📜

ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ

ਵਿਨਯਪਿਟਕੇ

ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰ-ਟੀਕਾ (ਪਠਮੋ ਭਾਗੋ)

ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾ

ਮੁਤ੍ਤਹਾਰਾਦਿਨਯਗਾਥਾ

ਯੋ ਲੋਕੇ ਲੋਕਲੋਕੋ ਵਰਤਰਪਰਦੋ ਰਾਜਰਾਜਗ੍ਗਜਞ੍ਞੋ;

ਆਕਾਸਾਕਾਰਕਾਰੋ ਪਰਮਰਤਿਰਤੋ ਦੇਵਦੇਵਨ੍ਤਵਜ੍ਜੋ.

ਸਂਸਾਰਾਸਾਰਸਾਰੋ ਸੁਨਰਨਮਨਤੋ ਮਾਰਹਾਰਨ੍ਤਰਟ੍ਠੋ;

ਲੋਕਾਲਙ੍ਕਾਰਕਾਰੋ ਅਤਿਸਤਿਗਤਿਮਾ ਧੀਰਵੀਰਤ੍ਤਰਮ੍ਮੋ.

ਸੀਹਨਿਵਤ੍ਤਨਨਯਗਾਥਾ

ਸਂਸਾਰਚਕ੍ਕਵਿਦ੍ਧਂਸਂ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਤਂ ਸੁਮਾਨਸਂ;

ਸਂਨਮਾਮਿ ਸੁਗੁਣੇਸਂ, ਸਂਦੇਸਿਤਸੁਦੁਦ੍ਦਸਂ.

ਅਨੋਤਤ੍ਤੋਦਕਾਵਤ੍ਤਨਯਗਾਥਾ

ਯੇਨ ਵਿਦ੍ਧਂਸਿਤਾ ਪਾਪਾ, ਯੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਪਿਤਾ ਦਰਾ;

ਯੇਨ ਲੋਕਾ ਨਿਸ੍ਸਰਿਸੁਂ, ਯੇਨ ਚਾਹਂ ਨਮਾਮਿ ਤਂ.

ਚਤੁਦੀਪਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਨਨਯਗਾਥਾ

ਸਙ੍ਘਂ ਸਸਙ੍ਘਂ ਨਮਾਮਿ, ਵਨ੍ਤਨ੍ਤਵਰਧਮ੍ਮਜਂ;

ਮਗ੍ਗਗ੍ਗਮਨਫਲਟ੍ਠਂ, ਸੁਸਂਸਂ ਸੁਭਮਾਨਸਂ.

ਅਬ੍ਯਪੇਤਚਤੁਪਾਦਆਦਿਯਮਕਗਾਥਾ

ਵਿਨਯਂ ਵਿਨਯਂ ਸਾਰਂ, ਸਙ੍ਗਹਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰਂ;

ਚਰਿਯਂ ਚਰਿਯਂ ਵਨ੍ਦੇ, ਪਰਮਂ ਪਰਮਂ ਸੁਤਂ.

ਬ੍ਯਪੇਤਚਤੁਪਾਦਆਦਿਅਨ੍ਤਯਮਕਗਾਥਾ

ਪਕਾਰੇ ਬਹੁਪਕਾਰੇ, ਸਾਗਰੇ ਗੁਣਸਾਗਰੇ;

ਗਰਵੋ ਮਮ ਗਰਵੋ, ਵਨ੍ਦਾਮਿ ਅਭਿਵਨ੍ਦਾਮਿ.

ਵਤ੍ਥੁਤ੍ਤਯੇ ਗਨ੍ਥਕਾਰੇ, ਗਰੂਸੁ ਸਾਦਰਂ ਮਯਾ;

ਕਤੇਨ ਨਮਕ੍ਕਾਰੇਨ, ਹਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬੇ ਉਪਦ੍ਦਵੇ.

ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮੇਹਿ ਧੀਰੇਹਿ, ਜਿਨਸਾਸਨਕਾਰਿਭਿ;

ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਵਿਨਯਞ੍ਞੂਹਿ, ਸਾਦਰਂ ਅਭਿਯਾਚਿਤੋ.

ਵਣ੍ਣਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਵਿਨਯ-ਸਙ੍ਗਹਂ ਪੀਤਿਵਡ੍ਢਨਂ;

ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵੇਨਯਿਕਾਨਂ, ਯਥਾਸਤ੍ਤਿਬਲਂ ਅਹਂ.

ਪੋਰਾਣੇਹਿ ਕਤਾ ਟੀਕਾ, ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਤ੍ਥਿ ਸਾ ਪਨ;

ਅਤਿਸਙ੍ਖੇਪਭਾਵੇਨ, ਨ ਸਾਧੇਤਿ ਯਥਿਚ੍ਛਿਤਂ.

ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਨਾਨਾਸਤ੍ਥੇਹਿ, ਸਾਰਮਾਦਾਯ ਸਾਧੁਕਂ;

ਨਾਤਿਸਙ੍ਖੇਪਵਿਤ੍ਥਾਰਂ, ਕਰਿਸ੍ਸਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਂ.

ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰਂ ਨਾਮ, ਪੇਸਲਾਨਂ ਪਮੋਦਨਂ;

ਇਮਂ ਪਕਰਣਂ ਸਬ੍ਬੇ, ਸਮ੍ਮਾ ਧਾਰੇਨ੍ਤੁ ਸਾਧਵੋਤਿ.

ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ

ਵਿਵਿਧਵਿਸੇਸਨਯਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਕਾਯਵਾਚਾਵਿਨਯਨਕਰਣਸਮਤ੍ਥਂ ਲਜ੍ਜਿਪੇਸਲਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਂਸਯਵਿਨੋਦਨਕਾਰਕਂ ਯੋਗਾਵਚਰਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਸੀਲਵਿਸੁਦ੍ਧਿਸਮ੍ਪਾਪਕਂ ਜਿਨਸਾਸਨਵੁਡ੍ਢਿਹੇਤੁਭੂਤਂ ਪਕਰਣਮਿਦਮਾਰਭਿਤੁਕਾਮੋ ਅਯਮਾਚਰਿਯਾਸਭੋ ਪਠਮਂ ਤਾਵ ਰਤਨਤ੍ਤਯਪਣਾਮਪਣਾਮਾਰਹਭਾਵਅਭਿਧੇਯ੍ਯਕਰਣਹੇਤੁ ਕਰਣਪ੍ਪਕਾਰਪਕਰਣਾਭਿਧਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤਪਯੋਜਨਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵਤ੍ਥੁਤ੍ਤਯਂ ਨਮਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਵਤ੍ਥੁਤ੍ਤਯਂ ਨਮਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਰਤਨਤ੍ਤਯਪਣਾਮੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਪਣਾਮੇਤਬ੍ਬਪਣਾਮਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਤੋ. ਸਰਣਂ ਸਬ੍ਬਪਾਣਿਨਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਣਾਮਾਰਹਭਾਵੋ ਪਣਾਮਹੇਤੁਦਸ੍ਸਨਤੋ. ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯਨ੍ਤਿ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯੋ ਇਮਸ੍ਸ ਪਕਰਣਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਭਾਵਤੋ. ਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਮਨੇਕਤ੍ਥਾਤਿ ਕਰਣਹੇਤੁ ਤੇਨੇਵਕਾਰਣੇਨ ਪਕਰਣਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ. ਸਮਾਹਰਿਤ੍ਵਾ ਏਕਤ੍ਥ, ਦਸ੍ਸਯਿਸ੍ਸਮਨਾਕੁਲਨ੍ਤਿ ਕਰਣਪ੍ਪਕਾਰੋ ਤੇਨਾਕਾਰੇਨ ਪਕਰਣਸ੍ਸ ਕਰਣਤੋ. ਪਕਰਣਾਭਿਧਾਨਂ ਪਨ ਸਮਾਹਰਿਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਸਮਾਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨੇਨੇਵ ਇਮਸ੍ਸ ਪਕਰਣਸ੍ਸ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਇਤਿ ਨਾਮਸ੍ਸ ਲਭਨਤੋ.

ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਨ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਬਾਹਿਰਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਂ. ਤਤ੍ਥ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਂ ਨਾਮ ਕਰੁਣਾ, ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਕਿਰਿਯਾਯ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਤਿ ਦਸ੍ਸਨਕਿਰਿਯਾਯ ਅਭਾਵਤੋ. ਬਾਹਿਰਂ ਨਾਮ ਸੋਤੁਜਨਸਮੂਹੋ, ਤਂ ਯੋਗਾਵਚਰਭਿਕ੍ਖੂਨਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਕਰੁਣਾਰਮ੍ਮਣਭਾਵਤੋ. ਪਯੋਜਨਂ ਪਨ ਦੁਵਿਧਂ ਪਣਾਮਪਯੋਜਨਪਕਰਣਪਯੋਜਨਵਸੇਨ. ਤਤ੍ਥ ਪਣਾਮਪਯੋਜਨਂ ਨਾਮ ਅਨ੍ਤਰਾਯਵਿਸੋਸਨਪਸਾਦਜਨਨਾਦਿਕਂ, ਤਂ ਸਰਣਂ ਸਬ੍ਬਪਾਣਿਨਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ ਸਤਿ ਫਲਸ੍ਸ ਅਵਿਨਾਭਾਵਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਅਭਿਧਮ੍ਮਟੀਕਾਚਰਿਯੇਨ ‘‘ਗੁਣਵਿਸੇਸਵਾ ਹਿ ਪਣਾਮਾਰਹੋ ਹੋਤਿ, ਪਣਾਮਾਰਹੇ ਚ ਕਤੋ ਪਣਾਮੋ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਯੋਜਨਸਿਦ੍ਧਿਕਰੋਵ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਧ. ਸ. ਮੂਲਟੀ. ੧). ਪਕਰਣਪਯੋਜਨਮ੍ਪਿ ਦੁਵਿਧਂ ਮੁਖ੍ਯਾਨੁਸਙ੍ਗਿਕਵਸੇਨ. ਤੇਸੁ ਮੁਖ੍ਯਪਯੋਜਨਂ ਨਾਮ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨੁਰੂਪਂ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਟਿਵਿਜ੍ਝਨਂ ਪਕਾਸਨਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਾਨੁਰੂਪਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸ ਉਦ੍ਦਿਸਨਂ ਉਦ੍ਦੇਸਾਪਨਞ੍ਚ, ਤਂ ਵਿਨਯੇ ਪਾਟਵਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨੁਸਙ੍ਗਿਕਪਯੋਜਨਂ ਨਾਮ ਸੀਲਾਦਿਅਨੁਪਾਦਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਂ ਸਮਾਹਰਿਤ੍ਵਾ ਏਕਤ੍ਥ ਦਸ੍ਸਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਏਕਤ੍ਥ ਸਮਾਹਰਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨੇ ਸਤਿ ਤਦੁਗ੍ਗਹਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਦਿਨਾ ਕਤਪਯੋਗਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯੇਨ ਤਦਤ੍ਥਸਿਜ੍ਝਨਤੋਤਿ.

ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਰਤਨਤ੍ਤਯਪਣਾਮਾਦਯੋ ਆਚਰਿਯੇਨ ਕਤਾ, ਨਨੁ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭੋਵ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਏਤ੍ਥ ਰਤਨਤ੍ਤਯਪਣਾਮਕਰਣਂ ਤਬ੍ਬਿਹਤਨ੍ਤਰਾਯੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਨਾਯਾਸੇਨ ਗਨ੍ਥਪਰਿਸਮਾਪਨਤ੍ਥਂ. ਪਣਾਮਾਰਹਭਾਵਵਚਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯੁਤ੍ਤਪਤ੍ਤਕਾਰਿਤਾਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ, ਤਂ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਤੋਸਾਪਨਤ੍ਥਂ, ਤਂ ਪਕਰਣਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਪ੍ਫਾਦਨਤ੍ਥਂ. ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਕਥਨਂ ਵਿਦਿਤਾਭਿਧੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞੂਨਂ ਉਗ੍ਗਹਧਾਰਣਾਦਿਵਸੇਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਤ੍ਥਂ. ਕਰਣਹੇਤੁਕਥਨਂ ਅਕਾਰਣੇ ਕਤਸ੍ਸ ਵਾਯਾਮਸ੍ਸ ਨਿਪ੍ਫਲਭਾਵਤੋ ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਨਤ੍ਥਂ. ਕਰਣਪ੍ਪਕਾਰਕਥਨਂ ਵਿਦਿਤਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਸੋਤੂਨਂ ਉਗ੍ਗਹਣਾਦੀਸੁ ਰੁਚਿਜਨਨਤ੍ਥਂ. ਅਭਿਧਾਨਦਸ੍ਸਨਂ ਵੋਹਾਰਸੁਖਤ੍ਥਂ. ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਥਨਂ ਆਸਨ੍ਨਕਾਰਣਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਪਯੋਜਨਦਸ੍ਸਨਂ ਦੁਵਿਧਪਯੋਜਨਕਾਮੀਨਂ ਸੋਤੂਨਂ ਸਮੁਸ੍ਸਾਹਜਨਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ.

ਰਤਨਤ੍ਤਯਪਣਾਮਪਯੋਜਨਂ ਪਨ ਬਹੂਹਿ ਪਕਾਰੇਹਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰਯਨ੍ਤਿ ਆਚਰਿਯਾ, ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਧ ਪਨ ਗਨ੍ਥਗਰੁਭਾਵਮੋਚਨਤ੍ਥਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯੇਹਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਪਯੋਜਨਮੇਵ ਕਥਯਿਮ੍ਹ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯੇਨ –

‘‘ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਸ੍ਸੇਤਸ੍ਸ;

ਕਤਸ੍ਸ ਰਤਨਤ੍ਤਯੇ;

ਆਨੁਭਾਵੇਨ ਸੋਸੇਤ੍ਵਾ;

ਅਨ੍ਤਰਾਯੇ ਅਸੇਸਤੋ’’ਤਿ. (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾ ੭);

ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਮੁਦਾਯਤ੍ਥੋ, ਅਯਂ ਪਨ ਅਵਯਵਤ੍ਥੋ – ਅਹਂ ਸਬ੍ਬਪਾਣੀਨਂ ਸਰਣਂ ਸਰਣੀਭੂਤਂ ਵਤ੍ਥੁਤ੍ਤਯਂ ਨਮਸ੍ਸਾਮਿ, ਨਮਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਯੋਗਾਵਚਰਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਿਨਯੇ ਪਾਟਵਤ੍ਥਾਯ ਅਨੇਕਤ੍ਥਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਂ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਏਕਤ੍ਥ ਸਮਾਹਰਿਤ੍ਵਾ ਅਨਾਕੁਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਯਿਸ੍ਸਂ ਦਸ੍ਸਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਤਤ੍ਥ ਵਸਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਵਤ੍ਥੁ. ਕਿਂ ਤਂ? ਬੁਦ੍ਧਾਦਿਰਤਨਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸਰਣਗਤਾ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾ ਸਰਣਗਮਨਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਬੁਦ੍ਧਾਦਿਰਤਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਵਸਨ੍ਤਿ ਆਵਸਨ੍ਤਿ ਨਿਵਸਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਵਤ੍ਥੂ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਆਰਮ੍ਮਣਞ੍ਹਿ ਆਧਾਰੋ, ਆਰਮ੍ਮਣਿਕਂ ਆਧੇਯ੍ਯੋਤਿ. ਇਤੋ ਪਰਾਨਿਪਿ ਵਤ੍ਥੁਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਚਨਤ੍ਥਾਦੀਨਿ ਆਚਰਿਯੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਤਾਨਿਪਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਇਧ ਪਨ ਗਨ੍ਥਵਿਤ੍ਥਾਰਪਰਿਹਰਣਤ੍ਥਂ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਮੂਹੋਤਿ ਤਯਂ, ਤਯੋ ਅਂਸਾ ਅਵਯਵਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਵਾ ਤਯਂ. ਕਿਂ ਤਂ? ਸਮੁਦਾਯੋ. ਵਤ੍ਥੂਨਂ ਤਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਥੁਤ੍ਤਯਂ. ਕਿਂ ਤਂ? ਬੁਦ੍ਧਾਦਿਰਤਨਤ੍ਤਯਂ. ਨਮਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਨਮਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ, ਅਨਮਿਨ੍ਤਿ ਨਮਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ. ਬੁਦ੍ਧਾਦਿਰਤਨਞ੍ਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਾਲੇ ਤ੍ਵਾ-ਪਚ੍ਚਯੋ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਕਾਲਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਠਮੋ ਵਿਗ੍ਗਹੋ ਕਤੋ, ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਏਕਤ੍ਥ ਦਸ੍ਸਨਕਾਲੇ ਅਤੀਤਕਾਲਿਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਦੁਤਿਯੋ ਵਿਗ੍ਗਹੋ. ਤੇਨੇਵ ਚ ਕਾਰਣੇਨ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾਯਪਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਕਾਲਅਤੀਤਕਾਲਵਸੇਨ ਯੋਜਨਾ ਕਤਾ.

ਸਰਤਿ ਹਿਂਸਤੀਤਿ ਸਰਣਂ. ਕਿਂ ਤਂ? ਬੁਦ੍ਧਾਦਿਰਤਨਤ੍ਤਯਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਸਰਣਗਤਾਨਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਭਯਂ ਸਨ੍ਤਾਸਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਵਿਨਿਪਾਤਂ ਸਂਕਿਲੇਸਂ ਸਰਤਿ ਹਿਂਸਤਿ ਵਿਨਾਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ, ਮਹਾਨਾਮ, ਸਮਯੇ ਅਰਿਯਸਾਵਕੋ ਤਥਾਗਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ, ਨੇਵਸ੍ਸ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰਾਗਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਅ. ਨਿ. ੬.੧੦; ੧੧.੧੧),

‘‘ਏਵਂ ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਨ੍ਤਾਨਂ;

ਧਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖਵੋ;

ਭਯਂ ਵਾ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਵਾ;

ਲੋਮਹਂਸੋ ਨ ਹੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚ. (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੨੪੯);

ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ‘‘ਸਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਦਂ ‘‘ਨਾਥ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਵੇਵਚਨਭੂਤਂ ਕਿਤਸੁਦ੍ਧਨਾਮਪਦਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਕਿਤਮਤ੍ਤਪਦਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਧਾਤ੍ਵਤ੍ਥੋ ਅਨ੍ਤੋਨੀਤੋ. ‘‘ਸਰ ਹਿਂਸਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹਿਂਸਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਪਾਣੀਨਂ ਸਰਣਂ ਹਿਂਸਕਂ ਵਤ੍ਥੁਤ੍ਤਯਂ ਨਮਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨੇ ਅਨਿਟ੍ਠਪ੍ਪਸਙ੍ਗਤੋ ਸਬ੍ਬਪਾਣੀਨਂ ਸਰਣਂ ਸਰਣੀਭੂਤਂ ਨਾਥਭੂਤਂ ਵਤ੍ਥੁਤ੍ਤਯਂ ਨਮਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨੇਯੇਵ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਚ ਕਾਰਣੇਨ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾਯਮ੍ਪਿ ਤਥਾ ਯੋਜਨਾ ਕਤਾ. ਸਬ੍ਬ-ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਰਵਸੇਸਤ੍ਥਵਾਚਕਂ ਸਬ੍ਬਨਾਮਪਦਂ. ਸਹ ਅਵੇਨ ਯੋ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬੋਤਿ ਕਤੇ ਪਨ ਸਕਲ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਯ ਸਮੁਦਾਯਵਾਚਕਂ ਸਮਾਸਨਾਮਪਦਂ ਹੋਤਿ. ਪਾਣੋ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪਾਣਿਨੋ, ਪਾਣੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਸਬ੍ਬੇ ਪਾਣਿਨੋ ਸਬ੍ਬਪਾਣਿਨੋ, ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬਪਾਣੀਨਂ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਵਤ੍ਥੁਤ੍ਤਯਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਲੋਕਸਰਣਭਾਵਂ, ਤਤੋਯੇਵ ਚ ਨਮਸ੍ਸਨਾਰਹਭਾਵਂ, ਨਮਸ੍ਸਨਾਰਹੇ ਚ ਕਤਾਯਨਮਸ੍ਸਨਕਿਰਿਯਾਯ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਕਰਭਾਵਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਰਿਯਾਯ ਚ ਖੇਤ੍ਤਙ੍ਗਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਏਵਂ ਸਹੇਤੁਕਂ ਰਤਨਤ੍ਤਯਪਣਾਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਕਰਣਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ ਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮੁਖ੍ਯਪਯੋਜਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਵਿਨਯੇ ਪਾਟਵਤ੍ਥਾਯ, ਯੋਗਾਵਚਰਭਿਕ੍ਖੂਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਵਿਨਯੇ ਪਾਟਵਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਮੁਖ੍ਯਪਯੋਜਨਦਸ੍ਸਨਂ, ਤਂਦਸ੍ਸਨੇਨ ਚ ਅਨੁਸਙ੍ਗਿਕਪਯੋਜਨਮ੍ਪਿ ਵਿਭਾਵਿਤਮੇਵ ਹੋਤਿ ਕਾਰਣੇ ਸਿਦ੍ਧੇ ਕਾਰਿਯਸ੍ਸ ਸਿਜ੍ਝਨਤੋ. ਯੋਗਾਵਚਰਭਿਕ੍ਖੂਨਨ੍ਤਿ ਬਾਹਿਰਨਿਮਿਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਦਸ੍ਸਿਤੇ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਨਿਮਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਦੀਪਿਤਮੇਵ ਹੋਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਞਾਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣਿਕਸ੍ਸ ਞਾਤਬ੍ਬਤੋ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਵਿਧਾ ਨਯਾ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਵਿਨਯੋ, ਦੁਵਿਧਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਦੁਵਿਧਵਿਭਙ੍ਗਪਞ੍ਚਵਿਧਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਪਞ੍ਚਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਸਤ੍ਤਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਯੋ ਵਿਵਿਧਾ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਾ ਨਯਾ ਏਤ੍ਥ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਵਿਸੇਸਾ ਨਯਾ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਵਿਨਯੋ, ਦਲ਼੍ਹੀਕਮ੍ਮਸਿਥਿਲਕਰਣਪਯੋਜਨਾ ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਨਯਾਦਯੋ ਵਿਸੇਸਾ ਨਯਾ ਏਤ੍ਥ ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਵਿਨੇਤੀਤਿ ਵਿਨਯੋ. ਕਾਯੋ ਵਿਨੇਤਿ ਕਾਯਵਾਚਾਯੋ, ਇਤਿ ਕਾਯਵਾਚਾਨਂ ਵਿਨਯਨਤੋ ਵਿਨਯੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ –

‘‘ਵਿਵਿਧਵਿਸੇਸਨਯਤ੍ਤਾ;

ਵਿਨਯਨਤੋ ਚੇਵ ਕਾਯਵਾਚਾਨਂ;

ਵਿਨਯਤ੍ਥਵਿਦੂਹਿ ਅਯਂ;

ਵਿਨਯੋ ‘ਵਿਨਯੋ’ਤਿ ਅਕ੍ਖਾਤੋ’’ਤਿ. (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੧.ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਥਾ; ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ਨਿਦਾਨਕਥਾ; ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧.ਪਠਮਮਹਾਸਙ੍ਗੀਤਿਕਥਾ);

ਕੋ ਸੋ? ਵਿਨਯਪਿਟਕਂ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਨਯੇ. ਪਟਤਿ ਵਿਯਤ੍ਤਭਾਵਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਪਟੁ. ਕੋ ਸੋ? ਪਣ੍ਡਿਤੋ. ਪਟੁਨੋ ਭਾਵੋ ਪਾਟਵਂ. ਕਿਂ ਤਂ? ਞਾਣਂ. ਅਸਤਿ ਕਾਰਣਾਨੁਰੂਪਂ ਭਵਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੋ ਸੋ? ਪਯੋਜਨਂ. ਪਾਟਵਮੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਪਾਟਵਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਾਟਵਤ੍ਥਾਯ, ਵਿਨਯਪਿਟਕੇ ਕੋਸਲ੍ਲਞਾਣਪਯੋਜਨਾਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਯੁਞ੍ਜਨਂ ਯੋਗੋ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਨਸਿਕਾਰੋ. ਅਵਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਅਵਚਰਾ, ਯੋਗੇ ਅਵਚਰਾ ਯੋਗਾਵਚਰਾ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ. ਸਂਸਾਰੇ ਭਯਂ ਇਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂ, ਯੋਗਾਵਚਰਾ ਚ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਚਾਤਿ ਯੋਗਾਵਚਰਭਿਕ੍ਖੂ, ਤੇਸਂ ਯੋਗਾਵਚਰਭਿਕ੍ਖੂਨਂ. ਏਤੇਨ ਵਿਨਯੇ ਪਟੁਭਾਵੋ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂਯੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਗਹਟ੍ਠਤਾਪਸਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਦੀਨਂ. ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਚ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਲਜ੍ਜਿਪੇਸਲਭਿਕ੍ਖੂਨਂਯੇਵ, ਨ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਅਲਜ੍ਜਿਭਿਕ੍ਖੂਨਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਏਵਂ ਪਕਰਣਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ ਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਯੋਜਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਹੇਤੁਕਂ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਮਨੇਕਤ੍ਥ, ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਂ ਅਨੇਕਤ੍ਥਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਕਰਣਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ ਹੇਤੁਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਹੇਤੁਮਨ੍ਤਵਿਸੇਸਨਤ੍ਤਾ, ਇਮਸ੍ਸ ਅਨੇਕਤ੍ਥਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਤ੍ਤਾਯੇਵ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਭੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣੇ ਸਤਿ. ਵਕ੍ਖਤਿ ਹਿ ‘‘ਸਮਾਹਰਿਤ੍ਵਾ ਏਕਤ੍ਥ ਦਸ੍ਸਯਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ (ਵਿ. ਸਙ੍ਗ. ਅਟ੍ਠ. ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾ). ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਕਰਣਾਭਿਧੇਯ੍ਯਂ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਰਤਿ ਵਿਕ੍ਖਿਪਤੀਤਿ ਕਿਣ੍ਣੋ, ਪਕਾਰੇਨ ਕਿਣ੍ਣੋ ਪਕਿਣ੍ਣੋ, ਵਿਵਿਧੇਨ ਪਕਿਣ੍ਣੋ ਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣੋ. ਕੋ ਸੋ? ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ, ਤਂ ਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਂ.

ਅਨੇਕਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਵਾਚਕੋ ਸਬ੍ਬਨਾਮਿਕੋ ਏਕ-ਸਦ੍ਦੋ, ਨ ਏਕੋ ਅਨੇਕੇ. ਬਹ੍ਵਤ੍ਥਵਾਚਕੋ ਅਨੇਕਸਦ੍ਦੋ. ਏਕਨ੍ਤਏਕਵਚਨਨ੍ਤੋਪਿ ਏਕ-ਸਦ੍ਦੋ ਨ-ਇਤਿਨਿਪਾਤੇਨ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਬਹੁਵਚਨਨ੍ਤੋ ਜਾਤੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਨੇਕਤ੍ਥ ਬਹੂਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਪਾਰਾਜਿਕਕਣ੍ਡਟ੍ਠਕਥਾਦੀਸੁ ਅਨੇਕੇਸੁ ਪਕਰਣੇਸੂਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪੋਰਾਣਟੀਕਾਯਂ ਪਨ ਅਨੇਕਤ੍ਥਾਤਿ ਅਨੇਕੇਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਦੇਸੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਏਵਞ੍ਚ ਸਤਿ ਉਪਰਿ ‘‘ਸਮਾਹਰਿਤ੍ਵਾ ਏਕਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਨੇਕਤ੍ਥਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਂ ਏਕਤ੍ਥ ਸਮਾਹਰਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਮੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਸਹਯੋਗੀਭੂਤਤ੍ਤਾ ਅਨੇਕੇਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਦੇਸੇਸੁ ਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਦੇਸੇ ਸਮਾਹਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਸੋ ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਅਯੁਤ੍ਤੋ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਨੇਕੇਸੁ ਪਕਰਣੇਸੁ ਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਕਰਣੇ ਸਮਾਹਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਅਥ ਪਨ ‘‘ਏਕਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ‘‘ਏਕਤੋ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਅਨੇਕੇਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਦੇਸੇਸੁ ਵਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਂ ਏਕਤੋ ਸਮਾਹਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਸੋ ਅਤ੍ਥੋ ਯੁਤ੍ਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯ.

ਪਕਟ੍ਠਾਨਂ ਆਲ਼ੀਤਿ ਪਾਲ਼ਿ, ਉਤ੍ਤਮਾਨਂ ਵਚਨਾਨਂ ਅਨੁਕ੍ਕਮੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਪਰਤ੍ਥਾਦਿਭੇਦਂ ਅਤ੍ਥਂ ਪਾਲੇਤਿ ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਪਾਲ਼ਿ, ਲਲ਼ਾਨਮਵਿਸੇਸੋ. ਕਾ ਸਾ? ਵਿਨਯਤਨ੍ਤਿ. ਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਮੁਤ੍ਤੋ, ਪਾਲ਼ਿਤੋ ਮੁਤ੍ਤੋ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤੋ. ਛਿਨ੍ਦਿਯਤੇ ਅਨੇਨਾਤਿ ਛਯੋ, ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਛਯੋ ਨਿਚ੍ਛਯੋ, ਵਿਸੇਸੇਨ ਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ, ਖਿਲਮਦ੍ਦਨਾਕਾਰੇਨ ਪਵਤ੍ਤੋ ਸਦ੍ਦਨਯੋ ਅਤ੍ਥਨਯੋ ਚ. ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤੋ ਚ ਸੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਚਾਤਿ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ, ਤਂ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ. ਇਦਞ੍ਚ ‘‘ਆਨਗਰਾ ਖਦਿਰਵਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਵਿਯ ਯੇਭੁਯ੍ਯਨਯਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਥਚਿ ਪਾਲ਼ਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਸ੍ਸਪਿ ਦਿਸ੍ਸਨਤੋ. ਪੋਰਾਣਟੀਕਾਯਂ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਚ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਚ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋਤਿ ਏਵਂ ਏਕਦੇਸਸਰੂਪੇਕਸੇਸਵਸੇਨ ਵਾ ਏਤਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦੁਤਿਯਨਯੋਪਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਏਵਞ੍ਚ ਸਤਿ ਪਾਲ਼ਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇਹਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ ਕਿਮੇਤੇਨ ਗਨ੍ਥਗਰੁਕਰੇਨ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣੇਨ. ਵਿਸੇਸਨਞ੍ਹਿ ਸਮ੍ਭਵਬ੍ਯਭਿਚਾਰੇ ਚ ਸਤਿ ਸਾਤ੍ਥਕਂ ਸਿਯਾਤਿ ਪਠਮਨਯੋਵ ਆਰਾਧਨੀਯੋ ਹੋਤਿ.

ਏਵਂ ਸਹੇਤੁਕਂ ਅਭਿਧੇਯ੍ਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਕਰਣਪ੍ਪਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਸਮਾਹਰਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਦੁਵਿਧੋ ਹੇਤ੍ਥ ਕਰਣਪ੍ਪਕਾਰੋ ਏਕਤ੍ਥਸਮਾਹਰਣਅਨਾਕੁਲਕਰਣਵਸੇਨ. ਸੋ ਦੁਵਿਧੋਪਿ ਤੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਪਕਰਣਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਕਰਣਪ੍ਪਕਾਰੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਮਾਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਸਮਾਹਰਿਤ੍ਵਾ, ਸਂ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਿਪਿਯ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਨਾਗਤਕਾਲਿਕਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਮਾਨੇਨ ‘‘ਦਸ੍ਸਯਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦੇਨ ਸਮਾਨਕਾਲਤ੍ਤਾ ਅਨਾਗਤਕਾਲਿਕੋ ਇਧ ਤ੍ਵਾ-ਪਚ੍ਚਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਏਕਤ੍ਥਾਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਇਧ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਪ੍ਪਕਰਣੇ. ਏਕਤ੍ਥਾਤਿ ਵਾ ਏਕਤੋ. ਦਸ੍ਸਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਞਾਪਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਕੁਲਤਿ ਬ੍ਯਾਕੁਲਤੀਤਿ ਆਕੁਲੋ, ਨ ਆਕੁਲੋ ਅਨਾਕੁਲੋ, ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਬ੍ਯਾਕਿਣ੍ਣਵਿਰਹਿਤੋ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ. ਅਨਾਕੁਲਨ੍ਤਿ ਪਨ ਭਾਵਨਪੁਂਸਕਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਰਧਾਤੁਮਯੇਨ ਕਤ੍ਵਾਸਦ੍ਦੇਨ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਨਕਿਰਿਯਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ.

ਏਵਂ ਰਤਨਤ੍ਤਯਪਣਾਮਾਦਿਕਂ ਪੁਬ੍ਬਕਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯੇ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਕਾਮੋ, ਤੇਸਂ ਅਨੁਕ੍ਕਮਕਰਣਤ੍ਥਂ ਮਾਤਿਕਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਮਾਤਿਕਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਮਾਤਿਕਾਯ ਹਿ ਅਸਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾ ਵਿਕਿਰਨ੍ਤਿ ਵਿਧਂਸੇਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ. ਸਨ੍ਤਿਯਾ ਪਨ ਮਾਤਿਕਾਯ ਦਸ੍ਸਿਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾ ਨ ਵਿਕਿਰਨ੍ਤਿ ਨ ਵਿਧਂਸੇਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ. ਤਂ ਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਜਾਨਿਤੁਕਾਮੇਹਿ ਮਾਤਿਕਾਨੁਸਾਰੇਨ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਪਤ੍ਵਾ ਸੋ ਸੋ ਅਤ੍ਥੋ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਖਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਮਾਤਿਕਾ ਠਪਿਤਾ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ. ਅਯਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਮਯਾ ਵਕ੍ਖਮਾਨਾ. ਮਾਤਾ ਵਿਯਾਤਿ ਮਾਤਿਕਾ. ਯਥਾ ਹਿ ਪੁਤ੍ਤਾ ਮਾਤਿਤੋ ਪਭਵਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸਪਦਾਨਿ ਉਦ੍ਦੇਸਤੋ ਪਭਵਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਦ੍ਦੇਸੋ ਮਾਤਿਕਾ ਵਿਯਾਤਿ ‘‘ਮਾਤਿਕਾ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਾਤਿਆਦੀਸੁ ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਾ ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ. ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ…ਪੇ… ਪਕਿਣ੍ਣਕਂ ਪਕਿਣ੍ਣਕਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤੇਨੇਵ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਦਿਵਾਸਯਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ ਸਮਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਇਦਮਤ੍ਥੋ ਵਾ ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੋ ਵਾ ਪਰਿਸਮਾਪਨਤ੍ਥੋ ਵਾ. ਤੇਸੁ ਇਦਮਤ੍ਥੇ ਕਾ ਸਾ? ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਾ…ਪੇ… ਪਕਿਣ੍ਣਕਂ ਇਤਿ ਅਯਨ੍ਤਿ. ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੇ ਕਥਂ ਸਾ? ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਾ…ਪੇ… ਪਕਿਣ੍ਣਕਂ ਇਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾਤਿ. ਪਰਿਸਮਾਪਨਤ੍ਥੇ ਸਾ ਕਿਤ੍ਤਕੇਨ ਪਰਿਸਮਤ੍ਤਾ? ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਾ…ਪੇ… ਪਕਿਣ੍ਣਕਂ ਇਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਪਰਿਸਮਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਮੇਸਂ ਪਨ ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਾਦਿਪਦਾਨਂ ਵਾਕ੍ਯਵਿਗ੍ਗਹਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥੇ ਇਧ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਅਤਿਪਪਞ੍ਚੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੋਤੂਨਞ੍ਚ ਦੁਸ੍ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣੀਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦੇਸਸ੍ਸ ਆਦਿਮ੍ਹਿਯੇਵ ਯਥਾਨੁਰੂਪਂ ਵਕ੍ਖਾਮ.

ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ.

੧. ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੧. ਏਵਂ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਨਂ ਮਾਤਿਕਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਥਾਠਪਿਤਮਾਤਿਕਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਦਿਵਾਨਿਪਜ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤੇਸੁ ਮਾਤਿਕਾਪਦੇਸੁ ਸਮਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ‘‘ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ‘‘ਦਿਵਾਨਿਪਜ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਦਿਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਹਵਾਚਕੋ ਆਕਾਰਨ੍ਤੋ ਨਿਪਾਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਅਭਿਧਾਨਪ੍ਪਦੀਪਿਕਾਯਂ ‘‘ਆਨੁਕੂਲ੍ਯੇਤੁ ਸਦ੍ਧਞ੍ਚ, ਨਤ੍ਤਂ ਦੋਸੋ ਦਿਵਾ ਤ੍ਵਹੇ’’ਤਿ. ਸਯਨਂ ਸੇਯ੍ਯਾ, ਕਰਜਕਾਯਗਤਰੂਪਾਨਂ ਉਦ੍ਧਂ ਅਨੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਦੀਘਵਸੇਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਵਤ੍ਤਨਸਙ੍ਖਾਤੋ ਇਰਿਯਾਪਥਵਿਸੇਸੋ. ਦਿਵਾਕਾਲਸ੍ਮਿਂ ਸੇਯ੍ਯਾ ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਾ. ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਸੂਰਿਯਤ੍ਥਙ੍ਗਮਨਾ, ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਸਯਨਇਰਿਯਾਪਥਕਰਣਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦਿਵਾਨਿਪਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦਿਵਾਸਯਨੇ ਅਯਂ ਵਕ੍ਖਮਾਨੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ…ਪੇ… ਵਚਨਤੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੭੭) ਅਯਂ ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਵਿਨੀਤਵਤ੍ਥੂਸੁ ਆਗਤੋ ਭਗਵਤਾ ਆਹਚ੍ਚਭਾਸਿਤੋ ਞਾਪਕਪਾਠੋ. ਤਤ੍ਥ ਦਿਵਾ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਯਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਦਿਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਨ. ਦ੍ਵਾਰਂ ਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਯਿਤੁਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ. ‘‘ਦਿਵਾ…ਪੇ… ਨਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਞਾਪ੍ਯਂ. ਨਨੁ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਅਯਂ ਨਾਮ ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਅਥ ਕਥਮੇਤ੍ਥ ਆਪਤ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਿਞ੍ਚਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਦਿਵਾਨਿਪਜ੍ਜਨੇ. ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਾਕ੍ਯਾਰਮ੍ਭਜੋਤਕੋ, ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਪਾਤਸਮੁਦਾਯੋ, ਯਦਿਪੀਤ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਯਂ ਨਾਮ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਪਨ ਤਥਾਪਿ ਅਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੭੭) ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਯਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਆਪਤ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਅਸਤਿ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨੇ ਕਥਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਏਤੇਨ ਭਗਵਤੋ ਅਨੁਜਾਨਨਮ੍ਪਿ ਤਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿਕਾਰਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹੀਤਿ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਕਤਅਜ੍ਝਾਚਾਰਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੭੭) ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੭੭) ਪਨ ‘‘ਮੇਥੁਨਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪੋਰਾਣਟੀਕਾਯਮ੍ਪਿ ਤਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਮੇਥੁਨਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਦੇਤਂ ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਂ ਮੇਥੁਨਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ. ਨਨੁ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਾਪਨਂ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧਵਿਸਯੋ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਗਵਤੋ’’ਤਿਆਦਿ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਉਪਾਲਿਤ੍ਥੇਰਾਦੀਹਿ ਏਵ ਅਟ੍ਠਕਥਾ ਠਪਿਤਾ, ਅਥ ਖੋ ਪਾਲ਼ਿਤੋ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਭਗਵਤਾ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਨ ਹਿ ਭਗਵਤਾ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ ਤਨ੍ਤਿਪਦਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਬ੍ਬੇਸਂਯੇਵ ਅਤ੍ਥੋ ਕਥਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨੇਵ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪਿਟਕਾਨਂ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਕ੍ਕਮੋਪਿ ਭਾਸਿਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਭਗਵਤਾ ਪਵਤ੍ਤਿਤਾ ਪਕਿਣ੍ਣਕਦੇਸਨਾਯੇਵ ਅਟ੍ਠਕਥਾਤਿ.

ਕਿਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਏਤਂ ਦਿਵਾ ਦ੍ਵਾਰਂ ਅਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਾਪਤ੍ਤਿਆਪਜ੍ਜਨਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਸਿਦ੍ਧਂ, ਉਦਾਹੁ ਅਞ੍ਞੇਨਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਥਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਤਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਪਤ੍ਤਿਆਪਜ੍ਜਨਂ ਨ ਕੇਵਲਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਸਿਦ੍ਧਂ, ਅਥ ਖੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਾਪਤ੍ਤਿ ਦਿਵਾ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਨੋ ਰਤ੍ਤਿ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਰਿ. ੩੨੩) ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਵਾਰਪਾਠੇਨਪਿ ਸਿਦ੍ਧਂ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਕਤਰਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਇਦਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵੇਸਾਲਿਯਂ ਮਹਾਵਨੇ ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾਯਂ ਦਿਵਾ ਵਿਹਾਰਗਤੋ ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਅਹੋਸਿ. ਤਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਮਙ੍ਗਾਨਿ ਵਾਤੁਪਤ੍ਥਦ੍ਧਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਗਨ੍ਧਞ੍ਚ ਮਾਲਞ੍ਚ ਆਦਾਯ ਵਿਹਾਰਂ ਆਗਮਿਂਸੁ ਵਿਹਾਰਪੇਕ੍ਖਿਕਾਯੋ. ਅਥ ਖੋ ਤਾ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਅਙ੍ਗਜਾਤੇ ਅਭਿਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਯਾਵਦਤ੍ਥਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘ਪੁਰਿਸੁਸਭੋ ਵਤਾਯ’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਞ੍ਚ ਮਾਲਞ੍ਚ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ. ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਿਲਿਨ੍ਨਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍ਵਾ ਭਗਵਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਪਞ੍ਚਹਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਆਕਾਰੇਹਿ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਕਮ੍ਮਨਿਯਂ ਹੋਤਿ ਰਾਗੇਨ, ਵਚ੍ਚੇਨ, ਪਸ੍ਸਾਵੇਨ, ਵਾਤੇਨ, ਉਚ੍ਚਾਲਿਙ੍ਗਪਾਣਕਦਟ੍ਠੇਨ. ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਞ੍ਚਹਾਕਾਰੇਹਿ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਕਮ੍ਮਨਿਯਂ ਹੋਤਿ. ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨਵਕਾਸੋ, ਯਂ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਰਾਗੇਨ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਕਮ੍ਮਨਿਯਂ ਅਸ੍ਸ, ਅਰਹਂ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ. ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਦਿਵਾ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਯਨ੍ਤੇਨ ਦ੍ਵਾਰਂ ਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਯਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੭੭) ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

੨. ਇਦਾਨਿ ਦ੍ਵਾਰਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕੀਦਿਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਵਤ੍ਤਕਦ੍ਵਾਰਮੇਵਾਤਿ ਸਂਵਰਣਵਿਵਰਣਵਸੇਨ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨਯੋਗ੍ਗਦ੍ਵਾਰਮੇਵ. ਰੁਕ੍ਖਸੂਚਿਕਣ੍ਟਕਦ੍ਵਾਰਨ੍ਤਿ ਰੁਕ੍ਖਸੂਚਿਦ੍ਵਾਰਂ ਕਣ੍ਟਕਦ੍ਵਾਰਞ੍ਚ. ‘‘ਰੁਕ੍ਖਸੂਚਿਦ੍ਵਾਰਕਣ੍ਟਕਦ੍ਵਾਰ’’ਮਿਚ੍ਚੇਵ ਵਾ ਪਾਠੋ. ਯਂ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਰੁਕ੍ਖਤ੍ਥਮ੍ਭੇ ਨਿਖਨਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝੇ ਦ੍ਵੇ ਤਿਸ੍ਸੋ ਰੁਕ੍ਖਸੂਚਿਯੋ ਪਵੇਸੇਤ੍ਵਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਰੁਕ੍ਖਸੂਚਿਦ੍ਵਾਰਂ ਨਾਮ. ਪਵੇਸਨਨਿਕ੍ਖਮਨਕਾਲੇ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਥਕਨਯੋਗ੍ਗਂ ਏਕਾਯ, ਬਹੂਹਿ ਵਾ ਕਣ੍ਟਕਸਾਖਾਹਿ ਕਤਂ ਕਣ੍ਟਕਦ੍ਵਾਰਂ ਨਾਮ. ਗਾਮਦ੍ਵਾਰਸ੍ਸ ਪਿਧਾਨਤ੍ਥਂ ਪਦਰੇਨ ਵਾ ਕਣ੍ਟਕਸਾਖਾਦੀਹਿ ਵਾ ਕਤਸ੍ਸ ਕਵਾਟਸ੍ਸ ਉਦੁਕ੍ਖਲਪਾਸਕਰਹਿਤਤਾਯ ਏਕੇਨ ਸਂਵਰਿਤੁਂ ਵਿਵਰਿਤੁਞ੍ਚ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ ਏਕਂ ਚਕ੍ਕਂ ਯੋਜੇਨ੍ਤਿ, ਯੇਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤਮਾਨਕਕਵਾਟਂ ਸੁਖਥਕਨਕਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਕ੍ਕਲਕਯੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰ’’ਨ੍ਤਿ. ਚਕ੍ਕਮੇਵ ਹਿ ਲਾਤਬ੍ਬਤ੍ਥੇਨ ਸਂਵਰਣਵਿਵਰਣਤ੍ਥਾਯ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤ੍ਥੇਨ ਚਕ੍ਕਲਕਂ, ਤੇਨ ਯੁਤ੍ਤਕਵਾਟਮ੍ਪਿ ਚਕ੍ਕਲਕਂ ਨਾਮ, ਤੇਨ ਯੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰਂ ਚਕ੍ਕਲਕਯੁਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰਂ.

ਮਹਾਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਪਨ ਦ੍ਵੇ ਤੀਣਿ ਚਕ੍ਕਲਕਾਨਿ ਯੋਜੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਫਲਕੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਿਟਿਕਾਸੂਤਿ ਵੇਲ਼ੁਪੇਸਿਕਾਦੀਹਿ ਕਣ੍ਟਕਸਾਖਾਦੀਹਿ ਚ ਕਤਥਕਨਕੇਸੁ. ਸਂਸਰਣਕਿਟਿਕਦ੍ਵਾਰਨ੍ਤਿ ਚਕ੍ਕਲਕਯਨ੍ਤੇਨ ਸਂਸਰਣਕਿਟਿਕਾਯੁਤ੍ਤਮਹਾਦ੍ਵਾਰਂ. ਗੋਪ੍ਫੇਤ੍ਵਾਤਿ ਆਵੁਣਿਤ੍ਵਾ, ਰਜ੍ਜੂਹਿ ਗਨ੍ਥੇਤ੍ਵਾ ਵਾ. ਏਕਂ ਦੁਸ੍ਸਸਾਣਿਦ੍ਵਾਰਮੇਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਿਲਞ੍ਜਸਾਣਿਦ੍ਵਾਰਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਵਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਟੀਕਾਯਂ (ਵਜਿਰ. ਟੀ. ਪਾਰਾਜਿਕ ੭੬-੭੭) ਪਨ ‘‘ਦੁਸ੍ਸਦ੍ਵਾਰਂ ਸਾਣਿਦ੍ਵਾਰਞ੍ਚ ਦੁਸ੍ਸਸਾਣਿਦ੍ਵਾਰਂ. ਦੁਸ੍ਸਸਾਣਿ ਕਿਲਞ੍ਜਸਾਣੀਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਦੁਸ੍ਸਸਾਣਿਯਮੇਵ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਕਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਏਕਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੩. ਏਵਂ ਦ੍ਵਾਰਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਯਤ੍ਤਕੇਨ ਦ੍ਵਾਰਂ ਸਂਵੁਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਪਮਾਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਿਤ੍ਤਕੇਨ’’ਤ੍ਯਾਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸੂਚੀਤਿ ਮਜ੍ਝੇ ਛਿਦ੍ਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵੇਸਿਤਾ. ਘਟਿਕਾਤਿ ਉਪਰਿ ਯੋਜਿਤਾ. ਇਦਾਨਿ ਯਤ੍ਥ ਦ੍ਵਾਰਂ ਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਕਾਤਬ੍ਬਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਚੇ ਬਹੂਨਂ ਵਲ਼ਞ੍ਜਨਟ੍ਠਾਨਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਬਹੂਨਂ ਅਵਲ਼ਞ੍ਜਨਟ੍ਠਾਨੇਪਿ ਏਕਂ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ. ਅਥ ਭਿਕ੍ਖੂ…ਪੇ… ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਦਂ ਤਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਨ੍ਨਿਹਿਤਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਸੇਸਇਰਿਯਾਪਥਸਮਙ੍ਗਿਤਾਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਪਨ੍ਨੇਪਿ ਆਭੋਗਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਦ੍ਦਾਯਨ੍ਤੇ ਪਨ ਆਭੋਗਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਸਨ੍ਤਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਰਹੋ ਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਵਿਯ ਦ੍ਵਾਰਸਂਵਰਣਂ ਨਾਮ ਮਾਤੁਗਾਮਾਨਂ ਪਵੇਸਨਿਵਾਰਣਤ੍ਥਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੇਵਲਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਪਿ ਯੋ ਯੋ ਥੇਰਵਾਦੋ ਵਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਾਦੋ ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋ ਸੋਵ ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨਤੋ ਅਤਿਰੇਕਂ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਵਚਨਂ. ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਵਚਨਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨਮੇਵ. ਤਤ੍ਥ ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਕੁਰੁਨ੍ਦਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ…ਪੇ… ਨ ਵਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ ਯਂ ਵਚਨਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਵਚਨਂ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ…ਪੇ… ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਚੇਤ੍ਥ ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਵਚਨਂ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਪਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਯੋ ਯੋ ਥੇਰਵਾਦੋ ਵਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਾਦੋ ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋ ਸੋਵ ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਪੁਰੇ ਵੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰਵਾਦੋ ਵਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਾਦੋ ਵਾ ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਇਦਂ ਵਚਨਂ ਅਟ੍ਠਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਕਥਂ? ਯਂ ਤਾਵ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਆਪੁਚ੍ਛਨਆਭੋਗਕਰਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਾਦਸ੍ਸ ਵਾ ਥੇਰਵਾਦਸ੍ਸ ਵਾ ਅਭਾਵਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਨ ਹਿ ਪੁਬ੍ਬਵਾਕ੍ਯੇ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਵਾ’’ਤਿ ਅਵਧਾਰਣਂ ਕਤਂ, ਅਥ ਖੋ ਆਸਨ੍ਨਵਸੇਨ ਵਾ ਪਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਵਾ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ ਚੀਵਰਕਮ੍ਮਂ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਕਂਯੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਵਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਪੀ’’ਤ੍ਯਾਦਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਅਨੋਕਾਸਂ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਾਦਸ੍ਸ ਵਾ ਆਚਰਿਯਵਾਦਸ੍ਸ ਵਾ ਅਵਚਨਤੋ ਪੁਰੇ ਪਚ੍ਛਾਭਾਵੋ ਚ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਯਂ ‘‘ਪਮਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ, ਅਯਂ ‘‘ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਭਾਵੋ ਚ.

ਉਪਰਿ ਪਨ ‘‘ਕੋ ਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਕੋ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਵਾਦੋ ਚ ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਵਾਦੋ ਚ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਵਾਦੋ ਚਾਤਿ ਤਯੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਾਦਾ ਆਗਤਾ, ਏਕੋ ਮਹਾਪਦੁਮਤ੍ਥੇਰਵਾਦੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ਯੁਤ੍ਤਾਯੁਤ੍ਤਭਾਵੋ ਚ ਪਮਾਣਾਪਮਾਣਭਾਵੋ ਚ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਗਹੇਤਬ੍ਬਭਾਵੋ ਚ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਨੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ਸੁਵਿਮਲਵਿਪੁਲਪਞ੍ਞਾਵੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ ਪਨ ਆਚਰਿਯਾਸਭੇਨ ਅਵਤ੍ਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨ ਸਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਪਰਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਾਦਸਂਸਨ੍ਦਨਾਵਸਾਨੇ ਮਹਾਪਦੁਮਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਵਚਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ, ਤਂ ਪਚ੍ਛਾ ਲੇਖਕੇਹਿ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਲਿਖਿਤਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਪਾਰਾਜਿਕਕਣ੍ਡਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਚ ਇਦਂ ਵਚਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਟੀਕਾਯਞ੍ਚ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਉਪਰਿਯੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਯੋ ਚ ਯਕ੍ਖਗਹਿਤਕੋ, ਯੋ ਚ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਾਪਿਤੋ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਾਦਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਤ੍ਤਾ ਸੋਯੇਵ ਪਮਾਣਤੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਤਥਾ ਚ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਯੋ ਯੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਾਦੋ ਵਾ ਥੇਰਵਾਦੋ ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋ ਸੋਯੇਵ ਪਮਾਣਤੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਦਮੇਤ੍ਥ ਵਿਚਾਰੇਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

੪. ਇਦਾਨਿ ਦ੍ਵਾਰਂ ਸਂਵਰਣਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਯੇ ਸਤਿ ਅਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾਪਿ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਥ ਦ੍ਵਾਰਸ੍ਸ’’ਤ੍ਯਾਦਿਮਾਹ. ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਉਪਰਿਮਤਲਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਵਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਯਂ ਪਾਤੇਤ੍ਵਾ, ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਇਦਂ ਏਕਾਬਦ੍ਧਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦ੍ਵੇਪਿ ਦ੍ਵਾਰਾਨਿ ਜਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਚੇ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਦ੍ਵਾਰੇ ਕਵਾਟਂ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਂਵਰਿਤੁਂ ਵਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਇਤਰਂ ਦ੍ਵਾਰਂ ਅਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਦ੍ਵਾਰਪਾਲਸ੍ਸਾਤਿ ਦ੍ਵਾਰਕੋਟ੍ਠਕੇ ਮਹਾਦ੍ਵਾਰੇ, ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਮੂਲੇ ਵਾ ਠਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਰਜਗ੍ਗਨਕਸ੍ਸ. ਪਚ੍ਛਿਮਾਨਂ ਭਾਰੋਤਿ ਏਕਾਬਦ੍ਧਵਸੇਨ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਸਂਵੁਤਦ੍ਵਾਰੇ ਅਨ੍ਤੋਗਬ੍ਭੇ ਵਾਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਬਹਿ ਵਾਤਿ ਗਬ੍ਭਤੋ ਬਹਿ. ਨਿਪਜ੍ਜਨਕਾਲੇਪਿ…ਪੇ… ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦ੍ਵਾਰਜਗ੍ਗਨਕਸ੍ਸ ਤਦਧੀਨਤ੍ਤਾ ਤਦਾ ਤਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਹਿਤਾਸਨ੍ਨਿਹਿਤਭਾਵਂ ਅਨੁਪਧਾਰੇਤ੍ਵਾਪਿ ਆਭੋਗਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਉਬ੍ਬੇਧਤੋ ਪਮਾਣਂ ਸਹਸੇਯ੍ਯਪ੍ਪਹੋਨਕੇ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਮੇਵ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯਂ (ਪਾਚਿ. ਅਟ੍ਠ. ੫੧) ‘‘ਯਞ੍ਹਿ ਸੇਨਾਸਨਂ ਉਪਰਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਛਦਨੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਕੇਨਚਿ ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ, ਅਯਂ ਸਬ੍ਬਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਨਾਮ ਸੇਯ੍ਯਾ…ਪੇ… ਯਂ ਪਨ ਸੇਨਾਸਨਂ ਭੂਮਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਛਦਨਂ ਆਹਚ੍ਚ ਪਾਕਾਰੇਨ ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਕੇਨਚਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਵਤ੍ਥੇਨਪਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਅਯਂ ਸਬ੍ਬਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ ਨਾਮ ਸੇਯ੍ਯਾ. ਛਦਨਂ ਅਨਾਹਚ੍ਚ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿਮੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਦਿਯਡ੍ਢਹਤ੍ਥੁਬ੍ਬੇਧੇਨ ਪਾਕਾਰਾਦਿਨਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਪਿ ਸਬ੍ਬਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਯੇਵਾਤਿ ਕੁਰੁਨ੍ਦਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਦਿਯਡ੍ਢਹਤ੍ਥੁਬ੍ਬੇਧੋ ਵਡ੍ਢਕਿਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੩.੫੧) ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਞ੍ਚ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੨.੫੦-੫੧) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਹਾਪਰਿਵੇਣਨ੍ਤਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਙ੍ਗਣਂ. ਤੇਨ ਬਹੁਜਨਸਞ੍ਚਰਣਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਹਾਬੋਧੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਅਰੁਣੇ ਉਗ੍ਗਤੇ ਵੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਖੇਤ੍ਤਭੂਤਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਨਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਪਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸੁਪਤਿ, ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਰੁਣੇ ਉਗ੍ਗਤੇ ਪਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਂ ਞਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਞਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਨੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਸਯਿਤਸਨ੍ਤਾਨੇਨ ਸੁਪਤਿ, ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰਸਂਵਰਣਾਦਿਨੋ ਅਕਤਤ੍ਤਾ ਅਕਿਰਿਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਖੇਤ੍ਤੇ ਕਤਨਿਪਜ੍ਜਨਕਿਰਿਯਾਯ ਅਨਙ੍ਗਤ੍ਤਾ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਆਪਤ੍ਤਿ ਈਦਿਸੇ ਠਾਨੇ ਅਕਿਰਿਯਾ, ਦਿਵਾ ਦ੍ਵਾਰਂ ਅਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਨਕ੍ਖਣੇ ਕਿਰਿਯਾਕਿਰਿਯਾ ਚ ਅਚਿਤ੍ਤਕਾ ਚਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਪੁਰਾਰੁਣਾ ਪਬੁਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾਪਿ ਯਾਵ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਾ ਸਯਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨ ਆਪਤ੍ਤਿਯੇਵ.

ਅਰੁਣੇ ਉਗ੍ਗਤੇ ਵੁਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ…ਪੇ… ਆਪਤ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਦਾ ਅਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਨ ਤਾਵ ਰਤ੍ਤਿਯਂ, ‘‘ਦਿਵਾ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਨੋ ਰਤ੍ਤਿ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਰਿ. ੩੨੩) ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਨਾਦਰਿਯਦੁਕ੍ਕਟਾ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਦੁਕ੍ਕਟਂ ਪਨ ਦਿਵਾਸਯਨਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ ਨ ਹੋਤਿ ਅਨਾਦਰਿਯਦੁਕ੍ਕਟਤ੍ਤਾ ਏਵ. ‘‘ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨੇ ਪਨ ਅਚਿਤ੍ਤਕਂ ਅਕਿਰਿਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੭੭) ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਮ੍ਪਿ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ਪਾਰਾਜਿਕ ੨.੭੭) ‘‘ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦਮੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਅਰੁਣੇ ਉਗ੍ਗਤੇਯੇਵ ਉਟ੍ਠਹਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਨਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਨਿਦ੍ਦਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਅਰੁਣੇ ਉਗ੍ਗਤੇ ਦਿਵਾਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਮੂਲਿਕਾ ਆਪਤ੍ਤਿ. ‘ਏਵਂ ਨਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਅਨਾਦਰਿਯਦੁਕ੍ਕਟਾਪਿ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਨਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਤੋ ਪੁਰੇਤਰਂ ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋਪਿ ਅਨੁਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋਪਿ ਨਿਪਜ੍ਜਨਕਾਲੇਯੇਵ ਅਨਾਦਰਿਯਦੁਕ੍ਕਟਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਦਿਵਾਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਮੂਲਿਕਂ ਪਨ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਅਰੁਣੇਯੇਵ ਆਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਨਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵੇ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਿ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਸਚੇ ਦ੍ਵਾਰਂ ਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾ ਅਰੁਣੇ ਉਗ੍ਗਤੇ ਉਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਨਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਦ੍ਵਾਰੇ ਚ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਕਾਲੇ ਵਿਵਟੇਪਿ ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇਵ ਦ੍ਵਾਰਪਿਦਹਨਸ੍ਸ ਰਤ੍ਤਿਦਿਵਾਭਾਗੇਸੁ ਵਿਸੇਸਾਭਾਵਾ. ਆਪਤ੍ਤਿਆਪਜ੍ਜਨਸ੍ਸੇਵ ਕਾਲਵਿਸੇਸੋ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਤਪ੍ਪਰਿਹਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਦ੍ਵਾਰਂ ਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤਿਂ ਨਿਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੭੭) ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦਿਵਾ ਸਂਵਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕੇਨਚਿ ਵਿਵਟੇਪਿ ਦ੍ਵਾਰੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇਵ, ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਅਨੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾਵ ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਵਿਵਟੇਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਮੇਵ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੭੭) ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦਮੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਅਰੁਣੇ ਉਗ੍ਗਤੇਯੇਵ ਵੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ ਮੂਲਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨਾਦਰਿਯਆਪਤ੍ਤਿ ਪਨ ਪੁਰਾਰੁਣਾ ਉਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਪਿ ਤਸ੍ਸ ਹੋਤੇਵ ‘‘ਦੁਕ੍ਕਟਾ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਦੁਕ੍ਕਟਾ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਚ ਪੁਰਾਰੁਣਾ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਮੂਲਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮੁਤ੍ਤੋਪਿ ਅਨਾਦਰਿਯਦੁਕ੍ਕਟਾ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੫. ਨਿਦ੍ਦਾਵਸੇਨ ਨਿਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਨਿਦ੍ਦਾਭਿਭੂਤਤਾਯ ਏਕਪਸ੍ਸੇਨ ਨਿਪਜ੍ਜਤਿ. ‘‘ਨਿਦ੍ਦਾਵਸੇਨ ਨਿਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਾਦਾਨਂ ਪਨ ਭੂਮਿਤੋ ਅਮੋਚਿਤਤ੍ਤਾ ਅਯਂ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਤੇਨੇਵ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਅਪਸ੍ਸਾਯ ਸੁਪਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕਟਿਟ੍ਠਿਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਪਿਟ੍ਠਿਕਣ੍ਟਕੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਂ ਪਦੇਸਂ ਭੂਮਿਂ ਅਫੁਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸੁਪਨ੍ਤਸ੍ਸ. ਕਟਿਟ੍ਠਿਂ ਪਨ ਭੂਮਿਂ ਫੁਸਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਯਨਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ. ਪਿਟ੍ਠਿਪਸਾਰਣਲਕ੍ਖਣਾ ਹਿ ਸੇਯ੍ਯਾ ਦੀਘਾ, ਵਨ੍ਦਨਾਦੀਸੁਪਿ ਤਿਰਿਯਂ ਪਿਟ੍ਠਿਕਣ੍ਟਕਾਨਂ ਪਸਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਪਜ੍ਜਨਮੇਵਾਤਿ ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਰਿਹਰਿਤਬ੍ਬਾਵ. ਵਨ੍ਦਨਾਪਿ ਹਿ ਪਾਦਮੂਲੇ ਨਿਪਜ੍ਜਤੀਤਿਆਦੀਸੁ ਨਿਪਜ੍ਜਨਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸਹਸਾ ਵੁਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਪਕ੍ਖਲਿਤਾ ਪਤਿਤੋ ਵਿਯ ਸਹਸਾ ਵੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਸ੍ਸਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਪਤਨਕ੍ਖਣੇ ਅਵਿਸਯਤ੍ਤਾ, ਵਿਸਯੇ ਜਾਤੇ ਸਹਸਾ ਵੁਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਚ. ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਵਿਸਞ੍ਞਿਤਾਯ ਪਚ੍ਛਾਪਿ ਅਵਿਸਯੋ ਏਵ, ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇਵ ਪਤਨਕ੍ਖਣੇ ਵਿਯ. ਤਤ੍ਥੇਵ ਸਯਤਿ, ਨ ਵੁਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਿਸਯੇਪਿ ਅਕਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਇਦਾਨਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਾਦਸਂਸਨ੍ਦਨਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਕੋ ਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਕੋ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਪਚ੍ਚਰੀਤਿ ਉਲ਼ੁਮ੍ਪਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਕਤਤ੍ਤਾ ਤਮੇਵ ਨਾਮਂ ਜਾਤਂ. ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਵਲ੍ਲਿਵਿਹਾਰੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਕਤਤ੍ਤਾ ਕੁਰੁਨ੍ਦੀਤਿ ਨਾਮਂ ਜਾਤਂ. ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾ ਨਾਮ ਸਙ੍ਗੀਤਿਤ੍ਤਯਮਾਰੁਲ਼੍ਹਾ ਤੇਪਿਟਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾ. ਯਾ ਮਹਾਮਹਿਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੇਨ ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਦੀਪਂ ਆਭਤਾ, ਤਮ੍ਬਪਣ੍ਣਿਯੇਹਿ ਥੇਰੇਹਿ ਪਚ੍ਛਾ ਸੀਹਲ਼ਭਾਸਾਯ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਾ ਚ ਹੋਤਿ. ਏਕਭਙ੍ਗੇਨਾਤਿ ਏਕਪਸ੍ਸਭਞ੍ਜਨੇਨ ਪਾਦੇ ਭੂਮਿਤੋ ਅਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਏਕਪਸ੍ਸੇਨ ਸਰੀਰਂ ਭਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਮਹਾਪਦੁਮਤ੍ਥੇਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤੇਨ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਲਿਖਿਤਮਹਾਪਦੁਮਤ੍ਥੇਰਵਾਦੇ ‘‘ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਮੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਪਤਿਤਤ੍ਤਾ ਅਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਥੇਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਚਰਿਯਾ ਪਨ ਯਥਾ ਯਕ੍ਖਗਹਿਤਕੋ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਾਪਿਤੋ ਚ ਪਰਵਸੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਅਪਰਵਸਤ੍ਤਾ ਮੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਪਤਿਤੋ ਕਞ੍ਚਿਕਾਲਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਂ ਨ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਵਿਸਞ੍ਞਿਤੇ ਪਨ ਸਤਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇਵ.

ਦ੍ਵੇ ਜਨਾਤਿਆਦਿ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਮੇਵ ਵਚਨਂ, ਤਦੇਵ ਪਚ੍ਛਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਮਾਣਂ. ਯਕ੍ਖਗਹਿਤਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਵਿਸਞ੍ਞਿਭੂਤੋਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ, ਏਕਭਙ੍ਗੇਨ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਪਨ ਅਨਿਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿਤੋ ਮੁਚ੍ਚਤਿਯੇਵਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਞ੍ਚ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੭੭) ‘‘ਯੋ ਚ ਯਕ੍ਖਗਹਿਤਕੋ, ਯੋ ਚ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਜ੍ਜਾਪਿਤੋ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਾਦਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਤ੍ਤਾ ਸੋਯੇਵ ਪਮਾਣਤੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ, ਤਥਾ ਚ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਯੋ ਯੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਾਦੋ ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋ ਸੋਯੇਵ ਪਮਾਣਤੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਇਮਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਪਾਠਸ੍ਸ ਆਨੀਤਤ੍ਤਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਪ੍ਪਕਰਣੇਪਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਠਾਨੇ ਸੋ ਪਾਠੋ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ਨੋ ਖਨ੍ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਰਤ੍ਤਿਂ ਦ੍ਵਾਰਂ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਅਰੁਣੇ ਉਗ੍ਗਤੇ ਉਟ੍ਠਾਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨੇ ਸਂਸਯਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਂ ਅਰੁਣਕਥਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ. ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ –

‘‘ਕੋ ਏਸ ਅਰੁਣੋ ਨਾਮ;

ਕੇਨ ਸੋ ਅਰੁਣੋ ਭਵੇ;

ਕੀਦਿਸੋ ਤਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਾ ਤੁ;

ਸਣ੍ਠਾਨਂ ਕੀਦਿਸਂ ਭਵੇ.

‘‘ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਚ ਦੇਸੇ ਚ, ਅਰੁਣੋ ਸਮੁਗਚ੍ਛਤਿ;

ਕਿਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਸਿਦ੍ਧੋ ਏਸੋ, ਉਦਾਹੁ ਅਨੁਮਾਨਤੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਕੋ ਏਸ ਅਰੁਣੋ ਨਾਮਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਸ ਅਰੁਣੋ ਨਾਮ ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਪਭਾਵਿਸੇਸੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਅਭਿਧਾਨਪ੍ਪਦੀਪਿਕਾਯਂ –

‘‘ਸੂਰਸ੍ਸੋਦਯਤੋ ਪੁਬ੍ਬੁਟ੍ਠਿਤਰਂਸਿ ਸਿਯਾਰੁਣੋ’’ਤਿ;

ਤਟ੍ਟੀਕਾਯਞ੍ਚ ‘‘ਸੂਰਸ੍ਸ ਉਦਯਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਉਟ੍ਠਿਤਰਂਸਿ ਅਰੁਣੋ ਨਾਮ ਸਿਯਾ’’ਤਿ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨੀਨਾਮਿਕਾਯਂ ਵਿਨਯਟੀਕਾਯਞ੍ਚ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੪੬੩) ‘‘ਅਰੁਣੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਸੂਰਿਯੁਗ੍ਗਮਨਸ੍ਸ ਪੁਰੇਚਰੋ ਵਡ੍ਢਨਘਨਰਤ੍ਤੋ ਪਭਾਵਿਸੇਸੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੂਰਿਯਪ੍ਪਭਾਯੇਵ ਅਰੁਣੋ ਨਾਮ, ਨ ਅਞ੍ਞੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕੇਨ ਸੋ ਅਰੁਣੋ ਭਵੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਰੁਣੋ ਵਣ੍ਣੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਰੁਣੋ, ਕਿਞ੍ਚਿਰਤ੍ਤਵਣ੍ਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਅਰਤਿ ਗਚ੍ਛਤਿ ਰਤ੍ਤਵਣ੍ਣਭਾਵੇਨ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਰੁਣੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਅਭਿਧਾਨਪ੍ਪਦੀਪਿਕਾਟੀਕਾਯਂ ‘‘ਅਰੁਣਵਣ੍ਣਤਾਯ ਅਰਤਿ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਰੁਣੋ’’ਤਿ. ਕੀਦਿਸੋ ਤਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਬ੍ਯਤ੍ਤਰਤ੍ਤਵਣ੍ਣੋ ਤਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣੋ ਭਵੇ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਅਭਿਧਾਨਪ੍ਪਦੀਪਿਕਾਯਂ ‘‘ਅਰੁਣੋ ਕਿਞ੍ਚਿਰਤ੍ਤੋਥਾ’’ਤਿ. ਤਟ੍ਟੀਕਾਯਞ੍ਚ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਿਰਤ੍ਤੋ ਅਬ੍ਯਤ੍ਤਰਤ੍ਤਵਣ੍ਣੋ ਅਰੁਣੋ ਨਾਮ ਯਥਾ ਮਚ੍ਛਸ੍ਸ ਅਕ੍ਖੀ’’ਤਿ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਞ੍ਚ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੪੬੩) ‘‘ਵਡ੍ਢਨਘਨਰਤ੍ਤੋ ਪਭਾਵਿਸੇਸੋ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਰਤ੍ਤਪ੍ਪਭਾਯੇਵ ਅਰੁਣੋ ਨਾਮ, ਨ ਸੇਤਪ੍ਪਭਾਦਯੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਟ੍ਠਪਨਕ੍ਖਨ੍ਧਕਵਣ੍ਣਨਾਯ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਚੂਲ਼ਵਗ੍ਗ ੨.੩੮੩) ‘‘ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਨ ਨਨ੍ਦਿਮੁਖਿਯਾਤਿ ਓਦਾਤਦਿਸਾਮੁਖਤਾਯ ਤੁਟ੍ਠਮੁਖਿਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਕਥਂ ਯੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ, ਨੋ ਨ ਯੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਤਕਾਲੇ ਅਰੁਣੋਭਾਸੇਨ ਓਦਾਤਦਿਸਾਮੁਖਭਾਵੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਅਰੁਣੋਭਾਸਸ੍ਸ ਓਦਾਤਭਾਵੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਉਦਾਨਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਉਦਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨੩) ‘‘ਨਨ੍ਦਿਮੁਖਿਯਾਤਿ ਅਰੁਣਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਅਰੁਣੋਭਾਯ ਸੂਰਿਯਾਲੋਕੂਪਜੀਵਿਨੋ ਸਤ੍ਤੇ ਨਨ੍ਦਾਪਨਮੁਖਿਯਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਜਾਤਾਯ ਵਿਭਾਯਮਾਨਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ.

ਜਾਤਕਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਚ –

‘‘ਜਿਘਞ੍ਞਰਤ੍ਤਿਂ ਅਰੁਣਸ੍ਮਿਮੁਹਤੇ;

ਯਾ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਉਤ੍ਤਮਰੂਪਵਣ੍ਣਿਨੀ;

ਤਥੂਪਮਾ ਮਂ ਪਟਿਭਾਸਿ ਦੇਵਤੇ;

ਆਚਿਕ੍ਖ ਮੇ ਤਂ ਕਤਮਾਸਿ ਅਚ੍ਛਰਾ’’ਤਿ. (ਜਾ. ਅਟ੍ਠ. ੫.੨੧.੨੫੪);

ਇਮਸ੍ਸ ਗਾਥਾਯ ਅਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਜਿਘਞ੍ਞਰਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਰਤ੍ਤਿਂ, ਰਤ੍ਤਿਪਰਿਯੋਸਾਨੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਉਹਤੇਤਿ ਅਰੁਣੇ ਉਗ੍ਗਤੇ. ਯਾਤਿ ਯਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾ ਦਿਸਾ ਰਤ੍ਤਵਣ੍ਣਤਾਯ ਉਤ੍ਤਮਰੂਪਧਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਤਸਮਯੇ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਿਸਾਯ ਰਤ੍ਤਵਣ੍ਣਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਅਰੁਣਸ੍ਸ ਉਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਰਤ੍ਤਭਾਗੋ ਸੂਰਿਯਾਲੋਕਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਟਤ੍ਤਾ ਸੇਸਦਿਸਾਨਂ ਓਦਾਤਭਾਵੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ.

ਸਣ੍ਠਾਨਂ ਕੀਦਿਸਂ ਭਵੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਰੁਣਸ੍ਸ ਪਾਟੇਕ੍ਕਂ ਸਣ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ ਰਸ੍ਮਿਮਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਯਤ੍ਤਕਂ ਪਦੇਸਂ ਫਰਤਿ, ਤਤ੍ਤਕਂ ਤਸ੍ਸ ਸਣ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਵਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਿਸਾਸਣ੍ਠਾਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਜਾਤਕਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਜਾ. ਅਟ੍ਠ. ੫.੨੧.੨੫੫) ‘‘ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਿਸਾ ਰਤ੍ਤਵਣ੍ਣਤਾਯ ਉਤ੍ਤਮਰੂਪਧਰਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ.

ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਚ ਦੇਸੇ ਚ, ਅਰੁਣੋ ਸਮੁਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਸ ਅਰੁਣੋ ਸੂਰਿਯੁਗ੍ਗਮਨਸ੍ਸ ਪੁਰੇ ਕਾਲੇ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਿਸਾਯਂ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਉਦਾਨਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਉਦਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨੩) ‘‘ਉਦ੍ਧਸ੍ਤੇ ਅਰੁਣੇਤਿ ਉਗ੍ਗਤੇ ਅਰੁਣੇ, ਅਰੁਣੋ ਨਾਮ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਿਸਾਯਂ ਸੂਰਿਯੋਦਯਤੋ ਪੁਰੇਤਰਮੇਵ ਉਟ੍ਠਿਤੋਭਾਸੋ’’ਤਿ. ਅਭਿਧਾਨਪ੍ਪਦੀਪਿਕਾਯਞ੍ਚ ‘‘ਸੂਰਸ੍ਸੋਦਯਤੋ ਪੁਬ੍ਬੁਟ੍ਠਿਤਰਂਸੀ’’ਤਿ.

ਕਿਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਸਿਦ੍ਧੋ ਏਸੋ, ਉਦਾਹੁ ਅਨੁਮਾਨਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਯਂ ਅਰੁਣੋ ਨਾਮ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਸਿਦ੍ਧੋ ਏਵ, ਨ ਅਨੁਮਾਨਸਿਦ੍ਧੋ. ਕਸ੍ਮਾ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਚੇ? ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਗੋਚਰਵਣ੍ਣਾਯਤਨਭਾਵਤੋ. ਅਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ, ਚਕ੍ਖੁਰੂਪਾਨਂ ਅਭਿਮੁਖਭਾਵੇਨ ਆਪਾਥਗਤਤ੍ਤਾ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਂ ਹੋਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ ਰੂਪੇ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੦੪, ੪੦੦; ੩.੪੨੧, ੪੨੫, ੪੨੬; ਸਂ. ਨਿ. ੨.੪੩, ੪੪, ੪੫, ਸਂ. ਨਿ. ੪.੬੦; ਕਥਾ. ੪੬੫, ੪੬੭), ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਅਰੁਣਵਣ੍ਣੋ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਦਿਸ੍ਵਾ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਤੋ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਸਿਦ੍ਧੋਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਨ ਏਵਂ ਸਤਿ ਏਵਂ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਨੁਮਾਨੇਨ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਚਿਨ੍ਤਨੇਨ ਸਿਦ੍ਧੋਤਿ. ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਰਤ੍ਤੋਭਾਸੋਯੇਵ ਅਰੁਣੋਤਿ ਪਚ੍ਚੇਤਬ੍ਬੋ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬੋਤਿ.

ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਅਰੁਣਕਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ? ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਅਰੁਣਕਥਾਯ ਮਹਾਵਿਸਯਭਾਵਤੋ. ਕਥਂ? ਉਪੋਸਥਿਕਾ ਉਪਾਸਕਾ ਚ ਉਪਾਸਿਕਾਯੋ ਚ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਂ ਤਥਤੋ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਅਨੁਗ੍ਗਤੇਯੇਵ ਅਰੁਣੇ ਉਗ੍ਗਤਸਞ੍ਞਾਯ ਖਾਦਨੀਯਂ ਵਾ ਖਾਦਨ੍ਤਿ, ਭੋਜਨੀਯਂ ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਾਦੀਨਿ ਵਾ ਧਾਰੇਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਤੇਸਂ ਸੀਲਂ ਭਿਜ੍ਜਤਿ. ਸਾਮਣੇਰਾ ਤਥੇਵ ਵਿਕਾਲਭੋਜਨਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੀਲਵਿਨਾਸਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ. ਨਿਸ੍ਸਯਪਟਿਪਨ੍ਨਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯੇਹਿ ਵਿਨਾ ਬਹਿਸੀਮੇ ਚਰਨ੍ਤਾ ਨਿਸ੍ਸਯਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਅਨ੍ਤੋਵਸ੍ਸੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਪਚਾਰਸੀਮਤੋ ਬਹਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਵਸ੍ਸਚ੍ਛੇਦਂ, ਤੇਚੀਵਰਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਬਦ੍ਧਸੀਮਾਯਂ ਚੀਵਰੇਨ ਵਿਪ੍ਪਵਸਨ੍ਤਾ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਤਥਾ ਸਤ੍ਤਬ੍ਭਨ੍ਤਰਸੀਮਾਯਂ, ਸਹਸੇਯ੍ਯਪ੍ਪਹੋਨਕਟ੍ਠਾਨੇ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਮਾਤੁਗਾਮੇਹਿ ਸਹ ਸਯਨ੍ਤਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਤਥਾ ਯਾਵਕਾਲਿਕਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ, ਪਾਰਿਵਾਸਿਕਾਦਯੋ ਵਤ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਾ ਰਤ੍ਤਿਚ੍ਛੇਦਂ. ਏਵਮਾਦਿਅਨੇਕਾਦੀਨਵਸਮ੍ਭਵਤੋ ਲਜ੍ਜਿਪੇਸਲਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਤਥਤੋ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਸ੍ਸ ਜਾਨਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ.

ਕੇਚਿ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਡ੍ਢਰਤ੍ਤਿਸਮਯੇ ਘਟਿਸੁਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਅਡ੍ਢਰਤ੍ਤਿਕਾਲਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਞ੍ਞਦਿਵਸੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਅਰੁਣਂ ਉਟ੍ਠਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਅਡ੍ਢਰਤ੍ਤਿਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਖਾਦਨੀਯਭੋਜਨੀਯਾਦੀਨਿ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਸਮਯਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਵੇਦਸਮਯਮੇਵ ਮਨਸਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਏਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਤਂਕਰਣਂ ਪਮਾਣਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਬਹਵੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਰੁਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਭਾਵਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਅਨੁਮਾਨਵਸੇਨ ਚਿਨ੍ਤਿਤੁਞ੍ਚ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਅਨੁਸ੍ਸਵਵਸੇਨੇਵ ਪਰਵਚਨਂ ਸਦ੍ਦਹਨ੍ਤਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯਾ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਵੇਲਾਯਂ ਉਟ੍ਠਾਯ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਸੂਰਿਯੁਗ੍ਗਮਨਵੇਲਾਯਂ ਦ੍ਵਿਸਹਸ੍ਸਦਣ੍ਡਪ੍ਪਮਾਣਂ ਠਾਨਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਤਿਸਹਸ੍ਸਦਣ੍ਡਪ੍ਪਮਾਣਂ ਠਾਨਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੀਤਿ ਚ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਇਮਮ੍ਹਾ ਵਿਹਾਰਾ ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਵਿਹਾਰਂ ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਚੇਤਿਯਂ ਅਸੁਕਂ ਨਾਮ ਗਾਮਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੀਤਿਆਦੀਨਿ ਚ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਏਵਂ ਅਨੁਸ੍ਸਵਵਚਨਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਨਾਮ ਬਲਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਜਵਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਰਸ੍ਸਂ ਹੋਤਿ, ਦੁਬ੍ਬਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਦੀਘਂ ਹੋਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਭਗਵਤਾ –

‘‘ਦੀਘਾ ਜਾਗਰਤੋ ਰਤ੍ਤਿ, ਦੀਘਂ ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯੋਜਨਂ;

ਦੀਘੋ ਬਾਲਾਨ ਸਂਸਾਰੋ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਅਵਿਜਾਨਤ’’ਨ੍ਤਿ. (ਧ. ਪ. ੬੦);

ਤਸ੍ਮਾ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਏਕਸਦਿਸਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਂ ਭਵਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਨ ਚ ਤੇ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ ਪਿਟਕਤ੍ਤਯਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਾਧਕਭੂਤਂ ਵਚਨਂ ਆਹਰਨ੍ਤਿ, ਅਸਕ੍ਖਿਕਂ ਅਡ੍ਡਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਵਿਯ ਯਥਾਜ੍ਝਾਸਯਮੇਵ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਪਮਾਣਂ ਨ ਹੋਤਿ.

ਅਞ੍ਞੇ ਪਨ –

‘‘ਅਤੀਤਰਤ੍ਤਿਯਾ ਯਾਮੋ;

ਪਚ੍ਛਿਮੋਡ੍ਢਮਮੁਸ੍ਸ ਵਾ;

ਭਾਵਿਨਿਯਾਦਿਪ੍ਪਹਾਰੋ;

ਤਦਡ੍ਢਂ ਵਾਜ੍ਜਤੇਹ੍ਯ ਹੋਤਿ –

ਕਚ੍ਚਾਯਨਸਾਰਪ੍ਪਕਰਣਾਗਤਂ ਗਾਥਂ ਵਤ੍ਵਾ ਅਤੀਤਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਯਾਮੋ ਅਜ੍ਜ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮਸ੍ਸ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਰੁਣਂ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਯਂ ਵਾਦੋ ਸਕਾਰਣਸਞ੍ਞਾਪਕਤ੍ਤਾ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਬਲਵਾ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਅਯੁਤ੍ਤੋਯੇਵ. ਕਸ੍ਮਾ? ਅਯਞ੍ਹਿ ਗਾਥਾ ਬਾਹਿਰਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥੇ ਜਙ੍ਗਦਾਸਪ੍ਪਕਰਣੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਜ੍ਜ ਭਵਾ ਅਜ੍ਜਤਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਅਜ੍ਜਵੋਹਾਰਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਨਕਾਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਪਿਟਕਤ੍ਤਯੇ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਸ੍ਸ ਕਾਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਸਾਧ੍ਯਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸਾਧਕੇਨ ਸਾਧਿਤਤ੍ਤਾ ਅਯੁਤ੍ਤੋਯੇਵ.

ਅਪਰੇ ਪਨ ‘‘ਪਹਾਰੋ ਯਾਮਸਞ੍ਞਿਤੋ’’ਤਿ ਅਭਿਧਾਨਪ੍ਪਦੀਪਿਕਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਹਾਰਯਾਮਸਦ੍ਦਾਨਂ ਏਕਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਤਤ੍ਥੇਵ ‘‘ਤਿਯਾਮਾ ਸਂਵਰੀ ਭਵੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਤਿਯਾਮਭਾਵਤੋ ਪਾਲ਼ਿਯਞ੍ਚ (ਉਦਾ. ੪੫; ਚੂਲ਼ਵ. ੩੮੩) ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਤ੍ਤਿ, ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਯਾਮੋ, ਉਦ੍ਧਸ੍ਤੋ ਅਰੁਣੋ’’ਤਿ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਇਦਾਨਿ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਚਤੂਸੁ ਪਹਾਰੇਸੁ ਤਤਿਯਪ੍ਪਹਾਰਸ੍ਸ ਅਵਸਾਨੇ ਅਰੁਣੋ ਉਗ੍ਗਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਵਸੇਸਏਕਪ੍ਪਹਾਰਮਤ੍ਤੋ ਕਾਲੋ ਦਿਵਸਭਾਗਂ ਭਜਤੀਤਿ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ, ਅਯਂ ਵਾਦੋ ਤਤਿਯਵਾਦਤੋਪਿ ਬਲਵਤਰੋ. ਕਸ੍ਮਾ? ਞਾਪਕਞਾਪ੍ਯਾਨਂ ਅਨੁਰੂਪਭਾਵਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਪਹਾਰੋ ਯਾਮਸਞ੍ਞਿਤੋ’’ਤਿ ਅਯਂ ਞਾਪਕੋ ਪਹਾਰਯਾਮਾਨਂ ਏਕਤ੍ਥਭਾਵਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪੋ, ‘‘ਤਿਯਾਮਾ ਸਂਵਰੀਭਵੇ’’ਤਿ ਅਯਂ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਤਿਯਾਮਭਾਵਸ੍ਸ, ‘‘ਪਾਲ਼ਿਯਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ਤਤਿਯਪ੍ਪਹਾਰਸ੍ਸ ਅਵਸਾਨੇ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਸ੍ਸ, ਤਥਾਪਿ ਅਯੁਤ੍ਤੋਯੇਵ ਹੋਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ‘‘ਅਵਸੇਸਏਕਪ੍ਪਹਾਰਮਤ੍ਤੋ ਕਾਲੋ ਦਿਵਸਭਾਗਂ ਭਜਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਸ੍ਸ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸੇ ਹਿ ਦਸਘਟਿਕਾਪਮਾਣਸ੍ਸ ਕਾਲਸ੍ਸ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਾ ਰਤ੍ਤਿ ਤਿਯਾਮਾਵ ਹੋਤਿ, ਨ ਚਤੁਯਾਮਾ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਵਿਸਯੇਸੁ ਸਤ੍ਤਟ੍ਠਘਟਿਕਾਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਲਸ੍ਸ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰਕਤਤ੍ਤਾ ਚਤੁਪ੍ਪਹਾਰਾ ਭਵਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸਵੋਹਾਰਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਭਿਧਾਨਪ੍ਪਦੀਪਿਕਾਯਞ੍ਚ ‘‘ਤਿਯਾਮਾ ਸਂਵਰੀ ਭਵੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਾਲ਼ਿਯਞ੍ਚ (ਉਦਾ. ੪੫; ਚੂਲ਼ਵ. ੩੮੩) ‘‘ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਯਾਮੋ, ਉਦ੍ਧਸ੍ਤੋ ਅਰੁਣੋ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਰਤ੍ਤਿਪਰਿਯੋਸਾਨੇਯੇਵ ਅਰੁਣੋ ਉਗ੍ਗਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੨.੨੦੧) ‘‘ਤਥਾ ਪਾਰਿਵਾਸਿਕਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਅਰੁਣਂ ਅਨੁਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਾਨਂ ਰਤ੍ਤਿਚ੍ਛੇਦੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਉਗ੍ਗਤੇ ਅਰੁਣੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸਹਸੇਯ੍ਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਪਿ (ਪਾਚਿ. ੫੨-੫੪) ‘‘ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਸਹ ਨਿਵੁਤ੍ਥਭਾਵਪਰਿਮੋਚਨਤ੍ਥਂ ਪੁਰਾਰੁਣਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਚੀਵਰਵਿਪ੍ਪਵਾਸਾਦੀਸੁ ਚ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਰਤ੍ਤਿਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਆਗਮਨਵਸੇਨ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਨ ਅਤੀਤਾਰੁਣਵਸੇਨਾਤਿ. ਜਾਤਕਟ੍ਠਕਥਾਯਮ੍ਪਿ (ਜਾ. ਅਟ੍ਠ. ੫.੨੧.੨੫੫) ‘‘ਰਤ੍ਤਿਪਰਿਯੋਸਾਨੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸੇਸੁ ਰਤ੍ਤਿਯਾਯੇਵ ਤਿਪ੍ਪਹਾਰਭਾਵੋ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਦਿਵਸਸ੍ਸਪਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਸਾਲਿਨਿਯਂ (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ਨਿਦਾਨਕਥਾ) ‘‘ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਭਿਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨਞ੍ਚ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਤ੍ਤਪ੍ਪਕਰਣਉਗ੍ਗਹਣਞ੍ਚ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇਵ ਹੋਤੀ’’ਤਿ, ਮੂਲਟੀਕਾਯਞ੍ਚ (ਧ. ਸ. ਮੂਲਟੀ. ਨਿਦਾਨਕਥਾਵਣ੍ਣਨਾ) ‘‘ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਹਾਰੋਤਿ ਦਿਵਸਸ੍ਸ ਤਤਿਯਭਾਗੋ ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਕੋ ਰਤ੍ਤਿਦਿਵੋ ਛਪ੍ਪਹਾਰੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਏਵਂ ਮਜ੍ਝਿਮਦੇਸਵੋਹਾਰੇਨ ਤਿਯਾਮਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਤਿਪ੍ਪਹਾਰਸ੍ਸ ਅਵਸਾਨੇ ਸਬ੍ਬਰਤ੍ਤਿਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਉਟ੍ਠਿਤਂ ਅਰੁਣਂ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਦੇਸਵੋਹਾਰੇਨ ਤਿਪ੍ਪਹਾਰਸ੍ਸ ਅਵਸਾਨੇਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰਾਵਸੇਸਕਾਲੇ ਅਰੁਣੋ ਉਗ੍ਗਤੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਯਮ੍ਪਿ ਵਾਦੋ ਅਯੁਤ੍ਤੋਯੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਬਹਵੋ ਪਨ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ‘‘ਖੁਦ੍ਦਸਿਕ੍ਖਾਨਿਸ੍ਸਯੇ ਵੁਤ੍ਤਂ –

‘ਸੇਤਰੁਣਞ੍ਚ ਪਠਮਂ, ਦੁਤਿਯਂ ਨਨ੍ਦਿਯਾਵਟ੍ਟਂ;

ਤਤਿਯਂ ਤਮ੍ਬਵਣ੍ਣਞ੍ਚ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਗਦ੍ਰਭਂ ਮੁਖ’ਨ੍ਤਿ. –

ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਏਕਰਤ੍ਤਿਯਂ ਅਰੁਣੋ ਚਤੁਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਉਟ੍ਠਹਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਂ ਸੇਤਵਣ੍ਣਂ ਹੋਤਿ, ਦੁਤਿਯਂ ਨਨ੍ਦਿਯਾਵਟ੍ਟਪੁਪ੍ਫਵਣ੍ਣਂ ਹੋਤਿ, ਤਤਿਯਂ ਤਮ੍ਬਵਣ੍ਣਂ ਹੋਤਿ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਗਦ੍ਰਭਮੁਖਵਣ੍ਣਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਰਤ੍ਤੋਭਾਸਤੋ ਪੁਰੇਤਰਂ ਅਤੀਤਰਤ੍ਤਿਕਾਲੇਯੇਵ ਵਤ੍ਤਨਿਕ੍ਖਿਪਨਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਂ ਤਂ ਕਰਣਂ ਅਨਿਸਮ੍ਮਕਾਰਿਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਗਾਥਾ ਨੇਵ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ, ਨ ਟੀਕਾਸੁ, ਕੇਵਲਂ ਨਿਸ੍ਸਯੇ ਏਵ, ਨਿਸ੍ਸਯੇਸੁ ਚ ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਖੁਦ੍ਦਸਿਕ੍ਖਾਨਿਸ੍ਸਯੇ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਨਿਸ੍ਸਯੇਸੁ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਨੇਵ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਹੇਤੁਫਲਾਦਿਭਾਵੋ, ਨ ਚ ਲਿਙ੍ਗਨਿਯਮੋਤਿ ਨ ਨਿਸ੍ਸਯਕਾਰਾਚਰਿਯੇਨ ਠਪਿਤਾ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਅਥ ਖੋ ਪਚ੍ਛਾ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਲੇਖਕੇਹਿ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਚ੍ਛਾਨੁਰੂਪਂ ਲਿਖਿਤਾ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਗਾਥਾ ਕੁਤੋ ਆਭਤਾ ਪਾਲ਼ਿਤੋ ਵਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਤੋ ਵਾ ਟੀਕਾਤੋ ਵਾ ਵਿਨਯਤੋ ਵਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਤੋ ਵਾ ਅਭਿਧਮ੍ਮਤੋ ਵਾਤਿ ਪਭਵਂ ਅਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਨਿਸ੍ਸਯੇ ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤਮੇਵ ਸਾਰਤੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਾਲ਼ਿਯਟ੍ਠਕਥਾਟੀਕਾਸੁ ਵੁਤ੍ਤਵਚਨਂ ਅਨਿਸਾਮੇਤ੍ਵਾ ਕਤਤ੍ਤਾ ਅਨਿਸਮ੍ਮਕਾਰਿਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ.

ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਾਲ਼ਿ ‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਸੀਤਾਸੁ ਹੇਮਨ੍ਤਿਕਾਸੁ ਰਤ੍ਤੀਸੁ ਅਨ੍ਤਰਟ੍ਠਕਾਸੁ ਹਿਮਪਾਤਸਮਯੇ ਰਤ੍ਤਿਂ ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇ ਏਕਚੀਵਰੋ ਨਿਸੀਦਿ, ਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸੀਤਂ ਅਹੋਸਿ. ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇ ਪਠਮੇ ਯਾਮੇ ਸੀਤਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਹੋਸਿ, ਦੁਤਿਯਂ ਭਗਵਾ ਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਿ, ਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸੀਤਂ ਅਹੋਸਿ. ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇ ਮਜ੍ਝਿਮੇ ਯਾਮੇ ਸੀਤਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਹੋਸਿ, ਤਤਿਯਂ ਭਗਵਾ ਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਿ, ਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸੀਤਂ ਅਹੋਸਿ. ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਯਾਮੇ ਉਦ੍ਧਸ੍ਤੇ ਅਰੁਣੇ ਨਨ੍ਦਿਮੁਖਿਯਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਸੀਤਂ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਅਹੋਸਿ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਭਗਵਾ ਚੀਵਰਂ ਪਾਰੁਪਿ, ਨ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਸੀਤਂ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ. ਅਯਂ ਮਹਾਵਗ੍ਗੇ (ਮਹਾਵ. ੩੪੬) ਚੀਵਰਕ੍ਖਨ੍ਧਕਾਗਤਾ ਵਿਨਯਪਾਲ਼ਿ. ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਨਨ੍ਦਿਮੁਖਿਯਾਤਿ ਤੁਟ੍ਠਿਮੁਖਿਯਾ, ਪਸਨ੍ਨਦਿਸਾਮੁਖਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਯਂ ਤਂਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨੀਪਾਠੋ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੨.੩੪੬).

‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗਵਾ ਸਾਵਤ੍ਥਿਯਂ ਵਿਹਰਤਿ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇ ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦੇ. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤਦਹੁਪੋਸਥੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਪਰਿਵੁਤੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇ ਪਠਮੇ ਯਾਮੇ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਏਕਂਸਂ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨਞ੍ਜਲਿਂ ਪਣਾਮੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ – ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਭਨ੍ਤੇ ਰਤ੍ਤਿ, ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਠਮੋ ਯਾਮੋ, ਚਿਰਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ, ਉਦ੍ਦਿਸਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿ. ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇ ਮਜ੍ਝਿਮੇ ਯਾਮੇ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਏਕਂਸਂ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨਞ੍ਜਲਿਂ ਪਣਾਮੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ – ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਤ੍ਤਿ, ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਯਾਮੋ, ਚਿਰਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ, ਉਦ੍ਦਿਸਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਭਗਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿ. ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਯਾਮੇ ਉਦ੍ਧਸ੍ਤੇ ਅਰੁਣੇ ਨਨ੍ਦਿਮੁਖਿਯਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਏਕਂਸਂ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨਞ੍ਜਲਿਂ ਪਣਾਮੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ – ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਤ੍ਤਿ, ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਯਾਮੋ, ਉਦ੍ਧਸ੍ਤਂ ਅਰੁਣਂ, ਨਨ੍ਦਿਮੁਖੀ ਰਤ੍ਤਿ, ਚਿਰਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ, ਉਦ੍ਦਿਸਤੁ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿ. ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਰਿਸਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੮੩). ਅਯਂ ਚੂਲ਼ਵਗ੍ਗੇ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਟ੍ਠਪਨਕ੍ਖਨ੍ਧਕਾਗਤਾ ਅਪਰਾਪਿ ਵਿਨਯਪਾਲ਼ਿ.

ਨਨ੍ਦਿਮੁਖਿਯਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਰੁਣੁਟ੍ਠਿਤਕਾਲੇ ਪੀਤਿਮੁਖਾ ਵਿਯ ਰਤ੍ਤਿ ਖਾਯਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਨ੍ਦਿਮੁਖਿਯਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ਅਟ੍ਠ. ੩੮੩) ਅਯਂ ਤਂਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਟ੍ਠਕਥਾਪਾਠੋ. ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ. ਉਦ੍ਧਸ੍ਤੇ ਅਰੁਣੇਤਿ ਉਗ੍ਗਤੇ ਅਰੁਣਸੀਸੇ. ਨਨ੍ਦਿਮੁਖਿਯਾਤਿ ਤੁਟ੍ਠਿਮੁਖਿਯਾ. ਅਯਂ ਤਂਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀਪਾਠੋ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ਚੂਲ਼ਵਗ੍ਗ ੩.੩੮੩). ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਨਨ੍ਦਿਮੁਖਿਯਾਤਿ ਓਦਾਤਦਿਸਾਮੁਖਿਤਾਯ ਤੁਟ੍ਠਮੁਖਿਯਾ. ਅਯਂ ਤਂਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਚੂਲ਼ਵਗ੍ਗ ੨.੨੮੩) ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨੀਪਾਠੋ.

‘‘ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਯਰਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਯਾਮੇ ਉਦ੍ਧਸ੍ਤੇ ਅਰੁਣੇ ਨਨ੍ਦਿਮੁਖਿਯਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਏਕਂਸਂ ਚੀਵਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਭਗਵਾ ਤੇਨਞ੍ਜਲਿਂ ਪਣਾਮੇਤ੍ਵਾ ਭਗਵਨ੍ਤਂ ਏਤਦਵੋਚ – ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਤ੍ਤਿ, ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਯਾਮੋ, ਉਦ੍ਧਸ੍ਤੋ ਅਰੁਣੋ, ਨਨ੍ਦਿਮੁਖੀ ਰਤ੍ਤਿ, ਚਿਰਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ, ਪਟਿਸਮ੍ਮੋਦਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗਵਾ ਆਗਨ੍ਤੁਕੇ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ. ਅਯਂ ਉਦਾਨਾਗਤਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਾਲ਼ਿ (ਉਦਾ. ੪੫). ਉਦ੍ਧਸ੍ਤੇ ਅਰੁਣੇਤਿ ਉਗ੍ਗਤੇ ਅਰੁਣੇ. ਅਰੁਣੋ ਨਾਮ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਿਸਾਯਂ ਸੂਰਿਯੋਦਯਤੋ ਪੁਰੇਤਰਮੇਵ ਉਟ੍ਠਿਤੋਭਾਸੋ. ਨਨ੍ਦਿਮੁਖਿਯਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਰੁਣਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਤਤ੍ਤਾ ਏਵ ਅਰੁਣੋਭਾਯ ਸੂਰਿਯਾਲੋਕੂਪਜੀਵਿਨੋ ਸਤ੍ਤੇ ਨਨ੍ਦਾਪਨਮੁਖਿਯਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਜਾਤਾਯ, ਵਿਭਾਯਮਾਨਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਯਂ ਤਂਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤਾ ਉਦਾਨਟ੍ਠਕਥਾ (ਉਦਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨੩).

ਇਤਿ ਏਤ੍ਤਕਾਸੁ ਵਿਨਯਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਗਤਾਸੁ ਪਾਲ਼ਿਯਟ੍ਠਕਥਾਟੀਕਾਸੁ ਏਕਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿਠਾਨੇ ਅਰੁਣੋ ਚਤੁਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਉਗ੍ਗਤੋਤਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਕਵਾਰਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਵਣ੍ਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਕਵਣ੍ਣੋ ਏਵ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਜਾਤਕਟ੍ਠਕਥਾਯਮ੍ਪਿ (ਜਾ. ਅਟ੍ਠ. ੫.੨੧.੨੫੫) ਰਤ੍ਤਵਣ੍ਣੋ ਏਵ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਸੇਤਵਣ੍ਣਾਦਿਕੋ. ਨਨ੍ਦਿਮੁਖੀਤਿ ਚ ਸਤ੍ਤੇ ਨਨ੍ਦਾਪਨਦਿਸਾਮੁਖੀ ਰਤ੍ਤਿ ਏਵ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਨ ਅਰੁਣਸ੍ਸ ਨਨ੍ਦਿਯਾਵਟ੍ਟਪੁਪ੍ਫਸਦਿਸਵਣ੍ਣਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਤ੍ਤੇ ਨਨ੍ਦਾਪਨਮੁਖਿਯਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਅਭਿਧਾਨਪ੍ਪਦੀਪਿਕਾਪਕਰਣਵਚਨੇਨ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਪਾਲ਼ਿਯਟ੍ਠਕਥਾਦੀਹਿ ਅਸਂਸਨ੍ਦਨਤੋ ਦੁਬ੍ਬਲਸਾਧਕਤ੍ਤਾ ਚ ਅਯਮ੍ਪਿ ਵਾਦੋ ਅਯੁਤ੍ਤੋਯੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਆਣਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ ਲਜ੍ਜਿਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਯਦਿ ਕੇਨਚਿ ਅਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇ ਵਿਵਟੋਕਾਸੇ ਹੋਤਿ, ਮਚ੍ਛਕ੍ਖਿਸਮਾਨਅਬ੍ਯਤ੍ਤਰਤ੍ਤੋਭਾਸਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਯਮਾਨਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਵਤ੍ਤਨਿਕ੍ਖਿਪਨਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ.

ਯਦਿ ਪਨ ਪਬ੍ਬਤਾਦਿਨਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਂ ਹੋਤਿ, ਯਤ੍ਤਕੇਨ ਕਾਲੇਨ ਵਿਵਟਟ੍ਠਾਨੇ ਰਤ੍ਤੋਭਾਸੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਸੂਰਿਯਮਣ੍ਡਲਸ੍ਸ ਦਿਸ੍ਸਨਕਾਲਤੋ ਏਕਘਟਿਕਾਮਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਦ੍ਵਿਘਟਿਕਾਮਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਤਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਅਰੁਣੋ ਉਗ੍ਗਤੋ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਕ੍ਕੇਤ੍ਵਾ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਸਂਸਯਂ ਅਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਤਤੋਪਿ ਕਞ੍ਚਿਕਾਲਂ ਅਧਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸ੍ਸਂਸਯਕਾਲੇ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਅਯਂ ਤਤ੍ਥ ਸਾਮੀਚਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਾਦੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਰਣਵਚਨੇਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਂਸਨ੍ਦਤਿ ਯਥਾ ਗਙ੍ਗੋਦਕੇਨ ਯਮੁਨੋਦਕਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਂ ਆਲੋਲ਼ੇਨ੍ਤੇਨ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਂ ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍ਵਾ ਅਰੁਣਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਸਂਸਯੋ ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਸਂਸਯਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸਾਰਦੇਨ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਂ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

ਵਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਥਾਯ ਸੀਲਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਿਯਸੀਲਿਨਂ;

ਕਤਾਰੁਣਕਥਾ ਏਸਾ, ਨ ਸਾਰਮ੍ਭਾਦਿਕਾਰਣਾ.

ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਟ੍ਠੂਪਧਾਰੇਤ੍ਵਾ, ਯੁਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੁ ਸਾਧਵੋ;

ਅਯੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇ ਛਡ੍ਡਯਨ੍ਤੁ, ਮਾ ਹੋਨ੍ਤੁ ਦੁਮ੍ਮਨਾਦਯੋਤਿ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਪਠਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੨. ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੬. ਏਵਂ ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋਤਿ ਸਮਣਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਯ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤੇਸੁ ਮਾਤਿਕਾਪਦੇਸੁ ਸਮਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ‘‘ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ‘‘ਸਮਣਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਏਸ ਨਯੋ ਇਤੋ ਪਰੇਪਿ. ਸਮਣਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਗਿਹਿਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਰਿਸਮਨ੍ਤਤੋ ਕਰਿਯਤੇਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ, ਛਤ੍ਤਾਦਿਕੋ. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਸਮਣਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ. ਕਪ੍ਪਤੀਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯੋ, ਨ ਕਪ੍ਪਿਯੋ ਅਕਪ੍ਪਿਯੋ, ਕਪ੍ਪਿਯੋ ਚ ਅਕਪ੍ਪਿਯੋ ਚ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯੋ, ਸਮਾਹਾਰਦ੍ਵਨ੍ਦੇਪਿ ਪੁਲ੍ਲਿਙ੍ਗਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ. ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯੋ ਚ ਸੋ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਚੇਤਿ ਤਥਾ, ਤਸ੍ਸ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਪਰਿਕ੍ਖਾਰਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ.

ਕੇਚਿ ਤਾਲਪਣ੍ਣਚ੍ਛਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਉਪਲਕ੍ਖਣਮਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਹਿ ਛਤ੍ਤਂ ਤਥਾਕਰਿਯਮਾਨਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ਵਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਟੀਕਾਯਂ (ਵਜਿਰ. ਟੀ. ਪਾਰਾਜਿਕ ੮੫) ‘‘ਸਬ੍ਬਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਸੁ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਵਿਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਨ੍ਤੇਨ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਨ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਥਿਰਕਰਣਤ੍ਥਂ ਏਕਵਣ੍ਣਸੁਤ੍ਤੇਨ ਵਿਨਨ੍ਧਿਯਮਾਨਂ ਯਦਿ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਂ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਨ ਦੋਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਆਰਗ੍ਗੇਨਾਤਿ ਨਿਖਾਦਨਮੁਖੇਨ. ਯਦਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤਾਦਿਸਂ ਛਤ੍ਤਦਣ੍ਡਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਕਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਘਟਕਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸੁਤ੍ਤਕੇਨ ਵਾ ਦਣ੍ਡੋ ਵੇਠੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਯਥਾ ਲੇਖਾ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਥਾ ਵੇਠੇਤਬ੍ਬੋ. ਦਣ੍ਡਬੁਨ੍ਦੇਤਿ ਦਣ੍ਡਮੂਲੇ, ਛਤ੍ਤਦਣ੍ਡਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਿਮਕੋਟਿਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਛਤ੍ਤਮਣ੍ਡਲਿਕਨ੍ਤਿ ਛਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਖੁਦ੍ਦਕਮਣ੍ਡਲਂ, ਛਤ੍ਤਪਞ੍ਜਰੇ ਮਣ੍ਡਲਾਕਾਰੇਨ ਬਦ੍ਧਦਣ੍ਡਵਲਯਂ ਵਾ. ਉਕ੍ਕਿਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਨਿਨ੍ਨਂ, ਉਨ੍ਨਤਂ ਵਾ ਕਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ. ਸਾ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਾ ਲੇਖਾ ਰਜ੍ਜੁਕੇਹਿ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤੁ ਵਾ ਮਾ ਵਾ, ਬਨ੍ਧਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਆਚਰਿਯਬੁਦ੍ਧਦਤ੍ਤਮਹਾਥੇਰੇਨ –

‘‘ਛਤ੍ਤਂ ਪਣ੍ਣਮਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਬਹਿ ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਸਬ੍ਬਸੋ;

ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇਨ, ਸਿਬ੍ਬਿਤੁਂ ਨ ਚ ਵਟ੍ਟਤਿ.

‘‘ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਅਡ੍ਢਚਨ੍ਦਂ ਵਾ, ਪਣ੍ਣੇ ਮਕਰਦਨ੍ਤਕਂ;

ਘਟਕਂ ਵਾਲ਼ਰੂਪਂ ਵਾ, ਲੇਖਾ ਦਣ੍ਡੇ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.

‘‘ਸਿਬ੍ਬਿਤੁਂ ਏਕਵਣ੍ਣੇਨ, ਛਤ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਵਟ੍ਟਤਿ;

ਥਿਰਤ੍ਥਂ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣੇਨ, ਪਞ੍ਜਰਂ ਵਾ ਵਿਨਨ੍ਧਿਤੁਂ.

‘‘ਘਟਕਂ ਵਾਲ਼ਰੂਪਂ ਵਾ, ਲੇਖਾ ਵਾ ਪਨ ਕੇਵਲਾ;

ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਾਪਿ ਘਂਸਿਤ੍ਵਾ, ਧਾਰੇਤੁਂ ਪਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.

‘‘ਅਹਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਦਣ੍ਡਬੁਨ੍ਦਮ੍ਹਿ ਵਟ੍ਟਤਿ;

ਉਕ੍ਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਕਤਾ ਲੇਖਾ, ਬਨ੍ਧਨਤ੍ਥਾਯ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਨਾਯਮ੍ਪਿ ਛਤ੍ਤਂ ਪਣ੍ਣਮਯਂ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਤਾਲਪਣ੍ਣਾਦਿਪਣ੍ਣਚ੍ਛਦਨਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਛਤ੍ਤਂ. ਬਹੀਤਿ ਉਪਰਿ. ਅਨ੍ਤੋਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ. ਸਿਬ੍ਬਿਤੁਨ੍ਤਿ ਰੂਪਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਸੂਚਿਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ. ਪਣ੍ਣੇਤਿ ਛਦਨਪਣ੍ਣੇ. ਅਡ੍ਢਚਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਅਡ੍ਢਚਨ੍ਦਾਕਾਰਂ. ਮਕਰਦਨ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਮਕਰਦਨ੍ਤਾਕਾਰਂ, ਯਂ ‘‘ਗਿਰਿਕੂਟ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਾ ਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਬਦ੍ਧਪਣ੍ਣਕੋਟਿਯਾ ਵਾ ਮਤ੍ਥਕਮਣ੍ਡਲਕੋਟਿਯਾ ਵਾ ਗਿਰਿਕੂਟਾਦਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਇਮਿਨਾ ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ. ਦਣ੍ਡੇਤਿ ਛਤ੍ਤਦਣ੍ਡੇ. ਘਟਕਨ੍ਤਿ ਘਟਾਕਾਰੋ. ਵਾਲ਼ਰੂਪਂ ਵਾਤਿ ਬ੍ਯਗ੍ਘਾਦਿਵਾਲ਼ਾਨਂ ਰੂਪਕਂ ਵਾ. ਲੇਖਾਤਿ ਉਕ੍ਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਵਸੇਨ ਵਾ ਕਤਰਾਜਿ. ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਾਨਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਨੀਲਾਦਿਏਕਵਣ੍ਣੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਥਿਰਤ੍ਥਂ ਛਤ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਬਹਿ ਚ ਸਿਬ੍ਬਿਤੁਂ ਵਾ ਛਤ੍ਤਦਣ੍ਡਗ੍ਗਾਹਕਸਲਾਕਪਞ੍ਜਰਂ ਥਿਰਤ੍ਥਂ ਵਿਨਨ੍ਧਿਤੁਂ ਵਾ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਾਨਂ ਏਕਵਣ੍ਣੇਨ ਥਿਰਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਨੇਕਵਣ੍ਣੇਹਿ ਸੁਤ੍ਤੇਹਿ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਤ੍ਥਾਯ ਸਿਬ੍ਬਿਤੁਞ੍ਚ ਵਿਨਨ੍ਧਿਤੁਞ੍ਚ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਪੋਤ੍ਥਕੇਸੁ ਪਨ ‘‘ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣੇਨਾ’’ਤਿ ਪਾਠੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਏਕਵਣ੍ਣੇਨ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣੇਨ ਵਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਥਿਰਤ੍ਥਂ ਸਿਬ੍ਬਿਤੁਂ ਵਿਨਨ੍ਧਿਤੁਂ ਵਾ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ ਹੋਤਿ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ‘‘ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਸਿਬ੍ਬਿਤੁਂ ਨ ਚ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਪਾਠੇਨ ਚ ‘‘ਕੇਚਿ ਤਾਲਪਣ੍ਣਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤੋ ਵਾ ਬਹਿ ਵਾ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਸਿਬ੍ਬੇਤ੍ਵਾ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਏਕਵਣ੍ਣੇ ਪਨ ਨੀਲੇਨ ਵਾ ਪੀਤਕੇਨ ਵਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਅਨ੍ਤੋ ਵਾ ਬਹਿ ਵਾ ਸਿਬ੍ਬਿਤੁਂ, ਛਤ੍ਤਦਣ੍ਡਗ੍ਗਾਹਕਂ ਸਲਾਕਪਞ੍ਜਰਂ ਵਾ ਵਿਨਨ੍ਧਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਥਿਰਕਰਣਤ੍ਥਂ, ਨ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਪਾਠੇਨ ਚ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ.

ਲੇਖਾ ਵਾ ਪਨ ਕੇਵਲਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾ ਸਕਲਾ ਲੇਖਾ ਵਾ. ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਉਕ੍ਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਕਤਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ. ਘਂਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਾਦਿਵਸੇਨ ਕਤਂ ਘਂਸਿਤ੍ਵਾ. ਦਣ੍ਡਬੁਨ੍ਦਮ੍ਹੀਤਿ ਛਤ੍ਤਦਣ੍ਡਸ੍ਸ ਪਞ੍ਜਰੇ ਗਾਹਣਤ੍ਥਾਯ ਫਾਲਿਤਬੁਨ੍ਦਮ੍ਹਿ, ਮੂਲੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਹੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੋ. ਖੁਦ੍ਦਸਿਕ੍ਖਾਗਣ੍ਠਿਪਦੇ ਪਨ ‘‘ਛਤ੍ਤਪਿਣ੍ਡਿਯਾ ਮੂਲੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਹਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਸਣ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਫੁਲ੍ਲਅਹਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਾਕਾਰਂ. ਰਜ੍ਜੁਕੇਹਿ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਣ੍ਡੇ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਬਨ੍ਧਨਟ੍ਠਾਨੇ ਵਲਯਮਿਵ ਉਕ੍ਕਿਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵਲਯਂ ਵਿਯ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ. ਬਨ੍ਧਨਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਵਾਤੇਨ ਯਥਾ ਨ ਚਲਤਿ, ਏਵਂ ਰਜ੍ਜੂਹਿ ਦਣ੍ਡੇ ਪਞ੍ਜਰਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧਨਤ੍ਥਾਯ. ਉਕ੍ਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਕਤਾ ਲੇਖਾ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਯਥਾ ਵਾਤਪ੍ਪਹਾਰੇਨ ਅਚਲਨਤ੍ਥਂ ਛਤ੍ਤਮਣ੍ਡਲਿਕਂ ਰਜ੍ਜੁਕੇਹਿ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦਣ੍ਡੇ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਬਨ੍ਧਨਟ੍ਠਾਨੇ ਵਲਯਮਿਵ ਉਕ੍ਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਲੇਖਂ ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਸਾ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ. ਸਚੇਪਿ ਨ ਬਨ੍ਧਤਿ, ਬਨ੍ਧਨਾਰਹਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾ ਵਲਯਂ ਉਕ੍ਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇ ਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਆਗਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਕ੍ਖਰਣੇਸੁ ਆਗਤਨਯੇਨੇਵ ਛਤ੍ਤੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

੭. ਚੀਵਰੇ ਪਨ ਨਾਨਾਸੁਤ੍ਤਕੇਹੀਤਿ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੮੫; ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੮੫) ਨਾਨਾਵਣ੍ਣੇਹਿ ਸੁਤ੍ਤੇਹਿ. ਇਦਞ੍ਚ ਤਥਾ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਕਵਣ੍ਣਸੁਤ੍ਤਕੇਨਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ. ‘‘ਪਕਤਿਸੂਚਿਕਮ੍ਮਮੇਵ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਟ੍ਟਮੁਖੇਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਟ੍ਟਾਨਂ ਸਙ੍ਘਟਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਰਿਯਨ੍ਤੇਤਿ ਚੀਵਰਪਰਿਯਨ੍ਤੇ. ਅਨੁਵਾਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵੇਣੀਤਿ ਵਰਕਸੀਸਾਕਾਰੇਨ ਸਿਬ੍ਬਨਂ. ਸਙ੍ਖਲਿਕਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਗੁਣਸਙ੍ਖਲਿਕਾਕਾਰੇਨ ਸਿਬ੍ਬਨਂ, ਬਿਲ਼ਾਲਸਙ੍ਖਲਿਕਾਕਾਰੇਨ ਸਿਬ੍ਬਨਂ ਵਾ. ਵੇਣਿਂ ਵਾ ਸਙ੍ਖਲਿਕਂ ਵਾ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਕਰਣਕਿਰਿਯਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਅਗ੍ਘਿਯਂ ਨਾਮ ਚੇਤਿਯਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਯਂ ‘‘ਅਗ੍ਘਿਯਤ੍ਥਮ੍ਭੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਗਯਾ ਨਾਮ ਮੂਲੇ ਤਨੁਕਂ ਅਗ੍ਗੇ ਮਹਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਗਦਾਕਾਰੇਨ ਸਿਬ੍ਬਨਂ. ਮੁਗ੍ਗਰੋ ਨਾਮ ਮੂਲੇ ਚ ਅਗ੍ਗੇ ਚ ਏਕਸਦਿਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮੁਗ੍ਗਰਾਕਾਰੇਨ ਸਿਬ੍ਬਨਂ. ਕਕ੍ਕਟਕ੍ਖੀਨਿ ਉਕ੍ਕਿਰਨ੍ਤੀਤਿ ਗਣ੍ਠਿਕਪਟ੍ਟਪਾਸਕਪਟ੍ਟਾਨਂ ਅਨ੍ਤੇ ਪਾਲ਼ਿਬਦ੍ਧਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਕ੍ਕਟਕਾਨਂ ਅਕ੍ਖਿਸਣ੍ਠਾਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਕੋਣਸੁਤ੍ਤਪਿਲ਼ਕਾਤਿ ਗਣ੍ਠਿਕਪਾਸਕਪਟ੍ਟਾਨਂ ਕੋਣੇਹਿ ਨੀਹਟਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਕੋਟਿਯੋ’’ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਥਂ ਪਨ ਤਾ ਪਿਲ਼ਕਾ ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਰੂਪਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ? ਕੋਣੇਹਿ ਨੀਹਟਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤੇਸੁ ਏਕਵਾਰਂ ਗਣ੍ਠਿਕਕਰਣੇਨ ਵਾ ਪੁਨ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸਿਬ੍ਬਨੇਨ ਵਾ ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਸਭਾਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸੁਤ੍ਤਕੋਟਿਯੋ ਰਸ੍ਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਧਮ੍ਮਸਿਰਿਤ੍ਥੇਰੇਨ ਪਨ ‘‘ਕੋਣਸੁਤ੍ਤਾ ਚ ਪਿਲ਼ਕਾ, ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਵ ਕਪ੍ਪਰੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਥਾ ਆਚਰਿਯਬੁਦ੍ਧਦਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੇਨਪਿ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਾ ਚ ਪਿਲ਼ਕਾ ਤਤ੍ਥ, ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਵ ਦੀਪਿਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਮਤੇਨ ਕੋਣਸੁਤ੍ਤਾ ਚ ਪਿਲ਼ਕਾ ਚ ਕੋਣਸੁਤ੍ਤਪਿਲ਼ਕਾਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ.

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਮ੍ਪਿ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੮੫) ਕੋਣਸੁਤ੍ਤਪਿਲ਼ਕਾਤਿ ਗਣ੍ਠਿਕਪਾਸਕਪਟ੍ਟਾਨਂ ਕੋਣੇਹਿ ਬਹਿ ਨਿਗ੍ਗਤਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਿਲ਼ਕਾਕਾਰੇਨ ਠਪਿਤਕੋਟਿਯੋਤਿ ਕੇਚਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਪਿਲ਼ਕੇ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਤੇਸਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਕੋਣਸੁਤ੍ਤਾ ਚ ਪਿਲ਼ਕਾ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵੇਯੇਵਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਮਤੇਨ ਗਣ੍ਠਿਕਪਾਸਕਪਟ੍ਟਾਨਂ ਕੋਣਤੋ ਕੋਣਂ ਨੀਹਟਸੁਤ੍ਤਾ ਕੋਣਸੁਤ੍ਤਾ ਨਾਮ. ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਨ ਪਰਿਯਨ੍ਤੇਨ ਗਤਾ ਚਤੁਰਸ੍ਸਸੁਤ੍ਤਾ ਪਿਲ਼ਕਾ ਨਾਮ. ਤਂ ਦੁਵਿਧਮ੍ਪਿ ਕੇਚਿ ਚੀਵਰਤੋ ਵਿਸੁਂ ਪਞ੍ਞਾਨਤ੍ਥਾਯ ਵਿਕਾਰਯੁਤ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨਿਸੇਧਾਯ ‘‘ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਰੂਪਾ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਨ ਸਬ੍ਬਥਾ ਅਚਕ੍ਖੁਗੋਚਰਭਾਵੇਨ ਸਿਬ੍ਬਨਤ੍ਥਾਯ ਤਥਾਸਿਬ੍ਬਨਸ੍ਸ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ, ਯਥਾ ਪਕਤਿਚੀਵਰਤੋ ਵਿਕਾਰੋ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਏਵਂ ਸਿਬ੍ਬਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਰਜਨਕਮ੍ਮਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਞ੍ਞਾਯਮਾਨੋਪਿ ਵਿਸੇਸੋ ਚੀਵਰੇ ਰਤ੍ਤੇ ਏਕਵਣ੍ਣਤੋ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਚੀਵਰੇ ਰਤ੍ਤੇ’’ਤਿ.

੮. ਮਣਿਨਾਤਿ ਨੀਲਮਣਿਆਦਿਪਾਸਾਣੇਨ, ਅਂਸਬਦ੍ਧਕਕਾਯਬਨ੍ਧਨਾਦਿਕਂ ਅਚੀਵਰਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਖਾਦੀਹਿ ਘਂਸਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਕਣ੍ਣਸੁਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਦੀਘਤੋ ਤਿਰਿਯਞ੍ਚ ਸਿਬ੍ਬਿਤਾਨਂ ਚਤੂਸੁ ਕਣ੍ਣੇਸੁ ਕੋਣੇਸੁ ਚ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾਨਂ ਸੁਤ੍ਤਸੀਸਾਨਮੇਤਂ ਨਾਮਂ, ਤਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਵ ਪਾਰੁਪਿਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਰਜਿਤਕਾਲੇ ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਭਗਵਤਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ ਏਕਂ ਕਣ੍ਣਸੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਪਨ ਨਾਮੇਨ ਸਦਿਸਮ੍ਪਿ ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਮੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਲਗ੍ਗਨਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਚੀਵਰਰਜ੍ਜੁਯਂ ਚੀਵਰਬਨ੍ਧਨਤ੍ਥਾਯ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੮੫) ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੮੫) ਪਨ ‘‘ਪਾਸਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਰਜਨਕਾਲੇ ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ, ਸੇਸਕਾਲੇ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਠਪੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਪ੍ਪਕਰਣਸ੍ਸ ਪੋਰਾਣਟੀਕਾਯਮ੍ਪਿ ਇਦਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪਨ ਚੀਵਰਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ (ਮਹਾਵ. ੩੪੪) ‘‘ਮਜ੍ਝੇਨ ਲਗ੍ਗੇਨ੍ਤਿ, ਉਭਤੋ ਗਲਤਿ, ਭਗਵਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਣ੍ਣੇ ਬਨ੍ਧਿਤੁਨ੍ਤਿ. ਕਣ੍ਣੋ ਜੀਰਤਿ. ਭਗਵਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ. ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕਣ੍ਣਸੁਤ੍ਤਕ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਚੀਵਰਰਜ੍ਜੁਯਂ ਰਜਿਤ੍ਵਾ ਪਸਾਰਿਤਚੀਵਰਸ੍ਸ ਓਲਮ੍ਬਕਸੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਗਣ੍ਠਿਕੇਤਿ ਚੀਵਰਪਾਰੁਪਨਕਾਲੇ ਪਾਸਕੇ ਲਗ੍ਗਾਪਨਤ੍ਥਂ ਕਤੇ ਦਨ੍ਤਾਦਿਮਯੇ ਗਣ੍ਠਿਕੇ. ਪਿਲ਼ਕਾਤਿ ਬਿਨ੍ਦੁਂ ਬਿਨ੍ਦੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤਬ੍ਬਪਿਲ਼ਕਾ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਵਿਨਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯਪ੍ਪਕਰਣੇ –

‘‘ਨਾਨਾਵਣ੍ਣੇਹਿ ਸੁਤ੍ਤੇਹਿ, ਮਣ੍ਡਨਤ੍ਥਾਯ ਚੀਵਰਂ;

ਸਮਂ ਸਤਪਦਾਦੀਨਂ, ਸਿਬ੍ਬਿਤੁਂ ਨ ਚ ਵਟ੍ਟਤਿ.

‘‘ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਵਾ, ਤਥਾ ਪਤ੍ਤਮੁਖੇਪਿ ਚ;

ਵੇਣਿਂ ਸਙ੍ਖਲਿਕਂ ਵਾਪਿ, ਕਰੋਤੋ ਹੋਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ.

‘‘ਪਟ੍ਟਮ੍ਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਾਸਾਨਂ, ਅਟ੍ਠਕੋਣਾਦਿਕਂ ਵਿਧਿਂ;

ਤਤ੍ਥਗ੍ਘਿਯਗਦਾਰੂਪਂ, ਮੁਗ੍ਗਰਾਦਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਚ.

‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਕ੍ਕਟਕਕ੍ਖੀਨਿ, ਉਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ;

ਸੁਤ੍ਤਾ ਚ ਪਿਲ਼ਕਾ ਤਤ੍ਥ, ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਵ ਦੀਪਿਤਾ.

‘‘ਚਤੁਕੋਣਾਵ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, ਗਣ੍ਠਿਪਾਸਕਪਟ੍ਟਕਾ;

ਕਣ੍ਣਕੋਣੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਰਤ੍ਤੇ ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ ਚੀਵਰੇ.

‘‘ਸੂਚਿਕਮ੍ਮਵਿਕਾਰਂ ਵਾ, ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਪਨ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ;

ਚੀਵਰੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਕਾਤੁਂ, ਕਾਰਾਪੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.

‘‘ਯੋ ਚ ਪਕ੍ਖਿਪਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਚੀਵਰਂ,

ਕਞ੍ਜਿਪਿਟ੍ਠਖਲਿਅਲ੍ਲਿਕਾਦਿਸੁ;

ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਮਭਿਪਤ੍ਥਯਂ ਪਰਂ;

ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਪਨ ਮੁਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਾ.

‘‘ਸੂਚਿਹਤ੍ਥਮਲਾਦੀਨਂ, ਕਰਣੇ ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਚ;

ਤਥਾ ਕਿਲਿਟ੍ਠਕਾਲੇ ਚ, ਧੋਵਨਤ੍ਥਂ ਤੁ ਵਟ੍ਟਤਿ.

‘‘ਰਜਨੇ ਪਨ ਗਨ੍ਧਂ ਵਾ, ਤੇਲਂ ਵਾ ਲਾਖਮੇਵ ਵਾ;

ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਤਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਨ ਚ ਵਟ੍ਟਤਿ.

‘‘ਸਙ੍ਖੇਨ ਮਣਿਨਾ ਵਾਪਿ, ਅਞ੍ਞੇਨਪਿ ਚ ਕੇਨਚਿ;

ਚੀਵਰਂ ਨ ਚ ਘਟ੍ਟੇਯ੍ਯ, ਘਂਸਿਤਬ੍ਬਂ ਨ ਦੋਣਿਯਾ.

‘‘ਚੀਵਰਂ ਦੋਣਿਯਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਨਾਤਿਘਟ੍ਟੇਯ੍ਯ ਮੁਟ੍ਠਿਨਾ;

ਰਤ੍ਤਂ ਪਹਰਿਤੁਂ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਹਤ੍ਥੇਹੇਵ ਚ ਵਟ੍ਟਤਿ.

‘‘ਗਣ੍ਠਿਕੇ ਪਨ ਲੇਖਾ ਵਾ, ਪਿਲ਼ਕਾ ਵਾ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ;

ਕਪ੍ਪਬਿਨ੍ਦੁਵਿਕਾਰੋ ਵਾ, ਪਾਲ਼ਿਕਣ੍ਣਿਕਭੇਦਤੋ’’ਤਿ.

ਵਿਨਯਸਾਰਤ੍ਥਸਨ੍ਦੀਪਨਿਯਮ੍ਪਿ ਸਮਂ ਸਤਪਦਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਸਤਪਦਾਦੀਹਿ ਸਦਿਸਂ. ਤੁਲ੍ਯਤ੍ਥੇ ਕਰਣਵਚਨਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇ ਸਾਮਿਵਚਨਂ. ਪਟ੍ਟਸ੍ਸ ਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਵਾਤਿ ਅਨੁਵਾਤਸ੍ਸ ਉਭਯਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਵਾ. ਪਟ੍ਟਮੁਖੇਪਿ ਵਾਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਆਯਾਮਵਿਤ੍ਥਾਰਪਟ੍ਟਾਨਂ ਸਙ੍ਘਟਿਤਟ੍ਠਾਨੇ, ਕਣ੍ਣੇਪਿ ਵਾ ਏਕਸ੍ਸੇਵ ਵਾ ਪਟ੍ਟਸ੍ਸ ਊਨਪੂਰਣਤ੍ਥਂ ਘਟਿਤਟ੍ਠਾਨੇਪਿ ਵਾ. ਵੇਣੀਤਿ ਕੁਦ੍ਰੂਸਸੀਸਾਕਾਰੇਨ ਸਿਬ੍ਬਨਂ. ਕੇਚਿ ‘‘ਵਰਕਸੀਸਾਕਾਰੇਨਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸਙ੍ਖਲਿਕਨ੍ਤਿ ਬਿਲ਼ਾਲਦਾਮਸਦਿਸਸਿਬ੍ਬਨਂ. ਕੇਚਿ ‘‘ਸਤਪਦਿਸਦਿਸ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਪਟ੍ਟਮ੍ਪੀਤਿ ਪਤ੍ਤਮ੍ਪਿ. ਅਟ੍ਠਕੋਣਾਦਿਕੋ ਵਿਧਿ ਪਕਾਰੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਟ੍ਠਕੋਣਾਦਿਕਵਿਧਿ, ਤਂ. ਅਟ੍ਠਕੋਣਾਦਿਕਨ੍ਤਿ ਵਾ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਵਸੇਨ ਨਿਗ੍ਗਹਿਤਾਗਮੋ. ‘‘ਅਟ੍ਠਕੋਣਾਦਿਕਂ ਵਿਧਿ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ‘‘ਪਟ੍ਟ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਵਿਸੇਸਨਂ, ਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸਨਂ ਵਾ. ‘‘ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਅਥ ਵਾ ਪਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ, ਪਟ੍ਟੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ਅਟ੍ਠਕੋਣਾਦਿਕਨ੍ਤਿ ਉਪਯੋਗਵਚਨਂ. ਵਿਧਿਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਨਂ. ਇਧ ਵਕ੍ਖਮਾਨਚਤੁਕੋਣਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਅਟ੍ਠਕੋਣਾਦਿਕਂ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਟ੍ਟਦ੍ਵਯੇ. ਅਗ੍ਘਿਯਗਦਾਰੂਪਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਘਿਯਸਣ੍ਠਾਨਞ੍ਚੇਵ ਗਦਾਸਣ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਸਿਬ੍ਬਨਂ. ਮੁਗ੍ਗਰਨ੍ਤਿ ਲਗੁਲ਼ਸਣ੍ਠਾਨਸਿਬ੍ਬਨਂ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਚੇਤਿਯਾਦਿਸਣ੍ਠਾਨਾਨਂ ਗਹਣਂ.

ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਪਟ੍ਟਦ੍ਵਯੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ. ਕਕ੍ਕਟਕਕ੍ਖੀਨੀਤਿ ਕੁਲ਼ੀਰਕਚ੍ਛਿਸਦਿਸਾਨਿ ਸਿਬ੍ਬਨਵਿਕਾਰਾਨਿ. ਉਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਣ੍ਠਿਕਪਾਸਕਪਟ੍ਟਕੇ. ਸੁਤ੍ਤਾਤਿ ਕੋਣਤੋ ਕੋਣਂ ਸਿਬ੍ਬਿਤਸੁਤ੍ਤਾ ਚੇਵ ਚਤੁਰਸ੍ਸੇ ਸਿਬ੍ਬਿਤਸੁਤ੍ਤਾ ਚ. ਪਿਲ਼ਕਾਤਿ ਤੇਸਮੇਵ ਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਸਿਬ੍ਬਿਤਕੋਟਿਯੋ ਚ. ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਵਾਤਿ ਰਜਨਕਾਲੇ ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਰੂਪਾ ਅਨੋਲ਼ਾਰਿਕਾ ਦੀਪਿਤਾ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ. ਯਥਾਹ ‘‘ਕੋਣਸੁਤ੍ਤਪਿਲ਼ਕਾ ਚ ਚੀਵਰੇ ਰਤ੍ਤੇ ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਰੂਪਾ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੮੫).

ਗਣ੍ਠਿਕਪਟ੍ਟਿਕਾ ਪਾਸਪਟ੍ਟਿਕਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਕਣ੍ਣਕੋਣੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਚੀਵਰਕਣ੍ਣੇ ਸੁਤ੍ਤਾ ਚੇਵ ਪਾਸਕਪਟ੍ਟਾਨਂ ਕੋਣੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਚੀਵਰੇ ਆਯਾਮਤੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਚ ਸਿਬ੍ਬਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਵਾਤਤੋ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤਸੁਤ੍ਤਂ ਚੀਵਰਂ ਰਜਿਤ੍ਵਾ ਸੁਕ੍ਖਾਪਨਕਾਲੇ ਰਜ੍ਜੁਯਾ ਵਾ ਚੀਵਰਵਂਸੇ ਵਾ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਓਲਮ੍ਬਿਤੁਂ ਅਨੁਵਾਤੇ ਬਨ੍ਧਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਕਣ੍ਣਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਨਾਮ. ਯਥਾਹ ‘‘ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਕਣ੍ਣਸੁਤ੍ਤਕਂ ਨ ਚ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਰਜਿਤਕਾਲੇ ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਯਂ ਪਨ ‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਕਣ੍ਣਸੁਤ੍ਤਕ’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ, ਤਂ ਅਨੁਵਾਤੇ ਪਾਸਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ ਰਜਨਕਾਲੇ ਲਗ੍ਗਨਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੮੫).

ਸੂਚਿਕਮ੍ਮਵਿਕਾਰਂ ਵਾਤਿ ਚੀਵਰਮਣ੍ਡਨਤ੍ਥਾਯ ਨਾਨਾਸੁਤ੍ਤਕੇਹਿ ਸਤਪਦਿਸਦਿਸਂ ਸਿਬ੍ਬਨ੍ਤਾ ਆਗਨ੍ਤੁਕਪਟ੍ਟਂ ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਏਵਰੂਪਂ ਸੂਚਿਕਮ੍ਮਵਿਕਾਰਂ ਵਾ. ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ ਪਨ ਕਿਞ੍ਚਿਪੀਤਿ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮਾਲਾਕਮ੍ਮਮਿਗਪਕ੍ਖਿਪਦਾਦਿਕਂ ਸਿਬ੍ਬਨਵਿਕਾਰਂ. ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਸਯਂ ਕਾਤੁਂ. ਕਾਰਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਕਾਰਾਪੇਤੁਂ.

ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਮਭਿਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤੋ ਕਞ੍ਜਿਕਪਿਟ੍ਠਖਲਿਅਲ੍ਲਿਕਾਦੀਸੁ ਚੀਵਰਂ ਪਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦੁਕ੍ਕਟਾ ਮੋਕ੍ਖੋ ਨ ਵਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਕਞ੍ਜਿਕਨ੍ਤਿ ਵਾਯਨਤਨ੍ਤਮਕ੍ਖਨਂ ਕਞ੍ਜਿਕਸਦਿਸਾ ਸੁਲਾਕਞ੍ਜਿਕਂ. ਪਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਡੁਲਪਿਟ੍ਠਂ. ਤਣ੍ਡੁਲਪਿਟ੍ਠੇਹਿ ਪਕ੍ਕਾ ਖਲਿ. ਅਲ੍ਲਿਕਾਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਸੋ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਲਾਖਾਦੀਨਂ ਗਹਣਂ. ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਕਰਣੇ ਕਰਣਕਾਲੇ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਾਨਂ ਸੂਚਿਹਤ੍ਥਮਲਾਦੀਨਂ ਕਿਲਿਟ੍ਠਕਾਲੇ ਧੋਵਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਕਞ੍ਜਿਕਪਿਟ੍ਠਖਲਿਅਲ੍ਲਿਕਾਦੀਸੁ ਪਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਯੇਨ ਕਸਾਵੇਨ ਚੀਵਰਂ ਰਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਰਜਨੇ ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਸੁਗਨ੍ਧਭਾਵਤ੍ਥਾਯ ਗਨ੍ਧਂ ਵਾ ਉਜ੍ਜਲਭਾਵਤ੍ਥਾਯ ਤੇਲਂ ਵਾ ਵਣ੍ਣਤ੍ਥਾਯ ਲਾਖਂ ਵਾ. ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਏਵਰੂਪਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ. ਮਣਿਨਾਤਿ ਪਾਸਾਣੇਨ. ਅਞ੍ਞੇਨਪਿ ਚ ਕੇਨਚੀਤਿ ਯੇਨ ਉਜ੍ਜਲਂ ਹੋਤਿ, ਏਵਰੂਪੇਨ ਮੁਗ੍ਗਰਾਦਿਨਾ ਅਞ੍ਞੇਨਪਿ ਕੇਨਚਿ ਵਤ੍ਥੁਨਾ. ਦੋਣਿਯਾਤਿ ਰਜਨਮ੍ਬਣੇ ਨ ਘਂਸਿਤਬ੍ਬਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਰਤ੍ਤਂ ਚੀਵਰਂ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਥੋਕਂ ਪਹਰਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਯਤ੍ਥ ਪਕ੍ਕਰਜਨਂ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ਸਾ ਰਜਨਦੋਣੀ. ਤਤ੍ਥ ਅਂਸਬਦ੍ਧਕਕਾਯਬਨ੍ਧਨਾਦਿਂ ਘਟ੍ਟੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਗਣ੍ਠਿਕੇਤਿ ਵੇਲ਼ੁਦਨ੍ਤਵਿਸਾਣਾਦਿਮਯਗਣ੍ਠਿਕੇ. ਲੇਖਾ ਵਾਤਿ ਵਟ੍ਟਾਦਿਭੇਦਾ ਲੇਖਾ ਵਾ. ਪਿਲ਼ਕਾਤਿ ਸਾਸਪਬੀਜਸਦਿਸਾ ਖੁਦ੍ਦਕਬੁਬ੍ਬੁਲ਼ਾ. ਪਾਲ਼ਿਕਣ੍ਣਿਕਭੇਦਤੋਤਿ ਮਣਿਕਾਵਲ਼ਿਰੂਪਪੁਪ੍ਫਕਣ੍ਣਿਕਰੂਪਭੇਦਤੋ. ‘‘ਕਪ੍ਪਬਿਨ੍ਦੁਵਿਕਾਰੋ ਵਾ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਥੇਵ ਚੀਵਰੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ.

੯. ਪਤ੍ਤੇ ਵਾ ਥਾਲਕੇ ਵਾਤਿਆਦੀਸੁ ਥਾਲਕੇਤਿ ਤਮ੍ਬਾਦਿਮਯੇ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕੇ ਤਿਵਿਧੇਪਿ ਕਪ੍ਪਿਯਥਾਲਕੇ. ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਮਣਿਵਣ੍ਣਕਰਣਪਯੋਗੋ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤੇਲਵਣ੍ਣਪਯੋਗੋ ਪਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤੇਲਵਣ੍ਣੋਤਿ ਸਮਣਸਾਰੁਪ੍ਪਵਣ੍ਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਮਣਿਵਣ੍ਣਂ ਪਨ ਪਤ੍ਤਂ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਤਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਤ੍ਤਮਣ੍ਡਲੇਤਿ ਤਿਪੁਸੀਸਾਦਿਮਯੇ ਪਤ੍ਤਟ੍ਠਪਨਕਮਣ੍ਡਲੇ. ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਨਿ ਪਤ੍ਤਮਣ੍ਡਲਾਨਿ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾਨਿ ਰੂਪਕਾਕਿਣ੍ਣਾਨਿ ਭਿਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਕਤਾਨੀ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੨੫੩) ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਭਿਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਕਰਦਨ੍ਤਕਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੨੫੩) ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਮਕਰਦਨ੍ਤਕਂ ਪਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨਾਹੁ ਪੋਰਾਣਾ –

‘‘ਥਾਲਕਸ੍ਸ ਚ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਬਹਿ ਅਨ੍ਤੋਪਿ ਵਾ ਪਨ;

ਆਰਗ੍ਗੇਨ ਕਤਾ ਲੇਖਾ, ਨ ਚ ਵਟ੍ਟਤਿ ਕਾਚਿਪਿ.

‘‘ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਭਮਂ ਪਤ੍ਤਂ, ਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਚੇ ਪਚਨ੍ਤਿ ਚ;

‘ਮਣਿਵਣ੍ਣਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ’, ਇਤਿ ਕਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.

‘‘ਪਤ੍ਤਮਣ੍ਡਲਕੇ ਕਿਞ੍ਚਿ;

ਭਿਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ;

ਨ ਦੋਸੋ ਕੋਚਿ ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ;

ਕਾਤੁਂ ਮਕਰਦਨ੍ਤਕ’’ਨ੍ਤਿ.

ਵਿਨਯਸਾਰਤ੍ਥਸਨ੍ਦੀਪਨਿਯਮ੍ਪਿ ਆਰਗ੍ਗੇਨਾਤਿ ਆਰਕਣ੍ਟਕਗ੍ਗੇਨ, ਸੂਚਿਮੁਖੇਨ ਵਾ. ਕਾਚਿਪਿ ਲੇਖਾਤਿ ਵਟ੍ਟਕਗੋਮੁਤ੍ਤਾਦਿਸਣ੍ਠਾਨਾ ਯਾ ਕਾਚਿਪਿ ਰਾਜਿ. ਭਮਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਭਮੇ ਅਲ੍ਲੀਯਾਪੇਤ੍ਵਾ. ਪਤ੍ਤਮਣ੍ਡਲਕੇਤਿ ਪਤ੍ਤੇ ਛਵਿਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯ ਤਿਪੁਸੀਸਾਦੀਹਿ ਕਤੇ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ ਆਧਾਰਾਦੀਨਂ ਉਪਰਿ ਕਾਤਬ੍ਬੇ ਪਤ੍ਤਮਣ੍ਡਲਕੇ. ਭਿਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਨਾਨਾਕਾਰਰੂਪਕਕਮ੍ਮਵਿਚਿਤ੍ਤਂ. ਯਥਾਹ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਨਿ ਪਤ੍ਤਮਣ੍ਡਲਾਨਿ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾਨਿ ਰੂਪਕਾਕਿਣ੍ਣਾਨਿ ਭਿਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਕਤਾਨੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਤ੍ਤਮਣ੍ਡਲੇ. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ. ਮਕਰਦਨ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਗਿਰਿਕੂਟਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਪਤ੍ਤਥਾਲਕਾਦੀਸੁ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ.

ਧਮਕਰਣ…ਪੇ… ਲੇਖਾ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਆਰਗ੍ਗੇਨ ਦਿਨ੍ਨਲੇਖਾ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਜਾਤਿਹਿਙ੍ਗੁਲਿਕਾਦਿਵਣ੍ਣੇਹਿ ਕਤਲੇਖਾ ਪਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਛਤ੍ਤਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਨ੍ਤਿ ਧਮਕਰਣਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਕਤਸ੍ਸ ਛਤ੍ਤਾਕਾਰਸ੍ਸ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਂ. ‘‘ਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨਬਨ੍ਧਟ੍ਠਾਨੇ’’ਤਿ ਕੇਚਿ. ਵਿਨਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇਪਿ –

‘‘ਨ ਧਮ੍ਮਕਰਣਚ੍ਛਤ੍ਤੇ, ਲੇਖਾ ਕਾਚਿਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ;

ਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਵਾ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਂ, ਲੇਖਂ ਤੁ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. –

ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਟ੍ਟੀਕਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਾ ਯਾ ਲੇਖਾ ਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨਬਨ੍ਧਨਤ੍ਥਾਯ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ, ਤਂ ਲੇਖਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਧਮਕਰਣਚ੍ਛਤ੍ਤੇ ਵਾ ਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਵਾ ਕਾਚਿ ਲੇਖਾ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਧਮਕਰਣੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ.

੧੦. ਕਾਯਬਨ੍ਧਨੇ ਪਨ ਕਕ੍ਕਟਕ੍ਖੀਨੀਤਿ ਕਕ੍ਕਟਕਸ੍ਸ ਅਕ੍ਖਿਸਦਿਸਾਨਿ. ਮਕਰਮੁਖਨ੍ਤਿ ਮਕਰਮੁਖਸਣ੍ਠਾਨਂ. ਦੇਡ੍ਡੁਭਸੀਸਨ੍ਤਿ ਉਦਕਸਪ੍ਪਸੀਸਸਦਿਸਸਣ੍ਠਾਨਾਨਿ. ਅਚ੍ਛੀਨੀਤਿ ਕੁਞ੍ਜਰਚ੍ਛਿਸਣ੍ਠਾਨਾਨਿ. ਏਕਮੇਵ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਕਰਜ੍ਜੁਕਂ ਦ੍ਵਿਗੁਣਤਿਗੁਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਏਕਮੇਵ ਪਨ ਸਤਵਾਰਮ੍ਪਿ ਸਰੀਰਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ‘‘ਬਹੁਰਜ੍ਜੁਕੇ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਏਕੇਨ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਕਤਂ ਬਹੁਰਜ੍ਜੁਕਨ੍ਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਂ ਮੁਰਜਸਙ੍ਖਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਮੁਰਜਞ੍ਹਿ ਨਾਨਾਵਣ੍ਣੇਹਿ ਸੁਤ੍ਤੇਹਿ ਮੁਰਜਵਟ੍ਟਿਸਣ੍ਠਾਨਂ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਇਦਂ ਪਨ ਮੁਰਜਂ ਮਦ੍ਦਵੀਣਸਙ੍ਖਾਤਂ ਪਾਮਙ੍ਗਸਣ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਦਸਾਸੁ ਵਟ੍ਟਤਿ ‘‘ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਸ੍ਸ ਦਸਾ ਜੀਰਨ੍ਤਿ. ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮੁਰਜਂ ਮਦ੍ਦਵੀਣ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੨੭੮) ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ.

ਵਿਧੇਤਿ ਦਸਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਥਿਰਭਾਵਾਯ ਦਨ੍ਤਵਿਸਾਣਸੁਤ੍ਤਾਦੀਹਿ ਕਤੇ ਵਿਧੇ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੮੫) ਪਨ ‘‘ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਸ੍ਸ ਪਾਸਨ੍ਤੇ ਦਸਾਮੂਲੇ ਤਸ੍ਸ ਥਿਰਭਾਵਤ੍ਥਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਦਨ੍ਤਵਿਸਾਣਾਦਿਮਯੇ ਵਿਧੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਨਾਮ ਸਙ੍ਖੋ, ਚਕ੍ਕਂ, ਪੁਣ੍ਣਕੁਮ੍ਭੋ, ਗਯਾ, ਸਿਰੀਵਚ੍ਛੋ, ਅਙ੍ਕੁਸੋ, ਧਜਂ, ਸੋਵਤ੍ਥਿਕਨ੍ਤਿ. ਮਚ੍ਛਯੁਗਲ਼ਛਤ੍ਤਨਨ੍ਦਿਯਾਵਟ੍ਟਾਦਿਵਸੇਨਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਲੇਖਾਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਨ੍ਤਾਦੀਹਿ ਕਤਸ੍ਸ ਵਿਧਸ੍ਸ ਉਭੋਸੁ ਕੋਟੀਸੁ ਕਾਤਬ੍ਬਪਰਿਚ੍ਛੇਦਰਾਜਿਮਤ੍ਤਂ. ਵਿਨਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯਪ੍ਪਕਰਣੇਪਿ –

‘‘ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਦਿਗੁਣਂ ਕਤ੍ਵਾ, ਕੋਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ ਚ ਤਹਿਂ ਤਹਿਂ;

ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਸੋਭਤ੍ਥਂ, ਤਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ.

‘‘ਦਸਾਮੁਖੇ ਦਲ਼੍ਹਤ੍ਥਾਯ, ਦ੍ਵੀਸੁ ਅਨ੍ਤੇਸੁ ਵਟ੍ਟਤਿ;

ਮਾਲਾਕਮ੍ਮਲਤਾਕਮ੍ਮ-ਚਿਤ੍ਤਿਕਮ੍ਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.

‘‘ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਤਤ੍ਥ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ;

ਕੋਟ੍ਟਿਤੇ ਪਨ ਕਾ ਕਥਾ.

ਕਕ੍ਕਟਕ੍ਖੀਨਿ ਵਾ ਤਤ੍ਥ;

ਉਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.

‘‘ਘਟਂ ਦੇਡ੍ਡੁਭਸੀਸਂ ਵਾ, ਮਕਰਸ੍ਸ ਮੁਖਮ੍ਪਿ ਵਾ;

ਵਿਕਾਰਰੂਪਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ ਦਸਾਮੁਖੇ.

‘‘ਉਜੁਕਂ ਮਚ੍ਛਕਣ੍ਟਂ ਵਾ, ਮਟ੍ਠਂ ਵਾ ਪਨ ਪਟ੍ਟਿਕਂ;

ਖਜ੍ਜੂਰਿਪਤ੍ਤਕਾਕਾਰਂ, ਕਤ੍ਵਾ ਵਟ੍ਟਤਿ ਕੋਟ੍ਟਿਤਂ.

‘‘ਪਟ੍ਟਿਕਾ ਸੂਕਰਨ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਦੁਵਿਧਂ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ;

ਰਜ੍ਜੁਕਾ ਦੁਸ੍ਸਪਟ੍ਟਾਦਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਸ੍ਸਾਨੁਲੋਮਿਕਂ.

‘‘ਮੁਰਜਂ ਮਦ੍ਦਵੀਣਞ੍ਚ, ਦੇਡ੍ਡੁਭਞ੍ਚ ਕਲਾਬੁਕਂ;

ਰਜ੍ਜੁਯੋ ਚ ਨ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, ਪੁਰਿਮਾ ਦ੍ਵੇਦਸਾ ਸਿਯੁਂ.

‘‘ਦਸਾ ਪਾਮਙ੍ਗਸਣ੍ਠਾਨਾ, ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨੇ;

ਏਕਾ ਦ੍ਵਿਤਿਚਤਸ੍ਸੋ ਵਾ, ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਨ ਤਤੋ ਪਰਂ.

‘‘ਏਕਰਜ੍ਜੁਮਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਮੁਨਿਨਾ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ;

ਤਞ੍ਚ ਪਾਮਙ੍ਗਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਏਕਮ੍ਪਿ ਚ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.

‘‘ਰਜ੍ਜੁਕੇ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾ, ਬਹੂ ਏਕਾਯ ਰਜ੍ਜੁਯਾ;

ਨਿਰਨ੍ਤਰਞ੍ਹਿ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ, ਕਤਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ਬਨ੍ਧਿਤੁਂ.

‘‘ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਵਿਸਾਣਟ੍ਠਿ-ਲੋਹਵੇਲ਼ੁਨਲ਼ਬ੍ਭਵਾ;

ਜਤੁਸਙ੍ਖਮਯਾ ਸੁਤ੍ਤ-ਫਲਜਾ ਵਿਧਕਾ ਮਤਾ.

‘‘ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਵਿਧੇਪਿ, ਵਿਕਾਰੋ ਨ ਚ ਵਟ੍ਟਤਿ;

ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦ-ਲੇਖਾਮਤ੍ਤਂ ਤੁ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. –

ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਵਿਨਯਸਾਰਤ੍ਥਸਨ੍ਦੀਪਨਿਯਮ੍ਪਿ ਤਹਿਂ ਤਹਿਨ੍ਤਿ ਪਟ੍ਟਿਕਾਯ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ. ਤਨ੍ਤਿ ਤਥਾਕੋਟ੍ਟਿਤਦਿਗੁਣਸੁਤ੍ਤਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ. ਅਨ੍ਤੇਸੁ ਦਲ਼੍ਹਤ੍ਥਾਯ ਦਸਾਮੁਖੇ ਦਿਗੁਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕੋਟ੍ਟੇਨ੍ਤਿ, ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਪੀਤਿ ਮਾਲਾਕਮ੍ਮਲਤਾਕਮ੍ਮਚਿਤ੍ਤਯੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ. ਅਕ੍ਖੀਨੀਤਿ ਕੁਞ੍ਜਰਕ੍ਖੀਨਿ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨੇ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਕਾ ਕਥਾ. ਉਟ੍ਠਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਉਕ੍ਕਿਰਿਤੁਂ.

ਘਟਨ੍ਤਿ ਘਟਸਣ੍ਠਾਨਂ. ਦੇਡ੍ਡੁਭਸੀਸਂ ਵਾਤਿ ਉਦਕਸਪ੍ਪਸੀਸਂ ਮੁਖਸਣ੍ਠਾਨਂ ਵਾ. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਿਕਾਰਰੂਪਂ ਦਸਾਮੁਖੇ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਉਭਯਪਸ੍ਸੇਸੁ ਮਚ੍ਛਕਣ੍ਟਕਯੁਤ੍ਤਂ ਮਚ੍ਛਸ੍ਸ ਪਿਟ੍ਠਿਕਣ੍ਟਕਂ ਵਿਯ ਯਸ੍ਸਾ ਪਟ੍ਟਿਕਾਯ ਵਾਯਨਂ ਹੋਤਿ, ਇਦਂ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਮਚ੍ਛਕਣ੍ਟਕਂ ਨਾਮ. ਯਸ੍ਸ ਖਜ੍ਜੂਰਿਪਤ੍ਤਸਣ੍ਠਾਨਮਿਵ ਵਾਯਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਖਜ੍ਜੂਰਿਪਤ੍ਤਕਾਕਾਰਂ ਨਾਮ.

ਪਕਤਿਵਿਕਾਰਾ ਪਟ੍ਟਿਕਾ ਸੂਕਰਨ੍ਤਂ ਨਾਮ ਕੁਞ੍ਚਿਕਾਕੋਸਸਣ੍ਠਾਨਂ. ਤਸ੍ਸ ਦੁਵਿਧਸ੍ਸ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਸ੍ਸ. ਤਤ੍ਥ ਰਜ੍ਜੁਕਾ ਸੂਕਰਨ੍ਤਾਨੁਲੋਮਿਕਾ, ਦੁਸ੍ਸਪਟ੍ਟਂ ਪਟ੍ਟਿਕਾਨੁਲੋਮਿਕਂ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਮੁਦ੍ਦਿਕਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਗਹਿਤਂ, ਤਞ੍ਚ ਸੂਕਰਨ੍ਤਾਨੁਲੋਮਿਕਂ. ਯਥਾਹ ‘‘ਏਕਰਜ੍ਜੁਕਂ ਪਨ ਮੁਦ੍ਦਿਕਕਾਯਬਨ੍ਧਨਞ੍ਚ ਸੂਕਰਨ੍ਤਂ ਅਨੁਲੋਮੇਤੀ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ਅਟ੍ਠ. ੨੭੮). ਤਤ੍ਥ ਰਜ੍ਜੁਕਾ ਨਾਮ ਏਕਾਵਟ੍ਟਾ, ਬਹੁਰਜ੍ਜੁਕਸ੍ਸ ਅਕਪ੍ਪਿਯਭਾਵਂ ਵਕ੍ਖਤਿ. ਮੁਦ੍ਦਿਕਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਨਾਮ ਚਤੁਰਸ੍ਸਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਸਜ੍ਜਿਤਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਮੁਰਜਂ ਨਾਮ ਮੁਰਜਵਟ੍ਟਿਸਣ੍ਠਾਨਂ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਕਤਂ. ਵੇਠੇਤ੍ਵਾਤਿ ਨਾਨਾਸੁਤ੍ਤੇਹਿ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ. ਸਿਕ੍ਖਾਭਾਜਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਪਨ ‘‘ਬਹੁਕਾ ਰਜ੍ਜੁਯੋ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਏਕਾਯ ਰਜ੍ਜੁਯਾ ਵੇਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਦ੍ਦਵੀਣਂ ਨਾਮ ਪਾਮਙ੍ਗਸਣ੍ਠਾਨਂ. ਦੇਡ੍ਡੁਭਕਂ ਨਾਮ ਉਦਕਸਪ੍ਪਸਦਿਸਂ. ਕਲਾਬੁਕਂ ਨਾਮ ਬਹੁਰਜ੍ਜੁਕਂ. ਰਜ੍ਜੁਯੋਤਿ ਉਭਯਕੋਟਿਯਂ ਏਕਤੋ ਅਬਨ੍ਧਾ ਬਹੁਰਜ੍ਜੁਯੋ, ਤਥਾਬਨ੍ਧਾ ਕਲਾਬੁਕਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਨ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ ਮੁਰਜਾਦੀਨਿ ਇਮਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਨ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ. ਪੁਰਿਮਾ ਦ੍ਵੇਤਿ ਮੁਰਜਂ ਮਦ੍ਦਵੀਣਨਾਮਞ੍ਚਾਤਿ ਦ੍ਵੇ. ‘‘ਦਸਾਸੁ ਸਿਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਵਸੇਨ ਵਣ੍ਣਲੋਪੇਨ ‘‘ਦਸਾ ਸਿਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਥਾਹ ‘‘ਮੁਰਜਂ ਮਦ੍ਦਵੀਣਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਦਸਾਸੁਯੇਵ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਪਾਮਙ੍ਗਸਣ੍ਠਾਨਾਤਿ ਪਾਮਙ੍ਗਦਾਮਂ ਵਿਯ ਚਤੁਰਸ੍ਸਸਣ੍ਠਾਨਾ. ਏਕਰਜ੍ਜੁਮਯਨ੍ਤਿ ਨਾਨਾਵਟ੍ਟੇ ਏਕਤੋ ਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਕਤਂ ਰਜ੍ਜੁਮਯਂ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ‘‘ਰਜ੍ਜੁਕਾ ਦੁਸ੍ਸਪਟ੍ਟਾਦੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਕਵਟ੍ਟਰਜ੍ਜੁਕਾ ਗਹਿਤਾ. ਇਧ ਪਨ ਨਾਨਾਵਟ੍ਟੇ ਏਕਤੋ ਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਕਤਾ ਏਕਾਵ ਰਜ੍ਜੁ ਗਹਿਤਾ. ਤਞ੍ਚਾਤਿ ਤਂ ਵਾ ਨਯਮ੍ਪਿ ਏਕਰਜ੍ਜੁਕਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਪਾਮਙ੍ਗਸਣ੍ਠਾਨੇਨ ਗਨ੍ਥਿਤਂ. ਏਕਮ੍ਪਿ ਚ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਕੇਵਲਮ੍ਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.

ਬਹੂ ਰਜ੍ਜੁਕੇ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਵਟ੍ਟਤਿ ਬਨ੍ਧਿਤੁਨ੍ਤਿ ਮੁਰਜਂ ਕਲਾਬੁਕਞ੍ਚ ਨ ਹੋਤਿ, ਰਜ੍ਜੁਕਕਾਯਬਨ੍ਧਨਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਯਂ ਪਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ‘‘ਬਹੁਰਜ੍ਜੁਕੇ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਏਕੇਨ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਕਤਂ ਬਹੁਰਜ੍ਜੁਕਨ੍ਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਗਤੋ ਇਧ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਸਿਕ੍ਖਾਭਾਜਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ‘‘ਬਹੁਰਜ੍ਜੁਯੋ ਏਕਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਏਕਾਯ ਵੇਠਿਤਂ ਮੁਰਜਂ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਇਮਿਨਾ ਵਿਰੁਜ੍ਝਨਤੋ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

ਦਨ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਹਤ੍ਥਿਦਨ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਜਤੂਤਿ ਲਾਖਾ. ਸਙ੍ਖਮਯਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਨਾਭਿਮਯਂ. ਵਿਧਕਾ ਮਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੇਧਿਕਾਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਵਿਧਪਰਿਯਾਯੋ. ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਵਿਧੇਤਿ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਸ੍ਸ ਦਸਾਯ ਥਿਰਭਾਵਤ੍ਥਂ ਕਟ੍ਠਦਨ੍ਤਾਦੀਹਿ ਕਤੇ ਵਿਧੇ. ਵਿਕਾਰੋ ਅਟ੍ਠਮਙ੍ਗਲਾਦਿਕੋ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ. ਤੁ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਘਟਾਕਾਰੋਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਪਕਾਸਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਨ ਨਯੇਨ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਵਿਚਾਰੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ.

੧੧. ਅਞ੍ਜਨਿਯਂ ‘‘ਉਜੁਕਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚਤੁਰਸ੍ਸਾਦਿਸਣ੍ਠਾਨਾਪਿ ਵਙ੍ਕਗਤਿਕਾ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸਿਪਾਟਿਕਾਯਾਤਿ ਵਾਸਿਆਦਿਭਣ੍ਡਪਕ੍ਖਿਪਨੇ. ਵਿਨਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯਪ੍ਪਕਰਣੇ ਪਨ –

‘‘ਮਾਲਾਕਮ੍ਮਲਤਾਕਮ੍ਮ-ਨਾਨਾਰੂਪਵਿਚਿਤ੍ਤਿਤਾ;

ਨ ਚ ਵਟ੍ਟਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ, ਅਞ੍ਜਨੀ ਜਨਰਞ੍ਜਨੀ.

‘‘ਤਾਦਿਸਂ ਪਨ ਘਂਸਿਤ੍ਵਾ, ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਸੁਤ੍ਤਕੇਨ ਵਾ;

ਵਲ਼ਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ, ਨ ਦੋਸੋ ਕੋਚਿ ਵਿਜ੍ਜਤਿ.

‘‘ਵਟ੍ਟਾ ਵਾ ਚਤੁਰਸ੍ਸਾ ਵਾ, ਅਟ੍ਠਂਸਾ ਵਾਪਿ ਅਞ੍ਜਨੀ;

ਵਟ੍ਟਤੇਵਾਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ, ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਾ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.

‘‘ਤਥਾਞ੍ਜਨਿਸਲਾਕਾਪਿ, ਅਞ੍ਜਨਿਥਵਿਕਾਯ ਚ;

ਨਾਨਾਵਣ੍ਣੇਹਿ ਸੁਤ੍ਤੇਹਿ, ਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.

‘‘ਏਕਵਣ੍ਣੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇਨ, ਸਿਪਾਟਿਂ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ;

ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਨ ਸਿਬ੍ਬੇਤ੍ਵਾ, ਵਲ਼ਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. –

ਆਗਤਂ.

ਤਟ੍ਟੀਕਾਯਮ੍ਪਿ ਮਾਲਾ…ਪੇ… ਚਿਤ੍ਤਿਤਾਤਿ ਮਾਲਾਕਮ੍ਮਲਤਾਕਮ੍ਮੇਹਿ ਚ ਮਿਗਪਕ੍ਖਿਰੂਪਾਦਿਨਾਨਾਰੂਪੇਹਿ ਚ ਵਿਚਿਤ੍ਤਿਤਾ. ਜਨਰਞ੍ਜਨੀਤਿ ਬਾਲਜਨਪਲੋਭਿਨੀ. ਅਟ੍ਠਂਸਾ ਵਾਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸੋਲ਼ਸਂਸਾਦੀਨਂ ਗਹਣਂ. ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਾਤਿ ਮਾਲਾਕਮ੍ਮਾਦਿਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਾ. ਅਞ੍ਜਨੀਸਲਾਕਾਪਿ ਤਥਾ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਾ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਅਞ੍ਜਨੀਥਵਿਕਾਯ ਚ ਨਾਨਾਵਣ੍ਣੇਹਿ ਸੁਤ੍ਤੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਪਾਠੋ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ‘‘ਥਵਿਕਾਪਿ ਵਾ’’ਤਿ ਪਾਠੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਪੀਤਾਦਿਨਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਏਕਵਣ੍ਣੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਪਿਲੋਤਿਕਾਦਿਮਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਸਿਪਾਟਿਕਂ ਸਿਬ੍ਬੇਤ੍ਵਾ ਵਲ਼ਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ’’ਤਿ ਆਗਤਂ.

੧੨. ਆਰਕਣ੍ਟਕਾਦੀਸੁ ਆਰਕਣ੍ਟਕੇਤਿ ਪੋਤ੍ਥਕਾਦਿਅਭਿਸਙ੍ਖਰਣਤ੍ਥਂ ਕਤੇ ਦੀਘਮੁਖਸਤ੍ਥਕੇ. ਭਮਕਾਰਾਨਂ ਦਾਰੁਆਦਿਲਿਖਨਸਤ੍ਥਕਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ. ਵਟ੍ਟਮਣਿਕਨ੍ਤਿ ਵਟ੍ਟਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤਬ੍ਬਬੁਬ੍ਬੁਲ਼ਕਂ. ਅਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਿਲ਼ਕਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਪਿਪ੍ਫਲਿਕੇਤਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਛੇਦਨਕੇ ਖੁਦ੍ਦਕਸਤ੍ਥੇ. ਮਣਿਕਨ੍ਤਿ ਏਕਵਟ੍ਟਮਣਿ. ਪਿਲ਼ਕਨ੍ਤਿ ਸਾਸਪਮਤ੍ਤਿਕਾਮੁਤ੍ਤਰਾਜਿਸਦਿਸਾ ਬਹੁਵਟ੍ਟਲੇਖਾ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਧਿਕਾਰੇ ਅਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਲੇਖਨਿਯਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਵਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਟੀਕਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਕੁਞ੍ਚਿਕਾਯ ਸੇਨਾਸਨਪਰਿਕ੍ਖਾਰਤ੍ਤਾ ਸੁਵਣ੍ਣਰੂਪਿਯਮਯਾਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਛਾਯਾ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ‘ਕੁਞ੍ਚਿਕਾਯ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਕਮ੍ਮਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੮੫) ਵਚਨਤੋ ਅਞ੍ਞੇ ਕਪ੍ਪਿਯਲੋਹਾਦਿਮਯਾਵ ਕੁਞ੍ਚਿਕਾ ਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਪਰਿਹਰਣੀਯਪਰਿਕ੍ਖਾਰਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਰਕਣ੍ਟਕੋ ਪੋਤ੍ਥਕਾਦਿਕਰਣਸਤ੍ਥਕਜਾਤਿ, ਆਮਣ੍ਡਸਾਰਕੋ ਆਮਲਕਫਲਮਯੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਵਲਿਤਕਨ੍ਤਿ ਨਖਚ੍ਛੇਦਨਕਾਲੇ ਦਲ਼੍ਹਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਵਲਿਯੁਤ੍ਤਮੇਵ ਕਰੋਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਵਿਕਾਰਂ ਦਲ਼੍ਹੀਕਮ੍ਮਾਦਿਅਤ੍ਥਾਯ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਤ੍ਥਾਯ, ਤਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦੀਪਿਤਂ, ਤੇਨ ਚ ਕਤ੍ਤਰਦਣ੍ਡਕੋਟਿਯਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨੇਨ ਸਦ੍ਦਨਿਚ੍ਛਰਣਤ੍ਥਾਯ ਕਤਵਲਯਾਦਿਕਂ ਅਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਯਤੋ ਉਪਪਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਦਲ਼੍ਹੀਕਮ੍ਮਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਰਿਸ੍ਸਯਵਿਨੋਦਨਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤੇਨ ਕਤ੍ਤਰਯਟ੍ਠਿਕੋਟਿਯਂ ਕਤਵਲਯਾਨਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨੇਨ ਸਦ੍ਦਨਿਚ੍ਛਰਣਂ ਦੀਘਜਾਤਿਕਾਦਿਪਰਿਸ੍ਸਯਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਆਚਰਿਯਵਰੋ –

‘‘ਮਣਿਕਂ ਪਿਲ਼ਕਂ ਵਾਪਿ, ਪਿਪ੍ਫਲੇ ਆਰਕਣ੍ਟਕੇ;

ਠਪੇਤੁਂ ਪਨ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਨ ਚ ਵਟ੍ਟਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ.

‘‘ਦਣ੍ਡਕੇਪਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦ-ਲੇਖਾਮਤ੍ਤਂ ਤੁ ਵਟ੍ਟਤਿ;

ਵਲਿਤ੍ਵਾ ਚ ਨਖਚ੍ਛੇਦਂ, ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਹਿ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਨਾਯਮ੍ਪਿ ਮਣਿਕਨ੍ਤਿ ਥੂਲਬੁਬ੍ਬੁਲ਼ਂ. ਪੀਲ਼ਕਨ੍ਤਿ ਸੁਖੁਮਬੁਬ੍ਬੁਲ਼ਂ. ਪਿਪ੍ਫਲੇਤਿ ਵਤ੍ਥਚ੍ਛੇਦਨਸਤ੍ਥੇ. ਆਰਕਣ੍ਟਕੇਤਿ ਪਤ੍ਤਧਾਰਵਲਯਾਨਂ ਵਿਜ੍ਝਨਕਣ੍ਟਕੇ. ਠਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂ. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਸੇਸਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਮ੍ਪਿ ਚ. ਦਣ੍ਡਕੇਤਿ ਪਿਪ੍ਫਲਿਦਣ੍ਡਕੇ. ਯਥਾਹ ‘‘ਪਿਪ੍ਫਲਿਕੇਪਿ ਮਣਿਕਂ ਵਾ ਪਿਲ਼ਕਂ ਵਾ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਠਪੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਦਣ੍ਡਕੇ ਪਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਲੇਖਾ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਲੇਖਾਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਣਿਬਨ੍ਧਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਵਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਤ੍ਥਂ ਏਕਾਵ ਲੇਖਾ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ. ਵਲਿਤ੍ਵਾਤਿ ਉਭਯਕੋਟਿਮੁਖਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝੇ ਵਲਿਯੋ ਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਨਖਚ੍ਛੇਦਂ ਯਸ੍ਮਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾਤਿ ਆਗਤਾ.

ਉਤ੍ਤਰਾਰਣਿਯਂ ਮਣ੍ਡਲਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਾਰਣਿਯਾ ਪਵੇਸਨਤ੍ਥਂ ਆਵਾਟਮਣ੍ਡਲਂ ਹੋਤਿ. ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਚ੍ਛੇਦਨਵਾਸਿਯਂ ਉਜੁਕਮੇਵ ਬਨ੍ਧਿਤੁਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਉਜੁਕਮੇਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਙ੍ਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਅਞ੍ਜਨਿਯਮ੍ਪਿ ਤਥਾ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਏਕਪਸ੍ਸੇ ਵਾਤਿ ਵਚਨਸੇਸੋ, ਵਾਸਿਦਣ੍ਡਸ੍ਸ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਦਣ੍ਡਕੋਟੀਨਂ ਅਚਲਨਤ੍ਥਂ ਬਨ੍ਧਿਤੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਪ੍ਪਿਯਲੋਹੇਨ ਚਤੁਰਸ੍ਸਂ ਵਾ ਅਟ੍ਠਂਸਂ ਵਾ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ.

੧੩. ਆਮਣ੍ਡਸਾਰਕੇਤਿ ਆਮਲਕਫਲਾਨਿ ਪਿਸਿਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਕਕ੍ਕੇਨ ਕਤਤੇਲਭਾਜਨੇ. ਤਤ੍ਥ ਕਿਰ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਤੇਲਂ ਸੀਤਂ ਹੋਤਿ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਆਚਰਿਯੇਨ –

‘‘ਉਤ੍ਤਰਾਰਣਿਯਂ ਵਾਪਿ, ਧਨੁਕੇ ਪੇਲ੍ਲਦਣ੍ਡਕੇ;

ਮਾਲਾਕਮ੍ਮਾਦਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.

‘‘ਸਣ੍ਡਾਸੇ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਥਾ ਛੇਦਨਵਾਸਿਯਾ;

ਦ੍ਵੀਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਲੋਹੇਨ, ਬਨ੍ਧਿਤੁਂ ਪਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.

‘‘ਤਥਾ ਕਤ੍ਤਰਦਣ੍ਡੇਪਿ, ਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ;

ਵਟ੍ਟਲੇਖਾਵ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, ਏਕਾ ਵਾ ਦ੍ਵੇਪਿ ਹੇਟ੍ਠਤੋ.

‘‘ਵਿਸਾਣੇ ਨਾਲ਼ਿਯਂ ਵਾਪਿ, ਤਥੇਵਾਮਣ੍ਡਸਾਰਕੇ;

ਤੇਲਭਾਜਨਕੇ ਸਬ੍ਬਂ, ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਂ ਤੁ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ.

ਟੀਕਾਯਮ੍ਪਿ ਅਰਣਿਸਹਿਤੇ ਭਨ੍ਤਕਿਚ੍ਚਕਰੋ ਦਣ੍ਡੋ ਉਤ੍ਤਰਾਰਣੀ ਨਾਮ. ਵਾਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਧਰਾਰਣਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਉਦੁਕ੍ਖਲਦਣ੍ਡਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਅਞ੍ਛਨਕਯਨ੍ਤਧਨੁ ਧਨੁਕਂ ਨਾਮ. ਮੁਸਲਮਤ੍ਥਕਪੀਲ਼ਨਦਣ੍ਡਕੋ ਪੇਲ੍ਲਦਣ੍ਡਕੋ ਨਾਮ. ਸਣ੍ਡਾਸੇਤਿ ਅਗ੍ਗਿਸਣ੍ਡਾਸੇ. ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਾਨਂ ਛੇਦਨਵਾਸਿਯਾ ਤਥਾ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਦ੍ਵੀਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੂਤਿ ਵਾਸਿਯਾ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ. ਲੋਹੇਨਾਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਲੋਹੇਨ. ਬਨ੍ਧਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਉਜੁਕਮੇਵ ਵਾ ਚਤੁਰਸ੍ਸਂ ਵਾ ਅਟ੍ਠਂਸਂ ਵਾ ਬਨ੍ਧਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸਣ੍ਡਾਸੇਤਿ ਅਗ੍ਗਿਸਣ੍ਡਾਸੇਤਿ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਹੇ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸੂਚਿਸਣ੍ਡਾਸੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਹੇਟ੍ਠਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਯੋਪਟ੍ਟਵਲਯੇ. ‘‘ਉਪਰਿ ਅਹਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਮਕੁਲ਼ਮਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਸਾਣੇਤਿ ਤੇਲਾਸਿਞ੍ਚਨਕਗਵਯਮਹਿਂਸਾਦਿਸਿਙ੍ਗੇ. ਨਾਲ਼ਿਯਂ ਵਾਪੀਤਿ ਵੇਲ਼ੁਨਾਲ਼ਿਕਾਦਿਨਾਲ਼ਿਯਂ. ਅਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਲਾਬੁਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਆਮਣ੍ਡਸਾਰਕੇਤਿ ਆਮਲਕਚੁਣ੍ਣਮਯਤੇਲਘਟੇ. ਤੇਲਭਾਜਨਕੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਯੇਵ ਤੇਲਭਾਜਨੇ. ਸਬ੍ਬਂ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਪੁਮਿਤ੍ਥਿਰੂਪਰਹਿਤਂ ਮਾਲਾਕਮ੍ਮਾਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਆਗਤਂ.

ਭੂਮਤ੍ਥਰਣੇਤਿ ਕਟਸਾਰਾਦਿਮਯੇ ਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤਾਯ ਭੂਮਿਯਾ ਅਤ੍ਥਰਿਤਬ੍ਬਅਤ੍ਥਰਣੇ. ਪਾਨੀਯਘਟੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਬ੍ਬਭਾਜਨੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸਬ੍ਬਂ…ਪੇ… ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਮਞ੍ਚਾਦੀਸੁ ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਰੂਪਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤੇਲਭਾਜਨੇਸੁਯੇਵ ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਰੂਪਾਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਤ੍ਤਾ ਤੇਲਭਾਜਨੇਨ ਸਹ ਅਗਣੇਤ੍ਵਾ ਵਿਸੁਂ ਮਞ੍ਚਾਦੀਨਂ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਚਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਏਤੇਸਂ ਪਨ ਮਞ੍ਚਾਦੀਨਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਆਮਸਿਤਬ੍ਬਭਣ੍ਡਤ੍ਤਾ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਮੇਤ੍ਥ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਵਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਟੀਕਾਯਂ (ਵਜਿਰ. ਟੀ. ਪਾਰਾਜਿਕ ੮੫) ਪਨ ‘‘ਤਾਲਵਣ੍ਟਬੀਜਨਿਆਦੀਸੁ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਕਮ੍ਮਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਤਾਨਿ ਕੁਞ੍ਚਿਕਾ ਵਿਯ ਪਰਿਹਰਣੀਯਾਨਿ, ਅਥ ਖੋ ਉਚ੍ਚਾਵਚਾਨਿ ਨ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਾਭਾਵਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੇਵਲਞ੍ਹਿ ਤਾਨਿ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਵਿਧੂਪਨਞ੍ਚ ਤਾਲਵਣ੍ਟਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਗਣ੍ਠਿਪਦੇ ਪਨ ‘‘ਤੇਲਭਾਜਨੇਸੁ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਕਮ੍ਮਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਸੇਨਾਸਨਪਰਿਕ੍ਖਾਰਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਚਰਿਯਬੁਦ੍ਧਦਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੇਨਪਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ –

‘‘ਪਾਨੀਯਸ੍ਸ ਉਲ਼ੁਙ੍ਕੇਪਿ, ਦੋਣਿਯਂ ਰਜਨਸ੍ਸਪਿ;

ਘਟੇ ਫਲਕਪੀਠੇਪਿ, ਵਲਯਾਧਾਰਕਾਦਿਕੇ.

‘‘ਤਥਾ ਪਤ੍ਤਪਿਧਾਨੇ ਚ, ਤਾਲਵਣ੍ਟੇ ਚ ਬੀਜਨੇ;

ਪਾਦਪੁਞ੍ਛਨਿਯਂ ਵਾਪਿ, ਸਮ੍ਮੁਞ੍ਜਨਿਯਮੇਵ ਚ.

‘‘ਮਞ੍ਚੇ ਭੂਮਤ੍ਥਰੇ ਪੀਠੇ, ਭਿਸਿਬਿਮ੍ਬੋਹਨੇਸੁ ਚ;

ਮਾਲਾਕਮ੍ਮਾਦਿਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਚ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ.

੧੪. ਏਵਂ ਸਮਣਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਸੁ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨੇ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਸੇਨਾਸਨੇ ਪਨਾ’’ਤ੍ਯਾਦਿਮਾਹ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਸੇਸਜੋਤਕੋ. ਤੇਨ ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯਮ੍ਪਿ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਕਮ੍ਮਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਕਿਮਙ੍ਗਂ ਪਨ ਅਞ੍ਞਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਜੋਤੇਤਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਪਟਿਸੇਧੇਤਬ੍ਬੇ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਤਥਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੇਨਾਸਨੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਟਿਸੇਧੇਤਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਆਚਰਿਯਬੁਦ੍ਧਦਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੇਨ –

‘‘ਨਾਨਾਮਣਿਮਯਤ੍ਥਮ੍ਭ-ਕਵਾਟਦ੍ਵਾਰਭਿਤ੍ਤਿਕਂ;

ਸੇਨਾਸਨਮਨੁਞ੍ਞਾਤਂ, ਕਾ ਕਥਾ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਕੇ.

‘‘ਸੋਵਣ੍ਣਿਯਂ ਦ੍ਵਾਰਕਵਾਟਬਦ੍ਧਂ;

ਸੁਵਣ੍ਣਨਾਨਾਮਣਿਭਿਤ੍ਤਿਭੂਮਿਂ;

ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਏਕਮ੍ਪਿ ਨਿਸੇਧਨੀਯਂ;

ਸੇਨਾਸਨਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ਸਬ੍ਬਮੇਵਾ’’ਤਿ.

ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯਮ੍ਪਿ ਪਠਮਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੨੮੧) ‘‘ਸੇਨਾਸਨਪਰਿਭੋਗੋ ਪਨ ਸਬ੍ਬਕਪ੍ਪਿਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਜਾਤਰੂਪਰਜਤਮਯਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸੇਨਾਸਨਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ ਆਮਾਸਾ. ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਵਣ੍ਣਨਟ੍ਠਾਨੇ ਰਤਨਮਣ੍ਡਪੇ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਫਲਿਕਤ੍ਥਮ੍ਭੇ ਰਤਨਦਾਮਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤੇ. ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬੁਪਕਰਣਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਗਤਂ. ਤਸ੍ਸਾ ਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਪਨ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੨੮੧) ‘‘ਸਬ੍ਬਕਪ੍ਪਿਯੋਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸੁਵਣ੍ਣਾਦਿਮਯਾਨਂ ਸੇਨਾਸਨਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਂ ਆਮਸਨਗੋਪਨਾਦਿਵਸੇਨ ਪਰਿਭੋਗੋ ਸਬ੍ਬਥਾ ਕਪ੍ਪਿਯੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘ਤਸ੍ਮਾ’ਤਿਆਦਿ. ‘ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਵਣ੍ਣਨਟ੍ਠਾਨੇ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਘਿਕਮੇਵ ਸੁਵਣ੍ਣਮਯਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਸੇਨਾਸਨਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ ਚ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, ਨ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਾਨੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਣ੍ਣਿਤਂ.

ਸੇਨਾਸਨਕ੍ਖਨ੍ਧਕਵਣ੍ਣਨਾਯਮ੍ਪਿ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯਂ (ਚੂਲ਼ਵ. ਅਟ੍ਠ. ੩੨੦) ‘ਸਬ੍ਬਂ ਪਾਸਾਦਪਰਿਭੋਗਨ੍ਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਾਦਿਵਿਚਿਤ੍ਰਾਨਿ ਕਵਾਟਾਨਿ ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਨਿ ਤਾਲਵਣ੍ਟਾਨਿ ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਮਯਪਾਨੀਯਘਟਪਾਨੀਯਸਰਾਵਾਨਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਕਤਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਦਾਸਿਦਾਸਂ ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਗੋਮਹਿਂਸਂ ਦੇਮਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਪਾਟੇਕ੍ਕਂ ਗਹਣਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਾਸਾਦੇ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਗੋਨਕਾਦੀਨਿ ਸਙ੍ਘਿਕਵਿਹਾਰੇ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਵਿਹਾਰੇ ਵਾ ਮਞ੍ਚਪੀਠੇਸੁ ਅਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, ਧਮ੍ਮਾਸਨੇ ਪਨ ਗਿਹਿਵਿਕਤਨੀਹਾਰੇਨ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਆਗਤਂ. ਤਸ੍ਸਾ ਵਣ੍ਣਨਾਯਂ ਪਨ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਚੂਲ਼ਵਗ੍ਗ ੨.੩੨੦) ‘‘ਸੁਵਣ੍ਣਰਜਤਾਦਿਵਿਚਿਤ੍ਰਾਨੀਤਿ ਸਙ੍ਘਿਕਸੇਨਾਸਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਂ ਪਨ ਸੁਵਣ੍ਣਾਦਿਵਿਚਿਤ੍ਰਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੁਮੇਵ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ ‘ਨ ਤ੍ਵੇਵਾਹਂ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਜਾਤਰੂਪਰਜਤਂ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬ’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੯੯) ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਤੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘ਸਙ੍ਘਿਕਵਿਹਾਰੇ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਵਿਹਾਰੇ ਵਾ’ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਗੋਨਕਾਦਿਅਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਵਿਸਯੇਵ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸਪਿ ਤੇਸਂ ਗਹਣੇ ਦੋਸਾਭਾਵਾ’’ਤਿ ਵਣ੍ਣਿਤਂ.

ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਖਨ੍ਧਕੇ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਚੂਲ਼ਵ. ਅਟ੍ਠ. ੩੨੧) ‘‘ਸਚੇਪਿ ਰਾਜਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾਦਯੋ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇਵ ਮਞ੍ਚਸਤਂ ਵਾ ਮਞ੍ਚਸਹਸ੍ਸਂ ਵਾ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਕਪ੍ਪਿਯਮਞ੍ਚਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ, ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਵੁਡ੍ਢਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਸਙ੍ਘਿਕਪਰਿਭੋਗੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥਾਤਿ ਦਾਤਬ੍ਬਾ, ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਵਸੇਨ ਨ ਦਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਆਗਤਂ. ਤਸ੍ਸਾ ਵਣ੍ਣਨਾਯਂਯੇਵ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਮਞ੍ਚਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸੁਵਣ੍ਣਾਦਿਵਿਚਿਤ੍ਤਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਮਞ੍ਚਂ ‘ਸਙ੍ਘਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ‘ਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਦੇਮਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸੇਵ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਨ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਖੇਤ੍ਤਾਦਿ ਵਿਯਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਣ੍ਣਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗਵਤੋ ਆਣਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਤੇਹਿ ਲਜ੍ਜਿਪੇਸਲਬਹੁਸ੍ਸੁਤਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮਭੂਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਮਨਸਿਕਾਤਬ੍ਬਮਿਦਂ ਠਾਨਂ.

ਨਨੁ ਚ ਸੇਨਾਸਨੇ ਵਿਰੁਦ੍ਧਸੇਨਾਸਨਂ ਨਾਮ ਪਟਿਸੇਧੇਤਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ‘‘ਸੇਨਾਸਨੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਟਿਸੇਧੇਤਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਵਿਰੁਦ੍ਧਸੇਨਾਸਨਾ’’ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਵਿਰੁਦ੍ਧਸੇਨਾਸਨਾ ਵਿਰੁਦ੍ਧਸੇਨਾਸਨਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਵਣ੍ਣਮਟ੍ਠਕਮ੍ਮਾਦਿਕਮ੍ਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਸੇਨਾਸਨੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਟਿਸੇਧੇਤਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਤਦਭਾਵੋਤਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਤਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਸੇਨਾਸਨਂ ਆਚਰਿਯੇਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਕਤਮਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਸੇਨਾਸਨਂ ਨਾਮਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯਮਾਹ ‘‘ਵਿਰੁਦ੍ਧ…ਪੇ… ਵੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞੇਸਨ੍ਤਿ ਸੀਮਸ੍ਸਾਮਿਕਾਨਂ. ਰਾਜਵਲ੍ਲਭੇਹੀਤਿ ਲਜ੍ਜਿਪੇਸਲਾਨਂ ਉਪੋਸਥਾਦਿਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰਾ ਅਲਜ੍ਜਿਨੋ ਭਿਨ੍ਨਲਦ੍ਧਿਕਾ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ ਤੇਹਿ ਸਹ ਉਪੋਸਥਾਦਿਕਰਣਾਯੋਗਤੋ. ਤੇਨ ਚ ‘‘ਸੀਮਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਸਂ ਲਜ੍ਜਿਪਰਿਸਾਤਿ ਤੇਸਂ ਸੀਮਸ੍ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਅਨੁਬਲਂ ਦਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾ ਲਜ੍ਜਿਪਰਿਸਾ. ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਕਤਨ੍ਤਿ ਯਂ ਅਲਜ੍ਜੀਨਂ ਸੇਨਾਸਨਭੇਦਨਾਦਿਕਂ ਲਜ੍ਜਿਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਕਤਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸੁਕਤਮੇਵ ਅਲਜ੍ਜਿਨਿਗ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਪਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਤੋ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਿਯਾ – ‘‘ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਸੀਮਾਯਾ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸੀਮਾ ਨਾਮ ਬਹੁਵਿਧਾ, ਕਤਰਸੀਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਤਿ? ਬਦ੍ਧਸੀਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕਥਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਚੇ? ‘‘ਮਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਉਪੋਸਥਪਵਾਰਣਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਮਕਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਮ੍ਪਿ (ਸਾਰਤ੍ਥ.ਟੀ. ੨.੮੫) ‘‘ਉਪੋਸਥਪਵਾਰਣਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰਾ ਅਲਜ੍ਜਿਨੋ ਰਾਜਕੁਲੂਪਕਾ ਵੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਉਪੋਸਥਾਦਿਵਿਨਯਕਮ੍ਮਖੇਤ੍ਤਭੂਤਾਯ ਏਵ ਸੀਮਾਯ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਗਾਮਸੀਮਸਤ੍ਤਬ੍ਭਨ੍ਤਰਸੀਮਉਦਕੁਕ੍ਖੇਪਸੀਮਾਯੋਪਿ ਤਂਖੇਤ੍ਤਭੂਤਾ ਏਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਪਿ ਸਨ੍ਧਾਯਾਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ? ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਤਾਸਂ ਅਬਦ੍ਧਸੀਮਤ੍ਤਾ, ਨ ਤੇ ਤਾਸਂ ਸਾਮਿਕਾ, ਬਦ੍ਧਸੀਮਾਯੇਵ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਕਿਰਿਯਾਯ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਤਾਸਂਯੇਵ ਤੇ ਸਾਮਿਕਾ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਂ ਪਨ ਸੀਮਸ੍ਸਾਮਿਕੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹੀ’’ਤਿ. ਯਂ ਪਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਉਪਚਾਰਸੀਮਾਪਿ ਤਂਖੇਤ੍ਤਭੂਤਾ’’ਤਿ, ਤਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਸਾ ਤਦਕ੍ਖੇਤ੍ਤਭਾਵਂ ਉਪਰਿ ਸੀਮਾਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਦੀਸੁ (ਵਿ. ਸਙ੍ਗ. ਅਟ੍ਠ. ੧੫੬ ਆਦਯੋ) ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮ. ਅਪਿਚ ਗਾਮਸੀਮਾਯ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਸੇਨਾਸਨਕਰਣਸ੍ਸ ਪਟਿਸੇਧਿਤੁਮਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਬ੍ਭਨ੍ਤਰਉਦਕੁਕ੍ਖੇਪਸੀਮਾਨਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਦਾ ਅਤਿਟ੍ਠਨਤੋ ਬਦ੍ਧਸੀਮਾਯੇਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ.

ਛਿਨ੍ਦਾਪੇਯ੍ਯ ਵਾ ਭਿਨ੍ਦਾਪੇਯ੍ਯ ਵਾ, ਅਨੁਪਵਜ੍ਜੋਤਿ ਇਦਂ ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਕੁਟੀ ਵਿਯ ਸਬ੍ਬਥਾ ਅਨੁਪਯੋਗਾਰਹਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਂ ਪਨ ਪਞ੍ਚਵਣ੍ਣਸੁਤ੍ਤੇਹਿ ਵਿਨਦ੍ਧਛਤ੍ਤਾਦਿਕਂ, ਤਤ੍ਥ ਅਕਪ੍ਪਿਯਭਾਗੋਵ ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਤਦਵਸੇਸੋ, ਤਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਿਯਤ੍ਤਾਤਿ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਉਪਵਜ੍ਜੋਵ ਹੋਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਘਟਕਮ੍ਪਿ ਵਾਲ਼ਰੂਪਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਦੁਤਿਯੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੩. ਭੇਸਜ੍ਜਾਦਿਕਰਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੧੫. ਏਵਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਭੇਸਜ੍ਜਕਰਣਪਰਿਤ੍ਤਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਾਨਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਭੇਸਜ੍ਜਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਭਿਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਇਦਂ ਕਮ੍ਮਂ ਭੇਸਜ੍ਜਂ. ਕਿਂ ਤਂ? ਤਿਕਿਚ੍ਛਨਂ. ਕਰਿਯਤੇ ਕਰਣਂ, ਭੇਸਜ੍ਜਸ੍ਸ ਕਰਣਂ ਭੇਸਜ੍ਜਕਰਣਂ, ਵੇਜ੍ਜਕਮ੍ਮਕਰਣਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਪਰਿਸਮਨ੍ਤਤੋ ਤਾਯਤਿ ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਂ, ਆਰਕ੍ਖਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਟਿਸਨ੍ਥਰਣਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰੋ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਕਰਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਮਾਤਿਕਾਯਂ ‘‘ਭੇਸਜ੍ਜਕਰਣਮ੍ਪਿ ਚ ਪਰਿਤ੍ਤਂ, ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰੋ’’ਤਿ (ਵਿ. ਸਙ੍ਗ. ਅਟ੍ਠ. ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾ) ਮਯਾ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠੇ ਭੇਸਜ੍ਜਕਰਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ. ਸਹਧਮ੍ਮੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਾ, ਤੇਸਂ, ਏਕਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਨੋ ਸਾਸਨੇ ਸਹਸਿਕ੍ਖਮਾਨਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਸਹਧਮ੍ਮੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਾ, ਤੇਸਂ, ਸਹਧਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਸਿਕ੍ਖਮਾਨਭਾਵੇਨ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਵਟ੍ਟਨਿਸ੍ਸਿਤਸੀਲਾਦਿਯੁਤ੍ਤਭਾਵੇਨ ਸਮਤ੍ਤਾ ਸਮਸੀਲਸਦ੍ਧਾਪਞ੍ਞਾਨਂ. ਏਤੇਨ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾਨਂ ਭਿਨ੍ਨਲਦ੍ਧਿਕਾਨਞ੍ਚ ਅਕਾਤੁਮ੍ਪਿ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਞਾਤਕਪਵਾਰਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਤੇਸਂ ਵਾ ਞਾਤਕਪਵਾਰਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ. ਨ ਕਰਿਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਅਕਤਾ, ਅਯੁਤ੍ਤਵਸੇਨ ਅਕਤਪੁਬ੍ਬਾ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਅਕਤਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਵਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਟੀਕਾਯਂ (ਵਜਿਰ. ਟੀ. ਪਾਰਾਜਿਕ ੧੮੬) ਪਨ ‘‘ਅਕਤਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਨ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ. ਸਾ ਹਿ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਕਤਾਪਿ ਅਕਤਾ ਵਿਯਾਤਿ ਅਕਤਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ‘ਵਦੇਯ੍ਯਾਥ ਭਨ੍ਤੇ ਯੇਨਤ੍ਥੋ’ਤਿ ਏਵਂ ਅਕਤਟ੍ਠਾਨੇ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਅਕਤਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਲਿਖਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੧੮੫) ‘‘ਗਿਲਾਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਅਪ੍ਪਵਾਰਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਕਤਾਪਿ ਅਕਤਾ ਵਿਯਾਤਿ ਅਕਤਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ‘ਵਦ ਭਨ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚਯੇਨਾ’ਤਿ ਏਵਂ ਅਕਤਪਵਾਰਣਟ੍ਠਾਨੇ ਚ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਅਕਤਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤੀ’’ਤਿ.

੧੬. ਪਟਿਯਾਦਿਯਤੀਤਿ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ. ਅਕਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਅਯੁਤ੍ਤਤਾਵਸੇਨ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਕਰਣਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਆਪਤ੍ਤਿਵਸੇਨਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਸਬ੍ਬਂ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਅਨਾਮਸਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਮਾਤੁਗਾਮਸਰੀਰਾਦੀਨਂ ਅਨਾਮਾਸਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਾਵ ਞਾਤਕਾ ਨ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਯਾਵ ਤਸ੍ਸ ਞਾਤਕਾ ਨ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ. ‘‘ਤਿਤ੍ਥਿਯਭੂਤਾਨਂ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਸਹਤ੍ਥਾ ਦਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਟੀਕਾਯਂ (ਵਜਿਰ. ਟੀ. ਪਾਰਾਜਿਕ ੧੮੬) ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੭. ਪਿਤੁ ਭਗਿਨੀ ਪਿਤੁਚ੍ਛਾ. ਮਾਤੁ ਭਾਤਾ ਮਾਤੁਲੋ. ਨਪ੍ਪਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੀਤਿ ਟੀਕਾਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਤੇਸਂਯੇਵ ਸਨ੍ਤਕਂ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕੇਵਲਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਦਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਚੇ ਪਨ ਨਪ੍ਪਹੋਨ੍ਤਿ ਯਾਚਨ੍ਤਿ ਚ, ਦੇਥ ਨੋ ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪਟਿਦਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਨ ਤੇਸਂ ਭੇਸਜ੍ਜਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਹੋਨਕਤ੍ਤਾ ਭੇਸਜ੍ਜਮੇਵ ਯਾਚਨ੍ਤੀਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਵੀਮਂਸਿਤਬ੍ਬੋ. ਨ ਯਾਚਨ੍ਤੀਤਿ ਲਜ੍ਜਾਯ ਨ ਯਾਚਨ੍ਤਿ, ਗਾਰਵੇਨ ਵਾ. ‘‘ਆਭੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਥਾ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿਯੇਵ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੧੮) ਪਨ ‘‘ਆਭੋਗਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ਇਦਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਰਣਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਆਭੋਗਂ ਪਨ ਅਕਤ੍ਵਾਪਿ ਦਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਤੀਸੁ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਲਿਖਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੋਰਾਣਟੀਕਾਯਮ੍ਪਿ ਤਦੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਲਿਖਿਤਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੧੮੫) ਪਨ ਤਂ ਵਚਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਆਭੋਗਂ ਅਕਤ੍ਵਾਪਿ ਦਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ ਭੇਸਜ੍ਜਕਰਣਸ੍ਸ, ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’ਤਿ ਏਵਂ ਅਨ੍ਤਰਾਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਅਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਆਪਤ੍ਤਿਸਿਦ੍ਧਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਤੇਨੇਵ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਮ੍ਪਿ ‘ਤੇਸਞ੍ਞੇਵ ਸਨ੍ਤਕ’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

ਏਤੇ ਦਸ ਞਾਤਕੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤੇਸਂ ਪੁਤ੍ਤਨਤ੍ਤਾਦਯੋਪਿ ਤਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਞਾਤਕਾ ਏਵਾਤਿ ਤੇਪਿ ਏਤ੍ਥੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ. ਤੇਨ ਅਞ੍ਞੇਸਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਞ੍ਞਾਤਕਾਨਂ ਗਹਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਏਤੇਸਂ ਪੁਤ੍ਤਪਰਮ੍ਪਰਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਕੁਲਪਰਿਵਟ੍ਟਾਤਿ ਕੁਲਾਨਂ ਪਟਿਪਾਟਿ, ਕੁਲਪਰਮ੍ਪਰਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਿਧਿਨਾ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ, ‘‘ਤਾਵਕਾਲਿਕਂ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਭੋਗਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਪਨ ਅਨ੍ਤਰਾਪਤ੍ਤਿਦੁਕ੍ਕਟਂ ਵਿਨਾ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਨਂ ਵਾ ਕੁਲਦੂਸਨਂ ਵਾ ਨ ਹੋਤਿਯੇਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵੇਜ੍ਜਕਮ੍ਮਂ ਵਾ ਕੁਲਦੂਸਕਾਪਤ੍ਤਿ ਵਾ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਞਾਤਕਾਨਞ੍ਹਿ ਸਨ੍ਤਕਂ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾਪਿ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਕੁਲਦੂਸਨਾਦਿ ਨ ਸਿਯਾ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਮ੍ਪਿ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੧੮੫) ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਦਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਾਸਾਯ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਯਾਚਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਞਾਤਕੇਸੁ ਵੇਜ੍ਜਕਮ੍ਮਂ ਵਾ ਕੁਲਦੂਸਕਾਪਤ੍ਤਿ ਵਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਟੀਕਾਯਂ (ਵਜਿਰ. ਟੀ. ਪਾਰਾਜਿਕ ੧੮੬) ਪਨ ‘‘ਵੇਜ੍ਜਕਮ੍ਮਂ ਵਾ ਕੁਲਦੂਸਕਾਪਤ੍ਤਿ ਵਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਵਚਨਤੋ ਯਾਵ ਸਤ੍ਤਮੋ ਕੁਲਪਰਿਵਟ੍ਟੋ, ਤਾਵ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੁ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ‘‘ਚੂਲ਼ਮਾਤੁਯਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੁ ਚੂਲ਼ਮਾਤੁਯਾ ਸਾਮਿਕੋਤਿਆਦਿਨਾ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਆਹਰਾਮਾਤਿ ਇਦਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ ਮਮ ਞਾਤਕਾਨਂ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਆਹਰਥਾਤਿ ਆਣਤ੍ਤੇਹਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਵਿਧਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਿਨਾ ਚ ਸਾਮਣੇਰਾਦੀਨਂ ਅਪਚ੍ਚਾਸਾਯਪਿ ਪਰਜਨਸ੍ਸ ਭੇਸਜ੍ਜਕਰਣਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਵਤ੍ਤੇਨ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ, ‘‘ਞਾਤਿਸਾਮਣੇਰੇਹਿ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਚ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਅਤਿਦਿਸਤਿ. ਅਪਚ੍ਚਾਸੀਸਨ੍ਤੇਨਾਤਿ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੧੮੫) ਆਗਨ੍ਤੁਕਚੋਰਾਦੀਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨਾਮ ਉਪਕਾਰਕਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਤੇਹਿ ਲਾਭਂ ਅਪਤ੍ਥਯਨ੍ਤੇਨ, ਪਚ੍ਚਾਸਾਯ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਵੇਜ੍ਜਕਮ੍ਮਕੁਲਦੂਸਨਾਦਿਨਾ ਦੋਸੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਉਪਕਾਰੇ ਕਤੇ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਗੁਣਂ ਞਤ੍ਵਾ ਪਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਵਾ ਉਪਕਾਰਕਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਕਰਣੇ ਪਨ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਅਪਚ੍ਚਾਸੀਸਨ੍ਤੇਨ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾਦੀਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਪੁਗ੍ਗਲਾਨਮ੍ਪਿ ਦਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਕਤ੍ਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਵਿਭਾਗਸ੍ਸ ਨਿਰਤ੍ਥਕਤ੍ਤਪ੍ਪਸਙ੍ਗਤੋ ਅਪਚ੍ਚਾਸੀਸਨ੍ਤੇਨ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਦਾਤੁਂ ਕਾਤੁਞ੍ਚ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ. ਅਪਚ੍ਚਾਸੀਸਨਞ੍ਚ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀਵਕੁਲਦੂਸਨਾਦਿਦੋਸਨਿਸੇਧਨਤ੍ਥਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ ਨ ਭੇਸਜ੍ਜਕਰਣਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਅਨ੍ਤਰਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮੁਚ੍ਚਨਤ੍ਥਂ ਆਗਨ੍ਤੁਕਚੋਰਾਦੀਨਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾਨਂ ਦਾਨੇਨੇਵ ਤਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮੁਚ੍ਚਨਤੋਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

੧੮. ਤੇਨੇਵ ਅਪਚ੍ਚਾਸੀਸਨ੍ਤੇਨਪਿ ਅਕਾਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਦ੍ਧਂ ਕੁਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਆਚਿਕ੍ਖਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ‘‘ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਨ ਕਥਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਰਿਯਾਯਤ੍ਤਾ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਏਵਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਕਥੇਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਨੇਵਤ੍ਥਿ ਦੋਸੋਤਿ ਆਚਰਿਯਾ. ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦਿਟ੍ਠਦਿਟ੍ਠਰੋਗੀਨਂ ਪਰਿਯਾਯੇਨਪਿ ਵਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਣਂ ਅਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪੁਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸਪਿ ਪਨ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਯਾਯਕਥਾਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸਮੁਲ੍ਲਪੇਸੀਤਿ ਅਪਚ੍ਚਾਸੀਸਨ੍ਤੋ ਏਵ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸਿ. ਆਚਰਿਯਭਾਗੋਤਿ ਵਿਨਯਾਚਾਰਂ ਅਕੋਪੇਤ੍ਵਾ ਭੇਸਜ੍ਜਾਚਿਕ੍ਖਣੇਨ ਵੇਜ੍ਜਾਚਰਿਯਭਾਗੋ ਅਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੧੮੫) ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੧੮੫) ਪਨ ‘‘ਵਿਨਯਲਕ੍ਖਣਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਚਰਿਯਸ੍ਸ ਤਦਨੁਰੂਪਵੋਹਾਰਾਸਮ੍ਭਵਤੋ ਈਦਿਸਸ੍ਸ ਲਾਭਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ‘ਆਚਰਿਯਭਾਗੋ ਨਾਮ ਅਯ’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਨਯੇ ਪਕਤਞ੍ਞੁਨਾ ਆਚਰਿਯੇਨ ਲਭਿਤਬ੍ਬਭਾਗੋ ਅਯਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਪੁਪ੍ਫਪੂਜਨਤ੍ਥਾਯ ਦਿਨ੍ਨੇਪਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਵਿਧਾਨਸ੍ਸ ਅਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘ਕਪ੍ਪਿਯਵਸੇਨਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘ਪੁਪ੍ਫਂ ਆਹਰਥਾ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰਵਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੧੮੫) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੧੮੫) ਪਨ ‘‘ਪੁਪ੍ਫਪੂਜਨਤ੍ਥਾਯਪਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਯਮਾਨਂ ਰੂਪਿਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਤ੍ਤਭਜਨੇਨ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਮੇਵਾਤਿ ਆਹ ‘ਕਪ੍ਪਿਯਵਸੇਨ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ’ਤਿ. ‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਰੂਪਿਯਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਪੁਪ੍ਫਪੂਜਨਤ੍ਥਂ ਪੁਪ੍ਫਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਕਪ੍ਪਿਯੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਟੀਕਾਯਂ (ਵਜਿਰ. ਟੀ. ਪਾਰਾਜਿਕ ੧੮੬) ਪਨ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਵਸੇਨਾਤਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪੁਪ੍ਫਂ ਆਨੇਥਾਤਿਆਦਿਨਾ. ‘ਪੂਜਂ ਅਕਾਸੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਯਂ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਭੇਸਜ੍ਜਕਰਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ.

੧੯. ਏਵਂ ਭੇਸਜ੍ਜਕਰਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਰਿਤ੍ਤਕਰਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਪਰਿਤ੍ਤੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਦਿ ‘‘ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਭੇਸਜ੍ਜਕਰਣਂ ਵਿਯ ਗਿਹਿਕਮ੍ਮਂ ਵਿਯ ਚ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਨ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਭਣਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ਧਮ੍ਮਜ੍ਝੇਸਨਤ੍ਤਾ ਅਨਜ੍ਝਿਟ੍ਠੇਨਪਿ ਭਣਿਤਬ੍ਬੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਪਗੇਵ ਅਜ੍ਝਿਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ‘‘ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਚਾਲੇਤ੍ਵਾ ਸੁਤ੍ਤਂ ਪਰਿਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਕਾਤਬ੍ਬਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਚਾਲੇਤ੍ਵਾ ਸੁਤ੍ਤਂ ਪਰਿਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾਤਿ ਇਦਂ ਵਾ ‘‘ਪਰਿਤ੍ਤਾਣਂ ਏਤ੍ਥ ਪਵੇਸੇਮੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਏਵਂ ਕਤੇ ਪਰਿਤ੍ਤਾਣਾ ਏਤ੍ਥ ਪਵੇਸਿਤਾ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਹਾਰਤੋ…ਪੇ… ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਞ੍ਞਾਤਕੇ ਗਹਟ੍ਠੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਾਦੇਸੁ ਉਦਕਂ ਆਕਿਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਇਦਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦੇਸੇ ਚਾਰਿਤ੍ਤਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਦੇਸੁ ਰੋਗਵੂਪਸਮਨਾਦਿਅਤ੍ਥਾਯ ਉਦਕਂ ਸਿਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਕਾਤੁਂ ਸੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਭਣਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਕਰਿਯਮਾਨੇ ਯਦਿ ਪਾਦੇ ਅਪਨੇਨ੍ਤਿ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤਂ ‘‘ਅਵਮਙ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ‘‘ਰੋਗੋ ਨ ਵੂਪਸਮੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਪਾਦਾ ਅਪਨੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ.

ਮਤਸਰੀਰਦਸ੍ਸਨੇ ਵਿਯ ਕੇਵਲੇ ਸੁਸਾਨਦਸ੍ਸਨੇਪਿ ਇਦਂ ਜਾਤਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਯਗਮਨਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਮਰਣਸਞ੍ਞਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੀਵਥਿਕਦਸ੍ਸਨੇ…ਪੇ… ਮਰਣਸ੍ਸਤਿਂ ਪਟਿਲਭਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਗਨ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਲੇਸਕਪ੍ਪਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ‘‘ਪਰਿਵਾਰਤ੍ਥਾਯ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਗਨ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੧੮੫) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤੇਨ ਅਸੁਭਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਵਚਨਮਤ੍ਤੇਨ ਲੇਸਕਪ੍ਪਂ ਕਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਗਤੇ ਮਤਸ੍ਸ ਞਾਤਕਾ ਪਸੀਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਦਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਮਯਂ ਲਾਭਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮ, ਉਪਟ੍ਠਾਕਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਅਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸੀਸੇਨ ਪਨ ‘‘ਮਰਣਸ੍ਸਤਿਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਕ੍ਕੋਸਿਤੇਪਿ ਅਪਕ੍ਕੋਸਿਤੇਪਿ ਗਨ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਤਾਲਪਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਰਿਤ੍ਤਲੇਖਨਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾ ਪਰਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਤ੍ਤਕਰਣਸਞ੍ਞਾਣਤ੍ਤਾ ਤਾਨਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਰਿਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਯ ਅਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਾਲਪਣ੍ਣਂ ਪਨ ਪਰਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਹਤ੍ਥੇ ਵਾ ਪਾਦੇ ਵਾ ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ‘‘ਆਟਾਨਾਟਿਯਪਰਿਤ੍ਤਂ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੭੫ ਆਦਯੋ) ਵਾ ਭਣਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਤਕੋਯੇਵ ਵਿਨਯਟ੍ਠਕਥਾਭਤੋ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਪਰਿਤ੍ਤਕਰਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ, ਨ ਪਨ ਤਤੋ ਪਰਂ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਇਧ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਕੋ ਕਥਾਮਗ੍ਗੋ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੀਸੁ ਟੀਕਾਸੁਪਿ ਤਂਸਂਵਣ੍ਣਨਾਨਯੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਥਾਪਿ ਸੋ ਸੁਤ੍ਤਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਆਗਤੋਵਾਤਿ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਧ ਪਨ ਆਟਾਨਾਟਿਯਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਇਧਾਤਿ ‘‘ਆਟਾਨਾਟਿਯਪਰਿਤ੍ਤਂ ਵਾ ਭਣਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨੇ. ਪਨਾਤਿ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਦੀਘਨਿਕਾਯੇ ਪਾਥਿਕਵਗ੍ਗੇ ਆਗਤਸ੍ਸ ਆਟਾਨਾਟਿਯਪਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਯਦਿ ਪਠਮਮੇਵ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਅਥ ਕਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਲਦ੍ਧਾਸੇਵਨਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਅਤਿਓਜਵਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ.

ਪਿਟ੍ਠਂ ਵਾ ਮਂਸਂ ਵਾਤਿ ਵਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਨਿਯਮਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਮਚ੍ਛਖਣ੍ਡਪੂਵਖਜ੍ਜਕਾਦਯੋ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਓਤਾਰਂ ਲਭਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਿਯਾਯਿਤਖਾਦਨੀਯਨਿਬਦ੍ਧਵਸਨਟ੍ਠਾਨਲਾਭਤਾਯ ਅਵਤਾਰਣਂ ਲਭਨ੍ਤਿ. ਹਰਿਤੂਪਲਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਲ੍ਲਗੋਮਯਲਿਤ੍ਤਂ. ਇਦਞ੍ਹਿ ਪੋਰਾਣਕਚਾਰਿਤ੍ਤਂ ਭੂਮਿਵਿਸੁਦ੍ਧਕਰਣਂ. ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ…ਪੇ… ਨਿਸੀਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਤ੍ਤਕਾਰਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਮੇਤ੍ਤਾਕਰੁਣਾਵਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਤਿ ਉਪਰਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਉਭਯਤੋ ਰਕ੍ਖਾਸਂਵਿਧਾਨੇਨ ਸਮੇਤਿ. ਟੀਕਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਟੀ. ੩.੨੮੨) ਪਨ ‘‘ਸਰੀਰਸੁਦ੍ਧਿਪਿ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਦੇਤਂ ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ‘‘ਕਾਯਸੁਦ੍ਧਿਮਤ੍ਤੇਨ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਿਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਮੇਤ੍ਤਾਵਸੇਨੇਵ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗਵਤਾ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾਯ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਚੇਤੋਵਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ…ਪੇ… ਏਕਾਦਸਾਨਿਸਂਸਾ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ. ਕਤਮੇ ਏਕਾਦਸ? ਸੁਖਂ ਸੁਪਤਿ, ਸੁਖਂ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਤਿ, ਨ ਪਾਪਕਂ ਸੁਪਿਨਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਅਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਿਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਅ. ਨਿ. ੧੧.੧੫; ਪਰਿ. ੩੩੧; ਮਿ. ਪ. ੪.੪.੬).

ਪਰਿਤ੍ਤਕਾਰਕੋ…ਪੇ… ਸਮ੍ਪਰਿਵਾਰਿਤੇਨਾਤਿ ਇਦਂ ਪਰਿਤ੍ਤਕਰਣੋ ਬਾਹਿਰਤੋ ਆਰਕ੍ਖਾਸਂਵਿਧਾਨਂ, ‘‘ਮੇਤ੍ਤ…ਪੇ… ਵਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਤੋ ਆਰਕ੍ਖਾਸਂਵਿਧਾਨਂ, ਏਵਂ ਉਭਯਤੋ ਰਕ੍ਖਾਸਂਵਿਧਾਨਂ ਹੋਤਿ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਰਿਤ੍ਤਕਾਰਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਵਿਸਹਨ੍ਤਿ. ਮਙ੍ਗਲਕਥਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਤੋਸਨਤ੍ਥਾਯ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਹਾਮਙ੍ਗਲਕਥਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬਾ. ਏਵਂ ਉਪਰਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨੇਨ ‘‘ਤੁਯ੍ਹਂ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਤ੍ਥਾਯ ਮਹਾਮਙ੍ਗਲਕਥਾ ਵੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਚਨੇਨ ਸਮੇਤਿ. ਟੀਕਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੁਪਚਾਰਵਸੇਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਘੋਸੇਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣੇ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਨਾਗਨ੍ਤੁਂਨਾਮ ਨ ਲਭਤੀਤਿ ਅਮਨੁਸ੍ਸੋ ਬੁਦ੍ਧਾਣਾਭਯੇਨ ਰਾਜਾਣਾਭਯੇਨ ਅਨਾਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਲਭਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਰਾਜੂਨਂ ਆਣਾਟ੍ਠਾਨਿਯਤ੍ਤਾ. ਗਹਿਤਕਾਪਦੇਸੇਨ ਅਮਨੁਸ੍ਸੋਵ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਮਨੁਸ੍ਸਗਹਿਤਕੋ ‘ਤ੍ਵਂ ਕੋ ਨਾਮੋ’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਾਦੀਸੂਤਿ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਾਦਿਪੂਜਾਸੁ. ਆਸਨਪੂਜਾਯਾਤਿ ਚੇਤਿਯੇ ਬੁਦ੍ਧਾਸਨਪੂਜਾਯ. ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਦਾਨੇ. ਏਵਂ ਵਤ੍ਥੁਪ੍ਪਦੇਸੇਨ ਚੇਤਨਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਤ੍ਤਿਦਾਨਂ ਸਮ੍ਭਵਤਿ.

ਦੇਵਤਾਨਨ੍ਤਿ ਯਕ੍ਖਸੇਨਾਪਤੀਨਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਆਟਾਨਾਟਿਯਸੁਤ੍ਤੇ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੮੩, ੨੯੩) ‘‘ਇਮੇਸਂ ਯਕ੍ਖਾਨਂ ਮਹਾਯਕ੍ਖਾਨਂ ਸੇਨਾਪਤੀਨਂ ਮਹਾਸੇਨਾਪਤੀਨਂ ਉਜ੍ਝਾਪੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਆਟਾਤਿ ਦਬ੍ਬਿਮੁਖਸਕੁਣਾ. ਤੇ ਆਟਾ ਨਦਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਆਟਾਨਾਦਂ, ਦੇਵਨਗਰਂ, ਆਟਾਨਾਦੇ ਕਤਂ ਆਟਾਨਾਦਿਯਂ, ਸੁਤ੍ਤਂ. ਟੀਕਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਟੀ. ੩.੨੮੨) ‘‘ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਭਣਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ ਪੁਰੇਚਾਰਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ’ਤਿ ਚ ‘ਮਙ੍ਗਲਕਥਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ’ਤਿ ਚ ‘ਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਉਪਵਨੇ’ਤਿ ਚ ਏਵਮਾਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਗਿਹੀਨਂ ਪਰਿਤ੍ਤਕਰਣੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤਬ੍ਬਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੩.੨੮੨) ‘‘ਏਤਂ ਤਾਵ ਗਿਹੀਨਂ ਪਰਿਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਚੇ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਜੋਤਕੇਨ ਪਨ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਹ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ‘‘ਇਦਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਰਿਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਂ ਨਿਰਤ੍ਥਕਂ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਅਵਿਸੇਸੇ ਹਿ ਸਤਿ ਭੇਦੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ ਨ ਸਿਯਾ. ਭਿਕ੍ਖੂਨਞ੍ਚ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਾਵ ਬਾਹਿਰਾਰਕ੍ਖਾ ਦੁਕ੍ਕਰਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਗਿਹੀਨਂ ਪਰਿਤ੍ਤਕਰਣੇ ਵੁਤ੍ਤਪਰਿਕਮ੍ਮੇ ਅਸਮ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਨੋ ਮਤਿ.

ਇਦਂ ਪਨ ਇਧ ਆਗਤਂ ਆਟਾਨਾਟਿਯਸੁਤ੍ਤਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਮਨਾਪਂ, ਸਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਰੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਪੋਰਾਣਾ ਚਤੂਹਿ ਮਹਾਰਾਜੇਹਿ ਆਰੋਚਿਤਂ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦੇਸਿਤਂ ਮੂਲਭੂਤਂ ਦੀਘਨਿਕਾਯੇ ਆਗਤਂ ਆਟਾਨਾਟਿਯਸੁਤ੍ਤਂ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੭੫ ਆਦਯੋ) ਪਹਾਯ ਮੂਲਸੁਤ੍ਤਤੋ ਗਾਥਾਛਕ੍ਕਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਗਾਥਾਯੋ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਆਟਾਨਾਟਿਯਪਰਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਠਪੇਸੁਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਅਮੂਲਭੂਤਤ੍ਤਾ ਏਕੇਨਾਕਾਰੇਨ ਧਾਰੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਕੇਚਿ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਧਾਰੇਨ੍ਤਿ, ਕੇਚਿ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਨ, ਕੇਚਿ ਏਕਚ੍ਚਾ ਗਾਥਾਯੋ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ਕੇਚਿ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ਕੇਚਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਂਮਿਸ੍ਸਕਪਰਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਮਙ੍ਗਲਕਰਣਕਾਲਾਦੀਸੁ ਵਤ੍ਤੁਮਵਿਸਹਨ੍ਤਾ ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤਾਨਿਯੇਵ ਭਣਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਅਯੁਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਚਤ੍ਤਾਰੋਪਿ ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ ਇਮਂ ਆਟਾਨਾਟਿਯਂ ਰਕ੍ਖਂ ਸਂਵਿਦਹਮਾਨਾ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਸਾਦਾਯ, ਚਤਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਪਰਿਸਾਨਂ ਅਵਿਹੇਠਨਾਯ ਏਵ ਸਂਵਿਦਹਿਂਸੁ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਾਰਣੇਨ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਤਤ੍ਥ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਤਿ ਉਲ਼ਾਰਾ ਯਕ੍ਖਾਨਿਵਾਸਿਨੋ, ਯੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਭਗਵਤੋ ਪਾਵਚਨੇ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ, ਤੇਸਂ ਪਸਾਦਾਯ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੁ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ਆਟਾਨਾਟਿਯਂ ਰਕ੍ਖਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਉਪਾਸਕਾਨਂ ਉਪਾਸਿਕਾਨਂ ਗੁਤ੍ਤਿਯਾ ਰਕ੍ਖਾਯ ਅਵਿਹਿਂਸਾਯ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੭੬).

ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨਪਿ ਇਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਗਮਨੇ ‘‘ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਥ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਆਟਾਨਾਟਿਯਂ ਰਕ੍ਖਂ, ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਥ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਆਟਾਨਾਟਿਯਂ ਰਕ੍ਖਂ, ਧਾਰੇਥ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਆਟਾਨਾਟਿਯਂ ਰਕ੍ਖਂ, ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਾ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਆਟਾਨਾਟਿਯਾ ਰਕ੍ਖਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਉਪਾਸਕਾਨਂ ਉਪਾਸਿਕਾਨਂ ਗੁਤ੍ਤਿਯਾ ਰਕ੍ਖਾਯ ਅਵਿਹਿਂਸਾਯ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯਾ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੩.੨੯੫) ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਾਰਣਂ ਉਯ੍ਯੋਜਿਤਂ ਆਨਿਸਂਸਞ੍ਚ ਪਕਾਸਿਤਂ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯੇਹਿ ਚ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਭਾਸਿਤੇ ਏਕਕ੍ਖਰਮ੍ਪਿ ਏਕਪਦਮ੍ਪਿ ਅਪਨੇਤਬ੍ਬਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਚਤੂਹਿ ਮਹਾਰਾਜੇਹਿ ਸਂਵਿਦਹਿਤਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਆਹਚ੍ਚਭਾਸਿਤਂ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਙ੍ਗੀਤਿਯੋ ਆਰੁਲ਼੍ਹਂ ਪਕਤਿਆਟਾਨਾਟਿਯਸੁਤ੍ਤਮੇਵ ਧਾਰੇਤੁਂ ਸਜ੍ਝਾਯਿਤੁਞ੍ਚ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਭਗਵਤਾ ਅਭਾਸਿਤਂ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਙ੍ਗੀਤਿਯੋ ਅਨਾਰੁਲ਼੍ਹਂ ਮਿਸ੍ਸਕਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਦੀਘਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੩.੨੮੨) ਆਗਤਂ ਇਦਂ ਆਟਾਨਾਟਿਯਪਰਿਤ੍ਤਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਪਨ ਪਕਤਿਸਜ੍ਝਾਯਨਵਾਚਨਾਦਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯੇਹਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਥ ਖੋ ਗਹਟ੍ਠਂ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਵਾ ਅਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਗਹਿਤਕਾਲੇ ਮੋਚਾਪਨਤ੍ਥਾਯ ਲੋਕਿਯੇਹਿ ਮਨ੍ਤਂ ਵਿਯ ਭਣਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਮਨੁਸ੍ਸਗਹਿਤਕੋ ਤ੍ਵਂ ਕੋ ਨਾਮੋਸੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿ (ਦੀ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੩.੨੮੨).

ਆਟਾਨਾਟਿਯਾ ਰਕ੍ਖਾ ਚ ਨਾਮ ਨ ਸਕਲਸੁਤ੍ਤਂ, ਅਥ ਖੋ ‘‘ਵਿਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਚ ਨਮਤ੍ਥੂ’’ਤਿ ਪਦਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਰਾਜੂਨਂ ਵਸੇਨ ਚਤੁਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਆਗਤਂ ‘‘ਜਿਨਂ ਵਨ੍ਦਾਮ ਗੋਤਮ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤੇਕਦੇਸੋਯੇਵ. ਕਥਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਚੇ? ‘‘ਅਥ ਖੋ ਵੇਸ੍ਸਵਣੋ ਮਹਾਰਾਜਾ ਭਗਵਤੋ ਅਧਿਵਾਸਨਂ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਆਟਾਨਾਟਿਯਂ ਰਕ੍ਖਂ ਅਭਾਸੀ’’ਤਿ ਆਰਭਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤੇਕਦੇਸਸ੍ਸ ਅਵਸਾਨੇ ‘‘ਅਯਂ ਖੋ ਮਾਰਿਸਾ ਆਟਾਨਾਟਿਯਾ ਰਕ੍ਖਾ’’ਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿਤਤ੍ਤਾ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਨਾਮ ਬ੍ਯਗ੍ਘਾਦਯੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਕ੍ਖਂ ਵਿਲੁਮ੍ਪਨ੍ਤਾਨਂ ਬਲਵਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਾ ਭਵਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਗਹਿਤਮਨੁਸ੍ਸਂ ਮੋਚਾਪੇਨ੍ਤਾਨਂ ਅਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਇਤਿ ਤਥਾ ਮੋਚਾਪੇਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਕਾਲੇ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਰਿਸ੍ਸਯਵਿਨੋਦਨਤ੍ਥਂ ਇਮਂ ਆਟਾਨਾਟਿਯਪਰਿਤ੍ਤਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਅਯਂ ਪਰਿਤ੍ਤਕਰਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ.

੨੦. ਅਨਾਮਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋਤਿ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੧੮੫) ਏਤ੍ਥ ਅਮਸਿਯਿਤ੍ਥਾਤਿ ਆਮਟ੍ਠੋ, ਨ ਆਮਟ੍ਠੋ ਅਨਾਮਟ੍ਠੋ. ਪਿਣ੍ਡਂ ਪਿਣ੍ਡਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਤਤੀਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ. ਅਨਾਮਟ੍ਠੋ ਚ ਸੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਚਾਤਿ ਤਥਾ, ਅਗ੍ਗਹਿਤਅਗ੍ਗੋ, ਅਪਰਿਭੁਤ੍ਤੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਚੇਪਿ ਕਹਾਪਣਗ੍ਘਨਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦਾਯਕੇਹਿ ਬਹੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਨ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਦਿਨ੍ਨਭਾਵਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਵਿਨਿਪਾਤਨਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ, ਏਵਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਸਦ੍ਧਾਯ ਦਿਨ੍ਨਂ ਮਹਗ੍ਘਭੋਜਨਮ੍ਪਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਵਿਨਿਪਾਤਨਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ, ਪਗੇਵ ਅਪ੍ਪਗ੍ਘਭੋਜਨੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਮਾਤਾਦਿਪਞ੍ਚਕਂਯੇਵ ਵਤ੍ਵਾ ਭੇਸਜ੍ਜਕਰਣੇ ਵਿਯ ਅਪਰੇਸਮ੍ਪਿ ਦਸਨ੍ਨਂ ਦਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਞਾਤਕਾਨਮ੍ਪਿ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਦਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਿਦ੍ਧਂ, ‘‘ਵਿਹਾਰਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਆਗਨ੍ਤੁਕਸ੍ਸ ਵਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿਵਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਾ ਵਿਹਾਰਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਞਾਤਕਾਨਮ੍ਪਿ ਆਗਨ੍ਤੁਕਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਦਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਚ. ਥਾਲਕੇਤਿ ਸਙ੍ਘਿਕੇ ਕਂਸਾਦਿਮਯੇ ਥਾਲਕੇ. ਪਤ੍ਤੋਪਿ ਏਤ੍ਥ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤਿ. ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਦਾਮਰਿਕਚੋਰਸ੍ਸਾਤਿ ਰਜ੍ਜਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਕਟਚੋਰਸ੍ਸ. ਅਦੀਯਮਾਨੇਪਿ ‘‘ਨ ਦੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਕੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਆਮਿਸਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚ ਅਲਾਭੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਸ੍ਸ ਚ ਅਨ੍ਤਰੇ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਸ੍ਸ ਛਿਦ੍ਦਸ੍ਸ ਵਿਵਰਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਥਰਣਂ ਪਿਦਹਨਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰੋ. ਸੋ ਪਨ ਧਮ੍ਮਾਮਿਸਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧੋ. ਤਤ੍ਥ ਆਮਿਸਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਕਸ੍ਸ ਕਾਤਬ੍ਬੋ, ਕਸ੍ਸ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਆਗਨ੍ਤੁਕਸ੍ਸ ਵਾ…ਪੇ… ਕਾਤਬ੍ਬੋਯੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਾਕਟਂ ਕਾਤੁਂ ‘‘ਆਗਨ੍ਤੁਕਂ ਤਾਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਖੀਣਪਰਿਬ੍ਬਯਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਗਤਿਭਾਵਂ ਕਰੁਣਾਟ੍ਠਾਨਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨ ਚ ਤਬ੍ਬਿਧੁਰਾਨਂ ਸਮਿਦ੍ਧਾਨਂ ਆਗਨ੍ਤੁਕਤ੍ਤੇਪਿ ਦਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਿਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ. ‘‘ਅਪਚ੍ਚਾਸੀਸਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਾਨਂ ਪਨ ਅਪਚ੍ਚਾਸੀਸਨ੍ਤੇਨਪਿ ਦਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਵਿਨਿਪਾਤਤ੍ਤਾ, ਪਚ੍ਚਾਸਾਯ ਪਨ ਸਤਿ ਕੁਲਦੂਸਨਮ੍ਪਿ ਹੋਤਿ. ਉਬ੍ਬਾਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਤਿਯੋਜਨਂ ਵਿਲੁਮ੍ਪਨ੍ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਪਲਾਪੇਤ੍ਵਾ. ਵਰਪੋਤ੍ਥਕਚਿਤ੍ਤਤ੍ਥਰਣਨ੍ਤਿ ਅਨੇਕਪ੍ਪਕਾਰਂ ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਾਦਿਉਤ੍ਤਮਰੂਪਵਿਚਿਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਰਣਂ. ਅਯਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਭੇਸਜ੍ਜਾਦਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਤਤਿਯੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੪. ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੨੧. ਏਵਂ ਭੇਸਜ੍ਜਾਦਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਯਾਚਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵਿਞ੍ਞਾਪਨਾ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ‘‘ਇਮਿਨਾ ਨੋ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਪਨਾ, ਯਾਚਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤੀਤਿ ਯਾਚਨਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਂ ਅਯਂ ਮਯਾ ਵਕ੍ਖਮਾਨੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਮੂਲਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾਯਾਤਿ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੩੪੨) ਪਰਸਨ੍ਤਕਭਾਵਤੋ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਏਵ ਸਨ੍ਤਕਕਰਣਵਸੇਨ. ਏਵਂ ਯਾਚਤੋ ਅਞ੍ਞਾਤਕਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਦੁਕ੍ਕਟਞ੍ਚੇਵ ਦਾਸਪਟਿਗ੍ਗਹਦੁਕ੍ਕਟਞ੍ਚ ਹੋਤਿ ‘‘ਦਾਸਿਦਾਸਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿਵਿਰਤੋ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੧੦, ੧੯੪) ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਞਾਤਕਪਵਾਰਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪਨ ਦਾਸਂ ਮੂਲਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾਯ ਯਾਚਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਾਦਿਯਨਵਸੇਨੇਵ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਸਕਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਾਣਵਧਕਮ੍ਮਂ. ਇਦਞ੍ਚ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਦੋਸਪਰਿਹਾਰਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਰਿਹਾਰਾਯ. ਅਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾਪਿ ਨ ਯਾਚਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਸਾਮੀਚਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਨ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਯਾਚਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਦਿਚ੍ਛਕਂ ਕਾਰਾਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ‘‘ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਯਾਚਾਮਿ, ਦੇਥਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਯਾਚਿਤ੍ਵਾਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਸਕਿਚ੍ਚਪਸੁਤਮ੍ਪਿ ਏਵਂ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ ਏਵ, ਸਾਮੀਚਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਪਨ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਬ੍ਬਕਪ੍ਪਿਯਭਾਵਦੀਪਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਪ੍ਪਿਯਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਮੂਲਂ ਦੇਥਾਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ‘‘ਮੂਲਂ ਦਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਪਠਮਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਵਾ ‘‘ਮੂਲ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਵਤ੍ਥੁਸਾਮਞ੍ਞਵਚਨਤ੍ਤਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵਚਨਂ ਵਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਭਤਿਕਿਚ੍ਚਾਨਂ ਦਾਪਨਤੋ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵਤ੍ਥੁਸਾਦਿਯਨਂ ਵਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮੂਲਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾਯ ਵਾਤਿ ਇਦਂ ਇਧ ਥਮ੍ਭਾਦੀਨਂ ਦਾਸਿਦਾਸਾਦਿਭਾਵਾਭਾਵਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨਜ੍ਝਾਵੁਤ੍ਥਕਨ੍ਤਿ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਅਸ੍ਸਾਮਿਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੨੨. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ…ਪੇ… ਚੀਵਰਾਦੀਨਿ ਕਾਰਾਪੇਤੁਕਾਮੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਚੀਵਰਂ ਕਾਰਾਪੇਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਾਤਕਅਪ੍ਪਵਾਰਿਤਤਨ੍ਤਵਾਯੇਹਿ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਯਾਚਨਵਸੇਨ ਵਾਯਾਪਨੇ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟਾਭਾਵੇਪਿ ਚੀਵਰਵਾਯਾਪਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ ਯਥਾਰਹਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਦੁਕ੍ਕਟਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਕਪ੍ਪਿਯਕਹਾਪਣਾਦਿ ਨ ਦਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਮੁਖੇਨ ਲਦ੍ਧਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਕਰਣਤ੍ਥਾਯ ਇਮਸ੍ਸ ਕਹਾਪਣਂ ਦੇਹੀਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਦਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਤਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦਾਪਨੇ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਦੋਸੋ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਅਸਾਰੁਪ੍ਪਮੇਵਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਕਤਕਮ੍ਮਤ੍ਥਾਯਪਿ ਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਭਤਿਂ ਦਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਦੋਸੋ, ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੧.੩੪੨) ਪਨ ‘‘ਅਕਪ੍ਪਿਯਕਹਾਪਣਾਦਿ ਨ ਦਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਕਹਾਪਣਾਦਿਂ ਅਸਾਦਿਯਨ੍ਤੇਨ ਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰਤੋ ਦਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਏਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਹੇਠੇਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤੀਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਕਹਾਪਣਾਦਿਦਾਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥੇਵ ਪਾਚੇਤ੍ਵਾਤਿ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਵਸੇਨੇਵ ਪਾਚੇਤ੍ਵਾ. ‘‘ਕਿਂ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇ ਯਦਤ੍ਥਾਯ ਪਵਿਟ੍ਠੋ, ਤਂ ਕਥੇਤੁਂ ਲਭਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਪਞ੍ਹਤ੍ਤਾ.

੨੩. ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚਾਰਿਤ੍ਤਂ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਨ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਸਾਖਾਯ ਮਕ੍ਖਿਕਬੀਜਨੇਨ ਪਣ੍ਣਾਦਿਛੇਦੇ ਬੀਜਗਾਮਕੋਪਨਸ੍ਸ ਚੇਵ ਤਤ੍ਥ ਲਗ੍ਗਰਜਾਦਿਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਕਸ੍ਸ ਚ ਪਰਿਹਾਰਤ੍ਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਦੁਭਯਾਸਙ੍ਕਾਯ ਅਸਤਿ ਤਥਾ ਅਕਰਣੇ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੧.੩੪੨) ਪਨ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਸਾਖਾਯ ਲਗ੍ਗਰਜਸ੍ਮਿਂ ਪਤ੍ਤੇ ਪਤਿਤੇਪਿ ਸਾਖਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਖਾਦਿਤੁਕਾਮਤਾਯਪਿ ਸਤਿ ਸੁਖਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਦਿਯਾਦੀਸੁ ਉਦਕਸ੍ਸ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਆਹਰਾਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਗੇਹਤੋ…ਪੇ… ਨੇਵ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤੁਦਕਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਨ ਆਹਟਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਆਪਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਦੇਸੇਤ੍ਵਾਪਿ ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗੇ ਪਰਿਭੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਾਨਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.

‘‘ਅਲਜ੍ਜੀਹਿ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਵਾ ਸਾਮਣੇਰੇਹਿ ਵਾ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਕਾਰੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਯਂ ਪਨ ਅਲਜ੍ਜੀ ਨਿਵਾਰਿਯਮਾਨੋਪਿ ਬੀਜਨਾਦਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਚੇਤਿਯਕਮ੍ਮਾਦੀਨਿ ਪਨ ਤੇਹਿ ਕਾਰਾਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੩੪੨) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੩੪੨) ਪਨ ‘‘ਅਲਜ੍ਜੀਹਿ…ਪੇ… ਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਉਤ੍ਤਰਿਭਙ੍ਗਾਧਿਕਾਰਤ੍ਤਾ ਅਜ੍ਝੋਹਰਣੀਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਬਾਹਿਰਪਰਿਭੋਗੇਸੁ ਪਨ ਅਲਜ੍ਜੀਹਿਪਿ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਕਾਰੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਅਲਜ੍ਜੀਹਿ ਸਾਮਣੇਰੇਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ (ਪਰਿ. ੩੫੯) ਅਲਜ੍ਜਿਲਕ੍ਖਣਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਵਸੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪਲਕ੍ਖਣਤੋ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਂਲਕ੍ਖਣਵਿਰਹਿਤਾਨਂ ਸਾਮਣੇਰਾਦੀਨਂ ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥੇਨਗੋਤ੍ਰਭੁਪਰਿਯੋਸਾਨਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਪਟਿਞ੍ਞਾਨਂ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾਨਮ੍ਪਿ ਸਾਧਾਰਣਵਸੇਨ ਅਲਜ੍ਜਿਲਕ੍ਖਣਂ ਯਥਾਠਪਿਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤਿਟ੍ਠਨਮੇਵਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

੨੪. ਗੋਣਂ ਪਨ…ਪੇ… ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯਾ, ਪਟਿਲਾਭਕ੍ਖਣੇ ਗੋਣਾਨਂ ਸਾਦਿਯਨਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਗੋਣਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਅਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਲਦ੍ਧਮ੍ਪਿ ਸਾਦਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ ‘‘ਹਤ੍ਥਿਗਵਾਸ੍ਸਵਲ਼ਵਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੧੦, ੧੯੪) ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਞਾਤਕਪਵਾਰਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋਪਿ ਮੂਲਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾਯ ਯਾਚਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਦੁਕ੍ਕਟਾਭਾਵੇਪਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵਤ੍ਥੁਯਾਚਨੇਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ. ਰਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾਤਿ ਚੋਰਾਦਿਉਪਦ੍ਦਵਤੋ ਰਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ. ਜਗ੍ਗਿਤ੍ਵਾਤਿ ਤਿਣਅਨ੍ਨਾਦੀਹਿ ਪੋਸੇਤ੍ਵਾ. ਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਗੋਸਾਦਿਯਨਸ੍ਸ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੨੫. ਞਾਤਕਪਵਾਰਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਪਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਕਟਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਮੂਲਚ੍ਛੇਜ੍ਜਵਸੇਨ ਯਾਚਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤਾਵਕਾਲਿਕਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਉਭਯਤ੍ਥਾਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੩੪੨) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੩੪੨) ਪਨ ‘‘ਸਕਟਂ ਦੇਥਾਤਿ…ਪੇ… ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਮੂਲਚ੍ਛੇਜ੍ਜਵਸੇਨ ਸਕਟਂ ਦੇਥਾਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤਾਵਕਾਲਿਕਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਤਾਵਕਾਲਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਯਾਚਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਾਸਿਆਦੀਨਿ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਾਨਿਪਿ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਸ ਨਯੋ ਵਾਸੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਵਲ੍ਲਿਆਦੀਸੁ ਚ ਪਰਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤੇਸੁ ਏਸ ਨਯੋਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਗਰੁਭਣ੍ਡਪ੍ਪਹੋਨਕੇਸੁਯੇਵਾਤਿ ਇਦਂ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨੇ ਪਨ ਤਿਣਸਲਾਕਂ ਉਪਾਦਾਯ ਪਰਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਣ੍ਹਤੋ ਅਵਹਾਰੋ ਏਵ, ਭਣ੍ਡਗ੍ਘੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਵਲ੍ਲਿਆਦੀਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਾਲ਼ਿਆਗਤਾਨਂ ਵੇਲ਼ੁਮੁਞ੍ਜਪਬ੍ਬਜਤਿਣਮਤ੍ਤਿਕਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਹਰਿਤਾਲਜਾਤਿਹਿਙ੍ਗੁਲਿਕਾਦਿ ਅਪ੍ਪਕਮ੍ਪਿ ਮਹਗ੍ਘਂ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਂ ਤਾਲਪਕ੍ਕਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਊਨਮ੍ਪਿ ਗਰੁਭਣ੍ਡਮੇਵ, ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਤੁਞ੍ਚ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.

੨੬. ਸਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ. ਪਰਿਕਥਾਦੀਸੁ ‘‘ਸੇਨਾਸਨਂ ਸਮ੍ਬਾਧ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਕਥਨਂ ਪਰਿਕਥਾ ਨਾਮ. ਉਜੁਕਮੇਵ ਅਕਥੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਕਿਂ ਪਾਸਾਦੋ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਯਥਾ ਵਿਭੂਤੋ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਕਥਨਂ ਓਭਾਸੋ ਨਾਮ. ਸੇਨਾਸਨਾਦਿਅਤ੍ਥਂ ਭੂਮਿਪਰਿਕਮ੍ਮਾਦਿਕਰਣਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਾਦਾਯ ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਰਣਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ. ਤੀਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਆਦਯੋ ਦਸ੍ਸਿਤਾ, ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯੇ ਪਨ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਥਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਨ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਰੋਗੇ ਵੂਪਸਨ੍ਤੇ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ? ਤਤ੍ਥ ਵਿਨਯਧਰਾ ‘‘ਭਗਵਤਾ ਰੋਗਸੀਸੇਨ ਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰਂ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਰੋਗਕਾਲੇਪਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕਾ ਪਨ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਆਜੀਵਂ ਪਨ ਕੋਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਲ੍ਲੇਖਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਠਿਤਸ੍ਸ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਸਲ੍ਲੇਖਂ ਕੋਪੇਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੫. ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੨੭. ਏਵਂ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਕੁਲਸਙ੍ਗਹੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ, ਕੁਲਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹੋ, ਪਚ੍ਚਯਦਾਯਕਾਦੀਨਂ ਗਿਹੀਨਂ ਅਨੁਗ੍ਗਹਕਰਣਂ. ਅਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥੋ ਹੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਗਹ-ਸਦ੍ਦੋ ਯਥਾ ‘‘ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹੋ’’ਤਿ (ਖੁ. ਪਾ. ੫.੬; ਸੁ. ਨਿ. ੨੬੫).

੨੮. ਤਤ੍ਥ ਕੋਟ੍ਟਨਨ੍ਤਿ ਸਯਂ ਛਿਨ੍ਦਨਂ. ਕੋਟ੍ਟਾਪਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਮਂ ਛਿਨ੍ਦਾ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਛੇਦਾਪਨਂ. ਆਲ਼ਿਯਾ ਬਨ੍ਧਨਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਗਚ੍ਛਮੂਲੇ ਉਦਕਂ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਥਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਬਨ੍ਧਨਂ. ਉਦਕਸ੍ਸਾਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਉਦਕਸ੍ਸ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਉਦਕਸਿਞ੍ਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਸੁਂ ਵਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਾ, ਤਞ੍ਚ ਆਰਾਮਾਦਿਅਤ੍ਥਂ ਰੋਪਨੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਸੁਪਿ ਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਸੁਪਿ ਕਪ੍ਪਿਯਉਦਕਸਿਞ੍ਚਨਾਦਿ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਾ ਇਧਾਪਿ ਵਿਭਾਗਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਪ੍ਪਿਯਉਦਕਸਿਞ੍ਚਨਾਦਿ ਵਿਸੁਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਤਮਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਉਦਕਂ, ਕਤਮਂ ਪਨ ਕਪ੍ਪਿਯਉਦਕਨ੍ਤਿ? ਸਪ੍ਪਾਣਕਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਉਦਕਂ, ਅਪ੍ਪਾਣਕਂ ਕਪ੍ਪਿਯਉਦਕਨ੍ਤਿ. ਕਥਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਚੇ, ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਜਾਨਂ ਸਪ੍ਪਾਣਕਂ ਉਦਕਂ ਤਿਣਂ ਵਾ ਮਤ੍ਤਿਕਂ ਵਾ ਸਿਞ੍ਚੇਯ੍ਯ ਵਾ ਸਿਞ੍ਚਾਪੇਯ੍ਯ ਵਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਤੋ. ਯਥਾ ਕੋਟ੍ਟਨਖਣਨਾਦਿਕਾਯਿਕਕਿਰਿਯਾਪਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਏਵਂ ਮਾਤਿਕਾਉਜੁਕਰਣਾਦਿਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਕ੍ਖਮਾਤਿਕਾਯ ਉਜੁਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਹਤ੍ਥਪਾਦਮੁਖਧੋਵਨਨਹਆਨੋਦਕਸਿਞ੍ਚਨਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾਪਿ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰੇਨ ਕਪ੍ਪਿਯਉਦਕਸਿਞ੍ਚਨਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇ ਕੋਟ੍ਟਨਖਣਨਾਦਿਵਸੇਨ ਸਯਂ ਕਰਣਸ੍ਸਪਿ ਕਥਂ ਸਙ੍ਗਹੋਤਿ? ਅਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਵੋਹਰਿਯਤੀਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੋਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਭੂਤਂ ਕਰਣਕਾਰਾਪਨਾਦਿ ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ, ਨ ਪਨ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵਚਨਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸੁਕ੍ਖਮਾਤਿਕਾਯ ਉਜੁਕਰਣਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪੁਰਾਣਪਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ਹਰਣਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕੁਦਾਲਾਦੀਨਿ ਭੂਮਿਯਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਠਾਨਤੋ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਾਨਮੇਵ ਪਾਕਟਤਰਨ੍ਤਿ ‘‘ਓਭਾਸੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੨੯. ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਵਾਦਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤੁਕਾਮੋ ਪਚ੍ਛਾ ਵਦਤਿ. ਵਨਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਇਦਂ ਕੇਚਿ ‘‘ਵਤਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਪਠਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਵਤਿਅਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਟੀਕਾਯਮ੍ਪਿ ਤਥੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਆਰਾਮਰੋਪਾ ਵਨਰੋਪਾ, ਯੇ ਨਰਾ ਸੇਤੁਕਾਰਕਾ’’ਤਿ (ਸਂ. ਨਿ. ੧.੪੭) ਵਚਨਤੋ ਪਨ ਤਂ ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਪਿ ਏਕਚ੍ਚਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਸੇਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮਾਤਿਕਨ੍ਤਿ ਸੁਕ੍ਖਮਾਤਿਕਂ ਵਾ ਅਸੁਕ੍ਖਮਾਤਿਕਂ ਵਾ. ਕਪ੍ਪਿਯਉਦਕਂ ਸਿਞ੍ਚਿਤੁਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਉਦਕਂ ਸਿਞ੍ਚਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਯਂ ਰੋਪੇਤੁਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਰੋਪੇਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿਪਿ ਸਿਦ੍ਧਂ.

੩੦. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਞ੍ਚੇਵ ਦੁਕ੍ਕਟਞ੍ਚਾਤਿ ਪਥਵੀਖਣਨਪਚ੍ਚਯਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨਾਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਖਣ, ਇਦਂ ਰੋਪੇਹੀ’’ਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ. ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵਾਤਿ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਉਭਯਤ੍ਰਾਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਪਥਵਿਯਂ.

ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਪਰਿਭੋਗਆਰਾਮਾਦਿਅਤ੍ਥਾਯ ਰੋਪਿਤੇ. ਦੁਕ੍ਕਟਮ੍ਪੀਤਿ ਨ ਕੇਵਲਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਮੇਵ. ਕਪ੍ਪਿਯੇਨਾਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਉਦਕੇਨ. ਤੇਸਂਯੇਵ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਪਰਿਭੋਗਾਨਂ. ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਸਯਂ ਸਿਞ੍ਚਨੇ, ਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਵਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਵਾ ਸਿਞ੍ਚਾਪਨੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਸਯਂ ਸਿਞ੍ਚਨੇ, ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਸਿਞ੍ਚਾਪਨੇ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਪਯੋਗਬਹੁਲਤਾਯਾਤਿ ਸਯਂ ਕਰਣੇ, ਕਾਯਪਯੋਗਸ੍ਸ ਕਾਰਾਪਨੇ ਵਚੀਪਯੋਗਸ੍ਸ ਬਹੁਤ੍ਤੇਨ. ਆਪਤ੍ਤਿਬਹੁਲਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਯਂ ਸਿਞ੍ਚਨੇ ਧਾਰਾਪਚ੍ਛੇਦਗਣਨਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿਗਣਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਿਞ੍ਚਾਪਨੇ ਪਨ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਆਣਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾਚਾਯ ਵਾਚਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਸਕਿਂ ਆਣਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬਹੁਸਿਞ੍ਚਨੇ ਏਕਾਵ.

ਓਚਿਨਨੇ ਦੁਕ੍ਕਟਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨੀਤਿ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਭੂਤਗਾਮਪਾਤਬ੍ਯਤਾਯ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ. ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਤਿ ਵਤ੍ਥੁਪੂਜਾਦਿਅਤ੍ਥਾਯ ਓਚਿਨਨੇ. ਸਕਿਂ ਆਣਤ੍ਤੋਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਆਣਤ੍ਤੋ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਮੇਵਾਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਆਣਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਭੂਤਗਾਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ (ਪਾਚਿ. ੯੦-੯੧) ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ. ਕਪ੍ਪਿਯਵਚਨੇਨ ਪਨ ਵਤ੍ਥੁਪੂਜਾਦਿਅਤ੍ਥਾਯ ਓਚਿਨਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇਵ.

੩੧. ਗਨ੍ਥਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਦਾਮਂ ਗਨ੍ਥਿਮਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ, ਵਤ੍ਥੁਪੂਜਾਦਿਅਤ੍ਥਾਯ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਤ੍ਥੁਪੂਜਾਦਿਅਤ੍ਥਾਯ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਪਨ ਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ. ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ. ਧਮ੍ਮਾਸਨਵਿਤਾਨੇ ਬਦ੍ਧਕਣ੍ਟਕੇਸੁ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਵਿਨਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਠਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਉਪਰੂਪਰਿ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਛਤ੍ਤਸਦਿਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਆਵੁਣਨਤੋ ‘‘ਛਤ੍ਤਾਧਿਛਤ੍ਤਂ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਕਦਲਿਕ੍ਖਨ੍ਧਮ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਤਂ ਅਤਿਓਲ਼ਾਰਿਕਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਕਰਣੇ, ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਕਾਰਾਪਨੇ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪੁਪ੍ਫਵਿਜ੍ਝਨਤ੍ਥਂ ਕਣ੍ਟਕਮ੍ਪਿ ਬਨ੍ਧਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਉਪਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾ ਪੁਪ੍ਫਦਾਮੋਲਮ੍ਬਕਾਦਿਅਤ੍ਥਾਯ ਰਜ੍ਜੁਬਨ੍ਧਨਾਦਿਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਕੇਚਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਞ੍ਞੇ ਪਨ ‘‘ਪੁਪ੍ਫਵਿਜ੍ਝਨਤ੍ਥਂ ਕਣ੍ਟਕਨ੍ਤਿ ਵਿਸੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਤਦਤ੍ਥਂ ਕਣ੍ਟਕਮੇਵ ਬਨ੍ਧਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਾਪਮਾਣੇਨਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਪੁਪ੍ਫਪਟਿਚ੍ਛਕਂ ਨਾਮ ਦਨ੍ਤਾਦੀਹਿ ਕਤਂ ਪੁਪ੍ਫਾਧਾਨਂ. ਏਤਮ੍ਪਿ ਨਾਗਦਨ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਸਛਿਦ੍ਦਮੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਸੋਕਪਿਣ੍ਡਿਯਾਤਿ ਅਸੋਕਸਾਖਾਨਂ, ਪੁਪ੍ਫਾਨਂ ਵਾ ਸਮੂਹੇ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੪੩੧) ਪਨ ‘‘ਅਸੋਕਪਿਣ੍ਡਿਯਾਤਿ ਅਸੋਕਪੁਪ੍ਫਮਞ੍ਜਰਿਕਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਧਮ੍ਮਰਜ੍ਜੁ ਨਾਮ ਚੇਤਿਯਂ ਵਾ ਬੋਧਿਂ ਵਾ ਪੁਪ੍ਫਪ੍ਪਵੇਸਨਤ੍ਥਂ ਆਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਬਨ੍ਧਰਜ੍ਜੁ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੪੩੧) ਪਨ ‘‘ਧਮ੍ਮਰਜ੍ਜੁ ਨਾਮ ਚੇਤਿਯਾਦੀਨਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤੇਸਞ੍ਚ ਰਜ੍ਜੁਯਾ ਚ ਅਨ੍ਤਰਾ ਪੁਪ੍ਫਪ੍ਪਵੇਸਨਤ੍ਥਾਯ ਬਨ੍ਧਰਜ੍ਜੁ. ਸਿਥਿਲਵਟ੍ਟਿਤਾਯ ਵਾ ਵਟ੍ਟਿਯਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਪੁਪ੍ਫਪ੍ਪਵੇਸਨਤ੍ਥਾਯ ਏਵਂ ਬਨ੍ਧਾਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਮਤ੍ਥਕਦਾਮਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਾਸਨਾਦਿਮਤ੍ਥਕੇ ਪਲਮ੍ਬਕਦਾਮਂ. ਤੇਸਂਯੇਵਾਤਿ ਉਪ੍ਪਲਾਦੀਨਂ ਏਵ. ਵਾਕੇਨ ਵਾਤਿ ਪੁਪ੍ਫਨਾਲ਼ਂ ਫਾਲੇਤ੍ਵਾ ਪੁਪ੍ਫੇਨ ਏਕਾਬਦ੍ਧਟ੍ਠਿਤਵਾਕੇਨ ਦਣ੍ਡੇਨ ਚ ਏਕਾਬਦ੍ਧੇਨੇਵ. ਏਤੇਨ ਪੁਪ੍ਫਂ ਬੀਜਗਾਮਸਙ੍ਗਹਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪਞ੍ਚਸੁ ਬੀਜੇਸੁ ਅਪਵਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਪਣ੍ਣਂ ਵਿਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਅਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾਪਿ ਵਿਕੋਪਨੇ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਞ੍ਚ ਛਿਨ੍ਨਸ੍ਸਪਿ ਮਕੁਲ਼ਸ੍ਸ ਵਿਕਸਨਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਅਤਿਤਰੁਣਸ੍ਸ ਅਭਾਵਾ ਵੁਡ੍ਢਿਲਕ੍ਖਣਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਣਤਸ੍ਸ ਪਨ ਮਕੁਲ਼ਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਸਿਨੇਹੇ ਪਰਿਯਾਦਾਨਂ ਗਤੇ ਵਿਸੁਂਭਾਵੋ ਏਵ ਵਿਕਾਸੋ, ਤੇਨੇਵ ਛਿਨ੍ਨਮਕੁਲ਼ਵਿਕਾਸੋ ਅਛਿਨ੍ਨਮਕੁਲ਼ਵਿਕਾਸਤੋ ਪਰਿਹੀਨੋ, ਮਿਲਾਤਨਿਯੁਤ੍ਤੋ ਵਾ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਯਞ੍ਚ ਮਿਲਾਤਸ੍ਸ ਉਦਕਸਞ੍ਞੋਗੇ ਅਮਿਲਾਨਤਾਪਜ੍ਜਨਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਤਮ੍ਬੁਲਪਣ੍ਣਾਦੀਸੁ ਸਮਾਨਂ ਵੁਡ੍ਢਿਲਕ੍ਖਣਂ ਨ ਹੋਤਿ. ਪਾਲ਼ਿਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਚ ਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਂ ਕਪ੍ਪਿਯਕਰਣਂ ਆਗਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪੁਪ੍ਫਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਅਬੀਜਮੇਵਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

‘‘ਪਸਿਬ੍ਬਕੇ ਵਿਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪੁਪ੍ਫਂ ਪਸਿਬ੍ਬਕੇ ਵਾ ਪਸਿਬ੍ਬਕਸਦਿਸਂ ਬਨ੍ਧੇ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਚੀਵਰੇ ਵਾ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਿਦ੍ਧਂ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੪੩੧) ਪਨ ‘‘ਖਨ੍ਧੇ ਠਪਿਤਕਾਸਾਵਸ੍ਸਾਤਿ ਖਨ੍ਧੇ ਠਪਿਤਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਞ੍ਹਿ ਤਥਾਬਨ੍ਧਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਇਮਿਨਾ ਚ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਤਾਦਿਸਂ ਕਾਸਾਵਂ ਵਾ ਵਤ੍ਥਂ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਿਦ੍ਧਂ. ਅਂਸਭਣ੍ਡਿਕਪਸਿਬ੍ਬਕੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਵੇਠਿਮਂ ਨਾਮ ਨ ਜਾਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਿਥਿਲਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤੁਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਹੇਟ੍ਠਾ ਦਣ੍ਡਕਂ ਪਨ ਬਨ੍ਧਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਰਜ੍ਜੁਆਦੀਹਿ ਬਨ੍ਧਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪੁਪ੍ਫਸ੍ਸੇਵ ਪਨ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਦਣ੍ਡਕੇਹਿ ਬਨ੍ਧਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ਏਵ.

ਪੁਪ੍ਫਪਟੇ ਚ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪੁਪ੍ਫਪਟਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੀਘਤੋ ਪੁਪ੍ਫਦਾਮਸ੍ਸ ਹਰਣਪਚ੍ਚਾਹਰਣਵਸੇਨ ਪੂਰਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਿਰਿਯਤੋ ਹਰਣਂ ਪਨ ਵਾਯਿਮਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਨ ਪੁਰਿਮਂ. ‘‘ਪੁਰਿਮਟ੍ਠਾਨਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤੀ’’ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪੁਰਿਮਂ ਪੁਪ੍ਫਕੋਟਿਂ ਫੁਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਫੁਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਨਵਸੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿਯੇਵ. ਬਨ੍ਧਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਪੁਪ੍ਫਰਹਿਤਾਯ ਸੁਤ੍ਤਵਾਕਕੋਟਿਯਾ ਬਨ੍ਧਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਏਕਵਾਰਂ ਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾਤਿ ਇਦਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਚੇਤਿਯਾਦਿਪਰਿਕ੍ਖੇਪਂ ਪੁਪ੍ਫਪਟਕਰਣਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਚੇਤਿਯਂ ਵਾ ਬੋਧਿਂ ਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੇਨ ਏਕਵਾਰਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰਿਮਟ੍ਠਾਨਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਤੇਨਪਿ ਏਕਵਾਰਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਪੁਪ੍ਫਪਟਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਚ ਹਰਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਤੇਨਪਿ ਤਥੇਵ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਸਚੇਪਿ ਦ੍ਵੇਯੇਵ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਠਤ੍ਵਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਪਰੇਹਿ ਪੂਰਿਤਨ੍ਤਿ ਦੀਘਤੋ ਪਸਾਰਿਤਂ. ਵਾਯਿਤੁਨ੍ਤਿ ਤਿਰਿਯਤੋ ਹਰਿਤੁਂ, ਤਂ ਪਨ ਏਕਵਾਰਮ੍ਪਿ ਨ ਲਭਤਿ. ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਠਪੇਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਗਨ੍ਥਿਤਾਨਿ ਪਾਕਤਿਕਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਫੁਸਾਪੇਤ੍ਵਾਪਿ ਠਪੇਨ੍ਤੇਨ. ਪੁਪ੍ਫਦਾਮਂ ਪਨ ਪੂਜਨਤ੍ਥਾਯ ਭੂਮਿਯਂ ਠਪੇਨ੍ਤੇਨ ਫੁਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਫੁਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਦਿਗੁਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਪੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

੩੨. ਘਟਿਕਦਾਮਓਲਮ੍ਬਕੋਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗੇ ਘਟਿਕਾਕਾਰਯੁਤ੍ਤੋ, ਦਾਰੁਘਟਿਕਾਕਾਰੋ ਵਾ ਓਲਮ੍ਬਕੋ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੪੩੧) ਪਨ ‘‘ਘਟਿਕਦਾਮਓਲਮ੍ਬਕੋਤਿ ਅਨ੍ਤੇ ਘਟਿਕਾਕਾਰਯੁਤ੍ਤੋ ਯਮਕਦਾਮਓਲਮ੍ਬਕੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਟੀਕਾਯਂ (ਵਜਿਰ. ਟੀ. ਪਾਰਾਜਿਕ ੪੩੧) ਪਨ ‘‘ਘਟਿਕਦਾਮਓਲਮ੍ਬਕੋਤਿ ਯਮਕਦਾਮਓਲਮ੍ਬਕੋਤਿ ਲਿਖਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਕੇਕਂ ਪਨ ਦਾਮਂ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਸੁਤ੍ਤਕੋਟਿਯਾਵ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਓਲਮ੍ਬਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਪੁਪ੍ਫਦਾਮਦ੍ਵਯਂ ਸਙ੍ਘਟਿਤੁਕਾਮੇਨਪਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਸੁਤ੍ਤਕੋਟਿਯਾਵ ਸੁਤ੍ਤਕੋਟਿਂ ਸਙ੍ਘਟਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਡ੍ਢਚਨ੍ਦਾਕਾਰੇਨ ਮਾਲਾਗੁਣਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋਤਿ ਅਡ੍ਢਚਨ੍ਦਾਕਾਰੇਨ ਮਾਲਾਗੁਣਸ੍ਸ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਹਰਣਪਚ੍ਚਾਹਰਣਵਸੇਨ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਨਂ, ਤੇਨੇਵ ਤਂ ਪੁਰਿਮੇ ਪਵਿਟ੍ਠਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਮ੍ਪਿ ਅਡ੍ਢਚਨ੍ਦਾਕਾਰਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਹਰਣਪਚ੍ਚਾਹਰਣਵਸੇਨ ਪੂਰੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਏਕਵਾਰਂ ਪਨ ਅਡ੍ਢਚਨ੍ਦਾਕਾਰਕਰਣੇ ਮਾਲਾਗੁਣਂ ਹਰਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪੁਪ੍ਫਦਾਮਕਰਣਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਕੋਟਿਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਪਿ ਏਕਤੋ ਕਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸੁਤ੍ਤਮਯਂ ਗੇਣ੍ਡੁਕਂ ਨਾਮ, ਗੇਣ੍ਡੁਕਖਰਪਤ੍ਤਦਾਮਾਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚੇਲਾਦੀਹਿ ਕਤਦਾਮਮ੍ਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਾਨੁਲੋਮਤ੍ਤਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਰਸਨ੍ਤਕਂ ਦੇਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵਾਤਿ ਵਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਾਹੇਨ ਪਰਸਨ੍ਤਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦੇਨ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਮ੍ਪਿ ਹੋਤਿ.

੩੩. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਵਤ੍ਥੁਪੂਜਨਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਮ੍ਪਿ ਪੁਪ੍ਫਂ ਦੇਨ੍ਤੇਨ ਵਤ੍ਥੁਪੂਜਨਤ੍ਥਾਯੇਵ ਦਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਮਣ੍ਡਨਤ੍ਥਾਯ ਪਨ ਸਿਵਲਿਙ੍ਗਾਦਿਪੂਜਨਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਇਮਂ ਵਿਕ੍ਕਿਣਿਤ੍ਵਾ ਜੀਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਸੇਸਞਾਤਕਾਨਂ ਤਾਵਕਾਲਿਕਮੇਵ ਦਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਕਸ੍ਸਚਿਪੀਤਿ ਞਾਤਕਸ੍ਸ ਵਾ ਅਞ੍ਞਾਤਕਸ੍ਸ ਵਾ ਕਸ੍ਸਚਿਪਿ. ਞਾਤਿਸਾਮਣੇਰੇਹੇਵਾਤਿ ਤੇਸਂ ਗਿਹਿਪਰਿਕਮ੍ਮਮੋਚਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਤਰੇਤਿ ਅਞ੍ਞਾਤਕਾ. ਤੇਹਿਪਿ ਸਾਮਣੇਰੇਹਿ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾਨਂ ਵਤ੍ਤਸੀਸੇਨ ਹਰਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਸਾਮਣੇਰਾਨਂ ਉਪਡ੍ਢਭਾਗਂ ਦਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਙ੍ਘਿਕਸ੍ਸ ਲਾਭਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਸੀਮਟ੍ਠਸਾਮਣੇਰਾਨਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਉਪਡ੍ਢਭਾਗੋ ਲਬ੍ਭਤੇਵਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚੂਲ਼ਕਨ੍ਤਿ ਉਪਡ੍ਢਭਾਗਤੋਪਿ ਉਪਡ੍ਢਂ. ਚਤੁਤ੍ਥਭਾਗਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਸਾਮਣੇਰਾ…ਪੇ… ਠਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਇਦਂ ਅਰਕ੍ਖਿਤਅਗੋਪਿਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਵਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ ਅਭਾਜਨੀਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਮਗ੍ਗੇ ਵਾ ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣੇ ਵਾ.

੩੪. ਸਾਮਣੇਰੇਹਿ ਦਾਪੇਤੁਂ ਨ ਲਭਨ੍ਤੀਤਿ ਇਦਂ ਸਾਮਣੇਰੇਹਿ ਗਿਹਿਕਮ੍ਮਂ ਕਾਰਿਤਂ ਵਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਨ ਪੁਪ੍ਫਦਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸਾਮਣੇਰਾਨਮ੍ਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਨਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ‘‘ਸਯਮੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਨ ਹਿ ਤਂ ਪੁਪ੍ਫਦਾਨਂ ਨਾਮ ਸਿਯਾ. ਯਦਿ ਹਿ ਤਥਾ ਆਗਤਾਨਂ ਤੇਸਂ ਦਾਨਂ ਪੁਪ੍ਫਦਾਨਂ ਨਾਮ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਸਾਮਣੇਰੇਹਿਪਿ ਦਾਤੁਂ ਨ ਲਬ੍ਭੇਯ੍ਯ. ਸਯਮੇਵਾਤਿ ਸਾਮਣੇਰਾ ਸਯਮੇਵ. ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਆਦਾਯਾਤਿ ਇਦਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਾਦਿਸਮ੍ਪਾਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੩੫. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਤਾਵ ਹਰਿਤ੍ਵਾਪਿ ਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾਪਿ ਪਕ੍ਕੋਸਿਤ੍ਵਾਪਿ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾਪਿ ਦਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਸੇਸਞਾਤਕਾਨਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾਵ. ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਞ੍ਚ ਹਰਾਪੇਨ੍ਤੇਨ ਞਾਤਿਸਾਮਣੇਰੇਹੇਵ ਹਰਾਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਤਰੇ ਪਨ ਯਦਿ ਸਯਮੇਵ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਪੁਪ੍ਫਦਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਂ ਫਲਦਾਨੇਪਿ ਅਤਿਦਿਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਫਲਮ੍ਪਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਹਰਣਹਰਾਪਨਾਦਿਨਾ ਦਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਸੇਸਞਾਤੀਨਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍ਵਾਵ. ਇਦਾਨਿ ‘‘ਯੋ ਹਰਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਾ…ਪੇ… ਇਸ੍ਸਰਵਤਾਯ ਦਦਤੋ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੪੩੬-੪੩੭) ਇਮਂ ਪੁਪ੍ਫਦਾਨੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯਂ ਫਲਦਾਨੇ ਸਙ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਖੀਣਪਰਿਬ੍ਬਯਾਨਨ੍ਤਿ ਆਗਨ੍ਤੁਕੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਫਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨਾਤਿ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਫਲਾਨਿ ਦਾਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਫਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਵਾ. ਰੁਕ੍ਖਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਵਾਤਿ ‘‘ਇਮੇਹਿ ਰੁਕ੍ਖੇਹਿ ਦਾਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਰੁਕ੍ਖਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਵਾ. ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਸੁਪਿ ਪਨ ਰੁਕ੍ਖੇਸੁ ‘‘ਇਧ ਫਲਾਨਿ ਸੁਨ੍ਦਰਾਨਿ, ਇਤੋ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੇਨ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹੋ ਕਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਵਂ ਪਨ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਰੁਕ੍ਖਚ੍ਛਲ੍ਲੀਤਿ ਰੁਕ੍ਖਤ੍ਤਚੋ, ਸਾ ‘‘ਭਾਜਨੀਯਭਣ੍ਡ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ਪੁਪ੍ਫਫਲਾਦੀਸੁ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੩੬. ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਗਿਹੀਨਂ ਗਾਮਨ੍ਤਰਦੇਸਨ੍ਤਰਾਦੀਸੁ ਸਾਸਨਪਟਿਸਾਸਨਹਰਣਂ ਜਙ੍ਘਪੇਸਨਿਯਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਗਿਹੀਨਂ ਦੂਤੇਯ੍ਯਂ ਸਾਸਨਹਰਣਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ. ਦੂਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਦੂਤੇਯ੍ਯਂ. ਪਠਮਂ ਸਾਸਨਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਪਿ…ਪੇ… ਪਦੇ ਪਦੇ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ ਆਰੋਚੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਗਮਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਸਾਸਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਕਾਰੁਞ੍ਞੇ ਠਿਤੋ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤਿਰੂਪਂ ਸਾਸਨਂ ਆਰੋਚੇਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਗਿਹੀਨਞ੍ਚ ਕਪ੍ਪਿਯਸਾਸਨਂ ਹਰਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਇਮੇਹਿ ਪਨ ਅਟ੍ਠਹਿ ਕੁਲਦੂਸਕਕਮ੍ਮੇਹੀਤਿ ਪੁਪ੍ਫਦਾਨਂ ਫਲਦਾਨਂ ਚੁਣ੍ਣਦਾਨਂ ਮਤ੍ਤਿਕਦਾਨਂ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਦਾਨਂ ਵੇਲ਼ੁਦਾਨਂ ਪਣ੍ਣਦਾਨਂ ਜਙ੍ਘਪੇਸਨਿਕਨ੍ਤਿ ਇਮੇਹਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਹਿ. ਪਬ੍ਬਾਜਨੀਯਕਮ੍ਮਕਤੋਤਿ ਕੁਲਦੂਸਨਪਚ੍ਚਯਾ ਕਤਪਬ੍ਬਾਜਨੀਯਕਮ੍ਮੋ.

੩੭. ਸੇਕ੍ਖਭੂਮਿਯਂ ਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਝਾਨਭੂਮਿਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਿਣ੍ਣਂ ਵਿਵੇਕਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਉਪਧਿਵਿਵੇਕਭੂਤਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵਿਵੇਕਾਨਂ. ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਣਸ੍ਸ ਭੋਜਨਪਰਿਯੋਸਾਨਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਾਵ ਭੋਜਨਪਰਿਯੋਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਭੁਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਪੁਨ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪਣਿਧਾਯ ਚੀਵਰਸਣ੍ਠਾਪਨਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਪਞ੍ਚਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੬. ਮਚ੍ਛਮਂਸਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੩੮. ਏਵਂ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਮਚ੍ਛਮਂਸਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਮਚ੍ਛਮਂਸੇਸੁ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਥਲੇ ਠਪਿਤਮਤ੍ਤੇ ਮਰਤਿ, ਕੇਵਟ੍ਟਾਦੀਹਿ ਵਾ ਮਾਰਿਯਤੀਤਿ ਮਚ੍ਛੋ. ਮਚ੍ਛਸ੍ਸ ਇਦਨ੍ਤਿ ਮਚ੍ਛਂ, ਮਸਿਯਤੇ ਆਮਸਿਯਤੇਤਿ ਮਂਸਂ, ਮਚ੍ਛਞ੍ਚ ਮਂਸਞ੍ਚ ਮਚ੍ਛਮਂਸਾਨਿ, ਤੇਸੁ. ਮਚ੍ਛਮਂਸੇਸੁ ਪਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਮਚ੍ਛਗ੍ਗਹਣੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਂ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਪਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਰਤ੍ਥੋ, ਦਿਵਾਸੇਯ੍ਯਾਦੀਸੁ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਤੋ ਅਪਰੋ ਮਚ੍ਛਮਂਸੇਸੁ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਗਯ੍ਹਤੇ ਅਨੇਨਾਤਿ ਗਹਣਂ. ਕਿਂ ਤਂ? ਸਦ੍ਦੋ, ਮਚ੍ਛਇਤਿ ਗਹਣਂ ਮਚ੍ਛਗ੍ਗਹਣਂ, ਤੇਨ ਮਚ੍ਛਗ੍ਗਹਣੇਨ, ਮਚ੍ਛਸਦ੍ਦੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮਂਸੇਸੁ ਪਨ…ਪੇ… ਅਕਪ੍ਪਿਯਾਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸਮਂਸਂ ਸਮਾਨਜਾਤਿਮਂਸਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ. ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਾਨਂ ਮਂਸਾਨਿ ਰਾਜਙ੍ਗਤੋ, ਸੁਨਖਅਹੀਨਂ ਜੇਗੁਚ੍ਛਭਾਵਤੋ, ਸੇਸਾਨਂ ਵਾਲ਼ਮਿਗਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਰਿਬਨ੍ਧਵਿਮੋਚਨਤ੍ਥਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਤਿਕੋਟਿਪਰਿਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਸਙ੍ਖਾਤਾਹਿ ਤੀਹਿ ਕੋਟੀਹਿ ਤੀਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਤੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ, ਵਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ਅਦਿਟ੍ਠਅਸੁਤਾਨਿ ਚਕ੍ਖੁਵਿਞ੍ਞਾਣਸੋਤਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਂ ਅਨਾਰਮ੍ਮਣਭਾਵਤੋ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਅਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਂ ਪਨ ਕਥਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ, ਤੀਣਿ ਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਾਨਿ ਞਤ੍ਵਾ ਤੇਸਂ ਪਟਿਪਕ੍ਖਵਸੇਨ ਅਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਾਨਿ ਤਾਨਿ ਤੀਣਿ ਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਾਨਿ ਚ ਏਵਂ ਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤੇ ਸਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਵਿਧਿਞ੍ਚ ਤੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਅਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤੇ ਸਤਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਭਾਵਞ੍ਚ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਥ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਂ ਦਿਟ੍ਠਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਂ ਨਾਮ. ਸੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਂ ਸੁਤਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਂ ਨਾਮ. ਅਦਿਸ੍ਵਾ ਅਸੁਤ੍ਵਾ ਤਕ੍ਕੇਨ ਅਨੁਮਾਨੇਨ ਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਂ ਤਦੁਭਯਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਂ ਨਾਮ. ਤਂ ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਏਕਾ ਕੋਟਿ ਹੋਤਿ, ਤਤੋ ਵਿਮੁਤ੍ਤਂ ਅਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਂ ਨਾਮ. ਏਵਂ ਅਦਿਟ੍ਠਂ ਅਸੁਤਂ ਅਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਂ ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਤਿਕੋਟਿਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ.

ਜਾਲਂ ਮਚ੍ਛਬਨ੍ਧਨਂ. ਵਾਗੁਰਾ ਮਿਗਬਨ੍ਧਿਨੀ. ਕਪ੍ਪਤੀਤਿ ਯਦਿ ਤੇਸਂ ਵਚਨੇਨ ਸਙ੍ਕਾ ਨਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਵਟ੍ਟਤਿ, ਨ ਤਂ ਵਚਨਂ ਲੇਸਕਪ੍ਪਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਚ ਨਿਬ੍ਬੇਮਤਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ. ਪਵਤ੍ਤਮਂਸਨ੍ਤਿ ਆਪਣਾਦੀਸੁ ਪਵਤ੍ਤਂ ਵਿਕ੍ਕਾਯਿਕਂ ਵਾ ਮਤਮਂਸਂ ਵਾ. ਮਙ੍ਗਲਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਆਹੁਨਪਾਹੁਨਾਦਿਕੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੂਨਂਯੇਵ ਅਤ੍ਥਾਯ ਅਕਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਏਵ-ਸਦ੍ਦੋ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਅਕਤਮੇਵਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਞ੍ਚ ਮਙ੍ਗਲਾਦੀਨਞ੍ਚਾਤਿ ਮਿਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਕਤਮ੍ਪਿ ਨ ਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਯਥਾਠਿਤਵਸੇਨ ਅਵਧਾਰਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਸੁਨ੍ਦਰਂ. ਯਤ੍ਥ ਚ ਨਿਬ੍ਬੇਮਤਿਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਕਤੇਪਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਾਭਾਵਮਾਹ.

੩੯. ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਆਵਿਕਾਤੁਂ ‘‘ਸਚੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਤਰੇਸਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾਨਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਜਾਨਤੋਵੇਤ੍ਥ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ. ਤੇਯੇਵਾਤਿ ਯੇ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਕਤਂ, ਤੇਯੇਵ. ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਕਤਮਂਸਪਰਿਭੋਗਤੋ ਅਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਪਰਿਭੋਗੇ ਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਰਿਮਸ੍ਮਿਂ ਸਚਿਤ੍ਤਕਾਪਤ੍ਤਿ, ਇਤਰਸ੍ਮਿਂ ਅਚਿਤ੍ਤਕਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਂ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਯੇਵਾ’’ਤਿ. ‘‘ਪਰਿਭੋਗਕਾਲੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾਵ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਵਿ. ਸਙ੍ਗ. ਅਟ੍ਠ. ੩੯) ਵਚਨਤੋ ਅਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਂ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਸਿਦ੍ਧਾ. ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਹਿ ਆਪਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਮਚ੍ਛਮਂਸਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਛਟ੍ਠੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੭. ਅਨਾਮਾਸਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੪੦. ਏਵਂ ਮਚ੍ਛਮਂਸਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਨਾਮਾਸਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਅਨਾਮਾਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਆਮਸਿਯਤੇਤਿ ਆਮਾਸਂ, ਨ ਆਮਾਸਂ ਅਨਾਮਾਸਂ, ਅਪਰਾਮਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਾਰਿਪਨ੍ਥਿਕਾਤਿ ਵਿਕੁਪ੍ਪਨਿਕਾ, ਅਨ੍ਤਰਾਯਿਕਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਨਦੀਸੋਤੇਨ ਵੁਯ੍ਹਮਾਨਂ ਮਾਤਰਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਞ੍ਞਾਸੁ ਪਨ ਇਤ੍ਥੀਸੁ ਕਾਰੁਞ੍ਞਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਮਾਤਰਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨੇਵਤ੍ਥਿ ਦੋਸੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ‘‘ਮਾਤਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਾਸੁ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਾਪਿ ਅਤ੍ਥਿ. ਏਤ੍ਥ ਗਣ੍ਹਾਹੀਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਤਿ ਗੇਹਸ੍ਸਿਤਪੇਮੇਨ ਕਾਯਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧੇਨ ਫੁਸਨੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਾਰੁਞ੍ਞੇਨ ਪਨ ਵਤ੍ਥਾਦਿਂ ਗਹੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿਂ ‘‘ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਅਵਸਭਾਵਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਉਦਕੇ ਨਿਮੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿਂ ਕਾਰੁਞ੍ਞੇਨ ਸਹਸਾ ਅਨਾਮਾਸਨ੍ਤਿ ਅਚਿਨ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਕੇਸਾਦੀਸੁ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਮੋਕ੍ਖਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਆਕਡ੍ਢਤੋਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇਵ. ਨ ਹਿ ਮੀਯਮਾਨਂ ਮਾਤਰਂ ਉਪੇਕ੍ਖਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਞ੍ਞਾਤਿਕਾਯ ਇਤ੍ਥਿਯਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਾਯ ਮਾਤੁਯਾਪਿ ਆਮਾਸੋ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਮਾਤਰ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਪਨ ਅਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਿ ਇਤ੍ਥੀਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇਵ ਅਨਾਮਾਸਤ੍ਤੇ ਵਿਸੇਸਾਭਾਵਾ.

ਤਿਣਣ੍ਡੁਪਕਨ੍ਤਿ ਹਿਰਿਵੇਰਾਦਿਮੂਲੇਹਿ ਕੇਸਾਲਙ੍ਕਾਰਤ੍ਥਾਯ ਕਤਚੁਮ੍ਬਟਕਂ. ਤਾਲਪਣ੍ਣਮੁਦ੍ਦਿਕਨ੍ਤਿ ਤਾਲਪਣ੍ਣੇਹਿ ਕਤਂ ਅਙ੍ਗੁਲਿਮੁਦ੍ਦਿਕਂ. ਤੇਨ ਤਾਲਪਣ੍ਣਾਦਿਮਯਂ ਕਟਿਸੁਤ੍ਤਕਣ੍ਣਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਾਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਿਦ੍ਧਂ. ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਵਾਸਨਪਾਰੁਪਨਭਾਵਤੋ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ, ਚੀਵਰਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਣਾਮੇਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਚੀਵਰਤ੍ਥਾਯ ਪਾਦਮੂਲੇ ਠਪੇਤੀਤਿ ਇਦਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ. ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਵਿਤਾਨਾਦਿਅਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ, ਪੂਜਾਦਿਅਤ੍ਥਂ ਤਾਵਕਾਲਿਕਮ੍ਪਿ ਆਮਸਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸੀਸਪਸਾਧਨਦਨ੍ਤਸੂਚੀਤਿ ਇਦਂ ਸੀਸਾਲਙ੍ਕਾਰਤ੍ਥਾਯ ਪਟਪਿਲੋਤਿਕਾਹਿ ਕਤਸੀਸਪਸਾਧਨਕਞ੍ਚੇਵ ਦਨ੍ਤਸੂਚਿਆਦਿ ਚਾਤਿ ਦ੍ਵੇ ਤਯੋ. ਸੀਸਪਸਾਧਨਂ ਸਿਪਾਟਿਕੋਪਕਰਣਤ੍ਥਾਯ ਚੇਵ ਦਨ੍ਤਸੂਚਿਂ ਸੂਚਿਉਪਕਰਣਤ੍ਥਾਯ ਚ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕੇਸਕਲਾਪਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤਿਰਿਯਂ ਪਵੇਸਨਤ੍ਥਾਯ ਕਤਾ ਸੂਚਿ ਏਵ ਸੀਸਪਸਾਧਨਕਦਨ੍ਤਸੂਚੀਤਿ ਏਕਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਸਿਪਾਟਿਕਾਯ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਹਰਿਤਬ੍ਬਸੂਚਿਯੇਵ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਉਪਕਰਣਨ੍ਤਿ ਸਿਪਾਟਿਕਸੂਚਿਉਪਕਰਣਂ, ਏਵਂ ਵਾ ਯੋਜਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ.

ਪੋਤ੍ਥਕਰੂਪਨ੍ਤਿ ਸੁਧਾਦੀਹਿ ਕਤਂ ਪਾਰਾਜਿਕਵਤ੍ਥੁਭੂਤਾਨਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਿਤ੍ਥੀਨਂ ਸਣ੍ਠਾਨੇਨ ਕਤਮ੍ਪਿ ਅਨਾਮਾਸਮੇਵ. ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਕਤਂ ਵਤ੍ਥੁਭਿਤ੍ਤਿਆਦਿਞ੍ਚ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਂ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਵਲ਼ਞ੍ਜੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਏਵਰੂਪੇ ਹਿ ਅਨਾਮਾਸੇ ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਰਾਗੇ ਅਸਤਿ ਕਾਯਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧੇਨ ਆਮਸਤੋ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਤ੍ਥੇਨ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਵ ਕੇਨਚਿ ਦਣ੍ਡਾਦਿਨਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਨਾਮਾਸਮ੍ਪਿ ਦਣ੍ਡਪਾਸਾਣਾਦੀਹਿ ਭੇਦਨਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਪਾਲ਼ਿਯਮ੍ਪਿ ਆਪਦਾਸੁ ਮੋਕ੍ਖਾਧਿਪ੍ਪਾਯਸ੍ਸ ਆਮਸਨੇਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚ ਸਪ੍ਪਿਨਿਆਦਿਵਾਲ਼ਮਿਗੀਹਿ ਗਹਿਤਪਾਣਕਾਨਂ ਮੋਚਨਤ੍ਥਾਯ ਤਂ ਤਂ ਸਪ੍ਪਿਨਿਆਦਿਵਤ੍ਥੁਂ ਦਣ੍ਡਾਦੀਹਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤੁਂ, ਮਾਤੁਆਦਿਂ ਉਦਕੇ ਮੀਯਮਾਨਂ ਵਤ੍ਥਾਦੀਹਿ ਗਹੇਤੁਂ, ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿਂ ਕੇਸਾਦੀਸੁ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਾਰੁਞ੍ਞੇਨ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤੁਞ੍ਚ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਵ. ‘‘ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਆਮਸਿਤਬ੍ਬਾ’ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਵਚਨਂ ਅਮੀਯਮਾਨਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਖਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੨੮੧) ਵੁਤ੍ਤਂ.

੪੧. ਮਗ੍ਗਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ‘‘ਮਗ੍ਗੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਸਞ੍ਞਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਇਦਂ ਸਾਮੀਚਿਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਹਿ ਪਨ ‘‘ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾਵ ਨਿਸੀਦਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਸਯਮੇਵ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸੀਦਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਕਾਨੀਤਿ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਭੂਤਗਾਮਭਾਵੇਨੇਵ ਠਿਤਾਨਿ. ‘‘ਕੀਲ਼ਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਆਮਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਇਦਞ੍ਚ ਗਿਹਿਸਨ੍ਤਕਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਨ੍ਤਕਂ ਪਨ ਪਰਿਭੋਗਾਰਹਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਆਮਸਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ ਦੁਰੂਪਚਿਣ੍ਣਤ੍ਤਾ. ਤਾਲਪਨਸਾਦੀਨੀਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਨਾਲ਼ਿਕੇਰਲਬੁਜਤਿਪੁਸਅਲਾਬੁਕੁਮ੍ਭਣ੍ਡਪੁਸ੍ਸਫਲਏਲ਼ਾਲੁਕਫਲਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ‘‘ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਫਲਾਨਂਯੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਕੀਲ਼ਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਆਮਸਨਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਾਸਾਣਸਕ੍ਖਰਾਦੀਨਿ ਕੀਲ਼ਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਪਿ ਆਮਸਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਦਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਇਦਂ ਅਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਹਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਤ੍ਤਨੋਪਿ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਹਣੇ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ ਅਨਾਮਾਸਤ੍ਤਾਭਾਵਾ.

੪੨. ਮੁਤ੍ਤਾਤਿ (ਮ. ਨਿ. ਟੀ. ੧.੨ ਪਥਵੀਵਾਰਵਣ੍ਣਨਾ; ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੨੮੧) ਹਤ੍ਥਿਕੁਮ੍ਭਜਾਤਿਕਾ ਅਟ੍ਠਵਿਧਾ ਮੁਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਹਤ੍ਥਿਕੁਮ੍ਭਂ, ਵਰਾਹਦਾਠਂ, ਭੁਜਗਸੀਸਂ, ਵਲਾਹਕਂ, ਵੇਲ਼ੁ, ਮਚ੍ਛਸਿਰੋ, ਸਙ੍ਖੋ, ਸਿਪ੍ਪੀਤਿ ਅਟ੍ਠ ਮੁਤ੍ਤਾਯੋਨਿਯੋ. ਤਤ੍ਥ ਹਤ੍ਥਿਕੁਮ੍ਭਜਾ ਪੀਤਵਣ੍ਣਾ ਪਭਾਹੀਨਾ. ਵਰਾਹਦਾਠਾ ਵਰਾਹਦਾਠਾਵਣ੍ਣਾਵ. ਭੁਜਗਸੀਸਜਾ ਨੀਲਾਦਿਵਣ੍ਣਾ ਸੁਵਿਸੁਦ੍ਧਾ ਵਟ੍ਟਲਾ ਚ. ਵਲਾਹਕਜਾ ਭਾਸੁਰਾ ਦੁਬ੍ਬਿਭਾਗਾ ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ ਵਿਧਮੇਨ੍ਤਿਯੋ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਦੇਵੂਪਭੋਗਾ ਏਵ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਵੇਲ਼ੁਜਾ ਕਰਕਫਲਸਮਾਨਵਣ੍ਣਾ ਨ ਭਾਸੁਰਾ, ਤੇ ਚ ਵੇਲ਼ੂ ਅਮਨੁਸ੍ਸਗੋਚਰੇਯੇਵ ਪਦੇਸੇ ਜਾਯਨ੍ਤਿ. ਮਚ੍ਛਸਿਰਜਾ ਪਾਠੀਨਪਿਟ੍ਠਿਸਮਾਨਵਣ੍ਣਾ ਵਟ੍ਟਲਾ ਲਘਵੋ ਚ ਤੇਜਵਨ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਭਾਵਿਹੀਨਾ ਚ, ਤੇ ਚ ਮਚ੍ਛਾ ਸਮੁਦ੍ਦਮਜ੍ਝੇਯੇਵ ਜਾਯਨ੍ਤਿ. ਸਙ੍ਖਜਾ ਸਙ੍ਖਉਦਰਚ੍ਛਵਿਵਣ੍ਣਾ ਕੋਲਫਲਪ੍ਪਮਾਣਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਭਾਵਿਹੀਨਾਵ. ਸਿਪ੍ਪਿਜਾ ਪਭਾਵਿਸੇਸਯੁਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਨਾਨਾਸਣ੍ਠਾਨਾ. ਏਵਂ ਜਾਤਿਤੋ ਅਟ੍ਠਵਿਧਾਸੁ ਮੁਤ੍ਤਾਸੁ ਯਾ ਮਚ੍ਛਸਙ੍ਖਸਿਪ੍ਪਿਜਾ, ਤਾ ਸਾਮੁਦ੍ਦਿਕਾ. ਭੁਜਗਜਾਪਿ ਕਾਚਿ ਸਾਮੁਦ੍ਦਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਇਤਰਾ ਅਸਾਮੁਦ੍ਦਿਕਾ. ਯਸ੍ਮਾ ਬਹੁਲਂ ਸਾਮੁਦ੍ਦਿਕਾਵ ਮੁਤ੍ਤਾ ਲੋਕੇ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਸਿਪ੍ਪਿਜਾਵ, ਇਤਰਾ ਕਦਾਚਿ ਕਾਚਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਮੋਹਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿਭ. ਅਟ੍ਠ. ੧੭੩) ‘‘ਮੁਤ੍ਤਾਤਿ ਸਾਮੁਦ੍ਦਿਕਾ ਮੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਮਣੀਤਿ ਵੇਲ਼ੁਰਿਯਾਦਿਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ਜੋਤਿਰਸਾਦਿਭੇਦੋ ਸਬ੍ਬੋ ਮਣਿ. ਵੇਲ਼ੁਰਿਯੋਤਿ ਅਲ੍ਲਵੇਲ਼ੁਵਣ੍ਣੋ ਮਣਿ, ‘‘ਮਜ੍ਜਾਰਕ੍ਖਿਮਣ੍ਡਲਵਣ੍ਣੋ’’ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸਙ੍ਖੋਤਿ ਸਾਮੁਦ੍ਦਿਕਸਙ੍ਖੋ. ਸਿਲਾਤਿ ਮੁਗ੍ਗਵਣ੍ਣਾ ਅਤਿਸਿਨਿਦ੍ਧਾ ਕਾਲ਼ਸਿਲਾ. ਮਣਿਵੋਹਾਰਂ ਅਗਤਾ ਰਤ੍ਤਸੇਤਾਦਿਵਣ੍ਣਾ ਸੁਮਟ੍ਠਾਪਿ ਸਿਲਾ ਅਨਾਮਾਸਾ ਏਵਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੨੮੧) ਪਨ ‘‘ਸਙ੍ਖੋਤਿ ਸਾਮੁਦ੍ਦਿਕਸਙ੍ਖੋ. ਸਿਲਾਤਿ ਕਾਲ਼ਸਿਲਾਪਣ੍ਡੁਸਿਲਾਸੇਤਸਿਲਾਦਿਭੇਦਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਸਿਲਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਵਾਲ਼ਂ ਸਮੁਦ੍ਦਤੋ ਜਾਤਨਾਤਿਰਤ੍ਤਮਣਿ. ਰਜਤਨ੍ਤਿ ਕਹਾਪਣਮਾਸਾਦਿਭੇਦਂ ਜਤੁਮਾਸਾਦਿਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸਬ੍ਬਂ ਵੁਤ੍ਤਾਵਸੇਸਰੂਪਿਯਂ ਗਹਿਤਂ. ਜਾਤਰੂਪਨ੍ਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਂ. ਲੋਹਿਤਙ੍ਕੋਤਿ ਰਤ੍ਤਮਣਿ. ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਕਬਰਵਣ੍ਣੋ ਮਣਿ. ‘‘ਮਰਕਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਭਣ੍ਡਮੂਲਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਾਦਿਮੂਲਤ੍ਥਾਯ. ਕੁਟ੍ਠਰੋਗਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ. ਤਾਯ ਵੂਪਸਮੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਰੋਗਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ. ‘‘ਭੇਸਜ੍ਜਤ੍ਥਞ੍ਚ ਅਵਿਦ੍ਧਾਯੇਵ ਮੁਤ੍ਤਾ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਭੇਸਜ੍ਜਤ੍ਥਾਯ ਪਿਸਿਤ੍ਵਾ ਯੋਜਿਤਾਨਂ ਮੁਤ੍ਤਾਨਂ ਰਤਨਭਾਵਵਿਜਹਨਤੋ ਗਹਣਕ੍ਖਣੇਪਿ ਰਤਨਾਕਾਰੇਨ ਅਪੇਕ੍ਖਾਭਾਵਾ ‘‘ਭੇਸਜ੍ਜਤ੍ਥਾਯ ਪਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਾਵ ਪਨ ਤਾ ਮੁਤ੍ਤਾ ਰਤਨਰੂਪੇਨ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਆਮਸਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਰਤਨਪਾਸਾਣਂ ਪਿਸਿਤ੍ਵਾ ਭੇਸਜ੍ਜੇ ਯੋਜਨਤ੍ਥਾਯ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ਏਵ. ਜਾਤਰੂਪਰਜਤਂ ਪਨ ਮਿਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਯੋਜਨਭੇਸਜ੍ਜਤ੍ਥਾਯਪਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਗਹਟ੍ਠੇਹਿ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਯਦਿ ਭੇਸਜ੍ਜੇ ਸੁਵਣ੍ਣਾਦਿਰੂਪੇਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਵਿਯੋਜੇਤੁਞ੍ਚ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਾਦਿਸਂ ਭੇਸਜ੍ਜਮ੍ਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤਂ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਤ੍ਤਗਤਞ੍ਚੇ ਵਟ੍ਟਤਿ. ‘‘ਜਾਤਿਫਲਿਕਂ ਉਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸੂਰਿਯਕਨ੍ਤਚਨ੍ਦਕਨ੍ਤਾਦਿਕਂ ਜਾਤਿਪਾਸਾਣਂ ਮਣਿਮ੍ਹਿ ਏਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਆਕਰਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਆਕਰਤੋ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੋ. ਭਣ੍ਡਮੂਲਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਆਮਸਿਤੁਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਕਤੋਤਿ ਕਾਚਕਾਰੇਹਿ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਕਤੋ.

ਧਮਨਸਙ੍ਖੋ ਚ ਧੋਤਵਿਦ੍ਧੋ ਚ ਰਤਨਮਿਸ੍ਸੋ ਚਾਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਦ੍ਧੋਤਿਆਦਿਭਾਵੇਨ ਕਤਛਿਦ੍ਦੋ. ਰਤਨਮਿਸ੍ਸੋਤਿ ਕਞ੍ਚਨਲਤਾਦਿਵਿਚਿਤ੍ਤੋ ਮੁਤ੍ਤਾਦਿਰਤਨਖਚਿਤੋ ਚ. ਏਤੇਨ ਧਮਨਸਙ੍ਖਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ਰਤਨਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸੋ ਅਨਾਮਾਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਿਲਾਯਮ੍ਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਪਾਨੀਯਸਙ੍ਖੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਥਾਲਕਾਦਿਆਕਾਰੇਨ ਕਤਸਙ੍ਖਮਯਭਾਜਨਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ ਸਿਦ੍ਧਂ. ਸੇਸਨ੍ਤਿ ਰਤਨਮਿਸ੍ਸਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਂ. ਮੁਗ੍ਗਵਣ੍ਣਂਯੇਵ ਰਤਨਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਮੁਗ੍ਗਵਣ੍ਣਾਵਾ’’ਤਿ, ਮੁਗ੍ਗਵਣ੍ਣਾ ਰਤਨਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਾਵ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਸੇਸਾਤਿ ਰਤਨਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਵਸੇਸਾ ਸਿਲਾ.

ਬੀਜਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਧਾਤੁਪਾਸਾਣਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ. ਸੁਵਣ੍ਣਚੇਤਿਯਨ੍ਤਿ ਧਾਤੁਕਰਣ੍ਡਕਂ. ਪਟਿਕ੍ਖਿਪੀਤਿ ‘‘ਧਾਤੁਟ੍ਠਪਨਤ੍ਥਾਯ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਪੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੨੮੧) ਪਨ ‘‘ਪਟਿਕ੍ਖਿਪੀਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਮਯਸ੍ਸ ਧਾਤੁਕਰਣ੍ਡਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਾਦਿਰੂਪਸ੍ਸ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਕਰਣੇ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਵਣ੍ਣਬੁਬ੍ਬੁਲ਼ਕਨ੍ਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਤਾਰਕਂ. ‘‘ਰੂਪਿਯਛਡ੍ਡਕਟ੍ਠਾਨੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਰੂਪਿਯਛਡ੍ਡਕਸ੍ਸ ਜਾਤਰੂਪਰਜਤਂ ਆਮਸਿਤ੍ਵਾ ਛਡ੍ਡੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੇਲ਼ਾਪਯਿਤੁਨ੍ਤਿ ਆਮਸਿਤ੍ਵਾ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਸਞ੍ਚਾਰੇਤੁਂ. ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਚਵਰਮੇਵ ਹਰਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਗੋਪਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤੁ ਅਞ੍ਞੇ ਵਾ, ਹਤ੍ਥੇਨਪਿ ਪੁਞ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਕਚਵਰਂ ਅਪਨੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ‘‘ਮਲਮ੍ਪਿ ਪਮਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵਾ’’ਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੨੮੧) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੨੮੧) ਪਨ ‘‘ਕਚਵਰਮੇਵ ਹਰਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਗੋਪਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤੁ ਅਞ੍ਞੇ ਵਾ, ਹਤ੍ਥੇਨਪਿ ਪੁਞ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਕਚਵਰਂ ਅਪਨੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਮਲਮ੍ਪਿ ਮਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ਏਵਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਨ ਸਮੇਤਿ ਕੇਲ਼ਾਯਨਸਦਿਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਥਂ ਨ ਸਮੇਤਿ? ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਚੇਤਿਯਘਰਗੋਪਕਾ ਰੂਪਿਯਛਡ੍ਡਕਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤਾਤਿ ਤੇਸਂਯੇਵ ਕੇਲ਼ਾਯਨਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਗੋਪਕਾ ਵਾ ਹੋਨ੍ਤੁ ਅਞ੍ਞੇ ਵਾ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਨ ਸਮੇਤਿ.

ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਯਂ ਪਨ ਤਮ੍ਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਸੁਵਣ੍ਣਚੇਤਿਯੇ ਕਚਵਰਮੇਵ ਹਰਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾਵਧਾਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਹਤ੍ਥੇਨਪਿ ਪੁਞ੍ਛਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਮਲਮ੍ਪਿ ਪਮਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ਏਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਚਨਂ ਕੁਰੁਨ੍ਦਟ੍ਠਕਥਾਯ ਨ ਸਮੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਮੇਤਨ੍ਤਿ. ਆਰਕੂਟਲੋਹਨ੍ਤਿ ਸੁਵਣ੍ਣਵਣ੍ਣੋ ਕਿਤ੍ਤਿਮਲੋਹਵਿਸੇਸੋ. ਤਿਵਿਧਞ੍ਹਿ ਕਿਤ੍ਤਿਮਲੋਹਂ – ਕਂਸਲੋਹਂ ਵਟ੍ਟਲੋਹਂ ਆਰਕੂਟਲੋਹਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਤਿਪੁਤਮ੍ਬੇ ਮਿਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਕਤਂ ਕਂਸਲੋਹਂ ਨਾਮ, ਸੀਸਤਮ੍ਬੇ ਮਿਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਕਤਂ ਵਟ੍ਟਲੋਹਂ, ਰਸਤੁਤ੍ਥੇਹਿ ਰਞ੍ਜਿਤਂ ਤਮ੍ਬਂ ਆਰਕੂਟਲੋਹਂ ਨਾਮ. ‘‘ਪਕਤਿਰਸਤਮ੍ਬੇ ਮਿਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਕਤਂ ਆਰਕੂਟ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੨੮੧) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਪਨ ‘‘ਜਾਤਰੂਪਗਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਤੋ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਮ੍ਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਕੇਚਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਰੂਪਿਯੇਸੁ ਪਨ ਅਗਣਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਆਮਸਨੇ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨੇ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਕਪ੍ਪਿਯੋਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਸੁਵਣ੍ਣਾਦਿਮਯਾਨਂ ਸੇਨਾਸਨਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਂ ਆਮਸਨਗੋਪਨਾਦਿਵਸੇਨ ਪਰਿਭੋਗੋ ਸਬ੍ਬਥਾ ਕਪ੍ਪਿਯੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ. ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯਵਣ੍ਣਨਟ੍ਠਾਨੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਘਿਕਮੇਵ ਸੁਵਣ੍ਣਾਦਿਮਯਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਸੇਨਾਸਨਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ ਚ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, ਨ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਾਨੀਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ ਸੇਨਾਸਨਪਟਿਬਨ੍ਧਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੪੩. ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਪੇਸੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਸਾਸਨਂ ਪੇਸੇਤਬ੍ਬਂ. ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਪਠਮਮੇਵ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਪਾਸਾਣਾਦਿਨਾ ਕਿਞ੍ਚਿਮਤ੍ਤਂ ਭੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਤ੍ਥਾਯ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਤਞ੍ਚ ਵਿਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਆਮਸਿਤਬ੍ਬਂ. ਫਲਕਜਾਲਿਕਾਦੀਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਰਪਰਿਤ੍ਤਾਣਾਯ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਕਿਟਿਕਾਫਲਕਂ ਅਕ੍ਖਿਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯ ਅਯਲੋਹਾਦੀਹਿ ਜਾਲਾਕਾਰੇਨ ਕਤ੍ਵਾ ਸੀਸਾਦੀਸੁ ਪਟਿਮੁਞ੍ਚਿਤਬ੍ਬਂ ਜਾਲਿਕਂ ਨਾਮ. ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਵਚਾਦਿਕਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਅਨਾਮਾਸਾਨੀਤਿ ਮਚ੍ਛਜਾਲਾਦਿਪਰੂਪਰੋਧਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਸਰਪਰਿਤ੍ਤਾਣਂ ਤਸ੍ਸ ਆਵੁਧਭਣ੍ਡਤ੍ਤਾਭਾਵਾ. ਤੇਨ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਪਰੂਪਰੋਧਨਿਵਾਰਣਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਵਿ. ਸਙ੍ਗ. ਅਟ੍ਠ. ੪੩). ਆਸਨਸ੍ਸਾਤਿ ਚੇਤਿਯਸ੍ਸਸਮਨ੍ਤਾ ਕਤਪਰਿਭਣ੍ਡਸ੍ਸ. ਬਨ੍ਧਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਕਾਕਾਦੀਨਂ ਅਦੂਸਨਤ੍ਥਾਯ ਬਨ੍ਧਿਸ੍ਸਾਮਿ.

‘‘ਭੇਰਿਸਙ੍ਘਾਟੋਤਿ ਸਙ੍ਘਟਿਤਚਮ੍ਮਭੇਰੀ. ਵੀਣਾਸਙ੍ਘਾਟੋਤਿ ਸਙ੍ਘਟਿਤਚਮ੍ਮਵੀਣਾ’’ਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੨੮੧) ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਚਮ੍ਮਵਿਨਦ੍ਧਾ ਵੀਣਾਭੇਰਿਆਦੀਨੀ’’ਤਿ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਵਚਨਤੋ ਵਿਸੇਸਾਭਾਵਾ ‘‘ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਯਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਤੋ ਵਿਸੇਸਸ੍ਸ ਵਤ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਚ ਭੇਰਿਆਦੀਨਂ ਵਿਨਦ੍ਧੋਪਕਰਣਸਮੂਹੋ ਭੇਰਿਵੀਣਾਸਙ੍ਘਾਟੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਸਙ੍ਘਟਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਸਙ੍ਘਾਟੋ’’ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ. ਤੁਚ੍ਛਪੋਕ੍ਖਰਨ੍ਤਿ ਅਵਿਨਦ੍ਧਚਮ੍ਮਭੇਰਿਵੀਣਾਨਂ ਪੋਕ੍ਖਰਂ. ਆਰੋਪਿਤਚਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਆਰੋਪਿਤਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਤਤੋ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਵਿਸੁਂ ਠਪਿਤਮੁਖਚਮ੍ਮਮਤ੍ਤਂ, ਨ ਸੇਸੋਪਕਰਣਸਹਿਤਂ, ਤਂ ਪਨ ਸਙ੍ਘਾਤੋਤਿ ਅਯਂ ਵਿਸੇਸੋ. ਓਨਹਿਤੁਨ੍ਤਿ ਭੇਰਿਪੋਕ੍ਖਰਾਦੀਨਿ ਚਮ੍ਮਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਚਮ੍ਮਵਦ੍ਧਿਆਦੀਹਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਉਪਕਰਣੇਹਿ ਵਿਨਨ੍ਧਿਤੁਂ. ਓਨਹਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਤਥੇਵ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਵਿਨਨ੍ਧਾਪੇਤੁਂ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਅਨਾਮਾਸਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਸਤ੍ਤਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੮. ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਕਪ੍ਪਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੪੪. ਏਵਂ ਅਨਾਮਾਸਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਕਪ੍ਪਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਕਪ੍ਪਨੇਸੁ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਧਿਟ੍ਠਿਯਤੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਗਹਣਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਕਪ੍ਪਿਯਤੇ ਵਿਕਪ੍ਪਨਾ, ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਨਂ ਚਿਨ੍ਤਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਤਿਚੀਵਰਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਨ੍ਤਿ ਨਾਮਂ ਵਤ੍ਵਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ. ਨ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਨਾਮਂ ਵਤ੍ਵਾ ਨ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਂ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਿਚੀਵਰਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੇਨ ‘ਇਮਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਮੀ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਾਮਂ ਵਤ੍ਵਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੇਨ ਪਨ ‘ਇਮਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿ’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਵ ‘ਇਮਂ ਚੀਵਰਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਮੀ’ਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਿਚੀਵਰਂ ਵਾ ਹੋਤੁ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ, ਯਦਿ ਤਂ ਤਂ ਨਾਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਅਵਿਕਪ੍ਪਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਤਿਰੇਕਚੀਵਰਟ੍ਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੪੬੯) ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੪੬੯) ਪਨ ‘‘ਤਿਚੀਵਰਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਾਟਿਆਦਿਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ. ਨ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਾਮੇਨ ਨ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਂ, ਏਤੇਨ ਵਿਕਪ੍ਪਿਤਤਿਚੀਵਰੋ ਤੇਚੀਵਰਿਕੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਤਿਚੀਵਰੇ ਵਿਯ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸਾਦਿਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਵਿਧਿ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਨ ਪਨ ਵਿਕਪ੍ਪਨੇ ਦੋਸੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਟੀਕਾਯਂ (ਵਜਿਰ. ਟੀ. ਪਾਰਾਜਿਕ ੪੬੯) ਪਨ ‘‘ਤਿਚੀਵਰਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਿਚੀਵਰਂ ਤਿਚੀਵਰਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕਂ, ਯਂ ਵਾ ਤਿਚੀਵਰਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ ਨ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਂ ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਭਾਵਤੋ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂਯੇਵ ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਤਂ ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਂ ਨਾਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਸਤਿ ਪਨ ਪਚ੍ਚਯੇ ਯਦਾ ਤਦਾ ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੋਦਸਾਹਂ ਅਧਿਟ੍ਠੇਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੀ’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਸਿਦ੍ਧਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਇਮੇਸੁ ਪਨ ਤੀਸੁ ਟੀਕਾਵਾਦੇਸੁ ਤਤਿਯਵਾਦੋ ਯੁਤ੍ਤਤਰੋ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਕਸ੍ਮਾ? ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਚ ਸਂਸਨ੍ਦਨਤੋ. ਕਥਂ? ਪਾਲ਼ਿਯਞ੍ਹਿ ਕਤਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਸੁਯੇਵ ਦ੍ਵੀਸੁ ਵਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਕਣ੍ਡੁਪਟਿਚ੍ਛਾਦੀਸੁ ਤਤੋ ਪਰਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤੋ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਨ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਂ ਇਚ੍ਚੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸੁ ਅਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਨਿਚ੍ਚਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਨ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਇਤਰਾਸੁ ਪਨ ਦ੍ਵੀਸੁ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਕਾਲੇਯੇਵ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ, ‘‘ਤਤੋ ਪਰਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਸਂਸਨ੍ਦਤਿ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਤਿਚੀਵਰਂ ਤਿਚੀਵਰਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਪਰਿਹਰਤੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਮੇਵ ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਨ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਂ. ਵਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਂ ਪਨ ਚਾਤੁਮਾਸਤੋ ਪਰਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਮੇਵ, ਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ, ਏਵਞ੍ਚ ਸਤਿ ਯੋ ਤਿਚੀਵਰੇ ਏਕੇਨ ਚੀਵਰੇਨ ਵਿਪ੍ਪਵਸਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚੀਵਰਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਪ੍ਪਵਾਸਸੁਖਤ੍ਥਂ ਵਿਕਪ੍ਪਨਾਯ ਓਕਾਸੋ ਦਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀਤਿ.

ਪਠਮਵਾਦੇ ‘‘ਨ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਨਾਮਂ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਨ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ‘‘ਤਤੋ ਪਰਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਤੋ ਪਰਂ ਨਾਮਂ ਵਤ੍ਵਾ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਸੋ ਚ ਅਤ੍ਥੋ ਵਿਕਪ੍ਪਨਾਧਿਕਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤੋ, ‘‘ਨਾਮਂ ਵਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਚ ਵਿਸੇਸਨੇ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਸਤਿ ‘‘ਨ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ‘‘ਤਤੋ ਪਰਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਭੇਦਵਚਨਂ ਨ ਸਿਯਾ, ਸਬ੍ਬੇਸੁਪਿ ਚੀਵਰੇਸੁ ਨਾਮਂ ਅਵਤ੍ਵਾਵ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤਬ੍ਬਤੋ, ਦੁਤਿਯਵਾਦੇ ਚ ‘‘ਨ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਾਮੇਨ ਨ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਅਨੁਜਾਨਾਮੀਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ. ਪਠਮੇ ਚ ‘‘ਤਿਚੀਵਰਂ ਵਾ ਹੋਤੁ ਅਞ੍ਞਂ ਵਾ, ਯਦਿ ਤਂ ਤਂ ਨਾਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਅਵਿਕਪ੍ਪਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਤਿਰੇਕਚੀਵਰਟ੍ਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ. ਦੁਤਿਯੇ ਚ ‘‘ਨ ਪਨ ਵਿਕਪ੍ਪਨੇ ਦੋਸੋ’’ਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਮੇਤਂ.

ਤਤੋ ਪਰਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਚਾਤੁਮਾਸਤੋ ਪਰਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਨ੍ਤਿ ਤੀਸੁ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਤਤੋ ਪਰਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਆਗਾਮਿਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ਵਸ੍ਸਾਨਂ ਚਾਤੁਮਾਸਂ, ਤਾਵ ਠਪੇਤੁਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ‘‘ਤਤੋ ਪਰਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਂ ਅਨੁਜਾਨਾਮੀਤਿ ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਵਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਂ ਕਣ੍ਡੁਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਞ੍ਚ ਤਂ ਤਂ ਨਾਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਵਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਾਦਿਨਾਮਸ੍ਸੇਵ ਅਭਾਵਤੋ, ਕਸ੍ਮਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੇਨਪਿ ਨਾਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਤਤੋ ਪਰਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਤਥਾਵਿਕਪ੍ਪਿਤਂ ਅਞ੍ਞਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੪੬੯) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਮ੍ਪਿ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੪੬੯) ‘‘ਤਤੋ ਪਰਨ੍ਤਿ ਚਾਤੁਮਾਸਤੋ ਪਰਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਞ੍ਞੇ ਪਨ ‘ਵਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਯਾਵ ਆਗਾਮਿਵਸ੍ਸਾਨਂ ਤਾਵ ਠਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਪਰੇ ਪਨ ‘ਵਿਕਪ੍ਪਨੇ ਨ ਦੋਸੋ, ਤਥਾ ਵਿਕਪ੍ਪਿਤਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਦਿਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬ’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਵਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਟੀਕਾਯਂ (ਵਜਿਰ. ਟੀ. ਪਾਰਾਜਿਕ ੪੬੯) ਪਨ ‘‘ਵਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਂ ਤਤੋ ਪਰਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਂਯੇਵ, ਨਾਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ. ਵਤ੍ਥਞ੍ਹਿ ਕਤਪਰਿਯੋਸਿਤਂ ਅਨ੍ਤੋਚਾਤੁਮਾਸੇ ਵਸ੍ਸਾਨਦਿਵਸਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਦਸਾਹੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਚਾਤੁਮਾਸਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਠਪੇਤੁਕਾਮੇਨ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਂ ਅਨੁਜਾਨਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਧਾਪਿ ਪਚ੍ਛਿਮਵਾਦੋ ਪਸਤ੍ਥਤਰੋਤਿ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਸ੍ਮਾ? ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ, ਪੁਰਿਮੇਸੁ ਪਨ ਆਚਰਿਯਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਯੇਵ ਦੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋ ਹੋਤਿ ਨਾਨਾਵਾਦਸ੍ਸੇਵ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ. ਮੁਟ੍ਠਿਪਞ੍ਚਕਨ੍ਤਿ ਮੁਟ੍ਠਿਯਾ ਉਪਲਕ੍ਖਿਤਂ ਪਞ੍ਚਕਂ ਮੁਟ੍ਠਿਪਞ੍ਚਕਂ, ਚਤੁਹਤ੍ਥੇ ਮਿਨਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਮਂ ਹਤ੍ਥਮੁਟ੍ਠਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਮਿਨਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਮੁਟ੍ਠਿਹਤ੍ਥਾਨਂ ਪਞ੍ਚਕਂ ਮੁਟ੍ਠਿਪਞ੍ਚਕਂ. ਪਞ੍ਚਪਿ ਹਤ੍ਥਾ ਮੁਟ੍ਠੀ ਕਤ੍ਵਾਵ ਮਿਨਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਮੁਟ੍ਠਿਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਦ੍ਵਿਹਤ੍ਥੇਨ ਅਨ੍ਤਰਵਾਸਕੇਨ ਤਿਮਣ੍ਡਲਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਾਰੁਪਨੇਨਪੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਤਿਰੇਕਨ੍ਤਿ ਸੁਗਤਚੀਵਰਤੋ ਅਤਿਰੇਕਂ. ਊਨਕਨ੍ਤਿ ਮੁਟ੍ਠਿਪਞ੍ਚਕਾਦਿਤੋ ਊਨਕਂ. ਤੇਨ ਚ ਤੇਸੁ ਤਿਚੀਵਰਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਰੁਹਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਇਮਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਾਮੀਤਿ ਇਮਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਉਕ੍ਖਿਪਾਮਿ, ਪਰਿਚ੍ਚਜਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੪੬੯) ਪਨ ‘‘ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਾਮੀਤਿ ਠਪੇਮਿ, ਪਰਿਚ੍ਚਜਾਮੀਤਿ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਾਯਵਿਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਹਤ੍ਥੇਨ ਚੀਵਰਂ ਪਰਾਮਸਨ੍ਤੇਨ, ਚਾਲੇਨ੍ਤੇਨ ਵਾ. ਵਾਚਾਯ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਯੇਨਪਿ ਚਾਲੇਤ੍ਵਾ ਵਾਚਮ੍ਪਿ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕਾਯਵਾਚਾਹਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ‘‘ਕਾਯੇਨ ਅਫੁਸਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਅਹਤ੍ਥਪਾਸਹਤ੍ਥਪਾਸਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਹਤ੍ਥਪਾਸੋ ਨਾਮ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਹਤ੍ਥੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘ਦ੍ਵਾਦਸਹਤ੍ਥ’ਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਇਧ ਨ ਸਮੇਤੀ’’ਤਿ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੪੬੯) ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਇਦਾਨਿ ਸਮ੍ਮੁਖਾਪਰਮ੍ਮੁਖਾਭੇਦੇਨ ਦੁਵਿਧਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਚੇ ਹਤ੍ਥਪਾਸੇਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੪੬੯) ਪਨ ‘‘ਹਤ੍ਥਪਾਸੇਤਿ ਚ ਇਦਂ ਦ੍ਵਾਦਸਹਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਦ੍ਵਾਦਸਹਤ੍ਥਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਠਿਤਂ ‘ਇਮ’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ, ਤਤੋ ਪਰਂ ‘ਏਤ’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਪਨੇਤ੍ਥ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ‘ਹਤ੍ਥਪਾਸੋ’ਤਿ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਹਤ੍ਥੋ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਧ ਵਿਸੇਸਵਿਕਪ੍ਪਨਾਯ ਕਾਰਣਂ ਗਵੇਸਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਪਾਲ਼ਿਯਟ੍ਠਕਥਾਸੁਪਿ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਹਤ੍ਥਮੇਵ ਹਤ੍ਥਪਾਸੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਟੀਕਾਚਰਿਯੇਹਿ ਚ ਤਦੇਵ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਹਤ੍ਥਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਠਿਤਂ ਚੀਵਰਂ ‘‘ਇਮ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਬਹਿਭੂਤਂ ‘‘ਏਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ.

‘‘ਸਾਮਨ੍ਤਵਿਹਾਰੇਤਿ ਇਦਂ ਠਪਿਤਟ੍ਠਾਨਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਯੋਗ੍ਗੇ ਠਿਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤੋ ਦੂਰੇ ਠਿਤਮ੍ਪਿ ਠਪਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਮੇਵ. ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਠਪਿਤਭਾਵਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਮੇਵ ਪਮਾਣਂ. ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਨਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਠਾਨਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ, ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਠਪਿਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘ਤਥਾਪਿ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੇ ਨ ਦੋਸੋ’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਨ ਸਮੇਤਿ, ਵੀਮਂਸਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੪੬੯) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੪੬੯) ਪਨ ‘‘ਸਾਮਨ੍ਤਵਿਹਾਰੋ ਨਾਮ ਯਤ੍ਥ ਤਦਹੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ. ਸਾਮਨ੍ਤਵਿਹਾਰੇਤਿ ਇਦਂ ਦੇਸਨਾਸੀਸਮਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਠਪਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਦੂਰੇ ਠਿਤਮ੍ਪਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਠਪਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾਤਿ ਚ ਇਦਂ ਠਪਿਤਟ੍ਠਾਨਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਂ ਅਨੁਚ੍ਛਵਿਕਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਚੀਵਰਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਮੇਵੇਤ੍ਥ ਪਮਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਟੀਕਾਯਞ੍ਚ (ਵਜਿਰ. ਟੀ. ਪਾਰਾਜਿਕ ੪੬੯) ‘‘ਸਙ੍ਘਾਟਿ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗੋ ਅਨ੍ਤਰਵਾਸਕਨ੍ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਾਨਧਿਟ੍ਠਿਤਾਨਂ ਸਮਾਨਮੇਵ ਨਾਮਂ. ‘ਅਯਂ ਸਙ੍ਘਾਟੀ’ਤਿਆਦੀਸੁ ਅਨਧਿਟ੍ਠਿਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ‘ਤਿਚੀਵਰੇਨ ਵਿਪ੍ਪਵਸੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਸਾਮਨ੍ਤਵਿਹਾਰੇਤਿ ਗੋਚਰਗਾਮਤੋ ਵਿਹਾਰੇਤਿ ਧਮ੍ਮਸਿਰਿਤ੍ਥੇਰੋ. ਦੂਰਤਰੇਪਿ ਲਬ੍ਭਤੇਵਾਤਿ ਆਚਰਿਯਾ. ਅਨੁਗਣ੍ਠਿਪਦੇਪਿ ‘ਸਾਮਨ੍ਤਵਿਹਾਰੇਤਿ ਦੇਸਨਾਸੀਸਮਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਠਪਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਦੂਰੇ ਠਿਤਮ੍ਪਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬ’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਾਮਨ੍ਤਵਿਹਾਰੋ ਨਾਮ ਯਤ੍ਥ ਤਦਹੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ. ਰਤ੍ਤਿਵਿਪ੍ਪਵਾਸਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੇਨ ਤਤੋ ਦੂਰੇ ਠਿਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਏਵਂ ਕਿਰ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਕੇਚਿ ‘ਚੀਵਰਵਂਸੇ ਠਪਿਤਂ ਅਞ੍ਞੋ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਨਾਗਦਨ੍ਤੇ ਠਪੇਤਿ, ਤਂ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਅਧਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਰੁਹਤਿ ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਿਤਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਚਰਿਯਾਨਂ ਮਤਭੇਦਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਵਤ੍ਥੇਹੀਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਵਤ੍ਥੇਹਿ. ਤੇਨੇਵ ‘‘ਇਮਂ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਾਮੀ’’ਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਏਤੇਨ ਚ ਤੇਚੀਵਰਿਕਧੁਤਙ੍ਗਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੇਨ ਪਂਸੁਕੂਲਾਦਿਵਸੇਨ ਲਦ੍ਧਂ ਵਤ੍ਥਂ ਦਸਾਹਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਕਤ੍ਵਾ ਰਜਿਤ੍ਵਾ ਪਾਰੁਪਿਤੁਮਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਵਸੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾਵ ਦਸਾਹਮਤਿਕ੍ਕਮਾਪੇਤਬ੍ਬਂ, ਇਤਰਥਾ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤੇਨੇਵ ‘‘ਰਜਿਤਕਾਲਤੋ ਪਨ ਪਟ੍ਠਾਯ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਧੁਤਙ੍ਗਚੋਰੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੨੫) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਇਦਞ੍ਚ ਸਙ੍ਘਾਟਿਆਦਿਤਿਚੀਵਰਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਤਰਸ੍ਸ ਪਨ ਪੁਰਿਮਾਧਿਟ੍ਠਾਨਮੇਵ ਅਲਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਪੁਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਪ੍ਪਬਿਨ੍ਦੁਪਿ ਦਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਪ੍ਪਬਿਨ੍ਦੁਦਾਨਕਿਚ੍ਚਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਮਹਨ੍ਤਤਰਮੇਵਾਤਿਆਦਿ ਸਬ੍ਬਾਧਿਟ੍ਠਾਨਸਾਧਾਰਣਲਕ੍ਖਣਂ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਨਧਿਟ੍ਠਿਤਚੀਵਰਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸਭੂਤਤ੍ਤਾ ਅਨਧਿਟ੍ਠਿਤਞ੍ਚੇ, ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਭਾਵੇਨ ਏਕਦੇਸਭੂਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਸਙ੍ਖਮੇਵ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਥਾ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਞ੍ਚੇ, ਅਨਧਿਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਏਕਦੇਸਭੂਤਂ ਅਨਧਿਟ੍ਠਿਤਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਲਕ੍ਖਣਂ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਦੁਤਿਯਪਟ੍ਟਮੇਵ, ਅਥ ਖੋ ਤਤਿਯਪਟ੍ਟਾਦਿਕਮ੍ਪਿ. ਯਥਾਹ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ ਭਿਕ੍ਖਵੇ…ਪੇ… ਉਤੁਦ੍ਧਟਾਨਂ ਦੁਸ੍ਸਾਨਂ ਚਤੁਗ੍ਗੁਣਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ…ਪੇ… ਪਂਸੁਕੂਲੇ ਯਾਵਦਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੩੪੮).

ਮੁਟ੍ਠਿਪਞ੍ਚਕਾਦਿਤਿਚੀਵਰਪ੍ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਤਿਚੀਵਰਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਨ੍ਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ. ਅਵਸੇਸਾ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨਕਾਲੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਭਿਕ੍ਖੂ. ਤਸ੍ਮਾ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਤਿਚੀਵਰਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ, ਨ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੩੫੮) ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਮ੍ਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਚਸ੍ਸ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਚ ਸਙ੍ਖਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੀਣਿਪਿ ਚੀਵਰਾਨਿ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਇਮਾਨਿ ਚੀਵਰਾਨਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਾਨਿ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਨਿਧਾਨਮੁਖਮੇਤਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਧਾਨਮੁਖਂ ਠਪਨਮੁਖਂ, ਅਤਿਰੇਕਚੀਵਰਟ੍ਠਪਨਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਥਂ ਞਾਯਤੀਤਿ ਚੇ, ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਹੋਤਿ ਤਿਚੀਵਰਂ, ਅਤ੍ਥੋ ਚ ਹੋਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨੇਹਿਪਿ ਥਵਿਕਾਹਿਪਿ. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਕ’’ਨ੍ਤਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਞ੍ਚ ਏਕਮੇਵ ਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨਂ, ਥਵਿਕਾ ਵਾ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਨ ਦ੍ਵੇ ਵਾ ਤੀਣਿ ਵਾਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਾਭਾਵਤੋ ਵਿਕਪ੍ਪਨੂਪਗਪਚ੍ਛਿਮਪ੍ਪਮਾਣਾਨਿ, ਅਤਿਰੇਕਪ੍ਪਮਾਣਾਨਿ ਵਾ ਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨਾਦੀਨਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਿ ਕਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ ਸਿਦ੍ਧਂ. ਪਠਮਂ ਤਿਚੀਵਰਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ, ਪੁਨ ਪਰਿਹਰਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇਨ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਆਦਿਤੋਵ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਬਦ੍ਧਸੀਮਾਯ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸਸੀਮਾਸਮ੍ਮੁਤਿਸਮ੍ਭਵਤੋ ਚੀਵਰਵਿਪ੍ਪਵਾਸੇ ਨੇਵਤ੍ਥਿ ਦੋਸੋਤਿ ਨ ਤਤ੍ਥ ਦੁਪ੍ਪਰਿਹਾਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਬਦ੍ਧਸੀਮਾਯ ਦੁਪ੍ਪਰਿਹਾਰ’’ਨ੍ਤਿ.

੪੫. ਅਤਿਰਿਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਾਯ ਛੇਦਨਕਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਤਿਰਿਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਾ’’ਤਿ. ਤਤੋ ਪਰਂ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਵਸ੍ਸਿਕਮਾਸਤੋ ਪਰਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤਬ੍ਬਾ, ਇਮਿਨਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਵਸ੍ਸਿਕਮਾਸਾਨਂ ਉਪਰਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਅਸਤੋ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਾਯੋਗਾ, ਯਞ੍ਚ ਮਾਤਿਕਾਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਕਙ੍ਖਾ. ਅਟ੍ਠ. ਕਥਿਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਣ੍ਣਨਾ) ‘‘ਵਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਾ ਵਸ੍ਸਾਨਮਾਸਾਤਿਕ੍ਕਮੇਨਾਪਿ ਕਣ੍ਡੁਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿ ਆਬਾਧਵੂਪਸਮੇਨਾਪਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਜਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਰਿਵਾਰਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਚ ‘‘ਅਤ੍ਥਾਪਤ੍ਤਿ ਹੇਮਨ੍ਤੇ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਨੋ ਗਿਮ੍ਹੇ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨ ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮਾਸਿਯਾ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸੇ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਵਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਂ ਨਿਵਾਸੇਨ੍ਤੋ ਹੇਮਨ੍ਤੇ ਆਪਜ੍ਜਤਿ. ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮਦਿਵਸੇ ਅਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਹੇਮਨ੍ਤੇ ਆਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਸੁਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਚਾਤੁਮਾਸਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਨਿਵਾਸਨਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਕੁਰੁਨ੍ਦਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਅਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਾਰਪਚ੍ਚਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨਪਿ ਵਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਾ ਵਸ੍ਸਾਨਾਤਿਕ੍ਕਮੇਪਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਵਿਜਹਤੀਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਜਹਨੇਸੁ ਚ ਵਸ੍ਸਾਨਮਾਸਆਬਾਧਾਨਂ ਵਿਗਮੇ ਵਿਜਹਨਂ ਮਾਤਿਕਾਟ੍ਠਕਥਾਯਮ੍ਪਿ ਨ ਉਦ੍ਧਟਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯਂ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੪੬੯) ਆਗਤਨਯੇਨ ਯਾਵ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਾਰਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

ਨਹਾਨਤ੍ਥਾਯ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਵਣ੍ਣਭੇਦਮਤ੍ਤਰਤ੍ਤਾਪਿ ਚੇਸਾ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦ੍ਵੇ ਪਨ ਨ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਙ੍ਘਾਟਿਆਦੀਸੁਪਿ ਦੁਤਿਯਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਰੁਹਤਿ, ਤਂ ਅਤਿਰੇਕਚੀਵਰਂ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਚੀਵਰਵਸੇਨ ਪਰਿਭੋਗਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਸੇਨਾਸਨਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਦਿਨ੍ਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣੇ ਵਿਯ. ਯਂ ਪਨ ‘‘ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਮ੍ਪਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸੇਨਾਸਨਤ੍ਥਾਯੇਵਾਤਿ ਨਿਯਮਿਤਂ ਨ ਹੋਤਿ ਨਵਸੁ ਚੀਵਰੇਸੁ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਨਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਂ ਵਿਯ ਯਥਾ ਤਥਾ ਵਿਨਿਯੁਜ੍ਜਿਤਮੇਵਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਪਾਵਾਰੋਕੋਜਵੋਤਿ ਇਮੇਸਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਾਦਿਨਾ ਲੋਕੇਪਿ ਵੋਹਰਣਤੋ ਸੇਨਾਸਨਪਰਿਕ੍ਖਾਰਤ੍ਥਾਯ ਦਿਨ੍ਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਤੋ ਵਿਸੁਂ ਗਹਣਂ ਕਤਂ. ਸਚੇ ਅਵਸਾਨੇ ਅਪਰਾਵਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ, ਪੁਰਿਮਵਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਂ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਨਿਸੀਦਨਮ੍ਹਿ ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਦੀਘਤੋ ਸੁਗਤਵਿਦਤ੍ਥਿਯਾ ਦ੍ਵੇ ਵਿਦਤ੍ਥਿਯੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਿਯਡ੍ਢਂ, ਦਸਾ ਵਿਦਤ੍ਥੀ’’ਤਿਇਮਿਨਾ ਪਮਾਣੇਨ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪਨ ਮਜ੍ਝਿਮਪੁਰਿਸਹਤ੍ਥਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਵਡ੍ਢਕੀਹਤ੍ਥੇਨ ਦੀਘਤੋ ਤਿਹਤ੍ਥਂ ਹੋਤਿ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਲਾਧਿਕਦ੍ਵਿਹਤ੍ਥਂ, ਦਸਾ ਵਿਦਤ੍ਥਾਧਿਕਹਤ੍ਥਂ, ਇਦਾਨਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਕਤਿਹਤ੍ਥੇਨ ਦੀਘਤੋ ਵਿਦਤ੍ਥਾਧਿਕਚਤੁਹਤ੍ਥਂ ਹੋਤਿ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਨਵਙ੍ਗੁਲਾਧਿਕਤਿਹਤ੍ਥਂ, ਦਸਾ ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਲਾਧਿਕਦ੍ਵਿਹਤ੍ਥਾ, ਤਤੋ ਊਨਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਨ ਅਧਿਕਂ ‘‘ਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮਯਤੋ ਛੇਦਨਕਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੫੩੩) ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਕਣ੍ਡੁਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਯਾ ਪਮਾਣਿਕਾਤਿ ‘‘ਦੀਘਤੋ ਚਤਸ੍ਸੋ ਵਿਦਤ੍ਥਿਯੋ ਸੁਗਤਵਿਦਤ੍ਥਿਯਾ, ਤਿਰਿਯਂ ਦ੍ਵੇ ਵਿਦਤ੍ਥਿਯੋ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੫੩੮) ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤਾ, ਸਾ ਪਨ ਵਡ੍ਢਕੀਹਤ੍ਥੇਨ ਦੀਘਤੋ ਛਹਤ੍ਥਾ ਹੋਤਿ, ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਤਿਹਤ੍ਥਾ, ਇਦਾਨਿ ਪਕਤਿਹਤ੍ਥੇਨ ਪਨ ਦੀਘਤੋ ਨਵਹਤ੍ਥਾ ਹੋਤਿ, ਤਿਰਿਯਤੋ ਵਿਦਤ੍ਥਾਧਿਕਚਤੁਹਤ੍ਥਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਵਿਕਪ੍ਪਨੂਪਗਪਚ੍ਛਿਮਚੀਵਰਪ੍ਪਮਾਣਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਵਿਕਪ੍ਪਨੂਪਗਪਚ੍ਛਿਮਚੀਵਰਪ੍ਪਮਾਣਂ ਨਾਮ ਸੁਗਤਙ੍ਗੁਲੇਨ ਦੀਘਤੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਂ ਹੋਤਿ, ਤਿਰਿਯਤੋ ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਂ, ਵਡ੍ਢਕੀਹਤ੍ਥੇਨ ਦੀਘਤੋ ਏਕਹਤ੍ਥਂ ਹੋਤਿ, ਤਿਰਿਯਤੋ ਵਿਦਤ੍ਥਿਪ੍ਪਮਾਣਂ, ਇਦਾਨਿ ਪਕਤਿਹਤ੍ਥੇਨ ਪਨ ਦੀਘਤੋ ਵਿਦਤ੍ਥਾਧਿਕਹਤ੍ਥਂ ਹੋਤਿ, ਤਿਰਿਯਤੋ ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਲਾਧਿਕਵਿਦਤ੍ਥਿਪ੍ਪਮਾਣਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਪਮਾਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ.

ਭੇਸਜ੍ਜਤ੍ਥਾਯਾਤਿਆਦੀਸੁ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਭਾਵਤੋ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਅਨਧਿਟ੍ਠਿਤੇਪਿ ਨਤ੍ਥਿ ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਇਦਂ ਭੇਸਜ੍ਜਤ੍ਥਾਯ, ਇਦਂ ਮਾਤੁਯਾ’’ਤਿ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਸਕਸਨ੍ਤਕਭਾਵਤੋ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਠਪੇਨ੍ਤੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਇਮਿਨਾ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਚੇਤਾਪੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਇਦਂ ਮਾਤੁਯਾ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਠਪੇਨ੍ਤੇਨ ਪਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਮੇਵਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸੇਨਾਸਨਪਰਿਕ੍ਖਾਰਤ੍ਥਾਯ ਦਿਨ੍ਨਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਅਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਕੇਵਲਂ ਮਞ੍ਚਪੀਠੇਸੁਯੇਵ ਅਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਯਮਾਨਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਅਨਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਨ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਮ੍ਪਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਮੇਵਾਤਿ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਮੇਵਾਤਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਖਨ੍ਤਿ, ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਨ੍ਤੇ ਠਿਤਂਯੇਵ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਚ੍ਛਾ ਵੀਤਟ੍ਠਾਨਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਪੁਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਵੀਤਂ ਹੋਤਿ, ਪੁਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪਨੂਪਗਪ੍ਪਮਾਣਮਤ੍ਤੇ ਵੀਤੇ ਤਨ੍ਤੇ ਠਿਤਂਯੇਵ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੪੬. ‘‘ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਨੇਨਾਤਿ ‘ਸਿਕ੍ਖਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਗਿਹਿਭਾਵੂਪਗਮਨੇਨਾ’ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਾਨੇ ਵਿਯ ਚੀਵਰੇ ਨਿਰਾਲਯਭਾਵੇਨੇਵ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਨੇਨਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਗਿਹਿਭਾਵੂਪਗਮਨੇਨੇਵਾਤਿ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਨ ਵਿਬ੍ਭਮਨ੍ਤੋਪਿ ਯਾਵ ਸਿਕ੍ਖਂ ਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਿ, ਤਾਵ ਭਿਕ੍ਖੁਯੇਵਾਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਵਿਜਹਤੀ’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ‘ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਨੇਨਾ’ਤਿ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਅਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਹਿ ਗਿਹਿਭਾਵੂਪਗਮਨੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਜਹਨਂ ਵਿਸੁਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸਾ ਵਿਬ੍ਭਮਨੇਨੇਵ ਅਸ੍ਸਮਣੀਭਾਵਤੋ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨੇਨਾਤਿ ਪਨ ਇਦਂ ਸਚੇ ਭਿਕ੍ਖੁਲਿਙ੍ਗੇ ਠਿਤੋਵ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਲਗ੍ਗਮ੍ਪਿ ਚੀਵਰਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਜਹਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੪੬੯) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੪੬੯) ਪਨ ‘‘ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਨੇਨਾਤਿ ਇਦਂ ਅਨ੍ਤਿਮਵਤ੍ਥੁਂ ਅਜ੍ਝਾਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਠਿਤਸ੍ਸ ਚੇਵ ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਭਾਵੇ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖਤਾਯ ਗਿਹਿਲਿਙ੍ਗਤਿਤ੍ਥਿਯਲਿਙ੍ਗਗ੍ਗਹਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਿਕ੍ਖਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਗਿਹਿਭਾਵੂਪਗਮਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਤਦਾਪਿ ਤਸ੍ਸ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਚ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਵਿਜਹਨਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਤਿ ਇਮਾਨਿ ਦ੍ਵੇ ਵਚਨਾਨਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਵਿਰੁਦ੍ਧਾਨਿ ਹੁਤ੍ਵਾ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ.

ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨੇਨਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੪੬੯) ਵਿਸੁਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਸਤਿ ਸਿਕ੍ਖਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਤੇਪਿ ਚੀਵਰਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਜਹਤਿ, ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਤੇ ਸਤਿ ਹੀਨਾਯ ਅਨਾਵਤ੍ਤਨ੍ਤੇਪੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਿਕ੍ਖਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਕੇਵਲਂ ਗਿਹਿਭਾਵਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਚ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਵਿਜਹਨਂ, ਤਥਾਪਿ ‘‘ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਨੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਗਿਹਿਭਾਵੂਪਗਮਨੇਨੇਵ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਜਹਨਂ ਸਿਯਾ ਯਥਾ ਤਂ ਲਿਙ੍ਗਪਰਿਵਤ੍ਤਨੇਨ. ਗਿਹਿਭਾਵਂ ਅਨੁਪਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਚ ਕੇਵਲਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਲਿਙ੍ਗਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਚ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਵਿਜਹਨਂ, ਤਥਾਪਿ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨੇਨੇਵ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਜਹਨਂ ਸਿਯਾ ਯਥਾ ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਣੇ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਾ ਹੋਤੁ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਵਾ, ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਿਹਿਲਿਙ੍ਗਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚੀਵਰਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਜਹਤਿ. ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨੇਨ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸੇਵ ਚੀਵਰਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਾਭਾਵਾਤਿ ਅਯਮਮ੍ਹਾਕਂ ਖਨ੍ਤਿ. ਅਨ੍ਤਿਮਵਤ੍ਥੁਅਜ੍ਝਾਪਨ੍ਨਕਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕਾਨਂ ਪਨ ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਜਹਨਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਅਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਤੇਸਞ੍ਚ ਹੀਨਾਯਾਵਤ੍ਤਾਨਵੋਹਾਰਾਭਾਵਾ ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਂ.

ਕਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਿਨਖਵਸੇਨਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਓਰਤੋ ਪਰਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਓਰਤੋ ਛਿਦ੍ਦਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਭਿਨ੍ਦਤਿ, ਪਰਤੋ ਨ ਭਿਨ੍ਦਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਥਂ ਓਰਪਰਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ? ਯਥਾ ਨਦੀਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਪਦੇਸੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਵਸਨਦਿਸਾਭਾਗੇ ਤੀਰਂ ਓਰਿਮਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਇਤਰਦਿਸਾਭਾਗੇ ਤੀਰਂ ਪਾਰਿਮਂ ਨਾਮ, ਤਥਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨਿਵਾਸਨਪਾਰੁਪਨਟ੍ਠਾਨਭੂਤਂ ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝਟ੍ਠਾਨਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਵਿਦਤ੍ਥਿਆਦਿਪ੍ਪਮਾਣਸ੍ਸ ਪਦੇਸਸ੍ਸ ਓਰਂ ਨਾਮ, ਚੀਵਰਪਰਿਯਨ੍ਤਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਂ ਨਾਮ, ਇਤਿ ਲੋਕਤੋ ਵਾ ਯਥਾ ਚ ਓਰਤੋ ਭੋਗਂ ਪਰਤੋ ਅਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਂ ਠਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਭਿਮੁਖਟ੍ਠਾਨਂ ਓਰਂ ਨਾਮ, ਇਤਰਟ੍ਠਾਨਂ ਪਰਂ ਨਾਮ, ਏਵਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨਿਵਾਸਨਪਾਰੁਪਨਟ੍ਠਾਨਂ ਓਰਂ ਨਾਮ, ਇਤਰਂ ਪਰਂ ਨਾਮ. ਏਵਂ ਸਾਸਨਤੋ ਵਾ ਓਰਪਰਭਾਵੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤੇਨੇਵ ਯੋ ਪਨ ਦੁਬ੍ਬਲਟ੍ਠਾਨੇ ਪਠਮਂ ਅਗ੍ਗਲ਼ਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਦੁਬ੍ਬਲਟ੍ਠਾਨਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਅਪਨੇਤਿ, ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਭਿਜ੍ਜਤਿ. ਮਣ੍ਡਲਪਰਿਵਤ੍ਤਨੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਸਕਲਸ੍ਮਿਂ ਚੀਵਰੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਭਿਜ੍ਜਨਾਭਿਜ੍ਜਨਭਾਵੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੪੬੯) ‘‘ਏਸ ਨਯੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤੇਸੁ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਛਿਦ੍ਦੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਜਹਤੀਤਿਆਦਿਅਤ੍ਥਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿ.

ਖੁਦ੍ਦਕਂ ਚੀਵਰਨ੍ਤਿ ਮੁਟ੍ਠਿਪਞ੍ਚਕਾਦਿਭੇਦਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਅਨੂਨਮੇਵ ਖੁਦ੍ਦਕਚੀਵਰਂ. ਮਹਨ੍ਤਂ ਵਾ ਖੁਦ੍ਦਕਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਿਣ੍ਣਂ ਚੀਵਰਾਨਂ ਚਤੂਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਛਿਦ੍ਦਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਵਿਜਹਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਖੁਦ੍ਦਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਵਿਜਹਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਹਨ੍ਤਂ ਵਾ ਖੁਦ੍ਦਕਂ ਵਾ ਕਰੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤਿਮਹਨ੍ਤਂ ਚੀਵਰਂ ਮੁਟ੍ਠਿਪਞ੍ਚਕਾਦਿਪਚ੍ਛਿਮਪ੍ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਛਿਨ੍ਦਨੇਨਪਿ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਕਾਲੇ ਛਿਜ੍ਜਮਾਨਟ੍ਠਾਨਂ ਛਿਦ੍ਦਸਙ੍ਖਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਵਿਜਹਤਿ ਏਵਾਤਿ ਸਿਜ੍ਝਤਿ, ‘ਘਟੇਤ੍ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਤਿ ਨ ਭਿਜ੍ਜਤੀ’ਤਿ ਵਚਨੇਨ ਚ ਸਮੇਤਿ. ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਂ ਪਨ ਵਿਕਪ੍ਪਨੂਪਗਪਚ੍ਛਿਮਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਊਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਛਿਦ੍ਦਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਜਹਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਅਨਿਸ੍ਸਯਤ੍ਤਾ, ਤਾਨਿ ਪੁਨ ਬਦ੍ਧਾਨਿ ਘਟਿਤਾਨਿ ਪੁਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਮੇਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘ਵਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਚੀਵਰੇ ਦ੍ਵਿਧਾ ਛਿਨ੍ਨੇ ਯਦਿਪਿ ਏਕੇਕਂ ਖਣ੍ਡਂ ਪਚ੍ਛਿਮਪ੍ਪਮਾਣਂ ਹੋਤਿ, ਏਕਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਖਣ੍ਡੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਨ ਇਤਰਸ੍ਮਿਂ, ਦ੍ਵੇ ਪਨ ਨ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨਿਸੀਦਨਕਣ੍ਡੁਪਟਿਚ੍ਛਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

੪੭. ਸਮ੍ਮੁਖੇ ਪਵਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮੁਖਾਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਵਚਨਂ, ਤਞ੍ਚ ਵਿਕਪ੍ਪਨਾਵਿਸੇਸਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਮ੍ਮੁਖੇ’’ਤਿ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਵਚਨਂ ਕਤ੍ਵਾਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਅਭਿਮੁਖੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਥ ਵਾ ਸਮ੍ਮੁਖੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾਚਾਯ ਏਵ ਵਿਕਪ੍ਪਨਾ ਸਮ੍ਮੁਖਾਵਿਕਪ੍ਪਨਾ. ਪਰਮ੍ਮੁਖੇਨ ਵਿਕਪ੍ਪਨਾ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾਵਿਕਪ੍ਪਨਾਤਿ ਕਰਣਤ੍ਥੇਨਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਅਯਮੇਵ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਸਮੇਤਿ. ਸਨ੍ਨਿਹਿਤਾਸਨ੍ਨਿਹਿਤਭਾਵਨ੍ਤਿ ਆਸਨ੍ਨਦੂਰਭਾਵਂ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਨਿਧੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇਨੇਵ ਵਿਕਪ੍ਪਨਾਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਨਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਅਤਿਰੇਕਚੀਵਰਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਨ ਜਨੇਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ…ਪੇ… ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਯਂ ਅਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਾਰਣਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਅਧਿਟ੍ਠਹਨੇ ਪਰੇਸਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਰਿਭੋਗਾਦਯੋਪਿ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਭੋਗਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ. ਅਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਨਿਧੇਤੁਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤੇਨ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਾਰੇਪਿ ਕਤੇ ਚੀਵਰਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਕਾਮੇਨ ਵਿਕਪ੍ਪਿਤਚੀਵਰਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਤਿਰੇਕਚੀਵਰਂ, ਤਂ ਪਨ ਤਿਚੀਵਰਾਦਿਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਕਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤਬ੍ਬਂ, ਇਤਰੇਨ ਵਿਕਪ੍ਪਿਤਚੀਵਰਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਯਂ ਵਿਕਪ੍ਪਿਤਚੀਵਰਂ, ਤਂ ਯਾਵ ਪਰਿਭੋਗਕਾਲਾ ਅਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਨਿਦਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਪਰਿਭੋਗਕਾਲੇ ਪਨ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਦਿ ਹਿ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਾਪੇਯ੍ਯ, ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਾਰੇਨੇਵ ਵਿਕਪ੍ਪਨਾਯ ਵਿਗਤਤ੍ਤਾ ਅਤਿਰੇਕਚੀਵਰਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਦਸਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਪਤ੍ਤੇਵ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਅਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਠਪੇਤਬ੍ਬਂ, ਤਦੇਵ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤਬ੍ਬਂ. ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਾਰੇ ਚ ਕਤੇ ਅਨ੍ਤੋਦਸਾਹੇਯੇਵ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਯਞ੍ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੪੬੯) ‘ਤਤੋ ਪਰਂ ਪਰਿਭੋਗਾਦਿ ਵਟ੍ਟਤੀ’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਮੇਵ. ਪਾਲ਼ਿਯਞ੍ਹਿ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਦਸਾਹਂ ਅਧਿਟ੍ਠੇਤਿ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੪੬੯) ਚ ‘‘ਸਾਮਂ ਚੀਵਰਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਅਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਾਰਣਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੩੭੩) ਚ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਸੋ ਵਾ ਦੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਾਸਨ੍ਤੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੩੭੬) ਚ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਚ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੪੬੯) ‘‘ਇਮਂ ਚੀਵਰਂ ਵਾ ਵਿਕਪ੍ਪਨਂ ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਾਰਂ ਅਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਸਨ੍ਤਕਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜ ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਹਿ ਵਾ ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਤ੍ਤਂ ਅਮੋਚੇਤ੍ਵਾਵ ਪਰਿਭੋਗਾਦਿਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਾਰਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ‘‘ਤਤੋ ਪਭੁਤਿ ਪਰਿਭੋਗਾਦਯੋਪਿ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਨਾਪਿ ਵਿਸੁਂ ਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਨਿਧਾਨਸ੍ਸ ਚ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਿਕਪ੍ਪਨਾਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਨਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਏਵ ਚ ਤਿਚੀਵਰਰਹਿਤਂ ਵਿਕਪ੍ਪਨਾਰਹਂ ਚੀਵਰਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਞ੍ਚ ਨਿਦਹਿਤੁਞ੍ਚ ਇਦਂ ਪਾਟੇਕ੍ਕਂ ਵਿਨਯਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਖਾਯਤਿ. ਅਪਿਚ ਬਹੂਨਂ ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਂ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰੇਤੁਞ੍ਚ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਾਰੇ ਤੇਸਂ ਅਤਿਰੇਕਪਤ੍ਤਤਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਸਿਜ੍ਝਤਿ ਤੇਸੁ ਏਕਸ੍ਸੇਵ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਆਗਤਨਯੇਨੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

ਮਿਤ੍ਤੋਤਿ ਦਲ਼੍ਹਮਿਤ੍ਤੋ. ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠੋਤਿ ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤੋ, ਨ ਦਲ਼੍ਹਮਿਤ੍ਤੋ. ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕੋਵਿਦੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਂ ਵਿਕਪ੍ਪਿਤੇ ਅਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਏਵਂ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਿਨਯਕਮ੍ਮਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਇਮਿਨਾਪਿ ਚੇਤਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਵਿਕਪ੍ਪਨਾਸਮਨਨ੍ਤਰਮੇਵ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਾਰੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਵਿਕਪ੍ਪਿਤਵਿਕਪ੍ਪਨਾ ਨਾਮੇਸਾ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੪੮. ਏਵਂ ਚੀਵਰੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਕਪ੍ਪਨਾਨਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਤ੍ਤੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਕਪ੍ਪਨਾਨਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਤ੍ਤੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਤਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਪਤ੍ਤੋ, ਜਿਨਸਾਸਨਭਾਵੋ ਭਿਕ੍ਖਾਭਾਜਨਵਿਸੇਸੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ‘‘ਪਤ੍ਤਂ ਪਕ੍ਖੇ ਦਲੇ ਪਤ੍ਤੋ, ਭਾਜਨੇ ਸੋ ਗਤੇ ਤਿਸੂ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਤ੍ਤੇ. ਪਨਾਤਿ ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਰਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਨਯੋਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਕਪ੍ਪਨਾਨਯੋ. ਚੀਵਰੇ ਵੁਤ੍ਤਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਕਪ੍ਪਨਾਨਯਤੋ ਅਞ੍ਞਭੂਤੋ ਅਯਂ ਵਕ੍ਖਮਾਨੋ ਪਤ੍ਤੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਕਪ੍ਪਨਾਨਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਪਤ੍ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੇਨ ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤੋਵ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤੇਨ ਪਮਾਣਤੋ ਊਨਾਧਿਕੇ ਪਤ੍ਤੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਰੁਹਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਦਿਸਂ ਪਤ੍ਤਂ ਭਾਜਨਪਰਿਭੋਗੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਵਕ੍ਖਤਿ ਹਿ ‘‘ਏਤੇ ਭਾਜਨਪਰਿਭੋਗੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੂਪਗਾ ਨ ਵਿਕਪ੍ਪਨੂਪਗਾ’’ਤਿ.

ਦ੍ਵੇ ਮਗਧਨਾਲ਼ਿਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਗਧਨਾਲ਼ਿ ਨਾਮ ਯਾ ਮਾਗਧਿਕਾਯ ਤੁਲਾਯ ਅਡ੍ਢਤੇਰਸਪਲਪਰਿਮਿਤਂ ਉਦਕਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਸੀਹਲ਼ਦੀਪੇ ਪਕਤਿਨਾਲ਼ਿਤੋ ਖੁਦ੍ਦਕਾ ਹੋਤਿ, ਦਮਿਲ਼ਨਾਲ਼ਿਤੋ ਪਨ ਮਹਨ੍ਤਾ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯਂ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੬੦੨) ‘‘ਮਗਧਨਾਲ਼ਿ ਨਾਮ ਅਡ੍ਢਤੇਰਸਪਲਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਨ੍ਧਕਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੀਹਲ਼ਦੀਪੇ ਪਕਤਿਨਾਲ਼ਿ ਮਹਨ੍ਤਾ, ਦਮਿਲ਼ਨਾਲ਼ਿ ਖੁਦ੍ਦਕਾ, ਮਗਧਨਾਲ਼ਿਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤਾ, ਤਾਯ ਮਗਧਨਾਲ਼ਿਯਾ ਦਿਯਡ੍ਢਨਾਲ਼ਿ ਏਕਾ ਸੀਹਲ਼ਨਾਲ਼ਿ ਹੋਤੀਤਿ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਮਗਧਨਾਲ਼ਿ ਨਾਮ ਯਾ ਪਞ੍ਚ ਕੁਡੁਵਾਨਿ ਏਕਞ੍ਚ ਮੁਟ੍ਠਿਂ ਏਕਾਯ ਚ ਮੁਟ੍ਠਿਯਾ ਤਤਿਯਭਾਗਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੫੯੮-੬੦੨) ‘‘ਮਗਧਨਾਲ਼ਿ ਨਾਮ ਛਪਸਤਾ ਨਾਲ਼ੀਤਿ ਕੇਚਿ. ‘ਅਟ੍ਠਪਸਤਾ’ਤਿ ਅਪਰੇ. ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਾਨਂ ਮਤੇਨ ਤਿਪਸਤਾਯ ਨਾਲ਼ਿਯਾ ਦ੍ਵੇ ਨਾਲ਼ਿਯੋ ਏਕਾ ਮਗਧਨਾਲ਼ਿ ਹੋਤਿ. ਪਚ੍ਛਿਮਾਨਂ ਚਤੁਪਸਤਾਯ ਨਾਲ਼ਿਯਾ ਦ੍ਵੇ ਨਾਲ਼ਿਯੋ ਏਕਾ ਮਗਧਨਾਲ਼ਿ. ਆਚਰਿਯਧਮ੍ਮਪਾਲਤ੍ਥੇਰੇਨ ਪਨ ਪਕਤਿਯਾ ਚਤੁਮੁਟ੍ਠਿਕਂ ਕੁਡੁਵਂ, ਚਤੁਕੁਡੁਵਂ ਨਾਲ਼ਿਕਂ, ਤਾਯ ਨਾਲ਼ਿਯਾ ਸੋਲ਼ਸ ਨਾਲ਼ਿਯੋ ਦੋਣਂ, ਤਂ ਪਨ ਮਗਧਨਾਲ਼ਿਯਾ ਦ੍ਵਾਦਸ ਨਾਲ਼ਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਨ ਨਯੇਨ ਮਗਧਨਾਲ਼ਿ ਨਾਮ ਪਞ੍ਚ ਕੁਡੁਵਾਨਿ ਏਕਞ੍ਚ ਮੁਟ੍ਠਿਂ ਏਕਾਯ ਮੁਟ੍ਠਿਯਾ ਤਤਿਯਭਾਗਞ੍ਚ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਕੁਡੁਵੋਤਿ ਪਸਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਅਭਿਧਾਨਪ੍ਪਦੀਪਿਕਾਯਂ –

‘‘ਕੁਡੁਵੋ ਪਸਤੋ ਏਕੋ;

ਪਤ੍ਥੋ ਤੇ ਚਤੁਰੋ ਸਿਯੁਂ;

ਆਲ਼੍ਹਕੋ ਚਤੁਰੋ ਪਤ੍ਥਾ;

ਦੋਣਂ ਵਾ ਚਤੁਰਾਲ਼੍ਹਕ’’ਨ੍ਤਿ.

ਅਥ ਵਾ ਮਗਧਨਾਲ਼ਿ ਨਾਮ ਯਾ ਚਤੁਕੁਡੁਵਾਯ ਨਾਲ਼ਿਯਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਨਾਲ਼ਿਯੋ ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੬੦੨) ‘‘ਦਮਿਲ਼ਨਾਲ਼ੀਤਿ ਪੁਰਾਣਕਨਾਲ਼ਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਾ ਚ ਚਤੁਮੁਟ੍ਠਿਕੇਹਿ ਕੁਡੁਵੇਹਿ ਅਟ੍ਠਕੁਡੁਵਾ, ਤਾਯ ਨਾਲ਼ਿਯਾ ਦ੍ਵੇ ਨਾਲ਼ਿਯੋ ਮਗਧਨਾਲ਼ਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਪੁਰਾਣਾ ਪਨ ਸੀਹਲ਼ਨਾਲ਼ਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਨਾਲ਼ਿਯੋ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਮਤੇਨ ਮਗਧਨਾਲ਼ਿ ਇਦਾਨਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯ ਚਤੁਕੁਡੁਵਾਯ ਦਮਿਲ਼ਨਾਲ਼ਿਯਾ ਚਤੁਨਾਲ਼ਿਕਾ ਹੋਤਿ, ਤਤੋ ਮਗਧਨਾਲ਼ਿਤੋ ਉਪਡ੍ਢਞ੍ਚ ਪੁਰਾਣਦਮਿਲ਼ਨਾਲ਼ਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਪਤ੍ਥਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਏਤੇਨ ਚ ਓਮਕੋ ਨਾਮ ਪਤ੍ਤੋ ਪਤ੍ਥੋਦਨਂ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਪਾਲ਼ਿਵਚਨਂ ਸਮੇਤਿ. ਲੋਕਿਯੇਹਿਪਿ –

‘ਲੋਕਿਯਂ ਮਗਧਞ੍ਚੇਤਿ, ਪਤ੍ਥਦ੍ਵਯਮੁਦਾਹਟਂ;

ਲੋਕਿਯਂ ਸੋਲ਼ਸਪਲਂ, ਮਾਗਧਂ ਦਿਗੁਣਂ ਮਤ’ਨ੍ਤਿ. (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੬੦੨) –

ਏਵਂ ਲੋਕੇ ਨਾਲ਼ਿਯਾ ਮਗਧਨਾਲ਼ਿ ਦਿਗੁਣਾਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਏਵਞ੍ਚ ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ਓਮਕਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਯਾਪਨਮਤ੍ਤੋਦਨਗਾਹਿਕਾ ਚ ਸਿਦ੍ਧਾ ਹੋਤਿ. ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਅਟ੍ਠਕੁਡੁਵਤੋ ਊਨੋਦਨਗਾਹਿਨਾ ਪਤ੍ਤੇਨ ਅਥੂਪੀਕਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਯਾਪੇਤੁਂ. ਤੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵੇਰਞ੍ਜਕਣ੍ਡਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘ਪਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਾਲ਼ਿਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਏਕਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਅਲਂ ਯਾਪਨਾਯਾ’ਤਿ’’. ਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤਂ ਜਾਤਕਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਜਾ. ਅਟ੍ਠ. ੫.੨੧.੧੯੨) ‘‘ਪਤ੍ਥੋਦਨੋ ਨਾਲਮਯਂ ਦੁਵਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ, ‘‘ਏਕਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪਹੋਤੀ’’ਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਧ ਵੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਆਲੋਪਸ੍ਸ ਆਲੋਪਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਨ੍ਤਿ ਓਦਨਸ੍ਸ ਚਤੁਭਾਗਮਤ੍ਤਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਯੁਸੁਤ੍ਤਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯਂ (ਮ. ਨਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੩੮੭) ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸ ਮਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਓਦਨਚਤੁਤ੍ਥਭਾਗੋ’’ਤਿ. ਓਦਨਗਤਿਕਾਨੀਤਿ ਓਦਨਸ੍ਸ ਗਤਿ ਗਤਿ ਯੇਸਂ ਤਾਨਿ ਓਦਨਗਤਿਕਾਨਿ. ਗਤੀਤਿ ਚ ਓਕਾਸੋ ਓਦਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋਪਵਿਸਨਸੀਲਤ੍ਤਾ ਓਦਨਸ੍ਸ ਓਕਾਸੋਯੇਵ ਤੇਸਂ ਓਕਾਸੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਓਕਾਸਂ ਗਵੇਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਭਾਜਨਪਰਿਭੋਗੇਨਾਤਿ ਉਦਕਾਹਰਣਾਦਿਨਾ ਭਾਜਨਪਰਿਭੋਗੇਨ.

ਏਵਂ ਪਮਾਣਤੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੂਪਗਵਿਕਪ੍ਪਨੂਪਗਪਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਾਕਤੋ ਮੂਲਤੋ ਚ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਯੋਪਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਪਾਕੇਹਿ ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਕਮ੍ਮਾਰਪਕ੍ਕਂਯੇਵ ਅਨਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਸਮਣਸਾਰੁਪ੍ਪਨੀਲਵਣ੍ਣਕਰਣਤ੍ਥਾਯ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਨਾਨਾਸਮ੍ਭਾਰੇਹਿ ਪਚਿਤਬ੍ਬੋ, ਅਯੋਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤਿਕਕ੍ਖਲ਼ਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਮਾਰਪਾਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਞ੍ਚਵਾਰਪਕ੍ਕੋਯੇਵ ਸਮਣਸਾਰੁਪ੍ਪਨੀਲਵਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ. ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਤ੍ਤੋ ਦ੍ਵੀਹਿ ਪਾਕੇਹਿ ਪਕ੍ਕੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਮੁਦੁਕਤ੍ਤਾ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਕਪਾਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦ੍ਵਿਵਾਰਪਕ੍ਕੋਪਿ ਸਮਣਸਾਰੁਪ੍ਪਨੀਲਵਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ. ਏਵਂ ਕਤੋਯੇਵ ਹਿ ਪਤ੍ਤੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੂਪਗੋ ਵਿਕਪ੍ਪਨੂਪਗੋ ਚ ਹੋਤਿ, ਨਾਕਤੋ. ਤੇਨ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਪਾਕੇ ਚ ਮੂਲੇ ਚ ਸੁਨਿਟ੍ਠਿਤੇਯੇਵ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੂਪਗੋ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੂਪਗੋ, ਸ੍ਵੇਵ ਵਿਕਪ੍ਪਨੂਪਗੋ’’ਤਿ (ਵਿ. ਸਙ੍ਗ. ਅਟ੍ਠ. ੪੮). ਸੋ ਹਤ੍ਥਂ ਆਗਤੋਪਿ ਅਨਾਗਤੋਪਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬੋ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਏਤੇਨ ਦੂਰੇ ਠਿਤਮ੍ਪਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ ਵਿਕਪ੍ਪੇਤੁਞ੍ਚ ਲਭਤਿ, ਠਪਿਤਟ੍ਠਾਨਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਮੇਵ ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਯਦਿ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਹਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਤ੍ਥਾਰਜੋਤਕੋ. ਤਤ੍ਥ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਠਪੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਕਾਲ਼ਵਣ੍ਣਪਾਕਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਇਦਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵੇ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਾਮਨ੍ਤਵਿਹਾਰੇਤਿ ਇਦਂ ਉਪਲਕ੍ਖਣਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤੋ ਦੂਰੇ ਠਿਤਮ੍ਪਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਮੇਵ. ਠਪਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਉਪਚਾਰਮਤ੍ਤਂ, ਪਤ੍ਤਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਮੇਵੇਤ੍ਥ ਪਮਾਣਂ.

ਇਦਾਨਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਜਹਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਵਂ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਸ੍ਸ’’ਤ੍ਯਾਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਤ੍ਤੇ ਵਾ ਛਿਦ੍ਦਂ ਹੋਤੀਤਿ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਦ੍ਵਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤੋਕਾਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਛਿਦ੍ਦਂ ਹੋਤਿ.

ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਧਞ੍ਞਾਨਨ੍ਤਿ –

‘‘ਸਾਲਿ ਵੀਹਿ ਚ ਕੁਦ੍ਰੂਸੋ;

ਗੋਧੂਮੋ ਵਰਕੋ ਯਵੋ;

ਕਙ੍ਗੂਤਿ ਸਤ੍ਤ ਧਞ੍ਞਾਨਿ;

ਨੀਵਾਰਾਦੀ ਤੁ ਤਬ੍ਭਿਦਾ’’ਤਿ. –

ਵੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਤ੍ਤਵਿਧਾਨਂ ਧਞ੍ਞਾਨਂ.

੪੯. ਏਵਂ ਪਤ੍ਤਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਤ੍ਤਵਿਕਪ੍ਪਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਵਿਕਪ੍ਪਨੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਂ ਚੀਵਰਵਿਕਪ੍ਪਨੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੫੦. ਏਵਂ ਵਿਕਪ੍ਪਨਾਨਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਤ੍ਤੇ ਭਿਨ੍ਨੇ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਏਵਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਪਤ੍ਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਜਹਨਮ੍ਪਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਞ੍ਚਬਨ੍ਧਨੇਪਿ ਪਤ੍ਤੇ ਅਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪਾਕੇ ਪਤ੍ਤੇ ਵਿਯ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਰੁਹਤਿ. ‘‘ਤਿਪੁਪਟ੍ਟੇਨ ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਮ੍ਬਲੋਹਾਦਿਕਪ੍ਪਿਯਲੋਹੇਹਿ ਅਯੋਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਛਿਦ੍ਦਂ ਛਾਦੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤੇਨੇਵ ‘‘ਲੋਹਮਣ੍ਡਲਕੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੁਦ੍ਧੇਹਿ…ਪੇ… ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਇਦਂ ਉਣ੍ਹਭੋਜਨੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਵਿਲੀਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਫਾਣਿਤਂ ਝਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਾਸਾਣਚੁਣ੍ਣੇਨ ਬਨ੍ਧਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਪਾਸਾਣਚੁਣ੍ਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਫਾਣਿਤਂ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਤਥਾਪਕ੍ਕੇਨ ਪਾਸਾਣਚੁਣ੍ਣੇਨ ਬਨ੍ਧਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਪਰਿਭੋਗੇਨਾਤਿ ਅਯੁਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗੇਨ. ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਆਧਾਰਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦੀਸੁ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਆਧਾਰਕਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਪਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ਆਧਾਰਕਟ੍ਠਪਨੋਕਾਸਸ੍ਸ ਅਨਿਯਮਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਕਪ੍ਪਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਅਟ੍ਠਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੯. ਚੀਵਰਵਿਪ੍ਪਵਾਸਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੫੧. ਏਵਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਕਪ੍ਪਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਚੀਵਰੇਨ ਵਿਨਾਵਾਸਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਚੀਵਰੇਨਵਿਨਾਵਾਸੋ’’ਤ੍ਯਾਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਚੀਯਤੀਤਿ ਚੀਵਰਂ, ਚਯਂ ਸਞ੍ਚਯਂ ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅਰਿਯਦ੍ਧਜੋ ਵਤ੍ਥਵਿਸੇਸੋ. ਇਧ ਪਨ ਤਿਚੀਵਰਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਧਾਰਿਤਂ ਚੀਵਰਤ੍ਤਯਮੇਵ. ਵਿਨਾਤਿ ਵਜ੍ਜਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ. ਵਸਨਂ ਵਾਸੋ, ਵਿਨਾ ਵਾਸੋ ਵਿਨਾਵਾਸੋ, ਚੀਵਰੇਨ ਵਿਨਾਵਾਸੋ ਚੀਵਰਵਿਨਾਵਾਸੋ, ‘‘ਚੀਵਰਵਿਪ੍ਪਵਾਸੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਵਤ੍ਤਿਚ੍ਛਾਵਸੇਨ, ਗਾਥਾਪਾਦਪੂਰਣਤ੍ਥਾਯ ਵਾ ਅਲੁਤ੍ਤਸਮਾਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਤਥਾ ਚ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਤਿਚੀਵਰਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ…ਪੇ… ਵਿਪ੍ਪਵਾਸੋ’’ਤਿ, ‘‘ਇਮਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਮਿ, ਇਮਂ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਮਿ, ਇਮਂ ਅਨ੍ਤਰਵਾਸਕਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਮੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਚੀਵਰਾਨਂ ਏਕੇਕੇਨ ਵਿਪ੍ਪਵਾਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਏਕੇਨਪਿ ਵਿਨਾ ਵਸਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਵਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸਹ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਾ ਚੀਵਰਂ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਹੋਤਿ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਞ੍ਚ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਵਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਸਨਕਿਰਿਯਾ ਚਤੁਇਰਿਯਾਪਥਸਾਧਾਰਣਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਯਲਗ੍ਗਂ ਵਾ ਹੋਤੁ ਅਲਗ੍ਗਂ ਵਾ, ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਰਤਨਸ੍ਸ ਪਦੇਸਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਕਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੋਪਿ ਚਰਨ੍ਤੋਪਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋਪਿ ਨਿਪਨ੍ਨੋਪਿ ਹਤ੍ਥਪਾਸੇ ਕਤ੍ਵਾ ਵਸਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ.

ਏਵਂ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸਲਕ੍ਖਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਗਾਮਾਦਿਪਨ੍ਨਰਸੋਕਾਸਵਸੇਨ ਵਿਸੇਸਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਗਾਮਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਗਾਮਨਿਵੇਸਨਾਨਿ ਪਾਕਟਾਨੇਵ. ਉਦੋਸਿਤੋ ਨਾਮ ਯਾਨਾਦੀਨਂ ਭਣ੍ਡਾਨਂ ਸਾਲਾ. ਅਟ੍ਟੋ ਨਾਮ ਪਟਿਰਾਜਾਦਿਪਟਿਬਾਹਨਤ੍ਥਂ ਇਟ੍ਠਕਾਹਿ ਕਤੋ ਬਹਲਭਿਤ੍ਤਿਕੋ ਚਤੁਪਞ੍ਚਭੂਮਿਕੋ ਪਤਿਸ੍ਸਯਵਿਸੇਸੋ. ਮਾਲ਼ੋ ਨਾਮ ਏਕਕੂਟਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਚਤੁਰਸ੍ਸਪਾਸਾਦੋ. ਪਾਸਾਦੋ ਨਾਮ ਦੀਘਪਾਸਾਦੋ. ਹਮ੍ਮਿਯਂ ਨਾਮ ਮੁਣ੍ਡਚ੍ਛਦਨਪਾਸਾਦੋ, ਮੁਣ੍ਡਚ੍ਛਦਨਪਾਸਾਦੋਤਿ ਚ ਚਨ੍ਦਿਕਙ੍ਗਣਯੁਤ੍ਤੋ ਪਾਸਾਦੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਸਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਜਙ੍ਘਸਤ੍ਥੋ ਵਾ ਸਕਟਸਤ੍ਥੋ ਵਾ. ਖੇਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾਪਰਣ੍ਣਾਨਂ ਵਿਰੁਹਨਟ੍ਠਾਨਂ. ਧਞ੍ਞਕਰਣਂ ਨਾਮ ਖਲਮਣ੍ਡਲਂ. ਆਰਾਮੋ ਨਾਮ ਪੁਪ੍ਫਾਰਾਮੋ ਫਲਾਰਾਮੋ. ਵਿਹਾਰਾਦਯੋ ਪਾਕਟਾ ਏਵ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਵੇਸਨਾਦੀਨਿ ਗਾਮਤੋ ਬਹਿ ਸਨ੍ਨਿਵਿਟ੍ਠਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇ ਠਿਤਾਨਞ੍ਹਿ ਗਾਮਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਗਾਮਪਰਿਹਾਰੋਯੇਵਾਤਿ. ਗਾਮਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚ ਨਿਗਮਨਗਰਾਨਿਪਿ ਗਹਿਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ.

ਪਰਿਖਾਯ ਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮਨ੍ਤਾ ਨਦੀਤਲ਼ਾਕਾਦਿਉਦਕੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋਪਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋਯੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਂ ਪਮਾਣਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾਤਿ ਘਰਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਆਕਾਸੇ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਰਤਨਪ੍ਪਮਾਣਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ. ਸਭਾਯੇ ਵਾ ਵਤ੍ਥਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਭਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਰਿਯਾਯੋ ਸਭਾਯਸਦ੍ਦੋ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਭਾਸਦ੍ਦੋ ਹਿ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗੋ, ਸਭਾਯਸਦ੍ਦੋ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗੋਤਿ. ਦ੍ਵਾਰਮੂਲੇ ਵਾਤਿ ਨਗਰਸ੍ਸ ਦ੍ਵਾਰਮੂਲੇ ਵਾ. ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸਭਾਯਨਗਰਦ੍ਵਾਰਮੂਲਾਨਂ. ਤਸ੍ਸਾ ਵੀਥਿਯਾ ਸਭਾਯਦ੍ਵਾਰਾਨਂ ਗਹਣੇਨੇਵ ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਗੇਹਾਨਿ, ਸਾ ਚ ਅਨ੍ਤਰਵੀਥਿ ਗਹਿਤਾਯੇਵ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਦ੍ਵਾਰਵੀਥਿਘਰੇਸੁ ਵਸਨ੍ਤੇਨ ਗਾਮਪ੍ਪਵੇਸਨਸਹਸੇਯ੍ਯਾਦਿਦੋਸਂ ਪਰਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਤਾਦਿਯੁਤ੍ਤੇਨੇਵ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਸਭਾ ਪਨ ਯਦਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਵਸਨਤ੍ਥਾਯ ਪਪਾਸਦਿਸਾ ਕਤਾ, ਅਨ੍ਤਰਾਰਾਮੇ ਵਿਯ ਯਥਾਸੁਖਂ ਵਸਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਤਿਹਰਿਤ੍ਵਾ ਘਰੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਤੀਤਿ ਵੀਥਿਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਠਿਤੇ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਘਰੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵੀਥਿਹਤ੍ਥਪਾਸੋ ਨ ਰਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿ. ਪੁਰਤੋ ਵਾ ਪਚ੍ਛਤੋ ਵਾ ਹਤ੍ਥਪਾਸੇਤਿ ਘਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਪਾਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ.

ਏਵਂ ਗਾਮਵਸੇਨ ਵਿਪ੍ਪਵਾਸਾਵਿਪ੍ਪਵਾਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਨਿਵੇਸਨਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਚੇ ਏਕਕੁਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਨਿਵੇਸਨਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਓਵਰਕੋ ਨਾਮ ਗਬ੍ਭਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਅਞ੍ਞੋ ਗਬ੍ਭੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਗਬ੍ਭਸ੍ਸ ਵਾ ਪਰਿਯਾਯਵਚਨਮੇਤਂ. ਇਦਾਨਿ ਉਦੋਸਿਤਾਦਿਵਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਉਦੋਸਿਤਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਏਕਕੁਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕੋ ਉਦੋਸਿਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਿਵੇਸਨੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ. ਏਵ-ਸਦ੍ਦੋ ਵਿਸੇਸਨਿਵਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਵਿਸੇਸੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਯੇਸੁ ਵਿਸੇਸੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਚੇ ਏਕਕੁਲਸ੍ਸ ਨਾਵਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵਿਨਿਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ, ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਵਾ. ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਪਵਿਟ੍ਠੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤੋਪਵਿਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਗਾਮਸ੍ਸ, ਨਦਿਯਾ ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਪਵਿਟ੍ਠੇਨ. ‘‘ਸਤ੍ਥੇਨਾ’’ਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ. ਨਦੀਪਰਿਹਾਰੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਵਿਸੁਂ ਨਦੀਪਰਿਹਾਰਸ੍ਸ ਅਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਗਾਮਾਦੀਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਵਿਯ ਚੀਵਰਹਤ੍ਥਪਾਸੋਯੇਵ ਨਦੀਪਰਿਹਾਰੋ’’ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਞ੍ਞੇ ਪਨ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨੇਨ ਨਦੀਪਰਿਹਾਰੋਪਿ ਵਿਸੁਂ ਸਿਦ੍ਧੋਤਿ ਨਦੀਹਤ੍ਥਪਾਸੋ ਨ ਵਿਜਹਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਪਨ ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇ ਸਤ੍ਤਬ੍ਭਨ੍ਤਰਵਸੇਨ ਅਰਞ੍ਞਪਰਿਹਾਰੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਏਵਂ ਨਦਿਯਂ ਉਦਕੁਕ੍ਖੇਪਵਸੇਨ ਨਦੀਪਰਿਹਾਰੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਨਦੀਪਰਿਹਾਰੋ ਵਿਸੁਂ ਅਵੁਤ੍ਤੋ ਸਿਯਾ ਸਤ੍ਤਬ੍ਭਨ੍ਤਰਉਦਕੁਕ੍ਖੇਪਸੀਮਾਨਂ ਅਰਞ੍ਞਨਦੀਸੁ ਅਬਦ੍ਧਸੀਮਾਵਸੇਨ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਏਵਞ੍ਚ ਸਤਿ ਸਮੁਦ੍ਦਜਾਤਸ੍ਸਰੇਸੁਪਿ ਪਰਿਹਾਰੋ ਅਵੁਤ੍ਤਸਿਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ ਨਦਿਯਾ ਸਮਾਨਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾ, ਨਦੀਹਤ੍ਥਪਾਸੋ ਨ ਵਿਜਹਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਪਨ ਅਤ੍ਥੇ ਸਤਿ ਨਦਿਯਾ ਅਤਿਵਿਤ੍ਥਾਰਤ੍ਤਾ ਬਹੁਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾ ਚ ਅਨ੍ਤੋਨਦਿਯਂ ਚੀਵਰਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਨਦੀਹਤ੍ਥਪਾਸੇ ਠਿਤੇਨ ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਪਵਤ੍ਤਿਂ ਜਾਨਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਏਸ ਨਯੋ ਸਮੁਦ੍ਦਜਾਤਸ੍ਸਰੇਸੁਪਿ. ਅਨ੍ਤੋਉਦਕੁਕ੍ਖੇਪੇ ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਪਾਸੇ ਵਾ ਠਿਤੇਨ ਪਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਅਯਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ, ਵਿਚਾਰੇਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਹਾਰਸੀਮਨ੍ਤਿ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸਸੀਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਨਾਨਾਕੁਲਸਨ੍ਤਕਭਾਵੇਪਿ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸਸੀਮਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਚੀਵਰਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸਸਮ੍ਭਵਤੋ ਪਧਾਨਤ੍ਤਾ ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਥਪਰਿਹਾਰੋ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ‘‘ਵਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਸਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਤ੍ਥਸਮੀਪੇਤਿ ਇਦਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਨਾਨਾਕੁਲਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਖੇਤ੍ਤੇ ਚੀਵਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਖੇਤ੍ਤਦ੍ਵਾਰਮੂਲੇ ਵਾ ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਪਾਸੇ ਵਾ ਵਤ੍ਥਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਦ੍ਵਾਰਮੂਲਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਖੇਤ੍ਤੇਪਿ ਵਸਨ੍ਤੇਨ ਚੀਵਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਪਾਸੇ ਕਤ੍ਵਾਯੇਵ ਵਸਿਤਬ੍ਬਂ.

ਵਿਹਾਰੋ ਨਾਮ ਸਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਵਾ ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਵਾ ਸਕਲੋ ਆਵਾਸੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਏਕਗੇਹਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੪੯੧-੪੯੪) ਪਨ ‘‘ਵਿਹਾਰੋ ਨਾਮ ਉਪਚਾਰਸੀਮਾ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋਪਰਿਵੇਣਾਦਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕਕੁਲਾਦਿਸਨ੍ਤਕਤਾ ਚੇਤ੍ਥ ਕਾਰਾਪਕਾਨਂ ਵਸੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਯਂ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇ ਕਾਲੇ ਸਮਨ੍ਤਾ ਛਾਯਾ ਫਰਤੀਤਿ ਯਦਾ ਮਹਾਵੀਥਿਯਂ ਉਜੁਕਮੇਵ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਸੂਰਿਯਮਣ੍ਡਲਂ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਦਾ ਯਂ ਓਕਾਸਂ ਛਾਯਾ ਫਰਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਛਾਯਾਯ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਸ੍ਸਾਤਿ ਉਜੁਕਂ ਅਵਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਗਮਨਪਥੇਤਿ ਤਦਹੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਕੇ ਸਮੁਦ੍ਦਮਜ੍ਝੇ ਯੇ ਦੀਪਕਾ, ਤੇਸੂਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਇਤਰਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਿਸਾਯ ਚੀਵਰੇ.

੫੨. ਨਦਿਂ ਓਤਰਤੀਤਿ ਹਤ੍ਥਪਾਸਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਓਤਰਤਿ. ਨਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪਰਿਭੋਗਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਨਾਪਜ੍ਜਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਪਰਿਭੋਗਾਰਹਤ੍ਤਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਚੀਵਰਂ ਅਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਅਚਿਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਸਿਦ੍ਧਂ. ਏਕਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍ਵਾ ਏਕਂ ਅਂਸਕੂਟੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਬਹੂਨਂ ਸਞ੍ਚਰਣਟ੍ਠਾਨੇ ਏਵਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਗਮਨਂ ਨ ਸਾਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਆਪਤ੍ਤਿਅਙ੍ਗਤ੍ਤਾ. ਬਹਿਗਾਮੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾਪਿ ਅਪਾਰੁਪਿਤਬ੍ਬਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਵਿਨਯਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ਵਿਹਾਰੇ ਸਭਾਗਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਆਸਨਸਾਲਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਨਯਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਆਸਨਸਾਲਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਕਿਂ ਤੀਹਿ ਚੀਵਰੇਹਿ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਨ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰੇਨਾ’’ਤਿ ਨਟ੍ਠਚੀਵਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰਸਾਦਿਯਨਤੋ. ਸਙ੍ਘਾਟਿ ਪਨ ਕਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਬਹਿਗਾਮੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗੇ ਚ ਬਹਿਗਾਮੇ ਠਪਿਤਸਙ੍ਘਾਟਿਯਞ੍ਚ ਪਠਮਂ ਵਿਨਯਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤਰਵਾਸਕੇ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਬਹਿਗਾਮੇ ਠਪਿਤਸ੍ਸਪਿ ਵਿਨਯਕਮ੍ਮਵਚਨਤੋ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾਪਿ ਠਿਤਂ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੁਂ, ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ ਦਾਤੁਞ੍ਚ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਦਹਰਾਨਂ ਗਮਨੇ ਸਉਸ੍ਸਾਹਤ੍ਤਾ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਪਨ ਨ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ…ਪੇ… ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀਤਿ ਸਉਸ੍ਸਾਹਤ੍ਤੇ ਗਮਨਸ੍ਸ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਸਂ ਪਨ ਪੁਰਾਰੁਣਾ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਸਉਸ੍ਸਾਹੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਅਰੁਣੇ ਅਨ੍ਤਰਾ ਉਟ੍ਠਿਤੇਪਿ ਨ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ ‘‘ਯਾਵ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਾ ਸਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨੇਵ ‘‘ਗਾਮਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਨ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਚਨਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿਆਦਿਮ੍ਹਿ ਸਉਸ੍ਸਾਹਤ੍ਤਾ ਗਮਨਕ੍ਖਣੇ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਧੇਨੁਭਯੇਨਾਤਿ ਤਰੁਣਵਚ੍ਛਗਾਵੀਨਂ ਆਧਾਵਿਤ੍ਵਾ ਸਿਙ੍ਗੇਨ ਪਹਰਣਭਯੇਨ. ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਚ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਧੇਨੁਭਯਾਦੀਹਿ ਠਿਤਾਨਂ ਯਾਵ ਭਯਵੂਪਸਮਾ ਠਾਤਬ੍ਬਤੋ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਅਰੁਣੇਯੇਵ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਨਿਯਮੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਏਵਂ ਨਿਯਮੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਰਾ ਅਰੁਣੇ ਉਗ੍ਗਤੇਪਿ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਨ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ ਭੇਸਜ੍ਜਤ੍ਥਾਯ ਗਾਮਂ ਪਵਿਟ੍ਠਦਹਰਾਨਂ ਵਿਯ.

ਅਨ੍ਤੋਸੀਮਾਯਂ ਗਾਮਨ੍ਤਿ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸਸੀਮਾਸਮ੍ਮੁਤਿਤੋ ਪਚ੍ਛਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਗਾਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ ਗਾਮਞ੍ਚ ਗਾਮੂਪਚਾਰਞ੍ਚ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਿਤਬ੍ਬਤੋ. ਪਵਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਆਚਰਿਯਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਾਨਂ ਵਿਸੁਂ ਵਿਸੁਂ ਗਤਾਨਂ ਅਵਿਪ੍ਪਵਾਸਸੀਮਤ੍ਤਾ ਨੇਵ ਚੀਵਰਾਨਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਉਸ੍ਸਾਹਤਾਯ ਨ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ. ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇਤਿ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍ਵਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਚੀਵਰਵਿਪ੍ਪਵਾਸਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਨਵਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੧੦. ਭਣ੍ਡਪਟਿਸਾਮਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੫੩. ਏਵਂ ਚੀਵਰਵਿਪ੍ਪਵਾਸਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਭਣ੍ਡਪਟਿਸਾਮਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਭਣ੍ਡਸ੍ਸ ਪਟਿਸਾਮਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਭਡਿਤਬ੍ਬਂ ਭਾਜੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਭਣ੍ਡਂ, ਭਡਿਤਬ੍ਬਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਾ ਭਣ੍ਡਂ, ਭਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਪਰਿਭਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਾ ਏਤੇਨਾਤਿ ਵਾ ਭਣ੍ਡਂ, ਮੂਲਧਨਂ, ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਵਾ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਅਭਿਧਾਨਪ੍ਪਦੀਪਿਕਾਯਂ –

‘‘ਭਾਜਨਾਦਿਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ, ਭਣ੍ਡਂ ਮੂਲਧਨੇਪਿ ਚਾ’’ਤਿ.

ਤਸ੍ਸ ਭਣ੍ਡਸ੍ਸ, ਪਟਿਸਾਮਿਯਤੇ ਪਟਿਸਾਮਨਂ, ਰਕ੍ਖਣਂ ਗੋਪਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਰੇਸਂ ਭਣ੍ਡਸ੍ਸ ਗੋਪਨ’’ਨ੍ਤਿ. ਮਾਤੁ ਕਣ੍ਣਪਿਲ਼ਨ੍ਧਨਂ ਤਾਲਪਣ੍ਣਮ੍ਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਭਾਵਨਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਪਗੇਵ ਅਞ੍ਞਾਤਕਾਨਂ ਸਨ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਗਿਹਿਸਨ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਾਨਂ ਸਨ੍ਤਕਂ ਪਟਿਸਾਮੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਸੀਸੇਨਾਤਿ ਏਤੇਨ ਵਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਾਹਾਦਿਨਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਾਮੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਸਾਮੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਛਨ੍ਦੇਨਪਿ ਭਯੇਨਪੀਤਿ ਵਡ੍ਢਕੀਆਦੀਸੁ ਛਨ੍ਦੇਨ, ਰਾਜਵਲ੍ਲਭਾਦੀਸੁ ਭਯੇਨ ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨ ਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ਗਤੇਸੁ ਚ ਪਟਿਸਾਮੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ.

ਸਙ੍ਗੋਪਨਤ੍ਥਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਤ੍ਥੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਣ੍ਡਸ੍ਸ ਗੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਪਟਿਸਾਮਨਪਯੋਗਂ ਵਿਨਾ ‘‘ਨਾਹਂ ਗਣ੍ਹਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਪਯੋਗੇ ਅਕਤੇ ਰਜ੍ਜਸਙ੍ਖੋਭਾਦਿਕਾਲੇ ‘‘ਨ ਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਾਮਿ, ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਦਾਨਿ ਦਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਉਭੋਹਿਪਿ ਸਕਸਕਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੇ ਕਤੇਪਿ ਅਵਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਕੇਚਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ‘‘ਪਾਰਾਜਿਕਮੇਵ ਪਟਿਸਾਮਨਪਯੋਗਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਂ, ਨ ਸਾਰਤੋ ਪਚ੍ਚੇਤਬ੍ਬਂ. ਪਟਿਸਾਮਨਕਾਲੇ ਹਿਸ੍ਸ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥਿ, ‘‘ਨ ਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇ ਚ ਸਾਮਿਨੋ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਵਤ੍ਤਿਯਾ ਹੇਤੁਭੂਤੋ ਕਾਯਵਚੀਪਯੋਗੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਯੇਨ ਸੋ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ. ਨ ਹਿ ਅਕਿਰਿਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਅਯਂ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ. ਦਾਨੇ ਸਉਸ੍ਸਾਹੋ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾਵਾਤਿ ਅਵਹਾਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਨਾਹਂ ਗਣ੍ਹਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਮੁਸਾਵਾਦਕਰਣੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਨ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਾਭਾਵੇਨ ਸਹਪਯੋਗਸ੍ਸਪਿ ਅਭਾਵਤੋਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

ਯਦਿਪਿ ਮੁਖੇਨ ਦਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਵਦਤਿ…ਪੇ… ਪਾਰਾਜਿਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਤਰਪਯੋਗੇਨ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਨ ਤਾਵ ਪਠਮੇਨ ਭਣ੍ਡਪਟਿਸਾਮਨਪਯੋਗੇਨ ਤਦਾ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਭਾਵਾ, ਨਾਪਿ ‘‘ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਕਥਨਪਯੋਗੇਨ ਤਦਾ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਪਯੋਗਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਿਯਤ੍ਤਾਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਸਾਮਿਨਾ ‘‘ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਬਹੁਸੋ ਯਾਚਿਯਮਾਨੋਪਿ ਅਦਤ੍ਵਾ ਯੇਨ ਪਯੋਗੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਦਾਤੁਕਾਮਤਂ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਞਾਪੇਸਿ, ਯੇਨ ਚ ਸੋ ਅਦਾਤੁਕਾਮੋ ਅਯਂ ਵਿਕ੍ਖਿਪਤੀਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਧੁਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਪਯੋਗੇਨਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ. ਨ ਹੇਤ੍ਥ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਭਣ੍ਡੇ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਮੁਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਿ. ਅਦਾਤੁਕਾਮਤਾਯ ਹਿ ‘‘ਕਦਾ ਤੇ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਕਤ੍ਥ ਤੇ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਪਰਿਯਾਯਵਚਨੇਨਪਿ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਧੁਰੇਨਿਕ੍ਖਿਪਾਪਿਤੇ ਆਪਤ੍ਤਿਯੇਵ. ਤੇਨੇਵ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਿਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਭਣਥ…ਪੇ… ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਾਰਾਜਿਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਰਸਨ੍ਤਕਸ੍ਸ ਪਰੇਹਿ ਗਣ੍ਹਾਪਨੇ ਏਵ ਹਿ ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਮੁਤ੍ਤਿ, ਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਤ੍ਥੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਤ੍ਥੇ ਸਾਮਿਨਾ ਦਿਨ੍ਨਤਾਯ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਚ ਠਾਨਾਚਾਵਨੇਪਿ ਨਤ੍ਥਿ ਅਵਹਾਰੋ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਨ ਗਹਣੇ ਦੁਕ੍ਕਟਤੋ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਅਵਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ ਪਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੫੪. ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਿਕ੍ਖੁਨੀਸਿਕ੍ਖਮਾਨਸਾਮਣੇਰਸਾਮਣੇਰੀਨਂ. ਏਤੇਨ ਨ ਕੇਵਲਂ ਗਿਹੀਨਂ ਏਵ, ਅਥ ਖੋ ਤਾਪਸਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਤਕਂ ਪਟਿਸਾਮੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨਟ੍ਠੇਪਿ ਗੀਵਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਕਸ੍ਮਾ? ਅਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਪਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦੁਤਿਯੇ ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਗੀਵਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਕਸ੍ਮਾ? ਅਜਾਨਿਤਤ੍ਤਾ. ਤਤਿਯੇ ਚ ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਗੀਵਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਕਸ੍ਮਾ? ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਤ੍ਤਾ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਾਯੇਨ ਵਾ ਵਾਚਾਯ ਵਾ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋਯੇਵ ਨਾਮ ਹੋਤਿ.

ਤਸ੍ਸੇਵ ਗੀਵਾ ਹੋਤਿ, ਨ ਸੇਸਭਿਕ੍ਖੂਨਂ, ਕਸ੍ਮਾ? ਤਸ੍ਸੇਵ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਸ੍ਸ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰੇ ਇਸ੍ਸਰਭਾਵਤੋ. ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਸ੍ਸ ਗੀਵਾ ਨ ਹੋਤਿ ਅਲਸਜਾਤਿਕਸ੍ਸੇਵ ਪਮਾਦੇਨ ਹਰਿਤਤ੍ਤਾ. ਦੁਤਿਯੇ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਸ੍ਸ ਗੀਵਾ ਨ ਹੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਰੋਚਿਤਤ੍ਤਾ. ਨਟ੍ਠੇ ਤਸ੍ਸ ਗੀਵਾ ਤੇਨ ਠਪਿਤਤ੍ਤਾ. ਤਸ੍ਸੇਵ ਗੀਵਾ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਤੇਨ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੇਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਠਪਿਤਤ੍ਤਾ ਚ. ਨਤ੍ਥਿ ਗੀਵਾ ਤੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਤ੍ਤਾ. ਨਟ੍ਠਂ ਸੁਨਟ੍ਠਮੇਵ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਪਨਤੋ. ਨਟ੍ਠੇ ਗੀਵਾ ਤੇਨ ਠਪਿਤਤ੍ਤਾ. ਸਬ੍ਬਂ ਤਸ੍ਸ ਗੀਵਾ ਤਸ੍ਸ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਸ੍ਸ ਪਮਾਦੇਨ ਹਰਣਤੋ. ਤਤ੍ਥੇਵ ਉਪਚਾਰੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਤਿ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇਯੇਵ ਉਚ੍ਚਾਰਪਸ੍ਸਾਵਟ੍ਠਾਨੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇ.

੫੫. ਮਯਿ ਚ ਮਤੇ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚ ਸੇਨਾਸਨੇ ਵਿਨਟ੍ਠੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੇਵਲਂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨਂ ਮਾ ਵਿਨਸ੍ਸੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਵਿਵਰਿਤੁਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ‘‘ਤਂ ਮਾਰੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ‘‘ਗਿਲਾਨਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਅਵਿਸਯੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਮਰਣਤੋ ਹਿ ਪਰਂ ਗੇਲਞ੍ਞਂ ਅਵਿਸਯਤ੍ਤਞ੍ਚ ਨਤ੍ਥਿ. ‘‘ਦ੍ਵਾਰਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਹਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਵਿਵਰਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ. ਸਹਾਯੇਹਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤੇਹਿਪਿ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਾਦੀਹਿ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਸਾਮੀਚੀਤਿ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰੇ ਵਸਨ੍ਤਾਨਂ ਇਦਂ ਵਤ੍ਤਂ. ਲੋਲਮਹਾਥੇਰੋਤਿ ਮਨ੍ਦੋ ਮੋਮੂਹੋ ਆਕਿਣ੍ਣਵਿਹਾਰੀ ਸਦਾ ਕੀਲ਼ਾਪਸੁਤੋ ਵਾ ਮਹਾਥੇਰੋ.

੫੬. ਇਤਰੇਹੀਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਗਬ੍ਭੇ ਵਸਨ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ. ਵਿਹਾਰਰਕ੍ਖਣਵਾਰੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ ਵਿਹਾਰਵਾਰਿਕੋ, ਵੁਡ੍ਢਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾਰੇ ਵਿਹਾਰਰਕ੍ਖਣਕੋ. ਨਿਵਾਪਨ੍ਤਿ ਭਤ੍ਤਵੇਤਨਂ. ਚੋਰਾਨਂ ਪਟਿਪਥਂ ਗਤੇਸੂਤਿ ਚੋਰਾਨਂ ਆਗਮਨਂ ਞਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਠਮਤਰਂਯੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਦ੍ਦਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਚੋਰਾਨਂ ਅਭਿਮੁਖਂ ਗਤੇਸੁ. ‘‘ਚੋਰੇਹਿ ਹਟਭਣ੍ਡਂ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਤੇਸਂ ਅਨੁਪਥਂ ਗਤੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਕਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਅਸੁਕਕੁਲੇ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਂ ਵਿਹਾਰਵਾਰਿਕਾਨਂਯੇਵਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਨਿਯਮਨਂ ਕਤ੍ਵਾ. ਦ੍ਵੇ ਤਿਸ੍ਸੋ ਯਾਗੁਸਲਾਕਾ ਚ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਞ੍ਚ ਸਲਾਕਭਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਲਭਮਾਨੋਵਾਤਿ ਇਦਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ, ਤਤੋ ਊਨਂ ਵਾ ਹੋਤੁ ਅਧਿਕਂ ਵਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰਸ੍ਸ ਚ ਯਾਪਨਮਤ੍ਤਂ ਲਭਨਮੇਵ ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਨਿਸ੍ਸਿਤਕੇ ਜਗ੍ਗਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਸ੍ਸਿਤਕੇ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਾਯ ਪੋਸੇਨ੍ਤਾ ਨਿਸ੍ਸਿਤਕੇਹਿ ਵਿਹਾਰਂ ਜਗ੍ਗਾਪੇਨ੍ਤਿ. ਅਸਹਾਯਸ੍ਸਾਤਿ ਸਹਾਯਰਹਿਤਸ੍ਸ. ‘‘ਅਸਹਾਯਸ੍ਸ ਅਦੁਤਿਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪਾਠੋ ਯੁਤ੍ਤੋ. ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਪੁਰਿਮਸ੍ਸੇਵ ਵੇਵਚਨਂ. ਅਸਹਾਯਸ੍ਸ ਵਾ ਅਤ੍ਤਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਵਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਪਾਠੇ ਏਕੇਨ ਆਨੀਤਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਨਪ੍ਪਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਦੁਤਿਯਸ੍ਸਪਿ ਵਾਰੋ ਨਿਵਾਰਿਤੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਭਾਗੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਤ੍ਤਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਦਾਤਾ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨ ਸਮੇਤਿ, ਵੀਮਂਸਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੧੧੨) ਪਨ ‘‘ਅਤ੍ਤਦੁਤਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਸ੍ਸ. ਅਤ੍ਤਾਸਰੀਰਮੇਵ ਦੁਤਿਯੋ, ਨ ਅਞ੍ਞੋਤਿ ਹਿ ਅਤ੍ਤਦੁਤਿਯੋ, ਤਦੁਭਯਸ੍ਸਪਿ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਵਿਭਾਵਨਂ ‘ਯਸ੍ਸਾ’ਤਿਆਦਿ. ਏਤੇਨ ਸਬ੍ਬੇਨ ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਵਾਰੋ ਨ ਪਾਪੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਪਾਕਵਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਨਿਚ੍ਚਂ ਪਚਿਤਬ੍ਬਯਾਗੁਭਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਵਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ. ਠਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਦਾਯਕਾ ਠਪੇਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤਂ ਆਰਾਮਿਕਾਦੀਹਿ ਦੀਯਮਾਨਂ ਭਾਗਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਉਪਜੀਵਨ੍ਤੇਨ ਠਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕੇਨਪਿ ਪਾਕਵਤ੍ਤਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਜੀਵਨ੍ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯ ਵਿਹਾਰਵਾਰੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਠਾਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਗਾਹਾਪੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕਸ੍ਸਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਧਿਕਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਚੇ ਠਪਿਤੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਚੀਵਰਾਦਿਸਙ੍ਘਿਕਭਾਗੇਪਿ ਆਲਯੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਸੋਪਿ ਗਾਹਾਪੇਤਬ੍ਬੋ. ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਪਞ੍ਹਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ, ਅਟ੍ਠਕਥਂ ਵਾ. ਦਿਗੁਣਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤੋ ਦ੍ਵਿਗੁਣਂ. ਪਕ੍ਖਵਾਰੇਨਾਤਿ ਅਡ੍ਢਮਾਸਵਾਰੇਨ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਭਣ੍ਡਪਟਿਸਾਮਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਦਸਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੧੧. ਕਯਵਿਕ੍ਕਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੫੭. ਏਵਂ ਭਣ੍ਡਪਟਿਸਾਮਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਕਯਵਿਕ੍ਕਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਯਵਿਕ੍ਕਯਸਮਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਯਨਂ ਕਯੋ, ਪਰਭਣ੍ਡਸ੍ਸ ਗਹਣਂ, ਵਿਕ੍ਕਯਨਂ ਵਿਕ੍ਕਯੋ, ਸਕਭਣ੍ਡਸ੍ਸ ਦਾਨਂ, ਕਯੋ ਚ ਵਿਕ੍ਕਯੋ ਚ ਕਯਵਿਕ੍ਕਯਂ. ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਦੁਵਿਧਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਸ੍ਸ ਕਰਣਂ. ਤਸ੍ਸਰੂਪਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਇਮਿਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ.

ਸੇਸਞਾਤਕੇਸੁ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਵਿਨਿਪਾਤਸਮ੍ਭਵਤੋ ਤਦਭਾਵਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮਾਤਰਂ ਵਾ ਪਨ ਪਿਤਰਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਵਿਨਿਪਾਤਨਞ੍ਚ ਨ ਹੋਤਿ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਇਦਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਕਯਵਿਕ੍ਕਯਂ ਪਨ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਇਦਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਚ ਉਪਰਿ ਅਞ੍ਞਾਤਕਨ੍ਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ਚ ਸੇਸਞਾਤਕਂ ‘‘ਇਮਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਵਦਤੋ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤਿ, ‘‘ਇਮਂ ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ ਪਨ ਦਦਤੋ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਵਿਨਿਪਾਤਨਂ, ‘‘ਇਮਿਨਾ ਇਮਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਕਯਵਿਕ੍ਕਯਂ ਆਪਜ੍ਜਤੋ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਨ੍ਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਹੋਤਿ ਮਿਗਪਦਵਲਞ੍ਜਨਨ੍ਯਾਯੇਨ. ਤਸ੍ਮਾਇਚ੍ਚਾਦਿਕੇਪਿ ‘‘ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਯਵਿਕ੍ਕਯਂ, ਸੇਸਞਾਤਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦ੍ਵੇ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ, ਅਞ੍ਞਾਤਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਿਸ੍ਸੋ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਤੇਨੇਵ ਨ੍ਯਾਯੇਨ ਞਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਨ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਬ੍ਯਾਪਿਤਦੋਸੋ ਸਿਯਾ.

‘‘ਇਦਂ ਭਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਇਦਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਇਦਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਂ ਹੋਤਿ. ਇਦਂ ਭਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜ, ਇਦਂ ਨਾਮ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਵਾ, ‘‘ਇਦਂ ਭਤ੍ਤਂ ਭੁਤ੍ਤੋਸਿ, ਇਦਂ ਨਾਮ ਕਰੋਹਿ, ਇਦਂ ਭਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਸਿ, ਇਦਂ ਨਾਮ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਯਵਿਕ੍ਕਯੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਵਿਘਾਸਾਦਾਨਂ ਭਤ੍ਤਦਾਨੇ ਚ ਅਨਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਵਿਨਿਪਾਤਨਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਕਾਰਾਪਨੇ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਮਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਟ੍ਟਤਿ. ‘‘ਏਤ੍ਥ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਸਤਿਪਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਦੇਸੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਅਗ੍ਘਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਕਯਵਿਕ੍ਕਯੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਇਦਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਅਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਯਵਿਕ੍ਕਯੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਮੂਲਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਤਾਯ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਿ ਨ ਹੋਤਿ. ਪਤ੍ਤੋ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ ਪਰਭਣ੍ਡਸ੍ਸ ਮਹਗ੍ਘਤਾਯ. ਏਵਂ ਸਤਿ ਕਥਂ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਮ ਵਤ੍ਥੁ ਅਪ੍ਪਗ੍ਘਨ੍ਤਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਭਣ੍ਡਂ ਅਗ੍ਘਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ਥੇਯ੍ਯਾਵਹਾਰਸਮ੍ਭਵਤੋ, ਊਨਮਾਸਕਂ ਚੇ ਅਗ੍ਘਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਮਾਸਕਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਊਨਪਞ੍ਚਮਾਸਕਂ ਚੇ ਅਗ੍ਘਤਿ, ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ. ਪਞ੍ਚਮਾਸਕਂ ਚੇ ਅਗ੍ਘਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਦੇਤਿ, ਵਟ੍ਟਤਿ ਪੁਞ੍ਞਤ੍ਥਾਯ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਧਿਕਸ੍ਸ. ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਸ੍ਸ ਪਨ…ਪੇ… ਵਟ੍ਟਤਿ ਉਭਤੋ ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਤ੍ਤਾ. ਏਕਤੋ ਉਭਤੋ ਵਾ ਚੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ‘‘ਮਾ ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਕਸ੍ਮਾ? ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਸ੍ਸ ਅਛੇਕਤ੍ਤਾ.

ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨ ਅਤ੍ਥੋ, ਕਸ੍ਮਾ? ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਤ੍ਤਾ ਤੇਲਸ੍ਸ. ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤੇਲਂ ਸਤ੍ਤਾਹਪਰਮਂ ਏਵ ਠਪੇਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਠਪਿਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤੇਲੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ. ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਦੂਸੇਯ੍ਯ, ਅਨਿਯਮਿਤਕਾਲਂ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤੇਲਂ ਨਾਲ਼ਿਯਂ ਅਵਸਿਟ੍ਠਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤੇਲਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਲਂ ਵਤ੍ਤਾਪੇਯ੍ਯ.

੫੮. ਇਦਂ ਪਤ੍ਤਚਤੁਕ੍ਕਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਪਤ੍ਤਚਤੁਕ੍ਕਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪਞ੍ਚਮੋ ਪਨ ਕਪ੍ਪਿਯੋ. ਤੇਨ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਪਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਕਪ੍ਪਿਯੋ ਬੁਦ੍ਧਾਨਮ੍ਪਿ ਪਰਿਭੋਗਾਰਹੋ’’ਤਿ. ਅਯਂ ਪਤ੍ਤੋ ਮਹਾਅਕਪ੍ਪਿਯੋ ਨਾਮ, ਕਸ੍ਮਾ? ਰੂਪਿਯਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਯਬੀਜਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਲੋਹੇਨ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਿਤਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਬੀਜਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦੂਸਿਤਤ੍ਤਾ. ਯਥਾ ਚ ਤਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕਵਿਸਯੇ ਥਾਵਰਪਯੋਗੇਸੁ ਪਾਸਸੂਲਾਦੀਸੁ ਮੂਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਕਾਰਿਤੇਸੁ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਦਣ੍ਡਮਤ੍ਤੇ ਵਾ ਵਾਕਮਤ੍ਤੇ ਵਾ ਅਵਸਿਟ੍ਠੇ ਸਤਿ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਨਟ੍ਠੇਯੇਵ ਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਬੀਜਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਕਤਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਤ੍ਤੇ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਪਤ੍ਤੇ ਅਵਸਿਟ੍ਠੇਪਿ ਕਪ੍ਪਿਯੋ ਭਵਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ. ਤਥਾ ਚ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਸਚੇਪਿ ਤਂ ਵਿਨਾਸੇਤ੍ਵਾ ਥਾਲਕਂ ਕਾਰੇਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤ੍ਯਾਦਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਦੁਤਿਯਪਤ੍ਤੇ ਵਿਯ ਮੂਲੇ ਚ ਮੂਲਸ੍ਸਾਮਿਕਾਨਂ, ਪਤ੍ਤੇ ਚ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਦਿਨ੍ਨੇ ਕਪ੍ਪਿਯੋ ਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਭਵੇਯ੍ਯ ਨੁ ਖੋਤਿ ਆਸਙ੍ਕਾਯਮਾਹ ‘‘ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕੇਨਚਿ ਉਪਾਯੇਨ ਕਪ੍ਪਿਯੋ ਕਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਦੁਤਿਯਪਤ੍ਤਂ ਰੂਪਿਯਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਗਿਹੀਹਿ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਾਪਿਤਮੇਵ ਕਿਣਾਤਿ, ਨ ਬੀਜਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦੂਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਦੁਤਿਯਪਤ੍ਤੋ ਕਪ੍ਪਿਯੋ ਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਇਧ ਪਨ ਬੀਜਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦੂਸਿਤਤ੍ਤਾ ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਪੁਨ ਅਯਪਾਸਾਣਬੀਜਂ ਕਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ, ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਰੂਪਿਯਸ੍ਸ ਚ ਵਲ਼ਞ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾ ਪੁਨ ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਦਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕੇਨਚਿ ਉਪਾਯੇਨ ਕਪ੍ਪਿਯੋ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤ੍ਤਂ ਅਞ੍ਞੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤੁਂ ‘‘ਸਚੇਪੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਇਮਿਨਾ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਅਯਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਅਵਸਿਟ੍ਠੇ ਸਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯੋਵ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੫੯੧) ‘‘ਰੂਪਿਯਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਇਦਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਮੁਤ੍ਤਾਦਿਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੁਮ੍ਪਿ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਕਾਰਿਤਮ੍ਪਿ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ ਏਵ. ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤੀਤਿ ਸਯਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਾ ‘ਇਮਂ ਕਹਾਪਣਾਦਿਂ ਕਮ੍ਮਕਾਰਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਬੀਜਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਹੀ’ਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਆਣਾਪੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤਿ. ਮਹਾਅਕਪ੍ਪਿਯੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਬੀਜਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦੂਸਿਤਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਮੂਲਸ੍ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸੋ ਹਿ ਚੋਰੇਹਿ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋਪਿ ਪੁਨ ਲਦ੍ਧੋ ਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚੀਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਵਟ੍ਟੇਯ੍ਯ, ਤਲ਼ਾਕਾਦੀਸੁ ਵਿਯ ‘ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਵਟ੍ਟਤੀ’ਤਿ ਆਚਰਿਯਾ ਵਦੇਯ੍ਯੁਂ. ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕੇਨਚਿ ਉਪਾਯੇਨਾਤਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨ ਚੋਰਾਦਿਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨੇਨਪਿ ਕਪ੍ਪਿਯੋ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਇਦਞ੍ਚ ਤੇਨ ਰੂਪੇਨ ਠਿਤਂ ਤਮ੍ਮੂਲਕੇਨ ਵਤ੍ਥਮੁਤ੍ਤਾਦਿਰੂਪੇਨ ਠਿਤਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੁਮ੍ਪਿ ਹਿ ਤਮ੍ਮੂਲਕਕਪ੍ਪਿਯਵਤ੍ਥੁ ਚ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕੇਨਚਿ ਤੇਨ ਰੂਪੇਨ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਾਤੁਂ. ਯਦਿ ਪਨ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤੇਨ ਕਪ੍ਪਿਯਵਤ੍ਥੁਨਾ, ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੁਨਾ ਵਾ ਪੁਨ ਰੂਪਿਯਂ ਚੇਤਾਪੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਰੂਪਿਯਂ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਾਤੁਮ੍ਪਿ ਸਕ੍ਕਾ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਂ ਪਨ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ ਪਪਞ੍ਚਿਤਂ, ਯਞ੍ਚ ਤਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪੋਰਾਣਟੀਕਾਯਂ ਪਪਞ੍ਚਿਤਂ, ਤਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਅਤਿਵਿਤ੍ਥਾਰਿਤਞ੍ਚ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੋਤੂਨਞ੍ਚ ਦੁਬ੍ਬਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵਦਿਮ੍ਹ, ਅਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਪਨ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਪਕਰਣੇਸੁ ਓਲੋਕੇਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ.

ਦੁਤਿਯਪਤ੍ਤੇ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਾਨਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀਤਿ ਰੂਪਿਯਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਕਯਵਿਕ੍ਕਯਸ੍ਸ ਚ ਕਤਤ੍ਤਾ. ਸਕ੍ਕਾ ਪਨ ਕਪ੍ਪਿਯੋ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਗਿਹੀਹਿ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਾਪਿਤਪਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਕਿਣਿਤਤ੍ਤਾ, ਬੀਜਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਦੂਸਿਤਤ੍ਤਾ, ਮੂਲਮੂਲਸ੍ਸਾਮਿਕਾਨਞ੍ਚ ਪਤ੍ਤਪਤ੍ਤਸ੍ਸਾਮਿਕਾਨਞ੍ਚ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ. ਯਥਾ ਪਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮੂਲੇ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

ਤਤਿਯਪਤ੍ਤੇ ਸਦਿਸੋਯੇਵਾਤਿ ‘‘ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਾਨਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਸਕ੍ਕਾ ਪਨ ਕਪ੍ਪਿਯੋ ਕਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਨਯਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ. ਨਨੁ ਤਤਿਯਪਤ੍ਤੋ ਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਗਹਿਤੋ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯੋਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਗਹਿਤੋਪਿ ਦੁਤਿਯਪਤ੍ਤਸਦਿਸੋਯੇਵ, ਮੂਲਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯੋ’’ਤਿ. ਦੁਤਿਯਚੋਦਨਂ ਪਨ ਸਯਮੇਵ ਵਦਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਦੁਤਿਯਪਤ੍ਤਸਦਿਸੋਯੇਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਮੂਲੇ ਚ ਮੂਲਸ੍ਸਾਮਿਕਾਨਂ, ਪਤ੍ਤੇ ਚ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਦਿਨ੍ਨੇ ਕਪ੍ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਂ ਦਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਮੂਲਸ੍ਸ ਅਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾਤਿ ਯੇਨ ਉਗ੍ਗਹਿਤਮੂਲੇਨ ਪਤ੍ਤੋ ਕੀਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਮੂਲਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਅਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ. ਏਤੇਨ ਰੂਪਿਯਮੇਵ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਤਮ੍ਮੂਲਕਂ ਅਰੂਪਿਯਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਤੇਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਮੂਲਂ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ ਸਿਯਾ, ਤੇਨ ਕਪ੍ਪਿਯੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਆਰਾਮਿਕਾਦੀਹਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਪਤ੍ਤੋ ਰੂਪਿਯਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸੇਸਾਨਂ ਵਟ੍ਟੇਯ੍ਯ.

ਚਤੁਤ੍ਥਪਤ੍ਤੇ ਦੁਬ੍ਬਿਚਾਰਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਇਮੇ ਕਹਾਪਣੇ ਦਤ੍ਵਾ ਇਦਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਗਿਹਿਸਨ੍ਤਕਾਨਂ ਕਹਾਪਣਾਨਂ ਦੁਟ੍ਠੁਵਿਚਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ਏਤਸ੍ਸ ਵਿਚਾਰਣਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਏਵ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਮੂਲਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤੇਨ ਮੂਲਸ੍ਸ ਗਿਹਿਸਨ੍ਤਕਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤੇਨੇਵ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਿਯਸਂਵੋਹਾਰੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤੇਨ ਚ ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਯਾਭਾਵਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਚ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਭਾਵਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਤੇਨ ਚ ਦੁਬ੍ਬਿਚਾਰਿਤਮਤ੍ਤੇਨ ਦੁਕ੍ਕਟਮਤ੍ਤਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਤਿ. ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜੀਤਿ ਇਦਞ੍ਚ ਦਾਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਵਿਨਯਕਮ੍ਮਵਸੇਨ. ਤੇਨੇਵ ਚ ‘‘ਸਪ੍ਪਿਸ੍ਸ ਪੂਰਾਪੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਪਞ੍ਚਮਪਤ੍ਤੇ ਸਬ੍ਬਕਪ੍ਪਿਯੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਾਨਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਕਪ੍ਪਿਯੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾਨਮ੍ਪਿ ਪਰਿਭੋਗਾਰਹੋ’’ਤਿ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਕਯਵਿਕ੍ਕਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਏਕਾਦਸਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੧੨. ਰੂਪਿਯਾਦਿਪਟਿਗ੍ਗਹਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੫੯. ਏਵਂ ਕਯਵਿਕ੍ਕਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਰੂਪਿਯਾਦਿਪਟਿਗ੍ਗਹਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਰੂਪਿਯਾਦਿਪਟਿਗ੍ਗਹੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਞ੍ਞਾਣਤ੍ਥਾਯ ਕਤਂ ਰੂਪਂ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਰੂਪਿਯਂ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵੋਹਾਰੂਪਗਂ ਧਨਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯਂ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੫੮੩-੫੮੪) ‘‘ਇਧ ਪਨ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵੋਹਾਰਗਮਨੀਯਂ ਕਹਾਪਣਾਦਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਠਮਂ ਆਦੀਯਤੀਤਿਆਦਿ, ਕਿਂ ਤਂ? ਰੂਪਿਯਂ, ਰੂਪਿਯਂ ਆਦਿ ਯੇਸਂ ਤੇਤਿ ਰੂਪਿਯਾਦਯੋ, ਦਾਸਿਦਾਸਖੇਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁਆਦਯੋ, ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੋ, ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਰੂਪਿਯਾਦੀਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੋ ਰੂਪਿਯਾਦਿਪਟਿਗ੍ਗਹੋ. ਜਾਤਸਮਯੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਰੂਪਮੇਵ ਰੂਪਂ ਅਸ੍ਸ ਭਵਤਿ, ਨ ਵਿਕਾਰਮਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਜਾਤਰੂਪਂ, ਸੁਵਣ੍ਣਂ. ਧਵਲਸਭਾਵਤਾਯ ਸਤ੍ਤੇਹਿ ਰਞ੍ਜਿਯਤੇਤਿ ਰਜਤਂ, ਸਜ੍ਝੁ. ਜਾਤਰੂਪੇਨ ਕਤੋ ਮਾਸਕੋ ਜਾਤਰੂਪਮਾਸਕੋ. ਰਜਤੇਨ ਕਤੋ ਮਾਸਕੋ ਰਜਤਮਾਸਕੋਤਿ ਇਦਂ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਮੇਵ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਵਤ੍ਥੁ ਹੋਤਿ, ਨ ਲੋਹਮਾਸਕਾਦਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਮ੍ਬਲੋਹਾਦੀਹਿ…ਪੇ… ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ’’ਤਿ. ਤਮ੍ਬਲੋਹਾਦੀਹੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਂਸਲੋਹਵਟ੍ਟਲੋਹਤਿਪੁਸੀਸਾਦੀਹਿ ਕਤੋਪਿ ਲੋਹਮਾਸਕੋਯੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਿਂ ਇਦਮੇਵ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਵਤ੍ਥੁ ਹੋਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਮੁਤ੍ਤਾਦਯੋਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮੁਤ੍ਤਾ…ਪੇ… ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੂ’’ਤਿ. ਇਮੇਸਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਵਤ੍ਥੂਨਂ ਕੋ ਵਿਸੇਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਵਤ੍ਥੁਂ…ਪੇ… ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਵਤ੍ਥੁ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਸੇਸਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੁ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵਾਤਿ ਯੋਜਨਾ.

ਇਦਾਨਿ ਤੇਸੁ ਵਤ੍ਥੂਸੁ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਆਹ ‘‘ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਕਸ੍ਮਾ? ‘‘ਇਦਂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਦਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਮਤਿ, ਵਟ੍ਟਤਿ, ਕਸ੍ਮਾ? ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਅਦਤ੍ਵਾ ਵਡ੍ਢਕੀਆਦੀਨਂ ਹਤ੍ਥੇ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ ਗਿਹੀਨਂ ਹਤ੍ਥੇ ਠਪਿਤਤ੍ਤਾ. ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ ਸਙ੍ਘਗਣਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਅਨਾਮਸਿਤਤ੍ਤਾ. ‘‘ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਪੇਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇਪਿ ਪਰਿਭੋਗੇਪਿ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਪਰਿਭੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਸ੍ਵੇਵ ਸਾਪਤ੍ਤਿਕੋਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਵਦਤਿ, ਵਟ੍ਟਤਿ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥਾ’’ਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਚੀਵਰਤ੍ਥਾਯ ਦਿਨ੍ਨਂ ਚੀਵਰੇਯੇਵ ਉਪਨੇਤਬ੍ਬਂ, ਕਸ੍ਮਾ? ਯਥਾ ਦਾਯਕਾ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਸੇਨਾਸਨਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਇਤਰਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਯਤੋ ਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੇਨਾਸਨਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਇਮਿਨਾ ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਯਅਵੇਭਙ੍ਗਿਯਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਆਪਦਾਸੁ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਚੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ.

੬੦. ਏਵਂ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਵਤ੍ਥੂਸੁ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੂਸੁ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਵਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਚੇ ਕੋਚਿ ਮਯ੍ਹ’’ਨ੍ਤ੍ਯਾਦਿਮਾਹ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇਪਿ ਪਰਿਭੋਗੇਪਿ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਲ਼ਾਕਸ੍ਸਪਿ ਖੇਤ੍ਤਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥਾਤਿ ਦੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਤਲ਼ਾਕਂ ਦਮ੍ਮੀ’ਤਿ ਵਾ ‘ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਂ ਤਲ਼ਾਕਂ ਦਮ੍ਮੀ’ਤਿ ਵਾ ਵਦਤਿ, ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ. ‘ਇਤੋ ਤਲ਼ਾਕਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਪਚ੍ਚਯੇ ਦਮ੍ਮੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੫੩੭-੫੩੯) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਮ੍ਪਿ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੫੩੮-੫੩੯) ਤਥੇਵ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਇਦਞ੍ਚ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦੀਯਮਾਨਞ੍ਞੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਨ ਏਵਮ੍ਪਿ ਦਿਨ੍ਨਂ ਤਲ਼ਾਕਖੇਤ੍ਤਾਦਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਉਦਕਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਂ ਕੂਪਪੋਕ੍ਖਰਣਿਆਦਯੋ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ. ‘ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਤਲ਼ਾਕਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਕਥ’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਆਦਿਨਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਙ੍ਘਵਸੇਨੇਵ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਹਤ੍ਥੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਵਸੇ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ.

ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਂ ਠਪੇਥਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਤਿ ਸਾਮੀਚਿਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਠਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਦੋਸੋ ਅਤ੍ਥਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਦਕਂ ਵਾਰੇਤੁਂ ਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਰਸਨ੍ਤਕਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਨਾਸੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਨ ਸਸ੍ਸਕਾਲੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਸ੍ਸਕਾਲੇਪਿ ਤਾਸੇਤ੍ਵਾ ਮੁਞ੍ਚਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਅਮੁਞ੍ਚਤੋ ਪਨ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ. ਜਨਪਦਸ੍ਸ ਸਾਮਿਕੋਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਯੋ ਤਂ ਜਨਪਦਂ ਵਿਚਾਰੇਤਿ, ਤੇਨਪਿ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਂ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪੁਨ ਦੇਤੀਤਿ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਦੇਤਿ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਇਮਿਨਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਇਸ੍ਸਰੇਨ ‘‘ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਮਿਦਂ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਅਸ੍ਸਾਮਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਉਦਕਵਾਹਕਨ੍ਤਿ ਉਦਕਮਾਤਿਕਂ. ਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਪਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਵਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ. ਉਦਕਵਸੇਨਾਤਿ ਉਦਕਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਂ. ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਉਦਕਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਮੇਵ. ਇਦਂ ਸਹਤ੍ਥੇਨ ਚ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਚ ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਸਸ੍ਸਸਮ੍ਪਾਦਨਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਅਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਪਨ ਸਯਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਆਣਾਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ਏਵ. ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਂ ਠਪੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਇਦਂ ਸਹਤ੍ਥਾਦਿਨਾ ਕਤਤਲ਼ਾਕਤ੍ਤਾ ਅਸ੍ਸਾਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਠਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਤਂ ਪਚ੍ਚਯਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਪਮਾਣੇਨ ਵਾ ਏਤ੍ਥ ਆਪਤ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਅਲਜ੍ਜਿਨਾ ਕਾਰਾਪਿਤੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਲਜ੍ਜਿਭਿਕ੍ਖੁਨਾ’’ਤਿ, ਮਤ੍ਤਿਕੁਦ੍ਧਰਣਾਦੀਸੁ ਕਾਰਾਪਿਤੇਸੂਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੬੧. ਨਵਸਸ੍ਸੇਤਿ ਅਕਤਪੁਬ੍ਬੇ ਕੇਦਾਰੇ. ਕਹਾਪਣੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਧਞ੍ਞੁਟ੍ਠਾਪਨੇ ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਭਾਗੇਤਿ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇ ਭੂਮਿਭਾਗੇ ਏਤ੍ਤਕੋ ਭਾਗੋ ਦਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਭਾਗੇ. ਧਞ੍ਞੁਟ੍ਠਾਪਨੇ ਕਸਤਿ, ਪਯੋਗੇਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ, ਨ ਕਹਾਪਣੁਟ੍ਠਾਪਨੇ ਵਿਯ. ‘‘ਕਸਥ ਵਪਥਾ’’ਤਿ ਵਚਨੇਨ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਸਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਵਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਏਤ੍ਤਕੋ ਨਾਮ ਭਾਗੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਤ੍ਤਕੋ ਕਹਾਪਣੋਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਤਥਾਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਹਿ ਤਦਾ ਕਹਾਪਣਾਨਂ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ਆਯਤਿਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ਏਵ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਸੇਵ ਤਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਸਬ੍ਬਪਯੋਗੇਸੁ ਪਰਿਭੋਗੇ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਕੇਚਿ ਪਨ ਧਞ੍ਞਪਰਿਭੋਗੇ ਏਵ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਨ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਯੇਨ ਮਿਨਨਰਕ੍ਖਣਾਦਿਨਾ ਪਯੋਗੇਨ ਪਚ੍ਛਾ ਧਞ੍ਞਪਰਿਭੋਗੇ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਯੋਗਸ੍ਸ ਕਰਣੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਪਰਿਯਾਯਕਥਾਯ ਪਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇਹਿ ਵੀਹੀਹਿ ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਆਹਰਥਾ’’ਤਿ ਨਿਯਮਵਚਨੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਹਾਪਣਵਿਚਾਰਣੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ‘‘ਵਤ੍ਥੁ ਚ ਏਵਰੂਪਂ ਨਾਮ ਸਂਵਿਜ੍ਜਤਿ, ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਵਚਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਸਾਧਕਂ. ਰਜ੍ਜੁਯਾ ਵਾ ਦਣ੍ਡੇਨ ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪਾਦੇਹਿਪਿ ਮਿਨਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਖਲੇ ਵਾ ਠਤ੍ਵਾ ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਥੇਨੇਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਮਾ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਨਿਵਾਰੇਨ੍ਤੋ ਰਕ੍ਖਤਿ ਨਾਮ, ਸਚੇ ਪਨ ਅਵਿਚਾਰੇਤ੍ਵਾ ਕੇਵਲਂ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤੋਵ ਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਵਟ੍ਟਤਿ. ‘‘ਸਚੇਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤੇ ਚੋਰਿਕਾਯ ਹਰਨ੍ਤਿ, ‘ਮਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ ਏਵਂ ਵਤ੍ਤੁਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਨੀਹਰਾਪੇਤਿ ਪਟਿਸਾਮੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਸਚੇ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵਦਤਿ, ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਪੁਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਿਤਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਸ੍ਸੇਵੇਤਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ.

ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ, ਕਸ੍ਮਾ? ਕਹਾਪਣਾਨਂ ਵਿਚਾਰਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੫੩੭-੫੩੯) ਏਵਂ ਵਿਚਾਰਣਾ ਕਤਾ – ਨਨੁ ਚ ਦੁਬ੍ਬਿਚਾਰਿਤਮਤ੍ਤੇਨ ਤਸ੍ਸੇਵੇਤਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ, ਨ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਰੂਪਿਯਸਂਵੋਹਾਰੇ ਚਤੁਤ੍ਥਪਤ੍ਤੋ ਵਿਯ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਤਤ੍ਥ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੫੮੯) ‘‘ਯੋ ਪਨ ਰੂਪਿਯਂ ਅਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ‘ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ ਕਿਣਿਤ੍ਵਾ ਦੇਹੀ’ਤਿ ਪਹਿਤਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਮ੍ਮਾਰਕੁਲਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਤ੍ਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘ਇਮੇ ਕਹਾਪਣੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਇਮਂ ਦੇਹੀ’ਤਿ ਕਹਾਪਣੇ ਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤੋ, ਅਯਂ ਪਤ੍ਤੋ ਏਤਸ੍ਸੇਵ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ ਦੁਬ੍ਬਿਚਾਰਿਤਤ੍ਤਾ, ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਪਨ ਵਟ੍ਟਤਿ ਮੂਲਸ੍ਸ ਅਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਤੇ ਆਹਰਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਕਹਾਪਣਾਨਂ ਵਿਚਾਰਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਇਦਂ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ਏਤ੍ਥ ਕੇਚਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਕਹਾਪਣੇ ਸਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਵਿਚਾਰਿਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਸਙ੍ਘਿਕਤ੍ਤਾ ਚ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀਤਿ ਤੇਸਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਅਸਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾਪਿ ਕਹਾਪਣਾਨਂ ਵਿਚਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ਰੂਪਿਯਸਂਵੋਹਾਰੋ ਕਤੋ ਹੋਤਿ, ਸਙ੍ਘਿਕਤ੍ਤਾ ਚ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਪਨ ਤੀਸੁਪਿ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਤੁਤ੍ਥਪਤ੍ਤੋ ਗਿਹਿਸਨ੍ਤਕਾਨਂਯੇਵ ਕਹਾਪਣਾਨਂ ਵਿਚਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਇਧ ਪਨ ਸਙ੍ਘਿਕਾਨਂ ਵਿਚਾਰਿਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ. ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਵਾਦੋ ਤੇਨ ਤੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋਯੇਵਾਤਿ.

੬੨. ਚਤੁਸਾਲਦ੍ਵਾਰੇਤਿ ਭੋਜਨਸਾਲਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੬੩. ‘‘ਵਨਂ ਦਮ੍ਮਿ, ਅਰਞ੍ਞਂ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਵਾਸਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸਪਿ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸੀਮਂ ਦੇਮਾਤਿ ਵਿਹਾਰਸੀਮਾਦਿਸਾਧਾਰਣਵਚਨੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਸੀਮਾ ਗਤਾ’’ਤਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ. ਪਕਤਿਭੂਮਿਕਰਣਤ੍ਥਂ ‘‘ਹੇਟ੍ਠਾ ਗਹਿਤਂ ਪਂਸੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦਾਸਂ ਦਮ੍ਮੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਂ ਦਮ੍ਮੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸਪਿ ਦਾਸਂ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਆਰਾਮਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ. ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਪਿਲਿਨ੍ਦਵਚ੍ਛੇਨ ਗਹਿਤਪਰਿਭੁਤ੍ਤਕ੍ਕਮੇਨ, ਨ ਗਹਟ੍ਠਾਨਂ ਦਾਸਪਰਿਭੋਗਕ੍ਕਮੇਨ. ਖੇਤ੍ਤਾਦਯੋ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸੇਵ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਵਸੇਨ ਗਹੇਤੁਂ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੂਕਰੇ…ਪੇ… ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੂਕਰੇਸੁ ਦੀਯਮਾਨੇਸੁ ‘‘ਇਮੇਹਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਤ੍ਥੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੁਖਂ ਜੀਵਨ੍ਤੁ, ਅਰਞ੍ਞੇ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਦੇਮਾਤਿ ਸਙ੍ਘਿਕਵਿਹਾਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਖੇਤ੍ਤਵਤ੍ਥੁਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੧੦, ੧੯੪) ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇਸੁ ਆਗਤਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਭਗਵਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਹੇਤੁਭਾਵੇਨ ਕਤੋਤਿ ਭਗਵਤੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਜਾਨਨ੍ਤੇਹਿ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਕਮਹਾਥੇਰੇਹਿ ਖੇਤ੍ਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾਦਿਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਅਯਂ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ.

੬੪. ਚੀਵਰਚੇਤਾਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਚੀਵਰਮੂਲਂ. ਪਹਿਣੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪੇਸੇਯ੍ਯ. ਚੇਤਾਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ. ਅਚ੍ਛਾਦੇਹੀਤਿ ਵੋਹਾਰਵਚਨਮੇਤਂ, ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦੇਹੀਤਿ ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ. ਆਭਤਨ੍ਤਿ ਆਨੀਤਂ.

ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੫੨੮-੫੩੧) ਏਵਂ ਵਿਚਾਰਣਾ ਕਤਾ – ਏਤ੍ਥ ਚ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਮਾਤਿਕਾਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਕਙ੍ਖਾ. ਅਟ੍ਠ. ਰਾਜਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਣ੍ਣਨਾ) ‘‘ਇਮਿਨਾ ਚੀਵਰਚੇਤਾਪਨ੍ਨੇਨ ਚੀਵਰਂ ਚੇਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਚੀਵਰੇਨ ਅਚ੍ਛਾਦੇਹੀਤਿ ਇਦਂ ਆਗਮਨਸੁਦ੍ਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਚੇ ਹਿ ‘ਇਦਂ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦੇਹੀ’ਤਿ ਪੇਸੇਯ੍ਯ, ਆਗਮਨਸ੍ਸ ਅਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵਤ੍ਥੁਂ ਆਰਬ੍ਭ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋਪਿ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬੋ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਆਗਮਨਸ੍ਸ ਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਾ ਅਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਾ ਵਿਸੇਸਪ੍ਪਯੋਜਨਂ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਸਤਿਪਿ ਹਿ ਆਗਮਨਸ੍ਸ ਅਸੁਦ੍ਧਭਾਵੇ ਦੂਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਸਲਤਾਯ ਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਵਦਤਿ, ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋ ਨ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਇਦਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਨ ਚ ਦੂਤੇਨ ਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇ ਦਾਯਕੇਨ ‘‘ਇਦਂ ਕਥਂ ਪੇਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਈਦਿਸੀ ਵਿਚਾਰਣਾ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਅਵਿਚਾਰੇਤ੍ਵਾ ਚ ਤਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਜਾਨਿਤੁਂ. ਯਦਿ ਪਨ ਆਗਮਨਸ੍ਸ ਅਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬੋ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਚੀਵਰਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਦੂਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਪੇਸਿਤੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਦਾਯਕੇਨ ਕਥਂ ਪੇਸਿਤਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾਵ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਸਤਿਪਿ ਆਗਮਨਸੁਦ੍ਧਿਯਂ ਸਚੇ ਸੋ ਦੂਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਸਲਤਾਯ ਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ਵਦਤਿ, ਦੂਤਸ੍ਸੇਵ ਵਚਨਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਯਦਿ ਹਿ ਆਗਮਨਸੁਦ੍ਧਿਯੇਵੇਤ੍ਥ ਪਮਾਣਂ, ਮੂਲਸ੍ਸਾਮਿਕੇਨ ਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ਪੇਸਿਤਸ੍ਸ ਦੂਤਸ੍ਸ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ਵਦਤੋਪਿ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਦੂਤਵਚਨਮੇਵ ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਮਿਨਾ ਚੀਵਰਚੇਤਾਪਨ੍ਨੇਨਾਤਿਆਦਿਨਾ ਪਨ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਵਸੇਨ ਆਭਤਮ੍ਪਿ ਚੀਵਰਮੂਲਂ ਈਦਿਸੇਨ ਦੂਤਵਚਨੇਨ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸੋ ਦੂਤੋ ਏਵਮਸ੍ਸ ਵਚਨੀਯੋਤਿਆਦੀ’’ਤਿ.

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੫੩੮-੫੩੯) ਪਨ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਮਾਤਿਕਾਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਕਙ੍ਖਾ. ਅਟ੍ਠ. ਰਾਜਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਣ੍ਣਨਾ) ‘‘ਇਮਿਨਾ ਚੀਵਰਚੇਤਾਪਨ੍ਨੇਨ ਚੀਵਰਂ ਚੇਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਚੀਵਰੇਨ ਅਚ੍ਛਾਦੇਹੀਤਿ ਇਦਂ ਆਗਮਨਸੁਦ੍ਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਚੇ ਹਿ ‘ਇਦਂ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦੇਹੀ’ਤਿ ਪੇਸੇਯ੍ਯ, ਆਗਮਨਸ੍ਸ ਅਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵਤ੍ਥੁਂ ਆਰਬ੍ਭ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋਪਿ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬੋ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ, ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਵਤ੍ਥੁਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੁਭੂਤਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਚੀਵਰਚੇਤਾਪਨ੍ਨਂ ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਆਗਮਨਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਅਸਤਿ, ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਆਗਤਨਯੇਨ ਦੂਤਵਚਨੇ ਚ ਅਸੁਦ੍ਧੇ ਸਬ੍ਬਥਾ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋਯੇਵ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਨ ਪਨ ‘‘ਚੀਵਰਞ੍ਚ ਖੋ ਮਯਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ, ਤਦਨੁਸਾਰੇਨ ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰਞ੍ਚ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤੁਂ ਆਗਮਨਦੂਤਵਚਨਾਨਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਅਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ, ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਨਯੇਨ ਪਨ ਆਗਮਨਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਸਤਿ ਦੂਤਵਚਨੇ ਅਸੁਦ੍ਧੇਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਆਗਤਨਯੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਚ ਯਥਾ ਦੂਤਵਚਨਾਸੁਦ੍ਧਿਯਮ੍ਪਿ ਆਗਮਨੇ ਸੁਦ੍ਧੇ ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਏਵਂ ਆਗਮਨਾਸੁਦ੍ਧਿਯਮ੍ਪਿ ਦੂਤਵਚਨੇ ਸੁਦ੍ਧੇ ਵਟ੍ਟਤਿ ਏਵਾਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਿਦ੍ਧੋਵ ਹੋਤਿ. ਉਭਯਸੁਦ੍ਧਿਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਉਭਯਾਸੁਦ੍ਧਿਪਕ੍ਖਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਮਾਤਿਕਾਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਕਙ੍ਖਾ. ਅਟ੍ਠ. ਰਾਜਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਣ੍ਣਨਾ) ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋਪਿ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬੋ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੨੩੭-੫੩੯) ‘‘ਆਗਮਨਸ੍ਸ ਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਾ ਅਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਵਾ ਵਿਸੇਸਪ੍ਪਯੋਜਨਂ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਮਾਤਿਕਾਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਆਗਮਨਸੁਦ੍ਧਿਆਦਿਨਾ ਸਪ੍ਪਯੋਜਨਤ੍ਤਾ. ਯੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ‘‘ਮੂਲਸ੍ਸਾਮਿਕੇਨ ਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰਵਸੇਨ, ਪੇਸਿਤਦੂਤਸ੍ਸ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਵਦਤੋਪਿ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬੋ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਅਨਿਟ੍ਠਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਅਨਿਟ੍ਠਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਏਵ ਨ ਹੋਤਿ ਅਭਿਮਤਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਏਵ ‘‘ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਤੁ ਆਯਸ੍ਮਾ ਚੀਵਰਚੇਤਾਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਵਦਤੋ ਦੂਤਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਿਯੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰੋ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬੋ ਵੁਤ੍ਤੋ ਆਗਮਨਸ੍ਸ ਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ, ਆਗਮਨਸ੍ਸਪਿ ਅਸੁਦ੍ਧਿਯਂ ਪਨ ਕਪ੍ਪਿਯੇਨਪਿ ਕਮ੍ਮੇਨ ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰੋ ਨ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬੋਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੇਵ ਆਗਮਨਸ੍ਸ ਸੁਦ੍ਧਿਅਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਪਯੋਜਨਂ. ਕਥਂ ਪਨ ਦੂਤਵਚਨੇਨ ਆਗਮਨਸੁਦ੍ਧਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ? ਨਾਯਂ ਭਾਰੋ. ਦੂਤੇਨ ਹਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇ ਏਵ ਆਗਮਨਸੁਦ੍ਧਿ ਗਵੇਸਿਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਇਤਰਤ੍ਥ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਤਸ੍ਸ ਵਚਨਕ੍ਕਮੇਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਚ ਯੁਤ੍ਤਿਆਦੀਹਿ ਚ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ. ਇਧਾਪਿ ਹਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ‘‘ਚੀਵਰਚੇਤਾਪਨ੍ਨਂ ਆਭਤ’’ਨ੍ਤਿ ਦੂਤਵਚਨੇਨੇਵ ਚੀਵਰਂ ਕਿਣਿਤ੍ਵਾ ਦਾਤੁਂ ਪੇਸਿਤਭਾਵੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਆਗਮਨਸੁਦ੍ਧਿ ਨ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਏਵ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ.

ਸੁਵਣ੍ਣਂ ਰਜਤਂ ਕਹਾਪਣੋ ਮਾਸਕੋਤਿ ਇਮਾਨਿ ਹਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਵਤ੍ਥੂਨਿ, ਮੁਤ੍ਤਾ ਮਣਿ ਵੇਲ਼ੁਰਿਯੋ ਸਙ੍ਖੋ ਸਿਲਾ ਪਵਾਲ਼ਂ ਲੋਹਿਤਙ੍ਕੋ ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਂ ਸਤ੍ਤ ਧਞ੍ਞਾਨਿ ਦਾਸਿਦਾਸਂ ਖੇਤ੍ਤਂ ਵਤ੍ਥੁ ਪੁਪ੍ਫਾਰਾਮਫਲਾਰਾਮਾਦਯੋਤਿ ਇਮਾਨਿ ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੂਨਿ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਚੇਤਿਯਸਙ੍ਘਗਣਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਵਾ ਅਤ੍ਥਾਯ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਸਾਦਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਨ ਖੋ ਮਯਂ ਆਵੁਸੋ ਚੀਵਰਚੇਤਾਪਨ੍ਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚੀਵਰਞ੍ਚ ਖੋ ਮਯਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਦੂਤਵਚਨਸ੍ਸ ਅਕਪ੍ਪਿਯਤ੍ਤੇਪਿ ਆਗਮਨਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਵਿਧਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਾਲੇਨ ਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਯੁਤ੍ਤਪਤ੍ਤਕਾਲੇਨ ਯਦਾ ਨੋ ਅਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਚੀਵਰਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰੋਤਿ ਕਿਚ੍ਚਕਰੋ, ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰੋ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਨਾਯਸ੍ਮਤੋ ਕੋਚਿ ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰੋ’’ਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਵਚਨੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਦੂਤੋ ‘‘ਕੋ ਇਮਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਕਸ੍ਸ ਵਾ ਦੇਮੀ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਨ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬੋ. ਆਰਾਮਿਕੋ ਵਾ ਉਪਾਸਕੋ ਵਾਤਿ ਇਦਂ ਸਾਰੁਪ੍ਪਤਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਨ ਪਞ੍ਚ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇ ਯੋ ਕੋਚਿ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਏਸੋ ਖੋ ਆਵੁਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰੋਤਿ ਇਦਂ ਦੂਤੇਨ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਨਾਯਸ੍ਮਤੋ ਕੋਚਿ ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਪੁਚ੍ਛਾਸਭਾਗੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਿਯਵਚਨਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਮੇਵ ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਦੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਤੇਨੇਵ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਤਸ੍ਸ ਦੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੫੩੮-੫੩੯) ਪਨ ‘‘ਏਸੋ ਖੋ…ਪੇ… ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਤਸ੍ਸ ਦੇਹੀਤਿਆਦਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਵਤ੍ਥੁਸਾਦਿਯਨਪਰਿਮੋਚਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਆਣਤ੍ਤੋ ਸੋ ਮਯਾਤਿ ਯਥਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਚੀਵਰੇਨ ਅਤ੍ਥੇ ਸਤਿ ਚੀਵਰਂ ਦਸ੍ਸਤਿ, ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਸਞ੍ਞਤ੍ਤੋਤਿਆਦਿ ਏਵਂ ਦੂਤੇਨ ਪੁਨ ਵੁਤ੍ਤੇ ਏਵ ਚੋਦੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਨ ਇਤਰਥਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਸਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਸੋ ਮਯਾ’’ਤਿ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਪੁਰਿਮਵਾਕ੍ਯੇ ਪਨ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਪ੍ਪਕਰਣੇ (ਵਿ. ਸਙ੍ਗ. ਅਟ੍ਠ. ੬੪) ‘‘ਆਣਤ੍ਤੋ ਸੋ ਮਯਾ’’ਤਿ ਪਰਿਯਾਯਵਚਨੇਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਤ੍ਤਾ ਤਥਾ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤੇਨ ਚ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਾਪਿਤਭਾਵੇ ਦੂਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਪੁਨ ਆਰੋਚਿਤੇ ਏਵ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋ ਚੋਦੇਤਬ੍ਬੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਨਾਰੋਚਿਤੇਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਅਤ੍ਥੋ ਮੇ ਆਵੁਸੋ ਚੀਵਰੇਨਾਤਿ ਚੋਦਨਾਲਕ੍ਖਣਨਿਦਸ੍ਸਨਮੇਤਂ. ਇਦਂ ਵਾ ਹਿ ਵਚਨਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਸ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਯਾਯ ਕਾਯਚਿ ਭਾਸਾਯ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ਦੇਹਿ ਮੇ ਚੀਵਰਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਪਨ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਏਤਾਨਿ ਹਿ ਵਚਨਾਨਿ, ਏਤੇਸਂ ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਯਾਯ ਕਾਯਚਿ ਭਾਸਾਯ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤੋ ਚ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਤ੍ਤਭੇਦੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਚੋਦਨਾ ਪਨ ਹੋਤਿਯੇਵਾ’’ਤਿ ਮਹਾਗਣ੍ਠਿਪਦੇ ਮਜ੍ਝਿਮਗਣ੍ਠਿਪਦੇ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੫੩੮-੫੩੯) ਪਨ ‘‘ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ‘ਦੇਹਿ ਮੇ ਚੀਵਰਂ…ਪੇ… ਚੇਤਾਪੇਹਿ ਮੇ ਚੀਵਰ’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਦੂਤੇਨਾਭਤਰੂਪਿਯਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤੁਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਤ੍ਤਾਵ ‘ਦੇਹਿ ਮੇ ਚੀਵਰਂ…ਪੇ… ਚੇਤਾਪੇਹਿ ਮੇ ਚੀਵਰ’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੋ ਰੂਪਿਯਸ੍ਸ ਪਕਤਤ੍ਤਾ ਤੇਨ ਰੂਪਿਯੇਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ‘ਦੇਹਿ ਚੇਤਾਪੇਹੀ’ਤਿ ਰੂਪਿਯਸਂਵੋਹਾਰਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਤਂ ਦੋਸਂ ਦੂਰਤੋ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਰੂਪਿਯਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕੇਨ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰੂਪਿਯੇ ਵਿਯ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਤਤ੍ਥ ‘ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਇਮਂ ਵਾ ਇਮਂ ਵਾ ਆਹਰਾ’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੫੮੩-੫੮੪), ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਇਦਂ ਵਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਦੋਸੇ ਪਰਿਵਜ੍ਜੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ‘ਅਤ੍ਥੋ ਮੇ ਆਵੁਸੋ ਚੀਵਰੇਨਾ’ਤਿਪਿ ਅਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਪ੍ਪਸਙ੍ਗਤੋ. ਤੇਨੇਵ ਦੂਤਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਸੁ ਰੂਪਿਯਸਂਵੋਹਾਰਸਙ੍ਕਾਭਾਵਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾਪਿ ਆਹਰਾਪੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਦੂਤੇਨ ਠਪਿਤਰੂਪਿਯੇਨ ਚੇਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਂ ਆਹਰਾਪੇਹੀ’’ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਕੇਵਲਂ ‘‘ਚੀਵਰਂ ਆਹਰਾਪੇਹੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਆਹਰਾਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਇਚ੍ਚੇਤਂ ਕੁਸਲਨ੍ਤਿ ਏਵਂ ਯਾਵਤਤਿਯਂ ਚੋਦੇਨ੍ਤੋ ਤਂ ਚੀਵਰਂ ਅਭਿਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਲਾਭਵਸੇਨ, ਇਚ੍ਚੇਤਂ ਕੁਸਲਂ ਸਾਧੁ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸੁਨ੍ਦਰਂ. ਚਤੁਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਛਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਂ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤੇਨ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਠਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਠਾਨਲਕ੍ਖਣਨਿਦਸ੍ਸਨਮੇਤਂ. ਛਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਨ੍ਤਿ ਚ ਭਾਵਨਪੁਂਸਕਵਚਨਮੇਤਂ. ਛਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਚੀਵਰਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤੇਨੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਠਾਨਲਕ੍ਖਣਂ. ਤੇਨੇਵ ‘‘ਨ ਆਸਨੇਤਿਆਦੀ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥੇ ਪਨ –

‘‘ਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸਨਂ ਸਤ੍ਥੇ, ਵੁਤ੍ਤਂ ਧਾਤੁਵਿਸੇਸਨਂ;

ਭਾਵਨਪੁਂਸਕਨ੍ਤ੍ਯੇਵ, ਸਾਸਨੇ ਸਮੁਦੀਰਿਤ’’ਨ੍ਤਿ. –

ਵਚਨਤੋ ਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸਨਮੇਵ ਸਾਸਨਵੋਹਾਰੇਨ ਭਾਵਨਪੁਂਸਕਂ ਨਾਮ ਜਾਤਂ;

‘‘ਮੁਦੁਂ ਪਚਤਿਇਚ੍ਚਤ੍ਰ, ਪਚਨਂ ਭਵਤੀਤਿ ਚ;

ਸੁਖਂ ਸਯਤਿਇਚ੍ਚਤ੍ਰ, ਕਰੋਤਿ ਸਯਨਨ੍ਤਿ ਚਾ’’ਤਿ. –

ਵਚਨਤੋ ਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸਨਪਦੇਨ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣਭੂਤਂ ਕਿਰਿਯਾਵਿਸੇਸ੍ਯਪਦਂ ਅਕਮ੍ਮਕਮ੍ਪਿ ਸਕਮ੍ਮਕਮ੍ਪਿ ਭੂਧਾਤੁਕਰਧਾਤੂਹਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਞਾਯੇਨ ਛਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਂ ਠਾਨਂ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਛਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਂ ਠਾਨਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤੇਨ ਛਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਂ ਏਵਂ ਠਾਨਂ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਤਤੋ ਅਧਿਕਂ, ਛਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਂ ਏਵ ਠਾਨਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਤਤੋ ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਨ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਧ ਭਨ੍ਤੇ ਨਿਸੀਦਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਨ ਨਿਸੀਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਆਮਿਸਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ‘‘ਯਾਗੁਖਜ੍ਜਕਾਦਿਭੇਦਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਮਿਸਂ ਗਣ੍ਹਥ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਯਾਚਿਯਮਾਨੇਨਪਿ ਨ ਗਣ੍ਹਿਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਧਮ੍ਮੋ ਭਾਸਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ‘‘ਮਙ੍ਗਲਂ ਵਾ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਵਾ ਭਾਸਥਾ’’ਤਿ ਯਾਚਿਯਮਾਨੇਨਪਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਭਾਸਿਤਬ੍ਬਂ, ਕੇਵਲਂ ‘‘ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਯਮਾਨੇਨ ‘‘ਜਾਨਾਹਿ ਆਵੁਸੋ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ.

ਠਾਨਂ ਭਞ੍ਜਤੀਤਿ ਆਗਤਕਾਰਣਂ ਭਞ੍ਜਤਿ ਕੋਪੇਤਿ. ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਠਿਤਿਯਾ ਚ ਕਾਰਣਸ੍ਸ ਚ ਨਾਮਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਨੇਨ ਠਾਨਂ ਕੁਪ੍ਪਤਿ, ਆਗਤਕਾਰਣਮ੍ਪਿ, ਆਮਿਸਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾਦੀਸੁ ਪਨ ਆਗਤਕਾਰਣਮੇਵ ਭਞ੍ਜਤਿ, ਨ ਠਾਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਆਗਤਕਾਰਣਂ ਭਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਆਮਿਸਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾਦਿਨਾ ਠਾਨਮ੍ਪਿ ਭਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਨ ਸਮੇਤਿ, ਟੀਕਾਯਮ੍ਪਿ ਨਾਨਾਵਾਦੇ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਠਾਨਭਞ੍ਜਨਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨੇਨ ਅਸਂਸਨ੍ਦਨਤੋ ਗਨ੍ਥਗਰੁਭਯੇਨ ਨ ਵਦਿਮ੍ਹ. ਇਦਾਨਿ ਯਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਚੋਦਨਾ, ਛ ਚ ਠਾਨਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਤਤ੍ਥ ਵੁਦ੍ਧਿਹਾਨਿਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਚੇ ਚਤੁਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਚੋਦੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਏਕਚੋਦਨਾਵੁਦ੍ਧਿਯਾ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਠਾਨਾਨਂ ਹਾਨਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਚੋਦਨਾ ਦ੍ਵਿਗੁਣਂ ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਲਕ੍ਖਣਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਚੋਦੇਤ੍ਵਾ ਛਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਠਾਤਬ੍ਬਂ, ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਚੋਦੇਤ੍ਵਾ ਅਟ੍ਠਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਠਾਤਬ੍ਬਂ, ਸਕਿਂ ਚੋਦੇਤ੍ਵਾ ਦਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਠਾਤਬ੍ਬਂ.

ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਇਦਂ ਚੋਦਕਸ੍ਸ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਪਕ੍ਕਮ੍ਮ ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਠਾਨਂਯੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੋ ਪਨ ਵਾਦੋ ਨਾਨਾਦਿਵਸੇਸੂਤਿ ਨਾਨਾਦਿਵਸੇਸੁ ਏਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕੋ ਪਨ ਵਾਦੋ, ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘‘ਸਾਮਂ ਵਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਦੂਤੋ ਵਾ ਪਾਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਇਦਂ ਸਭਾਵਤੋ ਚੋਦੇਤੁਂ ਅਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨਪਿ ਕਾਤਬ੍ਬਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਨ ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਂ ਅਨੁਭੋਤੀਤਿ ਤਂ ਚੀਵਰਚੇਤਾਪਨ੍ਨਂ ਅਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਂ ਨ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਿ. ਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ ਸਕਨ੍ਤਿ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਧਨਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੁ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੫੩੮-੫੩੯) ਪਨ ‘‘ਯਤਸ੍ਸ ਚੀਵਰਚੇਤਾਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿਆਦਿ ਯੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰੋ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ, ਚੀਵਰਞ੍ਚ ਅਨਿਪ੍ਫਾਦਿਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਦਸ੍ਸਨਂ. ਏਵਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਵਤ੍ਥੁਸਾਮਿਕਾਨਂ ਵੁਤ੍ਤੇ ਚੋਦੇਤ੍ਵਾ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਵਟ੍ਟਤਿ ‘ਸਾਮਿਕਾ ਚੋਦੇਤ੍ਵਾ ਦੇਨ੍ਤੀ’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੫੪੧) ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨੇਵ ਸੋ ਸਯਂ ਅਚੋਦੇਤ੍ਵਾ ਉਪਾਸਕਾਦੀਹਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਵਤ੍ਵਾ ਚੋਦਾਪੇਤਿ, ਤੇਸੁ ਸਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਮ੍ਪਿ ਚੋਦੇਤ੍ਵਾ ਚੀਵਰਂ ਦਾਪੇਨ੍ਤੇਸੁ ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਸਿਦ੍ਧਾ ਹੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਅਨਾਣਤ੍ਤਿਕਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੬੫. ਕੇਨਚਿ ਅਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮੁਖੇਨੇਵ ਬ੍ਯਾਵਟਭਾਵਂ ਵੇਯ੍ਯਾਵਚ੍ਚਕਰਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਮੁਖਵੇਵਟਿਕੋ, ਅਵਿਚਾਰੇਤੁਕਾਮਤਾਯਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਮ੍ਪਿ ਦਾਤੁਂ ਅਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਅਰਿਯਾਪਿ ਵਞ੍ਚਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਨਾ ਵੋਹਾਰਤੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੫੩੭-੫੩੯) ਪਨ ‘‘ਅਵਿਚਾਰੇਤੁਕਾਮਤਾਯਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ‘ਨਤ੍ਥਮ੍ਹਾਕਂ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋ’ਤਿ ਇਦਂ ਤਾਦਿਸਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭੇਸਜ੍ਜਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ਮੇਣ੍ਡਕਸੇਟ੍ਠਿਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ (ਮਹਾਵ. ੨੯੯) ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖਵੇ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਮੇਵ ਮੇਣ੍ਡਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਮੇਣ੍ਡਕੇਨ ਨਾਮ ਸੇਟ੍ਠਿਨਾ ‘‘ਸਨ੍ਤਿ ਹਿ ਭਨ੍ਤੇ ਮਗ੍ਗਾ ਕਨ੍ਤਾਰਾ ਅਪ੍ਪੋਦਕਾ ਅਪ੍ਪਭਕ੍ਖਾ ਨ ਸੁਕਰਾ ਅਪਾਥੇਯ੍ਯੇਨ ਗਨ੍ਤੁਂ, ਸਾਧੁ ਭਨ੍ਤੇ ਭਗਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਥੇਯ੍ਯਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤੂ’’ਤਿ ਯਾਚਿਤੇਨ ਭਗਵਤਾ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਪਾਥੇਯ੍ਯਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤੁਂ. ਤਣ੍ਡੁਲੋ ਤਣ੍ਡੁਲਤ੍ਥਿਕੇਨ, ਮੁਗ੍ਗੋ ਮੁਗ੍ਗਤ੍ਥਿਕੇਨ, ਮਾਸੋ ਮਾਸਤ੍ਥਿਕੇਨ, ਲੋਣਂ ਲੋਣਤ੍ਥਿਕੇਨ, ਗੁਲ਼ੋ ਗੁਲ਼ਤ੍ਥਿਕੇਨ, ਤੇਲਂ ਤੇਲਤ੍ਥਿਕੇਨ, ਸਪ੍ਪਿ ਸਪ੍ਪਿਤ੍ਥਿਕੇਨਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸਦ੍ਧਾ ਪਸਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਾਨਂ ਹਤ੍ਥੇ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ ‘ਇਮਿਨਾ ਯਂ ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਿਯਂ, ਤਂ ਦੇਥਾ’ਤਿ. ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਯਂ ਤਤੋ ਕਪ੍ਪਿਯਂ, ਤਂ ਸਾਦਿਤੁਂ, ਨ ਤ੍ਵੇਵਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਜਾਤਰੂਪਰਜਤਂ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਦਾਮੀ’’ਤਿ. ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਾਨਂ ਹਤ੍ਥੇ ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਆਰੋਚਨਂ ਅਤ੍ਥਿਯੇਵ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਪਕ੍ਖਂ ਭਜਤੀਤਿ ਨ ਚੋਦੇਤਬ੍ਬੋ ਸਿਯਾ, ਇਦਂ ਪਨ ਦੂਤੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ਵਾ ਅਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ਵਾ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਚੋਦਨਾਯ ਪਰਿਮਾਣਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਯਦਿ ਮੂਲਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਚੋਦੇਤਿ, ਤਂ ਸਾਦਿਤਮੇਵ ਸਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮੂਲਂ ਅਸਾਦਿਯਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ.

ਅਞ੍ਞਾਤਕਅਪ੍ਪਵਾਰਿਤੇਸੁ ਵਿਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚੋਦਨਾਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚੀਵਰਤ੍ਥਾਯੇਵ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਤ੍ਥੁਸਾਮਿਨਾ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੇਸੁਪਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਾਯ ਦਿਨ੍ਨੇ ਚ ਠਾਨਚੋਦਨਾਦਿਸਬ੍ਬਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੬੬. ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸਾਦਿਯਨੇ ਪਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਇਦਂ ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਵਾ ‘‘ਅਮੁਕਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਠਾਨੇ ਮਮ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁਵਣ੍ਣਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਵਾ ਠਿਤਸ੍ਸ ਕੇਵਲਂ ਵਾਚਾਯ ਵਾ ਹਤ੍ਥਮੁਦ੍ਦਾਯ ਵਾ ‘‘ਤੁਯ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਵਾਚਾਹਿ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਾਦਿਯਨਂ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸਾਦਿਯਨਂ ਨਾਮ. ਸਾਦਿਯਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ ‘‘ਗਣ੍ਹਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

ਇਦਂ ਗੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਭੋਗਂਯੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਇਧ ਨਿਕ੍ਖਿਪਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਪੇਯ੍ਯ ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੇਨ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਧ ਨਿਕ੍ਖਿਪਾਹੀਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਇਦਂ ਗੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਠਾਨਸ੍ਸ ਗੁਤ੍ਤਭਾਵਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਨ ਵਤ੍ਥੁਂ ਪਰਾਮਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਇਧ ਨਿਕ੍ਖਿਪਾਹੀ’’ਤਿ ਪਨ ਵਦਨ੍ਤੋ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਾਹੀਤਿ ਵਤ੍ਥੁਂ ਪਰਾਮਸਤਿ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਪਰਤੋ ਇਦਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਕਪ੍ਪਿਯਞ੍ਚ ਅਕਪ੍ਪਿਯਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਤਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਚ੍ਚਯਪਰਿਭੋਗੋ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਦੁਬ੍ਬਿਚਾਰਣਾਯ ਤਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਚ੍ਚਯਪਰਿਭੋਗੋ ਨ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਥ ਵਾ ਇਦਂ ਧਨਂ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਨਯਿਦਂ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਂ. ਅਥ ਵਾ ਤਂ ਧਨਂ ਯਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਛਾ ਸੁਟ੍ਠੁਵਿਚਾਰਣਾਯ ਸਤਿਯਾ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਦੁਬ੍ਬਿਚਾਰਣਾਯ ਸਤਿਯਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਪ੍ਪਿਯਞ੍ਚ ਅਕਪ੍ਪਿਯਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਏਕੋ ਸਤਂ ਵਾ ਸਹਸ੍ਸਂ ਵਾਤਿਆਦਿ ਰੂਪਿਯੇ ਹੇਟ੍ਠਿਮਕੋਟਿਯਾ ਪਵਤ੍ਤਨਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ‘‘ਨ ਪਨ ਏਵਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਮੇਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ, ‘ਇਧ ਨਿਕ੍ਖਿਪਾਹੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਪਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘ਇਧ ਨਿਕ੍ਖਿਪਾਹੀ’ਤਿ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਞ੍ਚ…ਪੇ… ਹੋਤੀਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਸਾਦਿਤਤ੍ਤਾ ਤਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਚ੍ਚਯਾ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਂ, ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਦੁਬ੍ਬਿਚਾਰਣਾਯ ਸਤਿ ਤਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੬੭. ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਰੂਪਿਯਂ ਨਾਮ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਵਾ ਗਣਸ੍ਸ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਵਾ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਮਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਨ ਤੇਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਂ ਚੇਤਾਪਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਪਾਯੇਨ ਪਰਿਭੋਗਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੫੮੪) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨ ਤੇਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਂ ਚੇਤਾਪਿਤਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚੇਤਾਪਿਤਞ੍ਚੇ, ਨਤ੍ਥਿ ਪਰਿਭੋਗੂਪਾਯੋ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰੂਪਿਯੇਨ ਚੇਤਾਪਿਤਤ੍ਤਾ. ਈਦਿਸਞ੍ਹਿ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਕਤ੍ਵਾਵ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਦੇਸਾਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਵਤ੍ਥੁਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਪਿ ਚੇਤਾਪਿਤਂ ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਂ ਸਙ੍ਘੇ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੇਹਿ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਰੂਪਿਯੇਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਆਨੀਤਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਸਦਿਸਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਨਾਵ ਉਪਾਯਂ ਭਾਜੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਪਤ੍ਤਚਤੁਕ੍ਕਾਦਿਕਥਾਯ ਨ ਸਮੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਰੂਪਿਯੇਨ ਪਰਿਵਤ੍ਤਿਤਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਪਰਿਭੋਗੋਵ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਨ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਵਿਚਾਰੋਤਿ. ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਸਪ੍ਪਿ ਵਾ ਤੇਲਂ ਵਾ ਵਟ੍ਟਤਿ ਉਪਾਸਕਾਤਿ ਏਵਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ.

ਆਰਾਮਿਕਾਨਂ ਵਾ ਪਤ੍ਤਭਾਗਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਗਿਹੀਨਂ ਹਤ੍ਥਗਤੋਪਿ ਸੋਯੇਵ ਭਾਗੋਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਤੇਨ ਅਞ੍ਞਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਆਰਾਮਿਕਾ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਮਜ੍ਝਿਮਗਣ੍ਠਿਪਦੇ ਚੂਲ਼ਗਣ੍ਠਿਪਦੇ ਚ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤੋ ਹਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਪਤ੍ਤਭਾਗਤੋ ਹਰਿਤ੍ਵਾ. ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਆਲੋਕਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ. ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦੀਨਿ ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਤੋ ਗਹਿਤਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦੀਨਿ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਚੇ ਗਹਿਤਂ, ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਛਾਯਾਪੀਤਿ ਭੋਜਨਸਾਲਾਦੀਨਂ ਛਾਯਾਪਿ. ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਤਿ ਗੇਹਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਛਾਯਾਯ ਗਤਗਤਟ੍ਠਾਨਂ ਗੇਹਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਮਗ੍ਗੇਨਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਚੇ ਅਞ੍ਞੋ ਮਗ੍ਗੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਮਗ੍ਗਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਕੀਤਾਯਾਤਿ ਤੇਨ ਵਤ੍ਥੁਨਾ ਕੀਤਾਯ. ਉਪਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘੋ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀਤਿ ਸਚੇ ਉਪਾਸਕੋ ‘‘ਅਤਿਬਹੁ ਏਤਂ ਹਿਰਞ੍ਞਂ, ਇਦਂ ਭਨ੍ਤੇ ਅਜ੍ਜੇਵ ਨ ਵਿਨਾਸੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਉਪਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਠਪੇਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਠਪਾਪੇਤਿ, ਏਵਂ ਉਪਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਚ੍ਚਯਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਸਙ੍ਘੋ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਤੇਨ ਵਤ੍ਥੁਨਾ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੫੮੩-੫੮੪) ਪਨ ‘‘ਉਪਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੇਹਿ ਵਡ੍ਢਿਯਾ ਪਯੋਜਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਤੇਨ ਵਤ੍ਥੁਨਾ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਚੇ ਸੋ ਛਡ੍ਡੇਤੀਤਿ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਖਿਪਤਿ, ਅਥਾਪਿ ਨ ਛਡ੍ਡੇਤਿ, ਸਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਵਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਨੋ ਚੇ ਛਡ੍ਡੇਤੀਤਿ ਅਥ ਨੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਛਡ੍ਡੇਤਿ, ‘‘ਕਿਂ ਮਯ੍ਹਂ ਇਮਿਨਾ ਬ੍ਯਾਪਾਰੇਨਾ’’ਤਿ ਯੇਨਕਾਮਂ ਪਕ੍ਕਮਤਿ, ਤਤੋ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੋ ਰੂਪਿਯਛਡ੍ਡਕੋ ਸਮਨ੍ਨਿਤਬ੍ਬੋ. ਯੋ ਨ ਛਨ੍ਦਾਗਤਿਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਲੋਭਵਸੇਨ ਤਂ ਵਤ੍ਥੁਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਾ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਉਕ੍ਕਂਸੇਨ੍ਤੋ ਛਨ੍ਦਾਗਤਿਂ ਨਾਮ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਦੋਸਵਸੇਨ ‘‘ਨੇਵਾਯਂ ਮਾਤਿਕਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਨ ਵਿਨਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰਂ ਅਪਸਾਦੇਨ੍ਤੋ ਦੋਸਾਗਤਿਂ ਨਾਮ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਮੋਹਵਸੇਨ ਪਮੁਟ੍ਠੋ ਪਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿਭਾਵਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਮੋਹਾਗਤਿਂ ਨਾਮ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਰੂਪਿਯਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ ਭਯੇਨ ਛਡ੍ਡੇਤੁਂ ਅਵਿਸਹਨ੍ਤੋ ਭਯਾਗਤਿਂ ਨਾਮ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਏਵਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨ ਛਨ੍ਦਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਦੋਸਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਮੋਹਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਭਯਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨਾਮਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ.

੬੮. ਪਤਿਤੋਕਾਸਂ ਅਸਮਨ੍ਨਾਰਹਨ੍ਤੇਨ ਛਡ੍ਡੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖਭਾਵਦਸ੍ਸਨਪਰਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਤਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਞਾਤੇਪਿ ਤਸ੍ਸ ਗੂਥਂ ਛਡ੍ਡੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਯ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖਭਾਵੋਯੇਵੇਤ੍ਥ ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਸਨ੍ਤਸਮ੍ਭਾਵਨਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਵਿਜ੍ਜਮਾਨਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾਰੋਚਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਥੇਯ੍ਯਪਰਿਭੋਗੋ ਨਾਮ ਅਨਰਹਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗੋ. ਭਗਵਤਾ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਸਨੇ ਸੀਲਵਤੋ ਪਚ੍ਚਯਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ, ਨ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ. ਦਾਯਕਾਨਮ੍ਪਿ ਸੀਲਵਤੋ ਏਵ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ, ਨ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਰਾਨਂ ਮਹਪ੍ਫਲਭਾਵਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਨਤੋ. ਇਤਿ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਦਾਯਕੇਹਿ ਚ ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗੋ ਥੇਯ੍ਯਪਰਿਭੋਗੋ. ਇਣਵਸੇਨ ਪਰਿਭੋਗੋ ਇਣਪਰਿਭੋਗੋ, ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਤੋ ਦਕ੍ਖਿਣਾਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ ਇਣਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੋਗੋ ਵਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ‘‘ਸੀਲਵਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਕਾਰਣਭਾਵੇਨ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ. ਚੀਵਰਂ ਪਰਿਭੋਗੇ ਪਰਿਭੋਗੇਤਿ ਕਾਯਤੋ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੋਗੇ ਪਰਿਭੋਗੇ. ਪੁਰੇਭਤ੍ਤ…ਪੇ… ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮੇਸੁ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਥਾ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇਨ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਕਾਲਵਿਸੇਸਵਸੇਨ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਦਿਵਸੇ ਚਤੁਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਦ੍ਵਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਸਕਿਂਯੇਵ ਵਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ.

ਸਚਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਤੋਵ ਅਰੁਣੋ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ, ਇਣਪਰਿਭੋਗਟ੍ਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਿਯ੍ਯੋ ਯਂ ਮਯਾ ਚੀਵਰਂ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਯਾਵਦੇਵ ਸੀਤਸ੍ਸ ਪਟਿਘਾਤਾਯ…ਪੇ… ਹਿਰਿਕੋਪਿਨਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਤ੍ਥਂ. ਹਿਯ੍ਯੋ ਯੋ ਮਯਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਨੇਵ ਦਵਾਯਾਤਿਆਦਿਨਾ ਸਚੇ ਅਤੀਤਪਰਿਭੋਗਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਇਣਪਰਿਭੋਗਟ੍ਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਵੀਮਂਸਿਤਬ੍ਬਂ. ਸੇਨਾਸਨਮ੍ਪਿ ਪਰਿਭੋਗੇ ਪਰਿਭੋਗੇਤਿ ਪਵੇਸੇ ਪਵੇਸੇ. ਏਵਂ ਪਨ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇਨ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਨ੍ਤਿ ਇਧ ਵਿਸੁਂ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਤਿਪਚ੍ਚਯਤਾਤਿ ਸਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ. ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਚ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਸਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੋ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾਵ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਞ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਸਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪੀਤਿ ਯਦਿਪਿ ਦ੍ਵੀਸੁਪਿ ਠਾਨੇਸੁ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਯੁਤ੍ਤਾ, ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ. ਅਪਰੇ ਪਨਾਹੁ ‘‘ਸਤਿਪਚ੍ਚਯਤਾਤਿ ਸਤਿ ਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਭਾਵੇ, ਪਚ੍ਚਯੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪੀਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਸਤਿਪੀ’’ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸੀਲਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ ਵਿਸੁਜ੍ਝਤਿ, ਨ ਪਚ੍ਚਯਸਬ੍ਭਾਵਮਤ੍ਤੇਨ.

ਨਨੁ ਚ ‘‘ਪਰਿਭੋਗੇ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸੀਲਸ੍ਸ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲਸ੍ਸ ਚ ਕੋ ਵਿਸੇਸੋਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਪੁਰਿਮੇਸੁ ਤਾਵ ਤੀਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਵਿਸੇਸੋ ਪਾਕਟੋਯੇਵ, ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯੇ ਪਨ ਯਥਾ ਵਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਗੋਪਿਤੇ ਤਸ੍ਸ ਫਲਾਨਿਪਿ ਰਕ੍ਖਿਤਾਨੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਮੇਵ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸੀਲੇ ਰਕ੍ਖਿਤੇ ਤਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲਮ੍ਪਿ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੀਲਂ ਭਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲਮੇਵ ਭਿਜ੍ਜਤਿ, ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸੀਲਂ ਪਨ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਪੁਰਿਮਯਾਮਾਦੀਸੁ ਯਾਵ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਾ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਭਿਜ੍ਜਤਿ. ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾਪਿ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਇਦਮੇਤੇਸਂ ਨਾਨਾਕਰਣਨ੍ਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੫੮੫) ਆਗਤਂ.

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੫੮੫) ਪਨ ‘‘ਥੇਯ੍ਯਪਰਿਭੋਗੋਤਿ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸਾਮਿਨਾ ਭਗਵਤਾ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਣਪਰਿਭੋਗੋਤਿ ਭਗਵਤਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਮ੍ਪਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਚ ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸੀਲਂ ਵਿਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਰਿਭੋਗੇ ਪਰਿਭੋਗੇਤਿ ਕਾਯਤੋ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੋਗੇ. ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮੇਸੁ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਇਣਪਰਿਭੋਗਟ੍ਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘ਹਿਯ੍ਯੋ ਯਂ ਮਯਾ ਚੀਵਰਂ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾਪਿ ਅਤੀਤਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਭੋਗੇ ਪਰਿਭੋਗੇਤਿ ਉਦਕਪਤਨਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਨ੍ਤੋਪਵੇਸਨੇਸੁ ਨਿਸੀਦਨਸਯਨੇਸੁ ਚ. ਸਤਿਪਚ੍ਚਯਤਾ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਸਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਂ ਲਦ੍ਧੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਚ ਪਰਿਭੋਗੇ ਚ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਸਤਿ ਅਵਸ੍ਸਂ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘ਸਤਿਂ ਕਤ੍ਵਾ’ਤਿਆਦਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘ਸਤਿਪਚ੍ਚਯਤਾ ਪਚ੍ਚਯੇ ਸਤਿ ਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਕਾਰਣੇ ਸਤੀ’ਤਿ ਏਵਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਸਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਯਸਬ੍ਭਾਵਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣੇ ਸਤੀਤਿ ਏਵਮਤ੍ਥੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ ਪਚ੍ਚਯਸਬ੍ਭਾਵਮਤ੍ਤੇਨ ਸੀਲਸ੍ਸ ਅਸੁਜ੍ਝਨਤੋ. ਪਰਿਭੋਗੇ ਅਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂਵਰਸੀਲਸ੍ਸ ਭੇਦੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਨ ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸੀਲਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਤੀਤਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ ਵਿਸੁਜ੍ਝਨਤੋ. ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਸੇਸਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਚ ਇਣਪਰਿਭੋਗਾਦਿਵਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸੀਲਸ੍ਸੇਵ ਭੇਦੋਤਿ ਏਵਮਿਮੇਸਂ ਨਾਨਾਕਰਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਆਗਤਂ.

ਏਤੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਪਕਰਣੇਸੁ ‘‘ਇਣਪਰਿਭੋਗਟ੍ਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਿਯ੍ਯੋ ਯਂ ਮਯਾ ਚੀਵਰਂ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ ਆਗਤਂ. ਇਮਂ ਪਨ ਨਯਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਇਦਾਨਿ ਏਕਚ੍ਚੇ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ‘‘ਅਜ੍ਜਪਾਤੋ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ ਸਾਯਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੇਨ ਅਜ੍ਜ ਯਂ ਮਯਾ ਚੀਵਰਂ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਤੀਤਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਕੇਚਿ ‘‘ਹਿਯ੍ਯੋ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਮੇਵ ਅਤੀਤਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਅਜ੍ਜ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪਨ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯੇਵਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮੂਲਵਚਨੇ ਏਵਂ ਵਿਚਾਰਣਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ. ਕਥਂ? ਇਦਂ ਹਿਯ੍ਯੋਤ੍ਯਾਦਿਵਚਨਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਵਾ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ਵਾ ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਵਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਨ ਤਾਵ ਸੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਸਕਲੇ ਵਿਨਯਪਿਟਕੇ ਪਾਲ਼ੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਮਸ੍ਸ ਚ ਵਚਨਸ੍ਸ ਨ ਪਾਲ਼ਿਭੂਤਤ੍ਤਾ. ਨ ਚ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਂ ਨਾਮ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਪਦੇਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੪੫) ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਮਸ੍ਸ ਚ ਮਹਾਪਦੇਸਭਾਵਾਭਾਵਤੋ. ਨ ਚ ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ ‘‘ਆਚਰਿਯਵਾਦੋ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਾਹਕੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਅਰਹਨ੍ਤਸਤੇਹਿ ਠਪਿਤਾ ਪਾਲ਼ਿਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਾ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਵਿਨਿਚ੍ਛਯਪ੍ਪਵਤ੍ਤਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਇਮਸ੍ਸ ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਾਪਾਠਭਾਵਾਭਾਵਤੋ. ਨ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਨਾਮ ਸੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਆਚਰਿਯਵਾਦੇ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਮਾਨੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਨਯਗ੍ਗਾਹੇਨ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾਕਾਰਕਥਨਂ, ਅਪਿਚ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਭਿਧਮ੍ਮਵਿਨਯਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਆਗਤੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਥੇਰਵਾਦੋ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਮਸ੍ਸ ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਆਗਤਤ੍ਥੇਰਵਾਦਭਾਵਾਭਾਵਤੋ.

ਇਤਿ –

‘‘ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਞ੍ਹਿ ਵਿਨਯਂ, ਮਹਾਥੇਰਾ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਾ;

ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਕਾਸੇਸੁਂ, ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਾਹਕਾ ਪੁਰਾ’’ਤਿ. (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੪੫) –

ਵੁਤ੍ਤੇਸੁ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਵਿਨਯੇਸੁ ਅਨਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ ਇਦਂ ਵਚਨਂ ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੫੮੫) ਟੀਕਾਚਰਿਯੇਨ ‘‘ਤਂ ਵੀਮਂਸਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਵਾ ‘‘ਨਯਗ੍ਗਾਹੇਨ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾਕਾਰਕਥਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਆਚਰਿਯਾਨਂ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾਕਾਰਵਸੇਨ ਕਥਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਸਿਯਾ, ਏਵਮ੍ਪਿ ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਮੇਵ. ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਆਚਰਿਯਵਾਦੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਚੇ ਤਤ੍ਥ ਓਤਰਤਿ ਚੇਵ ਸਮੇਤਿ ਚ, ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਸਚੇ ਨੇਵ ਓਤਰਤਿ ਨ ਸਮੇਤਿ, ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਅਯਞ੍ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋਮਤਿ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਦੁਬ੍ਬਲਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੧.੪੫) ਵਚਨਤੋ ਇਮਸ੍ਸ ਚ ਵਚਨਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨੇ ਅਨੋਤਰਣਤੋ ਅਪ੍ਪਵਿਸਨਤੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਸਚਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਤੋਵ ਅਰੁਣੋ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ, ਇਣਪਰਿਭੋਗਟ੍ਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ.

ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਕਿਂ ਇਦਂ ਵਚਨਂ ਪਾਲ਼ਿਵਚਨਂ ਵਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨਂ ਵਾ ਟੀਕਾਵਚਨਂ ਵਾ ਗਨ੍ਥਨ੍ਤਰਵਚਨਂ ਵਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਨ ਤਾਵ ਪਾਲ਼ਿਵਚਨਂ, ਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨਂ, ਨ ਗਨ੍ਥਨ੍ਤਰਵਚਨਂ, ਅਥ ਖੋ ਟੀਕਾਵਚਨਨ੍ਤਿ. ਹੋਤੁ ਟੀਕਾਵਚਨਂ, ਸਕਵਚਨਂ ਵਾ ਪਰਵਚਨਂ ਵਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਵਚਨਂ ਵਾ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਵਚਨਂ ਵਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਨ ਸਕਵਚਨਂ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਪਰਵਚਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਨ ਟੀਕਾਚਰਿਯੇਨ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਵਚਨਂ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਵਚਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਂ ਵੀਮਂਸਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਹਿ ਪਨ ਆਚਰਿਯੇਹਿ ਅਤੀਤਪਰਿਭੋਗਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਤਿ ਇਦਂ ਅਤੀਤਪਅਭੋਗਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਅਤੀਤਪਰਿਭੋਗਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਤ੍ਵਾ ਅਤੀਤਵਾਚਕੇਨ ਸਦ੍ਦੇਨ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ਕਤਂ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਅਤੀਤੇ ਪਰਿਭੋਗੋ ਅਤੀਤਪਰਿਭੋਗੋ, ਅਤੀਤਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਅਤੀਤਪਰਿਭੋਗਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਤਿ ਏਵਂ ਪਨ ਕਤੇ ਅਤੀਤਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸਮੀਪਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਾਚਕੇਨ ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਥਨਂ ਹੋਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਨਗਰਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਪੁਰਿਸਂ ‘‘ਕੁਤੋ ਆਗਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਨਗਰਤੋ ਆਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਾਚਕਸਦ੍ਦੇਨ ਕਥਨਂ.

ਵਿਨਯਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩; ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੧੮) ਚ ‘‘ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਯੋਨਿਸੋ ਚੀਵਰਂ ਪਟਿਸੇਵਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਮਾਨਵਚਨੇਨੇਵ ਪਾਠੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਅਤੀਤਵਚਨੇਨ, ਅਤੀਤਪਰਿਭੋਗੋਤਿ ਚ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਦਿਵਸੇ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਾਦਿਕਾਲਂ ਉਪਾਦਾਯ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਪਰਿਭੋਗੋ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਹਿਯ੍ਯੋ ਪਰਿਭੋਗੋ. ਕਥਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਚੇ? ਅਟ੍ਠਕਥਾਪਮਾਣੇਨ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੫੮੫) ‘‘ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਆਲੋਪੇ ਆਲੋਪੇ, ਤਥਾ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇਨ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਪੁਰਿਮਯਾਮਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮੇਸੁ. ਸਚਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਤੋਵ ਅਰੁਣੋ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ, ਇਣਪਰਿਭੋਗਟ੍ਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ. ਏਤੇਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਆਲੋਪੇ ਆਲੋਪੇ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਭੋਜਨਕਿਰਿਯਾਯ ਅਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਮੁਖ੍ਯਤੋ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਹੋਤਿ, ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਭੋਜਨਕਿਰਿਯਾਯ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਅਤੀਤਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਾ ਪਨ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸਮੀਪਤ੍ਤਾ ਵਤ੍ਤਮਾਨਵਚਨੇਨ ਵਿਧੀਯਤਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਹਿਯ੍ਯੋ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਾਨਿ ਅਤੀਤਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣੇਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਨਿ ਸਿਯੁਂ, ਅਤੀਤਦੁਤਿਯਦਿਵਸਤਤਿਯਦਿਵਸਾਦਿਮਾਸਸਂਵਚ੍ਛਰਾਦਿਪਰਿਭੁਤ੍ਤਾਨਿਪਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਨਿ ਸਿਯੁਂ, ਏਵਞ੍ਚ ਸਤਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨਂ ਨਿਰਤ੍ਥਕਂ ਸਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨਮੇਵ ਪਮਾਣਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਯਥਾਹ –

‘‘ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਵਿਨਯੋ ਚ ਵੁਤ੍ਤੋ;

ਯੋ ਤਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਤਥੇਵ ਞਾਤੋ;

ਸੋ ਯੇਹਿ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਚ੍ਚਜਨ੍ਤਾ;

ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਰੇ ਅਟ੍ਠਕਥਾ ਅਕਂਸੁ.

‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਯਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ;

ਤਂ ਵਜ੍ਜਯਿਤ੍ਵਾਨ ਪਮਾਦਲੇਖਂ;

ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਸੁ ਸਗਾਰਵਾਨਂ;

ਯਸ੍ਮਾ ਪਮਾਣਂ ਇਧ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ. (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੧.ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾ);

ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਸਬ੍ਬਾਸਵਸੁਤ੍ਤਾਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੩) ਭਗਵਤਾ ਦੇਸਿਤਕਾਲੇ ਭਿਕ੍ਖੁਕਤ੍ਤੁਕਤ੍ਤਾ ਨਾਮਯੋਗਤ੍ਤਾ ਵਤ੍ਤਮਾਨਪਠਮਪੁਰਿਸਵਸੇਨ ‘‘ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਯੋਨਿਸੋ ਚੀਵਰਂ ਪਟਿਸੇਵਤੀ’’ਤਿ ਦੇਸਿਤਾ, ਤਦਨੁਕਰਣੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਕਾਲੇ ਅਤ੍ਤਕਤ੍ਤੁਕਤ੍ਤਾ ਅਮ੍ਹਯੋਗਤ੍ਤਾ ਵਤ੍ਤਮਾਨਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸਵਸੇਨ ‘‘ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਯੋਨਿਸੋ ਚੀਵਰਂ ਪਟਿਸੇਵਾਮੀ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾ ਹੋਤਿ, ‘‘ਸੀਤਸ੍ਸ ਪਟਿਘਾਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਤਦਤ੍ਥਸਮ੍ਪਦਾਨਪਦਾਨਿ ਚ ‘‘ਪਟਿਸੇਵਤਿ, ਪਟਿਸੇਵਾਮੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਪਟਿਸੇਵਨਕਿਰਿਯਾਯਮੇਵ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਾਨਿ ਚ ਕਿਰਿਯਾਪਦਾਨਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਸੇਨ ਵਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸਮੀਪਅਤੀਤਵਸੇਨ ਵਾ ਵਤ੍ਤਮਾਨਵਿਭਤ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਪਰਿਭੁਤ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਅਤੀਤਪਰਿਭੁਤ੍ਤਾਨਂ ਵਾ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਕਾਲੇ ‘‘ਪਟਿਸੇਵਾਮੀ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਸ੍ਸ ਅਨੁਗਤਤ੍ਤਾ ਉਪਪਨ੍ਨਮੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਅਨੁਵਚਨੇਪਿ ਏਵਂ ਵਿਚਾਰਣਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ – ‘‘ਅਜ੍ਜ ਪਾਤੋ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ ਸਾਯਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਨ੍ਤੇਨ ਅਜ੍ਜ ਯਂ ਮਯਾ ਚੀਵਰਂ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਤੀਤਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਯੇ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਏਵਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ – ਕਿਂ ਭਵਨ੍ਤੋ ਭਗਵਤਾ ਅਤੀਤਪਰਿਭੁਤ੍ਤੇਸੁ ਅਤੀਤਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਦੇਸਿਤਾਤਿ? ਨ ਦੇਸਿਤਾ. ਕਥਂ ਦੇਸਿਤਾਤਿ? ‘‘ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਸੇਨੇਵ ਦੇਸਿਤਾਤਿ. ਕਿਂ ਭੋਨ੍ਤੋ ਭਗਵਤੋ ਕਾਲੇ ਅਤੀਤਪਰਿਭੁਤ੍ਤੇਸੁ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ? ਅਤ੍ਥਿ. ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਭਗਵਤਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਸੇਨੇਵ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਦੇਸਿਤਾਤਿ? ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸਮੀਪਵਸੇਨ ਵਾ ਸਾਮਞ੍ਞਵਸੇਨ ਵਾ ਦੇਸਿਤਾਤਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਭਗਵਤੋ ਅਨੁਕਰਣੇਨ ਇਦਾਨਿਪਿ ਅਤੀਤਪਰਿਭੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਵਸੇਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ. ਯੇ ਪਨ ਏਵਂ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਹਿਯ੍ਯੋ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਾਨਮੇਵ ਅਤੀਤਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਅਜ੍ਜ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਤੇਸਂ ਪਨ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯੇਵਾ’’ਤਿ, ਤੇ ਏਵਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ – ਕਿਂ ਭੋਨ੍ਤੋ ਯਥਾ ਤੁਮ੍ਹੇ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ? ਨਤ੍ਥਿ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ? ਨਤ੍ਥਿ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇ ਸਾਟ੍ਠਕਥੇਸੁ ਤੇਪਿਟਕੇਸੁ ਬੁਦ੍ਧਵਚਨੇਸੁ ਅਸਂਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਵਚਨਂ ਕਥਂ ਪਚ੍ਚੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ? ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾਵਸੇਨ. ਹੋਤੁ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਆਚਰਿਯਲਦ੍ਧਿਵਸੇਨ ਕਥਨਂ, ਕਾਲੋ ਨਾਮ ਤਿਵਿਧੋ ਅਤੀਤੋ ਅਨਾਗਤੋ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਕਿਰਿਯਾ ਅਤੀਤੋ ਨਾਮ, ਅਭਿਮੁਖਕਿਰਿਯਾ ਅਨਾਗਤੋ ਨਾਮ, ਆਰਦ੍ਧਅਨਿਟ੍ਠਿਤਕਿਰਿਯਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਮ. ਤੇਨਾਹੁ ਪੋਰਾਣਾ –

‘‘ਆਰਦ੍ਧਾਨਿਟ੍ਠਿਤੋ ਭਾਵੋ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੁਨਿਟ੍ਠਿਤੋ;

ਅਤੀਤਾਨਾਗਤੁਪ੍ਪਾਦ-ਮਪ੍ਪਤ੍ਤਾਭਿਮੁਖਾ ਕਿਰਿਯਾ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਅਜ੍ਜ ਵਾ ਹੋਤੁ ਹਿਯ੍ਯੋ ਵਾ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਾ, ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯੋ ਸੁਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਭੁਞ੍ਜਨਕਿਰਿਯਤ੍ਤਾ ਅਤੀਤੋ ਨਾਮ. ਤਤ੍ਥ ਹਿਯ੍ਯੋ ਵਾ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵਾ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਤ੍ਤਾ ਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਰਹੋ, ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤੋਪਿ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤੋਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਇਣਪਰਿਭੋਗਟ੍ਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਸਚਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਤੋਵ ਅਰੁਣੋ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ, ਇਣਪਰਿਭੋਗਟ੍ਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ. ਅਜ੍ਜੇਵ ਪਨ ਚੀਵਰਞ੍ਚ ਸੇਨਾਸਨਞ੍ਚ ਪਰਿਭੋਗੇ ਪਰਿਭੋਗੇ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਆਲੋਪੇ ਆਲੋਪੇ, ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਪਰਿਭੋਗੇ ਚ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਤੋ ਅਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਭੁਞ੍ਜਨਕਿਰਿਯਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਪਰਿਭੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਪੁਰੇ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ ਤਤੋ ਪਚ੍ਛਾ ਚਤੂਸੁ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਤੋ ਸੁਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਭੁਞ੍ਜਨਕਿਰਿਯਤ੍ਤਾ ਅਤੀਤਪਰਿਭੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਏਤ੍ਤਕਂ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ ਖੇਤ੍ਤਂ, ਨ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਚ੍ਛਾ ਵਾ. ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਸੀਲਵਤੋ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਪਰਿਭੋਗੋ ਇਣਪਰਿਭੋਗੋ ਨਾਮ. ਤਸ੍ਮਾ ਚੀਵਰਂ ਪਰਿਭੋਗੇ ਪਰਿਭੋਗੇ…ਪੇ… ਭੇਸਜ੍ਜਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇਪਿ ਪਰਿਭੋਗੇਪਿ ਸਤਿਪਚ੍ਚਯਤਾ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਹਿਯ੍ਯੋ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਇਣਪਰਿਭੋਗਤ੍ਤਾ ਤਂ ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਜ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤੇਸੁ ਅਤੀਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਭਗਵਤੋ ਵਚਨਸ੍ਸ ਅਨੁਕਰਣੇਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨਵਿਭਤ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤੇਨ ‘‘ਪਟਿਸੇਵਾਮੀ’’ਤਿ ਕਿਰਿਯਾਪਦੇਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਸੂਪਪਨ੍ਨਾ ਹੋਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ. ਈਦਿਸਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਾਦੀਸੁ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੫੮੫) ‘‘ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸੀਲਸ੍ਸ ਅਤੀਤਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਯ ਵਿਸੁਜ੍ਝਨਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਏਵਂ ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਸੀਲਸ੍ਸ ਸੁਦ੍ਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤੇਨੇਵ ਪਸਙ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾ ਹਿ ਸੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਜ੍ਝਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਸੁਦ੍ਧਿ, ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਨਾਵ ਸੁਦ੍ਧਿ ਦੇਸਨਾਸੁਦ੍ਧਿ. ਵੁਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਦੇਸਨਾਯ ਏਵ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਪਨ ਅਭਿਕ੍ਖੁਤਾਪਟਿਞ੍ਞਾਯੇਵ ਦੇਸਨਾ. ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਸਿਟ੍ਠੋ ਸਂਵਰੋਵ ਸੁਦ੍ਧਿ ਸਂਵਰਸੁਦ੍ਧਿ. ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਪਰਿਯੇਟ੍ਠਿ ਏਵ ਸੁਦ੍ਧਿ ਪਰਿਯੇਟ੍ਠਿਸੁਦ੍ਧਿ. ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਿਨਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਵ ਸੁਦ੍ਧਿ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਸੁਦ੍ਧਿ. ਏਸ ਤਾਵ ਸੁਦ੍ਧੀਸੁ ਸਮਾਸਨਯੋ. ਸੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੇਸੁ ਸੀਲੇਸੁ ਪਨ ਦੇਸਨਾ ਸੁਦ੍ਧਿ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦੇਸਨਾਸੁਦ੍ਧਿ. ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਨ ਪੁਨੇਵਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਵਨ੍ਤਿ ਸਂਵਰਭੇਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਪਹਾਯਾਤਿ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ, ਅਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਸੁਜ੍ਝਤਿ ਦੇਸਨਾਦੀਹਿ, ਸੋਧੀਯਤੀਤਿ ਵਾ ਸੁਦ੍ਧਿ, ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਸੀਲਂ. ਤੇਨਾਹ ‘ਦੇਸਨਾਯ ਸੁਜ੍ਝਨਤੋ’ਤਿਆਦਿ. ਏਤ੍ਥ ਦੇਸਨਾਗ੍ਗਹਣੇਨ ਵੁਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾਨਂ ਅਭਿਕ੍ਖੁਤਾਪਟਿਞ੍ਞਾਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ. ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾਪਤ੍ਤੀਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਪਤ੍ਤਿਵੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਹੇਟ੍ਠਾਪਰਿਰਕ੍ਖਿਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸੀਲਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਮਗ੍ਗਪਟਿਲਾਭੋਪਿ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤਤ੍ਥ ਦੇਸੀਯਤਿ ਉਚ੍ਚਾਰੀਯਤੀਤਿ ਦੇਸਨਾ, ਦਿਸੀ ਉਚ੍ਚਾਰਣੇਤਿ ਧਾਤੁ, ਦੇਸੀਯਤਿ ਞਾਪੀਯਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਵਾ ਦੇਸਨਾ, ਦਿਸ ਪੇਕ੍ਖਨੇਤਿ ਧਾਤੁ. ਉਭਯਥਾਪਿ ਵਿਰਤਿਪਧਾਨਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਿਤੋ ਦੇਸਨਾਵਚੀਭੇਦਸਦ੍ਦੋ. ਸਂਵਰਣਂ ਸਂਵਰੋ, ਸਂ-ਪੁਬ੍ਬ ਵਰ ਸਂਵਰਣੇਤਿ ਧਾਤੁ, ਸਤਿਪਧਾਨੋ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋ. ਪਰਿਯੇਸਨਾ ਪਰਿਯੇਟ੍ਠਿ, ਪਰਿ-ਪੁਬ੍ਬ ਇਸ ਪਰਿਯੇਸਨੇਤਿ ਧਾਤੁ, ਵੀਰਿਯਪਧਾਨੋ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋ. ਪਟਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਓਗਾਹੇਤ੍ਵਾ ਇਕ੍ਖਨਾ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ, ਪਟਿ-ਪੁਬ੍ਬ ਅਵ-ਪੁਬ੍ਬ ਇਕ੍ਖ ਦਸ੍ਸਨਙ੍ਕੇਸੂਤਿ ਧਾਤੁ, ਪਞ੍ਞਾਪਧਾਨੋ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋ. ਤੇਸੁ ਦੇਸਨਾਯ ਵਚੀਭੇਦਸਦ੍ਦਭਾਵਤੋ ਵਚੀਭੇਦਂ ਕਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਦੁਤਿਯਕਂ ਅਲਭਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਨ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਸੇਸਾ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਮਤ੍ਤਭਾਵਤੋ ਵਚੀਭੇਦਂ ਕਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਦੁਤਿਯਕਂ ਅਲਭਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਏਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਗਿਲਾਨਾਦਿਕਾਲੇਸੁ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾਪਾਠਂ ਪਠਿਤੁਮਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇਨਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ਮਨਸਿ ਕਤ੍ਵਾ ਚਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ.

ਦਾਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਦਾਯਂ, ਤਂ ਆਦਿਯਨ੍ਤੀਤਿ ਦਾਯਾਦਾ, ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਪਰਿਭੋਗਾਭਾਵਤੋ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੇਸੁਯੇਵ ਚ ਪਰਿਭੋਗਸਬ੍ਭਾਵਭਾਵਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਪਚ੍ਚਯਾ ਭਗਵਤੋ ਸਨ੍ਤਕਾ. ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦਸੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਸਾਧਕਨ੍ਤਿ ‘‘ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦਾ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਵਥ, ਮਾ ਆਮਿਸਦਾਯਾਦਾ, ਅਤ੍ਥਿ ਮੇ ਤੁਮ੍ਹੇਸੁ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾ, ਕਿਨ੍ਤਿ ਮੇ ਸਾਵਕਾ ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦਾ ਭਵੇਯ੍ਯੁਂ, ਨੋ ਆਮਿਸਦਾਯਾਦਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਪਵਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦਸੁਤ੍ਤਞ੍ਚ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੯) ਏਤ੍ਥ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਸਾਧਕਂ. ਅਵੀਤਰਾਗਾਨਂ ਤਣ੍ਹਾਵਸੀਕਤਾਯ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਭੋਗੇ ਸਾਮਿਭਾਵੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਦਭਾਵੇਨ ਵੀਤਰਾਗਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਸਾਮਿਭਾਵੋ ਯਥਾਰੁਚਿ ਪਰਿਭੋਗਸਬ੍ਭਾਵਤੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਪਟਿਕੂਲਮ੍ਪਿ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾਕਾਰੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਮ੍ਪਿ ਪਟਿਕੂਲਾਕਾਰੇਨ ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਣਾਕਾਰੇਨ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਦਾਯਕਾਨਞ੍ਚ ਮਨੋਰਥਂ ਪਰਿਪੂਰੇਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤੇ ਹਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਦਾਸਬ੍ਯਂ ਅਤੀਤਤ੍ਤਾ ਸਾਮਿਨੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਯੋ ਪਨਾਯਂ ਸੀਲਵਤੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਪਰਿਭੋਗੋ, ਸੋ ਇਣਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਨੀਕਤ੍ਤਾ ਆਨਣ੍ਯਪਰਿਭੋਗੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਯਥਾ ਪਨ ਇਣਾਯਿਕੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੁਚਿਯਾ ਇਚ੍ਛਿਤਂ ਦੇਸਂ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਏਵਂ ਇਣਪਰਿਭੋਗਯੁਤ੍ਤੋ ਲੋਕਤੋ ਨਿਸ੍ਸਰਿਤੁਂ ਨ ਲਭਤੀਤਿ ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਸੀਲਵਤੋ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਪਰਿਭੋਗੋ ਆਨਣ੍ਯਪਰਿਭੋਗੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਚਤੁਪਰਿਭੋਗਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤੋ ਵਿਸੁਂਯੇਵਾਯਂ ਪਰਿਭੋਗੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਸੋ ਇਧ ਵਿਸੁਂ ਨ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਦਾਯਜ੍ਜਪਰਿਭੋਗੇਯੇਵ ਵਾ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ. ਸੀਲਵਾਪਿ ਹਿ ਇਮਾਯ ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਸੇਕ੍ਖੋਤ੍ਵੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

ਸਬ੍ਬੇਸਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਾਨਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਞ੍ਚ. ਕਥਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ਇਮੇ ਪਰਿਭੋਗਾ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ? ਉਪਚਾਰਵਸੇਨ. ਯੋ ਹਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸਪਿ ਸਲ੍ਲੇਖਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਠਿਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਗੇਧਂ ਪਹਾਯ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਭੋਗੋ, ਸੋ ਸਾਮਿਪਰਿਭੋਗੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ. ਸੀਲਵਤੋ ਪਨ ਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਿਤਪਰਿਭੋਗੋ ਦਾਯਜ੍ਜਪਰਿਭੋਗੋ ਵਿਯ ਹੋਤਿ ਦਾਯਕਾਨਂ ਮਨੋਰਥਸ੍ਸਾਵਿਰਾਧਨਤੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦਾਯਜ੍ਜਪਰਿਭੋਗੇਯੇਵ ਵਾ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ. ਕਲ੍ਯਾਣਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸ ਸੇਕ੍ਖਸਙ੍ਗਹਤੋ. ਸੇਕ੍ਖਸੁਤ੍ਤ ਞ੍ਹੇਤਸ੍ਸ (ਅ. ਨਿ. ੩.੮੬) ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਾਧਕਂ.

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੫੮੫) ਪਨ ‘‘ਦਾਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਦਾਯਂ, ਤਂ ਆਦਿਯਨ੍ਤੀਤਿ ਦਾਯਾਦਾ. ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਸੇਕ੍ਖਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਲ੍ਯਾਣਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਤੇਸਂ ਆਨਣ੍ਯਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਦਾਯਜ੍ਜਪਰਿਭੋਗੇ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦਾ ਮੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਭਵਥ, ਮਾ ਆਮਿਸਦਾਯਾਦਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਵਤ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ (ਮ. ਨਿ. ੧.੨੯). ਤਤ੍ਥ ‘‘ਮਾ ਮੇ ਆਮਿਸਦਾਯਾਦਾਤਿ ਏਵਂ ਮੇ-ਸਦ੍ਦਂ ਆਨੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਥੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਤ੍ਥਸਾਧਕਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਮੇ ਮਮ ਆਮਿਸਦਾਯਾਦਾ ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਭੁਞ੍ਜਕਾਤਿ ਭਗਵਤੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਭੂਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਭੂਤਾ ਪਚ੍ਚਯਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਦਾਯਕੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਾਪਿ ਪਚ੍ਚਯਾ ਭਗਵਤਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਭਗਵਤੋ ਪਚ੍ਚਯਾਯੇਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦਸੁਤ੍ਤਂ ਸਾਧਕਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਲਜ੍ਜਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਭੋਗੋ ਨਾਮ ਲਜ੍ਜਿਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੋਗੋ. ਅਲਜ੍ਜਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹਿ ਅਲਜ੍ਜੀ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦਿਟ੍ਠਦਿਟ੍ਠੇਸੁਯੇਵ ਆਸਙ੍ਕਾ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਰਭੂਤਾ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਾਦਯੋ. ਤੇਪਿ ਨਿਵਾਰੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਯੋ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਤੇਨ ਨਿਵਾਰੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਪਾਠੋ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਯੋਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਰਭੂਤੇਨ ਅਲਜ੍ਜਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਭੋਗਂ ਕਰੋਤਿ, ਸੋਪਿ ਨਿਵਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਪਾਠੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਉਭਯਥਾਪਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਾਦਯੋਪਿ ਅਲਜ੍ਜਿਭਾਵਤੋ ਨਿਵਾਰੇਤਬ੍ਬਾ. ਅਲਜ੍ਜੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਾਦੀਹਿ ਏਕਸਮ੍ਭੋਗਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਨਿਵਾਰੇਤਬ੍ਬਾਵ. ਸਚੇ ਨ ਓਰਮਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਲਜ੍ਜੀਯੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਵਂ ਨਿਵਾਰਿਤੋ ਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਲਜ੍ਜਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਭੋਗਤੋ ਓਰਮਤਿ ਵਿਰਮਤਿ, ਇਚ੍ਚੇਤਂ ਕੁਸਲਂ. ਨੋ ਚੇ ਓਰਮਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਲਜ੍ਜੀਯੇਵ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਭੋਗਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸੋਪਿ ਅਲਜ੍ਜੀਯੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਵਂ ਏਕੋ ਅਲਜ੍ਜੀ ਅਲਜ੍ਜਿਸਤਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ. ਅਧਮ੍ਮਿਯੋਤਿ ਅਨੇਸਨਾਦੀਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਧਮ੍ਮਿਯੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖਾਚਰਿਯਾਦੀਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਸਙ੍ਘਸ੍ਸੇਵ ਦੇਤੀਤਿ ਭਤ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਲਦ੍ਧਸਲਾਕਂਯੇਵ ਦੇਤਿ.

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਲਜ੍ਜਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਭੋਗੋਤਿ ਧਮ੍ਮਾਮਿਸਵਸੇਨ ਮਿਸ੍ਸੀਭਾਵੋ. ਅਲਜ੍ਜਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹਿ ਅਲਜ੍ਜੀ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦਿਟ੍ਠਦਿਟ੍ਠੇਸੁ ਆਸਙ੍ਕਾ ਨਾਮ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਾ, ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਾਦਿਕਾਰਣੇ ਸਤਿ ਏਵ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਰਭੂਤਾ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਾਦਯੋ. ਸਚੇ ਨ ਓਰਮਤੀਤਿ ਅਗਤਿਗਮਨਵਸੇਨ ਧਮ੍ਮਾਮਿਸਪਰਿਭੋਗਤੋ ਨ ਓਰਮਤਿ. ਆਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਇਦਂ ਅਲਜ੍ਜੀਨਂ ਧਮ੍ਮੇਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਪਚ੍ਚਯਂ ਧਮ੍ਮਕਮ੍ਮਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਹਿ ਕੁਲਦੂਸਨਾਦਿਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਚਯਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾਨਂ ਵਗ੍ਗਕਮ੍ਮਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਆਪਤ੍ਤਿ ਏਵ. ‘ਧਮ੍ਮਿਯਾਧਮ੍ਮਿਯਪਰਿਭੋਗੋ ਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਲਜ੍ਜਿਪਰਿਭੋਗਾਲਜ੍ਜਿਪਰਿਭੋਗਾ ਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ ਏਕਕਮ੍ਮਾਦਿਵਸੇਨ ਚ ਵੁਤ੍ਤਾ ਏਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨੇਵ ਦੁਟ੍ਠਦੋਸਸਿਕ੍ਖਾਪਦਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੩੮੫-੩੮੬) ਚੋਦਕਚੁਦਿਤਕਭਾਵੇ ਠਿਤਾ ਦ੍ਵੇ ਅਲਜ੍ਜਿਨੋ ਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘ਏਕਸਮ੍ਭੋਗਪਰਿਭੋਗਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਜੀਵਥਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਧਮ੍ਮਾਮਿਸਾਪਰਿਭੋਗੇ ਵਿਰੋਧਾਭਾਵਾ. ਲਜ੍ਜੀਨਮੇਵ ਹਿ ਅਲਜ੍ਜਿਨਾ ਸਹ ਤਦੁਭਯਪਰਿਭੋਗੋ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਚੇ ਪਨ ਲਜ੍ਜੀ ਅਲਜ੍ਜਿਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ…ਪੇ… ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੇਵਲਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਏਵਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਨ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਸੋਤੂਨਞ੍ਚ ਅਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਪੁਰਿਮਨਯੇਨ ‘‘ਸੋ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਮਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਉਦ੍ਦੇਸਗ੍ਗਹਣਾਦਿਨਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗੋ ਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗੋ. ਧਮ੍ਮਾਨੁਗ੍ਗਹੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵੇਪਿ ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਸ ਅਲਜ੍ਜਿਭਾਵਂਯੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਪਾਪੋ ਕਿਰਾਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਸਨ੍ਤਿਕੇਤਿ ਮਹਾਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ.

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੫੮੫) ਪਨ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਵਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਤਂ. ਕਥਂ? ਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗੋਤਿ ‘‘ਏਕਕਮ੍ਮਂ ਏਕੁਦ੍ਦੇਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਸਂਵਾਸੋ ਚੇਵ ਨਿਸ੍ਸਯਗ੍ਗਹਣਾਦਿਕੋ ਸਬ੍ਬੋ ਨਿਰਾਮਿਸਪਰਿਭੋਗੋ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ‘‘ਨ ਸੋ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਲਜ੍ਜਿਨੋ ਅਲਜ੍ਜਿਪਗ੍ਗਹੇ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਤਰੋਪੀਤਿ ਲਜ੍ਜੀਪਿ. ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਲਜ੍ਜਿਨੋ, ਇਮਿਨਾ ਚ ਲਜ੍ਜਿਨੋ ਵਣ੍ਣਭਣਨਾਦਿਲਾਭਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਆਮਿਸਗਰੁਕਤਾਯ ਵਾ ਗੇਹਸ੍ਸਿਤਪੇਮੇਨ ਵਾ ਤਂ ਅਲਜ੍ਜਿਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਲਜ੍ਜੀ ਸਾਸਨਂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਤਿ ਨਾਮਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਵਂ ਗਹਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਿਤੋ ਅਲਜ੍ਜੀ ਬਲਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਪੇਸਲੇ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਸਾਸਨਂ ਉਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਉਬ੍ਬਿਨਯਂ ਕਰੋਤੀਤਿ.

ਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਆਮਿਸਪਰਿਭੋਗਤੋ ਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗੋਵ ਗਰੁਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਤਿਵਿਯ ਅਲਜ੍ਜੀਵਿਵੇਕੇਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਧਮ੍ਮਾਨੁਗ੍ਗਹੇਨ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਲਜ੍ਜੁਸ੍ਸਨ੍ਨਤਾਯਸਾਸਨੇ ਓਸਕ੍ਕਨ੍ਤੇ, ਲਜ੍ਜੀਸੁ ਚ ਅਪ੍ਪਹੋਨ੍ਤੇਸੁ ਅਲਜ੍ਜਿਂ ਪਕਤਤ੍ਤਂ ਗਣਪੂਰਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਦਿਕਰਣੇਨ ਚੇਵ ਕੇਚਿ ਅਲਜ੍ਜਿਨੋ ਧਮ੍ਮਾਮਿਸਪਰਿਭੋਗੇਨ ਸਙ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸੇਸਾਲਜ੍ਜਿਗਣਸ੍ਸ ਨਿਗ੍ਗਹੇਨ ਚ ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤੁਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤਿ ਏਵ.

ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਕੋਟਿਯਂ ਠਿਤੋ ਗਨ੍ਥੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਗਨ੍ਥਪਰਿਯਾਪੁਣਨਮੇਵ ਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗੋ, ਨ ਏਕਕਮ੍ਮਾਦਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਲਜ੍ਜੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਉਪੋਸਥਾਦਿਕਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਏਕਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਬਹੂਸੁ ਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗੇਸੁ ਅਲਜ੍ਜਿਨਾਪਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਵਤ੍ਥਾਯਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਇਧ ਨਿਦਸ੍ਸਨਵਸੇਨ ਗਨ੍ਥਸ੍ਸੇਵ ਸਮੁਦ੍ਧਟਤ੍ਤਾ. ਨ ਹਿ ਏਕਕਮ੍ਮਾਦਿਕੋ ਵਿਧਿ ਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ਅਨਾਮਿਸਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਾਮਿਸੇਸੁ ਅਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਭਾਵਾ. ਤੇਨੇਵ ਅਟ੍ਠਸਾਲਿਨਿਯਂ ਧਮ੍ਮਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਕਥਾਯਂ (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੧੩੫੧) ‘‘ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ, ਧਮ੍ਮੋ ਵਾਚੇਤਬ੍ਬੋ…ਪੇ… ਅਬ੍ਭਾਨਵੁਟ੍ਠਾਨਮਾਨਤ੍ਤਪਰਿਵਾਸਾ ਦਾਤਬ੍ਬਾ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਰਹੋ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ, ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਰਹੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ…ਪੇ… ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਾਦਿਪਿ ਧਮ੍ਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਤੇਸੁ ਪਨ ਧਮ੍ਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਯਂ ਗਣਪੂਰਕਾਦਿਵਸੇਨ ਅਲਜ੍ਜਿਨੋ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਉਪੋਸਥਾਦਿ ਵਾ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਧਮ੍ਮੁਗ੍ਗਹਣਨਿਸ੍ਸਯਗ੍ਗਹਣਾਦਿ ਵਾ ਕਰੀਯਤਿ, ਤਂ ਧਮ੍ਮੋ ਚੇਵ ਪਰਿਭੋਗੋ ਚਾਤਿ ਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਤਂ ਤਥਾਰੂਪਪਚ੍ਚਯਂ ਵਿਨਾ ਕਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਲਜ੍ਜਿਪਰਿਭੋਗੋ ਚ ਹੋਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਞ੍ਚ. ਯਂ ਪਨ ਅਲਜ੍ਜਿਸਤਂ ਅਨਪੇਕ੍ਖਿਤ੍ਵਾ ਤਜ੍ਜਨੀਯਾਦਿਨਿਗ੍ਗਹਕਮ੍ਮਂ ਵਾ ਪਰਿਵਾਸਾਦਿਉਪਕਾਰਕਮ੍ਮਂ ਵਾ ਉਗ੍ਗਹਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਦਾਨਾਦਿ ਵਾ ਕਰੀਯਤਿ, ਤਂ ਧਮ੍ਮੋ ਏਵ, ਨੋ ਪਰਿਭੋਗੋ, ਏਤਂ ਅਨੁਰੂਪਾਨਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਆਮਿਸਦਾਨੇ ਵਿਯ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਨਿਸ੍ਸਯਦਾਨਮ੍ਪਿ ਤੇਰਸਸਮ੍ਮੁਤਿਦਾਨਾਦਿ ਚ ਵਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਾਦਿਯਨਾਦਿਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸਪਿ ਹੇਤੁਤ੍ਤਾ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ.

ਯੋ ਪਨ ਮਹਾਅਲਜ੍ਜੀ ਉਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਉਬ੍ਬਿਨਯਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿਵਿਹਾਰਿਕਾਦੀਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਦਿ ਉਪਕਾਰਕਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਉਗ੍ਗਹਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਦਾਨਾਦਿ ਚ ਕਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਏਵ ਹੋਤਿ, ਨਿਗ੍ਗਹਕਮ੍ਮਮੇਵ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨੇਵ ਅਲਜ੍ਜਿਪਗ੍ਗਹੋਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ. ਧਮ੍ਮਾਮਿਸਪਰਿਭੋਗਵਿਵਜ੍ਜਨੇਨਪਿ ਹਿ ਦੁਮ੍ਮਙ੍ਕੂਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਨਿਗ੍ਗਹੋਵ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਸੋ ਚ ਪੇਸਲਾਨਂ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਸਦ੍ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਵਿਨਯਾਨੁਗ੍ਗਹਾਦਿਅਤ੍ਥਾਯ ਏਤਦਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਯਂ ਦੁਮ੍ਮਙ੍ਕੂਨਂ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭਾਯ, ਪੇਸਲਾਨਂ ਅਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਪਰਿਹਾਨਾਦਿਅਤ੍ਥਾਯ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਪਰਿਭੋਗੋ ਵਾ ਹੋਤੁ ਅਪਰਿਭੋਗੋ ਵਾ ਕਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਏਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਸਾਸਨਂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਧਮ੍ਮਾਮਿਸਪਰਿਭੋਗੇਸੁ ਚੇਤ੍ਥ ਅਲਜ੍ਜੀਹਿ ਏਕਕਮ੍ਮਾਦਿਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗੋ ਏਵ ਪੇਸਲਾਨਂ ਅਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਯ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਪਰਿਹਾਨਾਦਿਅਤ੍ਥਾਯ ਹੋਤਿ, ਨ ਤਥਾ ਆਮਿਸਪਰਿਭੋਗੋ. ਨ ਹਿ ਅਲਜ੍ਜੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਭੋਗਮਤ੍ਤੇਨ ਪੇਸਲਾਨਂ ਅਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਦਿ ਹੋਤਿ, ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗੇਨ ਪਨ ਹੋਤਿ. ਤਪ੍ਪਰਿਵਜ੍ਜਨੇਨ ਚ ਫਾਸੁਵਿਹਾਰਾਦਯੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਕਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵੀਤਿਕ੍ਕਮਾ ਅਲਜ੍ਜਿਪੁਗ੍ਗਲਾ ਉਪੋਸਥਾਦੀਸੁ ਪਵਿਟ੍ਠਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਕਾਯਦ੍ਵਾਰੇ ਚੇਵ ਵਚੀਦ੍ਵਾਰੇ ਚ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਯਥਾ ਵਿਨਯਞ੍ਚ ਅਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਾ ਸਙ੍ਘਤੋ ਬਹਿਕਰਣਾਦਿਵਸੇਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ, ਤਥਾ ਅਕਤ੍ਵਾ ਤੇਹਿ ਸਹ ਸਂਵਸਨ੍ਤਾਪਿ ਅਲਜ੍ਜਿਨੋਵ ਹੋਨ੍ਤਿ ‘‘ਏਕੋਪਿ ਅਲਜ੍ਜੀ ਅਲਜ੍ਜਿਸਤਮ੍ਪਿ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੫੮੫). ਯਦਿ ਹਿ ਤੇ ਏਵਂ ਅਨਿਗ੍ਗਹਿਤਾ ਸਿਯੁਂ, ਸਙ੍ਘੇ ਕਲਹਾਦਿਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਉਪੋਸਥਾਦਿਸਾਮਗ੍ਗਿਕਮ੍ਮਪਟਿਬਾਹਨਾਦਿਨਾ ਪੇਸਲਾਨਂ ਅਫਾਸੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਕਮੇਨ ਤੇ ਦੇਵਦਤ੍ਤਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਾਦਯੋ ਵਿਯ ਪਰਿਸਂ ਵਡ੍ਢੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਵਿਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਧਮ੍ਮਤੋ ਵਿਨਯਤੋ ਦੀਪੇਨ੍ਤਾ ਸਙ੍ਘਭੇਦਾਦਿਮ੍ਪਿ ਕਤ੍ਵਾ ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇਵ ਸਾਸਨਂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਯ੍ਯੁਂ. ਤੇਸੁ ਪਨ ਸਙ੍ਘਤੋ ਬਹਿਕਰਣਾਦਿਵਸੇਨ ਨਿਗ੍ਗਹਿਤੇਸੁ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਅਯਂ ਉਪਦ੍ਦਵੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ‘‘ਦੁਸ੍ਸੀਲਪੁਗ੍ਗਲੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪੋਸਥੋ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪਵਾਰਣਾ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਾਨਿ ਨ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਸਾਮਗ੍ਗੀ ਨ ਹੋਤਿ…ਪੇ… ਦੁਸ੍ਸੀਲੇਸੁ ਪਨ ਨਿਗ੍ਗਹਿਤੇਸੁ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਅਯਂ ਉਪਦ੍ਦਵੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਤੋ ਪੇਸਲਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਫਾਸੁ ਵਿਹਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਕਮ੍ਮਾਦਿਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗੋਵ ਆਮਿਸਪਰਿਭੋਗਤੋਪਿ ਅਤਿਵਿਯ ਅਲਜ੍ਜੀਵਿਵੇਕੇਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋ, ਆਪਤ੍ਤਿਕਰੋ ਚ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਪਰਿਹਾਨਿਹੇਤੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਅਪਿਚ ‘‘ਉਪੋਸਥੋ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਪਵਾਰਣਾ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਾਨਿ ਨ ਪਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਲਜ੍ਜੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਾਕਰਣਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਕਾਸਿਤਤ੍ਤਾਪਿ ਚੇਤਂ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ਤਥਾ ਪਰਿਵਤ੍ਤਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨੁਪਸ੍ਸਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਕਥਾਯਂ ‘‘ਆਰਾਧਿਕਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗਾਹਿਕਾ ਲਜ੍ਜਿਨਿਯੋ, ਤਾ ਕੋਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਨ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਗਚ੍ਛਤਿ ਚੇ, ਗਾਮਨ੍ਤਰਨਦੀਪਾਰਰਤ੍ਤਿਵਿਪ੍ਪਵਾਸਗਣਮ੍ਹਾ ਓਹੀਯਨਾਪਤ੍ਤੀਹਿ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤਿ…ਪੇ… ਅਲਜ੍ਜਿਨਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਙ੍ਗਹਂ ਪਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਾਪਿ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤੁਂ ਲਭਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਲਜ੍ਜਿਨੀਸੁ ਦੁਤਿਯਿਕਾਗਹਣਾਦੀਸੁ ਸਂਵਾਸਾਪਤ੍ਤਿਪਰਿਹਾਰਾਯ ਨਦੀਪਾਰਾਗਮਨਾਦਿਗਰੁਕਾਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਾਨਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਤਤੋਪਿ ਅਲਜ੍ਜਿਸਂਵਾਸਾਪਤ੍ਤਿ ਏਵ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਪਰਿਹਾਨਿਯਾ ਹੇਤੁਭੂਤੋ ਗਰੁਕਤਰਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਨ ਹਿ ਲਹੁਕਾਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ ਪਰਿਹਰਿਤੁਂ ਗਰੁਕਾਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਵੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਆਚਰਿਯਾ ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤਿ. ਤਥਾ ਅਸਂਵਾਸਪਦਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਹਿਪਿ ਲਜ੍ਜਿਪੁਗ੍ਗਲੇਹਿ ਸਮਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਭਾਵਤੋ ਸਮਸਿਕ੍ਖਾਤਾ ਨਾਮ. ਏਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਲਜ੍ਜਿਨੋ ਏਤੇਸੁ ਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਸਹ ਵਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਏਕੋਪਿ ਤਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਸੋ ਸਂਵਾਸੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਲਜ੍ਜੀਹੇਵ ਏਕਕਮ੍ਮਾਦਿਸਂਵਾਸੋ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਪਕਾਸਿਤੋ.

ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਸ੍ਮਾ ਅਸਂਵਾਸਿਕੇਸੁ ਅਲਜ੍ਜੀ ਨ ਗਹਿਤੋਤਿ? ਨਾਯਂ ਵਿਰੋਧੋ, ਯੇ ਗਣਪੂਰਕੇ ਕਤ੍ਵਾ ਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਕੁਪ੍ਪਤਿ, ਤੇਸਂ ਪਾਰਾਜਿਕਾਦਿਅਪਕਤਤ੍ਤਾਨਞ੍ਞੇਵ ਅਸਂਵਾਸਿਕਤ੍ਤੇਨ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਅਲਜ੍ਜਿਨੋ ਪਨ ਪਕਤਤ੍ਤਭੂਤਾਪਿ ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਚੇ ਗਣਪੂਰਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਕਮ੍ਮਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤਿ, ਕੇਵਲਂ ਕਤ੍ਵਾ ਅਗਤਿਗਮਨੇਨ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ ਆਪਤ੍ਤਿਕਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਭਾਗਾਪਤ੍ਤਿਆਪਨ੍ਨਾ ਵਿਯ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਅਲਜ੍ਜਿਤਞ੍ਚ ਲਜ੍ਜਿਤਞ੍ਚ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਪਟਿਬਦ੍ਧਂ, ਨ ਸਬ੍ਬਕਾਲਿਕਂ. ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਹਿ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਚਿਤ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਅਲਜ੍ਜਿਨੋ ‘‘ਨ ਪੁਨ ਈਦਿਸਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਲਜ੍ਜਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ.

ਤੇਸੁ ਚ ਯੇ ਪੇਸਲੇਹਿ ਓਵਦਿਯਮਾਨਾਪਿ ਨ ਓਰਮਨ੍ਤਿ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਏਵ ਅਸਂਵਸਿਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਇਤਰੇ ਲਜ੍ਜਿਧਮ੍ਮੇ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਅਲਜ੍ਜਿਨੋ ਅਸਂਵਾਸਿਕੇਸੁ ਅਗਣੇਤ੍ਵਾ ਤਪ੍ਪਰਿਵਜ੍ਜਨਤ੍ਥਂ ਸੋਧੇਤ੍ਵਾਵ ਉਪੋਸਥਾਦਿਕਰਣਂ ਅਨਞ੍ਞਾਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ ਆਰੋਚੇਥ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾਵ. ੧੩੪) ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਉਪੋਸਥਕਰਣਸ੍ਸ ਅਯੁਤ੍ਤਤਾ ਪਕਾਸਿਤਾ, ‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਿਯਾ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਸੋ ਆਵਿਕਰੇਯ੍ਯ…ਪੇ… ਫਾਸੁ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੧੩੪) ਏਵਂ ਅਲਜ੍ਜਿਮ੍ਪਿ ਲਜ੍ਜਿਧਮ੍ਮੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਪੋਸਥਕਰਣਪ੍ਪਕਾਰੋ ਚ ਵੁਤ੍ਤੋ, ‘‘ਕਚ੍ਚਿਤ੍ਥ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ…ਪੇ… ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇਤ੍ਥਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੨੩੩) ਚ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਉਪੋਸਥੇ ‘‘ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋਤਿ ਮਂ ਧਾਰੇਥਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੧੬੮) ਚ ਏਵਂ ਉਪੋਸਥਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤਾ ਚ ਪਕਾਸਿਤਾ, ਵਚਨਮਤ੍ਤੇਨ ਅਨੋਰਮਨ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਉਪੋਸਥਪਵਾਰਣਟ੍ਠਪਨਵਿਧਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਸਬ੍ਬਥਾ ਲਜ੍ਜਿਧਮ੍ਮਂ ਅਨੋਕ੍ਕਮਨ੍ਤੇਹਿ ਸਂਵਾਸਸ੍ਸ ਅਯੁਤ੍ਤਤਾਯ ਨਿਸ੍ਸਯਦਾਨਗ੍ਗਹਣਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ, ਤਜ੍ਜਨੀਯਾਦਿਨਿਗ੍ਗਹਕਮ੍ਮਕਰਣਉਕ੍ਖੇਪਨੀਯਕਮ੍ਮਕਰਣੇਨ ਸਾਨੁਵਤ੍ਤਕਪਰਿਸਸ੍ਸ ਅਲਜ੍ਜਿਸ੍ਸ ਅਸਂਵਾਸਿਕਤ੍ਤਪਾਪਨਵਿਧਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤੇਹਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਨਯੇਹਿ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨੇਹਿ ਚ ਪਕਤਤ੍ਤੇਹਿਪਿ ਅਪਕਤਤ੍ਤੇਹਿਪਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਅਲਜ੍ਜੀਹਿ ਏਕਕਮ੍ਮਾਦਿਸਂਵਾਸੋ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ ਆਪਤ੍ਤਿ ਏਵ ਦੁਮ੍ਮਙ੍ਕੂਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਨਿਗ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯੇਵ ਸਬ੍ਬਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਨਿਟ੍ਠਮੇਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਤੇਨੇਵ ਦੁਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਯਂ ਪਕਤਤ੍ਤਾਪਿ ਅਲਜ੍ਜਿਨੋ ਵਜ੍ਜਿਪੁਤ੍ਤਕਾ ਯਸਤ੍ਥੇਰਾਦੀਹਿ ਮਹਨ੍ਤੇਨ ਵਾਯਾਮੇਨ ਸਙ੍ਘਤੋ ਵਿਯੋਜਿਤਾ. ਨ ਹਿ ਤੇਸੁ ਪਾਰਾਜਿਕਾਦਿਅਸਂਵਾਸਿਕਾਪਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੇਹਿ ਦੀਪਿਤਾਨਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਵਤ੍ਥੂਨਂ ਲਹੁਕਾਪਤ੍ਤਿਵਿਸਯਤ੍ਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇਤਿ ਮਹਾਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਰੂਪਿਯਾਦਿਪਟਿਗ੍ਗਹਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਦ੍ਵਾਦਸਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੧੩. ਦਾਨਲਕ੍ਖਣਾਦਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੬੯. ਏਵਂ ਰੂਪਿਯਾਦਿਪਟਿਗ੍ਗਹਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਦਾਨਵਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਾਹਲਾਭਪਰਿਣਾਮਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਦਾਨਵਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਾਹੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਦੀਯਤੇ ਦਾਨਂ, ਚੀਵਰਾਦਿਵਤ੍ਥੁਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਵਤ੍ਤੋ ਅਲੋਭਪ੍ਪਧਾਨੋ ਕਾਮਾਵਚਰਕੁਸਲਕਿਰਿਯਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੋ. ਸਸਨਂ ਸਾਸੋ, ਸਸੁ ਹਿਂਸਾਯਨ੍ਤਿ ਧਾਤੁ, ਹਿਂਸਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਵਿਗਤੋ ਸਾਸੋ ਏਤਸ੍ਮਾ ਗਾਹਾਤਿ ਵਿਸ੍ਸਾਸੋ. ਗਹਣਂ ਗਾਹੋ, ਵਿਸ੍ਸਾਸੇਨ ਗਾਹੋ ਵਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਾਹੋ. ਵਿਸੇਸਨੇ ਚੇਤ੍ਥ ਕਰਣਵਚਨਂ, ਵਿਸ੍ਸਾਸਵਸੇਨ ਗਾਹੋ, ਨ ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਵਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਲਚ੍ਛਤੇਤਿ ਲਾਭੋ, ਚੀਵਰਾਦਿਵਤ੍ਥੁ, ਤਸ੍ਸ ਲਾਭਸ੍ਸ. ਪਰਿਣਮਿਯਤੇ ਪਰਿਣਾਮਨਂ, ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਣਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਾ ਪਰਿਣਾਮਨਂ, ਦਾਪਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦਾਨਵਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਾਹੇਹਿ ਲਾਭਸ੍ਸ ਪਰਿਣਾਮਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਦ੍ਦੇਸੇ ਸਮਭਿਨਿਵਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ‘‘ਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਤਾਵ ਪਠਮਂ ਏਵਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਸ੍ਸ ਚੀਵਰਾਦਿਪਰਿਕ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਦਾਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚੀਤਿ ਸਮ੍ਪਦਾਨਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਯਦਿਦਂ ‘‘ਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਕਿਂ ਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਦਾਨਲਕ੍ਖਣ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਇਦਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਦੇਮੀ’’ਤਿ ਵਦਤੀਤਿ ਇਦਂ ਤਿਵਙ੍ਗਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦਾਨਲਕ੍ਖਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਤ੍ਥ ਇਦਨ੍ਤਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਤੁਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਦੇਮੀਤਿ ਦਾਯਕਨਿਦਸ੍ਸਨਂ. ਦਦਾਮੀਤਿਆਦੀਨਿ ਪਨ ਪਰਿਯਾਯਵਚਨਾਨਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ‘‘ਦੇਯ੍ਯਦਾਯਕਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਾ ਵਿਯ ਦਾਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ, ‘‘ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾਵਾ ਕੁਸਲਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਚ. ‘‘ਵਤ੍ਥੁਪਰਿਚ੍ਚਾਗਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾ ਦਾਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਏਕਦੇਸਲਕ੍ਖਣਕਥਨਮੇਵ, ਕਿਂ ਏਵਂ ਦੀਯਮਾਨਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾਯੇਵ ਦਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮ੍ਮੁਖਾਪਿ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾਪਿ ਦਿਨ੍ਨਂਯੇਵ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤੁਯ੍ਹਂ ਗਣ੍ਹਾਹੀਤਿਆਦੀਸੁ ਅਯਮਤ੍ਥੋ – ‘‘ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਦੇਮੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਸਦਿਸਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਮੁਖ੍ਯਤੋ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਸੁਦਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ‘‘ਗਣ੍ਹਾਮੀ’’ਤਿ ਚ ਵੁਤ੍ਤੇ ਮੁਖ੍ਯਤੋ ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਹੋਤਿ. ‘‘ਤੁਯ੍ਹਂ ਮਯ੍ਹ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਪਨ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਪਟਿਬਨ੍ਧਤਾਕਰਣੇ ਵਚਨਾਨਿ. ਤਵ ਸਨ੍ਤਕਂ ਕਰੋਹੀਤਿਆਦੀਨਿ ਪਨ ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਦਾਨਗ੍ਗਹਣਾਨਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਦੁਦਿਨ੍ਨਂ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤਞ੍ਚ ਹੋਤਿ. ਲੋਕੇ ਹਿ ਅਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤੁਕਾਮਾਪਿ ਪੁਨ ਗਣ੍ਹਿਤੁਕਾਮਾਪਿ ‘‘ਤਵ ਸਨ੍ਤਕਂ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਕੁਸਰਞ੍ਞੋ ਮਾਤੁ ਰਜ੍ਜਨਿਯ੍ਯਾਤਨਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨੇਵ ਦਾਤਾ ਦਾਤੁਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਨ ਇਤਰੋ ਗਹੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਚੇ ਪਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਦਾਯਕੇਨ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਂ ਅਕੋਵਿਦਤਾਯ ਪਰਿਯਾਯਵਚਨੇ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਂ ਕੋਵਿਦਤਾਯ ਮੁਖ੍ਯਵਚਨੇਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸੁਗ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਚੇ ਪਨ ਏਕੋਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਦਾਯਕੋ ਮੁਖ੍ਯਵਚਨੇਨ ਦੇਤਿ, ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕੋਪਿ ਮੁਖ੍ਯਵਚਨੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਮ੍ਪਿ ਚੀਵਰਂ ਦਾਨਵਸੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਿਜਹਤਿ, ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਸਨ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਅਤਿਰੇਕਚੀਵਰਮ੍ਪਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਦਸਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤਿ. ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸਪਿ ਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਤਿਰੇਕਚੀਵਰਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਰੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਇਮਸ੍ਸ ਚੀਵਰਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਾਮਿਕਤ੍ਤਾ ਪਂਸੁਕੂਲਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਯਸ੍ਸ ਰੁਚ੍ਚਤਿ, ਤੇਨ ਪਂਸੁਕੂਲਭਾਵੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੇਨ ਪਨ ਦਾਯਕੇਨ ਪੁਬ੍ਬਅਧਿਟ੍ਠਿਤਮ੍ਪਿ ਦਾਨਵਸੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਵਿਜਹਿਤਤ੍ਤਾ ਪੁਨ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਇਤਰੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਧਿਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਦੇਹੀਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਆਣਤ੍ਯਤ੍ਥੇ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਪਞ੍ਚਮੀਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਆਣਤ੍ਤੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਕਾਲੇਯੇਵ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਨ ਆਣਾਪਕਸ੍ਸੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਯੋ ਪਹਿਣਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਨ੍ਤਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਦਮ੍ਮੀਤਿ ਪਨ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਥੇ ਪਵਤ੍ਤਾਯ ਵਤ੍ਤਮਾਨਵਿਭਤ੍ਤਿਯਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸੇਵ ਸਨ੍ਤਕਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਪਹੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਰੇਵਤਤ੍ਥੇਰੇਨ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚੀਵਰਪੇਸਨਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਭਗਵਤਾ ਦੇਸਿਤੇਸੁ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਇਧ ਵੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੇਨ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤੋ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵਾਧਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਸ੍ਵਾਧਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਚ ਨ ਤਿਚੀਵਰਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਥ ਖੋ ਸਾਮਿਕੇ ਜੀਵਨ੍ਤੇ ਵਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਾਹਚੀਵਰਭਾਵੇਨ ਚ ਸਾਮਿਕੇ ਮਤੇ ਮਤਕਚੀਵਰਭਾਵੇਨ ਚ ਗਹਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਤੋ ਪਨ ਦਸਾਹੇ ਅਨਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਯੇਵ ਤਿਚੀਵਰਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ ਵਿਕਪ੍ਪਨਂ ਵਾ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਯੋ ਪਹਿਣਤੀਤਿ ਦਾਯਕਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ, ਯਸ੍ਸ ਪਹੀਯਤੀਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਂ.

ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਨ ਲਭਤਿ, ਆਹਰਾਪੇਨ੍ਤੋ ਭਣ੍ਡਗ੍ਘੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਤ੍ਤਨਾ…ਪੇ… ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਰਸਨ੍ਤਕਭੂਤਤ੍ਤਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਥੇਯ੍ਯਪਸਯ੍ਹਵਸੇਨ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਪਾਰਾਜਿਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪੋਰਾਣਟੀਕਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਸਕਸਞ੍ਞਾਯ ਵਿਨਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਭਣ੍ਡਂ ਅਗ੍ਘਾਪੇਤ੍ਵਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਕਸਞ੍ਞਾਯ ਵਿਨਾਪਿ ਤਾਵਕਾਲਿਕਪਂਸੁਕੂਲਸਞ੍ਞਾਦਿਵਸੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਪਸਯ੍ਹਾਕਾਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਤੋ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ…ਪੇ… ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਤੁਟ੍ਠਦਾਨਂ ਆਹ, ਅਥ ਪਨਾਤਿਆਦਿਨਾ ਕੁਪਿਤਦਾਨਂ. ਉਭਯਥਾਪਿ ਸਯਂ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਗਹਣੇ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਮਮ ਸਨ੍ਤਿਕੇ…ਪੇ… ਏਵਂ ਪਨ ਦਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਤ੍ਥੁਪਰਿਚ੍ਚਾਗਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾ ਦਾਨਸ੍ਸ ਏਵਂ ਦਦਨ੍ਤੋ ਅਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਦਾਨਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤਤੋ ਏਵ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਹੋਤਿ. ਆਹਰਾਪੇਤੁਂ ਪਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ‘‘ਅਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਦੇਮੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਉਪਜ੍ਝਾਯਗ੍ਗਹਣਾਦੀਨਿ ਅਕਰੋਨ੍ਤੇ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸੇਵ ਸਨ੍ਤਕਂ ਹੋਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਰੋਨ੍ਤੇ ਪਨ ਅਨ੍ਤੇਵਾਸਿਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਭਵੇਯ੍ਯ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ਸਕਸਞ੍ਞਾਯ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਆਹਰਾਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ. ਟੀਕਾਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੬੩੫) ਪਨ ‘‘ਏਵਂ ਦਿਨ੍ਨਂ ਭਤਿਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਆਹਰਾਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭਤਿਸਦਿਸੇ ਸਤਿਪਿ ਕਮ੍ਮੇ ਕਤੇ ਭਤਿ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਰੋਪੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟੇਯ੍ਯ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੬੩੫) ਪਨ ‘‘ਆਹਰਾਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮੇ ਅਕਤੇ ਭਤਿਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇ ਕਤੇ ਆਹਰਾਪੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਿਦ੍ਧਂ. ਉਪਜ੍ਝਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਦਾਨਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਤੇਨ ਚ ਸਾਮਣੇਰਕਾਲੇ ਦਤ੍ਵਾ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕਾਲੇ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਤੋਪਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਅਯਂ ਤਾਵ ਦਾਨੇ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦਾਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾਦੀਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਾਨਂ ਏਕਪਰਿਚ੍ਛੇਦਕਤਭਾਵਂ ਦੀਪੇਤਿ.

ਵਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਾਹਲਕ੍ਖਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੭੦. ਅਨੁਟ੍ਠਾਨਸੇਯ੍ਯਾ ਨਾਮ ਯਾਯ ਸੇਯ੍ਯਾਯ ਸਯਿਤੋ ਯਾਵ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੁਪਚ੍ਛੇਦਂ ਨ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਾਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਦਦਮਾਨੇਨ ਚ ਮਤਕਧਨਂ ਤਾਵ ਯੇ ਤਸ੍ਸ ਧਨੇ ਇਸ੍ਸਰਾ ਗਹਟ੍ਠਾ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਵਾ, ਤੇਸਂ ਦਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੇ ਗਹਟ੍ਠਾ ਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਤਸ੍ਸ ਧਨੇ ਇਸ੍ਸਰਾਤਿ? ਗਹਟ੍ਠਾ ਤਾਵ ਗਿਲਾਨੁਪਟ੍ਠਾਕਭੂਤਾ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਗਿਲਾਨੁਪਟ੍ਠਾਕਭਾਗਭੂਤੇ ਤਸ੍ਸ ਧਨੇ ਇਸ੍ਸਰਾ, ਯੇਸਞ੍ਚ ਵਾਣਿਜਾਨਂ ਹਤ੍ਥਤੋ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੇਨ ਪਤ੍ਤਾਦਿਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਗਾਹਾਪਿਤੋ, ਤੇਸਂ ਯਂ ਦਾਤਬ੍ਬਮੂਲਂ, ਤੇ ਚ ਤਸ੍ਸ ਧਨੇ ਇਸ੍ਸਰਾ, ਯੇਸਞ੍ਚ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਥਾਨਿ ਠਪਿਤਾਨਿ, ਤੇਪਿ ਤਸ੍ਸ ਧਨਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰਾ. ਏਵਮਾਦਿਨਾ ਯੇਨ ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਯਂ ਯਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਧਨਂ ਯੇਹਿ ਯੇਹਿ ਗਹਟ੍ਠੇਹਿ ਲਭਿਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਤੇ ਤੇ ਗਹਟ੍ਠਾ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਧਨਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰਾ.

ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਪਨ ਬਾਹਿਰਕਾ ਤਥੇਵ ਸਤਿ ਕਾਰਣੇ ਇਸ੍ਸਰਾ. ਪਞ੍ਚਸੁ ਪਨ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਾਮਣੇਰਾ ਚ ਮਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਾਮਣੇਰਾਨਂ ਧਨਂ ਵਿਨਾਪਿ ਕਾਰਣੇਨ ਦਾਯਾਦਭਾਵੇਨ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਨ ਇਤਰਾ. ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਸਿਕ੍ਖਮਾਨਸਾਮਣੇਰੀਨਮ੍ਪਿ ਧਨਂ ਤਾਯੇਵ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਨ ਇਤਰੇ. ਤਂ ਪਨ ਮਤਕਧਨਭਾਜਨਂ ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਭਾਜਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਬਹੂ ਪਨ ਵਿਨਯਧਰਤ੍ਥੇਰਾ ‘‘ਯੇ ਤਸ੍ਸ ਧਨਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰਾ ਗਹਟ੍ਠਾ ਵਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਵਾ’’ਤਿ ਪਾਠਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ‘‘ਮਤਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਧਨਂ ਗਹਟ੍ਠਭੂਤਾ ਞਾਤਕਾ ਲਭਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਿਨਨ੍ਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਤਸ੍ਸ ਚ ਯੁਤ੍ਤਾਯੁਤ੍ਤਭਾਵਂ ਤਤ੍ਥੇਵ ਵਕ੍ਖਾਮ.

ਅਨਤ੍ਤਮਨਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ‘‘ਦੁਟ੍ਠੁ ਕਤਂ ਤਯਾ ਮਯਾ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਮਮ ਸਨ੍ਤਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਵਚੀਭੇਦੇਨ ਵਾ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਮਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ. ਯੋ ਪਨ ਪਠਮਂਯੇਵ ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ ਕਤਂ ਤਯਾ ਮਮ ਸਨ੍ਤਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਵਚੀਭੇਦੇਨ ਵਾ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਮਤ੍ਤੇਨ ਵਾ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਕੇਨਚਿ ਕਾਰਣੇਨ ਕੁਪਿਤੋ, ਪਚ੍ਚਾਹਰਾਪੇਤੁਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਯੋਪਿ ਅਦਾਤੁਕਾਮੋ, ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਨ ਅਧਿਵਾਸੇਤਿ, ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਦਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੁ ਪੋਰਾਣਟੀਕਾਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੧੩੧) ‘‘ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਨ ਅਧਿਵਾਸੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁਂ ‘ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਦਤੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਸਤਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਅਧਿਵਾਸਨਕਿਰਿਯਾਯ ਕਰਣਂ ਹੋਤਿ. ਅਦਾਤੁਕਾਮੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਤਮੇਵ ਕਰਣਂ ਸਿਯਾ, ਤਤੋ ‘‘ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਦਾਤੁਕਾਮੋ, ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਧਿਵਾਸੇਤੀ’’ਤਿਵਚਨਂ ਓਚਿਤ੍ਯਸਮ੍ਪੋਸਕਂ ਨ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਤਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਦਾਤੁਕਾਮੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਯੇਨਾਤਿ ਵਾ ਵਾਚਾਯਾਤਿ ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਕਰਣਮ੍ਪਿ ਨ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਤਦਸਮ੍ਭਵੇ ਸਤਿ ਵਿਸੇਸਤ੍ਥਵਾਚਕੋ ਪਨ-ਸਦ੍ਦੋਪਿ ਨਿਰਤ੍ਥਕੋ. ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਦਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੁ ਵਦਨਕਿਰਿਯਾਯ ਕਰਣਂ ‘‘ਵਾਚਾਯਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਥਾ ਚ ਸਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਅਧਿਵਾਸਨਕਿਰਿਯਾਯ ਕਰਣਂ, ਅਞ੍ਞਂ ਵਦਨਕਿਰਿਯਾਯ ਕਰਣਂ, ਅਞ੍ਞਾ ਅਧਿਵਾਸਨਕਿਰਿਯਾ, ਅਞ੍ਞਾ ਵਦਨਕਿਰਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਅਰਹਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਯੋਪਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਦਾਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਪਨ ਤਥਾਪਿ ਵਾਚਾਯ ਅਧਿਵਾਸੇਤਿ, ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਦਤੀਤਿ ਯੋਜਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਨ ‘‘ਅਧਿਵਾਸੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਦਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਮਰਹਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਤੁ ਪਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਰੁਚਿਲਕ੍ਖਣਸੂਚਨਤ੍ਥੋ. ‘‘ਚਿਤ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਅਦਾਤੁਕਾਮਕਿਰਿਯਾਯ ਕਰਣਂ, ‘‘ਵਾਚਾਯਾ’’ਤਿ ਅਧਿਵਾਸਨਕਿਰਿਯਾਯ ਅਵਦਨਕਿਰਿਯਾਯ ਚ ਕਰਣਂ. ਅਧਿਵਾਸਨਕਿਰਿਯਾ ਚ ਅਵਦਨਕਿਰਿਯਾਯੇਵ. ‘‘ਅਧਿਵਾਸੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਵਦਨਕਿਰਿਯਾਯ ਅਪਾਕਟਭਾਵਤੋ ਤਂ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਦਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਵਚਨਤ੍ਥੋ ਓਚਿਤ੍ਯਸਮ੍ਪੋਸਕੋ ਸਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਤਕਵਿਵਰੇਹਿ ਵਿਚਾਰੇਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ.

ਲਾਭਪਰਿਣਾਮਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੭੧. ਲਾਭਪਰਿਣਾਮਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਪ੍ਪਿਆਦੀਨਿ ਆਭਤਾਨੀਤਿ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਆਭਤਾਨਿ ਸਪ੍ਪਿਆਦੀਨਿ. ਪਰਿਣਤਭਾਵਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਿਨਾ ਵਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਕਮੇਵ ਵਿਞ੍ਞਾਪਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਦੇਥਾਤਿ ਵਦਤਿ, ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ.

‘‘ਪੁਪ੍ਫਮ੍ਪਿ ਆਰੋਪੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਇਦਂ ਪਰਿਣਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਚੇ ਪਨ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਚੇਤਿਯੇ ਪੂਜਿਤਂ ਪੁਪ੍ਫਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਚੇਤਿਯੇ ਪੂਜੇਤਿ, ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੬੬੦) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੬੬੦) ਪਨ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਰੋਪਿਤਮਾਲਾਵਚ੍ਛਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨ ਕੇਵਲਂ ਪਰਿਣਤਭਾਵੋਯੇਵ ਕਥਿਤੋ, ਅਥ ਖੋ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਰੋਪਿਤਭਾਵੋਪਿ. ਪੁਪ੍ਫਮ੍ਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕੁਤੋ ਮਾਲਾਵਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੬੬੦) ਪਨ ‘‘ਰੋਪਿਤਮਾਲਾਵਚ੍ਛਤੋਤਿ ਕੇਨਚਿ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਰੋਪਿਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਨੋਚਿਤਂ ਮਿਲਾਯਮਾਨਂ ਓਚਿਨਿਤ੍ਵਾ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਪੂਜੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਠਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾਤਿ ਸੇਸਕਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ ਦਿਸ੍ਵਾ. ਇਮਸ੍ਸ ਸੁਨਖਸ੍ਸ ਮਾ ਦੇਹਿ, ਏਤਸ੍ਸ ਦੇਹੀਤਿ ਇਦਂ ਪਰਿਣਤੇਯੇਵ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨੇ ਪਨ ਤਂ ਪਲਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਂ ਭੁਞ੍ਜਾਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਕਤ੍ਥ ਦੇਮਾਤਿਆਦਿਨਾ ਏਕੇਨਾਕਾਰੇਨ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਏਵਂ ਪਨ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤੇਪਿ ‘ਅਪਰਿਣਤਂ ਇਦ’ਨ੍ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੁਚਿਯਾ ਯਤ੍ਥ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਦਾਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਤ੍ਥ ਇਚ੍ਛਥ, ਤਤ੍ਥ ਦੇਥਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਰੁਚਿਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਯਤ੍ਥ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਦਾਪੇਤੁਂ ਲਭਤਿ.

ਪਰਿਵਾਰੇ (ਪਰਿ. ਅਟ੍ਠ. ੩੨੯) ਪਨ ਨਵ ਅਧਮ੍ਮਿਕਾਨਿ ਦਾਨਾਨੀਤਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਰਿਣਤਂ ਅਞ੍ਞਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਵਾ ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਵਾ ਪਰਿਣਾਮੇਤਿ, ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ ਪਰਿਣਤਂ ਅਞ੍ਞਚੇਤਿਯਸ੍ਸ ਵਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਵਾ ਪਰਿਣਾਮੇਤਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਰਿਣਤਂ ਅਞ੍ਞਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਵਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਵਾ ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ ਵਾ ਪਰਿਣਾਮੇਤੀਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਾਨਿ. ਨਵ ਪਟਿਗ੍ਗਹਾ ਪਰਿਭੋਗਾ ਚਾਤਿ ਏਤੇਸਂਯੇਵ ਦਾਨਾਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਾ ਚ ਪਰਿਭੋਗਾ ਚ. ਤੀਣਿ ਧਮ੍ਮਿਕਾਨਿ ਦਾਨਾਨੀਤਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਨਿਨ੍ਨਂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸੇਵ ਦੇਤਿ, ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ ਨਿਨ੍ਨਂ ਚੇਤਿਯਸ੍ਸੇਵ ਦੇਤਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਨਿਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸੇਵ ਦੇਤੀਤਿ ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ. ਪਟਿਗ੍ਗਹਪਟਿਭੋਗਾਪਿ ਤੇਸਂਯੇਵ ਪਟਿਗ੍ਗਹਾ ਚ ਪਰਿਭੋਗਾ ਚਾਤਿ ਆਗਤਂ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਦਾਨਲਕ੍ਖਣਾਦਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਤੇਰਸਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੧੪. ਪਥਵੀਖਣਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੭੨. ਏਵਂ ਦਾਨਵਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਾਹਲਾਭਪਰਿਣਾਮਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਥਵੀਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਪਥਵੀ’’ਤ੍ਯਾਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਤ੍ਥਰਤੀਤਿ ਪਥਵੀ, ਪ-ਪੁਬ੍ਬ ਥਰ ਸਨ੍ਥਰਣੇਤਿ ਧਾਤੁ, ਰ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਵ-ਕਾਰੋ, ਸਸਮ੍ਭਾਰਪਥਵੀ. ਤਪ੍ਪਭੇਦਮਾਹ ‘‘ਦ੍ਵੇ ਪਥਵੀ, ਜਾਤਾ ਚ ਪਥਵੀ ਅਜਾਤਾ ਚ ਪਥਵੀ’’ਤਿ. ਤਾਸਂ ਵਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਾ ਨਾਮ ਪਥਵੀ’’ਤ੍ਯਾਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸੁਦ੍ਧਪਂਸੁਕਾ…ਪੇ… ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਮਤ੍ਤਿਕਾਪਥਵੀ ਜਾਤਾ ਨਾਮ ਪਥਵੀ ਹੋਤਿ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਸਾਯੇਵ, ਅਦਡ੍ਢਾ ਪਥਵੀਪਿ ‘‘ਜਾਤਾ ਪਥਵੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਇਮਾ ਦ੍ਵੇਯੇਵ, ਯੋਪਿ ਪਂਸੁਪੁਞ੍ਜੋ ਵਾ…ਪੇ… ਚਾਤੁਮਾਸਂ ਓਵਟ੍ਠੋ, ਸੋਪਿ ‘‘ਜਾਤਾ ਪਥਵੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਇਤਰਤ੍ਰਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ.

ਤਤ੍ਥ ਸੁਦ੍ਧਾ ਪਂਸੁਕਾਯੇਵ ਏਤ੍ਥ ਪਥਵਿਯਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਨ ਪਾਸਾਣਾਦਯੋਤਿ ਸੁਦ੍ਧਪਂਸੁਕਾ. ਤਥਾ ਸੁਦ੍ਧਮਤ੍ਤਿਕਾ. ਅਪ੍ਪਾ ਪਾਸਾਣਾ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਪ੍ਪਪਾਸਾਣਾ. ਇਤਰੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਪਂਸੁਕਾ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਪਂਸੁਕਾ, ਅਲੁਤ੍ਤਸਮਾਸੋਯਂ, ਤਥਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਮਤ੍ਤਿਕਾ. ਤਤ੍ਥ ਮੁਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਉਪਰਿ ਪਾਸਾਣਾ. ਮੁਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਾ ਸਕ੍ਖਰਾ. ਕਥਲਾਤਿ ਕਪਾਲਖਣ੍ਡਾਦਿ. ਮਰੁਮ੍ਪਾਤਿ ਕਟਸਕ੍ਖਰਾ. ਵਾਲੁਕਾ ਵਾਲੁਕਾਯੇਵ. ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਪਂਸੁਕਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੀਸੁ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਦ੍ਵੇ ਕੋਟ੍ਠਾਸਾ ਪਂਸੁ, ਏਕੋ ਪਾਸਾਣਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਕੋਟ੍ਠਾਸੋ. ਅਦਡ੍ਢਾਪੀਤਿ ਉਦ੍ਧਨਪਤ੍ਤਪਚਨਕੁਮ੍ਭਕਾਰਾਤਪਾਦਿਵਸੇਨ ਤਥਾ ਤਥਾ ਅਦਡ੍ਢਾ, ਸਾ ਪਨ ਵਿਸੁਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੁਦ੍ਧਪਂਸੁਆਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਾਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਸਕ੍ਖਰਾਤਿ ਬਹੁਤਰਸਕ੍ਖਰਾ. ਹਤ੍ਥਿਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਕਿਰ ਏਕਂ ਪਚ੍ਛਿਪੂਰਂ ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦੋਣਿਯਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਪਥਵਿਯਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਸਕ੍ਖਰਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ ਖਣਿਂਸੂਤਿ. ਯਾਨਿ ਪਨ ਮਜ੍ਝੇ ‘‘ਅਪ੍ਪਪਂਸੁਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਿਕਾ’’ਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪਦਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਪਾਸਾਣਾਦਿਪਞ੍ਚਕਮੇਵ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ. ਤੇਸਞ੍ਞੇਵ ਹਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਪਭੇਦਵਚਨਮੇਤਂ, ਯਦਿਦਂ ਸੁਦ੍ਧਪਾਸਾਣਾਦਿਆਦਿ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਪਂਸੁਂ ਅਪ੍ਪਪਂਸੁਞ੍ਚ ਪਥਵਿਂ ਵਤ੍ਵਾ ਉਪਡ੍ਢਪਂਸੁਕਾਪਥਵੀ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਥਾਪਿ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਜ੍ਜਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ ਸਾਵਸੇਸਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਸਮ੍ਭਵਤੋ ਉਪਡ੍ਢਪਂਸੁਕਾਯਪਿ ਪਥਵਿਯਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਮੇਵਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਸਬ੍ਬਚ੍ਛਨ੍ਨਾਦੀਸੁ ਉਪਡ੍ਢਚ੍ਛਨ੍ਨੇ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਧਾਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਯੁਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਵਤ੍ਥੁਕਞ੍ਚ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਵਤ੍ਥੁਕਞ੍ਚ ਦੁਵਿਧਂ ਪਥਵਿਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾ ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੁਕਾਯ ਤਤਿਯਾਯ ਪਥਵਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ. ਦ੍ਵੇਯੇਵ ਹਿ ਪਥਵਿਯੋ ਵੁਤ੍ਤਾ ‘‘ਜਾਤਾ ਚ ਪਥਵੀ ਅਜਾਤਾ ਚ ਪਥਵੀ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਦ੍ਵੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਾਯ ਪਥਵਿਯਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਨਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਚ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ ਗਰੁਕਲਹੁਕੇਸੁ ਗਰੁਕੇਯੇਵ ਠਾਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਏਤ੍ਥ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਭਵਿਤੁਂ. ਸਬ੍ਬਚ੍ਛਨ੍ਨਾਦੀਸੁ ਪਨ ਉਪਡ੍ਢੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਯੁਤ੍ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੁਨੋ ਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਮ੍ਪਿ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੨.੮੬) ‘‘ਅਪ੍ਪਪਂਸੁਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਪਥਵਿਯਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਵਤ੍ਥੁਭਾਵੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਪਡ੍ਢਪਂਸੁਮਤ੍ਤਿਕਾਯਪਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਮੇਵਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹੇਤਂ ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੂਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ਜਾਤਾਜਾਤਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਾਯ ਤਤਿਯਾਯ ਪਥਵਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਖਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਖਣਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਾਤਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਪਾਦਙ੍ਗੁਟ੍ਠਕੇਨਪਿ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਿਸਲਾਕਾਯਪਿ ਸਯਂ ਵਾ ਖਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਖਣਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ. ‘‘ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ ਖਣਾ’’ਤਿ ਵਦਤਿ, ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਓਕਾਸੇ’’ਤਿ ਅਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਟ੍ਟਤਿ. ‘‘ਇਮਂ ਵਲ੍ਲਿਂ ਖਣਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਪਥਵਿਖਣਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਵਤ੍ਤਵੋਹਾਰਤ੍ਤਾ ਇਮਿਨਾਵ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਨ ਭੂਤਗਾਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ, ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ਦ੍ਵੇਪਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ.

੭੩. ਕੁਟੇਹੀਤਿ ਘਟੇਹਿ. ਤਨੁਕਕਦ੍ਦਮੋਤਿ ਉਦਕਮਿਸ੍ਸਕਕਦ੍ਦਮੋ, ਸੋ ਚ ਉਦਕਗਤਿਕਤ੍ਤਾ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਉਦਕਪਪ੍ਪਟਕੋਤਿ ਉਦਕੇ ਅਨ੍ਤੋਭੂਮਿਯਂ ਪਵਿਟ੍ਠੇ ਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿਭਾਗਂ ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਤਨੁਕਪਂਸੁ ਵਾ ਮਤ੍ਤਿਕਾ ਵਾ ਪਟਲਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਪਲਵਮਾਨਾ ਉਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਦਕੇ ਸੁਕ੍ਖੇਪਿ ਤਂ ਪਟਲਂ ਵਾਤੇਨ ਚਲਮਾਨਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਂ ਉਦਕਪਪ੍ਪਟਕੋ ਨਾਮ. ਓਮਕਚਾਤੁਮਾਸਨ੍ਤਿ ਊਨਚਾਤੁਮਾਸਂ. ਓਵਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਦੇਵੇਨ ਓਵਟ੍ਠਂ. ਅਕਤਪਬ੍ਭਾਰੇਤਿ ਅਵਲਞ੍ਜਨਟ੍ਠਾਨਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਾਦਿਸੇ ਹਿ ਵਮ੍ਮਿਕਸ੍ਸ ਸਬ੍ਭਾਵੋਤਿ. ਮੂਸਿਕੁਕ੍ਕੁਰਂ ਨਾਮ ਮੂਸਿਕਾਹਿ ਖਣਿਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਕਤਪਂਸੁਰਾਸਿ.

ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਓਮਕਚਾਤੁਮਾਸਂ ਓਵਟ੍ਠੋਯੇਵ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਕਦਿਵਸਮ੍ਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਓਵਟ੍ਠਚਾਤੁਮਾਸਤੋ ਏਕਦਿਵਸਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋਪਿ ਵਿਕੋਪੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਹੇਟ੍ਠਭੂਮਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਪਿ ਚ ਗੋਕਣ੍ਟਕੇ ਭੂਮਿਤੋ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਉਗ੍ਗਤਤ੍ਤਾ ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਤਂ ਮਤ੍ਥਕਤੋ ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਗਹੇਤੁਞ੍ਚ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਸਕਟ੍ਠਾਨੇ ਅਤਿਟ੍ਠਮਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਾਦੇਹਿ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਆਲੋਲ਼ਿਤਕਦ੍ਦਮਮ੍ਪਿ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ.

ਅਚ੍ਛਦਨਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਜੁਕਂ ਆਕਾਸਤੋ ਪਤਿਤਵਸ੍ਸੋਦਕੇਨ ਓਵਟ੍ਠਮੇਵ ਜਾਤਪਥਵੀ ਹੋਤਿ, ਨ ਛਦਨਾਦੀਸੁ ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਵਤ੍ਤਉਦਕੇਨ ਤਿਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਤੋਤਿ ਪੁਰਾਣਸੇਨਾਸਨਤੋ. ਇਟ੍ਠਕਂ ਗਣ੍ਹਾਮੀਤਿਆਦਿ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਉਦਕੇਨਾਤਿ ਉਜੁਕਂ ਆਕਾਸਤੋਯੇਵ ਪਤਿਤਉਦਕੇਨ. ਸਚੇ ਪਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਪਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਤਿਤੇਨ ਉਦਕੇਨ ਤੇਮਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਮਣ੍ਡਪਤ੍ਥਮ੍ਭਨ੍ਤਿ ਸਾਖਾਮਣ੍ਡਪਤ੍ਥਮ੍ਭਂ.

੭੪. ਉਚ੍ਚਾਲੇਤ੍ਵਾਤਿ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ. ਤੇਨ ਅਪਦੇਸੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਲੇਸੇਨ. ਅਵਿਸਯਤ੍ਤਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਚੇਪਿ ਨਿਬ੍ਬਾਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ, ਪਠਮਂ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਦਹਤੂਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾਪਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਮਹਾਮਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਭਿਤ੍ਤਿਲੇਪਨਂ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਪਥਵੀਖਣਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਚੁਦ੍ਦਸਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੧੫. ਭੂਤਗਾਮਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੭੫. ਏਵਂ ਪਥਵਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਭੂਤਗਾਮਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਭੂਤਗਾਮੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਭਵਨ੍ਤਿ ਅਹੁਵੁਞ੍ਚਾਤਿ ਭੂਤਾ, ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ ਜਾਤਾ ਵਡ੍ਢਿਤਾ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਗਾਮੋਤਿ ਰਾਸਿ, ਭੂਤਾਨਂ ਗਾਮੋਤਿ ਭੂਤਗਾਮੋ, ਭੂਤਾ ਏਵ ਵਾ ਗਾਮੋ ਭੂਤਗਾਮੋ, ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਹਰਿਤਤਿਣਰੁਕ੍ਖਾਦੀਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਭਵਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਵਿਵਰਣਂ ‘‘ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤੀ’’ਤਿ, ‘‘ਅਹੁਵੁ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ‘‘ਜਾਤਾ ਵਡ੍ਢਿਤਾ’’ਤਿ. ਏਵਂ ਭੂਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਤੀਤਵਿਸਯੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੨.੯੦) ‘‘ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤਿ, ਅਹੁਵੁਨ੍ਤਿ ਬਭੁਵੂ’’ਤਿ. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਭੂਤਗਾਮਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭੂਤਗਾਮੋਤਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਬੀਜੇਹਿ ਜਾਤਾਨਂ ਰੁਕ੍ਖਲਤਾਦੀਨਮੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ. ਲਤਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਓਸਧਿਗਚ੍ਛਾਦਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ.

ਇਦਾਨਿ ਤਾਨਿ ਬੀਜਾਨਿ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤ੍ਰਿਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬੀਜਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਮੂਲਮੇਵ ਬੀਜਂ ਮੂਲਬੀਜਂ. ਏਵਂ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਅਥ ਵਾ ਮੂਲਂ ਬੀਜਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮੂਲਬੀਜਂ, ਮੂਲਬੀਜਤੋ ਵਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਮੂਲਬੀਜਂ. ਏਵਂ ਸੇਸੇਸੁਪਿ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮੇਨ ਵਿਗ੍ਗਹੇਨ ਬੀਜਗਾਮੋ ਏਵ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਦੁਤਿਯਤਤਿਯੇਹਿ ਭੂਤਗਾਮੋ. ਇਦਾਨਿ ਤੇ ਭੂਤਗਾਮੇ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਮੂਲਬੀਜਂ ਨਾਮਾ’’ਤ੍ਯਾਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਤੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਮੂਲਬੀਜਾਦੀਸੁ ਹਲਿਦ੍ਦਿ…ਪੇ… ਭਦ੍ਦਮੁਤ੍ਤਕਂ ਮੂਲਬੀਜਂ ਨਾਮ. ਨ ਕੇਵਲਂ ਇਮਾਨਿਯੇਵ ਮੂਲਬੀਜਾਨਿ, ਅਥ ਖੋ ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਯਾਨਿ ਵਾ ਪਨ ਭੂਤਗਾਮਜਾਤਾਨਿ ਅਤ੍ਥਿ ਸਨ੍ਤਿ, ਮੂਲੇ ਜਾਯਨ੍ਤਿ, ਮੂਲੇ ਸਞ੍ਜਾਯਨ੍ਤਿ, ਏਤਂ ਭੂਤਗਾਮਜਾਤਂ ਮੂਲਬੀਜਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਪਾਚਿ. ਅਟ੍ਠ. ੯੧) ‘‘ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਭੂਤਗਾਮਂ ਵਿਭਜਿਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘ਭੂਤਗਾਮੋ ਨਾਮ ਪਞ੍ਚ ਬੀਜਜਾਤਾਨੀ’ਤਿਆਦਿਮਾਹਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਭੂਤਗਾਮੋ ਨਾਮਾਤਿ ਭੂਤਗਾਮਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਭੂਤਗਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਞ੍ਚ ਬੀਜਜਾਤਾਨੀਤਿ ਆਹਾ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ‘‘ਯਾਨਿ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਮੂਲੇ ਜਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਨ ਸਮੇਨ੍ਤਿ. ਨ ਹਿ ਮੂਲਬੀਜਾਦੀਨਿ ਮੂਲਾਦੀਸੁ ਜਾਯਨ੍ਤਿ. ਮੂਲਾਦੀਸੁ ਜਾਯਮਾਨਾਨਿ ਪਨ ਤਾਨਿ ਬੀਜਜਾਤਾਨਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮਤ੍ਥਵਣ੍ਣਨਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਭੂਤਗਾਮੋ ਨਾਮਾਤਿ ਵਿਭਜਿਤਬ੍ਬਪਦਂ. ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਵਿਭਾਗਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ. ਬੀਜਜਾਤਾਨੀਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਧਮ੍ਮਨਿਦਸ੍ਸਨਂ, ਯਤੋ ਬੀਜੇਹਿ ਜਾਤਾਨਿ ਬੀਜਜਾਤਾਨਿ, ਰੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਏਤਂ ਅਧਿਵਚਨਨ੍ਤਿ ਚ. ਯਥਾ ‘‘ਸਾਲੀਨਂ ਚੇਪਿ ਓਦਨਂ ਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ. ਨਿ. ੧.੭੬) ਸਾਲਿਤਣ੍ਡੁਲਾਨਂ ਓਦਨੋ ਸਾਲਿਓਦਨੋਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਵਂ ਬੀਜਤੋ ਸਮ੍ਭੂਤੋ ਭੂਤਗਾਮੋ ‘‘ਬੀਜ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਚ.

ਫਲ਼ੁਬੀਜਨ੍ਤਿ ਪਬ੍ਬਬੀਜਂ. ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਰਸਮਵਾਯੇ ਸਦਿਸਫਲੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਵਿਸੇਸਕਾਰਣਭਾਵਤੋ ਵਿਰੁਹਣਸਮਤ੍ਥੇ ਸਾਰਫਲੇ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋ ਬੀਜ-ਸਦ੍ਦੋ ਤਦਤ੍ਥਸਂਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਮੂਲਾਦੀਸੁਪਿ ਕੇਸੁਚਿ ਪਵਤ੍ਤਤੀਤਿ ਮੂਲਾਦਿਤੋ ਨਿਵਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਏਕੇਨ ਬੀਜਸਦ੍ਦੇਨ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਬੀਜ’’ਨ੍ਤਿ ‘‘ਰੂਪਰੂਪਂ, ਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਯਥਾ. ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ‘‘ਯਾਨਿ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਮੂਲੇ ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਮੂਲੇ ਸਞ੍ਜਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਬੀਜਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ ਬੀਜਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ – ਯਾਨਿ ਵਾ ਪਨਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਆਲੁਵਕਸੇਰੁਕਮਲਨੀਲੁਪ੍ਪਲਪੁਣ੍ਡਰੀਕਕੁਵਲਯਕੁਨ੍ਦਪਾਟਲਿਮੂਲਾਦਿਭੇਦੇ ਮੂਲੇ ਗਚ੍ਛਵਲ੍ਲਿਰੁਕ੍ਖਾਦੀਨਿ ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਯਨ੍ਤਿ, ਤਾਨਿ, ਯਮ੍ਹਿ ਮੂਲੇ ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਚੇਵ ਸਞ੍ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਚ, ਤਞ੍ਚ ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਪਾਚਿ. ੯੧) ਵੁਤ੍ਤਹਲਿਦ੍ਦਾਦਿ ਚ, ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਏਤਂ ਮੂਲਬੀਜਂ ਨਾਮ, ਏਤੇਨ ਕਾਰਿਯੋਪਚਾਰੇਨ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਸ ਨਯੋ ਖਨ੍ਧਬੀਜਾਦੀਸੁ. ਯੇਵਾਪਨਕਖਨ੍ਧਬੀਜੇਸੁ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਮ੍ਬਾਟਕਇਨ੍ਦਸਾਲਨੁਹਿਪਾਲਿਭਦ੍ਦਕਕਣਿਕਾਰਾਦੀਨਿ ਖਨ੍ਧਬੀਜਾਨਿ. ਅਮ੍ਬਿਲਾਵਲ੍ਲਿਚਤੁਰਸ੍ਸਵਲ੍ਲਿਕਣਵੇਰਾਦੀਨਿ ਫਲ਼ੁਬੀਜਾਨਿ. ਮਕਚਿਮਲ੍ਲਿਕਾਸੁਮਨਜਯਸੁਮਨਾਦੀਨਿ ਅਗ੍ਗਬੀਜਾਨਿ. ਅਮ੍ਬਜਮ੍ਬੁਪਨਸਟ੍ਠਿਆਦੀਨਿ ਬੀਜਬੀਜਾਨੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾਨਿ. ਭੂਤਗਾਮੇ ਭੂਤਗਾਮਸਞ੍ਞੀ ਛਿਨ੍ਦਤਿ ਵਾ ਛੇਦਾਪੇਤਿ ਵਾਤਿ ਸਤ੍ਥਕਾਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਛੇਦਾਪੇਤਿ. ਭਿਨ੍ਦਤਿ ਵਾ ਭੇਦਾਪੇਤਿ ਵਾਤਿ ਪਾਸਾਣਾਦੀਨਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਵਾ ਭਿਨ੍ਦਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਭੇਦਾਪੇਤਿ. ਪਚਤਿ ਵਾ ਪਚਾਪੇਤਿ ਵਾਤਿ ਅਗ੍ਗਿਂ ਉਪਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਵਾ ਪਚਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਪਚਾਪੇਤਿ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਤ੍ਥ ਆਪਤ੍ਤਿਭੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਭੂਤਗਾਮਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਭੂਤਗਾਮਪਰਿਮੋਚਿਤਨ੍ਤਿ ਭੂਤਗਾਮਤੋ ਵਿਯੋਜਿਤਂ.

੭੬. ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਰੀਰੇ ਲਗ੍ਗਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾਪਿ ਉਟ੍ਠਹਤਿ, ‘‘ਤਂ ਉਦ੍ਧਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਅਭਾਵਤੋ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਨਨ੍ਤਕਗ੍ਗਹਣੇਨ ਸਾਸਪਮਤ੍ਤਿਕਾ ਗਹਿਤਾ. ਨਾਮਞ੍ਹੇਤਂ ਤਸ੍ਸਾ ਸੇਵਾਲਜਾਤਿਯਾ. ਮੂਲਪਣ੍ਣਾਨਂ ਅਭਾਵੇਨ ‘‘ਅਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਭੂਤਗਾਮੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਭੂਤਗਾਮਮੂਲਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭੂਤਗਾਮੋ ਮੂਲਂ ਕਾਰਣਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਭੂਤਗਾਮਮੂਲੋ, ਭੂਤਗਾਮਸ੍ਸ ਵਾ ਮੂਲਂ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਭੂਤਗਾਮਮੂਲਂ. ਬੀਜਗਾਮੋ ਹਿ ਨਾਮ ਭੂਤਗਾਮਤੋ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਭੂਤਗਾਮਸ੍ਸ ਚ ਕਾਰਣਂ ਹੋਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਤਾਦਿਸੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਭੂਤਗਾਮਮੂਲਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਹਿ ਤਾਲਨਾਲ਼ਿਕੇਰਾਦੀਨਂ ਖਾਣੁ ਉਦ੍ਧਂ ਅਵਡ੍ਢਨਤੋ ਭੂਤਗਾਮਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਭੂਤਗਾਮਸਙ੍ਖ੍ਯੂਪਗਤਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਪਣ੍ਣਮੂਲਬੀਜਤੋ ਸਮ੍ਭੂਤਤ੍ਤਾ ਭੂਤਗਾਮਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਬੀਜਗਾਮੇਨ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਸੋ ਬੀਜਗਾਮੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਅਵਡ੍ਢਮਾਨੇਪਿ ਭੂਤਗਾਮਮੂਲਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.

‘‘ਅਙ੍ਕੁਰੇ ਹਰਿਤੇ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ ‘‘ਨੀਲਵਣ੍ਣੇ ਜਾਤੇ’’ਤਿ, ਨੀਲਪਣ੍ਣਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਸਦਿਸੇ ਪਣ੍ਣੇ ਜਾਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ‘‘ਨੀਲਵਣ੍ਣੇ ਜਾਤੇ’’ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਅਮੂਲਕਭੂਤਗਾਮੇ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਇਦਂ ਨਾਲ਼ਿਕੇਰਸ੍ਸ ਆਵੇਣਿਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਦਤਿ. ‘‘ਪਾਨੀਯਘਟਾਦੀਨਂ ਬਹਿ ਸੇਵਾਲੋ ਉਦਕੇ ਅਟ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਬੀਜਗਾਮਾਨੁਲੋਮਤ੍ਤਾ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੂ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਕਣ੍ਣਕਮ੍ਪਿ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਮੇਵਾਤਿ ਨੀਲਵਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਮੇਵ.

੭੭. ਸੇਲੇਯ੍ਯਕਂ ਨਾਮ ਸਿਲਾਯ ਸਮ੍ਭੂਤਾ ਏਕਾ ਗਨ੍ਧਜਾਤਿ. ਪੁਪ੍ਫਿਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਵਿਕਸਿਤਕਾਲਤੋ ਪਭੁਤਿ. ਅਹਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਤਿ ਵਿਕਸਿਤਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ. ਮਕੁਲ਼ਂ ਪਨ ਰੁਕ੍ਖਤ੍ਤਚਂ ਅਕੋਪੇਨ੍ਤੇਨਪਿ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ‘‘ਰੁਕ੍ਖਤ੍ਤਚਂ ਵਿਕੋਪੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਰੁਕ੍ਖੇ ਜਾਤਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਹਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਂ ਰੁਕ੍ਖਤ੍ਤਚਂ ਅਵਿਕੋਪੇਤ੍ਵਾ ਮਤ੍ਥਕਤੋ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਦਯੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਹਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਂ ਯਾਵ ਮਕੁਲ਼ਂ ਹੋਤਿ, ਤਾਵ ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਰੁਕ੍ਖਤੋ ਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਯਦਿਪਿ ਕਿਞ੍ਚਿਮਤ੍ਤਂ ਰੁਕ੍ਖੇ ਅਲ੍ਲੀਨਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਰੁਕ੍ਖਤੋ ਗਯ੍ਹਮਾਨਾ ਪਨ ਰੁਕ੍ਖਚ੍ਛਵਿਂ ਨ ਵਿਕੋਪੇਤਿ, ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਲ੍ਲਰੁਕ੍ਖਤੋ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਰੁਕ੍ਖਤ੍ਤਚਂ ਅਵਿਕੋਪੇਤ੍ਵਾ ਮਤ੍ਥਕਤੋ ਤਚ੍ਛੇਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਹਤ੍ਥਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚੇਨਾਤਿ ਹਤ੍ਥਚਾਪਲ੍ਲੇਨ. ਪਾਨੀਯਂ ਨ ਵਾਸੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਨਾਮਿਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੇਵਲਂ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਨਾਮਿਤੇ ਪਨ ਪਚ੍ਛਾ ਤਤੋ ਲਭਿਤ੍ਵਾ ਨ ਵਾਸੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੨.੯੨) ਪਨ ‘‘ਪਾਨੀਯਂ ਨ ਵਾਸੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਿਵਨਪਾਨੀਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਪਨ ਵਟ੍ਟਤਿ ਅਨੁਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਤੇਨਾਹ ਅਤ੍ਤਨਾ ਖਾਦਿਤੁਕਾਮੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਯੇਸਂ ਰੁਕ੍ਖਾਨਂ ਸਾਖਾ ਰੁਹਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਯੇਸਂ ਸਾਖਾ ਨ ਰੁਹਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਕਪ੍ਪਿਯਕਰਣਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਮ੍ਪਿ ‘‘ਯੇਸਂ ਰੁਕ੍ਖਾਨਂ ਸਾਖਾ ਰੁਹਤੀਤਿ ਮੂਲਂ ਅਨੋਤਾਰੇਤ੍ਵਾ ਪਣ੍ਣਮਤ੍ਤਨਿਗ੍ਗਮਨਮਤ੍ਤੇਨਾਪਿ ਵਡ੍ਢਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਕਪ੍ਪਿਯਮ੍ਪਿ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ ਛਿਨ੍ਨਨਾਲ਼ਿਕੇਰਵੇਲ਼ੁਦਣ੍ਡਾਦਯੋ ਕੋਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਚਙ੍ਕਮਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕੇਵਲਂ ਚਙ੍ਕਮਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਵਾ ਮਗ੍ਗਗਮਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਵਾ ਅਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਤਿਣਾਨਂ ਉਪਰਿ ਨਿਸੀਦਨਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ.

੭੮. ਸਮਣਕਪ੍ਪੇਹੀਤਿ ਸਮਣਾਨਂ ਕਪ੍ਪਿਯਵੋਹਾਰੇਹਿ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਬੀਜਾਦੀਨਂ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਫੁਟ੍ਠਮਤ੍ਤੇਨ, ਨਖਾਦੀਹਿ ਵਿਲਿਖਨਮਤ੍ਤੇਨ ਚ ਅਵਿਰੁਲ਼੍ਹਿਧਮ੍ਮਤਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਏਵਂ ਕਤੇਯੇਵ ਸਮਣਾਨਂ ਕਪ੍ਪਤੀਤਿ ਅਗ੍ਗਿਪਰਿਜਿਤਾਦਯੋ ਸਮਣਵੋਹਾਰਾ ਨਾਮ ਜਾਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਹਿ ਸਮਣਵੋਹਾਰੇਹਿ ਕਰਣਭੂਤੇਹਿ ਫਲਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਅਨੁਜਾਨਾਮੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਅਬੀਜਨਿਬ੍ਬਟ੍ਟਬੀਜਾਨਿਪਿ ਸਮਣਾਨਂ ਕਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਭਾਵਤੋ ਸਮਣਵੋਹਾਰਾਇਚ੍ਚੇਵ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤਾਨਿ. ਅਥ ਵਾ ਅਗ੍ਗਿਪਰਿਜਿਤਾਦੀਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਕਪ੍ਪਿਯਭਾਵਤੋਯੇਵ ਪਞ੍ਚਹਿ ਸਮਣਕਪ੍ਪਿਯਭਾਵਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਫਲਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਅਨੁਜਾਨਾਮੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਅਗ੍ਗਿਪਰਿਜਿਤਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਪਰਿਚਿਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਠਨ੍ਤਿ. ਅਬੀਜਂ ਨਾਮ ਤਰੁਣਅਮ੍ਬਫਲਾਦਿ. ਨਿਬ੍ਬਟ੍ਟਬੀਜਂ ਨਾਮ ਅਮ੍ਬਪਨਸਾਦਿ, ਯਂ ਬੀਜਂ ਨਿਬ੍ਬਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਵਿਸੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ. ਨਿਬ੍ਬਟ੍ਟੇਤਬ੍ਬਂ ਵਿਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ ਬੀਜਂ ਯਸ੍ਮਿਂ, ਤਂ ਪਨਸਾਦਿ ਨਿਬ੍ਬਟ੍ਟਬੀਜਂ ਨਾਮ. ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾਵ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਰੋਤਿ, ਤੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਪਕਾਰਸ੍ਸੇਵ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਅਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਪੁਨ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਕਾਰਾਪਨਸ੍ਸ ਪਠਮਮੇਵ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਯੇਵ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਅਗ੍ਗਿਪਰਿਜਿਤਾਦਿ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਵਚਨਂ ਪਨ ਯਾਯ ਕਾਯਚਿ ਭਾਸਾਯ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾਵ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਪਠਮਂ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਅਗ੍ਗਿਆਦਿਨਾ ਫੁਸਨਾਦਿ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਪਠਮਂ ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ, ਨਖਾਦਿਨਾ ਵਾ ਵਿਜ੍ਝਿਤ੍ਵਾ ਤਂ ਅਨੁਦ੍ਧਰਿਤ੍ਵਾਵ ਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੨.੯੨) ਪਨ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾਵਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬਕਾਲਕਿਰਿਯਾਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਵਚਨਕ੍ਖਣੇਵ ਅਗ੍ਗਿਸਤ੍ਥਾਦਿਨਾ ਬੀਜਗਾਮੇ ਵਣਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਪਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਦ੍ਵਿਧਾ ਅਕਤ੍ਵਾ ਛੇਦਨਭੇਦਨਮੇਵ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਂ. ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ‘ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਰੋਹੀ’ਤਿ ਯਾਯ ਕਾਯਚਿ ਭਾਸਾਯ ਵੁਤ੍ਤੇਯੇਵ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਬੀਜਗਾਮਪਰਿਮੋਚਨਤ੍ਥਂ ਪੁਨ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਕਾਰਾਪਨਸ੍ਸ ਪਠਮਮੇਵ ਅਧਿਕਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਬੀਜੇ ਵਾਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਏਕਂਯੇਵ ਕਾਰੇਮੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇ ਸਤਿਪਿ ਏਕਾਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਂ ਕਤਮੇਵ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਦਾਰੁਂ ਵਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਜਾਨਿਤ੍ਵਾਪਿ ਵਿਜ੍ਝਤਿ ਵਾ ਵਿਜ੍ਝਾਪੇਤਿ ਵਾ, ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਭਤ੍ਤਸਿਤ੍ਥੇ ਵਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ‘‘ਤਂ ਵਿਜ੍ਝਤਿ, ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਰਜ੍ਜੁਆਦੀਨਂ ਭਾਜਨਗਤਿਕਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਮਰੀਚਪਕ੍ਕਾਦੀਹਿ ਚ ਮਿਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭਤ੍ਤਸਿਤ੍ਥਸਮ੍ਬਨ੍ਧਵਸੇਨ ਏਕਾਬਦ੍ਧਤਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਫਲਾਨਂਯੇਵ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਮ੍ਬਨ੍ਧਵਸੇਨ. ‘‘ਕਟਾਹੇਪਿ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਟਾਹਤੋ ਨੀਹਟਾਯ ਮਿਞ੍ਜਾਯ ਵਾ ਬੀਜੇ ਵਾ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ ਏਵ. ਭਿਨ੍ਦਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਾਰਾਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਬੀਜਤੋ ਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਟਾਹਸ੍ਸ ਭਾਜਨਗਤਿਕਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਭੂਤਗਾਮਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਪਨ੍ਨਰਸਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੧੬. ਸਹਸੇਯ੍ਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੭੯. ਏਵਂ ਭੂਤਗਾਮਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਹਸੇਯ੍ਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਦੁਵਿਧਂ ਸਹਸੇਯ੍ਯਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਦ੍ਵੇ ਵਿਧਾ ਪਕਾਰਾ ਯਸ੍ਸ ਸਹਸੇਯ੍ਯਕਸ੍ਸ ਤਂ ਦੁਵਿਧਂ, ਸਹ ਸਯਨਂ, ਸਹ ਵਾ ਸਯਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸਹਸੇਯ੍ਯਾ, ਸਹਸੇਯ੍ਯਾ ਏਵ ਸਹਸੇਯ੍ਯਕਂ ਸਕਤ੍ਥੇ ਕ-ਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ. ਤਂ ਪਨ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨਸਹਸੇਯ੍ਯਾਮਾਤੁਗਾਮੇਨਸਹਸੇਯ੍ਯਾਵਸੇਨ ਦੁਵਿਧਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੁਵਿਧਂ ਸਹਸੇਯ੍ਯਕ’’ਨ੍ਤਿ. ਦਿਰਤ੍ਤਤਿਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਚਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾਮਤ੍ਤੇਨ ਦਿਰਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਤਿਰਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਸਹਵਾਸੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨੇ ਦਿਰਤ੍ਤੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਿਰਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਵਿਸੁਂ ਨ ਪਯੋਜੇਤਿ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਉਤ੍ਤਰਿਦਿਰਤ੍ਤਤਿਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭਗਵਾ ਸਾਮਣੇਰਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹਕਰਣਤ੍ਥਾਯ ਤਿਰਤ੍ਤਪਰਿਹਾਰਂ ਅਦਾਸੀ’’ਤਿ. ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਤਿਰਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਵਾ ਦਿਰਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਂ. ਕੇਵਲਞ੍ਹਿ ‘‘ਤਿਰਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਵਾਸੇਨ ਅਨ੍ਤਰਿਕਮ੍ਪਿ ਤਿਰਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ. ਦਿਰਤ੍ਤਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਪਨ ਤਿਰਤ੍ਤਂ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਤੇਨ ਅਨਨ੍ਤਰਿਕਮੇਵ ਤਿਰਤ੍ਤਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਮ੍ਪਿ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੨.੫੦-੫੧) ‘‘ਦਿਰਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਵਚਨਾਲਙ੍ਕਾਰਤ੍ਥਂ. ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਤਿਸ੍ਸੋਵ ਰਤ੍ਤਿਯੋ ਸਯਿਤ੍ਵਾ ਚਤੁਤ੍ਥਦਿਵਸਾਦੀਸੁ ਸਯਨ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਨ ਏਕਨ੍ਤਰਿਕਾਦਿਵਸੇਨ ਸਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮ੍ਪੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਹਸੇਯ੍ਯਂ ਏਕਤੋ ਸੇਯ੍ਯਂ. ਸੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਕਾਯਪ੍ਪਸਾਰਣਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਯਨਮ੍ਪਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸੇਨਾਸਨੇ ਸਯਨ੍ਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੇਨਾਸਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸੇਯ੍ਯਂ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਕਾਯਪ੍ਪਸਾਰਣਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਦਿਯਡ੍ਢਹਤ੍ਥੁਬ੍ਬੇਧੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦਿਯਡ੍ਢਹਤ੍ਥੋ ਵਡ੍ਢਕਿਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ. ਪਞ੍ਚਹਿ ਛਦਨੇਹੀਤਿ ਇਟ੍ਠਕਾਸਿਲਾਸੁਧਾਤਿਣਪਣ੍ਣਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਛਦਨੇਹਿ. ਵਾਚੁਗ੍ਗਤਵਸੇਨਾਤਿ ਪਗੁਣਵਸੇਨ.

ਏਕੂਪਚਾਰੋਤਿ ਵਲ਼ਞ੍ਜਨਦ੍ਵਾਰਸ੍ਸ ਏਕਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੨.੫੦-੫੧) ਪਨ ‘‘ਏਕੂਪਚਾਰੋ ਏਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਂ ਅਨੋਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਨੁਪਰਿਗਮਨਯੋਗ੍ਗੋ, ਏਤਂ ਬਹੁਦ੍ਵਾਰਮ੍ਪਿ ਏਕੂਪਚਾਰੋਵ. ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਕੁਟ੍ਟਾਦੀਹਿ ਰੁਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸੁਂ ਦ੍ਵਾਰਂ ਯੋਜੇਨ੍ਤਿ, ਨਾਨੂਪਚਾਰੋ ਹੋਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਰੁਨ੍ਧਤਿ ਏਵ, ਵਿਸੁਂ ਦ੍ਵਾਰਂ ਨ ਯੋਜੇਨ੍ਤਿ, ਏਤਮ੍ਪਿ ਏਕੂਪਚਾਰਮੇਵ ਮਤ੍ਤਿਕਾਦੀਹਿ ਪਿਹਿਤਦ੍ਵਾਰੋ ਵਿਯ ਗਬ੍ਭੋਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਗਬ੍ਭੇ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਮੁਖਾਦੀਸੁ ਨਿਪਨ੍ਨਾਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਸਹਸੇਯ੍ਯਾਪਰਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਗਬ੍ਭਦ੍ਵਾਰਂ ਮਤ੍ਤਿਕਾਦੀਹਿ ਪਿਦਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਟ੍ਠਿਤੇ ਅਰੁਣੇ ਵਿਵਰਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਭਵੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਤੁਸਾਲਂ ਏਕੂਪਚਾਰਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤੇਸਂ ਪਯੋਗੇ ਪਯੋਗੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੇਚਿ ‘‘ਅਨੁਟ੍ਠਹਨੇਨ ਅਕਿਰਿਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਨਿਦ੍ਦਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਾਭਾਵਾ. ਇਦਞ੍ਹਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਸਿਯਾ ਕਿਰਿਯਾਯ, ਸਿਯਾ ਅਕਿਰਿਯਾਯ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ. ਕਿਰਿਯਾਯ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤਾ ਚਸ੍ਸ ਤਬ੍ਬਹੁਲਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ‘‘ਯਥਾ ਚੇਤਂ, ਏਵਂ ਦਿਵਾਸਯਨਮ੍ਪਿ. ਅਨੁਟ੍ਠਹਨੇਨ, ਹਿ ਦ੍ਵਾਰਾਸਂਵਰਣੇਨ ਚੇਤਂ ਅਕਿਰਿਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪਿ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਇਦਞ੍ਚ ਯੁਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

੮੦. ਉਪਰਿਮਤਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਸਮ੍ਬਦ੍ਧਭਿਤ੍ਤਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਇਦਂ ਸਮ੍ਬਦ੍ਧਭਿਤ੍ਤਿਕੇ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਪਰਿਮਤਲੇ ਸਯਿਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਕਾ ਏਵ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ‘‘ਹੇਟ੍ਠਾਪਾਸਾਦੇ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਾਨੂਪਚਾਰੇਤਿ ਯਤ੍ਥ ਬਹਿ ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿਮਤਲਂ ਆਰੋਹਨ੍ਤਿ, ਤਾਦਿਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਪਰਿਮਤਲੇਪੀ’’ਤਿ. ਆਕਾਸਙ੍ਗਣੇ ਨਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿਅਭਾਵਤੋ ‘‘ਛਦਨਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਭਾਸਙ੍ਖੇਪੇਨਾਤਿ ਸਭਾਕਾਰੇਨ. ਅਡ੍ਢਕੁਟ੍ਟਕੇ ਸੇਨਾਸਨੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਡ੍ਢਕੁਟ੍ਟਕਂ ਨਾਮ ਯਤ੍ਥ ਉਪਡ੍ਢਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ ਤੀਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਭਿਤ੍ਤਿਯੋ ਬਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਤ੍ਥ ਵਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਸ੍ਸੇ ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤ੍ਵਾ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਉਪਡ੍ਢਂ ਉਪਡ੍ਢਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭਿਤ੍ਤਿਯੋ ਉਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਤਾਦਿਸਂ ਸੇਨਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਗਣ੍ਠਿਪਦੇ ਪਨ ‘‘ਅਡ੍ਢਕੁਟ੍ਟਕੇਤਿ ਛਦਨਂ ਅਡ੍ਢੇਨ ਅਸਮ੍ਪਤ੍ਤਕੁਟ੍ਟਕੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਨੋ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਸਭਾਸਙ੍ਖੇਪੇਨਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਡ੍ਢਕੁਟ੍ਟਕੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਣ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਤ੍ਥ ਤੀਸੁ, ਦ੍ਵੀਸੁ ਵਾ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਭਿਤ੍ਤਿਯੋ ਬਦ੍ਧਾ, ਛਦਨਂ ਵਾ ਅਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ ਅਡ੍ਢਭਿਤ੍ਤਿ, ਇਦਂ ਅਡ੍ਢਕੁਟ੍ਟਕਂ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਾਲ਼ਸਙ੍ਘਾਟੋ ਨਾਮ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਥਮ੍ਭਾਦੀਨਂ ਉਪਰਿ ਵਾਲ਼ਰੂਪੇਹਿ ਕਤਸਙ੍ਘਾਟੋ.

ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਬਹਿ ਗਤੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਸ੍ਸੇ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਾਰਹਪਦੇਸਤੋ ਬਹਿ ਗਤੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੨.੫੦-੫੧) ਪਨ ‘‘ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਬਹਿ ਗਤੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਸ੍ਸੇ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਸਚੇ ਭੂਮਿਤੋ ਵਤ੍ਥੁ ਉਚ੍ਚਂ ਹੋਤਿ, ਉਭਤੋ ਉਚ੍ਚਵਤ੍ਥੁਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਭੂਮਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਕੋਸਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਏਵ ਤਤ੍ਥ ਸੇਨਾਸਨਵੋਹਾਰਾਭਾਵਤੋ. ਅਥ ਵਤ੍ਥੁ ਨੀਚਂ ਭੂਮਿਸਮਮੇਵ ਸੇਨਾਸਨਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਿਮਤਲੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਰਹਿਤਦਿਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਕੋਸਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਭਾਵਤੋ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਬਹਿ ਏਵ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਗਬ੍ਭੂਪਚਾਰੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਜ੍ਝੇ ਵਿਵਟਙ੍ਗਣਵਨ੍ਤਾਸੁ ਮਹਾਚਤੁਸਾਲਾਸੁ ਯਥਾ ਆਕਾਸਙ੍ਗਣਂ ਅਨੋਤਰਿਤ੍ਵਾ ਪਮੁਖੇਨੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਗਬ੍ਭੇ ਪਵਿਸਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਏਕੇਕਗਬ੍ਭਸ੍ਸ ਦ੍ਵੀਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਕੁਟ੍ਟਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਕਤਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਗਬ੍ਭੂਪਚਾਰਂ ਨਾਮ, ਇਦਂ ਪਨ ਤਾਦਿਸਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਗਬ੍ਭੂਪਚਾਰੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਬ੍ਬਗਬ੍ਭੇਪਿ ਪਵਿਸਨ੍ਤੀਤਿ ਗਬ੍ਭੂਪਚਾਰਸ੍ਸ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਆਕਾਸਙ੍ਗਣਂ ਅਨੋਤਰਿਤ੍ਵਾਪਿ ਪਮੁਖੇਨੇਵ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਤਂ ਤਂ ਗਬ੍ਭਂ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਕੁਤੋ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋਯੇਵ ਸਬ੍ਬਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਬ੍ਭਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋਯੇਵ ਹਿਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋ’’ਤਿ, ਇਦਞ੍ਚ ਸਮਨ੍ਤਾ ਗਬ੍ਭਭਿਤ੍ਤਿਯੋ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਚਤੁਸਾਲਵਸੇਨ ਹਿ ਸਨ੍ਨਿਵਿਟ੍ਠੇ ਸੇਨਾਸਨੇ ਗਬ੍ਭਪਮੁਖਂ ਵਿਸੁਂ ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਮਨ੍ਤਾ ਠਿਤਂ ਗਬ੍ਭਭਿਤ੍ਤੀਨਂ ਵਸੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ.

੮੧. ਏਕਦਿਸਾਯ ਉਜੁਕਮੇਵ ਦੀਘਂ ਕਤ੍ਵਾ ਸਨ੍ਨਿਵੇਸਿਤੋ ਪਾਸਾਦੋ ਏਕਸਾਲਸਨ੍ਨਿਵੇਸੋ. ਦ੍ਵੀਸੁ ਤੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਵਾ ਦਿਸਾਸੁ ਸਿਙ੍ਘਾਟਕਸਣ੍ਠਾਨਾਦਿਵਸੇਨ ਕਤਾ ਦ੍ਵਿਸਾਲਾਦਿਸਨ੍ਨਿਵੇਸਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਾਲਪ੍ਪਭੇਦਦੀਪਨਮੇਵ ਚੇਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਤੋ ਵਿਸੇਸੋਤਿ. ਅਟ੍ਠ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨੀਤਿ ਉਪਡ੍ਢਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਉਪਡ੍ਢਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੁਸ੍ਸ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਤਤੋ ਅਧਿਕਂ ਸਬ੍ਬਚ੍ਛਨ੍ਨਉਪਡ੍ਢਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਦਿਕਮ੍ਪਿ ਸਬ੍ਬਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਵੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸੇਵ ਵਤ੍ਥੁਭਾਵੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਵਜ੍ਜਤ੍ਤਾ, ਗਰੁਕੇ ਠਾਤਬ੍ਬਤੋ ਚਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਸਤ੍ਤ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨੀ’’ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਵੁਤ੍ਤਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਦ੍ਵਯਂ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਏਕਤ੍ਤੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਪਾਚਿ. ੫੪) ‘‘ਤਤਿਯਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਰਾਰੁਣਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸਯਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍ਵਾ ਪੁਰਾਰੁਣਾ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾ ਅਨ੍ਤੋਛਦਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸਾਪਿ ਪੁਨ ਦਿਵਸੇ ਸਹਸੇਯ੍ਯੇਨ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਏਵ. ਏਤ੍ਥ ਚਤੁਭਾਗੋ ਚੂਲ਼ਕਂ, ਦ੍ਵੇਭਾਗਾ ਉਪਡ੍ਢਂ, ਤੀਸੁ ਭਾਗੇਸੁ ਦ੍ਵੇ ਭਾਗਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਚੂਲ਼ਕਚ੍ਛਨ੍ਨਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਦੀਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਇਦਾਨਿ ਦੁਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਯਂ ਅਤਿਦਿਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਾਤੁਗਾਮੇਨ…ਪੇ… ਅਯਮੇਵ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ’’ਤਿ ਆਹ. ‘‘ਮਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਪਾਰਾਜਿਕਵਤ੍ਥੁਭੂਤਾਯਪਿ ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਸਹਸੇਯ੍ਯਾਪਤ੍ਤਿਂ ਨ ਜਨੇਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ‘‘ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਤੇ ਸੂਰਿਯੇ ਮਾਤੁਗਾਮੇ ਨਿਪਨ੍ਨੇ ਨਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੫੭) ਵਚਨਤੋ ਦਿਵਾ ਤਸ੍ਸ ਸਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਹਸੇਯ੍ਯਾਪਤ੍ਤਿ ਨ ਹੋਤਿਯੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਸਹਸੇਯ੍ਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਸੋਲ਼ਸਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੧੭. ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦਿਸਙ੍ਘਿਕਸੇਨਾਸਨੇਸੁਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੮੨. ਏਵਂ ਸਹਸੇਯ੍ਯਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਸਙ੍ਘਿਕੇ ਵਿਹਾਰੇ ਸੇਯ੍ਯਾਸੁ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਵਿਹਾਰੇ ਸਙ੍ਘਿਕੇ ਸੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤ੍ਯਾਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਮਗ੍ਗਂ ਕਮ੍ਮਂ ਸਮੁਪਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਸਙ੍ਘੋ, ਅਯਮੇਵ ਵਚਨਤ੍ਥੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਘਸਾਧਾਰਣੋ. ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨੋ ਸਙ੍ਘਿਕੋ, ਵਿਹਰਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਵਿਹਾਰੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ. ਸਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸੇਯ੍ਯਾ, ਤਂ. ਅਸਨ੍ਥਰੀਤਿ ਸਨ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾਨ. ਪਕ੍ਕਮਨਂ ਪਕ੍ਕਮੋ, ਗਮਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਵਿਹਾਰੇ ਸਙ੍ਘਿਕੇ ਸੇਯ੍ਯਂ, ਸਨ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾਨ ਪਕ੍ਕਮੋ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਉਦ੍ਦੇਸਪਾਠਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਿਕੇ ਵਿਹਾਰੇ…ਪੇ… ਪਕ੍ਕਮਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਕਮਨੇ ਅਯਂ ਈਦਿਸੋ ਮਯਾ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਤਮੋ ਸੋ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਙ੍ਘਿਕੇ…ਪੇ… ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰੋ ਨਾਮ ਸੇਨਾਸਨਤੋ ਦ੍ਵੇ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਾ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਪਠਮਂ ਪਾਦਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਦੁਤਿਯਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ. ਕਥਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿਚ੍ਚਾਹ ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ…ਪੇ… ਵਚਨਤੋ’’ਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਘਿਕੋ ਵਿਹਾਰੋ ਪਾਕਟੋ, ਸੇਯ੍ਯਾ ਅਪਾਕਟਾ, ਸਾ ਕਤਿਵਿਧਾਇਚ੍ਚਾਹ ‘‘ਸੇਯ੍ਯਾ ਨਾਮ…ਪੇ… ਦਸਵਿਧਾ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਕਤਮਾ ਭਿਸਿ, ਕਤਮਾ ਚਿਮਿਲਿਕਾਦਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਭਿਸੀਤਿ…ਪੇ… ਏਸ ਨਯੋ ਪਣ੍ਣਸਨ੍ਥਾਰੇ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਮਞ੍ਚੇ ਅਤ੍ਥਰਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਮਞ੍ਚਕਭਿਸਿ, ਏਵਂ ਇਤਰਤ੍ਰ, ਵਣ੍ਣਾਨੁਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ ਕਤਾਤਿ ਪਟਖਣ੍ਡਾਦੀਹਿ ਸਿਬ੍ਬਿਤ੍ਵਾ ਕਤਾ. ਭੂਮਿਯਂ ਅਤ੍ਥਰਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਚਿਮਿਲਿਕਾਯ ਸਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਉਪਰਿ, ਅਸਤਿ ਸੁਦ੍ਧਭੂਮਿਯਂ ਅਤ੍ਥਰਿਤਬ੍ਬਾ. ਸੀਹਧਮ੍ਮਾਦੀਨਂ ਪਰਿਹਰਣੇ ਏਵ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦੀਸੁ ਅਤ੍ਥਰਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਸਂਹਰਿਤ੍ਵਾ ਠਪਨਾਦਿਵਸੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਹਰਣਮੇਵ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਭੂਮਤ੍ਥਰਣਾਦਿਵਸੇਨ ਪਰਿਭੋਗੋ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਹਰਣਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਖਨ੍ਧਕੇ ਹਿ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਪਿ ਮਞ੍ਚੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਬਹਿਪਿ ਮਞ੍ਚੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਮਞ੍ਚਾਦੀਸੁ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਹਰਣਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਮਹਾਚਮ੍ਮਾਨਿ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾਨਿ ਸੀਹਚਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਗ੍ਘਚਮ੍ਮਂ ਦੀਪਿਚਮ੍ਮਂ, ਯੋ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੫੫) ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਕਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੩.੧੧੨) ਪਨ ‘‘ਯਦਿ ਏਵਂ ‘ਪਰਿਹਰਣੇਯੇਵ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ’ਤਿ ਇਦਂ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਸਬ੍ਬਂ ਪਾਸਾਦਪਰਿਭੋਗ’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੨੦) ਵਚਨਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕੇਪਿ ਸੇਨਾਸਨੇ ਸੇਨਾਸਨਪਰਿਭੋਗਵਸੇਨ ਨਿਯਮਿਤਂ ਸੁਵਣ੍ਣਘਟਾਦਿਕਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਮਾਨਮ੍ਪਿ ਕੇਵਲਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਏਵਮਿਦਂ ਭੂਮਤ੍ਥਰਣਵਸੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਮਾਨਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਂ ਤਂ ਵਿਹਾਰਂ ਹਰਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਪਰਿਹਰਣੇਯੇਵ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਪਾਵਾਰੋ ਕੋਜਵੋਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯੇਵ ਠਪਿਤਾ ਉਗ੍ਗਤਲੋਮਾ ਅਤ੍ਥਰਣਵਿਸੇਸਾ. ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ (ਪਾਚਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧੧੬) ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਇਦਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਤਥਾਵੁਤ੍ਤਭਾਵਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਤਾਦਿਸਂ ਮਞ੍ਚਪੀਠੇਸੁ ਅਤ੍ਥਰਿਤਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥਰਣਮੇਵਾ’’ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਾਤਿਕਾਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਕਙ੍ਖਾ. ਅਟ੍ਠ. ਦੁਤਿਯਸੇਨਾਸਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਣ੍ਣਨਾ) ਪਨ ‘‘ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਂ ਨਾਮ ਪਾਵਾਰੋ ਕੋਜਵੋ’’ਤਿ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ ਇਮਿਨਾ ਨ ਸਮੇਤਿ, ‘‘ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੩.੧੧੬) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵੀਮਂਸਿਤੇ ਪਨ ਏਵਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ – ਮਾਤਿਕਾਟ੍ਠਕਥਾਪਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਦੀਸੁ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ‘‘ਪਾਵਾਰੋ ਕੋਜਵੋ’’ਤਿ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਨਿਯਮਨੇ ਸਤਿਪਿ ਯਥਾ ‘‘ਲਦ੍ਧਾਤਪਤ੍ਤੋ ਰਾਜਕੁਮਾਰੋ’’ਤਿ ਆਤਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਭਾਵੇਯੇਵ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਨਯਵਸੇਨ ਰਾਜਕਕੁਧਭਣ੍ਡਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸਮਾਨਾ ਵਾਲਬੀਜਨਾਦਯੋਪਿ ਵੁਤ੍ਤਾਯੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ‘‘ਪਾਵਾਰੋ ਕੋਜਵੋ’’ਤਿ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਨਯਵਸੇਨ ਤੇਹਿ ਮਞ੍ਚਪੀਠੇਸੁ ਅਤ੍ਥਰਿਤਬ੍ਬਭਾਵਸਾਮਞ੍ਞੇਨ ਸਮਾਨਾ ਅਞ੍ਞੇ ਅਤ੍ਥਰਣਾਪਿ ਵੁਤ੍ਤਾਯੇਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਵਚਨਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨਸ੍ਸ ਪਟਿਲੋਮਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਨੁਲੋਮਮੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਠਾਨੇ ‘‘ਯੇਨ ਵਿਹਾਰੋ ਕਾਰਿਤੋ, ਸੋ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸਾਮਿਕੋ’’ਤਿ ਪਾਠਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਏਕਚ੍ਚੇ ਵਿਨਯਧਰਾ ‘‘ਸਙ੍ਘਿਕਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਵਾ ਵਿਹਾਰਦਾਯਕੋਯੇਵ ਸਾਮਿਕੋ, ਸੋਯੇਵ ਇਸ੍ਸਰੋ, ਤਸ੍ਸ ਰੁਚਿਯਾ ਏਵ ਵਸਿਤੁਂ ਲਭਤਿ, ਨ ਸਙ੍ਘਗਣਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਰੁਚਿਯਾ’’ਤਿ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਵੀਮਂਸਿਤਬ੍ਬੋ, ਕਥਂ ਅਯਂ ਪਾਠੋ ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਸਾਧੇਤਿ ਇਸ੍ਸਰਤ੍ਥਂ ਵਾ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤ੍ਥਂ ਵਾਤਿ? ਏਵਂ ਵੀਮਂਸਿਤੇ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਮ੍ਹਿ ਸਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤ੍ਥਮੇਵ ਸਾਧੇਤਿ, ਨ ਇਸ੍ਸਰਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ.

ਅਥ ਸਿਯਾ ‘‘ਆਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤ੍ਥੇ ਸਿਦ੍ਧੇ ਇਸ੍ਸਰਤ੍ਥੋ ਸਿਦ੍ਧੋਯੇਵ ਹੋਤਿ. ਇਸ੍ਸਰਭਾਵਤੋਯੇਵ ਹਿ ਸੋ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥੇਵਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਆਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਮ੍ਹਿ ਸਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਤਿ ਸਾਮਣੇਰੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਤਿ ਆਰਾਮਿਕੋ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਾਨਂ ਮਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਸਾਮਣੇਰੋਪਿ ਆਰਾਮਿਕੋਪਿ ਵਿਹਾਰਕਾਰਕੋਪਿ ਤਸ੍ਸ ਕੁਲੇ ਯੋ ਕੋਚਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋਪਿ ਇਸ੍ਸਰੋਤਿ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਏਵਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨੇਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਮ੍ਹਿ ਵਾ ਸਾਮਣੇਰੇ ਵਾ ਆਰਾਮਿਕੇ ਵਾ ਸਤਿ ਤੇਯੇਵ ਇਸ੍ਸਰਾ, ਨ ਵਿਹਾਰਕਾਰਕੋ. ਤੇਸੁ ਏਕਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਅਸਤਿਯੇਵ ਵਿਹਾਰਕਾਰਕੋ ਇਸ੍ਸਰੋ ਸਿਯਾਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਅਧਿਕਾਰੇ ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂਯੇਵ ਵਦਤਿ, ਨ ਇਸ੍ਸਰਭਾਵਤੋ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਪਾਚਿ. ਅਟ੍ਠ. ੧੧੬) ‘‘ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਂ ਵਾ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖੁਮ੍ਹਿ ਸਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿ.

ਅਥਾਪਿ ਏਵਂ ਵਦੇਯ੍ਯ ‘‘ਨ ਸਕਲਸ੍ਸ ਵਾਕ੍ਯਪਾਠਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਥ ਖੋ ‘ਵਿਹਾਰਸ੍ਸਾਮਿਕੋ’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਪਦਤ੍ਥਂਯੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਥਂ? ਸਂ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਾਮਿਕੋ, ਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਸਾਮਿਕੋ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸਾਮਿਕੋ. ‘ਕੋ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸਾਮਿਕੋ ਨਾਮਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ‘ਯੇਨ ਵਿਹਾਰੋ ਕਾਰਿਤੋ, ਸੋ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸਾਮਿਕੋ ਨਾਮਾ’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਹਾਰਕਾਰਕੋ ਦਾਯਕੋ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸਾਮਿਕੋ ਨਾਮਾਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਏਵਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨੇ ਸਤਿ ਸਾਮਿਕੋ ਨਾਮ ਸਸ੍ਸ ਧਨਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰੋ, ਤਸ੍ਸ ਰੁਚਿਯਾ ਏਵ ਅਞ੍ਞੇ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸਾਮਿਕਭੂਤਸ੍ਸ ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਰੁਚਿਯਾ ਏਵ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਸਿਤੁਂ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਨ ਸਙ੍ਘਗਣਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਰੁਚਿਯਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇ ਏਵਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ – ਮਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ ਏਵਂ ਅਵਚੁਤ੍ਥ, ਯਥਾ ਨਾਮ ‘‘ਘਟਿਕਾਰੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ ਸੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਇਦਾਨਿ ਘਟਂ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਪੁਰਿਮਤ੍ਤਭਾਵੇ ਪਨ ਕਰੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਘਟਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਤ੍ਥੇਨ ‘‘ਘਟਿਕਾਰੋ’’ਤਿ ਨਾਮਂ ਲਭਤਿ. ਇਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਲਦ੍ਧਨਾਮਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੋਪਿ ‘‘ਘਟਿਕਾਰੋ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਏਵਂ ਸੋ ਵਿਹਾਰਕਾਰਕੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸਾਮਿਕੋ ਨ ਹੋਤਿ ਵਤ੍ਥੁਪਰਿਚ੍ਚਾਗਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾ ਦਾਨਸ੍ਸ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਨ ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਕਾਲੇ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਕਾਰਕਤ੍ਤਾ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸਾਮਿਕੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਏਵਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਲਦ੍ਧਨਾਮਤ੍ਤਾ ਪੁਬ੍ਬਵੋਹਾਰਵਸੇਨ ‘‘ਵਿਹਾਰਸ੍ਸਾਮਿਕੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਨ, ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਸ੍ਸ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰਭਾਵਤੋ. ਤੇਨੇਵ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ‘‘ਵਿਹਾਰਦਾਯਕਾਨਂ ਰੁਚਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਸਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਸੇਨਾਸਨਪਞ੍ਞਾਪਕੋ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੨.੨੯੫) ‘‘ਤੇਸਂ ਗੇਹਾਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਾਸਤ੍ਥਾਯ ਕਤਮ੍ਪਿ ਯਾਵ ਨ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਕਂਯੇਵ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਦਿਨ੍ਨਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਕਾਨਿ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਕਥਾ ਪਾਠਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭੂਤਤ੍ਤਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਕਥਿਤਾ. ਵਿਹਾਰਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਪਨ ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਭਾਜਨਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ (ਵਿ. ਸਙ੍ਗ. ਅਟ੍ਠ. ੧੯੪ ਆਦਯੋ) ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ. ਯੋ ਕੋਚੀਤਿ ਞਾਤਕੋ ਵਾ ਅਞ੍ਞਾਤਕੋ ਵਾ ਯੋ ਕੋਚਿ. ਯੇਨ ਮਞ੍ਚਂ ਪੀਠਂ ਵਾ ਵਿਨਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਮਞ੍ਚਪੀਠਕਵਾਨਂ.

੮੩. ਸਿਲੁਚ੍ਚਯਲੇਣਨ੍ਤਿ ਸਿਲੁਚ੍ਚਯੇ ਲੇਣਂ, ਪਬ੍ਬਤਗੁਹਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਸੇਨਾਸਨਂ ਉਪਚਿਕਾਹਿ ਖਾਯਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵਤ੍ਥੁਅਨੁਰੂਪਵਸੇਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਉਪਚਿਕਾਸਙ੍ਕਾਯ ਅਭਾਵੇਨ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਵਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ (ਚੂਲ਼ਵ. ੩੬੦ ਆਦਯੋ) ਗਮਿਕਵਤ੍ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤੇਨ ‘‘ਸੇਨਾਸਨਂ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕੇਵਲਂ ਇਤਿਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਮਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਆਪੁਚ੍ਛਨਂ ਪਨ ਵਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਨ ਵਤ੍ਤਭੇਦੇ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ, ਤੇਨੇਵ ਅਨ੍ਧਕਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਸੇਨਾਸਨਂ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਯਂ ਪਾਸਾਣਪਿਟ੍ਠਿਯਂ ਵਾ ਪਾਸਾਣਤ੍ਥਮ੍ਭੇਸੁ ਵਾ ਕਤਸੇਨਾਸਨਂ ਯਤ੍ਥ ਉਪਚਿਕਾ ਨਾਰੋਹਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇ ‘‘ਤਾਦਿਸੇ ਸੇਨਾਸਨੇ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਗਮਿਕਵਤ੍ਤੇ ਸੇਨਾਸਨਂ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਵਤ੍ਤਭੇਦੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ, ਤਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

ਪਚ੍ਛਿਮਸ੍ਸ ਆਭੋਗੇਨ ਮੁਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਭਾਵਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕਂ ਵਾ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਗਮਨਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਦੁਤਿਯਪਾਦੁਦ੍ਧਾਰੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ. ਮਣ੍ਡਪੇ ਵਾਤਿ ਸਾਖਾਮਣ੍ਡਪੇ ਵਾ ਪਦਰਮਣ੍ਡਪੇ ਵਾ. ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇਤਿ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ. ਪਲੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵਿਨਸ੍ਸਤਿ.

੮੪. ਮਜ੍ਝੇ ਸਂਖਿਤ੍ਤਂ ਪਣਵਸਣ੍ਠਾਨਂ ਕਤ੍ਵਾ ਬਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਏਰਕਪਤ੍ਤਾਦੀਹਿ ਵੇਣਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤਾਯ ਵੇਣਿਯਾ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਵਿਤ੍ਥਤਟ੍ਠਾਨੇ ਬਹੁਂ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਮਜ੍ਝਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਾਵ ਅਨ੍ਤੋਆਕਡ੍ਢਨਵਸੇਨ ਵੇਠੇਤ੍ਵਾ ਮਜ੍ਝੇ ਸਂਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਕਤਂ. ਯਤ੍ਥ ਕਾਕਾ ਵਾ ਕੁਲਲਾ ਵਾ ਨ ਊਹਦਨ੍ਤੀਤਿ ਯਤ੍ਥ ਧੁਵਨਿਵਾਸੇਨ ਕੁਲਾਵਕੇ ਕਤ੍ਵਾ ਵਸਮਾਨਾ ਏਤੇ ਕਾਕਕੁਲਲਾ, ਅਞ੍ਞੇ ਵਾ ਸਕੁਣਾ ਤਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਨ ਊਹਦਨ੍ਤਿ, ਤਾਦਿਸੇ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਅਨੁਜਾਨਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੮੫. ਨਵਵਾਯਿਮੋਤਿ ਅਧੁਨਾ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਵੀਤਕਚ੍ਛੇਨ ਪਲਿਵੇਠਿਤਮਞ੍ਚੋ. ਓਨਦ੍ਧੋਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਚਮ੍ਮੇਨ ਓਨਦ੍ਧੋ, ਸੋਵ ਓਨਦ੍ਧਕੋ ਸਕਤ੍ਥੇ ਕ-ਪਚ੍ਚਯਵਸੇਨ. ਤੇਨ ਹਿ ਵਸ੍ਸੇਨ ਸੀਘਂ ਨ ਨਸ੍ਸਤਿ. ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕੋਤਿ ਇਦਂ ਤਸ੍ਸ ਸੁਖਪਟਿਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ, ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਸ੍ਸਾਪਿ ਪਨ ਚੀਵਰਕੁਟਿ ਵਟ੍ਟਤੇਵ. ਕਾਯਾਨੁਗਤਿਕਤ੍ਤਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ਨਿਸਿਨ੍ਨਭਾਵਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਤੇਨ ਚ ਵਸ੍ਸਭਯੇਨ ਸਯਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕਾਨਂ ਅਤੇਮਨਤ੍ਥਾਯ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਦਾਯਕੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੇਨ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਮੇਵ. ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਦਾਯਕੇਹਿ ਦਾਨਕਾਲੇਯੇਵ ਸਤਸਹਸ੍ਸਗ੍ਘਨਕਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਬਲਂ ‘ਪਾਦਪੁਞ੍ਛਨਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥਾ’ਤਿ ਦਿਨ੍ਨਂ ਤਥੇਵ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਦਮ੍ਪਿ ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦਿਸੇਨਾਸਨਂ ‘ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇਪਿ ਯਥਾਸੁਖਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥਾ’ਤਿ ਦਾਯਕੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਂ ਚੇ, ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਕਾਲੇ ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੩.੧੦੮-੧੧੦) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮਂ ਠਾਨਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਵਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪੇਸੇਤਬ੍ਬਂ.

ਵਲਾਹਕਾਨਂ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਭਾਵਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਗਿਮ੍ਹਾਨੇਪਿ ਮੇਘੇ ਉਟ੍ਠਿਤੇ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣਾਦਿਕੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ. ਮਜ੍ਝਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਾਦਟ੍ਠਾਨਾਭਿਮੁਖਾਤਿ ਯਤ੍ਥ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਅਙ੍ਗਣਮਜ੍ਝੇ ਸਬ੍ਬਦਾ ਕਚਵਰਸ੍ਸ ਸਙ੍ਕਡ੍ਢਨੇਨ ਮਜ੍ਝੇ ਵਾਲਿਕਾ ਸਞ੍ਚਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਵਿਧਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਉਚ੍ਚਵਤ੍ਥੁਪਾਦਟ੍ਠਾਨਾਭਿਮੁਖਂ, ਭਿਤ੍ਤਿਪਾਦਟ੍ਠਾਨਾਭਿਮੁਖਂ ਵਾ ਵਾਲਿਕਾ ਹਰਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਯਤ੍ਥ ਵਾ ਪਨ ਕੋਣੇਸੁ ਵਾਲਿਕਾ ਸਞ੍ਚਿਤਾ, ਤਤ੍ਥ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਪਰਦਿਸਾਭਿਮੁਖਾ ਹਰਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ ਅਤ੍ਥਂ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਸਮ੍ਮਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਪਦਵਲਞ੍ਜੇਨ ਅਵਿਕੋਪਨਤ੍ਥਾਯ ਸਯਂ ਅਸਮ੍ਮਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨੇ ਠਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਦਾਭਿਮੁਖਂ ਵਾਲਿਕਾ ਹਰਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਮਜ੍ਝਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿ ਵਚਨਸ੍ਸ ਪਯੋਜਨਂ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਪਾਦਟ੍ਠਾਨਾਭਿਮੁਖਾਤਿ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਾਨਂ ਪਾਦਟ੍ਠਾਨਾਭਿਮੁਖਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ, ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਦਟ੍ਠਾਨਾਭਿਮੁਖਨ੍ਤਿ ਅਪਰੇ, ਬਹਿਵਾਲਿਕਾਯ ਅਗਮਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਾਦਟ੍ਠਾਨਾਭਿਮੁਖਾ ਹਰਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਕੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਚਵਰਂ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਬਹਿ ਛਡ੍ਡੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਕਚਵਰਂ ਛਡ੍ਡੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਵਾਲਿਕਾ ਨ ਛਡ੍ਡੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦੀਪੇਤਿ.

੮੬. ਕਪ੍ਪਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਗਚ੍ਛਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਵਚਨੇਨ ਕਪ੍ਪਂ ਲਭਿਤ੍ਵਾ. ਥੇਰਸ੍ਸ ਹਿ ਆਣਤ੍ਤਿਯਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ਸਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ.

ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਤਂ ਮਗ੍ਗਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤੁਪਚਾਰਤੋ ਬਹਿ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਪਾਦੁਦ੍ਧਾਰੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਠਮਪਾਦੁਦ੍ਧਾਰੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਦੁਤਿਯਪਾਦੁਦ੍ਧਾਰੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਾਕਤਿਕਂ ਅਕਤ੍ਵਾਤਿ ਅਪਟਿਸਾਮੇਤ੍ਵਾ. ਅਨ੍ਤਰਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਤਿ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ.

੮੭. ਆਵਾਸਿਕਾਨਂਯੇਵ ਪਲਿਬੋਧੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਸੁ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਸੁਪਿ ਨਿਸੀਦਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਆਵਾਸਿਕਾਯੇਵ ਉਦ੍ਧਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਗਤੇਸੁਪਿ ਆਵਾਸਿਕਾਨਮੇਵ ਪਲਿਬੋਧੋ. ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਵਾਦੇ ਪਨ ‘‘ਇਦਂ ਅਮ੍ਹਾਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵਤ੍ਵਾਪਿ ਅਵਤ੍ਵਾਪਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਨਮੇਵਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਵਾਦੇ ‘‘ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਪਨ ਸਨ੍ਥਰਾਪਨੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਨਾਣਤ੍ਤਿਯਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਸ੍ਸਾਰਕੋਤਿ ਸਰਭਾਣਕੋ. ਸੋ ਹਿ ਉਦ੍ਧਂਉਦ੍ਧਂ ਪਾਲ਼ਿਪਾਠਂ ਸਾਰੇਤਿ ਪਵਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ‘‘ਉਸ੍ਸਾਰਕੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ‘‘ਇਦਂ ਉਸ੍ਸਾਰਕਸ੍ਸ, ਇਦਂ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਵਿਸੁਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਨਾਣਤ੍ਤਿਯਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇਪਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯੇਨੇਵ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਤਸ੍ਸ ਪਲਿਬੋਧੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੇਚਿ ਪਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਨਾਣਤ੍ਤਿਯਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇਪਿ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਸ੍ਸ ਅਨੁਟ੍ਠਾਪਨੀਯਤ੍ਤਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਆਗਨ੍ਤੁਕਸ੍ਸ ਪਨ ਪਚ੍ਛਾ ਆਗਤੇਹਿ ਵੁਡ੍ਢਤਰੇਹਿ ਉਟ੍ਠਾਪਨੀਯਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ.

੮੮. ਪਾਦਪੁਞ੍ਛਨੀ ਨਾਮ ਰਜ੍ਜੁਕੇਹਿ ਵਾ ਪਿਲੋਤਿਕਾਯ ਵਾ ਪਾਦਪੁਞ੍ਛਨਤ੍ਥਂ ਕਤਾ. ਫਲਕਪੀਠਂ ਨਾਮ ਫਲਕਮਯਂ ਪੀਠਂ. ਅਥ ਵਾ ਫਲਕਞ੍ਚੇਵ ਦਾਰੁਮਯਪੀਠਞ੍ਚ. ਦਾਰੁਮਯਪੀਠਨ੍ਤਿ ਚ ਫਲਕਮਯਮੇਵ ਪੀਠਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਪਾਦਕਠਲਿਕਨ੍ਤਿ ਅਧੋਤਪਾਦਟ੍ਠਾਪਨਕਂ. ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇ ਰਜਨਂ ਪਚਿਤ੍ਵਾ …ਪੇ… ਪਟਿਸਾਮੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਥੇਵੇ ਅਸਤਿ ਰਜਨਕਮ੍ਮੇ ਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਪਟਿਸਾਮੇਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਾ ਸਾਮਣੇਰੋ ਵਾ ਆਰਾਮਿਕੋ ਵਾ ਲਜ੍ਜੀ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਲਜ੍ਜਿਂ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਓਤਾਪੇਨ੍ਤੋ…ਪੇ… ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ‘ਏਤ੍ਤਕਂ ਦੂਰਂ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬ’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਥਾਪਿ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਨਾਤਿਦੂਰਂ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦਿਸਙ੍ਘਿਕਸੇਨਾਸਨੇਸੁਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬ-

ਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਸਤ੍ਤਰਸਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੧੮. ਕਾਲਿਕਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੮੯. ਏਵਂ ਸਙ੍ਘਿਕਸੇਨਾਸਨੇਸੁ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਚਤੁਕਾਲਿਕਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਕਾਲਿਕਾਨਿਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਰਣਂ ਕਾਰੋ, ਕਿਰਿਯਾ. ਕਾਰੋ ਏਵ ਕਾਲੋ ਰ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਲ-ਕਾਰੋ ਯਥਾ ‘‘ਮਹਾਸਾਲੋ’’ਤਿ. ਕਾਲੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ –

‘‘ਆਰਦ੍ਧਾਨਿਟ੍ਠਿਤੋ ਭਾਵੋ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੁਨਿਟ੍ਠਿਤੋ;

ਅਤੀਤਾਨਾਗਤੁਪ੍ਪਾਦ-ਮਪ੍ਪਤ੍ਤਾਭਿਮੁਖਾ ਕਿਰਿਯਾ’’ਤਿ.

ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਾਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਕਾਲਸ੍ਸ ਪਭੇਦਭੂਤੋ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਏਕਅਹੋਰਤ੍ਤਸਤ੍ਤਾਹਜੀਵਿਕਪਰਿਯਨ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤੋ ਕਾਲਵਿਸੇਸੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ. ਕਾਲੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲਵਿਸੇਸੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਕਾਲਿਕਾਨਿ. ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਕਪ੍ਪਿਯਾ ਚਤੁਭੂਮਿਯੋਤਿ ਸਮੁਚ੍ਚੇਤਿ. ਚਤ੍ਤਾਰੀਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਤੇਨ ਕਾਲਿਕਾਨਿ ਨਾਮ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਏਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਤੀਣਿ ਨ ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਇਦਂ ਮਾਤਿਕਾਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਵਿਵਰਣਂ. ਤਤ੍ਥ ਉਦ੍ਦੇਸੇ ਯਂ ਮਾਤਿਕਾਯਂ (ਵਿ. ਸਙ੍ਗ. ਅਟ੍ਠ. ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾ) ‘‘ਕਾਲਿਕਾਨਿਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਤ੍ਥ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਮਾਤਿਕਾਪਦੇ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਕਾਲਿਕਾਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਕਤਮਾਨਿ ਤਾਨੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਾਵਕਾਲਿਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ. ਯਾਵਕਾਲਿਕਂ…ਪੇ… ਯਾਵਜੀਵਿਕਂ ਇਤਿ ਇਮਾਨਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਕਾਲਿਕਾਨਿ ਨਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਇਦਾਨਿ ਤੇਸਂ ਵਤ੍ਥੁਞ੍ਚ ਵਿਸੇਸਨਞ੍ਚ ਨਾਮਲਾਭਹੇਤੁਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਤੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਕਾਲਿਕੇਸੁ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਯਾਵਕਾਲਿਕਂ, ਅਟ੍ਠਵਿਧਪਾਨਂ ਯਾਮਕਾਲਿਕਂ, ਸਪ੍ਪਿਆਦਿਪਞ੍ਚਵਿਧਭੇਸਜ੍ਜਂ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਂ, ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਯਾਵਜੀਵਿਕਂ ਇਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਖਾਦਨੀਯਭੋਜਨੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤਿਬ੍ਯਾਪਿਤਂ ਪਰਿਹਰਿਤੁਂ ਵਿਸੇਸਨਮਾਹ ‘‘ਪੁਰੇਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤ੍ਯਾਦਿ. ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਮੇਵ ਯਾਵਕਾਲਿਕਂ, ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਨ੍ਤ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਯਾਵ…ਪੇ… ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋਤਿ ਨਾਮਲਾਭਹੇਤੁਂ, ਏਤੇਨ ਯਾਵ ਕਾਲੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਯਾਵਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ ਵਚਨਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਟ੍ਠਵਿਧਂ ਪਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਬ੍ਯਾਪਿਤਂ ਪਰਿਹਰਿਤੁਮਾਹ ‘‘ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਨੁਲੋਮਪਾਨੇਹੀ’’ਤਿ. ਯਾਵ…ਪੇ… ਤਬ੍ਬਤੋਤਿ ਨਾਮਲਾਭਹੇਤੁਂ, ਏਤੇਨ ਯਾਮੋ ਕਾਲੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਯਾਮਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ ਵਚਨਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਨਿਧੇਤਬ੍ਬਤੋਤਿ ਨਾਮਲਾਭਹੇਤੁਂ, ਏਤੇਨ ਸਤ੍ਤਾਹੋ ਕਾਲੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ ਵਚਨਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤਿਬ੍ਯਾਪਿਤਂ ਪਰਿਹਰਿਤੁਂ ‘‘ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਉਦਕ’’ਨ੍ਤ੍ਯਾਹ. ਯਾਵ…ਪੇ… ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋਤਿ ਨਾਮਲਾਭਹੇਤੁਂ, ਤੇਨ ਯਾਵਜੀਵਂ ਕਾਲੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਯਾਵਜੀਵਿਕਨ੍ਤਿ ਵਚਨਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਏਤ੍ਥਾਹ – ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਮੁਖਦ੍ਵਾਰਂ ਆਹਾਰਂ ਆਹਰੇਯ੍ਯ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਉਦਕਦਨ੍ਤਪੋਨਾ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਚਿ. ੨੬੫) ਵਚਨਤੋ ਨਨੁ ਉਦਕਂ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ‘‘ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਉਦਕਂ ਅਵਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ, ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਉਦਕਂ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਬ੍ਬਂ, ਕਦ੍ਦਮਾਦਿਸਹਿਤਂ ਪਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਸੁ ਅਨ੍ਤੋਗਧਭਾਵਤੋ ‘‘ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਉਦਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਏਵਮਪਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾਵ ਸਿਦ੍ਧਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਉਦਕਸ੍ਸਪਿ ਗਹਣਤੋਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ, ਤਥਾਪਿ ਉਦਕਭਾਵੇਨ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ‘‘ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇ ਵੁਤ੍ਤੇ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਉਦਕਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਭਾਵਤੋ ਉਦਕਮ੍ਪਿ ਯਾਵਜੀਵਿਕਂ ਨਾਮਾਤਿ ਞਾਯੇਯ੍ਯ, ਨ ਪਨ ਉਦਕਂ ਯਾਵਜੀਵਿਕਂ ਸੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਭਾਵਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਉਦਕਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਭਾਵੇ ਸਤਿਪਿ ਸੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਤਂ ਉਦਕਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਯਾਵਜੀਵਿਕਨ੍ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ.

੯੦. ਮੂਲਕਮੂਲਾਦੀਨਿ ਉਪਦੇਸਤੋਯੇਵ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨਾਨਿਪਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਞ੍ਞਾਤੁਂ. ਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਰੇਨ ਹਿ ਵੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਤਂ ਤਂ ਨਾਮਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾਨਂ ਸਮ੍ਮੋਹੋਯੇਵ ਸਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਕ੍ਖਾਮ. ਖਾਦਨੀਯੇ ਖਾਦਨੀਯਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਪੂਵਾਦਿਖਾਦਨੀਯੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਖਾਦਨੀਯਕਿਚ੍ਚਂ ਖਾਦਨੀਯੇਹਿ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਜਿਘਚ੍ਛਾਹਰਣਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਪਯੋਜਨਂ ਨੇਵ ਫਰਨ੍ਤਿ ਨ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਨ੍ਤਿ. ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਦੇਸੇ ਆਹਾਰਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤਂ ਵਾ ਅਸਾਧੇਨ੍ਤਂ ਵਾ ਅਪਰਸ੍ਮਿਂ ਦੇਸੇ ਉਟ੍ਠਿਤਭੂਮਿਰਸਾਦਿਭੇਦੇਨ ਆਹਾਰਜਿਘਚ੍ਛਾਹਰਣਕਿਚ੍ਚਂ ਅਸਾਧੇਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਾ ਸਮ੍ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਜਨਪਦੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਜਨਪਦੇ ਆਹਾਰਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤਂ ਸੇਸਜਨਪਦੇਸੁਪਿ ਵਿਕਾਲੇ ਨ ਕਪ੍ਪਤਿ ਏਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਪਕਤਿਆਹਾਰਵਸੇਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਯਾਵਕਾਲਿਕੇਹਿ ਅਯੋਜਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਕਤਿਯਾਵ ਆਹਾਰਕਿਚ੍ਚਕਰਣਵਸੇਨ. ਸਮ੍ਮੋਹੋਯੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਅਨੇਕਤ੍ਥਾਨਂ ਨਾਮਾਨਂ ਅਪ੍ਪਸਿਦ੍ਧਾਨਞ੍ਚ ਸਮ੍ਭਵਤੋ ਸਮ੍ਮੋਹੋ ਏਵ ਸਿਯਾ. ਤੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਮਯਮ੍ਪਿ ਮੂਲਕਮੂਲਾਦੀਨਂ ਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਰਦਸ੍ਸਨੇ ਆਦਰਂ ਨ ਕਰਿਮ੍ਹ ਉਪਦੇਸਤੋਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤੋ.

ਯਨ੍ਤਿ ਵਟ੍ਟਕਨ੍ਦਂ.

ਮੁਲ਼ਾਲਨ੍ਤਿ ਥੂਲਤਰੁਣਮੂਲਮੇਵ.

ਰੁਕ੍ਖਵਲ੍ਲਿਆਦੀਨਨ੍ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਅਨ੍ਤੋਪਥਵੀਗਤੋਤਿ ਸਾਲਕਲ੍ਯਾਣਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਬ੍ਬਕਪ੍ਪਿਯਾਨੀਤਿ ਮੂਲਤਚਪਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਵਸੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕਪ੍ਪਿਯਾਨਿ, ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਨਾਮਵਸੇਨ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

ਅਚ੍ਛਿਵਾਦੀਨਂ ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਾਨੇਵ ਫਲਾਨਿ ਯਾਵਜੀਵਿਕਾਨੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਹਰੀਤਕਾਦੀਨਂ ਅਟ੍ਠੀਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਿਞ੍ਜਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਠਿਤਾਨਿ ਕਪਾਲਾਨਿ ਯਾਵਜੀਵਿਕਾਨੀਤਿ ਆਚਰਿਯਾ. ਮਿਞ੍ਜਮ੍ਪਿ ਯਾਵਜੀਵਿਕਨ੍ਤਿ ਏਕੇ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੨.੨੪੮-੨੪੯) ਪਨ ‘‘ਹਰੀਤਕਾਦੀਨਂ ਅਟ੍ਠੀਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘ਮਿਞ੍ਜਂ ਯਾਵਕਾਲਿਕ’ਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਅਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਹਿਙ੍ਗੂਤਿ ਹਿਙ੍ਗੁਰੁਕ੍ਖਤੋ ਪਗ੍ਘਰਿਤਨਿਯ੍ਯਾਸੋ. ਹਿਙ੍ਗੁਜਤੁਆਦਯੋਪਿ ਹਿਙ੍ਗੁਵਿਕਤਿਯੋ ਏਵ. ਤਤ੍ਥ ਹਿਙ੍ਗੁਜਤੁ ਨਾਮ ਹਿਙ੍ਗੁਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਦਣ੍ਡਪਤ੍ਤਾਨਿ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਕਤਨਿਯ੍ਯਾਸੋ. ਹਿਙ੍ਗੁਸਿਪਾਟਿਕਂ ਨਾਮ ਹਿਙ੍ਗੁਪਤ੍ਤਾਨਿ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਕਤਨਿਯ੍ਯਾਸੋ. ‘‘ਅਞ੍ਞੇਨ ਮਿਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਕਤੋ’’ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਕਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਕੋਟਿਯਾ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਸਿਲੇਸੋ. ਤਕਪਤ੍ਤੀਤਿ ਪਤ੍ਤਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਸਿਲੇਸੋ. ਤਕਪਣ੍ਣੀਤਿ ਪਲਾਸੇ ਭਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਕਤਸਿਲੇਸੋ. ‘‘ਦਣ੍ਡਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਸਿਲੇਸੋ’’ਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

੯੧. ਯਾਮਕਾਲਿਕੇਸੁ ਪਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਖਾਦਨੀਯਭੋਜਨੀਯਪਦੇਹਿ ਯਾਵਕਾਲਿਕਮੇਵ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ, ਨ ਯਾਮਕਾਲਿਕਂ, ਤਥਾਪਿ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਯਾਮਕਾਲਿਕਂ ਯਾਮੇ ਨਿਦਹਿਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਇਧ ਚੇਵ ‘‘ਯਾਮਕਾਲਿਕੇਨ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਂ…ਪੇ… ਯਾਵਜੀਵਿਕਂ ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਯਾਮੇ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਯਾਮਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ (ਮਹਾਵ. ੩੦੫) ਚ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਯਾਮਕਾਲਿਕ’’ਨ੍ਤਿਵਚਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਚ ਭਗਵਤੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਞ੍ਞੂਹਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯੇਹਿ ਯਾਮਕਾਲਿਕਂ ਸਨ੍ਨਿਧਿਕਾਰਕਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਵਤ੍ਥੁਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਧਞ੍ਞਫਲਰਸਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਤਣ੍ਡੁਲਧੋਵਨੋਦਕਮ੍ਪਿ ਧਞ੍ਞਫਲਰਸੋਯੇਵਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

੯੨. ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕੇ ਪਞ੍ਚ ਭੇਸਜ੍ਜਾਨੀਤਿ ਭੇਸਜ੍ਜਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰੋਨ੍ਤੁ ਵਾ ਮਾ ਵਾ, ਏਵਂਲਦ੍ਧਵੋਹਾਰਾਨਿ ਪਞ੍ਚ. ‘‘ਗੋਸਪ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਲੋਕੇ ਪਾਕਟਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਯੇਸਂ ਮਂਸਂ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ ਰੋਹਿਤਮਿਗਾਦੀਨਂ ਸਪ੍ਪਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯੇਸਞ੍ਹਿ ਖੀਰਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਪ੍ਪਿਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥਿਯੇਵ, ਤਂ ਪਨ ਸੁਲਭਂ ਵਾ ਦੁਲ੍ਲਭਂ ਵਾ ਅਸਮ੍ਮੋਹਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਵਂ ਨਵਨੀਤਮ੍ਪਿ. ‘‘ਯੇਸਂ ਮਂਸਂ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ ਚ ਇਦਂ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਵਤ੍ਥੁਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਨ ਯੇਸਂ ਮਂਸਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਤੇਸਂ ਸਪ੍ਪਿਆਦਿ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ. ਮਨੁਸ੍ਸਖੀਰਾਦੀਨਿਪਿ ਹਿ ਨੋ ਨ ਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ.

੯੩. ਯਾਵ ਕਾਲੋ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਤਾਵ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਲੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭੋਜਨਕਾਲੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਸੋ ਚ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿਮੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਠਿਤਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੋ. ਠਿਤਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੋਪਿ ਹਿ ਕਾਲਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਨ ਖਾਦਿਤੁਂ ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਸਹਸਾ ਪਿਵਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਕੇਨ ਪਨ ਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਜਾਨਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਕਾਲਤ੍ਥਮ੍ਭੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਕਾਲਨ੍ਤਰੇ ਵਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ. ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇਤਿ ਗਹਣਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਮੇਵ ਹਿ ਤਂ, ਸਨ੍ਨਿਹਿਤਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀਤਿ ਪੁਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੇਨੇਵ ‘‘ਅਜ੍ਝੋਹਰਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਾਤਿਕਾਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਕਙ੍ਖਾ. ਅਟ੍ਠ. ਸਨ੍ਨਿਧਿਕਾਰਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਣ੍ਣਨਾ) ਪਨ ‘‘ਅਜ੍ਝੋਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਗਹਣੇ’’ਇਚ੍ਚੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਯਨ੍ਤਿ ਯਂ ਪਤ੍ਤਂ. ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਯਾਗੁਯਾ ਉਪਰਿ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਤੇਲਵਣ੍ਣੇ ਪਤ੍ਤੇ ਸਤਿਪਿ ਨਿਸ੍ਨੇਹਭਾਵੇ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯਾ ਘਂਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਵਸੇਨੇਵ ਲੇਖਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਸਾ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਯਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਮੇਵ ਹਿ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਅਨਪੇਕ੍ਖਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨ, ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖਦਾਨੇਨ ਵਾ ਵਿਜਹਿਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਭਯਥਾਪਿ ਅਵਿਜਹਿਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਪਰਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਅਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਚੇ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨ ਵਿਜਹਿਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਦਿ ਏਵਂ ‘‘ਪਤ੍ਤੋ ਦੁਦ੍ਧੋਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਕਸ੍ਮਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ? ‘‘ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾਵ ਸਯਂ ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਤੁਚ੍ਛਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਨਿਟ੍ਠਾਪਿਤੇ ਪਤ੍ਤੇ ਲਗ੍ਗਮ੍ਪਿ ਅਵਿਜਹਿਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਤਤ੍ਥ ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਸਾਮਣੇਰਾਨਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਧਿਕਾਰੇ ਠਤ੍ਵਾ ‘ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਮੇਵਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਮੇਵ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਆਪਨ੍ਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਰਾਲਯਭਾਵੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਵਿਜਹਿਤੇਪਿ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਵਿਜਹਤਿ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਸਨ੍ਨਿਧਿਮ੍ਪਿ ਨ ਕਰੋਤਿ ਵਿਜਹਿਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਸਦਿਸਤ੍ਤਾ. ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਦਹਿਤੇਯੇਵ ਚ ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਚ੍ਚਯਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ.

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੨.੨੫੨-੨੫੩) ਪਨ ‘‘ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖਤਾਯ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਞ੍ਚ ਯਾਵਕਾਲਿਕਾਦਿਵਤ੍ਥੁਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ, ਨ ਪਨ ਤਗ੍ਗਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ. ਨ ਹਿ ਵਤ੍ਥੁਂ ਅਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਥਗਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਨ ਚ ਤਾਦਿਸਂ ਵਚਨਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਯਦਿ ਭਵੇਯ੍ਯ, ‘ਸਚੇ ਪਤ੍ਤੋ ਦੁਦ੍ਧੋਤੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ… ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’ਨ੍ਤਿ ਵਚਨਂ ਵਿਰੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯ. ਨ ਹਿ ਧੋਵਨੇਨ ਆਮਿਸਂ ਅਪਨੇਤੁਂ ਵਾਯਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਅਪੇਕ੍ਖਾ ਵਤ੍ਤਤਿ. ਯੇਨ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਭੁਞ੍ਜਤੋ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਜਨੇਯ੍ਯ, ਪਤ੍ਤੇ ਪਨ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾ ਅਪੇਕ੍ਖਾ ਤਗ੍ਗਤਿਕੇ ਆਮਿਸੇਪਿ ਵਤ੍ਤਤਿ ਏਵ ਨਾਮਾਤਿ ਆਮਿਸੇ ਅਨਪੇਕ੍ਖਤਾ ਏਤ੍ਥ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਤੋ ਆਮਿਸੇ ਅਵਿਜਹਿਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਪੁਨਦਿਵਸੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਜਨੇਤੀਤਿ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਥ ਮਤਂ ‘ਯਦਗ੍ਗੇਨੇਤ੍ਥ ਆਮਿਸਾਨਪੇਕ੍ਖਤਾ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾਨਪੇਕ੍ਖਤਾਪਿ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀ’ਤਿ. ਤਥਾ ਸਤਿ ਯਤ੍ਥ ਆਮਿਸਾਪੇਕ੍ਖਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾਪੇਕ੍ਖਾਪਿ ਨ ਵਿਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਆਪਨ੍ਨਂ, ਏਵਞ੍ਚ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਅਨਪੇਕ੍ਖਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਵਿਸੁਂ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਚੇਤਮ੍ਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਵਿਜਹਨਂ ਕਾਰਣਤ੍ਤੇਨ ਅਭਿਮਤਂ ਸਿਯਾ. ਇਦਂ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਿਸੁਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਚੀਵਰਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਵਤ੍ਤਮਾਨਾਯਪਿ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਾਰੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਵਿਜਹਨਂ ਵਿਯ. ਏਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਉਪਾਯੇ ਸਤਿ ਗਣ੍ਠਿਕਾਹਤਪਤ੍ਤੇਸੁ ਅਵਟ੍ਟਨਤਾ ਨਾਮ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋਵਾਯਮਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੩.੨੫੨-੨੫੩) ‘ਯਂ ਪਰਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍ਵਾ ਅਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਚੇ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨ ਵਿਜਹਿਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਵਟ੍ਟਤੀ’ਤਿਆਦਿ, ਤਂ ਨ ਸਾਰਤੋ ਪਚ੍ਚੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਪਾਚਿ. ੨੫੫) ‘‘ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਂ ਯਾਵਜੀਵਿਕਂ ਆਹਾਰਤ੍ਥਾਯ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਨ੍ਨਿਹਿਤੇਸੁ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਯਾਵਜੀਵਿਕੇਸੁ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਆਹਾਰਤ੍ਥਾਯ ਅਜ੍ਝੋਹਰਣੇਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਯਾਮਕਾਲਿਕੇਪਿ ਅਜ੍ਝੋਹਾਰੇ ਵਿਸੁਂ ਦੁਕ੍ਕਟੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਹਾਰਤ੍ਥਾਯ ਅਜ੍ਝੋਹਰਤੋ ਦੁਕ੍ਕਟੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਕਤਿਆਮਿਸੇਤਿ ਓਦਨਾਦਿਕਪ੍ਪਿਯਾਮਿਸੇ. ਦ੍ਵੇਤਿ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਯਾਮਕਾਲਿਕਂ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਸਾਮਿਸੇਨ ਮੁਖੇਨ ਭੁਞ੍ਜਤੋ ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਚ੍ਚਯਾ ਏਕਂ, ਯਾਵਕਾਲਿਕਸਂਸਟ੍ਠਤਾਯ ਯਾਵਕਾਲਿਕਤ੍ਤਭਜਨੇਨ ਅਨਤਿਰਿਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯਾ ਏਕਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨਿ. ਵਿਕਪ੍ਪਦ੍ਵਯੇਤਿ ਸਾਮਿਸਨਿਰਾਮਿਸਪਕ੍ਖਦ੍ਵਯੇ. ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ ਦੁਕ੍ਕਟਞ੍ਚ ਵਡ੍ਢਤੀਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਮਂਸੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਸੇਸਅਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਵਡ੍ਢਤਿ.

ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਪਚ੍ਚਯਾ ਤਾਵ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਹਿਤਤ੍ਤਾ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ. ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਨ ਸਨ੍ਨਿਹਿਤਮ੍ਪਿ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਂ ਯਾਵਜੀਵਿਕਞ੍ਚ ਭੇਸਜ੍ਜਤ੍ਥਾਯ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇਵ.

੯੪. ਉਗ੍ਗਹਿਤਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਸਯਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੬੨੨) ‘‘ਉਗ੍ਗਹਿਤਕਨ੍ਤਿ ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਸਯਂ ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਯਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਕਰੋਤਿ. ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਦਹੁਪੁਰੇਭਤ੍ਤਮੇਵ ਵਟ੍ਟਤਿ ਸਵਤ੍ਥੁਕਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ. ਸਯਂਕਤਨ੍ਤਿ ਨਵਨੀਤਂ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਕਤਂ. ਨਿਰਾਮਿਸਮੇਵਾਤਿ ਤਦਹੁਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੯੫. ਅਜ੍ਜ ਸਯਂਕਤਂ ਨਿਰਾਮਿਸਮੇਵ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਸ੍ਮਾ ਸਾਮਂਪਾਕੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਵਨੀਤਂ ਤਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਕੇਹੀਤਿ ਖੀਰਦਧੀਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਗ੍ਗਹਿਤਕੇਹਿ ਕਤਂ ਅਬ੍ਭਞ੍ਜਨਾਦੀਸੁ ਉਪਨੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਉਭਯੇਸਮ੍ਪੀਤਿ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਖੀਰਦਧੀਹਿ ਚ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਉਗ੍ਗਹਿਤਕੇਹਿ ਚ ਕਤਾਨਂ. ਏਸ ਨਯੋਤਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਸਪ੍ਪਿਮ੍ਹੀਤਿ ਹਤ੍ਥਿਆਦੀਨਂ ਸਪ੍ਪਿਮ੍ਹਿ. ਕਾਰਣਪਤਿਰੂਪਕਂ ਵਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਸਜਾਤਿਕਾਨਂ ਸਪ੍ਪਿਭਾਵਤੋ’’ਤਿ ਕਾਰਣਪਤਿਰੂਪਕਂ ਵਤ੍ਵਾ. ਸਪ੍ਪਿਨਯੇਨ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਨਿਰਾਮਿਸਮੇਵ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਨਵਨੀਤੇ. ਧੋਤਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਧੋਤਞ੍ਚੇ, ਸਵਤ੍ਥੁਕਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਧੋਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਥੇਰਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

ਮਹਾਸੀਵਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਨ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਵਿਯੋਜਿਤਤ੍ਤਾ ਦਧਿਗੁਲ਼ਿਕਾਦੀਹਿ ਯੁਤ੍ਤਤਾਮਤ੍ਤੇਨ ਸਵਤ੍ਥੁਕਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਕ੍ਕਤੋ ਉਦ੍ਧਟਮਤ੍ਤਮੇਵ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ, ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਨਿਰਾਮਿਸਮੇਵ ਕਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਿਂਸੂਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਨ ਪਨ ਦਧਿਗੁਲ਼ਿਕਾਦੀਹਿ ਸਹ ਵਿਕਾਲੇ ਭੁਞ੍ਜਿਂਸੂਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਨਵਨੀਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੇਨ…ਪੇ… ਸਵਤ੍ਥੁਕਪਟਿਗ੍ਗਹਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਧੋਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਪਿ ਤਂ ਨਵਨੀਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੇਨ ਦਧਿਆਦੀਨਿ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਤਕ੍ਕਤੋ ਉਦ੍ਧਟਮਤ੍ਤਮੇਵ ਖਾਦਿਂਸੂ’’ਤਿ ਵਚਨਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ‘‘ਤਕ੍ਕਤੋ ਉਦ੍ਧਟਮਤ੍ਤਂ ਅਧੋਤਮ੍ਪਿ ਦਧਿਗੁਲ਼ਿਕਾਦਿਸਹਿਤਂ ਵਿਕਾਲੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਦਧਿਗੁਲ਼ਿਕਾਦਿਆਮਿਸੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਰਸਂ ਨਵਨੀਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਤ੍ਤੁਂ. ਨਵਨੀਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਨਵਨੀਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੇਨ. ਦਧਿ ਏਵ ਦਧਿਗਤਂ ਯਥਾ ‘‘ਗੂਥਗਤਂ ਮੁਤ੍ਤਗਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ. ਨਿ. ੨.੧੧੯; ਅ. ਨਿ. ੯.੧੧). ‘‘ਖਯਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਖੀਰਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਸਪ੍ਪਿਆਦਿਪਿ ਵਿਕਾਲੇ ਕਪ੍ਪਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਖਯਂ ਗਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨਿਰਾਮਿਸਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਿਕਾਲੇਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਤਾਵਤਾਤਿ ਨਵਨੀਤੇ ਲਗ੍ਗਮਤ੍ਤੇਨ ਵਿਸੁਂ ਦਧਿਆਦਿਵੋਹਾਰਂ ਅਲਦ੍ਧੇਨ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੇਨ ਦਧਿਆਦਿਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਏਤੇਨ ਵਿਸੁਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਦਧਿਆਦੀਹਿ ਸਹ ਪਕ੍ਕਂ ਸਵਤ੍ਥੁਕਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਸਙ੍ਖਮੇਵ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪੀਤਿ ਨਿਰਾਮਿਸਭੂਤੇਪਿ. ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਕਾਨਂ ਪਨ ਅਯਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਤਾਵ ਦਧਿਆਦੀਹਿ ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਰਸਤ੍ਤਾ ਭਤ੍ਤੇਨ ਸਹਿਤਗੁਲ਼ਪਿਣ੍ਡਾਦਿ ਵਿਯ ਸਵਤ੍ਥੁਕਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਤਂ ਪਨ ਪਚਨ੍ਤੇਨ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾਵ ਪਚਿਤਬ੍ਬਂ. ਇਤਰਥਾ ਪਚਨਕ੍ਖਣੇ ਪਚ੍ਚਮਾਨਦਧਿਗੁਲ਼ਿਕਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਰਸਤਾਯ ਸਾਮਂਪਕ੍ਕਂ ਜਾਤਂ, ਤੇਸੁ ਖੀਣੇਸੁਪਿ ਸਾਮਂਪਕ੍ਕਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਰਾਮਿਸਮੇਵ ਪਚਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵ ‘‘ਆਮਿਸੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਕ੍ਕਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਕਾਰਣਂ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਏਤ੍ਥ ਚਾਯਂ ਵਿਚਾਰਣਾ – ਸਵਤ੍ਥੁਕਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾਭਾਵੇ ਆਮਿਸੇਨ ਸਹ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਕ੍ਕਸ੍ਸ ਸਯਂਪਾਕਦੋਸੋ ਵਾ ਪਰਿਸਙ੍ਕੀਯਤਿ, ਯਾਵਕਾਲਿਕਤਾ ਵਾ. ਤਤ੍ਥ ਨ ਤਾਵ ਸਯਂਪਾਕਦੋਸੋ ਏਤ੍ਥ ਸਮ੍ਭਵਤਿ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਤ੍ਤਾ. ਯਞ੍ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਦਧਿਆਦਿ ਆਮਿਸਗਤਂ, ਤਂ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਨ੍ਤਿ. ਅਥ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਦਧਿਗੁਲ਼ਿਕਾਦਿਨਾ ਸਹ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਕ੍ਕਤ੍ਤਾ ਸਵਤ੍ਥੁਕਪਕ੍ਕਂ ਵਿਯ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਰਿਸਙ੍ਕੀਯਤਿ, ਤਦਾ ‘‘ਆਮਿਸੇਨ ਸਹ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਕਾਰਣਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਪਨ ‘‘ਪਕ੍ਕਤ੍ਤਾ’’ਤਿ, ਤਥਾ ਚ ਉਪਡ੍ਢਤ੍ਥੇਰਾਨਂ ਮਤਮੇਵ ਅਙ੍ਗੀਕਤਂ ਸਿਯਾ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਸਾਮਣੇਰਾਦੀਹਿ ਪਕ੍ਕਮ੍ਪਿ ਯਾਵਕਾਲਿਕਮੇਵ ਸਿਯਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਖੀਰਾਦਿਂ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਕਤਸਪ੍ਪਿਆਦਿ ਵਿਯ, ਨ ਚ ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰੇਨ ਲਦ੍ਧਨਵਨੀਤਾਦੀਨਂ ਤਕ੍ਕਾਦਿਆਮਿਸਸਂਸਟ੍ਠਸਮ੍ਭਵੇਨ ਅਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾਪ੍ਪਸਙ੍ਗਤੋ. ਨ ਹਿ ਗਹਟ੍ਠਾ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ, ਸੋਧੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਪਤ੍ਤੇ ਆਕਿਰਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਯਮੋ ਅਤ੍ਥਿ.

ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਚ ‘‘ਯਥਾ ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਤਤਣ੍ਡੁਲਕਣਾਦਯੋ ਨ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ…ਪੇ… ਪੁਨ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਦੇਤਿ, ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਚਨੇਨਪੇਤਂ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਧ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਕਾਨਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਮੇਵ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਯਥਾ ਚੇਤ੍ਥ, ਏਵਂ ‘‘ਲਜ੍ਜੀ ਸਾਮਣੇਰੋ ਯਥਾ ਤਤ੍ਥ ਤਣ੍ਡੁਲਕਣਾਦਯੋ ਨ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਵਿਲੀਯਾਪੇਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਦੇਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਸ੍ਸਾਪਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਏਤਂ ਯਾਵਕਾਲਿਕਸਂਸਗ੍ਗਪਰਿਹਾਰਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਿਯਾ. ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਤਥਾ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਭਵੇਯ੍ਯ. ਗਹਟ੍ਠੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਸਪ੍ਪਿਆਦੀਸੁ ਚ ਆਮਿਸਸਂਸਗ੍ਗਸਙ੍ਕਾ ਨ ਵਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ. ਨ ਹਿ ਗਹਟ੍ਠਾ ਏਵਂ ਵਿਲੀਯਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸ੍ਸਾਵੇਤ੍ਵਾ ਕਣਤਣ੍ਡੁਲਾਦਿਂ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਪਚਨ੍ਤਿ. ਅਪਿਚ ਭੇਸਜ੍ਜੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਖੀਰਾਦਿਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਖੀਰਾਦਿ ਖਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਵਂ ਪਰੇਹਿ ਪਕ੍ਕਭੇਸਜ੍ਜਤੇਲਾਦਿਪਿ ਯਾਵਕਾਲਿਕਮੇਵ ਸਿਯਾ, ਨ ਚ ਤਮ੍ਪਿ ਯੁਤ੍ਤਂ ਦਧਿਆਦਿਖਯਕਰਣਤ੍ਥਂ ‘‘ਪੁਨ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਦੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਹਾਸੀਵਤ੍ਥੇਰਵਾਦੇ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਅਧੋਤਮ੍ਪਿ ਨਵਨੀਤਂ ਤਦਹੁਪਿ ਪੁਨਦਿਵਸਾਦੀਸੁਪਿ ਪਚਿਤੁਂ, ਤਣ੍ਡੁਲਾਦਿਮਿਸ੍ਸਂ ਸਪ੍ਪਿਆਦਿਂ ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਵਿਲੀਯਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਤਕ੍ਕਾਦਿਖਯਤ੍ਥਂ ਪਚਿਤੁਞ੍ਚ ਵਟ੍ਟਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਸ੍ਸਾਪਿ ਪਚ੍ਚਮਾਨਕ੍ਖਣੇ ਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਰਸਸ੍ਸ ਯਾਵਕਾਲਿਕਸ੍ਸ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਤ੍ਤੇਨ ਸਵਤ੍ਥੁਕਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਪੁਰੇਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਕਾਨਮ੍ਪਿ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਤੋਤਿ ਨਿਟ੍ਠਮੇਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵ ‘‘ਏਤ੍ਤਾਵਤਾ ਹਿ ਸਵਤ੍ਥੁਕਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਸੁਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨ ਪਨ ਖੀਰਾਦਿਨਾ ਆਮਿਸੇਨ ਨਵਨੀਤਾਦਿਂ ਮਿਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਵਾ ਪਕ੍ਕਤੇਲਾਦਿਭੇਸਜ੍ਜਂ ਸਵਤ੍ਥੁਕਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਸਙ੍ਖਮੇਵ ਗਚ੍ਛਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਵਿਟ੍ਠਯਾਵਕਾਲਿਕਸ੍ਸ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਤ੍ਤਾਭਾਵਾ. ਯਂ ਪਨ ਪੁਰੇਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਭੇਸਜ੍ਜੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਖੀਰਾਦਿਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਤੇਲਾਦਿਕਂ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਹੇਵ ਪਕ੍ਕਮ੍ਪਿ ਸਵਤ੍ਥੁਕਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਿ ਨ ਹੋਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਖੀਰਾਦਿਮਿਸ੍ਸਾਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਰਸਤਾਯ ਪੁਰੇਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾਪਤ੍ਤਿਤੋ, ਸਚੇ ਪਨ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਹੇਵ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਵਾ ਪਕ੍ਕਤੇਲਾਦੀਸੁਪਿ ਆਮਿਸਰਸੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਂ ਯਾਵਕਾਲਿਕਂਵ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਅਯਂ ਕਥਾਮਗ੍ਗੋ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੬੨੨) ਆਗਤੋ. ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੬੨੨) ਪਨ ‘‘ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਨ੍ਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਕਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸਬ੍ਭਾਵਮ੍ਪਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਮਾਤਿਕਾਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਕਙ੍ਖਾ. ਅਟ੍ਠ. ਭੇਸਜ੍ਜਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਣ੍ਣਨਾ) ‘ਨਿਬ੍ਬਟ੍ਟਿਤਸਪ੍ਪਿ ਵਾ ਨਵਨੀਤਂ ਵਾ ਪਚਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਆਗਤੋ.

ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਯਮੇਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਤਾਨਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤਾਨਿ ਖੀਰਦਧੀਨਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਡੁਲਾਦਿਵਿਗਮਤ੍ਥਂ ਪੁਨ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਚ ਠਪਿਤਭੇਸਜ੍ਜੇਹੀਤਿ ਅਤਿਰੇਕਸਤ੍ਤਾਹਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਹਿ ਯਾਵਜੀਵਿਕਭੇਸਜ੍ਜੇਹਿ, ਏਤੇਨ ਤੇਹਿ ਯੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਪ੍ਪਿਆਦਿ ਅਤਿਰੇਕਸਤ੍ਤਾਹਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਵਦ੍ਦਲਿਸਮਯੇਤਿ ਵਸ੍ਸਕਾਲਸਮਯੇ, ਅਨਾਤਪਕਾਲੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਯਥਾ ਤਣ੍ਡੁਲਾਦੀਨਿ ਨ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਲਜ੍ਜੀਯੇਵ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍ਵਾ ਦੇਤੀਤਿ ਲਜ੍ਜਿਸਾਮਣੇਰਗ੍ਗਹਣਂ. ਅਪਿਚ ਅਲਜ੍ਜਿਨਾ ਅਜ੍ਝੋਹਰਿਤਬ੍ਬਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਾਪੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤਸ੍ਮਾਪਿ ਏਵਮਾਹ.

੯੬. ਤਿਲੇ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਕਤਤੇਲਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਭਜ੍ਜਾਦੀਨਿ ਅਕਤ੍ਵਾ ਕਤਤੇਲਂ. ਤੇਨੇਵ ‘‘ਸਾਮਿਸਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਬ੍ਬਟ੍ਟੀਤਤ੍ਤਾਤਿ ਯਾਵਕਾਲਿਕਤੋ ਵਿਵੇਚਿਤਤ੍ਤਾ, ਏਤੇਨ ਏਲਾਅਭਾਵਤੋ ਯਾਵਕਾਲਿਕਤ੍ਤਾਭਾਵਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸਵਤ੍ਥੁਕਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਯਾਵਕਾਲਿਕਤ੍ਤੁਪਗਮਨਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਉਭਯਮ੍ਪੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਚ ਕਤਂ.

ਯਾਵ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿਵਸੇ ਕਤਤੇਲਂ ਸਚੇ ਯਾਵ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ.

ਅਚ੍ਛਵਸਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੁਨੋ ਵਸਾਯ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਤਂਸਦਿਸਾਨਂ ਦੁਕ੍ਕਟਵਤ੍ਥੂਨਂਯੇਵ ਅਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਸਤ੍ਤਾਨਂ ਵਸਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ, ਨ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਵਤ੍ਥੁ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਵਸਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਮਨੁਸ੍ਸਵਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਸਂਸਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਾਵਿਤਂ. ਤਿਣ੍ਣਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝੋਹਾਰੇ ਅਜ੍ਝੋਹਾਰੇ ਤੀਣਿ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਵਿਕਾਲੇ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਪਚਨਪਰਿਸ੍ਸਾਵਨਾਦੀਸੁ ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗੇਸੁ ਪਾਲ਼ਿਯਂ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਚ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਥਾਪਿ ਏਤ੍ਥ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਏਵ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਰਣਤੋ ਆਹਾਰਤ੍ਥਾਯ ਵਿਕਾਲੇ ਯਾਮਕਾਲਿਕਾਦੀਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਵਿਯ. ‘‘ਕਾਲੇ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਿਕਾਲੇ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨਾਪਿ ਨਿਪਕ੍ਕਂ ਸਂਸਟ੍ਠਞ੍ਚ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦ੍ਵੇਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿਯੇਵਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

ਯਸ੍ਮਾ ਖੀਰਾਦੀਨਿ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਭੇਸਜ੍ਜਤੇਲੇ ਕਸਟਂ ਆਮਿਸਗਤਿਕਂ, ਤੇਨ ਸਹ ਤੇਲਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤੁਂ, ਪਚਿਤੁਂ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਕ੍ਕਤੇਲਕਸਟੇ ਵਿਯ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਤੀ’’ਤਿ. ‘‘ਸਚੇ ਵਸਾਯ ਸਹ ਪਕ੍ਕਤ੍ਤਾ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਇਦਂ ਕਸ੍ਮਾ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ…ਪੇ… ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ, ਥੇਰੋ ਅਤਿਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਕਤਾਯ ‘‘ਏਤਮ੍ਪਿ ਆਵੁਸੋ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਆਹ, ਰੋਗਨਿਗ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਏਵ ਵਸਾਯ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ.

੯੭. ‘‘ਮਧੁਕਰੀਹਿ ਮਧੁਮਕ੍ਖਿਕਾਹੀਤਿ ਇਦਂ ਖੁਦ੍ਦਕਭਮਰਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਏਵ ਵਿਸੇਸਨ’’ਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਞ੍ਞੇ ਪਨ ‘‘ਦਣ੍ਡਕੇਸੁ ਮਧੁਕਾਰਿਕਾ ਮਧੁਕਰਿਮਕ੍ਖਿਕਾ ਨਾਮ, ਤਾਹਿ ਸਹ ਤਿਸ੍ਸੋ ਮਧੁਮਕ੍ਖਿਕਜਾਤਿਯੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਭਮਰਮਕ੍ਖਿਕਾਤਿ ਮਹਾਪਟਲਕਾਰਿਕਾ. ਸਿਲੇਸਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ਸੁਕ੍ਖਤਾਯ ਵਾ ਪਕ੍ਕਤਾਯ ਵਾ ਘਨੀਭੂਤਂ. ਇਤਰਨ੍ਤਿ ਤਨੁਕਮਧੁ. ਮਧੁਪਟਲਨ੍ਤਿ ਮਧੁਰਹਿਤਂ ਕੇਵਲਂ ਮਧੁਪਟਲਂ. ‘‘ਸਚੇ ਮਧੁਸਹਿਤਂ ਪਟਲਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ. ਪਟਲਸ੍ਸ ਭਾਜਨਟ੍ਠਾਨਿਯਤ੍ਤਾ ਮਧੁਨੋ ਵਸੇਨ ਸਤ੍ਤਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ‘‘ਮਧੁਮਕ੍ਖਿਤਂ ਪਨ ਮਧੁਗਤਿਕਮੇਵਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਂ ਸਮੇਤਿ.

੯੮. ‘‘ਫਾਣਿਤਂ ਨਾਮ ਉਚ੍ਛੁਮ੍ਹਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਪਾਚਿ. ੨੬੦) ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਚ ‘‘ਉਚ੍ਛੁਰਸਂ ਉਪਾਦਾਯ…ਪੇ… ਅਵਤ੍ਥੁਕਾ ਉਚ੍ਛੁਵਿਕਤਿ ‘ਫਾਣਿਤ’ਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਉਚ੍ਛੁਰਸੋਪਿ ਨਿਕ੍ਕਸਟੋ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਕੇਨਚਿ ਪਨ ‘‘ਮਧੁਮ੍ਹਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕਾਲਿਕਾ ਯਥਾਸਮ੍ਭਵਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾ, ਉਚ੍ਛੁਮ੍ਹਿ ਚਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਸਮਕ੍ਖਿਕਣ੍ਡਂ ਸੇਲਕਂ ਮਧੁ ਯਾਵਕਾਲਿਕਂ, ਅਨੇਲਕਂ ਉਦਕਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਂ ਯਾਮਕਾਲਿਕਂ, ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਂ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਂ, ਮਧੁਸਿਤ੍ਥਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਯਾਵਜੀਵਿਕਂ, ਤਥਾ ਉਚ੍ਛੁਰਸੋ ਸਕਸਟੋ ਯਾਵਕਾਲਿਕੋ, ਨਿਕ੍ਕਸਟੋ ਉਦਕਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨੋ ਯਾਮਕਾਲਿਕੋ, ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨੋ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕੋ, ਸੁਦ੍ਧਕਸਟਂ ਯਾਵਜੀਵਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਵਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਤਰਿਪਿ ਬਹੁਧਾ ਪਪਞ੍ਚਿਤਂ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਉਦਕਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਂ ਮਧੁ ਵਾ ਉਚ੍ਛੁਰਸੋ ਵਾ ਸਕਸਟੋ ਯਾਵਕਾਲਿਕੋ, ਨਿਕ੍ਕਸਟੋ ਉਦਕਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨੋ ਯਾਮਕਾਲਿਕੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਨੇਵ ਪਾਲ਼ਿਯਂ, ਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ‘‘ਯਾਵਕਾਲਿਕਂ ਸਮਾਨਂ ਗਰੁਤਰਮ੍ਪਿ ਮੁਦ੍ਦਿਕਾਜਾਤਿਰਸਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਲਹੁਕਂ ਯਾਮਕਾਲਿਕਭਾਵਂ ਉਪਨੇਨ੍ਤਂ ਉਦਕਂ ਲਹੁਤਰਂ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਗਰੁਤਰਂ ਯਾਮਕਾਲਿਕਭਾਵਂ ਉਪਨੇਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਸੋਯੇਵ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਚ ਉਦਕਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨੇਨ ਗਰੁਤਰਸ੍ਸਾਪਿ ਲਹੁਭਾਵੋਪਗਮਨਂਯੇਵ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਪਾਲ਼ਿਯਮ੍ਪਿ (ਮਹਾਵ. ੨੮੪) ਹਿ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਗਿਲਾਨਸ੍ਸ ਗੁਲ਼ਂ, ਅਗਿਲਾਨਸ੍ਸ ਗੁਲ਼ੋਦਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੇਨ ਅਗਿਲਾਨੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਅਯੁਤ੍ਤੋਪਿ ਗੁਲ਼ੋ ਉਦਕਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨੋ ਅਗਿਲਾਨਸ੍ਸਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੋ.

ਯਮ੍ਪਿ ਚ ‘‘ਉਚ੍ਛੁ ਚੇ, ਯਾਵਕਾਲਿਕੋ, ਉਚ੍ਛੁਰਸੋ ਚੇ, ਯਾਮਕਾਲਿਕੋ, ਫਾਣਿਤਂ ਚੇ, ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਂ, ਤਚੋ ਚੇ, ਯਾਵਜੀਵਿਕੋ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਉਚ੍ਛੁਰਸੋ ਉਦਕਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨੋ ਯਾਮਕਾਲਿਕੋ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕੇਨਚਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਤਥਾਵਿਧਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਵਚਨਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯ ਵਿਨਯਟ੍ਠਕਥਾਯ ਅਭਾਵਤੋ ਨ ਸਾਰਤੋ ਪਚ੍ਚੇਤਬ੍ਬਂ, ਤਤੋਯੇਵ ਚ ‘‘ਉਚ੍ਛੁਰਸੋ ਉਦਕਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨੋਪਿ ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨੋਪਿ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕੋਯੇਵਾ’’ਤਿ ਕੇਚਿ ਆਚਰਿਯਾ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਭੇਸਜ੍ਜਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ਚ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਉਚ੍ਛੁਰਸ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਚ੍ਛੁਰਸੋ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕੋ’’ਤਿ. ਸਯਂਕਤਂ ਨਿਰਾਮਿਸਮੇਵ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਪਰਿਸ੍ਸਾਵਿਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਮ੍ਪਿ ਕਰਣਸਮਯੇ ਪਰਿਸ੍ਸਾਵੇਤ੍ਵਾ, ਕਸਟਂ ਅਪਨੇਤ੍ਵਾ ਚ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਯਂ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀਪਾਠੋ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੬੨੩).

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੬੨੩) ਪਨ ਉਚ੍ਛੁਰਸਂ ਉਪਾਦਾਯਾਤਿ ਨਿਕ੍ਕਸਟਰਸਸ੍ਸਾਪਿ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਉਚ੍ਛੁਮ੍ਹਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਯਂ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਉਚ੍ਛੁ ਚੇ, ਯਾਵਕਾਲਿਕੋ, ਉਚ੍ਛੁਰਸੋ ਚੇ, ਯਾਮਕਾਲਿਕੋ, ਫਾਣਿਤਂ ਚੇ, ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਂ, ਤਚੋ ਚੇ, ਯਾਵਜੀਵਿਕੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਅਮ੍ਬਫਲਰਸਾਦਿਮਿਸ੍ਸਤਾਯ ਯਾਮਕਾਲਿਕਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਅਵਿਨਯਵਚਨਤ੍ਤਾ ਤਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵ ‘‘ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨ ਅਪਰਿਸ੍ਸਾਵਿਤਉਚ੍ਛੁਰਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਿਰਾਮਿਸਮੇਵ ਵਟ੍ਟਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਵਿਟ੍ਠਯਾਵਕਾਲਿਕਸ੍ਸ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਤ੍ਤਾਤਿ ਇਦਂ ਗੁਲ਼ੇ ਕਤੇ ਤਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਮ੍ਪਿ ਕਸਟਂ ਪਾਕੇਨ ਸੁਕ੍ਖਤਾਯ ਯਾਵਜੀਵਿਕਤ੍ਤਂ ਭਜਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਸ੍ਸ ਯਾਵਕਾਲਿਕਤ੍ਤੇ ਹਿ ਸਾਮਂਪਾਕੇਨ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤੇਪਿ ਅਨਜ੍ਝੋਹਰਣੀਯਂ ਸਿਯਾਤਿ. ‘‘ਸਵਤ੍ਥੁਕਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਉਚ੍ਛੁਰਸੇ ਚੁਣ੍ਣਵਿਚੁਣ੍ਣਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤਕਸਟਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨ ਚ ‘‘ਅਪਰਿਸ੍ਸਾਵਿਤੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਕਤਂ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਝਾਮਉਚ੍ਛੁਫਾਣਿਤਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਉਚ੍ਛੁਂ ਤਾਪੇਤ੍ਵਾ ਕਤਂ. ਕੋਟ੍ਟਿਤਉਚ੍ਛੁਫਾਣਿਤਨ੍ਤਿ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਨਿਪ੍ਪੀਲ਼ੇਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਂ. ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਮ੍ਪਿ ਕਸਟਂ ਪਕ੍ਕਕਾਲੇ ਯਾਵਕਾਲਿਕਤ੍ਤਂ ਵਿਜਹਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਂ ਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਸੀਤੋਦਕੇਨ ਕਤਨ੍ਤਿ ਮਧੁਕਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਸੀਤੋਦਕੇਨ ਮਦ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸ੍ਸਾਵੇਤ੍ਵਾ ਪਚਿਤ੍ਵਾ ਕਤਂ. ‘‘ਅਪਰਿਸ੍ਸਾਵੇਤ੍ਵਾ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ, ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਖੀਰਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਕਤਂ ਮਧੁਕਫਾਣਿਤਂ ਯਾਵਕਾਲਿਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਖੀਰਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਪਕ੍ਕਤੇਲਂ ਕਸ੍ਮਾ ਵਿਕਾਲੇ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਚੇ? ਤੇਲੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਖੀਰਂ ਤੇਲਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਅਞ੍ਞਂ ਪਨ ਖੀਰਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਕਤਂ ਖੀਰਭਾਵਂ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਇਦਮੇਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਖਣ੍ਡਸਕ੍ਖਰਮ੍ਪਿ ਖੀਰਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਕਸ੍ਮਾ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਖਣ੍ਡਸਕ੍ਖਰਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਖੀਰਜਲ੍ਲਿਕਨ੍ਤਿ ਖੀਰਫੇਣਂ.

੯੯. ‘‘ਮਧੁਕਪੁਪ੍ਫਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਯਾਵਕਾਲਿਕਰੂਪੇਨ ਠਿਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਵਟ੍ਟਨਕਂ ਮੇਰਯਬੀਜਵਤ੍ਥੁਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਆਹਾਰਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਿ ਏਤਾਨਿ ਕਸ੍ਮਾ ਏਵਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਚੋਦਨਾਪਰਿਹਾਰਾਯ ਭੇਸਜ੍ਜੋਦਿਸ੍ਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨ ਤਪ੍ਪਸਙ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਓਦਿਸ੍ਸਕਾਨਿ ਏਕਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਤ੍ਤਵਿਧਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯਂ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੬੨੩). ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਪ੍ਪਕਰਣੇ ਪਨ ਤਂ ਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਭੇਸਜ੍ਜਾਨਿ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇਵ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਨ ਆਹਾਰਤ੍ਥਾਯ ਭੇਸਜ੍ਜਤ੍ਥਾਯ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਦ੍ਵਾਰਵਾਤਪਾਨਕਵਾਟੇਸੂਤਿ ਮਹਾਦ੍ਵਾਰਸ੍ਸ ਵਾਤਪਾਨਾਨਞ੍ਚ ਕਵਾਟਫਲਕੇਸੁ. ਕਸਾਵੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨਿ ਤਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾਵਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਕਸਾਵੇ…ਪੇ… ਮਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਘੁਣਪਾਣਕਾਦਿਪਰਿਹਾਰਤ੍ਥਂ ਮਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਧਿਟ੍ਠੇਤੀਤਿ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਮਯ੍ਹਂ ਅਜ੍ਝੋਹਰਣੀਯਂ ਨ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ, ਬਾਹਿਰਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਸਪ੍ਪਿਞ੍ਚ ਤੇਲਞ੍ਚ ਵਸਞ੍ਚ ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਤੇਲਂ ਵਾ ਅਬ੍ਭਞ੍ਜਨਂ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿ, ਏਵਂ ਪਰਿਭੋਗੇ ਅਨਪੇਕ੍ਖਤਾਯ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਵਿਜਹਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਵਂ ਅਞ੍ਞੇਸੁਪਿ ਕਾਲਿਕੇਸੁ ਅਨਜ੍ਝੋਹਰਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਬਾਹਿਰਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਨਿਯਮੇਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਵਿਜਹਤੀਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਵਿਸੁਂ ਏਕਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਵਿਜਹਨਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਅਞ੍ਞੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਸਯਮ੍ਪਿ ਆਹਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਏਕੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਸਤ੍ਤਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇਪਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਨ ਹੋਤਿ ਪਰਸਨ੍ਤਕਭਾਵਤੋ, ਏਵਮਿਦਮ੍ਪਿ ਅਵਿਭਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਭਯਸਾਧਾਰਣਮ੍ਪਿ ਵਿਨਿਬ੍ਭੋਗਾਭਾਵਤੋ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਪਨ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਸਪ੍ਪਿਆਦੀਨਂ ਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਾਹੇਨੇਵ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ‘‘ਤਾਨਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਹਪਰਮਂ ਸਨ੍ਨਿਧਿਕਾਰਕਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੬੨੩) ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

‘‘ਆਵੁਸੋ ਇਮਂ ਤੇਲਂ ਸਤ੍ਤਾਹਮਤ੍ਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਤੇਨ ਅਨ੍ਤੋਸਤ੍ਤਾਹੇਯੇਵ ਪਰਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਕਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਪਠਮਂ ਤਾਵ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਏਕੇਨ ਇਤਰਸ੍ਸ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਭਾਵਤੋ ਉਭਯਸਾਧਾਰਣਤਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਵਿਭਤ੍ਤਸਦਿਸਂ ਹੁਤ੍ਵਾ ਠਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤ੍ਥ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਏਕਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਭਵਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ‘‘ਕਿਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਪਚ੍ਚਯਾ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਜਾਤਂ, ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ. ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਭਾਵਤੋਯੇਵ ਚ ਇਧ ‘‘ਅਵਿਭਤ੍ਤਭਾਵਤੋ’’ਤਿ ਕਾਰਣਂ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਯੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਤੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਦਞ੍ਚ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾਭਾਵਤੋ ਉਭਯਸਾਧਾਰਣਤਂ ਪਹਾਯ ਏਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਹੋਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਯੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਜਾਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਰਸਨ੍ਤਕਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਵਿਯ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਪਚ੍ਚਯਾ ਨਤ੍ਥਿ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਨ ‘‘ਯੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਤੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੇ ਸਤਿ ਅਵਿਭਤ੍ਤੇਪਿ ਸਤ੍ਤਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੇ ਅਵਿਭਤ੍ਤਭਾਵਤੋਯੇਵ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ. ਸਚੇ ਪਨ ਇਤਰੋ ਯੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਅਨ੍ਤੋਸਤ੍ਤਾਹੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਾਗਮ੍ਪਿ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ, ਸਤ੍ਤਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਸਿਯਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਯੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਤਸ੍ਸੇਵ ਸਨ੍ਤਕਭਾਵਮਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ. ‘‘ਇਤਰਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਭਾਵੇਪਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਸਕਸਨ੍ਤਕੇ ਵਿਯ ਤੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਭਾਵਤੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ, ਇਮਂ ਪਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਗਣ੍ਠਿਪਦਕਾਰਾਦੀਹਿ ਪਪਞ੍ਚਿਤਂ, ਨ ਤਂ ਸਾਰਤੋ ਪਚ੍ਚੇਤਬ੍ਬਂ, ਇਦਂ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀਵਚਨਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੬੨੫).

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ੧.੬੨੫) ਪਨ – ਸਚੇ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ…ਪੇ… ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਾਠੋ ਗਲ਼ਿਤੋ, ਏਵਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਾਠੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ਸਚੇ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਨ੍ਤਕਂ ਏਕੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਅਵਿਭਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਸਤ੍ਤਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਪਨ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਪਨ ਸਦ੍ਦਪ੍ਪਯੋਗੋਪਿ ਨ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ‘‘ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਪਿ ਚ ਅਯਮੇਵ ਪਾਠੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ’’ਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ੨.੬੨੫) ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਵਿਭਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਪਨ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਸਤ੍ਤਾਹਪਰਮਂ ਸਨ੍ਨਿਧਿਕਾਰਕਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ. ੬੨੩) ਵਚਨਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਯੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਤੇਨ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਦਾਨਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖਦਿਨ੍ਨਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸ ਅਵਿਗਤਤ੍ਤੇਪਿ ਸਕਸਨ੍ਤਕਤਾ ਵਿਗਤਾਵ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਨ ਹੋਤਿ. ‘‘ਅਤ੍ਤਨਾਵ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਂ ਸਕਸਨ੍ਤਕਤ੍ਤਞ੍ਚਾ’’ਤਿ ਇਮੇਹਿ ਦ੍ਵੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹੇਵ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਏਕੇਨ. ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖਦਾਨੇ ਪਨ ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਵਿਜਹਤਿ, ਪਰਿਭੋਗੋਪੇਤ੍ਥ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਨ ਸਾਪੇਕ੍ਖਦਾਨੇ ਦਾਨਲਕ੍ਖਣਾਭਾਵਤੋ. ‘‘ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਾਲ਼ਿਪਦੇ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਦਤ੍ਵਾ ਅਨਪੇਕ੍ਖਤਾਯ ਛਡ੍ਡਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਅਨਪੇਕ੍ਖਾ ਦਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਦਞ੍ਚ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਵਿਜਹਨਵਿਧਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਹਿ ਵਿਜਹਿਤੇ ਪੁਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੋਗੋ ਸਯਮੇਵ ਵਟ੍ਟਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਬ੍ਬਿਜਹਨਞ੍ਚ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਸਕਸਨ੍ਤਕਤਾਪਰਿਚ੍ਚਾਗੇਨ ਹੋਤੀਤਿ. ਏਤੇਨ ਚ ਵਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਅਜ੍ਝੋਹਰਣਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ਸਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਨਾਮ ਵਿਸੁਂ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਸਿਜ੍ਝਤਿ. ਇਤਰਥਾ ਹਿ ‘‘ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਅਨਪੇਕ੍ਖੋਵ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ‘‘ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਏਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਅਞ੍ਞੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਮ੍ਪਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਵਨ੍ਤਿ ‘‘ਪੁਨ ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਰਿਚਤ੍ਤਤਂ ਪਰਾਮਸਤਿ. ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਮੂਲਿਕਾਹਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਦਿਆਪਤ੍ਤੀਹਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਰਿਭੋਗੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ ਕਾਯਿਕਪਰਿਭੋਗਾਦੀਸੁ ਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟਾਪਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤਾਯ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ.

੧੦੦. ਏਵਂ ਚਤੁਕਾਲਿਕਪਚ੍ਚਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਤੇਸੁ ਵਿਸੇਸਲਕ੍ਖਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਮੇਸੁ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਅਕਪ੍ਪਿਯਭੂਮਿਯਂ ਸਹਸੇਯ੍ਯਾਪਹੋਨਕੇ ਗੇਹੇ ਵੁਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਂ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਵਾ ਸਨ੍ਤਕਂ ਯਾਵਕਾਲਿਕਂ ਯਾਮਕਾਲਿਕਞ੍ਚ ਏਕਰਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਠਪਿਤਂ ਅਨ੍ਤੋਵੁਤ੍ਥਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਪਕ੍ਕਞ੍ਚ ਅਨ੍ਤੋਪਕ੍ਕਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਂ ਪਨ ਯਾਵਜੀਵਿਕਞ੍ਚ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਏਕਰਤ੍ਤਂ ਵੀਤਿਨਾਮਿਤਂ ਪਨ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਯਾਵਕਾਲਿਕਂ ਵਾ ਯਾਮਕਾਲਿਕਂ ਵਾ ਅਜ੍ਝੋਹਰਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਗ੍ਗਹਣੇ ਤਾਵ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਅਜ੍ਝੋਹਰਤੋ ਪਨ ਏਕਮੇਕਸ੍ਮਿਂ ਅਜ੍ਝੋਹਾਰੇ ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਚ੍ਚਯਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਇਦਾਨਿ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਵਿਸੇਸਲਕ੍ਖਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਾਵਕਾਲਿਕਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਰਸਾਨੀਤਿ ਸਂਸਟ੍ਠਰਸਾਨਿ. ਦੀਘਕਾਲਾਨਿ ਵਤ੍ਥੂਨਿ ਰਸ੍ਸਕਾਲੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਾਨਿ ਰਸ੍ਸਕਾਲਮੇਵ ਅਨੁਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਾਵਕਾਲਿਕਂ ਪਨ…ਪੇ… ਤੀਣਿਪਿ ਯਾਮਕਾਲਿਕਾਦੀਨੀ’’ਤਿ. ਇਤਰੇਸੁਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿਆਦੀਸੁ ਤਦਹੁਪੁਰੇਭਤ੍ਤਮੇਵ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਨ ਤਦਹੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ, ਨ ਰਤ੍ਤਿਯਂ, ਨ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸਾਦੀਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਚੇ? ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨ ਯਾਵਕਾਲਿਕੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਯਾਵਕਾਲਿਕੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨਾ’’ਤਿ ਵਿਸੇਸਨਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪੁਰੇਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਯਾਵਕਾਲਿਕੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠੇ ਸਤਿ ਤਦਹੁਪੁਰੇਭਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਅਨਜ੍ਝੋਹਰਣੀਯਂ ਹੋਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ‘‘ਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਰਸ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਚੇਪਿ ਸਂਸਟ੍ਠਂ, ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਰਸਂ ਸੇਸਕਾਲਿਕਤ੍ਤਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਲੇ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯਾਮਕਾਲਿਕੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨਾ’’ਤਿ ਤਤਿਯਨ੍ਤਵਿਸੇਸਨਪਦਂ ਅਜ੍ਝਾਹਰਿਤਬ੍ਬਂ, ਪੁਬ੍ਬਵਾਕ੍ਯਤੋ ਵਾ ਅਨੁਵਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਸ੍ਸ ਫਲਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਮੇਵ.

ਪੋਤ੍ਥਕੇਸੁ ਪਨ ‘‘ਯਾਮਕਾਲਿਕੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਪਨ ਇਤਰਦ੍ਵਯਂ ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਨ ਸੁਨ੍ਦਰਂ. ਯਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਮੇਵ ਸੁਨ੍ਦਰਂ, ਕਸ੍ਮਾ? ਦੁਤਿਯਨ੍ਤਞ੍ਹਿ ਵਿਸੇਸਨਪਦਂ ਇਤਰਦ੍ਵਯਂ ਵਿਸੇਸੇਤਿ. ਤਤੋ ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਮੇਵ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਂ ਯਾਵਜੀਵਿਕਞ੍ਚ ਯਾਮਕਾਲਿਕੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠੇ ਸਤਿ ਯਾਵ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਾ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਨ ਪੁਰੇਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਸੋ ਨ ਯੁਤ੍ਤੋ. ਕਸ੍ਮਾ? ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਯਾਵਜੀਵਿਕਾਨਂ ਅਸਨ੍ਨਿਧਿਜਨਕਤ੍ਤਾ, ‘‘ਦੀਘਕਾਲਿਕਾਨਿ ਰਸ੍ਸਕਾਲਿਕਂ ਅਨੁਵਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਵਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਹੋਤੁ ਪੁਰੇਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ, ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਂ ਯਾਵਜੀਵਿਕਞ੍ਚ ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨ ਯਾਮਕਾਲਿਕੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਯਾਵ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਾ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਯੁਤ੍ਤੋ, ਏਵਞ੍ਚ ਉਪਰਿ ਵਕ੍ਖਮਾਨੇਨ ‘‘ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕੇਨ ਪਨ ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਪੁਰੇਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਯਾਵਜੀਵਿਕਂ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨੇਨ ਸਮਂ ਭਵੇਯ੍ਯ.

ਅਪਿਚ ‘‘ਯਾਮਕਾਲਿਕੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਪਨ ਇਤਰਦ੍ਵਯਂ ਤਦਹੁ ਯਾਵ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਾ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਪਾਠੇਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਲੇਖਕੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਪਾਠੇਸੁ ‘‘ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਦਿਸ੍ਵਾ, ਇਧ ਤਦਹੁਪਦਤੋ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਪਦਂ ਗਲ਼ਿਤਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੇਹਿ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਲਿਖਿਤਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ‘‘ਤਦਹੂ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ‘‘ਯਾਵ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਵਿਸੇਸੇਤਿ, ਤੇਨ ਯਾਵ ਤਦਹੁਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਾ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਨ ਦੁਤਿਯਾਹਾਦਿਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਉਪਰਿਪਾਠੇਪਿ ‘‘ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕੇਨ ਪਨ ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨਾ’’ਤਿ ਰਸ੍ਸਕਾਲਿਕਤ੍ਥਪਦੇਨ ਤੁਲ੍ਯਾਧਿਕਰਣਂ ਵਿਸੇਸਨਪਦਂ ਤਮੇਵ ਵਿਸੇਸੇਤਿ, ਨ ਦੀਘਕਾਲਿਕਤ੍ਥਂ ਯਾਵਜੀਵਿਕਪਦਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਪੁਰੇਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਯਾਵਜੀਵਿਕਂ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਦ੍ਵੀਹਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ‘‘ਦ੍ਵੀਹਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਪੁਰੇਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਯਾਵਜੀਵਿਕਂ ਛਾਹਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤੀਹਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਪੁਰੇਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਯਾਵਜੀਵਿਕਂ ਪਞ੍ਚਾਹਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਚਤੂਹਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਪੁਰੇਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਯਾਵਜੀਵਿਕਂ ਚਤੁਰਾਹਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਪਞ੍ਚਾਹਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਪੁਰੇਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਯਾਵਜੀਵਿਕਂ ਤੀਹਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਛਾਹਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਪੁਰੇਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਯਾਵਜੀਵਿਕਂ ਦ੍ਵੀਹਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਸਤ੍ਤਾਹਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਪੁਰੇਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ ਯਾਵਜੀਵਿਕਂ ਤਦਹੇਵ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਏਵਂ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਸ੍ਸੇਵ ਅਤੀਤਦਿਵਸਂ ਪਰਿਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਸੇਸਦਿਵਸਵਸੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਯਾਵਜੀਵਿਕਸ੍ਸ. ਨ ਹਿ ਯਾਵਜੀਵਿਕਸ੍ਸ ਹਾਪੇਤਬ੍ਬੋ ਅਤੀਤਦਿਵਸੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਯਾਵਜੀਵਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਯਾਵਜੀਵਿਕਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾਵਞ੍ਞੇਵ ਉਪਨੇਤੀ’’ਤਿ. ਕੇਸੁਚਿ ਪੋਤ੍ਥਕੇਸੁ ‘‘ਯਾਮਕਾਲਿਕੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਪਨ ਇਤਰਦ੍ਵਯਂ ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਲਿਖਿਤਂ ਪਾਠਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਇਮਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਪਾਠੇ ‘‘ਤਦਹੁਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਇਦਮੇਵ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬ’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ‘‘ਪੁਰੇਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਠਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ. ਕੇਸੁਚਿ ‘‘ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਵਾ’’ਤਿ ਲਿਖਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਨਯਂ ਅਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤਾ ਵਿਬ੍ਭਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ ਏਵਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਇਮੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਕਾਲਿਕੇਸੁ ਯਾਵਕਾਲਿਕਂ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਕਾਲਾਤਿਕ੍ਕਮੇ, ਯਾਮਕਾਲਿਕਂ ਪਚ੍ਛਿਮਯਾਮਾਤਿਕ੍ਕਮੇ, ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਂ ਸਤ੍ਤਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਤਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾਯਮਾਹ ‘‘ਕਾਲਯਾਮ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਯਾਵਕਾਲਿਕਂ ਕਾਲਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਵਿਕਾਲੇ ਖਾਦਨੀਯਂ ਵਾ ਭੋਜਨੀਯਂ ਵਾ ਖਾਦੇਯ੍ਯ ਵਾ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ ਵਾ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵਿਕਾਲੇਭੋਜਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ (ਪਾਚਿ. ੨੪੮) ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਯਾਮਕਾਲਿਕਂ ਯਾਮਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਨ੍ਨਿਧਿਕਾਰਕਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਵਾ ਭੋਜਨੀਯਂ ਵਾ ਖਾਦੇਯ੍ਯ ਵਾ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ ਵਾ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਨ੍ਨਿਧਿਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ (ਪਾਚਿ. ੨੫੩) ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਂ ਸਤ੍ਤਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘ਯਾਨਿ ਖੋ ਪਨ ਤਾਨਿ ਗਿਲਾਨਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਟਿਸਾਯਨੀਯਾਨਿ ਭੇਸਜ੍ਜਾਨਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ, ਸਪ੍ਪਿ ਨਵਨੀਤਂ ਤੇਲਂ ਮਧੁ ਫਾਣਿਤਂ, ਤਾਨਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਤਾਹਪਰਮਂ ਸਨ੍ਨਿਧਿਕਾਰਕਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮਯਤੋ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਭੇਸਜ੍ਜਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ (ਪਾਰਾ. ੬੨੨) ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ.

ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਕਾਲਿਕਾਨਿ ਏਕਤੋ ਸਂਸਟ੍ਠਾਨਿ ਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਰਸਾਨਿ ਪੁਰਿਮਪੁਰਿਮਕਾਲਿਕਸ੍ਸ ਕਾਲਵਸੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਰਸਾਨਿ ਚੇ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕਥਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਚੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਸੁਵਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੋਵ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਚਤੁਕਾਲਿਕਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਅਟ੍ਠਾਰਸਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੧੯. ਕਪ੍ਪਿਯਭੂਮਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੧੦੧. ਏਵਂ ਚਤੁਕਾਲਿਕਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਕਪ੍ਪਿਯਕੁਟਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਾ ਚਤੁਭੂਮਿਯੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਕਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਾ, ਕਪ੍ਪ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਤਿ ਧਾਤੁ. ਭਵਨ੍ਤਿ ਏਤਾਸੁ ਅਨ੍ਤੋਵੁਤ੍ਥਅਨ੍ਤੋਪਕ੍ਕਾਨੀਤਿ ਭੂਮਿਯੋ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਭੂਮਿਯੋ ਚਤੁਭੂਮਿਯੋ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਕਪ੍ਪਿਯਕੁਟਿਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕਤਮਾ ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਸ੍ਸਾਵਨਨ੍ਤਿਕਾ…ਪੇ… ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ. ਕਥਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿਚ੍ਚਾਹ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ…ਪੇ… ਵਚਨਤੋ’’ਤਿ. ਇਦਂ ਭੇਸਜ੍ਜਕ੍ਖਨ੍ਧਕਪਾਲ਼ਿਂ (ਮਹਾਵ. ੨੯੫) ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਉਦ੍ਧਂ ਸਾਵਨਾ ਉਸ੍ਸਾਵਨਾ, ਉਸ੍ਸਾਵਨਾ ਅਨ੍ਤੋ ਯਸ੍ਸਾ ਕਪ੍ਪਿਯਭੂਮਿਯਾਤਿ ਉਸ੍ਸਾਵਨਨ੍ਤਿਕਾ. ਗਾਵੋ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਗੋਨਿਸਾਦਿਕਾ, ਗੋ-ਸਦ੍ਦੂਪਪਦ ਨਿ-ਪੁਬ੍ਬਸਦ ਵਿਸਰਣਗਤ੍ਯਾਵਸਾਨੇਸੂਤਿ ਧਾਤੁ. ਗਹਪਤੀਹਿ ਦਿਨ੍ਨਾਤਿ ਗਹਪਤਿ, ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪਤਤਿਯਾਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋਯਂ. ਕਮ੍ਮਵਾਚਾਯ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਸਮ੍ਮੁਤੀਤਿ ਏਵਮਿਮਾਸਂ ਵਿਗ੍ਗਹੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਕੁਟਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯੇ. ਤਂ ਪਨ ਅਵਤ੍ਵਾਪੀਤਿ ਅਨ੍ਧਕਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਨਯਂ ਅਵਤ੍ਵਾਪਿ. ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਤਥਾਵਚਨਮ੍ਪਿ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤੇਤਿ ਸੇਸਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਕੁਟਿਂ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਕੁਟੀ’’ਤਿ ਵਾ ਵੁਤ੍ਤੇ. ਸਾਧਾਰਣਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਅਟ੍ਠਕਥਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਂ ਉਸ੍ਸਾਵਨਨ੍ਤਿਕਕੁਟਿਕਰਣਲਕ੍ਖਣਂ. ਚਯਨ੍ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਉਚ੍ਚਵਤ੍ਥੁਂ. ਯਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਯਤੋ ਇਟ੍ਠਕਤੋ ਸਿਲਤੋ ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਿਣ੍ਡਤੋ ਵਾ ਪਟ੍ਠਾਯ. ਪਠਮਿਟ੍ਠਕਾਦੀਨਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਨ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ ਪਠਮਿਟ੍ਠਕਾਦੀਨਂ ਹੇਟ੍ਠਾਭੂਮਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਯਮਾਨਾ ਇਟ੍ਠਕਾਦਯੋ ਭੂਮਿਗਤਿਕਤ੍ਤਾ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਕੁਟਿਂ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਭੂਮਿਯਂ ਨਿਖਣਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਯਮਾਨਾ ਥਮ੍ਭਾ ਕਸ੍ਮਾ ਤਥਾ ਵਤ੍ਵਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਥਮ੍ਭਾ ਪਨ…ਪੇ… ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀ’’ਤਿ.

ਸਙ੍ਘਸਨ੍ਤਕਮੇਵਾਤਿ ਵਾਸਤ੍ਥਾਯ ਕਤਂ ਸਙ੍ਘਿਕਸੇਨਾਸਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੁਸਨ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਵਾਸਤ੍ਥਾਯ ਏਵ ਕਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਸੇਨਾਸਨਂ.

੧੦੨. ਮੁਖਸਨ੍ਨਿਧੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਨ੍ਤੋਵੁਤ੍ਥਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ ਦੀਪੇਤਿ.

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੨.੨੯੫) ਪਨ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤਂ – ਤਂ ਪਨ ਅਵਤ੍ਵਾਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਤਥਾਵਚਨਮ੍ਪਿ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੂਤਿ ਅਨ੍ਧਕਟ੍ਠਕਥਾਵਿਰਹਿਤਾਸੁ ਸੇਸਟ੍ਠਕਥਾਸੁ. ਸਾਧਾਰਣਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਧਕਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸਹ ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਕਥਾਨਂ ਸਮਾਨਂ. ਚਯਨ੍ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਉਚ੍ਚਵਤ੍ਥੁਂ. ਯਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਯਤੋ ਇਟ੍ਠਕਾਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਚਯਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤੁਕਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਥਮ੍ਭਾ ਪਨ ਉਪਰਿ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਇਟ੍ਠਕਪਾਸਾਣਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਯਮਾਨਾਪਿ ਯਦਿ ਚਯਤੋ, ਭੂਮਿਤੋ ਵਾ ਏਕਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਉਗ੍ਗਤਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ ਸਿਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ.

ਆਰਾਮੋਤਿ ਉਪਚਾਰਸੀਮਾਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਸਕਲੋ ਵਿਹਾਰੋ. ਸੇਨਾਸਨਾਨੀਤਿ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਤਿਣਕੁਟਿਆਦਿਕਾਨਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਨਿਵਾਸਗੇਹਾਨਿ. ਵਿਹਾਰਗੋਨਿਸਾਦਿਕਾ ਨਾਮਾਤਿ ਸੇਨਾਸਨਗੋਨਿਸਾਦਿਕਾ ਨਾਮ. ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਹਿ ਸਯਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨਿਪਿ ਆਰਾਮਪਰਿਕ੍ਖੇਪਾਭਾਵੇਨ ‘‘ਗੋਨਿਸਾਦਿਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ‘‘ਉਪਡ੍ਢਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋਪੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਤੋ ਊਨਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਮੇਵ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਉਪਡ੍ਢਾਦਿਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ. ਕਪ੍ਪਿਯਕੁਟਿ ਲਦ੍ਧੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਗੋਨਿਸਾਦਿਕਾਯ ਅਭਾਵੇਨ ਸੇਸਕਪ੍ਪਿਯਕੁਟੀਸੁ ਤੀਸੁ ਯਾ ਕਾਚਿ ਕਪ੍ਪਿਯਕੁਟਿ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਤੇਸਂ ਗੇਹਾਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਾਸਤ੍ਥਾਯ ਕਤਮ੍ਪਿ ਯਾਵ ਨ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਤਾਵ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਕਂਯੇਵ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਵਿਹਾਰਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਵਾਸਤ੍ਥਾਯ ਕਤਂ ਗੇਹਂ ਠਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਗੇਹਨ੍ਤਿ ਨਿਵਾਸਗੇਹਂ. ਤਦਞ੍ਞਂ ਪਨ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਾਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਅਨਿਵਾਸਗੇਹਂ ਚਤੁਕਪ੍ਪਿਯਭੂਮਿਵਿਮੁਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚਮੀ ਕਪ੍ਪਿਯਭੂਮਿ. ਸਙ੍ਘਸਨ੍ਤਕੇਪਿ ਹਿ ਏਤਾਦਿਸੇ ਗੇਹੇ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਰਾਮਟ੍ਠੇਪਿ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ ਵਿਯ ਅਨ੍ਤੋਵੁਤ੍ਥਾਦਿਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਛਨ੍ਨੇ ਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨੇ ਚ ਸਹਸੇਯ੍ਯਪ੍ਪਹੋਨਕੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ, ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਵਾ ਨਿਵਾਸਗੇਹੇ ਅਨ੍ਤੋਵੁਤ੍ਥਾਦਿਦੋਸੋ, ਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਵਾ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਂ ਵਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਨ ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ, ਤਾਸਂ ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਗਿਹਿਸਨ੍ਤਕਟ੍ਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਮੁਖਸਨ੍ਨਿਧੀਤਿ ਅਨ੍ਤੋਸਨ੍ਨਿਹਿਤਦੋਸੋ ਹਿ ਮੁਖਪ੍ਪਵੇਸਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਨਾਞ੍ਞਥਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਮੁਖਸਨ੍ਨਿਧੀ’’ਤਿ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੨.੨੯੫) ਵੁਤ੍ਤੋਤਿ.

ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਖਣ੍ਡਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਉਪਡ੍ਢਤੋ ਅਧਿਕਂ ਖਣ੍ਡਾ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਛਦਨੇ ਵਿਨਟ੍ਠੇਤਿ ਤਿਣਪਣ੍ਣਾਦਿਵਸ੍ਸਪਰਿਤ੍ਤਾਯਕੇ ਛਦਨੇ ਵਿਨਟ੍ਠੇ. ਗੋਪਾਨਸੀਨਂ ਪਨ ਉਪਰਿ ਵਲ੍ਲੀਹਿ ਬਦ੍ਧਦਣ੍ਡੇਸੁ ਠਿਤੇਸੁਪਿ ਜਹਿਤਵਤ੍ਥੁਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਏਵ. ਪਕ੍ਖਪਾਸਕਮਣ੍ਡਲਨ੍ਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਸ੍ਸੇ ਤਿਣ੍ਣਂ ਗੋਪਾਨਸੀਨਂ ਉਪਰਿ ਠਿਤਤਿਣਪਣ੍ਣਾਦਿਛਦਨਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੧੦੩. ‘‘ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਦਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯਕੁਟਿਯਂ ਵੁਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨੇ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਹੋਤਿ, ਸਾਪੇਕ੍ਖਦਾਨਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਵਿਯ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਨ੍ਤੋਪਕ੍ਕਸਾਮਂਪਕ੍ਕੇਸੁ ਪਨ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਨ੍ਤੋਵੁਤ੍ਥਂ ਅਨ੍ਤੋਪਕ੍ਕਂ ਸਾਮਂਪਕ੍ਕਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਯੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ. ਅਨ੍ਤੋ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵੁਤ੍ਥਂ ਅਨ੍ਤੋਪਕ੍ਕਂ ਸਾਮਂਪਕ੍ਕਂ, ਤਞ੍ਚੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਂ. ਅਨ੍ਤੋ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵੁਤ੍ਥਂ ਅਨ੍ਤੋਪਕ੍ਕਂ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਕ੍ਕਂ, ਤਞ੍ਚੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਂ. ਅਨ੍ਤੋ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵੁਤ੍ਥਂ ਬਹਿਪਕ੍ਕਂ ਸਾਮਂਪਕ੍ਕਂ, ਤਞ੍ਚੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਂ. ਬਹਿ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵੁਤ੍ਥਂ ਅਨ੍ਤੋਪਕ੍ਕਂ ਸਾਮਂਪਕ੍ਕਂ, ਤਞ੍ਚੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਂ. ਅਨ੍ਤੋ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵੁਤ੍ਥਂ ਬਹਿਪਕ੍ਕਂ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਕ੍ਕਂ, ਤਞ੍ਚੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ. ਬਹਿ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵੁਤ੍ਥਂ ਅਨ੍ਤੋਪਕ੍ਕਂ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਕ੍ਕਂ, ਤਞ੍ਚੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ. ਬਹਿ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵੁਤ੍ਥਂ ਬਹਿਪਕ੍ਕਂ ਸਾਮਂਪਕ੍ਕਂ, ਤਞ੍ਚੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ. ਬਹਿ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਵੁਤ੍ਥਂ ਬਹਿਪਕ੍ਕਂ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਕ੍ਕਂ, ਤਞ੍ਚੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੭੪) ਵਚਨਤੋ ਏਕਂ ਤਿਰਾਪਤ੍ਤਿਕਂ, ਤੀਣਿ ਦੁਰਾਪਤ੍ਤਿਕਾਨਿ, ਤੀਣਿ ਏਕਾਪਤ੍ਤਿਕਾਨਿ, ਏਕਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਕਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠ ਹੋਨ੍ਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤੋਵੁਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਕੁਟਿਯਂ ਵੁਤ੍ਥਂ. ਅਨ੍ਤੋਪਕ੍ਕੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਸਾਮਂਪਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਮਿਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਪਚਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਕਪ੍ਪਿਯਭੂਮਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੨੦. ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੧੦੪. ਏਵਂ ਕਪ੍ਪਿਯਭੂਮਿਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਖਾਦਨੀਯਾਦਿਪਟਿਗ੍ਗਾਹੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਖਾਦਿਯਤੇਤਿ ਖਾਦਨੀਯਂ, ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਭੋਜਨਾਨਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝੋਹਰਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ. ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਭੋਜਨੀਯਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹੋ, ਖਾਦਨੀਯਾਦੀਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹੋ ਖਾਦਨੀਯਾਦਿਪਟਿਗ੍ਗਾਹੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਜ੍ਝੋਹਰਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਖਾਦਨੀਯਸ੍ਸ ਵਾ ਭੋਜਨੀਯਸ੍ਸ ਵਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਪਞ੍ਚਸੁ ਅਙ੍ਗੇਸੁ ਉਚ੍ਚਾਰਣਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਉਕ੍ਖਿਪਨਮਤ੍ਤਂ, ਇਮਿਨਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਬ੍ਬਭਾਰਸ੍ਸ ਪਮਾਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਤਾਦਿਸੇਨ ਪੁਰਿਸੇਨ ਅਨੁਕ੍ਖਿਪਨੀਯਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਨ ਰੁਹਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ‘‘ਹਤ੍ਥਪਾਸੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਆਸਨ੍ਨਭਾਵਂ. ਤੇਨੇਵ ਚ ਦੂਰੇ ਠਤ੍ਵਾ ਅਭਿਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਨ ਰੁਹਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਅਭਿਹਾਰੋਤਿ ਪਰਿਣਾਮਿਤਭਾਵੋ, ਤੇਨ ਚ ਤਤ੍ਰਟ੍ਠਕਾਦੀਸੁ ਨ ਰੁਹਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ‘‘ਦੇਵੋ ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਦਾਯਕਤੋ ਪਯੋਗਤ੍ਤਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ‘‘ਤਞ੍ਚੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਤੋ ਪਯੋਗਦ੍ਵਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਇਦਾਨਿ ਤੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਅਙ੍ਗੇਸੁ ਹਤ੍ਥਪਾਸਸ੍ਸ ਦੁਰਾਜਾਨਤਾਯ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਥਿ’’ਚ੍ਚਾਦਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਹਤ੍ਥੋ ਹਤ੍ਥਪਾਸੋ ਨਾਮਾਤਿ ਯੋਜਨਾ. ‘‘ਤਸ੍ਸ ਓਰਿਮਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਆਕਾਸੇ ਉਜੁਂ ਠਤ੍ਵਾ ਪਰੇਨ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਆਸਨ੍ਨਙ੍ਗਭੂਤਪਾਦਤਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹਤ੍ਥਪਾਸੋ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਸੀਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਤ੍ਥ ‘‘ਓਰਿਮਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਿਮਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ.

ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਵਾਰਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਪਾਚਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨੩੮-੨੩੯) ‘‘ਸਚੇ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਆਸਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਨ੍ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਾਨਂ ਆਸਨ੍ਨਙ੍ਗਸ੍ਸ ਪਾਰਿਮਨ੍ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਇਧਾਪਿ ਆਕਾਸੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਙ੍ਗਭੂਤਪਾਦਤਲਸ੍ਸ ਪਾਰਿਮਨ੍ਤਭੂਤਤੋ ਪਣ੍ਹਿਪਰਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਿਮਤਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ, ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਪਨ ਓਰਿਮਨ੍ਤਭੂਤਤੋ ਪਾਦਙ੍ਗੁਲਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਿਮਪਰਿਯਨ੍ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹਤ੍ਥਪਾਸੋ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਇਮਿਨਾਵ ਨਯੇਨ ਭੂਮਿਯਂ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਉਸ੍ਸੀਸਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਆਸਨ੍ਨਸੀਸਙ੍ਗਸ੍ਸ ਪਾਰਿਮਨ੍ਤਭੂਤਤੋ ਗੀਵਨ੍ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯੇਵ ਹਤ੍ਥਪਾਸੋ ਮਿਨਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਪਾਦਤਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ. ਏਵਂ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਦਾਨੇਪਿ ਯਥਾਨੁਰੂਪਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਯਂ ਆਸਨ੍ਨਤਰਂ ਅਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਚਿ. ਅਟ੍ਠ. ੨੩੮-੨੩੯) ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਕਲ੍ਲਕੋਤਿ ਗਿਲਾਨੋ ਸਹਤ੍ਥਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਮੁਖੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੨.੨੬੫) ਪਨ ‘‘ਅਕਲ੍ਲਕੋਤਿ ਗਿਲਾਨੋ ਗਹੇਤੁਂ ਵਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਤੇਨ ਅਕਲ੍ਲਕੋਤਿ ਗਿਲਾਨੋ ਵਾ ਅਥ ਵਾ ਗਹੇਤੁਂ ਅਕਲ੍ਲਕੋ ਅਸਮਤ੍ਥੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਚੇਪਿ ਨਤ੍ਥੁਕਰਣਿਯਂ ਦੀਯਮਾਨਂ ਨਾਸਾਪੁਟੇਨ ਅਕਲ੍ਲਕੋ ਵਾ ਮੁਖੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿ.

੧੦੫. ਏਕਦੇਸੇਨਾਪੀਤਿ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯਾ ਫੁਟ੍ਠਮਤ੍ਤੇਨ.

ਤਞ੍ਚੇ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਮੇਵਾਤਿ ਵੇਣੁਕੋਟਿਯਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਤ੍ਤਾ. ਸਚੇ ਭੂਮਿਯਂ ਠਿਤਮੇਵ ਘਟਂ ਦਾਯਕੇਨ ਹਤ੍ਥਪਾਸੇ ਠਤ੍ਵਾ ‘‘ਘਟਂ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਦਿਨ੍ਨਂ ਵੇਣੁਕੋਟਿਯਾ ਗਹਣਵਸੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਉਭਯਕੋਟਿਬਦ੍ਧਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਅਪੀਲ਼ੇਤ੍ਵਾ ਪਕਤਿਯਾ ਪੀਲ਼ਿਯਮਾਨਂ ਉਚ੍ਛੁਰਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਭਿਹਾਰੋ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਹਤ੍ਥਪਾਸੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪੀਲ਼ਿਯਮਾਨਂ ਉਚ੍ਛੁਤੋ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤਂ ਰਸਂ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਦੋਣਿਕਾਯ ਸਯਂ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤਂ ਉਚ੍ਛੁਰਸਂ ਮਜ੍ਝੇ ਆਵਰਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਮ੍ਪਿ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ‘‘ਮਞ੍ਚਾਦਿਨਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਸਞ੍ਞਾਯ, ਇਮਿਨਾ ‘‘ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮੀ’’ਤਿ ਵਾਚਾਯ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ, ਪਦੇਸੇਸੁ ਵਾ. ਅਸਂਹਾਰਿਮੇ ਫਲਕੇਤਿ ਥਾਮਮਜ੍ਝਿਮੇਨ ਅਸਂਹਾਰਿਯੇ. ‘‘ਤਿਨ੍ਤਿਣਿਕਾਦਿਪਣ੍ਣੇਸੂਤਿ ਵਚਨਤੋ ਸਾਖਾਸੁ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਰੁਹਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੩.੨੬੫) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੋਰਾਣਟੀਕਾਯਮ੍ਪਿ ਤਥੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਦੇਤਂ ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਹਿ ‘‘ਭੂਮਿਯਂ ਅਤ੍ਥਤੇਸੁ ਸੁਖੁਮੇਸੁ ਤਿਨ੍ਤਿਣਿਕਾਦਿਪਣ੍ਣੇਸੁ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਨ ਰੁਹਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਤਿਨ੍ਤਿਣਿਕਾਦਿਪਣ੍ਣਾਨਂ ਸੁਖੁਮਤ੍ਤਾ ਤਤ੍ਥ ਠਪਿਤਆਮਿਸਸ੍ਸ ਅਸਣ੍ਠਹਨਤੋ ਭੂਮਿਯਂ ਠਪਿਤਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ‘‘ਨ ਰੁਹਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਿਨ੍ਤਿਣਿਕਾਦਿਸਾਖਾਸੁ ਠਪਿਤੇਪਿ ਏਵਮੇਵ ਸਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਾਖਾਸੁ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਰੁਹਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਂ ਅਯੁਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਨ ਰੁਹਤੀ’’ਤਿ ਕਿਰਿਯਾਪਦਸ੍ਸ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ’’ਤਿ ਹੇਤੁਪਰਿਯੇਸਨੇ ਸਤਿ ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤਬ੍ਬਂ, ‘‘ਸੁਖੁਮੇਸੂ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਵਿਸੇਸਨਪਦਂਯੇਵ ਹੇਤੁਮਨ੍ਤਵਿਸੇਸਨਂ ਭਵਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਿਨ੍ਤਿਣਿਕਪਣ੍ਣਾਦੀਸੁ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਨ ਰੁਹਤਿ, ਕਸ੍ਮਾ? ਤੇਸਂ ਸੁਖੁਮਤ੍ਤਾ. ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਪਨ ਪਦੁਮਿਨੀਪਣ੍ਣਾਦੀਸੁ ਰੁਹਤਿ, ਕਸ੍ਮਾ? ਤੇਸਂ ਓਲ਼ਾਰਿਕਤ੍ਤਾਤਿ ਹੇਤੁਫਲਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਤਦੇਤਂ ਵਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਥਾ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਨ ਹਿ ਤਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਰੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾਨੀਤਿ ਮਹਨ੍ਤੇਸੁ ਪਨ ਪਦੁਮਿਨੀਪਣ੍ਣਾਦੀਸੁ ਰੁਹਤੀ’’ਤਿ.

੧੦੬. ਪੁਞ੍ਛਿਤ੍ਵਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪੁਞ੍ਛਿਤੇਪਿ ਰਜਨਚੁਣ੍ਣਾਸਙ੍ਕਾਯ ਸਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨਾਸਤਿ. ਤਂ ਪਨਾਤਿ ਪਤਿਤਰਜਂ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਗਹਿਤਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ. ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦੁਰੂਪਚਿਣ੍ਣਾਦਿਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਪੁਬ੍ਬਾਭੋਗਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਵਸੇਨ ‘‘ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਦਤ੍ਵਾ…ਪੇ… ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਂ ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਮਤ੍ਤੇਨ ਪਰਸਨ੍ਤਕਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਅਦਤ੍ਵਾਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ‘‘ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਪਿ ਵਿਨਯਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਰਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਥਾ ਅਕਤ੍ਵਾ ਗਹਿਤੇਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇਵ. ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਦੇਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਦੇਤਿ. ਕਞ੍ਜਿਕਨ੍ਤਿ ਖੀਰਰਸਾਦਿਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦ੍ਰਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਹਤ੍ਥਤੋ ਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਉਗ੍ਗਹਿਤਕਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਹਤ੍ਥਤੋ ਅਮੋਚੇਨ੍ਤੇਨੇਵਾ’’ਤਿ. ਆਲੁਲ਼ੇਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਆਲੋਲ਼ੇਨ੍ਤਾਨਂ, ਅਯਮੇਵ ਵਾ ਪਾਠੋ. ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਯਂ ਠਪਿਤਤ੍ਤਾ ਅਭਿਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਤ੍ਤੋ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ.

੧੦੭. ਪਠਮਤਰਂ ਉਲ਼ੁਙ੍ਕਤੋ ਥੇਵਾ ਪਤ੍ਤੇ ਪਤਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਯਥਾ ਪਠਮਤਰਂ ਪਤਿਤਥੇਵੇ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਥਾ ਆਕਿਰਿਤ੍ਵਾ ਅਪਨੇਨ੍ਤਾਨਂ ਪਚ੍ਛਾ ਪਤਿਤਥੇਵੇਪਿ ਅਭਿਹਟਤ੍ਤਾ ਨੇਵਤ੍ਥਿ ਦੋਸੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਚਰੁਕੇਨਾਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਭਾਜਨੇਨ. ‘‘ਅਭਿਹਟਤ੍ਤਾਤਿ ਦੀਯਮਾਨਕ੍ਖਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦਤ੍ਵਾ ਅਪਨਯਨਕਾਲੇ ਪਨ ਛਾਰਿਕਾ ਵਾ ਬਿਨ੍ਦੂਨਿ ਵਾ ਪਤਨ੍ਤਿ, ਪੁਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਅਭਿਹਾਰਸ੍ਸ ਵਿਗਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਯਥਾ ਨ ਪਤਤਿ, ਤਥਾ ਅਪਨੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪਟਿਹਰਨ੍ਤੇ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਪਕਤਿਸਞ੍ਞਾਯ ਅਪਨੇਨ੍ਤੇ ਅਭਿਹਾਰੋ ਨ ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਸੁਪਤਿਤਂ. ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਮੇਵ ਹਿ ਤਂ ਹੋਤਿ. ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਾਪਿ ਗਹੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਭਿਹਰਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਾ ਉਪਰਿਭਾਗੇ ਹਤ੍ਥਂ ਪਸਾਰੇਤ੍ਵਾ ਫੁਸਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਪਾਦੇਨ ਪੇਲ੍ਲੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪਾਦੇਨ ‘‘ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍ਵਾ. ਕੇਚੀਤਿ ਅਭਯਗਿਰਿਵਾਸਿਨੋ. ਵਚਨਮਤ੍ਤਮੇਵਾਤਿ ਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਪਟਿਬਦ੍ਧਪਟਿਬਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਦਮਤ੍ਤਮੇਵ ਨਾਨਂ, ਕਾਯਪਟਿਬਦ੍ਧਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਵਚਨਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਏਸ ਨਯੋਤਿ ‘‘ਪਟਿਬਦ੍ਧਪਟਿਬਦ੍ਧਮ੍ਪਿ ਕਾਯਪਟਿਬਦ੍ਧਮੇਵਾ’’ਤਿ ਅਯਂ ਨਯੋ. ਤਥਾ ਚ ਤਤ੍ਥ ਕਾਯਪਟਿਬਦ੍ਧੇ ਤਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧੇ ਚ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਤੇਨ ਆਹਰਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਤਂ, ਤਂ ‘‘ਇਧ ਨਂ ਆਨੇਹੀ’’ਤਿ ਆਣਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤੇਨ ਆਹਰਾਪੇਤੁਂ ਇਤਰਸ੍ਸ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਮੂਲਟ੍ਠਸ੍ਸੇਵ ਪਰਿਭੋਗੋ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ. ਤਂ ਦਿਵਸਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਦਿਵਸੇ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਹਿਤਕਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਾਮਸਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ. ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਚ੍ਚਯਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਦਿਨ੍ਨਮੁਖਦ੍ਵਾਰਾਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ‘‘ਨ ਤਤੋ ਪਰਨ੍ਤਿ ਤਦਹੇਵ ਸਾਮਂ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਦਹੇਵ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਪਨ ਪੁਨਦਿਵਸਾਦੀਸੁ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਪਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

੧੦੮. ਖੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਖਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਚੁਣ੍ਣੇਹਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਸਤ੍ਥਕੇਨਾਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਸਤ੍ਥਕੇਨ. ਨਵਸਮੁਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨੇਵ ਉਚ੍ਛੁਆਦੀਸੁ ਅਭਿਨਵਲਗ੍ਗਤ੍ਤਾ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਏਸੇਵ ਨਯੋਤਿ ਸਨ੍ਨਿਧਿਦੋਸਾਦਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਉਗ੍ਗਹਿਤਪਚ੍ਚਯਾ, ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਚ੍ਚਯਾ ਵਾ ਦੋਸੋ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਹਿ ਤਂ ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ. ਇਮਿਨਾ ਚ ਬਾਹਿਰਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਂ ਸਾਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਦਿਨ੍ਨਂ ਵਾ ਪਰਿਹਰਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਤ੍ਤਸਮ੍ਮਕ੍ਖਨਾਦਿਅਤ੍ਥਂ ਸਾਮਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਹਰਿਤਤੇਲਾਦਿਂ ਸਚੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ. ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਂ ਪਨ ਸਾਮਂ ਗਹਿਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਗ੍ਗਹਿਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਹੋਤਿ, ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਦਿਨ੍ਨਮੁਖਦ੍ਵਾਰਾਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਮੇਵ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਦਿਨ੍ਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਿਙ੍ਗੀਲੋਣਕਪ੍ਪੋ ਵਿਯ ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਚ੍ਚਯਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਥਾਮਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਉਚ੍ਚਾਰਣਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਪਞ੍ਚਙ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸ ਰੁਹਣਤੋ ਬਾਹਿਰਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਸਚੇ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਮੇਵਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਏਵਂ ਸਤਿ ਇਧ ਬਾਹਿਰਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਂ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਦਿਨ੍ਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਚ੍ਚਯਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯਾ. ‘‘ਨ ਹਿ ਤਂ ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਚ ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਬਾਹਿਰਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਂ ਗਹਿਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਯਦਿ ਏਵਂ ਪਞ੍ਚਸੁ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਙ੍ਗੇਸੁ ‘‘ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਵਿਸੇਸਨਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ? ਨ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਞ੍ਹਿ ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਮੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਵਿਸੁਂ ਅਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਤਞ੍ਚੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਯੇਨ ਵਾ ਕਾਯਪਟਿਬਦ੍ਧੇਨ ਵਾ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪਰੇ ਪਨ ‘‘ਸਤਿਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ‘ਨ ਹਿ ਤਂ ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਇਧ ਅਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਹਰਣੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤੇਨ ਚ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਙ੍ਗੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸਮਿਦ੍ਧੇਸੁ ਅਜ੍ਝੋਹਰਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਗਹਿਤਮੇਵ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ ਅਜ੍ਝੋਹਰਿਤਬ੍ਬੇਸੁਯੇਵ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਥਾ ਬਾਹਿਰਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਤੇਲਾਦਿਂ ਅਜ੍ਝੋਹਰਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਸਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਉਦੁਕ੍ਖਲਮੁਸਲਾਦੀਨਿ ਖੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਦੁਕ੍ਖਲਮੁਸਲਾਨਂ ਖਯੇਨ ਪਿਸਿਤਕੋਟ੍ਟਿਤਭੇਸਜ੍ਜੇਸੁ ਸਚੇ ਆਗਨ੍ਤੁਕਵਣ੍ਣੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸੁਦ੍ਧਂ ਉਦਕਂ ਹੋਤੀਤਿ ਰੁਕ੍ਖਸਾਖਾਦੀਹਿ ਗਲ਼ਿਤ੍ਵਾ ਪਤਨਉਦਕਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੦੯. ਪਤ੍ਤੋ ਵਾਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਪਤ੍ਤਗਤਂ ਛੁਪਿਤ੍ਵਾ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਲਗ੍ਗੇਨ ਆਮਿਸੇਨ ਦੋਸਾਭਾਵਤ੍ਥਂ ਪਤ੍ਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਮੇਵ ਪਤ੍ਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯਂ ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੇ ਪਤਤਿ…ਪੇ… ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਨ ਵਿਜਹਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਕਰਣਤੋ ਹਤ੍ਥਗਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਨ ਵਿਜਹਤਿ. ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਂ ਪਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਗਹਣਸਮਯੇਯੇਵ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਹਤ੍ਥਗਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਵਿਜਹਤਿ. ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਾਯ ਭਤ੍ਤਂ ਪਕ੍ਖਿਪਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੇਪਿ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਯਮੇਵ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਠਪਨਤੋ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਨ ਵਿਜਹਤਿ. ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਪਨ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨੇਵ ਠਪਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਵਿਜਹਤਿ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਭਾਵਤੋ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਾਮਣੇਰ…ਪੇ… ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਕੇਸਞ੍ਚੀਤਿਆਦੀਸੁ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਕਤ੍ਥਚਿ ਠਪਿਯਮਾਨਮ੍ਪਿ ਹਤ੍ਥਤੋ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਏਵ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਨ ਵਿਜਹਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਭਾਜਨੇ ਪਤਿਤਮੇਵ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਵਿਜਹਤਿ. ਭਾਜਨਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪੁਨਦਿਵਸਤ੍ਥਾਯ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤਮੇਵਾਤਿ ਤਗ੍ਗਤਮ੍ਪਿ ਆਮਿਸਂ ਦੁਦ੍ਧੋਤਪਤ੍ਤਗਤਂ ਵਿਯ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਵਿਜਹਤੀਤਿ ਸਙ੍ਕਾਯ ‘‘ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਈਦਿਸੇਸੁ ਹਿ ਯੁਤ੍ਤਿ ਨ ਗਵੇਸਿਤਬ੍ਬਾ, ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ.

੧੧੦. ਪਤ੍ਤਗਤਾ ਯਾਗੂਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਤ੍ਤਮੁਖਵਟ੍ਟਿਯਾ ਫੁਟ੍ਠੇਪਿ ਕੁਟੇ ਯਾਗੁ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾ, ਉਗ੍ਗਹਿਤਾ ਵਾ ਨ ਹੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਨਿਚ੍ਛਾਯ ਫੁਟ੍ਠਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਆਰੋਪੇਤੀਤਿ ਹਤ੍ਥਂ ਫੁਸਾਪੇਤਿ. ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੂਪਗਂ ਭਾਰਂ ਨਾਮ ਥਾਮਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਉਕ੍ਖੇਪਾਰਹਂ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਵਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾਵ ਅਞ੍ਞੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਿਦਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਥਾਪਿ ਨ ਪਿਦਹਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਪਮਾਣੇਨੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੨.੨੬੫) ਪਨ ‘‘ਨ ਪਿਦਹਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਤੋ ਮੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਹਤ੍ਥਗਤਂ ਪਨ ਇਤਰੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਿਦਹਤੋ, ਹਤ੍ਥਤੋ ਮੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਵਾ ਅਫੁਸਿਤ੍ਵਾ ਉਪਰਿ ਪਿਧਾਨਂ ਪਾਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨ ਦੋਸੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੧੧. ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਛਾਯਤ੍ਥਾਯ ਉਪਰਿ ਧਾਰਿਯਮਾਨਾ ਮਹਾਸਾਖਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਛਿਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਤਤ੍ਥ ਲਗ੍ਗਰਜਂ ਮੁਖੇ ਪਾਤੇਯ੍ਯ ਵਾਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ.

ਮਚ੍ਛਿਕਵਾਰਣਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਚੇਪਿ ਸਾਖਾਯ ਲਗ੍ਗਰਜਂ ਪਤ੍ਤੇ ਪਤਤਿ, ਸੁਖੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਸਾਖਾਯ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਮੇਵਿਧ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਮੂਲਪਟਿਗ੍ਗਹਣਮੇਵ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਪਰੇ ਪਨ ‘‘ਮਚ੍ਛਿਕਵਾਰਣਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਵਚਨਮਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਬਾਹਿਰਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਂ ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਕੁਣ੍ਡਕੇਤਿ ਮਹਾਘਟੇ. ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪੀਤਿ ਚਾਟਿਘਟੇਪਿ. ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤਮੇਵ ਅਜ੍ਝੋਹਰਣੀਯਂ ਭਣ੍ਡਂ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ.

ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ ਦੁਤਿਯਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ ਮਯ੍ਹਂ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਚ੍ਚਜਾਪੇਤ੍ਵਾ ਦੁਤਿਯਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਦੇਤਿ. ਤੁਯ੍ਹਂ ਯਾਗੁਂ ਮਯ੍ਹਂ ਦੇਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਵਂ ਵਤ੍ਵਾ ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋਪਿ ਪਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਦੇਤਿ. ਏਤ੍ਥ ਪਨਾਤਿ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਸਾਮਣੇਰੋ’’ਤਿਆਦਿਪਤ੍ਤਪਰਿਵਤ੍ਤਨਕਥਾਯਂ. ਕਾਰਣਂ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਮਾਤੁਆਦੀਨਂ ਤੇਲਾਦੀਨਿ ਹਰਨ੍ਤੋ ਤਥਾਰੂਪੇ ਕਿਚ੍ਚੇ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਅਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾਵ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਲਭਤਿ, ਏਵਮਿਧ ਪਤ੍ਤਪਰਿਵਤ੍ਤਨਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਲਭਤੀਤਿ ਕਾਰਣਂ ਵੀਮਂਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਏਤ੍ਥ ਪਨ ‘‘ਸਾਮਣੇਰੇਹਿ ਗਹਿਤਤਣ੍ਡੁਲੇਸੁ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣੇਸੁ ਅਵਸ੍ਸਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਾਮਣੇਰਾ ਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਸਮ੍ਭਵਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾਵ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ. ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪਨ ਛਾਯਤ੍ਥਾਯ ਵਾ ਗਹਣੇ ਪਰਿਭੋਗਾਸਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਕਾਰਣਂ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਆਚਰਿਯਬੁਦ੍ਧਦਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੇਨਪਿ ਵੁਤ੍ਤਂ –

‘‘ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਮਤ੍ਥਾਯ, ਤੇਲਾਦਿਂ ਹਰਤੋਪਿ ਚ;

ਸਾਖਂ ਛਾਯਾਦਿਅਤ੍ਥਾਯ, ਇਮਸ੍ਸ ਨ ਵਿਸੇਸਤਾ.

‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਹਿਸ੍ਸ ਵਿਸੇਸਸ੍ਸ, ਚਿਨ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ ਤੁ ਕਾਰਣਂ;

ਤਸ੍ਸ ਸਾਲਯਭਾਵਂ ਤੁ, ਵਿਸੇਸਂ ਤਕ੍ਕਯਾਮਹ’’ਨ੍ਤਿ.

ਇਦਮੇਵੇਤ੍ਥ ਯੁਤ੍ਤਤਰਂ ਅਵਸ੍ਸਂ ਤਥਾਵਿਧਵਿਤਕ੍ਕੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਏਤ੍ਥ ਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸੋਧੇਤੁਨ੍ਤਿ. ਮਾਤਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਰਣੇ ਪਨ ਨਾਵਸ੍ਸਂ ਤਥਾਵਿਧਵਿਤਕ੍ਕੁਪ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਸਕ੍ਕਾ ਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸੋਧੇਤੁਂ. ਯਤ੍ਥ ਹਿ ਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸੋਧੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ, ਤਤ੍ਥ ਨੇਵਤ੍ਥਿ ਦੋਸੋ. ਤੇਨੇਵ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਸਚੇ ਪਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸੋਧੇਤੁਂ, ਤਤੋ ਲਦ੍ਧਂ ਖਾਦਿਤੁਮ੍ਪਿ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੨.੨੬੫) ਪਨ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਪਨਾਤਿ ਪਤ੍ਤਪਰਿਵਤ੍ਤਨੇ. ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾ ਸਾਮਣੇਰਾ ਇਤੋ ਅਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਤਥਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਤਿ ਕਾਰਣਂ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਯੁਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਤਾਦਿਸੋ ਵਿਤਕ੍ਕੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੇਨ ਅਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤ੍ਵਾਪਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੧੨. ਨਿਚ੍ਚਾਲੇਤੁਨ੍ਤਿ ਚਾਲੇਤ੍ਵਾ ਪਾਸਾਣਸਕ੍ਖਰਾਦਿਅਪਨਯਨਂ ਕਾਤੁਂ. ਉਦ੍ਧਨਂ ਆਰੋਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਨਗ੍ਗਿਕਂ ਉਦ੍ਧਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਦ੍ਧਨੇ ਪਚ੍ਚਮਾਨਸ੍ਸ ਆਲੁਲ਼ਨੇ ਉਪਰਿ ਅਪਕ੍ਕਤਣ੍ਡੁਲਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਵਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਾਮਂਪਾਕਞ੍ਚੇਵ ਹੋਤੀ’’ਤਿ.

੧੧੩. ਆਧਾਰਕੇ ਪਤ੍ਤੋ ਠਪਿਤੋਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਮਿਸੋ ਪਤ੍ਤੋ ਪੁਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ ਠਪਿਤੋ. ਚਾਲੇਤੀਤਿ ਵਿਨਾ ਕਾਰਣਂ ਚਾਲੇਤਿ, ਸਤਿਪਿ ਕਾਰਣੇ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਰਿਭੋਗਾਰਹਂ ਚਾਲੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖਵੇ, ਅਮਨੁਸ੍ਸਿਕਾਬਾਧੇ ਆਮਕਮਂਸਂ ਆਮਕਲੋਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੨੬੪) ਤਾਦਿਸੇ ਆਬਾਧੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਆਮਕਮਂਸਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ, ‘‘ਆਮਕਮਂਸਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿਵਿਰਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ. ਨਿ. ੧.੧੦, ੧੯੪) ਚ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਤਥਾਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ, ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਸੀਹਵਿਘਾਸਾਦਿਂ…ਪੇ… ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਂ ਸੋਧੇਤੁਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਦੇਤੀ’’ਤਿ ਵਿਤਕ੍ਕਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਭਾਵਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ‘‘ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਮਯਾ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਵਾ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ. ਸਚੇ ਪਨ ਮੂਲੇਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਤੇ ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਦਦੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਸਚੇ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ.

੧੧੪. ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਕਰੋਤੀਤਿ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਾਮਣੇਰਾ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਭਿਰੁਚਿਤਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਮਕੇ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਕਰੋਤਿ. ਗਹਿਤਾਵਸੇਸਨ੍ਤਿ ਸਾਮਣੇਰੇਹਿ ਗਹਿਤਕੋਟ੍ਠਾਸਤੋ ਅਵਸੇਸਂ. ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਇਦਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਇਧ ਗਹਿਤਾਵਸੇਸਂ ਨਾਮ ਤੇਨ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਵਾ ਪੁਨ ਠਪਿਤਂ.

ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤਦਹੁ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਤੇਨੇਵ ‘‘ਯਾਵਕਾਲਿਕੇਨ ਯਾਵਜੀਵਿਕਸਂਸਗ੍ਗੇ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਚੇ ਪਨ ਪੁਰਿਮਦਿਵਸੇ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਠਪਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਸਾਮਿਸੇਨ ਮੁਖੇਨ ਤਸ੍ਸਾ ਵਟ੍ਟਿਯਾ ਧੂਮਂ ਪਿਵਿਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸਮੁਦ੍ਦੋਦਕੇਨਾਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਸਮੁਦ੍ਦੋਦਕੇਨ.

ਹਿਮਕਰਕਾ ਨਾਮ ਕਦਾਚਿ ਵਸ੍ਸੋਦਕੇਨ ਸਹ ਪਤਨਕਾ ਪਾਸਾਣਲੇਖਾ ਵਿਯ ਘਨੀਭੂਤਾ ਉਦਕਵਿਸੇਸਾ, ਤੇਸੁ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਦਕਗਤਿਕਾ ਏਵਾ’’ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਕਤਕਟ੍ਠਿ ਉਦਕਂ ਪਸਾਦੇਤ੍ਵਾ ਵਿਸੁਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਿਨਾ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਪਤ੍ਤੀਹਿ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਂ, ਵਿਕਾਲਭੋਜਨਾਪਤ੍ਤੀਹਿਪਿ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਲਗ੍ਗਤੀਤਿ ਸੁਕ੍ਖੇ ਮੁਖੇ ਚ ਹਤ੍ਥੇ ਚ ਮਤ੍ਤਿਕਾਵਣ੍ਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਂ ਲਗ੍ਗਤਿ. ਬਹਲਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਮੁਖੇਸੁ ਅਲਗ੍ਗਨਕਮ੍ਪਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

ਵਾਸਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਰੇਣੁਖੀਰਾਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਪਾਨੀਯਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋਯੇਵ ਅਤ੍ਥਾਯ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਸਚੇ ਪਨ ਪੀਤਾਵਸੇਸਕਂ ਤਤ੍ਥੇਵ ਆਕਿਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਪੁਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ. ਆਕਿਰਤਿ, ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪੁਪ੍ਫਰਸਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਯਨਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍ਵਾਤਿ ਵਿਯੂਹਿਤ੍ਵਾ, ਅਪਨੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੧੫. ਮਹਾਭੂਤੇਸੂਤਿ ਪਾਣਸਰੀਰਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤੇਸੁ ਪਥਵੀਆਦਿਮਹਾਭੂਤੇਸੁ. ਸਬ੍ਬਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਸਰੀਰਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਅਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਾਨੁਲੋਮਤਾਯ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਾਦਿਂ ਨ ਜਨੇਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਪਤਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਰੀਰਤੋ ਛਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਤਤਿ. ‘‘ਰੁਕ੍ਖਤੋ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਮਤ੍ਤਿਕਤ੍ਥਾਯ ਪਥਵਿਂ ਖਣਿਤੁਂ, ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮੂਲਪਣ੍ਣਾਦਿਵਿਸਭੇਸਜ੍ਜਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਛਾਰਿਕਂ ਅਕਤ੍ਵਾਪਿ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਮ੍ਪਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਵੀਸਤਿਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੨੧. ਪਵਾਰਣਾਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੧੧੬. ਏਵਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਵਾਰਣਾਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਪਵਾਰਣਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ, ਅਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪਵਾਰਿਯਤੇ ਪਵਾਰਣਾ, ਪਟਿਸੇਧਨਨ੍ਤ੍ਯਤ੍ਥੋ. ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਸਙ੍ਖਾਤਾ ਪਵਾਰਣਾ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਪਵਾਰਣਾ. ਅਥ ਵਾ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਵਸੇਨ ਪਵਾਰਣਾ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਪਵਾਰਣਾ. ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਭੋਜਨਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਭੋਜਨੇ ਅਭਿਹਟੇ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਸਙ੍ਖਾਤਾ ਪਵਾਰਣਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

੧੧੭. ਯਂ ਅਸ੍ਨਾਤੀਤਿ ਯਂ ਭੁਞ੍ਜਤਿ. ਅਮ੍ਬਿਲਪਾਯਾਸਾਦੀਸੂਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਖੀਰਪਾਯਾਸਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ. ਤਤ੍ਥ ਅਮ੍ਬਿਲਪਾਯਾਸਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤਕ੍ਕਾਦਿਅਮ੍ਬਿਲਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਘਨਯਾਗੁ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਖੀਰਪਾਯਾਸਗ੍ਗਹਣੇਨ ਖੀਰਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਯਾਗੁ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤਿ. ਪਵਾਰਣਂ ਜਨੇਤੀਤਿ ਅਨਤਿਰਿਤ੍ਤਭੋਜਨਾਪਤ੍ਤਿਨਿਬਨ੍ਧਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਂ ਸਾਧੇਤਿ. ਕਤੋਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਅਨਤਿਰਿਤ੍ਤਭੋਜਨਾਪਤ੍ਤਿਨਿਬਨ੍ਧਨੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਕਤਟ੍ਠਾਨੇਯੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਵਾਰਣਂ ਨ ਜਨੇਤੀ’’ਤਿ.

‘‘ਯਾਗੁ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਵਾਰਣਜਨਕਯਾਗੁਯਾਪਿ ਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾ ‘ਯਾਗੁਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਪਵਾਰਣਾ ਹੋਤੀਤਿ ਪਵਾਰਣਂ ਜਨੇਤਿਯੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਂ ਪਰਤੋ ਤਤ੍ਥੇਵ ‘‘ਭਤ੍ਤਮਿਸ੍ਸਕਂ ਯਾਗੁਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਕਾਰਣੇਨ ਨ ਸਮੇਤਿ. ਵੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਤਤ੍ਥ – ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਯਾਗੁਕੇ ਨਿਮਨ੍ਤਨੇ ਉਦਕਕਞ੍ਜਿਕਖੀਰਾਦੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਦ੍ਦਿਤਂ ਭਤ੍ਤਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਯਾਗੁਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਵਾਰਣਾ ਹੋਤਿ. ‘‘ਭਤ੍ਤਮਿਸ੍ਸਕਂ ਯਾਗੁਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਵਿਸੁਂ ਯਾਗੁਯਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ਪਵਾਰਣਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ ਖੀਰਾਦੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਦ੍ਦਿਤਂ ਭਤ੍ਤਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਯਾਗੁਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਯਾਗੁਯਾਵ ਤਤ੍ਥ ਅਭਾਵਤੋ ਪਵਾਰਣਾ ਹੋਤੀਤਿ ਏਵਮੇਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ. ਏਵਞ੍ਹਿ ਸਤਿ ਪਰਤੋ ‘‘ਯੇਨਾਪੁਚ੍ਛਿਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਤਾਯਾ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਵੁਤ੍ਤਕਾਰਣੇਨਪਿ ਸਂਸਨ੍ਦਤਿ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁਯੇਵ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਵਿਰੋਧੋ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਚ ਨ ਸਮੇਤੀਤਿ. ਸਚੇ…ਪੇ… ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਸ੍ਸ ਮਚ੍ਛਮਂਸਖਣ੍ਡਸ੍ਸ ਨਹਾਰੁਨੋ ਵਾ ਸਬ੍ਭਾਵਮਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਤਾਹੀਤਿ ਪੁਥੁਕਾਹਿ.

ਸਾਲਿਵੀਹਿਯਵੇਹਿ ਕਤਸਤ੍ਤੂਤਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯਨਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਤ੍ਤ ਧਞ੍ਞਾਨਿ ਪਨ ਭਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਕਤੋਪਿ ਸਤ੍ਤੁਯੇਵ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਕਙ੍ਗੁਵਰਕ…ਪੇ… ਸਤ੍ਤੁਸਙ੍ਗਹਮੇਵ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ. ਸਤ੍ਤੁਮੋਦਕੋਤਿ ਸਤ੍ਤੁਯੋ ਪਿਣ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਕਤੋ ਅਪਕ੍ਕੋ ਸਤ੍ਤੁਗੁਲ਼ੋ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੨.੨੩੮-੨੩੯) ਪਨ ‘‘ਸਤ੍ਤੁਮੋਦਕੋਤਿ ਸਤ੍ਤੁਂ ਤੇਮੇਤ੍ਵਾ ਕਤੋ ਅਪਕ੍ਕੋ, ਸਤ੍ਤੁਂ ਪਨ ਪਿਸਿਤ੍ਵਾ ਪਿਟ੍ਠਂ ਕਤ੍ਵਾ ਤੇਮੇਤ੍ਵਾ ਪੂਵਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਚਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਪਵਾਰੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਭੋਜਨਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਵਸੇਨ ਵਿਪ੍ਪਕਤਭੋਜਨਭਾਵਸ੍ਸ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਮੁਖੇ ਸਾਸਪਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ…ਪੇ… ਨ ਪਵਾਰੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਅਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਨ ਪਵਾਰੇਤੀ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਸਚੇ ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਲਾਭਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਪਾਪੁਣਨ੍ਤਂ ਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਵਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਨ ਪਵਾਰੇਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਅਲਜ੍ਜਿਸਨ੍ਤਕਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਪਵਾਰੇਤਿ. ਅਵਤ੍ਥੁਤਾਯਾਤਿ ਅਨਤਿਰਿਤ੍ਤਾਪਤ੍ਤਿਸਾਧਿਕਾਯ ਪਵਾਰਣਾਯ ਅਵਤ੍ਥੁਭਾਵਤੋ. ਏਤੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸੇਵ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਭਾਵਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਯਞ੍ਹਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਙ੍ਗਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਤਂ ਪਵਾਰਣਾਯ ਅਵਤ੍ਥੂਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ.

੧੧੮. ਆਸਨ੍ਨਤਰਂ ਅਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਪਾਸਤੋ ਬਹਿ ਠਤ੍ਵਾ ਓਨਮਿਤ੍ਵਾ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੀਸਂ ਆਸਨ੍ਨਤਰਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਓਰਿਮਨ੍ਤੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਉਪਨਾਮੇਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਯਾਭਿਹਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਅਪਨਾਮੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਭਿਮੁਖਂ ਹਰਿਤ੍ਵਾ. ਇਦਂ ਭਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਵਦਤੀਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਪਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਵਦਤਿ. ਕੇਵਲਂ ਵਾਚਾਭਿਹਾਰਸ੍ਸ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ਗਣ੍ਹਥਾਤਿ ਗਹੇਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਂ. ਹਤ੍ਥਪਾਸਤੋ ਬਹਿ ਠਿਤਸ੍ਸ ਸਤਿਪਿ ਦਾਤੁਕਾਮਤਾਭਿਹਾਰੇ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੂਰਭਾਵੇਨੇਵ ਪਵਾਰਣਾਯ ਅਭਾਵਤੋ ਥੇਰਸ੍ਸਪਿ ਦੂਰਭਾਵਮਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਪਵਾਰਣਾਯ ਅਭਾਵਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਥੇਰਸ੍ਸ ਦੂਰਭਾਵਤੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਨ ਪਨ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਭਿਹਾਰਸਮ੍ਭਵਤੋ. ਸਚੇਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਤੋ ਹਤ੍ਥਪਾਸੇ ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਨ ਅਵਤ੍ਵਾ ਆਧਾਰਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਅਭਿਹਾਰੋ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਦੂਤਸ੍ਸ ਚ ਅਨਭਿਹਰਣਤੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤੇਨ ‘ਭਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਅਭਿਹਾਰੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ‘ਸਚੇ ਪਨ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਆਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ…ਪੇ… ਪਵਾਰਣਾ ਹੋਤੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਪਤ੍ਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਉਪਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ‘ਇਮਂ ਭਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਯੁਤ੍ਤਂ ਵਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਵਾਚਾਭਿਹਾਰਸ੍ਸ ਇਧ ਅਨਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ.

ਪਰਿਵੇਸਨਾਯਾਤਿ ਭਤ੍ਤਗ੍ਗੇ. ਅਭਿਹਟਾਵ ਹੋਤੀਤਿ ਪਰਿਵੇਸਕੇਨੇਵ ਅਭਿਹਟਾ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਦਾਤੁਕਾਮਤਾਯ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਵਾਰਣਾ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੋ ਪਵਾਰਣਾ ਹੋਤਿਯੇਵ. ਕਸ੍ਮਾ? ਦਾਤੁਕਾਮਤਾਯ ਅਭਿਹਟਤ੍ਤਾ, ‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਅਭਿਹਟਾਵ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨੇਵ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ‘‘ਦਾਤੁਕਾਮਾਭਿਹਾਰੇ ਸਤਿ ਕੇਵਲਂ ‘ਦਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਗਹਣਮੇਵ ਅਭਿਹਾਰੋ ਨ ਹੋਤਿ, ‘ਦਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇਪਿ ਅਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇਪਿ ਦਾਤੁਕਾਮਤਾਭਿਹਾਰੋਵ ਅਭਿਹਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਗਹਣਸਮਯੇ ਵਾ ਅਗ੍ਗਹਣਸਮਯੇ ਵਾ ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੋ ਪਵਾਰਣਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਅਸਤਿ ਦਾਤੁਕਾਮਤਾਭਿਹਾਰੇ ਗਹਣਸਮਯੇਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੋ ਪਵਾਰਣਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਚੇ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕਟਚ੍ਛੁਨਾ ਅਨੁਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਏਵ ਅਭਿਹਟਤ੍ਤਾ ਪਵਾਰਣਾ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਭਿਹਟਾਵ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਦ੍ਧਟਮਤ੍ਤੇਤਿ ਭਾਜਨਤੋ ਵਿਯੋਜਿਤਮਤ੍ਤੇ. ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਸਮਭਾਰੇਪੀਤਿ ਪਰਿਵੇਸਕਸ੍ਸ ਚ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਚ ਭਤ੍ਤਪਚ੍ਛਿਭਾਰਗ੍ਗਹਣੇ ਸਮ੍ਭੂਤੇਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

੧੧੯. ਰਸਂ ਗਣ੍ਹਥਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੇਵਲਂ ਮਂਸਰਸਸ੍ਸ ਅਪਵਾਰਣਾਜਨਕਸ੍ਸ ਨਾਮੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੋ ਪਵਾਰਣਾ ਨ ਹੋਤਿ. ਮਚ੍ਛਰਸਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਮਚ੍ਛੋ ਚ ਰਸਞ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਭਵਤੋ, ਵਤ੍ਥੁਨੋਪਿ ਤਾਦਿਸਤ੍ਤਾ ਪਵਾਰਣਾ ਹੋਤਿ. ‘‘ਇਦਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿਪਿ ਅਵਤ੍ਵਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤੇਨ ਅਭਿਹਟਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੋਪਿ ਹੋਤਿ ਏਵ.

ਕਰਮ੍ਬਕੋਤਿ ਮਿਸ੍ਸਕਾਧਿਵਚਨਮੇਤਂ. ਯਞ੍ਹਿ ਬਹੂਹਿ ਮਿਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਸੋ ‘‘ਕਰਮ੍ਬਕੋ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੋ ਸਚੇਪਿ ਮਂਸੇਨ ਮਿਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਕਤੋ ਹੋਤਿ, ‘‘ਕਰਮ੍ਬਕਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਅਪਵਾਰਣਾਰਹਸ੍ਸ ਨਾਮੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੋ ਪਵਾਰਣਾ ਨ ਹੋਤਿ. ‘‘ਮਂਸਕਰਮ੍ਬਕਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ‘‘ਮਂਸਮਿਸ੍ਸਕਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਵਾਰਣਾਵ ਹੋਤਿ.

੧੨੦. ‘‘ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਕਪ੍ਪਿਯਤ੍ਤਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯਸਞ੍ਞਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਤੋਪਿ ਅਚਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਇਮਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਪਵਾਰਣਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ‘‘ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਯਾਗੁਕੇ ਨਿਮਨ੍ਤਨੇ ਉਦਕਕਞ੍ਜਿਕਖੀਰਾਦੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਦ੍ਦਿਤਂ ਭਤ੍ਤਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘ਯਾਗੁਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਵਾਰਣਾ ਹੋਤਿ, ‘ਭਤ੍ਤਮਿਸ੍ਸਕਂ ਯਾਗੁਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਵਿਸੁਂ ਯਾਗੁਯਾ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ਪਵਾਰਣਾ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ‘‘ਯੇਨਾਪੁਚ੍ਛਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਕਾਰਣਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਦੁਦ੍ਦਸਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਕੇ ਤਾਵ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਯਾਗੁਮਿਸ੍ਸਕਂ ਨਾਮ ਭਤ੍ਤਮੇਵ ਨ ਹੋਤਿ, ਖੀਰਾਦਿਕਮ੍ਪਿ ਹੋਤਿਯੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਰਮ੍ਬਕੇ ਵਿਯ ਪਵਾਰਣਾਯ ਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਏਵਞ੍ਚ ਸਤਿ ‘ਯਾਗੁ ਬਹੁਤਰਾ ਵਾ ਹੋਤਿ ਸਮਸਮਾ ਵਾ, ਨ ਪਵਾਰੇਤਿ, ਯਾਗੁ ਮਨ੍ਦਾ, ਭਤ੍ਤਂ ਬਹੁਤਰਂ, ਪਵਾਰੇਤੀ’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਦੁਦ੍ਦਸ’’ਨ੍ਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਯਾਗੁਮਿਸ੍ਸਕਂ ਨਾਮ ਭਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੋ ਪਵਾਰਣਾਯ ਏਵ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਏਵਞ੍ਚ ਸਤਿ ‘ਇਧ ਪਵਾਰਣਾ ਹੋਤਿ, ਨ ਹੋਤੀ’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਦੁਦ੍ਦਸ’’ਨ੍ਤਿ.

ਯਥਾ ਚੇਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਦੁਦ੍ਦਸਂ, ਏਵਂ ਪਰਤੋ ‘‘ਮਿਸ੍ਸਕਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਕਾਰਣਂ ਦੁਦ੍ਦਸਮੇਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਪਵਾਰਣਪ੍ਪਹੋਨਕਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਬਹੁਭਾਵੋ ਪਵਾਰਣਾਯ ਭਾਵਾਭਾਵਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਪਵਾਰਣਾਜਨਕਸ੍ਸ ਨਾਮ ਗਹਣਮੇਵੇਤ੍ਥ ਪਮਾਣਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਇਦਞ੍ਚ ਕਰਮ੍ਬਕੇਨ ਨ ਸਮਾਨੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਯਮ੍ਪਿ ਕਾਰਣਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਵੁਤ੍ਤੇਨ ਸਂਸਨ੍ਦਿਯਮਾਨਂ ਨ ਸਮੇਤਿ. ਯਦਿ ਹਿ ਮਿਸ੍ਸਕਨ੍ਤਿ ਭਤ੍ਤਮਿਸ੍ਸਕੇਯੇਵ ਰੁਲ਼੍ਹਂ ਸਿਯਾ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਭਤ੍ਤਮਿਸ੍ਸਕਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਭਤ੍ਤਂ ਬਹੁਤਰਂ ਵਾ ਸਮਂ ਵਾ ਅਪ੍ਪਤਰਂ ਵਾ ਹੋਤਿ, ਪਵਾਰੇਤਿਯੇਵ, ਏਵਂ ‘‘ਮਿਸ੍ਸਕਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਅਪ੍ਪਤਰੇਪਿ ਭਤ੍ਤੇ ਪਵਾਰਣਾਯ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਮਿਸ੍ਸਕ’’ਨ੍ਤਿ ਭਤ੍ਤਮਿਸ੍ਸਕੇਯੇਵ ਰੁਲ਼੍ਹਤ੍ਤਾ. ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਮਿਸ੍ਸਕਨ੍ਤਿ ਭਤ੍ਤਮਿਸ੍ਸਕੇਯੇਵ ਰੁਲ਼੍ਹਵੋਹਾਰਤ੍ਤਾ ਇਦਂ ਪਨ ਭਤ੍ਤਮਿਸ੍ਸਕਮੇਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਥ ਮਿਸ੍ਸਕਨ੍ਤਿ ਭਤ੍ਤਮਿਸ੍ਸਕੇ ਰੁਲ਼੍ਹਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਮਿਸ੍ਸਕਭਤ੍ਤਂ ਪਨ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਮਿਸ੍ਸਕਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ. ਏਵਮ੍ਪਿ ਯਥਾ ਅਯਾਗੁਕੇ ਨਿਮਨ੍ਤਨੇ ਖੀਰਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਮਦ੍ਦਿਤਂ ਭਤ੍ਤਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਯਾਗੁਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਪਵਾਰਣਾ ਹੋਤਿ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਮਿਸ੍ਸਕਭਤ੍ਤਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਮਿਸ੍ਸਕਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੇ ਭਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਂ ਵਾ ਹੋਤੁ, ਬਹੁ ਵਾ, ਪਵਾਰਣਾ ਏਵ ਸਿਯਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਿਸ੍ਸਕਨ੍ਤਿ ਭਤ੍ਤਮਿਸ੍ਸਕੇ ਰੁਲ਼੍ਹਂ ਵਾ ਹੋਤੁ, ਮਿਸ੍ਸਕਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਾਸਿਤਂ ਵਾ, ਉਭਯਥਾਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ ਨ ਸਮੇਤੀਤਿ ਕਿਮੇਤ੍ਥ ਕਾਰਣਚਿਨ੍ਤਾਯ. ਈਦਿਸੇਸੁ ਪਨ ਠਾਨੇਸੁ ਅਟ੍ਠਕਥਾਪਮਾਣੇਨੇਵ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਖਨ੍ਤਿ.

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੨.੨੩੮-੨੩੯) ਪਨ ‘‘ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਕਤਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵਤ੍ਥੁਨੋ ਕਪ੍ਪਿਯਤ੍ਤਾ ‘ਪਵਾਰਿਤੋਵ ਹੋਤੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਞ੍ਚੇ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਕਤਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਨਤ੍ਥਿ. ਅਯਮੇਤ੍ਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ‘ਯੇਨਾਪੁਚ੍ਛਿਤੋ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਕਾਰਣਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਦੁਦ੍ਦਸਨ੍ਤਿ ਭਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬਹੁਤਰਭਾਵੇ ਪਵਾਰਣਾਯ ਸਮ੍ਭਵਕਾਰਣਂ ਦੁਦ੍ਦਸਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਕਰਮ੍ਬਕੇਪਿ ਮਚ੍ਛਾਦਿਬਹੁਭਾਵੇ ਪਵਾਰਣਾ ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਯਥਾ ਚੇਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਦੁਦ੍ਦਸਂ, ਏਵਂ ਪਰਤੋ ‘ਮਿਸ੍ਸਕਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਕਾਰਣਂ ਦੁਦ੍ਦਸਮੇਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਯਞ੍ਚ ‘ਇਦਂ ਪਨ ਭਤ੍ਤਮਿਸ੍ਸਕਮੇਵਾ’ਤਿਆਦਿ ਕਾਰਣਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਮ੍ਪਿ ‘ਅਪ੍ਪਤਰਂ ਨ ਪਵਾਰੇਤੀ’ਤਿ ਵਚਨੇਨ ਨ ਸਮੇਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ.

‘‘ਵਿਸੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਤੀਤਿ ਭਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਠਿਤਂ ਰਸਾਦਿਂ ਵਿਸੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦੇਤੀ’’ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੇਹਿਚਿ ਪਨ ‘‘ਯਥਾ ਭਤ੍ਤਸਿਤ੍ਥਂ ਨ ਪਤਤਿ, ਤਥਾ ਗਾਲ਼੍ਹਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਪੀਲ਼ੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸ੍ਸਾਵੇਤ੍ਵਾ ਦੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਕਾਰਣਂ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ. ਯਥਾ ਹਿ ਭਤ੍ਤਮਿਸ੍ਸਕਂ ਯਾਗੁਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਯਾਗੁਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਯਾਗੁਮਿਸ੍ਸਕਂ ਭਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਦੇਨ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੋ ਪਵਾਰਣਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਮਿਧਾਪਿ ਬਹੁਖੀਰਰਸਾਦੀਸੁ ਭਤ੍ਤੇਸੁ ‘‘ਖੀਰਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਵਤ੍ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਾਨਿ ਖੀਰਾਦੀਨਿ ਵਾ ਦੇਤੁ ਖੀਰਾਦਿਮਿਸ੍ਸਕਂ ਭਤ੍ਤਂ ਵਾ, ਉਭਯਥਾਪਿ ਪਵਾਰਣਾਯ ਨ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਵਿਸੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਤੀ’’ਤਿ ਤੇਨਾਕਾਰੇਨ ਦੇਨ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਨ ਭਤ੍ਤਮਿਸ੍ਸਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੀਯਮਾਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੋ ਪਵਾਰਣਾ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਯਦਿ ਪਨ ਭਤ੍ਤਮਿਸ੍ਸਕਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੀਯਮਾਨੇ ਪਵਾਰਣਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਵਿਸੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਵਂ ਸਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯੇਵੇਤ੍ਥ ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਪਨ ਕਾਰਣਨ੍ਤਰਂ ਗਵੇਸਿਤਬ੍ਬਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੨.੨੩੮-੨੩੯) ਪਨ ‘‘ਵਿਸੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਤੀਤਿ ‘ਰਸਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਾਚਾਯ ਵਿਸੁਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਪਨ ਕਾਯੇਨ ਰਸਾਦਿਂ ਵਿਯੋਜੇਤ੍ਵਾਤਿ ਤਥਾ ਅਵਿਯੋਜਿਤੇਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੋ ਪਵਾਰਣਾਯ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋ ਅਪਵਾਰਣਾਪਹੋਨਕਸ੍ਸ ਨਾਮੇਨ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਭਤ੍ਤਮਿਸ੍ਸਕਯਾਗੁਂ ਆਹਰਿਤ੍ਵਾ ‘ਯਾਗੁਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁ ਵਿਯ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਂ ਨ ਵਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਤਥਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਨਾਵਾ ਵਾ ਸੇਤੁ ਵਾਤਿਆਦਿਮ੍ਹਿ ਨਾਵਾਦਿਅਭਿਰੁਹਨਾਦਿਕ੍ਖਣੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਠਤ੍ਵਾਪਿ ਅਭਿਰੁਹਨਾਦਿਕਾਤਬ੍ਬਤ੍ਤੇਪਿ ਗਮਨਤਪ੍ਪਰਤਾਯ ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ, ਜਨਸਮ੍ਮਦ੍ਦੇਨ ਪਨ ਅਨੋਕਾਸਾਦਿਭਾਵੇਨ ਠਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਅਚਾਲੇਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਪੀਠਪ੍ਪਦੇਸੇ ਵਾ ਉਦ੍ਧਂ ਵਾ ਅਪੇਲ੍ਲੇਤ੍ਵਾ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਏਵ ਪਨ ਠਾਨੇ ਪਰਿਵਤ੍ਤੇਤੁਂ ਲਭਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਸਚੇ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਪਾਦੇ ਅਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾਪਿ ਭੂਮਿਯਂ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਇਰਿਯਾਪਥਂ ਵਿਕੋਪੇਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਾਸਨਂ ਅਵਿਕੋਪੇਤ੍ਵਾ ਸੁਖੇਨ ਨਿਸੀਦਿਤੁਂ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਹੇਟ੍ਠਾ…ਪੇ… ਨਿਸੀਦਨਕਂ ਦਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਆਸਨਂ ਅਚਾਲੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪੀਠੇ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਤੋ ਆਨਿਸਦਮਂਸਂ ਅਮੋਚੇਤ੍ਵਾ ਅਨੁਟ੍ਠਹਿਤ੍ਵਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨੇ ਵਿਯ ਠਾਨਾਚਾਵਨਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੨੧. ਅਕਪ੍ਪਿਯਕਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਕਪ੍ਪਿਯਕਤਸ੍ਸੇਵ ਅਨਤਿਰਿਤ੍ਤਭਾਵਤੋ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਅਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਤ੍ਤੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਮੂਲਫਲਾਦਿਯੇਵ ਅਤਿਰਿਤ੍ਤਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਕਪ੍ਪਿਯਭੋਜਨਂ ਵਾ ਕੁਲਦੂਸਨਾਦਿਨਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ. ਸੇਸਂ ਪਨ ਪਤ੍ਤਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਅਤਿਰਿਤ੍ਤਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤਂ ਪਨ ਮੂਲਫਲਾਦਿਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਕਾਮੇਨ ਤਤੋ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਭਾਜਨੇ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਅਤਿਰਿਤ੍ਤਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ.

੧੨੨. ਸੋ ਪੁਨ ਕਾਤੁਂ ਨ ਲਭਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵ ਭਾਜਨੇ ਕਰਿਯਮਾਨਂ ਪਠਮਂ ਕਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਪੁਨ ਸੋਯੇਵ ਕਾਤੁਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਅਞ੍ਞੋ ਲਭਤਿ. ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਭਾਜਨੇ ਤੇਨ ਵਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਵਾ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯੇਨ ਅਕਤਂ, ਤੇਨ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਯਞ੍ਚ ਅਕਤਂ, ਤਂ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ. ਤੇਨਾਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਨ ਕੇਵਲਂ ਅਞ੍ਞੇਨੇਵਾਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦੀਪੇਤਿ. ਏਵਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਭਾਜਨੇ ਕਤਂ.

ਪੇਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਪੇਸੇਤ੍ਵਾ. ਇਮਸ੍ਸ ਵਿਨਯਕਮ੍ਮਭਾਵਤੋ ‘‘ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਠਿਤਂ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਚੇ ਪਨ ਆਮਿਸਸਂਸਟ੍ਠਾਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਚੇ ਮੁਖਗਤੇਨਾਪਿ ਅਨਤਿਰਿਤ੍ਤੇਨ ਆਮਿਸੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਮੇਵਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਵਾਰਿਤੇਨ ਭੋਜਨਂ ਅਤਿਰਿਤ੍ਤਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੇਨਪਿ ਯਥਾ ਅਕਤੇਨ ਮਿਸ੍ਸਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਵਂ ਮੁਖਞ੍ਚ ਹਤ੍ਥਞ੍ਚ ਸੁਦ੍ਧਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ. ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਪਵਾਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਯਾਮਕਾਲਿਕਾਦੀਨਿ ਆਹਾਰਤ੍ਥਾਯ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੋਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਪਵਾਰਿਤਸ੍ਸ ਪਨ ਪਵਾਰਣਮੂਲਕਂ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਹੋਤਿਯੇਵਾਤਿ ‘‘ਯਾਮਕਾਲਿਕਂ…ਪੇ… ਅਜ੍ਝੋਹਾਰੇ ਅਜ੍ਝੋਹਾਰੇ ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਪਾਚਿ. ੨੪੦) ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਇਤਿ ਵਿਨਯਸਙ੍ਗਹਸਂਵਣ੍ਣਨਾਭੂਤੇ ਵਿਨਯਾਲਙ੍ਕਾਰੇ

ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਪਵਾਰਣਾਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾਲਙ੍ਕਾਰੋ ਨਾਮ

ਏਕਵੀਸਤਿਮੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ.

੨੨. ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਵਿਨਿਚ੍ਛਯਕਥਾ

੧੨੩. ਏਵਂ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਪਵਾਰਣਾਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤ੍ਵਾ ਇਦਾਨਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਵਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਕਥੇਤੁਂ ‘‘ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨਾ’’ਤ੍ਯਾਦਿਮਾਹ. ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਂ ਵਜਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ, ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਤੋ ਪਠਮਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਪ-ਪੁਬ੍ਬ ਵਜ ਗਤਿਮ੍ਹੀਤਿ ਧਾਤੁ. ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਚਾਰਕੁਲਪੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਯੇ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਵਜ੍ਜੇਤ੍ਵਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਦੋਸਵਿਰਹਿਤੋਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਾਬਾਧਾਦਿਦੋਸੇਹਿ ਵਿਰਹਿਤੋ. ਨਖਪਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਿਨਖਪਿਟ੍ਠਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ. ‘‘ਤਞ੍ਚੇ ਨਖਪਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਮ੍ਪਿ ਵਡ੍ਢਨਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਾਮਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਰੀਰਾਵਯਵੇਸੁ ਨਖਪਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਂ ਵਡ੍ਢਨਕਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤਂ ਚੇ, ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਿਦ੍ਧਂ. ਏਵਞ੍ਚ ਸਤਿ ਨਖਪਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਮ੍ਪਿ ਅਵਡ੍ਢਨਕਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤਂ ਚੇ, ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਆਪਨ੍ਨਂ, ਤਞ੍ਚ ਨ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਪਦੇਸਵਿਸੇਸੇਯੇਵ ਨਿਯਮੇਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘ਸਚੇ ਪਨਾ’ਤਿਆਦਿਮਾਹ. ਸਚੇ ਹਿ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਨਖਪਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਂ ਅਵਡ੍ਢਨਕਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤਂ ਵਟ੍ਟੇਯ੍ਯ, ‘ਨਿਵਾਸਨਪਾਰੁਪਨੇਹਿ ਪਕਤਿਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ’ਤਿ ਪਦੇਸਨਿਯਮਂ ਨ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਵਾਸਨਪਾਰੁਪਨੇਹਿ ਪਕਤਿਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਨਖਪਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਂ ਅਵਡ੍ਢਨਕਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤਮ੍ਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਿਦ੍ਧਂ. ਨਖਪਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਖੁਦ੍ਦਕਤਰਂ ਪਨ ਅਵਡ੍ਢਨਕਪਕ੍ਖੇ ਵਾ ਵਡ੍ਢਨਕਪਕ੍ਖੇ ਵਾ ਠਿਤਂ ਹੋਤੁ, ਵਟ੍ਟਤਿ ਨਖਪਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਖੁਦ੍ਦਕਤਰਸ੍ਸ ਵਡ੍ਢਨਕਪਕ੍ਖੇ ਅਵਡ੍ਢਨਕਪਕ੍ਖੇ ਵਾ ਠਿਤਸ੍ਸ ਮੁਖਾਦੀਸੁਯੇਵ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੩.੮੮) ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੮੮-੮੯) ਪਨ ‘‘ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਨਖਪਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਂ ਅਵਡ੍ਢਨਕਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਤਾਦਿਸਮ੍ਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇਪਿ ਚ ਵਡ੍ਢਨਕਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਿਦ੍ਧਮੇਵ ਹੋਤਿ. ਪਾਕਟਟ੍ਠਾਨੇਪਿ ਪਨ ਨਖਪਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਊਨਤਰਂ ਅਵਡ੍ਢਨਕਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੇ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯੁਂ, ਤੇਸਂ ਤਂ ਗਹਣਂ ਪਟਿਸੇਧੇਤੁਂ ‘ਮੁਖੇ ਪਨਾ’ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਗੋਧਾ…ਪੇ… ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਾਦਿਸੋਪਿ ਰੋਗੋ ਕੁਟ੍ਠੇਯੇਵ ਅਨ੍ਤੋਗਧੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਗਣ੍ਡੇਪਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਮੁਖਾਦੀਸੁ ਕੋਲਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਤੋ ਖੁਦ੍ਦਕਤਰੋਪਿ ਗਣ੍ਡੋ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਿਸੁਂ ਨ ਦਸ੍ਸਿਤੋ. ‘‘ਅਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਅਵਡ੍ਢਨਕਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤੇਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇਵ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਥਾਪਿ ਕੁਟ੍ਠੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਮੁਖਾਦੀਸੁ ਕੋਲਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਖੁਦ੍ਦਕਤਰੋਪਿ ਗਣ੍ਡੋ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਵਡ੍ਢਨਕਪਕ੍ਖੇ ਠਿਤੇਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਵੁਤ੍ਤਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਕੋਲਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਤੋ ਖੁਦ੍ਦਕਤਰੋਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋਯੇਵਾਤਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਖਨ੍ਤਿ. ਪਕਤਿਵਣ੍ਣੇ ਜਾਤੇਤਿ ਰੋਗਹੇਤੁਕਸ੍ਸ ਵਿਕਾਰਵਣ੍ਣਸ੍ਸ ਅਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਕੋਲਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਕੋਤਿ ਬਦਰਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣੋ. ‘‘ਸਞ੍ਜਾਤਛਵਿਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਪਾਠੋ, ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਛਵਿਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੨.੮੮-੮੯) ਪਨ ‘‘ਸਚ੍ਛਵਿਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨਛਵਿਂ ਕਾਰੇਤ੍ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਸਞ੍ਛਵਿਨ੍ਤਿ ਵਾ ਪਾਠੋ, ਸਞ੍ਜਾਤਛਅਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਗਣ੍ਡਾਦੀਸੁ ਵੂਪਸਨ੍ਤੇਸੁਪਿ ਤਂ ਠਾਨਂ ਵਿਵਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਪਦੁਮਪੁਣ੍ਡਰੀਕਪਤ੍ਤਵਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਰਤ੍ਤਪਦੁਮਸੇਤਪਦੁਮਪੁਪ੍ਫਦਲਵਣ੍ਣਂ. ਕੁਟ੍ਠੇ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਅਵਡ੍ਢਨਕਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਸੋਸਬ੍ਯਾਧੀਤਿ ਖਯਰੋਗੋ. ਯਕ੍ਖੁਮ੍ਮਾਦੋਤਿ ਕਦਾਚਿ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭੂਮਿਯਂ ਪਾਤੇਤ੍ਵਾ ਹਤ੍ਥਮੁਖਾਦਿਕਂ ਅਵਯਵਂ ਭੂਮਿਯਂ ਘਂਸਨਕੋ ਯਕ੍ਖੋਵ ਰੋਗੋ.

੧੨੪. ਮਹਾਮਤ੍ਤੋਤਿ ਮਹਤਿਯਾ ਇਸ੍ਸਰਿਯਮਤ੍ਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ‘‘ਨ ਦਾਨਾਹਂ ਦੇਵਸ੍ਸ ਭਟੋ’’ਤਿ ਆਪੁਚ੍ਛਤੀਤਿ ਰਞ੍ਞਾ ਏਵ ਦਿਨ੍ਨਂ ਠਾਨਨ੍ਤਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯੋ ਪਨ ਰਾਜਕਮ੍ਮਿਕੇਹਿ ਅਮਚ੍ਚਾਦੀਹਿ ਠਪਿਤੋ, ਅਮਚ੍ਚਾਦੀਨਂ ਏਵ ਵਾ ਭਟੋ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਤਂ ਤਂ ਅਮਚ੍ਚਾਦਿਮ੍ਪਿ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ.

੧੨੫. ‘‘ਧਜਬਨ੍ਧੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਪਾਕਟਚੋਰੋ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਤੇਨ ਵਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਯੇ ਪਨ ਅਮ੍ਬਲਬੁਜਾਦਿਚੋਰਕਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਏਵਂ ਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਸੀਲਵਾ ਜਾਤੋ’’ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤਿ.

੧੨੬. ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਅਨ੍ਦੁਬਨ੍ਧਨਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ. ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਸਙ੍ਖਲਿਕਬਨ੍ਧਨਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ. ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾਤਿ ਰਜ੍ਜੁਬਨ੍ਧਨਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍ਵਾ. ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾਤਿ ਗਾਮਬਨ੍ਧਨਾਦੀਸੁ ਗਾਮਦ੍ਵਾਰਾਦੀਨਿ ਵਿਵਰਿਤ੍ਵਾ. ਅਪਸ੍ਸਮਾਨਾਨਂ ਵਾ ਪਲਾਯਤੀਤਿ ਪੁਰਿਸਗੁਤ੍ਤਿਯਂ ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਗੋਪਕਾਨਂ ਅਪਸ੍ਸਮਾਨਾਨਂ ਪਲਾਯਤਿ.

੧੨੯. ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇਵਾਤਿ ‘‘ਕਸਾਹਤੋ ਕਤਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇਵ.

੧੩੦. ਪਲਾਤੋਪੀਤਿ ਇਣਸ੍ਸਾਮਿਕਾਨਂ ਆਗਮਨਂ ਞਤ੍ਵਾ ਭਯੇਨ ਪਲਾਤੋਪਿ ਇਣਾਯਿਕੋ. ਗੀਵਾ ਹੋਤਿ ਇਣਾਯਿਕਭਾਵਂ ਞਤ੍ਵਾ ਅਨਾਦਰੇਨ ਇਣਮੁਤ੍ਤਕੇ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵੇ ਪਵੇਸਿਤਤ੍ਤਾ.

ਉਪਡ੍ਢੁਪਡ੍ਢਨ੍ਤਿ ਥੋਕਂ ਥੋਕਂ. ਦਾਤਬ੍ਬਮੇਵਾਤਿ ਇਣਾਯਿਕੇਨ ਧਨਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੁ ਵਾ, ਮਾ ਵਾ, ਦਾਨੇ ਸਉਸ੍ਸਾਹੇਨੇਵ ਭਵਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ‘‘ਮਾ ਧੁਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਾਹੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਵਾ ਸਹਾਯਕੇਹਿ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਹਿਸ੍ਸ ਭਣ੍ਡਗ੍ਘੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਤਾ ਸਿਯਾਤਿ.

੧੩੧. ਦਾਸਚਾਰਿਤ੍ਤਂ ਆਰੋਪੇਤ੍ਵਾ ਕੀਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦਾਸਭਾਵਪਰਿਮੋਚਨਤ੍ਥਾਯ ਕੀਤਂ ਨਿਵਤ੍ਤੇਤਿ. ਤਾਦਿਸੋ ਹਿ ਧਨਕ੍ਕੀਤੋਪਿ ਅਦਾਸੋ ਏਵ. ਵਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਟੀਕਾਯਂ (ਵਜਿਰ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੯੭) ਪਨ ‘‘ਦੇਸਚਾਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਾਵਨਪਣ੍ਣਾਰੋਪਨਾਦਿਕਂ ਤਂ ਤਂ ਦੇਸਚਾਰਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਚਾਰਿਤ੍ਤਵਸੇਨਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਜਨਪਦੇ ਦਾਸਪਣ੍ਣਜ੍ਝਾਪਨਾਦਿਨਾ ਅਦਾਸਕਰਣਨਿਯਾਮੇਨ. ਅਭਿਸੇਕਾਦੀਸੁ ਸਬ੍ਬਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਮੋਚਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਚੇ ਸਯਮੇਵ ਪਣ੍ਣਂ ਆਰੋਪੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਤਾ ਭੁਜਿਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯੋ ‘‘ਮਯਮ੍ਪਿ ਵਣ੍ਣਦਾਸਿਯੋ ਹੋਮਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯ ਸਯਮੇਵ ਰਾਜੂਨਂ ਦਾਸਿਪਣ੍ਣੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਾਮਂ ਲਿਖਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਤਾਸਂ ਪੁਤ੍ਤਾਪਿ ਰਾਜਦਾਸਾਵ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਤੇਹਿ ਅਦਿਨ੍ਨਾ ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਯਤ੍ਤਕਾ ਤੇਸਂ ਸਾਮਿਨੋ, ਤੇਸੁ ਏਕੇਨ ਅਦਿਨ੍ਨੇਪਿ ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬਾ. ਭੁਜਿਸ੍ਸੇ ਕਤ੍ਵਾ ਪਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯਸ੍ਸ ਵਿਹਾਰਸ੍ਸ ਤੇ ਆਰਾਮਿਕਾ ਦਿਨ੍ਨਾ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਵਿਹਾਰੇ ਸਙ੍ਘਂ ਞਾਪੇਤ੍ਵਾ ਫਾਤਿਕਮ੍ਮੇਨ ਧਨਾਦਿਂ ਕਤ੍ਵਾ ਭੁਜਿਸ੍ਸੇ ਕਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਵਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਟੀਕਾਯਂ (ਵਜਿਰ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੯੭) ਪਨ ‘‘ਦੇਵਦਾਸਿਪੁਤ੍ਤੇ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਲਿਖਿਤਂ. ‘ਆਰਾਮਿਕਞ੍ਚੇ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਕਾਮੋ, ਅਞ੍ਞਮੇਕਂ ਦਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬ’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਵਾਦਸ੍ਸ ਅਯਮਿਧ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ‘ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਆਰਾਮਿਕੇ ਦੇਮਾ’ਤਿ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਨ ਤੇ ਤੇਸਂ ਦਾਸਾ, ‘ਆਰਾਮਿਕੋ ਚ ਨੇਵ ਦਾਸੋ ਨ ਭੁਜਿਸ੍ਸੋ’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਨ ਦਾਸੋਤਿ ਲਿਖਿਤਂ. ਤਕ੍ਕਾਸਿਞ੍ਚਨਂ ਸੀਹਲ਼ਦੀਪੇ ਚਾਰਿਤ੍ਤਂ, ਤੇ ਚ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸਾਰਾਮਿਕਤ੍ਤਾ. ਨਿਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ਦਾਸਂ ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਭੁਜਿਸ੍ਸਂ ਕਾਤੁਂ ਲਭਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੩.੯੭) ਪਨ ‘‘ਤਕ੍ਕਂ ਸੀਸੇ ਆਸਿਤ੍ਤਕਸਦਿਸਾਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਯਥਾ ਅਦਾਸੇ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਤਕ੍ਕੇਨ ਸੀਸਂ ਧੋਵਿਤ੍ਵਾ ਅਦਾਸਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਆਰਾਮਿਕਵਚਨੇਨ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਦਾਸਾਵ ਤੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ‘ਤਕ੍ਕਾਸਿਞ੍ਚਨਂ ਪਨ ਸੀਹਲ਼ਦੀਪੇ ਚਾਰਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਨੇਵ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਵਚਨੇਨ ਦਿਨ੍ਨੇਪਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਆਰਾਮਿਕਦਾਸਤ੍ਤਾ ਏਵਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਮ੍ਪਿ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੨.੯੭) ‘‘ਤਕ੍ਕਂ ਸੀਸੇ ਆਸਿਤ੍ਤਕਸਦਿਸਾਵ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਕੇਸੁਚਿ ਜਨਪਦੇਸੁ ਅਦਾਸੇ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਤਕ੍ਕਂ ਸੀਸੇ ਆਸਿਞ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਕਿਰ ਤੇ ਅਦਾਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਵਮਿਦਮ੍ਪਿ ਆਰਾਮਿਕਵਚਨੇਨ ਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਤਥਾ ਦਿਨ੍ਨੇਪਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਆਰਾਮਿਕਦਾਸੋ ਏਵਾਤਿ ‘ਨੇਵ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘ਤਾਵਕਾਲਿਕੋ ਨਾਮ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਾ ਪਚ੍ਛਾਪਿ ਗਹੇਤੁਕਾਮਤਾਯ ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਾਵਕਾਲਿਕਮੇਵਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਨਿਸ੍ਸਾਮਿਕਦਾਸੋ ਨਾਮ ਯਸ੍ਸ ਸਾਮਿਕੁਲਂ ਅਞ੍ਞਾਤਿਕਂ ਮਰਣੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਂ, ਨ ਕੋਚਿ ਤਸ੍ਸ ਦਾਯਾਦੋ, ਸੋ ਪਨ ਸਮਾਨਜਾਤਿਕੇਹਿ ਵਾ ਨਿਵਾਸਗਾਮਵਾਸੀਹਿ ਵਾ ਇਸ੍ਸਰੇਹਿ ਵਾ ਭੁਜਿਸ੍ਸੋ ਕਤੋਵ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਦੇਵਦਾਸਾਪਿ ਦਾਸਾ ਏਵ. ਤੇ ਹਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਦੇਸੇ ਰਾਜਦਾਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕਤ੍ਥਚਿ ਵਿਹਾਰਦਾਸਾ ਵਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੩.੯੭) ਪਨ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਾਮਿਕਦਾਸੋ ਨਾਮ ਯਸ੍ਸ ਸਾਮਿਕਾ ਸਪੁਤ੍ਤਦਾਰਾ ਮਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਕੋਚਿ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਗ੍ਗਾਹਕੋ, ਸੋਪਿ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਤਂ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਭੁਜਿਸ੍ਸਂ ਕਾਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਯੇ ਵਾ ਪਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰਟ੍ਠੇ ਸਾਮਿਨੋ, ਤੇਹਿਪਿ ਕਾਰਾਪੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ‘ਦੇਵਦਾਸਿਪੁਤ੍ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤੀ’ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘ਦਾਸਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਮਿਕੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਲਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਦਾਸਮ੍ਪਿ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਸਾਮਿਕੇ ਦਿਸ੍ਵਾ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਤ੍ਥਂ ਅਪਨੇਨ੍ਤੋ ਪਦਵਾਰੇਨ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ, ਦਾਸਸ੍ਸ ਪਨ ਪਲਾਯਤੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੩੨. ਹਤ੍ਥਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਾਦਿਵਤ੍ਥੂਸੁ ਕਣ੍ਣਮੂਲੇਤਿ ਸਕਲਸ੍ਸ ਕਣ੍ਣਸ੍ਸ ਛੇਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ. ਕਣ੍ਣਸਕ੍ਖਲਿਕਾਯਾਤਿ ਕਣ੍ਣਚੂਲ਼ਿਕਾਯ. ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਕਣ੍ਣਾਵਟ੍ਟੇਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਕੁਣ੍ਡਲਾਦਿਠਪਨਛਿਦ੍ਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ‘‘ਤਞ੍ਹਿ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟਨਕ੍ਖਮਂ. ਅਜਪਦਕੇਤਿ ਅਜਪਦਨਾਸਿਕਟ੍ਠਿਕੋਟਿਯਂ. ਤਤੋ ਹਿ ਉਦ੍ਧਂ ਨ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ. ਸਨ੍ਧੇਤੁਨ੍ਤਿ ਅਵਿਰੂਪਸਣ੍ਠਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਵਿਰੂਪਂ ਪਨ ਪਰਿਸਦੂਸਕਂ ਆਪਾਦੇਤਿ.

ਖੁਜ੍ਜਸਰੀਰੋਤਿ ਵਙ੍ਕਸਰੀਰੋ. ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਵਿਯ ਉਜੁਕਂ ਗਤ੍ਤਂ ਸਰੀਰਂ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਜੁਗਤ੍ਤੋ, ਭਗਵਾ. ਅਵਸੇਸੋ ਸਤ੍ਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਰਹਿਤਸਤ੍ਤੋ. ਏਤੇਨ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪੁਰਿਸਂ ਚਕ੍ਕਵਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਇਤਰੇ ਸਤ੍ਤਾ ਖੁਜ੍ਜਪਕ੍ਖਿਕਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾ ਖਨ੍ਧੇ ਕਟਿਯਂ ਜਾਣੂਸੂਤਿ ਤੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਨਮਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਕਟਿਯਂ ਨਮਨ੍ਤਾ ਪਚ੍ਛਤੋ ਨਮਨ੍ਤਿ, ਦ੍ਵੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਨਮਨ੍ਤਾ ਪੁਰਤੋ ਨਮਨ੍ਤਿ, ਦੀਘਸਰੀਰਾ ਪਨ ਏਕੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਵਙ੍ਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਕੇ ਮੁਖਂ ਉਨ੍ਨਾਮੇਤ੍ਵਾ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾਨਿ ਗਣਯਨ੍ਤਾ ਵਿਯ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਏਕੇ ਅਪ੍ਪਮਂਸਲੋਹਿਤਾ ਸੂਲਸਦਿਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਕੇ ਪੁਰਤੋ ਪਬ੍ਭਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਵੇਧਮਾਨਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਪਰਿਵਟੁਮੋਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਵਟ੍ਟਕਾਯੋ. ਏਤੇਨ ਏਵਰੂਪਾ ਏਵ ਵਾਮਨਕਾ ਨ ਵਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੧੩੩. ਅਟ੍ਠਿਸਿਰਾਚਮ੍ਮਸਰੀਰੋਤਿ ਅਟ੍ਠਿਸਿਰਾਚਮ੍ਮਮਤ੍ਤਸਰੀਰੋ. ਕੂਟਕੂਟਸੀਸੋਤਿ ਅਨੇਕੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਪਿਣ੍ਡਿਤਮਂਸਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਆਮੇਡਿਤਂ ਕਤਂ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਾਲਫਲਪਿਣ੍ਡਿਸਦਿਸੇਨਾ’’ਤਿ. ਤਾਲਫਲਾਨਂ ਮਞ੍ਜਰੀ ਪਿਣ੍ਡਿ ਨਾਮ. ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਤਨੁਕੇਨ ਸੀਸੇਨਾਤਿ ਚੇਤਿਯਥੂਪਿਕਾ ਵਿਯ ਕਮੇਨ ਕਿਸੇਨ ਸੀਸੇਨ. ਮਹਾਵੇਲ਼ੁਪਬ੍ਬਂ ਵਿਯ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਅਵਿਸਮਥੂਲੇਨ ਸੀਸੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਨਾਲ਼ਿਸੀਸੋ ਨਾਮ. ਕਪ੍ਪਸੀਸੋਤਿ ਗਜਮਤ੍ਥਕਂ ਵਿਯ ਦ੍ਵਿਧਾ ਭਿਨ੍ਨਸੀਸੋ. ‘‘ਕਣ੍ਣਿਕਕੇਸੋ ਵਾ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਵਿਵਰਣਂ ‘‘ਪਾਣਕੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿ. ਮਕ੍ਕਟਸ੍ਸੇਵ ਨਲਾਟੇਪਿ ਕੇਸਾਨਂ ਉਟ੍ਠਿਤਭਾਵਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਸੀਸਲੋਮੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿ.

ਮਕ੍ਕਟਭਮੁਕੋਤਿ ਨਲਾਟਲੋਮੇਹਿ ਅਵਿਭਤ੍ਤਲੋਮਭਮੁਕੋ. ਅਕ੍ਖਿਚਕ੍ਕੇਹੀਤਿ ਅਕ੍ਖਿਮਣ੍ਡਲੇਹਿ. ਕੇਕਰੋਤਿ ਤਿਰਿਯਂ ਪਸ੍ਸਨਕੋ. ਉਦਕਤਾਰਕਾਤਿ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਾਨਂ ਉਦਕੇ ਪਟਿਬਿਮ੍ਬਿਕਚ੍ਛਾਯਾ. ਉਦਕਬੁਬ੍ਬੁਲ਼ਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ. ਅਕ੍ਖਿਤਾਰਕਾਤਿ ਅਭਿਮੁਖੇ ਠਿਤਾਨਂ ਛਾਯਾ. ਅਕ੍ਖਿਭਣ੍ਡਕਾਤਿਪਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਤਿਪਿਙ੍ਗਲਕ੍ਖਿ ਮਜ੍ਜਾਰਕ੍ਖਿ. ਮਧੁਪਿਙ੍ਗਲਨ੍ਤਿ ਮਧੁਵਣ੍ਣਪਿਙ੍ਗਲਂ. ਨਿਪ੍ਪਖੁਮਕ੍ਖੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਖੁਮ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਕ੍ਖਿਦਲਲੋਮੇਸੁ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋ, ਤਦਭਾਵਾ ਨਿਪ੍ਪਖੁਮਕ੍ਖਿ. ਅਕ੍ਖਿਪਾਕੇਨਾਤਿ ਅਕ੍ਖਿਦਲਪਰਿਯਨ੍ਤੇਸੁ ਪੂਤਿਤਾਪਜ੍ਜਨਰੋਗੇਨ.

ਚਿਪਿਟਨਾਸਿਕੋਤਿ ਅਨੁਨ੍ਨਤਨਾਸਿਕੋ. ਪਟਙ੍ਗਮਣ੍ਡੂਕੋ ਨਾਮ ਮਹਾਮੁਖਮਣ੍ਡੂਕੋ. ਭਿਨ੍ਨਮੁਖੋਤਿ ਉਪਕ੍ਕਮੁਖਪਰਿਯੋਸਾਨੋ, ਸਬ੍ਬਦਾ ਵਿਵਟਮੁਖੋ ਵਾ. ਵਙ੍ਕਮੁਖੋਤਿ ਏਕਪਸ੍ਸੇ ਅਪਕ੍ਕਮ੍ਮ ਠਿਤਹੇਟ੍ਠਿਮਹਨੁਕਟ੍ਠਿਕੋ. ਓਟ੍ਠਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕੋਤਿ ਉਭੋਸੁ ਓਟ੍ਠੇਸੁ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਜਾਤਿਯਾ ਵਾ ਪਚ੍ਛਾ ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਦਿਨਾ ਅਪਨੀਤਮਂਸੇਨ ਓਟ੍ਠੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ. ਏਲ਼ਮੁਖੋਤਿ ਨਿਚ੍ਚਪਗ੍ਘਰਿਤਲਾਲਾਮੁਖੋ.

ਭਿਨ੍ਨਗਲੋਤਿ ਅਵਨਤਗਲੋ. ਭਿਨ੍ਨਉਰੋਤਿ ਅਤਿਨਿਨ੍ਨਉਰਮਜ੍ਝੋ. ਏਵਂ ਭਿਨ੍ਨਪਿਟ੍ਠੀਤਿ. ਸਬ੍ਬਞ੍ਚੇਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਕਚ੍ਛੁਗਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਕੁਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਵੁਤ੍ਤੋ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਵਿਨਿਚ੍ਛਯੋ’’ਤਿਆਦਿ.

ਵਾਤਣ੍ਡਿਕੋਤਿ ਅਣ੍ਡਕੇਸੁ ਵੁਦ੍ਧਿਰੋਗੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਅਣ੍ਡਵਾਤਰੋਗੇਨ ਉਦ੍ਧੁਤਬੀਜਣ੍ਡਕੋਸੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਵਾ. ਯਸ੍ਸ ਨਿਵਾਸਨੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਉਣ੍ਣਤਂ ਪਕਾਸਤਿ, ਸੋਵ ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਵਿਕਟੋਤਿ ਤਿਰਿਯਂ ਗਮਨਪਾਦੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਯਸ੍ਸ ਚਙ੍ਕਮਤੋ ਜਾਣੁਕਾ ਬਹਿ ਨਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਸਙ੍ਘਟ੍ਟੋਤਿ ਗਚ੍ਛਤੋ ਪਰਿਵਤ੍ਤਨਪਾਦੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਯਸ੍ਸ ਚਙ੍ਕਮਤੋ ਜਾਣੁਕਾ ਅਨ੍ਤੋ ਪਵਿਸਨ੍ਤਿ. ਮਹਾਜਙ੍ਘੋਤਿ ਥੂਲਜਙ੍ਘੋ. ਮਹਾਪਾਦੋਤਿ ਮਹਨ੍ਤੇਨ ਪਾਦਤਲੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ. ਪਾਦਵੇਮਜ੍ਝੇਤਿ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦਵੇਮਜ੍ਝੇ. ਏਤੇਨ ਅਗ੍ਗਪਾਦੋ ਚ ਪਣ੍ਹਿ ਚ ਸਦਿਸਾਵਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੧੩੪. ਮਜ੍ਝੇ ਸਂਕੁਟਿਤਪਾਦਤ੍ਤਾਤਿ ਕੁਣ੍ਠਪਾਦਤਾਯ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਗ੍ਗੇ ਸਂਕੁਟਿਤਪਾਦਤ੍ਤਾਤਿ ਕੁਣ੍ਠਪਾਦਤਾਯ. ਕੁਣ੍ਠਪਾਦਸ੍ਸੇਵ ਚਙ੍ਕਮਨਵਿਭਾਵਨਂ ‘‘ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦਗ੍ਗੇਨ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ’’ਤਿ. ‘‘ਪਾਦਸ੍ਸ ਬਾਹਿਰਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਚ ਇਦਂ ਪਾਦਤਲਸ੍ਸ ਉਭੋਹਿ ਪਰਿਯਨ੍ਤੇਹਿ ਚਙ੍ਕਮਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਮਮ੍ਮਨਨ੍ਤਿ ਖਲਿਤਵਚਨਂ, ਯੋ ਏਕਮੇਵਕ੍ਖਰਂ ਚਤੁਪਞ੍ਚਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਦਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿਵਚਨਂ, ਠਾਨਕਰਣਵਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਅਭਾਵੇਨ ਅਫੁਟ੍ਠਕ੍ਖਰਵਚਨਂ. ਵਚਨਾਨੁਕਰਣੇਨ ਹਿ ਸੋ ‘‘ਮਮ੍ਮਨੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ. ਯੋ ਚ ਕਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਪਿ ਏਕਮੇਵਕ੍ਖਰਂ ਹਿਕ੍ਕਾਰਬਹੁਸੋ ਵਦਤਿ, ਸੋਪਿ ਇਧੇਵ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤਿ. ਯੋ ਵਾ ਪਨ ਤਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਪਿ ਅਨਾਮੇਡਿਤਕ੍ਖਰਮੇਵ ਸਿਥਿਲਂ ਸਿਲਿਟ੍ਠਵਚਨਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ, ਸੋ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਆਪਤ੍ਤਿਤੋ ਨ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੀਤਿ ਞਤ੍ਵਾ ਕਰੋਨ੍ਤਾਵ ਨ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਜੀਵਿਤਨ੍ਤਰਾਯਾਦਿਆਪਦਾਸੁ ਅਰੁਚਿਯਾ ਕਾਯਸਾਮਗ੍ਗਿਂ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ.

੧੩੫. ਅਭਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲਕਥਾਸੁ ‘‘ਯੋ ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖੇ ਇਤ੍ਥੀ ਹੋਤਿ, ਜੁਣ੍ਹਪਕ੍ਖੇ ਪੁਰਿਸੋ, ਅਯਂ ਪਕ੍ਖਪਣ੍ਡਕੋ’’ਤਿ ਕੇਚਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖੇ ਪਣ੍ਡਕੋ ਹੋਤਿ, ਜੁਣ੍ਹਪਕ੍ਖੇ ਪਨਸ੍ਸ ਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤੀ’’ਤਿ ਅਪਣ੍ਡਕਪਕ੍ਖੇ ਪਰਿਲ਼ਾਹਵੂਪਸਮਸ੍ਸੇਵ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਣ੍ਡਕਪਕ੍ਖੇ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਪਰਿਲ਼ਾਹਤਾ ਪਣ੍ਡਕਭਾਵਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ ਯੁਤ੍ਤਤਰਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਇਤ੍ਥਿਭਾਵੋ ਪੁਮ੍ਭਾਵੋ ਵਾ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਭਾਵਕੋ. ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂਯੇਵਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਵਾਰਿਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਪਣ੍ਡਕਪਕ੍ਖੇ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ ਪਣ੍ਡਕਪਕ੍ਖੇ ਨਾਸੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਅਪਣ੍ਡਕਪਕ੍ਖੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਚੇ ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਨ ਨਾਸੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਤੇਸਂ ਮਤਿਮਤ੍ਤਂ. ਪਣ੍ਡਕਸ੍ਸ ਹਿ ਕਿਲੇਸਕ੍ਖਯਾਸਮ੍ਭਵਤੋ, ਖੀਣਕਿਲੇਸਸ੍ਸ ਚ ਪਣ੍ਡਕਭਾਵਾਨਾਪਤ੍ਤਿਤੋ. ਅਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਥਾਯਞ੍ਹਿ ਅਵਿਸੇਸੇਨ ਪਣ੍ਡਕਸ੍ਸ ਅਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਤਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਆਸਿਤ੍ਤਉਸੂਯਪਕ੍ਖਪਣ੍ਡਕਾਨਞ੍ਚ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯੇਵ ਪਣ੍ਡਕਭਾਵੋ, ਨ ਪਵਤ੍ਤਿਯਂਯੇਵਾਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਅਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਜਚ੍ਚਨ੍ਧਬਧਿਰਾਦਯੋ ਵਿਯ ਪਣ੍ਡਕੋ ਜਾਤਿਸਦ੍ਦੇਨ ਵਿਸੇਸੇਤ੍ਵਾ ਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ. ਚਤੁਤ੍ਥਪਾਰਾਜਿਕਸਂਵਣ੍ਣਨਾਯਞ੍ਚ (ਪਾਰਾ. ਅਟ੍ਠ. ੨.੨੩੩) ਅਭਬ੍ਬਪੁਗ੍ਗਲੇ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨ ਪਣ੍ਡਕਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਾ ਤਯੋ ਵਤ੍ਥੁਵਿਪਨ੍ਨਾ ਅਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾ, ਤੇਸਂ ਸਗ੍ਗੋ ਅਵਾਰਿਤੋ, ਮਗ੍ਗੋ ਪਨ ਵਾਰਿਤੋਤਿ ਅਵਿਸੇਸਤੋ ਵੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੩.੧੦੯) ਆਗਤਂ.

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੨.੧੦੯) ਪਨ ਪਣ੍ਡਕਵਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਆਸਿਤ੍ਤਉਸੂਯਪਕ੍ਖਪਣ੍ਡਕਾ ਤਯੋਪਿ ਪੁਰਿਸਭਾਵਲਿਙ੍ਗਾਦਿਯੁਤ੍ਤਾ ਅਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾ, ਤੇ ਚ ਕਿਲੇਸਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਬਲਵਤਾਯ ਨਪੁਂਸਕਪਣ੍ਡਕਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ‘‘ਪਣ੍ਡਕਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤੇਸੁ ਆਸਿਤ੍ਤਉਸੂਯਪਣ੍ਡਕਾਨਂ ਦ੍ਵਿਨ੍ਨਂ ਕਿਲੇਸਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ ਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਾਦੀਹਿ ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਤੋ ਨਿਵਾਰੇਤੁਮ੍ਪਿ ਸਕ੍ਕਾ, ਤੇਨ ਤੇ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪਕ੍ਖਪਣ੍ਡਕਸ੍ਸ ਪਨ ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖੇ ਉਮ੍ਮਾਦੋ ਵਿਯ ਕਿਲੇਸਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਅਵਤ੍ਥਰਨ੍ਤੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਵੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਪਤ੍ਵਾ ਏਵ ਚ ਨਿਵਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ਸੋ ਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਤਦੇਤਂ ਵਿਭਾਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਪਰੇਸ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤ੍ਥ ਆਸਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮੁਖੇ ਆਸਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋਪਿ ਅਸੁਚਿਮੁਚ੍ਚਨੇਨ ਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤਿ. ਉਸੂਯਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯਾਤਿ ਉਸੂਯਾਯ ਵਸੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੇਵੇਤੁਕਾਮਤਾਰਾਗੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਅਸੁਚਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਵੂਪਸਮ੍ਮਤਿ.

‘‘ਬੀਜਾਨਿ ਅਪਨੀਤਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਬੀਜੇਸੁ ਠਿਤੇਸੁ ਨਿਮਿਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਅਪਨੀਤੇ ਪਣ੍ਡਕੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੁਨੋਪਿ ਅਨਾਬਾਧਪਚ੍ਚਯਾ ਤਦਪਨਯਨੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਮੇਵ, ਨ ਪਣ੍ਡਕਤ੍ਤਂ. ਬੀਜੇਸੁ ਪਨ ਅਪਨੀਤੇਸੁ ਅਙ੍ਗਜਾਤਮ੍ਪਿ ਰਾਗੇਨ ਕਮ੍ਮਨਿਯਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਪੁਮਭਾਵੋ ਵਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਮਸ੍ਸੁਆਦਿਪੁਰਿਸਲਿਙ੍ਗਮ੍ਪਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਪਿ ਵਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਕਿਲੇਸਪਰਿਲ਼ਾਹੋਪਿ ਦੁਨ੍ਨਿਵਾਰਵੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਹੋਤਿ ਨਪੁਂਸਕਪਣ੍ਡਕਸ੍ਸ ਵਿਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਈਦਿਸੋ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਪਿ ਨਾਸੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਕਸ੍ਮਾ ਬੀਜੁਦ੍ਧਰਣੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਨ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ਏਤ੍ਥ ਤਾਵ ਕੇਚਿ ਵਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਮੇਵੇਤਂ ਭਗਵਤਾ ‘ਪਣ੍ਡਕੋ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ, ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਸੇਤਬ੍ਬੋ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਬੀਜੁਦ੍ਧਰਣਕ੍ਖਣੇ ਪਣ੍ਡਕੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਨ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ. ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸੋ ਉਦ੍ਧਟਬੀਜੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਵੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਣ੍ਡਕਤ੍ਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਭਾਵਕੋ ਹੋਤਿ, ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਯ ਅਵਤ੍ਥੁ, ਤਤੋ ਏਵ ਚਸ੍ਸ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਵਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਸ ਪਣ੍ਡਕਤ੍ਤੁਪਗਮਨਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਨਪੁਂਸਕਪਣ੍ਡਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੋਜੇਤ੍ਵਾ ‘ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਸੇਤਬ੍ਬੋ’ਤਿ ਅਭਬ੍ਬੋਤਿ ਵੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ. ਅਯਞ੍ਚ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸਹੇਤੁਕੋ, ਭਾਵਕ੍ਖਯੇਨ ਪਨਸ੍ਸ ਅਹੇਤੁਕਸਦਿਸਤਾਯ ਮਗ੍ਗੋਪਿ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਪਰੇ ਪਨ ‘‘ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਉਪਕ੍ਕਮੇਨ ਪਣ੍ਡਕਭਾਵਮਾਪਨ੍ਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਸੇਤਬ੍ਬੋ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਨ ਪਚ੍ਛਾ ਉਪਕ੍ਕਮੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਪਿ ਨ ਵਿਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ, ਤਂ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ. ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਹਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਉਪਕ੍ਕਮੇਨ ਅਭਬ੍ਬੋ ਹੋਤਿ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਪਚ੍ਛਾਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਵੀਮਂਸਿਤ੍ਵਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਦਿ ਭਾਵੋ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਭਾਵਕੋ. ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਨ ਵਾਰਿਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਪਿ ਗਹਿਤਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਚੇਤ੍ਥ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਵਾਰਿਤਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਤਸ੍ਮਿਂ ਯੇਵਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਵਾਰਿਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਅਪਣ੍ਡਕਪਕ੍ਖੇਪਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਮਤ੍ਤਮੇਵ ਲਭਤਿ, ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਪਨ ਤਦਾਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਪਣ੍ਡਕਪਕ੍ਖੇ ਪਨ ਆਗਤੋ ਲਿਙ੍ਗਨਾਸਨਾਯ ਨਾਸੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੩੬. ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਵਿਸਯੋ ਬਾਹਿਰਤ੍ਥਸਮਾਸੋਯਂ, ਪੁਰਿਮਪਦੇ ਚ ਵਿਭਤ੍ਤਿਅਲੋਪੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਪੁਰਿਸਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਇਤ੍ਥਿਨਿਮਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਅਥ ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਸ੍ਸ ਏਕਮੇਵ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਹੋਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਦ੍ਵੇਤਿ? ਏਕਮੇਵ ਹੋਤਿ, ਨ ਦ੍ਵੇ. ਕਥਂ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਚੇ? ‘‘ਯਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ, ਨੋ. ਯਸ੍ਸ ਵਾ ਪਨ ਪੁਰਿਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ, ਨੋ’’ਤਿ (ਯਮ. ੩.ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਯਮਕ.੧੮੮) ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਭੂਤਭਾਵਦ੍ਵਯਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਪਟਿਸੇਧਿਤਤ੍ਤਾ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਇਤ੍ਥਿਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਪੁਰਿਸਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਨ੍ਤਿ. ਯਦਿ ਏਵਂ ਦੁਤਿਯਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸ ਅਭਾਵੋ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਞ੍ਹਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਞ੍ਚ ਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥੀਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਨ ਤਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਦੁਤਿਯਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਾਰਣਂ. ਕਸ੍ਮਾ? ਸਦਾ ਅਭਾਵਤੋ. ਇਤ੍ਥਿਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਸ੍ਸ ਹਿ ਯਦਾ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਰਾਗਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਦਾ ਪੁਰਿਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ, ਇਤ੍ਥਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਗੁਲ਼੍ਹਂ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਇਤਰਸ੍ਸ ਇਤਰਂ. ਯਦਿ ਚ ਤੇਸਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਦੁਤਿਯਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਾਰਣਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਸਦਾਪਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਦ੍ਵਯਂ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ, ਨ ਪਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਮੇਤਂ ‘‘ਨ ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਾਰਣਂ, ਕਮ੍ਮਸਹਾਯਂ ਪਨ ਰਾਗਚਿਤ੍ਤਮੇਵੇਤ੍ਥ ਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ. ਯਸ੍ਮਾ ਚਸ੍ਸ ਏਕਮੇਵ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਤ੍ਥਿਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕੋ ਸਯਮ੍ਪਿ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਪਰਮ੍ਪਿ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤਿ. ਪੁਰਿਸਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕੋ ਪਰਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤਿ, ਸਯਂ ਪਨ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੩.੧੧੬) ਆਗਤਂ.

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੨.੧੧੬) ਪਨ – ਇਤ੍ਥਿਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕੋਤਿ ਇਤ੍ਥਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਯੁਤ੍ਤੋ, ਇਤਰੋ ਪਨ ਪੁਰਿਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਯੁਤ੍ਤੋ. ਏਕਸ੍ਸ ਹਿ ਭਾਵਦ੍ਵਯਂ ਸਹ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਯਮਕੇ (ਯਮ. ੩.ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਯਮਕ.੧੮੮) ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਦੁਤਿਯਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਪਨ ਕਮ੍ਮਸਹਾਯੇਨ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੇਨੇਵ ਭਾਵਰਹਿਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ. ਪਕਤਿਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਾਨਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਮੇਵ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਲਿਙ੍ਗਾਨਂ ਕਾਰਣਂ, ਨ ਭਾਵੋ ਤਸ੍ਸ ਕੇਨਚਿ ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟ੍ਠਾਨੇ ਅਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਕੇਵਲਂ ਭਾਵਸਹਿਤਾਨਂਯੇਵ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਲਿਙ੍ਗਾਨਂ ਪਵਤ੍ਤਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ (ਧ. ਸ. ਅਟ੍ਠ. ੬੩੨-੬੩੩) ‘‘ਇਤ੍ਥਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਾਦੀਨੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਾਰਣਤ੍ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਧ ਪਨ ਅਕੁਸਲਬਲੇਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਵਿਨਾਪਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਚੇ ਤੇਸਂ ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਾਨਂ. ਯਦਾ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਰਾਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਦਾ ਪੁਰਿਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ, ਇਤਰਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ. ਯਦਾ ਪੁਰਿਸੇ ਰਾਗੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਦਾ ਇਤ੍ਥਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਪਾਕਟਂ ਹੋਤਿ, ਇਤਰਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਆਗਤਂ.

੧੩੭. ਥੇਯ੍ਯਾਯ ਸਂਵਾਸੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ. ਸੋ ਚ ਨ ਸਂਵਾਸਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਥੇਨਕੋ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਅਥ ਖੋ ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਤਦੁਭਯਸ੍ਸ ਚ ਥੇਨਕੋਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਯੋ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਨ ਯਥਾਵੁਡ੍ਢਂ ਵਨ੍ਦਨਂ ਸਾਦਿਯਤੀਤਿ ਯਥਾਵੁਡ੍ਢਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਾ ਸਾਮਣੇਰਾਨਂ ਵਾ ਵਨ੍ਦਨਂ ਨ ਸਾਦਿਯਤਿ. ਯਥਾਵੁਡ੍ਢਂ ਵਨ੍ਦਨਂ ਸਾਦਿਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਮੁਸਾਵਾਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਸ੍ਸਿਤਵਸ੍ਸਾਨੁਰੂਪਂ ਯਥਾਵੁਡ੍ਢਂ ਵਨ੍ਦਨਂ ਸਾਦਿਯਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੁਵਸ੍ਸਗਣਨਾਦਿਕੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨ ਏਕਕਮ੍ਮਾਦਿਕੋਵ ਇਧ ਸਂਵਾਸੋ ਨਾਮਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੧੩੮. ਰਾਜ…ਪੇ… ਭਯੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭਯ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਰਾਜਭਯੇਨ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਭਯੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ. ਸਂਵਾਸਂ ਨਾਧਿਵਾਸੇਤਿ, ਯਾਵ ਸੋ ਸੁਦ੍ਧਮਾਨਸੋਤਿ ਰਾਜਭਯਾਦੀਹਿ ਗਹਿਤਲਿਙ੍ਗਤਾਯ ਸੋ ਸੁਦ੍ਧਮਾਨਸੋ ਯਾਵ ਸਂਵਾਸਂ ਨਾਧਿਵਾਸੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਯੋ ਹਿ ਰਾਜਭਯਾਦਿਂ ਵਿਨਾ ਕੇਵਲਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਞ੍ਚੇਤ੍ਵਾ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਵਸਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਲਿਙ੍ਗਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਸੋ ਅਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਤਾਯ ਲਿਙ੍ਗਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ. ਅਯਂ ਪਨ ਤਾਦਿਸੇਨ ਅਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਞ੍ਚੇਤੁਕਾਮਤਾਯ ਅਭਾਵਤੋ ਯਾਵ ਸਂਵਾਸਂ ਨਾਧਿਵਾਸੇਤਿ, ਤਾਵ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ. ਤੇਨੇਵ ‘‘ਰਾਜਭਯਾਦੀਹਿ ਗਹਿਤਲਿਙ੍ਗਾਨਂ ‘ਗਿਹੀ ਮਂ ਸਮਣੋਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੂ’ਤਿ ਵਞ੍ਚਨਚਿਤ੍ਤੇ ਸਤਿਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਞ੍ਚੇਤੁਕਾਮਤਾਯ ਅਭਾਵਾ ਦੋਸੋ ਨ ਜਾਤੋ’’ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਵੂਪਸਨ੍ਤਭਯਤਾ ਇਧ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਤਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਏਵਞ੍ਚ ਸਤਿ ਸੋ ਵੂਪਸਨ੍ਤਭਯੋ ਯਾਵ ਸਂਵਾਸਂ ਨਾਧਿਵਾਸੇਤਿ, ਤਾਵ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਵਿਞ੍ਞਾਯਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥੇ ਵਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨੇ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਭਯਸ੍ਸ ਸਂਵਾਸਸਾਦਿਯਨੇਪਿ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਨ ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਭਯਸ੍ਸ ਸਂਵਾਸਸਾਦਿਯਨੇਪਿ ਅਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕਤਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ. ਸਬ੍ਬਪਾਸਣ੍ਡਿਯਭਤ੍ਤਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋਤਿ ਚ ਇਮਿਨਾ ਅਵੂਪਸਨ੍ਤਭਯੇਨਪਿ ਸਂਵਾਸਂ ਅਸਾਦਿਯਨ੍ਤੇਨੇਵ ਭਵਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਤੇਨੇਵ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਵਿਹਾਰਂ ਆਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਂਵਾਸਂ ਪਰਿਹਰਿਤੁਂ ਦੁਕ੍ਕਰਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘ਸਬ੍ਬਪਾਸਣ੍ਡਿਯਭਤ੍ਤਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ’ਤਿ ਇਦਂ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਤਸ੍ਮਾ ਰਾਜਭਯਾਦੀਹਿ ਗਹਿਤਲਿਙ੍ਗਤਾਯੇਵੇਤ੍ਥ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਤਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ.

ਸਬ੍ਬਪਾਸਣ੍ਡਿਯਭਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਸਬ੍ਬਸਾਮਯਿਕਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵੀਥਿਚਤੁਕ੍ਕਾਦੀਸੁ ਠਪੇਤ੍ਵਾ ਦਾਤਬ੍ਬਭਤ੍ਤਾਨਿ. ਕਾਯਪਰਿਹਾਰਿਯਾਨੀਤਿ ਕਾਯੇਨ ਪਰਿਹਰਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅਭਿਮੁਖਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ. ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾਨੁਟ੍ਠਾਨੇਨਾਤਿ ਕਸਿਗੋਰਕ੍ਖਾਦਿਕਮ੍ਮਾਕਰਣੇਨ. ਤਦੇਵ ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਆਦਾਯ ਵਿਹਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਚੀਵਰਾਨਿ ਨਿਵਾਸਨਪਾਰੁਪਨਵਸੇਨ ਆਦਾਯ, ਪਤ੍ਤਞ੍ਚ ਅਂਸਕੂਟੇ ਲਗ੍ਗੇਤ੍ਵਾ ਵਿਹਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ.

ਨਾਪਿ ਸਯਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ‘‘ਯੋ ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜਤਿ, ਸੋ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਏਵਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਲਭਤੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਣੋ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਾ ਨ ਜਾਨਾਤਿ. ਯੋ ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜਤਿ, ਸੋ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ. ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕਾਲੇਯੇਵਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕਾਲੇ ਸੁਤ੍ਵਾ ਸਚੇਪਿ ਨਾਰੋਚੇਤਿ, ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ.

ਸਿਕ੍ਖਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ…ਪੇ… ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਇਦਂ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਦਿਨ੍ਨਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨ ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥੇਨਕੋ ਹੋਤਿ, ਲਿਙ੍ਗਾਨੁਰੂਪਸ੍ਸ ਸਂਵਾਸਸ੍ਸ ਸਾਦਿਤਤ੍ਤਾ ਨਾਪਿ ਸਂਵਾਸਤ੍ਥੇਨਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਸਾਯੇ ਸਉਸ੍ਸਾਹੋਵ ਓਦਾਤਂ ਨਿਵਾਸੇਤ੍ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਇਦਮੇਵ ਕਾਰਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਪਰਤੋ ‘‘ਸਾਮਣੇਰੋ ਸਲਿਙ੍ਗੇ ਠਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਵੁਤ੍ਤਵਿਧਾਨੇਸੁਪਿ ਅਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਪਕ੍ਖੇ ਅਯਮੇਵ ਨਯੋ. ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ‘‘ਸਾਪਿ ਗਿਹਿਭਾਵਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਵਿਭਾਵੇਤਿ.

ਸਚੇ ਕੋਚਿ ਵੁਡ੍ਢਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਸਾਮਣੇਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਹਾਪੇਲ਼ਾਦੀਸੂਤਿ ਏਤੇਨ ਗਿਹਿਸਨ੍ਤਕਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ. ਸਾਮਣੇਰਪਟਿਪਾਟਿਯਾ…ਪੇ… ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਪਨ ਆਪਜ੍ਜਤਿਯੇਵ. ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇਵਾਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੩.੧੧੦) ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੨.੧੧੦) ਪਨ – ਥੇਯ੍ਯਾਯ ਲਿਙ੍ਗਗ੍ਗਹਣਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਇਧ ਸਂਵਾਸੋ ਏਵਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਯੋ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕਾ’’ਤਿ. ਨ ਯਥਾਵੁਡ੍ਢਂ ਵਨ੍ਦਨਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਾਮਣੇਰਾਨਂ ਵਾ ਵਨ੍ਦਨਂ ਨ ਸਾਦਿਯਤਿ. ਯਥਾਵੁਡ੍ਢਂ ਵਨ੍ਦਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਮੁਸਾਵਾਦੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤਵਸ੍ਸਕ੍ਕਮੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਵਨ੍ਦਨਂ ਸਾਦਿਯਤਿ. ਦਹਰਸਾਮਣੇਰੋ ਪਨ ਵੁਡ੍ਢਸਾਮਣੇਰਾਨਂ, ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਵੁਡ੍ਢਾਨਂ ਵਨ੍ਦਨਂ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤੋਪਿ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇਤਿ ਸਂਵਾਸਤ੍ਥੇਨਕਤ੍ਥੇ. ਭਿਕ੍ਖੁਵਸ੍ਸਾਨੀਤਿ ਇਦਂ ਸਂਵਾਸਤ੍ਥੇਨਕੇ ਵੁਤ੍ਤਪਾਠਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਸਯਮੇਵ ਪਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍ਵਾ ਸਾਮਣੇਰਵਸ੍ਸਾਨਿ ਗਣੇਨ੍ਤੋਪਿ ਉਭਯਤ੍ਥੇਨਕੋ ਏਵ. ਨ ਕੇਵਲਞ੍ਚ ਪੁਰਿਸੋਵ, ਇਤ੍ਥੀਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨੀਸੁ ਏਵਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਿਕਾਵ. ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕਾਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਨ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ. ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਏਵ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਪਤ੍ਤਿਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕਾ ਵੁਤ੍ਤਾ, ਤੇਨੇਵੇਤ੍ਥ ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕੋਪਿ ਨ ਮੁਤ੍ਤੋ.

ਰਾਜ…ਪੇ… ਭਯੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭਯ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਯਾਵ ਸੋ ਸੁਦ੍ਧਮਾਨਸੋਤਿ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਲਿਙ੍ਗੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਵਞ੍ਚੇਤ੍ਵਾ ਤੇਹਿ ਸਂਵਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾਭਾਵੇਨ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ. ਤੇਨ ਹਿ ਅਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਲਿਙ੍ਗੇ ਗਹਿਤਮਤ੍ਤੇ ਪਚ੍ਛਾ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਹ ਸਂਵਸਤੁ ਵਾ ਮਾ ਵਾ, ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥੇਨਕੋ ਹੋਤਿ. ਪਚ੍ਛਾ ਸਂਵਸਨ੍ਤੋਪਿ ਅਭਬ੍ਬੋ ਹੁਤ੍ਵਾ ਸਂਵਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਭਯਤ੍ਥੇਨਕੋਪਿ ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥੇਨਕੇ ਏਵ ਪਵਿਸਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਯੋ ਪਨ ਰਾਜਾਦਿਭਯੇਨ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋਵ ਲਿਙ੍ਗਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਛਾ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਵਸ੍ਸਾਨਿ ਗਣੇਤ੍ਵਾ ਜੀਵਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਸੋ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਮਤ੍ਤੇਨ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨ ਹੋਤਿ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਹਿਤਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਾ. ਸਚੇ ਪਨ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਾਮਣੇਰਵਸ੍ਸਗਣਨਾਦਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਦਾ ਸਂਵਾਸਤ੍ਥੇਨਕੋ, ਉਭਯਤ੍ਥੇਨਕੋ ਵਾ ਹੋਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਯਂ ਪਨ ਪਰਤੋ ‘‘ਸਹ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਅਯਮ੍ਪਿ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋਵਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਙ੍ਗਮ੍ਮ ਸਂਵਾਸਾਧਿਵਾਸਨਵਸੇਨ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਂਵਾਸਂ ਨਾਧਿਵਾਸੇਤਿ, ਯਾਵਾ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਾਵ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨਾਮ ਨ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ. ਏਤ੍ਥ ਚ ਚੋਰਾਦਿਭਯਂ ਵਿਨਾਪਿ ਕੀਲ਼ਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਲਿਙ੍ਗਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਲਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਵਨ੍ਦਨਾਦਿਂ ਅਸਾਦਿਯਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਸੋਭਤਿ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਲਿਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਪਿ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਸਬ੍ਬਪਾਸਣ੍ਡਿਯਭਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਸਬ੍ਬਸਾਮਯਿਕਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣਂ ਕਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨਿ ਭਤ੍ਤਾਨਿ. ਇਦਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਨਞ੍ਞੇਵ ਨਿਯਮਿਤਭਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣੇ ਸਂਵਾਸੋਪਿ ਸਮ੍ਭਵੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸਾਧਾਰਣਭਤ੍ਤਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਸਂਵਾਸਂ ਪਨ ਅਸਾਦਿਯਿਤ੍ਵਾ ਅਭਿਕ੍ਖੁਕਵਿਹਾਰਾਦੀਸੁ ਵਿਹਾਰਭਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋਪਿ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨ ਹੋਤਿ ਏਵ. ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾਨੁਟ੍ਠਾਨੇਨਾਤਿ ਕਸਿਆਦਿਕਮ੍ਮਾਕਰਣੇਨ. ਪਤ੍ਤਚੀਵਰਂ ਆਦਾਯਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਲਿਙ੍ਗਵਸੇਨ ਸਰੀਰੇਨ ਧਾਰੇਤ੍ਵਾ.

ਯੋ ਏਵਂ ਪਬ੍ਬਜਤਿ, ਸੋ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਇਦਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ. ‘‘ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ’’ਤਿ ਪਨ ਨਾਮਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਏਵਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣੋ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਯਦਿ ਆਰੋਚੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਛਡ੍ਡਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਵਾ ‘‘ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਮੇ ਨ ਰੁਹਤੀ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ, ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਹੋਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਪਠਮਂ ‘‘ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਏਵਂ ਮੇ ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞੀ ਕੇਵਲਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੇਤਵਤ੍ਥਨਿਵਾਸਨਾਦਿਵਿਪ੍ਪਕਾਰਂ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ਲਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਨ ਕਥੇਤਿ, ਸੋ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕਾਲੇਯੇਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਵਧਾਰਣੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕਾਲੇ ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕਲਕ੍ਖਣਂ ਞਤ੍ਵਾ ਵਞ੍ਚਨਾਯਪਿ ਨਾਰੋਚੇਤਿ, ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਸੋ ਹਿ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਹਿਤਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਾ ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥੇਨਕੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਲਦ੍ਧੂਪਸਮ੍ਪਦਤ੍ਤਾ ਤਦਨੁਗੁਣਸ੍ਸੇਵ ਸਂਵਾਸਸ੍ਸ ਸਾਦਿਤਤ੍ਤਾ ਸਂਵਾਸਤ੍ਥੇਨਕੋਪਿ ਨ ਹੋਤਿ. ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਨ ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥੇਨਕੋ ਹੋਤਿ, ਸਂਵਾਸਾਰਹਸ੍ਸ ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਸਂਵਾਸਸਾਦਿਯਨਮਤ੍ਤੇਨ ਸਂਵਾਸਤ੍ਥੇਨਕੋ ਹੋਤਿ.

ਸਲਿਙ੍ਗੇ ਠਿਤੋਤਿ ਸਲਿਙ੍ਗਭਾਵੇ ਠਿਤੋ. ਥੇਯ੍ਯਸਂਵਾਸਕੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਦਿਨ੍ਨਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਲਿਙ੍ਗਤ੍ਥੇਨਕੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੁਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਂਵਾਸਤ੍ਥੇਨਕੋ ਨ ਹੋਤਿ. ਯਂ ਪਨ ਮਾਤਿਕਾਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਕਙ੍ਖਾ. ਅਟ੍ਠ. ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਵਣ੍ਣਨਾ) ‘‘ਲਿਙ੍ਗਾਨੁਰੂਪਸ੍ਸ ਸਂਵਾਸਸ੍ਸ ਸਾਦਿਤਤ੍ਤਾ ਨਾਪਿ ਸਂਵਾਸਤ੍ਥੇਨਕੋ’’ਤਿ ਕਾਰਣਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਇਦਮੇਵ ਕਾਰਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਤਰਥਾ ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਵਸ੍ਸਗਣਨਾਦੀਸੁ ਲਿਙ੍ਗਾਨੁਰੂਪਸਂਵਾਸੋ ਏਵ ਸਾਦਿਤੋਤਿ ਸਂਵਾਸਤ੍ਥੇਨਕਤਾ ਨ ਸਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਦਿਨ੍ਨਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਾਧਾਰਣਤ੍ਤਾ. ਯਥਾ ਚੇਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਏਵਂ ਸਾਮਣੇਰੋਪਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਸਾਮਣੇਰਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਂਵਾਸਤ੍ਥੇਨਕੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ. ਸੋਭਤੀਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾਤਿ ਕਾਸਾਵਧਾਰਣੇ ਧੁਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍ਵਾ ਗਿਹਿਭਾਵਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍ਵਾ.

ਸਚੇ ਕੋਚਿ ਵੁਡ੍ਢਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਸਾਮਣੇਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਮਹਾਪੇਲ਼ਾਦੀਸੂਤਿ ਵਿਲੀਵਾਦਿਮਯੇਸੁ ਘਰਦ੍ਵਾਰੇਸੁ ਠਪਿਤੇਸੁ ਭਤ੍ਤਭਾਜਨਵਿਸੇਸੇਸੁ. ਏਤੇਨ ਵਿਹਾਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵਸ੍ਸਗਣਨਾਦੀਨਂ ਅਕਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

੧੩੯. ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕਕਥਾਯਂ ਤੇਸਂ ਲਿਙ੍ਗੇ ਆਦਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤੇ ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਤਿਤ੍ਥਿਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਤਸ੍ਸ ਲਿਙ੍ਗਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਤੇਸਂ ਲਦ੍ਧਿਪਿ ਗਹਿਤਾਯੇਵ ਹੋਤੀਤਿ ਕਤ੍ਵਾ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਕੇਨਚਿ ਪਨ ‘‘ਤੇਸਂ ਲਿਙ੍ਗੇ ਆਦਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤੇ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਗਹਿਤਾਯਪਿ ਅਗ੍ਗਹਿਤਾਯਪਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ‘‘ਤਿਤ੍ਥਿਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਤਸ੍ਸ ਲਿਙ੍ਗਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਲਦ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ. ਲਿਙ੍ਗਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨੇਨੇਵ ਹਿ ਸੋ ਗਹਿਤਲਦ੍ਧਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਤੇਨੇਵ ‘‘ਵੀਮਂਸਨਤ੍ਥਂ ਕੁਸਚੀਰਾਦੀਨਿ…ਪੇ… ਯਾਵ ਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤਿ, ਤਾਵ ਤਂ ਲਦ੍ਧਿ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਮਤ੍ਤੇ ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਗ੍ਗੋਵ ਆਜੀਵਕਾਨਂ ਉਪਸ੍ਸਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਪਦਵਾਰੇ ਪਦਵਾਰੇ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ‘‘ਆਜੀਵਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਅਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਮਨਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਨਗ੍ਗੇਨ ਹੁਤ੍ਵਾ ਗਮਨਪਚ੍ਚਯਾਪਿ ਪਦਵਾਰੇ ਦੁਕ੍ਕਟਾ ਨ ਮੁਚ੍ਚਤਿਯੇਵਾਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੩.੧੧੦) ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੨.੧੧੦) ਪਨ – ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕਾਦਿਕਥਾਸੁ ਤੇਸਂ ਲਿਙ੍ਗੇ ਆਦਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤੇਤਿ ਵੀਮਂਸਾਦਿਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਵਿਨਾ ‘‘ਤਿਤ੍ਥਿਯੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਲਿਙ੍ਗੇ ਕਾਯੇਨ ਧਾਰਿਤਮਤ੍ਤੇ. ਸਯਮੇਵਾਤਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਸਯਮੇਵ ਸਙ੍ਘਾਰਾਮੇਪਿ ਕੁਸਚੀਰਾਦੀਨਿ ਨਿਵਾਸੇਤਿ. ਆਜੀਵਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ…ਪੇ… ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਆਜੀਵਕਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਤੇਸਂ ਪਬ੍ਬਜਨਵਿਧਿਨਾ ‘‘ਆਜੀਵਕੋ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਚ੍ਛਤਿ. ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਭਾਵੂਪਗਮਨਂ ਪਤਿ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨੇ ਵਿਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ‘‘ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਭਵਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਤ੍ਤਾ ਪਦਵਾਰੇ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇਵ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਵੁਤ੍ਤੇਪਿ ਮੇਥੁਨਾਦੀਸੁ ਵੁਤ੍ਤਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗਦੁਕ੍ਕਟਾਨੁਲੋਮਤੋ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਏਤੇਨ ਚ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਵਸੇਨ ਲਿਙ੍ਗੇ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੇ ਪਾਰਾਜਿਕਂ, ਤਤੋ ਪੁਰਿਮਪਯੋਗੇ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇਵ. ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਕ੍ਖਣੇ ਨਿਵਤ੍ਤਨ੍ਤੋਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਦੇਸਾਪੇਤ੍ਵਾ ਮੁਚ੍ਚਤਿ ਏਵਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ. ਯਥਾ ਚੇਤ੍ਥ, ਏਵਂ ਸਙ੍ਘਭੇਦੇਪਿ ਲੋਹਿਤੁਪ੍ਪਾਦੇਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗਾਦੀਸੁ ਦੁਕ੍ਕਟਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਪਾਰਾਜਿਕਾਹਿ ਮੁਚ੍ਚਨਸੀਮਾ ਚ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾ. ਸਾਸਨਵਿਰੁਦ੍ਧਤਾਯੇਤ੍ਥ ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕਾਨਮ੍ਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਨ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯਪਿ ਅਭਬ੍ਬਤਾਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਪਨੇਤੇ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਪਾਰਾਜਿਕਕਣ੍ਡੇ ਵਿਸੁਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਾਦਿਂ ਅਦਸ੍ਸੇਤ੍ਵਾ ਇਧ ਅਭਬ੍ਬੇਸੁ ਏਵ ਵੁਤ੍ਤਾਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

ਤਂ ਲਦ੍ਧੀਤਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਵੇਸੇ ਸੇਟ੍ਠਭਾਵਗ੍ਗਹਣਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਸਞ੍ਹਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਸਸ੍ਸਤਾਦਿਗ੍ਗਾਹਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਪਿ ਲਿਙ੍ਗੇ ਅਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੇ ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਲਦ੍ਧਿਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾਪਿ ‘‘ਏਤੇਸਂ ਵਤਚਰਿਯਾ ਸੁਨ੍ਦਰਾ’’ਤਿ ਲਿਙ੍ਗਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਕਨ੍ਤਕੋ ਹੋਤਿ ਏਵ. ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਅਭਾਵੇਨਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾਵੇ ਸਾਲਯਤਾਯ ਤਿਤ੍ਥਿਯਭਾਵੂਪਗਮਨਲਦ੍ਧਿਯਾ ਅਭਾਵੇਨ. ਏਤੇਨ ਚ ਆਪਦਾਸੁ ਕੁਸਚੀਰਾਦਿਂ ਪਾਰੁਪਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਨਗ੍ਗਸ੍ਸ ਵਿਯ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਕਥਿਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਙ੍ਘਭੇਦਕੋਪਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਭਿਕ੍ਖੁਨਾਵ ਕਥਿਤੋ, ਮਾਤੁਘਾਤਕਾਦਯੋ ਪਨ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨਾਤਿਪਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਗਤਂ.

੧੪੦. ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾਯਂ ‘‘ਯੋ ਕੋਚਿ ਅਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਯੋ, ਸਬ੍ਬੋਵ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤੋਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਏਸੋ ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਯੋ ਏਵ ਭਗਵਤੋ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਂ ਵਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਵਾ ਲਭਤਿ, ਨ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞੇਤਿ ਦੀਪੇਤਿ. ਤੇਨਾਹ ਭਗਵਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਖੋਤ੍ਥ ਨਾਗਾ ਅਵਿਰੁਲ਼੍ਹਿਧਮ੍ਮਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮਵਿਨਯੇ’’ਤਿ (ਮਹਾਵ. ੧੧੧).

੧੪੧. ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਕਥਾਯਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਾਦਿਅਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਕਾਨਞ੍ਞੇਵ ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਮੇਤ੍ਤਾਦਯੋਪਿ ਤਿਕ੍ਖਵਿਸਦਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਗੁਣਾ ਵਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਭੂਤਾ ਜਨਿਕਾ ਮਾਤਾ’’ਤਿ. ਯਥਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਞ੍ਞੇਵ ਕੁਸਲਪਵਤ੍ਤਿ ਤਿਕ੍ਖਵਿਸਦਾ, ਏਵਂ ਅਕੁਸਲਪਵਤ੍ਤਿਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਯਮ੍ਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਕੇਨੇਵਾ’’ਤਿਆਦਿ. ਅਥ ਵਾ ਯਥਾ ਸਮਾਨਜਾਤਿਯਸ੍ਸ ਵਿਕੋਪਨੇ ਕਮ੍ਮਂ ਗਰੁਤਰਂ, ਨ ਤਥਾ ਵਿਜਾਤਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਭੂਤਾ’’ਤਿ. ਪੁਤ੍ਤਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇਨ ਮਾਤੁਪਿਤੁਸਮਞ੍ਞਾ, ਦਤ੍ਤਕਿਤ੍ਤਿਮਾਦਿਵਸੇਨਪਿ ਪੁਤ੍ਤਵੋਹਾਰੋ ਲੋਕੇ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਚ ਖੋ ਪਰਿਯਾਯਤੋਤਿ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਸਿਦ੍ਧਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਜਨਿਕਾ ਮਾਤਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਯਥਾ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਭਾਵੇ ਠਿਤਸ੍ਸੇਵ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾਨਂ ਤਿਕ੍ਖਵਿਸਦਸੂਰਭਾਵਾਪਤ੍ਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਬੋਧਿਤ੍ਤਯਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਂ, ਏਵਂ ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤਭਾਵੇ ਠਿਤਸ੍ਸੇਵ ਅਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾਨਮ੍ਪਿ ਤਿਕ੍ਖਵਿਸਦਸੂਰਭਾਵਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਯਮ੍ਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਕੇਨੇਵਾ’’ਤਿ. ਆਨਨ੍ਤਰਿਯੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚੁਤਿਅਨਨ੍ਤਰਂ ਨਿਰਯੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਫਲਂ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਨ੍ਤਰੇ ਜਨਕਤ੍ਤੇਨ ਨਿਯੁਤ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਂ, ਤੇਨ. ਅਥ ਵਾ ਚੁਤਿਅਨਨ੍ਤਰਂ ਫਲਂ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨਨ੍ਤਰੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤਂ, ਤਨ੍ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨੇਨ ਅਨਨ੍ਤਰਕਰਣਸੀਲਂ, ਅਨਨ੍ਤਰਪ੍ਪਯੋਜਨਂ ਵਾ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਂ, ਤੇਨ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯੇਨ ਮਾਤੁਘਾਤਕਕਮ੍ਮੇਨ. ਪਿਤੁਘਾਤਕੇਪਿ ‘‘ਯੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤੋ ਜਨਕੋ ਪਿਤਾ ਸਯਮ੍ਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਜਾਤਿਕੇਨੇਵ ਸਤਾ ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪਿਤੋ, ਅਯਂ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯੇਨ ਪਿਤੁਘਾਤਕਕਮ੍ਮੇਨ ਪਿਤੁਘਾਤਕੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਬ੍ਬਂ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਿਤੁਘਾਤਕੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ’’ਤਿ.

ਪਰਿਵਤ੍ਤਿਤਲਿਙ੍ਗਮ੍ਪਿ ਮਾਤਰਂ ਵਾ ਪਿਤਰਂ ਵਾ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਕਮ੍ਮਂ ਹੋਤਿਯੇਵ. ਸਤਿਪਿ ਹਿ ਲਿਙ੍ਗਪਰਿਵਤ੍ਤੇ ਸੋ ਏਵ ਏਕਕਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਭਵਙ੍ਗਪ੍ਪਬਨ੍ਧੋ ਜੀਵਿਤਪ੍ਪਬਨ੍ਧੋ, ਨ ਅਞ੍ਞੋਤਿ. ਯੋ ਪਨ ਸਯਂ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਭੂਤਂ ਪਿਤਰਂ ਵਾ ਮਾਤਰਂ ਵਾ, ਸਯਂ ਵਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਭੂਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਂ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨੋਯੇਵ ਵਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਭੂਤਂ ਜੀਵਿਤਾ ਵੋਰੋਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਭਾਰਿਯਂ ਪਨ ਹੋਤਿ, ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਂ ਆਹਚ੍ਚੇਵ ਤਿਟ੍ਠਤਿ. ਏਲ਼ਕਚਤੁਕ੍ਕਂ ਸਙ੍ਗਾਮਚਤੁਕ੍ਕਂ ਚੋਰਚਤੁਕ੍ਕਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ. ‘‘ਏਲ਼ਕਂ ਮਾਰੇਮੀ’’ਤਿ ਅਭਿਸਨ੍ਧਿਨਾਪਿ ਹਿ ਏਲ਼ਕਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤਂ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਂ ਮਾਤਰਂ ਵਾ ਪਿਤਰਂ ਵਾ ਮਾਰੇਨ੍ਤੋ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਂ ਫੁਸਤਿ ਮਰਣਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨੇਵ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਵਤ੍ਥੁਨੋ ਵਿਕੋਪਿਤਤ੍ਤਾ. ਏਲ਼ਕਾਭਿਸਨ੍ਧਿਨਾ, ਪਨ ਮਾਤਾਪਿਤਿਅਭਿਸਨ੍ਧਿਨਾ ਵਾ ਏਲ਼ਕਂ ਮਾਰੇਨ੍ਤੋ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਂ ਨ ਫੁਸਤਿ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਵਤ੍ਥੁਨੋ ਅਭਾਵਤੋ. ਮਾਤਾਪਿਤਿਅਭਿਸਨ੍ਧਿਨਾ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਮਾਰੇਨ੍ਤੋ ਫੁਸ੍ਸਤੇਵ. ਏਸ ਨਯੋ ਇਤਰਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਚਤੁਕ੍ਕਦ੍ਵਯੇ. ਯਥਾ ਚ ਮਾਤਾਪਿਤੂਸੁ, ਏਵਂ ਅਰਹਨ੍ਤੇਸੁ ਏਤਾਨਿ ਚਤੁਕ੍ਕਾਨਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਹਿ ਪੁਰਿਮਂ ਅਭਿਸਨ੍ਧਿਚਿਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ, ਵਧਕਚਿਤ੍ਤਂ, ਪਨ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਞ੍ਚ ਪਮਾਣਂ. ਕਤਾਨਨ੍ਤਰਿਯਕਮ੍ਮੋ ਚ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਵਿਪਾਕਂ ਪਟਿਬਾਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਕਲਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਮਹਾਚੇਤਿਯਪ੍ਪਮਾਣੇਹਿ ਕਞ੍ਚਨਥੂਪੇਹਿ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾਪਿ ਸਕਲਚਕ੍ਕਵਾਲ਼ਂ ਪੂਰੇਤ੍ਵਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍ਵਾਪਿ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗਵਤੋ ਸਙ੍ਘਾਟਿਕਣ੍ਣਂ ਅਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤੋ ਵਿਚਰਿਤ੍ਵਾਪਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਨਿਰਯਮੇਵ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਞ੍ਚ ਨ ਲਭਤਿ. ਪਿਤੁਘਾਤਕੇ ਵੇਸਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਉਪਲਕ੍ਖਣਮਤ੍ਤਂ, ਕੁਲਿਤ੍ਥਿਯਾ ਅਤਿਚਾਰਿਨਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਿਤਰਂ ਅਜਾਨਿਤ੍ਵਾ ਘਾਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋਪਿ ਪਿਤੁਘਾਤਕੋਵ ਹੋਤਿ.

ਅਰਹਨ੍ਤਘਾਤਕਕਮ੍ਮੇ ਅਵਸੇਸਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਾਮਿਆਦਿਕਂ. ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਵਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਤਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕਵਣ੍ਣਨਾਤੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ.

‘‘ਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਵਿਭਾਵੇਤਿ ‘‘ਵਧਕਚਿਤ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ. ਵਧਕਚੇਤਨਾਯ ਹਿ ਦੂਸਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਇਧ ਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਂ ਨਾਮ. ਲੋਹਿਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਅਭੇਜ੍ਜਕਾਯਤਾਯ ਪਰੂਪਕ੍ਕਮੇਨ ਚਮ੍ਮਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ ਲੋਹਿਤਪਗ੍ਘਰਣਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਪਨ ਅਨ੍ਤੋਯੇਵ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਲੋਹਿਤਂ ਸਮੋਸਰਤਿ, ਆਘਾਤੇਨ ਪਕੁਪ੍ਪਮਾਨਂ ਸਞ੍ਚਿਤਂ ਹੋਤਿ. ਦੇਵਦਤ੍ਤੇਨ ਪਵਿਦ੍ਧਸਿਲਤੋ ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਗਤਾ ਸਕ੍ਖਲਿਕਾਪਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਾਦਨ੍ਤਂ ਪਹਰਿ, ਫਰਸੁਨਾ ਪਹਟੋ ਵਿਯ ਪਾਦੋ ਅਨ੍ਤੋਲੋਹਿਤੋਯੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਜੀਵਕੋ ਪਨ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਰੁਚਿਯਾ ਸਤ੍ਥਕੇਨ ਚਮ੍ਮਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਤਮ੍ਹਾ ਠਾਨਾ ਦੁਟ੍ਠਲੋਹਿਤਂ ਨੀਹਰਿਤ੍ਵਾ ਫਾਸੁਮਕਾਸਿ, ਤੇਨਸ੍ਸ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮਮੇਵ ਅਹੋਸਿ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਜੀਵਕੋ ਵਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ.

ਅਥ ਯੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਤਥਾਗਤੇ ਚੇਤਿਯਂ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਬੋਧਿਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਧਾਤੁਮ੍ਹਿ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਕਿਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਭਾਰਿਯਂ ਕਮ੍ਮਂ ਹੋਤਿ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਸਦਿਸਂ. ਸਧਾਤੁਕਂ ਪਨ ਥੂਪਂ ਵਾ ਪਟਿਮਂ ਵਾ ਬਾਧਮਾਨਂ ਬੋਧਿਸਾਖਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਸਚੇਪਿ ਤਤ੍ਥ ਨਿਲੀਨਾ ਸਕੁਣਾ ਚੇਤਿਯੇ ਵਚ੍ਚਂ ਪਾਤੇਨ੍ਤਿ, ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ. ਪਰਿਭੋਗਚੇਤਿਯਤੋ ਹਿ ਸਰੀਰਚੇਤਿਯਂ ਗਰੁਤਰਂ. ਚੇਤਿਯਵਤ੍ਥੁਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਬੋਧਿਮੂਲੇਪਿ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਹਰਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਯਾ ਪਨ ਬੋਧਿਸਾਖਾ ਬੋਧਿਘਰਂ ਬਾਧਤਿ, ਤਂ ਗੇਹਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਨ ਲਭਤਿ. ਬੋਧਿਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿ ਗੇਹਂ, ਨ ਗੇਹਤ੍ਥਾਯ ਬੋਧਿ. ਆਸਨਘਰੇਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਆਸਨਘਰੇ ਧਾਤੁ ਨਿਹਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਾਯ ਤਂ ਸਾਖਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਬੋਧਿਜਗ੍ਗਨਤ੍ਥਂ ਓਜੋਹਰਣਸਾਖਂ ਵਾ ਪੂਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਵਾ ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿਯੇਵ, ਸਤ੍ਥੁ ਰੂਪਕਾਯਪਟਿਜਗ੍ਗਨੇ ਵਿਯ ਪੁਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਹੋਤਿ.

ਸਙ੍ਘਭੇਦੇ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਅਪਲੋਕਨਾਦੀਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ. ਅਯਂ ਸਙ੍ਘਭੇਦਕੋਤਿ ਪਕਤਤ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਪੁਬ੍ਬੇ ਏਵ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਵਾ ਵਤ੍ਥਾਦਿਦੋਸੇਨ ਵਿਪਨ੍ਨੁਪਸਮ੍ਪਦੋ ਵਾ ਸਙ੍ਘਂ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋਪਿ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਂ ਨ ਫੁਸਤਿ, ਸਙ੍ਘੋ ਪਨ ਭਿਨ੍ਨੋਵ ਹੋਤਿ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਚਸ੍ਸ ਨ ਵਾਰਿਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ.

ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਦੂਸਨੇ ਇਚ੍ਛਮਾਨਨ੍ਤਿ ਓਦਾਤਵਤ੍ਥਵਸਨਂ ਇਚ੍ਛਮਾਨਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਗਿਹਿਭਾਵੇ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਮਤ੍ਤੇਯੇਵਾ’’ਤਿ. ਨੇਵ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਯੋਜਨਾ. ਯੋ ਚ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਅਭਬ੍ਬੇ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਞਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਿ, ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ ਵਾ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ. ਅਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ.

੧੪੨. ਗਬ੍ਭਮਾਸੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਗਬ੍ਭਵੀਸੋ. ਹਾਯਨਵਡ੍ਢਨਨ੍ਤਿ ਗਬ੍ਭਮਾਸੇਸੁ ਅਧਿਕੇਸੁ ਉਤ੍ਤਰਿ ਹਾਯਨਂ, ਊਨੇਸੁ ਵਡ੍ਢਨਨ੍ਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਂ. ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਾਦਸ ਮਾਸੇ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਯ ਜਾਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਂ. ਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸੇਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਿਕਾਯ ਵਸ੍ਸੂਪਗਮਨਦਿਵਸੇ. ‘‘ਤਿਂਸਰਤ੍ਤਿਦਿਵੋ ਮਾਸੋ’’ਤਿ (ਅ. ਨਿ. ੩.੭੧; ੮.੪੩; ਵਿਭ. ੧੦੨੩) ਵਚਨਤੋ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਸ੍ਸਂ ਉਕ੍ਕਡ੍ਢਨ੍ਤੀਤਿ ਵਸ੍ਸਂ ਉਦ੍ਧਂ ਕਡ੍ਢਨ੍ਤਿ, ਤਤਿਯਸਂਵਚ੍ਛਰੇ ਏਕਮਾਸਸ੍ਸ ਅਧਿਕਤ੍ਤਾ ਮਾਸਪਰਿਚ੍ਚਜਨਵਸੇਨ ਵਸ੍ਸਂ ਉਦ੍ਧਂ ਕਡ੍ਢਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤਿਯੋ ਸਂਵਚ੍ਛਰੋ ਤੇਰਸਮਾਸਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਸਂਵਚ੍ਛਰਸ੍ਸ ਪਨ ਦ੍ਵਾਦਸਮਾਸਿਕਤ੍ਤਾ ਅਟ੍ਠਾਰਸਸੁ ਵਸ੍ਸੇਸੁ ਅਧਿਕਮਾਸੇ ਵਿਸੁਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਛ ਮਾਸਾ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤਤੋਤਿ ਛਮਾਸਤੋ. ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖਾ ਹੁਤ੍ਵਾਤਿ ਅਧਿਕਮਾਸੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬੇਮਤਿਕਾ ਹੁਤ੍ਵਾ. ਯਂ ਪਨ ਵੁਤ੍ਤਂ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਰਸਨ੍ਨਂਯੇਵ ਵਸ੍ਸਾਨਂ ਅਧਿਕਮਾਸੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਣਿਤਤ੍ਤਾ ਸੇਸਵਸ੍ਸਦ੍ਵਯਸ੍ਸਪਿ ਅਧਿਕਦਿਵਸਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਾਨਿ ਅਧਿਕਦਿਵਸਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖਾ ਹੁਤ੍ਵਾ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਨ ਹਿ ਦ੍ਵੀਸੁ ਵਸ੍ਸੇਸੁ ਅਧਿਕਦਿਵਸਾਨਿ ਨਾਮ ਵਿਸੁਂ ਉਪਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ ਤਤਿਯੇ ਵਸ੍ਸੇ ਵਸ੍ਸੁਕ੍ਕਡ੍ਢਨਵਸੇਨ ਅਧਿਕਮਾਸੇ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤੇਯੇਵ ਅਤਿਰੇਕਮਾਸਸਮ੍ਭਵਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਦ੍ਵੀਸੁ ਵਸ੍ਸੇਸੁ ਅਤਿਰੇਕਦਿਵਸਾਨਿ ਵਿਸੁਂ ਨ ਸਮ੍ਭਵਨ੍ਤਿ.

‘‘ਤੇ ਦ੍ਵੇ ਮਾਸੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਮ੍ਹਿ ਚ ਪੁਨ ਅਪਰਸ੍ਮਿਂ ਵਸ੍ਸੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਪਨ…ਪੇ… ਵੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ. ਅਨੇਕਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਨਿਪਾਤਾਨਂ ਪਨ-ਸਦ੍ਦੋ ਹਿਸਦ੍ਦਤ੍ਥੋ, ਏਤ੍ਥ ਹੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ. ਇਦਞ੍ਹਿ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮਤ੍ਥਨਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਇਮਿਨਾ ਚ ਇਮਂ ਦੀਪੇਤਿ – ਯਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਂ ਸਾਮਣੇਰਂ ਨਿਕ੍ਖਮਨੀਯਪੁਣ੍ਣਮਾਸਿਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸੇ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਗਬ੍ਭਮਾਸੇਪਿ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵੀਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਅਪਰਿਪੁਣ੍ਣਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਧਿਕਮਾਸੇਸੁ ਦ੍ਵੀਸੁ ਗਹਿਤੇਸੁ ਏਵ ਵੀਸਤਿ ਵਸ੍ਸਾਨਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨਿ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਗਬ੍ਭਮਾਸਾਪਿ ਗਣਨੂਪਗਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ. ਏਕਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸੋ ਹੋਤੀਤਿ ਜਾਤਦਿਵਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸੋ ਸਮਾਨੋ ਗਬ੍ਭਮਾਸੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ. ਅਞ੍ਞਂ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤੀਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ, ਕਮ੍ਮਵਾਚਾਚਰਿਯੋ ਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤੀਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੩.੪੦੬) ਆਗਤਂ.

ਗਬ੍ਭੇ ਸਯਿਤਕਾਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਵੀਸਤਿਮਂ ਵਸ੍ਸਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਮਸ੍ਸਾਤਿ ਗਬ੍ਭਵੀਸੋ. ਨਿਕ੍ਖਮਨੀਯਪੁਣ੍ਣਮਾਸੀਤਿ ਸਾਵਣਮਾਸਸ੍ਸ ਪੁਣ੍ਣਮਿਯਾ ਆਸਾਲ਼੍ਹੀਪੁਣ੍ਣਮਿਯਾ ਅਨਨ੍ਤਰਪੁਣ੍ਣਮੀ. ਪਾਟਿਪਦਦਿਵਸੇਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਿਕਾਯ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਾਯ, ਦ੍ਵਾਦਸ ਮਾਸੇ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਵਸਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਯ ਜਾਤਂ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ‘‘ਤਿਂਸਰਤ੍ਤਿਦਿਵੋ ਮਾਸੋ, ਦ੍ਵਾਦਸਮਾਸਿਕੋ ਸਂਵਚ੍ਛਰੋ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸਾ ਪਰਿਹਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਸ੍ਸਂ ਉਕ੍ਕਡ੍ਢਨ੍ਤੀਤਿ ਵਸ੍ਸਂ ਉਦ੍ਧਂ ਕਡ੍ਢਨ੍ਤਿ, ‘‘ਏਕਮਾਸਂ ਅਧਿਕਮਾਸੋ’’ਤਿ ਛਡ੍ਡੇਤ੍ਵਾ ਵਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤਿਯੋ ਤਤਿਯੋ ਸਂਵਚ੍ਛਰੋ ਤੇਰਸਮਾਸਿਕੋ ਹੋਤਿ. ਤੇ ਦ੍ਵੇ ਮਾਸੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾਤਿ ਨਿਕ੍ਖਮਨੀਯਪੁਣ੍ਣਮਾਸਤੋ ਯਾਵ ਜਾਤਦਿਵਸਭੂਤਾ ਮਹਾਪਵਾਰਣਾ, ਤਾਵ ਯੇ ਦ੍ਵੇ ਮਾਸਾ ਅਨਾਗਤਾ, ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਅਧਿਕਮਾਸਤੋ ਲਦ੍ਧੇ ਦ੍ਵੇ ਮਾਸੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ. ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯੋ ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦਿ. ‘‘ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖਾ ਹੁਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਅਟ੍ਠਾਰਸਨ੍ਨਂ ਵਸ੍ਸਾਨਂ ਏਵ ਅਧਿਕਮਾਸੇ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਵੀਸਤਿਯਾ ਵਸ੍ਸੇਸੁਪਿ ਚਾਤੁਦ੍ਦਸੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਾਸਾਨਂ ਪਰਿਹਾਪਨੇਨ ਸਬ੍ਬਥਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਪਵਾਰੇਤ੍ਵਾ ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਮਹਾਪਵਾਰਣਾਦਿਵਸੇ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਗਬ੍ਭਵਸ੍ਸੇਨ ਸਹ ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸੋ ਭਵਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਗਬ੍ਭਮਾਸਾਪਿ ਗਣਨੂਪਗਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ. ਏਕਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸੋਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਵੀਸਤਿਵਸ੍ਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਞ੍ਞਂ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤੀਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ, ਆਚਰਿਯੋ ਵਾ ਹੁਤ੍ਵਾ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ. ਸੋਪੀਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋਪਿ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੨.੪੦੬) ਆਗਤਂ.

ਏਤ੍ਥ ਸਿਯਾ – ਅਟ੍ਠਕਥਾਟੀਕਾਸੁ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਰਸਸੁ ਵਸ੍ਸੇਸੁ ਛ ਮਾਸਾ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ‘‘ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਯਾ ਵਸ੍ਸੇਸੁ ਸਤ੍ਤ ਮਾਸਾ ਅਧਿਕਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ, ਕਥਮੇਤ੍ਥ ਵਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ? ਵੁਚ੍ਚਤੇ – ਅਟ੍ਠਕਥਾਟੀਕਾਸੁ ਸਾਸਨਵੋਹਾਰੇਨ ਲੋਕਿਯਗਤਿਂ ਅਨੁਪਗਮ੍ਮ ਤੀਸੁ ਤੀਸੁ ਸਂਵਚ੍ਛਰੇਸੁ ਮਾਸਛਡ੍ਡਨਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਰਸਸੁ ਵਸ੍ਸੇਸੁ ਛ ਮਾਸਾ ਵਡ੍ਢਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਵੇਦਵੋਹਾਰੇਨ ਚਨ੍ਦਸੂਰਿਯਗਤਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਤਿਥਿਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਗਣੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਕੂਨਵੀਸਤਿਯਾ ਵਸ੍ਸੇਸੁ ਸਤ੍ਤ ਮਾਸਾ ਅਧਿਕਾ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀਤਿ, ਤਂ ਵਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਕਥਾਯਂ ਆਵਿ ਭਵਿਸ੍ਸਤਿ.

੧੪੩. ਮਾਤਾ ਵਾ ਮਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਸੋਯੇਵਾਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪੇਕ੍ਖੋ ਏਵ.

੧੪੪. ‘‘ਏਕਸੀਮਾਯਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਏਕਸੀਮਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁਮ੍ਹਿ ਅਸਤਿ ਭਣ੍ਡੁਕਮ੍ਮਾਰੋਚਨਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ. ਖਣ੍ਡਸੀਮਾਯ ਵਾ ਠਤ੍ਵਾ ਨਦੀਸਮੁਦ੍ਦਾਦੀਨਿ ਵਾ ਗਨ੍ਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਏਤੇਨ ਸਬ੍ਬੇ ਸੀਮਟ੍ਠਕਭਿਕ੍ਖੂ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ, ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ.

੧੪੫. ਅਨਾਮਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਪਾਤਨ੍ਤਿ ਅਗ੍ਗਹਿਤਅਗ੍ਗਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ. ਸਾਮਣੇਰਭਾਗਸਮਕੋ ਆਮਿਸਭਾਗੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸਾਮਣੇਰਾਨਂ ਆਮਿਸਭਾਗਸ੍ਸ ਸਮਕਮੇਵ ਦੀਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ਵਿਸੁਂ ਸਾਮਣੇਰਭਾਗੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਪਨ ਭਤ੍ਤਂ ਕਦਾਚਿ ਮਨ੍ਦਂ ਭਵੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਪਰਿ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਸਾਮਣੇਰਪਾਲ਼ਿਯਾਵ ਗਹੇਤ੍ਵਾ ਦਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ. ਨਿਯਤਪਬ੍ਬਜ੍ਜਸ੍ਸੇਵ ਚਾਯਂ ਭਾਗੋ ਦੀਯਤਿ. ਤੇਨੇਵ ‘‘ਅਪਕ੍ਕਂ ਪਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਞ੍ਞੇ ਵਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦਾਤੁਕਾਮਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ.

੧੪੬. ਸਯਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਕੇਸਚ੍ਛੇਦਨਾਦੀਨਿ ਸਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋ. ਕੇਸਚ੍ਛੇਦਨਂ ਕਾਸਾਯਚ੍ਛਾਦਨਂ ਸਰਣਦਾਨਨ੍ਤਿ ਹਿ ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤੇਸੁ ਏਕਂ ਦ੍ਵੇ ਵਾਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਤਥਾ ਵੋਹਰੀਯਤਿਯੇਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਹੀਤਿ ਕੇਸਚ੍ਛੇਦਨਂ ਕਾਸਾਯਚ੍ਛਾਦਨਞ੍ਚ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇਵ ਨਯੋ. ਖਣ੍ਡਸੀਮਂ ਨੇਤ੍ਵਾਤਿ ਭਣ੍ਡੁਕਮ੍ਮਾਰੋਚਨਪਰਿਹਰਣਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨ ਸਭਿਕ੍ਖੁਕੇ ਵਿਹਾਰੇ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ‘‘ਏਤਸ੍ਸ ਕੇਸੇ ਛਿਨ੍ਦਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾਤਿ ਕੇਸਚ੍ਛੇਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵਦਤਿ. ਭਿਕ੍ਖੁਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ ਨ ਲਭਤੀਤਿ ਸਰਣਦਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਤੇਨੇਵਾਹ ‘‘ਸਾਮਣੇਰੋ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦੀਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੩.੩੪) ਆਗਤਂ. ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੨.੩੪) ਪਨ – ਸਯਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿਆਦਿਵਚਨਤੋ ਕੇਸਚ੍ਛੇਦਨਕਾਸਾਯਚ੍ਛਾਦਨਸਰਣਦਾਨਾਨਿ ਪਬ੍ਬਜਨਂ ਨਾਮ, ਤੇਸੁ ਪਚ੍ਛਿਮਦ੍ਵਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਏਵ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਂ ਵਾ. ਪਬ੍ਬਾਜੇਹੀਤਿ ਇਦਂ ਤਿਵਿਧਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਖਣ੍ਡਸੀਮਂ ਨੇਤ੍ਵਾਤਿ ਭਣ੍ਡੁਕਮ੍ਮਾਰੋਚਨਪਰਿਹਰਣਤ੍ਥਂ. ਭਿਕ੍ਖੂਨਞ੍ਹਿ ਅਨਾਰੋਚੇਤ੍ਵਾ ਏਕਸੀਮਾਯ ‘‘ਏਤਸ੍ਸ ਕੇਸੇ ਛਿਨ੍ਦਾ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਆਣਾਪੇਤੁਮ੍ਪਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾਤਿ ਕੇਸਾਦਿਚ੍ਛੇਦਨਮੇਵ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵਿਸੁਂ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ ਨ ਲਭਤੀਤਿ ਸਰਣਦਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਆਣਤ੍ਤਿਯਾ ਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਰਣਂ ਨ ਰੁਹਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਵਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਟੀਕਾਯਮ੍ਪਿ (ਵਜਿਰ ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੩੪) – ਖਣ੍ਡਸੀਮਂ ਨੇਤ੍ਵਾਤਿ ਭਣ੍ਡੁਕਮ੍ਮਾਰੋਚਨਪਰਿਹਰਣਤ੍ਥਂ ਵੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨ ਸਭਿਕ੍ਖੁਕੇ ਵਿਹਾਰੇ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ‘‘ਏਤਸ੍ਸ ਕੇਸੇ ਛਿਨ੍ਦਾ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤੁਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ‘‘ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਪਕਾਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍ਵਾ ਏਹੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਚੇ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਓਰੋਪਨਾਦੀਨਿ ਅਕਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਤ੍ਥਂ ਸਰਣਾਨਿ ਦੇਤਿ, ਨ ਰੁਹਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ. ਕਮ੍ਮਵਾਚਾਯ ਸਾਵੇਤ੍ਵਾ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਰੁਹਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ. ਅਪਤ੍ਤਚੀਵਰਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਸਿਦ੍ਧਿਦਸ੍ਸਨਤੋ, ਕਮ੍ਮਵਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾਵਤੋ ਚੇਤਂ ਯੁਜ੍ਜਤੇਵਾਤਿ ਏਕੇ. ਹੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ –

‘‘ਸਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸੇਵ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ, ਵਿਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸਾਪਿ ਚੇਤਰਾ;

ਅਪੇਤਪੁਬ੍ਬਵੇਸਸ੍ਸ, ਤਂਦ੍ਵਯਾ ਇਤਿ ਚਾਪਰੇ’’ਤਿ.

ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਹਿ ਸਹਤ੍ਥੇਨ ਵਾ ਆਣਤ੍ਤਿਯਾ ਵਾ ਦਿਨ੍ਨਮੇਵ ਕਾਸਾਵਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਪਨ ਸਨ੍ਤੇਸ੍ਵੇਵ ਕਾਸਾਵੇਸੁ, ਨਾਸਨ੍ਤੇਸੁ ਅਸਮ੍ਭਵਤੋਤਿ ਤੇਸਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਆਗਤੋ.

ਭਬ੍ਬਰੂਪੋਤਿ ਭਬ੍ਬਸਭਾਵੋ. ਤਮੇਵਤ੍ਥਂ ਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਰੇਨ ਵਿਭਾਵੇਤਿ ‘‘ਸਹੇਤੁਕੋ’’ਤਿ. ਞਾਤੋਤਿ ਪਾਕਟੋ. ਯਸਸ੍ਸੀਤਿ ਪਰਿਵਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ.

ਵਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਗਨ੍ਧਾਸਯੋਕਾਸਵਸੇਨ ਅਸੁਚਿਜੇਗੁਚ੍ਛਪਟਿਕੂਲਭਾਵਂ ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ. ਤਤ੍ਥ ਕੇਸਾ ਨਾਮੇਤੇ ਵਣ੍ਣਤੋਪਿ ਪਟਿਕੂਲਾ, ਸਣ੍ਠਾਨਤੋਪਿ ਗਨ੍ਧਤੋਪਿ ਆਸਯਤੋਪਿ ਓਕਾਸਤੋਪਿ ਪਟਿਕੂਲਾ. ਮਨੁਞ੍ਞੇਪਿ ਹਿ ਯਾਗੁਪਤ੍ਤੇ ਵਾ ਭਤ੍ਤਪਤ੍ਤੇ ਵਾ ਕੇਸਵਣ੍ਣਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦਿਸ੍ਵਾ ‘‘ਕੇਸਮਿਸ੍ਸਕਮਿਦਂ, ਹਰਥ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਕੇਸਾ ਵਣ੍ਣਤੋ ਪਟਿਕੂਲਾ. ਰਤ੍ਤਿਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾਪਿ ਕੇਸਸਣ੍ਠਾਨਂ ਅਕ੍ਕਵਾਕਂ ਵਾ ਮਕਚਿਵਾਕਂ ਵਾ ਛੁਪਿਤ੍ਵਾ ਤਥੇਵ ਜਿਗੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਏਵਂ ਸਣ੍ਠਾਨਤੋਪਿ ਪਟਿਕੂਲਾ. ਤੇਲਮਕ੍ਖਨਪੁਪ੍ਫਧੂਮਾਦਿਸਙ੍ਖਾਰਵਿਰਹਿਤਾਨਞ੍ਚ ਕੇਸਾਨਂ ਗਨ੍ਧੋ ਪਰਮਜੇਗੁਚ੍ਛੋ ਹੋਤਿ. ਤਤੋ ਜੇਗੁਚ੍ਛਤਰੋ ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨਂ. ਕੇਸਾ ਹਿ ਵਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾਪਿ ਸਿਯੁਂ, ਗਨ੍ਧੇਨ ਪਨ ਪਟਿਕੂਲਾਯੇਵ. ਯਥਾ ਹਿ ਦਹਰਸ੍ਸ ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸ ਵਚ੍ਚਂ ਵਣ੍ਣਤੋ ਹਲਿਦ੍ਦਿਵਣ੍ਣਂ, ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਹਲਿਦ੍ਦਿਪਿਣ੍ਡਿਸਣ੍ਠਾਨਂ. ਸਙ੍ਕਰਟ੍ਠਾਨੇ ਛਡ੍ਡਿਤਞ੍ਚ ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਕਾਲ਼ਸੁਨਖਸਰੀਰਂ ਵਣ੍ਣਤੋ ਤਾਲਪਕ੍ਕਵਣ੍ਣਂ, ਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਵਟ੍ਟੇਤ੍ਵਾ ਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਮੁਦਿਙ੍ਗਸਣ੍ਠਾਨਂ, ਦਾਠਾਪਿਸ੍ਸ ਸੁਮਨਮਕੁਲ਼ਸਦਿਸਾ, ਤਂ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਵਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਸਿਯਾ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਂ, ਗਨ੍ਧੇਨ ਪਨ ਪਟਿਕੂਲਮੇਵ, ਏਵਂ ਕੇਸਾਪਿ ਸਿਯੁਂ ਵਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ, ਗਨ੍ਧੇਨ ਪਨ ਪਟਿਕੂਲਾਯੇਵਾਤਿ.

ਯਥਾ ਪਨ ਅਸੁਚਿਟ੍ਠਾਨੇ ਗਾਮਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ਜਾਤਾਨਿ ਸੂਪੇਯ੍ਯਪਣ੍ਣਾਨਿ ਨਾਗਰਿਕਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਜੇਗੁਚ੍ਛਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਪਰਿਭੋਗਾਨਿ, ਏਵਂ ਕੇਸਾਪਿ ਪੁਬ੍ਬਲੋਹਿਤਮੁਤ੍ਤਕਰੀਸਪਿਤ੍ਤਸੇਮ੍ਹਾਦਿਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਪਰਮਜੇਗੁਚ੍ਛਾਤਿ. ਏਵਂ ਆਸਯਤੋਪਿ ਪਟਿਕੂਲਾ. ਇਮੇ ਚ ਕੇਸਾ ਨਾਮ ਗੂਥਰਾਸਿਮ੍ਹਿ ਉਟ੍ਠਿਤਕਣ੍ਣਕਾ ਵਿਯ ਏਕਤਿਂਸਕੋਟ੍ਠਾਸਰਾਸਿਮ੍ਹਿ ਜਾਤਾ, ਤੇ ਸੁਸਾਨਸਙ੍ਕਾਰਟ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁ ਜਾਤਸਾਕਂ ਵਿਯ, ਪਰਿਖਾਦੀਸੁ ਜਾਤਕਮਲਕੁਵਲਯਾਦਿਪੁਪ੍ਫਂ ਵਿਯ ਚ ਅਸੁਚਿਟ੍ਠਾਨੇ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਪਰਮਜੇਗੁਚ੍ਛਾਤਿ ਏਵਂ ਓਕਾਸਤੋ ਪਟਿਕੂਲਾਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਚਪਞ੍ਚਕਸ੍ਸ ਵਣ੍ਣਾਦਿਵਸੇਨ ਪਟਿਕੂਲਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ.

ਨਿਜ੍ਜੀਵਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤਭਾਵਂ ਵਾ ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਇਮੇ ਕੇਸਾ ਨਾਮ ਸੀਸਕਟਾਹਪਲਿਵੇਠਨਚਮ੍ਮੇ ਜਾਤਾ, ਤਤ੍ਥ ਯਥਾ ਵਮ੍ਮਿਕਮਤ੍ਥਕੇ ਜਾਤੇਸੁ ਕੁਣ੍ਠਤਿਣੇਸੁ ਨ ਵਮ੍ਮਿਕਮਤ੍ਥਕੋ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਕੁਣ੍ਠਤਿਣਾਨਿ ਜਾਤਾਨੀ’’ਤਿ, ਨਾਪਿ ਕੁਣ੍ਠਤਿਣਾਨਿ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਂ ਵਮ੍ਮਿਕਮਤ੍ਥਕੇ ਜਾਤਾਨੀ’’ਤਿ. ਏਵਮੇਵ ਨ ਸੀਸਕਟਾਹਪਲਿਵੇਠਨਚਮ੍ਮਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਮਯਿ ਕੇਸਾ ਜਾਤਾ’’ਤਿ, ਨਾਪਿ ਕੇਸਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯਂ ਸੀਸਕਟਾਹਪਲਿਵੇਠਨਚਮ੍ਮੇ ਜਾਤਾ’’ਤਿ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਆਭੋਗਪਚ੍ਚਵੇਕ੍ਖਣਰਹਿਤਾ ਏਤੇ ਧਮ੍ਮਾ. ਇਤਿ ‘‘ਕੇਸਾ ਨਾਮ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਰੀਰੇ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੋ ਅਚੇਤਨੋ ਅਬ੍ਯਾਕਤੋ ਸੁਞ੍ਞੋ ਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤੋ ਥਦ੍ਧੋ ਪਥਵੀਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਨਿਜ੍ਜੀਵਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤਭਾਵਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੇਨ. ਪੁਬ੍ਬੇਤਿ ਪੁਰਿਮਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ. ਮਦ੍ਦਿਤਸਙ੍ਖਾਰੋਤਿ ਨਾਮਰੂਪਵਵਤ੍ਥਾਨੇਨ ਚੇਵ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਗ੍ਗਹਵਸੇਨ ਚ ਞਾਣੇਨ ਪਰਿਮਦ੍ਦਿਤਸਙ੍ਖਾਰੋ. ਭਾਵਿਤਭਾਵਨੋਤਿ ਕਲਾਪਸਮ੍ਮਸਨਾਦਿਨਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਕੁਸਲਭਾਵਨਾਯ ਪੂਰਣੇਨ ਭਾਵਿਤਭਾਵਨੋ. ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਨ ਰੁਹਤੀਤਿ ਵਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੩.੩੪) ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੨.੩੪) ਪਨ – ਯਸਸ੍ਸੀਤਿ ਪਰਿਵਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ. ਨਿਜ੍ਜੀਵਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤਭਾਵਨ੍ਤਿ ‘‘ਕੇਸਾ ਨਾਮ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਰੀਰੇ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕੋ ਕੋਟ੍ਠਾਸੋ ਅਚੇਤਨੋ ਅਬ੍ਯਾਕਤੋ ਸੁਞ੍ਞੋ ਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤੋ ਥਦ੍ਧੋ ਪਥਵੀਧਾਤੂ’’ਤਿਆਦਿਨਯਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਵਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (ਵਿਸੁਦ੍ਧਿ. ੧.੩੧੧) ਆਗਤਨਯੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ. ਪੁਬ੍ਬੇਤਿ ਪੁਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇਸੁ. ਮਦ੍ਦਿਤਸਙ੍ਖਾਰੋਤਿ ਵਿਪਸ੍ਸਨਾਵਸੇਨ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਭਾਵਿਤਭਾਵਨੋਤਿ ਸਮਥਵਸੇਨਪਿ.

ਕਾਸਾਯਾਨਿ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਵਾ…ਪੇ… ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਾਪੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਨਿਸ੍ਸਰਣਤ੍ਥਾਯ ਇਮਂ ਕਾਸਾਵਂ ਗਹੇਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵਾ ‘‘ਤਂ ਕਾਸਾਵਂ ਦਤ੍ਵਾ’’ਤਿ ਵਾ ਵਤ੍ਵਾ ‘‘ਪਬ੍ਬਾਜੇਥ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਉਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿ ਏਵਂ ਯਾਚਨਪੁਬ੍ਬਕਂ ਚੀਵਰਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਪੇਤਿ. ਅਥਾਪੀਤਿਆਦਿ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਾਪਨਤੋ ਪਰਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਵਿਧਿਦਸ੍ਸਨਂ, ਅਥਾਪੀਤਿ ਤਤੋ ਪਰਮ੍ਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਚੀਵਰਂ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਾਪੇਤ੍ਵਾ ਪਬ੍ਬਾਜਨਪ੍ਪਕਾਰਭੇਦਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘ਅਥਾਪੀ’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਥਾਪੀਤਿ ਅਥ ਵਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਵਦਨ੍ਤਿ. ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਨ ਰੁਹਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ.

੧੪੭. ਪਾਦੇ ਵਨ੍ਦਾਪੇਤ੍ਵਾਤਿ ਪਾਦਾਭਿਮੁਖਂ ਨਮਾਪੇਤ੍ਵਾ. ਦੂਰੇ ਵਨ੍ਦਨ੍ਤੋਪਿ ਹਿ ਪਾਦੇ ਵਨ੍ਦਤੀਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤੀਤਿ. ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ ਵਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਪਜ੍ਝਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਅਯਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ. ਯਂ ਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕੇਸੁ ਵਿਨਯਨਤ੍ਥਾਯ ਆਚਰਿਯਂ ਕਤ੍ਵਾ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਨ੍ਤਿ, ਅਯਂ ਆਚਰਿਯੋ. ਸਚੇ ਪਨ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਸਯਮੇਵ ਸਬ੍ਬਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਤਿ, ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਨ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਤਿ, ਉਪਜ੍ਝਾਯੋਵਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯੋਪਿ ਹੋਤਿ. ਯਥਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਕਾਲੇ ਸਯਮੇਵ ਕਮ੍ਮਵਾਚਂ ਵਾਚੇਨ੍ਤੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋਵ ਕਮ੍ਮਵਾਚਾਚਰਿਯੋਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ.

ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਉਪਸਮ੍ਪਦਾਤਿ ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥਕਮ੍ਮੇਨ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਉਪਸਮ੍ਪਦਾ. ਠਾਨਕਰਣਸਮ੍ਪਦਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਰਆਦੀਨਿ ਠਾਨਾਨਿ, ਸਂਵੁਤਾਦੀਨਿ ਕਰਣਾਨੀਤਿ ਵੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ. ਅਨੁਨਾਸਿਕਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਾਨਕਾਲੇ ਅਨ੍ਤਰਾਵਿਚ੍ਛੇਦਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਦਾਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਨੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾਤਿ ਮ-ਕਾਰਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਾਨਸਮਯੇ ਵਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍ਵਾ.

੧੪੮. ਸਬ੍ਬਮਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਪਰਾਮਾਸਾਪਰਾਮਾਸਾਦਿਭੇਦਂ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ. ਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕੇਸੁ ਵਿਨੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਸੇਖਿਯਉਪਜ੍ਝਾਯਵਤ੍ਤਾਦਿਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕਸੀਲਮਨੇਨ ਪੂਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਚ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਕਰਣੇ, ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਚ ਕਰਣੇ ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਾਰਹੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੩.੩੪) ਵੁਤ੍ਤਂ. ਅਨੁਨਾਸਿਕਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਾਨਕਾਲੇ ਅਨ੍ਤਰਾਵਿਚ੍ਛੇਦੋ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਨੀ’’ਤਿ. ਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕੇਸੁ ਵਿਨੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸੇਖਿਯਵਤ੍ਤਾਕ੍ਖਨ੍ਧਕਵਤ੍ਤੇਸੁ, ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਚ ਸੁਕ੍ਕਵਿਸ੍ਸਟ੍ਠਿਆਦਿਲੋਕਵਜ੍ਜਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ ਚ ਸਾਮਣੇਰੇਹਿ ਵਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਤ੍ਥ ਅਵਤ੍ਤਮਾਨੋ ਅਲਜ੍ਜੀ ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਾਰਹੋ ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਵਿਮਤਿਵਿਨੋਦਨਿਯਂ (ਵਿ. ਵਿ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੨.੩੪).

ਉਰਾਦੀਨਿ ਠਾਨਾਨਿ ਨਾਮ, ਸਂਵੁਤਾਦੀਨਿ ਕਰਣਾਨਿ ਨਾਮ. ਅਨੁਨਾਸਿਕਨ੍ਤਂ ਕਤ੍ਵਾ ਏਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਕਤ੍ਵਾ ਦਾਨਕਾਲੇ ਅਨ੍ਤਰਾ ਅਟ੍ਠਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍ਵਾ ਦਾਨਕਾਲੇਪਿ ਯਥਾਵੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਏਵ ਵਿਚ੍ਛੇਦੋ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਨ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਲਿਖਿਤਂ, ਅਨੁਨਾਸਿਕਨ੍ਤੇ ਦੀਯਮਾਨੇ ਖਲਿਤ੍ਵਾ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ ਮ-ਕਾਰੇਨ ਮਿਸ੍ਸੀਭੂਤੇ ਖੇਤ੍ਤੇ ਓਤਿਣ੍ਣਤ੍ਤਾ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਉਪਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ. ਮਿਸ੍ਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤੁਂ ਵਟ੍ਟਤਿ, ਵਚਨਕਾਲੇ ਪਨ ਅਨੁਨਾਸਿਕਟ੍ਠਾਨੇ ਵਿਚ੍ਛੇਦਂ ਅਕਤ੍ਵਾ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਸਿਰਿਤ੍ਥੇਰੋ. ‘‘ਏਵਂ ਕਮ੍ਮਵਾਚਾਯਮ੍ਪੀ’’ਤਿ ਵੁਤ੍ਤਂ. ਉਭਤੋਸੁਦ੍ਧਿਯਾਵ ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਹਾਥੇਰੋ ਪਤਿਤਦਨ੍ਤਾਦਿਕਾਰਣਤਾਯ ਅਚਤੁਰਸ੍ਸਂ ਕਤ੍ਵਾ ਵਦਤਿ, ਬ੍ਯਤ੍ਤਸਾਮਣੇਰੋ ਸਮੀਪੇ ਠਿਤੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪੇਕ੍ਖਂ ਬ੍ਯਤ੍ਤਂ ਵਦਾਪੇਤਿ, ਮਹਾਥੇਰੇਨ ਅਵੁਤ੍ਤਂ ਵਦਾਪੇਤੀਤਿ ਨ ਵਟ੍ਟਤਿ. ਕਮ੍ਮਵਾਚਾਯ ਇਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਚੇ ਵਦਤਿ, ਵਟ੍ਟਤੀਤਿ. ਸਙ੍ਘੋ ਹਿ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ, ਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ. ਨ, ਨਾਨਾਸੀਮਪਵਤ੍ਤਕਮ੍ਮਵਾਚਾਸਾਮਞ੍ਞਨਯੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ. ਅਥ ਥੇਰੇਨ ਚਤੁਰਸ੍ਸਂ ਵੁਤ੍ਤਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਪੇਕ੍ਖਂ ਵਤ੍ਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਂ ਸਾਮਣੇਰੋ ਸਯਂ ਵਤ੍ਵਾ ਵਦਾਪੇਤਿ, ਉਭਤੋਸੁਦ੍ਧਿ ਏਵ ਹੋਤਿ ਥੇਰੇਨ ਵੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇਵ ਵੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ. ‘‘ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਸਾਧਾਰਣੇ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣਂ, ਧਮ੍ਮਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਸਙ੍ਘਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਸੇਕ੍ਖਧਮ੍ਮਂ ਅਸੇਕ੍ਖਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਅਗ੍ਗਹਿਤਗ੍ਗਹਣਵਸੇਨ ਯੋਜਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ. ਅਞ੍ਞਥਾ ਸਰਣਤ੍ਤਯਸਙ੍ਕਰਦੋਸੋ. ਸਬ੍ਬਮਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਦਸਸਿਕ੍ਖਾਪਦਵਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਪਰਾਮਾਸਾਪਰਾਮਾਸਾਦਿਭੇਦਂ. ‘‘ਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕੇਸੁ ਵਿਨੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਵਚਨਤੋ ਸੇਖਿਯਉਪਜ੍ਝਾਯਵਤ੍ਤਾਦਿਆਭਿਸਮਾਚਾਰਿਕਸੀਲਮਨੇਨ ਪੂਰੇਤਬ੍ਬਂ. ਤਤ੍ਥ ਚਾਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਕਰਣੇ, ਵਾਰਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਰਣੇ ਦਣ੍ਡਕਮ੍ਮਾਰਹੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਵਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਟੀਕਾਯਂ (ਵਜਿਰ. ਟੀ. ਮਹਾਵਗ੍ਗ ੩੪) ਆਗਤੋ.

ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ ਭਿਕ੍ਖਵੇ ਸਾਮਣੇਰਾਨਂ ਦਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨੀਤਿਆਦੀਸੁ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ, ਸਿਕ੍ਖਾਕੋਟ੍ਠਾਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਵਾ ਪਦਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ, ਅਧਿਸੀਲਅਧਿਚਿਤ੍ਤਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾਨਂ ਅਧਿਗਮੁਪਾਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਕਾਮਾਵਚਰਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਵਿਰਤਿਯੋ, ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਤਗ੍ਗਹਣੇਨੇਵ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ. ਪਾਣੋਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਤਸ੍ਸ ਅਤਿਪਾਤਨਂ ਪਬਨ੍ਧਵਸੇਨ ਪਵਤ੍ਤਿਤੁਂ ਅਦਤ੍ਵਾ ਸਤ੍ਥਾਦੀਹਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਭਿਭਵਿਤ੍ਵਾ ਪਾਤਨਂ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ, ਪਾਣਵਧੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ. ਸੋ ਪਨ ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਾਣੇ ਪਾਣਸਞ੍ਞਿਨੋ ਜੀਵਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੁਪਚ੍ਛੇਦਕਉਪਕ੍ਕਮਸਮੁਟ੍ਠਾਪਿਕਾ ਵਧਕਚੇਤਨਾਵ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਵੇਰਮਣਿ, ਵੇਰਹੇਤੁਤਾਯ ਵੇਰਸਙ੍ਖਾਤਂ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦਿਪਾਪਧਮ੍ਮਂ ਮਣਤਿ ਨੀਹਰਤੀਤਿ ਵਿਰਤਿ ‘‘ਵੇਰਮਣੀ’’ਤਿ ਵੁਚ੍ਚਤਿ. ਵਿਰਮਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਵਾ ‘‘ਵਿਰਮਤੀ’’ਤਿ ਵਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ ‘‘ਵੇਰਮਣੀ’’ਤਿ ਸਮਾਦਾਨਵਿਰਤਿ ਵੁਤ੍ਤਾ. ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ.

ਅਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਆਦਾਨਂ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ, ਥੇਯ੍ਯਚੇਤਨਾ. ਅਬ੍ਰਮ੍ਹਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਸੇਟ੍ਠਚਰਿਯਂ, ਮਗ੍ਗੇਨਮਗ੍ਗਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਮੁਟ੍ਠਾਪਿਕਾ ਮੇਥੁਨਚੇਤਨਾ. ਮੁਸਾਤਿ ਅਭੂਤਵਤ੍ਥੁ, ਤਸ੍ਸ ਵਾਦੋ ਅਭੂਤਂ ਞਤ੍ਵਾਵ ਭੂਤਤੋ ਵਿਞ੍ਞਾਪਨਚੇਤਨਾ ਮੁਸਾਵਾਦੋ. ਪਿਟ੍ਠਪੂਵਾਦਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਸੁਰਾ ਚੇਵ ਪੁਪ੍ਫਾਸਵਾਦਿਭੇਦਂ ਮੇਰਯਞ੍ਚ ਸੁਰਾਮੇਰਯਂ. ਤਦੇਵ ਮਦਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਮਜ੍ਜਞ੍ਚੇਵ ਪਮਾਦਕਾਰਣਟ੍ਠੇਨ ਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ, ਤਂ ਯਾਯ ਚੇਤਨਾਯ ਪਿਵਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਏਵਂ ਅਧਿਵਚਨਂ.

ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾਵ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਾ, ਅਯਂ ਅਰਿਯਾਨਂ ਭੋਜਨਸ੍ਸ ਕਾਲੋ ਨਾਮ, ਤਦਞ੍ਞੋ ਵਿਕਾਲੋ. ਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਇਧ ਸਬ੍ਬਂ ਯਾਵਕਾਲਿਕਂ ਵੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝੋਹਰਣਂ ਇਧ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ. ਵਿਕਾਲੇ ਭੋਜਨਂ ਅਜ੍ਝੋਹਰਣਂ ਵਿਕਾਲਭੋਜਨਂ, ਵਿਕਾਲੇ ਵਾਯਾਵਕਾਲਿਕਸ੍ਸ ਭੋਜਨਂ ਅਜ੍ਝੋਹਰਣਂ ਵਿਕਾਲਭੋਜਨਨ੍ਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ, ਤਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਵਿਕਾਲੇ ਯਾਵਕਾਲਿਕਅਜ੍ਝੋਹਰਣਚੇਤਨਾਵ.

ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਅਨਨੁਲੋਮਤ੍ਤਾ ਵਿਸੂਕਂ ਪਟਾਣੀਭੂਤਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ‘‘ਵਿਸੂਕਦਸ੍ਸਨਂ, ਨਚ੍ਚਗੀਤਾਦਿਦਸ੍ਸਨਸਵਨਾਨਞ੍ਚੇਵ ਵਟ੍ਟਕਯੁਦ੍ਧਜੂਤਕੀਲ਼ਾਦਿਸਬ੍ਬਕੀਲ਼ਾਨਞ੍ਚ ਨਾਮਂ. ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਵਿਞ੍ਞਾਣਾਨਂ ਯਥਾਸਕਂ ਵਿਸਯਸ੍ਸ ਆਲੋਚਨਸਭਾਵਤਾਯ ਦਸ੍ਸਨਸਦ੍ਦੇਨ ਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਸਵਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ. ਨਚ੍ਚਗੀਤਵਾਦਿਤਸਦ੍ਦੇਹਿ ਚੇਤ੍ਥ ਅਤ