📜

नमो तस्स भगवतो अरहतो सम्मासम्बुद्धस्स

खुद्दकनिकाये

थेरापदानपाळि

(पठमो भागो)

१. बुद्धवग्गो

१. बुद्धअपदानं

.

तथागतं जेतवने वसन्तं, अपुच्छि वेदेहमुनी नतङ्गो;

‘‘सब्बञ्ञुबुद्धा किर नाम होन्ति, भवन्ति ते हेतुभि केहि वीर’’.

.

तदाह सब्बञ्ञुवरो महेसी, आनन्दभद्दं मधुरस्सरेन;

‘‘ये पुब्बबुद्धेसु [सब्बबुद्धेसु (स्या.)] कताधिकारा, अलद्धमोक्खा जिनसासनेसु.

.

‘‘तेनेव सम्बोधिमुखेन धीरा, अज्झासयेनापि महाबलेन;

पञ्ञाय तेजेन सुतिक्खपञ्ञा, सब्बञ्ञुभावं अनुपापुणन्ति.

.

‘‘अहम्पि पुब्बबुद्धेसु, बुद्धत्तमभिपत्थयिं,

मनसायेव हुत्वान, धम्मराजा असङ्खिया.

.

‘‘अथ बुद्धापदानानि, सुणाथ सुद्धमानसा;

तिंसपारमिसम्पुण्णा, धम्मराजा असङ्खिया.

.

‘‘सम्बोधिं बुद्धसेट्ठानं, ससङ्घे लोकनायके;

दसङ्गुली नमस्सित्वा, सिरसा अभिवादयिं [अभिवादये (स्या.)].

.

‘‘यावता बुद्धखेत्तेसु, रतना विज्जन्तिसङ्खिया;

आकासट्ठा च भूमट्ठा [भुम्मट्ठा (सी. स्या.)], मनसा सब्बमाहरिं.

.

‘‘तत्थ रूपियभूमियं, पासादं मापयिं अहं;

नेकभुम्मं रतनमयं, उब्बिद्धं नभमुग्गतं.

.

‘‘विचित्तथम्भं सुकतं, सुविभत्तं महारहं;

कनकमयसङ्घाटं, कोन्तच्छत्तेहि मण्डितं.

१०.

‘‘पठमा वेळुरिया भूमि, विमलब्भसमा सुभा;

नळिनजलजाकिण्णा, वरकञ्चनभूमिया.

११.

‘‘पवाळंसा पवाळवण्णा, काचि लोहितका सुभा;

इन्दगोपकवण्णाभा, भूमि ओभासती दिसा.

१२.

‘‘सुविभत्ता घरमुखा, निय्यूहा सीहपञ्जरा;

चतुरो वेदिका जाला, गन्धावेळा मनोरमा.

१३.

‘‘नीला पीता लोहितका, ओदाता सुद्धकाळका;

कूटागारवरूपेता, सत्तरतनभूसिता.

१४.

‘‘ओलोकमया पदुमा, वाळविहङ्गसोभिता;

नक्खत्ततारकाकिण्णा, चन्दसूरेहि [चन्दसुरियेहि (सी. स्या.)] मण्डिता.

१५.

‘‘हेमजालेन सञ्छन्ना, सोण्णकिङ्किणिकायुता;

वातवेगेन कूजन्ति, सोण्णमाला मनोरमा.

१६.

‘‘मञ्जेट्ठकं लोहितकं, पीतकं हरिपिञ्जरं;

नानारङ्गेहि सम्पीतं [संचित्तं (स्या.)], उस्सितद्धजमालिनी [मालिनिं (सी.)].

१७.

‘‘न नं [नाना (सी. स्या.)] बहूनेकसता, फलिका रजतामया;

मणिमया लोहितङ्गा, मसारगल्लमया तथा;

नानासयनविचित्ता, सण्हकासिकसन्थता.

१८.

‘‘कम्पला दुकूला चीना, पट्टुण्णा पण्डुपावुरा;

विविधत्थरणं सब्बं, मनसा पञ्ञपेसहं.

१९.

‘‘तासु तास्वेव भूमीसु, रतनकूटलङ्कतं;

मणिवेरोचना उक्का, धारयन्ता सुतिट्ठरे.

२०.

‘‘सोभन्ति एसिका थम्भा, सुभा कञ्चनतोरणा;

जम्बोनदा सारमया, अथो रजतमयापि च.

२१.

‘‘नेका सन्धी सुविभत्ता, कवाटग्गळचित्तिता;

उभतो पुण्णघटानेका, पदुमुप्पलसंयुता.

२२.

‘‘अतीते सब्बबुद्धे च, ससङ्घे लोकनायके;

पकतिवण्णरूपेन, निम्मिनित्वा ससावके.

२३.

‘‘तेन द्वारेन पविसित्वा, सब्बे बुद्धा ससावका;

सब्बसोण्णमये पीठे, निसिन्ना अरियमण्डला.

२४.

‘‘ये च एतरहि अत्थि, बुद्धा लोके अनुत्तरा;

अतीते वत्तमाना च, भवनं सब्बे समाहरिं.

२५.

‘‘पच्चेकबुद्धेनेकसते, सयम्भू अपराजिते;

अतीते वत्तमाने च, भवनं सब्बे समाहरिं.

२६.

‘‘कप्परुक्खा बहू अत्थि, ये दिब्बा ये च मानुसा;

सब्बं दुस्सं समाहन्ता, अच्छादेमि तिचीवरं.

२७.

‘‘खज्जं भोज्जं सायनीयं, सम्पन्नं पानभोजनं;

मणिमये सुभे पत्ते, संपूरेत्वा अदासहं.

२८.

‘‘दिब्बवत्थसमा हुत्वा, मट्ठा [मट्टा (सी.)] चीवरसंयुता;

मधुरा सक्खरा चेव, तेला च मधुफाणिता.

२९.

‘‘तप्पिता परमन्नेन, सब्बे ते अरियमण्डला;

रतनगब्भं पविसित्वा, केसरीव गुहासया.

३०.

‘‘महारहम्हि सयने, सीहसेय्यमकप्पयुं;

सम्पजाना समुट्ठाय, सयने [सेय्ये (स्या.)] पल्लङ्कमाभुजुं.

३१.

‘‘गोचरं सब्बबुद्धानं, झानरतिसमप्पिता;

अञ्ञे धम्मानि देसेन्ति, अञ्ञे कीळन्ति इद्धिया.

३२.

‘‘अञ्ञे अभिञ्ञा अप्पेन्ति, अभिञ्ञा वसिभाविता;

विकुब्बना विकुब्बन्ति, अञ्ञेनेकसहस्सियो.

३३.

‘‘बुद्धापि बुद्धे पुच्छन्ति, विसयं सब्बञ्ञुमालयं;

गम्भीरं निपुणं ठानं, पञ्ञाय विनिबुज्झरे.

३४.

‘‘सावका बुद्धे पुच्छन्ति, बुद्धा पुच्छन्ति सावके;

अञ्ञमञ्ञञ्च पुच्छित्वा [पुच्छन्ति (सी. स्या.)], अञ्ञोञ्ञं ब्याकरोन्ति ते.

३५.

‘‘बुद्धा पच्चेकबुद्धा च, सावका परिचारका;

एवं सकाय रतिया, पासादेभिरमन्ति ते.

३६.

‘‘छत्ता तिट्ठन्तु रतना, कञ्चनावेळपन्तिका;

मुत्ताजालपरिक्खित्ता, सब्बे धारेन्तु [धारेन्ति (क.)] मत्थके.

३७.

‘‘भवन्तु चेळविताना, सोण्णतारकचित्तिता;

विचित्तमल्यवितता, सब्बे धारेन्तु मत्थके.

३८.

‘‘वितता मल्यदामेहि, गन्धदामेहि सोभिता;

दुस्सदामपरिकिण्णा, रतनदामभूसिता.

३९.

‘‘पुप्फाभिकिण्णा सुचित्ता, सुरभिगन्धभूसिता;

गन्धपञ्चङ्गुलिकता [गन्धपञ्चङ्गुलं कता (अट्ठ.)], हेमच्छदनछादिता.

४०.

‘‘चतुद्दिसा पोक्खरञ्ञो, पदुमुप्पलसन्थता;

सोवण्णरूपा खायन्तु, पद्मंरेणुरजुग्गता.

४१.

‘‘पुप्फन्तु पादपा सब्बे, पासादस्स समन्ततो;

सयञ्च पुप्फा मुञ्चित्वा, गन्त्वा भवनमोकिरुं.

४२.

‘‘सिखिनो तत्थ नच्चन्तु, दिब्बहंसा पकूजरे;

करवीका च गायन्तु, दिजसङ्घा समन्ततो.

४३.

‘‘भेरियो सब्बा वज्जन्तु, वीणा सब्बा रसन्तु [रवन्तु (सी. स्या.)] ता;

सब्बा सङ्गीति वत्तन्तु, पासादस्स समन्ततो.

४४.

‘‘यावता बुद्धखेत्तम्हि, चक्कवाळे ततो परे;

महन्ता जोतिसम्पन्ना, अच्छिन्ना रतनामया.

४५.

‘‘तिट्ठन्तु सोण्णपल्लङ्का, दीपरुक्खा जलन्तु ते;

भवन्तु एकपज्जोता, दससहस्सिपरम्परा.

४६.

‘‘गणिका लासिका चेव, नच्चन्तु अच्छरागणा;

नानारङ्गा पदिस्सन्तु, पासादस्स समन्ततो.

४७.

‘‘दुमग्गे पब्बतग्गे वा, सिनेरुगिरिमुद्धनि;

उस्सापेमि धजं सब्बं, विचित्तं पञ्चवण्णिकं.

४८.

‘‘नरा नागा च गन्धब्बा, सब्बे देवा उपेन्तु ते;

नमस्सन्ता पञ्जलिका, पासादं परिवारयुं.

४९.

‘‘यं किञ्चि कुसलं कम्मं, कत्तब्बं किरियं मम;

कायेन वाचा मनसा, तिदसे सुकतं कतं.

५०.

‘‘ये सत्ता सञ्ञिनो अत्थि, ये च सत्ता असञ्ञिनो;

कतं पुञ्ञफलं मय्हं, सब्बे भागी भवन्तु ते.

५१.

‘‘येसं कतं सुविदितं, दिन्नं पुञ्ञफलं मया;

ये च तत्थ [तस्मिं (सी. क.)] न जानन्ति, देवा गन्त्वा निवेदयुं.

५२.

‘‘सब्बलोकम्हि [सब्बे लोकम्हि (स्या. क.)] ये सत्ता, जीवन्ताहारहेतुका;

मनुञ्ञं भोजनं सब्बं [सब्बे (स्या.)], लभन्तु मम चेतसा.

५३.

‘‘मनसा दानं मया दिन्नं, मनसा पसादमावहिं;

पूजिता सब्बसम्बुद्धा, पच्चेका जिनसावका.

५४.

‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च;

जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं.

५५.

‘‘दुवे भवे पजानामि, देवत्ते अथ मानुसे;

अञ्ञं गतिं न जानामि, मनसा पत्थनाफलं.

५६.

‘‘देवानं अधिको होमि, भवामि मनुजाधिपो;

रूपलक्खणसम्पन्नो, पञ्ञाय असमो भवे.

५७.

‘‘भोजनं विविधं सेट्ठं, रतनञ्च अनप्पकं;

विविधानि च वत्थानि, नभा [नभसा (स्या.)] खिप्पं उपेन्ति मं.

५८.

‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने;

यं यं हत्थं पसारेमि, दिब्बा भक्खा उपेन्ति मं.

५९.

‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने;

यं यं हत्थं पसारेमि, रतना सब्बे उपेन्ति मं.

६०.

‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने;

यं यं हत्थं पसारेमि, सब्बे गन्धा उपेन्ति मं.

६१.

‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने;

यं यं [यत्थ (स्या.), यञ्ञं (क.)] हत्थं पसारेमि, सब्बे याना उपेन्ति मं.

६२.

‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने;

यं यं हत्थं पसारेमि, सब्बे माला उपेन्ति मं.

६३.

‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने;

यं यं हत्थं पसारेमि, अलङ्कारा उपेन्ति मं.

६४.

‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने;

यं यं हत्थं पसारेमि, सब्बा कञ्ञा उपेन्ति मं.

६५.

‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने;

यं यं हत्थं पसारेमि, मधुसक्खरा उपेन्ति मं.

६६.

‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने;

यं यं हत्थं पसारेमि, सब्बे खज्जा उपेन्ति मं.

६७.

‘‘अधने अद्धिक [अद्धिके (स्या.)] जने, याचके च पथाविनो;

ददामिहं [ददामिह (सी.) ददामि तं (स्या.)] दानवरं, सम्बोधिवरपत्तिया.

६८.

‘‘नादेन्तो पब्बतं सेलं, गज्जेन्तो बहलं गिरिं;

सदेवकं हासयन्तो, बुद्धो लोके भवामहं.

६९.

‘‘दिसा दसविधा लोके, यायतो नत्थि अन्तकं;

तस्मिञ्च दिसाभागम्हि, बुद्धखेत्ता असङ्खिया.

७०.

‘‘पभा पकित्तिता मय्हं, यमका रंसिवाहना;

एत्थन्तरे रंसिजालं, आलोको विपुलो भवे.

७१.

‘‘एत्तके लोकधातुम्हि, सब्बे पस्सन्तु मं जना;

सब्बे मं अनुवत्तन्तु, याव ब्रह्मनिवेसनं [सब्बेव सुमना होन्तु, सब्बे मं अनुवत्तरे (सी. स्या.)].

७२.

‘‘विसिट्ठमधुनादेन, अमतभेरिमाहनिं;

एत्थन्तरे जना सब्बे, सुणन्तु मधुरं गिरं.

७३.

‘‘धम्ममेघेन वस्सन्ते, सब्बे होन्तु अनासवा;

येत्थ पच्छिमका सत्ता, सोतापन्ना भवन्तु ते.

७४.

‘‘दत्वा दातब्बकं दानं, सीलं पूरेत्वा असेसतो;

नेक्खम्मपारमिं गन्त्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं.

७५.

‘‘पण्डिते परिपुच्छित्वा, कत्वा वीरियमुत्तमं;

खन्तिया पारमिं गन्त्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं.

७६.

‘‘कत्वा दळ्हमधिट्ठानं, सच्चपारमि पूरिय;

मेत्ताय पारमिं गन्त्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं.

७७.

‘‘लाभालाभे सुखे दुक्खे, सम्माने चावमानने [सम्माने च विमानने (क.) सम्मानने विमानने (स्या.)];

सब्बत्थ समको हुत्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं.

७८.

‘‘कोसज्जं भयतो दिस्वा, वीरियं चापि खेमतो;

आरद्धवीरिया होथ, एसा बुद्धानुसासनी.

७९.

‘‘विवादं भयतो दिस्वा, अविवादञ्च खेमतो;

समग्गा सखिला होथ, एसा बुद्धानुसासनी.

८०.

‘‘पमादं भयतो दिस्वा, अप्पमादञ्च खेमतो;

भावेथट्ठङ्गिकं मग्गं, एसा बुद्धानुसासनी.

८१.

‘‘समागता बहू बुद्धा, अरहन्ता [अरहन्तो (स्या.)] च सब्बसो;

सम्बुद्धे अरहन्ते च, वन्दमाना नमस्सथ.

८२.

‘‘एवं अचिन्तिया बुद्धा, बुद्धधम्मा अचिन्तिया;

अचिन्तिये पसन्नानं, विपाको होति अचिन्तियो’’’.

इत्थं सुदं भगवा अत्तनो बुद्धचरियं सम्भावयमानो बुद्धापदानियं [बुद्धचरियं (सी.) बुद्धचरितं (स्या.)] नाम धम्मपरियायं अभासित्थाति.

बुद्धापदानं समत्तं.

२. पच्चेकबुद्धअपदानं

अथ पच्चेकबुद्धापदानं सुणाथ –

८३.

‘‘तथागतं जेतवने वसन्तं, अपुच्छि वेदेहमुनी नतङ्गो;

‘पच्चेकबुद्धा किर नाम होन्ति, भवन्ति ते हेतुभि केहि वीर’ [धीर (सी.) धीरा (स्या.)].

८४.

‘‘तदाह सब्बञ्ञुवरो महेसी, आनन्दभद्दं मधुरस्सरेन;

‘ये पुब्बबुद्धेसु [सब्बबुद्धेसु (स्या. क.)] कताधिकारा, अलद्धमोक्खा जिनसासनेसु.

८५.

‘‘‘तेनेव संवेगमुखेन धीरा, विनापि बुद्धेहि सुतिक्खपञ्ञा;

आरम्मणेनापि परित्तकेन, पच्चेकबोधिं अनुपापुणन्ति.

८६.

‘‘‘सब्बम्हि लोकम्हि ममं ठपेत्वा, पच्चेकबुद्धेहि समोव नत्थि;

तेसं इमं वण्णपदेसमत्तं, वक्खामहं साधु महामुनीनं.

८७.

‘‘‘सयमेव बुद्धानं महाइसीनं, साधूनि वाक्यानि मधूव [मधुंव (सी.)] खुद्दं;

अनुत्तरं भेसजं पत्थयन्ता, सुणाथ सब्बेसु पसन्नचित्ता.

८८.

‘‘‘पच्चेकबुद्धानं समागतानं, परम्परं ब्याकरणानि यानि;

आदीनवो यञ्च विरागवत्थुं, यथा च बोधिं अनुपापुणिंसु.

८९.

‘‘‘सरागवत्थूसु विरागसञ्ञी, रत्तम्हि लोकम्हि विरत्तचित्ता;

हित्वा पपञ्चे जितफन्दितानि [विदिय फन्दितानि (सी.) जितबन्धितानि (क.)], तथेव बोधिं अनुपापुणिंसु.

९०.

‘‘‘सब्बेसु भूतेसु निधाय दण्डं, अविहेठयं अञ्ञतरम्पि तेसं;

मेत्तेन चित्तेन हितानुकम्पी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

९१.

‘‘‘सब्बेसु भूतेसु निधाय दण्डं, अविहेठयं अञ्ञतरम्पि तेसं;

न पुत्तमिच्छेय्य कुतो सहायं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

९२.

‘‘‘संसग्गजातस्स भवन्ति स्नेहा, स्नेहन्वयं दुक्खमिदं पहोति;

आदीनवं स्नेहजं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

९३.

‘‘‘मित्ते सुहज्जे अनुकम्पमानो, हापेति अत्थं पटिबद्धचित्तो;

एतं भयं सन्थवे पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

९४.

‘‘‘वंसो विसालोव यथा विसत्तो, पुत्तेसु दारेसु च या अपेक्खा;

वंसे कळीरोव असज्जमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

९५.

‘‘‘मिगो अरञ्ञम्हि यथा अबद्धो, येनिच्छकं गच्छति गोचराय;

विञ्ञू नरो सेरितं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

९६.

‘‘‘आमन्तना होति सहायमज्झे, वासे च [वासे (सी. स्या.) सुत्तनिपातेपि ‘‘च‘‘कारो नत्थि] ठाने गमने चारिकाय;

अनभिज्झितं सेरितं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

९७.

‘‘‘खिड्डा रती होति सहायमज्झे, पुत्तेसु पेमं विपुलञ्च होति;

पियविप्पयोगं विजिगुच्छमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

९८.

‘‘‘चातुद्दिसो अप्पटिघो च होति, सन्तुस्समानो इतरीतरेन;

परिस्सयानं सहिता अछम्भी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

९९.

‘‘‘दुस्सङ्गहा पब्बजितापि एके, अथो गहट्ठा घरमावसन्ता;

अप्पोस्सुक्को परपुत्तेसु हुत्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१००.

‘‘‘ओरोपयित्वा गिहिब्यञ्जनानि, सञ्छिन्नपत्तो यथा कोविळारो;

छेत्वान वीरो गिहिबन्धनानि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१०१.

‘‘‘सचे लभेथ निपकं सहायं, सद्धिं चरं साधुविहारिधीरं;

अभिभुय्य सब्बानि परिस्सयानि, चरेय्य तेनत्तमनो सतीमा.

१०२.

‘‘‘नो चे लभेथ निपकं सहायं, सद्धिं चरं साधुविहारिधीरं;

राजाव रट्ठं विजितं पहाय, एको चरे मातङ्गरञ्ञेव नागो.

१०३.

‘‘‘अद्धा पसंसाम सहायसम्पदं, सेट्ठा समा सेवितब्बा सहाया;

एते अलद्धा अनवज्जभोजी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१०४.

‘‘‘दिस्वा सुवण्णस्स पभस्सरानि, कम्मारपुत्तेन सुनिट्ठितानि;

सङ्घट्टमानानि दुवे भुजस्मिं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१०५.

‘‘‘एवं दुतीयेन सहा ममस्स, वाचाभिलापो अभिसज्जना वा;

एतं भयं आयतिं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१०६.

‘‘‘कामा हि चित्रा मधुरा मनोरमा, विरूपरूपेन मथेन्ति चित्तं;

आदीनवं कामगुणेसु दिस्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१०७.

‘‘‘ईती च गण्डो च उपद्दवो च, रोगो च सल्लञ्च भयञ्च मेतं;

एतं भयं कामगुणेसु दिस्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१०८.

‘‘‘सीतञ्च उण्हञ्च खुदं पिपासं, वातातपे डंससरीसपे [डंससिरिंसपे (सी. स्या.)] च;

सब्बानिपेतानि अभिब्भवित्वा [अभिसंभवित्वा (सुत्तनिपाते)], एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१०९.

‘‘‘नागोव यूथानि विवज्जयित्वा, सञ्जातखन्धो पदुमी उळारो;

यथाभिरन्तं विहरं अरञ्ञे, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

११०.

‘‘‘अट्ठानतं सङ्गणिकारतस्स, यं फस्सये [फुस्सये (स्या.)] सामयिकं विमुत्तिं;

आदिच्चबन्धुस्स वचो निसम्म, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१११.

‘‘‘दिट्ठीविसूकानि उपातिवत्तो, पत्तो नियामं पटिलद्धमग्गो;

उप्पन्नञाणोम्हि अनञ्ञनेय्यो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

११२.

‘‘‘निल्लोलुपो निक्कुहो निप्पिपासो, निम्मक्ख [निम्मक्खो (स्या.)] निद्धन्तकसावमोहो;

निरासयो [निरासासो (क.)] सब्बलोके भवित्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

११३.

‘‘‘पापं सहायं परिवज्जयेथ, अनत्थदस्सिं विसमे निविट्ठं;

सयं न सेवे पसुतं पमत्तं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

११४.

‘‘‘बहुस्सुतं धम्मधरं भजेथ, मित्तं उळारं पटिभानवन्तं;

अञ्ञाय अत्थानि विनेय्य कङ्खं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

११५.

‘‘‘खिड्डं रतिं कामसुखञ्च लोके, अनलङ्करित्वा अनपेक्खमानो;

विभूसट्ठाना विरतो सच्चवादी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

११६.

‘‘‘पुत्तञ्च दारं पितरञ्च मातरं, धनानि धञ्ञानि च बन्धवानि;

हित्वान कामानि यथोधिकानि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

११७.

‘‘‘सङ्गो एसो परित्तमेत्थ सोख्यं, अप्पस्सादो दुक्खमेवेत्थ भिय्यो;

गळो [गाहो (सी.) कण्डो (स्या.) गाळ्हो (क.)] एसो इति ञत्वा मतिमा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

११८.

‘‘‘सन्दालयित्वान संयोजनानि, जालंव भेत्वा सलिलम्बुचारी;

अग्गीव दड्ढं अनिवत्तमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

११९.

‘‘‘ओक्खित्तचक्खू न च पादलोलो, गुत्तिन्द्रियो रक्खितमानसानो;

अनवस्सुतो अपरिडय्हमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२०.

‘‘‘ओहारयित्वा गिहिब्यञ्जनानि, सञ्छन्नपत्तो यथा पारिछत्तो;

कासायवत्थो अभिनिक्खमित्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२१.

‘‘‘रसेसु गेधं अकरं अलोलो, अनञ्ञपोसी सपदानचारी;

कुले कुले अप्पटिबद्धचित्तो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२२.

‘‘‘पहाय पञ्चावरणानि चेतसो, उपक्किलेसे ब्यपनुज्ज सब्बे;

अनिस्सितो छेज्ज सिनेहदोसं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२३.

‘‘‘विपिट्ठिकत्वान सुखञ्च दुक्खं, पुब्बेव सोमनस्सदोमनस्सं;

लद्धानुपेक्खं समथं विसुद्धं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२४.

‘‘‘आरद्धवीरियो परमत्थपत्तिया, अलीनचित्तो अकुसीतवुत्ति;

दळ्हनिक्कमो थामबलूपपन्नो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२५.

‘‘‘पटिसल्लानं झानमरिञ्चमानो, धम्मेसु निच्चं अनुधम्मचारी;

आदीनवं सम्मसिता भवेसु, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२६.

‘‘‘तण्हक्खयं पत्थयमप्पमत्तो, अनेळमूगो सुतवा सतीमा;

सङ्खातधम्मो नियतो पधानवा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२७.

‘‘‘सीहोव सद्देसु असन्तसन्तो, वातोव जालम्हि असज्जमानो;

पदुमंव तोयेन अलिम्पमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२८.

‘‘‘सीहो यथा दाठबली पसय्ह, राजा मिगानं अभिभुय्य चारी;

सेवेथ पन्तानि सेनासनानि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२९.

‘‘‘मेत्तं उपेक्खं करुणं विमुत्तिं, आसेवमानो मुदितञ्च काले;

सब्बेन लोकेन अविरुज्झमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१३०.

‘‘‘रागञ्च दोसञ्च पहाय मोहं, सन्दालयित्वान संयोजनानि;

असन्तसं जीवितसङ्खयम्हि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१३१.

‘‘‘भजन्ति सेवन्ति च कारणत्था, निक्कारणा दुल्लभा अज्ज मित्ता;

अत्तत्थपञ्ञा असुचीमनुस्सा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१३२.

‘‘‘विसुद्धसीला सुविसुद्धपञ्ञा, समाहिता जागरियानुयुत्ता;

विपस्सका धम्मविसेसदस्सी, मग्गङ्गबोज्झङ्गगते विजञ्ञा.

१३३.

‘‘‘सुञ्ञप्पणिधिञ्च तथानिमित्तं [सुञ्ञतप्पणीहितञ्चानिमित्तं (सी.)], आसेवयित्वा जिनसासनम्हि;

ये सावकत्तं न वजन्ति धीरा, भवन्ति पच्चेकजिना सयम्भू.

१३४.

‘‘‘महन्तधम्मा बहुधम्मकाया, चित्तिस्सरा सब्बदुक्खोघतिण्णा;

उदग्गचित्ता परमत्थदस्सी, सीहोपमा खग्गविसाणकप्पा.

१३५.

‘‘‘सन्तिन्द्रिया सन्तमना समाधी, पच्चन्तसत्तेसु पतिप्पचारा [पच्चत्तगम्भीरमतप्पचारा (सी.)];

दीपा परत्थ इध विज्जलन्ता, पच्चेकबुद्धा सततं हितामे.

१३६.

‘‘‘पहीनसब्बावरणा जनिन्दा, लोकप्पदीपा घनकञ्चनाभा;

निस्संसयं लोकसुदक्खिणेय्या, पच्चेकबुद्धा सततप्पितामे.

१३७.

‘‘‘पच्चेकबुद्धानं सुभासितानि, चरन्ति लोकम्हि सदेवकम्हि;

सुत्वा तथा ये न करोन्ति बाला, चरन्ति दुक्खेसु पुनप्पुनं ते.

१३८.

‘‘‘पच्चेकबुद्धानं सुभासितानि, मधुं यथा खुद्दमवस्सवन्तं;

सुत्वा तथा ये पटिपत्तियुत्ता, भवन्ति ते सच्चदसा सपञ्ञा’.

१३९.

‘‘पच्चेकबुद्धेहि जिनेहि भासिता, कथा [गाथा (सी. स्या.)] उळारा अभिनिक्खमित्वा;

ता सक्यसीहेन नरुत्तमेन, पकासिता धम्मविजाननत्थं.

१४०.

‘‘लोकानुकम्पाय इमानि तेसं, पच्चेकबुद्धान विकुब्बितानि;

संवेगसङ्गमतिवड्ढनत्थं, सयम्भुसीहेन पकासितानी’’ति.

पच्चेकबुद्धापदानं समत्तं.

३-१. सारिपुत्तत्थेरअपदानं

अथ थेरापदानं सुणाथ –

१४१.

‘‘हिमवन्तस्स अविदूरे, लम्बको नाम पब्बतो;

अस्समो सुकतो मय्हं, पण्णसाला सुमापिता.

१४२.

‘‘उत्तानकूला नदिका, सुपतित्था मनोरमा;

सुसुद्धपुळिनाकिण्णा, अविदूरे ममस्समं.

१४३.

‘‘असक्खरा अपब्भारा, सादु अप्पटिगन्धिका;

सन्दती नदिका तत्थ, सोभयन्ता ममस्समं.

१४४.

‘‘कुम्भीला मकरा चेत्थ, सुसुमारा [सुंसुमारा (सी. स्या. )] च कच्छपा;

चरन्ति नदिया तत्थ, सोभयन्ता ममस्समं.

१४५.

‘‘पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा [वजला (सी. स्या.) जलजा (पी.)] मुञ्जरोहिता;

वग्गळा [वग्गुला (सी.) वग्गुळा (स्या.) मग्गुरा (थेरगाथा)] पपतायन्ता, सोभयन्ति [पपतायन्ति, सोभयन्ता (क.)] ममस्समं.

१४६.

‘‘उभो कूलेसु नदिया, पुप्फिनो फलिनो दुमा;

उभतो अभिलम्बन्ता, सोभयन्ति [अभिलम्बन्ति सोभयन्ता (क.)] ममस्समं.

१४७.

‘‘अम्बा साला च तिलका, पाटली सिन्दुवारका [सिन्दुवारिका (बहूसु)];

दिब्बगन्धा सम्पवन्ति, पुप्फिता मम अस्समे.

१४८.

‘‘चम्पका सळला नीपा [निम्बा (क.)], नागपुन्नागकेतका;

दिब्बगन्धा सम्पवन्ति, पुप्फिता मम अस्समे.

१४९.

‘‘अतिमुत्ता असोका च, भगिनीमाला च पुप्फिता;

अङ्कोला बिम्बिजाला [बिम्बजाला (क.)] च, पुप्फिता मम अस्समे.

१५०.

‘‘केतका कन्दलि [कदली (स्या.)] चेव, गोधुका तिणसूलिका;

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं.

१५१.

‘‘कणिकारा कण्णिका च, असना अज्जुना बहू;

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं.

१५२.

‘‘पुन्नागा गिरिपुन्नागा, कोविळारा च पुप्फिता;

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं.

१५३.

‘‘उद्धालका च कुटजा, कदम्बा वकुला बहू;

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं.

१५४.

‘‘आळका इसिमुग्गा च, कदलिमातुलुङ्गियो;

गन्धोदकेन संवड्ढा, फलानि धारयन्ति ते.

१५५.

‘‘अञ्ञे पुप्फन्ति पदुमा, अञ्ञे जायन्ति केसरी;

अञ्ञे ओपुप्फा पदुमा, पुप्फिता तळाके तदा.

१५६.

‘‘गब्भं गण्हन्ति पदुमा, निद्धावन्ति मुलाळियो;

सिंघाटिपत्तमाकिण्णा, सोभन्ति तळाके तदा.

१५७.

‘‘नयिता अम्बगन्धी च, उत्तली बन्धुजीवका;

दिब्बगन्धा सम्पवन्ति, पुप्फिता तळाके तदा.

१५८.

‘‘पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा मुञ्जरोहिता;

संगुला मग्गुरा [मङ्गुरा (सी. क.)] चेव, वसन्ति तळाके तदा.

१५९.

‘‘कुम्भीला सुसुमारा च, तन्तिगाहा च रक्खसा;

ओगुहा [ओगाहा (स्या.)] अजगरा च, वसन्ति तळाके तदा.

१६०.

‘‘पारेवता रविहंसा, चक्कवाका नदीचरा;

कोकिला सुकसाळिका, उपजीवन्ति तं सरं.

१६१.

‘‘कुक्कुत्थका कुळीरका, वने पोक्खरसातका;

दिन्दिभा सुवपोता च, उपजीवन्ति तं सरं.

१६२.

‘‘हंसा कोञ्चा मयूरा च, कोकिला तम्बचूळका [तम्बचूळिका (सी.)];

पम्पका जीवंजीवा च, उपजीवन्ति तं सरं.

१६३.

‘‘कोसिका पोट्ठसीसा च, कुररा सेनका बहू;

महाकाळा च सकुणा, उपजीवन्ति तं सरं.

१६४.

‘‘पसदा च वराहा च, चमरा गण्डका बहू [वका भेरण्डका बहू (सी. स्या.)];

रोहिच्चा सुकपोता [सुत्तपोता (स्या.)] च, उपजीवन्ति तं सरं.

१६५.

‘‘सीहब्यग्घा च दीपी च, अच्छकोकतरच्छका;

तिधा पभिन्नमातङ्गा, उपजीवन्ति तं सरं.

१६६.

‘‘किन्नरा वानरा चेव, अथोपि वनकम्मिका;

चेता च लुद्दका चेव, उपजीवन्ति तं सरं.

१६७.

‘‘तिन्दुकानि पियालानि, मधुका कासुमारयो [कासमारियो (स्या.)];

धुवं फलानि धारेन्ति, अविदूरे ममस्समं.

१६८.

‘‘कोसम्बा [कोसुम्भा (सी. स्या.)] सळला निम्बा [सळला नीपा (सी. स्या.) पनसा अम्बा (?)], सादुफलसमायुता;

धुवं फलानि धारेन्ति, अविदूरे ममस्समं.

१६९.

‘‘हरीतका आमलका, अम्बजम्बुविभीतका;

कोला भल्लातका बिल्ला, फलानि धारयन्ति ते.

१७०.

‘‘आलुवा च कळम्बा च, बिळालीतक्कळानि च;

जीवका सुतका चेव, बहुका मम अस्समे.

१७१.

‘‘अस्समस्साविदूरम्हि, तळाकासुं सुनिम्मिता;

अच्छोदका सीतजला, सुपतित्था मनोरमा.

१७२.

‘‘पदुमुप्पलसञ्छन्ना, पुण्डरीकसमायुता;

मन्दालकेहि सञ्छन्ना, दिब्बगन्धो पवायति.

१७३.

‘‘एवं सब्बङ्गसम्पन्ने, पुप्फिते फलिते वने;

सुकते अस्समे रम्मे, विहरामि अहं तदा.

१७४.

‘‘सीलवा वतसम्पन्नो [वत्तसम्पन्नो (स्या.)], झायी झानरतो सदा;

पञ्चाभिञ्ञाबलप्पत्तो, सुरुचि नाम तापसो.

१७५.

‘‘चतुवीससहस्सानि, सिस्सा मय्हं उपट्ठहु;

सब्बेव ब्राह्मणा एते, जातिमन्तो यसस्सिनो.

१७६.

‘‘लक्खणे इतिहासे च, सनिघण्टुसकेटुभे;

पदका वेय्याकरणा, सधम्मे पारमिं गता.

१७७.

‘‘उप्पातेसु निमित्तेसु, लक्खणेसु च कोविदा;

पथब्या भूमन्तलिक्खे, मम सिस्सा सुसिक्खिता.

१७८.

‘‘अप्पिच्छा निपका एते, अप्पाहारा अलोलुपा;

लाभालाभेन सन्तुट्ठा, परिवारेन्ति मं सदा.

१७९.

‘‘झायी झानरता धीरा, सन्तचित्ता समाहिता;

आकिञ्चञ्ञं पत्थयन्ता, परिवारेन्ति मं सदा.

१८०.

‘‘अभिञ्ञापारमिप्पत्ता, पेत्तिके गोचरे रता;

अन्तलिक्खचरा धीरा, परिवारेन्ति मं सदा.

१८१.

‘‘संवुता छसु द्वारेसु, अनेजा रक्खितिन्द्रिया;

असंसट्ठा च ते धीरा, मम सिस्सा दुरासदा.

१८२.

‘‘पल्लङ्केन निसज्जाय, ठानचङ्कमनेन च;

वीतिनामेन्ति ते रत्तिं, मम सिस्सा दुरासदा.

१८३.

‘‘रजनीये न रज्जन्ति, दुस्सनीये न दुस्सरे;

मोहनीये न मुय्हन्ति, मम सिस्सा दुरासदा.

१८४.

‘‘इद्धिं वीमंसमाना ते, वत्तन्ति निच्चकालिकं;

पथविं [पठविं (सी. स्या.)] ते पकम्पेन्ति, सारम्भेन दुरासदा.

१८५.

‘‘कीळमाना च ते सिस्सा, कीळन्ति झानकीळितं;

जम्बुतो फलमानेन्ति, मम सिस्सा दुरासदा.

१८६.

‘‘अञ्ञे गच्छन्ति गोयानं, अञ्ञे पुब्बविदेहकं [पुब्बविदेहनं (स्या. क.)];

अञ्ञे च उत्तरकुरुं, एसनाय दुरासदा.

१८७.

‘‘पुरतो पेसेन्ति खारिं, पच्छतो च वजन्ति ते;

चतुवीससहस्सेहि, छादितं होति अम्बरं.

१८८.

‘‘अग्गिपाकी अनग्गी च, दन्तोदुक्खलिकापि च;

अस्मेन कोट्टिता केचि, पवत्तफलभोजना.

१८९.

‘‘उदकोरोहणा केचि, सायं पातो सुचीरता;

तोयाभिसेचनकरा, मम सिस्सा दुरासदा.

१९०.

‘‘परूळ्हकच्छनखलोमा, पङ्कदन्ता रजस्सिरा;

गन्धिता सीलगन्धेन, मम सिस्सा दुरासदा.

१९१.

‘‘पातोव सन्निपतित्वा, जटिला उग्गतापना;

लाभालाभं पकित्तेत्वा, गच्छन्ति अम्बरे तदा.

१९२.

‘‘एतेसं पक्कमन्तानं, महासद्दो पवत्तति;

अजिनचम्मसद्देन, मुदिता होन्ति देवता.

१९३.

‘‘दिसोदिसं पक्कमन्ति, अन्तलिक्खचरा इसी;

सके बलेनुपत्थद्धा, ते गच्छन्ति यदिच्छकं.

१९४.

‘‘पथवीकम्पका एते, सब्बेव नभचारिनो;

उग्गतेजा दुप्पसहा, सागरोव अखोभिया.

१९५.

‘‘ठानचङ्कमिनो केचि, केचि नेसज्जिका इसी;

पवत्तभोजना केचि, मम सिस्सा दुरासदा.

१९६.

‘‘मेत्ताविहारिनो एते, हितेसी सब्बपाणिनं;

अनत्तुक्कंसका सब्बे, न ते वम्भेन्ति कस्सचि.

१९७.

‘‘सीहराजावसम्भीता, गजराजाव थामवा;

दुरासदा ब्यग्घारिव, आगच्छन्ति ममन्तिके.

१९८.

‘‘विज्जाधरा देवता च, नागगन्धब्बरक्खसा;

कुम्भण्डा दानवा गरुळा, उपजीवन्ति तं सरं.

१९९.

‘‘ते जटाखारिभरिता, अजिनुत्तरवासना;

अन्तलिक्खचरा सब्बे, उपजीवन्ति तं सरं.

२००.

‘‘सदानुच्छविका [तदानुच्छविका (स्या. क.)] एते, अञ्ञमञ्ञं सगारवा;

चतुब्बीससहस्सानं, खिपितसद्दो न विज्जति.

२०१.

‘‘पादे पादं निक्खिपन्ता, अप्पसद्दा सुसंवुता;

उपसङ्कम्म सब्बेव [सब्बे ते (स्या.)], सिरसा वन्दरे ममं.

२०२.

‘‘तेहि सिस्सेहि परिवुतो, सन्तेहि च तपस्सिभि;

वसामि अस्समे तत्थ, झायी झानरतो अहं.

२०३.

‘‘इसीनं सीलगन्धेन, पुप्फगन्धेन चूभयं;

फलीनं फलगन्धेन, गन्धितो होति अस्समो.

२०४.

‘‘रत्तिन्दिवं न जानामि, अरति मे न विज्जति;

सके सिस्से ओवदन्तो, भिय्यो हासं लभामहं.

२०५.

‘‘पुप्फानं पुप्फमानानं, फलानञ्च विपच्चतं;

दिब्बगन्धा पवायन्ति, सोभयन्ता ममस्समं.

२०६.

‘‘समाधिम्हा वुट्ठहित्वा, आतापी निपको अहं;

खारिभारं गहेत्वान, वनं अज्झोगहिं अहं.

२०७.

‘‘उप्पाते सुपिने चापि, लक्खणेसु सुसिक्खितो;

पवत्तमानं [वत्तमानं (क.)] मन्तपदं, धारयामि अहं तदा.

२०८.

‘‘अनोमदस्सी भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

विवेककामो सम्बुद्धो, हिमवन्तमुपागमि.

२०९.

‘‘अज्झोगाहेत्वा हिमवन्तं, अग्गो कारुणिको मुनि;

पल्लङ्कं आभुजित्वान, निसीदि पुरिसुत्तमो.

२१०.

‘‘तमद्दसाहं सम्बुद्धं, सप्पभासं मनोरमं;

इन्दीवरंव जलितं, आदित्तंव हुतासनं.

२११.

‘‘जलन्तं दीपरुक्खंव, विज्जुतं गगणे यथा;

सुफुल्लं सालराजंव, अद्दसं लोकनायकं.

२१२.

‘‘अयं नागो महावीरो, दुक्खस्सन्तकरो मुनि;

इमं दस्सनमागम्म, सब्बदुक्खा पमुच्चरे.

२१३.

‘‘दिस्वानाहं देवदेवं, लक्खणं उपधारयिं;

बुद्धो नु खो न वा बुद्धो, हन्द पस्सामि चक्खुमं.

२१४.

‘‘सहस्सारानि चक्कानि, दिस्सन्ति चरणुत्तमे;

लक्खणानिस्स दिस्वान, निट्ठं गच्छिं तथागते.

२१५.

‘‘सम्मज्जनिं गहेत्वान, सम्मज्जित्वानहं तदा;

अथ पुप्फे समानेत्वा, बुद्धसेट्ठं अपूजयिं.

२१६.

‘‘पूजयित्वान तं बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं;

एकंसं अजिनं कत्वा, नमस्सिं लोकनायकं.

२१७.

‘‘येन ञाणेन सम्बुद्धो, विहरति [विहरित्थ (सी.), विहरेति (क.)] अनासवो;

तं ञाणं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

२१८.

‘‘‘समुद्धरसिमं [समुद्धरयिमं (स्या.)] लोकं, सयम्भू अमितोदय;

तव दस्सनमागम्म, कङ्खासोतं तरन्ति ते.

२१९.

‘‘‘तुवं सत्था च केतु च, धजो यूपो च पाणिनं;

परायणो [परायनो (स्या. क.)] पतिट्ठा च, दीपो च द्विपदुत्तमो.

२२०.

‘‘‘सक्का समुद्दे उदकं, पमेतुं आळ्हकेन वा;

न त्वेव तव सब्बञ्ञु, ञाणं सक्का पमेतवे.

२२१.

‘‘‘धारेतुं पथविं सक्का, ठपेत्वा तुलमण्डले;

न त्वेव तव सब्बञ्ञु, ञाणं सक्का धरेतवे.

२२२.

‘‘‘आकासो मिनितुं सक्का, रज्जुया अङ्गुलेन वा;

न त्वेव तव सब्बञ्ञु, ञाणं सक्का पमेतवे.

२२३.

‘‘‘महासमुद्दे उदकं, पथवी चाखिला जटं [पथविं चाखिलञ्जहे (स्या.)];

बुद्धञाणं उपादाय, उपमातो न युज्जरे.

२२४.

‘‘‘सदेवकस्स लोकस्स, चित्तं येसं पवत्तति;

अन्तोजालीकता [अन्तोजालगता (पी.)] एते, तव ञाणम्हि चक्खुम.

२२५.

‘‘‘येन ञाणेन पत्तोसि, केवलं बोधिमुत्तमं;

तेन ञाणेन सब्बञ्ञु, मद्दसी परतित्थिये’.

२२६.

‘‘इमा गाथा थवित्वान, सुरुचि नाम तापसो;

अजिनं पत्थरित्वान, पथवियं निसीदि सो.

२२७.

‘‘चुल्लासीतिसहस्सानि, अज्झोगाळ्हो महण्णवे;

अच्चुगतो तावदेव, गिरिराजा पवुच्चति.

२२८.

‘‘ताव अच्चुग्गतो नेरु, आयतो वित्थतो च सो;

चुण्णितो अणुभेदेन, कोटिसतसहस्ससो [सहस्सियो (स्या. क.)].

२२९.

‘‘लक्खे ठपियमानम्हि, परिक्खयमगच्छथ;

न त्वेव तव सब्बञ्ञु, ञाणं सक्का पमेतवे.

२३०.

‘‘सुखुमच्छिकेन जालेन, उदकं यो परिक्खिपे;

ये केचि उदके पाणा, अन्तोजालीकता सियुं.

२३१.

‘‘तथेव हि महावीर, ये केचि पुथुतित्थिया;

दिट्ठिगहनपक्खन्दा [पक्खन्ता (सी. स्या.)], परामासेन मोहिता.

२३२.

‘‘तव सुद्धेन ञाणेन, अनावरणदस्सिना;

अन्तोजालीकता एते, ञाणं ते नातिवत्तरे.

२३३.

‘‘भगवा तम्हि समये, अनोमदस्सी महायसो;

वुट्ठहित्वा समाधिम्हा, दिसं ओलोकयी जिनो.

२३४.

‘‘अनोमदस्सिमुनिनो, निसभो नाम सावको;

परिवुतो सतसहस्सेहि, सन्तचित्तेहि तादिभि.

२३५.

‘‘खीणासवेहि सुद्धेहि, छळभिञ्ञेहि झायिभि;

चित्तमञ्ञाय बुद्धस्स, उपेसि लोकनायकं.

२३६.

‘‘अन्तलिक्खे ठिता तत्थ, पदक्खिणमकंसु ते;

नमस्सन्ता पञ्जलिका, ओतरुं [ओरुहुं (स्या.)] बुद्धसन्तिके.

२३७.

‘‘अनोमदस्सी भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

भिक्खुसङ्घे निसिदित्वा, सितं पातुकरी जिनो.

२३८.

‘‘वरुणो नामुपट्ठाको, अनोमदस्सिस्स सत्थुनो;

एकंसं चीवरं कत्वा, अपुच्छि लोकनायकं.

२३९.

‘‘‘को नु खो भगवा हेतु, सितकम्मस्स सत्थुनो;

न हि बुद्धा अहेतूहि, सितं पातुकरोन्ति ते’.

२४०.

‘‘अनोमदस्सी भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

भिक्खुमज्झे निसीदित्वा, इमं गाथं अभासथ.

२४१.

‘‘‘यो मं पुप्फेन पूजेसि, ञाणञ्चापि अनुत्थवि;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणोथ मम भासतो.

२४२.

‘‘‘बुद्धस्स गिरमञ्ञाय, सब्बे देवा समागता;

सद्धम्मं सोतुकामा ते, सम्बुद्धमुपसङ्कमुं.

२४३.

‘‘‘दससु लोकधातूसु, देवकाया महिद्धिका;

सद्धम्मं सोतुकामा ते, सम्बुद्धमुपसङ्कमुं.

२४४.

‘‘‘हत्थी अस्सा रथा पत्ती, सेना च चतुरङ्गिनी;

परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, बुद्धपूजायिदं फलं.

२४५.

‘‘‘सट्ठितूरियसहस्सानि, भेरियो समलङ्कता;

उपट्ठिस्सन्तिमं निच्चं, बुद्धपूजायिदं फलं.

२४६.

‘‘‘सोळसित्थिसहस्सानि, नारियो समलङ्कता;

विचित्तवत्थाभरणा, आमुत्तमणिकुण्डला.

२४७.

‘‘‘अळारपम्हा हसुला, सुसञ्ञा तनुमज्झिमा;

परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, बुद्धपूजायिदं फलं.

२४८.

‘‘‘कप्पसतसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति;

सहस्सक्खत्तुं चक्कवत्ती, राजा रट्ठे भविस्सति.

२४९.

‘‘‘सहस्सक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं [असङ्खयं (स्या. क.) एवमुपरिपि].

२५०.

‘‘‘पच्छिमे भवसम्पत्ते [पच्छिमभवे सम्पत्ते (सी.)], मनुस्सत्तं गमिस्सति;

ब्राह्मणी सारिया नाम, धारयिस्सति कुच्छिना.

२५१.

‘‘‘मातुया नामगोत्तेन, पञ्ञायिस्सतियं नरो;

सारिपुत्तोति नामेन, तिक्खपञ्ञो भविस्सति.

२५२.

‘‘‘असीतिकोटी छड्डेत्वा, पब्बजिस्सतिकिञ्चनो;

गवेसन्तो सन्तिपदं, चरिस्सति महिं इमं.

२५३.

‘‘‘अप्परिमेय्ये इतो कप्पे, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

२५४.

‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

सारिपुत्तोति नामेन, हेस्सति अग्गसावको.

२५५.

‘‘‘अयं भागीरथी [भागीरसी (स्या. क.)] गङ्गा, हिमवन्ता पभाविता;

महासमुद्दमप्पेति, तप्पयन्ती महोदधिं [महोदधी (?) गङ्गादिमहानदियोति अत्थो].

२५६.

‘‘‘तथेवायं सारिपुत्तो, सके तीसु विसारदो;

पञ्ञाय पारमिं गन्त्वा, तप्पयिस्सति पाणिने [पाणिनो (सी. स्या.)].

२५७.

‘‘‘हिमवन्तमुपादाय, सागरञ्च महोदधिं;

एत्थन्तरे यं पुलिनं, गणनातो असङ्खियं.

२५८.

‘‘‘तम्पि सक्का असेसेन, सङ्खातुं गणना यथा;

न त्वेव सारिपुत्तस्स, पञ्ञायन्तो भविस्सति.

२५९.

‘‘‘लक्खे ठपियमानम्हि, खीये गङ्गाय वालुका;

न त्वेव सारिपुत्तस्स, पञ्ञायन्तो भविस्सति.

२६०.

‘‘‘महासमुद्दे ऊमियो, गणनातो असङ्खिया;

तथेव सारिपुत्तस्स, पञ्ञायन्तो न हेस्सति.

२६१.

‘‘‘आराधयित्वा सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं;

पञ्ञाय पारमिं गन्त्वा, हेस्सति अग्गसावको.

२६२.

‘‘‘पवत्तितं धम्मचक्कं, सक्यपुत्तेन तादिना;

अनुवत्तेस्सति सम्मा, वस्सेन्तो धम्मवुट्ठियो.

२६३.

‘‘‘सब्बमेतं अभिञ्ञाय, गोतमो सक्यपुङ्गवो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, अग्गट्ठाने ठपेस्सति’.

२६४.

‘‘अहो मे सुकतं कम्मं, अनोमदस्सिस्स सत्थुनो;

यस्साहं कारं [यस्साधिकारं (स्या.)] कत्वान, सब्बत्थ पारमिं गतो.

२६५.

‘‘अपरिमेय्ये कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध;

सुमुत्तो सरवेगोव, किलेसे झापयिं अहं.

२६६.

‘‘असङ्खतं गवेसन्तो, निब्बानं अचलं पदं;

विचिनं तित्थिये सब्बे, एसाहं संसरिं भवे.

२६७.

‘‘यथापि ब्याधितो पोसो, परियेसेय्य ओसधं;

विचिनेय्य वनं [धनं (स्या. क.)] सब्बं, ब्याधितो परिमुत्तिया.

२६८.

‘‘असङ्खतं गवेसन्तो, निब्बानं अमतं पदं;

अब्बोकिण्णं [अब्बोच्छिन्नं (अट्ठ.)] पञ्चसतं, पब्बजिं इसिपब्बजं.

२६९.

‘‘जटाभारेन भरितो, अजिनुत्तरनिवासनो;

अभिञ्ञापारमिं गन्त्वा, ब्रह्मलोकं अगच्छिहं.

२७०.

‘‘नत्थि बाहिरके सुद्धि, ठपेत्वा जिनसासनं;

ये केचि बुद्धिमा सत्ता, सुज्झन्ति जिनसासने.

२७१.

‘‘अत्तकारमयं [अत्थकारमयं (क.)] एतं, नयिदं इतिहीतिहं;

असङ्खतं गवेसन्तो, कुतित्थे [कुतित्थं (सी. स्या.)] सञ्चरिं अहं.

२७२.

‘‘यथा सारत्थिको पोसो, कदलिं छेत्वान फालये;

न तत्थ सारं विन्देय्य, सारेन रित्तको हि सो.

२७३.

‘‘तथेव तित्थिया लोके, नानादिट्ठी बहुज्जना;

असङ्खतेन रित्तासे, सारेन कदली यथा.

२७४.

‘‘पच्छिमे भवसम्पत्ते, ब्रह्मबन्धु अहोसहं;

महाभोगं छड्डेत्वान, पब्बजिं अनगारियं.

पठमभाणवारं.

२७५.

‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू;

ब्राह्मणो सञ्चयो [सञ्जयो (सी. स्या. पी.)] नाम, तस्स मूले वसामहं.

२७६.

‘‘सावको ते महावीर, अस्सजि नाम ब्राह्मणो;

दुरासदो उग्गतेजो, पिण्डाय चरती तदा.

२७७.

‘‘तमद्दसासिं सप्पञ्ञं, मुनिं मोने समाहितं;

सन्तचित्तं महानागं, सुफुल्लं पदुमं यथा.

२७८.

‘‘दिस्वा मे चित्तमुप्पज्जि, सुदन्तं सुद्धमानसं;

उसभं पवरं वीरं, अरहायं भविस्सति.

२७९.

‘‘पासादिको इरियति, अभिरूपो सुसंवुतो;

उत्तमे दमथे दन्तो, अमतदस्सी भविस्सति.

२८०.

‘‘यंनूनाहं उत्तमत्थं, पुच्छेय्यं तुट्ठमानसं;

सो मे पुट्ठो कथेस्सति, पटिपुच्छामहं तदा.

२८१.

‘‘पिण्डपातं [पिण्डचारं (स्या.)] चरन्तस्स, पच्छतो अगमासहं;

ओकासं पटिमानेन्तो, पुच्छितुं अमतं पदं.

२८२.

‘‘वीथिन्तरे अनुप्पत्तं, उपगन्त्वान पुच्छहं;

‘कथं गोत्तोसि त्वं वीर, कस्स सिस्सोसि मारिस’.

२८३.

‘‘सो मे पुट्ठो वियाकासि, असम्भीतोव केसरी;

‘बुद्धो लोके समुप्पन्नो, तस्स सिस्सोम्हि आवुसो’.

२८४.

‘‘‘कीदिसं ते महावीर, अनुजात महायस;

बुद्धस्स सासनं धम्मं, साधु मे कथयस्सु भो’.

२८५.

‘‘सो मे पुट्ठो कथी सब्बं, गम्भीरं निपुणं पदं;

तण्हासल्लस्स हन्तारं, सब्बदुक्खापनूदनं.

२८६.

‘‘‘ये धम्मा हेतुप्पभवा, तेसं हेतुं तथागतो आह;

तेसञ्च यो निरोधो, एवं वादी महासमणो’.

२८७.

‘‘सोहं विस्सज्जिते पञ्हे, पठमं फलमज्झगं;

विरजो विमलो आसिं, सुत्वान जिनसासनं.

२८८.

‘‘सुत्वान मुनिनो वाक्यं, पस्सित्वा धम्ममुत्तमं;

परियोगाळ्हसद्धम्मो, इमं गाथमभासहं.

२८९.

‘‘‘एसेव धम्मो यदि तावदेव, पच्चब्यथपदमसोकं;

अदिट्ठं अब्भतीतं, बहुकेहि कप्पनहुतेहि’.

२९०.

‘‘स्वाहं धम्मं गवेसन्तो, कुतित्थे सञ्चरिं अहं;

सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, कालो मे नप्पमज्जितुं.

२९१.

‘‘तोसितोहं अस्सजिना, पत्वान अचलं पदं;

सहायकं गवेसन्तो, अस्समं अगमासहं.

२९२.

‘‘दूरतोव ममं दिस्वा, सहायो मे सुसिक्खितो;

इरियापथसम्पन्नो [इरियापथं ममं दिस्वा (क.)], इदं वचनमब्रवि.

२९३.

‘‘‘पसन्नमुखनेत्तोसि, मुनिभावोव दिस्सति;

अमताधिगतो कच्चि, निब्बानमच्चुतं पदं.

२९४.

‘‘‘सुभानुरूपो आयासि, आनेञ्जकारितो विय;

दन्तोव दन्तदमथो [दन्तोवुत्तमदमथो (सी.) दन्तोव दन्त दमथे (स्या.)], उपसन्तोसि ब्राह्मण.

२९५.

‘‘‘अमतं मयाधिगतं, सोकसल्लापनूदनं;

त्वम्पि तं अधिगच्छेसि [अधिगच्छाहि (सी.), अधिगच्छेहि (स्या.), अधिगतोसि (?)], गच्छाम बुद्धसन्तिकं’.

२९६.

‘‘साधूति सो पटिस्सुत्वा, सहायो मे सुसिक्खितो;

हत्थेन हत्थं गण्हित्वा, उपगम्म [उपागमि (सी.), उपागम्म (स्या.)] तवन्तिकं.

२९७.

‘‘उभोपि पब्बजिस्साम, सक्यपुत्त तवन्तिके;

तव सासनमागम्म, विहराम अनासवा.

२९८.

‘‘कोलितो इद्धिया सेट्ठो, अहं पञ्ञाय पारगो;

उभोव एकतो हुत्वा, सासनं सोभयामसे.

२९९.

‘‘अपरियोसितसङ्कप्पो, कुतित्थे सञ्चरिं अहं;

तव दस्सनमागम्म, सङ्कप्पो पूरितो मम.

३००.

‘‘पथवियं पतिट्ठाय, पुप्फन्ति समये दुमा;

दिब्बगन्धा सम्पवन्ति, तोसेन्ति सब्बपाणिनं.

३०१.

‘‘तथेवाहं महावीर, सक्यपुत्त महायस;

सासने ते पतिट्ठाय, समयेसामि पुप्फितुं.

३०२.

‘‘विमुत्तिपुप्फं एसन्तो, भवसंसारमोचनं;

विमुत्तिपुप्फलाभेन, तोसेमि सब्बपाणिनं.

३०३.

‘‘यावता बुद्धखेत्तम्हि, ठपेत्वान महामुनिं;

पञ्ञाय सदिसो नत्थि, तव पुत्तस्स चक्खुम.

३०४.

‘‘सुविनीता च ते सिस्सा, परिसा च सुसिक्खिता;

उत्तमे दमथे दन्ता, परिवारेन्ति तं सदा.

३०५.

‘‘झायी झानरता धीरा, सन्तचित्ता समाहिता;

मुनी मोनेय्यसम्पन्ना, परिवारेन्ति तं सदा.

३०६.

‘‘अप्पिच्छा निपका धीरा, अप्पाहारा अलोलुपा;

लाभालाभेन सन्तुट्ठा, परिवारेन्ति तं सदा.

३०७.

‘‘आरञ्ञिका धुतरता, झायिनो लूखचीवरा;

विवेकाभिरता धीरा, परिवारेन्ति तं सदा.

३०८.

‘‘पटिपन्ना फलट्ठा च, सेखा फलसमङ्गिनो;

आसीसका [आसिंसका (सी. स्या.)] उत्तमत्थं, परिवारेन्ति तं सदा.

३०९.

‘‘सोतापन्ना च विमला, सकदागामिनो च ये;

अनागामी च अरहा, परिवारेन्ति तं सदा.

३१०.

‘‘सतिपट्ठानकुसला, बोज्झङ्गभावनारता;

सावका ते बहू सब्बे, परिवारेन्ति तं सदा.

३११.

‘‘इद्धिपादेसु कुसला, समाधिभावनारता;

सम्मप्पधानानुयुत्ता, परिवारेन्ति तं सदा.

३१२.

‘‘तेविज्जा छळभिञ्ञा च, इद्धिया पारमिं गता;

पञ्ञाय पारमिं पत्ता, परिवारेन्ति तं सदा.

३१३.

‘‘एदिसा ते महावीर, तव सिस्सा सुसिक्खिता;

दुरासदा उग्गतेजा, परिवारेन्ति तं सदा.

३१४.

‘‘तेहि सिस्सेहि परिवुतो, सञ्ञतेहि तपस्सिभि;

मिगराजावसम्भीतो, उळुराजाव सोभसि.

३१५.

‘‘पथवियं पतिट्ठाय, रुहन्ति धरणीरुहा;

वेपुल्लतं पापुणन्ति, फलञ्च दस्सयन्ति ते.

३१६.

‘‘पथवीसदिसो त्वंसि, सक्यपुत्त महायस;

सासने ते पतिट्ठाय, लभन्ति अमतं फलं.

३१७.

‘‘सिन्धु सरस्सती चेव, नदियो चन्दभागिका;

गङ्गा च यमुना चेव, सरभू च अथो मही.

३१८.

‘‘एतासं सन्दमानानं, सागरो सम्पटिच्छति;

जहन्ति पुरिमं नामं, सागरोतेव ञायति.

३१९.

‘‘तथेविमे चतुब्बण्णा, पब्बजित्वा तवन्तिके;

जहन्ति पुरिमं नामं, बुद्धपुत्ताति ञायरे.

३२०.

‘‘यथापि चन्दो विमलो, गच्छं आकासधातुया;

सब्बे तारगणे लोके, आभाय अतिरोचति.

३२१.

‘‘तथेव त्वं महावीर, परिवुतो देवमानुसे;

एते सब्बे अतिक्कम्म, जलसि सब्बदा तुवं.

३२२.

‘‘गम्भीरे उट्ठिता ऊमी, न वेलमतिवत्तरे;

सब्बा वेलंव फुसन्ति [सब्बाव वेलं फुसन्ति (सी.), सब्बा वेलं पफुस्सन्ति (स्या.)], सञ्चुण्णा विकिरन्ति ता.

३२३.

‘‘तथेव तित्थिया लोके, नानादिट्ठी बहुज्जना;

धम्मं वादितुकामा ते, नातिवत्तन्ति तं मुनिं.

३२४.

‘‘सचे च तं पापुणन्ति, पटिवादेहि चक्खुम;

तवन्तिकं उपागन्त्वा, सञ्चुण्णाव भवन्ति ते.

३२५.

‘‘यथापि उदके जाता, कुमुदा मन्दालका बहू;

उपलिम्पन्ति [उपलिप्पन्ति (?)] तोयेन, कद्दमकललेन च.

३२६.

‘‘तथेव बहुका सत्ता, लोके जाता विरूहरे;

अट्टिता रागदोसेन, कद्दमे कुमुदं यथा.

३२७.

‘‘यथापि पदुमं जलजं, जलमज्झे विरूहति;

न सो लिम्पति तोयेन, परिसुद्धो हि केसरी.

३२८.

‘‘तथेव त्वं महावीर, लोके जातो महामुनि;

नोपलिम्पसि लोकेन, तोयेन पदुमं यथा.

३२९.

‘‘यथापि रम्मके मासे, बहू पुप्फन्ति वारिजा;

नातिक्कमन्ति तं मासं, समयो पुप्फनाय सो.

३३०.

‘‘तथेव त्वं महावीर, पुप्फितो ते विमुत्तिया;

सासनं नातिवत्तन्ति, पदुमं वारिजं यथा.

३३१.

‘‘सुपुप्फितो सालराजा, दिब्बगन्धं पवायति;

अञ्ञसालेहि परिवुतो, सालराजाव सोभति.

३३२.

‘‘तथेव त्वं महावीर, बुद्धञाणेन पुप्फितो;

भिक्खुसङ्घपरिवुतो, सालराजाव सोभसि.

३३३.

‘‘यथापि सेलो हिमवा, ओसधो सब्बपाणिनं;

नागानं असुरानञ्च, देवतानञ्च आलयो.

३३४.

‘‘तथेव त्वं महावीर, ओसधो विय पाणिनं;

तेविज्जा छळभिञ्ञा च, इद्धिया पारमिं गता.

३३५.

‘‘अनुसिट्ठा महावीर, तया कारुणिकेन ते;

रमन्ति धम्मरतिया, वसन्ति तव सासने.

३३६.

‘‘मिगराजा यथा सीहो, अभिनिक्खम्म आसया;

चतुद्दिसानुविलोकेत्वा [विलोकेत्वा (सी. स्या.), नुलोकेत्वा (क.)],

तिक्खत्तुं अभिनादति.

३३७.

‘‘सब्बे मिगा उत्तसन्ति, मिगराजस्स गज्जतो;

तथा हि जातिमा एसो, पसू तासेति सब्बदा.

३३८.

‘‘गज्जतो ते महावीर, वसुधा सम्पकम्पति;

बोधनेय्यावबुज्झन्ति, तसन्ति मारकायिका.

३३९.

‘‘तसन्ति तित्थिया सब्बे, नदतो ते महामुनि;

काका सेनाव विब्भन्ता, मिगरञ्ञा यथा मिगा.

३४०.

‘‘ये केचि गणिनो लोके, सत्थारोति पवुच्चरे;

परम्परागतं धम्मं, देसेन्ति परिसाय ते.

३४१.

‘‘न हेवं त्वं महावीर, धम्मं देसेसि पाणिनं;

सामं सच्चानि बुज्झित्वा, केवलं बोधिपक्खियं.

३४२.

‘‘आसयानुसयं ञत्वा, इन्द्रियानं बलाबलं;

भब्बाभब्बे विदित्वान, महामेघोव गज्जसि.

३४३.

‘‘चक्कवाळपरियन्ता, निसिन्ना परिसा भवे;

नानादिट्ठी विचिनन्ता [विचिन्तेन्ति (स्या.), विचिनन्तं (क.)], विमतिच्छेदनाय तं.

३४४.

‘‘सब्बेसं चित्तमञ्ञाय, ओपम्मकुसलो मुनि;

एकं पञ्हं कथेन्तोव, विमतिं छिन्दसि [छिन्दि (स्या. क.)] पाणिनं.

३४५.

‘‘उपतिस्ससदिसेहेव, वसुधा पूरिता भवे;

सब्बेव ते पञ्जलिका, कित्तयुं लोकनायकं.

३४६.

‘‘कप्पं वा ते कित्तयन्ता, नानावण्णेहि कित्तयुं;

परिमेतुं न सक्केय्युं [न कप्पेय्युं (स्या.), न पप्पेय्युं (क.)], अप्पमेय्यो तथागतो.

३४७.

‘‘यथासकेन थामेन, कित्तितो हि मया जिनो;

कप्पकोटीपि कित्तेन्ता, एवमेव पकित्तयुं.

३४८.

‘‘सचे हि कोचि देवो वा, मनुस्सो वा सुसिक्खितो;

पमेतुं परिकप्पेय्य, विघातंव लभेय्य सो.

३४९.

‘‘सासने ते पतिट्ठाय, सक्यपुत्त महायस;

पञ्ञाय पारमिं गन्त्वा, विहरामि अनासवो.

३५०.

‘‘तित्थिये सम्पमद्दामि, वत्तेमि जिनसासनं;

धम्मसेनापति अज्ज, सक्यपुत्तस्स सासने.

३५१.

‘‘अपरिमेय्ये कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध;

सुखित्तो सरवेगोव, किलेसे झापयी मम [झापयिं मम (स्या.), झापयिं अहं (क.)].

३५२.

‘‘यो कोचि मनुजो भारं, धारेय्य मत्थके सदा;

भारेन दुक्खितो अस्स, भारेहि भरितो तथा.

३५३.

‘‘डय्हमानो तीहग्गीहि, भवेसु संसरिं अहं;

भरितो भवभारेन, गिरिं उच्चारितो यथा.

३५४.

‘‘ओरोपितो च मे भारो, भवा उग्घाटिता मया;

करणीयं कतं सब्बं, सक्यपुत्तस्स सासने.

३५५.

‘‘यावता बुद्धखेत्तम्हि, ठपेत्वा सक्यपुङ्गवं;

अहं अग्गोम्हि पञ्ञाय, सदिसो मे न विज्जति.

३५६.

‘‘समाधिम्हि सुकुसलो, इद्धिया पारमिं गतो;

इच्छमानो चहं अज्ज, सहस्सं अभिनिम्मिने.

३५७.

‘‘अनुपुब्बविहारस्स, वसीभूतो महामुनि;

कथेसि सासनं मय्हं, निरोधो सयनं मम.

३५८.

‘‘दिब्बचक्खु विसुद्धं मे, समाधिकुसलो अहं;

सम्मप्पधानानुयुत्तो, बोज्झङ्गभावनारतो.

३५९.

‘‘सावकेन हि पत्तब्बं, सब्बमेव कतं मया;

लोकनाथं ठपेत्वान, सदिसो मे न विज्जति.

३६०.

‘‘समापत्तीनं कुसलो [समापत्तिनयकुसलो (सी.)], झानविमोक्खान खिप्पपटिलाभी;

बोज्झङ्गभावनारतो, सावकगुणपारमिगतोस्मि.

३६१.

‘‘सावकगुणेनपि फुस्सेन [सावकगुणफुस्सेन (स्या.)], बुद्धिया परिसुत्तमभारवा [पुरिसुत्तमगारवा (स्या.), पुरिसुत्तमभारवा (क.)];

यं सद्धासङ्गहितं [सद्धाय सङ्गहितं (सी.), सद्दासङ्गहितं (स्या.)] चित्तं, सदा सब्रह्मचारीसु.

३६२.

‘‘उद्धतविसोव सप्पो, छिन्नविसाणोव उसभो;

निक्खित्तमानदप्पोव [दब्बोव (क.)], उपेमि गरुगारवेन गणं.

३६३.

‘‘यदि रूपिनी भवेय्य, पञ्ञा मे वसुमतीपि [वसुमती (सी. क.) वसुपतीनं (स्या.)] न समेय्य;

अनोमदस्सिस्स [अनोमदस्सि (?)] भगवतो, फलमेतं ञाणथवनाय.

३६४.

‘‘पवत्तितं धम्मचक्कं, सक्यपुत्तेन तादिना;

अनुवत्तेमहं सम्मा, ञाणथवनायिदं फलं.

३६५.

‘‘मा मे कदाचि पापिच्छो, कुसीतो हीनवीरियो;

अप्पस्सुतो अनादरो [अनाचारो (सब्बत्थ) थेरगा. ९८७ पस्सितब्बा], समेतो अहु कत्थचि.

३६६.

‘‘बहुस्सुतो च मेधावी, सीलेसु सुसमाहितो;

चेतोसमथानुयुत्तो, अपि मुद्धनि तिट्ठतु.

३६७.

‘‘तं वो वदामि भद्दन्ते, यावन्तेत्थ समागता;

अप्पिच्छा होथ सन्तुट्ठा, झायी झानरता सदा.

३६८.

‘‘यमहं पठमं दिस्वा, विरजो विमलो अहुं;

सो मे आचरियो धीरो, अस्सजि नाम सावको.

३६९.

‘‘तस्साहं वाहसा अज्ज, धम्मसेनापती अहुं;

सब्बत्थ पारमिं पत्वा, विहरामि अनासवो.

३७०.

‘‘यो मे आचरियो आसि, अस्सजि नाम सावको;

यस्सं दिसायं वसति, उस्सीसम्हि करोमहं.

३७१.

‘‘मम कम्मं सरित्वान, गोतमो सक्यपुङ्गवो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, अग्गट्ठाने ठपेसि मं.

३७२.

[इमा द्वे गाथायो स्यामपोत्थके न सन्ति]

किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता.

नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो.

३७३.

‘‘स्वागतं वत मे आसि, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके;

तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं [इमा द्वे गाथारो स्यामपोत्थके न सन्ति].

३७४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो [चतस्सो च (सी.)], विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सारिपुत्तो थेरो इमा गाथायो

अभासित्थाति.

सारिपुत्तत्थेरस्सापदानं पठमं.

३-२. महामोग्गल्लानत्थेरअपदानं

३७५.

‘‘अनोमदस्सी भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

विहासि हिमवन्तम्हि, देवसङ्घपुरक्खतो.

३७६.

‘‘वरुणो नाम नामेन, नागराजा अहं तदा;

कामरूपी विकुब्बामि, महोदधिनिवासहं.

३७७.

‘‘सङ्गणियं गणं हित्वा, तूरियं पट्ठपेसहं;

सम्बुद्धं परिवारेत्वा, वादेसुं अच्छरा तदा.

३७८.

‘‘वज्जमानेसु तूरेसु, देवा तूरानि [तुरियेसु, देवा तुरियानि (सी. स्या.)] वज्जयुं;

उभिन्नं सद्दं सुत्वान, बुद्धोपि सम्पबुज्झथ.

३७९.

‘‘निमन्तेत्वान सम्बुद्धं, सकं भवनुपागमिं;

आसनं पञ्ञपेत्वान, कालमारोचयिं अहं.

३८०.

‘‘खीणासवसहस्सेहि, परिवुतो लोकनायको;

ओभासेन्तो दिसा सब्बा, भवनं मे उपागमि.

३८१.

‘‘उपविट्ठं महावीरं, देवदेवं नरासभं;

सभिक्खुसङ्घं तप्पेसिं [सन्तप्पेसिं (स्या.), तप्पेमि (क.)], अन्नपानेनहं तदा.

३८२.

‘‘अनुमोदि महावीरो, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

३८३.

‘‘‘यो सो [यं सो (क.)] सङ्घं अपूजेसि, बुद्धञ्च लोकनायकं;

तेन चित्तप्पसादेन, देवलोकं गमिस्सति.

३८४.

‘‘‘सत्तसत्ततिक्खत्तुञ्च, देवरज्जं करिस्सति;

पथब्या रज्जं अट्ठसतं, वसुधं आवसिस्सति.

३८५.

‘‘‘पञ्चपञ्ञासक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति;

भोगा असङ्खिया तस्स, उप्पज्जिस्सन्ति तावदे.

३८६.

‘‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन [नामेन (सी.)], सत्था लोके भविस्सति.

३८७.

‘‘‘निरया सो चवित्वान, मनुस्सतं गमिस्सति;

कोलितो नाम नामेन, ब्रह्मबन्धु भविस्सति.

३८८.

‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, कुसलमूलेन चोदितो;

गोतमस्स भगवतो, दुतियो हेस्सति सावको.

३८९.

‘‘‘आरद्धवीरियो पहितत्तो, इद्धिया पारमिं गतो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’.

३९०.

‘‘पापमित्तोपनिस्साय, कामरागवसं गतो;

मातरं पितरञ्चापि, घातयिं दुट्ठमानसो.

३९१.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, निरयं अथ मानुसं;

पापकम्मसमङ्गिता, भिन्नसीसो मरामहं.

३९२.

‘‘इदं पच्छिमकं मय्हं, चरिमो वत्तते भवो;

इधापि एदिसो मय्हं, मरणकाले भविस्सति.

३९३.

‘‘पविवेकमनुयुत्तो, समाधिभावनारतो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

३९४.

‘‘धरणिम्पि सुगम्भीरं, बहलं दुप्पधंसियं;

वामङ्गुट्ठेन खोभेय्यं, इद्धिया पारमिं गतो.

३९५.

‘‘अस्मिमानं न पस्सामि, मानो मय्हं न विज्जति;

सामणेरे उपादाय, गरुचित्तं करोमहं.

३९६.

‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, यं कम्ममभिनीहरिं;

ताहं भूमिमनुप्पत्तो, पत्तोम्हि आसवक्खयं.

३९७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा महामोग्गल्लानो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

महामोग्गल्लानत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३-३. महाकस्सपत्थेरअपदानं

३९८.

‘‘पदुमुत्तरस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

निब्बुते लोकनाथम्हि, पूजं कुब्बन्ति सत्थुनो.

३९९.

‘‘उदग्गचित्ता जनता, आमोदितपमोदिता;

तेसु संवेगजातेसु, पीति मे उदपज्जथ.

४००.

‘‘ञातिमित्ते समानेत्वा, इदं वचनमब्रविं;

परिनिब्बुतो महावीरो, हन्द पूजं करोमसे.

४०१.

‘‘साधूति ते पटिस्सुत्वा, भिय्यो हासं जनिंसु मे;

बुद्धस्मिं लोकनाथम्हि, काहाम पुञ्ञसञ्चयं.

४०२.

‘‘अग्घियं सुकतं कत्वा, सतहत्थसमुग्गतं;

दियड्ढहत्थपत्थटं, विमानं नभमुग्गतं.

४०३.

‘‘कत्वान हम्मियं तत्थ, तालपन्तीहि चित्तितं;

सकं चित्तं पसादेत्वा, चेतियं पूजयुत्तमं.

४०४.

‘‘अग्गिक्खन्धोव जलितो, किंसुको इव [सालराजाव (सी.)] फुल्लितो;

इन्दलट्ठीव आकासे, ओभासेति चतुद्दिसा.

४०५.

‘‘तत्थ चित्तं पसादेत्वा, कत्वान कुसलं बहुं;

पुब्बकम्मं सरित्वान, तिदसं उपपज्जहं.

४०६.

‘‘सहस्सयुत्तं हयवाहिं, दिब्बयानमधिट्ठितो;

उब्बिद्धं भवनं मय्हं, सत्तभूमं समुग्गतं.

४०७.

‘‘कूटागारसहस्सानि, सब्बसोण्णमया अहुं;

जलन्ति सकतेजेन, दिसा सब्बा पभासयं.

४०८.

‘‘सन्ति अञ्ञेपि निय्यूहा, लोहितङ्गमया तदा;

तेपि जोतन्ति आभाय, समन्ता चतुरो दिसा.

४०९.

‘‘पुञ्ञकम्माभिनिब्बत्ता, कूटागारा सुनिम्मिता;

मणिमयापि जोतन्ति, दिसा दस [दिसोदिसं (स्या.)] समन्ततो.

४१०.

‘‘तेसं उज्जोतमानानं, ओभासो विपुलो अहु;

सब्बे देवे अभिभोमि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

४११.

‘‘सट्ठिकप्पसहस्सम्हि, उब्बिद्धो नाम खत्तियो;

चातुरन्तो विजितावी, पथविं आवसिं अहं.

४१२.

‘‘तथेव भद्दके कप्पे, तिंसक्खत्तुं अहोसहं;

सककम्माभिरद्धोम्हि, चक्कवत्ती महब्बलो.

४१३.

‘‘सत्तरतनसम्पन्नो, चतुदीपम्हि इस्सरो;

तत्थापि भवनं मय्हं, इन्दलट्ठीव उग्गतं.

४१४.

‘‘आयामतो चतुब्बीसं, वित्थारेन च द्वादस;

रम्मणं [रम्मकं (सी. स्या.)] नाम नगरं, दळ्हपाकारतोरणं.

४१५.

‘‘आयामतो पञ्चसतं, वित्थारेन तदड्ढकं;

आकिण्णं जनकायेहि, तिदसानं पुरं विय.

४१६.

‘‘यथा सूचिघरे सूची, पक्खित्ता पण्णवीसति;

अञ्ञमञ्ञं पघट्टेन्ति, आकिण्णं होति लङ्कतं [तं तदा (सी.), सतता (स्या.), सङ्करं (?)].

४१७.

‘‘एवम्पि नगरं मय्हं, हत्थिस्सरथसंकुलं;

मनुस्सेहि सदाकिण्णं, रम्मणं नगरुत्तमं.

४१८.

‘‘तत्थ भुत्वा पिवित्वा च, पुन देवत्तनं गतो [पुनपि देवतङ्गतो (क.)].

भवे पच्छिमके मय्हं, अहोसि कुलसम्पदा.

४१९.

‘‘ब्राह्मञ्ञकुलसम्भूतो, महारतनसञ्चयो;

असीतिकोटियो हित्वा, हिरञ्ञस्सापि पब्बजिं.

४२०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा महाकस्सपो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

महाकस्सपत्थेरस्सापदानं ततियं.

३-४. अनुरुद्धत्थेरअपदानं

४२१.

‘‘सुमेधं भगवन्ताहं, लोकजेट्ठं नरासभं;

वूपकट्ठं विहरन्तं, अद्दसं लोकनायकं.

४२२.

‘‘उपगन्त्वान सम्बुद्धं, सुमेधं लोकनायकं;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, बुद्धसेट्ठमयाचहं.

४२३.

‘‘अनुकम्प महावीर, लोकजेट्ठ नरासभ;

पदीपं ते पदस्सामि, रुक्खमूलम्हि झायतो.

४२४.

‘‘अधिवासेसि सो धीरो, सयम्भू वदतं वरो;

दुमेसु विनिविज्झित्वा, यन्तं योजियहं तदा.

४२५.

‘‘सहस्सवट्टिं पादासिं, बुद्धस्स लोकबन्धुनो;

सत्ताहं पज्जलित्वान, दीपा वूपसमिंसु मे.

४२६.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, चेतनापणिधीहि च;

जहित्वा मानुसं देहं, विमानमुपपज्जहं.

४२७.

‘‘उपपन्नस्स देवत्तं, ब्यम्हं आसि सुनिम्मितं;

समन्ततो पज्जलति, दीपदानस्सिदं फलं.

४२८.

‘‘समन्ता योजनसतं, विरोचेसिमहं तदा;

सब्बे देवे अभिभोमि, दीपदानस्सिदं फलं.

४२९.

‘‘तिंसकप्पानि देविन्दो, देवरज्जमकारयिं;

न मं केचीतिमञ्ञन्ति, दीपदानस्सिदं फलं.

४३०.

‘‘अट्ठवीसतिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती अहोसहं;

दिवा रत्तिञ्च पस्सामि, समन्ता योजनं तदा.

४३१.

‘‘सहस्सलोकं ञाणेन, पस्सामि सत्थु सासने;

दिब्बचक्खुमनुप्पत्तो, दीपदानस्सिदं फलं.

४३२.

‘‘सुमेधो नाम सम्बुद्धो, तिंसकप्पसहस्सितो;

तस्स दीपो मया दिन्नो, विप्पसन्नेन चेतसा.

४३३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अनुरुद्धो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अनुरुद्धत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

३-५. पुण्णमन्ताणिपुत्तत्थेरअपदानं

४३४.

‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू;

पुरक्खतोम्हि सिस्सेहि, उपगच्छिं नरुत्तमं.

४३५.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

मम कम्मं पकित्तेसि, सङ्खित्तेन महामुनि.

४३६.

‘‘ताहं धम्मं सुणित्वान, अभिवादेत्वान सत्थुनो;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, पक्कमिं [पक्कामिं (सी. स्या.)] दक्खिणामुखो.

४३७.

‘‘सङ्खित्तेन सुणित्वान, वित्थारेन अभासयिं [अदेसयिं (सी. स्या.)];

सब्बे सिस्सा अत्तमना, सुत्वान मम भासतो;

सकं दिट्ठिं विनोदेत्वा, बुद्धे चित्तं पसादयुं.

४३८.

‘‘सङ्खित्तेनपि देसेमि, वित्थारेन तथेवहं [देसेसिं वित्थारेनपि भासयिं (क.)];

अभिधम्मनयञ्ञूहं, कथावत्थुविसुद्धिया;

सब्बेसं विञ्ञापेत्वान, विहरामि अनासवो.

४३९.

‘‘इतो पञ्चसते कप्पे, चतुरो सुप्पकासका;

सत्तरतनसम्पन्ना, चतुदीपम्हि इस्सरा.

४४०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुण्णो मन्ताणिपुत्तो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुण्णमन्ताणिपुत्तत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

३-६. उपालित्थेरअपदानं

४४१.

‘‘नगरे हंसवतिया, सुजातो नाम ब्राह्मणो;

असीतिकोटिनिचयो, पहूतधनधञ्ञवा.

४४२.

‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू;

लक्खणे इतिहासे च, सधम्मे पारमिं गतो.

४४३.

‘‘परिब्बाजा एकसिखा [एकभिक्खा (क.)], गोतमा

बुद्धसावका [सब्बत्थपि एवमेव दिस्सति].

चरका तापसा चेव, चरन्ति महिया तदा.

४४४.

‘‘तेपि मं परिवारेन्ति, ब्राह्मणो विस्सुतो इति;

बहुज्जनो मं पूजेति, नाहं पूजेमि किञ्चनं.

४४५.

‘‘पूजारहं न पस्सामि, मानत्थद्धो अहं तदा;

बुद्धोति वचनं नत्थि, ताव नुप्पज्जते जिनो.

४४६.

‘‘अच्चयेन अहोरत्तं, पदुमुत्तरनामको [नायको (सी. स्या.)];

सब्बं तमं विनोदेत्वा, लोके उप्पज्जि चक्खुमा.

४४७.

‘‘वित्थारिके बाहुजञ्ञे, पुथुभूते च सासने;

उपागमि तदा बुद्धो, नगरं हंससव्हयं.

४४८.

‘‘पितु अत्थाय सो बुद्धो, धम्मं देसेसि चक्खुमा;

तेन कालेन परिसा, समन्ता योजनं तदा.

४४९.

‘‘सम्मतो मनुजानं सो, सुनन्दो नाम तापसो;

यावता बुद्धपरिसा, पुप्फेहच्छादयी तदा.

४५०.

‘‘चतुसच्चं पकासेन्ते, सेट्ठे च [हेट्ठा च (क.)] पुप्फमण्डपे;

कोटिसतसहस्सानं, धम्माभिसमयो अहु.

४५१.

‘‘सत्तरत्तिन्दिवं बुद्धो, वस्सेत्वा धम्मवुट्ठियो;

अट्ठमे दिवसे पत्ते, सुनन्दं कित्तयी जिनो.

४५२.

‘‘देवलोके मनुस्से वा, संसरन्तो अयं भवे;

सब्बेसं पवरो हुत्वा, भवेसु संसरिस्सति.

४५३.

‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

४५४.

‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

मन्ताणिपुत्तो पुण्णोति, हेस्सति सत्थु सावको.

४५५.

‘‘एवं कित्तयि सम्बुद्धो, सुनन्दं तापसं तदा;

हासयन्तो जनं सब्बं, दस्सयन्तो सकं बलं.

४५६.

‘‘कतञ्जली नमस्सन्ति, सुनन्दं तापसं जना;

बुद्धे कारं करित्वान, सोधेसि गतिमत्तनो.

४५७.

‘‘तत्थ मे अहु सङ्कप्पो, सुत्वान मुनिनो वचं;

अहम्पि कारं कस्सामि, यथा पस्सामि गोतमं.

४५८.

‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, किरियं चिन्तयिं मम;

क्याहं कम्मं आचरामि, पुञ्ञक्खेत्ते अनुत्तरे.

४५९.

‘‘अयञ्च पाठिको भिक्खु, सब्बपाठिस्स सासने;

विनये अग्गनिक्खित्तो, तं ठानं पत्थये अहं.

४६०.

‘‘इदं मे अमितं भोगं, अक्खोभं सागरूपमं;

तेन भोगेन बुद्धस्स, आरामं मापये अहं.

४६१.

‘‘सोभनं नाम आरामं, नगरस्स पुरत्थतो;

किणित्वा [कीत्वा (सी.), कित्वा (क.)] सतसहस्सेन, सङ्घारामं अमापयिं.

४६२.

‘‘कूटागारे च पासादे, मण्डपे हम्मिये गुहा;

चङ्कमे सुकते कत्वा, सङ्घारामं अमापयिं.

४६३.

‘‘जन्ताघरं अग्गिसालं, अथो उदकमाळकं;

न्हानघरं मापयित्वा, भिक्खुसङ्घस्सदासहं.

४६४.

‘‘आसन्दियो पीठके च, परिभोगे च भाजने;

आरामिकञ्च भेसज्जं, सब्बमेतं अदासहं.

४६५.

‘‘आरक्खं पट्ठपेत्वान, पाकारं कारयिं दळ्हं;

मा नं कोचि विहेठेसि, सन्तचित्तान तादिनं.

४६६.

‘‘सतसहस्सेनावासं [आवासं सतसहस्सेन (सी.), आवासे सतसहस्से (स्या.)], सङ्घारामे अमापयिं;

वेपुल्लं तं मापयित्वा [वेपुल्लतं पापयित्वा (सी.)], सम्बुद्धं उपनामयिं.

४६७.

‘‘निट्ठापितो मयारामो, सम्पटिच्छ तुवं मुनि;

निय्यादेस्सामि तं वीर [ते वीर (सी.), तं धीर (स्या.)], अधिवासेहि चक्खुम.

४६८.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, अधिवासेसि नायको.

४६९.

‘‘अधिवासनमञ्ञाय, सब्बञ्ञुस्स महेसिनो;

भोजनं पटियादेत्वा, कालमारोचयिं अहं.

४७०.

‘‘आरोचितम्हि कालम्हि, पदुमुत्तरनायको;

खीणासवसहस्सेहि, आरामं मे उपागमि.

४७१.

‘‘निसिन्नं कालमञ्ञाय, अन्नपानेन तप्पयिं;

भुत्ताविं कालमञ्ञाय, इदं वचनमब्रविं.

४७२.

‘‘कीतो सतसहस्सेन, तत्तकेनेव कारितो;

सोभनो नाम आरामो, सम्पटिच्छ तुवं मुनि.

४७३.

‘‘इमिनारामदानेन, चेतनापणिधीहि च;

भवे निब्बत्तमानोहं, लभामि मम पत्थितं.

४७४.

‘‘पटिग्गहेत्वा सम्बुद्धो, सङ्घारामं सुमापितं;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इदं वचनमब्रवि.

४७५.

‘‘यो सो बुद्धस्स पादासि, सङ्घारामं सुमापितं;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

४७६.

‘‘हत्थी अस्सा रथा पत्ती, सेना च चतुरङ्गिनी;

परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, सङ्घारामस्सिदं फलं.

४७७.

‘‘सट्ठि तूरसहस्सानि [तुरियसहस्सानि (सी. स्या.)], भेरियो समलङ्कता;

परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, सङ्घारामस्सिदं फलं.

४७८.

‘‘छळसीतिसहस्सानि, नारियो समलङ्कता;

विचित्तवत्थाभरणा, आमुत्तमणिकुण्डला.

४७९.

‘‘अळारपम्हा हसुला, सुसञ्ञा तनुमज्झिमा;

परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, सङ्घारामस्सिदं फलं.

४८०.

‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति;

सहस्सक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति.

४८१.

‘‘देवराजेन पत्तब्बं, सब्बं पटिलभिस्सति;

अनूनभोगो हुत्वान, देवरज्जं करिस्सति.

४८२.

‘‘सहस्सक्खत्तुं चक्कवत्ती, राजा रट्ठे भविस्सति;

पथब्या रज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

४८३.

‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

४८४.

‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

उपालि नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको.

४८५.

‘‘विनये पारमिं पत्वा, ठानाठाने च कोविदो;

जिनसासनं धारेन्तो, विहरिस्सतिनासवो.

४८६.

‘‘सब्बमेतं अभिञ्ञाय, गोतमो सक्यपुङ्गवो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेस्सति.

४८७.

‘‘अपरिमेय्युपादाय, पत्थेमि तव सासनं;

सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, सब्बसंयोजनक्खयो.

४८८.

‘‘यथा सूलावुतो पोसो, राजदण्डेन तज्जितो;

सूले सातं अविन्दन्तो, परिमुत्तिंव इच्छति.

४८९.

‘‘तथेवाहं महावीर, भवदण्डेन तज्जितो;

कम्मसूलावुतो सन्तो, पिपासावेदनट्टितो.

४९०.

‘‘भवे सातं न विन्दामि, डय्हन्तो तीहि अग्गिभि;

परिमुत्तिं गवेसामि, यथापि राजदण्डितो.

४९१.

‘‘यथा विसादो पुरिसो, विसेन परिपीळितो;

अगदं सो गवेसेय्य, विसघातायुपालनं [विसघातायुपायनं (स्या. क.)].

४९२.

‘‘गवेसमानो पस्सेय्य, अगदं विसघातकं;

तं पिवित्वा सुखी अस्स, विसम्हा परिमुत्तिया.

४९३.

‘‘तथेवाहं महावीर, यथा विसहतो नरो;

सम्पीळितो अविज्जाय, सद्धम्मागदमेसहं.

४९४.

‘‘धम्मागदं गवेसन्तो, अद्दक्खिं सक्यसासनं;

अग्गं सब्बोसधानं तं, सब्बसल्लविनोदनं.

४९५.

‘‘धम्मोसधं पिवित्वान, विसं सब्बं समूहनिं;

अजरामरं सीतिभावं, निब्बानं फस्सयिं अहं.

४९६.

‘‘यथा भूतट्टितो पोसो, भूतग्गाहेन पीळितो;

भूतवेज्जं गवेसेय्य, भूतस्मा परिमुत्तिया.

४९७.

‘‘गवेसमानो पस्सेय्य, भूतविज्जासु कोविदं;

तस्स सो विहने भूतं, समूलञ्च विनासये.

४९८.

‘‘तथेवाहं महावीर, तमग्गाहेन पीळितो;

ञाणालोकं गवेसामि, तमतो परिमुत्तिया.

४९९.

‘‘अथद्दसं सक्यमुनिं, किलेसतमसोधनं;

सो मे तमं विनोदेसि, भूतवेज्जोव भूतकं.

५००.

‘‘संसारसोतं सञ्छिन्दिं, तण्हासोतं निवारयिं;

भवं उग्घाटयिं सब्बं, भूतवेज्जोव मूलतो.

५०१.

‘‘गरुळो यथा ओपतति, पन्नगं भक्खमत्तनो;

समन्ता योजनसतं, विक्खोभेति महासरं.

५०२.

‘‘पन्नगं सो गहेत्वान, अधोसीसं विहेठयं;

आदाय सो पक्कमति, येनकामं विहङ्गमो.

५०३.

‘‘तथेवाहं महावीर, यथापि गरुळो बली;

असङ्खतं गवेसन्तो, दोसे विक्खालयिं अहं.

५०४.

‘‘दिट्ठो अहं धम्मवरं, सन्तिपदमनुत्तरं;

आदाय विहरामेतं, गरुळो पन्नगं यथा.

५०५.

‘‘आसावती नाम लता, जाता चित्तलतावने;

तस्सा वस्ससहस्सेन, एकं निब्बत्तते फलं.

५०६.

‘‘तं देवा पयिरुपासन्ति, तावदूरफले सति;

देवानं सा पिया एवं, आसावती लतुत्तमा.

५०७.

‘‘सतसहस्सुपादाय, ताहं परिचरे मुनि;

सायं पातं नमस्सामि, देवा आसावतिं यथा.

५०८.

‘‘अवञ्झा पारिचरिया, अमोघा च नमस्सना;

दूरागतम्पि मं सन्तं, खणोयं न विराधयि.

५०९.

‘‘पटिसन्धिं न पस्सामि, विचिनन्तो भवे अहं;

निरूपधि विप्पमुत्तो [विप्पयुत्तो (क.)], उपसन्तो चरामहं.

५१०.

‘‘यथापि पदुमं नाम, सूरियरंसेन पुप्फति;

तथेवाहं महावीर, बुद्धरंसेन पुप्फितो.

५११.

‘‘यथा बलाकयोनिम्हि, न विज्जति पुमो [पुमा (सी. स्या.)] सदा;

मेघेसु गज्जमानेसु, गब्भं गण्हन्ति ता सदा.

५१२.

‘‘चिरम्पि गब्भं धारेन्ति, याव मेघो न गज्जति;

भारतो परिमुच्चन्ति, यदा मेघो पवस्सति.

५१३.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, धम्ममेघेन गज्जतो;

सद्देन धम्ममेघस्स, धम्मगब्भं अगण्हहं.

५१४.

सतसहस्सुपादाय, पुञ्ञगब्भं धरेमहं;

नप्पमुच्चामि भारतो, धम्ममेघो न गज्जति.

५१५.

‘‘यदा तुवं सक्यमुनि, रम्मे कपिलवत्थवे;

गज्जसि धम्ममेघेन, भारतो परिमुच्चहं.

५१६.

‘‘सुञ्ञतं अनिमित्तञ्च, तथाप्पणिहितम्पि च;

चतुरो च फले सब्बे, धम्मेवं विजनयिं [विजटयिं (क.) बलाकानं विजायनूपमाय संसन्देत्वा अत्थो वेदितब्बो] अहं.

दुतियभाणवारं.

५१७.

‘‘अपरिमेय्युपादाय, पत्थेमि तव सासनं;

सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, सन्तिपदमनुत्तरं.

५१८.

‘‘विनये पारमिं पत्तो, यथापि पाठिको इसि;

न मे समसमो अत्थि, धारेमि सासनं अहं.

५१९.

‘‘विनये खन्धके चापि, तिकच्छेदे च पञ्चके [पञ्चमे (सी.)];

एत्थ मे विमति नत्थि, अक्खरे ब्यञ्जनेपि वा.

५२०.

‘‘निग्गहे पटिकम्मे च, ठानाठाने च कोविदो;

ओसारणे वुट्ठापने, सब्बत्थ पारमिं गतो.

५२१.

‘‘विनये खन्धके वापि, निक्खिपित्वा पदं अहं;

उभतो विनिवेठेत्वा, रसतो ओसरेय्यहं.

५२२.

‘‘निरुत्तिया सुकुसलो, अत्थानत्थे च कोविदो;

अनञ्ञातं मया नत्थि, एकग्गो सत्थु सासने.

५२३.

‘‘रूपदक्खो [रूपरक्खो (?) मिलिन्दपञ्हो धम्मनगराधिकारे पस्सितब्बं] अहं अज्ज, सक्यपुत्तस्स सासने;

कङ्खं सब्बं विनोदेमि, छिन्दामि सब्बसंसयं.

५२४.

‘‘पदं अनुपदञ्चापि, अक्खरञ्चापि ब्यञ्जनं;

निदाने परियोसाने, सब्बत्थ कोविदो अहं.

५२५.

‘‘यथापि राजा बलवा, निग्गण्हित्वा परन्तपे;

विजिनित्वान सङ्गामं, नगरं तत्थ मापये.

५२६.

‘‘पाकारं परिखञ्चापि, एसिकं द्वारकोट्ठकं;

अट्टालके च विविधे, कारये नगरे बहू.

५२७.

‘‘सिङ्घाटकं चच्चरञ्च, सुविभत्तन्तरापणं;

कारयेय्य सभं तत्थ, अत्थानत्थविनिच्छयं.

५२८.

‘‘निग्घातत्थं अमित्तानं, छिद्दाछिद्दञ्च जानितुं;

बलकायस्स रक्खाय, सेनापच्चं ठपेति [थपेसि (क.)] सो.

५२९.

‘‘आरक्खत्थाय भण्डस्स, निधानकुसलं नरं;

मा मे भण्डं विनस्सीति, भण्डरक्खं ठपेति सो.

५३०.

‘‘ममत्तो [मामको (सी.), समग्गो (स्या.)]

होति यो रञ्ञो, वुद्धिं यस्स च इच्छति.

तस्साधिकरणं देति, मित्तस्स पटिपज्जितुं.

५३१.

‘‘उप्पातेसु निमित्तेसु, लक्खणेसु च कोविदं;

अज्झायकं मन्तधरं, पोरोहिच्चे ठपेति सो.

५३२.

‘‘एतेहङ्गेहि सम्पन्नो, खत्तियोति पवुच्चति;

सदा रक्खन्ति राजानं, चक्कवाकोव दुक्खितं.

५३३.

‘‘तथेव त्वं महावीर, हतामित्तोव खत्तियो;

सदेवकस्स लोकस्स, धम्मराजाति वुच्चति.

५३४.

‘‘तित्थिये निहनित्वान [नीहरित्वान (स्या. क.)], मारञ्चापि ससेनकं;

तमन्धकारं विधमित्वा, धम्मनगरं अमापयि.

५३५.

‘‘सीलं पाकारकं तत्थ, ञाणं ते द्वारकोट्ठकं;

सद्धा ते एसिका वीर, द्वारपालो च संवरो.

५३६.

‘‘सतिपट्ठानमट्टालं, पञ्ञा ते चच्चरं मुने;

इद्धिपादञ्च सिङ्घाटं, धम्मवीथि सुमापिता.

५३७.

‘‘सुत्तन्तं अभिधम्मञ्च, विनयञ्चापि केवलं;

नवङ्गं बुद्धवचनं, एसा धम्मसभा तव.

५३८.

‘‘सुञ्ञतं अनिमित्तञ्च, विहारञ्चप्पणीहितं;

आनेञ्जञ्च निरोधो च, एसा धम्मकुटी तव.

५३९.

‘‘पञ्ञाय अग्गो निक्खित्तो [अग्गनिक्खित्तो (सी.)], पटिभाने च कोविदो;

सारिपुत्तोति नामेन, धम्मसेनापती तव.

५४०.

‘‘चुतूपपातकुसलो, इद्धिया पारमिं गतो;

कोलितो नाम नामेन, पोरोहिच्चो तवं मुने.

५४१.

‘‘पोराणकवंसधरो, उग्गतेजो दुरासदो;

धुतवादीगुणेनग्गो, अक्खदस्सो तवं मुने.

५४२.

‘‘बहुस्सुतो धम्मधरो, सब्बपाठी च सासने;

आनन्दो नाम नामेन, धम्मारक्खो [धम्मरक्खो (स्या.)] तवं मुने.

५४३.

‘‘एते सब्बे अतिक्कम्म, पमेसि भगवा ममं;

विनिच्छयं मे पादासि, विनये विञ्ञुदेसितं.

५४४.

‘‘यो कोचि विनये पञ्हं, पुच्छति बुद्धसावको;

तत्थ मे चिन्तना नत्थि, तञ्ञेवत्थं कथेमहं.

५४५.

‘‘यावता बुद्धखेत्तम्हि, ठपेत्वा तं महामुनि;

विनये मादिसो नत्थि, कुतो भिय्यो भविस्सति.

५४६.

‘‘भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एवं गज्जति गोतमो;

उपालिस्स समो नत्थि, विनये खन्धकेसु च.

५४७.

‘‘यावता बुद्धभणितं, नवङ्गं सत्थुसासनं;

विनयोगधं तं [विनयोगधितं (सी. अट्ठ.), विनये कथितं (स्या.)] सब्बं,

विनयमूलपस्सिनो [विनयं मूलन्ति पस्सतो (सी.)].

५४८.

‘‘मम कम्मं सरित्वान, गोतमो सक्यपुङ्गवो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं.

५४९.

‘‘सतसहस्सुपादाय, इमं ठानं अपत्थयिं;

सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, विनये पारमिं गतो.

५५०.

‘‘सक्यानं नन्दिजननो, कप्पको आसहं पुरे;

विजहित्वान तं जातिं, पुत्तो जातो महेसिनो.

५५१.

‘‘इतो दुतियके कप्पे, अञ्जसो नाम खत्तियो;

अनन्ततेजो अमितयसो, भूमिपालो महद्धनो.

५५२.

‘‘तस्स रञ्ञो अहं पुत्तो, चन्दनो नाम खत्तियो;

जातिमदेनुपत्थद्धो, यसभोगमदेन च.

५५३.

‘‘नागसतसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता;

तिधापभिन्ना मातङ्गा, परिवारेन्ति मं सदा.

५५४.

‘‘सबलेहि परेतोहं, उय्यानं गन्तुकामको;

आरुय्ह सिरिकं नागं, नगरा निक्खमिं तदा.

५५५.

‘‘चरणेन च सम्पन्नो, गुत्तद्वारो सुसंवुतो;

देवलो नाम सम्बुद्धो, आगच्छि पुरतो मम.

५५६.

‘‘पेसेत्वा सिरिकं नागं, बुद्धं आसादयिं तदा;

ततो सञ्जातकोपो सो [जातकोपोव (स्या.)], नागो नुद्धरते पदं.

५५७.

‘‘नागं रुण्णमनं [रुट्ठमनं (पी. अट्ठ.), दुट्ठमनं (सी. अट्ठ.), रुद्धपदं (?)] दिस्वा, बुद्धे कोधं अकासहं;

विहेसयित्वा सम्बुद्धं, उय्यानं अगमासहं.

५५८.

‘‘सातं तत्थ न विन्दामि, सिरो पज्जलितो यथा;

परिळाहेन डय्हामि, मच्छोव बळिसादको.

५५९.

‘‘ससागरन्ता पथवी, आदित्ता विय होति मे;

पितु सन्तिकुपागम्म, इदं वचनमब्रविं.

५६०.

‘‘आसीविसंव कुपितं, अग्गिक्खन्धंव आगतं;

मत्तंव कुञ्जरं दन्तिं, यं सयम्भुमसादयिं.

५६१.

‘‘आसादितो मया बुद्धो, घोरो उग्गतपो जिनो;

पुरा सब्बे विनस्साम, खमापेस्साम तं मुनिं.

५६२.

‘‘नो चे तं निज्झापेस्साम, अत्तदन्तं समाहितं;

ओरेन सत्तदिवसा, रट्ठं मे विधमिस्सति.

५६३.

‘‘सुमेखलो कोसियो च, सिग्गवो चापि सत्तको [सत्तुको (सी.)];

आसादयित्वा इसयो, दुग्गता ते सरट्ठका.

५६४.

‘‘यदा कुप्पन्ति इसयो, सञ्ञता ब्रह्मचारिनो;

सदेवकं विनासेन्ति, ससागरं सपब्बतं.

५६५.

‘‘तियोजनसहस्सम्हि, पुरिसे सन्निपातयिं;

अच्चयं देसनत्थाय, सयम्भुं उपसङ्कमिं.

५६६.

‘‘अल्लवत्था अल्लसिरा, सब्बेव पञ्जलीकता;

बुद्धस्स पादे निपतित्वा, इदं वचनमब्रवुं [मब्रविं (क.)].

५६७.

‘‘खमस्सु त्वं महावीर, अभियाचति तं जनो;

परिळाहं विनोदेहि, मा नो रट्ठं विनासय.

५६८.

‘‘सदेवमानुसा सब्बे, सदानवा सरक्खसा;

अयोमयेन कुटेन, सिरं भिन्देय्यु मे सदा.

५६९.

‘‘दके [उदके (सी. स्या.)] अग्गि न सण्ठाति, बीजं सेले न रूहति;

अगदे किमि न सण्ठाति, कोपो बुद्धे न जायति.

५७०.

‘‘यथा च भूमि अचला, अप्पमेय्यो च सागरो;

अनन्तको च आकासो, एवं बुद्धा अखोभिया.

५७१.

‘‘सदा खन्ता महावीरा, खमिता च तपस्सिनो;

खन्तानं खमितानञ्च, गमनं तं [वो (स्या.)] न विज्जति.

५७२.

‘‘इदं वत्वान सम्बुद्धो, परिळाहं विनोदयं;

महाजनस्स पुरतो, नभं अब्भुग्गमि तदा.

५७३.

‘‘तेन कम्मेनहं वीर, हीनत्तं अज्झुपागतो;

समतिक्कम्म तं जातिं, पाविसिं अभयं पुरं.

५७४.

‘‘तदापि मं महावीर, डय्हमानं सुसण्ठितं;

परिळाहं विनोदेसि, सयम्भुञ्च खमापयिं.

५७५.

‘‘अज्जापि मं महावीर, डय्हमानं तिहग्गिभि;

निब्बापेसि तयो अग्गी, सीतिभावञ्च पापयिं [पापयी (सी.)].

५७६.

येसं सोतावधानत्थि, सुणाथ मम भासतो;

अत्थं तुम्हं पवक्खामि, यथा दिट्ठं पदं मम.

५७७.

‘‘सयम्भुं तं विमानेत्वा, सन्तचित्तं समाहितं;

तेन कम्मेनहं अज्ज, जातोम्हि नीचयोनियं.

५७८.

‘‘मा वो खणं विराधेथ, खणातीता हि सोचरे;

सदत्थे वायमेय्याथ, खणो वो पटिपादितो.

५७९.

‘‘एकच्चानञ्च वमनं, एकच्चानं विरेचनं;

विसं हलाहलं एके, एकच्चानञ्च ओसधं.

५८०.

‘‘वमनं पटिपन्नानं, फलट्ठानं विरेचनं;

ओसधं फललाभीनं, पुञ्ञक्खेत्तं गवेसिनं.

५८१.

‘‘सासनेन विरुद्धानं, विसं हलाहलं यथा;

आसीविसो दिट्ठविसो [दट्ठविसो (स्या. अट्ठ.)], एवं झापेति तं नरं.

५८२.

‘‘सकिं पीतं हलाहलं, उपरुन्धति जीवितं;

सासनेन विरुज्झित्वा, कप्पकोटिम्हि डय्हति.

५८३.

‘‘खन्तिया अविहिंसाय, मेत्तचित्तवताय च;

सदेवकं सो तारति, तस्मा ते अविराधिया [अविरोधियो (सी.), ते अविरोधिया (स्या.)].

५८४.

‘‘लाभालाभे न सज्जन्ति, सम्माननविमानने;

पथवीसदिसा बुद्धा, तस्मा ते न विराधिया [ते न विरोधिया (सी. स्या.)].

५८५.

‘‘देवदत्ते च वधके, चोरे अङ्गुलिमालके;

राहुले धनपाले च, सब्बेसं समको मुनि.

५८६.

‘‘एतेसं पटिघो नत्थि, रागोमेसं न विज्जति;

सब्बेसं समको बुद्धो, वधकस्सोरसस्स च.

५८७.

‘‘पन्थे दिस्वान कासावं, छड्डितं मीळ्हमक्खितं;

सिरस्मिं अञ्जलिं कत्वा, वन्दितब्बं इसिद्धजं.

५८८.

‘‘अब्भतीता च ये बुद्धा, वत्तमाना अनागता;

धजेनानेन सुज्झन्ति, तस्मा एते नमस्सिया.

५८९.

‘‘सत्थुकप्पं सुविनयं, धारेमि हदयेनहं;

नमस्समानो विनयं, विहरिस्सामि सब्बदा.

५९०.

‘‘विनयो आसयो मय्हं, विनयो ठानचङ्कमं;

कप्पेमि विनये वासं, विनयो मम गोचरो.

५९१.

‘‘विनये पारमिप्पत्तो, समथे चापि कोविदो;

उपालि तं महावीर, पादे वन्दति सत्थुनो.

५९२.

‘‘सो अहं विचरिस्सामि, गामा गामं पुरा पुरं;

नमस्समानो सम्बुद्धं, धम्मस्स च सुधम्मतं.

५९३.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो.

५९४.

‘‘स्वागतं वत मे आसि, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके;

तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं.

५९५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उपालि थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उपालित्थेरस्सापदानं छट्ठं.

३-७. अञ्ञासिकोण्डञ्ञत्थेरअपदानं

५९६.

‘‘पदुमुत्तरसम्बुद्धं, लोकजेट्ठं विनायकं;

बुद्धभूमिमनुप्पत्तं, पठमं अद्दसं अहं.

५९७.

‘‘यावता बोधिया मूले, यक्खा सब्बे समागता;

सम्बुद्धं परिवारेत्वा, वन्दन्ति पञ्जलीकता.

५९८.

‘‘सब्बे देवा तुट्ठमना, आकासे सञ्चरन्ति ते;

बुद्धो अयं अनुप्पत्तो, अन्धकारतमोनुदो.

५९९.

‘‘तेसं हासपरेतानं, महानादो अवत्तथ;

किलेसे झापयिस्साम, सम्मासम्बुद्धसासने.

६००.

‘‘देवानं गिरमञ्ञाय, वाचासभिमुदीरिहं;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, आदिभिक्खमदासहं.

६०१.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो;

देवसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

६०२.

‘‘‘सत्ताहं अभिनिक्खम्म, बोधिं अज्झगमं अहं;

इदं मे पठमं भत्तं, ब्रह्मचारिस्स यापनं.

६०३.

‘‘‘तुसिता हि इधागन्त्वा, यो मे भिक्खं उपानयि;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणोथ मम भासतो.

६०४.

‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि [तिंसमत्ते कप्पसगस्से (स्या. क.)], देवरज्जं करिस्सति;

सब्बे देवे अभिभोत्वा, तिदिवं आवसिस्सति.

६०५.

‘‘‘देवलोका चवित्वान, मनुस्सत्तं गमिस्सति;

सहस्सधा चक्कवत्ती, तत्थ रज्जं करिस्सति.

६०६.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

६०७.

‘‘‘तिदसा सो चवित्वान, मनुस्सत्तं गमिस्सति;

अगारा पब्बजित्वान, छब्बस्सानि वसिस्सति.

६०८.

‘‘‘ततो सत्तमके वस्से, बुद्धो सच्चं कथेस्सति;

कोण्डञ्ञो नाम नामेन, पठमं सच्छिकाहिति’.

६०९.

‘‘निक्खन्तेनानुपब्बजिं, पधानं सुकतं मया;

किलेसे झापनत्थाय, पब्बजिं अनगारियं.

६१०.

‘‘अभिगन्त्वान सब्बञ्ञू, बुद्धो लोके सदेवके;

इसिनामे मिगारञ्ञे [इमिना मे महारञ्ञं (स्या.), इमिना मे मिगारञ्ञं (क.)], अमतभेरिमाहनि.

६११.

‘‘सो दानि पत्तो अमतं, सन्तिपदमनुत्तरं;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

६१२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अञ्ञासिकोण्डञ्ञो [अञ्ञातकोण्डञ्ञो (सी.), अञ्ञा कोण्डञ्ञो (स्या.)] थेरो इमा

गाथायो अभासित्थाति.

अञ्ञासिकोण्डञ्ञत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

३-८. पिण्डोलभारद्वाजत्थेरअपदानं

६१३.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

पुरतो हिमवन्तस्स, चित्तकूटे वसी तदा.

६१४.

‘‘अभीतरूपो तत्थासिं, मिगराजा चतुक्कमो;

तस्स सद्दं सुणित्वान, विक्खम्भन्ति बहुज्जना.

६१५.

‘‘सुफुल्लं पदुमं गय्ह, उपगच्छिं नरासभं;

वुट्ठितस्स समाधिम्हा, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

६१६.

‘‘चातुद्दिसं नमस्सित्वा, बुद्धसेट्ठं नरुत्तमं;

सकं चित्तं पसादेत्वा, सीहनादं नदिं अहं [तदा (स्या.)].

६१७.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

सकासने निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

६१८.

‘‘‘बुद्धस्स गिरमञ्ञाय, सब्बे देवा समागता;

आगतो वदतं सेट्ठो, धम्मं सोस्साम तं मयं.

६१९.

‘‘‘तेसं हासपरेतानं, पुरतो लोकनायको;

मम सद्दं [कम्मं (?)] पकित्तेसि, दीघदस्सी महामुनि’.

६२०.

‘‘येनिदं पदुमं दिन्नं, सीहनादो च नादितो;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

६२१.

‘‘‘इतो अट्ठमके कप्पे, चक्कवत्ती भविस्सति;

सत्तरतनसम्पन्नो चतुदीपम्हि इस्सरो.

६२२.

‘‘‘कारयिस्सति इस्सरियं [इस्सरं (स्या. क.)], महिया चतुसट्ठिया;

पदुमो नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

६२३.

‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

६२४.

‘पकासिते पावचने, ब्रह्मबन्धु भविस्सति;

ब्रह्मञ्ञा अभिनिक्खम्म, पब्बजिस्सति तावदे’.

६२५.

‘‘पधानपहितत्तो सो, उपसन्तो निरूपधि;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो.

६२६.

‘‘विजने पन्तसेय्यम्हि, वाळमिगसमाकुले;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो.

६२७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पिण्डोलभारद्वाजो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पिण्डोलभारद्वाजत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

३-९. खदिरवनियरेवतत्थेरअपदानं

६२८.

‘‘गङ्गा भागीरथी नाम, हिमवन्ता पभाविता;

कुतित्थे नाविको आसिं, ओरिमे च तरिं [ओरिमं च तरे (स्या.)] अहं.

६२९.

‘‘पदुमुत्तरो नायको, सम्बुद्धो द्विपदुत्तमो;

वसी सतसहस्सेहि, गङ्गातीरमुपागतो [पुब्बे मय्हं सुतं आसि,§‘‘पदुमुत्तरनायको; वसीसतसहस्सेहि, गङ्गासोतं तरिस्सति‘‘; (सी.)].

६३०.

‘‘बहू नावा समानेत्वा, वड्ढकीहि [चम्मकेहि (क.)] सुसङ्खतं;

नावाय [नावानं (क.)] छदनं कत्वा, पटिमानिं नरासभं.

६३१.

‘‘आगन्त्वान च सम्बुद्धो, आरूहि तञ्च नावकं;

वारिमज्झे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ.

६३२.

‘‘‘यो सो तारेसि सम्बुद्धं, सङ्घञ्चापि अनासवं;

तेन चित्तप्पसादेन, देवलोके रमिस्सति.

६३३.

‘‘‘निब्बत्तिस्सति ते ब्यम्हं, सुकतं नावसण्ठितं;

आकासे पुप्फछदनं, धारयिस्सति सब्बदा.

६३४.

‘‘‘अट्ठपञ्ञासकप्पम्हि, तारको [तारणो (स्या.)] नाम खत्तियो;

चातुरन्तो विजितावी, चक्कवत्ती भविस्सति.

६३५.

‘‘‘सत्तपञ्ञासकप्पम्हि, चम्मको [चम्पको (सी.), चम्बको (स्या.)] नाम खत्तियो;

उग्गच्छन्तोव सूरियो, जोतिस्सति महब्बलो.

६३६.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

६३७.

‘‘‘तिदसा सो चवित्वान, मनुस्सत्तं गमिस्सति;

रेवतो नाम नामेन, ब्रह्मबन्धु भविस्सति.

६३८.

‘‘‘अगारा निक्खमित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिस्सति.

६३९.

‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, युत्तयोगो विपस्सको;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’.

६४०.

‘‘वीरियं [विरियं (सी. स्या.)] मे धुरधोरय्हं, योगक्खेमाधिवाहनं;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

६४१.

‘‘सतसहस्से कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध;

सुमुत्तो सरवेगोव, किलेसे झापयी मम.

६४२.

‘‘ततो मं वननिरतं, दिस्वा लोकन्तगू मुनि;

वनवासिभिक्खूनग्गं, पञ्ञपेसि महामति.

६४३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा खदिरवनियो रेवतो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

खदिरवनियरेवतत्थेरस्सापदानं नवमं.

३-१०. आनन्दत्थेरअपदानं

६४४.

‘‘आरामद्वारा निक्खम्म, पदुमुत्तरो महामुनि;

वस्सेन्तो अमतं वुट्ठिं, निब्बापेसि महाजनं.

६४५.

‘‘सतसहस्सं ते धीरा, छळभिञ्ञा महिद्धिका;

परिवारेन्ति सम्बुद्धं, छायाव अनपायिनी [अनुपायिनी (स्या. क.)].

६४६.

‘‘हत्थिक्खन्धगतो आसिं, सेतच्छत्तं वरुत्तमं;

सुचारुरूपं दिस्वान, वित्ति मे उदपज्जथ.

६४७.

‘‘ओरुय्ह हत्थिखन्धम्हा, उपगच्छिं नरासभं;

रतनामयछत्तं मे, बुद्धसेट्ठस्स धारयिं.

६४८.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, पदुमुत्तरो महाइसि;

तं कथं ठपयित्वान, इमा गाथा अभासथ.

६४९.

‘‘‘यो सो छत्तमधारेसि, सोण्णालङ्कारभूसितं;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणोथ मम भासतो.

६५०.

‘‘‘इतो गन्त्वा अयं पोसो, तुसितं आवसिस्सति;

अनुभोस्सति सम्पत्तिं, अच्छराहि पुरक्खतो.

६५१.

‘‘‘चतुत्तिंसतिक्खत्तुञ्च, देवरज्जं करिस्सति;

बलाधिपो अट्ठसतं, वसुधं आवसिस्सति.

६५२.

‘‘‘अट्ठपञ्ञासक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, महिया कारयिस्सति.

६५३.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

६५४.

‘‘‘सक्यानं कुलकेतुस्स, ञातिबन्धु भविस्सति;

आनन्दो नाम नामेन, उपट्ठाको महेसिनो.

६५५.

‘‘‘आतापी निपको चापि, बाहुसच्चे सुकोविदो;

निवातवुत्ति अत्थद्धो, सब्बपाठी भविस्सति.

६५६.

‘‘‘पधानपहितत्तो सो, उपसन्तो निरूपधि;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो.

६५७.

‘‘‘सन्ति आरञ्ञका नागा, कुञ्जरा सट्ठिहायना;

तिधापभिन्ना मातङ्गा, ईसादन्ता उरूळ्हवा.

६५८.

‘‘‘अनेकसतसहस्सा, पण्डितापि महिद्धिका;

सब्बे ते बुद्धनागस्स, न होन्तु पणिधिम्हि ते’ [न होन्ति परिविम्भिता (स्या.), न होन्ति पणिधिम्हि ते (क.)].

६५९.

‘‘आदियामे नमस्सामि, मज्झिमे अथ पच्छिमे;

पसन्नचित्तो सुमनो, बुद्धसेट्ठं उपट्ठहिं.

६६०.

‘‘आतापी निपको चापि, सम्पजानो पतिस्सतो;

सोतापत्तिफलं पत्तो, सेखभूमीसु कोविदो.

६६१.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं कम्ममभिनीहरिं;

ताहं भूमिमनुप्पत्तो, ठिता सद्धम्ममाचला [ठितो सद्धम्ममाचलो (सी.), ठिता सद्धा महप्फला (स्या.)].

६६२.

‘‘स्वागतं वत मे आसि, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके;

तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं.

६६३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा आनन्दो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

आनन्दत्थेरस्सापदानं दसमं.

तस्सुद्दानं –

बुद्धो पच्चेकबुद्धो च, सारिपुत्तो च कोलितो;

कस्सपो अनुरुद्धो च, पुण्णत्थेरो उपालि च.

अञ्ञासिकोण्डञ्ञो पिण्डोलो, रेवतानन्दपण्डितो;

छसतानि च पञ्ञास, गाथायो सब्बपिण्डिता.

अपदाने बुद्धवग्गो पठमो.

२. सीहासनियवग्गो

१. सीहासनदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, सिद्धत्थे द्विपदुत्तमे [दिपदुत्तमे (सी. स्या.)];

वित्थारिके पावचने, बाहुजञ्ञम्हि सासने.

.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, सीहासनमकासहं;

सीहासनं करित्वान, पादपीठमकासहं.

.

‘‘सीहासने च वस्सन्ते, घरं तत्थ अकासहं;

तेन चित्तप्पसादेन, तुसितं उपपज्जहं.

.

‘‘आयामेन चतुब्बीस, योजनं आसि [योजनासिंसु (स्या. क.)] तावदे;

विमानं सुकतं मय्हं, वित्थारेन चतुद्दस.

.

‘‘सतं [सत्त (स्या.)] कञ्ञासहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा;

सोण्णमयञ्च पल्लङ्कं, ब्यम्हे आसि सुनिम्मितं.

.

‘‘हत्थियानं अस्सयानं, दिब्बयानं उपट्ठितं;

पासादा सिविका चेव, निब्बत्तन्ति यदिच्छकं.

.

‘‘मणिमया च पल्लङ्का, अञ्ञे सारमया बहू;

निब्बत्तन्ति ममं सब्बे, सीहासनस्सिदं फलं.

.

‘‘सोण्णमया रूपिमया, फलिकावेळुरियामया;

पादुका अभिरूहामि, पादपीठस्सिदं फलं.

.

‘‘चतुन्नवुतितो [चतुनवुते इतो (सी. स्या.)] कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

१०.

‘‘तेसत्ततिम्हितो कप्पे, इन्दनामा तयो जना;

द्वेसत्ततिम्हितो कप्पे, तयो सुमननामका.

११.

‘‘समसत्ततितो कप्पे, तयो वरुणनामका;

सत्तरतनसम्पन्ना, चतुदीपम्हि इस्सरा.

१२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सीहासनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सीहासनदायकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. एकत्थम्भिकत्थेरअपदानं

१३.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, महापूगगणो अहु;

सरणं गता च ते बुद्धं, सद्दहन्ति तथागतं.

१४.

‘‘सब्बे सङ्गम्म मन्तेत्वा, माळं कुब्बन्ति सत्थुनो;

एकत्थम्भं अलभन्ता, विचिनन्ति ब्रहावने.

१५.

‘‘तेहं अरञ्ञे दिस्वान, उपगम्म गणं तदा;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, परिपुच्छिं गणं अहं.

१६.

‘‘ते मे पुट्ठा वियाकंसु, सीलवन्तो उपासका;

माळं मयं कत्तुकामा, एकत्थम्भो न लब्भति.

१७.

‘‘एकत्थम्भं ममं देथ, अहं दस्सामि सत्थुनो;

आहरिस्सामहं थम्भं, अप्पोस्सुक्का भवन्तु ते [भवन्तु वो (सी.), भवाथ वो (?)].

१८.

‘‘ते मे थम्भं पवेच्छिंसु, पसन्ना तुट्ठमानसा;

ततो पटिनिवत्तित्वा, अगमंसु सकं घरं.

१९.

‘‘अचिरं गते पूगगणे, थम्भं अहासहं तदा;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पठमं उस्सपेसहं.

२०.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, विमानं उपपज्जहं;

उब्बिद्धं भवनं मय्हं, सत्तभूमं [सतभूमं (सी. क.)] समुग्गतं.

२१.

‘‘वज्जमानासु भेरीसु, परिचारेमहं सदा;

पञ्चपञ्ञासकप्पम्हि, राजा आसिं यसोधरो.

२२.

‘‘तत्थापि भवनं मय्हं, सत्तभूमं समुग्गतं;

कूटागारवरूपेतं, एकत्थम्भं मनोरमं.

२३.

‘‘एकवीसतिकप्पम्हि, उदेनो नाम खत्तियो;

तत्रापि भवनं मय्हं, सत्तभूमं समुग्गतं.

२४.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

अनुभोमि सुखं सब्बं [सब्बमेतं (स्या.)], एकत्थम्भस्सिदं फलं.

२५.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं थम्भमददं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, एकत्थम्भस्सिदं फलं.

२६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकत्थम्भिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकत्थम्भिकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. नन्दत्थेरअपदानं

२७.

‘‘पदुमुत्तरस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

वत्थं खोमं मया दिन्नं, सयम्भुस्स महेसिनो.

२८.

‘‘तं मे बुद्धो वियाकासि, जलजुत्तरनामको;

‘इमिना वत्थदानेन, हेमवण्णो भविस्ससि.

२९.

‘‘‘द्वे सम्पत्ती अनुभोत्वा, कुसलमूलेहि चोदितो;

गोतमस्स भगवतो, कनिट्ठो त्वं भविस्ससि.

३०.

‘‘‘रागरत्तो सुखसीलो, कामेसु गेधमायुतो;

बुद्धेन चोदितो सन्तो, तदा [ततो (स्या.)] त्वं पब्बजिस्ससि.

३१.

‘‘‘पब्बजित्वान त्वं तत्थ, कुसलमूलेन चोदितो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्ससिनासवो’.

३२.

‘‘सत्त [सत (स्या.)] कप्पसहस्सम्हि, चतुरो चेळनामका;

सट्ठि कप्पसहस्सम्हि, उपचेला चतुज्जना.

३३.

‘‘पञ्च कप्पसहस्सम्हि, चेळाव चतुरो जना;

सत्तरतनसम्पन्ना, चतुदीपम्हि इस्सरा.

३४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा नन्दो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

नन्दत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. चूळपन्थकत्थेरअपदानं

३५.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, आहुतीनं पटिग्गहो;

गणम्हा वूपकट्ठो सो, हिमवन्ते वसी तदा.

३६.

‘‘अहम्पि हिमवन्तम्हि, वसामि अस्समे तदा;

अचिरागतं महावीरं, उपेसिं लोकनायकं.

३७.

‘‘पुप्फच्छत्तं गहेत्वान, उपगच्छिं नरासभं;

समाधिं समापज्जन्तं, अन्तरायमकासहं.

३८.

‘‘उभो हत्थेहि पग्गय्ह, पुप्फच्छत्तं अदासहं;

पटिग्गहेसि भगवा, पदुमुत्तरो महामुनि.

३९.

‘‘सब्बे देवा अत्तमना, हिमवन्तं उपेन्ति ते;

साधुकारं पवत्तेसुं, अनुमोदिस्सति चक्खुमा.

४०.

‘‘इदं वत्वान ते देवा, उपगच्छुं नरुत्तमं;

आकासे धारयन्तस्स [धारयन्तं मे (क), धारयतो मे (?)], पदुमच्छत्तमुत्तमं.

४१.

‘‘सतपत्तछत्तं पग्गय्ह, अदासि तापसो मम;

‘तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

४२.

‘‘‘पञ्चवीसतिकप्पानि, देवरज्जं करिस्सति;

चतुत्तिंसतिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति.

४३.

‘‘‘यं यं योनिं संसरति, देवत्तं अथ मानुसं;

अब्भोकासे पतिट्ठन्तं, पदुमं धारयिस्सति’.

४४.

‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन [नामेन (सी. क.)], सत्था लोके भविस्सति.

४५.

‘‘‘पकासिते पावचने, मनुस्सत्तं लभिस्सति;

मनोमयम्हि कायम्हि, उत्तमो सो भविस्सति.

४६.

‘‘‘द्वे भातरो भविस्सन्ति, उभोपि पन्थकव्हया;

अनुभोत्वा उत्तमत्थं, जोतयिस्सन्ति सासनं’.

४७.

‘‘सोहं अट्ठारसवस्सो [सो अट्ठारसवस्सोहं (स्या.)], पब्बजिं अनगारियं;

विसेसाहं न विन्दामि, सक्यपुत्तस्स सासने.

४८.

‘‘दन्धा मय्हं गती आसि, परिभूतो पुरे अहुं [अहं (स्या.)];

भाता च मं पणामेसि, गच्छ दानि सकं घरं.

४९.

‘‘सोहं पणामितो सन्तो, सङ्घारामस्स कोट्ठके;

दुम्मनो तत्थ अट्ठासिं, सामञ्ञस्मिं अपेक्खवा.

५०.

‘‘भगवा तत्थ [अथेत्थ सत्था (सी. स्या.)] आगच्छि, सीसं मय्हं परामसि;

बाहाय मं गहेत्वान, सङ्घारामं पवेसयि.

५१.

‘‘अनुकम्पाय मे सत्था, अदासि पादपुञ्छनिं;

एवं सुद्धं अधिट्ठेहि, एकमन्तमधिट्ठहं.

५२.

‘‘हत्थेहि तमहं गय्ह, सरिं कोकनदं अहं;

तत्थ चित्तं विमुच्चि मे, अरहत्तं अपापुणिं.

५३.

‘‘मनोमयेसु कायेसु, सब्बत्थ पारमिं गतो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

५४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा चूळपन्थको [चुल्लपन्थको (सी. स्या.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

चूळपन्थकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. पिलिन्दवच्छत्थेरअपदानं

५५.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, सुमेधे अग्गपुग्गले;

पसन्नचित्तो सुमनो, थूपपूजं अकासहं.

५६.

‘‘ये च खीणासवा तत्थ, छळभिञ्ञा महिद्धिका;

तेहं तत्थ समानेत्वा, सङ्घभत्तं अकासहं.

५७.

‘‘सुमेधस्स भगवतो, उपट्ठाको तदा अहु;

सुमेधो नाम नामेन, अनुमोदित्थ सो तदा.

५८.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, विमानं उपपज्जहं;

छळासीतिसहस्सानि, अच्छरायो रमिंसु मे.

५९.

‘‘ममेव अनुवत्तन्ति, सब्बकामेहि ता सदा;

अञ्ञे देवे अभिभोमि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

६०.

‘‘पञ्चवीसतिकप्पम्हि, वरुणो नाम खत्तियो;

विसुद्धभोजनो [सुसुद्धभोजनो (सी.)] आसिं, चक्कवत्ती अहं तदा.

६१.

‘‘न ते बीजं पवपन्ति, नपि नीयन्ति नङ्गला;

अकट्ठपाकिमं सालिं, परिभुञ्जन्ति मानुसा.

६२.

‘‘तत्थ रज्जं करित्वान, देवत्तं पुन गच्छहं;

तदापि एदिसा मय्हं, निब्बत्ता भोगसम्पदा.

६३.

‘‘न मं मित्ता अमित्ता वा, हिंसन्ति सब्बपाणिनो;

सब्बेसम्पि पियो होमि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

६४.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, गन्धालेपस्सिदं फलं.

६५.

‘‘इमस्मिं भद्दके कप्पे, एको आसिं जनाधिपो;

महानुभावो राजाहं [राजीसि (स्या. क.)], चक्कवत्ती महब्बलो.

६६.

‘‘सोहं पञ्चसु सीलेसु, ठपेत्वा जनतं बहुं;

पापेत्वा सुगतिंयेव, देवतानं पियो अहुं.

६७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पिलिन्दवच्छो [पिलिन्दिवच्छो (सी.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पिलिन्दवच्छत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. राहुलत्थेरअपदानं

६८.

‘‘पदुमुत्तरस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

सत्तभूमम्हि पासादे, आदासं सन्थरिं अहं.

६९.

‘‘खीणासवसहस्सेहि, परिकिण्णो महामुनि;

उपागमि गन्धकुटिं, द्विपदिन्दो [दिपदिन्दो (सी. स्या.)] नरासभो.

७०.

‘‘विरोचेन्तो [विरोचयं (स्या.)] गन्धकुटिं, देवदेवो नरासभो;

भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ.

७१.

‘‘‘येनायं जोतिता सेय्या, आदासोव सुसन्थतो;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

७२.

‘‘‘सोण्णमया रूपिमया, अथो वेळुरियामया;

निब्बत्तिस्सन्ति पासादा, ये केचि मनसो पिया.

७३.

‘‘‘चतुसट्ठिक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति;

सहस्सक्खत्तुं चक्कवत्ती, भविस्सति अनन्तरा.

७४.

‘‘‘एकवीसतिकप्पम्हि, विमलो नाम खत्तियो;

चातुरन्तो विजितावी, चक्कवत्ती भविस्सति.

७५.

‘‘‘नगरं रेणुवती नाम, इट्ठकाहि सुमापितं;

आयामतो तीणि सतं, चतुरस्ससमायुतं.

७६.

‘‘‘सुदस्सनो नाम पासादो, विस्सकम्मेन मापितो [विसुकम्मेन§मापितो (क.), विस्सकम्मेन निम्मितो (सी.)];

कूटागारवरूपेतो, सत्तरतनभूसितो.

७७.

‘‘‘दससद्दाविवित्तं तं [अविवित्तं (सी.)], विज्जाधरसमाकुलं;

सुदस्सनंव नगरं, देवतानं भविस्सति.

७८.

‘‘‘पभा निग्गच्छते तस्स, उग्गच्छन्तेव सूरिये;

विरोचेस्सति तं निच्चं, समन्ता अट्ठयोजनं.

७९.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

८०.

‘‘‘तुसिता सो चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

गोतमस्स भगवतो, अत्रजो सो भविस्सति.

८१.

‘‘‘सचे वसेय्य [सचा’वसेय्य (?)] अगारं, चक्कवत्ती भवेय्य सो;

अट्ठानमेतं यं तादी, अगारे रतिमज्झगा.

८२.

‘‘‘निक्खमित्वा अगारम्हा, पब्बजिस्सति सुब्बतो;

राहुलो नाम नामेन, अरहा सो भविस्सति’.

८३.

‘‘किकीव अण्डं रक्खेय्य, चामरी विय वालधिं;

निपको सीलसम्पन्नो, ममं रक्खि महामुनि [एवं रक्खिं महामुनि (सी. क.), ममं दक्खि महामुनि (स्या.)].

८४.

‘‘तस्साहं धम्ममञ्ञाय, विहासिं सासने रतो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

८५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा राहुलो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

राहुलत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. उपसेनवङ्गन्तपुत्तत्थेरअपदानं

८६.

‘‘पदुमुत्तरं भगवन्तं, लोकजेट्ठं नरासभं;

पब्भारम्हि निसीदन्तं, उपगच्छिं नरुत्तमं.

८७.

‘‘कणिकारपुप्फं [कणिकारं पुप्फितं (सी. स्या.)] दिस्वा, वण्टे छेत्वानहं तदा;

अलङ्करित्वा छत्तम्हि, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

८८.

‘‘पिण्डपातञ्च पादासिं, परमन्नं सुभोजनं;

बुद्धेन नवमे तत्थ, समणे अट्ठ भोजयिं.

८९.

‘‘अनुमोदि महावीरो, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

इमिना छत्तदानेन, परमन्नपवेच्छना.

९०.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, सम्पत्तिमनुभोस्ससि;

छत्तिंसक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति.

९१.

‘‘एकवीसतिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

९२.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति [यं वदन्ति सुमेधोति, भूरिपञ्ञं सुमेधसं; कप्पेतो सतसहस्से, एस बुद्धो भविस्सति; (क.)].

९३.

‘‘सासने दिब्बमानम्हि, मनुस्सत्तं गमिस्सति;

तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो.

९४.

‘‘उपसेनोति नामेन, हेस्सति सत्थु सावको;

[इदं पादद्वयं थेरगाथाअट्ठकथायमेव दिस्सति] समन्तपासादिकत्ता, अग्गट्ठाने ठपेस्सति

[इदं पादद्वयं थेरगाथाअट्ठकथायमेव दिस्सति].

९५.

‘‘चरिमं वत्तते मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

धारेमि अन्तिमं देहं, जेत्वा मारं सवाहनं [सवाहिनिं (?)].

९६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उपसेनो वङ्गन्तपुत्तो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उपसेनवङ्गन्तपुत्तत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

ततियभाणवारं.

८. रट्ठपालत्थेरअपदानं

९७.

‘‘पदुमुत्तरस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

वरनागो मया दिन्नो, ईसादन्तो उरूळ्हवा.

९८.

‘‘सेतच्छत्तो पसोभितो, सकप्पनो सहत्थिपो;

अग्घापेत्वान तं सब्बं, सङ्घारामं अकारयिं.

९९.

‘‘चतुपञ्ञाससहस्सानि, पासादे कारयिं अहं;

महोघदानं [महाभत्तं (सी.), महोघञ्च (क.), महादानं (?)] करित्वान, निय्यादेसिं महेसिनो.

१००.

‘‘अनुमोदि महावीरो, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

सब्बे जने हासयन्तो, देसेसि अमतं पदं.

१०१.

‘‘तं मे बुद्धो वियाकासि, जलजुत्तरनामको;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

१०२.

‘‘‘चतुपञ्ञाससहस्सानि, पासादे कारयी अयं;

कथयिस्सामि विपाकं, सुणोथ मम भासतो.

१०३.

‘‘‘अट्ठारससहस्सानि, कूटागारा भविस्सरे;

ब्यम्हुत्तमम्हि निब्बत्ता, सब्बसोण्णमया च ते.

१०४.

‘‘‘पञ्ञासक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति;

अट्ठपञ्ञासक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति.

१०५.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

१०६.

‘‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

अड्ढे कुले महाभोगे, निब्बत्तिस्सति तावदे.

१०७.

‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

रट्ठपालोति नामेन, हेस्सति सत्थु सावको.

१०८.

‘‘‘पधानपहितत्तो सो, उपसन्तो निरूपधि;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’.

१०९.

‘‘उट्ठाय अभिनिक्खम्म, जहिता भोगसम्पदा;

खेळपिण्डेव भोगम्हि, पेमं मय्हं न विज्जति.

११०.

‘‘वीरियं मे धुरधोरय्हं, योगक्खेमाधिवाहनं;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

१११.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा रट्ठपालो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

रट्ठपालत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. सोपाकत्थेरअपदानं

११२.

‘‘पब्भारं सोधयन्तस्स [सेवयन्तस्स (सी. क.)], विपिने पब्बतुत्तमे;

सिद्धत्थो नाम भगवा, आगच्छि मम सन्तिकं.

११३.

‘‘बुद्धं उपगतं दिस्वा, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

सन्थरं सन्थरित्वान [पञ्ञपेत्वान (स्या. अट्ठ)], पुप्फासनमदासहं.

११४.

‘‘पुप्फासने निसीदित्वा, सिद्धत्थो लोकनायको;

ममञ्च गतिमञ्ञाय, अनिच्चतमुदाहरि.

११५.

‘‘‘अनिच्चा वत सङ्खारा, उप्पादवयधम्मिनो;

उप्पज्जित्वा निरुज्झन्ति, तेसं वूपसमो सुखो’.

११६.

‘‘इदं वत्वान सब्बञ्ञू, लोकजेट्ठो नरासभो;

नभं अब्भुग्गमि वीरो, हंसराजाव अम्बरे.

११७.

‘‘सकं दिट्ठिं जहित्वान, भावयानिच्चसञ्ञहं;

एकाहं भावयित्वान, तत्थ कालं कतो अहं.

११८.

‘‘द्वे सम्पत्ती अनुभोत्वा, सुक्कमूलेन चोदितो;

पच्छिमे भवे सम्पत्ते, सपाकयोनुपागमिं.

११९.

‘‘अगारा अभिनिक्खम्म, पब्बजिं अनगारियं;

जातिया सत्तवस्सोहं, अरहत्तमपापुणिं.

१२०.

‘‘आरद्धवीरियो पहितत्तो, सीलेसु सुसमाहितो;

तोसेत्वान महानागं, अलत्थं उपसम्पदं.

१२१.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फदानस्सिदं फलं.

१२२.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं सञ्ञं भावयिं तदा;

तं सञ्ञं भावयन्तस्स, पत्तो मे आसवक्खयो.

१२३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सोपाको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सोपाकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. सुमङ्गलत्थेरअपदानं

१२४.

‘‘आहुतिं यिट्ठुकामोहं, पटियादेत्वान भोजनं;

ब्राह्मणे पटिमानेन्तो, विसाले माळके ठितो.

१२५.

‘‘अथद्दसासिं सम्बुद्धं, पियदस्सिं महायसं;

सब्बलोकविनेतारं, सयम्भुं अग्गपुग्गलं.

१२६.

‘‘भगवन्तं जुतिमन्तं, सावकेहि पुरक्खतं;

आदिच्चमिव रोचन्तं, रथियं पटिपन्नकं.

१२७.

‘‘अञ्जलिं पग्गहेत्वान, सकं चित्तं पसादयिं;

मनसाव निमन्तेसिं, ‘आगच्छतु महामुनि’.

१२८.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो;

खीणासवसहस्सेहि, मम द्वारं उपागमि.

१२९.

‘‘नमो ते पुरिसाजञ्ञ, नमो ते पुरिसुत्तम;

पासादं अभिरूहित्वा, सीहासने निसीदतं [निसीद त्वं (सी.)].

१३०.

‘‘दन्तो दन्तपरिवारो, तिण्णो तारयतं वरो;

पासादं अभिरूहित्वा, निसीदि पवरासने.

१३१.

‘‘यं मे अत्थि सके गेहे, आमिसं पच्चुपट्ठितं;

ताहं बुद्धस्स पादासिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

१३२.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, वेदजातो कतञ्जली;

बुद्धसेट्ठं नमस्सामि, अहो बुद्धस्सुळारता.

१३३.

‘‘अट्ठन्नं पयिरूपासतं, भुञ्जं खीणासवा बहू;

तुय्हेवेसो आनुभावो, सरणं तं उपेमहं.

१३४.

‘‘पियदस्सी च भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

१३५.

‘‘‘यो सो सङ्घं अभोजेसि, उजुभूतं समाहितं;

तथागतञ्च सम्बुद्धं, सुणाथ मम भासतो.

१३६.

‘‘‘सत्तवीसतिक्खत्तुं सो, देवरज्जं करिस्सति;

सककम्माभिरद्धो सो, देवलोके रमिस्सति.

१३७.

‘‘‘दस अट्ठ चक्खत्तुं [दसञ्चट्ठक्खत्थुं (सी.), दस चट्ठक्खत्तुं (स्या.)] सो, चक्कवत्ती भविस्सति;

पथब्या रज्जं पञ्चसतं, वसुधं आवसिस्सति’.

१३८.

‘‘अरञ्ञवनमोग्गय्ह, काननं ब्यग्घसेवितं;

पधानं पदहित्वान, किलेसा झापिता मया.

१३९.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, भत्तदानस्सिदं फलं.

१४०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुमङ्गलो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुमङ्गलत्थेरस्सापदानं दसमं.

तस्सुद्दानं –

सीहासनी एकथम्भी, नन्दो च चूळपन्थको;

पिलिन्दराहुलो चेव, वङ्गन्तो रट्ठपालको.

सोपाको मङ्गलो चेव, दसेव दुतिये वग्गे;

सतञ्च अट्ठतिंस च, गाथा चेत्थ पकासिता.

सीहासनियवग्गो दुतियो.

३. सुभूतिवग्गो

१. सुभूतित्थेरअपदानं

.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, निसभो नाम पब्बतो;

अस्समो सुकतो मय्हं, पण्णसाला सुमापिता.

.

‘‘कोसियो नाम नामेन, जटिलो उग्गतापनो;

एकाकियो [एकाकिको (क.)] अदुतियो, वसामि निसभे तदा.

.

‘‘फलं मूलञ्च पण्णञ्च, न भुञ्जामि अहं तदा;

पवत्तंव सुपाताहं [पवत्तपण्डुपत्तानि (सी.)], उपजीवामि तावदे.

.

‘‘नाहं कोपेमि आजीवं, चजमानोपि जीवितं;

आराधेमि सकं चित्तं, विवज्जेमि अनेसनं.

.

‘‘रागूपसंहितं चित्तं, यदा उप्पज्जते मम;

सयंव पच्चवेक्खामि, एकग्गो तं दमेमहं.

.

‘‘‘रज्जसे रज्जनीये च, दुस्सनीये च दुस्ससे;

मुय्हसे मोहनीये च, निक्खमस्सु वना तुवं.

.

‘‘‘विसुद्धानं अयं वासो, निम्मलानं तपस्सिनं;

मा खो विसुद्धं दूसेसि, निक्खमस्सु वना तुवं.

.

‘‘‘अगारिको भवित्वान, यदा पुत्तं [सदायुत्तं (सी.), यदायुत्तं (स्या.)], लभिस्ससि;

उभोपि मा विराधेसि, निक्खमस्सु वना तुवं.

.

‘‘‘छवालातं यथा कट्ठं, न क्वचि किच्चकारकं;

नेव गामे अरञ्ञे वा, न हि तं कट्ठसम्मतं.

१०.

‘‘‘छवालातूपमो त्वंसि, न गिही नापि सञ्ञतो;

उभतो मुत्तको अज्ज, निक्खमस्सु वना तुवं.

११.

‘‘‘सिया नु खो तव एतं, को पजानाति ते इदं;

सद्धाधुरं वहिसि [सद्धाधुरं जहसि (सी.), सीघं धुरं वहिसि (स्या.)] मे, कोसज्जबहुलाय च.

१२.

‘‘‘जिगुच्छिस्सन्ति तं विञ्ञू, असुचिं नागरिको यथा;

आकड्ढित्वान इसयो, चोदयिस्सन्ति तं सदा.

१३.

‘‘‘तं विञ्ञू पवदिस्सन्ति, समतिक्कन्तसासनं;

संवासं अलभन्तो हि, कथं जीविहिसि [जीविस्ससि (सी.)] तुवं.

१४.

‘‘‘तिधापभिन्नं मातङ्गं, कुञ्जरं सट्ठिहायनं;

बली नागो उपगन्त्वा, यूथा नीहरते गजं.

१५.

‘‘‘यूथा विनिस्सटो सन्तो, सुखं सातं न विन्दति;

दुक्खितो विमनो होति, पज्झायन्तो पवेधति.

१६.

‘‘‘तथेव जटिला तम्पि, नीहरिस्सन्ति दुम्मतिं;

तेहि त्वं निस्सटो सन्तो, सुखं सातं न लच्छसि.

१७.

‘‘‘दिवा वा यदि वा रत्तिं, सोकसल्लसमप्पितो;

डय्हसि परिळाहेन, गजो यूथाव निस्सटो.

१८.

‘‘‘जातरूपं यथा कूटं, नेव झायति [यायति (स्या.)] कत्थचि;

तथा सीलविहीनो त्वं, न झायिस्ससि [यारिस्सति (स्या.)] कत्थचि.

१९.

‘‘‘अगारं वसमानोपि, कथं जीविहिसि तुवं;

मत्तिकं पेत्तिकञ्चापि, नत्थि ते निहितं धनं.

२०.

‘‘‘सयं कम्मं करित्वान, गत्ते सेदं पमोचयं;

एवं जीविहिसि गेहे, साधु ते तं न रुच्चति.

२१.

‘‘‘एवाहं तत्थ वारेमि, संकिलेसगतं मनं;

नानाधम्मकथं कत्वा, पापा चित्तं निवारयिं’.

२२.

‘‘एवं मे विहरन्तस्स, अप्पमादविहारिनो;

तिंसवस्ससहस्सानि, विपिने मे अतिक्कमुं.

२३.

‘‘अप्पमादरतं दिस्वा, उत्तमत्थं गवेसकं;

पदुमुत्तरसम्बुद्धो, आगच्छि मम सन्तिकं.

२४.

‘‘तिम्बरूसकवण्णाभो, अप्पमेय्यो अनूपमो;

रूपेनासदिसो बुद्धो, आकासे चङ्कमी तदा.

२५.

‘‘सुफुल्लो सालराजाव, विज्जूवब्भघनन्तरे;

ञाणेनासदिसो बुद्धो, आकासे चङ्कमी तदा.

२६.

‘‘सीहराजा वसम्भीतो [छम्भितो (क.)],

गजराजाव दप्पितो [दम्मितो (क.)].

लासितो [अभीतो (स्या.)] ब्यग्घराजाव, आकासे चङ्कमी तदा.

२७.

‘‘सिङ्गीनिक्खसवण्णाभो, खदिरङ्गारसन्निभो;

मणि यथा जोतिरसो, आकासे चङ्कमी तदा.

२८.

‘‘विसुद्धकेलासनिभो, पुण्णमायेव चन्दिमा;

मज्झन्हिकेव [मज्झन्तिकेव (सब्बत्थ)] सूरियो, आकासे चङ्कमी तदा.

२९.

‘‘दिस्वा नभे चङ्कमन्तं, एवं चिन्तेसहं तदा;

‘देवो नु खो अयं सत्तो, उदाहु मनुजो अयं.

३०.

‘‘‘न मे सुतो वा दिट्ठो वा, महिया एदिसो नरो;

अपि मन्तपदं अत्थि, अयं सत्था भविस्सति’.

३१.

‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, सकं चित्तं पसादयिं;

नानापुप्फञ्च गन्धञ्च, सन्निपातेसहं [सन्निपातेत्वाहं (सी.)] तदा.

३२.

‘‘पुप्फासनं पञ्ञपेत्वा, साधुचित्तं मनोरमं;

नरसारथिनं अग्गं, इदं वचनमब्रविं.

३३.

‘‘‘इदं मे आसनं वीर, पञ्ञत्तं तवनुच्छवं;

हासयन्तो ममं चित्तं, निसीद कुसुमासने’.

३४.

‘‘निसीदि तत्थ भगवा, असम्भीतोव [अछम्भितोव (क.)] केसरी;

सत्तरत्तिन्दिवं बुद्धो, पवरे कुसुमासने.

३५.

‘‘नमस्समानो अट्ठासिं, सत्तरत्तिन्दिवं अहं;

वुट्ठहित्वा समाधिम्हा, सत्था लोके अनुत्तरो;

मम कम्मं पकित्तेन्तो, इदं वचनमब्रवि.

३६.

‘‘‘भावेहि बुद्धानुस्सतिं, भावनानमनुत्तरं;

इमं सतिं भावयित्वा, पूरयिस्ससि मानसं.

३७.

‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्ससि;

असीतिक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्ससि;

सहस्सक्खत्तुं चक्कवत्ती, राजा रट्ठे भविस्ससि.

३८.

‘‘‘पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं;

अनुभोस्ससि तं सब्बं, बुद्धानुस्सतिया फलं.

३९.

‘‘‘भवाभवे संसरन्तो, महाभोगं लभिस्ससि;

भोगे ते ऊनता नत्थि, बुद्धानुस्सतिया फलं.

४०.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

४१.

‘‘‘असीतिकोटिं छड्डेत्वा, दासे कम्मकरे बहू;

गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिस्ससि.

४२.

‘‘‘आराधयित्वा सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं;

सुभूति नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको.

४३.

‘‘‘भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, दक्खिणेय्यगुणम्हि तं;

तथारणविहारे च, द्वीसु अग्गे ठपेस्सति’.

४४.

‘‘इदं वत्वान सम्बुद्धो, जलजुत्तमनामको;

नभं अब्भुग्गमी वीरो, हंसराजाव अम्बरे.

४५.

‘‘सासितो लोकनाथेन, नमस्सित्वा तथागतं;

सदा भावेमि मुदितो, बुद्धानुस्सतिमुत्तमं.

४६.

‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च;

जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसं अगच्छहं.

४७.

‘‘असीतिक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जमकारयिं;

सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती अहोसहं.

४८.

‘‘पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं;

अनुभोमि सुसम्पत्तिं, बुद्धानुस्सतिया फलं.

४९.

‘‘भवाभवे संसरन्तो, महाभोगं लभामहं;

भोगे मे ऊनता नत्थि, बुद्धानुस्सतिया फलं.

५०.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धानुस्सतिया फलं.

५१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुभूति थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुभूतित्थेरस्सापदानं पठमं.

२. उपवानत्थेरअपदानं

५२.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू;

जलित्वा अग्गिक्खन्धोव, सम्बुद्धो परिनिब्बुतो.

५३.

‘‘महाजना समागम्म, पूजयित्वा तथागतं;

चितं कत्वान सुकतं, सरीरं अभिरोपयुं.

५४.

‘‘सरीरकिच्चं कत्वान, धातुं तत्थ समानयुं;

सदेवमानुसा सब्बे, बुद्धथूपं अकंसु ते.

५५.

‘‘पठमा कञ्चनमया, दुतियासि मणीमया;

ततिया रूपियमया, चतुत्थी फलिकामया.

५६.

‘‘तथा [तत्थ (स्या. क.)] पञ्चमिया भूमि [नेमि (सी.)], लोहितङ्गमया अहु;

छट्ठा मसारगल्लस्स, सब्बरतनमयूपरि.

५७.

‘‘जङ्घा मणिमया आसि, वेदिका रतनमया;

सब्बसोण्णमयो थूपो, उद्धं योजनमुग्गतो.

५८.

‘‘देवा तत्थ समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा;

मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो.

५९.

‘‘धातु आवेणिका नत्थि, सरीरं एकपिण्डितं;

इमम्हि बुद्धथूपम्हि, कस्साम कञ्चुकं मयं.

६०.

‘‘देवा सत्तहि रत्नेहि [सत्तरतनेहि (सी.)], अञ्ञं वड्ढेसु योजनं;

थूपो द्वियोजनुब्बेधो, तिमिरं ब्यपहन्ति सो.

६१.

‘‘नागा तत्थ समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा;

मनुस्सा चेव देवा च, बुद्धथूपं अकंसु ते.

६२.

‘‘मा नो पमत्ता अस्सुम्ह [अस्सुम्हा (सी. स्या.), आसिम्हा (?)], अप्पमत्ता सदेवका;

मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो.

६३.

‘‘इन्दनीलं महानीलं, अथो जोतिरसं मणिं;

एकतो सन्निपातेत्वा, बुद्धथूपं अछादयुं.

६४.

‘‘सब्बं मणिमयं आसि, तावता बुद्धचेतियं;

तियोजनसमुब्बिद्धं [तीणि योजनमुब्बिद्धं (सी. क.)], आलोककरणं तदा.

६५.

‘‘गरुळा च समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा;

मनुस्सा देवा नागा च, बुद्धथूपं अकंसु ते.

६६.

‘‘‘मा नो पमत्ता अस्सुम्ह, अप्पमत्ता सदेवका;

मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो’.

६७.

‘‘सब्बं मणिमयं थूपं, अकरुं ते च कञ्चुकं [सब्बमणिमयं थूपे, अकरुत्तरकञ्चुकं (सी.)];

योजनं तेपि वड्ढेसुं, आयतं बुद्धचेतियं.

६८.

‘‘चतुयोजनमुब्बिद्धो, बुद्धथूपो विरोचति;

ओभासेति दिसा सब्बा, सतरंसीव उग्गतो.

६९.

‘‘कुम्भण्डा च समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा;

मनुस्सा चेव देवा च, नागा च गरुळा तथा.

पच्चेकं बुद्धसेट्ठस्स, अकंसु थूपमुत्तमं.

७०.

‘‘‘मा नो पमत्ता अस्सुम्ह, अप्पमत्ता सदेवका;

मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो;

रतनेहि छादेस्साम, आयतं बुद्धचेतियं’.

७१.

‘‘योजनं तेपि वड्ढेसुं, आयतं बुद्धचेतियं;

पञ्चयोजनमुब्बिद्धो, थूपो ओभासते तदा.

७२.

‘‘यक्खा तत्थ समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा;

मनुस्सा देवा नागा च, गरुळा कुम्भअण्डका.

७३.

‘‘पच्चेकं बुद्धसेट्ठस्स, अकंसु थूपमुत्तमं;

‘मा नो पमत्ता अस्सुम्ह, अप्पमत्ता सदेवका.

७४.

‘‘‘मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो;

फलिकाहि छादेस्साम, आयतं बुद्धचेतियं’.

७५.

‘‘योजनं तेपि वड्ढेसुं, आयतं बुद्धचेतियं;

छ योजनानि उब्बिद्धो, थूपो ओभासते तदा.

७६.

‘‘गन्धब्बा च समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा;

‘मनुजा देवता नागा, गरुळा कुम्भयक्खका.

७७.

‘‘‘सब्बेकंसु बुद्धथूपं, मयमेत्थ अकारका;

मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो’.

७८.

‘‘वेदियो सत्त कत्वान, छत्तमारोपयिंसु ते;

सब्बसोण्णमयं थूपं, गन्धब्बा कारयुं तदा.

७९.

‘‘सत्तयोजनमुब्बिद्धो, थूपो ओभासते तदा;

रत्तिन्दिवा न ञायन्ति, आलोको होति [आलोका होन्ति (स्या. क.)] सब्बदा.

८०.

‘‘अभिभोन्ति न तस्साभा, चन्दसूरा सतारका;

समन्ता योजनसते, पदीपोपि न पज्जलि.

८१.

‘‘तेन कालेन ये केचि, थूपं पूजेन्ति मानुसा;

न ते थूपमारुहन्ति, अम्बरे उक्खिपन्ति ते.

८२.

‘‘देवेहि ठपितो यक्खो, अभिसम्मतनामको;

धजं वा पुप्फदामं वा, अभिरोपेति उत्तरि.

८३.

‘‘न ते पस्सन्ति तं यक्खं, दामं पस्सन्ति गच्छतो;

एवं पस्सित्वा गच्छन्ता, सब्बे गच्छन्ति सुग्गतिं.

८४.

‘‘विरुद्धा [विसद्धा (सी.)] ये पावचने, पसन्ना ये च सासने;

पाटिहेरं दट्ठुकामा, थूपं पूजेन्ति मानुसा.

८५.

‘‘नगरे हंसवतिया, अहोसिं भतको [वरको (स्या. क.)] तदा;

आमोदितं जनं दिस्वा, एवं चिन्तेसहं तदा.

८६.

‘‘‘उळारो भगवा हेसो, यस्स धातुधरेदिसं;

इमा च जनता तुट्ठा, कारं कुब्बं न तप्परे [कुब्बन्तनप्पकं (सी.)].

८७.

‘‘‘अहम्पि कारं कस्सामि, लोकनाथस्स तादिनो;

तस्स धम्मेसु दायादो, भविस्सामि अनागते’.

८८.

‘‘सुधोतं रजकेनाहं, उत्तरेय्यपटं मम;

वेळग्गे आलगेत्वान, धजं उक्खिपिमम्बरे.

८९.

‘‘अभिसम्मतको गय्ह, अम्बरेहासि मे धजं;

वातेरितं धजं दिस्वा, भिय्यो हासं जनेसहं.

९०.

‘‘तत्थ चित्तं पसादेत्वा, समणं उपसङ्कमिं;

तं भिक्खुं अभिवादेत्वा, विपाकं पुच्छहं धजे.

९१.

‘‘सो मे कथेसि आनन्द, पीतिसञ्जननं मम;

‘तस्स धजस्स विपाकं, अनुभोस्ससि सब्बदा.

९२.

‘‘‘हत्थी अस्सा रथा पत्ती, सेना च चतुरङ्गिनी;

परिवारेस्सन्ति तं निच्चं, धजदानस्सिदं फलं.

९३.

‘‘‘सट्ठितूरियसहस्सानि, भेरियो समलङ्कता;

परिवारेस्सन्ति तं निच्चं, धजदानस्सिदं फलं.

९४.

‘‘‘छळासीतिसहस्सानि, नारियो समलङ्कता;

विचित्तवत्थाभरणा, आमुत्तमणिकुण्डला.

९५.

‘‘‘अळारपम्हा हसुला, सुसञ्ञा तनुमज्झिमा;

परिवारेस्सन्ति तं निच्चं, धजदानस्सिदं फलं.

९६.

‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्ससि;

असीतिक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्ससि.

९७.

‘‘‘सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती भविस्ससि;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

९८.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

९९.

‘‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

पुञ्ञकम्मेन संयुत्तो, ब्रह्मबन्धु भविस्ससि.

१००.

‘‘‘असीतिकोटिं छड्डेत्वा, दासे कम्मकरे बहू;

गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिस्ससि.

१०१.

‘‘‘आराधयित्वा सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं;

उपवानोति नामेन, हेस्ससि सत्थु सावको’.

१०२.

‘‘सतसहस्से कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध;

सुमुत्तो सरवेगोव किलेसे झापयी मम.

१०३.

‘‘चक्कवत्तिस्स सन्तस्स, चतुदीपिस्सरस्स मे;

तियोजनानि समन्ता, उस्सीसन्ति धजा सदा.

१०४.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, धजदानस्सिदं फलं.

१०५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उपवानो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उपवानत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. तिसरणगमनियत्थेरअपदानं

१०६.

‘‘नगरे चन्दवतिया [बन्धुमतिया (अट्ठ.)], मातुउपट्ठाको [मातुपट्ठायको (सी.), मातुपट्ठानको (स्या.)] अहुं;

अन्धा माता पिता मय्हं, ते पोसेमि अहं तदा.

१०७.

‘‘रहोगतो निसीदित्वा, एवं चिन्तेसहं तदा;

पोसेन्तो मातापितरो, पब्बज्जं न लभामहं.

१०८.

‘‘महन्धकारपिहिता [तमन्धकारपिहिता (स्या.)], तिविधग्गीहि डय्हरे;

एतादिसे भवे [भये (सी.)] जाते, नत्थि कोचि विनायको.

१०९.

‘‘बुद्धो लोके समुप्पन्नो, दिप्पति [दिब्बति (क.)] [जिनसासनं (सी.)] दानि सासनं;

सक्का उद्धरितुं अत्ता, पुञ्ञकामेन जन्तुना.

११०.

‘‘उग्गय्ह तीणि सरणे, परिपुण्णानि गोपयिं;

तेन कम्मेन सुकतेन, पटिमोक्खामि दुग्गतिं.

१११.

‘‘निसभो नाम समणो, बुद्धस्स अग्गसावको;

तमहं उपगन्त्वान, सरणगमनं गहिं.

११२.

‘‘वस्ससतसहस्सानि, आयु विज्जति तावदे;

तावता सरणगमनं, परिपुण्णं अगोपयिं.

११३.

‘‘चरिमे वत्तमानम्हि, सरणं तं अनुस्सरिं;

तेन कम्मेन सुकतेन, तावतिंसं अगच्छहं.

११४.

‘‘देवलोकगतो सन्तो, पुञ्ञकम्मसमाहितो;

यं देसं [यं यं देसं (स्या.)] उपपज्जामि [उपगच्छामि (सी.)], अट्ठ हेतू लभामहं.

११५.

‘‘दिसासु पूजितो होमि, तिक्खपञ्ञो भवामहं;

सब्बे देवानुवत्तन्ति, अमितभोगं लभामहं.

११६.

‘‘सुवण्णवण्णो सब्बत्थ, पटिकन्तो भवामहं;

मित्तानं अचलो होमि, यसो अब्भुग्गतो ममं.

११७.

‘‘असीतिक्खत्तु देविन्दो, देवरज्जमकारयिं;

दिब्बसुखं अनुभविं, अच्छराहि पुरक्खतो.

११८.

‘‘पञ्चसत्ततिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती अहोसहं;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

११९.

‘‘पच्छिमे भवे सम्पत्ते, पुञ्ञकम्मसमाहितो;

पुरे सावत्थियं जातो, महासाले सुअड्ढके.

१२०.

‘‘नगरा निक्खमित्वान, दारकेहि पुरक्खतो;

हसखिड्डसमङ्गीहं [साहं खिड्डसमङ्गी (स्या.)], सङ्घारामं उपागमिं.

१२१.

‘‘तत्थद्दसासिं [तत्थद्दसाहं (क.)] समणं, विप्पमुत्तं निरूपधिं;

सो मे धम्ममदेसेसि, सरणञ्च अदासि मे.

१२२.

‘‘सोहं सुत्वान सरणं, सरणं मे अनुस्सरिं;

एकासने निसीदित्वा, अरहत्तमपापुणिं.

१२३.

‘‘जातिया सत्तमे वस्से, अरहत्तमपापुणिं;

उपसम्पादयि बुद्धो, गुणमञ्ञाय चक्खुमा.

१२४.

‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, सरणानि अगच्छहं;

ततो मे सुकतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध.

१२५.

‘‘सुगोपितं मे सरणं, मानसं सुप्पणीहितं;

अनुभोत्वा यसं सब्बं, पत्तोम्हि अचलं पदं.

१२६.

‘‘येसं सोतावधानत्थि, सुणोथ मम भासतो;

अहं [अत्थं (स्या.)] वो कथयिस्सामि, सामं दिट्ठं पदं मम.

१२७.

‘‘‘बुद्धो लोके समुप्पन्नो, वत्तते जिनसासनं;

अमता वादिता भेरी, सोकसल्लविनोदना.

१२८.

‘‘‘यथासकेन थामेन, पुञ्ञक्खेत्ते अनुत्तरे;

अधिकारं करेय्याथ, पस्सयिस्सथ निब्बुतिं.

१२९.

‘‘‘पग्गय्ह तीणि सरणे, पञ्चसीलानि गोपिय;

बुद्धे चित्तं पसादेत्वा, दुक्खस्सन्तं करिस्सथ.

१३०.

‘‘‘सम्मा धम्मं भावेत्वान [ममोपमं करित्वान (सी. स्या.)], सीलानि परिगोपिय;

अचिरं अरहत्तं वो, सब्बेपि पापुणिस्सथ.

१३१.

‘‘‘तेविज्जो इद्धिपत्तोम्हि, चेतोपरियकोविदो;

सावको ते महावीर, सरणो [चरणे (सी. स्या.)] वन्दति सत्थुनो’.

१३२.

‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, सरणं बुद्धस्स गच्छहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सरणं गमने फलं.

१३३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिसरणगमनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिसरणगमनियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. पञ्चसीलसमादानियत्थेरअपदानं

१३४.

‘‘नगरे चन्दवतिया, भतको आसहं तदा;

परकम्मायने युत्तो, पब्बज्जं न लभामहं.

१३५.

‘‘महन्धकारपिहिता, तिविधग्गीहि डय्हरे;

केन नु खो उपायेन, विसंयुत्तो भवे अहं.

१३६.

‘‘देय्यधम्मो च मे नत्थि, वराको भतको अहं;

यंनूनाहं पञ्चसीलं, रक्खेय्यं परिपूरयं.

१३७.

‘‘अनोमदस्सिस्स मुनिनो, निसभो नाम सावको;

तमहं उपसङ्कम्म, पञ्चसिक्खापदग्गहिं.

१३८.

‘‘वस्ससतसहस्सानि, आयु विज्जति तावदे;

तावता पञ्चसीलानि, परिपुण्णानि गोपयिं.

१३९.

‘‘मच्चुकाले च सम्पत्ते, देवा अस्सासयन्ति मं;

‘रथो सहस्सयुत्तो ते, मारिसायं [मारिसस्स (क.)] उपट्ठितो’.

१४०.

‘‘वत्तन्ते चरिमे चित्ते, मम सीलं अनुस्सरिं;

तेन कम्मेन सुकतेन, तावतिंसं अगच्छहं.

१४१.

‘‘तिंसक्खत्तुञ्च देविन्दो, देवरज्जमकारयिं;

दिब्बसुखं [दिब्बं सुखं (सी.)] अनुभविं, अच्छराहि पुरक्खतो.

१४२.

‘‘पञ्चसत्ततिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती अहोसहं;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

१४३.

‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

पुरे वेसालियं जातो, महासाले सुअड्ढके.

१४४.

‘‘वस्सूपनायिके काले, दिप्पन्ते [दिब्बन्ति (क.)] जिनसासने;

माता च मे पिता चेव, पञ्चसिक्खापदग्गहुं.

१४५.

‘‘सह सुत्वानहं सीलं, मम सीलं अनुस्सरिं;

एकासने निसीदित्वा, अरहत्तमपापुणिं.

१४६.

‘‘जातिया पञ्चवस्सेन, अरहत्तमपापुणिं;

उपसम्पादयि बुद्धो, गुणमञ्ञाय चक्खुमा.

१४७.

‘‘परिपुण्णानि गोपेत्वा, पञ्चसिक्खापदानहं;

अपरिमेय्ये इतो कप्पे, विनिपातं न गच्छहं.

१४८.

‘‘स्वाहं यसमनुभविं, तेसं सीलान वाहसा;

कप्पकोटिम्पि कित्तेन्तो, कित्तये एकदेसकं.

१४९.

‘‘पञ्चसीलानि गोपेत्वा, तयो हेतू लभामहं;

दीघायुको महाभोगो, तिक्खपञ्ञो भवामहं.

१५०.

‘‘संकित्तेन्तो च [पकित्तेन्तोव (सी.), पकित्तेन्ते च (स्या.)] सब्बेसं, अभिमत्तञ्च पोरिसं;

भवाभवे संसरित्वा, एते ठाने लभामहं.

१५१.

‘‘अपरिमेय्यसीलेसु, वत्तन्ता जिनसावका;

भवेसु यदि रज्जेय्युं, विपाको कीदिसो भवे.

१५२.

‘‘सुचिण्णं मे पञ्चसीलं, भतकेन तपस्सिना [विपस्सिना (सी.)];

तेन सीलेनहं अज्ज, मोचयिं सब्बबन्धना.

१५३.

‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, पञ्चसीलानि गोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पञ्चसीलानिदं फलं.

१५४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पञ्चसीलसमादानियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पञ्चसीलसमादानियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. अन्नसंसावकत्थेरअपदानं

१५५.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अन्तरापणे;

कञ्चनग्घियसंकासं, बात्तिंसवरलक्खणं.

१५६.

‘‘सिद्धत्थं लोकपज्जोतं, अप्पमेय्यं अनोपमं;

अलत्थं परमं पीतिं, दिस्वा दन्तं जुतिन्धरं.

१५७.

‘‘सम्बुद्धं अभिनामेत्वा, भोजयिं तं महामुनिं;

महाकारुणिको लोके [नाथो (सी.)], अनुमोदि ममं तदा.

१५८.

‘‘तस्मिं महाकारुणिके, परमस्सासकारके;

बुद्धे चित्तं पसादेत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं.

१५९.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, भिक्खादानस्सिदं फलं.

१६०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अन्नसंसावको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अन्नसंसावकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. धूपदायकत्थेरअपदानं

१६१.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

कुटिधूपं मया दिन्नं, विप्पसन्नेन चेतसा.

१६२.

यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

सब्बेसम्पि पियो होमि, धूपदानस्सिदं फलं.

१६३.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं धूपमददिं तदा [यं धूपनमदासहं (क.)];

दुग्गतिं नाभिजानामि, धूपदानस्सिदं फलं.

१६४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा धूपदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

धूपदायकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. पुलिनपूजकत्थेरअपदानं

१६५.

‘‘विपस्सिस्स भगवतो, बोधिया पादपुत्तमे;

पुराणपुलिनं हित्वा [छड्डेत्वा (सी. स्या.)], सुद्धपुलिनमाकिरिं.

१६६.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुलिनमदासहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुलिनदानस्सिदं फलं.

१६७.

‘‘तिंसतिमे [तिपञ्ञासे (सी. स्या.)] इतो कप्पे, राजा आसिं जनाधिभू;

महापुलिननामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

१६८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुलिनपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुलिनपूजकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. उत्तियत्थेरअपदानं

१६९.

‘‘चन्दभागानदीतीरे, सुसुमारो अहं तदा;

सगोचरप्पसुतोहं [सभोजनपसुताहं (स्या. क.)], नदीतित्थं अगच्छहं.

१७०.

‘‘सिद्धत्थो तम्हि समये, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

नदिं तरितुकामो सो, नदीतित्थं उपागमि.

१७१.

‘‘उपागते च [उपागतम्हि (स्या. क.)] सम्बुद्धे, अहम्पि तत्थुपागमिं;

उपगन्त्वान सम्बुद्धं, इमं वाचं उदीरयिं.

१७२.

‘‘‘अभिरूह महावीर, तारेस्सामि अहं तुवं;

पेत्तिकं विसयं मय्हं, अनुकम्प महामुनि’.

१७३.

‘‘मम उग्गज्जनं सुत्वा, अभिरूहि महामुनि;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, तारेसिं लोकनायकं.

१७४.

‘‘नदिया पारिमे तीरे, सिद्धत्थो लोकनायको;

अस्सासेसि ममं तत्थ, अमतं पापुणिस्ससि.

१७५.

‘‘तम्हा काया चवित्वान, देवलोकं आगच्छहं;

दिब्बसुखं अनुभविं, अच्छराहि पुरक्खतो.

१७६.

‘‘सत्तक्खत्तुञ्च देविन्दो, देवरज्जमकासहं;

तीणिक्खत्तुं चक्कवत्ती, महिया इस्सरो अहुं.

१७७.

‘‘विवेकमनुयुत्तोहं, निपको च सुसंवुतो;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

१७८.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, तारेसिं यं नरासभं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, तरणाय इदं फलं.

१७९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उत्तियो [उत्तिरियो (सी.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उत्तियत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. एकञ्जलिकत्थेरअपदानं

१८०.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अन्तरापणे;

विपस्सिं सत्थवाहग्गं, नरवरं विनायकं.

१८१.

‘‘अदन्तदमनं तादिं, महावादिं महामतिं;

दिस्वा पसन्नो सुमनो, एकञ्जलिमकासहं.

१८२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यमञ्जलिं करिं [यं अञ्जलिमकरिं (स्या.), अञ्जलिमकरिं (क.)] तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, अञ्जलिस्स इदं फलं.

१८३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकञ्जलिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकञ्जलिकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. खोमदायकत्थेरअपदानं

१८४.

‘‘नगरे बन्धुमतिया, अहोसिं वाणिजो तदा;

तेनेव दारं पोसेमि, रोपेमि बीजसम्पदं.

१८५.

‘‘रथियं पटिपन्नस्स, विपस्सिस्स महेसिनो;

एकं खोमं मया दिन्नं, कुसलत्थाय सत्थुनो.

१८६.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं खोममददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, खोमदानस्सिदं फलं.

१८७.

‘‘सत्तरसे [सत्तवीसे (सी. स्या.)] इतो कप्पे, एको सिन्धवसन्धनो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चतुदीपम्हि इस्सरो.

१८८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा खोमदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

खोमदायकत्थेरस्सापदानं दसमं.

तस्सुद्दानं –

सुसूति उपवानो च, सरणो सीलगाहको;

अन्नसंसावको खोमदायी च, दसेव ततिये गणे;

अञ्जली खोमदायी च, दसेव ततिये गणे;

पञ्चालीसीतिसतं वुत्ता, गाथायो सब्बपिण्डिता.

सुभूतिवग्गो ततियो.

चतुत्थभाणवारं.

४. कुण्डधानवग्गो

१. कुण्डधानत्थेरअपदानं

.

‘‘सत्ताहं पटिसल्लीनं, सयम्भुं अग्गपुग्गलं;

पसन्नचित्तो सुमनो, बुद्धसेट्ठं उपट्ठहिं.

.

‘‘वुट्ठितं कालमञ्ञाय, पदुमुत्तरं महामुनिं;

महन्तिं कदलीकण्णिं, गहेत्वा उपगच्छहं.

.

‘‘पटिग्गहेत्वा [पटिग्गहेसि (स्या. क.)] भगवा, सब्बञ्ञू [तं फलं (सी.)] लोकनायको;

मम चित्तं पसादेन्तो, परिभुञ्जि महामुनि.

.

‘‘परिभुञ्जित्वा सम्बुद्धो, सत्थवाहो अनुत्तरो;

सकासने निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

.

‘‘‘ये च सन्ति समितारो [ये वसन्ति समेतारो (सी.)], यक्खा इमम्हि पब्बते;

अरञ्ञे भूतभब्यानि [भूतगणा सब्बे (स्या.)], सुणन्तु वचनं मम’.

.

‘‘यो सो बुद्धं उपट्ठासि, मिगराजंव केसरिं [मिगराजाव केसरी (सी.)];

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

.

‘‘‘एकादसञ्चक्खत्तुं, सो [सोयमेकादसक्खत्तुं (सी.)] देवराजा भविस्सति;

चतुतिंसतिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति.

.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

.

‘‘‘अक्कोसित्वान समणे, सीलवन्ते अनासवे;

पापकम्मविपाकेन, नामधेय्यं लभिस्सति [भविस्सति (क.)].

१०.

‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

कुण्डधानोति नामेन, सावको सो भविस्सति’.

११.

‘‘पविवेकमनुयुत्तो, झायी झानरतो अहं;

तोसयित्वान सत्थारं, विहरामि अनासवो.

१२.

‘‘सावकेहि [सावकग्गेहि (सी.)] परिवुतो, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, सलाकं गाहयी जिनो.

१३.

‘‘एकंसं चीवरं कत्वा, वन्दित्वा लोकनायकं;

वदतं वरस्स पुरतो, पठमं अग्गहेसहं.

१४.

‘‘तेन कम्मेन भगवा, दससहस्सीकम्पको;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, अग्गट्ठाने ठपेसि मं.

१५.

‘‘वीरियं मे धुरधोरय्हं, योगक्खेमाधिवाहनं;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

१६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कुण्डधानो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कुण्डधानत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. सागतत्थेरअपदानं

१७.

‘‘सोभितो नाम नामेन, अहोसिं ब्राह्मणो तदा;

पुरक्खतो ससिस्सेहि, आरामं अगमासहं.

१८.

‘‘भगवा तम्हि समये, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो;

आरामद्वारा निक्खम्म, अट्ठासि पुरिसुत्तमो.

१९.

‘‘तमद्दसासिं सम्बुद्धं, दन्तं दन्तपुरक्खतं;

सकं चित्तं पसादेत्वा, सन्थविं लोकनायकं.

२०.

‘‘ये केचि पादपा सब्बे, महिया ते विरूहरे;

बुद्धिमन्तो तथा सत्ता, रुहन्ति जिनसासने.

२१.

‘‘सत्थवाहोसि सप्पञ्ञो, महेसि बहुके जने;

विपथा उद्धरित्वान, पथं आचिक्खसे तुवं.

२२.

‘‘दन्तो दन्तपरिकिण्णो [पुरक्खतो (स्या.)], झायी झानरतेहि च;

आतापी पहितत्तेहि, उपसन्तेहि तादिभि.

२३.

‘‘अलङ्कतो परिसाहि, पुञ्ञञाणेहि सोभति;

पभा निद्धावते तुय्हं, सूरियोदयने यथा.

२४.

‘‘पसन्नचित्तं दिस्वान, महेसी पदुमुत्तरो;

भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ.

२५.

‘‘‘यो सो हासं जनेत्वान, ममं कित्तेसि ब्राह्मणो;

कप्पानं सतसहस्सं, देवलोके रमिस्सति.

२६.

‘‘‘तुसिता हि चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिस्सति.

२७.

‘‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, अरहत्तं [तुट्ठहट्ठं (स्या. क.)] लभिस्सति;

सागतो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’.

२८.

‘‘पब्बजित्वान कायेन, पापकम्मं विवज्जयिं;

वचीदुच्चरितं हित्वा, आजीवं परिसोधयिं.

२९.

‘‘एवं विहरमानोहं, तेजोधातूसु कोविदो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

३०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सागतो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सागतत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. महाकच्चानत्थेरअपदानं

३१.

‘‘पदुमुत्तरनाथस्स, पदुमं नाम चेतियं;

सिलासनं [सीहासनं (क.)] कारयित्वा, सुवण्णेनाभिलेपयिं.

३२.

‘‘रतनामयछत्तञ्च, पग्गय्ह वाळबीजनिं [वाळबीजनी (सी. स्या.)];

बुद्धस्स अभिरोपेसिं, लोकबन्धुस्स तादिनो.

३३.

‘‘यावता देवता भुम्मा [भूमा (क.)], सब्बे सन्निपतुं तदा;

रतनामयछत्तानं, विपाकं कथयिस्सति.

३४.

‘‘तञ्च सब्बं सुणिस्साम, कथयन्तस्स सत्थुनो;

भिय्यो हासं जनेय्याम, सम्मासम्बुद्धसासने.

३५.

‘‘हेमासने निसीदित्वा, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

भिक्खुसङ्घपरिब्यूळ्हो [परिब्बूळ्हो (सी.)], इमा गाथा अभासथ.

३६.

‘‘‘येनिदं आसनं दिन्नं, सोवण्णं रतनामयं;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

३७.

‘‘‘तिंसकप्पानि देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति;

समन्ता योजनसतं, आभायाभिभविस्सति.

३८.

‘‘‘मनुस्सलोकमागन्त्वा, चक्कवत्ती भविस्सति;

पभस्सरोति नामेन, उग्गतेजो भविस्सति.

३९.

‘‘‘दिवा वा यदि वा रत्तिं, सतरंसीव उग्गतो;

समन्ता अट्ठरतनं, उज्जोतिस्सति खत्तियो.

४०.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

४१.

‘‘‘तुसिता हि चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

कच्चानो नाम नामेन, ब्रह्मबन्धु भविस्सति.

४२.

‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, अरहा हेस्सतिनासवो;

गोतमो लोकपज्जोतो, अग्गट्ठाने ठपेस्सति.

४३.

‘‘‘संखित्तपुच्छितं [संखित्तं पुच्छितं (स्या. क.)] पञ्हं, वित्थारेन कथेस्सति;

कथयन्तो च तं पञ्हं, अज्झासयं [अज्झासं (सी.), अब्भासं (क.)] पूरयिस्सति’.

४४.

‘‘अड्ढे कुले अभिजातो, ब्राह्मणो मन्तपारगू;

ओहाय धनधञ्ञानि, पब्बजिं अनगारियं.

४५.

‘‘संखित्तेनपि पुच्छन्ते, वित्थारेन कथेमहं;

अज्झासयं तेसं पूरेमि, तोसेमि द्विपदुत्तमं.

४६.

‘‘तोसितो मे महावीरो, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं.

४७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा महाकच्चानो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

महाकच्चानत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. काळुदायित्थेरअपदानं

४८.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

अद्धानं पटिपन्नस्स, चरतो चारिकं तदा.

४९.

‘‘सुफुल्लं पदुमं गय्ह, उप्पलं मल्लिकञ्चहं;

परमन्नं गहेत्वान, अदासिं सत्थुनो अहं.

५०.

‘‘परिभुञ्जि महावीरो, परमन्नं सुभोजनं;

तञ्च पुप्फं गहेत्वान, जनस्स सम्पदस्सयि.

५१.

‘‘इट्ठं कन्तं [कन्तयिदं (स्या.)], पियं लोके, जलजं पुप्फमुत्तमं;

सुदुक्करं कतं तेन, यो मे पुप्फं अदासिदं.

५२.

‘‘यो पुप्फमभिरोपेसि, परमन्नञ्चदासि मे;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

५३.

‘‘‘दस अट्ठ चक्खत्तुं [दस चट्ठक्खत्तुं (सी.), दसमट्ठक्खत्तुं (स्या.)] सो, देवरज्जं करिस्सति;

उप्पलं पदुमञ्चापि, मल्लिकञ्च तदुत्तरि.

५४.

‘‘‘अस्स पुञ्ञविपाकेन, दिब्बगन्धसमायुतं;

आकासे छदनं कत्वा, धारयिस्सति तावदे.

५५.

‘‘‘पञ्चवीसतिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति;

पथब्या रज्जं पञ्चसतं, वसुधं आवसिस्सति.

५६.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन [नामेन (सी. स्या. क.)], सत्था लोके भविस्सति.

५७.

‘‘‘सककम्माभिरद्धो सो, सुक्कमूलेन चोदितो;

सक्यानं नन्दिजननो, ञातिबन्धु भविस्सति.

५८.

‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो.

५९.

‘‘‘पटिसम्भिदमनुप्पत्तं, कतकिच्चमनासवं;

गोतमो लोकबन्धु तं [सो (सी.)], एतदग्गे ठपेस्सति.

६०.

‘‘‘पधानपहितत्तो सो, उपसन्तो निरूपधि;

उदायी नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’.

६१.

‘‘रागो दोसो च मोहो च, मानो मक्खो च धंसितो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

६२.

‘‘तोसयिञ्चापि सम्बुद्धं, आतापी निपको अहं;

पसादितो [पमोदितो (सी.)] च सम्बुद्धो, एतदग्गे ठपेसि मं.

६३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा काळुदायी थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

काळुदायीथेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. मोघराजत्थेरअपदानं

६४.

‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, सयम्भू अपराजितो;

भिक्खुसङ्घपरिब्यूळ्हो, रथियं पटिपज्जथ.

६५.

‘‘सिस्सेहि सम्परिवुतो, घरम्हा अभिनिक्खमिं;

निक्खमित्वानहं तत्थ, अद्दसं लोकनायकं.

६६.

‘‘अभिवादिय सम्बुद्धं, सिरे कत्वान अञ्जलिं;

सकं चित्तं पसादेत्वा, सन्थविं लोकनायकं.

६७.

‘‘यावता रूपिनो सत्ता, अरूपी वा असञ्ञिनो;

सब्बे ते तव ञाणम्हि, अन्तो होन्ति समोगधा.

६८.

‘‘सुखुमच्छिकजालेन, उदकं यो परिक्खिपे;

ये केचि उदके पाणा, अन्तोजाले भवन्ति ते.

६९.

‘‘येसञ्च चेतना अत्थि, रूपिनो च अरूपिनो;

सब्बे ते तव ञाणम्हि, अन्तो होन्ति समोगधा.

७०.

‘‘समुद्धरसिमं लोकं, अन्धकारसमाकुलं;

तव धम्मं सुणित्वान, कङ्खासोतं तरन्ति ते.

७१.

‘‘अविज्जानिवुते लोके, अन्धकारेन ओत्थटे;

तव ञाणम्हि जोतन्ते, अन्धकारा पधंसिता.

७२.

‘‘तुवं चक्खूसि सब्बेसं, महातमपनूदनो;

तव धम्मं सुणित्वान, निब्बायति बहुज्जनो.

७३.

‘‘पुटकं पूरयित्वान [पीठरं (सी.), पुतरं (स्या.)], मधुखुद्दमनेळकं;

उभो हत्थेहि पग्गय्ह, उपनेसिं महेसिनो.

७४.

‘‘पटिग्गण्हि महावीरो, सहत्थेन महा इसी;

भुञ्जित्वा तञ्च सब्बञ्ञू, वेहासं नभमुग्गमि.

७५.

‘‘अन्तलिक्खे ठितो सत्था, अत्थदस्सी नरासभो;

मम चित्तं पसादेन्तो, इमा गाथा अभासथ.

७६.

‘‘‘येनिदं थवितं ञाणं, बुद्धसेट्ठो च थोमितो;

तेन चित्तप्पसादेन, दुग्गतिं सो न गच्छति.

७७.

‘‘‘चतुद्दसञ्चक्खत्तुं [चतुसट्ठिञ्च (स्या.)] सो, देवरज्जं करिस्सति;

पथब्या रज्जं अट्ठसतं, वसुधं आवसिस्सति.

७८.

‘‘‘पञ्चेव सतक्खत्तुञ्च [अथ पञ्चसतक्खत्तुं (सी.)], चक्कवत्ती भविस्सति;

पदेसरज्जं असङ्खेय्यं, महिया कारयिस्सति.

७९.

‘‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू;

गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिस्सति.

८०.

‘‘‘गम्भीरं निपुणं अत्थं, ञाणेन विचिनिस्सति;

मोघराजाति नामेन, हेस्सति सत्थु सावको.

८१.

‘‘‘तीहि विज्जाहि सम्पन्नं, कतकिच्चमनासवं;

गोतमो सत्थवाहग्गो, एतदग्गे ठपेस्सति’.

८२.

‘‘हित्वा मानुसकं योगं, छेत्वान भवबन्धनं;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

८३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मोघराजो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

मोघराजत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. अधिमुत्तत्थेरअपदानं

८४.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, अत्थदस्सीनरुत्तमे;

उपट्ठहिं भिक्खुसङ्घं, विप्पसन्नेन चेतसा.

८५.

‘‘निमन्तेत्वा भिक्खुसङ्घं [संघरतनं (सी. स्या.)], उजुभूतं समाहितं;

उच्छुना मण्डपं कत्वा, भोजेसिं सङ्घमुत्तमं.

८६.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

सब्बे सत्ते अभिभोमि [अतिभोमि (सी. क.)], पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

८७.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, उच्छुदानस्सिदं फलं.

८८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अधिमुत्तो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

अधिमुत्तत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. लसुणदायकत्थेरअपदानं

८९.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, तापसो आसहं तदा;

लसुणं उपजीवामि, लसुणं मय्हभोजनं.

९०.

‘‘खारियो पूरयित्वान, सङ्घाराममगच्छहं;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, सङ्घस्स लसुणं अदं.

९१.

‘‘विपस्सिस्स नरग्गस्स, सासने निरतस्सहं;

सङ्घस्स लसुणं दत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं.

९२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, लसुणं यमदं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, लसुणस्स इदं फलं.

९३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा लसुणदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

लसुणदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. आयागदायकत्थेरअपदानं

९४.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, सिखिम्हि वदतं वरे;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, अवन्दिं थूपमुत्तमं.

९५.

‘‘वड्ढकीहि कथापेत्वा, मूलं दत्वानहं तदा;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, आयागं कारपेसहं.

९६.

‘‘अट्ठ कप्पानि देवेसु, अब्बोकिण्णं [अब्बोच्छिन्नं (सी.)] वसिं अहं;

अवसेसेसु कप्पेसु, वोकिण्णं संसरिं अहं.

९७.

‘‘काये विसं न कमति, सत्थानि न च हन्ति मे;

उदकेहं न मिय्यामि, आयागस्स इदं फलं.

९८.

‘‘यदिच्छामि अहं वस्सं, महामेघो पवस्सति;

देवापि मे वसं एन्ति, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

९९.

‘‘सत्तरतनसम्पन्नो, तिसक्खत्तुं अहोसहं;

न मं केचावजानन्ति, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

१००.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, आयागं यमकारयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, आयागस्स इदं फलं.

१०१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा आयागदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

आयागदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. धम्मचक्किकत्थेरअपदानं

१०२.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, सीहासनस्स सम्मुखा;

धम्मचक्कं मे ठपितं, सुकतं विञ्ञुवण्णितं.

१०३.

‘‘चारुवण्णोव सोभामि, सयोग्गबलवाहनो;

परिवारेन्ति मं निच्चं, अनुयन्ता बहुज्जना.

१०४.

‘‘सट्ठितूरियसहस्सेहि, परिचारेमहं सदा;

परिवारेन सोभामि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

१०५.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं चक्कं ठपयिं अहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, धम्मचक्कस्सिदं फलं.

१०६.

‘‘इतो एकादसे कप्पे, अट्ठासिंसु जनाधिपा;

सहस्सराजनामेन, चक्कवत्ती महब्बला.

१०७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा धम्मचक्किको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

धम्मचक्किकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. कप्परुक्खियत्थेरअपदानं

१०८.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, थूपसेट्ठस्स सम्मुखा;

विचित्तदुस्से लगेत्वा [लग्गेत्वा (सी. स्या.)], कप्परुक्खं ठपेसहं.

१०९.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

सोभयन्तो मम द्वारं, कप्परुक्खो पतिट्ठति.

११०.

‘‘अहञ्च परिसा चेव, ये केचि मम वस्सिता [निस्सिता (सी.)];

तम्हा दुस्सं गहेत्वान, निवासेम मयं सदा [तदा (स्या.)].

१११.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं रुक्खं ठपयिं अहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, कप्परुक्खस्सिदं फलं.

११२.

‘‘इतो च सत्तमे कप्पे, सुचेळा अट्ठ खत्तिया;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

११३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कप्परुक्खियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कप्परुक्खियत्थेरस्सापदानं दसमं.

कुण्डधानवग्गो चतुत्थो.

तस्सुद्दानं –

कुण्डसागतकच्चाना, उदायी मोघराजको;

अधिमुत्तो लसुणदो, आयागी धम्मचक्किको;

कप्परुक्खी च दसमो, गाथा द्वयदससतं [गाथायो द्वादससतं (सी.)].

५. उपालिवग्गो

१. भागिनेय्युपालित्थेरअपदानं

.

‘‘खीणासवसहस्सेहि, परिवुतो [परेतो (क. अट्ठ)] लोकनायको;

विवेकमनुयुत्तो सो, गच्छते पटिसल्लितुं.

.

‘‘अजिनेन निवत्थोहं, तिदण्डपरिधारको;

भिक्खुसङ्घपरिब्यूळ्हं, अद्दसं लोकनायकं.

.

‘‘एकंसं अजिनं कत्वा, सिरे कत्वान अञ्जलिं;

सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, सन्थविं लोकनायकं.

.

‘‘यथाण्डजा च संसेदा, ओपपाती जलाबुजा;

काकादिपक्खिनो सब्बे, अन्तलिक्खचरा सदा.

.

‘‘ये केचि पाणभूतत्थि, सञ्ञिनो वा असञ्ञिनो;

सब्बे ते तव ञाणम्हि, अन्तो होन्ति समोगधा.

.

‘‘गन्धा च पब्बतेय्या ये, हिमवन्तनगुत्तमे;

सब्बे ते तव सीलम्हि, कलायपि न युज्जरे.

.

‘‘मोहन्धकारपक्खन्दो, अयं लोको सदेवको;

तव ञाणम्हि जोतन्ते, अन्धकारा विधंसिता.

.

‘‘यथा अत्थङ्गते सूरिये, होन्ति सत्ता तमोगता;

एवं बुद्धे अनुप्पन्ने, होति लोको तमोगतो.

.

‘‘यथोदयन्तो आदिच्चो, विनोदेति तमं सदा;

तथेव त्वं बुद्धसेट्ठ, विद्धंसेसि तमं सदा.

१०.

‘‘पधानपहितत्तोसि, बुद्धो लोके सदेवके;

तव कम्माभिरद्धेन, तोसेसि जनतं बहुं.

११.

‘‘तं सब्बं अनुमोदित्वा, पदुमुत्तरो महामुनि;

नभं अब्भुग्गमी धीरो, हंसराजाव अम्बरे.

१२.

‘‘अब्भुग्गन्त्वान सम्बुद्धो, महेसि पदुमुत्तरो;

अन्तलिक्खे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ.

१३.

‘‘येनिदं थवितं ञाणं, ओपम्मेहि समायुतं;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

१४.

‘‘‘अट्ठारसञ्च खत्तुं सो, देवराजा भविस्सति;

पथब्या रज्जं तिसतं, वसुधं आवसिस्सति.

१५.

‘‘‘पञ्चवीसतिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

१६.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

१७.

‘‘‘तुसिता हि चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

हीनोव जातिया सन्तो, उपालि नाम हेस्सति.

१८.

‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, विराजेत्वान पापकं;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो.

१९.

‘‘‘तुट्ठो च गोतमो बुद्धो, सक्यपुत्तो महायसो;

विनयाधिगतं तस्स, एतदग्गे ठपेस्सति’.

२०.

‘‘सद्धायाहं पब्बजितो, कतकिच्चो अनासवो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

२१.

‘‘भगवा चानुकम्पी मं, विनयेहं विसारदो;

सककम्माभिरद्धो च, विहरामि अनासवो.

२२.

‘‘संवुतो पातिमोक्खम्हि, इन्द्रियेसु च पञ्चसु;

धारेमि विनयं सब्बं, केवलं रतनाकरं [रतनग्घरं (क.)].

२३.

‘‘ममञ्च गुणमञ्ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं.

२४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उपालिथेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

भागिनेय्युपालित्थेरस्सापदानं पठमं.

२. सोणकोळिविसत्थेरअपदानं

२५.

‘‘अनोमदस्सिस्स मुनिनो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

सुधाय लेपनं कत्वा, चङ्कमं कारयिं अहं.

२६.

‘‘नानावणेहि पुप्फेहि, चङ्कमं सन्थरिं अहं;

आकासे वितानं कत्वा, भोजयिं बुद्धमुत्तमं.

२७.

‘‘अञ्जलिं पग्गहेत्वान, अभिवादेत्वान सुब्बतं [पुप्फकं (क.)];

दीघसालं भगवतो, निय्यादेसिमहं तदा.

२८.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो;

पटिग्गहेसि भगवा, अनुकम्पाय चक्खुमा.

२९.

‘‘पटिग्गहेत्वान सम्बुद्धो, दक्खिणेय्यो सदेवके;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

३०.

‘‘‘यो सो हट्ठेन चित्तेन, दीघसालं अदासि [अकासि (सी.)] मे;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

३१.

‘‘‘इमस्स मच्चुकालम्हि, पुञ्ञकम्मसमङ्गिनो;

सहस्सयुत्तस्सरथो, उपट्ठिस्सति तावदे.

३२.

‘‘‘तेन यानेनयं पोसो, देवलोकं गमिस्सति;

अनुमोदिस्सरे देवा, सम्पत्ते कुसलब्भवे [कुसले भवे (सी. स्या.)].

३३.

‘‘‘महारहं ब्यम्हं सेट्ठं, रतनमत्तिकलेपनं;

कूटागारवरूपेतं, ब्यम्हं अज्झावसिस्सति.

३४.

‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति;

पञ्चवीसति कप्पानि, देवराजा भविस्सति.

३५.

‘‘‘सत्तसत्ततिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति;

यसोधरसनामा [यसेधरा समाना (सी.)] ते, सब्बेपि एकनामका.

३६.

‘‘‘द्वे सम्पत्ती अनुभोत्वा, वड्ढेत्वा [चिनित्वा (स्या.)] पुञ्ञसञ्चयं;

अट्ठवीसतिकप्पम्हि, चक्कवत्ती भविस्सति.

३७.

‘‘‘तत्रापि ब्यम्हं पवरं, विस्सकम्मेन मापितं;

दससद्दाविवित्तं तं, पुरमज्झावसिस्सति.

३८.

‘‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, भूमिपालो महिद्धिको;

ओक्काको नाम नामेन, राजा रट्ठे भविस्सति.

३९.

‘‘‘सोळसित्थिसहस्सानं, सब्बासं पवरा च सा [पवराव या (स्या.), पवरा पिया (?)];

अभिजाता खत्तियानी, नव पुत्ते जनेस्सति.

४०.

‘‘‘नव पुत्ते जनेत्वान, खत्तियानी मरिस्सति;

तरुणी च पिया कञ्ञा, महेसित्तं करिस्सति.

४१.

‘‘‘ओक्काकं तोसयित्वान, वरं कञ्ञा लभिस्सति;

वरं लद्धान सा कञ्ञा, पुत्ते पब्बाजयिस्सति.

४२.

‘‘‘पब्बाजिता च ते सब्बे, गमिस्सन्ति नगुत्तमं;

जातिभेदभया सब्बे, भगिनीहि वसिस्सरे [संवसिस्सरे (सी.)].

४३.

‘‘‘एका च कञ्ञा ब्याधीहि, भविस्सति परिक्खता [पुरक्खता (स्या. क.)];

मा नो जाति पभिज्जीति, निखणिस्सन्ति खत्तिया.

४४.

‘‘‘खत्तियो नीहरित्वान, ताय सद्धिं वसिस्सति;

भविस्सति तदा भेदो, ओक्काककुलसम्भवो.

४५.

‘‘‘तेसं पजा भविस्सन्ति, कोळिया नाम जातिया;

तत्थ मानुसकं भोगं, अनुभोस्सतिनप्पकं.

४६.

‘‘‘तम्हा काया चवित्वान, देवलोकं गमिस्सति;

तत्रापि पवरं ब्यम्हं, लभिस्सति मनोरमं.

४७.

‘‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

आगन्त्वान मनुस्सत्तं, सोणो नाम भविस्सति.

४८.

‘‘‘आरद्धवीरियो पहितत्तो, पदहं सत्थु सासने;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो.

४९.

‘‘‘अनन्तदस्सी भगवा, गोतमो सक्यपुङ्गवो;

विसेसञ्ञू महावीरो, अग्गट्ठाने ठपेस्सति’.

५०.

‘‘वुट्ठम्हि देवे चतुरङ्गुलम्हि, तिणे अनिलेरितअङ्गणम्हि;

ठत्वान योगस्स पयुत्ततादिनो, ततोत्तरिं पारमता न विज्जति.

५१.

‘‘उत्तमे दमथे दन्तो, चित्तं मे सुपणीहितं;

भारो मे ओहितो सब्बो, निब्बुतोम्हि अनासवो.

५२.

‘‘अङ्गीरसो महानागो, अभिजातोव केसरी;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं.

५३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सोणो कोळिविसो [कोळियवेस्सो (सी. स्या.), कोटिकण्णो (क.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सोणकोळिविसत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. काळिगोधापुत्तभद्दियत्थेरअपदानं

५४.

‘‘पदुमुत्तरसम्बुद्धं, मेत्तचित्तं महामुनिं;

उपेति जनता सब्बा, सब्बलोकग्गनायकं.

५५.

‘‘सत्तुकञ्च बद्धकञ्च [वत्थं सेनासनञ्चेव (सी.), सत्तुकञ्च पदकञ्च (सी. अट्ठ.), सत्तुकञ्च पवाकञ्च (स्या.)], आमिसं पानभोजनं;

ददन्ति सत्थुनो सब्बे, पुञ्ञक्खेत्ते अनुत्तरे.

५६.

‘‘अहम्पि दानं दस्सामि, देवदेवस्स तादिनो;

बुद्धसेट्ठं निमन्तेत्वा, सङ्घम्पि च अनुत्तरं.

५७.

‘‘उय्योजिता मया चेते, निमन्तेसुं तथागतं;

केवलं भिक्खुसङ्घञ्च, पुञ्ञक्खेत्तं अनुत्तरं.

५८.

‘‘सतसहस्सपल्लङ्कं, सोवण्णं गोनकत्थतं;

तूलिकापटलिकाय, खोमकप्पासिकेहि च;

महारहं पञ्ञापयिं, आसनं बुद्धयुत्तकं.

५९.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, देवदेवो नरासभो;

भिक्खुसङ्घपरिब्यूळ्हो, मम द्वारमुपागमि.

६०.

‘‘पच्चुग्गन्त्वान सम्बुद्धं, लोकनाथं यसस्सिनं;

पसन्नचित्तो सुमनो, अभिनामयिं सङ्घरं [सकं घरं (सी.)].

६१.

‘‘भिक्खूनं सतसहस्सं, बुद्धञ्च लोकनायकं;

पसन्नचित्तो सुमनो, परमन्नेन तप्पयिं.

६२.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

६३.

‘‘‘येनिदं आसनं दिन्नं, सोवण्णं गोनकत्थतं;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

६४.

‘‘‘चतुसत्ततिक्खत्तुं सो, देवरज्जं करिस्सति;

अनुभोस्सति सम्पत्तिं, अच्छराहि पुरक्खतो.

६५.

‘‘‘पदेसरज्जं सहस्सं, वसुधं आवसिस्सति;

एकपञ्ञासक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति.

६६.

‘‘‘सब्बासु भवयोनीसु, उच्चाकुली [उच्चाकुले (क.)] भविस्सति;

सो च पच्छा पब्बजित्वा, सुक्कमूलेन चोदितो;

भद्दियो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको.

६७.

‘‘‘विवेकमनुयुत्तोम्हि, पन्तसेननिवासहं;

फलञ्चाधिगतं सब्बं, चत्तक्लेसोम्हि अज्जहं.

६८.

‘‘‘मम सब्बं [कम्मं (?)] अभिञ्ञाय, सब्बञ्ञू लोकनायको;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं’.

६९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा भद्दियो काळिगोधाय पुत्तो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

भद्दियस्स काळिगोधाय पुत्तत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. सन्निट्ठापकत्थेरअपदानं

७०.

‘‘अरञ्ञे कुटिकं कत्वा, वसामि पब्बतन्तरे;

लाभालाभेन सन्तुट्ठो, यसेन अयसेन च.

७१.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

वसीसतसहस्सेहि [भिक्खुसतसहस्सेहि (स्या.)], आगच्छि मम सन्तिकं.

७२.

‘‘उपागतं महानागं [महावीरं (सी.)], जलजुत्तमनामकं;

तिणसन्थरं [तिणत्थरं (क.)] पञ्ञापेत्वा, अदासिं सत्थुनो अहं.

७३.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, आमण्डं पानीयञ्चहं;

अदासिं उजुभूतस्स, विप्पसन्नेन चेतसा.

७४.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे [सतसहस्से इतो कप्पे (सी.)], यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, आमण्डस्स इदं फलं.

७५.

‘‘एकतालीसकप्पम्हि, एको आसिं अरिन्दमो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

७६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सन्निट्ठापको [सन्निधापको (सी.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सन्निट्ठापकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. पञ्चहत्थियत्थेरअपदानं

७७.

‘‘सुमेधो नाम सम्बुद्धो, गच्छते अन्तरापणे;

ओक्खित्तचक्खु [खित्तचक्खु (क. सी. क.)] मितभाणी, सतिमा संवुतिन्द्रियो.

७८.

‘‘पञ्च उप्पलहत्थानि, आवेळत्थं अहंसु मे;

तेन बुद्धं अपूजेसिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

७९.

‘‘आरोपिता च ते पुप्फा, छदनं अस्सु सत्थुनो;

समाधिंसु [संसाविंसु (सी.)] महानागं, सिस्सा आचरियं यथा.

८०.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

८१.

‘‘इतो वीसकप्पसते, अहेसुं पञ्च खत्तिया;

हत्थिया नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बला.

८२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पञ्चहत्थियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पञ्चहत्थियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. पदुमच्छदनियत्थेरअपदानं

८३.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, विपस्सिम्हग्गपुग्गले;

सुफुल्लपदुमं गय्ह, चितमारोपयिं अहं.

८४.

‘‘आरोपिते च चितके, वेहासं नभमुग्गमि;

आकासे छदनं [आकासच्छदनं (सी.)] कत्वा, चितकम्हि अधारयि.

८५.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

८६.

‘‘सत्ततालीसितो कप्पे, पदुमिस्सरनामको;

चातुरन्तो विजितावी, चक्कवत्ती महब्बलो.

८७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पदुमच्छदनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

पदुमच्छदनियत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. सयनदायकत्थेरअपदानं

८८.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, मेत्तचित्तस्स तादिनो;

सयनग्गं मया दिन्नं, दुस्सभण्डेहि [दुस्सभण्डेन (स्या.)] अत्थतं.

८९.

‘‘पटिग्गहेसि भगवा, कप्पियं सयनासनं;

उट्ठाय सयना [आसना (सी.)] तम्हा, वेहासं उग्गमी जिनो.

९०.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं सयनमदासहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सयनस्स इदं फलं.

९१.

‘‘एकपञ्ञासितो कप्पे, वरको [वरुणो (सी. स्या.)] देवसव्हयो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

९२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सयनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सयनदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. चङ्कमनदायकत्थेरअपदानं

९३.

‘‘अत्थदस्सिस्स मुनिनो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

इट्ठकाहि चिनित्वान, चङ्कमं कारयिं अहं.

९४.

‘‘उच्चतो पञ्चरतनं, चङ्कमं साधुमापितं;

आयामतो हत्थसतं, भावनीय्यं मनोरमं.

९५.

‘‘पटिग्गहेसि भगवा, अत्थदस्सी नरुत्तमो;

हत्थेन पुलिनं गय्ह, इमा गाथा अभासथ.

९६.

‘‘‘इमिना पुलिनदानेन, चङ्कमं सुकतेन च;

सत्तरतनसम्पन्नं, पुलिनं अनुभोस्सति.

९७.

‘‘‘तीणि कप्पानि देवेसु, देवरज्जं करिस्सति;

अनुभोस्सति सम्पत्तिं, अच्छराहि पुरक्खतो.

९८.

‘‘‘मनुस्सलोकमागन्त्वा, राजा रट्ठे भविस्सति;

तिक्खत्तुं चक्कवत्ती च, महिया सो भविस्सति’.

९९.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, चङ्कमस्स इदं फलं.

१००.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा चङ्कमनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

चङ्कमनदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. सुभद्दत्थेरअपदानं

१०१.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

जनतं उद्धरित्वान, निब्बायति महायसो.

१०२.

‘‘निब्बायन्ते च सम्बुद्धे, दससहस्सि कम्पथ;

जनकायो महा आसि, देवा सन्निपतुं तदा.

१०३.

‘‘चन्दनं पूरयित्वान, तगरामल्लिकाहि च;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, आरोपयिं [आलेपेसिं (सी.), आरोपेसिं (स्या.)] नरुत्तमं.

१०४.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो;

निपन्नकोव सम्बुद्धो, इमा गाथा अभासथ.

१०५.

‘‘‘यो मे पच्छिमके काले, गन्धमालेन [गन्धमल्लेन (स्या. क.) नपुंसकेकत्तं मनसिकातब्बं] छादयि;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

१०६.

‘‘‘इतो चुतो अयं पोसो, तुसितकायं गमिस्सति;

तत्थ रज्जं करित्वान, निम्मानं सो गमिस्सति.

१०७.

‘‘‘एतेनेव उपायेन, दत्वा मालं [मल्यं (सी.), मल्लं (स्या. क.)] वरुत्तमं;

सककम्माभिरद्धो सो, सम्पत्तिं अनुभोस्सति.

१०८.

‘‘‘पुनापि तुसिते काये, निब्बत्तिस्सतियं नरो;

तम्हा काया चवित्वान, मनुस्सत्तं गमिस्सति.

१०९.

‘‘‘सक्यपुत्तो महानागो, अग्गो लोके सदेवके;

बोधयित्वा बहू सत्ते, निब्बायिस्सति चक्खुमा.

११०.

‘‘‘तदा सोपगतो सन्तो, सुक्कमूलेन चोदितो;

उपसङ्कम्म सम्बुद्धं, पञ्हं पुच्छिस्सति तदा.

१११.

‘‘‘हासयित्वान सम्बुद्धो, सब्बञ्ञू लोकनायको;

पुञ्ञकम्मं परिञ्ञाय, सच्चानि विवरिस्सति.

११२.

‘‘‘आरद्धो च अयं पञ्हो, तुट्ठो एकग्गमानसो;

सत्थारं अभिवादेत्वा, पब्बज्जं याचयिस्सति.

११३.

‘‘‘पसन्नमानसं दिस्वा, सककम्मेन तोसितं;

पब्बाजेस्सति सो बुद्धो, अग्गमग्गस्स कोविदो.

११४.

‘‘‘वायमित्वानयं पोसो, सम्मासम्बुद्धसासने;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’.

पञ्चमभाणवारं.

११५.

‘‘पुब्बकम्मेन संयुत्तो, एकग्गो सुसमाहितो;

बुद्धस्स ओरसो पुत्तो, धम्मजोम्हि सुनिम्मितो.

११६.

‘‘धम्मराजं उपगम्म, अपुच्छिं पञ्हमुत्तमं;

कथयन्तो च मे पञ्हं, धम्मसोतं उपानयि.

११७.

‘‘तस्साहं धम्ममञ्ञाय, विहासिं सासने रतो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

११८.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, जलजुत्तमनायको;

निब्बायि अनुपादानो, दीपोव तेलसङ्खया.

११९.

‘‘सत्तयोजनिकं आसि, थूपञ्च रतनामयं;

धजं तत्थ अपूजेसिं, सब्बभद्दं मनोरमं.

१२०.

‘‘कस्सपस्स च बुद्धस्स, तिस्सो नामग्गसावको;

पुत्तो मे ओरसो आसि, दायादो जिनसासने.

१२१.

‘‘तस्स हीनेन मनसा, वाचं भासिं अभद्दकं;

तेन कम्मविपाकेन, पच्छा मे आसि भद्दकं [पच्छिमे अद्दसं जिनं (सी.)].

१२२.

‘‘उपवत्तने सालवने, पच्छिमे सयने मुनि;

पब्बाजेसि महावीरो, हितो कारुणिको जिनो.

१२३.

‘‘अज्जेव दानि पब्बज्जा, अज्जेव उपसम्पदा;

अज्जेव परिनिब्बानं, सम्मुखा द्विपदुत्तमे.

१२४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुभद्दो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुभद्दत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. चुन्दत्थेरअपदानं

१२५.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

अग्घियं कारयित्वान, जातिपुप्फेहि छादयिं.

१२६.

‘‘निट्ठापेत्वान तं पुप्फं, बुद्धस्स उपनामयिं;

पुप्फावसेसं पग्गय्ह, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

१२७.

‘‘कञ्चनग्घियसङ्कासं, बुद्धं लोकग्गनायकं;

पसन्नचित्तो सुमनो, पुप्फग्घियमुपानयिं.

१२८.

‘‘वितिण्णकङ्खो सम्बुद्धो, तिण्णोघेहि पुरक्खतो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

१२९.

‘‘‘दिब्बगन्धं पवायन्तं, यो मे पुप्फग्घियं अदा;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

१३०.

‘‘‘इतो चुतो अयं पोसो, देवसङ्घपुरक्खतो;

जातिपुप्फेहि परिकिण्णो, देवलोकं गमिस्सति.

१३१.

‘‘‘उब्बिद्धं भवनं तस्स, सोवण्णञ्च मणीमयं;

ब्यम्हं पातुभविस्सति, पुञ्ञकम्मप्पभावितं.

१३२.

‘‘‘चतुसत्ततिक्खत्तुं सो, देवरज्जं करिस्सति;

अनुभोस्सति सम्पत्तिं, अच्छराहि पुरक्खतो.

१३३.

‘‘‘पथब्या रज्जं तिसतं, वसुधं आवसिस्सति;

पञ्चसत्ततिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति.

१३४.

‘‘‘दुज्जयो नाम नामेन, हेस्सति मनुजाधिपो;

अनुभोत्वान तं पुञ्ञं, सककम्मं अपस्सितो [सककम्मूपसंहितो (स्या.)].

१३५.

‘‘‘विनिपातं अगन्त्वान, मनुस्सत्तं गमिस्सति;

हिरञ्ञं तस्स [हिरञ्ञस्स च (सी. क.)] निचितं, कोटिसतमनप्पकं.

१३६.

‘‘‘निब्बत्तिस्सति योनिम्हि, ब्राह्मणे सो भविस्सति;

वङ्गन्तस्स सुतो धीमा, सारिया ओरसो पियो.

१३७.

‘‘‘सो च पच्छा पब्बजित्वा, अङ्गीरसस्स सासने;

चूळचुन्दोति [चूलचुन्दोति (सी.)] नामेन, हेस्सति सत्थु सावको.

१३८.

‘‘‘सामणेरोव सो सन्तो, खीणासवो भविस्सति;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’.

१३९.

‘‘उपट्ठहिं महावीरं, अञ्ञे च पेसले बहू;

भातरं मे चुपट्ठासिं, उत्तमत्थस्स पत्तिया.

१४०.

‘‘भातरं मे उपट्ठित्वा, धातुं पत्तम्हि ओहिय [ओपिय (सी.), ओचिय (स्या.)];

सम्बुद्धं उपनामेसिं, लोकजेट्ठं नरासभं.

१४१.

‘‘उभो हत्थेहि पग्गय्ह, बुद्धो लोके सदेवके;

सन्दस्सयन्तो तं धातुं, कित्तयि अग्गसावकं.

१४२.

‘‘चित्तञ्च सुविमुत्तं मे, सद्धा मय्हं पतिट्ठिता;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

१४३.

‘‘पटिसम्भिदानुप्पत्ता, विमोक्खापि च फस्सिता [पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे (स्या.)];

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा चुन्दो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

चुन्दत्थेरस्सापदानं दसमं.

उपालिवग्गो पञ्चमो.

तस्सुद्दानं –

उपालि सोणो भद्दियो, सन्निट्ठापकहत्थियो;

छदनं सेय्यचङ्कमं, सुभद्दो चुन्दसव्हयो;

गाथासतं सतालीसं [च तालीसं (सी. स्या.)], चतस्सो च तदुत्तरि.

६. बीजनिवग्गो

१. विधूपनदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

बीजनिका [वीजनिका (सी. स्या.)] मया दिन्ना, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

.

‘‘सकं चित्तं पसादेत्वा, पग्गहेत्वान अञ्जलिं;

सम्बुद्धमभिवादेत्वा, पक्कमिं उत्तरामुखो.

.

‘‘बीजनिं पग्गहेत्वान, सत्था लोकग्गनायको [लोके अनुत्तरो (सी.)];

भिक्खुसङ्घे ठितो सन्तो, इमा गाथा अभासथ.

.

‘‘‘इमिना बीजनिदानेन, चित्तस्स पणिधीहि [चेतनापणिधीहि (अञ्ञत्थ)] च;

कप्पानं सतसहस्सं, विनिपातं न गच्छति’.

.

‘‘आरद्धवीरियो पहितत्तो, चेतोगुणसमाहितो;

जातिया सत्तवस्सोहं, अरहत्तं अपापुणिं.

.

‘‘सट्ठिकप्पसहस्सम्हि, बीजमानसनामका;

सोळसासिंसु राजानो, चक्कवत्ती महब्बला.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा विधूपनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

विधूपनदायकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. सतरंसित्थेरअपदानं

.

‘‘उब्बिद्धं सेलमारुय्ह, निसीदि पुरिसुत्तमो;

पब्बतस्साविदूरम्हि, ब्राह्मणो मन्तपारगू.

.

‘‘उपविट्ठं महावीरं, देवदेवं नरासभं;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, सन्थविं लोकनायकं.

१०.

‘‘‘एस बुद्धो महावीरो, वरधम्मप्पकासको;

जलति अग्गिखन्धोव, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो.

११.

‘‘‘महासमुद्दोव‘क्खुब्भो [’क्खोभो (सी. स्या.)], अण्णवोव दुरुत्तरो;

मिगराजावसम्भीतो [छम्भितो (क.)], धम्मं देसेति चक्खुमा’.

१२.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, पदुमुत्तरनायको;

भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ.

१३.

‘‘‘येनायं [येनाहं (क.)] अञ्जली दिन्नो, बुद्धसेट्ठो च थोमितो;

तिंसकप्पसहस्सानि, देवरज्जं करिस्सति.

१४.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, अङ्गीरससनामको;

विवट्टच्छदो [विवत्थच्छद्दो (सी.)] सम्बुद्धो, उप्पज्जिस्सति तावदे.

१५.

‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

सतरंसीति नामेन, अरहा सो भविस्सति’.

१६.

‘‘जातिया सत्तवस्सोहं, पब्बजिं अनगारियं;

सतरंसिम्हि नामेन, पभा निद्धावते मम.

१७.

‘‘मण्डपे रुक्खमूले वा, झायी झानरतो अहं;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

१८.

‘‘सट्ठिकप्पसहस्सम्हि, चतुरो रामनामका;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

१९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सतरंसि थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सतरंसित्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. सयनदायकत्थेरअपदानं

२०.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, सब्बलोकानुकम्पिनो;

सयनं तस्स पादासिं, विप्पसन्नेन चेतसा.

२१.

‘‘तेन सयनदानेन, सुखेत्ते बीजसम्पदा;

भोगा निब्बत्तरे तस्स, सयनस्स इदं फलं.

२२.

‘‘आकासे सेय्यं कप्पेमि, धारेमि पथविं इमं;

पाणेसु मे इस्सरियं, सयनस्स इदं फलं.

२३.

‘‘पञ्चकप्पसहस्सम्हि, अट्ठ आसुं महातेजा [महावरा (सी.), महावीरा (स्या.)];

चतुत्तिंसे कप्पसते, चतुरो च महब्बला.

२४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सयनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सयनदायकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. गन्धोदकियत्थेरअपदानं

२५.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, महाबोधिमहो अहु;

विचित्तं घटमादाय, गन्धोदकमदासहं.

२६.

‘‘न्हानकाले च बोधिया, महामेघो पवस्सथ;

निन्नादो च महा आसि, असनिया फलन्तिया.

२७.

‘‘तेनेवासनिवेगेन, तत्थ कालङ्कतो [कालकतो (सी. स्या.)] अहं [अहुं (सी.)];

देवलोके ठितो सन्तो, इमा गाथा अभासहं.

२८.

‘‘‘अहो बुद्धो अहो धम्मो, अहो नो सत्थुसम्पदा;

कळेवरं [कलेबरं (सी.)] मे पतितं, देवलोके रमामहं.

२९.

‘‘‘उब्बिद्धं भवनं मय्हं, सतभूमं समुग्गतं;

कञ्ञासतसहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा.

३०.

‘‘‘आबाधा मे न विज्जन्ति, सोको मय्हं न विज्जति;

परिळाहं न पस्सामि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

३१.

‘‘‘अट्ठवीसे कप्पसते, राजा संवसितो अहुं;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो’.

३२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा गन्धोदकियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

गन्धोदकियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. ओपवय्हत्थेरअपदानं

३३.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, आजानीयमदासहं;

निय्यादेत्वान सम्बुद्धे [सम्बुद्धं (सी. क.)], अगमासिं सकं घरं.

३४.

‘‘देवलो नाम नामेन, सत्थुनो अग्गसावको;

वरधम्मस्स दायादो, आगच्छि मम सन्तिकं.

३५.

‘‘सपत्तभारो भगवा, आजानेय्यो न कप्पति;

तव सङ्कप्पमञ्ञाय, अधिवासेसि चक्खुमा.

३६.

‘‘अग्घापेत्वा वातजवं, सिन्धवं सीघवाहनं;

पदुमुत्तरबुद्धस्स, खमनीयमदासहं.

३७.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं [देवे च मानुसे भवे (सी. क.)];

खमनीयं वातजवं, चित्तं निब्बत्तते [आजानीया वातजवा, वित्ति निब्बत्तरे (स्या.), खमनीया वातजवा, चित्ता निब्बत्तरे (सी.)] मम.

३८.

‘‘लाभं तेसं सुलद्धंव, ये लभन्तुपसम्पदं;

पुनपि पयिरुपासेय्यं, बुद्धो लोके सचे भवे.

३९.

‘‘अट्ठवीसतिक्खत्तुंहं, राजा आसिं महब्बलो;

चातुरन्तो विजितावी, जम्बुसण्डस्स [जम्बुदीपस्स (स्या.), जम्बुमण्डस्स (क.)] जम्बुइस्सरो.

४०.

‘‘इदं पच्छिमकं मय्हं, चरिमो वत्तते भवो;

पत्तोस्मि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं.

४१.

‘‘चतुतिंससहस्सम्हि, महातेजोसि खत्तियो;

सतरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा ओपवय्हो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

ओपवय्हत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. सपरिवारासनत्थेरअपदानं

४३.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, पिण्डपातं अदासहं;

गन्त्वा किलिट्ठकं ठानं [तं भोजनट्ठानं (सी.)], मल्लिकाहि परिक्खितं [परिक्खिपिं (सी.)].

४४.

‘‘तम्हासनम्हि आसीनो, बुद्धो लोकग्गनायको;

अकित्तयि पिण्डपातं, उजुभूतो समाहितो.

४५.

‘‘यथापि भद्दके खेत्ते, बीजं अप्पम्पि रोपितं;

सम्मा धारं पवेच्छन्ते, फलं तोसेति कस्सकं.

४६.

‘‘तथेवायं पिण्डपातो, सुखेत्ते रोपितो तया;

भवे निब्बत्तमानम्हि, फलं ते [निब्बत्तमानं हि, फलतो (सी.)] तोसयिस्सति [तप्पयिस्सति (क.)].

४७.

‘‘इदं वत्वान सम्बुद्धो, जलजुत्तमनामको;

पिण्डपातं गहेत्वान, पक्कामि उत्तरामुखो.

४८.

‘‘संवुतो पातिमोक्खस्मिं, इन्द्रियेसु च पञ्चसु;

पविवेकमनुयुत्तो, विहरामि अनासवो.

४९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सपरिवारासनो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सपरिवारासनत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. पञ्चदीपकत्थेरअपदानं

५०.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, सब्बभूतानुकम्पिनो;

सद्दहित्वान [सुसण्ठहित्वा (सी.)] सद्धम्मे, उजुदिट्ठि अहोसहं.

५१.

‘‘पदीपदानं पादासिं, परिवारेत्वान बोधियं;

सद्दहन्तो पदीपानि, अकरिं तावदे अहं.

५२.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

आकासे उक्कं धारेन्ति, दीपदानस्सिदं फलं.

५३.

‘‘तिरोकुट्टं तिरोसेलं, समतिग्गय्ह पब्बतं;

समन्ता योजनसतं, दस्सनं अनुभोमहं.

५४.

‘‘तेन कम्मावसेसेन, पत्तोम्हि आसवक्खयं;

धारेमि अन्तिमं देहं, द्विपदिन्दस्स सासने.

५५.

‘‘चतुत्तिंसे कप्पसते, सतचक्खुसनामका;

राजाहेसुं महातेजा, चक्कवत्ती महब्बला.

५६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पञ्चदीपको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पञ्चदीपकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. धजदायकत्थेरअपदानं

५७.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, बोधिया पादपुत्तमे;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, धजमारोपयिं अहं.

५८.

‘‘पतितपत्तानि गण्हित्वा, बहिद्धा छड्डयिं अहं;

अन्तोसुद्धं बहिसुद्धं, अधिमुत्तमनासवं.

५९.

‘‘सम्मुखा विय सम्बुद्धं, अवन्दिं बोधिमुत्तमं;

पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो.

६०.

‘‘भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ;

‘‘‘इमिना धजदानेन, उपट्ठानेन चूभयं.

६१.

‘‘‘कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं सो न गच्छति;

देवेसु देवसोभग्यं, अनुभोस्सतिनप्पकं.

६२.

‘‘‘अनेकसतक्खत्तुञ्च, राजा रट्ठे भविस्सति;

उग्गतो नाम नामेन, चक्कवत्ती भविस्सति.

६३.

‘‘‘सम्पत्तिं अनुभोत्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

गोतमस्स भगवतो, सासनेभिरमिस्सति’.

६४.

‘‘पधानपहितत्तोम्हि, उपसन्तो निरूपधि;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

६५.

‘‘एकपञ्ञाससहस्से, कप्पे उग्गतसव्हयो [सव्हया (स्या.)];

पञ्ञाससतसहस्से, खत्तियो मेघसव्हयो [खत्तिया खेमसव्हया (स्या.)].

६६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा धजदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

धजदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. पदुमत्थेरअपदानं

६७.

‘‘चतुसच्चं पकासेन्तो, वरधम्मप्पवत्तको;

वस्सते [वस्सेति (?)] अमतं वुट्ठिं, निब्बापेन्तो महाजनं.

६८.

‘‘सधजं [सदण्डं (सी.)] पदुमं गय्ह, अड्ढकोसे ठितो अहं;

पदुमुत्तरमुनिस्स, पहट्ठो उक्खिपिमम्बरे.

६९.

‘‘आगच्छन्ते च पदुमे, अब्भुतो आसि तावदे;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, पग्गण्हि वदतं वरो.

७०.

‘‘करसेट्ठेन पग्गय्ह, जलजं पुप्फमुत्तमं;

भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ.

७१.

‘‘‘येनिदं पदुमं खित्तं, सब्बञ्ञुम्हि विनायके [सब्बञ्ञुतमनायके (स्या. क.)];

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

७२.

‘‘‘तिंसकप्पानि देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति;

पथब्या रज्जं सत्तसतं, वसुधं आवसिस्सति.

७३.

‘‘‘तत्थ पत्तं गणेत्वान, चक्कवत्ती भविस्सति;

आकासतो पुप्फवुट्ठि, अभिवस्सिस्सती तदा.

७४.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम नामेन, सत्था लोके भविस्सति.

७५.

‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’.

७६.

‘‘निक्खमित्वान कुच्छिम्हा, सम्पजानो पतिस्सतो;

जातिया पञ्चवस्सोहं, अरहत्तं अपापुणिं.

७७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पदुमो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पदुमत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. असनबोधियत्थेरअपदानं

७८.

‘‘जातिया सत्तवस्सोहं, अद्दसं लोकनायकं;

पसन्नचित्तो सुमनो, उपगच्छिं नरुत्तमं.

७९.

‘‘तिस्सस्साहं भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, रोपयिं बोधिमुत्तमं.

८०.

‘‘असनो नामधेय्येन, धरणीरुहपादपो;

पञ्चवस्से परिचरिं, असनं बोधिमुत्तमं.

८१.

‘‘पुप्फितं पादपं दिस्वा, अब्भुतं लोमहंसनं;

सकं कम्मं पकित्तेन्तो, बुद्धसेट्ठं उपागमिं.

८२.

‘‘तिस्सो तदा सो सम्बुद्धो, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

८३.

‘‘‘येनायं रोपिता बोधि, बुद्धपूजा च सक्कता;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

८४.

‘‘‘तिंसकप्पानि देवेसु, देवरज्जं करिस्सति;

चतुसट्ठि चक्खत्तुं सो, चक्कवत्ती भविस्सति.

८५.

‘‘‘तुसिता हि चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

द्वे सम्पत्ती अनुभोत्वा, मनुस्सत्ते रमिस्सति.

८६.

‘‘‘पधानपहितत्तो सो, उपसन्तो निरूपधि;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’.

८७.

‘‘विवेकमनुयुत्तोहं, उपसन्तो निरूपधि;

नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो.

८८.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, बोधिं रोपेसहं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बोधिरोपस्सिदं फलं.

८९.

‘‘चतुसत्ततितो कप्पे, दण्डसेनोति विस्सुतो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती तदा अहुं.

९०.

‘‘तेसत्ततिम्हितो कप्पे, सत्ताहेसुं महीपती;

समन्तनेमिनामेन, राजानो चक्कवत्तिनो.

९१.

‘‘पण्णवीसतितो कप्पे, पुण्णको नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

९२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा असनबोधियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

असनबोधियत्थेरस्सापदानं दसमं.

बीजनिवग्गो छट्ठो.

तस्सुद्दानं –

बीजनी सतरंसी च, सयनोदकिवाहियो;

परिवारो पदीपञ्च, धजो पदुमपूजको;

बोधि च दसमो वुत्तो, गाथा द्वेनवुति तथा.

७. सकचिन्तनियवग्गो

१. सकचिन्तनियत्थेरअपदानं

.

‘‘पवनं काननं दिस्वा, अप्पसद्दमन्नाविलं;

इसीनं अनुचिण्णंव, आहुतीनं पटिग्गहं.

.

‘‘थूपं कत्वान पुलिनं [वेळुना (अट्ठ.), वेळिनं (स्या.)], नानापुप्फं समोकिरिं;

सम्मुखा विय सम्बुद्धं, निम्मितं अभिवन्दहं.

.

‘‘सत्तरतनसम्पन्नो, राजा रट्ठम्हि इस्सरो;

सककम्माभिरद्धोहं, पुप्फपूजायिदं [थूपपूजायिदं (सी.)] फलं.

.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं [थूपपूजायिदं (सी.)] फलं.

.

‘‘असीतिकप्पेनन्तयसो, चक्कवत्ती अहोसहं;

सत्तरतनसम्पन्नो, चतुदीपम्हि इस्सरो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सकचिन्तनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सकचिन्तनियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. अवोपुप्फियत्थेरअपदानं

.

‘‘विहारा अभिनिक्खम्म, अब्भुट्ठहिय [अब्भुट्ठासि च (स्या. क.)] चङ्कमे;

चतुसच्चं पकासन्तो, देसेति [देसेन्तो (स्या. क.)] अमतं पदं.

.

‘‘सिखिस्स गिरमञ्ञाय, बुद्धसेट्ठस्स तादिनो;

नानापुप्फं गहेत्वान, आकासम्हि समोकिरिं.

.

‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ;

पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं.

१०.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं.

११.

‘‘इतो वीसतिकप्पम्हि, सुमेधो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अवोपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अवोपुप्फियत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. पच्चागमनियत्थेरअपदानं

१३.

‘‘सिन्धुया नदिया तीरे, चक्कवाको अहं तदा;

सुद्धसेवालभक्खोहं, पापेसु च सुसञ्ञतो.

१४.

‘‘अद्दसं विरजं बुद्धं, गच्छन्तं अनिलञ्जसे;

तुण्डेन सालं पग्गय्ह, विपस्सिस्साभिरोपयिं.

१५.

‘‘यस्स सद्धा तथागते, अचला सुपतिट्ठिता;

तेन चित्तप्पसादेन, दुग्गतिं सो न गच्छति.

१६.

‘‘स्वागतं वत मे आसि, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके;

विहङ्गमेन सन्तेन, सुबीजं रोपितं मया.

१७.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं [पुप्फपूजायिदं (सी.)] फलं.

१८.

‘‘सुचारुदस्सना नाम, अट्ठेते एकनामका;

कप्पे सत्तरसे आसुं, चक्कवत्ती महब्बला.

१९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पच्चागमनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पच्चागमनियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. परप्पसादकत्थेरअपदानं

२०.

‘‘उसभं पवरं वीरं, महेसिं विजिताविनं;

सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, को दिस्वा नप्पसीदति.

२१.

‘‘हिमवावापरिमेय्यो, सागरोव दुरुत्तरो;

तथेव झानं बुद्धस्स, को दिस्वा नप्पसीदति.

२२.

‘‘वसुधा यथाप्पमेय्या, चित्ता वनवटंसका;

तथेव सीलं बुद्धस्स, को दिस्वा नप्पसीदति.

२३.

‘‘अनिलञ्जसासङ्खुब्भो [अनिलजोव असङ्खोभो (सी.)], यथाकासो असङ्खियो;

तथेव ञाणं बुद्धस्स, को दिस्वा नप्पसीदति.

२४.

‘‘इमाहि चतुगाथाहि, ब्राह्मणो सेनसव्हयो;

बुद्धसेट्ठं थवित्वान, सिद्धत्थं अपराजितं.

२५.

‘‘चतुन्नवुतिकप्पानि, दुग्गतिं नुपपज्जथ;

सुगतिं सुखसम्पत्तिं [सुगतीसु सुसुम्पत्तिं (सी. स्या.)], अनुभोसिमनप्पकं.

२६.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, थवित्वा लोकनायकं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, थोमनाय [थोमनस्स (स्या.)] इदं फलं.

२७.

‘‘चातुद्दसम्हि कप्पम्हि, चतुरो आसुमुग्गता;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

२८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा परप्पसादको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

परप्पसादकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. भिसदायकत्थेरअपदानं

२९.

‘‘वेस्सभू नाम नामेन, इसीनं ततियो अहु;

काननं वनमोगय्ह, विहासि पुरिसुत्तमो.

३०.

‘‘भिसमुळालं गण्हित्वा, अगमं बुद्धसन्तिकं;

तञ्च बुद्धस्स पादासिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

३१.

‘‘करेन च परामट्ठो, वेस्सभूवरबुद्धिना;

सुखाहं नाभिजानामि, समं तेन कुतोत्तरिं.

३२.

‘‘चरिमो वत्तते मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

हत्थिनागेन सन्तेन, कुसलं रोपितं मया [नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो (स्या.)].

३३.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, भिसदानस्सिदं फलं.

३४.

‘‘समोधाना च राजानो, सोळस मनुजाधिपा;

कप्पम्हि चुद्दसे [तेरसे (सी. स्या.)] आसुं, चक्कवत्ती महब्बला.

३५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा भिसदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

भिसदायकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. सुचिन्तितत्थेरअपदानं

३६.

‘‘गिरिदुग्गचरो आसिं, अभिजातोव केसरी;

मिगसङ्घं वधित्वान, जीवामि पब्बतन्तरे.

३७.

‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, सब्बञ्ञू वदतं वरो;

ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि पब्बतुत्तमं.

३८.

‘‘पसदञ्च मिगं हन्त्वा, भक्खितुं समुपागमिं;

भगवा तम्हि समये, भिक्खमानो [सिक्खाचारो (स्या.)] उपागमि.

३९.

‘‘वरमंसानि पग्गय्ह, अदासिं तस्स सत्थुनो;

अनुमोदि महावीरो, निब्बापेन्तो ममं तदा.

४०.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, गिरिदुग्गं पविसिं अहं;

पीतिं उप्पादयित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं.

४१.

‘‘एतेन मंसदानेन, चित्तस्स पणिधीहि च;

पन्नरसे कप्पसते, देवलोके रमिं अहं.

४२.

‘‘अवसेसेसु कप्पेसु, कुसलं चिन्तितं [निचितं (सी.), करितं (स्या.)] मया;

तेनेव मंसदानेन, बुद्धानुस्सरणेन च.

४३.

‘‘अट्ठत्तिंसम्हि कप्पम्हि, अट्ठ दीघायुनामका;

सट्ठिम्हितो कप्पसते, दुवे वरुणनामका [सरणनामका (स्या.)].

४४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुचिन्तितो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुचिन्तितत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. वत्थदायकत्थेरअपदानं

४५.

‘‘पक्खिजातो तदा आसिं, सुपण्णो गरुळाधिपो;

अद्दसं विरजं बुद्धं, गच्छन्तं गन्धमादनं.

४६.

‘‘जहित्वा गरुळवण्णं, माणवकं अधारयिं;

एकं वत्थं मया दिन्नं, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

४७.

‘‘तञ्च दुस्सं पटिग्गय्ह, बुद्धो लोकग्गनायको;

अन्तलिक्खे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ.

४८.

‘‘‘इमिना वत्थदानेन, चित्तस्स पणिधीहि च;

पहाय गरुळं योनिं, देवलोके रमिस्सति’.

४९.

‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

वत्थदानं पसंसित्वा, पक्कामि उत्तरामुखो.

५०.

‘‘भवे निब्बत्तमानम्हि, होन्ति मे वत्थसम्पदा;

आकासे छदनं होति, वत्थदानस्सिदं फलं.

५१.

‘‘अरुणवा [अरुणका (सी.), अरुणसा (स्या.)] सत्त जना, चक्कवत्ती महब्बला;

छत्तिंसतिम्हि आसिंसु, कप्पम्हि मनुजाधिपा.

५२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा वत्थदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

वत्थदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. अम्बदायकत्थेरअपदानं

५३.

‘‘अनोमदस्सी भगवा, निसिन्नो पब्बतन्तरे;

मेत्ताय अफरि लोके, अप्पमाणे निरूपधि.

५४.

‘‘कपि अहं तदा आसिं, हिमवन्ते नगुत्तमे;

दिस्वा अनोमदस्सिं तं [अनोमं अमितं (सी.), अनोममधितं (स्या.)], बुद्धे चित्तं पसादयिं.

५५.

‘‘अविदूरे हिमवन्तस्स, अम्बासुं फलिनो तदा;

ततो पक्कं गहेत्वान, अम्बं समधुकं अदं.

५६.

‘‘तं मे बुद्धो वियाकासि, अनोमदस्सी महामुनि;

इमिना मधुदानेन, अम्बदानेन चूभयं.

५७.

‘‘सत्तपञ्ञासकप्पम्हि, देवलोके रमिस्सति;

अवसेसेसु कप्पेसु, वोकिण्णं संसरिस्सति.

५८.

‘‘खेपेत्वा पापकं कम्मं, परिपक्काय बुद्धिया;

विनिपातमगन्त्वान, किलेसे झापयिस्सति.

५९.

‘‘दमेन उत्तमेनाहं, दमितोम्हि महेसिना;

पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं.

६०.

‘‘सत्तसत्ततिकप्पसते, अम्बट्ठजसनामका;

चतुद्दस ते राजानो, चक्कवत्ती महब्बला.

६१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अम्बदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अम्बदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. सुमनत्थेरअपदानं

६२.

‘‘सुमनो नाम नामेन, मालाकारो अहं तदा;

अद्दसं विरजं बुद्धं, लोकाहुतिपटिग्गहं.

६३.

‘‘उभो हत्थेहि पग्गय्ह, सुमनं पुप्फमुत्तमं;

बुद्धस्स अभिरोपेसिं, सिखिनो लोकबन्धुनो.

६४.

‘‘इमाय पुप्फपूजाय, चेतनापणिधीहि च;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

६५.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं [पुप्फपूजायिदं (सी.)] फलं.

६६.

‘‘छब्बीसतिम्हि कप्पम्हि, चत्तारोसुं महायसा;

सत्तरतनसम्पन्ना, राजानो चक्कवत्तिनो.

६७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुमनो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुमनत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. पुप्फचङ्कोटियत्थेरअपदानं

६८.

‘‘अभीतरूपं सीहंव, गरुळग्गंव पक्खिनं;

ब्यग्घूसभंव पवरं, अभिजातंव केसरिं.

६९.

‘‘सिखिं तिलोकसरणं, अनेजं अपराजितं;

निसिन्नं समणानग्गं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं.

७०.

‘‘चङ्कोटके [चङ्गोटके (सी.)] ठपेत्वान, अनोजं पुप्फमुत्तमं;

सह चङ्कोटकेनेव, बुद्धसेट्ठं समोकिरिं.

७१.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, द्विपदिन्द नरासभ;

पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं.

७२.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

७३.

‘‘सम्पुण्णे तिंसकप्पम्हि, देवभूतिसनामका;

सत्तरतनसम्पन्ना, पञ्चासुं चक्कवत्तिनो.

७४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुप्फचङ्कोटियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुप्फचङ्कोटियत्थेरस्सापदानं दसमं.

सकचिन्तनियवग्गो सत्तमो.

तस्सुद्दानं –

सकचिन्ती अवोपुप्फी, सपच्चागमनेन च;

परप्पसादी भिसदो, सुचिन्ति वत्थदायको.

अम्बदायी च सुमनो, पुप्फचङ्कोटकीपि च;

गाथेकसत्तति वुत्ता, गणिता अत्थदस्सिभि.

८. नागसमालवग्गो

१. नागसमालत्थेरअपदानं

.

‘‘अपाटलिं अहं पुप्फं, उज्झितं सुमहापथे;

थूपम्हि अभिरोपेसिं, सिखिनो लोकबन्धुनो.

.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, थूपपूजायिदं फलं.

.

‘‘इतो पन्नरसे कप्पे, भूमियो [पुप्फियो (स्या.)] नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा नागसमालो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

नागसमालत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. पदसञ्ञकत्थेरअपदानं

.

‘‘अक्कन्तञ्च पदं दिस्वा, तिस्सस्सादिच्चबन्धुनो;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पदे चित्तं पसादयिं.

.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पदसञ्ञायिदं फलं.

.

‘‘इतो सत्तमके कप्पे, सुमेधो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पदसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पदसञ्ञकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. बुद्धसञ्ञकत्थेरअपदानं

.

‘‘दुमग्गे पंसुकूलिकं, लग्गं दिस्वान सत्थुनो;

ततो तमञ्जलिं कत्वा, पंसुकूलं अवन्दहं.

१०.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्ञायिदं फलं.

११.

‘‘इतो चतुत्थके कप्पे, दुमसारोसि खत्तियो;

चातुरन्तो विजितावी, चक्कवत्ती महब्बलो.

१२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बुद्धसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बुद्धसञ्ञकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. भिसालुवदायकत्थेरअपदानं

१३.

‘‘काननं वनमोगय्ह, वसामि विपिने अहं;

विपस्सिं अद्दसं बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं.

१४.

‘‘भिसालुवञ्च पादासिं, उदकं हत्थधोवनं;

वन्दित्वा सिरसा पादे, पक्कामि उत्तरामुखो.

१५.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, भिसालुवमदं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

१६.

‘‘इतो ततियके कप्पे, भिससम्मतखत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा भिसालुवदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

भिसालुवदायकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

छट्ठभाणवारं.

५. एकसञ्ञकत्थेरअपदानं

१८.

‘‘खण्डो नामासि नामेन, विपस्सिस्सग्गसावको;

एका भिक्खा मया दिन्ना, लोकाहुतिपटिग्गहे.

१९.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, द्विपदिन्द नरासभ;

दुग्गतिं नाभिजानामि, एकभिक्खायिदं फलं.

२०.

‘‘चत्तालीसम्हितो कप्पे, वरुणो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

२१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकसञ्ञकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. तिणसन्थरदायकत्थेरअपदानं

२२.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, महाजातस्सरो अहु;

सतपत्तेहि सञ्छन्नो, नानासकुणमालयो.

२३.

‘‘तम्हि न्हत्वा च पित्वा [पीत्वा (सी. स्या.)] च, अविदूरे वसामहं;

अद्दसं समणानग्गं, गच्छन्तं अनिलञ्जसे.

२४.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो;

अब्भतो ओरुहित्वान, भूमियंठासि तावदे.

२५.

‘‘विसाणेन [लायनेन (स्या.)] तिणं गय्ह, निसीदनमदासहं;

निसीदि भगवा तत्थ, तिस्सो लोकग्गनायको.

२६.

‘‘सकं चित्तं पसादेत्वा, अवन्दि लोकनायकं;

पटिकुटिको [उक्कुटिको (स्या. क.)] अपसक्किं, निज्झायन्तो महामुनिं.

२७.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, निम्मानं उपपज्जहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सन्थरस्स इदं फलं.

२८.

‘‘इतो दुतियके कप्पे, मिग [मित्त (स्या.)] सम्मतखत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

२९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिणसन्थरदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिणसन्थरदायकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. सूचिदायकत्थेरअपदानं

३०.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, सम्बुद्धो लोकनायको;

सुमेधो नाम नामेन, बात्तिंसवरलक्खणो.

३१.

‘‘तस्स कञ्चनवण्णस्स, द्विपदिन्दस्स तादिनो;

पञ्च सूची मया दिन्ना, सिब्बनत्थाय चीवरं.

३२.

‘‘तेनेव सूचिदानेन, निपुणत्थविपस्सकं;

तिक्खं लहुञ्च फासुञ्च, ञाणं मे उदपज्जथ.

३३.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

३४.

‘‘द्विपदाधिपती नाम, राजानो चतुरो अहुं;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

३५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सूचिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सूचिदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. पाटलिपुप्फियत्थेरअपदानं

३६.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अन्तरापणे;

कञ्चनग्घियसङ्कासं, बात्तिंसवरलक्खणं.

३७.

‘‘सेट्ठिपुत्तो तदा आसिं, सुखुमालो सुखेधितो;

उच्छङ्गे पाटलिपुप्फं, कत्वान [कत्वा तं (सी. स्या.)] अभिसंहरिं.

३८.

‘‘हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पुप्फेहि अभिपूजयिं;

तिस्सं लोकविदुं नाथं, नरदेवं नमस्सहं.

३९.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं.

४०.

‘‘इतो तेसट्ठिकप्पम्हि, अभिसम्मतनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पाटलिपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पाटलिपुप्फियत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. ठितञ्जलियत्थेरअपदानं

४२.

‘‘मिगलुद्दो पुरे आसिं, अरञ्ञे कानने अहं;

तत्थ अद्दसं [तत्थद्दसासिं (सी. स्या.)] सम्बुद्धं, बात्तिंसवरलक्खणं.

४३.

‘‘तत्थाहं अञ्जलिं कत्वा, पक्कामिं पाचिनामुखो;

अविदूरे निसिन्नस्स, नियके पण्णसन्थरे.

४४.

‘‘ततो मे असनीपातो, मत्थके निपती तदा;

सोहं मरणकालम्हि, अकासिं पुनरञ्जलिं.

४५.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, अञ्जलिं अकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, अञ्जलिस्स इदं फलं.

४६.

‘‘चतुपण्णासकप्पम्हि, मिगकेतुसनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा ठितञ्जलियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

ठितञ्जलियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. तिपदुमियत्थेरअपदानं

४८.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू;

दन्तो दन्तपरिवुतो, नगरा निक्खमी तदा.

४९.

‘‘नगरे हंसवतियं, अहोसिं मालिको तदा;

यं तत्थ उत्तमं तोणि, पद्मपुप्फानि [उत्तमं पुप्फं, तीणि पुप्फानि (सी.)] अग्गहिं.

५०.

‘‘अद्दसं विरजं बुद्धं, पटिमग्गन्तरापणे;

सह [सोहं (सी.)] दिस्वान सम्बुद्धं, एवं चिन्तेसहं तदा.

५१.

‘‘किं मे इमेहि पुप्फेहि, रञ्ञो उपनितेहि मे;

गामं वा गामखेत्तं वा, सहस्सं वा लभेय्यहं.

५२.

‘‘अदन्तदमनं वीरं, सब्बसत्तसुखावहं;

लोकनाथं पूजयित्वा, लच्छामि अमतं धनं.

५३.

‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, सकं चित्तं पसादयिं;

तीणि लोहितके गय्ह, आकासे उक्खिपिं तदा.

५४.

‘‘मया उक्खित्तमत्तम्हि, आकासे पत्थरिंसु ते;

धारिंसु मत्थके तत्थ, उद्धंवण्टा अधोमुखा.

५५.

‘‘ये केचि मनुजा दिस्वा, उक्कुट्ठिं सम्पवत्तयुं;

देवता अन्तलिक्खम्हि, साधुकारं पवत्तयुं.

५६.

‘‘अच्छेरं लोके उप्पन्नं, बुद्धसेट्ठस्स वाहसा;

सब्बे धम्मं सुणिस्साम, पुप्फानं वाहसा मयं.

५७.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

वीथियञ्हि ठितो सन्तो, इमा गाथा अभासथ.

५८.

‘‘‘यो सो बुद्धं अपूजेसि, रत्तपद्मेहि [रत्तपदुमेहि (सी. स्या.)] माणवो;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

५९.

‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति;

तिंसकप्पानि [तिंसक्खत्तुञ्च (स्या.)] देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति.

६०.

‘‘‘महावित्थारिकं नाम, ब्यम्हं हेस्सति तावदे;

तियोजनसतुब्बिद्धं, दियड्ढसतवित्थतं.

६१.

‘‘‘चत्तारिसतसहस्सानि, निय्यूहा च सुमापिता;

कूटागारवरूपेता, महासयनमण्डिता.

६२.

‘‘‘कोटिसतसहस्सियो, परिवारेस्सन्ति अच्छरा;

कुसला नच्चगीतस्स, वादितेपि पदक्खिणा.

६३.

‘‘‘एतादिसे ब्यम्हवरे, नारीगणसमाकुले;

वस्सिस्सति पुप्फवस्सो, दिब्बो [पद (क.)] लोहितको सदा.

६४.

‘‘‘भित्तिखीले नागदन्ते, द्वारबाहाय तोरणे;

चक्कमत्ता लोहितका, ओलम्बिस्सन्ति तावदे.

६५.

‘‘‘पत्तेन पत्तसञ्छन्ने, अन्तोब्यम्हवरे इमं;

अत्थरित्वा पारुपित्वा, तुवट्टिस्सन्ति तावदे.

६६.

‘‘‘भवनं परिवारेत्वा, समन्ता सतयोजने;

तेपि पद्मा [ते विसुद्धा (सी. स्या.)] लोहितका, दिब्बगन्धं पवायरे.

६७.

‘‘‘पञ्चसत्ततिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

६८.

‘‘‘सम्पत्तियो दुवे भुत्वा, अनीति अनुपद्दवो;

सम्पत्ते परियोसाने, निब्बानं पापुणिस्सति’ [फस्सयिस्सति (सी.), पस्सयिस्सति (क.)].

६९.

‘‘सुदिट्ठो वत मे बुद्धो, वाणिज्जं सुपयोजितं;

पद्मानि तीणि पूजेत्वा, अनुभोसिं तिसम्पदा [अनुभूयन्ति सम्पदा (क.)].

७०.

‘‘अज्ज मे धम्मप्पत्तस्स, विप्पमुत्तस्स सब्बसो;

सुपुप्फितं लोहितकं, धारयिस्सति मत्थके.

७१.

‘‘मम कम्मं कथेन्तस्स, पदुमुत्तरसत्थुनो;

सतपाणसहस्सानं, धम्माभिसमयो अहु.

७२.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं बुद्धमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, तिपदुमानिदं फलं.

७३.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो.

७४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिपदुमियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिपदुमियत्थेरस्सापदानं दसमं.

नागसमालवग्गो अट्ठमो.

तस्सुद्दानं –

नागसमालो पदसञ्ञी, सञ्ञकालुवदायको;

एकसञ्ञी तिणसन्थारो, सूचिपाटलिपुप्फियो;

ठितञ्जली तिपदुमी, गाथायो पञ्चसत्तति.

९. तिमिरवग्गो

१. तिमिरपुप्फियत्थेरअपदानं

.

‘‘चन्दभागानदीतीरे, अनुसोतं वजामहं;

निसिन्नं समणं दिस्वा, विप्पसन्नमनाविलं.

.

‘‘तत्थ चित्तं पसादेत्वा [पसादेसिं (स्या.)], एवं चिन्तेसहं तदा;

तारयिस्सति तिण्णोयं, दन्तोयं दमयिस्सति.

.

‘‘अस्सासिस्सति अस्सत्थो, सन्तो च समयिस्सति;

मोचयिस्सति मुत्तो च, निब्बापेस्सति निब्बुतो.

.

‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, सिद्धत्थस्स महेसिनो;

गहेत्वा तिमिरपुप्फं, मत्थके ओकिरिं अहं [तदा (स्या.)].

.

‘‘अञ्जलिं पग्गहेत्वान, कत्वा च नं पदक्खिणं;

वन्दित्वा सत्थुनो पादे, पक्कामिं अपरं दिसं.

.

‘‘अचिरं गतमत्तं मं, मिगराजा विहेठयि;

पपातमनुगच्छन्तो, तत्थेव पपतिं अहं.

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं [बुद्धपूजायिदं (सी. स्या.)] फलं.

.

‘‘छप्पञ्ञासम्हि कप्पम्हि, सत्तेवासुं महायसा [महारहा (स्या. क.)];

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिमिरपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिमिरपुप्फियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. गतसञ्ञकत्थेरअपदानं

१०.

‘‘जातिया सत्तवस्सोहं, पब्बजिं अनगारियं;

अवन्दिं सत्थुनो पादे, विप्पसन्नेन चेतसा.

११.

‘‘सत्तनङ्गलकीपुप्फे, आकासे उक्खिपिं अहं;

तिस्सं बुद्धं समुद्दिस्स, अनन्तगुणसागरं.

१२.

‘‘सुगतानुगतं मग्गं, पूजेत्वा हट्ठमानसो;

अञ्जलिञ्च [अञ्जलिस्स (क.)] तदाकासिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

१३.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१४.

‘‘इतो अट्ठमके कप्पे, तयो अग्गिसिखा अहु;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

१५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा गतसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

गतसञ्ञकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. निपन्नञ्जलिकत्थेरअपदानं

१६.

‘‘रुक्खमूले निसिन्नोहं, ब्याधितो परमेन च;

परमकारुञ्ञपत्तोम्हि, अरञ्ञे कानने अहं.

१७.

‘‘अनुकम्पं उपादाय, तिस्सो सत्था उपेसि मं;

सोहं निपन्नको सन्तो, सिरे कत्वान अञ्जलिं.

१८.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, सब्बसत्तानमुत्तमं;

सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, तत्थ कालङ्कतो अहं.

१९.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं वन्दिं पुरिसुत्तमं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, वन्दनाय इदं फलं.

२०.

‘‘इतो पञ्चमके कप्पे, पञ्चेवासुं महासिखा;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

२१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा निपन्नञ्जलिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

निपन्नञ्जलिकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. अधोपुप्फियत्थेरअपदानं

२२.

‘‘अभिभू नाम सो भिक्खु, सिखिनो अग्गसावको;

महानुभावो तेविज्जो, हिमवन्तं उपागमि.

२३.

‘‘अहम्पि हिमवन्तम्हि, रमणीयस्समे इसि;

वसामि अप्पमञ्ञासु, इद्धीसु च तदा वसी.

२४.

‘‘पक्खिजातो वियाकासे, पब्बतं अधिवत्तयिं [अभिपत्थयिं (स्या.), अभिमत्थयिं (क.), अधिवत्थयिन्ति पब्बतस्स उपरि गच्छिन्तिअत्थो];

अधोपुप्फं गहेत्वान, आगच्छिं [अगच्छिं (क.)] पब्बतं अहं.

२५.

‘‘सत्त पुप्फानि गण्हित्वा, मत्थके ओकिरिं अहं;

आलोकिते [आलोकितो (स्या.)] च वीरेन, पक्कामिं पाचिनामुखो.

२६.

‘‘आवासं अभिसम्भोसिं, पत्वान अस्समं अहं;

खारिभारं गहेत्वान, पायासिं [पाविसिं (सी.)] पब्बतन्तरं.

२७.

‘‘अजगरो मं पीळेसि, घोररूपो महब्बलो;

पुब्बकम्मं सरित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं.

२८.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं.

२९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अधोपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अधोपुप्फियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. रंसिसञ्ञकत्थेरअपदानं

३०.

‘‘पब्बते हिमवन्तम्हि, वासं कप्पेसहं पुरे;

अजिनुत्तरवासोहं, वसामि पब्बतन्तरे.

३१.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, सतरंसिंव भाणुमं;

वनन्तरगतं दिस्वा, सालराजंव पुप्फितं.

३२.

‘‘रंस्या [रंसे (स्या. क.)] चित्तं पसादेत्वा, विपस्सिस्स महेसिनो;

पग्गय्ह अञ्जलिं वन्दिं, सिरसा उक्कुटी [सिरसा उक्कुटिको (स्या.), सिरसुक्कुटिको (क.)] अहं.

३३.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, रंसिसञ्ञायिदं फलं.

३४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा रंसिसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

रंसिसञ्ञकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. दुतियरंसिसञ्ञकत्थेरअपदानं

३५.

‘‘पब्बते हिमवन्तम्हि, वाकचीरधरो अहं;

चङ्कमञ्च समारूळ्हो, निसीदिं पाचिनामुखो.

३६.

‘‘पब्बते सुगतं दिस्वा, फुस्सं झानरतं तदा;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, रंस्या चित्तं पसादयिं.

३७.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, रंसिसञ्ञायिदं फलं.

३८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा रंसिसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

दुतियरंसिसञ्ञकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. फलदायकत्थेरअपदानं

३९.

‘‘पब्बते हिमवन्तम्हि, खराजिनधरो अहं;

फुस्सं जिनवरं दिस्वा, फलहत्थो फलं अदं.

४०.

‘‘यमहं फलमदासिं, विप्पसन्नेन चेतसा;

भवे निब्बत्तमानम्हि, फलं निब्बत्तते मम.

४१.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं फलं अददिं अहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

४२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा फलदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

फलदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. सद्दसञ्ञकत्थेरअपदानं

४३.

‘‘पब्बते हिमवन्तम्हि, वसामि पण्णसन्थरे;

फुस्सस्स धम्मं भणतो, सद्दे चित्तं पसादयिं.

४४.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

४५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सद्दसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सद्दसञ्ञकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. बोधिसिञ्चकत्थेरअपदानं

४६.

‘‘विपस्सिस्स भगवतो, महाबोधिमहो अहु;

पब्बज्जुपगतो सन्तो, उपगच्छिं अहं तदा.

४७.

‘‘कुसुमोदकमादाय, बोधिया ओकिरिं अहं;

मोचयिस्सति नो मुत्तो, निब्बापेस्सति निब्बुतो.

४८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं बोधिमभिसिञ्चयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बोधिसिञ्चायिदं फलं.

४९.

‘‘तेत्तिंसे वत्तमानम्हि, कप्पे आसुं जनाधिपा;

उदकसेचना नाम, अट्ठेते चक्कवत्तिनो.

५०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बोधिसिञ्चको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बोधिसिञ्चकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. पदुमपुप्फियत्थेरअपदानं

५१.

‘‘पोक्खरवनं पविट्ठो, भञ्जन्तो पदुमानिहं;

तत्थद्दसं फुस्सं बुद्धं [अद्दसं फुस्ससम्बुद्धं (सी. स्या.)], बात्तिंसवरलक्खणं.

५२.

‘‘पदुमपुप्फं गहेत्वान, आकासे उक्खिपिं अहं;

पापकम्मं सरित्वान, पब्बजिं अनगारियं.

५३.

‘‘पब्बजित्वान कायेन, मनसा संवुतेन च;

वचीदुच्चरितं हित्वा, आजीवं परिसोधयिं.

५४.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

५५.

‘‘पदुमाभासनामा च, अट्ठारस महीपती;

अट्ठारसेसु कप्पेसु, अट्ठतालीसमासिसुं.

५६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पदुमपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

पदुमपुप्फियत्थेरस्सापदानं दसमं.

तिमिरवग्गो नवमो.

तस्सुद्दानं –

तिमिरनङ्गलीपुप्फ, निप्पन्नञ्जलिको अधो;

द्वे रंसिसञ्ञी फलदो, सद्दसञ्ञी च सेचको;

पद्मपुप्फी च गाथायो, छप्पञ्ञास पकित्तिता.

१०. सुधावग्गो

१. सुधापिण्डियत्थेरअपदानं

.

‘‘पूजारहे पूजयतो, बुद्धे यदि व सावके;

पपञ्चसमतिक्कन्ते, तिण्णसोकपरिद्दवे.

.

‘‘ते तादिसे पूजयतो, निब्बुते अकुतोभये;

न सक्का पुञ्ञं सङ्खातुं, इमेत्तमपि [इदम्मत्तन्ति (सी.), इमेत्थमपि (क.)] केनचि.

.

‘‘चतुन्नमपि दीपानं, इस्सरं योध कारये;

एकिस्सा पूजनायेतं, कलं नाग्घति सोळसिं.

.

‘‘सिद्धत्थस्स नरग्गस्स, चेतिये फलितन्तरे;

सुधापिण्डो मया दिन्नो, विप्पसन्नेन चेतसा.

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पटिसङ्खारस्सिदं फलं.

.

‘‘इतो तिंसतिकप्पम्हि, पटिसङ्खारसव्हया;

सत्तरतनसम्पन्ना, तेरस चक्कवत्तिनो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुधापिण्डियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुधापिण्डियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. सुचिन्तिकत्थेरअपदानं

.

‘‘तिस्सस्स लोकनाथस्स, सुद्धपीठमदासहं;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, बुद्धस्सादिच्चबन्धुनो.

.

‘‘अट्ठारसे [अट्ठतिंसे (सी. स्या.)] इतो कप्पे, राजा आसिं महारुचि;

भोगो च विपुलो आसि, सयनञ्च अनप्पकं.

१०.

‘‘पीठं बुद्धस्स दत्वान, विप्पसन्नेन चेतसा;

अनुभोमि सकं कम्मं, पुब्बे सुकतमत्तनो.

११.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पीठमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पीठदानस्सिदं फलं.

१२.

‘‘अट्ठतिंसे इतो कप्पे, तयो ते चक्कवत्तिनो;

रुचि उपरुचि चेव, महारुचि ततियको.

१३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुचिन्तिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुचिन्तिकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. अड्ढचेळकत्थेरअपदानं

१४.

‘‘तिस्सस्साहं भगवतो, उपड्ढदुस्समदासहं;

परमकापञ्ञपत्तोम्हि [परमकारुञ्ञपत्तोम्हि (स्या. क.)], दुग्गतेन [दुग्गन्धेन (सी.)] समप्पितो.

१५.

‘‘उपड्ढदुस्सं दत्वान, कप्पं सग्गम्हि मोदहं;

अवसेसेसु कप्पेसु, कुसलं कारितं मया.

१६.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं दुस्समददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, दुस्सदानस्सिदं फलं.

१७.

‘‘एकूनपञ्ञासकप्पम्हि [एकपञ्ञासकप्पम्हि (स्या.)], राजानो चक्कवत्तिनो;

समन्तच्छदना नाम, बात्तिंसासुं [खत्तियासुं (स्या. क.)] जनाधिपा.

१८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अड्ढचेळको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अड्ढचेळकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. सूचिदायकत्थेरअपदानं

१९.

‘‘कम्मारोहं पुरे आसिं, बन्धुमायं पुरुत्तमे;

सूचिदानं मया दिन्नं, विपस्सिस्स महेसिनो.

२०.

‘‘वजिरग्गसमं ञाणं, होति कम्मेन तादिसं;

विरागोम्हि विमुत्तोम्हि [विभवोम्हि विभत्तोम्हि (क.)], पत्तोम्हि आसवक्खयं.

२१.

‘‘अतीते च भवे सब्बे, वत्तमाने चनागते [अतीता च भवा सब्बे, वत्तमाना च’नागता (स्या. क.)];

ञाणेन विचिनिं सब्बं, सूचिदानस्सिदं फलं.

२२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, सत्तासुं वजिरव्हया;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

२३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सूचिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सूचिदायकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. गन्धमालियत्थेरअपदानं

२४.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, गन्धथूपं अकासहं;

सुमनेहि पटिच्छन्नं, बुद्धानुच्छविकं कतं.

२५.

‘‘कञ्चनग्घियसङ्कासं, बुद्धं लोकग्गनायकं;

इन्दीवरंव जलितं, आदित्तंव हुतासनं.

२६.

‘‘ब्यग्घूसभंव पवरं, अभिजातंव केसरिं;

निसिन्नं समणानग्गं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं.

२७.

‘‘वन्दित्वा सत्थुनो पादे, पक्कामिं उत्तरामुखो;

चतुन्नवुतितो कप्पे, गन्धमालं यतो अदं.

२८.

‘‘बुद्धे कतस्स कारस्स, फलेनाहं विसेसतो;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२९.

‘‘चत्तारीसम्हि एकूने, कप्पे आसिंसु सोळस;

देवगन्धसनामा ते, राजानो चक्कवत्तिनो.

३०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा गन्धमालियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

गन्धमालियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. तिपुप्फियत्थेरअपदानं

३१.

‘‘मिगलुद्दो पुरे आसिं, अरञ्ञे कानने अहं [ब्रहा (स्या.)];

पाटलिं हरितं दिस्वा, तीणि पुप्फानि ओकिरिं.

३२.

‘‘पतितपत्तानि [सत्तपत्तानि (सी.), सतपत्तानि (क.), सुक्खपण्णानि (स्या.)] गण्हित्वा, बहि छड्डेसहं तदा;

अन्तोसुद्धं बहिसुद्धं, सुविमुत्तं अनासवं.

३३.

‘‘सम्मुखा विय सम्बुद्धं, विपस्सिं लोकनायकं;

पाटलिं अभिवादेत्वा, तत्थ कालङ्कतो अहं.

३४.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं बोधिमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बोधिपूजायिदं फलं.

३५.

‘‘समन्तपासादिका नाम, तेरसासिंसु राजिनो;

इतो तेत्तिंसकप्पम्हि [तिंसतिकप्पम्हि (स्या.)], चक्कवत्ती महब्बला.

३६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिपुप्फियत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. मधुपिण्डिकत्थेरअपदानं

३७.

‘‘विपिने [विवने (स्या. अट्ठ.)] कानने दिस्वा, अप्पसद्दे निराकुले;

सिद्धत्थं इसिनं सेट्ठं, आहुतीनं पटिग्गहं.

३८.

‘‘निब्बुतत्तं [निब्बुतग्गं (क.), निब्बूतिकं (स्या.)] महानागं, निसभाजानियं यथा;

ओसधिंव विरोचन्तं, देवसङ्घनमस्सितं.

३९.

‘‘वित्ति ममाहु तावदे [वित्ति मे पाहुना ताव (सी. स्या.)], ञाणं उप्पज्जि तावदे;

वुट्ठितस्स समाधिम्हा, मधुं दत्वान सत्थुनो.

४०.

‘‘वन्दित्वा सत्थुनो पादे, पक्कामिं पाचिनामुखो;

चतुत्तिंसम्हि कप्पम्हि, राजा आसिं सुदस्सनो.

४१.

‘‘मधु भिसेहि सवति, भोजनम्हि च तावदे;

मधुवस्सं पवस्सित्थ, पुब्बकम्मस्सिदं फलं.

४२.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं मधुं अददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, मधुदानस्सिदं फलं.

४३.

‘‘चतुत्तिंसे इतो कप्पे, चत्तारो ते सुदस्सना;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

४४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मधुपिण्डिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मधुपिण्डिकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. सेनासनदायकत्थेरअपदानं

४५.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, अदासिं पण्णसन्थरं;

समन्ता उपहारञ्च, कुसुमं ओकिरिं अहं.

४६.

‘‘पासादेवं गुणं रम्मं [पासादे च गुहं रम्मं (स्या.)], अनुभोमि महारहं;

महग्घानि च पुप्फानि, सयनेभिसवन्ति मे.

४७.

‘‘सयनेहं तुवट्टामि, विचित्ते पुप्फसन्थते;

पुप्फवुट्ठि च सयने, अभिवस्सति तावदे.

४८.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, अदासिं पण्णसन्थरं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सन्थरस्स इदं फलं.

४९.

‘‘तिणसन्थरका नाम, सत्तेते चक्कवत्तिनो;

इतो ते पञ्चमे कप्पे, उप्पज्जिंसु जनाधिपा.

५०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सेनासनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सेनासनदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. वेय्यावच्चकत्थेरअपदानं

५१.

‘‘विपस्सिस्स भगवतो, महापूगगणो अहु;

वेय्यावच्चकरो आसिं, सब्बकिच्चेसु वावटो [ब्यावटो (सी. स्या.)].

५२.

‘‘देय्यधम्मो च मे नत्थि, सुगतस्स महेसिनो;

अवन्दिं सत्थुनो पादे, विप्पसन्नेन चेतसा.

५३.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, वेय्यावच्चं अकासहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, वेय्यावच्चस्सिदं फलं.

५४.

‘‘इतो च अट्ठमे कप्पे, राजा आसिं सुचिन्तितो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा वेय्यावच्चको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

वेय्यावच्चकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. बुद्धुपट्ठाकत्थेरअपदानं

५६.

‘‘विपस्सिस्स भगवतो, अहोसिं सङ्खधम्मको;

निच्चुपट्ठानयुत्तोम्हि, सुगतस्स महेसिनो.

५७.

‘‘उपट्ठानफलं पस्स, लोकनाथस्स तादिनो;

सट्ठितूरियसहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा.

५८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, उपट्ठहिं महाइसिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, उपट्ठानस्सिदं फलं.

५९.

‘‘चतुवीसे [चतुनवुते (स्या.)] इतो कप्पे, महानिग्घोसनामका;

सोळसासिंसु राजानो, चक्कवत्ती महब्बला.

६०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बुद्धुपट्ठाको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बुद्धुपट्ठाकत्थेरस्सापदानं दसमं.

सुधावग्गो दसमो.

तस्सुद्दानं –

सुधा सुचिन्ति चेळञ्च, सूची च गन्धमालियो;

तिपुप्फियो मधुसेना, वेय्यावच्चो चुपट्ठको;

समसट्ठि च गाथायो, अस्मिं वग्गे पकित्तिता.

अथ वग्गुद्दानं –

बुद्धवग्गो हि पठमो, सीहासनि सुभूति च;

कुण्डधानो उपालि च, बीजनिसकचिन्ति च.

नागसमालो तिमिरो, सुधावग्गेन ते दस;

चतुद्दससता गाथा, पञ्चपञ्ञासमेव च.

बुद्धवग्गदसकं.

पठमसतकं समत्तं.

११. भिक्खदायिवग्गो

१. भिक्खदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं;

पवरा [पवना (स्या.)] अभिनिक्खन्तं, वना निब्बनमागतं [वाना निब्बानमागतं (स्या.)].

.

‘‘कटच्छुभिक्खं पादासिं, सिद्धत्थस्स महेसिनो;

पञ्ञाय उपसन्तस्स, महावीरस्स तादिनो.

.

‘‘पदेनानुपदायन्तं [पदेनानुपदायन्तो (सी. स्या.)], निब्बापेन्ते महाजनं;

उळारा वित्ति मे जाता, बुद्धे आदिच्चबन्धुने [वित्ति मे पाहुना ताव, बुद्धस्सादिच्चबन्धुनो (स्या.)].

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, भिक्खादानस्सिदं फलं.

.

‘‘सत्तासीतिम्हितो कप्पे, महारेणु सनामका;

सत्तरतनसम्पन्ना, सत्तेते चक्कवत्तिनो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा भिक्खदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

भिक्खदायकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. ञाणसञ्ञिकत्थेरअपदानं

.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, निसभाजानियं यथा;

तिधापभिन्नं मातङ्गं, कुञ्जरंव महेसिनं.

.

‘‘ओभासेन्तं दिसा सब्बा, उळुराजंव पूरितं;

रथियं पटिपज्जन्तं, लोकजेट्ठं अपस्सहं.

.

‘‘ञाणे चित्तं पसादेत्वा, पग्गहेत्वान अञ्जलिं;

पसन्नचित्तो सुमनो, सिद्धत्थमभिवादयिं.

१०.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, ञाणसञ्ञायिदं फलं.

११.

‘‘तेसत्ततिम्हितो कप्पे, सोळसासुं नरुत्तमा;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

१२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा ञाणसञ्ञिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

ञाणसञ्ञिकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. उप्पलहत्थियत्थेरअपदानं

१३.

‘‘तिवरायं निवासीहं, अहोसिं मालिको तदा;

अद्दसं विरजं बुद्धं, सिद्धत्थं लोकपूजितं [लोकनायकं (सी.)].

१४.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, पुप्फहत्थमदासहं;

यत्थ यत्थुपपज्जामि, तस्स कम्मस्स वाहसा.

१५.

‘‘अनुभोमि फलं इट्ठं, पुब्बे सुकतमत्तनो;

परिक्खित्तो सुमल्लेहि, पुप्फदानस्सिदं फलं.

१६.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं [बुद्धपूजायिदं (सी.)] फलं.

१७.

‘‘चतुन्नवुतुपादाय, ठपेत्वा वत्तमानकं;

पञ्चराजसता तत्थ, नज्जसमसनामका [नज्जुपमसनामका (सी. स्या.)].

१८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उप्पलहत्थियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उप्पलहत्थियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. पदपूजकत्थेरअपदानं

१९.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, जातिपुप्फमदासहं;

पादेसु सत्त पुप्फानि, हासेनोकिरितानि मे.

२०.

‘‘तेन कम्मेनहं अज्ज, अभिभोमि नरामरे;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

२१.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं.

२२.

‘‘समन्तगन्धनामासुं, तेरस चक्कवत्तिनो;

इतो पञ्चमके कप्पे, चातुरन्ता जनाधिपा.

२३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पदपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पदपूजकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. मुट्ठिपुप्फियत्थेरअपदानं

२४.

‘‘सुदस्सनोति नामेन, मालाकारो अहं तदा;

अद्दसं विरजं बुद्धं, लोकजेट्ठं नरासभं.

२५.

‘‘जातिपुप्फं गहेत्वान, पूजयिं पदुमुत्तरं;

विसुद्धचक्खु सुमनो, दिब्बचक्खुं समज्झगं.

२६.

‘‘एतिस्सा पुप्फपूजाय, चित्तस्स पणिधीहि च;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

२७.

‘‘सोळसासिंसु राजानो, देवुत्तरसनामका;

छत्तिंसम्हि इतो कप्पे, चक्कवत्ती महब्बला.

२८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मुट्ठिपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मुट्ठिपुप्फियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. उदकपूजकत्थेरअपदानं

२९.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अनिलञ्जसे;

घतासनंव जलितं, आदित्तंव हुतासनं.

३०.

‘‘पाणिना उदकं गय्ह, आकासे उक्खिपिं अहं;

सम्पटिच्छि महावीरो, बुद्धो कारुणिको इसि [मयि (स्या.)].

३१.

‘‘अन्तलिक्खे ठितो सत्था, पदुमुत्तरनामको;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, इमं गाथं अभासथ.

३२.

‘‘‘इमिना दकदानेन, पीतिउप्पादनेन च;

कप्पसतसहस्सम्पि, दुग्गतिं नुपपज्जति’ [नुपपज्जसि (क.)].

३३.

‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ;

पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं.

३४.

‘‘सहस्सराजनामेन, तयो ते चक्कवत्तिनो;

पञ्चसट्ठिकप्पसते, चातुरन्ता जनाधिपा.

३५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उदकपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उदकपूजकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. नळमालियत्थेरअपदानं

३६.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

तिणत्थरे निसिन्नस्स, उपसन्तस्स तादिनो.

३७.

‘‘नळमालं गहेत्वान, बन्धित्वा [बीजित्वा (क.)] बीजनिं अहं;

बुद्धस्स उपनामेसिं, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

३८.

‘‘पटिग्गहेत्वा सब्बञ्ञू, बीजनिं लोकनायको;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, इमं गाथं अभासथ.

३९.

‘‘‘यथा मे कायो निब्बाति, परिळाहो न विज्जति;

तथेव तिविधग्गीहि, चित्तं तव विमुच्चतु’.

४०.

‘‘सब्बे देवा समागच्छुं, ये केचि वननिस्सिता;

सोस्साम बुद्धवचनं, हासयन्तञ्च दायकं.

४१.

‘‘निसिन्नो भगवा तत्थ, देवसङ्घपुरक्खतो;

दायकं सम्पहंसेन्तो, इमा गाथा अभासथ.

४२.

‘‘‘इमिना बीजनिदानेन, चित्तस्स पणिधीहि च;

सुब्बतो नाम नामेन, चक्कवत्ती भविस्सति.

४३.

‘‘‘तेन कम्मावसेसेन, सुक्कमूलेन चोदितो;

मालुतो नाम नामेन, चक्कवत्ती भविस्सति’.

४४.

‘‘‘इमिना बीजनिदानेन, सम्मानविपुलेन च;

कप्पसतसहस्सम्पि, दुग्गतिं नुपपज्जति.

४५.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, सुब्बता अट्ठतिंस ते;

एकूनतिंससहस्से, अट्ठ मालुतनामका.

४६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा नळमालियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

नळमालियत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

सत्तमभाणवारं.

८. आसनुपट्ठाहकत्थेरअपदानं

४७.

‘‘काननं वनमोगय्ह, अप्पसद्दं निराकुलं;

सीहासनं मया दिन्नं, अत्थदस्सिस्स तादिनो.

४८.

‘‘मालाहत्थं गहेत्वान, कत्वा च नं पदक्खिणं;

सत्थारं पयिरुपासित्वा, पक्कामिं उत्तरामुखो.

४९.

‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ;

सन्निब्बापेमि [सन्दिट्ठापेमि (क.)] अत्तानं, भवा सब्बे समूहता.

५०.

‘‘अट्ठारसकप्पसते, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सीहासनस्सिदं फलं.

५१.

‘‘इतो सत्तकप्पसते, सन्निब्बापक [सन्निट्ठो नाम (क.)] खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा आसनुपट्ठाहको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

आसनुपट्ठाहकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. बिळालिदायकत्थेरअपदानं

५३.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, वसामि पण्णसन्थरे;

घासेसु गेधमापन्नो, सेय्यसीलो चहं [सेयसीलोवहं (स्या. क.)] तदा.

५४.

‘‘खणन्तालु [खणमालु (स्या.)] कलम्बानि, बिळालितक्कलानि च;

कोलं भल्लातकं बिल्लं, आहत्वा पटियादितं.

५५.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, आगच्छि मम सन्तिकं.

५६.

‘‘उपागतं महानागं, देवदेवं नरासभं;

बिळालिं पग्गहेत्वान, पत्तम्हि ओकिरिं अहं.

५७.

‘‘परिभुञ्जि महावीरो, तोसयन्तो ममं तदा;

परिभुञ्जित्वान सब्बञ्ञू, इमं गाथं अभासथ.

५८.

‘‘‘सकं चित्तं पसादेत्वा, बिळालिं मे अदा तुवं;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जसि’.

५९.

‘‘चरिमं वत्तते मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

६०.

‘‘चतुपञ्ञासितो कप्पे, सुमेखलियसव्हयो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

६१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बिळालिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बिळालिदायकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. रेणुपूजकत्थेरअपदानं

६२.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, सतरंसिंव भाणुमं;

ओभासेन्तं दिसा सब्बा, उळुराजंव पूरितं.

६३.

‘‘पुरक्खतं सावकेहि, सागरेहेव मेदनिं;

नागं पग्गय्ह रेणूहि, विपस्सिस्साभिरोपयिं.

६४.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं रेणुमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

६५.

‘‘पण्णतालीसितो कप्पे, रेणु नामासि खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

६६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा रेणुपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

रेणुपूजकत्थेरस्सापदानं दसमं.

भिक्खदायिवग्गो एकादसमो.

तस्सुद्दानं –

भिक्खदायी ञाणसञ्ञी, हत्थियो पदपूजको;

मुट्ठिपुप्फी उदकदो, नळमालि उपट्ठको;

बिळालिदायी रेणु च, गाथायो छ च सट्ठि च.

१२. महापरिवारवग्गो

१. महापरिवारकत्थेरअपदानं

.

‘‘विपस्सी नाम भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

अट्ठसट्ठिसहस्सेहि, पाविसि बन्धुमं तदा.

.

‘‘नगरा अभिनिक्खम्म, अगमं दीपचेतियं;

अद्दसं विरजं बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं.

.

‘‘चुल्लासीतिसहस्सानि, यक्खा मय्हं उपन्तिके;

उपट्ठहन्ति सक्कच्चं [मं निच्चं (क.)], इन्दंव तिदसा गणा.

.

‘‘भवना अभिनिक्खम्म, दुस्सं पग्गय्हहं तदा;

सिरसा अभिवादेसिं, तञ्चादासिं महेसिनो.

.

‘‘अहो बुद्धो अहो धम्मो, अहो नो सत्थु सम्पदा;

बुद्धस्स आनुभावेन, वसुधायं पकम्पथ.

.

‘‘तञ्च अच्छरियं दिस्वा, अब्भुतं लोमहंसनं;

बुद्धे चित्तं पसादेमि, द्विपदिन्दम्हि तादिने.

.

‘‘सोहं चित्तं पसादेत्वा, दुस्सं दत्वान सत्थुनो;

सरणञ्च उपागच्छिं, सामच्चो सपरिज्जनो.

.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

.

‘‘इतो पन्नरसे कप्पे, सोळसासुं सुवाहना [सोळसासिंसु वाहनो (स्या.)];

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

१०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा महापरिवारको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

महापरिवारकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. सुमङ्गलत्थेरअपदानं

११.

‘‘अत्थदस्सी जिनवरो, लोकजेट्ठो नरासभो;

विहारा अभिनिक्खम्म, तळाकं उपसङ्कमि.

१२.

‘‘न्हत्वा पित्वा च सम्बुद्धो, उत्तरित्वेकचीवरो;

अट्ठासि भगवा तत्थ, विलोकेन्तो दिसोदिसं.

१३.

‘‘भवने उपविट्ठोहं, अद्दसं लोकनायकं;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, अप्फोटेसिं अहं तदा.

१४.

‘‘सतरंसिंव जोतन्तं, पभासन्तंव कञ्चनं [इमिना पादद्वयेन पुरिमपादद्वयस्स पुरतो भवितब्बं];

नच्चगीते पयुत्तोहं, पञ्चङ्गतूरियम्हि च.

१५.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

सब्बे सत्ते अभिभोमि, विपुलो होति मे यसो [अयञ्च गाथा परिग्गहेतिगाथाय अनन्तरमेव ठातुं युत्ता].

१६.

‘‘नमो ते पुरिसाजञ्ञ, नमो ते पुरिसुत्तम;

अत्तानं तोसयित्वान, परे तोसेसि त्वं मुनि.

१७.

‘‘परिग्गहे [परिग्गय्ह (सी.), परिग्गहित्वा (स्या.), परिग्गहेन (क.)] निसीदित्वा, हासं कत्वान सुब्बते;

उपट्ठहित्वा सम्बुद्धं, तुसितं उपपज्जहं.

१८.

‘‘सोळसेतो कप्पसते, द्विनवएकचिन्तिता;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

१९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुमङ्गलो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुमङ्गलत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. सरणगमनियत्थेरअपदानं

२०.

‘‘उभिन्नं देवराजूनं, सङ्गामो समुपट्ठितो;

अहोसि समुपब्यूळ्हो [समुपब्बूळ्हो (सी.)], महाघोसो अवत्तथ [पवत्तथ (सी.)].

२१.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

अन्तलिक्खे ठितो सत्था, संवेजेसि महाजनं.

२२.

‘‘सब्बे देवा अत्तमना, निक्खित्तकवचावुधा;

सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, एकग्गासिंसु तावदे.

२३.

‘‘मय्हं [अम्हं (सी.)] सङ्कप्पमञ्ञाय, वाचासभिमुदीरयि;

अनुकम्पको लोकविदू, निब्बापेसि महाजनं.

२४.

‘‘पदुट्ठचित्तो मनुजो, एकपाणं विहेठयं;

तेन चित्तप्पदोसेन, अपायं उपपज्जति.

२५.

‘‘सङ्गामसीसे नागोव, बहू पाणे विहेठयं;

निब्बापेथ सकं चित्तं, मा हञ्ञित्थो पुनप्पुनं.

२६.

‘‘द्विन्नम्पि यक्खराजूनं, सेना सा विम्हिता अहु [सेनायो विम्हिता अहू (सी.), सेनापि समिता अहु (स्या.)];

सरणञ्च उपागच्छुं, लोकजेट्ठं सुतादिनं.

२७.

‘‘सञ्ञापेत्वान जनतं, पदमुद्धरि [उद्धरि पन (सी. स्या.)] चक्खुमा;

पेक्खमानोव देवेहि, पक्कामि उत्तरामुखो.

२८.

‘‘पठमं सरणं गच्छिं, द्विपदिन्दस्स तादिनो;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

२९.

‘‘महादुन्दुभिनामा च, सोळसासुं रथेसभा;

तिंसकप्पसहस्सम्हि, राजानो चक्कवत्तिनो.

३०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सरणगमनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सरणगमनियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. एकासनियत्थेरअपदानं

३१.

‘‘वरुणो नाम नामेन, देवराजा अहं तदा;

उपट्ठहेसिं सम्बुद्धं, सयोग्गबलवाहनो.

३२.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, अत्थदस्सीनरुत्तमे;

तूरियं सब्बमादाय, अगमं बोधिमुत्तमं.

३३.

‘‘वादितेन च नच्चेन, सम्मताळसमाहितो;

सम्मुखा विय सम्बुद्धं, उपट्ठिं बोधिमुत्तमं.

३४.

‘‘उपट्ठहित्वा तं बोधिं, धरणीरुहपादपं;

पल्लङ्कं आभुजित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं.

३५.

‘‘सककम्माभिरद्धोहं, पसन्नो बोधिमुत्तमे;

तेन चित्तप्पसादेन, निम्मानं उपपज्जहं.

३६.

‘‘सट्ठितूरियसहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा;

मनुस्सेसु च देवेसु, वत्तमानं भवाभवे.

३७.

‘‘तिविधग्गी निब्बुता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने [अयञ्च गाथा पटिसम्भिदा चतस्सेतिगाथाय एकसम्बन्धा भवितं युत्ता].

३८.

‘‘सुबाहू नाम नामेन, चतुत्तिंसासु खत्तिया;

सत्तरतनसम्पन्ना, पञ्चकप्पसते इतो.

३९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकासनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकासनियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. सुवण्णपुप्फियत्थेरअपदानं

४०.

‘‘विपस्सी नाम भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

निसिन्नो जनकायस्स, देसेसि अमतं पदं.

४१.

‘‘तस्साहं धम्मं सुत्वान, द्विपदिन्दस्स तादिनो;

सोण्णपुप्फानि चत्तारि, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

४२.

‘‘सुवण्णच्छदनं आसि, यावता परिसा तदा;

बुद्धाभा च सुवण्णाभा, आलोको विपुलो अहु.

४३.

‘‘उदग्गचित्तो सुमनो, वेदजातो कतञ्जली;

वित्तिसञ्जननो तेसं, दिट्ठधम्मसुखावहो.

४४.

‘‘आयाचित्वान सम्बुद्धं, वन्दित्वान च सुब्बतं;

पामोज्जं जनयित्वान, सकं भवनुपागमिं.

४५.

‘‘भवने उपविट्ठोहं, बुद्धसेट्ठं अनुस्सरिं;

तेन चित्तप्पसादेन, तुसितं उपपज्जहं.

४६.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

४७.

‘‘सोळसासिंसु राजानो, नेमिसम्मतनामका;

तेतालीसे इतो कप्पे, चक्कवत्ती महब्बला.

४८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुवण्णपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुवण्णपुप्फियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. चितकपूजकत्थेरअपदानं

४९.

‘‘वसामि राजायतने, सामच्चो सपरिज्जनो;

परिनिब्बुते भगवति, सिखिनो लोकबन्धुनो.

५०.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, चितकं अगमासहं;

तूरियं तत्थ वादेत्वा, गन्धमालं समोकिरिं.

५१.

‘‘चितम्हि पूजं कत्वान, वन्दित्वा चितकं अहं;

पसन्नचित्तो सुमनो, सकं भवनुपागमिं.

५२.

‘‘भवने उपविट्ठोहं, चितपूजं अनुस्सरिं;

तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ.

५३.

‘‘अनुभोत्वान सम्पत्तिं, देवेसु मानुसेसु च;

पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं.

५४.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, चितपूजायिदं फलं.

५५.

‘‘एकूनतिंसकप्पम्हि, इतो सोळस राजानो;

उग्गता नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बला.

५६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा चितकपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

चितकपूजकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. बुद्धसञ्ञकत्थेरअपदानं

५७.

‘‘यदा विपस्सी लोकग्गो, आयुसङ्खारमोस्सजि;

पथवी सम्पकम्पित्थ, मेदनी जलमेखला.

५८.

‘‘ओततं वित्थतं [ओततं विततं (स्या.)] मय्हं, सुविचित्तवटंसकं [सुचिचित्तं पपञ्चकं (स्या.)];

भवनम्पि पकम्पित्थ, बुद्धस्स आयुसङ्खये.

५९.

‘‘तासो मय्हं समुप्पन्नो, भवने सम्पकम्पिते;

उप्पादो [उप्पातो (?)] नु किमत्थाय, आलोको विपुलो अहु.

६०.

‘‘वेस्सवणो इधागम्म, निब्बापेसि महाजनं;

पाणभूते [पाणभुतं (स्या.), पाणभूनं (सी. क.)] भयं नत्थि, एकग्गा होथ संवुता [सगारवा (स्या.)].

६१.

‘‘अहो बुद्धो अहो धम्मो, अहो नो सत्थु सम्पदा;

यस्मिं उप्पज्जमानम्हि, पथवी [पठवी (सी. स्या.)] सम्पकम्पति.

६२.

‘‘बुद्धानुभावं कित्तेत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं;

अवसेसेसु कप्पेसु, कुसलं चरितं [करितं (सी. स्या.), कारितं (क.)] मया.

६३.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्ञायिदं फलं.

६४.

‘‘इतो चुद्दसकप्पम्हि, राजा आसिं पतापवा;

समितो नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

६५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बुद्धसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बुद्धसञ्ञकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. मग्गसञ्ञकत्थेरअपदानं

६६.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, सावका वनचारिनो;

विप्पनट्ठा ब्रहारञ्ञे, अन्धाव अनुसुय्यरे [अनुसुयरे (सी.)].

६७.

‘‘अनुस्सरित्वा सम्बुद्धं, पदुमुत्तरनायकं;

तस्स ते मुनिनो पुत्ता, विप्पनट्ठा महावने.

६८.

‘‘भवना ओरुहित्वान, अगमिं भिक्खुसन्तिकं;

तेसं मग्गञ्च आचिक्खिं, भोजनञ्च अदासहं.

६९.

‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ;

जातिया सत्तवस्सोहं, अरहत्तमपापुणिं.

७०.

‘‘सचक्खू नाम नामेन, द्वादस चक्कवत्तिनो;

सत्तरतनसम्पन्ना, पञ्चकप्पसते इतो.

७१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मग्गसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मग्गसञ्ञकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. पच्चुपट्ठानसञ्ञकत्थेरअपदानं

७२.

‘‘अत्थदस्सिम्हि सुगते, निब्बुते समनन्तरा;

यक्खयोनिं उपपज्जिं, यसं पत्तो चहं तदा.

७३.

‘‘दुल्लद्धं वत मे आसि, दुप्पभातं दुरुट्ठितं;

यं मे भोगे विज्जमाने, परिनिब्बायि चक्खुमा.

७४.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, सागरो नाम सावको;

ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि मम सन्तिकं.

७५.

‘‘किं नु सोचसि मा भायि, चर धम्मं सुमेधस;

अनुप्पदिन्ना बुद्धेन, सब्बेसं बीजसम्पदा.

७६.

‘‘सो चे पूजेय्य सम्बुद्धं, तिट्ठन्तं लोकनायकं;

धातुं सासपमत्तम्पि, निब्बुतस्सापि पूजये.

७७.

‘‘समे चित्तप्पसादम्हि, समं पुञ्ञं महग्गतं;

तस्मा थूपं करित्वान, पूजेहि जिनधातुयो.

७८.

‘‘सागरस्स वचो सुत्वा, बुद्धथूपं अकासहं;

पञ्चवस्से परिचरिं, मुनिनो थूपमुत्तमं.

७९.

‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ;

सम्पत्तिं अनुभोत्वान, अरहत्तमपापुणिं.

८०.

‘‘भूरिपञ्ञा च चत्तारो, सत्तकप्पसते इतो;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

८१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पच्चुपट्ठानसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पच्चुपट्ठानसञ्ञकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. जातिपूजकत्थेरअपदानं

८२.

‘‘जायन्तस्स विपस्सिस्स, आलोको विपुलो अहु;

पथवी च पकम्पित्थ, ससागरा सपब्बता.

८३.

‘‘नेमित्ता च वियाकंसु, बुद्धो लोके भविस्सति;

अग्गो च सब्बसत्तानं, जनतं उद्धरिस्सति.

८४.

‘‘नेमित्तानं सुणित्वान, जातिपूजमकासहं;

एदिसा पूजना नत्थि, यादिसा जातिपूजना.

८५.

‘‘सङ्खरित्वान [संहरित्वान (सी. स्या.), सङ्करित्वान (क.)]

कुसलं, सकं चित्तं पसादयिं.

जातिपूजं करित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं.

८६.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

सब्बे सत्ते अभिभोमि, जातिपूजायिदं फलं.

८७.

‘‘धातियो मं उपट्ठन्ति, मम चित्तवसानुगा;

न ता सक्कोन्ति कोपेतुं, जातिपूजायिदं फलं.

८८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पूजमकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, जातिपूजायिदं फलं.

८९.

‘‘सुपारिचरिया नाम, चतुत्तिंस जनाधिपा;

इतो ततियकप्पम्हि, चक्कवत्ती महब्बला.

९०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा जातिपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

जातिपूजकत्थेरस्सापदानं दसमं.

महापरिवारवग्गो द्वादसमो.

तस्सुद्दानं –

परिवारसुमङ्गला, सरणासनपुप्फिया;

चितपूजी बुद्धसञ्ञी, मग्गुपट्ठानजातिना;

गाथायो नवुति वुत्ता, गणितायो विभाविहि.

१३. सेरेय्यवग्गो

१. सेरेय्यकत्थेरअपदानं

.

‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू;

अब्भोकासे ठितो सन्तो, अद्दसं लोकनायकं.

.

‘‘सीहं यथा वनचरं, ब्यग्घराजंव नित्तसं;

तिधापभिन्नमातङ्गं, कुञ्जरंव महेसिनं.

.

‘‘सेरेय्यकं गहेत्वान, आकासे उक्खिपिं [निक्खिपिं (क.)] अहं;

बुद्धस्स आनुभावेन, परिवारेन्ति सब्बसो [सब्बतो (सी.)].

.

‘‘अधिट्ठहि महावीरो, सब्बञ्ञू लोकनायको;

समन्ता पुप्फच्छदना, ओकिरिंसु नरासभं.

.

‘‘ततो सा पुप्फकञ्चुका, अन्तोवण्टा बहिमुखा;

सत्ताहं छदनं कत्वा, ततो अन्तरधायथ.

.

‘‘तञ्च अच्छरियं दिस्वा, अब्भुतं लोमहंसनं;

बुद्धे चित्तं पसादेसिं, सुगते लोकनायके.

.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, सुक्कमूलेन चोदितो;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

.

‘‘पन्नरससहस्सम्हि, कप्पानं पञ्चवीसति;

वीतमला [चित्तमाला (सी.), विलामाला (स्या.)] समाना च, चक्कवत्ती महब्बला.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सेरेय्यको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सेरेय्यकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. पुप्फथूपियत्थेरअपदानं

१०.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, कुक्कुरो नाम [कुक्कुटो नाम (सी.)] पब्बतो;

वेमज्झे तस्स वसति, ब्राह्मणो मन्तपारगू.

११.

‘‘पञ्च सिस्ससहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा;

पुब्बुट्ठायी च ते आसुं, मन्तेसु च विसारदा.

१२.

‘‘बुद्धो लोके समुप्पन्नो, तं विजानाथ नो भवं;

असीतिब्यञ्जनानस्स, बात्तिंसवरलक्खणा.

१३.

‘‘ब्यामप्पभो जिनवरो, आदिच्चोव विरोचति;

सिस्सानं वचनं सुत्वा, ब्राह्मणो मन्तपारगू.

१४.

‘‘अस्समा अभिनिक्खम्म, दिसं पुच्छति सिस्सके [ब्राह्मणो (स्या.)];

यम्हि देसे महावीरो, वसति लोकनायको.

१५.

‘‘ताहं दिसं नमस्सिस्सं, जिनं अप्पटिपुग्गलं;

उदग्गचित्तो सुमनो, पूजेसिं तं तथागतं.

१६.

‘‘एथ सिस्सा गमिस्साम, दक्खिस्साम तथागतं;

वन्दित्वा सत्थुनो पादे, सोस्साम जिनसासनं.

१७.

‘‘एकाहं अभिनिक्खम्म, ब्याधिं पटिलभिं अहं;

ब्याधिना पीळितो सन्तो, सालं वासयितुं गमिं.

१८.

‘‘सब्बे सिस्से समानेत्वा, अपुच्छिं ते तथागतं;

कीदिसं लोकनाथस्स, गुणं परमबुद्धिनो.

१९.

‘‘ते मे पुट्ठा वियाकंसु, यथा दस्साविनो तथा;

सक्कच्चं बुद्धसेट्ठं तं, देसेसुं [दस्सेसुं (सी. स्या.)] मम सम्मुखा.

२०.

‘‘तेसाहं वचनं सुत्वा, सकं चित्तं पसादयिं;

पुप्फेहि थूपं कत्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं.

२१.

‘‘ते मे सरीरं झापेत्वा, अगमुं बुद्धसन्तिकं;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, सत्थारमभिवादयुं.

२२.

‘‘पुप्फेहि थूपं कत्वान, सुगतस्स महेसिनो;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

२३.

‘‘चत्तालीससहस्सम्हि, कप्पे सोळस खत्तिया;

नामेनग्गिसमा नाम, चक्कवत्ती महब्बला.

२४.

‘‘वीसकप्पसहस्सम्हि, राजानो चक्कवत्तिनो;

घतासनसनामाव, अट्ठत्तिंस महीपती.

२५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुप्फथूपियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुप्फथूपियत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. पायसदायकत्थेरअपदानं

२६.

‘‘सुवण्णवण्णो सम्बुद्धो, बात्तिंसवरलक्खणो;

पवना [पधानो (क.)] अभिनिक्खन्तो, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो [सुवण्णवण्णं …पे… पुरक्खतं-एवं दुतियन्तवसेन सी. स्या. पोत्थकेसु दिस्सति].

२७.

‘‘महच्चा [सहत्था (स्या. क.)] कंसपातिया, वड्ढेत्वा पायसं [पायासं (स्या. क.)] अहं;

आहुतिं यिट्ठुकामो सो, उपनेसिं बलिं अहं.

२८.

‘‘भगवा तम्हि समये, लोकजेट्ठो नरासभो;

चङ्कमं सुसमारूळ्हो, अम्बरे अनिलायने.

२९.

‘‘तञ्च अच्छरियं दिस्वा, अब्भुतं लोमहंसनं;

ठपयित्वा कंसपातिं, विपस्सिं अभिवादयिं.

३०.

‘‘तुवं देवोसि [बुद्धोसि (स्या.)] सब्बञ्ञू, सदेवे सहमानुसे;

अनुकम्पं उपादाय, पटिगण्ह महामुनि.

३१.

‘‘पटिग्गहेसि भगवा, सब्बञ्ञू लोकनायको;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, सत्था लोके महामुनि [अनुत्तरो (स्या.)].

३२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पायसस्स [पायासस्स (स्या. क.)] इदं फलं.

३३.

‘‘एकतालीसितो कप्पे, बुद्धो नामासि खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

३४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पायसदायको [पायासदायको (स्या. क.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पायसदायकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. गन्धोदकियत्थेरअपदानं

३५.

‘‘निसज्ज पासादवरे, विपस्सिं अद्दसं जिनं;

ककुधं विलसन्तंव, सब्बञ्ञुं तमनासकं [सब्बञ्ञुत्तमनायकं (स्या.), सब्बञ्ञुतमनासवं (क.)].

३६.

‘‘पासादस्साविदूरे च, गच्छति लोकनायको;

पभा निद्धावते तस्स, यथा च सतरंसिनो.

३७.

‘‘गन्धोदकञ्च पग्गय्ह, बुद्धसेट्ठं समोकिरिं;

तेन चित्तप्पसादेन, तत्थ कालङ्कतो अहं.

३८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं गन्धोदकमाकिरिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

३९.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, सुगन्धो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा गन्धोदकियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

गन्धोदकियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. सम्मुखाथविकत्थेरअपदानं

४१.

‘‘जायमाने विपस्सिम्हि, निमित्तं ब्याकरिं अहं;

‘निब्बापयिञ्च [निब्बापयं च (सी. स्या.), निब्बापयन्तो (?)] जनतं, बुद्धो लोके भविस्सति.

४२.

‘‘‘यस्मिञ्च जायमानस्मिं, दससहस्सि कम्पति;

सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा.

४३.

‘‘‘यस्मिञ्च जायमानस्मिं, आलोको विपुलो अहु;

सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा.

४४.

‘‘‘यस्मिञ्च जायमानस्मिं, सरितायो न सन्दयुं [सन्दिसुं (सी. स्या.)];

सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा.

४५.

‘‘‘यस्मिञ्च जायमानस्मिं, अवीचग्गि न पज्जलि;

सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा.

४६.

‘‘‘यस्मिञ्च जायमानस्मिं, पक्खिसङ्घो न संचरि;

सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा.

४७.

‘‘‘यस्मिञ्च जायमानस्मिं, वातक्खन्धो न वायति;

सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा.

४८.

‘‘‘यस्मिञ्च जायमानस्मिं, सब्बरतनानि जोतयुं [जोतिसुं (सी. स्या.)];

सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा.

४९.

‘‘‘यस्मिञ्च जायमानस्मिं, सत्तासुं पदविक्कमा;

सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा.

५०.

‘‘‘जातमत्तो च सम्बुद्धो, दिसा सब्बा विलोकयि;

वाचासभिमुदीरेसि, एसा बुद्धान धम्मता’.

५१.

‘‘संवेजयित्वा जनतं, थवित्वा लोकनायकं;

सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, पक्कामिं पाचिनामुखो.

५२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं बुद्धमभिथोमयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, थोमनाय इदं फलं.

५३.

‘‘इतो नवुतिकप्पम्हि, सम्मुखाथविकव्हयो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५४.

‘‘पथवीदुन्दुभि नाम [दुद्दसि नाम (क.)], एकूननवुतिम्हितो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५५.

‘‘अट्ठासीतिम्हितो कप्पे, ओभासो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५६.

‘‘सत्तासीतिम्हितो कप्पे, सरितच्छेदनव्हयो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५७.

‘‘अग्गिनिब्बापनो नाम, कप्पानं छळसीतिया;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५८.

‘‘गतिपच्छेदनो नाम, कप्पानं पञ्चसीतिया;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५९.

‘‘राजा वातसमो नाम, कप्पानं चुल्लसीतिया;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

६०.

‘‘रतनपज्जलो नाम, कप्पानं तेअसीतिया;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

६१.

‘‘पदविक्कमनो नाम, कप्पानं द्वेअसीतिया;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

६२.

‘‘राजा विलोकनो नाम, कप्पानं एकसीतिया;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

६३.

‘‘गिरसारोति नामेन, कप्पेसीतिम्हि खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

६४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सम्मुखाथविको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सम्मुखाथविकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. कुसुमासनियत्थेरअपदानं

६५.

‘‘नगरे धञ्ञवतिया, अहोसिं ब्राह्मणो तदा;

लक्खणे इतिहासे च, सनिघण्डुसकेटुभे.

६६.

‘‘पदको वेय्याकरणो, निमित्तकोविदो अहं;

मन्ते च सिस्से वाचेसिं, तिण्णं वेदान पारगू.

६७.

‘‘पञ्च उप्पलहत्थानि, पिट्ठियं ठपितानि मे;

आहुतिं यिट्ठुकामोहं, पितुमातुसमागमे.

६८.

‘‘तदा विपस्सी भगवा, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो;

ओभासेन्तो दिसा सब्बा, आगच्छति नरासभो.

६९.

‘‘आसनं पञ्ञपेत्वान, निमन्तेत्वा महामुनिं;

सन्थरित्वान तं पुप्फं, अभिनेसिं सकं घरं.

७०.

‘‘यं मे अत्थि सके गेहे, आमिसं पच्चुपट्ठितं;

ताहं बुद्धस्स पादासिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

७१.

‘‘भुत्ताविं कालमञ्ञाय, पुप्फहत्थमदासहं;

अनुमोदित्वान सब्बञ्ञू, पक्कामि उत्तरामुखो.

७२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फदानस्सिदं फलं.

७३.

‘‘अनन्तरं इतो कप्पे, राजाहुं वरदस्सनो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

७४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कुसुमासनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कुसुमासनियत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. फलदायकत्थेरअपदानं

७५.

‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू;

हिमवन्तस्साविदूरे, वसामि अस्समे अहं.

७६.

‘‘अग्गिहुत्तञ्च मे अत्थि, पुण्डरीकफलानि च;

पुटके निक्खिपित्वान, दुमग्गे लग्गितं मया.

७७.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

ममुद्धरितुकामो सो, भिक्खन्तो ममुपागमि.

७८.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, फलं बुद्धस्सदासहं;

वित्तिसञ्जननो मय्हं, दिट्ठधम्मसुखावहो.

७९.

‘‘सुवण्णवण्णो सम्बुद्धो, आहुतीनं पटिग्गहो;

अन्तलिक्खे ठितो सत्था, इमं गाथं अभासथ.

८०.

‘‘‘इमिना फलदानेन, चेतनापणिधीहि च;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जसि’.

८१.

‘‘तेनेव सुक्कमूलेन, अनुभोत्वान सम्पदा;

पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं.

८२.

‘‘इतो सत्तसते कप्पे, राजा आसिं सुमङ्गलो;

सत्तरतनसम्पन्नो चक्कवत्ती महब्बलो.

८३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा फलदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

फलदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. ञाणसञ्ञिकत्थेरअपदानं

८४.

‘‘पब्बते हिमवन्तम्हि, वसामि पब्बतन्तरे;

पुलिनं सोभनं दिस्वा, बुद्धसेट्ठं अनुस्सरिं.

८५.

‘‘ञाणे उपनिधा नत्थि, सङ्खारं [सङ्गामं (सी. स्या.), सङ्खातं (थेरगाथा अट्ठ.)] नत्थि सत्थुनो;

सब्बधम्मं अभिञ्ञाय, ञाणेन अधिमुच्चति.

८६.

‘‘नमो ते पुरिसाजञ्ञ, नमो ते पुरिसुत्तम;

ञाणेन ते समो नत्थि, यावता ञाणमुत्तमं.

८७.

‘‘ञाणे चित्तं पसादेत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं;

अवसेसेसु कप्पेसु, कुसलं चरितं [करितं (सी. स्या.), किरियं (क.)] मया.

८८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, ञाणसञ्ञायिदं फलं.

८९.

‘‘इतो सत्ततिकप्पम्हि [तेसत्ततिकप्पे (सी. स्या.)], एको पुलिनपुप्फियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

९०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा ञाणसञ्ञिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

ञाणसञ्ञिकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. गण्ठिपुप्फियत्थेरअपदानं

९१.

‘‘सुवण्णवण्णो सम्बुद्धो, विपस्सी दक्खिणारहो;

पुरक्खतो सावकेहि, आरामा अभिनिक्खमि.

९२.

‘‘दिस्वानहं बुद्धसेट्ठं, सब्बञ्ञुं तमनासकं;

पसन्नचित्तो सुमनो, गण्ठिपुप्फं [गतमग्गं (स्या. क.)] अपूजयिं.

९३.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, द्विपदिन्दस्स तादिनो;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पुन वन्दिं तथागतं.

९४.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

९५.

‘‘एकतालीसितो कप्पे, चरणो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

९६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा गण्ठिपुप्फियो [गन्धपुप्फियो (स्या. क.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

गण्ठिपुप्फियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. पदुमपूजकत्थेरअपदानं

९७.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, गोतमो नाम पब्बतो;

नानारुक्खेहि सञ्छन्नो, महाभूतगणालयो.

९८.

‘‘वेमज्झम्हि च तस्सासि, अस्समो अभिनिम्मितो;

पुरक्खतो ससिस्सेहि, वसामि अस्समे अहं.

९९.

‘‘आयन्तु मे सिस्सगणा, पदुमं आहरन्तु मे;

बुद्धपूजं करिस्सामि, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

१००.

‘‘एवन्ति ते पटिस्सुत्वा, पदुमं आहरिंसु मे;

तथा निमित्तं कत्वाहं, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

१०१.

‘‘सिस्से तदा समानेत्वा, साधुकं अनुसासहं;

मा खो तुम्हे पमज्जित्थ, अप्पमादो सुखावहो.

१०२.

‘‘एवं समनुसासित्वा, ते सिस्से वचनक्खमे;

अप्पमादगुणे युत्तो, तदा कालङ्कतो अहं.

१०३.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१०४.

‘‘एकपञ्ञासकप्पम्हि, राजा आसिं जलुत्तमो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१०५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पदुमपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

पदुमपूजकत्थेरस्सापदानं दसमं.

सेरेय्यवग्गो तेरसमो.

तस्सुद्दानं –

सेरेय्यको पुप्फथूपि, पायसो गन्धथोमको;

आसनि फलसञ्ञी च, गण्ठिपदुमपुप्फियो;

पञ्चुत्तरसता गाथा, गणिता अत्थदस्सिभि.

१४. सोभितवग्गो

१. सोभितत्थेरअपदानं

.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, लोकजेट्ठो नरासभो;

महतो जनकायस्स, देसेति अमतं पदं.

.

‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, वाचासभिमुदीरितं [वाचासभिमुदीरयिं (?)];

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, एकग्गो आसहं तदा.

.

‘‘यथा समुद्दो उदधीनमग्गो, नेरू नगानं पवरो सिलुच्चयो;

तथेव ये चित्तवसेन वत्तरे, न बुद्धञाणस्स कलं उपेन्ति ते.

.

‘‘धम्मविधिं [धम्मे विधिं (सी.)] ठपेत्वान, बुद्धो कारुणिको इसि;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

.

‘‘‘यो सो ञाणं पकित्तेसि, बुद्धम्हि लोकनायके;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं न गमिस्सति.

.

‘‘‘किलेसे झापयित्वान, एकग्गो सुसमाहितो;

सोभितो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’.

.

‘‘पञ्ञासे कप्पसहस्से, सत्तेवासुं यसुग्गता [समुग्गता (स्या.)];

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सोभितो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सोभितत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. सुदस्सनत्थेरअपदानं

१०.

‘‘विनता नदिया [वित्थताय नदिया (स्या.)] तीरे, पिलक्खु [पिलक्खो (सी. थेरगाथा अट्ठ.)] फलितो अहु;

ताहं रुक्खं गवेसन्तो, अद्दसं लोकनायकं.

११.

‘‘केतकं पुप्फितं दिस्वा, वण्टे छेत्वानहं तदा;

बुद्धस्स अभिरोपेसिं, सिखिनो लोकबन्धुनो.

१२.

‘‘येन ञाणेन पत्तोसि, अच्चुतं अमतं पदं;

तं ञाणं अभिपूजेमि, बुद्धसेट्ठ महामुनि.

१३.

‘‘ञाणम्हि पूजं कत्वान, पिलक्खुमद्दसं अहं;

पटिलद्धोम्हि तं पञ्ञं [तं सञ्ञं (स्या.), तं पुञ्ञं (क.)], ञाणपूजायिदं फलं.

१४.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, ञाणपूजायिदं फलं.

१५.

‘‘इतो तेरसकप्पम्हि, द्वादसासुं फलुग्गता;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महप्फला.

१६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुदस्सनो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुदस्सनत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. चन्दनपूजनकत्थेरअपदानं

१७.

‘‘चन्दभागानदीतीरे, अहोसिं किन्नरो तदा;

पुप्फभक्खो चहं आसिं, पुप्फानिवसनो तथा [पुप्फानं वसनो अहं (स्या.)].

१८.

‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

विपिनग्गेन निय्यासि, हंसराजाव अम्बरे.

१९.

‘‘नमो ते पुरिसाजञ्ञ, चित्तं ते सुविसोधितं;

पसन्नमुखवण्णोसि, विप्पसन्नमुखिन्द्रियो.

२०.

‘‘ओरोहित्वान आकासा, भूरिपञ्ञो सुमेधसो;

सङ्घाटिं पत्थरित्वान, पल्लङ्केन उपाविसि.

२१.

‘‘विलीनं चन्दनादाय, अगमासिं जिनन्तिकं;

पसन्नचित्तो सुमनो, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

२२.

‘‘अभिवादेत्वान सम्बुद्धं, लोकजेट्ठं नरासभं;

पामोज्जं जनयित्वान, पक्कामिं उत्तरामुखो.

२३.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, चन्दनं यं अपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२४.

‘‘चतुद्दसे कप्पसते, इतो आसिंसु ते तयो;

रोहणी नाम [रोहिता नाम (सी.), रोहिणी नाम (स्या.)] नामेन, चक्कवत्ती महब्बला.

२५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा चन्दनपूजनको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

चन्दनपूजनकत्थेरस्सापदानं ततियं.

अट्ठमभाणवारं.

४. पुप्फच्छदनियत्थेरअपदानं

२६.

‘‘सुनन्दो नाम नामेन, ब्राह्मणो मन्तपारगू;

अज्झायको याचयोगो, वाजपेय्यं अयाजयि.

२७.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, अग्गो कारुणिको इसि;

जनतं अनुकम्पन्तो, अम्बरे चङ्कमी तदा.

२८.

‘‘चङ्कमित्वान सम्बुद्धो, सब्बञ्ञू लोकनायको;

मेत्ताय अफरि सत्ते, अप्पमाणे [अप्पमाणं (सी. स्या.)] निरूपधि.

२९.

‘‘वण्टे छेत्वान पुप्फानि, ब्राह्मणो मन्तपारगू;

सब्बे सिस्से समानेत्वा, आकासे उक्खिपापयि.

३०.

‘‘यावता नगरं आसि, पुप्फानं छदनं तदा;

बुद्धस्स आनुभावेन, सत्ताहं न विगच्छथ.

३१.

‘‘तेनेव सुक्कमूलेन, अनुभोत्वान सम्पदा;

सब्बासवे परिञ्ञाय, तिण्णो लोके विसत्तिकं.

३२.

‘‘एकारसे कप्पसते, पञ्चतिंसासु खत्तिया;

अम्बरंससनामा ते, चक्कवत्ती महब्बला.

३३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुप्फच्छदनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुप्फच्छदनियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. रहोसञ्ञकत्थेरअपदानं

३४.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, वसभो नाम पब्बतो;

तस्मिं पब्बतपादम्हि, अस्समो आसि मापितो.

३५.

‘‘तीणि सिस्ससहस्सानि, वाचेसिं ब्राह्मणो [ब्राह्मणे (सी.)] तदा;

संहरित्वान [संसावित्वान (स्या.)] ते सिस्से, एकमन्तं उपाविसिं.

३६.

‘‘एकमन्तं निसीदित्वा, ब्राह्मणो मन्तपारगू;

बुद्धवेदं गवेसन्तो [पवेसन्तो (क.)], ञाणे चित्तं पसादयिं.

३७.

‘‘तत्थ चित्तं पसादेत्वा, निसीदिं पण्णसन्थरे;

पल्लङ्कं आभुजित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं.

३८.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, ञाणसञ्ञायिदं फलं.

३९.

‘‘सत्तवीसतिकप्पम्हि, राजा सिरिधरो अहु;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा रहोसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

रहोसञ्ञकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. चम्पकपुप्फियत्थेरअपदानं

४१.

‘‘कणिकारंव जोतन्तं, निसिन्नं पब्बतन्तरे;

ओभासेन्तं दिसा सब्बा, ओसधिं विय तारकं [ओसधी विय तारका (क.)].

४२.

‘‘तयो माणवका आसुं, सके सिप्पे सुसिक्खिता;

खारिभारं गहेत्वान, अन्वेन्ति मम पच्छतो.

४३.

‘‘पुटके सत्त पुप्फानि, निक्खित्तानि तपस्सिना;

गहेत्वा तानि ञाणम्हि, वेस्सभुस्साभिरोपयिं.

४४.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, ञाणपूजायिदं फलं.

४५.

‘‘एकूनतिंसकप्पम्हि, विपुलाभ [विहताभा (स्या.)] सनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती [राजा होसि (क.)] महब्बलो.

४६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा चम्पकपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

चम्पकपुप्फियत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. अत्थसन्दस्सकत्थेरअपदानं

४७.

‘‘विसालमाळे आसीनो, अद्दसं लोकनायकं;

खीणासवं बलप्पत्तं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं.

४८.

‘‘सतसहस्सा तेविज्जा, छळभिञ्ञा महिद्धिका;

परिवारेन्ति सम्बुद्धं, को दिस्वा नप्पसीदति.

४९.

‘‘ञाणे उपनिधा यस्स, न विज्जति सदेवके;

अनन्तञाणं सम्बुद्धं, को दिस्वा नप्पसीदति.

५०.

‘‘धम्मकायञ्च दीपेन्तं, केवलं रतनाकरं;

विकप्पेतुं [विकोपेतुं (सी. स्या.)] न सक्कोन्ति, को दिस्वा नप्पसीदति.

५१.

‘‘इमाहि तीहि गाथाहि, नारदोव्हयवच्छलो [सरगच्छियो (सी.), पुरगच्छियो (स्या.)];

पदुमुत्तरं थवित्वान, सम्बुद्धं अपराजितं.

५२.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, बुद्धसन्थवनेन च;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं, नुपपज्जहं.

५३.

‘‘इतो तिंसकप्पसते, सुमित्तो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अत्थसन्दस्सको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अत्थसन्दस्सकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. एकपसादनियत्थेरअपदानं

५५.

‘‘नारदो इति मे नामं [नारदो इति नामेन (स्या. क.) उपरि तेवीसतिमवग्गे पन छट्ठापदाने ‘‘मे नामं‘‘इच्चेव दिस्सति], केसवो इति मं विदू;

कुसलाकुसलं एसं, अगमं बुद्धसन्तिकं.

५६.

‘‘मेत्तचित्तो कारुणिको, अत्थदस्सी महामुनि;

अस्सासयन्तो सत्ते सो, धम्मं देसेति चक्खुमा.

५७.

‘‘सकं चित्तं पसादेत्वा, सिरे कत्वान अञ्जलिं;

सत्थारं अभिवादेत्वा, पक्कामिं पाचिनामुखो.

५८.

‘‘सत्तरसे कप्पसते, राजा आसि महीपति;

अमित्ततापनो नाम, चक्कवत्ती महब्बलो.

५९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकपसादनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकपसादनियत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. सालपुप्फदायकत्थेरअपदानं

६०.

‘‘मिगराजा तदा आसिं, अभिजातो सुकेसरी;

गिरिदुग्गं गवेसन्तो, अद्दसं लोकनायकं.

६१.

‘‘अयं नु खो महावीरो, निब्बापेति महाजनं;

यंनूनाहं उपासेय्यं, देवदेवं नरासभं.

६२.

‘‘साखं सालस्स भञ्जित्वा, सकोसं पुप्फमाहरिं;

उपगन्त्वान सम्बुद्धं, अदासिं पुप्फमुत्तमं.

६३.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फदानस्सिदं फलं.

६४.

‘‘इतो च नवमे कप्पे, विरोचनसनामका;

तयो आसिंसु राजानो, चक्कवत्ती महब्बला.

६५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सालपुप्फदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सालपुप्फदायकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. पियालफलदायकत्थेरअपदानं

६६.

‘‘पारावतो [परोधको (स्या.)] तदा आसिं, परं अनुपरोधको;

पब्भारे सेय्यं कप्पेमि, अविदूरे सिखिसत्थुनो.

६७.

‘‘सायं पातञ्च पस्सामि, बुद्धं लोकग्गनायकं;

देय्यधम्मो च मे नत्थि, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

६८.

‘‘पियालफलमादाय, अगमं बुद्धसन्तिकं;

पटिग्गहेसि भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो.

६९.

‘‘ततो परं उपादाय, परिचारिं विनायकं;

तेन चित्तप्पसादेन, तत्थ कालङ्कतो अहं.

७०.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं फलं अददिं अहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

७१.

‘‘इतो पन्नरसे कप्पे, तयो आसुं पियालिनो;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

७२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पियालफलदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पियालफलदायकत्थेरस्सापदानं दसमं.

सोभितवग्गो चुद्दसमो.

तस्सुद्दानं –

सोभितसुदस्सनो च, चन्दनो पुप्फछदनो;

रहो चम्पकपुप्फी च, अत्थसन्दस्सकेन च.

एकपसादी [एकरंसि (स्या.)] सालददो, दसमो फलदायको;

गाथायो सत्तति द्वे च, गणितायो विभाविभि.

१५. छत्तवग्गो

१. अतिछत्तियत्थेरअपदानं

.

‘‘परिनिब्बुते भगवति, अत्थदस्सीनरुत्तमे;

छत्तातिछत्तं [छत्ताधिछत्तं (सी.)] कारेत्वा, थूपम्हि अभिरोपयिं.

.

‘‘कालेन कालमागन्त्वा, नमस्सिं लोकनायकं [सत्थु चेतियं (सी.)];

पुप्फच्छदनं कत्वान, छत्तम्हि अभिरोपयिं.

.

‘‘सत्तरसे कप्पसते, देवरज्जमकारयिं;

मनुस्सत्तं न गच्छामि, थूपपूजायिदं फलं.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अतिछत्तियो [अधिछत्तियो (सी. स्या.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अतिछत्तियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. थम्भारोपकत्थेरअपदानं

.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, धम्मदस्सीनरासभे;

आरोपेसिं धजत्थम्भं, बुद्धसेट्ठस्स चेतिये.

.

‘‘निस्सेणिं मापयित्वान, थूपसेट्ठं समारुहिं;

जातिपुप्फं गहेत्वान, थूपम्हि अभिरोपयिं.

.

‘‘अहो बुद्धो अहो धम्मो, अहो नो सत्थु सम्पदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, थूपपूजायिदं फलं.

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, थूपसीखसनामका;

सोळसासिंसु राजानो, चक्कवत्ती महब्बला.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा थम्भारोपको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

थम्भारोपकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. वेदिकारकत्थेरअपदानं

१०.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, पियदस्सीनरुत्तमे;

पसन्नचित्तो सुमनो, मुत्तावेदिमकासहं.

११.

‘‘मणीहि परिवारेत्वा, अकासिं वेदिमुत्तमं;

वेदिकाय महं कत्वा, तत्थ कालङ्कतो अहं.

१२.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

मणी धारेन्ति आकासे, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

१३.

‘‘सोळसितो कप्पसते, मणिप्पभासनामका;

छत्तिंसासिंसु [बात्तिंसासिंसु (सी. स्या.)] राजानो, चक्कवत्ती महब्बला.

१४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा वेदिकारको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

वेदिकारकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. सपरिवारियत्थेरअपदानं

१५.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, लोकजेट्ठो नरासभो;

जलित्वा अग्गिक्खन्धोव, सम्बुद्धो परिनिब्बुतो.

१६.

‘‘निब्बुते च महावीरे, थूपो वित्थारिको अहु;

दूरतोव [अहोरत्तं (सी.), थूपदत्तं (स्या.)] उपट्ठेन्ति, धातुगेहवरुत्तमे.

१७.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, अकं चन्दनवेदिकं;

दिस्सति थूपखन्धो च [दीयति धूमक्खन्धो च (सी.), दीयति धूपगन्धो च (स्या.)], थूपानुच्छविको तदा.

१८.

‘‘भवे निब्बत्तमानम्हि, देवत्ते अथ मानुसे;

ओमत्तं मे न पस्सामि, पुब्बकम्मस्सिदं फलं.

१९.

‘‘पञ्चदसकप्पसते, इतो अट्ठ जना अहुं;

सब्बे समत्तनामा ते, चक्कवत्ती महब्बला.

२०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सपरिवारियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सपरिवारियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. उमापुप्फियत्थेरअपदानं

२१.

‘‘निब्बुते लोकमहिते [लोकनाथम्हि (सी.)], आहुतीनं पटिग्गहे;

सिद्धत्थम्हि भगवति, महाथूपमहो अहु.

२२.

‘‘महे पवत्तमानम्हि, सिद्धत्थस्स महेसिनो;

उमापुप्फं [उम्मापुप्फं (सब्बत्थ)] गहेत्वान, थूपम्हि अभिरोपयिं.

२३.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, थूपपूजायिदं [पुप्फपूजायिदं (स्या.), बुद्धपूजायिदं (क.)] फलं.

२४.

‘‘इतो च नवमे कप्पे, सोमदेवसनामका;

पञ्चासीतिसु राजानो, चक्कवत्ती महब्बला.

२५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उमापुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उमापुप्फियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. अनुलेपदायकत्थेरअपदानं

२६.

‘‘अनोमदस्सीमुनिनो, बोधिवेदिमकासहं;

सुधाय पिण्डं दत्वान, पाणिकम्मं अकासहं.

२७.

‘‘दिस्वा तं सुकतं कम्मं, अनोमदस्सी नरुत्तमो;

भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमं गाथं अभासथ.

२८.

‘‘‘इमिना सुधकम्मेन, चेतनापणिधीहि च;

सम्पत्तिं अनुभोत्वान, दुक्खस्सन्तं करिस्सति’.

२९.

‘‘पसन्नमुखवण्णोम्हि, एकग्गो सुसमाहितो;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

३०.

‘‘इतो कप्पसते आसिं, परिपुण्णे अनूनके [परिपुण्णो अनूनको (स्या.)];

राजा सब्बघनो नाम, चक्कवत्ती महब्बलो.

३१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अनुलेपदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अनुलेपदायकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. मग्गदायकत्थेरअपदानं

३२.

‘‘उत्तरित्वान नदिकं, वनं गच्छति चक्खुमा;

तमद्दसासिं सम्बुद्धं, सिद्धत्थं वरलक्खणं.

३३.

‘‘कुदाल [कुद्दाल (सी. स्या.)] पिटकमादाय, समं कत्वान तं पथं;

सत्थारं अभिवादेत्वा, सकं चित्तं पसादयिं.

३४.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, मग्गदानस्सिदं फलं.

३५.

‘‘सत्तपञ्ञासकप्पम्हि, एको आसिं जनाधिपो;

नामेन सुप्पबुद्धोति, नायको सो नरिस्सरो.

३६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मग्गदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मग्गदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. फलकदायकत्थेरअपदानं

३७.

‘‘यानकारो पुरे आसिं, दारुकम्मे सुसिक्खितो;

चन्दनं फलकं कत्वा, अदासिं लोकबन्धुनो.

३८.

‘‘पभासति इदं ब्यम्हं, सुवण्णस्स सुनिम्मितं;

हत्थियानं अस्सयानं, दिब्बयानं उपट्ठितं.

३९.

‘‘पासादा सिविका चेव, निब्बत्तन्ति यदिच्छकं;

अक्खुब्भं [अक्खोभं (सी.)] रतनं मय्हं, फलकस्स इदं फलं.

४०.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, फलकं यमहं ददिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलकस्स इदं फलं.

४१.

‘‘सत्तपञ्ञासकप्पम्हि, चतुरो निम्मिताव्हया;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

४२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा फलकदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

फलकदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. वटंसकियत्थेरअपदानं

४३.

‘‘सुमेधो नाम नामेन, सयम्भू अपराजितो;

विवेकमनुब्रूहन्तो, अज्झोगहि महावनं.

४४.

‘‘सळलं पुप्फितं दिस्वा, गन्थित्वान [बन्धित्वान (सी.)] वटंसकं;

बुद्धस्स अभिरोपेसिं, सम्मुखा लोकनायकं.

४५.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

४६.

‘‘ऊनवीसे कप्पसते, सोळसासुं सुनिम्मिता;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

४७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा वटंसकियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

वटंसकियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. पल्लङ्कदायकत्थेरअपदानं

४८.

‘‘सुमेधस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

पल्लङ्को हि मया दिन्नो, सउत्तरसपच्छदो.

४९.

‘‘सत्तरतनसम्पन्नो, पल्लङ्को आसि सो तदा;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, निब्बत्तति सदा मम.

५०.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, पल्लङ्कमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पल्लङ्कस्स इदं फलं.

५१.

‘‘वीसकप्पसहस्सम्हि, सुवण्णाभा तयो जना;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

५२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पल्लङ्कदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पल्लङ्कदायकत्थेरस्सापदानं दसमं.

छत्तवग्गो पन्नरसमो.

तस्सुद्दानं –

छत्तं थम्भो च वेदि च, परिवारुमपुप्फियो;

अनुलेपो च मग्गो च, फलको च वटंसको;

पल्लङ्कदायी च गाथायो, छप्पञ्ञास पकित्तिताति.

१६. बन्धुजीवकवग्गो

१. बन्धुजीवकत्थेरअपदानं

.

‘‘चन्दंव विमलं सुद्धं, विप्पसन्नमनाविलं;

नन्दीभवपरिक्खीणं, तिण्णं लोके विसत्तिकं.

.

‘‘निब्बापयन्तं जनतं, तिण्णं [दिस्वा (?)] तारयतं वरं [तारयतं मुनिं (स्या.)];

मुनिं वनम्हि झायन्तं [वनस्मिं झायमानं तं (सी. स्या.)], एकग्गं सुसमाहितं.

.

‘‘बन्धुजीवकपुप्फानि, लगेत्वा सुत्तकेनहं;

बुद्धस्स अभिरोपयिं, सिखिनो लोकबन्धुनो.

.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

.

‘‘इतो सत्तमके कप्पे, मनुजिन्दो महायसो;

समन्तचक्खु नामासि, चक्कवत्ती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बन्धुजीवको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बन्धुजीवकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. तम्बपुप्फियत्थेरअपदानं

.

‘‘परकम्मायने युत्तो, अपराधं अकासहं;

वनन्तं अभिधाविस्सं, भयवेरसमप्पितो.

.

‘‘पुप्फितं पादपं दिस्वा, पिण्डिबन्धं सुनिम्मितं;

तम्बपुप्फं गहेत्वान, बोधियं ओकिरिं अहं.

.

‘‘सम्मज्जित्वान तं बोधिं, पाटलिं पादपुत्तमं;

पल्लङ्कं आभुजित्वान, बोधिमूले उपाविसिं.

१०.

‘‘गतमग्गं गवेसन्ता, आगच्छुं मम सन्तिकं;

ते च दिस्वानहं तत्थ, आवज्जिं बोधिमुत्तमं.

११.

‘‘वन्दित्वान अहं बोधिं, विप्पसन्नेन चेतसा;

अनेकताले पपतिं, गिरिदुग्गे भयानके.

१२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बोधिपूजायिदं फलं.

१३.

‘‘इतो च ततिये कप्पे, राजा सुसञ्ञतो अहं [संथुसितो अहुं (सी.)];

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तम्बपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तम्बपुप्फियत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. वीथिसम्मज्जकत्थेरअपदानं

१५.

‘‘उदेन्तं सतरंसिंव, पीतरंसिंव [सितरंसिंव (सी. स्या.)] भाणुमं;

पन्नरसे यथा चन्दं, निय्यन्तं लोकनायकं.

१६.

‘‘अट्ठसट्ठिसहस्सानि, सब्बे खीणासवा अहुं;

परिवारिंसु सम्बुद्धं, द्विपदिन्दं नरासभं.

१७.

‘‘सम्मज्जित्वान तं वीथिं, निय्यन्ते लोकनायके;

उस्सापेसिं धजं तत्थ, विप्पसन्नेन चेतसा.

१८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं धजं अभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, धजदानस्सिदं फलं.

१९.

‘‘इतो चतुत्थके कप्पे, राजाहोसिं महब्बलो;

सब्बाकारेन सम्पन्नो, सुधजो इति विस्सुतो.

२०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा वीथिसम्मज्जको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

वीथिसम्मज्जकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. कक्कारुपुप्फपूजकत्थेरअपदानं

२१.

‘‘देवपुत्तो अहं सन्तो, पूजयिं सिखिनायकं;

कक्कारुपुप्फं पग्गय्ह, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

२२.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२३.

‘‘इतो च नवमे कप्पे, राजा सत्तुत्तमो अहुं;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

२४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कक्कारुपुप्फपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कक्कारुपुप्फपूजकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. मन्दारवपुप्फपूजकत्थेरअपदानं

२५.

‘‘देवपुत्तो अहं सन्तो, पूजयिं सिखिनायकं;

मन्दारवेन पुप्फेन, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

२६.

‘‘सत्ताहं छदनं आसि, दिब्बं मालं तथागते;

सब्बे जना समागन्त्वा, नमस्सिंसु तथागतं.

२७.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२८.

‘‘इतो च दसमे कप्पे, राजाहोसिं जुतिन्धरो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

२९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मन्दारवपुप्फपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मन्दारवपुप्फपूजकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. कदम्बपुप्फियत्थेरअपदानं

३०.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, कुक्कुटो नाम पब्बतो;

तम्हि पब्बतपादम्हि, सत्त बुद्धा वसन्ति ते.

३१.

‘‘कदम्बं पुप्फितं दिस्वा, दीपराजंव उग्गतं;

उभो हत्थेहि पग्गय्ह, सत्त बुद्धे समोकिरिं.

३२.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

३३.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, सत्तासुं पुप्फनामका;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

३४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कदम्बपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

कदम्बपुप्फियत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. तिणसूलकत्थेरअपदानं

३५.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, भूतगणो नाम पब्बतो;

वसतेको जिनो तत्थ, सयम्भू लोकनिस्सटो.

३६.

‘‘तिणसूलं गहेत्वान, बुद्धस्स अभिरोपयिं;

एकूनसतसहस्सं, कप्पं न विनिपातिको.

३७.

‘‘इतो एकादसे कप्पे, एकोसिं धरणीरुहो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

३८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिणसूलको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिणसूलकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. नागपुप्फियत्थेरअपदानं

३९.

‘‘सुवच्छो नाम नामेन, ब्राह्मणो मन्तपारगू;

पुरक्खतो ससिस्सेहि, वसते पब्बतन्तरे.

४०.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, आहुतीनं पटिग्गहो;

ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि मम सन्तिकं.

४१.

‘‘वेहासम्हि चङ्कमति, धूपायति जलते तथा;

हासं ममं विदित्वान, पक्कामि पाचिनामुखो.

४२.

‘‘तञ्च अच्छरियं दिस्वा, अब्भुतं लोमहंसनं;

नागपुप्फं गहेत्वान, गतमग्गम्हि ओकिरिं.

४३.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं पुप्फं ओकिरिं अहं;

तेन चित्तप्पसादेन, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

४४.

‘‘एकत्तिंसे कप्पसते [एकतिंसे इतो कम्मे (स्या.)], राजा आसि महारहो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा नागपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

नागपुप्फियत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. पुन्नागपुप्फियत्थेरअपदानं

४६.

‘‘काननं वनमोगय्ह, वसामि लुद्दको अहं;

पुन्नागं पुप्फितं दिस्वा, बुद्धसेट्ठं अनुस्सरिं.

४७.

‘‘तं पुप्फं ओचिनित्वान, सुगन्धं गन्धितं सुभं;

थूपं करित्वा पुलिने, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

४८.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

४९.

‘‘एकम्हि नवुते कप्पे, एको आसिं तमोनुदो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुन्नागपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुन्नागपुप्फियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. कुमुददायकत्थेरअपदानं

५१.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, महाजातस्सरो अहु;

पदुमुप्पलसञ्छन्नो, पुण्डरीकसमोत्थटो.

५२.

‘‘कुकुत्थो नाम नामेन, तत्थासिं सकुणो तदा;

सीलवा बुद्धिसम्पन्नो, पुञ्ञापुञ्ञेसु कोविदो.

५३.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

जातस्सरस्साविदूरे, सञ्चरित्थ महामुनि.

५४.

‘‘जलजं कुमुदं छेत्वा, उपनेसिं महेसिनो;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, पटिग्गहि महामुनि.

५५.

‘‘तञ्च दानं ददित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

५६.

‘‘सोळसेतो कप्पसते, आसुं वरुणनामका;

अट्ठ एते जनाधिपा, चक्कवत्ती महब्बला.

५७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कुमुददायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कुमुददायकत्थेरस्सापदानं दसमं.

बन्धुजीवकवग्गो सोळसमो.

तस्सुद्दानं –

बन्धुजीवो तम्बपुप्फी, वीथिकक्कारुपुप्फियो;

मन्दारवो कदम्बी च, सूलको नागपुप्फियो;

पुन्नागो कोमुदी गाथा, छप्पञ्ञास पकित्तिताति.

१७. सुपारिचरियवग्गो

१. सुपारिचरियत्थेरअपदानं

.

‘‘पदुमो नाम नामेन, द्विपदिन्दो नरासभो;

पवना अभिनिक्खम्म, धम्मं देसेति चक्खुमा.

.

‘‘यक्खानं समयो आसि, अविदूरे महेसिनो;

येन किच्चेन सम्पत्ता, अज्झापेक्खिंसु तावदे.

.

‘‘बुद्धस्स गिरमञ्ञाय, अमतस्स च देसनं;

पसन्नचित्तो सुमनो, अप्फोटेत्वा उपट्ठहिं.

.

‘‘सुचिण्णस्स फलं पस्स, उपट्ठानस्स सत्थुनो;

तिंसकप्पसहस्सेसु, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

.

‘‘ऊनतिंसे कप्पसते, समलङ्कतनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुपारिचरियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुपारिचरियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. कणवेरपुप्फियत्थेरअपदानं

.

‘‘सिद्धत्थो नाम भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

पुरक्खतो सावकेहि, नगरं पटिपज्जथ.

.

‘‘रञ्ञो अन्तेपुरे आसिं, गोपको अभिसम्मतो;

पासादे उपविट्ठोहं, अद्दसं लोकनायकं.

.

‘‘कणवेरं [करवीरं (सक्कतानुलोमं), कणवीरं (पाकत)] गहेत्वान, भिक्खुसङ्घे समोकिरिं;

बुद्धस्स विसुं कत्वान, ततो भिय्यो समोकिरिं.

१०.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं [रोपयिं (स्या.)];

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

११.

‘‘सत्तासीतिम्हितो कप्पे, चतुरासुं महिद्धिका;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

१२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कणवेरपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कणवेरपुप्फियत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. खज्जकदायकत्थेरअपदानं

१३.

‘‘तिस्सस्स खो भगवतो, पुब्बे फलमदासहं;

नाळिकेरञ्च पादासिं, खज्जकं अभिसम्मतं.

१४.

‘‘बुद्धस्स तमहं दत्वा, तिस्सस्स तु महेसिनो;

मोदामहं कामकामी, उपपज्जिं [कामकारी, उपपज्जं (सी.)] यमिच्छकं [सब्बत्थपि एवमेव दिस्सति].

१५.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

१६.

‘‘इतो तेरसकप्पम्हि, राजा इन्दसमो अहु;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा खज्जकदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

खज्जकदायकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. देसपूजकत्थेरअपदानं

१८.

‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

अब्भुग्गन्त्वान वेहासं, गच्छते अनिलञ्जसे.

१९.

‘‘यम्हि देसे ठितो सत्था, अब्भुग्गच्छि महामुनि;

ताहं देसं अपूजेसिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

२०.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, अद्दसं यं महामुनिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, देसपूजायिदं फलं.

२१.

‘‘एकादसे कप्पसते, गोसुजातसनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

२२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा देसपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

देसपूजकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. कणिकारछत्तियत्थेरअपदानं

२३.

‘‘वेस्सभू नाम सम्बुद्धो, लोकजेट्ठो नरासभो;

दिवाविहाराय मुनि, ओगाहयि महावनं.

२४.

‘‘कणिकारं ओचिनित्वा, छत्तं कत्वानहं तदा;

पुप्फच्छदनं कत्वान, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

२५.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२६.

‘‘इतो वीसतिकप्पम्हि, सोण्णाभा अट्ठ खत्तिया;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

२७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कणिकारछत्तियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कणिकारछत्तियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. सप्पिदायकत्थेरअपदानं

२८.

‘‘फुस्सो नामासि [नामाथ (सी.)] भगवा, आहुतीनं पटिग्गहो;

गच्छते वीथियं वीरो, निब्बापेन्तो महाजनं.

२९.

‘‘अनुपुब्बेन भगवा, आगच्छि मम सन्तिकं;

ततो तं [ततोहं (सी. स्या.)] पत्तं पग्गय्ह, सप्पितेलमदासहं.

३०.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं सप्पिमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सप्पिदानस्सिदं फलं.

३१.

‘‘छप्पञ्ञासे इतो कप्पे, एको आसि समोदको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

३२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सप्पिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सप्पिदायकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. यूथिकपुप्फियत्थेरअपदानं

३३.

‘‘चन्दभागानदीतीरे, अनुसोतं वजामहं;

सयम्भुं अद्दसं तत्थ, सालराजंव फुल्लितं.

३४.

‘‘पुप्फं यूथिकमादाय, उपगच्छिं महामुनिं;

पसन्नचित्तो सुमनो, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

३५.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

३६.

‘‘सत्तसट्ठिम्हितो कप्पे, एको सामुद्धरो अहु;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

३७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा यूथिकपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

यूथिकपुप्फियत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. दुस्सदायकत्थेरअपदानं

३८.

‘‘तिवरायं पुरे रम्मे, राजपुत्तोसहं [राजपुत्तो अहं (सी. स्या.)] तदा;

पण्णाकारं लभित्वान, उपसन्तस्सदासहं.

३९.

‘‘अधिवासेसि भगवा, वत्थं [नवं (क.)] हत्थेन आमसि;

सिद्धत्थो अधिवासेत्वा, वेहासं नभमुग्गमि.

४०.

‘‘बुद्धस्स गच्छमानस्स, दुस्सा धावन्ति पच्छतो;

तत्थ चित्तं पसादेसिं, बुद्धो नो अग्गपुग्गलो.

४१.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं दुस्समददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, दुस्सदानस्सिदं फलं.

४२.

‘‘सत्तसट्ठिम्हितो कप्पे, चक्कवत्ती तदा अहु;

परिसुद्धोति नामेन, मनुजिन्दो महब्बलो.

४३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा दुस्सदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

दुस्सदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. समादपकत्थेरअपदानं

४४.

‘‘नगरे बन्धुमतिया, महापूगगणो अहु;

तेसाहं पवरो आसिं, मम बद्धचरा [पट्ठचरा (स्या.)] च ते.

४५.

‘‘सब्बे ते सन्निपातेत्वा, पुञ्ञकम्मे समादयिं;

माळं कस्साम सङ्घस्स, पुञ्ञक्खेत्तं अनुत्तरं.

४६.

‘‘साधूति ते पटिस्सुत्वा, मम छन्दवसानुगा;

निट्ठापेत्वा च तं माळं, विपस्सिस्स अदम्हसे.

४७.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं माळमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, माळदानस्सिदं फलं.

४८.

‘‘एकूनसत्ततिकप्पे [एकूनसट्ठिकप्पम्हि (सी. स्या.)],

एको आसि जनाधिपो.

आदेय्यो नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

४९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा समादपको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

समादपकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. पञ्चङ्गुलियत्थेरअपदानं

५०.

‘‘तिस्सो नामासि भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

पविसति गन्धकुटिं, विहारकुसलो मुनि.

५१.

‘‘सुगन्धमालमादाय, अगमासिं जिनन्तिकं;

अपसद्दो च सम्बुद्धे, पञ्चङ्गुलिमदासहं.

५२.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं गन्धमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पञ्चङ्गुलिस्सिदं [पञ्चङ्गुलियिदं (सी.)] फलं.

५३.

‘‘द्वेसत्ततिम्हितो कप्पे, राजा आसिं सयम्पभो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पञ्चङ्गुलियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

पञ्चङ्गुलियत्थेरस्सापदानं दसमं.

सुपारिचरियवग्गो सत्तरसमो.

तस्सुद्दानं –

सुपारिचरि कणवेरी, खज्जको देसपूजको;

कणिकारो सप्पिददो, यूथिको दुस्सदायको;

माळो च पञ्चङ्गुलिको, चतुपञ्ञास गाथकाति.

१८. कुमुदवग्गो

१. कुमुदमालियत्थेरअपदानं

.

‘‘पब्बते हिमवन्तम्हि, महाजातस्सरो अहु;

तत्थजो रक्खसो आसिं, घोररूपो महब्बलो.

.

‘‘कुमुदं पुप्फते तत्थ, चक्कमत्तानि जायरे;

ओचिनामि च तं पुप्फं, बलिनो समितिं तदा.

.

‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, द्विपदिन्दो नरासभो;

पुप्फसङ्कोचितं [पुप्फं सङ्कोचितं (सी. स्या.), पुप्फं समोचितं (?)] दिस्वा, आगच्छि मम सन्तिकं.

.

‘‘उपागतञ्च सम्बुद्धं, देवदेवं नरासभं;

सब्बञ्च पुप्फं पग्गय्ह, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

.

‘‘यावता हिमवन्तन्ता, परिसा सा [हिमवन्तस्मिं, याव माला (स्या.)] तदा अहु;

तावच्छदनसम्पन्नो, अगमासि तथागतो.

.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

.

‘‘इतो पन्नरसे कप्पे, सत्ताहेसुं जनाधिपा;

सहस्सरथनामा ते, चक्कवत्ती महब्बला.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कुमुदमालियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कुमुदमालियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. निस्सेणिदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘कोण्डञ्ञस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

आरोहत्थाय पासादं, निस्सेणी कारिता मया.

१०.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, अनुभोत्वान सम्पदा;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

११.

‘‘एकत्तिंसम्हि कप्पानं, सहस्सम्हि तयो अहुं [महा (सी. स्या.)];

सम्बहुला नाम राजानो, चक्कवत्ती महब्बला.

१२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा निस्सेणिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

निस्सेणिदायकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. रत्तिपुप्फियत्थेरअपदानं

१३.

‘‘मिगलुद्दो पुरे आसिं, अरञ्ञे कानने अहं;

विपस्सिं अद्दसं बुद्धं, देवदेवं नरासभं.

१४.

‘‘रत्तिकं पुप्फितं दिस्वा, कुटजं धरणीरुहं;

समूलं पग्गहेत्वान, उपनेसिं महेसिनो.

१५.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फदानस्सिदं फलं.

१६.

‘‘इतो च अट्ठमे कप्पे, सुप्पसन्नसनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, राजाहोसिं महब्बलो.

१७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा रत्तिपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

रत्तिपुप्फियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. उदपानदायकत्थेरअपदानं

१८.

‘‘विपस्सिनो भगवतो, उदपानो कतो मया;

पिण्डपातञ्च दत्वान [गहेत्वान (स्या.)], निय्यादेसिमहं तदा.

१९.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, उदपानस्सिदं फलं.

२०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उदपानदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उदपानदायकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. सीहासनदायकत्थेरअपदानं

२१.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, पदुमुत्तरनायके;

पसन्नचित्तो सुमनो, सीहासनमदासहं.

२२.

‘‘बहूहि गन्धमालेहि, दिट्ठधम्मसुखावहे;

तत्थ पूजञ्च कत्वान, निब्बायति बहुज्जनो.

२३.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, वन्दित्वा बोधिमुत्तमं;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

२४.

‘‘पन्नरससहस्सम्हि, कप्पानं अट्ठ आसु ते [अट्ठ आसयुं (क.)];

सिलुच्चयसनामा च, राजानो चक्कवत्तिनो.

२५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सीहासनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

सीहासनदायकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. मग्गदत्तिकत्थेरअपदानं

२६.

‘‘अनोमदस्सी भगवा, द्विपदिन्दो नरासभो;

दिट्ठधम्मसुखत्थाय, अब्भोकासम्हि चङ्कमि.

२७.

‘‘उद्धते पादे पुप्फानि, सोभं मुद्धनि तिट्ठरे;

पसन्नचित्तो सुमनो, वन्दित्वा पुप्फमोकिरिं.

२८.

‘‘वीसकप्पसहस्सम्हि, इतो पञ्च जना अहुं;

पुप्फच्छदनिया नाम, चक्कवत्ती महब्बला.

२९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मग्गदत्तिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मग्गदत्तिकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. एकदीपियत्थेरअपदानं

३०.

‘‘पदुमुत्तरस्स मुनिनो, सळले बोधिमुत्तमे;

पसन्नचित्तो सुमनो, एकदीपं अदासहं.

३१.

‘‘भवे निब्बत्तमानम्हि, निब्बत्ते पुञ्ञसञ्चये;

दुग्गतिं नाभिजानामि, दीपदानस्सिदं फलं.

३२.

‘‘सोळसे कप्पसहस्से, इतो ते चतुरो जना;

चन्दाभा नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बला.

३३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकदीपियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकदीपियत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

नवमं भाणवारं.

८. मणिपूजकत्थेरअपदानं

३४.

‘‘ओरेन हिमवन्तस्स, नदिका सम्पवत्तथ;

तस्सा चानुपखेत्तम्हि, सयम्भू वसते तदा.

३५.

‘‘मणिं पग्गय्ह पल्लङ्कं, साधुचित्तं मनोरमं;

पसन्नचित्तो सुमनो, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

३६.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं मणिं अभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

३७.

‘‘इतो च द्वादसे कप्पे, सतरंसीसनामका;

अट्ठ ते आसुं राजानो, चक्कवत्ती महब्बला.

३८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मणिपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मणिपूजकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. तिकिच्छकत्थेरअपदानं

३९.

‘‘नगरे बन्धुमतिया, वेज्जो आसिं सुसिक्खितो;

आतुरानं सदुक्खानं, महाजनसुखावहो.

४०.

‘‘ब्याधितं समणं दिस्वा, सीलवन्तं महाजुतिं;

पसन्नचित्तो सुमनो, भेसज्जमददिं तदा.

४१.

‘‘अरोगो आसि तेनेव, समणो संवुतिन्द्रियो;

असोको नाम नामेन, उपट्ठाको विपस्सिनो.

४२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं ओसधमदासहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, भेसज्जस्स इदं फलं.

४३.

‘‘इतो च अट्ठमे कप्पे, सब्बोसधसनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिकिच्छको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिकिच्छकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. सङ्घुपट्ठाकत्थेरअपदानं

४५.

‘‘वेस्सभुम्हि भगवति, अहोसारामिको अहं;

पसन्नचित्तो सुमनो, उपट्ठिं सङ्घमुत्तमं.

४६.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, उपट्ठानस्सिदं फलं.

४७.

‘‘इतो ते सत्तमे कप्पे, सत्तेवासुं समोदका;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

४८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सङ्घुपट्ठाको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सङ्घुपट्ठाकत्थेरस्सापदानं दसमं.

कुमुदवग्गो अट्ठारसमो.

तस्सुद्दानं –

कुमुदो अथ निस्सेणी, रत्तिको उदपानदो;

सीहासनी मग्गददो, एकदीपी मणिप्पदो;

तिकिच्छको उपट्ठाको, एकपञ्ञास गाथकाति.

१९. कुटजपुप्फियवग्गो

१. कुटजपुप्फियत्थेरअपदानं

.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, सतरंसिंव उग्गतं;

दिसं अनुविलोकेन्तं, गच्छन्तं अनिलञ्जसे.

.

‘‘कुटजं पुप्फितं दिस्वा, संवित्थतसमोत्थतं;

रुक्खतो ओचिनित्वान, फुस्सस्स अभिरोपयिं.

.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

.

‘‘इतो सत्तरसे कप्पे, तयो आसुं सुपुप्फिता;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कुटजपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कुटजपुप्फियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. बन्धुजीवकत्थेरअपदानं

.

‘‘सिद्धत्थो नाम सम्बुद्धो, सयम्भू सब्भि वण्णितो;

समाधिं सो समापन्नो, निसीदि पब्बतन्तरे.

.

‘‘जातस्सरे गवेसन्तो, दकजं पुप्फमुत्तमं;

बन्धुजीवकपुप्फानि, अद्दसं समनन्तरं.

.

‘‘उभो हत्थेहि पग्गय्ह, उपागच्छिं महामुनिं;

पसन्नचित्तो सुमनो, सिद्धत्थस्साभिरोपयिं.

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१०.

‘‘इतो चातुद्दसे कप्पे, एको आसिं जनाधिपो;

समुद्दकप्पो नामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

११.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बन्धुजीवको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बन्धुजीवकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. कोटुम्बरियत्थेरअपदानं

१२.

‘‘कणिकारंव जोतन्तं, निसिन्नं पब्बतन्तरे;

अप्पमेय्यंव उदधिं, वित्थतं धरणिं यथा.

१३.

‘‘पूजितं [परेतं (सी.)] देवसङ्घेन, निसभाजानियं यथा;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, उपागच्छिं नरुत्तमं.

१४.

‘‘सत्तपुप्फानि पग्गय्ह, कोटुम्बरसमाकुलं;

बुद्धस्स अभिरोपेसिं, सिखिनो लोकबन्धुनो.

१५.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१६.

‘‘इतो वीसतिकप्पम्हि, महानेलसनामको;

एको आसि महातेजो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कोटुम्बरियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कोटुम्बरियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. पञ्चहत्थियत्थेरअपदानं

१८.

‘‘तिस्सो नामासि भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

पुरक्खतो सावकेहि, रथियं पटिपज्जथ.

१९.

‘‘पञ्च उप्पलहत्था च, चातुरा ठपिता मया;

आहुतिं दातुकामोहं, पग्गण्हिं वतसिद्धिया [पुत्तोम्हि हितसिद्धिया (स्या.)].

२०.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अन्तरापणे;

बुद्धरंसीहि फुट्ठोस्मि [बुद्धरंस्याभिफुट्ठोम्हि (सी.), बुद्धरंसाभिघुट्ठोस्मि (क.)], पूजेसिं द्विपदुत्तमं.

२१.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, य