📜

नमो तस्स भगवतो अरहतो सम्मासम्बुद्धस्स

खुद्दकनिकाये

थेरापदानपाळि

(पठमो भागो)

१. बुद्धवग्गो

१. बुद्धअपदानं

.

तथागतं जेतवने वसन्तं, अपुच्छि वेदेहमुनी नतङ्गो;

‘‘सब्बञ्ञुबुद्धा किर नाम होन्ति, भवन्ति ते हेतुभि केहि वीर’’.

.

तदाह सब्बञ्ञुवरो महेसी, आनन्दभद्दं मधुरस्सरेन;

‘‘ये पुब्बबुद्धेसु [सब्बबुद्धेसु (स्या.)] कताधिकारा, अलद्धमोक्खा जिनसासनेसु.

.

‘‘तेनेव सम्बोधिमुखेन धीरा, अज्झासयेनापि महाबलेन;

पञ्ञाय तेजेन सुतिक्खपञ्ञा, सब्बञ्ञुभावं अनुपापुणन्ति.

.

‘‘अहम्पि पुब्बबुद्धेसु, बुद्धत्तमभिपत्थयिं,

मनसायेव हुत्वान, धम्मराजा असङ्खिया.

.

‘‘अथ बुद्धापदानानि, सुणाथ सुद्धमानसा;

तिंसपारमिसम्पुण्णा, धम्मराजा असङ्खिया.

.

‘‘सम्बोधिं बुद्धसेट्ठानं, ससङ्घे लोकनायके;

दसङ्गुली नमस्सित्वा, सिरसा अभिवादयिं [अभिवादये (स्या.)].

.

‘‘यावता बुद्धखेत्तेसु, रतना विज्जन्तिसङ्खिया;

आकासट्ठा च भूमट्ठा [भुम्मट्ठा (सी. स्या.)], मनसा सब्बमाहरिं.

.

‘‘तत्थ रूपियभूमियं, पासादं मापयिं अहं;

नेकभुम्मं रतनमयं, उब्बिद्धं नभमुग्गतं.

.

‘‘विचित्तथम्भं सुकतं, सुविभत्तं महारहं;

कनकमयसङ्घाटं, कोन्तच्छत्तेहि मण्डितं.

१०.

‘‘पठमा वेळुरिया भूमि, विमलब्भसमा सुभा;

नळिनजलजाकिण्णा, वरकञ्चनभूमिया.

११.

‘‘पवाळंसा पवाळवण्णा, काचि लोहितका सुभा;

इन्दगोपकवण्णाभा, भूमि ओभासती दिसा.

१२.

‘‘सुविभत्ता घरमुखा, निय्यूहा सीहपञ्जरा;

चतुरो वेदिका जाला, गन्धावेळा मनोरमा.

१३.

‘‘नीला पीता लोहितका, ओदाता सुद्धकाळका;

कूटागारवरूपेता, सत्तरतनभूसिता.

१४.

‘‘ओलोकमया पदुमा, वाळविहङ्गसोभिता;

नक्खत्ततारकाकिण्णा, चन्दसूरेहि [चन्दसुरियेहि (सी. स्या.)] मण्डिता.

१५.

‘‘हेमजालेन सञ्छन्ना, सोण्णकिङ्किणिकायुता;

वातवेगेन कूजन्ति, सोण्णमाला मनोरमा.

१६.

‘‘मञ्जेट्ठकं लोहितकं, पीतकं हरिपिञ्जरं;

नानारङ्गेहि सम्पीतं [संचित्तं (स्या.)], उस्सितद्धजमालिनी [मालिनिं (सी.)].

१७.

‘‘न नं [नाना (सी. स्या.)] बहूनेकसता, फलिका रजतामया;

मणिमया लोहितङ्गा, मसारगल्लमया तथा;

नानासयनविचित्ता, सण्हकासिकसन्थता.

१८.

‘‘कम्पला दुकूला चीना, पट्टुण्णा पण्डुपावुरा;

विविधत्थरणं सब्बं, मनसा पञ्ञपेसहं.

१९.

‘‘तासु तास्वेव भूमीसु, रतनकूटलङ्कतं;

मणिवेरोचना उक्का, धारयन्ता सुतिट्ठरे.

२०.

‘‘सोभन्ति एसिका थम्भा, सुभा कञ्चनतोरणा;

जम्बोनदा सारमया, अथो रजतमयापि च.

२१.

‘‘नेका सन्धी सुविभत्ता, कवाटग्गळचित्तिता;

उभतो पुण्णघटानेका, पदुमुप्पलसंयुता.

२२.

‘‘अतीते सब्बबुद्धे च, ससङ्घे लोकनायके;

पकतिवण्णरूपेन, निम्मिनित्वा ससावके.

२३.

‘‘तेन द्वारेन पविसित्वा, सब्बे बुद्धा ससावका;

सब्बसोण्णमये पीठे, निसिन्ना अरियमण्डला.

२४.

‘‘ये च एतरहि अत्थि, बुद्धा लोके अनुत्तरा;

अतीते वत्तमाना च, भवनं सब्बे समाहरिं.

२५.

‘‘पच्चेकबुद्धेनेकसते, सयम्भू अपराजिते;

अतीते वत्तमाने च, भवनं सब्बे समाहरिं.

२६.

‘‘कप्परुक्खा बहू अत्थि, ये दिब्बा ये च मानुसा;

सब्बं दुस्सं समाहन्ता, अच्छादेमि तिचीवरं.

२७.

‘‘खज्जं भोज्जं सायनीयं, सम्पन्नं पानभोजनं;

मणिमये सुभे पत्ते, संपूरेत्वा अदासहं.

२८.

‘‘दिब्बवत्थसमा हुत्वा, मट्ठा [मट्टा (सी.)] चीवरसंयुता;

मधुरा सक्खरा चेव, तेला च मधुफाणिता.

२९.

‘‘तप्पिता परमन्नेन, सब्बे ते अरियमण्डला;

रतनगब्भं पविसित्वा, केसरीव गुहासया.

३०.

‘‘महारहम्हि सयने, सीहसेय्यमकप्पयुं;

सम्पजाना समुट्ठाय, सयने [सेय्ये (स्या.)] पल्लङ्कमाभुजुं.

३१.

‘‘गोचरं सब्बबुद्धानं, झानरतिसमप्पिता;

अञ्ञे धम्मानि देसेन्ति, अञ्ञे कीळन्ति इद्धिया.

३२.

‘‘अञ्ञे अभिञ्ञा अप्पेन्ति, अभिञ्ञा वसिभाविता;

विकुब्बना विकुब्बन्ति, अञ्ञेनेकसहस्सियो.

३३.

‘‘बुद्धापि बुद्धे पुच्छन्ति, विसयं सब्बञ्ञुमालयं;

गम्भीरं निपुणं ठानं, पञ्ञाय विनिबुज्झरे.

३४.

‘‘सावका बुद्धे पुच्छन्ति, बुद्धा पुच्छन्ति सावके;

अञ्ञमञ्ञञ्च पुच्छित्वा [पुच्छन्ति (सी. स्या.)], अञ्ञोञ्ञं ब्याकरोन्ति ते.

३५.

‘‘बुद्धा पच्चेकबुद्धा च, सावका परिचारका;

एवं सकाय रतिया, पासादेभिरमन्ति ते.

३६.

‘‘छत्ता तिट्ठन्तु रतना, कञ्चनावेळपन्तिका;

मुत्ताजालपरिक्खित्ता, सब्बे धारेन्तु [धारेन्ति (क.)] मत्थके.

३७.

‘‘भवन्तु चेळविताना, सोण्णतारकचित्तिता;

विचित्तमल्यवितता, सब्बे धारेन्तु मत्थके.

३८.

‘‘वितता मल्यदामेहि, गन्धदामेहि सोभिता;

दुस्सदामपरिकिण्णा, रतनदामभूसिता.

३९.

‘‘पुप्फाभिकिण्णा सुचित्ता, सुरभिगन्धभूसिता;

गन्धपञ्चङ्गुलिकता [गन्धपञ्चङ्गुलं कता (अट्ठ.)], हेमच्छदनछादिता.

४०.

‘‘चतुद्दिसा पोक्खरञ्ञो, पदुमुप्पलसन्थता;

सोवण्णरूपा खायन्तु, पद्मंरेणुरजुग्गता.

४१.

‘‘पुप्फन्तु पादपा सब्बे, पासादस्स समन्ततो;

सयञ्च पुप्फा मुञ्चित्वा, गन्त्वा भवनमोकिरुं.

४२.

‘‘सिखिनो तत्थ नच्चन्तु, दिब्बहंसा पकूजरे;

करवीका च गायन्तु, दिजसङ्घा समन्ततो.

४३.

‘‘भेरियो सब्बा वज्जन्तु, वीणा सब्बा रसन्तु [रवन्तु (सी. स्या.)] ता;

सब्बा सङ्गीति वत्तन्तु, पासादस्स समन्ततो.

४४.

‘‘यावता बुद्धखेत्तम्हि, चक्कवाळे ततो परे;

महन्ता जोतिसम्पन्ना, अच्छिन्ना रतनामया.

४५.

‘‘तिट्ठन्तु सोण्णपल्लङ्का, दीपरुक्खा जलन्तु ते;

भवन्तु एकपज्जोता, दससहस्सिपरम्परा.

४६.

‘‘गणिका लासिका चेव, नच्चन्तु अच्छरागणा;

नानारङ्गा पदिस्सन्तु, पासादस्स समन्ततो.

४७.

‘‘दुमग्गे पब्बतग्गे वा, सिनेरुगिरिमुद्धनि;

उस्सापेमि धजं सब्बं, विचित्तं पञ्चवण्णिकं.

४८.

‘‘नरा नागा च गन्धब्बा, सब्बे देवा उपेन्तु ते;

नमस्सन्ता पञ्जलिका, पासादं परिवारयुं.

४९.

‘‘यं किञ्चि कुसलं कम्मं, कत्तब्बं किरियं मम;

कायेन वाचा मनसा, तिदसे सुकतं कतं.

५०.

‘‘ये सत्ता सञ्ञिनो अत्थि, ये च सत्ता असञ्ञिनो;

कतं पुञ्ञफलं मय्हं, सब्बे भागी भवन्तु ते.

५१.

‘‘येसं कतं सुविदितं, दिन्नं पुञ्ञफलं मया;

ये च तत्थ [तस्मिं (सी. क.)] न जानन्ति, देवा गन्त्वा निवेदयुं.

५२.

‘‘सब्बलोकम्हि [सब्बे लोकम्हि (स्या. क.)] ये सत्ता, जीवन्ताहारहेतुका;

मनुञ्ञं भोजनं सब्बं [सब्बे (स्या.)], लभन्तु मम चेतसा.

५३.

‘‘मनसा दानं मया दिन्नं, मनसा पसादमावहिं;

पूजिता सब्बसम्बुद्धा, पच्चेका जिनसावका.

५४.

‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च;

जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं.

५५.

‘‘दुवे भवे पजानामि, देवत्ते अथ मानुसे;

अञ्ञं गतिं न जानामि, मनसा पत्थनाफलं.

५६.

‘‘देवानं अधिको होमि, भवामि मनुजाधिपो;

रूपलक्खणसम्पन्नो, पञ्ञाय असमो भवे.

५७.

‘‘भोजनं विविधं सेट्ठं, रतनञ्च अनप्पकं;

विविधानि च वत्थानि, नभा [नभसा (स्या.)] खिप्पं उपेन्ति मं.

५८.

‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने;

यं यं हत्थं पसारेमि, दिब्बा भक्खा उपेन्ति मं.

५९.

‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने;

यं यं हत्थं पसारेमि, रतना सब्बे उपेन्ति मं.

६०.

‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने;

यं यं हत्थं पसारेमि, सब्बे गन्धा उपेन्ति मं.

६१.

‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने;

यं यं [यत्थ (स्या.), यञ्ञं (क.)] हत्थं पसारेमि, सब्बे याना उपेन्ति मं.

६२.

‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने;

यं यं हत्थं पसारेमि, सब्बे माला उपेन्ति मं.

६३.

‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने;

यं यं हत्थं पसारेमि, अलङ्कारा उपेन्ति मं.

६४.

‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने;

यं यं हत्थं पसारेमि, सब्बा कञ्ञा उपेन्ति मं.

६५.

‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने;

यं यं हत्थं पसारेमि, मधुसक्खरा उपेन्ति मं.

६६.

‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने;

यं यं हत्थं पसारेमि, सब्बे खज्जा उपेन्ति मं.

६७.

‘‘अधने अद्धिक [अद्धिके (स्या.)] जने, याचके च पथाविनो;

ददामिहं [ददामिह (सी.) ददामि तं (स्या.)] दानवरं, सम्बोधिवरपत्तिया.

६८.

‘‘नादेन्तो पब्बतं सेलं, गज्जेन्तो बहलं गिरिं;

सदेवकं हासयन्तो, बुद्धो लोके भवामहं.

६९.

‘‘दिसा दसविधा लोके, यायतो नत्थि अन्तकं;

तस्मिञ्च दिसाभागम्हि, बुद्धखेत्ता असङ्खिया.

७०.

‘‘पभा पकित्तिता मय्हं, यमका रंसिवाहना;

एत्थन्तरे रंसिजालं, आलोको विपुलो भवे.

७१.

‘‘एत्तके लोकधातुम्हि, सब्बे पस्सन्तु मं जना;

सब्बे मं अनुवत्तन्तु, याव ब्रह्मनिवेसनं [सब्बेव सुमना होन्तु, सब्बे मं अनुवत्तरे (सी. स्या.)].

७२.

‘‘विसिट्ठमधुनादेन, अमतभेरिमाहनिं;

एत्थन्तरे जना सब्बे, सुणन्तु मधुरं गिरं.

७३.

‘‘धम्ममेघेन वस्सन्ते, सब्बे होन्तु अनासवा;

येत्थ पच्छिमका सत्ता, सोतापन्ना भवन्तु ते.

७४.

‘‘दत्वा दातब्बकं दानं, सीलं पूरेत्वा असेसतो;

नेक्खम्मपारमिं गन्त्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं.

७५.

‘‘पण्डिते परिपुच्छित्वा, कत्वा वीरियमुत्तमं;

खन्तिया पारमिं गन्त्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं.

७६.

‘‘कत्वा दळ्हमधिट्ठानं, सच्चपारमि पूरिय;

मेत्ताय पारमिं गन्त्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं.

७७.

‘‘लाभालाभे सुखे दुक्खे, सम्माने चावमानने [सम्माने च विमानने (क.) सम्मानने विमानने (स्या.)];

सब्बत्थ समको हुत्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं.

७८.

‘‘कोसज्जं भयतो दिस्वा, वीरियं चापि खेमतो;

आरद्धवीरिया होथ, एसा बुद्धानुसासनी.

७९.

‘‘विवादं भयतो दिस्वा, अविवादञ्च खेमतो;

समग्गा सखिला होथ, एसा बुद्धानुसासनी.

८०.

‘‘पमादं भयतो दिस्वा, अप्पमादञ्च खेमतो;

भावेथट्ठङ्गिकं मग्गं, एसा बुद्धानुसासनी.

८१.

‘‘समागता बहू बुद्धा, अरहन्ता [अरहन्तो (स्या.)] च सब्बसो;

सम्बुद्धे अरहन्ते च, वन्दमाना नमस्सथ.

८२.

‘‘एवं अचिन्तिया बुद्धा, बुद्धधम्मा अचिन्तिया;

अचिन्तिये पसन्नानं, विपाको होति अचिन्तियो’’’.

इत्थं सुदं भगवा अत्तनो बुद्धचरियं सम्भावयमानो बुद्धापदानियं [बुद्धचरियं (सी.) बुद्धचरितं (स्या.)] नाम धम्मपरियायं अभासित्थाति.

बुद्धापदानं समत्तं.

२. पच्चेकबुद्धअपदानं

अथ पच्चेकबुद्धापदानं सुणाथ –

८३.

‘‘तथागतं जेतवने वसन्तं, अपुच्छि वेदेहमुनी नतङ्गो;

‘पच्चेकबुद्धा किर नाम होन्ति, भवन्ति ते हेतुभि केहि वीर’ [धीर (सी.) धीरा (स्या.)].

८४.

‘‘तदाह सब्बञ्ञुवरो महेसी, आनन्दभद्दं मधुरस्सरेन;

‘ये पुब्बबुद्धेसु [सब्बबुद्धेसु (स्या. क.)] कताधिकारा, अलद्धमोक्खा जिनसासनेसु.

८५.

‘‘‘तेनेव संवेगमुखेन धीरा, विनापि बुद्धेहि सुतिक्खपञ्ञा;

आरम्मणेनापि परित्तकेन, पच्चेकबोधिं अनुपापुणन्ति.

८६.

‘‘‘सब्बम्हि लोकम्हि ममं ठपेत्वा, पच्चेकबुद्धेहि समोव नत्थि;

तेसं इमं वण्णपदेसमत्तं, वक्खामहं साधु महामुनीनं.

८७.

‘‘‘सयमेव बुद्धानं महाइसीनं, साधूनि वाक्यानि मधूव [मधुंव (सी.)] खुद्दं;

अनुत्तरं भेसजं पत्थयन्ता, सुणाथ सब्बेसु पसन्नचित्ता.

८८.

‘‘‘पच्चेकबुद्धानं समागतानं, परम्परं ब्याकरणानि यानि;

आदीनवो यञ्च विरागवत्थुं, यथा च बोधिं अनुपापुणिंसु.

८९.

‘‘‘सरागवत्थूसु विरागसञ्ञी, रत्तम्हि लोकम्हि विरत्तचित्ता;

हित्वा पपञ्चे जितफन्दितानि [विदिय फन्दितानि (सी.) जितबन्धितानि (क.)], तथेव बोधिं अनुपापुणिंसु.

९०.

‘‘‘सब्बेसु भूतेसु निधाय दण्डं, अविहेठयं अञ्ञतरम्पि तेसं;

मेत्तेन चित्तेन हितानुकम्पी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

९१.

‘‘‘सब्बेसु भूतेसु निधाय दण्डं, अविहेठयं अञ्ञतरम्पि तेसं;

न पुत्तमिच्छेय्य कुतो सहायं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

९२.

‘‘‘संसग्गजातस्स भवन्ति स्नेहा, स्नेहन्वयं दुक्खमिदं पहोति;

आदीनवं स्नेहजं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

९३.

‘‘‘मित्ते सुहज्जे अनुकम्पमानो, हापेति अत्थं पटिबद्धचित्तो;

एतं भयं सन्थवे पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

९४.

‘‘‘वंसो विसालोव यथा विसत्तो, पुत्तेसु दारेसु च या अपेक्खा;

वंसे कळीरोव असज्जमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

९५.

‘‘‘मिगो अरञ्ञम्हि यथा अबद्धो, येनिच्छकं गच्छति गोचराय;

विञ्ञू नरो सेरितं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

९६.

‘‘‘आमन्तना होति सहायमज्झे, वासे च [वासे (सी. स्या.) सुत्तनिपातेपि ‘‘च‘‘कारो नत्थि] ठाने गमने चारिकाय;

अनभिज्झितं सेरितं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

९७.

‘‘‘खिड्डा रती होति सहायमज्झे, पुत्तेसु पेमं विपुलञ्च होति;

पियविप्पयोगं विजिगुच्छमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

९८.

‘‘‘चातुद्दिसो अप्पटिघो च होति, सन्तुस्समानो इतरीतरेन;

परिस्सयानं सहिता अछम्भी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

९९.

‘‘‘दुस्सङ्गहा पब्बजितापि एके, अथो गहट्ठा घरमावसन्ता;

अप्पोस्सुक्को परपुत्तेसु हुत्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१००.

‘‘‘ओरोपयित्वा गिहिब्यञ्जनानि, सञ्छिन्नपत्तो यथा कोविळारो;

छेत्वान वीरो गिहिबन्धनानि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१०१.

‘‘‘सचे लभेथ निपकं सहायं, सद्धिं चरं साधुविहारिधीरं;

अभिभुय्य सब्बानि परिस्सयानि, चरेय्य तेनत्तमनो सतीमा.

१०२.

‘‘‘नो चे लभेथ निपकं सहायं, सद्धिं चरं साधुविहारिधीरं;

राजाव रट्ठं विजितं पहाय, एको चरे मातङ्गरञ्ञेव नागो.

१०३.

‘‘‘अद्धा पसंसाम सहायसम्पदं, सेट्ठा समा सेवितब्बा सहाया;

एते अलद्धा अनवज्जभोजी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१०४.

‘‘‘दिस्वा सुवण्णस्स पभस्सरानि, कम्मारपुत्तेन सुनिट्ठितानि;

सङ्घट्टमानानि दुवे भुजस्मिं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१०५.

‘‘‘एवं दुतीयेन सहा ममस्स, वाचाभिलापो अभिसज्जना वा;

एतं भयं आयतिं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१०६.

‘‘‘कामा हि चित्रा मधुरा मनोरमा, विरूपरूपेन मथेन्ति चित्तं;

आदीनवं कामगुणेसु दिस्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१०७.

‘‘‘ईती च गण्डो च उपद्दवो च, रोगो च सल्लञ्च भयञ्च मेतं;

एतं भयं कामगुणेसु दिस्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१०८.

‘‘‘सीतञ्च उण्हञ्च खुदं पिपासं, वातातपे डंससरीसपे [डंससिरिंसपे (सी. स्या.)] च;

सब्बानिपेतानि अभिब्भवित्वा [अभिसंभवित्वा (सुत्तनिपाते)], एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१०९.

‘‘‘नागोव यूथानि विवज्जयित्वा, सञ्जातखन्धो पदुमी उळारो;

यथाभिरन्तं विहरं अरञ्ञे, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

११०.

‘‘‘अट्ठानतं सङ्गणिकारतस्स, यं फस्सये [फुस्सये (स्या.)] सामयिकं विमुत्तिं;

आदिच्चबन्धुस्स वचो निसम्म, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१११.

‘‘‘दिट्ठीविसूकानि उपातिवत्तो, पत्तो नियामं पटिलद्धमग्गो;

उप्पन्नञाणोम्हि अनञ्ञनेय्यो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

११२.

‘‘‘निल्लोलुपो निक्कुहो निप्पिपासो, निम्मक्ख [निम्मक्खो (स्या.)] निद्धन्तकसावमोहो;

निरासयो [निरासासो (क.)] सब्बलोके भवित्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

११३.

‘‘‘पापं सहायं परिवज्जयेथ, अनत्थदस्सिं विसमे निविट्ठं;

सयं न सेवे पसुतं पमत्तं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

११४.

‘‘‘बहुस्सुतं धम्मधरं भजेथ, मित्तं उळारं पटिभानवन्तं;

अञ्ञाय अत्थानि विनेय्य कङ्खं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

११५.

‘‘‘खिड्डं रतिं कामसुखञ्च लोके, अनलङ्करित्वा अनपेक्खमानो;

विभूसट्ठाना विरतो सच्चवादी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

११६.

‘‘‘पुत्तञ्च दारं पितरञ्च मातरं, धनानि धञ्ञानि च बन्धवानि;

हित्वान कामानि यथोधिकानि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

११७.

‘‘‘सङ्गो एसो परित्तमेत्थ सोख्यं, अप्पस्सादो दुक्खमेवेत्थ भिय्यो;

गळो [गाहो (सी.) कण्डो (स्या.) गाळ्हो (क.)] एसो इति ञत्वा मतिमा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

११८.

‘‘‘सन्दालयित्वान संयोजनानि, जालंव भेत्वा सलिलम्बुचारी;

अग्गीव दड्ढं अनिवत्तमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

११९.

‘‘‘ओक्खित्तचक्खू न च पादलोलो, गुत्तिन्द्रियो रक्खितमानसानो;

अनवस्सुतो अपरिडय्हमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२०.

‘‘‘ओहारयित्वा गिहिब्यञ्जनानि, सञ्छन्नपत्तो यथा पारिछत्तो;

कासायवत्थो अभिनिक्खमित्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२१.

‘‘‘रसेसु गेधं अकरं अलोलो, अनञ्ञपोसी सपदानचारी;

कुले कुले अप्पटिबद्धचित्तो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२२.

‘‘‘पहाय पञ्चावरणानि चेतसो, उपक्किलेसे ब्यपनुज्ज सब्बे;

अनिस्सितो छेज्ज सिनेहदोसं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२३.

‘‘‘विपिट्ठिकत्वान सुखञ्च दुक्खं, पुब्बेव सोमनस्सदोमनस्सं;

लद्धानुपेक्खं समथं विसुद्धं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२४.

‘‘‘आरद्धवीरियो परमत्थपत्तिया, अलीनचित्तो अकुसीतवुत्ति;

दळ्हनिक्कमो थामबलूपपन्नो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२५.

‘‘‘पटिसल्लानं झानमरिञ्चमानो, धम्मेसु निच्चं अनुधम्मचारी;

आदीनवं सम्मसिता भवेसु, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२६.

‘‘‘तण्हक्खयं पत्थयमप्पमत्तो, अनेळमूगो सुतवा सतीमा;

सङ्खातधम्मो नियतो पधानवा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२७.

‘‘‘सीहोव सद्देसु असन्तसन्तो, वातोव जालम्हि असज्जमानो;

पदुमंव तोयेन अलिम्पमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२८.

‘‘‘सीहो यथा दाठबली पसय्ह, राजा मिगानं अभिभुय्य चारी;

सेवेथ पन्तानि सेनासनानि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१२९.

‘‘‘मेत्तं उपेक्खं करुणं विमुत्तिं, आसेवमानो मुदितञ्च काले;

सब्बेन लोकेन अविरुज्झमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१३०.

‘‘‘रागञ्च दोसञ्च पहाय मोहं, सन्दालयित्वान संयोजनानि;

असन्तसं जीवितसङ्खयम्हि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१३१.

‘‘‘भजन्ति सेवन्ति च कारणत्था, निक्कारणा दुल्लभा अज्ज मित्ता;

अत्तत्थपञ्ञा असुचीमनुस्सा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो.

१३२.

‘‘‘विसुद्धसीला सुविसुद्धपञ्ञा, समाहिता जागरियानुयुत्ता;

विपस्सका धम्मविसेसदस्सी, मग्गङ्गबोज्झङ्गगते विजञ्ञा.

१३३.

‘‘‘सुञ्ञप्पणिधिञ्च तथानिमित्तं [सुञ्ञतप्पणीहितञ्चानिमित्तं (सी.)], आसेवयित्वा जिनसासनम्हि;

ये सावकत्तं न वजन्ति धीरा, भवन्ति पच्चेकजिना सयम्भू.

१३४.

‘‘‘महन्तधम्मा बहुधम्मकाया, चित्तिस्सरा सब्बदुक्खोघतिण्णा;

उदग्गचित्ता परमत्थदस्सी, सीहोपमा खग्गविसाणकप्पा.

१३५.

‘‘‘सन्तिन्द्रिया सन्तमना समाधी, पच्चन्तसत्तेसु पतिप्पचारा [पच्चत्तगम्भीरमतप्पचारा (सी.)];

दीपा परत्थ इध विज्जलन्ता, पच्चेकबुद्धा सततं हितामे.

१३६.

‘‘‘पहीनसब्बावरणा जनिन्दा, लोकप्पदीपा घनकञ्चनाभा;

निस्संसयं लोकसुदक्खिणेय्या, पच्चेकबुद्धा सततप्पितामे.

१३७.

‘‘‘पच्चेकबुद्धानं सुभासितानि, चरन्ति लोकम्हि सदेवकम्हि;

सुत्वा तथा ये न करोन्ति बाला, चरन्ति दुक्खेसु पुनप्पुनं ते.

१३८.

‘‘‘पच्चेकबुद्धानं सुभासितानि, मधुं यथा खुद्दमवस्सवन्तं;

सुत्वा तथा ये पटिपत्तियुत्ता, भवन्ति ते सच्चदसा सपञ्ञा’.

१३९.

‘‘पच्चेकबुद्धेहि जिनेहि भासिता, कथा [गाथा (सी. स्या.)] उळारा अभिनिक्खमित्वा;

ता सक्यसीहेन नरुत्तमेन, पकासिता धम्मविजाननत्थं.

१४०.

‘‘लोकानुकम्पाय इमानि तेसं, पच्चेकबुद्धान विकुब्बितानि;

संवेगसङ्गमतिवड्ढनत्थं, सयम्भुसीहेन पकासितानी’’ति.

पच्चेकबुद्धापदानं समत्तं.

३-१. सारिपुत्तत्थेरअपदानं

अथ थेरापदानं सुणाथ –

१४१.

‘‘हिमवन्तस्स अविदूरे, लम्बको नाम पब्बतो;

अस्समो सुकतो मय्हं, पण्णसाला सुमापिता.

१४२.

‘‘उत्तानकूला नदिका, सुपतित्था मनोरमा;

सुसुद्धपुळिनाकिण्णा, अविदूरे ममस्समं.

१४३.

‘‘असक्खरा अपब्भारा, सादु अप्पटिगन्धिका;

सन्दती नदिका तत्थ, सोभयन्ता ममस्समं.

१४४.

‘‘कुम्भीला मकरा चेत्थ, सुसुमारा [सुंसुमारा (सी. स्या. )] च कच्छपा;

चरन्ति नदिया तत्थ, सोभयन्ता ममस्समं.

१४५.

‘‘पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा [वजला (सी. स्या.) जलजा (पी.)] मुञ्जरोहिता;

वग्गळा [वग्गुला (सी.) वग्गुळा (स्या.) मग्गुरा (थेरगाथा)] पपतायन्ता, सोभयन्ति [पपतायन्ति, सोभयन्ता (क.)] ममस्समं.

१४६.

‘‘उभो कूलेसु नदिया, पुप्फिनो फलिनो दुमा;

उभतो अभिलम्बन्ता, सोभयन्ति [अभिलम्बन्ति सोभयन्ता (क.)] ममस्समं.

१४७.

‘‘अम्बा साला च तिलका, पाटली सिन्दुवारका [सिन्दुवारिका (बहूसु)];

दिब्बगन्धा सम्पवन्ति, पुप्फिता मम अस्समे.

१४८.

‘‘चम्पका सळला नीपा [निम्बा (क.)], नागपुन्नागकेतका;

दिब्बगन्धा सम्पवन्ति, पुप्फिता मम अस्समे.

१४९.

‘‘अतिमुत्ता असोका च, भगिनीमाला च पुप्फिता;

अङ्कोला बिम्बिजाला [बिम्बजाला (क.)] च, पुप्फिता मम अस्समे.

१५०.

‘‘केतका कन्दलि [कदली (स्या.)] चेव, गोधुका तिणसूलिका;

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं.

१५१.

‘‘कणिकारा कण्णिका च, असना अज्जुना बहू;

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं.

१५२.

‘‘पुन्नागा गिरिपुन्नागा, कोविळारा च पुप्फिता;

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं.

१५३.

‘‘उद्धालका च कुटजा, कदम्बा वकुला बहू;

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं.

१५४.

‘‘आळका इसिमुग्गा च, कदलिमातुलुङ्गियो;

गन्धोदकेन संवड्ढा, फलानि धारयन्ति ते.

१५५.

‘‘अञ्ञे पुप्फन्ति पदुमा, अञ्ञे जायन्ति केसरी;

अञ्ञे ओपुप्फा पदुमा, पुप्फिता तळाके तदा.

१५६.

‘‘गब्भं गण्हन्ति पदुमा, निद्धावन्ति मुलाळियो;

सिंघाटिपत्तमाकिण्णा, सोभन्ति तळाके तदा.

१५७.

‘‘नयिता अम्बगन्धी च, उत्तली बन्धुजीवका;

दिब्बगन्धा सम्पवन्ति, पुप्फिता तळाके तदा.

१५८.

‘‘पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा मुञ्जरोहिता;

संगुला मग्गुरा [मङ्गुरा (सी. क.)] चेव, वसन्ति तळाके तदा.

१५९.

‘‘कुम्भीला सुसुमारा च, तन्तिगाहा च रक्खसा;

ओगुहा [ओगाहा (स्या.)] अजगरा च, वसन्ति तळाके तदा.

१६०.

‘‘पारेवता रविहंसा, चक्कवाका नदीचरा;

कोकिला सुकसाळिका, उपजीवन्ति तं सरं.

१६१.

‘‘कुक्कुत्थका कुळीरका, वने पोक्खरसातका;

दिन्दिभा सुवपोता च, उपजीवन्ति तं सरं.

१६२.

‘‘हंसा कोञ्चा मयूरा च, कोकिला तम्बचूळका [तम्बचूळिका (सी.)];

पम्पका जीवंजीवा च, उपजीवन्ति तं सरं.

१६३.

‘‘कोसिका पोट्ठसीसा च, कुररा सेनका बहू;

महाकाळा च सकुणा, उपजीवन्ति तं सरं.

१६४.

‘‘पसदा च वराहा च, चमरा गण्डका बहू [वका भेरण्डका बहू (सी. स्या.)];

रोहिच्चा सुकपोता [सुत्तपोता (स्या.)] च, उपजीवन्ति तं सरं.

१६५.

‘‘सीहब्यग्घा च दीपी च, अच्छकोकतरच्छका;

तिधा पभिन्नमातङ्गा, उपजीवन्ति तं सरं.

१६६.

‘‘किन्नरा वानरा चेव, अथोपि वनकम्मिका;

चेता च लुद्दका चेव, उपजीवन्ति तं सरं.

१६७.

‘‘तिन्दुकानि पियालानि, मधुका कासुमारयो [कासमारियो (स्या.)];

धुवं फलानि धारेन्ति, अविदूरे ममस्समं.

१६८.

‘‘कोसम्बा [कोसुम्भा (सी. स्या.)] सळला निम्बा [सळला नीपा (सी. स्या.) पनसा अम्बा (?)], सादुफलसमायुता;

धुवं फलानि धारेन्ति, अविदूरे ममस्समं.

१६९.

‘‘हरीतका आमलका, अम्बजम्बुविभीतका;

कोला भल्लातका बिल्ला, फलानि धारयन्ति ते.

१७०.

‘‘आलुवा च कळम्बा च, बिळालीतक्कळानि च;

जीवका सुतका चेव, बहुका मम अस्समे.

१७१.

‘‘अस्समस्साविदूरम्हि, तळाकासुं सुनिम्मिता;

अच्छोदका सीतजला, सुपतित्था मनोरमा.

१७२.

‘‘पदुमुप्पलसञ्छन्ना, पुण्डरीकसमायुता;

मन्दालकेहि सञ्छन्ना, दिब्बगन्धो पवायति.

१७३.

‘‘एवं सब्बङ्गसम्पन्ने, पुप्फिते फलिते वने;

सुकते अस्समे रम्मे, विहरामि अहं तदा.

१७४.

‘‘सीलवा वतसम्पन्नो [वत्तसम्पन्नो (स्या.)], झायी झानरतो सदा;

पञ्चाभिञ्ञाबलप्पत्तो, सुरुचि नाम तापसो.

१७५.

‘‘चतुवीससहस्सानि, सिस्सा मय्हं उपट्ठहु;

सब्बेव ब्राह्मणा एते, जातिमन्तो यसस्सिनो.

१७६.

‘‘लक्खणे इतिहासे च, सनिघण्टुसकेटुभे;

पदका वेय्याकरणा, सधम्मे पारमिं गता.

१७७.

‘‘उप्पातेसु निमित्तेसु, लक्खणेसु च कोविदा;

पथब्या भूमन्तलिक्खे, मम सिस्सा सुसिक्खिता.

१७८.

‘‘अप्पिच्छा निपका एते, अप्पाहारा अलोलुपा;

लाभालाभेन सन्तुट्ठा, परिवारेन्ति मं सदा.

१७९.

‘‘झायी झानरता धीरा, सन्तचित्ता समाहिता;

आकिञ्चञ्ञं पत्थयन्ता, परिवारेन्ति मं सदा.

१८०.

‘‘अभिञ्ञापारमिप्पत्ता, पेत्तिके गोचरे रता;

अन्तलिक्खचरा धीरा, परिवारेन्ति मं सदा.

१८१.

‘‘संवुता छसु द्वारेसु, अनेजा रक्खितिन्द्रिया;

असंसट्ठा च ते धीरा, मम सिस्सा दुरासदा.

१८२.

‘‘पल्लङ्केन निसज्जाय, ठानचङ्कमनेन च;

वीतिनामेन्ति ते रत्तिं, मम सिस्सा दुरासदा.

१८३.

‘‘रजनीये न रज्जन्ति, दुस्सनीये न दुस्सरे;

मोहनीये न मुय्हन्ति, मम सिस्सा दुरासदा.

१८४.

‘‘इद्धिं वीमंसमाना ते, वत्तन्ति निच्चकालिकं;

पथविं [पठविं (सी. स्या.)] ते पकम्पेन्ति, सारम्भेन दुरासदा.

१८५.

‘‘कीळमाना च ते सिस्सा, कीळन्ति झानकीळितं;

जम्बुतो फलमानेन्ति, मम सिस्सा दुरासदा.

१८६.

‘‘अञ्ञे गच्छन्ति गोयानं, अञ्ञे पुब्बविदेहकं [पुब्बविदेहनं (स्या. क.)];

अञ्ञे च उत्तरकुरुं, एसनाय दुरासदा.

१८७.

‘‘पुरतो पेसेन्ति खारिं, पच्छतो च वजन्ति ते;

चतुवीससहस्सेहि, छादितं होति अम्बरं.

१८८.

‘‘अग्गिपाकी अनग्गी च, दन्तोदुक्खलिकापि च;

अस्मेन कोट्टिता केचि, पवत्तफलभोजना.

१८९.

‘‘उदकोरोहणा केचि, सायं पातो सुचीरता;

तोयाभिसेचनकरा, मम सिस्सा दुरासदा.

१९०.

‘‘परूळ्हकच्छनखलोमा, पङ्कदन्ता रजस्सिरा;

गन्धिता सीलगन्धेन, मम सिस्सा दुरासदा.

१९१.

‘‘पातोव सन्निपतित्वा, जटिला उग्गतापना;

लाभालाभं पकित्तेत्वा, गच्छन्ति अम्बरे तदा.

१९२.

‘‘एतेसं पक्कमन्तानं, महासद्दो पवत्तति;

अजिनचम्मसद्देन, मुदिता होन्ति देवता.

१९३.

‘‘दिसोदिसं पक्कमन्ति, अन्तलिक्खचरा इसी;

सके बलेनुपत्थद्धा, ते गच्छन्ति यदिच्छकं.

१९४.

‘‘पथवीकम्पका एते, सब्बेव नभचारिनो;

उग्गतेजा दुप्पसहा, सागरोव अखोभिया.

१९५.

‘‘ठानचङ्कमिनो केचि, केचि नेसज्जिका इसी;

पवत्तभोजना केचि, मम सिस्सा दुरासदा.

१९६.

‘‘मेत्ताविहारिनो एते, हितेसी सब्बपाणिनं;

अनत्तुक्कंसका सब्बे, न ते वम्भेन्ति कस्सचि.

१९७.

‘‘सीहराजावसम्भीता, गजराजाव थामवा;

दुरासदा ब्यग्घारिव, आगच्छन्ति ममन्तिके.

१९८.

‘‘विज्जाधरा देवता च, नागगन्धब्बरक्खसा;

कुम्भण्डा दानवा गरुळा, उपजीवन्ति तं सरं.

१९९.

‘‘ते जटाखारिभरिता, अजिनुत्तरवासना;

अन्तलिक्खचरा सब्बे, उपजीवन्ति तं सरं.

२००.

‘‘सदानुच्छविका [तदानुच्छविका (स्या. क.)] एते, अञ्ञमञ्ञं सगारवा;

चतुब्बीससहस्सानं, खिपितसद्दो न विज्जति.

२०१.

‘‘पादे पादं निक्खिपन्ता, अप्पसद्दा सुसंवुता;

उपसङ्कम्म सब्बेव [सब्बे ते (स्या.)], सिरसा वन्दरे ममं.

२०२.

‘‘तेहि सिस्सेहि परिवुतो, सन्तेहि च तपस्सिभि;

वसामि अस्समे तत्थ, झायी झानरतो अहं.

२०३.

‘‘इसीनं सीलगन्धेन, पुप्फगन्धेन चूभयं;

फलीनं फलगन्धेन, गन्धितो होति अस्समो.

२०४.

‘‘रत्तिन्दिवं न जानामि, अरति मे न विज्जति;

सके सिस्से ओवदन्तो, भिय्यो हासं लभामहं.

२०५.

‘‘पुप्फानं पुप्फमानानं, फलानञ्च विपच्चतं;

दिब्बगन्धा पवायन्ति, सोभयन्ता ममस्समं.

२०६.

‘‘समाधिम्हा वुट्ठहित्वा, आतापी निपको अहं;

खारिभारं गहेत्वान, वनं अज्झोगहिं अहं.

२०७.

‘‘उप्पाते सुपिने चापि, लक्खणेसु सुसिक्खितो;

पवत्तमानं [वत्तमानं (क.)] मन्तपदं, धारयामि अहं तदा.

२०८.

‘‘अनोमदस्सी भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

विवेककामो सम्बुद्धो, हिमवन्तमुपागमि.

२०९.

‘‘अज्झोगाहेत्वा हिमवन्तं, अग्गो कारुणिको मुनि;

पल्लङ्कं आभुजित्वान, निसीदि पुरिसुत्तमो.

२१०.

‘‘तमद्दसाहं सम्बुद्धं, सप्पभासं मनोरमं;

इन्दीवरंव जलितं, आदित्तंव हुतासनं.

२११.

‘‘जलन्तं दीपरुक्खंव, विज्जुतं गगणे यथा;

सुफुल्लं सालराजंव, अद्दसं लोकनायकं.

२१२.

‘‘अयं नागो महावीरो, दुक्खस्सन्तकरो मुनि;

इमं दस्सनमागम्म, सब्बदुक्खा पमुच्चरे.

२१३.

‘‘दिस्वानाहं देवदेवं, लक्खणं उपधारयिं;

बुद्धो नु खो न वा बुद्धो, हन्द पस्सामि चक्खुमं.

२१४.

‘‘सहस्सारानि चक्कानि, दिस्सन्ति चरणुत्तमे;

लक्खणानिस्स दिस्वान, निट्ठं गच्छिं तथागते.

२१५.

‘‘सम्मज्जनिं गहेत्वान, सम्मज्जित्वानहं तदा;

अथ पुप्फे समानेत्वा, बुद्धसेट्ठं अपूजयिं.

२१६.

‘‘पूजयित्वान तं बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं;

एकंसं अजिनं कत्वा, नमस्सिं लोकनायकं.

२१७.

‘‘येन ञाणेन सम्बुद्धो, विहरति [विहरित्थ (सी.), विहरेति (क.)] अनासवो;

तं ञाणं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

२१८.

‘‘‘समुद्धरसिमं [समुद्धरयिमं (स्या.)] लोकं, सयम्भू अमितोदय;

तव दस्सनमागम्म, कङ्खासोतं तरन्ति ते.

२१९.

‘‘‘तुवं सत्था च केतु च, धजो यूपो च पाणिनं;

परायणो [परायनो (स्या. क.)] पतिट्ठा च, दीपो च द्विपदुत्तमो.

२२०.

‘‘‘सक्का समुद्दे उदकं, पमेतुं आळ्हकेन वा;

न त्वेव तव सब्बञ्ञु, ञाणं सक्का पमेतवे.

२२१.

‘‘‘धारेतुं पथविं सक्का, ठपेत्वा तुलमण्डले;

न त्वेव तव सब्बञ्ञु, ञाणं सक्का धरेतवे.

२२२.

‘‘‘आकासो मिनितुं सक्का, रज्जुया अङ्गुलेन वा;

न त्वेव तव सब्बञ्ञु, ञाणं सक्का पमेतवे.

२२३.

‘‘‘महासमुद्दे उदकं, पथवी चाखिला जटं [पथविं चाखिलञ्जहे (स्या.)];

बुद्धञाणं उपादाय, उपमातो न युज्जरे.

२२४.

‘‘‘सदेवकस्स लोकस्स, चित्तं येसं पवत्तति;

अन्तोजालीकता [अन्तोजालगता (पी.)] एते, तव ञाणम्हि चक्खुम.

२२५.

‘‘‘येन ञाणेन पत्तोसि, केवलं बोधिमुत्तमं;

तेन ञाणेन सब्बञ्ञु, मद्दसी परतित्थिये’.

२२६.

‘‘इमा गाथा थवित्वान, सुरुचि नाम तापसो;

अजिनं पत्थरित्वान, पथवियं निसीदि सो.

२२७.

‘‘चुल्लासीतिसहस्सानि, अज्झोगाळ्हो महण्णवे;

अच्चुगतो तावदेव, गिरिराजा पवुच्चति.

२२८.

‘‘ताव अच्चुग्गतो नेरु, आयतो वित्थतो च सो;

चुण्णितो अणुभेदेन, कोटिसतसहस्ससो [सहस्सियो (स्या. क.)].

२२९.

‘‘लक्खे ठपियमानम्हि, परिक्खयमगच्छथ;

न त्वेव तव सब्बञ्ञु, ञाणं सक्का पमेतवे.

२३०.

‘‘सुखुमच्छिकेन जालेन, उदकं यो परिक्खिपे;

ये केचि उदके पाणा, अन्तोजालीकता सियुं.

२३१.

‘‘तथेव हि महावीर, ये केचि पुथुतित्थिया;

दिट्ठिगहनपक्खन्दा [पक्खन्ता (सी. स्या.)], परामासेन मोहिता.

२३२.

‘‘तव सुद्धेन ञाणेन, अनावरणदस्सिना;

अन्तोजालीकता एते, ञाणं ते नातिवत्तरे.

२३३.

‘‘भगवा तम्हि समये, अनोमदस्सी महायसो;

वुट्ठहित्वा समाधिम्हा, दिसं ओलोकयी जिनो.

२३४.

‘‘अनोमदस्सिमुनिनो, निसभो नाम सावको;

परिवुतो सतसहस्सेहि, सन्तचित्तेहि तादिभि.

२३५.

‘‘खीणासवेहि सुद्धेहि, छळभिञ्ञेहि झायिभि;

चित्तमञ्ञाय बुद्धस्स, उपेसि लोकनायकं.

२३६.

‘‘अन्तलिक्खे ठिता तत्थ, पदक्खिणमकंसु ते;

नमस्सन्ता पञ्जलिका, ओतरुं [ओरुहुं (स्या.)] बुद्धसन्तिके.

२३७.

‘‘अनोमदस्सी भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

भिक्खुसङ्घे निसिदित्वा, सितं पातुकरी जिनो.

२३८.

‘‘वरुणो नामुपट्ठाको, अनोमदस्सिस्स सत्थुनो;

एकंसं चीवरं कत्वा, अपुच्छि लोकनायकं.

२३९.

‘‘‘को नु खो भगवा हेतु, सितकम्मस्स सत्थुनो;

न हि बुद्धा अहेतूहि, सितं पातुकरोन्ति ते’.

२४०.

‘‘अनोमदस्सी भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

भिक्खुमज्झे निसीदित्वा, इमं गाथं अभासथ.

२४१.

‘‘‘यो मं पुप्फेन पूजेसि, ञाणञ्चापि अनुत्थवि;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणोथ मम भासतो.

२४२.

‘‘‘बुद्धस्स गिरमञ्ञाय, सब्बे देवा समागता;

सद्धम्मं सोतुकामा ते, सम्बुद्धमुपसङ्कमुं.

२४३.

‘‘‘दससु लोकधातूसु, देवकाया महिद्धिका;

सद्धम्मं सोतुकामा ते, सम्बुद्धमुपसङ्कमुं.

२४४.

‘‘‘हत्थी अस्सा रथा पत्ती, सेना च चतुरङ्गिनी;

परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, बुद्धपूजायिदं फलं.

२४५.

‘‘‘सट्ठितूरियसहस्सानि, भेरियो समलङ्कता;

उपट्ठिस्सन्तिमं निच्चं, बुद्धपूजायिदं फलं.

२४६.

‘‘‘सोळसित्थिसहस्सानि, नारियो समलङ्कता;

विचित्तवत्थाभरणा, आमुत्तमणिकुण्डला.

२४७.

‘‘‘अळारपम्हा हसुला, सुसञ्ञा तनुमज्झिमा;

परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, बुद्धपूजायिदं फलं.

२४८.

‘‘‘कप्पसतसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति;

सहस्सक्खत्तुं चक्कवत्ती, राजा रट्ठे भविस्सति.

२४९.

‘‘‘सहस्सक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं [असङ्खयं (स्या. क.) एवमुपरिपि].

२५०.

‘‘‘पच्छिमे भवसम्पत्ते [पच्छिमभवे सम्पत्ते (सी.)], मनुस्सत्तं गमिस्सति;

ब्राह्मणी सारिया नाम, धारयिस्सति कुच्छिना.

२५१.

‘‘‘मातुया नामगोत्तेन, पञ्ञायिस्सतियं नरो;

सारिपुत्तोति नामेन, तिक्खपञ्ञो भविस्सति.

२५२.

‘‘‘असीतिकोटी छड्डेत्वा, पब्बजिस्सतिकिञ्चनो;

गवेसन्तो सन्तिपदं, चरिस्सति महिं इमं.

२५३.

‘‘‘अप्परिमेय्ये इतो कप्पे, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

२५४.

‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

सारिपुत्तोति नामेन, हेस्सति अग्गसावको.

२५५.

‘‘‘अयं भागीरथी [भागीरसी (स्या. क.)] गङ्गा, हिमवन्ता पभाविता;

महासमुद्दमप्पेति, तप्पयन्ती महोदधिं [महोदधी (?) गङ्गादिमहानदियोति अत्थो].

२५६.

‘‘‘तथेवायं सारिपुत्तो, सके तीसु विसारदो;

पञ्ञाय पारमिं गन्त्वा, तप्पयिस्सति पाणिने [पाणिनो (सी. स्या.)].

२५७.

‘‘‘हिमवन्तमुपादाय, सागरञ्च महोदधिं;

एत्थन्तरे यं पुलिनं, गणनातो असङ्खियं.

२५८.

‘‘‘तम्पि सक्का असेसेन, सङ्खातुं गणना यथा;

न त्वेव सारिपुत्तस्स, पञ्ञायन्तो भविस्सति.

२५९.

‘‘‘लक्खे ठपियमानम्हि, खीये गङ्गाय वालुका;

न त्वेव सारिपुत्तस्स, पञ्ञायन्तो भविस्सति.

२६०.

‘‘‘महासमुद्दे ऊमियो, गणनातो असङ्खिया;

तथेव सारिपुत्तस्स, पञ्ञायन्तो न हेस्सति.

२६१.

‘‘‘आराधयित्वा सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं;

पञ्ञाय पारमिं गन्त्वा, हेस्सति अग्गसावको.

२६२.

‘‘‘पवत्तितं धम्मचक्कं, सक्यपुत्तेन तादिना;

अनुवत्तेस्सति सम्मा, वस्सेन्तो धम्मवुट्ठियो.

२६३.

‘‘‘सब्बमेतं अभिञ्ञाय, गोतमो सक्यपुङ्गवो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, अग्गट्ठाने ठपेस्सति’.

२६४.

‘‘अहो मे सुकतं कम्मं, अनोमदस्सिस्स सत्थुनो;

यस्साहं कारं [यस्साधिकारं (स्या.)] कत्वान, सब्बत्थ पारमिं गतो.

२६५.

‘‘अपरिमेय्ये कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध;

सुमुत्तो सरवेगोव, किलेसे झापयिं अहं.

२६६.

‘‘असङ्खतं गवेसन्तो, निब्बानं अचलं पदं;

विचिनं तित्थिये सब्बे, एसाहं संसरिं भवे.

२६७.

‘‘यथापि ब्याधितो पोसो, परियेसेय्य ओसधं;

विचिनेय्य वनं [धनं (स्या. क.)] सब्बं, ब्याधितो परिमुत्तिया.

२६८.

‘‘असङ्खतं गवेसन्तो, निब्बानं अमतं पदं;

अब्बोकिण्णं [अब्बोच्छिन्नं (अट्ठ.)] पञ्चसतं, पब्बजिं इसिपब्बजं.

२६९.

‘‘जटाभारेन भरितो, अजिनुत्तरनिवासनो;

अभिञ्ञापारमिं गन्त्वा, ब्रह्मलोकं अगच्छिहं.

२७०.

‘‘नत्थि बाहिरके सुद्धि, ठपेत्वा जिनसासनं;

ये केचि बुद्धिमा सत्ता, सुज्झन्ति जिनसासने.

२७१.

‘‘अत्तकारमयं [अत्थकारमयं (क.)] एतं, नयिदं इतिहीतिहं;

असङ्खतं गवेसन्तो, कुतित्थे [कुतित्थं (सी. स्या.)] सञ्चरिं अहं.

२७२.

‘‘यथा सारत्थिको पोसो, कदलिं छेत्वान फालये;

न तत्थ सारं विन्देय्य, सारेन रित्तको हि सो.

२७३.

‘‘तथेव तित्थिया लोके, नानादिट्ठी बहुज्जना;

असङ्खतेन रित्तासे, सारेन कदली यथा.

२७४.

‘‘पच्छिमे भवसम्पत्ते, ब्रह्मबन्धु अहोसहं;

महाभोगं छड्डेत्वान, पब्बजिं अनगारियं.

पठमभाणवारं.

२७५.

‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू;

ब्राह्मणो सञ्चयो [सञ्जयो (सी. स्या. पी.)] नाम, तस्स मूले वसामहं.

२७६.

‘‘सावको ते महावीर, अस्सजि नाम ब्राह्मणो;

दुरासदो उग्गतेजो, पिण्डाय चरती तदा.

२७७.

‘‘तमद्दसासिं सप्पञ्ञं, मुनिं मोने समाहितं;

सन्तचित्तं महानागं, सुफुल्लं पदुमं यथा.

२७८.

‘‘दिस्वा मे चित्तमुप्पज्जि, सुदन्तं सुद्धमानसं;

उसभं पवरं वीरं, अरहायं भविस्सति.

२७९.

‘‘पासादिको इरियति, अभिरूपो सुसंवुतो;

उत्तमे दमथे दन्तो, अमतदस्सी भविस्सति.

२८०.

‘‘यंनूनाहं उत्तमत्थं, पुच्छेय्यं तुट्ठमानसं;

सो मे पुट्ठो कथेस्सति, पटिपुच्छामहं तदा.

२८१.

‘‘पिण्डपातं [पिण्डचारं (स्या.)] चरन्तस्स, पच्छतो अगमासहं;

ओकासं पटिमानेन्तो, पुच्छितुं अमतं पदं.

२८२.

‘‘वीथिन्तरे अनुप्पत्तं, उपगन्त्वान पुच्छहं;

‘कथं गोत्तोसि त्वं वीर, कस्स सिस्सोसि मारिस’.

२८३.

‘‘सो मे पुट्ठो वियाकासि, असम्भीतोव केसरी;

‘बुद्धो लोके समुप्पन्नो, तस्स सिस्सोम्हि आवुसो’.

२८४.

‘‘‘कीदिसं ते महावीर, अनुजात महायस;

बुद्धस्स सासनं धम्मं, साधु मे कथयस्सु भो’.

२८५.

‘‘सो मे पुट्ठो कथी सब्बं, गम्भीरं निपुणं पदं;

तण्हासल्लस्स हन्तारं, सब्बदुक्खापनूदनं.

२८६.

‘‘‘ये धम्मा हेतुप्पभवा, तेसं हेतुं तथागतो आह;

तेसञ्च यो निरोधो, एवं वादी महासमणो’.

२८७.

‘‘सोहं विस्सज्जिते पञ्हे, पठमं फलमज्झगं;

विरजो विमलो आसिं, सुत्वान जिनसासनं.

२८८.

‘‘सुत्वान मुनिनो वाक्यं, पस्सित्वा धम्ममुत्तमं;

परियोगाळ्हसद्धम्मो, इमं गाथमभासहं.

२८९.

‘‘‘एसेव धम्मो यदि तावदेव, पच्चब्यथपदमसोकं;

अदिट्ठं अब्भतीतं, बहुकेहि कप्पनहुतेहि’.

२९०.

‘‘स्वाहं धम्मं गवेसन्तो, कुतित्थे सञ्चरिं अहं;

सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, कालो मे नप्पमज्जितुं.

२९१.

‘‘तोसितोहं अस्सजिना, पत्वान अचलं पदं;

सहायकं गवेसन्तो, अस्समं अगमासहं.

२९२.

‘‘दूरतोव ममं दिस्वा, सहायो मे सुसिक्खितो;

इरियापथसम्पन्नो [इरियापथं ममं दिस्वा (क.)], इदं वचनमब्रवि.

२९३.

‘‘‘पसन्नमुखनेत्तोसि, मुनिभावोव दिस्सति;

अमताधिगतो कच्चि, निब्बानमच्चुतं पदं.

२९४.

‘‘‘सुभानुरूपो आयासि, आनेञ्जकारितो विय;

दन्तोव दन्तदमथो [दन्तोवुत्तमदमथो (सी.) दन्तोव दन्त दमथे (स्या.)], उपसन्तोसि ब्राह्मण.

२९५.

‘‘‘अमतं मयाधिगतं, सोकसल्लापनूदनं;

त्वम्पि तं अधिगच्छेसि [अधिगच्छाहि (सी.), अधिगच्छेहि (स्या.), अधिगतोसि (?)], गच्छाम बुद्धसन्तिकं’.

२९६.

‘‘साधूति सो पटिस्सुत्वा, सहायो मे सुसिक्खितो;

हत्थेन हत्थं गण्हित्वा, उपगम्म [उपागमि (सी.), उपागम्म (स्या.)] तवन्तिकं.

२९७.

‘‘उभोपि पब्बजिस्साम, सक्यपुत्त तवन्तिके;

तव सासनमागम्म, विहराम अनासवा.

२९८.

‘‘कोलितो इद्धिया सेट्ठो, अहं पञ्ञाय पारगो;

उभोव एकतो हुत्वा, सासनं सोभयामसे.

२९९.

‘‘अपरियोसितसङ्कप्पो, कुतित्थे सञ्चरिं अहं;

तव दस्सनमागम्म, सङ्कप्पो पूरितो मम.

३००.

‘‘पथवियं पतिट्ठाय, पुप्फन्ति समये दुमा;

दिब्बगन्धा सम्पवन्ति, तोसेन्ति सब्बपाणिनं.

३०१.

‘‘तथेवाहं महावीर, सक्यपुत्त महायस;

सासने ते पतिट्ठाय, समयेसामि पुप्फितुं.

३०२.

‘‘विमुत्तिपुप्फं एसन्तो, भवसंसारमोचनं;

विमुत्तिपुप्फलाभेन, तोसेमि सब्बपाणिनं.

३०३.

‘‘यावता बुद्धखेत्तम्हि, ठपेत्वान महामुनिं;

पञ्ञाय सदिसो नत्थि, तव पुत्तस्स चक्खुम.

३०४.

‘‘सुविनीता च ते सिस्सा, परिसा च सुसिक्खिता;

उत्तमे दमथे दन्ता, परिवारेन्ति तं सदा.

३०५.

‘‘झायी झानरता धीरा, सन्तचित्ता समाहिता;

मुनी मोनेय्यसम्पन्ना, परिवारेन्ति तं सदा.

३०६.

‘‘अप्पिच्छा निपका धीरा, अप्पाहारा अलोलुपा;

लाभालाभेन सन्तुट्ठा, परिवारेन्ति तं सदा.

३०७.

‘‘आरञ्ञिका धुतरता, झायिनो लूखचीवरा;

विवेकाभिरता धीरा, परिवारेन्ति तं सदा.

३०८.

‘‘पटिपन्ना फलट्ठा च, सेखा फलसमङ्गिनो;

आसीसका [आसिंसका (सी. स्या.)] उत्तमत्थं, परिवारेन्ति तं सदा.

३०९.

‘‘सोतापन्ना च विमला, सकदागामिनो च ये;

अनागामी च अरहा, परिवारेन्ति तं सदा.

३१०.

‘‘सतिपट्ठानकुसला, बोज्झङ्गभावनारता;

सावका ते बहू सब्बे, परिवारेन्ति तं सदा.

३११.

‘‘इद्धिपादेसु कुसला, समाधिभावनारता;

सम्मप्पधानानुयुत्ता, परिवारेन्ति तं सदा.

३१२.

‘‘तेविज्जा छळभिञ्ञा च, इद्धिया पारमिं गता;

पञ्ञाय पारमिं पत्ता, परिवारेन्ति तं सदा.

३१३.

‘‘एदिसा ते महावीर, तव सिस्सा सुसिक्खिता;

दुरासदा उग्गतेजा, परिवारेन्ति तं सदा.

३१४.

‘‘तेहि सिस्सेहि परिवुतो, सञ्ञतेहि तपस्सिभि;

मिगराजावसम्भीतो, उळुराजाव सोभसि.

३१५.

‘‘पथवियं पतिट्ठाय, रुहन्ति धरणीरुहा;

वेपुल्लतं पापुणन्ति, फलञ्च दस्सयन्ति ते.

३१६.

‘‘पथवीसदिसो त्वंसि, सक्यपुत्त महायस;

सासने ते पतिट्ठाय, लभन्ति अमतं फलं.

३१७.

‘‘सिन्धु सरस्सती चेव, नदियो चन्दभागिका;

गङ्गा च यमुना चेव, सरभू च अथो मही.

३१८.

‘‘एतासं सन्दमानानं, सागरो सम्पटिच्छति;

जहन्ति पुरिमं नामं, सागरोतेव ञायति.

३१९.

‘‘तथेविमे चतुब्बण्णा, पब्बजित्वा तवन्तिके;

जहन्ति पुरिमं नामं, बुद्धपुत्ताति ञायरे.

३२०.

‘‘यथापि चन्दो विमलो, गच्छं आकासधातुया;

सब्बे तारगणे लोके, आभाय अतिरोचति.

३२१.

‘‘तथेव त्वं महावीर, परिवुतो देवमानुसे;

एते सब्बे अतिक्कम्म, जलसि सब्बदा तुवं.

३२२.

‘‘गम्भीरे उट्ठिता ऊमी, न वेलमतिवत्तरे;

सब्बा वेलंव फुसन्ति [सब्बाव वेलं फुसन्ति (सी.), सब्बा वेलं पफुस्सन्ति (स्या.)], सञ्चुण्णा विकिरन्ति ता.

३२३.

‘‘तथेव तित्थिया लोके, नानादिट्ठी बहुज्जना;

धम्मं वादितुकामा ते, नातिवत्तन्ति तं मुनिं.

३२४.

‘‘सचे च तं पापुणन्ति, पटिवादेहि चक्खुम;

तवन्तिकं उपागन्त्वा, सञ्चुण्णाव भवन्ति ते.

३२५.

‘‘यथापि उदके जाता, कुमुदा मन्दालका बहू;

उपलिम्पन्ति [उपलिप्पन्ति (?)] तोयेन, कद्दमकललेन च.

३२६.

‘‘तथेव बहुका सत्ता, लोके जाता विरूहरे;

अट्टिता रागदोसेन, कद्दमे कुमुदं यथा.

३२७.

‘‘यथापि पदुमं जलजं, जलमज्झे विरूहति;

न सो लिम्पति तोयेन, परिसुद्धो हि केसरी.

३२८.

‘‘तथेव त्वं महावीर, लोके जातो महामुनि;

नोपलिम्पसि लोकेन, तोयेन पदुमं यथा.

३२९.

‘‘यथापि रम्मके मासे, बहू पुप्फन्ति वारिजा;

नातिक्कमन्ति तं मासं, समयो पुप्फनाय सो.

३३०.

‘‘तथेव त्वं महावीर, पुप्फितो ते विमुत्तिया;

सासनं नातिवत्तन्ति, पदुमं वारिजं यथा.

३३१.

‘‘सुपुप्फितो सालराजा, दिब्बगन्धं पवायति;

अञ्ञसालेहि परिवुतो, सालराजाव सोभति.

३३२.

‘‘तथेव त्वं महावीर, बुद्धञाणेन पुप्फितो;

भिक्खुसङ्घपरिवुतो, सालराजाव सोभसि.

३३३.

‘‘यथापि सेलो हिमवा, ओसधो सब्बपाणिनं;

नागानं असुरानञ्च, देवतानञ्च आलयो.

३३४.

‘‘तथेव त्वं महावीर, ओसधो विय पाणिनं;

तेविज्जा छळभिञ्ञा च, इद्धिया पारमिं गता.

३३५.

‘‘अनुसिट्ठा महावीर, तया कारुणिकेन ते;

रमन्ति धम्मरतिया, वसन्ति तव सासने.

३३६.

‘‘मिगराजा यथा सीहो, अभिनिक्खम्म आसया;

चतुद्दिसानुविलोकेत्वा [विलोकेत्वा (सी. स्या.), नुलोकेत्वा (क.)],

तिक्खत्तुं अभिनादति.

३३७.

‘‘सब्बे मिगा उत्तसन्ति, मिगराजस्स गज्जतो;

तथा हि जातिमा एसो, पसू तासेति सब्बदा.

३३८.

‘‘गज्जतो ते महावीर, वसुधा सम्पकम्पति;

बोधनेय्यावबुज्झन्ति, तसन्ति मारकायिका.

३३९.

‘‘तसन्ति तित्थिया सब्बे, नदतो ते महामुनि;

काका सेनाव विब्भन्ता, मिगरञ्ञा यथा मिगा.

३४०.

‘‘ये केचि गणिनो लोके, सत्थारोति पवुच्चरे;

परम्परागतं धम्मं, देसेन्ति परिसाय ते.

३४१.

‘‘न हेवं त्वं महावीर, धम्मं देसेसि पाणिनं;

सामं सच्चानि बुज्झित्वा, केवलं बोधिपक्खियं.

३४२.

‘‘आसयानुसयं ञत्वा, इन्द्रियानं बलाबलं;

भब्बाभब्बे विदित्वान, महामेघोव गज्जसि.

३४३.

‘‘चक्कवाळपरियन्ता, निसिन्ना परिसा भवे;

नानादिट्ठी विचिनन्ता [विचिन्तेन्ति (स्या.), विचिनन्तं (क.)], विमतिच्छेदनाय तं.

३४४.

‘‘सब्बेसं चित्तमञ्ञाय, ओपम्मकुसलो मुनि;

एकं पञ्हं कथेन्तोव, विमतिं छिन्दसि [छिन्दि (स्या. क.)] पाणिनं.

३४५.

‘‘उपतिस्ससदिसेहेव, वसुधा पूरिता भवे;

सब्बेव ते पञ्जलिका, कित्तयुं लोकनायकं.

३४६.

‘‘कप्पं वा ते कित्तयन्ता, नानावण्णेहि कित्तयुं;

परिमेतुं न सक्केय्युं [न कप्पेय्युं (स्या.), न पप्पेय्युं (क.)], अप्पमेय्यो तथागतो.

३४७.

‘‘यथासकेन थामेन, कित्तितो हि मया जिनो;

कप्पकोटीपि कित्तेन्ता, एवमेव पकित्तयुं.

३४८.

‘‘सचे हि कोचि देवो वा, मनुस्सो वा सुसिक्खितो;

पमेतुं परिकप्पेय्य, विघातंव लभेय्य सो.

३४९.

‘‘सासने ते पतिट्ठाय, सक्यपुत्त महायस;

पञ्ञाय पारमिं गन्त्वा, विहरामि अनासवो.

३५०.

‘‘तित्थिये सम्पमद्दामि, वत्तेमि जिनसासनं;

धम्मसेनापति अज्ज, सक्यपुत्तस्स सासने.

३५१.

‘‘अपरिमेय्ये कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध;

सुखित्तो सरवेगोव, किलेसे झापयी मम [झापयिं मम (स्या.), झापयिं अहं (क.)].

३५२.

‘‘यो कोचि मनुजो भारं, धारेय्य मत्थके सदा;

भारेन दुक्खितो अस्स, भारेहि भरितो तथा.

३५३.

‘‘डय्हमानो तीहग्गीहि, भवेसु संसरिं अहं;

भरितो भवभारेन, गिरिं उच्चारितो यथा.

३५४.

‘‘ओरोपितो च मे भारो, भवा उग्घाटिता मया;

करणीयं कतं सब्बं, सक्यपुत्तस्स सासने.

३५५.

‘‘यावता बुद्धखेत्तम्हि, ठपेत्वा सक्यपुङ्गवं;

अहं अग्गोम्हि पञ्ञाय, सदिसो मे न विज्जति.

३५६.

‘‘समाधिम्हि सुकुसलो, इद्धिया पारमिं गतो;

इच्छमानो चहं अज्ज, सहस्सं अभिनिम्मिने.

३५७.

‘‘अनुपुब्बविहारस्स, वसीभूतो महामुनि;

कथेसि सासनं मय्हं, निरोधो सयनं मम.

३५८.

‘‘दिब्बचक्खु विसुद्धं मे, समाधिकुसलो अहं;

सम्मप्पधानानुयुत्तो, बोज्झङ्गभावनारतो.

३५९.

‘‘सावकेन हि पत्तब्बं, सब्बमेव कतं मया;

लोकनाथं ठपेत्वान, सदिसो मे न विज्जति.

३६०.

‘‘समापत्तीनं कुसलो [समापत्तिनयकुसलो (सी.)], झानविमोक्खान खिप्पपटिलाभी;

बोज्झङ्गभावनारतो, सावकगुणपारमिगतोस्मि.

३६१.

‘‘सावकगुणेनपि फुस्सेन [सावकगुणफुस्सेन (स्या.)], बुद्धिया परिसुत्तमभारवा [पुरिसुत्तमगारवा (स्या.), पुरिसुत्तमभारवा (क.)];

यं सद्धासङ्गहितं [सद्धाय सङ्गहितं (सी.), सद्दासङ्गहितं (स्या.)] चित्तं, सदा सब्रह्मचारीसु.

३६२.

‘‘उद्धतविसोव सप्पो, छिन्नविसाणोव उसभो;

निक्खित्तमानदप्पोव [दब्बोव (क.)], उपेमि गरुगारवेन गणं.

३६३.

‘‘यदि रूपिनी भवेय्य, पञ्ञा मे वसुमतीपि [वसुमती (सी. क.) वसुपतीनं (स्या.)] न समेय्य;

अनोमदस्सिस्स [अनोमदस्सि (?)] भगवतो, फलमेतं ञाणथवनाय.

३६४.

‘‘पवत्तितं धम्मचक्कं, सक्यपुत्तेन तादिना;

अनुवत्तेमहं सम्मा, ञाणथवनायिदं फलं.

३६५.

‘‘मा मे कदाचि पापिच्छो, कुसीतो हीनवीरियो;

अप्पस्सुतो अनादरो [अनाचारो (सब्बत्थ) थेरगा. ९८७ पस्सितब्बा], समेतो अहु कत्थचि.

३६६.

‘‘बहुस्सुतो च मेधावी, सीलेसु सुसमाहितो;

चेतोसमथानुयुत्तो, अपि मुद्धनि तिट्ठतु.

३६७.

‘‘तं वो वदामि भद्दन्ते, यावन्तेत्थ समागता;

अप्पिच्छा होथ सन्तुट्ठा, झायी झानरता सदा.

३६८.

‘‘यमहं पठमं दिस्वा, विरजो विमलो अहुं;

सो मे आचरियो धीरो, अस्सजि नाम सावको.

३६९.

‘‘तस्साहं वाहसा अज्ज, धम्मसेनापती अहुं;

सब्बत्थ पारमिं पत्वा, विहरामि अनासवो.

३७०.

‘‘यो मे आचरियो आसि, अस्सजि नाम सावको;

यस्सं दिसायं वसति, उस्सीसम्हि करोमहं.

३७१.

‘‘मम कम्मं सरित्वान, गोतमो सक्यपुङ्गवो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, अग्गट्ठाने ठपेसि मं.

३७२.

[इमा द्वे गाथायो स्यामपोत्थके न सन्ति]

किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता.

नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो.

३७३.

‘‘स्वागतं वत मे आसि, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके;

तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं [इमा द्वे गाथारो स्यामपोत्थके न सन्ति].

३७४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो [चतस्सो च (सी.)], विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सारिपुत्तो थेरो इमा गाथायो

अभासित्थाति.

सारिपुत्तत्थेरस्सापदानं पठमं.

३-२. महामोग्गल्लानत्थेरअपदानं

३७५.

‘‘अनोमदस्सी भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

विहासि हिमवन्तम्हि, देवसङ्घपुरक्खतो.

३७६.

‘‘वरुणो नाम नामेन, नागराजा अहं तदा;

कामरूपी विकुब्बामि, महोदधिनिवासहं.

३७७.

‘‘सङ्गणियं गणं हित्वा, तूरियं पट्ठपेसहं;

सम्बुद्धं परिवारेत्वा, वादेसुं अच्छरा तदा.

३७८.

‘‘वज्जमानेसु तूरेसु, देवा तूरानि [तुरियेसु, देवा तुरियानि (सी. स्या.)] वज्जयुं;

उभिन्नं सद्दं सुत्वान, बुद्धोपि सम्पबुज्झथ.

३७९.

‘‘निमन्तेत्वान सम्बुद्धं, सकं भवनुपागमिं;

आसनं पञ्ञपेत्वान, कालमारोचयिं अहं.

३८०.

‘‘खीणासवसहस्सेहि, परिवुतो लोकनायको;

ओभासेन्तो दिसा सब्बा, भवनं मे उपागमि.

३८१.

‘‘उपविट्ठं महावीरं, देवदेवं नरासभं;

सभिक्खुसङ्घं तप्पेसिं [सन्तप्पेसिं (स्या.), तप्पेमि (क.)], अन्नपानेनहं तदा.

३८२.

‘‘अनुमोदि महावीरो, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

३८३.

‘‘‘यो सो [यं सो (क.)] सङ्घं अपूजेसि, बुद्धञ्च लोकनायकं;

तेन चित्तप्पसादेन, देवलोकं गमिस्सति.

३८४.

‘‘‘सत्तसत्ततिक्खत्तुञ्च, देवरज्जं करिस्सति;

पथब्या रज्जं अट्ठसतं, वसुधं आवसिस्सति.

३८५.

‘‘‘पञ्चपञ्ञासक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति;

भोगा असङ्खिया तस्स, उप्पज्जिस्सन्ति तावदे.

३८६.

‘‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन [नामेन (सी.)], सत्था लोके भविस्सति.

३८७.

‘‘‘निरया सो चवित्वान, मनुस्सतं गमिस्सति;

कोलितो नाम नामेन, ब्रह्मबन्धु भविस्सति.

३८८.

‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, कुसलमूलेन चोदितो;

गोतमस्स भगवतो, दुतियो हेस्सति सावको.

३८९.

‘‘‘आरद्धवीरियो पहितत्तो, इद्धिया पारमिं गतो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’.

३९०.

‘‘पापमित्तोपनिस्साय, कामरागवसं गतो;

मातरं पितरञ्चापि, घातयिं दुट्ठमानसो.

३९१.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, निरयं अथ मानुसं;

पापकम्मसमङ्गिता, भिन्नसीसो मरामहं.

३९२.

‘‘इदं पच्छिमकं मय्हं, चरिमो वत्तते भवो;

इधापि एदिसो मय्हं, मरणकाले भविस्सति.

३९३.

‘‘पविवेकमनुयुत्तो, समाधिभावनारतो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

३९४.

‘‘धरणिम्पि सुगम्भीरं, बहलं दुप्पधंसियं;

वामङ्गुट्ठेन खोभेय्यं, इद्धिया पारमिं गतो.

३९५.

‘‘अस्मिमानं न पस्सामि, मानो मय्हं न विज्जति;

सामणेरे उपादाय, गरुचित्तं करोमहं.

३९६.

‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, यं कम्ममभिनीहरिं;

ताहं भूमिमनुप्पत्तो, पत्तोम्हि आसवक्खयं.

३९७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा महामोग्गल्लानो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

महामोग्गल्लानत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३-३. महाकस्सपत्थेरअपदानं

३९८.

‘‘पदुमुत्तरस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

निब्बुते लोकनाथम्हि, पूजं कुब्बन्ति सत्थुनो.

३९९.

‘‘उदग्गचित्ता जनता, आमोदितपमोदिता;

तेसु संवेगजातेसु, पीति मे उदपज्जथ.

४००.

‘‘ञातिमित्ते समानेत्वा, इदं वचनमब्रविं;

परिनिब्बुतो महावीरो, हन्द पूजं करोमसे.

४०१.

‘‘साधूति ते पटिस्सुत्वा, भिय्यो हासं जनिंसु मे;

बुद्धस्मिं लोकनाथम्हि, काहाम पुञ्ञसञ्चयं.

४०२.

‘‘अग्घियं सुकतं कत्वा, सतहत्थसमुग्गतं;

दियड्ढहत्थपत्थटं, विमानं नभमुग्गतं.

४०३.

‘‘कत्वान हम्मियं तत्थ, तालपन्तीहि चित्तितं;

सकं चित्तं पसादेत्वा, चेतियं पूजयुत्तमं.

४०४.

‘‘अग्गिक्खन्धोव जलितो, किंसुको इव [सालराजाव (सी.)] फुल्लितो;

इन्दलट्ठीव आकासे, ओभासेति चतुद्दिसा.

४०५.

‘‘तत्थ चित्तं पसादेत्वा, कत्वान कुसलं बहुं;

पुब्बकम्मं सरित्वान, तिदसं उपपज्जहं.

४०६.

‘‘सहस्सयुत्तं हयवाहिं, दिब्बयानमधिट्ठितो;

उब्बिद्धं भवनं मय्हं, सत्तभूमं समुग्गतं.

४०७.

‘‘कूटागारसहस्सानि, सब्बसोण्णमया अहुं;

जलन्ति सकतेजेन, दिसा सब्बा पभासयं.

४०८.

‘‘सन्ति अञ्ञेपि निय्यूहा, लोहितङ्गमया तदा;

तेपि जोतन्ति आभाय, समन्ता चतुरो दिसा.

४०९.

‘‘पुञ्ञकम्माभिनिब्बत्ता, कूटागारा सुनिम्मिता;

मणिमयापि जोतन्ति, दिसा दस [दिसोदिसं (स्या.)] समन्ततो.

४१०.

‘‘तेसं उज्जोतमानानं, ओभासो विपुलो अहु;

सब्बे देवे अभिभोमि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

४११.

‘‘सट्ठिकप्पसहस्सम्हि, उब्बिद्धो नाम खत्तियो;

चातुरन्तो विजितावी, पथविं आवसिं अहं.

४१२.

‘‘तथेव भद्दके कप्पे, तिंसक्खत्तुं अहोसहं;

सककम्माभिरद्धोम्हि, चक्कवत्ती महब्बलो.

४१३.

‘‘सत्तरतनसम्पन्नो, चतुदीपम्हि इस्सरो;

तत्थापि भवनं मय्हं, इन्दलट्ठीव उग्गतं.

४१४.

‘‘आयामतो चतुब्बीसं, वित्थारेन च द्वादस;

रम्मणं [रम्मकं (सी. स्या.)] नाम नगरं, दळ्हपाकारतोरणं.

४१५.

‘‘आयामतो पञ्चसतं, वित्थारेन तदड्ढकं;

आकिण्णं जनकायेहि, तिदसानं पुरं विय.

४१६.

‘‘यथा सूचिघरे सूची, पक्खित्ता पण्णवीसति;

अञ्ञमञ्ञं पघट्टेन्ति, आकिण्णं होति लङ्कतं [तं तदा (सी.), सतता (स्या.), सङ्करं (?)].

४१७.

‘‘एवम्पि नगरं मय्हं, हत्थिस्सरथसंकुलं;

मनुस्सेहि सदाकिण्णं, रम्मणं नगरुत्तमं.

४१८.

‘‘तत्थ भुत्वा पिवित्वा च, पुन देवत्तनं गतो [पुनपि देवतङ्गतो (क.)].

भवे पच्छिमके मय्हं, अहोसि कुलसम्पदा.

४१९.

‘‘ब्राह्मञ्ञकुलसम्भूतो, महारतनसञ्चयो;

असीतिकोटियो हित्वा, हिरञ्ञस्सापि पब्बजिं.

४२०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा महाकस्सपो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

महाकस्सपत्थेरस्सापदानं ततियं.

३-४. अनुरुद्धत्थेरअपदानं

४२१.

‘‘सुमेधं भगवन्ताहं, लोकजेट्ठं नरासभं;

वूपकट्ठं विहरन्तं, अद्दसं लोकनायकं.

४२२.

‘‘उपगन्त्वान सम्बुद्धं, सुमेधं लोकनायकं;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, बुद्धसेट्ठमयाचहं.

४२३.

‘‘अनुकम्प महावीर, लोकजेट्ठ नरासभ;

पदीपं ते पदस्सामि, रुक्खमूलम्हि झायतो.

४२४.

‘‘अधिवासेसि सो धीरो, सयम्भू वदतं वरो;

दुमेसु विनिविज्झित्वा, यन्तं योजियहं तदा.

४२५.

‘‘सहस्सवट्टिं पादासिं, बुद्धस्स लोकबन्धुनो;

सत्ताहं पज्जलित्वान, दीपा वूपसमिंसु मे.

४२६.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, चेतनापणिधीहि च;

जहित्वा मानुसं देहं, विमानमुपपज्जहं.

४२७.

‘‘उपपन्नस्स देवत्तं, ब्यम्हं आसि सुनिम्मितं;

समन्ततो पज्जलति, दीपदानस्सिदं फलं.

४२८.

‘‘समन्ता योजनसतं, विरोचेसिमहं तदा;

सब्बे देवे अभिभोमि, दीपदानस्सिदं फलं.

४२९.

‘‘तिंसकप्पानि देविन्दो, देवरज्जमकारयिं;

न मं केचीतिमञ्ञन्ति, दीपदानस्सिदं फलं.

४३०.

‘‘अट्ठवीसतिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती अहोसहं;

दिवा रत्तिञ्च पस्सामि, समन्ता योजनं तदा.

४३१.

‘‘सहस्सलोकं ञाणेन, पस्सामि सत्थु सासने;

दिब्बचक्खुमनुप्पत्तो, दीपदानस्सिदं फलं.

४३२.

‘‘सुमेधो नाम सम्बुद्धो, तिंसकप्पसहस्सितो;

तस्स दीपो मया दिन्नो, विप्पसन्नेन चेतसा.

४३३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अनुरुद्धो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अनुरुद्धत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

३-५. पुण्णमन्ताणिपुत्तत्थेरअपदानं

४३४.

‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू;

पुरक्खतोम्हि सिस्सेहि, उपगच्छिं नरुत्तमं.

४३५.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

मम कम्मं पकित्तेसि, सङ्खित्तेन महामुनि.

४३६.

‘‘ताहं धम्मं सुणित्वान, अभिवादेत्वान सत्थुनो;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, पक्कमिं [पक्कामिं (सी. स्या.)] दक्खिणामुखो.

४३७.

‘‘सङ्खित्तेन सुणित्वान, वित्थारेन अभासयिं [अदेसयिं (सी. स्या.)];

सब्बे सिस्सा अत्तमना, सुत्वान मम भासतो;

सकं दिट्ठिं विनोदेत्वा, बुद्धे चित्तं पसादयुं.

४३८.

‘‘सङ्खित्तेनपि देसेमि, वित्थारेन तथेवहं [देसेसिं वित्थारेनपि भासयिं (क.)];

अभिधम्मनयञ्ञूहं, कथावत्थुविसुद्धिया;

सब्बेसं विञ्ञापेत्वान, विहरामि अनासवो.

४३९.

‘‘इतो पञ्चसते कप्पे, चतुरो सुप्पकासका;

सत्तरतनसम्पन्ना, चतुदीपम्हि इस्सरा.

४४०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुण्णो मन्ताणिपुत्तो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुण्णमन्ताणिपुत्तत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

३-६. उपालित्थेरअपदानं

४४१.

‘‘नगरे हंसवतिया, सुजातो नाम ब्राह्मणो;

असीतिकोटिनिचयो, पहूतधनधञ्ञवा.

४४२.

‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू;

लक्खणे इतिहासे च, सधम्मे पारमिं गतो.

४४३.

‘‘परिब्बाजा एकसिखा [एकभिक्खा (क.)], गोतमा

बुद्धसावका [सब्बत्थपि एवमेव दिस्सति].

चरका तापसा चेव, चरन्ति महिया तदा.

४४४.

‘‘तेपि मं परिवारेन्ति, ब्राह्मणो विस्सुतो इति;

बहुज्जनो मं पूजेति, नाहं पूजेमि किञ्चनं.

४४५.

‘‘पूजारहं न पस्सामि, मानत्थद्धो अहं तदा;

बुद्धोति वचनं नत्थि, ताव नुप्पज्जते जिनो.

४४६.

‘‘अच्चयेन अहोरत्तं, पदुमुत्तरनामको [नायको (सी. स्या.)];

सब्बं तमं विनोदेत्वा, लोके उप्पज्जि चक्खुमा.

४४७.

‘‘वित्थारिके बाहुजञ्ञे, पुथुभूते च सासने;

उपागमि तदा बुद्धो, नगरं हंससव्हयं.

४४८.

‘‘पितु अत्थाय सो बुद्धो, धम्मं देसेसि चक्खुमा;

तेन कालेन परिसा, समन्ता योजनं तदा.

४४९.

‘‘सम्मतो मनुजानं सो, सुनन्दो नाम तापसो;

यावता बुद्धपरिसा, पुप्फेहच्छादयी तदा.

४५०.

‘‘चतुसच्चं पकासेन्ते, सेट्ठे च [हेट्ठा च (क.)] पुप्फमण्डपे;

कोटिसतसहस्सानं, धम्माभिसमयो अहु.

४५१.

‘‘सत्तरत्तिन्दिवं बुद्धो, वस्सेत्वा धम्मवुट्ठियो;

अट्ठमे दिवसे पत्ते, सुनन्दं कित्तयी जिनो.

४५२.

‘‘देवलोके मनुस्से वा, संसरन्तो अयं भवे;

सब्बेसं पवरो हुत्वा, भवेसु संसरिस्सति.

४५३.

‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

४५४.

‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

मन्ताणिपुत्तो पुण्णोति, हेस्सति सत्थु सावको.

४५५.

‘‘एवं कित्तयि सम्बुद्धो, सुनन्दं तापसं तदा;

हासयन्तो जनं सब्बं, दस्सयन्तो सकं बलं.

४५६.

‘‘कतञ्जली नमस्सन्ति, सुनन्दं तापसं जना;

बुद्धे कारं करित्वान, सोधेसि गतिमत्तनो.

४५७.

‘‘तत्थ मे अहु सङ्कप्पो, सुत्वान मुनिनो वचं;

अहम्पि कारं कस्सामि, यथा पस्सामि गोतमं.

४५८.

‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, किरियं चिन्तयिं मम;

क्याहं कम्मं आचरामि, पुञ्ञक्खेत्ते अनुत्तरे.

४५९.

‘‘अयञ्च पाठिको भिक्खु, सब्बपाठिस्स सासने;

विनये अग्गनिक्खित्तो, तं ठानं पत्थये अहं.

४६०.

‘‘इदं मे अमितं भोगं, अक्खोभं सागरूपमं;

तेन भोगेन बुद्धस्स, आरामं मापये अहं.

४६१.

‘‘सोभनं नाम आरामं, नगरस्स पुरत्थतो;

किणित्वा [कीत्वा (सी.), कित्वा (क.)] सतसहस्सेन, सङ्घारामं अमापयिं.

४६२.

‘‘कूटागारे च पासादे, मण्डपे हम्मिये गुहा;

चङ्कमे सुकते कत्वा, सङ्घारामं अमापयिं.

४६३.

‘‘जन्ताघरं अग्गिसालं, अथो उदकमाळकं;

न्हानघरं मापयित्वा, भिक्खुसङ्घस्सदासहं.

४६४.

‘‘आसन्दियो पीठके च, परिभोगे च भाजने;

आरामिकञ्च भेसज्जं, सब्बमेतं अदासहं.

४६५.

‘‘आरक्खं पट्ठपेत्वान, पाकारं कारयिं दळ्हं;

मा नं कोचि विहेठेसि, सन्तचित्तान तादिनं.

४६६.

‘‘सतसहस्सेनावासं [आवासं सतसहस्सेन (सी.), आवासे सतसहस्से (स्या.)], सङ्घारामे अमापयिं;

वेपुल्लं तं मापयित्वा [वेपुल्लतं पापयित्वा (सी.)], सम्बुद्धं उपनामयिं.

४६७.

‘‘निट्ठापितो मयारामो, सम्पटिच्छ तुवं मुनि;

निय्यादेस्सामि तं वीर [ते वीर (सी.), तं धीर (स्या.)], अधिवासेहि चक्खुम.

४६८.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, अधिवासेसि नायको.

४६९.

‘‘अधिवासनमञ्ञाय, सब्बञ्ञुस्स महेसिनो;

भोजनं पटियादेत्वा, कालमारोचयिं अहं.

४७०.

‘‘आरोचितम्हि कालम्हि, पदुमुत्तरनायको;

खीणासवसहस्सेहि, आरामं मे उपागमि.

४७१.

‘‘निसिन्नं कालमञ्ञाय, अन्नपानेन तप्पयिं;

भुत्ताविं कालमञ्ञाय, इदं वचनमब्रविं.

४७२.

‘‘कीतो सतसहस्सेन, तत्तकेनेव कारितो;

सोभनो नाम आरामो, सम्पटिच्छ तुवं मुनि.

४७३.

‘‘इमिनारामदानेन, चेतनापणिधीहि च;

भवे निब्बत्तमानोहं, लभामि मम पत्थितं.

४७४.

‘‘पटिग्गहेत्वा सम्बुद्धो, सङ्घारामं सुमापितं;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इदं वचनमब्रवि.

४७५.

‘‘यो सो बुद्धस्स पादासि, सङ्घारामं सुमापितं;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

४७६.

‘‘हत्थी अस्सा रथा पत्ती, सेना च चतुरङ्गिनी;

परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, सङ्घारामस्सिदं फलं.

४७७.

‘‘सट्ठि तूरसहस्सानि [तुरियसहस्सानि (सी. स्या.)], भेरियो समलङ्कता;

परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, सङ्घारामस्सिदं फलं.

४७८.

‘‘छळसीतिसहस्सानि, नारियो समलङ्कता;

विचित्तवत्थाभरणा, आमुत्तमणिकुण्डला.

४७९.

‘‘अळारपम्हा हसुला, सुसञ्ञा तनुमज्झिमा;

परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, सङ्घारामस्सिदं फलं.

४८०.

‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति;

सहस्सक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति.

४८१.

‘‘देवराजेन पत्तब्बं, सब्बं पटिलभिस्सति;

अनूनभोगो हुत्वान, देवरज्जं करिस्सति.

४८२.

‘‘सहस्सक्खत्तुं चक्कवत्ती, राजा रट्ठे भविस्सति;

पथब्या रज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

४८३.

‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

४८४.

‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

उपालि नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको.

४८५.

‘‘विनये पारमिं पत्वा, ठानाठाने च कोविदो;

जिनसासनं धारेन्तो, विहरिस्सतिनासवो.

४८६.

‘‘सब्बमेतं अभिञ्ञाय, गोतमो सक्यपुङ्गवो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेस्सति.

४८७.

‘‘अपरिमेय्युपादाय, पत्थेमि तव सासनं;

सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, सब्बसंयोजनक्खयो.

४८८.

‘‘यथा सूलावुतो पोसो, राजदण्डेन तज्जितो;

सूले सातं अविन्दन्तो, परिमुत्तिंव इच्छति.

४८९.

‘‘तथेवाहं महावीर, भवदण्डेन तज्जितो;

कम्मसूलावुतो सन्तो, पिपासावेदनट्टितो.

४९०.

‘‘भवे सातं न विन्दामि, डय्हन्तो तीहि अग्गिभि;

परिमुत्तिं गवेसामि, यथापि राजदण्डितो.

४९१.

‘‘यथा विसादो पुरिसो, विसेन परिपीळितो;

अगदं सो गवेसेय्य, विसघातायुपालनं [विसघातायुपायनं (स्या. क.)].

४९२.

‘‘गवेसमानो पस्सेय्य, अगदं विसघातकं;

तं पिवित्वा सुखी अस्स, विसम्हा परिमुत्तिया.

४९३.

‘‘तथेवाहं महावीर, यथा विसहतो नरो;

सम्पीळितो अविज्जाय, सद्धम्मागदमेसहं.

४९४.

‘‘धम्मागदं गवेसन्तो, अद्दक्खिं सक्यसासनं;

अग्गं सब्बोसधानं तं, सब्बसल्लविनोदनं.

४९५.

‘‘धम्मोसधं पिवित्वान, विसं सब्बं समूहनिं;

अजरामरं सीतिभावं, निब्बानं फस्सयिं अहं.

४९६.

‘‘यथा भूतट्टितो पोसो, भूतग्गाहेन पीळितो;

भूतवेज्जं गवेसेय्य, भूतस्मा परिमुत्तिया.

४९७.

‘‘गवेसमानो पस्सेय्य, भूतविज्जासु कोविदं;

तस्स सो विहने भूतं, समूलञ्च विनासये.

४९८.

‘‘तथेवाहं महावीर, तमग्गाहेन पीळितो;

ञाणालोकं गवेसामि, तमतो परिमुत्तिया.

४९९.

‘‘अथद्दसं सक्यमुनिं, किलेसतमसोधनं;

सो मे तमं विनोदेसि, भूतवेज्जोव भूतकं.

५००.

‘‘संसारसोतं सञ्छिन्दिं, तण्हासोतं निवारयिं;

भवं उग्घाटयिं सब्बं, भूतवेज्जोव मूलतो.

५०१.

‘‘गरुळो यथा ओपतति, पन्नगं भक्खमत्तनो;

समन्ता योजनसतं, विक्खोभेति महासरं.

५०२.

‘‘पन्नगं सो गहेत्वान, अधोसीसं विहेठयं;

आदाय सो पक्कमति, येनकामं विहङ्गमो.

५०३.

‘‘तथेवाहं महावीर, यथापि गरुळो बली;

असङ्खतं गवेसन्तो, दोसे विक्खालयिं अहं.

५०४.

‘‘दिट्ठो अहं धम्मवरं, सन्तिपदमनुत्तरं;

आदाय विहरामेतं, गरुळो पन्नगं यथा.

५०५.

‘‘आसावती नाम लता, जाता चित्तलतावने;

तस्सा वस्ससहस्सेन, एकं निब्बत्तते फलं.

५०६.

‘‘तं देवा पयिरुपासन्ति, तावदूरफले सति;

देवानं सा पिया एवं, आसावती लतुत्तमा.

५०७.

‘‘सतसहस्सुपादाय, ताहं परिचरे मुनि;

सायं पातं नमस्सामि, देवा आसावतिं यथा.

५०८.

‘‘अवञ्झा पारिचरिया, अमोघा च नमस्सना;

दूरागतम्पि मं सन्तं, खणोयं न विराधयि.

५०९.

‘‘पटिसन्धिं न पस्सामि, विचिनन्तो भवे अहं;

निरूपधि विप्पमुत्तो [विप्पयुत्तो (क.)], उपसन्तो चरामहं.

५१०.

‘‘यथापि पदुमं नाम, सूरियरंसेन पुप्फति;

तथेवाहं महावीर, बुद्धरंसेन पुप्फितो.

५११.

‘‘यथा बलाकयोनिम्हि, न विज्जति पुमो [पुमा (सी. स्या.)] सदा;

मेघेसु गज्जमानेसु, गब्भं गण्हन्ति ता सदा.

५१२.

‘‘चिरम्पि गब्भं धारेन्ति, याव मेघो न गज्जति;

भारतो परिमुच्चन्ति, यदा मेघो पवस्सति.

५१३.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, धम्ममेघेन गज्जतो;

सद्देन धम्ममेघस्स, धम्मगब्भं अगण्हहं.

५१४.

सतसहस्सुपादाय, पुञ्ञगब्भं धरेमहं;

नप्पमुच्चामि भारतो, धम्ममेघो न गज्जति.

५१५.

‘‘यदा तुवं सक्यमुनि, रम्मे कपिलवत्थवे;

गज्जसि धम्ममेघेन, भारतो परिमुच्चहं.

५१६.

‘‘सुञ्ञतं अनिमित्तञ्च, तथाप्पणिहितम्पि च;

चतुरो च फले सब्बे, धम्मेवं विजनयिं [विजटयिं (क.) बलाकानं विजायनूपमाय संसन्देत्वा अत्थो वेदितब्बो] अहं.

दुतियभाणवारं.

५१७.

‘‘अपरिमेय्युपादाय, पत्थेमि तव सासनं;

सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, सन्तिपदमनुत्तरं.

५१८.

‘‘विनये पारमिं पत्तो, यथापि पाठिको इसि;

न मे समसमो अत्थि, धारेमि सासनं अहं.

५१९.

‘‘विनये खन्धके चापि, तिकच्छेदे च पञ्चके [पञ्चमे (सी.)];

एत्थ मे विमति नत्थि, अक्खरे ब्यञ्जनेपि वा.

५२०.

‘‘निग्गहे पटिकम्मे च, ठानाठाने च कोविदो;

ओसारणे वुट्ठापने, सब्बत्थ पारमिं गतो.

५२१.

‘‘विनये खन्धके वापि, निक्खिपित्वा पदं अहं;

उभतो विनिवेठेत्वा, रसतो ओसरेय्यहं.

५२२.

‘‘निरुत्तिया सुकुसलो, अत्थानत्थे च कोविदो;

अनञ्ञातं मया नत्थि, एकग्गो सत्थु सासने.

५२३.

‘‘रूपदक्खो [रूपरक्खो (?) मिलिन्दपञ्हो धम्मनगराधिकारे पस्सितब्बं] अहं अज्ज, सक्यपुत्तस्स सासने;

कङ्खं सब्बं विनोदेमि, छिन्दामि सब्बसंसयं.

५२४.

‘‘पदं अनुपदञ्चापि, अक्खरञ्चापि ब्यञ्जनं;

निदाने परियोसाने, सब्बत्थ कोविदो अहं.

५२५.

‘‘यथापि राजा बलवा, निग्गण्हित्वा परन्तपे;

विजिनित्वान सङ्गामं, नगरं तत्थ मापये.

५२६.

‘‘पाकारं परिखञ्चापि, एसिकं द्वारकोट्ठकं;

अट्टालके च विविधे, कारये नगरे बहू.

५२७.

‘‘सिङ्घाटकं चच्चरञ्च, सुविभत्तन्तरापणं;

कारयेय्य सभं तत्थ, अत्थानत्थविनिच्छयं.

५२८.

‘‘निग्घातत्थं अमित्तानं, छिद्दाछिद्दञ्च जानितुं;

बलकायस्स रक्खाय, सेनापच्चं ठपेति [थपेसि (क.)] सो.

५२९.

‘‘आरक्खत्थाय भण्डस्स, निधानकुसलं नरं;

मा मे भण्डं विनस्सीति, भण्डरक्खं ठपेति सो.

५३०.

‘‘ममत्तो [मामको (सी.), समग्गो (स्या.)]

होति यो रञ्ञो, वुद्धिं यस्स च इच्छति.

तस्साधिकरणं देति, मित्तस्स पटिपज्जितुं.

५३१.

‘‘उप्पातेसु निमित्तेसु, लक्खणेसु च कोविदं;

अज्झायकं मन्तधरं, पोरोहिच्चे ठपेति सो.

५३२.

‘‘एतेहङ्गेहि सम्पन्नो, खत्तियोति पवुच्चति;

सदा रक्खन्ति राजानं, चक्कवाकोव दुक्खितं.

५३३.

‘‘तथेव त्वं महावीर, हतामित्तोव खत्तियो;

सदेवकस्स लोकस्स, धम्मराजाति वुच्चति.

५३४.

‘‘तित्थिये निहनित्वान [नीहरित्वान (स्या. क.)], मारञ्चापि ससेनकं;

तमन्धकारं विधमित्वा, धम्मनगरं अमापयि.

५३५.

‘‘सीलं पाकारकं तत्थ, ञाणं ते द्वारकोट्ठकं;

सद्धा ते एसिका वीर, द्वारपालो च संवरो.

५३६.

‘‘सतिपट्ठानमट्टालं, पञ्ञा ते चच्चरं मुने;

इद्धिपादञ्च सिङ्घाटं, धम्मवीथि सुमापिता.

५३७.

‘‘सुत्तन्तं अभिधम्मञ्च, विनयञ्चापि केवलं;

नवङ्गं बुद्धवचनं, एसा धम्मसभा तव.

५३८.

‘‘सुञ्ञतं अनिमित्तञ्च, विहारञ्चप्पणीहितं;

आनेञ्जञ्च निरोधो च, एसा धम्मकुटी तव.

५३९.

‘‘पञ्ञाय अग्गो निक्खित्तो [अग्गनिक्खित्तो (सी.)], पटिभाने च कोविदो;

सारिपुत्तोति नामेन, धम्मसेनापती तव.

५४०.

‘‘चुतूपपातकुसलो, इद्धिया पारमिं गतो;

कोलितो नाम नामेन, पोरोहिच्चो तवं मुने.

५४१.

‘‘पोराणकवंसधरो, उग्गतेजो दुरासदो;

धुतवादीगुणेनग्गो, अक्खदस्सो तवं मुने.

५४२.

‘‘बहुस्सुतो धम्मधरो, सब्बपाठी च सासने;

आनन्दो नाम नामेन, धम्मारक्खो [धम्मरक्खो (स्या.)] तवं मुने.

५४३.

‘‘एते सब्बे अतिक्कम्म, पमेसि भगवा ममं;

विनिच्छयं मे पादासि, विनये विञ्ञुदेसितं.

५४४.

‘‘यो कोचि विनये पञ्हं, पुच्छति बुद्धसावको;

तत्थ मे चिन्तना नत्थि, तञ्ञेवत्थं कथेमहं.

५४५.

‘‘यावता बुद्धखेत्तम्हि, ठपेत्वा तं महामुनि;

विनये मादिसो नत्थि, कुतो भिय्यो भविस्सति.

५४६.

‘‘भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एवं गज्जति गोतमो;

उपालिस्स समो नत्थि, विनये खन्धकेसु च.

५४७.

‘‘यावता बुद्धभणितं, नवङ्गं सत्थुसासनं;

विनयोगधं तं [विनयोगधितं (सी. अट्ठ.), विनये कथितं (स्या.)] सब्बं,

विनयमूलपस्सिनो [विनयं मूलन्ति पस्सतो (सी.)].

५४८.

‘‘मम कम्मं सरित्वान, गोतमो सक्यपुङ्गवो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं.

५४९.

‘‘सतसहस्सुपादाय, इमं ठानं अपत्थयिं;

सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, विनये पारमिं गतो.

५५०.

‘‘सक्यानं नन्दिजननो, कप्पको आसहं पुरे;

विजहित्वान तं जातिं, पुत्तो जातो महेसिनो.

५५१.

‘‘इतो दुतियके कप्पे, अञ्जसो नाम खत्तियो;

अनन्ततेजो अमितयसो, भूमिपालो महद्धनो.

५५२.

‘‘तस्स रञ्ञो अहं पुत्तो, चन्दनो नाम खत्तियो;

जातिमदेनुपत्थद्धो, यसभोगमदेन च.

५५३.

‘‘नागसतसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता;

तिधापभिन्ना मातङ्गा, परिवारेन्ति मं सदा.

५५४.

‘‘सबलेहि परेतोहं, उय्यानं गन्तुकामको;

आरुय्ह सिरिकं नागं, नगरा निक्खमिं तदा.

५५५.

‘‘चरणेन च सम्पन्नो, गुत्तद्वारो सुसंवुतो;

देवलो नाम सम्बुद्धो, आगच्छि पुरतो मम.

५५६.

‘‘पेसेत्वा सिरिकं नागं, बुद्धं आसादयिं तदा;

ततो सञ्जातकोपो सो [जातकोपोव (स्या.)], नागो नुद्धरते पदं.

५५७.

‘‘नागं रुण्णमनं [रुट्ठमनं (पी. अट्ठ.), दुट्ठमनं (सी. अट्ठ.), रुद्धपदं (?)] दिस्वा, बुद्धे कोधं अकासहं;

विहेसयित्वा सम्बुद्धं, उय्यानं अगमासहं.

५५८.

‘‘सातं तत्थ न विन्दामि, सिरो पज्जलितो यथा;

परिळाहेन डय्हामि, मच्छोव बळिसादको.

५५९.

‘‘ससागरन्ता पथवी, आदित्ता विय होति मे;

पितु सन्तिकुपागम्म, इदं वचनमब्रविं.

५६०.

‘‘आसीविसंव कुपितं, अग्गिक्खन्धंव आगतं;

मत्तंव कुञ्जरं दन्तिं, यं सयम्भुमसादयिं.

५६१.

‘‘आसादितो मया बुद्धो, घोरो उग्गतपो जिनो;

पुरा सब्बे विनस्साम, खमापेस्साम तं मुनिं.

५६२.

‘‘नो चे तं निज्झापेस्साम, अत्तदन्तं समाहितं;

ओरेन सत्तदिवसा, रट्ठं मे विधमिस्सति.

५६३.

‘‘सुमेखलो कोसियो च, सिग्गवो चापि सत्तको [सत्तुको (सी.)];

आसादयित्वा इसयो, दुग्गता ते सरट्ठका.

५६४.

‘‘यदा कुप्पन्ति इसयो, सञ्ञता ब्रह्मचारिनो;

सदेवकं विनासेन्ति, ससागरं सपब्बतं.

५६५.

‘‘तियोजनसहस्सम्हि, पुरिसे सन्निपातयिं;

अच्चयं देसनत्थाय, सयम्भुं उपसङ्कमिं.

५६६.

‘‘अल्लवत्था अल्लसिरा, सब्बेव पञ्जलीकता;

बुद्धस्स पादे निपतित्वा, इदं वचनमब्रवुं [मब्रविं (क.)].

५६७.

‘‘खमस्सु त्वं महावीर, अभियाचति तं जनो;

परिळाहं विनोदेहि, मा नो रट्ठं विनासय.

५६८.

‘‘सदेवमानुसा सब्बे, सदानवा सरक्खसा;

अयोमयेन कुटेन, सिरं भिन्देय्यु मे सदा.

५६९.

‘‘दके [उदके (सी. स्या.)] अग्गि न सण्ठाति, बीजं सेले न रूहति;

अगदे किमि न सण्ठाति, कोपो बुद्धे न जायति.

५७०.

‘‘यथा च भूमि अचला, अप्पमेय्यो च सागरो;

अनन्तको च आकासो, एवं बुद्धा अखोभिया.

५७१.

‘‘सदा खन्ता महावीरा, खमिता च तपस्सिनो;

खन्तानं खमितानञ्च, गमनं तं [वो (स्या.)] न विज्जति.

५७२.

‘‘इदं वत्वान सम्बुद्धो, परिळाहं विनोदयं;

महाजनस्स पुरतो, नभं अब्भुग्गमि तदा.

५७३.

‘‘तेन कम्मेनहं वीर, हीनत्तं अज्झुपागतो;

समतिक्कम्म तं जातिं, पाविसिं अभयं पुरं.

५७४.

‘‘तदापि मं महावीर, डय्हमानं सुसण्ठितं;

परिळाहं विनोदेसि, सयम्भुञ्च खमापयिं.

५७५.

‘‘अज्जापि मं महावीर, डय्हमानं तिहग्गिभि;

निब्बापेसि तयो अग्गी, सीतिभावञ्च पापयिं [पापयी (सी.)].

५७६.

येसं सोतावधानत्थि, सुणाथ मम भासतो;

अत्थं तुम्हं पवक्खामि, यथा दिट्ठं पदं मम.

५७७.

‘‘सयम्भुं तं विमानेत्वा, सन्तचित्तं समाहितं;

तेन कम्मेनहं अज्ज, जातोम्हि नीचयोनियं.

५७८.

‘‘मा वो खणं विराधेथ, खणातीता हि सोचरे;

सदत्थे वायमेय्याथ, खणो वो पटिपादितो.

५७९.

‘‘एकच्चानञ्च वमनं, एकच्चानं विरेचनं;

विसं हलाहलं एके, एकच्चानञ्च ओसधं.

५८०.

‘‘वमनं पटिपन्नानं, फलट्ठानं विरेचनं;

ओसधं फललाभीनं, पुञ्ञक्खेत्तं गवेसिनं.

५८१.

‘‘सासनेन विरुद्धानं, विसं हलाहलं यथा;

आसीविसो दिट्ठविसो [दट्ठविसो (स्या. अट्ठ.)], एवं झापेति तं नरं.

५८२.

‘‘सकिं पीतं हलाहलं, उपरुन्धति जीवितं;

सासनेन विरुज्झित्वा, कप्पकोटिम्हि डय्हति.

५८३.

‘‘खन्तिया अविहिंसाय, मेत्तचित्तवताय च;

सदेवकं सो तारति, तस्मा ते अविराधिया [अविरोधियो (सी.), ते अविरोधिया (स्या.)].

५८४.

‘‘लाभालाभे न सज्जन्ति, सम्माननविमानने;

पथवीसदिसा बुद्धा, तस्मा ते न विराधिया [ते न विरोधिया (सी. स्या.)].

५८५.

‘‘देवदत्ते च वधके, चोरे अङ्गुलिमालके;

राहुले धनपाले च, सब्बेसं समको मुनि.

५८६.

‘‘एतेसं पटिघो नत्थि, रागोमेसं न विज्जति;

सब्बेसं समको बुद्धो, वधकस्सोरसस्स च.

५८७.

‘‘पन्थे दिस्वान कासावं, छड्डितं मीळ्हमक्खितं;

सिरस्मिं अञ्जलिं कत्वा, वन्दितब्बं इसिद्धजं.

५८८.

‘‘अब्भतीता च ये बुद्धा, वत्तमाना अनागता;

धजेनानेन सुज्झन्ति, तस्मा एते नमस्सिया.

५८९.

‘‘सत्थुकप्पं सुविनयं, धारेमि हदयेनहं;

नमस्समानो विनयं, विहरिस्सामि सब्बदा.

५९०.

‘‘विनयो आसयो मय्हं, विनयो ठानचङ्कमं;

कप्पेमि विनये वासं, विनयो मम गोचरो.

५९१.

‘‘विनये पारमिप्पत्तो, समथे चापि कोविदो;

उपालि तं महावीर, पादे वन्दति सत्थुनो.

५९२.

‘‘सो अहं विचरिस्सामि, गामा गामं पुरा पुरं;

नमस्समानो सम्बुद्धं, धम्मस्स च सुधम्मतं.

५९३.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो.

५९४.

‘‘स्वागतं वत मे आसि, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके;

तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं.

५९५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उपालि थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उपालित्थेरस्सापदानं छट्ठं.

३-७. अञ्ञासिकोण्डञ्ञत्थेरअपदानं

५९६.

‘‘पदुमुत्तरसम्बुद्धं, लोकजेट्ठं विनायकं;

बुद्धभूमिमनुप्पत्तं, पठमं अद्दसं अहं.

५९७.

‘‘यावता बोधिया मूले, यक्खा सब्बे समागता;

सम्बुद्धं परिवारेत्वा, वन्दन्ति पञ्जलीकता.

५९८.

‘‘सब्बे देवा तुट्ठमना, आकासे सञ्चरन्ति ते;

बुद्धो अयं अनुप्पत्तो, अन्धकारतमोनुदो.

५९९.

‘‘तेसं हासपरेतानं, महानादो अवत्तथ;

किलेसे झापयिस्साम, सम्मासम्बुद्धसासने.

६००.

‘‘देवानं गिरमञ्ञाय, वाचासभिमुदीरिहं;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, आदिभिक्खमदासहं.

६०१.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो;

देवसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

६०२.

‘‘‘सत्ताहं अभिनिक्खम्म, बोधिं अज्झगमं अहं;

इदं मे पठमं भत्तं, ब्रह्मचारिस्स यापनं.

६०३.

‘‘‘तुसिता हि इधागन्त्वा, यो मे भिक्खं उपानयि;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणोथ मम भासतो.

६०४.

‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि [तिंसमत्ते कप्पसगस्से (स्या. क.)], देवरज्जं करिस्सति;

सब्बे देवे अभिभोत्वा, तिदिवं आवसिस्सति.

६०५.

‘‘‘देवलोका चवित्वान, मनुस्सत्तं गमिस्सति;

सहस्सधा चक्कवत्ती, तत्थ रज्जं करिस्सति.

६०६.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

६०७.

‘‘‘तिदसा सो चवित्वान, मनुस्सत्तं गमिस्सति;

अगारा पब्बजित्वान, छब्बस्सानि वसिस्सति.

६०८.

‘‘‘ततो सत्तमके वस्से, बुद्धो सच्चं कथेस्सति;

कोण्डञ्ञो नाम नामेन, पठमं सच्छिकाहिति’.

६०९.

‘‘निक्खन्तेनानुपब्बजिं, पधानं सुकतं मया;

किलेसे झापनत्थाय, पब्बजिं अनगारियं.

६१०.

‘‘अभिगन्त्वान सब्बञ्ञू, बुद्धो लोके सदेवके;

इसिनामे मिगारञ्ञे [इमिना मे महारञ्ञं (स्या.), इमिना मे मिगारञ्ञं (क.)], अमतभेरिमाहनि.

६११.

‘‘सो दानि पत्तो अमतं, सन्तिपदमनुत्तरं;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

६१२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अञ्ञासिकोण्डञ्ञो [अञ्ञातकोण्डञ्ञो (सी.), अञ्ञा कोण्डञ्ञो (स्या.)] थेरो इमा

गाथायो अभासित्थाति.

अञ्ञासिकोण्डञ्ञत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

३-८. पिण्डोलभारद्वाजत्थेरअपदानं

६१३.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

पुरतो हिमवन्तस्स, चित्तकूटे वसी तदा.

६१४.

‘‘अभीतरूपो तत्थासिं, मिगराजा चतुक्कमो;

तस्स सद्दं सुणित्वान, विक्खम्भन्ति बहुज्जना.

६१५.

‘‘सुफुल्लं पदुमं गय्ह, उपगच्छिं नरासभं;

वुट्ठितस्स समाधिम्हा, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

६१६.

‘‘चातुद्दिसं नमस्सित्वा, बुद्धसेट्ठं नरुत्तमं;

सकं चित्तं पसादेत्वा, सीहनादं नदिं अहं [तदा (स्या.)].

६१७.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

सकासने निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

६१८.

‘‘‘बुद्धस्स गिरमञ्ञाय, सब्बे देवा समागता;

आगतो वदतं सेट्ठो, धम्मं सोस्साम तं मयं.

६१९.

‘‘‘तेसं हासपरेतानं, पुरतो लोकनायको;

मम सद्दं [कम्मं (?)] पकित्तेसि, दीघदस्सी महामुनि’.

६२०.

‘‘येनिदं पदुमं दिन्नं, सीहनादो च नादितो;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

६२१.

‘‘‘इतो अट्ठमके कप्पे, चक्कवत्ती भविस्सति;

सत्तरतनसम्पन्नो चतुदीपम्हि इस्सरो.

६२२.

‘‘‘कारयिस्सति इस्सरियं [इस्सरं (स्या. क.)], महिया चतुसट्ठिया;

पदुमो नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

६२३.

‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

६२४.

‘पकासिते पावचने, ब्रह्मबन्धु भविस्सति;

ब्रह्मञ्ञा अभिनिक्खम्म, पब्बजिस्सति तावदे’.

६२५.

‘‘पधानपहितत्तो सो, उपसन्तो निरूपधि;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो.

६२६.

‘‘विजने पन्तसेय्यम्हि, वाळमिगसमाकुले;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो.

६२७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पिण्डोलभारद्वाजो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पिण्डोलभारद्वाजत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

३-९. खदिरवनियरेवतत्थेरअपदानं

६२८.

‘‘गङ्गा भागीरथी नाम, हिमवन्ता पभाविता;

कुतित्थे नाविको आसिं, ओरिमे च तरिं [ओरिमं च तरे (स्या.)] अहं.

६२९.

‘‘पदुमुत्तरो नायको, सम्बुद्धो द्विपदुत्तमो;

वसी सतसहस्सेहि, गङ्गातीरमुपागतो [पुब्बे मय्हं सुतं आसि,§‘‘पदुमुत्तरनायको; वसीसतसहस्सेहि, गङ्गासोतं तरिस्सति‘‘; (सी.)].

६३०.

‘‘बहू नावा समानेत्वा, वड्ढकीहि [चम्मकेहि (क.)] सुसङ्खतं;

नावाय [नावानं (क.)] छदनं कत्वा, पटिमानिं नरासभं.

६३१.

‘‘आगन्त्वान च सम्बुद्धो, आरूहि तञ्च नावकं;

वारिमज्झे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ.

६३२.

‘‘‘यो सो तारेसि सम्बुद्धं, सङ्घञ्चापि अनासवं;

तेन चित्तप्पसादेन, देवलोके रमिस्सति.

६३३.

‘‘‘निब्बत्तिस्सति ते ब्यम्हं, सुकतं नावसण्ठितं;

आकासे पुप्फछदनं, धारयिस्सति सब्बदा.

६३४.

‘‘‘अट्ठपञ्ञासकप्पम्हि, तारको [तारणो (स्या.)] नाम खत्तियो;

चातुरन्तो विजितावी, चक्कवत्ती भविस्सति.

६३५.

‘‘‘सत्तपञ्ञासकप्पम्हि, चम्मको [चम्पको (सी.), चम्बको (स्या.)] नाम खत्तियो;

उग्गच्छन्तोव सूरियो, जोतिस्सति महब्बलो.

६३६.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

६३७.

‘‘‘तिदसा सो चवित्वान, मनुस्सत्तं गमिस्सति;

रेवतो नाम नामेन, ब्रह्मबन्धु भविस्सति.

६३८.

‘‘‘अगारा निक्खमित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिस्सति.

६३९.

‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, युत्तयोगो विपस्सको;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’.

६४०.

‘‘वीरियं [विरियं (सी. स्या.)] मे धुरधोरय्हं, योगक्खेमाधिवाहनं;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

६४१.

‘‘सतसहस्से कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध;

सुमुत्तो सरवेगोव, किलेसे झापयी मम.

६४२.

‘‘ततो मं वननिरतं, दिस्वा लोकन्तगू मुनि;

वनवासिभिक्खूनग्गं, पञ्ञपेसि महामति.

६४३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा खदिरवनियो रेवतो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

खदिरवनियरेवतत्थेरस्सापदानं नवमं.

३-१०. आनन्दत्थेरअपदानं

६४४.

‘‘आरामद्वारा निक्खम्म, पदुमुत्तरो महामुनि;

वस्सेन्तो अमतं वुट्ठिं, निब्बापेसि महाजनं.

६४५.

‘‘सतसहस्सं ते धीरा, छळभिञ्ञा महिद्धिका;

परिवारेन्ति सम्बुद्धं, छायाव अनपायिनी [अनुपायिनी (स्या. क.)].

६४६.

‘‘हत्थिक्खन्धगतो आसिं, सेतच्छत्तं वरुत्तमं;

सुचारुरूपं दिस्वान, वित्ति मे उदपज्जथ.

६४७.

‘‘ओरुय्ह हत्थिखन्धम्हा, उपगच्छिं नरासभं;

रतनामयछत्तं मे, बुद्धसेट्ठस्स धारयिं.

६४८.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, पदुमुत्तरो महाइसि;

तं कथं ठपयित्वान, इमा गाथा अभासथ.

६४९.

‘‘‘यो सो छत्तमधारेसि, सोण्णालङ्कारभूसितं;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणोथ मम भासतो.

६५०.

‘‘‘इतो गन्त्वा अयं पोसो, तुसितं आवसिस्सति;

अनुभोस्सति सम्पत्तिं, अच्छराहि पुरक्खतो.

६५१.

‘‘‘चतुत्तिंसतिक्खत्तुञ्च, देवरज्जं करिस्सति;

बलाधिपो अट्ठसतं, वसुधं आवसिस्सति.

६५२.

‘‘‘अट्ठपञ्ञासक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, महिया कारयिस्सति.

६५३.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

६५४.

‘‘‘सक्यानं कुलकेतुस्स, ञातिबन्धु भविस्सति;

आनन्दो नाम नामेन, उपट्ठाको महेसिनो.

६५५.

‘‘‘आतापी निपको चापि, बाहुसच्चे सुकोविदो;

निवातवुत्ति अत्थद्धो, सब्बपाठी भविस्सति.

६५६.

‘‘‘पधानपहितत्तो सो, उपसन्तो निरूपधि;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो.

६५७.

‘‘‘सन्ति आरञ्ञका नागा, कुञ्जरा सट्ठिहायना;

तिधापभिन्ना मातङ्गा, ईसादन्ता उरूळ्हवा.

६५८.

‘‘‘अनेकसतसहस्सा, पण्डितापि महिद्धिका;

सब्बे ते बुद्धनागस्स, न होन्तु पणिधिम्हि ते’ [न होन्ति परिविम्भिता (स्या.), न होन्ति पणिधिम्हि ते (क.)].

६५९.

‘‘आदियामे नमस्सामि, मज्झिमे अथ पच्छिमे;

पसन्नचित्तो सुमनो, बुद्धसेट्ठं उपट्ठहिं.

६६०.

‘‘आतापी निपको चापि, सम्पजानो पतिस्सतो;

सोतापत्तिफलं पत्तो, सेखभूमीसु कोविदो.

६६१.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं कम्ममभिनीहरिं;

ताहं भूमिमनुप्पत्तो, ठिता सद्धम्ममाचला [ठितो सद्धम्ममाचलो (सी.), ठिता सद्धा महप्फला (स्या.)].

६६२.

‘‘स्वागतं वत मे आसि, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके;

तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं.

६६३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा आनन्दो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

आनन्दत्थेरस्सापदानं दसमं.

तस्सुद्दानं –

बुद्धो पच्चेकबुद्धो च, सारिपुत्तो च कोलितो;

कस्सपो अनुरुद्धो च, पुण्णत्थेरो उपालि च.

अञ्ञासिकोण्डञ्ञो पिण्डोलो, रेवतानन्दपण्डितो;

छसतानि च पञ्ञास, गाथायो सब्बपिण्डिता.

अपदाने बुद्धवग्गो पठमो.

२. सीहासनियवग्गो

१. सीहासनदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, सिद्धत्थे द्विपदुत्तमे [दिपदुत्तमे (सी. स्या.)];

वित्थारिके पावचने, बाहुजञ्ञम्हि सासने.

.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, सीहासनमकासहं;

सीहासनं करित्वान, पादपीठमकासहं.

.

‘‘सीहासने च वस्सन्ते, घरं तत्थ अकासहं;

तेन चित्तप्पसादेन, तुसितं उपपज्जहं.

.

‘‘आयामेन चतुब्बीस, योजनं आसि [योजनासिंसु (स्या. क.)] तावदे;

विमानं सुकतं मय्हं, वित्थारेन चतुद्दस.

.

‘‘सतं [सत्त (स्या.)] कञ्ञासहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा;

सोण्णमयञ्च पल्लङ्कं, ब्यम्हे आसि सुनिम्मितं.

.

‘‘हत्थियानं अस्सयानं, दिब्बयानं उपट्ठितं;

पासादा सिविका चेव, निब्बत्तन्ति यदिच्छकं.

.

‘‘मणिमया च पल्लङ्का, अञ्ञे सारमया बहू;

निब्बत्तन्ति ममं सब्बे, सीहासनस्सिदं फलं.

.

‘‘सोण्णमया रूपिमया, फलिकावेळुरियामया;

पादुका अभिरूहामि, पादपीठस्सिदं फलं.

.

‘‘चतुन्नवुतितो [चतुनवुते इतो (सी. स्या.)] कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

१०.

‘‘तेसत्ततिम्हितो कप्पे, इन्दनामा तयो जना;

द्वेसत्ततिम्हितो कप्पे, तयो सुमननामका.

११.

‘‘समसत्ततितो कप्पे, तयो वरुणनामका;

सत्तरतनसम्पन्ना, चतुदीपम्हि इस्सरा.

१२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सीहासनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सीहासनदायकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. एकत्थम्भिकत्थेरअपदानं

१३.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, महापूगगणो अहु;

सरणं गता च ते बुद्धं, सद्दहन्ति तथागतं.

१४.

‘‘सब्बे सङ्गम्म मन्तेत्वा, माळं कुब्बन्ति सत्थुनो;

एकत्थम्भं अलभन्ता, विचिनन्ति ब्रहावने.

१५.

‘‘तेहं अरञ्ञे दिस्वान, उपगम्म गणं तदा;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, परिपुच्छिं गणं अहं.

१६.

‘‘ते मे पुट्ठा वियाकंसु, सीलवन्तो उपासका;

माळं मयं कत्तुकामा, एकत्थम्भो न लब्भति.

१७.

‘‘एकत्थम्भं ममं देथ, अहं दस्सामि सत्थुनो;

आहरिस्सामहं थम्भं, अप्पोस्सुक्का भवन्तु ते [भवन्तु वो (सी.), भवाथ वो (?)].

१८.

‘‘ते मे थम्भं पवेच्छिंसु, पसन्ना तुट्ठमानसा;

ततो पटिनिवत्तित्वा, अगमंसु सकं घरं.

१९.

‘‘अचिरं गते पूगगणे, थम्भं अहासहं तदा;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पठमं उस्सपेसहं.

२०.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, विमानं उपपज्जहं;

उब्बिद्धं भवनं मय्हं, सत्तभूमं [सतभूमं (सी. क.)] समुग्गतं.

२१.

‘‘वज्जमानासु भेरीसु, परिचारेमहं सदा;

पञ्चपञ्ञासकप्पम्हि, राजा आसिं यसोधरो.

२२.

‘‘तत्थापि भवनं मय्हं, सत्तभूमं समुग्गतं;

कूटागारवरूपेतं, एकत्थम्भं मनोरमं.

२३.

‘‘एकवीसतिकप्पम्हि, उदेनो नाम खत्तियो;

तत्रापि भवनं मय्हं, सत्तभूमं समुग्गतं.

२४.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

अनुभोमि सुखं सब्बं [सब्बमेतं (स्या.)], एकत्थम्भस्सिदं फलं.

२५.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं थम्भमददं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, एकत्थम्भस्सिदं फलं.

२६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकत्थम्भिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकत्थम्भिकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. नन्दत्थेरअपदानं

२७.

‘‘पदुमुत्तरस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

वत्थं खोमं मया दिन्नं, सयम्भुस्स महेसिनो.

२८.

‘‘तं मे बुद्धो वियाकासि, जलजुत्तरनामको;

‘इमिना वत्थदानेन, हेमवण्णो भविस्ससि.

२९.

‘‘‘द्वे सम्पत्ती अनुभोत्वा, कुसलमूलेहि चोदितो;

गोतमस्स भगवतो, कनिट्ठो त्वं भविस्ससि.

३०.

‘‘‘रागरत्तो सुखसीलो, कामेसु गेधमायुतो;

बुद्धेन चोदितो सन्तो, तदा [ततो (स्या.)] त्वं पब्बजिस्ससि.

३१.

‘‘‘पब्बजित्वान त्वं तत्थ, कुसलमूलेन चोदितो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्ससिनासवो’.

३२.

‘‘सत्त [सत (स्या.)] कप्पसहस्सम्हि, चतुरो चेळनामका;

सट्ठि कप्पसहस्सम्हि, उपचेला चतुज्जना.

३३.

‘‘पञ्च कप्पसहस्सम्हि, चेळाव चतुरो जना;

सत्तरतनसम्पन्ना, चतुदीपम्हि इस्सरा.

३४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा नन्दो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

नन्दत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. चूळपन्थकत्थेरअपदानं

३५.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, आहुतीनं पटिग्गहो;

गणम्हा वूपकट्ठो सो, हिमवन्ते वसी तदा.

३६.

‘‘अहम्पि हिमवन्तम्हि, वसामि अस्समे तदा;

अचिरागतं महावीरं, उपेसिं लोकनायकं.

३७.

‘‘पुप्फच्छत्तं गहेत्वान, उपगच्छिं नरासभं;

समाधिं समापज्जन्तं, अन्तरायमकासहं.

३८.

‘‘उभो हत्थेहि पग्गय्ह, पुप्फच्छत्तं अदासहं;

पटिग्गहेसि भगवा, पदुमुत्तरो महामुनि.

३९.

‘‘सब्बे देवा अत्तमना, हिमवन्तं उपेन्ति ते;

साधुकारं पवत्तेसुं, अनुमोदिस्सति चक्खुमा.

४०.

‘‘इदं वत्वान ते देवा, उपगच्छुं नरुत्तमं;

आकासे धारयन्तस्स [धारयन्तं मे (क), धारयतो मे (?)], पदुमच्छत्तमुत्तमं.

४१.

‘‘सतपत्तछत्तं पग्गय्ह, अदासि तापसो मम;

‘तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

४२.

‘‘‘पञ्चवीसतिकप्पानि, देवरज्जं करिस्सति;

चतुत्तिंसतिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति.

४३.

‘‘‘यं यं योनिं संसरति, देवत्तं अथ मानुसं;

अब्भोकासे पतिट्ठन्तं, पदुमं धारयिस्सति’.

४४.

‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन [नामेन (सी. क.)], सत्था लोके भविस्सति.

४५.

‘‘‘पकासिते पावचने, मनुस्सत्तं लभिस्सति;

मनोमयम्हि कायम्हि, उत्तमो सो भविस्सति.

४६.

‘‘‘द्वे भातरो भविस्सन्ति, उभोपि पन्थकव्हया;

अनुभोत्वा उत्तमत्थं, जोतयिस्सन्ति सासनं’.

४७.

‘‘सोहं अट्ठारसवस्सो [सो अट्ठारसवस्सोहं (स्या.)], पब्बजिं अनगारियं;

विसेसाहं न विन्दामि, सक्यपुत्तस्स सासने.

४८.

‘‘दन्धा मय्हं गती आसि, परिभूतो पुरे अहुं [अहं (स्या.)];

भाता च मं पणामेसि, गच्छ दानि सकं घरं.

४९.

‘‘सोहं पणामितो सन्तो, सङ्घारामस्स कोट्ठके;

दुम्मनो तत्थ अट्ठासिं, सामञ्ञस्मिं अपेक्खवा.

५०.

‘‘भगवा तत्थ [अथेत्थ सत्था (सी. स्या.)] आगच्छि, सीसं मय्हं परामसि;

बाहाय मं गहेत्वान, सङ्घारामं पवेसयि.

५१.

‘‘अनुकम्पाय मे सत्था, अदासि पादपुञ्छनिं;

एवं सुद्धं अधिट्ठेहि, एकमन्तमधिट्ठहं.

५२.

‘‘हत्थेहि तमहं गय्ह, सरिं कोकनदं अहं;

तत्थ चित्तं विमुच्चि मे, अरहत्तं अपापुणिं.

५३.

‘‘मनोमयेसु कायेसु, सब्बत्थ पारमिं गतो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

५४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा चूळपन्थको [चुल्लपन्थको (सी. स्या.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

चूळपन्थकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. पिलिन्दवच्छत्थेरअपदानं

५५.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, सुमेधे अग्गपुग्गले;

पसन्नचित्तो सुमनो, थूपपूजं अकासहं.

५६.

‘‘ये च खीणासवा तत्थ, छळभिञ्ञा महिद्धिका;

तेहं तत्थ समानेत्वा, सङ्घभत्तं अकासहं.

५७.

‘‘सुमेधस्स भगवतो, उपट्ठाको तदा अहु;

सुमेधो नाम नामेन, अनुमोदित्थ सो तदा.

५८.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, विमानं उपपज्जहं;

छळासीतिसहस्सानि, अच्छरायो रमिंसु मे.

५९.

‘‘ममेव अनुवत्तन्ति, सब्बकामेहि ता सदा;

अञ्ञे देवे अभिभोमि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

६०.

‘‘पञ्चवीसतिकप्पम्हि, वरुणो नाम खत्तियो;

विसुद्धभोजनो [सुसुद्धभोजनो (सी.)] आसिं, चक्कवत्ती अहं तदा.

६१.

‘‘न ते बीजं पवपन्ति, नपि नीयन्ति नङ्गला;

अकट्ठपाकिमं सालिं, परिभुञ्जन्ति मानुसा.

६२.

‘‘तत्थ रज्जं करित्वान, देवत्तं पुन गच्छहं;

तदापि एदिसा मय्हं, निब्बत्ता भोगसम्पदा.

६३.

‘‘न मं मित्ता अमित्ता वा, हिंसन्ति सब्बपाणिनो;

सब्बेसम्पि पियो होमि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

६४.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, गन्धालेपस्सिदं फलं.

६५.

‘‘इमस्मिं भद्दके कप्पे, एको आसिं जनाधिपो;

महानुभावो राजाहं [राजीसि (स्या. क.)], चक्कवत्ती महब्बलो.

६६.

‘‘सोहं पञ्चसु सीलेसु, ठपेत्वा जनतं बहुं;

पापेत्वा सुगतिंयेव, देवतानं पियो अहुं.

६७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पिलिन्दवच्छो [पिलिन्दिवच्छो (सी.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पिलिन्दवच्छत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. राहुलत्थेरअपदानं

६८.

‘‘पदुमुत्तरस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

सत्तभूमम्हि पासादे, आदासं सन्थरिं अहं.

६९.

‘‘खीणासवसहस्सेहि, परिकिण्णो महामुनि;

उपागमि गन्धकुटिं, द्विपदिन्दो [दिपदिन्दो (सी. स्या.)] नरासभो.

७०.

‘‘विरोचेन्तो [विरोचयं (स्या.)] गन्धकुटिं, देवदेवो नरासभो;

भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ.

७१.

‘‘‘येनायं जोतिता सेय्या, आदासोव सुसन्थतो;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

७२.

‘‘‘सोण्णमया रूपिमया, अथो वेळुरियामया;

निब्बत्तिस्सन्ति पासादा, ये केचि मनसो पिया.

७३.

‘‘‘चतुसट्ठिक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति;

सहस्सक्खत्तुं चक्कवत्ती, भविस्सति अनन्तरा.

७४.

‘‘‘एकवीसतिकप्पम्हि, विमलो नाम खत्तियो;

चातुरन्तो विजितावी, चक्कवत्ती भविस्सति.

७५.

‘‘‘नगरं रेणुवती नाम, इट्ठकाहि सुमापितं;

आयामतो तीणि सतं, चतुरस्ससमायुतं.

७६.

‘‘‘सुदस्सनो नाम पासादो, विस्सकम्मेन मापितो [विसुकम्मेन§मापितो (क.), विस्सकम्मेन निम्मितो (सी.)];

कूटागारवरूपेतो, सत्तरतनभूसितो.

७७.

‘‘‘दससद्दाविवित्तं तं [अविवित्तं (सी.)], विज्जाधरसमाकुलं;

सुदस्सनंव नगरं, देवतानं भविस्सति.

७८.

‘‘‘पभा निग्गच्छते तस्स, उग्गच्छन्तेव सूरिये;

विरोचेस्सति तं निच्चं, समन्ता अट्ठयोजनं.

७९.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

८०.

‘‘‘तुसिता सो चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

गोतमस्स भगवतो, अत्रजो सो भविस्सति.

८१.

‘‘‘सचे वसेय्य [सचा’वसेय्य (?)] अगारं, चक्कवत्ती भवेय्य सो;

अट्ठानमेतं यं तादी, अगारे रतिमज्झगा.

८२.

‘‘‘निक्खमित्वा अगारम्हा, पब्बजिस्सति सुब्बतो;

राहुलो नाम नामेन, अरहा सो भविस्सति’.

८३.

‘‘किकीव अण्डं रक्खेय्य, चामरी विय वालधिं;

निपको सीलसम्पन्नो, ममं रक्खि महामुनि [एवं रक्खिं महामुनि (सी. क.), ममं दक्खि महामुनि (स्या.)].

८४.

‘‘तस्साहं धम्ममञ्ञाय, विहासिं सासने रतो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

८५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा राहुलो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

राहुलत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. उपसेनवङ्गन्तपुत्तत्थेरअपदानं

८६.

‘‘पदुमुत्तरं भगवन्तं, लोकजेट्ठं नरासभं;

पब्भारम्हि निसीदन्तं, उपगच्छिं नरुत्तमं.

८७.

‘‘कणिकारपुप्फं [कणिकारं पुप्फितं (सी. स्या.)] दिस्वा, वण्टे छेत्वानहं तदा;

अलङ्करित्वा छत्तम्हि, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

८८.

‘‘पिण्डपातञ्च पादासिं, परमन्नं सुभोजनं;

बुद्धेन नवमे तत्थ, समणे अट्ठ भोजयिं.

८९.

‘‘अनुमोदि महावीरो, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

इमिना छत्तदानेन, परमन्नपवेच्छना.

९०.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, सम्पत्तिमनुभोस्ससि;

छत्तिंसक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति.

९१.

‘‘एकवीसतिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

९२.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति [यं वदन्ति सुमेधोति, भूरिपञ्ञं सुमेधसं; कप्पेतो सतसहस्से, एस बुद्धो भविस्सति; (क.)].

९३.

‘‘सासने दिब्बमानम्हि, मनुस्सत्तं गमिस्सति;

तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो.

९४.

‘‘उपसेनोति नामेन, हेस्सति सत्थु सावको;

[इदं पादद्वयं थेरगाथाअट्ठकथायमेव दिस्सति] समन्तपासादिकत्ता, अग्गट्ठाने ठपेस्सति

[इदं पादद्वयं थेरगाथाअट्ठकथायमेव दिस्सति].

९५.

‘‘चरिमं वत्तते मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

धारेमि अन्तिमं देहं, जेत्वा मारं सवाहनं [सवाहिनिं (?)].

९६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उपसेनो वङ्गन्तपुत्तो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उपसेनवङ्गन्तपुत्तत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

ततियभाणवारं.

८. रट्ठपालत्थेरअपदानं

९७.

‘‘पदुमुत्तरस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

वरनागो मया दिन्नो, ईसादन्तो उरूळ्हवा.

९८.

‘‘सेतच्छत्तो पसोभितो, सकप्पनो सहत्थिपो;

अग्घापेत्वान तं सब्बं, सङ्घारामं अकारयिं.

९९.

‘‘चतुपञ्ञाससहस्सानि, पासादे कारयिं अहं;

महोघदानं [महाभत्तं (सी.), महोघञ्च (क.), महादानं (?)] करित्वान, निय्यादेसिं महेसिनो.

१००.

‘‘अनुमोदि महावीरो, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

सब्बे जने हासयन्तो, देसेसि अमतं पदं.

१०१.

‘‘तं मे बुद्धो वियाकासि, जलजुत्तरनामको;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

१०२.

‘‘‘चतुपञ्ञाससहस्सानि, पासादे कारयी अयं;

कथयिस्सामि विपाकं, सुणोथ मम भासतो.

१०३.

‘‘‘अट्ठारससहस्सानि, कूटागारा भविस्सरे;

ब्यम्हुत्तमम्हि निब्बत्ता, सब्बसोण्णमया च ते.

१०४.

‘‘‘पञ्ञासक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति;

अट्ठपञ्ञासक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति.

१०५.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

१०६.

‘‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

अड्ढे कुले महाभोगे, निब्बत्तिस्सति तावदे.

१०७.

‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

रट्ठपालोति नामेन, हेस्सति सत्थु सावको.

१०८.

‘‘‘पधानपहितत्तो सो, उपसन्तो निरूपधि;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’.

१०९.

‘‘उट्ठाय अभिनिक्खम्म, जहिता भोगसम्पदा;

खेळपिण्डेव भोगम्हि, पेमं मय्हं न विज्जति.

११०.

‘‘वीरियं मे धुरधोरय्हं, योगक्खेमाधिवाहनं;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

१११.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा रट्ठपालो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

रट्ठपालत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. सोपाकत्थेरअपदानं

११२.

‘‘पब्भारं सोधयन्तस्स [सेवयन्तस्स (सी. क.)], विपिने पब्बतुत्तमे;

सिद्धत्थो नाम भगवा, आगच्छि मम सन्तिकं.

११३.

‘‘बुद्धं उपगतं दिस्वा, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

सन्थरं सन्थरित्वान [पञ्ञपेत्वान (स्या. अट्ठ)], पुप्फासनमदासहं.

११४.

‘‘पुप्फासने निसीदित्वा, सिद्धत्थो लोकनायको;

ममञ्च गतिमञ्ञाय, अनिच्चतमुदाहरि.

११५.

‘‘‘अनिच्चा वत सङ्खारा, उप्पादवयधम्मिनो;

उप्पज्जित्वा निरुज्झन्ति, तेसं वूपसमो सुखो’.

११६.

‘‘इदं वत्वान सब्बञ्ञू, लोकजेट्ठो नरासभो;

नभं अब्भुग्गमि वीरो, हंसराजाव अम्बरे.

११७.

‘‘सकं दिट्ठिं जहित्वान, भावयानिच्चसञ्ञहं;

एकाहं भावयित्वान, तत्थ कालं कतो अहं.

११८.

‘‘द्वे सम्पत्ती अनुभोत्वा, सुक्कमूलेन चोदितो;

पच्छिमे भवे सम्पत्ते, सपाकयोनुपागमिं.

११९.

‘‘अगारा अभिनिक्खम्म, पब्बजिं अनगारियं;

जातिया सत्तवस्सोहं, अरहत्तमपापुणिं.

१२०.

‘‘आरद्धवीरियो पहितत्तो, सीलेसु सुसमाहितो;

तोसेत्वान महानागं, अलत्थं उपसम्पदं.

१२१.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फदानस्सिदं फलं.

१२२.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं सञ्ञं भावयिं तदा;

तं सञ्ञं भावयन्तस्स, पत्तो मे आसवक्खयो.

१२३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सोपाको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सोपाकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. सुमङ्गलत्थेरअपदानं

१२४.

‘‘आहुतिं यिट्ठुकामोहं, पटियादेत्वान भोजनं;

ब्राह्मणे पटिमानेन्तो, विसाले माळके ठितो.

१२५.

‘‘अथद्दसासिं सम्बुद्धं, पियदस्सिं महायसं;

सब्बलोकविनेतारं, सयम्भुं अग्गपुग्गलं.

१२६.

‘‘भगवन्तं जुतिमन्तं, सावकेहि पुरक्खतं;

आदिच्चमिव रोचन्तं, रथियं पटिपन्नकं.

१२७.

‘‘अञ्जलिं पग्गहेत्वान, सकं चित्तं पसादयिं;

मनसाव निमन्तेसिं, ‘आगच्छतु महामुनि’.

१२८.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो;

खीणासवसहस्सेहि, मम द्वारं उपागमि.

१२९.

‘‘नमो ते पुरिसाजञ्ञ, नमो ते पुरिसुत्तम;

पासादं अभिरूहित्वा, सीहासने निसीदतं [निसीद त्वं (सी.)].

१३०.

‘‘दन्तो दन्तपरिवारो, तिण्णो तारयतं वरो;

पासादं अभिरूहित्वा, निसीदि पवरासने.

१३१.

‘‘यं मे अत्थि सके गेहे, आमिसं पच्चुपट्ठितं;

ताहं बुद्धस्स पादासिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

१३२.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, वेदजातो कतञ्जली;

बुद्धसेट्ठं नमस्सामि, अहो बुद्धस्सुळारता.

१३३.

‘‘अट्ठन्नं पयिरूपासतं, भुञ्जं खीणासवा बहू;

तुय्हेवेसो आनुभावो, सरणं तं उपेमहं.

१३४.

‘‘पियदस्सी च भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

१३५.

‘‘‘यो सो सङ्घं अभोजेसि, उजुभूतं समाहितं;

तथागतञ्च सम्बुद्धं, सुणाथ मम भासतो.

१३६.

‘‘‘सत्तवीसतिक्खत्तुं सो, देवरज्जं करिस्सति;

सककम्माभिरद्धो सो, देवलोके रमिस्सति.

१३७.

‘‘‘दस अट्ठ चक्खत्तुं [दसञ्चट्ठक्खत्थुं (सी.), दस चट्ठक्खत्तुं (स्या.)] सो, चक्कवत्ती भविस्सति;

पथब्या रज्जं पञ्चसतं, वसुधं आवसिस्सति’.

१३८.

‘‘अरञ्ञवनमोग्गय्ह, काननं ब्यग्घसेवितं;

पधानं पदहित्वान, किलेसा झापिता मया.

१३९.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, भत्तदानस्सिदं फलं.

१४०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुमङ्गलो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुमङ्गलत्थेरस्सापदानं दसमं.

तस्सुद्दानं –

सीहासनी एकथम्भी, नन्दो च चूळपन्थको;

पिलिन्दराहुलो चेव, वङ्गन्तो रट्ठपालको.

सोपाको मङ्गलो चेव, दसेव दुतिये वग्गे;

सतञ्च अट्ठतिंस च, गाथा चेत्थ पकासिता.

सीहासनियवग्गो दुतियो.

३. सुभूतिवग्गो

१. सुभूतित्थेरअपदानं

.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, निसभो नाम पब्बतो;

अस्समो सुकतो मय्हं, पण्णसाला सुमापिता.

.

‘‘कोसियो नाम नामेन, जटिलो उग्गतापनो;

एकाकियो [एकाकिको (क.)] अदुतियो, वसामि निसभे तदा.

.

‘‘फलं मूलञ्च पण्णञ्च, न भुञ्जामि अहं तदा;

पवत्तंव सुपाताहं [पवत्तपण्डुपत्तानि (सी.)], उपजीवामि तावदे.

.

‘‘नाहं कोपेमि आजीवं, चजमानोपि जीवितं;

आराधेमि सकं चित्तं, विवज्जेमि अनेसनं.

.

‘‘रागूपसंहितं चित्तं, यदा उप्पज्जते मम;

सयंव पच्चवेक्खामि, एकग्गो तं दमेमहं.

.

‘‘‘रज्जसे रज्जनीये च, दुस्सनीये च दुस्ससे;

मुय्हसे मोहनीये च, निक्खमस्सु वना तुवं.

.

‘‘‘विसुद्धानं अयं वासो, निम्मलानं तपस्सिनं;

मा खो विसुद्धं दूसेसि, निक्खमस्सु वना तुवं.

.

‘‘‘अगारिको भवित्वान, यदा पुत्तं [सदायुत्तं (सी.), यदायुत्तं (स्या.)], लभिस्ससि;

उभोपि मा विराधेसि, निक्खमस्सु वना तुवं.

.

‘‘‘छवालातं यथा कट्ठं, न क्वचि किच्चकारकं;

नेव गामे अरञ्ञे वा, न हि तं कट्ठसम्मतं.

१०.

‘‘‘छवालातूपमो त्वंसि, न गिही नापि सञ्ञतो;

उभतो मुत्तको अज्ज, निक्खमस्सु वना तुवं.

११.

‘‘‘सिया नु खो तव एतं, को पजानाति ते इदं;

सद्धाधुरं वहिसि [सद्धाधुरं जहसि (सी.), सीघं धुरं वहिसि (स्या.)] मे, कोसज्जबहुलाय च.

१२.

‘‘‘जिगुच्छिस्सन्ति तं विञ्ञू, असुचिं नागरिको यथा;

आकड्ढित्वान इसयो, चोदयिस्सन्ति तं सदा.

१३.

‘‘‘तं विञ्ञू पवदिस्सन्ति, समतिक्कन्तसासनं;

संवासं अलभन्तो हि, कथं जीविहिसि [जीविस्ससि (सी.)] तुवं.

१४.

‘‘‘तिधापभिन्नं मातङ्गं, कुञ्जरं सट्ठिहायनं;

बली नागो उपगन्त्वा, यूथा नीहरते गजं.

१५.

‘‘‘यूथा विनिस्सटो सन्तो, सुखं सातं न विन्दति;

दुक्खितो विमनो होति, पज्झायन्तो पवेधति.

१६.

‘‘‘तथेव जटिला तम्पि, नीहरिस्सन्ति दुम्मतिं;

तेहि त्वं निस्सटो सन्तो, सुखं सातं न लच्छसि.

१७.

‘‘‘दिवा वा यदि वा रत्तिं, सोकसल्लसमप्पितो;

डय्हसि परिळाहेन, गजो यूथाव निस्सटो.

१८.

‘‘‘जातरूपं यथा कूटं, नेव झायति [यायति (स्या.)] कत्थचि;

तथा सीलविहीनो त्वं, न झायिस्ससि [यारिस्सति (स्या.)] कत्थचि.

१९.

‘‘‘अगारं वसमानोपि, कथं जीविहिसि तुवं;

मत्तिकं पेत्तिकञ्चापि, नत्थि ते निहितं धनं.

२०.

‘‘‘सयं कम्मं करित्वान, गत्ते सेदं पमोचयं;

एवं जीविहिसि गेहे, साधु ते तं न रुच्चति.

२१.

‘‘‘एवाहं तत्थ वारेमि, संकिलेसगतं मनं;

नानाधम्मकथं कत्वा, पापा चित्तं निवारयिं’.

२२.

‘‘एवं मे विहरन्तस्स, अप्पमादविहारिनो;

तिंसवस्ससहस्सानि, विपिने मे अतिक्कमुं.

२३.

‘‘अप्पमादरतं दिस्वा, उत्तमत्थं गवेसकं;

पदुमुत्तरसम्बुद्धो, आगच्छि मम सन्तिकं.

२४.

‘‘तिम्बरूसकवण्णाभो, अप्पमेय्यो अनूपमो;

रूपेनासदिसो बुद्धो, आकासे चङ्कमी तदा.

२५.

‘‘सुफुल्लो सालराजाव, विज्जूवब्भघनन्तरे;

ञाणेनासदिसो बुद्धो, आकासे चङ्कमी तदा.

२६.

‘‘सीहराजा वसम्भीतो [छम्भितो (क.)],

गजराजाव दप्पितो [दम्मितो (क.)].

लासितो [अभीतो (स्या.)] ब्यग्घराजाव, आकासे चङ्कमी तदा.

२७.

‘‘सिङ्गीनिक्खसवण्णाभो, खदिरङ्गारसन्निभो;

मणि यथा जोतिरसो, आकासे चङ्कमी तदा.

२८.

‘‘विसुद्धकेलासनिभो, पुण्णमायेव चन्दिमा;

मज्झन्हिकेव [मज्झन्तिकेव (सब्बत्थ)] सूरियो, आकासे चङ्कमी तदा.

२९.

‘‘दिस्वा नभे चङ्कमन्तं, एवं चिन्तेसहं तदा;

‘देवो नु खो अयं सत्तो, उदाहु मनुजो अयं.

३०.

‘‘‘न मे सुतो वा दिट्ठो वा, महिया एदिसो नरो;

अपि मन्तपदं अत्थि, अयं सत्था भविस्सति’.

३१.

‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, सकं चित्तं पसादयिं;

नानापुप्फञ्च गन्धञ्च, सन्निपातेसहं [सन्निपातेत्वाहं (सी.)] तदा.

३२.

‘‘पुप्फासनं पञ्ञपेत्वा, साधुचित्तं मनोरमं;

नरसारथिनं अग्गं, इदं वचनमब्रविं.

३३.

‘‘‘इदं मे आसनं वीर, पञ्ञत्तं तवनुच्छवं;

हासयन्तो ममं चित्तं, निसीद कुसुमासने’.

३४.

‘‘निसीदि तत्थ भगवा, असम्भीतोव [अछम्भितोव (क.)] केसरी;

सत्तरत्तिन्दिवं बुद्धो, पवरे कुसुमासने.

३५.

‘‘नमस्समानो अट्ठासिं, सत्तरत्तिन्दिवं अहं;

वुट्ठहित्वा समाधिम्हा, सत्था लोके अनुत्तरो;

मम कम्मं पकित्तेन्तो, इदं वचनमब्रवि.

३६.

‘‘‘भावेहि बुद्धानुस्सतिं, भावनानमनुत्तरं;

इमं सतिं भावयित्वा, पूरयिस्ससि मानसं.

३७.

‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्ससि;

असीतिक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्ससि;

सहस्सक्खत्तुं चक्कवत्ती, राजा रट्ठे भविस्ससि.

३८.

‘‘‘पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं;

अनुभोस्ससि तं सब्बं, बुद्धानुस्सतिया फलं.

३९.

‘‘‘भवाभवे संसरन्तो, महाभोगं लभिस्ससि;

भोगे ते ऊनता नत्थि, बुद्धानुस्सतिया फलं.

४०.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

४१.

‘‘‘असीतिकोटिं छड्डेत्वा, दासे कम्मकरे बहू;

गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिस्ससि.

४२.

‘‘‘आराधयित्वा सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं;

सुभूति नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको.

४३.

‘‘‘भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, दक्खिणेय्यगुणम्हि तं;

तथारणविहारे च, द्वीसु अग्गे ठपेस्सति’.

४४.

‘‘इदं वत्वान सम्बुद्धो, जलजुत्तमनामको;

नभं अब्भुग्गमी वीरो, हंसराजाव अम्बरे.

४५.

‘‘सासितो लोकनाथेन, नमस्सित्वा तथागतं;

सदा भावेमि मुदितो, बुद्धानुस्सतिमुत्तमं.

४६.

‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च;

जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसं अगच्छहं.

४७.

‘‘असीतिक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जमकारयिं;

सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती अहोसहं.

४८.

‘‘पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं;

अनुभोमि सुसम्पत्तिं, बुद्धानुस्सतिया फलं.

४९.

‘‘भवाभवे संसरन्तो, महाभोगं लभामहं;

भोगे मे ऊनता नत्थि, बुद्धानुस्सतिया फलं.

५०.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धानुस्सतिया फलं.

५१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुभूति थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुभूतित्थेरस्सापदानं पठमं.

२. उपवानत्थेरअपदानं

५२.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू;

जलित्वा अग्गिक्खन्धोव, सम्बुद्धो परिनिब्बुतो.

५३.

‘‘महाजना समागम्म, पूजयित्वा तथागतं;

चितं कत्वान सुकतं, सरीरं अभिरोपयुं.

५४.

‘‘सरीरकिच्चं कत्वान, धातुं तत्थ समानयुं;

सदेवमानुसा सब्बे, बुद्धथूपं अकंसु ते.

५५.

‘‘पठमा कञ्चनमया, दुतियासि मणीमया;

ततिया रूपियमया, चतुत्थी फलिकामया.

५६.

‘‘तथा [तत्थ (स्या. क.)] पञ्चमिया भूमि [नेमि (सी.)], लोहितङ्गमया अहु;

छट्ठा मसारगल्लस्स, सब्बरतनमयूपरि.

५७.

‘‘जङ्घा मणिमया आसि, वेदिका रतनमया;

सब्बसोण्णमयो थूपो, उद्धं योजनमुग्गतो.

५८.

‘‘देवा तत्थ समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा;

मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो.

५९.

‘‘धातु आवेणिका नत्थि, सरीरं एकपिण्डितं;

इमम्हि बुद्धथूपम्हि, कस्साम कञ्चुकं मयं.

६०.

‘‘देवा सत्तहि रत्नेहि [सत्तरतनेहि (सी.)], अञ्ञं वड्ढेसु योजनं;

थूपो द्वियोजनुब्बेधो, तिमिरं ब्यपहन्ति सो.

६१.

‘‘नागा तत्थ समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा;

मनुस्सा चेव देवा च, बुद्धथूपं अकंसु ते.

६२.

‘‘मा नो पमत्ता अस्सुम्ह [अस्सुम्हा (सी. स्या.), आसिम्हा (?)], अप्पमत्ता सदेवका;

मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो.

६३.

‘‘इन्दनीलं महानीलं, अथो जोतिरसं मणिं;

एकतो सन्निपातेत्वा, बुद्धथूपं अछादयुं.

६४.

‘‘सब्बं मणिमयं आसि, तावता बुद्धचेतियं;

तियोजनसमुब्बिद्धं [तीणि योजनमुब्बिद्धं (सी. क.)], आलोककरणं तदा.

६५.

‘‘गरुळा च समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा;

मनुस्सा देवा नागा च, बुद्धथूपं अकंसु ते.

६६.

‘‘‘मा नो पमत्ता अस्सुम्ह, अप्पमत्ता सदेवका;

मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो’.

६७.

‘‘सब्बं मणिमयं थूपं, अकरुं ते च कञ्चुकं [सब्बमणिमयं थूपे, अकरुत्तरकञ्चुकं (सी.)];

योजनं तेपि वड्ढेसुं, आयतं बुद्धचेतियं.

६८.

‘‘चतुयोजनमुब्बिद्धो, बुद्धथूपो विरोचति;

ओभासेति दिसा सब्बा, सतरंसीव उग्गतो.

६९.

‘‘कुम्भण्डा च समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा;

मनुस्सा चेव देवा च, नागा च गरुळा तथा.

पच्चेकं बुद्धसेट्ठस्स, अकंसु थूपमुत्तमं.

७०.

‘‘‘मा नो पमत्ता अस्सुम्ह, अप्पमत्ता सदेवका;

मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो;

रतनेहि छादेस्साम, आयतं बुद्धचेतियं’.

७१.

‘‘योजनं तेपि वड्ढेसुं, आयतं बुद्धचेतियं;

पञ्चयोजनमुब्बिद्धो, थूपो ओभासते तदा.

७२.

‘‘यक्खा तत्थ समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा;

मनुस्सा देवा नागा च, गरुळा कुम्भअण्डका.

७३.

‘‘पच्चेकं बुद्धसेट्ठस्स, अकंसु थूपमुत्तमं;

‘मा नो पमत्ता अस्सुम्ह, अप्पमत्ता सदेवका.

७४.

‘‘‘मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो;

फलिकाहि छादेस्साम, आयतं बुद्धचेतियं’.

७५.

‘‘योजनं तेपि वड्ढेसुं, आयतं बुद्धचेतियं;

छ योजनानि उब्बिद्धो, थूपो ओभासते तदा.

७६.

‘‘गन्धब्बा च समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा;

‘मनुजा देवता नागा, गरुळा कुम्भयक्खका.

७७.

‘‘‘सब्बेकंसु बुद्धथूपं, मयमेत्थ अकारका;

मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो’.

७८.

‘‘वेदियो सत्त कत्वान, छत्तमारोपयिंसु ते;

सब्बसोण्णमयं थूपं, गन्धब्बा कारयुं तदा.

७९.

‘‘सत्तयोजनमुब्बिद्धो, थूपो ओभासते तदा;

रत्तिन्दिवा न ञायन्ति, आलोको होति [आलोका होन्ति (स्या. क.)] सब्बदा.

८०.

‘‘अभिभोन्ति न तस्साभा, चन्दसूरा सतारका;

समन्ता योजनसते, पदीपोपि न पज्जलि.

८१.

‘‘तेन कालेन ये केचि, थूपं पूजेन्ति मानुसा;

न ते थूपमारुहन्ति, अम्बरे उक्खिपन्ति ते.

८२.

‘‘देवेहि ठपितो यक्खो, अभिसम्मतनामको;

धजं वा पुप्फदामं वा, अभिरोपेति उत्तरि.

८३.

‘‘न ते पस्सन्ति तं यक्खं, दामं पस्सन्ति गच्छतो;

एवं पस्सित्वा गच्छन्ता, सब्बे गच्छन्ति सुग्गतिं.

८४.

‘‘विरुद्धा [विसद्धा (सी.)] ये पावचने, पसन्ना ये च सासने;

पाटिहेरं दट्ठुकामा, थूपं पूजेन्ति मानुसा.

८५.

‘‘नगरे हंसवतिया, अहोसिं भतको [वरको (स्या. क.)] तदा;

आमोदितं जनं दिस्वा, एवं चिन्तेसहं तदा.

८६.

‘‘‘उळारो भगवा हेसो, यस्स धातुधरेदिसं;

इमा च जनता तुट्ठा, कारं कुब्बं न तप्परे [कुब्बन्तनप्पकं (सी.)].

८७.

‘‘‘अहम्पि कारं कस्सामि, लोकनाथस्स तादिनो;

तस्स धम्मेसु दायादो, भविस्सामि अनागते’.

८८.

‘‘सुधोतं रजकेनाहं, उत्तरेय्यपटं मम;

वेळग्गे आलगेत्वान, धजं उक्खिपिमम्बरे.

८९.

‘‘अभिसम्मतको गय्ह, अम्बरेहासि मे धजं;

वातेरितं धजं दिस्वा, भिय्यो हासं जनेसहं.

९०.

‘‘तत्थ चित्तं पसादेत्वा, समणं उपसङ्कमिं;

तं भिक्खुं अभिवादेत्वा, विपाकं पुच्छहं धजे.

९१.

‘‘सो मे कथेसि आनन्द, पीतिसञ्जननं मम;

‘तस्स धजस्स विपाकं, अनुभोस्ससि सब्बदा.

९२.

‘‘‘हत्थी अस्सा रथा पत्ती, सेना च चतुरङ्गिनी;

परिवारेस्सन्ति तं निच्चं, धजदानस्सिदं फलं.

९३.

‘‘‘सट्ठितूरियसहस्सानि, भेरियो समलङ्कता;

परिवारेस्सन्ति तं निच्चं, धजदानस्सिदं फलं.

९४.

‘‘‘छळासीतिसहस्सानि, नारियो समलङ्कता;

विचित्तवत्थाभरणा, आमुत्तमणिकुण्डला.

९५.

‘‘‘अळारपम्हा हसुला, सुसञ्ञा तनुमज्झिमा;

परिवारेस्सन्ति तं निच्चं, धजदानस्सिदं फलं.

९६.

‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्ससि;

असीतिक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्ससि.

९७.

‘‘‘सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती भविस्ससि;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

९८.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

९९.

‘‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

पुञ्ञकम्मेन संयुत्तो, ब्रह्मबन्धु भविस्ससि.

१००.

‘‘‘असीतिकोटिं छड्डेत्वा, दासे कम्मकरे बहू;

गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिस्ससि.

१०१.

‘‘‘आराधयित्वा सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं;

उपवानोति नामेन, हेस्ससि सत्थु सावको’.

१०२.

‘‘सतसहस्से कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध;

सुमुत्तो सरवेगोव किलेसे झापयी मम.

१०३.

‘‘चक्कवत्तिस्स सन्तस्स, चतुदीपिस्सरस्स मे;

तियोजनानि समन्ता, उस्सीसन्ति धजा सदा.

१०४.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, धजदानस्सिदं फलं.

१०५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उपवानो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उपवानत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. तिसरणगमनियत्थेरअपदानं

१०६.

‘‘नगरे चन्दवतिया [बन्धुमतिया (अट्ठ.)], मातुउपट्ठाको [मातुपट्ठायको (सी.), मातुपट्ठानको (स्या.)] अहुं;

अन्धा माता पिता मय्हं, ते पोसेमि अहं तदा.

१०७.

‘‘रहोगतो निसीदित्वा, एवं चिन्तेसहं तदा;

पोसेन्तो मातापितरो, पब्बज्जं न लभामहं.

१०८.

‘‘महन्धकारपिहिता [तमन्धकारपिहिता (स्या.)], तिविधग्गीहि डय्हरे;

एतादिसे भवे [भये (सी.)] जाते, नत्थि कोचि विनायको.

१०९.

‘‘बुद्धो लोके समुप्पन्नो, दिप्पति [दिब्बति (क.)] [जिनसासनं (सी.)] दानि सासनं;

सक्का उद्धरितुं अत्ता, पुञ्ञकामेन जन्तुना.

११०.

‘‘उग्गय्ह तीणि सरणे, परिपुण्णानि गोपयिं;

तेन कम्मेन सुकतेन, पटिमोक्खामि दुग्गतिं.

१११.

‘‘निसभो नाम समणो, बुद्धस्स अग्गसावको;

तमहं उपगन्त्वान, सरणगमनं गहिं.

११२.

‘‘वस्ससतसहस्सानि, आयु विज्जति तावदे;

तावता सरणगमनं, परिपुण्णं अगोपयिं.

११३.

‘‘चरिमे वत्तमानम्हि, सरणं तं अनुस्सरिं;

तेन कम्मेन सुकतेन, तावतिंसं अगच्छहं.

११४.

‘‘देवलोकगतो सन्तो, पुञ्ञकम्मसमाहितो;

यं देसं [यं यं देसं (स्या.)] उपपज्जामि [उपगच्छामि (सी.)], अट्ठ हेतू लभामहं.

११५.

‘‘दिसासु पूजितो होमि, तिक्खपञ्ञो भवामहं;

सब्बे देवानुवत्तन्ति, अमितभोगं लभामहं.

११६.

‘‘सुवण्णवण्णो सब्बत्थ, पटिकन्तो भवामहं;

मित्तानं अचलो होमि, यसो अब्भुग्गतो ममं.

११७.

‘‘असीतिक्खत्तु देविन्दो, देवरज्जमकारयिं;

दिब्बसुखं अनुभविं, अच्छराहि पुरक्खतो.

११८.

‘‘पञ्चसत्ततिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती अहोसहं;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

११९.

‘‘पच्छिमे भवे सम्पत्ते, पुञ्ञकम्मसमाहितो;

पुरे सावत्थियं जातो, महासाले सुअड्ढके.

१२०.

‘‘नगरा निक्खमित्वान, दारकेहि पुरक्खतो;

हसखिड्डसमङ्गीहं [साहं खिड्डसमङ्गी (स्या.)], सङ्घारामं उपागमिं.

१२१.

‘‘तत्थद्दसासिं [तत्थद्दसाहं (क.)] समणं, विप्पमुत्तं निरूपधिं;

सो मे धम्ममदेसेसि, सरणञ्च अदासि मे.

१२२.

‘‘सोहं सुत्वान सरणं, सरणं मे अनुस्सरिं;

एकासने निसीदित्वा, अरहत्तमपापुणिं.

१२३.

‘‘जातिया सत्तमे वस्से, अरहत्तमपापुणिं;

उपसम्पादयि बुद्धो, गुणमञ्ञाय चक्खुमा.

१२४.

‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, सरणानि अगच्छहं;

ततो मे सुकतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध.

१२५.

‘‘सुगोपितं मे सरणं, मानसं सुप्पणीहितं;

अनुभोत्वा यसं सब्बं, पत्तोम्हि अचलं पदं.

१२६.

‘‘येसं सोतावधानत्थि, सुणोथ मम भासतो;

अहं [अत्थं (स्या.)] वो कथयिस्सामि, सामं दिट्ठं पदं मम.

१२७.

‘‘‘बुद्धो लोके समुप्पन्नो, वत्तते जिनसासनं;

अमता वादिता भेरी, सोकसल्लविनोदना.

१२८.

‘‘‘यथासकेन थामेन, पुञ्ञक्खेत्ते अनुत्तरे;

अधिकारं करेय्याथ, पस्सयिस्सथ निब्बुतिं.

१२९.

‘‘‘पग्गय्ह तीणि सरणे, पञ्चसीलानि गोपिय;

बुद्धे चित्तं पसादेत्वा, दुक्खस्सन्तं करिस्सथ.

१३०.

‘‘‘सम्मा धम्मं भावेत्वान [ममोपमं करित्वान (सी. स्या.)], सीलानि परिगोपिय;

अचिरं अरहत्तं वो, सब्बेपि पापुणिस्सथ.

१३१.

‘‘‘तेविज्जो इद्धिपत्तोम्हि, चेतोपरियकोविदो;

सावको ते महावीर, सरणो [चरणे (सी. स्या.)] वन्दति सत्थुनो’.

१३२.

‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, सरणं बुद्धस्स गच्छहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सरणं गमने फलं.

१३३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिसरणगमनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिसरणगमनियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. पञ्चसीलसमादानियत्थेरअपदानं

१३४.

‘‘नगरे चन्दवतिया, भतको आसहं तदा;

परकम्मायने युत्तो, पब्बज्जं न लभामहं.

१३५.

‘‘महन्धकारपिहिता, तिविधग्गीहि डय्हरे;

केन नु खो उपायेन, विसंयुत्तो भवे अहं.

१३६.

‘‘देय्यधम्मो च मे नत्थि, वराको भतको अहं;

यंनूनाहं पञ्चसीलं, रक्खेय्यं परिपूरयं.

१३७.

‘‘अनोमदस्सिस्स मुनिनो, निसभो नाम सावको;

तमहं उपसङ्कम्म, पञ्चसिक्खापदग्गहिं.

१३८.

‘‘वस्ससतसहस्सानि, आयु विज्जति तावदे;

तावता पञ्चसीलानि, परिपुण्णानि गोपयिं.

१३९.

‘‘मच्चुकाले च सम्पत्ते, देवा अस्सासयन्ति मं;

‘रथो सहस्सयुत्तो ते, मारिसायं [मारिसस्स (क.)] उपट्ठितो’.

१४०.

‘‘वत्तन्ते चरिमे चित्ते, मम सीलं अनुस्सरिं;

तेन कम्मेन सुकतेन, तावतिंसं अगच्छहं.

१४१.

‘‘तिंसक्खत्तुञ्च देविन्दो, देवरज्जमकारयिं;

दिब्बसुखं [दिब्बं सुखं (सी.)] अनुभविं, अच्छराहि पुरक्खतो.

१४२.

‘‘पञ्चसत्ततिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती अहोसहं;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

१४३.

‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

पुरे वेसालियं जातो, महासाले सुअड्ढके.

१४४.

‘‘वस्सूपनायिके काले, दिप्पन्ते [दिब्बन्ति (क.)] जिनसासने;

माता च मे पिता चेव, पञ्चसिक्खापदग्गहुं.

१४५.

‘‘सह सुत्वानहं सीलं, मम सीलं अनुस्सरिं;

एकासने निसीदित्वा, अरहत्तमपापुणिं.

१४६.

‘‘जातिया पञ्चवस्सेन, अरहत्तमपापुणिं;

उपसम्पादयि बुद्धो, गुणमञ्ञाय चक्खुमा.

१४७.

‘‘परिपुण्णानि गोपेत्वा, पञ्चसिक्खापदानहं;

अपरिमेय्ये इतो कप्पे, विनिपातं न गच्छहं.

१४८.

‘‘स्वाहं यसमनुभविं, तेसं सीलान वाहसा;

कप्पकोटिम्पि कित्तेन्तो, कित्तये एकदेसकं.

१४९.

‘‘पञ्चसीलानि गोपेत्वा, तयो हेतू लभामहं;

दीघायुको महाभोगो, तिक्खपञ्ञो भवामहं.

१५०.

‘‘संकित्तेन्तो च [पकित्तेन्तोव (सी.), पकित्तेन्ते च (स्या.)] सब्बेसं, अभिमत्तञ्च पोरिसं;

भवाभवे संसरित्वा, एते ठाने लभामहं.

१५१.

‘‘अपरिमेय्यसीलेसु, वत्तन्ता जिनसावका;

भवेसु यदि रज्जेय्युं, विपाको कीदिसो भवे.

१५२.

‘‘सुचिण्णं मे पञ्चसीलं, भतकेन तपस्सिना [विपस्सिना (सी.)];

तेन सीलेनहं अज्ज, मोचयिं सब्बबन्धना.

१५३.

‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, पञ्चसीलानि गोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पञ्चसीलानिदं फलं.

१५४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पञ्चसीलसमादानियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पञ्चसीलसमादानियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. अन्नसंसावकत्थेरअपदानं

१५५.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अन्तरापणे;

कञ्चनग्घियसंकासं, बात्तिंसवरलक्खणं.

१५६.

‘‘सिद्धत्थं लोकपज्जोतं, अप्पमेय्यं अनोपमं;

अलत्थं परमं पीतिं, दिस्वा दन्तं जुतिन्धरं.

१५७.

‘‘सम्बुद्धं अभिनामेत्वा, भोजयिं तं महामुनिं;

महाकारुणिको लोके [नाथो (सी.)], अनुमोदि ममं तदा.

१५८.

‘‘तस्मिं महाकारुणिके, परमस्सासकारके;

बुद्धे चित्तं पसादेत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं.

१५९.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, भिक्खादानस्सिदं फलं.

१६०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अन्नसंसावको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अन्नसंसावकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. धूपदायकत्थेरअपदानं

१६१.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

कुटिधूपं मया दिन्नं, विप्पसन्नेन चेतसा.

१६२.

यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

सब्बेसम्पि पियो होमि, धूपदानस्सिदं फलं.

१६३.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं धूपमददिं तदा [यं धूपनमदासहं (क.)];

दुग्गतिं नाभिजानामि, धूपदानस्सिदं फलं.

१६४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा धूपदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

धूपदायकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. पुलिनपूजकत्थेरअपदानं

१६५.

‘‘विपस्सिस्स भगवतो, बोधिया पादपुत्तमे;

पुराणपुलिनं हित्वा [छड्डेत्वा (सी. स्या.)], सुद्धपुलिनमाकिरिं.

१६६.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुलिनमदासहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुलिनदानस्सिदं फलं.

१६७.

‘‘तिंसतिमे [तिपञ्ञासे (सी. स्या.)] इतो कप्पे, राजा आसिं जनाधिभू;

महापुलिननामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

१६८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुलिनपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुलिनपूजकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. उत्तियत्थेरअपदानं

१६९.

‘‘चन्दभागानदीतीरे, सुसुमारो अहं तदा;

सगोचरप्पसुतोहं [सभोजनपसुताहं (स्या. क.)], नदीतित्थं अगच्छहं.

१७०.

‘‘सिद्धत्थो तम्हि समये, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

नदिं तरितुकामो सो, नदीतित्थं उपागमि.

१७१.

‘‘उपागते च [उपागतम्हि (स्या. क.)] सम्बुद्धे, अहम्पि तत्थुपागमिं;

उपगन्त्वान सम्बुद्धं, इमं वाचं उदीरयिं.

१७२.

‘‘‘अभिरूह महावीर, तारेस्सामि अहं तुवं;

पेत्तिकं विसयं मय्हं, अनुकम्प महामुनि’.

१७३.

‘‘मम उग्गज्जनं सुत्वा, अभिरूहि महामुनि;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, तारेसिं लोकनायकं.

१७४.

‘‘नदिया पारिमे तीरे, सिद्धत्थो लोकनायको;

अस्सासेसि ममं तत्थ, अमतं पापुणिस्ससि.

१७५.

‘‘तम्हा काया चवित्वान, देवलोकं आगच्छहं;

दिब्बसुखं अनुभविं, अच्छराहि पुरक्खतो.

१७६.

‘‘सत्तक्खत्तुञ्च देविन्दो, देवरज्जमकासहं;

तीणिक्खत्तुं चक्कवत्ती, महिया इस्सरो अहुं.

१७७.

‘‘विवेकमनुयुत्तोहं, निपको च सुसंवुतो;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

१७८.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, तारेसिं यं नरासभं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, तरणाय इदं फलं.

१७९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उत्तियो [उत्तिरियो (सी.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उत्तियत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. एकञ्जलिकत्थेरअपदानं

१८०.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अन्तरापणे;

विपस्सिं सत्थवाहग्गं, नरवरं विनायकं.

१८१.

‘‘अदन्तदमनं तादिं, महावादिं महामतिं;

दिस्वा पसन्नो सुमनो, एकञ्जलिमकासहं.

१८२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यमञ्जलिं करिं [यं अञ्जलिमकरिं (स्या.), अञ्जलिमकरिं (क.)] तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, अञ्जलिस्स इदं फलं.

१८३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकञ्जलिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकञ्जलिकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. खोमदायकत्थेरअपदानं

१८४.

‘‘नगरे बन्धुमतिया, अहोसिं वाणिजो तदा;

तेनेव दारं पोसेमि, रोपेमि बीजसम्पदं.

१८५.

‘‘रथियं पटिपन्नस्स, विपस्सिस्स महेसिनो;

एकं खोमं मया दिन्नं, कुसलत्थाय सत्थुनो.

१८६.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं खोममददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, खोमदानस्सिदं फलं.

१८७.

‘‘सत्तरसे [सत्तवीसे (सी. स्या.)] इतो कप्पे, एको सिन्धवसन्धनो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चतुदीपम्हि इस्सरो.

१८८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा खोमदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

खोमदायकत्थेरस्सापदानं दसमं.

तस्सुद्दानं –

सुसूति उपवानो च, सरणो सीलगाहको;

अन्नसंसावको खोमदायी च, दसेव ततिये गणे;

अञ्जली खोमदायी च, दसेव ततिये गणे;

पञ्चालीसीतिसतं वुत्ता, गाथायो सब्बपिण्डिता.

सुभूतिवग्गो ततियो.

चतुत्थभाणवारं.

४. कुण्डधानवग्गो

१. कुण्डधानत्थेरअपदानं

.

‘‘सत्ताहं पटिसल्लीनं, सयम्भुं अग्गपुग्गलं;

पसन्नचित्तो सुमनो, बुद्धसेट्ठं उपट्ठहिं.

.

‘‘वुट्ठितं कालमञ्ञाय, पदुमुत्तरं महामुनिं;

महन्तिं कदलीकण्णिं, गहेत्वा उपगच्छहं.

.

‘‘पटिग्गहेत्वा [पटिग्गहेसि (स्या. क.)] भगवा, सब्बञ्ञू [तं फलं (सी.)] लोकनायको;

मम चित्तं पसादेन्तो, परिभुञ्जि महामुनि.

.

‘‘परिभुञ्जित्वा सम्बुद्धो, सत्थवाहो अनुत्तरो;

सकासने निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

.

‘‘‘ये च सन्ति समितारो [ये वसन्ति समेतारो (सी.)], यक्खा इमम्हि पब्बते;

अरञ्ञे भूतभब्यानि [भूतगणा सब्बे (स्या.)], सुणन्तु वचनं मम’.

.

‘‘यो सो बुद्धं उपट्ठासि, मिगराजंव केसरिं [मिगराजाव केसरी (सी.)];

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

.

‘‘‘एकादसञ्चक्खत्तुं, सो [सोयमेकादसक्खत्तुं (सी.)] देवराजा भविस्सति;

चतुतिंसतिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति.

.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

.

‘‘‘अक्कोसित्वान समणे, सीलवन्ते अनासवे;

पापकम्मविपाकेन, नामधेय्यं लभिस्सति [भविस्सति (क.)].

१०.

‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

कुण्डधानोति नामेन, सावको सो भविस्सति’.

११.

‘‘पविवेकमनुयुत्तो, झायी झानरतो अहं;

तोसयित्वान सत्थारं, विहरामि अनासवो.

१२.

‘‘सावकेहि [सावकग्गेहि (सी.)] परिवुतो, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, सलाकं गाहयी जिनो.

१३.

‘‘एकंसं चीवरं कत्वा, वन्दित्वा लोकनायकं;

वदतं वरस्स पुरतो, पठमं अग्गहेसहं.

१४.

‘‘तेन कम्मेन भगवा, दससहस्सीकम्पको;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, अग्गट्ठाने ठपेसि मं.

१५.

‘‘वीरियं मे धुरधोरय्हं, योगक्खेमाधिवाहनं;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

१६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कुण्डधानो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कुण्डधानत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. सागतत्थेरअपदानं

१७.

‘‘सोभितो नाम नामेन, अहोसिं ब्राह्मणो तदा;

पुरक्खतो ससिस्सेहि, आरामं अगमासहं.

१८.

‘‘भगवा तम्हि समये, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो;

आरामद्वारा निक्खम्म, अट्ठासि पुरिसुत्तमो.

१९.

‘‘तमद्दसासिं सम्बुद्धं, दन्तं दन्तपुरक्खतं;

सकं चित्तं पसादेत्वा, सन्थविं लोकनायकं.

२०.

‘‘ये केचि पादपा सब्बे, महिया ते विरूहरे;

बुद्धिमन्तो तथा सत्ता, रुहन्ति जिनसासने.

२१.

‘‘सत्थवाहोसि सप्पञ्ञो, महेसि बहुके जने;

विपथा उद्धरित्वान, पथं आचिक्खसे तुवं.

२२.

‘‘दन्तो दन्तपरिकिण्णो [पुरक्खतो (स्या.)], झायी झानरतेहि च;

आतापी पहितत्तेहि, उपसन्तेहि तादिभि.

२३.

‘‘अलङ्कतो परिसाहि, पुञ्ञञाणेहि सोभति;

पभा निद्धावते तुय्हं, सूरियोदयने यथा.

२४.

‘‘पसन्नचित्तं दिस्वान, महेसी पदुमुत्तरो;

भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ.

२५.

‘‘‘यो सो हासं जनेत्वान, ममं कित्तेसि ब्राह्मणो;

कप्पानं सतसहस्सं, देवलोके रमिस्सति.

२६.

‘‘‘तुसिता हि चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिस्सति.

२७.

‘‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, अरहत्तं [तुट्ठहट्ठं (स्या. क.)] लभिस्सति;

सागतो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’.

२८.

‘‘पब्बजित्वान कायेन, पापकम्मं विवज्जयिं;

वचीदुच्चरितं हित्वा, आजीवं परिसोधयिं.

२९.

‘‘एवं विहरमानोहं, तेजोधातूसु कोविदो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

३०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सागतो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सागतत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. महाकच्चानत्थेरअपदानं

३१.

‘‘पदुमुत्तरनाथस्स, पदुमं नाम चेतियं;

सिलासनं [सीहासनं (क.)] कारयित्वा, सुवण्णेनाभिलेपयिं.

३२.

‘‘रतनामयछत्तञ्च, पग्गय्ह वाळबीजनिं [वाळबीजनी (सी. स्या.)];

बुद्धस्स अभिरोपेसिं, लोकबन्धुस्स तादिनो.

३३.

‘‘यावता देवता भुम्मा [भूमा (क.)], सब्बे सन्निपतुं तदा;

रतनामयछत्तानं, विपाकं कथयिस्सति.

३४.

‘‘तञ्च सब्बं सुणिस्साम, कथयन्तस्स सत्थुनो;

भिय्यो हासं जनेय्याम, सम्मासम्बुद्धसासने.

३५.

‘‘हेमासने निसीदित्वा, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

भिक्खुसङ्घपरिब्यूळ्हो [परिब्बूळ्हो (सी.)], इमा गाथा अभासथ.

३६.

‘‘‘येनिदं आसनं दिन्नं, सोवण्णं रतनामयं;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

३७.

‘‘‘तिंसकप्पानि देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति;

समन्ता योजनसतं, आभायाभिभविस्सति.

३८.

‘‘‘मनुस्सलोकमागन्त्वा, चक्कवत्ती भविस्सति;

पभस्सरोति नामेन, उग्गतेजो भविस्सति.

३९.

‘‘‘दिवा वा यदि वा रत्तिं, सतरंसीव उग्गतो;

समन्ता अट्ठरतनं, उज्जोतिस्सति खत्तियो.

४०.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

४१.

‘‘‘तुसिता हि चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

कच्चानो नाम नामेन, ब्रह्मबन्धु भविस्सति.

४२.

‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, अरहा हेस्सतिनासवो;

गोतमो लोकपज्जोतो, अग्गट्ठाने ठपेस्सति.

४३.

‘‘‘संखित्तपुच्छितं [संखित्तं पुच्छितं (स्या. क.)] पञ्हं, वित्थारेन कथेस्सति;

कथयन्तो च तं पञ्हं, अज्झासयं [अज्झासं (सी.), अब्भासं (क.)] पूरयिस्सति’.

४४.

‘‘अड्ढे कुले अभिजातो, ब्राह्मणो मन्तपारगू;

ओहाय धनधञ्ञानि, पब्बजिं अनगारियं.

४५.

‘‘संखित्तेनपि पुच्छन्ते, वित्थारेन कथेमहं;

अज्झासयं तेसं पूरेमि, तोसेमि द्विपदुत्तमं.

४६.

‘‘तोसितो मे महावीरो, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं.

४७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा महाकच्चानो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

महाकच्चानत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. काळुदायित्थेरअपदानं

४८.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

अद्धानं पटिपन्नस्स, चरतो चारिकं तदा.

४९.

‘‘सुफुल्लं पदुमं गय्ह, उप्पलं मल्लिकञ्चहं;

परमन्नं गहेत्वान, अदासिं सत्थुनो अहं.

५०.

‘‘परिभुञ्जि महावीरो, परमन्नं सुभोजनं;

तञ्च पुप्फं गहेत्वान, जनस्स सम्पदस्सयि.

५१.

‘‘इट्ठं कन्तं [कन्तयिदं (स्या.)], पियं लोके, जलजं पुप्फमुत्तमं;

सुदुक्करं कतं तेन, यो मे पुप्फं अदासिदं.

५२.

‘‘यो पुप्फमभिरोपेसि, परमन्नञ्चदासि मे;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

५३.

‘‘‘दस अट्ठ चक्खत्तुं [दस चट्ठक्खत्तुं (सी.), दसमट्ठक्खत्तुं (स्या.)] सो, देवरज्जं करिस्सति;

उप्पलं पदुमञ्चापि, मल्लिकञ्च तदुत्तरि.

५४.

‘‘‘अस्स पुञ्ञविपाकेन, दिब्बगन्धसमायुतं;

आकासे छदनं कत्वा, धारयिस्सति तावदे.

५५.

‘‘‘पञ्चवीसतिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति;

पथब्या रज्जं पञ्चसतं, वसुधं आवसिस्सति.

५६.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन [नामेन (सी. स्या. क.)], सत्था लोके भविस्सति.

५७.

‘‘‘सककम्माभिरद्धो सो, सुक्कमूलेन चोदितो;

सक्यानं नन्दिजननो, ञातिबन्धु भविस्सति.

५८.

‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो.

५९.

‘‘‘पटिसम्भिदमनुप्पत्तं, कतकिच्चमनासवं;

गोतमो लोकबन्धु तं [सो (सी.)], एतदग्गे ठपेस्सति.

६०.

‘‘‘पधानपहितत्तो सो, उपसन्तो निरूपधि;

उदायी नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’.

६१.

‘‘रागो दोसो च मोहो च, मानो मक्खो च धंसितो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

६२.

‘‘तोसयिञ्चापि सम्बुद्धं, आतापी निपको अहं;

पसादितो [पमोदितो (सी.)] च सम्बुद्धो, एतदग्गे ठपेसि मं.

६३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा काळुदायी थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

काळुदायीथेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. मोघराजत्थेरअपदानं

६४.

‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, सयम्भू अपराजितो;

भिक्खुसङ्घपरिब्यूळ्हो, रथियं पटिपज्जथ.

६५.

‘‘सिस्सेहि सम्परिवुतो, घरम्हा अभिनिक्खमिं;

निक्खमित्वानहं तत्थ, अद्दसं लोकनायकं.

६६.

‘‘अभिवादिय सम्बुद्धं, सिरे कत्वान अञ्जलिं;

सकं चित्तं पसादेत्वा, सन्थविं लोकनायकं.

६७.

‘‘यावता रूपिनो सत्ता, अरूपी वा असञ्ञिनो;

सब्बे ते तव ञाणम्हि, अन्तो होन्ति समोगधा.

६८.

‘‘सुखुमच्छिकजालेन, उदकं यो परिक्खिपे;

ये केचि उदके पाणा, अन्तोजाले भवन्ति ते.

६९.

‘‘येसञ्च चेतना अत्थि, रूपिनो च अरूपिनो;

सब्बे ते तव ञाणम्हि, अन्तो होन्ति समोगधा.

७०.

‘‘समुद्धरसिमं लोकं, अन्धकारसमाकुलं;

तव धम्मं सुणित्वान, कङ्खासोतं तरन्ति ते.

७१.

‘‘अविज्जानिवुते लोके, अन्धकारेन ओत्थटे;

तव ञाणम्हि जोतन्ते, अन्धकारा पधंसिता.

७२.

‘‘तुवं चक्खूसि सब्बेसं, महातमपनूदनो;

तव धम्मं सुणित्वान, निब्बायति बहुज्जनो.

७३.

‘‘पुटकं पूरयित्वान [पीठरं (सी.), पुतरं (स्या.)], मधुखुद्दमनेळकं;

उभो हत्थेहि पग्गय्ह, उपनेसिं महेसिनो.

७४.

‘‘पटिग्गण्हि महावीरो, सहत्थेन महा इसी;

भुञ्जित्वा तञ्च सब्बञ्ञू, वेहासं नभमुग्गमि.

७५.

‘‘अन्तलिक्खे ठितो सत्था, अत्थदस्सी नरासभो;

मम चित्तं पसादेन्तो, इमा गाथा अभासथ.

७६.

‘‘‘येनिदं थवितं ञाणं, बुद्धसेट्ठो च थोमितो;

तेन चित्तप्पसादेन, दुग्गतिं सो न गच्छति.

७७.

‘‘‘चतुद्दसञ्चक्खत्तुं [चतुसट्ठिञ्च (स्या.)] सो, देवरज्जं करिस्सति;

पथब्या रज्जं अट्ठसतं, वसुधं आवसिस्सति.

७८.

‘‘‘पञ्चेव सतक्खत्तुञ्च [अथ पञ्चसतक्खत्तुं (सी.)], चक्कवत्ती भविस्सति;

पदेसरज्जं असङ्खेय्यं, महिया कारयिस्सति.

७९.

‘‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू;

गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिस्सति.

८०.

‘‘‘गम्भीरं निपुणं अत्थं, ञाणेन विचिनिस्सति;

मोघराजाति नामेन, हेस्सति सत्थु सावको.

८१.

‘‘‘तीहि विज्जाहि सम्पन्नं, कतकिच्चमनासवं;

गोतमो सत्थवाहग्गो, एतदग्गे ठपेस्सति’.

८२.

‘‘हित्वा मानुसकं योगं, छेत्वान भवबन्धनं;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

८३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मोघराजो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

मोघराजत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. अधिमुत्तत्थेरअपदानं

८४.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, अत्थदस्सीनरुत्तमे;

उपट्ठहिं भिक्खुसङ्घं, विप्पसन्नेन चेतसा.

८५.

‘‘निमन्तेत्वा भिक्खुसङ्घं [संघरतनं (सी. स्या.)], उजुभूतं समाहितं;

उच्छुना मण्डपं कत्वा, भोजेसिं सङ्घमुत्तमं.

८६.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

सब्बे सत्ते अभिभोमि [अतिभोमि (सी. क.)], पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

८७.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, उच्छुदानस्सिदं फलं.

८८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अधिमुत्तो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

अधिमुत्तत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. लसुणदायकत्थेरअपदानं

८९.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, तापसो आसहं तदा;

लसुणं उपजीवामि, लसुणं मय्हभोजनं.

९०.

‘‘खारियो पूरयित्वान, सङ्घाराममगच्छहं;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, सङ्घस्स लसुणं अदं.

९१.

‘‘विपस्सिस्स नरग्गस्स, सासने निरतस्सहं;

सङ्घस्स लसुणं दत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं.

९२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, लसुणं यमदं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, लसुणस्स इदं फलं.

९३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा लसुणदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

लसुणदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. आयागदायकत्थेरअपदानं

९४.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, सिखिम्हि वदतं वरे;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, अवन्दिं थूपमुत्तमं.

९५.

‘‘वड्ढकीहि कथापेत्वा, मूलं दत्वानहं तदा;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, आयागं कारपेसहं.

९६.

‘‘अट्ठ कप्पानि देवेसु, अब्बोकिण्णं [अब्बोच्छिन्नं (सी.)] वसिं अहं;

अवसेसेसु कप्पेसु, वोकिण्णं संसरिं अहं.

९७.

‘‘काये विसं न कमति, सत्थानि न च हन्ति मे;

उदकेहं न मिय्यामि, आयागस्स इदं फलं.

९८.

‘‘यदिच्छामि अहं वस्सं, महामेघो पवस्सति;

देवापि मे वसं एन्ति, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

९९.

‘‘सत्तरतनसम्पन्नो, तिसक्खत्तुं अहोसहं;

न मं केचावजानन्ति, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

१००.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, आयागं यमकारयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, आयागस्स इदं फलं.

१०१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा आयागदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

आयागदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. धम्मचक्किकत्थेरअपदानं

१०२.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, सीहासनस्स सम्मुखा;

धम्मचक्कं मे ठपितं, सुकतं विञ्ञुवण्णितं.

१०३.

‘‘चारुवण्णोव सोभामि, सयोग्गबलवाहनो;

परिवारेन्ति मं निच्चं, अनुयन्ता बहुज्जना.

१०४.

‘‘सट्ठितूरियसहस्सेहि, परिचारेमहं सदा;

परिवारेन सोभामि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

१०५.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं चक्कं ठपयिं अहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, धम्मचक्कस्सिदं फलं.

१०६.

‘‘इतो एकादसे कप्पे, अट्ठासिंसु जनाधिपा;

सहस्सराजनामेन, चक्कवत्ती महब्बला.

१०७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा धम्मचक्किको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

धम्मचक्किकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. कप्परुक्खियत्थेरअपदानं

१०८.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, थूपसेट्ठस्स सम्मुखा;

विचित्तदुस्से लगेत्वा [लग्गेत्वा (सी. स्या.)], कप्परुक्खं ठपेसहं.

१०९.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

सोभयन्तो मम द्वारं, कप्परुक्खो पतिट्ठति.

११०.

‘‘अहञ्च परिसा चेव, ये केचि मम वस्सिता [निस्सिता (सी.)];

तम्हा दुस्सं गहेत्वान, निवासेम मयं सदा [तदा (स्या.)].

१११.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं रुक्खं ठपयिं अहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, कप्परुक्खस्सिदं फलं.

११२.

‘‘इतो च सत्तमे कप्पे, सुचेळा अट्ठ खत्तिया;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

११३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कप्परुक्खियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कप्परुक्खियत्थेरस्सापदानं दसमं.

कुण्डधानवग्गो चतुत्थो.

तस्सुद्दानं –

कुण्डसागतकच्चाना, उदायी मोघराजको;

अधिमुत्तो लसुणदो, आयागी धम्मचक्किको;

कप्परुक्खी च दसमो, गाथा द्वयदससतं [गाथायो द्वादससतं (सी.)].

५. उपालिवग्गो

१. भागिनेय्युपालित्थेरअपदानं

.

‘‘खीणासवसहस्सेहि, परिवुतो [परेतो (क. अट्ठ)] लोकनायको;

विवेकमनुयुत्तो सो, गच्छते पटिसल्लितुं.

.

‘‘अजिनेन निवत्थोहं, तिदण्डपरिधारको;

भिक्खुसङ्घपरिब्यूळ्हं, अद्दसं लोकनायकं.

.

‘‘एकंसं अजिनं कत्वा, सिरे कत्वान अञ्जलिं;

सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, सन्थविं लोकनायकं.

.

‘‘यथाण्डजा च संसेदा, ओपपाती जलाबुजा;

काकादिपक्खिनो सब्बे, अन्तलिक्खचरा सदा.

.

‘‘ये केचि पाणभूतत्थि, सञ्ञिनो वा असञ्ञिनो;

सब्बे ते तव ञाणम्हि, अन्तो होन्ति समोगधा.

.

‘‘गन्धा च पब्बतेय्या ये, हिमवन्तनगुत्तमे;

सब्बे ते तव सीलम्हि, कलायपि न युज्जरे.

.

‘‘मोहन्धकारपक्खन्दो, अयं लोको सदेवको;

तव ञाणम्हि जोतन्ते, अन्धकारा विधंसिता.

.

‘‘यथा अत्थङ्गते सूरिये, होन्ति सत्ता तमोगता;

एवं बुद्धे अनुप्पन्ने, होति लोको तमोगतो.

.

‘‘यथोदयन्तो आदिच्चो, विनोदेति तमं सदा;

तथेव त्वं बुद्धसेट्ठ, विद्धंसेसि तमं सदा.

१०.

‘‘पधानपहितत्तोसि, बुद्धो लोके सदेवके;

तव कम्माभिरद्धेन, तोसेसि जनतं बहुं.

११.

‘‘तं सब्बं अनुमोदित्वा, पदुमुत्तरो महामुनि;

नभं अब्भुग्गमी धीरो, हंसराजाव अम्बरे.

१२.

‘‘अब्भुग्गन्त्वान सम्बुद्धो, महेसि पदुमुत्तरो;

अन्तलिक्खे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ.

१३.

‘‘येनिदं थवितं ञाणं, ओपम्मेहि समायुतं;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

१४.

‘‘‘अट्ठारसञ्च खत्तुं सो, देवराजा भविस्सति;

पथब्या रज्जं तिसतं, वसुधं आवसिस्सति.

१५.

‘‘‘पञ्चवीसतिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

१६.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

१७.

‘‘‘तुसिता हि चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

हीनोव जातिया सन्तो, उपालि नाम हेस्सति.

१८.

‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, विराजेत्वान पापकं;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो.

१९.

‘‘‘तुट्ठो च गोतमो बुद्धो, सक्यपुत्तो महायसो;

विनयाधिगतं तस्स, एतदग्गे ठपेस्सति’.

२०.

‘‘सद्धायाहं पब्बजितो, कतकिच्चो अनासवो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

२१.

‘‘भगवा चानुकम्पी मं, विनयेहं विसारदो;

सककम्माभिरद्धो च, विहरामि अनासवो.

२२.

‘‘संवुतो पातिमोक्खम्हि, इन्द्रियेसु च पञ्चसु;

धारेमि विनयं सब्बं, केवलं रतनाकरं [रतनग्घरं (क.)].

२३.

‘‘ममञ्च गुणमञ्ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं.

२४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उपालिथेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

भागिनेय्युपालित्थेरस्सापदानं पठमं.

२. सोणकोळिविसत्थेरअपदानं

२५.

‘‘अनोमदस्सिस्स मुनिनो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

सुधाय लेपनं कत्वा, चङ्कमं कारयिं अहं.

२६.

‘‘नानावणेहि पुप्फेहि, चङ्कमं सन्थरिं अहं;

आकासे वितानं कत्वा, भोजयिं बुद्धमुत्तमं.

२७.

‘‘अञ्जलिं पग्गहेत्वान, अभिवादेत्वान सुब्बतं [पुप्फकं (क.)];

दीघसालं भगवतो, निय्यादेसिमहं तदा.

२८.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो;

पटिग्गहेसि भगवा, अनुकम्पाय चक्खुमा.

२९.

‘‘पटिग्गहेत्वान सम्बुद्धो, दक्खिणेय्यो सदेवके;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

३०.

‘‘‘यो सो हट्ठेन चित्तेन, दीघसालं अदासि [अकासि (सी.)] मे;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

३१.

‘‘‘इमस्स मच्चुकालम्हि, पुञ्ञकम्मसमङ्गिनो;

सहस्सयुत्तस्सरथो, उपट्ठिस्सति तावदे.

३२.

‘‘‘तेन यानेनयं पोसो, देवलोकं गमिस्सति;

अनुमोदिस्सरे देवा, सम्पत्ते कुसलब्भवे [कुसले भवे (सी. स्या.)].

३३.

‘‘‘महारहं ब्यम्हं सेट्ठं, रतनमत्तिकलेपनं;

कूटागारवरूपेतं, ब्यम्हं अज्झावसिस्सति.

३४.

‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति;

पञ्चवीसति कप्पानि, देवराजा भविस्सति.

३५.

‘‘‘सत्तसत्ततिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति;

यसोधरसनामा [यसेधरा समाना (सी.)] ते, सब्बेपि एकनामका.

३६.

‘‘‘द्वे सम्पत्ती अनुभोत्वा, वड्ढेत्वा [चिनित्वा (स्या.)] पुञ्ञसञ्चयं;

अट्ठवीसतिकप्पम्हि, चक्कवत्ती भविस्सति.

३७.

‘‘‘तत्रापि ब्यम्हं पवरं, विस्सकम्मेन मापितं;

दससद्दाविवित्तं तं, पुरमज्झावसिस्सति.

३८.

‘‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, भूमिपालो महिद्धिको;

ओक्काको नाम नामेन, राजा रट्ठे भविस्सति.

३९.

‘‘‘सोळसित्थिसहस्सानं, सब्बासं पवरा च सा [पवराव या (स्या.), पवरा पिया (?)];

अभिजाता खत्तियानी, नव पुत्ते जनेस्सति.

४०.

‘‘‘नव पुत्ते जनेत्वान, खत्तियानी मरिस्सति;

तरुणी च पिया कञ्ञा, महेसित्तं करिस्सति.

४१.

‘‘‘ओक्काकं तोसयित्वान, वरं कञ्ञा लभिस्सति;

वरं लद्धान सा कञ्ञा, पुत्ते पब्बाजयिस्सति.

४२.

‘‘‘पब्बाजिता च ते सब्बे, गमिस्सन्ति नगुत्तमं;

जातिभेदभया सब्बे, भगिनीहि वसिस्सरे [संवसिस्सरे (सी.)].

४३.

‘‘‘एका च कञ्ञा ब्याधीहि, भविस्सति परिक्खता [पुरक्खता (स्या. क.)];

मा नो जाति पभिज्जीति, निखणिस्सन्ति खत्तिया.

४४.

‘‘‘खत्तियो नीहरित्वान, ताय सद्धिं वसिस्सति;

भविस्सति तदा भेदो, ओक्काककुलसम्भवो.

४५.

‘‘‘तेसं पजा भविस्सन्ति, कोळिया नाम जातिया;

तत्थ मानुसकं भोगं, अनुभोस्सतिनप्पकं.

४६.

‘‘‘तम्हा काया चवित्वान, देवलोकं गमिस्सति;

तत्रापि पवरं ब्यम्हं, लभिस्सति मनोरमं.

४७.

‘‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

आगन्त्वान मनुस्सत्तं, सोणो नाम भविस्सति.

४८.

‘‘‘आरद्धवीरियो पहितत्तो, पदहं सत्थु सासने;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो.

४९.

‘‘‘अनन्तदस्सी भगवा, गोतमो सक्यपुङ्गवो;

विसेसञ्ञू महावीरो, अग्गट्ठाने ठपेस्सति’.

५०.

‘‘वुट्ठम्हि देवे चतुरङ्गुलम्हि, तिणे अनिलेरितअङ्गणम्हि;

ठत्वान योगस्स पयुत्ततादिनो, ततोत्तरिं पारमता न विज्जति.

५१.

‘‘उत्तमे दमथे दन्तो, चित्तं मे सुपणीहितं;

भारो मे ओहितो सब्बो, निब्बुतोम्हि अनासवो.

५२.

‘‘अङ्गीरसो महानागो, अभिजातोव केसरी;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं.

५३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सोणो कोळिविसो [कोळियवेस्सो (सी. स्या.), कोटिकण्णो (क.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सोणकोळिविसत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. काळिगोधापुत्तभद्दियत्थेरअपदानं

५४.

‘‘पदुमुत्तरसम्बुद्धं, मेत्तचित्तं महामुनिं;

उपेति जनता सब्बा, सब्बलोकग्गनायकं.

५५.

‘‘सत्तुकञ्च बद्धकञ्च [वत्थं सेनासनञ्चेव (सी.), सत्तुकञ्च पदकञ्च (सी. अट्ठ.), सत्तुकञ्च पवाकञ्च (स्या.)], आमिसं पानभोजनं;

ददन्ति सत्थुनो सब्बे, पुञ्ञक्खेत्ते अनुत्तरे.

५६.

‘‘अहम्पि दानं दस्सामि, देवदेवस्स तादिनो;

बुद्धसेट्ठं निमन्तेत्वा, सङ्घम्पि च अनुत्तरं.

५७.

‘‘उय्योजिता मया चेते, निमन्तेसुं तथागतं;

केवलं भिक्खुसङ्घञ्च, पुञ्ञक्खेत्तं अनुत्तरं.

५८.

‘‘सतसहस्सपल्लङ्कं, सोवण्णं गोनकत्थतं;

तूलिकापटलिकाय, खोमकप्पासिकेहि च;

महारहं पञ्ञापयिं, आसनं बुद्धयुत्तकं.

५९.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, देवदेवो नरासभो;

भिक्खुसङ्घपरिब्यूळ्हो, मम द्वारमुपागमि.

६०.

‘‘पच्चुग्गन्त्वान सम्बुद्धं, लोकनाथं यसस्सिनं;

पसन्नचित्तो सुमनो, अभिनामयिं सङ्घरं [सकं घरं (सी.)].

६१.

‘‘भिक्खूनं सतसहस्सं, बुद्धञ्च लोकनायकं;

पसन्नचित्तो सुमनो, परमन्नेन तप्पयिं.

६२.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

६३.

‘‘‘येनिदं आसनं दिन्नं, सोवण्णं गोनकत्थतं;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

६४.

‘‘‘चतुसत्ततिक्खत्तुं सो, देवरज्जं करिस्सति;

अनुभोस्सति सम्पत्तिं, अच्छराहि पुरक्खतो.

६५.

‘‘‘पदेसरज्जं सहस्सं, वसुधं आवसिस्सति;

एकपञ्ञासक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति.

६६.

‘‘‘सब्बासु भवयोनीसु, उच्चाकुली [उच्चाकुले (क.)] भविस्सति;

सो च पच्छा पब्बजित्वा, सुक्कमूलेन चोदितो;

भद्दियो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको.

६७.

‘‘‘विवेकमनुयुत्तोम्हि, पन्तसेननिवासहं;

फलञ्चाधिगतं सब्बं, चत्तक्लेसोम्हि अज्जहं.

६८.

‘‘‘मम सब्बं [कम्मं (?)] अभिञ्ञाय, सब्बञ्ञू लोकनायको;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं’.

६९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा भद्दियो काळिगोधाय पुत्तो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

भद्दियस्स काळिगोधाय पुत्तत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. सन्निट्ठापकत्थेरअपदानं

७०.

‘‘अरञ्ञे कुटिकं कत्वा, वसामि पब्बतन्तरे;

लाभालाभेन सन्तुट्ठो, यसेन अयसेन च.

७१.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

वसीसतसहस्सेहि [भिक्खुसतसहस्सेहि (स्या.)], आगच्छि मम सन्तिकं.

७२.

‘‘उपागतं महानागं [महावीरं (सी.)], जलजुत्तमनामकं;

तिणसन्थरं [तिणत्थरं (क.)] पञ्ञापेत्वा, अदासिं सत्थुनो अहं.

७३.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, आमण्डं पानीयञ्चहं;

अदासिं उजुभूतस्स, विप्पसन्नेन चेतसा.

७४.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे [सतसहस्से इतो कप्पे (सी.)], यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, आमण्डस्स इदं फलं.

७५.

‘‘एकतालीसकप्पम्हि, एको आसिं अरिन्दमो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

७६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सन्निट्ठापको [सन्निधापको (सी.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सन्निट्ठापकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. पञ्चहत्थियत्थेरअपदानं

७७.

‘‘सुमेधो नाम सम्बुद्धो, गच्छते अन्तरापणे;

ओक्खित्तचक्खु [खित्तचक्खु (क. सी. क.)] मितभाणी, सतिमा संवुतिन्द्रियो.

७८.

‘‘पञ्च उप्पलहत्थानि, आवेळत्थं अहंसु मे;

तेन बुद्धं अपूजेसिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

७९.

‘‘आरोपिता च ते पुप्फा, छदनं अस्सु सत्थुनो;

समाधिंसु [संसाविंसु (सी.)] महानागं, सिस्सा आचरियं यथा.

८०.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

८१.

‘‘इतो वीसकप्पसते, अहेसुं पञ्च खत्तिया;

हत्थिया नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बला.

८२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पञ्चहत्थियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पञ्चहत्थियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. पदुमच्छदनियत्थेरअपदानं

८३.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, विपस्सिम्हग्गपुग्गले;

सुफुल्लपदुमं गय्ह, चितमारोपयिं अहं.

८४.

‘‘आरोपिते च चितके, वेहासं नभमुग्गमि;

आकासे छदनं [आकासच्छदनं (सी.)] कत्वा, चितकम्हि अधारयि.

८५.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

८६.

‘‘सत्ततालीसितो कप्पे, पदुमिस्सरनामको;

चातुरन्तो विजितावी, चक्कवत्ती महब्बलो.

८७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पदुमच्छदनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

पदुमच्छदनियत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. सयनदायकत्थेरअपदानं

८८.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, मेत्तचित्तस्स तादिनो;

सयनग्गं मया दिन्नं, दुस्सभण्डेहि [दुस्सभण्डेन (स्या.)] अत्थतं.

८९.

‘‘पटिग्गहेसि भगवा, कप्पियं सयनासनं;

उट्ठाय सयना [आसना (सी.)] तम्हा, वेहासं उग्गमी जिनो.

९०.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं सयनमदासहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सयनस्स इदं फलं.

९१.

‘‘एकपञ्ञासितो कप्पे, वरको [वरुणो (सी. स्या.)] देवसव्हयो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

९२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सयनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सयनदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. चङ्कमनदायकत्थेरअपदानं

९३.

‘‘अत्थदस्सिस्स मुनिनो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

इट्ठकाहि चिनित्वान, चङ्कमं कारयिं अहं.

९४.

‘‘उच्चतो पञ्चरतनं, चङ्कमं साधुमापितं;

आयामतो हत्थसतं, भावनीय्यं मनोरमं.

९५.

‘‘पटिग्गहेसि भगवा, अत्थदस्सी नरुत्तमो;

हत्थेन पुलिनं गय्ह, इमा गाथा अभासथ.

९६.

‘‘‘इमिना पुलिनदानेन, चङ्कमं सुकतेन च;

सत्तरतनसम्पन्नं, पुलिनं अनुभोस्सति.

९७.

‘‘‘तीणि कप्पानि देवेसु, देवरज्जं करिस्सति;

अनुभोस्सति सम्पत्तिं, अच्छराहि पुरक्खतो.

९८.

‘‘‘मनुस्सलोकमागन्त्वा, राजा रट्ठे भविस्सति;

तिक्खत्तुं चक्कवत्ती च, महिया सो भविस्सति’.

९९.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, चङ्कमस्स इदं फलं.

१००.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा चङ्कमनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

चङ्कमनदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. सुभद्दत्थेरअपदानं

१०१.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

जनतं उद्धरित्वान, निब्बायति महायसो.

१०२.

‘‘निब्बायन्ते च सम्बुद्धे, दससहस्सि कम्पथ;

जनकायो महा आसि, देवा सन्निपतुं तदा.

१०३.

‘‘चन्दनं पूरयित्वान, तगरामल्लिकाहि च;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, आरोपयिं [आलेपेसिं (सी.), आरोपेसिं (स्या.)] नरुत्तमं.

१०४.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो;

निपन्नकोव सम्बुद्धो, इमा गाथा अभासथ.

१०५.

‘‘‘यो मे पच्छिमके काले, गन्धमालेन [गन्धमल्लेन (स्या. क.) नपुंसकेकत्तं मनसिकातब्बं] छादयि;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

१०६.

‘‘‘इतो चुतो अयं पोसो, तुसितकायं गमिस्सति;

तत्थ रज्जं करित्वान, निम्मानं सो गमिस्सति.

१०७.

‘‘‘एतेनेव उपायेन, दत्वा मालं [मल्यं (सी.), मल्लं (स्या. क.)] वरुत्तमं;

सककम्माभिरद्धो सो, सम्पत्तिं अनुभोस्सति.

१०८.

‘‘‘पुनापि तुसिते काये, निब्बत्तिस्सतियं नरो;

तम्हा काया चवित्वान, मनुस्सत्तं गमिस्सति.

१०९.

‘‘‘सक्यपुत्तो महानागो, अग्गो लोके सदेवके;

बोधयित्वा बहू सत्ते, निब्बायिस्सति चक्खुमा.

११०.

‘‘‘तदा सोपगतो सन्तो, सुक्कमूलेन चोदितो;

उपसङ्कम्म सम्बुद्धं, पञ्हं पुच्छिस्सति तदा.

१११.

‘‘‘हासयित्वान सम्बुद्धो, सब्बञ्ञू लोकनायको;

पुञ्ञकम्मं परिञ्ञाय, सच्चानि विवरिस्सति.

११२.

‘‘‘आरद्धो च अयं पञ्हो, तुट्ठो एकग्गमानसो;

सत्थारं अभिवादेत्वा, पब्बज्जं याचयिस्सति.

११३.

‘‘‘पसन्नमानसं दिस्वा, सककम्मेन तोसितं;

पब्बाजेस्सति सो बुद्धो, अग्गमग्गस्स कोविदो.

११४.

‘‘‘वायमित्वानयं पोसो, सम्मासम्बुद्धसासने;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’.

पञ्चमभाणवारं.

११५.

‘‘पुब्बकम्मेन संयुत्तो, एकग्गो सुसमाहितो;

बुद्धस्स ओरसो पुत्तो, धम्मजोम्हि सुनिम्मितो.

११६.

‘‘धम्मराजं उपगम्म, अपुच्छिं पञ्हमुत्तमं;

कथयन्तो च मे पञ्हं, धम्मसोतं उपानयि.

११७.

‘‘तस्साहं धम्ममञ्ञाय, विहासिं सासने रतो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

११८.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, जलजुत्तमनायको;

निब्बायि अनुपादानो, दीपोव तेलसङ्खया.

११९.

‘‘सत्तयोजनिकं आसि, थूपञ्च रतनामयं;

धजं तत्थ अपूजेसिं, सब्बभद्दं मनोरमं.

१२०.

‘‘कस्सपस्स च बुद्धस्स, तिस्सो नामग्गसावको;

पुत्तो मे ओरसो आसि, दायादो जिनसासने.

१२१.

‘‘तस्स हीनेन मनसा, वाचं भासिं अभद्दकं;

तेन कम्मविपाकेन, पच्छा मे आसि भद्दकं [पच्छिमे अद्दसं जिनं (सी.)].

१२२.

‘‘उपवत्तने सालवने, पच्छिमे सयने मुनि;

पब्बाजेसि महावीरो, हितो कारुणिको जिनो.

१२३.

‘‘अज्जेव दानि पब्बज्जा, अज्जेव उपसम्पदा;

अज्जेव परिनिब्बानं, सम्मुखा द्विपदुत्तमे.

१२४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुभद्दो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुभद्दत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. चुन्दत्थेरअपदानं

१२५.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

अग्घियं कारयित्वान, जातिपुप्फेहि छादयिं.

१२६.

‘‘निट्ठापेत्वान तं पुप्फं, बुद्धस्स उपनामयिं;

पुप्फावसेसं पग्गय्ह, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

१२७.

‘‘कञ्चनग्घियसङ्कासं, बुद्धं लोकग्गनायकं;

पसन्नचित्तो सुमनो, पुप्फग्घियमुपानयिं.

१२८.

‘‘वितिण्णकङ्खो सम्बुद्धो, तिण्णोघेहि पुरक्खतो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

१२९.

‘‘‘दिब्बगन्धं पवायन्तं, यो मे पुप्फग्घियं अदा;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

१३०.

‘‘‘इतो चुतो अयं पोसो, देवसङ्घपुरक्खतो;

जातिपुप्फेहि परिकिण्णो, देवलोकं गमिस्सति.

१३१.

‘‘‘उब्बिद्धं भवनं तस्स, सोवण्णञ्च मणीमयं;

ब्यम्हं पातुभविस्सति, पुञ्ञकम्मप्पभावितं.

१३२.

‘‘‘चतुसत्ततिक्खत्तुं सो, देवरज्जं करिस्सति;

अनुभोस्सति सम्पत्तिं, अच्छराहि पुरक्खतो.

१३३.

‘‘‘पथब्या रज्जं तिसतं, वसुधं आवसिस्सति;

पञ्चसत्ततिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति.

१३४.

‘‘‘दुज्जयो नाम नामेन, हेस्सति मनुजाधिपो;

अनुभोत्वान तं पुञ्ञं, सककम्मं अपस्सितो [सककम्मूपसंहितो (स्या.)].

१३५.

‘‘‘विनिपातं अगन्त्वान, मनुस्सत्तं गमिस्सति;

हिरञ्ञं तस्स [हिरञ्ञस्स च (सी. क.)] निचितं, कोटिसतमनप्पकं.

१३६.

‘‘‘निब्बत्तिस्सति योनिम्हि, ब्राह्मणे सो भविस्सति;

वङ्गन्तस्स सुतो धीमा, सारिया ओरसो पियो.

१३७.

‘‘‘सो च पच्छा पब्बजित्वा, अङ्गीरसस्स सासने;

चूळचुन्दोति [चूलचुन्दोति (सी.)] नामेन, हेस्सति सत्थु सावको.

१३८.

‘‘‘सामणेरोव सो सन्तो, खीणासवो भविस्सति;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’.

१३९.

‘‘उपट्ठहिं महावीरं, अञ्ञे च पेसले बहू;

भातरं मे चुपट्ठासिं, उत्तमत्थस्स पत्तिया.

१४०.

‘‘भातरं मे उपट्ठित्वा, धातुं पत्तम्हि ओहिय [ओपिय (सी.), ओचिय (स्या.)];

सम्बुद्धं उपनामेसिं, लोकजेट्ठं नरासभं.

१४१.

‘‘उभो हत्थेहि पग्गय्ह, बुद्धो लोके सदेवके;

सन्दस्सयन्तो तं धातुं, कित्तयि अग्गसावकं.

१४२.

‘‘चित्तञ्च सुविमुत्तं मे, सद्धा मय्हं पतिट्ठिता;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

१४३.

‘‘पटिसम्भिदानुप्पत्ता, विमोक्खापि च फस्सिता [पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे (स्या.)];

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा चुन्दो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

चुन्दत्थेरस्सापदानं दसमं.

उपालिवग्गो पञ्चमो.

तस्सुद्दानं –

उपालि सोणो भद्दियो, सन्निट्ठापकहत्थियो;

छदनं सेय्यचङ्कमं, सुभद्दो चुन्दसव्हयो;

गाथासतं सतालीसं [च तालीसं (सी. स्या.)], चतस्सो च तदुत्तरि.

६. बीजनिवग्गो

१. विधूपनदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

बीजनिका [वीजनिका (सी. स्या.)] मया दिन्ना, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

.

‘‘सकं चित्तं पसादेत्वा, पग्गहेत्वान अञ्जलिं;

सम्बुद्धमभिवादेत्वा, पक्कमिं उत्तरामुखो.

.

‘‘बीजनिं पग्गहेत्वान, सत्था लोकग्गनायको [लोके अनुत्तरो (सी.)];

भिक्खुसङ्घे ठितो सन्तो, इमा गाथा अभासथ.

.

‘‘‘इमिना बीजनिदानेन, चित्तस्स पणिधीहि [चेतनापणिधीहि (अञ्ञत्थ)] च;

कप्पानं सतसहस्सं, विनिपातं न गच्छति’.

.

‘‘आरद्धवीरियो पहितत्तो, चेतोगुणसमाहितो;

जातिया सत्तवस्सोहं, अरहत्तं अपापुणिं.

.

‘‘सट्ठिकप्पसहस्सम्हि, बीजमानसनामका;

सोळसासिंसु राजानो, चक्कवत्ती महब्बला.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा विधूपनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

विधूपनदायकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. सतरंसित्थेरअपदानं

.

‘‘उब्बिद्धं सेलमारुय्ह, निसीदि पुरिसुत्तमो;

पब्बतस्साविदूरम्हि, ब्राह्मणो मन्तपारगू.

.

‘‘उपविट्ठं महावीरं, देवदेवं नरासभं;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, सन्थविं लोकनायकं.

१०.

‘‘‘एस बुद्धो महावीरो, वरधम्मप्पकासको;

जलति अग्गिखन्धोव, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो.

११.

‘‘‘महासमुद्दोव‘क्खुब्भो [’क्खोभो (सी. स्या.)], अण्णवोव दुरुत्तरो;

मिगराजावसम्भीतो [छम्भितो (क.)], धम्मं देसेति चक्खुमा’.

१२.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, पदुमुत्तरनायको;

भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ.

१३.

‘‘‘येनायं [येनाहं (क.)] अञ्जली दिन्नो, बुद्धसेट्ठो च थोमितो;

तिंसकप्पसहस्सानि, देवरज्जं करिस्सति.

१४.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, अङ्गीरससनामको;

विवट्टच्छदो [विवत्थच्छद्दो (सी.)] सम्बुद्धो, उप्पज्जिस्सति तावदे.

१५.

‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

सतरंसीति नामेन, अरहा सो भविस्सति’.

१६.

‘‘जातिया सत्तवस्सोहं, पब्बजिं अनगारियं;

सतरंसिम्हि नामेन, पभा निद्धावते मम.

१७.

‘‘मण्डपे रुक्खमूले वा, झायी झानरतो अहं;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

१८.

‘‘सट्ठिकप्पसहस्सम्हि, चतुरो रामनामका;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

१९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सतरंसि थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सतरंसित्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. सयनदायकत्थेरअपदानं

२०.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, सब्बलोकानुकम्पिनो;

सयनं तस्स पादासिं, विप्पसन्नेन चेतसा.

२१.

‘‘तेन सयनदानेन, सुखेत्ते बीजसम्पदा;

भोगा निब्बत्तरे तस्स, सयनस्स इदं फलं.

२२.

‘‘आकासे सेय्यं कप्पेमि, धारेमि पथविं इमं;

पाणेसु मे इस्सरियं, सयनस्स इदं फलं.

२३.

‘‘पञ्चकप्पसहस्सम्हि, अट्ठ आसुं महातेजा [महावरा (सी.), महावीरा (स्या.)];

चतुत्तिंसे कप्पसते, चतुरो च महब्बला.

२४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सयनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सयनदायकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. गन्धोदकियत्थेरअपदानं

२५.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, महाबोधिमहो अहु;

विचित्तं घटमादाय, गन्धोदकमदासहं.

२६.

‘‘न्हानकाले च बोधिया, महामेघो पवस्सथ;

निन्नादो च महा आसि, असनिया फलन्तिया.

२७.

‘‘तेनेवासनिवेगेन, तत्थ कालङ्कतो [कालकतो (सी. स्या.)] अहं [अहुं (सी.)];

देवलोके ठितो सन्तो, इमा गाथा अभासहं.

२८.

‘‘‘अहो बुद्धो अहो धम्मो, अहो नो सत्थुसम्पदा;

कळेवरं [कलेबरं (सी.)] मे पतितं, देवलोके रमामहं.

२९.

‘‘‘उब्बिद्धं भवनं मय्हं, सतभूमं समुग्गतं;

कञ्ञासतसहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा.

३०.

‘‘‘आबाधा मे न विज्जन्ति, सोको मय्हं न विज्जति;

परिळाहं न पस्सामि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

३१.

‘‘‘अट्ठवीसे कप्पसते, राजा संवसितो अहुं;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो’.

३२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा गन्धोदकियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

गन्धोदकियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. ओपवय्हत्थेरअपदानं

३३.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, आजानीयमदासहं;

निय्यादेत्वान सम्बुद्धे [सम्बुद्धं (सी. क.)], अगमासिं सकं घरं.

३४.

‘‘देवलो नाम नामेन, सत्थुनो अग्गसावको;

वरधम्मस्स दायादो, आगच्छि मम सन्तिकं.

३५.

‘‘सपत्तभारो भगवा, आजानेय्यो न कप्पति;

तव सङ्कप्पमञ्ञाय, अधिवासेसि चक्खुमा.

३६.

‘‘अग्घापेत्वा वातजवं, सिन्धवं सीघवाहनं;

पदुमुत्तरबुद्धस्स, खमनीयमदासहं.

३७.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं [देवे च मानुसे भवे (सी. क.)];

खमनीयं वातजवं, चित्तं निब्बत्तते [आजानीया वातजवा, वित्ति निब्बत्तरे (स्या.), खमनीया वातजवा, चित्ता निब्बत्तरे (सी.)] मम.

३८.

‘‘लाभं तेसं सुलद्धंव, ये लभन्तुपसम्पदं;

पुनपि पयिरुपासेय्यं, बुद्धो लोके सचे भवे.

३९.

‘‘अट्ठवीसतिक्खत्तुंहं, राजा आसिं महब्बलो;

चातुरन्तो विजितावी, जम्बुसण्डस्स [जम्बुदीपस्स (स्या.), जम्बुमण्डस्स (क.)] जम्बुइस्सरो.

४०.

‘‘इदं पच्छिमकं मय्हं, चरिमो वत्तते भवो;

पत्तोस्मि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं.

४१.

‘‘चतुतिंससहस्सम्हि, महातेजोसि खत्तियो;

सतरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा ओपवय्हो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

ओपवय्हत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. सपरिवारासनत्थेरअपदानं

४३.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, पिण्डपातं अदासहं;

गन्त्वा किलिट्ठकं ठानं [तं भोजनट्ठानं (सी.)], मल्लिकाहि परिक्खितं [परिक्खिपिं (सी.)].

४४.

‘‘तम्हासनम्हि आसीनो, बुद्धो लोकग्गनायको;

अकित्तयि पिण्डपातं, उजुभूतो समाहितो.

४५.

‘‘यथापि भद्दके खेत्ते, बीजं अप्पम्पि रोपितं;

सम्मा धारं पवेच्छन्ते, फलं तोसेति कस्सकं.

४६.

‘‘तथेवायं पिण्डपातो, सुखेत्ते रोपितो तया;

भवे निब्बत्तमानम्हि, फलं ते [निब्बत्तमानं हि, फलतो (सी.)] तोसयिस्सति [तप्पयिस्सति (क.)].

४७.

‘‘इदं वत्वान सम्बुद्धो, जलजुत्तमनामको;

पिण्डपातं गहेत्वान, पक्कामि उत्तरामुखो.

४८.

‘‘संवुतो पातिमोक्खस्मिं, इन्द्रियेसु च पञ्चसु;

पविवेकमनुयुत्तो, विहरामि अनासवो.

४९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सपरिवारासनो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सपरिवारासनत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. पञ्चदीपकत्थेरअपदानं

५०.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, सब्बभूतानुकम्पिनो;

सद्दहित्वान [सुसण्ठहित्वा (सी.)] सद्धम्मे, उजुदिट्ठि अहोसहं.

५१.

‘‘पदीपदानं पादासिं, परिवारेत्वान बोधियं;

सद्दहन्तो पदीपानि, अकरिं तावदे अहं.

५२.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

आकासे उक्कं धारेन्ति, दीपदानस्सिदं फलं.

५३.

‘‘तिरोकुट्टं तिरोसेलं, समतिग्गय्ह पब्बतं;

समन्ता योजनसतं, दस्सनं अनुभोमहं.

५४.

‘‘तेन कम्मावसेसेन, पत्तोम्हि आसवक्खयं;

धारेमि अन्तिमं देहं, द्विपदिन्दस्स सासने.

५५.

‘‘चतुत्तिंसे कप्पसते, सतचक्खुसनामका;

राजाहेसुं महातेजा, चक्कवत्ती महब्बला.

५६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पञ्चदीपको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पञ्चदीपकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. धजदायकत्थेरअपदानं

५७.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, बोधिया पादपुत्तमे;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, धजमारोपयिं अहं.

५८.

‘‘पतितपत्तानि गण्हित्वा, बहिद्धा छड्डयिं अहं;

अन्तोसुद्धं बहिसुद्धं, अधिमुत्तमनासवं.

५९.

‘‘सम्मुखा विय सम्बुद्धं, अवन्दिं बोधिमुत्तमं;

पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो.

६०.

‘‘भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ;

‘‘‘इमिना धजदानेन, उपट्ठानेन चूभयं.

६१.

‘‘‘कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं सो न गच्छति;

देवेसु देवसोभग्यं, अनुभोस्सतिनप्पकं.

६२.

‘‘‘अनेकसतक्खत्तुञ्च, राजा रट्ठे भविस्सति;

उग्गतो नाम नामेन, चक्कवत्ती भविस्सति.

६३.

‘‘‘सम्पत्तिं अनुभोत्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

गोतमस्स भगवतो, सासनेभिरमिस्सति’.

६४.

‘‘पधानपहितत्तोम्हि, उपसन्तो निरूपधि;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

६५.

‘‘एकपञ्ञाससहस्से, कप्पे उग्गतसव्हयो [सव्हया (स्या.)];

पञ्ञाससतसहस्से, खत्तियो मेघसव्हयो [खत्तिया खेमसव्हया (स्या.)].

६६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा धजदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

धजदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. पदुमत्थेरअपदानं

६७.

‘‘चतुसच्चं पकासेन्तो, वरधम्मप्पवत्तको;

वस्सते [वस्सेति (?)] अमतं वुट्ठिं, निब्बापेन्तो महाजनं.

६८.

‘‘सधजं [सदण्डं (सी.)] पदुमं गय्ह, अड्ढकोसे ठितो अहं;

पदुमुत्तरमुनिस्स, पहट्ठो उक्खिपिमम्बरे.

६९.

‘‘आगच्छन्ते च पदुमे, अब्भुतो आसि तावदे;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, पग्गण्हि वदतं वरो.

७०.

‘‘करसेट्ठेन पग्गय्ह, जलजं पुप्फमुत्तमं;

भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ.

७१.

‘‘‘येनिदं पदुमं खित्तं, सब्बञ्ञुम्हि विनायके [सब्बञ्ञुतमनायके (स्या. क.)];

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

७२.

‘‘‘तिंसकप्पानि देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति;

पथब्या रज्जं सत्तसतं, वसुधं आवसिस्सति.

७३.

‘‘‘तत्थ पत्तं गणेत्वान, चक्कवत्ती भविस्सति;

आकासतो पुप्फवुट्ठि, अभिवस्सिस्सती तदा.

७४.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम नामेन, सत्था लोके भविस्सति.

७५.

‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’.

७६.

‘‘निक्खमित्वान कुच्छिम्हा, सम्पजानो पतिस्सतो;

जातिया पञ्चवस्सोहं, अरहत्तं अपापुणिं.

७७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पदुमो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पदुमत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. असनबोधियत्थेरअपदानं

७८.

‘‘जातिया सत्तवस्सोहं, अद्दसं लोकनायकं;

पसन्नचित्तो सुमनो, उपगच्छिं नरुत्तमं.

७९.

‘‘तिस्सस्साहं भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, रोपयिं बोधिमुत्तमं.

८०.

‘‘असनो नामधेय्येन, धरणीरुहपादपो;

पञ्चवस्से परिचरिं, असनं बोधिमुत्तमं.

८१.

‘‘पुप्फितं पादपं दिस्वा, अब्भुतं लोमहंसनं;

सकं कम्मं पकित्तेन्तो, बुद्धसेट्ठं उपागमिं.

८२.

‘‘तिस्सो तदा सो सम्बुद्धो, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

८३.

‘‘‘येनायं रोपिता बोधि, बुद्धपूजा च सक्कता;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

८४.

‘‘‘तिंसकप्पानि देवेसु, देवरज्जं करिस्सति;

चतुसट्ठि चक्खत्तुं सो, चक्कवत्ती भविस्सति.

८५.

‘‘‘तुसिता हि चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

द्वे सम्पत्ती अनुभोत्वा, मनुस्सत्ते रमिस्सति.

८६.

‘‘‘पधानपहितत्तो सो, उपसन्तो निरूपधि;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’.

८७.

‘‘विवेकमनुयुत्तोहं, उपसन्तो निरूपधि;

नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो.

८८.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, बोधिं रोपेसहं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बोधिरोपस्सिदं फलं.

८९.

‘‘चतुसत्ततितो कप्पे, दण्डसेनोति विस्सुतो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती तदा अहुं.

९०.

‘‘तेसत्ततिम्हितो कप्पे, सत्ताहेसुं महीपती;

समन्तनेमिनामेन, राजानो चक्कवत्तिनो.

९१.

‘‘पण्णवीसतितो कप्पे, पुण्णको नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

९२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा असनबोधियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

असनबोधियत्थेरस्सापदानं दसमं.

बीजनिवग्गो छट्ठो.

तस्सुद्दानं –

बीजनी सतरंसी च, सयनोदकिवाहियो;

परिवारो पदीपञ्च, धजो पदुमपूजको;

बोधि च दसमो वुत्तो, गाथा द्वेनवुति तथा.

७. सकचिन्तनियवग्गो

१. सकचिन्तनियत्थेरअपदानं

.

‘‘पवनं काननं दिस्वा, अप्पसद्दमन्नाविलं;

इसीनं अनुचिण्णंव, आहुतीनं पटिग्गहं.

.

‘‘थूपं कत्वान पुलिनं [वेळुना (अट्ठ.), वेळिनं (स्या.)], नानापुप्फं समोकिरिं;

सम्मुखा विय सम्बुद्धं, निम्मितं अभिवन्दहं.

.

‘‘सत्तरतनसम्पन्नो, राजा रट्ठम्हि इस्सरो;

सककम्माभिरद्धोहं, पुप्फपूजायिदं [थूपपूजायिदं (सी.)] फलं.

.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं [थूपपूजायिदं (सी.)] फलं.

.

‘‘असीतिकप्पेनन्तयसो, चक्कवत्ती अहोसहं;

सत्तरतनसम्पन्नो, चतुदीपम्हि इस्सरो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सकचिन्तनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सकचिन्तनियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. अवोपुप्फियत्थेरअपदानं

.

‘‘विहारा अभिनिक्खम्म, अब्भुट्ठहिय [अब्भुट्ठासि च (स्या. क.)] चङ्कमे;

चतुसच्चं पकासन्तो, देसेति [देसेन्तो (स्या. क.)] अमतं पदं.

.

‘‘सिखिस्स गिरमञ्ञाय, बुद्धसेट्ठस्स तादिनो;

नानापुप्फं गहेत्वान, आकासम्हि समोकिरिं.

.

‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ;

पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं.

१०.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं.

११.

‘‘इतो वीसतिकप्पम्हि, सुमेधो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अवोपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अवोपुप्फियत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. पच्चागमनियत्थेरअपदानं

१३.

‘‘सिन्धुया नदिया तीरे, चक्कवाको अहं तदा;

सुद्धसेवालभक्खोहं, पापेसु च सुसञ्ञतो.

१४.

‘‘अद्दसं विरजं बुद्धं, गच्छन्तं अनिलञ्जसे;

तुण्डेन सालं पग्गय्ह, विपस्सिस्साभिरोपयिं.

१५.

‘‘यस्स सद्धा तथागते, अचला सुपतिट्ठिता;

तेन चित्तप्पसादेन, दुग्गतिं सो न गच्छति.

१६.

‘‘स्वागतं वत मे आसि, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके;

विहङ्गमेन सन्तेन, सुबीजं रोपितं मया.

१७.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं [पुप्फपूजायिदं (सी.)] फलं.

१८.

‘‘सुचारुदस्सना नाम, अट्ठेते एकनामका;

कप्पे सत्तरसे आसुं, चक्कवत्ती महब्बला.

१९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पच्चागमनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पच्चागमनियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. परप्पसादकत्थेरअपदानं

२०.

‘‘उसभं पवरं वीरं, महेसिं विजिताविनं;

सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, को दिस्वा नप्पसीदति.

२१.

‘‘हिमवावापरिमेय्यो, सागरोव दुरुत्तरो;

तथेव झानं बुद्धस्स, को दिस्वा नप्पसीदति.

२२.

‘‘वसुधा यथाप्पमेय्या, चित्ता वनवटंसका;

तथेव सीलं बुद्धस्स, को दिस्वा नप्पसीदति.

२३.

‘‘अनिलञ्जसासङ्खुब्भो [अनिलजोव असङ्खोभो (सी.)], यथाकासो असङ्खियो;

तथेव ञाणं बुद्धस्स, को दिस्वा नप्पसीदति.

२४.

‘‘इमाहि चतुगाथाहि, ब्राह्मणो सेनसव्हयो;

बुद्धसेट्ठं थवित्वान, सिद्धत्थं अपराजितं.

२५.

‘‘चतुन्नवुतिकप्पानि, दुग्गतिं नुपपज्जथ;

सुगतिं सुखसम्पत्तिं [सुगतीसु सुसुम्पत्तिं (सी. स्या.)], अनुभोसिमनप्पकं.

२६.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, थवित्वा लोकनायकं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, थोमनाय [थोमनस्स (स्या.)] इदं फलं.

२७.

‘‘चातुद्दसम्हि कप्पम्हि, चतुरो आसुमुग्गता;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

२८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा परप्पसादको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

परप्पसादकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. भिसदायकत्थेरअपदानं

२९.

‘‘वेस्सभू नाम नामेन, इसीनं ततियो अहु;

काननं वनमोगय्ह, विहासि पुरिसुत्तमो.

३०.

‘‘भिसमुळालं गण्हित्वा, अगमं बुद्धसन्तिकं;

तञ्च बुद्धस्स पादासिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

३१.

‘‘करेन च परामट्ठो, वेस्सभूवरबुद्धिना;

सुखाहं नाभिजानामि, समं तेन कुतोत्तरिं.

३२.

‘‘चरिमो वत्तते मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

हत्थिनागेन सन्तेन, कुसलं रोपितं मया [नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो (स्या.)].

३३.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, भिसदानस्सिदं फलं.

३४.

‘‘समोधाना च राजानो, सोळस मनुजाधिपा;

कप्पम्हि चुद्दसे [तेरसे (सी. स्या.)] आसुं, चक्कवत्ती महब्बला.

३५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा भिसदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

भिसदायकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. सुचिन्तितत्थेरअपदानं

३६.

‘‘गिरिदुग्गचरो आसिं, अभिजातोव केसरी;

मिगसङ्घं वधित्वान, जीवामि पब्बतन्तरे.

३७.

‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, सब्बञ्ञू वदतं वरो;

ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि पब्बतुत्तमं.

३८.

‘‘पसदञ्च मिगं हन्त्वा, भक्खितुं समुपागमिं;

भगवा तम्हि समये, भिक्खमानो [सिक्खाचारो (स्या.)] उपागमि.

३९.

‘‘वरमंसानि पग्गय्ह, अदासिं तस्स सत्थुनो;

अनुमोदि महावीरो, निब्बापेन्तो ममं तदा.

४०.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, गिरिदुग्गं पविसिं अहं;

पीतिं उप्पादयित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं.

४१.

‘‘एतेन मंसदानेन, चित्तस्स पणिधीहि च;

पन्नरसे कप्पसते, देवलोके रमिं अहं.

४२.

‘‘अवसेसेसु कप्पेसु, कुसलं चिन्तितं [निचितं (सी.), करितं (स्या.)] मया;

तेनेव मंसदानेन, बुद्धानुस्सरणेन च.

४३.

‘‘अट्ठत्तिंसम्हि कप्पम्हि, अट्ठ दीघायुनामका;

सट्ठिम्हितो कप्पसते, दुवे वरुणनामका [सरणनामका (स्या.)].

४४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुचिन्तितो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुचिन्तितत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. वत्थदायकत्थेरअपदानं

४५.

‘‘पक्खिजातो तदा आसिं, सुपण्णो गरुळाधिपो;

अद्दसं विरजं बुद्धं, गच्छन्तं गन्धमादनं.

४६.

‘‘जहित्वा गरुळवण्णं, माणवकं अधारयिं;

एकं वत्थं मया दिन्नं, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

४७.

‘‘तञ्च दुस्सं पटिग्गय्ह, बुद्धो लोकग्गनायको;

अन्तलिक्खे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ.

४८.

‘‘‘इमिना वत्थदानेन, चित्तस्स पणिधीहि च;

पहाय गरुळं योनिं, देवलोके रमिस्सति’.

४९.

‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

वत्थदानं पसंसित्वा, पक्कामि उत्तरामुखो.

५०.

‘‘भवे निब्बत्तमानम्हि, होन्ति मे वत्थसम्पदा;

आकासे छदनं होति, वत्थदानस्सिदं फलं.

५१.

‘‘अरुणवा [अरुणका (सी.), अरुणसा (स्या.)] सत्त जना, चक्कवत्ती महब्बला;

छत्तिंसतिम्हि आसिंसु, कप्पम्हि मनुजाधिपा.

५२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा वत्थदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

वत्थदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. अम्बदायकत्थेरअपदानं

५३.

‘‘अनोमदस्सी भगवा, निसिन्नो पब्बतन्तरे;

मेत्ताय अफरि लोके, अप्पमाणे निरूपधि.

५४.

‘‘कपि अहं तदा आसिं, हिमवन्ते नगुत्तमे;

दिस्वा अनोमदस्सिं तं [अनोमं अमितं (सी.), अनोममधितं (स्या.)], बुद्धे चित्तं पसादयिं.

५५.

‘‘अविदूरे हिमवन्तस्स, अम्बासुं फलिनो तदा;

ततो पक्कं गहेत्वान, अम्बं समधुकं अदं.

५६.

‘‘तं मे बुद्धो वियाकासि, अनोमदस्सी महामुनि;

इमिना मधुदानेन, अम्बदानेन चूभयं.

५७.

‘‘सत्तपञ्ञासकप्पम्हि, देवलोके रमिस्सति;

अवसेसेसु कप्पेसु, वोकिण्णं संसरिस्सति.

५८.

‘‘खेपेत्वा पापकं कम्मं, परिपक्काय बुद्धिया;

विनिपातमगन्त्वान, किलेसे झापयिस्सति.

५९.

‘‘दमेन उत्तमेनाहं, दमितोम्हि महेसिना;

पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं.

६०.

‘‘सत्तसत्ततिकप्पसते, अम्बट्ठजसनामका;

चतुद्दस ते राजानो, चक्कवत्ती महब्बला.

६१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अम्बदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अम्बदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. सुमनत्थेरअपदानं

६२.

‘‘सुमनो नाम नामेन, मालाकारो अहं तदा;

अद्दसं विरजं बुद्धं, लोकाहुतिपटिग्गहं.

६३.

‘‘उभो हत्थेहि पग्गय्ह, सुमनं पुप्फमुत्तमं;

बुद्धस्स अभिरोपेसिं, सिखिनो लोकबन्धुनो.

६४.

‘‘इमाय पुप्फपूजाय, चेतनापणिधीहि च;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

६५.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं [पुप्फपूजायिदं (सी.)] फलं.

६६.

‘‘छब्बीसतिम्हि कप्पम्हि, चत्तारोसुं महायसा;

सत्तरतनसम्पन्ना, राजानो चक्कवत्तिनो.

६७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुमनो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुमनत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. पुप्फचङ्कोटियत्थेरअपदानं

६८.

‘‘अभीतरूपं सीहंव, गरुळग्गंव पक्खिनं;

ब्यग्घूसभंव पवरं, अभिजातंव केसरिं.

६९.

‘‘सिखिं तिलोकसरणं, अनेजं अपराजितं;

निसिन्नं समणानग्गं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं.

७०.

‘‘चङ्कोटके [चङ्गोटके (सी.)] ठपेत्वान, अनोजं पुप्फमुत्तमं;

सह चङ्कोटकेनेव, बुद्धसेट्ठं समोकिरिं.

७१.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, द्विपदिन्द नरासभ;

पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं.

७२.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

७३.

‘‘सम्पुण्णे तिंसकप्पम्हि, देवभूतिसनामका;

सत्तरतनसम्पन्ना, पञ्चासुं चक्कवत्तिनो.

७४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुप्फचङ्कोटियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुप्फचङ्कोटियत्थेरस्सापदानं दसमं.

सकचिन्तनियवग्गो सत्तमो.

तस्सुद्दानं –

सकचिन्ती अवोपुप्फी, सपच्चागमनेन च;

परप्पसादी भिसदो, सुचिन्ति वत्थदायको.

अम्बदायी च सुमनो, पुप्फचङ्कोटकीपि च;

गाथेकसत्तति वुत्ता, गणिता अत्थदस्सिभि.

८. नागसमालवग्गो

१. नागसमालत्थेरअपदानं

.

‘‘अपाटलिं अहं पुप्फं, उज्झितं सुमहापथे;

थूपम्हि अभिरोपेसिं, सिखिनो लोकबन्धुनो.

.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, थूपपूजायिदं फलं.

.

‘‘इतो पन्नरसे कप्पे, भूमियो [पुप्फियो (स्या.)] नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा नागसमालो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

नागसमालत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. पदसञ्ञकत्थेरअपदानं

.

‘‘अक्कन्तञ्च पदं दिस्वा, तिस्सस्सादिच्चबन्धुनो;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पदे चित्तं पसादयिं.

.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पदसञ्ञायिदं फलं.

.

‘‘इतो सत्तमके कप्पे, सुमेधो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पदसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पदसञ्ञकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. बुद्धसञ्ञकत्थेरअपदानं

.

‘‘दुमग्गे पंसुकूलिकं, लग्गं दिस्वान सत्थुनो;

ततो तमञ्जलिं कत्वा, पंसुकूलं अवन्दहं.

१०.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्ञायिदं फलं.

११.

‘‘इतो चतुत्थके कप्पे, दुमसारोसि खत्तियो;

चातुरन्तो विजितावी, चक्कवत्ती महब्बलो.

१२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बुद्धसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बुद्धसञ्ञकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. भिसालुवदायकत्थेरअपदानं

१३.

‘‘काननं वनमोगय्ह, वसामि विपिने अहं;

विपस्सिं अद्दसं बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं.

१४.

‘‘भिसालुवञ्च पादासिं, उदकं हत्थधोवनं;

वन्दित्वा सिरसा पादे, पक्कामि उत्तरामुखो.

१५.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, भिसालुवमदं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

१६.

‘‘इतो ततियके कप्पे, भिससम्मतखत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा भिसालुवदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

भिसालुवदायकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

छट्ठभाणवारं.

५. एकसञ्ञकत्थेरअपदानं

१८.

‘‘खण्डो नामासि नामेन, विपस्सिस्सग्गसावको;

एका भिक्खा मया दिन्ना, लोकाहुतिपटिग्गहे.

१९.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, द्विपदिन्द नरासभ;

दुग्गतिं नाभिजानामि, एकभिक्खायिदं फलं.

२०.

‘‘चत्तालीसम्हितो कप्पे, वरुणो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

२१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकसञ्ञकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. तिणसन्थरदायकत्थेरअपदानं

२२.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, महाजातस्सरो अहु;

सतपत्तेहि सञ्छन्नो, नानासकुणमालयो.

२३.

‘‘तम्हि न्हत्वा च पित्वा [पीत्वा (सी. स्या.)] च, अविदूरे वसामहं;

अद्दसं समणानग्गं, गच्छन्तं अनिलञ्जसे.

२४.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो;

अब्भतो ओरुहित्वान, भूमियंठासि तावदे.

२५.

‘‘विसाणेन [लायनेन (स्या.)] तिणं गय्ह, निसीदनमदासहं;

निसीदि भगवा तत्थ, तिस्सो लोकग्गनायको.

२६.

‘‘सकं चित्तं पसादेत्वा, अवन्दि लोकनायकं;

पटिकुटिको [उक्कुटिको (स्या. क.)] अपसक्किं, निज्झायन्तो महामुनिं.

२७.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, निम्मानं उपपज्जहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सन्थरस्स इदं फलं.

२८.

‘‘इतो दुतियके कप्पे, मिग [मित्त (स्या.)] सम्मतखत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

२९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिणसन्थरदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिणसन्थरदायकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. सूचिदायकत्थेरअपदानं

३०.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, सम्बुद्धो लोकनायको;

सुमेधो नाम नामेन, बात्तिंसवरलक्खणो.

३१.

‘‘तस्स कञ्चनवण्णस्स, द्विपदिन्दस्स तादिनो;

पञ्च सूची मया दिन्ना, सिब्बनत्थाय चीवरं.

३२.

‘‘तेनेव सूचिदानेन, निपुणत्थविपस्सकं;

तिक्खं लहुञ्च फासुञ्च, ञाणं मे उदपज्जथ.

३३.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

३४.

‘‘द्विपदाधिपती नाम, राजानो चतुरो अहुं;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

३५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सूचिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सूचिदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. पाटलिपुप्फियत्थेरअपदानं

३६.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अन्तरापणे;

कञ्चनग्घियसङ्कासं, बात्तिंसवरलक्खणं.

३७.

‘‘सेट्ठिपुत्तो तदा आसिं, सुखुमालो सुखेधितो;

उच्छङ्गे पाटलिपुप्फं, कत्वान [कत्वा तं (सी. स्या.)] अभिसंहरिं.

३८.

‘‘हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पुप्फेहि अभिपूजयिं;

तिस्सं लोकविदुं नाथं, नरदेवं नमस्सहं.

३९.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं.

४०.

‘‘इतो तेसट्ठिकप्पम्हि, अभिसम्मतनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पाटलिपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पाटलिपुप्फियत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. ठितञ्जलियत्थेरअपदानं

४२.

‘‘मिगलुद्दो पुरे आसिं, अरञ्ञे कानने अहं;

तत्थ अद्दसं [तत्थद्दसासिं (सी. स्या.)] सम्बुद्धं, बात्तिंसवरलक्खणं.

४३.

‘‘तत्थाहं अञ्जलिं कत्वा, पक्कामिं पाचिनामुखो;

अविदूरे निसिन्नस्स, नियके पण्णसन्थरे.

४४.

‘‘ततो मे असनीपातो, मत्थके निपती तदा;

सोहं मरणकालम्हि, अकासिं पुनरञ्जलिं.

४५.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, अञ्जलिं अकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, अञ्जलिस्स इदं फलं.

४६.

‘‘चतुपण्णासकप्पम्हि, मिगकेतुसनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा ठितञ्जलियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

ठितञ्जलियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. तिपदुमियत्थेरअपदानं

४८.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू;

दन्तो दन्तपरिवुतो, नगरा निक्खमी तदा.

४९.

‘‘नगरे हंसवतियं, अहोसिं मालिको तदा;

यं तत्थ उत्तमं तोणि, पद्मपुप्फानि [उत्तमं पुप्फं, तीणि पुप्फानि (सी.)] अग्गहिं.

५०.

‘‘अद्दसं विरजं बुद्धं, पटिमग्गन्तरापणे;

सह [सोहं (सी.)] दिस्वान सम्बुद्धं, एवं चिन्तेसहं तदा.

५१.

‘‘किं मे इमेहि पुप्फेहि, रञ्ञो उपनितेहि मे;

गामं वा गामखेत्तं वा, सहस्सं वा लभेय्यहं.

५२.

‘‘अदन्तदमनं वीरं, सब्बसत्तसुखावहं;

लोकनाथं पूजयित्वा, लच्छामि अमतं धनं.

५३.

‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, सकं चित्तं पसादयिं;

तीणि लोहितके गय्ह, आकासे उक्खिपिं तदा.

५४.

‘‘मया उक्खित्तमत्तम्हि, आकासे पत्थरिंसु ते;

धारिंसु मत्थके तत्थ, उद्धंवण्टा अधोमुखा.

५५.

‘‘ये केचि मनुजा दिस्वा, उक्कुट्ठिं सम्पवत्तयुं;

देवता अन्तलिक्खम्हि, साधुकारं पवत्तयुं.

५६.

‘‘अच्छेरं लोके उप्पन्नं, बुद्धसेट्ठस्स वाहसा;

सब्बे धम्मं सुणिस्साम, पुप्फानं वाहसा मयं.

५७.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

वीथियञ्हि ठितो सन्तो, इमा गाथा अभासथ.

५८.

‘‘‘यो सो बुद्धं अपूजेसि, रत्तपद्मेहि [रत्तपदुमेहि (सी. स्या.)] माणवो;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

५९.

‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति;

तिंसकप्पानि [तिंसक्खत्तुञ्च (स्या.)] देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति.

६०.

‘‘‘महावित्थारिकं नाम, ब्यम्हं हेस्सति तावदे;

तियोजनसतुब्बिद्धं, दियड्ढसतवित्थतं.

६१.

‘‘‘चत्तारिसतसहस्सानि, निय्यूहा च सुमापिता;

कूटागारवरूपेता, महासयनमण्डिता.

६२.

‘‘‘कोटिसतसहस्सियो, परिवारेस्सन्ति अच्छरा;

कुसला नच्चगीतस्स, वादितेपि पदक्खिणा.

६३.

‘‘‘एतादिसे ब्यम्हवरे, नारीगणसमाकुले;

वस्सिस्सति पुप्फवस्सो, दिब्बो [पद (क.)] लोहितको सदा.

६४.

‘‘‘भित्तिखीले नागदन्ते, द्वारबाहाय तोरणे;

चक्कमत्ता लोहितका, ओलम्बिस्सन्ति तावदे.

६५.

‘‘‘पत्तेन पत्तसञ्छन्ने, अन्तोब्यम्हवरे इमं;

अत्थरित्वा पारुपित्वा, तुवट्टिस्सन्ति तावदे.

६६.

‘‘‘भवनं परिवारेत्वा, समन्ता सतयोजने;

तेपि पद्मा [ते विसुद्धा (सी. स्या.)] लोहितका, दिब्बगन्धं पवायरे.

६७.

‘‘‘पञ्चसत्ततिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

६८.

‘‘‘सम्पत्तियो दुवे भुत्वा, अनीति अनुपद्दवो;

सम्पत्ते परियोसाने, निब्बानं पापुणिस्सति’ [फस्सयिस्सति (सी.), पस्सयिस्सति (क.)].

६९.

‘‘सुदिट्ठो वत मे बुद्धो, वाणिज्जं सुपयोजितं;

पद्मानि तीणि पूजेत्वा, अनुभोसिं तिसम्पदा [अनुभूयन्ति सम्पदा (क.)].

७०.

‘‘अज्ज मे धम्मप्पत्तस्स, विप्पमुत्तस्स सब्बसो;

सुपुप्फितं लोहितकं, धारयिस्सति मत्थके.

७१.

‘‘मम कम्मं कथेन्तस्स, पदुमुत्तरसत्थुनो;

सतपाणसहस्सानं, धम्माभिसमयो अहु.

७२.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं बुद्धमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, तिपदुमानिदं फलं.

७३.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो.

७४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिपदुमियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिपदुमियत्थेरस्सापदानं दसमं.

नागसमालवग्गो अट्ठमो.

तस्सुद्दानं –

नागसमालो पदसञ्ञी, सञ्ञकालुवदायको;

एकसञ्ञी तिणसन्थारो, सूचिपाटलिपुप्फियो;

ठितञ्जली तिपदुमी, गाथायो पञ्चसत्तति.

९. तिमिरवग्गो

१. तिमिरपुप्फियत्थेरअपदानं

.

‘‘चन्दभागानदीतीरे, अनुसोतं वजामहं;

निसिन्नं समणं दिस्वा, विप्पसन्नमनाविलं.

.

‘‘तत्थ चित्तं पसादेत्वा [पसादेसिं (स्या.)], एवं चिन्तेसहं तदा;

तारयिस्सति तिण्णोयं, दन्तोयं दमयिस्सति.

.

‘‘अस्सासिस्सति अस्सत्थो, सन्तो च समयिस्सति;

मोचयिस्सति मुत्तो च, निब्बापेस्सति निब्बुतो.

.

‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, सिद्धत्थस्स महेसिनो;

गहेत्वा तिमिरपुप्फं, मत्थके ओकिरिं अहं [तदा (स्या.)].

.

‘‘अञ्जलिं पग्गहेत्वान, कत्वा च नं पदक्खिणं;

वन्दित्वा सत्थुनो पादे, पक्कामिं अपरं दिसं.

.

‘‘अचिरं गतमत्तं मं, मिगराजा विहेठयि;

पपातमनुगच्छन्तो, तत्थेव पपतिं अहं.

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं [बुद्धपूजायिदं (सी. स्या.)] फलं.

.

‘‘छप्पञ्ञासम्हि कप्पम्हि, सत्तेवासुं महायसा [महारहा (स्या. क.)];

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिमिरपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिमिरपुप्फियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. गतसञ्ञकत्थेरअपदानं

१०.

‘‘जातिया सत्तवस्सोहं, पब्बजिं अनगारियं;

अवन्दिं सत्थुनो पादे, विप्पसन्नेन चेतसा.

११.

‘‘सत्तनङ्गलकीपुप्फे, आकासे उक्खिपिं अहं;

तिस्सं बुद्धं समुद्दिस्स, अनन्तगुणसागरं.

१२.

‘‘सुगतानुगतं मग्गं, पूजेत्वा हट्ठमानसो;

अञ्जलिञ्च [अञ्जलिस्स (क.)] तदाकासिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

१३.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१४.

‘‘इतो अट्ठमके कप्पे, तयो अग्गिसिखा अहु;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

१५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा गतसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

गतसञ्ञकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. निपन्नञ्जलिकत्थेरअपदानं

१६.

‘‘रुक्खमूले निसिन्नोहं, ब्याधितो परमेन च;

परमकारुञ्ञपत्तोम्हि, अरञ्ञे कानने अहं.

१७.

‘‘अनुकम्पं उपादाय, तिस्सो सत्था उपेसि मं;

सोहं निपन्नको सन्तो, सिरे कत्वान अञ्जलिं.

१८.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, सब्बसत्तानमुत्तमं;

सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, तत्थ कालङ्कतो अहं.

१९.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं वन्दिं पुरिसुत्तमं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, वन्दनाय इदं फलं.

२०.

‘‘इतो पञ्चमके कप्पे, पञ्चेवासुं महासिखा;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

२१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा निपन्नञ्जलिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

निपन्नञ्जलिकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. अधोपुप्फियत्थेरअपदानं

२२.

‘‘अभिभू नाम सो भिक्खु, सिखिनो अग्गसावको;

महानुभावो तेविज्जो, हिमवन्तं उपागमि.

२३.

‘‘अहम्पि हिमवन्तम्हि, रमणीयस्समे इसि;

वसामि अप्पमञ्ञासु, इद्धीसु च तदा वसी.

२४.

‘‘पक्खिजातो वियाकासे, पब्बतं अधिवत्तयिं [अभिपत्थयिं (स्या.), अभिमत्थयिं (क.), अधिवत्थयिन्ति पब्बतस्स उपरि गच्छिन्तिअत्थो];

अधोपुप्फं गहेत्वान, आगच्छिं [अगच्छिं (क.)] पब्बतं अहं.

२५.

‘‘सत्त पुप्फानि गण्हित्वा, मत्थके ओकिरिं अहं;

आलोकिते [आलोकितो (स्या.)] च वीरेन, पक्कामिं पाचिनामुखो.

२६.

‘‘आवासं अभिसम्भोसिं, पत्वान अस्समं अहं;

खारिभारं गहेत्वान, पायासिं [पाविसिं (सी.)] पब्बतन्तरं.

२७.

‘‘अजगरो मं पीळेसि, घोररूपो महब्बलो;

पुब्बकम्मं सरित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं.

२८.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं.

२९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अधोपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अधोपुप्फियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. रंसिसञ्ञकत्थेरअपदानं

३०.

‘‘पब्बते हिमवन्तम्हि, वासं कप्पेसहं पुरे;

अजिनुत्तरवासोहं, वसामि पब्बतन्तरे.

३१.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, सतरंसिंव भाणुमं;

वनन्तरगतं दिस्वा, सालराजंव पुप्फितं.

३२.

‘‘रंस्या [रंसे (स्या. क.)] चित्तं पसादेत्वा, विपस्सिस्स महेसिनो;

पग्गय्ह अञ्जलिं वन्दिं, सिरसा उक्कुटी [सिरसा उक्कुटिको (स्या.), सिरसुक्कुटिको (क.)] अहं.

३३.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, रंसिसञ्ञायिदं फलं.

३४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा रंसिसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

रंसिसञ्ञकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. दुतियरंसिसञ्ञकत्थेरअपदानं

३५.

‘‘पब्बते हिमवन्तम्हि, वाकचीरधरो अहं;

चङ्कमञ्च समारूळ्हो, निसीदिं पाचिनामुखो.

३६.

‘‘पब्बते सुगतं दिस्वा, फुस्सं झानरतं तदा;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, रंस्या चित्तं पसादयिं.

३७.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, रंसिसञ्ञायिदं फलं.

३८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा रंसिसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

दुतियरंसिसञ्ञकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. फलदायकत्थेरअपदानं

३९.

‘‘पब्बते हिमवन्तम्हि, खराजिनधरो अहं;

फुस्सं जिनवरं दिस्वा, फलहत्थो फलं अदं.

४०.

‘‘यमहं फलमदासिं, विप्पसन्नेन चेतसा;

भवे निब्बत्तमानम्हि, फलं निब्बत्तते मम.

४१.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं फलं अददिं अहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

४२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा फलदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

फलदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. सद्दसञ्ञकत्थेरअपदानं

४३.

‘‘पब्बते हिमवन्तम्हि, वसामि पण्णसन्थरे;

फुस्सस्स धम्मं भणतो, सद्दे चित्तं पसादयिं.

४४.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

४५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सद्दसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सद्दसञ्ञकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. बोधिसिञ्चकत्थेरअपदानं

४६.

‘‘विपस्सिस्स भगवतो, महाबोधिमहो अहु;

पब्बज्जुपगतो सन्तो, उपगच्छिं अहं तदा.

४७.

‘‘कुसुमोदकमादाय, बोधिया ओकिरिं अहं;

मोचयिस्सति नो मुत्तो, निब्बापेस्सति निब्बुतो.

४८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं बोधिमभिसिञ्चयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बोधिसिञ्चायिदं फलं.

४९.

‘‘तेत्तिंसे वत्तमानम्हि, कप्पे आसुं जनाधिपा;

उदकसेचना नाम, अट्ठेते चक्कवत्तिनो.

५०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बोधिसिञ्चको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बोधिसिञ्चकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. पदुमपुप्फियत्थेरअपदानं

५१.

‘‘पोक्खरवनं पविट्ठो, भञ्जन्तो पदुमानिहं;

तत्थद्दसं फुस्सं बुद्धं [अद्दसं फुस्ससम्बुद्धं (सी. स्या.)], बात्तिंसवरलक्खणं.

५२.

‘‘पदुमपुप्फं गहेत्वान, आकासे उक्खिपिं अहं;

पापकम्मं सरित्वान, पब्बजिं अनगारियं.

५३.

‘‘पब्बजित्वान कायेन, मनसा संवुतेन च;

वचीदुच्चरितं हित्वा, आजीवं परिसोधयिं.

५४.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

५५.

‘‘पदुमाभासनामा च, अट्ठारस महीपती;

अट्ठारसेसु कप्पेसु, अट्ठतालीसमासिसुं.

५६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पदुमपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

पदुमपुप्फियत्थेरस्सापदानं दसमं.

तिमिरवग्गो नवमो.

तस्सुद्दानं –

तिमिरनङ्गलीपुप्फ, निप्पन्नञ्जलिको अधो;

द्वे रंसिसञ्ञी फलदो, सद्दसञ्ञी च सेचको;

पद्मपुप्फी च गाथायो, छप्पञ्ञास पकित्तिता.

१०. सुधावग्गो

१. सुधापिण्डियत्थेरअपदानं

.

‘‘पूजारहे पूजयतो, बुद्धे यदि व सावके;

पपञ्चसमतिक्कन्ते, तिण्णसोकपरिद्दवे.

.

‘‘ते तादिसे पूजयतो, निब्बुते अकुतोभये;

न सक्का पुञ्ञं सङ्खातुं, इमेत्तमपि [इदम्मत्तन्ति (सी.), इमेत्थमपि (क.)] केनचि.

.

‘‘चतुन्नमपि दीपानं, इस्सरं योध कारये;

एकिस्सा पूजनायेतं, कलं नाग्घति सोळसिं.

.

‘‘सिद्धत्थस्स नरग्गस्स, चेतिये फलितन्तरे;

सुधापिण्डो मया दिन्नो, विप्पसन्नेन चेतसा.

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पटिसङ्खारस्सिदं फलं.

.

‘‘इतो तिंसतिकप्पम्हि, पटिसङ्खारसव्हया;

सत्तरतनसम्पन्ना, तेरस चक्कवत्तिनो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुधापिण्डियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुधापिण्डियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. सुचिन्तिकत्थेरअपदानं

.

‘‘तिस्सस्स लोकनाथस्स, सुद्धपीठमदासहं;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, बुद्धस्सादिच्चबन्धुनो.

.

‘‘अट्ठारसे [अट्ठतिंसे (सी. स्या.)] इतो कप्पे, राजा आसिं महारुचि;

भोगो च विपुलो आसि, सयनञ्च अनप्पकं.

१०.

‘‘पीठं बुद्धस्स दत्वान, विप्पसन्नेन चेतसा;

अनुभोमि सकं कम्मं, पुब्बे सुकतमत्तनो.

११.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पीठमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पीठदानस्सिदं फलं.

१२.

‘‘अट्ठतिंसे इतो कप्पे, तयो ते चक्कवत्तिनो;

रुचि उपरुचि चेव, महारुचि ततियको.

१३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुचिन्तिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुचिन्तिकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. अड्ढचेळकत्थेरअपदानं

१४.

‘‘तिस्सस्साहं भगवतो, उपड्ढदुस्समदासहं;

परमकापञ्ञपत्तोम्हि [परमकारुञ्ञपत्तोम्हि (स्या. क.)], दुग्गतेन [दुग्गन्धेन (सी.)] समप्पितो.

१५.

‘‘उपड्ढदुस्सं दत्वान, कप्पं सग्गम्हि मोदहं;

अवसेसेसु कप्पेसु, कुसलं कारितं मया.

१६.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं दुस्समददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, दुस्सदानस्सिदं फलं.

१७.

‘‘एकूनपञ्ञासकप्पम्हि [एकपञ्ञासकप्पम्हि (स्या.)], राजानो चक्कवत्तिनो;

समन्तच्छदना नाम, बात्तिंसासुं [खत्तियासुं (स्या. क.)] जनाधिपा.

१८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अड्ढचेळको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अड्ढचेळकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. सूचिदायकत्थेरअपदानं

१९.

‘‘कम्मारोहं पुरे आसिं, बन्धुमायं पुरुत्तमे;

सूचिदानं मया दिन्नं, विपस्सिस्स महेसिनो.

२०.

‘‘वजिरग्गसमं ञाणं, होति कम्मेन तादिसं;

विरागोम्हि विमुत्तोम्हि [विभवोम्हि विभत्तोम्हि (क.)], पत्तोम्हि आसवक्खयं.

२१.

‘‘अतीते च भवे सब्बे, वत्तमाने चनागते [अतीता च भवा सब्बे, वत्तमाना च’नागता (स्या. क.)];

ञाणेन विचिनिं सब्बं, सूचिदानस्सिदं फलं.

२२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, सत्तासुं वजिरव्हया;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

२३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सूचिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सूचिदायकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. गन्धमालियत्थेरअपदानं

२४.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, गन्धथूपं अकासहं;

सुमनेहि पटिच्छन्नं, बुद्धानुच्छविकं कतं.

२५.

‘‘कञ्चनग्घियसङ्कासं, बुद्धं लोकग्गनायकं;

इन्दीवरंव जलितं, आदित्तंव हुतासनं.

२६.

‘‘ब्यग्घूसभंव पवरं, अभिजातंव केसरिं;

निसिन्नं समणानग्गं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं.

२७.

‘‘वन्दित्वा सत्थुनो पादे, पक्कामिं उत्तरामुखो;

चतुन्नवुतितो कप्पे, गन्धमालं यतो अदं.

२८.

‘‘बुद्धे कतस्स कारस्स, फलेनाहं विसेसतो;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२९.

‘‘चत्तारीसम्हि एकूने, कप्पे आसिंसु सोळस;

देवगन्धसनामा ते, राजानो चक्कवत्तिनो.

३०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा गन्धमालियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

गन्धमालियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. तिपुप्फियत्थेरअपदानं

३१.

‘‘मिगलुद्दो पुरे आसिं, अरञ्ञे कानने अहं [ब्रहा (स्या.)];

पाटलिं हरितं दिस्वा, तीणि पुप्फानि ओकिरिं.

३२.

‘‘पतितपत्तानि [सत्तपत्तानि (सी.), सतपत्तानि (क.), सुक्खपण्णानि (स्या.)] गण्हित्वा, बहि छड्डेसहं तदा;

अन्तोसुद्धं बहिसुद्धं, सुविमुत्तं अनासवं.

३३.

‘‘सम्मुखा विय सम्बुद्धं, विपस्सिं लोकनायकं;

पाटलिं अभिवादेत्वा, तत्थ कालङ्कतो अहं.

३४.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं बोधिमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बोधिपूजायिदं फलं.

३५.

‘‘समन्तपासादिका नाम, तेरसासिंसु राजिनो;

इतो तेत्तिंसकप्पम्हि [तिंसतिकप्पम्हि (स्या.)], चक्कवत्ती महब्बला.

३६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिपुप्फियत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. मधुपिण्डिकत्थेरअपदानं

३७.

‘‘विपिने [विवने (स्या. अट्ठ.)] कानने दिस्वा, अप्पसद्दे निराकुले;

सिद्धत्थं इसिनं सेट्ठं, आहुतीनं पटिग्गहं.

३८.

‘‘निब्बुतत्तं [निब्बुतग्गं (क.), निब्बूतिकं (स्या.)] महानागं, निसभाजानियं यथा;

ओसधिंव विरोचन्तं, देवसङ्घनमस्सितं.

३९.

‘‘वित्ति ममाहु तावदे [वित्ति मे पाहुना ताव (सी. स्या.)], ञाणं उप्पज्जि तावदे;

वुट्ठितस्स समाधिम्हा, मधुं दत्वान सत्थुनो.

४०.

‘‘वन्दित्वा सत्थुनो पादे, पक्कामिं पाचिनामुखो;

चतुत्तिंसम्हि कप्पम्हि, राजा आसिं सुदस्सनो.

४१.

‘‘मधु भिसेहि सवति, भोजनम्हि च तावदे;

मधुवस्सं पवस्सित्थ, पुब्बकम्मस्सिदं फलं.

४२.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं मधुं अददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, मधुदानस्सिदं फलं.

४३.

‘‘चतुत्तिंसे इतो कप्पे, चत्तारो ते सुदस्सना;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

४४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मधुपिण्डिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मधुपिण्डिकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. सेनासनदायकत्थेरअपदानं

४५.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, अदासिं पण्णसन्थरं;

समन्ता उपहारञ्च, कुसुमं ओकिरिं अहं.

४६.

‘‘पासादेवं गुणं रम्मं [पासादे च गुहं रम्मं (स्या.)], अनुभोमि महारहं;

महग्घानि च पुप्फानि, सयनेभिसवन्ति मे.

४७.

‘‘सयनेहं तुवट्टामि, विचित्ते पुप्फसन्थते;

पुप्फवुट्ठि च सयने, अभिवस्सति तावदे.

४८.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, अदासिं पण्णसन्थरं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सन्थरस्स इदं फलं.

४९.

‘‘तिणसन्थरका नाम, सत्तेते चक्कवत्तिनो;

इतो ते पञ्चमे कप्पे, उप्पज्जिंसु जनाधिपा.

५०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सेनासनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सेनासनदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. वेय्यावच्चकत्थेरअपदानं

५१.

‘‘विपस्सिस्स भगवतो, महापूगगणो अहु;

वेय्यावच्चकरो आसिं, सब्बकिच्चेसु वावटो [ब्यावटो (सी. स्या.)].

५२.

‘‘देय्यधम्मो च मे नत्थि, सुगतस्स महेसिनो;

अवन्दिं सत्थुनो पादे, विप्पसन्नेन चेतसा.

५३.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, वेय्यावच्चं अकासहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, वेय्यावच्चस्सिदं फलं.

५४.

‘‘इतो च अट्ठमे कप्पे, राजा आसिं सुचिन्तितो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा वेय्यावच्चको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

वेय्यावच्चकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. बुद्धुपट्ठाकत्थेरअपदानं

५६.

‘‘विपस्सिस्स भगवतो, अहोसिं सङ्खधम्मको;

निच्चुपट्ठानयुत्तोम्हि, सुगतस्स महेसिनो.

५७.

‘‘उपट्ठानफलं पस्स, लोकनाथस्स तादिनो;

सट्ठितूरियसहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा.

५८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, उपट्ठहिं महाइसिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, उपट्ठानस्सिदं फलं.

५९.

‘‘चतुवीसे [चतुनवुते (स्या.)] इतो कप्पे, महानिग्घोसनामका;

सोळसासिंसु राजानो, चक्कवत्ती महब्बला.

६०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बुद्धुपट्ठाको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बुद्धुपट्ठाकत्थेरस्सापदानं दसमं.

सुधावग्गो दसमो.

तस्सुद्दानं –

सुधा सुचिन्ति चेळञ्च, सूची च गन्धमालियो;

तिपुप्फियो मधुसेना, वेय्यावच्चो चुपट्ठको;

समसट्ठि च गाथायो, अस्मिं वग्गे पकित्तिता.

अथ वग्गुद्दानं –

बुद्धवग्गो हि पठमो, सीहासनि सुभूति च;

कुण्डधानो उपालि च, बीजनिसकचिन्ति च.

नागसमालो तिमिरो, सुधावग्गेन ते दस;

चतुद्दससता गाथा, पञ्चपञ्ञासमेव च.

बुद्धवग्गदसकं.

पठमसतकं समत्तं.

११. भिक्खदायिवग्गो

१. भिक्खदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं;

पवरा [पवना (स्या.)] अभिनिक्खन्तं, वना निब्बनमागतं [वाना निब्बानमागतं (स्या.)].

.

‘‘कटच्छुभिक्खं पादासिं, सिद्धत्थस्स महेसिनो;

पञ्ञाय उपसन्तस्स, महावीरस्स तादिनो.

.

‘‘पदेनानुपदायन्तं [पदेनानुपदायन्तो (सी. स्या.)], निब्बापेन्ते महाजनं;

उळारा वित्ति मे जाता, बुद्धे आदिच्चबन्धुने [वित्ति मे पाहुना ताव, बुद्धस्सादिच्चबन्धुनो (स्या.)].

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, भिक्खादानस्सिदं फलं.

.

‘‘सत्तासीतिम्हितो कप्पे, महारेणु सनामका;

सत्तरतनसम्पन्ना, सत्तेते चक्कवत्तिनो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा भिक्खदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

भिक्खदायकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. ञाणसञ्ञिकत्थेरअपदानं

.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, निसभाजानियं यथा;

तिधापभिन्नं मातङ्गं, कुञ्जरंव महेसिनं.

.

‘‘ओभासेन्तं दिसा सब्बा, उळुराजंव पूरितं;

रथियं पटिपज्जन्तं, लोकजेट्ठं अपस्सहं.

.

‘‘ञाणे चित्तं पसादेत्वा, पग्गहेत्वान अञ्जलिं;

पसन्नचित्तो सुमनो, सिद्धत्थमभिवादयिं.

१०.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, ञाणसञ्ञायिदं फलं.

११.

‘‘तेसत्ततिम्हितो कप्पे, सोळसासुं नरुत्तमा;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

१२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा ञाणसञ्ञिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

ञाणसञ्ञिकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. उप्पलहत्थियत्थेरअपदानं

१३.

‘‘तिवरायं निवासीहं, अहोसिं मालिको तदा;

अद्दसं विरजं बुद्धं, सिद्धत्थं लोकपूजितं [लोकनायकं (सी.)].

१४.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, पुप्फहत्थमदासहं;

यत्थ यत्थुपपज्जामि, तस्स कम्मस्स वाहसा.

१५.

‘‘अनुभोमि फलं इट्ठं, पुब्बे सुकतमत्तनो;

परिक्खित्तो सुमल्लेहि, पुप्फदानस्सिदं फलं.

१६.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं [बुद्धपूजायिदं (सी.)] फलं.

१७.

‘‘चतुन्नवुतुपादाय, ठपेत्वा वत्तमानकं;

पञ्चराजसता तत्थ, नज्जसमसनामका [नज्जुपमसनामका (सी. स्या.)].

१८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उप्पलहत्थियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उप्पलहत्थियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. पदपूजकत्थेरअपदानं

१९.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, जातिपुप्फमदासहं;

पादेसु सत्त पुप्फानि, हासेनोकिरितानि मे.

२०.

‘‘तेन कम्मेनहं अज्ज, अभिभोमि नरामरे;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

२१.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं.

२२.

‘‘समन्तगन्धनामासुं, तेरस चक्कवत्तिनो;

इतो पञ्चमके कप्पे, चातुरन्ता जनाधिपा.

२३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पदपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पदपूजकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. मुट्ठिपुप्फियत्थेरअपदानं

२४.

‘‘सुदस्सनोति नामेन, मालाकारो अहं तदा;

अद्दसं विरजं बुद्धं, लोकजेट्ठं नरासभं.

२५.

‘‘जातिपुप्फं गहेत्वान, पूजयिं पदुमुत्तरं;

विसुद्धचक्खु सुमनो, दिब्बचक्खुं समज्झगं.

२६.

‘‘एतिस्सा पुप्फपूजाय, चित्तस्स पणिधीहि च;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

२७.

‘‘सोळसासिंसु राजानो, देवुत्तरसनामका;

छत्तिंसम्हि इतो कप्पे, चक्कवत्ती महब्बला.

२८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मुट्ठिपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मुट्ठिपुप्फियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. उदकपूजकत्थेरअपदानं

२९.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अनिलञ्जसे;

घतासनंव जलितं, आदित्तंव हुतासनं.

३०.

‘‘पाणिना उदकं गय्ह, आकासे उक्खिपिं अहं;

सम्पटिच्छि महावीरो, बुद्धो कारुणिको इसि [मयि (स्या.)].

३१.

‘‘अन्तलिक्खे ठितो सत्था, पदुमुत्तरनामको;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, इमं गाथं अभासथ.

३२.

‘‘‘इमिना दकदानेन, पीतिउप्पादनेन च;

कप्पसतसहस्सम्पि, दुग्गतिं नुपपज्जति’ [नुपपज्जसि (क.)].

३३.

‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ;

पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं.

३४.

‘‘सहस्सराजनामेन, तयो ते चक्कवत्तिनो;

पञ्चसट्ठिकप्पसते, चातुरन्ता जनाधिपा.

३५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उदकपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उदकपूजकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. नळमालियत्थेरअपदानं

३६.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

तिणत्थरे निसिन्नस्स, उपसन्तस्स तादिनो.

३७.

‘‘नळमालं गहेत्वान, बन्धित्वा [बीजित्वा (क.)] बीजनिं अहं;

बुद्धस्स उपनामेसिं, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

३८.

‘‘पटिग्गहेत्वा सब्बञ्ञू, बीजनिं लोकनायको;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, इमं गाथं अभासथ.

३९.

‘‘‘यथा मे कायो निब्बाति, परिळाहो न विज्जति;

तथेव तिविधग्गीहि, चित्तं तव विमुच्चतु’.

४०.

‘‘सब्बे देवा समागच्छुं, ये केचि वननिस्सिता;

सोस्साम बुद्धवचनं, हासयन्तञ्च दायकं.

४१.

‘‘निसिन्नो भगवा तत्थ, देवसङ्घपुरक्खतो;

दायकं सम्पहंसेन्तो, इमा गाथा अभासथ.

४२.

‘‘‘इमिना बीजनिदानेन, चित्तस्स पणिधीहि च;

सुब्बतो नाम नामेन, चक्कवत्ती भविस्सति.

४३.

‘‘‘तेन कम्मावसेसेन, सुक्कमूलेन चोदितो;

मालुतो नाम नामेन, चक्कवत्ती भविस्सति’.

४४.

‘‘‘इमिना बीजनिदानेन, सम्मानविपुलेन च;

कप्पसतसहस्सम्पि, दुग्गतिं नुपपज्जति.

४५.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, सुब्बता अट्ठतिंस ते;

एकूनतिंससहस्से, अट्ठ मालुतनामका.

४६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा नळमालियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

नळमालियत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

सत्तमभाणवारं.

८. आसनुपट्ठाहकत्थेरअपदानं

४७.

‘‘काननं वनमोगय्ह, अप्पसद्दं निराकुलं;

सीहासनं मया दिन्नं, अत्थदस्सिस्स तादिनो.

४८.

‘‘मालाहत्थं गहेत्वान, कत्वा च नं पदक्खिणं;

सत्थारं पयिरुपासित्वा, पक्कामिं उत्तरामुखो.

४९.

‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ;

सन्निब्बापेमि [सन्दिट्ठापेमि (क.)] अत्तानं, भवा सब्बे समूहता.

५०.

‘‘अट्ठारसकप्पसते, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सीहासनस्सिदं फलं.

५१.

‘‘इतो सत्तकप्पसते, सन्निब्बापक [सन्निट्ठो नाम (क.)] खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा आसनुपट्ठाहको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

आसनुपट्ठाहकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. बिळालिदायकत्थेरअपदानं

५३.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, वसामि पण्णसन्थरे;

घासेसु गेधमापन्नो, सेय्यसीलो चहं [सेयसीलोवहं (स्या. क.)] तदा.

५४.

‘‘खणन्तालु [खणमालु (स्या.)] कलम्बानि, बिळालितक्कलानि च;

कोलं भल्लातकं बिल्लं, आहत्वा पटियादितं.

५५.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, आगच्छि मम सन्तिकं.

५६.

‘‘उपागतं महानागं, देवदेवं नरासभं;

बिळालिं पग्गहेत्वान, पत्तम्हि ओकिरिं अहं.

५७.

‘‘परिभुञ्जि महावीरो, तोसयन्तो ममं तदा;

परिभुञ्जित्वान सब्बञ्ञू, इमं गाथं अभासथ.

५८.

‘‘‘सकं चित्तं पसादेत्वा, बिळालिं मे अदा तुवं;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जसि’.

५९.

‘‘चरिमं वत्तते मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

६०.

‘‘चतुपञ्ञासितो कप्पे, सुमेखलियसव्हयो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

६१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बिळालिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बिळालिदायकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. रेणुपूजकत्थेरअपदानं

६२.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, सतरंसिंव भाणुमं;

ओभासेन्तं दिसा सब्बा, उळुराजंव पूरितं.

६३.

‘‘पुरक्खतं सावकेहि, सागरेहेव मेदनिं;

नागं पग्गय्ह रेणूहि, विपस्सिस्साभिरोपयिं.

६४.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं रेणुमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

६५.

‘‘पण्णतालीसितो कप्पे, रेणु नामासि खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

६६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा रेणुपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

रेणुपूजकत्थेरस्सापदानं दसमं.

भिक्खदायिवग्गो एकादसमो.

तस्सुद्दानं –

भिक्खदायी ञाणसञ्ञी, हत्थियो पदपूजको;

मुट्ठिपुप्फी उदकदो, नळमालि उपट्ठको;

बिळालिदायी रेणु च, गाथायो छ च सट्ठि च.

१२. महापरिवारवग्गो

१. महापरिवारकत्थेरअपदानं

.

‘‘विपस्सी नाम भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

अट्ठसट्ठिसहस्सेहि, पाविसि बन्धुमं तदा.

.

‘‘नगरा अभिनिक्खम्म, अगमं दीपचेतियं;

अद्दसं विरजं बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं.

.

‘‘चुल्लासीतिसहस्सानि, यक्खा मय्हं उपन्तिके;

उपट्ठहन्ति सक्कच्चं [मं निच्चं (क.)], इन्दंव तिदसा गणा.

.

‘‘भवना अभिनिक्खम्म, दुस्सं पग्गय्हहं तदा;

सिरसा अभिवादेसिं, तञ्चादासिं महेसिनो.

.

‘‘अहो बुद्धो अहो धम्मो, अहो नो सत्थु सम्पदा;

बुद्धस्स आनुभावेन, वसुधायं पकम्पथ.

.

‘‘तञ्च अच्छरियं दिस्वा, अब्भुतं लोमहंसनं;

बुद्धे चित्तं पसादेमि, द्विपदिन्दम्हि तादिने.

.

‘‘सोहं चित्तं पसादेत्वा, दुस्सं दत्वान सत्थुनो;

सरणञ्च उपागच्छिं, सामच्चो सपरिज्जनो.

.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

.

‘‘इतो पन्नरसे कप्पे, सोळसासुं सुवाहना [सोळसासिंसु वाहनो (स्या.)];

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

१०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा महापरिवारको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

महापरिवारकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. सुमङ्गलत्थेरअपदानं

११.

‘‘अत्थदस्सी जिनवरो, लोकजेट्ठो नरासभो;

विहारा अभिनिक्खम्म, तळाकं उपसङ्कमि.

१२.

‘‘न्हत्वा पित्वा च सम्बुद्धो, उत्तरित्वेकचीवरो;

अट्ठासि भगवा तत्थ, विलोकेन्तो दिसोदिसं.

१३.

‘‘भवने उपविट्ठोहं, अद्दसं लोकनायकं;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, अप्फोटेसिं अहं तदा.

१४.

‘‘सतरंसिंव जोतन्तं, पभासन्तंव कञ्चनं [इमिना पादद्वयेन पुरिमपादद्वयस्स पुरतो भवितब्बं];

नच्चगीते पयुत्तोहं, पञ्चङ्गतूरियम्हि च.

१५.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

सब्बे सत्ते अभिभोमि, विपुलो होति मे यसो [अयञ्च गाथा परिग्गहेतिगाथाय अनन्तरमेव ठातुं युत्ता].

१६.

‘‘नमो ते पुरिसाजञ्ञ, नमो ते पुरिसुत्तम;

अत्तानं तोसयित्वान, परे तोसेसि त्वं मुनि.

१७.

‘‘परिग्गहे [परिग्गय्ह (सी.), परिग्गहित्वा (स्या.), परिग्गहेन (क.)] निसीदित्वा, हासं कत्वान सुब्बते;

उपट्ठहित्वा सम्बुद्धं, तुसितं उपपज्जहं.

१८.

‘‘सोळसेतो कप्पसते, द्विनवएकचिन्तिता;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

१९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुमङ्गलो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुमङ्गलत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. सरणगमनियत्थेरअपदानं

२०.

‘‘उभिन्नं देवराजूनं, सङ्गामो समुपट्ठितो;

अहोसि समुपब्यूळ्हो [समुपब्बूळ्हो (सी.)], महाघोसो अवत्तथ [पवत्तथ (सी.)].

२१.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

अन्तलिक्खे ठितो सत्था, संवेजेसि महाजनं.

२२.

‘‘सब्बे देवा अत्तमना, निक्खित्तकवचावुधा;

सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, एकग्गासिंसु तावदे.

२३.

‘‘मय्हं [अम्हं (सी.)] सङ्कप्पमञ्ञाय, वाचासभिमुदीरयि;

अनुकम्पको लोकविदू, निब्बापेसि महाजनं.

२४.

‘‘पदुट्ठचित्तो मनुजो, एकपाणं विहेठयं;

तेन चित्तप्पदोसेन, अपायं उपपज्जति.

२५.

‘‘सङ्गामसीसे नागोव, बहू पाणे विहेठयं;

निब्बापेथ सकं चित्तं, मा हञ्ञित्थो पुनप्पुनं.

२६.

‘‘द्विन्नम्पि यक्खराजूनं, सेना सा विम्हिता अहु [सेनायो विम्हिता अहू (सी.), सेनापि समिता अहु (स्या.)];

सरणञ्च उपागच्छुं, लोकजेट्ठं सुतादिनं.

२७.

‘‘सञ्ञापेत्वान जनतं, पदमुद्धरि [उद्धरि पन (सी. स्या.)] चक्खुमा;

पेक्खमानोव देवेहि, पक्कामि उत्तरामुखो.

२८.

‘‘पठमं सरणं गच्छिं, द्विपदिन्दस्स तादिनो;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

२९.

‘‘महादुन्दुभिनामा च, सोळसासुं रथेसभा;

तिंसकप्पसहस्सम्हि, राजानो चक्कवत्तिनो.

३०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सरणगमनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सरणगमनियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. एकासनियत्थेरअपदानं

३१.

‘‘वरुणो नाम नामेन, देवराजा अहं तदा;

उपट्ठहेसिं सम्बुद्धं, सयोग्गबलवाहनो.

३२.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, अत्थदस्सीनरुत्तमे;

तूरियं सब्बमादाय, अगमं बोधिमुत्तमं.

३३.

‘‘वादितेन च नच्चेन, सम्मताळसमाहितो;

सम्मुखा विय सम्बुद्धं, उपट्ठिं बोधिमुत्तमं.

३४.

‘‘उपट्ठहित्वा तं बोधिं, धरणीरुहपादपं;

पल्लङ्कं आभुजित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं.

३५.

‘‘सककम्माभिरद्धोहं, पसन्नो बोधिमुत्तमे;

तेन चित्तप्पसादेन, निम्मानं उपपज्जहं.

३६.

‘‘सट्ठितूरियसहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा;

मनुस्सेसु च देवेसु, वत्तमानं भवाभवे.

३७.

‘‘तिविधग्गी निब्बुता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने [अयञ्च गाथा पटिसम्भिदा चतस्सेतिगाथाय एकसम्बन्धा भवितं युत्ता].

३८.

‘‘सुबाहू नाम नामेन, चतुत्तिंसासु खत्तिया;

सत्तरतनसम्पन्ना, पञ्चकप्पसते इतो.

३९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकासनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकासनियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. सुवण्णपुप्फियत्थेरअपदानं

४०.

‘‘विपस्सी नाम भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

निसिन्नो जनकायस्स, देसेसि अमतं पदं.

४१.

‘‘तस्साहं धम्मं सुत्वान, द्विपदिन्दस्स तादिनो;

सोण्णपुप्फानि चत्तारि, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

४२.

‘‘सुवण्णच्छदनं आसि, यावता परिसा तदा;

बुद्धाभा च सुवण्णाभा, आलोको विपुलो अहु.

४३.

‘‘उदग्गचित्तो सुमनो, वेदजातो कतञ्जली;

वित्तिसञ्जननो तेसं, दिट्ठधम्मसुखावहो.

४४.

‘‘आयाचित्वान सम्बुद्धं, वन्दित्वान च सुब्बतं;

पामोज्जं जनयित्वान, सकं भवनुपागमिं.

४५.

‘‘भवने उपविट्ठोहं, बुद्धसेट्ठं अनुस्सरिं;

तेन चित्तप्पसादेन, तुसितं उपपज्जहं.

४६.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

४७.

‘‘सोळसासिंसु राजानो, नेमिसम्मतनामका;

तेतालीसे इतो कप्पे, चक्कवत्ती महब्बला.

४८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुवण्णपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुवण्णपुप्फियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. चितकपूजकत्थेरअपदानं

४९.

‘‘वसामि राजायतने, सामच्चो सपरिज्जनो;

परिनिब्बुते भगवति, सिखिनो लोकबन्धुनो.

५०.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, चितकं अगमासहं;

तूरियं तत्थ वादेत्वा, गन्धमालं समोकिरिं.

५१.

‘‘चितम्हि पूजं कत्वान, वन्दित्वा चितकं अहं;

पसन्नचित्तो सुमनो, सकं भवनुपागमिं.

५२.

‘‘भवने उपविट्ठोहं, चितपूजं अनुस्सरिं;

तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ.

५३.

‘‘अनुभोत्वान सम्पत्तिं, देवेसु मानुसेसु च;

पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं.

५४.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, चितपूजायिदं फलं.

५५.

‘‘एकूनतिंसकप्पम्हि, इतो सोळस राजानो;

उग्गता नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बला.

५६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा चितकपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

चितकपूजकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. बुद्धसञ्ञकत्थेरअपदानं

५७.

‘‘यदा विपस्सी लोकग्गो, आयुसङ्खारमोस्सजि;

पथवी सम्पकम्पित्थ, मेदनी जलमेखला.

५८.

‘‘ओततं वित्थतं [ओततं विततं (स्या.)] मय्हं, सुविचित्तवटंसकं [सुचिचित्तं पपञ्चकं (स्या.)];

भवनम्पि पकम्पित्थ, बुद्धस्स आयुसङ्खये.

५९.

‘‘तासो मय्हं समुप्पन्नो, भवने सम्पकम्पिते;

उप्पादो [उप्पातो (?)] नु किमत्थाय, आलोको विपुलो अहु.

६०.

‘‘वेस्सवणो इधागम्म, निब्बापेसि महाजनं;

पाणभूते [पाणभुतं (स्या.), पाणभूनं (सी. क.)] भयं नत्थि, एकग्गा होथ संवुता [सगारवा (स्या.)].

६१.

‘‘अहो बुद्धो अहो धम्मो, अहो नो सत्थु सम्पदा;

यस्मिं उप्पज्जमानम्हि, पथवी [पठवी (सी. स्या.)] सम्पकम्पति.

६२.

‘‘बुद्धानुभावं कित्तेत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं;

अवसेसेसु कप्पेसु, कुसलं चरितं [करितं (सी. स्या.), कारितं (क.)] मया.

६३.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्ञायिदं फलं.

६४.

‘‘इतो चुद्दसकप्पम्हि, राजा आसिं पतापवा;

समितो नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

६५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बुद्धसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बुद्धसञ्ञकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. मग्गसञ्ञकत्थेरअपदानं

६६.

‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, सावका वनचारिनो;

विप्पनट्ठा ब्रहारञ्ञे, अन्धाव अनुसुय्यरे [अनुसुयरे (सी.)].

६७.

‘‘अनुस्सरित्वा सम्बुद्धं, पदुमुत्तरनायकं;

तस्स ते मुनिनो पुत्ता, विप्पनट्ठा महावने.

६८.

‘‘भवना ओरुहित्वान, अगमिं भिक्खुसन्तिकं;

तेसं मग्गञ्च आचिक्खिं, भोजनञ्च अदासहं.

६९.

‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ;

जातिया सत्तवस्सोहं, अरहत्तमपापुणिं.

७०.

‘‘सचक्खू नाम नामेन, द्वादस चक्कवत्तिनो;

सत्तरतनसम्पन्ना, पञ्चकप्पसते इतो.

७१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मग्गसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मग्गसञ्ञकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. पच्चुपट्ठानसञ्ञकत्थेरअपदानं

७२.

‘‘अत्थदस्सिम्हि सुगते, निब्बुते समनन्तरा;

यक्खयोनिं उपपज्जिं, यसं पत्तो चहं तदा.

७३.

‘‘दुल्लद्धं वत मे आसि, दुप्पभातं दुरुट्ठितं;

यं मे भोगे विज्जमाने, परिनिब्बायि चक्खुमा.

७४.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, सागरो नाम सावको;

ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि मम सन्तिकं.

७५.

‘‘किं नु सोचसि मा भायि, चर धम्मं सुमेधस;

अनुप्पदिन्ना बुद्धेन, सब्बेसं बीजसम्पदा.

७६.

‘‘सो चे पूजेय्य सम्बुद्धं, तिट्ठन्तं लोकनायकं;

धातुं सासपमत्तम्पि, निब्बुतस्सापि पूजये.

७७.

‘‘समे चित्तप्पसादम्हि, समं पुञ्ञं महग्गतं;

तस्मा थूपं करित्वान, पूजेहि जिनधातुयो.

७८.

‘‘सागरस्स वचो सुत्वा, बुद्धथूपं अकासहं;

पञ्चवस्से परिचरिं, मुनिनो थूपमुत्तमं.

७९.

‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ;

सम्पत्तिं अनुभोत्वान, अरहत्तमपापुणिं.

८०.

‘‘भूरिपञ्ञा च चत्तारो, सत्तकप्पसते इतो;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

८१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पच्चुपट्ठानसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पच्चुपट्ठानसञ्ञकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. जातिपूजकत्थेरअपदानं

८२.

‘‘जायन्तस्स विपस्सिस्स, आलोको विपुलो अहु;

पथवी च पकम्पित्थ, ससागरा सपब्बता.

८३.

‘‘नेमित्ता च वियाकंसु, बुद्धो लोके भविस्सति;

अग्गो च सब्बसत्तानं, जनतं उद्धरिस्सति.

८४.

‘‘नेमित्तानं सुणित्वान, जातिपूजमकासहं;

एदिसा पूजना नत्थि, यादिसा जातिपूजना.

८५.

‘‘सङ्खरित्वान [संहरित्वान (सी. स्या.), सङ्करित्वान (क.)]

कुसलं, सकं चित्तं पसादयिं.

जातिपूजं करित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं.

८६.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

सब्बे सत्ते अभिभोमि, जातिपूजायिदं फलं.

८७.

‘‘धातियो मं उपट्ठन्ति, मम चित्तवसानुगा;

न ता सक्कोन्ति कोपेतुं, जातिपूजायिदं फलं.

८८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पूजमकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, जातिपूजायिदं फलं.

८९.

‘‘सुपारिचरिया नाम, चतुत्तिंस जनाधिपा;

इतो ततियकप्पम्हि, चक्कवत्ती महब्बला.

९०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा जातिपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

जातिपूजकत्थेरस्सापदानं दसमं.

महापरिवारवग्गो द्वादसमो.

तस्सुद्दानं –

परिवारसुमङ्गला, सरणासनपुप्फिया;

चितपूजी बुद्धसञ्ञी, मग्गुपट्ठानजातिना;

गाथायो नवुति वुत्ता, गणितायो विभाविहि.

१३. सेरेय्यवग्गो

१. सेरेय्यकत्थेरअपदानं

.

‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू;

अब्भोकासे ठितो सन्तो, अद्दसं लोकनायकं.

.

‘‘सीहं यथा वनचरं, ब्यग्घराजंव नित्तसं;

तिधापभिन्नमातङ्गं, कुञ्जरंव महेसिनं.

.

‘‘सेरेय्यकं गहेत्वान, आकासे उक्खिपिं [निक्खिपिं (क.)] अहं;

बुद्धस्स आनुभावेन, परिवारेन्ति सब्बसो [सब्बतो (सी.)].

.

‘‘अधिट्ठहि महावीरो, सब्बञ्ञू लोकनायको;

समन्ता पुप्फच्छदना, ओकिरिंसु नरासभं.

.

‘‘ततो सा पुप्फकञ्चुका, अन्तोवण्टा बहिमुखा;

सत्ताहं छदनं कत्वा, ततो अन्तरधायथ.

.

‘‘तञ्च अच्छरियं दिस्वा, अब्भुतं लोमहंसनं;

बुद्धे चित्तं पसादेसिं, सुगते लोकनायके.

.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, सुक्कमूलेन चोदितो;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

.

‘‘पन्नरससहस्सम्हि, कप्पानं पञ्चवीसति;

वीतमला [चित्तमाला (सी.), विलामाला (स्या.)] समाना च, चक्कवत्ती महब्बला.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सेरेय्यको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सेरेय्यकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. पुप्फथूपियत्थेरअपदानं

१०.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, कुक्कुरो नाम [कुक्कुटो नाम (सी.)] पब्बतो;

वेमज्झे तस्स वसति, ब्राह्मणो मन्तपारगू.

११.

‘‘पञ्च सिस्ससहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा;

पुब्बुट्ठायी च ते आसुं, मन्तेसु च विसारदा.

१२.

‘‘बुद्धो लोके समुप्पन्नो, तं विजानाथ नो भवं;

असीतिब्यञ्जनानस्स, बात्तिंसवरलक्खणा.

१३.

‘‘ब्यामप्पभो जिनवरो, आदिच्चोव विरोचति;

सिस्सानं वचनं सुत्वा, ब्राह्मणो मन्तपारगू.

१४.

‘‘अस्समा अभिनिक्खम्म, दिसं पुच्छति सिस्सके [ब्राह्मणो (स्या.)];

यम्हि देसे महावीरो, वसति लोकनायको.

१५.

‘‘ताहं दिसं नमस्सिस्सं, जिनं अप्पटिपुग्गलं;

उदग्गचित्तो सुमनो, पूजेसिं तं तथागतं.

१६.

‘‘एथ सिस्सा गमिस्साम, दक्खिस्साम तथागतं;

वन्दित्वा सत्थुनो पादे, सोस्साम जिनसासनं.

१७.

‘‘एकाहं अभिनिक्खम्म, ब्याधिं पटिलभिं अहं;

ब्याधिना पीळितो सन्तो, सालं वासयितुं गमिं.

१८.

‘‘सब्बे सिस्से समानेत्वा, अपुच्छिं ते तथागतं;

कीदिसं लोकनाथस्स, गुणं परमबुद्धिनो.

१९.

‘‘ते मे पुट्ठा वियाकंसु, यथा दस्साविनो तथा;

सक्कच्चं बुद्धसेट्ठं तं, देसेसुं [दस्सेसुं (सी. स्या.)] मम सम्मुखा.

२०.

‘‘तेसाहं वचनं सुत्वा, सकं चित्तं पसादयिं;

पुप्फेहि थूपं कत्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं.

२१.

‘‘ते मे सरीरं झापेत्वा, अगमुं बुद्धसन्तिकं;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, सत्थारमभिवादयुं.

२२.

‘‘पुप्फेहि थूपं कत्वान, सुगतस्स महेसिनो;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

२३.

‘‘चत्तालीससहस्सम्हि, कप्पे सोळस खत्तिया;

नामेनग्गिसमा नाम, चक्कवत्ती महब्बला.

२४.

‘‘वीसकप्पसहस्सम्हि, राजानो चक्कवत्तिनो;

घतासनसनामाव, अट्ठत्तिंस महीपती.

२५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुप्फथूपियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुप्फथूपियत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. पायसदायकत्थेरअपदानं

२६.

‘‘सुवण्णवण्णो सम्बुद्धो, बात्तिंसवरलक्खणो;

पवना [पधानो (क.)] अभिनिक्खन्तो, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो [सुवण्णवण्णं …पे… पुरक्खतं-एवं दुतियन्तवसेन सी. स्या. पोत्थकेसु दिस्सति].

२७.

‘‘महच्चा [सहत्था (स्या. क.)] कंसपातिया, वड्ढेत्वा पायसं [पायासं (स्या. क.)] अहं;

आहुतिं यिट्ठुकामो सो, उपनेसिं बलिं अहं.

२८.

‘‘भगवा तम्हि समये, लोकजेट्ठो नरासभो;

चङ्कमं सुसमारूळ्हो, अम्बरे अनिलायने.

२९.

‘‘तञ्च अच्छरियं दिस्वा, अब्भुतं लोमहंसनं;

ठपयित्वा कंसपातिं, विपस्सिं अभिवादयिं.

३०.

‘‘तुवं देवोसि [बुद्धोसि (स्या.)] सब्बञ्ञू, सदेवे सहमानुसे;

अनुकम्पं उपादाय, पटिगण्ह महामुनि.

३१.

‘‘पटिग्गहेसि भगवा, सब्बञ्ञू लोकनायको;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, सत्था लोके महामुनि [अनुत्तरो (स्या.)].

३२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पायसस्स [पायासस्स (स्या. क.)] इदं फलं.

३३.

‘‘एकतालीसितो कप्पे, बुद्धो नामासि खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

३४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पायसदायको [पायासदायको (स्या. क.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पायसदायकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. गन्धोदकियत्थेरअपदानं

३५.

‘‘निसज्ज पासादवरे, विपस्सिं अद्दसं जिनं;

ककुधं विलसन्तंव, सब्बञ्ञुं तमनासकं [सब्बञ्ञुत्तमनायकं (स्या.), सब्बञ्ञुतमनासवं (क.)].

३६.

‘‘पासादस्साविदूरे च, गच्छति लोकनायको;

पभा निद्धावते तस्स, यथा च सतरंसिनो.

३७.

‘‘गन्धोदकञ्च पग्गय्ह, बुद्धसेट्ठं समोकिरिं;

तेन चित्तप्पसादेन, तत्थ कालङ्कतो अहं.

३८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं गन्धोदकमाकिरिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

३९.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, सुगन्धो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा गन्धोदकियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

गन्धोदकियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. सम्मुखाथविकत्थेरअपदानं

४१.

‘‘जायमाने विपस्सिम्हि, निमित्तं ब्याकरिं अहं;

‘निब्बापयिञ्च [निब्बापयं च (सी. स्या.), निब्बापयन्तो (?)] जनतं, बुद्धो लोके भविस्सति.

४२.

‘‘‘यस्मिञ्च जायमानस्मिं, दससहस्सि कम्पति;

सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा.

४३.

‘‘‘यस्मिञ्च जायमानस्मिं, आलोको विपुलो अहु;

सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा.

४४.

‘‘‘यस्मिञ्च जायमानस्मिं, सरितायो न सन्दयुं [सन्दिसुं (सी. स्या.)];

सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा.

४५.

‘‘‘यस्मिञ्च जायमानस्मिं, अवीचग्गि न पज्जलि;

सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा.

४६.

‘‘‘यस्मिञ्च जायमानस्मिं, पक्खिसङ्घो न संचरि;

सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा.

४७.

‘‘‘यस्मिञ्च जायमानस्मिं, वातक्खन्धो न वायति;

सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा.

४८.

‘‘‘यस्मिञ्च जायमानस्मिं, सब्बरतनानि जोतयुं [जोतिसुं (सी. स्या.)];

सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा.

४९.

‘‘‘यस्मिञ्च जायमानस्मिं, सत्तासुं पदविक्कमा;

सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा.

५०.

‘‘‘जातमत्तो च सम्बुद्धो, दिसा सब्बा विलोकयि;

वाचासभिमुदीरेसि, एसा बुद्धान धम्मता’.

५१.

‘‘संवेजयित्वा जनतं, थवित्वा लोकनायकं;

सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, पक्कामिं पाचिनामुखो.

५२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं बुद्धमभिथोमयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, थोमनाय इदं फलं.

५३.

‘‘इतो नवुतिकप्पम्हि, सम्मुखाथविकव्हयो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५४.

‘‘पथवीदुन्दुभि नाम [दुद्दसि नाम (क.)], एकूननवुतिम्हितो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५५.

‘‘अट्ठासीतिम्हितो कप्पे, ओभासो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५६.

‘‘सत्तासीतिम्हितो कप्पे, सरितच्छेदनव्हयो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५७.

‘‘अग्गिनिब्बापनो नाम, कप्पानं छळसीतिया;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५८.

‘‘गतिपच्छेदनो नाम, कप्पानं पञ्चसीतिया;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५९.

‘‘राजा वातसमो नाम, कप्पानं चुल्लसीतिया;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

६०.

‘‘रतनपज्जलो नाम, कप्पानं तेअसीतिया;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

६१.

‘‘पदविक्कमनो नाम, कप्पानं द्वेअसीतिया;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

६२.

‘‘राजा विलोकनो नाम, कप्पानं एकसीतिया;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

६३.

‘‘गिरसारोति नामेन, कप्पेसीतिम्हि खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

६४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सम्मुखाथविको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सम्मुखाथविकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. कुसुमासनियत्थेरअपदानं

६५.

‘‘नगरे धञ्ञवतिया, अहोसिं ब्राह्मणो तदा;

लक्खणे इतिहासे च, सनिघण्डुसकेटुभे.

६६.

‘‘पदको वेय्याकरणो, निमित्तकोविदो अहं;

मन्ते च सिस्से वाचेसिं, तिण्णं वेदान पारगू.

६७.

‘‘पञ्च उप्पलहत्थानि, पिट्ठियं ठपितानि मे;

आहुतिं यिट्ठुकामोहं, पितुमातुसमागमे.

६८.

‘‘तदा विपस्सी भगवा, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो;

ओभासेन्तो दिसा सब्बा, आगच्छति नरासभो.

६९.

‘‘आसनं पञ्ञपेत्वान, निमन्तेत्वा महामुनिं;

सन्थरित्वान तं पुप्फं, अभिनेसिं सकं घरं.

७०.

‘‘यं मे अत्थि सके गेहे, आमिसं पच्चुपट्ठितं;

ताहं बुद्धस्स पादासिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

७१.

‘‘भुत्ताविं कालमञ्ञाय, पुप्फहत्थमदासहं;

अनुमोदित्वान सब्बञ्ञू, पक्कामि उत्तरामुखो.

७२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फदानस्सिदं फलं.

७३.

‘‘अनन्तरं इतो कप्पे, राजाहुं वरदस्सनो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

७४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कुसुमासनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कुसुमासनियत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. फलदायकत्थेरअपदानं

७५.

‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू;

हिमवन्तस्साविदूरे, वसामि अस्समे अहं.

७६.

‘‘अग्गिहुत्तञ्च मे अत्थि, पुण्डरीकफलानि च;

पुटके निक्खिपित्वान, दुमग्गे लग्गितं मया.

७७.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

ममुद्धरितुकामो सो, भिक्खन्तो ममुपागमि.

७८.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, फलं बुद्धस्सदासहं;

वित्तिसञ्जननो मय्हं, दिट्ठधम्मसुखावहो.

७९.

‘‘सुवण्णवण्णो सम्बुद्धो, आहुतीनं पटिग्गहो;

अन्तलिक्खे ठितो सत्था, इमं गाथं अभासथ.

८०.

‘‘‘इमिना फलदानेन, चेतनापणिधीहि च;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जसि’.

८१.

‘‘तेनेव सुक्कमूलेन, अनुभोत्वान सम्पदा;

पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं.

८२.

‘‘इतो सत्तसते कप्पे, राजा आसिं सुमङ्गलो;

सत्तरतनसम्पन्नो चक्कवत्ती महब्बलो.

८३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा फलदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

फलदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. ञाणसञ्ञिकत्थेरअपदानं

८४.

‘‘पब्बते हिमवन्तम्हि, वसामि पब्बतन्तरे;

पुलिनं सोभनं दिस्वा, बुद्धसेट्ठं अनुस्सरिं.

८५.

‘‘ञाणे उपनिधा नत्थि, सङ्खारं [सङ्गामं (सी. स्या.), सङ्खातं (थेरगाथा अट्ठ.)] नत्थि सत्थुनो;

सब्बधम्मं अभिञ्ञाय, ञाणेन अधिमुच्चति.

८६.

‘‘नमो ते पुरिसाजञ्ञ, नमो ते पुरिसुत्तम;

ञाणेन ते समो नत्थि, यावता ञाणमुत्तमं.

८७.

‘‘ञाणे चित्तं पसादेत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं;

अवसेसेसु कप्पेसु, कुसलं चरितं [करितं (सी. स्या.), किरियं (क.)] मया.

८८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, ञाणसञ्ञायिदं फलं.

८९.

‘‘इतो सत्ततिकप्पम्हि [तेसत्ततिकप्पे (सी. स्या.)], एको पुलिनपुप्फियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

९०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा ञाणसञ्ञिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

ञाणसञ्ञिकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. गण्ठिपुप्फियत्थेरअपदानं

९१.

‘‘सुवण्णवण्णो सम्बुद्धो, विपस्सी दक्खिणारहो;

पुरक्खतो सावकेहि, आरामा अभिनिक्खमि.

९२.

‘‘दिस्वानहं बुद्धसेट्ठं, सब्बञ्ञुं तमनासकं;

पसन्नचित्तो सुमनो, गण्ठिपुप्फं [गतमग्गं (स्या. क.)] अपूजयिं.

९३.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, द्विपदिन्दस्स तादिनो;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पुन वन्दिं तथागतं.

९४.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

९५.

‘‘एकतालीसितो कप्पे, चरणो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

९६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा गण्ठिपुप्फियो [गन्धपुप्फियो (स्या. क.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

गण्ठिपुप्फियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. पदुमपूजकत्थेरअपदानं

९७.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, गोतमो नाम पब्बतो;

नानारुक्खेहि सञ्छन्नो, महाभूतगणालयो.

९८.

‘‘वेमज्झम्हि च तस्सासि, अस्समो अभिनिम्मितो;

पुरक्खतो ससिस्सेहि, वसामि अस्समे अहं.

९९.

‘‘आयन्तु मे सिस्सगणा, पदुमं आहरन्तु मे;

बुद्धपूजं करिस्सामि, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

१००.

‘‘एवन्ति ते पटिस्सुत्वा, पदुमं आहरिंसु मे;

तथा निमित्तं कत्वाहं, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

१०१.

‘‘सिस्से तदा समानेत्वा, साधुकं अनुसासहं;

मा खो तुम्हे पमज्जित्थ, अप्पमादो सुखावहो.

१०२.

‘‘एवं समनुसासित्वा, ते सिस्से वचनक्खमे;

अप्पमादगुणे युत्तो, तदा कालङ्कतो अहं.

१०३.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१०४.

‘‘एकपञ्ञासकप्पम्हि, राजा आसिं जलुत्तमो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१०५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पदुमपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

पदुमपूजकत्थेरस्सापदानं दसमं.

सेरेय्यवग्गो तेरसमो.

तस्सुद्दानं –

सेरेय्यको पुप्फथूपि, पायसो गन्धथोमको;

आसनि फलसञ्ञी च, गण्ठिपदुमपुप्फियो;

पञ्चुत्तरसता गाथा, गणिता अत्थदस्सिभि.

१४. सोभितवग्गो

१. सोभितत्थेरअपदानं

.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, लोकजेट्ठो नरासभो;

महतो जनकायस्स, देसेति अमतं पदं.

.

‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, वाचासभिमुदीरितं [वाचासभिमुदीरयिं (?)];

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, एकग्गो आसहं तदा.

.

‘‘यथा समुद्दो उदधीनमग्गो, नेरू नगानं पवरो सिलुच्चयो;

तथेव ये चित्तवसेन वत्तरे, न बुद्धञाणस्स कलं उपेन्ति ते.

.

‘‘धम्मविधिं [धम्मे विधिं (सी.)] ठपेत्वान, बुद्धो कारुणिको इसि;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

.

‘‘‘यो सो ञाणं पकित्तेसि, बुद्धम्हि लोकनायके;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं न गमिस्सति.

.

‘‘‘किलेसे झापयित्वान, एकग्गो सुसमाहितो;

सोभितो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’.

.

‘‘पञ्ञासे कप्पसहस्से, सत्तेवासुं यसुग्गता [समुग्गता (स्या.)];

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सोभितो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सोभितत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. सुदस्सनत्थेरअपदानं

१०.

‘‘विनता नदिया [वित्थताय नदिया (स्या.)] तीरे, पिलक्खु [पिलक्खो (सी. थेरगाथा अट्ठ.)] फलितो अहु;

ताहं रुक्खं गवेसन्तो, अद्दसं लोकनायकं.

११.

‘‘केतकं पुप्फितं दिस्वा, वण्टे छेत्वानहं तदा;

बुद्धस्स अभिरोपेसिं, सिखिनो लोकबन्धुनो.

१२.

‘‘येन ञाणेन पत्तोसि, अच्चुतं अमतं पदं;

तं ञाणं अभिपूजेमि, बुद्धसेट्ठ महामुनि.

१३.

‘‘ञाणम्हि पूजं कत्वान, पिलक्खुमद्दसं अहं;

पटिलद्धोम्हि तं पञ्ञं [तं सञ्ञं (स्या.), तं पुञ्ञं (क.)], ञाणपूजायिदं फलं.

१४.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, ञाणपूजायिदं फलं.

१५.

‘‘इतो तेरसकप्पम्हि, द्वादसासुं फलुग्गता;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महप्फला.

१६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुदस्सनो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुदस्सनत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. चन्दनपूजनकत्थेरअपदानं

१७.

‘‘चन्दभागानदीतीरे, अहोसिं किन्नरो तदा;

पुप्फभक्खो चहं आसिं, पुप्फानिवसनो तथा [पुप्फानं वसनो अहं (स्या.)].

१८.

‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

विपिनग्गेन निय्यासि, हंसराजाव अम्बरे.

१९.

‘‘नमो ते पुरिसाजञ्ञ, चित्तं ते सुविसोधितं;

पसन्नमुखवण्णोसि, विप्पसन्नमुखिन्द्रियो.

२०.

‘‘ओरोहित्वान आकासा, भूरिपञ्ञो सुमेधसो;

सङ्घाटिं पत्थरित्वान, पल्लङ्केन उपाविसि.

२१.

‘‘विलीनं चन्दनादाय, अगमासिं जिनन्तिकं;

पसन्नचित्तो सुमनो, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

२२.

‘‘अभिवादेत्वान सम्बुद्धं, लोकजेट्ठं नरासभं;

पामोज्जं जनयित्वान, पक्कामिं उत्तरामुखो.

२३.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, चन्दनं यं अपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२४.

‘‘चतुद्दसे कप्पसते, इतो आसिंसु ते तयो;

रोहणी नाम [रोहिता नाम (सी.), रोहिणी नाम (स्या.)] नामेन, चक्कवत्ती महब्बला.

२५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा चन्दनपूजनको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

चन्दनपूजनकत्थेरस्सापदानं ततियं.

अट्ठमभाणवारं.

४. पुप्फच्छदनियत्थेरअपदानं

२६.

‘‘सुनन्दो नाम नामेन, ब्राह्मणो मन्तपारगू;

अज्झायको याचयोगो, वाजपेय्यं अयाजयि.

२७.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, अग्गो कारुणिको इसि;

जनतं अनुकम्पन्तो, अम्बरे चङ्कमी तदा.

२८.

‘‘चङ्कमित्वान सम्बुद्धो, सब्बञ्ञू लोकनायको;

मेत्ताय अफरि सत्ते, अप्पमाणे [अप्पमाणं (सी. स्या.)] निरूपधि.

२९.

‘‘वण्टे छेत्वान पुप्फानि, ब्राह्मणो मन्तपारगू;

सब्बे सिस्से समानेत्वा, आकासे उक्खिपापयि.

३०.

‘‘यावता नगरं आसि, पुप्फानं छदनं तदा;

बुद्धस्स आनुभावेन, सत्ताहं न विगच्छथ.

३१.

‘‘तेनेव सुक्कमूलेन, अनुभोत्वान सम्पदा;

सब्बासवे परिञ्ञाय, तिण्णो लोके विसत्तिकं.

३२.

‘‘एकारसे कप्पसते, पञ्चतिंसासु खत्तिया;

अम्बरंससनामा ते, चक्कवत्ती महब्बला.

३३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुप्फच्छदनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुप्फच्छदनियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. रहोसञ्ञकत्थेरअपदानं

३४.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, वसभो नाम पब्बतो;

तस्मिं पब्बतपादम्हि, अस्समो आसि मापितो.

३५.

‘‘तीणि सिस्ससहस्सानि, वाचेसिं ब्राह्मणो [ब्राह्मणे (सी.)] तदा;

संहरित्वान [संसावित्वान (स्या.)] ते सिस्से, एकमन्तं उपाविसिं.

३६.

‘‘एकमन्तं निसीदित्वा, ब्राह्मणो मन्तपारगू;

बुद्धवेदं गवेसन्तो [पवेसन्तो (क.)], ञाणे चित्तं पसादयिं.

३७.

‘‘तत्थ चित्तं पसादेत्वा, निसीदिं पण्णसन्थरे;

पल्लङ्कं आभुजित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं.

३८.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, ञाणसञ्ञायिदं फलं.

३९.

‘‘सत्तवीसतिकप्पम्हि, राजा सिरिधरो अहु;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा रहोसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

रहोसञ्ञकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. चम्पकपुप्फियत्थेरअपदानं

४१.

‘‘कणिकारंव जोतन्तं, निसिन्नं पब्बतन्तरे;

ओभासेन्तं दिसा सब्बा, ओसधिं विय तारकं [ओसधी विय तारका (क.)].

४२.

‘‘तयो माणवका आसुं, सके सिप्पे सुसिक्खिता;

खारिभारं गहेत्वान, अन्वेन्ति मम पच्छतो.

४३.

‘‘पुटके सत्त पुप्फानि, निक्खित्तानि तपस्सिना;

गहेत्वा तानि ञाणम्हि, वेस्सभुस्साभिरोपयिं.

४४.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, ञाणपूजायिदं फलं.

४५.

‘‘एकूनतिंसकप्पम्हि, विपुलाभ [विहताभा (स्या.)] सनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती [राजा होसि (क.)] महब्बलो.

४६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा चम्पकपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

चम्पकपुप्फियत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. अत्थसन्दस्सकत्थेरअपदानं

४७.

‘‘विसालमाळे आसीनो, अद्दसं लोकनायकं;

खीणासवं बलप्पत्तं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं.

४८.

‘‘सतसहस्सा तेविज्जा, छळभिञ्ञा महिद्धिका;

परिवारेन्ति सम्बुद्धं, को दिस्वा नप्पसीदति.

४९.

‘‘ञाणे उपनिधा यस्स, न विज्जति सदेवके;

अनन्तञाणं सम्बुद्धं, को दिस्वा नप्पसीदति.

५०.

‘‘धम्मकायञ्च दीपेन्तं, केवलं रतनाकरं;

विकप्पेतुं [विकोपेतुं (सी. स्या.)] न सक्कोन्ति, को दिस्वा नप्पसीदति.

५१.

‘‘इमाहि तीहि गाथाहि, नारदोव्हयवच्छलो [सरगच्छियो (सी.), पुरगच्छियो (स्या.)];

पदुमुत्तरं थवित्वान, सम्बुद्धं अपराजितं.

५२.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, बुद्धसन्थवनेन च;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं, नुपपज्जहं.

५३.

‘‘इतो तिंसकप्पसते, सुमित्तो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अत्थसन्दस्सको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अत्थसन्दस्सकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. एकपसादनियत्थेरअपदानं

५५.

‘‘नारदो इति मे नामं [नारदो इति नामेन (स्या. क.) उपरि तेवीसतिमवग्गे पन छट्ठापदाने ‘‘मे नामं‘‘इच्चेव दिस्सति], केसवो इति मं विदू;

कुसलाकुसलं एसं, अगमं बुद्धसन्तिकं.

५६.

‘‘मेत्तचित्तो कारुणिको, अत्थदस्सी महामुनि;

अस्सासयन्तो सत्ते सो, धम्मं देसेति चक्खुमा.

५७.

‘‘सकं चित्तं पसादेत्वा, सिरे कत्वान अञ्जलिं;

सत्थारं अभिवादेत्वा, पक्कामिं पाचिनामुखो.

५८.

‘‘सत्तरसे कप्पसते, राजा आसि महीपति;

अमित्ततापनो नाम, चक्कवत्ती महब्बलो.

५९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकपसादनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकपसादनियत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. सालपुप्फदायकत्थेरअपदानं

६०.

‘‘मिगराजा तदा आसिं, अभिजातो सुकेसरी;

गिरिदुग्गं गवेसन्तो, अद्दसं लोकनायकं.

६१.

‘‘अयं नु खो महावीरो, निब्बापेति महाजनं;

यंनूनाहं उपासेय्यं, देवदेवं नरासभं.

६२.

‘‘साखं सालस्स भञ्जित्वा, सकोसं पुप्फमाहरिं;

उपगन्त्वान सम्बुद्धं, अदासिं पुप्फमुत्तमं.

६३.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फदानस्सिदं फलं.

६४.

‘‘इतो च नवमे कप्पे, विरोचनसनामका;

तयो आसिंसु राजानो, चक्कवत्ती महब्बला.

६५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सालपुप्फदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सालपुप्फदायकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. पियालफलदायकत्थेरअपदानं

६६.

‘‘पारावतो [परोधको (स्या.)] तदा आसिं, परं अनुपरोधको;

पब्भारे सेय्यं कप्पेमि, अविदूरे सिखिसत्थुनो.

६७.

‘‘सायं पातञ्च पस्सामि, बुद्धं लोकग्गनायकं;

देय्यधम्मो च मे नत्थि, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

६८.

‘‘पियालफलमादाय, अगमं बुद्धसन्तिकं;

पटिग्गहेसि भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो.

६९.

‘‘ततो परं उपादाय, परिचारिं विनायकं;

तेन चित्तप्पसादेन, तत्थ कालङ्कतो अहं.

७०.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं फलं अददिं अहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

७१.

‘‘इतो पन्नरसे कप्पे, तयो आसुं पियालिनो;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

७२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पियालफलदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पियालफलदायकत्थेरस्सापदानं दसमं.

सोभितवग्गो चुद्दसमो.

तस्सुद्दानं –

सोभितसुदस्सनो च, चन्दनो पुप्फछदनो;

रहो चम्पकपुप्फी च, अत्थसन्दस्सकेन च.

एकपसादी [एकरंसि (स्या.)] सालददो, दसमो फलदायको;

गाथायो सत्तति द्वे च, गणितायो विभाविभि.

१५. छत्तवग्गो

१. अतिछत्तियत्थेरअपदानं

.

‘‘परिनिब्बुते भगवति, अत्थदस्सीनरुत्तमे;

छत्तातिछत्तं [छत्ताधिछत्तं (सी.)] कारेत्वा, थूपम्हि अभिरोपयिं.

.

‘‘कालेन कालमागन्त्वा, नमस्सिं लोकनायकं [सत्थु चेतियं (सी.)];

पुप्फच्छदनं कत्वान, छत्तम्हि अभिरोपयिं.

.

‘‘सत्तरसे कप्पसते, देवरज्जमकारयिं;

मनुस्सत्तं न गच्छामि, थूपपूजायिदं फलं.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अतिछत्तियो [अधिछत्तियो (सी. स्या.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अतिछत्तियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. थम्भारोपकत्थेरअपदानं

.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, धम्मदस्सीनरासभे;

आरोपेसिं धजत्थम्भं, बुद्धसेट्ठस्स चेतिये.

.

‘‘निस्सेणिं मापयित्वान, थूपसेट्ठं समारुहिं;

जातिपुप्फं गहेत्वान, थूपम्हि अभिरोपयिं.

.

‘‘अहो बुद्धो अहो धम्मो, अहो नो सत्थु सम्पदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, थूपपूजायिदं फलं.

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, थूपसीखसनामका;

सोळसासिंसु राजानो, चक्कवत्ती महब्बला.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा थम्भारोपको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

थम्भारोपकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. वेदिकारकत्थेरअपदानं

१०.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, पियदस्सीनरुत्तमे;

पसन्नचित्तो सुमनो, मुत्तावेदिमकासहं.

११.

‘‘मणीहि परिवारेत्वा, अकासिं वेदिमुत्तमं;

वेदिकाय महं कत्वा, तत्थ कालङ्कतो अहं.

१२.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

मणी धारेन्ति आकासे, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

१३.

‘‘सोळसितो कप्पसते, मणिप्पभासनामका;

छत्तिंसासिंसु [बात्तिंसासिंसु (सी. स्या.)] राजानो, चक्कवत्ती महब्बला.

१४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा वेदिकारको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

वेदिकारकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. सपरिवारियत्थेरअपदानं

१५.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, लोकजेट्ठो नरासभो;

जलित्वा अग्गिक्खन्धोव, सम्बुद्धो परिनिब्बुतो.

१६.

‘‘निब्बुते च महावीरे, थूपो वित्थारिको अहु;

दूरतोव [अहोरत्तं (सी.), थूपदत्तं (स्या.)] उपट्ठेन्ति, धातुगेहवरुत्तमे.

१७.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, अकं चन्दनवेदिकं;

दिस्सति थूपखन्धो च [दीयति धूमक्खन्धो च (सी.), दीयति धूपगन्धो च (स्या.)], थूपानुच्छविको तदा.

१८.

‘‘भवे निब्बत्तमानम्हि, देवत्ते अथ मानुसे;

ओमत्तं मे न पस्सामि, पुब्बकम्मस्सिदं फलं.

१९.

‘‘पञ्चदसकप्पसते, इतो अट्ठ जना अहुं;

सब्बे समत्तनामा ते, चक्कवत्ती महब्बला.

२०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सपरिवारियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सपरिवारियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. उमापुप्फियत्थेरअपदानं

२१.

‘‘निब्बुते लोकमहिते [लोकनाथम्हि (सी.)], आहुतीनं पटिग्गहे;

सिद्धत्थम्हि भगवति, महाथूपमहो अहु.

२२.

‘‘महे पवत्तमानम्हि, सिद्धत्थस्स महेसिनो;

उमापुप्फं [उम्मापुप्फं (सब्बत्थ)] गहेत्वान, थूपम्हि अभिरोपयिं.

२३.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, थूपपूजायिदं [पुप्फपूजायिदं (स्या.), बुद्धपूजायिदं (क.)] फलं.

२४.

‘‘इतो च नवमे कप्पे, सोमदेवसनामका;

पञ्चासीतिसु राजानो, चक्कवत्ती महब्बला.

२५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उमापुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उमापुप्फियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. अनुलेपदायकत्थेरअपदानं

२६.

‘‘अनोमदस्सीमुनिनो, बोधिवेदिमकासहं;

सुधाय पिण्डं दत्वान, पाणिकम्मं अकासहं.

२७.

‘‘दिस्वा तं सुकतं कम्मं, अनोमदस्सी नरुत्तमो;

भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमं गाथं अभासथ.

२८.

‘‘‘इमिना सुधकम्मेन, चेतनापणिधीहि च;

सम्पत्तिं अनुभोत्वान, दुक्खस्सन्तं करिस्सति’.

२९.

‘‘पसन्नमुखवण्णोम्हि, एकग्गो सुसमाहितो;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

३०.

‘‘इतो कप्पसते आसिं, परिपुण्णे अनूनके [परिपुण्णो अनूनको (स्या.)];

राजा सब्बघनो नाम, चक्कवत्ती महब्बलो.

३१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अनुलेपदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अनुलेपदायकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. मग्गदायकत्थेरअपदानं

३२.

‘‘उत्तरित्वान नदिकं, वनं गच्छति चक्खुमा;

तमद्दसासिं सम्बुद्धं, सिद्धत्थं वरलक्खणं.

३३.

‘‘कुदाल [कुद्दाल (सी. स्या.)] पिटकमादाय, समं कत्वान तं पथं;

सत्थारं अभिवादेत्वा, सकं चित्तं पसादयिं.

३४.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, मग्गदानस्सिदं फलं.

३५.

‘‘सत्तपञ्ञासकप्पम्हि, एको आसिं जनाधिपो;

नामेन सुप्पबुद्धोति, नायको सो नरिस्सरो.

३६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मग्गदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मग्गदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. फलकदायकत्थेरअपदानं

३७.

‘‘यानकारो पुरे आसिं, दारुकम्मे सुसिक्खितो;

चन्दनं फलकं कत्वा, अदासिं लोकबन्धुनो.

३८.

‘‘पभासति इदं ब्यम्हं, सुवण्णस्स सुनिम्मितं;

हत्थियानं अस्सयानं, दिब्बयानं उपट्ठितं.

३९.

‘‘पासादा सिविका चेव, निब्बत्तन्ति यदिच्छकं;

अक्खुब्भं [अक्खोभं (सी.)] रतनं मय्हं, फलकस्स इदं फलं.

४०.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, फलकं यमहं ददिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलकस्स इदं फलं.

४१.

‘‘सत्तपञ्ञासकप्पम्हि, चतुरो निम्मिताव्हया;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

४२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा फलकदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

फलकदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. वटंसकियत्थेरअपदानं

४३.

‘‘सुमेधो नाम नामेन, सयम्भू अपराजितो;

विवेकमनुब्रूहन्तो, अज्झोगहि महावनं.

४४.

‘‘सळलं पुप्फितं दिस्वा, गन्थित्वान [बन्धित्वान (सी.)] वटंसकं;

बुद्धस्स अभिरोपेसिं, सम्मुखा लोकनायकं.

४५.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

४६.

‘‘ऊनवीसे कप्पसते, सोळसासुं सुनिम्मिता;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

४७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा वटंसकियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

वटंसकियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. पल्लङ्कदायकत्थेरअपदानं

४८.

‘‘सुमेधस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

पल्लङ्को हि मया दिन्नो, सउत्तरसपच्छदो.

४९.

‘‘सत्तरतनसम्पन्नो, पल्लङ्को आसि सो तदा;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, निब्बत्तति सदा मम.

५०.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, पल्लङ्कमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पल्लङ्कस्स इदं फलं.

५१.

‘‘वीसकप्पसहस्सम्हि, सुवण्णाभा तयो जना;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

५२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पल्लङ्कदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पल्लङ्कदायकत्थेरस्सापदानं दसमं.

छत्तवग्गो पन्नरसमो.

तस्सुद्दानं –

छत्तं थम्भो च वेदि च, परिवारुमपुप्फियो;

अनुलेपो च मग्गो च, फलको च वटंसको;

पल्लङ्कदायी च गाथायो, छप्पञ्ञास पकित्तिताति.

१६. बन्धुजीवकवग्गो

१. बन्धुजीवकत्थेरअपदानं

.

‘‘चन्दंव विमलं सुद्धं, विप्पसन्नमनाविलं;

नन्दीभवपरिक्खीणं, तिण्णं लोके विसत्तिकं.

.

‘‘निब्बापयन्तं जनतं, तिण्णं [दिस्वा (?)] तारयतं वरं [तारयतं मुनिं (स्या.)];

मुनिं वनम्हि झायन्तं [वनस्मिं झायमानं तं (सी. स्या.)], एकग्गं सुसमाहितं.

.

‘‘बन्धुजीवकपुप्फानि, लगेत्वा सुत्तकेनहं;

बुद्धस्स अभिरोपयिं, सिखिनो लोकबन्धुनो.

.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

.

‘‘इतो सत्तमके कप्पे, मनुजिन्दो महायसो;

समन्तचक्खु नामासि, चक्कवत्ती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बन्धुजीवको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बन्धुजीवकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. तम्बपुप्फियत्थेरअपदानं

.

‘‘परकम्मायने युत्तो, अपराधं अकासहं;

वनन्तं अभिधाविस्सं, भयवेरसमप्पितो.

.

‘‘पुप्फितं पादपं दिस्वा, पिण्डिबन्धं सुनिम्मितं;

तम्बपुप्फं गहेत्वान, बोधियं ओकिरिं अहं.

.

‘‘सम्मज्जित्वान तं बोधिं, पाटलिं पादपुत्तमं;

पल्लङ्कं आभुजित्वान, बोधिमूले उपाविसिं.

१०.

‘‘गतमग्गं गवेसन्ता, आगच्छुं मम सन्तिकं;

ते च दिस्वानहं तत्थ, आवज्जिं बोधिमुत्तमं.

११.

‘‘वन्दित्वान अहं बोधिं, विप्पसन्नेन चेतसा;

अनेकताले पपतिं, गिरिदुग्गे भयानके.

१२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बोधिपूजायिदं फलं.

१३.

‘‘इतो च ततिये कप्पे, राजा सुसञ्ञतो अहं [संथुसितो अहुं (सी.)];

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तम्बपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तम्बपुप्फियत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. वीथिसम्मज्जकत्थेरअपदानं

१५.

‘‘उदेन्तं सतरंसिंव, पीतरंसिंव [सितरंसिंव (सी. स्या.)] भाणुमं;

पन्नरसे यथा चन्दं, निय्यन्तं लोकनायकं.

१६.

‘‘अट्ठसट्ठिसहस्सानि, सब्बे खीणासवा अहुं;

परिवारिंसु सम्बुद्धं, द्विपदिन्दं नरासभं.

१७.

‘‘सम्मज्जित्वान तं वीथिं, निय्यन्ते लोकनायके;

उस्सापेसिं धजं तत्थ, विप्पसन्नेन चेतसा.

१८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं धजं अभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, धजदानस्सिदं फलं.

१९.

‘‘इतो चतुत्थके कप्पे, राजाहोसिं महब्बलो;

सब्बाकारेन सम्पन्नो, सुधजो इति विस्सुतो.

२०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा वीथिसम्मज्जको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

वीथिसम्मज्जकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. कक्कारुपुप्फपूजकत्थेरअपदानं

२१.

‘‘देवपुत्तो अहं सन्तो, पूजयिं सिखिनायकं;

कक्कारुपुप्फं पग्गय्ह, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

२२.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२३.

‘‘इतो च नवमे कप्पे, राजा सत्तुत्तमो अहुं;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

२४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कक्कारुपुप्फपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कक्कारुपुप्फपूजकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. मन्दारवपुप्फपूजकत्थेरअपदानं

२५.

‘‘देवपुत्तो अहं सन्तो, पूजयिं सिखिनायकं;

मन्दारवेन पुप्फेन, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

२६.

‘‘सत्ताहं छदनं आसि, दिब्बं मालं तथागते;

सब्बे जना समागन्त्वा, नमस्सिंसु तथागतं.

२७.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२८.

‘‘इतो च दसमे कप्पे, राजाहोसिं जुतिन्धरो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

२९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मन्दारवपुप्फपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मन्दारवपुप्फपूजकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. कदम्बपुप्फियत्थेरअपदानं

३०.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, कुक्कुटो नाम पब्बतो;

तम्हि पब्बतपादम्हि, सत्त बुद्धा वसन्ति ते.

३१.

‘‘कदम्बं पुप्फितं दिस्वा, दीपराजंव उग्गतं;

उभो हत्थेहि पग्गय्ह, सत्त बुद्धे समोकिरिं.

३२.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

३३.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, सत्तासुं पुप्फनामका;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

३४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कदम्बपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

कदम्बपुप्फियत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. तिणसूलकत्थेरअपदानं

३५.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, भूतगणो नाम पब्बतो;

वसतेको जिनो तत्थ, सयम्भू लोकनिस्सटो.

३६.

‘‘तिणसूलं गहेत्वान, बुद्धस्स अभिरोपयिं;

एकूनसतसहस्सं, कप्पं न विनिपातिको.

३७.

‘‘इतो एकादसे कप्पे, एकोसिं धरणीरुहो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

३८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिणसूलको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिणसूलकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. नागपुप्फियत्थेरअपदानं

३९.

‘‘सुवच्छो नाम नामेन, ब्राह्मणो मन्तपारगू;

पुरक्खतो ससिस्सेहि, वसते पब्बतन्तरे.

४०.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, आहुतीनं पटिग्गहो;

ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि मम सन्तिकं.

४१.

‘‘वेहासम्हि चङ्कमति, धूपायति जलते तथा;

हासं ममं विदित्वान, पक्कामि पाचिनामुखो.

४२.

‘‘तञ्च अच्छरियं दिस्वा, अब्भुतं लोमहंसनं;

नागपुप्फं गहेत्वान, गतमग्गम्हि ओकिरिं.

४३.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं पुप्फं ओकिरिं अहं;

तेन चित्तप्पसादेन, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

४४.

‘‘एकत्तिंसे कप्पसते [एकतिंसे इतो कम्मे (स्या.)], राजा आसि महारहो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा नागपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

नागपुप्फियत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. पुन्नागपुप्फियत्थेरअपदानं

४६.

‘‘काननं वनमोगय्ह, वसामि लुद्दको अहं;

पुन्नागं पुप्फितं दिस्वा, बुद्धसेट्ठं अनुस्सरिं.

४७.

‘‘तं पुप्फं ओचिनित्वान, सुगन्धं गन्धितं सुभं;

थूपं करित्वा पुलिने, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

४८.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

४९.

‘‘एकम्हि नवुते कप्पे, एको आसिं तमोनुदो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुन्नागपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुन्नागपुप्फियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. कुमुददायकत्थेरअपदानं

५१.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, महाजातस्सरो अहु;

पदुमुप्पलसञ्छन्नो, पुण्डरीकसमोत्थटो.

५२.

‘‘कुकुत्थो नाम नामेन, तत्थासिं सकुणो तदा;

सीलवा बुद्धिसम्पन्नो, पुञ्ञापुञ्ञेसु कोविदो.

५३.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

जातस्सरस्साविदूरे, सञ्चरित्थ महामुनि.

५४.

‘‘जलजं कुमुदं छेत्वा, उपनेसिं महेसिनो;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, पटिग्गहि महामुनि.

५५.

‘‘तञ्च दानं ददित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

५६.

‘‘सोळसेतो कप्पसते, आसुं वरुणनामका;

अट्ठ एते जनाधिपा, चक्कवत्ती महब्बला.

५७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कुमुददायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कुमुददायकत्थेरस्सापदानं दसमं.

बन्धुजीवकवग्गो सोळसमो.

तस्सुद्दानं –

बन्धुजीवो तम्बपुप्फी, वीथिकक्कारुपुप्फियो;

मन्दारवो कदम्बी च, सूलको नागपुप्फियो;

पुन्नागो कोमुदी गाथा, छप्पञ्ञास पकित्तिताति.

१७. सुपारिचरियवग्गो

१. सुपारिचरियत्थेरअपदानं

.

‘‘पदुमो नाम नामेन, द्विपदिन्दो नरासभो;

पवना अभिनिक्खम्म, धम्मं देसेति चक्खुमा.

.

‘‘यक्खानं समयो आसि, अविदूरे महेसिनो;

येन किच्चेन सम्पत्ता, अज्झापेक्खिंसु तावदे.

.

‘‘बुद्धस्स गिरमञ्ञाय, अमतस्स च देसनं;

पसन्नचित्तो सुमनो, अप्फोटेत्वा उपट्ठहिं.

.

‘‘सुचिण्णस्स फलं पस्स, उपट्ठानस्स सत्थुनो;

तिंसकप्पसहस्सेसु, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

.

‘‘ऊनतिंसे कप्पसते, समलङ्कतनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुपारिचरियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुपारिचरियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. कणवेरपुप्फियत्थेरअपदानं

.

‘‘सिद्धत्थो नाम भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

पुरक्खतो सावकेहि, नगरं पटिपज्जथ.

.

‘‘रञ्ञो अन्तेपुरे आसिं, गोपको अभिसम्मतो;

पासादे उपविट्ठोहं, अद्दसं लोकनायकं.

.

‘‘कणवेरं [करवीरं (सक्कतानुलोमं), कणवीरं (पाकत)] गहेत्वान, भिक्खुसङ्घे समोकिरिं;

बुद्धस्स विसुं कत्वान, ततो भिय्यो समोकिरिं.

१०.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं [रोपयिं (स्या.)];

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

११.

‘‘सत्तासीतिम्हितो कप्पे, चतुरासुं महिद्धिका;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

१२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कणवेरपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कणवेरपुप्फियत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. खज्जकदायकत्थेरअपदानं

१३.

‘‘तिस्सस्स खो भगवतो, पुब्बे फलमदासहं;

नाळिकेरञ्च पादासिं, खज्जकं अभिसम्मतं.

१४.

‘‘बुद्धस्स तमहं दत्वा, तिस्सस्स तु महेसिनो;

मोदामहं कामकामी, उपपज्जिं [कामकारी, उपपज्जं (सी.)] यमिच्छकं [सब्बत्थपि एवमेव दिस्सति].

१५.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

१६.

‘‘इतो तेरसकप्पम्हि, राजा इन्दसमो अहु;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा खज्जकदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

खज्जकदायकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. देसपूजकत्थेरअपदानं

१८.

‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

अब्भुग्गन्त्वान वेहासं, गच्छते अनिलञ्जसे.

१९.

‘‘यम्हि देसे ठितो सत्था, अब्भुग्गच्छि महामुनि;

ताहं देसं अपूजेसिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

२०.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, अद्दसं यं महामुनिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, देसपूजायिदं फलं.

२१.

‘‘एकादसे कप्पसते, गोसुजातसनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

२२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा देसपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

देसपूजकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. कणिकारछत्तियत्थेरअपदानं

२३.

‘‘वेस्सभू नाम सम्बुद्धो, लोकजेट्ठो नरासभो;

दिवाविहाराय मुनि, ओगाहयि महावनं.

२४.

‘‘कणिकारं ओचिनित्वा, छत्तं कत्वानहं तदा;

पुप्फच्छदनं कत्वान, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

२५.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२६.

‘‘इतो वीसतिकप्पम्हि, सोण्णाभा अट्ठ खत्तिया;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

२७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कणिकारछत्तियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कणिकारछत्तियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. सप्पिदायकत्थेरअपदानं

२८.

‘‘फुस्सो नामासि [नामाथ (सी.)] भगवा, आहुतीनं पटिग्गहो;

गच्छते वीथियं वीरो, निब्बापेन्तो महाजनं.

२९.

‘‘अनुपुब्बेन भगवा, आगच्छि मम सन्तिकं;

ततो तं [ततोहं (सी. स्या.)] पत्तं पग्गय्ह, सप्पितेलमदासहं.

३०.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं सप्पिमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सप्पिदानस्सिदं फलं.

३१.

‘‘छप्पञ्ञासे इतो कप्पे, एको आसि समोदको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

३२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सप्पिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सप्पिदायकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. यूथिकपुप्फियत्थेरअपदानं

३३.

‘‘चन्दभागानदीतीरे, अनुसोतं वजामहं;

सयम्भुं अद्दसं तत्थ, सालराजंव फुल्लितं.

३४.

‘‘पुप्फं यूथिकमादाय, उपगच्छिं महामुनिं;

पसन्नचित्तो सुमनो, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

३५.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

३६.

‘‘सत्तसट्ठिम्हितो कप्पे, एको सामुद्धरो अहु;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

३७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा यूथिकपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

यूथिकपुप्फियत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. दुस्सदायकत्थेरअपदानं

३८.

‘‘तिवरायं पुरे रम्मे, राजपुत्तोसहं [राजपुत्तो अहं (सी. स्या.)] तदा;

पण्णाकारं लभित्वान, उपसन्तस्सदासहं.

३९.

‘‘अधिवासेसि भगवा, वत्थं [नवं (क.)] हत्थेन आमसि;

सिद्धत्थो अधिवासेत्वा, वेहासं नभमुग्गमि.

४०.

‘‘बुद्धस्स गच्छमानस्स, दुस्सा धावन्ति पच्छतो;

तत्थ चित्तं पसादेसिं, बुद्धो नो अग्गपुग्गलो.

४१.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं दुस्समददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, दुस्सदानस्सिदं फलं.

४२.

‘‘सत्तसट्ठिम्हितो कप्पे, चक्कवत्ती तदा अहु;

परिसुद्धोति नामेन, मनुजिन्दो महब्बलो.

४३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा दुस्सदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

दुस्सदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. समादपकत्थेरअपदानं

४४.

‘‘नगरे बन्धुमतिया, महापूगगणो अहु;

तेसाहं पवरो आसिं, मम बद्धचरा [पट्ठचरा (स्या.)] च ते.

४५.

‘‘सब्बे ते सन्निपातेत्वा, पुञ्ञकम्मे समादयिं;

माळं कस्साम सङ्घस्स, पुञ्ञक्खेत्तं अनुत्तरं.

४६.

‘‘साधूति ते पटिस्सुत्वा, मम छन्दवसानुगा;

निट्ठापेत्वा च तं माळं, विपस्सिस्स अदम्हसे.

४७.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं माळमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, माळदानस्सिदं फलं.

४८.

‘‘एकूनसत्ततिकप्पे [एकूनसट्ठिकप्पम्हि (सी. स्या.)],

एको आसि जनाधिपो.

आदेय्यो नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

४९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा समादपको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

समादपकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. पञ्चङ्गुलियत्थेरअपदानं

५०.

‘‘तिस्सो नामासि भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

पविसति गन्धकुटिं, विहारकुसलो मुनि.

५१.

‘‘सुगन्धमालमादाय, अगमासिं जिनन्तिकं;

अपसद्दो च सम्बुद्धे, पञ्चङ्गुलिमदासहं.

५२.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं गन्धमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पञ्चङ्गुलिस्सिदं [पञ्चङ्गुलियिदं (सी.)] फलं.

५३.

‘‘द्वेसत्ततिम्हितो कप्पे, राजा आसिं सयम्पभो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पञ्चङ्गुलियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

पञ्चङ्गुलियत्थेरस्सापदानं दसमं.

सुपारिचरियवग्गो सत्तरसमो.

तस्सुद्दानं –

सुपारिचरि कणवेरी, खज्जको देसपूजको;

कणिकारो सप्पिददो, यूथिको दुस्सदायको;

माळो च पञ्चङ्गुलिको, चतुपञ्ञास गाथकाति.

१८. कुमुदवग्गो

१. कुमुदमालियत्थेरअपदानं

.

‘‘पब्बते हिमवन्तम्हि, महाजातस्सरो अहु;

तत्थजो रक्खसो आसिं, घोररूपो महब्बलो.

.

‘‘कुमुदं पुप्फते तत्थ, चक्कमत्तानि जायरे;

ओचिनामि च तं पुप्फं, बलिनो समितिं तदा.

.

‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, द्विपदिन्दो नरासभो;

पुप्फसङ्कोचितं [पुप्फं सङ्कोचितं (सी. स्या.), पुप्फं समोचितं (?)] दिस्वा, आगच्छि मम सन्तिकं.

.

‘‘उपागतञ्च सम्बुद्धं, देवदेवं नरासभं;

सब्बञ्च पुप्फं पग्गय्ह, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

.

‘‘यावता हिमवन्तन्ता, परिसा सा [हिमवन्तस्मिं, याव माला (स्या.)] तदा अहु;

तावच्छदनसम्पन्नो, अगमासि तथागतो.

.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

.

‘‘इतो पन्नरसे कप्पे, सत्ताहेसुं जनाधिपा;

सहस्सरथनामा ते, चक्कवत्ती महब्बला.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कुमुदमालियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कुमुदमालियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. निस्सेणिदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘कोण्डञ्ञस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

आरोहत्थाय पासादं, निस्सेणी कारिता मया.

१०.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, अनुभोत्वान सम्पदा;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

११.

‘‘एकत्तिंसम्हि कप्पानं, सहस्सम्हि तयो अहुं [महा (सी. स्या.)];

सम्बहुला नाम राजानो, चक्कवत्ती महब्बला.

१२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा निस्सेणिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

निस्सेणिदायकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. रत्तिपुप्फियत्थेरअपदानं

१३.

‘‘मिगलुद्दो पुरे आसिं, अरञ्ञे कानने अहं;

विपस्सिं अद्दसं बुद्धं, देवदेवं नरासभं.

१४.

‘‘रत्तिकं पुप्फितं दिस्वा, कुटजं धरणीरुहं;

समूलं पग्गहेत्वान, उपनेसिं महेसिनो.

१५.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फदानस्सिदं फलं.

१६.

‘‘इतो च अट्ठमे कप्पे, सुप्पसन्नसनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, राजाहोसिं महब्बलो.

१७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा रत्तिपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

रत्तिपुप्फियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. उदपानदायकत्थेरअपदानं

१८.

‘‘विपस्सिनो भगवतो, उदपानो कतो मया;

पिण्डपातञ्च दत्वान [गहेत्वान (स्या.)], निय्यादेसिमहं तदा.

१९.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, उदपानस्सिदं फलं.

२०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उदपानदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उदपानदायकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. सीहासनदायकत्थेरअपदानं

२१.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, पदुमुत्तरनायके;

पसन्नचित्तो सुमनो, सीहासनमदासहं.

२२.

‘‘बहूहि गन्धमालेहि, दिट्ठधम्मसुखावहे;

तत्थ पूजञ्च कत्वान, निब्बायति बहुज्जनो.

२३.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, वन्दित्वा बोधिमुत्तमं;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

२४.

‘‘पन्नरससहस्सम्हि, कप्पानं अट्ठ आसु ते [अट्ठ आसयुं (क.)];

सिलुच्चयसनामा च, राजानो चक्कवत्तिनो.

२५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सीहासनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

सीहासनदायकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. मग्गदत्तिकत्थेरअपदानं

२६.

‘‘अनोमदस्सी भगवा, द्विपदिन्दो नरासभो;

दिट्ठधम्मसुखत्थाय, अब्भोकासम्हि चङ्कमि.

२७.

‘‘उद्धते पादे पुप्फानि, सोभं मुद्धनि तिट्ठरे;

पसन्नचित्तो सुमनो, वन्दित्वा पुप्फमोकिरिं.

२८.

‘‘वीसकप्पसहस्सम्हि, इतो पञ्च जना अहुं;

पुप्फच्छदनिया नाम, चक्कवत्ती महब्बला.

२९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मग्गदत्तिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मग्गदत्तिकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. एकदीपियत्थेरअपदानं

३०.

‘‘पदुमुत्तरस्स मुनिनो, सळले बोधिमुत्तमे;

पसन्नचित्तो सुमनो, एकदीपं अदासहं.

३१.

‘‘भवे निब्बत्तमानम्हि, निब्बत्ते पुञ्ञसञ्चये;

दुग्गतिं नाभिजानामि, दीपदानस्सिदं फलं.

३२.

‘‘सोळसे कप्पसहस्से, इतो ते चतुरो जना;

चन्दाभा नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बला.

३३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकदीपियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकदीपियत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

नवमं भाणवारं.

८. मणिपूजकत्थेरअपदानं

३४.

‘‘ओरेन हिमवन्तस्स, नदिका सम्पवत्तथ;

तस्सा चानुपखेत्तम्हि, सयम्भू वसते तदा.

३५.

‘‘मणिं पग्गय्ह पल्लङ्कं, साधुचित्तं मनोरमं;

पसन्नचित्तो सुमनो, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

३६.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं मणिं अभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

३७.

‘‘इतो च द्वादसे कप्पे, सतरंसीसनामका;

अट्ठ ते आसुं राजानो, चक्कवत्ती महब्बला.

३८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मणिपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मणिपूजकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. तिकिच्छकत्थेरअपदानं

३९.

‘‘नगरे बन्धुमतिया, वेज्जो आसिं सुसिक्खितो;

आतुरानं सदुक्खानं, महाजनसुखावहो.

४०.

‘‘ब्याधितं समणं दिस्वा, सीलवन्तं महाजुतिं;

पसन्नचित्तो सुमनो, भेसज्जमददिं तदा.

४१.

‘‘अरोगो आसि तेनेव, समणो संवुतिन्द्रियो;

असोको नाम नामेन, उपट्ठाको विपस्सिनो.

४२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं ओसधमदासहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, भेसज्जस्स इदं फलं.

४३.

‘‘इतो च अट्ठमे कप्पे, सब्बोसधसनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिकिच्छको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिकिच्छकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. सङ्घुपट्ठाकत्थेरअपदानं

४५.

‘‘वेस्सभुम्हि भगवति, अहोसारामिको अहं;

पसन्नचित्तो सुमनो, उपट्ठिं सङ्घमुत्तमं.

४६.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, उपट्ठानस्सिदं फलं.

४७.

‘‘इतो ते सत्तमे कप्पे, सत्तेवासुं समोदका;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

४८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सङ्घुपट्ठाको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सङ्घुपट्ठाकत्थेरस्सापदानं दसमं.

कुमुदवग्गो अट्ठारसमो.

तस्सुद्दानं –

कुमुदो अथ निस्सेणी, रत्तिको उदपानदो;

सीहासनी मग्गददो, एकदीपी मणिप्पदो;

तिकिच्छको उपट्ठाको, एकपञ्ञास गाथकाति.

१९. कुटजपुप्फियवग्गो

१. कुटजपुप्फियत्थेरअपदानं

.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, सतरंसिंव उग्गतं;

दिसं अनुविलोकेन्तं, गच्छन्तं अनिलञ्जसे.

.

‘‘कुटजं पुप्फितं दिस्वा, संवित्थतसमोत्थतं;

रुक्खतो ओचिनित्वान, फुस्सस्स अभिरोपयिं.

.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

.

‘‘इतो सत्तरसे कप्पे, तयो आसुं सुपुप्फिता;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कुटजपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कुटजपुप्फियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. बन्धुजीवकत्थेरअपदानं

.

‘‘सिद्धत्थो नाम सम्बुद्धो, सयम्भू सब्भि वण्णितो;

समाधिं सो समापन्नो, निसीदि पब्बतन्तरे.

.

‘‘जातस्सरे गवेसन्तो, दकजं पुप्फमुत्तमं;

बन्धुजीवकपुप्फानि, अद्दसं समनन्तरं.

.

‘‘उभो हत्थेहि पग्गय्ह, उपागच्छिं महामुनिं;

पसन्नचित्तो सुमनो, सिद्धत्थस्साभिरोपयिं.

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१०.

‘‘इतो चातुद्दसे कप्पे, एको आसिं जनाधिपो;

समुद्दकप्पो नामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

११.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बन्धुजीवको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बन्धुजीवकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. कोटुम्बरियत्थेरअपदानं

१२.

‘‘कणिकारंव जोतन्तं, निसिन्नं पब्बतन्तरे;

अप्पमेय्यंव उदधिं, वित्थतं धरणिं यथा.

१३.

‘‘पूजितं [परेतं (सी.)] देवसङ्घेन, निसभाजानियं यथा;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, उपागच्छिं नरुत्तमं.

१४.

‘‘सत्तपुप्फानि पग्गय्ह, कोटुम्बरसमाकुलं;

बुद्धस्स अभिरोपेसिं, सिखिनो लोकबन्धुनो.

१५.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१६.

‘‘इतो वीसतिकप्पम्हि, महानेलसनामको;

एको आसि महातेजो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कोटुम्बरियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कोटुम्बरियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. पञ्चहत्थियत्थेरअपदानं

१८.

‘‘तिस्सो नामासि भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

पुरक्खतो सावकेहि, रथियं पटिपज्जथ.

१९.

‘‘पञ्च उप्पलहत्था च, चातुरा ठपिता मया;

आहुतिं दातुकामोहं, पग्गण्हिं वतसिद्धिया [पुत्तोम्हि हितसिद्धिया (स्या.)].

२०.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अन्तरापणे;

बुद्धरंसीहि फुट्ठोस्मि [बुद्धरंस्याभिफुट्ठोम्हि (सी.), बुद्धरंसाभिघुट्ठोस्मि (क.)], पूजेसिं द्विपदुत्तमं.

२१.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२२.

‘‘इतो तेरसकप्पम्हि, पञ्च सुसभसम्मता;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

२३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पञ्चहत्थियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पञ्चहत्थियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. इसिमुग्गदायकत्थेरअपदानं

२४.

‘‘उदेन्तं सतरंसिंव, पीतरंसिंव [सितरंसिंव (सी.)] भाणुमं;

ककुधं विलसन्तंव, पदुमुत्तरनायकं.

२५.

‘‘इसिमुग्गानि पिसित्वा [इसिसुग्गानि पिंसेत्वा (सी.), इसिमुग्गं निमन्तेत्वा (स्या.)], मधुखुद्दे अनीळके;

पासादेव ठितो सन्तो, अदासिं लोकबन्धुनो.

२६.

‘‘अट्ठसतसहस्सानि, अहेसुं बुद्धसावका;

सब्बेसं पत्तपूरेन्तं [पत्तपूरं तं (सी.)], ततो चापि बहुत्तरं.

२७.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, सुक्कमूलेन चोदितो;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

२८.

‘‘चत्तालीसम्हि सहस्से, कप्पानं अट्ठतिंस ते;

इसिमुग्गसनामा [महिसमन्तनामा (स्या.)] ते, चक्कवत्ती महब्बला.

२९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा इसिमुग्गदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

इसिमुग्गदायकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. बोधिउपट्ठाकत्थेरअपदानं

३०.

‘‘नगरे रम्मवतिया, आसिं मुरजवादको;

निच्चुपट्ठानयुत्तोम्हि, गतोहं बोधिमुत्तमं.

३१.

‘‘सायं पातं उपट्ठित्वा, सुक्कमूलेन चोदितो;

अट्ठारसकप्पसते, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

३२.

‘‘पन्नरसे कप्पसते, इतो आसिं जनाधिपो;

मुरजो [दमथो (स्या.)] नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

३३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बोधिउपट्ठाको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बोधिउपट्ठाकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. एकचिन्तिकत्थेरअपदानं

३४.

‘‘यदा देवो [देवा (क.)] देवकाया, चवते [चवन्ति (क.)] आयुसङ्खया;

तयो सद्दा निच्छरन्ति, देवानं अनुमोदतं.

३५.

‘इतो भो सुगतिं गच्छ, मनुस्सानं सहब्यतं;

मनुस्सभूतो सद्धम्मे, लभ सद्धं अनुत्तरं.

३६.

‘‘‘सा ते सद्धा निविट्ठास्स, मूलजाता पतिट्ठिता;

यावजीवं असंहीरा, सद्धम्मे सुप्पवेदिते.

३७.

‘‘‘कायेन कुसलं कत्वा, वाचाय कुसलं बहुं;

मनसा कुसलं कत्वा, अब्यापज्जं [अब्यापज्झं (स्या.), अप्पमाणं (इतिवुत्तके ८३)] निरूपधिं.

३८.

‘‘‘ततो ओपधिकं पुञ्ञं, कत्वा दानेन तं बहुं;

अञ्ञेपि मच्चे सद्धम्मे, ब्रह्मचरिये निवेसय’.

३९.

‘‘इमाय अनुकम्पाय, देवा देवं यदा विदू;

चवन्तं अनुमोदन्ति, एहि देव पुनप्पुनं [देवपुरं पुन (स्या.)].

४०.

‘‘संवेगो मे [संविग्गोहं (स्या.)] तदा आसि, देवसङ्घे समागते;

कंसु नाम अहं योनिं, गमिस्सामि इतो चुतो.

४१.

‘‘मम संवेगमञ्ञाय, समणो भावितिन्द्रियो;

ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि मम सन्तिकं.

४२.

‘‘सुमनो नाम नामेन, पदुमुत्तरसावको;

अत्थधम्मानुसासित्वा, संवेजेसि ममं तदा.

४३.

‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, बुद्धे चित्तं पसादयिं;

तं धीरं अभिवादेत्वा, तत्थ कालंकतो अहं.

४४.

‘‘उपपज्जिं स [उपपज्जिस्सं (सी.)] तत्थेव, सुक्कमूलेन चोदितो;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

४५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकचिन्तिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकचिन्तिकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. तिकण्णिपुप्फियत्थेरअपदानं

४६.

‘‘देवभूतो अहं सन्तो, अच्छराहि पुरक्खतो;

पुब्बकम्मं सरित्वान, बुद्धसेट्ठं अनुस्सरिं.

४७.

‘‘तिकण्णिपुप्फं [किंकणिपुप्फं (क.)] पग्गय्ह, सकं चित्तं पसादयिं;

बुद्धम्हि अभिरोपेसिं, विपस्सिम्हि नरासभे.

४८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

४९.

‘‘तेसत्ततिम्हितो कप्पे, चतुरासुं रमुत्तमा;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

५०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिकण्णिपुप्फियो [किंकणिकपुप्फियो (क.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिकण्णिपुप्फियत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. एकचारियत्थेरअपदानं

५१.

‘‘तावतिंसेसु देवेसु, महाघोसो तदा अहु;

बुद्धो च लोके निब्बाति, मयञ्चम्ह सरागिनो.

५२.

‘‘तेसं संवेगजातानं, सोकसल्लसमङ्गिनं;

सबलेन उपत्थद्धो, अगमं बुद्धसन्तिकं.

५३.

‘‘मन्दारवं गहेत्वान, सङ्गीति [सण्हितं (सी.), सङ्गितं (स्या.)] अभिनिम्मितं;

परिनिब्बुतकालम्हि, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

५४.

‘‘सब्बे देवानुमोदिंसु, अच्छरायो च मे तदा;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

५५.

‘‘सट्ठिकप्पसहस्सम्हि, इतो सोळस ते जना;

महामल्लजना नाम, चक्कवत्ती महब्बला.

५६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकचारियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकचारियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. तिवण्टिपुप्फियत्थेरअपदानं

५७.

‘‘अभिभूतं पनिज्झन्ति [अभिभूतोपनिज्झन्ति (सी.)], सब्बे सङ्गम्म ते ममं [अभिभुं थेरं पनिज्झाम, सब्बे सङ्गम्म ते मयं (स्या.)];

तेसं निज्झायमानानं, परिळाहो अजायथ.

५८.

‘‘सुनन्दो नाम नामेन, बुद्धस्स सावको तदा;

धम्मदस्सिस्स मुनिनो, आगच्छि मम सन्तिकं.

५९.

‘‘ये मे बद्धचरा आसुं, ते मे पुप्फं अदुं तदा;

ताहं पुप्फं गहेत्वान, सावके अभिरोपयिं.

६०.

‘‘सोहं कालंकतो तत्थ, पुनापि उपपज्जहं;

अट्ठारसे कप्पसते, विनिपातं न गच्छहं.

६१.

‘‘तेरसेतो कप्पसते, अट्ठासुं धूमकेतुनो;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

६२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिवण्टिपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

तिवण्टिपुप्फियत्थेरस्सापदानं दसमं.

कुटजपुप्फियवग्गो एकूनवीसतिमो.

तस्सुद्दानं –

कुटजो बन्धुजीवी च, कोटुम्बरिकहत्थियो;

इसिमुग्गो च बोधि च, एकचिन्ती तिकण्णिको;

एकचारी तिवण्टि च, गाथा द्वासट्ठि कित्तिताति.

२०. तमालपुप्फियवग्गो

१. तमालपुप्फियत्थेरअपदानं

.

‘‘चुल्लासीतिसहस्सानि, थम्भा सोवण्णया अहू;

देवलट्ठिपटिभागं, विमानं मे सुनिम्मितं.

.

‘‘तमालपुप्फं पग्गय्ह, विप्पसन्नेन चेतसा;

बुद्धस्स अभिरोपयिं, सिखिनो लोकबन्धुनो.

.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

.

‘‘इतो वीसतिमे कप्पे, चन्दतित्तोति एकको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तमालपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तमालपुप्फियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. तिणसन्थारकत्थेरअपदानं

.

‘‘यदा वनवासी [यं दायवासिको (सी.)] इसि, तिणं लायति सत्थुनो;

सब्बे पदक्खिणावट्टा [पदक्खिणावत्ता (सी. स्या.)], पथब्या [पुथव्या (सी.)] निपतिंसु ते.

.

‘‘तमहं तिणमादाय, सन्थरिं धरणुत्तमे;

तीणेव तालपत्तानि, आहरित्वानहं तदा.

.

‘‘तिणेन छदनं कत्वा, सिद्धत्थस्स अदासहं;

सत्ताहं धारयुं तस्स [तत्थ (स्या.)], देवमानुससत्थुनो.

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं तिणं अददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, तिणदानस्सिदं फलं.

१०.

‘‘पञ्चसट्ठिम्हितो कप्पे, चत्तारोसुं महद्धना;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

११.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिणसन्थारको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिणसन्थारकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. खण्डपुल्लियत्थेरअपदानं

१२.

‘‘फुस्सस्स खो भगवतो, थूपो आसि महावने;

कुञ्जरेहि तदा भिन्नो, परूळ्हो पादपो [परूळ्हपादपो (सी.), संरूळ्हो पादपो (स्या.)] तहिं.

१३.

‘‘विसमञ्च समं कत्वा, सुधापिण्डं अदासहं;

तिलोकगरुनो तस्स, गुणेहि परितोसितो [परितो सुतो (क.)].

१४.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सुधापिण्डस्सिदं फलं.

१५.

‘‘सत्तसत्ततिकप्पम्हि, जितसेनासुं सोळस;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

१६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा खण्डफुल्लियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

खण्डपुल्लियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. असोकपूजकत्थेरअपदानं

१७.

‘‘तिवरायं [तिपुरायं (स्या.)] पुरे रम्मे, राजुय्यानं अहु तदा;

उय्यानपालो तत्थासिं, रञ्ञो बद्धचरो अहं.

१८.

‘‘पदुमो नाम नामेन, सयम्भू सप्पभो अहु;

निसिन्नं [निसिन्नो (क.)] पुण्डरीकम्हि, छाया न जहि तं मुनिं.

१९.

‘‘असोकं पुप्फितं दिस्वा, पिण्डिभारं सुदस्सनं;

बुद्धस्स अभिरोपेसिं, जलजुत्तमनामिनो.

२०.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२१.

‘‘सत्ततिंसम्हितो कप्पे, सोळस अरणञ्जहा [अरुणञ्जहा (सी.)];

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

२२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा असोकपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

असोकपूजकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. अङ्कोलकत्थेरअपदानं

२३.

‘‘अङ्कोलं पुप्फितं दिस्वा, मालावरं सकोसकं [समोगधं (स्या.)];

ओचिनित्वान तं पुप्फं, अगमं बुद्धसन्तिकं.

२४.

‘‘सिद्धत्थो तम्हि समये, पतिलीनो महामुनि;

मुहुत्तं पटिमानेत्वा, गुहायं पुप्फमोकिरिं.

२५.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फदानस्सिदं [बुद्धपूजायिदं (सी. स्या.)] फलं.

२६.

‘‘छत्तिंसम्हि इतो कप्पे, आसेको देवगज्जितो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

२७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अङ्कोलको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अङ्कोलकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. किसलयपूजकत्थेरअपदानं

२८.

‘‘नगरे द्वारवतिया, मालावच्छो ममं अहु;

उदपानो च तत्थेव, पादपानं विरोहनो.

२९.

‘‘सबलेन उपत्थद्धो, सिद्धत्थो अपराजितो;

ममानुकम्पमानो सो, गच्छते अनिलञ्जसे.

३०.

‘‘अञ्ञं किञ्चि न पस्सामि, पूजायोग्गं महेसिनो;

असोकं पल्लवं दिस्वा, आकासे उक्खिपिं अहं.

३१.

‘‘बुद्धस्स ते किसलया, गच्छतो यन्ति पच्छतो;

ताहं दिस्वान संविजिं [सोहं दिस्वान तं इद्धिं (सी. स्या.)], अहो बुद्धस्सुळारता.

३२.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, पल्लवं अभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

३३.

‘‘सत्ततिंसे [सत्तवीसे (सी. स्या.)] इतो कप्पे, एको एकिस्सरो अहु;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

३४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा किसलयपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

किसलयपूजकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. तिन्दुकदायकत्थेरअपदानं

३५.

‘‘गिरिदुग्गचरो आसिं, मक्कटो थामवेगिको;

फलिनं तिन्दुकं दिस्वा, बुद्धसेट्ठं अनुस्सरिं.

३६.

‘‘निक्खमित्वा कतिपाहं, विचिनिं लोकनायकं;

पसन्नचित्तो सुमनो, सिद्धत्थं तिभवन्तगुं.

३७.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो;

खीणासवसहस्सेहि, आगच्छि मम सन्तिकं.

३८.

‘‘पामोज्जं जनयित्वान, फलहत्थो उपागमिं;

पटिग्गहेसि भगवा, सब्बञ्ञू वदतं वरो.

३९.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं फलं अददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

४०.

‘‘सत्तपञ्ञासकप्पम्हि, उपनन्दसनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिन्दुकदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिन्दुकदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. मुट्ठिपूजकत्थेरअपदानं

४२.

‘‘सुमेधो नाम भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

पच्छिमे अनुकम्पाय, पधानं पदही जिनो.

४३.

‘‘तस्स चङ्कममानस्स, द्विपदिन्दस्स तादिनो;

गिरिनेलस्स पुप्फानं, मुट्ठिं बुद्धस्स रोपयिं.

४४.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, सुक्कमूलेन चोदितो;

तिंसकप्पसहस्सानि, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

४५.

‘‘तेवीसतिकप्पसते, सुनेलो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, एको आसिं महब्बलो.

४६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मुट्ठिपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मुट्ठिपूजकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. किंकणिकपुप्फियत्थेरअपदानं

४७.

‘‘सुमङ्गलोति नामेन, सयम्भू अपराजितो;

पवना निक्खमित्वान, नगरं पाविसी जिनो.

४८.

‘‘पिण्डचारं चरित्वान, निक्खम्म नगरा मुनि;

कतकिच्चोव सम्बुद्धो, सो वसी वनमन्तरे.

४९.

‘‘किंकणिपुप्फं पग्गय्ह, बुद्धस्स अभिरोपयिं;

पसन्नचित्तो सुमनो, सयम्भुस्स महेसिनो.

५०.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

५१.

‘‘छळासीतिम्हितो कप्पे, अपिलासिसनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा किंकणिकपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

किंकणिकपुप्फियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. यूथिकपुप्फियत्थेरअपदानं

५३.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, आहुतीनं पटिग्गहो;

पवना निक्खमित्वान, विहारं याति चक्खुमा.

५४.

‘‘उभो हत्थेहि पग्गय्ह, यूथिकं पुप्फमुत्तमं;

बुद्धस्स अभिरोपयिं, मेत्तचित्तस्स तादिनो.

५५.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, अनुभोत्वान सम्पदा;

कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

५६.

‘‘इतो पञ्ञासकप्पेसु, एको आसिं जनाधिपो;

समित्तनन्दनो नाम, चक्कवत्ती महब्बलो.

५७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा यूथिकपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

यूथिकपुप्फियत्थेरस्सापदानं दसमं.

तमालपुप्फियवग्गो वीसतिमो.

तस्सुद्दानं

तमालतिणसन्थारो, खण्डफुल्लि असोकियो;

अङ्कोलकी किसलयो, तिन्दुको नेलपुप्फियो;

किंकणिको यूथिको च, गाथा पञ्ञास अट्ठ चाति.

अथ वग्गुद्दानं –

भिक्खादायी परिवारो, सेरेय्यो सोभितो तथा;

छत्तञ्च बन्धुजीवी च, सुपारिचरियोपि च.

कुमुदो कुटजो चेव, तमालि दसमो कतो;

छसतानि च गाथानि, छसट्ठि च ततुत्तरि.

भिक्खावग्गदसकं.

दुतियसतकं समत्तं.

२१. कणिकारपुप्फियवग्गो

१. कणिकारपुप्फियत्थेरअपदानं

.

‘‘कणिकारं पुप्फितं दिस्वा, ओचिनित्वानहं तदा;

तिस्सस्स अभिरोपेसिं, ओघतिण्णस्स तादिनो.

.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

.

‘‘पञ्चत्तिंसे इतो कप्पे, अरुणपाणीति विस्सुतो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कणिकारपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कणिकारपुप्फियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. मिनेलपुप्फियत्थेरअपदानं

.

‘‘सुवण्णवण्णो भगवा, सतरंसी पतापवा;

चङ्कमनं समारूळ्हो, मेत्तचित्तो सिखीसभो.

.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, वन्दित्वा [थोमेत्वा (स्या.)] ञाणमुत्तमं;

मिनेलपुप्फं पग्गय्ह, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

.

‘‘एकूनतिंसकप्पम्हि, सुमेघघननामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मिनेलपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मिनेलपुप्फियत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. किङ्कणिपुप्फियत्थेरअपदानं

१०.

‘‘कञ्चनग्घियसङ्कासो, सब्बञ्ञू लोकनायको;

ओदकं दहमोग्गय्ह, सिनायि लोकनायको.

११.

‘‘पग्गय्ह किङ्कणिं [किङ्किणिं (सी.)] पुप्फं, विपस्सिस्साभिरोपयिं;

उदग्गचित्तो सुमनो, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

१२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१३.

‘‘सत्तवीसतिकप्पम्हि, राजा भीमरथो अहु;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा किङ्कणिपुप्फियो [किङ्किणिकपुप्फियो (सी.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

किङ्कणिपुप्फियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. तरणियत्थेरअपदानं

१५.

‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, द्विपदिन्दो नरासभो;

पुरक्खतो सावकेहि, गङ्गातीरमुपागमि.

१६.

‘‘समतित्ति काकपेय्या, गङ्गा आसि दुरुत्तरा;

उत्तारयिं भिक्खुसङ्घं, बुद्धञ्च द्विपदुत्तमं.

१७.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, तरणाय इदं फलं.

१८.

‘‘तेरसेतो कप्पसते, पञ्च सब्बोभवा [सब्भोगवा (सी.)] अहुं;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

१९.

‘‘पच्छिमे च भवे अस्मिं, जातोहं ब्राह्मणे कुले;

सद्धिं तीहि सहायेहि, पब्बजिं सत्थु सासने.

२०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तरणियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

तरणियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. निग्गुण्डिपुप्फियत्थेरअपदानं

२१.

‘‘विपस्सिस्स भगवतो, आसिमारामिको अहं;

निग्गुण्डिपुप्फं पग्गय्ह, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

२२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२३.

‘‘पञ्चवीसे [पञ्चतिंसे (सी. स्या.)] इतो कप्पे, एको आसिं जनाधिपो;

महापतापनामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

२४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा निग्गुण्डिपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

निग्गुण्डिपुप्फियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. उदकदायकत्थेरअपदानं

२५.

‘‘भुञ्जन्तं समणं दिस्वा, विप्पसन्नमनाविलं;

घटेनोदकमादाय, सिद्धत्थस्स अदासहं.

२६.

‘‘निम्मलो होमहं अज्ज, विमलो खीणसंसयो;

भवे निब्बत्तमानम्हि, फलं निब्बत्तते मम [सुभं (सी.)].

२७.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, उदकं यमदासहं [यं तदा अदं (सी.), अददिं तदा (स्या.)];

दुग्गतिं नाभिजानामि, दकदानस्सिदं फलं.

२८.

‘‘एकसट्ठिम्हितो कप्पे, एकोव विमलो अहु;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

२९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उदकदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उदकदायकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. सललमालियत्थेरअपदानं

३०.

‘‘कणिकारंव जोतन्तं, निसिन्नं पब्बतन्तरे;

ओभासेन्तं दिसा सब्बा, सिद्धत्थं नरसारथिं.

३१.

‘‘धनुं अद्वेज्झं कत्वान, उसुं सन्नय्हहं तदा;

पुप्फं सवण्टं छेत्वान, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

३२.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

३३.

‘‘एकपञ्ञासितो कप्पे, एको आसिं जुतिन्धरो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

३४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सललमालियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सललमालियत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. कोरण्डपुप्फियत्थेरअपदानं

३५.

‘‘अक्कन्तञ्च पदं दिस्वा, चक्कालङ्कारभूसितं;

पदेनानुपदं यन्तो, विपस्सिस्स महेसिनो.

३६.

‘‘कोरण्डं पुप्फितं दिस्वा, समूलं पूजितं मया;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, अवन्दिं पदमुत्तमं.

३७.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

३८.

‘‘सत्तपञ्ञासकप्पम्हि, एको वीतमलो अहुं;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

३९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कोरण्डपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कोरण्डपुप्फियत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. आधारदायकत्थेरअपदानं

४०.

‘‘आधारकं मया दिन्नं, सिखिनो लोकबन्धुनो;

धारेमि पथविं सब्बं, केवलं वसुधं इमं.

४१.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

४२.

‘‘सत्तवीसे इतो कप्पे, अहेसुं चतुरो जना;

समन्तवरणा नाम, चक्कवत्ती महब्बला.

४३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा आधारदायको [परियादानियो (क.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

आधारदायकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. पापनिवारियत्थेरअपदानं

४४.

‘‘तिस्सस्स तु भगवतो, देवदेवस्स तादिनो;

एकच्छत्तं मया दिन्नं, विप्पसन्नेन चेतसा.

४५.

‘‘निवुतं होति मे पापं, कुसलस्सुपसम्पदा;

आकासे छत्तं धारेन्ति, पुब्बकम्मस्सिदं फलं.

४६.

‘‘चरिमं वत्तते मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

४७.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं छत्तमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, छत्तदानस्सिदं फलं.

४८.

‘‘द्वेसत्ततिम्हितो कप्पे, अट्ठासिंसु जनाधिपा;

महानिदाननामेन, राजानो चक्कवत्तिनो.

४९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पापनिवारियो [वातातपनिवारियो (सी.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

पापनिवारियत्थेरस्सापदानं दसमं.

कणिकारपुप्फियवग्गो एकवीसतिमो.

तस्सुद्दानं

कणिकारो मिनेलञ्च, किङ्कणि तरणेन च;

निग्गुण्डिपुप्फी दकदो, सललो च कुरण्डको;

आधारको पापवारी, अट्ठतालीस गाथकाति.

२२. हत्थिवग्गो

१. हत्थिदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, द्विपदिन्दस्स तादिनो;

नागसेट्ठो मया दिन्नो, ईसादन्तो उरूळ्हवा.

.

‘‘उत्तमत्थं अनुभोमि, सन्तिपदमनुत्तरं;

नागदानं [अग्गदानं (सी. क.)] मया दिन्नं, सब्बलोकहितेसिनो.

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं नाग [दान (सी. क.)] मददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, नागदानस्सिदं फलं.

.

‘‘अट्ठसत्ततिकप्पम्हि, सोळसासिंसु खत्तिया;

समन्तपासादिका नाम, चक्कवत्ती महब्बला.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा हत्थिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

हत्थिदायकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. पानधिदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘आरञ्ञिकस्स इसिनो, चिररत्ततपस्सिनो [झायिनो, मेत्तचित्ततपस्सिनो (स्या.)];

बुद्धस्स [धम्मस्स (स्या. क.)] भावितत्तस्स, अदासिं पानधिं अहं.

.

‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ;

दिब्बयानं [सब्बं यानं (सी.)] अनुभोमि, पुब्बकम्मस्सिदं फलं.

.

‘‘चतुन्नवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पानधिस्स इदं फलं.

.

‘‘सत्तसत्ततितो कप्पे, अट्ठ आसिंसु खत्तिया;

सुयाना नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बला.

१०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पानधिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पानधिदायकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. सच्चसञ्ञकत्थेरअपदानं

११.

‘‘वेस्सभू तम्हि समये, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो;

देसेति अरियसच्चानि, निब्बापेन्तो महाजनं.

१२.

‘‘परमकारुञ्ञपत्तोम्हि, समितिं अगमासहं;

सोहं निसिन्नको सन्तो, धम्ममस्सोसि सत्थुनो.

१३.

‘‘तस्साहं धम्मं सुत्वान, देवलोकं अगच्छहं;

तिंसकप्पानि देवेसु, अवसिं तत्थहं पुरे.

१४.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सच्चसञ्ञायिदं फलं.

१५.

‘‘छब्बीसम्हि इतो कप्पे, एको आसिं जनाधिपो;

एकफुसितनामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

१६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सच्चसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सच्चसञ्ञकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. एकसञ्ञकत्थेरअपदानं

१७.

‘‘दुमग्गे पंसुकूलिकं [पंसुकूलकं (?)], लग्गं दिस्वान सत्थुनो;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, पंसुकूलं अवन्दहं.

१८.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१९.

‘‘पञ्चवीसे इतो कप्पे, एको आसिं जनाधिपो;

अमिताभोति नामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

२०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकसञ्ञकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. रंसिसञ्ञकत्थेरअपदानं

२१.

‘‘उदेन्तं सतरंसिंव, पीतरंसिंव [सितरंसिं व (सी. स्या.)] भाणुमं;

ब्यग्घूसभंव पवरं, सुजातं पब्बतन्तरे.

२२.

‘‘बुद्धस्स आनुभावो सो, जलते पब्बतन्तरे;

रंसे [रंस्या (?)] चित्तं पसादेत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं.

२३.

‘‘अवसेसेसु कप्पेसु, कुसलं चरितं मया;

तेन चित्तप्पसादेन, बुद्धानुस्सतियापि च.

२४.

‘‘तिंसकप्पसहस्सेतो, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्ञायिदं फलं.

२५.

‘‘सत्तपञ्ञासकप्पम्हि, एको आसिं जनाधिपो;

सुजातो नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

२६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा रंसिसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

रंसिसञ्ञकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. सन्धितत्थेरअपदानं

२७.

‘‘अस्सत्थे हरितोभासे, संविरूळ्हम्हि पादपे;

एकं बुद्धगतं सञ्ञं, अलभिंहं [अलभिस्सं (सी.)] पतिस्सतो.

२८.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

तस्सा सञ्ञाय वाहसा, पत्तो मे आसवक्खयो.

२९.

‘‘इतो तेरसकप्पम्हि, धनिट्ठो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

३०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सन्धितो [सण्ठितो (सी.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सन्धितत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. तालवण्टदायकत्थेरअपदानं

३१.

‘‘तालवण्टं मया दिन्नं, तिस्सस्सादिच्चबन्धुनो;

गिम्हनिब्बापनत्थाय, परिळाहोपसन्तिया.

३२.

‘‘सन्निब्बापेमि रागग्गिं, दोसग्गिञ्च तदुत्तरिं;

निब्बापेमि च मोहग्गिं, तालवण्टस्सिदं फलं.

३३.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

३४.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, तालवण्टस्सिदं फलं.

३५.

‘‘तेसट्ठिम्हि इतो कप्पे, महानामसनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

३६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तालवण्टदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तालवण्टदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. अक्कन्तसञ्ञकत्थेरअपदानं

३७.

‘‘कुसाटकं गहेत्वान, उपज्झायस्सहं पुरे;

मन्तञ्च अनुसिक्खामि, गन्थादोसस्स [कण्डभेदस्स (सी.), गण्डभेदस्स (स्या.)] पत्तिया.

३८.

‘‘अद्दसं विरजं बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं;

उसभं पवरं अग्गं, तिस्सं बुद्धं गणुत्तमं [गजुत्तमं (स्या.)].

३९.

‘‘कुसाटकं पत्थरितं, अक्कमन्तं नरुत्तमं;

समुग्गतं महावीरं, लोकजेट्ठं नरासभं.

४०.

‘‘दिस्वा तं लोकपज्जोतं, विमलं चन्दसन्निभं;

अवन्दिं सत्थुनो पादे, विप्पसन्नेन चेतसा.

४१.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं अदासिं कुसाटकं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, कुसाटकस्सिदं फलं.

४२.

‘‘सत्ततिंसे इतो कप्पे, एको आसिं जनाधिपो;

सुनन्दो नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

४३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अक्कन्तसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

अक्कन्तसञ्ञकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. सप्पिदायकत्थेरअपदानं

४४.

‘‘निसिन्नो पासादवरे, नारीगणपुरक्खतो;

ब्याधितं समणं दिस्वा, अभिनामेसहं घरं.

४५.

‘‘उपविट्ठं महावीरं, देवदेवं नरासभं;

सप्पितेलं मया दिन्नं, सिद्धत्थस्स महेसिनो.

४६.

‘‘पस्सद्धदरथं दिस्वा, विप्पसन्नमुखिन्द्रियं;

वन्दित्वा सत्थुनो पादे, अनुसंसावयिं पुरे.

४७.

‘‘दिस्वा मं सुप्पसन्नत्तं [सुप्पसन्नन्तं (स्या. क.) सुप्पसन्नचित्तन्ति अत्थो], इद्धिया पारमिङ्गतो;

नभं अब्भुग्गमी धीरो, हंसराजाव अम्बरे.

४८.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सप्पितेलस्सिदं फलं.

४९.

‘‘इतो सत्तरसे कप्पे, जुतिदेव [दुतिदेव (स्या.), तुतिदेव (क.)] सनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सप्पिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सप्पिदायकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. पापनिवारियत्थेरअपदानं

५१.

‘‘पियदस्सिस्स भगवतो, चङ्कमं सोधितं मया;

नळकेहि पटिच्छन्नं, वातातपनिवारणं.

५२.

‘‘पापं विवज्जनत्थाय, कुसलस्सुपसम्पदा;

किलेसानं पहानाय, पदहिं सत्थु सासने.

५३.

‘‘इतो एकादसे कप्पे, अग्गिदेवोति विस्सुतो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पापनिवारियो [वातातपनिवारियो (?)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पापनिवारियत्थेरस्सापदानं दसमं.

हत्थिवग्गो बावीसतिमो.

तस्सुद्दानं –

हत्थि पानधि सच्चञ्च, एकसञ्ञि च रंसिको;

सन्धितो तालवण्टञ्च, तथा अक्कन्तसञ्ञको;

सप्पि पापनिवारी च, चतुप्पञ्ञास गाथकाति.

२३. आलम्बणदायकवग्गो

१. आलम्बणदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘अत्थदस्सिस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

आलम्बणं मया दिन्नं, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

.

‘‘धरणिं पटिपज्जामि, विपुलं सागरप्परं;

पाणेसु च इस्सरियं, वत्तेमि वसुधाय च.

.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं.

.

‘‘इतो द्वेसट्ठिकप्पम्हि, तयो आसिंसु खत्तिया;

एकापस्सितनामा ते, चक्कवत्ती महब्बला.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा आलम्बणदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

आलम्बणदायकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. अजिनदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, गणसत्थारको अहं;

अद्दसं विरजं बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं.

.

‘‘चम्मखण्डं मया दिन्नं, सिखिनो लोकबन्धुनो;

तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ.

.

‘‘सम्पत्तिं अनुभोत्वान, किलेसे झापयिं अहं;

धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने.

.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, अजिनं यं अदासहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, अजिनस्स इदं फलं.

१०.

‘‘इतो पञ्चमके कप्पे, राजा आसिं सुदायको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

११.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अजिनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अजिनदायकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. द्वेरतनियत्थेरअपदानं

१२.

‘‘मिगलुद्दो पुरे आसिं, अरञ्ञे कानने अहं;

अद्दसं विरजं बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं.

१३.

‘‘मंसपेसि मया दिन्ना, विपस्सिस्स महेसिनो;

सदेवकस्मिं लोकस्मिं, इस्सरं कारयामहं.

१४.

‘‘इमिना मंसदानेन, रतनं निब्बत्तते मम;

दुवेमे रतना लोके, दिट्ठधम्मस्स पत्तिया.

१५.

‘‘तेहं सब्बे अनुभोमि, मंसदानस्स सत्तिया;

गत्तञ्च मुदुकं मय्हं, पञ्ञा निपुणवेदनी.

१६.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं मंसमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, मंसदानस्सिदं फलं.

१७.

‘‘इतो चतुत्थके कप्पे, एको आसिं जनाधिपो;

महारोहितनामो सो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा द्वेरतनियो [द्विरतनियो (सी.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

द्वेरतनियत्थेरस्सापदानं ततियं.

दसमं भाणवारं.

४. आरक्खदायकत्थेरअपदानं

१९.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, वेदि कारापिता [वेदिका कारिता (स्या.)] मया;

आरक्खो च मया दिन्नो, सुगतस्स महेसिनो.

२०.

‘‘तेन कम्मविसेसेन, न पस्सिं भयभेरवं;

कुहिञ्चि उपपन्नस्स, तासो मय्हं न विज्जति.

२१.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं वेदिं कारयिं पुरे;

दुग्गतिं नाभिजानामि, वेदिकाय इदं फलं.

२२.

‘‘इतो छट्ठम्हि कप्पम्हि, अपस्सेनसनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

२३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा आरक्खदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

आरक्खदायकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. अब्याधिकत्थेरअपदानं

२४.

‘‘विपस्सिस्स भगवतो, अग्गिसालं अदासहं;

ब्याधिकानञ्च आवासं, उण्होदकपटिग्गहं.

२५.

‘‘तेन कम्मेनयं मय्हं, अत्तभावो सुनिम्मितो;

ब्याधाहं नाभिजानामि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

२६.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं सालमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, अग्गिसालायिदं फलं.

२७.

‘‘इतो च सत्तमे कप्पे, एकोसिं अपराजितो [एको आसिं नराधिपो (स्या.)];

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

२८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अब्याधिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अब्याधिकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. अङ्कोलपुप्फियत्थेरअपदानं

२९.

‘‘नारदो [वरदो (क.)] इति मे नामं, कस्सपो इति मं विदू;

अद्दसं समणानग्गं, विपस्सिं देवसक्कतं.

३०.

‘‘अनुब्यञ्जनधरं बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं;

अङ्कोलपुप्फं [वकुलपुप्फं (स्या.), बकोलपुप्फं (क.)] पग्गय्ह, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

३१.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

३२.

‘‘चतुसत्ततितो कप्पे, रोमसो नाम खत्तियो;

आमुक्कमालाभरणो, सयोग्गबलवाहनो.

३३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अङ्कोलपुप्फियो [वकुलपुप्फियो (स्या.), बकोलपुप्फियो (क.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अङ्कोलपुप्फियत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. सोवण्णवटंसकियत्थेरअपदानं

३४.

‘‘उय्यानभूमिं निय्यन्तो, अद्दसं लोकनायकं;

वटंसकं गहेत्वान, सोवण्णं साधुनिम्मितं.

३५.

‘‘सीघं ततो समारुय्ह, हत्थिक्खन्धगतो अहं;

बुद्धस्स अभिरोपेसिं, सिखिनो लोकबन्धुनो.

३६.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं.

३७.

‘‘सत्तवीसे इतो कप्पे, एको आसिं जनाधिपो;

महापतापनामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

३८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सोवण्णवटंसकियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सोवण्णवटंसकियत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. मिञ्जवटंसकियत्थेरअपदानं

३९.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, सिखिम्हि वदतं वरे;

वटंसकेहि आकिण्णं, बोधिपूजं अकासहं.

४०.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पूजमकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बोधिपूजायिदं फलं.

४१.

‘‘इतो छब्बीसतिकप्पे, अहुं मेघब्भनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मिञ्जवटंसकियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मिञ्जवटंसकियत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. सुकतावेळियत्थेरअपदानं

४३.

‘‘असितो नाम नामेन, मालाकारो अहं [अहुं (?)] तदा;

आवेळं पग्गहेत्वान, रञ्ञो दातुं वजामहं.

४४.

‘‘असम्पत्तोम्हि [असम्पत्तम्हि (सी.), असम्पत्तोव (?)] राजानं, अद्दसं सिखिनायकं;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

४५.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

४६.

‘‘पञ्चवीसे इतो कप्पे, राजाहोसिं महब्बलो;

वेभारो नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

४७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुकतावेळियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुकतावेळियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. एकवन्दनियत्थेरअपदानं

४८.

‘‘उसभं पवरं वीरं, वेस्सभुं विजिताविनं;

पसन्नचित्तो सुमनो, बुद्धसेट्ठमवन्दहं.

४९.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, वन्दनाय इदं फलं.

५०.

‘‘चतुवीसतिकप्पम्हि, विकतानन्दनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकवन्दनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकवन्दनियत्थेरस्सापदानं दसमं.

आलम्बणदायकवग्गो तेवीसतिमो.

तस्सुद्दानं –

आलम्बणञ्च अजिनं, मंसदारक्खदायको;

अब्याधि अङ्कोलं [वकुलं (स्या.), बकुळं (क.)] सोण्णं, मिञ्जआवेळवन्दनं;

पञ्चपञ्ञास गाथायो, गणिता अत्थदस्सिभि.

२४. उदकासनवग्गो

१. उदकासनदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘आरामद्वारा निक्खम्म, फलकं सन्थरिं अहं;

उदकञ्च उपट्ठासिं, उत्तमत्थस्स पत्तिया.

.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, आसने चोदके फलं.

.

‘‘इतो पन्नरसे कप्पे, अभिसामसमव्हयो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उदकासनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उदकासनदायकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. भाजनपालकत्थेरअपदानं

.

‘‘नगरे बन्धुमतिया, कुम्भकारो अहं तदा;

भाजनं अनुपालेसिं, भिक्खुसङ्घस्स तावदे.

.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, भाजनं अनुपालयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, भाजनस्स इदं फलं.

.

‘‘तेपञ्ञासे इतो कप्पे, अनन्तजालिनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा भाजनपालको [भाजनदायको (सी. स्या.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

भाजनपालकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. सालपुप्फियत्थेरअपदानं

.

‘‘अरुणवतिया नगरे, अहोसिं पूपिको तदा;

मम द्वारेन गच्छन्तं, सिखिनं अद्दसं जिनं.

१०.

‘‘बुद्धस्स पत्तं पग्गय्ह, सालपुप्फं अदासहं;

सम्मग्गतस्स बुद्धस्स, विप्पसन्नेन चेतसा.

११.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिदासहं [यं खज्जकमदासहं (सी.), यं खज्जमभिदासहं (क.) सालपुप्फनामकं खज्जकं वा भवेय्य];

दुग्गतिं नाभिजानामि, सालपुप्फस्सिदं फलं.

१२.

‘‘इतो चुद्दसकप्पम्हि, अहोसिं अमितञ्जलो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सालपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सालपुप्फियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. किलञ्जदायकत्थेरअपदानं

१४.

‘‘तिवरायं पुरे रम्मे, नळकारो अहं तदा;

सिद्धत्थे लोकपज्जोते, पसन्ना जनता तहिं.

१५.

‘‘पूजत्थं लोकनाथस्स, किलञ्जं परियेसति;

बुद्धपूजं करोन्तानं, किलञ्जं अददिं अहं.

१६.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, किलञ्जस्स इदं फलं.

१७.

‘‘सत्तसत्ततिकप्पम्हि, राजा आसिं जलद्धरो [जुतिन्धरो (सी.)];

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा किलञ्जदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

किलञ्जदायकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. वेदिकारकत्थेरअपदानं

१९.

‘‘विपस्सिनो भगवतो, बोधिया पादपुत्तमे;

पसन्नचित्तो सुमनो, कारेसिं वेदिकं अहं.

२०.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, कारेसिं वेदिकं अहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, वेदिकाय इदं फलं.

२१.

‘‘इतो एकादसे कप्पे, अहोसिं सूरियस्समो;

सत्तरत्तनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

२२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा वेदिकारको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

वेदिकारकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. वण्णकारत्थेरअपदानं

२३.

‘‘नगरे अरुणवतिया, वण्णकारो अहं तदा;

चेतिये दुस्सभण्डानि, नानावण्णं रजेसहं [रजिं अहं (क.), रजेमहं (स्या.)].

२४.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं वण्णं रजयिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, वण्णदानस्सिदं फलं.

२५.

‘‘इतो तेवीसतिकप्पे, वण्णसम [चन्दुपम (सी.), चन्दसम (स्या.)] सनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

२६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा वण्णकारो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

वण्णकारत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. पियालपुप्फियत्थेरअपदानं

२७.

‘‘मिगलुद्दो पुरे आसिं, अरञ्ञे कानने अहं;

पियालं पुप्फितं दिस्वा, गतमग्गे खिपिं अहं.

२८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पियालपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पियालपुप्फियत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. अम्बयागदायकत्थेरअपदानं

३०.

‘‘सके सिप्पे अपत्थद्धो, अगमं काननं अहं;

सम्बुद्धं यन्तं दिस्वान, अम्बयागं अदासहं.

३१.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, अम्बयागस्सिदं फलं.

३२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अम्बयागदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अम्बयागदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. जगतिकारकत्थेरअपदानं

३३.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, अत्थदस्सि नरुत्तमे;

जगती कारिता मय्हं, बुद्धस्स थूपमुत्तमे.

३४.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, जगतिया इदं फलं.

३५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा जगतिकारको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

जगतिकारकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. वासिदायकत्थेरअपदानं

३६.

‘‘कम्मारोहं पुरे आसिं, तिवरायं पुरुत्तमे;

एका वासि मया दिन्ना, सयम्भुं अपराजितं [सयम्भुम्हिपराजिते (?)].

३७.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं वासिमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, वासिदानस्सिदं फलं.

३८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा वासिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

वासिदायकत्थेरस्सापदानं दसमं.

उदकासनवग्गो चतुवीसतिमो.

तस्सुद्दानं

उदकासनभाजनं, सालपुप्फी किलञ्जको;

वेदिका वण्णकारो च, पियालअम्बयागदो;

जगती वासिदाता च, गाथा तिंस च अट्ठ च.

२५. तुवरदायकवग्गो

१. तुवरदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘मिगलुद्दो पुरे आसिं, अरञ्ञे कानने अहं;

भरित्वा तुवरमादाय [भरित्वा तुरवमादाय (क.), भज्जितं तुवरमादाय (?) एत्थ तुवरन्ति मुग्गकलायसदिसं तुवरट्ठिन्ति तदट्ठकथा; तुवरो धञ्ञभेदेति सक्कताभिधाने], सङ्घस्स अददिं अहं.

.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, तुवरस्स इदं फलं.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तुवरदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तुवरदायकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. नागकेसरियत्थेरअपदानं

.

‘‘धनुं अद्वेज्झं कत्वान, वनमज्झोगहिं अहं;

केसरं ओगतं [ओसरं (स्या.), ओसटं (सी.)] दिस्वा, पतपत्तं समुट्ठितं.

.

‘‘उभो हत्थेहि पग्गय्ह, सिरे कत्वान अञ्जलिं;

बुद्धस्स अभिरोपेसिं, तिस्सस्स लोकबन्धुनो.

.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

.

‘‘तेसत्ततिम्हि कप्पम्हि [सत्तसत्ततिमे कप्पे (स्या.)], सत्त केसरनामका;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा नागकेसरियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

नागकेसरियत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. नळिनकेसरियत्थेरअपदानं

.

‘‘जातस्सरस्स वेमज्झे, वसामि जलकुक्कुटो;

अद्दसाहं [अथद्दसं (सी. स्या.)] देवदेवं, गच्छन्तं अनिलञ्जसे.

१०.

‘‘तुण्डेन केसरिं [केसरं (स्या.)] गय्ह, विप्पसन्नेन चेतसा;

बुद्धस्स अभिरोपेसिं, तिस्सस्स लोकबन्धुनो.

११.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१२.

‘‘तेसत्ततिम्हि कप्पम्हि, सत्त केसरनामका [सतपत्तसनामको (सी. स्या.)];

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

१३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा नळिनकेसरियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

नळिनकेसरियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. विरवपुप्फियत्थेरअपदानं

१४.

‘‘खीणासवसहस्सेहि, निय्याति लोकनायको;

विरवपुप्फमादाय [विरविपुप्फं पग्गय्ह (सी.)], बुद्धस्स अभिरोपयिं.

१५.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा विरवपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

विरवपुप्फियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. कुटिधूपकत्थेरअपदानं

१७.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, अहोसिं कुटिगोपको;

कालेन कालं धूपेसिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

१८.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, धूपदानस्सिदं [बुद्धपूजायिदं (सी.)] फलं.

१९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कुटिधूपको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कुटिधूपकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. पत्तदायकत्थेरअपदानं

२०.

‘‘परमेन दमथेन, सिद्धत्थस्स महेसिनो;

पत्तदानं मया दिन्नं, उजुभूतस्स तादिनो.

२१.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पत्तदानस्सिदं फलं.

२२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पत्तदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पत्तदायकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. धातुपूजकत्थेरअपदानं

२३.

‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, सिद्धत्थम्हि नरुत्तमे;

एका धातु मया लद्धा, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

२४.

‘‘ताहं धातुं गहेत्वान, बुद्धस्सादिच्चबन्धुनो;

पञ्चवस्से परिचरिं, तिट्ठन्तंव नरुत्तमं.

२५.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं धातुं पूजयिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, धातुपट्ठहने फलं.

२६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा धातुपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

धातुपूजकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. सत्तलिपुप्फपूजकत्थेरअपदानं

२७.

‘‘सत्त सत्तलिपुप्फानि, सीसे कत्वानहं तदा;

बुद्धस्स अभिरोपेसिं, वेस्सभुम्हि नरुत्तमे [विभत्तिविपल्लासो चिन्तेतब्बो].

२८.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सत्तलिपुप्फपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सत्तलिपुप्फपूजकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. बिम्बिजालियत्थेरअपदानं

३०.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

चतुसच्चं पकासेति, दीपेति अमतं पदं.

३१.

‘‘बिम्बिजालकपुप्फानि [बिम्बजालकपुप्फानि (क.)], पुथु कत्वानहं तदा;

बुद्धस्स अभिरोपेसिं, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

३२.

‘‘अट्ठसट्ठिम्हितो कप्पे, चतुरो किञ्जकेसरा;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

३३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बिम्बिजालियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बिम्बिजालियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. उद्दालकदायकत्थेरअपदानं

३४.

‘‘ककुधो नाम नामेन, सयम्भू अपराजितो;

पवना निक्खमित्वान, अनुप्पत्तो महानदिं.

३५.

‘‘उद्दालकं गहेत्वान, सयम्भुस्स अदासहं;

संयतस्सुजुभूतस्स, पसन्नमानसो अहं.

३६.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फदानस्सिदं फलं.

३७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उद्दालकदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उद्दालकदायकत्थेरस्सापदानं दसमं.

तुवरदायकवग्गो पञ्चवीसतिमो.

तस्सुद्दानं

तुवरनागनळिना, विरवी कुटिधूपको;

पत्तो धातुसत्तलियो, बिम्बि उद्दालकेन च;

सत्ततिंसति गाथायो, गणितायो विभाविभि.

२६. थोमकवग्गो

१. थोमकत्थेरअपदानं

.

‘‘देवलोके ठितो सन्तो, विपस्सिस्स महेसिनो;

धम्मं सुणित्वा मुदितो, इमं वाचं अभासहं.

.

‘‘‘नमो ते पुरिसाजञ्ञ, नमो ते पुरिसुत्तम;

बहुज्जनं [बहुं जनं (सी.)] तारयसि, देसेन्तो अमतं पदं’.

.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं वाचमभणिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, थोमनाय इदं फलं.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा थोमको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

थोमकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. एकासनदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘विजहित्वा देववण्णं, सभरियो इधागमिं;

अधिकारं कत्तुकामो, बुद्धसेट्ठस्स सासने.

.

‘‘देवलो नाम नामेन, पदुमुत्तरसावको;

तस्स भिक्खा मया दिन्ना, विप्पसन्नेन चेतसा.

.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पिण्डपातस्सिदं फलं.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकासनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकासनदायकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. चितकपूजकत्थेरअपदानं

.

‘‘आनन्दो नाम सम्बुद्धो, सयम्भू अपराजितो;

अरञ्ञे परिनिब्बायि, अमनुस्सम्हि कानने.

१०.

‘‘देवलोका इधागन्त्वा, चितं कत्वानहं तदा;

सरीरं तत्थ झापेसिं, सक्कारञ्च अकासहं.

११.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा चितकपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

चितकपूजकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. तिचम्पकपुप्फियत्थेरअपदानं

१३.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, विकतो [विकनो (सी. स्या.)] नाम पब्बतो;

तस्स वेमज्झे वसति, समणो भावितिन्द्रियो.

१४.

‘‘दिस्वान तस्सोपसमं, विप्पसन्नेन चेतसा;

तीणि चम्पकपुप्फानि, गहेत्वान समोकिरिं.

१५.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिचम्पकपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिचम्पकपुप्फियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. सत्तपाटलियत्थेरअपदानं

१७.

‘‘कणिकारंव जोतन्तं, निसिन्नं पब्बतन्तरे;

सत्त पाटलिपुप्फानि, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

१८.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सत्तपाटलियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सत्तपाटलियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. उपाहनदायकत्थेरअपदानं

२०.

‘‘अहोसिं चन्दनो नाम, सम्बुद्धस्सत्रजो तदा;

एकोपाहनो मया दिन्नो, बोधिं सम्पज्ज मे तुवं.

२१.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पानधिं [यमुपाहनं (सी.), यं पादुं (स्या.)] ददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, उपाहनस्सिदं फलं.

२२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उपाहनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उपाहनदायकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. मञ्जरिपूजकत्थेरअपदानं

२३.

‘‘मञ्जरिकं करित्वान, रथियं पटिपज्जहं;

अद्दसं समणानग्गं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं.

२४.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, परमाय च पीतिया;

उभो हत्थेहि पग्गय्ह, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

२५.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं.

२६.

‘‘इतो तेसत्ततिकप्पे, एको आसिं महीपति;

जोतियो नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

२७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मञ्जरिपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मञ्जरिपूजकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. पण्णदायकत्थेरअपदानं

२८.

‘‘पब्बते हिमवन्तम्हि, वाकचीरधरो अहं;

अलोणपण्णभक्खोम्हि, नियमेसु च संवुतो.

२९.

‘‘पातरासे अनुप्पत्ते, सिद्धत्थो उपगच्छि मं;

ताहं बुद्धस्स पादासिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

३०.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पण्णमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पण्णदानस्सिदं फलं.

३१.

‘‘सत्तवीसतिकप्पम्हि, राजा आसिं सदत्थियो [यदत्थियो (सी. स्या.)];

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

३२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पण्णदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पण्णदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. कुटिदायकत्थेरअपदानं

३३.

‘‘विपिनचारी सम्बुद्धो, रुक्खमूले वसी तदा;

पण्णसालं करित्वान, अदासिं अपराजिते.

३४.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पण्णकुटिकं अदं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, कुटिदानस्सिदं फलं.

३५.

‘‘अट्ठवीसे [अट्ठतिंसे (स्या.)] इतो कप्पे, सोळसासिंसु राजानो;

सब्बत्थ अभिवस्सीति, वुच्चरे चक्कवत्तिनो.

३६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कुटिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कुटिदायकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. अग्गपुप्फियत्थेरअपदानं

३७.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, निसिन्नं पब्बतन्तरे;

ओभासयन्तं रंसेन [रंसिया (स्या.)], सिखिनं सिखिनं यथा.

३८.

‘‘अग्गजं पुप्फमादाय, उपागच्छिं नरुत्तमं;

पसन्नचित्तो सुमनो, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

३९.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

४०.

‘‘पञ्चवीसतिकप्पम्हि, अहोसि अमितोगतो [अमितव्हयो (सी.)];

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अग्गपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अग्गपुप्फियत्थेरस्सापदानं दसमं.

थोमकवग्गो छब्बीसतिमो.

तस्सुद्दानं –

थोमकेकासनचितकं, चम्पको सत्तपाटलि;

पानधि [पाहनो (सी.), पादु (स्या.)] मञ्जरी पण्णं, कुटिदो अग्गपुप्फियो;

गाथायो गणिता चेत्थ, एकतालीसमेव चाति.

२७. पदुमुक्खिपवग्गो

१. आकासुक्खिपियत्थेरअपदानं

.

‘‘सुवण्णवण्णं सिद्धत्थं, गच्छन्तं अन्तरापणे;

जलजग्गे दुवे गय्ह, उपागच्छिं नरासभं.

.

‘‘एकञ्च पुप्फं पादेसु, बुद्धसेट्ठस्स निक्खिपिं;

एकञ्च पुप्फं पग्गय्ह, आकासे उक्खिपिं अहं.

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फदानस्सिदं फलं.

.

‘‘इतो छत्तिंसकप्पम्हि, एको आसिं महीपति;

अन्तलिक्खकरो नाम, चक्कवत्ती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा आकासुक्खिपियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

आकासुक्खिपियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. तेलमक्खियत्थेरअपदानं

.

‘‘सिद्धत्थम्हि भगवति, निब्बुतम्हि नरासभे;

बोधिया वेदिकायाहं, तेलं मक्खेसि तावदे.

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं तेलं मक्खयिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, मक्खनाय इदं फलं.

.

‘‘चतुवीसे इतो कप्पे, सुच्छवि नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तेलमक्खियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तेलमक्खियत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. अड्ढचन्दियत्थेरअपदानं

१०.

‘‘तिस्सस्स खो भगवतो, बोधिया पादपुत्तमे;

अड्ढचन्दं मया दिन्नं, धरणीरुहपादपे.

११.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं चन्द [यं पुप्फ (क.)] मभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बोधिपूजायिदं फलं.

१२.

‘‘पञ्चवीसे इतो कप्पे, देवलो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अड्ढचन्दियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अड्ढचन्दियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. पदीपदायकत्थेरअपदानं

१४.

‘‘देवभूतो अहं सन्तो, ओरुय्ह पथविं तदा;

पदीपे पञ्च पादासिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

१५.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पदीपमदं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, दीपदानस्सिदं फलं.

१६.

‘‘पञ्चपञ्ञासके कप्पे, एको आसिं महीपति;

समन्तचक्खुनामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

१७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पदीपदायको [अपण्णदीपियो (सी. क.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पदीपदायकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. बिळालिदायकत्थेरअपदानं

१८.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, रोमसो नाम पब्बतो;

तम्हि पब्बतपादम्हि, समणो भावितिन्द्रियो.

१९.

‘‘बिळालियो गहेत्वान, समणस्स अदासहं;

अनुमोदि महावीरो, सयम्भू अपराजितो.

२०.

‘‘बिळाली ते मम दिन्ना, विप्पसन्नेन चेतसा;

भवे निब्बत्तमानम्हि, फलं निब्बत्ततं तव.

२१.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं बिळालिमदासहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बिळालिया इदं फलं.

२२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बिळालिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बिळालिदायकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. मच्छदायकत्थेरअपदानं

२३.

‘‘चन्दभागानदीतीरे, उक्कुसो आसहं तदा;

महन्तं मच्छं पग्गय्ह, सिद्धत्थमुनिनो अदं.

२४.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं मच्छमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, मच्छदानस्सिदं फलं.

२५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मच्छदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मच्छदायकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. जवहंसकत्थेरअपदानं

२६.

‘‘चन्दभागानदीतीरे, आसिं वनचरो तदा;

सिद्धत्थं अद्दसं बुद्धं, गच्छन्तं अनिलञ्जसे.

२७.

‘‘अञ्जलिं पग्गहेत्वान, उल्लोकेन्तो महामुनिं;

सकं चित्तं पसादेत्वा, अवन्दिं नायकं अहं.

२८.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यमवन्दिं नरासभं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, वन्दनाय इदं फलं.

२९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा जवहंसको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

जवहंसकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. सळलपुप्फियत्थेरअपदानं

३०.

‘‘चन्दभागानदीतीरे, अहोसिं किन्नरो तदा;

विपस्सिं अद्दसं बुद्धं, रंसिजालसमाकुलं.

३१.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, परमाय च पीतिया;

पग्गय्ह सळलं पुप्फं, विपस्सिं ओकिरिं अहं.

३२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

३३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सळलपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सळलपुप्फियत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. उपागतासयत्थेरअपदानं

३४.

‘‘हिमवन्तस्स वेमज्झे, सरो आसि सुनिम्मितो;

तत्थाहं रक्खसो आसिं, हेठसीलो भयानको.

३५.

‘‘अनुकम्पको कारुणिको, विपस्सी लोकनायको;

ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि मम सन्तिकं.

३६.

‘‘उपागतं महावीरं, देवदेवं नरासभं;

आसया अभिनिक्खम्म, अवन्दिं सत्थुनो अहं.

३७.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं वन्दिं पुरिसुत्तमं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, वन्दनाय इदं फलं.

३८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उपागतासयो [उपागतहासनियो (स्या.), उपागताहासनियो (क.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उपागतासयत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. तरणियत्थेरअपदानं

३९.

‘‘सुवण्णवण्णो सम्बुद्धो, विपस्सी दक्खिणारहो;

नदीतीरे ठितो सत्था, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो.

४०.

‘‘नावा न विज्जते तत्थ, सन्तारणी महण्णवे;

नदिया अभिनिक्खम्म, तारेसिं लोकनायकं.

४१.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं तारेसिं नरुत्तमं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, तरणाय इदं फलं.

४२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तरणियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तरणियत्थेरस्सापदानं दसमं.

पदुमुक्खिपवग्गो सत्तवीसतिमो.

तस्सुद्दानं –

उक्खिपी तेलचन्दी च, दीपदो च बिळालिदो;

मच्छो जवो सळलदो, रक्खसो तरणो दस;

गाथायो चेत्थ सङ्खाता, तालीसं चेकमेव चाति.

२८. सुवण्णबिब्बोहनवग्गो

१. सुवण्णबिब्बोहनियत्थेरअपदानं

.

‘‘एकासनं अहमदं, पसन्नो सेहि पाणिभि;

बिब्बोहनञ्च [बिम्बोहनञ्च (सी. पी.)] पादासिं, उत्तमत्थस्स पत्तिया.

.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, बिब्बोहनमदासहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बिब्बोहनस्सिदं फलं.

.

‘‘इतो तेसट्ठिमे कप्पे, असमो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुवण्णबिब्बोहनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुवण्णबिब्बोहनियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. तिलमुट्ठिदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, सत्था लोकग्गनायको;

मनोमयेन कायेन, इद्धिया उपसङ्कमि.

.

‘‘सत्थारं उपसङ्कन्तं, वन्दित्वा पुरिसुत्तमं;

पसन्नचित्तो सुमनो, तिलमुट्ठिमदासहं.

.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, तिलमुट्ठियिदं फलं.

.

‘‘इतो सोळसकप्पम्हि, तन्तिसो [खन्तियो (स्या.)] नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिलमुट्ठिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिलमुट्ठिदायकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. चङ्कोटकियत्थेरअपदानं

१०.

‘‘महासमुद्दं निस्साय, वसती पब्बतन्तरे;

पच्चुग्गन्त्वान कत्वान [पच्चुग्गन्त्वान’कासहं (अट्ठ.), पच्चुग्गमनं कत्वान (?)], चङ्कोटक [चङ्गोटक (सी.)] मदासहं.

११.

‘‘सिद्धत्थस्स महेसिनो, सब्बसत्तानुकम्पिनो [सयम्भुस्सानुकम्पिनो (स्या.)];

पुप्फचङ्कोटकं दत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं.

१२.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, चङ्कोटकमदं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, चङ्कोटकस्सिदं फलं.

१३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा चङ्कोटकियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

चङ्कोटकियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. अब्भञ्जनदायकत्थेरअपदानं

१४.

‘‘कोण्डञ्ञस्स भगवतो, वीतरागस्स तादिनो;

आकाससमचित्तस्स [अकक्कसचित्तस्साथ (अट्ठ.)], निप्पपञ्चस्स झायिनो.

१५.

‘‘सब्बमोहातिवत्तस्स, सब्बलोकहितेसिनो;

अब्भञ्जनं मया दिन्नं, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

१६.

‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, अब्भञ्जनमदं तदा [अम्भञ्जनमदासहं (स्या.)];

दुग्गतिं नाभिजानामि, अब्भञ्जनस्सिदं फलं.

१७.

‘‘इतो पन्नरसे कप्पे, चिरप्पो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अब्भञ्जनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अब्भञ्जनदायकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. एकञ्जलिकत्थेरअपदानं

१९.

‘‘उदुम्बरे वसन्तस्स, नियते पण्णसन्थरे;

वुत्थोकासो मया दिन्नो, समणस्स महेसिनो.

२०.

‘‘तिस्सस्स द्विपदिन्दस्स, लोकनाथस्स तादिनो;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, सन्थरिं पुप्फसन्थरं.

२१.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं करिं पुप्फसन्थरं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सन्थरस्स इदं फलं.

२२.

‘‘इतो चुद्दसकप्पम्हि, अहोसिं मनुजाधिपो;

एकअञ्जलिको नाम, चक्कवत्ती महब्बलो.

२३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकञ्जलिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकञ्जलिकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. पोत्थकदायकत्थेरअपदानं

२४.

‘‘सत्थारं धम्ममारब्भ, सङ्घञ्चापि महेसिनं;

पोत्थदानं मया दिन्नं, दक्खिणेय्ये अनुत्तरे.

२५.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पोत्थदानस्सिदं फलं.

२६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पोत्थकदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पोत्थकदायकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. चितकपूजकत्थेरअपदानं

२७.

‘‘चन्दभागानदीतीरे, अनुसोतं वजामहं;

सत्त मालुवपुप्फानि, चितमारोपयिं अहं.

२८.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, चितकं यमपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, चितपूजायिदं फलं.

२९.

‘‘सत्तसट्ठिम्हितो कप्पे, पटिजग्गसनामका;

सत्तरतनसम्पन्ना, सत्तासुं चक्कवत्तिनो [पटिजग्गसनामको; सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो (स्या.)].

३०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा चितकपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

चितकपूजकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. आलुवदायकत्थेरअपदानं

३१.

‘‘पब्बते हिमवन्तम्हि, महासिन्धु सुदस्सना;

तत्थद्दसं वीतरागं, सुप्पभासं सुदस्सनं.

३२.

‘‘परमोपसमे युत्तं, दिस्वा विम्हितमानसो;

आलुवं तस्स पादासिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

३३.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं फलमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, आलुवस्स इदं फलं.

३४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा आलुवदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

आलुवदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. एकपुण्डरीकत्थेरअपदानं

३५.

‘‘रोमसो नाम नामेन, सयम्भू सुब्बतो [सप्पभो (स्या.)] तदा;

पुण्डरीकं मया दिन्नं, विप्पसन्नेन चेतसा.

३६.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, पुण्डरीकमदं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुण्डरीकस्सिदं फलं.

३७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकपुण्डरीको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकपुण्डरीकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. तरणीयत्थेरअपदानं

३८.

‘‘महापथम्हि विसमे, सेतु कारापितो मया;

तरणत्थाय लोकस्स, पसन्नो सेहि पाणिभि.

३९.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यो सेतु कारितो मया;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सेतुदानस्सिदं फलं.

४०.

‘‘पञ्चपञ्ञासितो कप्पे, एको आसिं समोगधो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तरणीयो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तरणीयत्थेरस्सापदानं दसमं.

सुवण्णबिब्बोहनवग्गो अट्ठवीसतिमो.

तस्सुद्दानं –

सुवण्णं तिलमुट्ठि च, चङ्कोटब्भञ्जनञ्जली;

पोत्थको चितमालुवा, एकपुण्डरी सेतुना;

द्वेचत्तालीस गाथायो, गणितायो विभाविभीति.

एकादसमं भाणवारं.

२९. पण्णदायकवग्गो

१. पण्णदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘पण्णसाले निसिन्नोम्हि, पण्णभोजनभोजनो;

उपविट्ठञ्च मं सन्तं, उपागच्छि महाइसि [महामुनि (सी.)].

.

‘‘सिद्धत्थो लोकपज्जोतो, सब्बलोकतिकिच्छको;

तस्स पण्णं मया दिन्नं, निसिन्नं [निसिन्नस्स (स्या. अट्ठ.)] पण्णसन्थरे.

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पण्णमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पण्णदानस्सिदं फलं.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पण्णदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पण्णदायकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. फलदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘सिनेरुसमसन्तोसो, धरणीसम [धरणीधर (सी. स्या.)] सादिसो;

वुट्ठहित्वा समाधिम्हा, भिक्खाय ममुपट्ठितो.

.

‘‘हरीतकं [हरीतकिं (स्या.)] आमलकं, अम्बजम्बुविभीतकं;

कोलं भल्लातकं बिल्लं, फारुसकफलानि च.

.

‘‘सिद्धत्थस्स महेसिस्स, सब्बलोकानुकम्पिनो;

तञ्च सब्बं मया दिन्नं, विप्पसन्नेन चेतसा.

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं फलं अददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

.

‘‘सत्तपञ्ञासितो कप्पे, एकज्झो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा फलदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

फलदायकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. पच्चुग्गमनियत्थेरअपदानं

११.

‘‘सीहं यथा वनचरं, निसभाजानियं यथा;

ककुधं विलसन्तंव, आगच्छन्तं नरासभं.

१२.

‘‘सिद्धत्थं लोकपज्जोतं, सब्बलोकतिकिच्छकं;

अकासिं पच्चुग्गमनं, विप्पसन्नेन चेतसा.

१३.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, पच्चुग्गच्छिं नरासभं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पच्चुग्गमने इदं फलं.

१४.

‘‘सत्ततिंसे [सत्तवीसे (सी. स्या.)] इतो कप्पे, एको आसिं जनाधिपो;

सपरिवारोति नामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

१५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पच्चुग्गमनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पच्चुग्गमनियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. एकपुप्फियत्थेरअपदानं

१६.

‘‘दक्खिणम्हि दुवारम्हि, पिसाचो आसहं तदा;

अद्दसं विरजं बुद्धं, पीतरंसिंव भाणुमं.

१७.

‘‘विपस्सिस्स नरग्गस्स, सब्बलोकहितेसिनो;

एकपुप्फं मया दिन्नं, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

१८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकपुप्फियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. मघवपुप्फियत्थेरअपदानं

२०.

‘‘नम्मदानदिया तीरे, सयम्भू अपराजितो;

समाधिं सो समापन्नो, विप्पसन्नो अनाविलो.

२१.

‘‘दिस्वा पसन्नसुमनो, सम्बुद्धं अपराजितं;

ताहं मघवपुप्फेन, सयम्भुं पूजयिं तदा.

२२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मघवपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मघवपुप्फियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. उपट्ठाकदायकत्थेरअपदानं

२४.

‘‘रथियं पटिपज्जन्तं, आहुतीनं पटिग्गहं;

द्विपदिन्दं महानागं, लोकजेट्ठं नरासभं.

२५.

‘‘पक्कोसापिय तस्साहं, सब्बलोकहितेसिनो;

उपट्ठाको मया दिन्नो, सिद्धत्थस्स महेसिनो.

२६.

‘‘पटिग्गहेत्वा [पटिग्गहेसि (क.)] सम्बुद्धो, निय्यादेसि महामुनि [महाइसि (क.)];

उट्ठाय आसना तम्हा, पक्कामि पाचिनामुखो.

२७.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, उपट्ठाकमदं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, उपट्ठानस्सिदं फलं.

२८.

‘‘सत्तपञ्ञासितो कप्पे, बलसेनसनामको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

२९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उपट्ठाकदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उपट्ठाकदायकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. अपदानियत्थेरअपदानं

३०.

‘‘अपदानं सुगतानं, कित्तयिंहं महेसिनं;

पादे च सिरसा वन्दिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

३१.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, अपदानं पकित्तयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, कित्तनाय इदं फलं.

३२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अपदानियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अपदानियत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. सत्ताहपब्बजितत्थेरअपदानं

३३.

‘‘विपस्सिस्स भगवतो, सङ्घो सक्कतमानितो;

ब्यसनं मे अनुप्पत्तं, ञातिभेदो पुरे अहु.

३४.

‘‘पब्बज्जं उपगन्त्वान, ब्यसनुपसमायहं;

सत्ताहाभिरतो तत्थ, सत्थुसासनकम्यता.

३५.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यमहं पब्बजिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पब्बज्जाय इदं फलं.

३६.

‘‘सत्तसट्ठिम्हितो कप्पे, सत्त आसुं महीपती;

सुनिक्खमाति ञायन्ति, चक्कवत्ती महब्बला.

३७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सत्ताहपब्बजितो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सत्ताहपब्बजितत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. बुद्धुपट्ठायिकत्थेरअपदानं

३८.

‘‘वेटम्भिनीति [वेटम्बरीति (सी.), वेधम्भिनीति (स्या.)] मे नामं, पितुसन्तं [पिता’सन्तं (?)] ममं तदा;

मम हत्थं गहेत्वान, उपानयि महामुनिं.

३९.

‘‘इमेमं उद्दिसिस्सन्ति, बुद्धा लोकग्गनायका;

तेहं उपट्ठिं सक्कच्चं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

४०.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, बुद्धे उपट्ठहिं [परिचरिं (सी. स्या.)] तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, उपट्ठानस्सिदं फलं.

४१.

‘‘तेवीसम्हि इतो कप्पे, चतुरो आसु खत्तिया;

समणुपट्ठाका नाम, चक्कवत्ती महब्बला.

४२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बुद्धुपट्ठायिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बुद्धुपट्ठायिकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. पुब्बङ्गमियत्थेरअपदानं

४३.

‘‘चुल्लासीतिसहस्सानि, पब्बजिम्ह अकिञ्चना;

तेसं पुब्बङ्गमो आसिं, उत्तमत्थस्स पत्तिया.

४४.

‘‘सरागा सभवा [समोहा (स्या.)] चेते, विप्पसन्नमनाविला;

उपट्ठहिंसु सक्कच्चं, पसन्ना सेहि पाणिभि.

४५.

‘‘खीणासवा वन्तदोसा, कतकिच्चा अनासवा;

फरिंसु मेत्तचित्तेन, सयम्भू अपराजिता.

४६.

‘‘तेसं उपट्ठहित्वान, सम्बुद्धानं पतिस्सतो;

मरणञ्च अनुप्पत्तो, देवत्तञ्च अगम्हसे.

४७.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं सीलमनुपालयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सञ्ञमस्स इदं फलं.

४८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुब्बङ्गमियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुब्बङ्गमियत्थेरस्सापदानं दसमं.

पण्णदायकवग्गो एकूनतिंसतिमो.

तस्सुद्दानं –

पण्णं फलं पच्चुग्गमं, एकपुप्फि च मघवा;

उपट्ठाकापदानञ्च, पब्बज्जा बुद्धुपट्ठाको;

पुब्बङ्गमो च गाथायो, अट्ठतालीस कित्तिता.

३०. चितकपूजकवग्गो

१. चितकपूजकत्थेरअपदानं

.

‘‘अजितो नाम नामेन, अहोसिं ब्राह्मणो तदा;

आहुतिं यिट्ठुकामोहं, नानापुप्फं समानयिं.

.

‘‘जलन्तं चितकं दिस्वा, सिखिनो लोकबन्धुनो;

तञ्च पुप्फं समानेत्वा, चितके ओकिरिं अहं.

.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

.

‘‘सत्तवीसे [सत्ततिंसे (क.)] इतो कप्पे, सत्तासुं मनुजाधिपा;

सुपज्जलितनामा ते, चक्कवत्ती महब्बला.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा चितकपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

चितकपूजकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. पुप्फधारकत्थेरअपदानं

.

‘‘वाकचीरधरो आसिं, अजिनुत्तरवासनो;

अभिञ्ञा पञ्च निब्बत्ता, चन्दस्स परिमज्जको.

.

‘‘विपस्सिं लोकपज्जोतं, दिस्वा अभिगतं ममं;

पारिच्छत्तकपुप्फानि, धारेसिं सत्थुनो अहं.

.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, धारणाय इदं फलं.

.

‘‘सत्तासीतिम्हितो कप्पे, एको आसिं महीपति;

समन्तधारणो नाम, चक्कवत्ती महब्बलो.

१०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुप्फधारको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुप्फधारकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. छत्तदायकत्थेरअपदानं

११.

‘‘पुत्तो मम पब्बजितो, कासायवसनो तदा;

सो च बुद्धत्तं सम्पत्तो, निब्बुतो लोकपूजितो.

१२.

‘‘विचिनन्तो सकं पुत्तं, अगमं पच्छतो अहं;

निब्बुतस्स महन्तस्स, चितकं अगमासहं.

१३.

‘‘पग्गय्ह अञ्जलिं तत्थ, वन्दित्वा चितकं अहं;

सेतच्छत्तञ्च पग्गय्ह, आरोपेसिं अहं तदा.

१४.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं छत्तमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, छत्तदानस्सिदं फलं.

१५.

‘‘पञ्चवीसे इतो कप्पे, सत्त आसुं जनाधिपा;

महारहसनामा ते, चक्कवत्ती महब्बला.

१६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा छत्तदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

छत्तदायकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. सद्दसञ्ञकत्थेरअपदानं

१७.

‘‘अनुग्गतम्हि आदिच्चे, पनादो [पसादो (स्या. अट्ठ.)] विपुलो अहु;

बुद्धसेट्ठस्स लोकम्हि, पातुभावो महेसिनो.

१८.

‘‘घोस [सद्द (सी. स्या.)] मस्सोसहं तत्थ, न च पस्सामि तं जिनं;

मरणञ्च अनुप्पत्तो, बुद्धसञ्ञमनुस्सरिं.

१९.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सद्दसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सद्दसञ्ञकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. गोसीसनिक्खेपकत्थेरअपदानं

२१.

‘‘आरामद्वारा निक्खम्म, गोसीसं सन्थतं मया;

अनुभोमि सकं कम्मं, पुब्बकम्मस्सिदं फलं.

२२.

‘‘आजानिया वातजवा, सिन्धवा सीघवाहना;

अनुभोमि सब्बमेतं, गोसीसस्स इदं फलं.

२३.

‘‘अहो कारं परमकारं, सुखत्ते सुकतं मया;

सङ्घे कतस्स कारस्स, न अञ्ञं कलमग्घति.

२४.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं सीसं सन्थरिं अहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सन्थरस्स इदं फलं.

२५.

‘‘पञ्चसत्ततिकप्पम्हि, सुप्पतिट्ठितनामको;

एको आसिं महातेजो, चक्कवत्ती महब्बलो.

२६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा गोसीसनिक्खेपको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

गोसीसनिक्खेपकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. पादपूजकत्थेरअपदानं

२७.

‘‘पब्बते हिमवन्तम्हि, अहोसिं किन्नरो तदा;

अद्दसं विरजं बुद्धं, पीतरंसिंव भाणुमं.

२८.

‘‘उपेतं तमहं [उपेतोपि तदा (स्या.), उपेसिं तमहं (?)] बुद्धं, विपस्सिं लोकनायकं;

चन्दनं तगरञ्चापि, पादे ओसिञ्चहं तदा.

२९.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पादं अभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पादपूजायिदं फलं.

३०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पादपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पादपूजकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. देसकित्तकत्थेरअपदानं

३१.

‘‘उपसालकनामोहं, अहोसिं ब्राह्मणो तदा;

काननं वनमोगाळ्हं, लोकजेट्ठं नरासभं.

३२.

‘‘दिस्वान वन्दिं पादेसु, लोकाहुतिपटिग्गहं;

पसन्नचित्तं मं ञत्वा, बुद्धो अन्तरधायथ.

३३.

‘‘कानना अभिनिक्खम्म, बुद्धसेट्ठमनुस्सरिं;

तं देसं कित्तयित्वान, कप्पं सग्गम्हि मोदहं.

३४.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं देसमभिकित्तयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, कित्तनाय इदं फलं.

३५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा देसकित्तको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

देसकित्तकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. सरणगमनियत्थेरअपदानं

३६.

‘‘पब्बते हिमवन्तम्हि, अहोसिं लुद्दको तदा;

विपस्सिं अद्दसं बुद्धं, लोकजेट्ठं नरासभं.

३७.

‘‘उपासित्वान सम्बुद्धं, वेय्यावच्चमकासहं;

सरणञ्च उपागच्छिं, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

३८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, सरणं उपगच्छहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सरणागमनप्फलं.

३९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सरणगमनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सरणगमनियत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. अम्बपिण्डियत्थेरअपदानं

४०.

‘‘रोमसो नाम नामेन, दानवो इति विस्सुतो;

अम्बपिण्डी मया दिन्ना [अम्बपिण्डो मया दिन्नो (स्या.)], विपस्सिस्स महेसिनो.

४१.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यमम्बमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, अम्बदानस्सिदं फलं.

४२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अम्बपिण्डियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अम्बपिण्डियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. अनुसंसावकत्थेरअपदानं

४३.

‘‘पिण्डाय चरमानाहं, विपस्सिमद्दसं जिनं;

उळुङ्गभिक्खं पादासिं, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

४४.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, अभिवादेसहं तदा;

अनुसंसावयिं बुद्धं, उत्तमत्थस्स पत्तिया.

४५.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, अनुसंसावयिं अहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, अनुसंसावना फलं.

४६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अनुसंसावको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अनुसंसावकत्थेरस्सापदानं दसमं.

चितकपूजकवग्गो तिंसतिमो.

तस्सुद्दानं –

चितकं पारिछत्तो च, सद्दगोसीससन्थरं;

पादो पदेसं सरणं, अम्बो संसावकोपि च;

अट्ठतालीस गाथायो, गणितायो विभाविभि.

अथ वग्गुद्दानं –

कणिकारो हत्थिददो, आलम्बणुदकासनं;

तुवरं थोमको चेव, उक्खेपं सीसुपधानं.

पण्णदो चितपूजी च, गाथायो चेव सब्बसो;

चत्तारि च सतानीह, एकपञ्ञासमेव च.

पञ्चवीससता सब्बा, द्वासत्तति तदुत्तरि;

तिसतं अपदानानं, गणिता अत्थदस्सिभि.

कणिकारवग्गदसकं.

ततियसतकं समत्तं.

३१. पदुमकेसरवग्गो

१. पदुमकेसरियत्थेरअपदानं

.

‘‘इसिसङ्घे अहं पुब्बे, आसिं मातङ्गवारणो;

महेसीनं पसादेन, पद्मकेसरमोकिरिं.

.

‘‘पच्चेकजिनसेट्ठेसु, धुतरागेसु तादिसु;

तेसु चित्तं पसादेत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं.

.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, केसरं ओकिरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पदुमकेसरियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पदुमकेसरियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. सब्बगन्धियत्थेरअपदानं

.

‘‘गन्धमालं मया दिन्नं, विपस्सिस्स महेसिनो;

अदासिं उजुभूतस्स, कोसेय्यवत्थमुत्तमं.

.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं वत्थमददिं [गन्धमददिं (स्या.)] पुरे;

दुग्गतिं नाभिजानामि, गन्धदानस्सिदं फलं.

.

‘‘इतो पन्नरसे कप्पे, सुचेळो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सब्बगन्धियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सब्बगन्धियत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. परमन्नदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘कणिकारंव जोतन्तं, उदयन्तंव भाणुमं;

विपस्सिं अद्दसं बुद्धं, लोकजेट्ठं नरासभं.

१०.

‘‘अञ्जलिं पग्गहेत्वान, अभिनेसिं सकं घरं;

अभिनेत्वान सम्बुद्धं, परमन्नमदासहं.

११.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, परमन्नमदिं [परमन्नं ददिं (सी.), परमन्नमदं (स्या.)] तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, परमन्नस्सिदं फलं.

१२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा परमन्नदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

परमन्नदायकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. धम्मसञ्ञकत्थेरअपदानं

१३.

‘‘विपस्सिनो भगवतो, महाबोधिमहो अहु;

रुक्खट्ठस्सेव सम्बुद्धो, [रुक्खट्ठेयेव सम्बुद्धे (सी.), रुक्खट्ठो इव सम्बुद्धो (अट्ठ.) एत्थ रुक्खट्ठस्सेव बोधिमहकारजनस्स सम्बुद्धो चतुसच्चं पकासेतीति अत्थोपि सक्का ञातुं] लोकजेट्ठो नरासभो [लोकजेट्ठे नरासभे (सी.)].

१४.

‘‘भगवा तम्हि समये, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो;

चतुसच्चं पकासेति, वाचासभिमुदीरयं.

१५.

‘‘सङ्खित्तेन च देसेन्तो, वित्थारेन च देसयं [देसयि (स्या.), भासति (क.)];

विवट्टच्छदो सम्बुद्धो, निब्बापेसि महाजनं.

१६.

‘‘तस्साहं धम्मं सुत्वान, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

वन्दित्वा सत्थुनो पादे, पक्कामिं उत्तरामुखो.

१७.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं धम्ममसुणिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, धम्मसवस्सिदं फलं.

१८.

‘‘तेत्तिंसम्हि इतो कप्पे, एको आसिं महीपति;

सुतवा नाम नामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

१९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा धम्मसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

धम्मसञ्ञकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. फलदायकत्थेरअपदानं

२०.

‘‘भागीरथीनदीतीरे, अहोसि अस्समो तदा;

तमहं अस्समं गच्छिं, फलहत्थो अपेक्खवा.

२१.

‘‘विपस्सिं तत्थ अद्दक्खिं, पीतरंसिंव भाणुमं;

यं मे अत्थि फलं सब्बं, अदासिं सत्थुनो अहं.

२२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं फलं अददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

२३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा फलदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

फलदायकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. सम्पसादकत्थेरअपदानं

२४.

‘‘‘नमो ते बुद्ध वीरत्थु, विप्पमुत्तोसि सब्बधि;

ब्यसनम्हि [ब्यसनं हि (सी.)] अनुप्पत्तो, तस्स मे सरणं भव’.

२५.

‘‘सिद्धत्थो तस्स ब्याकासि, लोके अप्पटिपुग्गलो;

‘महोदधिसमो सङ्घो, अप्पमेय्यो अनुत्तरो.

२६.

‘‘‘तत्थ त्वं विरजे खेत्ते, अनन्तफलदायके;

सङ्घे चित्तं पसादेत्वा, सुबीजं वाप [चापि (सी.), वापि (स्या.)] रोपय.

२७.

‘‘इदं वत्वान सब्बञ्ञू, लोकजेट्ठो नरासभो;

ममेव अनुसासित्वा, वेहासं नभमुग्गमि.

२८.

‘‘अचिरं गतमत्तम्हि, सब्बञ्ञुम्हि नरासभे;

मरणं समनुप्पत्तो, तुसितं उपपज्जहं.

२९.

‘‘तदाहं विरजे खेत्ते, अनन्तफलदायके;

सङ्घे चित्तं पसादेत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं.

३०.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, पसादमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पसादस्स इदं फलं.

३१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सम्पसादको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सम्पसादकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. आरामदायकत्थेरअपदानं

३२.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, आरामो रोपितो मया;

सन्दच्छायेसु [सीतछायेसु (स्या.), सन्तच्छायेसु (क.)] रुक्खेसु, उपासन्तेसु पक्खिसु.

३३.

‘‘अद्दसं विरजं बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं;

आरामं अभिनामेसिं, लोकजेट्ठं नरासभं.

३४.

‘‘हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, फलं पुप्फमदासहं;

ततो जातप्पसादोव, तं वनं परिणामयिं.

३५.

‘‘बुद्धस्स यमिदं दासिं, विप्पसन्नेन चेतसा;

भवे निब्बत्तमानम्हि, निब्बत्तति फलं मम.

३६.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं आराममदं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, आरामस्स इदं फलं.

३७.

‘‘सत्ततिंसे इतो कप्पे, सत्तासुं मुदुसीतला;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

३८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा आरामदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

आरामदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. अनुलेपदायकत्थेरअपदानं

३९.

‘‘अत्थदस्सिस्स मुनिनो, अद्दसं सावकं अहं;

नवकम्मं करोन्तस्स, सीमाय उपगच्छहं.

४०.

‘‘निट्ठिते नवकम्मे च, अनुलेपमदासहं;

पसन्नचित्तो सुमनो, पुञ्ञक्खेत्ते अनुत्तरे.

४१.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, अनुलेपस्सिदं फलं.

४२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अनुलेपदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अनुलेपदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. बुद्धसञ्ञकत्थेरअपदानं

४३.

‘‘उदेन्तं सतरंसिंव, पीतरंसिंव भाणुमं;

वनन्तरगतं सन्तं, लोकजेट्ठं नरासभं.

४४.

‘‘अद्दसं सुपिनन्तेन, सिद्धत्थं लोकनायकं;

तत्थ चित्तं पसादेत्वा, सुगतिं उपपज्जहं.

४५.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्ञायिदं फलं.

४६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बुद्धसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बुद्धसञ्ञकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. पब्भारदायकत्थेरअपदानं

४७.

‘‘पियदस्सिनो भगवतो, पब्भारो सोधितो मया;

घटकञ्च उपट्ठासिं, परिभोगाय तादिनो.

४८.

‘‘तं मे बुद्धो वियाकासि, पियदस्सी महामुनि;

सहस्सकण्डो सतभेण्डु [सतगेण्डु (स्या. क.)], धजालु हरितामयो.

४९.

‘‘निब्बत्तिस्सति सो यूपो, रतनञ्च अनप्पकं;

पब्भारदानं दत्वान, कप्पं सग्गम्हि मोदहं.

५०.

‘‘इतो बात्तिंसकप्पम्हि, सुसुद्धो नाम खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

५१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पब्भारदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पब्भारदायकत्थेरस्सापदानं दसमं.

पदुमकेसरवग्गो एकतिंसतिमो.

तस्सुद्दानं –

केसरं गन्धमन्नञ्च, धम्मसञ्ञी फलेन च;

पसादारामदायी च, लेपको बुद्धसञ्ञको;

पब्भारदो च गाथायो, एकपञ्ञास कित्तिता.

३२. आरक्खदायकवग्गो

१. आरक्खदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘धम्मदस्सिस्स मुनिनो, वति कारापिता मया;

आरक्खो च मया दिन्नो, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं कम्ममकरिं तदा;

तेन कम्मविसेसेन, पत्तो मे आसवक्खयो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा आरक्खदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

आरक्खदायकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. भोजनदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘सुजातो साललट्ठीव, सोभञ्जनमिवुग्गतो;

इन्दलट्ठिरिवाकासे, विरोचति सदा जिनो.

.

‘‘तस्स देवातिदेवस्स, वेस्सभुस्स महेसिनो;

अदासि भोजनमहं, विप्पसन्नेन चेतसा.

.

‘‘तं मे बुद्धो अनुमोदि, सयम्भू अपराजितो;

भवे निब्बत्तमानम्हि, फलं निब्बत्ततू तव.

.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, भोजनस्स इदं फलं.

.

‘‘पञ्चवीसे इतो कप्पे, एको आसिं अमित्तको;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा भोजनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

भोजनदायकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. गतसञ्ञकत्थेरअपदानं

१०.

‘‘आकासेव पदं नत्थि, अम्बरे अनिलञ्जसे;

सिद्धत्थं जिनमद्दक्खिं, गच्छन्तं तिदिवङ्गणे [तिदिवङ्गणं (स्या. क.)].

११.

‘‘अनिलेनेरितं दिस्वा, सम्मासम्बुद्धचीवरं;

वित्ति ममाहु तावदे [वित्ति मे पाहुणा ताव (स्या.), वित्ति मे तावदे जाता (सी.)], दिस्वान गमनं मुनिं [मुने (सी.)].

१२.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्ञायिदं फलं.

१३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा गतसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

गतसञ्ञकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. सत्तपदुमियत्थेरअपदानं

१४.

‘‘नदीकूले वसामहं, नेसादो नाम ब्राह्मणो;

सतपत्तेहि पुप्फेहि, सम्मज्जित्वान अस्समं.

१५.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, सिद्धत्थं लोकनायकं;

दिस्वा नभेन [वनेन (स्या. क.)] गच्छन्तं, हासो मे उदपज्जथ.

१६.

‘‘पच्चुग्गन्त्वान सम्बुद्धं, लोकजेट्ठं नरासभं;

अस्समं अतिनामेत्वा, जलजग्गेहि ओकिरिं.

१७.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१८.

‘‘इतो ते सत्तमे कप्पे, चतुरो पादपावरा;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

१९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सत्तपदुमियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सत्तपदुमियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. पुप्फासनदायकत्थेरअपदानं

२०.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, पीतरंसिंव [सतरंसिंव (सी. स्या.)] भाणुमं;

अविदूरेन गच्छन्तं, सिद्धत्थं अपराजितं.

२१.

‘‘तस्स पच्चुग्गमित्वान, पवेसेत्वान अस्समं;

पुप्फासनं मया दिन्नं, विप्पसन्नेन चेतसा.

२२.

‘‘अञ्जलिं पग्गहेत्वान, वेदजातो तदा अहं;

बुद्धे चित्तं पसादेत्वा, तं कम्मं परिणामयिं.

२३.

‘‘यं मे अत्थि कतं पुञ्ञं, सयम्भुम्हपराजिते;

सब्बेन तेन कुसलेन, विमलो होमि सासने.

२४.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, पुप्फासनमदं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फासनस्सिदं फलं.

२५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुप्फासनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुप्फासनदायकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. आसनसन्थविकत्थेरअपदानं

२६.

‘‘चेतियं उत्तमं नाम, सिखिनो लोकबन्धुनो;

अरञ्ञे इरीणे वने, अन्धाहिण्डामहं तदा.

२७.

‘‘पवना निक्खमन्तेन, दिट्ठं सीहासनं मया;

एकंसं अञ्जलिं कत्वा, सन्थविं [थविस्सं (सी.)] लोकनायकं.

२८.

‘‘दिवसभागं थवित्वान, बुद्धं लोकग्गनायकं;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, इमं वाचं उदीरयिं.

२९.

‘‘‘नमो ते पुरिसाजञ्ञ, नमो ते पुरिसुत्तम;

सब्बञ्ञूसि महावीर, लोकजेट्ठ नरासभ’.

३०.

‘‘अभित्थवित्वा सिखिनं, निमित्तकरणेनहं;

आसनं अभिवादेत्वा, पक्कामिं उत्तरामुखो.

३१.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं थविं वदतं वरं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, थोमनाय इदं फलं.

३२.

‘‘सत्तवीसे इतो कप्पे, अतुला सत्त आसु ते;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

३३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा आसनसन्थविको [आसनसन्थवको (?), आसनथविको (क.), आसनत्थविको (सी. स्या.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

आसनसन्थविकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. सद्दसञ्ञकत्थेरअपदानं

३४.

‘‘सुदस्सनो महावीरो, देसेति अमतं पदं;

परिवुतो सावकेहि, वसति घरमुत्तमे.

३५.

‘‘ताय वाचाय मधुराय, सङ्गण्हाति [सङ्गण्हन्ते (सी.)] महाजनं;

घोसो च विपुलो आसि, आसीसो [आसंसो (सी.)] देवमानुसे.

३६.

‘‘निग्घोससद्दं सुत्वान, सिद्धत्थस्स महेसिनो;

सद्दे चित्तं पसादेत्वा, अवन्दिं लोकनायकं.

३७.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्ञायिदं फलं.

३८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सद्दसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सद्दसञ्ञकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. तिरंसियत्थेरअपदानं

३९.

‘‘केसरिं अभिजातंव, अग्गिक्खन्धंव पब्बते;

ओभासेन्तं दिसा सब्बा [निवासेन्तं (क.), दिसासिन्नं (स्या.)], सिद्धत्थं पब्बतन्तरे.

४०.

‘‘सूरियस्स च आलोकं, चन्दालोकं तथेव च;

बुद्धालोकञ्च दिस्वान, वित्ति मे उदपज्जथ.

४१.

‘‘तयो आलोके दिस्वान, सम्बुद्धं [बुद्धञ्च (सी.)] सावकुत्तमं;

एकंसं अजिनं कत्वा, सन्थविं लोकनायकं.

४२.

‘‘तयो हि आलोककरा, लोके लोकतमोनुदा;

चन्दो च सूरियो चापि, बुद्धो च लोकनायको.

४३.

‘‘ओपम्मं उपदस्सेत्वा, कित्तितो मे महामुनि;

बुद्धस्स वण्णं कित्तेत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं.

४४.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं बुद्धमभिकित्तयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, कित्तनाय इदं फलं.

४५.

‘‘एकसट्ठिम्हितो कप्पे, एको ञाणधरो अहु;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

४६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिरंसियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिरंसियत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. कन्दलिपुप्फियत्थेरअपदानं

४७.

‘‘सिन्धुया नदिया तीरे, अहोसिं कस्सको तदा;

परकम्मायने युत्तो, परभत्तं अपस्सितो.

४८.

‘‘सिन्धुं अनुचरन्तोहं, सिद्धत्थं जिनमद्दसं;

समाधिना निसिन्नंव, सतपत्तंव पुप्फितं.

४९.

‘‘सत्त कन्दलिपुप्फानि, वण्टे छेत्वानहं तदा;

मत्थके अभिरोपेसिं, बुद्धस्सादिच्चबन्धुनो.

५०.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, अनुकूले समाहितं;

तिधापभिन्नमातङ्गं, कुञ्जरंव दुरासदं.

५१.

‘‘तमहं उपगन्त्वान, निपकं भावितिन्द्रियं;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, अवन्दिं सत्थुनो अहं.

५२.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

५३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कन्दलिपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कन्दलिपुप्फियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. कुमुदमालियत्थेरअपदानं

५४.

‘‘उसभं पवरं वीरं, महेसिं विजिताविनं;

विपस्सिनं महावीरं, अभिजातंव केसरिं.

५५.

‘‘रथियं पटिपज्जन्तं, आहुतीनं पटिग्गहं;

गहेत्वा कुमुदं मालं, बुद्धसेट्ठं समोकिरिं.

५६.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

५७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कुमुदमालियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कुमुदमालियत्थेरस्सापदानं दसमं.

आरक्खदायकवग्गो बात्तिंसतिमो [बत्तिंसतिमो (सी. स्या.)].

तस्सुद्दानं –

आरक्खदो भोजनदो, गतसञ्ञी पदुमियो;

पुप्फासनी सन्थविको, सद्दसञ्ञी तिरंसियो;

कन्दलिको कुमुदी च, सत्तपञ्ञास गाथकाति.

३३. उमापुप्फियवग्गो

१. उमापुप्फियत्थेरअपदानं

.

‘‘समाहितं समापन्नं, सिद्धत्थमपराजितं;

समाधिना उपविट्ठं, अद्दसाहं नरुत्तमं.

.

‘‘उमापुप्फं गहेत्वान, बुद्धस्स अभिरोपयिं;

सब्बपुप्फा एकसीसा, उद्धंवण्टा अधोमुखा.

.

‘‘सुचित्ता विय तिट्ठन्ते, आकासे पुप्फसन्थरा;

तेन चित्तप्पसादेन, तुसितं उपपज्जहं.

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

.

‘‘पञ्चपञ्ञासितो कप्पे, एको आसिं महीपति;

समन्तछदनो नाम, चक्कवत्ती महब्बलो.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं.

इत्थं सुदं आयस्मा उमापुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उमापुप्फियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. पुलिनपूजकत्थेरअपदानं

.

‘‘ककुधं विलसन्तंव, निसभाजानियं यथा;

ओसधिंव विरोचन्तं, ओभासन्तं नरासभं.

.

‘‘अञ्जलिं पग्गहेत्वान, अवन्दिं सत्थुनो अहं;

सत्थारं परिवण्णेसिं, सककम्मेन तोसयिं [तोसितो (सी.)].

.

‘‘सुसुद्धं पुलिनं गय्ह, गतमग्गे समोकिरिं;

उच्छङ्गेन गहेत्वान, विपस्सिस्स महेसिनो.

१०.

‘‘ततो उपड्ढपुलिनं, विप्पसन्नेन चेतसा;

दिवाविहारे ओसिञ्चिं, द्विपदिन्दस्स तादिनो.

११.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, पुलिनं यमसिञ्चहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुलिनस्स इदं फलं.

१२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुलिनपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुलिनपूजकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. हासजनकत्थेरअपदानं

१३.

‘‘दुमग्गे पंसुकूलकं [पंसुकूलिकं (स्या. क.)], लग्गं दिस्वान सत्थुनो;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, भिय्यो उच्चारितं मया.

१४.

‘‘दूरतो पन दिस्वान [पतिदिस्वान (सी. स्या.)], हासो मे उदपज्जथ;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, भिय्यो चित्तं पसादयिं.

१५.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्ञायिदं फलं.

१६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा हासजनको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

हासजनकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. यञ्ञसामिकत्थेरअपदानं

१७.

‘‘जातिया सत्तवस्सोहं, अहोसिं मन्तपारगू;

कुलवत्तं [कुलवंसं (सी. स्या.)] अधारेसिं, यञ्ञो उस्साहितो मया.

१८.

‘‘चुल्लासीतिसहस्सानि, पसू हञ्ञन्ति मे तदा;

सारथम्भुपनीतानि [तारस्मीहि उपनीतानि (क.), सारस्मिंहि उपनीतानि (स्या.)], यञ्ञत्थाय उपट्ठिता.

१९.

‘‘उक्कामुखपहट्ठोव, खदिरङ्गारसन्निभो;

उदयन्तोव सूरियो, पुण्णमायेव [पुण्णमासेव (सी.)] चन्दिमा.

२०.

‘‘सिद्धत्थो सब्बसिद्धत्थो, तिलोकमहितो हितो;

उपगन्त्वान सम्बुद्धो, इदं वचनमब्रवि.

२१.

‘‘‘अहिंसा सब्बपाणीनं, कुमार मम रुच्चति;

थेय्या च अतिचारा च, मज्जपाना च आरति.

२२.

‘‘‘रति च समचरियाय, बाहुसच्चं कतञ्ञुता;

दिट्ठे धम्मे परत्थ च, धम्मा एते पसंसिया.

२३.

‘‘‘एते धम्मे भावयित्वा, सब्बसत्तहिते रतो [हितेसितो (क.)];

बुद्धे चित्तं पसादेत्वा, भावेहि मग्गमुत्तमं’.

२४.

‘‘इदं वत्वान सब्बञ्ञू, लोकजेट्ठो नरासभो;

ममेवं अनुसासित्वा, वेहासं उग्गतो गतो.

२५.

‘‘पुब्बे चित्तं विसोधेत्वा, पच्छा चित्तं पसादयिं;

तेन चित्तप्पसादेन, तुसितं उपपज्जहं.

२६.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यदा चित्तं पसादयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्ञायिदं फलं.

२७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा यञ्ञसामिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

यञ्ञसामिकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. निमित्तसञ्ञकत्थेरअपदानं

२८.

‘‘चन्दभागानदीतीरे, वसामि अस्समे अहं;

सुवण्णमिगमद्दक्खिं, चरन्तं विपिने अहं.

२९.

‘‘मिगे चित्तं पसादेत्वा, लोकजेट्ठं अनुस्सरिं;

तेन चित्तप्पसादेन, अञ्ञे बुद्धे अनुस्सरिं.

३०.

‘‘अब्भतीता च ये बुद्धा, वत्तमाना अनागता;

एवमेवं विरोचन्ति, मिगराजाव ते तयो.

३१.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं सञ्ञमलभिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्ञायिदं फलं.

३२.

‘‘सत्तवीसे इतो कप्पे, एको आसिं महीपति;

अरञ्ञसत्थो नामेन, चक्कवत्ती महब्बलो.

३३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा निमित्तसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

निमित्तसञ्ञकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. अन्नसंसावकत्थेरअपदानं

३४.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अन्तरापणे;

कञ्चनग्घियसङ्कासं, बात्तिंसवरलक्खणं.

३५.

‘‘सिद्धत्थं सब्बसिद्धत्थं, अनेजं अपराजितं;

सम्बुद्धं अतिनामेत्वा, भोजयिं तं महामुनिं.

३६.

‘‘मुनि कारुणिको लोके, ओभासयि ममं तदा;

बुद्धे चित्तं पसादेत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं.

३७.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, भिक्खादानस्सिदं फलं.

३८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अन्नसंसावको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

अन्नसंसावकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. निग्गुण्डिपुप्फियत्थेरअपदानं

३९.

‘‘यदा देवो देवकाया, चवते आयुसङ्खया;

तयो सद्दा निच्छरन्ति, देवानं अनुमोदतं.

४०.

‘‘‘इतो भो सुगतिं गच्छ, मनुस्सानं सहब्यतं;

मनुस्सभूतो सद्धम्मे, लभ सद्धं अनुत्तरं.

४१.

‘‘‘सा ते सद्धा निविट्ठास्स, मूलजाता पतिट्ठिता;

यावजीवं असंहीरा, सद्धम्मे सुप्पवेदिते.

४२.

‘‘‘कायेन कुसलं कत्वा, वाचाय कुसलं बहुं;

मनसा कुसलं कत्वा, अब्यापज्जं निरूपधिं.

४३.

‘‘‘ततो ओपधिकं पुञ्ञं, कत्वा दानेन तं बहुं;

अञ्ञेपि मच्चे सद्धम्मे, ब्रह्मचरिये निवेसय’.

४४.

‘‘इमाय अनुकम्पाय, देवादेवं यदा विदू;

चवन्तं अनुमोदन्ति, एहि देव पुनप्पुनं [देवपुरं पुन (सी.)].

४५.

‘‘संवेगो मे [संविग्गोहं (स्या.)] तदा आसि, देवसङ्घे समागते;

कंसु नाम अहं योनिं, गमिस्सामि इतो चुतो.

४६.

‘‘मम संवेगमञ्ञाय, समणो भावितिन्द्रियो;

ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि मम सन्तिकं.

४७.

‘‘सुमनो नाम नामेन, पदुमुत्तरसावको;

अत्थधम्मानुसासित्वा, संवेजेसि ममं तदा.

द्वादसमं भाणवारं.

४८.

‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, बुद्धे चित्तं पसादयिं;

तं धीरं अभिवादेत्वा, तत्थ कालंकतो अहं.

४९.

‘‘उपपज्जिं स [उपपज्जिस्सं (सी.)] तत्थेव, सुक्कमूलेन चोदितो;

वसन्तो मातुकुच्छिम्हि, पुन धारेति मातुया.

५०.

‘‘तम्हा काया चवित्वान, तिदसे उपपज्जहं;

एत्थन्तरे न पस्सामि, दोमनस्समहं तदा.

५१.

‘‘तावतिंसा चवित्वान, मातुकुच्छिं समोक्कमिं;

निक्खमित्वान कुच्छिम्हा, कण्हसुक्कं अजानहं.

५२.

‘‘जातिया सत्तवस्सोव [जातिया सत्तवस्सेन (स्या.)], आरामं पाविसिं अहं;

गोतमस्स भगवतो, सक्यपुत्तस्स तादिनो.

५३.

‘‘वित्थारिके [वित्थारिते (सी. क.)] पावचने, बाहुजञ्ञम्हि सासने;

अद्दसं सासनकरे, भिक्खवो तत्थ सत्थुनो.

५४.

‘‘सावत्थि नाम नगरं, राजा तत्थासि कोसलो;

रथेन नागयुत्तेन, उपेसि बोधिमुत्तमं.

५५.

‘‘तस्साहं नागं दिस्वान, पुब्बकम्मं अनुस्सरिं;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, समयं अगमासहं.

५६.

‘‘जातिया सत्तवस्सोव, पब्बजिं अनगारियं;

यो सो बुद्धं उपट्ठासि, आनन्दो नाम सावको.

५७.

‘‘गतिमा धितिमा चेव, सतिमा च बहुस्सुतो;

रञ्ञो चित्तं पसादेन्तो, निय्यादेसि महाजुति.

५८.

‘‘तस्साहं धम्मं सुत्वान, पुब्बकम्मं अनुस्सरिं;

तत्थेव ठितको सन्तो, अरहत्तमपापुणिं.

५९.

‘‘एकंसं चीवरं कत्वा, सिरे कत्वान अञ्जलिं;

सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, इमं वाचं उदीरयिं.

६०.

‘‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, द्विपदिन्दस्स सत्थुनो;

निग्गुण्डिपुप्फं पग्गय्ह, सीहासने ठपेसहं.

६१.

‘‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ;

पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं’.

६२.

‘‘पञ्चवीससहस्सम्हि, कप्पानं मनुजाधिपा;

अब्बुदनिरब्बुदानि, अट्ठट्ठासिंसु खत्तिया.

६३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा निग्गुण्डिपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

निग्गुण्डिपुप्फियत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. सुमनावेळियत्थेरअपदानं

६४.

‘‘वेस्सभुस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

सब्बे जना समागम्म, महापूजं करोन्ति ते.

६५.

‘‘सुधाय पिण्डं कत्वान, आवेळं सुमनायहं;

सीहासनस्स पुरतो, अभिरोपेसहं तदा.

६६.

‘‘सब्बे जना समागम्म, पेक्खन्ति पुप्फमुत्तमं;

केनिदं पूजितं पुप्फं, बुद्धसेट्ठस्स तादिनो.

६७.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, निम्मानं उपपज्जहं;

अनुभोमि [अनुभोसिं (सी.)] सकं कम्मं, पुब्बे सुकतमत्तनो.

६८.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

सब्बेसानं पियो होमि, पुप्फपूजायिदं फलं.

६९.

‘‘नाभिजानामि कायेन, वाचाय उद चेतसा;

संयतानं तपस्सीनं, कतं अक्कोसितं मया.

७०.

‘‘तेन सुचरितेनाहं, चित्तस्स पणिधीहि च;

सब्बेसं पूजितो होमि, अनक्कोसस्सिदं फलं.

७१.

‘‘इतो एकादसे कप्पे, सहस्सारोसि खत्तियो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

७२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुमनावेळियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुमनावेळियत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. पुप्फच्छत्तियत्थेरअपदानं

७३.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

सच्चं पकासयन्तस्स, निब्बापेन्तस्स पाणिनो.

७४.

‘‘जलजं आहरित्वान, सतपत्तं मनोरमं;

पुप्फस्स छत्तं कत्वान, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

७५.

‘‘सिद्धत्थो च लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमं गाथं अभासथ.

७६.

‘‘‘यो मे चित्तं पसादेत्वा, पुप्फच्छत्तं अधारयिं;

तेन चित्तप्पसादेन, दुग्गतिं सो न गच्छति’.

७७.

‘‘इदं वत्वान सम्बुद्धो, सिद्धत्थो लोकनायको;

उय्योजेत्वान परिसं, वेहासं नभमुग्गमि.

७८.

‘‘वुट्ठिते नरदेवम्हि, सेतच्छत्तम्पि वुट्ठहि;

पुरतो बुद्धसेट्ठस्स, गच्छति छत्तमुत्तमं.

७९.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं छत्तं अभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फच्छत्तस्सिदं फलं.

८०.

‘‘चतुसत्ततिकप्पम्हि, अट्ठ जलसिखा अहू;

सत्तरतनसम्पन्ना, चक्कवत्ती महब्बला.

८१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुप्फच्छत्तियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुप्फच्छत्तियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. सपरिवारछत्तदायकत्थेरअपदानं

८२.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

आकासे जलवुट्ठीव वस्सते [वस्सति (सी. स्या.), वस्सेति (?)] धम्मवुट्ठिया.

८३.

‘‘तमद्दसासिं सम्बुद्धं, देसेन्तं अमतं पदं;

सकं चित्तं पसादेत्वा, अगमासिं सकं घरं.

८४.

‘‘छत्तं अलङ्कतं गय्ह, उपगच्छिं नरुत्तमं;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, आकासे उक्खिपिं अहं.

८५.

‘‘सुसङ्गहितयानंव, दन्तोव सावकुत्तमो;

उपगन्त्वान सम्बुद्धं, मत्थके सम्पतिट्ठहि.

८६.

‘‘अनुकम्पको कारुणिको, बुद्धो लोकग्गनायको;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

८७.

‘‘‘येन छत्तमिदं दिन्नं, अलङ्कतं मनोरमं;

तेन चित्तप्पसादेन, दुग्गतिं सो न गच्छति.

८८.

‘‘‘सत्तक्खत्तुञ्च देवेसु, देवरज्जं करिस्सति;

बात्तिंसक्खत्तुञ्च राजा, चक्कवत्ती भविस्सति.

८९.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

९०.

‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’.

९१.

‘‘बुद्धस्स गिरमञ्ञाय, वाचासभिमुदीरितं;

पसन्नचित्तो सुमनो, भिय्यो हासं जनेसहं.

९२.

‘‘जहित्वा मानुसं योनिं, दिब्बं योनिं [देवयोनिं (सी.), दिब्बयोनिं (स्या.)] मज्झगं;

विमानमुत्तमं मय्हं, अब्भुग्गतं मनोरमं.

९३.

‘‘विमाना निक्खमन्तस्स, सेतच्छत्तं धरीयति;

तदा सञ्ञं पटिलभिं, पुब्बकम्मस्सिदं फलं.

९४.

‘‘देवलोका चवित्वान, मनुस्सत्तञ्च आगमिं;

छत्तिंसक्खत्तुं चक्कवत्ती, सत्तकप्पसतम्हितो.

९५.

‘‘तम्हा काया चवित्वान, आगच्छिं [अगञ्छिं (?)] तिदसं पुरं;

संसरित्वानुपुब्बेन, मानुसं पुनरागमिं.

९६.

‘‘ओक्कन्तं मातुकुच्छिं मं, सेत्तच्छत्तं अधारयुं;

जातिया सत्तवस्सोहं, पब्बजिं अनगारियं.

९७.

‘‘सुनन्दो नाम नामेन, ब्राह्मणो मन्तपारगू;

फलिकं छत्तमादाय, सावकग्गस्स सो तदा.

९८.

‘‘अनुमोदि महावीरो, सारिपुत्तो महाकथी;

सुत्वानुमोदनं तस्स, पुब्बकम्ममनुस्सरिं.

९९.

‘‘अञ्जलिं पग्गहेत्वान, सकं चित्तं पसादयिं;

सरित्वा पुरिमं कम्मं, अरहत्तमपापुणिं.

१००.

‘‘उट्ठाय आसना तम्हा, सिरे कत्वान अञ्जलिं;

सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, इमं वाचं उदीरियिं.

१०१.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, बुद्धो लोके अनुत्तरो;

पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो.

१०२.

‘‘तस्स छत्तं मया दिन्नं, विचित्तं समलङ्कतं;

उभो हत्थेहि पग्गण्हि, सयम्भू अग्गपुग्गलो.

१०३.

‘‘अहो बुद्धो अहो धम्मो, अहो नो सत्थुसम्पदा;

एकच्छत्तस्स दानेन, दुग्गतिं नुपपज्जहं.

१०४.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

१०५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सपरिवारछत्तदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सपरिवारछत्तदायकत्थेरस्सापदानं दसमं.

उमापुप्फियवग्गो तेत्तिंसतिमो.

तस्सुद्दानं –

उमापुप्फञ्च पुलिनं, हासो यञ्ञो निमित्तको;

संसावको निग्गुण्डी च, सुमनं पुप्फछत्तको;

सपरिवारछत्तो च, गाथा सत्तसतुत्तराति.

३४. गन्धोदकवग्गो

१. गन्धधूपियत्थेरअपदानं

.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, गन्धधूपं अदासहं;

सुमनेहि पटिच्छन्नं, बुद्धानुच्छविकञ्च तं.

.

‘‘कञ्चनग्घियसङ्कासं, बुद्धं लोकग्गनायकं;

इन्दीवरंव जलितं, आदित्तंव हुतासनं.

.

‘‘ब्यग्घुसभंव पवरं, अभिजातंव केसरिं;

निसिन्नं समणानग्गं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं.

.

‘‘दिस्वा चित्तं पसादेत्वा, पग्गहेत्वान अञ्जलिं;

वन्दित्वा सत्थुनो पादे, पक्कामिं उत्तरामुखो.

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं गन्धमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, गन्धपूजायिदं फलं.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा गन्धधूपियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

गन्धधूपियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. उदकपूजकत्थेरअपदानं

.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अनिलञ्जसे;

घतासनंव जलितं, आदित्तंव हुतासनं.

.

‘‘पाणिना उदकं गय्ह, आकासे उक्खिपिं अहं;

सम्पटिच्छि महावीरो, बुद्धो कारुणिको इसि.

.

‘‘अन्तलिक्खे ठितो सत्था, पदुमुत्तरनामको;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, इमं गाथमभासथ.

१०.

‘‘‘इमिना दकदानेन, पीतिउप्पादनेन च;

कप्पसतसहस्सम्पि, दुग्गतिं नुपपज्जसि’.

११.

‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ;

पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं.

१२.

‘‘सहस्सराजनामेन, तयो च चक्कवत्तिनो;

पञ्चसट्ठिकप्पसते, चातुरन्ता जनाधिपा.

१३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उदकपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उदकपूजकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. पुन्नागपुप्फियत्थेरअपदानं

१४.

‘‘काननं वनमोगय्ह, वसामि लुद्दको अहं;

पुन्नागं पुप्फितं दिस्वा, बुद्धसेट्ठं अनुस्सरिं.

१५.

‘‘तं पुप्फं ओचिनित्वान, सुगन्धं गन्धितं सुभं;

थूपं कत्वान पुलिने, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

१६.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१७.

‘‘एकम्हि नवुते कप्पे, एको आसिं तमोनुदो;

सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो.

१८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुन्नागपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुन्नागपुप्फियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. एकदुस्सदायकत्थेरअपदानं

१९.

‘‘नगरे हंसवतिया, अहोसिं तिणहारको;

तिणहारेन जीवामि, तेन पोसेमि दारके.

२०.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू;

तमन्धकारं नासेत्वा, उप्पज्जि लोकनायको.

२१.

‘‘सके घरे निसीदित्वा, एवं चिन्तेसहं तदा;

‘बुद्धो लोके समुप्पन्नो, देय्यधम्मो च नत्थि मे.

२२.

‘‘‘इदं मे साटकं एकं, नत्थि मे कोचि दायको;

दुक्खो निरयसम्फस्सो, रोपयिस्सामि दक्खिणं’.

२३.

‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, सकं चित्तं पसादयिं;

एकं दुस्सं गहेत्वान, बुद्धसेट्ठस्सदासहं.

२४.

‘‘एकं दुस्सं ददित्वान, उक्कुट्ठिं सम्पवत्तयिं;

यदि बुद्धो तुवं वीर, तारेहि मं महामुनि.

२५.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

मम दानं पकित्तेन्तो, अका मे अनुमोदनं.

२६.

‘‘‘इमिना एकदुस्सेन, चेतनापणिधीहि च;

कप्पसतसहस्सानि, विनिपातं न गच्छति.

२७.

‘‘‘छत्तिंसक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति;

तेत्तिंसक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती भविस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

२८.

‘‘‘देवलोके मनुस्से वा, संसरन्तो तुवं भवे;

रूपवा गुणसम्पन्नो, अनवक्कन्तदेहवा;

अक्खोभं अमितं दुस्सं, लभिस्ससि यदिच्छकं’.

२९.

‘‘इदं वत्वान सम्बुद्धो, जलजुत्तमनामको;

नभं अब्भुग्गमी धीरो, हंसराजाव अम्बरे.

३०.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

भोगे मे ऊनता नत्थि, एकदुस्सस्सिदं फलं.

३१.

‘‘पदुद्धारे पदुद्धारे, दुस्सं निब्बत्तते ममं;

हेट्ठा दुस्सम्हि तिट्ठामि, उपरि छदनं मम.

३२.

‘‘चक्कवाळमुपादाय, सकाननं सपब्बतं;

इच्छमानो चहं अज्ज, दुस्सेहि छादयेय्यहं.

३३.

‘‘तेनेव एकदुस्सेन, संसरन्तो भवाभवे;

सुवण्णवण्णो हुत्वान, संसरामि भवाभवे.

३४.

‘‘विपाकं एकदुस्सस्स, नज्झगं कत्थचिक्खयं;

अयं मे अन्तिमा जाति, विपच्चति इधापि मे.

३५.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं दुस्समददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, एकदुस्सस्सिदं फलं.

३६.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो.

३७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकदुस्सदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकदुस्सदायकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. फुसितकम्पियत्थेरअपदानं

३८.

‘‘विपस्सी नाम [सब्बत्थपि एवमेव दिस्सति]

सम्बुद्धो, लोकजेट्ठो नरासभो.

खीणासवेहि सहितो, सङ्घारामे वसी तदा.

३९.

‘‘आरामद्वारा निक्खम्म, विपस्सी [सब्बत्थपि एवमेव दिस्सति] लोकनायको;

सह सतसहस्सेहि, अट्ठ [सहस्ससतसिस्सेहि, अट्ठ (क.), अट्ठ सतसहस्सेहि, सह (?)] खीणासवेहि सो.

४०.

‘‘अजिनेन निवत्थोहं, वाकचीरधरोपि च;

कुसुमोदकमादाय [कुसुम्भोदक… (सी. स्या.)], सम्बुद्धं उपसङ्कमिं.

४१.

‘‘सकं चित्तं पसादेत्वा, वेदजातो कतञ्जली;

कुसुमोदकमादाय, बुद्धमब्भुक्किरिं अहं.

४२.

‘‘तेन कम्मेन सम्बुद्धो, जलजुत्तमनामको [सब्बत्थपि एवमेव दिस्सति];

मम कम्मं पकित्तेत्वा, अगमा येन पत्थितं.

४३.

‘‘फुसिता पञ्चसहस्सा, येहि पूजेसहं जिनं;

अड्ढतेय्यसहस्सेहि, देवरज्जं अकारयिं.

४४.

‘‘अड्ढतेय्यसहस्सेहि, चक्कवत्ती अहोसहं;

अवसेसेन कम्मेन, अरहत्तमपापुणिं.

४५.

‘‘देवराजा यदा होमि [अहोसिं (स्या. क.)], मनुजाधिपती यदा [तदा (स्या. क.)];

तमेव नामधेय्यं मे, फुसितो नाम होमहं.

४६.

‘‘देवभूतस्स सन्तस्स, अथापि मानुसस्स वा;

समन्ता ब्यामतो मय्हं, फुसितंव पवस्सति.

४७.

‘‘भवा उग्घाटिता मय्हं, किलेसा झापिता मम;

सब्बासवपरिक्खीणो, फुसितस्स इदं फलं.

४८.

‘‘चन्दनस्सेव मे काया, तथा गन्धो पवायति;

सरीरतो मम गन्धो, अड्ढकोसे पवायति.

४९.

‘‘दिब्बगन्धं सम्पवन्तं, पुञ्ञकम्मसमङ्गिनं;

गन्धं घत्वान जानन्ति, फुसितो आगतो इध.

५०.

‘‘साखापलासकट्ठानि, तिणानिपि च सब्बसो;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, गन्धो सम्पज्जते खणे.

५१.

‘‘सतसहस्सितो [सब्बत्थपि एवमेव दिस्सति] कप्पे, चन्दनं अभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फुसितस्स इदं फलं.

५२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा फुसितकम्पियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

फुसितकम्पियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. पभङ्करत्थेरअपदानं

५३.

‘‘पदुमुत्तरभगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

विपिने चेतियं आसि, वाळमिगसमाकुले.

५४.

‘‘न कोचि विसहि गन्तुं, चेतियं अभिवन्दितुं;

तिणकट्ठलतोनद्धं, पलुग्गं आसि चेतियं.

५५.

‘‘वनकम्मिको तदा आसिं, पितुमातुमतेनहं [पितुपेतामहेनहं (सी.), पितापेतामहेनहं (स्या.)];

अद्दसं विपिने थूपं, लुग्गं तिणलताकुलं.

५६.

‘‘दिस्वानाहं बुद्धथूपं, गरुचित्तं उपट्ठहिं;

बुद्धसेट्ठस्स थूपोयं, पलुग्गो अच्छती वने.

५७.

‘‘नच्छन्नं नप्पतिरूपं, जानन्तस्स गुणागुणं;

बुद्धथूपं असोधेत्वा, अञ्ञं कम्मं पयोजये.

५८.

‘‘तिणकट्ठञ्च वल्लिञ्च, सोधयित्वान चेतिये;

वन्दित्वा अट्ठ वारानि [अट्ठ ठानानि (क.)], पटिकुटिको अगच्छहं.

५९.

‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च;

जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं.

६०.

‘‘तत्थ मे सुकतं ब्यम्हं, सोवण्णं सपभस्सरं;

सट्ठियोजनमुब्बिद्धं, तिंसयोजनवित्थतं.

६१.

‘‘तिसतानि च वारानि, देवरज्जमकारयिं;

पञ्चवीसतिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती अहोसहं.

६२.

‘‘भवाभवे संसरन्तो, महाभोगं लभामहं;

भोगे मे ऊनता नत्थि, सोधनाय इदं फलं.

६३.

‘‘सिविका हत्थिखन्धेन, विपिने गच्छतो मम;

यं यं दिसाहं गच्छामि, सरणं सम्पते [सिज्झते (क.)] वनं.

६४.

‘‘खाणुं वा कण्टकं वापि, नाहं पस्सामि चक्खुना;

पुञ्ञकम्मेन संयुत्तो, सयमेवापनीयरे.

६५.

‘‘कुट्ठं गण्डो किलासो च, अपमारो वितच्छिका;

दद्दु कच्छु [कण्डु (स्या.)] च मे नत्थि, सोधनाय इदं फलं.

६६.

‘‘अञ्ञम्पि मे अच्छरियं, बुद्धथूपस्स सोधने [बुद्धथूपम्हि सोधिते (स्या.)];

नाभिजानामि मे काये, जातं पिळकबिन्दुकं.

६७.

‘‘अञ्ञम्पि मे अच्छरियं, बुद्धथूपम्हि सोधिते [सब्बत्थपि एवमेव दिस्सति, तथा उपरिपि];

दुवे भवे संसरामि, देवत्ते अथ मानुसे.

६८.

‘‘अञ्ञम्पि मे अच्छरियं, बुद्धथूपम्हि सोधिते;

सुवण्णवण्णो सब्बत्थ, सप्पभासो भवामहं.

६९.

‘‘अञ्ञम्पि मे अच्छरियं, बुद्धथूपम्हि सोधिते;

अमनापं विवज्जति, मनापं उपतिट्ठति.

७०.

‘‘अञ्ञम्पि मे अच्छरियं, बुद्धथूपम्हि सोधिते;

विसुद्धं होति मे चित्तं, एकग्गं सुसमाहितं.

७१.

‘‘अञ्ञम्पि मे अच्छरियं, बुद्धथूपम्हि सोधिते;

एकासने निसीदित्वा, अरहत्तमपापुणिं.

७२.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सोधनाय इदं फलं.

७३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पभङ्करो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पभङ्करत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. तिणकुटिदायकत्थेरअपदानं

७४.

‘‘नगरे बन्धुमतिया, अहोसिं परकम्मिको;

परकम्मायने युत्तो, परभत्तं अपस्सितो.

७५.

‘‘रहोगतो निसीदित्वा, एवं चिन्तेसहं तदा;

बुद्धो लोके समुप्पन्नो, अधिकारो च नत्थि मे.

७६.

‘‘कालो मे गतिं [कालो गतिं मे (सी. स्या.)] सोधेतुं, खणो मे पटिपादितो;

दुक्खो निरयसम्फस्सो, अपुञ्ञानञ्हि पाणिनं.

७७.

‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, कम्मसामिं उपागमिं;

एकाहं कम्मं याचित्वा, विपिनं पाविसिं अहं.

७८.

‘‘तिणकट्ठञ्च वल्लिञ्च, आहरित्वानहं तदा;

तिदण्डके ठपेत्वान, अकं तिणकुटिं अहं.

७९.

‘‘सङ्घस्सत्थाय कुटिकं, निय्यादेत्वान [निय्यातेत्वान (सी.)] तं अहं;

तदहेयेव आगन्त्वा, कम्मसामिं उपागमिं.

८०.

‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, तावतिंसमगच्छहं;

तत्थ मे सुकतं ब्यम्हं, कुटिकाय सुनिम्मितं [तिणकुटिकाय निम्मितं (सी.)].

८१.

‘‘सहस्सकण्डं सतभेण्डु, धजालु हरितामयं;

सतसहस्सनिय्यूहा, ब्यम्हे पातुभविंसु मे.

८२.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, पासादो उपतिट्ठति.

८३.

‘‘भयं वा छम्भितत्तं वा, लोमहंसो न विज्जति;

तासं मम न जानामि, तिणकुटिकायिदं [तिणकुटियिदं (क.)] फलं.

८४.

‘‘सीहब्यग्घा च दीपी च, अच्छकोकतरच्छका [तरच्छयो (स्या. क.)];

सब्बे मं परिवज्जेन्ति, तिणकुटिकायिदं फलं.

८५.

‘‘सरीसपा [सिरिंसपा (सी. स्या.), सरिंसपा (क.)] च भूता च, अही कुम्भण्डरक्खसा;

तेपि मं परिवज्जेन्ति, तिणकुटिकायिदं फलं.

८६.

‘‘न पापसुपिनस्सापि, सरामि दस्सनं मम;

उपट्ठिता सति मय्हं, तिणकुटिकायिदं फलं.

८७.

‘‘तायेव तिणकुटिकाय, अनुभोत्वान सम्पदा;

गोतमस्स भगवतो, धम्मं सच्छिकरिं अहं.

८८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, तिणकुटिकायिदं फलं.

८९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिणकुटिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिणकुटिदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. उत्तरेय्यदायकत्थेरअपदानं

९०.

‘‘नगरे हंसवतिया, अहोसिं ब्राह्मणो तदा;

अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू.

९१.

‘‘पुरक्खतो ससिस्सेहि, जातिमा च सुसिक्खितो;

तोयाभिसेचनत्थाय, नगरा निक्खमिं तदा.

९२.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू;

खीणासवसहस्सेहि, पाविसी नगरं जिनो.

९३.

‘‘सुचारुरूपं दिस्वान, आनेञ्जकारितं विय;

परिवुतं अरहन्तेहि, दिस्वा चित्तं पसादयिं.

९४.

‘‘सिरस्मिं अञ्जलिं कत्वा, नमस्सित्वान सुब्बतं;

पसन्नचित्तो सुमनो, उत्तरीयमदासहं.

९५.

‘‘उभो हत्थेहि पग्गय्ह, साटकं उक्खिपिं अहं;

यावता बुद्धपरिसा, ताव छादेसि साटको.

९६.

‘‘पिण्डचारं चरन्तस्स, महाभिक्खुगणादिनो;

छदं करोन्तो अट्ठासि, हासयन्तो ममं तदा.

९७.

‘‘घरतो निक्खमन्तस्स, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

वीथियंव ठितो सत्था, अका मे [अकासि (स्या.)] अनुमोदनं.

९८.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, यो मे अदासि साटकं;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणोथ मम भासतो.

९९.

‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति;

पञ्ञासक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति.

१००.

‘‘‘देवलोके वसन्तस्स, पुञ्ञकम्मसमङ्गिनो;

समन्ता योजनसतं, दुस्सच्छन्नं भविस्सति.

१०१.

‘‘‘छत्तिंसक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती भविस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

१०२.

‘‘‘भवे संसरमानस्स, पुञ्ञकम्मसमङ्गिनो;

मनसा पत्थितं सब्बं, निब्बत्तिस्सति तावदे.

१०३.

‘‘‘कोसेय्यकम्बलियानि [कोसेय्यकम्बलीयानि (सी.)], खोमकप्पासिकानि च;

महग्घानि च दुस्सानि, पटिलच्छतियं नरो.

१०४.

‘‘‘मनसा पत्थितं सब्बं, पटिलच्छतियं नरो;

एकदुस्सस्स विपाकं, अनुभोस्सति सब्बदा.

१०५.

‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

गोतमस्स भगवतो, धम्मं सच्छिकरिस्सति’.

१०६.

‘‘अहो मे सुकतं कम्मं, सब्बञ्ञुस्स महेसिनो;

एकाहं साटकं दत्वा, पत्तोम्हि अमतं पदं.

१०७.

‘‘मण्डपे रुक्खमूले वा, वसतो सुञ्ञके घरे;

धारेति दुस्सछदनं, समन्ता ब्यामतो मम.

१०८.

‘‘अविञ्ञत्तं निवासेमि [अविञ्ञत्तानि सेवामि (?)], चीवरं पच्चयञ्चहं;

लाभी [लाभिम्हि (स्या.)] अन्नस्स पानस्स, उत्तरेय्यस्सिदं फलं.

१०९.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, वत्थदानस्सिदं फलं.

११०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उत्तरेय्यदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उत्तरेय्यदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. धम्मसवनियत्थेरअपदानं

१११.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू;

चतुसच्चं पकासेन्तो, सन्तारेसि बहुं जनं.

११२.

‘‘अहं तेन समयेन, जटिलो उग्गतापनो;

धुनन्तो वाकचीरानि, गच्छामि अम्बरे तदा.

११३.

‘‘बुद्धसेट्ठस्स उपरि, गन्तुं न विसहामहं;

पक्खीव सेलमासज्ज [सेलमापज्ज (स्या.)], गमनं न लभामहं.

११४.

‘‘न मे इदं भूतपुब्बं, इरियस्स विकोपनं;

दके यथा उम्मुज्जित्वा, एवं गच्छामि अम्बरे.

११५.

‘‘उळारभूतो मनुजो, हेट्ठासीनो [हेट्ठापि नो (क.)] भविस्सति;

हन्द मेनं गवेसिस्सं, अपि अत्थं लभेय्यहं.

११६.

‘‘ओरोहन्तो अन्तलिक्खा, सद्दमस्सोसि सत्थुनो;

अनिच्चतं कथेन्तस्स, तमहं उग्गहिं तदा.

११७.

‘‘अनिच्चसञ्ञमुग्गय्ह, अगमासिं ममस्समं;

यावतायुं वसित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं.

११८.

‘‘चरिमे वत्तमानम्हि, तं धम्मसवनं [धम्मसवणं (सी.)] सरिं;

तेन कम्मेन सुकतेन, तावतिंसमगच्छहं.

११९.

‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिं अहं;

एकपञ्ञासक्खत्तुञ्च, देवरज्जमकारयिं.

१२०.

‘‘एकसत्ततिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती अहोसहं;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

१२१.

‘‘पितुगेहे निसीदित्वा, समणो भावितिन्द्रियो;

गाथाय परिदीपेन्तो, अनिच्चतमुदाहरि [अनिच्चवत्थुदाहरि (स्या. क.)].

१२२.

‘‘अनुस्सरामि तं सञ्ञं, संसरन्तो भवाभवे;

न कोटिं पटिविज्झामि [न कोचि पटिवज्जामि (क.)], निब्बानं अच्चुतं पदं [अयं गाथा उपरि ४३ वग्गे सत्तमापदाने पुरिमगाथाय पुरेतरं दिस्सति].

१२३.

‘‘अनिच्चा वत सङ्खारा, उप्पादवयधम्मिनो;

उप्पज्जित्वा निरुज्झन्ति, तेसं वूपसमो सुखो.

१२४.

‘‘सह गाथं सुणित्वान, पुब्बकम्मं अनुस्सरिं;

एकासने निसीदित्वा, अरहत्तमपापुणिं.

१२५.

‘‘जातिया सत्तवस्सोहं, अरहत्तमपापुणिं;

उपसम्पादयि बुद्धो, गुणमञ्ञाय चक्खुमा.

१२६.

‘‘दारकोव अहं सन्तो, करणीयं समापयिं;

किं मे करणीयं अज्ज, सक्यपुत्तस्स सासने.

१२७.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सद्धम्मसवने फलं.

१२८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा धम्मसवनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

धम्मसवनियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. उक्खित्तपदुमियत्थेरअपदानं

१२९.

‘‘नगरे हंसवतिया, अहोसिं मालिको तदा;

ओगाहेत्वा पदुमसरं, सतपत्तं ओचिनामहं.

१३०.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू;

सह सतसहस्सेहि [सतसहस्ससिस्सेहि (क.)], सन्तचित्तेहि तादिभि.

१३१.

‘‘खीणासवेहि सुद्धेहि, छळभिञ्ञेहि झायिभि [सो तदा (सी.), सो सह (क.)];

मम वुद्धिं समन्वेसं, आगच्छि मम सन्तिकं [मम सन्तिके (सी.), पुरिसुत्तमो (स्या. क.)].

१३२.

‘‘दिस्वानहं देवदेवं, सयम्भुं लोकनायकं;

वण्टे छेत्वा सतपत्तं, उक्खिपिमम्बरे तदा.

१३३.

‘‘यदि बुद्धो तुवं वीर, लोकजेट्ठो नरासभो;

सयं गन्त्वा सतपत्ता, मत्थके धारयन्तु ते.

१३४.

‘‘अधिट्ठहि महावीरो, लोकजेट्ठो नरासभो;

बुद्धस्स आनुभावेन, मत्थके धारयिंसु ते.

१३५.

‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च;

जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं.

१३६.

‘‘तत्थ मे सुकतं ब्यम्हं, सतपत्तन्ति वुच्चति;

सट्ठियोजनमुब्बिद्धं, तिंसयोजनवित्थतं.

१३७.

‘‘सहस्सक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जमकारयिं;

पञ्चसत्ततिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती अहोसहं.

१३८.

‘‘पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं;

अनुभोमि सकं कम्मं, पुब्बे सुकतमत्तनो.

१३९.

‘‘तेनेवेकपदुमेन, अनुभोत्वान सम्पदा;

गोतमस्स भगवतो, धम्मं सच्छिकरिं अहं.

१४०.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो.

१४१.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, एकपदुमस्सिदं फलं.

१४२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उक्खित्तपदुमियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उक्खित्तपदुमियत्थेरस्सापदानं दसमं.

गन्धोदकवग्गो चतुतिंसतिमो.

तस्सुद्दानं –

गन्धधूपो उदकञ्च, पुन्नाग एकदुस्सका;

फुसितो च पभङ्करो, कुटिदो उत्तरीयको.

सवनी एकपदुमी, गाथायो सब्बपिण्डिता;

एकं गाथासतञ्चेव, चतुतालीसमेव च.

३५. एकपदुमियवग्गो

१. एकपदुमियत्थेरअपदानं

.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू;

भवाभवे विभावेन्तो, तारेसि जनतं बहुं.

.

‘‘हंसराजा तदा होमि, दिजानं पवरो अहं;

जातस्सरं समोगय्ह, कीळामि हंसकीळितं.

.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

जातस्सरस्स उपरि, आगच्छि तावदे जिनो.

.

‘‘दिस्वानहं देवदेवं, सयम्भुं लोकनायकं;

वण्टे छेत्वान पदुमं, सतपत्तं मनोरमं.

.

‘‘मुखतुण्डेन पग्गय्ह, पसन्नो लोकनायके [विप्पसन्नेन चेतसा (स्या.)];

उक्खिपित्वान गगणे [उक्खिपित्वा नलाटेन (क.)], बुद्धसेट्ठं अपूजयिं.

.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

अन्तलिक्खे ठितो सत्था, अका मे अनुमोदनं.

.

‘‘‘इमिना एकपदुमेन, चेतनापणिधीहि च;

कप्पानं सतसहस्सं, विनिपातं न गच्छसि’.

.

‘‘इदं वत्वान सम्बुद्धो, जलजुत्तमनामको;

मम कम्मं पकित्तेत्वा, अगमा येन पत्थितं.

.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकपदुमियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकपदुमियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. तीणुप्पलमालियत्थेरअपदानं

११.

‘‘चन्दभागानदीतीरे, अहोसिं वानरो तदा;

अद्दसं विरजं बुद्धं, निसिन्नं पब्बतन्तरे.

१२.

‘‘ओभासेन्तं दिसा सब्बा, सालराजंव फुल्लितं;

लक्खणब्यञ्जनूपेतं, दिस्वा अत्तमनो अहुं.

१३.

‘‘उदग्गचित्तो सुमनो, पीतिया हट्ठमानसो;

तीणि उप्पलपुप्फानि, मत्थके अभिरोपयिं.

१४.

‘‘पुप्फानि अभिरोपेत्वा, विपस्सिस्स महेसिनो;

सगारवो भवित्वान [गमित्वान (सी.), नमित्वान (क.)], पक्कामिं उत्तरामुखो.

१५.

‘‘गच्छन्तो पटिकुटिको, विप्पसन्नेन चेतसा;

सेलन्तरे पतित्वान [पपतित्वा (स्या. क.)], पापुणिं जीवितक्खयं.

१६.

‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च;

जहित्वा मानुसं देहं [पुरिमं जातिं (?) उपरि ३८ वग्गे ततियापदाने एवमेव दिस्सति], तावतिंसमगच्छहं.

१७.

‘‘सतानं तीणिक्खत्तुञ्च, देवरज्जं अकारयिं;

सतानं पञ्चक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती अहोसहं.

१८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तीणुप्पलमालियो [तिउप्पलमालियो (सी.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तीणुप्पलमालियत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. धजदायकत्थेरअपदानं

२०.

‘‘तिस्सो नाम अहु सत्था, लोकजेट्ठो नरासभो;

तयोपधिक्खये [तस्सोपधिक्खये (सी.)] दिस्वा, धजं आरोपितं मया.

२१.

‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च;

जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं.

२२.

‘‘सतानं तीणिक्खत्तुञ्च, देवरज्जं अकारयिं;

सतानं पञ्चक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती अहोसहं.

२३.

‘‘पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं;

अनुभोमि सकं कम्मं, पुब्बे सुकतमत्तनो.

२४.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, धजदानस्सिदं फलं.

२५.

‘‘इच्छमानो चहं अज्ज, सकाननं सपब्बतं;

खोमदुस्सेन छादेय्यं, तदा मय्हं कते फलं.

२६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा धजदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

धजदायकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. तिकिङ्कणिपूजकत्थेरअपदानं

२७.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, भूतगणो नाम पब्बतो;

तत्थद्दसं पंसुकूलं, दुमग्गम्हि विलग्गितं.

२८.

‘‘तीणि किङ्कणिपुप्फानि, ओचिनित्वानहं तदा;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पंसुकूलं अपूजयिं.

२९.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, तिण्णं पुप्फानिदं फलं.

३०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिकिङ्कणिपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिकिङ्कणिपूजकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. नळागारिकत्थेरअपदानं

३१.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, हारितो नाम पब्बतो;

सयम्भू नारदो नाम, रुक्खमूले वसी तदा.

३२.

‘‘नळागारं करित्वान, तिणेन छादयिं अहं;

चङ्कमं सोधयित्वान, सयम्भुस्स अदासहं.

३३.

‘‘चतुद्दससु कप्पेसु, देवलोके रमिं अहं;

चतुसत्ततिक्खत्तुञ्च, देवरज्जं अकारयिं.

३४.

‘‘चतुसत्तति [सत्तसत्तति (सी.)] क्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती अहोसहं;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

३५.

‘‘उब्बिद्धं भवनं मय्हं, इन्दलट्ठीव उग्गतं;

सहस्सथम्भं अतुलं, विमानं सपभस्सरं.

३६.

‘‘द्वे सम्पत्ती अनुभोत्वा, सुक्कमूलेन चोदितो;

गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिं अहं.

३७.

‘‘पधानपहितत्तोम्हि, उपसन्तो निरूपधि;

नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो.

३८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा नळागारिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

नळागारिकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. चम्पकपुप्फियत्थेरअपदानं

३९.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, जापलो [चापलो (सी.), छापलो (स्या.)] नाम पब्बतो;

बुद्धो सुदस्सनो नाम, विहासि पब्बतन्तरे.

४०.

‘‘पुप्फं हेमवन्तं [हेमवतं (सी.), हेमवण्णं (स्या.)] गय्ह, गच्छं वेहायसेनहं;

अद्दसं विरजं बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं.

४१.

‘‘सत्त चम्पकपुप्फानि, सीसे कत्वानहं तदा;

बुद्धस्स अभिरोपेसिं, सयम्भुस्स महेसिनो.

४२.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

४३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा चम्पकपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

चम्पकपुप्फियत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. पदुमपूजकत्थेरअपदानं

४४.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, रोमसो नाम पब्बतो;

बुद्धोपि सम्भवो नाम, अब्भोकासे वसी तदा.

४५.

‘‘भवना निक्खमित्वान, पदुमं धारयिं अहं;

एकाहं धारयित्वान, पुन भवनुपागमिं.

४६.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

४७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पदुमपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पदुमपूजकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

तेरसमं भाणवारं.

८. तिणमुट्ठिदायकत्थेरअपदानं

४८.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, लम्बको नाम पब्बतो;

उपतिस्सो नाम सम्बुद्धो, अब्भोकासम्हि चङ्कमि.

४९.

‘‘मिगलुद्दो तदा आसिं, अरञ्ञे कानने अहं;

दिस्वान तं देवदेवं, सयम्भुं अपराजितं.

५०.

‘‘विप्पसन्नेन चित्तेन, तदा तस्स महेसिनो;

निसीदनत्थं बुद्धस्स, तिणमुट्ठिमदासहं.

५१.

‘‘दत्वान देवदेवस्स, भिय्यो चित्तं पसादयिं;

सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, पक्कामिं उत्तरामुखो.

५२.

‘‘अचिरं गतमत्तं मं, मिगराजा अपोथयि [अहेठयि (सी. स्या.)];

सीहेन पोथितो [पातितो (सी. स्या.)] सन्तो, तत्थ कालङ्कतो अहं.

५३.

‘‘आसन्ने मे कतं कम्मं, बुद्धसेट्ठे अनासवे;

सुमुत्तो सरवेगोव, देवलोकं अगञ्छहं.

५४.

‘‘यूपो तत्थ सुभो आसि, पुञ्ञकम्माभिनिम्मितो;

सहस्सकण्डो सतभेण्डु, धजालु हरितामयो.

५५.

‘‘पभा निद्धावते तस्स, सतरंसीव उग्गतो;

आकिण्णो देवकञ्ञाहि, आमोदिं कामकामहं.

५६.

‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

आगन्त्वान मनुस्सत्तं, पत्तोम्हि आसवक्खयं.

५७.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, निसीदनमदासहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, तिणमुट्ठियिदं फलं.

५८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिणमुट्ठिदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिणमुट्ठिदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. तिन्दुकफलदायकत्थेरअपदानं

५९.

‘‘कणिकारंव जोतन्तं, निसिन्नं पब्बतन्तरे;

अद्दसं विरजं बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं.

६०.

‘‘तिन्दुकं सफलं दिस्वा, भिन्दित्वान सकोसकं [सकोटकं (सी.), सकोटिकं (स्या.)];

पसन्नचित्तो सुमनो, सयम्भुस्स मदासहं [वेस्सभुस्स अदासहं (सी.)].

६१.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं फलमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

६२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिन्दुकफलदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिन्दुकफलदायकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. एकञ्जलियत्थेरअपदानं

६३.

‘‘रोमसो [रेवतो (सी.)] नाम सम्बुद्धो, नदीकूले वसी तदा;

अद्दसं विरजं बुद्धं, पीतरंसिंव भाणुमं.

६४.

‘‘उक्कामुखपहट्ठंव, खदिरङ्गारसन्निभं;

ओसधिंव विरोचन्तं, एकञ्जलिमकासहं.

६५.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं अञ्जलिमकासहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, अञ्जलिया इदं फलं.

६६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकञ्जलियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकञ्जलियत्थेरस्सापदानं दसमं.

एकपदुमियवग्गो पञ्चतिंसतिमो.

तस्सुद्दानं –

पदुमी उप्पलमाली, धजो किङ्कणिकं नळं [किङ्कणिको नळो (सी.)];

चम्पको पदुमो मुट्ठि, तिन्दुकेकञ्जली तथा;

छ च सट्ठि च गाथायो, गणितायो विभाविभि.

३६. सद्दसञ्ञकवग्गो

१. सद्दसञ्ञकत्थेरअपदानं

.

‘‘मिगलुद्दो पुरे आसिं, अरञ्ञे कानने अहं;

तत्थद्दसासिं सम्बुद्धं, देवसङ्घपुरक्खतं.

.

‘‘चतुसच्चं पकासेन्तं, उद्धरन्तं महाजनं;

अस्सोसिं मधुरं वाचं, करवीकरुदोपमं [रुतोपमं (?)].

.

‘‘ब्रह्मसरस्स मुनिनो, सिखिनो लोकबन्धुनो;

घोसे चित्तं पसादेत्वा, पत्तोम्हि आसवक्खयं.

.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पसादस्स इदं फलं.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सद्दसञ्ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सद्दसञ्ञकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. यवकलापियत्थेरअपदानं

.

‘‘नगरे अरुणवतिया, आसिं यवसिको तदा;

पन्थे दिस्वान सम्बुद्धं, यवकलापं सन्थरिं [यवकलापमवत्थरिं (सी.)].

.

‘‘अनुकम्पको कारुणिको, सिखी लोकग्गनायको;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, निसीदि यवसन्थरे.

.

‘‘दिस्वा निसिन्नं विमलं, महाझायिं विनायकं;

पामोज्जं जनयित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं.

.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, यवत्थरे इदं फलं.

१०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा यवकलापियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

यवकलापियत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. किंसुकपूजकत्थेरअपदानं

११.

‘‘किंसुकं पुप्फितं दिस्वा, पग्गहेत्वान अञ्जलिं;

बुद्धं सरित्वा सिद्धत्थं, आकासे अभिपूजयिं.

१२.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा किंसुकपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

किंसुकपूजकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. सकोसककोरण्डदायकत्थेरअपदानं

१४.

‘‘अक्कन्तञ्च पदं दिस्वा, सिखिनो लोकबन्धुनो;

एकंसं अजिनं कत्वा, पदसेट्ठं अवन्दहं.

१५.

‘‘कोरण्डं पुप्फितं दिस्वा, पादपं धरणीरुहं;

सकोसकं [सकोटकं (सी. स्या.)] गहेत्वान, पदचक्कं अपूजयिं.

१६.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पदपूजायिदं फलं.

१७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सकोसक [सकोटक (सी. स्या.)] कोरण्डदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सकोसककोरण्डदायकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. दण्डदायकत्थेरअपदानं

१८.

‘‘काननं वनमोगय्ह, वेळुं छेत्वानहं तदा;

आलम्बनं करित्वान, सङ्घस्स अददं अहं.

१९.

‘‘तेन चित्तप्पसादेन, सुब्बते अभिवादिय;

आलम्बनम्पि दत्वान, पक्कामिं उत्तरामुखो.

२०.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं दण्डमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, दण्डदानस्सिदं फलं.

२१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा दण्डदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

दण्डदायकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. अम्बयागुदायकत्थेरअपदानं

२२.

‘‘सतरंसी नाम सम्बुद्धो, सयम्भू अपराजितो;

वुट्ठहित्वा समाधिम्हा, भिक्खाय ममुपागमि.

२३.

‘‘पच्चेकबुद्धं दिस्वान, अम्बयागुं अदासहं;

विप्पसन्नमनं तस्स, विप्पसन्नेन चेतसा.

२४.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, अम्बयागुयिदं फलं.

२५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अम्बयागुदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अम्बयागुदायकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. सुपुटकपूजकत्थेरअपदानं

२६.

‘‘दिवाविहारा निक्खन्तो, विपस्सी लोकनायको;

भिक्खाय विचरन्तो सो, मम सन्तिकुपागमि.

२७.

‘‘ततो पतीतो सुमनो, बुद्धसेट्ठस्स तादिनो;

लोणसुपुटकं दत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं.

२८.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुटकमदासहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पुटकस्स इदं फलं.

२९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुपुटकपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुपुटकपूजकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. मञ्चदायकत्थेरअपदानं

३०.

‘‘विपस्सिनो भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो;

एकं मञ्चं मया दिन्नं, पसन्नेन सपाणिना.

३१.

‘‘हत्थियानं अस्सयानं, दिब्बयानं समज्झगं;

तेन मञ्चकदानेन, पत्तोम्हि आसवक्खयं.

३२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं मञ्चमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, मञ्चदानस्सिदं फलं.

३३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मञ्चदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मञ्चदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. सरणगमनियत्थेरअपदानं

३४.

‘‘आरुहिम्ह तदा नावं, भिक्खु चाजीवको चहं;

नावाय भिज्जमानाय, भिक्खु मे सरणं अदा.

३५.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यञ्च मे सरणं अदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सरणागमने फलं.

३६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सरणगमनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सरणगमनियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. पिण्डपातिकत्थेरअपदानं

३७.

‘‘तिस्सो नामासि सम्बुद्धो, विहासि विपिने तदा;

तुसिता हि इधागन्त्वा, पिण्डपातं अदासहं.

३८.

‘‘सम्बुद्धमभिवादेत्वा, तिस्सं नाम महायसं;

सकं चित्तं पसादेत्वा, तुसितं अगमासहं.

३९.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पिण्डपातस्सिदं फलं.

४०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पिण्डपातिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पिण्डपातिकत्थेरस्सापदानं दसमं.

सद्दसञ्ञकवग्गो छत्तिंसतिमो.

तस्सुद्दानं –

सद्दसञ्ञी यवसिको, किंसुकोरण्डपुप्फियो;

आलम्बनो अम्बयागु, सुपुटी मञ्चदायको;

सरणं पिण्डपातो च, गाथा तालीसमेव च.

३७. मन्दारवपुप्फियवग्गो

१. मन्दारवपुप्फियत्थेरअपदानं

.

‘‘तावतिंसा इधागन्त्वा, मङ्गलो नाम माणवो;

मन्दारवं गहेत्वान, विपस्सिस्स महेसिनो.

.

‘‘समाधिना निसिन्नस्स, मत्थके धारयिं अहं;

सत्ताहं धारयित्वान, देवलोकं पुनागमिं.

.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मन्दारवपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मन्दारवपुप्फियत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. कक्कारुपुप्फियत्थेरअपदानं

.

‘‘यामा देवा इधागन्त्वा, गोतमं सिरिवच्छसं;

कक्कारुमालं [गोक्खनुमालं (सी.)] पग्गय्ह, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं बुद्धमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कक्कारुपुप्फियो [गोक्खनुपुप्फियो (क.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कक्कारुपुप्फियत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. भिसमुळालदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘फुस्सो नामासि सम्बुद्धो, सब्बधम्मान पारगू;

विवेककामो सब्बञ्ञू [सप्पञ्ञो (सी. स्या.)], आगञ्छि मम सन्तिके.

.

‘‘तस्मिं चित्तं पसादेत्वा, महाकारुणिके जिने;

भिसमुळालं पग्गय्ह, बुद्धसेट्ठस्सदासहं.

१०.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं भिसमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, भिसदानस्सिदं फलं.

११.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा भिसमुळालदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

भिसमुळालदायकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. केसरपुप्फियत्थेरअपदानं

१२.

‘‘विज्जाधरो तदा आसिं, हिमवन्तम्हि पब्बते;

अद्दसं विरजं बुद्धं, चङ्कमन्तं महायसं.

१३.

‘‘तीणि केसरपुप्फानि [केसरिपुप्फानि (सी.)], सीसे कत्वानहं तदा;

उपसङ्कम्म सम्बुद्धं, वेस्सभुं अभिपूजयिं.

१४.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा केसरपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

केसरपुप्फियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. अङ्कोलपुप्फियत्थेरअपदानं

१६.

‘‘पदुमो नाम सम्बुद्धो, चित्तकूटे वसी तदा;

दिस्वान तं अहं बुद्धं, सयम्भुं अपराजितं [उपगच्छिहं (सी. स्या.)].

१७.

‘‘अङ्कोलं पुप्फितं दिस्वा, ओचिनित्वानहं तदा;

उपगन्त्वान सम्बुद्धं, पूजयिं पदुमं जिनं.

१८.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अङ्कोलपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अङ्कोलपुप्फियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. कदम्बपुप्फियत्थेरअपदानं

२०.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अन्तरापणे;

कञ्चनग्घियसङ्कासं, बात्तिंसवरलक्खणं.

२१.

‘‘निसज्ज पासादवरे, अद्दसं लोकनायकं;

कदम्बपुप्फं पग्गय्ह, विपस्सिं अभिपूजयिं.

२२.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं बुद्धमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कदम्बपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कदम्बपुप्फियत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. उद्दालकपुप्फियत्थेरअपदानं

२४.

‘‘अनोमो [सुजातो (स्या.), अनुमो (क.)] नाम सम्बुद्धो, गङ्गाकूले वसी तदा;

उद्दालकं गहेत्वान, पूजयिं अपराजितं.

२५.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उद्दालकपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उद्दालकपुप्फियत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. एकचम्पकपुप्फियत्थेरअपदानं

२७.

‘‘उपसन्तो च सम्बुद्धो, वसती पब्बतन्तरे;

एकचम्पकमादाय, उपगच्छिं नरुत्तमं.

२८.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, पच्चेकमुनिमुत्तमं;

उभोहत्थेहि पग्गय्ह, पूजयिं अपराजितं.

२९.

‘‘पञ्चसट्ठिम्हितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

३०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकचम्पकपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकचम्पकपुप्फियत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. तिमिरपुप्फियत्थेरअपदानं

३१.

‘‘चन्दभागानदीतीरे, अनुसोतं वजामहं;

अद्दसं विरजं बुद्धं, सालराजंव फुल्लितं.

३२.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, पच्चेकमुनिमुत्तमं;

गहेत्वा तिमिरं पुप्फं, मत्थके ओकिरिं अहं.

३३.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

३४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिमिरपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिमिरपुप्फियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. सळलपुप्फियत्थेरअपदानं

३५.

‘‘चन्दभागानदीतीरे, अहोसिं किन्नरो तदा;

तत्थद्दसं देवदेवं, चङ्कमन्तं नरासभं.

३६.

‘‘ओचिनित्वान सळलं, पुप्फं बुद्धस्सदासहं;

उपसिङ्घि महावीरो, सळलं देवगन्धिकं.

३७.

‘‘पटिग्गहेत्वा सम्बुद्धो, विपस्सी लोकनायको;

उपसिङ्घि महावीरो, पेक्खमानस्स मे सतो.

३८.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, वन्दित्वा द्विपदुत्तमं;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, पुन पब्बतमारुहिं.

३९.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

४०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सळलपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सळलपुप्फियत्थेरस्सापदानं दसमं.

मन्दारवपुप्फियवग्गो सत्ततिंसतिमो.

तस्सुद्दानं –

मन्दारवञ्च कक्कारु, भिसकेसरपुप्फियो;

अङ्कोलको कदम्बी च, उद्दाली एकचम्पको;

तिमिरं सळलञ्चेव, गाथा तालीसमेव च.

३८. बोधिवन्दनवग्गो

१. बोधिवन्दकत्थेरअपदानं

.

‘‘पाटलिं हरितं दिस्वा, पादपं धरणीरुहं;

एकंसं अञ्जलिं कत्वा, अवन्दिं पाटलिं अहं.

.

‘‘अञ्जलिं पग्गहेत्वान, गरुं कत्वान मानसं;

अन्तोसुद्धं बहिसुद्धं, सुविमुत्तमनासवं.

.

‘‘विपस्सिं लोकमहितं, करुणाञाणसागरं;

सम्मुखा विय सम्बुद्धं, अवन्दिं पाटलिं अहं.

.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं बोधिमभिवन्दहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, वन्दनाय इदं फलं.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बोधिवन्दको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

बोधिवन्दकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. पाटलिपुप्फियत्थेरअपदानं

.

‘‘विपस्सी नाम भगवा, सयम्भू अग्गपुग्गलो;

पुरक्खतो ससिस्सेहि, पाविसि बन्धुमं जिनो.

.

‘‘तीणि पाटलिपुप्फानि, उच्छङ्गे ठपितानि मे;

सीसं न्हायितुकामोव, नदीतित्थं अगच्छहं.

.

‘‘निक्खम्म बन्धुमतिया, अद्दसं लोकनायकं;

इन्दीवरंव जलितं, आदित्तंव हुतासनं.

.

‘‘ब्यग्घूसभंव पवरं, अभिजातंव केसरिं;

गच्छन्तं समणानग्गं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं.

१०.

‘‘तस्मिं पसन्नो [समणे (क.)] सुगते, किलेसमलधोवने;

गहेत्वा तीणि पुप्फानि, बुद्धसेट्ठं अपूजयिं.

११.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पाटलिपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पाटलिपुप्फियत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. तीणुप्पलमालियत्थेरअपदानं

१३.

‘‘चन्दभागानदीतीरे, अहोसिं वानरो तदा;

अद्दसं विरजं बुद्धं, निसिन्नं पब्बतन्तरे.

१४.

‘‘ओभासेन्तं दिसा सब्बा, सालराजंव फुल्लितं;

लक्खणब्यञ्जनूपेतं, दिस्वानत्तमनो अहं.

१५.

‘‘उदग्गचित्तो सुमनो, पीतिया हट्ठमानसो;

तीणि उप्पलपुप्फानि, मत्थके अभिरोपयिं.

१६.

‘‘पूजयित्वान पुप्फानि, फुस्सस्साहं महेसिनो;

सगारवो भवित्वान, पक्कामिं उत्तरामुखो.

१७.

‘‘गच्छन्तो पटिकुटिको, विप्पसन्नेन चेतसा;

सेलन्तरे पतित्वान, पापुणिं जीवितक्खयं.

१८.

‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च;

जहित्वा पुरिमं जातिं, तावतिंसमगच्छहं.

१९.

‘‘सतानं तीणिक्खत्तुञ्च, देवरज्जमकारयिं;

सतानं पञ्चक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती अहोसहं.

२०.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

२१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तीणुप्पलमालियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तीणुप्पलमालियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. पट्टिपुप्फियत्थेरअपदानं

२२.

‘‘यदा निब्बायि सम्बुद्धो, महेसी पदुमुत्तरो;

समागम्म जना सब्बे, सरीरं नीहरन्ति ते.

२३.

‘‘नीहरन्ते सरीरम्हि, वज्जमानासु भेरिसु;

पसन्नचित्तो सुमनो, पट्टिपुप्फं अपूजयिं.

२४.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सरीरपूजिते फलं.

२५.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो.

२६.

‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स [बुद्धसेट्ठस्स (सी.)] सन्तिके;

तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं.

२७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पट्टिपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पट्टिपुप्फियत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. सत्तपण्णियत्थेरअपदानं

२८.

‘‘सुमनो नाम सम्बुद्धो, उप्पज्जि लोकनायको;

पसन्नचित्तो सुमनो, सत्तपण्णिमपूजयिं.

२९.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, सत्तपण्णिमपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सत्तपण्णिपूजायिदं [सत्तपण्णिस्सिदं (सी.)] फलं.

३०.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

३१.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

३२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सत्तपण्णियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सत्तपण्णियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. गन्धमुट्ठियत्थेरअपदानं

३३.

[इध गाथाद्धं ऊनं विय दिस्सति] ‘‘चितके करीयमाने, नानागन्धे समाहते;

पसन्नचित्तो सुमनो, गन्धमुट्ठिमपूजयिं.

३४.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, चितकं यं अपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, चितपूजायिदं फलं.

३५.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

३६.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

३७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा गन्धमुट्ठियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

गन्धमुट्ठियत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. चितकपूजकत्थेरअपदानं

३८.

‘‘परिनिब्बुते भगवति, जलजुत्तमनामके;

आरोपितम्हि चितके, सालपुप्फमपूजयिं.

३९.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, चितपूजायिदं फलं.

४०.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

४१.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

४२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा चितकपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

चितकपूजकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. सुमनतालवण्टियत्थेरअपदानं

४३.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, तालवण्टमदासहं;

सुमनेहि पटिच्छन्नं, धारयामि महारहं.

४४.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, तालवण्टमदासहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, तालवण्टस्सिदं फलं.

४५.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

४६.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

४७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुमनतालवण्टियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुमनतालवण्टियत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. सुमनदामियत्थेरअपदानं

४८.

‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, न्हातकस्स तपस्सिनो;

कत्वान सुमनदामं, धारयिं पुरतो ठितो.

४९.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं दामं धारयिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सुमनधारणे फलं.

५०.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

५१.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

५२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सुमनदामियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सुमनदामियत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. कासुमारिफलदायकत्थेरअपदानं

५३.

‘‘कणिकारंव जोतन्तं, निसिन्नं पब्बतन्तरे;

अद्दसं विरजं बुद्धं, लोकजेट्ठं नरासभं.

५४.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, सिरे कत्वान अञ्जलिं;

कासुमारिफलं गय्ह, बुद्धसेट्ठस्सदासहं.

५५.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं फलमददिं अहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

५६.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

५७.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

५८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कासुमारिफलदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कासुमारिफलदायकत्थेरस्सापदानं दसमं.

बोधिवन्दनवग्गो अट्ठतिंसतिमो.

तस्सुद्दानं –

बोधि पाटलि उप्पली, पट्टि च सत्तपण्णियो;

गन्धमुट्ठि च चितको, तालं सुमनदामको;

कासुमारिफली चेव, गाथा एकूनसट्ठिका.

३९. अवटफलवग्गो

१. अवटफलदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘सतरंसि नाम भगवा, सयम्भू अपराजितो;

विवेककामो सम्बुद्धो, गोचरायाभिनिक्खमि.

.

‘‘फलहत्थो अहं दिस्वा, उपगच्छिं नरासभं;

पसन्नचित्तो सुमनो, अवटं [अवण्टं (सी.), अम्बटं (स्या.)] अददिं फलं.

.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं फलमददिं अहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो.

.

‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके;

तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं.

.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अवटफलदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अवटफलदायकत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. लबुजदायकत्थेरअपदानं

.

‘‘नगरे बन्धुमतिया, आसिं आरामिको तदा;

अद्दसं विरजं बुद्धं, गच्छन्तं अनिलञ्जसे.

.

‘‘लबुजस्स फलं गय्ह, बुद्धसेट्ठस्सदासहं;

आकासे ठितको सन्तो, पटिगण्हि महायसो.

.

‘‘वित्तिसञ्जननं मय्हं, दिट्ठधम्मसुखावहं;

फलं बुद्धस्स दत्वान, विप्पसन्नेन चेतसा.

१०.

‘‘अधिगच्छिं तदा पीतिं, विपुलञ्च सुखुत्तमं;

उप्पज्जतेव रतनं, निब्बत्तस्स तहिं तहिं.

११.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं फलमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

१२.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

१३.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

१४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा लबुजदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

लबुजदायकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. उदुम्बरफलदायकत्थेरअपदानं

१५.

‘‘विनतानदिया तीरे, विहासि पुरिसुत्तमो;

अद्दसं विरजं बुद्धं, एकग्गं सुसमाहितं.

१६.

‘‘तस्मिं पसन्नमानसो, किलेसमलधोवने;

उदुम्बरफलं गय्ह, बुद्धसेट्ठस्सदासहं.

१७.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं फलमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

१८.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

१९.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

२०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उदुम्बरफलदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उदुम्बरफलदायकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. पिलक्खफलदायकत्थेरअपदानं

२१.

‘‘वनन्तरे बुद्धं दिस्वा, अत्थदस्सिं महायसं;

पसन्नचित्तो सुमनो, पिलक्खस्साददिं फलं [पिलक्खस्स फलं अदं (सी.), पिलक्खुस्स फलं अदं (स्या.)].

२२.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं फलमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

२३.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

२४.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

२५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पिलक्खफलदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पिलक्खफलदायकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. फारुसफलदायकत्थेरअपदानं

२६.

‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं;

रथियं पटिपज्जन्तं, फारुसफलमदासहं.

२७.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं फलमददिं अहं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

२८.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

२९.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

३०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा फारुसफलदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

फारुसफलदायकत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. वल्लिफलदायकत्थेरअपदानं

३१.

‘‘सब्बे जना समागम्म, अगमिंसु वनं तदा;

फलमन्वेसमाना ते, अलभिंसु फलं तदा.

३२.

‘‘तत्थद्दसासिं सम्बुद्धं, सयम्भुं अपराजितं;

पसन्नचित्तो सुमनो, वल्लिफलमदासहं.

३३.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं फलमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

३४.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

३५.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

३६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा वल्लिफलदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

वल्लिफलदायकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. कदलिफलदायकत्थेरअपदानं

३७.

‘‘कणिकारंव जलितं, पुण्णमायेव [पुण्णमासेव (सी. क.)] चन्दिमं;

जलन्तं दीपरुक्खंव, अद्दसं लोकनायकं.

३८.

‘‘कदलिफलं पग्गय्ह, अदासिं सत्थुनो अहं;

पसन्नचित्तो सुमनो, वन्दित्वान अपक्कमिं.

३९.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं फलमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

४०.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

४१.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

४२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा कदलिफलदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

कदलिफलदायकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. पनसफलदायकत्थेरअपदानं

४३.

‘‘अज्जुनो नाम सम्बुद्धो, हिमवन्ते वसी तदा;

चरणेन च सम्पन्नो, समाधिकुसलो मुनि.

४४.

‘‘कुम्भमत्तं गहेत्वान, पनसं जीवजीवकं [देवगन्धिकं (४१ वग्गे, ५ अपदाने)];

छत्तपण्णे ठपेत्वान, अदासिं सत्थुनो अहं.

४५.

‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं फलमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं.

४६.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

४७.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

४८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पनसफलदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पनसफलदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. सोणकोटिवीसत्थेरअपदानं

४९.

‘‘विपस्सिनो पावचने, एकं लेणं मया कतं;

चातुद्दिसस्स सङ्घस्स, बन्धुमाराजधानिया.

५०.

‘‘दुस्सेहि भूमिं लेणस्स, सन्थरित्वा परिच्चजिं;

उदग्गचित्तो सुमनो, अकासिं पणिधिं तदा.

५१.

‘‘आराधयेय्यं सम्बुद्धं, पब्बज्जञ्च लभेय्यहं;

अनुत्तरञ्च निब्बानं, फुसेय्यं सन्तिमुत्तमं.

५२.

‘‘तेनेव सुक्कमूलेन, कप्पे [कप्पं (सी.), कप्प (क.)] नवुति संसरिं;

देवभूतो मनुस्सो च, कतपुञ्ञो विरोचहं.

५३.

‘‘ततो कम्मावसेसेन, इध पच्छिमके भवे;

चम्पायं अग्गसेट्ठिस्स, जातोम्हि एकपुत्तको.

५४.

‘‘जातमत्तस्स मे सुत्वा, पितु छन्दो अयं अहु;

ददामहं कुमारस्स, वीसकोटी अनूनका.

५५.

‘‘चतुरङ्गुला च मे लोमा, जाता पादतले उभो;

सुखुमा मुदुसम्फस्सा, तूलापिचुसमा सुभा.

५६.

‘‘अतीता नवुति कप्पा, अयं एको च उत्तरि;

नाभिजानामि निक्खित्ते, पादे भूम्या असन्थते.

५७.

‘‘आराधितो मे सम्बुद्धो, पब्बजिं अनगारियं;

अरहत्तञ्च मे पत्तं, सीतिभूतोम्हि निब्बुतो.

५८.

‘‘अग्गो आरद्धवीरियानं, निद्दिट्ठो सब्बदस्सिना;

खीणासवोम्हि अरहा, छळभिञ्ञो महिद्धिको.

५९.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, लेणदानस्सिदं फलं.

६०.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

६१.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

६२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

६३.

‘‘थेरो कोटिवीसो [कोटिविसो (स्या. क.), कोळिविसो (अञ्ञट्ठानेसु)] सोणो, भिक्खुसङ्घस्स अग्गतो;

पञ्हं पुट्ठो वियाकासि, अनोतत्ते महासरे’’ति.

इत्थं सुदं आयस्मा सोणो कोटिवीसो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सोणकोटिवीसत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. पुब्बकम्मपिलोतिकबुद्धअपदानं

६४.

‘‘अनोतत्तसरासन्ने, रमणीये सिलातले;

नानारतनपज्जोते, नानागन्धवनन्तरे.

६५.

‘‘महता भिक्खुसङ्घेन, परेतो [उपेतो (उदानट्ठकथायं ४ वग्गे, ८ सुत्ते)] लोकनायको;

आसीनो ब्याकरी तत्थ, पुब्बकम्मानि अत्तनो.

६६.

[सुणाथ भिक्खवे मय्हं, यं कम्मं पकतं मया; एकं अरञ्ञिकं भिक्खुं, दिस्वा दिन्नं पिलोतिकं; पत्थितं पठमं बुद्धं, बुद्धत्ताय मया तदा; पिलोतियस्स कम्मस्स, बुद्धत्तेपि विपच्चति; गोपालको पुरे आसिं, गाविं पाजेति गोचरं; पिवन्तिं उदकं आविलं, गाविं दिस्वा निवारयिं; तेन कम्मविपाकेन, इध पच्छिमके भवे; विपासितो यदिच्छकं, न हि पातुं लभामहं (स्या.)] ‘‘सुणाथ भिक्खवो मय्हं, यं कम्मं पकतं मया;

पिलोतिकस्स कम्मस्स, बुद्धत्तेपि विपच्चति [सुणाथ भिक्खवे मय्हं, यं कम्मं पकतं मया; एकं अरञ्ञिकं भिक्खुं, दिस्वा दिन्नं पिलोतिकं; पत्थितं पठमं बुद्धं, बुद्धत्ताय मया तदा; पिलोतियस्स कम्मस्स, बुद्धत्तेपि विपच्चति; गोपालको पुरे आसिं, गाविं पाजेति गोचरं; पिवन्तिं उदकं आविलं, गाविं दिस्वा निवारयिं; तेन कम्मविपाकेन, इध पच्छिमके भवे; विपासितो यदिच्छकं, न हि पातुं लभामहं (स्या.)].

[१]

६७.

‘‘मुनाळि नामहं धुत्तो, पुब्बे अञ्ञासु जातिसु [अञ्ञाय जातिया (उदान अट्ठ.)];

पच्चेकबुद्धं सुरभिं [सरभुं (सी.)], अब्भाचिक्खिं अदूसकं.

६८.

‘‘तेन कम्मविपाकेन, निरये संसरिं चिरं;

बहूवस्ससहस्सानि, दुक्खं वेदेसि वेदनं.

६९.

‘‘तेन कम्मावसेसेन, इध पच्छिमके भवे;

अब्भक्खानं मया लद्धं, सुन्दरिकाय कारणा.

[२]

७०.

‘‘सब्बाभिभुस्स बुद्धस्स, नन्दो नामासि सावको;

तं अब्भक्खाय निरये, चिरं संसरितं मया.

७१.

‘‘दसवस्ससहस्सानि, निरये संसरिं चिरं;

मनुस्सभावं लद्धाहं, अब्भक्खानं बहुं लभिं.

७२.

‘‘तेन कम्मावसेसेन, चिञ्चमानविका ममं;

अब्भाचिक्खि अभूतेन, जनकायस्स अग्गतो.

[३]

७३.

‘‘ब्राह्मणो सुतवा आसिं, अहं सक्कतपूजितो;

महावने पञ्चसते, मन्ते वाचेमि माणवे.

७४.

‘‘तत्थागतो [तमागतो (क.)] इसि भीमो, पञ्चाभिञ्ञो महिद्धिको;

तं चाहं आगतं दिस्वा, अब्भाचिक्खिं अदूसकं.

७५.

‘‘ततोहं अवचं सिस्से, कामभोगी अयं इसि;

मय्हम्पि भासमानस्स, अनुमोदिंसु माणवा.

७६.

‘‘ततो माणवका सब्बे, भिक्खमानं कुले कुले;

महाजनस्स आहंसु, कामभोगी अयं इसि.

७७.

‘‘तेन कम्मविपाकेन, पञ्च भिक्खुसता इमे;

अब्भक्खानं लभुं सब्बे, सुन्दरिकाय कारणा.

[४]

७८.

‘‘वेमातुभातरं पुब्बे, धनहेतु हनिं अहं;

पक्खिपिं गिरिदुग्गस्मिं, सिलाय च अपिंसयिं.

७९.

‘‘तेन कम्मविपाकेन, देवदत्तो सिलं खिपि;

अङ्गुट्ठं पिंसयी पादे, मम पासाणसक्खरा.

[५]

८०.

‘‘पुरेहं दारको हुत्वा, कीळमानो महापथे;

पच्चेकबुद्धं दिस्वान, मग्गे सकलिकं [सक्खलिकं (क.)] खिपिं [दहिं (स्या.)].

८१.

‘‘तेन कम्मविपाकेन, इध पच्छिमके भवे;

वधत्थं मं देवदत्तो, अभिमारे पयोजयि.

[६]

८२.

‘‘हत्थारोहो पुरे आसिं, पच्चेकमुनिमुत्तमं;

पिण्डाय विचरन्तं तं, आसादेसिं गजेनहं.

८३.

‘‘तेन कम्मविपाकेन, भन्तो [दन्तो (क.)] नाळागिरी गजो;

गिरिब्बजे पुरवरे, दारुणो समुपागमि [मं उपागमि (सी.)].

[७]

८४.

‘‘राजाहं पत्थिवो [पत्तिको (स्या. क.), खत्तियो (उदान अट्ठ.)] आसिं, सत्तिया पुरिसं हनिं;

तेन कम्मविपाकेन, निरये पच्चिसं भुसं.

८५.

‘‘कम्मुनो तस्स सेसेन, इदानि सकलं मम;

पादे छविं पकप्पेसि [पकोपेसि (सी.)], न हि कम्मं विनस्सति.

[८]

८६.

‘‘अहं केवट्टगामस्मिं, अहुं केवट्टदारको;

मच्छके घातिते दिस्वा, जनयिं सोमनस्सकं [सोमनस्सहं (उदान अट्ठ.)].

८७.

‘‘तेन कम्मविपाकेन, सीसदुक्खं अहू मम;

सब्बे सक्का च हञ्ञिंसु, यदा हनि विटटूभो [विटटुभो (स्या. क.)].

[९]

८८.

‘‘फुस्सस्साहं पावचने, सावके परिभासयिं;

यवं खादथ भुञ्जथ, मा च भुञ्जथ सालयो.

८९.

‘‘तेन कम्मविपाकेन, तेमासं खादितं यवं;

निमन्तितो ब्राह्मणेन, वेरञ्जायं वसिं तदा.

[१०]

९०.

‘‘निब्बुद्धे वत्तमानम्हि, मल्लपुत्तं निहेठयिं [निसेधयिं (स्या. क.)];

तेन कम्मविपाकेन, पिट्ठिदुक्खं अहू मम.

[११]

९१.

‘‘तिकिच्छको अहं आसिं, सेट्ठिपुत्तं विरेचयिं;

तेन कम्मविपाकेन, होति पक्खन्दिका मम.

[१२]

९२.

‘‘अवचाहं जोतिपालो, सुगतं कस्सपं तदा;

कुतो नु बोधि मुण्डस्स, बोधि परमदुल्लभा.

९३.

‘‘तेन कम्मविपाकेन, अचरिं दुक्करं बहुं;

छब्बस्सानुरुवेळायं, ततो बोधिमपापुणिं.

९४.

‘‘नाहं एतेन मग्गेन, पापुणिं बोधिमुत्तमं;

कुम्मग्गेन गवेसिस्सं, पुब्बकम्मेन वारितो.

९५.

‘‘पुञ्ञपापपरिक्खीणो, सब्बसन्तापवज्जितो;

असोको अनुपायासो, निब्बायिस्समनासवो.

९६.

‘‘एवं जिनो वियाकासि, भिक्खुसङ्घस्स अग्गतो;

सब्बाभिञ्ञाबलप्पत्तो, अनोतत्ते महासरे’’ति.

इत्थं सुदं भगवा अत्तनो पुब्बचरितं कम्मपिलोतिकं नाम बुद्धापदानधम्मपरियायं अभासित्थाति.

पुब्बकम्मपिलोतिकं नाम बुद्धापदानं दसमं.

अवटफलवग्गो एकूनचत्तालीसमो.

तस्सुद्दानं –

अवटं लबुजञ्चेव, उदुम्बरपिलक्खु च;

फारु वल्ली च कदली, पनसो कोटिवीसको.

पुब्बकम्मपिलोति च, अपदानं महेसिनो;

गाथायो एकनवुति, गणितायो विभाविभि.

चुद्दसमं भाणवारं.

४०. पिलिन्दवच्छवग्गो

१. पिलिन्दवच्छत्थेरअपदानं

.

‘‘नगरे हंसवतिया, आसिं दोवारिको अहं;

अक्खोभं अमितं भोगं, घरे सन्निचितं मम.

.

‘‘रहोगतो निसीदित्वा, पहंसित्वान मानसं [सम्पहंसित्व मानसं (सी.)];

निसज्ज पासादवरे, एवं चिन्तेसहं तदा.

(चिन्तनाकारो)

.

‘‘‘बहू मेधिगता भोगा, फीतं अन्तेपुरं मम;

राजापि [राजिसि (क.)] सन्निमन्तेसि, आनन्दो पथविस्सरो.

.

‘‘‘अयञ्च बुद्धो उप्पन्नो, अधिच्चुप्पत्तिको मुनि;

संविज्जन्ति च मे भोगा, दानं दस्सामि सत्थुनो.

.

‘‘‘पदुमेन राजपुत्तेन, दिन्नं दानवरं जिने;

हत्थिनागे च पल्लङ्के, अपस्सेनञ्चनप्पकं.

.

‘‘‘अहम्पि दानं दस्सामि, सङ्घे गणवरुत्तमे;

अदिन्नपुब्बमञ्ञेसं, भविस्सं आदिकम्मिको.

.

‘‘‘चिन्तेत्वाहं बहुविधं, यागे यस्स सुखंफलं;

परिक्खारदानमद्दक्खिं, मम सङ्कप्पपूरणं.

.

‘‘‘परिक्खारानि दस्सामि, सङ्घे गणवरुत्तमे;

अदिन्नपुब्बमञ्ञेसं, भविस्सं आदिकम्मिको’.

(दानवत्थुसम्पादनं)

.

‘‘नळकारे उपागम्म, छत्तं कारेसि तावदे;

छत्तसतसहस्सानि, एकतो सन्निपातयिं.

१०.

‘‘दुस्ससतसहस्सानि, एकतो सन्निपातयिं;

पत्तसतसहस्सानि, एकतो सन्निपातयिं.

११.

‘‘वासियो सत्थके चापि, सूचियो नखछेदने;

हेट्ठाछत्ते ठपापेसिं, कारेत्वा तदनुच्छवे.

१२.

‘‘विधूपने तालवण्टे, मोरहत्थे च चामरे;

परिस्सावने तेलधारे [तेलधरे (सी.)], कारयिं तदनुच्छवे.

१३.

‘‘सूचिघरे अंसबद्धे, अथोपि कायबन्धने;

आधारके च सुकते, कारयिं तदनुच्छवे.

१४.

‘‘परिभोगभाजने च, अथोपि लोहथालके;

भेसज्जे पूरयित्वान, हेट्ठाछत्ते ठपेसहं.

१५.

‘‘वचं उसीरं लट्ठिमधुं, पिप्फली मरिचानि च;

हरीतकिं सिङ्गीवेरं, सब्बं पूरेसि भाजने.

१६.

‘‘उपाहना पादुकायो, अथो उदकपुञ्छने;

कत्तरदण्डे सुकते, कारयिं तदनुच्छवे.

१७.

‘‘ओसधञ्जननाळी च [ओसधं अञ्जनापिच (स्या.)], सलाका धम्मकुत्तरा;

कुञ्चिका पञ्चवण्णेहि, सिब्बिते कुञ्चिकाघरे.

१८.

‘‘आयोगे धूमनेत्ते च, अथोपि दीपधारके;

तुम्बके च करण्डे च, कारयिं तदनुच्छवे.

१९.

‘‘सण्डासे पिप्फले चेव, अथोपि मलहारके;

भेसज्जथविके चेव, कारयिं तदनुच्छवे.

२०.

‘‘आसन्दियो पीठके च, पल्लङ्के चतुरोमये;

तदनुच्छवे कारयित्वा, हेट्ठाछत्ते ठपेसहं.

२१.

‘‘उण्णाभिसी तूलभिसी, अथोपि पीठिकाभिसी [पीठकाभिसी (स्या. क.)];

बिम्बोहने [बिब्बोहने (स्या. क.)] च सुकते, कारयिं तदनुच्छवे.

२२.

‘‘कुरुविन्दे मधुसित्थे, तेलं हत्थप्पतापकं;

सिपाटिफलके सुची, मञ्चं अत्थरणेन च.

२३.

‘‘सेनासने पादपुञ्छे, सयनासनदण्डके;

दन्तपोणे च आटली [कथलिं (स्या.)], सीसालेपनगन्धके.

२४.

‘‘अरणी फलपीठे [पलालपीठे (सी.)] च, पत्तपिधानथालके;

उदकस्स कटच्छू च, चुण्णकं रजनम्बणं [रजनम्मणं (सी.)].

२५.

‘‘सम्मज्जनं [सम्मुञ्जनं (स्या.), सम्मज्जनिं, सम्मुञ्जनिं (?)] उदपत्तं, तथा वस्सिकसाटिकं;

निसीदनं कण्डुच्छादि, अथ अन्तरवासकं.

२६.

‘‘उत्तरासङ्गसङ्घाटी, नत्थुकं मुखसोधनं;

बिळङ्गलोणं पहूतञ्च [लोणभूतञ्च (क.)], मधुञ्च दधिपानकं.

२७.

‘‘धूपं [धूमं (क.)] सित्थं पिलोतिञ्च, मुखपुञ्छनसुत्तकं;

दातब्बं नाम यं अत्थि, यञ्च कप्पति सत्थुनो.

२८.

‘‘सब्बमेतं समानेत्वा, आनन्दं उपसङ्कमिं;

उपसङ्कम्म राजानं, जनेतारं महेसिनो [महेसिनं (सी.), महायसं (स्या.), महिस्सरं (क.)];

सिरसा अभिवादेत्वा, इदं वचनमब्रविं.

(दानोकासयाचना)

२९.

‘‘‘एकतो जातसंवद्धा, उभिन्नं एकतो मनं [यसो (स्या.), मनो (?)];

साधारणा सुखदुक्खे, उभो च अनुवत्तका.

३०.

‘‘‘अत्थि चेतसिकं दुक्खं, तवाधेय्यं अरिन्दम;

यदि सक्कोसि तं दुक्खं, विनोदेय्यासि खत्तिय.

३१.

‘‘‘तव दुक्खं मम दुक्खं, उभिन्नं एकतो मनो [मनं (सी. स्या.)];

निट्ठितन्ति विजानाहि, ममाधेय्यं सचे तुवं.

३२.

‘‘‘जानाहि खो महाराज, दुक्खं मे दुब्बिनोदयं;

पहु समानो गज्जसु, एकं ते दुच्चजं वरं.

३३.

‘‘‘यावता विजिते अत्थि, यावता मम जीवितं;

एतेहि यदि ते अत्थो, दस्सामि अविकम्पितो.

३४.

‘‘‘गज्जितं खो तया देव, मिच्छा तं बहु गज्जितं;

जानिस्सामि तुवं अज्ज, सब्बधम्मे [सच्चधम्मे (?)] पतिट्ठितं.

३५.

‘‘‘अतिबाळ्हं निपीळेसि, ददमानस्स मे सतो;

किं ते मे पीळितेनत्थो, पत्थितं ते कथेहि मे.

३६.

‘‘‘इच्छामहं महाराज, बुद्धसेट्ठं अनुत्तरं;

भोजयिस्सामि सम्बुद्धं, वज्जं [वञ्चुं (?)] मे माहु जीवितं.

३७.

‘‘‘अञ्ञं तेहं वरं दम्मि, मा याचित्थो तथागतं [अयाचितो तथागतो (स्या. क.)];

अदेय्यो कस्सचि बुद्धो, मणि जोतिरसो यथा.

३८.

‘‘‘ननु ते गज्जितं देव, याव जीवितमत्तनो [विजितमत्थितं (क.), जीवितमत्थिकं (स्या.)];

जीवितं [विजितं (क.)] ददमानेन, युत्तं दातुं तथागतं.

३९.

‘‘‘ठपनीयो महावीरो, अदेय्यो कस्सचि जिनो;

न मे पटिस्सुतो बुद्धो, वरस्सु अमितं धनं.

४०.

‘‘‘विनिच्छयं पापुणाम, पुच्छिस्साम विनिच्छये;

यथासण्ठं [यथासन्तं (सी.)] कथेस्सन्ति, पटिपुच्छाम तं तथा.

४१.

‘‘‘रञ्ञो हत्थे गहेत्वान, अगमासिं विनिच्छयं;

पुरतो अक्खदस्सानं, इदं वचनमब्रविं.

४२.

‘‘‘सुणन्तु मे अक्खदस्सा, राजा वरमदासि मे;

न किञ्चि ठपयित्वान, जीवितम्पि [विजितंपि (क.)] पवारयि.

४३.

‘‘‘तस्स मे वरदिन्नस्स, बुद्धसेट्ठं वरिं अहं;

सुदिन्नो होति मे बुद्धो, छिन्दथ संसयं मम.

४४.

‘‘‘सोस्साम तव वचनं, भूमिपालस्स राजिनो;

उभिन्नं वचनं सुत्वा, छिन्दिस्सामेत्थ संसयं.

४५.

‘‘‘सब्बं देव तया दिन्नं, इमस्स सब्बगाहिकं [सब्बगाहितं (स्या. क.)];

न किञ्चि ठपयित्वान, जीवितम्पि पवारयि.

४६.

‘‘‘किच्छप्पत्तोव हुत्वान, याची वरमनुत्तरं [यावजीवमनुत्तरं (स्या. क.)];

इमं सुदुक्खितं ञत्वा, अदासिं सब्बगाहिकं.

४७.

‘‘‘पराजयो तुवं [तवं (सी.)] देव, अस्स देय्यो तथागतो;

उभिन्नं संसयो छिन्नो, यथासण्ठम्हि [यथासन्तम्हि (सी.)] तिट्ठथ.

४८.

‘‘‘राजा तत्थेव ठत्वान, अक्खदस्सेतदब्रवि;

सम्मा मय्हम्पि देय्याथ, पुन बुद्धं लभामहं.

४९.

‘‘‘पूरेत्वा तव सङ्कप्पं, भोजयित्वा तथागतं;

पुन देय्यासि [देय्याथ (क.)] सम्बुद्धं, आनन्दस्स यसस्सिनो’.

(निमन्तनकथा)

५०.

‘‘अक्खदस्सेभिवादेत्वा, आनन्दञ्चापि खत्तियं;

तुट्ठो पमुदितो हुत्वा, सम्बुद्धमुपसङ्कमिं.

५१.

‘‘उपसङ्कम्म सम्बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं;

सिरसा अभिवादेत्वा, इदं वचनमब्रविं.

५२.

‘वसीसतसहस्सेहि, अधिवासेहि चक्खुम;

हासयन्तो मम चित्तं, निवेसनमुपेहि मे’.

५३.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, अधिवासेसि चक्खुमा.

५४.

‘‘अधिवासनमञ्ञाय, अभिवादिय सत्थुनो;

हट्ठो उदग्गचित्तोहं, निवेसनमुपागमिं.

(दानपटियादनं)

५५.

‘‘मित्तामच्चे समानेत्वा, इदं वचनमब्रविं;

‘सुदुल्लभो मया लद्धो, मणि जोतिरसो यथा.

५६.

‘‘‘केन तं पूजयिस्साम, अप्पमेय्यो अनूपमो;

अतुलो असमो धीरो, जिनो अप्पटिपुग्गलो.

५७.

‘‘‘तथासमसमो चेव, अदुतियो नरासभो;

दुक्करं अधिकारञ्हि, बुद्धानुच्छविकं मया.

५८.

‘‘‘नानापुप्फे समानेत्वा, करोम पुप्फमण्डपं;

बुद्धानुच्छविकं एतं, सब्बपूजा भविस्सति’.

५९.

‘‘उप्पलं पदुमं वापि, वस्सिकं अधिमुत्तकं [अतिमुत्तकं (?)];

चम्पकं [चन्दनं (क.)] नागपुप्फञ्च, मण्डपं कारयिं अहं.

६०.

‘‘सतासनसहस्सानि, छत्तच्छायाय पञ्ञपिं;

पच्छिमं आसनं मय्हं, अधिकं सतमग्घति.

६१.

‘‘सतासनसहस्सानि, छत्तच्छायाय पञ्ञपिं;

पटियादेत्वा अन्नपानं, कालं आरोचयिं अहं.

६२.

‘‘आरोचितम्हि कालम्हि, पदुमुत्तरो महामुनि;

वसीसतसहस्सेहि, निवेसनमुपेसि मे.

६३.

‘‘धारेन्तं उपरिच्छत्तं [धारेन्तमुपरिच्छत्ते (सी.)], सुफुल्लपुप्फमण्डपे;

वसीसतसहस्सेहि, निसीदि पुरिसुत्तमो.

६४.

‘‘‘छत्तसतसहस्सानि, सतसहस्समासनं;

कप्पियं अनवज्जञ्च, पटिगण्हाहि चक्खुम’.

६५.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

ममं तारेतुकामो सो, सम्पटिच्छि महामुनि.

(दानकथा)

६६.

‘‘भिक्खुनो एकमेकस्स, पच्चेकं पत्तमदासहं;

जहिंसु सुम्भकं [पुब्बकं (सी.), सम्भतं (स्या.), मत्तिकं (?)] पत्तं, लोहपत्तं अधारयुं.

६७.

‘‘सत्तरत्तिन्दिवं बुद्धो, निसीदि पुप्फमण्डपे;

बोधयन्तो बहू सत्ते, धम्मचक्कं पवत्तयि.

६८.

‘‘धम्मचक्कं पवत्तेन्तो, हेट्ठतो पुप्फमण्डपे;

चुल्लासीतिसहस्सानं, धम्माभिसमयो अहु.

६९.

‘‘सत्तमे दिवसे पत्ते, पदुमुत्तरो महामुनि;

छत्तच्छायायमासीनो, इमा गाथा अभासथ.

(ब्याकरणं)

७०.

‘‘‘अनूनकं दानवरं, यो मे पादासि माणवो;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

७१.

‘‘‘हत्थी अस्सा रथा पत्ती, सेना च चतुरङ्गिनी;

परिवारेस्सन्तिमं [तं (स्या.)] निच्चं, सब्बदानस्सिदं फलं.

७२.

‘‘‘हत्थियानं अस्सयानं, सिविका सन्दमानिका;

उपट्ठिस्सन्तिमं निच्चं, सब्बदानस्सिदं फलं.

७३.

‘‘‘सट्ठि रथसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता;

परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, सब्बदानस्सिदं फलं.

७४.

‘‘‘सट्ठि तूरियसहस्सानि, भेरियो समलङ्कता;

वज्जयिस्सन्तिमं निच्चं, सब्बदानस्सिदं फलं.

७५.

‘‘‘छळासीतिसहस्सानि, नारियो समलङ्कता;

विचित्तवत्थाभरणा, आमुक्कमणिकुण्डला [आमुत्तमणिकुण्डला (सी. स्या.)].

७६.

‘‘‘अळारपम्हा हसुला, सुसञ्ञा तनुमज्झिमा;

परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, सब्बदानस्सिदं फलं.

७७.

‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति;

सहस्सक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति.

७८.

‘‘‘सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती भविस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

७९.

‘‘‘देवलोके वसन्तस्स, पुञ्ञकम्मसमङ्गिनो;

देवलोकपरियन्तं, रतनछत्तं धरिस्सति.

८०.

‘‘‘इच्छिस्सति यदा छायं [यदा वायं (स्या. क.)], छदनं दुस्सपुप्फजं;

इमस्स चित्तमञ्ञाय, निबद्धं छादयिस्सति.

८१.

‘‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

पुञ्ञकम्मेन संयुत्तो, ब्रह्मबन्धु भविस्सति.

८२.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन [नामेन (सब्बत्थ) एवमुपरिपि; अट्ठथायं पन पुब्बे गोत्तेनातिपदं वण्णितं], सत्था लोके भविस्सति.

८३.

‘‘‘सब्बमेतं अभिञ्ञाय, गोतमो सक्यपुङ्गवो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेस्सति.

८४.

‘‘‘पिलिन्दवच्छनामेन [पिलिन्दिवच्छनामेन (सी.)], हेस्सति सत्थुसावको;

देवानं असुरानञ्च, गन्धब्बानञ्च सक्कतो.

८५.

‘‘‘भिक्खूनं भिक्खुनीनञ्च, गिहीनञ्च तथेव सो;

पियो हुत्वान सब्बेसं, विहरिस्सतिनासवो’.

(दानानिसंसकथा)

८६.

‘‘सतसहस्से कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध;

सुमुत्तो सरवेगोव, किलेसे झापयी मम [झापयिस्सति (सी. क.), झापयिं अहं (स्या.)].

८७.

‘‘अहो मे सुकतं कम्मं, पुञ्ञक्खेत्ते अनुत्तरे;

यत्थ कारं करित्वान, पत्तोम्हि अचलं पदं.

८८.

‘‘अनूनकं दानवरं, अदासि यो [सो (क.)] हि माणवो;

आदिपुब्बङ्गमो आसि, तस्स दानस्सिदं फलं.

(१. छत्तानिसंसो)

८९.

‘‘छत्ते च सुगते दत्वा [छत्ते सुगते दत्वान (सी. स्या.)], सङ्घे गणवरुत्तमे;

अट्ठानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

९०.

‘‘सीतं उण्हं न जानामि, रजोजल्लं न लिम्पति;

अनुपद्दवो अनीति च, होमि अपचितो सदा.

९१.

‘‘सुखुमच्छविको होमि, विसदं होति मानसं;

छत्तसतसहस्सानि, भवे संसरतो मम.

९२.

‘‘सब्बालङ्कारयुत्तानि, तस्स कम्मस्स वाहसा;

इमं जातिं ठपेत्वान, मत्थके धारयन्ति मे.

९३.

‘‘कस्मा [तस्मा (स्या. क.)] इमाय जातिया, नत्थि मे छत्तधारणा;

मम सब्बं कतं कम्मं, विमुत्तिछत्तपत्तिया.

(२. दुस्सानिसंसो)

९४.

‘‘दुस्सानि सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

अट्ठानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

९५.

‘‘सुवण्णवण्णो विरजो, सप्पभासो पतापवा;

सिनिद्धं होति मे गत्तं, भवे संसरतो मम.

९६.

‘‘दुस्ससतसहस्सानि, सेता पीता च लोहिता;

धारेन्ति मत्थके मय्हं, दुस्सदानस्सिदं फलं.

९७.

‘‘कोसेय्यकम्बलियानि, खोमकप्पासिकानि च;

सब्बत्थ पटिलभामि, तेसं निस्सन्दतो अहं.

(३. पत्तानिसंसो)

९८.

‘‘पत्ते सुगते दत्वान, सङ्घे गणवरुत्तमे;

दसानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

९९.

‘‘सुवण्णथाले मणिथाले, रजतेपि च थालके;

लोहितङ्गमये थाले, परिभुञ्जामि सब्बदा.

१००.

‘‘अनुपद्दवो अनीति च, होमि अपचितो सदा;

लाभी अन्नस्स पानस्स, वत्थस्स सयनस्स च.

१०१.

‘‘न विनस्सन्ति मे भोगा, ठितचित्तो भवामहं;

धम्मकामो सदा होमि, अप्पक्लेसो अनासवो.

१०२.

‘‘देवलोके मनुस्से वा, अनुबन्धा इमे गुणा;

छाया यथापि रुक्खस्स, सब्बत्थ न जहन्ति मं.

(४. वासिआनिसंसो)

१०३.

‘‘चित्तबन्धनसम्बद्धा [चित्तबन्धनसम्पन्ना (क.)], सुकता वासियो बहू;

दत्वान बुद्धसेट्ठस्स, सङ्घस्स च तथेवहं.

१०४.

‘‘अट्ठानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम;

सूरो होमविसारी च, वेसारज्जेसु पारमी.

१०५.

‘‘धितिवीरियवा होमि, पग्गहीतमनो सदा;

किलेसच्छेदनं ञाणं, सुखुमं अतुलं सुचिं;

सब्बत्थ पटिलभामि, तस्स निस्सन्दतो अहं.

(५. सत्थकानिसंसो)

१०६.

‘‘अकक्कसे अफरुसे, सुधोते सत्थके बहू;

पसन्नचित्तो दत्वान, बुद्धे सङ्घे तथेव च.

१०७.

‘‘पञ्चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम;

कल्याणमित्तं [कल्याणचित्तं (सी.)] वीरियं, खन्तिञ्च मेत्तसत्थकं.

१०८.

‘‘तण्हासल्लस्स छिन्नत्ता, पञ्ञासत्थं अनुत्तरं;

वजिरेन समं ञाणं, तेसं निस्सन्दतो लभे.

(६. सूचिआनिसंसो)

१०९.

‘‘सूचियो सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

पञ्चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

११०.

‘‘न संसयो कङ्खच्छेदो, अभिरूपो च भोगवा;

तिक्खपञ्ञो सदा होमि, संसरन्तो भवाभवे.

१११.

‘‘गम्भीरं निपुणं ठानं, अत्थं ञाणेन पस्सयिं;

वजिरग्गसमं ञाणं, होति मे तमघातनं.

(७. नखच्छेदनानिसंसो)

११२.

‘‘नखच्छेदने सुगते, दत्वा सङ्घे गणुत्तमे;

पञ्चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

११३.

‘‘दासिदासे [दासिदास (क.)] गवस्से च, भतके नाटके [आरक्खके (सी.)] बहू;

न्हापिते भत्तके सूदे, सब्बत्थेव लभामहं.

(८. विधूपनतालवण्टानिसंसो)

११४.

‘‘विधूपने सुगते दत्वा, तालवण्टे च सोभणे;

अट्ठानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

११५.

‘‘सीतं उण्हं न जानामि, परिळाहो न विज्जति;

दरथं नाभिजानामि, चित्तसन्तापनं मम.

११६.

‘‘रागग्गि दोसमोहग्गि, मानग्गि दिट्ठिअग्गि च;

सब्बग्गी निब्बुता मय्हं, तस्स निस्सन्दतो मम.

(९. मोरहत्थ-चामरं)

११७.

‘‘मोरहत्थे चामरियो, दत्वा सङ्घे गणुत्तमे;

उपसन्तकिलेसोहं, विहरामि अनङ्गणो.

(१०. परिस्सावन-धम्मकरं)

११८.

‘‘परिस्सावने सुगते, दत्वा धम्मकरुत्तमे [दत्वा सुकते धम्मकुत्तरे (स्या. क.)];

पञ्चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

११९.

‘‘सब्बेसं समतिक्कम्म, दिब्बं आयुं लभामहं;

अप्पसय्हो सदा होमि, चोरपच्चत्थिकेहि वा.

१२०.

‘‘सत्थेन वा विसेन वा, विहेसम्पि न कुब्बते;

अन्तरामरणं नत्थि, तेसं निस्सन्दतो मम.

(११. तेलधारानिसंसो)

१२१.

‘‘तेलधारे सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

पञ्चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१२२.

‘‘सुचारुरूपो सुभद्दो [सुगदो (सी.), सुवाचो (?)], सुसमुग्गतमानसो;

अविक्खित्तमनो होमि, सब्बारक्खेहि रक्खितो.

(१२. सूचिघरानिसंसो)

१२३.

‘‘सूचिघरे सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

तीणानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१२४.

‘‘चेतोसुखं कायसुखं, इरियापथजं सुखं;

इमे गुणे पटिलभे, तस्स निस्सन्दतो अहं.

(१३. अंसबद्धानिसंसो)

१२५.

‘‘अंसबद्धे जिने दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

तीणानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१२६.

‘‘सद्धम्मे गाधं [चेतोञाणं च (सी.)] विन्दामि, सरामि दुतियं भवं;

सब्बत्थ सुच्छवी होमि, तस्स निस्सन्दतो अहं.

(१४. कायबन्धनानिसंसो)

१२७.

‘‘कायबन्धे जिने दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

छानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१२८.

‘‘समाधीसु न कम्पामि, वसी होमि समाधिसु;

अभेज्जपरिसो होमि, आदेय्यवचनो सदा.

१२९.

‘‘उपट्ठितसति होमि, तासो मय्हं न विज्जति;

देवलोके मनुस्से वा, अनुबन्धा इमे गुणा.

(१५. आधारकानिसंसो)

१३०.

‘‘आधारके जिने दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

पञ्चवण्णेहि दायादो [पञ्चवण्णे भयाभावो (स्या.)], अचलो होमि केनचि.

१३१.

‘‘ये केचि मे सुता धम्मा, सतिञाणप्पबोधना;

धता [ठिता (क.)] मे न विनस्सन्ति, भवन्ति सुविनिच्छिता.

(१६. भाजनानिसंसो)

१३२.

‘‘भाजने परिभोगे च, दत्वा बुद्धे गणुत्तमे;

तीणानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१३३.

‘‘सोण्णमये मणिमये, अथोपि फलिकामये;

लोहितङ्गमये चेव, लभामि भाजने अहं.

१३४.

‘‘भरिया दासदासी [सब्बत्थपि एवमेव दिस्सति] च, हत्थिस्सरथपत्तिके;

इत्थी पतिब्बता चेव, परिभोगानि सब्बदा.

१३५.

‘‘विज्जा मन्तपदे चेव, विविधे आगमे बहू;

सब्बं सिप्पं निसामेमि, परिभोगानि सब्बदा.

(१७. थालकानिसंसो)

१३६.

‘‘थालके सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

तीणानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१३७.

‘‘सोण्णमये मणिमये, अथोपि फलिकामये;

लोहितङ्गमये चेव, लभामि थालके अहं.

१३८.

‘‘असत्थके [असत्थके (सी.), अस्सट्ठके (स्या.)] फलमये, अथो पोक्खरपत्तके;

मधुपानकसङ्खे च, लभामि थालके अहं.

१३९.

‘‘वत्ते गुणे पटिपत्ति, आचारकिरियासु च;

इमे गुणे पटिलभे, तस्स निस्सन्दतो अहं.

(१८. भेसज्जानिसंसो)

१४०.

‘‘भेसज्जं सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

दसानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१४१.

‘‘आयुवा बलवा धीरो, वण्णवा यसवा सुखी;

अनुपद्दवो अनीति च, होमि अपचितो सदा;

न मे पियवियोगत्थि, तस्स निस्सन्दतो मम.

(१९. उपाहनानिसंसो)

१४२.

‘‘उपाहने जिने दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

तीणानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१४३.

‘‘हत्थियानं अस्सयानं, सिविका सन्दमानिका;

सट्ठिसतसहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा.

१४४.

‘‘मणिमया तम्बमया [कम्बलिका (सी. क.)], सोण्णरजतपादुका;

निब्बत्तन्ति पदुद्धारे, भवे संसरतो मम.

१४५.

‘‘नियामं सति धावन्ति [नियमं पटिधावन्ती (सी.), नियामं पटिधावन्ति (स्या.)], आगुआचारसोधनं [आचारगुणसोधनं (सी. स्या.)];

इमे गुणे पटिलभे, तस्स निस्सन्दतो अहं.

(२०. पादुकानिसंसो)

१४६.

‘‘पादुके सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

इद्धिपादुकमारुय्ह, विहरामि यदिच्छकं.

(२१. उदकपुञ्छनानिसंसो)

१४७.

‘‘उदकपुच्छनचोळे, दत्वा बुद्धे गणुत्तमे;

पञ्चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१४८.

‘‘सुवण्णवण्णो विरजो, सप्पभासो पतापवा;

सिनिद्धं होति मे गत्तं, रजोजल्लं न लिम्पति;

इमे गुणे पटिलभे, तस्स निस्सन्दतो अहं.

(२२. कत्तरदण्डानिसंसो)

१४९.

‘‘कत्तरदण्डे सुगते, दत्वा सङ्घे गणुत्तमे;

छानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१५०.

‘‘पुत्ता मय्हं बहू होन्ति, तासो मय्हं न विज्जति;

अप्पसय्हो सदा होमि, सब्बारक्खेहि रक्खितो;

खलितम्पि [खलितं मं (सी. क.)] न जानामि, अभन्तं मानसं मम.

(२३. ओसधञ्जनानिसंसो)

१५१.

‘‘ओसधं अञ्जनं दत्वा, बुद्धे सङ्घे गणुत्तमे;

अट्ठानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१५२.

‘‘विसालनयनो होमि, सेतपीतो च लोहितो;

अनाविलपसन्नक्खो, सब्बरोगविवज्जितो.

१५३.

‘‘लभामि दिब्बनयनं, पञ्ञाचक्खुं अनुत्तरं;

इमे गुणे पटिलभे, तस्स निस्सन्दतो अहं.

(२४. कुञ्चिकानिसंसो)

१५४.

‘‘कुञ्चिके सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

धम्मद्वारविवरणं, लभामि ञाणकुञ्चिकं.

(२५. कुञ्चिकाघरानिसंसो)

१५५.

‘‘कुञ्चिकानं घरे दत्वा, बुद्धे सङ्घे गणुत्तमे;

द्वानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम;

अप्पकोधो अनायासो, संसरन्तो भवे अहं.

(२६. आयोगानिसंसो)

१५६.

‘‘आयोगे सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

पञ्चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१५७.

‘‘समाधीसु न कम्पामि, वसी होमि समाधिसु;

अभेज्जपरिसो होमि, आदेय्यवचनो सदा;

जायति भोगसम्पत्ति, भवे संसरतो मम.

(२७. धूमनेत्तानिसंसो)

१५८.

‘‘धूमनेत्ते जिने दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

तीणानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१५९.

‘‘सति मे उजुका होति, सुसम्बन्धा च न्हारवो;

लभामि दिब्बनयनं [दिब्बसयनं (स्या.)], तस्स निस्सन्दतो अहं.

(२८. दीपधारानिसंसो)

१६०.

‘‘दीपधारे [दीपट्ठाने (सी.), दीपदाने (स्या.), दीपट्ठापे (क.)] जिने दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

तीणानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१६१.

‘‘जातिमा अङ्गसम्पन्नो, पञ्ञवा बुद्धसम्मतो [बुद्धिसम्मतो (सी. क.)];

इमे गुणे पटिलभे, तस्स निस्सन्दतो अहं.

(२९. तुम्बक-करण्डो)

१६२.

‘‘तुम्बके च करण्डे च, दत्वा बुद्धे गणुत्तमे;

दसानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१६३.

‘‘सुगुत्तो [सदागुत्तो (सी. स्या.) संगुत्तो (क.)] सुखसमङ्गी, महायसो तथागति;

विपत्तिविगतो [विभत्तिगत्तो (स्या.)] सुखुमालो, सब्बीतिपरिवज्जितो.

१६४.

‘‘विपुले च गुणे लाभी, समाव चलना मम;

सुविवज्जितउब्बेगो, तुम्बके च करण्डके.

१६५.

‘‘लभामि चतुरो वण्णे, हत्थिस्सरतनानि च;

तानि मे न विनस्सन्ति, तुम्बदाने इदं फलं.

(३०. मलहरणानिसंसो)

१६६.

‘‘मलहरणियो [अञ्जननाळियो (सी.), हत्थलिलङ्गके (स्या. पी.), हत्थलिलङ्गते (क.)] दत्वा, बुद्धे सङ्घे गणुत्तमे;

पञ्चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१६७.

‘‘सब्बलक्खणसम्पन्नो, आयुपञ्ञासमाहितो;

सब्बायासविनिमुत्तो, कायो मे होति सब्बदा.

(३१. पिप्फलानिसंसो)

१६८.

‘‘तणुधारे सुनिसिते, सङ्घे दत्वान पिप्फले;

किलेसकन्तनं ञाणं, लभामि अतुलं सुचिं.

(३२. भण्डासानिसंसो)

१६९.

‘‘सण्डासे सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

किलेसभञ्जनं [किलेसलुञ्चनं (सी. स्या. पी.)] ञाणं, लभामि अतुलं सुचिं.

(३३. नत्थुकानिसंसो)

१७०.

‘‘नत्थुके [थविके (?) भेसज्जथविकेति हि पुब्बे वुत्तं] सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

अट्ठानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१७१.

‘‘सद्धं सीलं हिरिञ्चापि, अथ ओत्तप्पियं गुणं;

सुतं चागञ्च खन्तिञ्च, पञ्ञं मे अट्ठमं गुणं.

(३४. पीठकानिसंसो)

१७२.

‘‘पीठके सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

पञ्चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१७३.

‘‘उच्चे कुले पजायामि, महाभोगो भवामहं;

सब्बे मं अपचायन्ति, कित्ति अब्भुग्गता मम.

१७४.

‘‘कप्पसतसहस्सानि, पल्लङ्का चतुरस्सका;

परिवारेन्ति मं निच्चं, संविभागरतो अहं.

(३५. भिसिआनिसंसो)

१७५.

‘‘भिसियो सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

छानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१७६.

‘‘समसुगत्तोपचितो, मुदुको चारुदस्सनो;

लभामि ञाणपरिवारं, भिसिदानस्सिदं फलं.

१७७.

‘‘तूलिका विकतिकायो, कट्टिस्सा [कट्ठिस्सा (सी.), कुट्टका (क.)] चित्तका बहू;

वरपोत्थके कम्बले च, लभामि विविधे अहं.

१७८.

‘‘पावारिके च मुदुके, मुदुकाजिनवेणियो;

लभामि विविधत्थारे [विविधट्ठाने (स्या. क.)], भिसिदानस्सिदं फलं.

१७९.

‘‘यतो सरामि अत्तानं, यतो पत्तोस्मि विञ्ञुतं;

अतुच्छो झानमञ्चोम्हि, भिसिदानस्सिदं फलं.

(३६. बिब्बोहनानिसंसो)

१८०.

‘‘बिब्बोहने जिने दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

छानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१८१.

‘‘उण्णिके पदुमके च, अथो लोहितचन्दने;

बिब्बोहने उपाधेमि, उत्तमङ्गं सदा मम.

१८२.

‘‘अट्ठङ्गिके मग्गवरे, सामञ्ञे चतुरो फले;

तेसु ञाणं उप्पादेत्वा [उपनेत्वा (सी.)], विहरे निच्चकालिकं.

१८३.

‘‘दाने दमे संयमे च, अप्पमञ्ञासु रूपिसु;

तेसु ञाणं उप्पादेत्वा [उपनेत्वा (सी.)], विहरे सब्बकालिकं.

१८४.

‘‘वत्ते गुणे पटिपत्ति, आचारकिरियासु च;

तेसु ञाणं उप्पादेत्वा [ञाणं उपदहित्वान (सी.)], विहरे सब्बदा अहं.

१८५.

‘‘चङ्कमे वा पधाने वा, वीरिये बोधिपक्खिये;

तेसु ञाणं उप्पादेत्वा, विहरामि यदिच्छकं.

१८६.

‘‘सीलं समाधि पञ्ञा च, विमुत्ति च अनुत्तरा;

तेसु ञाणं उप्पादेत्वा [ञाणं उपदहित्वान (सी.)], विहरामि सुखं अहं.

(३७. फलपीठानिसंसो)

१८७.

‘‘फलपीठे [पलालपीट्ठे (सी.)] जिने दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

द्वानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१८८.

‘‘सोण्णमये मणिमये, दन्तसारमये बहू;

पल्लङ्कसेट्ठे विन्दामि, फलपीठस्सिदं फलं.

(३८. पादपीठानिसंसो)

१८९.

‘‘पादपीठे जिने दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

द्वानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम;

लभामि बहुके याने, पादपीठस्सिदं फलं.

१९०.

‘‘दासी दासा च भरिया, ये चञ्ञे अनुजीविनो;

सम्मा परिचरन्ते मं, पादपीठस्सिदं फलं.

(३९. तेलब्भञ्जनानिसंसो)

१९१.

‘‘तेलअब्भञ्जने [तेलानब्भञ्जने (सी.)] दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे;

पञ्चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१९२.

‘‘अब्याधिता रूपवता, खिप्पं धम्मनिसन्तिता;

लाभिता अन्नपानस्स, आयुपञ्चमकं मम.

(४०. सप्पितेलानिसंसो)

१९३.

‘‘सप्पितेलञ्च दत्वान, सङ्घे गणवरुत्तमे;

पञ्चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१९४.

‘‘थामवा रूपसम्पन्नो, पहट्ठतनुजो सदा;

अब्याधि विसदो होमि, सप्पितेलस्सिदं फलं.

(४१. मुखसोधनकानिसंसो)

१९५.

‘‘मुखसोधनकं दत्वा, बुद्धे सङ्घे गणुत्तमे;

पञ्चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

१९६.

‘‘विसुद्धकण्ठो मधुरस्सरो, काससासविवज्जितो;

उप्पलगन्धो मुखतो, उपवायति मे सदा.

(४२. दधिआनिसंसो)

१९७.

‘‘दधिं दत्वान सम्पन्नं, बुद्धे सङ्घे गणुत्तमे;

भुञ्जामि अमतं भत्तं [वित्तं (सी. क.)], वरं कायगतासतिं.

(४३. मधुआनिसंसो)

१९८.

‘‘वण्णगन्धरसोपेतं, मधुं दत्वा जिने गणे;

अनूपमं अतुलियं, पिवे मुत्तिरसं अहं.

(४४.रसानिसंसो)

१९९.

‘‘यथाभूतं रसं दत्वा, बुद्धे सङ्घे गणुत्तमे;

चतुरो फले अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

(४५. अन्नपानानिसंसो)

२००.

‘‘अन्नं पानञ्च दत्वान, बुद्धे सङ्घे गणुत्तमे;

दसानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

२०१.

‘‘आयुवा बलवा धीरो, वण्णवा यसवा सुखी;

लाभी अन्नस्स पानस्स, सूरो पञ्ञाणवा सदा;

इमे गुणे पटिलभे, संसरन्तो भवे अहं.

(४६. धूपानिसंसो)

२०२.

‘‘धूपं [धूमं (सी. क.)] दत्वान सुगते, सङ्घे गणवरुत्तमे;

दसानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम.

२०३.

‘‘सुगन्धदेहो यसवा, सीघपञ्ञो च कित्तिमा;

तिक्खपञ्ञो भूरिपञ्ञो, हासगम्भीरपञ्ञवा.

२०४.

‘‘वेपुल्लजवनपञ्ञो, संसरन्तो भवाभवे;

तस्सेव वाहसा दानि, पत्तो सन्तिसुखं सिवं.

(साधारणानिसंसो)

२०५.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो.

२०६.

‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके [बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके (?) एवमुपरिपि; एतदेव हि उपालित्थेरापदानट्ठकथायं वण्णितं];

तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं.

२०७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पिलिन्दवच्छो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पिलिन्दवच्छत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. सेलत्थेरअपदानं

२०८.

‘‘नगरे हंसवतिया, वीथिसामी अहोसहं;

मम ञाती समानेत्वा, इदं वचनमब्रविं.

२०९.

‘‘‘बुद्धो लोके समुप्पन्नो, पुञ्ञक्खेत्तो अनुत्तरो [पुञ्ञक्खेत्तं अनुत्तरं (सी.)];

आसि सो [आसीसो (सी.), आधारो (पी.)] सब्बलोकस्स, आहुतीनं पटिग्गहो.

२१०.

‘‘‘खत्तिया नेगमा चेव, महासाला च ब्राह्मणा;

पसन्नचित्ता सुमना, पूगधम्मं अकंसु ते.

२११.

‘‘‘हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका;

पसन्नचित्ता सुमना, पूगधम्मं अकंसु ते.

२१२.

‘‘‘उग्गा च राजपुत्ता च, वेसियाना च ब्राह्मणा;

पसन्नचित्ता सुमना, पूगधम्मं अकंसु ते.

२१३.

‘‘‘आळारिका कप्पका [आळारिका च सूदा (स्या.)] च, न्हापका मालकारका;

पसन्नचित्ता सुमना, पूगधम्मं अकंसु ते.

२१४.

‘‘‘रजका पेसकारा च, चम्मकारा च न्हापिता;

पसन्नचित्ता सुमना, पूगधम्मं अकंसु ते.

२१५.

‘‘‘उसुकारा भमकारा, चम्मकारा च तच्छका;

पसन्नचित्ता सुमना, पूगधम्मं अकंसु ते.

२१६.

‘‘‘कम्मारा सोण्णकारा च, तिपुलोहकरा तथा;

पसन्नचित्ता सुमना, पूगधम्मं अकंसु ते.

२१७.

‘‘‘भतका चेटका चेव, दासकम्मकरा बहू;

यथासकेन थामेन, पूगधम्मं अकंसु ते.

२१८.

‘‘‘उदहारा कट्ठहारा, कस्सका तिणहारका;

यथासकेन थामेन, पूगधम्मं अकंसु ते.

२१९.

‘‘‘पुप्फिका मालिका चेव, पण्णिका फलहारका;

यथासकेन थामेन, पूगधम्मं अकंसु ते.

२२०.

‘‘‘गणिका कुम्भदासी च, पूविका [सूपिका (क.)] मच्छिकापि च;

यथासकेन थामेन, पूगधम्मं अकंसु ते.

२२१.

‘‘‘एथ सब्बे समागन्त्वा, गणं बन्धाम एकतो;

अधिकारं करिस्साम, पुञ्ञक्खेत्ते अनुत्तरे’.

२२२.

‘‘ते मे सुत्वान वचनं, गणं बन्धिंसु तावदे;

उपट्ठानसालं सुकतं, भिक्खुसङ्घस्स कारयुं.

२२३.

‘‘निट्ठापेत्वान तं सालं, उदग्गो तुट्ठमानसो;

परेतो तेहि सब्बेहि, सम्बुद्धमुपसङ्कमिं.

२२४.

‘‘उपसङ्कम्म सम्बुद्धं, लोकनाथं नरासभं;

वन्दित्वा सत्थुनो पादे, इदं वचनमब्रविं.

२२५.

‘‘‘इमे तीणि सता वीर, पुरिसा एकतो गणा;

उपट्ठानसालं सुकतं, निय्यादेन्ति [निय्यातेन्ति (सी.)] तुवं [तवं (सी.), तव (स्या.)] मुनि’.

२२६.

‘‘भिक्खुसङ्घस्स पुरतो, सम्पटिच्छत्व चक्खुमा;

तिण्णं सतानं पुरतो, इमा गाथा अभासथ.

२२७.

‘‘‘तिसतापि च जेट्ठो च, अनुवत्तिंसु एकतो;

सम्पत्तिञ्हि [सम्पत्तीहि (स्या. क.)] करित्वान, सब्बे अनुभविस्सथ.

२२८.

‘‘‘पच्छिमे भवे सम्पत्ते, सीतिभावमनुत्तरं;

अजरं अमतं सन्तं, निब्बानं फस्सयिस्सथ’.

२२९.

‘‘एवं बुद्धो वियाकासि, सब्बञ्ञू समणुत्तरो;

बुद्धस्स वचनं सुत्वा, सोमनस्सं पवेदयिं.

२३०.

‘‘तिंस कप्पसहस्सानि, देवलोके रमिं अहं;

देवाधिपो पञ्चसतं, देवरज्जमकारयिं.

२३१.

‘‘सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती अहोसहं;

देवरज्जं करोन्तस्स, महादेवा अवन्दिसुं.

२३२.

‘‘इध मानुसके रज्जं [रज्जे (सी.)], परिसा होन्ति बन्धवा;

पच्छिमे भवे सम्पत्ते, वासेट्ठो नाम ब्राह्मणो.

२३३.

‘‘असीतिकोटि निचयो, तस्स पुत्तो अहोसहं;

सेलो इति मम नामं, छळङ्गे पारमिं गतो.

२३४.

‘‘जङ्घाविहारं विचरं, ससिस्सेहि पुरक्खतो;

जटाभारिकभरितं, केणियं नाम तापसं.

२३५.

‘‘पटियत्ताहुतिं दिस्वा, इदं वचनमब्रविं;

‘आवाहो वा विवाहो वा, राजा वा ते निमन्तितो’.

२३६.

‘‘आहुतिं [नाहुतिं (?)] यिट्ठुकामोहं, ब्राह्मणे देवसम्मते;

न निमन्तेमि राजानं, आहुती मे न विज्जति.

२३७.

‘‘न चत्थि मय्हमावाहो, विवाहो मे न विज्जति;

सक्यानं नन्दिजननो, सेट्ठो लोके सदेवके.

२३८.

‘‘सब्बलोकहितत्थाय, सब्बसत्तसुखावहो;

सो मे निमन्तितो अज्ज, तस्सेतं पटियादनं.

२३९.

‘‘तिम्बरूसकवण्णाभो, अप्पमेय्यो अनूपमो;

रूपेनासदिसो बुद्धो, स्वातनाय निमन्तितो.

२४०.

‘‘उक्कामुखपहट्ठोव, खदिरङ्गारसन्निभो;

विज्जूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२४१.

‘‘पब्बतग्गे यथा अच्चि, पुण्णमायेव चन्दिमा;

नळग्गिवण्णसङ्कासो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२४२.

‘‘असम्भीतो भयातीतो, भवन्तकरणो मुनि;

सीहूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२४३.

‘‘कुसलो बुद्धधम्मेहि, अपसय्हो परेहि सो;

नागूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२४४.

‘‘सद्धम्माचारकुसलो, बुद्धनागो असादिसो;

उसभूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२४५.

‘‘अनन्तवण्णो अमितयसो, विचित्तसब्बलक्खणो;

सक्कूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२४६.

‘‘वसी गणी पतापी च, तेजस्सी च दुरासदो;

ब्रह्मूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२४७.

‘‘पत्तधम्मो दसबलो, बलातिबलपारगो;

धरणूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२४८.

‘‘सीलवीचिसमाकिण्णो, धम्मविञ्ञाणखोभितो;

उदधूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२४९.

‘‘दुरासदो दुप्पसहो, अचलो उग्गतो ब्रहा;

नेरूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२५०.

‘‘अनन्तञाणो असमसमो, अतुलो अग्गतं गतो;

गगनूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

पन्नरसमं भाणवारं.

२५१.

‘‘पतिट्ठा भयभीतानं, ताणो सरणगामिनं;

अस्सासको महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२५२.

‘‘आसयो बुद्धिमन्तानं, पुञ्ञक्खेत्तं सुखेसिनं;

रतनाकरो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२५३.

‘‘अस्सासको वेदकरो, सामञ्ञफलदायको;

मेघूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२५४.

‘‘लोकचक्खु महातेजो, सब्बतमविनोदनो;

सूरियूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२५५.

‘‘आरम्मणविमुत्तीसु, सभावदस्सनो मुनि;

चन्दूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२५६.

‘‘बुद्धो समुस्सितो लोके, लक्खणेहि अलङ्कतो;

अप्पमेय्यो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२५७.

‘‘यस्स ञाणं अप्पमेय्यं, सीलं यस्स अनूपमं;

विमुत्ति असदिसा यस्स, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२५८.

‘‘यस्स धीति असदिसा, थामो यस्स अचिन्तियो;

यस्स परक्कमो जेट्ठो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२५९.

‘‘रागो दोसो च मोहो च, विसा सब्बे समूहता;

अगदूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२६०.

‘‘क्लेसब्याधिबहुदुक्ख सब्बतमविनोदनो [विनोदको (सी. स्या.)];

वेज्जूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो.

२६१.

‘‘बुद्धोति भो यं वदेसि, घोसोपेसो सुदुल्लभो;

बुद्धो बुद्धोति सुत्वान, पीति मे उदपज्जथ.

२६२.

‘‘अब्भन्तरं अगण्हन्तं, पीति मे बहि निच्छरे;

सोहं पीतिमनो सन्तो, इदं वचनमब्रविं.

२६३.

‘‘‘कहं नु खो सो भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

तत्थ गन्त्वा नमस्सिस्सं, सामञ्ञफलदायकं’.

२६४.

‘‘‘पग्गय्ह दक्खिणं बाहुं, वेदजातो कतञ्जली;

आचिक्खि मे धम्मराजं, सोकसल्लविनोदनं.

२६५.

‘‘‘उदेन्तंव महामेघं, नीलं अञ्जनसन्निभं;

सागरं विय दिस्सन्तं, पस्ससेतं महावनं.

२६६.

‘‘‘एत्थ सो वसते बुद्धो, अदन्तदमको मुनि;

विनयन्तो च वेनेय्ये, बोधेन्तो बोधिपक्खिये.

२६७.

‘‘‘पिपासितोव उदकं, भोजनंव जिघच्छितो;

गावी यथा वच्छगिद्धा, एवाहं विचिनिं जिनं.

२६८.

‘‘‘आचारउपचारञ्ञू, धम्मानुच्छविसंवरं;

सिक्खापेमि सके सिस्से, गच्छन्ते जिनसन्तिकं.

२६९.

‘‘‘दुरासदा भगवन्तो, सीहाव एकचारिनो;

पदे पदं निक्खिपन्ता, आगच्छेय्याथ माणवा.

२७०.

‘‘‘आसीविसो यथा घोरो, मिगराजाव केसरी;

मत्तोव कुञ्जरो दन्ती, एवं बुद्धा दुरासदा.

२७१.

‘‘‘उक्कासितञ्च खिपितं, अज्झुपेक्खिय माणवा;

पदे पदं निक्खिपन्ता, उपेथ बुद्धसन्तिकं.

२७२.

‘‘‘पटिसल्लानगरुका, अप्पसद्दा दुरासदा;

दुरूपसङ्कमा बुद्धा, गरू होन्ति सदेवके.

२७३.

‘‘‘यदाहं पञ्हं पुच्छामि, पटिसम्मोदयामि वा;

अप्पसद्दा तदा होथ, मुनिभूताव तिट्ठथ.

२७४.

‘‘‘यं सो देसेति सम्बुद्धो [सद्धम्मं (सी. स्या.)], खेमं निब्बानपत्तिया;

तमेवत्थं निसामेथ, सद्धम्मसवनं सुखं’.

२७५.

‘‘उपसङ्कम्म सम्बुद्धं, सम्मोदिं मुनिना अहं;

तं कथं वीतिसारेत्वा, लक्खणे उपधारयिं.

२७६.

‘‘लक्खणे द्वे च कङ्खामि, पस्सामि तिंसलक्खणे;

कोसोहितवत्थगुय्हं, इद्धिया दस्सयी मुनि.

२७७.

‘‘जिव्हं निन्नामयित्वान, कण्णसोते च नासिके;

पटिमसि नलाटन्तं, केवलं छादयी जिनो.

२७८.

‘‘तस्साहं लक्खणे दिस्वा, परिपुण्णे सब्यञ्जने;

बुद्धोति निट्ठं गन्त्वान, सह सिस्सेहि पब्बजिं.

२७९.

‘‘सतेहि तीहि सहितो, पब्बजिं अनगारियं;

अद्धमासे असम्पत्ते, सब्बे पत्ताम्ह निब्बुतिं.

२८०.

‘‘एकतो कम्मं कत्वान, पुञ्ञक्खेत्ते अनुत्तरे;

एकतो संसरित्वान, एकतो विनिवत्तयुं.

२८१.

‘‘गोपानसियो दत्वान, पूगधम्मे वसिं अहं;

तेन कम्मेन सुकतेन, अट्ठ हेतू लभामहं.

२८२.

‘‘दिसासु पूजितो होमि, भोगा च अमिता मम;

पतिट्ठा होमि सब्बेसं, तासो मम न विज्जति.

२८३.

‘‘ब्याधयो मे न विज्जन्ति, दीघायुं पालयामि च;

सुखुमच्छविको होमि, आवासे पत्थिते वसे [आवासे पत्ते वस्से (स्या.), आवासेव ठिते वसे (क.)].

२८४.

‘‘अट्ठ गोपानसी दत्वा, पूगधम्मे वसिं अहं;

पटिसम्भिदारहत्तञ्च, एतं मे अपरट्ठमं.

२८५.

‘‘सब्बवोसितवोसानो, कतकिच्चो अनासवो;

अट्ठगोपानसी नाम, तव पुत्तो महामुनि.

२८६.

‘‘पञ्च थम्भानि दत्वान, पूगधम्मे वसिं अहं;

तेन कम्मेन सुकतेन, पञ्च हेतू लभामहं.

२८७.

‘‘अचलो होमि मेत्ताय, अनूनङ्गो भवामहं;

आदेय्यवचनो होमि, न धंसेमि यथा अहं.

२८८.

‘‘अभन्तं होति मे चित्तं, अखिलो होमि कस्सचि;

तेन कम्मेन सुकतेन, विमलो होमि सासने.

२८९.

‘‘सगारवो सप्पतिस्सो, कतकिच्चो अनासवो;

सावको ते महावीर, भिक्खु तं वन्दते मुनि.

२९०.

‘‘कत्वा सुकतपल्लङ्कं, सालायं पञ्ञपेसहं;

तेन कम्मेन सुकतेन, पञ्च हेतू लभामहं.

२९१.

‘‘उच्चे कुले पजायित्वा, महाभोगो भवामहं;

सब्बसम्पत्तिको होमि, मच्छेरं मे न विज्जति.

२९२.

‘‘गमने पत्थिते मय्हं, पल्लङ्को उपतिट्ठति;

सह पल्लङ्कसेट्ठेन, गच्छामि मम पत्थितं.

२९३.

‘‘तेन पल्लङ्कदानेन, तमं सब्बं विनोदयिं;

सब्बाभिञ्ञाबलप्पत्तो, थेरो [सेलो (?)] वन्दति तं मुनि.

२९४.

‘‘परकिच्चत्तकिच्चानि, सब्बकिच्चानि साधयिं;

तेन कम्मेन सुकतेन, पाविसिं अभयं पुरं.

२९५.

‘‘परिनिट्ठितसालम्हि, परिभोगमदासहं;

तेन कम्मेन सुकतेन, सेट्ठत्तं अज्झुपागतो.

२९६.

‘‘ये केचि दमका लोके, हत्थिअस्से दमेन्ति ये;

करित्वा कारणा नाना, दारुणेन दमेन्ति ते.

२९७.

‘‘न हेवं त्वं महावीर, दमेसि नरनारियो;

अदण्डेन असत्थेन, दमेसि उत्तमे दमे.

२९८.

‘‘दानस्स वण्णे कित्तेन्तो, देसनाकुसलो मुनि;

एकपञ्हं कथेन्तोव, बोधेसि तिसते मुनि.

२९९.

‘‘दन्ता मयं सारथिना, सुविमुत्ता अनासवा;

सब्बाभिञ्ञाबलपत्ता, निब्बुता उपधिक्खये.

३००.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

अतिक्कन्ता भया सब्बे, सालादानस्सिदं फलं.

३०१.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

३०२.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

३०३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सेलो सपरिसो भगवतो सन्तिके इमा गाथायो अभासित्थाति.

सेलत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. सब्बकित्तिकत्थेरअपदानं

३०४.

‘‘कणिकारंव जलितं [जोतन्तं (सी.)], दीपरुक्खंव उज्जलं [जोतितं (स्या.)];

ओसधिंव विरोचन्तं, विज्जुतं गगने यथा.

३०५.

‘‘असम्भीतं अनुत्तासिं, मिगराजंव केसरिं;

ञाणालोकं पकासेन्तं, मद्दन्तं तित्थिये गणे.

३०६.

‘‘उद्धरन्तं इमं लोकं, छिद्दन्तं सब्बसंसयं;

गज्जन्तं [असम्भीतं (स्या.), गच्छन्तं (क.)] मिगराजंव, अद्दसं लोकनायकं.

३०७.

‘‘जटाजिनधरो आसिं, ब्रहा उजु पतापवा;

वाकचीरं गहेत्वान, पादमूले अपत्थरिं.

३०८.

‘‘काळानुसारियं गय्ह, अनुलिम्पिं तथागतं;

सम्बुद्धमनुलिम्पेत्वा, सन्थविं लोकनायकं.

३०९.

‘‘समुद्धरसिमं लोकं, ओघतिण्ण [ओघतिण्णो (स्या. क.)] महामुनि;

ञाणालोकेन जोतेसि, नावटं [पवरं (स्या.), वजिर (पी.)] ञाणमुत्तमं.

३१०.

‘‘धम्मचक्कं [तुवं चक्कं (क.)] पवत्तेसि, मद्दसे परतित्थिये;

उसभो जितसङ्गामो, सम्पकम्पेसि मेदनिं.

३११.

‘‘महासमुद्दे ऊमियो, वेलन्तम्हि पभिज्जरे;

तथेव तव ञाणम्हि, सब्बदिट्ठी पभिज्जरे.

३१२.

‘‘सुखुमच्छिकजालेन, सरम्हि सम्पतानिते;

अन्तोजालिकता [जालगता (सी.)] पाणा, पीळिता होन्ति तावदे.

३१३.

‘‘तथेव तित्थिया लोके, पुथुपासण्डनिस्सिता [मूळ्हा सच्चविनिस्सटा (स्या.), मुट्ठसच्चविनिस्सटा (क.)];

अन्तोञाणवरे तुय्हं, परिवत्तन्ति मारिस.

३१४.

‘‘पतिट्ठा वुय्हतं ओघे, त्वञ्हि नाथो अबन्धुनं;

भयट्टितानं सरणं, मुत्तित्थीनं परायणं.

३१५.

‘‘एकवीरो असदिसो, मेत्ताकरुणसञ्चयो [सञ्ञुतो (स्या.)];

असमो सुसमो सन्तो [सुसीलो असमो सन्तो (सी.), पञ्ञवा युत्तचागो च (स्या.)], वसी तादी जितञ्जयो.

३१६.

‘‘धीरो विगतसम्मोहो, अनेजो अकथंकथी;

तुसितो [वुसितो (सी.)] वन्तदोसोसि, निम्मलो संयतो सुचि.

३१७.

‘‘सङ्गातिगो हतमदो [गतमदो (स्या.), तमनुदो (क.)], तेविज्जो तिभवन्तगो;

सीमातिगो धम्मगरु, गतत्थो हितवब्भुतो [हितवप्पथो (सी. स्या.)].

३१८.

‘‘तारको त्वं यथा नावा, निधीवस्सासकारको;

असम्भीतो यथा सीहो, गजराजाव दप्पितो.

३१९.

‘‘थोमेत्वा दसगाथाहि, पदुमुत्तरं महायसं;

वन्दित्वा सत्थुनो पादे, तुण्ही अट्ठासहं तदा.

३२०.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ.

३२१.

‘‘‘यो मे सीलञ्च ञाणञ्च, सद्धम्मञ्चापि वण्णयि [धम्मञ्चापि पकित्तयि (सी. स्या.)];

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

३२२.

‘‘‘सट्ठि कप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति;

अञ्ञे देवेभिभवित्वा, इस्सरं कारयिस्सति.

३२३.

‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिस्सति.

३२४.

‘‘‘पब्बजित्वान कायेन, पापकम्मं विवज्जिय;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’.

३२५.

‘‘यथापि मेघो थनयं, तप्पेति मेदिनिं इमं;

तथेव त्वं महावीर, धम्मेन तप्पयी ममं.

३२६.

‘‘सीलं पञ्ञञ्च धम्मञ्च, थवित्वा लोकनायकं;

पत्तोम्हि परमं सन्तिं, निब्बानं पदमच्चुतं.

३२७.

‘‘अहो नून स भगवा, चिरं तिट्ठेय्य चक्खुमा;

अञ्ञातञ्च विजानेय्युं, फुसेय्युं [अञ्ञातञ्चापि जानेय्य, पस्सेय्य (क.)] अमतं पदं.

३२८.

‘‘अयं मे पच्छिमा जाति, भवा सब्बे समूहता;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

३२९.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं बुद्धमभिथोमयिं

दुग्गतिं नाभिजानामि, कित्तनाय इदं फलं.

३३०.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो.

३३१.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

३३२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सब्बकित्तिको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सब्बकित्तिकत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. मधुदायकत्थेरअपदानं

३३३.

‘‘सिन्धुया नदिया तीरे, सुकतो अस्समो मम;

तत्थ वाचेमहं सिस्से, इतिहासं सलक्खणं.

३३४.

‘‘धम्मकामा विनीता ते, सोतुकामा सुसासनं;

छळङ्गे पारमिप्पत्ता, सिन्धुकूले वसन्ति ते.

३३५.

‘‘उप्पातगमने चेव, लक्खणेसु च कोविदा;

उत्तमत्थं गवेसन्ता, वसन्ति विपिने तदा.

३३६.

‘‘सुमेधो नाम सम्बुद्धो, लोके उप्पज्जि तावदे;

अम्हाकं अनुकम्पन्तो, उपागच्छि विनायको.

३३७.

‘‘उपागतं महावीरं, सुमेधं लोकनायकं;

तिणसन्थारकं कत्वा, लोकजेट्ठस्सदासहं.

३३८.

‘‘विपिनातो मधुं गय्ह, बुद्धसेट्ठस्सदासहं;

सम्बुद्धो परिभुञ्जित्वा, इदं वचनमब्रवि.

३३९.

‘‘‘यो तं अदासि मधुं मे, पसन्नो सेहि पाणिभि;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

३४०.

‘‘‘इमिना मधुदानेन, तिणसन्थारकेन च;

तिंस कप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति.

३४१.

‘‘‘तिंस कप्पसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

३४२.

‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो.

३४३.

‘‘‘देवलोका इधागन्त्वा, मातुकुच्छिं उपागते;

मधुवस्सं पवस्सित्थ, छादयं मधुना महिं’.

३४४.

‘‘मयि निक्खन्तमत्तम्हि, कुच्छिया च सुदुत्तरा;

तत्रापि मधुवस्सं मे, वस्सते निच्चकालिकं.

३४५.

‘‘अगारा अभिनिक्खम्म, पब्बजिं अनगारियं;

लाभी अन्नस्स पानस्स, मधुदानस्सिदं फलं.

३४६.

‘‘सब्बकामसमिद्धोहं, भवित्वा देवमानुसे;

तेनेव मधुदानेन, पत्तोम्हि आसवक्खयं.

३४७.

‘‘वुट्ठम्हि देवे चतुरङ्गुले तिणे, सम्पुप्फिते [सुपुप्फिते (स्या.)] धरणीरुहे सञ्छन्ने [वप्पदेसे (स्या.)];

सुञ्ञे घरे मण्डपरुक्खमूलके, वसामि निच्चं सुखितो अनासवो.

३४८.

‘‘मज्झे महन्ते हीने च [मज्झे मय्हं भवा अस्सु (स्या. पी. क.)], भवे सब्बे अतिक्कमिं [ये भवे समतिक्कमिं (स्या. क.), यो भवेसु पकित्तयि (क.)];

अज्ज मे आसवा खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो.

३४९.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, मधुदानस्सिदं फलं.

३५०.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो.

३५१.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

३५२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मधुदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मधुदायकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. पदुमकूटागारियत्थेरअपदानं

३५३.

‘‘पियदस्सी नाम भगवा, सयम्भू लोकनायको;

विवेककामो सम्बुद्धो, समाधिकुसलो मुनि.

३५४.

‘‘वनसण्डं समोगय्ह, पियदस्सी महामुनि;

पंसुकूलं पत्थरित्वा, निसीदि पुरिसुत्तमो.

३५५.

‘‘मिगलुद्दो पुरे आसिं, अरञ्ञे [विपिने (सी.), इरिने (स्या. क.)] कानने अहं;

पसदं मिगमेसन्तो, आहिण्डामि अहं तदा.

३५६.

‘‘तत्थद्दसासिं सम्बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं;

पुप्फितं सालराजंव, सतरंसिंव उग्गतं.

३५७.

‘‘दिस्वानहं देवदेवं, पियदस्सिं महायसं;

जातस्सरं समोगय्ह, पदुमं आहरिं तदा.

३५८.

‘‘आहरित्वान पदुमं, सतपत्तं मनोरमं;

कूटागारं करित्वान, छादयिं पदुमेनहं.

३५९.

‘‘अनुकम्पको कारुणिको, पियदस्सी महामुनि;

सत्तरत्तिन्दिवं बुद्धो, कूटागारे वसी जिनो.

३६०.

‘‘पुराणं छड्डयित्वान, नवेन छादयिं अहं;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, अट्ठासिं तावदे अहं.

३६१.

‘‘वुट्ठहित्वा समाधिम्हा, पियदस्सी महामुनि;

दिसं अनुविलोकेन्तो, निसीदि लोकनायको.

३६२.

‘‘तदा सुदस्सनो नाम, उपट्ठाको महिद्धिको;

चित्तमञ्ञाय बुद्धस्स, पियदस्सिस्स सत्थुनो.

३६३.

‘‘असीतिया सहस्सेहि, भिक्खूहि परिवारितो;

वनन्ते सुखमासीनं, उपेसि लोकनायकं.

३६४.

‘‘यावता वनसण्डम्हि, अधिवत्था च देवता;

बुद्धस्स चित्तमञ्ञाय, सब्बे सन्निपतुं तदा.

३६५.

‘‘समागतेसु यक्खेसु, कुम्भण्डे सहरक्खसे;

भिक्खुसङ्घे च सम्पत्ते, गाथा पब्याहरी [सब्याहरी (स्या.), माब्याहरी (सी.)] जिनो.

३६६.

‘‘‘यो मं सत्ताहं पूजेसि, आवासञ्च अकासि मे;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

३६७.

‘‘‘सुदुद्दसं सुनिपुणं, गम्भीरं सुप्पकासितं;

ञाणेन कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

३६८.

‘‘‘चतुद्दसानि कप्पानि, देवरज्जं करिस्सति;

कूटागारं महन्तस्स [ब्रहं तस्स (सी. स्या.)], पद्मपुप्फेहि छादितं.

३६९.

‘‘‘आकासे धारयिस्सति, पुप्फकम्मस्सिदं [पुब्बकम्मस्सिदं (स्या.)] फलं;

चतुब्बीसे [चतुद्दसे (स्या.)] कप्पसते, वोकिण्णं संसरिस्सति.

३७०.

‘‘‘तत्थ पुप्फमयं ब्यम्हं, आकासे धारयिस्सति;

यथा पदुमपत्तम्हि, तोयं न उपलिम्पति.

३७१.

‘‘‘तथेवीमस्स ञाणम्हि, किलेसा नोपलिम्परे;

मनसा विनिवट्टेत्वा, पञ्च नीवरणे अयं.

३७२.

‘‘‘चित्तं जनेत्वा नेक्खम्मे, अगारा पब्बजिस्सति;

ततो पुप्फमये ब्यम्हे, धारेन्ते [पुप्फमयं ब्यम्हं, धारेन्तं (स्या. क.)] निक्खमिस्सति.

३७३.

‘‘‘रुक्खमूले वसन्तस्स, निपकस्स सतीमतो;

तत्थ पुप्फमयं ब्यम्हं, मत्थके धारयिस्सति.

३७४.

‘‘‘चीवरं पिण्डपातञ्च, पच्चयं सयनासनं;

दत्वान भिक्खुसङ्घस्स, निब्बायिस्सतिनासवो’.

३७५.

‘‘कूटागारेन चरता [चरणा (सी. पी. क.), चरिते (स्या.)], पब्बज्जं अभिनिक्खमिं;

रुक्खमूले वसन्तम्पि [वसन्तम्हि (सी.), वसतोपि (?)], कूटागारं धरीयति.

३७६.

‘‘चीवरे पिण्डपाते च, चेतना मे न विज्जति;

पुञ्ञकम्मेन संयुत्तो, लभामि परिनिट्ठितं.

३७७.

‘‘गणनातो असङ्खेय्या, कप्पकोटी बहू मम;

रित्तका ते अतिक्कन्ता, पमुत्ता लोकनायका.

३७८.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, पियदस्सी विनायको;

तमहं पयिरुपासित्वा, इमं योनिं उपागतो.

३७९.

‘‘इध पस्सामि [इधद्दसासिं (सी.)] सम्बुद्धं, अनोमं नाम चक्खुमं;

तमहं उपगन्त्वान, पब्बजिं अनगारियं.

३८०.

‘‘दुक्खस्सन्तकरो बुद्धो, मग्गं मे देसयी जिनो;

तस्स धम्मं सुणित्वान, पत्तोम्हि अचलं पदं.

३८१.

‘‘तोसयित्वान सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

३८२.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं बुद्धमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

३८३.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो.

३८४.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

३८५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पदुमकूटागारियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पदुमकूटागारियत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. बाकुलत्थेरअपदानं

३८६.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, सोभितो नाम पब्बतो;

अस्समो सुकतो मय्हं, सकसिस्सेहि मापितो.

३८७.

‘‘मण्डपा च बहू तत्थ, पुप्फिता सिन्दुवारका;

कपित्था च बहू तत्थ, पुप्फिता जीवजीवका [चम्पका नागकेतका (स्या.)].

३८८.

‘‘निग्गुण्डियो बहू तत्थ, बदरामलकानि च;

फारुसका अलाबू च, पुण्डरीका च पुप्फिता.

३८९.

‘‘आळका [अळक्का (स्या.)] बेलुवा तत्थ, कदली मातुलुङ्गका;

महानामा बहू तत्थ, अज्जुना च पियङ्गुका.

३९०.

‘‘कोसम्बा सळला निम्बा [नीपा (सी.)], निग्रोधा च कपित्थना;

एदिसो अस्समो मय्हं, ससिस्सोहं तहिं वसिं.

३९१.

‘‘अनोमदस्सी भगवा, सयम्भू लोकनायको;

गवेसं पटिसल्लानं, ममस्सममुपागमि.

३९२.

‘‘उपेतम्हि महावीरे, अनोमदस्सिमहायसे;

खणेन लोकनाथस्स, वाताबाधो समुट्ठहि.

३९३.

‘‘विचरन्तो अरञ्ञम्हि, अद्दसं लोकनायकं;

उपगन्त्वान सम्बुद्धं, चक्खुमन्तं महायसं.

३९४.

‘‘इरियञ्चापि दिस्वान, उपलक्खेसहं तदा;

असंसयञ्हि बुद्धस्स, ब्याधि नो उदपज्जथ.

३९५.

‘‘खिप्पं अस्सममागञ्छिं, मम सिस्सान सन्तिके;

भेसज्जं कत्तुकामोहं, सिस्से आमन्तयिं तदा.

३९६.

‘‘पटिस्सुणित्वान मे वाक्यं, सिस्सा सब्बे सगारवा;

एकज्झं सन्निपतिंसु, सत्थुगारवता मम.

३९७.

‘‘खिप्पं पब्बतमारुय्ह, सब्बोसधमहासहं [मकासहं (स्या. क.)];

पानीययोगं [पानीययोग्गं (सी.)] कत्वान, बुद्धसेट्ठस्सदासहं.

३९८.

‘‘परिभुत्ते महावीरे, सब्बञ्ञुलोकनायके;

खिप्पं वातो वूपसमि, सुगतस्स महेसिनो.

३९९.

‘‘पस्सद्धं दरथं दिस्वा, अनोमदस्सी महायसो;

सकासने निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

४००.

‘‘‘यो मे पादासि भेसज्जं, ब्याधिञ्च समयी मम;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

४०१.

‘‘‘कप्पसतसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति;

वादिते तूरिये तत्थ, मोदिस्सति सदा अयं.

४०२.

‘‘‘मनुस्सलोकमागन्त्वा, सुक्कमूलेन चोदितो;

सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती भविस्सति.

४०३.

‘‘‘पञ्चपञ्ञासकप्पम्हि, अनोमो नाम खत्तियो;

चातुरन्तो विजितावी, जम्बुमण्डस्स [जम्बुदीपस्स (स्या.)] इस्सरो.

४०४.

‘‘‘सत्तरतनसम्पन्नो, चक्कवत्ती महब्बलो;

तावतिंसेपि खोभेत्वा, इस्सरं कारयिस्सति.

४०५.

‘‘‘देवभूतो मनुस्सो वा, अप्पाबाधो भविस्सति;

परिग्गहं विवज्जेत्वा, ब्याधिं लोके तरिस्सति.

४०६.

‘‘‘अप्परिमेय्ये इतो कप्पे, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

४०७.

‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो.

४०८.

‘‘‘किलेसे झापयित्वान, तण्हासोतं तरिस्सति;

बाकुलो [बक्कुलो (सी. स्या.)] नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको.

४०९.

‘‘‘इदं सब्बं अभिञ्ञाय, गोतमो सक्यपुङ्गवो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेस्सति’.

४१०.

‘‘अनोमदस्सी भगवा, सयम्भू लोकनायको;

विवेकानुविलोकेन्तो, ममस्सममुपागमि.

४११.

‘‘उपागतं महावीरं, सब्बञ्ञुं लोकनायकं;

सब्बोसधेन तप्पेसिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

४१२.

‘‘तस्स मे सुकतं कम्मं, सुखेत्ते बीजसम्पदा;

खेपेतुं नेव सक्कोमि, तदा हि सुकतं मम.

४१३.

‘‘लाभा मम सुलद्धं मे, योहं अद्दक्खि नायकं;

तेन कम्मावसेसेन, पत्तोम्हि अचलं पदं.

४१४.

‘‘सब्बमेतं अभिञ्ञाय, गोतमो सक्यपुङ्गवो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं.

४१५.

‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, भेसज्जस्स इदं फलं.

४१६.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो.

४१७.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

४१८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा बाकुलो [बक्कुलो (सी. स्या.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

बाकुलत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. गिरिमानन्दत्थेरअपदानं

४१९.

‘‘भरिया मे कालङ्कता, पुत्तो सीवथिकं गतो;

माता पिता मता भाता, एकचितम्हि [माता पिता च भाता च, एकचितकम्हि (सी. स्या.)] डय्हरे.

४२०.

‘‘तेन सोकेन सन्तत्तो, किसो पण्डु अहोसहं;

चित्तक्खेपो च मे आसि, तेन सोकेन अट्टितो.

४२१.

‘‘सोकसल्लपरेतोहं, वनन्तमुपसङ्कमिं;

पवत्तफलं भुञ्जित्वा, रुक्खमूले वसामहं.

४२२.

‘‘सुमेधो नाम सम्बुद्धो, दुक्खस्सन्तकरो जिनो;

ममुद्धरितुकामो सो, आगञ्छि मम सन्तिकं.

४२३.

‘‘पदसद्दं सुणित्वान, सुमेधस्स महेसिनो;

पग्गहेत्वानहं सीसं, उल्लोकेसिं महामुनिं.

४२४.

‘‘उपागते महावीरे, पीति मे उदपज्जथ;

तदासिमेकग्गमनो, दिस्वा तं लोकनायकं.

४२५.

‘‘सतिं पटिलभित्वान, पण्णमुट्ठिमदासहं;

निसीदि भगवा तत्थ, अनुकम्पाय चक्खुमा.

४२६.

‘‘निसज्ज तत्थ भगवा, सुमेधो लोकनायको;

धम्मं मे कथयी बुद्धो, सोकसल्लविनोदनं.

४२७.

‘‘‘अनव्हिता ततो आगुं, अननुञ्ञाता इतो गता;

यथागता तथा गता, तत्थ का परिदेवना.

४२८.

‘‘‘यथापि पथिका सत्ता, वस्समानाय वुट्ठिया;

सभण्डा उपगच्छन्ति, वस्सस्सापतनाय ते.

४२९.

‘‘‘वस्से च ते ओरमिते, सम्पयन्ति यदिच्छकं;

एवं माता पिता तुय्हं, तत्थ का परिदेवना.

४३०.

‘‘‘आगन्तुका पाहुनका, चलितेरितकम्पिता;

एवं माता पिता तुय्हं, तत्थ का परिदेवना.

४३१.

‘‘‘यथापि उरगो जिण्णं, हित्वा गच्छति सं तचं [संतनुं (स्या. क.)];

एवं माता पिता तुय्हं, सं तनुं इध हीयरे’.

४३२.

‘‘बुद्धस्स गिरमञ्ञाय, सोकसल्लं विवज्जयिं;

पामोज्जं जनयित्वान, बुद्धसेट्ठं अवन्दहं.

४३३.

‘‘वन्दित्वान महानागं, पूजयिं गिरिमञ्जरिं [गिरिमञ्जरिमपूजयिं (सी. स्या.)];

दिब्बगन्धं सम्पवन्तं [दिब्बगन्धेन सम्पन्नं (सी. स्या.)], सुमेधं लोकनायकं.

४३४.

‘‘पूजयित्वान सम्बुद्धं, सिरे कत्वान अञ्जलिं;

अनुस्सरं गुणग्गानि, सन्थविं लोकनायकं.

४३५.

‘‘नित्तिण्णोसि [नित्तण्होसि (सी.), वितिण्णोसि (स्या.)] महावीर, सब्बञ्ञु लोकनायक;

सब्बे सत्ते उद्धरसि, ञाणेन त्वं महामुने.

४३६.

‘‘विमतिं द्वेळ्हकं वापि, सञ्छिन्दसि महामुने;

पटिपादेसि मे मग्गं, तव ञाणेन चक्खुम.

४३७.

‘‘अरहा वसिपत्ता [सिद्धिपत्ता (सी. स्या.)] च, छळभिञ्ञा महिद्धिका;

अन्तलिक्खचरा धीरा, परिवारेन्ति तावदे.

४३८.

‘‘पटिपन्ना च सेखा च, फलट्ठा सन्ति सावका;

सूरोदयेव पदुमा, पुप्फन्ति तव सावका.

४३९.

‘‘महासमुद्दोवक्खोभो, अतुलोपि [यथा समुद्दो अक्खोभो, अतुलो च (सी.)] दुरुत्तरो;

एवं ञाणेन सम्पन्नो, अप्पमेय्योसि चक्खुम.

४४०.

‘‘वन्दित्वाहं लोकजिनं, चक्खुमन्तं महायसं;

पुथु दिसा नमस्सन्तो, पटिकुटिको अगञ्छहं.

४४१.

‘‘देवलोका चवित्वान, सम्पजानो पतिस्सतो;

ओक्कमिं मातुया कुच्छिं, सन्धावन्तो भवाभवे.

४४२.

‘‘अगारा अभिनिक्खम्म, पब्बजिं अनगारियं;

आतापी निपको झायी, पटिसल्लानगोचरो.

४४३.

‘‘पधानं पदहित्वान, तोसयित्वा महामुनिं;

चन्दोवब्भघना मुत्तो, विचरामि अहं सदा.

४४४.

‘‘विवेकमनुयुत्तोम्हि, उपसन्तो निरूपधि;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

४४५.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, यं बुद्धमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

४४६.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो.

४४७.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

४४८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा गिरिमानन्दो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

गिरिमानन्दत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. सळलमण्डपियत्थेरअपदानं

४४९.

‘‘निब्बुते ककुसन्धम्हि, ब्राह्मणम्हि वुसीमति;

गहेत्वा सळलं मालं, मण्डपं कारयिं अहं.

४५०.

‘‘तावतिंसगतो सन्तो, लभामि ब्यम्हमुत्तमं;

अञ्ञे देवेतिरोचामि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

४५१.

‘‘दिवा वा यदि वा रत्तिं, चङ्कमन्तो ठितो चहं;

छन्नो सळलपुप्फेहि, पुञ्ञकम्मस्सिदं फलं.

४५२.

‘‘इमस्मिंयेव कप्पम्हि, यं बुद्धमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

४५३.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

४५४.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

४५५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सळलमण्डपियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सळलमण्डपियत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. सब्बदायकत्थेरअपदानं

४५६.

‘‘महासमुद्दं ओगय्ह, भवनं मे सुनिम्मितं;

सुनिम्मिता पोक्खरणी, चक्कवाकपकूजिता.

४५७.

‘‘मन्दालकेहि सञ्छन्ना, पदुमुप्पलकेहि च;

नदी च सन्दते तत्थ, सुपतित्था मनोरमा.

४५८.

‘‘मच्छकच्छपसञ्छन्ना, नानादिजसमोत्थता;

मयूरकोञ्चाभिरुदा, कोकिलादीहि वग्गुहि.

४५९.

‘‘पारेवता रविहंसा च, चक्कवाका नदीचरा;

दिन्दिभा साळिका चेत्थ, पम्मका [पम्पका (सी.), चप्पका (स्या.)] जीवजीवका.

४६०.

‘‘हंसा कोञ्चापि नदिता [कोञ्चाभिनदिता (सी. स्या.)], कोसिया पिङ्गला बहू;

सत्तरतनसम्पन्ना, मणिमुत्तिकवालुका.

४६१.

‘‘सब्बसोण्णमया रुक्खा, नानागन्धसमेरिता;

उज्जोतेन्ति दिवारत्तिं, भवनं सब्बकालिकं.

४६२.

‘‘सट्ठि तूरियसहस्सानि, सायं पातो पवज्जरे;

सोळसित्थिसहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा.

४६३.

‘‘अभिनिक्खम्म भवना, सुमेधं लोकनायकं;

पसन्नचित्तो सुमनो, वन्दयिं तं महायसं.

४६४.

‘‘सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, ससङ्घं तं निमन्तयिं;

अधिवासेसि सो धीरो, सुमेधो लोकनायको.

४६५.

‘‘मम धम्मकथं कत्वा, उय्योजेसि महामुनि;

सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, भवनं मे उपागमिं.

४६६.

‘‘आमन्तयिं परिजनं, सब्बे सन्निपताथ [सन्निपतत्थ (क.)] वो;

पुब्बण्हसमयं बुद्धो, भवनं आगमिस्सति.

४६७.

‘‘लाभा अम्हं सुलद्धं नो, ये वसाम तवन्तिके;

मयम्पि बुद्धसेट्ठस्स, पूजं कस्साम सत्थुनो.

४६८.

‘‘अन्नपनं पट्ठपेत्वा, कालं आरोचयिं अहं;

वसीसतसहस्सेहि, उपेसि लोकनायको.

४६९.

‘‘पञ्चङ्गिकेहि तूरियेहि, पच्चुग्गमनमकासहं;

सब्बसोण्णमये पीठे, निसीदि पुरिसुत्तमो.

४७०.

‘‘उपरिच्छदनं आसि, सब्बसोण्णमयं तदा;

बीजनियो पवायन्ति, भिक्खुसङ्घस्स अन्तरे.

४७१.

‘‘पहूतेनन्नपानेन, भिक्खुसङ्घमतप्पयिं;

पच्चेकदुस्सयुगळे, भिक्खुसङ्घस्सदासहं.

४७२.

‘‘यं वदन्ति सुमेधोति, लोकाहुतिपटिग्गहं;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

४७३.

‘‘यो मे अन्नेन पानेन, सब्बे इमे च तप्पयिं;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

४७४.

‘‘अट्ठारसे कप्पसते, देवलोके रमिस्सति;

सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती भविस्सति.

४७५.

‘‘उप्पज्जति [उपगच्छति (सी.)] यं योनिं, देवत्तं अथ मानुसं;

सब्बदा सब्बसोवण्णं, छदनं धारयिस्सति.

४७६.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, ओक्काककुसलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

४७७.

‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो.

४७८.

‘‘‘भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, सीहनादं नदिस्सति;

चितके छत्तं धारेन्ति, हेट्ठा छत्तम्हि डय्हथ’.

४७९.

‘‘सामञ्ञं मे अनुप्पत्तं, किलेसा झापिता मया;

मण्डपे रुक्खमूले वा, सन्तापो मे न विज्जति.

४८०.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, सब्बदानस्सिदं फलं.

४८१.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

४८२.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

४८३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा सब्बदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

सब्बदायकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. अजितत्थेरअपदानं

४८४.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू;

अज्झोगाहेत्वा हिमवन्तं, निसीदि लोकनायको.

४८५.

‘‘नाहं अद्दक्खिं [पस्सामि (?)] सम्बुद्धं, नपि सद्दं सुणोमहं;

मम भक्खं गवेसन्तो, आहिण्डामि वने अहं [तदा (सी.)].

४८६.

‘‘तत्थद्दस्सासिं सम्बुद्धं, द्वत्तिंसवरलक्खणं;

दिस्वान वित्तिमापज्जिं [चित्तमापज्जि (सी.), चित्तमापज्जिं (स्या.)], सत्तो को नामयं भवे.

४८७.

‘‘लक्खणानि विलोकेत्वा, मम विज्जं अनुस्सरिं;

सुतञ्हि मेतं वुड्ढानं, पण्डितानं सुभासितं.

४८८.

‘‘तेसं यथा तं वचनं, अयं बुद्धो भविस्सति;

यंनूनाहं सक्करेय्यं, गतिं मे सोधयिस्सति.

४८९.

‘‘खिप्पं अस्सममागन्त्वा, मधुतेलं गहिं अहं;

कोलम्बकं गहेत्वान, उपगच्छिं विनायकं [नरासभं (सी.)].

४९०.

‘‘तिदण्डके गहेत्वान, अब्भोकासे ठपेसहं;

पदीपं पज्जलित्वान, अट्ठक्खत्तुं अवन्दहं.

४९१.

‘‘सत्तरत्तिन्दिवं बुद्धो, निसीदि पुरिसुत्तमो;

ततो रत्या विवसाने, वुट्ठासि लोकनायको.

४९२.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, सब्बरत्तिन्दिवं अहं;

दीपं बुद्धस्स पादासिं, पसन्नो सेहि पाणिभि.

४९३.

‘‘सब्बे वना गन्धमया, पब्बते गन्धमादने;

बुद्धस्स आनुभावेन, आगच्छुं बुद्धसन्तिकं [उपगच्छुं तदा जिनं (सी.)].

४९४.

‘‘ये केचि पुप्फगन्धासे, पुप्फिता धरणीरुहा;

बुद्धस्स आनुभावेन, सब्बे सन्निपतुं तदा.

४९५.

‘‘यावता हिमवन्तम्हि, नागा च गरुळा उभो;

धम्मञ्च सोतुकामा ते, आगच्छुं बुद्धसन्तिकं.

४९६.

‘‘देवलो नाम समणो, बुद्धस्स अग्गसावको;

वसीसतसहस्सेहि, बुद्धसन्तिकुपागमि.

४९७.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

४९८.

‘‘‘यो मे दीपं पदीपेसि, पसन्नो सेहि पाणिभि;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

४९९.

‘‘‘सट्ठि कप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति;

सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती भविस्सति.

सोळसमं भाणवारं.

५००.

‘‘‘छत्तिसक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति;

पथवियं सत्तसतं, विपुलं रज्जं करिस्सति.

५०१.

‘‘‘पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं;

इमिना दीपदानेन, दिब्बचक्खु भविस्सति.

५०२.

‘‘‘समन्ततो अट्ठकोसं [अड्ढकोसं (सी. स्या.)], पस्सिस्सति अयं सदा;

देवलोका चवन्तस्स, निब्बत्तन्तस्स जन्तुनो.

५०३.

‘‘‘दिवा वा यदि वा रत्तिं, पदीपं धारयिस्सति;

जायमानस्स सत्तस्स, पुञ्ञकम्मसमङ्गिनो.

५०४.

‘‘‘यावता नगरं आसि, तावता जोतयिस्सति;

उपपज्जति यं योनिं, देवत्तं अथ मानुसं.

५०५.

‘‘‘अस्सेव दीपदानस्स, [अट्ठदीपफलेन हि; उपट्ठिस्सन्तिमं जन्तुं (स्या.), अट्ठ दीपा फलेन हि; न जहिस्सन्ति’मं जन्तुं (?)] अट्ठदीपफलेन हि;

न जयिस्सन्तिमं जन्तू [अट्ठदीपफलेन हि; उपट्ठिस्सन्तिमं जन्तुं (स्या.), अट्ठ दीपा फलेन हि; न जहिस्सन्ति’मं जन्तुं (?)], दीपदानस्सिदं फलं.

५०६.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

५०७.

‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो.

५०८.

‘‘‘तोसयित्वान सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं;

अजितो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’.

५०९.

‘‘सट्ठि कप्पसहस्सानि, देवलोके रमिं अहं;

तत्रापि मे दीपसतं, जोतते निच्चकालिकं [सब्बकालिकं (सी.)].

५१०.

‘‘देवलोके मनुस्से वा, निद्धावन्ति पभा मम;

बुद्धसेट्ठं सरित्वान, भिय्यो हासं जनेसहं.

५११.

‘‘तुसिताहं चवित्वान, ओक्कमिं मातुकुच्छियं;

जायमानस्स सन्तस्स, आलोको विपुलो अहु.

५१२.

‘‘अगारा अभिनिक्खम्म, पब्बजिं अनगारियं;

बावरिं उपसङ्कम्म, सिस्सत्तं अज्झुपागमिं.

५१३.

‘‘हिमवन्ते वसन्तोहं, अस्सोसिं लोकनायकं;

उत्तमत्थं गवेसन्तो, उपगच्छिं विनायकं.

५१४.

‘‘दन्तो बुद्धो दमेतावी, ओघतिण्णो निरूपधि;

निब्बानं कथयी बुद्धो, सब्बदुक्खप्पमोचनं.

५१५.

‘‘तं मे आगमनं सिद्धं, तोसितोहं महामुनिं;

तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं.

५१६.

‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं दीपमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, दीपदानस्सिदं फलं.

५१७.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

५१८.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

५१९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा अजितो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

अजितत्थेरस्सापदानं दसमं.

पिलिन्दवच्छवग्गो चत्तालीसमो.

तस्सुद्दानं

पिलिन्दवच्छो सेलो च, सब्बकित्ती मधुंददो;

कूटागारी बाकुलो च, गिरि सळलसव्हयो.

सब्बदो अजितो चेव, गाथायो गणिता इह;

सतानि पञ्च गाथानं, वीसति च तदुत्तरीति.

अथ वग्गुद्दानं –

पदुमारक्खदो चेव, उमा गन्धोदकेन च;

एकपद्म सद्दसञ्ञी, मन्दारं बोधिवन्दको.

अवटञ्च पिलिन्दि [एवमेव दिस्सति] च, गाथायो गणिता इह;

चतुसत्तति गाथायो, एकादस सतानि च.

पदुमवग्गदसकं.

चतुत्थसतकं समत्तं.

४१. मेत्तेय्यवग्गो

१. तिस्समेत्तेय्यत्थेरअपदानं

.

‘‘पब्भारकूटं निस्साय, सोभितो नाम तापसो;

पवत्तफलं भुञ्जित्वा, वसति पब्बतन्तरे.

.

‘‘अग्गिं दारुं आहरित्वा, उज्जालेसिं अहं तदा;

उत्तमत्थं गवेसन्तो, ब्रह्मलोकूपपत्तिया.

.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि मम सन्तिके.

.

‘‘किं करोसि महापुञ्ञ, देहि मे अग्गिदारुकं;

अहमग्गिं परिचरे, ततो मे सुद्धि होहिति [हेहिति (सी.)].

.

‘‘सुभद्दको त्वं मनुजे, देवते त्वं पजानसि;

तुवं अग्गिं परिचर, हन्द ते अग्गिदारुकं.

.

‘‘ततो कट्ठं गहेत्वान, अग्गिं उज्जालयी जिनो;

न तत्थ कट्ठं पज्झायि, पाटिहेरं महेसिनो.

.

‘‘न ते अग्गि पज्जलति, आहुती ते न विज्जति;

निरत्थकं वतं तुय्हं, अग्गिं परिचरस्सु मे.

.

‘‘कीदिसो सो [ते (स्या. क.)] महावीर, अग्गि तव पवुच्चति;

मय्हम्पि कथयस्सेतं, उभो परिचरामसे.

.

‘‘हेतुधम्मनिरोधाय, किलेससमणाय च;

इस्सामच्छरियं हित्वा, तयो एते ममाहुती.

१०.

‘‘कीदिसो त्वं महावीर, कथं गोत्तोसि मारिस;

आचारपटिपत्ति ते, बाळ्हं खो मम रुच्चति.

११.

‘‘खत्तियम्हि कुले जातो, अभिञ्ञापारमिं गतो;

सब्बासवपरिक्खीणो, नत्थि दानि पुनब्भवो.

१२.

‘‘यदि बुद्धोसि सब्बञ्ञू, पभङ्कर तमोनुद;

नमस्सिस्सामि तं देव, दुक्खस्सन्तकरो तुवं.

१३.

‘‘पत्थरित्वाजिनचम्मं, निसीदनमदासहं;

निसीद नाथ सब्बञ्ञु, उपट्ठिस्सामहं तुवं.

१४.

‘‘निसीदि भगवा तत्थ, अजिनम्हि सुवित्थते;

निमन्तयित्वा सम्बुद्धं, पब्बतं अगमासहं.

१५.

‘‘खारिभारञ्च पूरेत्वा, तिन्दुकफलमाहरिं;

मधुना योजयित्वान, फलं बुद्धस्सदासहं.

१६.

‘‘मम निज्झायमानस्स, परिभुञ्जि तदा जिनो;

तत्थ चित्तं पसादेसिं, पेक्खन्तो लोकनायकं.

१७.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

ममस्समे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

१८.

‘‘‘यो मं फलेन तप्पेसि, पसन्नो सेहि पाणिभि;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

१९.

‘‘‘पञ्चवीसतिक्खत्तुं सो, देवरज्जं करिस्सति;

सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती भविस्सति.

२०.

‘‘‘तस्स सङ्कप्पमञ्ञाय, पुब्बकम्मसमङ्गिनो;

अन्नं पानञ्च वत्थञ्च, सयनञ्च महारहं.

२१.

‘‘‘पुञ्ञकम्मेन संयुत्ता, निब्बत्तिस्सन्ति तावदे;

सदा पमुदितो चायं, भविस्सति अनामयो.

२२.

‘‘‘उपपज्जति यं योनिं, देवत्तं अथ मानुसं;

सब्बत्थ सुखितो हुत्वा, मनुस्सत्तं गमिस्सति.

२३.

‘‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू;

सम्बुद्धं उपगन्त्वान, अरहा सो भविस्सति’.

२४.

‘‘यतो सरामि अत्तानं, यतो पत्तोस्मि विञ्ञुतं;

भोगे मे ऊनता नत्थि, फलदानस्सिदं फलं.

२५.

‘‘वरधम्ममनुप्पत्तो, रागदोसे समूहनिं;

सब्बासवपरिक्खीणो, नत्थि दानि पुनब्भवो.

२६.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो.

२७.

‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके;

तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं.

२८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिस्समेत्तेय्यो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिस्समेत्तेय्यत्थेरस्सापदानं पठमं.

२. पुण्णकत्थेरअपदानं

२९.

‘‘पब्भारकूटं निस्साय, सयम्भू अपराजितो;

आबाधिको च सो [आबाधिको गरु (सी.)] बुद्धो, वसति पब्बतन्तरे.

३०.

‘‘मम अस्समसामन्ता, पनादो आसि तावदे;

बुद्धे निब्बायमानम्हि, आलोको उदपज्जथ [आसि तावदे (स्या. क.)].

३१.

‘‘यावता वनसण्डस्मिं, अच्छकोकतरच्छका;

वाळा च [ब्यग्घा (सी.)] केसरी सब्बे, अभिगज्जिंसु तावदे.

३२.

‘‘उप्पातं तमहं दिस्वा, पब्भारं अगमासहं;

तत्थद्दस्सासिं सम्बुद्धं, निब्बुतं अपराजितं.

३३.

‘‘सुफुल्लं सालराजंव, सतरंसिंव उग्गतं;

वीतच्चिकंव अङ्गारं, निब्बुतं अपराजितं.

३४.

‘‘तिणं कट्ठञ्च पूरेत्वा, चितकं तत्थकासहं;

चितकं सुकतं कत्वा, सरीरं झापयिं अहं.

३५.

‘‘सरीरं झापयित्वान, गन्धतोयं समोकिरिं;

अन्तलिक्खे ठितो यक्खो, नाममग्गहि तावदे.

३६.

‘‘यं पूरितं [तं पूरितं (स्या.), सप्पुरिस (क.)] तया किच्चं, सयम्भुस्स महेसिनो;

पुण्णको नाम नामेन, सदा होहि तुवं [यदा होसि तुवं (स्या.), सदा होहिति त्वं (क.)] मुने.

३७.

‘‘तम्हा काया चवित्वान, देवलोकं अगच्छहं;

तत्थ दिब्बमयो गन्धो, अन्तलिक्खा पवस्सति [अन्तलिक्खे पवायति (सी.)].

३८.

‘‘तत्रापि नामधेय्यं मे, पुण्णकोति अहू तदा;

देवभूतो मनुस्सो वा, सङ्कप्पं पूरयामहं.

३९.

‘‘इदं पच्छिमकं मय्हं, चरिमो वत्तते भवो;

इधापि पुण्णको नाम, नामधेय्यं पकासति.

४०.

‘‘तोसयित्वान सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

४१.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, तनुकिच्चस्सिदं फलं.

४२.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

४३.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

४४.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पुण्णको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पुण्णकत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. मेत्तगुत्थेरअपदानं

४५.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, असोको नाम पब्बतो;

तत्थासि अस्समो मय्हं, विस्सकम्मेन [विसुकम्मेन (सी. स्या. क.)] मापितो.

४६.

‘‘सुमेधो नाम सम्बुद्धो, अग्गो कारुणिको मुनि;

निवासयित्वा पुब्बण्हे, पिण्डाय मे [मं (सी.)] उपागमि.

४७.

‘‘उपागतं महावीरं, सुमेधं लोकनायकं;

पग्गय्ह सुगतपत्तं [सुगतं पत्तं (सी.), सुभकं पत्तं (पी.)], सप्पितेलं अपूरयिं [सप्पितेलेन पूरयिं (सी.), सप्पितेलस्स’पूरयिं (?)].

४८.

‘‘दत्वानहं बुद्धसेट्ठे, सुमेधे लोकनायके;

अञ्जलिं पग्गहेत्वान, भिय्यो [भीयो (सी.), भीय्यो (पी.)] हासं जनेसहं.

४९.

‘‘इमिना सप्पिदानेन, चेतनापणिधीहि च;

देवभूतो मनुस्सो वा, लभामि विपुलं सुखं.

५०.

‘‘विनिपातं विवज्जेत्वा, संसरामि भवाभवे;

तत्थ चित्तं पणिधित्वा, लभामि अचलं पदं.

५१.

‘‘लाभा तुय्हं सुलद्धं ते, यं मं अद्दक्खि ब्राह्मण;

मम दस्सनमागम्म, अरहत्तं भविस्सति [अरहा त्वं भविस्ससि (सी. पी.), अरहत्तं गमिस्ससि (स्या.)].

५२.

‘‘विस्सत्थो [विस्सट्ठो (स्या. पी.), विसट्ठो (क.)] होहि मा भायि, अधिगन्त्वा महायसं;

ममञ्हि सप्पिं दत्वान, परिमोक्खसि जातिया.

५३.

‘‘इमिना सप्पिदानेन, चेतनापणिधीहि च;

देवभूतो मनुस्सो वा, लभसे विपुलं सुखं.

५४.

‘‘इमिना सप्पिदानेन, मेत्तचित्तवताय च;

अट्ठारसे कप्पसते, देवलोके रमिस्ससि.

५५.

‘‘अट्ठतिंसतिक्खत्तुञ्च, देवराजा भविस्ससि;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

५६.

‘‘एकपञ्ञासक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्ससि;

चातुरन्तो विजितावी, जम्बुमण्डस्स [जम्बुसण्डस्स (सी. पी.)] इस्सरो.

५७.

‘‘महासमुद्दोवक्खोभो, दुद्धरो पथवी यथा;

एवमेव च ते भोगा, अप्पमेय्या भविस्सरे.

५८.

‘‘सट्ठिकोटी हिरञ्ञस्स, चजित्वा [चत्वान (सी. क.), दत्वान (स्या. पी.)] पब्बजिं अहं;

किं कुसलं गवेसन्तो, बावरिं उपसङ्कमिं.

५९.

‘‘तत्थ मन्ते अधीयामि, छळङ्गं नाम लक्खणं;

तमन्धकारं विधमं, उप्पज्जि त्वं महामुनि.

६०.

‘‘तव दस्सनकामोहं, आगतोम्हि महामुनि;

तव धम्मं सुणित्वान, पत्तोम्हि अचलं पदं.

६१.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, सप्पिं बुद्धस्सदासहं;

एत्थन्तरे नाभिजाने, सप्पिं विञ्ञापितं [विञ्ञापिता (?)] मया.

६२.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, उप्पज्जति यदिच्छकं;

चित्तमञ्ञाय निब्बत्तं, सब्बे सन्तप्पयामहं.

६३.

‘‘अहो बुद्धा अहो धम्मा [अहो बुद्धो अहो धम्मो (सी.) थेरगा. २०१ थेरगाथाय तदट्ठकथाय च संसन्देतब्बं], अहो नो सत्थु सम्पदा;

थोकञ्हि सप्पिं दत्वान, अप्पमेय्यं लभामहं.

६४.

‘‘महासमुद्दे उदकं, यावता नेरुपस्सतो;

मम सप्पिं उपादाय, कलभागं न हेस्सति [हिस्सति (स्या. क.), एस्सति (सी.)].

६५.

‘‘यावता चक्कवाळस्स, करियन्तस्स [कारयन्तस्स (स्या.), कयिरन्तस्स (पी.), आहरन्तस्स (क.)] रासितो;

मम निब्बत्तवत्थानं [मया निवत्थवत्थानं (पी.)], ओकासो सो न सम्मति.

६६.

‘‘पब्बतराजा हिमवा, पवरोपि सिलुच्चयो;

ममानुलित्तगन्धस्स, उपनिधिं [उपनिधं (सी. स्या. क.), उपनीयं (पी.)] न हेस्सति.

६७.

‘‘वत्थं गन्धञ्च सप्पिञ्च, अञ्ञञ्च दिट्ठधम्मिकं;

असङ्खतञ्च निब्बानं, सप्पिदानस्सिदं फलं.

६८.

‘‘सतिपट्ठानसयनो, समाधिझानगोचरो;

बोज्झङ्गभोजनो [… जननो (स्या. क.)] अज्ज, सप्पिदानस्सिदं फलं.

६९.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

७०.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

७१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मेत्तगू थेरो इमा गाथायो

अभासित्थाति.

मेत्तगुत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. धोतकत्थेरअपदानं

७२.

‘‘गङ्गा भागीरथी नाम, हिमवन्ता पभाविता [हिमवन्तप्पभाविता (सी.)];

हंसवतिया द्वारेन, अनुसन्दति तावदे.

७३.

‘‘सोभितो नाम आरामो, गङ्गाकूले सुमापितो;

तत्थ पदुमुत्तरो बुद्धो, वसते लोकनायको.

७४.

‘‘तिदसेहि यथा इन्दो, मनुजेहि पुरक्खतो;

निसीदि तत्थ भगवा, असम्भीतोव केसरी.

७५.

‘‘नगरे हंसवतिया, वसामि [अहोसिं (स्या.)] ब्राह्मणो अहं;

छळङ्गो नाम नामेन, एवंनामो महामुनि.

७६.

‘‘अट्ठारस सिस्ससता, परिवारेन्ति मं तदा;

तेहि सिस्सेहि समितो, गङ्गातीरं उपागमिं.

७७.

‘‘तत्थद्दसासिं समणे, निक्कुहे धोतपापके;

भागीरथिं तरन्तेहं [तरन्तोहं (स्या. पी.)], एवं चिन्तेसि तावदे.

७८.

‘‘सायं पातं [सायपातं (पी.)] तरन्तामे, बुद्धपुत्ता महायसा;

विहेसयन्ति अत्तानं, तेसं अत्ता विहञ्ञति.

७९.

‘‘सदेवकस्स लोकस्स, बुद्धो अग्गो पवुच्चति;

नत्थि मे दक्खिणे कारं, गतिमग्गविसोधनं.

८०.

‘‘यंनून बुद्धसेट्ठस्स, सेतुं गङ्गाय कारये;

कारापेत्वा इमं कम्मं [सेतुं (स्या.)], सन्तरामि इमं भवं.

८१.

‘‘सतसहस्सं दत्वान, सेतुं कारापयिं अहं;

सद्दहन्तो कतं कारं, विपुलं मे भविस्सति.

८२.

‘‘कारापेत्वान तं सेतुं, उपेसिं लोकनायकं;

सिरसि अञ्जलिं कत्वा, इमं वचनमब्रविं.

८३.

‘‘‘सतसहस्सस्स वयं [वयं सतसहस्संव (क.)], दत्वा [कत्वा (सी. पी.)] कारापितो मया;

तवत्थाय महासेतु, पटिग्गण्ह महामुने.

८४.

‘‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

८५.

‘‘‘यो मे सेतुं अकारेसि, पसन्नो सेहि पाणिभि;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

(सेतुदानआनिसंसो)

८६.

‘‘‘दरितो पब्बततो वा, रुक्खतो पतितोपियं;

चुतोपि लच्छती ठानं, सेतुदानस्सिदं फलं.

८७.

‘‘‘विरूळ्हमूलसन्तानं, निग्रोधमिव मालुतो;

अमित्ता नप्पसहन्ति, सेतुदानस्सिदं फलं.

८८.

‘‘‘नास्स चोरा पसहन्ति, नातिमञ्ञन्ति खत्तिया;

सब्बे तरिस्सतामित्ते, सेतुदानस्सिदं फलं.

८९.

‘‘‘अब्भोकासगतं सन्तं, कठिनातपतापितं;

पुञ्ञकम्मेन संयुत्तं, न भविस्सति वेदना [तावदे (क.)].

९०.

‘‘‘देवलोके मनुस्से वा, हत्थियानं सुनिम्मितं;

तस्स सङ्कप्पमञ्ञाय, निब्बत्तिस्सति तावदे.

९१.

‘‘‘सहस्सस्सा वातजवा, सिन्धवा सीघवाहना;

सायं पातं उपेस्सन्ति, सेतुदानस्सिदं फलं.

९२.

‘‘‘आगन्त्वान मनुस्सत्तं, सुखितोयं भविस्सति;

वेहासं [इहापि (सी. स्या. पी.)] मनुजस्सेव, हत्थियानं भविस्सति.

९३.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

९४.

‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’.

९५.

‘‘अहो मे सुकतं कम्मं, जलजुत्तमनामके;

तत्थ कारं करित्वान, पत्तोहं आसवक्खयं.

९६.

‘‘पधानं पहितत्तोम्हि, उपसन्तो निरूपधि;

नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो.

९७.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

९८.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

९९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा धोतको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

धोतकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. उपसीवत्थेरअपदानं

१००.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, अनोमो नाम पब्बतो;

अस्समो सुकतो मय्हं, पण्णसाला सुमापिता.

१०१.

‘‘नदी च सन्दती तत्थ, सुपतित्था मनोरमा;

अनूपतित्थे जायन्ति, पदुमुप्पलका बहू.

१०२.

‘‘पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा मुञ्जरोहिता;

मच्छकच्छपसञ्छन्ना [मच्छकच्छपसम्पन्ना (?)], नदिका सन्दते तदा.

१०३.

‘‘तिमिरा पुप्फिता तत्थ, असोका खुद्दमालका;

पुन्नागा गिरिपुन्नागा, सम्पवन्ति ममस्समं.

१०४.

‘‘कुटजा पुप्फिता तत्थ, तिणसूलवनानि च;

साला च सळला तत्थ, चम्पका पुप्फिता बहू.

१०५.

‘‘अज्जुना अतिमुत्ता च, महानामा च पुप्फिता;

असना मधुगन्धी च, पुप्फिता ते ममस्समे.

१०६.

‘‘उद्दालका पाटलिका, यूथिका च पियङ्गुका;

बिम्बिजालकसञ्छन्ना, समन्ता अड्ढयोजनं.

१०७.

‘‘मातग्गारा [मातङ्गवा (सी.), मातकरा (स्या.), मातङ्गा वा (पी.)] सत्तलियो, पाटली सिन्दुवारका;

अङ्कोलका बहू तत्थ, तालकुट्ठि [तालकूटा (सी. स्या.), तालकुट्ठा (पी.)] च पुप्फिता;

सेलेय्यका बहू तत्थ, पुप्फिता मम अस्समे.

१०८.

‘‘एतेसु पुप्फजातेसु [पुप्फमानेसु (सी. पी.)], सोभन्ति पादपा बहू;

समन्ता तेन गन्धेन, वायते मम अस्समो.

१०९.

‘‘हरीतका आमलका, अम्बजम्बुविभीतका [विभिटका (सी.)];

कोला भल्लातका बिल्ला, फारुसकफलानि च.

११०.

‘‘तिन्दुका च पियाला च, मधुका कासुमारयो;

लबुजा पनसा तत्थ, कदली बदरीफला [मन्दरिफला (क.), चन्दरीफला (स्या. पी.)].

१११.

‘‘अम्बाटका बहू तत्थ, वल्लिकारफलानि च;

बीजपूरसपारियो [चिरसंरसपाका च (स्या.), विटपा च सपाका च (पी), विदपरपदादयो (क.)], फलिता मम अस्समे.

११२.

‘‘आळका इसिमुग्गा च, ततो मोदफला बहू;

अवटा पक्कभरिता [सक्करारिता (क.)], पिलक्खुदुम्बरानि च.

११३.

‘‘पिप्फिली मरीचा तत्थ, निग्रोधा च कपित्थना;

उदुम्बरका बहवो, कण्डुपण्णा च हरियो [कण्डपक्का च पारियो (सी. स्या. पी.)].

११४.

‘‘एते चञ्ञे च बहवो, फलिता अस्समे मम;

पुप्फरुक्खापि बहवो, पुप्फिता मम अस्समे.

११५.

‘‘आलुवा च कळम्बा च, बिळाली तक्कलानि च;

आलका तालका चेव, विज्जन्ति अस्समे मम.

११६.

‘‘अस्समस्साविदूरे मे, महाजातस्सरो अहु;

अच्छोदको सीतजलो, सुपतित्थो मनोरमो.

११७.

‘‘पदुमुप्पला बहू तत्थ, पुण्डरीकसमायुता;

मन्दालकेहि सञ्छन्ना, नानागन्धसमेरिता.

११८.

‘‘गब्भं गण्हन्ति पदुमा, अञ्ञे पुप्फन्ति केसरी;

ओपुप्फपत्ता तिट्ठन्ति, पदुमाकण्णिका बहू.

११९.

‘‘मधु भिसम्हा सवति, खीरं सप्पि मुलाळिभि;

समन्ता तेन गन्धेन, नानागन्धसमेरिता.

१२०.

‘‘कुमुदा अम्बगन्धि च, नयिता दिस्सरे बहू;

जातस्सरस्सानुकूलं, केतका पुप्फिता बहू.

१२१.

‘‘सुफुल्ला बन्धुजीवा च, सेतवारी सुगन्धिका;

कुम्भिला सुसुमारा च, गहका तत्थ जायरे.

१२२.

‘‘उग्गाहका अजगरा, तत्थ जातस्सरे बहू;

पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा मुञ्जरोहिता.

१२३.

‘‘मच्छकच्छपसञ्छन्ना, अथो पपटकाहि [पम्पटकेहि (सी.), सपटकेहि (स्या.), पप्पटकेहि (पी)] च;

पारेवता रविहंसा, कुकुत्था [कुक्कुत्था (स्या. क.), कुत्थका (पी.)] च नदीचरा.

१२४.

‘‘दिन्दिभा [टिट्टिभा (पी.)] चक्कवाका च, पम्पका जीवजीवका;

कलन्दका उक्कुसा च, सेनका उद्धरा बहू.

१२५.

‘‘कोट्ठका सुकपोता च, तुलिया चमरा बहू;

कारेनियो [कासेनिया (स्या.)] च तिलका [किलका (क.)], उपजीवन्ति तं सरं.

१२६.

‘‘सीहा ब्यग्घा च दीपी च, अच्छकोकतरच्छका;

वानरा किन्नरा चेव, दिस्सन्ति मम अस्समे.

१२७.

‘‘तानि गन्धानि घायन्तो, भक्खयन्तो फलानहं;

गन्धोदकं पिवन्तो च, वसामि मम अस्समे.

१२८.

‘‘एणीमिगा वराहा च, पसदा खुद्दरूपका;

अग्गिका जोतिका चेव, वसन्ति मम अस्समे.

१२९.

‘‘हंसा कोञ्चा मयूरा च, सालिकापि च कोकिला;

मज्जारिका [मञ्जरिका (सी. स्या. पी.)] बहू तत्थ, कोसिका पोट्ठसीसका.

१३०.

‘‘पिसाचा दानवा चेव, कुम्भण्डा रक्खसा बहू;

गरुळा पन्नगा चेव, वसन्ति मम अस्समे.

१३१.

‘‘महानुभावा इसयो, सन्तचित्ता समाहिता;

कमण्डलुधरा सब्बे, अजिनुत्तरवासना;

जटाभारभरिताव [ते जटाभारभरिता (सी. पी.), जटाभारभरिता च (स्या.)], वसन्ति मम अस्समे.

१३२.

‘‘युगमत्तञ्च पेक्खन्ता, निपका सन्तवुत्तिनो;

लाभालाभेन सन्तुट्ठा, वसन्ति मम अस्समे.

१३३.

‘‘वाकचीरं धुनन्ता ते, फोटेन्ताजिनचम्मकं;

सबलेहि उपत्थद्धा, गच्छन्ति अम्बरे तदा.

१३४.

‘‘न ते दकं आहरन्ति, कट्ठं वा अग्गिदारुकं;

सयञ्च उपसम्पन्ना, पाटिहीरस्सिदं फलं.

१३५.

‘‘लोहदोणिं गहेत्वान, वनमज्झे वसन्ति ते;

कुञ्जराव महानागा, असम्भीताव केसरी.

१३६.

‘‘अञ्ञे गच्छन्ति गोयानं, अञ्ञे पुब्बविदेहकं [पुब्बविदेहनं (स्या. पी. क.)];

अञ्ञे च उत्तरकुरुं, सकं बलमवस्सिता [बलमपस्सिता (स्या. पी. क.)].

१३७.

‘‘ततो पिण्डं आहरित्वा, परिभुञ्जन्ति एकतो;

सब्बेसं पक्कमन्तानं, उग्गतेजान तादिनं.

१३८.

‘‘अजिनचम्मसद्देन, वनं सद्दायते तदा;

एदिसा ते महावीर, सिस्सा उग्गतपा मम.

१३९.

‘‘परिवुतो अहं तेहि, वसामि मम अस्समे;

तोसिता सककम्मेन, विनीतापि समागता.

१४०.

‘‘आराधयिंसु मं एते, सककम्माभिलासिनो;

सीलवन्तो च निपका, अप्पमञ्ञासु कोविदा.

१४१.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

समयं संविदित्वान, उपगच्छि विनायको.

१४२.

‘‘उपगन्त्वान सम्बुद्धो, आतापी निपको मुनि;

पत्तं पग्गय्ह सम्बुद्धो, भिक्खाय ममुपागमि.

१४३.

‘‘उपागतं महावीरं, जलजुत्तमनायकं;

तिणसन्थरं [तिणत्थरं (स्या.), तिणत्थतं (क.)] पञ्ञापेत्वा, सालपुप्फेहि ओकिरिं.

१४४.

‘‘निसादेत्वान [निसीदेत्वान (सी.), निसीदित्वान (स्या. पी.)] सम्बुद्धं, हट्ठो संविग्गमानसो;

खिप्पं पब्बतमारुय्ह, अगळुं [अगरुं (सी.)] अग्गहिं अहं.

१४५.

‘‘कुम्भमत्तं गहेत्वान, पनसं देवगन्धिकं;

खन्धे आरोपयित्वान, उपगच्छिं विनायकं.

१४६.

‘‘फलं बुद्धस्स दत्वान, अगळुं अनुलिम्पहं;

पसन्नचित्तो सुमनो, बुद्धसेट्ठं अवन्दिहं.

१४७.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

इसिमज्झे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

१४८.

‘‘‘यो मे फलञ्च अगळुं, आसनञ्च अदासि मे;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

१४९.

‘‘‘गामे वा यदि वारञ्ञे, पब्भारेसु गुहासु वा;

इमस्स चित्तमञ्ञाय, निब्बत्तिस्सति भोजनं.

१५०.

‘‘‘देवलोके मनुस्से वा, उपपन्नो अयं नरो;

भोजनेहि च वत्थेहि, परिसं तप्पयिस्सति.

१५१.

‘‘‘उपपज्जति यं योनिं, देवत्तं अथ मानुसं;

अक्खोभभोगो हुत्वान, संसरिस्सतियं नरो.

१५२.

‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति;

सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती भविस्सति.

१५३.

‘‘‘एकसत्ततिक्खत्तुञ्च, देवरज्जं करिस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

१५४.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

१५५.

‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो [(उपसीवो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको) (स्या.)];

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरिस्सतिनासवो’.

१५६.

‘‘सुलद्धलाभो लद्धो मे, योहं अद्दक्खिं नायकं;

तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं.

१५७.

‘‘गामे वा यदि वारञ्ञे, पब्भारेसु गुहासु वा;

मम सङ्कप्पमञ्ञाय, भोजनं होति मे सदा.

१५८.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

१५९.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

१६०.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उपसीवो [उपसिवो (क.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उपसीवत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. नन्दकत्थेरअपदानं

१६१.

‘‘मिगलुद्दो पुरे आसिं, अरञ्ञे कानने अहं;

पसदं मिगमेसन्तो, सयम्भुं अद्दसं अहं [जिनं (सी.)].

१६२.

‘‘अनुरुद्धो नाम सम्बुद्धो, सयम्भू अपराजितो;

विवेककामो सो धीरो, वनमज्झोगही तदा.

१६३.

‘‘चतुदण्डे गहेत्वान, चतुट्ठाने ठपेसहं;

मण्डपं सुकतं कत्वा, पद्मपुप्फेहि छादयिं.

१६४.

‘‘मण्डपं छादयित्वान, सयम्भुं अभिवादयिं;

धनुं तत्थेव निक्खिप्प, पब्बजिं अनगारियं.

१६५.

‘‘नचिरं पब्बजितस्स [पब्बजितस्स अचिरं (सी.)], ब्याधि मे उदपज्जथ;

पुब्बकम्मं सरित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं.

१६६.

‘‘पुब्बकम्मेन संयुत्तो, तुसितं अगमासहं;

तत्थ सोण्णमयं ब्यम्हं, निब्बत्तति यदिच्छकं.

१६७.

‘‘सहस्सयुत्तं हयवाहिं, दिब्बयानमधिट्ठितो;

आरुहित्वान तं यानं, गच्छामहं यदिच्छकं.

१६८.

‘‘ततो मे निय्यमानस्स, देवभूतस्स मे सतो;

समन्ता योजनसतं, मण्डपो मे धरीयति.

१६९.

‘‘सयनेहं तुवट्टामि, अच्छन्ने [अच्चन्तं (सी.), अच्चन्त (पी.)] पुप्फसन्थते;

अन्तलिक्खा च पदुमा, वस्सन्ते निच्चकालिकं.

१७०.

‘‘मरीचिके फन्दमाने, तप्पमाने च आतपे;

न मं तापेति आतापो, मण्डपस्स इदं फलं.

१७१.

‘‘दुग्गतिं समतिक्कन्तो, अपाया पिहिता मम;

मण्डपे रुक्खमूले वा, सन्तापो मे न विज्जति.

१७२.

‘‘महीसञ्ञं अधिट्ठाय, लोणतोयं तरामहं;

तस्स मे सुकतं कम्मं, बुद्धपूजायिदं फलं.

१७३.

‘‘अपथम्पि [अब्भम्हि (स्या. क.)] पथं कत्वा, गच्छामि अनिलञ्जसे;

अहो मे सुकतं कम्मं, बुद्धपूजायिदं फलं.

१७४.

‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं;

आसवा मे परिक्खीणा, बुद्धपूजायिदं फलं.

१७५.

‘‘जहिता पुरिमा जाति, बुद्धस्स ओरसो अहं;

दायादोम्हि च सद्धम्मे, बुद्धपूजायिदं फलं.

१७६.

‘‘आराधितोम्हि सुगतं, गोतमं सक्यपुङ्गवं;

धम्मधजो धम्मदायादो [धम्मादासो (क.)], बुद्धपूजायिदं फलं.

१७७.

‘‘उपट्ठित्वान सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं;

पारङ्गमनियं मग्गं, अपुच्छिं लोकनायकं.

१७८.

‘‘अज्झिट्ठो कथयी बुद्धो, गम्भीरं निपुणं पदं;

तस्साहं धम्मं सुत्वान, पत्तोम्हि आसवक्खयं.

१७९.

‘‘अहो मे सुकतं कम्मं, परिमुत्तोम्हि जातिया;

सब्बासवपरिक्खीणो, नत्थि दानि पुनब्भवो.

१८०.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

१८१.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

१८२.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा नन्दको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

नन्दकत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. हेमकत्थेरअपदानं

१८३.

‘‘पब्भारकूटं निस्साय, अनोमो नाम तापसो;

अस्समं सुकतं कत्वा, पण्णसाले वसी तदा.

१८४.

‘‘सिद्धं तस्स तपो कम्मं, सिद्धिपत्तो सके बले;

सकसामञ्ञविक्कन्तो, आतापी निपको मुनि.

१८५.

‘‘विसारदो ससमये, परवादे च कोविदो;

पट्ठो भूमन्तलिक्खम्हि, उप्पातम्हि च कोविदो.

१८६.

‘‘वीतसोको निरारम्भो, अप्पाहारो अलोलुपो;

लाभालाभेन सन्तुट्ठो, झायी झानरतो मुनि.

१८७.

‘‘पियदस्सी नाम सम्बुद्धो, अग्गो कारुणिको मुनि;

सत्ते तारेतुकामो सो, करुणाय फरी तदा.

१८८.

‘‘बोधनेय्यं जनं दिस्वा, पियदस्सी महामुनि;

चक्कवाळसहस्सम्पि, गन्त्वा ओवदते मुनि.

१८९.

‘‘ममुद्धरितुकामो सो, ममस्सममुपागमि;

न दिट्ठो मे जिनो पुब्बे, न सुतोपि च कस्सचि.

१९०.

‘‘उप्पाता सुपिना मय्हं, लक्खणा सुप्पकासिता;

पट्ठो भूमन्तलिक्खम्हि, नक्खत्तपदकोविदो.

१९१.

‘‘सोहं बुद्धस्स सुत्वान, तत्थ चित्तं पसादयिं;

तिट्ठन्तो [भुञ्जन्तो (सी. पी. क.)] वा निसिन्नो वा, सरामि निच्चकालिकं.

१९२.

‘‘मयि एवं सरन्तम्हि, भगवापि अनुस्सरि;

बुद्धं अनुस्सरन्तस्स, पीति मे होति तावदे.

१९३.

‘‘कालञ्च पुनरागम्म, उपेसि मं महामुनि;

सम्पत्तेपि न जानामि, अयं बुद्धो महामुनि.

१९४.

‘‘अनुकम्पको कारुणिको, पियदस्सी महामुनि;

सञ्जानापेसि अत्तानं, ‘अहं बुद्धो सदेवके’.

१९५.

‘‘सञ्जानित्वान सम्बुद्धं, पियदस्सिं महामुनिं;

सकं चित्तं पसादेत्वा, इदं वचनमब्रविं.

१९६.

‘‘‘अञ्ञे [सब्बे (स्या.)] पीठे च पल्लङ्के, आसन्दीसु निसीदरे;

तुवम्पि सब्बदस्सावी, निसीद रतनासने’.

१९७.

‘‘सब्बरतनमयं पीठं, निम्मिनित्वान तावदे;

पियदस्सिस्स मुनिनो, अदासिं इद्धिनिम्मितं.

१९८.

‘‘रतने च निसिन्नस्स, पीठके इद्धिनिम्मिते;

कुम्भमत्तं जम्बुफलं, अदासिं तावदे अहं.

१९९.

‘‘मम हासं जनेत्वान, परिभुञ्जि महामुनि;

तदा चित्तं पसादेत्वा, सत्थारं अभिवादयिं.

२००.

‘‘पियदस्सी तु भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

रतनासनमासीनो, इमा गाथा अभासथ.

२०१.

‘‘‘यो मे रतनमयं पीठं, अमतञ्च फलं अदा;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

२०२.

‘‘‘सत्तसत्तति कप्पानि, देवलोके रमिस्सति;

पञ्चसत्ततिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति.

२०३.

‘‘‘द्वत्तिंसक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

२०४.

‘‘‘सोण्णमयं रूपिमयं, पल्लङ्कं सुकतं बहुं;

लोहितङ्गमयञ्चेव, लच्छति रतनामयं.

२०५.

‘‘‘चङ्कमन्तम्पि मनुजं, पुञ्ञकम्मसमङ्गिनं;

पल्लङ्कानि अनेकानि, परिवारेस्सरे तदा.

२०६.

‘‘‘कूटागारा च पासादा, सयनञ्च महारहं;

इमस्स चित्तमञ्ञाय, निब्बत्तिस्सन्ति तावदे.

२०७.

‘‘‘सट्ठि नागसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता;

सुवण्णकच्छा मातङ्गा, हेमकप्पनवाससा [हेमकप्पनिवासना (सी. स्या.), हेमकप्पनिवाससा (क.)].

२०८.

‘‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, तोमरङ्कुसपाणिभि;

इमं परिचरिस्सन्ति, रत्नपीठस्सिदं फलं.

२०९.

‘‘‘सट्ठि अस्ससहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता;

आजानीयाव जातिया, सिन्धवा सीघवाहिनो.

२१०.

‘‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, इल्लियाचापधारिभि;

तेपिमं परिचरिस्सन्ति, रत्नपीठस्सिदं फलं.

२११.

‘‘‘सट्ठि रथसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता;

दीपा अथोपि वेयग्घा, सन्नद्धा उस्सितद्धजा.

२१२.

‘‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि;

परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, रत्नपीठस्सिदं फलं.

२१३.

‘‘‘सट्ठि धेनुसहस्सानि, दोहञ्ञा पुङ्गवूसभे;

वच्छके जनयिस्सन्ति, रत्नपीठस्सिदं फलं.

२१४.

‘‘‘सोळसित्थिसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता;

विचित्तवत्थाभरणा, आमुक्कमणिकुण्डला.

२१५.

‘‘‘अळारपम्हा हसुला, सुसञ्ञा तनुमज्झिमा;

परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, रत्नपीठस्सिदं फलं.

२१६.

‘‘‘अट्ठारसे कप्पसते, गोतमो नाम चक्खुमा;

तमन्धकारं विधमित्वा, बुद्धो लोके भविस्सति.

२१७.

‘‘‘तस्स दस्सनमागम्म, पब्बजिस्सतिकिञ्चनो;

तोसयित्वान सत्थारं, सासनेभिरमिस्सति.

२१८.

‘‘‘तस्स धम्मं सुणित्वान, किलेसे घातयिस्सति;

सब्बासवे परिञ्ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’.

२१९.

‘‘वीरियं मे धुरधोरय्हं, योगक्खेमाधिवाहनं;

उत्तमत्थं पत्थयन्तो, सासने विहरामहं.

२२०.

‘‘इदं पच्छिमकं मय्हं, चरिमो वत्तते भवो;

सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो.

२२१.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

२२२.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

२२३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा हेमको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

हेमकत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

सत्तरसमं भाणवारं.

८. तोदेय्यत्थेरअपदानं

२२४.

‘‘राजा अजितञ्जयो [राजासि विजयो (सी. अट्ठ.), राजा विजितजयो (स्या.)] नाम, केतुमतीपुरुत्तमे;

सूरो विक्कमसम्पन्नो, पुरमज्झावसी तदा.

२२५.

‘‘तस्स रञ्ञो पमत्तस्स, अटवियो समुट्ठहुं;

ओतारा [उत्तरा (स्या.), ओचरा (पी.)] तुण्डिका चेव, रट्ठं विद्धंसयुं तदा.

२२६.

‘‘पच्चन्ते कुपिते खिप्पं, सन्निपातेसिरिन्दमो;

भटे चेव बलत्थे च, अरिं निग्गाहयि तदा.

२२७.

‘‘हत्थारोहा अनीकट्ठा, सूरा च चम्मयोधिनो;

धनुग्गहा च उग्गा च, सब्बे सन्निपतुं तदा.

२२८.

‘‘आळारिका च कप्पका, न्हापका मालकारका;

सूरा विजितसङ्गामा, सब्बे सन्निपतुं तदा.

२२९.

‘‘खग्गहत्था च पुरिसा, चापहत्था च वम्मिनो;

लुद्दा विजितसङ्गामा, सब्बे सन्निपतुं तदा.

२३०.

‘‘तिधापभिन्ना मातङ्गा, कुञ्जरा सट्ठिहायना;

सुवण्णकच्छालङ्कारा, सब्बे सन्निपतुं तदा.

२३१.

‘‘खमा सीतस्स उण्हस्स, उक्कारुहरणस्स च;

योधाजीवा कतकम्मा, सब्बे सन्निपतुं तदा.

२३२.

‘‘सङ्खसद्दं भेरिसद्दं, अथो उतुज [उद्धव (सी.), उद्दट (स्या.)] सद्दकं;

एतेहि ते हासयन्ता, सब्बे सन्निपतुं तदा.

२३३.

‘‘तिसूलकोन्तिमन्तेहि [तिसूलकोन्तमन्तेहि (सी.), कवचेहि तोमरेहि (सी.), धनूहि तोमरेहि (स्या.)] च;

कोट्टेन्तानं निपातेन्ता [कोट्टयन्ता निवत्तेन्ता (स्या.)], सब्बे सन्निपतुं तदा.

२३४.

‘‘किमेवातिनिसामेत्वा [कवचानिवासेत्वा (स्या.)], सराजा अजितञ्जयो [अजिनं जिनो (सी.), अजितञ्जिनो (स्या.)];

सट्ठि पाणसहस्सानि, सूले उत्तासयिं तदा.

२३५.

‘‘सद्दं मानुसकाकंसु, अहो राजा अधम्मिको;

निरये पच्चमानस्स, कदा अन्तो भविस्सति.

२३६.

‘‘सयनेहं तुवट्टेन्तो, पस्सामि निरये तदा;

न सुपामि दिवारत्तिं, सूलेन तज्जयन्ति मं.

२३७.

‘‘किं पमादेन रज्जेन, वाहनेन बलेन च;

न ते पहोन्ति धारेतुं, तापयन्ति [तासयन्ति (सी. स्या.)] ममं सदा.

२३८.

‘‘किं मे पुत्तेहि दारेहि, रज्जेन सकलेन च;

यंनून पब्बजेय्याहं, गतिमग्गं विसोधये.

२३९.

‘‘सट्ठि नागसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिते;

सुवण्णकच्छे मातङ्गे, हेमकप्पनवाससे.

२४०.

‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, तोमरङ्कुसपाणिभि;

सङ्गामावचरे ठाने, अनपेक्खो विहायहं;

सककम्मेन सन्तत्तो, निक्खमिं अनगारियं.

२४१.

‘‘सट्ठि अस्ससहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिते;

आजानीयेव जातिया, सिन्धवे सीघवाहने.

२४२.

‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि;

पहारेत्वान [पहायित्वान (सी. पी.), छड्डयित्वान (स्या.)] ते सब्बे, निक्खमिं अनगारियं.

२४३.

‘‘सट्ठि रथसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिते;

दीपे अथोपि वेयग्घे, सन्नद्धे उस्सितद्धजे;

ते सब्बे परिहारेत्वा [परिवज्जेत्वा (स्या.), परिहायित्वा (पी.)], पब्बजिं अनगारियं.

२४४.

‘‘सट्ठि धेनुसहस्सानि, सब्बा कंसूपधारणा;

तायोपि [गावियो (स्या.), धेनुयो (क.)] छड्डयित्वान, पब्बजिं अनगारियं.

२४५.

‘‘सट्ठि इत्थिसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता;

विचित्तवत्थाभरणा, आमुक्कमणिकुण्डला.

२४६.

‘‘अळारपम्हा हसुला, सुसञ्ञा तनुमज्झिमा;

ता हित्वा कन्दमानायो, पब्बजिं अनगारियं.

२४७.

‘‘सट्ठि गामसहस्सानि, परिपुण्णानि सब्बसो;

छड्डयित्वान तं रज्जं, पब्बजिं अनगारियं.

२४८.

‘‘नगरा निक्खमित्वान, हिमवन्तमुपागमिं;

भागीरथीनदीतीरे, अस्समं मापयिं अहं.

२४९.

‘‘पण्णसालं करित्वान, अग्यागारं अकासहं;

आरद्धवीरियो पहितत्तो, वसामि अस्समे अहं.

२५०.

‘‘मण्डपे रुक्खमूले वा, सुञ्ञागारे च झायतो;

न तु विज्जति तासो मे, न पस्से भयभेरवं.

२५१.

‘‘सुमेधो नाम सम्बुद्धो, अग्गो कारुणिको मुनि;

ञाणालोकेन जोतन्तो, लोके उप्पज्जि तावदे.

२५२.

‘‘मम अस्समसामन्ता, यक्खो आसि महिद्धिको;

बुद्धसेट्ठम्हि उप्पन्ने, आरोचेसि ममं तदा.

२५३.

‘‘बुद्धो लोके समुप्पन्नो, सुमेधो नाम चक्खुमा;

तारेति जनतं सब्बं, तम्पि सो तारयिस्सति.

२५४.

‘‘यक्खस्स वचनं सुत्वा, संविग्गो आसि तावदे;

बुद्धो बुद्धोति चिन्तेन्तो, अस्समं पटिसामयिं.

२५५.

‘‘अग्गिदारुञ्च छड्डेत्वा, संसामेत्वान सन्थतं;

अस्समं अभिवन्दित्वा, निक्खमिं विपिना अहं.

२५६.

‘‘ततो चन्दनमादाय, गामा गामं पुरा पुरं;

देवदेवं गवेसन्तो, उपगच्छिं विनायकं.

२५७.

‘‘भगवा तम्हि समये, सुमेधो लोकनायको;

चतुसच्चं पकासेन्तो, बोधेति जनतं बहुं.

२५८.

‘‘अञ्जलिं पग्गहेत्वान, सीसे कत्वान चन्दनं;

सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, इमा गाथा अभासहं.

२५९.

‘‘‘वस्सिके पुप्फमानम्हि, सन्तिके उपवायति;

त्वं वीर गुणगन्धेन, दिसा सब्बा पवायसि.

२६०.

‘‘‘चम्पके नागवनिके, अतिमुत्तककेतके;

सालेसु पुप्फमानेसु, अनुवातं पवायति.

२६१.

‘‘‘तव गन्धं सुणित्वान, हिमवन्ता इधागमिं;

पूजेमि तं महावीर, लोकजेट्ठ महायस’.

२६२.

‘‘वरचन्दनेनानुलिम्पिं, सुमेधं लोकनायकं;

सकं चित्तं पसादेत्वा, तुण्ही अट्ठासि तावदे.

२६३.

‘‘सुमेधो नाम भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

२६४.

‘‘‘यो मे गुणे पकित्तेसि, चन्दनञ्च अपूजयि;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

२६५.

‘‘‘आदेय्यवाक्यवचनो, ब्रह्मा उजु पतापवा;

पञ्चवीसतिकप्पानि, सप्पभासो भविस्सति.

२६६.

‘‘‘छब्बीसतिकप्पसते, देवलोके रमिस्सति;

सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती भविस्सति.

२६७.

‘‘‘तेत्तिंसक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

२६८.

‘‘‘ततो चुतोयं मनुजो, मनुस्सत्तं गमिस्सति;

पुञ्ञकम्मेन संयुत्तो, ब्रह्मबन्धु भविस्सति.

२६९.

‘‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू;

तिलक्खणेन सम्पन्नो, बावरी नाम ब्राह्मणो.

२७०.

‘‘‘तस्स सिस्सो भवित्वान, हेस्सति मन्तपारगू;

उपगन्त्वान सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं.

२७१.

‘‘‘पुच्छित्वा निपुणे पञ्हे, भावयित्वान अञ्जसं [हासयित्वान मानसं (स्या.), भावयित्वान सञ्चयं (क.)];

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरिस्सतिनासवो’.

२७२.

‘‘तिविधग्गि निब्बुता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

२७३.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

२७४.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

२७५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तोदेय्यो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तोदेय्यत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. जतुकण्णित्थेरअपदानं

२७६.

‘‘नगरे हंसवतिया, सेट्ठिपुत्तो अहोसहं;

समप्पितो कामगुणे, परिचारेमहं तदा.

२७७.

‘‘ततो [तयो (सी.)] पासादमारुय्ह, महाभोगे वलञ्जको [उब्बिद्धा गेहलुञ्जका (क.), उब्बिद्धागेहलञ्छका (सी.)];

तत्थ नच्चेहि गीतेहि, परिचारेमहं तदा.

२७८.

‘‘तूरिया आहता मय्हं, सम्मताळसमाहिता;

नच्चन्ता [रञ्जन्ती (स्या.), रज्जन्ता (क.)] इत्थियो सब्बा, हरन्तियेव मे मनो.

२७९.

‘‘चेलापिका [चेलावका (स्या.), वेलामिका (पी.)] लामणिका [वामनिका (स्या. पी.)], कुञ्जवासी तिमज्झिका [कुञ्जवा सीहिमज्झिता (स्या.), कुज्जा वा सीहिमज्झिका (पी.)];

लङ्घिका सोकज्झायी च, परिवारेन्ति मं सदा.

२८०.

‘‘वेताळिनो कुम्भथूनी, नटा च नच्चका बहू;

नटका नाटका चेव, परिवारेन्ति मं सदा.

२८१.

‘‘कप्पका न्हापका सूदा, मालाकारा सुपासका [सुमापका (सी. स्या.)];

जल्ला मल्ला च ते सब्बे, परिवारेन्ति मं सदा.

२८२.

‘‘एतेसु कीळमानेसु, सिक्खिते कतुपासने;

रत्तिन्दिवं न जानामि, इन्दोव तिदसङ्गणे.

२८३.

‘‘अद्धिका पथिका सब्बे, याचका वरका बहू;

उपगच्छन्ति ते निच्चं, भिक्खयन्ता ममं घरं.

२८४.

‘‘समणा ब्राह्मणा चेव, पुञ्ञक्खेत्ता अनुत्तरा;

वड्ढयन्ता ममं पुञ्ञं, आगच्छन्ति ममं घरं.

२८५.

‘‘पटगा [पटका (सी. स्या.), पदका (पी.)] लटुका [लटका (सी.)] सब्बे, निगण्ठा पुप्फसाटका;

तेदण्डिका एकसिखा, आगच्छन्ति ममं घरं.

२८६.

‘‘आजीवका विलुत्तावी, गोधम्मा देवधम्मिका;

रजोजल्लधरा एते, आगच्छन्ति ममं घरं.

२८७.

‘‘परित्तका सन्तिपत्ता [परिवत्तका सिद्धिपत्ता (सी. स्या. पी.)], कोधपुग्गनिका [कोण्डपुग्गणिका (सी.), कोण्डपुग्गलिका (पी.)] बहू;

तपस्सी वनचारी च, आगच्छन्ति ममं घरं.

२८८.

‘‘ओड्डका दमिळा चेव, साकुळा मलवाळका [मलयालका (सी. स्या. पी.)];

सवरा योनका चेव, आगच्छन्ति ममं घरं.

२८९.

‘‘अन्धका मुण्डका सब्बे, कोटला हनुविन्दका [कोलका सानुविन्दका (सी. पी.)];

आरावचीनरट्ठा च, आगच्छन्ति ममं घरं.

२९०.

‘‘अलसन्दका [अलसन्ता (क.)] पल्लवका, धम्मरा निग्गमानुसा [बब्बरा भग्गकारुसा (सी.)];

गेहिका [रोहिता (सी.), बाहिका (पी.)] चेतपुत्ता च, आगच्छन्ति ममं घरं.

२९१.

‘‘माधुरका कोसलका, कलिङ्गा [कासिका (सी.)] हत्थिपोरिका;

इसिण्डा मक्कला चेव, आगच्छन्ति ममं घरं.

२९२.

‘‘चेलावका आरब्भा [अरम्मा (सी. पी.)] च, ओघुळ्हा [ओक्कला (सी.)] मेघला बहू;

खुद्दका सुद्दका चेव, आगच्छन्ति ममं घरं.

२९३.

‘‘रोहणा सिन्धवा चेव, चितका एककण्णिका;

सुरट्ठा अपरन्ता च, आगच्छन्ति ममं घरं.

२९४.

‘‘सुप्पारका कुमारा [किकुमारा (सी. पी.)] च, मल्लसोवण्णभूमिका [मलया सोण्णभूमिका (सी. स्या. पी.)];

वज्जीतङ्गा [वज्जी तारा (सी.), वज्जीहारा (स्या. पी.)] च ते सब्बे, आगच्छन्ति ममं घरं.

२९५.

‘‘नळकारा पेसकारा, चम्मकारा च तच्छका;

कम्मारा कुम्भकारा च, आगच्छन्ति ममं घरं.

२९६.

‘‘मणिकारा लोहकारा, सोण्णकारा च दुस्सिका;

तिपुकारा च ते सब्बे, आगच्छन्ति ममं घरं.

२९७.

‘‘उसुकारा भमकारा, पेसकारा च गन्धिका;

रजका तुन्नवाया च, आगच्छन्ति ममं घरं.

२९८.

‘‘तेलिका कट्ठहारा च, उदहारा च पेस्सिका;

सूपिका सूपरक्खा च, आगच्छन्ति ममं घरं.

२९९.

‘‘दोवारिका अनीकट्ठा, बन्धिका [वन्दिका (सी.), गन्थिका (स्या.), सन्दिका (पी.)] पुप्फछड्डका;

हत्थारुहा हत्थिपाला, आगच्छन्ति ममं घरं.

३००.

‘‘आनन्दस्स महारञ्ञो [आनन्दस्स नाम रञ्ञो (स्या.), अरिन्दमनाम रञ्ञो (पी.)], ममत्थस्स [पमत्तस्स (सी. पी.), समग्गस्स (स्या.)] अदासहं;

सत्तवण्णेन रतनेन, ऊनत्थं [ऊनत्तं (सी. स्या. पी.)] पूरयामहं.

३०१.

‘‘ये मया कित्तिता सब्बे, नानावण्णा बहू जना;

तेसाहं चित्तमञ्ञाय, तप्पयिं रतनेनहं.

३०२.

‘‘वग्गूसु भासमानासु, वज्जमानासु भेरिसु;

सङ्खेसु धमयन्तेसु, सकगेहे रमामहं.

३०३.

‘‘भगवा तम्हि समये, पदुमुत्तरनायको;

वसीसतसहस्सेहि, परिक्खीणासवेहि सो.

३०४.

‘‘भिक्खूहि सहितो वीथिं, पटिपज्जित्थ चक्खुमा;

ओभासेन्तो दिसा सब्बा, दीपरुक्खोव जोतति.

३०५.

‘‘वज्जन्ति भेरियो सब्बा, गच्छन्ते लोकनायके;

पभा निद्धावते तस्स, सतरंसीव उग्गतो.

३०६.

‘‘कवाटन्तरिकायापि, पविट्ठेन च रस्मिना;

अन्तोघरेसु विपुलो, आलोको आसि तावदे.

३०७.

‘‘पभं दिस्वान बुद्धस्स, पारिसज्जे अवोचहं;

निस्संसयं बुद्धसेट्ठो, इमं वीथिमुपागतो.

३०८.

‘‘खिप्पं ओरुय्ह पासादा, अगमिं अन्तरापणं;

सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, इदं वचनमब्रविं.

३०९.

‘‘‘अनुकम्पतु मे बुद्धो, जलजुत्तमनायको;

वसीसतसहस्सेहि, अधिवासेसि सो मुनि’.

३१०.

‘‘निमन्तेत्वान सम्बुद्धं, अभिनेसिं सकं घरं;

तत्थ अन्नेन पानेन, सन्तप्पेसिं महामुनिं.

३११.

‘‘भुत्ताविं कालमञ्ञाय, बुद्धसेट्ठस्स तादिनो;

सतङ्गिकेन तूरियेन, बुद्धसेट्ठं उपट्ठहिं.

३१२.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

अन्तोघरे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

३१३.

‘‘‘यो मं तूरियेहुपट्ठासि, अन्नपानञ्चदासि मे;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

३१४.

‘‘‘पहूतभक्खो हुत्वान, सहिरञ्ञो सभोजनो;

चतुदीपे एकरज्जं, कारयिस्सतियं नरो.

३१५.

‘‘‘पञ्चसीले समादाय, दसकम्मपथे ततो;

समादाय पवत्तेन्तो, परिसं सिक्खापयिस्सति.

३१६.

‘‘‘तूरियसतसहस्सानि, भेरियो समलङ्कता;

वज्जयिस्सन्तिमं निच्चं, उपट्ठानस्सिदं फलं.

३१७.

‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति;

चतुसट्ठिक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जं करिस्सति.

३१८.

‘‘‘चतुसट्ठिक्खत्तुं राजा, चक्कवत्ती भविस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

३१९.

‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

३२०.

‘‘‘उपपज्जति यं योनिं, देवत्तं अथ मानुसं;

अनूनभोगो हुत्वान, मनुस्सत्तं गमिस्सति.

३२१.

‘‘‘अज्झायको भवित्वान, तिण्णं वेदान पारगू;

उत्तमत्थं गवेसन्तो, चरिस्सति महिं इमं.

३२२.

‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, सुक्कमूलेन चोदितो;

गोतमस्स भगवतो, सासनेभिरमिस्सति.

३२३.

‘‘‘आराधयित्वान सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं;

किलेसे झापयित्वान, अरहायं भविस्सति’.

३२४.

‘‘विपिने ब्यग्घराजाव, मिगराजाव केसरी;

अभीतो विहरामज्ज, सक्यपुत्तस्स सासने.

३२५.

‘‘देवलोके मनुस्से वा, दलिद्दे दुग्गतिम्हि वा;

निब्बत्तिं मे न पस्सामि, उपट्ठानस्सिदं फलं.

३२६.

‘‘विवेकमनुयुत्तोम्हि, उपसन्तो निरूपधि;

नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो.

३२७.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

३२८.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

३२९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा जतुकण्णित्थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

जतुकण्णित्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. उदेनत्थेरअपदानं

३३०.

‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, पदुमो नाम पब्बतो;

अस्समो सुकतो मय्हं, पण्णसाला सुमापिता.

३३१.

‘‘नदियो सन्दरे तत्थ, सुपतित्था मनोरमा;

अच्छोदका सीतजला, सन्दरे नदियो सदा.

३३२.

‘‘पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा मुञ्जरोहिता;

सोभेन्ता नदियो एते, वसन्ति नदिया सदा.

३३३.

‘‘अम्बजम्बूहि सञ्छन्ना, करेरितिलका तथा;

उद्दालका पाटलियो, सोभेन्ति मम अस्समं.

३३४.

‘‘अङ्कोलका बिम्बिजाला, मायाकारी च पुप्फिता;

गन्धेन उपवायन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं.

३३५.

‘‘अतिमुत्ता सत्तलिका, नागा साला च पुप्फिता;

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं.

३३६.

‘‘कोसम्बा सळला नीपा, अट्ठङ्गापि च पुप्फिता [अट्ठङ्गा च सुपुप्फिता (सी.), कट्ठङ्गा च सुपुप्फिता (पी.)];

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं.

३३७.

‘‘हरीतका आमलका, अम्बजम्बुविभीतका;

कोला भल्लातका बिल्ला, फलानि बहु अस्समे.

३३८.

‘‘कलम्बा कन्दली तत्थ, पुप्फन्ति मम अस्समे;

दिब्बगन्धं [दिब्बगन्धा (सी. स्या. पी.) एवं परत्थपि] सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं.

३३९.

‘‘असोकपिण्डिवारी [असोकपिण्डी च वरी (सी. स्या.), असोकपिण्डी च वारी (पी.)], निम्बरुक्खा च पुप्फिता;

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं.

३४०.

‘‘पुन्नागा गिरिपुन्नागा, तिमिरा तत्थ पुप्फिता;

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं.

३४१.

‘‘निग्गुण्डी सिरिनिग्गुण्डी, चम्परुक्खेत्थ पुप्फिता;

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं.

३४२.

‘‘अविदूरे पोक्खरणी, चक्कवाकूपकूजिता;

मन्दालकेहि सञ्छन्ना, पदुमुप्पलकेहि च.

३४३.

‘‘अच्छोदका सीतजला, सुपतित्था मनोरमा;

अच्छा फलिकसमाना, सोभेन्ति मम अस्समं.

३४४.

‘‘पदुमा पुप्फरे तत्थ, पुण्डरीका च उप्पला;

मन्दालकेहि सञ्छन्ना, सोभेन्ति मम अस्समं.

३४५.

‘‘पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा मुञ्जरोहिता;

विचरन्ताव ते तत्थ, सोभेन्ति मम अस्समं.

३४६.

‘‘कुम्भीला सुसुमारा च, कच्छपा च गहा बहू;

ओगहा अजगरा च, सोभेन्ति मम अस्समं.

३४७.

‘‘पारेवता रविहंसा, चक्कवाका नदीचरा;

दिन्दिभा साळिका चेत्थ, सोभेन्ति मम अस्समं.

३४८.

‘‘नयिता अम्बगन्धी च, केतका तत्थ पुप्फिता;

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं.

३४९.

‘‘सीहा ब्यग्घा च दीपी च, अच्छकोकतरच्छका;

अनुसञ्चरन्ता पवने, सोभेन्ति मम अस्समं.

३५०.

‘‘जटाभारेन भरिता, अजिनुत्तरवासना;

अनुसञ्चरन्ता पवने, सोभेन्ति मम अस्समं.

३५१.

‘‘अजिनानिधरा एते, निपका सन्तवुत्तिनो;

अप्पाहाराव ते सब्बे, सोभेन्ति मम अस्समं.

३५२.

‘‘खारिभारं गहेत्वान, अज्झोगय्ह वनं तदा;

मूलफलानि भुञ्जन्ता, वसन्ति अस्समे तदा.

३५३.

‘‘न ते दारुं आहरन्ति, उदकं पादधोवनं;

सब्बेसं आनुभावेन, सयमेवाहरीयति.

३५४.

‘‘चुल्लासीतिसहस्सानि, इसयेत्थ समागता;

सब्बेव झायिनो एते, उत्तमत्थगवेसका.

३५५.

‘‘तपस्सिनो ब्रह्मचारी, चोदेन्ता अप्पनाव ते;

अम्बरावचरा सब्बे, वसन्ति अस्समे तदा.

३५६.

‘‘पञ्चाहं सन्निपतन्ति, एकग्गा सन्तवुत्तिनो;

अञ्ञोञ्ञं अभिवादेत्वा, पक्कमन्ति दिसामुखा.

३५७.

‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू;

तमन्धकारं विधमं, उप्पज्जि तावदे जिनो.

३५८.

‘‘मम अस्समसामन्ता, यक्खो आसि महिद्धिको;

सो मे संसित्थ सम्बुद्धं, जलजुत्तमनायकं.

३५९.

‘‘एस बुद्धो समुप्पन्नो, पदुमुत्तरो महामुनि;

खिप्पं गन्त्वान सम्बुद्धं, पयिरूपास मारिस.

३६०.

‘‘यक्खस्स वचनं सुत्वा, विप्पसन्नेन चेतसा;

अस्समं संसामेत्वान, निक्खमिं विपिना तदा.

३६१.

‘‘चेळेव डय्हमानम्हि, निक्खमित्वान अस्समा;

एकरत्तिं निवासेत्वा [निवसित्वा (सी.), निवासेन (?)], उपगच्छिं विनायकं.

३६२.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

चतुसच्चं पकासेन्तो, देसेसि अमतं पदं.

३६३.

‘‘सुफुल्लं पदुमं गय्ह, उपगन्त्वा महेसिनो;

पसन्नचित्तो सुमनो, बुद्धस्स अभिरोपयिं.

३६४.

‘‘पूजयित्वान सम्बुद्धं, जलजुत्तमनायकं;

एकंसं अजिनं कत्वा, सन्थविं लोकनायकं.

३६५.

‘‘येन ञाणेन सम्बुद्धो, वसतीह अनासवो;

तं ञाणं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

३६६.

‘‘‘संसारसोतं छिन्दित्वा, तारेसि सब्बपाणिनं;

तव धम्मं सुणित्वान, तण्हासोतं तरन्ति ते.

३६७.

‘‘‘तुवं सत्था च केतु च, धजो यूपो च पाणिनं;

परायणो पतिट्ठा च, दीपो च द्विपदुत्तम [दिपदुत्तम (सी. स्या. पी.)].

३६८.

‘‘‘यावता गणिनो लोके, सत्थवाहा पवुच्चरे;

तुवं अग्गोसि सब्बञ्ञु, तव अन्तोगधाव ते.

३६९.

‘‘‘तव ञाणेन सब्बञ्ञु, तारेसि जनतं बहुं;

तव दस्सनमागम्म, दुक्खस्सन्तं करिस्सरे.

३७०.

‘‘‘ये केचिमे गन्धजाता, लोके वायन्ति चक्खुम;

तव गन्धसमो नत्थि, पुञ्ञक्खेत्ते महामुने’.

३७१.

‘‘‘तिरच्छानयोनिं निरयं, परिमोचेसि [परिमोचेहि (स्या. क.)] चक्खुम;

असङ्खतं पदं सन्तं, देसेसि [देसेहि (स्या. क.)] त्वं महामुने’.

३७२.

‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

३७३.

‘‘‘यो मे ञाणं अपूजेसि, पसन्नो सेहि पाणिभि;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

३७४.

‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति;

सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती भविस्सति’.

३७५.

‘‘सुलद्धलाभं लद्धोम्हि, तोसयित्वान सुब्बतं;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

३७६.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

३७७.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

३७८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उदेनो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उदेनत्थेरस्सापदानं दसमं.

मेत्तेय्यवग्गो एकचत्तालीसमो.

तस्सुद्दानं –

मेत्तेय्यो पुण्णको थेरो, मेत्तगू धोतकोपि च;

उपसिवो च नन्दो च, हेमको सत्तमो तहिं.

तोदेय्यो जतुकण्णी च, उदेनो च महायसो;

तीणि गाथासतानेत्थ, असीति तीणि चुत्तरिं.

४२. भद्दालिवग्गो

१. भद्दालित्थेरअपदानं

.

‘‘सुमेधो नाम सम्बुद्धो, अग्गो कारुणिको मुनि;

विवेककामो लोकग्गो, हिमवन्तमुपागमि.

.

‘‘अज्झोगाहेत्वा हिमवं, सुमेधो लोकनायको;

पल्लङ्कं आभुजित्वान, निसीदि पुरिसुत्तमो.

.

‘‘समाधिं सो समापन्नो, सुमेधो लोकनायको;

सत्तरत्तिन्दिवं बुद्धो, निसीदि पुरिसुत्तमो.

.

‘‘खारिभारं [खारिकाजं (सी.)] गहेत्वान, वनमज्झोगहिं अहं;

तत्थद्दसासिं सम्बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं.

.

‘‘सम्मज्जनिं गहेत्वान, सम्मज्जित्वान अस्समं;

चतुदण्डे ठपेत्वान, अकासिं मण्डपं तदा.

.

‘‘सालपुप्फं आहरित्वा, मण्डपं छादयिं अहं;

पसन्नचित्तो सुमनो, अभिवन्दिं तथागतं.

.

‘‘यं वदन्ति सुमेधोति, भूरिपञ्ञं सुमेधसं;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

.

‘‘‘बुद्धस्स गिरमञ्ञाय, सब्बे देवा समागमुं;

असंसयं बुद्धसेट्ठो, धम्मं देसेति चक्खुमा.

.

‘‘‘सुमेधो नाम सम्बुद्धो, आहुतीनं पटिग्गहो;

देवसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

१०.

‘‘‘यो मे सत्ताहं मण्डपं, धारयी सालछादितं;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

११.

‘‘‘देवभूतो मनुस्सो वा, हेमवण्णो भविस्सति;

पहूतभोगो हुत्वान, कामभोगी भविस्सति.

१२.

‘‘‘सट्ठि नागसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता;

सुवण्णकच्छा मातङ्गा, हेमकप्पनवाससा.

१३.

‘‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, तोमरङ्कुसपाणिभि;

सायं पातो [सायपातो (पी.)] उपट्ठानं, आगमिस्सन्तिमं नरं;

तेहि नागेहि परिवुतो, रमिस्सति अयं नरो.

१४.

‘‘‘सट्ठि अस्ससहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता;

आजानीयाव जातिया, सिन्धवा सीघवाहिनो.

१५.

‘‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, इल्लियाचापधारिभि;

परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, बुद्धपूजायिदं फलं.

१६.

‘‘‘सट्ठि रथसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता;

दीपा अथोपि वेयग्घा, सन्नद्धा उस्सितद्धजा.

१७.

‘‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि;

परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, बुद्धपूजायिदं फलं.

१८.

‘‘‘सट्ठि गामसहस्सानि, परिपुण्णानि सब्बसो;

पहूतधनधञ्ञानि, सुसमिद्धानि सब्बसो;

सदा पातुभविस्सन्ति, बुद्धपूजायिदं फलं.

१९.

‘‘‘हत्थी अस्सा रथा पत्ती, सेना च चतुरङ्गिनी;

परिवारेस्सन्तिमं निच्चं, बुद्धपूजायिदं फलं.

२०.

‘‘‘अट्ठारसे कप्पसते, देवलोके रमिस्सति;

सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती भविस्सति.

२१.

‘‘‘सतानं तीणिक्खत्तुञ्च, देवरज्जं करिस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

२२.

‘‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, ओक्काककुलसम्भवो;

गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति.

२३.

‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरिस्सतिनासवो’.

२४.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, अद्दसं लोकनायकं;

एत्थन्तरमुपादाय, गवेसिं अमतं पदं.

२५.

‘‘लाभा मय्हं सुलद्धं मे, यमहञ्ञासि सासनं;

तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं.

२६.

‘‘नमो ते पुरिसाजञ्ञ, नमो ते पुरिसुत्तम;

तव ञाणं पकित्तेत्वा, पत्तोम्हि अचलं पदं.

२७.

‘‘यं यं योनुपपज्जामि, देवत्तं अथ मानुसं;

सब्बत्थ सुखितो होमि, फलं मे ञाणकित्तने.

२८.

‘‘इदं पच्छिमकं मय्हं, चरिमो वत्तते भवो;

नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो.

२९.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता;

नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो.

३०.

‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके;

तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं.

३१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे;

छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा भद्दालित्थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

भद्दालित्थेरस्सापदानं पठमं.

२. एकछत्तियत्थेरअपदानं

३२.

‘‘चन्दभागानदीतीरे, अस्समो सुकतो मम;

सुसुद्धपुलिनाकिण्णो, पन्नसाला सुमापिता.

३३.

‘‘उत्तानकूला नदिका, सुपतित्था मनोरमा;

मच्छकच्छपसम्पन्ना [… सञ्छन्ना (क.)], सुसुमारनिसेविता.

३४.

‘‘अच्छा दीपी च मयूरा, करवीका च साळिका;

कूजन्ति सब्बदा एते, सोभयन्ता ममस्समं.

३५.

‘‘कोकिला मञ्जुभाणी च, हंसा च मधुरस्सरा;

अभिकूजन्ति ते तत्थ, सोभयन्ता ममस्समं.

३६.

‘‘सीहा ब्यग्घा वराहा च, अच्छ [वक (सी. पी.), बका (स्या.), वका (क.)] कोकतरच्छका;

गिरिदुग्गम्हि नादेन्ति, सोभयन्ता ममस्समं.

३७.

‘‘एणीमिगा च सरभा, भेरण्डा सूकरा बहू;

गिरिदुग्गम्हि नादेन्ति, सोभयन्ता ममस्समं.

३८.

‘‘उद्दालका चम्पका च, पाटली सिन्दुवारका;

अतिमुत्ता असोका च, सोभयन्ति ममस्समं [पुप्फन्ति मम अस्समे (सी. पी.)].

३९.

‘‘अङ्कोला यूथिका चेव, सत्तली बिम्बिजालिका;

कणिकारा च पुप्फन्ति, सोभयन्ता ममस्समं [कणिकाकणिकारा च, पुप्फन्ति मम अस्समे (सी. स्या. पी.)].

४०.

‘‘नागा साला च सळला, पुण्डरीकेत्थ पुप्फिता;

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं.

४१.

‘‘अज्जुना असना चेत्थ, महानामा च पुप्फिता;

साला च कङ्गुपुप्फा च, सोभयन्ति ममस्समं.

४२.

‘‘अम्बा जम्बू च तिलका, निम्बा च सालकल्याणी;

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं.

४३.

‘‘असोका च कपिट्ठा च, गिरिमालेत्थ [भगिनिमालेत्थ (सी. पी.), भगिनिमाला च (स्या.)] पुप्फिता;

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं.

४४.

‘‘कदम्बा कदली चेव, इसिमुग्गा च रोपिता;

धुवं फलानि धारेन्ति, सोभयन्ता ममस्समं.

४५.

‘‘हरीतका आमलका, अम्बजम्बुविभीतका;

कोला भल्लातका बिल्ला, फलिनो मम अस्समे.

४६.

‘‘अविदूरे पोक्खरणी, सुपतित्था मनोरमा;

मन्दालकेहि सञ्छन्ना, पदुमुप्पलकेहि च.

४७.

‘‘गब्भं गण्हन्ति पदुमा, अञ्ञे पुप्फन्ति केसरी;

ओपत्तकण्णिका चेव, पुप्फन्ति मम अस्समे.

४८.

‘‘पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा मुञ्जरोहिता;

अच्छोदकम्हि विचरं, सोभयन्ति ममस्समं.

४९.

‘‘नयिता अम्बगन्धी च, अनुकूले च केतका;

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं.

५०.

‘‘मधु भिसम्हा सवति, खीरसप्पि मुळालिभि;

दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं.

५१.

‘‘पुलिना सोभना तत्थ, आकिण्णा जलसेविता;

ओपुप्फा पुप्फिता सेन्ति, सोभयन्ता ममस्समं.

५२.

‘‘जटाभारेन भरिता, अजिनुत्तरवासना;

वाकचीरधरा सब्बे, सोभयन्ति ममस्समं.

५३.

‘‘युगमत्तमपेक्खन्ता, निपका सन्तवुत्तिनो;

कामभोगे अनपेक्खा, वसन्ति मम अस्समे.

५४.

‘‘परूळ्हकच्छनखलोमा, पङ्कदन्ता रजस्सिरा;

रजोजल्लधरा सब्बे, वसन्ति मम अस्समे.

५५.

‘‘अभिञ्ञापारमिप्पत्ता, अन्तलिक्खचरा च ते;

उग्गच्छन्ता नभं एते, सोभयन्ति ममस्समं.

५६.

‘‘तेहि सिस्सेहि परिवुतो, वसामि विपिने तदा;

रत्तिन्दिवं न जानामि, सदा झानसमप्पितो.

५७.

‘‘भगवा तम्हि समये, अत्थदस्सी महामुनि;

तमन्धकारं नासेन्तो, उप्पज्जि लोकनायको.

५८.

‘‘अथ अञ्ञतरो सिस्सो, आगच्छि मम सन्तिकं;

मन्ते अज्झेतुकामो सो, छळङ्गं नाम लक्खणं.

५९.

‘‘बुद्धो लोके समुप्पन्नो, अत्थदस्सी महामुनि;

चतुसच्चं पकासेन्तो, देसेति अमतं पदं.

६०.

‘‘तुट्ठहट्ठो पमुदितो, धम्मन्तरगतासयो;

अस्समा अभिनिक्खम्म, इदं वचनमब्रविं.

६१.

‘‘‘बुद्धो लोके समुप्पन्नो, द्वत्तिंसवरलक्खणो;

एथ सब्बे गमिस्साम, सम्मासम्बुद्धसन्तिकं’.

६२.

‘‘ओवादपटिकरा ते, सधम्मे पारमिं गता;

साधूति सम्पटिच्छिंसु, उत्तमत्थगवेसका.

६३.

‘‘जटाभारभरिता ते [जटाभारेन भरिता (क.)], अजिनुत्तरवासना;

उत्तमत्थं गवेसन्ता, निक्खमिंसु वना तदा.

६४.

‘‘भगवा तम्हि समये, अत्थदस्सी महायसो;

चतुसच्चं पकासेन्तो, देसेति अमतं पदं.

६५.

‘‘सेतच्छत्तं गहेत्वान, बुद्धसेट्ठस्स धारयिं;

एकाहं धारयित्वान, बुद्धसेट्ठं अवन्दहं.

६६.

‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो;

भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

६७.

‘‘‘यो मे छत्तं अधारेसि, पसन्नो सेहि पाणिभि;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

६८.

‘‘‘इमस्स जायमानस्स, देवत्ते अथ मानुसे;

धारेस्सति सदा छत्तं, छत्तदानस्सिदं फलं.

६९.

‘‘‘सत्तसत्ततिकप्पानि, देवलोके रमिस्सति;

सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती भविस्सति.

७०.

‘‘‘सत्तसत्ततिक्खत्तुञ्च, देवरज्जं करिस्सति;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

७१.

‘‘‘अट्ठारसे कप्पसते, गोतमो सक्यपुङ्गवो;

तमन्धकारं नासेन्तो, उप्पज्जिस्सति चक्खुमा.

७२.

‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरिस्सतिनासवो’.

७३.

‘‘यतो अहं कम्ममकं, छत्तं बुद्धस्स धारयं;

एत्थन्तरे न जानामि, सेतच्छत्तं अधारितं.

७४.

‘‘इदं पच्छिमकं मय्हं, चरिमो वत्तते भवो;

छत्तधारणमज्जापि, वत्तते निच्चकालिकं.

७५.

‘‘अहो मे सुकतं कम्मं, अत्थदस्सिस्स तादिनो;

सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो.

७६.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

७७.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

७८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकछत्तियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति;

एकछत्तियत्थेरस्सापदानं दुतियं.

३. तिणसूलकछादनियत्थेरअपदानं

७९.

‘‘जातिं जरञ्च मरणं, पच्चवेक्खिं अहं तदा;

एकको अभिनिक्खम्म, पब्बजिं अनगारियं.

८०.

‘‘चरमानोनुपुब्बेन, गङ्गातीरं उपागमिं;

तत्थद्दसासिं पथविं, गङ्गातीरे समुन्नतं.

८१.

‘‘अस्समं तत्थ मापेत्वा, वसामि अस्समे अहं;

सुकतो चङ्कमो मय्हं, नानादिजगणायुतो.

८२.

‘‘ममुपेन्ति च विस्सत्था, कूजन्ति च मनोहरं;

रममानो सह तेहि, वसामि अस्समे अहं.

८३.

‘‘मम अस्समसामन्ता, मिगराजा चतुक्कमो;

आसया अभिनिक्खम्म, गज्जि सो असनी विय.

८४.

‘‘नदिते मिगराजे च, हासो मे उदपज्जथ;

मिगराजं गवेसन्तो, अद्दसं लोकनायकं.

८५.

‘‘दिस्वानाहं देवदेवं, तिस्सं लोकग्गनायकं;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पूजयिं नागकेसरं.

८६.

‘‘उग्गच्छन्तंव सूरियं, सालराजंव पुप्फितं;

ओसधिंव विरोचन्तं, सन्थविं लोकनायकं.

८७.

‘‘‘तव ञाणेन सब्बञ्ञु, मोचेसिमं सदेवकं;

तवं आराधयित्वान, जातिया परिमुच्चरे.

८८.

‘‘‘अदस्सनेन सब्बञ्ञु, बुद्धानं सब्बदस्सिनं;

पतन्तिवीचिनिरयं, रागदोसेहि ओफुटा [ओत्थटा (स्या.)].

८९.

‘‘‘तव दस्सनमागम्म, सब्बञ्ञु लोकनायक;

पमुच्चन्ति भवा सब्बा, फुसन्ति अमतं पदं.

९०.

‘‘‘यदा बुद्धा चक्खुमन्तो, उप्पज्जन्ति पभङ्करा;

किलेसे झापयित्वान, आलोकं दस्सयन्ति ते’.

९१.

‘‘कित्तयित्वान सम्बुद्धं, तिस्सं लोकग्गनायकं;

हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, तिणसूलं अपूजयिं.

९२.

‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, तिस्सो लोकग्गनायको;

सकासने निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ.

९३.

‘‘‘यो मं पुप्फेहि छादेसि, पसन्नो सेहि पाणिभि;

तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो.

९४.

‘‘‘पञ्चवीसतिक्खत्तुं सो, देवरज्जं करिस्सति;

पञ्चसत्ततिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती भविस्सति.

९५.

‘‘‘पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं;

तस्स कम्मनिस्सन्देन [कम्मस्स निस्सन्दो (सी. स्या. पी.)], पुप्फानं पूजनाय च [सो (स्या. पी.)].

९६.

‘‘‘सीसंन्हातो चयं पोसो, पुप्फमाकङ्खते यदि [सायं पातो चयं पोसो, पुप्फेहि मं अछादयि (स्या.)];

पुञ्ञकम्मेन संयुत्तं [संयुत्तो (सी. स्या. पी.)], पुरतो पातुभविस्सति.

९७.

‘‘‘यं यं इच्छति कामेहि, तं तं पातुभविस्सति;

सङ्कप्पं परिपूरेत्वा, निब्बायिस्सतिनासवो’.

अट्ठारसमं भाणवारं.

९८.

‘‘किलेसे झापयित्वान, सम्पजानो पतिस्सतो;

एकासने निसीदित्वा, अरहत्तमपापुणिं.

९९.

‘‘चङ्कमन्तो निपज्जन्तो, निसिन्नो उद वा ठितो;

बुद्धसेट्ठं सरित्वान, विहरामि अहं सदा.

१००.

‘‘चीवरे पिण्डपाते च, पच्चये सयनासने;

तत्थ मे ऊनता नत्थि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१०१.

‘‘सो दानि पत्तो अमतं, सन्तं पदमनुत्तरं;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

१०२.

‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१०३.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

१०४.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

१०५.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा तिणसूलकछादनियो [तिणसूलिकछादनियो (क.)] थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

तिणसूलकछादनियत्थेरस्सापदानं ततियं.

४. मधुमंसदायकत्थेरअपदानं

१०६.

‘‘नगरे बन्धुमतिया, सूकरिको अहोसहं;

उक्कोटं रन्धयित्वान [उक्कोटकं रन्धयित्वा (सी. स्या.)], मधुमंसम्हि [मधुसप्पिम्हि (पी.), मधुं मंसम्हि (क.)] ओकिरिं.

१०७.

‘‘सन्निपातं अहं गन्त्वा, एकं पत्तं गहेसहं;

पूरयित्वान तं पत्तं, भिक्खुसङ्घस्सदासहं.

१०८.

‘‘योत्थ थेरतरो भिक्खु, निय्यादेसि ममं तदा;

इमिना पत्तपूरेन, लभस्सु विपुलं सुखं.

१०९.

‘‘दुवे सम्पत्तियो भुत्वा, सुक्कमूलेन चोदितो;

पच्छिमे वत्तमानम्हि, किलेसे झापयिस्सति.

११०.

‘‘तत्थ चित्तं पसादेत्वा, तावतिंसमगच्छहं;

तत्थ भुत्वा पिवित्वा च, लभामि विपुलं सुखं.

१११.

‘‘मण्डपे रुक्खमूले वा, पुब्बकम्मं अनुस्सरिं;

अन्नपानाभिवस्सो मे, अभिवस्सति तावदे.

११२.

‘‘इदं पच्छिमकं मय्हं, चरिमो वत्तते भवो;

इधापि अन्नपानं मे, वस्सते सब्बकालिकं.

११३.

‘‘तेनेव मधुदानेन [मंसदानेन (सी. पी.)], सन्धावित्वा भवे अहं;

सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो.

११४.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, मधुदानस्सिदं फलं.

११५.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

११६.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

११७.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मधुमंसदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

मधुमंसदायकत्थेरस्सापदानं चतुत्थं.

५. नागपल्लवत्थेरअपदानं

११८.

‘‘नगरे बन्धुमतिया, राजुय्याने वसामहं;

मम अस्समसामन्ता, निसीदि लोकनायको.

११९.

‘‘नागपल्लवमादाय, बुद्धस्स अभिरोपयिं;

पसन्नचित्तो सुमनो, सुगतं अभिवादयिं.

१२०.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पल्लवमपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१२१.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

१२२.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

१२३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा नागपल्लवो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

नागपल्लवत्थेरस्सापदानं पञ्चमं.

६. एकदीपियत्थेरअपदानं

१२४.

‘‘परिनिब्बुते सुगते, सिद्धत्थे लोकनायके;

सदेवमानुसा सब्बे, पूजेन्ति द्विपदुत्तमं.

१२५.

‘‘आरोपिते च चितके, सिद्धत्थे लोकनायके;

यथासकेन थामेन, चितं पूजेन्ति सत्थुनो.

१२६.

‘‘अविदूरे चितकस्स, दीपं उज्जालयिं अहं;

याव उदेति सूरियो, दीपं मे ताव उज्जलि.

१२७.

‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च;

जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं.

१२८.

‘‘तत्थ मे सुकतं ब्यम्हं, एकदीपीति ञायति;

दीपसतसहस्सानि, ब्यम्हे पज्जलरे मम.

१२९.

‘‘उदयन्तोव सूरियो, देहो मे जोतते सदा;

सप्पभाहि सरीरस्स, आलोको होति मे सदा.

१३०.

‘‘तिरोकुट्टं [तिरोकुड्डं (सी. स्या. क.)] तिरोसेलं, समतिग्गय्ह [सब्बत्थपि एवमेव दिस्सति] पब्बतं;

समन्ता योजनसतं, पस्सामि चक्खुना अहं.

१३१.

‘‘सत्तसत्ततिक्खत्तुञ्च, देवलोके रमिं अहं;

एकतिंसतिक्खत्तुञ्च, देवरज्जमकारयिं.

१३२.

‘‘अट्ठवीसतिक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती अहोसहं;

पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं.

१३३.

‘‘देवलोका चवित्वान, निब्बत्तिं मातुकुच्छियं;

मातुकुच्छिगतस्सापि, अक्खि मे न निमीलति.

१३४.

‘‘जातिया चतुवस्सोहं, पब्बजिं अनगारियं;

अड्ढमासे असम्पत्ते, अरहत्तमपापुणिं.

१३५.

‘‘दिब्बचक्खुं विसोधेसिं, भवा सब्बे समूहता;

सब्बे किलेसा सञ्छिन्ना, एकदीपस्सिदं फलं.

१३६.

‘‘तिरोकुट्टं तिरोसेलं, पब्बतञ्चापि केवलं;

समतिक्कम्म [सब्बत्थपी एवमेव दिस्सति] पस्सामि, एकदीपस्सिदं फलं.

१३७.

‘‘विसमा मे समा होन्ति, अन्धकारो न विज्जति;

नाहं पस्सामि तिमिरं, एकदीपस्सिदं फलं.

१३८.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं दीपमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, एकदीपस्सिदं फलं.

१३९.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

१४०.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

१४१.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा एकदीपियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

एकदीपियत्थेरस्सापदानं छट्ठं.

७. उच्छङ्गपुप्फियत्थेरअपदानं

१४२.

‘‘नगरे बन्धुमतिया, अहोसिं मालिको तदा;

उच्छङ्गं पूरयित्वान, अगमं अन्तरापणं.

१४३.

‘‘भगवा तम्हि समये, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो;

महता आनुभावेन, निय्याति लोकनायको.

१४४.

‘‘दिस्वान लोकपज्जोतं, विपस्सिं लोकतारणं;

पुप्फं पग्गय्ह उच्छङ्गा, बुद्धसेट्ठं अपूजयिं.

१४५.

‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं;

दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं.

१४६.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

१४७.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

१४८.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा उच्छङ्गपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

उच्छङ्गपुप्फियत्थेरस्सापदानं सत्तमं.

८. यागुदायकत्थेरअपदानं

१४९.

‘‘अतिथिं [अतीतं (क.)] मे गहेत्वान, अगच्छिं गामकं तदा;

सम्पुण्णनदिकं दिस्वा, सङ्घारामं उपागमिं.

१५०.

‘‘आरञ्ञका धुतधरा, झायिनो लूखचीवरा;

विवेकाभिरता धीरा, सङ्घारामे वसन्ति ते.

१५१.

‘‘गति तेसं उपच्छिन्ना, सुविमुत्तान तादिनं;

पिण्डाय ते न गच्छन्ति, ओरुद्धनदिताय हि [ओरुद्धनदिकायतिं (स्या.)].

१५२.

‘‘पसन्नचित्तो सुमनो, वेदजातो कतञ्जली;

तण्डुलं मे गहेत्वान, यागुदानं अदासहं.

१५३.

‘‘पञ्चन्नं यागुं दत्वान, पसन्नो सेहि पाणिभि;

सककम्माभिरद्धोहं, तावतिंसमगच्छहं.

१५४.

‘‘मणिमयञ्च मे ब्यम्हं, निब्बत्ति तिदसे गणे;

नारीगणेहि सहितो, मोदामि ब्यम्हमुत्तमे.

१५५.

‘‘तेत्तिंसक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जमकारयिं;

तिंसक्खत्तुं चक्कवत्ती, महारज्जमकारयिं.

१५६.

‘‘पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं;

देवलोके मनुस्से वा, अनुभोत्वा सयं [यसं (स्या.)] अहं.

१५७.

‘‘पच्छिमे भवे सम्पत्ते, पब्बजिं अनगारियं;

सह ओरोपिते केसे, सब्बं सम्पटिविज्झहं.

१५८.

‘‘खयतो वयतो चापि, सम्मसन्तो कळेवरं;

पुरे सिक्खापदादाना, अरहत्तमपापुणिं.

१५९.

‘‘सुदिन्नं मे दानवरं, वाणिज्जं सम्पयोजितं;

तेनेव यागुदानेन, पत्तोम्हि अचलं पदं.

१६०.

‘‘सोकं परिद्दवं ब्याधिं, दरथं चित्ततापनं;

नाभिजानामि उप्पन्नं, यागुदानस्सिदं फलं.

१६१.

‘‘यागुं सङ्घस्स दत्वान, पुञ्ञक्खेत्ते अनुत्तरे;

पञ्चानिसंसे अनुभोमि, अहो यागुसुयिट्ठता.

१६२.

‘‘अब्याधिता रूपवता, खिप्पं धम्मनिसन्तिता [निबुज्झिता (स्या.)];

लाभिता अन्नपानस्स, आयु पञ्चमकं मम.

१६३.

‘‘यो कोचि वेदं जनयं, सङ्घे यागुं ददेय्य सो;

इमानि पञ्च ठानानि, पटिगण्हेय्य पण्डितो.

१६४.

‘‘करणीयं कतं सब्बं, भवा उग्घाटिता मया;

सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो.

१६५.

‘‘सो अहं विचरिस्सामि, गामा गामं पुरा पुरं;

नमस्समानो सम्बुद्धं, धम्मस्स च सुधम्मतं.

१६६.

‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, यागुदानस्सिदं फलं.

१६७.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

१६८.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

१६९.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा यागुदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

यागुदायकत्थेरस्सापदानं अट्ठमं.

९. पत्थोदनदायकत्थेरअपदानं

१७०.

‘‘वनचारी पुरे आसिं, सततं वनकम्मिको;

पत्थोदनं गहेत्वान, कम्मन्तं अगमासहं.

१७१.

‘‘तत्थद्दसासिं सम्बुद्धं, सयम्भुं अपराजितं;

वना पिण्डाय निक्खन्तं, दिस्वा चित्तं पसादयिं.

१७२.

‘‘परकम्मायने [वयकम्मायने (क.)] युत्तो, पुञ्ञञ्च मे न विज्जति;

अयं पत्थोदनो अत्थि, भोजयिस्सामहं [भोजयिस्सामि मं (स्या.)] मुनिं.

१७३.

‘‘पत्थोदनं गहेत्वान, सयम्भुस्स अदासहं;

मम निज्झायमानस्स, परिभुञ्जि तदा मुनि.

१७४.

‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च;

जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं.

१७५.

‘‘छत्तिंसक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जमकारयिं;

तेत्तिंसक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती अहोसहं.

१७६.

‘‘पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं;

सुखितो यसवा होमि, पत्थोदनस्सिदं फलं.

१७७.

‘‘भवाभवे संसरन्तो, लभामि अमितं धनं;

भोगे मे ऊनता नत्थि, पत्थोदनस्सिदं फलं.

१७८.

‘‘नदीसोतपटिभागा, भोगा निब्बत्तरे मम;

परिमेतुं न सक्कोमि, पत्थोदनस्सिदं फलं.

१७९.

‘‘इमं खाद इमं भुञ्ज, इमम्हि सयने सय;

तेनाहं सुखितो होमि, पत्थोदनस्सिदं फलं.

१८०.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, पत्थोदनस्सिदं फलं.

१८१.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

१८२.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

१८३.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा पत्थोदनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति.

पत्थोदनदायकत्थेरस्सापदानं नवमं.

१०. मञ्चदायकत्थेरअपदानं

१८४.

‘‘परिनिब्बुते कारुणिके, सिद्धत्थे लोकनायके;

वित्थारिके पावचने, देवमानुससक्कते.

१८५.

‘‘चण्डालो आसहं तत्थ, आसन्दिपीठकारको;

तेन कम्मेन जीवामि, तेन पोसेमि दारके.

१८६.

‘‘आसन्दिं सुकतं कत्वा, पसन्नो सेहि पाणिभि;

सयमेवुपगन्त्वान, भिक्खुसङ्घस्सदासहं.

१८७.

‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च;

जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं.

१८८.

‘‘देवलोकगतो सन्तो, मोदामि तिदसे गणे;

सयनानि महग्घानि, निब्बत्तन्ति यदिच्छकं.

१८९.

‘‘पञ्ञासक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्जमकारयिं;

असीतिक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती अहोसहं.

१९०.

‘‘पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं;

सुखितो यसवा होमि, मञ्चदानस्सिदं फलं.

१९१.

‘‘देवलोका चवित्वान, एमि चे मानुसं भवं;

महारहा सुसयना, सयमेव भवन्ति मे.

१९२.

‘‘अयं पच्छिमको मय्हं, चरिमो वत्तते भवो;

अज्जापि सयने काले [सयनकाले (स्या.)], सयनं उपतिट्ठति.

१९३.

‘‘चतुन्नवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा;

दुग्गतिं नाभिजानामि, मञ्चदानस्सिदं फलं.

१९४.

‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे… विहरामि अनासवो.

१९५.

‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे… कतं बुद्धस्स सासनं.

१९६.

‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे… कतं बुद्धस्स सासनं’’.

इत्थं सुदं आयस्मा मञ्चदायको थेरो इमा गाथायो

अभासित्थाति.

मञ्चदायकत्थेरस्सापदानं दसमं.

भद्दालिवग्गो बाचत्तालीसमो.

तस्सुद्दानं –

भद्दाली एकछत्तो च, तिणसूलो च मंसदो;

नागपल्लविको दीपी, उच्छङ्गि यागुदायको.

पत्थोदनी मञ्चददो, गाथायो गणिता चिह;

द्वेसतानि च गाथानं, गाथा चेका तदुत्तरि.