋਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਂ; ਸਾਣਿਪਾਕਾਰੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਤਿਰੋ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਤਿਰੋਕਰਣੀਯਂ, ਤਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ; ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਹੀਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਜ੍ਜ ਸੁਦਿਨ੍ਨੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ. ਹਿ ਇਤਿ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਤੇਨਾਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਵਾ ਉਯ੍ਯੋਜਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋਯੇਵ.

੩੪. ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਨ੍ਤਿ ¶ ਏਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਕਾਲਾਰੋਚਨਂ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਥ ਖੋ ਆਰੋਚਿਤੇਯੇਵ ਕਾਲੇ ਅਗਮਾਸੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਦਂ ਤੇ ਤਾਤਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪੁਞ੍ਜੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ. ਮਾਤੂਤਿ ਜਨੇਤ੍ਤਿਯਾ. ਮਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਮਾਤਿਤੋ ਆਗਤਂ; ਇਦਂ ਤੇ ਮਾਤਾਮਹਿਯਾ ਮਾਤੁ ਇਮਂ ਗੇਹਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯਾ ਦਿਨ੍ਨਧਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਤ੍ਥਿਕਾਯ ਇਤ੍ਥਿਧਨਨ੍ਤਿ ਹੀਲ਼ੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ¶ . ਇਤ੍ਥਿਕਾਯ ਨਾਮ ਇਤ੍ਥਿਪਰਿਭੋਗਾਨਂਯੇਵ ਨ੍ਹਾਨਚੁਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਲਦ੍ਧਂ ਧਨਂ ਕਿਤ੍ਤਕਂ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਤਾਵ ਪਰਿਮਾਣਂ ਪਸ੍ਸ. ਅਥ ਵਾ ਇਦਂ ਤੇ ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨ ਮਾਤੁ ਧਨਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਮਤ੍ਤਿਕਂ, ਨ ਮਯਾ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਤਵ ਮਾਤੁਯੇਵ ਸਨ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਪਨੇਤਂ ਨ ਕਸਿਯਾ ਨ ਵਣਿਜ੍ਜਾਯ ਸਮ੍ਭੂਤਂ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਇਤ੍ਥਿਕਾਯ ਇਤ੍ਥਿਧਨਂ. ਯਂ ਇਤ੍ਥਿਕਾਯ ਞਾਤਿਕੁਲਤੋ ਸਾਮਿਕਕੁਲਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯਾ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਂ ਨ੍ਹਾਨਚੁਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਇਤ੍ਥਿਧਨਂ, ਤਂ ਤਾਵ ਏਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ¶ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਅਞ੍ਞਂ ਪੇਤ੍ਤਿਕਂ ਅਞ੍ਞਂ ਪਿਤਾਮਹਨ੍ਤਿ ਯਂ ਪਨ ਤੇ ਪਿਤੁ ਚ ਪਿਤਾਮਹਾਨਞ੍ਚ ਸਨ੍ਤਕਂ, ਤਂ ਅਞ੍ਞਂਯੇਵ. ਨਿਹਿਤਞ੍ਚ ਪਯੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਅਤਿਵਿਯ ਬਹੁ; ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਿਤਾਮਹਨ੍ਤਿ ਤਦ੍ਧਿਤਲੋਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਪੇਤਾਮਹਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ. ਲਬ੍ਭਾ ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨ ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤਾਤ, ਸੁਦਿਨ੍ਨ, ਉਤ੍ਤਮਂ ਅਰਿਯਦ੍ਧਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਲਿਙ੍ਗਂ ਪਹਾਯ ਹੀਨਾਯ ਗਿਹਿਭਾਵਾਯ ਆਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਲਬ੍ਭਾ ਭੋਗਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ, ਨਾਲਬ੍ਭਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ, ਨ ਤ੍ਵਂ ਰਾਜਭੀਤੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਨ ਇਣਾਯਿਕੇਹਿ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ. ਤਾਤ ਨ ਉਸ੍ਸਹਾਮੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਤਾਤਾਤਿ ਵਚਨਂ ਗੇਹਸਿਤਪੇਮੇਨ ਆਹ, ਨ ਸਮਣਤੇਜੇਨ. ਨ ਉਸ੍ਸਹਾਮੀਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮਿ. ਨ ਵਿਸਹਾਮੀਤਿ ਨਪ੍ਪਹੋਮਿ, ਨ ਸਮਤ੍ਥੋਮ੍ਹਿ.

‘‘ਵਦੇਯ੍ਯਾਮ ਖੋ ਤਂ ਗਹਪਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਵਚਨਂ ਸਮਣਤੇਜੇਨਾਹ. ਨਾਤਿਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯਾਸੀਤਿ ਯਂ ਤੇ ਮਯਿ ਪੇਮਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਤਂ ਕੋਧਵਸੇਨ ਨ ਅਤਿਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯਾਸਿ; ਸਚੇ ਨ ਕੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯਾਸੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਸੇਟ੍ਠਿ ‘‘ਪੁਤ੍ਤੋ ਮੇ ਸਙ੍ਗਹਂ ਮਞ੍ਞੇ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮੋ’’ਤਿ ਉਦਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਵਦੇਹਿ ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ. ਤੇਨਹੀਤਿ ਉਯ੍ਯੋਜਨਤ੍ਥੇ ਵਿਭਤ੍ਤਿਪਤਿਰੂਪਕੋ ਨਿਪਾਤੋ. ਤਤੋਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ ਤਂਨਿਦਾਨਂ ਤਂਹੇਤੁਕਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਸ੍ਸ ਤੋ-ਆਦੇਸੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ; ਸਮਾਸੇ ਚਸ੍ਸ ਲੋਪਾਭਾਵੋ. ਭਯਂ ਵਾਤਿ ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਮੇ ਭੋਗੇ ਨੇਵ ਰਾਜਾਨੋ ਹਰੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਰਾਜਾਦਿਭਯਂ; ਚਿਤ੍ਤੁਤ੍ਰਾਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਰਾਜੂਹਿ ਵਾ ਚੋਰੇਹਿ ਵਾ ‘‘ਧਨਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਂ ਕਾਰਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਕਾਯਿਞ੍ਜਨਂ ਕਾਯਕਮ੍ਪੋ ਹਦਯਮਂਸਚਲਨਂ. ਲੋਮਹਂਸੋਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਭਯੇ ਲੋਮਾਨਂ ਹਂਸਨਂ ਉਦ੍ਧਗ੍ਗਭਾਵੋ. ਆਰਕ੍ਖੋਤਿ ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਬਹਿ ਚ ਰਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਦਿਵਾ ਚ ਆਰਕ੍ਖਣਂ.

੩੫. ਤੇਨ ਹਿ ਵਧੂਤਿ ਸੇਟ੍ਠਿ ਗਹਪਤਿ ਧਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਗਿਹਿਭਾਵਤ੍ਥਾਯ ਪਲੋਭੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਾਤੁਗਾਮਸਦਿਸਂ ਦਾਨਿ ਪੁਰਿਸਾਨਂ ¶ ਬਨ੍ਧਨਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਾਣਦੁਤਿਯਿਕਂ ¶ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਵਧੂ’’ਤਿ. ਪੁਰਾਣਦੁਤਿਯਿਕਨ੍ਤਿ ਪੁਰਾਣਂ ਦੁਤਿਯਿਕਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਗਿਹਿਕਾਲੇ ਦੁਤਿਯਿਕਂ, ਗੇਹਸਿਤਸੁਖੁਪਭੋਗਸਹਾਯਿਕਂ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਭਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਹੀਤਿ ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਮਾਤੁਗਾਮਸਦਿਸਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਪਾਦੇਸੁ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ¶ ਪਾਦੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ; ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ, ਪਾਦੇਸੁ ਵਾ ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ‘‘ਕੀਦਿਸਾ ਨਾਮ ਤਾ ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤ ਅਚ੍ਛਰਾਯੋ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ? ਤਦਾ ਕਿਰ ਸਮ੍ਬਹੁਲੇ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਮਾਰੇਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਮਾਰੇਪਿ ਸੇਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤੇਪਿ ਮਹਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਪਹਾਯ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਗੁਣਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਕਸ੍ਮਾ ਏਤੇ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਅਥਞ੍ਞੇ ਵਦਨ੍ਤਿ – ‘‘ਦੇਵਚ੍ਛਰਾਨਂ ਦੇਵਨਾਟਕਾਨਂ ਕਾਰਣਾ’’ਤਿ. ਸਾ ਕਥਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਕਾ ਅਹੋਸਿ. ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਯਂ ਏਵਮਾਹਾਤਿ. ਥੇਰੋ ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਨ ਖੋ ਅਹਂ ਭਗਿਨੀਤਿ ਆਹ. ਸਮੁਦਾਚਰਤੀਤਿ ਵੋਹਰਤਿ ਵਦੇਤਿ. ਤਤ੍ਥੇਵ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਪਪਤਾਤਿ ਨਂ ਭਗਿਨਿਵਾਦੇਨ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਨਤ੍ਥਿਕੋ ਦਾਨਿ ਮਯਾ ਅਯਂ ਯੋ ਮਂ ਪਜਾਪਤਿਂ ਸਮਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਯਾ ਸਯਿਤਦਾਰਿਕਂ ਵਿਯ ਮਞ੍ਞਤੀ’’ਤਿ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਬਲਵਸੋਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਪਦੇਸੇ ਮੁਚ੍ਛਿਤਾ ਪਪਤਾ; ਪਤਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਮਾ ਨੋ ਵਿਹੇਠਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਮਾ ਅਮ੍ਹੇ ਧਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਮਾਤੁਗਾਮਞ੍ਚ ਉਯ੍ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹੇਠਯਿਤ੍ਥ; ਵਿਹੇਸਾ ਹੇਸਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਹਿ ਤਾਤ ਸੁਦਿਨ੍ਨ ਬੀਜਕਮ੍ਪਿ ਦੇਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੇਨ ਹੀਤਿ ਅਭਿਰਤਿਯਂ ਉਯ੍ਯੋਜੇਤਿ. ਸਚੇ ਤ੍ਵਂ ਅਭਿਰਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਸਿ, ਚਰਿਤ੍ਵਾ ਆਕਾਸੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਤਾ ਹੋਹਿ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਨ ਕੁਲਵਂਸਬੀਜਕਂ ਏਕਂ ਪੁਤ੍ਤਂ ਦੇਹਿ. ਮਾ ਨੋ ਅਪੁਤ੍ਤਕਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਂ ਲਿਚ੍ਛਵਯੋ ਅਤਿਹਰਾਪੇਸੁਨ੍ਤਿ ਮਯਞ੍ਹਿ ਲਿਚ੍ਛਵੀਨਂ ਗਣਰਾਜੂਨਂ ਰਜ੍ਜੇ ਵਸਾਮ, ਤੇ ਤੇ ਪਿਤੁਨੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਇਮਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਂ ਏਵਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਵਿਭਵਂ ਅਪੁਤ੍ਤਕਂ ਕੁਲਧਨਰਕ੍ਖਕੇਨ ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਰਹਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਾਜਨ੍ਤੇਪੁਰਂ ਅਤਿਹਰਾਪੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇ ਮਾ ਅਤਿਹਰਾਪੇਸੁਂ, ਮਾ ਅਤਿਹਰਾਪੇਨ੍ਤੂਤਿ.

ਏਤਂ ਖੋ ਮੇ, ਅਮ੍ਮ, ਸਕ੍ਕਾ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਏਵਮਾਹ? ਸੋ ਕਿਰ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਤੇਸਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਅਹਮੇਵ ਸਾਮੀ, ਅਞ੍ਞੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇ ਮਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯ ਨਿਚ੍ਚਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ; ਤੇਨਾਹਂ ਨ ਲਚ੍ਛਾਮਿ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ, ਪੁਤ੍ਤਕਂ ਪਨ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਓਰਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ¶ ਅਹਂ ਯਥਾਸੁਖਂ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਨਯਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ¶ ਏਵਮਾਹਾਤਿ.

੩੬. ਪੁਪ੍ਫਨ੍ਤਿ ਉਤੁਕਾਲੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਲੋਹਿਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ. ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ ਹਿ ਉਤੁਕਾਲੇ ਗਬ੍ਭਪਤਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠਾਨੇ ਲੋਹਿਤਵਣ੍ਣਾ ਪਿਲ਼ਕਾ ਸਣ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤ ਦਿਵਸਾਨਿ ਵਡ੍ਢਿਤ੍ਵਾ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਲੋਹਿਤਂ ¶ ਪਗ੍ਘਰਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਂ ‘‘ਪੁਪ੍ਫ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਪਨ ਯਾਵ ਬਲਵਂ ਹੋਤਿ ਬਹੁ ਪਗ੍ਘਰਤਿ, ਤਾਵ ਦਿਨ੍ਨਾਪਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਦੋਸੇਨੇਵ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਗ੍ਘਰਤਿ; ਦੋਸੇ ਪਨ ਪਗ੍ਘਰਿਤੇ ਸੁਦ੍ਧੇ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਦਿਨ੍ਨਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿ ਖਿਪ੍ਪਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ. ਪੁਪ੍ਫਂਸਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੀਤਿ ਪੁਪ੍ਫਂ ਅਸ੍ਸਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ; ਅਕਾਰਲੋਪੇਨ ਸਨ੍ਧਿ ਪੁਰਾਣਦੁਤਿਯਿਕਾਯ ਬਾਹਾਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪੁਰਾਣਦੁਤਿਯਿਕਾਯ ਯਾ ਬਾਹਾ, ਤਤ੍ਰ ਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਤਿ ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਅਟ੍ਠਪਿਤੇ. ਭਗਵਤੋ ਕਿਰ ਪਠਮਬੋਧਿਯਂ ਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰਾਧਯਿਂਸੁ, ਨ ਏਵਰੂਪਂ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਮਕਂਸੁ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਵ ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਮਾਹ – ‘‘ਆਰਾਧਯਿਂਸੁ ਵਤ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੨੫). ਅਥ ਭਗਵਾ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਵਾ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਂ ਵਾ ਨ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਅਵਸੇਸੇ ਪਞ੍ਚ ਖੁਦ੍ਦਕਾਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਏਵ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ’’ਤਿ.

ਅਨਾਦੀਨਵਦਸ੍ਸੋਤਿ ਯਂ ਭਗਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤੋ ਆਦੀਨਵਂ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਅਨਵਜ੍ਜਸਞ੍ਞੀ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਸਚੇ ਹਿ ‘‘ਅਯਂ ਇਦਂ ਨ ਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ ਵਾ ਮੂਲਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾਯ ਵਾ ਸਂਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਸਦ੍ਧਾਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਤਤੋਨਿਦਾਨਂ ਜੀਵਿਤਕ੍ਖਯਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਆਦੀਨਵਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਨਿਦ੍ਦੋਸਸਞ੍ਞੀ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਨਾਦੀਨਵਦਸ੍ਸੋ’’ਤਿ. ਪੁਰਾਣਦੁਤਿਯਿਕਾਯਾਤਿ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ. ਅਭਿਵਿਞ੍ਞਾਪੇਸੀਤਿ ਪਵਤ੍ਤੇਸਿ; ਪਵਤ੍ਤਨਾਪਿ ਹਿ ਕਾਯਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਚੋਪਨਤੋ ‘‘ਵਿਞ੍ਞਾਪਨਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਅਭਿਵਿਞ੍ਞਾਪਨਞ੍ਚੇਸ ਗਬ੍ਭਸਣ੍ਠਾਨਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਤ੍ਥਮਕਾਸੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਸਾ ਤੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹੀਤਿ ਸਾ ਚ ਤੇਨੇਵ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾ. ਕਿਂ ਪਨ ਅਞ੍ਞਥਾਪਿ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ¶ ? ਹੋਤਿ. ਕਥਂ? ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗੇਨ ¶ , ਚੋਲ਼ਗ੍ਗਹਣੇਨ, ਅਸੁਚਿਪਾਨੇਨ, ਨਾਭਿਪਰਾਮਸਨੇਨ, ਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ, ਸਦ੍ਦੇਨ, ਗਨ੍ਧੇਨ. ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਹਿ ਏਕਚ੍ਚਾ ਉਤੁਸਮਯੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗਰਤ੍ਤਾ ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਹਤ੍ਥਗ੍ਗਾਹ-ਵੇਣਿਗ੍ਗਾਹ-ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਪਰਾਮਸਨਂ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤਿਯੋਪਿ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗੇਨ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ.

ਉਦਾਯਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਨ ਪੁਰਾਣਦੁਤਿਯਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਤਂ ਅਸੁਚਿਂ ਏਕਦੇਸਂ ਮੁਖੇਨ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ, ਏਕਦੇਸਂ ਚੋਲ਼ਕੇਨੇਵ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਙ੍ਗਜਾਤੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿ. ਸਾ ਤੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਏਵਂ ਚੋਲ਼ਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ.

ਮਿਗਸਿਙ੍ਗਤਾਪਸਸ੍ਸ ¶ ਮਾਤਾ ਮਿਗੀ ਉਤੁਸਮਯੇ ਤਾਪਸਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਾਵਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਸਮ੍ਭਵਂ ਪਸ੍ਸਾਵਂ ਪਿਵਿ. ਸਾ ਤੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਿਗਸਿਙ੍ਗਂ ਵਿਜਾਯਿ. ਏਵਂ ਅਸੁਚਿਪਾਨੇਨ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ.

ਸਾਮਸ੍ਸ ਪਨ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਚਕ੍ਖੁਪਰਿਹਾਨਿਂ ਞਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕੋ ਪੁਤ੍ਤਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ ਦੁਕੂਲਪਣ੍ਡਿਤਂ ਆਹ – ‘‘ਵਟ੍ਟਤਿ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਤ੍ਥਿਕਾ ਮਯਂ ਏਤੇਨ, ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਮ੍ਹਾ’’ਤਿ. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਉਤੁਸਮਯੇ ਅਙ੍ਗੁਟ੍ਠੇਨ ਨਾਭਿਂ ਪਰਾਮਸੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ. ਸੋ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ. ਸਾ ਤੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਾਮਂ ਤਾਪਸਦਾਰਕਂ ਵਿਜਾਯਿ. ਏਵਂ ਨਾਭਿਪਰਾਮਸਨੇਨ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ. ਏਤੇਨੇਵ ਨਯੇਨ ਮਣ੍ਡਬ੍ਯਸ੍ਸ ਚ ਚਣ੍ਡਪਜ੍ਜੋਤਸ੍ਸ ਚ ਵਤ੍ਥੁ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਕਥਂ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਹੋਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਾ ਇਤ੍ਥੀ ਉਤੁਸਮਯੇ ਪੁਰਿਸਸਂਸਗ੍ਗਂ ਅਲਭਮਾਨਾ ਛਨ੍ਦਰਾਗਵਸੇਨ ਅਨ੍ਤੋਗੇਹਗਤਾਵ ਪੁਰਿਸਂ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਰਾਜੋਰੋਧਾ ਵਿਯ, ਸਾ ਤੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਏਵਂ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨੇਨ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ.

ਬਲਾਕਾਸੁ ਪਨ ਪੁਰਿਸੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਾ ਉਤੁਸਮਯੇ ਮੇਘਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਿਯੋਪਿ ਕਦਾਚਿ ਏਕਸ੍ਸ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਬਹੁਕਾਪਿ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਗਾਵੀ ਉਸਭਸ੍ਸ. ਏਵਂ ਸਦ੍ਦੇਨ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ.

ਗਾਵੀ ਏਵ ਚ ਕਦਾਚਿ ਉਸਭਗਨ੍ਧੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਗਨ੍ਧੇਨ ਗਬ੍ਭਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ.

ਇਧ ¶ ਪਨਾਯਂ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਿ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਚ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਮਾਤਾ ਚ ਉਤੁਨੀ ਹੋਤਿ, ਗਨ੍ਧਬ੍ਬੋ ਚ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾ ਗਬ੍ਭਸ੍ਸਾਵਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੪੦੮).

ਭੁਮ੍ਮਾ ¶ ਦੇਵਾ ਸਦ੍ਦਮਨੁਸ੍ਸਾਵੇਸੁਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਨਤ੍ਥਿ ਲੋਕੇ ਰਹੋ ਨਾਮ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਪਕੁਬ੍ਬਤੋ. ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਹਿਸ੍ਸ ਤਂ ਪਾਪਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਜਾਨਾਤਿ, ਤਤੋ ਆਰਕ੍ਖਦੇਵਤਾ, ਅਥਞ੍ਞਾਪਿ ਪਰਚਿਤ੍ਤਵਿਦੁਨਿਯੋ ਦੇਵਤਾ. ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਪਰਚਿਤ੍ਤਵਿਦੂ ਸਕਲਵਨਸਣ੍ਡਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਭੁਮ੍ਮਾ ਦੇਵਾ ਤਂ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਸਦ੍ਦਂ ਅਨੁਸ੍ਸਾਵੇਸੁਂ. ਯਥਾ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਦੇਵਾ ਸੁਣਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਸੁਂ. ਕਿਨ੍ਤਿ ¶ ? ਨਿਰਬ੍ਬੁਦੋ ਵਤ, ਭੋ…ਪੇ… ਆਦੀਨਵੋ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤੋਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਵੇਰਞ੍ਜਕਣ੍ਡੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਭੁਮ੍ਮਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਭੁਮ੍ਮਾਨਂ ਦੇਵਾਨਂ ਸਦ੍ਦਂ ਆਕਾਸਟ੍ਠਦੇਵਤਾ ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ; ਆਕਾਸਟ੍ਠਾਨਂ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾਤਿ ਅਯਮਨੁਕ੍ਕਮੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾਤਿ ਅਸਞ੍ਞਸਤ੍ਤੇ ਚ ਅਰੂਪਾਵਚਰੇ ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੋ ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ; ਸੁਤ੍ਵਾ ਚ ਸਦ੍ਦਮਨੁਸ੍ਸਾਵੇਸੁਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਇਤਿਹ ਤੇਨ ਖਣੇਨਾਤਿ ਏਵਂ ਤੇਨ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਕ੍ਖਣੇਨ. ਤੇਨ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨੇਵ. ਯਾਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾਤਿ ਯਾਵ ਅਕਨਿਟ੍ਠਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ. ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛੀਤਿ ਅਭਿਉਗ੍ਗਚ੍ਛਿ ਅਬ੍ਭੁਟ੍ਠਾਸਿ ਏਕਕੋਲਾਹਲਮਹੋਸੀਤਿ.

ਪੁਤ੍ਤਂ ਵਿਜਾਯੀਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਬਿਮ੍ਬਸਦਿਸਂ ਪਚ੍ਛਿਮਭਵਿਕਸਤ੍ਤਂ ਜਨੇਸਿ. ਬੀਜਕੋਤਿ ਨਾਮਮਕਂਸੂਤਿ ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਨਾਮਂ ਕਾਤੁਮਦਂਸੁ, ‘‘ਬੀਜਕਮ੍ਪਿ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਮਾਤਾਮਹਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਭਾਵਸ੍ਸ ਪਾਕਟਤ੍ਤਾ ‘‘ਬੀਜਕੋ ਤ੍ਵੇਵਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ‘‘ਬੀਜਕੋ’’ਤਿ ਨਾਮਮਕਂਸੁ. ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਨਾਮਵਸੇਨੇਵ ਚ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਨਾਮਮਕਂਸੁ. ਤੇ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨਾਤਿ ਬੀਜਕਞ੍ਚ ਬੀਜਕਮਾਤਰਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਬੀਜਕਸ੍ਸ ਕਿਰ ਸਤ੍ਤਟ੍ਠਵਸ੍ਸਕਾਲੇ ਤਸ੍ਸ ਮਾਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਸੁ ਸੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੇ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਉਭੋ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਸਚ੍ਛਾਕਂਸੂ’’ਤਿ.

੩੭. ਏਵਂ ਮਾਤਾਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਸਫਲਾ ਅਹੋਸਿ. ਪਿਤਾ ਪਨ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਭਿਭੂਤੋ ਵਿਹਾਸਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸਅਹੁਦੇਵ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਹੁਦੇਵਾਤਿ ¶ ¶ ਅਹੁ ਏਵ, ਦਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ. ਅਹੋਸਿਯੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਹੇਤੁਕੋ ਪਚ੍ਛਾਨੁਤਾਪੋ. ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋਤਿਪਿ ਤਸ੍ਸੇਵ ਨਾਮਂ. ਸੋ ਹਿ ਵਿਞ੍ਞੂਹਿ ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਯ ਕੁਚ੍ਛਿਤਕਿਰਿਯਭਾਵਤੋ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ. ਕਤਂ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਵਿਰੂਪਂ ਸਰਣਭਾਵਤੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਅਲਾਭਾ ਵਤ ਮੇਤਿ ਮਯ੍ਹਂ ਵਤ ਅਲਾਭਾ; ਯੇ ਝਾਨਾਦੀਨਂ ਗੁਣਾਨਂ ਅਲਾਭਾ ਨਾਮ, ਤੇ ਮਯ੍ਹਂ, ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨ ਵਤ ਮੇ ਲਾਭਾਤਿ ਯੇਪਿ ਮੇ ਪਟਿਲਦ੍ਧਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਸਰਣਗਮਨਸਿਕ੍ਖਾਸਮਾਦਾਨਗੁਣਾ, ਤੇਪਿ ਨੇਵ ਮਯ੍ਹਂ ਲਾਭਾ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਮਲੀਨਤ੍ਤਾ. ਦੁਲ੍ਲਦ੍ਧਂ ਵਤ ਮੇਤਿ ਇਦਂ ਸਾਸਨਂ ਲਦ੍ਧਮ੍ਪਿ ਮੇ ਦੁਲ੍ਲਦ੍ਧਂ. ਨ ਵਤ ਮੇ ਸੁਲਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਏਵਂ ਨ ਵਤ ਮੇ ਸੁਲਦ੍ਧਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਯਮਹਂ ਏਵਂ ਸ੍ਵਾਕ੍ਖਾਤੇ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ…ਪੇ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਤੁਨ੍ਤਿ. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ. ਕਿਸੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਖਾਦਿਤੁਂ ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਾ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਤਨੁਕੋ ਅਹੋਸਿ ਅਪ੍ਪਮਂਸਲੋਹਿਤੋ ¶ . ਉਪ੍ਪਣ੍ਡੁਪ੍ਪਣ੍ਡੁਕਜਾਤੋਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤੁਪ੍ਪਣ੍ਡੁਪ੍ਪਣ੍ਡੁਕਭਾਵੋ ਪਣ੍ਡੁਪਲਾਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗੋ. ਧਮਨਿਸਨ੍ਥਤਗਤ੍ਤੋਤਿ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਮਂਸਲੋਹਿਤਤ੍ਤਾ ਸਿਰਾਜਾਲੇਨੇਵ ਸਨ੍ਥਰਿਤਗਤ੍ਤੋ. ਅਨ੍ਤੋਮਨੋਤਿ ਅਨੁਸੋਚਨਵਸੇਨ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇਯੇਵ ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋ. ਹਦਯਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਵਤ੍ਤਨਵਸੇਨ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਨ੍ਤੋਮਨਾਯੇਵ. ਲੀਨਮਨੋਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸੇ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਯ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਅਧਿਸੀਲੇ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤੇ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਯ ਵਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਪੂਰਣੇ ਚ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰੋ ਅਵਿਪ੍ਫਾਰਿਕੋ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਕੋਸਜ੍ਜਵਸੇਨੇਵ ਲੀਨੋ ਸਙ੍ਕੁਚਿਤੋ ਮਨੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਲੀਨਮਨੋ. ਦੁਕ੍ਖੀਤਿ ਚੇਤੋਦੁਕ੍ਖੇਨ ਦੁਕ੍ਖੀ. ਦੁਮ੍ਮਨੋਤਿ ਦੋਸੇਨ ਦੁਟ੍ਠਮਨੋ, ਵਿਰੂਪਮਨੋ ਵਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਾਭਿਭੂਤਤਾਯ. ਪਜ੍ਝਾਯੀਤਿ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਵਸੇਨ ਵਹਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਵਿਯ ਗਦ੍ਰਭੋ ਤਂ ਤਂ ਚਿਨ੍ਤਯਿ.

੩੮. ਸਹਾਯਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਤਂ ਏਵਂਭੂਤਂ ਗਣਸਙ੍ਗਣਿਕਾਪਪਞ੍ਚੇਨ ਵੀਤਿਨਾਮੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਯਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਾਸਿਕਾ ਕਥਾਫਾਸੁਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇ ਨਂ ਏਤਦਵੋਚੁਂ. ਪੀਣਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋਤਿ ਪਸਾਦਪਤਿਟ੍ਠਾਨੋਕਾਸਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਤਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਚਕ੍ਖੁਆਦਿਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ. ਸੋ ਦਾਨਿ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦਾਨੀਤਿ ਨਿਪਾਤੋ, ਸੋ ਪਨ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਕਚ੍ਚਿਨੋ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਕਚ੍ਚਿ ਨੁ ਤ੍ਵਂ ¶ . ਅਨਭਿਰਤੋਤਿ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤੋ; ਗਿਹਿਭਾਵਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਮੇਵ ਅਨਭਿਰਤਿਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਨ ਖੋ ਅਹਂ, ਆਵੁਸੋ, ਅਨਭਿਰਤੋ’’ਤਿ. ਅਧਿਕੁਸਲਾਨਂ ਪਨ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਾਵਨਾਯ ਅਭਿਰਤੋਵ ਅਹਨ੍ਤਿ ¶ . ਅਤ੍ਥਿ ਮੇ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਮਯਾ ਕਤਂ ਏਕਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਥਿ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ, ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਅਭਿਮੁਖਂ ਵਿਯ ਮੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਅਥ ਨਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪੁਰਾਣਦੁਤਿਯਿਕਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਅਲਞ੍ਹਿ ਤੇ, ਆਵੁਸੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨ, ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਾਤਿ ਆਵੁਸੋ ਸੁਦਿਨ੍ਨ, ਤੁਯ੍ਹੇਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਅਲਂ ਸਮਤ੍ਥਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯ; ਪਟਿਬਲਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਂ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਯੇਨ ਪਾਪੇਨ ਤ੍ਵਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਤੁਂ, ਤਂ ਤੇ ਪਾਪਂ ਅਲਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਾਤਿ ਏਵਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਨਂ ਅਨੁਸਾਸਨ੍ਤਾ ‘‘ਨਨੁ ਆਵੁਸੋ ਭਗਵਤਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹਂਸੁ. ਤਤ੍ਥ ਨਨੂਤਿ ਅਨੁਮਤਿਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਅਨੇਕਕਾਰਣੇਨ. ਵਿਰਾਗਾਯਾਤਿ ਵਿਰਾਗਤ੍ਥਾਯ. ਨੋ ਸਰਾਗਾਯਾਤਿ ਨੋ ਰਾਗੇਨ ਰਜ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ. ਭਗਵਤਾ ਹਿ ‘‘ਇਮਂ ਮੇ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਭਵਭੋਗੇਸੁ ਵਿਰਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨੋ ਰਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ ਏਤਦਤ੍ਥਾਯ ਧਮ੍ਮੋ ਦੇਸਿਤੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੁ. ਇਦਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਰਿਯਾਯਵਚਨਮਤ੍ਤਂ. ਵਿਸਂਯੋਗਾਯਾਤਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਵਿਸਂਯੁਜ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ. ਨੋ ਸਂਯੋਗਾਯਾਤਿ ਨ ਸਂਯੁਜ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ. ਅਨੁਪਾਦਾਨਾਯਾਤਿ ਅਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ. ਨੋ ਸਉਪਾਦਾਨਾਯਾਤਿ ਨ ਸਙ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ.

ਤਤ੍ਥ ¶ ਨਾਮ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਤ੍ਵਂ. ਸਰਾਗਾਯ ਚੇਤੇਸ੍ਸਸੀਤਿ ਸਹ ਰਾਗੇਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਾਯ ਚੇਤੇਸ੍ਸਸਿ ਕਪ੍ਪੇਸ੍ਸਸਿ ਪਕਪ੍ਪੇਸ੍ਸਸਿ; ਏਤਦਤ੍ਥਂ ਵਾਯਮਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਪੁਨ ਰਾਗਵਿਰਾਗਾਦੀਨਿ ਨਵ ਪਦਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਲੋਕੁਤ੍ਤਰਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਰਾਗਵਿਰਾਗਾਯਾਤਿ ਵਾ ਮਦਨਿਮ੍ਮਦਨਾਯਾਤਿ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਏਵਮੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਆਰਬ੍ਭ ਪਟਿਚ੍ਚ ਰਾਗੋ ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਰਾਗਵਿਰਾਗੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਮਾਨਮਦ-ਪੁਰਿਸਮਦਾਦਯੋ ਮਦਾ ਨਿਮ੍ਮਦਾ ਅਮਦਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਵਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਦਨਿਮ੍ਮਦਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ¶ ਚ ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਕਾਮਪਿਪਾਸਾ ਵਿਨਯਂ ਅਬ੍ਭਤ੍ਥਂ ਯਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਿਪਾਸਵਿਨਯੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾਲਯਾ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਲਯਸਮੁਗ੍ਘਾਤੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਤੇਭੂਮਕਵਟ੍ਟਂ ਉਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਟ੍ਟੁਪਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਸਬ੍ਬਸੋ ਤਣ੍ਹਾ ਖਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਵਿਰਜ੍ਜਤਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਵਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ¶ ਪਨੇਤਂ ਚਤਸ੍ਸੋ ਯੋਨਿਯੋ, ਪਞ੍ਚ ਗਤਿਯੋ, ਸਤ੍ਤ ਵਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿਯੋ, ਨਵ ਚ ਸਤ੍ਤਾਵਾਸੇ, ਅਪਰਾਪਰਭਾਵਾਯ ਵਿਨਨਤੋ ਆਬਨ੍ਧਨਤੋ ਸਂਸਿਬ੍ਬਨਤੋ ਵਾਨਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਵੋਹਾਰਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਟਂ ਵਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.

ਕਾਮਾਨਂ ਪਹਾਨਂ ਅਕ੍ਖਾਤਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਕਾਮਾਨਂ, ਕਿਲੇਸਕਾਮਾਨਞ੍ਚ ਪਹਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਨਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਿ ਸਬ੍ਬਾਸਮ੍ਪਿ ਕਾਮਸਞ੍ਞਾਨਂ ਞਾਤਤੀਰਣਪਹਾਨਵਸੇਨ ਤਿਵਿਧਾ ਪਰਿਞ੍ਞਾ ਅਕ੍ਖਾਤਾ. ਕਾਮਪਿਪਾਸਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਮੇਸੁ ਪਾਤਬ੍ਯਤਾਨਂ ਕਾਮੇ ਵਾ ਪਾਤੁਮਿਚ੍ਛਾਨਂ. ਕਾਮਵਿਤਕ੍ਕਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਮੁਪਸਞ੍ਹਿਤਾਨਂਵਿਤਕ੍ਕਾਨਂ. ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹਾਨਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਿਕਰਾਗਵਸੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਰਿਲ਼ਾਹਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋਦਾਹਾਨਂ. ਇਮੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯਕਰੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗੋਵ ਕਥਿਤੋ. ਸਬ੍ਬਪਠਮੇਸੁ ਪਨ ਤੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਿਸ੍ਸਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਕਥਿਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਨੇਤਂ ਆਵੁਸੋਤਿ ਨ ਏਤਂ ਆਵੁਸੋ, ਤਵ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਞ੍ਚ ਪਸਾਦਾਯ ਏਵਰੂਪਾਨਂ ਪਸਾਦਤ੍ਥਾਯ ਨ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਖ੍ਵੇਤਨ੍ਤਿ ਅਥ ਖੋ ਏਤਂ. ਅਥ ਖੋ ਤਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਪਸਾਦਞ੍ਞਥਾਭਾਵਾਯ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਯ ਹੋਤਿ. ਯੇ ਮਗ੍ਗੇਨ ਅਨਾਗਤਸਦ੍ਧਾ, ਤੇਸਂ ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਂ ਕਰੋਤਿ – ‘‘ਈਦਿਸੇਪਿ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ ਮਯਂ ਪਸਨ੍ਨਾ, ਯਤ੍ਥੇਵਂ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਮਗ੍ਗੇਨਾਗਤਸਦ੍ਧਾ, ਤੇਸਂ ਸਿਨੇਰੁ ਵਿਯ ਵਾਤੇਹਿ ਅਚਲੋ ਪਸਾਦੋ ਈਦਿਸੇਹਿ ਵਤ੍ਥੂਹਿ ਇਤੋ ਵਾ ਦਾਰੁਣਤਰੇਹਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਾਯਾ’’ਤਿ.

੩੯. ਭਗਵਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਨ੍ਤਿ ਭਗਵਤੋ ਏਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਂਸੁ ਪਟਿਵੇਦਯਿਂਸੁ. ਆਰੋਚਯਮਾਨਾ ¶ ਚ ਨੇਵ ਪਿਯਕਮ੍ਯਤਾਯ ਨ ਭੇਦਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਤਾਯ ¶ , ਨ ਤਸ੍ਸਾਯਸ੍ਮਤੋ ਅਵਣ੍ਣਪਕਾਸਨਤ੍ਥਾਯ, ਨ ਕਲਿਸਾਸਨਾਰੋਪਨਤ੍ਥਾਯ, ਨਾਪਿ ‘‘ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਇਮਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਨ ਦਸ੍ਸਤਿ, ਨਿਕ੍ਕਡ੍ਢਾਪੇਸ੍ਸਤਿ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਅਥ ਖੋ ‘‘ਇਮਂ ਸਾਸਨੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਬ੍ਬੁਦਂ ਞਤ੍ਵਾ ਭਗਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਤਿ, ਵੇਲਂ ਮਰਿਯਾਦਂ ਆਣਂ ਠਪੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਆਰੋਚੇਸੁਂ.

ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਦਾਨੇ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਕਰਣੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਨਿਦਾਨਞ੍ਚੇਵ ਪਕਰਣਞ੍ਚਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕਾਰਣਞ੍ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਨਿਦੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਂ ‘‘ਗਣ੍ਹਾਥ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ¶ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਂ ਵਿਯ ਅਪ੍ਪੇਤਿ, ਪਕਰੋਤਿ ਚ ਨਂ ਕਤ੍ਤੁਂ ਆਰਭਤਿ, ਕਰੋਤਿਯੇਵ ਵਾ; ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਦਾਨਞ੍ਚੇਵ ਪਕਰਣਞ੍ਚਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵਿਗਰਹਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਵਿਗਰਹਿ ਨਿਨ੍ਦਿ; ਯਥਾ ਤਂ ਵਣ੍ਣਾਵਣ੍ਣਾਰਹਾਨਂ ਵਣ੍ਣਞ੍ਚ ਅਵਣ੍ਣਞ੍ਚ ਭਣਨ੍ਤੇਸੁ ਅਗ੍ਗਪੁਗ੍ਗਲੋ. ਨ ਹਿ ਭਗਵਤੋ ਸੀਲਵੀਤਿਕ੍ਕਮਕਰਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਯਂ ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਕੋਲਪੁਤ੍ਤਿਯੇਨ ਵਾ ਗਨ੍ਥੇਨ ਵਾ ਧੁਤਙ੍ਗੇਨ ਵਾ ਞਾਤੋ ਯਸਸ੍ਸੀ ਈਦਿਸਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਰਕ੍ਖਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨਾਪਿ ਪੇਸਲਂ ਗੁਣਵਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਗੁਣਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤੁਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਗਰਹਿਤਬ੍ਬਂ ਗਰਹਤਿ ਏਵ, ਪਸਂਸਿਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਪਸਂਸਤਿ ਏਵ, ਅਯਞ੍ਚ ਗਰਹਿਤਬ੍ਬੋ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਤਾਦਿਲਕ੍ਖਣੇ ਠਿਤੋ ਅਵਿਕਮ੍ਪਮਾਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਵਿਗਰਹਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ‘‘ਅਨਨੁਚ੍ਛਵਿਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਹਿ ਵਚਨੇਹਿ.

ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ – ਯਦਿਦਂ ਤਯਾ, ਮੋਘਪੁਰਿਸ, ਤੁਚ੍ਛਮਨੁਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤਂ, ਤਂ ਸਮਣਕਰਣਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਮਗ੍ਗਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨਸਾਸਨਾਨਂ ਵਾ ਨ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ, ਤੇਸਂ ਛਵਿਂ ਛਾਯਂ ਸੁਨ੍ਦਰਭਾਵਂ ਨ ਅਨ੍ਵੇਤਿ ਨਾਨੁਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਆਰਕਾਵ ਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ. ਅਨਨੁਚ੍ਛਵਿਕਤ੍ਤਾ ਏਵ ਚ ਅਨਨੁਲੋਮਿਕਂ, ਤੇਸਂ ਨ ਅਨੁਲੋਮੇਤਿ; ਅਥ ਖੋ ਵਿਲੋਮਂ ਪਚ੍ਚਨੀਕਭਾਵੇ ਠਿਤਂ. ਅਨਨੁਲੋਮਿਕਤ੍ਤਾ ਏਵ ਚ ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਂ, ਪਤਿਰੂਪਂ ਸਦਿਸਂ ਪਟਿਭਾਗਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਅਸਦਿਸਂ ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਗਮੇਵ. ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਤ੍ਤਾ ਏਵ ਚ ਅਸ੍ਸਾਮਣਕਂ, ਸਮਣਾਨਂ ¶ ਕਮ੍ਮਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਅਸ੍ਸਾਮਣਕਤ੍ਤਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ. ਯਞ੍ਹਿ ਸਮਣਕਮ੍ਮਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤਿ. ਅਕਪ੍ਪਿਯਤ੍ਤਾ ਅਕਰਣੀਯਂ. ਨ ਹਿ ਸਮਣਾ ਯਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤਞ੍ਚੇਤਂ ਤਯਾ ਕਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਤੇ, ਮੋਘਪੁਰਿਸ, ਕਤਂ…ਪੇ… ਅਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ. ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮਾਤਿ ਕੇਨ ਨਾਮ ਕਾਰਣੇਨ, ਕਿਂ ਨਾਮ ਕਾਰਣਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਕਾਰਣਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪਰਤੋ ‘‘ਨਨੁ ਮਯਾ ਮੋਘਪੁਰਿਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇਵ.

ਇਦਾਨਿ ¶ ਯਸ੍ਮਾ ਯਂ ਤੇਨ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਤਂ, ਤਂ ਵਿਪਚ੍ਚਮਾਨਂ ਅਤਿਵਿਯ ਦੁਕ੍ਖਵਿਪਾਕਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਸ੍ਸ ਤਂ ਵਿਪਾਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਕਤਾਪਰਾਧਂ ਵਿਯ ਪੁਤ੍ਤਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਦਯਾਲੁਕੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸੁਦਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿਭਾਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਵਰਂ ਤੇ ਮੋਘਪੁਰਿਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਆਸੁ ਸੀਘਂ ਏਤਸ੍ਸ ਵਿਸਂ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਆਸੀਵਿਸੋ. ਘੋਰਂ ਚਣ੍ਡਮਸ੍ਸ ਵਿਸਨ੍ਤਿ ਘੋਰਵਿਸੋ, ਤਸ੍ਸ ਆਸੀਵਿਸਸ੍ਸ ਘੋਰਵਿਸਸ੍ਸ. ‘‘ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ‘‘ਵਰ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ¶ . ਈਦਿਸਸ੍ਸ ਆਸੀਵਿਸਸ੍ਸ ਘੋਰਵਿਸਸ੍ਸ ਮੁਖੇ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਵਰਂ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ; ਸਚੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਵਰਂ ਸਿਯਾ; ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਸਾਧੁ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨ ਤ੍ਵੇਵਾਤਿ ਨ ਤੁ ਏਵ ਵਰਂ ਨ ਸੁਨ੍ਦਰਮੇਵ ਨ ਸਾਧੁਮੇਵ ਨ ਸੁਟ੍ਠੁਮੇਵ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਕਣ੍ਹਸਪ੍ਪਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਲ਼ਸਪ੍ਪਸ੍ਸ. ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੁਯਾਤਿ ਅਙ੍ਗਾਰਪੁਣ੍ਣਕੂਪੇ, ਅਙ੍ਗਾਰਰਾਸਿਮ੍ਹਿ ਵਾ. ਆਦਿਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਪਦਿਤ੍ਤਾਯ ਗਹਿਤਅਗ੍ਗਿਵਣ੍ਣਾਯ. ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਾਯਾਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਜ੍ਜਲਿਤਾਯ ਅਚ੍ਚਿਯੋ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿਯਾ. ਸਜੋਤਿਭੂਤਾਯਾਤਿ ਸਪ੍ਪਭਾਯ. ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਉਟ੍ਠਿਤਾਹਿ ਜਾਲਾਹਿ ਏਕਪ੍ਪਭਾਸਮੁਦਯਭੂਤਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੂਤਿ ਯਂ ਮਯਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਰ’’ਨ੍ਤਿ ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ, ਕਤਰੇਨ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਚੇ? ਮਰਣਂ ਵਾ ਨਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਪਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ, ਸੋ ਮਰਣਂ ਵਾ ਨਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਮਰਣਮਤ੍ਤਂ ਵਾ ਦੁਕ੍ਖਂ. ਇਤੋਨਿਦਾਨਞ੍ਚ ਖੋ…ਪੇ… ਉਪਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯਂ ਇਦਂ ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਜਾਤੇ ਅਙ੍ਗਜਾਤਪਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਇਤੋਨਿਦਾਨਂ ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਕੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ; ਏਵਂ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜਤਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਤਂ ਗਰਹਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਾਗਮਂ ਇਚ੍ਛਮਾਨੋ. ਤਤ੍ਥ ਨਾਮ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਏਵਰੂਪੇ ਕਮ੍ਮੇ ਏਵਂ ¶ ਮਹਾਸਾਵਜ੍ਜੇ ਸਮਾਨੇਪਿ ਤ੍ਵਂ. ਯਂ ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਨ੍ਤਿ ਹੀਲ਼ਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਤ੍ਵਨ੍ਤਿ ਤਂ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵੇਵਚਨਂ; ਦ੍ਵੀਹਿਪਿ ਯਂ ਵਾ ਤਂ ਵਾ ਹੀਲ਼ਿਤਮਵਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਸਤਂ ਨੀਚਜਨਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ; ਤੇਹਿ ਸੇਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਗਾਮਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਗਾਮਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ; ਗਾਮਵਾਸਿਕਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਵਸਲਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਾਪਧਮ੍ਮੇ ਵਸਨ੍ਤਿ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤੀਤਿ ਵਸਲਾ, ਤੇਸਂ ਵਸਲਾਨਂ ਹੀਨਪੁਰਿਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ, ਵਸਲਂ ਵਾ ਕਿਲੇਸਪਗ੍ਘਰਣਕਂ ਧਮ੍ਮਂ. ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਦੁਟ੍ਠੁ ਚ ਕਿਲੇਸਦੂਸਿਤਂ ਥੂਲਞ੍ਚ ਅਸੁਖੁਮਂ, ਅਨਿਪੁਣਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਓਦਕਨ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਉਦਕਕਿਚ੍ਚਂ ਅਨ੍ਤਿਕਂ ਅਵਸਾਨਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਓਦਕਨ੍ਤਿਕੋ, ਤਂ ਓਦਕਨ੍ਤਿਕਂ. ਰਹਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਰਹੋਭਵਂ, ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇ ਓਕਾਸੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਂ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਧਮ੍ਮੋ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨੀਯਤ੍ਤਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਆਵਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਦਸ੍ਸਨਵਿਸਯੇ ਕਾਤੁਂ, ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਰਹਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਦ੍ਵਯਂਦ੍ਵਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਦ੍ਵਯਂ ਦ੍ਵਯਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ. ਦਯਂ ਦਯਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿਪਿ ਪਠਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਸੁਨ੍ਦਰਂ. ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਏਤਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਨਾਮ ਤ੍ਵ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਾਮਸਦ੍ਦੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਸਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿ.

ਬਹੂਨਂ ¶ ਖੋ…ਪੇ… ਆਦਿਕਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋਤਿ ਸਾਸਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਤ੍ਵਂ ਬਹੂਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਆਦਿਕਤ੍ਤਾ, ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ¶ ਕਰਣਤੋ; ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਏਤਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ; ਦ੍ਵਾਰਂਦਦੋ, ਉਪਾਯਦਸ੍ਸਕੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਮਞ੍ਹਿ ਲੇਸਂ ਲਦ੍ਧਾ ਤਵ ਅਨੁਸਿਕ੍ਖਮਾਨਾ ਬਹੂ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਕੇ ਮਕ੍ਕਟਿਯਾ ਮੇਥੁਨਪਟਿਸੇਵਨਾਦਿਕੇ ਅਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ‘‘ਅਨਨੁਚ੍ਛਵਿਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ, ਬਹੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ. ਦੁਬ੍ਭਰਤਾਯ…ਪੇ… ਕੋਸਜ੍ਜਸ੍ਸ ਅਵਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਦੁਬ੍ਭਰਤਾਦੀਨਂ ਵਤ੍ਥੁਭੂਤਸ੍ਸ ਅਸਂਵਰਸ੍ਸ ਅਵਣ੍ਣਂ ਨਿਨ੍ਦਂ ਗਰਹਂ ਭਾਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਹਿ ਅਸਂਵਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਾ ਦੁਬ੍ਭਰਤਞ੍ਚੇਵ ਦੁਪ੍ਪੋਸਤਞ੍ਚ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਸਂਵਰੋ ‘‘ਦੁਬ੍ਭਰਤਾ, ਦੁਪ੍ਪੋਸਤਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਸਂਵਰੇ ¶ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਾ ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਮਹਿਚ੍ਛਤਂ ਸਿਨੇਰੁਪ੍ਪਮਾਣੇਪਿ ਚ ਪਚ੍ਚਯੇ ਲਦ੍ਧਾ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਸਂਵਰੋ ‘‘ਮਹਿਚ੍ਛਤਾ, ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਤਾ’’ਤਿ ਚ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਅਸਂਵਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਾ ਗਣਸਙ੍ਗਣਿਕਾਯ ਚੇਵ ਕਿਲੇਸਸਙ੍ਗਣਿਕਾਯ ਚ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਕੋਸਜ੍ਜਾਨੁਗਤੋ ਚ ਹੋਤਿ ਅਟ੍ਠਕੁਸੀਤਵਤ੍ਥੁਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਸਂਵਰੋ ‘‘ਸਙ੍ਗਣਿਕਾ, ਚੇਵ ਕੋਸਜ੍ਜਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਸੁਭਰਤਾਯ…ਪੇ… ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸੁਭਰਤਾਦੀਨਂ ਵਤ੍ਥੁਭੂਤਸ੍ਸ ਸਂਵਰਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਸ੍ਮਾ ਹਿ ਅਸਂਵਰਂ ਪਹਾਯ ਸਂਵਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਾ ਸੁਭਰੋ ਹੋਤਿ ਸੁਪੋਸੋ, ਚਤੂਸੁ ਚ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਂ ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹਭਾਵਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਏਕਮੇਕਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਯੇ ਯਥਾਲਾਭ-ਯਥਾਬਲ-ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਵਸੇਨ ਤਿਪ੍ਪਭੇਦਾਯ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਂਵਰੋ ‘‘ਸੁਭਰਤਾ ਚੇਵ ਸੁਪੋਸਤਾ ਚ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਚ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਸਂਵਰਂ ਪਹਾਯ ਸਂਵਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸਸਲ੍ਲੇਖਨਤਾਯ ਚੇਵ ਨਿਦ੍ਧੁਨਨਤਾਯ ਚ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਂਵਰੋ ‘‘ਸਲ੍ਲੇਖੋ ਚ ਧੁਤੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਅਸਂਵਰਂ ਪਹਾਯ ਸਂਵਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਾ ਕਾਯਵਾਚਾਨਂ ਅਪ੍ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਅਪ੍ਪਸਾਦਨੀਯਂ ਅਸਨ੍ਤਂ ਅਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਕਾਯਵਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਾਸਾਦਿਕਂ ¶ ਅਪ੍ਪਸਾਦਨੀਯਂ ਅਸਨ੍ਤਂ ਅਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਅਕੁਸਲਵਿਤਕ੍ਕਤ੍ਤਯਞ੍ਚ ਅਨੁਪਗਮ੍ਮ ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤਸ੍ਸ ਕਾਯਵਚੀਸੁਚਰਿਤਸ੍ਸ ਚੇਵ ਕੁਸਲਵਿਤਕ੍ਕਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਚ ਪਾਸਾਦਿਕਸ੍ਸ ਪਸਾਦਨੀਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਰੁਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਂਵਰੋ ‘‘ਪਾਸਾਦਿਕੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਯਸ੍ਮਾ ¶ ਪਨ ਅਸਂਵਰਂ ਪਹਾਯ ਸਂਵਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾਪਚਯਭੂਤਾਯ, ਵਿਵਟ੍ਟਾਯ, ਅਟ੍ਠਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਵਤ੍ਥੁਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਚ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਂਵਰੋ ‘‘ਅਪਚਯੋ ਚੇਵ ਵੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.

ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਤਦਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਤਦਨੁਲੋਮਿਕਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਯਂ ਇਦਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਞ੍ਚੇਵ ਅਨੁਲੋਮਿਕਞ੍ਚ. ਯੋ ਵਾ ਅਯਂ ਸੁਭਰਤਾਦੀਹਿ ਸਂਵਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਞ੍ਚੇਵ ਅਨੁਲੋਮਿਕਞ੍ਚ ਸਂਵਰਪ੍ਪਹਾਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ¶ ਅਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਵਿਨਿਬਦ੍ਧਂ ਪਾਲ਼ਿਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਿਕਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਗਵਾ ਕਿਰ ਈਦਿਸੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਕੁਸੁਮਮਾਲਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਰਤਨਦਾਮਂ ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਵਿਯ, ਚ ਯੇ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਾ ਅਸਂਵਰਾਭਿਰਤਾ ਤੇ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੇਨ ਵਟ੍ਟਭਯੇਨ ਤਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ ਆਦੀਨਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ, ਯੇ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮਾ ਸਂਵਰੇ ਠਿਤਾ ਤੇ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਅਨਾਗਾਮਿ-ਸਕਦਾਗਾਮਿ-ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇਸੁ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਵਿਰਹਿਤੇਪਿ ਸਗ੍ਗਮਗ੍ਗੇ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਦੀਘਨਿਕਾਯਪ੍ਪਮਾਣਮ੍ਪਿ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਪ੍ਪਮਾਣਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਕਰੋਤਿ. ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਤਦਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਤਦਨੁਲੋਮਿਕਂ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ.

ਤੇਨ ਹੀਤਿ ਤੇਨ ਸੁਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰੇਨ ਕਾਰਣਭੂਤੇਨ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ, ਪਜ੍ਜਤੇ ਇਮਿਨਾਤਿ ਪਦਂ, ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਦਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ; ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਧਿਗਮੁਪਾਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਮੂਲਂ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮੇਥੁਨਵਿਰਤਿਯਾ ਮੇਥੁਨਸਂਵਰਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਮੇਥੁਨਸਂਵਰੋ ਹਿ ਤਦਞ੍ਞੇਸਂ ਸਿਕ੍ਖਾਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਸੀਲਵਿਪਸ੍ਸਨਾਝਾਨਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਵਸੇਨ ਪਦਤ੍ਤਾ ਇਧ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਅਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਿਭਙ੍ਗੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਪਿਚ ਤਸ੍ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਦੀਪਕਂ ਵਚਨਮ੍ਪਿ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ – ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਨ੍ਤਿ ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਨਾਮਕਾਯੋ ਪਦਕਾਯੋ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਕਾਯੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਾਯੋ’’ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਯਥਾ ‘‘ਅਨਭਿਜ੍ਝਾ ਧਮ੍ਮਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਨਭਿਜ੍ਝਾ ਏਕੋ ਧਮ੍ਮਕੋਟ੍ਠਾਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ¶ ਹੋਤਿ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਕੋਟ੍ਠਾਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਏਕੋ ਪਦੇਸੋਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਦਸ ਅਤ੍ਥਵਸੇ ਪਟਿਚ੍ਚਾਤਿ ਦਸ ਕਾਰਣਵਸੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਹੇਤੁ ਅਧਿਗਮਨੀਯੇ ਹਿਤਵਿਸੇਸੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਆਗਮ੍ਮ ਆਰਬ੍ਭ, ਦਸਨ੍ਨਂ ਹਿਤਵਿਸੇਸਾਨਂ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤੇ ਦਸ ਅਤ੍ਥਵਸੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਙ੍ਘਸੁਟ੍ਠੁਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਘਸੁਟ੍ਠੁਤਾ ਨਾਮ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸੁਟ੍ਠੁਭਾਵੋ, ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ ਦੇਵਾ’’ਤਿ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਵਿਯ ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਵਚਨਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਭਾਵੋ ¶ . ਯੋ ਚ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤਿ ¶ , ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਮਮ ਵਚਨਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਤ੍ਥਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨੇ ਆਦੀਨਵਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨੇ ਚ ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ, ਨ ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਵਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਸਙ੍ਘਸੁਟ੍ਠੁਤਾਯਾ’’ਤਿ. ਸਙ੍ਘਫਾਸੁਤਾਯਾਤਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਫਾਸੁਭਾਵਾਯ; ਸਹਜੀਵਿਤਾਯ ਸੁਖਵਿਹਾਰਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਦੁਮ੍ਮਙ੍ਕੂਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਨਿਗ੍ਗਹਾਯਾਤਿ ਦੁਮ੍ਮਙ੍ਕੂ ਨਾਮ ਦੁਸ੍ਸੀਲਪੁਗ੍ਗਲਾ; ਯੇ ਮਙ੍ਕੁਤਂ ਆਪਾਦਿਯਮਾਨਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਵਾ ਕਤ੍ਵਾ ਵਾ ਨ ਲਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਨਿਗ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ; ਤੇ ਹਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਅਸਤਿ ‘‘ਕਿਂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਦਿਟ੍ਠਂ, ਕਿਂ ਸੁਤਂ – ਕਿਂ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਕਤਂ; ਕਤਰਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਕਤਮਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਅਮ੍ਹੇ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਘਂ ਵਿਹੇਠੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਪਨ ਸਤਿ ਤੇ ਸਙ੍ਘੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮੇਨ ਵਿਨਯੇਨ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇਨ ਨਿਗ੍ਗਹੇਸ੍ਸਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਦੁਮ੍ਮਙ੍ਕੂਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਨਿਗ੍ਗਹਾਯਾ’’ਤਿ.

ਪੇਸਲਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯਾਤਿ ਪੇਸਲਾਨਂ ਪਿਯਸੀਲਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਤ੍ਥਾਯ. ਪਿਯਸੀਲਾ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਾਵਜ੍ਜਾਨਵਜ੍ਜਂ ਵੇਲਂ ਮਰਿਯਾਦਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਘਟਮਾਨਾ ਕਿਲਮਨ੍ਤਿ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਮਾਨਾ ਉਬ੍ਬਾਲ਼੍ਹਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਪਨ ਸਾਵਜ੍ਜਾਨਵਜ੍ਜਂ ਵੇਲਂ ਮਰਿਯਾਦਂ ਞਤ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਘਟਮਾਨਾ ਨ ਕਿਲਮਨ੍ਤਿ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਮਾਨਾ ਨ ਉਬ੍ਬਾਲ਼੍ਹਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਨੇਸਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਾਪਨਾ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯ ਸਂਵਤ੍ਤਤਿ. ਯੋ ਵਾ ਦੁਮ੍ਮਙ੍ਕੂਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਨਿਗ੍ਗਹੋ, ਸ੍ਵੇਵ ਏਤੇਸਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰੋ. ਦੁਸ੍ਸੀਲਪੁਗ੍ਗਲੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਹਿ ਉਪੋਸਥੋ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ¶ , ਪਵਾਰਣਾ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਾਨਿ ਨਪ੍ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਸਾਮਗ੍ਗੀ ਨ ਹੋਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨੇਕਗ੍ਗਾ ਉਦ੍ਦੇਸਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਿ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ. ਦੁਸ੍ਸੀਲੇਸੁ ਪਨ ਨਿਗ੍ਗਹਿਤੇਸੁ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਅਯਂ ਉਪਦ੍ਦਵੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਪੇਸਲਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਫਾਸੁ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ‘‘ਪੇਸਲਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਫਾਸੁ ਵਿਹਾਰਾਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਵਿਧਾ ਅਤ੍ਥੋ ¶ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਨਂ ਆਸਵਾਨਂ ਸਂਵਰਾਯਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾ ਆਸਵਾ ਨਾਮ ਅਸਂਵਰੇ ਠਿਤੇਨ ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਞੇਵ ਅਤ੍ਤਭਾਵੇ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਪਾਣਿਪ੍ਪਹਾਰ-ਦਣ੍ਡਪ੍ਪਹਾਰ-ਹਤ੍ਥਚ੍ਛੇਦ-ਪਾਦਚ੍ਛੇਦ-ਅਕਿਤ੍ਤਿ-ਅਯਸਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਾਦਯੋ ਦੁਕ੍ਖਵਿਸੇਸਾ. ਇਤਿ ਇਮੇਸਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਨਂ ਆਸਵਾਨਂ ਸਂਵਰਾਯ ਪਿਧਾਨਾਯ ਆਗਮਨਮਗ੍ਗਥਕਨਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾਨਂ ਆਸਵਾਨਂ ਪਟਿਘਾਤਾਯਾਤਿ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾ ਆਸਵਾ ਨਾਮ ਅਸਂਵਰੇ ਠਿਤੇਨ ਕਤਪਾਪਕਮ੍ਮਮੂਲਕਾ ਸਮ੍ਪਰਾਯੇ ਨਰਕਾਦੀਸੁ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਦੁਕ੍ਖਵਿਸੇਸਾ, ਤੇਸਂ ਪਟਿਘਾਤਤ੍ਥਾਯ ¶ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਤ੍ਥਾਯ ਵੂਪਸਮਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ ਪਸਾਦਾਯਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਹਿ ਸਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਞਤ੍ਵਾ ਵਾ ਯਥਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਵਾ ਯੇਪਿ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ ਪਣ੍ਡਿਤਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਤੇ ‘‘ਯਾਨਿ ਵਤ ਲੋਕੇ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਰਜ੍ਜਨ-ਦੁਸ੍ਸਨ-ਮੁਯ੍ਹਨਟ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਤੇਹਿ ਇਮੇ ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾ ਆਰਕਾ ਵਿਰਤਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਵਤ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਭਾਰਿਯਂ ਵਤ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਸਾਦਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਵਿਨਯਪਿਟਕੇ ਪੋਤ੍ਥਕਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕ-ਤਿਵੇਦੀ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਿਯ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ ਪਸਾਦਾਯਾ’’ਤਿ.

ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ ਭਿਯ੍ਯੋਭਾਵਾਯਾਤਿ ਯੇਪਿ ਸਾਸਨੇ ਪਸਨ੍ਨਾ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਤੇਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਞਤ੍ਵਾ ਯਥਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਅਹੋ ਅਯ੍ਯਾ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਨੋ, ਯੇ ਯਾਵਜੀਵਂ ਏਕਭਤ੍ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਵਿਨਯਸਂਵਰਂ ਅਨੁਪਾਲੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਪਸੀਦਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ ਭਿਯ੍ਯੋਭਾਵਾਯਾ’’ਤਿ.

ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਯਾਤਿ ਤਿਵਿਧੋ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ – ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ, ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ, ਅਧਿਗਮਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਿਟਕਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ‘‘ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ’’ ਨਾਮ. ਤੇਰਸ ਧੁਤਗੁਣਾ, ਚੁਦ੍ਦਸ ਖਨ੍ਧਕਵਤ੍ਤਾਨਿ, ਦ੍ਵੇਅਸੀਤਿ ਮਹਾਵਤ੍ਤਾਨਿ, ਸੀਲਸਮਾਧਿਵਿਪਸ੍ਸਨਾਤਿ ¶ ਅਯਂ ‘‘ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ’’ ਨਾਮ. ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਚ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚਾਤਿ ਅਯਂ ‘‘ਅਧਿਗਮਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ’’ ਨਾਮ. ਸੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਸਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਞ੍ਚ ਤਸ੍ਸ ਵਿਭਙ੍ਗਞ੍ਚ ਤਦਤ੍ਥਜੋਤਨਤ੍ਥਂ ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਯਥਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਟਿਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ¶ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਯਾ’’ਤਿ.

ਵਿਨਯਾਨੁਗ੍ਗਹਾਯਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਹਿ ਸਤਿ ਸਂਵਰਵਿਨਯੋ ਚ ਪਹਾਨਵਿਨਯੋ ਚ ਸਮਥਵਿਨਯੋ ਚ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਿਨਯੋ ਚਾਤਿ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋਪਿ ਵਿਨਯੋ ਅਨੁਗ੍ਗਹਿਤੋ ਹੋਤਿ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਿਤੋ ਸੂਪਤ੍ਥਮ੍ਭਿਤੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਵਿਨਯਾਨੁਗ੍ਗਹਾਯਾ’’ਤਿ.

ਸਬ੍ਬਾਨੇਵ ਚੇਤਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾਨਿ ¶ . ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਠਮਪਚ੍ਛਿਮਪਦਯੋਜਨਾ – ‘‘ਸਙ੍ਘਸੁਟ੍ਠੁਤਾਯ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਵਿਨਯਾਨੁਗ੍ਗਹਾਯ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ.

ਅਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਯਂ ਸਙ੍ਘਸੁਟ੍ਠੁ ਤਂ ਸਙ੍ਘਫਾਸੁ, ਯਂ ਸਙ੍ਘਫਾਸੁ ਤਂ ਦੁਮ੍ਮਙ੍ਕੂਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਨਿਗ੍ਗਹਾਯਾਤਿ ਏਵਂ ਸਙ੍ਖਲਿਕਨਯਂ; ਯਂ ਸਙ੍ਘਸੁਟ੍ਠੁ ਤਂ ਸਙ੍ਘਫਾਸੁ, ਯਂ ਸਙ੍ਘਸੁਟ੍ਠੁ ਤਂ ਦੁਮ੍ਮਙ੍ਕੂਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਨਿਗ੍ਗਹਾਯਾਤਿ ਏਵਞ੍ਚ ਏਕੇਕਪਦਮੂਲਿਕਂ ਦਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਯੋਜਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਰਿਵਾਰੇ (ਪਰਿ. ੩੩੪) –

‘‘ਅਤ੍ਥਸਤਂ ਧਮ੍ਮਸਤਂ, ਦ੍ਵੇ ਚ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਸਤਾਨਿ;

ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਞਾਣਸਤਾਨਿ, ਅਤ੍ਥਵਸੇ ਪਕਰਣੇ’’ਤਿ.

ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਂ ਪਨੇਤਂ ਯਸ੍ਮਾ ਪਰਿਵਾਰੇਯੇਵ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਧ ਨ ਵਣ੍ਣਿਤਨ੍ਤਿ.

ਏਵਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਵਞ੍ਚ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਮਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ ਆਹ. ਕਿਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਮਂ ਪਨ ਮਯਾ ਇਤਿ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਿਤਾਨਿਸਂਸਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਏਵਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸੇ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਾਥ ਚ ਪਰਿਯਾਪੁਣੇਯ੍ਯਾਥ ਚ ਧਾਰੇਯ੍ਯਾਥ ਚ ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਵਾਚੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ. ਅਤਿਰੇਕਾਨਯਨਤ੍ਥੋ ¶ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਦ੍ਦੋ, ਤੇਨਾਯਮਤ੍ਥੋ ਆਨੀਤੋ ਹੋਤੀਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਮਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵੇਯ੍ਯ, ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਹੋਤਿ ਅਸਂਵਾਸੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਏਵਂ ਮੂਲਚ੍ਛੇਜ੍ਜਵਸੇਨ ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਮਕ੍ਕਟੀਵਤ੍ਥੁ ਉਦਪਾਦਿ. ਤਸ੍ਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਦੀਪਨਤ੍ਥਮੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ਏਵਞ੍ਚਿਦਂ ਭਗਵਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਭਗਵਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਇਦਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਚ, ਇਦਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਂ ਵਤ੍ਥੁ ਉਦਪਾਦੀਤਿ.

੪੦. ਇਦਾਨਿ ¶ ¶ ਯਂ ਤਂ ਅਞ੍ਞਂ ਵਤ੍ਥੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦਵਣ੍ਣਨਾ – ਮਕ੍ਕਟਿਂ ਆਮਿਸੇਨਾਤਿ ਮਹਾਵਨੇ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਖਨ੍ਤਿਮੇਤ੍ਤਾਦਿਗੁਣਾਨੁਭਾਵੇਨ ਨਿਰਾਸਙ੍ਕਚਿਤ੍ਤਾ ਬਹੂ ਮਿਗਮੋਰਕੁਕ੍ਕੁਟਮਕ੍ਕਟਾਦਯੋ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਾ ਪਧਾਨਾਗਾਰਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਵਿਚਰਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਏਕਂ ਮਕ੍ਕਟਿਂ ਆਮਿਸੇਨ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਖਜ੍ਜਕਾਦਿਨਾ ਉਪਲਾਪੇਤ੍ਵਾ, ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਭੁਮ੍ਮਵਚਨਂ. ਪਟਿਸੇਵਤੀਤਿ ਪਚੁਰਪਟਿਸੇਵਨੋ ਹੋਤਿ; ਪਚੁਰਤ੍ਥੇ ਹਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਵਚਨਂ. ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਸੋ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਪਟਿਸੇਵਨਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ. ਸੇਨਾਸਨਚਾਰਿਕਂ ਆਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤਾਤਿ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾ ਬੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨਾਯ ਆਗਤਾ ਪਾਤੋਵ ਆਗਨ੍ਤੁਕਭਤ੍ਤਾਨਿ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨਿਵਾਸਨਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਵਿਚਰਿਂਸੁ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸੇਨਾਸਨਚਾਰਿਕਂ ਆਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਯੇਨ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾ ਨਾਮ ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਿਸ੍ਸਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਸੁਪਿ ਤਾਦਿਸਞ੍ਞੇਵ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਮਕ੍ਕਟੀ ਯੇਨ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਸ੍ਸਾਸਿਕਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸੇਵ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਤਂ ਵਿਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ.

ਛੇਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਨਙ੍ਗੁਟ੍ਠਂ. ਓਡ੍ਡੀਤਿ ਅਭਿਮੁਖਂ ਠਪੇਸਿ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਕਾਸੀਤਿ ਯੇਨ ਨਿਯਾਮੇਨ ਯਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯ ਮੇਥੁਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਤੇ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਅਕਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ¶ . ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਯਸ੍ਸਾਯਂ ਵਿਹਾਰੋ. ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਲੀਯਿਂਸੂਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਓਕਾਸੇ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਅਚ੍ਛਿਂਸੁ.

੪੧. ਸਚ੍ਚਂ, ਆਵੁਸੋਤਿ ਸਹੋਡ੍ਢਗ੍ਗਹਿਤੋ ਚੋਰੋ ਵਿਯ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਚੋਦਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਕਿਂ ਵਾ ਮਯਾ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਚ੍ਚਂ, ਆਵੁਸੋ’’ਤਿ ਆਹ. ਨਨੁ, ਆਵੁਸੋ, ਤਥੇਵ ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਵੁਸੋ ਯਥਾ ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯਾ, ਨਨੁ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਿਤ੍ਥਿਯਾਪਿ ਤਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਤਥੇਵ ਹੋਤਿ. ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯਾਪਿ ਹਿ ਦਸ੍ਸਨਮ੍ਪਿ ਗਹਣਮ੍ਪਿ ਆਮਸਨਮ੍ਪਿ ਫੁਸਨਮ੍ਪਿ ਘਟ੍ਟਨਮ੍ਪਿ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਮੇਵ. ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਿਤ੍ਥਿਯਾਪਿ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਮੇਵ. ਕੋ ਏਤ੍ਥ ਵਿਸੇਸੋ? ਅਲੇਸਟ੍ਠਾਨੇ ਤ੍ਵਂ ਲੇਸਂ ਓਡ੍ਡੇਸੀਤਿ.

੪੨. ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾਯਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਹੋਤਿ ਅਸਂਵਾਸੋਤਿ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਾਯਪਿ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਿਤ੍ਵਾ ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਯੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਦਲ਼੍ਹਤਰਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਮਕਾਸਿ. ਦੁਵਿਧਞ੍ਹਿ ¶ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ – ਲੋਕਵਜ੍ਜਂ, ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਜ੍ਜਞ੍ਚ. ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਸ ਸਚਿਤ੍ਤਕਪਕ੍ਖੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਕੁਸਲਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਲੋਕਵਜ੍ਜਂ ਨਾਮ. ਸੇਸਂ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਜ੍ਜਂ. ਤਤ੍ਥ ਲੋਕਵਜ੍ਜੇ ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਰੁਨ੍ਧਨ੍ਤੀ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਦਹਨ੍ਤੀ ਸੋਤਂ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਮਾਨਾ ਗਾਲ਼੍ਹਤਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਅਧਿਮਾਨਾ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸੁਪਿਨਨ੍ਤਾਤਿ ਅਯਂ ਪਨ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਾਭਾਵਾ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਤ੍ਤਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਜ੍ਜੇ ਅਕਤੇ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਸਿਥਿਲਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ ਮੋਚੇਨ੍ਤੀ ਦ੍ਵਾਰਂ ਦਦਮਾਨਾ ਅਪਰਾਪਰਮ੍ਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਂ ਕੁਰੁਮਾਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਗਣਭੋਜਨਪਰਮ੍ਪਰਭੋਜਨਾਦੀਸੁ ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯੋ ਵਿਯ. ‘‘ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਤਙ੍ਖਣਿਕਾਯਪੀ’’ਤਿ ਏਵਰੂਪਾ ਪਨ ਕਤੇ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਗਤਿਕਾਵ ਹੋਤਿ. ਇਦਂ ਪਨ ਪਠਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਯਸ੍ਮਾ ਲੋਕਵਜ੍ਜਂ, ਨ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਜ੍ਜਂ; ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਮਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਰੁਨ੍ਧਨ੍ਤੀ ¶ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਦਹਨ੍ਤੀ ਸੋਤਂ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਮਾਨਾ ਗਾਲ਼੍ਹਤਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ.

ਏਵਂ ਦ੍ਵੇਪਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਮੂਲਚ੍ਛੇਜ੍ਜਵਸੇਨ ਦਲ਼੍ਹਤਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਵਤ੍ਥੁ ਉਦਪਾਦਿ. ਤਸ੍ਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਏਵਞ੍ਚਿਦਂ ਭਗਵਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ¶ . ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਭਗਵਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਇਦਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ਚ ਇਦਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਵਤ੍ਥੁ ਉਦਪਾਦੀਤਿ.

੪੩-੪੪. ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਤਂ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਵਤ੍ਥੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਅਯਮਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦਵਣ੍ਣਨਾ – ਵੇਸਾਲਿਕਾਤਿ ਵੇਸਾਲਿਵਾਸਿਨੋ. ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਾਤਿ ਵਜ੍ਜਿਰਟ੍ਠੇ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਕੁਲਾਨਂ ਪੁਤ੍ਤਾ. ਸਾਸਨੇ ਕਿਰ ਯੋ ਯੋ ਉਪਦ੍ਦਵੋ ਆਦੀਨਵੋ ਅਬ੍ਬੁਦਮੁਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ. ਤਥਾ ਹਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤੋਪਿ ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕੇ ਪਕ੍ਖੇ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਂ ਭਿਨ੍ਦਿ. ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਾ ਏਵ ਚ ਵਸ੍ਸਸਤਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਭਗਵਤਿ ਉਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਉਬ੍ਬਿਨਯਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਂ ਦੀਪੇਸੁਂ. ਇਮੇਪਿ ਤੇਸਂ ਯੇਵ ਏਕਚ੍ਚੇ ਏਵਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ¶ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਭੁਞ੍ਜਿਂਸੁ…ਪੇ… ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਿਂਸੂਤਿ.

ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਸਨਂ ਬ੍ਯਸਨਂ ਵਿਕ੍ਖੇਪੋ ਵਿਦ੍ਧਂਸਨਂ ਵਿਨਾਸੋਤਿ ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਏਕਤ੍ਥਂ. ਞਾਤੀਨਂ ਬ੍ਯਸਨਂ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨਂ, ਤੇਨ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨ, ਰਾਜਦਣ੍ਡਬ੍ਯਾਧਿਮਰਣਵਿਪ੍ਪਵਾਸਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ¶ ਞਾਤਿਵਿਨਾਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਸ ਨਯੋ ਦੁਤਿਯਪਦੇਪਿ. ਤਤਿਯਪਦੇ ਪਨ ਆਰੋਗ੍ਯਵਿਨਾਸਕੋ ਰੋਗੋ ਏਵ ਰੋਗਬ੍ਯਸਨਂ. ਸੋ ਹਿ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਬ੍ਯਸਤਿ ਵਿਕ੍ਖਿਪਤਿ ਵਿਨਾਸੇਤੀਤਿ ਬ੍ਯਸਨਂ. ਰੋਗੋਵ ਬ੍ਯਸਨਂ ਰੋਗਬ੍ਯਸਨਂ, ਤੇਨ ਰੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ. ਫੁਟ੍ਠਾਤਿ ਅਧਿਪਨ੍ਨਾ ਅਭਿਭੂਤਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਨ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ ਆਨਨ੍ਦ, ਬੁਦ੍ਧਗਰਹਿਨੋਤਿ ਭਨ੍ਤੇ ਆਨਨ੍ਦ, ਮਯਂ ਨ ਬੁਦ੍ਧਂ ਗਰਹਾਮ, ਨ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਦੋਸਂ ਦੇਮ. ਨ ਧਮ੍ਮਗਰਹਿਨੋ, ਨ ਸਙ੍ਘਗਰਹਿਨੋ. ਅਤ੍ਤਗਰਹਿਨੋ ਮਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਨਮੇਵ ਮਯਂ ਗਰਹਾਮ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੋਸਂ ਦੇਮ. ਅਲਕ੍ਖਿਕਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਿਰਿਕਾ. ਅਪ੍ਪਪੁਞ੍ਞਾਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਪੁਞ੍ਞਾ. ਵਿਪਸ੍ਸਕਾ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਯੇ ਅਟ੍ਠਤਿਂਸਾਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਵਿਭਤ੍ਤਾ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਤੇਸਂ ਵਿਪਸ੍ਸਕਾ; ਤਤੋ ਤਤੋ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਵੁਟ੍ਠਾਯ ਤੇਵ ਧਮ੍ਮੇ ਵਿਪਸ੍ਸਮਾਨਾਤਿ ¶ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਬ੍ਬਰਤ੍ਤਾਪਰਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬਂ ਪੁਬ੍ਬਰਤ੍ਤਂ, ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਪਰਂ ਅਪਰਰਤ੍ਤਂ, ਪਠਮਯਾਮਞ੍ਚ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮਞ੍ਚਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਬੋਧਿਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖੇ ਭਵਾਨਂ, ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣਸ੍ਸ ਉਪਕਾਰਕਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਾਵਨਾਨੁਯੋਗਨ੍ਤਿ ਵਡ੍ਢਨਾਨੁਯੋਗਂ. ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਾ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ ਗਿਹਿਪਲਿਬੋਧਂ ਆਵਾਸਪਲਿਬੋਧਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਵਿਵਿਤ੍ਤੇਸੁ ਸੇਨਾਸਨੇਸੁ ਯੁਤ੍ਤਪਯੁਤ੍ਤਾ ਅਨਞ੍ਞਕਿਚ੍ਚਾ ਵਿਹਰੇਯ੍ਯਾਮ.

ਏਵਮਾਵੁਸੋਤਿ ਥੇਰੋ ਏਤੇਸਂ ਆਸਯਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਇਦਂ ਨੇਸਂ ਮਹਾਗਜ੍ਜਿਤਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਚੇ ਇਮੇ ਈਦਿਸਾ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ‘‘ਏਵਮਾਵੁਸੋ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ. ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ ਅਨਵਕਾਸੋਤਿ ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਂ ਕਾਰਣਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਚਨਂ. ਕਾਰਣਞ੍ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਤਦਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਭਾਵੇਨ ਫਲਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚਸ੍ਸ ਤਂ ਓਕਾਸੋ ਹੋਤਿ ਤਦਾਯਤ੍ਤਵੁਤ੍ਤਿਭਾਵੇਨ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਠਾਨਞ੍ਚ ਅਵਕਾਸੋ ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ ¶ , ਅਨਵਕਾਸੋ’’ਤਿ. ਏਤਂ ਠਾਨਂ ਵਾ ਓਕਾਸੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਂ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਯੇਨ ਤਥਾਗਤੋ ਵਜ੍ਜੀਨਂ ਵਾ…ਪੇ… ਸਮੂਹਨੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਦਿ ਹਿ ਭਗਵਾ ਏਤੇਸਂ ‘‘ਲਭੇਯ੍ਯਾਮ ਉਪਸਮ੍ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਯਾਚਨ੍ਤਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਦਦੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ‘‘ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਹੋਤਿ ਅਸਂਵਾਸੋ’’ਤਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਸਮੂਹਨੇਯ੍ਯ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤਂ ਨ ਸਮੂਹਨਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਸੋ ਆਗਤੋ ਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ‘‘ਯਦਿ ਹਿ ਏਵਂ ਆਗਤੋ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਲਭੇਯ੍ਯ, ਸਾਸਨੇ ਅਗਾਰਵੋ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਸਾਮਣੇਰਭੂਮਿਯਂ ਪਨ ਠਿਤੋ ਸਗਾਰਵੋ ਚ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਞ੍ਚ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਅਨੁਕਮ੍ਪਮਾਨੋ ਭਗਵਾ ਆਹ – ‘‘ਸੋ ਆਗਤੋ ਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਸੋ ਆਗਤੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਏਵਂ ਆਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵੇ ਠਤ੍ਵਾ ਅਵਿਪਨ੍ਨਸੀਲਤਾਯ ਸਾਸਨੇ ਸਗਾਰਵੋ ¶ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਸਤਿ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੇ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਉਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ.

ਏਵਂ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਿਤ੍ਵਾ ਆਗਤੇਸੁ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਤੀਣਿਪਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਸਮੋਧਾਨੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਏਵਞ੍ਚ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਇਮਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ…ਪੇ… ਅਸਂਵਾਸੋ’’ਤਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ.

ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਵਤ੍ਥੁਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੪੫. ਇਦਾਨਿਸ੍ਸ ¶ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਭਜਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੋ ਪਨਾਤਿ, ਯੋ ਯਾਦਿਸੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਿਭਙ੍ਗੇ ਚ ਸਕਲੇ ਚ ਵਿਨਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਕੋਸਲ੍ਲਂ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਵਿਨਯੋ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ –

ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਞ੍ਹਿ ਵਿਨਯਂ, ਮਹਾਥੇਰਾ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਾ;

ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਕਾਸੇਸੁਂ, ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਾਹਕਾ ਪੁਰਾ.

ਕਤਮਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ? ਸੁਤ੍ਤਂ, ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ, ਆਚਰਿਯਵਾਦਂ, ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਆਹਚ੍ਚਪਦੇਨ ਰਸੇਨ ਆਚਰਿਯਵਂਸੇਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਾ’’ਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਆਹਚ੍ਚਪਦਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਰਸੋਤਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ, ਆਚਰਿਯਵਂਸੋਤਿ ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ, ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਂਨਾਮ ਸਕਲੇ ਵਿਨਯਪਿਟਕੇ ਪਾਲ਼ਿ.

ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ਨਾਮ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਪਦੇਸਾ; ਯੇ ਭਗਵਤਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਾ – ‘‘ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ ¶ , ਮਯਾ ‘ਇਦਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀ’ਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਚੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਅਨੁਲੋਮੇਤਿ; ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਪਟਿਬਾਹਤਿ, ਤਂ ਵੋ ਨ ਕਪ੍ਪਤਿ. ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਯਾ ‘ਇਦਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀ’ਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਚੇ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਅਨੁਲੋਮੇਤਿ; ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਪਟਿਬਾਹਤਿ, ਤਂ ਵੋ ਕਪ੍ਪਤਿ. ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ ¶ , ਮਯਾ ‘ਇਦਂ ਕਪ੍ਪਤੀ’ਤਿ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਂ, ਤਂ ਚੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਅਨੁਲੋਮੇਤਿ, ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਪਟਿਬਾਹਤਿ; ਤਂ ਵੋ ਨ ਕਪ੍ਪਤਿ. ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਯਾ ‘ਇਦਂ ਕਪ੍ਪਤੀ’ਤਿ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਂ, ਤਂ ਚੇ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਅਨੁਲੋਮੇਤਿ, ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਪਟਿਬਾਹਤਿ; ਤਂ ਵੋ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੩੦੫).

ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਾਹਕੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਅਰਹਨ੍ਤਸਤੇਹਿ ਠਪਿਤਾ ਪਾਲ਼ਿਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਾ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਤਨ੍ਤਿ.

ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਨਾਮ ਸੁਤ੍ਤ-ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮ-ਆਚਰਿਯਵਾਦੇ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਮਾਨੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਨਯਗ੍ਗਾਹੇਨ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾਕਾਰਕਥਨਂ.

ਅਪਿਚ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਭਿਧਮ੍ਮਵਿਨਯਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਆਗਤੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਥੇਰਵਾਦੋ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ’’ ਨਾਮ. ਤਂ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਨ੍ਤੇਨ ਨ ਦਲ਼੍ਹਗ੍ਗਾਹਂ ¶ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੋਹਰਿਤਬ੍ਬਂ. ਕਾਰਣਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥੇਨ ਪਾਲ਼ਿਂ, ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਚ ਅਤ੍ਥਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਆਚਰਿਯਵਾਦੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਚੇ ਤਤ੍ਥ ਓਤਰਤਿ ਚੇਵ ਸਮੇਤਿ ਚ, ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਚੇ ਨੇਵ ਓਤਰਤਿ ਨ ਸਮੇਤਿ, ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਦੁਬ੍ਬਲਾ. ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਤੋ ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ ਬਲਵਤਰੋ.

ਆਚਰਿਯਵਾਦੋਪਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਓਤਰਨ੍ਤੋ ਸਮੇਨ੍ਤੋਯੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ, ਇਤਰੋ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਆਚਰਿਯਵਾਦਤੋ ਹਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ਬਲਵਤਰਂ.

ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਓਤਰਨ੍ਤਂ ਸਮੇਨ੍ਤਮੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਇਤਰਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਤੋ ਹਿ ਸੁਤ੍ਤਮੇਵ ਬਲਵਤਰਂ. ਸੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਅਪ੍ਪਟਿਵਤ੍ਤਿਯਂ ਕਾਰਕਸਙ੍ਘਸਦਿਸਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਠਿਤਕਾਲਸਦਿਸਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਦਾ ਦ੍ਵੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਾਕਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਸਕਵਾਦੀ ਸੁਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰਵਾਦੀ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ. ਤੇਹਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਖੇਪਂ ਵਾ ਗਰਹਂ ਵਾ ਅਕਤ੍ਵਾ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਨੋ ਚੇ, ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ; ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਥਾਯਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਆਚਰਿਯਵਾਦਂ. ਤੇਹਿਪਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਖੇਪਂ ਵਾ ਗਰਹਂ ਵਾ ਅਕਤ੍ਵਾ ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਨੋਤਰਨ੍ਤੋ ਅਸਮੇਨ੍ਤੋ ਚ ਗਾਰਯ੍ਹਾਚਰਿਯਵਾਦੋ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ; ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.

ਅਥਾਯਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ¶ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਂ. ਤੇਹਿਪਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਖੇਪਂ ਵਾ ਗਰਹਂ ਵਾ ¶ ਅਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਨੋ ਚੇ, ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ ਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.

ਅਥ ਪਨਾਯਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਸੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਤ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਙ੍ਗੀਤਿਯੋ ਆਰੂਲ਼੍ਹਂ ਪਾਲ਼ਿਆਗਤਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਨੋ ਚੇ ਤਥਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ ਨ ਓਤਰਤਿ ਨ ਸਮੇਤਿ, ਬਾਹਿਰਕਸੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਹੋਤਿ ਸਿਲੋਕੋ ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਗਾਰਯ੍ਹਸੁਤ੍ਤਂ ਗੁਲ਼੍ਹਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਗੁਲ਼੍ਹਵਿਨਯਵੇਦਲ੍ਲਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਤੋ ਆਗਤਂ, ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.

ਅਥਾਯਂ ¶ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਆਚਰਿਯਵਾਦਂ. ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਨੋ ਚੇ, ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮੇਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.

ਅਥਾਯਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਂ. ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਨੋ ਚੇ, ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮੇਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.

ਅਥ ਪਨਾਯਂ ਆਚਰਿਯਵਾਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਸੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਚਰਿਯਵਾਦੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਤਰਂ ਗਾਰਯ੍ਹਸੁਤ੍ਤਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਆਚਰਿਯਵਾਦੇਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.

ਅਥਾਯਂ ਆਚਰਿਯਵਾਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ. ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ਆਚਰਿਯਵਾਦੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਓਤਰਨ੍ਤਂ ਸਮੇਨ੍ਤਮੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਇਤਰਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਆਚਰਿਯਵਾਦੇਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.

ਅਥਾਯਂ ਆਚਰਿਯਵਾਦਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਂ. ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਆਚਰਿਯਵਾਦੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਨੋ ਚੇ, ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਆਚਰਿਯਵਾਦੇਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.

ਅਥ ਪਨਾਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਸੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਯਂ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਤਰਂ ਗਾਰਯ੍ਹਸੁਤ੍ਤਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਯਮੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.

ਅਥਾਯਂ ¶ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ. ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਯਂ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਓਤਰਨ੍ਤਂ ਸਮੇਨ੍ਤਮੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਇਤਰਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਯਮੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.

ਅਥਾਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ਆਚਰਿਯਵਾਦਂ. ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਯਂ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਓਤਰਤਿ ਸਮੇਤਿ, ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ; ਇਤਰੋ ਗਾਰਯ੍ਹਾਚਰਿਯਵਾਦੋ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿਯਮੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਹਣਮੇਵ ¶ ਬਲਿਯਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਚ ਖੇਪੋ ਵਾ ਗਰਹਾ ਵਾ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ.

ਅਥ ¶ ਪਨਾਯਂ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ‘‘ਅਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੁਤ੍ਤੇ ਚ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮੇ ਚ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਹੋਤਿ, ਕਪ੍ਪਿਯੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ, ਅਕਪ੍ਪਿਯੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.

ਅਥਾਯਂ ਤਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਿਯਭਾਵਸਾਧਕਂ ਸੁਤ੍ਤਤੋ ਬਹੁਂ ਕਾਰਣਞ੍ਚ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਪਰੋ ਕਾਰਣਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ. ਕਪ੍ਪਿਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਪਰੋ ਤਸ੍ਸ ਅਕਪ੍ਪਿਯਭਾਵਸਾਧਕਂ ਸੁਤ੍ਤਤੋ ਬਹੁਂ ਕਾਰਣਞ੍ਚ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਨੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਦਲ਼੍ਹਂ ਆਦਾਯ ਨ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਕਾਰਣਚ੍ਛਾਯਾ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਭਾਵੋਯੇਵ ਸਾਧੁ, ਅਕਪ੍ਪਿਯੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਨਯਞ੍ਹਿ ਪਤ੍ਵਾ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਵਿਚਾਰਣਮਾਗਮ੍ਮ ਰੁਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ, ਗਾਲ਼੍ਹਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਸੋਤਂ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਗਰੁਕਭਾਵੇਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.

ਅਥ ਪਨਾਯਂ ‘‘ਅਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਥੇਤਿ, ਪਰੋ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੁਤ੍ਤੇ ਚ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮੇ ਚ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਹੋਤਿ, ਕਪ੍ਪਿਯੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ, ਅਕਪ੍ਪਿਯੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.

ਅਥਾਯਂ ਬਹੂਹਿ ਸੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਾਰਣੇਹਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਪਰੋ ਕਾਰਣਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ, ਅਕਪ੍ਪਿਯੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਪਰੋ ਬਹੂਹਿ ਸੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਾਰਣੇਹਿ ਕਪ੍ਪਿਯਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਯਂ ਕਾਰਣਂ ਨ ਵਿਨ੍ਦਤਿ, ਕਪ੍ਪਿਯੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਕਾਰਣਚ੍ਛਾਯਾ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਹਣਂ ਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾ ਚਾਯਂ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਕਪ੍ਪਿਯੇ ਚ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ; ਏਵਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਆਪਤ੍ਤਿਵਾਦੇ ਆਪਤ੍ਤਾਨਾਪਤ੍ਤਿਵਾਦੇ ਚ, ਲਹੁਕਗਰੁਕਾਪਤ੍ਤਿਵਾਦੇ ਗਰੁਕਲਹੁਕਾਪਤ੍ਤਿਵਾਦੇ ਚਾਪਿ ¶ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਨਾਮਮਤ੍ਤਂਯੇਵ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਨਾਨਂ, ਯੋਜਨਾਨਯੇ ਨਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਂ.

ਏਵਂ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਾਦਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਯੋ ਸੁਤ੍ਤ-ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਆਚਰਿਯਵਾਦਅਤ੍ਤਨੋਮਤੀਸੁ ਅਤਿਰੇਕਕਾਰਣਂ ਲਭਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਾਦੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਨ ਕਾਰਣਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਅਲਭਨ੍ਤੇਨ ਸੁਤ੍ਤਂ ਨ ਜਹਿਤਬ੍ਬਂ, ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਿਭਙ੍ਗੇ ਚ ਸਕਲੇ ਚ ਵਿਨਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਕੋਸਲ੍ਲਂ ਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤੇਨ ਅਯਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਵਿਨਯੋ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ.

ਇਮਞ੍ਚ ¶ ¶ ਪਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਵਿਨਯਂ ਞਤ੍ਵਾਪਿ ਵਿਨਯਧਰੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਤਿਲਕ੍ਖਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਤੀਣਿ ਹਿ ਵਿਨਯਧਰਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਾਨਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਕਤਮਾਨਿ ਤੀਣਿ? ‘‘ਸੁਤ੍ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਸ੍ਵਾਗਤਂ ਹੋਤਿ ਸੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿ ਸੁਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਂ ਸੁਤ੍ਤਤੋ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ’’ਤਿ ਇਦਮੇਕਂ ਲਕ੍ਖਣਂ. ‘‘ਵਿਨਯੇ ਖੋ ਪਨ ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ ਅਸਂਹੀਰੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਦੁਤਿਯਂ. ‘‘ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾ ਖੋ ਪਨਸ੍ਸ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਾ ਹੋਤਿ ਸੁਮਨਸਿਕਤਾ ਸੂਪਧਾਰਿਤਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਤਤਿਯਂ.

ਤਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਸਕਲਂ ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ. ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਸ੍ਵਾਗਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਆਗਤਂ. ਸੁਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਵਤ੍ਤਂ ਪਗੁਣਂ ਵਾਚੁਗ੍ਗਤਂ ਸੁਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਂ. ਸੁਤ੍ਤਤੋ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋਤਿ ਪਾਲ਼ਿਤੋ ਚ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਤੋ ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਾਤੋ ਚ ਸੁਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਕਙ੍ਖਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਹਿਤਂ.

ਵਿਨਯੇ ਖੋ ਪਨ ਠਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵਿਨਯੇ ਲਜ੍ਜੀਭਾਵੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ. ਅਲਜ੍ਜੀ ਹਿ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋਪਿ ਸਮਾਨੋ ਲਾਭਗਰੁਤਾਯ ਤਨ੍ਤਿਂ ਵਿਸਂਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਉਬ੍ਬਿਨਯਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਂ ਦੀਪੇਤ੍ਵਾ ਸਾਸਨੇ ਮਹਨ੍ਤਂ ਉਪਦ੍ਦਵਂ ਕਰੋਤਿ. ਸਙ੍ਘਭੇਦਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਘਰਾਜਿਮ੍ਪਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ. ਲਜ੍ਜੀ ਪਨ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਕੋ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮੋ ਜੀਵਿਤਹੇਤੁਪਿ ਤਨ੍ਤਿਂ ਅਵਿਸਂਵਾਦੇਤ੍ਵਾ ਧਮ੍ਮਮੇਵ ਵਿਨਯਮੇਵ ਚ ਦੀਪੇਤਿ, ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਂ ਗਰੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਪੇਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਹਾਥੇਰਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਸੁਂ – ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਲਜ੍ਜੀ ਰਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ, ਲਜ੍ਜੀ ਰਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤਿ, ਲਜ੍ਜੀ ਰਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਯੋ ਲਜ੍ਜੀ, ਸੋ ਵਿਨਯਂ ਅਵਿਜਹਨ੍ਤੋ ਅਵੋਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਲਜ੍ਜੀਭਾਵੇਨ ਵਿਨਯੇ ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋਤਿ. ਅਸਂਹੀਰੋਤਿ ਸਂਹੀਰੋ ਨਾਮ ਯੋ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵਾ ਹੇਟ੍ਠਤੋ ਵਾ ਉਪਰਿਤੋ ਵਾ ਪਦਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਯਮਾਨੋ ਵਿਤ੍ਥੁਨਤਿ ਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਤਿ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ; ਯਂ ਯਂ ਪਰੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਤਂ ਤਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ; ਸਕਵਾਦਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਪਰਵਾਦਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਵਾ ਹੇਟ੍ਠੁਪਰਿਯੇਨ ਵਾ ਪਦਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ¶ ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਯਮਾਨੋ ਨ ਵਿਤ੍ਥੁਨਤਿ ਨ ਵਿਪ੍ਫਨ੍ਦਤਿ, ਏਕੇਕਲੋਮਂ ਸਣ੍ਡਾਸੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਵਿਯ ‘‘ਏਵਂ ਮਯਂ ਵਦਾਮ; ਏਵਂ ਨੋ ਆਚਰਿਯਾ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ¶ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ; ਯਮ੍ਹਿ ਪਾਲ਼ਿ ਚ ਪਾਲ਼ਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਚ ਸੁਵਣ੍ਣਭਾਜਨੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸੀਹਵਸਾ ਵਿਯ ਪਰਿਕ੍ਖਯਂ ਪਰਿਯਾਦਾਨਂ ਅਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਅਯਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਅਸਂਹੀਰੋ’’ਤਿ.

ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾ ਖੋ ਪਨਸ੍ਸ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਥੇਰਪਰਮ੍ਪਰਾ ਵਂਸਪਰਮ੍ਪਰਾ ਚਸ੍ਸ ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਹਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਸੁਮਨਸਿਕਤਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਮਨਸਿਕਤਾ; ਆਵਜ੍ਜਿਤਮਤ੍ਤੇ ਉਜ੍ਜਲਿਤਪਦੀਪੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਸੂਪਧਾਰਿਤਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ¶ ਉਪਧਾਰਿਤਾ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਾਨੁਸਨ੍ਧਿਤੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਕਾਰਣਤੋ ਚ ਉਪਧਾਰਿਤਾ; ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਤਿਂ ਪਹਾਯ ਆਚਰਿਯਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਆਚਰਿਯੋ ਅਸੁਕਾਚਰਿਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿ, ਸੋ ਅਸੁਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਂ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਂ ਥੇਰਵਾਦਙ੍ਗਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹੀਤਿ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਠਪੇਤਿ. ਤਤੋਪਿ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿ, ਦਾਸਕਤ੍ਥੇਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ, ਸੋਣਕਤ੍ਥੇਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਦਾਸਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ, ਸਿਗ੍ਗਵਤ੍ਥੇਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਸੋਣਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ, ਮੋਗ੍ਗਲਿਪੁਤ੍ਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਸਿਗ੍ਗਵਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਚਣ੍ਡਵਜ੍ਜਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਚਾਤਿ. ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਂ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਂ ਥੇਰਵਾਦਙ੍ਗਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਚਰਿਯਂ ਪਾਪੇਤ੍ਵਾ ਠਪੇਤਿ. ਏਵਂ ਉਗ੍ਗਹਿਤਾ ਹਿ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਾ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇਨ ਪਨ ਅਵਸ੍ਸਂ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ ਪਰਿਵਟ੍ਟਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਹਿ ਨਯੇਨ ਯਥਾ ਆਚਰਿਯੋ ਚ ਆਚਰਿਯਾਚਰਿਯੋ ਚ ਪਾਲ਼ਿਞ੍ਚ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਞ੍ਚ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਞਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ.

ਇਮੇਹਿ ਚ ਪਨ ਤੀਹਿ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ ਵਿਨਯਧਰੇਨ ਵਤ੍ਥੁਵਿਨਿਚ੍ਛਯਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੇ ਸਙ੍ਘੇ ਓਤਿਣ੍ਣੇ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਚੋਦਕੇਨ ਚ ਚੁਦਿਤਕੇਨ ਚ ਵੁਤ੍ਤੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਸਹਸਾ ਅਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤ੍ਵਾਵ ਛ ਠਾਨਾਨਿ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਕਤਮਾਨਿ ਛ? ਵਤ੍ਥੁ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਂ, ਮਾਤਿਕਾ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾ, ਪਦਭਾਜਨੀਯਂ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਂ, ਤਿਕਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬੋ, ਅਨ੍ਤਰਾਪਤ੍ਤਿ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾਤਿ.

ਵਤ੍ਥੁਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਪਿ ¶ ਹਿ ‘‘ਤਿਣੇਨ ਵਾ ਪਣ੍ਣੇਨ ਵਾ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਆਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਨਗ੍ਗੇਨ ਆਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ; ਯੋ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੫੧੭) ਏਵਂ ਏਕਚ੍ਚਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ. ਸੋ ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਸ੍ਸਤਿ.

ਮਾਤਿਕਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾਵਾਦੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਚਿ. ੨) ਨਯੇਨ ¶ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਆਪਤ੍ਤੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਸ੍ਸਤਿ.

ਪਦਭਾਜਨੀਯਂ ¶ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਅਕ੍ਖਯਿਤੇ ਸਰੀਰੇ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ. ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਖਯਿਤੇ ਸਰੀਰੇ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ. ੫੯ ਆਦਯੋ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਮਾਨਂ) ਨਯੇਨ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਆਪਤ੍ਤੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਪਦਭਾਜਨੀਯਤੋ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਸ੍ਸਤਿ.

ਤਿਕਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਪਿ ਤਿਕਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਂ ਵਾ ਤਿਕਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਵਾ ਤਿਕਦੁਕ੍ਕਟਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਵਾ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਤਿਕਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਤਤੋ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਸ੍ਸਤਿ.

ਅਨ੍ਤਰਾਪਤ੍ਤਿਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਪਟਿਲਾਤਂ ਉਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੩੫੫) ਏਵਂ ਯਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਨ੍ਤਰੇਸੁ ਅਨ੍ਤਰਾਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ ਤਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਸ੍ਸਤਿ.

ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਸਾਦਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਅਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਨ ਮਰਣਾਧਿਪ੍ਪਾਯਸ੍ਸ, ਅਨੁਲ੍ਲਪਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਸ੍ਸ, ਨ ਮੋਚਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਸ੍ਸ, ਅਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ, ਅਸ੍ਸਤਿਯਾ, ਅਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੭੨ ਆਦਯੋ) ਏਵਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਸ੍ਸਤਿ.

ਯੋ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਵਿਨਯਕੋਵਿਦੋ ਤਿਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਇਮਾਨਿ ਛ ਠਾਨਾਨਿ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਅਧਿਕਰਣਂ ਵੂਪਸਮੇਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਅਪ੍ਪਟਿਵਤ੍ਤਿਯੋ, ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਸਯਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਸਦਿਸੋ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਚੇਵਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕੁਸਲਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਕੋਚਿ ਕਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ; ਤੇਨ ਸਾਧੁਕਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਸਚੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ‘‘ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਸਾ ਦੇਸਨਾਗਾਮਿਨੀ ਚੇ, ‘‘ਦੇਸਨਾਗਾਮਿਨੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨੀ ਚੇ, ‘‘ਵੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਅਥਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਚ੍ਛਾਯਾ ¶ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ‘‘ਪਾਰਾਜਿਕਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਨ ਤਾਵ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਹਿ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਚ ਓਲ਼ਾਰਿਕੋ. ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਮਨੁਸ੍ਸਵਿਗ੍ਗਹਵੀਤਿਕ੍ਕਮਾ ਪਨ ਸੁਖੁਮਾ ਚਿਤ੍ਤਲਹੁਕਾ. ਤੇ ਸੁਖੁਮੇਨੇਵ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ¶ , ਸੁਖੁਮੇਨ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਸੇਸੇਨ ਤਂਵਤ੍ਥੁਕਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਪੁਚ੍ਛਿਯਮਾਨੋ ‘‘ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਸਚਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯੋ ਧਰਤਿ, ਤਤੋ ਤੇਨ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯਂ ¶ ਪੁਚ੍ਛਾ’’ਤਿ ਪੇਸੇਤਬ੍ਬੋ. ਸਚੇ ਸੋ ਪੁਨ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯੋ ਸੁਤ੍ਤਤੋ ਨਯਤੋ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ‘ਸਤੇਕਿਚ੍ਛੋ’ਤਿ ਮਂ ਆਹਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਤਤੋ ਅਨੇਨ ਸੋ ‘‘ਸਾਧੁ ਸੁਟ੍ਠੁ ਯਂ ਆਚਰਿਯੋ ਭਣਤਿ ਤਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਪਨਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪੇਸੇਤਬ੍ਬੋ – ‘‘ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਸਹ ਉਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਥੇਰੋ ਗਣਪਾਮੋਕ੍ਖੋ, ਤਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਾ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਪਿ ‘‘ਸਤੇਕਿਚ੍ਛੋ’’ਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤੇ ‘‘ਸਾਧੁ ਸੁਟ੍ਠੁ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪੇਸੇਤਬ੍ਬੋ – ‘‘ਅਸੁਕਦਹਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਾ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਪਿ ‘‘ਸਤੇਕਿਚ੍ਛੋ’’ਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤੇ ‘‘ਸਾਧੁ ਸੁਟ੍ਠੁ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਅਥ ਦਹਰਸ੍ਸਾਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਚ੍ਛਾਯਾਵ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਤੇਨਾਪਿ ‘‘ਪਾਰਾਜਿਕੋਸੀ’’ਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੋ, ਤਤੋ ਦੁਲ੍ਲਭਤਰਾ ¶ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚ. ਏਵਂ ਪਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ – ‘‘ਵਿਵਿਤ੍ਤਂ ਓਕਾਸਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਦਿਵਾਵਿਹਾਰਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਸੀਲਾਨਿ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਂ ਤਾਵ ਮਨਸਿ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ. ਸਚੇ ਤਸ੍ਸ ਅਰੋਗਂ ਸੀਲਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਘਟਯਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਪਾਕਟਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਏਕਗ੍ਗਂ ਹੋਤਿ, ਦਿਵਸਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਸੋ ਦਿਵਸਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਤੋ ਏਵਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ – ‘‘ਕੀਦਿਸਾ ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਆਰੋਚਿਤਾਯ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ – ‘‘ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਨਾਮ ਚਿਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਥਾਯ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ.

ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਸੀਲਂ ਭਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਘਟਯਤਿ, ਪਤੋਦਾਭਿਤੁਨ੍ਨਂ ਵਿਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਕਮ੍ਪਤਿ, ਵਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਗ੍ਗਿਨਾ ਡਯ੍ਹਤਿ, ਤਤ੍ਤਪਾਸਾਣੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਵਿਯ ਤਙ੍ਖਣਞ੍ਞੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਤਿ. ਸੋ ¶ ਆਗਤੋ ‘‘ਕਾ ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ. ਆਰੋਚਿਤਾਯ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਲੋਕੇ ਰਹੋ ਨਾਮ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਪਕੁਬ੍ਬਤੋ. ਸਬ੍ਬਪਠਮਞ੍ਹਿ ਪਾਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਥਸ੍ਸ ਆਰਕ੍ਖਦੇਵਤਾ ਪਰਚਿਤ੍ਤਵਿਦੂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਅਞ੍ਞਾ ਚ ਦੇਵਤਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤ੍ਵਂਯੇਵ ਦਾਨਿ ਤਵ ਸੋਤ੍ਥਿਂ ਪਰਿਯੇਸਾਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ.

ਇਦਾਨਿ ¶ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਿਭਙ੍ਗਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਯੋ ਪਨਾਤਿ ਯੋ ਯਾਦਿਸੋਤਿਆਦਿ. ਏਤ੍ਥ ਯੋ ਪਨਾਤਿ ਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਪਦਂ; ਯੋ ਯਾਦਿਸੋਤਿਆਦੀਨਿ ਤਸ੍ਸ ਵਿਭਜਨਪਦਾਨਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਪਨਾਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ; ਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥਪਦਂ; ਤਞ੍ਚ ਅਨਿਯਮੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਅਨਿਯਮੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲਦੀਪਕਂ ਯੋ ਸਦ੍ਦਮੇਵ ਆਹ. ਤਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਯੋ ਪਨਾਤਿ ਯੋ ਯੋਕੋਚੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਯੋ ਯੋਕੋਚਿ ਨਾਮ, ਸੋ ਅਵਸ੍ਸਂ ਲਿਙ੍ਗ-ਯੁਤ੍ਤ-ਜਾਤਿ-ਨਾਮ-ਗੋਤ੍ਤ-ਸੀਲ-ਵਿਹਾਰ-ਗੋਚਰਵਯੇਸੁ ਏਕੇਨਾਕਾਰੇਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਤਥਾ ਞਾਪੇਤੁਂ ਤਂ ਪਭੇਦਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਾਦਿਸੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਯਾਦਿਸੋਤਿ ਲਿਙ੍ਗਵਸੇਨ ਯਾਦਿਸੋ ਵਾ ਤਾਦਿਸੋ ਵਾ ਹੋਤੁ; ਦੀਘੋ ਵਾ ਰਸ੍ਸੋ ਵਾ ਕਾਲ਼ੋ ਵਾ ਓਦਾਤੋ ਵਾ ਮਙ੍ਗੁਰਚ੍ਛਵਿ ਵਾ ਕਿਸੋ ਵਾ ਥੂਲੋ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਯੋਗਵਸੇਨ ਯੇਨ ਵਾ ਤੇਨ ਵਾ ਯੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤੁ; ਨਵਕਮ੍ਮਯੁਤ੍ਤੋ ਵਾ ਉਦ੍ਦੇਸਯੁਤ੍ਤੋ ਵਾ ਵਾਸਧੁਰਯੁਤ੍ਤੋ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਜਚ੍ਚੋਤਿ ਜਾਤਿਵਸੇਨ ਯਂਜਚ੍ਚੋ ਵਾ ਤਂਜਚ੍ਚੋ ਵਾ ਹੋਤੁ; ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਾ ਵੇਸ੍ਸੋ ਵਾ ਸੁਦ੍ਦੋ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਨਾਮੋਤਿ ਨਾਮਵਸੇਨ ਯਥਾਨਾਮੋ ਵਾ ਤਥਾਨਾਮੋ ਵਾ ਹੋਤੁ; ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤੋ ਵਾ ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤੋ ਵਾ ਸਙ੍ਘਰਕ੍ਖਿਤੋ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਗੋਤ੍ਤੋਤਿ ਗੋਤ੍ਤਵਸੇਨ ਯਥਾਗੋਤ੍ਤੋ ਵਾ ਤਥਾਗੋਤ੍ਤੋ ਵਾ ਯੇਨ ਵਾ ਤੇਨ ਵਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ ਹੋਤੁ; ਕਚ੍ਚਾਯਨੋ ਵਾ ਵਾਸਿਟ੍ਠੋ ਵਾ ਕੋਸਿਯੋ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਸੀਲੋਤਿ ਸੀਲੇਸੁ ਯਥਾਸੀਲੋ ਵਾ ਤਥਾਸੀਲੋ ਵਾ ਹੋਤੁ; ਨਵਕਮ੍ਮਸੀਲੋ ਵਾ ਉਦ੍ਦੇਸਸੀਲੋ ਵਾ ਵਾਸਧੁਰਸੀਲੋ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਵਿਹਾਰੀਤਿ ਵਿਹਾਰੇਸੁਪਿ ਯਥਾਵਿਹਾਰੀ ਵਾ ਤਥਾਵਿਹਾਰੀ ਵਾ ਹੋਤੁ; ਨਵਕਮ੍ਮਵਿਹਾਰੀ ਵਾ ਉਦ੍ਦੇਸਵਿਹਾਰੀ ਵਾ ਵਾਸਧੁਰਵਿਹਾਰੀ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯਥਾਗੋਚਰੋਤਿ ਗੋਚਰੇਸੁਪਿ ਯਥਾਗੋਚਰੋ ਵਾ ਤਥਾਗੋਚਰੋ ਵਾ ਹੋਤੁ; ਨਵਕਮ੍ਮਗੋਚਰੋ ¶ ਵਾ ਉਦ੍ਦੇਸਗੋਚਰੋ ਵਾ ਵਾਸਧੁਰਗੋਚਰੋ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਥੇਰੋ ਵਾਤਿ ਆਦੀਸੁ ਵਯੋਵੁਡ੍ਢਾਦੀਸੁ ਯੋ ਵਾ ਸੋ ਵਾ ਹੋਤੁ; ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਦਸਵਸ੍ਸਤਾਯ ਥੇਰੋ ਵਾ ਊਨਪਞ੍ਚਵਸ੍ਸਤਾਯ ਨਵੋ ਵਾ ਅਤਿਰੇਕਪਞ੍ਚਵਸ੍ਸਤਾਯ ¶ ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਖੋ ਸਬ੍ਬੋਵ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਏਸੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਯੋ ਪਨਾ’’ਤਿ.

ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਭਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖਕੋ; ਲਭਨ੍ਤੋ ਵਾ ਅਲਭਨ੍ਤੋ ਵਾ ਅਰਿਯਾਯ ਯਾਚਨਾਯ ਯਾਚਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਅਜ੍ਝੁਪਗਤਂ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਂ ਅਜ੍ਝੁਪਗਤਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਂ ਅਜ੍ਝੁਪਗਤੋ ਨਾਮ. ਯੋ ਹਿ ਕੋਚਿ ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਮਹਨ੍ਤਂ ਵਾ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪਹਾਯ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਸੋ ਕਸਿਗੋਰਕ੍ਖਾਦੀਹਿ ਜੀਵਿਕਕਪ੍ਪਨਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਲਿਙ੍ਗਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨੇਨੇਵ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਂ ਅਜ੍ਝੁਪਗਤੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ. ਪਰਪਟਿਬਦ੍ਧਜੀਵਿਕਤ੍ਤਾ ਵਾ ਵਿਹਾਰਮਜ੍ਝੇ ਕਾਜਭਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨੋਪਿ ¶ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਂ ਅਜ੍ਝੁਪਗਤੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ; ਪਿਣ੍ਡਿਯਾਲੋਪਭੋਜਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਉਸ੍ਸਾਹਜਾਤਤ੍ਤਾ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਂ ਅਜ੍ਝੁਪਗਤੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ. ਅਗ੍ਘਫਸ੍ਸਵਣ੍ਣਭੇਦੇਨ ਭਿਨ੍ਨਂ ਪਟਂ ਧਾਰੇਤੀਤਿ ਭਿਨ੍ਨਪਟਧਰੋ. ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਥਕਚ੍ਛੇਦਨੇਨ ਅਗ੍ਘਭੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕੋਪਿ ਹਿ ਪਟੋ ਸਤ੍ਥਕੇਨ ਖਣ੍ਡਾਖਣ੍ਡਿਕਂ ਛਿਨ੍ਨੋ ਭਿਨ੍ਨਗ੍ਘੋ ਹੋਤਿ. ਪੁਰਿਮਗ੍ਘਤੋ ਉਪਡ੍ਢਮ੍ਪਿ ਨ ਅਗ੍ਘਤਿ. ਸੁਤ੍ਤਸਂਸਿਬ੍ਬਨੇਨ ਫਸ੍ਸਭੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੁਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋਪਿ ਹਿ ਪਟੋ ਸੁਤ੍ਤੇਹਿ ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤੋ ਭਿਨ੍ਨਫਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ. ਖਰਸਮ੍ਫਸ੍ਸਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ. ਸੂਚਿਮਲਾਦੀਹਿ ਵਣ੍ਣਭੇਦੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋਪਿ ਹਿ ਪਟੋ ਸੂਚਿਕਮ੍ਮਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸੂਚਿਮਲੇਨ, ਹਤ੍ਥਸੇਦਮਲਜਲ੍ਲਿਕਾਹਿ, ਅਵਸਾਨੇ ਰਜਨਕਪ੍ਪਕਰਣੇਹਿ ਚ ਭਿਨ੍ਨਵਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ; ਪਕਤਿਵਣ੍ਣਂ ਵਿਜਹਤਿ. ਏਵਂ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਭਿਨ੍ਨਪਟਧਾਰਣਤੋ ਭਿਨ੍ਨਪਟਧਰੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ. ਗਿਹਿਵਤ੍ਥਵਿਸਭਾਗਾਨਂ ਵਾ ਕਾਸਾਵਾਨਂ ਧਾਰਣਮਤ੍ਤੇਨੇਵ ਭਿਨ੍ਨਪਟਧਰੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ.

ਸਮਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਵੋਹਾਰੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਮਞ੍ਞਾਯ ਏਵ ਹਿ ਏਕਚ੍ਚੋ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਨਿਮਨ੍ਤਨਾਦਿਮ੍ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਗਣਿਯਮਾਨੇਸੁ ਸਾਮਣੇਰੇਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਤਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਟਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਜਾਨਨੇਨ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯਪਿ ਹਿ ਏਕਚ੍ਚੋ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਤਸ੍ਸ ‘‘ਕੋ ਏਤ੍ਥਾਤਿ? ਅਹਂ, ਆਵੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੧੦.੯੬) ਏਵਮਾਦੀਸੁ ਸਮ੍ਭਵੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ ¶ . ਅਯਂ ਪਨ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾ. ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਪਨ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾਪਿ ਪਟਿਪਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ‘‘ਕੋ ਏਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਧਮ੍ਮਿਕਾਯ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਅਭੂਤਾਯ ‘‘ਮਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਏਹਿ ¶ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਏਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨਾਮ ਭਗਵਤੋ ‘‘ਏਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਵਚਨਮਤ੍ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਂ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੂਪਸਮ੍ਪਦਂ ਪਤ੍ਤੋ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਾਯ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਪਂਸੁਕੂਲਨ੍ਤਰਤੋ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣਂ ਦਕ੍ਖਿਣਹਤ੍ਥਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਘੋਸਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਹਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਚਰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਕਿਰਿਯਾਯਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਸਹੇਵ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨੇਨ ਗਿਹਿਲਿਙ੍ਗਂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਚ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚ ਰੁਹਤਿ. ਭਣ੍ਡੁ ਕਾਸਾਯਵਸਨੋ ਹੋਤਿ. ਏਕਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਅਂਸੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵਾਮਂਸਕੂਟੇ ਆਸਤ੍ਤਨੀਲੁਪ੍ਪਲਵਣ੍ਣਮਤ੍ਤਿਕਾਪਤ੍ਤੋ –

‘‘ਤਿਚੀਵਰਞ੍ਚ ਪਤ੍ਤੋ ਚ, ਵਾਸਿ ਸੂਚਿ ਚ ਬਨ੍ਧਨਂ;

ਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨੇਨ ਅਟ੍ਠੇਤੇ, ਯੁਤ੍ਤਯੋਗਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ’’ਤਿ.

ਏਵਂ ¶ ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਹਿ ਸਰੀਰੇ ਪਟਿਮੁਕ੍ਕੇਹਿਯੇਵ ਸਟ੍ਠਿਵਸ੍ਸਿਕਤ੍ਥੇਰੋ ਵਿਯ ਇਰਿਯਾਪਥਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਬੁਦ੍ਧਾਚਰਿਯਕੋ ਬੁਦ੍ਧੁਪਜ੍ਝਾਯਕੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਵਨ੍ਦਮਾਨੋਯੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਭਗਵਾ ਹਿ ਪਠਮਬੋਧਿਯਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੂਪਸਮ੍ਪਦਾਯ ਏਵ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ. ਏਵਂ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਿ ਚ ਸਹਸ੍ਸੁਪਰਿ ਏਕਚਤ੍ਤਾਲੀਸੁਤ੍ਤਰਾਨਿ ਤੀਣਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ; ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਪਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਿਯਤ੍ਥੇਰਾ, ਯਸੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਵਾਰਾ ਚਤੁਪਣ੍ਣਾਸ ਸਹਾਯਕਾ, ਤਿਂਸ ਭਦ੍ਦਵਗ੍ਗਿਯਾ, ਸਹਸ੍ਸਪੁਰਾਣਜਟਿਲਾ, ਸਦ੍ਧਿਂ ਦ੍ਵੀਹਿ ਅਗ੍ਗਸਾਵਕੇਹਿ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਸਤਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ, ਏਕੋ ਅਙ੍ਗੁਲਿਮਾਲਤ੍ਥੇਰੋਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ –

‘‘ਤੀਣਿ ਸਤਂ ਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ, ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ ਪੁਨਾਪਰੇ;

ਏਕੋ ਚ ਥੇਰੋ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞੋ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੁਕਾ’’ਤਿ.

ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਏਤੇ ਏਵ, ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਬਹੂ ਸਨ੍ਤਿ. ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਤਿਸਤਪਰਿਵਾਰੋ ਸੇਲੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਸਹਸ੍ਸਪਰਿਵਾਰੋ ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨੋ, ਦਸਸਹਸ੍ਸਾ ¶ ਕਪਿਲਵਤ੍ਥੁਵਾਸਿਨੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ, ਸੋਲ਼ਸਸਹਸ੍ਸਾ ਪਾਰਾਯਨਿਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ ਏਵਮਾਦਯੋ. ਤੇ ਪਨ ਵਿਨਯਪਿਟਕੇ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਇਮੇ ਤਤ੍ਥ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ.

‘‘ਸਤ੍ਤਵੀਸ ਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਤੀਣਿਯੇਵ ਸਤਾਨਿ ਚ;

ਏਤੇਪਿ ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਤਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੁਕਾ’’ਤਿ.

ਤੀਹਿ ¶ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਾਚਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਤੀਹਿ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਨਾਮ ਅਟ੍ਠਵਿਧਾ – ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੂਪਸਮ੍ਪਦਾ, ਸਰਣਗਮਨੂਪਸਮ੍ਪਦਾ, ਓਵਾਦਪਟਿਗ੍ਗਹਣੂਪਸਮ੍ਪਦਾ, ਪਞ੍ਹਬ੍ਯਾਕਰਣੂਪਸਮ੍ਪਦਾ, ਗਰੁਧਮ੍ਮਪਟਿਗ੍ਗਹਣੂਪਸਮ੍ਪਦਾ, ਦੂਤੇਨੂਪਸਮ੍ਪਦਾ, ਅਟ੍ਠਵਾਚਿਕੂਪਸਮ੍ਪਦਾ, ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥਕਮ੍ਮੂਪਸਮ੍ਪਦਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੂਪਸਮ੍ਪਦਾ, ਸਰਣਗਮਨੂਪਸਮ੍ਪਦਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾ ਏਵ.

ਓਵਾਦਪਟਿਗ੍ਗਹਣੂਪਸਮ੍ਪਦਾ ਨਾਮ ‘‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ ਤੇ, ਕਸ੍ਸਪ, ਏਵਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ – ‘ਤਿਬ੍ਬਂ ਮੇ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ ਥੇਰੇਸੁ ਨਵੇਸੁ ਮਜ੍ਝਿਮੇਸੁ ਚਾ’ਤਿ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਤੇ, ਕਸ੍ਸਪ, ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ ਤੇ, ਕਸ੍ਸਪ, ਏਵਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ – ‘ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਧਮ੍ਮਂ ਸੋਸ੍ਸਾਮਿ ਕੁਸਲੂਪਸਂਹਿਤਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਅਟ੍ਠਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਚੇਤਸਾ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਿਤ੍ਵਾ ਓਹਿਤਸੋਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੋਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ. ਏਵਂ ਹਿ ਤੇ, ਕਸ੍ਸਪ, ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ ਤੇ, ਕਸ੍ਸਪ, ਏਵਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ ¶ – ‘ਸਾਤਸਹਗਤਾ ਚ ਮੇ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿ ਨ ਵਿਜਹਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਤੇ, ਕਸ੍ਸਪ, ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੨.੧੫੪) ਇਮਿਨਾ ਓਵਾਦਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਉਪਸਮ੍ਪਦਾ.

ਪਞ੍ਹਬ੍ਯਾਕਰਣੂਪਸਮ੍ਪਦਾ ਨਾਮ ਸੋਪਾਕਸ੍ਸ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਉਪਸਮ੍ਪਦਾ. ਭਗਵਾ ਕਿਰ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇ ਅਨੁਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤਂ ਸੋਪਾਕਸਾਮਣੇਰਂ ‘‘‘ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਸਞ੍ਞਾ’ਤਿ ਵਾ, ਸੋਪਾਕ, ‘ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ’ਤਿ ਵਾ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਨਾਨਤ੍ਥਾ ਨਾਨਾਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ ¶ , ਉਦਾਹੁ ਏਕਤ੍ਥਾ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮੇਵ ਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਦਸ ਅਸੁਭਨਿਸ੍ਸਿਤੇ ਪਞ੍ਹੇ ਪੁਚ੍ਛਿ. ਸੋ ਤੇ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ. ਭਗਵਾ ਤਸ੍ਸ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਦਤ੍ਵਾ ‘‘ਕਤਿਵਸ੍ਸੋਸਿ ਤ੍ਵਂ, ਸੋਪਾਕਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ. ‘‘ਸਤ੍ਤਵਸ੍ਸੋਹਂ, ਭਗਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਸੋਪਾਕ, ਤ੍ਵਂ ਮਮ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਹੇ ਬ੍ਯਾਕਾਸੀ’’ਤਿ ਆਰਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਅਨੁਜਾਨਿ. ਅਯਂ ਪਞ੍ਹਬ੍ਯਾਕਰਣੂਪਸਮ੍ਪਦਾ.

ਗਰੁਧਮ੍ਮਪਟਿਗ੍ਗਹਣੂਪਸਮ੍ਪਦਾ ਨਾਮ ਮਹਾਪਜਾਪਤਿਯਾ ਅਟ੍ਠਗਰੁਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਉਪਸਮ੍ਪਦਾ.

ਦੂਤੇਨੂਪਸਮ੍ਪਦਾ ਨਾਮ ਅਡ੍ਢਕਾਸਿਯਾ ਗਣਿਕਾਯ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਉਪਸਮ੍ਪਦਾ.

ਅਟ੍ਠਵਾਚਿਕੂਪਸਮ੍ਪਦਾ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘਤੋ ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਤੋ ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥੇਨਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਮ੍ਮੇਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ.

ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥਕਮ੍ਮੂਪਸਮ੍ਪਦਾ ¶ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏਤਰਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ. ਇਮਾਸੁ ਅਟ੍ਠਸੁ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਸੁ ‘‘ਯਾ ਸਾ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਯਾ ਤੀਹਿ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ, ਤਂ ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਾਮਿ. ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੬੯) ਏਵਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾਯ ਇਮਾਯ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਯ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਭਦ੍ਰੋਤਿ ਅਪਾਪਕੋ. ਕਲ੍ਯਾਣਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਦਯੋ ਹਿ ਯਾਵ ਅਰਹਾ, ਤਾਵ ਭਦ੍ਰੇਨ ਸੀਲੇਨ ਸਮਾਧਿਨਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨੇਨ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਭਦ੍ਰੋ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਸਾਰੋਤਿ ਤੇਹਿਯੇਵ ਸੀਲਸਾਰਾਦੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਨੀਲਸਮਨ੍ਨਾਗਮੇਨ ਨੀਲੋ ਪਟੋ ਵਿਯ ‘‘ਸਾਰੋ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਵਿਗਤਕਿਲੇਸਫੇਗ੍ਗੁਭਾਵਤੋ ਵਾ ਖੀਣਾਸਵੋਵ ‘‘ਸਾਰੋ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੇਖੋਤਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਤ੍ਤ ¶ ਅਰਿਯਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਸਿਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਸੇਖਾ. ਤੇਸੁ ਯੋ ਕੋਚਿ ‘‘ਸੇਖੋ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਨ ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਅਸੇਖੋ. ਸੇਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਗ੍ਗਫਲੇ ਠਿਤੋ, ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਭਾਵਤੋ ਖੀਣਾਸਵੋ ‘‘ਅਸੇਖੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਮਗ੍ਗੇਨ ਸਙ੍ਘੇਨਾਤਿ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿਮੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਪਞ੍ਚਵਗ੍ਗਕਰਣੀਯੇ ਕਮ੍ਮੇ ਯਾਵਤਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਮ੍ਮਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਤੇਸਂ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਛਨ੍ਦਾਰਹਾਨਂ ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਆਹਟਤ੍ਤਾ, ਸਮ੍ਮੁਖੀਭੂਤਾਨਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਨਤੋ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕਮ੍ਮੇ ਸਮਗ੍ਗਭਾਵਂ ਉਪਗਤੇਨ. ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥੇਨਾਤਿ ¶ ਤੀਹਿ ਅਨੁਸ੍ਸਾਵਨਾਹਿ ਏਕਾਯ ਚ ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਤਬ੍ਬੇਨ. ਕਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਧਮ੍ਮਿਕੇਨ ਵਿਨਯਕਮ੍ਮੇਨ. ਅਕੁਪ੍ਪੇਨਾਤਿ ਵਤ੍ਥੁ-ਞਤ੍ਤਿ-ਅਨੁਸ੍ਸਾਵਨ-ਸੀਮਾ-ਪਰਿਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਕੋਪੇਤਬ੍ਬਤਂ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਤਬ੍ਬਤਞ੍ਚ ਉਪਗਤੇਨ. ਠਾਨਾਰਹੇਨਾਤਿ ਕਾਰਣਾਰਹੇਨ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਾਰਹੇਨ. ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਮ ਉਪਰਿਭਾਵਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ, ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵੋ ਹਿ ਉਪਰਿਭਾਵੋ, ਤਞ੍ਚੇਸ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਏਕਮੇਵ ਆਗਤਂ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਠਾਨੇ ਠਤ੍ਵਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਾਨਿ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਕਥੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਸਬ੍ਬਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਾਨਿ ਚ ‘‘ਅਪਲੋਕਨਕਮ੍ਮਂ ਞਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਂ ਞਤ੍ਤਿਦੁਤਿਯਕਮ੍ਮਂ ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਖਨ੍ਧਕਤੋ ਪਰਿਵਾਰਾਵਸਾਨੇ ਕਮ੍ਮਵਿਭਙ੍ਗਤੋ ਚ ਪਾਲ਼ਿਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਕਥਿਤਾਨਿ. ਤਾਨਿ ਮਯਂ ਪਰਿਵਾਰਾਵਸਾਨੇ ਕਮ੍ਮਵਿਭਙ੍ਗੇਯੇਵ ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਤਿ ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਵਣ੍ਣਨਾ ਚ ¶ ਨ ਭਾਰਿਯਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ; ਯਥਾਠਿਤਾਯ ਚ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਵਣ੍ਣਨਾ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਤਾਨਿ ਚ ਠਾਨਾਨਿ ਅਸੁਞ੍ਞਾਨਿ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਅਨੁਪਦਵਣ੍ਣਨਮੇਵ ਕਰੋਮ.

ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤੇਸੁ ‘‘ਭਿਕ੍ਖਕੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ. ਯ੍ਵਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਯੋ ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ. ਸਮਗ੍ਗੇਨ ਸਙ੍ਘੇਨ…ਪੇ… ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਅਟ੍ਠਸੁ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਸੁ ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥੇਨੇਵ ਕਮ੍ਮੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਅਯਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਅਯਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ‘‘ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਿਤ੍ਵਾ ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਇਤਰੇ ਪਨ ‘‘ਭਿਕ੍ਖਕੋ’’ਤਿ ਆਦਯੋ ਅਤ੍ਥੁਦ੍ਧਾਰਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਤੇਸੁ ਚ ‘‘ਭਿਕ੍ਖਕੋ’’ਤਿ ਆਦਯੋ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ‘‘ਸਮਞ੍ਞਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਇਮੇ ਦ੍ਵੇ ਅਭਿਲਾਪਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ‘‘ਏਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ ਪਟਿਲਦ੍ਧਉਪਸਮ੍ਪਦਾਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸਰਣਗਮਨਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਕਮ੍ਮਵਾਚਾਯ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ, ‘‘ਭਦ੍ਰੋ’’ਤਿਆਦਯੋ ਗੁਣਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਇਦਾਨਿ ¶ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਦਂ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਾਭਾਵਤੋ ਅਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾਵ ਯਂ ਸਿਕ੍ਖਞ੍ਚ ਸਾਜੀਵਞ੍ਚ ਸਮਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਸਾਜੀਵਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖਾਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਤਿਸ੍ਸੋਤਿ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ¶ . ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਅਧਿਕਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਅਧਿਸੀਲਂ; ਅਧਿਸੀਲਞ੍ਚ ਤਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਤੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਚਾਤਿ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ. ਏਸ ਨਯੋ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤ-ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾਸੁ.

ਕਤਮਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸੀਲਂ, ਕਤਮਂ ਅਧਿਸੀਲਂ, ਕਤਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਕਤਮਂ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਂ, ਕਤਮਾ ਪਞ੍ਞਾ, ਕਤਮਾ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਦਸਙ੍ਗਸੀਲਂ ਤਾਵ ਸੀਲਮੇਵ. ਤਞ੍ਹਿ ਬੁਦ੍ਧੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਪਿ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਪਿ ਲੋਕੇ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸੀਲੇ ਬੁਦ੍ਧਾਪਿ ਸਾਵਕਾਪਿ ਮਹਾਜਨਂ ਸਮਾਦਪੇਨ੍ਤਿ. ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧੇ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਕਮ੍ਮਵਾਦਿਨੋ ਚ ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ ਚ ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਚ ਸਮਾਦਪੇਨ੍ਤਿ. ਸਾਮਮ੍ਪਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਮਾਦਿਯਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਤਂ ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਦੇਵੇਸੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭੋਨ੍ਤਿ. ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲਂ ਪਨ ‘‘ਅਧਿਸੀਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਞ੍ਹਿ ਸੂਰਿਯੋ ਵਿਯ ਪਜ੍ਜੋਤਾਨਂ ਸਿਨੇਰੁ ਵਿਯ ਪਬ੍ਬਤਾਨਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕਿਯਸੀਲਾਨਂ ¶ ਅਧਿਕਞ੍ਚੇਵ ਉਤ੍ਤਮਞ੍ਚ, ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇਯੇਵ ਚ ਪਵਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਵਿਨਾ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਾ. ਨ ਹਿ ਤਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੋ ਸਤ੍ਤੋ ਠਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਾਯੇਵ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਾਯਵਚੀਦ੍ਵਾਰਅਜ੍ਝਾਚਾਰਸੋਤਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਸ੍ਸ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਂ ਤਂ ਸੀਲਸਂਵਰਂ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤਿ. ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਤੋਪਿ ਚ ਮਗ੍ਗਫਲਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਸੀਲਂ ਅਧਿਸੀਲਂ, ਤਂ ਪਨ ਇਧ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਨ ਹਿ ਤਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਤਿ.

ਕਾਮਾਵਚਰਾਨਿ ਪਨ ਅਟ੍ਠ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਾਨਿ, ਲੋਕਿਯਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਾਨੁਪ੍ਪਾਦੇ ਚਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿ, ਸਮਾਦਪਨਂ ਸਮਾਦਾਨਞ੍ਚ ਸੀਲੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਂ ਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਚਿਤ੍ਤਂ ਪਨ ‘‘ਅਧਿਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਞ੍ਹਿ ਅਧਿਸੀਲਂ ਵਿਯ ਸੀਲਾਨਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕਿਯਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਅਧਿਕਞ੍ਚੇਵ ਉਤ੍ਤਮਞ੍ਚ, ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇਯੇਵ ਚ ਹੋਤਿ, ਨ ਵਿਨਾ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਾ. ਤਤੋਪਿ ਚ ਮਗ੍ਗਫਲਚਿਤ੍ਤਮੇਵ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪਨ ਇਧ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਨ ਹਿ ਤਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਤਿ.

‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਯਿਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ (ਧ. ਸ. ੧੩੭੧; ਵਿਭ. ੭੯੩; ਮ. ਨਿ. ੩.੯੨) -ਆਦਿਨਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਂ ਪਨ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਞਾਣਂ ਪਞ੍ਞਾ, ਸਾ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਪਿ ¶ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਪਿ ਲੋਕੇ ¶ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧੇ ਤਸ੍ਸਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਬੁਦ੍ਧਾਪਿ ਬੁਦ੍ਧਸਾਵਕਾਪਿ ਮਹਾਜਨਂ ਸਮਾਦਪੇਨ੍ਤਿ. ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬੁਦ੍ਧੇ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਕਮ੍ਮਵਾਦਿਨੋ ਚ ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤੀ ਚ ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ ਮਹਾਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਚ ਸਮਾਦਪੇਨ੍ਤਿ. ਸਾਮਮ੍ਪਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਸਤ੍ਤਾ ਸਮਾਦਿਯਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਅਙ੍ਕੁਰੋ ਦਸਵਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਮਹਾਦਾਨਂ ਅਦਾਸਿ. ਵੇਲਾਮੋ, ਵੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰੋ, ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਬਹੂ ਪਣ੍ਡਿਤਮਨੁਸ੍ਸਾ ਮਹਾਦਾਨਾਨਿ ਅਦਂਸੁ. ਤੇ ਤਂ ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਦੇਵੇਸੁ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਚ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭਵਿਂਸੁ. ਤਿਲਕ੍ਖਣਾਕਾਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਂ ਪਨ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਂ ‘‘ਅਧਿਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਾ ਹਿ ਅਧਿਸੀਲ-ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਵਿਯ ਸੀਲਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਸਬ੍ਬਲੋਕਿਯਪਞ੍ਞਾਨਂ ਅਧਿਕਾ ਚੇਵ ਉਤ੍ਤਮਾ ਚ, ਨ ਚ ਵਿਨਾ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਾ ਲੋਕੇ ਪਵਤ੍ਤਤਿ. ਤਤੋਪਿ ਚ ਮਗ੍ਗਫਲਪਞ੍ਞਾਵ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾ, ਸਾ ਪਨ ਇਧ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ਨ ਹਿ ਤਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇਵਤੀਤਿ.

ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਾਸੁ ਤੀਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਸੁ. ਯਾਯਂ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਤਿ ਯਾ ਅਯਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸੀਲਸਙ੍ਖਾਤਾ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾ. ਏਤਂ ਸਾਜੀਵਂ ਨਾਮਾਤਿ ਏਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ¶ ਭਗਵਤਾ ਵਿਨਯੇ ਠਪਿਤਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਨਾਨਾਦੇਸਜਾਤਿਗੋਤ੍ਤਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਹ ਜੀਵਨ੍ਤਿ ਏਕਜੀਵਿਕਾ ਸਭਾਗਜੀਵਿਕਾ ਸਭਾਗਵੁਤ੍ਤਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਾਜੀਵ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਤਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਕਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਥਾਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਨੁ ਖੋ ਸਿਕ੍ਖਾਮਿ ਨ ਸਿਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖਤਿ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚਾਯਮੇਤਸ੍ਮਿਂ ਸਾਜੀਵਸਙ੍ਖਾਤੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਯੇਵ ਸਿਕ੍ਖਤਿ, ਸਿਕ੍ਖਾਯਪਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ, ‘‘ਏਤਂ ਸਾਜੀਵਂ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਅਨਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਤਂ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਥ ਖੋ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ – ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਰਿਪੂਰੇਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਅਵੀਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੋ ਸਿਕ੍ਖਤੀਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਚ੍ਚਤਿ ਸਾਜੀਵਸਮਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਅਨਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਸਾਜੀਵਪਦਸ੍ਸੇਵ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਮ੍ਪਿ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਿਕ੍ਖਾਸਮਾਪਨ੍ਨੋਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਤਿ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਸਾਜੀਵਸਮਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਪਦਸ੍ਸ ਪਦਭਾਜਨਮ੍ਪਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ¶ ਹੋਤਿ.

ਸਿਕ੍ਖਾਸਾਜੀਵਪਦਭਾਜਨੀਯਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ.

ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਵਿਭਙ੍ਗਵਣ੍ਣਨਾ

ਸਿਕ੍ਖਂ ¶ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ ਅਨਾਵਿਕਤ੍ਵਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਦੁਬ੍ਬਲਭਾਵਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਕਾਸੇਤ੍ਵਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯੇ ਆਵਿਕਤੇਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਵ ਹੋਤਿ, ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਪਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਯ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ ਆਵਿਕਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ ਅਨਾਵਿਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਦੇਨ ਨ ਕੋਚਿ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥੋ ਲਬ੍ਭਤਿ. ਯਥਾ ਪਨ ‘‘ਦਿਰਤ੍ਤਤਿਰਤ੍ਤਂ ਸਹਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਦਿਰਤ੍ਤਵਚਨੇਨ ਨ ਕੋਚਿ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਕੇਵਲਂ ਲੋਕਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾਯ ਮੁਖਾਰੂਲ਼੍ਹਤਾਯ ਏਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਮਿਦਮ੍ਪਿ ਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾਯ ਮੁਖਾਰੂਲ਼੍ਹਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਯਸ੍ਮਾ ਵਾ ਭਗਵਾ ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ ਅਨਾਵਿਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ. ਪਰਿਵਾਰਕਪਦਵਿਰਹਿਤਞ੍ਹਿ ਏਕਮੇਵ ਅਤ੍ਥਪਦਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਪਰਿਵਾਰਵਿਰਹਿਤੋ ਰਾਜਾ ਵਿਯ, ਵਤ੍ਥਾਲਙ੍ਕਾਰਵਿਰਹਿਤੋ ਵਿਯ ਚ ਪੁਰਿਸੋ ਨ ਸੋਭਤਿ; ਪਰਿਵਾਰਕੇਨ ਪਨ ਅਤ੍ਥਾਨੁਲੋਮੇਨ ਸਹਾਯਪਦੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਂ ਸੋਭਤੀਤਿ.

ਯਸ੍ਮਾ ¶ ਵਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਸ੍ਸ ਏਕਚ੍ਚਂ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਾਵਿਕਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯਾ’’ਤਿਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਵਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ ਅਨਾਵਿਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਆਹ.

ਤਤ੍ਥ ਸਿਯਾ ਯਸ੍ਮਾ ਨ ਸਬ੍ਬਂ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਾਵਿਕਮ੍ਮਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ ਅਨਾਵਿਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਪਠਮਂ ਵਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਨਿਯਮਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਨ; ਕਸ੍ਮਾ? ਅਤ੍ਥਾਨੁਕ੍ਕਮਾਭਾਵਤੋ. ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਸਾਜੀਵਸਮਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਯਂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ, ਤਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯਾਤਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਇਦਮੇਵ ਪਠਮਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ.

ਅਪਿਚ ਅਨੁਪਟਿਪਾਟਿਯਾਪਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਕਥਂ? ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਸਾਜੀਵਸਮਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂ ਸਿਕ੍ਖਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਤਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਯਞ੍ਚ ਸਾਜੀਵਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਤਤ੍ਥ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ ਅਨਾਵਿਕਤ੍ਵਾਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ¶ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਾਵਿਕਮ੍ਮਾਨਂ ਵਿਸੇਸਾਵਿਸੇਸਂ ¶ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਲਕ੍ਖਣਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਿ ਭਿਕ੍ਖਵੇਤਿਆਦੀਨਿ ਦ੍ਵੇ ਮਾਤਿਕਾਪਦਾਨਿ; ਤਾਨਿ ਵਿਭਜਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਥਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦਵਣ੍ਣਨਾ – ਕਥਨ੍ਤਿ ਕੇਨ ਆਕਾਰੇਨ. ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਾਵਿਕਮ੍ਮਞ੍ਚਾਤਿ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਸ੍ਸ ਆਵਿਕਮ੍ਮਞ੍ਚ. ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ. ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤੋਤਿ ਅਨਭਿਰਤਿਯਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਕਿਚ੍ਛਜੀਵਿਕਪ੍ਪਤ੍ਤੋ. ਅਥ ਵਾ ਅਜ੍ਜ ਯਾਮਿ, ਸ੍ਵੇ ਯਾਮਿ, ਇਤੋ ਯਾਮਿ, ਏਤ੍ਥ ਯਾਮੀਤਿ ਉਦ੍ਧਂ ਕਣ੍ਠਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਹਰਮਾਨੋ, ਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨੇਕਗ੍ਗੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਨਭਿਰਤੋਤਿ ਸਾਸਨੇ ਅਭਿਰਤਿਵਿਰਹਿਤੋ.

ਸਾਮਞ੍ਞਾ ਚਵਿਤੁਕਾਮੋਤਿ ਸਮਣਭਾਵਤੋ ਅਪਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ. ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵੇਨ. ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ‘‘ਕਣ੍ਠੇ ਆਸਤ੍ਤੇਨ ਅਟ੍ਟੀਯੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਪਾਰਾ. ੧੬੨) ਪਨ ਯਥਾਲਕ੍ਖਣਂ ਕਰਣਵਚਨੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਟ੍ਟੀਯਮਾਨੋਤਿ ਅਟ੍ਟਂ ਪੀਲ਼ਿਤਂ ਦੁਕ੍ਖਿਤਂ ਵਿਯ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਆਚਰਮਾਨੋ; ਤੇਨ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵੇਨ ਅਟ੍ਟੋ ਕਰਿਯਮਾਨੋ ਪੀਲ਼ਿਯਮਾਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਹਰਾਯਮਾਨੋਤਿ ਲਜ੍ਜਮਾਨੋ. ਜਿਗੁਚ੍ਛਮਾਨੋਤਿ ਅਸੁਚਿਂ ਵਿਯ ਤਂ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ. ਗਿਹਿਭਾਵਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨੋਤਿਆਦੀਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨਿਯੇਵ. ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂਨੂਨਾਤਿ ਪਰਿਵਿਤਕ੍ਕਦਸ੍ਸਨੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਸਚਾਹਂ ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇਯ੍ਯਂ, ਸਾਧੁ ਵਤ ਮੇ ਸਿਯਾ’’ਤਿ. ਵਦਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤੀਤਿ ¶ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਏਤੇਹਿ ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਵਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹਿ ਵਚੀਭੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਦਤਿ ਚੇਵ, ਯਸ੍ਸ ਚ ਵਦਤਿ, ਤਂ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤਿ ਜਾਨਾਪੇਤਿ. ਏਵਮ੍ਪੀਤਿ ਉਪਰਿਮਤ੍ਥਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਤੋ ਪਿਕਾਰੋ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਾਵਿਕਮ੍ਮਞ੍ਚੇਵ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ, ਅਞ੍ਞਥਾਪਿ.

ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਅਞ੍ਞਥਾਪਿ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਾਵਿਕਮ੍ਮਂ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਥ ਵਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ. ਪਦਤੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇਯ੍ਯਂ, ਧਮ੍ਮਂ, ਸਙ੍ਘਂ, ਸਿਕ੍ਖਂ, ਵਿਨਯਂ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ, ਉਦ੍ਦੇਸਂ, ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ, ਆਚਰਿਯਂ, ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਂ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਂ, ਸਮਾਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਂ, ਸਮਾਨਾਚਰਿਯਕਂ, ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਚੁਦ੍ਦਸ ਪਦਾਨਿ ¶ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਾਕਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ.

ਗਿਹੀ ਅਸ੍ਸਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ‘‘ਗਿਹੀ, ਉਪਾਸਕੋ, ਆਰਾਮਿਕੋ, ਸਾਮਣੇਰੋ, ਤਿਤ੍ਥਿਯੋ, ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾਵਕੋ, ਅਸ੍ਸਮਣੋ, ਅਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯੋ ਅਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਅਟ੍ਠ ਪਦਾਨਿ ‘‘ਅਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਭਾਵਵਿਕਪ੍ਪਾਕਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਏਵਂ ‘‘ਯਂਨੂਨਾਹ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਦ੍ਵਾਵੀਸਤਿ ਪਦਾਨਿ.

੪੬. ਯਥਾ ¶ ਚ ਏਤਾਨਿ, ਏਵਂ ‘‘ਯਦਿ ਪਨਾਹਂ, ਅਪਾਹਂ, ਹਨ੍ਦਾਹਂ, ਹੋਤਿ ਮੇ’’ਤਿ ਇਮੇਸੁ ਏਕਮੇਕੇਨ ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਦ੍ਵਾਵੀਸਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਾਨੇਵ ਸਤਞ੍ਚ ਦਸ ਚ ਪਦਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ.

੪੭. ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਰਿਤਬ੍ਬਵਤ੍ਥੁਦਸ੍ਸਨਨਯੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਨਿ ‘‘ਮਾਤਰਂ ਸਰਾਮੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਸਤ੍ਤਰਸ ਪਦਾਨਿ. ਤਤ੍ਥ ਖੇਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਾਲਿਖੇਤ੍ਤਾਦਿਂ. ਵਤ੍ਥੁਨ੍ਤਿ ਤਿਣਪਣ੍ਣਸਾਕਫਲਾਫਲਸਮੁਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਸਿਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਪੇਸਕਾਰਸਿਪ੍ਪਾਦਿਕਂ.

੪੮. ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਕਿਞ੍ਚਨਸਪਲਿਬੋਧਭਾਵਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਨਿ ‘‘ਮਾਤਾ ਮੇ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਾ ਮਯਾ ਪੋਸੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਨਵ ਪਦਾਨਿ.

੪੯. ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਨਿਸ੍ਸਯਸਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਭਾਵਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਨਿ ‘‘ਮਾਤਾ ਮੇ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਾ ਮਂ ਪੋਸੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਸੋਲ਼ਸ ਪਦਾਨਿ.

੫੦. ਤਤੋ ਪਰਂ ਏਕਭਤ੍ਤਏਕਸੇਯ੍ਯਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਾਨਂ ਦੁਕ੍ਕਰਭਾਵਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਨਿ ‘‘ਦੁਕ੍ਕਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਅਟ੍ਠ ਪਦਾਨਿ.

ਤਤ੍ਥ ¶ ਦੁਕ੍ਕਰਨ੍ਤਿ ਏਕਭਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਕਰਣੇ ਦੁਕ੍ਕਰਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨ ਸੁਕਰਨ੍ਤਿ ਸੁਕਰਭਾਵਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਏਵਂ ਦੁਚ੍ਚਰਂ ਨ ਸੁਚਰਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ. ਨ ਉਸ੍ਸਹਾਮੀਤਿ ਤਤ੍ਥ ਉਸ੍ਸਾਹਾਭਾਵਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨ ਵਿਸਹਾਮੀਤਿ ਅਸਯ੍ਹਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨ ਰਮਾਮੀਤਿ ਰਤਿਯਾ ਅਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨਾਭਿਰਮਾਮੀਤਿ ਅਭਿਰਤਿਯਾ ਅਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਵਂ ਇਮਾਨਿ ਚ ਪਞ੍ਞਾਸ, ਪੁਰਿਮਾਨਿ ਚ ਦਸੁਤ੍ਤਰਸਤਨ੍ਤਿ ਸਟ੍ਠਿਸਤਂ ਪਦਾਨਿ ਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਾਵਿਕਮ੍ਮਵਾਰੇ ਵੁਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ.

੫੧. ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਵਾਰੇਪਿ ‘‘ਕਥਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿ ਆਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵ. ਪਦਤੋ ਪਨੇਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮਿ, ਧਮ੍ਮਂ, ਸਙ੍ਘਂ, ਸਿਕ੍ਖਂ, ਵਿਨਯਂ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ, ਉਦ੍ਦੇਸਂ, ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ, ਆਚਰਿਯਂ, ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਂ, ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਂ, ਸਮਾਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਂ, ਸਮਾਨਾਚਰਿਯਕਂ, ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਚੁਦ੍ਦਸ ਪਦਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਵਚਨਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨ ਪਵਤ੍ਤਾਨਿ. ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੁ ਚ ‘‘ਵਦਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਸ੍ਸ ਅਯਮਤ੍ਥੋ – ਵਚੀਭੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਦਤਿ, ਯਸ੍ਸ ਚ ਵਦਤਿ ਤਂ ਤੇਨੇਵ ਵਚੀਭੇਦੇਨ ‘‘ਅਯਂ ਸਾਸਨਂ ਜਹਿਤੁਕਾਮੋ ਸਾਸਨਤੋ ¶ ਮੁਚ੍ਚਿਤੁਕਾਮੋ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਂ ਚਜਿਤੁਕਾਮੋ ਇਮਂ ਵਾਕ੍ਯਭੇਦਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤਿ ਸਾਵੇਤਿ ਜਾਨਾਪੇਤਿ.

ਸਚੇ ¶ ਪਨਾਯਂ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਪਦਪਚ੍ਚਾਭਟ੍ਠਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮਿ ਬੁਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ਵਦੇਯ੍ਯ. ਮਿਲਕ੍ਖਭਾਸਾਸੁ ਵਾ ਅਞ੍ਞਤਰਭਾਸਾਯ ਤਮਤ੍ਥਂ ਵਦੇਯ੍ਯ. ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਉਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ‘‘ਧਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਮੀ’’ਤਿ ਵਾ ਵਦੇਯ੍ਯ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਵਿਭਙ੍ਗੇ ‘‘ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਾਮੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਤਿ, ਸਚੇ ਯਸ੍ਸ ਵਦਤਿ ਸੋ ‘‘ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵਂ ਚਜਿਤੁਕਾਮੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਵਦਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਜਾਨਾਤਿ, ਵਿਰਦ੍ਧਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ; ਖੇਤ੍ਤਮੇਵ ਓਤਿਣ੍ਣਂ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਵ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਸਕ੍ਕਤ੍ਤਾ ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਤ੍ਤਾ ਵਾ ਚੁਤਸਤ੍ਤੋ ਵਿਯ ਚੁਤੋਵ ਹੋਤਿ ਸਾਸਨਾ.

ਸਚੇ ਪਨ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਿ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ, ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਾ, ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾਤਿ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਰਿਕਪ੍ਪਵਚਨੇਹਿ ਵਦਤਿ, ਦੂਤਂ ਵਾ ਪਹਿਣਾਤਿ, ਸਾਸਨਂ ਵਾ ਪੇਸੇਤਿ, ਅਕ੍ਖਰਂ ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਹਤ੍ਥਮੁਦ੍ਦਾਯ ਵਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਤਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾਰੋਚਨਂ ਪਨ ਹਤ੍ਥਮੁਦ੍ਦਾਯਪਿ ਸੀਸਂ ਏਤਿ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਕਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਵਚੀਭੇਦਂ ¶ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਸੀਸਂ ਏਤਿ. ਵਚੀਭੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤੋਪਿ ਚ ਯਦਿ ‘‘ਅਯਮੇਵ ਜਾਨਾਤੂ’’ਤਿ ਏਕਂ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਆਰੋਚੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਸੋਯੇਵ ਜਾਨਾਤਿ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਅਥ ਸੋ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਞ੍ਞੋ ਸਮੀਪੇ ਠਿਤੋ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ. ਅਥ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਏਤੇਸਂ ਆਰੋਚੇਮੀ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਤੇਸੁ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਜਾਨਨ੍ਤੇਪਿ ਦ੍ਵ